CINXE.COM

<!DOCTYPE html> <html class="client-nojs" lang="az" dir="ltr"> <head> <meta charset="UTF-8"> <title>Kibernetika — Vikipediya</title> <script>(function(){var className="client-js";var cookie=document.cookie.match(/(?:^|; )azwikimwclientpreferences=([^;]+)/);if(cookie){cookie[1].split('%2C').forEach(function(pref){className=className.replace(new RegExp('(^| )'+pref.replace(/-clientpref-\w+$|[^\w-]+/g,'')+'-clientpref-\\w+( |$)'),'$1'+pref+'$2');});}document.documentElement.className=className;}());RLCONF={"wgBreakFrames":false,"wgSeparatorTransformTable":[",\t.",".\t,"],"wgDigitTransformTable":["",""],"wgDefaultDateFormat":"dmy","wgMonthNames":["","yanvar","fevral","mart","aprel","may","iyun","iyul","avqust","sentyabr","oktyabr","noyabr","dekabr"],"wgRequestId":"22933f0d-12cc-429a-a0be-3eb37fe5f6b2","wgCanonicalNamespace":"","wgCanonicalSpecialPageName":false,"wgNamespaceNumber":0,"wgPageName":"Kibernetika","wgTitle":"Kibernetika","wgCurRevisionId":7684531,"wgRevisionId":7684531,"wgArticleId":125329,"wgIsArticle":true,"wgIsRedirect":false,"wgAction":"view","wgUserName":null,"wgUserGroups":["*"],"wgCategories":[ "Vikipediya:Vikiləşdiriləcək məqalələr","Kibernetika"],"wgPageViewLanguage":"az","wgPageContentLanguage":"az","wgPageContentModel":"wikitext","wgRelevantPageName":"Kibernetika","wgRelevantArticleId":125329,"wgIsProbablyEditable":true,"wgRelevantPageIsProbablyEditable":true,"wgRestrictionEdit":[],"wgRestrictionMove":[],"wgNoticeProject":"wikipedia","wgCiteReferencePreviewsActive":false,"wgMediaViewerOnClick":true,"wgMediaViewerEnabledByDefault":true,"wgPopupsFlags":0,"wgVisualEditor":{"pageLanguageCode":"az","pageLanguageDir":"ltr","pageVariantFallbacks":"az"},"wgMFDisplayWikibaseDescriptions":{"search":true,"watchlist":true,"tagline":true,"nearby":true},"wgWMESchemaEditAttemptStepOversample":false,"wgWMEPageLength":20000,"wgRelatedArticlesCompat":[],"wgCentralAuthMobileDomain":false,"wgEditSubmitButtonLabelPublish":true,"wgULSPosition":"interlanguage","wgULSisCompactLinksEnabled":true,"wgVector2022LanguageInHeader":false,"wgULSisLanguageSelectorEmpty":false,"wgWikibaseItemId": "Q123637","wgCheckUserClientHintsHeadersJsApi":["brands","architecture","bitness","fullVersionList","mobile","model","platform","platformVersion"],"GEHomepageSuggestedEditsEnableTopics":true,"wgGETopicsMatchModeEnabled":false,"wgGEStructuredTaskRejectionReasonTextInputEnabled":false,"wgGELevelingUpEnabledForUser":false};RLSTATE={"ext.gadget.common-site":"ready","ext.gadget.logo":"ready","ext.globalCssJs.user.styles":"ready","site.styles":"ready","user.styles":"ready","ext.globalCssJs.user":"ready","user":"ready","user.options":"loading","ext.cite.styles":"ready","skins.vector.styles.legacy":"ready","ext.visualEditor.desktopArticleTarget.noscript":"ready","codex-search-styles":"ready","ext.uls.interlanguage":"ready","wikibase.client.init":"ready","ext.wikimediaBadges":"ready"};RLPAGEMODULES=["ext.cite.ux-enhancements","site","mediawiki.page.ready","mediawiki.toc","skins.vector.legacy.js","ext.centralNotice.geoIP","ext.centralNotice.startUp","ext.gadget.directLinkToCommons", "ext.gadget.referenceTooltips","ext.gadget.sidebarRelated","ext.gadget.metaBox","ext.gadget.EditToolbar","ext.gadget.EditToolbar-menu-page_elements","ext.gadget.EditToolbar_infobox_person","ext.gadget.EditToolbar_discussion","ext.gadget.EditToolbar_references","ext.gadget.markadmins","ext.gadget.switcher","ext.urlShortener.toolbar","ext.centralauth.centralautologin","mmv.bootstrap","ext.popups","ext.visualEditor.desktopArticleTarget.init","ext.visualEditor.targetLoader","ext.echo.centralauth","ext.eventLogging","ext.wikimediaEvents","ext.navigationTiming","ext.uls.compactlinks","ext.uls.interface","ext.cx.eventlogging.campaigns","ext.checkUser.clientHints","ext.growthExperiments.SuggestedEditSession","wikibase.sidebar.tracking"];</script> <script>(RLQ=window.RLQ||[]).push(function(){mw.loader.impl(function(){return["user.options@12s5i",function($,jQuery,require,module){mw.user.tokens.set({"patrolToken":"+\\","watchToken":"+\\","csrfToken":"+\\"}); }];});});</script> <link rel="stylesheet" href="/w/load.php?lang=az&modules=codex-search-styles%7Cext.cite.styles%7Cext.uls.interlanguage%7Cext.visualEditor.desktopArticleTarget.noscript%7Cext.wikimediaBadges%7Cskins.vector.styles.legacy%7Cwikibase.client.init&only=styles&skin=vector"> <script async="" src="/w/load.php?lang=az&modules=startup&only=scripts&raw=1&skin=vector"></script> <meta name="ResourceLoaderDynamicStyles" content=""> <link rel="stylesheet" href="/w/load.php?lang=az&modules=ext.gadget.common-site%2Clogo&only=styles&skin=vector"> <link rel="stylesheet" href="/w/load.php?lang=az&modules=site.styles&only=styles&skin=vector"> <meta name="generator" content="MediaWiki 1.44.0-wmf.4"> <meta name="referrer" content="origin"> <meta name="referrer" content="origin-when-cross-origin"> <meta name="robots" content="max-image-preview:standard"> <meta name="format-detection" content="telephone=no"> <meta name="viewport" content="width=1120"> <meta property="og:title" content="Kibernetika — Vikipediya"> <meta property="og:type" content="website"> <link rel="preconnect" href="//upload.wikimedia.org"> <link rel="alternate" media="only screen and (max-width: 640px)" href="//az.m.wikipedia.org/wiki/Kibernetika"> <link rel="alternate" type="application/x-wiki" title="Redaktə" href="/w/index.php?title=Kibernetika&action=edit"> <link rel="apple-touch-icon" href="/static/apple-touch/wikipedia.png"> <link rel="icon" href="/static/favicon/wikipedia.ico"> <link rel="search" type="application/opensearchdescription+xml" href="/w/rest.php/v1/search" title="Vikipediya (az)"> <link rel="EditURI" type="application/rsd+xml" href="//az.wikipedia.org/w/api.php?action=rsd"> <link rel="canonical" href="https://az.wikipedia.org/wiki/Kibernetika"> <link rel="license" href="https://creativecommons.org/licenses/by-sa/4.0/deed.az"> <link rel="alternate" type="application/atom+xml" title="Vikipediya — Atom-lent" href="/w/index.php?title=X%C3%BCsusi:SonD%C9%99yi%C5%9Fiklikl%C9%99r&feed=atom"> <link rel="dns-prefetch" href="//meta.wikimedia.org" /> <link rel="dns-prefetch" href="//login.wikimedia.org"> </head> <body class="skin-vector-legacy mediawiki ltr sitedir-ltr mw-hide-empty-elt ns-0 ns-subject mw-editable page-Kibernetika rootpage-Kibernetika skin-vector action-view"><div id="mw-page-base" class="noprint"></div> <div id="mw-head-base" class="noprint"></div> <div id="content" class="mw-body" role="main"> <a id="top"></a> <div id="siteNotice"></div> <div class="mw-indicators"> </div> <h1 id="firstHeading" class="firstHeading mw-first-heading"><span class="mw-page-title-main">Kibernetika</span></h1> <div id="bodyContent" class="vector-body"> <div id="siteSub" class="noprint">Vikipediya, azad ensiklopediya</div> <div id="contentSub"><div id="mw-content-subtitle"></div></div> <div id="contentSub2"></div> <div id="jump-to-nav"></div> <a class="mw-jump-link" href="#mw-head">Naviqasiyaya keç</a> <a class="mw-jump-link" href="#searchInput">Axtarışa keç</a> <div id="mw-content-text" class="mw-body-content"><div class="mw-content-ltr mw-parser-output" lang="az" dir="ltr"><style data-mw-deduplicate="TemplateStyles:r7809508">.mw-parser-output .ambox{border:1px solid var(--border-color-base,#a2a9b1);border-left:10px solid #36c;background:var(--background-color-neutral-subtle,#f8f9fa);box-sizing:border-box;margin:0 10%}html body.mediawiki.skin-minerva .mw-parser-output .ambox{border-width:0 0 0 4px}.mw-parser-output .ambox+link+.ambox,.mw-parser-output .ambox+link+style+.ambox,.mw-parser-output .ambox+link+link+.ambox,.mw-parser-output .ambox+.mw-empty-elt+link+.ambox,.mw-parser-output .ambox+.mw-empty-elt+link+style+.ambox,.mw-parser-output .ambox+.mw-empty-elt+link+link+.ambox{margin-top:-1px}html body.mediawiki .mw-parser-output .ambox.mbox-small-left{margin:4px 1em 4px 0;overflow:hidden;width:238px;border-collapse:collapse;font-size:88%;line-height:1.25em}.mw-parser-output .ambox-speedy{border-left:10px solid var(--border-color-error,#b32424);background-color:var(--background-color-error-subtle,#fee7e6)}.mw-parser-output .ambox-delete{border-left:10px solid var(--border-color-error,#b32424)}.mw-parser-output .ambox-content{border-left:10px solid #f28500}.mw-parser-output .ambox-style{border-left:10px solid var(--color-warning,#edab00)}.mw-parser-output .ambox-good{border-left:10px solid #66cc44}.mw-parser-output .ambox-discussion{border-left:10px solid #339966}.mw-parser-output .ambox-merge{border-left:10px solid #9932cc}.mw-parser-output .ambox-move{border-left:10px solid #9932cc}.mw-parser-output .ambox-protection{border-left:10px solid #a2a9b1}.mw-parser-output .ambox .mbox-text{border:none;padding:0.25em 0.5em;width:100%}.mw-parser-output .ambox .mbox-image{border:none;padding:2px 0 2px 0.5em;text-align:center}.mw-parser-output .ambox .mbox-imageright{border:none;padding:2px 0.5em 2px 0;text-align:center}.mw-parser-output .ambox .mbox-empty-cell{border:none;padding:0;width:1px}.mw-parser-output .ambox .mbox-image-div{width:52px}.mw-parser-output .ambox .mbox-textsmall-div{font-size:90%}html.client-js body.skin-minerva .mw-parser-output .mbox-text-span{margin-left:23px!important}@media(max-width:1366px){.mw-parser-output .ambox{margin-left:6%;margin-right:6%}}@media(max-width:719px){.mw-parser-output .ambox{margin-left:0;margin-right:0}}</style><table class="mbox-Vikiləşdirmək plainlinks metadata ambox ambox-style ambox-sections" role="presentation"><tbody><tr><td class="mbox-image"><div style="width:52px"><span typeof="mw:File"><a href="/wiki/Fayl:Ambox_wikify.svg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/e/e1/Ambox_wikify.svg/42px-Ambox_wikify.svg.png" decoding="async" width="42" height="42" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/e/e1/Ambox_wikify.svg/63px-Ambox_wikify.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/e/e1/Ambox_wikify.svg/84px-Ambox_wikify.svg.png 2x" data-file-width="620" data-file-height="620" /></a></span></div></td><td class="mbox-text"><div class="mbox-text-div">Bu məqaləni <b><a href="/wiki/Vikipediya:Vikil%C9%99%C5%9Fdirm%C9%99" class="mw-redirect" title="Vikipediya:Vikiləşdirmə">vikiləşdirmək</a></b> lazımdır.</div><div class="mbox-textsmall-div hide-when-compact"><span class="hide-when-compact"> Lütfən, məqaləni <a href="/wiki/Kateqoriya:Vikipediya_qaydalar%C4%B1" title="Kateqoriya:Vikipediya qaydaları">ümumvikipediya</a> və <a href="/wiki/K%C3%B6m%C9%99k:M%C9%99qal%C9%99l%C9%99rin_redakt%C9%99_qaydalar%C4%B1" title="Kömək:Məqalələrin redaktə qaydaları">redaktə qaydalarına</a> uyğun şəkildə tərtib edin.</span></div></td></tr></tbody></table> <figure class="mw-halign-left" typeof="mw:File"><a href="/wiki/Fayl:Science-symbol-13a.png" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/b/b8/Science-symbol-13a.png" decoding="async" width="87" height="89" class="mw-file-element" data-file-width="85" data-file-height="87" /></a><figcaption></figcaption></figure> <p><b>Kibernetika</b> (<a href="/wiki/Yunan_dili" title="Yunan dili"><i>yun.</i></a> <span lang="el"><span style="font-family: palatino linotype, new athena unicode, athena, gentium, code2000, serif; font-size: 105%;">Επιστήμη συστημάτων</span></span>) — yunan sözü olub, hərfi mənası "idarə etmək bacarığı" deməkdir. Kibernetika əks əlaqəyə malik olan sistemlərin idarə olunması haqqında elmdir.<sup id="cite_ref-1" class="reference"><a href="#cite_note-1"><span class="cite-bracket">[</span>1<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> Riyaziyyat, texnika və neyrofiziologiyanın qovşağında yaranmış kibernetikanı əks əlaqə mexanizminə malik canlı və cansız sistemlər sinfi maraqlandırır. </p><p>1834-cü ildə görkəmli fransız fiziki <a href="/wiki/Andre_Mari_Amper" title="Andre Mari Amper">Andre Mari Amper</a> elmlərin təsnifatını təklif etmişdir. Cəmiyyətin idarə olunması haqqındakı elmi göstərmək üçün o, "kibernetika" (cybernetics) terminini istifadə etmişdir. Kibernetika yunan dilindən tərcümədə "idarə etmək məharəti" mənasını verir. </p><p>Kibernetikanın əsasını 1948-ci ildə "Kibernetika" kitabını çap etdirmiş amerikan riyaziyyatçısı <a href="/wiki/Norbert_Viner" title="Norbert Viner">Norbert Viner</a> (1894–1964) qoymuşdur. Bu elmin orijinallığı bundadır ki, o, sistemin maddi tərkibini və strukturunu deyil, baxılan sistemlər sinfinin işinin nəticəsini öyrənir. Kibernetikada ilk dəfə "qara qutu" anlayışı işlənib hazırlanmışdır. "<a href="/wiki/Qara_qutu" class="mw-disambig" title="Qara qutu">Qara qutu</a>" elə bir keçirilməsini təmin edən informasiyalara mexanizmdir ki, o indiki və giriş potensialı üzərində, bu potensialın strukturu və onun həyata malik olmadıqda belə müəyyən əməliyyatları həyata keçirə bilirik. Kibernetikada mürəkkəb sistemlərin xarici təsirlərə cavab reaksiyaları, onların həyata keçirdikləri funksiyalar öyrənilir<sup id="cite_ref-2" class="reference"><a href="#cite_note-2"><span class="cite-bracket">[</span>2<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> Kibernetikada sistemlərə substrat (maddi) və struktur yanaşma ilə bərabər sözün geniş mənasında sistem yanaşmanın funksional variantından da istifadə olunur. Əgər XVII əsr və XVIII əsrin əvvəlləri – saat əsri, XIII əsrin sonu və XIX əsr – buxar maşını dövrü olmuşdursa, hazırkı dövr əlaqə və idarəetmə dövrüdür. </p><p>Bu proseslərin öyrənilməsinə kibemetika öz töhfəsini vermişdir. Əlaqə və idarəetmə modellərini öyrənən kibernetika bu prosesdə elmə çoxdan məlum olan, lakın yalnız müasır təbiətşünaslıqda status qazanan <a href="/wiki/%C4%B0nformasiya" title="İnformasiya">informasiya</a> anlayışından istifadə edir. Sistemin təşkil olunmamasının ölçüsünü əks etdirən entropiya anlayışından fərqli olaraq informasiya anlayışı sistemin təşkil olunmasının ölçüsünü ifadə edir. Kibernetika informasiya ilə sistemin digər xarakteristikaları, o cümlədən entropiya arasındakı asılılığı aşkar edir. Araşdırmalar göstərir ki, informasiya ilə entropiya arasmda tərs mütənasib asılılıq mövcuddur: entropiya artdıqca ınformasıya azalır və əksinə. İnformasiyanın entropiya ilə əlaqəsi informasiyanın enerji ilə əlaqəsinə şəhadət verir. </p><p>Kibernetikanı, adətən, nəzəri, texniki və tətbiqi kibernetikaya bölürlər. </p> <div id="toc" class="toc" role="navigation" aria-labelledby="mw-toc-heading"><input type="checkbox" role="button" id="toctogglecheckbox" class="toctogglecheckbox" style="display:none" /><div class="toctitle" lang="az" dir="ltr"><h2 id="mw-toc-heading">Mündəricat</h2><span class="toctogglespan"><label class="toctogglelabel" for="toctogglecheckbox"></label></span></div> <ul> <li class="toclevel-1 tocsection-1"><a href="#Texniki_kibernetika"><span class="tocnumber">1</span> <span class="toctext">Texniki kibernetika</span></a></li> <li class="toclevel-1 tocsection-2"><a href="#Nəzəri_kibernetika"><span class="tocnumber">2</span> <span class="toctext">Nəzəri kibernetika</span></a></li> <li class="toclevel-1 tocsection-3"><a href="#Tətbiqi_kibernetika"><span class="tocnumber">3</span> <span class="toctext">Tətbiqi kibernetika</span></a></li> <li class="toclevel-1 tocsection-4"><a href="#Fəlsəfə_və_kibernetika"><span class="tocnumber">4</span> <span class="toctext">Fəlsəfə və kibernetika</span></a></li> <li class="toclevel-1 tocsection-5"><a href="#Kibernetika_cinayətləri_və_qanunları"><span class="tocnumber">5</span> <span class="toctext">Kibernetika cinayətləri və qanunları</span></a></li> <li class="toclevel-1 tocsection-6"><a href="#Mənbə"><span class="tocnumber">6</span> <span class="toctext">Mənbə</span></a></li> <li class="toclevel-1 tocsection-7"><a href="#Həmçinin_bax"><span class="tocnumber">7</span> <span class="toctext">Həmçinin bax</span></a></li> <li class="toclevel-1 tocsection-8"><a href="#Xarici_keçidlər"><span class="tocnumber">8</span> <span class="toctext">Xarici keçidlər</span></a></li> </ul> </div> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Texniki_kibernetika">Texniki kibernetika</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Kibernetika&veaction=edit&section=1" title="Texniki kibernetika bölməsini redaktə et" class="mw-editsection-visualeditor"><span>redaktə</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Kibernetika&action=edit&section=1" title="Bölmənin mənbə kodunu redaktə et: Texniki kibernetika"><span>mənbəni redaktə et</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>Texniki kibernetikaya bəzi hallarda kibemetikanın müstəqil istiqaməti, bəzən də tətbiqi kibernetikanın növlərindən biri kimi baxılır. Texniki kibernetika idarəedici və hesablayıcı qurğularda tətbiq olunan texniki vasitələrin quraşdırılması və istismar məsələləri ilə məşğul olur. Texniki kibernetikanın başlıca problemlərindən biri "insan-maşın" problemidir. Bu problemin mahiyyətində ayrılmaz elementini insan-operator təşkil edən avtomatlaşdırılmış idarəetmə sistemlərinin öyrənilməsi durur. Bu sahədə meydana çıxan bir sıra yeni problemlər (insanın adaptiv xassələri, insan-operatorun intellektual fəaliyyəti, onun fəaliyyətinin məntiqi təsviri, evristik proqramlaşdırma və s.) texniki kibernetikada mühüm əhəmiyyət kəsb edir. </p> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Nəzəri_kibernetika"><span id="N.C9.99z.C9.99ri_kibernetika"></span>Nəzəri kibernetika</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Kibernetika&veaction=edit&section=2" title="Nəzəri kibernetika bölməsini redaktə et" class="mw-editsection-visualeditor"><span>redaktə</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Kibernetika&action=edit&section=2" title="Bölmənin mənbə kodunu redaktə et: Nəzəri kibernetika"><span>mənbəni redaktə et</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>Nəzəri kibernetikaya riyaziyyatın müxtəlif bölmələrində yaranmış elmi istiqamətlər, o cümlədən riyazi məntiq, ehtimallar nəzəriyyəsi, hesablama riyaziyyatı, informasiya nəzəriyyəsi, kodlaşdırma nəzəriyyəsi, alqoritmlər nəzəriyyəsi və b. daxildir. Kibernetikanın özündə isə avtomatlar nəzəriyyəsi, formal dillər və qrammatikalar nəzəriyyəsi, obrazlarm tanınması nəzəriyyəsi və s. bölmələr yaranmışdır. </p><p>Nəzəri kibernetikanın yalnız riyaziyyat və məntiqə müncər edilməsini düşünmək doğru olmazdı. Digər təbii və texniki elmlər kimi kibernetika da obyektin öyrənilınəsi üçün eksperimentdən, xüsusilə maşın modelləşdirməsi adlanan riyazi eksperimentdən istifadə edir. Riyazi eksperiment obyektin fıziki modelini qurmadan və tədqiq etmədən onun elektron hesablama maşınında reallaşdırılan riyazi modeli əsasında tədqiqini mümkün edir. EHM-da aparılan modelləşdirmə digər elmlərlə müqayisədə kibernetikaya xüsusi üstünlük verir. Kibernetik yanaşma metodundan bütün elmlərdə – təbii, texniki və humanitar elmlərdə istifadə olımur. Bu baxımdan kibernetika riyaziyyata bənzəyir<sup id="cite_ref-3" class="reference"><a href="#cite_note-3"><span class="cite-bracket">[</span>3<span class="cite-bracket">]</span></a></sup>. </p><p>Sistemin rəngarəngliyi artdıqca informasiyalar da müvafıq suratdə çoxalır, lakin informasiyanın sistemlərin rangarəngliyi ilə əlaqəsi təkcə bununla bitmir. Kibernetikanın əsas qanunlarıdan biri "zəruri rəngaranglik" qanunudur. Bu qanuna görə hər bir sistemin eftektli idarə olunması yalnız o halda mümkündür ki, idarə edən sistemin rəngarəngliyi idarə olunan sistemin rəngarəngliyindən böyük olmuş olsun. </p><p>Nəzəri kibernetika ixtiyari təbiətli idarəetmə sistemlərinin aparatının və metodlarının işlənib hazırlanması ilə məşğul olur. Onun əsas bölmələrindən biri mürəkkəb sistemlərin idarə olunmasının nəzəriyyəsidir. Nəzəri kibernetikada təsadüfı proseslər nəzəriyyəsi, oyunlar nəzəriyyəsi, statistik həllər nəzəriyyəsi və s. böyük əhəmiyyət psixologiyası ilə kəsişməsinə səbəb olur. Texniki kibernetikanın məşğul olduğu problemlər spektri zəngindir: obrazların tanınması, oxuya bilən avtomatların yaradılması, texniki proseslərin və ya fiziki eksperimentlərin halını xarakterizə edən situasiyalarm təhlili, avtomatlaşdırılmış diaqnostik qurğuların işlənib hazırlanması, obyektlərin identifıkasiyası və s. Kibernetikanın xalq təsərrüfatı sahəsində ən mühüm vəzifəsi müəssisələrin idarə olunmasının avtomatlaşdırılmış sisteminin və texniki proseslərin idarə olunmasının avtomatlaşdırılmış sistemini yaratmaqdan ibarətdir. Bu sistemlərin yaradılmasının elmi bazasmı təkcə texniki kibernetika deyil, həm də informasiya nəzəriyyəsi, sistematotexnika, iqtisadi kibernetika təşkil edir. </p> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Tətbiqi_kibernetika"><span id="T.C9.99tbiqi_kibernetika"></span>Tətbiqi kibernetika</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Kibernetika&veaction=edit&section=3" title="Tətbiqi kibernetika bölməsini redaktə et" class="mw-editsection-visualeditor"><span>redaktə</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Kibernetika&action=edit&section=3" title="Bölmənin mənbə kodunu redaktə et: Tətbiqi kibernetika"><span>mənbəni redaktə et</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>Tətbiqi kibernetika nəzəri və bir sıra hallarda texniki kibernetikanın biologiyaya, təbabətə, iqtisadiyyata, sənayeyə, nəqliyyata, rabitə xidmətinə və s. tətbiq edilməsilə məşğul olur. </p><p>Kibernetikanın tarixi taleyi elədir ki, onun məzmununda biliyin demək olar ki, bütün sahələri birləşir. Kibernetika – hər hansı bir elm olmayıb, idarəetmənin ümumi prinsiplərini, idarəetmə üsullarını və onların texnikada istifadə olunmasının vasitələrini öyrənən bütöv bir istiqamətdir. Kibernetikanın bəzi tərkib hissələri təbiət elmlərinə, bəziləri texniki elmlərə, bəziləri isə ictımaı elmlərə aiddir. </p><p>Öyrəndiyi obyektlərin genişlik dairəsini əsas tutaraq bir sıra müəlliflər kibernetikanı "müasir fəlsəfə", "elmi-texniki inqilab dövrünün fəlsəfəsı" adlandırırlar. Məzmunu fəlsəfi problemlərlə zəngin olsa da kıbernetika fəlsəfə deyil. Onun özünəməxsus, lakin fəlsəfənin predmetindən (təbiət, cəmiyyət, təfəkkür və idrakın ən ümumi qanunları) daha məhdud və dar olan xüsusi predmeti (idarəetmə) vardır. Bu problemlərin həlli kibernetikanın hüdudlarını aşaraq fəlsəfi təhlil sahəsinə daxil olur. Elmi dialektik fəlsəfə kıbernetikanın dünyagörüşü və metodoloji əsası kimi çıxış edir. </p> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Fəlsəfə_və_kibernetika"><span id="F.C9.99ls.C9.99f.C9.99_v.C9.99_kibernetika"></span>Fəlsəfə və kibernetika</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Kibernetika&veaction=edit&section=4" title="Fəlsəfə və kibernetika bölməsini redaktə et" class="mw-editsection-visualeditor"><span>redaktə</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Kibernetika&action=edit&section=4" title="Bölmənin mənbə kodunu redaktə et: Fəlsəfə və kibernetika"><span>mənbəni redaktə et</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>Fəlsəfə və kibernetikanın əlaqəsi qarşılıqlı səciyyə daşıyır. Bütövlükdə kibernetikanın nəzəri idrak üçün əhəmiyyəti aşağıdakı cəhətlər ilə müəyyən olunur: </p> <ol><li>Fəlsəfi əhəmiyyəti: kibemetıka əlaqənin, idarəetmənin, informasiyanın, təşkilolunmanın, əks əlaqənin, məqsədəuyğunluğun, ehtimalın roluna əsaslanaraq dünya haqqında, təbiət və cəmiyyət haqqında yeni təsəvvürlər verir.</li> <li>Sosial əhəmiyyəti: kibemetika mütəşəkkil tam kimi qəbul etdiyi cəmiyyət haqqında yeni təsəvvürlər irəli sürür.</li> <li>Umumi elmi əhəmiyyəti: kibemetikanın bu əhəmiyyəti üç mənaya malikdir: a) kibernetıka elmin digər sahələri üçün mühüm əhəmiyyət kəsb edən ümumelmi anlayışlar (idarəetmə, mürəkkəb dinamik sistem, informasiya və b. verir; b) elmə yeni tədqiqat metodları (ehtimali metod, stoxastik metod, EHM-də modelləşdirmə və b. verir; v) "siqnal-cavab" funksional yanaşma metodu əsasında kibernetik sistemlərin tərkibi və strukturu haqqında sonrakı tədqıqatların gedişində yoxlanıla bilən hipotezləri irəli sürür. Məsələn, texnika sistemlər üçün işlənib hazırlanmış yeni bir qaydaya görə sistemin işindəki xətanı tapmaq üçün üç eyni sistemın işini yoxlamaq lazımdır. Onlardan ikisinin işinə görə üçüncünün səhvləri tapılır.</li> <li>Metodoloji əhəmiyyəti: kibernetikanın metodoloji əhəmiyyəti bununla müəyyən olunur ki, sadə texniki sistemlərin funksiyalaşmasının öyrənilməsi daha mürəkkəb sistemlərdə (canlı orqanizmlər, insan təfəkkürü və s.) cərəyan edən proseslərin (həyatın yenidən hasil edilməsi, təhsil və s.) dərk edilməsində istitadə olunur. Bu qəbildən olan kibernetik modellərin müasir elm üçün əhəmiyyəti bununla şərtlənir ki, hazırda mürəkkəb sistemlərdə cərəyan edən proseslərin adekvat təsvirini verən riyazi tənliklər olmadığından onlarm daha sadə modelləri ilə kifayətlənmək lazım idi.</li> <li>Texniki əhəmiyyəti: kibernetikanın texniki əhəmiyyəti bundadır ki, mövcud kibernetik prinsiplər əsasında elektron hesablama maşınlarının, robotların, şəxsi kompyuterlərin yaradılması yalnız elmi idraki deyil, həm də həyatm bütün sahələrinin kibemetikləşdirilməsinə yə informatikləşdirilməsinə səbəb olur.</li></ol> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Kibernetika_cinayətləri_və_qanunları"><span id="Kibernetika_cinay.C9.99tl.C9.99ri_v.C9.99_qanunlar.C4.B1"></span>Kibernetika cinayətləri və qanunları</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Kibernetika&veaction=edit&section=5" title="Kibernetika cinayətləri və qanunları bölməsini redaktə et" class="mw-editsection-visualeditor"><span>redaktə</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Kibernetika&action=edit&section=5" title="Bölmənin mənbə kodunu redaktə et: Kibernetika cinayətləri və qanunları"><span>mənbəni redaktə et</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>Müasir dövrdə informasiya kommunikasiya texnologiyalarının inkişafı <b>kibercinayətkarlığın</b> meydana gəlməsinə və gündən-günə artmasına gətirib çıxarmışdır. <a href="/wiki/Birl%C9%99%C5%9Fmi%C5%9F_Mill%C9%99tl%C9%99r_T%C9%99%C5%9Fkilat%C4%B1" title="Birləşmiş Millətlər Təşkilatı">Birləşmiş Millətlər Təşkilatı</a> nın hesabatında hər il 1.5 milyondan çox insanın internet vasitəsilə edilən cinayətlərin qurbanı olduğu və kibercinayət xarakterli fəaliyyət nəticəsində dəymiş ümumi ziyanın 1 milyard ABŞ dolları təşkil etdiyi bildirilir. Kibercinayətkarlığın artması bütün dünyada dövlət idarəçiliyi, bank, nəqliyyat, milli təhlükəszilik və digər sistemlərin təkmilləşdirilməsini, kibermüdafiə tədbirlərinin genişləndirilməsini aktual edir. 2012-ci ildə NATO-nun Çikaqoda keçirilən sammitində qəbul olunmuş yekun bəyənnamədə də kiberhücumların kəmiyyət və keyfiyyətinin artması faktları bir daha qeyd olunmuş və Alyansa üzv dövlətlərinin ayrı-ayrılıqda, həmçinin beynəlxalq təşkilatlarla (BMT, Avropa İttifaqı, Avropa Şurası və digərləri) birlikdə vahid kibermüdafiənin təşkilinin vacibliyi vurğulanmışdır. Artıq <a href="/wiki/AB%C5%9E" title="ABŞ">ABŞ</a>, <a href="/wiki/Rusiya" title="Rusiya">Rusiya</a>, <a href="/wiki/%C3%87in" title="Çin">Çin</a>, <a href="/wiki/%C4%B0ngilt%C9%99r%C9%99" title="İngiltərə">İngiltərə</a>, <a href="/wiki/Fransa" title="Fransa">Fransa</a>, <a href="/wiki/Almaniya" title="Almaniya">Almaniya</a> və bir sıra başqa inkişaf etmiş dövlətlər öz xüsusi kiber qoşunlarını yaradıblar. Bu dövlətlər əsas məqsədlərinin öz şəbəkələrini müdafiə etmək olduğu bildirsələr də, burada hücum əməliyyatlarının aparılması da nəzərdə tutulur. Dünyanın sürətlə inkişaf edən ölkələrindən biri kimi Azərbaycanda da müasir informasiya kommunikasiyası texnologiyalarının (İKT) geniş tətbiqi bu sahədə davamlı kibertəhlükəsizlik tədbirlərinin həyata keçirilməsini gündəmə gətirmişdir. Hələ 2011-ci ildə Rusiyanın Yekaterinburq şəhərində təhlükəsizlik məsələlərinə həsr olunmuş beynəlxalq tədbirdə çıxış edən Azərbaycan Respublikası Prezidentinin Administrasiyasının rəhbəri, Təhlükəsizilik Şurasının katibi, akademik Ramiz Mehdiyev kibertəhlükəsizlik məsələlərinə toxunaraq demişdir ki, Hər bir müasir dövlət kimi Azərbaycan da İKT-nin inkişafına diqqət yetirir, bu sahə ölkənin sosial iqtisadi inkişafının prioritet istiqaməti elan edilmişdir və biz informasiya təhlükəsizliyi məsələlərində <a href="/wiki/Avropa_%C5%9Euras%C4%B1" title="Avropa Şurası">Avropa Şurası</a>, <a href="/wiki/Avropa_%C4%B0ttifaq%C4%B1" title="Avropa İttifaqı">Avropa İttifaqı</a>, <a href="/wiki/NATO" title="NATO">NATO</a>, Beynəlxalq Elektrik Rabitəsi İttifaqı və digər beynəlxalq təşkilatlarla fəal qarşılıqlı əlaqələr saxlayırıq. Bu sahədə hüquqi bazanın formalaşdırılması istiqamətində Azərbaycan beynəlxalq konvensiya və proqramlara qoşulmuş, daxili qanunvericilik bazasını daha da təkmilləşdirmişdir. Belə ki, Azərbaycan 2008-ci ildə Avropa Şurasının <i>Kibercinayətkarlıq haqqında</i> Konvensiyasını imzalamışdır (2010-cu ildə ratifikasiya etmişdir). Ölkəmiz həmçinin Şərq tərəfdaşlığı – Avropa Şurası mexanizmi proqramı çərçivəsində həyata keçirilən kibercinayətkarlığa qarşı mübarizə sahəsində əməkdaşlıq layihəsində də iştirak edir. Respublikada informasiya proseslərinin mühafizəsi, sabitliyi və fasiləsizliyi, dövlət orqanlarının informasiya ehtiyatlarının qorunması, bu sahədə təhdidlərin qarşısının alınması, təhlili və qabaqlanması üçün dövlət və qeyri-dövlət informasiya infrastrukturu subyektlərinin, onların istifadəçilərinin fəaliyyətinin əlaqələndirilməsi, kibertəhlükəsizlik sahəsində risklərin qiymətləndirilməsi və idarə olunması, ümummilli hazırlığın və maarifləndirmənin təmin edilməsi məqsədilə 26 sentyabr 2012-ci il tarixində İnformasiya təhlükəsizliyi sahəsində fəaliyyətin təkmilləşdirilməsi tədbirləri haqqında Azərbaycan Respublikası Prezidenti tərəfindən Fərman imzalanmışdır. Fərmana əsasən Azərbaycan Respublikası Xüsusi Dövlət Mühafizə Xidmətinin Xüsusi Rabitə və İnformasiya Təhlükəsizliyi Dövlət Agentliyi və <a href="/wiki/Az%C9%99rbaycan_Respublikas%C4%B1_Rabit%C9%99_v%C9%99_Y%C3%BCks%C9%99k_Texnologiyalar_Nazirliyi" class="mw-redirect" title="Azərbaycan Respublikası Rabitə və Yüksək Texnologiyalar Nazirliyi">Azərbaycan Respublikası Rabitə və Yüksək Texnologiyalar Nazirliyi</a> yanında əlaqələndirici qurum olan Elektron Təhlükəsizlik Mərkəzi yaradılmışdır. Bundan əlavə olaraq, Azərbaycanda kibertəhlükəsizlik sistemlərinin qorunmasına cavabdeh <a href="/w/index.php?title=UT%C4%B0_Group&action=edit&redlink=1" class="new" title="UTİ Group (səhifə mövcud deyil)">UTİ Group</a> şirkəti dir. </p> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Mənbə"><span id="M.C9.99nb.C9.99"></span>Mənbə</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Kibernetika&veaction=edit&section=6" title="Mənbə bölməsini redaktə et" class="mw-editsection-visualeditor"><span>redaktə</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Kibernetika&action=edit&section=6" title="Bölmənin mənbə kodunu redaktə et: Mənbə"><span>mənbəni redaktə et</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <style data-mw-deduplicate="TemplateStyles:r6982878">.mw-parser-output .reflist{font-size:90%;margin-bottom:0.5em;list-style-type:decimal}.mw-parser-output .reflist .references{font-size:100%;margin-bottom:0;list-style-type:inherit}.mw-parser-output .reflist-columns-2{column-width:30em}.mw-parser-output .reflist-columns-3{column-width:25em}.mw-parser-output .reflist-columns{margin-top:0.3em}.mw-parser-output .reflist-columns ol{margin-top:0}.mw-parser-output .reflist-columns li{page-break-inside:avoid;break-inside:avoid-column}.mw-parser-output .reflist-upper-alpha{list-style-type:upper-alpha}.mw-parser-output .reflist-upper-roman{list-style-type:upper-roman}.mw-parser-output .reflist-lower-alpha{list-style-type:lower-alpha}.mw-parser-output .reflist-lower-greek{list-style-type:lower-greek}.mw-parser-output .reflist-lower-roman{list-style-type:lower-roman}</style><div class="reflist"> <div class="mw-references-wrap"><ol class="references"> <li id="cite_note-1"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-1">↑</a></span> <span class="reference-text">Viper N. Kibernetika i obhestvo M., İL, 1958</span> </li> <li id="cite_note-2"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-2">↑</a></span> <span class="reference-text">Gşbi U. R. Vvedenie v kibernetiku İL., 1959, s. 15.</span> </li> <li id="cite_note-3"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-3">↑</a></span> <span class="reference-text">Viper N. Kibernetika M., 1968, s. 201</span> </li> </ol></div></div> <ul><li>Əliquliyev R. M., Salmanova P. M. İnformasiya cəmiyyəti: maraqlı xronoloji faktlar. Bakı: "İnformasiya Texnologiyaları" nəşriyyatı, 2013, 169 səh.</li></ul> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Həmçinin_bax"><span id="H.C9.99m.C3.A7inin_bax"></span>Həmçinin bax</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Kibernetika&veaction=edit&section=7" title="Həmçinin bax bölməsini redaktə et" class="mw-editsection-visualeditor"><span>redaktə</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Kibernetika&action=edit&section=7" title="Bölmənin mənbə kodunu redaktə et: Həmçinin bax"><span>mənbəni redaktə et</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <ul><li><a href="/wiki/Kibernetika_%C4%B0nstitutu" class="mw-redirect" title="Kibernetika İnstitutu">Kibernetika İnstitutu</a></li> <li><a href="/wiki/%C4%B0nformasiya" title="İnformasiya">İnformasiya</a></li></ul> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Xarici_keçidlər"><span id="Xarici_ke.C3.A7idl.C9.99r"></span>Xarici keçidlər</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Kibernetika&veaction=edit&section=8" title="Xarici keçidlər bölməsini redaktə et" class="mw-editsection-visualeditor"><span>redaktə</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Kibernetika&action=edit&section=8" title="Bölmənin mənbə kodunu redaktə et: Xarici keçidlər"><span>mənbəni redaktə et</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <ul><li><a rel="nofollow" class="external text" href="http://pespmc1.vub.ac.be/">"Principia Cybernetica Project" (PCP)</a> (<a href="/wiki/%C4%B0ngilis_dili" title="İngilis dili"><i>ing.</i></a> <span lang="en" style="font-style: italic"></span>)</li> <li><a rel="nofollow" class="external text" href="http://hesen001.azersayt.com/blog.html?page=commentstemp6&member=hesen001&newsid=273624">Kibernetika haqqinda</a> <sup class="noprint Inline-Template"><span style="white-space: nowrap;">[<i><a href="https://en.wikipedia.org/wiki/Wikipedia:Link_rot" class="extiw" title="en:Wikipedia:Link rot"><span title="  January 2021 tarixində işarələnmiş ölü keçid">ölü keçid</span></a></i>]</span></sup></li></ul>    </div><noscript><img src="https://login.wikimedia.org/wiki/Special:CentralAutoLogin/start?type=1x1" alt="" width="1" height="1" style="border: none; position: absolute;"></noscript> <div class="printfooter" data-nosnippet="">Mənbə — "<a dir="ltr" href="https://az.wikipedia.org/w/index.php?title=Kibernetika&oldid=7684531">https://az.wikipedia.org/w/index.php?title=Kibernetika&oldid=7684531</a>"</div></div> <div id="catlinks" class="catlinks" data-mw="interface"><div id="mw-normal-catlinks" class="mw-normal-catlinks"><a href="/wiki/X%C3%BCsusi:Kateqoriyalar" title="Xüsusi:Kateqoriyalar">Kateqoriya</a>: <ul><li><a href="/wiki/Kateqoriya:Kibernetika" title="Kateqoriya:Kibernetika">Kibernetika</a></li></ul></div><div id="mw-hidden-catlinks" class="mw-hidden-catlinks mw-hidden-cats-hidden">Gizli kateqoriya: <ul><li><a href="/wiki/Kateqoriya:Vikipediya:Vikil%C9%99%C5%9Fdiril%C9%99c%C9%99k_m%C9%99qal%C9%99l%C9%99r" title="Kateqoriya:Vikipediya:Vikiləşdiriləcək məqalələr">Vikipediya:Vikiləşdiriləcək məqalələr</a></li></ul></div></div> </div> </div> <div id="mw-navigation"> <h2>Naviqasiya menyusu</h2> <div id="mw-head"> <nav id="p-personal" class="mw-portlet mw-portlet-personal vector-user-menu-legacy vector-menu" aria-labelledby="p-personal-label" > <h3 id="p-personal-label" class="vector-menu-heading " > <span class="vector-menu-heading-label">Şəxsi alətlər</span> </h3> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="pt-anonuserpage" class="mw-list-item"><span title="Redaktə edərkən istifadə etdiyiniz IP ünvanı üçün istifadəçi səhifəsi">Daxil olmamısınız</span></li><li id="pt-anontalk" class="mw-list-item"><a href="/wiki/X%C3%BCsusi:M%C3%BCzakir%C9%99S%C9%99hif%C9%99m" title="Bu IP ünvanından edilmiş müzakirələr [n]" accesskey="n"><span>Müzakirə</span></a></li><li id="pt-anoncontribs" class="mw-list-item"><a href="/wiki/X%C3%BCsusi:T%C3%B6hf%C9%99l%C9%99rim" title="Bu IP ünvanından edilən redaktələrin siyahısı [y]" accesskey="y"><span>Töhfələr</span></a></li><li id="pt-createaccount" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=X%C3%BCsusi:HesabYarat&returnto=Kibernetika" title="Hesab yaratmaq və daxil olmaq üçün təşviq olunursunuz; Ancaq məcburi deyil"><span>Hesab yarat</span></a></li><li id="pt-login" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=X%C3%BCsusi:DaxilOl&returnto=Kibernetika" title="Daxil olmanız tövsiyə olunur, amma bu məcburi tələb deyil. [o]" accesskey="o"><span>Daxil ol</span></a></li> </ul> </div> </nav> <div id="left-navigation"> <nav id="p-namespaces" class="mw-portlet mw-portlet-namespaces vector-menu-tabs vector-menu-tabs-legacy vector-menu" aria-labelledby="p-namespaces-label" > <h3 id="p-namespaces-label" class="vector-menu-heading " > <span class="vector-menu-heading-label">Ad fəzaları</span> </h3> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="ca-nstab-main" class="selected mw-list-item"><a href="/wiki/Kibernetika" title="Məqalənin məzmununu göstər [c]" accesskey="c"><span>Məqalə</span></a></li><li id="ca-talk" class="new mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=M%C3%BCzakir%C9%99:Kibernetika&action=edit&redlink=1" rel="discussion" class="new" title="Məqalə haqqında müzakirə (səhifə mövcud deyil) [t]" accesskey="t"><span>Müzakirə</span></a></li> </ul> </div> </nav> <nav id="p-variants" class="mw-portlet mw-portlet-variants emptyPortlet vector-menu-dropdown vector-menu" aria-labelledby="p-variants-label" > <input type="checkbox" id="p-variants-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-p-variants" class="vector-menu-checkbox" aria-labelledby="p-variants-label" > <label id="p-variants-label" class="vector-menu-heading " > <span class="vector-menu-heading-label">azərbaycanca</span> </label> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> </ul> </div> </nav> </div> <div id="right-navigation"> <nav id="p-views" class="mw-portlet mw-portlet-views vector-menu-tabs vector-menu-tabs-legacy vector-menu" aria-labelledby="p-views-label" > <h3 id="p-views-label" class="vector-menu-heading " > <span class="vector-menu-heading-label">Görünüş</span> </h3> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="ca-view" class="selected mw-list-item"><a href="/wiki/Kibernetika"><span>Oxu</span></a></li><li id="ca-ve-edit" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Kibernetika&veaction=edit" title="Bu səhifəni redaktə et [v]" accesskey="v"><span>Redaktə</span></a></li><li id="ca-edit" class="collapsible mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Kibernetika&action=edit" title="Səhifənin cari kodunu redaktə et [e]" accesskey="e"><span>Mənbəni redaktə et</span></a></li><li id="ca-history" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Kibernetika&action=history" title="Bu səhifənin keçmiş nüsxələri. [h]" accesskey="h"><span>Tarixçəyə bax</span></a></li> </ul> </div> </nav> <nav id="p-cactions" class="mw-portlet mw-portlet-cactions emptyPortlet vector-menu-dropdown vector-menu" aria-labelledby="p-cactions-label" title="Daha çox seçim" > <input type="checkbox" id="p-cactions-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-p-cactions" class="vector-menu-checkbox" aria-labelledby="p-cactions-label" > <label id="p-cactions-label" class="vector-menu-heading " > <span class="vector-menu-heading-label">Daha çox</span> </label> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> </ul> </div> </nav> <div id="p-search" role="search" class="vector-search-box-vue vector-search-box-show-thumbnail vector-search-box-auto-expand-width vector-search-box"> <h3 >Axtar</h3> <form action="/w/index.php" id="searchform" class="vector-search-box-form"> <div id="simpleSearch" class="vector-search-box-inner" data-search-loc="header-navigation"> <input class="vector-search-box-input" type="search" name="search" placeholder="Vikipediyada axtar" aria-label="Vikipediyada axtar" autocapitalize="sentences" title="Vikipediya saytında axtar [f]" accesskey="f" id="searchInput" > <input type="hidden" name="title" value="Xüsusi:Axtar"> <input id="mw-searchButton" class="searchButton mw-fallbackSearchButton" type="submit" name="fulltext" title="Bu mətnin olduğu səhifələri axtar" value="Axtar"> <input id="searchButton" class="searchButton" type="submit" name="go" title="Əgər varsa, eyni adı daşıyan səhifəyə keç" value="Get"> </div> </form> </div> </div> </div> <div id="mw-panel" class="vector-legacy-sidebar"> <div id="p-logo" role="banner"> <a class="mw-wiki-logo" href="/wiki/Ana_s%C9%99hif%C9%99" title="Ana səhifə"></a> </div> <nav id="p-navigation" class="mw-portlet mw-portlet-navigation vector-menu-portal portal vector-menu" aria-labelledby="p-navigation-label" > <h3 id="p-navigation-label" class="vector-menu-heading " > <span class="vector-menu-heading-label">Naviqasiya</span> </h3> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="n-mainpage" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Ana_s%C9%99hif%C9%99" title="Ana səhifəni ziyarət edin [z]" accesskey="z"><span>Ana səhifə</span></a></li><li id="n-portal" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Vikipediya:K%C9%99nd_meydan%C4%B1" title="Layihə haqqında, nələr edəbilərsiniz, axtardıqlarınızı harda tapmaq olar"><span>Kənd meydanı</span></a></li><li id="n-currentevents" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Vikipediya:%C4%B0cma_portal%C4%B1" title="Gündəlik xəbərlər ilə əlaqəli məlumatlar"><span>İcma portalı</span></a></li><li id="n-recentchanges" class="mw-list-item"><a href="/wiki/X%C3%BCsusi:SonD%C9%99yi%C5%9Fiklikl%C9%99r" title="Vikidəki son dəyişikliklər siyahısı [r]" accesskey="r"><span>Son dəyişikliklər</span></a></li><li id="n-randompage" class="mw-list-item"><a href="/wiki/X%C3%BCsusi:T%C9%99sad%C3%BCfi" title="Təsadüfi məqaləyə keç [x]" accesskey="x"><span>Təsadüfi məqalə</span></a></li> </ul> </div> </nav> <nav id="p-Layihələr" class="mw-portlet mw-portlet-Layihələr vector-menu-portal portal vector-menu" aria-labelledby="p-Layihələr-label" > <h3 id="p-Layihələr-label" class="vector-menu-heading " > <span class="vector-menu-heading-label">Layihələr</span> </h3> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="n-Seçilmiş-məqalələr" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Vikipediya:Se%C3%A7ilmi%C5%9F_m%C9%99qal%C9%99l%C9%99r"><span>Seçilmiş məqalələr</span></a></li><li id="n-Seçilmiş-siyahılar" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Vikipediya:Se%C3%A7ilmi%C5%9F_siyah%C4%B1lar"><span>Seçilmiş siyahılar</span></a></li><li id="n-Yaxşı-məqalələr" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Vikipediya:Yax%C5%9F%C4%B1_m%C9%99qal%C9%99l%C9%99r"><span>Yaxşı məqalələr</span></a></li><li id="n-Məqalə-namizədləri" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Vikipediya:M%C9%99qal%C9%99_namiz%C9%99dl%C9%99ri"><span>Məqalə namizədləri</span></a></li><li id="n-Mövzulu-ay" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Vikipediya:M%C3%B6vzulu_ay"><span>Mövzulu ay</span></a></li> </ul> </div> </nav> <nav id="p-Xüsusi" class="mw-portlet mw-portlet-Xüsusi vector-menu-portal portal vector-menu" aria-labelledby="p-Xüsusi-label" > <h3 id="p-Xüsusi-label" class="vector-menu-heading " > <span class="vector-menu-heading-label">Xüsusi</span> </h3> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="n-contactpage" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Vikipediya:Biziml%C9%99_%C9%99laq%C9%99"><span>Bizimlə əlaqə</span></a></li><li id="n-sitesupport" class="mw-list-item"><a href="https://donate.wikimedia.org/?utm_source=donate&utm_medium=sidebar&utm_campaign=spontaneous&uselang=az" title="Bizə dəstək verin"><span>İanə et</span></a></li><li id="n-help" class="mw-list-item"><a href="/wiki/K%C3%B6m%C9%99k:M%C3%BCnd%C9%99ricat" title="Yardım almaq üçün."><span>Kömək</span></a></li> </ul> </div> </nav> <nav id="p-tb" class="mw-portlet mw-portlet-tb vector-menu-portal portal vector-menu" aria-labelledby="p-tb-label" > <h3 id="p-tb-label" class="vector-menu-heading " > <span class="vector-menu-heading-label">Alətlər</span> </h3> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="t-whatlinkshere" class="mw-list-item"><a href="/wiki/X%C3%BCsusi:S%C9%99hif%C9%99y%C9%99Ke%C3%A7idl%C9%99r/Kibernetika" title="Vikidə bu məqaləyə bağlantılar [j]" accesskey="j"><span>Səhifəyə keçidlər</span></a></li><li id="t-recentchangeslinked" class="mw-list-item"><a href="/wiki/X%C3%BCsusi:%C6%8Flaq%C9%99liD%C9%99yi%C5%9Fiklikl%C9%99r/Kibernetika" rel="nofollow" title="Bu məqaləyə aid başqa səhifələrdə yeni dəyişikliklər [k]" accesskey="k"><span>Əlaqəli redaktələr</span></a></li><li id="t-upload" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Vikipediya:Yükləmə_sehrbazı" title="Yeni şəkil və ya multimedia faylı yüklə [u]" accesskey="u"><span>Fayl yüklə</span></a></li><li id="t-specialpages" class="mw-list-item"><a href="/wiki/X%C3%BCsusi:X%C3%BCsusiS%C9%99hif%C9%99l%C9%99r" title="Xüsusi səhifələrin siyahısı [q]" accesskey="q"><span>Xüsusi səhifələr</span></a></li><li id="t-permalink" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Kibernetika&oldid=7684531" title="Bu səhifənin bu versiyasına daimi keçid"><span>Daimi keçid</span></a></li><li id="t-info" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Kibernetika&action=info" title="Bu səhifə haqqında ətraflı məlumat"><span>Səhifə məlumatları</span></a></li><li id="t-cite" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=X%C3%BCsusi:CiteThisPage&page=Kibernetika&id=7684531&wpFormIdentifier=titleform" title="Bu səhifəyə necə istinad etmək barədə məlumat"><span>Bu səhifəyə istinad et</span></a></li><li id="t-urlshortener" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=X%C3%BCsusi:UrlShortener&url=https%3A%2F%2Faz.wikipedia.org%2Fwiki%2FKibernetika"><span>Qısaldılmış URL əldə et</span></a></li><li id="t-urlshortener-qrcode" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=X%C3%BCsusi:QrCode&url=https%3A%2F%2Faz.wikipedia.org%2Fwiki%2FKibernetika"><span>QR-kodu endir</span></a></li> </ul> </div> </nav> <nav id="p-coll-print_export" class="mw-portlet mw-portlet-coll-print_export vector-menu-portal portal vector-menu" aria-labelledby="p-coll-print_export-label" > <h3 id="p-coll-print_export-label" class="vector-menu-heading " > <span class="vector-menu-heading-label">Çap et/ixrac</span> </h3> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="coll-create_a_book" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=X%C3%BCsusi:Book&bookcmd=book_creator&referer=Kibernetika"><span>Kitab yarat</span></a></li><li id="coll-download-as-rl" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=X%C3%BCsusi:DownloadAsPdf&page=Kibernetika&action=show-download-screen"><span>PDF kimi yüklə</span></a></li><li id="t-print" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Kibernetika&printable=yes" title="Səhifənin çap versiyası [p]" accesskey="p"><span>Çap versiyası</span></a></li> </ul> </div> </nav> <nav id="p-wikibase-otherprojects" class="mw-portlet mw-portlet-wikibase-otherprojects vector-menu-portal portal vector-menu" aria-labelledby="p-wikibase-otherprojects-label" > <h3 id="p-wikibase-otherprojects-label" class="vector-menu-heading " > <span class="vector-menu-heading-label">Digər layihələrdə</span> </h3> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li class="wb-otherproject-link wb-otherproject-commons mw-list-item"><a href="https://commons.wikimedia.org/wiki/Category:Cybernetics" hreflang="en"><span>Vikianbar</span></a></li><li id="t-wikibase" class="wb-otherproject-link wb-otherproject-wikibase-dataitem mw-list-item"><a href="https://www.wikidata.org/wiki/Special:EntityPage/Q123637" title="Bağlanan məlumatların saxlanması elementinə keçid [g]" accesskey="g"><span>Vikidata elementi</span></a></li> </ul> </div> </nav> <nav id="p-lang" class="mw-portlet mw-portlet-lang vector-menu-portal portal vector-menu" aria-labelledby="p-lang-label" > <h3 id="p-lang-label" class="vector-menu-heading " > <span class="vector-menu-heading-label">Digər dillərdə</span> </h3> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li class="interlanguage-link interwiki-af mw-list-item"><a href="https://af.wikipedia.org/wiki/Kubernetika" title="Kubernetika – afrikaans" lang="af" hreflang="af" data-title="Kubernetika" data-language-autonym="Afrikaans" data-language-local-name="afrikaans" class="interlanguage-link-target"><span>Afrikaans</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-als mw-list-item"><a href="https://als.wikipedia.org/wiki/Kybernetik" title="Kybernetik – İsveçrə almancası" lang="gsw" hreflang="gsw" data-title="Kybernetik" data-language-autonym="Alemannisch" data-language-local-name="İsveçrə almancası" class="interlanguage-link-target"><span>Alemannisch</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ar mw-list-item"><a href="https://ar.wikipedia.org/wiki/%D8%A7%D9%84%D8%B3%D8%A8%D8%B1%D8%A7%D9%86%D9%8A%D8%A7%D8%AA" title="السبرانيات – ərəb" lang="ar" hreflang="ar" data-title="السبرانيات" data-language-autonym="العربية" data-language-local-name="ərəb" class="interlanguage-link-target"><span>العربية</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ba mw-list-item"><a href="https://ba.wikipedia.org/wiki/%D0%9A%D0%B8%D0%B1%D0%B5%D1%80%D0%BD%D0%B5%D1%82%D0%B8%D0%BA%D0%B0" title="Кибернетика – başqırd" lang="ba" hreflang="ba" data-title="Кибернетика" data-language-autonym="Башҡортса" data-language-local-name="başqırd" class="interlanguage-link-target"><span>Башҡортса</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-be mw-list-item"><a href="https://be.wikipedia.org/wiki/%D0%9A%D1%96%D0%B1%D0%B5%D1%80%D0%BD%D0%B5%D1%82%D1%8B%D0%BA%D0%B0" title="Кібернетыка – belarus" lang="be" hreflang="be" data-title="Кібернетыка" data-language-autonym="Беларуская" data-language-local-name="belarus" class="interlanguage-link-target"><span>Беларуская</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-be-x-old mw-list-item"><a href="https://be-tarask.wikipedia.org/wiki/%D0%9A%D1%96%D0%B1%D1%8D%D1%80%D0%BD%D1%8D%D1%82%D1%8B%D0%BA%D0%B0" title="Кібэрнэтыка – Belarusian (Taraškievica orthography)" lang="be-tarask" hreflang="be-tarask" data-title="Кібэрнэтыка" data-language-autonym="Беларуская (тарашкевіца)" data-language-local-name="Belarusian (Taraškievica orthography)" class="interlanguage-link-target"><span>Беларуская (тарашкевіца)</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-bg mw-list-item"><a href="https://bg.wikipedia.org/wiki/%D0%9A%D0%B8%D0%B1%D0%B5%D1%80%D0%BD%D0%B5%D1%82%D0%B8%D0%BA%D0%B0" title="Кибернетика – bolqar" lang="bg" hreflang="bg" data-title="Кибернетика" data-language-autonym="Български" data-language-local-name="bolqar" class="interlanguage-link-target"><span>Български</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-bn mw-list-item"><a href="https://bn.wikipedia.org/wiki/%E0%A6%AC%E0%A7%8D%E0%A6%AF%E0%A6%AC%E0%A6%B8%E0%A7%8D%E0%A6%A5%E0%A6%BE_%E0%A6%AA%E0%A6%B0%E0%A6%BF%E0%A6%9A%E0%A6%BE%E0%A6%B2%E0%A6%A8%E0%A6%BE_%E0%A6%AC%E0%A6%BF%E0%A6%9C%E0%A7%8D%E0%A6%9E%E0%A6%BE%E0%A6%A8" title="ব্যবস্থা পরিচালনা বিজ্ঞান – benqal" lang="bn" hreflang="bn" data-title="ব্যবস্থা পরিচালনা বিজ্ঞান" data-language-autonym="বাংলা" data-language-local-name="benqal" class="interlanguage-link-target"><span>বাংলা</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-bs mw-list-item"><a href="https://bs.wikipedia.org/wiki/Kibernetika" title="Kibernetika – bosniya" lang="bs" hreflang="bs" data-title="Kibernetika" data-language-autonym="Bosanski" data-language-local-name="bosniya" class="interlanguage-link-target"><span>Bosanski</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ca mw-list-item"><a href="https://ca.wikipedia.org/wiki/Cibern%C3%A8tica" title="Cibernètica – katalan" lang="ca" hreflang="ca" data-title="Cibernètica" data-language-autonym="Català" data-language-local-name="katalan" class="interlanguage-link-target"><span>Català</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-cs mw-list-item"><a href="https://cs.wikipedia.org/wiki/Kybernetika" title="Kybernetika – çex" lang="cs" hreflang="cs" data-title="Kybernetika" data-language-autonym="Čeština" data-language-local-name="çex" class="interlanguage-link-target"><span>Čeština</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-cv mw-list-item"><a href="https://cv.wikipedia.org/wiki/%D0%9A%D0%B8%D0%B1%D0%B5%D1%80%D0%BD%D0%B5%D1%82%D0%B8%D0%BA%D0%B0" title="Кибернетика – çuvaş" lang="cv" hreflang="cv" data-title="Кибернетика" data-language-autonym="Чӑвашла" data-language-local-name="çuvaş" class="interlanguage-link-target"><span>Чӑвашла</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-cy mw-list-item"><a href="https://cy.wikipedia.org/wiki/Seiberneteg" title="Seiberneteg – uels" lang="cy" hreflang="cy" data-title="Seiberneteg" data-language-autonym="Cymraeg" data-language-local-name="uels" class="interlanguage-link-target"><span>Cymraeg</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-da mw-list-item"><a href="https://da.wikipedia.org/wiki/Kybernetik" title="Kybernetik – danimarka" lang="da" hreflang="da" data-title="Kybernetik" data-language-autonym="Dansk" data-language-local-name="danimarka" class="interlanguage-link-target"><span>Dansk</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-de mw-list-item"><a href="https://de.wikipedia.org/wiki/Kybernetik" title="Kybernetik – alman" lang="de" hreflang="de" data-title="Kybernetik" data-language-autonym="Deutsch" data-language-local-name="alman" class="interlanguage-link-target"><span>Deutsch</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-el badge-Q70893996 mw-list-item" title=""><a href="https://el.wikipedia.org/wiki/%CE%9A%CF%85%CE%B2%CE%B5%CF%81%CE%BD%CE%B7%CF%84%CE%B9%CE%BA%CE%AE" title="Κυβερνητική – yunan" lang="el" hreflang="el" data-title="Κυβερνητική" data-language-autonym="Ελληνικά" data-language-local-name="yunan" class="interlanguage-link-target"><span>Ελληνικά</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-en mw-list-item"><a href="https://en.wikipedia.org/wiki/Cybernetics" title="Cybernetics – ingilis" lang="en" hreflang="en" data-title="Cybernetics" data-language-autonym="English" data-language-local-name="ingilis" class="interlanguage-link-target"><span>English</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-eo mw-list-item"><a href="https://eo.wikipedia.org/wiki/Kibernetiko" title="Kibernetiko – esperanto" lang="eo" hreflang="eo" data-title="Kibernetiko" data-language-autonym="Esperanto" data-language-local-name="esperanto" class="interlanguage-link-target"><span>Esperanto</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-es mw-list-item"><a href="https://es.wikipedia.org/wiki/Cibern%C3%A9tica" title="Cibernética – ispan" lang="es" hreflang="es" data-title="Cibernética" data-language-autonym="Español" data-language-local-name="ispan" class="interlanguage-link-target"><span>Español</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-et mw-list-item"><a href="https://et.wikipedia.org/wiki/K%C3%BCberneetika" title="Küberneetika – eston" lang="et" hreflang="et" data-title="Küberneetika" data-language-autonym="Eesti" data-language-local-name="eston" class="interlanguage-link-target"><span>Eesti</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-eu mw-list-item"><a href="https://eu.wikipedia.org/wiki/Zibernetika" title="Zibernetika – bask" lang="eu" hreflang="eu" data-title="Zibernetika" data-language-autonym="Euskara" data-language-local-name="bask" class="interlanguage-link-target"><span>Euskara</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-fa mw-list-item"><a href="https://fa.wikipedia.org/wiki/%D8%B3%D8%A7%DB%8C%D8%A8%D8%B1%D9%86%D8%AA%DB%8C%DA%A9" title="سایبرنتیک – fars" lang="fa" hreflang="fa" data-title="سایبرنتیک" data-language-autonym="فارسی" data-language-local-name="fars" class="interlanguage-link-target"><span>فارسی</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-fi mw-list-item"><a href="https://fi.wikipedia.org/wiki/Kybernetiikka" title="Kybernetiikka – fin" lang="fi" hreflang="fi" data-title="Kybernetiikka" data-language-autonym="Suomi" data-language-local-name="fin" class="interlanguage-link-target"><span>Suomi</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-fiu-vro mw-list-item"><a href="https://fiu-vro.wikipedia.org/wiki/K%C3%BCberneetiga" title="Küberneetiga – Võro" lang="vro" hreflang="vro" data-title="Küberneetiga" data-language-autonym="Võro" data-language-local-name="Võro" class="interlanguage-link-target"><span>Võro</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-fr mw-list-item"><a href="https://fr.wikipedia.org/wiki/Cybern%C3%A9tique" title="Cybernétique – fransız" lang="fr" hreflang="fr" data-title="Cybernétique" data-language-autonym="Français" data-language-local-name="fransız" class="interlanguage-link-target"><span>Français</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ga mw-list-item"><a href="https://ga.wikipedia.org/wiki/Cibirnitic" title="Cibirnitic – irland" lang="ga" hreflang="ga" data-title="Cibirnitic" data-language-autonym="Gaeilge" data-language-local-name="irland" class="interlanguage-link-target"><span>Gaeilge</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-gl mw-list-item"><a href="https://gl.wikipedia.org/wiki/Cibern%C3%A9tica" title="Cibernética – qalisiya" lang="gl" hreflang="gl" data-title="Cibernética" data-language-autonym="Galego" data-language-local-name="qalisiya" class="interlanguage-link-target"><span>Galego</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-he mw-list-item"><a href="https://he.wikipedia.org/wiki/%D7%A7%D7%99%D7%91%D7%A8%D7%A0%D7%98%D7%99%D7%A7%D7%94" title="קיברנטיקה – ivrit" lang="he" hreflang="he" data-title="קיברנטיקה" data-language-autonym="עברית" data-language-local-name="ivrit" class="interlanguage-link-target"><span>עברית</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-hi mw-list-item"><a href="https://hi.wikipedia.org/wiki/%E0%A4%B8%E0%A4%BE%E0%A4%87%E0%A4%AC%E0%A4%B0%E0%A5%8D%E0%A4%A8%E0%A5%87%E0%A4%9F%E0%A4%BF%E0%A4%95%E0%A5%8D%E0%A4%B8" title="साइबर्नेटिक्स – hind" lang="hi" hreflang="hi" data-title="साइबर्नेटिक्स" data-language-autonym="हिन्दी" data-language-local-name="hind" class="interlanguage-link-target"><span>हिन्दी</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-hr mw-list-item"><a href="https://hr.wikipedia.org/wiki/Kibernetika" title="Kibernetika – xorvat" lang="hr" hreflang="hr" data-title="Kibernetika" data-language-autonym="Hrvatski" data-language-local-name="xorvat" class="interlanguage-link-target"><span>Hrvatski</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-hu mw-list-item"><a href="https://hu.wikipedia.org/wiki/Kibernetika" title="Kibernetika – macar" lang="hu" hreflang="hu" data-title="Kibernetika" data-language-autonym="Magyar" data-language-local-name="macar" class="interlanguage-link-target"><span>Magyar</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-hy mw-list-item"><a href="https://hy.wikipedia.org/wiki/%D4%BF%D5%AB%D5%A2%D5%A5%D5%BC%D5%B6%D5%A5%D5%BF%D5%AB%D5%AF%D5%A1" title="Կիբեռնետիկա – erməni" lang="hy" hreflang="hy" data-title="Կիբեռնետիկա" data-language-autonym="Հայերեն" data-language-local-name="erməni" class="interlanguage-link-target"><span>Հայերեն</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-id mw-list-item"><a href="https://id.wikipedia.org/wiki/Sibernetika" title="Sibernetika – indoneziya" lang="id" hreflang="id" data-title="Sibernetika" data-language-autonym="Bahasa Indonesia" data-language-local-name="indoneziya" class="interlanguage-link-target"><span>Bahasa Indonesia</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-io mw-list-item"><a href="https://io.wikipedia.org/wiki/Cibernetiko" title="Cibernetiko – ido" lang="io" hreflang="io" data-title="Cibernetiko" data-language-autonym="Ido" data-language-local-name="ido" class="interlanguage-link-target"><span>Ido</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-is mw-list-item"><a href="https://is.wikipedia.org/wiki/St%C3%BDrifr%C3%A6%C3%B0i" title="Stýrifræði – island" lang="is" hreflang="is" data-title="Stýrifræði" data-language-autonym="Íslenska" data-language-local-name="island" class="interlanguage-link-target"><span>Íslenska</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-it mw-list-item"><a href="https://it.wikipedia.org/wiki/Cibernetica" title="Cibernetica – italyan" lang="it" hreflang="it" data-title="Cibernetica" data-language-autonym="İtaliano" data-language-local-name="italyan" class="interlanguage-link-target"><span>İtaliano</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ja mw-list-item"><a href="https://ja.wikipedia.org/wiki/%E3%82%B5%E3%82%A4%E3%83%90%E3%83%8D%E3%83%86%E3%82%A3%E3%83%83%E3%82%AF%E3%82%B9" title="サイバネティックス – yapon" lang="ja" hreflang="ja" data-title="サイバネティックス" data-language-autonym="日本語" data-language-local-name="yapon" class="interlanguage-link-target"><span>日本語</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-jv mw-list-item"><a href="https://jv.wikipedia.org/wiki/Sibernetika" title="Sibernetika – yava" lang="jv" hreflang="jv" data-title="Sibernetika" data-language-autonym="Jawa" data-language-local-name="yava" class="interlanguage-link-target"><span>Jawa</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ka mw-list-item"><a href="https://ka.wikipedia.org/wiki/%E1%83%99%E1%83%98%E1%83%91%E1%83%94%E1%83%A0%E1%83%9C%E1%83%94%E1%83%A2%E1%83%98%E1%83%99%E1%83%90" title="კიბერნეტიკა – gürcü" lang="ka" hreflang="ka" data-title="კიბერნეტიკა" data-language-autonym="ქართული" data-language-local-name="gürcü" class="interlanguage-link-target"><span>ქართული</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ki mw-list-item"><a href="https://ki.wikipedia.org/wiki/Cybernetics" title="Cybernetics – kikuyu" lang="ki" hreflang="ki" data-title="Cybernetics" data-language-autonym="Gĩkũyũ" data-language-local-name="kikuyu" class="interlanguage-link-target"><span>Gĩkũyũ</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-kk mw-list-item"><a href="https://kk.wikipedia.org/wiki/%D0%9A%D0%B8%D0%B1%D0%B5%D1%80%D0%BD%D0%B5%D1%82%D0%B8%D0%BA%D0%B0" title="Кибернетика – qazax" lang="kk" hreflang="kk" data-title="Кибернетика" data-language-autonym="Қазақша" data-language-local-name="qazax" class="interlanguage-link-target"><span>Қазақша</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-kn mw-list-item"><a href="https://kn.wikipedia.org/wiki/%E0%B2%B8%E0%B3%88%E0%B2%AC%E0%B2%B0%E0%B3%8D%E2%80%8C%E0%B2%A8%E0%B3%86%E0%B2%9F%E0%B2%BF%E0%B2%95%E0%B3%8D%E0%B2%B8%E0%B3%8D" title="ಸೈಬರ್‌ನೆಟಿಕ್ಸ್ – kannada" lang="kn" hreflang="kn" data-title="ಸೈಬರ್‌ನೆಟಿಕ್ಸ್" data-language-autonym="ಕನ್ನಡ" data-language-local-name="kannada" class="interlanguage-link-target"><span>ಕನ್ನಡ</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ko mw-list-item"><a href="https://ko.wikipedia.org/wiki/%EC%82%AC%EC%9D%B4%EB%B2%84%EB%84%A4%ED%8B%B1%EC%8A%A4" title="사이버네틱스 – koreya" lang="ko" hreflang="ko" data-title="사이버네틱스" data-language-autonym="한국어" data-language-local-name="koreya" class="interlanguage-link-target"><span>한국어</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ku mw-list-item"><a href="https://ku.wikipedia.org/wiki/S%C3%AEbernet%C3%AEk" title="Sîbernetîk – kürd" lang="ku" hreflang="ku" data-title="Sîbernetîk" data-language-autonym="Kurdî" data-language-local-name="kürd" class="interlanguage-link-target"><span>Kurdî</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ky mw-list-item"><a href="https://ky.wikipedia.org/wiki/%D0%9A%D0%B8%D0%B1%D0%B5%D1%80%D0%BD%D0%B5%D1%82%D0%B8%D0%BA%D0%B0" title="Кибернетика – qırğız" lang="ky" hreflang="ky" data-title="Кибернетика" data-language-autonym="Кыргызча" data-language-local-name="qırğız" class="interlanguage-link-target"><span>Кыргызча</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-la mw-list-item"><a href="https://la.wikipedia.org/wiki/Cybernetica" title="Cybernetica – latın" lang="la" hreflang="la" data-title="Cybernetica" data-language-autonym="Latina" data-language-local-name="latın" class="interlanguage-link-target"><span>Latina</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-lt mw-list-item"><a href="https://lt.wikipedia.org/wiki/Kibernetika" title="Kibernetika – litva" lang="lt" hreflang="lt" data-title="Kibernetika" data-language-autonym="Lietuvių" data-language-local-name="litva" class="interlanguage-link-target"><span>Lietuvių</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-lv mw-list-item"><a href="https://lv.wikipedia.org/wiki/Kibern%C4%93tika" title="Kibernētika – latış" lang="lv" hreflang="lv" data-title="Kibernētika" data-language-autonym="Latviešu" data-language-local-name="latış" class="interlanguage-link-target"><span>Latviešu</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-mn mw-list-item"><a href="https://mn.wikipedia.org/wiki/%D0%9A%D0%B8%D0%B1%D0%B5%D1%80%D0%BD%D0%B5%D1%82%D0%B8%D0%BA" title="Кибернетик – monqol" lang="mn" hreflang="mn" data-title="Кибернетик" data-language-autonym="Монгол" data-language-local-name="monqol" class="interlanguage-link-target"><span>Монгол</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ms mw-list-item"><a href="https://ms.wikipedia.org/wiki/Sibernetik" title="Sibernetik – malay" lang="ms" hreflang="ms" data-title="Sibernetik" data-language-autonym="Bahasa Melayu" data-language-local-name="malay" class="interlanguage-link-target"><span>Bahasa Melayu</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-nl mw-list-item"><a href="https://nl.wikipedia.org/wiki/Cybernetica" title="Cybernetica – holland" lang="nl" hreflang="nl" data-title="Cybernetica" data-language-autonym="Nederlands" data-language-local-name="holland" class="interlanguage-link-target"><span>Nederlands</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-nn mw-list-item"><a href="https://nn.wikipedia.org/wiki/Kybernetikk" title="Kybernetikk – nünorsk norveç" lang="nn" hreflang="nn" data-title="Kybernetikk" data-language-autonym="Norsk nynorsk" data-language-local-name="nünorsk norveç" class="interlanguage-link-target"><span>Norsk nynorsk</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-no mw-list-item"><a href="https://no.wikipedia.org/wiki/Kybernetikk" title="Kybernetikk – bokmal norveç" lang="nb" hreflang="nb" data-title="Kybernetikk" data-language-autonym="Norsk bokmål" data-language-local-name="bokmal norveç" class="interlanguage-link-target"><span>Norsk bokmål</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-oc mw-list-item"><a href="https://oc.wikipedia.org/wiki/Cibernetica" title="Cibernetica – oksitan" lang="oc" hreflang="oc" data-title="Cibernetica" data-language-autonym="Occitan" data-language-local-name="oksitan" class="interlanguage-link-target"><span>Occitan</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-pa mw-list-item"><a href="https://pa.wikipedia.org/wiki/%E0%A8%B8%E0%A8%BE%E0%A8%88%E0%A8%AC%E0%A8%B0%E0%A8%A8%E0%A9%87%E0%A8%9F%E0%A8%BF%E0%A8%95%E0%A8%B8" title="ਸਾਈਬਰਨੇਟਿਕਸ – pəncab" lang="pa" hreflang="pa" data-title="ਸਾਈਬਰਨੇਟਿਕਸ" data-language-autonym="ਪੰਜਾਬੀ" data-language-local-name="pəncab" class="interlanguage-link-target"><span>ਪੰਜਾਬੀ</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-pl mw-list-item"><a href="https://pl.wikipedia.org/wiki/Cybernetyka" title="Cybernetyka – polyak" lang="pl" hreflang="pl" data-title="Cybernetyka" data-language-autonym="Polski" data-language-local-name="polyak" class="interlanguage-link-target"><span>Polski</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-pms mw-list-item"><a href="https://pms.wikipedia.org/wiki/Sibern%C3%A9tica" title="Sibernética – Piedmontese" lang="pms" hreflang="pms" data-title="Sibernética" data-language-autonym="Piemontèis" data-language-local-name="Piedmontese" class="interlanguage-link-target"><span>Piemontèis</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-pt mw-list-item"><a href="https://pt.wikipedia.org/wiki/Cibern%C3%A9tica" title="Cibernética – portuqal" lang="pt" hreflang="pt" data-title="Cibernética" data-language-autonym="Português" data-language-local-name="portuqal" class="interlanguage-link-target"><span>Português</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ro mw-list-item"><a href="https://ro.wikipedia.org/wiki/Cibernetic%C4%83" title="Cibernetică – rumın" lang="ro" hreflang="ro" data-title="Cibernetică" data-language-autonym="Română" data-language-local-name="rumın" class="interlanguage-link-target"><span>Română</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ru mw-list-item"><a href="https://ru.wikipedia.org/wiki/%D0%9A%D0%B8%D0%B1%D0%B5%D1%80%D0%BD%D0%B5%D1%82%D0%B8%D0%BA%D0%B0" title="Кибернетика – rus" lang="ru" hreflang="ru" data-title="Кибернетика" data-language-autonym="Русский" data-language-local-name="rus" class="interlanguage-link-target"><span>Русский</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sd mw-list-item"><a href="https://sd.wikipedia.org/wiki/%D8%B3%D8%A7%D8%A6%D8%A8%D8%B1%D9%86%D9%8A%D9%BD%DA%AA%D8%B3" title="سائبرنيٽڪس – sindhi" lang="sd" hreflang="sd" data-title="سائبرنيٽڪس" data-language-autonym="سنڌي" data-language-local-name="sindhi" class="interlanguage-link-target"><span>سنڌي</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sh mw-list-item"><a href="https://sh.wikipedia.org/wiki/Kibernetika" title="Kibernetika – serb-xorvat" lang="sh" hreflang="sh" data-title="Kibernetika" data-language-autonym="Srpskohrvatski / српскохрватски" data-language-local-name="serb-xorvat" class="interlanguage-link-target"><span>Srpskohrvatski / српскохрватски</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-simple mw-list-item"><a href="https://simple.wikipedia.org/wiki/Cybernetics" title="Cybernetics – Simple English" lang="en-simple" hreflang="en-simple" data-title="Cybernetics" data-language-autonym="Simple English" data-language-local-name="Simple English" class="interlanguage-link-target"><span>Simple English</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sk mw-list-item"><a href="https://sk.wikipedia.org/wiki/Kybernetika" title="Kybernetika – slovak" lang="sk" hreflang="sk" data-title="Kybernetika" data-language-autonym="Slovenčina" data-language-local-name="slovak" class="interlanguage-link-target"><span>Slovenčina</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sl mw-list-item"><a href="https://sl.wikipedia.org/wiki/Kibernetika" title="Kibernetika – sloven" lang="sl" hreflang="sl" data-title="Kibernetika" data-language-autonym="Slovenščina" data-language-local-name="sloven" class="interlanguage-link-target"><span>Slovenščina</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sq mw-list-item"><a href="https://sq.wikipedia.org/wiki/Kibernetika" title="Kibernetika – alban" lang="sq" hreflang="sq" data-title="Kibernetika" data-language-autonym="Shqip" data-language-local-name="alban" class="interlanguage-link-target"><span>Shqip</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sr mw-list-item"><a href="https://sr.wikipedia.org/wiki/%D0%9A%D0%B8%D0%B1%D0%B5%D1%80%D0%BD%D0%B5%D1%82%D0%B8%D0%BA%D0%B0" title="Кибернетика – serb" lang="sr" hreflang="sr" data-title="Кибернетика" data-language-autonym="Српски / srpski" data-language-local-name="serb" class="interlanguage-link-target"><span>Српски / srpski</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sv mw-list-item"><a href="https://sv.wikipedia.org/wiki/Cybernetik" title="Cybernetik – isveç" lang="sv" hreflang="sv" data-title="Cybernetik" data-language-autonym="Svenska" data-language-local-name="isveç" class="interlanguage-link-target"><span>Svenska</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-tg mw-list-item"><a href="https://tg.wikipedia.org/wiki/%D0%9A%D0%B8%D0%B1%D0%B5%D1%80%D0%BD%D0%B5%D1%82%D0%B8%D0%BA%D0%B0" title="Кибернетика – tacik" lang="tg" hreflang="tg" data-title="Кибернетика" data-language-autonym="Тоҷикӣ" data-language-local-name="tacik" class="interlanguage-link-target"><span>Тоҷикӣ</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-th mw-list-item"><a href="https://th.wikipedia.org/wiki/%E0%B9%84%E0%B8%8B%E0%B9%80%E0%B8%9A%E0%B8%AD%E0%B8%A3%E0%B9%8C%E0%B9%80%E0%B8%99%E0%B8%95%E0%B8%B4%E0%B8%81%E0%B8%AA%E0%B9%8C" title="ไซเบอร์เนติกส์ – tay" lang="th" hreflang="th" data-title="ไซเบอร์เนติกส์" data-language-autonym="ไทย" data-language-local-name="tay" class="interlanguage-link-target"><span>ไทย</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-tr mw-list-item"><a href="https://tr.wikipedia.org/wiki/Sibernetik" title="Sibernetik – türk" lang="tr" hreflang="tr" data-title="Sibernetik" data-language-autonym="Türkçe" data-language-local-name="türk" class="interlanguage-link-target"><span>Türkçe</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-uk mw-list-item"><a href="https://uk.wikipedia.org/wiki/%D0%9A%D1%96%D0%B1%D0%B5%D1%80%D0%BD%D0%B5%D1%82%D0%B8%D0%BA%D0%B0" title="Кібернетика – ukrayna" lang="uk" hreflang="uk" data-title="Кібернетика" data-language-autonym="Українська" data-language-local-name="ukrayna" class="interlanguage-link-target"><span>Українська</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ur mw-list-item"><a href="https://ur.wikipedia.org/wiki/%D8%B3%D8%A7%D8%A6%D8%A8%D8%B1%D9%86%DB%8C%D9%B9%DA%A9%D8%B3" title="سائبرنیٹکس – urdu" lang="ur" hreflang="ur" data-title="سائبرنیٹکس" data-language-autonym="اردو" data-language-local-name="urdu" class="interlanguage-link-target"><span>اردو</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-uz mw-list-item"><a href="https://uz.wikipedia.org/wiki/Kibernetika" title="Kibernetika – özbək" lang="uz" hreflang="uz" data-title="Kibernetika" data-language-autonym="Oʻzbekcha / ўзбекча" data-language-local-name="özbək" class="interlanguage-link-target"><span>Oʻzbekcha / ўзбекча</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-vi mw-list-item"><a href="https://vi.wikipedia.org/wiki/%C4%90i%E1%BB%81u_khi%E1%BB%83n_h%E1%BB%8Dc" title="Điều khiển học – vyetnam" lang="vi" hreflang="vi" data-title="Điều khiển học" data-language-autonym="Tiếng Việt" data-language-local-name="vyetnam" class="interlanguage-link-target"><span>Tiếng Việt</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-war mw-list-item"><a href="https://war.wikipedia.org/wiki/Sibernitika" title="Sibernitika – varay" lang="war" hreflang="war" data-title="Sibernitika" data-language-autonym="Winaray" data-language-local-name="varay" class="interlanguage-link-target"><span>Winaray</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-wuu mw-list-item"><a href="https://wuu.wikipedia.org/wiki/%E6%8E%A7%E5%88%B6%E8%AE%BA" title="控制论 – vu" lang="wuu" hreflang="wuu" data-title="控制论" data-language-autonym="吴语" data-language-local-name="vu" class="interlanguage-link-target"><span>吴语</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-xmf mw-list-item"><a href="https://xmf.wikipedia.org/wiki/%E1%83%99%E1%83%98%E1%83%91%E1%83%94%E1%83%A0%E1%83%9C%E1%83%94%E1%83%A2%E1%83%98%E1%83%99%E1%83%90" title="კიბერნეტიკა – Mingrelian" lang="xmf" hreflang="xmf" data-title="კიბერნეტიკა" data-language-autonym="მარგალური" data-language-local-name="Mingrelian" class="interlanguage-link-target"><span>მარგალური</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-za mw-list-item"><a href="https://za.wikipedia.org/wiki/Hoengqceiqlwnh" title="Hoengqceiqlwnh – çjuan" lang="za" hreflang="za" data-title="Hoengqceiqlwnh" data-language-autonym="Vahcuengh" data-language-local-name="çjuan" class="interlanguage-link-target"><span>Vahcuengh</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-zh mw-list-item"><a href="https://zh.wikipedia.org/wiki/%E6%8E%A7%E5%88%B6%E8%AE%BA" title="控制论 – çin" lang="zh" hreflang="zh" data-title="控制论" data-language-autonym="中文" data-language-local-name="çin" class="interlanguage-link-target"><span>中文</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-zh-min-nan mw-list-item"><a href="https://zh-min-nan.wikipedia.org/wiki/Kh%C3%B2ng-ch%C3%A8-l%C5%ABn" title="Khòng-chè-lūn – Min Nan" lang="nan" hreflang="nan" data-title="Khòng-chè-lūn" data-language-autonym="閩南語 / Bân-lâm-gú" data-language-local-name="Min Nan" class="interlanguage-link-target"><span>閩南語 / Bân-lâm-gú</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-zh-yue mw-list-item"><a href="https://zh-yue.wikipedia.org/wiki/%E6%A8%A1%E6%8E%A7%E5%AD%B8" title="模控學 – kanton" lang="yue" hreflang="yue" data-title="模控學" data-language-autonym="粵語" data-language-local-name="kanton" class="interlanguage-link-target"><span>粵語</span></a></li> </ul> <div class="after-portlet after-portlet-lang"><span class="wb-langlinks-edit wb-langlinks-link"><a href="https://www.wikidata.org/wiki/Special:EntityPage/Q123637#sitelinks-wikipedia" title="Dillərarası keçidləri redaktə et" class="wbc-editpage">Keçidləri redaktə et</a></span></div> </div> </nav> </div> </div> <footer id="footer" class="mw-footer" > <ul id="footer-info"> <li id="footer-info-lastmod"> Bu səhifə sonuncu dəfə 16:10, 1 iyul 2024 tarixində redaktə edilib.</li> <li id="footer-info-copyright">Mətn <a rel="nofollow" class="external text" href="https://creativecommons.org/licenses/by-sa/4.0/deed.az">Creative Commons Attribution-ShareAlike lisenziyası</a> altındadır, bəzi hallarda əlavə şərtlər tətbiq oluna bilər. Ətraflı məlumat üçün <a class="external text" href="https://foundation.wikimedia.org/wiki/Special:MyLanguage/Policy:Terms_of_Use">istifadə şərtlərinə</a> baxın.</li> </ul> <ul id="footer-places"> <li id="footer-places-privacy"><a href="https://foundation.wikimedia.org/wiki/Special:MyLanguage/Policy:Privacy_policy">Gizlilik siyasəti</a></li> <li id="footer-places-about"><a href="/wiki/Vikipediya:Haqq%C4%B1nda">Vikipediya haqqında</a></li> <li id="footer-places-disclaimers"><a href="/wiki/Vikipediya:M%C9%99suliyy%C9%99td%C9%99n_imtina">Məsuliyyətdən imtina</a></li> <li id="footer-places-wm-codeofconduct"><a href="https://foundation.wikimedia.org/wiki/Special:MyLanguage/Policy:Universal_Code_of_Conduct">Davranış Kodeksi</a></li> <li id="footer-places-developers"><a href="https://developer.wikimedia.org">Tərtibatçılar</a></li> <li id="footer-places-statslink"><a href="https://stats.wikimedia.org/#/az.wikipedia.org">Statistikalar</a></li> <li id="footer-places-cookiestatement"><a href="https://foundation.wikimedia.org/wiki/Special:MyLanguage/Policy:Cookie_statement">Kuki məlumatı</a></li> <li id="footer-places-mobileview"><a href="//az.m.wikipedia.org/w/index.php?title=Kibernetika&mobileaction=toggle_view_mobile" class="noprint stopMobileRedirectToggle">Mobil versiya</a></li> </ul> <ul id="footer-icons" class="noprint"> <li id="footer-copyrightico"><a href="https://wikimediafoundation.org/" class="cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--size-large cdx-button--fake-button--enabled"><img src="/static/images/footer/wikimedia-button.svg" width="84" height="29" alt="Wikimedia Foundation" loading="lazy"></a></li> <li id="footer-poweredbyico"><a href="https://www.mediawiki.org/" class="cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--size-large cdx-button--fake-button--enabled"><img src="/w/resources/assets/poweredby_mediawiki.svg" alt="Powered by MediaWiki" width="88" height="31" loading="lazy"></a></li> </ul> </footer> <script>(RLQ=window.RLQ||[]).push(function(){mw.log.warn("This page is using the deprecated ResourceLoader module \"codex-search-styles\".\n[1.43] Use a CodexModule with codexComponents to set your specific components used: https://www.mediawiki.org/wiki/Codex#Using_a_limited_subset_of_components");mw.config.set({"wgHostname":"mw-web.codfw.main-f69cdc8f6-jqmcq","wgBackendResponseTime":146,"wgPageParseReport":{"limitreport":{"cputime":"0.098","walltime":"0.140","ppvisitednodes":{"value":254,"limit":1000000},"postexpandincludesize":{"value":4916,"limit":2097152},"templateargumentsize":{"value":489,"limit":2097152},"expansiondepth":{"value":9,"limit":100},"expensivefunctioncount":{"value":0,"limit":500},"unstrip-depth":{"value":0,"limit":20},"unstrip-size":{"value":4231,"limit":5000000},"entityaccesscount":{"value":0,"limit":400},"timingprofile":["100.00% 116.220 1 -total"," 66.73% 77.556 1 Şablon:Vikiləşdirmək"," 52.64% 61.181 1 Şablon:Ambox"," 10.34% 12.013 1 Şablon:Dead_link"," 9.04% 10.512 1 Şablon:İstinad_siyahısı"," 7.12% 8.271 1 Şablon:Dil-el"," 5.23% 6.074 1 Şablon:Fix"," 4.11% 4.782 1 Şablon:Dil-el2"," 3.76% 4.367 1 Şablon:Dil-en"," 2.48% 2.882 1 Şablon:Cat_handler"]},"scribunto":{"limitreport-timeusage":{"value":"0.045","limit":"10.000"},"limitreport-memusage":{"value":1105994,"limit":52428800}},"cachereport":{"origin":"mw-web.codfw.main-568dbbbfd9-6898w","timestamp":"20241108213826","ttl":2592000,"transientcontent":false}}});});</script> <script type="application/ld+json">{"@context":"https:\/\/schema.org","@type":"Article","name":"Kibernetika","url":"https:\/\/az.wikipedia.org\/wiki\/Kibernetika","sameAs":"http:\/\/www.wikidata.org\/entity\/Q123637","mainEntity":"http:\/\/www.wikidata.org\/entity\/Q123637","author":{"@type":"Organization","name":"Vikimedia layih\u0259l\u0259rin\u0259 t\u00f6hf\u0259 ver\u0259nl\u0259r"},"publisher":{"@type":"Organization","name":"Wikimedia Foundation, Inc.","logo":{"@type":"ImageObject","url":"https:\/\/www.wikimedia.org\/static\/images\/wmf-hor-googpub.png"}},"datePublished":"2010-08-24T08:54:12Z","dateModified":"2024-07-01T16:10:38Z"}</script> </body> </html>