CINXE.COM
荘園 (日本) - Wikipedia
<!DOCTYPE html> <html class="client-nojs vector-feature-language-in-header-enabled vector-feature-language-in-main-page-header-disabled vector-feature-page-tools-pinned-disabled vector-feature-toc-pinned-clientpref-1 vector-feature-main-menu-pinned-disabled vector-feature-limited-width-clientpref-1 vector-feature-limited-width-content-enabled vector-feature-custom-font-size-clientpref-1 vector-feature-appearance-pinned-clientpref-1 vector-feature-night-mode-enabled skin-theme-clientpref-day vector-sticky-header-enabled vector-toc-available" lang="ja" dir="ltr"> <head> <meta charset="UTF-8"> <title>荘園 (日本) - Wikipedia</title> <script>(function(){var className="client-js vector-feature-language-in-header-enabled vector-feature-language-in-main-page-header-disabled vector-feature-page-tools-pinned-disabled vector-feature-toc-pinned-clientpref-1 vector-feature-main-menu-pinned-disabled vector-feature-limited-width-clientpref-1 vector-feature-limited-width-content-enabled vector-feature-custom-font-size-clientpref-1 vector-feature-appearance-pinned-clientpref-1 vector-feature-night-mode-enabled skin-theme-clientpref-day vector-sticky-header-enabled vector-toc-available";var cookie=document.cookie.match(/(?:^|; )jawikimwclientpreferences=([^;]+)/);if(cookie){cookie[1].split('%2C').forEach(function(pref){className=className.replace(new RegExp('(^| )'+pref.replace(/-clientpref-\w+$|[^\w-]+/g,'')+'-clientpref-\\w+( |$)'),'$1'+pref+'$2');});}document.documentElement.className=className;}());RLCONF={"wgBreakFrames":false,"wgSeparatorTransformTable":["",""],"wgDigitTransformTable":["",""],"wgDefaultDateFormat":"ja", "wgMonthNames":["","1月","2月","3月","4月","5月","6月","7月","8月","9月","10月","11月","12月"],"wgRequestId":"a44c153b-22af-4548-bc98-8f6711bc604a","wgCanonicalNamespace":"","wgCanonicalSpecialPageName":false,"wgNamespaceNumber":0,"wgPageName":"荘園_(日本)","wgTitle":"荘園 (日本)","wgCurRevisionId":103296926,"wgRevisionId":103296926,"wgArticleId":1922570,"wgIsArticle":true,"wgIsRedirect":false,"wgAction":"view","wgUserName":null,"wgUserGroups":["*"],"wgCategories":["出典を必要とする記述のある記事/2021年12月","ISBNマジックリンクを使用しているページ","日本の荘園","日本の荘園制","日本の社会史","日本の経済史","日本の土地制度史","日本の農業史","平安時代","鎌倉時代","室町時代","安土桃山時代"],"wgPageViewLanguage":"ja","wgPageContentLanguage":"ja","wgPageContentModel":"wikitext","wgRelevantPageName":"荘園_(日本)","wgRelevantArticleId":1922570,"wgIsProbablyEditable":true, "wgRelevantPageIsProbablyEditable":true,"wgRestrictionEdit":[],"wgRestrictionMove":[],"wgNoticeProject":"wikipedia","wgCiteReferencePreviewsActive":true,"wgMediaViewerOnClick":true,"wgMediaViewerEnabledByDefault":true,"wgPopupsFlags":0,"wgVisualEditor":{"pageLanguageCode":"ja","pageLanguageDir":"ltr","pageVariantFallbacks":"ja"},"wgMFDisplayWikibaseDescriptions":{"search":true,"watchlist":true,"tagline":true,"nearby":true},"wgWMESchemaEditAttemptStepOversample":false,"wgWMEPageLength":40000,"wgEditSubmitButtonLabelPublish":true,"wgULSPosition":"interlanguage","wgULSisCompactLinksEnabled":false,"wgVector2022LanguageInHeader":true,"wgULSisLanguageSelectorEmpty":false,"wgWikibaseItemId":"Q1887569","wgCheckUserClientHintsHeadersJsApi":["brands","architecture","bitness","fullVersionList","mobile","model","platform","platformVersion"],"GEHomepageSuggestedEditsEnableTopics":true,"wgGETopicsMatchModeEnabled":false,"wgGEStructuredTaskRejectionReasonTextInputEnabled":false, "wgGELevelingUpEnabledForUser":false};RLSTATE={"ext.gadget.PDFLinkIcon":"ready","ext.gadget.RedirectColor":"ready","ext.globalCssJs.user.styles":"ready","site.styles":"ready","user.styles":"ready","ext.globalCssJs.user":"ready","user":"ready","user.options":"loading","ext.cite.styles":"ready","mediawiki.page.gallery.styles":"ready","skins.vector.search.codex.styles":"ready","skins.vector.styles":"ready","skins.vector.icons":"ready","ext.wikimediamessages.styles":"ready","ext.visualEditor.desktopArticleTarget.noscript":"ready","ext.uls.interlanguage":"ready","wikibase.client.init":"ready","ext.wikimediaBadges":"ready"};RLPAGEMODULES=["ext.cite.ux-enhancements","site","mediawiki.page.ready","mediawiki.toc","skins.vector.js","ext.centralNotice.geoIP","ext.centralNotice.startUp","ext.gadget.NormalizeCharWidth","ext.gadget.suppressEnterAtSummaryBox","ext.gadget.checkSignature","ext.gadget.charinsert","ext.gadget.WikiMiniAtlas","ext.gadget.switcher","ext.gadget.protectionIndicator", "ext.urlShortener.toolbar","ext.centralauth.centralautologin","mmv.bootstrap","ext.popups","ext.visualEditor.desktopArticleTarget.init","ext.visualEditor.targetLoader","ext.echo.centralauth","ext.eventLogging","ext.wikimediaEvents","ext.navigationTiming","ext.uls.interface","ext.cx.eventlogging.campaigns","ext.cx.uls.quick.actions","wikibase.client.vector-2022","ext.checkUser.clientHints","ext.growthExperiments.SuggestedEditSession"];</script> <script>(RLQ=window.RLQ||[]).push(function(){mw.loader.impl(function(){return["user.options@12s5i",function($,jQuery,require,module){mw.user.tokens.set({"patrolToken":"+\\","watchToken":"+\\","csrfToken":"+\\"}); }];});});</script> <link rel="stylesheet" href="/w/load.php?lang=ja&modules=ext.cite.styles%7Cext.uls.interlanguage%7Cext.visualEditor.desktopArticleTarget.noscript%7Cext.wikimediaBadges%7Cext.wikimediamessages.styles%7Cmediawiki.page.gallery.styles%7Cskins.vector.icons%2Cstyles%7Cskins.vector.search.codex.styles%7Cwikibase.client.init&only=styles&skin=vector-2022"> <script async="" src="/w/load.php?lang=ja&modules=startup&only=scripts&raw=1&skin=vector-2022"></script> <meta name="ResourceLoaderDynamicStyles" content=""> <link rel="stylesheet" href="/w/load.php?lang=ja&modules=ext.gadget.PDFLinkIcon%2CRedirectColor&only=styles&skin=vector-2022"> <link rel="stylesheet" href="/w/load.php?lang=ja&modules=site.styles&only=styles&skin=vector-2022"> <meta name="generator" content="MediaWiki 1.44.0-wmf.15"> <meta name="referrer" content="origin"> <meta name="referrer" content="origin-when-cross-origin"> <meta name="robots" content="max-image-preview:standard"> <meta name="format-detection" content="telephone=no"> <meta name="viewport" content="width=1120"> <meta property="og:title" content="荘園 (日本) - Wikipedia"> <meta property="og:type" content="website"> <link rel="preconnect" href="//upload.wikimedia.org"> <link rel="alternate" media="only screen and (max-width: 640px)" href="//ja.m.wikipedia.org/wiki/%E8%8D%98%E5%9C%92_(%E6%97%A5%E6%9C%AC)"> <link rel="alternate" type="application/x-wiki" title="編集" href="/w/index.php?title=%E8%8D%98%E5%9C%92_(%E6%97%A5%E6%9C%AC)&action=edit"> <link rel="apple-touch-icon" href="/static/apple-touch/wikipedia.png"> <link rel="icon" href="/static/favicon/wikipedia.ico"> <link rel="search" type="application/opensearchdescription+xml" href="/w/rest.php/v1/search" title="Wikipedia (ja)"> <link rel="EditURI" type="application/rsd+xml" href="//ja.wikipedia.org/w/api.php?action=rsd"> <link rel="canonical" href="https://ja.wikipedia.org/wiki/%E8%8D%98%E5%9C%92_(%E6%97%A5%E6%9C%AC)"> <link rel="license" href="https://creativecommons.org/licenses/by-sa/4.0/deed.ja"> <link rel="alternate" type="application/atom+xml" title="Wikipediaの Atom フィード" href="/w/index.php?title=%E7%89%B9%E5%88%A5:%E6%9C%80%E8%BF%91%E3%81%AE%E6%9B%B4%E6%96%B0&feed=atom"> <link rel="dns-prefetch" href="//meta.wikimedia.org" /> <link rel="dns-prefetch" href="login.wikimedia.org"> </head> <body class="skin--responsive skin-vector skin-vector-search-vue mediawiki ltr sitedir-ltr mw-hide-empty-elt ns-0 ns-subject mw-editable page-荘園_日本 rootpage-荘園_日本 skin-vector-2022 action-view"><a class="mw-jump-link" href="#bodyContent">コンテンツにスキップ</a> <div class="vector-header-container"> <header class="vector-header mw-header"> <div class="vector-header-start"> <nav class="vector-main-menu-landmark" aria-label="サイト"> <div id="vector-main-menu-dropdown" class="vector-dropdown vector-main-menu-dropdown vector-button-flush-left vector-button-flush-right" title="メインメニュー" > <input type="checkbox" id="vector-main-menu-dropdown-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-main-menu-dropdown" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="メインメニュー" > <label id="vector-main-menu-dropdown-label" for="vector-main-menu-dropdown-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only " aria-hidden="true" ><span class="vector-icon mw-ui-icon-menu mw-ui-icon-wikimedia-menu"></span> <span class="vector-dropdown-label-text">メインメニュー</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="vector-main-menu-unpinned-container" class="vector-unpinned-container"> <div id="vector-main-menu" class="vector-main-menu vector-pinnable-element"> <div class="vector-pinnable-header vector-main-menu-pinnable-header vector-pinnable-header-unpinned" data-feature-name="main-menu-pinned" data-pinnable-element-id="vector-main-menu" data-pinned-container-id="vector-main-menu-pinned-container" data-unpinned-container-id="vector-main-menu-unpinned-container" > <div class="vector-pinnable-header-label">メインメニュー</div> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-pin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-main-menu.pin">サイドバーに移動</button> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-unpin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-main-menu.unpin">非表示</button> </div> <div id="p-navigation" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-navigation" > <div class="vector-menu-heading"> 案内 </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="n-mainpage-description" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%E3%83%A1%E3%82%A4%E3%83%B3%E3%83%9A%E3%83%BC%E3%82%B8" title="メインページに移動する[z]" accesskey="z"><span>メインページ</span></a></li><li id="n-portal" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Wikipedia:%E3%82%B3%E3%83%9F%E3%83%A5%E3%83%8B%E3%83%86%E3%82%A3%E3%83%BB%E3%83%9D%E3%83%BC%E3%82%BF%E3%83%AB" title="このプロジェクトについて、できること、情報を入手する場所"><span>コミュニティ・ポータル</span></a></li><li id="n-currentevents" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Portal:%E6%9C%80%E8%BF%91%E3%81%AE%E5%87%BA%E6%9D%A5%E4%BA%8B" title="最近の出来事の背景を知る"><span>最近の出来事</span></a></li><li id="n-newpages" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%E7%89%B9%E5%88%A5:%E6%96%B0%E3%81%97%E3%81%84%E3%83%9A%E3%83%BC%E3%82%B8" title="最近新規に作成されたページの一覧"><span>新しいページ</span></a></li><li id="n-recentchanges" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%E7%89%B9%E5%88%A5:%E6%9C%80%E8%BF%91%E3%81%AE%E6%9B%B4%E6%96%B0" title="このウィキにおける最近の更新の一覧[r]" accesskey="r"><span>最近の更新</span></a></li><li id="n-randompage" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%E7%89%B9%E5%88%A5:%E3%81%8A%E3%81%BE%E3%81%8B%E3%81%9B%E8%A1%A8%E7%A4%BA" title="無作為に選択されたページを読み込む[x]" accesskey="x"><span>おまかせ表示</span></a></li><li id="n-sandbox" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Wikipedia:%E3%82%B5%E3%83%B3%E3%83%89%E3%83%9C%E3%83%83%E3%82%AF%E3%82%B9" title="練習用のページ"><span>練習用ページ</span></a></li><li id="n-commonsupload" class="mw-list-item"><a href="//commons.wikimedia.org/wiki/Special:UploadWizard?uselang=ja" title="画像やメディアファイルをウィキメディア・コモンズにアップロード"><span>アップロード (ウィキメディア・コモンズ)</span></a></li> </ul> </div> </div> <div id="p-help" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-help" > <div class="vector-menu-heading"> ヘルプ </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="n-help" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Help:%E7%9B%AE%E6%AC%A1" title="情報を得る場所"><span>ヘルプ</span></a></li><li id="n-villagepump" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Wikipedia:%E4%BA%95%E6%88%B8%E7%AB%AF" title="プロジェクトについての意見交換"><span>井戸端</span></a></li><li id="n-notice" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Wikipedia:%E3%81%8A%E7%9F%A5%E3%82%89%E3%81%9B" title="プロジェクトについてのお知らせ"><span>お知らせ</span></a></li><li id="n-bugreportspage" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Wikipedia:%E3%83%90%E3%82%B0%E3%81%AE%E5%A0%B1%E5%91%8A" title="ウィキペディア・ソフトウェアのバグ報告"><span>バグの報告</span></a></li><li id="n-contact" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Wikipedia:%E9%80%A3%E7%B5%A1%E5%85%88" title="ウィキペディアやウィキメディア財団に関する連絡先"><span>ウィキペディアに関するお問い合わせ</span></a></li> </ul> </div> </div> </div> </div> </div> </div> </nav> <a href="/wiki/%E3%83%A1%E3%82%A4%E3%83%B3%E3%83%9A%E3%83%BC%E3%82%B8" class="mw-logo"> <img class="mw-logo-icon" src="/static/images/icons/wikipedia.png" alt="" aria-hidden="true" height="50" width="50"> <span class="mw-logo-container skin-invert"> <img class="mw-logo-wordmark" alt="Wikipedia" src="/static/images/mobile/copyright/wikipedia-wordmark-ja.svg" style="width: 7.5em; height: 1.25em;"> <img class="mw-logo-tagline" alt="" src="/static/images/mobile/copyright/wikipedia-tagline-ja.svg" width="100" height="14" style="width: 6.25em; height: 0.875em;"> </span> </a> </div> <div class="vector-header-end"> <div id="p-search" role="search" class="vector-search-box-vue vector-search-box-collapses vector-search-box-show-thumbnail vector-search-box-auto-expand-width vector-search-box"> <a href="/wiki/%E7%89%B9%E5%88%A5:%E6%A4%9C%E7%B4%A2" class="cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only search-toggle" title="Wikipedia内を検索[f]" accesskey="f"><span class="vector-icon mw-ui-icon-search mw-ui-icon-wikimedia-search"></span> <span>検索</span> </a> <div class="vector-typeahead-search-container"> <div class="cdx-typeahead-search cdx-typeahead-search--show-thumbnail cdx-typeahead-search--auto-expand-width"> <form action="/w/index.php" id="searchform" class="cdx-search-input cdx-search-input--has-end-button"> <div id="simpleSearch" class="cdx-search-input__input-wrapper" data-search-loc="header-moved"> <div class="cdx-text-input cdx-text-input--has-start-icon"> <input class="cdx-text-input__input" type="search" name="search" placeholder="Wikipedia内を検索" aria-label="Wikipedia内を検索" autocapitalize="sentences" title="Wikipedia内を検索[f]" accesskey="f" id="searchInput" > <span class="cdx-text-input__icon cdx-text-input__start-icon"></span> </div> <input type="hidden" name="title" value="特別:検索"> </div> <button class="cdx-button cdx-search-input__end-button">検索</button> </form> </div> </div> </div> <nav class="vector-user-links vector-user-links-wide" aria-label="個人用ツール"> <div class="vector-user-links-main"> <div id="p-vector-user-menu-preferences" class="vector-menu mw-portlet emptyPortlet" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> </ul> </div> </div> <div id="p-vector-user-menu-userpage" class="vector-menu mw-portlet emptyPortlet" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> </ul> </div> </div> <nav class="vector-appearance-landmark" aria-label="表示"> <div id="vector-appearance-dropdown" class="vector-dropdown " title="ページのフォントサイズ、幅、色の外観を変更する" > <input type="checkbox" id="vector-appearance-dropdown-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-appearance-dropdown" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="表示" > <label id="vector-appearance-dropdown-label" for="vector-appearance-dropdown-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only " aria-hidden="true" ><span class="vector-icon mw-ui-icon-appearance mw-ui-icon-wikimedia-appearance"></span> <span class="vector-dropdown-label-text">表示</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="vector-appearance-unpinned-container" class="vector-unpinned-container"> </div> </div> </div> </nav> <div id="p-vector-user-menu-notifications" class="vector-menu mw-portlet emptyPortlet" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> </ul> </div> </div> <div id="p-vector-user-menu-overflow" class="vector-menu mw-portlet" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="pt-sitesupport-2" class="user-links-collapsible-item mw-list-item user-links-collapsible-item"><a data-mw="interface" href="https://donate.wikimedia.org/?wmf_source=donate&wmf_medium=sidebar&wmf_campaign=ja.wikipedia.org&uselang=ja" class=""><span>寄付</span></a> </li> <li id="pt-createaccount-2" class="user-links-collapsible-item mw-list-item user-links-collapsible-item"><a data-mw="interface" href="/w/index.php?title=%E7%89%B9%E5%88%A5:%E3%82%A2%E3%82%AB%E3%82%A6%E3%83%B3%E3%83%88%E4%BD%9C%E6%88%90&returnto=%E8%8D%98%E5%9C%92+%28%E6%97%A5%E6%9C%AC%29" title="アカウントを作成してログインすることをお勧めしますが、必須ではありません" class=""><span>アカウント作成</span></a> </li> <li id="pt-login-2" class="user-links-collapsible-item mw-list-item user-links-collapsible-item"><a data-mw="interface" href="/w/index.php?title=%E7%89%B9%E5%88%A5:%E3%83%AD%E3%82%B0%E3%82%A4%E3%83%B3&returnto=%E8%8D%98%E5%9C%92+%28%E6%97%A5%E6%9C%AC%29" title="ログインすることを推奨します。ただし、必須ではありません。[o]" accesskey="o" class=""><span>ログイン</span></a> </li> </ul> </div> </div> </div> <div id="vector-user-links-dropdown" class="vector-dropdown vector-user-menu vector-button-flush-right vector-user-menu-logged-out" title="その他の操作" > <input type="checkbox" id="vector-user-links-dropdown-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-user-links-dropdown" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="個人用ツール" > <label id="vector-user-links-dropdown-label" for="vector-user-links-dropdown-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only " aria-hidden="true" ><span class="vector-icon mw-ui-icon-ellipsis mw-ui-icon-wikimedia-ellipsis"></span> <span class="vector-dropdown-label-text">個人用ツール</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="p-personal" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-personal user-links-collapsible-item" title="利用者メニュー" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="pt-sitesupport" class="user-links-collapsible-item mw-list-item"><a href="https://donate.wikimedia.org/?wmf_source=donate&wmf_medium=sidebar&wmf_campaign=ja.wikipedia.org&uselang=ja"><span>寄付</span></a></li><li id="pt-createaccount" class="user-links-collapsible-item mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%E7%89%B9%E5%88%A5:%E3%82%A2%E3%82%AB%E3%82%A6%E3%83%B3%E3%83%88%E4%BD%9C%E6%88%90&returnto=%E8%8D%98%E5%9C%92+%28%E6%97%A5%E6%9C%AC%29" title="アカウントを作成してログインすることをお勧めしますが、必須ではありません"><span class="vector-icon mw-ui-icon-userAdd mw-ui-icon-wikimedia-userAdd"></span> <span>アカウント作成</span></a></li><li id="pt-login" class="user-links-collapsible-item mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%E7%89%B9%E5%88%A5:%E3%83%AD%E3%82%B0%E3%82%A4%E3%83%B3&returnto=%E8%8D%98%E5%9C%92+%28%E6%97%A5%E6%9C%AC%29" title="ログインすることを推奨します。ただし、必須ではありません。[o]" accesskey="o"><span class="vector-icon mw-ui-icon-logIn mw-ui-icon-wikimedia-logIn"></span> <span>ログイン</span></a></li> </ul> </div> </div> <div id="p-user-menu-anon-editor" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-user-menu-anon-editor" > <div class="vector-menu-heading"> ログアウトした編集者のページ <a href="/wiki/Wikipedia:%E3%82%A6%E3%82%A3%E3%82%AD%E3%83%9A%E3%83%87%E3%82%A3%E3%82%A2%E3%81%B8%E3%82%88%E3%81%86%E3%81%93%E3%81%9D" aria-label="編集の詳細"><span>もっと詳しく</span></a> </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="pt-anoncontribs" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%E7%89%B9%E5%88%A5:%E8%87%AA%E5%88%86%E3%81%AE%E6%8A%95%E7%A8%BF%E8%A8%98%E9%8C%B2" title="このIPアドレスからなされた編集の一覧[y]" accesskey="y"><span>投稿記録</span></a></li><li id="pt-anontalk" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%E7%89%B9%E5%88%A5:%E3%83%88%E3%83%BC%E3%82%AF%E3%83%9A%E3%83%BC%E3%82%B8" title="このIPアドレスからなされた編集についての議論[n]" accesskey="n"><span>トーク</span></a></li> </ul> </div> </div> </div> </div> </nav> </div> </header> </div> <div class="mw-page-container"> <div class="mw-page-container-inner"> <div class="vector-sitenotice-container"> <div id="siteNotice"><!-- CentralNotice --></div> </div> <div class="vector-column-start"> <div class="vector-main-menu-container"> <div id="mw-navigation"> <nav id="mw-panel" class="vector-main-menu-landmark" aria-label="サイト"> <div id="vector-main-menu-pinned-container" class="vector-pinned-container"> </div> </nav> </div> </div> <div class="vector-sticky-pinned-container"> <nav id="mw-panel-toc" aria-label="目次" data-event-name="ui.sidebar-toc" class="mw-table-of-contents-container vector-toc-landmark"> <div id="vector-toc-pinned-container" class="vector-pinned-container"> <div id="vector-toc" class="vector-toc vector-pinnable-element"> <div class="vector-pinnable-header vector-toc-pinnable-header vector-pinnable-header-pinned" data-feature-name="toc-pinned" data-pinnable-element-id="vector-toc" > <h2 class="vector-pinnable-header-label">目次</h2> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-pin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-toc.pin">サイドバーに移動</button> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-unpin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-toc.unpin">非表示</button> </div> <ul class="vector-toc-contents" id="mw-panel-toc-list"> <li id="toc-mw-content-text" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1"> <a href="#" class="vector-toc-link"> <div class="vector-toc-text">ページ先頭</div> </a> </li> <li id="toc-歴史" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1 vector-toc-list-item-expanded"> <a class="vector-toc-link" href="#歴史"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">1</span> <span>歴史</span> </div> </a> <button aria-controls="toc-歴史-sublist" class="cdx-button cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only vector-toc-toggle"> <span class="vector-icon mw-ui-icon-wikimedia-expand"></span> <span>歴史サブセクションを切り替えます</span> </button> <ul id="toc-歴史-sublist" class="vector-toc-list"> <li id="toc-古代の荘園" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#古代の荘園"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">1.1</span> <span>古代の荘園</span> </div> </a> <ul id="toc-古代の荘園-sublist" class="vector-toc-list"> <li id="toc-律令以前の大土地所有" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-3"> <a class="vector-toc-link" href="#律令以前の大土地所有"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">1.1.1</span> <span>律令以前の大土地所有</span> </div> </a> <ul id="toc-律令以前の大土地所有-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-律令制期" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-3"> <a class="vector-toc-link" href="#律令制期"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">1.1.2</span> <span>律令制期</span> </div> </a> <ul id="toc-律令制期-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-古代荘園" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-3"> <a class="vector-toc-link" href="#古代荘園"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">1.1.3</span> <span>古代荘園</span> </div> </a> <ul id="toc-古代荘園-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-開墾の奨励" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-3"> <a class="vector-toc-link" href="#開墾の奨励"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">1.1.4</span> <span>開墾の奨励</span> </div> </a> <ul id="toc-開墾の奨励-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-初期荘園" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-3"> <a class="vector-toc-link" href="#初期荘園"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">1.1.5</span> <span>初期荘園</span> </div> </a> <ul id="toc-初期荘園-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> </ul> </li> <li id="toc-摂関政治期の荘園" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#摂関政治期の荘園"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">1.2</span> <span>摂関政治期の荘園</span> </div> </a> <ul id="toc-摂関政治期の荘園-sublist" class="vector-toc-list"> <li id="toc-官省符荘・国免荘" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-3"> <a class="vector-toc-link" href="#官省符荘・国免荘"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">1.2.1</span> <span>官省符荘・国免荘</span> </div> </a> <ul id="toc-官省符荘・国免荘-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-免田寄人型荘園" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-3"> <a class="vector-toc-link" href="#免田寄人型荘園"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">1.2.2</span> <span>免田寄人型荘園</span> </div> </a> <ul id="toc-免田寄人型荘園-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-雑役免田" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-3"> <a class="vector-toc-link" href="#雑役免田"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">1.2.3</span> <span>雑役免田</span> </div> </a> <ul id="toc-雑役免田-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-雑役免型荘園" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-3"> <a class="vector-toc-link" href="#雑役免型荘園"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">1.2.4</span> <span>雑役免型荘園</span> </div> </a> <ul id="toc-雑役免型荘園-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> </ul> </li> <li id="toc-領域型荘園" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#領域型荘園"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">1.3</span> <span>領域型荘園</span> </div> </a> <ul id="toc-領域型荘園-sublist" class="vector-toc-list"> <li id="toc-本免と籠作" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-3"> <a class="vector-toc-link" href="#本免と籠作"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">1.3.1</span> <span>本免と籠作</span> </div> </a> <ul id="toc-本免と籠作-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> </ul> </li> <li id="toc-鎌倉時代の荘園" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#鎌倉時代の荘園"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">1.4</span> <span>鎌倉時代の荘園</span> </div> </a> <ul id="toc-鎌倉時代の荘園-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-室町時代の荘園" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#室町時代の荘園"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">1.5</span> <span>室町時代の荘園</span> </div> </a> <ul id="toc-室町時代の荘園-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-戦国時代の荘園" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#戦国時代の荘園"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">1.6</span> <span>戦国時代の荘園</span> </div> </a> <ul id="toc-戦国時代の荘園-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-終焉_-_荘園と検地" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#終焉_-_荘園と検地"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">1.7</span> <span>終焉 - 荘園と検地</span> </div> </a> <ul id="toc-終焉_-_荘園と検地-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-その後" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#その後"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">1.8</span> <span>その後</span> </div> </a> <ul id="toc-その後-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> </ul> </li> <li id="toc-「荘園」をめぐる問題" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1 vector-toc-list-item-expanded"> <a class="vector-toc-link" href="#「荘園」をめぐる問題"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">2</span> <span>「荘園」をめぐる問題</span> </div> </a> <ul id="toc-「荘園」をめぐる問題-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-ギャラリー" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1 vector-toc-list-item-expanded"> <a class="vector-toc-link" href="#ギャラリー"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">3</span> <span>ギャラリー</span> </div> </a> <ul id="toc-ギャラリー-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-脚注" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1 vector-toc-list-item-expanded"> <a class="vector-toc-link" href="#脚注"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">4</span> <span>脚注</span> </div> </a> <button aria-controls="toc-脚注-sublist" class="cdx-button cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only vector-toc-toggle"> <span class="vector-icon mw-ui-icon-wikimedia-expand"></span> <span>脚注サブセクションを切り替えます</span> </button> <ul id="toc-脚注-sublist" class="vector-toc-list"> <li id="toc-注釈" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#注釈"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">4.1</span> <span>注釈</span> </div> </a> <ul id="toc-注釈-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-出典" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#出典"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">4.2</span> <span>出典</span> </div> </a> <ul id="toc-出典-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> </ul> </li> <li id="toc-参考文献" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1 vector-toc-list-item-expanded"> <a class="vector-toc-link" href="#参考文献"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">5</span> <span>参考文献</span> </div> </a> <ul id="toc-参考文献-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-関連文献" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1 vector-toc-list-item-expanded"> <a class="vector-toc-link" href="#関連文献"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">6</span> <span>関連文献</span> </div> </a> <ul id="toc-関連文献-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-関連項目" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1 vector-toc-list-item-expanded"> <a class="vector-toc-link" href="#関連項目"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">7</span> <span>関連項目</span> </div> </a> <ul id="toc-関連項目-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> </ul> </div> </div> </nav> </div> </div> <div class="mw-content-container"> <main id="content" class="mw-body"> <header class="mw-body-header vector-page-titlebar"> <nav aria-label="目次" class="vector-toc-landmark"> <div id="vector-page-titlebar-toc" class="vector-dropdown vector-page-titlebar-toc vector-button-flush-left" title="目次" > <input type="checkbox" id="vector-page-titlebar-toc-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-page-titlebar-toc" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="目次の表示・非表示を切り替え" > <label id="vector-page-titlebar-toc-label" for="vector-page-titlebar-toc-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only " aria-hidden="true" ><span class="vector-icon mw-ui-icon-listBullet mw-ui-icon-wikimedia-listBullet"></span> <span class="vector-dropdown-label-text">目次の表示・非表示を切り替え</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="vector-page-titlebar-toc-unpinned-container" class="vector-unpinned-container"> </div> </div> </div> </nav> <h1 id="firstHeading" class="firstHeading mw-first-heading"><span class="mw-page-title-main">荘園 (日本)</span></h1> <div id="p-lang-btn" class="vector-dropdown mw-portlet mw-portlet-lang" > <input type="checkbox" id="p-lang-btn-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-p-lang-btn" class="vector-dropdown-checkbox mw-interlanguage-selector" aria-label="特定の記事の別の言語版に移動します。 利用可能な言語18件" > <label id="p-lang-btn-label" for="p-lang-btn-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--action-progressive mw-portlet-lang-heading-18" aria-hidden="true" ><span class="vector-icon mw-ui-icon-language-progressive mw-ui-icon-wikimedia-language-progressive"></span> <span class="vector-dropdown-label-text">18の言語版</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li class="interlanguage-link interwiki-ca mw-list-item"><a href="https://ca.wikipedia.org/wiki/Sh%C5%8Den" title="カタロニア語: Shōen" lang="ca" hreflang="ca" data-title="Shōen" data-language-autonym="Català" data-language-local-name="カタロニア語" class="interlanguage-link-target"><span>Català</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-de mw-list-item"><a href="https://de.wikipedia.org/wiki/Sh%C5%8Den" title="ドイツ語: Shōen" lang="de" hreflang="de" data-title="Shōen" data-language-autonym="Deutsch" data-language-local-name="ドイツ語" class="interlanguage-link-target"><span>Deutsch</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-en mw-list-item"><a href="https://en.wikipedia.org/wiki/Sh%C5%8Den" title="英語: Shōen" lang="en" hreflang="en" data-title="Shōen" data-language-autonym="English" data-language-local-name="英語" class="interlanguage-link-target"><span>English</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-es mw-list-item"><a href="https://es.wikipedia.org/wiki/Sh%C5%8Den" title="スペイン語: Shōen" lang="es" hreflang="es" data-title="Shōen" data-language-autonym="Español" data-language-local-name="スペイン語" class="interlanguage-link-target"><span>Español</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-fa mw-list-item"><a href="https://fa.wikipedia.org/wiki/%D8%B4%D9%88%D8%A6%D9%86" title="ペルシア語: شوئن" lang="fa" hreflang="fa" data-title="شوئن" data-language-autonym="فارسی" data-language-local-name="ペルシア語" class="interlanguage-link-target"><span>فارسی</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-fi mw-list-item"><a href="https://fi.wikipedia.org/wiki/Sh%C5%8Den" title="フィンランド語: Shōen" lang="fi" hreflang="fi" data-title="Shōen" data-language-autonym="Suomi" data-language-local-name="フィンランド語" class="interlanguage-link-target"><span>Suomi</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-fr mw-list-item"><a href="https://fr.wikipedia.org/wiki/Sh%C5%8Den" title="フランス語: Shōen" lang="fr" hreflang="fr" data-title="Shōen" data-language-autonym="Français" data-language-local-name="フランス語" class="interlanguage-link-target"><span>Français</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ko mw-list-item"><a href="https://ko.wikipedia.org/wiki/%EC%9E%A5%EC%9B%90_(%EC%9D%BC%EB%B3%B8%EC%82%AC)" title="韓国語: 장원 (일본사)" lang="ko" hreflang="ko" data-title="장원 (일본사)" data-language-autonym="한국어" data-language-local-name="韓国語" class="interlanguage-link-target"><span>한국어</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-mk mw-list-item"><a href="https://mk.wikipedia.org/wiki/%D0%A8%D0%BE%D0%B5%D0%BD" title="マケドニア語: Шоен" lang="mk" hreflang="mk" data-title="Шоен" data-language-autonym="Македонски" data-language-local-name="マケドニア語" class="interlanguage-link-target"><span>Македонски</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-pl mw-list-item"><a href="https://pl.wikipedia.org/wiki/Sh%C5%8Den" title="ポーランド語: Shōen" lang="pl" hreflang="pl" data-title="Shōen" data-language-autonym="Polski" data-language-local-name="ポーランド語" class="interlanguage-link-target"><span>Polski</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-pt mw-list-item"><a href="https://pt.wikipedia.org/wiki/Shoen" title="ポルトガル語: Shoen" lang="pt" hreflang="pt" data-title="Shoen" data-language-autonym="Português" data-language-local-name="ポルトガル語" class="interlanguage-link-target"><span>Português</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ru mw-list-item"><a href="https://ru.wikipedia.org/wiki/%D0%A1%D1%91%D1%8D%D0%BD" title="ロシア語: Сёэн" lang="ru" hreflang="ru" data-title="Сёэн" data-language-autonym="Русский" data-language-local-name="ロシア語" class="interlanguage-link-target"><span>Русский</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sr mw-list-item"><a href="https://sr.wikipedia.org/wiki/%D0%A8%D0%BE%D0%B5%D0%BD" title="セルビア語: Шоен" lang="sr" hreflang="sr" data-title="Шоен" data-language-autonym="Српски / srpski" data-language-local-name="セルビア語" class="interlanguage-link-target"><span>Српски / srpski</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sv mw-list-item"><a href="https://sv.wikipedia.org/wiki/Shoen" title="スウェーデン語: Shoen" lang="sv" hreflang="sv" data-title="Shoen" data-language-autonym="Svenska" data-language-local-name="スウェーデン語" class="interlanguage-link-target"><span>Svenska</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-tr mw-list-item"><a href="https://tr.wikipedia.org/wiki/Sh%C5%8Den" title="トルコ語: Shōen" lang="tr" hreflang="tr" data-title="Shōen" data-language-autonym="Türkçe" data-language-local-name="トルコ語" class="interlanguage-link-target"><span>Türkçe</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-uk mw-list-item"><a href="https://uk.wikipedia.org/wiki/%D0%A1%D1%8C%D0%BE%D0%B5%D0%BD" title="ウクライナ語: Сьоен" lang="uk" hreflang="uk" data-title="Сьоен" data-language-autonym="Українська" data-language-local-name="ウクライナ語" class="interlanguage-link-target"><span>Українська</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-vi mw-list-item"><a href="https://vi.wikipedia.org/wiki/Sh%C5%8Den" title="ベトナム語: Shōen" lang="vi" hreflang="vi" data-title="Shōen" data-language-autonym="Tiếng Việt" data-language-local-name="ベトナム語" class="interlanguage-link-target"><span>Tiếng Việt</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-zh mw-list-item"><a href="https://zh.wikipedia.org/wiki/%E8%8E%8A%E5%9C%92_(%E6%97%A5%E6%9C%AC)" title="中国語: 莊園 (日本)" lang="zh" hreflang="zh" data-title="莊園 (日本)" data-language-autonym="中文" data-language-local-name="中国語" class="interlanguage-link-target"><span>中文</span></a></li> </ul> <div class="after-portlet after-portlet-lang"><span class="wb-langlinks-edit wb-langlinks-link"><a href="https://www.wikidata.org/wiki/Special:EntityPage/Q1887569#sitelinks-wikipedia" title="言語間リンクを編集" class="wbc-editpage">リンクを編集</a></span></div> </div> </div> </div> </header> <div class="vector-page-toolbar"> <div class="vector-page-toolbar-container"> <div id="left-navigation"> <nav aria-label="名前空間"> <div id="p-associated-pages" class="vector-menu vector-menu-tabs mw-portlet mw-portlet-associated-pages" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="ca-nstab-main" class="selected vector-tab-noicon mw-list-item"><a href="/wiki/%E8%8D%98%E5%9C%92_(%E6%97%A5%E6%9C%AC)" title="本文を閲覧[c]" accesskey="c"><span>ページ</span></a></li><li id="ca-talk" class="vector-tab-noicon mw-list-item"><a href="/wiki/%E3%83%8E%E3%83%BC%E3%83%88:%E8%8D%98%E5%9C%92_(%E6%97%A5%E6%9C%AC)" rel="discussion" title="本文ページについての議論[t]" accesskey="t"><span>ノート</span></a></li> </ul> </div> </div> <div id="vector-variants-dropdown" class="vector-dropdown emptyPortlet" > <input type="checkbox" id="vector-variants-dropdown-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-variants-dropdown" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="別の言語に切り替える" > <label id="vector-variants-dropdown-label" for="vector-variants-dropdown-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet" aria-hidden="true" ><span class="vector-dropdown-label-text">日本語</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="p-variants" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-variants emptyPortlet" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> </ul> </div> </div> </div> </div> </nav> </div> <div id="right-navigation" class="vector-collapsible"> <nav aria-label="表示"> <div id="p-views" class="vector-menu vector-menu-tabs mw-portlet mw-portlet-views" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="ca-view" class="selected vector-tab-noicon mw-list-item"><a href="/wiki/%E8%8D%98%E5%9C%92_(%E6%97%A5%E6%9C%AC)"><span>閲覧</span></a></li><li id="ca-edit" class="vector-tab-noicon mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%E8%8D%98%E5%9C%92_(%E6%97%A5%E6%9C%AC)&action=edit" title="このページのソースコードを編集する[e]" accesskey="e"><span>編集</span></a></li><li id="ca-history" class="vector-tab-noicon mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%E8%8D%98%E5%9C%92_(%E6%97%A5%E6%9C%AC)&action=history" title="このページの過去の版[h]" accesskey="h"><span>履歴を表示</span></a></li> </ul> </div> </div> </nav> <nav class="vector-page-tools-landmark" aria-label="ページツール"> <div id="vector-page-tools-dropdown" class="vector-dropdown vector-page-tools-dropdown" > <input type="checkbox" id="vector-page-tools-dropdown-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-page-tools-dropdown" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="ツール" > <label id="vector-page-tools-dropdown-label" for="vector-page-tools-dropdown-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet" aria-hidden="true" ><span class="vector-dropdown-label-text">ツール</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="vector-page-tools-unpinned-container" class="vector-unpinned-container"> <div id="vector-page-tools" class="vector-page-tools vector-pinnable-element"> <div class="vector-pinnable-header vector-page-tools-pinnable-header vector-pinnable-header-unpinned" data-feature-name="page-tools-pinned" data-pinnable-element-id="vector-page-tools" data-pinned-container-id="vector-page-tools-pinned-container" data-unpinned-container-id="vector-page-tools-unpinned-container" > <div class="vector-pinnable-header-label">ツール</div> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-pin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-page-tools.pin">サイドバーに移動</button> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-unpin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-page-tools.unpin">非表示</button> </div> <div id="p-cactions" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-cactions emptyPortlet vector-has-collapsible-items" title="その他の操作" > <div class="vector-menu-heading"> 操作 </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="ca-more-view" class="selected vector-more-collapsible-item mw-list-item"><a href="/wiki/%E8%8D%98%E5%9C%92_(%E6%97%A5%E6%9C%AC)"><span>閲覧</span></a></li><li id="ca-more-edit" class="vector-more-collapsible-item mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%E8%8D%98%E5%9C%92_(%E6%97%A5%E6%9C%AC)&action=edit" title="このページのソースコードを編集する[e]" accesskey="e"><span>編集</span></a></li><li id="ca-more-history" class="vector-more-collapsible-item mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%E8%8D%98%E5%9C%92_(%E6%97%A5%E6%9C%AC)&action=history"><span>履歴を表示</span></a></li> </ul> </div> </div> <div id="p-tb" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-tb" > <div class="vector-menu-heading"> 全般 </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="t-whatlinkshere" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%E7%89%B9%E5%88%A5:%E3%83%AA%E3%83%B3%E3%82%AF%E5%85%83/%E8%8D%98%E5%9C%92_(%E6%97%A5%E6%9C%AC)" title="ここにリンクしている全ウィキページの一覧[j]" accesskey="j"><span>リンク元</span></a></li><li id="t-recentchangeslinked" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%E7%89%B9%E5%88%A5:%E9%96%A2%E9%80%A3%E3%83%9A%E3%83%BC%E3%82%B8%E3%81%AE%E6%9B%B4%E6%96%B0%E7%8A%B6%E6%B3%81/%E8%8D%98%E5%9C%92_(%E6%97%A5%E6%9C%AC)" rel="nofollow" title="このページからリンクしているページの最近の更新[k]" accesskey="k"><span>関連ページの更新状況</span></a></li><li id="t-upload" class="mw-list-item"><a href="//ja.wikipedia.org/wiki/Wikipedia:ファイルのアップロード" title="ファイルをアップロードする[u]" accesskey="u"><span>ファイルをアップロード</span></a></li><li id="t-specialpages" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%E7%89%B9%E5%88%A5:%E7%89%B9%E5%88%A5%E3%83%9A%E3%83%BC%E3%82%B8%E4%B8%80%E8%A6%A7" title="特別ページの一覧[q]" accesskey="q"><span>特別ページ</span></a></li><li id="t-permalink" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%E8%8D%98%E5%9C%92_(%E6%97%A5%E6%9C%AC)&oldid=103296926" title="このページのこの版への固定リンク"><span>この版への固定リンク</span></a></li><li id="t-info" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%E8%8D%98%E5%9C%92_(%E6%97%A5%E6%9C%AC)&action=info" title="このページについての詳細情報"><span>ページ情報</span></a></li><li id="t-cite" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%E7%89%B9%E5%88%A5:%E3%81%93%E3%81%AE%E3%83%9A%E3%83%BC%E3%82%B8%E3%82%92%E5%BC%95%E7%94%A8&page=%E8%8D%98%E5%9C%92_%28%E6%97%A5%E6%9C%AC%29&id=103296926&wpFormIdentifier=titleform" title="このページの引用方法"><span>このページを引用</span></a></li><li id="t-urlshortener" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%E7%89%B9%E5%88%A5:UrlShortener&url=https%3A%2F%2Fja.wikipedia.org%2Fwiki%2F%25E8%258D%2598%25E5%259C%2592_%28%25E6%2597%25A5%25E6%259C%25AC%29"><span>短縮URLを取得する</span></a></li><li id="t-urlshortener-qrcode" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%E7%89%B9%E5%88%A5:QrCode&url=https%3A%2F%2Fja.wikipedia.org%2Fwiki%2F%25E8%258D%2598%25E5%259C%2592_%28%25E6%2597%25A5%25E6%259C%25AC%29"><span>QRコードをダウンロード</span></a></li> </ul> </div> </div> <div id="p-coll-print_export" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-coll-print_export" > <div class="vector-menu-heading"> 印刷/書き出し </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="coll-create_a_book" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%E7%89%B9%E5%88%A5:%E3%83%96%E3%83%83%E3%82%AF&bookcmd=book_creator&referer=%E8%8D%98%E5%9C%92+%28%E6%97%A5%E6%9C%AC%29"><span>ブックの新規作成</span></a></li><li id="coll-download-as-rl" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%E7%89%B9%E5%88%A5:DownloadAsPdf&page=%E8%8D%98%E5%9C%92_%28%E6%97%A5%E6%9C%AC%29&action=show-download-screen"><span>PDF 形式でダウンロード</span></a></li><li id="t-print" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%E8%8D%98%E5%9C%92_(%E6%97%A5%E6%9C%AC)&printable=yes" title="このページの印刷用ページ[p]" accesskey="p"><span>印刷用バージョン</span></a></li> </ul> </div> </div> <div id="p-wikibase-otherprojects" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-wikibase-otherprojects" > <div class="vector-menu-heading"> 他のプロジェクト </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="t-wikibase" class="wb-otherproject-link wb-otherproject-wikibase-dataitem mw-list-item"><a href="https://www.wikidata.org/wiki/Special:EntityPage/Q1887569" title="関連付けられたデータリポジトリ項目へのリンク[g]" accesskey="g"><span>ウィキデータ項目</span></a></li> </ul> </div> </div> </div> </div> </div> </div> </nav> </div> </div> </div> <div class="vector-column-end"> <div class="vector-sticky-pinned-container"> <nav class="vector-page-tools-landmark" aria-label="ページツール"> <div id="vector-page-tools-pinned-container" class="vector-pinned-container"> </div> </nav> <nav class="vector-appearance-landmark" aria-label="表示"> <div id="vector-appearance-pinned-container" class="vector-pinned-container"> <div id="vector-appearance" class="vector-appearance vector-pinnable-element"> <div class="vector-pinnable-header vector-appearance-pinnable-header vector-pinnable-header-pinned" data-feature-name="appearance-pinned" data-pinnable-element-id="vector-appearance" data-pinned-container-id="vector-appearance-pinned-container" data-unpinned-container-id="vector-appearance-unpinned-container" > <div class="vector-pinnable-header-label">表示</div> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-pin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-appearance.pin">サイドバーに移動</button> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-unpin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-appearance.unpin">非表示</button> </div> </div> </div> </nav> </div> </div> <div id="bodyContent" class="vector-body" aria-labelledby="firstHeading" data-mw-ve-target-container> <div class="vector-body-before-content"> <div class="mw-indicators"> </div> <div id="siteSub" class="noprint">出典: フリー百科事典『ウィキペディア(Wikipedia)』</div> </div> <div id="contentSub"><div id="mw-content-subtitle"></div></div> <div id="mw-content-text" class="mw-body-content"><div class="mw-content-ltr mw-parser-output" lang="ja" dir="ltr"><p><a href="/wiki/%E6%97%A5%E6%9C%AC" title="日本">日本</a>の<b>荘園</b>(しょうえん)とは、古代・中世(<a href="/wiki/8%E4%B8%96%E7%B4%80" title="8世紀">8世紀</a>から<a href="/wiki/16%E4%B8%96%E7%B4%80" title="16世紀">16世紀</a>)に存在し、<a href="/wiki/%E6%A8%A9%E9%96%80" title="権門">権門</a>(中央の<a href="/wiki/%E8%B2%B4%E6%97%8F" title="貴族">貴族</a>(<a href="/wiki/%E5%85%AC%E5%AE%B6" title="公家">公家</a>、<a href="/wiki/%E6%AD%A6%E5%AE%B6%E3%81%AE%E6%A3%9F%E6%A2%81" title="武家の棟梁">武家の棟梁</a>)・<a href="/wiki/%E5%AF%BA%E7%A4%BE" title="寺社">寺社</a>(<a href="/wiki/%E5%AF%BA%E9%99%A2" title="寺院">寺院</a>、<a href="/wiki/%E7%A5%9E%E7%A4%BE" title="神社">神社</a>)など)が国家から領有支配が認められ収入を得た農地とその周辺の山野を含む私的な土地を指す<sup id="cite_ref-FOOTNOTE岡野20051_1-0" class="reference"><a href="#cite_note-FOOTNOTE岡野20051-1"><span class="cite-bracket">[</span>1<span class="cite-bracket">]</span></a></sup>。その農地は「<a href="/wiki/%E5%85%AC%E9%A0%98" class="mw-disambig" title="公領">公領</a>」に対して「私領」と呼ばれ、多くは国家へ納める税の減免が認められ<a href="/wiki/%E5%85%8D%E7%94%B0" title="免田">免田</a>となった。 </p><p><b>荘園制</b>(しょうえんせい)とは、日本の中世に存在した荘園を基盤とした社会制度である。荘園を領有・統治する都市の貴族や寺社のみならず<sup id="cite_ref-FOOTNOTE岡野20058–9_2-0" class="reference"><a href="#cite_note-FOOTNOTE岡野20058–9-2"><span class="cite-bracket">[</span>2<span class="cite-bracket">]</span></a></sup><sup id="cite_ref-FOOTNOTE工藤202216–17_3-0" class="reference"><a href="#cite_note-FOOTNOTE工藤202216–17-3"><span class="cite-bracket">[</span>3<span class="cite-bracket">]</span></a></sup>、荘園に住む住人まで全ての社会階層にとっての生活・経済的基盤であり、中世を通じて存続し続けた<sup id="cite_ref-FOOTNOTE佐藤2007114_4-0" class="reference"><a href="#cite_note-FOOTNOTE佐藤2007114-4"><span class="cite-bracket">[</span>4<span class="cite-bracket">]</span></a></sup><sup id="cite_ref-5" class="reference"><a href="#cite_note-5"><span class="cite-bracket">[</span>注釈 1<span class="cite-bracket">]</span></a></sup>。 </p><p>荘園は形の上では<a href="/wiki/%E5%BE%8B%E4%BB%A4%E5%88%B6" title="律令制">律令制</a>で限定的に認められた仕組みであり、<a href="/wiki/%E6%A8%A9%E9%96%80" title="権門">権門</a>とされる高位の者が準公務の遂行に必要な収入のための土地領有だった。なお中世日本の土地所有形態は、形の上では、荘園(私領)と<a href="/wiki/%E5%9B%BD%E8%A1%99%E9%A0%98" title="国衙領">国衙領</a>(公領)とにほぼ二分されたが、後者も同じく権門によって事実上領有支配されていた。 </p><p>室町時代中後期には、守護大名による土地(荘園および国衙領を含む)の押領が進み、将軍の権威・実力も衰え押し留めることができず、最終的には<a href="/wiki/%E5%A4%AA%E9%96%A4%E6%A4%9C%E5%9C%B0" title="太閤検地">太閤検地</a>によって権門による土地領有形態(荘園および<a href="/wiki/%E5%9B%BD%E8%A1%99%E9%A0%98" title="国衙領">国衙領</a>)は消滅した。 </p> <meta property="mw:PageProp/toc" /> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="歴史"><span id=".E6.AD.B4.E5.8F.B2"></span>歴史</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%E8%8D%98%E5%9C%92_(%E6%97%A5%E6%9C%AC)&action=edit&section=1" title="節を編集: 歴史"><span>編集</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="古代の荘園"><span id=".E5.8F.A4.E4.BB.A3.E3.81.AE.E8.8D.98.E5.9C.92"></span>古代の荘園</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%E8%8D%98%E5%9C%92_(%E6%97%A5%E6%9C%AC)&action=edit&section=2" title="節を編集: 古代の荘園"><span>編集</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <div class="mw-heading mw-heading4"><h4 id="律令以前の大土地所有"><span id=".E5.BE.8B.E4.BB.A4.E4.BB.A5.E5.89.8D.E3.81.AE.E5.A4.A7.E5.9C.9F.E5.9C.B0.E6.89.80.E6.9C.89"></span>律令以前の大土地所有</h4><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%E8%8D%98%E5%9C%92_(%E6%97%A5%E6%9C%AC)&action=edit&section=3" title="節を編集: 律令以前の大土地所有"><span>編集</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>律令制以前には、<a href="/wiki/%E5%A4%A7%E7%8E%8B_(%E3%83%A4%E3%83%9E%E3%83%88%E7%8E%8B%E6%A8%A9)" title="大王 (ヤマト王権)">大王</a>とその一族は<b><a href="/wiki/%E5%B1%AF%E5%80%89" title="屯倉">屯倉</a></b>、各地の<a href="/wiki/%E8%B1%AA%E6%97%8F" title="豪族">豪族</a>は<b><a href="/wiki/%E7%94%B0%E8%8D%98" title="田荘">田荘</a></b>と呼ばれる所領を支配していた<sup id="cite_ref-FOOTNOTE『荘園史研究ハンドブック』20133_6-0" class="reference"><a href="#cite_note-FOOTNOTE『荘園史研究ハンドブック』20133-6"><span class="cite-bracket">[</span>5<span class="cite-bracket">]</span></a></sup>。また、寺院(法隆寺など)神社等の所領も存在した。 </p> <div class="mw-heading mw-heading4"><h4 id="律令制期"><span id=".E5.BE.8B.E4.BB.A4.E5.88.B6.E6.9C.9F"></span>律令制期</h4><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%E8%8D%98%E5%9C%92_(%E6%97%A5%E6%9C%AC)&action=edit&section=4" title="節を編集: 律令制期"><span>編集</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p><a href="/wiki/646%E5%B9%B4" title="646年">646年</a>の大化改新詔の発布により、従来の屯倉・田荘は廃止され、全国で<a href="/wiki/%E8%B1%AA%E6%97%8F" title="豪族">豪族</a>の所有していた土地は理念上は全て収公され、口分田として班給された<sup id="cite_ref-FOOTNOTE『荘園史研究ハンドブック』20135_7-0" class="reference"><a href="#cite_note-FOOTNOTE『荘園史研究ハンドブック』20135-7"><span class="cite-bracket">[</span>6<span class="cite-bracket">]</span></a></sup>。寺院の所領は、<b>寺田</b>として引き継がれた<sup id="cite_ref-FOOTNOTE『荘園史研究ハンドブック』20134–5_8-0" class="reference"><a href="#cite_note-FOOTNOTE『荘園史研究ハンドブック』20134–5-8"><span class="cite-bracket">[</span>7<span class="cite-bracket">]</span></a></sup>。しかし、実際には律令制以前からその土地を所有していた豪族やその一族に位田や職田として班給されたと見られている<sup id="cite_ref-FOOTNOTE『荘園史研究ハンドブック』20135_7-1" class="reference"><a href="#cite_note-FOOTNOTE『荘園史研究ハンドブック』20135-7"><span class="cite-bracket">[</span>6<span class="cite-bracket">]</span></a></sup>。 </p><p>大化改新後、官僚制度や地方制度、法令制度などの整備が徐々に進み、7世紀末~<a href="/wiki/8%E4%B8%96%E7%B4%80" title="8世紀">8世紀</a>初頭には律令制が成立し、中央政府による統一的な土地・民衆支配が実現した(<a href="/wiki/%E5%85%AC%E5%9C%B0%E5%85%AC%E6%B0%91%E5%88%B6" title="公地公民制">公地公民制</a>)<sup class="noprint Template-Fact">[<i><a href="/wiki/Wikipedia:%E3%80%8C%E8%A6%81%E5%87%BA%E5%85%B8%E3%80%8D%E3%82%92%E3%82%AF%E3%83%AA%E3%83%83%E3%82%AF%E3%81%95%E3%82%8C%E3%81%9F%E6%96%B9%E3%81%B8" title="Wikipedia:「要出典」をクリックされた方へ"><span title="この記述には信頼できる情報源の提示が求められています。(2021年12月)">要出典</span></a></i>]</sup>。その基盤となったのは<a href="/wiki/%E7%8F%AD%E7%94%B0%E5%8F%8E%E6%8E%88" class="mw-redirect" title="班田収授">班田収授</a>や<a href="/wiki/%E6%88%B8%E7%B1%8D_(%E5%8F%A4%E4%BB%A3)" class="mw-redirect" title="戸籍 (古代)">戸籍</a>などの制度である<sup id="cite_ref-9" class="reference"><a href="#cite_note-9"><span class="cite-bracket">[</span>注釈 2<span class="cite-bracket">]</span></a></sup>。 </p><p>律令制において、地方の支配は<b><a href="/wiki/%E4%BB%A4%E5%88%B6%E5%9B%BD" title="令制国">国</a></b>と呼ばれる地方行政機関が担った<sup id="cite_ref-FOOTNOTE伊藤20216_10-0" class="reference"><a href="#cite_note-FOOTNOTE伊藤20216-10"><span class="cite-bracket">[</span>8<span class="cite-bracket">]</span></a></sup>。国には中央政府から<b><a href="/wiki/%E5%9B%BD%E5%8F%B8" title="国司">国司</a></b>と呼ばれる官人が4年毎に交代で派遣された<sup id="cite_ref-FOOTNOTE伊藤20218_11-0" class="reference"><a href="#cite_note-FOOTNOTE伊藤20218-11"><span class="cite-bracket">[</span>9<span class="cite-bracket">]</span></a></sup>。彼らは上位から守(かみ)、介(すけ)、掾(じょう)、主典(さかん)の四等級に任命された。国司の役所は<b>国衙</b>とよばれ、国衙のあった場所を<b>国府</b>と呼んだ<sup id="cite_ref-FOOTNOTE伊藤20218_11-1" class="reference"><a href="#cite_note-FOOTNOTE伊藤20218-11"><span class="cite-bracket">[</span>9<span class="cite-bracket">]</span></a></sup>。国は3から15の<b>郡</b>に分割され、それぞれに行政官である<b>郡司</b>が任命された<sup id="cite_ref-FOOTNOTE伊藤20218_11-2" class="reference"><a href="#cite_note-FOOTNOTE伊藤20218-11"><span class="cite-bracket">[</span>9<span class="cite-bracket">]</span></a></sup>。郡司は中央官人ではなく、律令制以前からその土地を支配していた地方の豪族が任命され上記の基盤を支え、その地位は世襲された<sup id="cite_ref-FOOTNOTE伊藤20218_11-3" class="reference"><a href="#cite_note-FOOTNOTE伊藤20218-11"><span class="cite-bracket">[</span>9<span class="cite-bracket">]</span></a></sup>。 </p> <div class="mw-heading mw-heading4"><h4 id="古代荘園"><span id=".E5.8F.A4.E4.BB.A3.E8.8D.98.E5.9C.92"></span>古代荘園</h4><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%E8%8D%98%E5%9C%92_(%E6%97%A5%E6%9C%AC)&action=edit&section=5" title="節を編集: 古代荘園"><span>編集</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>律令制の下で、高位の身分(皇族や貴族)には公務に準ずる活動とその収入源(土地所有)が限定的に認められ、自ら役人を派遣して支配する土地を所有した<sup id="cite_ref-FOOTNOTE伊藤20217_12-0" class="reference"><a href="#cite_note-FOOTNOTE伊藤20217-12"><span class="cite-bracket">[</span>10<span class="cite-bracket">]</span></a></sup>。これを「<b>古代荘園</b>」と呼ぶことがある<sup id="cite_ref-FOOTNOTE伊藤20217_12-1" class="reference"><a href="#cite_note-FOOTNOTE伊藤20217-12"><span class="cite-bracket">[</span>10<span class="cite-bracket">]</span></a></sup>。 </p> <div class="mw-heading mw-heading4"><h4 id="開墾の奨励"><span id=".E9.96.8B.E5.A2.BE.E3.81.AE.E5.A5.A8.E5.8A.B1"></span>開墾の奨励</h4><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%E8%8D%98%E5%9C%92_(%E6%97%A5%E6%9C%AC)&action=edit&section=6" title="節を編集: 開墾の奨励"><span>編集</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p><a href="/wiki/%E5%A5%88%E8%89%AF%E6%99%82%E4%BB%A3" title="奈良時代">奈良時代</a>初期は、律令に基づいて中央政府による土地・民衆支配が実施されていた。 </p><p>7世紀後半から8世紀初頭にかけて、国家主導の耕地開発が大規模に行われた<sup id="cite_ref-FOOTNOTE伊藤202111_13-0" class="reference"><a href="#cite_note-FOOTNOTE伊藤202111-13"><span class="cite-bracket">[</span>11<span class="cite-bracket">]</span></a></sup>。この土地が班田収授法に基づき平等に分配されたことにより、日本の人口は増加した<sup id="cite_ref-FOOTNOTE伊藤202111_13-1" class="reference"><a href="#cite_note-FOOTNOTE伊藤202111-13"><span class="cite-bracket">[</span>11<span class="cite-bracket">]</span></a></sup>。反面、8世紀初頭には、班給すべき口分田が次第に不足するようになった<sup id="cite_ref-FOOTNOTE伊藤202111_13-2" class="reference"><a href="#cite_note-FOOTNOTE伊藤202111-13"><span class="cite-bracket">[</span>11<span class="cite-bracket">]</span></a></sup>。 </p><p>なお<a href="/wiki/%E5%BE%8B%E4%BB%A4" title="律令">律令</a>の規定では、農民自身が新たな開墾を行なうことも認められ、その<a href="/wiki/%E5%A2%BE%E7%94%B0" title="墾田">墾田</a>の耕作権を開墾者一代に限り認め、<a href="/wiki/%E5%8F%A3%E5%88%86%E7%94%B0" title="口分田">口分田</a>以外の耕作地を持つことを許した。墾田は<a href="/wiki/%E8%BC%B8%E7%A7%9F%E7%94%B0" title="輸租田">輸租田</a>の扱いであり、収穫の中から<a href="/wiki/%E7%A7%9F%E5%BA%B8%E8%AA%BF" title="租庸調">田租</a>を納めた<sup id="cite_ref-FOOTNOTE伊藤202112_14-0" class="reference"><a href="#cite_note-FOOTNOTE伊藤202112-14"><span class="cite-bracket">[</span>12<span class="cite-bracket">]</span></a></sup>。また、田の耕作権が死後に収公されることも同じであり、耕地開発の動機付けは必ずしも強くなかった。 </p><p>そこで、<a href="/wiki/722%E5%B9%B4" title="722年">722年</a>に<a href="/wiki/%E9%95%B7%E5%B1%8B%E7%8E%8B" title="長屋王">長屋王</a>の政権により「<a href="/wiki/%E7%99%BE%E4%B8%87%E7%94%BA%E6%AD%A9%E9%96%8B%E5%A2%BE%E8%A8%88%E7%94%BB" title="百万町歩開墾計画">百万町歩開墾計画</a>」が策定された<sup id="cite_ref-15" class="reference"><a href="#cite_note-15"><span class="cite-bracket">[</span>13<span class="cite-bracket">]</span></a></sup><sup id="cite_ref-FOOTNOTE伊藤202111_13-3" class="reference"><a href="#cite_note-FOOTNOTE伊藤202111-13"><span class="cite-bracket">[</span>11<span class="cite-bracket">]</span></a></sup>。この計画では、国司及び郡司に対して農民に食料と農具を支給して10日間開墾作業に従事させるように命ずるとともに、荒地を開墾して一定以上の収穫をあげたものに対する報償(勲位や位階)を定めるなどして、百万町の良田の開墾を目指した<sup id="cite_ref-FOOTNOTE伊藤202111_13-4" class="reference"><a href="#cite_note-FOOTNOTE伊藤202111-13"><span class="cite-bracket">[</span>11<span class="cite-bracket">]</span></a></sup>。しかし、この計画は非現実的なものであり<sup id="cite_ref-FOOTNOTE伊藤202112_14-1" class="reference"><a href="#cite_note-FOOTNOTE伊藤202112-14"><span class="cite-bracket">[</span>12<span class="cite-bracket">]</span></a></sup><sup id="cite_ref-16" class="reference"><a href="#cite_note-16"><span class="cite-bracket">[</span>注釈 3<span class="cite-bracket">]</span></a></sup>、すぐに立ち消えとなった。 </p><p>翌年(<a href="/wiki/723%E5%B9%B4" title="723年">723年</a>)にはより現実的な開墾奨励策として<b><a href="/wiki/%E4%B8%89%E4%B8%96%E4%B8%80%E8%BA%AB%E6%B3%95" title="三世一身法">三世一身法</a></b>が発布された<sup id="cite_ref-:0_17-0" class="reference"><a href="#cite_note-:0-17"><span class="cite-bracket">[</span>14<span class="cite-bracket">]</span></a></sup><sup id="cite_ref-FOOTNOTE伊藤202112_14-2" class="reference"><a href="#cite_note-FOOTNOTE伊藤202112-14"><span class="cite-bracket">[</span>12<span class="cite-bracket">]</span></a></sup>。三世一身法では、新たに池や用水路を設けて開墾した田地については<b>三代</b>(本人、子、孫もしくは子、孫、ひ孫)の所有、古い用水路や池を利用して開墾した田地については元来の規定通りに<b>一代限り</b>の所有を認め、期限付きではあるが開墾した農地(<a href="/wiki/%E5%A2%BE%E7%94%B0" title="墾田">墾田</a>)の耕作権の私有を認めた<sup id="cite_ref-FOOTNOTE伊藤202112_14-3" class="reference"><a href="#cite_note-FOOTNOTE伊藤202112-14"><span class="cite-bracket">[</span>12<span class="cite-bracket">]</span></a></sup>。 </p><p>三世一身法の発布により、各地で郡司や官人、寺院、有力農民などによる開墾が行われた<sup id="cite_ref-FOOTNOTE伊藤202112_14-4" class="reference"><a href="#cite_note-FOOTNOTE伊藤202112-14"><span class="cite-bracket">[</span>12<span class="cite-bracket">]</span></a></sup>。この三世一身法が律令制(公地公民制、公地主義)崩壊の端緒とされる<sup id="cite_ref-:0_17-1" class="reference"><a href="#cite_note-:0-17"><span class="cite-bracket">[</span>14<span class="cite-bracket">]</span></a></sup>。一方で、期限が到来する墾田は収公されてしまうため期限が近づくと耕作意欲が失われて田地は荒れてしまうという問題もあり<sup id="cite_ref-:0_17-2" class="reference"><a href="#cite_note-:0-17"><span class="cite-bracket">[</span>14<span class="cite-bracket">]</span></a></sup><sup id="cite_ref-FOOTNOTE伊藤202112_14-5" class="reference"><a href="#cite_note-FOOTNOTE伊藤202112-14"><span class="cite-bracket">[</span>12<span class="cite-bracket">]</span></a></sup>、開墾奨励効果は限定的であった<sup id="cite_ref-:0_17-3" class="reference"><a href="#cite_note-:0-17"><span class="cite-bracket">[</span>14<span class="cite-bracket">]</span></a></sup>。 </p><p>またこの頃、政変(<a href="/wiki/%E9%95%B7%E5%B1%8B%E7%8E%8B%E3%81%AE%E5%A4%89" title="長屋王の変">長屋王の変</a>)、<a href="/wiki/%E5%A4%A9%E5%B9%B3%E3%81%AE%E7%96%AB%E7%97%85%E5%A4%A7%E6%B5%81%E8%A1%8C" title="天平の疫病大流行">天平の疫病大流行</a>が起こり、政治・経済の立て直しが必要となった。<a href="/wiki/741%E5%B9%B4" title="741年">741年</a>に国分寺建立の詔が発布された。 </p> <div class="mw-heading mw-heading4"><h4 id="初期荘園"><span id=".E5.88.9D.E6.9C.9F.E8.8D.98.E5.9C.92"></span>初期荘園</h4><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%E8%8D%98%E5%9C%92_(%E6%97%A5%E6%9C%AC)&action=edit&section=7" title="節を編集: 初期荘園"><span>編集</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>そこで政府は新たに<a href="/wiki/743%E5%B9%B4" title="743年">743年</a>に<a href="/wiki/%E5%A2%BE%E7%94%B0%E6%B0%B8%E5%B9%B4%E7%A7%81%E8%B2%A1%E6%B3%95" title="墾田永年私財法">墾田永年私財法</a>を発布し、墾田の耕作権の永年私有を認めた。墾田永年私財法の内容は主に以下のようなものであった<sup id="cite_ref-FOOTNOTE伊藤202116_18-0" class="reference"><a href="#cite_note-FOOTNOTE伊藤202116-18"><span class="cite-bracket">[</span>15<span class="cite-bracket">]</span></a></sup>。 </p> <ol><li>三世一身法では墾田の所有期限を三代と定めていたため、期限が迫ると耕作が放棄されてしまっていたが、以後は墾田の私財としての永年所有を認める。</li> <li>開墾の意思のあるものは国司に申請する。他の百姓の妨げになる場所の開墾は認められない。また、3年が経過しても開墾が行われない場合は他のものが開墾することを認める。</li> <li>国司は任期中に国内の墾田の検田を行い、申請が正しくない墾田や耕作を続けていない墾田を収公した。</li> <li>位階によって所有できる墾田の面積の上限を定めた。</li> <li>国司が開墾した田地は、任期が終了した時に収公する。</li> <li>墾田の収穫物から国衙へ<a href="/wiki/%E7%94%B0%E7%A7%9F" class="mw-redirect" title="田租">田租</a>を納めることには変わりがなかった。</li> <li>墾田私有は、引き続き太政官と民部省の認定が必要だった。</li></ol> <p><a href="/wiki/749%E5%B9%B4" title="749年">749年</a>には寺院墾田許可令も発布された。三世一身法に続く墾田永年私財法の発令以降、<a href="/wiki/%E8%B3%87%E6%9C%AC" title="資本">資本</a>を持つ中央貴族・大寺社・地方の<a href="/wiki/%E5%AF%8C%E8%B1%AA" class="mw-redirect" title="富豪">富豪</a>(かつての豪族層)は活発に開墾を始め、大規模な土地私有が出現することとなった。そのような私領は「荘」と呼ばれた。ただし、過熱の弊害が生じたため、<a href="/wiki/765%E5%B9%B4" title="765年">765年</a>〜<a href="/wiki/772%E5%B9%B4" title="772年">772年</a>の間は零細な農民によるものを除き墾田私有を原則的に禁止した。 </p><p>これをきっかけに、各地に作られた荘園を<b><a href="/wiki/%E5%88%9D%E6%9C%9F%E8%8D%98%E5%9C%92" title="初期荘園">初期荘園</a></b>とよぶ<sup id="cite_ref-FOOTNOTE伊藤202117_19-0" class="reference"><a href="#cite_note-FOOTNOTE伊藤202117-19"><span class="cite-bracket">[</span>16<span class="cite-bracket">]</span></a></sup>。特に<a href="/wiki/%E7%95%BF%E5%86%85" title="畿内">畿内</a>に集中しており、全国に満遍なく拡がっていた訳ではない<sup class="noprint Template-Fact">[<i><a href="/wiki/Wikipedia:%E3%80%8C%E8%A6%81%E5%87%BA%E5%85%B8%E3%80%8D%E3%82%92%E3%82%AF%E3%83%AA%E3%83%83%E3%82%AF%E3%81%95%E3%82%8C%E3%81%9F%E6%96%B9%E3%81%B8" title="Wikipedia:「要出典」をクリックされた方へ"><span title="この記述には信頼できる情報源の提示が求められています。(2021年12月)">要出典</span></a></i>]</sup>。 </p><p>初期荘園は、墾田と開墾予定地に倉庫と管理事務所を兼ねた<b>荘所</b>が付属したものであり、その領域は、後の中世の荘園のように、<a href="/wiki/%E4%B8%8D%E5%85%A5%E3%81%AE%E6%A8%A9_(%E6%97%A5%E6%9C%AC)" title="不入の権 (日本)">不入の権</a>の特権が認められものではなかった<sup id="cite_ref-FOOTNOTE伊藤202117_19-1" class="reference"><a href="#cite_note-FOOTNOTE伊藤202117-19"><span class="cite-bracket">[</span>16<span class="cite-bracket">]</span></a></sup>。この時代の荘園は専属の農民を持たなかったため、それぞれの荘園の周辺に居住する農民の出作により労働力を賄い、賃租として収められる収穫の2〜3割から収益を得ていた<sup id="cite_ref-FOOTNOTE伊藤202117_19-2" class="reference"><a href="#cite_note-FOOTNOTE伊藤202117-19"><span class="cite-bracket">[</span>16<span class="cite-bracket">]</span></a></sup>。荘所には農民に貸与する農具や種籾、人夫への労賃や対価として渡す食料が収められており、管理人は荘所で執務した<sup id="cite_ref-FOOTNOTE伊藤202117_19-3" class="reference"><a href="#cite_note-FOOTNOTE伊藤202117-19"><span class="cite-bracket">[</span>16<span class="cite-bracket">]</span></a></sup>。 </p><p>しかし荘園の直接管理は、人的・経済的な負担も大きく、また墾田の収穫の中から<a href="/wiki/%E7%A7%9F%E5%BA%B8%E8%AA%BF" title="租庸調">田租</a>を納入する負担などにより、初期荘園は10世紀までに衰退した<sup class="noprint Template-Fact">[<i><a href="/wiki/Wikipedia:%E3%80%8C%E8%A6%81%E5%87%BA%E5%85%B8%E3%80%8D%E3%82%92%E3%82%AF%E3%83%AA%E3%83%83%E3%82%AF%E3%81%95%E3%82%8C%E3%81%9F%E6%96%B9%E3%81%B8" title="Wikipedia:「要出典」をクリックされた方へ"><span title="この記述には信頼できる情報源の提示が求められています。(2021年12月)">要出典</span></a></i>]</sup>。 </p><p>ただし、平安時代後期に成立する<a href="/wiki/%E5%AE%98%E7%9C%81%E7%AC%A6%E8%8D%98" title="官省符荘">官省符荘</a>の中には初期荘園に由来するもの、あるいは由来すると領主側が主張していたものもあり<sup id="cite_ref-20" class="reference"><a href="#cite_note-20"><span class="cite-bracket">[</span>注釈 4<span class="cite-bracket">]</span></a></sup>、当時の人々の間では初期荘園と中世の荘園の間には連続性があると認識されていたとみられている<sup id="cite_ref-FOOTNOTE保立2015第1章_平安時代の国家と荘園制_21-0" class="reference"><a href="#cite_note-FOOTNOTE保立2015第1章_平安時代の国家と荘園制-21"><span class="cite-bracket">[</span>17<span class="cite-bracket">]</span></a></sup>。 </p><p>著名な初期荘園には、<a href="/wiki/%E8%B6%8A%E5%89%8D%E5%9B%BD" title="越前国">越前</a>の<a href="/wiki/%E9%81%93%E5%AE%88%E8%8D%98" title="道守荘">道守荘</a>(<a href="/wiki/%E6%9D%B1%E5%A4%A7%E5%AF%BA" title="東大寺">東大寺</a>領、<a href="/wiki/%E8%8D%98%E5%9C%92%E7%B5%B5%E5%9B%B3" title="荘園絵図">荘園絵図</a>が現存する)や<a href="/wiki/%E6%92%AD%E7%A3%A8%E5%9B%BD" title="播磨国">播磨</a>の<a href="/wiki/%E9%B5%A4%E8%8D%98" title="鵤荘">鵤荘</a>(<a href="/wiki/%E6%B3%95%E9%9A%86%E5%AF%BA" title="法隆寺">法隆寺</a>領)などがある。 </p> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="摂関政治期の荘園"><span id=".E6.91.82.E9.96.A2.E6.94.BF.E6.B2.BB.E6.9C.9F.E3.81.AE.E8.8D.98.E5.9C.92"></span>摂関政治期の荘園</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%E8%8D%98%E5%9C%92_(%E6%97%A5%E6%9C%AC)&action=edit&section=8" title="節を編集: 摂関政治期の荘園"><span>編集</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <div class="mw-heading mw-heading4"><h4 id="官省符荘・国免荘"><span id=".E5.AE.98.E7.9C.81.E7.AC.A6.E8.8D.98.E3.83.BB.E5.9B.BD.E5.85.8D.E8.8D.98"></span>官省符荘・国免荘</h4><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%E8%8D%98%E5%9C%92_(%E6%97%A5%E6%9C%AC)&action=edit&section=9" title="節を編集: 官省符荘・国免荘"><span>編集</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p><a href="/wiki/10%E4%B8%96%E7%B4%80" title="10世紀">10世紀</a>に入ると<a href="/wiki/%E5%8F%A4%E4%BB%A3%E3%81%AE%E6%88%B8%E7%B1%8D%E5%88%B6%E5%BA%A6" class="mw-redirect" title="古代の戸籍制度">戸籍</a>・<a href="/wiki/%E7%8F%AD%E7%94%B0%E5%8F%8E%E6%8E%88%E6%B3%95" title="班田収授法">班田収授</a>による租税制度がほぼ崩壊し、国単位の<b>国司請負</b>へと移行し始め、<a href="/wiki/%E5%9B%BD%E5%8F%B8" title="国司">国司</a>は租税納入を請け負う代わりに国の裁量権が強くなった。 </p><p>その中で、国司は、私領内の指定した墾田に対して田租の免除(<b><a href="/wiki/%E4%B8%8D%E8%BC%B8%E3%81%AE%E6%A8%A9_(%E6%97%A5%E6%9C%AC)" title="不輸の権 (日本)">不輸</a></b>)を認め、<a href="/wiki/%E4%B8%8D%E8%BC%B8%E7%A7%9F%E7%94%B0" title="不輸租田">不輸租田</a>の扱いとした(<a href="/wiki/%E5%85%8D%E7%94%B0" title="免田">免田</a>と呼ぶ)。このような荘園を<b><a href="/wiki/%E5%9B%BD%E5%85%8D%E8%8D%98" title="国免荘">国免荘</a></b>という。この免田の扱いは、それを承認した国司の在任中のみ有効とされた。 </p><p>さらに中央の有力者との関係が特に強い荘園では、田租に係る権限を有する<a href="/wiki/%E5%A4%AA%E6%94%BF%E5%AE%98" title="太政官">太政官</a>と<a href="/wiki/%E6%B0%91%E9%83%A8%E7%9C%81" title="民部省">民部省</a>が発する<b><a href="/wiki/%E7%AC%A6" title="符">符</a></b>が国司へ通達され、国司が交代しても<a href="/wiki/%E5%85%8D%E7%94%B0" title="免田">免田</a>の認定が保持される特権を得た(初期は有力寺社の荘園の例が多かった)。このような荘園を<b><a href="/wiki/%E5%AE%98%E7%9C%81%E7%AC%A6%E8%8D%98" title="官省符荘">官省符荘</a></b>という。さらに元来、荘園の範囲は、開墾予定地も含む範囲を意味していたものだったが、不輸権に加え、国司の農地調査(「検田」)の対象外とする<a href="/wiki/%E4%B8%8D%E5%85%A5%E3%81%AE%E6%A8%A9_(%E6%97%A5%E6%9C%AC)" title="不入の権 (日本)">不入権</a>をも得た荘園は、全ての租税が免除された。 </p> <div class="mw-heading mw-heading4"><h4 id="免田寄人型荘園"><span id=".E5.85.8D.E7.94.B0.E5.AF.84.E4.BA.BA.E5.9E.8B.E8.8D.98.E5.9C.92"></span>免田寄人型荘園</h4><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%E8%8D%98%E5%9C%92_(%E6%97%A5%E6%9C%AC)&action=edit&section=10" title="節を編集: 免田寄人型荘園"><span>編集</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>国司請負の流れの中で、10世紀後半ごろから国司は<b><a href="/wiki/%E7%94%B0%E5%A0%B5" title="田堵">田堵</a></b>(有力農民層)へ<a href="/wiki/%E5%AE%98%E7%89%A9" title="官物">官物</a>や<a href="/wiki/%E9%9B%91%E5%BD%B9" title="雑役">雑役</a>などの租税を賦課していった<sup id="cite_ref-22" class="reference"><a href="#cite_note-22"><span class="cite-bracket">[</span>注釈 5<span class="cite-bracket">]</span></a></sup>。こうした田堵は国司と一定の契約関係で仕えており、<b><a href="/wiki/%E5%AF%84%E4%BA%BA" title="寄人">寄人</a></b>(よりゅうど)とも言われた。租税の対象となる農地は<a href="/wiki/%E5%90%8D%E7%94%B0" title="名田">名田</a>という単位に分けられた。 </p><p>田堵の中には、国司から免判の発行を受け、名田を免田(租税免除の田地)として認めてもらうことで負担軽減をはかる者も出てきた。これらの荘園を<b>免田寄人型荘園</b>という。免田寄人型荘園は、田堵(寄人)ごと、又は名田ごとに認可されたため、領域的な広がりをもたず、比較的小規模に経営された。 </p> <div class="mw-heading mw-heading4"><h4 id="雑役免田"><span id=".E9.9B.91.E5.BD.B9.E5.85.8D.E7.94.B0"></span>雑役免田</h4><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%E8%8D%98%E5%9C%92_(%E6%97%A5%E6%9C%AC)&action=edit&section=11" title="節を編集: 雑役免田"><span>編集</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>国司は中央政府から検田権を委譲されており、治田(ちでん、田堵の開発した小規模の墾田)、および<a href="/wiki/%E5%85%AC%E9%A8%93" title="公験">公験</a>(くげん、正式に土地所有を認めた文書)を欠いた荘園・私領(郡司・郷司など在地領主の所領)を収公し国衙領に組み入れ<sup id="cite_ref-23" class="reference"><a href="#cite_note-23"><span class="cite-bracket">[</span>注釈 6<span class="cite-bracket">]</span></a></sup>、税収を確保した。 </p><p>しかし一方では、国司免判により雑役免除を認めた雑役免田が急増するようになる。これは、<a href="/wiki/%E8%B2%B4%E6%97%8F" title="貴族">貴族</a>・寺社への国家的給付(封戸物・正税物)の代替というやむを得ない場合もあるが、ほとんどが任期終了間際に<a href="/wiki/%E5%9B%BD%E5%8F%B8" title="国司">国司</a>が<a href="/wiki/%E8%B2%B4%E6%97%8F" title="貴族">貴族</a>・寺社から礼物をとり、雑役免除を認める国司免判を濫発したことによるものだった。なおこれは官物の不輸を認めたものではない(国司の在任を超える不輸は<a href="/wiki/%E5%A4%AA%E6%94%BF%E5%AE%98" title="太政官">太政官</a>・<a href="/wiki/%E6%B0%91%E9%83%A8%E7%9C%81" title="民部省">民部省</a>の許可が必要)。 </p> <div class="mw-heading mw-heading4"><h4 id="雑役免型荘園"><span id=".E9.9B.91.E5.BD.B9.E5.85.8D.E5.9E.8B.E8.8D.98.E5.9C.92"></span>雑役免型荘園</h4><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%E8%8D%98%E5%9C%92_(%E6%97%A5%E6%9C%AC)&action=edit&section=12" title="節を編集: 雑役免型荘園"><span>編集</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p><b>雑役免型荘園</b>は、雑役免田を集積したもので散在的であり、一定の地域(郡・郷・荘)に一定の面積が指定されるだけで下地の固定されていない<b>浮免</b>(うきめん)だった。さらに<a href="/wiki/%E5%9B%BD%E8%A1%99" title="国衙">国衙</a>と給主(寺社・貴族)は官物・雑役を分け合う体制(半不輸)だったため、国衙に検田権があり給主の立場は不安定だった(当然、不入権もない)。したがって荘園としては未完成であり、完全な不輸権を得た12世紀の領域型荘園の前の過渡的性格のものと言える。ただし、<a href="/wiki/%E6%91%82%E5%AE%B6" title="摂家">摂関家</a>領<a href="/wiki/%E5%B3%B6%E6%B4%A5%E8%8D%98" title="島津荘">島津荘</a>の寄郡(よせごおり)のように、領家が検田権をもつ特殊な雑役免もあった。 </p> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="領域型荘園"><span id=".E9.A0.98.E5.9F.9F.E5.9E.8B.E8.8D.98.E5.9C.92"></span>領域型荘園</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%E8%8D%98%E5%9C%92_(%E6%97%A5%E6%9C%AC)&action=edit&section=13" title="節を編集: 領域型荘園"><span>編集</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p><b>領域型荘園</b>、或いは<b>中世荘園</b>とは、広大な領域とその境界を定め(<a href="/wiki/%E5%9B%9B%E8%87%B3" title="四至">四至</a>)、国司の立ち入りを禁じた<b><a href="/wiki/%E4%B8%8D%E8%BC%B8%E3%81%AE%E6%A8%A9_(%E6%97%A5%E6%9C%AC)" title="不輸の権 (日本)">不輸</a>・<a href="/wiki/%E4%B8%8D%E5%85%A5%E3%81%AE%E6%A8%A9_(%E6%97%A5%E6%9C%AC)" title="不入の権 (日本)">不入</a></b>の特権を持つ荘園である<sup id="cite_ref-FOOTNOTE坂本201515_24-0" class="reference"><a href="#cite_note-FOOTNOTE坂本201515-24"><span class="cite-bracket">[</span>18<span class="cite-bracket">]</span></a></sup><sup id="cite_ref-FOOTNOTE佐藤2007108_25-0" class="reference"><a href="#cite_note-FOOTNOTE佐藤2007108-25"><span class="cite-bracket">[</span>19<span class="cite-bracket">]</span></a></sup><sup id="cite_ref-FOOTNOTE守田202315_26-0" class="reference"><a href="#cite_note-FOOTNOTE守田202315-26"><span class="cite-bracket">[</span>20<span class="cite-bracket">]</span></a></sup>。<b><a href="/wiki/%E7%8E%8B%E6%A8%A9" title="王権">王権</a></b>によって<b>立荘</b>された。11世紀末から13世紀第一四半期にかけて、雑役・免田型荘園に代わって成立した。 </p><p>それ以前の荘園は田畑のみを範囲とし、家屋などを含むものではなかったが、領域型荘園は田畠のみならず村落・山野河海をも含み込む広大な荘園が形成された。また、それまでの雑役・免田型荘園も領域型荘園に再編され、<b>社会制度</b>としての<b>荘園制</b>が成立した<sup id="cite_ref-FOOTNOTE『荘園史研究ハンドブック』201366‐67_27-0" class="reference"><a href="#cite_note-FOOTNOTE『荘園史研究ハンドブック』201366‐67-27"><span class="cite-bracket">[</span>21<span class="cite-bracket">]</span></a></sup>。領域型荘園は都市の貴族や寺社といった<b>権門領主</b>の主導によって立荘されていった。<a href="/wiki/%E9%98%BF%E6%B3%A2%E5%9B%BD" title="阿波国">阿波国</a>篠原荘は元々は11町の免田でしかなく、11世紀後半に<a href="/wiki/%E8%97%A4%E5%8E%9F%E6%95%99%E9%80%9A" title="藤原教通">藤原教通</a>に寄進された時でも37町の面積しかなかった。しかし<a href="/wiki/%E5%85%83%E6%B0%B8" title="元永">元永</a>元年(1118年)に<a href="/wiki/%E4%BB%81%E5%92%8C%E5%AF%BA" title="仁和寺">仁和寺</a>に寄進されると1500~1600町の広大な領域型荘園が成立した<sup id="cite_ref-28" class="reference"><a href="#cite_note-28"><span class="cite-bracket">[</span>22<span class="cite-bracket">]</span></a></sup><sup id="cite_ref-FOOTNOTE守田202315_26-1" class="reference"><a href="#cite_note-FOOTNOTE守田202315-26"><span class="cite-bracket">[</span>20<span class="cite-bracket">]</span></a></sup>。<a href="/wiki/%E4%B8%8A%E9%87%8E%E5%9B%BD" title="上野国">上野国</a><a href="/wiki/%E6%96%B0%E7%94%B0%E8%8D%98" title="新田荘">新田荘</a>は<a href="/wiki/%E8%97%A4%E5%8E%9F%E5%AE%B6%E6%88%90" title="藤原家成">藤原家成</a>の主導によって立荘された領域型荘園である。家成に働きにより久寿元年(1154年)に成立した<a href="/wiki/%E9%B3%A5%E7%BE%BD%E5%A4%A9%E7%9A%87" title="鳥羽天皇">鳥羽院</a>の<a href="/wiki/%E7%A5%88%E9%A1%98%E6%89%80" title="祈願所">御願寺</a>・<a href="/wiki/%E9%87%91%E5%89%9B%E5%BF%83%E9%99%A2" title="金剛心院">金剛心院</a>を<a href="/wiki/%E6%9C%AC%E6%89%80" title="本所">本所</a>として、家成の親族の<a href="/wiki/%E8%97%A4%E5%8E%9F%E5%BF%A0%E9%9B%85" title="藤原忠雅">藤原忠雅</a>が<a href="/wiki/%E9%A0%90%E6%89%80" title="預所">預所</a>(<a href="/wiki/%E9%A0%98%E5%AE%B6" title="領家">領家</a>)を務め、忠雅が家成の弟である藤原保説の養女を妻としていた<a href="/wiki/%E9%96%8B%E7%99%BA%E9%A0%98%E4%B8%BB" title="開発領主">開発領主</a>の<a href="/wiki/%E6%BA%90%E7%BE%A9%E9%87%8D" title="源義重">源義重</a>を<a href="/wiki/%E4%B8%8B%E5%8F%B8" title="下司">下司</a>に任命し現地の管理に当たらせた。また当時の上野国<a href="/wiki/%E5%9B%BD%E5%8F%B8" title="国司">国司</a>・<a href="/wiki/%E8%97%A4%E5%8E%9F%E9%87%8D%E5%AE%B6_(%E5%88%91%E9%83%A8%E5%8D%BF)" title="藤原重家 (刑部卿)">藤原重家</a>も家成の親族であり、新田荘は家成とその近親者によって立荘されていった<sup id="cite_ref-FOOTNOTE西田20219–10_29-0" class="reference"><a href="#cite_note-FOOTNOTE西田20219–10-29"><span class="cite-bracket">[</span>23<span class="cite-bracket">]</span></a></sup>。新田荘の立荘により家成は鳥羽院への奉公という成果を得、忠雅は領家という職を獲得し、義重は19郷の開発領主から56郷の下司となり現地管理を行う権利を得たのであった<sup id="cite_ref-FOOTNOTE西田202110_30-0" class="reference"><a href="#cite_note-FOOTNOTE西田202110-30"><span class="cite-bracket">[</span>24<span class="cite-bracket">]</span></a></sup>。また<a href="/wiki/%E5%BF%9C%E5%BE%B3" title="応徳">応徳</a>3年(1086年)成立の<a href="/wiki/%E9%86%8D%E9%86%90%E5%AF%BA" title="醍醐寺">醍醐寺</a>円光院領<a href="/wiki/%E8%B6%8A%E5%89%8D%E5%9B%BD" title="越前国">越前国</a>牛原荘では、権門側が土地証文を収集し荘園候補地を探すなど、荘園の成立は荘園領主側の顕著な主体性が確認されている<sup id="cite_ref-FOOTNOTE守田202315_26-2" class="reference"><a href="#cite_note-FOOTNOTE守田202315-26"><span class="cite-bracket">[</span>20<span class="cite-bracket">]</span></a></sup>。荘園現地で活動する<b><a href="/wiki/%E9%96%8B%E7%99%BA%E9%A0%98%E4%B8%BB" title="開発領主">開発領主</a></b>も中央の大寺院の<a href="/wiki/%E5%83%A7%E4%BE%B6" class="mw-redirect" title="僧侶">僧侶</a>や中央の中下級<a href="/wiki/%E5%AE%98%E4%BA%BA" title="官人">官人</a>などで、<a href="/wiki/%E5%9C%A8%E5%9C%B0%E9%A0%98%E4%B8%BB" title="在地領主">在地領主</a>ではなかった<sup id="cite_ref-FOOTNOTE工藤2022028‐029_31-0" class="reference"><a href="#cite_note-FOOTNOTE工藤2022028‐029-31"><span class="cite-bracket">[</span>25<span class="cite-bracket">]</span></a></sup><sup id="cite_ref-FOOTNOTE守田202315_26-3" class="reference"><a href="#cite_note-FOOTNOTE守田202315-26"><span class="cite-bracket">[</span>20<span class="cite-bracket">]</span></a></sup>。 </p><p>領域型荘園は天皇・摂関家らによる<b>本家</b>を所有者として、院近臣・后妃の女房・摂関家の家司が実質的に支配した。また下司・地頭・公文・名主といった<b>荘官</b>が<b><a href="/wiki/%E9%A0%90%E6%89%80" title="預所">預所</a></b>の指揮の許現地管理を行った。この統治体制を<b>職の体系</b>という<sup id="cite_ref-FOOTNOTE伊藤202190‐91_32-0" class="reference"><a href="#cite_note-FOOTNOTE伊藤202190‐91-32"><span class="cite-bracket">[</span>26<span class="cite-bracket">]</span></a></sup><sup id="cite_ref-FOOTNOTE工藤2022028‐029_31-1" class="reference"><a href="#cite_note-FOOTNOTE工藤2022028‐029-31"><span class="cite-bracket">[</span>25<span class="cite-bracket">]</span></a></sup><sup id="cite_ref-FOOTNOTE『荘園史研究ハンドブック』201380_33-0" class="reference"><a href="#cite_note-FOOTNOTE『荘園史研究ハンドブック』201380-33"><span class="cite-bracket">[</span>27<span class="cite-bracket">]</span></a></sup>。 </p><p>領域型荘園は過去には<b>「<a href="/wiki/%E5%AF%84%E9%80%B2%E5%9C%B0%E7%B3%BB%E8%8D%98%E5%9C%92" title="寄進地系荘園">寄進地系荘園</a>」</b>と呼ばれていた。「寄進地系荘園」は、開発領主(在地領主)が国司から土地の収公を免れようと、中央の有力者に寄進することにより成立するとされ、寄進者の主体性が指摘されていた。だが寄進地系荘園論は、既に1970年代には論証が成り立たない学説と批判に晒されていた<sup id="cite_ref-FOOTNOTE佐藤2007108–109_34-0" class="reference"><a href="#cite_note-FOOTNOTE佐藤2007108–109-34"><span class="cite-bracket">[</span>28<span class="cite-bracket">]</span></a></sup>。院政期の荘園はその荘園内で下司が所有する権益は僅かなもので、荘園領主の支配権は在地領主による寄進によるものではなく、それまで国衙が保持していたものを継承したものであり、<b>国家的給付</b>によるものだった<sup id="cite_ref-FOOTNOTE岡野20056–7_35-0" class="reference"><a href="#cite_note-FOOTNOTE岡野20056–7-35"><span class="cite-bracket">[</span>29<span class="cite-bracket">]</span></a></sup><sup id="cite_ref-FOOTNOTE坂本201521–22_36-0" class="reference"><a href="#cite_note-FOOTNOTE坂本201521–22-36"><span class="cite-bracket">[</span>30<span class="cite-bracket">]</span></a></sup>。このように「寄進地系荘園」は研究の深化に伴い実態とかけ離れた名称とされるようになり、21世紀以降荘園制論の定説ではなくなり<sup id="cite_ref-37" class="reference"><a href="#cite_note-37"><span class="cite-bracket">[</span>31<span class="cite-bracket">]</span></a></sup><sup id="cite_ref-38" class="reference"><a href="#cite_note-38"><span class="cite-bracket">[</span>32<span class="cite-bracket">]</span></a></sup>、領域型荘園が通説の地位を占めるようになっている<sup id="cite_ref-FOOTNOTE佐藤2007106_39-0" class="reference"><a href="#cite_note-FOOTNOTE佐藤2007106-39"><span class="cite-bracket">[</span>33<span class="cite-bracket">]</span></a></sup>。 </p> <div class="mw-heading mw-heading4"><h4 id="本免と籠作"><span id=".E6.9C.AC.E5.85.8D.E3.81.A8.E7.B1.A0.E4.BD.9C"></span>本免と籠作</h4><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%E8%8D%98%E5%9C%92_(%E6%97%A5%E6%9C%AC)&action=edit&section=14" title="節を編集: 本免と籠作"><span>編集</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>荘園には、本免(ほうめ)と籠作(ろうさく)があった。本免とは特旨により雑役の賦課を免ずるもの。籠作とは荘司などが荘園領域内の他の所有者の土地や荘外の出作り地を荘園の一部として取り込むことを指した。 </p> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="鎌倉時代の荘園"><span id=".E9.8E.8C.E5.80.89.E6.99.82.E4.BB.A3.E3.81.AE.E8.8D.98.E5.9C.92"></span>鎌倉時代の荘園</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%E8%8D%98%E5%9C%92_(%E6%97%A5%E6%9C%AC)&action=edit&section=15" title="節を編集: 鎌倉時代の荘園"><span>編集</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p><a href="/wiki/1180%E5%B9%B4" title="1180年">1180年</a>に発足した<a href="/wiki/%E9%8E%8C%E5%80%89%E5%B9%95%E5%BA%9C" title="鎌倉幕府">鎌倉幕府</a>は、<a href="/wiki/%E6%B2%BB%E6%89%BF%E3%83%BB%E5%AF%BF%E6%B0%B8%E3%81%AE%E4%B9%B1" title="治承・寿永の乱">治承・寿永の乱</a>の中、東国で、荘園・公領の徴税事務や管理を司どっていた<a href="/wiki/%E8%8D%98%E5%AE%98" title="荘官">荘官</a>などの職(警察権も含む)を<a href="/wiki/%E5%BE%A1%E5%AE%B6%E4%BA%BA" title="御家人">御家人</a>の中から任命し掌握した(<a href="/wiki/%E5%9C%B0%E9%A0%AD" title="地頭">地頭</a>)。 </p><p>これにより乱を勝ち抜くことに繋がった。また、御家人の在地領主としての地位は、本来の荘園領主である<b>本所</b>ではなく、<a href="/wiki/%E9%8E%8C%E5%80%89%E5%B9%95%E5%BA%9C" title="鎌倉幕府">幕府</a>によって保全されることとなった。当然、本所側は反発し、中央政府と幕府の調整の結果、<a href="/wiki/%E5%9C%B0%E9%A0%AD" title="地頭">地頭</a>の設置は<a href="/wiki/%E5%B9%B3%E5%AE%B6%E6%B2%A1%E5%AE%98%E9%A0%98" title="平家没官領">平家没官領</a>と<a href="/wiki/%E6%B2%BB%E6%89%BF%E3%83%BB%E5%AF%BF%E6%B0%B8%E3%81%AE%E4%B9%B1" title="治承・寿永の乱">治承・寿永の乱</a>の謀反人所領のみに限定された。しかし、幕府は<a href="/wiki/1185%E5%B9%B4" title="1185年">1185年</a>の<a href="/wiki/%E6%BA%90%E7%BE%A9%E7%B5%8C" title="源義経">源義経</a>謀叛を契機に、諸国の荘園・公領に地頭を任ずる権利を得ることとなった。<a href="/wiki/%E6%BA%90%E9%A0%BC%E6%9C%9D" title="源頼朝">源頼朝</a>自身へも<a href="/wiki/%E5%B9%B3%E5%AE%B6%E6%B2%A1%E5%AE%98%E9%A0%98" title="平家没官領">平家没官領</a>の大半が与えられ大領主となった。後に<a href="/wiki/%E5%8C%97%E6%9D%A1%E5%AE%B6" class="mw-redirect mw-disambig" title="北条家">北条家</a><a href="/wiki/%E5%9F%B7%E6%A8%A9" title="執権">執権</a>(<a href="/wiki/%E5%BE%97%E5%AE%97%E5%AE%B6" class="mw-redirect" title="得宗家">得宗家</a>)も諸国の荘園の大領主となった。 </p><p><a href="/wiki/1221%E5%B9%B4" title="1221年">1221年</a>の<a href="/wiki/%E6%89%BF%E4%B9%85%E3%81%AE%E4%B9%B1" title="承久の乱">承久の乱</a>の結果、<a href="/wiki/%E5%BE%8C%E9%B3%A5%E7%BE%BD%E5%A4%A9%E7%9A%87" title="後鳥羽天皇">後鳥羽上皇</a>を中心とする<a href="/wiki/%E6%9C%9D%E5%BB%B7_(%E6%97%A5%E6%9C%AC)" title="朝廷 (日本)">朝廷</a>は幕府に敗れ、上皇方についた<a href="/wiki/%E8%B2%B4%E6%97%8F" title="貴族">貴族</a>・<a href="/wiki/%E6%AD%A6%E5%A3%AB" title="武士">武士</a>の所領はすべて没収された。これらの没収領は畿内・西国を中心に3000箇所にのぼり、<a href="/wiki/%E5%BE%A1%E5%AE%B6%E4%BA%BA" title="御家人">御家人</a>たちは恩賞として没収領の<a href="/wiki/%E5%9C%B0%E9%A0%AD" title="地頭">地頭</a>に任命された(<b>新補地頭</b>)。これにより多数の東国武士が、畿内・西国へも移住し、幕府の勢力が広く全国に及ぶこととなった。 </p><p>地頭たちは荘園・公領において、<a href="/wiki/%E5%8B%A7%E8%BE%B2" title="勧農">勧農</a>の実施などを通じて自らの支配を拡大していったため、荘園領主との紛争が多く発生した。荘園領主はこうした事案(<a href="/wiki/%E6%89%80%E5%8B%99%E6%B2%99%E6%B1%B0" title="所務沙汰">所務沙汰</a>)について幕府へ訴訟を起こしたが、意外にも領主側が勝訴し、地頭側が敗訴する事案が多くあった(幕府の訴訟制度が公平性を確保していたことを表している)。しかし、地頭は紛争を武力で解決しようとする傾向が強く、訴訟結果が実効を伴わないことも多かったため、荘園領主はやむを得ず、一定額の年貢納入を請け負わせる代わりに荘園の管理を委ねる<b>地頭請</b>(じとううけ)を行うことがあった。こうした荘園を<b>地頭請所</b>という。地頭請は、収穫量の出来・不出来に関わらず毎年一定量の年貢を納入することとされていたため、地頭側の負担も決して少なくなかった。 </p><p>別の紛争解決として、<b><a href="/wiki/%E4%B8%8B%E5%9C%B0%E4%B8%AD%E5%88%86" title="下地中分">下地中分</a></b>(したじちゅうぶん)があった。これは、土地(下地)を折半(中分)するもので、両者の交渉(<a href="/wiki/%E5%92%8C%E4%B8%8E" title="和与">和与</a>)で中分する<b><a href="/wiki/%E5%92%8C%E4%B8%8E%E4%B8%AD%E5%88%86" class="mw-redirect" title="和与中分">和与中分</a></b>と荘園領主の申し立てにより幕府が裁定する中分とがあった。 </p><p>このような経緯を経て、次第に地頭が荘園・公領への支配を強めていくこととなった。当時の荘園・公領で現地での生産活動の中心だったのが、上層農民の<b><a href="/wiki/%E5%90%8D%E4%B8%BB" title="名主">名主</a></b>(みょうしゅ)である。名主は領主・地頭から名田の耕作を請け負いながら、屋敷を構え、下人や所従などの下層農民を支配し、屋敷近くに佃(つくだ。御作や正作とも称する。)と呼ばれる良田を所有した。名主が荘園領主や地頭に対して負担した租税は、<a href="/wiki/%E5%B9%B4%E8%B2%A2" title="年貢">年貢</a>、<a href="/wiki/%E5%85%AC%E4%BA%8B" title="公事">公事</a>、<a href="/wiki/%E5%A4%AB%E5%BD%B9" title="夫役">夫役</a>などであった。 </p><p>この時代、農業技術が著しく発達し、<a href="/wiki/%E4%BA%8C%E6%AF%9B%E4%BD%9C" title="二毛作">二毛作</a>や鉄製農具の普及により、農業生産が飛躍的に増加した。このため、農民層にも経済力がつき始め、領主・地頭への権利意識が高まることとなった。 </p> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="室町時代の荘園"><span id=".E5.AE.A4.E7.94.BA.E6.99.82.E4.BB.A3.E3.81.AE.E8.8D.98.E5.9C.92"></span>室町時代の荘園</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%E8%8D%98%E5%9C%92_(%E6%97%A5%E6%9C%AC)&action=edit&section=16" title="節を編集: 室町時代の荘園"><span>編集</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p><a href="/wiki/1333%E5%B9%B4" title="1333年">1333年</a>の<a href="/wiki/%E9%8E%8C%E5%80%89%E5%B9%95%E5%BA%9C" title="鎌倉幕府">鎌倉幕府</a>滅亡から<a href="/wiki/%E5%BB%BA%E6%AD%A6%E3%81%AE%E6%96%B0%E6%94%BF" title="建武の新政">建武の新政</a>、<a href="/wiki/%E5%AE%A4%E7%94%BA%E6%99%82%E4%BB%A3" title="室町時代">室町時代</a>初期までの間は、全国的に戦乱が相次ぎ、荘園の所有関係も非常に流動化した。このため、鎌倉期以前の荘園では、住居がまばらに点在する散村が通常であったが、室町期に入ると、民衆が自己防衛のため村落単位で団結する傾向が強まり、武装する例もあった。 </p><p>新たに発足した<a href="/wiki/%E5%AE%A4%E7%94%BA%E5%B9%95%E5%BA%9C" title="室町幕府">室町幕府</a>は、戦乱を抑えることを目的として、在地武士を組織するため、国単位におかれる<a href="/wiki/%E5%AE%88%E8%AD%B7" title="守護">守護</a>の権限を強化した。<a href="/wiki/1346%E5%B9%B4" title="1346年">1346年</a>、幕府は守護に対して、<a href="/wiki/%E5%88%88%E7%94%B0%E7%8B%BC%E8%97%89" title="刈田狼藉">刈田狼藉</a>の取締と<a href="/wiki/%E4%BD%BF%E7%AF%80%E9%81%B5%E8%A1%8C" title="使節遵行">使節遵行</a>の権限を付与した。さらに、<a href="/wiki/1352%E5%B9%B4" title="1352年">1352年</a>、守護が軍費調達の名目で荘園・公領からの年貢の半分を徴発する<a href="/wiki/%E5%8D%8A%E6%B8%88" title="半済">半済</a>を、<a href="/wiki/%E8%BF%91%E6%B1%9F%E5%9B%BD" title="近江国">近江</a>・<a href="/wiki/%E7%BE%8E%E6%BF%83%E5%9B%BD" title="美濃国">美濃</a>・<a href="/wiki/%E5%B0%BE%E5%BC%B5%E5%9B%BD" title="尾張国">尾張</a>3国に限定して認めた。半済はあくまで限定的かつ臨時に認められていたが、次第に適用地域が拡がっていき、かつ定常的に行われるようになった。 </p><p>こうして守護には強大な権限が集中することとなった。守護が荘園領主から年貢徴収を請け負う<b><a href="/wiki/%E5%AE%88%E8%AD%B7%E8%AB%8B" title="守護請">守護請</a></b>も活発に行われ始め、守護による荘園支配が強まった。守護は一国全体の領域的な支配を確立したのである。室町時代の守護を<a href="/wiki/%E5%AE%88%E8%AD%B7%E5%A4%A7%E5%90%8D" title="守護大名">守護大名</a>という。 </p><p>一方、荘園・公領に在住する民衆は、村落を形成し、自立を指向していった。このような村落を<b><a href="/wiki/%E6%83%A3%E6%9D%91" title="惣村">惣村</a></b>という。畿内では惣村の形成が著しく、民衆の団結・自立の傾向が強かった。東北・関東・九州ではより広い荘園・公領単位でのゆるやかな村落が形成され、これを<b>郷村</b>と呼ぶこともある。これら惣村・郷村は高い自治能力を醸成していき、荘園領主から直接、年貢納入を請け負う<b>地下請</b>(じげうけ)が行われることもあった。 </p><p><a href="/wiki/%E5%AE%88%E8%AD%B7%E5%A4%A7%E5%90%8D" title="守護大名">守護大名</a>の権限強化と惣村・郷村の自立とによって、荘園は次第に解体への道を進んでいくこととなった。ただし、この通説に対し、室町幕府が公武権力の頂点となり、守護に荘園・公領への賦課を認める一方で、荘園・公領に対する一円支配を<a href="/wiki/%E5%AE%89%E5%A0%B5" title="安堵">安堵</a>する政策を取り、百姓からの<a href="/wiki/%E8%8D%98%E5%AE%B6%E3%81%AE%E4%B8%80%E6%8F%86" title="荘家の一揆">荘家の一揆</a>や<a href="/wiki/%E5%9C%9F%E4%B8%80%E6%8F%86" title="土一揆">土一揆</a>に対しては守護と荘園が協力して鎮圧するなど、<a href="/wiki/15%E4%B8%96%E7%B4%80" title="15世紀">15世紀</a>後期までは比較的安定していた時期があり、荘園制の解体段階ではなく「室町期荘園制」とでも呼ぶべき安定段階があったとする説もある<sup id="cite_ref-FOOTNOTE伊藤201015–17,_479–482_40-0" class="reference"><a href="#cite_note-FOOTNOTE伊藤201015–17,_479–482-40"><span class="cite-bracket">[</span>34<span class="cite-bracket">]</span></a></sup>。 </p> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="戦国時代の荘園"><span id=".E6.88.A6.E5.9B.BD.E6.99.82.E4.BB.A3.E3.81.AE.E8.8D.98.E5.9C.92"></span>戦国時代の荘園</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%E8%8D%98%E5%9C%92_(%E6%97%A5%E6%9C%AC)&action=edit&section=17" title="節を編集: 戦国時代の荘園"><span>編集</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>戦国期になると荘園と荘園制は守護大名からの侵略・押領により打撃を受け、存続した荘園も<a href="/wiki/%E5%82%99%E4%B8%AD%E5%9B%BD" title="備中国">備中国</a><a href="/wiki/%E6%9D%B1%E5%AF%BA" title="東寺">東寺</a>領<a href="/wiki/%E6%96%B0%E8%A6%8B%E8%8D%98" title="新見荘">新見荘</a>のように年貢の送進が不安定になることが多くなっていった<sup id="cite_ref-41" class="reference"><a href="#cite_note-41"><span class="cite-bracket">[</span>35<span class="cite-bracket">]</span></a></sup>。また在地においても自律的な傾向が現れるなど荘園制は解消されていった<sup id="cite_ref-42" class="reference"><a href="#cite_note-42"><span class="cite-bracket">[</span>36<span class="cite-bracket">]</span></a></sup><sup id="cite_ref-43" class="reference"><a href="#cite_note-43"><span class="cite-bracket">[</span>37<span class="cite-bracket">]</span></a></sup>。一方で<a href="/wiki/%E4%BF%A1%E6%BF%83%E5%9B%BD" title="信濃国">信濃国</a><a href="/wiki/%E7%9F%B3%E6%B8%85%E6%B0%B4%E5%85%AB%E5%B9%A1%E5%AE%AE" title="石清水八幡宮">石清水八幡宮</a>領<a href="/w/index.php?title=%E5%B0%8F%E8%B0%B7%E5%BA%84&action=edit&redlink=1" class="new" title="小谷庄 (存在しないページ)">小谷庄</a>のように<sup id="cite_ref-FOOTNOTE鍛代202342_44-0" class="reference"><a href="#cite_note-FOOTNOTE鍛代202342-44"><span class="cite-bracket">[</span>38<span class="cite-bracket">]</span></a></sup>、戦国期においても朝廷・将軍・大名らの寄進によって新たに立荘され、太閤検地の影響を受けながらも<a href="/wiki/%E7%9F%A5%E8%A1%8C" title="知行">知行地</a>として近世においても存続する例もあった<sup id="cite_ref-FOOTNOTE鍛代202345–46_45-0" class="reference"><a href="#cite_note-FOOTNOTE鍛代202345–46-45"><span class="cite-bracket">[</span>39<span class="cite-bracket">]</span></a></sup>。 </p> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="終焉_-_荘園と検地"><span id=".E7.B5.82.E7.84.89_-_.E8.8D.98.E5.9C.92.E3.81.A8.E6.A4.9C.E5.9C.B0"></span>終焉 - 荘園と検地</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%E8%8D%98%E5%9C%92_(%E6%97%A5%E6%9C%AC)&action=edit&section=18" title="節を編集: 終焉 - 荘園と検地"><span>編集</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p><a href="/wiki/1580%E5%B9%B4%E4%BB%A3" title="1580年代">1580年代</a>以降、<a href="/wiki/%E8%B1%8A%E8%87%A3%E7%A7%80%E5%90%89" title="豊臣秀吉">羽柴秀吉</a>により全国的に<a href="/wiki/%E6%A4%9C%E5%9C%B0" title="検地">検地</a>が施行された(<a href="/wiki/%E5%A4%AA%E9%96%A4%E6%A4%9C%E5%9C%B0" title="太閤検地">太閤検地</a>)。 </p><p>秀吉の太閤検地は他の戦国大名の検地と違い、1つの土地に1人の耕作者のみ認めようとした。しかし帳簿の上では1人になっても、領主に提出するものとは別に村内向けのより実態に近い帳簿が作成され、それに従って年貢が納められるなど、実際には依然として農村内で様々な権利関係が存在していた<sup id="cite_ref-FOOTNOTE神田2008_46-0" class="reference"><a href="#cite_note-FOOTNOTE神田2008-46"><span class="cite-bracket">[</span>40<span class="cite-bracket">]</span></a></sup>。 </p><p>なお室町期以来、全国的に年貢の納め方は<a href="/wiki/%E5%9C%B0%E4%B8%8B%E8%AB%8B" title="地下請">地下請</a>が主流になっていたが、戦国時代ではこの地下請を引き継いだ<b>村請</b>(むらうけ。年貢は村単位でまとめて納入する)が採用され、<a href="/wiki/%E6%B1%9F%E6%88%B8%E5%B9%95%E5%BA%9C" title="江戸幕府">江戸幕府</a>もこれを継続した。 </p> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="その後"><span id=".E3.81.9D.E3.81.AE.E5.BE.8C"></span>その後</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%E8%8D%98%E5%9C%92_(%E6%97%A5%E6%9C%AC)&action=edit&section=19" title="節を編集: その後"><span>編集</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>荘園が消滅した後も、その名残として<a href="/wiki/%E5%BA%84%E5%B1%8B" title="庄屋">庄屋</a>の職名や○○荘(庄)などの地名が存続した。また、近代に入ると、荘園に関する学術的な研究の進展も見られ、<a href="/wiki/1933%E5%B9%B4" title="1933年">1933年</a>には『<a href="/w/index.php?title=%E8%8D%98%E5%9C%92%E5%BF%97%E6%96%99&action=edit&redlink=1" class="new" title="荘園志料 (存在しないページ)">荘園志料</a>』が編纂されたほか、<a href="/wiki/%E7%9F%B3%E6%AF%8D%E7%94%B0%E6%AD%A3" title="石母田正">石母田正</a>らによる<a href="/wiki/%E4%BC%8A%E8%B3%80%E5%9B%BD" title="伊賀国">伊賀国</a><a href="/wiki/%E9%BB%92%E7%94%B0%E8%8D%98" title="黒田荘">黒田荘</a>の研究は良く知られている<sup class="noprint Template-Fact">[<i><a href="/wiki/Wikipedia:%E3%80%8C%E8%A6%81%E5%87%BA%E5%85%B8%E3%80%8D%E3%82%92%E3%82%AF%E3%83%AA%E3%83%83%E3%82%AF%E3%81%95%E3%82%8C%E3%81%9F%E6%96%B9%E3%81%B8" title="Wikipedia:「要出典」をクリックされた方へ"><span title="この記述には信頼できる情報源の提示が求められています。(2021年12月)">要出典</span></a></i>]</sup>。 </p><p>更に<a href="/wiki/20%E4%B8%96%E7%B4%80" title="20世紀">20世紀</a>末期頃から、かつて荘園だった史実がその地方の<a href="/wiki/%E3%82%A2%E3%82%A4%E3%83%87%E3%83%B3%E3%83%86%E3%82%A3%E3%83%86%E3%82%A3" class="mw-redirect mw-disambig" title="アイデンティティ">アイデンティティ</a>を形成する事例が増え始めている。例えば、<a href="/wiki/%E5%A4%A7%E5%88%86%E7%9C%8C" title="大分県">大分県</a><a href="/wiki/%E8%B1%8A%E5%BE%8C%E9%AB%98%E7%94%B0%E5%B8%82" title="豊後高田市">豊後高田市</a>の<b><a href="/wiki/%E7%94%B0%E6%9F%93%E8%8D%98" title="田染荘">田染荘</a></b>(たしぶのしょう)では、中世前期の荘園景観が残存している全国でも珍しい地区であり、このことを核として地域振興に取り組んでいる。 </p> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="「荘園」をめぐる問題"><span id=".E3.80.8C.E8.8D.98.E5.9C.92.E3.80.8D.E3.82.92.E3.82.81.E3.81.90.E3.82.8B.E5.95.8F.E9.A1.8C"></span>「荘園」をめぐる問題</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%E8%8D%98%E5%9C%92_(%E6%97%A5%E6%9C%AC)&action=edit&section=20" title="節を編集: 「荘園」をめぐる問題"><span>編集</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <ul><li>荘園制は研究と教育の間の乖離が著しい分野でもある。既に1980年代には研究者から教育現場での荘園理解についての遅れが指摘されていたが<sup id="cite_ref-FOOTNOTE梅野川野199027_47-0" class="reference"><a href="#cite_note-FOOTNOTE梅野川野199027-47"><span class="cite-bracket">[</span>41<span class="cite-bracket">]</span></a></sup>、この問題は21世紀に入っても依然として改善されていない<sup id="cite_ref-48" class="reference"><a href="#cite_note-48"><span class="cite-bracket">[</span>42<span class="cite-bracket">]</span></a></sup>。これは今までの歴史研究および教育が権力闘争の観点からであったため、土地の所有権や徴税権の変遷という経済的な観点から行われていなかったからである。</li></ul> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="ギャラリー"><span id=".E3.82.AE.E3.83.A3.E3.83.A9.E3.83.AA.E3.83.BC"></span>ギャラリー</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%E8%8D%98%E5%9C%92_(%E6%97%A5%E6%9C%AC)&action=edit&section=21" title="節を編集: ギャラリー"><span>編集</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <ul class="gallery mw-gallery-traditional"> <li class="gallerybox" style="width: 155px"> <div class="thumb" style="width: 150px; height: 150px;"><span typeof="mw:File"><a href="/wiki/%E3%83%95%E3%82%A1%E3%82%A4%E3%83%AB:%E7%94%B0%E6%9F%93%E8%8D%98_%E8%B1%8A%E5%BE%8C%E9%AB%98%E7%94%B0%E5%B8%82_(48695731593).jpg" class="mw-file-description" title="豊後国田染荘"><img alt="豊後国田染荘" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/7/73/%E7%94%B0%E6%9F%93%E8%8D%98_%E8%B1%8A%E5%BE%8C%E9%AB%98%E7%94%B0%E5%B8%82_%2848695731593%29.jpg/120px-%E7%94%B0%E6%9F%93%E8%8D%98_%E8%B1%8A%E5%BE%8C%E9%AB%98%E7%94%B0%E5%B8%82_%2848695731593%29.jpg" decoding="async" width="120" height="74" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/7/73/%E7%94%B0%E6%9F%93%E8%8D%98_%E8%B1%8A%E5%BE%8C%E9%AB%98%E7%94%B0%E5%B8%82_%2848695731593%29.jpg/180px-%E7%94%B0%E6%9F%93%E8%8D%98_%E8%B1%8A%E5%BE%8C%E9%AB%98%E7%94%B0%E5%B8%82_%2848695731593%29.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/7/73/%E7%94%B0%E6%9F%93%E8%8D%98_%E8%B1%8A%E5%BE%8C%E9%AB%98%E7%94%B0%E5%B8%82_%2848695731593%29.jpg/240px-%E7%94%B0%E6%9F%93%E8%8D%98_%E8%B1%8A%E5%BE%8C%E9%AB%98%E7%94%B0%E5%B8%82_%2848695731593%29.jpg 2x" data-file-width="4442" data-file-height="2757" /></a></span></div> <div class="gallerytext">豊後国<a href="/wiki/%E7%94%B0%E6%9F%93%E8%8D%98" title="田染荘">田染荘</a></div> </li> <li class="gallerybox" style="width: 155px"> <div class="thumb" style="width: 150px; height: 150px;"><span typeof="mw:File"><a href="/wiki/%E3%83%95%E3%82%A1%E3%82%A4%E3%83%AB:Jigenin_Izumisano02s3872.jpg" class="mw-file-description" title="和泉国日根荘・慈眼院金堂"><img alt="和泉国日根荘・慈眼院金堂" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/d/d4/Jigenin_Izumisano02s3872.jpg/120px-Jigenin_Izumisano02s3872.jpg" decoding="async" width="120" height="80" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/d/d4/Jigenin_Izumisano02s3872.jpg/180px-Jigenin_Izumisano02s3872.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/d/d4/Jigenin_Izumisano02s3872.jpg/240px-Jigenin_Izumisano02s3872.jpg 2x" data-file-width="3872" data-file-height="2592" /></a></span></div> <div class="gallerytext">和泉国<a href="/wiki/%E6%97%A5%E6%A0%B9%E8%8D%98" title="日根荘">日根荘</a>・<a href="/wiki/%E6%85%88%E7%9C%BC%E9%99%A2" title="慈眼院">慈眼院</a>金堂</div> </li> <li class="gallerybox" style="width: 155px"> <div class="thumb" style="width: 150px; height: 150px;"><span typeof="mw:File"><a href="/wiki/%E3%83%95%E3%82%A1%E3%82%A4%E3%83%AB:%E9%AA%A8%E5%AF%BA%E6%9D%91%E8%8D%98%E5%9C%92%EF%BC%88%E4%B8%80%E9%96%A2%E6%9C%AC%E5%AF%BA%EF%BC%891.jpg" class="mw-file-description" title="陸奥国骨寺村荘"><img alt="陸奥国骨寺村荘" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/2/26/%E9%AA%A8%E5%AF%BA%E6%9D%91%E8%8D%98%E5%9C%92%EF%BC%88%E4%B8%80%E9%96%A2%E6%9C%AC%E5%AF%BA%EF%BC%891.jpg/120px-%E9%AA%A8%E5%AF%BA%E6%9D%91%E8%8D%98%E5%9C%92%EF%BC%88%E4%B8%80%E9%96%A2%E6%9C%AC%E5%AF%BA%EF%BC%891.jpg" decoding="async" width="120" height="90" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/2/26/%E9%AA%A8%E5%AF%BA%E6%9D%91%E8%8D%98%E5%9C%92%EF%BC%88%E4%B8%80%E9%96%A2%E6%9C%AC%E5%AF%BA%EF%BC%891.jpg/180px-%E9%AA%A8%E5%AF%BA%E6%9D%91%E8%8D%98%E5%9C%92%EF%BC%88%E4%B8%80%E9%96%A2%E6%9C%AC%E5%AF%BA%EF%BC%891.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/2/26/%E9%AA%A8%E5%AF%BA%E6%9D%91%E8%8D%98%E5%9C%92%EF%BC%88%E4%B8%80%E9%96%A2%E6%9C%AC%E5%AF%BA%EF%BC%891.jpg/240px-%E9%AA%A8%E5%AF%BA%E6%9D%91%E8%8D%98%E5%9C%92%EF%BC%88%E4%B8%80%E9%96%A2%E6%9C%AC%E5%AF%BA%EF%BC%891.jpg 2x" data-file-width="4320" data-file-height="3240" /></a></span></div> <div class="gallerytext">陸奥国<a href="/wiki/%E9%AA%A8%E5%AF%BA%E6%9D%91%E8%8D%98%E5%9C%92%E9%81%BA%E8%B7%A1" title="骨寺村荘園遺跡">骨寺村荘</a></div> </li> </ul> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="脚注"><span id=".E8.84.9A.E6.B3.A8"></span>脚注</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%E8%8D%98%E5%9C%92_(%E6%97%A5%E6%9C%AC)&action=edit&section=22" title="節を編集: 脚注"><span>編集</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <div class="noprint" style="float:right; font-size:90%;">[<a href="/wiki/Help:%E8%84%9A%E6%B3%A8/%E8%AA%AD%E8%80%85%E5%90%91%E3%81%91" title="Help:脚注/読者向け"><span title="この欄の操作法">脚注の使い方</span></a>]</div> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="注釈"><span id=".E6.B3.A8.E9.87.88"></span>注釈</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%E8%8D%98%E5%9C%92_(%E6%97%A5%E6%9C%AC)&action=edit&section=23" title="節を編集: 注釈"><span>編集</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <div class="reflist" style="list-style-type: decimal;"> <ol class="references"> <li id="cite_note-5"><b><a href="#cite_ref-5">^</a></b> <span class="reference-text">すなわち荘園制が確認できる期間が日本の中世の時期であり、中世における日本国の範囲である。</span> </li> <li id="cite_note-9"><b><a href="#cite_ref-9">^</a></b> <span class="reference-text">日本<a href="/wiki/%E5%BE%8B%E4%BB%A4%E5%88%B6" title="律令制">律令制</a>下の土地制度は、唐の<a href="/wiki/%E5%9D%87%E7%94%B0%E5%88%B6" title="均田制">均田制</a>をもとに構築されていた<sup class="noprint Template-Fact">[<i><a href="/wiki/Wikipedia:%E3%80%8C%E8%A6%81%E5%87%BA%E5%85%B8%E3%80%8D%E3%82%92%E3%82%AF%E3%83%AA%E3%83%83%E3%82%AF%E3%81%95%E3%82%8C%E3%81%9F%E6%96%B9%E3%81%B8" title="Wikipedia:「要出典」をクリックされた方へ"><span title="この記述には信頼できる情報源の提示が求められています。(2021年12月)">要出典</span></a></i>]</sup>。</span> </li> <li id="cite_note-16"><b><a href="#cite_ref-16">^</a></b> <span class="reference-text">当時の日本の耕地の総面積が89万町歩であったことからも100万町歩というのはあまりに広大であり、農民の労役が10日間と極めて短く、報償が勲位や位階であった。</span> </li> <li id="cite_note-20"><b><a href="#cite_ref-20">^</a></b> <span class="reference-text">中には<a href="/wiki/%E5%BF%9C%E7%A5%9E%E5%A4%A9%E7%9A%87" title="応神天皇">応神天皇</a>や<a href="/wiki/%E8%81%96%E5%BE%B3%E5%A4%AA%E5%AD%90" title="聖徳太子">聖徳太子</a>による寄進など、墾田永年私財法どころか<a href="/wiki/%E5%85%AC%E5%9C%B0%E5%85%AC%E6%B0%91%E5%88%B6" title="公地公民制">公地公民制</a>成立以前の由来を主張する荒唐無稽なものも含まれていた<sup class="noprint Template-Fact">[<i><a href="/wiki/Wikipedia:%E3%80%8C%E8%A6%81%E5%87%BA%E5%85%B8%E3%80%8D%E3%82%92%E3%82%AF%E3%83%AA%E3%83%83%E3%82%AF%E3%81%95%E3%82%8C%E3%81%9F%E6%96%B9%E3%81%B8" title="Wikipedia:「要出典」をクリックされた方へ"><span title="この記述には信頼できる情報源の提示が求められています。(2021年12月)">要出典</span></a></i>]</sup>。</span> </li> <li id="cite_note-22"><b><a href="#cite_ref-22">^</a></b> <span class="reference-text">その後、官物は<a href="/wiki/%E5%B9%B4%E8%B2%A2" title="年貢">年貢</a>に、雑役は<a href="/wiki/%E5%85%AC%E4%BA%8B" title="公事">公事</a>になる<sup class="noprint Template-Fact">[<i><a href="/wiki/Wikipedia:%E3%80%8C%E8%A6%81%E5%87%BA%E5%85%B8%E3%80%8D%E3%82%92%E3%82%AF%E3%83%AA%E3%83%83%E3%82%AF%E3%81%95%E3%82%8C%E3%81%9F%E6%96%B9%E3%81%B8" title="Wikipedia:「要出典」をクリックされた方へ"><span title="この記述には信頼できる情報源の提示が求められています。(2021年12月)">要出典</span></a></i>]</sup>。</span> </li> <li id="cite_note-23"><b><a href="#cite_ref-23">^</a></b> <span class="reference-text">この権限は強く、例えば、<a href="/wiki/%E8%8B%A5%E7%8B%AD%E5%9B%BD" title="若狭国">若狭国</a>にあった<a href="/wiki/%E6%91%82%E5%AE%B6" title="摂家">摂関家</a>の荘園が<a href="/wiki/%E5%9B%BD%E5%8F%B8" title="国司">国司</a>に公験不備を指摘され接収され、<a href="/wiki/%E9%96%A2%E7%99%BD" title="関白">関白</a><a href="/wiki/%E8%97%A4%E5%8E%9F%E9%A0%BC%E9%80%9A" title="藤原頼通">藤原頼通</a>も、国司の判断を妥当とした例がある(『<a href="/wiki/%E5%B0%8F%E5%8F%B3%E8%A8%98" title="小右記">小右記</a>』万寿2年9月1日・13日条)。</span> </li> </ol></div> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="出典"><span id=".E5.87.BA.E5.85.B8"></span>出典</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%E8%8D%98%E5%9C%92_(%E6%97%A5%E6%9C%AC)&action=edit&section=24" title="節を編集: 出典"><span>編集</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <div class="reflist" style="list-style-type: decimal;"> <ol class="references"> <li id="cite_note-FOOTNOTE岡野20051-1"><b><a href="#cite_ref-FOOTNOTE岡野20051_1-0">^</a></b> <span class="reference-text"><a href="#CITEREF岡野2005">岡野 2005</a>, p. 1.</span> </li> <li id="cite_note-FOOTNOTE岡野20058–9-2"><b><a href="#cite_ref-FOOTNOTE岡野20058–9_2-0">^</a></b> <span class="reference-text"><a href="#CITEREF岡野2005">岡野 2005</a>, pp. 8–9.</span> </li> <li id="cite_note-FOOTNOTE工藤202216–17-3"><b><a href="#cite_ref-FOOTNOTE工藤202216–17_3-0">^</a></b> <span class="reference-text"><a href="#CITEREF工藤2022">工藤 2022</a>, pp. 16–17.</span> </li> <li id="cite_note-FOOTNOTE佐藤2007114-4"><b><a href="#cite_ref-FOOTNOTE佐藤2007114_4-0">^</a></b> <span class="reference-text"><a href="#CITEREF佐藤2007">佐藤 2007</a>, p. 114.</span> </li> <li id="cite_note-FOOTNOTE『荘園史研究ハンドブック』20133-6"><b><a href="#cite_ref-FOOTNOTE『荘園史研究ハンドブック』20133_6-0">^</a></b> <span class="reference-text"><a href="#CITEREF『荘園史研究ハンドブック』2013">『荘園史研究ハンドブック』 2013</a>, p. 3.</span> </li> <li id="cite_note-FOOTNOTE『荘園史研究ハンドブック』20135-7">^ <a href="#cite_ref-FOOTNOTE『荘園史研究ハンドブック』20135_7-0"><sup><i><b>a</b></i></sup></a> <a href="#cite_ref-FOOTNOTE『荘園史研究ハンドブック』20135_7-1"><sup><i><b>b</b></i></sup></a> <span class="reference-text"><a href="#CITEREF『荘園史研究ハンドブック』2013">『荘園史研究ハンドブック』 2013</a>, p. 5.</span> </li> <li id="cite_note-FOOTNOTE『荘園史研究ハンドブック』20134–5-8"><b><a href="#cite_ref-FOOTNOTE『荘園史研究ハンドブック』20134–5_8-0">^</a></b> <span class="reference-text"><a href="#CITEREF『荘園史研究ハンドブック』2013">『荘園史研究ハンドブック』 2013</a>, pp. 4–5.</span> </li> <li id="cite_note-FOOTNOTE伊藤20216-10"><b><a href="#cite_ref-FOOTNOTE伊藤20216_10-0">^</a></b> <span class="reference-text"><a href="#CITEREF伊藤2021">伊藤 2021</a>, p. 6.</span> </li> <li id="cite_note-FOOTNOTE伊藤20218-11">^ <a href="#cite_ref-FOOTNOTE伊藤20218_11-0"><sup><i><b>a</b></i></sup></a> <a href="#cite_ref-FOOTNOTE伊藤20218_11-1"><sup><i><b>b</b></i></sup></a> <a href="#cite_ref-FOOTNOTE伊藤20218_11-2"><sup><i><b>c</b></i></sup></a> <a href="#cite_ref-FOOTNOTE伊藤20218_11-3"><sup><i><b>d</b></i></sup></a> <span class="reference-text"><a href="#CITEREF伊藤2021">伊藤 2021</a>, p. 8.</span> </li> <li id="cite_note-FOOTNOTE伊藤20217-12">^ <a href="#cite_ref-FOOTNOTE伊藤20217_12-0"><sup><i><b>a</b></i></sup></a> <a href="#cite_ref-FOOTNOTE伊藤20217_12-1"><sup><i><b>b</b></i></sup></a> <span class="reference-text"><a href="#CITEREF伊藤2021">伊藤 2021</a>, p. 7.</span> </li> <li id="cite_note-FOOTNOTE伊藤202111-13">^ <a href="#cite_ref-FOOTNOTE伊藤202111_13-0"><sup><i><b>a</b></i></sup></a> <a href="#cite_ref-FOOTNOTE伊藤202111_13-1"><sup><i><b>b</b></i></sup></a> <a href="#cite_ref-FOOTNOTE伊藤202111_13-2"><sup><i><b>c</b></i></sup></a> <a href="#cite_ref-FOOTNOTE伊藤202111_13-3"><sup><i><b>d</b></i></sup></a> <a href="#cite_ref-FOOTNOTE伊藤202111_13-4"><sup><i><b>e</b></i></sup></a> <span class="reference-text"><a href="#CITEREF伊藤2021">伊藤 2021</a>, p. 11.</span> </li> <li id="cite_note-FOOTNOTE伊藤202112-14">^ <a href="#cite_ref-FOOTNOTE伊藤202112_14-0"><sup><i><b>a</b></i></sup></a> <a href="#cite_ref-FOOTNOTE伊藤202112_14-1"><sup><i><b>b</b></i></sup></a> <a href="#cite_ref-FOOTNOTE伊藤202112_14-2"><sup><i><b>c</b></i></sup></a> <a href="#cite_ref-FOOTNOTE伊藤202112_14-3"><sup><i><b>d</b></i></sup></a> <a href="#cite_ref-FOOTNOTE伊藤202112_14-4"><sup><i><b>e</b></i></sup></a> <a href="#cite_ref-FOOTNOTE伊藤202112_14-5"><sup><i><b>f</b></i></sup></a> <span class="reference-text"><a href="#CITEREF伊藤2021">伊藤 2021</a>, p. 12.</span> </li> <li id="cite_note-15"><b><a href="#cite_ref-15">^</a></b> <span class="reference-text"><cite class="citation web" style="font-style:normal">第2版,日本大百科全書(ニッポニカ), 世界大百科事典. “<a rel="nofollow" class="external text" href="https://kotobank.jp/word/%E7%99%BE%E4%B8%87%E7%94%BA%E9%96%8B%E5%A2%BE%E8%A8%88%E7%94%BB-1199175">百万町開墾計画とは</a>”. <i>コトバンク</i>. <span title="">2021年12月7日</span>閲覧。</cite></span> </li> <li id="cite_note-:0-17">^ <a href="#cite_ref-:0_17-0"><sup><i><b>a</b></i></sup></a> <a href="#cite_ref-:0_17-1"><sup><i><b>b</b></i></sup></a> <a href="#cite_ref-:0_17-2"><sup><i><b>c</b></i></sup></a> <a href="#cite_ref-:0_17-3"><sup><i><b>d</b></i></sup></a> <span class="reference-text"><cite class="citation web" style="font-style:normal">第2版,世界大百科事典内言及, ブリタニカ国際大百科事典 小項目事典,百科事典マイペディア,旺文社日本史事典 三訂版,世界大百科事典. “<a rel="nofollow" class="external text" href="https://kotobank.jp/word/%E4%B8%89%E4%B8%96%E4%B8%80%E8%BA%AB%E6%B3%95-70917">三世一身法とは</a>”. <i>コトバンク</i>. <span title="">2021年12月7日</span>閲覧。</cite></span> </li> <li id="cite_note-FOOTNOTE伊藤202116-18"><b><a href="#cite_ref-FOOTNOTE伊藤202116_18-0">^</a></b> <span class="reference-text"><a href="#CITEREF伊藤2021">伊藤 2021</a>, p. 16.</span> </li> <li id="cite_note-FOOTNOTE伊藤202117-19">^ <a href="#cite_ref-FOOTNOTE伊藤202117_19-0"><sup><i><b>a</b></i></sup></a> <a href="#cite_ref-FOOTNOTE伊藤202117_19-1"><sup><i><b>b</b></i></sup></a> <a href="#cite_ref-FOOTNOTE伊藤202117_19-2"><sup><i><b>c</b></i></sup></a> <a href="#cite_ref-FOOTNOTE伊藤202117_19-3"><sup><i><b>d</b></i></sup></a> <span class="reference-text"><a href="#CITEREF伊藤2021">伊藤 2021</a>, p. 17.</span> </li> <li id="cite_note-FOOTNOTE保立2015第1章_平安時代の国家と荘園制-21"><b><a href="#cite_ref-FOOTNOTE保立2015第1章_平安時代の国家と荘園制_21-0">^</a></b> <span class="reference-text"><a href="#CITEREF保立2015">保立 2015</a>, 第1章 平安時代の国家と荘園制.</span> </li> <li id="cite_note-FOOTNOTE坂本201515-24"><b><a href="#cite_ref-FOOTNOTE坂本201515_24-0">^</a></b> <span class="reference-text"><a href="#CITEREF坂本2015">坂本 2015</a>, p. 15.</span> </li> <li id="cite_note-FOOTNOTE佐藤2007108-25"><b><a href="#cite_ref-FOOTNOTE佐藤2007108_25-0">^</a></b> <span class="reference-text"><a href="#CITEREF佐藤2007">佐藤 2007</a>, p. 108.</span> </li> <li id="cite_note-FOOTNOTE守田202315-26">^ <a href="#cite_ref-FOOTNOTE守田202315_26-0"><sup><i><b>a</b></i></sup></a> <a href="#cite_ref-FOOTNOTE守田202315_26-1"><sup><i><b>b</b></i></sup></a> <a href="#cite_ref-FOOTNOTE守田202315_26-2"><sup><i><b>c</b></i></sup></a> <a href="#cite_ref-FOOTNOTE守田202315_26-3"><sup><i><b>d</b></i></sup></a> <span class="reference-text"><a href="#CITEREF守田2023">守田 2023</a>, p. 15.</span> </li> <li id="cite_note-FOOTNOTE『荘園史研究ハンドブック』201366‐67-27"><b><a href="#cite_ref-FOOTNOTE『荘園史研究ハンドブック』201366‐67_27-0">^</a></b> <span class="reference-text"><a href="#CITEREF『荘園史研究ハンドブック』2013">『荘園史研究ハンドブック』 2013</a>, pp. 66‐67.</span> </li> <li id="cite_note-28"><b><a href="#cite_ref-28">^</a></b> <span class="reference-text"><cite style="font-style:normal" class="citation journal" id="CITEREF日髙勝博2015">日髙勝博「教室レポート 荘園制をいかに教えるか : 荘園公領制の教材化試案」『歴史と地理』第687号、山川出版社、2015年、15‐18。</cite><span class="Z3988" title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&rft.genre=article&rft.atitle=%E6%95%99%E5%AE%A4%E3%83%AC%E3%83%9D%E3%83%BC%E3%83%88+%E8%8D%98%E5%9C%92%E5%88%B6%E3%82%92%E3%81%84%E3%81%8B%E3%81%AB%E6%95%99%E3%81%88%E3%82%8B%E3%81%8B+%3A+%E8%8D%98%E5%9C%92%E5%85%AC%E9%A0%98%E5%88%B6%E3%81%AE%E6%95%99%E6%9D%90%E5%8C%96%E8%A9%A6%E6%A1%88&rft.jtitle=%E6%AD%B4%E5%8F%B2%E3%81%A8%E5%9C%B0%E7%90%86&rft.aulast=%E6%97%A5%E9%AB%99%E5%8B%9D%E5%8D%9A&rft.au=%E6%97%A5%E9%AB%99%E5%8B%9D%E5%8D%9A&rft.date=2015&rft.issue=687&rft.pages=15%E2%80%9018&rft.pub=%E5%B1%B1%E5%B7%9D%E5%87%BA%E7%89%88%E7%A4%BE&rfr_id=info:sid/ja.wikipedia.org:%E8%8D%98%E5%9C%92_(%E6%97%A5%E6%9C%AC)"><span style="display: none;"> </span></span></span> </li> <li id="cite_note-FOOTNOTE西田20219–10-29"><b><a href="#cite_ref-FOOTNOTE西田20219–10_29-0">^</a></b> <span class="reference-text"><a href="#CITEREF西田2021">西田 2021</a>, pp. 9–10.</span> </li> <li id="cite_note-FOOTNOTE西田202110-30"><b><a href="#cite_ref-FOOTNOTE西田202110_30-0">^</a></b> <span class="reference-text"><a href="#CITEREF西田2021">西田 2021</a>, p. 10.</span> </li> <li id="cite_note-FOOTNOTE工藤2022028‐029-31">^ <a href="#cite_ref-FOOTNOTE工藤2022028‐029_31-0"><sup><i><b>a</b></i></sup></a> <a href="#cite_ref-FOOTNOTE工藤2022028‐029_31-1"><sup><i><b>b</b></i></sup></a> <span class="reference-text"><a href="#CITEREF工藤2022">工藤 2022</a>, pp. 028‐029.</span> </li> <li id="cite_note-FOOTNOTE伊藤202190‐91-32"><b><a href="#cite_ref-FOOTNOTE伊藤202190‐91_32-0">^</a></b> <span class="reference-text"><a href="#CITEREF伊藤2021">伊藤 2021</a>, pp. 90‐91.</span> </li> <li id="cite_note-FOOTNOTE『荘園史研究ハンドブック』201380-33"><b><a href="#cite_ref-FOOTNOTE『荘園史研究ハンドブック』201380_33-0">^</a></b> <span class="reference-text"><a href="#CITEREF『荘園史研究ハンドブック』2013">『荘園史研究ハンドブック』 2013</a>, p. 80.</span> </li> <li id="cite_note-FOOTNOTE佐藤2007108–109-34"><b><a href="#cite_ref-FOOTNOTE佐藤2007108–109_34-0">^</a></b> <span class="reference-text"><a href="#CITEREF佐藤2007">佐藤 2007</a>, pp. 108–109.</span> </li> <li id="cite_note-FOOTNOTE岡野20056–7-35"><b><a href="#cite_ref-FOOTNOTE岡野20056–7_35-0">^</a></b> <span class="reference-text"><a href="#CITEREF岡野2005">岡野 2005</a>, pp. 6–7.</span> </li> <li id="cite_note-FOOTNOTE坂本201521–22-36"><b><a href="#cite_ref-FOOTNOTE坂本201521–22_36-0">^</a></b> <span class="reference-text"><a href="#CITEREF坂本2015">坂本 2015</a>, pp. 21–22.</span> </li> <li id="cite_note-37"><b><a href="#cite_ref-37">^</a></b> <span class="reference-text"><cite style="font-style:normal" class="citation journal" id="CITEREF廣田浩治2013">廣田浩治「インタビューによせて」『Link : 地域・大学・文化 : 神戸大学大学院人文学研究科地域連携センター年報』第5巻、神戸大学大学院人文学研究科地域連携センター、2013年、61頁。</cite><span class="Z3988" title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&rft.genre=article&rft.atitle=%E3%82%A4%E3%83%B3%E3%82%BF%E3%83%93%E3%83%A5%E3%83%BC%E3%81%AB%E3%82%88%E3%81%9B%E3%81%A6&rft.jtitle=Link+%3A+%E5%9C%B0%E5%9F%9F%E3%83%BB%E5%A4%A7%E5%AD%A6%E3%83%BB%E6%96%87%E5%8C%96+%3A+%E7%A5%9E%E6%88%B8%E5%A4%A7%E5%AD%A6%E5%A4%A7%E5%AD%A6%E9%99%A2%E4%BA%BA%E6%96%87%E5%AD%A6%E7%A0%94%E7%A9%B6%E7%A7%91%E5%9C%B0%E5%9F%9F%E9%80%A3%E6%90%BA%E3%82%BB%E3%83%B3%E3%82%BF%E3%83%BC%E5%B9%B4%E5%A0%B1&rft.aulast=%E5%BB%A3%E7%94%B0%E6%B5%A9%E6%B2%BB&rft.au=%E5%BB%A3%E7%94%B0%E6%B5%A9%E6%B2%BB&rft.date=2013&rft.volume=5&rft.pages=61%E9%A0%81&rft.pub=%E7%A5%9E%E6%88%B8%E5%A4%A7%E5%AD%A6%E5%A4%A7%E5%AD%A6%E9%99%A2%E4%BA%BA%E6%96%87%E5%AD%A6%E7%A0%94%E7%A9%B6%E7%A7%91%E5%9C%B0%E5%9F%9F%E9%80%A3%E6%90%BA%E3%82%BB%E3%83%B3%E3%82%BF%E3%83%BC&rfr_id=info:sid/ja.wikipedia.org:%E8%8D%98%E5%9C%92_(%E6%97%A5%E6%9C%AC)"><span style="display: none;"> </span></span></span> </li> <li id="cite_note-38"><b><a href="#cite_ref-38">^</a></b> <span class="reference-text"><cite style="font-style:normal" class="citation journal" id="CITEREF古澤直人2005">古澤直人「高橋一樹著, 『中世荘園制と鎌倉幕府』」『史学雑誌』第114巻第8号、史学会、2005年、104頁、<style data-mw-deduplicate="TemplateStyles:r101121245">.mw-parser-output cite.citation{font-style:inherit;word-wrap:break-word}.mw-parser-output .citation q{quotes:"\"""\"""'""'"}.mw-parser-output .citation.cs-ja1 q,.mw-parser-output .citation.cs-ja2 q{quotes:"「""」""『""』"}.mw-parser-output .citation:target{background-color:rgba(0,127,255,0.133)}.mw-parser-output .id-lock-free a,.mw-parser-output .citation .cs1-lock-free a{background:url("//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/6/65/Lock-green.svg")right 0.1em center/9px no-repeat}.mw-parser-output .id-lock-limited a,.mw-parser-output .id-lock-registration a,.mw-parser-output .citation .cs1-lock-limited a,.mw-parser-output .citation .cs1-lock-registration a{background:url("//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/d/d6/Lock-gray-alt-2.svg")right 0.1em center/9px no-repeat}.mw-parser-output .id-lock-subscription a,.mw-parser-output .citation .cs1-lock-subscription a{background:url("//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/a/aa/Lock-red-alt-2.svg")right 0.1em center/9px no-repeat}.mw-parser-output .cs1-ws-icon a{background:url("//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/4/4c/Wikisource-logo.svg")right 0.1em center/12px no-repeat}.mw-parser-output .cs1-code{color:inherit;background:inherit;border:none;padding:inherit}.mw-parser-output .cs1-hidden-error{display:none;color:var(--color-error,#d33)}.mw-parser-output .cs1-visible-error{color:var(--color-error,#d33)}.mw-parser-output .cs1-maint{display:none;color:var(--color-success,#3a3);margin-left:0.3em}.mw-parser-output .cs1-format{font-size:95%}.mw-parser-output .cs1-kern-left{padding-left:0.2em}.mw-parser-output .cs1-kern-right{padding-right:0.2em}.mw-parser-output .citation .mw-selflink{font-weight:inherit}</style><a href="/wiki/NAID_(%E8%AD%98%E5%88%A5%E5%AD%90)" class="mw-redirect" title="NAID (識別子)">NAID</a> <a rel="nofollow" class="external text" href="https://ci.nii.ac.jp/naid/110009691370">110009691370</a>。</cite><span class="Z3988" title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&rft.genre=article&rft.atitle=%E9%AB%98%E6%A9%8B%E4%B8%80%E6%A8%B9%E8%91%97%2C+%E3%80%8E%E4%B8%AD%E4%B8%96%E8%8D%98%E5%9C%92%E5%88%B6%E3%81%A8%E9%8E%8C%E5%80%89%E5%B9%95%E5%BA%9C%E3%80%8F&rft.jtitle=%E5%8F%B2%E5%AD%A6%E9%9B%91%E8%AA%8C&rft.aulast=%E5%8F%A4%E6%BE%A4%E7%9B%B4%E4%BA%BA&rft.au=%E5%8F%A4%E6%BE%A4%E7%9B%B4%E4%BA%BA&rft.date=2005&rft.volume=114&rft.issue=8&rft.pages=104%E9%A0%81&rft.pub=%E5%8F%B2%E5%AD%A6%E4%BC%9A&rft_dat=naid/110009691370&rfr_id=info:sid/ja.wikipedia.org:%E8%8D%98%E5%9C%92_(%E6%97%A5%E6%9C%AC)"><span style="display: none;"> </span></span></span> </li> <li id="cite_note-FOOTNOTE佐藤2007106-39"><b><a href="#cite_ref-FOOTNOTE佐藤2007106_39-0">^</a></b> <span class="reference-text"><a href="#CITEREF佐藤2007">佐藤 2007</a>, p. 106.</span> </li> <li id="cite_note-FOOTNOTE伊藤201015–17,_479–482-40"><b><a href="#cite_ref-FOOTNOTE伊藤201015–17,_479–482_40-0">^</a></b> <span class="reference-text"><a href="#CITEREF伊藤2010">伊藤 2010</a>, pp. 15–17, 479–482.</span> </li> <li id="cite_note-41"><b><a href="#cite_ref-41">^</a></b> <span class="reference-text"><cite style="font-style:normal" class="citation journal" id="CITEREF渡邊太祐2011">渡邊太祐「中世後期の交通事情と荘園年貢 : 備中国新見荘を事例として」『交通史研究』第75巻、交通史学会、2011年、15‐16。</cite><span class="Z3988" title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&rft.genre=article&rft.atitle=%E4%B8%AD%E4%B8%96%E5%BE%8C%E6%9C%9F%E3%81%AE%E4%BA%A4%E9%80%9A%E4%BA%8B%E6%83%85%E3%81%A8%E8%8D%98%E5%9C%92%E5%B9%B4%E8%B2%A2+%3A+%E5%82%99%E4%B8%AD%E5%9B%BD%E6%96%B0%E8%A6%8B%E8%8D%98%E3%82%92%E4%BA%8B%E4%BE%8B%E3%81%A8%E3%81%97%E3%81%A6&rft.jtitle=%E4%BA%A4%E9%80%9A%E5%8F%B2%E7%A0%94%E7%A9%B6&rft.aulast=%E6%B8%A1%E9%82%8A%E5%A4%AA%E7%A5%90&rft.au=%E6%B8%A1%E9%82%8A%E5%A4%AA%E7%A5%90&rft.date=2011&rft.volume=75&rft.pages=15%E2%80%9016&rft.pub=%E4%BA%A4%E9%80%9A%E5%8F%B2%E5%AD%A6%E4%BC%9A&rfr_id=info:sid/ja.wikipedia.org:%E8%8D%98%E5%9C%92_(%E6%97%A5%E6%9C%AC)"><span style="display: none;"> </span></span> </span> </li> <li id="cite_note-42"><b><a href="#cite_ref-42">^</a></b> <span class="reference-text">『室町は今日もハードボイルド 日本中世のアナーキーな世界』、清水克行、2021年6月発行、新潮社、P229</span> </li> <li id="cite_note-43"><b><a href="#cite_ref-43">^</a></b> <span class="reference-text"><cite style="font-style:normal" class="citation journal" id="CITEREF畠山亮2001">畠山亮「中世後期村落に於ける領主についての一考察」『法制史研究』第2001巻第51号、法制史学会、2001年、11頁。</cite><span class="Z3988" title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&rft.genre=article&rft.atitle=%E4%B8%AD%E4%B8%96%E5%BE%8C%E6%9C%9F%E6%9D%91%E8%90%BD%E3%81%AB%E6%96%BC%E3%81%91%E3%82%8B%E9%A0%98%E4%B8%BB%E3%81%AB%E3%81%A4%E3%81%84%E3%81%A6%E3%81%AE%E4%B8%80%E8%80%83%E5%AF%9F&rft.jtitle=%E6%B3%95%E5%88%B6%E5%8F%B2%E7%A0%94%E7%A9%B6&rft.aulast=%E7%95%A0%E5%B1%B1%E4%BA%AE&rft.au=%E7%95%A0%E5%B1%B1%E4%BA%AE&rft.date=2001&rft.volume=2001&rft.issue=51&rft.pages=11%E9%A0%81&rft.pub=%E6%B3%95%E5%88%B6%E5%8F%B2%E5%AD%A6%E4%BC%9A&rfr_id=info:sid/ja.wikipedia.org:%E8%8D%98%E5%9C%92_(%E6%97%A5%E6%9C%AC)"><span style="display: none;"> </span></span></span> </li> <li id="cite_note-FOOTNOTE鍛代202342-44"><b><a href="#cite_ref-FOOTNOTE鍛代202342_44-0">^</a></b> <span class="reference-text"><a href="#CITEREF鍛代2023">鍛代 2023</a>, p. 42.</span> </li> <li id="cite_note-FOOTNOTE鍛代202345–46-45"><b><a href="#cite_ref-FOOTNOTE鍛代202345–46_45-0">^</a></b> <span class="reference-text"><a href="#CITEREF鍛代2023">鍛代 2023</a>, pp. 45–46.</span> </li> <li id="cite_note-FOOTNOTE神田2008-46"><b><a href="#cite_ref-FOOTNOTE神田2008_46-0">^</a></b> <span class="reference-text"><a href="#CITEREF神田2008">神田 2008</a>.</span> </li> <li id="cite_note-FOOTNOTE梅野川野199027-47"><b><a href="#cite_ref-FOOTNOTE梅野川野199027_47-0">^</a></b> <span class="reference-text"><a href="#CITEREF梅野川野1990">梅野 & 川野 1990</a>, p. 27.</span> </li> <li id="cite_note-48"><b><a href="#cite_ref-48">^</a></b> <span class="reference-text"><cite style="font-style:normal" class="citation journal">新出, 高久「<a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20210919112531/https://www.teikokushoin.co.jp/journals/history_japan/index_004_201711.html">寄進地系荘園をどうとらえるか</a>」『日本史かわら版』第4号、帝国書院、2017年11月、8頁、 <a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.teikokushoin.co.jp/journals/history_japan/index_004_201711.html">オリジナル</a>の2022年1月26日時点におけるアーカイブ。</cite><span class="Z3988" title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&rft.genre=article&rft.atitle=%E5%AF%84%E9%80%B2%E5%9C%B0%E7%B3%BB%E8%8D%98%E5%9C%92%E3%82%92%E3%81%A9%E3%81%86%E3%81%A8%E3%82%89%E3%81%88%E3%82%8B%E3%81%8B&rft.jtitle=%E6%97%A5%E6%9C%AC%E5%8F%B2%E3%81%8B%E3%82%8F%E3%82%89%E7%89%88&rft.aulast=%E6%96%B0%E5%87%BA&rft.aufirst=%E9%AB%98%E4%B9%85&rft.au=%E6%96%B0%E5%87%BA%2C%26%2332%3B%E9%AB%98%E4%B9%85&rft.issue=4&rft.pages=8%E9%A0%81&rft.pub=%E5%B8%9D%E5%9B%BD%E6%9B%B8%E9%99%A2&rft_id=https%3A%2F%2Fweb.archive.org%2Fweb%2F20210919112531%2Fhttps%3A%2F%2Fwww.teikokushoin.co.jp%2Fjournals%2Fhistory_japan%2Findex_004_201711.html&rfr_id=info:sid/ja.wikipedia.org:%E8%8D%98%E5%9C%92_(%E6%97%A5%E6%9C%AC)"><span style="display: none;"> </span></span></span> </li> </ol></div> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="参考文献"><span id=".E5.8F.82.E8.80.83.E6.96.87.E7.8C.AE"></span>参考文献</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%E8%8D%98%E5%9C%92_(%E6%97%A5%E6%9C%AC)&action=edit&section=25" title="節を編集: 参考文献"><span>編集</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <ul><li><cite style="font-style:normal" class="citation book" id="CITEREF伊藤2010"><a href="/wiki/%E4%BC%8A%E8%97%A4%E4%BF%8A%E4%B8%80" title="伊藤俊一">伊藤, 俊一</a>『室町期荘園制の研究』塙書房、2010年。<link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r101121245"><a href="/wiki/ISBN" title="ISBN">ISBN</a> <a href="/wiki/%E7%89%B9%E5%88%A5:%E6%96%87%E7%8C%AE%E8%B3%87%E6%96%99/9784827312386" title="特別:文献資料/9784827312386">9784827312386</a>。</cite><span class="Z3988" title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=book&rft.btitle=%E5%AE%A4%E7%94%BA%E6%9C%9F%E8%8D%98%E5%9C%92%E5%88%B6%E3%81%AE%E7%A0%94%E7%A9%B6&rft.aulast=%E4%BC%8A%E8%97%A4&rft.aufirst=%E4%BF%8A%E4%B8%80&rft.au=%E4%BC%8A%E8%97%A4%2C%26%2332%3B%E4%BF%8A%E4%B8%80&rft.date=2010&rft.pub=%E5%A1%99%E6%9B%B8%E6%88%BF&rft.isbn=9784827312386&rfr_id=info:sid/ja.wikipedia.org:%E8%8D%98%E5%9C%92_(%E6%97%A5%E6%9C%AC)"><span style="display: none;"> </span></span></li> <li><cite style="font-style:normal" class="citation book" id="CITEREF伊藤2021">伊藤, 俊一『荘園 : 墾田永年私財法から応仁の乱まで』中央公論新社、2021年。<link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r101121245"><a href="/wiki/ISBN" title="ISBN">ISBN</a> <a href="/wiki/%E7%89%B9%E5%88%A5:%E6%96%87%E7%8C%AE%E8%B3%87%E6%96%99/9784121026620" title="特別:文献資料/9784121026620">9784121026620</a>。</cite><span class="Z3988" title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=book&rft.btitle=%E8%8D%98%E5%9C%92+%3A+%E5%A2%BE%E7%94%B0%E6%B0%B8%E5%B9%B4%E7%A7%81%E8%B2%A1%E6%B3%95%E3%81%8B%E3%82%89%E5%BF%9C%E4%BB%81%E3%81%AE%E4%B9%B1%E3%81%BE%E3%81%A7&rft.aulast=%E4%BC%8A%E8%97%A4&rft.aufirst=%E4%BF%8A%E4%B8%80&rft.au=%E4%BC%8A%E8%97%A4%2C%26%2332%3B%E4%BF%8A%E4%B8%80&rft.date=2021&rft.pub=%E4%B8%AD%E5%A4%AE%E5%85%AC%E8%AB%96%E6%96%B0%E7%A4%BE&rft.isbn=9784121026620&rfr_id=info:sid/ja.wikipedia.org:%E8%8D%98%E5%9C%92_(%E6%97%A5%E6%9C%AC)"><span style="display: none;"> </span></span></li> <li><cite style="font-style:normal" class="citation journal" id="CITEREF梅野川野1990">梅野, 正信、川野, 恭司「日本史教育における「荘園」制学習の考察」『鹿児島大学教育学部研究紀要. 教育科学編』第41巻、1990年3月15日、25-45頁、<link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r101121245"><a href="/wiki/Hdl_(%E8%AD%98%E5%88%A5%E5%AD%90)" class="mw-redirect" title="Hdl (識別子)">hdl</a>:<span><a rel="nofollow" class="external text" href="//hdl.handle.net/https%3A%2F%2Fhdl.handle.net%2F10232%2F6751">https://hdl.handle.net/10232/6751</a></span>、<link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r101121245"><a href="/wiki/ISSN" title="ISSN">ISSN</a> <a rel="nofollow" class="external text" href="https://search.worldcat.org/ja/search?fq=x0:jrnl&q=n2:09136606">09136606</a>。</cite><span class="Z3988" title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&rft.genre=article&rft.atitle=%E6%97%A5%E6%9C%AC%E5%8F%B2%E6%95%99%E8%82%B2%E3%81%AB%E3%81%8A%E3%81%91%E3%82%8B%E3%80%8C%E8%8D%98%E5%9C%92%E3%80%8D%E5%88%B6%E5%AD%A6%E7%BF%92%E3%81%AE%E8%80%83%E5%AF%9F&rft.jtitle=%E9%B9%BF%E5%85%90%E5%B3%B6%E5%A4%A7%E5%AD%A6%E6%95%99%E8%82%B2%E5%AD%A6%E9%83%A8%E7%A0%94%E7%A9%B6%E7%B4%80%E8%A6%81.+%E6%95%99%E8%82%B2%E7%A7%91%E5%AD%A6%E7%B7%A8&rft.aulast=%E6%A2%85%E9%87%8E&rft.aufirst=%E6%AD%A3%E4%BF%A1&rft.au=%E6%A2%85%E9%87%8E%2C%26%2332%3B%E6%AD%A3%E4%BF%A1&rft.au=%E5%B7%9D%E9%87%8E%2C%26%2332%3B%E6%81%AD%E5%8F%B8&rft.date=1990-03-15&rft.volume=41&rft.pages=25-45%E9%A0%81&rft_id=info:hdl/https%3A%2F%2Fhdl.handle.net%2F10232%2F6751&rft.issn=09136606&rfr_id=info:sid/ja.wikipedia.org:%E8%8D%98%E5%9C%92_(%E6%97%A5%E6%9C%AC)"><span style="display: none;"> </span></span></li> <li><cite style="font-style:normal" class="citation journal" id="CITEREF岡野2005">岡野, 友彦「<a rel="nofollow" class="external text" href="https://kogakkan.repo.nii.ac.jp/records/151">日本の荘園はなぜ教えにくいか</a>」『歴史研究』第51号、愛知教育大学歴史学会、2005年3月、1-14頁、<link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r101121245"><a href="/wiki/ISSN" title="ISSN">ISSN</a> <a rel="nofollow" class="external text" href="https://search.worldcat.org/ja/search?fq=x0:jrnl&q=n2:02879948">02879948</a>、<link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r101121245"><a href="/wiki/NAID_(%E8%AD%98%E5%88%A5%E5%AD%90)" class="mw-redirect" title="NAID (識別子)">NAID</a> <a rel="nofollow" class="external text" href="https://ci.nii.ac.jp/naid/40007112750">40007112750</a>。</cite><span class="Z3988" title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&rft.genre=article&rft.atitle=%E6%97%A5%E6%9C%AC%E3%81%AE%E8%8D%98%E5%9C%92%E3%81%AF%E3%81%AA%E3%81%9C%E6%95%99%E3%81%88%E3%81%AB%E3%81%8F%E3%81%84%E3%81%8B&rft.jtitle=%E6%AD%B4%E5%8F%B2%E7%A0%94%E7%A9%B6&rft.aulast=%E5%B2%A1%E9%87%8E&rft.aufirst=%E5%8F%8B%E5%BD%A6&rft.au=%E5%B2%A1%E9%87%8E%2C%26%2332%3B%E5%8F%8B%E5%BD%A6&rft.issue=51&rft.pages=1-14%E9%A0%81&rft.pub=%E6%84%9B%E7%9F%A5%E6%95%99%E8%82%B2%E5%A4%A7%E5%AD%A6%E6%AD%B4%E5%8F%B2%E5%AD%A6%E4%BC%9A&rft.issn=02879948&rft_dat=naid/40007112750&rft_id=https%3A%2F%2Fkogakkan.repo.nii.ac.jp%2Frecords%2F151&rfr_id=info:sid/ja.wikipedia.org:%E8%8D%98%E5%9C%92_(%E6%97%A5%E6%9C%AC)"><span style="display: none;"> </span></span></li> <li><cite style="font-style:normal" class="citation book" id="CITEREF神田2008">神田, 千里『信長と石山合戦―中世の信仰と一揆―』吉川弘文館〈歴史文化セレクション〉、2008年。<link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r101121245"><a href="/wiki/ISBN" title="ISBN">ISBN</a> <a href="/wiki/%E7%89%B9%E5%88%A5:%E6%96%87%E7%8C%AE%E8%B3%87%E6%96%99/9784642063470" title="特別:文献資料/9784642063470">9784642063470</a>。</cite><span class="Z3988" title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=book&rft.btitle=%E4%BF%A1%E9%95%B7%E3%81%A8%E7%9F%B3%E5%B1%B1%E5%90%88%E6%88%A6%E2%80%95%E4%B8%AD%E4%B8%96%E3%81%AE%E4%BF%A1%E4%BB%B0%E3%81%A8%E4%B8%80%E6%8F%86%E2%80%95&rft.aulast=%E7%A5%9E%E7%94%B0&rft.aufirst=%E5%8D%83%E9%87%8C&rft.au=%E7%A5%9E%E7%94%B0%2C%26%2332%3B%E5%8D%83%E9%87%8C&rft.date=2008&rft.series=%E6%AD%B4%E5%8F%B2%E6%96%87%E5%8C%96%E3%82%BB%E3%83%AC%E3%82%AF%E3%82%B7%E3%83%A7%E3%83%B3&rft.pub=%E5%90%89%E5%B7%9D%E5%BC%98%E6%96%87%E9%A4%A8&rft.isbn=9784642063470&rfr_id=info:sid/ja.wikipedia.org:%E8%8D%98%E5%9C%92_(%E6%97%A5%E6%9C%AC)"><span style="display: none;"> </span></span></li> <li><cite style="font-style:normal" class="citation journal" id="CITEREF鍛代2023">鍛代, 敏雄「戦国時代の石清水八幡宮領荘園」『東北福祉大学芹沢銈介美術工芸館年報』第14号、東北福祉大学芹沢銈介美術工芸館、2023年、45-46頁、<a href="/wiki/Doi_(%E8%AD%98%E5%88%A5%E5%AD%90)" class="mw-redirect" title="Doi (識別子)">doi</a>:<a rel="nofollow" class="external text" href="https://doi.org/10.57314%2F0002000040">10.57314/0002000040</a>、<link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r101121245"><a href="/wiki/ISSN" title="ISSN">ISSN</a> <a rel="nofollow" class="external text" href="https://search.worldcat.org/ja/search?fq=x0:jrnl&q=n2:2186-2699">2186-2699</a>。</cite><span class="Z3988" title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&rft.genre=article&rft.atitle=%E6%88%A6%E5%9B%BD%E6%99%82%E4%BB%A3%E3%81%AE%E7%9F%B3%E6%B8%85%E6%B0%B4%E5%85%AB%E5%B9%A1%E5%AE%AE%E9%A0%98%E8%8D%98%E5%9C%92&rft.jtitle=%E6%9D%B1%E5%8C%97%E7%A6%8F%E7%A5%89%E5%A4%A7%E5%AD%A6%E8%8A%B9%E6%B2%A2%E9%8A%88%E4%BB%8B%E7%BE%8E%E8%A1%93%E5%B7%A5%E8%8A%B8%E9%A4%A8%E5%B9%B4%E5%A0%B1&rft.aulast=%E9%8D%9B%E4%BB%A3&rft.aufirst=%E6%95%8F%E9%9B%84&rft.au=%E9%8D%9B%E4%BB%A3%2C%26%2332%3B%E6%95%8F%E9%9B%84&rft.date=2023&rft.issue=14&rft.pages=45-46%E9%A0%81&rft.pub=%E6%9D%B1%E5%8C%97%E7%A6%8F%E7%A5%89%E5%A4%A7%E5%AD%A6%E8%8A%B9%E6%B2%A2%E9%8A%88%E4%BB%8B%E7%BE%8E%E8%A1%93%E5%B7%A5%E8%8A%B8%E9%A4%A8&rft_id=info:doi/10.57314%2F0002000040&rft.issn=2186-2699&rfr_id=info:sid/ja.wikipedia.org:%E8%8D%98%E5%9C%92_(%E6%97%A5%E6%9C%AC)"><span style="display: none;"> </span></span></li> <li><cite style="font-style:normal" class="citation book" id="CITEREF工藤1978">工藤, 敬一『荘園の人々』教育社歴史新書、1978年。<a href="/wiki/%E5%9B%BD%E7%AB%8B%E5%9B%BD%E4%BC%9A%E5%9B%B3%E6%9B%B8%E9%A4%A8%E3%82%AA%E3%83%B3%E3%83%A9%E3%82%A4%E3%83%B3" class="mw-redirect" title="国立国会図書館オンライン">国立国会図書館書誌ID</a>:<link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r101121245"><a rel="nofollow" class="external text" href="//id.ndl.go.jp/bib/000001395242">000001395242</a>。</cite><span class="Z3988" title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=book&rft.btitle=%E8%8D%98%E5%9C%92%E3%81%AE%E4%BA%BA%E3%80%85&rft.aulast=%E5%B7%A5%E8%97%A4&rft.aufirst=%E6%95%AC%E4%B8%80&rft.au=%E5%B7%A5%E8%97%A4%2C%26%2332%3B%E6%95%AC%E4%B8%80&rft.date=1978&rft.pub=%E6%95%99%E8%82%B2%E7%A4%BE%E6%AD%B4%E5%8F%B2%E6%96%B0%E6%9B%B8&rfr_id=info:sid/ja.wikipedia.org:%E8%8D%98%E5%9C%92_(%E6%97%A5%E6%9C%AC)"><span style="display: none;"> </span></span> <ul><li>(再刊)<cite style="font-style:normal" class="citation book" id="CITEREF工藤2022">工藤, 敬一『荘園の人々』筑摩書房、2022年。<link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r101121245"><a href="/wiki/ISBN" title="ISBN">ISBN</a> <a href="/wiki/%E7%89%B9%E5%88%A5:%E6%96%87%E7%8C%AE%E8%B3%87%E6%96%99/9784480510945" title="特別:文献資料/9784480510945">9784480510945</a>。</cite><span class="Z3988" title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=book&rft.btitle=%E8%8D%98%E5%9C%92%E3%81%AE%E4%BA%BA%E3%80%85&rft.aulast=%E5%B7%A5%E8%97%A4&rft.aufirst=%E6%95%AC%E4%B8%80&rft.au=%E5%B7%A5%E8%97%A4%2C%26%2332%3B%E6%95%AC%E4%B8%80&rft.date=2022&rft.pub=%E7%AD%91%E6%91%A9%E6%9B%B8%E6%88%BF&rft.isbn=9784480510945&rfr_id=info:sid/ja.wikipedia.org:%E8%8D%98%E5%9C%92_(%E6%97%A5%E6%9C%AC)"><span style="display: none;"> </span></span></li></ul></li> <li><cite style="font-style:normal" class="citation journal" id="CITEREF坂本2015">坂本, 賞三(著)、広島大学学校教育学部下向井研究室(編)「<a rel="nofollow" class="external text" href="https://doi.org/10.15027/42861">荘園制成立のいくつかの間題</a>」『史人』第6号、2015年、<a href="/wiki/Doi_(%E8%AD%98%E5%88%A5%E5%AD%90)" class="mw-redirect" title="Doi (識別子)">doi</a>:<a rel="nofollow" class="external text" href="https://doi.org/10.15027%2F42861">10.15027/42861</a>。</cite><span class="Z3988" title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&rft.genre=article&rft.atitle=%E8%8D%98%E5%9C%92%E5%88%B6%E6%88%90%E7%AB%8B%E3%81%AE%E3%81%84%E3%81%8F%E3%81%A4%E3%81%8B%E3%81%AE%E9%96%93%E9%A1%8C&rft.jtitle=%E5%8F%B2%E4%BA%BA&rft.aulast=%E5%9D%82%E6%9C%AC&rft.aufirst=%E8%B3%9E%E4%B8%89&rft.au=%E5%9D%82%E6%9C%AC%2C%26%2332%3B%E8%B3%9E%E4%B8%89&rft.issue=6&rft_id=info:doi/10.15027%2F42861&rft_id=https%3A%2F%2Fdoi.org%2F10.15027%2F42861&rfr_id=info:sid/ja.wikipedia.org:%E8%8D%98%E5%9C%92_(%E6%97%A5%E6%9C%AC)"><span style="display: none;"> </span></span></li> <li><cite style="font-style:normal" class="citation journal" id="CITEREF佐藤2007">佐藤, 泰弘(著)、史学研究会(編)「荘園制の二冊をめぐって : 日本中世荘園史研究の一側面」『史林』第80巻第3号、2007年、<a href="/wiki/Doi_(%E8%AD%98%E5%88%A5%E5%AD%90)" class="mw-redirect" title="Doi (識別子)">doi</a>:<a rel="nofollow" class="external text" href="https://doi.org/10.14989%2Fshirin_90_491">10.14989/shirin_90_491</a>。</cite><span class="Z3988" title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&rft.genre=article&rft.atitle=%E8%8D%98%E5%9C%92%E5%88%B6%E3%81%AE%E4%BA%8C%E5%86%8A%E3%82%92%E3%82%81%E3%81%90%E3%81%A3%E3%81%A6+%3A+%E6%97%A5%E6%9C%AC%E4%B8%AD%E4%B8%96%E8%8D%98%E5%9C%92%E5%8F%B2%E7%A0%94%E7%A9%B6%E3%81%AE%E4%B8%80%E5%81%B4%E9%9D%A2&rft.jtitle=%E5%8F%B2%E6%9E%97&rft.aulast=%E4%BD%90%E8%97%A4&rft.aufirst=%E6%B3%B0%E5%BC%98&rft.au=%E4%BD%90%E8%97%A4%2C%26%2332%3B%E6%B3%B0%E5%BC%98&rft.volume=80&rft.issue=3&rft_id=info:doi/10.14989%2Fshirin_90_491&rfr_id=info:sid/ja.wikipedia.org:%E8%8D%98%E5%9C%92_(%E6%97%A5%E6%9C%AC)"><span style="display: none;"> </span></span></li> <li><cite style="font-style:normal" class="citation book" id="CITEREF『荘園史研究ハンドブック』2013">荘園史研究会 編『荘園史研究ハンドブック』東京堂出版、2013年。<link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r101121245"><a href="/wiki/ISBN" title="ISBN">ISBN</a> <a href="/wiki/%E7%89%B9%E5%88%A5:%E6%96%87%E7%8C%AE%E8%B3%87%E6%96%99/9784490208474" title="特別:文献資料/9784490208474">9784490208474</a>。</cite><span class="Z3988" title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=book&rft.btitle=%E8%8D%98%E5%9C%92%E5%8F%B2%E7%A0%94%E7%A9%B6%E3%83%8F%E3%83%B3%E3%83%89%E3%83%96%E3%83%83%E3%82%AF&rft.date=2013&rft.pub=%E6%9D%B1%E4%BA%AC%E5%A0%82%E5%87%BA%E7%89%88&rft.isbn=9784490208474&rfr_id=info:sid/ja.wikipedia.org:%E8%8D%98%E5%9C%92_(%E6%97%A5%E6%9C%AC)"><span style="display: none;"> </span></span></li> <li><cite style="font-style:normal" class="citation book">西田, 友広『荘園のしくみと暮らし : 松江の中世を探る』松江市歴史まちづくり部史料調査課〈松江市ふるさと文庫〉、2021年。<link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r101121245"><a href="/wiki/ISBN" title="ISBN">ISBN</a> <a href="/wiki/%E7%89%B9%E5%88%A5:%E6%96%87%E7%8C%AE%E8%B3%87%E6%96%99/9784904911747" title="特別:文献資料/9784904911747">9784904911747</a>。</cite><span class="Z3988" title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=book&rft.btitle=%E8%8D%98%E5%9C%92%E3%81%AE%E3%81%97%E3%81%8F%E3%81%BF%E3%81%A8%E6%9A%AE%E3%82%89%E3%81%97+%3A+%E6%9D%BE%E6%B1%9F%E3%81%AE%E4%B8%AD%E4%B8%96%E3%82%92%E6%8E%A2%E3%82%8B&rft.aulast=%E8%A5%BF%E7%94%B0&rft.aufirst=%E5%8F%8B%E5%BA%83&rft.au=%E8%A5%BF%E7%94%B0%2C%26%2332%3B%E5%8F%8B%E5%BA%83&rft.date=2021&rft.series=%E6%9D%BE%E6%B1%9F%E5%B8%82%E3%81%B5%E3%82%8B%E3%81%95%E3%81%A8%E6%96%87%E5%BA%AB&rft.pub=%E6%9D%BE%E6%B1%9F%E5%B8%82%E6%AD%B4%E5%8F%B2%E3%81%BE%E3%81%A1%E3%81%A5%E3%81%8F%E3%82%8A%E9%83%A8%E5%8F%B2%E6%96%99%E8%AA%BF%E6%9F%BB%E8%AA%B2&rft.isbn=9784904911747&rfr_id=info:sid/ja.wikipedia.org:%E8%8D%98%E5%9C%92_(%E6%97%A5%E6%9C%AC)"><span style="display: none;"> </span></span></li> <li><cite style="font-style:normal" class="citation book" id="CITEREF保立2015">保立, 道久『中世の国土高権と天皇・武家』校倉書房〈歴史科学叢書〉、2015年8月。<link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r101121245"><a href="/wiki/ISBN" title="ISBN">ISBN</a> <a href="/wiki/%E7%89%B9%E5%88%A5:%E6%96%87%E7%8C%AE%E8%B3%87%E6%96%99/9784751746400" title="特別:文献資料/9784751746400">9784751746400</a>。</cite><span class="Z3988" title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=book&rft.btitle=%E4%B8%AD%E4%B8%96%E3%81%AE%E5%9B%BD%E5%9C%9F%E9%AB%98%E6%A8%A9%E3%81%A8%E5%A4%A9%E7%9A%87%E3%83%BB%E6%AD%A6%E5%AE%B6&rft.aulast=%E4%BF%9D%E7%AB%8B&rft.aufirst=%E9%81%93%E4%B9%85&rft.au=%E4%BF%9D%E7%AB%8B%2C%26%2332%3B%E9%81%93%E4%B9%85&rft.date=2015-8&rft.series=%E6%AD%B4%E5%8F%B2%E7%A7%91%E5%AD%A6%E5%8F%A2%E6%9B%B8&rft.pub=%E6%A0%A1%E5%80%89%E6%9B%B8%E6%88%BF&rft.isbn=9784751746400&rfr_id=info:sid/ja.wikipedia.org:%E8%8D%98%E5%9C%92_(%E6%97%A5%E6%9C%AC)"><span style="display: none;"> </span></span></li> <li><cite style="font-style:normal" class="citation book" id="CITEREF丸山2006">丸山, 仁『院政期の王家と御願寺』高志書院、2006年。</cite><span class="Z3988" title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=book&rft.btitle=%E9%99%A2%E6%94%BF%E6%9C%9F%E3%81%AE%E7%8E%8B%E5%AE%B6%E3%81%A8%E5%BE%A1%E9%A1%98%E5%AF%BA&rft.aulast=%E4%B8%B8%E5%B1%B1&rft.aufirst=%E4%BB%81&rft.au=%E4%B8%B8%E5%B1%B1%2C%26%2332%3B%E4%BB%81&rft.date=2006&rft.pub=%E9%AB%98%E5%BF%97%E6%9B%B8%E9%99%A2&rfr_id=info:sid/ja.wikipedia.org:%E8%8D%98%E5%9C%92_(%E6%97%A5%E6%9C%AC)"><span style="display: none;"> </span></span></li> <li>鎌倉佐保・<a href="/wiki/%E6%9C%A8%E6%9D%91%E8%8C%82%E5%85%89" title="木村茂光">木村茂光</a>・高木徳郎共編『荘園研究の論点と展望-中世史を学ぶ人のために』吉川弘文館、 2022年。<a href="/wiki/%E7%89%B9%E5%88%A5:%E6%96%87%E7%8C%AE%E8%B3%87%E6%96%99/9784642029780" class="internal mw-magiclink-isbn">ISBN 9784642029780</a></li> <li><cite style="font-style:normal" class="citation journal" id="CITEREF守田2023">守田, 逸人「<a rel="nofollow" class="external text" href="https://ywl.jp/view/O5C7R">寄進地系荘園と領域型荘園</a>」『山川歴史PRESS』第16号、2023年10月。</cite><span class="Z3988" title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&rft.genre=article&rft.atitle=%E5%AF%84%E9%80%B2%E5%9C%B0%E7%B3%BB%E8%8D%98%E5%9C%92%E3%81%A8%E9%A0%98%E5%9F%9F%E5%9E%8B%E8%8D%98%E5%9C%92&rft.jtitle=%E5%B1%B1%E5%B7%9D%E6%AD%B4%E5%8F%B2PRESS&rft.aulast=%E5%AE%88%E7%94%B0&rft.aufirst=%E9%80%B8%E4%BA%BA&rft.au=%E5%AE%88%E7%94%B0%2C%26%2332%3B%E9%80%B8%E4%BA%BA&rft.issue=16&rft_id=https%3A%2F%2Fywl.jp%2Fview%2FO5C7R&rfr_id=info:sid/ja.wikipedia.org:%E8%8D%98%E5%9C%92_(%E6%97%A5%E6%9C%AC)"><span style="display: none;"> </span></span></li></ul> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="関連文献"><span id=".E9.96.A2.E9.80.A3.E6.96.87.E7.8C.AE"></span>関連文献</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%E8%8D%98%E5%9C%92_(%E6%97%A5%E6%9C%AC)&action=edit&section=26" title="節を編集: 関連文献"><span>編集</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <ul><li><cite style="font-style:normal" class="citation book" id="CITEREF稲垣1973">稲垣, 泰彦『荘園の世界』東京大学出版会、1973年。</cite><span class="Z3988" title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=book&rft.btitle=%E8%8D%98%E5%9C%92%E3%81%AE%E4%B8%96%E7%95%8C&rft.aulast=%E7%A8%B2%E5%9E%A3&rft.aufirst=%E6%B3%B0%E5%BD%A6&rft.au=%E7%A8%B2%E5%9E%A3%2C%26%2332%3B%E6%B3%B0%E5%BD%A6&rft.date=1973&rft.pub=%E6%9D%B1%E4%BA%AC%E5%A4%A7%E5%AD%A6%E5%87%BA%E7%89%88%E4%BC%9A&rfr_id=info:sid/ja.wikipedia.org:%E8%8D%98%E5%9C%92_(%E6%97%A5%E6%9C%AC)"><span style="display: none;"> </span></span></li> <li><cite style="font-style:normal" class="citation book" id="CITEREF海老澤2019">海老澤, 衷『よみがえる荘園』勉誠出版、2019年。</cite><span class="Z3988" title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=book&rft.btitle=%E3%82%88%E3%81%BF%E3%81%8C%E3%81%88%E3%82%8B%E8%8D%98%E5%9C%92&rft.aulast=%E6%B5%B7%E8%80%81%E6%BE%A4&rft.aufirst=%E8%A1%B7&rft.au=%E6%B5%B7%E8%80%81%E6%BE%A4%2C%26%2332%3B%E8%A1%B7&rft.date=2019&rft.pub=%E5%8B%89%E8%AA%A0%E5%87%BA%E7%89%88&rfr_id=info:sid/ja.wikipedia.org:%E8%8D%98%E5%9C%92_(%E6%97%A5%E6%9C%AC)"><span style="display: none;"> </span></span></li> <li><cite style="font-style:normal" class="citation book" id="CITEREF小川2016">小川, 弘和『中世的九州の形成』高志書院、2016年。</cite><span class="Z3988" title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=book&rft.btitle=%E4%B8%AD%E4%B8%96%E7%9A%84%E4%B9%9D%E5%B7%9E%E3%81%AE%E5%BD%A2%E6%88%90&rft.aulast=%E5%B0%8F%E5%B7%9D&rft.aufirst=%E5%BC%98%E5%92%8C&rft.au=%E5%B0%8F%E5%B7%9D%2C%26%2332%3B%E5%BC%98%E5%92%8C&rft.date=2016&rft.pub=%E9%AB%98%E5%BF%97%E6%9B%B8%E9%99%A2&rfr_id=info:sid/ja.wikipedia.org:%E8%8D%98%E5%9C%92_(%E6%97%A5%E6%9C%AC)"><span style="display: none;"> </span></span></li> <li><cite style="font-style:normal" class="citation book" id="CITEREF鎌倉2008">鎌倉, 佐保『日本中世荘園制成立史論』塙書房、2008年。</cite><span class="Z3988" title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=book&rft.btitle=%E6%97%A5%E6%9C%AC%E4%B8%AD%E4%B8%96%E8%8D%98%E5%9C%92%E5%88%B6%E6%88%90%E7%AB%8B%E5%8F%B2%E8%AB%96&rft.aulast=%E9%8E%8C%E5%80%89&rft.aufirst=%E4%BD%90%E4%BF%9D&rft.au=%E9%8E%8C%E5%80%89%2C%26%2332%3B%E4%BD%90%E4%BF%9D&rft.date=2008&rft.pub=%E5%A1%99%E6%9B%B8%E6%88%BF&rfr_id=info:sid/ja.wikipedia.org:%E8%8D%98%E5%9C%92_(%E6%97%A5%E6%9C%AC)"><span style="display: none;"> </span></span></li> <li><cite style="font-style:normal" class="citation book" id="CITEREF川端2000">川端, 新『荘園制成立史の研究』思文閣出版、2000年。</cite><span class="Z3988" title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=book&rft.btitle=%E8%8D%98%E5%9C%92%E5%88%B6%E6%88%90%E7%AB%8B%E5%8F%B2%E3%81%AE%E7%A0%94%E7%A9%B6&rft.aulast=%E5%B7%9D%E7%AB%AF&rft.aufirst=%E6%96%B0&rft.au=%E5%B7%9D%E7%AB%AF%2C%26%2332%3B%E6%96%B0&rft.date=2000&rft.pub=%E6%80%9D%E6%96%87%E9%96%A3%E5%87%BA%E7%89%88&rfr_id=info:sid/ja.wikipedia.org:%E8%8D%98%E5%9C%92_(%E6%97%A5%E6%9C%AC)"><span style="display: none;"> </span></span></li> <li><cite style="font-style:normal" class="citation book" id="CITEREF木村2009">木村, 茂光『日本中世の世界1 中世社会の成り立ち』吉川弘文館、2009年。</cite><span class="Z3988" title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=book&rft.btitle=%E6%97%A5%E6%9C%AC%E4%B8%AD%E4%B8%96%E3%81%AE%E4%B8%96%E7%95%8C%EF%BC%91%E3%80%80%E4%B8%AD%E4%B8%96%E7%A4%BE%E4%BC%9A%E3%81%AE%E6%88%90%E3%82%8A%E7%AB%8B%E3%81%A1&rft.aulast=%E6%9C%A8%E6%9D%91&rft.aufirst=%E8%8C%82%E5%85%89&rft.au=%E6%9C%A8%E6%9D%91%2C%26%2332%3B%E8%8C%82%E5%85%89&rft.date=2009&rft.pub=%E5%90%89%E5%B7%9D%E5%BC%98%E6%96%87%E9%A4%A8&rfr_id=info:sid/ja.wikipedia.org:%E8%8D%98%E5%9C%92_(%E6%97%A5%E6%9C%AC)"><span style="display: none;"> </span></span></li> <li><cite style="font-style:normal" class="citation book" id="CITEREF日本荘園史大辞典2003">瀬野精一郎 編『日本荘園史大辞典』吉川弘文館、2003年。</cite><span class="Z3988" title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=book&rft.btitle=%E6%97%A5%E6%9C%AC%E8%8D%98%E5%9C%92%E5%8F%B2%E5%A4%A7%E8%BE%9E%E5%85%B8&rft.date=2003&rft.pub=%E5%90%89%E5%B7%9D%E5%BC%98%E6%96%87%E9%A4%A8&rfr_id=info:sid/ja.wikipedia.org:%E8%8D%98%E5%9C%92_(%E6%97%A5%E6%9C%AC)"><span style="display: none;"> </span></span></li> <li><cite style="font-style:normal" class="citation book" id="CITEREF高橋2004">高橋, 一樹『中世荘園制と鎌倉幕府』塙書房、2004年。</cite><span class="Z3988" title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=book&rft.btitle=%E4%B8%AD%E4%B8%96%E8%8D%98%E5%9C%92%E5%88%B6%E3%81%A8%E9%8E%8C%E5%80%89%E5%B9%95%E5%BA%9C&rft.aulast=%E9%AB%98%E6%A9%8B&rft.aufirst=%E4%B8%80%E6%A8%B9&rft.au=%E9%AB%98%E6%A9%8B%2C%26%2332%3B%E4%B8%80%E6%A8%B9&rft.date=2004&rft.pub=%E5%A1%99%E6%9B%B8%E6%88%BF&rfr_id=info:sid/ja.wikipedia.org:%E8%8D%98%E5%9C%92_(%E6%97%A5%E6%9C%AC)"><span style="display: none;"> </span></span></li> <li><cite style="font-style:normal" class="citation book" id="CITEREF永原1998">永原, 慶二『荘園』吉川弘文館、1998年。</cite><span class="Z3988" title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=book&rft.btitle=%E8%8D%98%E5%9C%92&rft.aulast=%E6%B0%B8%E5%8E%9F&rft.aufirst=%E6%85%B6%E4%BA%8C&rft.au=%E6%B0%B8%E5%8E%9F%2C%26%2332%3B%E6%85%B6%E4%BA%8C&rft.date=1998&rft.pub=%E5%90%89%E5%B7%9D%E5%BC%98%E6%96%87%E9%A4%A8&rfr_id=info:sid/ja.wikipedia.org:%E8%8D%98%E5%9C%92_(%E6%97%A5%E6%9C%AC)"><span style="display: none;"> </span></span></li> <li>永原慶二『永原慶二著作選集1~10』(吉川弘文館、2007~2008)</li> <li><cite style="font-style:normal" class="citation book" id="CITEREF樋口2018">樋口, 健太郎『中世王権の形成と摂関家』吉川弘文館、2018年。</cite><span class="Z3988" title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=book&rft.btitle=%E4%B8%AD%E4%B8%96%E7%8E%8B%E6%A8%A9%E3%81%AE%E5%BD%A2%E6%88%90%E3%81%A8%E6%91%82%E9%96%A2%E5%AE%B6&rft.aulast=%E6%A8%8B%E5%8F%A3&rft.aufirst=%E5%81%A5%E5%A4%AA%E9%83%8E&rft.au=%E6%A8%8B%E5%8F%A3%2C%26%2332%3B%E5%81%A5%E5%A4%AA%E9%83%8E&rft.date=2018&rft.pub=%E5%90%89%E5%B7%9D%E5%BC%98%E6%96%87%E9%A4%A8&rfr_id=info:sid/ja.wikipedia.org:%E8%8D%98%E5%9C%92_(%E6%97%A5%E6%9C%AC)"><span style="display: none;"> </span></span></li> <li><cite style="font-style:normal" class="citation book" id="CITEREF美川2006">美川, 圭『院政』中央公論新社〈中公新書〉、2006年。</cite><span class="Z3988" title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=book&rft.btitle=%E9%99%A2%E6%94%BF&rft.aulast=%E7%BE%8E%E5%B7%9D&rft.aufirst=%E5%9C%AD&rft.au=%E7%BE%8E%E5%B7%9D%2C%26%2332%3B%E5%9C%AD&rft.date=2006&rft.series=%E4%B8%AD%E5%85%AC%E6%96%B0%E6%9B%B8&rft.pub=%E4%B8%AD%E5%A4%AE%E5%85%AC%E8%AB%96%E6%96%B0%E7%A4%BE&rfr_id=info:sid/ja.wikipedia.org:%E8%8D%98%E5%9C%92_(%E6%97%A5%E6%9C%AC)"><span style="display: none;"> </span></span></li> <li>『新体系日本史』(山川出版社) <ul><li><cite style="font-style:normal" class="citation book" id="CITEREF新体系日本史32002">『新体系日本史3 土地所有史』山川出版社、2002年。</cite><span class="Z3988" title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=book&rft.btitle=%E6%96%B0%E4%BD%93%E7%B3%BB%E6%97%A5%E6%9C%AC%E5%8F%B23+%E5%9C%9F%E5%9C%B0%E6%89%80%E6%9C%89%E5%8F%B2&rft.date=2002&rft.pub=%E5%B1%B1%E5%B7%9D%E5%87%BA%E7%89%88%E7%A4%BE&rfr_id=info:sid/ja.wikipedia.org:%E8%8D%98%E5%9C%92_(%E6%97%A5%E6%9C%AC)"><span style="display: none;"> </span></span></li></ul></li> <li>『講座日本荘園史1~10』(吉川弘文館、1989~2005)</li> <li>『<a href="/wiki/%E6%97%A5%E6%9C%AC%E6%80%9D%E6%83%B3%E5%A4%A7%E7%B3%BB" title="日本思想大系">日本思想大系</a> 1~67』(岩波書店、1970~1982) <ul><li><cite style="font-style:normal" class="citation book">『日本思想大系21 中世政治社会思想 上』岩波書店、1972年。</cite><span class="Z3988" title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=book&rft.btitle=%E6%97%A5%E6%9C%AC%E6%80%9D%E6%83%B3%E5%A4%A7%E7%B3%BB21%E3%80%80%E4%B8%AD%E4%B8%96%E6%94%BF%E6%B2%BB%E7%A4%BE%E4%BC%9A%E6%80%9D%E6%83%B3%E3%80%80%E4%B8%8A&rft.date=1972&rft.pub=%E5%B2%A9%E6%B3%A2%E6%9B%B8%E5%BA%97&rfr_id=info:sid/ja.wikipedia.org:%E8%8D%98%E5%9C%92_(%E6%97%A5%E6%9C%AC)"><span style="display: none;"> </span></span></li> <li><cite style="font-style:normal" class="citation book">『日本思想大系22 中世政治社会思想 下』岩波書店、1981年。</cite><span class="Z3988" title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=book&rft.btitle=%E6%97%A5%E6%9C%AC%E6%80%9D%E6%83%B3%E5%A4%A7%E7%B3%BB22%E3%80%80%E4%B8%AD%E4%B8%96%E6%94%BF%E6%B2%BB%E7%A4%BE%E4%BC%9A%E6%80%9D%E6%83%B3%E3%80%80%E4%B8%8B&rft.date=1981&rft.pub=%E5%B2%A9%E6%B3%A2%E6%9B%B8%E5%BA%97&rfr_id=info:sid/ja.wikipedia.org:%E8%8D%98%E5%9C%92_(%E6%97%A5%E6%9C%AC)"><span style="display: none;"> </span></span></li></ul></li></ul> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="関連項目"><span id=".E9.96.A2.E9.80.A3.E9.A0.85.E7.9B.AE"></span>関連項目</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%E8%8D%98%E5%9C%92_(%E6%97%A5%E6%9C%AC)&action=edit&section=27" title="節を編集: 関連項目"><span>編集</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <ul><li><a href="/wiki/%E8%8D%98%E5%9C%92" title="荘園">荘園</a></li> <li><a href="/wiki/%E8%8D%98%E5%9C%92%E6%95%B4%E7%90%86%E4%BB%A4" title="荘園整理令">荘園整理令</a></li> <li><a href="/wiki/%E6%97%A5%E6%9C%AC%E3%81%AE%E8%8D%98%E5%9C%92%E3%81%AE%E4%B8%80%E8%A6%A7" title="日本の荘園の一覧">日本の荘園の一覧</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=%E4%B8%80%E5%88%86%E5%9C%B0%E9%A0%AD&action=edit&redlink=1" class="new" title="一分地頭 (存在しないページ)">一分地頭</a></li> <li><a href="/wiki/%E6%96%B0%E7%94%B0" title="新田">新田</a></li></ul> <!-- NewPP limit report Parsed by mw‐web.codfw.main‐84749c7844‐58fvm Cached time: 20250207225235 Cache expiry: 2592000 Reduced expiry: false Complications: [show‐toc] CPU time usage: 0.562 seconds Real time usage: 0.624 seconds Preprocessor visited node count: 38357/1000000 Post‐expand include size: 205342/2097152 bytes Template argument size: 46860/2097152 bytes Highest expansion depth: 24/100 Expensive parser function count: 1/500 Unstrip recursion depth: 1/20 Unstrip post‐expand size: 63999/5000000 bytes Lua time usage: 0.078/10.000 seconds Lua memory usage: 1745707/52428800 bytes Number of Wikibase entities loaded: 0/400 --> <!-- Transclusion expansion time report (%,ms,calls,template) 100.00% 539.748 1 -total 40.21% 217.010 23 Template:Cite_book 38.18% 206.057 23 Template:Citation/core-ja-jp 29.22% 157.697 12 Template:Cite_journal 27.82% 150.165 12 Template:Cite_journal/和書 25.00% 134.912 2 Template:Reflist 19.27% 104.020 16 Template:Citation/identifier 14.61% 78.846 54 Template:Sfn 9.32% 50.323 36 Template:Citation/showdate 9.11% 49.163 13 Template:Catalog_lookup_link --> <!-- Saved in parser cache with key jawiki:pcache:1922570:|#|:idhash:canonical and timestamp 20250207225235 and revision id 103296926. Rendering was triggered because: page-view --> </div><!--esi <esi:include src="/esitest-fa8a495983347898/content" /> --><noscript><img src="https://login.wikimedia.org/wiki/Special:CentralAutoLogin/start?useformat=desktop&type=1x1&usesul3=0" alt="" width="1" height="1" style="border: none; position: absolute;"></noscript> <div class="printfooter" data-nosnippet="">「<a dir="ltr" href="https://ja.wikipedia.org/w/index.php?title=荘園_(日本)&oldid=103296926">https://ja.wikipedia.org/w/index.php?title=荘園_(日本)&oldid=103296926</a>」から取得</div></div> <div id="catlinks" class="catlinks" data-mw="interface"><div id="mw-normal-catlinks" class="mw-normal-catlinks"><a href="/wiki/%E7%89%B9%E5%88%A5:%E3%82%AB%E3%83%86%E3%82%B4%E3%83%AA" title="特別:カテゴリ">カテゴリ</a>: <ul><li><a href="/wiki/Category:%E6%97%A5%E6%9C%AC%E3%81%AE%E8%8D%98%E5%9C%92" title="Category:日本の荘園">日本の荘園</a></li><li><a href="/wiki/Category:%E6%97%A5%E6%9C%AC%E3%81%AE%E8%8D%98%E5%9C%92%E5%88%B6" title="Category:日本の荘園制">日本の荘園制</a></li><li><a href="/wiki/Category:%E6%97%A5%E6%9C%AC%E3%81%AE%E7%A4%BE%E4%BC%9A%E5%8F%B2" title="Category:日本の社会史">日本の社会史</a></li><li><a href="/wiki/Category:%E6%97%A5%E6%9C%AC%E3%81%AE%E7%B5%8C%E6%B8%88%E5%8F%B2" title="Category:日本の経済史">日本の経済史</a></li><li><a href="/wiki/Category:%E6%97%A5%E6%9C%AC%E3%81%AE%E5%9C%9F%E5%9C%B0%E5%88%B6%E5%BA%A6%E5%8F%B2" title="Category:日本の土地制度史">日本の土地制度史</a></li><li><a href="/wiki/Category:%E6%97%A5%E6%9C%AC%E3%81%AE%E8%BE%B2%E6%A5%AD%E5%8F%B2" title="Category:日本の農業史">日本の農業史</a></li><li><a href="/wiki/Category:%E5%B9%B3%E5%AE%89%E6%99%82%E4%BB%A3" title="Category:平安時代">平安時代</a></li><li><a href="/wiki/Category:%E9%8E%8C%E5%80%89%E6%99%82%E4%BB%A3" title="Category:鎌倉時代">鎌倉時代</a></li><li><a href="/wiki/Category:%E5%AE%A4%E7%94%BA%E6%99%82%E4%BB%A3" title="Category:室町時代">室町時代</a></li><li><a href="/wiki/Category:%E5%AE%89%E5%9C%9F%E6%A1%83%E5%B1%B1%E6%99%82%E4%BB%A3" title="Category:安土桃山時代">安土桃山時代</a></li></ul></div><div id="mw-hidden-catlinks" class="mw-hidden-catlinks mw-hidden-cats-hidden">隠しカテゴリ: <ul><li><a href="/wiki/Category:%E5%87%BA%E5%85%B8%E3%82%92%E5%BF%85%E8%A6%81%E3%81%A8%E3%81%99%E3%82%8B%E8%A8%98%E8%BF%B0%E3%81%AE%E3%81%82%E3%82%8B%E8%A8%98%E4%BA%8B/2021%E5%B9%B412%E6%9C%88" title="Category:出典を必要とする記述のある記事/2021年12月">出典を必要とする記述のある記事/2021年12月</a></li><li><a href="/wiki/Category:ISBN%E3%83%9E%E3%82%B8%E3%83%83%E3%82%AF%E3%83%AA%E3%83%B3%E3%82%AF%E3%82%92%E4%BD%BF%E7%94%A8%E3%81%97%E3%81%A6%E3%81%84%E3%82%8B%E3%83%9A%E3%83%BC%E3%82%B8" title="Category:ISBNマジックリンクを使用しているページ">ISBNマジックリンクを使用しているページ</a></li></ul></div></div> </div> </main> </div> <div class="mw-footer-container"> <footer id="footer" class="mw-footer" > <ul id="footer-info"> <li id="footer-info-lastmod"> 最終更新 2025年1月13日 (月) 01:19 (日時は<a href="/wiki/%E7%89%B9%E5%88%A5:%E5%80%8B%E4%BA%BA%E8%A8%AD%E5%AE%9A#mw-prefsection-rendering" title="特別:個人設定">個人設定</a>で未設定ならば<a href="/wiki/%E5%8D%94%E5%AE%9A%E4%B8%96%E7%95%8C%E6%99%82" title="協定世界時">UTC</a>)。</li> <li id="footer-info-copyright">テキストは<a rel="nofollow" class="external text" href="https://creativecommons.org/licenses/by-sa/4.0/deed.ja">クリエイティブ・コモンズ 表示-継承ライセンス</a>のもとで利用できます。追加の条件が適用される場合があります。詳細については<a class="external text" href="https://foundation.wikimedia.org/wiki/Special:MyLanguage/Policy:Terms_of_Use">利用規約</a>を参照してください。</li> </ul> <ul id="footer-places"> <li id="footer-places-privacy"><a href="https://foundation.wikimedia.org/wiki/Special:MyLanguage/Policy:Privacy_policy/ja">プライバシー・ポリシー</a></li> <li id="footer-places-about"><a href="/wiki/Wikipedia:%E3%82%A6%E3%82%A3%E3%82%AD%E3%83%9A%E3%83%87%E3%82%A3%E3%82%A2%E3%81%AB%E3%81%A4%E3%81%84%E3%81%A6">ウィキペディアについて</a></li> <li id="footer-places-disclaimers"><a href="/wiki/Wikipedia:%E5%85%8D%E8%B2%AC%E4%BA%8B%E9%A0%85">免責事項</a></li> <li id="footer-places-wm-codeofconduct"><a href="https://foundation.wikimedia.org/wiki/Special:MyLanguage/Policy:Universal_Code_of_Conduct">行動規範</a></li> <li id="footer-places-developers"><a href="https://developer.wikimedia.org">開発者</a></li> <li id="footer-places-statslink"><a href="https://stats.wikimedia.org/#/ja.wikipedia.org">統計</a></li> <li id="footer-places-cookiestatement"><a href="https://foundation.wikimedia.org/wiki/Special:MyLanguage/Policy:Cookie_statement">Cookieに関する声明</a></li> <li id="footer-places-mobileview"><a href="//ja.m.wikipedia.org/w/index.php?title=%E8%8D%98%E5%9C%92_(%E6%97%A5%E6%9C%AC)&mobileaction=toggle_view_mobile" class="noprint stopMobileRedirectToggle">モバイルビュー</a></li> </ul> <ul id="footer-icons" class="noprint"> <li id="footer-copyrightico"><a href="https://wikimediafoundation.org/" class="cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--size-large cdx-button--fake-button--enabled"><img src="/static/images/footer/wikimedia-button.svg" width="84" height="29" alt="Wikimedia Foundation" lang="en" loading="lazy"></a></li> <li id="footer-poweredbyico"><a href="https://www.mediawiki.org/" class="cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--size-large cdx-button--fake-button--enabled"><img src="/w/resources/assets/poweredby_mediawiki.svg" alt="Powered by MediaWiki" width="88" height="31" loading="lazy"></a></li> </ul> </footer> </div> </div> </div> <div class="vector-header-container vector-sticky-header-container"> <div id="vector-sticky-header" class="vector-sticky-header"> <div class="vector-sticky-header-start"> <div class="vector-sticky-header-icon-start vector-button-flush-left vector-button-flush-right" aria-hidden="true"> <button class="cdx-button cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only vector-sticky-header-search-toggle" tabindex="-1" data-event-name="ui.vector-sticky-search-form.icon"><span class="vector-icon mw-ui-icon-search mw-ui-icon-wikimedia-search"></span> <span>検索</span> </button> </div> <div role="search" class="vector-search-box-vue vector-search-box-show-thumbnail vector-search-box"> <div class="vector-typeahead-search-container"> <div class="cdx-typeahead-search cdx-typeahead-search--show-thumbnail"> <form action="/w/index.php" id="vector-sticky-search-form" class="cdx-search-input cdx-search-input--has-end-button"> <div class="cdx-search-input__input-wrapper" data-search-loc="header-moved"> <div class="cdx-text-input cdx-text-input--has-start-icon"> <input class="cdx-text-input__input" type="search" name="search" placeholder="Wikipedia内を検索"> <span class="cdx-text-input__icon cdx-text-input__start-icon"></span> </div> <input type="hidden" name="title" value="特別:検索"> </div> <button class="cdx-button cdx-search-input__end-button">検索</button> </form> </div> </div> </div> <div class="vector-sticky-header-context-bar"> <nav aria-label="目次" class="vector-toc-landmark"> <div id="vector-sticky-header-toc" class="vector-dropdown mw-portlet mw-portlet-sticky-header-toc vector-sticky-header-toc vector-button-flush-left" > <input type="checkbox" id="vector-sticky-header-toc-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-sticky-header-toc" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="目次の表示・非表示を切り替え" > <label id="vector-sticky-header-toc-label" for="vector-sticky-header-toc-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only " aria-hidden="true" ><span class="vector-icon mw-ui-icon-listBullet mw-ui-icon-wikimedia-listBullet"></span> <span class="vector-dropdown-label-text">目次の表示・非表示を切り替え</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="vector-sticky-header-toc-unpinned-container" class="vector-unpinned-container"> </div> </div> </div> </nav> <div class="vector-sticky-header-context-bar-primary" aria-hidden="true" ><span class="mw-page-title-main">荘園 (日本)</span></div> </div> </div> <div class="vector-sticky-header-end" aria-hidden="true"> <div class="vector-sticky-header-icons"> <a href="#" class="cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only" id="ca-talk-sticky-header" tabindex="-1" data-event-name="talk-sticky-header"><span class="vector-icon mw-ui-icon-speechBubbles mw-ui-icon-wikimedia-speechBubbles"></span> <span></span> </a> <a href="#" class="cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only" id="ca-subject-sticky-header" tabindex="-1" data-event-name="subject-sticky-header"><span class="vector-icon mw-ui-icon-article mw-ui-icon-wikimedia-article"></span> <span></span> </a> <a href="#" class="cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only" id="ca-history-sticky-header" tabindex="-1" data-event-name="history-sticky-header"><span class="vector-icon mw-ui-icon-wikimedia-history mw-ui-icon-wikimedia-wikimedia-history"></span> <span></span> </a> <a href="#" class="cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only mw-watchlink" id="ca-watchstar-sticky-header" tabindex="-1" data-event-name="watch-sticky-header"><span class="vector-icon mw-ui-icon-wikimedia-star mw-ui-icon-wikimedia-wikimedia-star"></span> <span></span> </a> <a href="#" class="cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only" id="ca-edit-sticky-header" tabindex="-1" data-event-name="wikitext-edit-sticky-header"><span class="vector-icon mw-ui-icon-wikimedia-wikiText mw-ui-icon-wikimedia-wikimedia-wikiText"></span> <span></span> </a> <a href="#" class="cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only" id="ca-ve-edit-sticky-header" tabindex="-1" data-event-name="ve-edit-sticky-header"><span class="vector-icon mw-ui-icon-wikimedia-edit mw-ui-icon-wikimedia-wikimedia-edit"></span> <span></span> </a> <a href="#" class="cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only" id="ca-viewsource-sticky-header" tabindex="-1" data-event-name="ve-edit-protected-sticky-header"><span class="vector-icon mw-ui-icon-wikimedia-editLock mw-ui-icon-wikimedia-wikimedia-editLock"></span> <span></span> </a> </div> <div class="vector-sticky-header-buttons"> <button class="cdx-button cdx-button--weight-quiet mw-interlanguage-selector" id="p-lang-btn-sticky-header" tabindex="-1" data-event-name="ui.dropdown-p-lang-btn-sticky-header"><span class="vector-icon mw-ui-icon-wikimedia-language mw-ui-icon-wikimedia-wikimedia-language"></span> <span>18の言語版</span> </button> <a href="#" class="cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--action-progressive" id="ca-addsection-sticky-header" tabindex="-1" data-event-name="addsection-sticky-header"><span class="vector-icon mw-ui-icon-speechBubbleAdd-progressive mw-ui-icon-wikimedia-speechBubbleAdd-progressive"></span> <span>話題追加</span> </a> </div> <div class="vector-sticky-header-icon-end"> <div class="vector-user-links"> </div> </div> </div> </div> </div> <div class="vector-settings" id="p-dock-bottom"> <ul></ul> </div><script>(RLQ=window.RLQ||[]).push(function(){mw.config.set({"wgHostname":"mw-web.codfw.main-84749c7844-rhwl6","wgBackendResponseTime":120,"wgPageParseReport":{"limitreport":{"cputime":"0.562","walltime":"0.624","ppvisitednodes":{"value":38357,"limit":1000000},"postexpandincludesize":{"value":205342,"limit":2097152},"templateargumentsize":{"value":46860,"limit":2097152},"expansiondepth":{"value":24,"limit":100},"expensivefunctioncount":{"value":1,"limit":500},"unstrip-depth":{"value":1,"limit":20},"unstrip-size":{"value":63999,"limit":5000000},"entityaccesscount":{"value":0,"limit":400},"timingprofile":["100.00% 539.748 1 -total"," 40.21% 217.010 23 Template:Cite_book"," 38.18% 206.057 23 Template:Citation/core-ja-jp"," 29.22% 157.697 12 Template:Cite_journal"," 27.82% 150.165 12 Template:Cite_journal/和書"," 25.00% 134.912 2 Template:Reflist"," 19.27% 104.020 16 Template:Citation/identifier"," 14.61% 78.846 54 Template:Sfn"," 9.32% 50.323 36 Template:Citation/showdate"," 9.11% 49.163 13 Template:Catalog_lookup_link"]},"scribunto":{"limitreport-timeusage":{"value":"0.078","limit":"10.000"},"limitreport-memusage":{"value":1745707,"limit":52428800}},"cachereport":{"origin":"mw-web.codfw.main-84749c7844-58fvm","timestamp":"20250207225235","ttl":2592000,"transientcontent":false}}});});</script> <script type="application/ld+json">{"@context":"https:\/\/schema.org","@type":"Article","name":"\u8358\u5712 (\u65e5\u672c)","url":"https:\/\/ja.wikipedia.org\/wiki\/%E8%8D%98%E5%9C%92_(%E6%97%A5%E6%9C%AC)","sameAs":"http:\/\/www.wikidata.org\/entity\/Q1887569","mainEntity":"http:\/\/www.wikidata.org\/entity\/Q1887569","author":{"@type":"Organization","name":"\u30a6\u30a3\u30ad\u30e1\u30c7\u30a3\u30a2\u30d7\u30ed\u30b8\u30a7\u30af\u30c8\u3078\u306e\u8ca2\u732e\u8005"},"publisher":{"@type":"Organization","name":"\u30a6\u30a3\u30ad\u30e1\u30c7\u30a3\u30a2\u8ca1\u56e3","logo":{"@type":"ImageObject","url":"https:\/\/www.wikimedia.org\/static\/images\/wmf-hor-googpub.png"}},"datePublished":"2009-11-03T13:44:19Z","dateModified":"2025-01-13T01:19:52Z","headline":"\u65e5\u672c\u306b\u304a\u3051\u308b\u8358\u5712"}</script> </body> </html>