CINXE.COM

<!DOCTYPE html> <html class="client-nojs vector-feature-language-in-header-enabled vector-feature-language-in-main-page-header-disabled vector-feature-sticky-header-disabled vector-feature-page-tools-pinned-disabled vector-feature-toc-pinned-clientpref-1 vector-feature-main-menu-pinned-disabled vector-feature-limited-width-clientpref-1 vector-feature-limited-width-content-enabled vector-feature-custom-font-size-clientpref-1 vector-feature-appearance-pinned-clientpref-1 vector-feature-night-mode-enabled skin-theme-clientpref-day vector-toc-available" lang="nl" dir="ltr"> <head> <meta charset="UTF-8"> <title>Verenigde Nederlandse Staten - Wikipedia</title> <script>(function(){var className="client-js vector-feature-language-in-header-enabled vector-feature-language-in-main-page-header-disabled vector-feature-sticky-header-disabled vector-feature-page-tools-pinned-disabled vector-feature-toc-pinned-clientpref-1 vector-feature-main-menu-pinned-disabled vector-feature-limited-width-clientpref-1 vector-feature-limited-width-content-enabled vector-feature-custom-font-size-clientpref-1 vector-feature-appearance-pinned-clientpref-1 vector-feature-night-mode-enabled skin-theme-clientpref-day vector-toc-available";var cookie=document.cookie.match(/(?:^|; )nlwikimwclientpreferences=([^;]+)/);if(cookie){cookie[1].split('%2C').forEach(function(pref){className=className.replace(new RegExp('(^| )'+pref.replace(/-clientpref-\w+$|[^\w-]+/g,'')+'-clientpref-\\w+( |$)'),'$1'+pref+'$2');});}document.documentElement.className=className;}());RLCONF={"wgBreakFrames":false,"wgSeparatorTransformTable":[",\t.",".\t,"],"wgDigitTransformTable":["",""], "wgDefaultDateFormat":"dmy","wgMonthNames":["","januari","februari","maart","april","mei","juni","juli","augustus","september","oktober","november","december"],"wgRequestId":"bad362bd-7fe0-4b02-bca6-5ff73e0fe3ef","wgCanonicalNamespace":"","wgCanonicalSpecialPageName":false,"wgNamespaceNumber":0,"wgPageName":"Verenigde_Nederlandse_Staten","wgTitle":"Verenigde Nederlandse Staten","wgCurRevisionId":68306353,"wgRevisionId":68306353,"wgArticleId":25451,"wgIsArticle":true,"wgIsRedirect":false,"wgAction":"view","wgUserName":null,"wgUserGroups":["*"],"wgCategories":["Verenigde Nederlandse Staten","Brabantse omwenteling"],"wgPageViewLanguage":"nl","wgPageContentLanguage":"nl","wgPageContentModel":"wikitext","wgRelevantPageName":"Verenigde_Nederlandse_Staten","wgRelevantArticleId":25451,"wgIsProbablyEditable":true,"wgRelevantPageIsProbablyEditable":true,"wgRestrictionEdit":[],"wgRestrictionMove":[],"wgRedirectedFrom":"Geschiedenis_van_de_Verenigde_Nederlandse_Staten","wgNoticeProject": "wikipedia","wgCiteReferencePreviewsActive":true,"wgMediaViewerOnClick":true,"wgMediaViewerEnabledByDefault":true,"wgPopupsFlags":0,"wgVisualEditor":{"pageLanguageCode":"nl","pageLanguageDir":"ltr","pageVariantFallbacks":"nl"},"wgMFDisplayWikibaseDescriptions":{"search":true,"watchlist":true,"tagline":true,"nearby":true},"wgWMESchemaEditAttemptStepOversample":false,"wgWMEPageLength":70000,"wgInternalRedirectTargetUrl":"/wiki/Verenigde_Nederlandse_Staten","wgRelatedArticlesCompat":[],"wgCentralAuthMobileDomain":false,"wgEditSubmitButtonLabelPublish":true,"wgULSPosition":"interlanguage","wgULSisCompactLinksEnabled":false,"wgVector2022LanguageInHeader":true,"wgULSisLanguageSelectorEmpty":false,"wgWikibaseItemId":"Q692015","wgCheckUserClientHintsHeadersJsApi":["brands","architecture","bitness","fullVersionList","mobile","model","platform","platformVersion"],"GEHomepageSuggestedEditsEnableTopics":true,"wgGETopicsMatchModeEnabled":false,"wgGEStructuredTaskRejectionReasonTextInputEnabled": false,"wgGELevelingUpEnabledForUser":false};RLSTATE={"ext.globalCssJs.user.styles":"ready","site.styles":"ready","user.styles":"ready","ext.globalCssJs.user":"ready","user":"ready","user.options":"loading","ext.cite.styles":"ready","skins.vector.search.codex.styles":"ready","skins.vector.styles":"ready","skins.vector.icons":"ready","jquery.makeCollapsible.styles":"ready","ext.wikimediamessages.styles":"ready","ext.visualEditor.desktopArticleTarget.noscript":"ready","ext.uls.interlanguage":"ready","wikibase.client.init":"ready","ext.wikimediaBadges":"ready"};RLPAGEMODULES=["mediawiki.action.view.redirect","ext.cite.ux-enhancements","mediawiki.page.media","site","mediawiki.page.ready","jquery.makeCollapsible","mediawiki.toc","skins.vector.js","ext.centralNotice.geoIP","ext.centralNotice.startUp","ext.gadget.Direct-link-to-Commons","ext.gadget.ProtectionTemplates","ext.gadget.InterProjectLinks","ext.gadget.hoofdbetekenis-titelwijziging","ext.gadget.switcher", "ext.gadget.OpenStreetMapFrame","ext.gadget.subpages","ext.urlShortener.toolbar","ext.centralauth.centralautologin","mmv.bootstrap","ext.popups","ext.visualEditor.desktopArticleTarget.init","ext.visualEditor.targetLoader","ext.echo.centralauth","ext.eventLogging","ext.wikimediaEvents","ext.navigationTiming","ext.uls.interface","ext.cx.eventlogging.campaigns","ext.cx.uls.quick.actions","wikibase.client.vector-2022","ext.checkUser.clientHints","ext.growthExperiments.SuggestedEditSession","wikibase.sidebar.tracking"];</script> <script>(RLQ=window.RLQ||[]).push(function(){mw.loader.impl(function(){return["user.options@12s5i",function($,jQuery,require,module){mw.user.tokens.set({"patrolToken":"+\\","watchToken":"+\\","csrfToken":"+\\"}); }];});});</script> <link rel="stylesheet" href="/w/load.php?lang=nl&modules=ext.cite.styles%7Cext.uls.interlanguage%7Cext.visualEditor.desktopArticleTarget.noscript%7Cext.wikimediaBadges%7Cext.wikimediamessages.styles%7Cjquery.makeCollapsible.styles%7Cskins.vector.icons%2Cstyles%7Cskins.vector.search.codex.styles%7Cwikibase.client.init&only=styles&skin=vector-2022"> <script async="" src="/w/load.php?lang=nl&modules=startup&only=scripts&raw=1&skin=vector-2022"></script> <meta name="ResourceLoaderDynamicStyles" content=""> <link rel="stylesheet" href="/w/load.php?lang=nl&modules=site.styles&only=styles&skin=vector-2022"> <meta name="generator" content="MediaWiki 1.44.0-wmf.4"> <meta name="referrer" content="origin"> <meta name="referrer" content="origin-when-cross-origin"> <meta name="robots" content="max-image-preview:standard"> <meta name="format-detection" content="telephone=no"> <meta property="og:image" content="https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/6/6c/Flag_of_the_Brabantine_Revolution.svg/1200px-Flag_of_the_Brabantine_Revolution.svg.png"> <meta property="og:image:width" content="1200"> <meta property="og:image:height" content="800"> <meta property="og:image" content="https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/6/6c/Flag_of_the_Brabantine_Revolution.svg/800px-Flag_of_the_Brabantine_Revolution.svg.png"> <meta property="og:image:width" content="800"> <meta property="og:image:height" content="533"> <meta property="og:image" content="https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/6/6c/Flag_of_the_Brabantine_Revolution.svg/640px-Flag_of_the_Brabantine_Revolution.svg.png"> <meta property="og:image:width" content="640"> <meta property="og:image:height" content="427"> <meta name="viewport" content="width=1120"> <meta property="og:title" content="Verenigde Nederlandse Staten - Wikipedia"> <meta property="og:type" content="website"> <link rel="preconnect" href="//upload.wikimedia.org"> <link rel="alternate" media="only screen and (max-width: 640px)" href="//nl.m.wikipedia.org/wiki/Verenigde_Nederlandse_Staten"> <link rel="alternate" type="application/x-wiki" title="Bewerken" href="/w/index.php?title=Verenigde_Nederlandse_Staten&action=edit"> <link rel="apple-touch-icon" href="/static/apple-touch/wikipedia.png"> <link rel="icon" href="/static/favicon/wikipedia.ico"> <link rel="search" type="application/opensearchdescription+xml" href="/w/rest.php/v1/search" title="Wikipedia (nl)"> <link rel="EditURI" type="application/rsd+xml" href="//nl.wikipedia.org/w/api.php?action=rsd"> <link rel="canonical" href="https://nl.wikipedia.org/wiki/Verenigde_Nederlandse_Staten"> <link rel="license" href="https://creativecommons.org/licenses/by-sa/4.0/deed.nl"> <link rel="alternate" type="application/atom+xml" title="Wikipedia Atom-feed" href="/w/index.php?title=Speciaal:RecenteWijzigingen&feed=atom"> <link rel="dns-prefetch" href="//meta.wikimedia.org" /> <link rel="dns-prefetch" href="//login.wikimedia.org"> </head> <body class="skin--responsive skin-vector skin-vector-search-vue mediawiki ltr sitedir-ltr mw-hide-empty-elt ns-0 ns-subject mw-editable page-Verenigde_Nederlandse_Staten rootpage-Verenigde_Nederlandse_Staten skin-vector-2022 action-view"><a class="mw-jump-link" href="#bodyContent">Naar inhoud springen</a> <div class="vector-header-container"> <header class="vector-header mw-header"> <div class="vector-header-start"> <nav class="vector-main-menu-landmark" aria-label="Site"> <div id="vector-main-menu-dropdown" class="vector-dropdown vector-main-menu-dropdown vector-button-flush-left vector-button-flush-right" > <input type="checkbox" id="vector-main-menu-dropdown-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-main-menu-dropdown" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="Hoofdmenu" > <label id="vector-main-menu-dropdown-label" for="vector-main-menu-dropdown-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only " aria-hidden="true" ><span class="vector-icon mw-ui-icon-menu mw-ui-icon-wikimedia-menu"></span> <span class="vector-dropdown-label-text">Hoofdmenu</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="vector-main-menu-unpinned-container" class="vector-unpinned-container"> <div id="vector-main-menu" class="vector-main-menu vector-pinnable-element"> <div class="vector-pinnable-header vector-main-menu-pinnable-header vector-pinnable-header-unpinned" data-feature-name="main-menu-pinned" data-pinnable-element-id="vector-main-menu" data-pinned-container-id="vector-main-menu-pinned-container" data-unpinned-container-id="vector-main-menu-unpinned-container" > <div class="vector-pinnable-header-label">Hoofdmenu</div> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-pin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-main-menu.pin">naar zijbalk verplaatsen</button> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-unpin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-main-menu.unpin">verbergen</button> </div> <div id="p-navigation" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-navigation" > <div class="vector-menu-heading"> Navigatie </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="n-mainpage" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Hoofdpagina" title="Naar de hoofdpagina gaan [z]" accesskey="z"><span>Hoofdpagina</span></a></li><li id="n-zoekartikel" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Portaal:Navigatie"><span>Vind een artikel</span></a></li><li id="n-today" class="mw-list-item"><a href="/wiki/24_november"><span>Vandaag</span></a></li><li id="n-Etalage" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Wikipedia:Etalage"><span>Etalage</span></a></li><li id="n-categories" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Categorie:Alles"><span>Categorieën</span></a></li><li id="n-recentchanges" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Speciaal:RecenteWijzigingen" title="Een lijst met recente wijzigingen in deze wiki. [r]" accesskey="r"><span>Recente wijzigingen</span></a></li><li id="n-newpages" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Speciaal:NieuwePaginas"><span>Nieuwe artikelen</span></a></li><li id="n-randompage" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Speciaal:Willekeurig" title="Een willekeurige pagina bekijken [x]" accesskey="x"><span>Willekeurige pagina</span></a></li> </ul> </div> </div> <div id="p-navigation2" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-navigation2" > <div class="vector-menu-heading"> Informatie </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="n-portal" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Portaal:Gebruikersportaal" title="Informatie over het project: wat u kunt doen, waar u dingen kunt vinden"><span>Gebruikersportaal</span></a></li><li id="n-Snelcursus" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Wikipedia:Snelcursus"><span>Snelcursus</span></a></li><li id="n-help" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Portaal:Hulp_en_beheer" title="Hulpinformatie over deze wiki"><span>Hulp en contact</span></a></li> </ul> </div> </div> </div> </div> </div> </div> </nav> <a href="/wiki/Hoofdpagina" class="mw-logo"> <img class="mw-logo-icon" src="/static/images/icons/wikipedia.png" alt="" aria-hidden="true" height="50" width="50"> <span class="mw-logo-container skin-invert"> <img class="mw-logo-wordmark" alt="Wikipedia" src="/static/images/mobile/copyright/wikipedia-wordmark-en.svg" style="width: 7.5em; height: 1.125em;"> <img class="mw-logo-tagline" alt="de vrije encyclopedie" src="/static/images/mobile/copyright/wikipedia-tagline-nl.svg" width="120" height="13" style="width: 7.5em; height: 0.8125em;"> </span> </a> </div> <div class="vector-header-end"> <div id="p-search" role="search" class="vector-search-box-vue vector-search-box-collapses vector-search-box-show-thumbnail vector-search-box-auto-expand-width vector-search-box"> <a href="/wiki/Speciaal:Zoeken" class="cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only search-toggle" title="Doorzoek Wikipedia [f]" accesskey="f"><span class="vector-icon mw-ui-icon-search mw-ui-icon-wikimedia-search"></span> <span>Zoeken</span> </a> <div class="vector-typeahead-search-container"> <div class="cdx-typeahead-search cdx-typeahead-search--show-thumbnail cdx-typeahead-search--auto-expand-width"> <form action="/w/index.php" id="searchform" class="cdx-search-input cdx-search-input--has-end-button"> <div id="simpleSearch" class="cdx-search-input__input-wrapper" data-search-loc="header-moved"> <div class="cdx-text-input cdx-text-input--has-start-icon"> <input class="cdx-text-input__input" type="search" name="search" placeholder="Doorzoek Wikipedia" aria-label="Doorzoek Wikipedia" autocapitalize="sentences" title="Doorzoek Wikipedia [f]" accesskey="f" id="searchInput" > <span class="cdx-text-input__icon cdx-text-input__start-icon"></span> </div> <input type="hidden" name="title" value="Speciaal:Zoeken"> </div> <button class="cdx-button cdx-search-input__end-button">Zoeken</button> </form> </div> </div> </div> <nav class="vector-user-links vector-user-links-wide" aria-label="Persoonlijke hulpmiddelen"> <div class="vector-user-links-main"> <div id="p-vector-user-menu-preferences" class="vector-menu mw-portlet emptyPortlet" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> </ul> </div> </div> <div id="p-vector-user-menu-userpage" class="vector-menu mw-portlet emptyPortlet" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> </ul> </div> </div> <nav class="vector-appearance-landmark" aria-label="Uiterlijk"> <div id="vector-appearance-dropdown" class="vector-dropdown " title="De lettergrootte, breedte en kleur van de pagina wijzigen" > <input type="checkbox" id="vector-appearance-dropdown-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-appearance-dropdown" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="Uiterlijk" > <label id="vector-appearance-dropdown-label" for="vector-appearance-dropdown-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only " aria-hidden="true" ><span class="vector-icon mw-ui-icon-appearance mw-ui-icon-wikimedia-appearance"></span> <span class="vector-dropdown-label-text">Uiterlijk</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="vector-appearance-unpinned-container" class="vector-unpinned-container"> </div> </div> </div> </nav> <div id="p-vector-user-menu-notifications" class="vector-menu mw-portlet emptyPortlet" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> </ul> </div> </div> <div id="p-vector-user-menu-overflow" class="vector-menu mw-portlet" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="pt-sitesupport-2" class="user-links-collapsible-item mw-list-item user-links-collapsible-item"><a data-mw="interface" href="//donate.wikimedia.org/wiki/Special:FundraiserRedirector?utm_source=donate&utm_medium=sidebar&utm_campaign=C13_nl.wikipedia.org&uselang=nl" class=""><span>Doneren</span></a> </li> <li id="pt-createaccount-2" class="user-links-collapsible-item mw-list-item user-links-collapsible-item"><a data-mw="interface" href="/w/index.php?title=Speciaal:GebruikerAanmaken&returnto=Verenigde+Nederlandse+Staten" title="Registreer u vooral en meld u aan. Dit is echter niet verplicht." class=""><span>Account aanmaken</span></a> </li> <li id="pt-login-2" class="user-links-collapsible-item mw-list-item user-links-collapsible-item"><a data-mw="interface" href="/w/index.php?title=Speciaal:Aanmelden&returnto=Verenigde+Nederlandse+Staten" title="U wordt van harte uitgenodigd om aan te melden, maar dit is niet verplicht [o]" accesskey="o" class=""><span>Aanmelden</span></a> </li> </ul> </div> </div> </div> <div id="vector-user-links-dropdown" class="vector-dropdown vector-user-menu vector-button-flush-right vector-user-menu-logged-out" title="Meer opties" > <input type="checkbox" id="vector-user-links-dropdown-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-user-links-dropdown" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="Persoonlijke hulpmiddelen" > <label id="vector-user-links-dropdown-label" for="vector-user-links-dropdown-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only " aria-hidden="true" ><span class="vector-icon mw-ui-icon-ellipsis mw-ui-icon-wikimedia-ellipsis"></span> <span class="vector-dropdown-label-text">Persoonlijke hulpmiddelen</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="p-personal" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-personal user-links-collapsible-item" title="Gebruikersmenu" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="pt-sitesupport" class="user-links-collapsible-item mw-list-item"><a href="//donate.wikimedia.org/wiki/Special:FundraiserRedirector?utm_source=donate&utm_medium=sidebar&utm_campaign=C13_nl.wikipedia.org&uselang=nl"><span>Doneren</span></a></li><li id="pt-createaccount" class="user-links-collapsible-item mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Speciaal:GebruikerAanmaken&returnto=Verenigde+Nederlandse+Staten" title="Registreer u vooral en meld u aan. Dit is echter niet verplicht."><span class="vector-icon mw-ui-icon-userAdd mw-ui-icon-wikimedia-userAdd"></span> <span>Account aanmaken</span></a></li><li id="pt-login" class="user-links-collapsible-item mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Speciaal:Aanmelden&returnto=Verenigde+Nederlandse+Staten" title="U wordt van harte uitgenodigd om aan te melden, maar dit is niet verplicht [o]" accesskey="o"><span class="vector-icon mw-ui-icon-logIn mw-ui-icon-wikimedia-logIn"></span> <span>Aanmelden</span></a></li> </ul> </div> </div> <div id="p-user-menu-anon-editor" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-user-menu-anon-editor" > <div class="vector-menu-heading"> Pagina's voor uitgelogde redacteuren <a href="/wiki/Help:Inleiding" aria-label="Meer leren over bewerken"><span>meer lezen</span></a> </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="pt-anoncontribs" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Speciaal:MijnBijdragen" title="Bijdragen IP-adres [y]" accesskey="y"><span>Bijdragen</span></a></li><li id="pt-anontalk" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Speciaal:MijnOverleg" title="Overlegpagina van de anonieme gebruiker van dit IP-adres [n]" accesskey="n"><span>Overleg</span></a></li> </ul> </div> </div> </div> </div> </nav> </div> </header> </div> <div class="mw-page-container"> <div class="mw-page-container-inner"> <div class="vector-sitenotice-container"> <div id="siteNotice"></div> </div> <div class="vector-column-start"> <div class="vector-main-menu-container"> <div id="mw-navigation"> <nav id="mw-panel" class="vector-main-menu-landmark" aria-label="Site"> <div id="vector-main-menu-pinned-container" class="vector-pinned-container"> </div> </nav> </div> </div> <div class="vector-sticky-pinned-container"> <nav id="mw-panel-toc" aria-label="Inhoud" data-event-name="ui.sidebar-toc" class="mw-table-of-contents-container vector-toc-landmark"> <div id="vector-toc-pinned-container" class="vector-pinned-container"> <div id="vector-toc" class="vector-toc vector-pinnable-element"> <div class="vector-pinnable-header vector-toc-pinnable-header vector-pinnable-header-pinned" data-feature-name="toc-pinned" data-pinnable-element-id="vector-toc" > <h2 class="vector-pinnable-header-label">Inhoud</h2> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-pin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-toc.pin">naar zijbalk verplaatsen</button> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-unpin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-toc.unpin">verbergen</button> </div> <ul class="vector-toc-contents" id="mw-panel-toc-list"> <li id="toc-mw-content-text" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1"> <a href="#" class="vector-toc-link"> <div class="vector-toc-text">Top</div> </a> </li> <li id="toc-Voorgeschiedenis" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1 vector-toc-list-item-expanded"> <a class="vector-toc-link" href="#Voorgeschiedenis"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">1</span> <span>Voorgeschiedenis</span> </div> </a> <ul id="toc-Voorgeschiedenis-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Aanleiding" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1 vector-toc-list-item-expanded"> <a class="vector-toc-link" href="#Aanleiding"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">2</span> <span>Aanleiding</span> </div> </a> <ul id="toc-Aanleiding-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Oorzaken" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1 vector-toc-list-item-expanded"> <a class="vector-toc-link" href="#Oorzaken"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">3</span> <span>Oorzaken</span> </div> </a> <ul id="toc-Oorzaken-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Opgelegde_hervormingen" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1 vector-toc-list-item-expanded"> <a class="vector-toc-link" href="#Opgelegde_hervormingen"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">4</span> <span>Opgelegde hervormingen</span> </div> </a> <ul id="toc-Opgelegde_hervormingen-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Oppositie" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1 vector-toc-list-item-expanded"> <a class="vector-toc-link" href="#Oppositie"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">5</span> <span>Oppositie</span> </div> </a> <ul id="toc-Oppositie-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Brabant_in_opstand" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1 vector-toc-list-item-expanded"> <a class="vector-toc-link" href="#Brabant_in_opstand"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">6</span> <span>Brabant in opstand</span> </div> </a> <button aria-controls="toc-Brabant_in_opstand-sublist" class="cdx-button cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only vector-toc-toggle"> <span class="vector-icon mw-ui-icon-wikimedia-expand"></span> <span>Brabant in opstand-subkopje inklappen</span> </button> <ul id="toc-Brabant_in_opstand-sublist" class="vector-toc-list"> <li id="toc-Aanstelling_van_een_hoofdregering" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Aanstelling_van_een_hoofdregering"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">6.1</span> <span>Aanstelling van een hoofdregering</span> </div> </a> <ul id="toc-Aanstelling_van_een_hoofdregering-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> </ul> </li> <li id="toc-Onafhankelijkheidsverklaringen" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1 vector-toc-list-item-expanded"> <a class="vector-toc-link" href="#Onafhankelijkheidsverklaringen"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">7</span> <span>Onafhankelijkheidsverklaringen</span> </div> </a> <button aria-controls="toc-Onafhankelijkheidsverklaringen-sublist" class="cdx-button cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only vector-toc-toggle"> <span class="vector-icon mw-ui-icon-wikimedia-expand"></span> <span>Onafhankelijkheidsverklaringen-subkopje inklappen</span> </button> <ul id="toc-Onafhankelijkheidsverklaringen-sublist" class="vector-toc-list"> <li id="toc-Uitroeping_van_de_Verenigde_Nederlandse_Staten" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Uitroeping_van_de_Verenigde_Nederlandse_Staten"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">7.1</span> <span>Uitroeping van de <i>Verenigde Nederlandse Staten</i></span> </div> </a> <ul id="toc-Uitroeping_van_de_Verenigde_Nederlandse_Staten-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Ingebouwde_verdeeldheid_in_de_eenheid" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Ingebouwde_verdeeldheid_in_de_eenheid"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">7.2</span> <span>Ingebouwde verdeeldheid in de eenheid</span> </div> </a> <ul id="toc-Ingebouwde_verdeeldheid_in_de_eenheid-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Europa_argwanend" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Europa_argwanend"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">7.3</span> <span>Europa argwanend</span> </div> </a> <ul id="toc-Europa_argwanend-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> </ul> </li> <li id="toc-Terug_onder_Oostenrijk" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1 vector-toc-list-item-expanded"> <a class="vector-toc-link" href="#Terug_onder_Oostenrijk"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">8</span> <span>Terug onder Oostenrijk</span> </div> </a> <button aria-controls="toc-Terug_onder_Oostenrijk-sublist" class="cdx-button cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only vector-toc-toggle"> <span class="vector-icon mw-ui-icon-wikimedia-expand"></span> <span>Terug onder Oostenrijk-subkopje inklappen</span> </button> <ul id="toc-Terug_onder_Oostenrijk-sublist" class="vector-toc-list"> <li id="toc-Oostenrijk_herziet_zijn_houding" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Oostenrijk_herziet_zijn_houding"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">8.1</span> <span>Oostenrijk herziet zijn houding</span> </div> </a> <ul id="toc-Oostenrijk_herziet_zijn_houding-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Dreigende_burgeroorlog" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Dreigende_burgeroorlog"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">8.2</span> <span>Dreigende burgeroorlog</span> </div> </a> <ul id="toc-Dreigende_burgeroorlog-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> </ul> </li> <li id="toc-Herovering" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1 vector-toc-list-item-expanded"> <a class="vector-toc-link" href="#Herovering"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">9</span> <span>Herovering</span> </div> </a> <button aria-controls="toc-Herovering-sublist" class="cdx-button cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only vector-toc-toggle"> <span class="vector-icon mw-ui-icon-wikimedia-expand"></span> <span>Herovering-subkopje inklappen</span> </button> <ul id="toc-Herovering-sublist" class="vector-toc-list"> <li id="toc-Het_keizerrijk_slaat_terug" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Het_keizerrijk_slaat_terug"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">9.1</span> <span>Het keizerrijk slaat terug</span> </div> </a> <ul id="toc-Het_keizerrijk_slaat_terug-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Einde_van_een_autonomie_in_naam" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Einde_van_een_autonomie_in_naam"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">9.2</span> <span>Einde van een autonomie in naam</span> </div> </a> <ul id="toc-Einde_van_een_autonomie_in_naam-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> </ul> </li> <li id="toc-Annexatie_door_Frankrijk" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1 vector-toc-list-item-expanded"> <a class="vector-toc-link" href="#Annexatie_door_Frankrijk"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">10</span> <span>Annexatie door Frankrijk</span> </div> </a> <ul id="toc-Annexatie_door_Frankrijk-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Betekenis" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1 vector-toc-list-item-expanded"> <a class="vector-toc-link" href="#Betekenis"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">11</span> <span>Betekenis</span> </div> </a> <ul id="toc-Betekenis-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Zie_ook" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1 vector-toc-list-item-expanded"> <a class="vector-toc-link" href="#Zie_ook"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">12</span> <span>Zie ook</span> </div> </a> <ul id="toc-Zie_ook-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Externe_links" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1 vector-toc-list-item-expanded"> <a class="vector-toc-link" href="#Externe_links"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">13</span> <span>Externe links</span> </div> </a> <ul id="toc-Externe_links-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> </ul> </div> </div> </nav> </div> </div> <div class="mw-content-container"> <main id="content" class="mw-body"> <header class="mw-body-header vector-page-titlebar"> <nav aria-label="Inhoud" class="vector-toc-landmark"> <div id="vector-page-titlebar-toc" class="vector-dropdown vector-page-titlebar-toc vector-button-flush-left" > <input type="checkbox" id="vector-page-titlebar-toc-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-page-titlebar-toc" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="Inhoudsopgave omschakelen" > <label id="vector-page-titlebar-toc-label" for="vector-page-titlebar-toc-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only " aria-hidden="true" ><span class="vector-icon mw-ui-icon-listBullet mw-ui-icon-wikimedia-listBullet"></span> <span class="vector-dropdown-label-text">Inhoudsopgave omschakelen</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="vector-page-titlebar-toc-unpinned-container" class="vector-unpinned-container"> </div> </div> </div> </nav> <h1 id="firstHeading" class="firstHeading mw-first-heading"><span class="mw-page-title-main">Verenigde Nederlandse Staten</span></h1> <div id="p-lang-btn" class="vector-dropdown mw-portlet mw-portlet-lang" > <input type="checkbox" id="p-lang-btn-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-p-lang-btn" class="vector-dropdown-checkbox mw-interlanguage-selector" aria-label="Ga naar een artikel in een andere taal. Beschikbaar in 31 talen" > <label id="p-lang-btn-label" for="p-lang-btn-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--action-progressive mw-portlet-lang-heading-31" aria-hidden="true" ><span class="vector-icon mw-ui-icon-language-progressive mw-ui-icon-wikimedia-language-progressive"></span> <span class="vector-dropdown-label-text">31 talen</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li class="interlanguage-link interwiki-ar mw-list-item"><a href="https://ar.wikipedia.org/wiki/%D8%A7%D9%84%D9%88%D9%84%D8%A7%D9%8A%D8%A7%D8%AA_%D8%A7%D9%84%D9%85%D8%AA%D8%AD%D8%AF%D8%A9_%D8%A7%D9%84%D8%A8%D9%84%D8%AC%D9%8A%D9%83%D9%8A%D8%A9" title="الولايات المتحدة البلجيكية – Arabisch" lang="ar" hreflang="ar" data-title="الولايات المتحدة البلجيكية" data-language-autonym="العربية" data-language-local-name="Arabisch" class="interlanguage-link-target"><span>العربية</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ast mw-list-item"><a href="https://ast.wikipedia.org/wiki/Estaos_Xun%C3%ADos_de_B%C3%A9lxica" title="Estaos Xuníos de Bélxica – Asturisch" lang="ast" hreflang="ast" data-title="Estaos Xuníos de Bélxica" data-language-autonym="Asturianu" data-language-local-name="Asturisch" class="interlanguage-link-target"><span>Asturianu</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-azb mw-list-item"><a href="https://azb.wikipedia.org/wiki/%D8%A8%D9%84%DA%98%DB%8C%DA%A9_%D8%A8%DB%8C%D8%B1%D9%84%D8%B4%DB%8C%DA%A9_%D8%AF%D9%88%D9%84%D8%AA%D9%84%D8%B1%DB%8C" title="بلژیک بیرلشیک دولتلری – South Azerbaijani" lang="azb" hreflang="azb" data-title="بلژیک بیرلشیک دولتلری" data-language-autonym="تۆرکجه" data-language-local-name="South Azerbaijani" class="interlanguage-link-target"><span>تۆرکجه</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ca mw-list-item"><a href="https://ca.wikipedia.org/wiki/Estats_Units_B%C3%A8lgics" title="Estats Units Bèlgics – Catalaans" lang="ca" hreflang="ca" data-title="Estats Units Bèlgics" data-language-autonym="Català" data-language-local-name="Catalaans" class="interlanguage-link-target"><span>Català</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-da mw-list-item"><a href="https://da.wikipedia.org/wiki/De_Forenede_Belgiske_Stater" title="De Forenede Belgiske Stater – Deens" lang="da" hreflang="da" data-title="De Forenede Belgiske Stater" data-language-autonym="Dansk" data-language-local-name="Deens" class="interlanguage-link-target"><span>Dansk</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-de mw-list-item"><a href="https://de.wikipedia.org/wiki/Vereinigte_Belgische_Staaten" title="Vereinigte Belgische Staaten – Duits" lang="de" hreflang="de" data-title="Vereinigte Belgische Staaten" data-language-autonym="Deutsch" data-language-local-name="Duits" class="interlanguage-link-target"><span>Deutsch</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-en mw-list-item"><a href="https://en.wikipedia.org/wiki/United_Belgian_States" title="United Belgian States – Engels" lang="en" hreflang="en" data-title="United Belgian States" data-language-autonym="English" data-language-local-name="Engels" class="interlanguage-link-target"><span>English</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-es mw-list-item"><a href="https://es.wikipedia.org/wiki/Estados_Belgas_Unidos" title="Estados Belgas Unidos – Spaans" lang="es" hreflang="es" data-title="Estados Belgas Unidos" data-language-autonym="Español" data-language-local-name="Spaans" class="interlanguage-link-target"><span>Español</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-et mw-list-item"><a href="https://et.wikipedia.org/wiki/Belgia_%C3%9Chendriigid" title="Belgia Ühendriigid – Estisch" lang="et" hreflang="et" data-title="Belgia Ühendriigid" data-language-autonym="Eesti" data-language-local-name="Estisch" class="interlanguage-link-target"><span>Eesti</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-fi mw-list-item"><a href="https://fi.wikipedia.org/wiki/Belgian_yhdysvallat" title="Belgian yhdysvallat – Fins" lang="fi" hreflang="fi" data-title="Belgian yhdysvallat" data-language-autonym="Suomi" data-language-local-name="Fins" class="interlanguage-link-target"><span>Suomi</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-fr mw-list-item"><a href="https://fr.wikipedia.org/wiki/%C3%89tats_belgiques_unis" title="États belgiques unis – Frans" lang="fr" hreflang="fr" data-title="États belgiques unis" data-language-autonym="Français" data-language-local-name="Frans" class="interlanguage-link-target"><span>Français</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-gl mw-list-item"><a href="https://gl.wikipedia.org/wiki/Estados_Unidos_de_B%C3%A9lxica" title="Estados Unidos de Bélxica – Galicisch" lang="gl" hreflang="gl" data-title="Estados Unidos de Bélxica" data-language-autonym="Galego" data-language-local-name="Galicisch" class="interlanguage-link-target"><span>Galego</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-he mw-list-item"><a href="https://he.wikipedia.org/wiki/%D7%94%D7%9E%D7%93%D7%99%D7%A0%D7%95%D7%AA_%D7%94%D7%91%D7%9C%D7%92%D7%99%D7%95%D7%AA_%D7%94%D7%9E%D7%90%D7%95%D7%97%D7%93%D7%95%D7%AA" title="המדינות הבלגיות המאוחדות – Hebreeuws" lang="he" hreflang="he" data-title="המדינות הבלגיות המאוחדות" data-language-autonym="עברית" data-language-local-name="Hebreeuws" class="interlanguage-link-target"><span>עברית</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-hu mw-list-item"><a href="https://hu.wikipedia.org/wiki/Egyes%C3%BClt_Belga_%C3%81llamok" title="Egyesült Belga Államok – Hongaars" lang="hu" hreflang="hu" data-title="Egyesült Belga Államok" data-language-autonym="Magyar" data-language-local-name="Hongaars" class="interlanguage-link-target"><span>Magyar</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-hy mw-list-item"><a href="https://hy.wikipedia.org/wiki/%D5%84%D5%AB%D5%A1%D6%81%D5%B5%D5%A1%D5%AC_%D4%B2%D5%A5%D5%AC%D5%A3%D5%AB%D5%A1%D5%AF%D5%A1%D5%B6_%D5%86%D5%A1%D5%B0%D5%A1%D5%B6%D5%A3%D5%B6%D5%A5%D6%80" title="Միացյալ Բելգիական Նահանգներ – Armeens" lang="hy" hreflang="hy" data-title="Միացյալ Բելգիական Նահանգներ" data-language-autonym="Հայերեն" data-language-local-name="Armeens" class="interlanguage-link-target"><span>Հայերեն</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ia mw-list-item"><a href="https://ia.wikipedia.org/wiki/Statos_Unite_de_Belgica" title="Statos Unite de Belgica – Interlingua" lang="ia" hreflang="ia" data-title="Statos Unite de Belgica" data-language-autonym="Interlingua" data-language-local-name="Interlingua" class="interlanguage-link-target"><span>Interlingua</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-id mw-list-item"><a href="https://id.wikipedia.org/wiki/Belgia_Serikat" title="Belgia Serikat – Indonesisch" lang="id" hreflang="id" data-title="Belgia Serikat" data-language-autonym="Bahasa Indonesia" data-language-local-name="Indonesisch" class="interlanguage-link-target"><span>Bahasa Indonesia</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-it mw-list-item"><a href="https://it.wikipedia.org/wiki/Stati_Belgi_Uniti" title="Stati Belgi Uniti – Italiaans" lang="it" hreflang="it" data-title="Stati Belgi Uniti" data-language-autonym="Italiano" data-language-local-name="Italiaans" class="interlanguage-link-target"><span>Italiano</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ja mw-list-item"><a href="https://ja.wikipedia.org/wiki/%E3%83%99%E3%83%AB%E3%82%AE%E3%83%BC%E5%90%88%E8%A1%86%E5%9B%BD" title="ベルギー合衆国 – Japans" lang="ja" hreflang="ja" data-title="ベルギー合衆国" data-language-autonym="日本語" data-language-local-name="Japans" class="interlanguage-link-target"><span>日本語</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ko mw-list-item"><a href="https://ko.wikipedia.org/wiki/%EB%B2%A8%EA%B8%B0%EC%97%90_%ED%95%A9%EC%A4%91%EA%B5%AD" title="벨기에 합중국 – Koreaans" lang="ko" hreflang="ko" data-title="벨기에 합중국" data-language-autonym="한국어" data-language-local-name="Koreaans" class="interlanguage-link-target"><span>한국어</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-la mw-list-item"><a href="https://la.wikipedia.org/wiki/Provinciae_Foederati_Belgii" title="Provinciae Foederati Belgii – Latijn" lang="la" hreflang="la" data-title="Provinciae Foederati Belgii" data-language-autonym="Latina" data-language-local-name="Latijn" class="interlanguage-link-target"><span>Latina</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-lb mw-list-item"><a href="https://lb.wikipedia.org/wiki/Vereenegt_belsch_Staaten" title="Vereenegt belsch Staaten – Luxemburgs" lang="lb" hreflang="lb" data-title="Vereenegt belsch Staaten" data-language-autonym="Lëtzebuergesch" data-language-local-name="Luxemburgs" class="interlanguage-link-target"><span>Lëtzebuergesch</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-lv mw-list-item"><a href="https://lv.wikipedia.org/wiki/Be%C4%BC%C4%A3ijas_Savienot%C4%81s_Valstis" title="Beļģijas Savienotās Valstis – Lets" lang="lv" hreflang="lv" data-title="Beļģijas Savienotās Valstis" data-language-autonym="Latviešu" data-language-local-name="Lets" class="interlanguage-link-target"><span>Latviešu</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ms mw-list-item"><a href="https://ms.wikipedia.org/wiki/Belgium_Syarikat" title="Belgium Syarikat – Maleis" lang="ms" hreflang="ms" data-title="Belgium Syarikat" data-language-autonym="Bahasa Melayu" data-language-local-name="Maleis" class="interlanguage-link-target"><span>Bahasa Melayu</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-pt mw-list-item"><a href="https://pt.wikipedia.org/wiki/Estados_Belgas_Unidos" title="Estados Belgas Unidos – Portugees" lang="pt" hreflang="pt" data-title="Estados Belgas Unidos" data-language-autonym="Português" data-language-local-name="Portugees" class="interlanguage-link-target"><span>Português</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ru mw-list-item"><a href="https://ru.wikipedia.org/wiki/%D0%91%D0%B5%D0%BB%D1%8C%D0%B3%D0%B8%D0%B9%D1%81%D0%BA%D0%B8%D0%B5_%D1%81%D0%BE%D0%B5%D0%B4%D0%B8%D0%BD%D1%91%D0%BD%D0%BD%D1%8B%D0%B5_%D1%88%D1%82%D0%B0%D1%82%D1%8B" title="Бельгийские соединённые штаты – Russisch" lang="ru" hreflang="ru" data-title="Бельгийские соединённые штаты" data-language-autonym="Русский" data-language-local-name="Russisch" class="interlanguage-link-target"><span>Русский</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sv mw-list-item"><a href="https://sv.wikipedia.org/wiki/Belgiens_f%C3%B6renta_stater" title="Belgiens förenta stater – Zweeds" lang="sv" hreflang="sv" data-title="Belgiens förenta stater" data-language-autonym="Svenska" data-language-local-name="Zweeds" class="interlanguage-link-target"><span>Svenska</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-th mw-list-item"><a href="https://th.wikipedia.org/wiki/%E0%B8%AA%E0%B8%AB%E0%B8%A3%E0%B8%B1%E0%B8%90%E0%B9%80%E0%B8%9A%E0%B8%A5%E0%B9%80%E0%B8%A2%E0%B8%B5%E0%B8%A2%E0%B8%A1" title="สหรัฐเบลเยียม – Thai" lang="th" hreflang="th" data-title="สหรัฐเบลเยียม" data-language-autonym="ไทย" data-language-local-name="Thai" class="interlanguage-link-target"><span>ไทย</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-tr mw-list-item"><a href="https://tr.wikipedia.org/wiki/Bel%C3%A7ika_Birle%C5%9Fik_Devletleri" title="Belçika Birleşik Devletleri – Turks" lang="tr" hreflang="tr" data-title="Belçika Birleşik Devletleri" data-language-autonym="Türkçe" data-language-local-name="Turks" class="interlanguage-link-target"><span>Türkçe</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-uk mw-list-item"><a href="https://uk.wikipedia.org/wiki/%D0%91%D0%B5%D0%BB%D1%8C%D0%B3%D1%96%D0%B9%D1%81%D1%8C%D0%BA%D1%96_%D1%81%D0%BF%D0%BE%D0%BB%D1%83%D1%87%D0%B5%D0%BD%D1%96_%D1%88%D1%82%D0%B0%D1%82%D0%B8" title="Бельгійські сполучені штати – Oekraïens" lang="uk" hreflang="uk" data-title="Бельгійські сполучені штати" data-language-autonym="Українська" data-language-local-name="Oekraïens" class="interlanguage-link-target"><span>Українська</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-zh mw-list-item"><a href="https://zh.wikipedia.org/wiki/%E6%AF%94%E5%88%A9%E6%97%B6%E5%90%88%E4%BC%97%E5%9B%BD" title="比利时合众国 – Chinees" lang="zh" hreflang="zh" data-title="比利时合众国" data-language-autonym="中文" data-language-local-name="Chinees" class="interlanguage-link-target"><span>中文</span></a></li> </ul> <div class="after-portlet after-portlet-lang"><span class="wb-langlinks-edit wb-langlinks-link"><a href="https://www.wikidata.org/wiki/Special:EntityPage/Q692015#sitelinks-wikipedia" title="Taalkoppelingen bewerken" class="wbc-editpage">Koppelingen bewerken</a></span></div> </div> </div> </div> </header> <div class="vector-page-toolbar"> <div class="vector-page-toolbar-container"> <div id="left-navigation"> <nav aria-label="Naamruimten"> <div id="p-associated-pages" class="vector-menu vector-menu-tabs mw-portlet mw-portlet-associated-pages" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="ca-nstab-main" class="selected vector-tab-noicon mw-list-item"><a href="/wiki/Verenigde_Nederlandse_Staten" title="Inhoudspagina bekijken [c]" accesskey="c"><span>Artikel</span></a></li><li id="ca-talk" class="vector-tab-noicon mw-list-item"><a href="/wiki/Overleg:Verenigde_Nederlandse_Staten" rel="discussion" title="Overleg over deze pagina [t]" accesskey="t"><span>Overleg</span></a></li> </ul> </div> </div> <div id="vector-variants-dropdown" class="vector-dropdown emptyPortlet" > <input type="checkbox" id="vector-variants-dropdown-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-variants-dropdown" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="Taalvariant wijzigen" > <label id="vector-variants-dropdown-label" for="vector-variants-dropdown-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet" aria-hidden="true" ><span class="vector-dropdown-label-text">Nederlands</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="p-variants" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-variants emptyPortlet" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> </ul> </div> </div> </div> </div> </nav> </div> <div id="right-navigation" class="vector-collapsible"> <nav aria-label="Weergaven"> <div id="p-views" class="vector-menu vector-menu-tabs mw-portlet mw-portlet-views" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="ca-view" class="selected vector-tab-noicon mw-list-item"><a href="/wiki/Verenigde_Nederlandse_Staten"><span>Lezen</span></a></li><li id="ca-ve-edit" class="vector-tab-noicon mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Verenigde_Nederlandse_Staten&veaction=edit" title="Deze pagina bewerken [v]" accesskey="v"><span>Bewerken</span></a></li><li id="ca-edit" class="collapsible vector-tab-noicon mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Verenigde_Nederlandse_Staten&action=edit" title="Broncode van deze pagina bewerken [e]" accesskey="e"><span>Brontekst bewerken</span></a></li><li id="ca-history" class="vector-tab-noicon mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Verenigde_Nederlandse_Staten&action=history" title="Eerdere versies van deze pagina [h]" accesskey="h"><span>Geschiedenis weergeven</span></a></li> </ul> </div> </div> </nav> <nav class="vector-page-tools-landmark" aria-label="Paginahulpmiddelen"> <div id="vector-page-tools-dropdown" class="vector-dropdown vector-page-tools-dropdown" > <input type="checkbox" id="vector-page-tools-dropdown-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-page-tools-dropdown" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="Hulpmiddelen" > <label id="vector-page-tools-dropdown-label" for="vector-page-tools-dropdown-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet" aria-hidden="true" ><span class="vector-dropdown-label-text">Hulpmiddelen</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="vector-page-tools-unpinned-container" class="vector-unpinned-container"> <div id="vector-page-tools" class="vector-page-tools vector-pinnable-element"> <div class="vector-pinnable-header vector-page-tools-pinnable-header vector-pinnable-header-unpinned" data-feature-name="page-tools-pinned" data-pinnable-element-id="vector-page-tools" data-pinned-container-id="vector-page-tools-pinned-container" data-unpinned-container-id="vector-page-tools-unpinned-container" > <div class="vector-pinnable-header-label">Hulpmiddelen</div> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-pin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-page-tools.pin">naar zijbalk verplaatsen</button> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-unpin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-page-tools.unpin">verbergen</button> </div> <div id="p-cactions" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-cactions emptyPortlet vector-has-collapsible-items" title="Meer opties" > <div class="vector-menu-heading"> Handelingen </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="ca-more-view" class="selected vector-more-collapsible-item mw-list-item"><a href="/wiki/Verenigde_Nederlandse_Staten"><span>Lezen</span></a></li><li id="ca-more-ve-edit" class="vector-more-collapsible-item mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Verenigde_Nederlandse_Staten&veaction=edit" title="Deze pagina bewerken [v]" accesskey="v"><span>Bewerken</span></a></li><li id="ca-more-edit" class="collapsible vector-more-collapsible-item mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Verenigde_Nederlandse_Staten&action=edit" title="Broncode van deze pagina bewerken [e]" accesskey="e"><span>Brontekst bewerken</span></a></li><li id="ca-more-history" class="vector-more-collapsible-item mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Verenigde_Nederlandse_Staten&action=history"><span>Geschiedenis weergeven</span></a></li> </ul> </div> </div> <div id="p-tb" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-tb" > <div class="vector-menu-heading"> Algemeen </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="t-whatlinkshere" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Speciaal:VerwijzingenNaarHier/Verenigde_Nederlandse_Staten" title="Lijst met alle pagina's die naar deze pagina verwijzen [j]" accesskey="j"><span>Links naar deze pagina</span></a></li><li id="t-recentchangeslinked" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Speciaal:RecenteWijzigingenGelinkt/Verenigde_Nederlandse_Staten" rel="nofollow" title="Recente wijzigingen in pagina's waar deze pagina naar verwijst [k]" accesskey="k"><span>Gerelateerde wijzigingen</span></a></li><li id="t-upload" class="mw-list-item"><a href="//commons.wikimedia.org/wiki/Special:UploadWizard?uselang=nl" title="Bestanden uploaden [u]" accesskey="u"><span>Bestand uploaden</span></a></li><li id="t-specialpages" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Speciaal:SpecialePaginas" title="Lijst met alle speciale pagina's [q]" accesskey="q"><span>Speciale pagina's</span></a></li><li id="t-permalink" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Verenigde_Nederlandse_Staten&oldid=68306353" title="Permanente koppeling naar deze versie van deze pagina"><span>Permanente koppeling</span></a></li><li id="t-info" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Verenigde_Nederlandse_Staten&action=info" title="Meer informatie over deze pagina"><span>Paginagegevens</span></a></li><li id="t-cite" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Speciaal:Citeren&page=Verenigde_Nederlandse_Staten&id=68306353&wpFormIdentifier=titleform" title="Informatie over hoe u deze pagina kunt citeren"><span>Deze pagina citeren</span></a></li><li id="t-urlshortener" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Speciaal:UrlShortener&url=https%3A%2F%2Fnl.wikipedia.org%2Fwiki%2FVerenigde_Nederlandse_Staten"><span>Verkorte URL verkrijgen</span></a></li><li id="t-urlshortener-qrcode" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Speciaal:QrCode&url=https%3A%2F%2Fnl.wikipedia.org%2Fwiki%2FVerenigde_Nederlandse_Staten"><span>QR-code downloaden</span></a></li> </ul> </div> </div> <div id="p-coll-print_export" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-coll-print_export" > <div class="vector-menu-heading"> Afdrukken/exporteren </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="coll-create_a_book" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Speciaal:Boek&bookcmd=book_creator&referer=Verenigde+Nederlandse+Staten"><span>Boek aanmaken</span></a></li><li id="coll-download-as-rl" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Speciaal:DownloadAsPdf&page=Verenigde_Nederlandse_Staten&action=show-download-screen"><span>Downloaden als PDF</span></a></li><li id="t-print" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Verenigde_Nederlandse_Staten&printable=yes" title="Printvriendelijke versie van deze pagina [p]" accesskey="p"><span>Afdrukversie</span></a></li> </ul> </div> </div> <div id="p-wikibase-otherprojects" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-wikibase-otherprojects" > <div class="vector-menu-heading"> In andere projecten </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li class="wb-otherproject-link wb-otherproject-commons mw-list-item"><a href="https://commons.wikimedia.org/wiki/Category:United_Belgian_States" hreflang="en"><span>Wikimedia Commons</span></a></li><li id="t-wikibase" class="wb-otherproject-link wb-otherproject-wikibase-dataitem mw-list-item"><a href="https://www.wikidata.org/wiki/Special:EntityPage/Q692015" title="Koppeling naar item in verbonden gegevensrepository [g]" accesskey="g"><span>Wikidata-item</span></a></li> </ul> </div> </div> </div> </div> </div> </div> </nav> </div> </div> </div> <div class="vector-column-end"> <div class="vector-sticky-pinned-container"> <nav class="vector-page-tools-landmark" aria-label="Paginahulpmiddelen"> <div id="vector-page-tools-pinned-container" class="vector-pinned-container"> </div> </nav> <nav class="vector-appearance-landmark" aria-label="Uiterlijk"> <div id="vector-appearance-pinned-container" class="vector-pinned-container"> <div id="vector-appearance" class="vector-appearance vector-pinnable-element"> <div class="vector-pinnable-header vector-appearance-pinnable-header vector-pinnable-header-pinned" data-feature-name="appearance-pinned" data-pinnable-element-id="vector-appearance" data-pinned-container-id="vector-appearance-pinned-container" data-unpinned-container-id="vector-appearance-unpinned-container" > <div class="vector-pinnable-header-label">Uiterlijk</div> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-pin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-appearance.pin">naar zijbalk verplaatsen</button> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-unpin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-appearance.unpin">verbergen</button> </div> </div> </div> </nav> </div> </div> <div id="bodyContent" class="vector-body" aria-labelledby="firstHeading" data-mw-ve-target-container> <div class="vector-body-before-content"> <div class="mw-indicators"> </div> <div id="siteSub" class="noprint">Uit Wikipedia, de vrije encyclopedie</div> </div> <div id="contentSub"><div id="mw-content-subtitle"><span class="mw-redirectedfrom">(Doorverwezen vanaf <a href="/w/index.php?title=Geschiedenis_van_de_Verenigde_Nederlandse_Staten&redirect=no" class="mw-redirect" title="Geschiedenis van de Verenigde Nederlandse Staten">Geschiedenis van de Verenigde Nederlandse Staten</a>)</span></div></div> <div id="mw-content-text" class="mw-body-content"><div class="mw-content-ltr mw-parser-output" lang="nl" dir="ltr"><table class="infobox" cellpadding="1" cellspacing="1"> <tbody><tr> <th class="infobox-kop notheme" style="color:inherit; text-align:center; font-size:120%;" colspan="3">Verenigde Nederlandse Staten<br />États belgiques unis </th></tr> <tr> <td class="ta-center" colspan="3"><span></span> <table style="width: 100%;" cellspacing="0" cellpadding="0"> <tbody><tr> <td style="text-align: left; vertical-align: middle; min-width: 45px;"><a href="/wiki/Oostenrijkse_Nederlanden" title="Oostenrijkse Nederlanden">←</a> <span class="mw-image-border" typeof="mw:File"><a href="/wiki/Bestand:Austrian_Low_Countries_Flag.svg" class="mw-file-description" title="Oostenrijkse Nederlanden"><img alt="Oostenrijkse Nederlanden" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/4e/Austrian_Low_Countries_Flag.svg/25px-Austrian_Low_Countries_Flag.svg.png" decoding="async" width="25" height="17" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/4e/Austrian_Low_Countries_Flag.svg/38px-Austrian_Low_Countries_Flag.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/4e/Austrian_Low_Countries_Flag.svg/50px-Austrian_Low_Countries_Flag.svg.png 2x" data-file-width="1350" data-file-height="900" /></a></span> </td> <td style="text-align: center; vertical-align: middle;"><big><b>januari – december<br />1790</b></big> </td> <td style="text-align: right; vertical-align: middle; min-width: 45px;"><span class="mw-image-border" typeof="mw:File"><a href="/wiki/Bestand:Austrian_Low_Countries_Flag.svg" class="mw-file-description" title="Oostenrijkse Nederlanden"><img alt="Oostenrijkse Nederlanden" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/4e/Austrian_Low_Countries_Flag.svg/25px-Austrian_Low_Countries_Flag.svg.png" decoding="async" width="25" height="17" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/4e/Austrian_Low_Countries_Flag.svg/38px-Austrian_Low_Countries_Flag.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/4e/Austrian_Low_Countries_Flag.svg/50px-Austrian_Low_Countries_Flag.svg.png 2x" data-file-width="1350" data-file-height="900" /></a></span> <a href="/wiki/Oostenrijkse_Nederlanden" title="Oostenrijkse Nederlanden">→</a> </td></tr></tbody></table> </td></tr> <tr> <th class="infobox-kop notheme" style="color:inherit; text-align:center;" colspan="3"> </th></tr> <tr> <td style="text-align:center;" colspan="3"><span></span> <table style="width: 100%; text-align: center;" cellspacing="0" cellpadding="0"> <tbody><tr> <td style="vertical-align: middle;"><span class="mw-image-border" typeof="mw:File"><a href="/wiki/Bestand:Flag_of_the_Brabantine_Revolution.svg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/6/6c/Flag_of_the_Brabantine_Revolution.svg/125px-Flag_of_the_Brabantine_Revolution.svg.png" decoding="async" width="125" height="83" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/6/6c/Flag_of_the_Brabantine_Revolution.svg/188px-Flag_of_the_Brabantine_Revolution.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/6/6c/Flag_of_the_Brabantine_Revolution.svg/250px-Flag_of_the_Brabantine_Revolution.svg.png 2x" data-file-width="900" data-file-height="600" /></a></span> </td> <td style="vertical-align: middle;"><span typeof="mw:File"><a href="/wiki/Bestand:Coat_of_arms_of_United_Belgian_States.svg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/5/5a/Coat_of_arms_of_United_Belgian_States.svg/90px-Coat_of_arms_of_United_Belgian_States.svg.png" decoding="async" width="90" height="90" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/5/5a/Coat_of_arms_of_United_Belgian_States.svg/135px-Coat_of_arms_of_United_Belgian_States.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/5/5a/Coat_of_arms_of_United_Belgian_States.svg/180px-Coat_of_arms_of_United_Belgian_States.svg.png 2x" data-file-width="600" data-file-height="600" /></a></span> </td></tr> <tr> <td><small>(<a href="/wiki/Vlag_van_Belgi%C3%AB" title="Vlag van België">Details</a>)</small> </td> <td><small>(<a href="/wiki/Wapen_van_Belgi%C3%AB" title="Wapen van België">Details</a>)</small> </td></tr></tbody></table> </td></tr> <tr> <th class="infobox-kop notheme" style="color:inherit;" colspan="3"> </th></tr> <tr> <td class="ta-center" colspan="3"><b><a href="/wiki/Motto" title="Motto">Motto</a></b><br /><i>Domini Est Regnum</i><br />(Het Koninkrijk is van de Heer) </td></tr> <tr> <th class="infobox-kop notheme" style="color:inherit;" colspan="3">Kaart </th></tr> <tr> <td class="ta-center" colspan="3"><span typeof="mw:File"><a href="/wiki/Bestand:United_States_of_Belgium_(1790).svg" class="mw-file-description" title="Grondgebied van de Verenigde Nederlandse Staten (1790)"><img alt="Grondgebied van de Verenigde Nederlandse Staten (1790)" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/e/ee/United_States_of_Belgium_%281790%29.svg/266px-United_States_of_Belgium_%281790%29.svg.png" decoding="async" width="266" height="270" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/e/ee/United_States_of_Belgium_%281790%29.svg/399px-United_States_of_Belgium_%281790%29.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/e/ee/United_States_of_Belgium_%281790%29.svg/532px-United_States_of_Belgium_%281790%29.svg.png 2x" data-file-width="450" data-file-height="456" /></a></span> </td></tr> <tr> <td class="ta-center" colspan="3"><small>Grondgebied van de Verenigde Nederlandse Staten (1790)</small> </td></tr> <tr> <th class="infobox-kop notheme" style="color:inherit;" colspan="3">Algemene gegevens </th></tr> <tr> <th><a href="/wiki/Hoofdstad" title="Hoofdstad">Hoofdstad</a> </th> <td colspan="2"><a href="/wiki/Brussel_(stad)" title="Brussel (stad)">Brussel</a> </td></tr> <tr> <th><a href="/wiki/Taal_(hoofdbetekenis)" class="mw-redirect" title="Taal (hoofdbetekenis)">Talen</a> </th> <td colspan="2"><a href="/wiki/Nederlands" title="Nederlands">Nederlands</a>, <a href="/wiki/Frans" title="Frans">Frans</a>, <a href="/wiki/Waals" title="Waals">Waals</a>, <a href="/wiki/Picardisch" title="Picardisch">Picardisch</a> </td></tr> <tr> <th><a href="/wiki/Religie" title="Religie">Religie(s)</a> </th> <td colspan="2"><a href="/wiki/Rooms-katholieke_Kerk" class="mw-redirect" title="Rooms-katholieke Kerk">Rooms-katholiek</a> </td></tr> <tr> <th class="infobox-kop notheme" style="color:inherit;" colspan="3">Regering </th></tr> <tr> <th><a href="/wiki/Regeringsvorm" title="Regeringsvorm">Regeringsvorm</a> </th> <td colspan="2"><a href="/wiki/Confederatie" title="Confederatie">Confederale</a> <a href="/wiki/Republiek" title="Republiek">republiek</a> </td></tr> </tbody></table> <table class="toccolours" style="width:270px; float:right; clear:right; margin:0px 0px 1em 1em; font-size:85%;"> <tbody><tr> <td style="text-align:center;"><b><a href="/wiki/Geschiedenis_van_Belgi%C3%AB" title="Geschiedenis van België">Geschiedenis van België</a></b><br /> <p><b><a href="/wiki/Tijdlijn_van_de_Lage_Landen" title="Tijdlijn van de Lage Landen">Tijdlijn</a></b> · <b><a href="/wiki/Bibliografie_van_de_geschiedenis_der_Nederlanden" title="Bibliografie van de geschiedenis der Nederlanden">Bibliografie</a></b> </p> </td></tr> <tr> <td> <hr /> </td></tr> <tr> <td><div class="mw-collapsible mw-collapsed" style="font-size:100%; text-align:left; border:0"> <div style="padding-left:0em; text-align:left; font-size:105%; background-color:#F9F9F9;"><span style="color:#F9F9F9;">..</span><b>Naar chronologie</b></div> <div class="mw-collapsible-content" style="background-color:#F9F9F9;"> <ul><li><a href="/wiki/Prehistorie_van_de_Lage_Landen" title="Prehistorie van de Lage Landen">Prehistorie</a></li> <li><a href="/wiki/Prehistorie_van_de_Lage_Landen#Bronstijd_(-2.000-700)" title="Prehistorie van de Lage Landen">Brons- en ijzertijd</a></li> <li><a href="/wiki/Oude_Belgen" class="mw-redirect" title="Oude Belgen">Oude Belgen</a></li> <li><a href="/wiki/Romeinen_in_Belgi%C3%AB" title="Romeinen in België">Romeins België</a></li> <li><a href="/wiki/Gallo-Romeinse_periode" title="Gallo-Romeinse periode">Gallo-Romeinse periode</a></li> <li><a href="/wiki/Franken_in_Belgi%C3%AB" title="Franken in België">Frankisch België</a></li> <li><a href="/wiki/Geschiedenis_van_de_opkomst_van_vorstendommen_en_steden_in_de_Lage_Landen" title="Geschiedenis van de opkomst van vorstendommen en steden in de Lage Landen">Opkomst van de steden en vorstendommen</a></li> <li><a href="/wiki/De_Nederlanden_in_de_Middeleeuwen" class="mw-redirect" title="De Nederlanden in de Middeleeuwen">Middeleeuwen</a></li> <li><a href="/wiki/Geschiedenis_van_de_Bourgondische_Nederlanden" class="mw-redirect" title="Geschiedenis van de Bourgondische Nederlanden">Geschiedenis van de Bourgondische Nederlanden</a></li> <li><a href="/wiki/Habsburgse_tijd" class="mw-redirect" title="Habsburgse tijd">Habsburgse tijd</a> <ul><li><a href="/wiki/Geschiedenis_van_de_Habsburgse_Nederlanden" class="mw-redirect" title="Geschiedenis van de Habsburgse Nederlanden">Geschiedenis van de Habsburgse Nederlanden</a></li> <li><a href="/wiki/Geschiedenis_van_de_Spaanse_Nederlanden" title="Geschiedenis van de Spaanse Nederlanden">Geschiedenis van de Spaanse Nederlanden</a></li> <li><a href="/wiki/Zuidelijke_Nederlanden" title="Zuidelijke Nederlanden">Zuidelijke Nederlanden</a></li> <li><a href="/wiki/Geschiedenis_van_de_Oostenrijkse_Nederlanden" title="Geschiedenis van de Oostenrijkse Nederlanden">Geschiedenis van de Oostenrijkse Nederlanden</a></li></ul></li> <li><a href="/wiki/Geschiedenis_van_de_Verenigde_Nederlandse_Staten" class="mw-redirect" title="Geschiedenis van de Verenigde Nederlandse Staten">Geschiedenis van de Verenigde Nederlandse Staten</a></li> <li><a href="/wiki/Franse_tijd_in_Belgi%C3%AB" class="mw-redirect" title="Franse tijd in België">Franse tijd</a></li> <li><a href="/wiki/Verenigd_Koninkrijk_der_Nederlanden" title="Verenigd Koninkrijk der Nederlanden">Verenigd Koninkrijk der Nederlanden</a></li> <li><a href="/wiki/Belgi%C3%AB_(hoofdbetekenis)" class="mw-redirect" title="België (hoofdbetekenis)">Koninkrijk België</a></li> <li><a href="/wiki/Belgi%C3%AB_in_de_Eerste_Wereldoorlog" title="België in de Eerste Wereldoorlog">Eerste Wereldoorlog</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Belgi%C3%AB_in_het_interbellum&action=edit&redlink=1" class="new" title="België in het interbellum (de pagina bestaat niet)">Interbellum</a></li> <li><a href="/wiki/Belgi%C3%AB_in_de_Tweede_Wereldoorlog" title="België in de Tweede Wereldoorlog">Tweede Wereldoorlog</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Eigentijdse_geschiedenis_van_Belgi%C3%AB&action=edit&redlink=1" class="new" title="Eigentijdse geschiedenis van België (de pagina bestaat niet)">Eigentijdse geschiedenis</a></li></ul> </div></div> </td></tr> <tr> <td><div class="mw-collapsible mw-collapsed" style="font-size:100%; text-align:left; border:0"> <div style="padding-left:0em; text-align:left; font-size:105%; background-color:#F9F9F9;"><span style="color:#F9F9F9;">..</span><b>Naar benaming</b></div> <div class="mw-collapsible-content" style="background-color:#F9F9F9;"> <ul><li><a href="/wiki/Belgae" title="Belgae">Belgae</a></li> <li><a href="/wiki/Gallia_Belgica" title="Gallia Belgica">Gallia Belgica</a></li> <li><a href="/wiki/Germania_Inferior" title="Germania Inferior">Germania Inferior</a></li> <li><a href="/wiki/Belgica_Prima" title="Belgica Prima">Belgica Prima</a> en <a href="/wiki/Belgica_Secunda" title="Belgica Secunda">Belgica Secunda</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Provincia_Belgica&action=edit&redlink=1" class="new" title="Provincia Belgica (de pagina bestaat niet)">Provincia Belgica</a></li> <li><a href="/wiki/Lage_Landen_(hoofdbetekenis)" class="mw-redirect" title="Lage Landen (hoofdbetekenis)">Lage Landen</a></li> <li><a href="/wiki/Landen_van_herwaarts_over" class="mw-redirect" title="Landen van herwaarts over">Landen van herwaarts over</a></li> <li><a href="/wiki/Bourgondische_Nederlanden" title="Bourgondische Nederlanden">Bourgondische Nederlanden</a></li> <li><a href="/wiki/Habsburgse_Nederlanden" title="Habsburgse Nederlanden">Habsburgse Nederlanden</a></li> <li><a href="/wiki/Benamingen_van_de_Lage_Landen#Vroegmoderne_tijd_(16e_eeuw–1780)" title="Benamingen van de Lage Landen">Flandes of Vlaanderen</a></li> <li><a href="/wiki/Spaanse_Nederlanden" title="Spaanse Nederlanden">Spaanse Nederlanden</a></li> <li><a href="/wiki/Zuidelijke_Nederlanden" title="Zuidelijke Nederlanden">Zuidelijke Nederlanden</a></li> <li><a href="/wiki/Oostenrijkse_Nederlanden" title="Oostenrijkse Nederlanden">Oostenrijkse Nederlanden</a></li> <li><a class="mw-selflink selflink">Verenigde Nederlandse Staten</a></li> <li><a href="/wiki/Benamingen_van_de_Lage_Landen#Franse_en_Nederlandse_tijd_(1780–1830)" title="Benamingen van de Lage Landen">Pays belgiques of Belgenland</a></li> <li><a href="/wiki/Verenigd_Koninkrijk_der_Nederlanden" title="Verenigd Koninkrijk der Nederlanden">Verenigd Koninkrijk der Nederlanden</a></li> <li><a href="/wiki/Koninkrijk_Belgi%C3%AB" class="mw-redirect" title="Koninkrijk België">Koninkrijk België</a></li></ul> </div></div> </td></tr> <tr> <td><div class="mw-collapsible mw-collapsed" style="font-size:100%; text-align:left; border:0"> <div style="padding-left:0em; text-align:left; font-size:105%; background-color:#F9F9F9;"><span style="color:#F9F9F9;">..</span><b>Naar gewest</b></div> <div class="mw-collapsible-content" style="background-color:#F9F9F9;"> <ul><li><a href="/wiki/Geschiedenis_van_Vlaanderen" title="Geschiedenis van Vlaanderen">Geschiedenis van Vlaanderen</a></li> <li><a href="/wiki/Geschiedenis_van_Walloni%C3%AB" title="Geschiedenis van Wallonië">Geschiedenis van Wallonië</a></li> <li><a href="/wiki/Geschiedenis_van_Brussel" title="Geschiedenis van Brussel">Geschiedenis van Brussel</a></li></ul> </div></div> </td></tr> <tr> <td><div class="mw-collapsible mw-collapsed" style="font-size:100%; text-align:left; border:0"> <div style="padding-left:0em; text-align:left; font-size:105%; background-color:#F9F9F9;"><span style="color:#F9F9F9;">..</span><b>Naar onderwerp</b></div> <div class="mw-collapsible-content" style="background-color:#F9F9F9;"> <ul><li><a href="/w/index.php?title=Constitutionele_geschiedenis_van_Belgi%C3%AB&action=edit&redlink=1" class="new" title="Constitutionele geschiedenis van België (de pagina bestaat niet)">Constitutionele geschiedenis</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Economische_geschiedenis_van_Belgi%C3%AB&action=edit&redlink=1" class="new" title="Economische geschiedenis van België (de pagina bestaat niet)">Economische geschiedenis</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Fascisme_en_nationaalsocialisme_in_Belgi%C3%AB&action=edit&redlink=1" class="new" title="Fascisme en nationaalsocialisme in België (de pagina bestaat niet)">Fascisme en nationaalsocialisme</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Kunstgeschiedenis_van_Belgi%C3%AB&action=edit&redlink=1" class="new" title="Kunstgeschiedenis van België (de pagina bestaat niet)">Kunstgeschiedenis</a></li> <li><a href="/wiki/Nederlandse_literatuur" title="Nederlandse literatuur">Literaire geschiedenis</a></li> <li>Maritieme geschiedenis <ul><li><a href="/wiki/Maritieme_geschiedenis_van_de_Nederlanden:_van_de_prehistorie_tot_1585" title="Maritieme geschiedenis van de Nederlanden: van de prehistorie tot 1585">Van de prehistorie tot 1585</a></li> <li><a href="/wiki/Maritieme_geschiedenis_van_Belgi%C3%AB" title="Maritieme geschiedenis van België">Van 1585 tot heden</a></li></ul></li> <li><a href="/w/index.php?title=Militaire_geschiedenis_van_Belgi%C3%AB&action=edit&redlink=1" class="new" title="Militaire geschiedenis van België (de pagina bestaat niet)">Militaire geschiedenis</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Geschiedenis_van_de_rechterlijke_macht_in_Belgi%C3%AB&action=edit&redlink=1" class="new" title="Geschiedenis van de rechterlijke macht in België (de pagina bestaat niet)">Rechterlijke macht</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Sociale_geschiedenis_van_Belgi%C3%AB&action=edit&redlink=1" class="new" title="Sociale geschiedenis van België (de pagina bestaat niet)">Sociale geschiedenis</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Basisgevens_van_de_Belgische_staatstructuur&action=edit&redlink=1" class="new" title="Basisgevens van de Belgische staatstructuur (de pagina bestaat niet)">Basisgevens van de Belgische staatstructuur</a></li></ul> </div></div> </td></tr> <tr> <td><div class="mw-collapsible mw-collapsed" style="font-size:100%; text-align:left; border:0"> <div style="padding-left:0em; text-align:left; font-size:105%; background-color:#F9F9F9;"><span style="color:#F9F9F9;">..</span><b>Naar provincie</b></div> <div class="mw-collapsible-content" style="background-color:#F9F9F9;"> <ul><li><a href="/wiki/Geschiedenis_van_provincie_Antwerpen" class="mw-redirect" title="Geschiedenis van provincie Antwerpen">Antwerpen</a></li> <li><a href="/wiki/Geschiedenis_van_Henegouwen" title="Geschiedenis van Henegouwen">Henegouwen</a></li> <li><a href="/wiki/Geschiedenis_van_Limburg" title="Geschiedenis van Limburg">Limburg</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Geschiedenis_van_provincie_Luik&action=edit&redlink=1" class="new" title="Geschiedenis van provincie Luik (de pagina bestaat niet)">Luik</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Geschiedenis_van_provincie_Luxemburg&action=edit&redlink=1" class="new" title="Geschiedenis van provincie Luxemburg (de pagina bestaat niet)">Luxemburg</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Geschiedenis_van_provincie_Namen&action=edit&redlink=1" class="new" title="Geschiedenis van provincie Namen (de pagina bestaat niet)">Namen</a></li> <li><a href="/wiki/Geschiedenis_van_Oost-Vlaanderen" title="Geschiedenis van Oost-Vlaanderen">Oost-Vlaanderen</a></li> <li><a href="/wiki/Geschiedenis_van_Vlaams-Brabant" title="Geschiedenis van Vlaams-Brabant">Vlaams-Brabant</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Geschiedenis_van_Waals-Brabant&action=edit&redlink=1" class="new" title="Geschiedenis van Waals-Brabant (de pagina bestaat niet)">Waals-Brabant</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Geschiedenis_van_West-Vlaanderen&action=edit&redlink=1" class="new" title="Geschiedenis van West-Vlaanderen (de pagina bestaat niet)">West-Vlaanderen</a></li></ul> </div></div> </td></tr> <tr> <td><div class="mw-collapsible mw-collapsed" style="font-size:100%; text-align:left; border:0"> <div style="padding-left:0em; text-align:left; font-size:105%; background-color:#F9F9F9;"><span style="color:#F9F9F9;">..</span><b>Naar voormalige koloniën</b></div> <div class="mw-collapsible-content" style="background-color:#F9F9F9;"> <ul><li><a href="/wiki/Belgische_koloni%C3%ABn" title="Belgische koloniën">Koloniën</a></li></ul> </div></div> </td></tr> <tr> <td> <hr /> </td></tr> <tr> <td style="text-align:center;"><b>Portaal</b>  <span typeof="mw:File"><a href="/wiki/Bestand:Portal.svg" class="mw-file-description" title="Portaalicoon"><img alt="Portaalicoon" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/c/c9/Portal.svg/22px-Portal.svg.png" decoding="async" width="22" height="20" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/c/c9/Portal.svg/33px-Portal.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/c/c9/Portal.svg/44px-Portal.svg.png 2x" data-file-width="36" data-file-height="32" /></a></span>  <b><a href="/wiki/Portaal:Belgi%C3%AB" title="Portaal:België">België</a></b><br /><b>Portaal</b>  <span typeof="mw:File"><a href="/wiki/Bestand:Portal.svg" class="mw-file-description" title="Portaalicoon"><img alt="Portaalicoon" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/c/c9/Portal.svg/22px-Portal.svg.png" decoding="async" width="22" height="20" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/c/c9/Portal.svg/33px-Portal.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/c/c9/Portal.svg/44px-Portal.svg.png 2x" data-file-width="36" data-file-height="32" /></a></span>  <b><a href="/wiki/Portaal:Geschiedenis" title="Portaal:Geschiedenis">Geschiedenis</a></b> </td></tr></tbody></table> <p>De <b>Verenigde Nederlandse Staten</b> of de <b>Verenigde Belgische Staten</b> (Frans: <i>États-belgiques-unis</i>) waren een <a href="/wiki/Confederatie" title="Confederatie">confederatie</a> van de <a href="/wiki/Zuidelijke_Nederlanden" title="Zuidelijke Nederlanden">Zuidelijke Nederlanden</a>, die heeft bestaan van januari tot december 1790. De acht stichtende leden van deze statenbond waren <a href="/wiki/Hertogdom_Brabant" title="Hertogdom Brabant">Brabant</a>, <a href="/wiki/Graafschap_Henegouwen" title="Graafschap Henegouwen">Henegouwen</a>, <a href="/wiki/Graafschap_Vlaanderen" title="Graafschap Vlaanderen">Vlaanderen</a>, <a href="/wiki/West-Vlaanderen_(1713)" title="West-Vlaanderen (1713)">West-Vlaanderen</a>, <a href="/wiki/Graafschap_Namen" title="Graafschap Namen">Namen</a>, <a href="/wiki/Heerlijkheid_Mechelen" title="Heerlijkheid Mechelen">Mechelen</a>, <a href="/wiki/Oostenrijks_Gelre" class="mw-redirect" title="Oostenrijks Gelre">Gelre</a>, en <a href="/wiki/Doornik_en_het_Doornikse" class="mw-redirect" title="Doornik en het Doornikse">Doornik en het Doornikse</a>. De confederatie ontstond tijdens de <a href="/wiki/Brabantse_Omwenteling" title="Brabantse Omwenteling">Brabantse Omwenteling</a>, een opstand tegen de <a href="/wiki/Lijst_van_Rooms-Duitse_koningen_en_keizers" title="Lijst van Rooms-Duitse koningen en keizers">Rooms-Duitse <i>(Oostenrijkse)</i> keizer</a> <a href="/wiki/Keizer_Jozef_II" title="Keizer Jozef II">Jozef II</a>, en verdween weer na het <a href="/wiki/Verdrag_van_Reichenbach" class="mw-redirect" title="Verdrag van Reichenbach">Verdrag van Reichenbach</a> en de <a href="/wiki/Conventie_van_Den_Haag_(1790)" title="Conventie van Den Haag (1790)">Conventie van Den Haag (1790)</a>, tussen de <i>toenmalige</i> <a href="/wiki/Europese" class="mw-redirect" title="Europese">Europese</a> <a href="/wiki/Grootmacht" class="mw-redirect" title="Grootmacht">grootmachten</a> <a href="/wiki/Aartshertogdom_Oostenrijk" title="Aartshertogdom Oostenrijk">Oostenrijk</a>, rivaal <a href="/wiki/Pruisen" title="Pruisen">Pruisen</a> met diens bondgenoot <a href="/wiki/De_Republiek_der_zeven_Verenigde_Nederlanden" class="mw-redirect" title="De Republiek der zeven Verenigde Nederlanden">De Republiek der zeven Verenigde Nederlanden</a>, en het <a href="/wiki/Koninkrijk_Groot-Brittanni%C3%AB" title="Koninkrijk Groot-Brittannië">Koninkrijk Groot-Brittannië</a>. </p><p>Het gebied viel tussen 1789 en 1795 samen met ongeveer het westelijke en centrale deel van het huidige <a href="/wiki/Belgi%C3%AB" title="België">België</a>. Daaraan voorafgaand kwam het overeen met het grootste gedeelte van de <a href="/wiki/Oostenrijkse_Nederlanden" title="Oostenrijkse Nederlanden">Oostenrijkse Nederlanden</a> (Latijn: <i>Belgium Austriacum</i>), dat wil zeggen door de <a href="/wiki/Oostenrijkse_Habsburgers" title="Oostenrijkse Habsburgers">Oostenrijkse Habsburgers</a> beheerste gewesten binnen het <a href="/wiki/Heilige_Roomse_Rijk" title="Heilige Roomse Rijk">Heilige Roomse Rijk</a>. </p><p>Het kwam eind 1790 officieel opnieuw onder keizerlijk Oostenrijks gezag, zij het dat inmiddels door Wenen was toegegeven aan alle eerder gestelde condities. </p><p>Vanaf 1795 werd het door de Franse Republiek geannexeerd en eindigde de autonomie van de verschillende gewesten. </p> <figure class="mw-default-size" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/Bestand:Verenigde_Nederlandse_Staten_1790.jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/e/e4/Verenigde_Nederlandse_Staten_1790.jpg/260px-Verenigde_Nederlandse_Staten_1790.jpg" decoding="async" width="260" height="263" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/e/e4/Verenigde_Nederlandse_Staten_1790.jpg/390px-Verenigde_Nederlandse_Staten_1790.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/e/e4/Verenigde_Nederlandse_Staten_1790.jpg/520px-Verenigde_Nederlandse_Staten_1790.jpg 2x" data-file-width="1215" data-file-height="1230" /></a><figcaption>Staatkundige toestand in het jaar 1790</figcaption></figure> <meta property="mw:PageProp/toc" /> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Voorgeschiedenis">Voorgeschiedenis</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Verenigde_Nederlandse_Staten&veaction=edit&section=1" title="Bewerk dit kopje: Voorgeschiedenis" class="mw-editsection-visualeditor"><span>bewerken</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Verenigde_Nederlandse_Staten&action=edit&section=1" title="De broncode bewerken van de sectie: Voorgeschiedenis"><span>brontekst bewerken</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>Mede onder invloed van het algemene klimaat in Europa, verenigden zich in de Nederlanden zowel conservatieven onder leiding van advocaat <a href="/wiki/Hendrik_van_der_Noot" title="Hendrik van der Noot">Hendrik van der Noot</a> als progressieven geleid door <a href="/wiki/Jan_Frans_Vonck" title="Jan Frans Vonck">Jan Frans Vonck</a> in een gewapende oppositie tegen de keizer en versloegen het Oostenrijks leger <a href="/wiki/Slag_bij_Turnhout_(1789)" title="Slag bij Turnhout (1789)">bij Turnhout</a> en vervolgens <a href="/wiki/Slag_bij_Gent_(1789)" class="mw-redirect" title="Slag bij Gent (1789)">te Gent</a>. </p> <figure class="mw-halign-none" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/Bestand:Flag_of_the_Brabantine_Revolution.svg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/6/6c/Flag_of_the_Brabantine_Revolution.svg/170px-Flag_of_the_Brabantine_Revolution.svg.png" decoding="async" width="170" height="113" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/6/6c/Flag_of_the_Brabantine_Revolution.svg/255px-Flag_of_the_Brabantine_Revolution.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/6/6c/Flag_of_the_Brabantine_Revolution.svg/340px-Flag_of_the_Brabantine_Revolution.svg.png 2x" data-file-width="900" data-file-height="600" /></a><figcaption>Driekleur van de Verenigde Nederlandse Staten</figcaption></figure> <figure class="mw-default-size" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/Bestand:BATAILLE_DE_TURNHOUT_(01).jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/3/3d/BATAILLE_DE_TURNHOUT_%2801%29.jpg/260px-BATAILLE_DE_TURNHOUT_%2801%29.jpg" decoding="async" width="260" height="334" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/3/3d/BATAILLE_DE_TURNHOUT_%2801%29.jpg/390px-BATAILLE_DE_TURNHOUT_%2801%29.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/3/3d/BATAILLE_DE_TURNHOUT_%2801%29.jpg/520px-BATAILLE_DE_TURNHOUT_%2801%29.jpg 2x" data-file-width="812" data-file-height="1044" /></a><figcaption>De <a href="/wiki/Slag_bij_Turnhout_(1789)" title="Slag bij Turnhout (1789)">slag bij Turnhout</a></figcaption></figure> <figure class="mw-default-size" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/Bestand:Paul-Jacob_Laminit_(inc.)_Jahann_Voeltz_(dis.)_Combat_dans_les_rues_de_Gand,_nov%C3%A9mbre_1789.JPG" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/7/72/Paul-Jacob_Laminit_%28inc.%29_Jahann_Voeltz_%28dis.%29_Combat_dans_les_rues_de_Gand%2C_nov%C3%A9mbre_1789.JPG/260px-Paul-Jacob_Laminit_%28inc.%29_Jahann_Voeltz_%28dis.%29_Combat_dans_les_rues_de_Gand%2C_nov%C3%A9mbre_1789.JPG" decoding="async" width="260" height="178" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/7/72/Paul-Jacob_Laminit_%28inc.%29_Jahann_Voeltz_%28dis.%29_Combat_dans_les_rues_de_Gand%2C_nov%C3%A9mbre_1789.JPG/390px-Paul-Jacob_Laminit_%28inc.%29_Jahann_Voeltz_%28dis.%29_Combat_dans_les_rues_de_Gand%2C_nov%C3%A9mbre_1789.JPG 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/7/72/Paul-Jacob_Laminit_%28inc.%29_Jahann_Voeltz_%28dis.%29_Combat_dans_les_rues_de_Gand%2C_nov%C3%A9mbre_1789.JPG/520px-Paul-Jacob_Laminit_%28inc.%29_Jahann_Voeltz_%28dis.%29_Combat_dans_les_rues_de_Gand%2C_nov%C3%A9mbre_1789.JPG 2x" data-file-width="3772" data-file-height="2576" /></a><figcaption>Veldslag in de straten van Gent, november 1789.</figcaption></figure> <p>Voor de <a href="/wiki/Brabantse_Omwenteling" title="Brabantse Omwenteling"><i>Brabantse</i> opstandelingen</a> was dit niet alleen een militaire, maar vooral ook een morele overwinning. Het gezag van de regimenten die tweemaal voor vrijwilligers hadden moeten wijken was nu tot nul herleid. De revolutionaire geest verspreidde zich daarop razendsnel over het hele land. Ook <a href="/wiki/Graafschap_Henegouwen" title="Graafschap Henegouwen">Henegouwen</a>, het <a href="/wiki/Graafschap_Namen" title="Graafschap Namen">Naamse</a>, <a href="/wiki/Hertogdom_Limburg" title="Hertogdom Limburg">Limburg</a>, kwamen in opstand. Overal werden de kokardes weer op de hoeden gestoken, met de rood-geel-zwart Brabantse driekleur die in de hete zomer van 1787 reeds tot nationaal symbool was verheven. Op 17 november 1789 namen de landvoogden de wijk uit <a href="/wiki/Brussel_(stad)" title="Brussel (stad)">Brussel</a>, en dadelijk daarna begon de vlucht van de overheden, de ambtenaren, de uitwijking van nog sporadische aanhangers van het <a href="/wiki/Jozefisme" class="mw-redirect" title="Jozefisme">jozefisme</a>. Onder de troepen vermeerderde dag aan dag de <a href="/wiki/Desertie" title="Desertie">desertie</a>. Nadat Oostenrijks bevelhebber <a href="/wiki/Richard_d%27Alton" title="Richard d'Alton">D'Alton</a> op 21 november het garnizoen van Bergen op Namen deed terugtrekken, sloeg heel Henegouwen aan het muiten. Ondertussen drong het opstandelingenleger onder <a href="/wiki/Jan_Andries_vander_Mersch" title="Jan Andries vander Mersch">Vander Mersch</a> voor de tweede keer de <a href="/wiki/Kempen_(streek)" title="Kempen (streek)">Kempen</a> binnen, terwijl zijn voorposten tot <a href="/wiki/Tienen" title="Tienen">Tienen</a> doordrongen. Teneinde het uitroepen van de autonomie af te wenden was de verantwoordelijke minister Trautmansdorff op 20 november begonnen met allerlei toegevingen te doen, terwijl hij vergeefs het toezenden van extra Oostenrijkse troepen afwachtte. Op 2 december bedong de als parlementair gezonden kolonel de Brou een wapenstilstand van twee maanden. </p><p>Maar op 10 december werden, bij wijze van startsignaal, tijdens een dienst in de <a href="/wiki/Kathedraal_van_Sint-Michiel_en_Sint-Goedele" title="Kathedraal van Sint-Michiel en Sint-Goedele">Sint-Goedelekerk</a> vanaf het koor door 'Heren' duizenden kokardes in de <a href="/wiki/Brabantse_driekleur" class="mw-redirect" title="Brabantse driekleur">Brabantse driekleur</a> naar beneden gestrooid. Dadelijk werden ze overal door de stad gedragen. Honderdvijftig grenadiers verlieten daarop de kazerne om zich onder gejuich bij de patriotten aan te sluiten. Ze overtuigden de schildwachten hun wapens aan de burgers af te geven. De wachten in de binnenstad werden de volgende dag beschoten en trokken zich terug bij het gros van de in de Warande verzamelde troepen. Tegen de avond was het gevecht algemeen onder het gelui van de alarmklokken in de kerken en het gebulder van kanonnen. De ochtend van 12 december beval een radeloze d'Alton de aftocht. De overijling en paniek waren zo groot, dat Trautmansdorff niet eens afscheid kon nemen van de vreemde gezanten. Artillerie, legertros, munitie, tot de schatkist toe, alles werd achtergelaten. Hele compagnieën deserteerden, enkele vermoordden zelfs hun officieren. Het overschot van de regimenten hield ten slotte halt achter de muren van Luxemburg. Enkel op de <a href="/wiki/Citadel_van_Antwerpen" title="Citadel van Antwerpen">citadel van Antwerpen</a> wapperde nog een keizerlijke vlag, tot ook daar op 29 maart 1790 het garnizoen zich overgaf. Op 18 december 1789 deed het <a href="/wiki/Comiteit_van_Breda" class="mw-redirect" title="Comiteit van Breda">Comiteit van Breda</a> onder algemeen gejuich zijn intrede in het met de driekleur bevlagde Brussel. Hiermee eindigde in de <a href="/wiki/Lage_Landen" class="mw-redirect" title="Lage Landen">Lage Landen</a> het Oostenrijks stelsel dat vierenzeventig jaar had geduurd.<sup id="cite_ref-1" class="reference"><a href="#cite_note-1"><span class="cite-bracket">[</span>1<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </p> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Aanleiding">Aanleiding</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Verenigde_Nederlandse_Staten&veaction=edit&section=2" title="Bewerk dit kopje: Aanleiding" class="mw-editsection-visualeditor"><span>bewerken</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Verenigde_Nederlandse_Staten&action=edit&section=2" title="De broncode bewerken van de sectie: Aanleiding"><span>brontekst bewerken</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <div class="hatnote" style="margin-bottom:0.5em; padding:0.5em 0 0.5em 1.6em; font-size:95%;" role="note"><span typeof="mw:File"><span><img alt="" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/e/ee/1rightarrow_blue.svg/15px-1rightarrow_blue.svg.png" decoding="async" width="15" height="15" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/e/ee/1rightarrow_blue.svg/23px-1rightarrow_blue.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/e/ee/1rightarrow_blue.svg/30px-1rightarrow_blue.svg.png 2x" data-file-width="480" data-file-height="480" /></span></span> <i>Zie <a href="/wiki/Geschiedenis_van_de_Oostenrijkse_Nederlanden" title="Geschiedenis van de Oostenrijkse Nederlanden">Geschiedenis van de Oostenrijkse Nederlanden</a> voor het hoofdartikel over dit onderwerp.</i></div> <p>Bij de (militaire) instorting van het Oostenrijks gezag stuurde de voorman van de opstand <a href="/wiki/Hendrik_van_der_Noot" title="Hendrik van der Noot">Hendrik van der Noot</a> op 14 december 1789 ‘<i>in naam van de Staten van Brabant en Verenigde Staten</i>’ boodschappers naar Brussel, Leuven en Antwerpen, om daar het <a href="/wiki/Manifest_van_het_Brabantse_Volk" title="Manifest van het Brabantse Volk">Manifest van het Brabantse Volk</a> uit te plakken. De <a href="/wiki/Staten_van_Brabant" title="Staten van Brabant">Staten van Brabant</a> namen op 27 december achter gesloten deuren de soevereiniteit in handen. In het kielzog van Brabant verklaarden ook andere <a href="/wiki/Gewest_(Lage_Landen)" title="Gewest (Lage Landen)">gewesten</a> zich onafhankelijk. De <a href="/wiki/Staten_van_Vlaanderen" title="Staten van Vlaanderen">Staten</a> van het belangrijke <a href="/wiki/Graafschap_Vlaanderen" title="Graafschap Vlaanderen">graafschap Vlaanderen</a> vaardigden op 4 januari 1790 hun <a href="/wiki/Manifest_van_de_Provincie_Vlaanderen" title="Manifest van de Provincie Vlaanderen">Manifest van de Provincie Vlaanderen</a> uit. Alleen de Staten van het <a href="/wiki/Hertogdom_Luxemburg" title="Hertogdom Luxemburg">hertogdom Luxemburg</a> hielden zich afzijdig. </p><p>Deze onafhankelijkheidsverklaringen kwamen voort uit de onvrede van de <a href="/wiki/Oostenrijkse_Nederlanden" title="Oostenrijkse Nederlanden">Oostenrijkse Nederlanden</a> (Latijn: <i>Belgium Austrianum</i>) over de vernieuwingspolitiek van keizer Jozef II (ook wel <i>de keizer-koster</i> genoemd), die zijn <a href="/wiki/Habsburgse_monarchie" title="Habsburgse monarchie">Habsburgse rijk</a> efficiënter en moderner wilde organiseren. Het kwam daarbij tot een open conflict, en <a href="/wiki/Brabantse_Omwenteling" title="Brabantse Omwenteling">uiteindelijk breuk</a>, met de vertegenwoordigers van vooral de <a href="/wiki/Staten_van_Brabant" title="Staten van Brabant">Staten van Brabant</a> en <a href="/wiki/Staten_van_Henegouwen" title="Staten van Henegouwen">Henegouwen</a>, die vasthielden aan hun vrijheden. De keizer was ervan overtuigd dat welvaart en welzijn de kracht van de staat vormden; de zuidelijke Nederlanden moesten daaraan bijdragen - zoals alle Habsburgse bezittingen. </p><p>Zijn regering had er een paar jaar naar gestreefd aan de hand van <a href="/wiki/Jaartelling" title="Jaartelling">tellingen</a>, <a href="/wiki/Statistiek" title="Statistiek">statistieken</a> en <a href="/wiki/Rapport_(verslag)" title="Rapport (verslag)">rapporten</a> zicht te krijgen op de situatie. </p><p>De katholieke geestelijkheid in de Oostenrijkse Nederlanden had zich aanvankelijk terughoudend opgesteld en probeerden zijn moderniserende maatregelen in de Kerk <i>in de luwte</i> tegen te werken. Maar de bisschoppen en <a href="/wiki/Kardinaal-bisschop" title="Kardinaal-bisschop">kardinaal</a> <i>Franckenberg</i>, de <a href="/wiki/Aartsbisschop" title="Aartsbisschop">aartsbisschop</a> van <a href="/wiki/Aartsbisdom_Mechelen" class="mw-redirect" title="Aartsbisdom Mechelen">Mechelen</a>, traden de protesterende Staten openlijk bij toen keizer Jozef II ook de bestuurlijke en rechterlijke instellingen ging aanpakken. </p> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Oorzaken">Oorzaken</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Verenigde_Nederlandse_Staten&veaction=edit&section=3" title="Bewerk dit kopje: Oorzaken" class="mw-editsection-visualeditor"><span>bewerken</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Verenigde_Nederlandse_Staten&action=edit&section=3" title="De broncode bewerken van de sectie: Oorzaken"><span>brontekst bewerken</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>De maatschappij in de Oostenrijkse Nederlanden werd nog steeds beheerst door de traditionele en schijnbaar stevig gevestigde machten van <a href="/wiki/Adel" title="Adel">adel</a>, <a href="/wiki/Geestelijkheid" class="mw-redirect" title="Geestelijkheid">geestelijkheid</a> en <a href="/wiki/Gilde_(beroepsgroep)" title="Gilde (beroepsgroep)">gilden</a>. De economische en sociale kracht van de adel was vooral overheersend in <a href="/wiki/Hertogdom_Brabant" title="Hertogdom Brabant">Brabant</a> en <a href="/wiki/Graafschap_Henegouwen" title="Graafschap Henegouwen">Henegouwen</a>; de adel beschikte daar over meer kapitaal dan elke andere klasse. Door stijging van de landbouwopbrengsten nam het fortuin nog toe. In <a href="/wiki/Graafschap_Vlaanderen" title="Graafschap Vlaanderen">Vlaanderen</a> was het kleingrondbezit van onafhankelijke boeren typerend voor het economische en sociale leven, maar ook daar domineerde de adel en streefde de opkomende klasse van de industriële <a href="/wiki/Burgerij" title="Burgerij">burgerij</a> naar toelating tot de oude <a href="/wiki/Aristocratie" title="Aristocratie">aristocratische</a> kring. </p><p>De geestelijkheid was eveneens invloedrijk in economisch, sociaal en cultureel opzicht. Van de geschatte 2,2 miljoen inwoners van de Oostenrijkse Nederlanden waren ruim 17.000 mannen en vrouwen, in een of andere vorm, lid van de geestelijkheid. Volgens tijdgenoten zou de geestelijkheid meer dan de helft van het totale grondbezit hebben. Door het heffen van lage pachten door de kloosterorden ontstond welstand op het platteland en trouw vanwege de economisch sterkste groepen binnen de plattelandsbevolking. </p><p>De <a href="/wiki/Derde_Stand" class="mw-redirect" title="Derde Stand">Derde Stand</a> was georganiseerd in een ingewikkeld gildesysteem dat in de loop der eeuwen vanuit de steden was uitgegroeid en opgeld ging doen in de <a href="/wiki/Industrie" title="Industrie">industrie</a>. Deze gilden werden nu beheerst door de <a href="/wiki/Patroon_(bestuurder)" title="Patroon (bestuurder)">patroons</a> en vormden een belemmering voor de groei van de economie. Zij bestreden elkaar omwille van competenties in eindeloze processen, waar kapitaal en energie in ging zitten. Mede daardoor waren ze impopulair bij de overheid en de publieke opinie, die hun opheffing en sanering verlangden. </p><p>De Zuid-Nederlandse economie ontwikkelde zich zoals die in <a href="/wiki/Frankrijk" title="Frankrijk">Frankrijk</a>: binnen de eeuwenoude, traditionele kaders. Door nieuwe ontginningen, betere methoden en bemesting, bereikte de agrarische productie een opmerkelijk peil. De bevolkingsgroei was ook het sterkst op het platteland, en was, zoals elders in Europa, beduidend groter dan in de steden. Er was tevens een groei van het aantal <a href="/wiki/Armoede" title="Armoede">armlastige</a> burgers, die niet kon worden opgevangen door de agrarische maatschappij waar gebrek was aan werkgelegenheid, onvoldoende scholing en een gebrekkige armenzorg. </p><p>De op zich opvallende <a href="/wiki/Economische_groei" title="Economische groei">economische groei</a> van industrie en handel bleef nog erg beperkt, omringd door <a href="/wiki/Protectionisme" title="Protectionisme">protectionistische</a> <a href="/wiki/Buurland" class="mw-redirect" title="Buurland">buurlanden</a> en met een gebrek aan ervaring in scheepvaart en overzeese handel. De afhankelijkheid van het verzwakte handelsimperium, de <a href="/wiki/Republiek_der_Verenigde_Nederlanden" class="mw-redirect" title="Republiek der Verenigde Nederlanden">Republiek der Verenigde Nederlanden</a>, werd verminderd door vernieuwingen in de <a href="/wiki/Textielindustrie" title="Textielindustrie">textielindustrie</a>, die de eenzijdigheid enigszins brak, en de ontwikkeling van <a href="/wiki/Oostende" title="Oostende">Oostende</a> als haven, die geen belemmering ondervond van de <a href="/wiki/%27Sluiting%27_van_de_Schelde" class="mw-redirect" title="'Sluiting' van de Schelde">'sluiting' van de Schelde</a>. </p><p>Daar stond tegenover dat de ontwikkeling van industriële bedrijven werd gehinderd door gebrek aan kapitaal, onwil van de adel en de geestelijkheid om erin te investeren en gebrek aan een ontwikkeld bank- en kredietwezen. Toch ontstond in sommige steden een groep van gegoede ondernemers, die belangstelling had voor technische ontwikkelingen, die niet in het gildesysteem was opgenomen en de mogelijkheid schiep om in het Zuiden een <a href="/wiki/Industri%C3%ABle_revolutie" title="Industriële revolutie">industriële revolutie</a> door te voeren. </p> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Opgelegde_hervormingen">Opgelegde hervormingen</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Verenigde_Nederlandse_Staten&veaction=edit&section=4" title="Bewerk dit kopje: Opgelegde hervormingen" class="mw-editsection-visualeditor"><span>bewerken</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Verenigde_Nederlandse_Staten&action=edit&section=4" title="De broncode bewerken van de sectie: Opgelegde hervormingen"><span>brontekst bewerken</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>Vanaf 1784 achtte de ongeduldige <i>keizer-koster</i> het ogenblik gekomen voor radicale hervormingen in de <a href="/wiki/Oostenrijkse_Nederlanden" title="Oostenrijkse Nederlanden">Oostenrijkse Nederlanden</a>. Er lagen reeds geruime tijd plannen voor kerkelijke hervormingen klaar: <a href="/wiki/Kloosterorde" title="Kloosterorde">kloosterorden</a> reorganiseren om ze los te maken van hun oversten in het buitenland (lees: in <a href="/wiki/Rome_(stad)" title="Rome (stad)">Rome</a>), uitvaardigen van beperkende <a href="/wiki/Verordeningen" class="mw-redirect" title="Verordeningen">verordeningen</a> op <a href="/wiki/Kerkelijke_feesten" class="mw-redirect" title="Kerkelijke feesten">kerkelijke feesten</a> en <a href="/wiki/Broederschap" title="Broederschap">broederschappen</a>, <a href="/wiki/Ultramontanisme" title="Ultramontanisme">ultramontaanse</a> invloeden weren uit het theologisch onderwijs, <a href="/wiki/Kermissen" class="mw-redirect" title="Kermissen">kermissen</a> in het hele land op dezelfde dag organiseren, begraafplaatsen buiten de <a href="/wiki/Bebouwde_kom" title="Bebouwde kom">bebouwde kom</a> aanleggen. Buiten de Oostenrijkse Nederlanden waren in zijn gehele rijk door Jozef II de <a href="/wiki/Contemplatie" title="Contemplatie">contemplatieve kloosterordes</a> opgeheven. Bovendien werd een groot deel van het gemeenschappelijk en kerkelijk bezit geconfisqueerd. </p><p>Reeds in 1781 had de keizer persoonlijk toegezien op de invoering van <i>de burgerlijke tolerantie</i>, die <a href="/wiki/Protestantisme" title="Protestantisme">protestanten</a> en even later ook <a href="/wiki/Joden" title="Joden">joden</a> de volledige <a href="/wiki/Burgerrechten" title="Burgerrechten">burgerrechten</a> en een - weliswaar nog beperkte - <a href="/wiki/Godsdienstvrijheid" title="Godsdienstvrijheid">godsdienstvrijheid</a> toestond. Dit zette de toon. Tijdens zijn <a href="/wiki/Incognito_(persoon)" title="Incognito (persoon)">incognito</a> bezoek dat jaar aan de Oostenrijkse Nederlanden wekte de keizer onrust bij de lokale gezagsdragers in de Oostenrijkse Nederlanden. Ook kardinaal Franckenberg legde aan de keizer zijn bezwaren voor, maar die zag niet in waarom hij voor zijn Nederlandse onderdanen uitzonderingen zou maken voor maatregelen die elders in zijn Rijk, Oostenrijk en Noord-Italië, met succes doorgezet werden. </p><p>De bisschoppen kwamen daarna unaniem in het geweer tegen het <a href="/wiki/Edict" title="Edict">edict</a> van 1784, dat een <a href="/wiki/Burgerlijk_huwelijk" title="Burgerlijk huwelijk">seculiere huwelijkswetgeving</a> invoerde en de - tot dan toe bijna exclusieve - rol van de <a href="/wiki/Kerk_(instituut)" title="Kerk (instituut)">Kerk</a> sterk beperkte. De katholieke Kerk kwam in 1786 in opstand na het afschaffen van de bisschoppelijke seminaries, de traditionele priesteropleiding, en het oprichten van een door de staat geleid <i><a href="/wiki/Seminarie" title="Seminarie">Seminarie</a>-Generaal</i> in <a href="/wiki/Leuven" title="Leuven">Leuven</a> en een filiaal in <a href="/wiki/Luxemburg_(stad)" title="Luxemburg (stad)">Luxemburg</a>, door Jozef II bedoeld om een beter opgeleid, <a href="/wiki/Verlichting_(stroming)" title="Verlichting (stroming)">verlicht</a> en regeringsgezind priesterbestand op te leiden. De seminaristen kwamen in opstand en er verscheen een vloed aan <a href="/wiki/Pamflet" title="Pamflet">pamfletten</a> die de omstreden keizerlijke politiek aanviel of verdedigde. </p><p>Op 1 januari 1787 werden met twee <a href="/wiki/Decreet_(staatsrecht)" title="Decreet (staatsrecht)">decreten</a> hervormingen doorgevoerd op <a href="/wiki/Rechtbank" title="Rechtbank">gerechtelijk</a> en <a href="/wiki/Bestuur" title="Bestuur">bestuurlijk</a> vlak, waardoor er centralisatie en eenvormigheid kwam in plaats van de talrijke eeuwenoude privileges voor jurisdicties en rechtbanken. Dat bracht de keizerlijke overheid in het nauw, omdat het kerkelijk ongenoegen begrip ontmoette van andere maatschappelijke groepen die zich al evenzeer bedreigd voelden. Talloze functionarissen, meestal uit voorname <a href="/wiki/Familie_(verwanten)" title="Familie (verwanten)">families</a>, verloren door deze decreten hun functies, vergoedingen, maatschappelijke status en machtsbasis. </p> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Oppositie">Oppositie</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Verenigde_Nederlandse_Staten&veaction=edit&section=5" title="Bewerk dit kopje: Oppositie" class="mw-editsection-visualeditor"><span>bewerken</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Verenigde_Nederlandse_Staten&action=edit&section=5" title="De broncode bewerken van de sectie: Oppositie"><span>brontekst bewerken</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>De traditionele gezagsdragers in de <a href="/wiki/Zuidelijke_Nederlanden" title="Zuidelijke Nederlanden">Zuidelijke Nederlanden</a> zagen deze vernieuwingspogingen als een vorm van <a href="/wiki/Centralisme" title="Centralisme">centralisme</a> van het bestuur, die ze niet wilden accepteren. Zij beschouwden ze als bemoeizucht en aantasting van de relatieve zelfstandigheid die de <a href="/wiki/Vorstendom" title="Vorstendom">vorstendommen</a> al eeuwen hadden genoten. </p><p>Het verzet kwam tot uiting in de <a href="/wiki/Staten" title="Staten">Provinciale Staten</a>, eerst in <a href="/wiki/Graafschap_Henegouwen" title="Graafschap Henegouwen">Henegouwen</a>, daarna in <a href="/wiki/Hertogdom_Brabant" title="Hertogdom Brabant">Brabant</a> en ook in <a href="/wiki/Graafschap_Vlaanderen#De_Oostenrijkse_18e_eeuw_(1713-1789)" title="Graafschap Vlaanderen">Vlaanderen</a>. Na massaal protest van talloze instellingen en besturen braken er op vele plaatsen rellen uit, wat aanleiding gaf tot de oprichting van stedelijke <a href="/wiki/Schutterij_(historisch)" title="Schutterij (historisch)">burgerwachten</a> voor handhaving van de orde. In feite waren het <i>vrijheidskorpsen</i>, zoals eerder bij de <a href="/wiki/Patriotten" title="Patriotten">patriotten</a> in de <a href="/wiki/Republiek_der_Zeven_Verenigde_Nederlanden" title="Republiek der Zeven Verenigde Nederlanden">Noordelijke Nederlanden</a>. </p><p>De <a href="/wiki/Landvoogd" title="Landvoogd">landvoogden</a> <a href="/wiki/Maria_Christina_van_Oostenrijk_(1742-1798)" title="Maria Christina van Oostenrijk (1742-1798)">Maria Christina</a>, zuster van de keizer, en haar man <a href="/wiki/Albert_Casimir_van_Saksen-Teschen" title="Albert Casimir van Saksen-Teschen">Albert Casimir van Saksen-Teschen</a> schrokken van het protest en probeerden in 1787 bepaalde maatregelen terug te draaien, maar Jozef II hield voet bij stuk, en zijn regering verloor daarop steeds meer greep op de gebeurtenissen. De keizer was daarna bereid de gerechtelijke en bepaalde bestuurlijke hervormingen in te trekken, op voorwaarde dat de kerkelijke van kracht zouden blijven. In 1788 vielen echter in <a href="/wiki/Antwerpen_(stad)" title="Antwerpen (stad)">Antwerpen</a> tientallen doden onder burgers tijdens het gewapenderhand ontruimen van het <a href="/wiki/Bisdom_Antwerpen" title="Bisdom Antwerpen">bisschoppelijke</a> <a href="/wiki/Seminarie" title="Seminarie">seminarie</a>. Toen in 1789 de Henegouwse en Brabantse privileges werden ingetrokken (<i>"abrogés, cassés et annulés"</i>) en de <a href="/wiki/Aartsbisdom_Mechelen" class="mw-redirect" title="Aartsbisdom Mechelen">aartsbisschop</a> protesteerde en ingreep tegen het regeringsonderwijs in het Seminarie-Generaal, kreeg de oppositie volop de wind in de zeilen. </p> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Brabant_in_opstand">Brabant in opstand</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Verenigde_Nederlandse_Staten&veaction=edit&section=6" title="Bewerk dit kopje: Brabant in opstand" class="mw-editsection-visualeditor"><span>bewerken</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Verenigde_Nederlandse_Staten&action=edit&section=6" title="De broncode bewerken van de sectie: Brabant in opstand"><span>brontekst bewerken</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>De Brabantse Staten hadden in 1787 voor de verdediging van hun belangen <a href="/wiki/Hendrik_van_der_Noot" title="Hendrik van der Noot">Hendrik van der Noot</a> aangezocht, een succesvol <a href="/wiki/Advocaat_(beroep)" title="Advocaat (beroep)">advocaat</a>. Hij kwam uit het milieu van de <a href="/wiki/Brussel_(stad)" title="Brussel (stad)">Brusselse</a> <a href="/wiki/Natie_(bedrijf)" title="Natie (bedrijf)">Gilden</a>, het eeuwenoude <a href="/wiki/Patriciaat" title="Patriciaat">patriciaat</a>, waar de kern van het verzet lag. Van der Noot, lid van de <a href="/wiki/Vrijmetselaarsloge" class="mw-redirect" title="Vrijmetselaarsloge">vrijmetselaarsloges</a> <i>l'Union Bruxelles</i> en <i>Les Vrais Amis de l'Union Bruxelles</i>, was sinds 1757 toegelaten tot <i>het geslacht Sweerts</i>, een van de <a href="/wiki/Zeven_geslachten_van_Brussel" title="Zeven geslachten van Brussel">Zeven geslachten van Brussel</a>, de eeuwenoude <i>formele <a href="/wiki/Oligarchie" title="Oligarchie">oligarchie</a></i> van de hoofdstad. </p><p>Hij stelde in april 1787 een manifest op namens de standenvertegenwoordiging waarin ze zich beriepen op de <a href="/wiki/Blijde_Inkomst_(1356)" title="Blijde Inkomst (1356)">Blijde Inkomst</a> en het Brabantse stelsel van <a href="/wiki/Keuren_en_breuken" title="Keuren en breuken">keuren</a> en <a href="/wiki/Privilege_(recht)" title="Privilege (recht)">privileges</a> als basis van het politieke bestel, en beschouwden Jozef II, die bij zijn aantreden had gezworen deze te zullen respecteren, als <a href="/wiki/Meineed" title="Meineed">meinedig</a> en zelfs <a href="/wiki/Ketter" title="Ketter">ketters</a>. Ze lieten Jozef II weten dat zijn maatregelen misschien wel pasten voor <i>"volkeren in de kindertijd van de beschaving"</i> zoals de Oostenrijkers, maar niet voor <i>"een sinds oudsher beschaafd volk, een natie die sedert zeshonderd jaar geweigerd heeft zich te onderwerpen aan elk systeem van blinde, willekeurige en onderdrukkende feodale autoriteit"</i>. </p><p>Van der Noot moest in augustus 1788 vluchten naar <a href="/wiki/Breda" title="Breda">Breda</a> in <a href="/wiki/Staats-Brabant" title="Staats-Brabant">Staats-Brabant</a>, waar hij steun zocht voor het verdrijven van de Oostenrijkers. Hij stond vereniging met de <a href="/wiki/Republiek_der_Zeven_Verenigde_Nederlanden" title="Republiek der Zeven Verenigde Nederlanden">Verenigde Provinciën</a> voor, maar zijn plannen werden in het protestantse Noorden op <i>beleefde argwaan</i> onthaald. </p><p>Leden van <a href="/wiki/Vrij_beroep" title="Vrij beroep">vrije beroepen</a> en van de stedelijke burgerij, vaak beïnvloed door ideeën uit de <a href="/wiki/Verlichting_(stroming)" title="Verlichting (stroming)">Verlichting</a>, hadden aanvankelijk wel sympathie voor de liberale keizerlijke hervormingen, maar waren afkerig van het <a href="/wiki/Tiran" title="Tiran">tirannieke</a> optreden van de Oostenrijkse overheid, dat zelfs bloed deed vloeien. Er ontstonden politieke discussieclubs, er verschenen clandestiene pamfletten, en er werden plannen gesmeed. In deze context moet de oprichting gezien worden van het <a href="/wiki/Geheim_genootschap" title="Geheim genootschap">geheime genootschap</a> <i>Pro Aris et Focis</i> (<i>"Voor Outer en Heerd - Voor Altaar en Haard"</i>) in april 1789, geleid door de Brusselse advocaten <a href="/wiki/Jan_Frans_Vonck" title="Jan Frans Vonck">Jan Frans Vonck</a> en <a href="/wiki/Jan_Baptist_Verlooy" title="Jan Baptist Verlooy">Jan Baptist Verlooy</a>, dat een gewapende opstand ging voorbereiden om de Oostenrijkers te verjagen. Gepensioneerd officier <a href="/wiki/Jan_Andries_vander_Mersch" title="Jan Andries vander Mersch">Jan Andries vander Mersch</a> uit <a href="/wiki/Menen" title="Menen">Menen</a>, die <a href="/wiki/Kolonel" title="Kolonel">kolonel</a> was geweest in Franse en Oostenrijkse dienst, werd aangezocht om de leiding te nemen van een <a href="/wiki/Opstandeling" class="mw-redirect" title="Opstandeling">opstandelingenleger</a>, waarvoor fondsen werden geworven door de Brabantse abdijen en aangekocht in het Prinsbisdom en de Republiek. </p><p>Toen Vonck hierover - tot tweemaal toe - contact opnam met Van der Noot reageerde de laatste afwijzend. De <a href="/wiki/Statisten" title="Statisten">statisten</a> bleven hopen op een buitenlandse interventie, eventueel een oorlog van de andere toenmalige grootmachten <a href="/wiki/Pruisen" title="Pruisen">Pruisen</a>, <a href="/wiki/Engeland" title="Engeland">Engeland</a> en de <a href="/wiki/Republiek_der_Zeven_Verenigde_Nederlanden" title="Republiek der Zeven Verenigde Nederlanden">Republiek</a> tegen <a href="/wiki/Habsburgse_monarchie" title="Habsburgse monarchie">Oostenrijk</a>. </p><p>De leden van <i>Pro Aris et Focis</i> wilden steunen op eigen kracht. Door hen kwam er een uittocht van weerbare mannen op gang, eerst naar het <a href="/wiki/Prinsbisdom_Luik" title="Prinsbisdom Luik">prinsbisdom Luik</a> rondom <a href="/wiki/Hasselt_(Belgi%C3%AB)" title="Hasselt (België)">Hasselt</a>, waar de Oostenrijkse generaal Schröder op 10 oktober een <i>militaire raid</i> op hen uitvoerde, daarna naar <a href="/wiki/Staats-Brabant" title="Staats-Brabant">Staats-Brabant</a> (huidig <a href="/wiki/Noord-Brabant" title="Noord-Brabant">Noord-Brabant</a>). Op 18 oktober arriveerde Vonck in Breda, <a href="/wiki/Vermomd" class="mw-redirect" title="Vermomd">vermomd</a> als <a href="/wiki/Priester" title="Priester">priester</a>. Onder druk van gevluchte katholieke geestelijken werd er een <i>Comité van nationale bevrijding</i> (Comité van Breda) gevormd dat de twee stromingen verenigde. </p><p>Op 24 oktober viel een leger van 2800 man onder leiding van Van der Mersch de <a href="/wiki/Kempen_(streek)" title="Kempen (streek)">Kempen</a> binnen. Vanaf het stadhuis van <a href="/wiki/Hoogstraten" title="Hoogstraten">Hoogstraten</a>, de eerste plaats die werd veroverd, werd het <i><a href="/wiki/Manifest_van_het_Brabantse_Volk" title="Manifest van het Brabantse Volk">Manifest van het Brabantse Volk</a></i> afgekondigd. Dit manifest was letterlijk gebaseerd op het <i><a href="/wiki/Plakkaat_van_Verlatinge" class="mw-redirect" title="Plakkaat van Verlatinge">Plakkaat van Verlatinge</a></i> waarmee twee eeuwen eerder, in 1581, met koning <a href="/wiki/Filips_II_van_Spanje" title="Filips II van Spanje">Filips II van Spanje</a> als <a href="/wiki/Landsheer" title="Landsheer">landsheer</a> van de Nederlanden werd gebroken, de geldende gewestelijke privileges onaantastbaar werden verklaard en in de praktijk de Nederlandse <a href="/wiki/Onafhankelijkheidsverklaring" title="Onafhankelijkheidsverklaring">onafhankelijkheidsverklaring</a> werd afgekondigd. Zo werd nu ook Jozef II als <a href="/wiki/Hertog_van_Brabant_(Belgi%C3%AB)" title="Hertog van Brabant (België)">hertog van Brabant</a> vervallen verklaard van zijn troon. </p><p>Op 27 oktober werd <a href="/wiki/Slag_bij_Turnhout_(1789)" title="Slag bij Turnhout (1789)">slag geleverd in Turnhout</a>, waar de Oostenrijkers een beschamende nederlaag leden, mede door tussenkomst van de bevolking, en waar enkele <a href="/wiki/Kanon_(geschut)" title="Kanon (geschut)">kanonnen</a> werden buitgemaakt. Op 16 november viel <a href="/wiki/Gent" title="Gent">Gent</a> na drie dagen strijd, waarna de werkelijke bevrijdingsstrijd werd ingezet. Op 21 november sloeg het Oostenrijkse <a href="/wiki/Garnizoen" title="Garnizoen">garnizoen</a> in <a href="/wiki/Bergen_(Belgi%C3%AB)" title="Bergen (België)">Mons</a> op de vlucht naar <a href="/wiki/Namen_(stad)" title="Namen (stad)">Namen</a>, waardoor Henegouwen in beweging kwam. Op 10 december brak in <a href="/wiki/Brussel_(stad)" title="Brussel (stad)">Brussel</a> een breed protest uit tegen de regering, die tevergeefs concessies bleef voorstellen. De <a href="/wiki/Hoofdstad" title="Hoofdstad">hoofdstad</a> werd op 12 december veroverd, waarna de Oostenrijkse troepen en ambtenaren zich terugtrokken naar het oosten. Tegen 22 december waren alle provincies, op <a href="/wiki/Hertogdom_Luxemburg" title="Hertogdom Luxemburg">Luxemburg</a> na, bevrijd. </p> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Aanstelling_van_een_hoofdregering">Aanstelling van een hoofdregering</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Verenigde_Nederlandse_Staten&veaction=edit&section=7" title="Bewerk dit kopje: Aanstelling van een hoofdregering" class="mw-editsection-visualeditor"><span>bewerken</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Verenigde_Nederlandse_Staten&action=edit&section=7" title="De broncode bewerken van de sectie: Aanstelling van een hoofdregering"><span>brontekst bewerken</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <figure class="mw-default-size" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/Bestand:OoNL1786.png" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/3/36/OoNL1786.png/260px-OoNL1786.png" decoding="async" width="260" height="221" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/3/36/OoNL1786.png/390px-OoNL1786.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/3/36/OoNL1786.png/520px-OoNL1786.png 2x" data-file-width="565" data-file-height="481" /></a><figcaption>Belgium Austriacum in 1786</figcaption></figure> <p>Nauwelijks was de val van het Oostenrijks stelsel bekend, of Van der Noot stuurde op 14 december 1789 ‘<i>in naam van de Staten van Brabant en Verenigde Staten</i>’ boodschappers naar de steden Brussel, Leuven en Antwerpen, om daar het <a href="/wiki/Manifest_van_het_Brabantse_Volk" title="Manifest van het Brabantse Volk">Manifest van het Brabantse Volk</a> uit te plakken en er diegenen op te roepen, ‘<i>die moeten bijeengeroepen worden, en ze te belasten om te waken op de uitvoering van zijn inhoud en op de openbare rust</i>’. In feite zou het Comiteit van Breda met medeplichtigheid van de drie hoofdplaatsen hebben beraamd het ontwerp van de <a href="/wiki/Vonckisten" title="Vonckisten">vonckisten</a> overboord te zetten door hen met een onmiddellijke bijeenroeping van de Staten in snelheid te nemen en hen voor het voldongen feit te plaatsen, nog voordat ze een Nationale Vergadering konden bijeenroepen. De <a href="/wiki/Staten" title="Staten">Staten</a> namen op 27 december achter gesloten deuren de soevereiniteit in handen, waarbij ze de 'natiën' en ambachten, door versterking van de <a href="/wiki/Derde_Stand" class="mw-redirect" title="Derde Stand">Derde Stand</a> die zij vertegenwoordigden, aan zich bonden. </p><p>Dit Brussels voorbeeld vond dadelijk navolging te Mechelen en te Namen. Op 31 december verbonden de Staten van Mechelen zich ertoe, ‘<i>onze heilige, katholieke, apostolische, Roomse godsdienst te zullen verdedigen, en niet in aanmerking te zullen nemen de voorstellen, welke zouden strekken om enigerlei wijziging te brengen aan de grondwetten en aan de privileges dezer provincie</i>’. Maar het volstond niet in elke provincie de soevereiniteit der plaatselijke Staten te verkondigen. Er moest ook nog een hoofdregering gevestigd worden, maar men wou vooral vermijden, dat die in handen van een Nationale Vergadering viel. De <a href="/wiki/Staten-Generaal_van_de_Nederlanden#Staten-Generaal_in_de_Zuidelijke_Nederlanden" title="Staten-Generaal van de Nederlanden">Staten-Generaal</a> van 1790 verschilden dan ook enigszins van de Nationale Vergadering van Frankrijk. De opkomende stedelijke elites hadden een veel kleiner aandeel in hun aanstelling gehad. </p><p>In het kielzog van Brabant verklaarden ook andere <a href="/wiki/Gewest_(Lage_Landen)" title="Gewest (Lage Landen)">gewesten</a> zich onafhankelijk. De <a href="/wiki/Staten_van_Vlaanderen" title="Staten van Vlaanderen">Staten</a> van het belangrijke <a href="/wiki/Graafschap_Vlaanderen" title="Graafschap Vlaanderen">graafschap Vlaanderen</a> vaardigden op 4 januari 1790 hun <a href="/wiki/Manifest_van_de_Provincie_Vlaanderen" title="Manifest van de Provincie Vlaanderen">Manifest van de Provincie Vlaanderen</a> uit. Alleen de Staten van het <a href="/wiki/Hertogdom_Luxemburg" title="Hertogdom Luxemburg">hertogdom Luxemburg</a> hielden zich afzijdig. </p><p>Op 20 december hadden de <a href="/wiki/Staten_van_Brabant" title="Staten van Brabant">Staten van Brabant</a> de andere Staten uitgenodigd zich met hen te verenigen, en de 27e riep <a href="/wiki/Petrus_Johannes_Simon_van_Eupen" title="Petrus Johannes Simon van Eupen">Van Eupen</a>, ‘secretaris van State der Verenigde Staten’ hun afgevaardigden op 7 januari te Brussel bijeen. </p> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Onafhankelijkheidsverklaringen">Onafhankelijkheidsverklaringen</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Verenigde_Nederlandse_Staten&veaction=edit&section=8" title="Bewerk dit kopje: Onafhankelijkheidsverklaringen" class="mw-editsection-visualeditor"><span>bewerken</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Verenigde_Nederlandse_Staten&action=edit&section=8" title="De broncode bewerken van de sectie: Onafhankelijkheidsverklaringen"><span>brontekst bewerken</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <figure class="mw-default-size" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/Bestand:Verenigde_Nederlandse_Staten.svg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/c/c2/Verenigde_Nederlandse_Staten.svg/260px-Verenigde_Nederlandse_Staten.svg.png" decoding="async" width="260" height="193" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/c/c2/Verenigde_Nederlandse_Staten.svg/390px-Verenigde_Nederlandse_Staten.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/c/c2/Verenigde_Nederlandse_Staten.svg/520px-Verenigde_Nederlandse_Staten.svg.png 2x" data-file-width="785" data-file-height="582" /></a><figcaption>kaart van de Verenigde Nederlandse Staten (1790)</figcaption></figure> <figure class="mw-default-size" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/Bestand:Onthuldiging_van_den_Keyzer_Jozef_II_-_4_januari_1790,_Aquarel_August_Van_Den_Eynde_(Inv._nr._IC_AG_L125_123_U).jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/e/e1/Onthuldiging_van_den_Keyzer_Jozef_II_-_4_januari_1790%2C_Aquarel_August_Van_Den_Eynde_%28Inv._nr._IC_AG_L125_123_U%29.jpg/260px-Onthuldiging_van_den_Keyzer_Jozef_II_-_4_januari_1790%2C_Aquarel_August_Van_Den_Eynde_%28Inv._nr._IC_AG_L125_123_U%29.jpg" decoding="async" width="260" height="312" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/e/e1/Onthuldiging_van_den_Keyzer_Jozef_II_-_4_januari_1790%2C_Aquarel_August_Van_Den_Eynde_%28Inv._nr._IC_AG_L125_123_U%29.jpg/390px-Onthuldiging_van_den_Keyzer_Jozef_II_-_4_januari_1790%2C_Aquarel_August_Van_Den_Eynde_%28Inv._nr._IC_AG_L125_123_U%29.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/e/e1/Onthuldiging_van_den_Keyzer_Jozef_II_-_4_januari_1790%2C_Aquarel_August_Van_Den_Eynde_%28Inv._nr._IC_AG_L125_123_U%29.jpg/520px-Onthuldiging_van_den_Keyzer_Jozef_II_-_4_januari_1790%2C_Aquarel_August_Van_Den_Eynde_%28Inv._nr._IC_AG_L125_123_U%29.jpg 2x" data-file-width="1667" data-file-height="2000" /></a><figcaption>Aquarel van de uitroeping van de Vlaamse onafhankelijkheid in Gent op 4 januari 1790. De <a href="/wiki/Vlag_van_Belgi%C3%AB" title="Vlag van België">driekleur</a> wijst reeds vooruit naar de toetreding tot de Verenigde Nederlandse Staten een week later door het <a href="/wiki/Tractaet_van_Vereeninge" title="Tractaet van Vereeninge">Tractaet van Vereeninge</a>.</figcaption></figure> <p>In het kielzog van Brabant verklaarden ook andere Zuidelijke Nederlanden zich onafhankelijk op het <a href="/wiki/Hertogdom_Luxemburg" title="Hertogdom Luxemburg">hertogdom Luxemburg</a> na. Op 11 januari 1790 kondigden de Staten, verenigd in een <a href="/wiki/Staten-Generaal_van_de_Nederlanden#Staten-Generaal_in_de_Zuidelijke_Nederlanden" title="Staten-Generaal van de Nederlanden">Staten-Generaal</a>, het <i><a href="/wiki/Tractaet_van_Vereeninge" title="Tractaet van Vereeninge">Tractaet van Vereeninge</a></i> af. Zij hielden daarbij één oog op de <a href="/wiki/Amerikaanse_onafhankelijkheidsverklaring" class="mw-redirect" title="Amerikaanse onafhankelijkheidsverklaring">Amerikaanse onafhankelijkheidsverklaring</a> en het andere op de <a href="/wiki/Plakkaat_van_Verlatinghe" title="Plakkaat van Verlatinghe">onafhankelijkheid van de Verenigde Provinciën</a>. Er ontstond een <a href="/wiki/Confederatie" title="Confederatie">confederatie</a> onder de naam van de stichtingsvergadering, de <i>Verenigde Nederlandse Staten</i>. De <a href="/wiki/Staten_van_Limburg_en_Overmaas" class="mw-redirect" title="Staten van Limburg en Overmaas">Staten van Limburg en Overmaas</a> sloten zich pas op 8 maart aan bij de alliantie. </p><p>In buurland <a href="/wiki/Prinsbisdom_Luik" title="Prinsbisdom Luik">Prinsbisdom Luik</a> was op 18 augustus 1789, enkele weken na de <a href="/wiki/Bestorming_van_de_Bastille" title="Bestorming van de Bastille">bestorming van de Bastille</a> in <a href="/wiki/Parijs" title="Parijs">Parijs</a>, een <a href="/wiki/Opstand" title="Opstand">opstand</a> uitgebroken, waarbij de <a href="/wiki/Autoritarisme_(politicologie)" title="Autoritarisme (politicologie)">autoritair</a> regerende <a href="/wiki/Prins-bisschop" title="Prins-bisschop">prins-bisschop</a> werd verjaagd. De <a href="/wiki/Luikse_Revolutie" title="Luikse Revolutie">Luikse Revolutie</a> was het resultaat van enkele jaren <a href="/wiki/Democratie" title="Democratie">democratisch</a> <a href="/wiki/Verzetsbeweging" title="Verzetsbeweging">verzet</a> vanuit de <a href="/wiki/Industri%C3%ABle" class="mw-redirect" title="Industriële">industriële</a> <a href="/wiki/Burgerij" title="Burgerij">burgerij</a> met de lagere <a href="/wiki/Clerus_(stand)" class="mw-redirect" title="Clerus (stand)">clerus</a> en de <a href="/wiki/Adel" title="Adel">adel</a>. Al snel bleken de democratische krachten in Luik het sterkst: het stadsbestuur werd vervangen en de adel en de geestelijkheid werden gedwongen om het grootste deel van hun <a href="/wiki/Privilege_(recht)" title="Privilege (recht)">privileges</a> af te staan. Toen een maand later de hoogste <a href="/wiki/Rechtbank" title="Rechtbank">rechtbank</a> van het <a href="/wiki/Heilig_Roomse_Rijk" class="mw-redirect" title="Heilig Roomse Rijk">Heilig Roomse Rijk</a> beval om de oude structuren te herstellen en de <a href="/wiki/Westfaalse_Kreits" class="mw-redirect" title="Westfaalse Kreits">Westfaalse Kreits</a> opdracht gaf om dit <a href="/wiki/Vonnis" title="Vonnis">vonnis</a> uit te voeren, talmde de koning van Pruisen, die hierover beslissingsmacht had. Hij bood daarentegen Luik zijn <a href="/wiki/Bemiddeling_(bij_conflict)" class="mw-redirect" title="Bemiddeling (bij conflict)">bemiddeling</a> aan en maakte zo duidelijk dat hij voorlopig kon leven met het <a href="/wiki/Revolutie" title="Revolutie">revolutionaire bestuur</a>. Zo kon Pruisische koning <a href="/wiki/Frederik_Willem_II_van_Pruisen" title="Frederik Willem II van Pruisen">Frederik Willem</a> de situatie in Luik gebruiken om zijn Oostenrijkse rivaal verder dwars te zitten. </p> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Uitroeping_van_de_Verenigde_Nederlandse_Staten">Uitroeping van de <i>Verenigde Nederlandse Staten</i></h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Verenigde_Nederlandse_Staten&veaction=edit&section=9" title="Bewerk dit kopje: Uitroeping van de Verenigde Nederlandse Staten" class="mw-editsection-visualeditor"><span>bewerken</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Verenigde_Nederlandse_Staten&action=edit&section=9" title="De broncode bewerken van de sectie: Uitroeping van de Verenigde Nederlandse Staten"><span>brontekst bewerken</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <figure class="mw-default-size" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/Bestand:Verenigde_Nederlandse_Staten_1790.jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/e/e4/Verenigde_Nederlandse_Staten_1790.jpg/260px-Verenigde_Nederlandse_Staten_1790.jpg" decoding="async" width="260" height="263" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/e/e4/Verenigde_Nederlandse_Staten_1790.jpg/390px-Verenigde_Nederlandse_Staten_1790.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/e/e4/Verenigde_Nederlandse_Staten_1790.jpg/520px-Verenigde_Nederlandse_Staten_1790.jpg 2x" data-file-width="1215" data-file-height="1230" /></a><figcaption>Staatkundige toestand in het jaar 1790</figcaption></figure> <p>Na de kortstondige opstand werd de <a href="/wiki/Habsburgse_monarchie" title="Habsburgse monarchie">Habsburgse</a> <a href="/wiki/Keizer_Jozef_II" title="Keizer Jozef II">keizer Jozef II</a> vervallen verklaard van de macht. Op 11 januari kondigden de Staten, verenigd in een Staten-Generaal, die in deze hoedanigheid voor het laatst vergaderde, <i>de Akte van vereniging van de onafhankelijke Verenigde Nederlandse Staten</i> af, de akte van oprichting der <i>Verenigde Nederlandse Staten</i>, vaak ook vertaald als <i>Belgische Vereenigde Staten</i> of <i>Verenigde Belgische Staten</i>, Frans: <i>États-belgiques-unis</i>, Duits:<i>Vereinigte Staaten von Belgien</i>, Engels: <i>United States of Belgium</i>. De negen stichtende leden van deze statenbond waren <a href="/wiki/Hertogdom_Brabant" title="Hertogdom Brabant">Brabant</a>, <a href="/wiki/Graafschap_Henegouwen" title="Graafschap Henegouwen">Henegouwen</a>, <a href="/wiki/Graafschap_Vlaanderen" title="Graafschap Vlaanderen">Vlaanderen</a>, <a href="/wiki/West-Vlaanderen_(1713)" title="West-Vlaanderen (1713)">West-Vlaanderen</a>, <a href="/wiki/Graafschap_Namen" title="Graafschap Namen">Namen</a>, <a href="/wiki/Heerlijkheid_Mechelen" title="Heerlijkheid Mechelen">Mechelen</a>, <a href="/wiki/Oostenrijks_Gelre" class="mw-redirect" title="Oostenrijks Gelre">"Zuidelijk" Gelre</a>, <a href="/wiki/Doornik_en_het_Doornikse" class="mw-redirect" title="Doornik en het Doornikse">Doornik en het Doornikse</a>. </p><p>De gecentraliseerde staat die het provinciaal particularisme sedert de 16e eeuw bestreed, werd hiermee vervangen door een <a href="/wiki/Confederatie" title="Confederatie">bondgenootschappelijke staat</a> van de <a href="/wiki/Zuidelijke_Nederlanden" title="Zuidelijke Nederlanden">Zuidelijke Nederlanden</a>. Elk <a href="/wiki/Gewest_(Lage_Landen)" title="Gewest (Lage Landen)">provinciegewest</a> behield zijn soevereiniteit, maar voor al wat de gemeenschappelijke belangen betrof, werd die aan een soeverein <a href="/wiki/Congres_(bijeenkomst)" title="Congres (bijeenkomst)">Congres</a> overgedragen, dat overigens samengesteld was uit dezelfde personen als de Staten-Generaal en om de drie jaar vernieuwbaar. Tot deze aan het Congres overgelaten gemeenschappelijke belangen behoorden: inrichting en onderhoud van het leger, betrekkingen met de vreemde mogendheden, het munten. Het is duidelijk dat de Verenigde Staten van Amerika hier als voorbeeld werden genomen, inclusief de naam 'Congres', zij het naar de letter en niet naar de geest. </p><p>De Verenigde Nederlandse Staten gaven in 1790 hun eigen propaganda-<a href="/wiki/Penning_(medaille)" title="Penning (medaille)">penningen</a> uit, waarop de <a href="/wiki/Nederlandse_leeuw" title="Nederlandse leeuw">Nederlandse leeuw</a> de <a href="/wiki/Vrijheidshoed" title="Vrijheidshoed">vrijheidshoed</a> op een stok omhoog houdt, hetzelfde symbool dat in 1570 op <a href="/wiki/Penning_(medaille)" title="Penning (medaille)">gedenkpenningen</a> van de opstand tegen Spanje gestaan had. Ironisch genoeg begonnen vele zuiderlingen rond te lopen met <a href="/wiki/Oranje_(kleur)" title="Oranje (kleur)">oranje</a> <a href="/wiki/Kokarde" title="Kokarde">kokardes</a>, die in het Noorden een symbool van de <a href="/wiki/Reactionair" title="Reactionair">reactie</a> waren, maar in het Zuiden een symbool van trouw aan de gewestelijke privileges die in de door <a href="/wiki/Willem_van_Oranje" title="Willem van Oranje">Oranje</a> geleide opstand tegen <a href="/wiki/Filips_II_van_Spanje" title="Filips II van Spanje">Filips II</a> verdedigd waren. </p><p>Belangrijk in de leiding in de Zuidelijke Nederlanden was de rol en het werk van <a href="/wiki/Seculiere_kanunnik" title="Seculiere kanunnik">kanunnik</a> <a href="/wiki/Petrus_Johannes_Simon_van_Eupen" title="Petrus Johannes Simon van Eupen">Petrus Johannes Simon van Eupen</a> (1744-1804), de rechterhand van de <a href="/wiki/Bisdom_Antwerpen" title="Bisdom Antwerpen">Antwerpse</a> <a href="/wiki/Bisschop" title="Bisschop">bisschop</a> <a href="/wiki/Cornelius_Franciscus_de_Nelis" title="Cornelius Franciscus de Nelis">Nelis</a>. Hij was een invloedrijke <a href="/wiki/Ultramontanisme" title="Ultramontanisme">ultramontaanse</a> geestelijke, die al jaren strijd voerde tegen de hervormingen van Jozef II. Van Eupen werd adviseur van Hendrik van der Noot, leidend lid van het <i>Comité van Breda</i>, met een actieve rol in de totstandkoming van de Verenigde Nederlandse Staten. Bovendien werd Van Eupen <a href="/wiki/Staatssecretaris" title="Staatssecretaris">staatssecretaris</a>, met als enige <a href="/wiki/Minister" title="Minister">minister</a> Van der Noot, leider van het bestuur van de onmiskenbaar katholieke republiek, met de <a href="/wiki/Staten-Generaal_van_de_Nederlanden#Staten-Generaal_in_de_Zuidelijke_Nederlanden" title="Staten-Generaal van de Nederlanden">Staten-Generaal</a> als opperste beslissingsniveau. </p><p>In feite ging het om een behoudsgezinde machtsgreep, waarmee de Kerk en de medestanders van Van der Noot de oude structuren probeerden veilig te stellen. Zij verzetten zich tegen elk voorstel om te sleutelen aan het staten- en standenregime, in de overtuiging dat dan alles kon gaan schuiven en er <a href="/wiki/Franse_Revolutie" title="Franse Revolutie">Frans-revolutionaire</a> toestanden zouden kunnen ontstaan. Dat kon de positie van de <a href="/wiki/Kerk_(instituut)" title="Kerk (instituut)">Kerk</a> in gevaar brengen. </p><p>Een voorstel van de Henegouwse staten om nieuwe instellingen voor te bereiden die "de Natie" zouden kunnen vertegenwoordigen, voedden de ongerustheid en de agressie jegens de vernieuwers. Op 30 januari stelde de conservatieve meerderheid in de Brabantse staten de in de Republiek verblijvende <a href="/wiki/Pruisische" class="mw-redirect" title="Pruisische">Pruisische</a> <a href="/wiki/Generaal" title="Generaal">generaal</a> <a href="/wiki/Nikolaus_Heinrich_von_Sch%C3%B6nfeld" title="Nikolaus Heinrich von Schönfeld">Schönfeldt</a> aan als <a href="/wiki/Opperbevelhebber" title="Opperbevelhebber">opperbevelhebber</a> van het leger, waarmee generaal Van der Mersch opzijgeschoven werd. Een dag later vaardigde kardinaal Franckenberg een <a href="/wiki/Vastentijd" title="Vastentijd">vastenbrief</a> uit waarin hij de aanhangers van nieuwe ideeën, zoals de scheiding van kerk en staat, uitdrukkelijk veroordeelde. </p><p>Dit bracht hen steeds verder in conflict met Vonck en andere democraten, die de stedelijke middengroepen en zelfs de plattelandsbevolking een stem in het landsbestuur wilden geven. De vonckisten kregen niet enkel de adel, de geestelijkheid en de boeren tegenover zich, maar ook de Brusselse gilden. Op massabijeenkomsten liepen gewapende gildeleden en boeren te hoop tegen de Verlichting, de <a href="/wiki/Tolerantie_(maatschappij)" title="Tolerantie (maatschappij)">tolerantie</a> en de <a href="/wiki/Vonckisten" title="Vonckisten">vonckisten</a>. De pers wakkerde de afkeer van de als anti-religieus bestempelde <i><a href="/wiki/Filosofie" title="Filosofie">filosofie van deze eeuw</a></i> verder aan. </p><p>Op 9 maart 1790 weigerden de <i>vrijwilligerskorpsen</i> die trouw waren gebleven aan de progressieve strekking om de <a href="/wiki/Eed_van_trouw" class="mw-redirect" title="Eed van trouw">eed van trouw</a> af te leggen aan de Staten van Brabant. Een week later leidde dit tot aanslagen en plunderingen door het opgehitste volk in Brussel, na een campagne tegen de vonckisten, waarbij systematisch huizen van progressieven werden geplunderd en vernield. Het bracht onder meer generaal Van der Mersch in de Antwerpse <a href="/wiki/Gevangenis" title="Gevangenis">gevangenis</a> en joeg anderen op de vlucht naar het <a href="/wiki/Revolutionair" class="mw-redirect" title="Revolutionair">revolutionaire</a> en <a href="/wiki/Liberale" class="mw-redirect" title="Liberale">liberale</a> <a href="/wiki/Frankrijk" title="Frankrijk">Frankrijk</a>. De <a href="/wiki/Conservatieve" class="mw-redirect" title="Conservatieve">conservatieve</a> machtsgreep was geslaagd, maar er bleven verzetshaarden in Gent, Doornik, Mons en het hertogdom Limburg. </p> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Ingebouwde_verdeeldheid_in_de_eenheid">Ingebouwde verdeeldheid in de eenheid</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Verenigde_Nederlandse_Staten&veaction=edit&section=10" title="Bewerk dit kopje: Ingebouwde verdeeldheid in de eenheid" class="mw-editsection-visualeditor"><span>bewerken</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Verenigde_Nederlandse_Staten&action=edit&section=10" title="De broncode bewerken van de sectie: Ingebouwde verdeeldheid in de eenheid"><span>brontekst bewerken</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>De <a href="/wiki/Vonckisten" title="Vonckisten">vonckisten</a> begonnen hier een verwoede strijd tegen. Daarbij konden zij op het leger rekenen, want <a href="/wiki/Jan_Andries_vander_Mersch" title="Jan Andries vander Mersch">Vander Mersch</a> behoorde tot hun partij. Hun ideaal was een grondwettelijke parlementaire regering, vrijzinnig van vorm en gematigd van geest. Aanhangers van de <a href="/wiki/Monarchie" title="Monarchie">monarchie</a> en het Oostenrijks stelsel, evenals zij die de verlichte ideeën aanhingen tegen het dogmatisme van de Kerk, voelden zich tot deze <a href="/wiki/Patriotten" title="Patriotten">patriotten</a> aangetrokken. Men vond ze vooral in Limburg, ook in Henegouwen, waar te Celles-Molembaix zelfs oproer uitbrak, omdat de inwoners weigerden hun de eed af te leggen, en ook in Vlaanderen scheen het grootste deel van de <a href="/wiki/Burgerij" title="Burgerij">burgerij</a> de democratische denkbeelden genegen. In Brabant en vooral te Brussel waren de hernieuwingsgezinden wel in de minderheid, maar vertegenwoordigden er de intellectuelen en gefortuneerden. Tal van advocaten en beoefenaars van vrije beroepen deelden hun mening. En kostbaarder nog was de steun die zij van industriëlen, ondernemers, kapitalisten, ontvingen die ongeduldig het einde wilden van de ambachtsprivileges en van het overwicht van de grootgrondbezitters, die in de Staten meester waren. </p><p>De Brusselse <a href="/wiki/Ambacht_(handwerk)" title="Ambacht (handwerk)">ambachtslieden</a> aanzagen van hun kant deze 'koopmansclub' als een nest van samenzweerders tegen het volk en tegen het geloof. Blauw, dat de vonckisten en vijanden van de Staten als herenigingskleur namen, werd nu als oproerig beschouwd en mocht niet meer onder de kokardekleuren gedragen worden. De aartsbisschop behandelde hen als ‘vijanden van godsdienst en staat’. Veel priesters beweerden, dat de patriotten het <a href="/wiki/Jansenisme" title="Jansenisme">jansenisme</a> wilden doen herleven. Brosius' <i>Journal philosophique et chrétien</i>, waarin Feller en zijn trawanten hevig tegen de filosofie der verlichtingsideeën en de staatkundige hervormingen uitvoeren, werd door de Staten-Generaal officieel goedgekeurd. </p> <figure class="mw-default-size" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/Bestand:KJUrsel.jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/7/72/KJUrsel.jpg/260px-KJUrsel.jpg" decoding="async" width="260" height="325" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/7/72/KJUrsel.jpg/390px-KJUrsel.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/7/72/KJUrsel.jpg 2x" data-file-width="516" data-file-height="645" /></a><figcaption>Charles-Joseph, 4e hertog <i>d'Ursel</i></figcaption></figure> <p>De Zuid-Nederlandse republiek startte aldus te midden van ontketende hartstochten. Maar voor de goede gang van zaken was een algemeen erkende regering noodzakelijk. Daarom poogde men personen met gematigde patriottische ideeën als adviseur aan te trekken, zoals <a href="/wiki/Ferdinand_Cornet_de_Grez_d%27Elzius" title="Ferdinand Cornet de Grez d'Elzius">Cornet de Grez</a>, een gekend aanhanger van de bijeenroeping van een nationale vergadering, om ‘met zijn kennis’ behulpzaam te zijn, vooral in het beheer van de financiën. En op 25 januari kreeg <a href="/wiki/Charles-Joseph_d%27Ursel" class="mw-redirect" title="Charles-Joseph d'Ursel">Charles-Joseph d'Ursel</a>, de <a href="/wiki/Huis_Ursel" title="Huis Ursel">hertog van Ursel</a>, het voorzitterschap van het algemeen departement van Oorlog. Evenmin als Cornet de Grez, keurde die voorname edelman de "reactionair" en "particularistisch" genoemde politiek der Staten goed. Zijn denkbeelden kwamen overeen met die van een kleine elite van de Franse hoge adel die van een grondwettelijke vrijzinnige regering droomde. Zijn schoonbroers, de hertog van <a href="/wiki/Huis_Arenberg" title="Huis Arenberg">Arenberg</a> en de befaamde vriend van <a href="/wiki/Honor%C3%A9_Gabriel_de_Riqueti" title="Honoré Gabriel de Riqueti">Mirabeau</a>, de <a href="/w/index.php?title=Graaf_van_La_Marck&action=edit&redlink=1" class="new" title="Graaf van La Marck (de pagina bestaat niet)">graaf van La Marck</a>, die van Parijs naar Brussel gesneld was, deelden zijn mening en verhulden zomin als hij hun genegenheid voor de vonckisten. Met als doel een onafhankelijke natie te vestigen zouden zij, door de glans van hun naam en door hun maatschappelijke invloed boven de partijtwisten verheven, op nationale verzoening uit zijn geweest. Hun houding verontwaardigde de zeldzame nog overgebleven getrouwen van Oostenrijk, die het huis Arenberg er zelfs van beschuldigden naar de opperste macht, misschien wel naar de koningskroon te mikken. </p> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Europa_argwanend">Europa argwanend</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Verenigde_Nederlandse_Staten&veaction=edit&section=11" title="Bewerk dit kopje: Europa argwanend" class="mw-editsection-visualeditor"><span>bewerken</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Verenigde_Nederlandse_Staten&action=edit&section=11" title="De broncode bewerken van de sectie: Europa argwanend"><span>brontekst bewerken</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>De buitenlandse hoven waren vooral verontrust over de toenadering tot Frankrijk en vreesden een door een nationale grondwet één geworden België. Om economische en om politieke redenen gaven zij de voorkeur aan de voortzetting van het behoudsgezinde <a href="/wiki/Provincialisme" class="mw-redirect" title="Provincialisme">provincialisme</a>, dat de krachten van het land versnipperde en verlamde. De <a href="/wiki/Republiek_der_Zeven_Verenigde_Nederlanden" title="Republiek der Zeven Verenigde Nederlanden">Noord-Nederlandse republiek</a> wordt verweten de gelegenheid te baat te nemen om de Zuidelijke handel en nijverheid te versmachten, en terug te keren tot de tijd van het <a href="/wiki/Barri%C3%A8retraktaat" title="Barrièretraktaat">Barrièretraktaat</a>. Bovendien hadden de Haagse staatsmannen liefst ook de Belgische patriotten in hun vrijheid beknot, om de Hollandse patriotten, die hun mislukking van 1787 niet konden verkroppen, alle lust te ontnemen om te herbeginnen. Maar zij moesten zich thans voegen naar de Europese politiek. </p><p>Engeland bleef wat afzijdig, maar naarmate de Pruisische vijandschap tegen Oostenrijk verscherpte zag <a href="/w/index.php?title=Ewald_Friedrich_von_Herzberg&action=edit&redlink=1" class="new" title="Ewald Friedrich von Herzberg (de pagina bestaat niet)">von Hertzberg</a> voor de verwezenlijking van zijn plannen meer voordeel in de opstand van de Nederlanden. De Pruisische troepen waren op 30 november 1789 het zelfstandige <a href="/wiki/Prinsbisdom_Luik" title="Prinsbisdom Luik">prinsbisdom Luik</a> binnengetrokken onder voorwendsel van bemiddeling, in werkelijkheid om de tussenkomst van de keizer daar onmogelijk te maken. Op 8 februari liet Van der Noot de Staten-Generaal aan de Pruisische generaal Schoenfeldt opdracht geven de regimenten te schouwen. Het departement van Oorlog had alleen nog als taak de lagere officieren aan te stellen. </p> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Terug_onder_Oostenrijk">Terug onder Oostenrijk</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Verenigde_Nederlandse_Staten&veaction=edit&section=12" title="Bewerk dit kopje: Terug onder Oostenrijk" class="mw-editsection-visualeditor"><span>bewerken</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Verenigde_Nederlandse_Staten&action=edit&section=12" title="De broncode bewerken van de sectie: Terug onder Oostenrijk"><span>brontekst bewerken</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>De innerlijke politieke verdeeldheid en het feit dat de benoemde regering geheel niet met de steun van de 'progressieven' was bijeengeroepen waren ondermijnende factoren voor de autoriteit van het nieuwe stelsel. Oostenrijk wachtte op de eerste gelegenheid om opnieuw het Habsburgse erfgoed in te kunnen nemen. Maar Europa had intussen besloten dat een Belgische bufferstaat absoluut noodzakelijk was. De vrijheden waarin Oostenrijk <a href="/wiki/Conventie_van_Den_Haag_(1790)" title="Conventie van Den Haag (1790)">van Europa</a> moest toestemmen om de autonomie ervan te garanderen maakten dan ook dat de Verenigde Nederlandse Staten uiteindelijk enkel in naam verdwenen. </p> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Oostenrijk_herziet_zijn_houding">Oostenrijk herziet zijn houding</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Verenigde_Nederlandse_Staten&veaction=edit&section=13" title="Bewerk dit kopje: Oostenrijk herziet zijn houding" class="mw-editsection-visualeditor"><span>bewerken</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Verenigde_Nederlandse_Staten&action=edit&section=13" title="De broncode bewerken van de sectie: Oostenrijk herziet zijn houding"><span>brontekst bewerken</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>Op 20 februari 1790 overleed Jozef II. Zijn broer <a href="/wiki/Keizer_Leopold_II" title="Keizer Leopold II">Leopold</a>, groothertog van Toscane, had zijn dood niet afgewacht om zijn houding tegenover de Zuid-Nederlanders te bepalen. Even vurig aanhanger van het verlicht despotisme als Jozef zelf geweest was, bezat hij daarentegen in de hoogste mate het politiek doorzicht, de kunst om met mensen om te gaan en de buigzaamheid, die de keizer zo volkomen vreemd waren geweest. Nauwelijks was deze dan ook overleden of Leopold legde Albrecht en Maria Christina, die te Bonn een onderkomen gezocht hadden, een ontwerp van manifest voor dat in alle punten aan de vroegere eisen van de Belgische onderhandelaars tegemoetkwam. Hij ging daarin zelfs zover dat de landvoogden het pas op 2 maart met wat kleine wijzigingen aan de Staten-Generaal zonden. Maar die legden het naast zich neer, ook al waren er tekenen van de wil tot verzoening met het Oostenrijks stelsel. </p><p>Het land zou het ongetwijfeld dadelijk hebben aangenomen. De <a href="/w/index.php?title=Staten_van_Gelderland&action=edit&redlink=1" class="new" title="Staten van Gelderland (de pagina bestaat niet)">Staten van Gelderland</a> vroegen reeds om zich met Leopold, die nu bereid bleek de vlag te strijken, in verbinding te stellen. <a href="/wiki/Jean-Fran%C3%A7ois_Gendebien" title="Jean-François Gendebien">Jean-François Gendebien</a>, vertegenwoordiger van de Henegouwse Derde Stand, achtte de voorstellen zo voordelig als de <a href="/wiki/Unie_van_Atrecht" title="Unie van Atrecht">vrede van Atrecht in 1579</a>. En de ‘constitutionalisten’ van de groep Cornet de Grez, de patriotse vonckisten, vroegen dat onverwijld onderhandeld werd, omdat het manifest in hoofdtrekken het programma van een wezenlijk parlementair stelsel schetste. Zij achtten dat met de hulp van de openbare mening het niet moeilijk zou zijn de vorst ertoe te nopen een stap verder te gaan en de Staten-Generaal en het Congres te vervangen door een vertegenwoordigend lichaam dat door de natie werd verkozen en in zijn naam de wetgevende macht zou uitoefenen. </p><p>Dat was echter voldoende om Van der Noot, Van Eupen en hun aanhangers te doen beslissen, het hun gedane aanbod af te slaan. En die houding deed de verbittering bij de patriotten dan weer ten top stijgen. De hertog van Ursel had het bevelhebberschap over 'hun' leger aanvaard. De hertog van Arenberg en de graaf van La Marck waren er ‘dekenen’ van. Op 9 maart weigerden zij met hun compagnieën de Staten de eed van trouw te zweren. Geestelijken, die de patriotten van <a href="/wiki/Christenvervolging" class="mw-redirect" title="Christenvervolging">christenvervolging</a> betichtten en van slaafse navolging van het despotisme, moedigden de bevolking aan om tegen hen in verzet te komen. Hun huizen werden gemerkt voor plundering. Omdat zij niet in straatgevechten wilden betrokken geraken, vergenoegden ze zich met een petitie waarin van de Staten werd geëist, dat de natie omtrent de vorm van de te vestigen regering zou worden geraadpleegd. </p> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Dreigende_burgeroorlog">Dreigende burgeroorlog</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Verenigde_Nederlandse_Staten&veaction=edit&section=14" title="Bewerk dit kopje: Dreigende burgeroorlog" class="mw-editsection-visualeditor"><span>bewerken</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Verenigde_Nederlandse_Staten&action=edit&section=14" title="De broncode bewerken van de sectie: Dreigende burgeroorlog"><span>brontekst bewerken</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>Maar het hek was van de dam. Op 16 maart sleepten <i><a href="/w/index.php?title=Vaartkapoen&action=edit&redlink=1" class="new" title="Vaartkapoen (de pagina bestaat niet)">vaartkapoenen</a></i> (havendokwerkers) amok makend het keizerlijk adres achter zich aan, arresteerden patriotten en mishandelden en beledigden hen, onder toejuiching vanwege de leden van de Staten, die vanuit de vensters van het Stadhuis de geweldenaars aanmoedigden. Op 19 maart herstelde de regering de orde in <a href="/wiki/Brussel_(stad)" title="Brussel (stad)">Brussel</a>, maar door samenscholingen te verbieden stelde ze tegelijk het Vaderlandslievend Gezelschap buiten gevecht. </p><p>Intussen was echter het leger aan het muiten geslagen en de <a href="/wiki/Burgeroorlog" title="Burgeroorlog">burgeroorlog</a> was nabij. Want samen met Vonck had Van der Mersch zich naar Namen begeven om de oppositie onder bescherming van dit muitend leger te stellen. En de Pruis Schoenfeldt, die bij de Republiek had dienstgenomen en aan het hoofd van een nieuwe lichting rekruten zopas de capitulatie van het Oostenrijks <a href="/wiki/Citadel_van_Antwerpen" title="Citadel van Antwerpen">garnizoen van Antwerpen</a> had bereikt, kreeg nu van de Staten opdracht tegen Van der Mersch te marcheren. Op 6 april trok Vonck op de steenweg naar Brussel Schoenfeldt tegemoet om met hem te redetwisten en zijn houding te rechtvaardigen, maar er uiteindelijk in toe te stemmen, mits belofte van amnestie voor zijn troepen, vóór de Staten te verschijnen voor uitleg. Hij kreeg tijdelijk arrest in de citadel van Antwerpen. Daarna nam hij de wijk naar Frankrijk, zoals alle kopstukken en overtuigde aanhangers die het land verlieten. </p><p>De stellingen vervaagden mettertijd en de namen <i><a href="/wiki/Statisten" title="Statisten">vandernootisten</a></i> en <i><a href="/wiki/Vonckisten" title="Vonckisten">vonckisten</a></i> verdwenen langzamerhand, om te worden vervangen door nieuwe, die enkel nog de tegenover elkaar staande grondbeginselen evoceerden: <a href="/wiki/Aristocratie" title="Aristocratie">aristocraten</a> en <a href="/wiki/Democratie" title="Democratie">democraten</a>. Deze revolutie, die aanvankelijk met de <a href="/wiki/Franse_Revolutie" title="Franse Revolutie">Franse Revolutie</a> overeenkwam, draaide eerder uit op een voortzetting van het oude stelsel, met uitzondering dan van de monarchie. Afgesloten van de inbreng van de 'progressieven' die ze enkel te vriend wilde houden, was de regering echter zielloos en zonder animo. De schatkist was leeg en moest dringend met nieuwe belastingen gevuld worden, maar dat durfde deze regering niet aan. Er werd enkel wat emotioneel beroep op vaderlandsliefde gedaan voor schenkingen, die achteraf dan ook totaal ontoereikend bleken. Het leger bleef intussen een allegaartje van ongedrilde vrijwilligers, waarmee Schoenfeldt onmogelijk de laatste vesting van de Oostenrijkers te Luxemburg kon ontzetten. </p><p>Intussen verzaakten de democraten geenszins aan de strijd. Zij hadden te <a href="/wiki/Rijsel" title="Rijsel">Rijsel</a> hun centrum ingericht waar een bedrijvigheid aan de dag werd gelegd. De stroom aan pamfletten, spotprenten, liedjes, die voortdurend uit de geheime drukpersen van Rijsel en Brussel kwam, hoefde qua hoeveelheid voor de polemische geschriften van Parijs niet onder te doen. <a href="/wiki/Gilbert_du_Motier_de_la_Fayette" class="mw-redirect" title="Gilbert du Motier de la Fayette">La Fayette</a>, die hun reeds in februari zendboden stuurde, stelde belang in hun zaak en moedigde hen aan. Naast de activiteiten van het <a href="/w/index.php?title=Comiteit_van_Rijsel&action=edit&redlink=1" class="new" title="Comiteit van Rijsel (de pagina bestaat niet)">Comiteit van Rijsel</a> waren er nog andere ontevredenen met het nieuwe bewind. Met name op het platteland betreurde men dat bepaalde hervormingen van Jozef II waren gefnuikt. Eind mei brak er <a href="/wiki/Zuid-Vlaamse_plattelandsopstand_van_1790" title="Zuid-Vlaamse plattelandsopstand van 1790">in Zuid-Vlaanderen opstand</a> uit onder de boeren en textielarbeiders. Door bijtijdse maatregelen werd de beweging op minder dan een week neergeslagen. Er volgde repressie. </p><p>Pruisen en Oostenrijk waren inmiddels toenadering tot elkaar aan het zoeken. Onderhandelingen tussen de aristocraten en de democraten die daarop noodzakelijk werden bevonden, liepen te <a href="/wiki/Dowaai" class="mw-redirect" title="Dowaai">Dowaai</a> op niets uit. De Oostenrijkse onderhandelingen met Pruisen daarentegen mondden op 27 juli uit op het <a href="/wiki/Verdrag_van_Reichenbach" class="mw-redirect" title="Verdrag van Reichenbach">verdrag van Reichenbach</a>. <a href="/wiki/Frederik_Willem_II_van_Pruisen" title="Frederik Willem II van Pruisen">Frederik Willem II van Pruisen</a> had de Zuidelijke Nederlanden nu als drukmiddel niet meer nodig, en liet hen vallen. Vanuit Wenen kwam daarop bevel de regimenten naar Luxemburg te richten. </p> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Herovering">Herovering</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Verenigde_Nederlandse_Staten&veaction=edit&section=15" title="Bewerk dit kopje: Herovering" class="mw-editsection-visualeditor"><span>bewerken</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Verenigde_Nederlandse_Staten&action=edit&section=15" title="De broncode bewerken van de sectie: Herovering"><span>brontekst bewerken</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>De nieuwe staat kreeg weinig internationale steun. <a href="/wiki/Pruisen" title="Pruisen">Pruisen</a>, dat sinds de <a href="/wiki/Patriotten" title="Patriotten">opstand van de Patriotten</a> steeds meer in de politiek van de <a href="/wiki/Lage_Landen" class="mw-redirect" title="Lage Landen">Lage Landen</a> was betrokken, betuigde niet slechts steun aan de nieuwe republiek, maar zond ook troepen ter ondersteuning, na samenspraak met het <a href="/wiki/Orangist_(Nederland)" class="mw-redirect" title="Orangist (Nederland)">orangistische</a> bewind in het Noorden. </p><p>Omdat de <a href="/wiki/Staten-Generaal_van_de_Nederlanden#Staten-Generaal_in_de_Zuidelijke_Nederlanden" title="Staten-Generaal van de Nederlanden">Staten-Generaal</a> geen toereikende medewerking en financiële bijdragen van de <a href="/wiki/Provinciale_Staten_(historisch)" title="Provinciale Staten (historisch)">Provinciale Staten</a> kregen, waren er grote financiële moeilijkheden, en de interne spanningen tussen <i>behoudende</i> <a href="/wiki/Statisten" title="Statisten">statisten</a> en <i>democratische</i> <a href="/wiki/Vonckisten" title="Vonckisten">vonckisten</a> hadden bijna tot een <a href="/wiki/Burgeroorlog" title="Burgeroorlog">burgeroorlog</a> geleid. </p><p><a href="/wiki/Keizer_Jozef_II" title="Keizer Jozef II">Keizer Jozef II</a> overleed op 20 februari 1790, net geen 49 jaar oud, geveld door tuberculose. Hij werd opgevolgd door zijn zes jaar jongere broer <a href="/wiki/Keizer_Leopold_II" title="Keizer Leopold II">keizer Leopold II</a>, die als <a href="/wiki/Groothertogdom_Toscane" title="Groothertogdom Toscane">groothertog van Toscane</a> met succes dezelfde hervormingen had doorgevoerd waartegen de Zuidelijke Nederlanden in opstand waren gekomen. Hij beloofde in een verzoenend manifest de maatregelen tegen de Kerk in te zullen trekken en de traditionele wetten na te leven. De Staten-Generaal verwierp de geste van de nieuwe keizer omdat ze geen terugkeer van het Oostenrijkse gezag wenste. </p><p>Met de <a href="/wiki/Conventie_van_Reichenbach" title="Conventie van Reichenbach">Conventie van Reichenbach</a> van 27 juli 1790 kwam er een eind aan de openlijke rivaliteit met Oostenrijk en daarmee verviel de Pruisische steun aan de jonge republiek. Op 10 september 1790 tekenden vertegenwoordigers van de keizer, <a href="/wiki/Pruisen" title="Pruisen">Pruisen</a>, <a href="/wiki/Koninkrijk_Groot-Brittanni%C3%AB" title="Koninkrijk Groot-Brittannië">Groot-Brittannië</a> en de <a href="/wiki/Republiek_der_Zeven_Verenigde_Nederlanden" title="Republiek der Zeven Verenigde Nederlanden">Verenigde Provinciën</a> een <a href="/wiki/Conventie_van_Den_Haag_(1790)" title="Conventie van Den Haag (1790)">conventie in Den Haag</a> die de voorwaarden voor het herstel van het keizerlijk gezag vastlegde, op voorwaarde dat vrijwel alle hervormingen op kerkelijk, bestuurlijk en gerechtelijk gebied zouden worden ingetrokken. </p><p>Op 24 november werd <a href="/wiki/Graafschap_Namen" title="Graafschap Namen">Namen</a> door <a href="/wiki/Habsburgse_monarchie" title="Habsburgse monarchie">Oostenrijkse</a> troepen bezet, en de <a href="/wiki/Staten" title="Staten">Staten</a> van Namen zagen zich verplicht diens gezag weer te erkennen. Twee dagen later onderwierp de Statenvergadering van <a href="/wiki/West-Vlaanderen_(1713)" title="West-Vlaanderen (1713)">West-Vlaanderen</a> zich. De rest van het land werd zonder veel geweld heroverd en leider Van der Noot en zijn raadsman Van Eupen vluchtten naar de Verenigde Provinciën. De nieuwe keizer paste de hervormingen milder toe dan zijn voorganger, maar echt rustig werd het nooit meer. </p> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Het_keizerrijk_slaat_terug">Het keizerrijk slaat terug</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Verenigde_Nederlandse_Staten&veaction=edit&section=16" title="Bewerk dit kopje: Het keizerrijk slaat terug" class="mw-editsection-visualeditor"><span>bewerken</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Verenigde_Nederlandse_Staten&action=edit&section=16" title="De broncode bewerken van de sectie: Het keizerrijk slaat terug"><span>brontekst bewerken</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <figure class="mw-default-size" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/Bestand:Anonimo_Battaglia_di_Falmagna_28_settembre_1790.JPG" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/3/3e/Anonimo_Battaglia_di_Falmagna_28_settembre_1790.JPG/260px-Anonimo_Battaglia_di_Falmagna_28_settembre_1790.JPG" decoding="async" width="260" height="141" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/3/3e/Anonimo_Battaglia_di_Falmagna_28_settembre_1790.JPG/390px-Anonimo_Battaglia_di_Falmagna_28_settembre_1790.JPG 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/3/3e/Anonimo_Battaglia_di_Falmagna_28_settembre_1790.JPG/520px-Anonimo_Battaglia_di_Falmagna_28_settembre_1790.JPG 2x" data-file-width="3803" data-file-height="2060" /></a><figcaption>Oostenrijkse troepen (links) beschieten patriotten <a href="/wiki/Slag_bij_Falmagne" title="Slag bij Falmagne">bij Falmagne</a>.</figcaption></figure> <p>Op 23 augustus werd te Brussel een ‘versterkt Congres’ geopend, dat naar oude gewoonte met gesloten deuren zetelde en de toestand beschouwde. De Oostenrijkers hadden reeds in Limburg een overwinning behaald en op 13 augustus de patriotten uit <a href="/wiki/Herve" title="Herve">Herve</a> verdreven, toen het Congres een vrijwilligersleger onder de wapens riep. Omstreeks half september stonden ongeveer 15.000 man rond wat van het patriottisch leger restte geschaard. Hun veldtocht, op 22 september aangevangen onder Schoenfeldt, liep op een mislukking uit in de <a href="/wiki/Slag_bij_Falmagne" title="Slag bij Falmagne">slag bij Falmagne</a>. Om de regimenten te weerstaan die van de Donau naar Brussel marcheerden, bleef er nog tussen Hoei en Dinant een linie van enige duizenden manschappen over. De nederlaag was des te rampzaliger, daar zij het Congres tegenover de mogendheden in een vernederde positie bracht. Men had niet willen ingaan op een voorstel tot wapenstilstand van de vergaderde ministers in Den Haag. </p><p>Nu was het Leopold, intussen keizer geworden op 30 september 1790, die de voorwaarden stelde die weer tot de <a href="/w/index.php?title=Restauratie_(Oostenrijk)&action=edit&redlink=1" class="new" title="Restauratie (Oostenrijk) (de pagina bestaat niet)">Oostenrijkse restauratie</a> leidden. Van het vurig liberalisme dat zijn <i>manifest van maart</i> kenmerkte was thans geen woord terug te vinden in de ‘verklaring’ die hij op 14 oktober afkondigde en waarin hij zich als een grootmoedig vorst tot zijn oproerige onderdanen richtte, maar met een ultimatum om voor 21 november de wapens neer te leggen in ruil voor amnestie. De 'progressieven' waren uitzinnig van woede en de verklaring werd publiek verbrand op de Grote Markt onder toezicht van de politie. Toen het ultimatum verstreek en de voorhoede van de Oostenrijkse troepen Luxemburg al had bereikt, riep het Congres op 21 november 's avonds, bij het walmend lamplicht, te midden van het woest getier dat zich onder zijn vensters verhief, de derde zoon van de keizer, aartshertog Karel, tot erfelijk groothertog uit. Dit was het einde van de ‘werkzaamheden’ van het Congres. Op 24 november traden de Oostenrijkse troepen zonder slag of stoot <a href="/wiki/Graafschap_Namen" title="Graafschap Namen">Namen</a> binnen en de <a href="/wiki/Staten" title="Staten">Staten</a> van Namen zagen zich genoodzaakt het oude gezag weer te erkennen. Twee dagen later onderwierp de Statenvergadering van <a href="/wiki/West-Vlaanderen_(1713)" title="West-Vlaanderen (1713)">West-Vlaanderen</a> zich. De rest van het land werd zonder veel geweld heroverd. Brussel werd op 2 december bezet, Mechelen de 4e, Antwerpen de 6e, Gent de 7e. Bergen was al bezet sedert 30 november. </p><p>Na de laatste zitting van het Congres op 27 november haastten de meest gecompromitteerde <a href="/wiki/Statisten" title="Statisten">statisten</a> zich met leider Van der Noot en zijn raadsman Van Eupen naar <a href="/wiki/Staats-Brabant" title="Staats-Brabant">Staats-Brabant</a> te vluchten en bleven de <a href="/wiki/Vonckisten" title="Vonckisten">vonckisten</a> onthutst achter. Köhler had de laatste overblijfselen van het patriottisch leger naar Vlaanderen gebracht. De manschappen werden te Aalst afgedankt. Leopold II ondervond op die manier geen oppositie vanwege het gros van de bevolking, die eieren voor haar geld koos. Op 2 december 1790 konden de keizerlijke troepen opnieuw Brussel innemen. Daarmee begon de <a href="/wiki/Eerste_Oostenrijkse_Restauratie" title="Eerste Oostenrijkse Restauratie">Eerste Oostenrijkse Restauratie</a>. De nieuwe keizer paste de hervormingen milder toe dan zijn voorganger, maar echt rustig werd het nooit meer. </p> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Einde_van_een_autonomie_in_naam">Einde van een autonomie in naam</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Verenigde_Nederlandse_Staten&veaction=edit&section=17" title="Bewerk dit kopje: Einde van een autonomie in naam" class="mw-editsection-visualeditor"><span>bewerken</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Verenigde_Nederlandse_Staten&action=edit&section=17" title="De broncode bewerken van de sectie: Einde van een autonomie in naam"><span>brontekst bewerken</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>Met de <a href="/wiki/Conventie_van_Reichenbach" title="Conventie van Reichenbach">Conventie van Reichenbach</a> van 27 juli 1790 was de Pruisische steun aan de jonge republiek vervallen. Op 10 september dat jaar tekenden vertegenwoordigers van de keizer, <a href="/wiki/Pruisen" title="Pruisen">Pruisen</a>, <a href="/wiki/Koninkrijk_Groot-Brittanni%C3%AB" title="Koninkrijk Groot-Brittannië">Groot-Brittannië</a> en de <a href="/wiki/Republiek_der_Zeven_Verenigde_Nederlanden" title="Republiek der Zeven Verenigde Nederlanden">Verenigde Provinciën</a> een <a href="/wiki/Conventie_van_Den_Haag_(1790)" title="Conventie van Den Haag (1790)">conventie in Den Haag</a> die de voorwaarden voor het herstel van het keizerlijk gezag vastlegde, op voorwaarde dat vrijwel alle hervormingen op kerkelijk, bestuurlijk en gerechtelijk gebied zouden worden ingetrokken. De keizer had zich dus tegenover de mogendheden verbonden de grondwetten te zullen eerbiedigen. Hij vervulde zijn verplichting op 10 december en deed zelfs meer dan hij beloofd had. Niet alleen waarborgde hij een regering zoals die onder <a href="/wiki/Maria_Theresia_van_Oostenrijk_(1717-1780)" title="Maria Theresia van Oostenrijk (1717-1780)">Maria Theresia</a> geweest was, alsmede het behoud van de nationale instellingen, maar bovendien beloofde hij de loting nooit in België te zullen invoeren, de Staten en de rechtbanken te zullen raadplegen omtrent alle wetten van algemeen belang en in het bijzonder die wetten die wijziging van de douanetarieven zouden bevatten, de gevolmachtigde minister en de opperbevelhebber van de troepen onder het gezag en de afhankelijkheid van de landvoogden te zullen plaatsen en, ten slotte, ‘de twijfelachtige, moeilijk op te lossen gevallen’ die zich bij de uitvoering van de grondwettelijke bepalingen mochten voordoen, te zullen overlaten aan de beslissing van door hem en door de Staten aangewezen scheidsrechters. </p><p>Op 15 juni 1791 keerden de landvoogden terug. Maar zij troffen een volk aan dat in weerwil van het particularisme, van de strijdigheid van belangen en van het verschil van talen, sedert zo vele eeuwen te midden van zoveel wisselvalligheden en stelsels, - onder de middeleeuwse vorsten, onder de hertogen van Bourgondië, onder Karel V, onder Filips II en onder Jozef II - zijn vorsten steeds het recht betwistte om ze over zich te laten beschikken en hen als onderdaan te behandelen. En dus werden de ontwikkelingen in Frankrijk met grote belangstelling gevolgd. ‘<i>Al onze wederspannelingen</i>’, schrijft Maria Christina op 3 augustus, ‘<i>vleien zich met de mogelijkheid van een nieuwe omwenteling</i>’. ‘<i>En iedereen is onwillig</i>’, voegt zij eraan toe, nu de Staten en de democraten gemene zaak maken tegen de nieuwe regering. De politie waagde het niet om op te treden tegen de geheime boden die uit Parijs het volk kwamen opruien. In december verwekte <a href="/wiki/Th%C3%A9roigne_de_M%C3%A9ricourt" class="mw-redirect" title="Théroigne de Méricourt">Théroigne de Méricourt</a> toen zij van Wenen kwam te Brussel veel ergernis door haar houding als amazone der revolutie. Zij beroemde er zich op, dat zij met de keizer had gesproken en hem ‘tot haar grondbeginselen en gevoelens bekeerd’.<sup id="cite_ref-2" class="reference"><a href="#cite_note-2"><span class="cite-bracket">[</span>2<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> In <a href="/wiki/Vlaanderen_(Franse_provincie)" title="Vlaanderen (Franse provincie)">Frans-Vlaanderen</a>, stichtten thans oud-vonckisten en democraten, verenigd met Luikse patriotten, te Rijsel clubs die partijgangers wierven en onder bescherming van de <a href="/wiki/Wetgevende_Vergadering" title="Wetgevende Vergadering">Wetgevende Vergadering</a> van Parijs bevestigden dat zij 'België' weldra zouden overweldigen om de Oostenrijkers eruit te verjagen. </p> <figure class="mw-default-size" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/Bestand:Archdukecharles1.jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/0/0e/Archdukecharles1.jpg/260px-Archdukecharles1.jpg" decoding="async" width="260" height="329" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/0/0e/Archdukecharles1.jpg/390px-Archdukecharles1.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/0/0e/Archdukecharles1.jpg/520px-Archdukecharles1.jpg 2x" data-file-width="863" data-file-height="1092" /></a><figcaption><a href="/wiki/Karel_van_Oostenrijk-Teschen" title="Karel van Oostenrijk-Teschen">Aartshertog Karel</a>, nieuwe landvoogd van de <a href="/wiki/Zuidelijke_Nederlanden" title="Zuidelijke Nederlanden">Zuidelijke Nederlanden</a></figcaption></figure> <p>Op 1 maart 1792 stierf keizer Leopold en zijn opvolger <a href="/wiki/Keizer_Frans_II" title="Keizer Frans II">keizer Frans II</a> werd voor de keuze gesteld: om geen nieuwe omwenteling uit te lokken ofwel de Nederlanders (in het Frans van toen <i>les belgiques</i>) hun zin geven, of anders ze hardhandig onderdrukken. Maar omdat Oostenrijk op 20 april 1792 de oorlog werd verklaard door Frankrijk, was er geen tijd meer om te kiezen. Eind november vluchtten de Oostenrijkse landvoogden van Brussel voor het zegevierende leger van <a href="/wiki/Dumouriez" class="mw-redirect" title="Dumouriez">Dumouriez</a>, nadat Maria Christina nog algeheel herstel van de <a href="/wiki/Blijde_Intrede" class="mw-redirect" title="Blijde Intrede">Blijde Intrede</a> had beloofd, een belofte om de <a href="/wiki/Statisten" title="Statisten">statisten</a> met Oostenrijk te verzoenen. De Staten riepen die belofte in om terug bezit te nemen van de ‘soevereiniteit’ waarop zij aanspraak maakten en onder het nominaal gezag van de keizer het werkelijk gezag weer in handen te krijgen, waarvan zij zich gedurende de <a href="/wiki/Brabantse_Omwenteling" title="Brabantse Omwenteling">Brabantse Omwenteling</a> hadden meester gemaakt. Maar de keizer beschouwde het land slechts als operatiebasis in de oorlog tegen Frankrijk. Hij had zopas te Wenen een <a href="/w/index.php?title=Kanselarij_voor_de_Nederlanden&action=edit&redlink=1" class="new" title="Kanselarij voor de Nederlanden (de pagina bestaat niet)">kanselarij voor de Nederlanden</a> ingesteld en de leiding daarvan opgedragen aan Trauttmansdorff, wat duidelijk betekende dat dit een werktuig van centralisatie en absolutisme zou zijn. Dus keerde het algemeen wantrouwen weer. </p><p>In plaats van de inmiddels gehate Maria Christina naar Brussel terug te zenden, benoemde de keizer echter diezelfde <a href="/wiki/Karel_van_Oostenrijk-Teschen" title="Karel van Oostenrijk-Teschen">aartshertog Karel</a> tot landvoogd, aan wie de Staten tijdens het zieltogen van de Brabantse Omwenteling de soevereiniteit over België hadden aangeboden. Hem werd, als gevolmachtigd minister, graaf von Metternich-Winneburg toegevoegd, die het algemeen vertrouwen genoot. Hun intrede te Brussel op 26 maart 1794 was een zegetocht. </p><p><a href="/wiki/Keizer_Frans_II" title="Keizer Frans II">Keizer Frans I</a> kwam op 9 april 1794 zelf te Brussel om het begin van de nieuwe veldtocht tegen Frankrijk bij te wonen. Hij liet er zich op 23 april in open lucht op het Koningsplein inhuldigen als hertog van Brabant en Limburg. </p> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Annexatie_door_Frankrijk">Annexatie door Frankrijk</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Verenigde_Nederlandse_Staten&veaction=edit&section=18" title="Bewerk dit kopje: Annexatie door Frankrijk" class="mw-editsection-visualeditor"><span>bewerken</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Verenigde_Nederlandse_Staten&action=edit&section=18" title="De broncode bewerken van de sectie: Annexatie door Frankrijk"><span>brontekst bewerken</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <div class="hatnote" style="margin-bottom:0.5em; padding:0.5em 0 0.5em 1.6em; font-size:95%;" role="note"><span typeof="mw:File"><span><img alt="" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/e/ee/1rightarrow_blue.svg/15px-1rightarrow_blue.svg.png" decoding="async" width="15" height="15" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/e/ee/1rightarrow_blue.svg/23px-1rightarrow_blue.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/e/ee/1rightarrow_blue.svg/30px-1rightarrow_blue.svg.png 2x" data-file-width="480" data-file-height="480" /></span></span> <i>Zie <a href="/wiki/Franse_bezetting_van_de_Belgische_provincies_(1792-1793)" title="Franse bezetting van de Belgische provincies (1792-1793)">Franse bezetting van de Belgische provincies (1792-1793)</a> en <a href="/wiki/Franse_tijd_in_Belgi%C3%AB" class="mw-redirect" title="Franse tijd in België">Franse tijd in België</a> voor de hoofdartikelen over dit onderwerp.</i></div> <p>Uit onvrede met deze toestand stelden de statisten hun hoop op het revolutionaire Frankrijk. Die hoop vertroebelde toen duidelijk werd, dat een Franse militaire overwinning de annexatie van het grondgebied zou inluiden. </p><p>In november 1792 waren 40.000 man Franse troepen, waaronder 2500 <a href="/wiki/Vluchteling" title="Vluchteling">vluchtelingen</a> uit de <a href="/wiki/Oostenrijkse_Nederlanden" title="Oostenrijkse Nederlanden">Oostenrijkse Nederlanden</a> en het <a href="/wiki/Prinsbisdom_Luik" title="Prinsbisdom Luik">prinsbisdom Luik</a> met de <a href="/wiki/Slag_bij_Jemappes" title="Slag bij Jemappes">Slag bij Jemappes</a> al een eerste maal binnengevallen en na vier maanden weer verdreven in de <a href="/wiki/Tweede_Slag_bij_Neerwinden" class="mw-redirect" title="Tweede Slag bij Neerwinden">Tweede Slag bij Neerwinden</a>. Van januari 1793 tot juni 1794 stonden de Zuidelijke Nederlanden opnieuw onder het Oostenrijks gezag en werkten alle bestuursorganen als voorheen, zowel in de centrale, de provinciale als de plaatselijke geledingen. </p><p>Maar op 26 juni 1794 dwong graaf <a href="/wiki/Jean-Baptiste_Jourdan" title="Jean-Baptiste Jourdan">Jean-Baptiste Jourdan</a>, een Frans maarschalk, met de <a href="/wiki/Slag_bij_Fleurus_(1794)" title="Slag bij Fleurus (1794)">Slag bij Fleurus</a> tijdens de Eerste Coalitieoorlog de Oostenrijkers om de Nederlanden voorgoed te verlaten. Dit markeert het begin van de Franse tijd in België. Terwijl overal de patriotten erg actief waren, veroverden Franse revolutionaire troepen daarop eveneens de <a href="/wiki/Bataafse_Republiek" title="Bataafse Republiek">Bataafse Republiek</a>. </p><p>Op 1 oktober 1795 stemde de Franse <a href="/wiki/Nationale_Conventie_(Frankrijk)" title="Nationale Conventie (Frankrijk)">Nationale Conventie</a> alvast in met de aanhechting van de Zuidelijke Nederlanden en het prinsbisdom Luik. Dit laatste was door de <a href="/wiki/Luikse_Omwenteling" class="mw-redirect" title="Luikse Omwenteling">revolutie tegen de prins-bisschop</a> eveneens klaar voor assimilatie met de Franse Republiek. Ook staatkundig werd het grondgebied van Luik van toen af aan samengevoegd met de andere <i>provinces belgiques</i>. </p> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Betekenis">Betekenis</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Verenigde_Nederlandse_Staten&veaction=edit&section=19" title="Bewerk dit kopje: Betekenis" class="mw-editsection-visualeditor"><span>bewerken</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Verenigde_Nederlandse_Staten&action=edit&section=19" title="De broncode bewerken van de sectie: Betekenis"><span>brontekst bewerken</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>De Zuid-Nederlandse republiek ontstond op een beslissend moment in de geschiedenis van <a href="/wiki/Europa_(werelddeel)" title="Europa (werelddeel)">Europa</a> en van de Lage Landen en had verstrekkende implicaties. Zij toonde aan dat de politieke, religieuze en culturele kloof tussen noord en zuid in de <a href="/wiki/18e_eeuw" title="18e eeuw">18e</a> en op de drempel van de <a href="/wiki/19e_eeuw" title="19e eeuw">19e eeuw</a> nauwelijks breder had kunnen zijn. </p><p>Het staatkundige <a href="/wiki/Conservatisme" title="Conservatisme">conservatisme</a> en de katholieke vroomheid in de nieuwe republiek verbaasden Europa. De opstandelingen hadden de onwrikbare overtuiging anders te zijn dan, en zelfs tegenpolen te zijn van zowel de <a href="/wiki/Revolutionair" class="mw-redirect" title="Revolutionair">revolutionaire</a> beweging in Frankrijk als de <a href="/wiki/Patriotten" title="Patriotten">patriotten</a> in de noordelijke Nederlanden. Zij wezen de <a href="/wiki/Verlichting_(stroming)" title="Verlichting (stroming)">Verlichting</a> en het <a href="/wiki/Verlicht_absolutisme" class="mw-redirect" title="Verlicht absolutisme">verlichte absolutisme</a> af, al moet eraan toegevoegd worden dat de vonckisten wat meer steun kregen in Vlaanderen en de Franstalige provincies dan in Brabant. </p><p>De <i>Verenigde Nederlandse Staten</i> worden in de Belgische geschiedschrijving vaak beschouwd als <i>voorbode</i> van de <a href="/wiki/Belgische_Revolutie" title="Belgische Revolutie">Belgische Revolutie</a> in 1830. Enerzijds is dit correct: in beide gevallen was er sprake van een streven naar onafhankelijkheid, tegen een <i>vreemde</i> <a href="/wiki/Heerser" title="Heerser">heerser</a> in het gebied dat later <a href="/wiki/Belgi%C3%AB_(hoofdbetekenis)" class="mw-redirect" title="België (hoofdbetekenis)">België</a> zal heten. De Brabantse opstandelingen van 1789 waren de eerste politieke ideologen die de gezamenlijke bevolking van het Nederlands- en Franstalige Zuiden 'de Belgen' - 'les belges'- noemden. </p><p>Anderzijds is deze kijk op de geschiedenis te eng, omdat het in 1790 ging om een - overwegend - behoudsgezinde opstand tegen het centraliserende beleid van een <a href="/wiki/Despotisme" title="Despotisme">verlicht despoot</a> als Jozef II, en ook omdat er toenaderingen waren tussen de Noordelijke en Zuidelijke Nederlanden. De revolutie van 1830 had juist de Belgische afscheiding van <i>het noorden</i> op het oog: de <i><a href="/wiki/Belgische_Revolutie" title="Belgische Revolutie">Belgische Revolutie</a></i> was een <a href="/wiki/Liberale_revolutie" title="Liberale revolutie">liberale revolutie</a> waar ook conservatieve <a href="/wiki/Rooms-katholieke_Kerk" class="mw-redirect" title="Rooms-katholieke Kerk">katholieke</a> krachten aan meewerkten (<a href="/wiki/Unionisme_(Nederlanden)" title="Unionisme (Nederlanden)">Unionisme</a>), tegen de <a href="/wiki/Protestantse" class="mw-redirect" title="Protestantse">protestantse</a> <a href="/wiki/Willem_I_der_Nederlanden" title="Willem I der Nederlanden">Willem I</a>, die steeds meer regeerde als een <a href="/wiki/Absoluut_monarch" class="mw-redirect" title="Absoluut monarch">absoluut monarch</a>. </p><p>Tot slot was er in 1790 geen sprake van een Belgisch volk dat de <a href="/wiki/Soevereiniteit" title="Soevereiniteit">soevereiniteit</a> opeiste, maar wel van de traditionele elite binnen de Vlaamse, Brabantse, Naamse, Henegouwse, etc. Staten, die zich niet meer gebonden achtte aan de <a href="/wiki/Habsburgs" class="mw-redirect" title="Habsburgs">Habsburgse keizer</a>. Het <a href="/wiki/Federalisme" title="Federalisme">confederale</a> karakter van de Zuidelijke Nederlanden onder Jozef II en erna in de <i>Verenigde Nederlandse Staten</i> mag niet onderschat worden. Het <a href="/wiki/Eenheidsstaat" title="Eenheidsstaat">unitaire</a> <a href="/wiki/Verenigd_Koninkrijk_der_Nederlanden" title="Verenigd Koninkrijk der Nederlanden">Verenigd Koninkrijk der Nederlanden</a> en later het unitaire <a href="/wiki/Belgi%C3%AB_(hoofdbetekenis)" class="mw-redirect" title="België (hoofdbetekenis)">België</a> zijn duidelijk een ontwikkeling die door de <a href="/wiki/Franse_Revolutie" title="Franse Revolutie">Franse Revolutie</a> waren veroorzaakt. </p><p>Toch zou de latere <a href="/wiki/Willem_I_der_Nederlanden" title="Willem I der Nederlanden">koning Willem I</a> erkennen, dat het onder invloed van de vraag van <a href="/wiki/Hendrik_van_der_Noot" title="Hendrik van der Noot">Hendrik van der Noot</a> tot hereniging was, dat bij hem het idee van een <a href="/wiki/Verenigd_Koninkrijk_der_Nederlanden" title="Verenigd Koninkrijk der Nederlanden">Verenigd Koninkrijk der Nederlanden</a> ontstond.<sup id="cite_ref-3" class="reference"><a href="#cite_note-3"><span class="cite-bracket">[</span>3<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </p> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Zie_ook">Zie ook</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Verenigde_Nederlandse_Staten&veaction=edit&section=20" title="Bewerk dit kopje: Zie ook" class="mw-editsection-visualeditor"><span>bewerken</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Verenigde_Nederlandse_Staten&action=edit&section=20" title="De broncode bewerken van de sectie: Zie ook"><span>brontekst bewerken</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <ul><li><a href="/wiki/Geschiedenis_van_de_Oostenrijkse_Nederlanden" title="Geschiedenis van de Oostenrijkse Nederlanden">Geschiedenis van de Oostenrijkse Nederlanden</a></li> <li><a href="/wiki/Tijdlijn_van_de_Lage_Landen" title="Tijdlijn van de Lage Landen">Tijdlijn van de Lage Landen</a></li></ul> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Externe_links">Externe links</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Verenigde_Nederlandse_Staten&veaction=edit&section=21" title="Bewerk dit kopje: Externe links" class="mw-editsection-visualeditor"><span>bewerken</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Verenigde_Nederlandse_Staten&action=edit&section=21" title="De broncode bewerken van de sectie: Externe links"><span>brontekst bewerken</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <ul><li><a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.storme.be/vereenigdenederlandschestaeten.html">Tekst van het verdrag (in het Nederlands)</a></li> <li><a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20060214093943/http://www.1789-1815.com/traite_belgique.htm">Tekst van het verdrag (in het Frans)</a></li></ul> <div class="toccolours appendix" role="presentation" style="font-size:90%; margin:1em 0 -0.5em; clear:both;"> <div><span style="font-weight:bold">Bronnen, noten en/of referenties</span></div> <ul><li><span style="font-variant:small-caps;"><a href="/wiki/Henri_Pirenne" title="Henri Pirenne">Pirenne, Henri</a></span>, (1902, 1908): <a rel="nofollow" class="external text" href="http://dbnl.nl/tekst/pire002gesc00_01/"><i>Geschiedenis van België</i></a>, <a href="/wiki/Digitale_Bibliotheek_voor_de_Nederlandse_Letteren" title="Digitale Bibliotheek voor de Nederlandse Letteren">Digitale Bibliotheek voor de Nederlandse Letteren</a>, Samenwerkende Volksdrukkerĳ, Gent</li> <li>Encyclopædia Britannica, Ultimate Reference Suite (2009): <i>Belgium - Austrian-Netherlands</i>, Encyclopædia Britannica, Chicago.</li> <li>Encyclopædia Britannica <a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.britannica.com/EBchecked/topic/632792/Jean-Francois-Vonck">Jean-François Vonck</a></li> <li>Geschiedenis van de Nederlanden - onder redactie van J.C.H. Blom en E. Lamberts - Uitgeversmaatschappij Agon, Amsterdam, 1994 - bewerking van een wetenschappelijke editie, 1993, bij Nijgh & Van Ditmar Universitair, Rijswijk; 1993, Infoboek, Meerhout.</li> <li>Comité 1789, Chronologie van de Belgische Geschiedenis 1787 – 1794, opgesteld door Professor Dr. Jeroom Vercruysse - <a rel="nofollow" class="external free" href="https://web.archive.org/web/20141213224652/http://www.1789brabant.be/1787_1794_nl.html">https://web.archive.org/web/20141213224652/http://www.1789brabant.be/1787_1794_nl.html</a></li> <li>P.J. Blok, P.C. Molhuysen - Nieuw Nederlandsch biografisch woordenboek. Deel 6 (1924) - <a rel="nofollow" class="external free" href="https://www.dbnl.org/tekst/molh003nieu06_01/molh003nieu06_01_0754.php">https://www.dbnl.org/tekst/molh003nieu06_01/molh003nieu06_01_0754.php</a></li> <li>De Republiek, 1477-1806 - <a href="/wiki/Jonathan_Israel" title="Jonathan Israel">Jonathan I. Israel</a> - 1996, Nederlandse vertaling, Uitgeverij van Wijnen, Franeker. <span class="ISBN"><a href="/wiki/Speciaal:Boekbronnen/9051942214" title="Speciaal:Boekbronnen/9051942214">ISBN 9051942214</a></span></li> <li>Winkler Prins Geschiedenis der Nederlanden – deel 3: De Lage Landen van 1780 tot 1970 – Prof. E.H. Kossmann, bewerkt door W.E. Krul – Eindredactie: Drs. Pauline van Moorsel (Amsterdam) en Dr. Guido Peeters (Brussel) – Uitgeversmaatschappij Agon Elsevier, 1977 – <span class="ISBN"><a href="/wiki/Speciaal:Boekbronnen/901001746_X" title="Speciaal:Boekbronnen/901001746 X">ISBN 901001746 X</a></span></li></ul> <div class="reflist" style="list-style-type: decimal;"><div class="mw-references-wrap"><ol class="references"> <li id="cite_note-1"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-1">↑</a></span> <span class="reference-text">Henri Pirenne, <i>Geschiedenis van België</i>, deel 5, hoofdstuk II, <i>De Brabantsche omwenteling</i> I, p. 473.</span> </li> <li id="cite_note-2"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-2">↑</a></span> <span class="reference-text">Henri Pirenne, <i>Geschiedenis van België</i>. Deel 5, Hoofdstuk IV. <i>De restauratie</i>, I p.555</span> </li> <li id="cite_note-3"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-3">↑</a></span> <span class="reference-text"><span style="font-variant:small-caps;">A. Smits</span>, <i>1830: scheuring in de Nederlanden</i>, Heule, 1983, p. <a rel="nofollow" class="external text" href="https://books.google.be/books?hl=nl&id=1BkvAAAAYAAJ&focus=searchwithinvolume&q=%22+De+latere+Koning+Willem+I+moet+voor+die+plannen+meer+dan+gewone+belangstelling+hebben+getoond+%22">50</a>.</span> </li> </ol></div></div> </div> <div class="interProject wikisource mw-list-item" style="display:none;"><a href="https://nl.wikisource.org/wiki/nl:Vereenigde_Nederlandsche_Staeten_(tractaet_van_vereeninge)" class="extiw" title="s:nl:Vereenigde Nederlandsche Staeten (tractaet van vereeninge)">Wikisource</a></div> <div class="interProjectTemplate interProject-groot toccolours" style="display:flex; gap:1em; align-items:center; clear:both; margin:1em 0 -0.5em 0;"> <div style="min-width:max-content;"><span class="noviewer noresize" typeof="mw:File"><a href="/wiki/Bestand:Wikisource-logo.svg" class="mw-file-description"><img alt="" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/4c/Wikisource-logo.svg/25px-Wikisource-logo.svg.png" decoding="async" width="25" height="26" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/4c/Wikisource-logo.svg/38px-Wikisource-logo.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/4c/Wikisource-logo.svg/50px-Wikisource-logo.svg.png 2x" data-file-width="410" data-file-height="430" /></a></span></div> <div>Werken van of over dit onderwerp zijn te vinden op de pagina <i><b><a href="https://nl.wikisource.org/wiki/nl:Vereenigde_Nederlandsche_Staeten_(tractaet_van_vereeninge)" class="extiw" title="s:nl:Vereenigde Nederlandsche Staeten (tractaet van vereeninge)">Vereenigde Nederlandsche Staeten (tractaet van vereeninge)</a></b></i> op de Nederlandstalige <a href="/wiki/Wikisource" title="Wikisource">Wikisource</a>.</div> </div> <style data-mw-deduplicate="TemplateStyles:r67837862">.mw-parser-output .navigatie{position:relative;clear:both;overflow:auto;margin:1em auto -0.5em;padding:2px;background-color:var(--background-color-neutral-subtle,#f8f9fa);border:1px solid var(--border-color-base,#a2a9b1);text-align:center;font-size:87%}.mw-parser-output .navigatie-bewerken{margin-left:0.5em}.mw-parser-output .navigatie-bewerken .mw-ui-icon::before{background-size:0.9em}.mw-parser-output .navigatie-afb-links,.mw-parser-output .navigatie-afb-rechts{position:absolute}.mw-parser-output .navigatie-afb-rechts{right:2px}.mw-parser-output .navigatie-afb-groot{float:right;padding-left:0.5em}.mw-parser-output .navigatie-titel{background-color:#ddeef8;padding:2px 5.5em;font-weight:bold}.mw-parser-output .navigatie-inhoud{padding:0.5em}.mw-parser-output .navigatie-inhoud p:first-child{margin:0}.mw-parser-output .navigatie div[style*="background-color"],.mw-parser-output .navigatie div[style*="background"]{color:inherit}@media screen{html.skin-theme-clientpref-night .mw-parser-output .navigatie-titel{background-color:var(--background-color-interactive,#eaecf0)!important}}@media screen and (prefers-color-scheme:dark){html.skin-theme-clientpref-os .mw-parser-output .navigatie-titel{background-color:var(--background-color-interactive,#eaecf0)!important}}</style> <div class="navigatie" role="navigation" aria-labelledby="Geschiedenis_van_de_Lage_Landen"> <div class="navigatie-afb-links noviewer"><div class="navigatie-bewerken show-autoconfirmed nomobile"><span class="nowrap skin-invert-image"><span typeof="mw:File"><a href="/wiki/Sjabloon:Navigatie_geschiedenis_van_de_Lage_Landen" title="Sjabloon:Navigatie geschiedenis van de Lage Landen"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/c/c4/OOjs_UI_icon_article-ltr.svg/16px-OOjs_UI_icon_article-ltr.svg.png" decoding="async" width="16" height="16" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/c/c4/OOjs_UI_icon_article-ltr.svg/24px-OOjs_UI_icon_article-ltr.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/c/c4/OOjs_UI_icon_article-ltr.svg/32px-OOjs_UI_icon_article-ltr.svg.png 2x" data-file-width="20" data-file-height="20" /></a></span> · <span class="ui-state-disabled" typeof="mw:File"><span title="Overleg sjabloon (de pagina bestaat niet)"><img alt="Overleg sjabloon (de pagina bestaat niet)" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/40/OOjs_UI_icon_speechBubbles-ltr.svg/16px-OOjs_UI_icon_speechBubbles-ltr.svg.png" decoding="async" width="16" height="16" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/40/OOjs_UI_icon_speechBubbles-ltr.svg/24px-OOjs_UI_icon_speechBubbles-ltr.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/40/OOjs_UI_icon_speechBubbles-ltr.svg/32px-OOjs_UI_icon_speechBubbles-ltr.svg.png 2x" data-file-width="20" data-file-height="20" /></span></span> · <span typeof="mw:File"><a href="//nl.wikipedia.org/w/index.php?title=Sjabloon:Navigatie_geschiedenis_van_de_Lage_Landen&action=edit" title="Sjabloon bewerken"><img alt="Sjabloon bewerken" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/8/8a/OOjs_UI_icon_edit-ltr.svg/16px-OOjs_UI_icon_edit-ltr.svg.png" decoding="async" width="16" height="16" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/8/8a/OOjs_UI_icon_edit-ltr.svg/24px-OOjs_UI_icon_edit-ltr.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/8/8a/OOjs_UI_icon_edit-ltr.svg/32px-OOjs_UI_icon_edit-ltr.svg.png 2x" data-file-width="20" data-file-height="20" /></a></span></span></div></div> <div id="Geschiedenis_van_de_Lage_Landen" class="navigatie-titel"><a href="/wiki/Geschiedenis_van_de_Lage_Landen" class="mw-redirect" title="Geschiedenis van de Lage Landen">Geschiedenis van de Lage Landen</a></div> <div class="navigatie-inhoud"> <style data-mw-deduplicate="TemplateStyles:r67785531">.mw-parser-output .navigatie-tabel{margin:0 auto 0 auto;text-align:left}.mw-parser-output .navigatie-tabel .links{text-align:right}.mw-parser-output .navigatie-tabel .rechts{padding-left:0.5em}@media screen and (max-width:640px){.mw-parser-output .navigatie-tabel tr{display:grid;grid-template-columns:1fr;width:100%;margin-bottom:0.5em}.mw-parser-output .navigatie-tabel tr:last-of-type{margin-bottom:0}.mw-parser-output .navigatie-tabel .links{text-align:unset}.mw-parser-output .navigatie-tabel .rechts{padding:unset}}</style><table class="navigatie-tabel vatop" cellpadding="0" cellspacing="0" style=""><tbody><tr><td class="links" style=""><b>Prehistorie:</b></td><td class="rechts"><a href="/wiki/Prehistorie_van_de_Lage_Landen#Midden-Paleolithicum_(-250.000-35.000)" title="Prehistorie van de Lage Landen">Midden-Paleolithicum</a> · <a href="/wiki/Prehistorie_van_de_Lage_Landen#Jong-Paleolithicum_(-35.000-10.000)" title="Prehistorie van de Lage Landen">Laat-Paleolithicum</a> · <a href="/wiki/Prehistorie_van_de_Lage_Landen#Mesolithicum_(-10.000-4500)" title="Prehistorie van de Lage Landen">Mesolithicum</a> · <a href="/wiki/Prehistorie_van_de_Lage_Landen#Neolithicum_(-4500_-_2900)" title="Prehistorie van de Lage Landen">Neolithicum</a> · <a href="/wiki/Prehistorie_van_de_Lage_Landen#Bronstijd_(-2.000-700)" title="Prehistorie van de Lage Landen">Bronstijd</a></td></tr><tr><td class="links"><b>Oudheid:</b></td><td class="rechts"><a href="/wiki/Prehistorie_van_de_Lage_Landen#IJzertijd:_Kelten_en_Germanen_(ca._700_-_57_v.C.)" title="Prehistorie van de Lage Landen">IJzertijd: Kelten en Germanen</a></td></tr><tr><td class="links"><b>Romeinse tijd:</b></td><td class="rechts"><a href="/wiki/Gallo-Romeinse_periode" title="Gallo-Romeinse periode">Gallo-Romeinse periode</a></td></tr><tr><td class="links"><b>Frankische tijd:</b></td><td class="rechts"><a href="/wiki/Volksverhuizing_in_de_Lage_Landen_(Frankische_tijd)" class="mw-redirect" title="Volksverhuizing in de Lage Landen (Frankische tijd)">Volksverhuizing in de Lage Landen</a> · <a href="/wiki/Frankische_tijd_in_de_Nederlanden" title="Frankische tijd in de Nederlanden">Frankische tijd</a></td></tr><tr><td class="links"><b>Middeleeuwen:</b></td><td class="rechts"><a href="/wiki/Geschiedenis_van_de_opkomst_van_vorstendommen_en_steden_in_de_Lage_Landen" title="Geschiedenis van de opkomst van vorstendommen en steden in de Lage Landen">Geschiedenis van de opkomst van vorstendommen en steden in de Lage Landen</a> · <a href="/wiki/De_Nederlanden_in_de_Middeleeuwen" class="mw-redirect" title="De Nederlanden in de Middeleeuwen">De Nederlanden in de Middeleeuwen</a></td></tr><tr><td class="links"><b>Bourgondische tijd:</b></td><td class="rechts"><a href="/wiki/Bourgondische_Nederlanden" title="Bourgondische Nederlanden">Geschiedenis van de Bourgondische Nederlanden</a> · <a href="/wiki/Zeventien_Provinci%C3%ABn" title="Zeventien Provinciën">Zeventien Provinciën</a></td></tr><tr><td class="links"><b>Habsburgse tijd:</b></td><td class="rechts"><a href="/wiki/Geschiedenis_van_de_Habsburgse_Nederlanden_(1482-1556)" title="Geschiedenis van de Habsburgse Nederlanden (1482-1556)">Geschiedenis van de Habsburgse Nederlanden</a></td></tr><tr><td class="links"><b>Spaanse tijd:</b></td><td class="rechts"><a href="/wiki/Geschiedenis_van_de_Spaanse_Nederlanden" title="Geschiedenis van de Spaanse Nederlanden">Geschiedenis van de Spaanse Nederlanden</a> · <a href="/wiki/Tachtigjarige_Oorlog" title="Tachtigjarige Oorlog">Tachtigjarige Oorlog</a> · <a href="/wiki/Republiek_der_Zeven_Verenigde_Nederlanden" title="Republiek der Zeven Verenigde Nederlanden">Republiek</a> · <a href="/wiki/Zuidelijke_Nederlanden" title="Zuidelijke Nederlanden">Zuidelijke Nederlanden</a></td></tr><tr><td class="links"><b>Oostenrijkse tijd:</b></td><td class="rechts"><a href="/wiki/Geschiedenis_van_de_Oostenrijkse_Nederlanden" title="Geschiedenis van de Oostenrijkse Nederlanden">Geschiedenis van de Oostenrijkse Nederlanden</a> · <a href="/wiki/Brabantse_Omwenteling" title="Brabantse Omwenteling">Brabantse Omwenteling</a> · <a class="mw-selflink selflink">Verenigde Nederlandse Staten</a></td></tr><tr><td class="links"><b>Franse tijd:</b></td><td class="rechts"><a href="/wiki/Franse_tijd_in_Belgi%C3%AB" class="mw-redirect" title="Franse tijd in België">Franse tijd in België</a> · <a href="/wiki/Franse_tijd_in_Nederland" class="mw-redirect" title="Franse tijd in Nederland">Franse tijd in Nederland</a></td></tr><tr><td class="links"><b>Nederlandse tijd:</b></td><td class="rechts"><a href="/wiki/Nederlandse_tijd_in_Belgi%C3%AB" title="Nederlandse tijd in België">Nederlandse tijd in België</a> · <a href="/wiki/Verenigd_Koninkrijk_der_Nederlanden" title="Verenigd Koninkrijk der Nederlanden">Verenigd Koninkrijk der Nederlanden</a> · <a href="/wiki/Groothertogdom_Luxemburg_(1815-1890)" title="Groothertogdom Luxemburg (1815-1890)">Groothertogdom Luxemburg (1815-1890)</a></td></tr><tr><td class="links"><b>Moderne tijd:</b></td><td class="rechts"><a href="/wiki/Belgische_Revolutie" title="Belgische Revolutie">Belgische Revolutie</a> · <a href="/wiki/Geschiedenis_van_Belgi%C3%AB" title="Geschiedenis van België">Geschiedenis van België</a> · <a href="/wiki/Geschiedenis_van_Nederland" title="Geschiedenis van Nederland">Geschiedenis van Nederland</a> · <a href="/wiki/Geschiedenis_van_Luxemburg" title="Geschiedenis van Luxemburg">Geschiedenis van Luxemburg</a></td></tr></tbody></table> </div></div>    </div><noscript><img src="https://login.wikimedia.org/wiki/Special:CentralAutoLogin/start?type=1x1" alt="" width="1" height="1" style="border: none; position: absolute;"></noscript> <div class="printfooter" data-nosnippet="">Overgenomen van "<a dir="ltr" href="https://nl.wikipedia.org/w/index.php?title=Verenigde_Nederlandse_Staten&oldid=68306353">https://nl.wikipedia.org/w/index.php?title=Verenigde_Nederlandse_Staten&oldid=68306353</a>"</div></div> <div id="catlinks" class="catlinks" data-mw="interface"><div id="mw-normal-catlinks" class="mw-normal-catlinks"><a href="/wiki/Categorie:Alles" title="Categorie:Alles">Categorieën</a>: <ul><li><a href="/wiki/Categorie:Verenigde_Nederlandse_Staten" title="Categorie:Verenigde Nederlandse Staten">Verenigde Nederlandse Staten</a></li><li><a href="/wiki/Categorie:Brabantse_omwenteling" title="Categorie:Brabantse omwenteling">Brabantse omwenteling</a></li></ul></div></div> </div> </main> </div> <div class="mw-footer-container"> <footer id="footer" class="mw-footer" > <ul id="footer-info"> <li id="footer-info-lastmod"> Deze pagina is voor het laatst bewerkt op 28 okt 2024 om 11:25.</li> <li id="footer-info-copyright">De tekst is beschikbaar onder de licentie <a rel="nofollow" class="external text" href="//creativecommons.org/licenses/by-sa/4.0/deed.nl">Creative Commons Naamsvermelding/Gelijk delen</a>, er kunnen aanvullende voorwaarden van toepassing zijn. Zie de <a class="external text" href="https://foundation.wikimedia.org/wiki/Special:MyLanguage/Policy:Terms_of_Use/nl">gebruiksvoorwaarden</a> voor meer informatie.<br /> Wikipedia® is een geregistreerd handelsmerk van de <a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.wikimediafoundation.org">Wikimedia Foundation, Inc.</a>, een organisatie zonder winstoogmerk.</li> </ul> <ul id="footer-places"> <li id="footer-places-privacy"><a href="https://foundation.wikimedia.org/wiki/Special:MyLanguage/Policy:Privacy_policy">Privacybeleid</a></li> <li id="footer-places-about"><a href="/wiki/Wikipedia">Over Wikipedia</a></li> <li id="footer-places-disclaimers"><a href="/wiki/Wikipedia:Algemeen_voorbehoud">Disclaimers</a></li> <li id="footer-places-wm-codeofconduct"><a href="https://foundation.wikimedia.org/wiki/Special:MyLanguage/Policy:Universal_Code_of_Conduct">Gedragscode</a></li> <li id="footer-places-developers"><a href="https://developer.wikimedia.org">Ontwikkelaars</a></li> <li id="footer-places-statslink"><a href="https://stats.wikimedia.org/#/nl.wikipedia.org">Statistieken</a></li> <li id="footer-places-cookiestatement"><a href="https://foundation.wikimedia.org/wiki/Special:MyLanguage/Policy:Cookie_statement">Cookieverklaring</a></li> <li id="footer-places-mobileview"><a href="//nl.m.wikipedia.org/w/index.php?title=Verenigde_Nederlandse_Staten&mobileaction=toggle_view_mobile" class="noprint stopMobileRedirectToggle">Mobiele weergave</a></li> </ul> <ul id="footer-icons" class="noprint"> <li id="footer-copyrightico"><a href="https://wikimediafoundation.org/" class="cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--size-large cdx-button--fake-button--enabled"><img src="/static/images/footer/wikimedia-button.svg" width="84" height="29" alt="Wikimedia Foundation" loading="lazy"></a></li> <li id="footer-poweredbyico"><a href="https://www.mediawiki.org/" class="cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--size-large cdx-button--fake-button--enabled"><img src="/w/resources/assets/poweredby_mediawiki.svg" alt="Powered by MediaWiki" width="88" height="31" loading="lazy"></a></li> </ul> </footer> </div> </div> </div> <div class="vector-settings" id="p-dock-bottom"> <ul></ul> </div><script>(RLQ=window.RLQ||[]).push(function(){mw.config.set({"wgHostname":"mw-web.codfw.main-f69cdc8f6-7gxbk","wgBackendResponseTime":143,"wgPageParseReport":{"limitreport":{"cputime":"0.221","walltime":"0.565","ppvisitednodes":{"value":2596,"limit":1000000},"postexpandincludesize":{"value":35362,"limit":2097152},"templateargumentsize":{"value":14486,"limit":2097152},"expansiondepth":{"value":11,"limit":100},"expensivefunctioncount":{"value":1,"limit":500},"unstrip-depth":{"value":0,"limit":20},"unstrip-size":{"value":3495,"limit":5000000},"entityaccesscount":{"value":1,"limit":400},"timingprofile":["100.00% 129.317 1 -total"," 38.54% 49.840 1 Sjabloon:Infobox_historisch_land"," 34.99% 45.246 1 Sjabloon:Infobox_generiek"," 24.79% 32.055 1 Sjabloon:Navigatie_geschiedenis_van_de_Lage_Landen"," 21.95% 28.390 1 Sjabloon:Navigatie"," 17.78% 22.991 1 Sjabloon:Appendix"," 13.02% 16.836 1 Sjabloon:Wikidata_afbeelding"," 12.96% 16.763 1 Sjabloon:References"," 8.69% 11.236 1 Sjabloon:Wikisource"," 8.40% 10.864 1 Sjabloon:Navigatie/Tabel"]},"scribunto":{"limitreport-timeusage":{"value":"0.002","limit":"10.000"},"limitreport-memusage":{"value":584322,"limit":52428800}},"cachereport":{"origin":"mw-web.eqiad.main-64476968cd-sg86n","timestamp":"20241102125019","ttl":2592000,"transientcontent":false}}});});</script> <script type="application/ld+json">{"@context":"https:\/\/schema.org","@type":"Article","name":"Verenigde Nederlandse Staten","url":"https:\/\/nl.wikipedia.org\/wiki\/Verenigde_Nederlandse_Staten","sameAs":"http:\/\/www.wikidata.org\/entity\/Q692015","mainEntity":"http:\/\/www.wikidata.org\/entity\/Q692015","author":{"@type":"Organization","name":"Bijdragers aan Wikimedia-projecten"},"publisher":{"@type":"Organization","name":"Wikimedia Foundation, Inc.","logo":{"@type":"ImageObject","url":"https:\/\/www.wikimedia.org\/static\/images\/wmf-hor-googpub.png"}},"datePublished":"2003-10-19T09:05:37Z","dateModified":"2024-10-28T10:25:29Z","image":"https:\/\/upload.wikimedia.org\/wikipedia\/commons\/6\/6c\/Flag_of_the_Brabantine_Revolution.svg","headline":"Confederatie van de Zuiderlijke Nederlanden"}</script> </body> </html>