CINXE.COM

<!DOCTYPE html> <html class="client-nojs vector-feature-language-in-header-enabled vector-feature-language-in-main-page-header-disabled vector-feature-sticky-header-disabled vector-feature-page-tools-pinned-disabled vector-feature-toc-pinned-clientpref-1 vector-feature-main-menu-pinned-disabled vector-feature-limited-width-clientpref-1 vector-feature-limited-width-content-enabled vector-feature-custom-font-size-clientpref-1 vector-feature-appearance-pinned-clientpref-1 vector-feature-night-mode-enabled skin-theme-clientpref-day vector-toc-available" lang="be-tarask" dir="ltr"> <head> <meta charset="UTF-8"> <title>Лэнд-ліз — Вікіпэдыя</title> <script>(function(){var className="client-js vector-feature-language-in-header-enabled vector-feature-language-in-main-page-header-disabled vector-feature-sticky-header-disabled vector-feature-page-tools-pinned-disabled vector-feature-toc-pinned-clientpref-1 vector-feature-main-menu-pinned-disabled vector-feature-limited-width-clientpref-1 vector-feature-limited-width-content-enabled vector-feature-custom-font-size-clientpref-1 vector-feature-appearance-pinned-clientpref-1 vector-feature-night-mode-enabled skin-theme-clientpref-day vector-toc-available";var cookie=document.cookie.match(/(?:^|; )be_x_oldwikimwclientpreferences=([^;]+)/);if(cookie){cookie[1].split('%2C').forEach(function(pref){className=className.replace(new RegExp('(^| )'+pref.replace(/-clientpref-\w+$|[^\w-]+/g,'')+'-clientpref-\\w+( |$)'),'$1'+pref+'$2');});}document.documentElement.className=className;}());RLCONF={"wgBreakFrames":false,"wgSeparatorTransformTable":[",\t."," \t,"],"wgDigitTransformTable":["",""], "wgDefaultDateFormat":"dmy","wgMonthNames":["","студзень","люты","сакавік","красавік","травень","чэрвень","ліпень","жнівень","верасень","кастрычнік","лістапад","сьнежань"],"wgRequestId":"699cc9ce-cf0b-4d9a-b74d-35c03a64357f","wgCanonicalNamespace":"","wgCanonicalSpecialPageName":false,"wgNamespaceNumber":0,"wgPageName":"Лэнд-ліз","wgTitle":"Лэнд-ліз","wgCurRevisionId":2308518,"wgRevisionId":2308518,"wgArticleId":179444,"wgIsArticle":true,"wgIsRedirect":false,"wgAction":"view","wgUserName":null,"wgUserGroups":["*"],"wgCategories":["Вікіпэдыя:Артыкулы зь непрацоўнымі спасылкамі","Лэнд-ліз","Гісторыя ЗША","ЗША ў час Другой сусьветнай вайны","Франклін Рузвэлт","Савецка-амэрыканскія стасункі","Амэрыканска-брытанскія стасункі", "Вялікабрытанія ў час Другой сусьветнай вайны","СССР у час Другой сусьветнай вайны"],"wgPageViewLanguage":"be-tarask","wgPageContentLanguage":"be-tarask","wgPageContentModel":"wikitext","wgRelevantPageName":"Лэнд-ліз","wgRelevantArticleId":179444,"wgIsProbablyEditable":true,"wgRelevantPageIsProbablyEditable":true,"wgRestrictionEdit":[],"wgRestrictionMove":[],"wgNoticeProject":"wikipedia","wgCiteReferencePreviewsActive":false,"wgMediaViewerOnClick":true,"wgMediaViewerEnabledByDefault":true,"wgPopupsFlags":0,"wgVisualEditor":{"pageLanguageCode":"be-tarask","pageLanguageDir":"ltr","pageVariantFallbacks":"be-tarask"},"wgMFDisplayWikibaseDescriptions":{"search":true,"watchlist":true,"tagline":true,"nearby":true},"wgWMESchemaEditAttemptStepOversample":false,"wgWMEPageLength":60000,"wgRelatedArticlesCompat":[],"wgCentralAuthMobileDomain":false,"wgEditSubmitButtonLabelPublish":true,"wgULSPosition":"interlanguage", "wgULSisCompactLinksEnabled":false,"wgVector2022LanguageInHeader":true,"wgULSisLanguageSelectorEmpty":false,"wgWikibaseItemId":"Q207637","wgCheckUserClientHintsHeadersJsApi":["brands","architecture","bitness","fullVersionList","mobile","model","platform","platformVersion"],"GEHomepageSuggestedEditsEnableTopics":true,"wgGETopicsMatchModeEnabled":false,"wgGEStructuredTaskRejectionReasonTextInputEnabled":false,"wgGELevelingUpEnabledForUser":false};RLSTATE={"ext.globalCssJs.user.styles":"ready","site.styles":"ready","user.styles":"ready","ext.globalCssJs.user":"ready","user":"ready","user.options":"loading","ext.cite.styles":"ready","skins.vector.search.codex.styles":"ready","skins.vector.styles":"ready","skins.vector.icons":"ready","ext.wikimediamessages.styles":"ready","ext.visualEditor.desktopArticleTarget.noscript":"ready","ext.uls.interlanguage":"ready","wikibase.client.init":"ready","ext.wikimediaBadges":"ready"};RLPAGEMODULES=["ext.cite.ux-enhancements","mediawiki.page.media","site" ,"mediawiki.page.ready","mediawiki.toc","skins.vector.js","ext.centralNotice.geoIP","ext.centralNotice.startUp","ext.gadget.blpEditNotice","ext.gadget.ReferenceTooltips","ext.gadget.wikibugs","ext.urlShortener.toolbar","ext.centralauth.centralautologin","mmv.bootstrap","ext.popups","ext.visualEditor.desktopArticleTarget.init","ext.visualEditor.targetLoader","ext.echo.centralauth","ext.eventLogging","ext.wikimediaEvents","ext.navigationTiming","ext.uls.interface","ext.cx.eventlogging.campaigns","ext.cx.uls.quick.actions","wikibase.client.vector-2022","ext.checkUser.clientHints","ext.growthExperiments.SuggestedEditSession","wikibase.sidebar.tracking"];</script> <script>(RLQ=window.RLQ||[]).push(function(){mw.loader.impl(function(){return["user.options@12s5i",function($,jQuery,require,module){mw.user.tokens.set({"patrolToken":"+\\","watchToken":"+\\","csrfToken":"+\\"}); }];});});</script> <link rel="stylesheet" href="/w/load.php?lang=be-tarask&modules=ext.cite.styles%7Cext.uls.interlanguage%7Cext.visualEditor.desktopArticleTarget.noscript%7Cext.wikimediaBadges%7Cext.wikimediamessages.styles%7Cskins.vector.icons%2Cstyles%7Cskins.vector.search.codex.styles%7Cwikibase.client.init&only=styles&skin=vector-2022"> <script async="" src="/w/load.php?lang=be-tarask&modules=startup&only=scripts&raw=1&skin=vector-2022"></script> <meta name="ResourceLoaderDynamicStyles" content=""> <link rel="stylesheet" href="/w/load.php?lang=be-tarask&modules=site.styles&only=styles&skin=vector-2022"> <meta name="generator" content="MediaWiki 1.44.0-wmf.4"> <meta name="referrer" content="origin"> <meta name="referrer" content="origin-when-cross-origin"> <meta name="robots" content="max-image-preview:standard"> <meta name="format-detection" content="telephone=no"> <meta property="og:image" content="https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/8/8d/President_Franklin_D._Roosevelt-1941.jpg"> <meta property="og:image:width" content="1200"> <meta property="og:image:height" content="948"> <meta property="og:image" content="https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/8/8d/President_Franklin_D._Roosevelt-1941.jpg"> <meta property="og:image:width" content="800"> <meta property="og:image:height" content="632"> <meta property="og:image:width" content="640"> <meta property="og:image:height" content="506"> <meta name="viewport" content="width=1120"> <meta property="og:title" content="Лэнд-ліз — Вікіпэдыя"> <meta property="og:type" content="website"> <link rel="preconnect" href="//upload.wikimedia.org"> <link rel="alternate" media="only screen and (max-width: 640px)" href="//be-tarask.m.wikipedia.org/wiki/%D0%9B%D1%8D%D0%BD%D0%B4-%D0%BB%D1%96%D0%B7"> <link rel="alternate" type="application/x-wiki" title="Рэдагаваць" href="/w/index.php?title=%D0%9B%D1%8D%D0%BD%D0%B4-%D0%BB%D1%96%D0%B7&action=edit"> <link rel="apple-touch-icon" href="/static/apple-touch/wikipedia.png"> <link rel="icon" href="/static/favicon/wikipedia.ico"> <link rel="search" type="application/opensearchdescription+xml" href="/w/rest.php/v1/search" title="Вікіпэдыя (be-tarask)"> <link rel="EditURI" type="application/rsd+xml" href="//be-tarask.wikipedia.org/w/api.php?action=rsd"> <link rel="canonical" href="https://be-tarask.wikipedia.org/wiki/%D0%9B%D1%8D%D0%BD%D0%B4-%D0%BB%D1%96%D0%B7"> <link rel="license" href="https://creativecommons.org/licenses/by-sa/4.0/deed.be-x-old"> <link rel="alternate" type="application/atom+xml" title="Вікіпэдыя — Atom-стужка" href="/w/index.php?title=%D0%A1%D0%BF%D1%8D%D1%86%D1%8B%D1%8F%D0%BB%D1%8C%D0%BD%D1%8B%D1%8F:%D0%90%D0%BF%D0%BE%D1%88%D0%BD%D1%96%D1%8F_%D0%B7%D1%8C%D0%BC%D0%B5%D0%BD%D1%8B&feed=atom"> <link rel="dns-prefetch" href="//meta.wikimedia.org" /> <link rel="dns-prefetch" href="//login.wikimedia.org"> </head> <body class="skin--responsive skin-vector skin-vector-search-vue mediawiki ltr sitedir-ltr mw-hide-empty-elt ns-0 ns-subject mw-editable page-Лэнд-ліз rootpage-Лэнд-ліз skin-vector-2022 action-view"><a class="mw-jump-link" href="#bodyContent">Перайсьці да зьместу</a> <div class="vector-header-container"> <header class="vector-header mw-header"> <div class="vector-header-start"> <nav class="vector-main-menu-landmark" aria-label="Сайт"> <div id="vector-main-menu-dropdown" class="vector-dropdown vector-main-menu-dropdown vector-button-flush-left vector-button-flush-right" > <input type="checkbox" id="vector-main-menu-dropdown-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-main-menu-dropdown" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="Галоўнае меню" > <label id="vector-main-menu-dropdown-label" for="vector-main-menu-dropdown-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only " aria-hidden="true" ><span class="vector-icon mw-ui-icon-menu mw-ui-icon-wikimedia-menu"></span> <span class="vector-dropdown-label-text">Галоўнае меню</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="vector-main-menu-unpinned-container" class="vector-unpinned-container"> <div id="vector-main-menu" class="vector-main-menu vector-pinnable-element"> <div class="vector-pinnable-header vector-main-menu-pinnable-header vector-pinnable-header-unpinned" data-feature-name="main-menu-pinned" data-pinnable-element-id="vector-main-menu" data-pinned-container-id="vector-main-menu-pinned-container" data-unpinned-container-id="vector-main-menu-unpinned-container" > <div class="vector-pinnable-header-label">Галоўнае меню</div> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-pin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-main-menu.pin">перанесьці ў бакавую панэль</button> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-unpin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-main-menu.unpin">схаваць</button> </div> <div id="p-navigation" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-navigation" > <div class="vector-menu-heading"> Навігацыя </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="n-mainpage-description" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%D0%93%D0%B0%D0%BB%D0%BE%D1%9E%D0%BD%D0%B0%D1%8F_%D1%81%D1%82%D0%B0%D1%80%D0%BE%D0%BD%D0%BA%D0%B0" title="Наведаць галоўную старонку [z]" accesskey="z"><span>Галоўная старонка</span></a></li><li id="n-randompage" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%D0%A1%D0%BF%D1%8D%D1%86%D1%8B%D1%8F%D0%BB%D1%8C%D0%BD%D1%8B%D1%8F:%D0%92%D1%8B%D0%BF%D0%B0%D0%B4%D0%BA%D0%BE%D0%B2%D0%B0%D1%8F_%D1%81%D1%82%D0%B0%D1%80%D0%BE%D0%BD%D0%BA%D0%B0" title="Паказаць выпадковы артыкул [x]" accesskey="x"><span>Выпадковы артыкул</span></a></li><li id="n-index" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%D0%92%D1%96%D0%BA%D1%96%D0%BF%D1%8D%D0%B4%D1%8B%D1%8F:%D0%9F%D0%BE%D1%88%D1%83%D0%BA_%D0%BF%D0%B0_%D0%BA%D0%B0%D1%82%D1%8D%D0%B3%D0%BE%D1%80%D1%8B%D1%8F%D1%85"><span>Рубрыкацыя</span></a></li><li id="n-featured" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%D0%92%D1%96%D0%BA%D1%96%D0%BF%D1%8D%D0%B4%D1%8B%D1%8F:%D0%90%D0%B1%D1%80%D0%B0%D0%BD%D1%8B%D1%8F_%D0%B0%D1%80%D1%82%D1%8B%D0%BA%D1%83%D0%BB%D1%8B"><span>Абраныя артыкулы</span></a></li> </ul> </div> </div> <div id="p-participation" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-participation" > <div class="vector-menu-heading"> Удзел </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="n-bug_in_article" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%D0%92%D1%96%D0%BA%D1%96%D0%BF%D1%8D%D0%B4%D1%8B%D1%8F:%D0%9F%D0%B0%D0%B2%D0%B5%D0%B4%D0%B0%D0%BC%D0%BB%D0%B5%D0%BD%D1%8C%D0%BD%D1%96_%D0%BF%D1%80%D0%B0_%D0%BF%D0%B0%D0%BC%D1%8B%D0%BB%D0%BA%D1%96"><span>Паведаміць пра памылку</span></a></li><li id="n-bad-image" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%D0%92%D1%96%D0%BA%D1%96%D0%BF%D1%8D%D0%B4%D1%8B%D1%8F:%D0%9F%D0%B0%D0%B2%D0%B5%D0%B4%D0%B0%D0%BC%D0%BB%D0%B5%D0%BD%D1%8C%D0%BD%D1%96_%D0%BF%D1%80%D0%B0_%D0%BF%D0%B0%D0%BC%D1%8B%D0%BB%D0%BA%D1%96"><span>Паведаміць пра памылку</span></a></li><li id="n-forum" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%D0%92%D1%96%D0%BA%D1%96%D0%BF%D1%8D%D0%B4%D1%8B%D1%8F:%D0%A4%D0%BE%D1%80%D1%83%D0%BC"><span>Форум</span></a></li><li id="n-recentchanges" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%D0%A1%D0%BF%D1%8D%D1%86%D1%8B%D1%8F%D0%BB%D1%8C%D0%BD%D1%8B%D1%8F:%D0%90%D0%BF%D0%BE%D1%88%D0%BD%D1%96%D1%8F_%D0%B7%D1%8C%D0%BC%D0%B5%D0%BD%D1%8B" title="Сьпіс апошніх зьменаў у Вікіпэдыі. [r]" accesskey="r"><span>Апошнія зьмены</span></a></li><li id="n-newpages" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%D0%A1%D0%BF%D1%8D%D1%86%D1%8B%D1%8F%D0%BB%D1%8C%D0%BD%D1%8B%D1%8F:%D0%9D%D0%BE%D0%B2%D1%8B%D1%8F_%D1%81%D1%82%D0%B0%D1%80%D0%BE%D0%BD%D0%BA%D1%96"><span>Новыя старонкі</span></a></li><li id="n-help" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%D0%92%D1%96%D0%BA%D1%96%D0%BF%D1%8D%D0%B4%D1%8B%D1%8F:%D0%94%D0%B0%D0%BF%D0%B0%D0%BC%D0%BE%D0%B3%D0%B0" title="Месца, каб пра ўсё даведацца"><span>Дапамога</span></a></li> </ul> </div> </div> </div> </div> </div> </div> </nav> <a href="/wiki/%D0%93%D0%B0%D0%BB%D0%BE%D1%9E%D0%BD%D0%B0%D1%8F_%D1%81%D1%82%D0%B0%D1%80%D0%BE%D0%BD%D0%BA%D0%B0" class="mw-logo"> <img class="mw-logo-icon" src="/static/images/icons/wikipedia.png" alt="" aria-hidden="true" height="50" width="50"> <span class="mw-logo-container skin-invert"> <img class="mw-logo-wordmark" alt="Вікіпэдыя" src="/static/images/mobile/copyright/wikipedia-wordmark-be_x_old.svg" style="width: 7.5em; height: 1.3125em;"> <img class="mw-logo-tagline" alt="вольная энцыкляпэдыя" src="/static/images/mobile/copyright/wikipedia-tagline-be_x_old.svg" width="120" height="12" style="width: 7.5em; height: 0.75em;"> </span> </a> </div> <div class="vector-header-end"> <div id="p-search" role="search" class="vector-search-box-vue vector-search-box-collapses vector-search-box-show-thumbnail vector-search-box-auto-expand-width vector-search-box"> <a href="/wiki/%D0%A1%D0%BF%D1%8D%D1%86%D1%8B%D1%8F%D0%BB%D1%8C%D0%BD%D1%8B%D1%8F:%D0%9F%D0%BE%D1%88%D1%83%D0%BA" class="cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only search-toggle" title="Шукаць у Вікіпэдыі [f]" accesskey="f"><span class="vector-icon mw-ui-icon-search mw-ui-icon-wikimedia-search"></span> <span>Пошук</span> </a> <div class="vector-typeahead-search-container"> <div class="cdx-typeahead-search cdx-typeahead-search--show-thumbnail cdx-typeahead-search--auto-expand-width"> <form action="/w/index.php" id="searchform" class="cdx-search-input cdx-search-input--has-end-button"> <div id="simpleSearch" class="cdx-search-input__input-wrapper" data-search-loc="header-moved"> <div class="cdx-text-input cdx-text-input--has-start-icon"> <input class="cdx-text-input__input" type="search" name="search" placeholder="Пошук у Вікіпэдыі" aria-label="Пошук у Вікіпэдыі" autocapitalize="sentences" title="Шукаць у Вікіпэдыі [f]" accesskey="f" id="searchInput" > <span class="cdx-text-input__icon cdx-text-input__start-icon"></span> </div> <input type="hidden" name="title" value="Спэцыяльныя:Пошук"> </div> <button class="cdx-button cdx-search-input__end-button">Пошук</button> </form> </div> </div> </div> <nav class="vector-user-links vector-user-links-wide" aria-label="Асабістыя прылады"> <div class="vector-user-links-main"> <div id="p-vector-user-menu-preferences" class="vector-menu mw-portlet emptyPortlet" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> </ul> </div> </div> <div id="p-vector-user-menu-userpage" class="vector-menu mw-portlet emptyPortlet" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> </ul> </div> </div> <nav class="vector-appearance-landmark" aria-label="Выгляд"> <div id="vector-appearance-dropdown" class="vector-dropdown " title="Change the appearance of the page's font size, width, and color" > <input type="checkbox" id="vector-appearance-dropdown-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-appearance-dropdown" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="Выгляд" > <label id="vector-appearance-dropdown-label" for="vector-appearance-dropdown-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only " aria-hidden="true" ><span class="vector-icon mw-ui-icon-appearance mw-ui-icon-wikimedia-appearance"></span> <span class="vector-dropdown-label-text">Выгляд</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="vector-appearance-unpinned-container" class="vector-unpinned-container"> </div> </div> </div> </nav> <div id="p-vector-user-menu-notifications" class="vector-menu mw-portlet emptyPortlet" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> </ul> </div> </div> <div id="p-vector-user-menu-overflow" class="vector-menu mw-portlet" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="pt-sitesupport-2" class="user-links-collapsible-item mw-list-item user-links-collapsible-item"><a data-mw="interface" href="//donate.wikimedia.org/wiki/Special:FundraiserRedirector?utm_source=donate&utm_medium=sidebar&utm_campaign=C13_be-x-old.wikipedia.org&uselang=be-tarask" class=""><span>Ахвяраваньні</span></a> </li> <li id="pt-createaccount-2" class="user-links-collapsible-item mw-list-item user-links-collapsible-item"><a data-mw="interface" href="/w/index.php?title=%D0%A1%D0%BF%D1%8D%D1%86%D1%8B%D1%8F%D0%BB%D1%8C%D0%BD%D1%8B%D1%8F:%D0%A1%D1%82%D0%B2%D0%B0%D1%80%D1%8B%D1%86%D1%8C_%D1%80%D0%B0%D1%85%D1%83%D0%BD%D0%B0%D0%BA&returnto=%D0%9B%D1%8D%D0%BD%D0%B4-%D0%BB%D1%96%D0%B7" title="Мы прапануем вам стварыць уліковы запіс і ўвайсьці, але гэта не абавязкова" class=""><span>Стварыць уліковы запіс</span></a> </li> <li id="pt-login-2" class="user-links-collapsible-item mw-list-item user-links-collapsible-item"><a data-mw="interface" href="/w/index.php?title=%D0%A1%D0%BF%D1%8D%D1%86%D1%8B%D1%8F%D0%BB%D1%8C%D0%BD%D1%8B%D1%8F:%D0%A3%D0%B2%D0%B0%D1%85%D0%BE%D0%B4_%D1%83_%D1%81%D1%8B%D1%81%D1%82%D1%8D%D0%BC%D1%83&returnto=%D0%9B%D1%8D%D0%BD%D0%B4-%D0%BB%D1%96%D0%B7" title="Вас запрашаюць увайсьці, хаця гэта і неабавязкова. [o]" accesskey="o" class=""><span>Увайсьці</span></a> </li> </ul> </div> </div> </div> <div id="vector-user-links-dropdown" class="vector-dropdown vector-user-menu vector-button-flush-right vector-user-menu-logged-out" title="Болей парамэтраў" > <input type="checkbox" id="vector-user-links-dropdown-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-user-links-dropdown" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="Асабістыя прылады" > <label id="vector-user-links-dropdown-label" for="vector-user-links-dropdown-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only " aria-hidden="true" ><span class="vector-icon mw-ui-icon-ellipsis mw-ui-icon-wikimedia-ellipsis"></span> <span class="vector-dropdown-label-text">Асабістыя прылады</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="p-personal" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-personal user-links-collapsible-item" title="Карыстацкае мэню" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="pt-sitesupport" class="user-links-collapsible-item mw-list-item"><a href="//donate.wikimedia.org/wiki/Special:FundraiserRedirector?utm_source=donate&utm_medium=sidebar&utm_campaign=C13_be-x-old.wikipedia.org&uselang=be-tarask"><span>Ахвяраваньні</span></a></li><li id="pt-createaccount" class="user-links-collapsible-item mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%D0%A1%D0%BF%D1%8D%D1%86%D1%8B%D1%8F%D0%BB%D1%8C%D0%BD%D1%8B%D1%8F:%D0%A1%D1%82%D0%B2%D0%B0%D1%80%D1%8B%D1%86%D1%8C_%D1%80%D0%B0%D1%85%D1%83%D0%BD%D0%B0%D0%BA&returnto=%D0%9B%D1%8D%D0%BD%D0%B4-%D0%BB%D1%96%D0%B7" title="Мы прапануем вам стварыць уліковы запіс і ўвайсьці, але гэта не абавязкова"><span class="vector-icon mw-ui-icon-userAdd mw-ui-icon-wikimedia-userAdd"></span> <span>Стварыць уліковы запіс</span></a></li><li id="pt-login" class="user-links-collapsible-item mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%D0%A1%D0%BF%D1%8D%D1%86%D1%8B%D1%8F%D0%BB%D1%8C%D0%BD%D1%8B%D1%8F:%D0%A3%D0%B2%D0%B0%D1%85%D0%BE%D0%B4_%D1%83_%D1%81%D1%8B%D1%81%D1%82%D1%8D%D0%BC%D1%83&returnto=%D0%9B%D1%8D%D0%BD%D0%B4-%D0%BB%D1%96%D0%B7" title="Вас запрашаюць увайсьці, хаця гэта і неабавязкова. [o]" accesskey="o"><span class="vector-icon mw-ui-icon-logIn mw-ui-icon-wikimedia-logIn"></span> <span>Увайсьці</span></a></li> </ul> </div> </div> <div id="p-user-menu-anon-editor" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-user-menu-anon-editor" > <div class="vector-menu-heading"> Старонкі для неаўтарызаваных рэдактараў <a href="/wiki/%D0%94%D0%B0%D0%BF%D0%B0%D0%BC%D0%BE%D0%B3%D0%B0:%D0%A3%D0%B2%D0%BE%D0%B4%D0%B7%D1%96%D0%BD%D1%8B" aria-label="Даведайцеся пра рэдагаваньне болей"><span>даведацца болей</span></a> </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="pt-anoncontribs" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%D0%A1%D0%BF%D1%8D%D1%86%D1%8B%D1%8F%D0%BB%D1%8C%D0%BD%D1%8B%D1%8F:%D0%9C%D0%BE%D0%B9_%D1%83%D0%BD%D1%91%D1%81%D0%B0%D0%BA" title="Сьпіс рэдагаваньняў, зробленых з гэтага IP-адрасу [y]" accesskey="y"><span>Унёсак</span></a></li><li id="pt-anontalk" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%D0%A1%D0%BF%D1%8D%D1%86%D1%8B%D1%8F%D0%BB%D1%8C%D0%BD%D1%8B%D1%8F:%D0%9C%D0%B0%D0%B5_%D1%80%D0%B0%D0%B7%D0%BC%D0%BE%D0%B2%D1%8B" title="Старонка гутарак пра рэдагаваньні, зробленыя з гэтага IP-адрасу [n]" accesskey="n"><span>Гутаркі</span></a></li> </ul> </div> </div> </div> </div> </nav> </div> </header> </div> <div class="mw-page-container"> <div class="mw-page-container-inner"> <div class="vector-sitenotice-container"> <div id="siteNotice"></div> </div> <div class="vector-column-start"> <div class="vector-main-menu-container"> <div id="mw-navigation"> <nav id="mw-panel" class="vector-main-menu-landmark" aria-label="Сайт"> <div id="vector-main-menu-pinned-container" class="vector-pinned-container"> </div> </nav> </div> </div> <div class="vector-sticky-pinned-container"> <nav id="mw-panel-toc" aria-label="Зьмест" data-event-name="ui.sidebar-toc" class="mw-table-of-contents-container vector-toc-landmark"> <div id="vector-toc-pinned-container" class="vector-pinned-container"> <div id="vector-toc" class="vector-toc vector-pinnable-element"> <div class="vector-pinnable-header vector-toc-pinnable-header vector-pinnable-header-pinned" data-feature-name="toc-pinned" data-pinnable-element-id="vector-toc" > <h2 class="vector-pinnable-header-label">Зьмест</h2> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-pin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-toc.pin">перанесьці ў бакавую панэль</button> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-unpin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-toc.unpin">схаваць</button> </div> <ul class="vector-toc-contents" id="mw-panel-toc-list"> <li id="toc-mw-content-text" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1"> <a href="#" class="vector-toc-link"> <div class="vector-toc-text">Пачатак</div> </a> </li> <li id="toc-Перадумовы" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1 vector-toc-list-item-expanded"> <a class="vector-toc-link" href="#Перадумовы"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">1</span> <span>Перадумовы</span> </div> </a> <ul id="toc-Перадумовы-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Дапамога" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1 vector-toc-list-item-expanded"> <a class="vector-toc-link" href="#Дапамога"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">2</span> <span>Дапамога</span> </div> </a> <ul id="toc-Дапамога-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Значэньне" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1 vector-toc-list-item-expanded"> <a class="vector-toc-link" href="#Значэньне"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">3</span> <span>Значэньне</span> </div> </a> <ul id="toc-Значэньне-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Пастаўкі_ЗША_ў_СССР" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1 vector-toc-list-item-expanded"> <a class="vector-toc-link" href="#Пастаўкі_ЗША_ў_СССР"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">4</span> <span>Пастаўкі ЗША ў СССР</span> </div> </a> <ul id="toc-Пастаўкі_ЗША_ў_СССР-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Пастаўкі_Вялікабрытаніі_ў_СССР" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1 vector-toc-list-item-expanded"> <a class="vector-toc-link" href="#Пастаўкі_Вялікабрытаніі_ў_СССР"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">5</span> <span>Пастаўкі Вялікабрытаніі ў СССР</span> </div> </a> <ul id="toc-Пастаўкі_Вялікабрытаніі_ў_СССР-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Адваротны_лэнд-ліз" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1 vector-toc-list-item-expanded"> <a class="vector-toc-link" href="#Адваротны_лэнд-ліз"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">6</span> <span>Адваротны лэнд-ліз</span> </div> </a> <ul id="toc-Адваротны_лэнд-ліз-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Канадзкія_пастаўнікі_хаўрусьнікам" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1 vector-toc-list-item-expanded"> <a class="vector-toc-link" href="#Канадзкія_пастаўнікі_хаўрусьнікам"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">7</span> <span>Канадзкія пастаўнікі хаўрусьнікам</span> </div> </a> <ul id="toc-Канадзкія_пастаўнікі_хаўрусьнікам-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Пагашэньні" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1 vector-toc-list-item-expanded"> <a class="vector-toc-link" href="#Пагашэньні"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">8</span> <span>Пагашэньні</span> </div> </a> <ul id="toc-Пагашэньні-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Крыніцы" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1 vector-toc-list-item-expanded"> <a class="vector-toc-link" href="#Крыніцы"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">9</span> <span>Крыніцы</span> </div> </a> <ul id="toc-Крыніцы-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Літаратура" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1 vector-toc-list-item-expanded"> <a class="vector-toc-link" href="#Літаратура"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">10</span> <span>Літаратура</span> </div> </a> <ul id="toc-Літаратура-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Вонкавыя_спасылкі" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1 vector-toc-list-item-expanded"> <a class="vector-toc-link" href="#Вонкавыя_спасылкі"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">11</span> <span>Вонкавыя спасылкі</span> </div> </a> <ul id="toc-Вонкавыя_спасылкі-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> </ul> </div> </div> </nav> </div> </div> <div class="mw-content-container"> <main id="content" class="mw-body"> <header class="mw-body-header vector-page-titlebar"> <nav aria-label="Зьмест" class="vector-toc-landmark"> <div id="vector-page-titlebar-toc" class="vector-dropdown vector-page-titlebar-toc vector-button-flush-left" > <input type="checkbox" id="vector-page-titlebar-toc-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-page-titlebar-toc" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="Схаваць/паказаць зьмест" > <label id="vector-page-titlebar-toc-label" for="vector-page-titlebar-toc-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only " aria-hidden="true" ><span class="vector-icon mw-ui-icon-listBullet mw-ui-icon-wikimedia-listBullet"></span> <span class="vector-dropdown-label-text">Схаваць/паказаць зьмест</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="vector-page-titlebar-toc-unpinned-container" class="vector-unpinned-container"> </div> </div> </div> </nav> <h1 id="firstHeading" class="firstHeading mw-first-heading"><span class="mw-page-title-main">Лэнд-ліз</span></h1> <div id="p-lang-btn" class="vector-dropdown mw-portlet mw-portlet-lang" > <input type="checkbox" id="p-lang-btn-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-p-lang-btn" class="vector-dropdown-checkbox mw-interlanguage-selector" aria-label="Перайсьці да артыкула на іншай мове. Выбраць з: 52 languages" > <label id="p-lang-btn-label" for="p-lang-btn-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--action-progressive mw-portlet-lang-heading-52" aria-hidden="true" ><span class="vector-icon mw-ui-icon-language-progressive mw-ui-icon-wikimedia-language-progressive"></span> <span class="vector-dropdown-label-text">52 мовы</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li class="interlanguage-link interwiki-af mw-list-item"><a href="https://af.wikipedia.org/wiki/Leen-en-pagwet" title="Leen-en-pagwet — афрыкаанс" lang="af" hreflang="af" data-title="Leen-en-pagwet" data-language-autonym="Afrikaans" data-language-local-name="афрыкаанс" class="interlanguage-link-target"><span>Afrikaans</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ar mw-list-item"><a href="https://ar.wikipedia.org/wiki/%D8%A7%D9%84%D8%A5%D8%B9%D8%A7%D8%B1%D8%A9_%D9%88%D8%A7%D9%84%D8%AA%D8%A3%D8%AC%D9%8A%D8%B1" title="الإعارة والتأجير — арабская" lang="ar" hreflang="ar" data-title="الإعارة والتأجير" data-language-autonym="العربية" data-language-local-name="арабская" class="interlanguage-link-target"><span>العربية</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-az mw-list-item"><a href="https://az.wikipedia.org/wiki/Lend-liz" title="Lend-liz — азэрбайджанская" lang="az" hreflang="az" data-title="Lend-liz" data-language-autonym="Azərbaycanca" data-language-local-name="азэрбайджанская" class="interlanguage-link-target"><span>Azərbaycanca</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-be mw-list-item"><a href="https://be.wikipedia.org/wiki/%D0%9B%D0%B5%D0%BD%D0%B4-%D0%BB%D1%96%D0%B7" title="Ленд-ліз — беларуская" lang="be" hreflang="be" data-title="Ленд-ліз" data-language-autonym="Беларуская" data-language-local-name="беларуская" class="interlanguage-link-target"><span>Беларуская</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-bg mw-list-item"><a href="https://bg.wikipedia.org/wiki/%D0%97%D0%B0%D0%B5%D0%BC-%D0%BD%D0%B0%D0%B5%D0%BC" title="Заем-наем — баўгарская" lang="bg" hreflang="bg" data-title="Заем-наем" data-language-autonym="Български" data-language-local-name="баўгарская" class="interlanguage-link-target"><span>Български</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-br mw-list-item"><a href="https://br.wikipedia.org/wiki/Lend-Lease" title="Lend-Lease — брэтонская" lang="br" hreflang="br" data-title="Lend-Lease" data-language-autonym="Brezhoneg" data-language-local-name="брэтонская" class="interlanguage-link-target"><span>Brezhoneg</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ca mw-list-item"><a href="https://ca.wikipedia.org/wiki/Llei_de_Pr%C3%A9stec_i_Arrendament" title="Llei de Préstec i Arrendament — каталёнская" lang="ca" hreflang="ca" data-title="Llei de Préstec i Arrendament" data-language-autonym="Català" data-language-local-name="каталёнская" class="interlanguage-link-target"><span>Català</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-cs mw-list-item"><a href="https://cs.wikipedia.org/wiki/Z%C3%A1kon_o_p%C5%AFj%C4%8Dce_a_pron%C3%A1jmu" title="Zákon o půjčce a pronájmu — чэская" lang="cs" hreflang="cs" data-title="Zákon o půjčce a pronájmu" data-language-autonym="Čeština" data-language-local-name="чэская" class="interlanguage-link-target"><span>Čeština</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-da mw-list-item"><a href="https://da.wikipedia.org/wiki/Lend-Lease" title="Lend-Lease — дацкая" lang="da" hreflang="da" data-title="Lend-Lease" data-language-autonym="Dansk" data-language-local-name="дацкая" class="interlanguage-link-target"><span>Dansk</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-de mw-list-item"><a href="https://de.wikipedia.org/wiki/Leih-_und_Pachtgesetz" title="Leih- und Pachtgesetz — нямецкая" lang="de" hreflang="de" data-title="Leih- und Pachtgesetz" data-language-autonym="Deutsch" data-language-local-name="нямецкая" class="interlanguage-link-target"><span>Deutsch</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-et mw-list-item"><a href="https://et.wikipedia.org/wiki/Lendliis" title="Lendliis — эстонская" lang="et" hreflang="et" data-title="Lendliis" data-language-autonym="Eesti" data-language-local-name="эстонская" class="interlanguage-link-target"><span>Eesti</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-el mw-list-item"><a href="https://el.wikipedia.org/wiki/%CE%9D%CF%8C%CE%BC%CE%BF%CF%82_%CE%95%CE%BA%CE%BC%CE%B9%CF%83%CE%B8%CF%8E%CF%83%CE%B5%CF%89%CF%82_%CE%BA%CE%B1%CE%B9_%CE%94%CE%B1%CE%BD%CE%B5%CE%B9%CF%83%CE%BC%CE%BF%CF%8D" title="Νόμος Εκμισθώσεως και Δανεισμού — грэцкая" lang="el" hreflang="el" data-title="Νόμος Εκμισθώσεως και Δανεισμού" data-language-autonym="Ελληνικά" data-language-local-name="грэцкая" class="interlanguage-link-target"><span>Ελληνικά</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-en mw-list-item"><a href="https://en.wikipedia.org/wiki/Lend-Lease" title="Lend-Lease — ангельская" lang="en" hreflang="en" data-title="Lend-Lease" data-language-autonym="English" data-language-local-name="ангельская" class="interlanguage-link-target"><span>English</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-es mw-list-item"><a href="https://es.wikipedia.org/wiki/Ley_de_Pr%C3%A9stamo_y_Arriendo" title="Ley de Préstamo y Arriendo — гішпанская" lang="es" hreflang="es" data-title="Ley de Préstamo y Arriendo" data-language-autonym="Español" data-language-local-name="гішпанская" class="interlanguage-link-target"><span>Español</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-eo mw-list-item"><a href="https://eo.wikipedia.org/wiki/Lend-Lease" title="Lend-Lease — эспэранта" lang="eo" hreflang="eo" data-title="Lend-Lease" data-language-autonym="Esperanto" data-language-local-name="эспэранта" class="interlanguage-link-target"><span>Esperanto</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-fa mw-list-item"><a href="https://fa.wikipedia.org/wiki/%D9%84%D8%A7%DB%8C%D8%AD%D9%87_%D9%88%D8%A7%D9%85_%D9%88_%D8%A7%D8%AC%D8%A7%D8%B1%D9%87" title="لایحه وام و اجاره — пэрсыдзкая" lang="fa" hreflang="fa" data-title="لایحه وام و اجاره" data-language-autonym="فارسی" data-language-local-name="пэрсыдзкая" class="interlanguage-link-target"><span>فارسی</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-fr mw-list-item"><a href="https://fr.wikipedia.org/wiki/Pr%C3%AAt-bail" title="Prêt-bail — француская" lang="fr" hreflang="fr" data-title="Prêt-bail" data-language-autonym="Français" data-language-local-name="француская" class="interlanguage-link-target"><span>Français</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ko mw-list-item"><a href="https://ko.wikipedia.org/wiki/%EB%AC%B4%EA%B8%B0%EB%8C%80%EC%97%AC%EB%B2%95" title="무기대여법 — карэйская" lang="ko" hreflang="ko" data-title="무기대여법" data-language-autonym="한국어" data-language-local-name="карэйская" class="interlanguage-link-target"><span>한국어</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-hy mw-list-item"><a href="https://hy.wikipedia.org/wiki/%D4%BC%D5%A5%D5%B6%D5%A4-%D5%AC%D5%AB%D5%A6" title="Լենդ-լիզ — армянская" lang="hy" hreflang="hy" data-title="Լենդ-լիզ" data-language-autonym="Հայերեն" data-language-local-name="армянская" class="interlanguage-link-target"><span>Հայերեն</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-id mw-list-item"><a href="https://id.wikipedia.org/wiki/Lend-Lease" title="Lend-Lease — інданэзійская" lang="id" hreflang="id" data-title="Lend-Lease" data-language-autonym="Bahasa Indonesia" data-language-local-name="інданэзійская" class="interlanguage-link-target"><span>Bahasa Indonesia</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-it mw-list-item"><a href="https://it.wikipedia.org/wiki/Legge_degli_affitti_e_prestiti" title="Legge degli affitti e prestiti — італьянская" lang="it" hreflang="it" data-title="Legge degli affitti e prestiti" data-language-autonym="Italiano" data-language-local-name="італьянская" class="interlanguage-link-target"><span>Italiano</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-he mw-list-item"><a href="https://he.wikipedia.org/wiki/%D7%94%D7%A9%D7%90%D7%9C-%D7%94%D7%97%D7%9B%D7%A8" title="השאל-החכר — іўрыт" lang="he" hreflang="he" data-title="השאל-החכר" data-language-autonym="עברית" data-language-local-name="іўрыт" class="interlanguage-link-target"><span>עברית</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ka mw-list-item"><a href="https://ka.wikipedia.org/wiki/%E1%83%9A%E1%83%94%E1%83%9C%E1%83%93-%E1%83%9A%E1%83%98%E1%83%96%E1%83%98" title="ლენდ-ლიზი — грузінская" lang="ka" hreflang="ka" data-title="ლენდ-ლიზი" data-language-autonym="ქართული" data-language-local-name="грузінская" class="interlanguage-link-target"><span>ქართული</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-kk mw-list-item"><a href="https://kk.wikipedia.org/wiki/%D0%9B%D0%B5%D0%BD%D0%B4-%D0%BB%D0%B8%D0%B7" title="Ленд-лиз — казаская" lang="kk" hreflang="kk" data-title="Ленд-лиз" data-language-autonym="Қазақша" data-language-local-name="казаская" class="interlanguage-link-target"><span>Қазақша</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ky mw-list-item"><a href="https://ky.wikipedia.org/wiki/%D0%9B%D0%B5%D0%BD%D0%B4-%D0%BB%D0%B8%D0%B7" title="Ленд-лиз — кыргыская" lang="ky" hreflang="ky" data-title="Ленд-лиз" data-language-autonym="Кыргызча" data-language-local-name="кыргыская" class="interlanguage-link-target"><span>Кыргызча</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-lt mw-list-item"><a href="https://lt.wikipedia.org/wiki/Lendlizas" title="Lendlizas — летувіская" lang="lt" hreflang="lt" data-title="Lendlizas" data-language-autonym="Lietuvių" data-language-local-name="летувіская" class="interlanguage-link-target"><span>Lietuvių</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-hu badge-Q17437798 badge-goodarticle mw-list-item" title="добры артыкул"><a href="https://hu.wikipedia.org/wiki/K%C3%B6lcs%C3%B6nb%C3%A9rleti_t%C3%B6rv%C3%A9ny" title="Kölcsönbérleti törvény — вугорская" lang="hu" hreflang="hu" data-title="Kölcsönbérleti törvény" data-language-autonym="Magyar" data-language-local-name="вугорская" class="interlanguage-link-target"><span>Magyar</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-mr mw-list-item"><a href="https://mr.wikipedia.org/wiki/%E0%A4%B2%E0%A5%87%E0%A4%82%E0%A4%A1_%E0%A4%B2%E0%A5%80%E0%A4%9D" title="लेंड लीझ — маратгійская" lang="mr" hreflang="mr" data-title="लेंड लीझ" data-language-autonym="मराठी" data-language-local-name="маратгійская" class="interlanguage-link-target"><span>मराठी</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-mn mw-list-item"><a href="https://mn.wikipedia.org/wiki/%D0%9B%D1%8D%D0%BD%D0%B4_%D0%BB%D0%B8%D0%B7_-_%D0%90%D0%9D%D0%A3-%D1%8B%D0%BD_%D1%82%D1%83%D1%81%D0%BB%D0%B0%D0%BC%D0%B6%D0%B8%D0%B9%D0%BD_%D1%85%D3%A9%D1%82%D3%A9%D0%BB%D0%B1%D3%A9%D1%80" title="Лэнд лиз - АНУ-ын тусламжийн хөтөлбөр — мангольская" lang="mn" hreflang="mn" data-title="Лэнд лиз - АНУ-ын тусламжийн хөтөлбөр" data-language-autonym="Монгол" data-language-local-name="мангольская" class="interlanguage-link-target"><span>Монгол</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-nl mw-list-item"><a href="https://nl.wikipedia.org/wiki/Leen-_en_Pachtwet" title="Leen- en Pachtwet — нідэрляндзкая" lang="nl" hreflang="nl" data-title="Leen- en Pachtwet" data-language-autonym="Nederlands" data-language-local-name="нідэрляндзкая" class="interlanguage-link-target"><span>Nederlands</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ja mw-list-item"><a href="https://ja.wikipedia.org/wiki/%E3%83%AC%E3%83%B3%E3%83%89%E3%83%AA%E3%83%BC%E3%82%B9%E6%B3%95" title="レンドリース法 — японская" lang="ja" hreflang="ja" data-title="レンドリース法" data-language-autonym="日本語" data-language-local-name="японская" class="interlanguage-link-target"><span>日本語</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-no mw-list-item"><a href="https://no.wikipedia.org/wiki/L%C3%A5ne-_og_leieloven" title="Låne- og leieloven — нарвэская (букмал)" lang="nb" hreflang="nb" data-title="Låne- og leieloven" data-language-autonym="Norsk bokmål" data-language-local-name="нарвэская (букмал)" class="interlanguage-link-target"><span>Norsk bokmål</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-uz mw-list-item"><a href="https://uz.wikipedia.org/wiki/Lend-liz" title="Lend-liz — узбэцкая" lang="uz" hreflang="uz" data-title="Lend-liz" data-language-autonym="Oʻzbekcha / ўзбекча" data-language-local-name="узбэцкая" class="interlanguage-link-target"><span>Oʻzbekcha / ўзбекча</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-pl mw-list-item"><a href="https://pl.wikipedia.org/wiki/Lend-Lease_Act" title="Lend-Lease Act — польская" lang="pl" hreflang="pl" data-title="Lend-Lease Act" data-language-autonym="Polski" data-language-local-name="польская" class="interlanguage-link-target"><span>Polski</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-pt mw-list-item"><a href="https://pt.wikipedia.org/wiki/Lend-Lease" title="Lend-Lease — партугальская" lang="pt" hreflang="pt" data-title="Lend-Lease" data-language-autonym="Português" data-language-local-name="партугальская" class="interlanguage-link-target"><span>Português</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ro mw-list-item"><a href="https://ro.wikipedia.org/wiki/Legea_de_%C3%AEmprumut_%C8%99i_%C3%AEnchiriere" title="Legea de împrumut și închiriere — румынская" lang="ro" hreflang="ro" data-title="Legea de împrumut și închiriere" data-language-autonym="Română" data-language-local-name="румынская" class="interlanguage-link-target"><span>Română</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ru mw-list-item"><a href="https://ru.wikipedia.org/wiki/%D0%9B%D0%B5%D0%BD%D0%B4-%D0%BB%D0%B8%D0%B7" title="Ленд-лиз — расейская" lang="ru" hreflang="ru" data-title="Ленд-лиз" data-language-autonym="Русский" data-language-local-name="расейская" class="interlanguage-link-target"><span>Русский</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sah mw-list-item"><a href="https://sah.wikipedia.org/wiki/%D0%98%D0%BA%D0%BA%D0%B8%D1%81_%D0%B0%D0%B0%D0%BD_%D0%B4%D0%BE%D0%B9%D0%B4%D1%83_%D1%81%D1%8D%D1%80%D0%B8%D0%B8%D1%82%D0%B8%D0%BD_%D0%BA%D1%8D%D0%BC%D0%B8%D0%BD%D1%8D%D1%8D%D2%95%D0%B8_%D0%BB%D0%B5%D0%BD%D0%B4-%D0%BB%D0%B8%D0%B7_%D1%81%D3%A9%D0%B1%D2%AF%D0%BB%D1%8D%D2%A5%D1%8D" title="Иккис аан дойду сэриитин кэминээҕи ленд-лиз сөбүлэҥэ — якуцкая" lang="sah" hreflang="sah" data-title="Иккис аан дойду сэриитин кэминээҕи ленд-лиз сөбүлэҥэ" data-language-autonym="Саха тыла" data-language-local-name="якуцкая" class="interlanguage-link-target"><span>Саха тыла</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-simple mw-list-item"><a href="https://simple.wikipedia.org/wiki/Lend-Lease" title="Lend-Lease — спрошчаная ангельская" lang="en-simple" hreflang="en-simple" data-title="Lend-Lease" data-language-autonym="Simple English" data-language-local-name="спрошчаная ангельская" class="interlanguage-link-target"><span>Simple English</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sk mw-list-item"><a href="https://sk.wikipedia.org/wiki/Lend-Lease" title="Lend-Lease — славацкая" lang="sk" hreflang="sk" data-title="Lend-Lease" data-language-autonym="Slovenčina" data-language-local-name="славацкая" class="interlanguage-link-target"><span>Slovenčina</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sl mw-list-item"><a href="https://sl.wikipedia.org/wiki/Zakon_o_posojilu_in_najemu" title="Zakon o posojilu in najemu — славенская" lang="sl" hreflang="sl" data-title="Zakon o posojilu in najemu" data-language-autonym="Slovenščina" data-language-local-name="славенская" class="interlanguage-link-target"><span>Slovenščina</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sr mw-list-item"><a href="https://sr.wikipedia.org/wiki/%D0%97%D0%B0%D0%BA%D0%BE%D0%BD_%D0%BE_%D0%B7%D0%B0%D1%98%D0%BC%D1%83_%D0%B8_%D0%BD%D0%B0%D1%98%D0%BC%D1%83" title="Закон о зајму и најму — сэрбская" lang="sr" hreflang="sr" data-title="Закон о зајму и најму" data-language-autonym="Српски / srpski" data-language-local-name="сэрбская" class="interlanguage-link-target"><span>Српски / srpski</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sh mw-list-item"><a href="https://sh.wikipedia.org/wiki/Zakon_o_zajmu_i_najmu" title="Zakon o zajmu i najmu — сэрбскахарвацкая" lang="sh" hreflang="sh" data-title="Zakon o zajmu i najmu" data-language-autonym="Srpskohrvatski / српскохрватски" data-language-local-name="сэрбскахарвацкая" class="interlanguage-link-target"><span>Srpskohrvatski / српскохрватски</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-fi mw-list-item"><a href="https://fi.wikipedia.org/wiki/Lend-Lease" title="Lend-Lease — фінская" lang="fi" hreflang="fi" data-title="Lend-Lease" data-language-autonym="Suomi" data-language-local-name="фінская" class="interlanguage-link-target"><span>Suomi</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sv mw-list-item"><a href="https://sv.wikipedia.org/wiki/Lend-Lease_Act" title="Lend-Lease Act — швэдзкая" lang="sv" hreflang="sv" data-title="Lend-Lease Act" data-language-autonym="Svenska" data-language-local-name="швэдзкая" class="interlanguage-link-target"><span>Svenska</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ta mw-list-item"><a href="https://ta.wikipedia.org/wiki/%E0%AE%95%E0%AE%9F%E0%AE%A9%E0%AF%8D-%E0%AE%95%E0%AF%81%E0%AE%A4%E0%AF%8D%E0%AE%A4%E0%AE%95%E0%AF%88_%E0%AE%92%E0%AE%AA%E0%AF%8D%E0%AE%AA%E0%AE%A8%E0%AF%8D%E0%AE%A4%E0%AE%AE%E0%AF%8D" title="கடன்-குத்தகை ஒப்பந்தம் — тамільская" lang="ta" hreflang="ta" data-title="கடன்-குத்தகை ஒப்பந்தம்" data-language-autonym="தமிழ்" data-language-local-name="тамільская" class="interlanguage-link-target"><span>தமிழ்</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-tt mw-list-item"><a href="https://tt.wikipedia.org/wiki/Lend-liz" title="Lend-liz — татарская" lang="tt" hreflang="tt" data-title="Lend-liz" data-language-autonym="Татарча / tatarça" data-language-local-name="татарская" class="interlanguage-link-target"><span>Татарча / tatarça</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-th mw-list-item"><a href="https://th.wikipedia.org/wiki/%E0%B9%83%E0%B8%AB%E0%B9%89%E0%B8%A2%E0%B8%B7%E0%B8%A1-%E0%B9%80%E0%B8%8A%E0%B9%88%E0%B8%B2" title="ให้ยืม-เช่า — тайская" lang="th" hreflang="th" data-title="ให้ยืม-เช่า" data-language-autonym="ไทย" data-language-local-name="тайская" class="interlanguage-link-target"><span>ไทย</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-tr mw-list-item"><a href="https://tr.wikipedia.org/wiki/%C3%96d%C3%BCn%C3%A7_Verme_ve_Kiralama_Kanunu" title="Ödünç Verme ve Kiralama Kanunu — турэцкая" lang="tr" hreflang="tr" data-title="Ödünç Verme ve Kiralama Kanunu" data-language-autonym="Türkçe" data-language-local-name="турэцкая" class="interlanguage-link-target"><span>Türkçe</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-uk mw-list-item"><a href="https://uk.wikipedia.org/wiki/%D0%9B%D0%B5%D0%BD%D0%B4-%D0%BB%D1%96%D0%B7" title="Ленд-ліз — украінская" lang="uk" hreflang="uk" data-title="Ленд-ліз" data-language-autonym="Українська" data-language-local-name="украінская" class="interlanguage-link-target"><span>Українська</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-vi mw-list-item"><a href="https://vi.wikipedia.org/wiki/Lend-Lease" title="Lend-Lease — віетнамская" lang="vi" hreflang="vi" data-title="Lend-Lease" data-language-autonym="Tiếng Việt" data-language-local-name="віетнамская" class="interlanguage-link-target"><span>Tiếng Việt</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-zh mw-list-item"><a href="https://zh.wikipedia.org/wiki/%E7%A7%9F%E5%80%9F%E6%B3%95%E6%A1%88" title="租借法案 — кітайская" lang="zh" hreflang="zh" data-title="租借法案" data-language-autonym="中文" data-language-local-name="кітайская" class="interlanguage-link-target"><span>中文</span></a></li> </ul> <div class="after-portlet after-portlet-lang"><span class="wb-langlinks-edit wb-langlinks-link"><a href="https://www.wikidata.org/wiki/Special:EntityPage/Q207637#sitelinks-wikipedia" title="Рэдагаваць міжмоўныя спасылкі" class="wbc-editpage">Правіць спасылкі</a></span></div> </div> </div> </div> </header> <div class="vector-page-toolbar"> <div class="vector-page-toolbar-container"> <div id="left-navigation"> <nav aria-label="Прасторы назваў"> <div id="p-associated-pages" class="vector-menu vector-menu-tabs mw-portlet mw-portlet-associated-pages" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="ca-nstab-main" class="selected vector-tab-noicon mw-list-item"><a href="/wiki/%D0%9B%D1%8D%D0%BD%D0%B4-%D0%BB%D1%96%D0%B7" title="Паказаць зьмест старонкі [c]" accesskey="c"><span>Артыкул</span></a></li><li id="ca-talk" class="new vector-tab-noicon mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%D0%90%D0%B1%D0%BC%D0%B5%D1%80%D0%BA%D0%B0%D0%B2%D0%B0%D0%BD%D1%8C%D0%BD%D0%B5:%D0%9B%D1%8D%D0%BD%D0%B4-%D0%BB%D1%96%D0%B7&action=edit&redlink=1" rel="discussion" class="new" title="Абмеркаваньне зьместу старонкі (старонка не існуе) [t]" accesskey="t"><span>Абмеркаваньне</span></a></li> </ul> </div> </div> <div id="vector-variants-dropdown" class="vector-dropdown emptyPortlet" > <input type="checkbox" id="vector-variants-dropdown-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-variants-dropdown" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="Зьмяніць варыянт мовы" > <label id="vector-variants-dropdown-label" for="vector-variants-dropdown-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet" aria-hidden="true" ><span class="vector-dropdown-label-text">беларуская (тарашкевіца)</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="p-variants" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-variants emptyPortlet" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> </ul> </div> </div> </div> </div> </nav> </div> <div id="right-navigation" class="vector-collapsible"> <nav aria-label="Рэжымы"> <div id="p-views" class="vector-menu vector-menu-tabs mw-portlet mw-portlet-views" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="ca-view" class="selected vector-tab-noicon mw-list-item"><a href="/wiki/%D0%9B%D1%8D%D0%BD%D0%B4-%D0%BB%D1%96%D0%B7"><span>Чытаць</span></a></li><li id="ca-ve-edit" class="vector-tab-noicon mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%D0%9B%D1%8D%D0%BD%D0%B4-%D0%BB%D1%96%D0%B7&veaction=edit" title="Рэдагаваць гэтую старонку [v]" accesskey="v"><span>Рэдагаваць</span></a></li><li id="ca-edit" class="collapsible vector-tab-noicon mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%D0%9B%D1%8D%D0%BD%D0%B4-%D0%BB%D1%96%D0%B7&action=edit" title="Рэдагаваць крынічны тэкст гэтай старонкі [e]" accesskey="e"><span>Рэдагаваць крыніцу</span></a></li><li id="ca-history" class="vector-tab-noicon mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%D0%9B%D1%8D%D0%BD%D0%B4-%D0%BB%D1%96%D0%B7&action=history" title="Мінулыя вэрсіі гэтай старонкі. [h]" accesskey="h"><span>Паказаць гісторыю</span></a></li> </ul> </div> </div> </nav> <nav class="vector-page-tools-landmark" aria-label="Page tools"> <div id="vector-page-tools-dropdown" class="vector-dropdown vector-page-tools-dropdown" > <input type="checkbox" id="vector-page-tools-dropdown-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-page-tools-dropdown" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="Інструмэнты" > <label id="vector-page-tools-dropdown-label" for="vector-page-tools-dropdown-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet" aria-hidden="true" ><span class="vector-dropdown-label-text">Інструмэнты</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="vector-page-tools-unpinned-container" class="vector-unpinned-container"> <div id="vector-page-tools" class="vector-page-tools vector-pinnable-element"> <div class="vector-pinnable-header vector-page-tools-pinnable-header vector-pinnable-header-unpinned" data-feature-name="page-tools-pinned" data-pinnable-element-id="vector-page-tools" data-pinned-container-id="vector-page-tools-pinned-container" data-unpinned-container-id="vector-page-tools-unpinned-container" > <div class="vector-pinnable-header-label">Інструмэнты</div> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-pin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-page-tools.pin">перанесьці ў бакавую панэль</button> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-unpin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-page-tools.unpin">схаваць</button> </div> <div id="p-cactions" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-cactions emptyPortlet vector-has-collapsible-items" title="Болей вопцыяў" > <div class="vector-menu-heading"> Дзеяньні </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="ca-more-view" class="selected vector-more-collapsible-item mw-list-item"><a href="/wiki/%D0%9B%D1%8D%D0%BD%D0%B4-%D0%BB%D1%96%D0%B7"><span>Чытаць</span></a></li><li id="ca-more-ve-edit" class="vector-more-collapsible-item mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%D0%9B%D1%8D%D0%BD%D0%B4-%D0%BB%D1%96%D0%B7&veaction=edit" title="Рэдагаваць гэтую старонку [v]" accesskey="v"><span>Рэдагаваць</span></a></li><li id="ca-more-edit" class="collapsible vector-more-collapsible-item mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%D0%9B%D1%8D%D0%BD%D0%B4-%D0%BB%D1%96%D0%B7&action=edit" title="Рэдагаваць крынічны тэкст гэтай старонкі [e]" accesskey="e"><span>Рэдагаваць крыніцу</span></a></li><li id="ca-more-history" class="vector-more-collapsible-item mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%D0%9B%D1%8D%D0%BD%D0%B4-%D0%BB%D1%96%D0%B7&action=history"><span>Паказаць гісторыю</span></a></li> </ul> </div> </div> <div id="p-tb" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-tb" > <div class="vector-menu-heading"> Агульныя </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="t-whatlinkshere" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%D0%A1%D0%BF%D1%8D%D1%86%D1%8B%D1%8F%D0%BB%D1%8C%D0%BD%D1%8B%D1%8F:%D0%A1%D0%BF%D0%B0%D1%81%D1%8B%D0%BB%D0%BA%D1%96_%D0%BD%D0%B0_%D1%81%D1%82%D0%B0%D1%80%D0%BE%D0%BD%D0%BA%D1%83/%D0%9B%D1%8D%D0%BD%D0%B4-%D0%BB%D1%96%D0%B7" title="Сьпіс усіх старонак, якія спасылаюцца на гэтую [j]" accesskey="j"><span>Спасылкі на старонку</span></a></li><li id="t-recentchangeslinked" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%D0%A1%D0%BF%D1%8D%D1%86%D1%8B%D1%8F%D0%BB%D1%8C%D0%BD%D1%8B%D1%8F:RecentChangesLinked/%D0%9B%D1%8D%D0%BD%D0%B4-%D0%BB%D1%96%D0%B7" rel="nofollow" title="Апошнія зьмены ў старонках, на якія спасылаецца гэтая старонка [k]" accesskey="k"><span>Зьвязаныя рэдагаваньні</span></a></li><li id="t-specialpages" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%D0%A1%D0%BF%D1%8D%D1%86%D1%8B%D1%8F%D0%BB%D1%8C%D0%BD%D1%8B%D1%8F:%D0%A1%D0%BF%D1%8D%D1%86%D1%8B%D1%8F%D0%BB%D1%8C%D0%BD%D1%8B%D1%8F_%D1%81%D1%82%D0%B0%D1%80%D0%BE%D0%BD%D0%BA%D1%96" title="Сьпіс усіх спэцыяльных старонак [q]" accesskey="q"><span>Спэцыяльныя старонкі</span></a></li><li id="t-permalink" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%D0%9B%D1%8D%D0%BD%D0%B4-%D0%BB%D1%96%D0%B7&oldid=2308518" title="Сталая спасылка на гэтую вэрсію старонкі"><span>Сталая спасылка</span></a></li><li id="t-info" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%D0%9B%D1%8D%D0%BD%D0%B4-%D0%BB%D1%96%D0%B7&action=info" title="Болей інфармацыі пра гэтую старонку"><span>Зьвесткі пра старонку</span></a></li><li id="t-cite" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%D0%A1%D0%BF%D1%8D%D1%86%D1%8B%D1%8F%D0%BB%D1%8C%D0%BD%D1%8B%D1%8F:CiteThisPage&page=%D0%9B%D1%8D%D0%BD%D0%B4-%D0%BB%D1%96%D0%B7&id=2308518&wpFormIdentifier=titleform" title="Інфармацыя пра тое, як цытатаваць гэтую старонку"><span>Цытаваць старонку</span></a></li><li id="t-urlshortener" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%D0%A1%D0%BF%D1%8D%D1%86%D1%8B%D1%8F%D0%BB%D1%8C%D0%BD%D1%8B%D1%8F:UrlShortener&url=https%3A%2F%2Fbe-tarask.wikipedia.org%2Fwiki%2F%25D0%259B%25D1%258D%25D0%25BD%25D0%25B4-%25D0%25BB%25D1%2596%25D0%25B7"><span>Атрымаць скарочаны URL-адрас</span></a></li><li id="t-urlshortener-qrcode" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%D0%A1%D0%BF%D1%8D%D1%86%D1%8B%D1%8F%D0%BB%D1%8C%D0%BD%D1%8B%D1%8F:QrCode&url=https%3A%2F%2Fbe-tarask.wikipedia.org%2Fwiki%2F%25D0%259B%25D1%258D%25D0%25BD%25D0%25B4-%25D0%25BB%25D1%2596%25D0%25B7"><span>Спампаваць QR-код</span></a></li> </ul> </div> </div> <div id="p-coll-print_export" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-coll-print_export" > <div class="vector-menu-heading"> Друк/экспарт </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="coll-create_a_book" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%D0%A1%D0%BF%D1%8D%D1%86%D1%8B%D1%8F%D0%BB%D1%8C%D0%BD%D1%8B%D1%8F:Book&bookcmd=book_creator&referer=%D0%9B%D1%8D%D0%BD%D0%B4-%D0%BB%D1%96%D0%B7"><span>Стварыць кнігу</span></a></li><li id="coll-download-as-rl" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%D0%A1%D0%BF%D1%8D%D1%86%D1%8B%D1%8F%D0%BB%D1%8C%D0%BD%D1%8B%D1%8F:DownloadAsPdf&page=%D0%9B%D1%8D%D0%BD%D0%B4-%D0%BB%D1%96%D0%B7&action=show-download-screen"><span>Загрузіць як PDF</span></a></li><li id="t-print" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%D0%9B%D1%8D%D0%BD%D0%B4-%D0%BB%D1%96%D0%B7&printable=yes" title="Вэрсія гэтай старонкі для друку [p]" accesskey="p"><span>Вэрсія для друку</span></a></li> </ul> </div> </div> <div id="p-wikibase-otherprojects" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-wikibase-otherprojects" > <div class="vector-menu-heading"> У іншых праектах </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li class="wb-otherproject-link wb-otherproject-commons mw-list-item"><a href="https://commons.wikimedia.org/wiki/Category:Lend-Lease" hreflang="en"><span>Вікісховішча</span></a></li><li id="t-wikibase" class="wb-otherproject-link wb-otherproject-wikibase-dataitem mw-list-item"><a href="https://www.wikidata.org/wiki/Special:EntityPage/Q207637" title="Спасылка на аб’ект у рэпазыторыі зьвестак [g]" accesskey="g"><span>Аб’ект Вікізьвестак</span></a></li> </ul> </div> </div> </div> </div> </div> </div> </nav> </div> </div> </div> <div class="vector-column-end"> <div class="vector-sticky-pinned-container"> <nav class="vector-page-tools-landmark" aria-label="Page tools"> <div id="vector-page-tools-pinned-container" class="vector-pinned-container"> </div> </nav> <nav class="vector-appearance-landmark" aria-label="Выгляд"> <div id="vector-appearance-pinned-container" class="vector-pinned-container"> <div id="vector-appearance" class="vector-appearance vector-pinnable-element"> <div class="vector-pinnable-header vector-appearance-pinnable-header vector-pinnable-header-pinned" data-feature-name="appearance-pinned" data-pinnable-element-id="vector-appearance" data-pinned-container-id="vector-appearance-pinned-container" data-unpinned-container-id="vector-appearance-unpinned-container" > <div class="vector-pinnable-header-label">Выгляд</div> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-pin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-appearance.pin">перанесьці ў бакавую панэль</button> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-unpin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-appearance.unpin">схаваць</button> </div> </div> </div> </nav> </div> </div> <div id="bodyContent" class="vector-body" aria-labelledby="firstHeading" data-mw-ve-target-container> <div class="vector-body-before-content"> <div class="mw-indicators"> </div> <div id="siteSub" class="noprint">Зьвесткі зь Вікіпэдыі — вольнай энцыкляпэдыі</div> </div> <div id="contentSub"><div id="mw-content-subtitle"></div></div> <div id="mw-content-text" class="mw-body-content"><div class="mw-content-ltr mw-parser-output" lang="be-tarask" dir="ltr"><figure typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/%D0%A4%D0%B0%D0%B9%D0%BB:President_Franklin_D._Roosevelt-1941.jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/8/8d/President_Franklin_D._Roosevelt-1941.jpg/275px-President_Franklin_D._Roosevelt-1941.jpg" decoding="async" width="275" height="217" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/8/8d/President_Franklin_D._Roosevelt-1941.jpg/413px-President_Franklin_D._Roosevelt-1941.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/8/8d/President_Franklin_D._Roosevelt-1941.jpg/550px-President_Franklin_D._Roosevelt-1941.jpg 2x" data-file-width="610" data-file-height="482" /></a><figcaption>Прэзыдэнт Рузвэлт падпісвае закон пра лэнд-лід для дапамогі Вялікабрытаніі і Кітаю (1941)</figcaption></figure> <p><b>Лэнд-ліз</b> (<a href="/wiki/%D0%90%D0%BD%D0%B3%D0%B5%D0%BB%D1%8C%D1%81%D0%BA%D0%B0%D1%8F_%D0%BC%D0%BE%D0%B2%D0%B0" title="Ангельская мова">па-ангельску</a>: <i><span lang="en">Lend-Lease</span></i> ад <i>lend</i> — «пазычаць» і <i>lease</i> — «здаваць у арэнду»), афіцыйна «Закон аб спрыяньні абароне Злучаных Штатаў»<sup id="cite_ref-1" class="reference"><a href="#cite_note-1"><span class="cite-bracket">[</span>1<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> — дзяржаўная праграма, паводле якой <a href="/wiki/%D0%97%D0%A8%D0%90" class="mw-redirect" title="ЗША">ЗША</a> пастаўлялі <a href="/w/index.php?title=%D0%92%D0%BE%D0%BB%D1%8C%D0%BD%D0%B0%D1%8F_%D0%A4%D1%80%D0%B0%D0%BD%D1%86%D1%8B%D1%8F&action=edit&redlink=1" class="new" title="Вольная Францыя (старонка не існуе)">Францыі</a>, <a href="/wiki/%D0%92%D1%8F%D0%BB%D1%96%D0%BA%D0%B0%D0%B1%D1%80%D1%8B%D1%82%D0%B0%D0%BD%D1%96%D1%8F" title="Вялікабрытанія">Вялікабрытаніі</a>, <a href="/w/index.php?title=%D0%A0%D1%8D%D1%81%D0%BF%D1%83%D0%B1%D0%BB%D1%96%D0%BA%D0%B0_%D0%9A%D1%96%D1%82%D0%B0%D0%B9_(1912%E2%80%941949)&action=edit&redlink=1" class="new" title="Рэспубліка Кітай (1912—1949) (старонка не існуе)">Кітаю</a>, а пазьней <a href="/wiki/%D0%A1%D0%A1%D0%A1%D0%A0" class="mw-redirect" title="СССР">СССР</a> і іншым <a href="/w/index.php?title=%D0%90%D0%BD%D1%82%D1%8B%D0%B3%D1%96%D1%82%D0%BB%D0%B5%D1%80%D0%B0%D1%9E%D1%81%D0%BA%D0%B0%D1%8F_%D0%BA%D0%B0%D0%B0%D0%BB%D1%96%D1%86%D1%8B%D1%8F&action=edit&redlink=1" class="new" title="Антыгітлераўская кааліцыя (старонка не існуе)">хаўрусьнікам у Другой сусьветнай вайне</a> <a href="/w/index.php?title=%D0%A5%D0%B0%D1%80%D1%87%D0%B0%D0%B2%D0%B0%D0%BD%D1%8C%D0%BD%D0%B5&action=edit&redlink=1" class="new" title="Харчаваньне (старонка не існуе)">харчаваньне</a>, <a href="/w/index.php?title=%D0%9D%D0%B0%D1%84%D1%82%D0%B0%D0%BF%D1%80%D0%B0%D0%B4%D1%83%D0%BA%D1%82%D1%8B&action=edit&redlink=1" class="new" title="Нафтапрадукты (старонка не існуе)">нафтапрадукты</a>, <a href="/wiki/%D0%91%D0%BE%D0%B5%D0%BF%D1%80%D1%8B%D0%BF%D0%B0%D1%81" title="Боепрыпас">боепрыпасы</a>, мэдыкамэнты і тэхніку: машыны, караблі, самалёты ды іншае ўзбраеньне. Праграма працягвалася з сакавіка 1941 року да верасьня 1945. Большая частка дапамогі аказвалася бескаштоўна, пэўныя віды тэхнікі (караблі) па вайне былі вернутыя. Са свайго боку ЗША атрымала права арэнды вайсковых і марскіх базаў на тэрыторыі хаўрусьнікаў у ваенны пэрыяд. </p><p>Агулам было аказана матэрыяльнай дапамогі на суму 50,1 мільярдаў <a href="/wiki/%D0%94%D0%B0%D0%BB%D1%8F%D1%80_%D0%97%D0%A8%D0%90" class="mw-redirect" title="Даляр ЗША">$</a> (у цэнах 2016 року — 659 мільярдаў), альбо 17% усіх ваенных выдаткаў ЗША<sup id="cite_ref-2" class="reference"><a href="#cite_note-2"><span class="cite-bracket">[</span>2<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> Зь іх $31,4 мільярды атрымала Брытанія, $11,3 млрд — Савецкі Саюз, $3,2 мільярды — Францыя, $1,6 мільярдаў — Кітай, рэшта $2,6 мільярдаў — іншыя аліянты. Адваротныя ўмовы лэнд-лізу ўключалі такія паслугі, як арэнда авіябазаў для ЗША і склалі $7,8 млрд; паслугі на $6,8 мільярдаў зь іх аказалі Вялікабрытанія і <a href="/wiki/%D0%A1%D0%B0%D0%B4%D1%80%D1%83%D0%B6%D0%BD%D0%B0%D1%81%D1%8C%D1%86%D1%8C_%D0%BD%D0%B0%D1%86%D1%8B%D1%8F%D1%9E" title="Садружнасьць нацыяў">Садружнасьць</a>. Паводле ўмоваў пагадненьня прадугледжвалася карыстаньне сродкамі да вяртаньня ці зьнішчэньня, аднак практычна ЗША была вернутая нязначная частка перададзенага абсталяваньня. Пастаўкі, якія прыйшлі пасьля сканчэньня дзеяньня праграмы лэнд-лізу, былі прададзеныя Вялікабрытаніі па заніжаным кошце £1,075 мільярдаў і па прадастаўленай Злучанымі Штатамі доўгатэрміновай пазыцы. </p><p>Запускам гэтай праграмы ЗША спыніла прытрыманьне фактычнага <a href="/w/index.php?title=%D0%9D%D1%8D%D1%9E%D1%82%D1%80%D0%B0%D0%BB%D1%96%D1%82%D1%8D%D1%82&action=edit&redlink=1" class="new" title="Нэўтралітэт (старонка не існуе)">нэўтралітэту</a> і зрабіла рашучы крок ад палітыкі неўварваньня, якая дамінавала ў замежных стасунках дзяржавы <a href="/w/index.php?title=%D0%90%D0%BA%D1%82%D1%8B_%D0%BF%D1%80%D0%B0_%D0%BD%D1%8D%D1%9E%D1%82%D1%80%D0%B0%D0%BB%D1%96%D1%82%D1%8D%D1%82_%D0%97%D0%A8%D0%90_(1930-%D1%8F)&action=edit&redlink=1" class="new" title="Акты пра нэўтралітэт ЗША (1930-я) (старонка не існуе)">з 1931 року</a><span class="link-be-x-old" style="font-size:80%; margin-left:.2em; position: relative; top: -.4em;">(<a href="https://en.wikipedia.org/wiki/Neutrality_Acts_of_1930s" class="extiw" title="en:Neutrality Acts of 1930s">en</a>)</span>. </p><p>Падобную ж праграму пад назовам «<a href="/w/index.php?title=%D0%9C%D1%96%D0%BB%D1%8C%D1%8F%D1%80%D0%B4%D0%BD%D1%8B_%D0%BF%D0%B0%D0%B4%D0%B0%D1%80%D1%83%D0%BD%D0%B0%D0%BA_%D1%96_%D1%9E%D0%B7%D0%B0%D0%B5%D0%BC%D0%B0%D0%B4%D0%B0%D0%BF%D0%B0%D0%BC%D0%BE%D0%B3%D0%B0&action=edit&redlink=1" class="new" title="Мільярдны падарунак і ўзаемадапамога (старонка не існуе)">Мільярдны падарунак і ўзаемадапамога</a><span class="link-be-x-old" style="font-size:80%; margin-left:.2em; position: relative; top: -.4em;">(<a href="https://en.wikipedia.org/wiki/Billion_Dollar_Gift_and_Mutual_Aid" class="extiw" title="en:Billion Dollar Gift and Mutual Aid">en</a>)</span>» ў меншых памерах адкрывала і <a href="/wiki/%D0%9A%D0%B0%D0%BD%D0%B0%D0%B4%D0%B0" title="Канада">Канада</a>. Па праграме Вялікабрытаніі і хаўрусьнікам быў перададзены 1 мільярд даляраў і абсталяваньне і паслугі на суму $3,4 мільярды<sup id="cite_ref-3" class="reference"><a href="#cite_note-3"><span class="cite-bracket">[</span>3<span class="cite-bracket">]</span></a></sup><sup id="cite_ref-4" class="reference"><a href="#cite_note-4"><span class="cite-bracket">[</span>4<span class="cite-bracket">]</span></a></sup>. </p> <meta property="mw:PageProp/toc" /> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Перадумовы"><span id=".D0.9F.D0.B5.D1.80.D0.B0.D0.B4.D1.83.D0.BC.D0.BE.D0.B2.D1.8B"></span>Перадумовы</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%D0%9B%D1%8D%D0%BD%D0%B4-%D0%BB%D1%96%D0%B7&veaction=edit&section=1" title="Рэдагаваць сэкцыю «Перадумовы»" class="mw-editsection-visualeditor"><span>рэдагаваць</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=%D0%9B%D1%8D%D0%BD%D0%B4-%D0%BB%D1%96%D0%B7&action=edit&section=1" title="Правіць зыходнік раздзела: Перадумовы"><span>рэдагаваць крыніцу</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <figure class="mw-default-size" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/%D0%A4%D0%B0%D0%B9%D0%BB:Aid_From_America-_Lend-lease_Food,_London,_England,_1941_D4324.jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/d/db/Aid_From_America-_Lend-lease_Food%2C_London%2C_England%2C_1941_D4324.jpg/220px-Aid_From_America-_Lend-lease_Food%2C_London%2C_England%2C_1941_D4324.jpg" decoding="async" width="220" height="146" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/d/db/Aid_From_America-_Lend-lease_Food%2C_London%2C_England%2C_1941_D4324.jpg/330px-Aid_From_America-_Lend-lease_Food%2C_London%2C_England%2C_1941_D4324.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/d/db/Aid_From_America-_Lend-lease_Food%2C_London%2C_England%2C_1941_D4324.jpg/440px-Aid_From_America-_Lend-lease_Food%2C_London%2C_England%2C_1941_D4324.jpg 2x" data-file-width="800" data-file-height="532" /></a><figcaption>Харчовая дапамога з Амэрыкі: брытанскія вучаніцы, машучы рукамі на камэру, атрымліваюць талеркі зь бяконам і яйкамі.</figcaption></figure> <p>Пасьля <a href="/w/index.php?title=%D0%91%D1%96%D1%82%D0%B2%D0%B0_%D0%B7%D0%B0_%D0%A4%D1%80%D0%B0%D0%BD%D1%86%D1%8B%D1%8E&action=edit&redlink=1" class="new" title="Бітва за Францыю (старонка не існуе)">падзеньня Францыі</a> ў чэрвені 1940 року Брытанская садружнасьць і імпэрыя апынуліся адзінымі, хто ваяваў супраць <a href="/wiki/%D0%9D%D0%B0%D1%86%D1%8B%D1%81%D1%86%D0%BA%D0%B0%D1%8F_%D0%9D%D1%8F%D0%BC%D0%B5%D1%87%D1%87%D1%8B%D0%BD%D0%B0" title="Нацысцкая Нямеччына">Нямеччыны</a> й <a href="/w/index.php?title=%D0%9A%D0%B0%D1%80%D0%B0%D0%BB%D0%B5%D1%9E%D1%81%D1%82%D0%B2%D0%B0_%D0%86%D1%82%D0%B0%D0%BB%D1%96%D1%8F_(1861%E2%80%941946)&action=edit&redlink=1" class="new" title="Каралеўства Італія (1861—1946) (старонка не існуе)">Італіі</a>, да <a href="/w/index.php?title=%D0%86%D1%82%D0%B0%D0%BB%D0%B0-%D0%B3%D1%80%D1%8D%D1%86%D0%BA%D0%B0%D1%8F_%D0%B2%D0%B0%D0%B9%D0%BD%D0%B0&action=edit&redlink=1" class="new" title="Італа-грэцкая вайна (старонка не існуе)">італьянскага ўварваньня ў Грэцыю</a>. Брытанія разьлічвалася за матэрыялы золатам паводле прадугледжанае <a href="/w/index.php?title=%D0%90%D0%BA%D1%82%D1%8B_%D0%BF%D1%80%D0%B0_%D0%BD%D1%8D%D1%9E%D1%82%D1%80%D0%B0%D0%BB%D1%96%D1%82%D1%8D%D1%82_%D0%97%D0%A8%D0%90_(1930-%D1%8F)&action=edit&redlink=1" class="new" title="Акты пра нэўтралітэт ЗША (1930-я) (старонка не існуе)">Актамі пра нэўтралітэт</a> ЗША палітыкі «<a href="/w/index.php?title=Cash_and_carry&action=edit&redlink=1" class="new" title="Cash and carry (старонка не існуе)">плаці і забірай</a><span class="link-be-x-old" style="font-size:80%; margin-left:.2em; position: relative; top: -.4em;">(<a href="https://en.wikipedia.org/wiki/Cash_and_carry_(World_War_II)" class="extiw" title="en:Cash and carry (World War II)">en</a>)</span>», тым ня меней да 1941 ейны залаты запас падышоў да сканчэньня<sup id="cite_ref-5" class="reference"><a href="#cite_note-5"><span class="cite-bracket">[</span>5<span class="cite-bracket">]</span></a></sup>. </p><p>У гэты ж час урад ЗША пачаў падрыхтоўку да глябальнае вайны, упершыню ўвёўшы ў мірны час прызыў і ў пяць разоў павялічыўшы абаронны бюджэт (з $2 да $10 млрд)<sup id="cite_ref-6" class="reference"><a href="#cite_note-6"><span class="cite-bracket">[</span>6<span class="cite-bracket">]</span></a></sup>. Калі ў Вялікабрытаніі пачалася нястача грошай, зброі й іншага абсталяваньня, прэм’ер-міністар <a href="/wiki/%D0%8E%D1%96%D0%BD%D1%81%D1%82%D0%B0%D0%BD_%D0%A7%D1%8D%D1%80%D1%87%D1%8B%D0%BB%D1%8C" title="Ўінстан Чэрчыль">Ўінстан Чэрчыль</a> стаў прысьпешваць прэзыдэнта <a href="/wiki/%D0%A4%D1%80%D0%B0%D0%BD%D0%BA%D0%BB%D1%96%D0%BD_%D0%A0%D1%83%D0%B7%D0%B2%D1%8D%D0%BB%D1%8C%D1%82" class="mw-redirect" title="Франклін Рузвэльт">Франкліна Рузвэльта</a> наконт дапамогі ЗША. Рузвэльт быў ахвотны трымацца дадзеных Брытаніі абяцаньняў, аднак быў зьвязаны грамадзкім меркаваньнем і Актамі пра нэўтралітэт, якія забаранялі продаж у крэдыт узбраеньня ці прадастаўленьня пазыкаў ваюючым дзяржавам, таму прапанаваў ідэю «лэнд-лізу». </p><p>У верасьні 1940, падчас <a href="/w/index.php?title=%D0%91%D1%96%D1%82%D0%B2%D0%B0_%D0%B7%D0%B0_%D0%91%D1%80%D1%8B%D1%82%D0%B0%D0%BD%D1%96%D1%8E&action=edit&redlink=1" class="new" title="Бітва за Брытанію (старонка не існуе)">бітвы за Брытанію</a>, брытанскі ўрад накіраваў у ЗША місію <a href="/w/index.php?title=%D0%93%D0%B5%D0%BD%D1%80%D1%8B_%D0%A2%D1%8B%D0%B7%D0%B0%D1%80%D0%B4&action=edit&redlink=1" class="new" title="Генры Тызард (старонка не існуе)">Тызарда</a><sup id="cite_ref-7" class="reference"><a href="#cite_note-7"><span class="cite-bracket">[</span>7<span class="cite-bracket">]</span></a></sup>. Мэтаю Брытанскай тэхнічна-навуковай місіі было выкарыстаньне прамысловых магутнасьцяў дзеля эксплюатацыі вайсковага патэнцыялу <a href="/w/index.php?title=%D0%9D%D0%B0%D0%B2%D1%83%D0%BA%D0%BE%D0%B2%D0%B0-%D0%B4%D0%BE%D1%81%D1%8C%D0%BB%D0%B5%D0%B4%D0%BD%D1%8B%D1%8F_%D0%BF%D1%80%D0%B0%D1%86%D1%8B&action=edit&redlink=1" class="new" title="Навукова-досьледныя працы (старонка не існуе)">навукова-досьледных працаў</a>, праведзеных у Вялікабрытаніі перад вайной, аднак якія цяпер не маглі быць рэалізаваныя тамака з-за актуальных патрэбаў войска. Брытанцы прывезьлі праекты <a href="/w/index.php?title=%D0%9C%D0%B0%D0%B3%D0%BD%D1%8D%D1%82%D1%80%D0%BE%D0%BD&action=edit&redlink=1" class="new" title="Магнэтрон (старонка не існуе)">магнэтрону</a>, <a href="/w/index.php?title=%D0%94%D1%8D%D1%82%D0%B0%D0%BD%D0%B0%D1%82%D0%B0%D1%80_%D0%BD%D0%B0%D0%B1%D0%BB%D1%96%D0%B6%D1%8D%D0%BD%D1%8C%D0%BD%D1%8F&action=edit&redlink=1" class="new" title="Дэтанатар набліжэньня (старонка не існуе)">дэтанатара-таймэра</a><span class="link-be-x-old" style="font-size:80%; margin-left:.2em; position: relative; top: -.4em;">(<a href="https://en.wikipedia.org/wiki/Proximity_fuze" class="extiw" title="en:Proximity fuze">en</a>)</span>, дэталяў <a href="/w/index.php?title=%D0%A0%D1%8D%D0%B0%D0%BA%D1%82%D1%8B%D1%9E%D0%BD%D1%8B_%D1%80%D1%83%D1%85%D0%B0%D0%B2%D1%96%D0%BA&action=edit&redlink=1" class="new" title="Рэактыўны рухавік (старонка не існуе)">рэактыўнага рухавіку</a> <a href="/w/index.php?title=%D0%A4%D1%80%D1%8D%D0%BD%D0%BA_%D0%8E%D1%96%D1%82%D0%BB&action=edit&redlink=1" class="new" title="Фрэнк Ўітл (старонка не існуе)">Фрэнка Ўітла</a>, <a href="/w/index.php?title=%D0%9C%D1%8D%D0%BC%D0%B0%D1%80%D0%B0%D0%BD%D0%B4%D1%83%D0%BC_%D0%A4%D1%80%D0%B0%D1%88%D0%B0_%E2%80%94_%D0%9F%D0%B0%D0%B5%D1%80%D0%BB%D1%8C%D1%81%D0%B0&action=edit&redlink=1" class="new" title="Мэмарандум Фраша — Паерльса (старонка не існуе)">мэмарандуму Фраша — Паерльса</a> з апісаньнем магчымасьці рэалізацыі атамнае бомбы<sup id="cite_ref-8" class="reference"><a href="#cite_note-8"><span class="cite-bracket">[</span>8<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> ды мноства іншых вынаходніцтваў і досьледных асобнікаў, напрыклад ракеты, кампрэсары, гіраскапічныя прыцэлы, прылады выяўленьня падлодак, самазачыняльныя паліўныя бакі і <a href="/w/index.php?title=%D0%9F%D0%BB%D1%8F%D1%81%D1%82%D1%8B%D1%87%D0%BD%D0%B0%D1%8F_%D0%B2%D1%8B%D0%B1%D1%83%D1%85%D0%BE%D1%9E%D0%BA%D0%B0&action=edit&redlink=1" class="new" title="Плястычная выбухоўка (старонка не існуе)">плястычная выбухоўка</a>. </p><p>У сьнежні 1940 року прэзыдэнт ЗША Рузвэльт абвясьціў, што ЗША становіцца «Арсэналам дэмакратыі», і прапанаваў прадаваць амуніцыю Вялікабрытаніі і Канадзе. Моцны супраціў ізаляцыяністаў, якія лічылі Другую сусьветную вайну пераважна эўрапейскім канфліктам і асьцерагаліся ўцягваньня ў яго ЗША, з часам зьменшыўся, калі амэрыканцы пачалі ўхваляць падтрымку Брытаніі супраць Нямеччыны безь непасрэднага ўдзелу ў вайне<sup id="cite_ref-9" class="reference"><a href="#cite_note-9"><span class="cite-bracket">[</span>9<span class="cite-bracket">]</span></a></sup>. Таксама фармаваньню грамадзкай думкі паспрыяла прапаганда, якая паказвала разбурэньні брытанскіх местаў у апэрацыі «<a href="/w/index.php?title=Blitz&action=edit&redlink=1" class="new" title="Blitz (старонка не існуе)">Blitz</a>» і асабліва прадстаўленьне барбарскіх учынкаў немцаў падчас <a href="/w/index.php?title=%D0%91%D1%96%D1%82%D0%B2%D0%B0_%D0%B7%D0%B0_%D0%A4%D1%80%D0%B0%D0%BD%D1%86%D1%8B%D1%8E&action=edit&redlink=1" class="new" title="Бітва за Францыю (старонка не існуе)">захопу Францыі</a>. </p><p>Рузвэльт разумеў, што пасьля дзесяцігодзьдзя нэўтралітэту пераходзіць да падтрымкі аднаго з бакоў трэба паступова, тым болей што <a href="/w/index.php?title=%D0%9D%D0%B5%D0%BC%D1%86%D1%8B_%D1%9E_%D0%97%D0%A8%D0%90&action=edit&redlink=1" class="new" title="Немцы ў ЗША (старонка не існуе)">немцы</a> ў той час былі найбольшай нацыяй краіны. ЗША не зьбіралася ўступаць у вайну, дапамагаючы толькі матэрыяльна. У лютым 1941 54% амэрыканцаў у апытаньні <a href="/w/index.php?title=%D0%86%D0%BD%D1%81%D1%82%D1%8B%D1%82%D1%83%D1%86%D1%8B%D1%8F_%D0%93%D1%8D%D0%BB%D0%B0%D0%BF%D0%B0&action=edit&redlink=1" class="new" title="Інстытуцыя Гэлапа (старонка не існуе)">Гэлапа</a> выказаліся за аказаньне дапамогі брытанцам без канкрэтызацыі, 15% — з умовай «калі гэта не давядзе нас да вайны» ці «калі брытанцы абяцаюць нам за гэта бясьпеку»; супраць прапановы прэзыдэнта выказаліся 22% рэспандэнтаў. Найбольшую апазыцыю Закону пра лэнд-ліз выказвалі ў <a href="/wiki/%D0%9A%D0%B0%D0%BD%D0%B3%D1%80%D1%8D%D1%81_%D0%97%D0%A8%D0%90" title="Кангрэс ЗША">Кангрэсе</a> <a href="/wiki/%D0%A0%D1%8D%D1%81%D0%BF%D1%83%D0%B1%D0%BB%D1%96%D0%BA%D0%B0%D0%BD%D1%81%D0%BA%D0%B0%D1%8F_%D0%BF%D0%B0%D1%80%D1%82%D1%8B%D1%8F_%D0%97%D0%A8%D0%90" title="Рэспубліканская партыя ЗША">рэспубліканцы</a>, якія называлі праект «якім-кольвек найбліжэйшым крокам нацыі ў бок уцягваньня ў вайну за мяжой». 9 лютага 1941 року на галасаваньні ў Палаце прадстаўнікоў за прыняцьце закону выказаліся 238 прадстаўнікоў <a href="/wiki/%D0%94%D1%8D%D0%BC%D0%B0%D0%BA%D1%80%D0%B0%D1%82%D1%8B%D1%87%D0%BD%D0%B0%D1%8F_%D0%BF%D0%B0%D1%80%D1%82%D1%8B%D1%8F_%D0%97%D0%A8%D0%90" class="mw-redirect" title="Дэмакратычная партыя ЗША">Дэмакратычнае партыі</a> (25 — супраць) і 24 рэспубліканцы (135 супраць)<sup id="cite_ref-10" class="reference"><a href="#cite_note-10"><span class="cite-bracket">[</span>10<span class="cite-bracket">]</span></a></sup>. Галасаваньне ў Сэнаце паказала падобныя вынікі: 49 дэмакратаў і 10 рэспубліканцаў «за», 13 і 17 адпаведна «супраць»<sup id="cite_ref-11" class="reference"><a href="#cite_note-11"><span class="cite-bracket">[</span>11<span class="cite-bracket">]</span></a></sup>. </p><p>11 сакавіка закон пра лэнд-ліз быў падпісаны Рузвэльтам. Ён дазваляў «прадаваць, перадаваць у валоданьне, мяняць, аддаваць у арэнду, даваць пазыку ці інакш выдаваць любую маёмасьць любому ўраду [абарону якога прэзыдэнт лічыць жыцьцёва неабходным дзеля абароны Злучаных Штатаў]». У красавіку гэтая палітыка была пашыраная на <a href="/w/index.php?title=%D0%A0%D1%8D%D1%81%D0%BF%D1%83%D0%B1%D0%BB%D1%96%D0%BA%D0%B0_%D0%9A%D1%96%D1%82%D0%B0%D0%B9_(1912%E2%80%941949)&action=edit&redlink=1" class="new" title="Рэспубліка Кітай (1912—1949) (старонка не існуе)">Кітай</a><sup id="cite_ref-12" class="reference"><a href="#cite_note-12"><span class="cite-bracket">[</span>12<span class="cite-bracket">]</span></a></sup>, а ў кастрычніку — на <a href="/wiki/%D0%A1%D0%B0%D0%B2%D0%B5%D1%86%D0%BA%D1%96_%D0%A1%D0%B0%D1%8E%D0%B7" class="mw-redirect" title="Савецкі Саюз">Савецкі Саюз</a>. У канцы кастрычніка Рузвэльт ухваліў дапамогу Брытаніі па лэнд-лізе ў памеры $1 млрд даляраў ЗША. </p><p>Таксама ў 1940 року было прынятае <a href="/w/index.php?title=%D0%9F%D0%B0%D0%B3%D0%B0%D0%B4%D0%BD%D0%B5%D0%BD%D1%8C%D0%BD%D0%B5_%C2%AB%D0%AD%D1%81%D1%8C%D0%BC%D1%96%D0%BD%D1%86%D1%8B_%D0%B7%D0%B0_%D0%B1%D0%B0%D0%B7%D1%8B%C2%BB&action=edit&redlink=1" class="new" title="Пагадненьне «Эсьмінцы за базы» (старонка не існуе)">пагадненьне «Эсьмінцы за базы»</a>, паводле якога 50 <a href="/w/index.php?title=%D0%92%D0%B0%D0%B9%D1%81%D0%BA%D0%BE%D0%B2%D0%B0-%D0%BC%D0%B0%D1%80%D1%81%D0%BA%D1%96_%D1%84%D0%BB%D1%91%D1%82_%D0%97%D0%A8%D0%90&action=edit&redlink=1" class="new" title="Вайскова-марскі флёт ЗША (старонка не існуе)">амэрыканскіх</a> <a href="/w/index.php?title=%D0%AD%D1%81%D1%8C%D0%BC%D1%96%D0%BD%D0%B5%D1%86&action=edit&redlink=1" class="new" title="Эсьмінец (старонка не існуе)">эсьмінцаў</a> былі перададзеныя <a href="/w/index.php?title=%D0%9A%D0%B0%D1%80%D0%B0%D0%BB%D0%B5%D1%9E%D1%81%D0%BA%D1%96_%D0%B2%D0%B0%D0%B9%D1%81%D0%BA%D0%BE%D0%B2%D0%B0-%D0%BC%D0%B0%D1%80%D1%81%D0%BA%D1%96_%D1%84%D0%BB%D1%91%D1%82_%D0%92%D1%8F%D0%BB%D1%96%D0%BA%D0%B0%D0%B1%D1%80%D1%8B%D1%82%D0%B0%D0%BD%D1%96%D1%96&action=edit&redlink=1" class="new" title="Каралеўскі вайскова-марскі флёт Вялікабрытаніі (старонка не існуе)">каралеўскаму флёту Вялікабрытаніі</a> і <a href="/w/index.php?title=%D0%9A%D0%B0%D1%80%D0%B0%D0%BB%D0%B5%D1%9E%D1%81%D0%BA%D1%96_%D0%B2%D0%B0%D0%B9%D1%81%D0%BA%D0%BE%D0%B2%D0%B0-%D0%BC%D0%B0%D1%80%D1%81%D0%BA%D1%96_%D1%84%D0%BB%D1%91%D1%82_%D0%9A%D0%B0%D0%BD%D0%B0%D0%B4%D1%8B&action=edit&redlink=1" class="new" title="Каралеўскі вайскова-марскі флёт Канады (старонка не існуе)">Канады</a> ў абмен за права базаваньня ў <a href="/w/index.php?title=%D0%9A%D0%B0%D1%80%D1%8B%D0%B1%D1%8B&action=edit&redlink=1" class="new" title="Карыбы (старонка не існуе)">Карыбскім рэгіёне</a>. Чэрчыль таксама надаў ЗША вайсковыя базы на <a href="/wiki/%D0%91%D1%8D%D1%80%D0%BC%D1%83%D0%B4%D0%B7%D0%BA%D1%96%D1%8F_%D0%B0%D1%81%D1%82%D1%80%D0%B0%D0%B2%D1%8B" title="Бэрмудзкія астравы">Бэрмудах</a> і <a href="/wiki/%D0%9D%D1%8C%D1%8E%D1%84%D0%B0%D1%9E%D0%BD%D0%B4%D0%BB%D1%8D%D0%BD%D0%B4_%D1%96_%D0%9B%D1%8F%D0%B1%D1%80%D0%B0%D0%B4%D0%BE%D1%80" title="Ньюфаўндлэнд і Лябрадор">Ньюфаўндлэндзе</a>. </p> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Дапамога"><span id=".D0.94.D0.B0.D0.BF.D0.B0.D0.BC.D0.BE.D0.B3.D0.B0"></span>Дапамога</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%D0%9B%D1%8D%D0%BD%D0%B4-%D0%BB%D1%96%D0%B7&veaction=edit&section=2" title="Рэдагаваць сэкцыю «Дапамога»" class="mw-editsection-visualeditor"><span>рэдагаваць</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=%D0%9B%D1%8D%D0%BD%D0%B4-%D0%BB%D1%96%D0%B7&action=edit&section=2" title="Правіць зыходнік раздзела: Дапамога"><span>рэдагаваць крыніцу</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>Кошт матэрыялаў, прадастаўленых ЗША іншым краінам-хаўрусьніцам<sup id="cite_ref-13" class="reference"><a href="#cite_note-13"><span class="cite-bracket">[</span>13<span class="cite-bracket">]</span></a></sup>. </p> <table class="wikitable"> <tbody><tr class="hintergrundfarbe5"> <th>Краіна </th> <th>Кошт, млн $ </th> <th>Краіна </th> <th>Кошт, млн $ </th></tr> <tr> <td align="left"><a href="/wiki/%D0%91%D1%80%D1%8B%D1%82%D0%B0%D0%BD%D1%81%D0%BA%D0%B0%D1%8F_%D1%96%D0%BC%D0%BF%D1%8D%D1%80%D1%8B%D1%8F" title="Брытанская імпэрыя">Брытанская імпэрыя</a> і Садружнасьць </td> <td align="middle">31 387,1 </td> <td align="left"><a href="/wiki/%D0%91%D1%80%D0%B0%D0%B7%D1%8B%D0%BB%D1%96%D1%8F" title="Бразылія">Бразылія</a> </td> <td align="middle">372,0 </td></tr> <tr> <td align="left"><a href="/wiki/%D0%A1%D0%B0%D0%B2%D0%B5%D1%86%D0%BA%D1%96_%D0%A1%D0%B0%D1%8E%D0%B7" class="mw-redirect" title="Савецкі Саюз">Савецкі Саюз</a> </td> <td align="middle">10 982,1 </td> <td align="left"><a href="/wiki/%D0%9C%D1%8D%D0%BA%D1%81%D1%8B%D0%BA%D0%B0" title="Мэксыка">Мэксыка</a> </td> <td align="middle">39,2 </td></tr> <tr> <td align="left"><a href="/wiki/%D0%A4%D1%80%D0%B0%D0%BD%D1%86%D1%8B%D1%8F" title="Францыя">Францыя</a> і <a href="/w/index.php?title=%D0%A4%D1%80%D0%B0%D0%BD%D1%86%D1%83%D1%81%D0%BA%D0%B0%D1%8F_%D0%BA%D0%B0%D0%BB%D1%8F%D0%BD%D1%96%D1%8F%D0%BB%D1%8C%D0%BD%D0%B0%D1%8F_%D1%96%D0%BC%D0%BF%D1%8D%D1%80%D1%8B%D1%8F&action=edit&redlink=1" class="new" title="Француская каляніяльная імпэрыя (старонка не існуе)">калёніі</a> </td> <td align="middle">3223,9 </td> <td align="left"><a href="/wiki/%D0%A7%D1%8B%D0%BB%D1%96" title="Чылі">Чылі</a> </td> <td align="middle">21,6 </td></tr> <tr> <td align="left"><a href="/w/index.php?title=%D0%A0%D1%8D%D1%81%D0%BF%D1%83%D0%B1%D0%BB%D1%96%D0%BA%D0%B0_%D0%9A%D1%96%D1%82%D0%B0%D0%B9_(1912%E2%80%941949)&action=edit&redlink=1" class="new" title="Рэспубліка Кітай (1912—1949) (старонка не існуе)">Кітай</a> </td> <td align="middle">1627,0 </td> <td align="left"><a href="/wiki/%D0%9F%D1%8D%D1%80%D1%83" title="Пэру">Пэру</a> </td> <td align="middle">18,9 </td></tr> <tr> <td align="left"><a href="/wiki/%D0%9D%D1%96%D0%B4%D1%8D%D1%80%D0%BB%D1%8F%D0%BD%D0%B4%D1%8B" title="Нідэрлянды">Нідэрлянды</a> і <a href="/w/index.php?title=%D0%9D%D1%96%D0%B4%D1%8D%D1%80%D0%BB%D1%8F%D0%BD%D0%B4%D0%B7%D0%BA%D0%B0%D1%8F_%D0%BA%D0%B0%D0%BB%D1%8F%D0%BD%D1%96%D1%8F%D0%BB%D1%8C%D0%BD%D0%B0%D1%8F_%D1%96%D0%BC%D0%BF%D1%8D%D1%80%D1%8B%D1%8F&action=edit&redlink=1" class="new" title="Нідэрляндзкая каляніяльная імпэрыя (старонка не існуе)">калёніі</a> </td> <td align="middle">251,1 </td> <td align="left"><a href="/wiki/%D0%9A%D0%B0%D0%BB%D1%8E%D0%BC%D0%B1%D1%96%D1%8F" title="Калюмбія">Калюмбія</a> </td> <td align="middle">8,3 </td></tr> <tr> <td align="left"><a href="/wiki/%D0%91%D1%8D%D0%BB%D1%8C%D0%B3%D1%96%D1%8F" title="Бэльгія">Бэльгія</a> </td> <td align="middle">159,5 </td> <td align="left"><a href="/wiki/%D0%AD%D0%BA%D0%B2%D0%B0%D0%B4%D0%BE%D1%80" title="Эквадор">Эквадор</a> </td> <td align="middle">7,8 </td></tr> <tr> <td align="left"><a href="/wiki/%D0%93%D1%80%D1%8D%D1%86%D1%8B%D1%8F" title="Грэцыя">Грэцыя</a> </td> <td align="middle">81,5 </td> <td align="left"><a href="/wiki/%D0%A3%D1%80%D1%83%D0%B3%D0%B2%D0%B0%D0%B9" title="Уругвай">Уругвай</a> </td> <td align="middle">7,1 </td></tr> <tr> <td align="left"><a href="/wiki/%D0%9D%D0%B0%D1%80%D0%B2%D1%8D%D0%B3%D1%96%D1%8F" title="Нарвэгія">Нарвэгія</a> </td> <td align="middle">47,0 </td> <td align="left"><a href="/wiki/%D0%9A%D1%83%D0%B1%D0%B0" title="Куба">Куба</a> </td> <td align="middle">6,6 </td></tr> <tr> <td align="left"><a href="/wiki/%D0%A2%D1%83%D1%80%D1%8D%D1%87%D1%87%D1%8B%D0%BD%D0%B0" title="Турэччына">Турэччына</a> </td> <td align="middle">42,9 </td> <td align="left"><a href="/wiki/%D0%91%D0%B0%D0%BB%D1%96%D0%B2%D1%96%D1%8F" title="Балівія">Балівія</a> </td> <td align="middle">5,5 </td></tr> <tr> <td align="left"><a href="/wiki/%D0%AE%D0%B3%D0%B0%D1%81%D0%BB%D0%B0%D0%B2%D1%96%D1%8F" title="Югаславія">Югаславія</a> </td> <td align="middle">32,2 </td> <td align="left"><a href="/wiki/%D0%92%D1%8D%D0%BD%D1%8D%D1%81%D1%83%D1%8D%D0%BB%D0%B0" title="Вэнэсуэла">Вэнэсуэла</a> </td> <td align="middle">4,5 </td></tr> <tr> <td align="left"><a href="/wiki/%D0%A1%D0%B0%D1%83%D0%B4%D0%B0%D1%9E%D1%81%D0%BA%D0%B0%D1%8F_%D0%90%D1%80%D0%B0%D0%B1%D1%96%D1%8F" title="Саудаўская Арабія">Саудаўская Арабія</a> </td> <td align="middle">19,0 </td> <td align="left"><a href="/wiki/%D0%93%D0%B2%D0%B0%D1%82%D1%8D%D0%BC%D0%B0%D0%BB%D0%B0" title="Гватэмала">Гватэмала</a> </td> <td align="middle">2,6 </td></tr> <tr> <td align="left"><a href="/wiki/%D0%9F%D0%BE%D0%BB%D1%8C%D1%88%D1%87%D0%B0" title="Польшча">Польшча</a> </td> <td align="middle">12,5 </td> <td align="left"><a href="/wiki/%D0%9F%D0%B0%D1%80%D0%B0%D0%B3%D0%B2%D0%B0%D0%B9" title="Парагвай">Парагвай</a> </td> <td align="middle">2,0 </td></tr> <tr> <td align="left"><a href="/wiki/%D0%9B%D1%96%D0%B1%D1%8D%D1%80%D1%8B%D1%8F" title="Лібэрыя">Лібэрыя</a> </td> <td align="middle">11,6 </td> <td align="left"><a href="/wiki/%D0%94%D0%B0%D0%BC%D1%96%D0%BD%D1%96%D0%BA%D0%B0%D0%BD%D1%81%D0%BA%D0%B0%D1%8F_%D1%80%D1%8D%D1%81%D0%BF%D1%83%D0%B1%D0%BB%D1%96%D0%BA%D0%B0" class="mw-redirect" title="Дамініканская рэспубліка">Дамініканская рэспубліка</a> </td> <td align="middle">1,6 </td></tr> <tr> <td align="left"><a href="/wiki/%D0%86%D1%80%D0%B0%D0%BD" title="Іран">Іран</a> </td> <td align="middle">5,3 </td> <td align="left"><a href="/wiki/%D0%93%D0%B0%D1%96%D1%86%D1%96" title="Гаіці">Гаіці</a> </td> <td align="middle">1,4 </td></tr> <tr> <td align="left"><a href="/wiki/%D0%AD%D1%82%D1%8B%D1%91%D0%BF%D1%96%D1%8F" title="Этыёпія">Этыёпія</a> </td> <td align="middle">5,3 </td> <td align="left"><a href="/wiki/%D0%9D%D1%96%D0%BA%D0%B0%D1%80%D0%B0%D0%B3%D1%83%D0%B0" title="Нікарагуа">Нікарагуа</a> </td> <td align="middle">0,9 </td></tr> <tr> <td align="left"><a href="/wiki/%D0%86%D1%81%D1%8C%D0%BB%D1%8F%D0%BD%D0%B4%D1%8B%D1%8F" title="Ісьляндыя">Ісьляндыя</a> </td> <td align="middle">4,4 </td> <td align="left"><a href="/wiki/%D0%A1%D0%B0%D0%BB%D1%8C%D0%B2%D0%B0%D0%B4%D0%BE%D1%80" title="Сальвадор">Сальвадор</a> </td> <td align="middle">0,9 </td></tr> <tr> <td align="left"><a href="/wiki/%D0%86%D1%80%D0%B0%D0%BA" title="Ірак">Ірак</a> </td> <td align="middle">0,9 </td> <td align="left"><a href="/wiki/%D0%93%D0%B0%D0%BD%D0%B4%D1%83%D1%80%D0%B0%D1%81" title="Гандурас">Гандурас</a> </td> <td align="middle">0,4 </td></tr> <tr> <td align="left"><a href="/wiki/%D0%A7%D1%8D%D1%85%D0%B0%D1%81%D0%BB%D0%B0%D0%B2%D0%B0%D1%87%D1%87%D1%8B%D0%BD%D0%B0" title="Чэхаславаччына">Чэхаславаччына</a> </td> <td align="middle">0,6 </td> <td align="left"><a href="/wiki/%D0%9A%D0%BE%D1%81%D1%82%D0%B0-%D0%A0%D1%8B%D0%BA%D0%B0" title="Коста-Рыка">Коста-Рыка</a> </td> <td align="middle">0,2 </td></tr> <tr> <td align="left"><b>Агулам</b> </td> <td align="middle" colspan="3"><b>48 395,4</b> </td></tr></tbody></table> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Значэньне"><span id=".D0.97.D0.BD.D0.B0.D1.87.D1.8D.D0.BD.D1.8C.D0.BD.D0.B5"></span>Значэньне</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%D0%9B%D1%8D%D0%BD%D0%B4-%D0%BB%D1%96%D0%B7&veaction=edit&section=3" title="Рэдагаваць сэкцыю «Значэньне»" class="mw-editsection-visualeditor"><span>рэдагаваць</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=%D0%9B%D1%8D%D0%BD%D0%B4-%D0%BB%D1%96%D0%B7&action=edit&section=3" title="Правіць зыходнік раздзела: Значэньне"><span>рэдагаваць крыніцу</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <figure typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/%D0%A4%D0%B0%D0%B9%D0%BB:WorldWarII-GDP-Relations-Allies-Axis.png" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/e/e2/WorldWarII-GDP-Relations-Allies-Axis.png/325px-WorldWarII-GDP-Relations-Allies-Axis.png" decoding="async" width="325" height="320" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/e/e2/WorldWarII-GDP-Relations-Allies-Axis.png/488px-WorldWarII-GDP-Relations-Allies-Axis.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/e/e2/WorldWarII-GDP-Relations-Allies-Axis.png 2x" data-file-width="640" data-file-height="630" /></a><figcaption>Дзеля <a href="/wiki/%D0%A1%D1%83%D0%BA%D1%83%D0%BF%D0%BD%D1%8B_%D1%9E%D0%BD%D1%83%D1%82%D1%80%D0%B0%D0%BD%D1%8B_%D0%BF%D1%80%D0%B0%D0%B4%D1%83%D0%BA%D1%82" title="Сукупны ўнутраны прадукт">сукупнага ўнутранага прадукту</a> хаўрусьнікаў і дзяржаваў Восі (1938—1945).</figcaption></figure> <p>Дапамога па лэнд-лізе Брытаніі і хаўрусьнікам у 1941 року была нязначнай, толькі ў наступныя гады яна аказала ўплыў на вынікі бітваў з ворагам. У 1943—1944 роках па лэнд-лізе была пастаўленая чвэрць усіх вайсковых паставак Вялікабрытаніі. </p><p>Лэнд-ліз працягваўся нават пасьля поўнамаштабнага задзеяньня амэрыканскіх войскаў у Эўропе і <a href="/w/index.php?title=%D0%92%D0%B0%D0%B9%D0%BD%D0%B0_%D0%BD%D0%B0_%D0%A6%D1%96%D1%85%D1%96%D0%BC_%D0%B0%D0%BA%D1%96%D1%8F%D0%BD%D0%B5&action=edit&redlink=1" class="new" title="Вайна на Ціхім акіяне (старонка не існуе)">на Ціхім акіяне</a> ў 1943—1944 роках. Да гэтага часу большасьць хаўрусьнікаў мелі даволі ўласнага ўзбраеньня першай лініі (напрыклад, танкі ці авіяцыю), аднак па лэнд-лізе ў значных аб’ёмах пастаўляліся аўтамабілі, чыгуначнае абсталяваньне й іншыя лягістычныя матэрыялы<sup id="cite_ref-Weeks_2004,_p._9_14-0" class="reference"><a href="#cite_note-Weeks_2004,_p._9-14"><span class="cite-bracket">[</span>14<span class="cite-bracket">]</span></a></sup>. </p><p>Значнасьць дапамогі можна ацаніць, улічваючы эканамічныя перакосы, выкліканыя вайной. Большасьць краінаў-удзельніц вайны былі вымушаныя сканцэнтравацца на вытворчасьці зброі ў шкоду дапаможным таварам ня першай неабходнасьці, што выклікала іх непазьбежную недастачу. Так, СССР значна залежаў ад чыгуначных перавозак, аднак з-за вайны вытворчасьць чыгуначнага абсталяваньня была практычна спыненая. За ўсю вайну было выпушчана толькі 446 лякаматываў<sup id="cite_ref-15" class="reference"><a href="#cite_note-15"><span class="cite-bracket">[</span>15<span class="cite-bracket">]</span></a></sup>, зь якіх у пэрыяд паміж 1942 і 1945 рокамі было збудавана ўсяго 92<sup id="cite_ref-16" class="reference"><a href="#cite_note-16"><span class="cite-bracket">[</span>16<span class="cite-bracket">]</span></a></sup>. Па лэнд-лізе ў Савецкі Саюз было пастаўлена 92,7% чыгуначнага абсталяваньня ваеннага часу<sup id="cite_ref-Weeks_2004,_p._9_14-1" class="reference"><a href="#cite_note-Weeks_2004,_p._9-14"><span class="cite-bracket">[</span>14<span class="cite-bracket">]</span></a></sup>, у тым ліку 1911 лякаматываў і 11 225 вагонаў<sup id="cite_ref-17" class="reference"><a href="#cite_note-17"><span class="cite-bracket">[</span>17<span class="cite-bracket">]</span></a></sup>. На пачатак вайны СССР меў ня меней за 20 000 лякаматываў і паўмільёну вагонаў<sup id="cite_ref-18" class="reference"><a href="#cite_note-18"><span class="cite-bracket">[</span>18<span class="cite-bracket">]</span></a></sup>. </p><p>Акрамя таго, лягістычную падтрымку савецкіх вайскоўцаў забясьпечвалі сотні тысячаў пастаўленых з ЗША грузавікоў. Да 1945 року амаль траціна ўсіх грузавікоў <a href="/wiki/%D0%A7%D1%8B%D1%80%D0%B2%D0%BE%D0%BD%D0%B0%D1%8F_%D0%B0%D1%80%D0%BC%D1%96%D1%8F" class="mw-redirect" title="Чырвоная армія">Чырвонай арміі</a> была сабраная ў ЗША. Найлепшымі грузавымі мадэлямі на <a href="/wiki/%D0%92%D1%8F%D0%BB%D1%96%D0%BA%D0%B0%D1%8F_%D0%90%D0%B9%D1%87%D1%8B%D0%BD%D0%BD%D0%B0%D1%8F_%D0%B2%D0%B0%D0%B9%D0%BD%D0%B0" class="mw-redirect" title="Вялікая Айчынная вайна">Ўсходнім фронце</a> былі ¾-тонны <a href="/w/index.php?title=Dodge&action=edit&redlink=1" class="new" title="Dodge (старонка не існуе)">Dodge</a> ды 2½-тонны <a href="/w/index.php?title=Studebaker&action=edit&redlink=1" class="new" title="Studebaker (старонка не існуе)">Studebaker</a>. Таксама крытычна важнымі былі пастаўкі амэрыканскага тэлефоннага дроту, алюміну, тушонкі і вопраткі<sup id="cite_ref-19" class="reference"><a href="#cite_note-19"><span class="cite-bracket">[</span>19<span class="cite-bracket">]</span></a></sup>. </p><p>Па лэнд-лізе Савецкі Саюз атрымаў і вялізную колькасьць зброі і боепрыпасаў. Вайскова-паветраныя сілы атрымалі 18 700 самалётаў, што складала каля 30% савецкай вытворчасьці ў ваенны час<sup id="cite_ref-Weeks_2004,_p._9_14-2" class="reference"><a href="#cite_note-Weeks_2004,_p._9-14"><span class="cite-bracket">[</span>14<span class="cite-bracket">]</span></a></sup>. Большасьць танкавых войскаў мелі ўласныя савецкія мадэлі танкаў, аднак і ЗША перадала Савецкаму Саюзу каля 7000 сваіх асобнікаў. </p> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Пастаўкі_ЗША_ў_СССР"><span id=".D0.9F.D0.B0.D1.81.D1.82.D0.B0.D1.9E.D0.BA.D1.96_.D0.97.D0.A8.D0.90_.D1.9E_.D0.A1.D0.A1.D0.A1.D0.A0"></span>Пастаўкі ЗША ў СССР</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%D0%9B%D1%8D%D0%BD%D0%B4-%D0%BB%D1%96%D0%B7&veaction=edit&section=4" title="Рэдагаваць сэкцыю «Пастаўкі ЗША ў СССР»" class="mw-editsection-visualeditor"><span>рэдагаваць</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=%D0%9B%D1%8D%D0%BD%D0%B4-%D0%BB%D1%96%D0%B7&action=edit&section=4" title="Правіць зыходнік раздзела: Пастаўкі ЗША ў СССР"><span>рэдагаваць крыніцу</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <figure typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/%D0%A4%D0%B0%D0%B9%D0%BB:Aleje_Jerozolimskie_waf-2072-1002-40_(1945).jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/1/1b/Aleje_Jerozolimskie_waf-2072-1002-40_%281945%29.jpg/300px-Aleje_Jerozolimskie_waf-2072-1002-40_%281945%29.jpg" decoding="async" width="300" height="217" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/1/1b/Aleje_Jerozolimskie_waf-2072-1002-40_%281945%29.jpg/450px-Aleje_Jerozolimskie_waf-2072-1002-40_%281945%29.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/1/1b/Aleje_Jerozolimskie_waf-2072-1002-40_%281945%29.jpg/600px-Aleje_Jerozolimskie_waf-2072-1002-40_%281945%29.jpg 2x" data-file-width="2314" data-file-height="1671" /></a><figcaption>Варшава, 1945: <a href="/w/index.php?title=Willys_MB&action=edit&redlink=1" class="new" title="Willys MB (старонка не існуе)">джып Willys</a>, пастаўлены 1-й Польскай арміі па праграма лэнд-лізу.</figcaption></figure> <figure class="mw-default-size" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/%D0%A4%D0%B0%D0%B9%D0%BB:Lend-lease_memorial.jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/8/8e/Lend-lease_memorial.jpg/220px-Lend-lease_memorial.jpg" decoding="async" width="220" height="293" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/8/8e/Lend-lease_memorial.jpg/330px-Lend-lease_memorial.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/8/8e/Lend-lease_memorial.jpg/440px-Lend-lease_memorial.jpg 2x" data-file-width="1200" data-file-height="1600" /></a><figcaption>Помнік лэнд-лізу ў <a href="/w/index.php?title=%D0%A4%D1%8D%D0%B0%D1%80%D0%B1%D1%8D%D0%BD%D0%BA%D1%81_(%D0%90%D0%BB%D1%8F%D1%81%D0%BA%D0%B0)&action=edit&redlink=1" class="new" title="Фэарбэнкс (Аляска) (старонка не існуе)">Фэарбэнксе</a> (<a href="/wiki/%D0%90%D0%BB%D1%8F%D1%81%D0%BA%D0%B0" class="mw-redirect" title="Аляска">Аляска</a>) ў гонар дастаўкі амэрыканскіх самалётаў Савецкаму Саюзу па Паўночна-Заходнім этапе</figcaption></figure><p>.]] </p><p>Амэрыканскія пастаўкі ў СССР падзеленыя на наступныя фазы: </p> <ul><li>«да-лэнд-лізавыя» з 22 чэрвеня 1941 да 30 верасьня 1941 (аплочваныя <a href="/wiki/%D0%97%D0%BE%D0%BB%D0%B0%D1%82%D0%B0" title="Золата">золатам</a> і мінэраламі)</li> <li>першы пратакольны пэрыяд з 1 кастрычніка 1941 да 30 чэрвеня 1942 (падпісаны 7 кастрычніка 1941)<sup id="cite_ref-20" class="reference"><a href="#cite_note-20"><span class="cite-bracket">[</span>20<span class="cite-bracket">]</span></a></sup>, гэтыя матэрыялы вырабляліся і дастаўляліся Вялікабрытаніяй па крэдыце ЗША.</li> <li>другі пратакольны пэрыяд з 1 ліпеня 1942 да 30 чэрвеня 1943 (падпісаны 6 кастрычніка 1942)</li> <li>трэці пратакольны пэрыяд з 1 ліпеня 1943 да 30 чэрвеня 1944 (падпісаны 19 кастрычніка 1943)</li> <li>чацьвёрты пратакольны пэрыяд з 1 ліпеня 1944 (падпісаны 17 красавіка 1945), фармальна скончыўся 12 траўня 1945, аднак пастаўкі працягваліся дзеля вайны зь Японіяй (у якую СССР увайшоў 8 жніўня 1945) да 2 верасьня 1945 — капітуляцыі Японіі. 20 верасьня 1945 былі спыненыя ўсе пастаўкі па лэнд-лізе.</li></ul> <p>Пастаўкі зьдзяйсьняліся <a href="/w/index.php?title=%D0%90%D1%80%D0%BA%D1%82%D1%8B%D1%87%D0%BD%D1%8B%D1%8F_%D0%BA%D0%B0%D0%BD%D0%B2%D0%BE%D1%96&action=edit&redlink=1" class="new" title="Арктычныя канвоі (старонка не існуе)">Арктычнымі канвоямі</a>, па <a href="/w/index.php?title=%D0%9F%D1%8D%D1%80%D1%81%D1%8B%D0%B4%D0%B7%D0%BA%D1%96_%D0%BA%D0%B0%D0%BB%D1%96%D0%B4%D0%BE%D1%80&action=edit&redlink=1" class="new" title="Пэрсыдзкі калідор (старонка не існуе)">Пэрсыдзкім калідоры</a> і празь <a href="/wiki/%D0%A6%D1%96%D1%85%D1%96_%D0%B0%D0%BA%D1%96%D1%8F%D0%BD" title="Ціхі акіян">Ціхі акіян</a>. Арктычны шлях быў найкарацейшы і наўпроставы, аднак і найбольш небясьпечны. Па ім у СССР паступіла 3 964 000 <a href="/wiki/%D0%90%D0%BD%D0%B3%D0%B5%D0%BB%D1%8C%D1%81%D0%BA%D0%B0%D1%8F_%D1%82%D0%BE%D0%BD%D0%B0" title="Ангельская тона">тонаў</a> тавараў; 7% згінулі, астатнія 93% былі дастаўленыя<sup id="cite_ref-Kemp_21-0" class="reference"><a href="#cite_note-Kemp-21"><span class="cite-bracket">[</span>21<span class="cite-bracket">]</span></a></sup>. Гэты аб’ём склаў 23% усяе ваеннае дапамогі СССР. Пэрсыдзкі калідор быў найдаўжэйшым і ня дзейнічаў да сярэдзіны 1942 року. Пасьля гэтага па ім паступіла 4 160 000 тонаў рэчаў, 27% ад агульнае колькасьці<sup id="cite_ref-Kemp_21-1" class="reference"><a href="#cite_note-Kemp-21"><span class="cite-bracket">[</span>21<span class="cite-bracket">]</span></a></sup>. Урэшце, Ціхаакіянскі маршрут быў адчынены ў жніўні 1941, аднак з <a href="/w/index.php?title=%D0%AF%D0%BF%D0%BE%D0%BD%D1%81%D0%BA%D0%B0%D0%B5_%D1%9E%D0%B2%D0%B0%D1%80%D0%B2%D0%B0%D0%BD%D1%8C%D0%BD%D0%B5_%D1%9E_%D0%9C%D0%B0%D0%BB%D0%B0%D1%8E&action=edit&redlink=1" class="new" title="Японскае ўварваньне ў Малаю (старонка не існуе)">пачаткам ваенных дзеяньняў</a> між Японіяй і ЗША дастаўка па ім ускладнілася. Паколькі Японія і СССР вытрымлівалі палітыку нэўтралітэту, дастаўкі адбываліся толькі савецкімі караблямі і толькі невайсковых тавараў<sup id="cite_ref-22" class="reference"><a href="#cite_note-22"><span class="cite-bracket">[</span>22<span class="cite-bracket">]</span></a></sup>. Тым ня меней, гэткім чынам паступілі 8 244 000 тон тавараў, 50% агульнае колькасьці<sup id="cite_ref-Kemp_21-2" class="reference"><a href="#cite_note-Kemp-21"><span class="cite-bracket">[</span>21<span class="cite-bracket">]</span></a></sup>. </p> <figure class="mw-default-size mw-halign-left" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/%D0%A4%D0%B0%D0%B9%D0%BB:Katjuscha_1938_Moscow.jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/6/63/Katjuscha_1938_Moscow.jpg/220px-Katjuscha_1938_Moscow.jpg" decoding="async" width="220" height="146" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/6/63/Katjuscha_1938_Moscow.jpg/330px-Katjuscha_1938_Moscow.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/6/63/Katjuscha_1938_Moscow.jpg/440px-Katjuscha_1938_Moscow.jpg 2x" data-file-width="3008" data-file-height="2000" /></a><figcaption>БМ-13Н «<a href="/w/index.php?title=%D0%91%D0%9C-13_%D0%9A%D0%B0%D1%86%D1%8E%D1%88%D0%B0&action=edit&redlink=1" class="new" title="БМ-13 Кацюша (старонка не існуе)">Кацюша</a>» на базе лэнд-лізнага <a href="/w/index.php?title=Studebaker&action=edit&redlink=1" class="new" title="Studebaker (старонка не існуе)">Studebaker</a> US6 у маскоўскім <a href="/w/index.php?title=%D0%9C%D1%83%D0%B7%D1%8D%D0%B9_%D0%92%D1%8F%D0%BB%D1%96%D0%BA%D0%B0%D0%B9_%D0%90%D0%B9%D1%87%D1%8B%D0%BD%D0%BD%D0%B0%D0%B9_%D0%B2%D0%B0%D0%B9%D0%BD%D1%8B_(%D0%9C%D0%B0%D1%81%D0%BA%D0%B2%D0%B0)&action=edit&redlink=1" class="new" title="Музэй Вялікай Айчыннай вайны (Масква) (старонка не існуе)">музэі Вялікай Айчыннай вайны</a>.</figcaption></figure> <p>Агульны кошт матэрыялаў, пастаўленых ЗША па лэнд-лізе, склаў $11 мільярдаў: больш за 400 000 <a href="/w/index.php?title=%D0%94%D0%B6%D1%8B%D0%BF&action=edit&redlink=1" class="new" title="Джып (старонка не існуе)">джыпаў</a> і грузавікоў; 12 000 адзінак <a href="/w/index.php?title=%D0%91%D1%80%D0%B0%D0%BD%D1%8F%D1%82%D1%8D%D1%85%D0%BD%D1%96%D0%BA%D0%B0&action=edit&redlink=1" class="new" title="Бранятэхніка (старонка не існуе)">бранятэхнікі</a> (у тым ліку 7000 <a href="/wiki/%D0%A2%D0%B0%D0%BD%D0%BA" title="Танк">танкаў</a>, каля 1386<sup id="cite_ref-23" class="reference"><a href="#cite_note-23"><span class="cite-bracket">[</span>23<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> зь якіх былі <a href="/w/index.php?title=M3_Lee&action=edit&redlink=1" class="new" title="M3 Lee (старонка не існуе)">M3 Lee</a> і 4102 — <a href="/w/index.php?title=M4_Sherman&action=edit&redlink=1" class="new" title="M4 Sherman (старонка не існуе)">M4 Sherman</a>)<sup id="cite_ref-24" class="reference"><a href="#cite_note-24"><span class="cite-bracket">[</span>24<span class="cite-bracket">]</span></a></sup>; 11 400 самалётаў (зь іх 4719 <a href="/w/index.php?title=Bell_P-39_Airacobra&action=edit&redlink=1" class="new" title="Bell P-39 Airacobra (старонка не існуе)">Bell P-39 Airacobra</a>)<sup id="cite_ref-25" class="reference"><a href="#cite_note-25"><span class="cite-bracket">[</span>25<span class="cite-bracket">]</span></a></sup>; 1,75 мільёнаў тонаў харчаваньня. </p><p>з 1 кастрычніка 1941 року да 31 траўня 1945 ЗША паставілі Савецкаму Саюзу наступнае: 427 284 грузавікі, 13 303 баявых машынаў, 35 170 матацыклаў, 2328 артылерыйскіх прыладаў, 2 670 371 тонаў нафтапрадуктаў, 4 478 116 тонаў харчовых прадуктаў (тушонкі, цукру, мукі, солі й інш.), 1911 паравозаў, 66 дрызінаў, 9920 вагонаў-плятформаў, 1000 вагонаў-самазвалаў, 120 вагонаў-цыстэрнаў, 35 цяжкіх грузавых вагонаў. Пастаўленае ўзбраеньне (боепрыпасы, артылерыйскія снарады, міны, выбуховыя прылады) складалі 53% агульнай вытворчасьці ЗША<sup id="cite_ref-Weeks_2004,_p._9_14-3" class="reference"><a href="#cite_note-Weeks_2004,_p._9-14"><span class="cite-bracket">[</span>14<span class="cite-bracket">]</span></a></sup>. У адным выпадку з комплексу «<a href="/w/index.php?title=Ford_River_Rouge_Complex&action=edit&redlink=1" class="new" title="Ford River Rouge Complex (старонка не існуе)">Рывэр Руж</a><span class="link-be-x-old" style="font-size:80%; margin-left:.2em; position: relative; top: -.4em;">(<a href="https://en.wikipedia.org/wiki/Ford_River_Rouge_Complex" class="extiw" title="en:Ford River Rouge Complex">en</a>)</span>» кампаніі Ford у СССР быў цалкам перанесены завод па вытворчасьці шынаў. </p> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Пастаўкі_Вялікабрытаніі_ў_СССР"><span id=".D0.9F.D0.B0.D1.81.D1.82.D0.B0.D1.9E.D0.BA.D1.96_.D0.92.D1.8F.D0.BB.D1.96.D0.BA.D0.B0.D0.B1.D1.80.D1.8B.D1.82.D0.B0.D0.BD.D1.96.D1.96_.D1.9E_.D0.A1.D0.A1.D0.A1.D0.A0"></span>Пастаўкі Вялікабрытаніі ў СССР</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%D0%9B%D1%8D%D0%BD%D0%B4-%D0%BB%D1%96%D0%B7&veaction=edit&section=5" title="Рэдагаваць сэкцыю «Пастаўкі Вялікабрытаніі ў СССР»" class="mw-editsection-visualeditor"><span>рэдагаваць</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=%D0%9B%D1%8D%D0%BD%D0%B4-%D0%BB%D1%96%D0%B7&action=edit&section=5" title="Правіць зыходнік раздзела: Пастаўкі Вялікабрытаніі ў СССР"><span>рэдагаваць крыніцу</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <figure class="mw-default-size" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/%D0%A4%D0%B0%D0%B9%D0%BB:Lend-Lease_x_Universal_Carrier_x_Intrarea_Armatei_Sovietice_in_Bucuresti_-_Bulevardul_Carol.jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/b/ba/Lend-Lease_x_Universal_Carrier_x_Intrarea_Armatei_Sovietice_in_Bucuresti_-_Bulevardul_Carol.jpg/220px-Lend-Lease_x_Universal_Carrier_x_Intrarea_Armatei_Sovietice_in_Bucuresti_-_Bulevardul_Carol.jpg" decoding="async" width="220" height="157" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/b/ba/Lend-Lease_x_Universal_Carrier_x_Intrarea_Armatei_Sovietice_in_Bucuresti_-_Bulevardul_Carol.jpg/330px-Lend-Lease_x_Universal_Carrier_x_Intrarea_Armatei_Sovietice_in_Bucuresti_-_Bulevardul_Carol.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/b/ba/Lend-Lease_x_Universal_Carrier_x_Intrarea_Armatei_Sovietice_in_Bucuresti_-_Bulevardul_Carol.jpg/440px-Lend-Lease_x_Universal_Carrier_x_Intrarea_Armatei_Sovietice_in_Bucuresti_-_Bulevardul_Carol.jpg 2x" data-file-width="1261" data-file-height="900" /></a><figcaption><a href="/wiki/%D0%A7%D1%8B%D1%80%D0%B2%D0%BE%D0%BD%D0%B0%D1%8F_%D0%B0%D1%80%D0%BC%D1%96%D1%8F" class="mw-redirect" title="Чырвоная армія">Чырвоная армія</a> ў Бухарэсьце ля бульвару <a href="/w/index.php?title=%D0%9A%D0%B0%D1%80%D0%B0%D0%BB%D1%8C_I_(%D0%BA%D0%B0%D1%80%D0%BE%D0%BB%D1%8C_%D0%A0%D1%83%D0%BC%D1%8B%D0%BD%D1%96%D1%96)&action=edit&redlink=1" class="new" title="Караль I (кароль Румыніі) (старонка не існуе)">Караля I</a> з «<a href="/w/index.php?title=Universal_Carrier&action=edit&redlink=1" class="new" title="Universal Carrier (старонка не існуе)">унівэрсальным бронетранспартэрам</a>» брытанскай пастаўкі.</figcaption></figure> <figure class="mw-default-size" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/%D0%A4%D0%B0%D0%B9%D0%BB:A_Lend-Lease_British_Valentine_tank_produced_for_the_Soviet_Union.jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/4d/A_Lend-Lease_British_Valentine_tank_produced_for_the_Soviet_Union.jpg/220px-A_Lend-Lease_British_Valentine_tank_produced_for_the_Soviet_Union.jpg" decoding="async" width="220" height="156" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/4d/A_Lend-Lease_British_Valentine_tank_produced_for_the_Soviet_Union.jpg/330px-A_Lend-Lease_British_Valentine_tank_produced_for_the_Soviet_Union.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/4d/A_Lend-Lease_British_Valentine_tank_produced_for_the_Soviet_Union.jpg/440px-A_Lend-Lease_British_Valentine_tank_produced_for_the_Soviet_Union.jpg 2x" data-file-width="1024" data-file-height="728" /></a><figcaption>Танк «<a href="/w/index.php?title=Valentine&action=edit&redlink=1" class="new" title="Valentine (старонка не існуе)">Валентайн</a>», прызначаны Савецкаму Саюзу, сыходзіць з канвэеру ў Вялікабрытаніі.</figcaption></figure> <p>Неўзабаве па нападзе Нямеччыны на СССР з Брытаніі праз Арктыку выправіўся першы ангельскі канвой з дапамогай, які ў верасьні дасягнуў <a href="/wiki/%D0%9C%D1%83%D1%80%D0%BC%D0%B0%D0%BD%D1%81%D0%BA" title="Мурманск">Мурманску</a>. Ён прывёз 40 летакоў <a href="/w/index.php?title=Hawker_Hurricane&action=edit&redlink=1" class="new" title="Hawker Hurricane (старонка не існуе)">Hawker Hurricane</a> і 550 мэханікаў і пілётаў <a href="/w/index.php?title=151-%D1%8F_%D1%8D%D1%81%D0%BA%D0%B0%D0%B4%D1%80%D1%8B%D0%BB%D1%8C%D0%BB%D1%8F_%D0%9A%D0%B0%D1%80%D0%B0%D0%BB%D0%B5%D1%9E%D1%81%D0%BA%D1%96%D1%85_%D0%92%D0%9F%D0%A1_%D0%92%D1%8F%D0%BB%D1%96%D0%BA%D0%B0%D0%B1%D1%80%D1%8B%D1%82%D0%B0%D0%BD%D1%96%D1%96&action=edit&redlink=1" class="new" title="151-я эскадрыльля Каралеўскіх ВПС Вялікабрытаніі (старонка не існуе)">151-й каралеўскай эскадральлі</a><span class="link-be-x-old" style="font-size:80%; margin-left:.2em; position: relative; top: -.4em;">(<a href="https://en.wikipedia.org/wiki/No._151_Wing_RAF" class="extiw" title="en:No. 151 Wing RAF">en</a>)</span> дзеля неадкладнага пачатку баявых вылетаў і трэніроўкі савецкіх пілётаў. У лістападзе брытанцы вярнуліся на радзіму пасьля эскартаваньня савецкіх бамбавікоў, страціўшы адзін самалёт у абмен на 14 зьбітых нямецкіх і завяршыўшы трэніроўку савецкіх пілётаў і мэханікаў. Гэта быў першы з гэтак званых <a href="/w/index.php?title=%D0%90%D1%80%D0%BA%D1%82%D1%8B%D1%87%D0%BD%D1%8B%D1%8F_%D0%BA%D0%B0%D0%BD%D0%B2%D0%BE%D1%96&action=edit&redlink=1" class="new" title="Арктычныя канвоі (старонка не існуе)">Арктычных канвояў</a> у Мурманск і <a href="/wiki/%D0%90%D1%80%D1%85%D0%B0%D0%BD%D0%B3%D0%B5%D0%BB%D1%8C%D1%81%D0%BA" title="Архангельск">Архангельск</a>; назад караблі везьлі золата, якім СССР разьлічваўся з ЗША. </p><p>У канцы 1941 року пастаўкі танкаў «<a href="/w/index.php?title=Matilda_II&action=edit&redlink=1" class="new" title="Matilda II (старонка не існуе)">Матыльда</a>», «<a href="/w/index.php?title=Valentine&action=edit&redlink=1" class="new" title="Valentine (старонка не існуе)">Валентайн</a>» і «<a href="/w/index.php?title=Tetrarch&action=edit&redlink=1" class="new" title="Tetrarch (старонка не існуе)">Тэтрарх</a>» складалі толькі 6,5% агульнай танкавае моцы Савецкага Саюзу, аднак дзеля брытанскіх сярэдніх і цяжкіх танкаў у Чырвонай арміі дасягнула 25%<sup id="cite_ref-26" class="reference"><a href="#cite_note-26"><span class="cite-bracket">[</span>26<span class="cite-bracket">]</span></a></sup><sup id="cite_ref-27" class="reference"><a href="#cite_note-27"><span class="cite-bracket">[</span>27<span class="cite-bracket">]</span></a></sup>. Ужо 20 лістапада 1941 року брытанскія танкі ў складзе 138-га асобнага танкавага батальёну ўзялі ўдзел у <a href="/w/index.php?title=%D0%91%D1%96%D1%82%D0%B2%D0%B0_%D0%B7%D0%B0_%D0%9C%D0%B0%D1%81%D0%BA%D0%B2%D1%83&action=edit&redlink=1" class="new" title="Бітва за Маскву (старонка не існуе)">бітве на Валжанскім вадасховішчы</a><sup id="cite_ref-28" class="reference"><a href="#cite_note-28"><span class="cite-bracket">[</span>28<span class="cite-bracket">]</span></a></sup>, а пад Масквой іхняя дзеля ў агульнай колькасьці цяжкіх і сярэдніх танкаў у сьнежні 1941 року склала ад 30 да 40%<sup id="cite_ref-29" class="reference"><a href="#cite_note-29"><span class="cite-bracket">[</span>29<span class="cite-bracket">]</span></a></sup><sup id="cite_ref-30" class="reference"><a href="#cite_note-30"><span class="cite-bracket">[</span>30<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </p> <figure class="mw-default-size" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/%D0%A4%D0%B0%D0%B9%D0%BB:Bundesarchiv_Bild_101I-277-0850-11,_Russland,_zerst%C3%B6rter_russischer_Panzer.jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/a/a1/Bundesarchiv_Bild_101I-277-0850-11%2C_Russland%2C_zerst%C3%B6rter_russischer_Panzer.jpg/220px-Bundesarchiv_Bild_101I-277-0850-11%2C_Russland%2C_zerst%C3%B6rter_russischer_Panzer.jpg" decoding="async" width="220" height="141" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/a/a1/Bundesarchiv_Bild_101I-277-0850-11%2C_Russland%2C_zerst%C3%B6rter_russischer_Panzer.jpg/330px-Bundesarchiv_Bild_101I-277-0850-11%2C_Russland%2C_zerst%C3%B6rter_russischer_Panzer.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/a/a1/Bundesarchiv_Bild_101I-277-0850-11%2C_Russland%2C_zerst%C3%B6rter_russischer_Panzer.jpg/440px-Bundesarchiv_Bild_101I-277-0850-11%2C_Russland%2C_zerst%C3%B6rter_russischer_Panzer.jpg 2x" data-file-width="800" data-file-height="512" /></a><figcaption>Зьнішчаны брытанскі <a href="/w/index.php?title=Valentine&action=edit&redlink=1" class="new" title="Valentine (старонка не існуе)">Mk III «Valentine»</a> ў СССР (студзень 1944).</figcaption></figure> <p>Вялікая колькасьць «<a href="/wiki/%D0%A7%D1%8D%D1%80%D1%87%D1%8B%D0%BB%D1%8C_(%D1%82%D0%B0%D0%BD%D0%BA)" title="Чэрчыль (танк)">Чэрчыляў</a>», «Матыльдаў» ды «Валентайнаў» была пастаўленая ў СССР разам з амэрыканскімі «<a href="/w/index.php?title=M3_Lee&action=edit&redlink=1" class="new" title="M3 Lee (старонка не існуе)">M3 Lee</a>» пасьля таго, як яго адклікалі з Афрыканскага фронту, спынілі вытворчасьць (1942) і вывелі з брытанскіх войскаў (1943)<sup id="cite_ref-31" class="reference"><a href="#cite_note-31"><span class="cite-bracket">[</span>31<span class="cite-bracket">]</span></a></sup>. «Чэрчылі», дастаўленыя арктычнымі канвоямі, удзельнічалі ў <a href="/w/index.php?title=%D0%91%D0%BB%D1%8F%D0%BA%D0%B0%D0%B4%D0%B0_%D0%9B%D0%B5%D0%BD%D1%96%D0%BD%D0%B3%D1%80%D0%B0%D0%B4%D1%83&action=edit&redlink=1" class="new" title="Блякада Ленінграду (старонка не існуе)">бітвах пад Ленінградам</a> і <a href="/wiki/%D0%9A%D1%83%D1%80%D1%81%D0%BA%D0%B0%D1%8F_%D0%B1%D1%96%D1%82%D0%B2%D0%B0" title="Курская бітва">Курскам</a><sup id="cite_ref-32" class="reference"><a href="#cite_note-32"><span class="cite-bracket">[</span>32<span class="cite-bracket">]</span></a></sup><sup id="cite_ref-33" class="reference"><a href="#cite_note-33"><span class="cite-bracket">[</span>33<span class="cite-bracket">]</span></a></sup>, а тыя, што прыйшлі пэрсыдзкім калідорам, ваявалі на Каўкаскім фронце. З чэрвеня 1941 да траўня 1945 пастаўкі Вялікабрытаніі ў СССР склалі: </p> <ul><li>>3000 «<a href="/w/index.php?title=Hawker_Hurricane&action=edit&redlink=1" class="new" title="Hawker Hurricane (старонка не існуе)">Ўраганаў</a>»</li> <li>>4000 іншых летакоў</li> <li>27 караблёў</li> <li>5218 танкаў</li> <li>>5000 супрацьтанкавых гарматаў</li> <li>4020 машын хуткай дапамогі і грузавых аўтамабіляў</li> <li>323 браневікоў</li> <li>2560 <a href="/w/index.php?title=Universal_Carrier&action=edit&redlink=1" class="new" title="Universal Carrier (старонка не існуе)">унівэрсальных бронетранспартэраў</a></li> <li>1721 матацыкль</li> <li>авіяцыйныя рухавікі коштам £1,15 мільярдаў</li> <li>600 радараў і гідралякатараў</li> <li>сотні карабельных гарматаў</li> <li>15 мільёнаў пар ботаў</li></ul> <p>Разам з харчаваньнем і мэдыкамэнтамі агульная вага паставак склала 4 млн тонаў. У адпаведнасьці з Ангельска-савецкім пагадненьнем пра вайсковыя пастаўкі 27 чэрвеня 1942 уся вайсковая дапамога Вялікабрытаніі Савецкаму Саюзу ў часе вайны аказвалася бескаштоўна<sup id="cite_ref-34" class="reference"><a href="#cite_note-34"><span class="cite-bracket">[</span>34<span class="cite-bracket">]</span></a></sup>. </p> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Адваротны_лэнд-ліз"><span id=".D0.90.D0.B4.D0.B2.D0.B0.D1.80.D0.BE.D1.82.D0.BD.D1.8B_.D0.BB.D1.8D.D0.BD.D0.B4-.D0.BB.D1.96.D0.B7"></span>Адваротны лэнд-ліз</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%D0%9B%D1%8D%D0%BD%D0%B4-%D0%BB%D1%96%D0%B7&veaction=edit&section=6" title="Рэдагаваць сэкцыю «Адваротны лэнд-ліз»" class="mw-editsection-visualeditor"><span>рэдагаваць</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=%D0%9B%D1%8D%D0%BD%D0%B4-%D0%BB%D1%96%D0%B7&action=edit&section=6" title="Правіць зыходнік раздзела: Адваротны лэнд-ліз"><span>рэдагаваць крыніцу</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>Пастаўкі абсталяваньня і паслугаў у Злучаныя Штаты Амэрыкі называліся <i>адваротным лэнд-лізам</i>. Хаўрусьнікі перадалі ЗША матэрыялаў на суму $8 мільярдаў, 90% зь якіх прыходзілася на дзелю Брытанскай імпэрыі<sup id="cite_ref-:0_35-0" class="reference"><a href="#cite_note-:0-35"><span class="cite-bracket">[</span>35<span class="cite-bracket">]</span></a></sup>. Сярод паставак былі санітарная машына <a href="/w/index.php?title=Austin_K2/Y&action=edit&redlink=1" class="new" title="Austin K2/Y (старонка не існуе)">Austin K2/Y</a>, брытанскія авіяцыйныя сьвечы запальваньня для <a href="/w/index.php?title=Boeing_B-17_Flying_Fortress&action=edit&redlink=1" class="new" title="Boeing B-17 Flying Fortress (старонка не існуе)">Boeing B-17 Flying Fortress</a><sup id="cite_ref-:0_35-1" class="reference"><a href="#cite_note-:0-35"><span class="cite-bracket">[</span>35<span class="cite-bracket">]</span></a></sup>, маторныя баркасы <a href="/w/index.php?title=Fairmile_B&action=edit&redlink=1" class="new" title="Fairmile B (старонка не існуе)">Fairmile B</a> канадзкай вытворчасьці дзеля проціпадводнай вайны, фотаразьведвальныя летакі <a href="/w/index.php?title=De_Havilland_Mosquito&action=edit&redlink=1" class="new" title="De Havilland Mosquito (старонка не існуе)">Mosquito</a> ды індыйскія нафтапрадукты<sup id="cite_ref-:1_36-0" class="reference"><a href="#cite_note-:1-36"><span class="cite-bracket">[</span>36<span class="cite-bracket">]</span></a></sup>. Аўстралія і Новая Зэляндыя пастаўлялі амэрыканскім войскам на Ціхім акіяне харчаваньне<sup id="cite_ref-:0_35-2" class="reference"><a href="#cite_note-:0-35"><span class="cite-bracket">[</span>35<span class="cite-bracket">]</span></a></sup><sup id="cite_ref-37" class="reference"><a href="#cite_note-37"><span class="cite-bracket">[</span>37<span class="cite-bracket">]</span></a></sup>. Дапамога ад СССР, хоць і была мізэрнай у параўнаньні з гэтым, аднак уключала 300 000 тонаў хрому і 32 000 тоны манганавай руды, а таксама драўніну, золата і плятыну<sup id="cite_ref-38" class="reference"><a href="#cite_note-38"><span class="cite-bracket">[</span>38<span class="cite-bracket">]</span></a></sup>. </p> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Канадзкія_пастаўнікі_хаўрусьнікам"><span id=".D0.9A.D0.B0.D0.BD.D0.B0.D0.B4.D0.B7.D0.BA.D1.96.D1.8F_.D0.BF.D0.B0.D1.81.D1.82.D0.B0.D1.9E.D0.BD.D1.96.D0.BA.D1.96_.D1.85.D0.B0.D1.9E.D1.80.D1.83.D1.81.D1.8C.D0.BD.D1.96.D0.BA.D0.B0.D0.BC"></span>Канадзкія пастаўнікі хаўрусьнікам</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%D0%9B%D1%8D%D0%BD%D0%B4-%D0%BB%D1%96%D0%B7&veaction=edit&section=7" title="Рэдагаваць сэкцыю «Канадзкія пастаўнікі хаўрусьнікам»" class="mw-editsection-visualeditor"><span>рэдагаваць</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=%D0%9B%D1%8D%D0%BD%D0%B4-%D0%BB%D1%96%D0%B7&action=edit&section=7" title="Правіць зыходнік раздзела: Канадзкія пастаўнікі хаўрусьнікам"><span>рэдагаваць крыніцу</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <div role="note" class="hatnote navigation-not-searchable">Асноўны артыкул: <a href="/w/index.php?title=%D0%9C%D1%96%D0%BB%D1%8C%D1%8F%D1%80%D0%B4%D0%BD%D1%8B_%D0%BF%D0%B0%D0%B4%D0%B0%D1%80%D1%83%D0%BD%D0%B0%D0%BA_%D1%96_%D1%9E%D0%B7%D0%B0%D0%B5%D0%BC%D0%B0%D0%B4%D0%B0%D0%BF%D0%B0%D0%BC%D0%BE%D0%B3%D0%B0&action=edit&redlink=1" class="new" title="Мільярдны падарунак і ўзаемадапамога (старонка не існуе)">Мільярдны падарунак і ўзаемадапамога</a></div> <p>Менш вядомыя ў гісторыі факты паставак па лэнд-лізе Вялікабрытаніяй ды ейнымі <a href="/wiki/%D0%94%D0%B0%D0%BC%D1%96%D0%BD%D1%96%D1%91%D0%BD" title="Дамініён">дамініёнамі</a> і калёніямі. </p><p>«Канадзкай вэрсіяй» лэнд-лізу была «Ўзаемадапамога»<sup id="cite_ref-39" class="reference"><a href="#cite_note-39"><span class="cite-bracket">[</span>39<span class="cite-bracket">]</span></a></sup>. Цягам вайны Канада перадала ў дарунак Брытаніі рэчаў на суму $3,5 мільярды плюс безадсоткавы крэдыт у $1 мільярд; гэтыя грошы Вялікабрытанія скарыстала на набыцьцё харчаваньня і ваенных аснадаў<sup id="cite_ref-40" class="reference"><a href="#cite_note-40"><span class="cite-bracket">[</span>40<span class="cite-bracket">]</span></a></sup><sup id="cite_ref-41" class="reference"><a href="#cite_note-41"><span class="cite-bracket">[</span>41<span class="cite-bracket">]</span></a></sup><sup id="cite_ref-42" class="reference"><a href="#cite_note-42"><span class="cite-bracket">[</span>42<span class="cite-bracket">]</span></a></sup>. Адразу па вайне Канада таксама дала ў доўгатэрміновую пазыку Вялікабрытаніі $1,2 мільярды; сплачаныя яны былі да 2006 року<sup id="cite_ref-finalrepayment_43-0" class="reference"><a href="#cite_note-finalrepayment-43"><span class="cite-bracket">[</span>43<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </p><p>Дзеля хуткага перакіданьня брытанскіх зьнішчальнікаў і бамбавікоў Вялікабрытанія перадала па лэнд-лізе Канадзе <a href="/w/index.php?title=%D0%93%D0%B0%D0%BD%D0%B4%D1%8D%D1%80_(%D0%B0%D0%B2%D1%96%D1%8F%D0%B1%D0%B0%D0%B7%D0%B0)&action=edit&redlink=1" class="new" title="Гандэр (авіябаза) (старонка не існуе)">авіябазу Каралеўскіх ВПС «Гандэр»</a><span class="link-be-x-old" style="font-size:80%; margin-left:.2em; position: relative; top: -.4em;">(<a href="https://en.wikipedia.org/wiki/CFB_Gander" class="extiw" title="en:CFB Gander">en</a>)</span> ў <a href="/w/index.php?title=%D0%93%D0%B0%D0%BD%D0%B4%D1%8D%D1%80_(%D0%B0%D1%8D%D1%80%D0%B0%D0%BF%D0%BE%D1%80%D1%82)&action=edit&redlink=1" class="new" title="Гандэр (аэрапорт) (старонка не існуе)">міжнародным аэрапорце «Гандэр»</a><span class="link-be-x-old" style="font-size:80%; margin-left:.2em; position: relative; top: -.4em;">(<a href="https://en.wikipedia.org/wiki/Gander_International_Airport" class="extiw" title="en:Gander International Airport">en</a>)</span> на 99 гадоў<sup id="cite_ref-44" class="reference"><a href="#cite_note-44"><span class="cite-bracket">[</span>44<span class="cite-bracket">]</span></a></sup>. Калі <a href="/wiki/%D0%9D%D1%8C%D1%8E%D1%84%D0%B0%D1%9E%D0%BD%D0%B4%D0%BB%D1%8D%D0%BD%D0%B4" class="mw-redirect" title="Ньюфаўндлэнд">Ньюфаўндлэнд</a> у 1949 року стаў дзясятай правінцыяй Канады, авіябаза стала непатрэбнай. </p><p>Таксама Рузвэльт дазволіў дзеля паставак у Вялікабрытанію, Кітай і Савецкі Саюз па лэнд-лізе набываць неабходныя матэрыялы ў Канадзе, хоць большасьць паставак, вядома, складалі тавары амэрыканскай вытворчасьці<sup id="cite_ref-45" class="reference"><a href="#cite_note-45"><span class="cite-bracket">[</span>45<span class="cite-bracket">]</span></a></sup>. </p> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Пагашэньні"><span id=".D0.9F.D0.B0.D0.B3.D0.B0.D1.88.D1.8D.D0.BD.D1.8C.D0.BD.D1.96"></span>Пагашэньні</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%D0%9B%D1%8D%D0%BD%D0%B4-%D0%BB%D1%96%D0%B7&veaction=edit&section=8" title="Рэдагаваць сэкцыю «Пагашэньні»" class="mw-editsection-visualeditor"><span>рэдагаваць</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=%D0%9B%D1%8D%D0%BD%D0%B4-%D0%BB%D1%96%D0%B7&action=edit&section=8" title="Правіць зыходнік раздзела: Пагашэньні"><span>рэдагаваць крыніцу</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>Кангрэс не дазваляў пастаўкі ў падарунак пасьля канчатковай даты дзеяньня лэнд-лізу, таму ЗША брала за іх аплату, хоць і з 90% зьніжкай. 2 верасьня 1945, калі дамова лэнд-лізу была перарваная, у Вялікабрытаніі ці ў дарозе яшчэ заставаліся недастаўленыя тавары, некаторыя зь якіх Вялікабрытанія хацела пакінуць сабе ў паваенны пэрыяд. У 1946 року між Брытаніяй і ЗША была заключаная яшчэ адна дамова лэнд-лізу. Рэчы, якія засталіся ў Вялікабрытаніі, былі прададзеныя за 10% намінальнага кошту, а выплаты былі разьбітыя на 50 штогадовых плацяжоў з 1951 року і зь пяцьцю гадамі адтэрміноўкі пры 2%-й стаўцы<sup id="cite_ref-46" class="reference"><a href="#cite_note-46"><span class="cite-bracket">[</span>46<span class="cite-bracket">]</span></a></sup>. Апошні плацёж сумаю $83,3 мільёны (£42,5 мільёны) адбыўся 29 сьнежня 2006 (з улікам дазволеных пяці гадоў адтэрміноўкі і аднаго звыш). </p><p>ЗША не найстойвала на сплаце пазыкаў з боку СССР, хоць гэта і прадугледжвала безадсоткавая дамова лэнд-лізу. Ад СССР паводле ўмоваў зваротнага лэнд-лізу ЗША атрымала пастаўкі на суму $2 млн, пераважна ў форме пасадкі, абслугоўваньня і запраўкі транспартных судзінаў; таксама ў ЗША паступіла пэўная частка станкоў і рэдкіх мінэралаў. Па сканчэньні вайсковых дзеяньняў ЗША запатрабавала ў пагашэньне $1,3 млрд, але атрымала ад СССР толькі $170 млн. Спрэчка заставалася неразьвязанай да 1972 року, калі ЗША прынялі прапанову СССР сплаціць $722 млн за пастаўкі зерня з ЗША і сьпісаньнем рэшты доўгу. У вайну СССР паставіў невядомую колькасьць рэдкіх мінэралаў як сродак безадсоткавага пагашэньня лэндлізу, частка гэтых паставак была перахопленая немцамі. У траўні 1942 року быў патоплены <a href="/w/index.php?title=HMS_Edinburgh_(16)&action=edit&redlink=1" class="new" title="HMS Edinburgh (16) (старонка не існуе)">HMS <i>Edinburgh</i></a>, які перавозіў 4,5 тоны савецкага золата для скарбніцы ЗША. У чэрвені 1942 на шляху з канадзкага Галіфаксу ў Нью-Ёрк быў патоплены <a href="/w/index.php?title=SS_Port_Nicholson_(1918)&action=edit&redlink=1" class="new" title="SS Port Nicholson (1918) (старонка не існуе)">SS <i>Port Nicholson</i></a>, які меркавана перавозіў савецкую плятыну, золата і прамысловыя дыямэнты<sup id="cite_ref-47" class="reference"><a href="#cite_note-47"><span class="cite-bracket">[</span>47<span class="cite-bracket">]</span></a></sup>. </p> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Крыніцы"><span id=".D0.9A.D1.80.D1.8B.D0.BD.D1.96.D1.86.D1.8B"></span>Крыніцы</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%D0%9B%D1%8D%D0%BD%D0%B4-%D0%BB%D1%96%D0%B7&veaction=edit&section=9" title="Рэдагаваць сэкцыю «Крыніцы»" class="mw-editsection-visualeditor"><span>рэдагаваць</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=%D0%9B%D1%8D%D0%BD%D0%B4-%D0%BB%D1%96%D0%B7&action=edit&section=9" title="Правіць зыходнік раздзела: Крыніцы"><span>рэдагаваць крыніцу</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <div class="references-small" style="font-size:85%; -moz-column-width:30em; column-width:30em; list-style-type: decimal;"><ol class="references"> <li id="cite_note-1"><b><a href="#cite_ref-1">^</a></b> <span class="reference-text"><span class="citation"><i>Ebbert, Jean, Marie-Beth Hall & Beach, Edward Latimer.</i> <a rel="nofollow" class="external text" href="https://books.google.com/books?id=hUoIaQqipboC&pg=PA28">Crossed Currents</a>. — С. 28.</span></span> </li> <li id="cite_note-2"><b><a href="#cite_ref-2">^</a></b> <span class="reference-text"><span class="citation"><i>McNeill.</i> America, Britain and Russia. — С. 778.</span></span> </li> <li id="cite_note-3"><b><a href="#cite_ref-3">^</a></b> <span class="reference-text"><span class="citation"><i>Granatstein, J.L.</i> Canada's War: The Politics of the Mackenzie King Government, 1939-1945. — 1990. — С. 315.</span></span> </li> <li id="cite_note-4"><b><a href="#cite_ref-4">^</a></b> <span class="reference-text"><span class="citation"><i>Crowley, Leo T.</i> Lend-Lease // <i>Walter Yust, ed.</i> 10 Eventful Years. — Chicago: Encyclopædia Britannica Inc, 1947. — С. 1:520, 2:858-860.</span></span> </li> <li id="cite_note-5"><b><a href="#cite_ref-5">^</a></b> <span class="reference-text">Allen 1955, pp. 807—912.</span> </li> <li id="cite_note-6"><b><a href="#cite_ref-6">^</a></b> <span class="reference-text"><span class="citation">17 Billion Budget Drafted; Defense Takes 10 Billions // <i>The New York Times</i>. — 28 December 1940.</span></span> </li> <li id="cite_note-7"><b><a href="#cite_ref-7">^</a></b> <span class="reference-text"><cite style="font-style: normal;"><a rel="nofollow" class="external text" href="http://news.bbc.co.uk/1/hi/sci/tech/6331897.stm">Briefcase 'that changed the world'</a> <small class="ref-info" style="cursor:help;" title="ангельскай мовай">(анг.)</small> // BBC News, 5 February 2007 г. <small><span title="Дата апошняй праверкі спасылкі">Праверана 14 верасьня 2016 г.</span></small></cite></span> </li> <li id="cite_note-8"><b><a href="#cite_ref-8">^</a></b> <span class="reference-text"><span class="citation">The Proximity Fuze <i>Whose Brainchild?</i> // <i>United States Naval Institute Proceedings</i>. — September 1968.</span></span> </li> <li id="cite_note-9"><b><a href="#cite_ref-9">^</a></b> <span class="reference-text">Kimball 1969</span> </li> <li id="cite_note-10"><b><a href="#cite_ref-10">^</a></b> <span class="reference-text"><span class="citation"><i>Dorris, Henry.</i> No Vital Changes // <i>The New York Times</i>. — 9 February 1941.</span></span> </li> <li id="cite_note-11"><b><a href="#cite_ref-11">^</a></b> <span class="reference-text"><span class="citation"><i>Hinton, Harold B.</i> All Curbs Downed // <i>The New York Times</i>. — 9 March 1941.</span></span> </li> <li id="cite_note-12"><b><a href="#cite_ref-12">^</a></b> <span class="reference-text">Weeks 2004, p. 24.</span> </li> <li id="cite_note-13"><b><a href="#cite_ref-13">^</a></b> <span class="reference-text"><span class="citation"><i>Wolfgang Schumann (et al.).</i> Deutschland im Zweiten Weltkrieg. — 3. — Berlin: Akademie-Verlag, 1982. — С. 468.</span></span> </li> <li id="cite_note-Weeks_2004,_p._9-14">^ <a href="#cite_ref-Weeks_2004,_p._9_14-0"><sup><i><b>а</b></i></sup></a> <a href="#cite_ref-Weeks_2004,_p._9_14-1"><sup><i><b>б</b></i></sup></a> <a href="#cite_ref-Weeks_2004,_p._9_14-2"><sup><i><b>в</b></i></sup></a> <a href="#cite_ref-Weeks_2004,_p._9_14-3"><sup><i><b>г</b></i></sup></a> <span class="reference-text">Weeks 2004, p. 9.</span> </li> <li id="cite_note-15"><b><a href="#cite_ref-15">^</a></b> <span class="reference-text"><cite style="font-style: normal;"> <a rel="nofollow" class="external text" href="http://rbth.com/business/2015/05/08/allies_gave_soviets_130_billion_under_lend-lease_45879.html">Russian historian: Importance of Lend-Lease cannot be overestimated</a>. Russia Beyond the Headlines. <small><span title="Дата апошняй праверкі URL">Праверана  14 верасьня 2016 г.</span></small></cite></span> </li> <li id="cite_note-16"><b><a href="#cite_ref-16">^</a></b> <span class="reference-text"><span class="citation"><i>Hill, Alexander.</i> <a rel="nofollow" class="external text" href="https://books.google.cz/books?id=kJCRAgAAQBAJ">The Great Patriotic War of the Soviet Union, 1941-45: A Documentary Reader</a>. — С. 188.</span></span> </li> <li id="cite_note-17"><b><a href="#cite_ref-17">^</a></b> <span class="reference-text">Weeks 2004, p. 146.</span> </li> <li id="cite_note-18"><b><a href="#cite_ref-18">^</a></b> <span class="reference-text"><cite style="font-style: normal;"> <a rel="nofollow" class="external text" href="http://mikes.railhistory.railfan.net/r097.html/">Russia and Serbia, A Century of Progress in Rail Transport</a> <small class="ref-info" style="cursor:help;" title="ангельскай мовай">(анг.)</small> <i>A Look at Railways History in 1935 and Before</i>. Open Publishing (July 2008). <small><span title="Дата апошняй праверкі URL">Праверана  9 чэрвеня 2016 г.</span></small></cite></span> </li> <li id="cite_note-19"><b><a href="#cite_ref-19">^</a></b> <span class="reference-text">Weeks 2004, p. 107.</span> </li> <li id="cite_note-20"><b><a href="#cite_ref-20">^</a></b> <span class="reference-text"><span class="citation"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://babel.hathitrust.org/cgi/pt?id=mdp.39015004950914;view=1up;seq=2">The United States at war; development and administration of the war program by the federal government</a>. — Bureau of the Budget, 1946. — С. 82.</span></span> </li> <li id="cite_note-Kemp-21">^ <a href="#cite_ref-Kemp_21-0"><sup><i><b>а</b></i></sup></a> <a href="#cite_ref-Kemp_21-1"><sup><i><b>б</b></i></sup></a> <a href="#cite_ref-Kemp_21-2"><sup><i><b>в</b></i></sup></a> <span class="reference-text">Kemp p235</span> </li> <li id="cite_note-22"><b><a href="#cite_ref-22">^</a></b> <span class="reference-text"><cite style="font-style: normal;">Troshina, Olga (25 сьнежня 2008) <a rel="nofollow" class="external text" href="https://sputniknews.com/voiceofrussia/radio_broadcast/2248879/2500693/">Sea routes of Soviet lend-lease</a> <small class="ref-info" style="cursor:help;" title="ангельскай мовай">(анг.)</small>. Sputnik. <small><span title="Дата апошняй праверкі URL">Праверана  15 верасьня 2016 г.</span></small></cite></span> </li> <li id="cite_note-23"><b><a href="#cite_ref-23">^</a></b> <span class="reference-text">Zaloga (Armored Thunderbolt) p. 28, 30, 31</span> </li> <li id="cite_note-24"><b><a href="#cite_ref-24">^</a></b> <span class="reference-text"><span class="citation">Section IIIB // Lend-Lease Shipments: World War II. — Office, Chief of Finance, War Department, 31 December 1946. — С. 8.</span></span> </li> <li id="cite_note-25"><b><a href="#cite_ref-25">^</a></b> <span class="reference-text">Hardesty 1991, p. 253.</span> </li> <li id="cite_note-26"><b><a href="#cite_ref-26">^</a></b> <span class="reference-text"><span class="citation"><i>Krivosheev G.F.</i> Soviet Casualties and Combat Losses in the Twentieth Century. — London: Greenhill Books, 1997. — 252 с. — <a href="/wiki/%D0%A1%D0%BF%D1%8D%D1%86%D1%8B%D1%8F%D0%BB%D1%8C%D0%BD%D1%8B%D1%8F:BookSources/978-1853672804" title="Спэцыяльныя:BookSources/978-1853672804">ISBN <span class="nowrap">978-1853672804</span></a></span></span> </li> <li id="cite_note-27"><b><a href="#cite_ref-27">^</a></b> <span class="reference-text"><span class="citation"><i> <span class="smallcaps" style="font-variant:small-caps;">Супрун</span>, Михаил</i> Ленд-лиз и северные конвои, 1941—1945. — <span style="border-bottom:1px dotted gray; cursor:default" title="Масква">М</span>.: Андреевский флаг, 1997. — 358 с. — <a href="/wiki/%D0%A1%D0%BF%D1%8D%D1%86%D1%8B%D1%8F%D0%BB%D1%8C%D0%BD%D1%8B%D1%8F:BookSources/5-85608-081-5" title="Спэцыяльныя:BookSources/5-85608-081-5">ISBN <span class="nowrap">5-85608-081-5</span></a></span></span> </li> <li id="cite_note-28"><b><a href="#cite_ref-28">^</a></b> <span class="reference-text">Secret Cipher Telegram. From: 30 Military Mission. To: The War Office. Recd 11/12/41. TNA WO 193/580</span> </li> <li id="cite_note-29"><b><a href="#cite_ref-29">^</a></b> <span class="reference-text"><span class="citation"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://dx.doi.org/10.1080/13518040600697811">British “Lend-Lease” Tanks and the Battle for Moscow, November–December 1941</a> // <i>The Journal of Slavic Military Studies</i>. — Taylor & Francis, 2006. — В. 2. — Т. 19. — <a href="/wiki/DOI" class="mw-redirect" title="DOI">DOI</a>:<a rel="nofollow" class="external text" href="https://dx.doi.org/10.1080%2F13518040600697811">10.1080/13518040600697811</a></span></span> </li> <li id="cite_note-30"><b><a href="#cite_ref-30">^</a></b> <span class="reference-text"><span class="citation"><i> <span class="smallcaps" style="font-variant:small-caps;">Бирюков</span>, Николай</i> Танки — фронту! Записки советского генерала. — Смоленск: Русич, 2005. — 57 с. — <a href="/wiki/%D0%A1%D0%BF%D1%8D%D1%86%D1%8B%D1%8F%D0%BB%D1%8C%D0%BD%D1%8B%D1%8F:BookSources/978-5813806612" title="Спэцыяльныя:BookSources/978-5813806612">ISBN <span class="nowrap">978-5813806612</span></a></span></span> </li> <li id="cite_note-31"><b><a href="#cite_ref-31">^</a></b> <span class="reference-text"><cite style="font-style: normal;">Rickard, J. (6 чэрвеня 2016) <a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.historyofwar.org/articles/weapons_medium_tank_M3_grant_lee.html">Medium Tank M3/ Grant/ Lee</a> <small class="ref-info" style="cursor:help;" title="ангельскай мовай">(анг.)</small> <small><span title="Дата апошняй праверкі URL">Праверана  20 верасьня 2016 г.</span></small></cite></span> </li> <li id="cite_note-32"><b><a href="#cite_ref-32">^</a></b> <span class="reference-text"><cite style="font-style: normal;">Bocquelet, David (27 лістапада 2014) <a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.tanks-encyclopedia.com/ww2/gb/A22_Churchill_Tank.php">A22 Infantry Tank Mk. IV, Churchill</a> <small class="ref-info" style="cursor:help;" title="ангельскай мовай">(анг.)</small> <i>Tanks encyclopedia</i> <small><span title="Дата апошняй праверкі URL">Праверана  20 верасьня 2016 г.</span></small></cite></span> </li> <li id="cite_note-33"><b><a href="#cite_ref-33">^</a></b> <span class="reference-text"><cite style="font-style: normal;">Hill, Alexander (7 сьнежня 2008) <a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.historynet.com/did-russia-really-go-it-alone-how-lend-lease-helped-the-soviets-defeat-the-germans.htm">Did Russia Really Go It Alone? How Lend-Lease Helped the Soviets Defeat the Germans</a> <small class="ref-info" style="cursor:help;" title="ангельскай мовай">(анг.)</small> <i>HistoryNet</i> <small><span title="Дата апошняй праверкі URL">Праверана  20 верасьня 2016 г.</span></small></cite></span> </li> <li id="cite_note-34"><b><a href="#cite_ref-34">^</a></b> <span class="reference-text"><cite style="font-style: normal;"> <a rel="nofollow" class="external text" href="http://hansard.millbanksystems.com/commons/1946/apr/16/russia-british-empire-war-assistance">Russia (British Empire war assistance)</a> <small class="ref-info" style="cursor:help;" title="ангельскай мовай">(анг.)</small> <small><span title="Дата апошняй праверкі URL">Праверана  20 верасьня 2016 г.</span></small></cite></span> </li> <li id="cite_note-:0-35">^ <a href="#cite_ref-:0_35-0"><sup><i><b>а</b></i></sup></a> <a href="#cite_ref-:0_35-1"><sup><i><b>б</b></i></sup></a> <a href="#cite_ref-:0_35-2"><sup><i><b>в</b></i></sup></a> <span class="reference-text"><span class="citation"><i>O. Schreiber</i> <a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.jstor.org/stable/20633372">Tenth Anniversary of Lend-Lease: How America Gave Aid to Her Allies</a> // <i>The Australian Quarterly</i>. — верасень 1951. — В. 3. — Т. 23. — <a href="/wiki/DOI" class="mw-redirect" title="DOI">DOI</a>:<a rel="nofollow" class="external text" href="https://dx.doi.org/10.2307%2F20633372">10.2307/20633372</a></span></span> </li> <li id="cite_note-:1-36"><b><a href="#cite_ref-:1_36-0">^</a></b> <span class="reference-text"><cite style="font-style: normal;">Roosevelt, Franklin D. (11 лістапада 1943) <a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.presidency.ucsb.edu/ws/?pid=16340">Report to Congress on Reverse Lend-Lease</a> <small class="ref-info" style="cursor:help;" title="ангельскай мовай">(анг.)</small> <small><span title="Дата апошняй праверкі URL">Праверана  26 верасьня 2016 г.</span></small></cite></span> </li> <li id="cite_note-37"><b><a href="#cite_ref-37">^</a></b> <span class="reference-text"><span class="citation"><i> <span class="smallcaps" style="font-variant:small-caps;">Baker</span>, J. V. T.</i> <a rel="nofollow" class="external text" href="http://nzetc.victoria.ac.nz/tm/scholarly/tei-WH2Econ-c6-17.html">War Economy</a>. — Wellington: Historical Publications Branch, 1965.</span></span> </li> <li id="cite_note-38"><b><a href="#cite_ref-38">^</a></b> <span class="reference-text"><cite style="font-style: normal;">Чаплыгин, Андрей <a rel="nofollow" class="external text" href="http://историк.рф/special_posts/%D0%B7%D0%BD%D0%B0%D1%87%D0%B5%D0%BD%D0%B8%D0%B5-%D0%BB%D0%B5%D0%BD%D0%B4-%D0%BB%D0%B8%D0%B7%D0%B0-%D0%B4%D0%BB%D1%8F-%D1%81%D1%81%D1%81%D1%80/">Значение ленд-лиза для СССР</a> <small class="ref-info" style="cursor:help;" title="расейскай мовай">(рас.)</small> <small><span title="Дата апошняй праверкі URL">Праверана  26 верасьня 2016 г.</span></small></cite></span> </li> <li id="cite_note-39"><b><a href="#cite_ref-39">^</a></b> <span class="reference-text"><span class="citation"><i>B. Muirhead.</i> <a rel="nofollow" class="external text" href="http://books.google.com/books?id=Wgc6Wvf7c_gC&pg=PA180">Development of Postwar Canadian Trade Policy: The Failure of the Anglo-European Option</a>. — McGill-Queen’s Press — MQUP, 1992. — С. 180.</span></span> </li> <li id="cite_note-40"><b><a href="#cite_ref-40">^</a></b> <span class="reference-text">Granatstein 1990, pp. 194, 315.</span> </li> <li id="cite_note-41"><b><a href="#cite_ref-41">^</a></b> <span class="reference-text"><cite style="font-style: normal;">C.P. Stacey, and Norman Hillmer, ed. <a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.thecanadianencyclopedia.com/en/article/second-world-war-wwii/">Second World War (WWII)</a> <small class="ref-info" style="cursor:help;" title="ангельскай мовай">(анг.)</small> <i>The Canadian Encyclopedia</i> <small><span title="Дата апошняй праверкі URL">Праверана  28 верасьня 2016 г.</span></small></cite></span> </li> <li id="cite_note-42"><b><a href="#cite_ref-42">^</a></b> <span class="reference-text"><span class="citation"><i>Robert B. Bryce.</i> Canada and the Cost of World War II: The International Operations of Canada’s Department of Finance, 1939—1947. — 2005. — № 7.</span></span> </li> <li id="cite_note-finalrepayment-43"><b><a href="#cite_ref-finalrepayment_43-0">^</a></b> <span class="reference-text"><cite style="font-style: normal;">Thornton, Philip (29 сьнежня 2006) <a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.independent.co.uk/news/business/news/britain-pays-off-final-instalment-of-us-loan-after-61-years-430118.html">Britain pays off final instalment of US loan - after 61 years</a> <small class="ref-info" style="cursor:help;" title="ангельскай мовай">(анг.)</small> <small><span title="Дата апошняй праверкі URL">Праверана  28 верасьня 2016 г.</span></small></cite></span> </li> <li id="cite_note-44"><b><a href="#cite_ref-44">^</a></b> <span class="reference-text">Stacey 1970, pp. 361, 374, 377.</span> </li> <li id="cite_note-45"><b><a href="#cite_ref-45">^</a></b> <span class="reference-text">Stacey 1970, p. 490.</span> </li> <li id="cite_note-46"><b><a href="#cite_ref-46">^</a></b> <span class="reference-text">Kindleberger 1984, p. 415.</span> </li> <li id="cite_note-47"><b><a href="#cite_ref-47">^</a></b> <span class="reference-text"><a rel="nofollow" class="external free" href="http://www.telegraph.co.uk/history/world-war-two/90562/Treasure-hunters-find-3-billion-in-platinum-on-sunken-WW2-British-ship.html">http://www.telegraph.co.uk/history/world-war-two/90562/Treasure-hunters-find-3-billion-in-platinum-on-sunken-WW2-British-ship.html</a><span style="font-size:85%; margin-left:0.2em; color:#888">(недаступная спасылка)</span></span> </li> </ol> </div> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Літаратура"><span id=".D0.9B.D1.96.D1.82.D0.B0.D1.80.D0.B0.D1.82.D1.83.D1.80.D0.B0"></span>Літаратура</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%D0%9B%D1%8D%D0%BD%D0%B4-%D0%BB%D1%96%D0%B7&veaction=edit&section=10" title="Рэдагаваць сэкцыю «Літаратура»" class="mw-editsection-visualeditor"><span>рэдагаваць</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=%D0%9B%D1%8D%D0%BD%D0%B4-%D0%BB%D1%96%D0%B7&action=edit&section=10" title="Правіць зыходнік раздзела: Літаратура"><span>рэдагаваць крыніцу</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <ul><li>Allen, H.C. <i>Britain and the United States.</i> New York: St. Martin’s Press, 1955.</li> <li>Allen, R.G.D. «Mutual Aid between the US and the British Empire, 1941—5». <i>Journal of the Royal Statistical Society,</i> Volume 109, No. 3, 1946, pp. 243-277, <a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.jstor.org/pss/2981369">online in <i>JSTOR</i></a></li> <li>Black, Conrad. <i>Franklin Delano Roosevelt, Champion of Freedom.</i> New York: Public Affairs, 2003. <a href="/wiki/%D0%A1%D0%BF%D1%8D%D1%86%D1%8B%D1%8F%D0%BB%D1%8C%D0%BD%D1%8B%D1%8F:BookSources/1-58648-184-3" title="Спэцыяльныя:BookSources/1-58648-184-3">ISBN <span class="nowrap">1-58648-184-3</span></a>.</li> <li>Bryce, Robert B. <i>Canada and the Cost of World War II: The International Operations of Canada’s Department of Finance, 1939—1947</i> (2005) ch 7 on Mutual Aid</li> <li><a href="/w/index.php?title=Patrick_Buchanan&action=edit&redlink=1" class="new" title="Patrick Buchanan (старонка не існуе)">Buchanan, Patrick</a>. <i>Churchill, Hitler and the Unnecessary War.</i> New York: Crown, 2008. <a href="/wiki/%D0%A1%D0%BF%D1%8D%D1%86%D1%8B%D1%8F%D0%BB%D1%8C%D0%BD%D1%8B%D1%8F:BookSources/978-0-307-40515-9" title="Спэцыяльныя:BookSources/978-0-307-40515-9">ISBN <span class="nowrap">978-0-307-40515-9</span></a>.</li> <li>Campbell, Thomas M. and George C. Herring, eds. <a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.questia.com/PM.qst?a=o&d=61786658"><i>The Diaries of Edward R. Stettinius, Jr., 1943—1946</i>.</a> New York: Franklin Watts, Inc., 1975. <a href="/wiki/%D0%A1%D0%BF%D1%8D%D1%86%D1%8B%D1%8F%D0%BB%D1%8C%D0%BD%D1%8B%D1%8F:BookSources/0-531-05570-1" title="Спэцыяльныя:BookSources/0-531-05570-1">ISBN <span class="nowrap">0-531-05570-1</span></a>.</li> <li>Clarke, Sir Richard. <i>Anglo-American Economic Collaboration in War and Peace, 1942—1949</i>. Oxford University Press, 1982. <a href="/wiki/%D0%A1%D0%BF%D1%8D%D1%86%D1%8B%D1%8F%D0%BB%D1%8C%D0%BD%D1%8B%D1%8F:BookSources/0-19-828439-X" title="Спэцыяльныя:BookSources/0-19-828439-X">ISBN <span class="nowrap">0-19-828439-X</span></a>.</li> <li>Crowley, Leo T. «Lend Lease» in Walter Yust, ed. <i>10 Eventful Years, 1937—1946</i> Chicago: Encyclopædia Britannica, 1947, pp. 858-860.</li> <li>Dawson, Raymond H. <a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.questia.com/PM.qst?a=o&d=94830935"><i>The Decision to Aid Russia, 1941: Foreign Policy and Domestic Politics.</i></a> Chapel Hill, North Carolina: University of North Carolina Press, 1959.</li> <li>Dobson, Alan P. <i>U.S. Wartime Aid to Britain, 1940—1946</i>. London: Croom Helm, 1986. <a href="/wiki/%D0%A1%D0%BF%D1%8D%D1%86%D1%8B%D1%8F%D0%BB%D1%8C%D0%BD%D1%8B%D1%8F:BookSources/0-7099-0893-8" title="Спэцыяльныя:BookSources/0-7099-0893-8">ISBN <span class="nowrap">0-7099-0893-8</span></a>.</li> <li>Gardner, Richard N. <i>Sterling-Dollar Diplomacy</i>. Oxford: Clarendon Press, 1956.</li> <li>Granatstein, J. L. <i>Canada’s War: The Politics of the McKenzie King Government, 1939—1945.</i> Toronto, Ontario, Canada: Firefly Books, 1990. <a href="/wiki/%D0%A1%D0%BF%D1%8D%D1%86%D1%8B%D1%8F%D0%BB%D1%8C%D0%BD%D1%8B%D1%8F:BookSources/0-88619-356-7" title="Спэцыяльныя:BookSources/0-88619-356-7">ISBN <span class="nowrap">0-88619-356-7</span></a>.</li> <li>Hancock, G.W. and M.M. Gowing. <i>British War Economy</i> (1949) pp 224-48 <a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.ibiblio.org/hyperwar/UN/UK/UK-Civil-WarEcon/UK-Civil-WarEcon-9.html">Official British history</a></li> <li>Herring Jr. George C. <a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.questia.com/PM.qst?a=o&d=55466120"><i>Aid to Russia, 1941—1946: Strategy, Diplomacy, the Origins of the Cold War.</i></a> New York: Columbia University Press, 1973. <a href="/wiki/%D0%A1%D0%BF%D1%8D%D1%86%D1%8B%D1%8F%D0%BB%D1%8C%D0%BD%D1%8B%D1%8F:BookSources/0-231-03336-2" title="Спэцыяльныя:BookSources/0-231-03336-2">ISBN <span class="nowrap">0-231-03336-2</span></a>.</li> <li>Kemp, P. <i>Convoy: Drama in Arctic Waters.</i> Minneapolis, Minnesota: Book Sales Inc., 2004, First edition 1993. <a href="/wiki/%D0%A1%D0%BF%D1%8D%D1%86%D1%8B%D1%8F%D0%BB%D1%8C%D0%BD%D1%8B%D1%8F:BookSources/978-0-78581-603-4" title="Спэцыяльныя:BookSources/978-0-78581-603-4">ISBN <span class="nowrap">978-0-78581-603-4</span></a>.</li> <li>Kimball, Warren F. <i>The Most Unsordid Act: Lend-Lease, 1939—1941</i>. Baltimore, Maryland: Johns Hopkins University, 1969. <a href="/wiki/%D0%A1%D0%BF%D1%8D%D1%86%D1%8B%D1%8F%D0%BB%D1%8C%D0%BD%D1%8B%D1%8F:BookSources/0-8018-1017-5" title="Спэцыяльныя:BookSources/0-8018-1017-5">ISBN <span class="nowrap">0-8018-1017-5</span></a>.</li> <li>Kindleberger, Charles P. <i>A Financial History of Western Europe</i>. Oxford, UK: Oxford University Press, 1984. <a href="/wiki/%D0%A1%D0%BF%D1%8D%D1%86%D1%8B%D1%8F%D0%BB%D1%8C%D0%BD%D1%8B%D1%8F:BookSources/0-19-507738-5" title="Спэцыяльныя:BookSources/0-19-507738-5">ISBN <span class="nowrap">0-19-507738-5</span></a>.</li> <li>Langer, William L. and S. Everett Gleason. <a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.questia.com/PM.qst?a=o&d=7965317">«Chapters: 8-9.»</a> <i>The Undeclared War, 1940—1941</i>. New York: Harper & Brothers, 1953.</li> <li>Louis, William Roger. <i>Imperialism at Bay: The United States and the Decolonization of the British Empire, 1941—1945</i>. Oxford University Press, 1977. <a href="/wiki/%D0%A1%D0%BF%D1%8D%D1%86%D1%8B%D1%8F%D0%BB%D1%8C%D0%BD%D1%8B%D1%8F:BookSources/0-19-821125-2" title="Спэцыяльныя:BookSources/0-19-821125-2">ISBN <span class="nowrap">0-19-821125-2</span></a>.</li> <li>Mackenzie, Hector. «Transatlantic Generosity: Canada’s ‘Billion Dollar Gift’ to the United Kingdom in the Second World War.» <i>International History Review</i>, Volume 24, Issue 2, 2012, pp. 293-314.</li> <li>McNeill, William Hardy. <i>America, Britain, and Russia: their co-operation and conflict, 1941—1946</i> (1953), pp 772-90</li> <li>Milward, Alan S. <i>War, Economy and Society</i>. Harmondsworth: Pelican, 1977. <a href="/wiki/%D0%A1%D0%BF%D1%8D%D1%86%D1%8B%D1%8F%D0%BB%D1%8C%D0%BD%D1%8B%D1%8F:BookSources/0-14-022682-6" title="Спэцыяльныя:BookSources/0-14-022682-6">ISBN <span class="nowrap">0-14-022682-6</span></a>.</li> <li>Neiberg, Michael S. <i>Warfare and Society in Europe: 1898 to the Present.</i> London: Psychology Press, 2004. pp. 118-119. <a href="/wiki/%D0%A1%D0%BF%D1%8D%D1%86%D1%8B%D1%8F%D0%BB%D1%8C%D0%BD%D1%8B%D1%8F:BookSources/978-0-415-32719-0" title="Спэцыяльныя:BookSources/978-0-415-32719-0">ISBN <span class="nowrap">978-0-415-32719-0</span></a>.</li> <li>Reynolds, David. <i>The Creation of the Anglo-American Alliance 1937—1941: A Study on Competitive Cooperation</i>. London: Europa, 1981. <a href="/wiki/%D0%A1%D0%BF%D1%8D%D1%86%D1%8B%D1%8F%D0%BB%D1%8C%D0%BD%D1%8B%D1%8F:BookSources/0-905118-68-5" title="Спэцыяльныя:BookSources/0-905118-68-5">ISBN <span class="nowrap">0-905118-68-5</span></a>.</li> <li>Romanus, Charles F. and Riley Sunderland. <a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.questia.com/PM.qst?a=o&d=6269300"><i>Stilwell’s Mission to China.</i></a> Washington, D.C.: Office of the Chief of Military History, Dept. of the Army, 1953.</li> <li>Sayers, R.S. <a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.questia.com/PM.qst?a=o&d=6725018"><i>Financial Policy, 1939-45</i>.</a> London: H.M. Stationery Office, 1956.</li> <li>Schama, Simon. <i>A History of Britain, Vol. III.</i> New York: Hyperion, 2002. <a href="/wiki/%D0%A1%D0%BF%D1%8D%D1%86%D1%8B%D1%8F%D0%BB%D1%8C%D0%BD%D1%8B%D1%8F:BookSources/978-0-7868-6899-5" title="Спэцыяльныя:BookSources/978-0-7868-6899-5">ISBN <span class="nowrap">978-0-7868-6899-5</span></a>.</li> <li>Sherwood, Robert E. <a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.questia.com/PM.qst?a=o&d=101970683"><i>Roosevelt and Hopkins: An Intimate History</i>.</a> New York: Enigma Books, 2008, First edition 1948 (1949 Pulitzer Prize winner). <a href="/wiki/%D0%A1%D0%BF%D1%8D%D1%86%D1%8B%D1%8F%D0%BB%D1%8C%D0%BD%D1%8B%D1%8F:BookSources/978-1-929631-49-0" title="Спэцыяльныя:BookSources/978-1-929631-49-0">ISBN <span class="nowrap">978-1-929631-49-0</span></a>.</li> <li>Stacey, C.P. <i>Arms, Men and Governments: The War Policies of Canada 1939—1945.</i> Ottawa, Canada: The Queen’s Printer for Canada, 1970. <a href="/wiki/%D0%A1%D0%BF%D1%8D%D1%86%D1%8B%D1%8F%D0%BB%D1%8C%D0%BD%D1%8B%D1%8F:BookSources/0-8020-6560-0" title="Спэцыяльныя:BookSources/0-8020-6560-0">ISBN <span class="nowrap">0-8020-6560-0</span></a>.</li> <li>Stettinius, Edward R. <i>Lend-Lease, Weapon for Victory</i>. New York: The Macmillan Company, 1944. OCLC 394271</li> <li>Taylor, A. J. P. <i>Beaverbrook</i>. New York: Simon & Schuster, 1972. <a href="/wiki/%D0%A1%D0%BF%D1%8D%D1%86%D1%8B%D1%8F%D0%BB%D1%8C%D0%BD%D1%8B%D1%8F:BookSources/0-671-21376-8" title="Спэцыяльныя:BookSources/0-671-21376-8">ISBN <span class="nowrap">0-671-21376-8</span></a>.</li> <li>Thorne, Christopher. <i>Allies of a Kind: The United States, Britain and the War Against Japan, 1941—1945</i>. Oxford, UK: Oxford University Press, 1978. <a href="/wiki/%D0%A1%D0%BF%D1%8D%D1%86%D1%8B%D1%8F%D0%BB%D1%8C%D0%BD%D1%8B%D1%8F:BookSources/0-19-520173-6" title="Спэцыяльныя:BookSources/0-19-520173-6">ISBN <span class="nowrap">0-19-520173-6</span></a>.</li> <li><i>Twenty-first Report to Congress on Lend-Lease Operations,</i> p. 25.</li> <li>Weeks, Albert L. <i>Russia’s Life-Saver: Lend-Lease Aid to the U.S.S.R. in World War II.</i> Lanham, Maryland: Lexington Books, 2004. <a href="/wiki/%D0%A1%D0%BF%D1%8D%D1%86%D1%8B%D1%8F%D0%BB%D1%8C%D0%BD%D1%8B%D1%8F:BookSources/978-0-7391-0736-2" title="Спэцыяльныя:BookSources/978-0-7391-0736-2">ISBN <span class="nowrap">978-0-7391-0736-2</span></a>.</li> <li>Weiss, Stuart L. <a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.questia.com/PM.qst?a=o&d=10773673"><i>The President’s Man: Leo Crowley and Franklin Roosevelt in Peace and War</i>.</a> Carbondale, Illinois: Southern Illinois University Press, 1996. <a href="/wiki/%D0%A1%D0%BF%D1%8D%D1%86%D1%8B%D1%8F%D0%BB%D1%8C%D0%BD%D1%8B%D1%8F:BookSources/0-8093-1996-9" title="Спэцыяльныя:BookSources/0-8093-1996-9">ISBN <span class="nowrap">0-8093-1996-9</span></a>.</li> <li>Woods, Randall Bennett. <a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.questia.com/PM.qst?a=o&d=51917949"><i>A Changing of the Guard: Anglo-American Relations, 1941—1946.</i></a> Chapel Hill, North Carolina: University of North Carolina Press, 1990. <a href="/wiki/%D0%A1%D0%BF%D1%8D%D1%86%D1%8B%D1%8F%D0%BB%D1%8C%D0%BD%D1%8B%D1%8F:BookSources/0-8078-1877-1" title="Спэцыяльныя:BookSources/0-8078-1877-1">ISBN <span class="nowrap">0-8078-1877-1</span></a>.</li></ul> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Вонкавыя_спасылкі"><span id=".D0.92.D0.BE.D0.BD.D0.BA.D0.B0.D0.B2.D1.8B.D1.8F_.D1.81.D0.BF.D0.B0.D1.81.D1.8B.D0.BB.D0.BA.D1.96"></span>Вонкавыя спасылкі</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%D0%9B%D1%8D%D0%BD%D0%B4-%D0%BB%D1%96%D0%B7&veaction=edit&section=11" title="Рэдагаваць сэкцыю «Вонкавыя спасылкі»" class="mw-editsection-visualeditor"><span>рэдагаваць</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=%D0%9B%D1%8D%D0%BD%D0%B4-%D0%BB%D1%96%D0%B7&action=edit&section=11" title="Правіць зыходнік раздзела: Вонкавыя спасылкі"><span>рэдагаваць крыніцу</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <table class="metadata mbox-small" style="border:1px solid var(--border-color-base, #a2a9b1); background-color:var(--background-color-neutral-subtle, #f8f9fa); color:inherit;"> <tbody><tr> <td class="mbox-image"><span typeof="mw:File"><a href="https://wikisource.org/wiki/Special:Search/%D0%9B%D1%8D%D0%BD%D0%B4-%D0%BB%D1%96%D0%B7" title="Шукаць у Wikisource"><img alt="Шукаць у Wikisource" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/0/0f/Wikisource-logo-be_v2.svg/40px-Wikisource-logo-be_v2.svg.png" decoding="async" width="40" height="45" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/0/0f/Wikisource-logo-be_v2.svg/60px-Wikisource-logo-be_v2.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/0/0f/Wikisource-logo-be_v2.svg/80px-Wikisource-logo-be_v2.svg.png 2x" data-file-width="450" data-file-height="511" /></a></span></td> <td class="mbox-text" style=""> Ангельская <a href="/wiki/%D0%92%D1%96%D0%BA%D1%96%D0%BA%D1%80%D1%8B%D0%BD%D1%96%D1%86%D0%B0" class="mw-redirect" title="Вікікрыніца">Вікікрыніца</a> зьмяшчае арыгінальныя матэрыялы, датычныя тэмы гэтага артыкула: <div style="margin-left: 10px;"><b><a href="https://be-x-old.wikisource.org/wiki/en:Lend-Lease_Acts" class="extiw" title="s:en:Lend-Lease Acts">Лэнд-ліз</a></b></div> </td> </tr> </tbody></table> <ul><li><a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.ibiblio.org/hyperwar/USA/ref/LL-Ship/index.html"><i>Lend-Lease Shipments, World War II</i></a> (Washington: War Department, 1946)</li> <li><a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20120512142818/http://lend-lease.airforce.ru/english/index.htm">Lend-Lease to the Soviet Union</a></li> <li><a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20150910214948/http://sputniknews.com/voiceofrussia/radio_broadcast/2248879/2500459/">The <i>Voice of Russia</i> on the <i>Allies and Lend-Lease Museum</i>, Moscow</a></li> <li><a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.nzetc.org/tm/scholarly/tei-WH2Econ-c6-17.html">Official New Zealand war history of Lend-lease, from <i>War Economy</i></a></li> <li><a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.nzetc.org/tm/scholarly/tei-WH2Econ-c19-25.html">Official New Zealand war history; termination of Mutual Aid from 21 December 1945, from <i>War Economy</i></a></li> <li><a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.lend-lease.ru">Allies and Lend-Lease Museum<i>, Moscow</i></a></li> <li><a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.flightglobal.com/pdfarchive/view/1944/1944%20-%201123.html">«Reverse Lend-Lease»</a> a 1944 <i>Flight</i> article reporting a speech by President Roosevelt</li> <li><a rel="nofollow" class="external text" href="https://archive.is/20130904051545/http://www.o5m6.de/Routes.html">Lend lease routes</a> — map and summary of quantities of LL to USSR</li></ul>    </div><noscript><img src="https://login.wikimedia.org/wiki/Special:CentralAutoLogin/start?type=1x1" alt="" width="1" height="1" style="border: none; position: absolute;"></noscript> <div class="printfooter" data-nosnippet="">Атрымана з «<a dir="ltr" href="https://be-tarask.wikipedia.org/w/index.php?title=Лэнд-ліз&oldid=2308518">https://be-tarask.wikipedia.org/w/index.php?title=Лэнд-ліз&oldid=2308518</a>»</div></div> <div id="catlinks" class="catlinks" data-mw="interface"><div id="mw-normal-catlinks" class="mw-normal-catlinks"><a href="/wiki/%D0%A1%D0%BF%D1%8D%D1%86%D1%8B%D1%8F%D0%BB%D1%8C%D0%BD%D1%8B%D1%8F:%D0%9A%D0%B0%D1%82%D1%8D%D0%B3%D0%BE%D1%80%D1%8B%D1%96" title="Спэцыяльныя:Катэгорыі">Катэгорыі</a>: <ul><li><a href="/wiki/%D0%9A%D0%B0%D1%82%D1%8D%D0%B3%D0%BE%D1%80%D1%8B%D1%8F:%D0%9B%D1%8D%D0%BD%D0%B4-%D0%BB%D1%96%D0%B7" title="Катэгорыя:Лэнд-ліз">Лэнд-ліз</a></li><li><a href="/wiki/%D0%9A%D0%B0%D1%82%D1%8D%D0%B3%D0%BE%D1%80%D1%8B%D1%8F:%D0%93%D1%96%D1%81%D1%82%D0%BE%D1%80%D1%8B%D1%8F_%D0%97%D0%A8%D0%90" title="Катэгорыя:Гісторыя ЗША">Гісторыя ЗША</a></li><li><a href="/wiki/%D0%9A%D0%B0%D1%82%D1%8D%D0%B3%D0%BE%D1%80%D1%8B%D1%8F:%D0%97%D0%A8%D0%90_%D1%9E_%D1%87%D0%B0%D1%81_%D0%94%D1%80%D1%83%D0%B3%D0%BE%D0%B9_%D1%81%D1%83%D1%81%D1%8C%D0%B2%D0%B5%D1%82%D0%BD%D0%B0%D0%B9_%D0%B2%D0%B0%D0%B9%D0%BD%D1%8B" title="Катэгорыя:ЗША ў час Другой сусьветнай вайны">ЗША ў час Другой сусьветнай вайны</a></li><li><a href="/w/index.php?title=%D0%9A%D0%B0%D1%82%D1%8D%D0%B3%D0%BE%D1%80%D1%8B%D1%8F:%D0%A4%D1%80%D0%B0%D0%BD%D0%BA%D0%BB%D1%96%D0%BD_%D0%A0%D1%83%D0%B7%D0%B2%D1%8D%D0%BB%D1%82&action=edit&redlink=1" class="new" title="Катэгорыя:Франклін Рузвэлт (старонка не існуе)">Франклін Рузвэлт</a></li><li><a href="/wiki/%D0%9A%D0%B0%D1%82%D1%8D%D0%B3%D0%BE%D1%80%D1%8B%D1%8F:%D0%A1%D0%B0%D0%B2%D0%B5%D1%86%D0%BA%D0%B0-%D0%B0%D0%BC%D1%8D%D1%80%D1%8B%D0%BA%D0%B0%D0%BD%D1%81%D0%BA%D1%96%D1%8F_%D1%81%D1%82%D0%B0%D1%81%D1%83%D0%BD%D0%BA%D1%96" title="Катэгорыя:Савецка-амэрыканскія стасункі">Савецка-амэрыканскія стасункі</a></li><li><a href="/w/index.php?title=%D0%9A%D0%B0%D1%82%D1%8D%D0%B3%D0%BE%D1%80%D1%8B%D1%8F:%D0%90%D0%BC%D1%8D%D1%80%D1%8B%D0%BA%D0%B0%D0%BD%D1%81%D0%BA%D0%B0-%D0%B1%D1%80%D1%8B%D1%82%D0%B0%D0%BD%D1%81%D0%BA%D1%96%D1%8F_%D1%81%D1%82%D0%B0%D1%81%D1%83%D0%BD%D0%BA%D1%96&action=edit&redlink=1" class="new" title="Катэгорыя:Амэрыканска-брытанскія стасункі (старонка не існуе)">Амэрыканска-брытанскія стасункі</a></li><li><a href="/wiki/%D0%9A%D0%B0%D1%82%D1%8D%D0%B3%D0%BE%D1%80%D1%8B%D1%8F:%D0%92%D1%8F%D0%BB%D1%96%D0%BA%D0%B0%D0%B1%D1%80%D1%8B%D1%82%D0%B0%D0%BD%D1%96%D1%8F_%D1%9E_%D1%87%D0%B0%D1%81_%D0%94%D1%80%D1%83%D0%B3%D0%BE%D0%B9_%D1%81%D1%83%D1%81%D1%8C%D0%B2%D0%B5%D1%82%D0%BD%D0%B0%D0%B9_%D0%B2%D0%B0%D0%B9%D0%BD%D1%8B" title="Катэгорыя:Вялікабрытанія ў час Другой сусьветнай вайны">Вялікабрытанія ў час Другой сусьветнай вайны</a></li><li><a href="/wiki/%D0%9A%D0%B0%D1%82%D1%8D%D0%B3%D0%BE%D1%80%D1%8B%D1%8F:%D0%A1%D0%A1%D0%A1%D0%A0_%D1%83_%D1%87%D0%B0%D1%81_%D0%94%D1%80%D1%83%D0%B3%D0%BE%D0%B9_%D1%81%D1%83%D1%81%D1%8C%D0%B2%D0%B5%D1%82%D0%BD%D0%B0%D0%B9_%D0%B2%D0%B0%D0%B9%D0%BD%D1%8B" title="Катэгорыя:СССР у час Другой сусьветнай вайны">СССР у час Другой сусьветнай вайны</a></li></ul></div><div id="mw-hidden-catlinks" class="mw-hidden-catlinks mw-hidden-cats-hidden">Схаваная катэгорыя: <ul><li><a href="/wiki/%D0%9A%D0%B0%D1%82%D1%8D%D0%B3%D0%BE%D1%80%D1%8B%D1%8F:%D0%92%D1%96%D0%BA%D1%96%D0%BF%D1%8D%D0%B4%D1%8B%D1%8F:%D0%90%D1%80%D1%82%D1%8B%D0%BA%D1%83%D0%BB%D1%8B_%D0%B7%D1%8C_%D0%BD%D0%B5%D0%BF%D1%80%D0%B0%D1%86%D0%BE%D1%9E%D0%BD%D1%8B%D0%BC%D1%96_%D1%81%D0%BF%D0%B0%D1%81%D1%8B%D0%BB%D0%BA%D0%B0%D0%BC%D1%96" title="Катэгорыя:Вікіпэдыя:Артыкулы зь непрацоўнымі спасылкамі">Вікіпэдыя:Артыкулы зь непрацоўнымі спасылкамі</a></li></ul></div></div> </div> </main> </div> <div class="mw-footer-container"> <footer id="footer" class="mw-footer" > <ul id="footer-info"> <li id="footer-info-lastmod"> Гэтая старонка апошні раз рэдагавалася 22 красавіка 2022 году ў 11:29.</li> <li id="footer-info-copyright">Гэты тэкст даступны на ўмовах <a rel="nofollow" class="external text" href="//creativecommons.org/licenses/by-sa/4.0/deed.be">ліцэнзіі Creative Commons Attribution/Share-Alike 4.0</a>; у асобных выпадках могуць ужывацца дадатковыя ўмовы. <span class="noprint">Глядзіце падрабязнасьці ва <a class="external text" href="https://foundation.wikimedia.org/wiki/Special:MyLanguage/Policy:Terms_of_Use/be-tarask">Ўмовах выкарыстаньня</a>.</span><br />Wikipedia® — зарэгістраваны гандлёвы знак <a rel="nofollow" class="external text" href="https://wikimediafoundation.org">Wikimedia Foundation, Inc.</a>, некамэрцыйнай арганізацыі.<br /></li> </ul> <ul id="footer-places"> <li id="footer-places-privacy"><a href="https://foundation.wikimedia.org/wiki/Special:MyLanguage/Policy:Privacy_policy">Палітыка прыватнасьці</a></li> <li id="footer-places-about"><a href="/wiki/%D0%92%D1%96%D0%BA%D1%96%D0%BF%D1%8D%D0%B4%D1%8B%D1%8F:%D0%9F%D1%80%D0%B0_%D0%92%D1%96%D0%BA%D1%96%D0%BF%D1%8D%D0%B4%D1%8B%D1%8E">Пра Вікіпэдыю</a></li> <li id="footer-places-disclaimers"><a href="/wiki/%D0%92%D1%96%D0%BA%D1%96%D0%BF%D1%8D%D0%B4%D1%8B%D1%8F:%D0%90%D0%B4%D0%BC%D0%BE%D0%B2%D0%B0_%D0%B0%D0%B4_%D0%B0%D0%B4%D0%BA%D0%B0%D0%B7%D0%BD%D0%B0%D1%81%D1%8C%D1%86%D1%96">Адмова ад адказнасьці</a></li> <li id="footer-places-wm-codeofconduct"><a href="https://foundation.wikimedia.org/wiki/Special:MyLanguage/Policy:Universal_Code_of_Conduct">Кодэкс паводзінаў</a></li> <li id="footer-places-developers"><a href="https://www.mediawiki.org/wiki/How_to_contribute/be-tarask">Распрацоўнікі</a></li> <li id="footer-places-statslink"><a href="https://stats.wikimedia.org/#/be-tarask.wikipedia.org">Статыстыка</a></li> <li id="footer-places-cookiestatement"><a href="https://foundation.wikimedia.org/wiki/Special:MyLanguage/Policy:Cookie_statement">Заява пра маркёр</a></li> <li id="footer-places-mobileview"><a href="//be-tarask.m.wikipedia.org/w/index.php?title=%D0%9B%D1%8D%D0%BD%D0%B4-%D0%BB%D1%96%D0%B7&mobileaction=toggle_view_mobile" class="noprint stopMobileRedirectToggle">Мабільная вэрсія</a></li> </ul> <ul id="footer-icons" class="noprint"> <li id="footer-copyrightico"><a href="https://wikimediafoundation.org/" class="cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--size-large cdx-button--fake-button--enabled"><img src="/static/images/footer/wikimedia-button.svg" width="84" height="29" alt="Wikimedia Foundation" loading="lazy"></a></li> <li id="footer-poweredbyico"><a href="https://www.mediawiki.org/" class="cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--size-large cdx-button--fake-button--enabled"><img src="/w/resources/assets/poweredby_mediawiki.svg" alt="Powered by MediaWiki" width="88" height="31" loading="lazy"></a></li> </ul> </footer> </div> </div> </div> <div class="vector-settings" id="p-dock-bottom"> <ul></ul> </div><script>(RLQ=window.RLQ||[]).push(function(){mw.config.set({"wgHostname":"mw-web.codfw.main-f69cdc8f6-dj6bk","wgBackendResponseTime":166,"wgPageParseReport":{"limitreport":{"cputime":"0.367","walltime":"0.423","ppvisitednodes":{"value":7787,"limit":1000000},"postexpandincludesize":{"value":58315,"limit":2097152},"templateargumentsize":{"value":17764,"limit":2097152},"expansiondepth":{"value":24,"limit":100},"expensivefunctioncount":{"value":8,"limit":500},"unstrip-depth":{"value":0,"limit":20},"unstrip-size":{"value":29289,"limit":5000000},"entityaccesscount":{"value":0,"limit":400},"timingprofile":["100.00% 309.709 1 -total"," 48.23% 149.363 60 Шаблён:Замена"," 38.59% 119.532 1 Шаблён:Крыніцы"," 22.45% 69.519 12 Шаблён:Лік"," 16.70% 51.718 25 Шаблён:ISBN"," 16.56% 51.282 12 Шаблён:Кніга"," 6.01% 18.614 11 Шаблён:Спасылка"," 5.17% 16.007 1 Шаблён:Асноўны_артыкул"," 4.80% 14.877 8 Шаблён:Не_перакладзена"," 4.64% 14.362 1 Шаблён:Вікікрыніцы-мова"]},"scribunto":{"limitreport-timeusage":{"value":"0.074","limit":"10.000"},"limitreport-memusage":{"value":1359335,"limit":52428800}},"cachereport":{"origin":"mw-api-int.codfw.main-648bd44df8-jfzff","timestamp":"20241117160952","ttl":2592000,"transientcontent":false}}});});</script> <script type="application/ld+json">{"@context":"https:\/\/schema.org","@type":"Article","name":"\u041b\u044d\u043d\u0434-\u043b\u0456\u0437","url":"https:\/\/be-tarask.wikipedia.org\/wiki\/%D0%9B%D1%8D%D0%BD%D0%B4-%D0%BB%D1%96%D0%B7","sameAs":"http:\/\/www.wikidata.org\/entity\/Q207637","mainEntity":"http:\/\/www.wikidata.org\/entity\/Q207637","author":{"@type":"Organization","name":"\u0423\u0434\u0437\u0435\u043b\u044c\u043d\u0456\u043a\u0456 \u043f\u0440\u0430\u0435\u043a\u0442\u0430\u045e \u0412\u0456\u043a\u0456\u043c\u0435\u0434\u044b\u044f"},"publisher":{"@type":"Organization","name":"Wikimedia Foundation, Inc.","logo":{"@type":"ImageObject","url":"https:\/\/www.wikimedia.org\/static\/images\/wmf-hor-googpub.png"}},"datePublished":"2017-02-06T14:27:00Z","dateModified":"2022-04-22T08:29:07Z","image":"https:\/\/upload.wikimedia.org\/wikipedia\/commons\/8\/8d\/President_Franklin_D._Roosevelt-1941.jpg","headline":"\u0434\u0437\u044f\u0440\u0436\u0430\u045e\u043d\u0430\u044f \u043f\u0440\u0430\u0433\u0440\u0430\u043c\u0430 \u0417\u0428\u0410 \u043f\u0430 \u0434\u0430\u043f\u0430\u043c\u043e\u0437\u0435 \u0445\u0430\u045e\u0440\u0443\u0441\u044c\u043d\u0456\u043a\u0430\u043c \u0443 \u0414\u0440\u0443\u0433\u043e\u0439 \u0441\u0443\u0441\u044c\u0432\u0435\u0442\u043d\u0430\u0439 \u0432\u0430\u0439\u043d\u0435"}</script> </body> </html>