CINXE.COM

ব্রহ্মপুত্র নদ - উইকিপিডিয়া

<!DOCTYPE html> <html class="client-nojs vector-feature-language-in-header-enabled vector-feature-language-in-main-page-header-disabled vector-feature-page-tools-pinned-disabled vector-feature-toc-pinned-clientpref-1 vector-feature-main-menu-pinned-disabled vector-feature-limited-width-clientpref-1 vector-feature-limited-width-content-enabled vector-feature-custom-font-size-clientpref-1 vector-feature-appearance-pinned-clientpref-1 vector-feature-night-mode-enabled skin-theme-clientpref-day vector-sticky-header-enabled vector-toc-available" lang="bn" dir="ltr"> <head> <meta charset="UTF-8"> <title>ব্রহ্মপুত্র নদ - উইকিপিডিয়া</title> <script>(function(){var className="client-js vector-feature-language-in-header-enabled vector-feature-language-in-main-page-header-disabled vector-feature-page-tools-pinned-disabled vector-feature-toc-pinned-clientpref-1 vector-feature-main-menu-pinned-disabled vector-feature-limited-width-clientpref-1 vector-feature-limited-width-content-enabled vector-feature-custom-font-size-clientpref-1 vector-feature-appearance-pinned-clientpref-1 vector-feature-night-mode-enabled skin-theme-clientpref-day vector-sticky-header-enabled vector-toc-available";var cookie=document.cookie.match(/(?:^|; )bnwikimwclientpreferences=([^;]+)/);if(cookie){cookie[1].split('%2C').forEach(function(pref){className=className.replace(new RegExp('(^| )'+pref.replace(/-clientpref-\w+$|[^\w-]+/g,'')+'-clientpref-\\w+( |$)'),'$1'+pref+'$2');});}document.documentElement.className=className;}());RLCONF={"wgBreakFrames":false,"wgSeparatorTransformTable":["",""],"wgDigitTransformTable":["0\t1\t2\t3\t4\t5\t6\t7\t8\t9", "০\t১\t২\t৩\t৪\t৫\t৬\t৭\t৮\t৯"],"wgDefaultDateFormat":"dmy","wgMonthNames":["","জানুয়ারি","ফেব্রুয়ারি","মার্চ","এপ্রিল","মে","জুন","জুলাই","আগস্ট","সেপ্টেম্বর","অক্টোবর","নভেম্বর","ডিসেম্বর"],"wgRequestId":"f86b135c-5e74-4d4c-9364-23931feca1e7","wgCanonicalNamespace":"","wgCanonicalSpecialPageName":false,"wgNamespaceNumber":0,"wgPageName":"ব্রহ্মপুত্র_নদ","wgTitle":"ব্রহ্মপুত্র নদ","wgCurRevisionId":7849738,"wgRevisionId":7849738,"wgArticleId":3359,"wgIsArticle":true,"wgIsRedirect":false,"wgAction":"view","wgUserName":null,"wgUserGroups":["*"],"wgCategories":["অ-সাংখ্যিক ফরম্যাটনাম আর্গুমেন্টসহ পাতা", "টেমপ্লেট আহ্বানে সদৃশ আর্গুমেন্ট ব্যবহার করা পাতা","উইকিউপাত্তে স্থানাঙ্ক আছে","উদ্ধৃতি টেমপ্লেট ইংরেজি প্যারামিটার ব্যবহার করেছে","অসম্পূর্ণ","Wikipedia articles incorporating a citation from the Nuttall Encyclopedia","Wikipedia articles incorporating text from the Nuttall Encyclopedia","বাংলাদেশের নদী","এশিয়ার আন্তর্জাতিক নদী","রংপুর বিভাগের নদী","অরুণাচল প্রদেশের নদী","ব্রহ্মপুত্র নদ","চীনের নদী","বঙ্গোপসাগর","পবিত্র নদী","আসামের নদী","তিব্বতের নদী"],"wgPageViewLanguage":"bn", "wgPageContentLanguage":"bn","wgPageContentModel":"wikitext","wgRelevantPageName":"ব্রহ্মপুত্র_নদ","wgRelevantArticleId":3359,"wgIsProbablyEditable":true,"wgRelevantPageIsProbablyEditable":true,"wgRestrictionEdit":[],"wgRestrictionMove":[],"wgNoticeProject":"wikipedia","wgCiteReferencePreviewsActive":true,"wgFlaggedRevsParams":{"tags":{"status":{"levels":1}}},"wgMediaViewerOnClick":true,"wgMediaViewerEnabledByDefault":true,"wgPopupsFlags":0,"wgVisualEditor":{"pageLanguageCode":"bn","pageLanguageDir":"ltr","pageVariantFallbacks":"bn"},"wgMFDisplayWikibaseDescriptions":{"search":true,"watchlist":true,"tagline":true,"nearby":true},"wgWMESchemaEditAttemptStepOversample":false,"wgWMEPageLength":30000,"wgCoordinates":{"lat":25.223333333333333,"lon":89.69472222222223},"wgEditSubmitButtonLabelPublish":true,"wgULSPosition":"interlanguage","wgULSisCompactLinksEnabled":false,"wgVector2022LanguageInHeader":true,"wgULSisLanguageSelectorEmpty":false,"wgWikibaseItemId": "Q45403","wgCheckUserClientHintsHeadersJsApi":["brands","architecture","bitness","fullVersionList","mobile","model","platform","platformVersion"],"GEHomepageSuggestedEditsEnableTopics":true,"wgGETopicsMatchModeEnabled":true,"wgGEStructuredTaskRejectionReasonTextInputEnabled":false,"wgGELevelingUpEnabledForUser":false};RLSTATE={"ext.globalCssJs.user.styles":"ready","site.styles":"ready","user.styles":"ready","ext.globalCssJs.user":"ready","user":"ready","user.options":"loading","ext.cite.styles":"ready","skins.vector.search.codex.styles":"ready","skins.vector.styles":"ready","skins.vector.icons":"ready","jquery.makeCollapsible.styles":"ready","ext.wikimediamessages.styles":"ready","ext.visualEditor.desktopArticleTarget.noscript":"ready","ext.uls.interlanguage":"ready","wikibase.client.init":"ready","ext.wikimediaBadges":"ready"};RLPAGEMODULES=["ext.cite.ux-enhancements","mediawiki.page.media","site","mediawiki.page.ready","jquery.makeCollapsible","mediawiki.toc","skins.vector.js", "ext.centralNotice.geoIP","ext.centralNotice.startUp","ext.gadget.sompadonasarangsho","ext.gadget.switcher","ext.gadget.ShortUrl","ext.urlShortener.toolbar","ext.centralauth.centralautologin","mmv.bootstrap","ext.popups","ext.visualEditor.desktopArticleTarget.init","ext.visualEditor.targetLoader","ext.shortUrl","ext.echo.centralauth","ext.eventLogging","ext.wikimediaEvents","ext.navigationTiming","ext.uls.interface","ext.cx.eventlogging.campaigns","ext.cx.uls.quick.actions","wikibase.client.vector-2022","ext.checkUser.clientHints","ext.growthExperiments.SuggestedEditSession"];</script> <script>(RLQ=window.RLQ||[]).push(function(){mw.loader.impl(function(){return["user.options@12s5i",function($,jQuery,require,module){mw.user.tokens.set({"patrolToken":"+\\","watchToken":"+\\","csrfToken":"+\\"}); }];});});</script> <link rel="stylesheet" href="/w/load.php?lang=bn&amp;modules=ext.cite.styles%7Cext.uls.interlanguage%7Cext.visualEditor.desktopArticleTarget.noscript%7Cext.wikimediaBadges%7Cext.wikimediamessages.styles%7Cjquery.makeCollapsible.styles%7Cskins.vector.icons%2Cstyles%7Cskins.vector.search.codex.styles%7Cwikibase.client.init&amp;only=styles&amp;skin=vector-2022"> <script async="" src="/w/load.php?lang=bn&amp;modules=startup&amp;only=scripts&amp;raw=1&amp;skin=vector-2022"></script> <meta name="ResourceLoaderDynamicStyles" content=""> <link rel="stylesheet" href="/w/load.php?lang=bn&amp;modules=site.styles&amp;only=styles&amp;skin=vector-2022"> <meta name="generator" content="MediaWiki 1.44.0-wmf.15"> <meta name="referrer" content="origin"> <meta name="referrer" content="origin-when-cross-origin"> <meta name="robots" content="max-image-preview:standard"> <meta name="format-detection" content="telephone=no"> <meta property="og:image" content="https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/f/f5/Brahmaputra_River_Homeward_bound.jpg/1200px-Brahmaputra_River_Homeward_bound.jpg"> <meta property="og:image:width" content="1200"> <meta property="og:image:height" content="863"> <meta property="og:image" content="https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/f/f5/Brahmaputra_River_Homeward_bound.jpg/800px-Brahmaputra_River_Homeward_bound.jpg"> <meta property="og:image:width" content="800"> <meta property="og:image:height" content="575"> <meta property="og:image" content="https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/f/f5/Brahmaputra_River_Homeward_bound.jpg/640px-Brahmaputra_River_Homeward_bound.jpg"> <meta property="og:image:width" content="640"> <meta property="og:image:height" content="460"> <meta name="viewport" content="width=1120"> <meta property="og:title" content="ব্রহ্মপুত্র নদ - উইকিপিডিয়া"> <meta property="og:type" content="website"> <link rel="preconnect" href="//upload.wikimedia.org"> <link rel="alternate" media="only screen and (max-width: 640px)" href="//bn.m.wikipedia.org/wiki/%E0%A6%AC%E0%A7%8D%E0%A6%B0%E0%A6%B9%E0%A7%8D%E0%A6%AE%E0%A6%AA%E0%A7%81%E0%A6%A4%E0%A7%8D%E0%A6%B0_%E0%A6%A8%E0%A6%A6"> <link rel="alternate" type="application/x-wiki" title="সম্পাদনা" href="/w/index.php?title=%E0%A6%AC%E0%A7%8D%E0%A6%B0%E0%A6%B9%E0%A7%8D%E0%A6%AE%E0%A6%AA%E0%A7%81%E0%A6%A4%E0%A7%8D%E0%A6%B0_%E0%A6%A8%E0%A6%A6&amp;action=edit"> <link rel="apple-touch-icon" href="/static/apple-touch/wikipedia.png"> <link rel="icon" href="/static/favicon/wikipedia.ico"> <link rel="search" type="application/opensearchdescription+xml" href="/w/rest.php/v1/search" title="উইকিপিডিয়া (bn)"> <link rel="EditURI" type="application/rsd+xml" href="//bn.wikipedia.org/w/api.php?action=rsd"> <link rel="canonical" href="https://bn.wikipedia.org/wiki/%E0%A6%AC%E0%A7%8D%E0%A6%B0%E0%A6%B9%E0%A7%8D%E0%A6%AE%E0%A6%AA%E0%A7%81%E0%A6%A4%E0%A7%8D%E0%A6%B0_%E0%A6%A8%E0%A6%A6"> <link rel="license" href="https://creativecommons.org/licenses/by-sa/4.0/deed.bn"> <link rel="alternate" type="application/atom+xml" title="উইকিপিডিয়া অ্যাটম ফিড" href="/w/index.php?title=%E0%A6%AC%E0%A6%BF%E0%A6%B6%E0%A7%87%E0%A6%B7:%E0%A6%B8%E0%A6%BE%E0%A6%AE%E0%A7%8D%E0%A6%AA%E0%A7%8D%E0%A6%B0%E0%A6%A4%E0%A6%BF%E0%A6%95_%E0%A6%AA%E0%A6%B0%E0%A6%BF%E0%A6%AC%E0%A6%B0%E0%A7%8D%E0%A6%A4%E0%A6%A8%E0%A6%B8%E0%A6%AE%E0%A7%82%E0%A6%B9&amp;feed=atom"> <link rel="dns-prefetch" href="//meta.wikimedia.org" /> <link rel="dns-prefetch" href="login.wikimedia.org"> </head> <body class="skin--responsive skin-vector skin-vector-search-vue mediawiki ltr sitedir-ltr mw-hide-empty-elt ns-0 ns-subject mw-editable page-ব্রহ্মপুত্র_নদ rootpage-ব্রহ্মপুত্র_নদ skin-vector-2022 action-view"><a class="mw-jump-link" href="#bodyContent">বিষয়বস্তুতে চলুন</a> <div class="vector-header-container"> <header class="vector-header mw-header"> <div class="vector-header-start"> <nav class="vector-main-menu-landmark" aria-label="সাইট"> <div id="vector-main-menu-dropdown" class="vector-dropdown vector-main-menu-dropdown vector-button-flush-left vector-button-flush-right" title="প্রধান মেনু" > <input type="checkbox" id="vector-main-menu-dropdown-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-main-menu-dropdown" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="প্রধান মেনু" > <label id="vector-main-menu-dropdown-label" for="vector-main-menu-dropdown-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only " aria-hidden="true" ><span class="vector-icon mw-ui-icon-menu mw-ui-icon-wikimedia-menu"></span> <span class="vector-dropdown-label-text">প্রধান মেনু</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="vector-main-menu-unpinned-container" class="vector-unpinned-container"> <div id="vector-main-menu" class="vector-main-menu vector-pinnable-element"> <div class="vector-pinnable-header vector-main-menu-pinnable-header vector-pinnable-header-unpinned" data-feature-name="main-menu-pinned" data-pinnable-element-id="vector-main-menu" data-pinned-container-id="vector-main-menu-pinned-container" data-unpinned-container-id="vector-main-menu-unpinned-container" > <div class="vector-pinnable-header-label">প্রধান মেনু</div> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-pin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-main-menu.pin">পার্শ্বদণ্ডে নিন</button> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-unpin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-main-menu.unpin">লুকান</button> </div> <div id="p-navigation" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-navigation" > <div class="vector-menu-heading"> পরিভ্রমণ </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="n-mainpage-description" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%E0%A6%AA%E0%A7%8D%E0%A6%B0%E0%A6%A7%E0%A6%BE%E0%A6%A8_%E0%A6%AA%E0%A6%BE%E0%A6%A4%E0%A6%BE" title="প্রধান পাতা পরিদর্শন করুন [z]" accesskey="z"><span>প্রধান পাতা</span></a></li><li id="n-portal" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%E0%A6%89%E0%A6%87%E0%A6%95%E0%A6%BF%E0%A6%AA%E0%A6%BF%E0%A6%A1%E0%A6%BF%E0%A6%AF%E0%A6%BC%E0%A6%BE:%E0%A6%B8%E0%A6%AE%E0%A7%8D%E0%A6%AA%E0%A7%8D%E0%A6%B0%E0%A6%A6%E0%A6%BE%E0%A6%AF%E0%A6%BC%E0%A7%87%E0%A6%B0_%E0%A6%AA%E0%A7%8D%E0%A6%B0%E0%A6%AC%E0%A7%87%E0%A6%B6%E0%A6%A6%E0%A7%8D%E0%A6%AC%E0%A6%BE%E0%A6%B0" title="প্রকল্পের বৃত্তান্ত, আপনার করণীয়, কোথায় অনুসন্ধান করবেন"><span>সম্প্রদায়ের প্রবেশদ্বার</span></a></li><li id="n-currentevents" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%E0%A6%89%E0%A6%87%E0%A6%95%E0%A6%BF%E0%A6%AA%E0%A6%BF%E0%A6%A1%E0%A6%BF%E0%A6%AF%E0%A6%BC%E0%A6%BE:%E0%A6%86%E0%A6%B2%E0%A7%8B%E0%A6%9A%E0%A6%A8%E0%A6%BE%E0%A6%B8%E0%A6%AD%E0%A6%BE" title="যে কোন সমস্যা সমাধানে আলোচনা করার স্থান"><span>সম্প্রদায়ের আলোচনাসভা</span></a></li><li id="n-recentchanges" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%E0%A6%AC%E0%A6%BF%E0%A6%B6%E0%A7%87%E0%A6%B7:%E0%A6%B8%E0%A6%BE%E0%A6%AE%E0%A7%8D%E0%A6%AA%E0%A7%8D%E0%A6%B0%E0%A6%A4%E0%A6%BF%E0%A6%95_%E0%A6%AA%E0%A6%B0%E0%A6%BF%E0%A6%AC%E0%A6%B0%E0%A7%8D%E0%A6%A4%E0%A6%A8%E0%A6%B8%E0%A6%AE%E0%A7%82%E0%A6%B9" title="উইকিতে সাম্প্রতিক পরিবর্তগুলির তালিকা [r]" accesskey="r"><span>সাম্প্রতিক পরিবর্তন</span></a></li><li id="n-randompage" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%E0%A6%AC%E0%A6%BF%E0%A6%B6%E0%A7%87%E0%A6%B7:%E0%A6%85%E0%A6%9C%E0%A6%BE%E0%A6%A8%E0%A6%BE_%E0%A6%AA%E0%A6%BE%E0%A6%A4%E0%A6%BE" title="অনির্ধারিত যেকোনো পাতা খুলুন [x]" accesskey="x"><span>অজানা যেকোনো পাতা</span></a></li><li id="n-help" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%E0%A6%B8%E0%A6%BE%E0%A6%B9%E0%A6%BE%E0%A6%AF%E0%A7%8D%E0%A6%AF:%E0%A6%B8%E0%A7%82%E0%A6%9A%E0%A7%80" title="সাহায্য খুঁজে নিন"><span>সাহায্য</span></a></li> </ul> </div> </div> </div> </div> </div> </div> </nav> <a href="/wiki/%E0%A6%AA%E0%A7%8D%E0%A6%B0%E0%A6%A7%E0%A6%BE%E0%A6%A8_%E0%A6%AA%E0%A6%BE%E0%A6%A4%E0%A6%BE" class="mw-logo"> <img class="mw-logo-icon" src="/static/images/icons/wikipedia.png" alt="" aria-hidden="true" height="50" width="50"> <span class="mw-logo-container skin-invert"> <img class="mw-logo-wordmark" alt="উইকিপিডিয়া" src="/static/images/mobile/copyright/wikipedia-wordmark-bn.svg" style="width: 7.5em; height: 1.6875em;"> <img class="mw-logo-tagline" alt="একটি মুক্ত বিশ্বকোষ" src="/static/images/mobile/copyright/wikipedia-tagline-bn.svg" width="120" height="17" style="width: 7.5em; height: 1.0625em;"> </span> </a> </div> <div class="vector-header-end"> <div id="p-search" role="search" class="vector-search-box-vue vector-search-box-collapses vector-search-box-show-thumbnail vector-search-box-auto-expand-width vector-search-box"> <a href="/wiki/%E0%A6%AC%E0%A6%BF%E0%A6%B6%E0%A7%87%E0%A6%B7:%E0%A6%85%E0%A6%A8%E0%A7%81%E0%A6%B8%E0%A6%A8%E0%A7%8D%E0%A6%A7%E0%A6%BE%E0%A6%A8" class="cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only search-toggle" title="উইকিপিডিয়া অনুসন্ধান [f]" accesskey="f"><span class="vector-icon mw-ui-icon-search mw-ui-icon-wikimedia-search"></span> <span>অনুসন্ধান</span> </a> <div class="vector-typeahead-search-container"> <div class="cdx-typeahead-search cdx-typeahead-search--show-thumbnail cdx-typeahead-search--auto-expand-width"> <form action="/w/index.php" id="searchform" class="cdx-search-input cdx-search-input--has-end-button"> <div id="simpleSearch" class="cdx-search-input__input-wrapper" data-search-loc="header-moved"> <div class="cdx-text-input cdx-text-input--has-start-icon"> <input class="cdx-text-input__input" type="search" name="search" placeholder="উইকিপিডিয়া অনুসন্ধান" aria-label="উইকিপিডিয়া অনুসন্ধান" autocapitalize="sentences" title="উইকিপিডিয়া অনুসন্ধান [f]" accesskey="f" id="searchInput" > <span class="cdx-text-input__icon cdx-text-input__start-icon"></span> </div> <input type="hidden" name="title" value="বিশেষ:অনুসন্ধান"> </div> <button class="cdx-button cdx-search-input__end-button">অনুসন্ধান</button> </form> </div> </div> </div> <nav class="vector-user-links vector-user-links-wide" aria-label="নিজস্ব সরঞ্জামসমূহ"> <div class="vector-user-links-main"> <div id="p-vector-user-menu-preferences" class="vector-menu mw-portlet emptyPortlet" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> </ul> </div> </div> <div id="p-vector-user-menu-userpage" class="vector-menu mw-portlet emptyPortlet" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> </ul> </div> </div> <nav class="vector-appearance-landmark" aria-label="অবয়ব"> <div id="vector-appearance-dropdown" class="vector-dropdown " title="পাতার ফন্টের আকার, প্রস্থ, ও রঙ পরিবর্তন করে" > <input type="checkbox" id="vector-appearance-dropdown-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-appearance-dropdown" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="অবয়ব" > <label id="vector-appearance-dropdown-label" for="vector-appearance-dropdown-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only " aria-hidden="true" ><span class="vector-icon mw-ui-icon-appearance mw-ui-icon-wikimedia-appearance"></span> <span class="vector-dropdown-label-text">অবয়ব</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="vector-appearance-unpinned-container" class="vector-unpinned-container"> </div> </div> </div> </nav> <div id="p-vector-user-menu-notifications" class="vector-menu mw-portlet emptyPortlet" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> </ul> </div> </div> <div id="p-vector-user-menu-overflow" class="vector-menu mw-portlet" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="pt-sitesupport-2" class="user-links-collapsible-item mw-list-item user-links-collapsible-item"><a data-mw="interface" href="https://donate.wikimedia.org/?wmf_source=donate&amp;wmf_medium=sidebar&amp;wmf_campaign=bn.wikipedia.org&amp;uselang=bn" class=""><span>দান করুন</span></a> </li> <li id="pt-createaccount-2" class="user-links-collapsible-item mw-list-item user-links-collapsible-item"><a data-mw="interface" href="/w/index.php?title=%E0%A6%AC%E0%A6%BF%E0%A6%B6%E0%A7%87%E0%A6%B7:%E0%A6%85%E0%A7%8D%E0%A6%AF%E0%A6%BE%E0%A6%95%E0%A6%BE%E0%A6%89%E0%A6%A8%E0%A7%8D%E0%A6%9F_%E0%A6%A4%E0%A7%88%E0%A6%B0%E0%A6%BF&amp;returnto=%E0%A6%AC%E0%A7%8D%E0%A6%B0%E0%A6%B9%E0%A7%8D%E0%A6%AE%E0%A6%AA%E0%A7%81%E0%A6%A4%E0%A7%8D%E0%A6%B0+%E0%A6%A8%E0%A6%A6" title="আপনাকে একটি অ্যাকাউন্ট তৈরি করে প্রবেশ করার পরামর্শ দেওয়া হচ্ছে; তবে এটা বাধ্যতামূলক নয়" class=""><span>অ্যাকাউন্ট তৈরি করুন</span></a> </li> <li id="pt-login-2" class="user-links-collapsible-item mw-list-item user-links-collapsible-item"><a data-mw="interface" href="/w/index.php?title=%E0%A6%AC%E0%A6%BF%E0%A6%B6%E0%A7%87%E0%A6%B7:%E0%A6%AC%E0%A7%8D%E0%A6%AF%E0%A6%AC%E0%A6%B9%E0%A6%BE%E0%A6%B0%E0%A6%95%E0%A6%BE%E0%A6%B0%E0%A7%80_%E0%A6%AA%E0%A7%8D%E0%A6%B0%E0%A6%AC%E0%A7%87%E0%A6%B6&amp;returnto=%E0%A6%AC%E0%A7%8D%E0%A6%B0%E0%A6%B9%E0%A7%8D%E0%A6%AE%E0%A6%AA%E0%A7%81%E0%A6%A4%E0%A7%8D%E0%A6%B0+%E0%A6%A8%E0%A6%A6" title="আপনার প্রবেশ করাটা বাঞ্চনীয়, কিন্তু তা বাধ্যতামূলক নয়। [o]" accesskey="o" class=""><span>প্রবেশ করুন</span></a> </li> </ul> </div> </div> </div> <div id="vector-user-links-dropdown" class="vector-dropdown vector-user-menu vector-button-flush-right vector-user-menu-logged-out" title="আরও বিকল্প" > <input type="checkbox" id="vector-user-links-dropdown-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-user-links-dropdown" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="নিজস্ব সরঞ্জামসমূহ" > <label id="vector-user-links-dropdown-label" for="vector-user-links-dropdown-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only " aria-hidden="true" ><span class="vector-icon mw-ui-icon-ellipsis mw-ui-icon-wikimedia-ellipsis"></span> <span class="vector-dropdown-label-text">নিজস্ব সরঞ্জামসমূহ</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="p-personal" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-personal" title="ব্যবহারকারী মেনু" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="pt-sitesupport" class="user-links-collapsible-item mw-list-item"><a href="https://donate.wikimedia.org/?wmf_source=donate&amp;wmf_medium=sidebar&amp;wmf_campaign=bn.wikipedia.org&amp;uselang=bn"><span>দান করুন</span></a></li><li id="pt-contribute" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%E0%A6%AC%E0%A6%BF%E0%A6%B6%E0%A7%87%E0%A6%B7:Contribute"><span class="vector-icon mw-ui-icon-edit mw-ui-icon-wikimedia-edit"></span> <span>অবদান রাখুন</span></a></li><li id="pt-createaccount" class="user-links-collapsible-item mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%E0%A6%AC%E0%A6%BF%E0%A6%B6%E0%A7%87%E0%A6%B7:%E0%A6%85%E0%A7%8D%E0%A6%AF%E0%A6%BE%E0%A6%95%E0%A6%BE%E0%A6%89%E0%A6%A8%E0%A7%8D%E0%A6%9F_%E0%A6%A4%E0%A7%88%E0%A6%B0%E0%A6%BF&amp;returnto=%E0%A6%AC%E0%A7%8D%E0%A6%B0%E0%A6%B9%E0%A7%8D%E0%A6%AE%E0%A6%AA%E0%A7%81%E0%A6%A4%E0%A7%8D%E0%A6%B0+%E0%A6%A8%E0%A6%A6" title="আপনাকে একটি অ্যাকাউন্ট তৈরি করে প্রবেশ করার পরামর্শ দেওয়া হচ্ছে; তবে এটা বাধ্যতামূলক নয়"><span class="vector-icon mw-ui-icon-userAdd mw-ui-icon-wikimedia-userAdd"></span> <span>অ্যাকাউন্ট তৈরি করুন</span></a></li><li id="pt-login" class="user-links-collapsible-item mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%E0%A6%AC%E0%A6%BF%E0%A6%B6%E0%A7%87%E0%A6%B7:%E0%A6%AC%E0%A7%8D%E0%A6%AF%E0%A6%AC%E0%A6%B9%E0%A6%BE%E0%A6%B0%E0%A6%95%E0%A6%BE%E0%A6%B0%E0%A7%80_%E0%A6%AA%E0%A7%8D%E0%A6%B0%E0%A6%AC%E0%A7%87%E0%A6%B6&amp;returnto=%E0%A6%AC%E0%A7%8D%E0%A6%B0%E0%A6%B9%E0%A7%8D%E0%A6%AE%E0%A6%AA%E0%A7%81%E0%A6%A4%E0%A7%8D%E0%A6%B0+%E0%A6%A8%E0%A6%A6" title="আপনার প্রবেশ করাটা বাঞ্চনীয়, কিন্তু তা বাধ্যতামূলক নয়। [o]" accesskey="o"><span class="vector-icon mw-ui-icon-logIn mw-ui-icon-wikimedia-logIn"></span> <span>প্রবেশ করুন</span></a></li> </ul> </div> </div> <div id="p-user-menu-anon-editor" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-user-menu-anon-editor" > <div class="vector-menu-heading"> অনিবন্ধিত সম্পাদকের জন্য পাতা <a href="/wiki/%E0%A6%B8%E0%A6%BE%E0%A6%B9%E0%A6%BE%E0%A6%AF%E0%A7%8D%E0%A6%AF:%E0%A6%AD%E0%A7%82%E0%A6%AE%E0%A6%BF%E0%A6%95%E0%A6%BE" aria-label="সম্পাদনা করা সম্পর্কে আরও জানুন"><span>আরও জানুন</span></a> </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="pt-anontalk" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%E0%A6%AC%E0%A6%BF%E0%A6%B6%E0%A7%87%E0%A6%B7:%E0%A6%86%E0%A6%AE%E0%A6%BE%E0%A6%B0_%E0%A6%86%E0%A6%B2%E0%A6%BE%E0%A6%AA" title="এই আইপি ঠিকানা থেকে করা সম্পাদনার উপর আলোচনা [n]" accesskey="n"><span>আলাপ</span></a></li> </ul> </div> </div> </div> </div> </nav> </div> </header> </div> <div class="mw-page-container"> <div class="mw-page-container-inner"> <div class="vector-sitenotice-container"> <div id="siteNotice"><!-- CentralNotice --></div> </div> <div class="vector-column-start"> <div class="vector-main-menu-container"> <div id="mw-navigation"> <nav id="mw-panel" class="vector-main-menu-landmark" aria-label="সাইট"> <div id="vector-main-menu-pinned-container" class="vector-pinned-container"> </div> </nav> </div> </div> <div class="vector-sticky-pinned-container"> <nav id="mw-panel-toc" aria-label="পরিচ্ছেদসমূহ" data-event-name="ui.sidebar-toc" class="mw-table-of-contents-container vector-toc-landmark"> <div id="vector-toc-pinned-container" class="vector-pinned-container"> <div id="vector-toc" class="vector-toc vector-pinnable-element"> <div class="vector-pinnable-header vector-toc-pinnable-header vector-pinnable-header-pinned" data-feature-name="toc-pinned" data-pinnable-element-id="vector-toc" > <h2 class="vector-pinnable-header-label">পরিচ্ছেদসমূহ</h2> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-pin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-toc.pin">পার্শ্বদণ্ডে নিন</button> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-unpin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-toc.unpin">লুকান</button> </div> <ul class="vector-toc-contents" id="mw-panel-toc-list"> <li id="toc-mw-content-text" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1"> <a href="#" class="vector-toc-link"> <div class="vector-toc-text">সূচনা</div> </a> </li> <li id="toc-কিংবদন্তি" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1 vector-toc-list-item-expanded"> <a class="vector-toc-link" href="#কিংবদন্তি"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">১</span> <span>কিংবদন্তি</span> </div> </a> <ul id="toc-কিংবদন্তি-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-উৎপত্তি_এবং_গতিপথ" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1 vector-toc-list-item-expanded"> <a class="vector-toc-link" href="#উৎপত্তি_এবং_গতিপথ"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">২</span> <span>উৎপত্তি এবং গতিপথ</span> </div> </a> <button aria-controls="toc-উৎপত্তি_এবং_গতিপথ-sublist" class="cdx-button cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only vector-toc-toggle"> <span class="vector-icon mw-ui-icon-wikimedia-expand"></span> <span>উৎপত্তি এবং গতিপথ উপঅনুচ্ছেদ টগল করুন</span> </button> <ul id="toc-উৎপত্তি_এবং_গতিপথ-sublist" class="vector-toc-list"> <li id="toc-আসাম_এবং_সংলগ্ন_অঞ্চল" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#আসাম_এবং_সংলগ্ন_অঞ্চল"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">২.১</span> <span>আসাম এবং সংলগ্ন অঞ্চল</span> </div> </a> <ul id="toc-আসাম_এবং_সংলগ্ন_অঞ্চল-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-বাংলাদেশ" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#বাংলাদেশ"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">২.২</span> <span>বাংলাদেশ</span> </div> </a> <ul id="toc-বাংলাদেশ-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-অববাহিকার_বৈশিষ্ট্য" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#অববাহিকার_বৈশিষ্ট্য"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">২.৩</span> <span>অববাহিকার বৈশিষ্ট্য</span> </div> </a> <ul id="toc-অববাহিকার_বৈশিষ্ট্য-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-উপনদী" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#উপনদী"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">২.৪</span> <span>উপনদী</span> </div> </a> <ul id="toc-উপনদী-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-শাখানদী" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#শাখানদী"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">২.৫</span> <span>শাখানদী</span> </div> </a> <ul id="toc-শাখানদী-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-ব্রহ্মপুত্রের_পাড়ে_অবস্থিত_স্থান" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#ব্রহ্মপুত্রের_পাড়ে_অবস্থিত_স্থান"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">২.৬</span> <span>ব্রহ্মপুত্রের পাড়ে অবস্থিত স্থান</span> </div> </a> <ul id="toc-ব্রহ্মপুত্রের_পাড়ে_অবস্থিত_স্থান-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-পুরাতন_ব্রহ্মপুত্রের_পাড়ে_অবস্থিত_স্থান" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#পুরাতন_ব্রহ্মপুত্রের_পাড়ে_অবস্থিত_স্থান"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">২.৭</span> <span>পুরাতন ব্রহ্মপুত্রের পাড়ে অবস্থিত স্থান</span> </div> </a> <ul id="toc-পুরাতন_ব্রহ্মপুত্রের_পাড়ে_অবস্থিত_স্থান-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> </ul> </li> <li id="toc-আরও_দেখুন" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1 vector-toc-list-item-expanded"> <a class="vector-toc-link" href="#আরও_দেখুন"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">৩</span> <span>আরও দেখুন</span> </div> </a> <ul id="toc-আরও_দেখুন-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-পাদটীকা" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1 vector-toc-list-item-expanded"> <a class="vector-toc-link" href="#পাদটীকা"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">৪</span> <span>পাদটীকা</span> </div> </a> <ul id="toc-পাদটীকা-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-তথ্যসূত্র" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1 vector-toc-list-item-expanded"> <a class="vector-toc-link" href="#তথ্যসূত্র"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">৫</span> <span>তথ্যসূত্র</span> </div> </a> <ul id="toc-তথ্যসূত্র-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-তথ্যসূত্র_2" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1 vector-toc-list-item-expanded"> <a class="vector-toc-link" href="#তথ্যসূত্র_2"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">৬</span> <span>তথ্যসূত্র</span> </div> </a> <ul id="toc-তথ্যসূত্র_2-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-আরও_পড়ুন" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1 vector-toc-list-item-expanded"> <a class="vector-toc-link" href="#আরও_পড়ুন"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">৭</span> <span>আরও পড়ুন</span> </div> </a> <ul id="toc-আরও_পড়ুন-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> </ul> </div> </div> </nav> </div> </div> <div class="mw-content-container"> <main id="content" class="mw-body"> <header class="mw-body-header vector-page-titlebar"> <nav aria-label="পরিচ্ছেদসমূহ" class="vector-toc-landmark"> <div id="vector-page-titlebar-toc" class="vector-dropdown vector-page-titlebar-toc vector-button-flush-left" title="সূচিপত্র" > <input type="checkbox" id="vector-page-titlebar-toc-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-page-titlebar-toc" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="সূচিপত্র টগল করুন" > <label id="vector-page-titlebar-toc-label" for="vector-page-titlebar-toc-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only " aria-hidden="true" ><span class="vector-icon mw-ui-icon-listBullet mw-ui-icon-wikimedia-listBullet"></span> <span class="vector-dropdown-label-text">সূচিপত্র টগল করুন</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="vector-page-titlebar-toc-unpinned-container" class="vector-unpinned-container"> </div> </div> </div> </nav> <h1 id="firstHeading" class="firstHeading mw-first-heading"><span class="mw-page-title-main">ব্রহ্মপুত্র নদ</span></h1> <div id="p-lang-btn" class="vector-dropdown mw-portlet mw-portlet-lang" > <input type="checkbox" id="p-lang-btn-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-p-lang-btn" class="vector-dropdown-checkbox mw-interlanguage-selector" aria-label="অন্য ভাষার একটি নিবন্ধে যান। ১০৫টি ভাষায় উপলব্ধ রয়েছে।" > <label id="p-lang-btn-label" for="p-lang-btn-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--action-progressive mw-portlet-lang-heading-105" aria-hidden="true" ><span class="vector-icon mw-ui-icon-language-progressive mw-ui-icon-wikimedia-language-progressive"></span> <span class="vector-dropdown-label-text">১০৫টি ভাষা</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li class="interlanguage-link interwiki-af mw-list-item"><a href="https://af.wikipedia.org/wiki/Brahmaputra" title="Brahmaputra - আফ্রিকান" lang="af" hreflang="af" data-title="Brahmaputra" data-language-autonym="Afrikaans" data-language-local-name="আফ্রিকান" class="interlanguage-link-target"><span>Afrikaans</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-anp mw-list-item"><a href="https://anp.wikipedia.org/wiki/%E0%A4%AC%E0%A5%8D%E0%A4%B0%E0%A4%B9%E0%A5%8D%E0%A4%AE%E0%A4%AA%E0%A5%81%E0%A4%A4%E0%A5%8D%E0%A4%B0" title="ब्रह्मपुत्र - আঙ্গিকা" lang="anp" hreflang="anp" data-title="ब्रह्मपुत्र" data-language-autonym="अंगिका" data-language-local-name="আঙ্গিকা" class="interlanguage-link-target"><span>अंगिका</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ar mw-list-item"><a href="https://ar.wikipedia.org/wiki/%D9%86%D9%87%D8%B1_%D8%A8%D8%B1%D8%A7%D9%87%D9%85%D8%A7%D8%A8%D9%88%D8%AA%D8%B1%D8%A7" title="نهر براهمابوترا - আরবি" lang="ar" hreflang="ar" data-title="نهر براهمابوترا" data-language-autonym="العربية" data-language-local-name="আরবি" class="interlanguage-link-target"><span>العربية</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-arz mw-list-item"><a href="https://arz.wikipedia.org/wiki/%D9%86%D9%87%D8%B1_%D8%A8%D8%B1%D8%A7%D9%87%D9%85%D8%A7%D8%A8%D9%88%D8%AA%D8%B1%D8%A7" title="نهر براهمابوترا - Egyptian Arabic" lang="arz" hreflang="arz" data-title="نهر براهمابوترا" data-language-autonym="مصرى" data-language-local-name="Egyptian Arabic" class="interlanguage-link-target"><span>مصرى</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-as mw-list-item"><a href="https://as.wikipedia.org/wiki/%E0%A6%AC%E0%A7%8D%E0%A7%B0%E0%A6%B9%E0%A7%8D%E0%A6%AE%E0%A6%AA%E0%A7%81%E0%A6%A4%E0%A7%8D%E0%A7%B0_%E0%A6%A8%E0%A6%A6" title="ব্ৰহ্মপুত্ৰ নদ - অসমীয়া" lang="as" hreflang="as" data-title="ব্ৰহ্মপুত্ৰ নদ" data-language-autonym="অসমীয়া" data-language-local-name="অসমীয়া" class="interlanguage-link-target"><span>অসমীয়া</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ast mw-list-item"><a href="https://ast.wikipedia.org/wiki/Brahmaputra" title="Brahmaputra - আস্তুরিয়" lang="ast" hreflang="ast" data-title="Brahmaputra" data-language-autonym="Asturianu" data-language-local-name="আস্তুরিয়" class="interlanguage-link-target"><span>Asturianu</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-awa mw-list-item"><a href="https://awa.wikipedia.org/wiki/%E0%A4%AC%E0%A5%8D%E0%A4%B0%E0%A4%B9%E0%A5%8D%E0%A4%AE%E0%A4%AA%E0%A5%81%E0%A4%A4%E0%A5%8D%E0%A4%B0_%E0%A4%A8%E0%A4%A6%E0%A5%80" title="ब्रह्मपुत्र नदी - আওয়াধি" lang="awa" hreflang="awa" data-title="ब्रह्मपुत्र नदी" data-language-autonym="अवधी" data-language-local-name="আওয়াধি" class="interlanguage-link-target"><span>अवधी</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-az mw-list-item"><a href="https://az.wikipedia.org/wiki/Brahmaputra_%C3%A7ay%C4%B1" title="Brahmaputra çayı - আজারবাইজানী" lang="az" hreflang="az" data-title="Brahmaputra çayı" data-language-autonym="Azərbaycanca" data-language-local-name="আজারবাইজানী" class="interlanguage-link-target"><span>Azərbaycanca</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-azb mw-list-item"><a href="https://azb.wikipedia.org/wiki/%D8%A8%D8%B1%D8%A7%D9%87%D9%85%D8%A7%D9%BE%D9%88%D8%AA%D8%B1%D8%A7_%DA%86%D8%A7%DB%8C%DB%8C" title="براهماپوترا چایی - South Azerbaijani" lang="azb" hreflang="azb" data-title="براهماپوترا چایی" data-language-autonym="تۆرکجه" data-language-local-name="South Azerbaijani" class="interlanguage-link-target"><span>تۆرکجه</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ba mw-list-item"><a href="https://ba.wikipedia.org/wiki/%D0%91%D1%80%D0%B0%D1%85%D0%BC%D0%B0%D0%BF%D1%83%D1%82%D1%80%D0%B0" title="Брахмапутра - বাশকির" lang="ba" hreflang="ba" data-title="Брахмапутра" data-language-autonym="Башҡортса" data-language-local-name="বাশকির" class="interlanguage-link-target"><span>Башҡортса</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ban mw-list-item"><a href="https://ban.wikipedia.org/wiki/Tukad_Brahmaputra" title="Tukad Brahmaputra - বালিনীয়" lang="ban" hreflang="ban" data-title="Tukad Brahmaputra" data-language-autonym="Basa Bali" data-language-local-name="বালিনীয়" class="interlanguage-link-target"><span>Basa Bali</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-bcl mw-list-item"><a href="https://bcl.wikipedia.org/wiki/Brahmaputra" title="Brahmaputra - Central Bikol" lang="bcl" hreflang="bcl" data-title="Brahmaputra" data-language-autonym="Bikol Central" data-language-local-name="Central Bikol" class="interlanguage-link-target"><span>Bikol Central</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-be mw-list-item"><a href="https://be.wikipedia.org/wiki/%D0%91%D1%80%D0%B0%D1%85%D0%BC%D0%B0%D0%BF%D1%83%D1%82%D1%80%D0%B0" title="Брахмапутра - বেলারুশিয়" lang="be" hreflang="be" data-title="Брахмапутра" data-language-autonym="Беларуская" data-language-local-name="বেলারুশিয়" class="interlanguage-link-target"><span>Беларуская</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-be-x-old mw-list-item"><a href="https://be-tarask.wikipedia.org/wiki/%D0%91%D1%80%D0%B0%D1%85%D0%BC%D0%B0%D0%BF%D1%83%D1%82%D1%80%D0%B0" title="Брахмапутра - Belarusian (Taraškievica orthography)" lang="be-tarask" hreflang="be-tarask" data-title="Брахмапутра" data-language-autonym="Беларуская (тарашкевіца)" data-language-local-name="Belarusian (Taraškievica orthography)" class="interlanguage-link-target"><span>Беларуская (тарашкевіца)</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-bg mw-list-item"><a href="https://bg.wikipedia.org/wiki/%D0%91%D1%80%D0%B0%D1%85%D0%BC%D0%B0%D0%BF%D1%83%D1%82%D1%80%D0%B0" title="Брахмапутра - বুলগেরিয়" lang="bg" hreflang="bg" data-title="Брахмапутра" data-language-autonym="Български" data-language-local-name="বুলগেরিয়" class="interlanguage-link-target"><span>Български</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-bh mw-list-item"><a href="https://bh.wikipedia.org/wiki/%E0%A4%AC%E0%A5%8D%E0%A4%B0%E0%A4%B9%E0%A5%8D%E0%A4%AE%E0%A4%AA%E0%A5%81%E0%A4%A4%E0%A5%8D%E0%A4%B0_%E0%A4%A8%E0%A4%A6%E0%A5%80" title="ब्रह्मपुत्र नदी - Bhojpuri" lang="bh" hreflang="bh" data-title="ब्रह्मपुत्र नदी" data-language-autonym="भोजपुरी" data-language-local-name="Bhojpuri" class="interlanguage-link-target"><span>भोजपुरी</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-bo mw-list-item"><a href="https://bo.wikipedia.org/wiki/%E0%BD%A1%E0%BD%A2%E0%BC%8B%E0%BD%80%E0%BE%B3%E0%BD%B4%E0%BD%84%E0%BC%8B%E0%BD%82%E0%BD%99%E0%BD%84%E0%BC%8B%E0%BD%94%E0%BD%BC%E0%BC%8B" title="ཡར་ཀླུང་གཙང་པོ་ - তিব্বতি" lang="bo" hreflang="bo" data-title="ཡར་ཀླུང་གཙང་པོ་" data-language-autonym="བོད་ཡིག" data-language-local-name="তিব্বতি" class="interlanguage-link-target"><span>བོད་ཡིག</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-br mw-list-item"><a href="https://br.wikipedia.org/wiki/Brahmapoutra" title="Brahmapoutra - ব্রেটন" lang="br" hreflang="br" data-title="Brahmapoutra" data-language-autonym="Brezhoneg" data-language-local-name="ব্রেটন" class="interlanguage-link-target"><span>Brezhoneg</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-bs mw-list-item"><a href="https://bs.wikipedia.org/wiki/Brahmaputra" title="Brahmaputra - বসনীয়" lang="bs" hreflang="bs" data-title="Brahmaputra" data-language-autonym="Bosanski" data-language-local-name="বসনীয়" class="interlanguage-link-target"><span>Bosanski</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ca mw-list-item"><a href="https://ca.wikipedia.org/wiki/Brahmaputra" title="Brahmaputra - কাতালান" lang="ca" hreflang="ca" data-title="Brahmaputra" data-language-autonym="Català" data-language-local-name="কাতালান" class="interlanguage-link-target"><span>Català</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ckb mw-list-item"><a href="https://ckb.wikipedia.org/wiki/%DA%95%D9%88%D9%88%D8%A8%D8%A7%D8%B1%DB%8C_%D8%A8%D8%B1%D8%A7%DA%BE%D9%85%D8%A7%D9%BE%D9%88%D8%AA%D8%B1%D8%A7" title="ڕووباری براھماپوترا - মধ্য কুর্দিশ" lang="ckb" hreflang="ckb" data-title="ڕووباری براھماپوترا" data-language-autonym="کوردی" data-language-local-name="মধ্য কুর্দিশ" class="interlanguage-link-target"><span>کوردی</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-cs mw-list-item"><a href="https://cs.wikipedia.org/wiki/Brahmaputra" title="Brahmaputra - চেক" lang="cs" hreflang="cs" data-title="Brahmaputra" data-language-autonym="Čeština" data-language-local-name="চেক" class="interlanguage-link-target"><span>Čeština</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-cy mw-list-item"><a href="https://cy.wikipedia.org/wiki/Afon_Brahmaputra" title="Afon Brahmaputra - ওয়েলশ" lang="cy" hreflang="cy" data-title="Afon Brahmaputra" data-language-autonym="Cymraeg" data-language-local-name="ওয়েলশ" class="interlanguage-link-target"><span>Cymraeg</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-da mw-list-item"><a href="https://da.wikipedia.org/wiki/Brahmaputra" title="Brahmaputra - ডেনিশ" lang="da" hreflang="da" data-title="Brahmaputra" data-language-autonym="Dansk" data-language-local-name="ডেনিশ" class="interlanguage-link-target"><span>Dansk</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-de mw-list-item"><a href="https://de.wikipedia.org/wiki/Brahmaputra" title="Brahmaputra - জার্মান" lang="de" hreflang="de" data-title="Brahmaputra" data-language-autonym="Deutsch" data-language-local-name="জার্মান" class="interlanguage-link-target"><span>Deutsch</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-dty mw-list-item"><a href="https://dty.wikipedia.org/wiki/%E0%A4%AC%E0%A5%8D%E0%A4%B0%E0%A4%B9%E0%A5%8D%E0%A4%AE%E0%A4%AA%E0%A5%81%E0%A4%A4%E0%A5%8D%E0%A4%B0_%E0%A4%A8%E0%A4%A6%E0%A5%80" title="ब्रह्मपुत्र नदी - Doteli" lang="dty" hreflang="dty" data-title="ब्रह्मपुत्र नदी" data-language-autonym="डोटेली" data-language-local-name="Doteli" class="interlanguage-link-target"><span>डोटेली</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-el mw-list-item"><a href="https://el.wikipedia.org/wiki/%CE%92%CF%81%CE%B1%CF%87%CE%BC%CE%B1%CF%80%CE%BF%CF%8D%CF%84%CF%81%CE%B1%CF%82" title="Βραχμαπούτρας - গ্রিক" lang="el" hreflang="el" data-title="Βραχμαπούτρας" data-language-autonym="Ελληνικά" data-language-local-name="গ্রিক" class="interlanguage-link-target"><span>Ελληνικά</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-en mw-list-item"><a href="https://en.wikipedia.org/wiki/Brahmaputra_River" title="Brahmaputra River - ইংরেজি" lang="en" hreflang="en" data-title="Brahmaputra River" data-language-autonym="English" data-language-local-name="ইংরেজি" class="interlanguage-link-target"><span>English</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-eo mw-list-item"><a href="https://eo.wikipedia.org/wiki/Bramaputro" title="Bramaputro - এস্পেরান্তো" lang="eo" hreflang="eo" data-title="Bramaputro" data-language-autonym="Esperanto" data-language-local-name="এস্পেরান্তো" class="interlanguage-link-target"><span>Esperanto</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-es mw-list-item"><a href="https://es.wikipedia.org/wiki/Brahmaputra" title="Brahmaputra - স্প্যানিশ" lang="es" hreflang="es" data-title="Brahmaputra" data-language-autonym="Español" data-language-local-name="স্প্যানিশ" class="interlanguage-link-target"><span>Español</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-et mw-list-item"><a href="https://et.wikipedia.org/wiki/Brahmaputra" title="Brahmaputra - এস্তোনীয়" lang="et" hreflang="et" data-title="Brahmaputra" data-language-autonym="Eesti" data-language-local-name="এস্তোনীয়" class="interlanguage-link-target"><span>Eesti</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-eu mw-list-item"><a href="https://eu.wikipedia.org/wiki/Brahmaputra" title="Brahmaputra - বাস্ক" lang="eu" hreflang="eu" data-title="Brahmaputra" data-language-autonym="Euskara" data-language-local-name="বাস্ক" class="interlanguage-link-target"><span>Euskara</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-fa mw-list-item"><a href="https://fa.wikipedia.org/wiki/%D8%B1%D9%88%D8%AF_%D8%A8%D8%B1%D8%A7%D9%87%D9%85%D8%A7%D9%BE%D9%88%D8%AA%D8%B1%D8%A7" title="رود براهماپوترا - ফার্সি" lang="fa" hreflang="fa" data-title="رود براهماپوترا" data-language-autonym="فارسی" data-language-local-name="ফার্সি" class="interlanguage-link-target"><span>فارسی</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-fi mw-list-item"><a href="https://fi.wikipedia.org/wiki/Brahmaputra" title="Brahmaputra - ফিনিশ" lang="fi" hreflang="fi" data-title="Brahmaputra" data-language-autonym="Suomi" data-language-local-name="ফিনিশ" class="interlanguage-link-target"><span>Suomi</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-fr mw-list-item"><a href="https://fr.wikipedia.org/wiki/Brahmapoutre" title="Brahmapoutre - ফরাসি" lang="fr" hreflang="fr" data-title="Brahmapoutre" data-language-autonym="Français" data-language-local-name="ফরাসি" class="interlanguage-link-target"><span>Français</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-frr mw-list-item"><a href="https://frr.wikipedia.org/wiki/Brahmaputra" title="Brahmaputra - উত্তরাঞ্চলীয় ফ্রিসিয়ান" lang="frr" hreflang="frr" data-title="Brahmaputra" data-language-autonym="Nordfriisk" data-language-local-name="উত্তরাঞ্চলীয় ফ্রিসিয়ান" class="interlanguage-link-target"><span>Nordfriisk</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-gl mw-list-item"><a href="https://gl.wikipedia.org/wiki/R%C3%ADo_Brahmaputra" title="Río Brahmaputra - গ্যালিশিয়" lang="gl" hreflang="gl" data-title="Río Brahmaputra" data-language-autonym="Galego" data-language-local-name="গ্যালিশিয়" class="interlanguage-link-target"><span>Galego</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-gu mw-list-item"><a href="https://gu.wikipedia.org/wiki/%E0%AA%AC%E0%AB%8D%E0%AA%B0%E0%AA%B9%E0%AB%8D%E0%AA%AE%E0%AA%AA%E0%AB%81%E0%AA%A4%E0%AB%8D%E0%AA%B0%E0%AA%BE_%E0%AA%A8%E0%AA%A6%E0%AB%80" title="બ્રહ્મપુત્રા નદી - গুজরাটি" lang="gu" hreflang="gu" data-title="બ્રહ્મપુત્રા નદી" data-language-autonym="ગુજરાતી" data-language-local-name="গুজরাটি" class="interlanguage-link-target"><span>ગુજરાતી</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-he mw-list-item"><a href="https://he.wikipedia.org/wiki/%D7%91%D7%A8%D7%90%D7%94%D7%9E%D7%90%D7%A4%D7%95%D7%98%D7%A8%D7%94" title="בראהמאפוטרה - হিব্রু" lang="he" hreflang="he" data-title="בראהמאפוטרה" data-language-autonym="עברית" data-language-local-name="হিব্রু" class="interlanguage-link-target"><span>עברית</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-hi mw-list-item"><a href="https://hi.wikipedia.org/wiki/%E0%A4%AC%E0%A5%8D%E0%A4%B0%E0%A4%B9%E0%A5%8D%E0%A4%AE%E0%A4%AA%E0%A5%81%E0%A4%A4%E0%A5%8D%E0%A4%B0_%E0%A4%A8%E0%A4%A6%E0%A5%80" title="ब्रह्मपुत्र नदी - হিন্দি" lang="hi" hreflang="hi" data-title="ब्रह्मपुत्र नदी" data-language-autonym="हिन्दी" data-language-local-name="হিন্দি" class="interlanguage-link-target"><span>हिन्दी</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-hif mw-list-item"><a href="https://hif.wikipedia.org/wiki/Brahmaputra_Naddi" title="Brahmaputra Naddi - Fiji Hindi" lang="hif" hreflang="hif" data-title="Brahmaputra Naddi" data-language-autonym="Fiji Hindi" data-language-local-name="Fiji Hindi" class="interlanguage-link-target"><span>Fiji Hindi</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-hr mw-list-item"><a href="https://hr.wikipedia.org/wiki/Brahmaputra" title="Brahmaputra - ক্রোয়েশীয়" lang="hr" hreflang="hr" data-title="Brahmaputra" data-language-autonym="Hrvatski" data-language-local-name="ক্রোয়েশীয়" class="interlanguage-link-target"><span>Hrvatski</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-hu mw-list-item"><a href="https://hu.wikipedia.org/wiki/Brahmaputra" title="Brahmaputra - হাঙ্গেরীয়" lang="hu" hreflang="hu" data-title="Brahmaputra" data-language-autonym="Magyar" data-language-local-name="হাঙ্গেরীয়" class="interlanguage-link-target"><span>Magyar</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-hy mw-list-item"><a href="https://hy.wikipedia.org/wiki/%D4%B2%D6%80%D5%A1%D5%B0%D5%B4%D5%A1%D5%BA%D5%B8%D6%82%D5%BF%D6%80%D5%A1" title="Բրահմապուտրա - আর্মেনিয়" lang="hy" hreflang="hy" data-title="Բրահմապուտրա" data-language-autonym="Հայերեն" data-language-local-name="আর্মেনিয়" class="interlanguage-link-target"><span>Հայերեն</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-id mw-list-item"><a href="https://id.wikipedia.org/wiki/Sungai_Brahmaputra" title="Sungai Brahmaputra - ইন্দোনেশীয়" lang="id" hreflang="id" data-title="Sungai Brahmaputra" data-language-autonym="Bahasa Indonesia" data-language-local-name="ইন্দোনেশীয়" class="interlanguage-link-target"><span>Bahasa Indonesia</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-io mw-list-item"><a href="https://io.wikipedia.org/wiki/Brahmaputra" title="Brahmaputra - ইডো" lang="io" hreflang="io" data-title="Brahmaputra" data-language-autonym="Ido" data-language-local-name="ইডো" class="interlanguage-link-target"><span>Ido</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-is mw-list-item"><a href="https://is.wikipedia.org/wiki/Bramap%C3%BAtra" title="Bramapútra - আইসল্যান্ডীয়" lang="is" hreflang="is" data-title="Bramapútra" data-language-autonym="Íslenska" data-language-local-name="আইসল্যান্ডীয়" class="interlanguage-link-target"><span>Íslenska</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-it mw-list-item"><a href="https://it.wikipedia.org/wiki/Brahmaputra" title="Brahmaputra - ইতালিয়" lang="it" hreflang="it" data-title="Brahmaputra" data-language-autonym="Italiano" data-language-local-name="ইতালিয়" class="interlanguage-link-target"><span>Italiano</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ja mw-list-item"><a href="https://ja.wikipedia.org/wiki/%E3%83%96%E3%83%A9%E3%83%9E%E3%83%97%E3%83%88%E3%83%A9%E5%B7%9D" title="ブラマプトラ川 - জাপানি" lang="ja" hreflang="ja" data-title="ブラマプトラ川" data-language-autonym="日本語" data-language-local-name="জাপানি" class="interlanguage-link-target"><span>日本語</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-jv mw-list-item"><a href="https://jv.wikipedia.org/wiki/Kali_Brahmaputra" title="Kali Brahmaputra - জাভানিজ" lang="jv" hreflang="jv" data-title="Kali Brahmaputra" data-language-autonym="Jawa" data-language-local-name="জাভানিজ" class="interlanguage-link-target"><span>Jawa</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ka mw-list-item"><a href="https://ka.wikipedia.org/wiki/%E1%83%91%E1%83%A0%E1%83%90%E1%83%B0%E1%83%9B%E1%83%90%E1%83%9E%E1%83%A3%E1%83%A2%E1%83%A0%E1%83%90" title="ბრაჰმაპუტრა - জর্জিয়ান" lang="ka" hreflang="ka" data-title="ბრაჰმაპუტრა" data-language-autonym="ქართული" data-language-local-name="জর্জিয়ান" class="interlanguage-link-target"><span>ქართული</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-kk mw-list-item"><a href="https://kk.wikipedia.org/wiki/%D0%91%D1%80%D0%B0%D1%85%D0%BC%D0%B0%D0%BF%D1%83%D1%82%D1%80%D0%B0_%D3%A9%D0%B7%D0%B5%D0%BD%D1%96" title="Брахмапутра өзені - কাজাখ" lang="kk" hreflang="kk" data-title="Брахмапутра өзені" data-language-autonym="Қазақша" data-language-local-name="কাজাখ" class="interlanguage-link-target"><span>Қазақша</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-km mw-list-item"><a href="https://km.wikipedia.org/wiki/%E1%9E%91%E1%9E%93%E1%9F%92%E1%9E%9B%E1%9F%81%E1%9E%96%E1%9F%92%E1%9E%9A%E1%9E%A0%E1%9F%92%E1%9E%98%E1%9E%94%E1%9E%BB%E1%9E%8F%E1%9F%92%E1%9E%9A" title="ទន្លេព្រហ្មបុត្រ - খমের" lang="km" hreflang="km" data-title="ទន្លេព្រហ្មបុត្រ" data-language-autonym="ភាសាខ្មែរ" data-language-local-name="খমের" class="interlanguage-link-target"><span>ភាសាខ្មែរ</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-kn mw-list-item"><a href="https://kn.wikipedia.org/wiki/%E0%B2%AC%E0%B3%8D%E0%B2%B0%E0%B2%B9%E0%B3%8D%E0%B2%AE%E0%B2%AA%E0%B3%81%E0%B2%A4%E0%B3%8D%E0%B2%B0" title="ಬ್ರಹ್ಮಪುತ್ರ - কন্নড়" lang="kn" hreflang="kn" data-title="ಬ್ರಹ್ಮಪುತ್ರ" data-language-autonym="ಕನ್ನಡ" data-language-local-name="কন্নড়" class="interlanguage-link-target"><span>ಕನ್ನಡ</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ko mw-list-item"><a href="https://ko.wikipedia.org/wiki/%EB%B8%8C%EB%9D%BC%EB%A7%88%ED%91%B8%ED%8A%B8%EB%9D%BC%EA%B0%95" title="브라마푸트라강 - কোরিয়ান" lang="ko" hreflang="ko" data-title="브라마푸트라강" data-language-autonym="한국어" data-language-local-name="কোরিয়ান" class="interlanguage-link-target"><span>한국어</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ky mw-list-item"><a href="https://ky.wikipedia.org/wiki/%D0%91%D1%80%D0%B0%D1%85%D0%BC%D0%B0%D0%BF%D1%83%D1%82%D1%80%D0%B0" title="Брахмапутра - কির্গিজ" lang="ky" hreflang="ky" data-title="Брахмапутра" data-language-autonym="Кыргызча" data-language-local-name="কির্গিজ" class="interlanguage-link-target"><span>Кыргызча</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-la mw-list-item"><a href="https://la.wikipedia.org/wiki/Brahmaputra" title="Brahmaputra - লাতিন" lang="la" hreflang="la" data-title="Brahmaputra" data-language-autonym="Latina" data-language-local-name="লাতিন" class="interlanguage-link-target"><span>Latina</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-lfn mw-list-item"><a href="https://lfn.wikipedia.org/wiki/Rio_Brahmaputra" title="Rio Brahmaputra - Lingua Franca Nova" lang="lfn" hreflang="lfn" data-title="Rio Brahmaputra" data-language-autonym="Lingua Franca Nova" data-language-local-name="Lingua Franca Nova" class="interlanguage-link-target"><span>Lingua Franca Nova</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-lmo mw-list-item"><a href="https://lmo.wikipedia.org/wiki/Brahmaputra" title="Brahmaputra - লম্বার্ড" lang="lmo" hreflang="lmo" data-title="Brahmaputra" data-language-autonym="Lombard" data-language-local-name="লম্বার্ড" class="interlanguage-link-target"><span>Lombard</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-lt mw-list-item"><a href="https://lt.wikipedia.org/wiki/Brahmaputra" title="Brahmaputra - লিথুয়েনীয়" lang="lt" hreflang="lt" data-title="Brahmaputra" data-language-autonym="Lietuvių" data-language-local-name="লিথুয়েনীয়" class="interlanguage-link-target"><span>Lietuvių</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-lv mw-list-item"><a href="https://lv.wikipedia.org/wiki/Brahmaputra" title="Brahmaputra - লাত্‌ভীয়" lang="lv" hreflang="lv" data-title="Brahmaputra" data-language-autonym="Latviešu" data-language-local-name="লাত্‌ভীয়" class="interlanguage-link-target"><span>Latviešu</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-mai mw-list-item"><a href="https://mai.wikipedia.org/wiki/%E0%A4%AC%E0%A5%8D%E0%A4%B0%E0%A4%B9%E0%A5%8D%E0%A4%AE%E0%A4%AA%E0%A5%81%E0%A4%A4%E0%A5%8D%E0%A4%B0_%E0%A4%A8%E0%A4%A6%E0%A5%80" title="ब्रह्मपुत्र नदी - মৈথিলি" lang="mai" hreflang="mai" data-title="ब्रह्मपुत्र नदी" data-language-autonym="मैथिली" data-language-local-name="মৈথিলি" class="interlanguage-link-target"><span>मैथिली</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-mk mw-list-item"><a href="https://mk.wikipedia.org/wiki/%D0%91%D1%80%D0%B0%D0%BC%D0%B0%D0%BF%D1%83%D1%82%D1%80%D0%B0" title="Брамапутра - ম্যাসিডোনীয়" lang="mk" hreflang="mk" data-title="Брамапутра" data-language-autonym="Македонски" data-language-local-name="ম্যাসিডোনীয়" class="interlanguage-link-target"><span>Македонски</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ml mw-list-item"><a href="https://ml.wikipedia.org/wiki/%E0%B4%AC%E0%B5%8D%E0%B4%B0%E0%B4%B9%E0%B5%8D%E0%B4%AE%E0%B4%AA%E0%B5%81%E0%B4%A4%E0%B5%8D%E0%B4%B0_%E0%B4%A8%E0%B4%A6%E0%B4%BF" title="ബ്രഹ്മപുത്ര നദി - মালায়ালাম" lang="ml" hreflang="ml" data-title="ബ്രഹ്മപുത്ര നദി" data-language-autonym="മലയാളം" data-language-local-name="মালায়ালাম" class="interlanguage-link-target"><span>മലയാളം</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-mr mw-list-item"><a href="https://mr.wikipedia.org/wiki/%E0%A4%AC%E0%A5%8D%E0%A4%B0%E0%A4%B9%E0%A5%8D%E0%A4%AE%E0%A4%AA%E0%A5%81%E0%A4%A4%E0%A5%8D%E0%A4%B0%E0%A4%BE_%E0%A4%A8%E0%A4%A6%E0%A5%80" title="ब्रह्मपुत्रा नदी - মারাঠি" lang="mr" hreflang="mr" data-title="ब्रह्मपुत्रा नदी" data-language-autonym="मराठी" data-language-local-name="মারাঠি" class="interlanguage-link-target"><span>मराठी</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ms mw-list-item"><a href="https://ms.wikipedia.org/wiki/Sungai_Brahmaputra" title="Sungai Brahmaputra - মালয়" lang="ms" hreflang="ms" data-title="Sungai Brahmaputra" data-language-autonym="Bahasa Melayu" data-language-local-name="মালয়" class="interlanguage-link-target"><span>Bahasa Melayu</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-mzn mw-list-item"><a href="https://mzn.wikipedia.org/wiki/%D8%A8%D8%B1%D8%A7%D9%87%D9%85%D8%A7%D9%BE%D9%88%D8%AA%D8%B1%D8%A7" title="براهماپوترا - মাজানদেরানি" lang="mzn" hreflang="mzn" data-title="براهماپوترا" data-language-autonym="مازِرونی" data-language-local-name="মাজানদেরানি" class="interlanguage-link-target"><span>مازِرونی</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ne mw-list-item"><a href="https://ne.wikipedia.org/wiki/%E0%A4%AC%E0%A5%8D%E0%A4%B0%E0%A4%B9%E0%A5%8D%E0%A4%AE%E0%A4%AA%E0%A5%81%E0%A4%A4%E0%A5%8D%E0%A4%B0_%E0%A4%A8%E0%A4%A6%E0%A5%80" title="ब्रह्मपुत्र नदी - নেপালী" lang="ne" hreflang="ne" data-title="ब्रह्मपुत्र नदी" data-language-autonym="नेपाली" data-language-local-name="নেপালী" class="interlanguage-link-target"><span>नेपाली</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-nl mw-list-item"><a href="https://nl.wikipedia.org/wiki/Brahmaputra" title="Brahmaputra - ওলন্দাজ" lang="nl" hreflang="nl" data-title="Brahmaputra" data-language-autonym="Nederlands" data-language-local-name="ওলন্দাজ" class="interlanguage-link-target"><span>Nederlands</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-nn mw-list-item"><a href="https://nn.wikipedia.org/wiki/Brahmaputra" title="Brahmaputra - নরওয়েজিয়ান নিনর্স্ক" lang="nn" hreflang="nn" data-title="Brahmaputra" data-language-autonym="Norsk nynorsk" data-language-local-name="নরওয়েজিয়ান নিনর্স্ক" class="interlanguage-link-target"><span>Norsk nynorsk</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-no mw-list-item"><a href="https://no.wikipedia.org/wiki/Brahmaputra" title="Brahmaputra - নরওয়েজিয়ান বোকমাল" lang="nb" hreflang="nb" data-title="Brahmaputra" data-language-autonym="Norsk bokmål" data-language-local-name="নরওয়েজিয়ান বোকমাল" class="interlanguage-link-target"><span>Norsk bokmål</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-oc mw-list-item"><a href="https://oc.wikipedia.org/wiki/Bramapotra" title="Bramapotra - অক্সিটান" lang="oc" hreflang="oc" data-title="Bramapotra" data-language-autonym="Occitan" data-language-local-name="অক্সিটান" class="interlanguage-link-target"><span>Occitan</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-or mw-list-item"><a href="https://or.wikipedia.org/wiki/%E0%AC%AC%E0%AD%8D%E0%AC%B0%E0%AC%B9%E0%AD%8D%E0%AC%AE%E0%AC%AA%E0%AD%81%E0%AC%A4%E0%AD%8D%E0%AC%B0_%E0%AC%A8%E0%AC%A6%E0%AD%80" title="ବ୍ରହ୍ମପୁତ୍ର ନଦୀ - ওড়িয়া" lang="or" hreflang="or" data-title="ବ୍ରହ୍ମପୁତ୍ର ନଦୀ" data-language-autonym="ଓଡ଼ିଆ" data-language-local-name="ওড়িয়া" class="interlanguage-link-target"><span>ଓଡ଼ିଆ</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-os mw-list-item"><a href="https://os.wikipedia.org/wiki/%D0%91%D1%80%D0%B0%D1%85%D0%BC%D0%B0%D0%BF%D1%83%D1%82%D1%80%C3%A6" title="Брахмапутрæ - ওসেটিক" lang="os" hreflang="os" data-title="Брахмапутрæ" data-language-autonym="Ирон" data-language-local-name="ওসেটিক" class="interlanguage-link-target"><span>Ирон</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-pa mw-list-item"><a href="https://pa.wikipedia.org/wiki/%E0%A8%AC%E0%A9%8D%E0%A8%B0%E0%A8%B9%E0%A8%AE%E0%A8%AA%E0%A9%81%E0%A9%B1%E0%A8%A4%E0%A8%B0_%E0%A8%A6%E0%A8%B0%E0%A8%BF%E0%A8%86" title="ਬ੍ਰਹਮਪੁੱਤਰ ਦਰਿਆ - পাঞ্জাবী" lang="pa" hreflang="pa" data-title="ਬ੍ਰਹਮਪੁੱਤਰ ਦਰਿਆ" data-language-autonym="ਪੰਜਾਬੀ" data-language-local-name="পাঞ্জাবী" class="interlanguage-link-target"><span>ਪੰਜਾਬੀ</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-pl mw-list-item"><a href="https://pl.wikipedia.org/wiki/Brahmaputra" title="Brahmaputra - পোলিশ" lang="pl" hreflang="pl" data-title="Brahmaputra" data-language-autonym="Polski" data-language-local-name="পোলিশ" class="interlanguage-link-target"><span>Polski</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-pnb mw-list-item"><a href="https://pnb.wikipedia.org/wiki/%D8%AF%D8%B1%DB%8C%D8%A7%D8%A6%DB%92_%D8%A8%D8%B1%DB%81%D9%85_%D9%BE%D8%AA%D8%B1" title="دریائے برہم پتر - Western Punjabi" lang="pnb" hreflang="pnb" data-title="دریائے برہم پتر" data-language-autonym="پنجابی" data-language-local-name="Western Punjabi" class="interlanguage-link-target"><span>پنجابی</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-pt mw-list-item"><a href="https://pt.wikipedia.org/wiki/Rio_Bramaputra" title="Rio Bramaputra - পর্তুগীজ" lang="pt" hreflang="pt" data-title="Rio Bramaputra" data-language-autonym="Português" data-language-local-name="পর্তুগীজ" class="interlanguage-link-target"><span>Português</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ro mw-list-item"><a href="https://ro.wikipedia.org/wiki/Brahmaputra" title="Brahmaputra - রোমানীয়" lang="ro" hreflang="ro" data-title="Brahmaputra" data-language-autonym="Română" data-language-local-name="রোমানীয়" class="interlanguage-link-target"><span>Română</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ru mw-list-item"><a href="https://ru.wikipedia.org/wiki/%D0%91%D1%80%D0%B0%D1%85%D0%BC%D0%B0%D0%BF%D1%83%D1%82%D1%80%D0%B0" title="Брахмапутра - রুশ" lang="ru" hreflang="ru" data-title="Брахмапутра" data-language-autonym="Русский" data-language-local-name="রুশ" class="interlanguage-link-target"><span>Русский</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sa mw-list-item"><a href="https://sa.wikipedia.org/wiki/%E0%A4%AC%E0%A5%8D%E0%A4%B0%E0%A4%B9%E0%A5%8D%E0%A4%AE%E0%A4%AA%E0%A5%81%E0%A4%A4%E0%A5%8D%E0%A4%B0%E0%A4%BE%E0%A4%A8%E0%A4%A6%E0%A5%80" title="ब्रह्मपुत्रानदी - সংস্কৃত" lang="sa" hreflang="sa" data-title="ब्रह्मपुत्रानदी" data-language-autonym="संस्कृतम्" data-language-local-name="সংস্কৃত" class="interlanguage-link-target"><span>संस्कृतम्</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sat mw-list-item"><a href="https://sat.wikipedia.org/wiki/%E1%B1%B5%E1%B1%A8%E1%B1%9A%E1%B1%A6%E1%B1%A2%E1%B1%9A%E1%B1%AF%E1%B1%A9%E1%B1%9B%E1%B1%A8%E1%B1%9A_%E1%B1%9C%E1%B1%9F%E1%B1%B0%E1%B1%9F" title="ᱵᱨᱚᱦᱢᱚᱯᱩᱛᱨᱚ ᱜᱟᱰᱟ - সাঁওতালি" lang="sat" hreflang="sat" data-title="ᱵᱨᱚᱦᱢᱚᱯᱩᱛᱨᱚ ᱜᱟᱰᱟ" data-language-autonym="ᱥᱟᱱᱛᱟᱲᱤ" data-language-local-name="সাঁওতালি" class="interlanguage-link-target"><span>ᱥᱟᱱᱛᱟᱲᱤ</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sh mw-list-item"><a href="https://sh.wikipedia.org/wiki/Brahmaputra" title="Brahmaputra - সার্বো-ক্রোয়েশিয়" lang="sh" hreflang="sh" data-title="Brahmaputra" data-language-autonym="Srpskohrvatski / српскохрватски" data-language-local-name="সার্বো-ক্রোয়েশিয়" class="interlanguage-link-target"><span>Srpskohrvatski / српскохрватски</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-simple mw-list-item"><a href="https://simple.wikipedia.org/wiki/Brahmaputra_River" title="Brahmaputra River - Simple English" lang="en-simple" hreflang="en-simple" data-title="Brahmaputra River" data-language-autonym="Simple English" data-language-local-name="Simple English" class="interlanguage-link-target"><span>Simple English</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sk mw-list-item"><a href="https://sk.wikipedia.org/wiki/Brahmaputra" title="Brahmaputra - স্লোভাক" lang="sk" hreflang="sk" data-title="Brahmaputra" data-language-autonym="Slovenčina" data-language-local-name="স্লোভাক" class="interlanguage-link-target"><span>Slovenčina</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-skr mw-list-item"><a href="https://skr.wikipedia.org/wiki/%D8%A8%D8%B1%DB%81%D9%85_%D9%BE%D8%AA%D8%B1%D8%A7" title="برہم پترا - Saraiki" lang="skr" hreflang="skr" data-title="برہم پترا" data-language-autonym="سرائیکی" data-language-local-name="Saraiki" class="interlanguage-link-target"><span>سرائیکی</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sl mw-list-item"><a href="https://sl.wikipedia.org/wiki/Brahmaputra" title="Brahmaputra - স্লোভেনীয়" lang="sl" hreflang="sl" data-title="Brahmaputra" data-language-autonym="Slovenščina" data-language-local-name="স্লোভেনীয়" class="interlanguage-link-target"><span>Slovenščina</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sr mw-list-item"><a href="https://sr.wikipedia.org/wiki/%D0%91%D1%80%D0%B0%D0%BC%D0%B0%D0%BF%D1%83%D1%82%D1%80%D0%B0" title="Брамапутра - সার্বীয়" lang="sr" hreflang="sr" data-title="Брамапутра" data-language-autonym="Српски / srpski" data-language-local-name="সার্বীয়" class="interlanguage-link-target"><span>Српски / srpski</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sv mw-list-item"><a href="https://sv.wikipedia.org/wiki/Brahmaputra" title="Brahmaputra - সুইডিশ" lang="sv" hreflang="sv" data-title="Brahmaputra" data-language-autonym="Svenska" data-language-local-name="সুইডিশ" class="interlanguage-link-target"><span>Svenska</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sw mw-list-item"><a href="https://sw.wikipedia.org/wiki/Mto_Brahmaputra" title="Mto Brahmaputra - সোয়াহিলি" lang="sw" hreflang="sw" data-title="Mto Brahmaputra" data-language-autonym="Kiswahili" data-language-local-name="সোয়াহিলি" class="interlanguage-link-target"><span>Kiswahili</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ta mw-list-item"><a href="https://ta.wikipedia.org/wiki/%E0%AE%AA%E0%AE%BF%E0%AE%B0%E0%AE%AE%E0%AF%8D%E0%AE%AE%E0%AE%AA%E0%AF%81%E0%AE%A4%E0%AF%8D%E0%AE%A4%E0%AE%BF%E0%AE%B0%E0%AE%BE_%E0%AE%86%E0%AE%B1%E0%AF%81" title="பிரம்மபுத்திரா ஆறு - তামিল" lang="ta" hreflang="ta" data-title="பிரம்மபுத்திரா ஆறு" data-language-autonym="தமிழ்" data-language-local-name="তামিল" class="interlanguage-link-target"><span>தமிழ்</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-te mw-list-item"><a href="https://te.wikipedia.org/wiki/%E0%B0%AC%E0%B1%8D%E0%B0%B0%E0%B0%B9%E0%B1%8D%E0%B0%AE%E0%B0%AA%E0%B1%81%E0%B0%A4%E0%B1%8D%E0%B0%B0%E0%B0%BE_%E0%B0%A8%E0%B0%A6%E0%B0%BF" title="బ్రహ్మపుత్రా నది - তেলুগু" lang="te" hreflang="te" data-title="బ్రహ్మపుత్రా నది" data-language-autonym="తెలుగు" data-language-local-name="তেলুগু" class="interlanguage-link-target"><span>తెలుగు</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-tg mw-list-item"><a href="https://tg.wikipedia.org/wiki/%D0%91%D1%80%D0%B0%D2%B3%D0%BC%D0%B0%D0%BF%D1%83%D1%82%D1%80%D0%B0_(%D0%B4%D0%B0%D1%80%D1%91)" title="Браҳмапутра (дарё) - তাজিক" lang="tg" hreflang="tg" data-title="Браҳмапутра (дарё)" data-language-autonym="Тоҷикӣ" data-language-local-name="তাজিক" class="interlanguage-link-target"><span>Тоҷикӣ</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-th mw-list-item"><a href="https://th.wikipedia.org/wiki/%E0%B9%81%E0%B8%A1%E0%B9%88%E0%B8%99%E0%B9%89%E0%B8%B3%E0%B8%9E%E0%B8%A3%E0%B8%AB%E0%B8%A1%E0%B8%9A%E0%B8%B8%E0%B8%95%E0%B8%A3" title="แม่น้ำพรหมบุตร - থাই" lang="th" hreflang="th" data-title="แม่น้ำพรหมบุตร" data-language-autonym="ไทย" data-language-local-name="থাই" class="interlanguage-link-target"><span>ไทย</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-tr mw-list-item"><a href="https://tr.wikipedia.org/wiki/Brahmaputra_Nehri" title="Brahmaputra Nehri - তুর্কী" lang="tr" hreflang="tr" data-title="Brahmaputra Nehri" data-language-autonym="Türkçe" data-language-local-name="তুর্কী" class="interlanguage-link-target"><span>Türkçe</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-tt mw-list-item"><a href="https://tt.wikipedia.org/wiki/%D0%91%D1%80%D0%B0%D2%BB%D0%BC%D0%B0%D0%BF%D1%83%D1%82%D1%80%D0%B0" title="Браһмапутра - তাতার" lang="tt" hreflang="tt" data-title="Браһмапутра" data-language-autonym="Татарча / tatarça" data-language-local-name="তাতার" class="interlanguage-link-target"><span>Татарча / tatarça</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-uk mw-list-item"><a href="https://uk.wikipedia.org/wiki/%D0%91%D1%80%D0%B0%D1%85%D0%BC%D0%B0%D0%BF%D1%83%D1%82%D1%80%D0%B0" title="Брахмапутра - ইউক্রেনীয়" lang="uk" hreflang="uk" data-title="Брахмапутра" data-language-autonym="Українська" data-language-local-name="ইউক্রেনীয়" class="interlanguage-link-target"><span>Українська</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ur mw-list-item"><a href="https://ur.wikipedia.org/wiki/%D8%AF%D8%B1%DB%8C%D8%A7%D8%A6%DB%92_%D8%A8%D8%B1%DB%81%D9%85_%D9%BE%D8%AA%D8%B1" title="دریائے برہم پتر - উর্দু" lang="ur" hreflang="ur" data-title="دریائے برہم پتر" data-language-autonym="اردو" data-language-local-name="উর্দু" class="interlanguage-link-target"><span>اردو</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-uz mw-list-item"><a href="https://uz.wikipedia.org/wiki/Brahmaputra" title="Brahmaputra - উজবেক" lang="uz" hreflang="uz" data-title="Brahmaputra" data-language-autonym="Oʻzbekcha / ўзбекча" data-language-local-name="উজবেক" class="interlanguage-link-target"><span>Oʻzbekcha / ўзбекча</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-vi mw-list-item"><a href="https://vi.wikipedia.org/wiki/Brahmaputra" title="Brahmaputra - ভিয়েতনামী" lang="vi" hreflang="vi" data-title="Brahmaputra" data-language-autonym="Tiếng Việt" data-language-local-name="ভিয়েতনামী" class="interlanguage-link-target"><span>Tiếng Việt</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-war mw-list-item"><a href="https://war.wikipedia.org/wiki/Brahmaputra" title="Brahmaputra - ওয়ারে" lang="war" hreflang="war" data-title="Brahmaputra" data-language-autonym="Winaray" data-language-local-name="ওয়ারে" class="interlanguage-link-target"><span>Winaray</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-wuu mw-list-item"><a href="https://wuu.wikipedia.org/wiki/%E5%B8%83%E6%8B%89%E9%A9%AC%E6%99%AE%E7%89%B9%E6%8B%89%E6%B2%B3" title="布拉马普特拉河 - উ চীনা" lang="wuu" hreflang="wuu" data-title="布拉马普特拉河" data-language-autonym="吴语" data-language-local-name="উ চীনা" class="interlanguage-link-target"><span>吴语</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-xmf mw-list-item"><a href="https://xmf.wikipedia.org/wiki/%E1%83%91%E1%83%A0%E1%83%90%E1%83%B0%E1%83%9B%E1%83%90%E1%83%9E%E1%83%A3%E1%83%A2%E1%83%A0%E1%83%90" title="ბრაჰმაპუტრა - Mingrelian" lang="xmf" hreflang="xmf" data-title="ბრაჰმაპუტრა" data-language-autonym="მარგალური" data-language-local-name="Mingrelian" class="interlanguage-link-target"><span>მარგალური</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-zh mw-list-item"><a href="https://zh.wikipedia.org/wiki/%E5%B8%83%E6%8B%89%E9%A9%AC%E6%99%AE%E7%89%B9%E6%8B%89%E6%B2%B3" title="布拉马普特拉河 - চীনা" lang="zh" hreflang="zh" data-title="布拉马普特拉河" data-language-autonym="中文" data-language-local-name="চীনা" class="interlanguage-link-target"><span>中文</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-zh-yue mw-list-item"><a href="https://zh-yue.wikipedia.org/wiki/%E5%B8%83%E6%8B%89%E9%A6%AC%E6%99%AE%E7%89%B9%E6%8B%89%E6%B2%B3" title="布拉馬普特拉河 - ক্যান্টোনিজ" lang="yue" hreflang="yue" data-title="布拉馬普特拉河" data-language-autonym="粵語" data-language-local-name="ক্যান্টোনিজ" class="interlanguage-link-target"><span>粵語</span></a></li> </ul> <div class="after-portlet after-portlet-lang"><span class="wb-langlinks-edit wb-langlinks-link"><a href="https://www.wikidata.org/wiki/Special:EntityPage/Q45403#sitelinks-wikipedia" title="আন্তঃভাষার সংযোগ সম্পাদনা করুন" class="wbc-editpage">আন্তঃউইকি সংযোগ সম্পাদনা</a></span></div> </div> </div> </div> </header> <div class="vector-page-toolbar"> <div class="vector-page-toolbar-container"> <div id="left-navigation"> <nav aria-label="নামস্থানসমূহ"> <div id="p-associated-pages" class="vector-menu vector-menu-tabs mw-portlet mw-portlet-associated-pages" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="ca-nstab-main" class="selected vector-tab-noicon mw-list-item"><a href="/wiki/%E0%A6%AC%E0%A7%8D%E0%A6%B0%E0%A6%B9%E0%A7%8D%E0%A6%AE%E0%A6%AA%E0%A7%81%E0%A6%A4%E0%A7%8D%E0%A6%B0_%E0%A6%A8%E0%A6%A6" title="বিষয়বস্তু পাতাটি দেখুন [c]" accesskey="c"><span>নিবন্ধ</span></a></li><li id="ca-talk" class="vector-tab-noicon mw-list-item"><a href="/wiki/%E0%A6%86%E0%A6%B2%E0%A6%BE%E0%A6%AA:%E0%A6%AC%E0%A7%8D%E0%A6%B0%E0%A6%B9%E0%A7%8D%E0%A6%AE%E0%A6%AA%E0%A7%81%E0%A6%A4%E0%A7%8D%E0%A6%B0_%E0%A6%A8%E0%A6%A6" rel="discussion" title="বিষয়বস্তু পাতা সম্পর্কে আলোচনা [t]" accesskey="t"><span>আলোচনা</span></a></li> </ul> </div> </div> <div id="vector-variants-dropdown" class="vector-dropdown emptyPortlet" > <input type="checkbox" id="vector-variants-dropdown-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-variants-dropdown" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="ভাষার রূপভেদ পরিবর্তন করুন" > <label id="vector-variants-dropdown-label" for="vector-variants-dropdown-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet" aria-hidden="true" ><span class="vector-dropdown-label-text">বাংলা</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="p-variants" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-variants emptyPortlet" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> </ul> </div> </div> </div> </div> </nav> </div> <div id="right-navigation" class="vector-collapsible"> <nav aria-label="দৃষ্টিকোণ"> <div id="p-views" class="vector-menu vector-menu-tabs mw-portlet mw-portlet-views" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="ca-view" class="selected vector-tab-noicon mw-list-item"><a href="/wiki/%E0%A6%AC%E0%A7%8D%E0%A6%B0%E0%A6%B9%E0%A7%8D%E0%A6%AE%E0%A6%AA%E0%A7%81%E0%A6%A4%E0%A7%8D%E0%A6%B0_%E0%A6%A8%E0%A6%A6"><span>পড়ুন</span></a></li><li id="ca-edit" class="vector-tab-noicon mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%E0%A6%AC%E0%A7%8D%E0%A6%B0%E0%A6%B9%E0%A7%8D%E0%A6%AE%E0%A6%AA%E0%A7%81%E0%A6%A4%E0%A7%8D%E0%A6%B0_%E0%A6%A8%E0%A6%A6&amp;action=edit" title="এই পাতার উৎস কোড সম্পাদনা করুন [e]" accesskey="e"><span>সম্পাদনা</span></a></li><li id="ca-history" class="vector-tab-noicon mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%E0%A6%AC%E0%A7%8D%E0%A6%B0%E0%A6%B9%E0%A7%8D%E0%A6%AE%E0%A6%AA%E0%A7%81%E0%A6%A4%E0%A7%8D%E0%A6%B0_%E0%A6%A8%E0%A6%A6&amp;action=history" title="এই পাতার পুরনো সংস্করণগুলি [h]" accesskey="h"><span>ইতিহাস দেখুন</span></a></li> </ul> </div> </div> </nav> <nav class="vector-page-tools-landmark" aria-label="পাতার সরঞ্জাম"> <div id="vector-page-tools-dropdown" class="vector-dropdown vector-page-tools-dropdown" > <input type="checkbox" id="vector-page-tools-dropdown-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-page-tools-dropdown" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="সরঞ্জাম" > <label id="vector-page-tools-dropdown-label" for="vector-page-tools-dropdown-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet" aria-hidden="true" ><span class="vector-dropdown-label-text">সরঞ্জাম</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="vector-page-tools-unpinned-container" class="vector-unpinned-container"> <div id="vector-page-tools" class="vector-page-tools vector-pinnable-element"> <div class="vector-pinnable-header vector-page-tools-pinnable-header vector-pinnable-header-unpinned" data-feature-name="page-tools-pinned" data-pinnable-element-id="vector-page-tools" data-pinned-container-id="vector-page-tools-pinned-container" data-unpinned-container-id="vector-page-tools-unpinned-container" > <div class="vector-pinnable-header-label">সরঞ্জাম</div> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-pin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-page-tools.pin">পার্শ্বদণ্ডে নিন</button> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-unpin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-page-tools.unpin">লুকান</button> </div> <div id="p-cactions" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-cactions emptyPortlet vector-has-collapsible-items" title="আরও বিকল্প" > <div class="vector-menu-heading"> কার্য </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="ca-more-view" class="selected vector-more-collapsible-item mw-list-item"><a href="/wiki/%E0%A6%AC%E0%A7%8D%E0%A6%B0%E0%A6%B9%E0%A7%8D%E0%A6%AE%E0%A6%AA%E0%A7%81%E0%A6%A4%E0%A7%8D%E0%A6%B0_%E0%A6%A8%E0%A6%A6"><span>পড়ুন</span></a></li><li id="ca-more-edit" class="vector-more-collapsible-item mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%E0%A6%AC%E0%A7%8D%E0%A6%B0%E0%A6%B9%E0%A7%8D%E0%A6%AE%E0%A6%AA%E0%A7%81%E0%A6%A4%E0%A7%8D%E0%A6%B0_%E0%A6%A8%E0%A6%A6&amp;action=edit" title="এই পাতার উৎস কোড সম্পাদনা করুন [e]" accesskey="e"><span>সম্পাদনা</span></a></li><li id="ca-more-history" class="vector-more-collapsible-item mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%E0%A6%AC%E0%A7%8D%E0%A6%B0%E0%A6%B9%E0%A7%8D%E0%A6%AE%E0%A6%AA%E0%A7%81%E0%A6%A4%E0%A7%8D%E0%A6%B0_%E0%A6%A8%E0%A6%A6&amp;action=history"><span>ইতিহাস দেখুন</span></a></li> </ul> </div> </div> <div id="p-tb" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-tb" > <div class="vector-menu-heading"> সাধারণ </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="t-whatlinkshere" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%E0%A6%AC%E0%A6%BF%E0%A6%B6%E0%A7%87%E0%A6%B7:%E0%A6%B8%E0%A6%82%E0%A6%AF%E0%A7%8B%E0%A6%97%E0%A6%95%E0%A6%BE%E0%A6%B0%E0%A7%80_%E0%A6%AA%E0%A7%83%E0%A6%B7%E0%A7%8D%E0%A6%A0%E0%A6%BE%E0%A6%B8%E0%A6%AE%E0%A7%82%E0%A6%B9/%E0%A6%AC%E0%A7%8D%E0%A6%B0%E0%A6%B9%E0%A7%8D%E0%A6%AE%E0%A6%AA%E0%A7%81%E0%A6%A4%E0%A7%8D%E0%A6%B0_%E0%A6%A8%E0%A6%A6" title="যে সব উইকি পাতা থেকে এখানে সংযোগ আছে [j]" accesskey="j"><span>সংযোগকারী পৃষ্ঠাসমূহ</span></a></li><li id="t-recentchangeslinked" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%E0%A6%AC%E0%A6%BF%E0%A6%B6%E0%A7%87%E0%A6%B7:%E0%A6%B8%E0%A6%82%E0%A6%AF%E0%A7%81%E0%A6%95%E0%A7%8D%E0%A6%A4_%E0%A6%B8%E0%A6%BE%E0%A6%AE%E0%A7%8D%E0%A6%AA%E0%A7%8D%E0%A6%B0%E0%A6%A4%E0%A6%BF%E0%A6%95_%E0%A6%AA%E0%A6%B0%E0%A6%BF%E0%A6%AC%E0%A6%B0%E0%A7%8D%E0%A6%A4%E0%A6%A8/%E0%A6%AC%E0%A7%8D%E0%A6%B0%E0%A6%B9%E0%A7%8D%E0%A6%AE%E0%A6%AA%E0%A7%81%E0%A6%A4%E0%A7%8D%E0%A6%B0_%E0%A6%A8%E0%A6%A6" rel="nofollow" title="এই পাতা থেকে সংযোগ আছে, এমন পাতাগুলিতে সাম্প্রতিক পরিবর্তন [k]" accesskey="k"><span>সম্পর্কিত পরিবর্তন</span></a></li><li id="t-upload" class="mw-list-item"><a href="//bn.wikipedia.org/wiki/উইকিপিডিয়া:আপলোড" title="ফাইল আপলোড করুন [u]" accesskey="u"><span>আপলোড করুন</span></a></li><li id="t-specialpages" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%E0%A6%AC%E0%A6%BF%E0%A6%B6%E0%A7%87%E0%A6%B7:%E0%A6%AC%E0%A6%BF%E0%A6%B6%E0%A7%87%E0%A6%B7_%E0%A6%AA%E0%A6%BE%E0%A6%A4%E0%A6%BE" title="সব বিশেষ পাতার তালিকা [q]" accesskey="q"><span>বিশেষ পাতাসমূহ</span></a></li><li id="t-permalink" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%E0%A6%AC%E0%A7%8D%E0%A6%B0%E0%A6%B9%E0%A7%8D%E0%A6%AE%E0%A6%AA%E0%A7%81%E0%A6%A4%E0%A7%8D%E0%A6%B0_%E0%A6%A8%E0%A6%A6&amp;oldid=7849738" title="পাতাটির এই সংস্করণের স্থায়ী সংযোগ"><span>স্থায়ী সংযোগ</span></a></li><li id="t-info" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%E0%A6%AC%E0%A7%8D%E0%A6%B0%E0%A6%B9%E0%A7%8D%E0%A6%AE%E0%A6%AA%E0%A7%81%E0%A6%A4%E0%A7%8D%E0%A6%B0_%E0%A6%A8%E0%A6%A6&amp;action=info" title="এই পাতা সম্পর্কে আরও তথ্য"><span>পাতার তথ্য</span></a></li><li id="t-cite" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%E0%A6%AC%E0%A6%BF%E0%A6%B6%E0%A7%87%E0%A6%B7:%E0%A6%89%E0%A6%A6%E0%A7%8D%E0%A6%A7%E0%A7%83%E0%A6%A4_%E0%A6%95%E0%A6%B0%E0%A7%81%E0%A6%A8&amp;page=%E0%A6%AC%E0%A7%8D%E0%A6%B0%E0%A6%B9%E0%A7%8D%E0%A6%AE%E0%A6%AA%E0%A7%81%E0%A6%A4%E0%A7%8D%E0%A6%B0_%E0%A6%A8%E0%A6%A6&amp;id=7849738&amp;wpFormIdentifier=titleform" title="এই পাতাটি কিভাবে উদ্ধৃত করবেন তার তথ্য"><span>এই নিবন্ধটি উদ্ধৃত করুন</span></a></li><li id="t-urlshortener" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%E0%A6%AC%E0%A6%BF%E0%A6%B6%E0%A7%87%E0%A6%B7:UrlShortener&amp;url=https%3A%2F%2Fbn.wikipedia.org%2Fwiki%2F%25E0%25A6%25AC%25E0%25A7%258D%25E0%25A6%25B0%25E0%25A6%25B9%25E0%25A7%258D%25E0%25A6%25AE%25E0%25A6%25AA%25E0%25A7%2581%25E0%25A6%25A4%25E0%25A7%258D%25E0%25A6%25B0_%25E0%25A6%25A8%25E0%25A6%25A6"><span>সংক্ষিপ্ত ইউআরএল নিন</span></a></li><li id="t-urlshortener-qrcode" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%E0%A6%AC%E0%A6%BF%E0%A6%B6%E0%A7%87%E0%A6%B7:QrCode&amp;url=https%3A%2F%2Fbn.wikipedia.org%2Fwiki%2F%25E0%25A6%25AC%25E0%25A7%258D%25E0%25A6%25B0%25E0%25A6%25B9%25E0%25A7%258D%25E0%25A6%25AE%25E0%25A6%25AA%25E0%25A7%2581%25E0%25A6%25A4%25E0%25A7%258D%25E0%25A6%25B0_%25E0%25A6%25A8%25E0%25A6%25A6"><span>কিউআর কোড ডাউনলোড করুন</span></a></li><li id="t-shorturl" class="mw-list-item"><a href="//bn.wikipedia.org/s/49r" title="বন্টনের জন্য এই সংক্ষিপ্ত ইউআরএল অনুলিপি করুন"><span>সংক্ষিপ্ত ইউআরএল</span></a></li> </ul> </div> </div> <div id="p-coll-print_export" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-coll-print_export" > <div class="vector-menu-heading"> মুদ্রণ/রপ্তানি </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="coll-create_a_book" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%E0%A6%AC%E0%A6%BF%E0%A6%B6%E0%A7%87%E0%A6%B7:%E0%A6%AC%E0%A6%87&amp;bookcmd=book_creator&amp;referer=%E0%A6%AC%E0%A7%8D%E0%A6%B0%E0%A6%B9%E0%A7%8D%E0%A6%AE%E0%A6%AA%E0%A7%81%E0%A6%A4%E0%A7%8D%E0%A6%B0+%E0%A6%A8%E0%A6%A6"><span>বই তৈরি করুন</span></a></li><li id="coll-download-as-rl" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%E0%A6%AC%E0%A6%BF%E0%A6%B6%E0%A7%87%E0%A6%B7:DownloadAsPdf&amp;page=%E0%A6%AC%E0%A7%8D%E0%A6%B0%E0%A6%B9%E0%A7%8D%E0%A6%AE%E0%A6%AA%E0%A7%81%E0%A6%A4%E0%A7%8D%E0%A6%B0_%E0%A6%A8%E0%A6%A6&amp;action=show-download-screen"><span>PDF ডাউনলোড</span></a></li><li id="t-print" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%E0%A6%AC%E0%A7%8D%E0%A6%B0%E0%A6%B9%E0%A7%8D%E0%A6%AE%E0%A6%AA%E0%A7%81%E0%A6%A4%E0%A7%8D%E0%A6%B0_%E0%A6%A8%E0%A6%A6&amp;printable=yes" title="এ পাতার ছাপানোর উপযোগী সংস্করণ [p]" accesskey="p"><span>মুদ্রণযোগ্য সংস্করণ</span></a></li> </ul> </div> </div> <div id="p-wikibase-otherprojects" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-wikibase-otherprojects" > <div class="vector-menu-heading"> অন্যান্য প্রকল্পে </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li class="wb-otherproject-link wb-otherproject-commons mw-list-item"><a href="https://commons.wikimedia.org/wiki/Category:Brahmaputra" hreflang="en"><span>উইকিমিডিয়া কমন্স</span></a></li><li class="wb-otherproject-link wb-otherproject-wikiquote mw-list-item"><a href="https://bn.wikiquote.org/wiki/%E0%A6%AC%E0%A7%8D%E0%A6%B0%E0%A6%B9%E0%A7%8D%E0%A6%AE%E0%A6%AA%E0%A7%81%E0%A6%A4%E0%A7%8D%E0%A6%B0_%E0%A6%A8%E0%A6%A6" hreflang="bn"><span>উইকিউক্তি</span></a></li><li id="t-wikibase" class="wb-otherproject-link wb-otherproject-wikibase-dataitem mw-list-item"><a href="https://www.wikidata.org/wiki/Special:EntityPage/Q45403" title="আইটেম উপাত্ত ভান্ডারে সংযুক্ত করা লিঙ্ক [g]" accesskey="g"><span>উইকিউপাত্ত আইটেম</span></a></li> </ul> </div> </div> </div> </div> </div> </div> </nav> </div> </div> </div> <div class="vector-column-end"> <div class="vector-sticky-pinned-container"> <nav class="vector-page-tools-landmark" aria-label="পাতার সরঞ্জাম"> <div id="vector-page-tools-pinned-container" class="vector-pinned-container"> </div> </nav> <nav class="vector-appearance-landmark" aria-label="অবয়ব"> <div id="vector-appearance-pinned-container" class="vector-pinned-container"> <div id="vector-appearance" class="vector-appearance vector-pinnable-element"> <div class="vector-pinnable-header vector-appearance-pinnable-header vector-pinnable-header-pinned" data-feature-name="appearance-pinned" data-pinnable-element-id="vector-appearance" data-pinned-container-id="vector-appearance-pinned-container" data-unpinned-container-id="vector-appearance-unpinned-container" > <div class="vector-pinnable-header-label">অবয়ব</div> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-pin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-appearance.pin">পার্শ্বদণ্ডে নিন</button> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-unpin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-appearance.unpin">লুকান</button> </div> </div> </div> </nav> </div> </div> <div id="bodyContent" class="vector-body" aria-labelledby="firstHeading" data-mw-ve-target-container> <div class="vector-body-before-content"> <div class="mw-indicators"> <div id="mw-indicator-coordinates" class="mw-indicator"><div class="mw-parser-output"><span style="font-size: small;"><span id="coordinates"><a href="/wiki/%E0%A6%AD%E0%A7%8C%E0%A6%97%E0%A7%8B%E0%A6%B2%E0%A6%BF%E0%A6%95_%E0%A6%B8%E0%A7%8D%E0%A6%A5%E0%A6%BE%E0%A6%A8%E0%A6%BE%E0%A6%99%E0%A7%8D%E0%A6%95_%E0%A6%AC%E0%A7%8D%E0%A6%AF%E0%A6%AC%E0%A6%B8%E0%A7%8D%E0%A6%A5%E0%A6%BE" title="ভৌগোলিক স্থানাঙ্ক ব্যবস্থা">স্থানাঙ্ক</a>: <style data-mw-deduplicate="TemplateStyles:r5321622">.mw-parser-output .geo-default,.mw-parser-output .geo-dms,.mw-parser-output .geo-dec{display:inline}.mw-parser-output .geo-nondefault,.mw-parser-output .geo-multi-punct{display:none}.mw-parser-output .longitude,.mw-parser-output .latitude{white-space:nowrap}</style><span class="plainlinks nourlexpansion"><a class="external text" href="//geohack.toolforge.org/geohack.php?language=bn&amp;pagename=%E0%A6%AC%E0%A7%8D%E0%A6%B0%E0%A6%B9%E0%A7%8D%E0%A6%AE%E0%A6%AA%E0%A7%81%E0%A6%A4%E0%A7%8D%E0%A6%B0_%E0%A6%A8%E0%A6%A6&amp;params=25_13_24_N_89_41_41_E_type:river_region:"><span class="geo-default"><span class="geo-dms" title="এই অবস্থানের জন্য মানচিত্র, আকাশ থেকে তোলা চিত্র, এবং অন্যান্য তথ্য"><span class="latitude">২৫°১৩′২৪″ উত্তর</span> <span class="longitude">৮৯°৪১′৪১″ পূর্ব</span></span></span><span class="geo-multi-punct">&#xfeff; / &#xfeff;</span><span class="geo-nondefault"><span class="geo-dec" title="এই অবস্থানের জন্য মানচিত্র, আকাশ থেকে তোলা চিত্র, এবং অন্যান্য তথ্য">২৫.২২৩৩৩° উত্তর ৮৯.৬৯৪৭২° পূর্ব</span><span style="display:none">&#xfeff; / <span class="geo">25.22333; 89.69472</span></span></span></a></span></span></span></div></div> </div> <div id="siteSub" class="noprint">উইকিপিডিয়া, মুক্ত বিশ্বকোষ থেকে</div> </div> <div id="contentSub"><div id="mw-content-subtitle"></div></div> <div id="mw-content-text" class="mw-body-content"><div class="mw-content-ltr mw-parser-output" lang="bn" dir="ltr"><div role="note" class="hatnote navigation-not-searchable">অন্য ব্যবহারের জন্য <a href="/wiki/%E0%A6%AC%E0%A7%8D%E0%A6%B0%E0%A6%B9%E0%A7%8D%E0%A6%AE%E0%A6%AA%E0%A7%81%E0%A6%A4%E0%A7%8D%E0%A6%B0_(%E0%A6%A6%E0%A7%8D%E0%A6%AC%E0%A7%8D%E0%A6%AF%E0%A6%B0%E0%A7%8D%E0%A6%A5%E0%A6%A4%E0%A6%BE_%E0%A6%A8%E0%A6%BF%E0%A6%B0%E0%A6%B8%E0%A6%A8)" class="mw-disambig" title="ব্রহ্মপুত্র (দ্ব্যর্থতা নিরসন)">ব্রহ্মপুত্র (দ্ব্যর্থতা নিরসন)</a> দেখুন।</div> <div></div> <table class="infobox geography" style="width: 256px; padding: 0; font-size: 89%;"> <tbody><tr class="mergedtoprow" title="Location name (local name)"> <td colspan="2" style="text-align: center; font-weight: bold; font-size: 1.25em; background-color: #b3cce4;">ব্রহ্মপুত্র নদ </td></tr> <tr> <td colspan="2" style="text-align: center; padding: 0.5em;"><div><figure class="mw-halign-none" typeof="mw:File"><a href="/wiki/%E0%A6%9A%E0%A6%BF%E0%A6%A4%E0%A7%8D%E0%A6%B0:Brahmaputra_River_Homeward_bound.jpg" class="mw-file-description" title="শুক্লেশ্বর ঘাট, গুয়াহাটী, অসম থেকে দেখা একটি দৃশ্য"><img alt="শুক্লেশ্বর ঘাট, গুয়াহাটী, অসম থেকে দেখা একটি দৃশ্য" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/f/f5/Brahmaputra_River_Homeward_bound.jpg/256px-Brahmaputra_River_Homeward_bound.jpg" decoding="async" width="256" height="184" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/f/f5/Brahmaputra_River_Homeward_bound.jpg/384px-Brahmaputra_River_Homeward_bound.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/f/f5/Brahmaputra_River_Homeward_bound.jpg/512px-Brahmaputra_River_Homeward_bound.jpg 2x" data-file-width="1969" data-file-height="1416" /></a><figcaption> <a href="/w/index.php?title=%E0%A6%B6%E0%A7%81%E0%A6%95%E0%A7%8D%E0%A6%B2%E0%A7%87%E0%A6%B6%E0%A7%8D%E0%A6%AC%E0%A6%B0_%E0%A6%98%E0%A6%BE%E0%A6%9F&amp;action=edit&amp;redlink=1" class="new" title="শুক্লেশ্বর ঘাট (পাতার অস্তিত্ব নেই)">শুক্লেশ্বর ঘাট</a>, <a href="/wiki/%E0%A6%97%E0%A7%81%E0%A6%AF%E0%A6%BC%E0%A6%BE%E0%A6%B9%E0%A6%BE%E0%A6%9F%E0%A7%80" class="mw-redirect" title="গুয়াহাটী">গুয়াহাটী</a>, <a href="/wiki/%E0%A6%85%E0%A6%B8%E0%A6%AE" class="mw-redirect" title="অসম">অসম</a> থেকে দেখা একটি দৃশ্য </figcaption></figure></div><div style="padding-top:0.4em"> <a href="/w/index.php?title=%E0%A6%B6%E0%A7%81%E0%A6%95%E0%A7%8D%E0%A6%B2%E0%A7%87%E0%A6%B6%E0%A7%8D%E0%A6%AC%E0%A6%B0_%E0%A6%98%E0%A6%BE%E0%A6%9F&amp;action=edit&amp;redlink=1" class="new" title="শুক্লেশ্বর ঘাট (পাতার অস্তিত্ব নেই)">শুক্লেশ্বর ঘাট</a>, <a href="/wiki/%E0%A6%97%E0%A7%81%E0%A6%AF%E0%A6%BC%E0%A6%BE%E0%A6%B9%E0%A6%BE%E0%A6%9F%E0%A7%80" class="mw-redirect" title="গুয়াহাটী">গুয়াহাটী</a>, <a href="/wiki/%E0%A6%85%E0%A6%B8%E0%A6%AE" class="mw-redirect" title="অসম">অসম</a> থেকে দেখা একটি দৃশ্য </div> </td></tr> <tr class="mergedtoprow" title="এটি যে দেশ(সমূহ) এ অবস্থিত"> <th style="white-space: nowrap;">দেশসমূহ </th> <td><span style="white-space: nowrap"><a href="/wiki/%E0%A6%9A%E0%A7%80%E0%A6%A8" title="চীন">চীন</a>,</span> <span style="white-space: nowrap"><a href="/wiki/%E0%A6%AD%E0%A6%BE%E0%A6%B0%E0%A6%A4" title="ভারত">ভারত</a>,</span> <span style="white-space: nowrap"><a href="/wiki/%E0%A6%AC%E0%A6%BE%E0%A6%82%E0%A6%B2%E0%A6%BE%E0%A6%A6%E0%A7%87%E0%A6%B6" title="বাংলাদেশ">বাংলাদেশ</a></span> </td></tr> <tr class="mergedrow" title="যেসব রাজ্যে অবস্থিত"> <th style="white-space: nowrap;">রাজ্যসমূহ </th> <td><span style="white-space: nowrap"><a href="/wiki/%E0%A6%86%E0%A6%B8%E0%A6%BE%E0%A6%AE" title="আসাম">আসাম</a>,</span> <span style="white-space: nowrap"><a href="/wiki/%E0%A6%85%E0%A6%B0%E0%A7%81%E0%A6%A3%E0%A6%BE%E0%A6%9A%E0%A6%B2_%E0%A6%AA%E0%A7%8D%E0%A6%B0%E0%A6%A6%E0%A7%87%E0%A6%B6" title="অরুণাচল প্রদেশ">অরুণাচল প্রদেশ</a></span> </td></tr> <tr class="mergedrow" title="যেসব অঞ্চলে এটি অবস্থিত"> <th style="white-space: nowrap;">স্বায়ত্বশাসিত অঞ্চল </th> <td><span style="white-space: nowrap"><a href="/wiki/%E0%A6%A4%E0%A6%BF%E0%A6%AC%E0%A7%8D%E0%A6%AC%E0%A6%A4" title="তিব্বত">তিব্বত</a></span> </td></tr> <tr class="mergedrow" style="height: 0.2em;"> <td colspan="2"> </td></tr> <tr class="mergedtoprow" title="Major tributaries observed as the river flows"> <td colspan="2" style="text-align: left;"><b>উপনদী</b> </td></tr> <tr class="mergedrow" title="Major left tributaries observed as the river flows"> <td style="white-space: nowrap;">&#160;-&#160;বাঁদিকে </td> <td><span style="white-space: nowrap"><a href="/wiki/%E0%A6%A6%E0%A6%BF%E0%A6%AC%E0%A6%BE%E0%A6%82_%E0%A6%A8%E0%A6%A6%E0%A7%80" title="দিবাং নদী">দিবাং নদী</a>,</span> <span style="white-space: nowrap"><a href="/wiki/%E0%A6%B2%E0%A7%8B%E0%A6%B9%E0%A6%BF%E0%A6%A4_%E0%A6%A8%E0%A6%A6%E0%A7%80" title="লোহিত নদী">লোহিত নদী</a>,</span> <span style="white-space: nowrap"><a href="/wiki/%E0%A6%A7%E0%A6%BE%E0%A6%A8%E0%A6%B8%E0%A6%BF%E0%A6%81%E0%A6%A1%E0%A6%BC%E0%A6%BF_%E0%A6%A8%E0%A6%A6%E0%A7%80" title="ধানসিঁড়ি নদী">ধানসিঁড়ি নদী</a></span> </td></tr> <tr class="mergedrow" title="Major right tributaries observed as the river flows"> <td style="white-space: nowrap;">&#160;-&#160;ডানদিকে </td> <td><span style="white-space: nowrap"><a href="/wiki/%E0%A6%95%E0%A6%BE%E0%A6%AE%E0%A7%87%E0%A6%82_%E0%A6%A8%E0%A6%A6%E0%A7%80" title="কামেং নদী">কামেং নদী</a>,</span> <span style="white-space: nowrap"><a href="/wiki/%E0%A6%B0%E0%A6%BE%E0%A6%AF%E0%A6%BC%E0%A6%A1%E0%A6%BE%E0%A6%95_%E0%A6%A8%E0%A6%A6%E0%A7%80" title="রায়ডাক নদী">রায়ডাক নদী</a>,</span> <span style="white-space: nowrap"><a href="/wiki/%E0%A6%9C%E0%A6%B2%E0%A6%A2%E0%A6%BE%E0%A6%95%E0%A6%BE_%E0%A6%A8%E0%A6%A6%E0%A7%80" title="জলঢাকা নদী">জলঢাকা নদী</a>, <a href="/wiki/%E0%A6%A7%E0%A6%B0%E0%A6%B2%E0%A6%BE_%E0%A6%A8%E0%A6%A6%E0%A7%80" title="ধরলা নদী">ধরলা নদী</a>,</span> <span style="white-space: nowrap"><a href="/wiki/%E0%A6%A4%E0%A6%BF%E0%A6%B8%E0%A7%8D%E0%A6%A4%E0%A6%BE_%E0%A6%A8%E0%A6%A6%E0%A7%80" title="তিস্তা নদী">তিস্তা নদী</a></span> </td></tr> <tr class="mergedrow" title="Major settlements which lie in the site"> <th style="white-space: nowrap;">নগর </th> <td><span style="white-space: nowrap"><a href="/wiki/%E0%A6%97%E0%A7%81%E0%A6%AF%E0%A6%BC%E0%A6%BE%E0%A6%B9%E0%A6%BE%E0%A6%9F%E0%A6%BF" title="গুয়াহাটি">গুয়াহাটি</a>,<a href="/wiki/%E0%A6%A4%E0%A7%87%E0%A6%9C%E0%A6%AA%E0%A7%81%E0%A6%B0" title="তেজপুর">তেজপুর</a>,<a href="/wiki/%E0%A6%B6%E0%A6%BF%E0%A6%B2%E0%A6%98%E0%A6%BE%E0%A6%9F" title="শিলঘাট">শিলঘাট</a>, জামালপুর, ময়মনসিংহ</span> </td></tr> <tr class="mergedrow" style="height: 0.2em;"> <td colspan="2"> </td></tr> <tr class="mergedrow" style="height: 0.2em;"> <td colspan="2"> </td></tr> <tr class="mergedtoprow" title="Source name"> <th style="white-space: nowrap;">উৎস </th> <td>শিমায়াং-দাং&#160;হিমবাহ&#32;<i> <sup id="cite_ref-britannica_1-0" class="reference"><a href="#cite_note-britannica-1"><span class="cite-bracket">&#91;</span>১<span class="cite-bracket">&#93;</span></a></sup> </i> </td></tr> <tr class="mergedrow" title="Source location"> <td style="white-space: nowrap;">&#160;-&#160;অবস্থান </td> <td>হিমালয়, <span style="white-space: nowrap"><a href="/wiki/People%27s_Republic_of_China" class="mw-redirect" title="People&#39;s Republic of China">চীন</a></span> </td></tr> <tr class="mergedrow" title="Source elevation above sea level (ASL)"> <td style="white-space: nowrap;">&#160;-&#160;উচ্চতা </td> <td><span class="nowrap">৫,২১০ মিটার</span> <span class="nowrap">(১৭,০৯৩ ফিট)</span> </td></tr> <tr class="mergedrow" title="Source gographic coordinates"> <td style="white-space: nowrap;">&#160;-&#160;স্থানাঙ্ক </td> <td><span style="white-space:nowrap;"><style data-mw-deduplicate="TemplateStyles:r5321622">.mw-parser-output .geo-default,.mw-parser-output .geo-dms,.mw-parser-output .geo-dec{display:inline}.mw-parser-output .geo-nondefault,.mw-parser-output .geo-multi-punct{display:none}.mw-parser-output .longitude,.mw-parser-output .latitude{white-space:nowrap}</style><span class="plainlinks nourlexpansion"><a class="external text" href="//geohack.toolforge.org/geohack.php?language=bn&amp;pagename=%E0%A6%AC%E0%A7%8D%E0%A6%B0%E0%A6%B9%E0%A7%8D%E0%A6%AE%E0%A6%AA%E0%A7%81%E0%A6%A4%E0%A7%8D%E0%A6%B0_%E0%A6%A8%E0%A6%A6&amp;params=30_23_N_82_0_E_type:river_region:"><span class="geo-default"><span class="geo-dms" title="এই অবস্থানের জন্য মানচিত্র, আকাশ থেকে তোলা চিত্র, এবং অন্যান্য তথ্য"><span class="latitude">৩০°২৩′ উত্তর</span> <span class="longitude">৮২°০′ পূর্ব</span></span></span><span class="geo-multi-punct">&#xfeff; / &#xfeff;</span><span class="geo-nondefault"><span class="geo-dec" title="এই অবস্থানের জন্য মানচিত্র, আকাশ থেকে তোলা চিত্র, এবং অন্যান্য তথ্য">৩০.৩৮৩° উত্তর ৮২.০০০° পূর্ব</span><span style="display:none">&#xfeff; / <span class="geo">30.383; 82.000</span></span></span></a></span></span> </td></tr> <tr class="mergedrow" title="Mouth name"> <th style="white-space: nowrap;">মোহনা </th> <td><a href="/wiki/%E0%A6%AC%E0%A6%99%E0%A7%8D%E0%A6%97%E0%A7%8B%E0%A6%AA%E0%A6%B8%E0%A6%BE%E0%A6%97%E0%A6%B0" title="বঙ্গোপসাগর">বঙ্গোপসাগর </a> </td></tr> <tr class="mergedrow" title="Mouth location"> <td style="white-space: nowrap;">&#160;-&#160;অবস্থান </td> <td><a href="/wiki/%E0%A6%97%E0%A6%BE%E0%A6%99%E0%A7%8D%E0%A6%97%E0%A7%87%E0%A6%AF%E0%A6%BC_%E0%A6%AC-%E0%A6%A6%E0%A7%8D%E0%A6%AC%E0%A7%80%E0%A6%AA" title="গাঙ্গেয় ব-দ্বীপ">গাঙ্গেয় ব-দ্বীপ</a>, <span style="white-space: nowrap"><a href="/wiki/%E0%A6%AC%E0%A6%BE%E0%A6%82%E0%A6%B2%E0%A6%BE%E0%A6%A6%E0%A7%87%E0%A6%B6" title="বাংলাদেশ">বাংলাদেশ</a></span> </td></tr> <tr class="mergedrow" title="Mouth elevation above sea level (ASL)"> <td style="white-space: nowrap;">&#160;-&#160;উচ্চতা </td> <td><span class="nowrap">০ ফিট</span> <span class="nowrap">(০ মিটার)</span> </td></tr> <tr class="mergedrow" title="Mouth geographic coordinates"> <td style="white-space: nowrap;">&#160;-&#160;স্থানাঙ্ক </td> <td><span style="white-space:nowrap;"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r5321622"><span class="plainlinks nourlexpansion"><a class="external text" href="//geohack.toolforge.org/geohack.php?language=bn&amp;pagename=%E0%A6%AC%E0%A7%8D%E0%A6%B0%E0%A6%B9%E0%A7%8D%E0%A6%AE%E0%A6%AA%E0%A7%81%E0%A6%A4%E0%A7%8D%E0%A6%B0_%E0%A6%A8%E0%A6%A6&amp;params=25_13_24_N_89_41_41_E_type:river_region:"><span class="geo-default"><span class="geo-dms" title="এই অবস্থানের জন্য মানচিত্র, আকাশ থেকে তোলা চিত্র, এবং অন্যান্য তথ্য"><span class="latitude">২৫°১৩′২৪″ উত্তর</span> <span class="longitude">৮৯°৪১′৪১″ পূর্ব</span></span></span><span class="geo-multi-punct">&#xfeff; / &#xfeff;</span><span class="geo-nondefault"><span class="geo-dec" title="এই অবস্থানের জন্য মানচিত্র, আকাশ থেকে তোলা চিত্র, এবং অন্যান্য তথ্য">২৫.২২৩৩৩° উত্তর ৮৯.৬৯৪৭২° পূর্ব</span><span style="display:none">&#xfeff; / <span class="geo">25.22333; 89.69472</span></span></span></a></span></span> </td></tr> <tr class="mergedrow" style="height: 0.2em;"> <td colspan="2"> </td></tr> <tr class="mergedtoprow" title="Length"> <th style="white-space: nowrap;">দৈর্ঘ্য </th> <td><span class="nowrap">২,৯০৬ km কিলোমিটার</span> <span class="nowrap">(<strong class="error">এক্সপ্রেশন ত্রুটি: অপরিচিত শব্দ &quot;km&quot;।</strong> মাইল)</span>&#32;<i><sup id="cite_ref-britannica_1-1" class="reference"><a href="#cite_note-britannica-1"><span class="cite-bracket">&#91;</span>১<span class="cite-bracket">&#93;</span></a></sup></i> </td></tr> <tr class="mergedrow" title="Drainage basin/catchment area/watershed"> <th style="white-space: nowrap;">অববাহিকা </th> <td>৬,৫১,৩৩৪&#160;<a href="/wiki/%E0%A6%AC%E0%A6%B0%E0%A7%8D%E0%A6%97%E0%A6%95%E0%A6%BF%E0%A6%B2%E0%A7%8B%E0%A6%AE%E0%A6%BF%E0%A6%9F%E0%A6%BE%E0%A6%B0" class="mw-redirect" title="বর্গকিলোমিটার">বর্গকিলোমিটার</a>&#160;(২,৫১,৫০০&#160;<a href="/wiki/%E0%A6%AC%E0%A6%B0%E0%A7%8D%E0%A6%97%E0%A6%AE%E0%A6%BE%E0%A6%87%E0%A6%B2" title="বর্গমাইল">বর্গমাইল</a>) </td></tr> <tr class="mergedrow" title="Discharge figures measured at"> <th style="white-space: nowrap;">প্রবাহ </th> <td> </td></tr> <tr class="mergedrow" title="Average discharge"> <td style="white-space: nowrap;">&#160;-&#160;গড় </td> <td><span style="white-space: nowrap">১৯,৩০০&#160;<a href="/w/index.php?title=Cubic_metre&amp;action=edit&amp;redlink=1" class="new" title="Cubic metre (পাতার অস্তিত্ব নেই)">m³</a>/<a href="/wiki/Second" class="mw-redirect" title="Second">s</a></span> <span style="white-space: nowrap">(৬,৮১,৬০০&#160;<a href="/w/index.php?title=Cubic_foot&amp;action=edit&amp;redlink=1" class="new" title="Cubic foot (পাতার অস্তিত্ব নেই)">ft³</a>/<a href="/wiki/Second" class="mw-redirect" title="Second">s</a>)</span> </td></tr> <tr class="mergedrow" title="Maximal discharge"> <td style="white-space: nowrap;">&#160;-&#160;সর্বোচ্চ </td> <td><span style="white-space: nowrap">১,০০,০০০&#160;<a href="/w/index.php?title=Cubic_metre&amp;action=edit&amp;redlink=1" class="new" title="Cubic metre (পাতার অস্তিত্ব নেই)">m³</a>/<a href="/wiki/Second" class="mw-redirect" title="Second">s</a></span> <span style="white-space: nowrap">(৩৫,৩১,৫০০&#160;<a href="/w/index.php?title=Cubic_foot&amp;action=edit&amp;redlink=1" class="new" title="Cubic foot (পাতার অস্তিত্ব নেই)">ft³</a>/<a href="/wiki/Second" class="mw-redirect" title="Second">s</a>)</span> </td></tr> <tr class="mergedrow" style="height: 0.2em;"> <td colspan="2"> </td></tr> <tr><td colspan="2"> <div style="width: 300px; margin-left: auto; margin-right: auto;"> <div style="position: relative;"> <div style="position: relative;"><figure class="mw-halign-none" typeof="mw:File"><a href="/wiki/%E0%A6%9A%E0%A6%BF%E0%A6%A4%E0%A7%8D%E0%A6%B0:GangesBramhaputraMeghnaBasin_Bengali_By_Sumita_Roy.png" class="mw-file-description" title="গঙ্গা (হলুদ), ব্রহ্মপুত্র (গোলাপি) ও মেঘনা (সবুজ) নদীর অববাহিকা।"><img alt="গঙ্গা (হলুদ), ব্রহ্মপুত্র (গোলাপি) ও মেঘনা (সবুজ) নদীর অববাহিকা।" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/c/cd/GangesBramhaputraMeghnaBasin_Bengali_By_Sumita_Roy.png/300px-GangesBramhaputraMeghnaBasin_Bengali_By_Sumita_Roy.png" decoding="async" width="300" height="212" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/c/cd/GangesBramhaputraMeghnaBasin_Bengali_By_Sumita_Roy.png/450px-GangesBramhaputraMeghnaBasin_Bengali_By_Sumita_Roy.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/c/cd/GangesBramhaputraMeghnaBasin_Bengali_By_Sumita_Roy.png/600px-GangesBramhaputraMeghnaBasin_Bengali_By_Sumita_Roy.png 2x" data-file-width="1053" data-file-height="745" /></a><figcaption> গঙ্গা (হলুদ), ব্রহ্মপুত্র (গোলাপি) ও মেঘনা (সবুজ) নদীর অববাহিকা। </figcaption></figure></div> </div> <div style="padding-top: 0.4em; text-align: center;"> গঙ্গা (হলুদ), ব্রহ্মপুত্র (গোলাপি) ও মেঘনা (সবুজ) নদীর অববাহিকা। </div> </div> </td></tr> </tbody></table> <figure typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/%E0%A6%9A%E0%A6%BF%E0%A6%A4%E0%A7%8D%E0%A6%B0:Yarlong_Tsangpo.jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/9/9c/Yarlong_Tsangpo.jpg/240px-Yarlong_Tsangpo.jpg" decoding="async" width="240" height="160" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/9/9c/Yarlong_Tsangpo.jpg/360px-Yarlong_Tsangpo.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/9/9c/Yarlong_Tsangpo.jpg/480px-Yarlong_Tsangpo.jpg 2x" data-file-width="2000" data-file-height="1334" /></a><figcaption> <a href="/wiki/%E0%A6%A4%E0%A6%BF%E0%A6%AC%E0%A7%8D%E0%A6%AC%E0%A6%A4" title="তিব্বত">তিব্বতে</a> ইয়ার-লুং ৎসাং-পো নদী</figcaption></figure> <figure typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/%E0%A6%9A%E0%A6%BF%E0%A6%A4%E0%A7%8D%E0%A6%B0:Brahmaputra-verlaufsgebiet.jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/2/26/Brahmaputra-verlaufsgebiet.jpg/240px-Brahmaputra-verlaufsgebiet.jpg" decoding="async" width="240" height="157" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/2/26/Brahmaputra-verlaufsgebiet.jpg/360px-Brahmaputra-verlaufsgebiet.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/2/26/Brahmaputra-verlaufsgebiet.jpg/480px-Brahmaputra-verlaufsgebiet.jpg 2x" data-file-width="1280" data-file-height="836" /></a><figcaption>ব্রহ্মপুত্র</figcaption></figure> <figure typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/%E0%A6%9A%E0%A6%BF%E0%A6%A4%E0%A7%8D%E0%A6%B0:Brahmaputrarivermap.png" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/c/c4/Brahmaputrarivermap.png/240px-Brahmaputrarivermap.png" decoding="async" width="240" height="204" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/c/c4/Brahmaputrarivermap.png/360px-Brahmaputrarivermap.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/c/c4/Brahmaputrarivermap.png 2x" data-file-width="449" data-file-height="381" /></a><figcaption>ব্রহ্মপুত্রের যাত্রাপথের মানচিত্র</figcaption></figure> <figure typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/%E0%A6%9A%E0%A6%BF%E0%A6%A4%E0%A7%8D%E0%A6%B0:Brahmaputra2011Myn.jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/8/8e/Brahmaputra2011Myn.jpg/240px-Brahmaputra2011Myn.jpg" decoding="async" width="240" height="180" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/8/8e/Brahmaputra2011Myn.jpg/360px-Brahmaputra2011Myn.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/8/8e/Brahmaputra2011Myn.jpg/480px-Brahmaputra2011Myn.jpg 2x" data-file-width="3264" data-file-height="2448" /></a><figcaption> <a href="/wiki/%E0%A6%AE%E0%A6%AF%E0%A6%BC%E0%A6%AE%E0%A6%A8%E0%A6%B8%E0%A6%BF%E0%A6%82%E0%A6%B9" title="ময়মনসিংহ">ময়মনসিংহ</a> শহর ঘেঁষে প্রবহমান ব্রহ্মপুত্র নদ, (২০১১)</figcaption></figure> <figure typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/%E0%A6%9A%E0%A6%BF%E0%A6%A4%E0%A7%8D%E0%A6%B0:Saraighat.jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/c/cf/Saraighat.jpg/240px-Saraighat.jpg" decoding="async" width="240" height="135" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/c/cf/Saraighat.jpg/360px-Saraighat.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/c/cf/Saraighat.jpg/480px-Saraighat.jpg 2x" data-file-width="3264" data-file-height="1836" /></a><figcaption> সরাইঘাট সেতু</figcaption></figure> <figure class="mw-default-size" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/%E0%A6%9A%E0%A6%BF%E0%A6%A4%E0%A7%8D%E0%A6%B0:%E0%A6%AC%E0%A7%8D%E0%A6%B0%E0%A6%95%E0%A7%8D%E0%A6%B7%E0%A7%8D%E0%A6%AE%E0%A6%AA%E0%A7%81%E0%A6%A4%E0%A7%8D%E0%A6%B0_%E0%A6%A8%E0%A6%A6_%E0%A6%AE%E0%A6%BE%E0%A6%9B_%E0%A6%A7%E0%A6%B0%E0%A6%9B%E0%A7%87_%E0%A6%A6%E0%A7%81%E0%A6%87_%E0%A6%B6%E0%A6%BF%E0%A6%B6%E0%A7%81.jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/9/9e/%E0%A6%AC%E0%A7%8D%E0%A6%B0%E0%A6%95%E0%A7%8D%E0%A6%B7%E0%A7%8D%E0%A6%AE%E0%A6%AA%E0%A7%81%E0%A6%A4%E0%A7%8D%E0%A6%B0_%E0%A6%A8%E0%A6%A6_%E0%A6%AE%E0%A6%BE%E0%A6%9B_%E0%A6%A7%E0%A6%B0%E0%A6%9B%E0%A7%87_%E0%A6%A6%E0%A7%81%E0%A6%87_%E0%A6%B6%E0%A6%BF%E0%A6%B6%E0%A7%81.jpg/220px-%E0%A6%AC%E0%A7%8D%E0%A6%B0%E0%A6%95%E0%A7%8D%E0%A6%B7%E0%A7%8D%E0%A6%AE%E0%A6%AA%E0%A7%81%E0%A6%A4%E0%A7%8D%E0%A6%B0_%E0%A6%A8%E0%A6%A6_%E0%A6%AE%E0%A6%BE%E0%A6%9B_%E0%A6%A7%E0%A6%B0%E0%A6%9B%E0%A7%87_%E0%A6%A6%E0%A7%81%E0%A6%87_%E0%A6%B6%E0%A6%BF%E0%A6%B6%E0%A7%81.jpg" decoding="async" width="220" height="165" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/9/9e/%E0%A6%AC%E0%A7%8D%E0%A6%B0%E0%A6%95%E0%A7%8D%E0%A6%B7%E0%A7%8D%E0%A6%AE%E0%A6%AA%E0%A7%81%E0%A6%A4%E0%A7%8D%E0%A6%B0_%E0%A6%A8%E0%A6%A6_%E0%A6%AE%E0%A6%BE%E0%A6%9B_%E0%A6%A7%E0%A6%B0%E0%A6%9B%E0%A7%87_%E0%A6%A6%E0%A7%81%E0%A6%87_%E0%A6%B6%E0%A6%BF%E0%A6%B6%E0%A7%81.jpg/330px-%E0%A6%AC%E0%A7%8D%E0%A6%B0%E0%A6%95%E0%A7%8D%E0%A6%B7%E0%A7%8D%E0%A6%AE%E0%A6%AA%E0%A7%81%E0%A6%A4%E0%A7%8D%E0%A6%B0_%E0%A6%A8%E0%A6%A6_%E0%A6%AE%E0%A6%BE%E0%A6%9B_%E0%A6%A7%E0%A6%B0%E0%A6%9B%E0%A7%87_%E0%A6%A6%E0%A7%81%E0%A6%87_%E0%A6%B6%E0%A6%BF%E0%A6%B6%E0%A7%81.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/9/9e/%E0%A6%AC%E0%A7%8D%E0%A6%B0%E0%A6%95%E0%A7%8D%E0%A6%B7%E0%A7%8D%E0%A6%AE%E0%A6%AA%E0%A7%81%E0%A6%A4%E0%A7%8D%E0%A6%B0_%E0%A6%A8%E0%A6%A6_%E0%A6%AE%E0%A6%BE%E0%A6%9B_%E0%A6%A7%E0%A6%B0%E0%A6%9B%E0%A7%87_%E0%A6%A6%E0%A7%81%E0%A6%87_%E0%A6%B6%E0%A6%BF%E0%A6%B6%E0%A7%81.jpg/440px-%E0%A6%AC%E0%A7%8D%E0%A6%B0%E0%A6%95%E0%A7%8D%E0%A6%B7%E0%A7%8D%E0%A6%AE%E0%A6%AA%E0%A7%81%E0%A6%A4%E0%A7%8D%E0%A6%B0_%E0%A6%A8%E0%A6%A6_%E0%A6%AE%E0%A6%BE%E0%A6%9B_%E0%A6%A7%E0%A6%B0%E0%A6%9B%E0%A7%87_%E0%A6%A6%E0%A7%81%E0%A6%87_%E0%A6%B6%E0%A6%BF%E0%A6%B6%E0%A7%81.jpg 2x" data-file-width="4160" data-file-height="3120" /></a><figcaption>ব্রক্ষ্মপুত্র নদে মাছ ধরছে দুই শিশু</figcaption></figure> <p><b>ব্রহ্মপুত্র নদ</b> এশিয়া মহাদেশের একটি গুরুত্বপূর্ণ নদী। <a href="/wiki/%E0%A6%B8%E0%A6%82%E0%A6%B8%E0%A7%8D%E0%A6%95%E0%A7%83%E0%A6%A4" class="mw-redirect" title="সংস্কৃত">সংস্কৃত</a> ভাষায় ব্রহ্মপুত্রের অর্থ "<a href="/wiki/%E0%A6%AC%E0%A7%8D%E0%A6%B0%E0%A6%B9%E0%A7%8D%E0%A6%AE%E0%A6%BE" title="ব্রহ্মা">ব্রহ্মার</a> পুত্র"। এজন্য একে "ব্রহ্মপুত্র নদ" বলা হয়। ব্রহ্মপুত্রের পূর্ব নাম ছিল লৌহিত্য।<sup id="cite_ref-2" class="reference"><a href="#cite_note-2"><span class="cite-bracket">&#91;</span>২<span class="cite-bracket">&#93;</span></a></sup> </p><p>ব্রহ্মপুত্রের উৎপত্তি <a href="/wiki/%E0%A6%B9%E0%A6%BF%E0%A6%AE%E0%A6%BE%E0%A6%B2%E0%A6%AF%E0%A6%BC" class="mw-redirect" title="হিমালয়">হিমালয়</a> পর্বতমালার কৈলাস শৃঙ্গের নিকট জিমা ইয়ংজং হিমবাহে, যা <a href="/wiki/%E0%A6%A4%E0%A6%BF%E0%A6%AC%E0%A7%8D%E0%A6%AC%E0%A6%A4" title="তিব্বত">তিব্বতের</a> পশ্চিমাঞ্চলে অবস্থিত।<sup id="cite_ref-3" class="reference"><a href="#cite_note-3"><span class="cite-bracket">&#91;</span>৩<span class="cite-bracket">&#93;</span></a></sup> জাঙপো নামে তিব্বতে পূর্বদিকে প্রবাহিত হয়ে এটি ভারতের <a href="/wiki/%E0%A6%85%E0%A6%B0%E0%A7%81%E0%A6%A3%E0%A6%BE%E0%A6%9A%E0%A6%B2_%E0%A6%AA%E0%A7%8D%E0%A6%B0%E0%A6%A6%E0%A7%87%E0%A6%B6" title="অরুণাচল প্রদেশ">অরুণাচল প্রদেশে</a> প্রবেশ করে যখন এর নাম হয়ে যায় <i>শিয়াং</i> বা <b>সিয়ং</b>। তারপর <a href="/wiki/%E0%A6%86%E0%A6%B8%E0%A6%BE%E0%A6%AE" title="আসাম">আসামের</a> উপর দিয়ে <b>দিহাং</b> নামে বয়ে যাবার সময় এতে <i>দিবং</i> এবং <i>লোহিত</i> নামে আরো দুটি বড় নদী যোগ দেয় এবং তখন সমতলে এসে চওড়া হয়ে এর নাম হয় <b>ব্রহ্মপুত্র</b>। ব্রহ্মপুত্র হিমালয় পর্বতের কৈলাস শৃঙ্গের নিকটে মানস সরোবর থেকে উৎপন্ন হয়ে তিব্বত ও আসামের ভিতর দিয়ে প্রবাহিত হয়ে কুড়িগ্রামের মধ্য দিয়ে বাংলাদেশে প্রবেশ করেছে। জামালপুরের দেওয়ানগঞ্জের কাছে ব্রহ্মপুত্র দক্ষিণ-পূর্ব দিকে বাঁক নিয়ে জামালপুর ও ময়মনসিংহ জেলার মধ্য দিয়ে প্রবাহিত হয়ে ভৈরববাজারের দক্ষিণে মেঘনায় পড়েছে। </p><p>১৭৮৭ সালে ভূমিকম্পের কারণে ব্রহ্মপুত্র নদ এর তলদেশ‌ উত্থিত হ‌ওয়ার কারণে এর দিক পরিবর্তিত হয়ে যায়। ১৭৮৭ সালের আগে এটি ময়মনসিংহের উপর দিয়ে আড়াআড়িভাবে বয়ে যেত‌। পরবর্তীতে এর নতুন শাখা নদীর সৃষ্টি হয়, যা <b>যমুনা</b> নামে পরিচিত। উৎপত্তিস্থল থেকে এর দৈর্ঘ্য ২৮৫০ <a href="/wiki/%E0%A6%95%E0%A6%BF%E0%A6%B2%E0%A7%8B%E0%A6%AE%E0%A6%BF%E0%A6%9F%E0%A6%BE%E0%A6%B0" title="কিলোমিটার">কিলোমিটার</a>। ব্রহ্মপুত্র নদ এর সর্বাধিক প্রস্থ ১০৪২৬ মিটার (বাহাদুরাবাদ)। এটিই বাংলাদেশের নদীগুলোর মধ্যে সবচেয়ে দীর্ঘ পথ অতিক্রম করেছে। ব্রহ্মপুত্রের প্রধান শাখা <a href="/wiki/%E0%A6%AF%E0%A6%AE%E0%A7%81%E0%A6%A8%E0%A6%BE_%E0%A6%A8%E0%A6%A6%E0%A7%80_(%E0%A6%AC%E0%A6%BE%E0%A6%82%E0%A6%B2%E0%A6%BE%E0%A6%A6%E0%A7%87%E0%A6%B6)" title="যমুনা নদী (বাংলাদেশ)">যমুনা</a>। ব্রহ্মপুত্রের আরেক শাখা নদী বানার। এক কালের প্রশস্ত ব্রহ্মপুত্র নদ শীর্ণকায় (২০১১ সালে)। </p> <meta property="mw:PageProp/toc" /> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="কিংবদন্তি"><span id=".E0.A6.95.E0.A6.BF.E0.A6.82.E0.A6.AC.E0.A6.A6.E0.A6.A8.E0.A7.8D.E0.A6.A4.E0.A6.BF"></span>কিংবদন্তি</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%E0%A6%AC%E0%A7%8D%E0%A6%B0%E0%A6%B9%E0%A7%8D%E0%A6%AE%E0%A6%AA%E0%A7%81%E0%A6%A4%E0%A7%8D%E0%A6%B0_%E0%A6%A8%E0%A6%A6&amp;action=edit&amp;section=1" title="অনুচ্ছেদ সম্পাদনা: কিংবদন্তি"><span>সম্পাদনা</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>ব্রহ্মপুত্রর উৎপত্তি সম্বন্ধে <a href="/wiki/%E0%A6%95%E0%A6%BE%E0%A6%B2%E0%A6%BF%E0%A6%95%E0%A6%BE_%E0%A6%AA%E0%A7%81%E0%A6%B0%E0%A6%BE%E0%A6%A3" title="কালিকা পুরাণ">কালিকা পুরাণে</a> একটি আখ্যান আছে ৷ আসামের পূর্বদিকে <a href="/w/index.php?title=%E0%A6%AE%E0%A6%BF%E0%A6%B8%E0%A6%BF%E0%A6%AE%E0%A6%BF&amp;action=edit&amp;redlink=1" class="new" title="মিসিমি (পাতার অস্তিত্ব নেই)">মিসিমি</a> পর্ব্বতের অগ্রভাগে <a href="/w/index.php?title=%E0%A6%AC%E0%A7%8D%E0%A6%B0%E0%A6%B9%E0%A7%8D%E0%A6%AE%E0%A6%95%E0%A7%81%E0%A6%A3%E0%A7%8D%E0%A6%A1&amp;action=edit&amp;redlink=1" class="new" title="ব্রহ্মকুণ্ড (পাতার অস্তিত্ব নেই)">ব্রহ্মকুণ্ড</a> নামে একটি কুণ্ড আছে৷ এটি <a href="/wiki/%E0%A6%B9%E0%A6%BF%E0%A6%A8%E0%A7%8D%E0%A6%A6%E0%A7%81" title="হিন্দু">হিন্দুদের</a> অতি পবিত্র তীর্থ৷ এই ব্রহ্মকুণ্ডতেই <a href="/wiki/%E0%A6%AA%E0%A6%B0%E0%A6%B6%E0%A7%81%E0%A6%B0%E0%A6%BE%E0%A6%AE" title="পরশুরাম">পরশুরাম</a> পাপের থেকে উদ্ধার পান, অর্থাৎ এখানেই তার হাত থেকে কুঠারটি খসে পড়ায় তিনি এর মহিমা দেখে এর জল অন্যের উপকারার্থে এর পারটি কাটিয়ে দেন ৷ ফলত এর জল দেশ-দেশান্তরে যায় ৷ এইভাবে ব্রহ্মপুত্র নদীর উৎপত্তি হয় ৷ </p> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="উৎপত্তি_এবং_গতিপথ"><span id=".E0.A6.89.E0.A7.8E.E0.A6.AA.E0.A6.A4.E0.A7.8D.E0.A6.A4.E0.A6.BF_.E0.A6.8F.E0.A6.AC.E0.A6.82_.E0.A6.97.E0.A6.A4.E0.A6.BF.E0.A6.AA.E0.A6.A5"></span>উৎপত্তি এবং গতিপথ</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%E0%A6%AC%E0%A7%8D%E0%A6%B0%E0%A6%B9%E0%A7%8D%E0%A6%AE%E0%A6%AA%E0%A7%81%E0%A6%A4%E0%A7%8D%E0%A6%B0_%E0%A6%A8%E0%A6%A6&amp;action=edit&amp;section=2" title="অনুচ্ছেদ সম্পাদনা: উৎপত্তি এবং গতিপথ"><span>সম্পাদনা</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <figure class="mw-halign-left" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/%E0%A6%9A%E0%A6%BF%E0%A6%A4%E0%A7%8D%E0%A6%B0:Brahm.JPG" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/e/ed/Brahm.JPG/300px-Brahm.JPG" decoding="async" width="300" height="165" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/e/ed/Brahm.JPG/450px-Brahm.JPG 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/e/ed/Brahm.JPG/600px-Brahm.JPG 2x" data-file-width="1000" data-file-height="550" /></a><figcaption><a href="/wiki/%E0%A6%A4%E0%A7%87%E0%A6%9C%E0%A6%AA%E0%A7%81%E0%A6%B0" title="তেজপুর">তেজপুরের</a> একটি অঞ্চল থেকে দেখা যাওয়া ব্রহ্মপুত্র নদের ছবি</figcaption></figure> <p><a href="/wiki/%E0%A6%AD%E0%A6%BE%E0%A6%B0%E0%A6%A4" title="ভারত">ভারতের</a> উত্তরে অবস্থিত <a href="/w/index.php?title=%E0%A6%A4%E0%A6%BF%E0%A6%AC%E0%A7%8D%E0%A6%AC%E0%A6%A4_%E0%A6%AE%E0%A6%BE%E0%A6%B2%E0%A6%AD%E0%A7%82%E0%A6%AE%E0%A6%BF&amp;action=edit&amp;redlink=1" class="new" title="তিব্বত মালভূমি (পাতার অস্তিত্ব নেই)">তিব্বত মালভূমির</a> <a href="/wiki/%E0%A6%AE%E0%A6%BE%E0%A6%A8%E0%A6%B8_%E0%A6%B8%E0%A6%B0%E0%A7%8B%E0%A6%AC%E0%A6%B0" title="মানস সরোবর">মানস সরোবর</a> হ্রদ থেকে <a href="/w/index.php?title=%E0%A7%8E%E0%A6%B8%E0%A6%BE%E0%A6%82%E0%A6%AA%E0%A7%8B&amp;action=edit&amp;redlink=1" class="new" title="ৎসাংপো (পাতার অস্তিত্ব নেই)">ৎসাংপো</a> নামে একটি নদী পূর্বমুখী হয়ে <a href="/wiki/%E0%A6%9A%E0%A7%80%E0%A6%A8" title="চীন">চীন</a> ও <a href="/wiki/%E0%A6%AE%E0%A6%BF%E0%A6%AF%E0%A6%BC%E0%A6%BE%E0%A6%A8%E0%A6%AE%E0%A6%BE%E0%A6%B0" title="মিয়ানমার">মিয়ানমারের</a> মধ্যে কিছুদূর প্রবাহিত হয়ে দক্ষিণমুখে প্রথমে <a href="/w/index.php?title=%E0%A6%B6%E0%A6%BF%E0%A6%AF%E0%A6%BC%E0%A6%BE%E0%A6%82&amp;action=edit&amp;redlink=1" class="new" title="শিয়াং (পাতার অস্তিত্ব নেই)">শিয়াং</a>, তারপর <a href="/w/index.php?title=%E0%A6%A6%E0%A6%BF%E0%A6%B9%E0%A6%BE%E0%A6%82_%E0%A6%A8%E0%A6%A6%E0%A7%80&amp;action=edit&amp;redlink=1" class="new" title="দিহাং নদী (পাতার অস্তিত্ব নেই)">দিহাং</a> নামে <a href="/wiki/%E0%A6%85%E0%A6%B0%E0%A7%81%E0%A6%A3%E0%A6%BE%E0%A6%9A%E0%A6%B2_%E0%A6%AA%E0%A7%8D%E0%A6%B0%E0%A6%A6%E0%A7%87%E0%A6%B6" title="অরুণাচল প্রদেশ">অরুণাচল রাজ্যর</a> মধ্য দিয়ে বয়ে গিয়ে <a href="/wiki/%E0%A6%85%E0%A6%B8%E0%A6%AE" class="mw-redirect" title="অসম">অসমে</a> প্রবেশ করে৷ দিহাঙের সাথে অরুণাচলের <a href="/w/index.php?title=%E0%A6%A6%E0%A6%BF%E0%A6%AF%E0%A6%BC%E0%A6%BE%E0%A6%82_%E0%A6%A8%E0%A6%A6%E0%A7%80&amp;action=edit&amp;redlink=1" class="new" title="দিয়াং নদী (পাতার অস্তিত্ব নেই)">দিয়াং</a> ও <a href="/wiki/%E0%A6%B2%E0%A7%8B%E0%A6%B9%E0%A6%BF%E0%A6%A4_%E0%A6%A8%E0%A6%A6%E0%A7%80" title="লোহিত নদী">লোহিত</a> নামে দুটি নদী সংযুক্ত হয়৷ এরপর থেকে এই সন্মিলিত জলভাগ ব্রহ্মপুত্র নাম লাভ করে৷ ব্রহ্মপুত্র অসমের মধ্য দিয়ে প্রবাহিত হয়ে কুড়িগ্রামের রৌমারীতে <a href="/wiki/%E0%A6%AF%E0%A6%AE%E0%A7%81%E0%A6%A8%E0%A6%BE_%E0%A6%A8%E0%A6%A6%E0%A7%80" class="mw-redirect mw-disambig" title="যমুনা নদী">ব্রহ্মপুত্র</a> নামে <a href="/wiki/%E0%A6%AC%E0%A6%BE%E0%A6%82%E0%A6%B2%E0%A6%BE%E0%A6%A6%E0%A7%87%E0%A6%B6" title="বাংলাদেশ">বাংলাদেশে</a> প্রবেশ করে জামালপুর জেলার বাহাদুরাবাদের কাছে যমুনা ও পুরাতন ব্রহ্মপুত্র নামে দুভাগে বিভক্ত হয় । এরপর <a href="/wiki/%E0%A6%AF%E0%A6%AE%E0%A7%81%E0%A6%A8%E0%A6%BE_%E0%A6%A8%E0%A6%A6%E0%A7%80" class="mw-redirect mw-disambig" title="যমুনা নদী">যমুনা নদীর</a> দক্ষিণ দিকে অগ্রসর হয়ে গোয়ালন্দের <a href="/wiki/%E0%A6%97%E0%A6%99%E0%A7%8D%E0%A6%97%E0%A6%BE" class="mw-redirect" title="গঙ্গা">পদ্মার</a> সঙ্গে মিলিত হয় এবং <a href="/wiki/%E0%A6%B9%E0%A7%81%E0%A6%97%E0%A6%B2%E0%A7%80" class="mw-redirect" title="হুগলী">অপর</a> ধারাটি পুরাতন ব্রহ্মপুত্র নামে দক্ষিণ-পূর্বমূখী হয়ে ভৈরববাজারে মেঘনার সাথে মিশে । তারপরে এটি <a href="/wiki/%E0%A6%AC%E0%A6%99%E0%A7%8D%E0%A6%97%E0%A7%8B%E0%A6%AA%E0%A6%B8%E0%A6%BE%E0%A6%97%E0%A6%B0" title="বঙ্গোপসাগর">বঙ্গোপসাগরে</a> পতিত হয়। ব্রহ্মপুত্র ও গঙ্গার অববাহিকা বিশ্বের বৃহত্তম <a href="/wiki/%E0%A6%AC-%E0%A6%A6%E0%A7%8D%E0%A6%AC%E0%A7%80%E0%A6%AA" class="mw-redirect" title="ব-দ্বীপ">ব-দ্বীপ</a> বাংলাদেশ অবস্থিত ৷ <sup id="cite_ref-4" class="reference"><a href="#cite_note-4"><span class="cite-bracket">&#91;</span>৪<span class="cite-bracket">&#93;</span></a></sup>৷ </p> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="আসাম_এবং_সংলগ্ন_অঞ্চল"><span id=".E0.A6.86.E0.A6.B8.E0.A6.BE.E0.A6.AE_.E0.A6.8F.E0.A6.AC.E0.A6.82_.E0.A6.B8.E0.A6.82.E0.A6.B2.E0.A6.97.E0.A7.8D.E0.A6.A8_.E0.A6.85.E0.A6.9E.E0.A7.8D.E0.A6.9A.E0.A6.B2"></span>আসাম এবং সংলগ্ন অঞ্চল</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%E0%A6%AC%E0%A7%8D%E0%A6%B0%E0%A6%B9%E0%A7%8D%E0%A6%AE%E0%A6%AA%E0%A7%81%E0%A6%A4%E0%A7%8D%E0%A6%B0_%E0%A6%A8%E0%A6%A6&amp;action=edit&amp;section=3" title="অনুচ্ছেদ সম্পাদনা: আসাম এবং সংলগ্ন অঞ্চল"><span>সম্পাদনা</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <figure class="mw-default-size" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/%E0%A6%9A%E0%A6%BF%E0%A6%A4%E0%A7%8D%E0%A6%B0:Brahmaputra-river-basin.png" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/6/62/Brahmaputra-river-basin.png/220px-Brahmaputra-river-basin.png" decoding="async" width="220" height="167" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/6/62/Brahmaputra-river-basin.png/330px-Brahmaputra-river-basin.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/6/62/Brahmaputra-river-basin.png/440px-Brahmaputra-river-basin.png 2x" data-file-width="2573" data-file-height="1956" /></a><figcaption>ভারতে ব্রহ্মপুত্র অববাহিকা</figcaption></figure> <figure class="mw-halign-right" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/%E0%A6%9A%E0%A6%BF%E0%A6%A4%E0%A7%8D%E0%A6%B0:Sunset_in_Dibrugarh.jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/0/06/Sunset_in_Dibrugarh.jpg/160px-Sunset_in_Dibrugarh.jpg" decoding="async" width="160" height="240" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/0/06/Sunset_in_Dibrugarh.jpg/240px-Sunset_in_Dibrugarh.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/0/06/Sunset_in_Dibrugarh.jpg/320px-Sunset_in_Dibrugarh.jpg 2x" data-file-width="3072" data-file-height="4608" /></a><figcaption>ডিব্রুগড় থেকে ব্রহ্মপুত্রে সূর্যাস্তের একটি দৃশ্য</figcaption></figure> <p><a href="/wiki/%E0%A6%9A%E0%A7%80%E0%A6%A8" title="চীন">চীন</a> দেশে ব্রহ্মপুত্র কে ইয়ারলুং সাংপো অথবা ইয়ারলুং জাংপো (ব্রহ্মপুত্র) নামে পরিচিত হয়ে ভারতের অরুণাচল প্রদেশে প্রবেশ করলে, যেখানে তাকে সিয়াং বলা হয়। এটি তিব্বতে এর মূল উচ্চতা ভূমি থেকে উৎপন্ন হয় এবং অবশেষে সমভূমিতে পৌঁছায়, যেখানে একে দিহাং বলা হয়। এটি প্রায় ৩৫ কিলোমিটার (২২ মাইল) দক্ষিণ দিকে প্রবাহিত হয়, এর পরে এটি আসাম উপত্যকার মাথায় ডিবাং নদী এবং লোহিত নদীর সাথে মিলিত হয়। লোহিতের সঙ্গে মিলিত হওয়ার পরে নদীটি ব্রহ্মপুত্র এবং বুড়ুং-বুধুর নামে স্থানীয় বোডো উপজাতিদের নামে পরিচিত, এটি পরে আসাম রাজ্যে প্রবেশ করে এবং এখানে নদীটি খুব চওড়া হয় - আসামের কিছু অংশে ২০ কিলোমিটার (১২ মাইল) পর্যন্ত প্রশস্ত হয়। </p> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="বাংলাদেশ"><span id=".E0.A6.AC.E0.A6.BE.E0.A6.82.E0.A6.B2.E0.A6.BE.E0.A6.A6.E0.A7.87.E0.A6.B6"></span>বাংলাদেশ</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%E0%A6%AC%E0%A7%8D%E0%A6%B0%E0%A6%B9%E0%A7%8D%E0%A6%AE%E0%A6%AA%E0%A7%81%E0%A6%A4%E0%A7%8D%E0%A6%B0_%E0%A6%A8%E0%A6%A6&amp;action=edit&amp;section=4" title="অনুচ্ছেদ সম্পাদনা: বাংলাদেশ"><span>সম্পাদনা</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <figure class="mw-halign-left" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/%E0%A6%9A%E0%A6%BF%E0%A6%A4%E0%A7%8D%E0%A6%B0:Bangladesh_LOC_1996_map.jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/e/ef/Bangladesh_LOC_1996_map.jpg/175px-Bangladesh_LOC_1996_map.jpg" decoding="async" width="175" height="219" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/e/ef/Bangladesh_LOC_1996_map.jpg/263px-Bangladesh_LOC_1996_map.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/e/ef/Bangladesh_LOC_1996_map.jpg/350px-Bangladesh_LOC_1996_map.jpg 2x" data-file-width="1596" data-file-height="2000" /></a><figcaption>ব্রহ্মপুত্র সহ বাংলাদেশের নদীসমূহ</figcaption></figure> <p>বাংলাদেশে, ব্রহ্মপুত্র তার বৃহত্তম উপনদীগুলির মধ্যে একটি তিস্তা নদীর (বা তিস্তা) সঙ্গে যুক্ত হয়। তিস্তার নিচে ব্রহ্মপুত্র দুটি বিভক্ত শাখায় বিভক্ত। পশ্চিম শাখা, যা নদীর প্রবাহের বেশিরভাগ অংশ নিয়ে গঠিত, দক্ষিণে যমুনা নিম্ন গঙ্গার সাথে মিশে যাওয়ার কারণে প্রবাহ দক্ষিণে অব্যাহত রয়েছে, যাকে বলা হয় পদ্মা নদী। পূর্ব শাখা, অতিতে বৃহত্তর শাখা ছিল, তবে এখন অনেক ছোট, একে পুরাতন ব্রহ্মপুত্র বলা হয়। এটি দক্ষিণ-পূর্ব দিকে <a href="/wiki/%E0%A6%A2%E0%A6%BE%E0%A6%95%E0%A6%BE" title="ঢাকা">ঢাকার</a> নিকটবর্তী <a href="/wiki/%E0%A6%AE%E0%A7%87%E0%A6%98%E0%A6%A8%E0%A6%BE_%E0%A6%A8%E0%A6%A6%E0%A7%80" title="মেঘনা নদী">মেঘনা নদীতে</a> যোগ মিলিত হয়, এর পর পদ্মা এবং মেঘনা চাঁদপুরের কাছাকাছি গিয়ে মিলিত হয়ে বঙ্গোপসাগরে প্রবাহিত হয়। নদীর এই চূড়ান্ত অংশটিকে মেঘনা বলা হয়। </p><p>বহ্মপুত্র ভারতের ধুবুরির পরে গারো পাহাড়ের চারদিকে দক্ষিণ বাঁক নিয়ে বাংলাদেশের সমভূমিতে প্রবেশ করে। বাংলাদেশের চিলমারী পার হয়ে প্রবাহিত হওয়ার পরে তিস্তা নদী ডান তীরে যুক্ত হয় এবং তারপরে যমুনা নদীর দক্ষিণে ২৪০ কিলোমিটার (১৫০ মাইল) পথ অতিক্রম করে। (গাইবান্দার দক্ষিণে, পুরাতন ব্রহ্মপুত্র মূলধারার বাম তীর ছেড়ে জামালপুর এবং ময়মনসিংহ পেরিয়ে ভৈরব বাজারের মেঘনা নদীতে যোগদানের জন্য প্রবাহিত হয়।) গঙ্গার সাথে মিলনের আগে যমুনা বড়াল, আত্রাইয়ের সম্মিলিত জল গ্রহণ করে এবং হুরসাগর নদী তার ডান তীরে এবং বাম তীরে বৃহত্তর ধলেশ্বরী নদী মিলিত হয়। ধলেশ্বরীর একটি শাখা বুড়িগঙ্গা ("পুরাতন গঙ্গা") বাংলাদেশের রাজধানী ঢাকার পাশ দিয়ে প্রবাহিত হয় এবং মুন্সিগঞ্জের ওপরে মেঘনা নদীর সাথে মিলিত হয়। </p><p>যমুনা গোয়ালন্দ ঘাটের উত্তরে গঙ্গার সাথে মিলিত হয়, এর পরে পদ্মা হিসাবে, তাদের সম্মিলিত জল প্রবাহ প্রায় ১২০ কিলোমিটার (৭৫ মাইল) দূরত্বে দক্ষিণ-পূর্ব দিকে প্রবাহিত হয়। দক্ষিণে গঙ্গা-ব্রহ্মপুত্র ব-দ্বীপ জল প্রবাহের জন্য কয়েকটি ছোট ছোট শাখা ছড়িয়ে যাওয়ার পরে পদ্মার মূল প্রবাহটি চাঁদপুরের কাছে <a href="/wiki/%E0%A6%AE%E0%A7%87%E0%A6%98%E0%A6%A8%E0%A6%BE_%E0%A6%A8%E0%A6%A6%E0%A7%80" title="মেঘনা নদী">মেঘনা নদীর</a> সাথে মিলিত হয় এবং পরে মেঘনা মোহনা হয়ে বঙ্গোপসাগরে প্রবেশ করে এবং বদ্বীপে প্রবাহিত ছোট শাখা নদীগুলিও ব -দ্বীপ অতিক্রম করে বঙ্গোপসাগরে মিলিত হয়। গঙ্গা-ব্রহ্মপুত্র ব-দ্বীপের বৃদ্ধি জলোচ্ছ্বাসের প্রক্রিয়া দ্বারা প্রভাবিত হয়। </p><p>গঙ্গা ও ব্রহ্মপুত্র সহ অসংখ্য নদীর জলে পুষ্ট গঙ্গা ব-দ্বীপ পৃথিবীর বৃহত্তম নদী ব-দ্বীপ। এর আয়তন ৫৯,৫৭০ বর্গকিলোমিটার (২৩,০০০ বর্গ মাইল)।<sup id="cite_ref-SinghSharma2004_5-0" class="reference"><a href="#cite_note-SinghSharma2004-5"><span class="cite-bracket">&#91;</span>৫<span class="cite-bracket">&#93;</span></a></sup> </p> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="অববাহিকার_বৈশিষ্ট্য"><span id=".E0.A6.85.E0.A6.AC.E0.A6.AC.E0.A6.BE.E0.A6.B9.E0.A6.BF.E0.A6.95.E0.A6.BE.E0.A6.B0_.E0.A6.AC.E0.A7.88.E0.A6.B6.E0.A6.BF.E0.A6.B7.E0.A7.8D.E0.A6.9F.E0.A7.8D.E0.A6.AF"></span>অববাহিকার বৈশিষ্ট্য</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%E0%A6%AC%E0%A7%8D%E0%A6%B0%E0%A6%B9%E0%A7%8D%E0%A6%AE%E0%A6%AA%E0%A7%81%E0%A6%A4%E0%A7%8D%E0%A6%B0_%E0%A6%A8%E0%A6%A6&amp;action=edit&amp;section=5" title="অনুচ্ছেদ সম্পাদনা: অববাহিকার বৈশিষ্ট্য"><span>সম্পাদনা</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>ব্রহ্মপুত্র নদীর অববাহিকাটি ৬,৫১,৩৩৪ বর্গ কিলোমিটার এবং এটি একটি দীর্ঘ নদীর একটি ভাল উদাহরণ এবং বেশ কিছু আঁকাবাঁকা পথ তৈরি করে এবং প্রায়শই অস্থায়ী বালির চর তৈরি করে। যমুনা নদীতে উল্লেখযোগ্য টেকটোনিক ক্রিয়াকলাপের একটি অঞ্চল উন্নতি লাভ করেছে এবং এটি হিমালয়ের উৎস এবং বাংলার বদ্বীপের গঠনের সাথে জড়িত। বেশ কয়েকটি গবেষক অনুমান করেছেন যে বাংলাদেশের প্রধান নদী ব্যবস্থার অবস্থানের উপর অন্তর্নিহিত কাঠামোগত নিয়ন্ত্রণ। </p> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="উপনদী"><span id=".E0.A6.89.E0.A6.AA.E0.A6.A8.E0.A6.A6.E0.A7.80"></span>উপনদী</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%E0%A6%AC%E0%A7%8D%E0%A6%B0%E0%A6%B9%E0%A7%8D%E0%A6%AE%E0%A6%AA%E0%A7%81%E0%A6%A4%E0%A7%8D%E0%A6%B0_%E0%A6%A8%E0%A6%A6&amp;action=edit&amp;section=6" title="অনুচ্ছেদ সম্পাদনা: উপনদী"><span>সম্পাদনা</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p><sup id="cite_ref-বাংলাদেশের_নদ-নদী_6-0" class="reference"><a href="#cite_note-বাংলাদেশের_নদ-নদী-6"><span class="cite-bracket">&#91;</span>ভূগোল ১<span class="cite-bracket">&#93;</span></a></sup> </p> <ul><li>১. <a href="/wiki/%E0%A6%A7%E0%A6%B0%E0%A6%B2%E0%A6%BE_%E0%A6%A8%E0%A6%A6%E0%A7%80" title="ধরলা নদী">ধরলা নদী</a></li> <li>২. <a href="/wiki/%E0%A6%A4%E0%A6%BF%E0%A6%B8%E0%A7%8D%E0%A6%A4%E0%A6%BE_%E0%A6%A8%E0%A6%A6%E0%A7%80" title="তিস্তা নদী">তিস্তা নদী</a></li> <li>৩. <a href="/wiki/%E0%A6%A6%E0%A7%81%E0%A6%A7%E0%A6%95%E0%A7%81%E0%A6%AE%E0%A6%B0_%E0%A6%A8%E0%A6%A6" title="দুধকুমর নদ">দুধকুমর নদ</a></li> <li>৪. <a href="/wiki/%E0%A6%95%E0%A6%B0%E0%A6%A4%E0%A7%8B%E0%A6%AF%E0%A6%BC%E0%A6%BE_%E0%A6%A8%E0%A6%A6%E0%A7%80" title="করতোয়া নদী">করতোয়া আত্রাই প্রণালী</a></li> <li>৫. <a href="/wiki/%E0%A6%B8%E0%A7%8B%E0%A6%AC%E0%A6%A3%E0%A6%B6%E0%A6%BF%E0%A6%B0%E0%A6%BF_%E0%A6%A8%E0%A6%A6%E0%A7%80" title="সোবণশিরি নদী">সোবণশিরি নদী</a></li> <li>৬. <a href="/wiki/%E0%A6%9C%E0%A6%BF%E0%A6%AF%E0%A6%BC%E0%A6%BE" class="mw-redirect mw-disambig" title="জিয়া">জিয়া</a></li> <li>৭. <a href="/w/index.php?title=%E0%A6%9C%E0%A6%BF%E0%A6%AF%E0%A6%BC%E0%A6%BE%E0%A6%AD%E0%A6%B0%E0%A6%B2%E0%A6%BF_%E0%A6%A8%E0%A6%A6%E0%A7%80&amp;action=edit&amp;redlink=1" class="new" title="জিয়াভরলি নদী (পাতার অস্তিত্ব নেই)">জিয়াভরলি নদী</a></li> <li>৮. <a href="/wiki/%E0%A6%B2%E0%A7%8B%E0%A6%B9%E0%A6%BF%E0%A6%A4_%E0%A6%A8%E0%A6%A6%E0%A7%80" title="লোহিত নদী">লোহিত নদী</a></li> <li>৯. <a href="/wiki/%E0%A6%A7%E0%A6%A8%E0%A6%B6%E0%A6%BF%E0%A6%B0%E0%A6%BF_%E0%A6%A8%E0%A6%A6%E0%A7%80" title="ধনশিরি নদী">ধনশিরি নদী</a></li> <li>১০.<a href="/wiki/%E0%A6%AE%E0%A6%BE%E0%A6%A8%E0%A6%B8_%E0%A6%A8%E0%A6%A6%E0%A7%80" title="মানস নদী">মানস নদী</a></li> <li>১১.<a href="/w/index.php?title=%E0%A6%AC%E0%A7%81%E0%A6%A1%E0%A6%BC%E0%A6%BF%E0%A6%A6%E0%A6%BF%E0%A6%B9%E0%A6%BF%E0%A6%82_%E0%A6%A8%E0%A6%A6%E0%A7%80&amp;action=edit&amp;redlink=1" class="new" title="বুড়িদিহিং নদী (পাতার অস্তিত্ব নেই)">বুড়িদিহিং নদী</a></li> <li>১২.<a href="/wiki/%E0%A6%A6%E0%A6%BF%E0%A6%B9%E0%A6%BF%E0%A6%99_%E0%A6%A8%E0%A6%A6%E0%A7%80" title="দিহিঙ নদী">দিহিঙ নদী</a></li> <li>১৩.<a href="/wiki/%E0%A6%9C%E0%A6%BF%E0%A6%9E%E0%A7%8D%E0%A6%9C%E0%A6%BF%E0%A6%B0%E0%A6%BE%E0%A6%AE_%E0%A6%A8%E0%A6%A6%E0%A7%80" title="জিঞ্জিরাম নদী">জিঞ্জিরাম নদী</a></li></ul> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="শাখানদী"><span id=".E0.A6.B6.E0.A6.BE.E0.A6.96.E0.A6.BE.E0.A6.A8.E0.A6.A6.E0.A7.80"></span>শাখানদী</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%E0%A6%AC%E0%A7%8D%E0%A6%B0%E0%A6%B9%E0%A7%8D%E0%A6%AE%E0%A6%AA%E0%A7%81%E0%A6%A4%E0%A7%8D%E0%A6%B0_%E0%A6%A8%E0%A6%A6&amp;action=edit&amp;section=7" title="অনুচ্ছেদ সম্পাদনা: শাখানদী"><span>সম্পাদনা</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p><sup id="cite_ref-বাংলাদেশের_নদ-নদী_6-1" class="reference"><a href="#cite_note-বাংলাদেশের_নদ-নদী-6"><span class="cite-bracket">&#91;</span>ভূগোল ১<span class="cite-bracket">&#93;</span></a></sup> </p> <ul><li>১. <a href="/wiki/%E0%A6%AC%E0%A6%82%E0%A6%B6%E0%A7%80_%E0%A6%A8%E0%A6%A6%E0%A7%80" title="বংশী নদী">বংশী</a>।</li> <li>২. <a href="/wiki/%E0%A6%B6%E0%A7%80%E0%A6%A4%E0%A6%B2%E0%A6%95%E0%A7%8D%E0%A6%B7%E0%A7%8D%E0%A6%AF%E0%A6%BE_%E0%A6%A8%E0%A6%A6%E0%A7%80" title="শীতলক্ষ্যা নদী">শীতলক্ষ্যা</a>।</li> <li>৩. <a href="/wiki/%E0%A6%AC%E0%A6%BE%E0%A6%A8%E0%A6%BE%E0%A6%B0" class="mw-redirect" title="বানার">বানার</a></li> <li>৪. <a href="/wiki/%E0%A6%B8%E0%A7%81%E0%A6%A4%E0%A6%BF%E0%A6%AF%E0%A6%BC%E0%A6%BE_%E0%A6%A8%E0%A6%A6%E0%A7%80" title="সুতিয়া নদী">সুতিয়া নদী</a></li> <li>৫. শ্রীকালি</li></ul> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="ব্রহ্মপুত্রের_পাড়ে_অবস্থিত_স্থান"><span id=".E0.A6.AC.E0.A7.8D.E0.A6.B0.E0.A6.B9.E0.A7.8D.E0.A6.AE.E0.A6.AA.E0.A7.81.E0.A6.A4.E0.A7.8D.E0.A6.B0.E0.A7.87.E0.A6.B0_.E0.A6.AA.E0.A6.BE.E0.A6.A1.E0.A6.BC.E0.A7.87_.E0.A6.85.E0.A6.AC.E0.A6.B8.E0.A7.8D.E0.A6.A5.E0.A6.BF.E0.A6.A4_.E0.A6.B8.E0.A7.8D.E0.A6.A5.E0.A6.BE.E0.A6.A8"></span>ব্রহ্মপুত্রের পাড়ে অবস্থিত স্থান</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%E0%A6%AC%E0%A7%8D%E0%A6%B0%E0%A6%B9%E0%A7%8D%E0%A6%AE%E0%A6%AA%E0%A7%81%E0%A6%A4%E0%A7%8D%E0%A6%B0_%E0%A6%A8%E0%A6%A6&amp;action=edit&amp;section=8" title="অনুচ্ছেদ সম্পাদনা: ব্রহ্মপুত্রের পাড়ে অবস্থিত স্থান"><span>সম্পাদনা</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <ul><li>১. <a href="/wiki/%E0%A6%89%E0%A6%B2%E0%A6%BF%E0%A6%AA%E0%A7%81%E0%A6%B0_%E0%A6%89%E0%A6%AA%E0%A6%9C%E0%A7%87%E0%A6%B2%E0%A6%BE" title="উলিপুর উপজেলা">উলিপুর উপজেলা</a> (<a href="/wiki/%E0%A6%B9%E0%A6%BE%E0%A6%A4%E0%A6%BF%E0%A6%AF%E0%A6%BC%E0%A6%BE_%E0%A6%87%E0%A6%89%E0%A6%A8%E0%A6%BF%E0%A6%AF%E0%A6%BC%E0%A6%A8" title="হাতিয়া ইউনিয়ন">হাতিয়া ইউনিয়ন</a>, <a href="/wiki/%E0%A6%AC%E0%A7%81%E0%A6%A1%E0%A6%BC%E0%A6%BE%E0%A6%AC%E0%A7%81%E0%A6%A1%E0%A6%BC%E0%A6%BF_%E0%A6%87%E0%A6%89%E0%A6%A8%E0%A6%BF%E0%A6%AF%E0%A6%BC%E0%A6%A8,_%E0%A6%89%E0%A6%B2%E0%A6%BF%E0%A6%AA%E0%A7%81%E0%A6%B0" title="বুড়াবুড়ি ইউনিয়ন, উলিপুর">বুড়াবুড়ি</a>, <a href="/wiki/%E0%A6%B8%E0%A6%BE%E0%A6%B9%E0%A7%87%E0%A6%AC%E0%A7%87%E0%A6%B0_%E0%A6%86%E0%A6%B2%E0%A6%97%E0%A6%BE_%E0%A6%87%E0%A6%89%E0%A6%A8%E0%A6%BF%E0%A6%AF%E0%A6%BC%E0%A6%A8" title="সাহেবের আলগা ইউনিয়ন">সাহেবের আলগা ইউনিয়ন</a> এবং <a href="/wiki/%E0%A6%AC%E0%A7%87%E0%A6%97%E0%A6%AE%E0%A6%97%E0%A6%9E%E0%A7%8D%E0%A6%9C_%E0%A6%87%E0%A6%89%E0%A6%A8%E0%A6%BF%E0%A6%AF%E0%A6%BC%E0%A6%A8" class="mw-disambig" title="বেগমগঞ্জ ইউনিয়ন">বেগমগঞ্জ ইউনিয়ন</a>)</li> <li>২. <a href="/wiki/%E0%A6%9A%E0%A6%BF%E0%A6%B2%E0%A6%AE%E0%A6%BE%E0%A6%B0%E0%A7%80_%E0%A6%AC%E0%A6%A8%E0%A7%8D%E0%A6%A6%E0%A6%B0" title="চিলমারী বন্দর">চিলমারী বন্দর</a></li> <li>৩. <a href="/wiki/%E0%A6%A5%E0%A6%BE%E0%A6%A8%E0%A6%BE%E0%A6%B9%E0%A6%BE%E0%A6%9F_%E0%A6%87%E0%A6%89%E0%A6%A8%E0%A6%BF%E0%A6%AF%E0%A6%BC%E0%A6%A8" title="থানাহাট ইউনিয়ন">থানাহাট ইউনিয়ন</a></li> <li>৪. <a href="/wiki/%E0%A6%B0%E0%A7%8C%E0%A6%AE%E0%A6%BE%E0%A6%B0%E0%A7%80_%E0%A6%89%E0%A6%AA%E0%A6%9C%E0%A7%87%E0%A6%B2%E0%A6%BE" title="রৌমারী উপজেলা">রৌমারী উপজেলা</a></li> <li>৫. <a href="/wiki/%E0%A6%9A%E0%A6%B0_%E0%A6%B0%E0%A6%BE%E0%A6%9C%E0%A6%BF%E0%A6%AC%E0%A6%AA%E0%A7%81%E0%A6%B0_%E0%A6%89%E0%A6%AA%E0%A6%9C%E0%A7%87%E0%A6%B2%E0%A6%BE" title="চর রাজিবপুর উপজেলা">চর রাজিবপুর উপজেলা</a></li> <li>৬. <a href="/wiki/%E0%A6%AC%E0%A6%BE%E0%A6%B9%E0%A6%BE%E0%A6%A6%E0%A7%81%E0%A6%B0%E0%A6%BE%E0%A6%AC%E0%A6%BE%E0%A6%A6_%E0%A6%87%E0%A6%89%E0%A6%A8%E0%A6%BF%E0%A6%AF%E0%A6%BC%E0%A6%A8" title="বাহাদুরাবাদ ইউনিয়ন">বাহাদুরাবাদ ঘাট</a></li> <li>৭. <a href="/wiki/%E0%A6%AB%E0%A7%81%E0%A6%B2%E0%A6%9B%E0%A6%A1%E0%A6%BC%E0%A6%BF_%E0%A6%89%E0%A6%AA%E0%A6%9C%E0%A7%87%E0%A6%B2%E0%A6%BE" title="ফুলছড়ি উপজেলা">ফুলছড়ি উপজেলা</a></li> <li>৮. <a href="/wiki/%E0%A6%B8%E0%A6%BE%E0%A6%98%E0%A6%BE%E0%A6%9F%E0%A6%BE_%E0%A6%87%E0%A6%89%E0%A6%A8%E0%A6%BF%E0%A6%AF%E0%A6%BC%E0%A6%A8" title="সাঘাটা ইউনিয়ন">সাঘাটা বাজার</a></li> <li>৯. <a href="/wiki/%E0%A6%B0%E0%A6%BE%E0%A6%A3%E0%A7%80%E0%A6%97%E0%A6%9E%E0%A7%8D%E0%A6%9C_%E0%A6%87%E0%A6%89%E0%A6%A8%E0%A6%BF%E0%A6%AF%E0%A6%BC%E0%A6%A8,_%E0%A6%9A%E0%A6%BF%E0%A6%B2%E0%A6%AE%E0%A6%BE%E0%A6%B0%E0%A7%80" title="রাণীগঞ্জ ইউনিয়ন, চিলমারী">কাঁচকোল বাজার</a></li> <li>১০. <a href="/wiki/%E0%A6%B0%E0%A6%BE%E0%A6%A3%E0%A7%80%E0%A6%97%E0%A6%9E%E0%A7%8D%E0%A6%9C_%E0%A6%87%E0%A6%89%E0%A6%A8%E0%A6%BF%E0%A6%AF%E0%A6%BC%E0%A6%A8,_%E0%A6%9A%E0%A6%BF%E0%A6%B2%E0%A6%AE%E0%A6%BE%E0%A6%B0%E0%A7%80" title="রাণীগঞ্জ ইউনিয়ন, চিলমারী">ফকিরেরহাট বাজার</a></li> <li>১১. <a href="/wiki/%E0%A6%B0%E0%A6%AE%E0%A6%A8%E0%A6%BE_%E0%A6%87%E0%A6%89%E0%A6%A8%E0%A6%BF%E0%A6%AF%E0%A6%BC%E0%A6%A8" title="রমনা ইউনিয়ন">রমনা ইউনিয়ন</a></li> <li>১২. <a href="/wiki/%E0%A6%95%E0%A6%BE%E0%A6%81%E0%A6%A0%E0%A6%BE%E0%A6%B2_%E0%A6%87%E0%A6%89%E0%A6%A8%E0%A6%BF%E0%A6%AF%E0%A6%BC%E0%A6%A8" title="কাঁঠাল ইউনিয়ন">কাঁঠাল ইউনিয়ন</a>, <a href="/wiki/%E0%A6%A4%E0%A7%8D%E0%A6%B0%E0%A6%BF%E0%A6%B6%E0%A6%BE%E0%A6%B2" class="mw-disambig" title="ত্রিশাল">ত্রিশাল</a>, <a href="/wiki/%E0%A6%AE%E0%A6%AF%E0%A6%BC%E0%A6%AE%E0%A6%A8%E0%A6%B8%E0%A6%BF%E0%A6%82%E0%A6%B9" title="ময়মনসিংহ">ময়মনসিংহ</a></li></ul> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="পুরাতন_ব্রহ্মপুত্রের_পাড়ে_অবস্থিত_স্থান"><span id=".E0.A6.AA.E0.A7.81.E0.A6.B0.E0.A6.BE.E0.A6.A4.E0.A6.A8_.E0.A6.AC.E0.A7.8D.E0.A6.B0.E0.A6.B9.E0.A7.8D.E0.A6.AE.E0.A6.AA.E0.A7.81.E0.A6.A4.E0.A7.8D.E0.A6.B0.E0.A7.87.E0.A6.B0_.E0.A6.AA.E0.A6.BE.E0.A6.A1.E0.A6.BC.E0.A7.87_.E0.A6.85.E0.A6.AC.E0.A6.B8.E0.A7.8D.E0.A6.A5.E0.A6.BF.E0.A6.A4_.E0.A6.B8.E0.A7.8D.E0.A6.A5.E0.A6.BE.E0.A6.A8"></span>পুরাতন ব্রহ্মপুত্রের পাড়ে অবস্থিত স্থান</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%E0%A6%AC%E0%A7%8D%E0%A6%B0%E0%A6%B9%E0%A7%8D%E0%A6%AE%E0%A6%AA%E0%A7%81%E0%A6%A4%E0%A7%8D%E0%A6%B0_%E0%A6%A8%E0%A6%A6&amp;action=edit&amp;section=9" title="অনুচ্ছেদ সম্পাদনা: পুরাতন ব্রহ্মপুত্রের পাড়ে অবস্থিত স্থান"><span>সম্পাদনা</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <ul><li>১. <a href="/wiki/%E0%A6%A6%E0%A7%87%E0%A6%93%E0%A6%AF%E0%A6%BC%E0%A6%BE%E0%A6%A8%E0%A6%97%E0%A6%9E%E0%A7%8D%E0%A6%9C_%E0%A6%89%E0%A6%AA%E0%A6%9C%E0%A7%87%E0%A6%B2%E0%A6%BE" title="দেওয়ানগঞ্জ উপজেলা">দেওয়ানগঞ্জ</a></li> <li>২. <a href="/wiki/%E0%A6%9C%E0%A6%BE%E0%A6%AE%E0%A6%BE%E0%A6%B2%E0%A6%AA%E0%A7%81%E0%A6%B0" title="জামালপুর">জামালপুর</a></li> <li>৩. <a href="/wiki/%E0%A6%AE%E0%A6%AF%E0%A6%BC%E0%A6%AE%E0%A6%A8%E0%A6%B8%E0%A6%BF%E0%A6%82%E0%A6%B9" title="ময়মনসিংহ">ময়মনসিংহ</a></li> <li>৫. <a href="/wiki/%E0%A6%87%E0%A6%B8%E0%A6%B2%E0%A6%BE%E0%A6%AE%E0%A6%AA%E0%A7%81%E0%A6%B0" class="mw-disambig" title="ইসলামপুর">ইসলামপুর</a></li> <li>৪. ভৈরব</li></ul> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="আরও_দেখুন"><span id=".E0.A6.86.E0.A6.B0.E0.A6.93_.E0.A6.A6.E0.A7.87.E0.A6.96.E0.A7.81.E0.A6.A8"></span>আরও দেখুন</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%E0%A6%AC%E0%A7%8D%E0%A6%B0%E0%A6%B9%E0%A7%8D%E0%A6%AE%E0%A6%AA%E0%A7%81%E0%A6%A4%E0%A7%8D%E0%A6%B0_%E0%A6%A8%E0%A6%A6&amp;action=edit&amp;section=10" title="অনুচ্ছেদ সম্পাদনা: আরও দেখুন"><span>সম্পাদনা</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <ul><li><a href="/wiki/%E0%A6%AC%E0%A6%BE%E0%A6%82%E0%A6%B2%E0%A6%BE%E0%A6%A6%E0%A7%87%E0%A6%B6%E0%A7%87%E0%A6%B0_%E0%A6%A8%E0%A6%A6%E0%A7%80%E0%A6%B0_%E0%A6%A4%E0%A6%BE%E0%A6%B2%E0%A6%BF%E0%A6%95%E0%A6%BE" title="বাংলাদেশের নদীর তালিকা">বাংলাদেশের নদীর তালিকা</a></li> <li><a href="/wiki/%E0%A6%AC%E0%A6%BE%E0%A6%82%E0%A6%B2%E0%A6%BE%E0%A6%A6%E0%A7%87%E0%A6%B6%E0%A7%87%E0%A6%B0_%E0%A6%AC%E0%A6%A1%E0%A6%BC_%E0%A6%A8%E0%A6%A6%E0%A7%80%E0%A6%B8%E0%A6%AE%E0%A7%82%E0%A6%B9" title="বাংলাদেশের বড় নদীসমূহ">বাংলাদেশের বড় নদীসমূহ</a></li> <li><a href="/wiki/%E0%A6%AA%E0%A6%B6%E0%A7%8D%E0%A6%9A%E0%A6%BF%E0%A6%AE%E0%A6%AC%E0%A6%99%E0%A7%8D%E0%A6%97%E0%A7%87%E0%A6%B0_%E0%A6%A8%E0%A6%A6%E0%A7%80%E0%A6%B0_%E0%A6%A4%E0%A6%BE%E0%A6%B2%E0%A6%BF%E0%A6%95%E0%A6%BE" class="mw-redirect" title="পশ্চিমবঙ্গের নদীর তালিকা">পশ্চিমবঙ্গের নদীর তালিকা</a></li> <li><a href="/wiki/%E0%A6%9C%E0%A6%99%E0%A7%8D%E0%A6%97%E0%A6%AE%E0%A7%81_%E0%A6%AC%E0%A6%BE%E0%A6%81%E0%A6%A7" title="জঙ্গমু বাঁধ">জঙ্গমু বাঁধ</a></li></ul> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="পাদটীকা"><span id=".E0.A6.AA.E0.A6.BE.E0.A6.A6.E0.A6.9F.E0.A7.80.E0.A6.95.E0.A6.BE"></span>পাদটীকা</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%E0%A6%AC%E0%A7%8D%E0%A6%B0%E0%A6%B9%E0%A7%8D%E0%A6%AE%E0%A6%AA%E0%A7%81%E0%A6%A4%E0%A7%8D%E0%A6%B0_%E0%A6%A8%E0%A6%A6&amp;action=edit&amp;section=11" title="অনুচ্ছেদ সম্পাদনা: পাদটীকা"><span>সম্পাদনা</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <ol class="references"> <li id="cite_note-বাংলাদেশের_নদ-নদী-6"><span class="mw-cite-backlink">↑ <a href="#cite_ref-বাংলাদেশের_নদ-নদী_6-0"><sup><i>ক</i></sup></a> <a href="#cite_ref-বাংলাদেশের_নদ-নদী_6-1"><sup><i>খ</i></sup></a></span> <span class="reference-text"><cite id="সামাজিক_বিজ্ঞান_নবম-দশম_শ্রেণী(২০১১)" class="citation book">সামাজিক বিজ্ঞান, নবম-দশম শ্রেণী। <i>বাংলাদেশের নদ-নদী</i>। জাতীয় শিক্ষাক্রম ও পাঠ্যপুস্তক বোর্ড, ঢাকা। পৃষ্ঠা&#160;১৪৬।</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&amp;rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&amp;rft.genre=book&amp;rft.btitle=%E0%A6%AC%E0%A6%BE%E0%A6%82%E0%A6%B2%E0%A6%BE%E0%A6%A6%E0%A7%87%E0%A6%B6%E0%A7%87%E0%A6%B0+%E0%A6%A8%E0%A6%A6-%E0%A6%A8%E0%A6%A6%E0%A7%80&amp;rft.pages=%E0%A7%A7%E0%A7%AA%E0%A7%AC&amp;rft.pub=%E0%A6%9C%E0%A6%BE%E0%A6%A4%E0%A7%80%E0%A6%AF%E0%A6%BC+%E0%A6%B6%E0%A6%BF%E0%A6%95%E0%A7%8D%E0%A6%B7%E0%A6%BE%E0%A6%95%E0%A7%8D%E0%A6%B0%E0%A6%AE+%E0%A6%93+%E0%A6%AA%E0%A6%BE%E0%A6%A0%E0%A7%8D%E0%A6%AF%E0%A6%AA%E0%A7%81%E0%A6%B8%E0%A7%8D%E0%A6%A4%E0%A6%95+%E0%A6%AC%E0%A7%8B%E0%A6%B0%E0%A7%8D%E0%A6%A1%2C+%E0%A6%A2%E0%A6%BE%E0%A6%95%E0%A6%BE&amp;rft.aulast=%E0%A6%B8%E0%A6%BE%E0%A6%AE%E0%A6%BE%E0%A6%9C%E0%A6%BF%E0%A6%95+%E0%A6%AC%E0%A6%BF%E0%A6%9C%E0%A7%8D%E0%A6%9E%E0%A6%BE%E0%A6%A8&amp;rft.aufirst=%E0%A6%A8%E0%A6%AC%E0%A6%AE-%E0%A6%A6%E0%A6%B6%E0%A6%AE+%E0%A6%B6%E0%A7%8D%E0%A6%B0%E0%A7%87%E0%A6%A3%E0%A7%80&amp;rfr_id=info%3Asid%2Fbn.wikipedia.org%3A%E0%A6%AC%E0%A7%8D%E0%A6%B0%E0%A6%B9%E0%A7%8D%E0%A6%AE%E0%A6%AA%E0%A7%81%E0%A6%A4%E0%A7%8D%E0%A6%B0+%E0%A6%A8%E0%A6%A6" class="Z3988"><span style="display:none;">&#160;</span></span></span> </li> </ol> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="তথ্যসূত্র"><span id=".E0.A6.A4.E0.A6.A5.E0.A7.8D.E0.A6.AF.E0.A6.B8.E0.A7.82.E0.A6.A4.E0.A7.8D.E0.A6.B0"></span>তথ্যসূত্র</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%E0%A6%AC%E0%A7%8D%E0%A6%B0%E0%A6%B9%E0%A7%8D%E0%A6%AE%E0%A6%AA%E0%A7%81%E0%A6%A4%E0%A7%8D%E0%A6%B0_%E0%A6%A8%E0%A6%A6&amp;action=edit&amp;section=12" title="অনুচ্ছেদ সম্পাদনা: তথ্যসূত্র"><span>সম্পাদনা</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <style data-mw-deduplicate="TemplateStyles:r7391394">.mw-parser-output .reflist{font-size:90%;margin-bottom:0.5em;list-style-type:decimal}.mw-parser-output .reflist .references{font-size:100%;margin-bottom:0;list-style-type:inherit}.mw-parser-output .reflist-columns-2{column-width:30em}.mw-parser-output .reflist-columns-3{column-width:25em}.mw-parser-output .reflist-columns{margin-top:0.3em}.mw-parser-output .reflist-columns ol{margin-top:0}.mw-parser-output .reflist-columns li{page-break-inside:avoid;break-inside:avoid-column}.mw-parser-output .reflist-upper-alpha{list-style-type:upper-alpha}.mw-parser-output .reflist-upper-roman{list-style-type:upper-roman}.mw-parser-output .reflist-lower-alpha{list-style-type:lower-alpha}.mw-parser-output .reflist-lower-greek{list-style-type:lower-greek}.mw-parser-output .reflist-lower-roman{list-style-type:lower-roman}</style><div class="reflist"> <div class="mw-references-wrap"><ol class="references"> <li id="cite_note-britannica-1"><span class="mw-cite-backlink">↑ <a href="#cite_ref-britannica_1-0"><sup><i>ক</i></sup></a> <a href="#cite_ref-britannica_1-1"><sup><i>খ</i></sup></a></span> <span class="reference-text"><a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.britannica.com/EBchecked/topic/77154/Brahmaputra-River/48053/Physical-features">Brahmaputra River</a>, Encyclopædia Britannica</span> </li> <li id="cite_note-2"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-2">↑</a></span> <span class="reference-text"><cite class="citation web"><a rel="nofollow" class="external text" href="http://bn.banglapedia.org/index.php?title=%E0%A6%AC%E0%A7%8D%E0%A6%B0%E0%A6%B9%E0%A7%8D%E0%A6%AE%E0%A6%AA%E0%A7%81%E0%A6%A4%E0%A7%8D%E0%A6%B0_%E0%A6%A8%E0%A6%A6">"ব্রহ্মপুত্র নদ - বাংলাপিডিয়া"</a>। <i>bn.banglapedia.org</i><span class="reference-accessdate">। সংগ্রহের তারিখ ২০১৯-১১-০৫</span>।</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&amp;rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&amp;rft.genre=unknown&amp;rft.jtitle=bn.banglapedia.org&amp;rft.atitle=%E0%A6%AC%E0%A7%8D%E0%A6%B0%E0%A6%B9%E0%A7%8D%E0%A6%AE%E0%A6%AA%E0%A7%81%E0%A6%A4%E0%A7%8D%E0%A6%B0+%E0%A6%A8%E0%A6%A6+-+%E0%A6%AC%E0%A6%BE%E0%A6%82%E0%A6%B2%E0%A6%BE%E0%A6%AA%E0%A6%BF%E0%A6%A1%E0%A6%BF%E0%A6%AF%E0%A6%BC%E0%A6%BE&amp;rft_id=http%3A%2F%2Fbn.banglapedia.org%2Findex.php%3Ftitle%3D%25E0%25A6%25AC%25E0%25A7%258D%25E0%25A6%25B0%25E0%25A6%25B9%25E0%25A7%258D%25E0%25A6%25AE%25E0%25A6%25AA%25E0%25A7%2581%25E0%25A6%25A4%25E0%25A7%258D%25E0%25A6%25B0_%25E0%25A6%25A8%25E0%25A6%25A6&amp;rfr_id=info%3Asid%2Fbn.wikipedia.org%3A%E0%A6%AC%E0%A7%8D%E0%A6%B0%E0%A6%B9%E0%A7%8D%E0%A6%AE%E0%A6%AA%E0%A7%81%E0%A6%A4%E0%A7%8D%E0%A6%B0+%E0%A6%A8%E0%A6%A6" class="Z3988"><span style="display:none;">&#160;</span></span></span> </li> <li id="cite_note-3"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-3">↑</a></span> <span class="reference-text"><cite class="citation news">Yang Lina (২০১১-০৮-২২)। <a rel="nofollow" class="external text" href="http://news.xinhuanet.com/english2010/china/2011-08/22/c_131067137.htm">"Scientists pinpoint sources of four major international rivers"</a>। Xinhua<span class="reference-accessdate">। সংগ্রহের তারিখ ২০১২-১২-০৬</span>।</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&amp;rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&amp;rft.genre=article&amp;rft.atitle=Scientists+pinpoint+sources+of+four+major+international+rivers&amp;rft.date=2011-08-22&amp;rft.au=Yang+Lina&amp;rft_id=http%3A%2F%2Fnews.xinhuanet.com%2Fenglish2010%2Fchina%2F2011-08%2F22%2Fc_131067137.htm&amp;rfr_id=info%3Asid%2Fbn.wikipedia.org%3A%E0%A6%AC%E0%A7%8D%E0%A6%B0%E0%A6%B9%E0%A7%8D%E0%A6%AE%E0%A6%AA%E0%A7%81%E0%A6%A4%E0%A7%8D%E0%A6%B0+%E0%A6%A8%E0%A6%A6" class="Z3988"><span style="display:none;">&#160;</span></span></span> </li> <li id="cite_note-4"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-4">↑</a></span> <span class="reference-text"><a rel="nofollow" class="external free" href="http://www.indianetzone.com/29/origin_brahmaputra_river.htm">http://www.indianetzone.com/29/origin_brahmaputra_river.htm</a></span> </li> <li id="cite_note-SinghSharma2004-5"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-SinghSharma2004_5-0">↑</a></span> <span class="reference-text"><cite class="citation book">Singh, Vijay P.; Sharma, Nayan; C. Shekhar; P. Ojha (২০০৪)। <a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20160508155518/https://books.google.com/books?id=HUXrVyUk0RAC&amp;pg=PA113"><i>The Brahmaputra Basin Water Resources</i></a>। Springer। পৃষ্ঠা&#160;113। <a href="/wiki/%E0%A6%86%E0%A6%A8%E0%A7%8D%E0%A6%A4%E0%A6%B0%E0%A7%8D%E0%A6%9C%E0%A6%BE%E0%A6%A4%E0%A6%BF%E0%A6%95_%E0%A6%AE%E0%A6%BE%E0%A6%A8_%E0%A6%AA%E0%A7%81%E0%A6%B8%E0%A7%8D%E0%A6%A4%E0%A6%95_%E0%A6%B8%E0%A6%82%E0%A6%96%E0%A7%8D%E0%A6%AF%E0%A6%BE" class="mw-redirect" title="আন্তর্জাতিক মান পুস্তক সংখ্যা">আইএসবিএন</a>&#160;<a href="/wiki/%E0%A6%AC%E0%A6%BF%E0%A6%B6%E0%A7%87%E0%A6%B7:%E0%A6%AC%E0%A6%87%E0%A6%AF%E0%A6%BC%E0%A7%87%E0%A6%B0_%E0%A6%89%E0%A7%8E%E0%A6%B8/978-1-4020-1737-7" title="বিশেষ:বইয়ের উৎস/978-1-4020-1737-7">978-1-4020-1737-7</a>। ৮ মে ২০১৬ তারিখে <a rel="nofollow" class="external text" href="https://books.google.com/books?id=HUXrVyUk0RAC&amp;pg=PA113">মূল</a> থেকে আর্কাইভ করা<span class="reference-accessdate">। সংগ্রহের তারিখ ১৫ নভেম্বর ২০১৫</span>।</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&amp;rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&amp;rft.genre=book&amp;rft.btitle=The+Brahmaputra+Basin+Water+Resources&amp;rft.pages=113&amp;rft.pub=Springer&amp;rft.date=2004&amp;rft.isbn=978-1-4020-1737-7&amp;rft.aulast=Singh&amp;rft.aufirst=Vijay+P.&amp;rft.au=Sharma%2C+Nayan&amp;rft.au=C.+Shekhar&amp;rft.au=P.+Ojha&amp;rft_id=https%3A%2F%2Fbooks.google.com%2Fbooks%3Fid%3DHUXrVyUk0RAC%26pg%3DPA113&amp;rfr_id=info%3Asid%2Fbn.wikipedia.org%3A%E0%A6%AC%E0%A7%8D%E0%A6%B0%E0%A6%B9%E0%A7%8D%E0%A6%AE%E0%A6%AA%E0%A7%81%E0%A6%A4%E0%A7%8D%E0%A6%B0+%E0%A6%A8%E0%A6%A6" class="Z3988"><span style="display:none;">&#160;</span></span></span> </li> </ol></div></div> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="তথ্যসূত্র_2"><span id=".E0.A6.A4.E0.A6.A5.E0.A7.8D.E0.A6.AF.E0.A6.B8.E0.A7.82.E0.A6.A4.E0.A7.8D.E0.A6.B0_2"></span>তথ্যসূত্র</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%E0%A6%AC%E0%A7%8D%E0%A6%B0%E0%A6%B9%E0%A7%8D%E0%A6%AE%E0%A6%AA%E0%A7%81%E0%A6%A4%E0%A7%8D%E0%A6%B0_%E0%A6%A8%E0%A6%A6&amp;action=edit&amp;section=13" title="অনুচ্ছেদ সম্পাদনা: তথ্যসূত্র"><span>সম্পাদনা</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <style data-mw-deduplicate="TemplateStyles:r4968168">.mw-parser-output .refbegin{font-size:90%;margin-bottom:0.5em}.mw-parser-output .refbegin-hanging-indents>ul{margin-left:0}.mw-parser-output .refbegin-hanging-indents>ul>li{margin-left:0;padding-left:3.2em;text-indent:-3.2em}.mw-parser-output .refbegin-hanging-indents ul,.mw-parser-output .refbegin-hanging-indents ul li{list-style:none}@media(max-width:720px){.mw-parser-output .refbegin-hanging-indents>ul>li{padding-left:1.6em;text-indent:-1.6em}}.mw-parser-output .refbegin-100{font-size:100%}.mw-parser-output .refbegin-columns{margin-top:0.3em}.mw-parser-output .refbegin-columns ul{margin-top:0}.mw-parser-output .refbegin-columns li{page-break-inside:avoid;break-inside:avoid-column}</style><div class="refbegin" style=""> <ul><li>This article incorporates text from a publication now in the <a href="https://en.wikipedia.org/wiki/public_domain" class="extiw" title="en:public domain">public domain</a>:&#160;<cite id="CITEREFWood1907" class="citation encyclopaedia"><a href="/w/index.php?title=James_Wood_(encyclopaedist)&amp;action=edit&amp;redlink=1" class="new" title="James Wood (encyclopaedist) (পাতার অস্তিত্ব নেই)">Wood, James</a>, সম্পাদক (১৯০৭)। "<sup><span style="color:red">article name needed</span></sup>"। <i><a href="https://en.wikipedia.org/wiki/The_Nuttall_Encyclop%C3%A6dia" class="extiw" title="en:The Nuttall Encyclopædia">The Nuttall Encyclopædia</a></i>। London and New York: Frederick Warne।</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&amp;rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&amp;rft.genre=bookitem&amp;rft.atitle=%3Csup%3E%3Cspan+style%3D%22color%3Ared%22%3Earticle+name+needed%3C%2Fspan%3E%3C%2Fsup%3E&amp;rft.btitle=The+Nuttall+Encyclop%C3%A6dia&amp;rft.place=London+and+New+York&amp;rft.pub=Frederick+Warne&amp;rft.date=1907&amp;rfr_id=info%3Asid%2Fbn.wikipedia.org%3A%E0%A6%AC%E0%A7%8D%E0%A6%B0%E0%A6%B9%E0%A7%8D%E0%A6%AE%E0%A6%AA%E0%A7%81%E0%A6%A4%E0%A7%8D%E0%A6%B0+%E0%A6%A8%E0%A6%A6" class="Z3988"><span style="display:none;">&#160;</span></span><span class="citation-comment" style="display:none; color:#33aa33; margin-left:0.3em">উদ্ধৃতি টেমপ্লেট ইংরেজি প্যারামিটার ব্যবহার করেছে (<a href="/wiki/%E0%A6%AC%E0%A6%BF%E0%A6%B7%E0%A6%AF%E0%A6%BC%E0%A6%B6%E0%A7%8D%E0%A6%B0%E0%A7%87%E0%A6%A3%E0%A7%80:%E0%A6%89%E0%A6%A6%E0%A7%8D%E0%A6%A7%E0%A7%83%E0%A6%A4%E0%A6%BF_%E0%A6%9F%E0%A7%87%E0%A6%AE%E0%A6%AA%E0%A7%8D%E0%A6%B2%E0%A7%87%E0%A6%9F_%E0%A6%87%E0%A6%82%E0%A6%B0%E0%A7%87%E0%A6%9C%E0%A6%BF_%E0%A6%AA%E0%A7%8D%E0%A6%AF%E0%A6%BE%E0%A6%B0%E0%A6%BE%E0%A6%AE%E0%A6%BF%E0%A6%9F%E0%A6%BE%E0%A6%B0_%E0%A6%AC%E0%A7%8D%E0%A6%AF%E0%A6%AC%E0%A6%B9%E0%A6%BE%E0%A6%B0_%E0%A6%95%E0%A6%B0%E0%A7%87%E0%A6%9B%E0%A7%87" title="বিষয়শ্রেণী:উদ্ধৃতি টেমপ্লেট ইংরেজি প্যারামিটার ব্যবহার করেছে">link</a>) </span></li> <li>Rahaman, M.M. &amp; Varis, O. 2009. <a rel="nofollow" class="external text" href="http://onlinelibrary.wiley.com/doi/10.1111/j.1477-8947.2009.01209.x/full">Integrated Water Management of the Brahmaputra Basin: Perspectives and Hope for Regional Development</a>, Natural Resources Forum, Vol. 33, No. 1. pp.&#160;60–75. <a href="/wiki/%E0%A6%A1%E0%A6%BF%E0%A6%9C%E0%A6%BF%E0%A6%9F%E0%A6%BE%E0%A6%B2_%E0%A6%85%E0%A6%AC%E0%A6%9C%E0%A7%87%E0%A6%95%E0%A7%8D%E0%A6%9F_%E0%A6%86%E0%A6%87%E0%A6%A1%E0%A7%87%E0%A6%A8%E0%A7%8D%E0%A6%9F%E0%A6%BF%E0%A6%AB%E0%A6%BE%E0%A6%AF%E0%A6%BC%E0%A6%BE%E0%A6%B0" title="ডিজিটাল অবজেক্ট আইডেন্টিফায়ার">ডিওআই</a>:<a rel="nofollow" class="external text" href="https://dx.doi.org/10.1111%2Fj.1477-8947.2009.01209.x">10.1111/j.1477-8947.2009.01209.x</a></li> <li><cite class="citation journal">Sarma, J N (২০০৫)। "Fluvial process and morphology of the Brahmaputra River in Assam, India"। <i>Geomorphology</i>। <b>70</b> (3–4): 226–256। <a href="/wiki/%E0%A6%A1%E0%A6%BF%E0%A6%9C%E0%A6%BF%E0%A6%9F%E0%A6%BE%E0%A6%B2_%E0%A6%85%E0%A6%AC%E0%A6%9C%E0%A7%87%E0%A6%95%E0%A7%8D%E0%A6%9F_%E0%A6%86%E0%A6%87%E0%A6%A1%E0%A7%87%E0%A6%A8%E0%A7%8D%E0%A6%9F%E0%A6%BF%E0%A6%AB%E0%A6%BE%E0%A6%AF%E0%A6%BC%E0%A6%BE%E0%A6%B0" title="ডিজিটাল অবজেক্ট আইডেন্টিফায়ার">ডিওআই</a>:<a rel="nofollow" class="external text" href="https://doi.org/10.1016%2Fj.geomorph.2005.02.007">10.1016/j.geomorph.2005.02.007</a>।</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&amp;rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&amp;rft.genre=article&amp;rft.jtitle=Geomorphology&amp;rft.atitle=Fluvial+process+and+morphology+of+the+Brahmaputra+River+in+Assam%2C+India&amp;rft.volume=70&amp;rft.issue=3%E2%80%934&amp;rft.pages=226-256&amp;rft.date=2005&amp;rft_id=info%3Adoi%2F10.1016%2Fj.geomorph.2005.02.007&amp;rft.aulast=Sarma&amp;rft.aufirst=J+N&amp;rfr_id=info%3Asid%2Fbn.wikipedia.org%3A%E0%A6%AC%E0%A7%8D%E0%A6%B0%E0%A6%B9%E0%A7%8D%E0%A6%AE%E0%A6%AA%E0%A7%81%E0%A6%A4%E0%A7%8D%E0%A6%B0+%E0%A6%A8%E0%A6%A6" class="Z3988"><span style="display:none;">&#160;</span></span></li></ul> <p>Ribhaba Bharali&#160;:- The Brahmaputra River Restoration Project.Published in Assamese Pratidin,Amar Assam in October 2012. </p> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="আরও_পড়ুন"><span id=".E0.A6.86.E0.A6.B0.E0.A6.93_.E0.A6.AA.E0.A6.A1.E0.A6.BC.E0.A7.81.E0.A6.A8"></span>আরও পড়ুন</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%E0%A6%AC%E0%A7%8D%E0%A6%B0%E0%A6%B9%E0%A7%8D%E0%A6%AE%E0%A6%AA%E0%A7%81%E0%A6%A4%E0%A7%8D%E0%A6%B0_%E0%A6%A8%E0%A6%A6&amp;action=edit&amp;section=14" title="অনুচ্ছেদ সম্পাদনা: আরও পড়ুন"><span>সম্পাদনা</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <style data-mw-deduplicate="TemplateStyles:r6302832">.mw-parser-output .side-box{margin:4px 0;box-sizing:border-box;border:1px solid #aaa;font-size:88%;line-height:1.25em;background-color:#f9f9f9}.mw-parser-output .side-box-abovebelow,.mw-parser-output .side-box-text{padding:0.25em 0.9em}.mw-parser-output .side-box-image{padding:2px 0 2px 0.9em;text-align:center}.mw-parser-output .side-box-imageright{padding:2px 0.9em 2px 0;text-align:center}@media(min-width:500px){.mw-parser-output .side-box-flex{display:flex;align-items:center}.mw-parser-output .side-box-text{flex:1}}@media(min-width:720px){.mw-parser-output .side-box{width:238px}.mw-parser-output .side-box-right{clear:right;float:right;margin-left:1em}.mw-parser-output .side-box-left{margin-right:1em}}</style><div class="side-box side-box-right plainlinks sistersitebox"><style data-mw-deduplicate="TemplateStyles:r6302829">.mw-parser-output .plainlist ol,.mw-parser-output .plainlist ul{line-height:inherit;list-style:none;margin:0;padding:0}.mw-parser-output .plainlist ol li,.mw-parser-output .plainlist ul li{margin-bottom:0}</style> <div class="side-box-flex"> <div class="side-box-image"><span class="noviewer" typeof="mw:File"><span><img alt="" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/f/fa/Wikiquote-logo.svg/34px-Wikiquote-logo.svg.png" decoding="async" width="34" height="40" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/f/fa/Wikiquote-logo.svg/51px-Wikiquote-logo.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/f/fa/Wikiquote-logo.svg/68px-Wikiquote-logo.svg.png 2x" data-file-width="300" data-file-height="355" /></span></span></div> <div class="side-box-text plainlist">উইকিউক্তিতে <i><b><a href="https://bn.wikiquote.org/wiki/%E0%A6%AC%E0%A7%8D%E0%A6%B0%E0%A6%B9%E0%A7%8D%E0%A6%AE%E0%A6%AA%E0%A7%81%E0%A6%A4%E0%A7%8D%E0%A6%B0_%E0%A6%A8%E0%A6%A6" class="extiw" title="q:ব্রহ্মপুত্র নদ">ব্রহ্মপুত্র নদ</a></b></i> সম্পর্কিত উক্তির সংকলন রয়েছে।</div></div> </div> <link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r6302832"><div class="side-box side-box-right plainlinks sistersitebox"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r6302829"> <div class="side-box-flex"> <div class="side-box-image"><span class="noviewer" typeof="mw:File"><span><img alt="" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/4a/Commons-logo.svg/30px-Commons-logo.svg.png" decoding="async" width="30" height="40" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/4a/Commons-logo.svg/45px-Commons-logo.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/4a/Commons-logo.svg/59px-Commons-logo.svg.png 2x" data-file-width="1024" data-file-height="1376" /></span></span></div> <div class="side-box-text plainlist">উইকিমিডিয়া কমন্সে <b><a class="external text" href="https://commons.wikimedia.org/wiki/Category:Brahmaputra?uselang=bn">ব্রহ্মপুত্র নদ</a></b> সংক্রান্ত মিডিয়া রয়েছে।</div></div> </div> <link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r6302832"><div class="side-box side-box-right plainlinks sistersitebox"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r6302829"> <div class="side-box-flex"> <div class="side-box-image"><span class="noviewer" typeof="mw:File"><span><img alt="" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/4c/Wikisource-logo.svg/38px-Wikisource-logo.svg.png" decoding="async" width="38" height="40" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/4c/Wikisource-logo.svg/57px-Wikisource-logo.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/4c/Wikisource-logo.svg/76px-Wikisource-logo.svg.png 2x" data-file-width="410" data-file-height="430" /></span></span></div> <div class="side-box-text plainlist"><a href="/wiki/Wikisource" class="mw-redirect" title="Wikisource">Wikisource</a> has the text of the <a href="/wiki/Encyclop%C3%A6dia_Britannica_Eleventh_Edition" class="mw-redirect" title="Encyclopædia Britannica Eleventh Edition">1911 <i>Encyclopædia Britannica</i></a> article <i><b><a href="https://en.wikisource.org/wiki/1911_Encyclop%C3%A6dia_Britannica/Brahmaputra" class="extiw" title="wikisource:1911 Encyclopædia Britannica/Brahmaputra">Brahmaputra</a></b></i>.</div></div> </div> <ul><li><a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.ppl.nl/index.php?option=com_wrapper&amp;view=wrapper&amp;Itemid=82">Bibliography on Water Resources and International Law</a>. Peace Palace Library</li> <li><a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20060509083056/http://dhemaji.nic.in/flood/rivers.htm">Rivers of Dhemaji and Dhakuakhana</a></li> <li><a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20070311045950/http://www.southasianfloods.org/document/ffb/index.html">Background to Brahmaputra Flood Scenario</a></li> <li><a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.onlinesivasagar.com/wildlife/brahmaputra.html">The Mighty Brahmaputra</a></li> <li><a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20140731133055/http://www.assamportal.com/principal-rivers-in-assam/">Principal Rivers of Assam</a></li> <li>"The Brahmaputra", a detailed study of the river by renowned writer Arup Dutta. (Published by National Book Trust, New Delhi, India)</li> <li>Émilie Crémin. Entre mobilité et sédentarité&#160;: les Mising, «&#160;peuple du fleuve&#160;», face à l'endiguement du Brahmapoutre (Assam, Inde du Nord-Est). Milieux et Changements globaux. Université Paris 8 Vincennes Saint-Denis, 2014. Français. <a rel="nofollow" class="external free" href="https://tel.archives-ouvertes.fr/tel-01139754">https://tel.archives-ouvertes.fr/tel-01139754</a></li></ul> <div class="navbox-styles"><style data-mw-deduplicate="TemplateStyles:r6682028">.mw-parser-output .hlist dl,.mw-parser-output .hlist ol,.mw-parser-output .hlist ul{margin:0;padding:0}.mw-parser-output .hlist dd,.mw-parser-output .hlist dt,.mw-parser-output .hlist li{margin:0;display:inline}.mw-parser-output .hlist.inline,.mw-parser-output .hlist.inline dl,.mw-parser-output .hlist.inline ol,.mw-parser-output .hlist.inline ul,.mw-parser-output .hlist dl dl,.mw-parser-output .hlist dl ol,.mw-parser-output .hlist dl ul,.mw-parser-output .hlist ol dl,.mw-parser-output .hlist ol ol,.mw-parser-output .hlist ol ul,.mw-parser-output .hlist ul dl,.mw-parser-output .hlist ul ol,.mw-parser-output .hlist ul ul{display:inline}.mw-parser-output .hlist .mw-empty-li{display:none}.mw-parser-output .hlist dt::after{content:": "}.mw-parser-output .hlist dd::after,.mw-parser-output .hlist li::after{content:" · ";font-weight:bold}.mw-parser-output .hlist dd:last-child::after,.mw-parser-output .hlist dt:last-child::after,.mw-parser-output .hlist li:last-child::after{content:none}.mw-parser-output .hlist dd dd:first-child::before,.mw-parser-output .hlist dd dt:first-child::before,.mw-parser-output .hlist dd li:first-child::before,.mw-parser-output .hlist dt dd:first-child::before,.mw-parser-output .hlist dt dt:first-child::before,.mw-parser-output .hlist dt li:first-child::before,.mw-parser-output .hlist li dd:first-child::before,.mw-parser-output .hlist li dt:first-child::before,.mw-parser-output .hlist li li:first-child::before{content:" (";font-weight:normal}.mw-parser-output .hlist dd dd:last-child::after,.mw-parser-output .hlist dd dt:last-child::after,.mw-parser-output .hlist dd li:last-child::after,.mw-parser-output .hlist dt dd:last-child::after,.mw-parser-output .hlist dt dt:last-child::after,.mw-parser-output .hlist dt li:last-child::after,.mw-parser-output .hlist li dd:last-child::after,.mw-parser-output .hlist li dt:last-child::after,.mw-parser-output .hlist li li:last-child::after{content:")";font-weight:normal}.mw-parser-output .hlist ol{counter-reset:listitem}.mw-parser-output .hlist ol>li{counter-increment:listitem}.mw-parser-output .hlist ol>li::before{content:" "counter(listitem)"\a0 "}.mw-parser-output .hlist dd ol>li:first-child::before,.mw-parser-output .hlist dt ol>li:first-child::before,.mw-parser-output .hlist li ol>li:first-child::before{content:" ("counter(listitem)"\a0 "}</style><style data-mw-deduplicate="TemplateStyles:r7466469">.mw-parser-output .navbox{box-sizing:border-box;border:1px solid #a2a9b1;width:100%;clear:both;font-size:88%;text-align:center;padding:1px;margin:1em auto 0}.mw-parser-output .navbox .navbox{margin-top:0}.mw-parser-output .navbox+.navbox,.mw-parser-output .navbox+.navbox-styles+.navbox{margin-top:-1px}.mw-parser-output .navbox-inner,.mw-parser-output .navbox-subgroup{width:100%}.mw-parser-output .navbox-group,.mw-parser-output .navbox-title,.mw-parser-output .navbox-abovebelow{padding:0.25em 1em;line-height:1.5em;text-align:center}.mw-parser-output .navbox-group{white-space:nowrap;text-align:right}.mw-parser-output .navbox,.mw-parser-output .navbox-subgroup{background-color:#fdfdfd}.mw-parser-output .navbox-list{line-height:1.5em;border-color:#fdfdfd}.mw-parser-output .navbox-list-with-group{text-align:left;border-left-width:2px;border-left-style:solid}.mw-parser-output tr+tr>.navbox-abovebelow,.mw-parser-output tr+tr>.navbox-group,.mw-parser-output tr+tr>.navbox-image,.mw-parser-output tr+tr>.navbox-list{border-top:2px solid #fdfdfd}.mw-parser-output .navbox-title{background-color:#ccf}.mw-parser-output .navbox-abovebelow,.mw-parser-output .navbox-group,.mw-parser-output .navbox-subgroup .navbox-title{background-color:#ddf}.mw-parser-output .navbox-subgroup .navbox-group,.mw-parser-output .navbox-subgroup .navbox-abovebelow{background-color:#e6e6ff}.mw-parser-output .navbox-even{background-color:#f7f7f7}.mw-parser-output .navbox-odd{background-color:transparent}.mw-parser-output .navbox .hlist td dl,.mw-parser-output .navbox .hlist td ol,.mw-parser-output .navbox .hlist td ul,.mw-parser-output .navbox td.hlist dl,.mw-parser-output .navbox td.hlist ol,.mw-parser-output .navbox td.hlist ul{padding:0.125em 0}.mw-parser-output .navbox .navbar{display:block;font-size:100%}.mw-parser-output .navbox-title .navbar{float:left;text-align:left;margin-right:0.5em}body.skin--responsive .mw-parser-output .navbox-image img{max-width:none!important}</style></div><div role="navigation" class="navbox" aria-labelledby="বাংলার_নদী" style="padding:3px"><table class="nowraplinks mw-collapsible autocollapse navbox-inner" style="border-spacing:0;background:transparent;color:inherit"><tbody><tr><th scope="col" class="navbox-title" colspan="2"><style data-mw-deduplicate="TemplateStyles:r4968227">.mw-parser-output .navbar{display:inline;font-size:88%;font-weight:normal}.mw-parser-output .navbar-collapse{float:left;text-align:left}.mw-parser-output .navbar-boxtext{word-spacing:0}.mw-parser-output .navbar ul{display:inline-block;white-space:nowrap;line-height:inherit}.mw-parser-output .navbar-brackets::before{margin-right:-0.125em;content:"[ "}.mw-parser-output .navbar-brackets::after{margin-left:-0.125em;content:" ]"}.mw-parser-output .navbar li{word-spacing:-0.125em}.mw-parser-output .navbar-mini abbr{font-variant:small-caps;border-bottom:none;text-decoration:none;cursor:inherit}.mw-parser-output .navbar-ct-full{font-size:114%;margin:0 7em}.mw-parser-output .navbar-ct-mini{font-size:114%;margin:0 4em}.mw-parser-output .infobox .navbar{font-size:100%}.mw-parser-output .navbox .navbar{display:block;font-size:100%}.mw-parser-output .navbox-title .navbar{float:left;text-align:left;margin-right:0.5em}</style><div class="navbar plainlinks hlist navbar-mini"><ul><li class="nv-দেখুন"><a href="/wiki/%E0%A6%9F%E0%A7%87%E0%A6%AE%E0%A6%AA%E0%A7%8D%E0%A6%B2%E0%A7%87%E0%A6%9F:%E0%A6%AC%E0%A6%BE%E0%A6%82%E0%A6%B2%E0%A6%BE%E0%A6%B0_%E0%A6%A8%E0%A6%A6%E0%A7%80" title="টেমপ্লেট:বাংলার নদী"><abbr title="এই টেমপ্লেটটি দেখুন" style=";text-decoration:inherit;">দে</abbr></a></li><li class="nv-সম্পাদনা"><a class="external text" href="https://bn.wikipedia.org/w/index.php?title=%E0%A6%9F%E0%A7%87%E0%A6%AE%E0%A6%AA%E0%A7%8D%E0%A6%B2%E0%A7%87%E0%A6%9F:%E0%A6%AC%E0%A6%BE%E0%A6%82%E0%A6%B2%E0%A6%BE%E0%A6%B0_%E0%A6%A8%E0%A6%A6%E0%A7%80&amp;action=edit"><abbr title="এই টেমপ্লেটটি সম্পাদনা করুন" style=";text-decoration:inherit;">স</abbr></a></li></ul></div><div id="বাংলার_নদী" style="font-size:114%;margin:0 4em">বাংলার নদী</div></th></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%">উত্তর <a href="/wiki/%E0%A6%AA%E0%A6%B6%E0%A7%8D%E0%A6%9A%E0%A6%BF%E0%A6%AE%E0%A6%AC%E0%A6%99%E0%A7%8D%E0%A6%97" title="পশ্চিমবঙ্গ">পশ্চিমবঙ্গ</a><br /> উত্তর <a href="/wiki/%E0%A6%AC%E0%A6%BE%E0%A6%82%E0%A6%B2%E0%A6%BE%E0%A6%A6%E0%A7%87%E0%A6%B6" title="বাংলাদেশ">বাংলাদেশ</a></th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-odd hlist" style="width:100%;padding:0"><div style="padding:0 0.25em"> <ul><li><a href="/wiki/%E0%A6%86%E0%A6%A4%E0%A7%8D%E0%A6%B0%E0%A6%BE%E0%A6%87_%E0%A6%A8%E0%A6%A6%E0%A7%80" title="আত্রাই নদী">আত্রাই নদী</a></li> <li><a href="/wiki/%E0%A6%AC%E0%A6%BE%E0%A6%99%E0%A6%BE%E0%A6%B2%E0%A6%BF_%E0%A6%A8%E0%A6%A6%E0%A7%80" title="বাঙালি নদী">বাঙালি নদী</a></li> <li><a href="/wiki/%E0%A6%AC%E0%A6%A1%E0%A6%BC%E0%A6%BE%E0%A6%B2_%E0%A6%A8%E0%A6%A6%E0%A7%80" title="বড়াল নদী">বড়াল নদী</a></li> <li><a href="/wiki/%E0%A6%A7%E0%A6%B0%E0%A6%B2%E0%A6%BE_%E0%A6%A8%E0%A6%A6%E0%A7%80" title="ধরলা নদী">ধরলা নদী</a></li> <li><a href="/wiki/%E0%A6%A2%E0%A7%87%E0%A6%AA%E0%A6%BE_%E0%A6%A8%E0%A6%A6%E0%A7%80" title="ঢেপা নদী">ঢেপা নদী</a></li> <li><a href="/wiki/%E0%A6%97%E0%A7%81%E0%A6%AE%E0%A6%BE%E0%A6%A8%E0%A6%BF_%E0%A6%A8%E0%A6%A6%E0%A7%80" title="গুমানি নদী">গুমানি নদী</a></li> <li><a href="/wiki/%E0%A6%9C%E0%A6%B2%E0%A6%A2%E0%A6%BE%E0%A6%95%E0%A6%BE_%E0%A6%A8%E0%A6%A6%E0%A7%80" title="জলঢাকা নদী">জলঢাকা নদী</a></li> <li><a href="/wiki/%E0%A6%95%E0%A6%B0%E0%A6%A4%E0%A7%8B%E0%A6%AF%E0%A6%BC%E0%A6%BE_%E0%A6%A8%E0%A6%A6%E0%A7%80" title="করতোয়া নদী">করতোয়া নদী</a></li> <li><a href="/wiki/%E0%A6%AE%E0%A6%B9%E0%A6%BE%E0%A6%A8%E0%A6%A8%E0%A7%8D%E0%A6%A6%E0%A6%BE_%E0%A6%A8%E0%A6%A6%E0%A7%80" title="মহানন্দা নদী">মহানন্দা নদী</a></li> <li><a href="/wiki/%E0%A6%AA%E0%A7%81%E0%A6%A8%E0%A6%B0%E0%A7%8D%E0%A6%AD%E0%A6%AC%E0%A6%BE_%E0%A6%A8%E0%A6%A6%E0%A7%80" title="পুনর্ভবা নদী">পুনর্ভবা নদী</a></li> <li><a href="/wiki/%E0%A6%B0%E0%A6%BE%E0%A6%AF%E0%A6%BC%E0%A6%A1%E0%A6%BE%E0%A6%95_%E0%A6%A8%E0%A6%A6%E0%A7%80" title="রায়ডাক নদী">রায়ডাক নদী</a></li> <li><a href="/wiki/%E0%A6%B0%E0%A6%99%E0%A7%8D%E0%A6%97%E0%A7%80%E0%A6%A4_%E0%A6%A8%E0%A6%A6%E0%A7%80" title="রঙ্গীত নদী">রঙ্গীত নদী</a></li> <li><a href="/wiki/%E0%A6%A4%E0%A6%BF%E0%A6%B8%E0%A7%8D%E0%A6%A4%E0%A6%BE_%E0%A6%A8%E0%A6%A6%E0%A7%80" title="তিস্তা নদী">তিস্তা নদী</a></li> <li><a href="/wiki/%E0%A6%A4%E0%A7%8B%E0%A6%B0%E0%A6%B7%E0%A6%BE_%E0%A6%A8%E0%A6%A6%E0%A7%80" class="mw-redirect" title="তোরষা নদী">তোরষা নদী</a></li> <li><a href="/wiki/%E0%A6%9A%E0%A6%BF%E0%A6%B0%E0%A6%BF_%E0%A6%A8%E0%A6%A6%E0%A7%80" title="চিরি নদী">চিরি নদী</a></li></ul> </div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%">মধ্য <a href="/wiki/%E0%A6%AC%E0%A6%BE%E0%A6%82%E0%A6%B2%E0%A6%BE%E0%A6%A6%E0%A7%87%E0%A6%B6" title="বাংলাদেশ">বাংলাদেশ</a></th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-even hlist" style="width:100%;padding:0"><div style="padding:0 0.25em"> <ul><li><a href="/wiki/%E0%A6%AC%E0%A6%BE%E0%A6%B2%E0%A7%81_%E0%A6%A8%E0%A6%A6%E0%A7%80" title="বালু নদী">বালু নদী</a></li> <li><a href="/wiki/%E0%A6%AC%E0%A6%82%E0%A6%B6%E0%A7%80_%E0%A6%A8%E0%A6%A6%E0%A7%80" title="বংশী নদী">বংশী নদী</a></li> <li><a href="/wiki/%E0%A6%AC%E0%A7%81%E0%A6%A1%E0%A6%BC%E0%A6%BF%E0%A6%97%E0%A6%99%E0%A7%8D%E0%A6%97%E0%A6%BE_%E0%A6%A8%E0%A6%A6%E0%A7%80" title="বুড়িগঙ্গা নদী">বুড়িগঙ্গা নদী</a></li> <li><a href="/wiki/%E0%A6%A7%E0%A6%B2%E0%A7%87%E0%A6%B6%E0%A7%8D%E0%A6%AC%E0%A6%B0%E0%A7%80_%E0%A6%A8%E0%A6%A6%E0%A7%80" title="ধলেশ্বরী নদী">ধলেশ্বরী নদী</a></li> <li><a href="/wiki/%E0%A6%87%E0%A6%9B%E0%A6%BE%E0%A6%AE%E0%A6%A4%E0%A6%BF_%E0%A6%A8%E0%A6%A6%E0%A7%80_(%E0%A6%A2%E0%A6%BE%E0%A6%95%E0%A6%BE_%E0%A6%AC%E0%A6%BF%E0%A6%AD%E0%A6%BE%E0%A6%97)" class="mw-redirect" title="ইছামতি নদী (ঢাকা বিভাগ)">ইছামতি নদী</a></li> <li><a href="/wiki/%E0%A6%A7%E0%A6%A8%E0%A7%81_%E0%A6%A8%E0%A6%A6%E0%A7%80" title="ধনু নদী">ধনু নদী</a></li> <li><a href="/wiki/%E0%A6%97%E0%A6%A1%E0%A6%BC%E0%A6%BE%E0%A6%87_%E0%A6%A8%E0%A6%A6%E0%A7%80" title="গড়াই নদী">গড়াই</a></li> <li><a href="/wiki/%E0%A6%AE%E0%A6%A7%E0%A7%81%E0%A6%AE%E0%A6%A4%E0%A6%BF_%E0%A6%A8%E0%A6%A6%E0%A7%80" title="মধুমতি নদী">মধুমতি</a></li> <li><a href="/wiki/%E0%A6%AF%E0%A6%AE%E0%A7%81%E0%A6%A8%E0%A6%BE_%E0%A6%A8%E0%A6%A6%E0%A7%80_(%E0%A6%AC%E0%A6%BE%E0%A6%82%E0%A6%B2%E0%A6%BE%E0%A6%A6%E0%A7%87%E0%A6%B6)" title="যমুনা নদী (বাংলাদেশ)">যমুনা নদী</a></li> <li><a href="/wiki/%E0%A6%B2%E0%A7%8C%E0%A6%B9%E0%A6%9C%E0%A6%82_%E0%A6%A8%E0%A6%A6%E0%A7%80" title="লৌহজং নদী">লৌহজং নদী</a></li> <li><a href="/wiki/%E0%A6%AA%E0%A6%A6%E0%A7%8D%E0%A6%AE%E0%A6%BE_%E0%A6%A8%E0%A6%A6%E0%A7%80" title="পদ্মা নদী">পদ্মা নদী</a></li> <li><a href="/wiki/%E0%A6%B6%E0%A7%80%E0%A6%A4%E0%A6%B2%E0%A6%95%E0%A7%8D%E0%A6%B7%E0%A7%8D%E0%A6%AF%E0%A6%BE_%E0%A6%A8%E0%A6%A6%E0%A7%80" title="শীতলক্ষ্যা নদী">শীতলক্ষ্যা</a></li> <li><a href="/wiki/%E0%A6%A4%E0%A7%81%E0%A6%B0%E0%A6%BE%E0%A6%97_%E0%A6%A8%E0%A6%A6%E0%A7%80" class="mw-redirect" title="তুরাগ নদী">তুরাগ নদী</a></li> <li><a href="/wiki/%E0%A6%9A%E0%A6%BF%E0%A6%95%E0%A6%A8%E0%A6%BE%E0%A6%87_%E0%A6%A8%E0%A6%A6%E0%A7%80" title="চিকনাই নদী">চিকনাই নদী</a></li></ul> </div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%">দক্ষিণ-পূর্ব <a href="/wiki/%E0%A6%AC%E0%A6%BE%E0%A6%82%E0%A6%B2%E0%A6%BE%E0%A6%A6%E0%A7%87%E0%A6%B6" title="বাংলাদেশ">বাংলাদেশ</a></th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-odd hlist" style="width:100%;padding:0"><div style="padding:0 0.25em"> <ul><li><a href="/wiki/%E0%A6%B9%E0%A6%BE%E0%A6%B2%E0%A6%A6%E0%A6%BE_%E0%A6%A8%E0%A6%A6%E0%A7%80" title="হালদা নদী">হালদা নদী</a></li> <li><a href="/wiki/%E0%A6%95%E0%A6%B0%E0%A7%8D%E0%A6%A3%E0%A6%AB%E0%A7%81%E0%A6%B2%E0%A7%80_%E0%A6%A8%E0%A6%A6%E0%A7%80" title="কর্ণফুলী নদী">কর্ণফুলী নদী</a></li> <li><a href="/wiki/%E0%A6%A8%E0%A6%BE%E0%A6%AB_%E0%A6%A8%E0%A6%A6%E0%A7%80" title="নাফ নদী">নাফ নদী</a></li> <li><a href="/wiki/%E0%A6%A1%E0%A6%BE%E0%A6%95%E0%A6%BE%E0%A6%A4%E0%A6%BF%E0%A6%AF%E0%A6%BC%E0%A6%BE_%E0%A6%A8%E0%A6%A6%E0%A7%80" title="ডাকাতিয়া নদী">ডাকাতিয়া</a></li> <li><a href="/wiki/%E0%A6%B8%E0%A6%BE%E0%A6%99%E0%A7%8D%E0%A6%97%E0%A7%81_%E0%A6%A8%E0%A6%A6%E0%A7%80" title="সাঙ্গু নদী">সাঙ্গু</a></li> <li><a href="/wiki/%E0%A6%A0%E0%A7%87%E0%A6%97%E0%A6%BE_%E0%A6%A8%E0%A6%A6%E0%A7%80" title="ঠেগা নদী">থেগা</a></li></ul> </div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%">দক্ষিণ-পশ্চিম <a href="/wiki/%E0%A6%AA%E0%A6%B6%E0%A7%8D%E0%A6%9A%E0%A6%BF%E0%A6%AE%E0%A6%AC%E0%A6%99%E0%A7%8D%E0%A6%97" title="পশ্চিমবঙ্গ">পশ্চিমবঙ্গ</a></th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-even hlist" style="width:100%;padding:0"><div style="padding:0 0.25em"> <ul><li><a href="/wiki/%E0%A6%85%E0%A6%9C%E0%A6%AF%E0%A6%BC_%E0%A6%A8%E0%A6%A6" title="অজয় নদ">অজয় নদ</a></li> <li><a href="/wiki/%E0%A6%95%E0%A6%AA%E0%A7%8B%E0%A6%A4%E0%A6%BE%E0%A6%95%E0%A7%8D%E0%A6%B7_%E0%A6%A8%E0%A6%A6" title="কপোতাক্ষ নদ">কপোতাক্ষ নদ</a></li> <li><a href="/wiki/%E0%A6%AC%E0%A6%B0%E0%A6%BE%E0%A6%95%E0%A6%B0_%E0%A6%A8%E0%A6%A6%E0%A7%80" title="বরাকর নদী">বরাকর নদী</a></li> <li><a href="/wiki/%E0%A6%A6%E0%A6%BE%E0%A6%AE%E0%A7%8B%E0%A6%A6%E0%A6%B0_%E0%A6%A8%E0%A6%A6" title="দামোদর নদ">দামোদর নদ</a></li> <li><a href="/wiki/%E0%A6%A6%E0%A7%8D%E0%A6%AC%E0%A6%BE%E0%A6%B0%E0%A6%95%E0%A7%87%E0%A6%B6%E0%A7%8D%E0%A6%AC%E0%A6%B0_%E0%A6%A8%E0%A6%A6" title="দ্বারকেশ্বর নদ">দ্বারকেশ্বর নদ</a></li> <li><a href="/wiki/%E0%A6%95%E0%A6%82%E0%A6%B8%E0%A6%BE%E0%A6%AC%E0%A6%A4%E0%A7%80_%E0%A6%A8%E0%A6%A6%E0%A7%80" title="কংসাবতী নদী">কংসাবতী নদী</a></li> <li><a href="/wiki/%E0%A6%AE%E0%A6%AF%E0%A6%BC%E0%A7%81%E0%A6%B0%E0%A6%BE%E0%A6%95%E0%A7%8D%E0%A6%B7%E0%A7%80_%E0%A6%A8%E0%A6%A6%E0%A7%80" class="mw-redirect" title="ময়ুরাক্ষী নদী">ময়ুরাক্ষী নদী</a></li> <li><a href="/wiki/%E0%A6%AE%E0%A7%81%E0%A6%A3%E0%A7%8D%E0%A6%A1%E0%A7%87%E0%A6%B6%E0%A7%8D%E0%A6%AC%E0%A6%B0%E0%A7%80_%E0%A6%A8%E0%A6%A6%E0%A7%80" title="মুণ্ডেশ্বরী নদী">মুণ্ডেশ্বরী নদী</a></li> <li><a href="/wiki/%E0%A6%B0%E0%A7%82%E0%A6%AA%E0%A6%A8%E0%A6%BE%E0%A6%B0%E0%A6%BE%E0%A6%AF%E0%A6%BC%E0%A6%A3_%E0%A6%A8%E0%A6%A6%E0%A7%80" class="mw-redirect" title="রূপনারায়ণ নদী">রূপনারায়ণ নদী</a></li> <li><a href="/wiki/%E0%A6%B6%E0%A6%BF%E0%A6%B2%E0%A6%BE%E0%A6%87_%E0%A6%A8%E0%A6%A6%E0%A7%80" title="শিলাই নদী">শিলাই নদী</a></li> <li><a href="/wiki/%E0%A6%B8%E0%A7%81%E0%A6%AC%E0%A6%B0%E0%A7%8D%E0%A6%A3%E0%A6%B0%E0%A7%87%E0%A6%96%E0%A6%BE_%E0%A6%A8%E0%A6%A6%E0%A7%80" title="সুবর্ণরেখা নদী">সুবর্ণরেখা নদী</a></li> <li><a href="/wiki/%E0%A6%95%E0%A7%87%E0%A6%B2%E0%A7%87%E0%A6%98%E0%A6%BE%E0%A6%87_%E0%A6%A8%E0%A6%A6%E0%A7%80" title="কেলেঘাই নদী">কেলেঘাই নদী</a></li> <li><a href="/wiki/%E0%A6%B9%E0%A6%B2%E0%A6%A6%E0%A6%BF_%E0%A6%A8%E0%A6%A6%E0%A7%80" title="হলদি নদী">হলদি নদী</a></li> <li><a href="/wiki/%E0%A6%AC%E0%A7%8D%E0%A6%B0%E0%A6%BE%E0%A6%B9%E0%A7%8D%E0%A6%AE%E0%A6%A3%E0%A7%80_%E0%A6%A8%E0%A6%A6%E0%A7%80" title="ব্রাহ্মণী নদী">ব্রাহ্মণী নদী</a></li> <li><a href="/wiki/%E0%A6%A6%E0%A7%8D%E0%A6%AC%E0%A6%BE%E0%A6%B0%E0%A6%95%E0%A6%BE_%E0%A6%A8%E0%A6%A6" title="দ্বারকা নদ">দ্বারকা নদ</a></li></ul> </div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%"><a href="/wiki/%E0%A6%97%E0%A6%BE%E0%A6%99%E0%A7%8D%E0%A6%97%E0%A7%87%E0%A6%AF%E0%A6%BC_%E0%A6%AC-%E0%A6%A6%E0%A7%8D%E0%A6%AC%E0%A7%80%E0%A6%AA" title="গাঙ্গেয় ব-দ্বীপ">গাঙ্গেয় ব-দ্বীপ</a><br /> গাঙ্গেয় <a href="/wiki/%E0%A6%AA%E0%A6%B6%E0%A7%8D%E0%A6%9A%E0%A6%BF%E0%A6%AE%E0%A6%AC%E0%A6%99%E0%A7%8D%E0%A6%97" title="পশ্চিমবঙ্গ">পশ্চিমবঙ্গ</a></th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-odd hlist" style="width:100%;padding:0"><div style="padding:0 0.25em"> <ul><li><a href="/wiki/%E0%A6%86%E0%A6%A6%E0%A6%BF%E0%A6%97%E0%A6%99%E0%A7%8D%E0%A6%97%E0%A6%BE" title="আদিগঙ্গা">আদিগঙ্গা</a></li> <li><a href="/wiki/%E0%A6%85%E0%A6%9E%E0%A7%8D%E0%A6%9C%E0%A6%A8%E0%A6%BE_%E0%A6%A8%E0%A6%A6%E0%A7%80" title="অঞ্জনা নদী">অঞ্জনা নদী</a></li> <li><a href="/wiki/%E0%A6%AC%E0%A7%81%E0%A6%A1%E0%A6%BC%E0%A7%8B_%E0%A6%97%E0%A7%8C%E0%A6%B0%E0%A6%BE%E0%A6%99%E0%A7%8D%E0%A6%97_%E0%A6%A8%E0%A6%A6%E0%A7%80" title="বুড়ো গৌরাঙ্গ নদী">বুড়ো গৌরাঙ্গ নদী</a></li> <li><a href="/wiki/%E0%A6%9A%E0%A7%81%E0%A6%B0%E0%A7%8D%E0%A6%A8%E0%A7%80_%E0%A6%A8%E0%A6%A6%E0%A7%80" class="mw-redirect" title="চুর্নী নদী">চুর্নী নদী</a></li> <li><a href="/wiki/%E0%A6%B9%E0%A7%81%E0%A6%97%E0%A6%B2%E0%A6%BF_%E0%A6%A8%E0%A6%A6%E0%A7%80" title="হুগলি নদী">ভাগীরথী-হুগলি নদী</a></li> <li><a href="/wiki/%E0%A6%87%E0%A6%9B%E0%A6%BE%E0%A6%AE%E0%A6%A4%E0%A6%BF_%E0%A6%A8%E0%A6%A6%E0%A7%80" title="ইছামতি নদী">ইছামতি নদী</a></li> <li><a href="/wiki/%E0%A6%9C%E0%A6%B2%E0%A6%99%E0%A7%8D%E0%A6%97%E0%A7%80_%E0%A6%A8%E0%A6%A6%E0%A7%80" title="জলঙ্গী নদী">জলঙ্গী নদী</a></li> <li><a href="/wiki/%E0%A6%AA%E0%A6%B6%E0%A7%81%E0%A6%B0_%E0%A6%A8%E0%A6%A6%E0%A7%80" title="পশুর নদী">পশুর নদী</a></li> <li><a href="/wiki/%E0%A6%B8%E0%A6%B0%E0%A6%B8%E0%A7%8D%E0%A6%AC%E0%A6%A4%E0%A7%80_%E0%A6%A8%E0%A6%A6%E0%A7%80" title="সরস্বতী নদী">সরস্বতী নদী</a></li> <li><a href="/wiki/%E0%A6%AC%E0%A6%BF%E0%A6%A6%E0%A7%8D%E0%A6%AF%E0%A6%BE%E0%A6%A7%E0%A6%B0%E0%A7%80_%E0%A6%A8%E0%A6%A6%E0%A7%80" title="বিদ্যাধরী নদী">বিদ্যাধরী নদী</a></li> <li><a href="/wiki/%E0%A6%9A%E0%A7%88%E0%A6%A4%E0%A6%BE_%E0%A6%A8%E0%A6%A6%E0%A7%80" title="চৈতা নদী">চৈতা নদী</a></li></ul> </div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%"><a href="/wiki/%E0%A6%86%E0%A6%B8%E0%A6%BE%E0%A6%AE" title="আসাম">আসাম</a>, <a href="/wiki/%E0%A6%AE%E0%A7%87%E0%A6%98%E0%A6%BE%E0%A6%B2%E0%A6%AF%E0%A6%BC" title="মেঘালয়">মেঘালয়</a>, <a href="/wiki/%E0%A6%A4%E0%A7%8D%E0%A6%B0%E0%A6%BF%E0%A6%AA%E0%A7%81%E0%A6%B0%E0%A6%BE" title="ত্রিপুরা">ত্রিপুরা</a></th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-even hlist" style="width:100%;padding:0"><div style="padding:0 0.25em"> <ul><li><a href="/wiki/%E0%A6%AC%E0%A6%B0%E0%A6%BE%E0%A6%95_%E0%A6%A8%E0%A6%A6%E0%A7%80" title="বরাক নদী">বরাক নদী</a></li> <li><a href="/wiki/%E0%A6%AC%E0%A7%8D%E0%A6%B0%E0%A6%B9%E0%A7%8D%E0%A6%AE%E0%A6%AA%E0%A7%81%E0%A6%A4%E0%A7%8D%E0%A6%B0_%E0%A6%A8%E0%A6%A6%E0%A7%80" class="mw-redirect" title="ব্রহ্মপুত্র নদী">ব্রহ্মপুত্র নদী</a></li> <li><a href="/wiki/%E0%A6%AB%E0%A7%87%E0%A6%A8%E0%A7%80_%E0%A6%A8%E0%A6%A6%E0%A7%80" title="ফেনী নদী">ফেনী নদী</a></li> <li><a href="/wiki/%E0%A6%95%E0%A6%82%E0%A6%B8_%E0%A6%A8%E0%A6%A6%E0%A7%80" title="কংস নদী">কংস নদী</a></li> <li><a href="/wiki/%E0%A6%95%E0%A7%81%E0%A6%B6%E0%A6%BF%E0%A6%AF%E0%A6%BC%E0%A6%BE%E0%A6%B0%E0%A6%BE_%E0%A6%A8%E0%A6%A6%E0%A7%80" title="কুশিয়ারা নদী">কুশিয়ারা নদী</a></li> <li><a href="/wiki/%E0%A6%B2%E0%A6%99%E0%A7%8D%E0%A6%97%E0%A6%BE%E0%A6%87_%E0%A6%A8%E0%A6%A6%E0%A7%80" title="লঙ্গাই নদী">লঙ্গাই নদী</a></li> <li><a href="/wiki/%E0%A6%AE%E0%A6%A8%E0%A7%81_%E0%A6%A8%E0%A6%A6%E0%A7%80" title="মনু নদী">মনু নদী</a></li> <li><a href="/wiki/%E0%A6%AE%E0%A7%87%E0%A6%98%E0%A6%A8%E0%A6%BE_%E0%A6%A8%E0%A6%A6%E0%A7%80" title="মেঘনা নদী">মেঘনা নদী</a></li> <li><a href="/wiki/%E0%A6%AE%E0%A7%81%E0%A6%B9%E0%A7%81%E0%A6%B0%E0%A7%80_%E0%A6%A8%E0%A6%A6%E0%A7%80" title="মুহুরী নদী">মুহুরী নদী</a></li> <li><a href="/wiki/%E0%A6%B8%E0%A7%8B%E0%A6%AE%E0%A7%87%E0%A6%B6%E0%A7%8D%E0%A6%AC%E0%A6%B0%E0%A7%80_%E0%A6%A8%E0%A6%A6%E0%A7%80" title="সোমেশ্বরী নদী">সোমেশ্বরী নদী</a></li> <li><a href="/wiki/%E0%A6%B8%E0%A7%81%E0%A6%B0%E0%A6%AE%E0%A6%BE_%E0%A6%A8%E0%A6%A6%E0%A7%80" title="সুরমা নদী">সুরমা নদী</a></li> <li><a href="/wiki/%E0%A6%B8%E0%A7%81%E0%A6%B0%E0%A6%AE%E0%A6%BE-%E0%A6%AE%E0%A7%87%E0%A6%98%E0%A6%A8%E0%A6%BE_%E0%A6%A8%E0%A6%A6%E0%A7%80_%E0%A6%AC%E0%A7%8D%E0%A6%AF%E0%A6%AC%E0%A6%B8%E0%A7%8D%E0%A6%A5%E0%A6%BE" title="সুরমা-মেঘনা নদী ব্যবস্থা">সুরমা-মেঘনা নদী</a></li> <li><a href="/wiki/%E0%A6%A4%E0%A6%BF%E0%A6%A4%E0%A6%BE%E0%A6%B8_%E0%A6%A8%E0%A6%A6%E0%A7%80" title="তিতাস নদী">তিতাস নদী</a></li> <li><a href="/wiki/%E0%A6%B9%E0%A6%BE%E0%A6%93%E0%A6%A1%E0%A6%BC%E0%A6%BE_%E0%A6%A8%E0%A6%A6%E0%A7%80" title="হাওড়া নদী">হাওড়া নদী</a></li> <li><a href="/wiki/%E0%A6%97%E0%A7%8B%E0%A6%AE%E0%A6%A4%E0%A7%80_%E0%A6%A8%E0%A6%A6%E0%A7%80" class="mw-disambig" title="গোমতী নদী">গোমতী নদী</a></li> <li><a href="/wiki/%E0%A6%96%E0%A7%8B%E0%A6%AF%E0%A6%BC%E0%A6%BE%E0%A6%87_%E0%A6%A8%E0%A6%A6%E0%A7%80" title="খোয়াই নদী">খোয়াই নদী</a></li></ul> </div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%">অন্যান্য প্রসঙ্গ</th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-odd hlist" style="width:100%;padding:0"><div style="padding:0 0.25em"> <ul><li><a href="/wiki/%E0%A6%A8%E0%A7%8C%E0%A6%95%E0%A6%BE" title="নৌকা">নৌকা</a></li> <li><a href="/wiki/%E0%A6%AC%E0%A6%BF%E0%A6%B2" title="বিল">বিল</a></li> <li><a href="/wiki/%E0%A6%9A%E0%A6%B2%E0%A6%A8_%E0%A6%AC%E0%A6%BF%E0%A6%B2" title="চলন বিল">চলন বিল</a></li> <li><a href="/wiki/%E0%A6%97%E0%A6%99%E0%A7%8D%E0%A6%97%E0%A6%BE_%E0%A6%A8%E0%A6%A6%E0%A7%80" title="গঙ্গা নদী">গঙ্গা</a></li> <li><a href="/wiki/%E0%A6%B9%E0%A6%BE%E0%A6%93%E0%A6%B0" title="হাওর">হাওর</a></li> <li><a href="/wiki/%E0%A6%AC%E0%A6%BE%E0%A6%82%E0%A6%B2%E0%A6%BE%E0%A6%A6%E0%A7%87%E0%A6%B6%E0%A7%87%E0%A6%B0_%E0%A6%B9%E0%A6%BE%E0%A6%93%E0%A6%B0%E0%A7%87%E0%A6%B0_%E0%A6%A4%E0%A6%BE%E0%A6%B2%E0%A6%BF%E0%A6%95%E0%A6%BE" title="বাংলাদেশের হাওরের তালিকা">বাংলাদেশের হাওরের তালিকা</a></li> <li><a href="/wiki/%E0%A6%AC%E0%A6%BE%E0%A6%82%E0%A6%B2%E0%A6%BE%E0%A6%A6%E0%A7%87%E0%A6%B6%E0%A7%87%E0%A6%B0_%E0%A6%A8%E0%A6%A6%E0%A7%80%E0%A6%B0_%E0%A6%A4%E0%A6%BE%E0%A6%B2%E0%A6%BF%E0%A6%95%E0%A6%BE" title="বাংলাদেশের নদীর তালিকা">বাংলাদেশের নদীর তালিকা</a></li> <li><a href="/wiki/%E0%A6%AD%E0%A6%BE%E0%A6%B0%E0%A6%A4%E0%A7%87%E0%A6%B0_%E0%A6%AA%E0%A7%8D%E0%A6%B0%E0%A6%A7%E0%A6%BE%E0%A6%A8_%E0%A6%A8%E0%A6%A6%E0%A7%80%E0%A6%B8%E0%A6%AE%E0%A7%82%E0%A6%B9%E0%A7%87%E0%A6%B0_%E0%A6%A4%E0%A6%BE%E0%A6%B2%E0%A6%BF%E0%A6%95%E0%A6%BE" title="ভারতের প্রধান নদীসমূহের তালিকা">ভারতের প্রধান নদীসমূহের তালিকা</a></li> <li><a href="/wiki/%E0%A6%AA%E0%A6%B6%E0%A7%8D%E0%A6%9A%E0%A6%BF%E0%A6%AE%E0%A6%AC%E0%A6%99%E0%A7%8D%E0%A6%97%E0%A7%87%E0%A6%B0_%E0%A6%A8%E0%A6%A6%E0%A6%A8%E0%A6%A6%E0%A7%80%E0%A6%B0_%E0%A6%A4%E0%A6%BE%E0%A6%B2%E0%A6%BF%E0%A6%95%E0%A6%BE" title="পশ্চিমবঙ্গের নদনদীর তালিকা">পশ্চিমবঙ্গের নদীর তালিকা</a></li></ul> </div></td></tr></tbody></table></div> <div class="navbox-styles"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r6682028"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r7466469"></div><div role="navigation" class="navbox" aria-labelledby="বাংলাদেশের_নদ-নদী" style="padding:3px"><table class="nowraplinks mw-collapsible autocollapse navbox-inner" style="border-spacing:0;background:transparent;color:inherit"><tbody><tr><th scope="col" class="navbox-title" colspan="2"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r4968227"><div class="navbar plainlinks hlist navbar-mini"><ul><li class="nv-দেখুন"><a href="/wiki/%E0%A6%9F%E0%A7%87%E0%A6%AE%E0%A6%AA%E0%A7%8D%E0%A6%B2%E0%A7%87%E0%A6%9F:%E0%A6%AC%E0%A6%BE%E0%A6%82%E0%A6%B2%E0%A6%BE%E0%A6%A6%E0%A7%87%E0%A6%B6%E0%A7%87%E0%A6%B0_%E0%A6%A8%E0%A6%A6-%E0%A6%A8%E0%A6%A6%E0%A7%80" title="টেমপ্লেট:বাংলাদেশের নদ-নদী"><abbr title="এই টেমপ্লেটটি দেখুন" style=";text-decoration:inherit;">দে</abbr></a></li><li class="nv-সম্পাদনা"><a class="external text" href="https://bn.wikipedia.org/w/index.php?title=%E0%A6%9F%E0%A7%87%E0%A6%AE%E0%A6%AA%E0%A7%8D%E0%A6%B2%E0%A7%87%E0%A6%9F:%E0%A6%AC%E0%A6%BE%E0%A6%82%E0%A6%B2%E0%A6%BE%E0%A6%A6%E0%A7%87%E0%A6%B6%E0%A7%87%E0%A6%B0_%E0%A6%A8%E0%A6%A6-%E0%A6%A8%E0%A6%A6%E0%A7%80&amp;action=edit"><abbr title="এই টেমপ্লেটটি সম্পাদনা করুন" style=";text-decoration:inherit;">স</abbr></a></li></ul></div><div id="বাংলাদেশের_নদ-নদী" style="font-size:114%;margin:0 4em"><a href="/wiki/%E0%A6%AC%E0%A6%BE%E0%A6%82%E0%A6%B2%E0%A6%BE%E0%A6%A6%E0%A7%87%E0%A6%B6%E0%A7%87%E0%A6%B0_%E0%A6%A8%E0%A6%A6%E0%A7%80%E0%A6%B0_%E0%A6%A4%E0%A6%BE%E0%A6%B2%E0%A6%BF%E0%A6%95%E0%A6%BE" title="বাংলাদেশের নদীর তালিকা">বাংলাদেশের নদ-নদী</a></div></th></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%"><a href="/wiki/%E0%A6%AC%E0%A6%BE%E0%A6%82%E0%A6%B2%E0%A6%BE%E0%A6%A6%E0%A7%87%E0%A6%B6%E0%A7%87%E0%A6%B0_%E0%A6%AC%E0%A6%A1%E0%A6%BC_%E0%A6%A8%E0%A6%A6%E0%A7%80%E0%A6%B8%E0%A6%AE%E0%A7%82%E0%A6%B9" title="বাংলাদেশের বড় নদীসমূহ">বড় নদীসমূহ</a></th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-odd hlist" style="width:100%;padding:0"><div style="padding:0 0.25em"> <ul><li><a href="/wiki/%E0%A6%AA%E0%A6%A6%E0%A7%8D%E0%A6%AE%E0%A6%BE_%E0%A6%A8%E0%A6%A6%E0%A7%80" title="পদ্মা নদী">পদ্মা</a></li> <li><a href="/wiki/%E0%A6%AE%E0%A7%87%E0%A6%98%E0%A6%A8%E0%A6%BE_%E0%A6%A8%E0%A6%A6%E0%A7%80" title="মেঘনা নদী">মেঘনা</a></li> <li><a href="/wiki/%E0%A6%AF%E0%A6%AE%E0%A7%81%E0%A6%A8%E0%A6%BE_%E0%A6%A8%E0%A6%A6%E0%A7%80_(%E0%A6%AC%E0%A6%BE%E0%A6%82%E0%A6%B2%E0%A6%BE%E0%A6%A6%E0%A7%87%E0%A6%B6)" title="যমুনা নদী (বাংলাদেশ)">যমুনা</a></li> <li><a class="mw-selflink selflink">ব্রহ্মপুত্র</a></li> <li><a href="/wiki/%E0%A6%95%E0%A6%B0%E0%A7%8D%E0%A6%A3%E0%A6%AB%E0%A7%81%E0%A6%B2%E0%A7%80_%E0%A6%A8%E0%A6%A6%E0%A7%80" title="কর্ণফুলী নদী">কর্ণফুলী</a></li> <li><a href="/wiki/%E0%A6%9A%E0%A6%BF%E0%A6%A4%E0%A7%8D%E0%A6%B0%E0%A6%BE_%E0%A6%A8%E0%A6%A6%E0%A7%80" title="চিত্রা নদী">চিত্রা</a></li> <li><a href="/wiki/%E0%A6%A1%E0%A6%BE%E0%A6%95%E0%A6%BE%E0%A6%A4%E0%A6%BF%E0%A6%AF%E0%A6%BC%E0%A6%BE_%E0%A6%A8%E0%A6%A6%E0%A7%80" title="ডাকাতিয়া নদী">ডাকাতিয়া নদী</a></li> <li><a href="/wiki/%E0%A6%A7%E0%A6%B2%E0%A7%87%E0%A6%B6%E0%A7%8D%E0%A6%AC%E0%A6%B0%E0%A7%80_%E0%A6%A8%E0%A6%A6%E0%A7%80" title="ধলেশ্বরী নদী">ধলেশ্বরী নদী</a></li> <li><a href="/wiki/%E0%A6%AE%E0%A6%BE%E0%A6%A4%E0%A6%BE%E0%A6%AE%E0%A7%81%E0%A6%B9%E0%A7%81%E0%A6%B0%E0%A7%80_%E0%A6%A8%E0%A6%A6%E0%A7%80" title="মাতামুহুরী নদী">মাতামুহুরি</a></li> <li><a href="/wiki/%E0%A6%A8%E0%A6%AC%E0%A6%97%E0%A6%99%E0%A7%8D%E0%A6%97%E0%A6%BE_%E0%A6%A8%E0%A6%A6%E0%A7%80" title="নবগঙ্গা নদী">নবগঙ্গা</a></li></ul> </div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%">দক্ষিণ-পশ্চিমাঞ্চলের নদী</th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-even hlist" style="width:100%;padding:0"><div style="padding:0 0.25em"> <ul><li><a href="/wiki/%E0%A6%86%E0%A6%A0%E0%A6%BE%E0%A6%B0%E0%A7%8B%E0%A6%AC%E0%A6%BE%E0%A6%81%E0%A6%95%E0%A6%BF_%E0%A6%A8%E0%A6%A6%E0%A7%80" title="আঠারোবাঁকি নদী">আঠারবাঁকি</a></li> <li><a href="/wiki/%E0%A6%86%E0%A6%A1%E0%A6%BC%E0%A6%BF%E0%A6%AF%E0%A6%BC%E0%A6%BE%E0%A6%B2_%E0%A6%96%E0%A6%BE%E0%A6%81_%E0%A6%A8%E0%A6%A6" title="আড়িয়াল খাঁ নদ">আড়িয়াল খাঁ</a></li> <li><a href="/wiki/%E0%A6%86%E0%A6%A4%E0%A6%BE%E0%A6%87_%E0%A6%A8%E0%A6%A6%E0%A7%80" title="আতাই নদী">আতাই</a></li> <li><a href="/wiki/%E0%A6%86%E0%A6%A8%E0%A7%8D%E0%A6%A7%E0%A6%BE%E0%A6%B0%E0%A6%AE%E0%A6%BE%E0%A6%A8%E0%A6%BF%E0%A6%95_%E0%A6%A8%E0%A6%A6%E0%A7%80" title="আন্ধারমানিক নদী">আন্ধারমানিক</a></li> <li><a href="/wiki/%E0%A6%86%E0%A6%AB%E0%A7%8D%E0%A6%B0%E0%A6%BE_%E0%A6%A8%E0%A6%A6%E0%A7%80" title="আফ্রা নদী">আফ্রা</a></li> <li><a href="/wiki/%E0%A6%86%E0%A6%A1%E0%A6%BC%E0%A6%AA%E0%A6%BE%E0%A6%99%E0%A7%8D%E0%A6%97%E0%A6%BE%E0%A6%B6%E0%A6%BF%E0%A6%AF%E0%A6%BC%E0%A6%BE_%E0%A6%A8%E0%A6%A6%E0%A7%80" title="আড়পাঙ্গাশিয়া নদী">আড়পাঙ্গাশিয়া</a></li> <li><a href="/wiki/%E0%A6%87%E0%A6%9B%E0%A6%BE%E0%A6%AE%E0%A6%A4%E0%A6%BF_%E0%A6%A8%E0%A6%A6%E0%A7%80" title="ইছামতি নদী">ইছামতি</a>-<a href="/wiki/%E0%A6%95%E0%A6%BE%E0%A6%B2%E0%A6%BF%E0%A6%A8%E0%A7%8D%E0%A6%A6%E0%A6%BF_%E0%A6%A8%E0%A6%A6%E0%A7%80" class="mw-redirect" title="কালিন্দি নদী">কালিন্দি</a></li> <li><a href="/wiki/%E0%A6%95%E0%A6%9A%E0%A6%BE_%E0%A6%A8%E0%A6%A6%E0%A7%80" title="কচা নদী">কচা</a></li> <li><a href="/wiki/%E0%A6%95%E0%A6%AA%E0%A7%8B%E0%A6%A4%E0%A6%BE%E0%A6%95%E0%A7%8D%E0%A6%B7_%E0%A6%A8%E0%A6%A6%E0%A7%80" class="mw-disambig" title="কপোতাক্ষ নদী">কপোতাক্ষ</a></li> <li><a href="/wiki/%E0%A6%95%E0%A7%81%E0%A6%AE%E0%A6%BE%E0%A6%B0_%E0%A6%A8%E0%A6%A6" title="কুমার নদ">কুমার নদ (চুয়াডাঙ্গা)</a></li> <li><a href="/wiki/%E0%A6%95%E0%A7%81%E0%A6%AE%E0%A6%BE%E0%A6%B0_%E0%A6%A8%E0%A6%A6%E0%A7%80_(%E0%A6%AB%E0%A6%B0%E0%A6%BF%E0%A6%A6%E0%A6%AA%E0%A7%81%E0%A6%B0-%E0%A6%97%E0%A7%8B%E0%A6%AA%E0%A6%BE%E0%A6%B2%E0%A6%97%E0%A6%9E%E0%A7%8D%E0%A6%9C)" title="কুমার নদী (ফরিদপুর-গোপালগঞ্জ)">কুমার নদী (ফরিদপুর-গোপালগঞ্জ)</a></li> <li><a href="/wiki/%E0%A6%95%E0%A7%81%E0%A6%AE%E0%A6%BE%E0%A6%B0_%E0%A6%86%E0%A6%AA%E0%A6%BE%E0%A6%B0_%E0%A6%A8%E0%A6%A6%E0%A7%80" title="কুমার আপার নদী">কুমার আপার</a></li> <li><a href="/wiki/%E0%A6%95%E0%A7%81%E0%A6%AE%E0%A6%BE%E0%A6%B0_%E0%A6%B2%E0%A7%8B%E0%A6%AF%E0%A6%BC%E0%A6%BE%E0%A6%B0_%E0%A6%A8%E0%A6%A6%E0%A7%80" title="কুমার লোয়ার নদী">কুমার লোয়ার</a></li> <li><a href="/wiki/%E0%A6%95%E0%A6%AF%E0%A6%BC%E0%A6%B0%E0%A6%BE_%E0%A6%A8%E0%A6%A6%E0%A7%80" title="কয়রা নদী">কয়রা</a></li> <li><a href="/wiki/%E0%A6%95%E0%A6%B0%E0%A7%81%E0%A6%B2%E0%A6%BF%E0%A6%AF%E0%A6%BC%E0%A6%BE_%E0%A6%A8%E0%A6%A6%E0%A7%80" title="করুলিয়া নদী">করুলিয়া</a></li> <li><a href="/wiki/%E0%A6%95%E0%A6%BE%E0%A6%95%E0%A6%B6%E0%A6%BF%E0%A6%AF%E0%A6%BC%E0%A6%BE%E0%A6%B2%E0%A7%80_%E0%A6%A8%E0%A6%A6%E0%A7%80" title="কাকশিয়ালী নদী">কাকশিয়ালী</a></li> <li><a href="/wiki/%E0%A6%95%E0%A6%BE%E0%A6%9C%E0%A6%BF%E0%A6%AC%E0%A6%BE%E0%A6%9B%E0%A6%BE_%E0%A6%A8%E0%A6%A6%E0%A7%80" title="কাজিবাছা নদী">কাজীবাছা</a></li> <li><a href="/wiki/%E0%A6%95%E0%A6%BE%E0%A6%9F%E0%A6%BE%E0%A6%96%E0%A6%BE%E0%A6%B2%E0%A7%80_%E0%A6%A8%E0%A6%A6%E0%A7%80" title="কাটাখালী নদী">কাটাখালী</a></li> <li><a href="/wiki/%E0%A6%95%E0%A6%BE%E0%A6%9F%E0%A6%BE%E0%A6%96%E0%A6%BE%E0%A6%B2_%E0%A6%A8%E0%A6%A6%E0%A7%80" title="কাটাখাল নদী">কাটাখাল</a></li> <li><a href="/wiki/%E0%A6%95%E0%A6%BE%E0%A6%B2%E0%A7%80%E0%A6%97%E0%A6%99%E0%A7%8D%E0%A6%97%E0%A6%BE_%E0%A6%A8%E0%A6%A6%E0%A7%80_(%E0%A6%AA%E0%A6%BF%E0%A6%B0%E0%A7%8B%E0%A6%9C%E0%A6%AA%E0%A7%81%E0%A6%B0)" title="কালীগঙ্গা নদী (পিরোজপুর)">কালীগঙ্গা পিরোজপুর</a></li> <li><a href="/wiki/%E0%A6%95%E0%A7%80%E0%A6%B0%E0%A7%8D%E0%A6%A4%E0%A6%A8%E0%A6%96%E0%A7%8B%E0%A6%B2%E0%A6%BE_%E0%A6%A8%E0%A6%A6%E0%A7%80" title="কীর্তনখোলা নদী">কীর্তনখোলা</a></li> <li><a href="/wiki/%E0%A6%96%E0%A6%BE%E0%A6%AF%E0%A6%BC%E0%A6%B0%E0%A6%BE%E0%A6%AC%E0%A6%BE%E0%A6%A6_%E0%A6%A8%E0%A6%A6%E0%A7%80" title="খায়রাবাদ নদী">খায়রাবাদ</a></li> <li><a href="/wiki/%E0%A6%96%E0%A7%8B%E0%A6%B2%E0%A6%AA%E0%A7%87%E0%A6%9F%E0%A7%81%E0%A6%AF%E0%A6%BC%E0%A6%BE_%E0%A6%A8%E0%A6%A6%E0%A7%80" title="খোলপেটুয়া নদী">খোলপেটুয়া</a></li> <li><a href="/wiki/%E0%A6%97%E0%A6%A1%E0%A6%BC%E0%A6%BE%E0%A6%87_%E0%A6%A8%E0%A6%A6%E0%A7%80" title="গড়াই নদী">গড়াই</a></li> <li><a href="/wiki/%E0%A6%97%E0%A7%81%E0%A6%A8%E0%A6%BE%E0%A6%96%E0%A6%BE%E0%A6%B2%E0%A6%BF_%E0%A6%A8%E0%A6%A6%E0%A7%80" title="গুনাখালি নদী">গুনাখালি</a></li> <li><a href="/wiki/%E0%A6%97%E0%A6%B2%E0%A6%98%E0%A7%87%E0%A6%B8%E0%A6%BF%E0%A6%AF%E0%A6%BC%E0%A6%BE_%E0%A6%A8%E0%A6%A6%E0%A7%80" title="গলঘেসিয়া নদী">গলঘেসিয়া</a></li> <li><a href="/wiki/%E0%A6%97%E0%A7%81%E0%A6%B2%E0%A6%BF%E0%A6%B6%E0%A6%BE%E0%A6%96%E0%A6%BE%E0%A6%B2%E0%A7%80_%E0%A6%A8%E0%A6%A6%E0%A7%80" title="গুলিশাখালী নদী">গুলিশাখালী</a></li> <li><a href="/wiki/%E0%A6%98%E0%A6%BE%E0%A6%98%E0%A6%B0_%E0%A6%A8%E0%A6%A6%E0%A7%80" title="ঘাঘর নদী">ঘাঘর</a></li> <li><a href="/wiki/%E0%A6%98%E0%A6%BE%E0%A6%B8%E0%A6%BF%E0%A6%AF%E0%A6%BC%E0%A6%BE%E0%A6%96%E0%A6%BE%E0%A6%B2%E0%A7%80_%E0%A6%A8%E0%A6%A6%E0%A7%80" title="ঘাসিয়াখালী নদী">ঘাসিয়াখালী</a></li> <li><a href="/wiki/%E0%A6%9A%E0%A6%A4%E0%A7%8D%E0%A6%B0%E0%A6%BE_%E0%A6%A8%E0%A6%A6%E0%A7%80" title="চত্রা নদী">চত্রা</a></li> <li><a href="/wiki/%E0%A6%9A%E0%A7%81%E0%A6%A8%E0%A6%95%E0%A7%81%E0%A6%A1%E0%A6%BC%E0%A6%BF_%E0%A6%A8%E0%A6%A6%E0%A7%80" title="চুনকুড়ি নদী">চুনকুড়ি</a></li> <li><a href="/wiki/%E0%A6%9A%E0%A6%A8%E0%A7%8D%E0%A6%A6%E0%A6%A8%E0%A6%BE-%E0%A6%AC%E0%A6%BE%E0%A6%B0%E0%A6%BE%E0%A6%B6%E0%A6%BF%E0%A6%AF%E0%A6%BC%E0%A6%BE_%E0%A6%A8%E0%A6%A6%E0%A7%80" title="চন্দনা-বারাশিয়া নদী">চন্দনা-বারাশিয়া</a></li> <li><a href="/wiki/%E0%A6%9A%E0%A6%BE%E0%A6%9F%E0%A6%96%E0%A6%BE%E0%A6%B2%E0%A7%80_%E0%A6%A8%E0%A6%A6%E0%A7%80" title="চাটখালী নদী">চাটখালী</a></li> <li><a href="/wiki/%E0%A6%9A%E0%A6%BF%E0%A6%A4%E0%A7%8D%E0%A6%B0%E0%A6%BE_%E0%A6%A8%E0%A6%A6%E0%A7%80" title="চিত্রা নদী">চিত্রা</a></li> <li><a href="/wiki/%E0%A6%9D%E0%A6%AA%E0%A6%9D%E0%A6%AA%E0%A6%BF%E0%A6%AF%E0%A6%BC%E0%A6%BE_%E0%A6%A8%E0%A6%A6%E0%A7%80" title="ঝপঝপিয়া নদী">ঝপঝপিয়া</a></li> <li><a href="/wiki/%E0%A6%9F%E0%A6%B0%E0%A7%8D%E0%A6%95%E0%A6%BF_%E0%A6%A8%E0%A6%A6%E0%A7%80" title="টর্কি নদী">টর্কি</a></li> <li><a href="/wiki/%E0%A6%9F%E0%A6%BF%E0%A6%AF%E0%A6%BC%E0%A6%BE%E0%A6%96%E0%A6%BE%E0%A6%B2%E0%A6%BF_%E0%A6%A8%E0%A6%A6%E0%A7%80" title="টিয়াখালি নদী">টিয়াখালি</a></li> <li><a href="/wiki/%E0%A6%A2%E0%A6%BE%E0%A6%95%E0%A6%BF_%E0%A6%A8%E0%A6%A6%E0%A7%80" title="ঢাকি নদী">ঢাকি</a></li> <li><a href="/wiki/%E0%A6%A4%E0%A7%87%E0%A6%81%E0%A6%A4%E0%A7%81%E0%A6%B2%E0%A6%BF%E0%A6%AF%E0%A6%BC%E0%A6%BE_%E0%A6%A8%E0%A6%A6%E0%A7%80" title="তেঁতুলিয়া নদী">তেঁতুলিয়া</a></li> <li><a href="/wiki/%E0%A6%A4%E0%A7%87%E0%A6%B2%E0%A6%BF%E0%A6%97%E0%A6%99%E0%A7%8D%E0%A6%97%E0%A6%BE_%E0%A6%A8%E0%A6%A6%E0%A7%80" title="তেলিগঙ্গা নদী">তেলিগঙ্গা-ঘেংরাইল</a></li> <li><a href="/wiki/%E0%A6%A6%E0%A6%A1%E0%A6%BC%E0%A6%BE%E0%A6%9F%E0%A6%BE%E0%A6%A8%E0%A6%BE-%E0%A6%AA%E0%A6%AF%E0%A6%BC%E0%A6%B2%E0%A6%BE%E0%A6%B9%E0%A6%BE%E0%A6%B0%E0%A6%BE_%E0%A6%A8%E0%A6%A6%E0%A7%80" title="দড়াটানা-পয়লাহারা নদী">দড়াটানা-পয়লাহারা</a></li> <li><a href="/wiki/%E0%A6%A6%E0%A6%BE%E0%A6%A1%E0%A6%BC%E0%A6%BF%E0%A6%B0_%E0%A6%97%E0%A6%BE%E0%A6%99_%E0%A6%A8%E0%A6%A6%E0%A7%80" title="দাড়ির গাঙ নদী">দাড়ির গাঙ</a></li> <li><a href="/wiki/%E0%A6%A6%E0%A7%87%E0%A6%B2%E0%A7%81%E0%A6%A4%E0%A6%BF_%E0%A6%A8%E0%A6%A6%E0%A7%80" title="দেলুতি নদী">দেলুতি</a></li> <li><a href="/wiki/%E0%A6%A8%E0%A7%81%E0%A6%A8%E0%A7%8D%E0%A6%A6%E0%A6%BE-%E0%A6%89%E0%A6%A4%E0%A7%8D%E0%A6%B0%E0%A6%BE_%E0%A6%A8%E0%A6%A6%E0%A7%80" title="নুন্দা-উত্রা নদী">নুন্দা-উত্রা</a></li> <li><a href="/wiki/%E0%A6%A8%E0%A6%AC%E0%A6%97%E0%A6%99%E0%A7%8D%E0%A6%97%E0%A6%BE_%E0%A6%A8%E0%A6%A6%E0%A7%80" title="নবগঙ্গা নদী">নবগঙ্গা</a></li> <li><a href="/wiki/%E0%A6%A8%E0%A6%A1%E0%A6%BC%E0%A6%BF%E0%A6%AF%E0%A6%BC%E0%A6%BE_%E0%A6%A8%E0%A6%A6%E0%A7%80" title="নড়িয়া নদী">নড়িয়া</a></li> <li><a href="/wiki/%E0%A6%A8%E0%A7%87%E0%A6%B9%E0%A6%BE%E0%A6%B2%E0%A6%97%E0%A6%9E%E0%A7%8D%E0%A6%9C-%E0%A6%B0%E0%A6%99%E0%A6%AE%E0%A6%BE%E0%A6%9F%E0%A6%BF%E0%A6%AF%E0%A6%BC%E0%A6%BE_%E0%A6%A8%E0%A6%A6%E0%A7%80" title="নেহালগঞ্জ-রঙমাটিয়া নদী">নেহালগঞ্জ-রঙমাটিয়া</a></li> <li><a href="/wiki/%E0%A6%AA%E0%A6%9F%E0%A7%81%E0%A6%AF%E0%A6%BC%E0%A6%BE%E0%A6%96%E0%A6%BE%E0%A6%B2%E0%A7%80_%E0%A6%A8%E0%A6%A6%E0%A7%80" title="পটুয়াখালী নদী">পটুয়াখালী</a></li> <li><a href="/wiki/%E0%A6%AA%E0%A7%81%E0%A6%9F%E0%A6%BF%E0%A6%AE%E0%A6%BE%E0%A6%B0%E0%A6%BF_%E0%A6%A8%E0%A6%A6%E0%A7%80" title="পুটিমারি নদী">পুটিমারি</a></li> <li><a href="/wiki/%E0%A6%AA%E0%A7%81%E0%A6%B0%E0%A6%BE%E0%A6%A4%E0%A6%A8_%E0%A6%AA%E0%A6%B6%E0%A7%81%E0%A6%B0_%E0%A6%A8%E0%A6%A6%E0%A7%80" title="পুরাতন পশুর নদী">পুরাতন পশুর</a></li> <li><a href="/wiki/%E0%A6%AA%E0%A6%B6%E0%A7%81%E0%A6%B0_%E0%A6%A8%E0%A6%A6%E0%A7%80" title="পশুর নদী">পশুর</a></li> <li><a href="/wiki/%E0%A6%AA%E0%A6%BE%E0%A6%A3%E0%A7%8D%E0%A6%A1%E0%A6%AC_%E0%A6%A8%E0%A6%A6%E0%A7%80" title="পাণ্ডব নদী">পাণ্ডব</a></li> <li><a href="/wiki/%E0%A6%AA%E0%A6%BE%E0%A6%A8%E0%A6%97%E0%A7%81%E0%A6%9B%E0%A6%BF_%E0%A6%A8%E0%A6%A6%E0%A7%80" title="পানগুছি নদী">পানগুছি</a></li> <li><a href="/wiki/%E0%A6%AA%E0%A6%BE%E0%A6%B2%E0%A6%82_%E0%A6%A8%E0%A6%A6%E0%A7%80" title="পালং নদী">পালং</a></li> <li><a href="/wiki/%E0%A6%AB%E0%A6%9F%E0%A6%95%E0%A6%BF_%E0%A6%A8%E0%A6%A6%E0%A7%80" title="ফটকি নদী">ফটকি</a></li> <li><a href="/wiki/%E0%A6%AC%E0%A6%97%E0%A7%80_%E0%A6%A8%E0%A6%A6%E0%A7%80" title="বগী নদী">বগী</a></li> <li><a href="/wiki/%E0%A6%AC%E0%A7%81%E0%A6%A1%E0%A6%BC%E0%A6%BF%E0%A6%B6%E0%A7%8D%E0%A6%AC%E0%A6%B0_%E0%A6%A8%E0%A6%A6%E0%A7%80" title="বুড়িশ্বর নদী">বুড়িশ্বর-পায়রা</a></li> <li><a href="/wiki/%E0%A6%AC%E0%A6%B2%E0%A7%87%E0%A6%B6%E0%A7%8D%E0%A6%AC%E0%A6%B0_%E0%A6%A8%E0%A6%A6%E0%A7%80" title="বলেশ্বর নদী">বলেশ্বর</a></li> <li><a href="/wiki/%E0%A6%AC%E0%A6%BE%E0%A6%A6%E0%A7%81%E0%A6%A1%E0%A6%BC%E0%A6%97%E0%A6%BE%E0%A6%9B%E0%A6%BE_%E0%A6%A8%E0%A6%A6%E0%A7%80" title="বাদুড়গাছা নদী">বাদুড়গাছা</a></li> <li><a href="/wiki/%E0%A6%AC%E0%A6%BF%E0%A6%B7%E0%A6%96%E0%A6%BE%E0%A6%B2%E0%A7%80_%E0%A6%A8%E0%A6%A6%E0%A7%80" title="বিষখালী নদী">বিশখালী</a></li> <li><a href="/wiki/%E0%A6%AC%E0%A6%BF%E0%A6%B6%E0%A6%BE%E0%A6%B0%E0%A6%95%E0%A6%A8%E0%A7%8D%E0%A6%A6%E0%A6%BE-%E0%A6%AC%E0%A6%BE%E0%A6%97%E0%A6%A6%E0%A6%BE_%E0%A6%A8%E0%A6%A6%E0%A7%80" title="বিশারকন্দা-বাগদা নদী">বিশারকন্দা-বাগদা</a></li> <li><a href="/wiki/%E0%A6%AC%E0%A6%BF%E0%A6%B7%E0%A7%8D%E0%A6%A3%E0%A7%81-%E0%A6%95%E0%A7%81%E0%A6%AE%E0%A6%BE%E0%A6%B0%E0%A6%96%E0%A6%BE%E0%A6%B2%E0%A6%BF_%E0%A6%A8%E0%A6%A6%E0%A7%80" title="বিষ্ণু-কুমারখালি নদী">বিষ্ণু-কুমারখালি</a></li> <li><a href="/wiki/%E0%A6%AC%E0%A7%87%E0%A6%97%E0%A6%AC%E0%A6%A4%E0%A7%80_%E0%A6%A8%E0%A6%A6%E0%A7%80" title="বেগবতী নদী">বেগবতী</a></li> <li><a href="/wiki/%E0%A6%AC%E0%A7%87%E0%A6%A4%E0%A6%A8%E0%A6%BE_%E0%A6%A8%E0%A6%A6%E0%A7%80" title="বেতনা নদী">বেতনা</a></li> <li><a href="/wiki/%E0%A6%AC%E0%A7%87%E0%A6%B2%E0%A7%81%E0%A6%AF%E0%A6%BC%E0%A6%BE_%E0%A6%A8%E0%A6%A6%E0%A7%80" title="বেলুয়া নদী">বেলুয়া</a></li> <li><a href="/wiki/%E0%A6%AD%E0%A6%A6%E0%A7%8D%E0%A6%B0%E0%A6%BE_%E0%A6%A8%E0%A6%A6%E0%A7%80" title="ভদ্রা নদী">ভদ্রা</a></li> <li><a href="/wiki/%E0%A6%AD%E0%A7%81%E0%A6%AC%E0%A6%A8%E0%A7%87%E0%A6%B6%E0%A7%8D%E0%A6%AC%E0%A6%B0_%E0%A6%A8%E0%A6%A6" title="ভুবনেশ্বর নদ">ভুবনেশ্বর</a></li> <li><a href="/wiki/%E0%A6%AD%E0%A7%88%E0%A6%B0%E0%A6%AC_%E0%A6%A8%E0%A6%A6" title="ভৈরব নদ">ভৈরব নদ</a></li> <li><a href="/wiki/%E0%A6%AD%E0%A7%88%E0%A6%B0%E0%A6%AC_%E0%A6%A8%E0%A6%A6%E0%A7%80_(%E0%A6%AC%E0%A6%BE%E0%A6%97%E0%A7%87%E0%A6%B0%E0%A6%B9%E0%A6%BE%E0%A6%9F)" title="ভৈরব নদী (বাগেরহাট)">ভৈরব নদী</a></li> <li><a href="/wiki/%E0%A6%AD%E0%A7%88%E0%A6%B0%E0%A6%AC-%E0%A6%95%E0%A6%AA%E0%A7%8B%E0%A6%A4%E0%A6%BE%E0%A6%95%E0%A7%8D%E0%A6%B7_%E0%A6%A8%E0%A6%A6" title="ভৈরব-কপোতাক্ষ নদ">ভৈরব-কপোতাক্ষ</a></li> <li><a href="/wiki/%E0%A6%AD%E0%A7%8B%E0%A6%B2%E0%A6%BE_%E0%A6%A8%E0%A6%A6%E0%A7%80" title="ভোলা নদী">ভোলা</a></li> <li><a href="/wiki/%E0%A6%AE%E0%A7%8B%E0%A6%82%E0%A6%B2%E0%A6%BE_%E0%A6%A8%E0%A6%A6%E0%A7%80" title="মোংলা নদী">মংলা</a></li> <li><a href="/wiki/%E0%A6%AE%E0%A7%81%E0%A6%95%E0%A7%8D%E0%A6%A4%E0%A7%87%E0%A6%B6%E0%A7%8D%E0%A6%AC%E0%A6%B0%E0%A7%80_%E0%A6%9F%E0%A7%87%E0%A6%95%E0%A6%BE_%E0%A6%A8%E0%A6%A6%E0%A7%80" title="মুক্তেশ্বরী টেকা নদী">মুক্তেশ্বরী টেকা</a></li> <li><a href="/wiki/%E0%A6%AE%E0%A6%A7%E0%A7%81%E0%A6%AE%E0%A6%A4%E0%A6%BF_%E0%A6%A8%E0%A6%A6%E0%A7%80" title="মধুমতি নদী">মধুমতি</a></li> <li><a href="/wiki/%E0%A6%AE%E0%A6%BE%E0%A6%A6%E0%A6%BE%E0%A6%B0%E0%A6%97%E0%A6%BE%E0%A6%99_%E0%A6%A8%E0%A6%A6%E0%A7%80" title="মাদারগাঙ নদী">মাদারগাঙ</a></li> <li><a href="/wiki/%E0%A6%AE%E0%A6%BE%E0%A6%A6%E0%A6%BE%E0%A6%B0%E0%A7%80%E0%A6%AA%E0%A7%81%E0%A6%B0_%E0%A6%AC%E0%A6%BF%E0%A6%B2%E0%A6%B0%E0%A7%81%E0%A6%9F_%E0%A6%A8%E0%A6%A6%E0%A7%80" title="মাদারীপুর বিলরুট নদী">মাদারীপুর বিলরুট</a></li> <li><a href="/wiki/%E0%A6%AE%E0%A6%BE%E0%A6%B2%E0%A6%9E%E0%A7%8D%E0%A6%9A_%E0%A6%A8%E0%A6%A6%E0%A7%80" title="মালঞ্চ নদী">মালঞ্চ</a></li> <li><a href="/wiki/%E0%A6%AE%E0%A6%BF%E0%A6%A8%E0%A6%B9%E0%A6%BE%E0%A6%9C_%E0%A6%A8%E0%A6%A6%E0%A7%80" title="মিনহাজ নদী">মিনহাজ</a></li> <li><a href="/wiki/%E0%A6%B0%E0%A7%82%E0%A6%AA%E0%A6%B8%E0%A6%BE_%E0%A6%A8%E0%A6%A6%E0%A7%80" title="রূপসা নদী">রূপসা</a></li> <li><a href="/wiki/%E0%A6%B0%E0%A6%BE%E0%A6%AC%E0%A6%A8%E0%A6%BE%E0%A6%AC%E0%A6%BE%E0%A6%A6_%E0%A6%A8%E0%A6%A6%E0%A7%80" title="রাবনাবাদ নদী">রাবনাবাদ</a></li> <li><a href="/wiki/%E0%A6%B0%E0%A6%BE%E0%A6%AF%E0%A6%BC%E0%A6%AE%E0%A6%99%E0%A7%8D%E0%A6%97%E0%A6%B2_%E0%A6%A8%E0%A6%A6%E0%A7%80" title="রায়মঙ্গল নদী">রায়মঙ্গল</a></li> <li><a href="/wiki/%E0%A6%B2%E0%A7%8B%E0%A6%B9%E0%A6%BE%E0%A6%B2%E0%A6%BF%E0%A6%AF%E0%A6%BC%E0%A6%BE_%E0%A6%A8%E0%A6%A6%E0%A7%80" title="লোহালিয়া নদী">লোহালিয়া</a></li> <li><a href="/wiki/%E0%A6%B6%E0%A6%BE%E0%A6%95%E0%A6%AC%E0%A6%BE%E0%A6%A1%E0%A6%BC%E0%A6%BF%E0%A6%AF%E0%A6%BC%E0%A6%BE_%E0%A6%A8%E0%A6%A6%E0%A7%80" title="শাকবাড়িয়া নদী">শাকবাড়িয়া</a></li> <li><a href="/wiki/%E0%A6%B6%E0%A6%BE%E0%A6%A4%E0%A6%B2%E0%A6%BE-%E0%A6%B9%E0%A6%BE%E0%A6%B0%E0%A6%A4%E0%A6%BE-%E0%A6%A8%E0%A6%BE%E0%A6%A5%E0%A6%BE%E0%A6%B0%E0%A6%95%E0%A6%BE%E0%A6%A8%E0%A7%8D%E0%A6%A6%E0%A6%BE_%E0%A6%A8%E0%A6%A6%E0%A7%80" title="শাতলা-হারতা-নাথারকান্দা নদী">শাতলা-হারতা-নাথারকান্দা</a></li> <li><a href="/wiki/%E0%A6%B6%E0%A7%88%E0%A6%B2%E0%A6%A6%E0%A6%BE%E0%A6%B9_%E0%A6%A8%E0%A6%A6%E0%A7%80" title="শৈলদাহ নদী">শৈলদাহ</a></li> <li><a href="/wiki/%E0%A6%B6%E0%A6%BF%E0%A6%AC%E0%A6%B8%E0%A6%BE_%E0%A6%A8%E0%A6%A6%E0%A7%80" title="শিবসা নদী">শিবসা</a></li> <li><a href="/wiki/%E0%A6%B6%E0%A7%8B%E0%A6%B2%E0%A6%AE%E0%A6%BE%E0%A6%B0%E0%A6%BF_%E0%A6%A8%E0%A6%A6%E0%A7%80" title="শোলমারি নদী">শোলমারি</a></li> <li><a href="/wiki/%E0%A6%B8%E0%A7%81%E0%A6%97%E0%A6%A8%E0%A7%8D%E0%A6%A7%E0%A6%BE_%E0%A6%A8%E0%A6%A6%E0%A7%80" title="সুগন্ধা নদী">সুগন্ধা</a></li> <li><a href="/wiki/%E0%A6%B8%E0%A6%A8%E0%A7%8D%E0%A6%A7%E0%A7%8D%E0%A6%AF%E0%A6%BE_%E0%A6%A8%E0%A6%A6%E0%A7%80" title="সন্ধ্যা নদী">সন্ধ্যা</a></li> <li><a href="/wiki/%E0%A6%B8%E0%A6%AF%E0%A6%BC%E0%A6%BE-%E0%A6%B9%E0%A6%BE%E0%A6%A1%E0%A6%BC%E0%A6%BF%E0%A6%AD%E0%A6%BE%E0%A6%99%E0%A7%8D%E0%A6%97%E0%A6%BE_%E0%A6%A8%E0%A6%A6%E0%A7%80" title="সয়া-হাড়িভাঙ্গা নদী">সয়া-হাড়িভাঙ্গা</a></li> <li><a href="/wiki/%E0%A6%B8%E0%A6%BE%E0%A6%AA%E0%A6%AE%E0%A6%BE%E0%A6%B0%E0%A6%BE-%E0%A6%B9%E0%A6%BE%E0%A6%AC%E0%A6%A1%E0%A6%BC%E0%A6%BE_%E0%A6%A8%E0%A6%A6%E0%A7%80" title="সাপমারা-হাবড়া নদী">সাপমারা-হাবড়া</a></li> <li><a href="/wiki/%E0%A6%B8%E0%A6%BE%E0%A6%B2%E0%A6%A4%E0%A6%BE_%E0%A6%A8%E0%A6%A6%E0%A7%80" title="সালতা নদী">সালতা</a></li> <li><a href="/wiki/%E0%A6%B8%E0%A6%BF%E0%A6%B0%E0%A6%BE%E0%A6%9C%E0%A6%AA%E0%A7%81%E0%A6%B0_%E0%A6%B9%E0%A6%BE%E0%A6%93%E0%A6%B0_%E0%A6%A8%E0%A6%A6%E0%A7%80" title="সিরাজপুর হাওর নদী">সিরাজপুর হাওর</a></li> <li><a href="/wiki/%E0%A6%B9%E0%A6%B0%E0%A6%BF_%E0%A6%A8%E0%A6%A6%E0%A7%80" title="হরি নদী">হরি</a></li> <li><a href="/wiki/%E0%A6%B9%E0%A6%B0%E0%A6%BF%E0%A6%B9%E0%A6%B0_%E0%A6%A8%E0%A6%A6%E0%A7%80" title="হরিহর নদী">হরিহর</a></li> <li><a href="/wiki/%E0%A6%B9%E0%A6%BE%E0%A6%AE%E0%A6%95%E0%A7%81%E0%A6%A1%E0%A6%BC%E0%A6%BE_%E0%A6%A8%E0%A6%A6%E0%A7%80" title="হামকুড়া নদী">হামকুড়া</a></li> <li><a href="/wiki/%E0%A6%B9%E0%A6%BE%E0%A6%A1%E0%A6%BC%E0%A6%BF%E0%A6%AF%E0%A6%BC%E0%A6%BE_%E0%A6%A8%E0%A6%A6%E0%A7%80" title="হাড়িয়া নদী">হাড়িয়া</a></li> <li><a href="/wiki/%E0%A6%B9%E0%A6%BE%E0%A6%AA%E0%A6%B0%E0%A6%96%E0%A6%BE%E0%A6%B2%E0%A7%80_%E0%A6%A8%E0%A6%A6%E0%A7%80" title="হাপরখালী নদী">হাপরখালী</a></li> <li><a href="/wiki/%E0%A6%B9%E0%A6%BE%E0%A6%AC%E0%A6%B0%E0%A6%96%E0%A6%BE%E0%A6%B2%E0%A7%80_%E0%A6%A8%E0%A6%A6%E0%A7%80" title="হাবরখালী নদী">হাবরখালী</a></li> <li><a href="/wiki/%E0%A6%B9%E0%A6%BF%E0%A6%B6%E0%A6%A8%E0%A6%BE-%E0%A6%9D%E0%A6%BE%E0%A6%9E%E0%A7%8D%E0%A6%9A%E0%A6%BE_%E0%A6%A8%E0%A6%A6%E0%A7%80" title="হিশনা-ঝাঞ্চা নদী">হিশনা-ঝাঞ্চা</a></li></ul> </div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%">উত্তর-পশ্চিমাঞ্চলের নদী</th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-odd hlist" style="width:100%;padding:0"><div style="padding:0 0.25em"> <ul><li><a href="/wiki/%E0%A6%86%E0%A6%96%E0%A6%BF%E0%A6%B0%E0%A6%BE-%E0%A6%AE%E0%A6%BE%E0%A6%9A%E0%A7%8D%E0%A6%9A%E0%A6%BE_%E0%A6%A8%E0%A6%A6%E0%A7%80" title="আখিরা-মাচ্চা নদী">আখিরা-মাচ্চা</a></li> <li><a href="/wiki/%E0%A6%86%E0%A6%A4%E0%A7%8D%E0%A6%B0%E0%A6%BE%E0%A6%87_%E0%A6%A8%E0%A6%A6%E0%A7%80" title="আত্রাই নদী">আত্রাই</a></li> <li><a href="/wiki/%E0%A6%95%E0%A6%BE%E0%A6%81%E0%A6%95%E0%A6%A1%E0%A6%BC%E0%A6%BE_%E0%A6%A8%E0%A6%A6%E0%A7%80" title="কাঁকড়া নদী">আত্রাই বা কাঁকড়া</a></li> <li><a href="/wiki/%E0%A6%97%E0%A7%81%E0%A6%A1%E0%A6%BC_%E0%A6%A8%E0%A6%A6%E0%A7%80" title="গুড় নদী">আত্রাই বা গুড়</a></li> <li><a href="/wiki/%E0%A6%86%E0%A6%A4%E0%A7%8D%E0%A6%B0%E0%A6%BE%E0%A6%87_%E0%A6%A8%E0%A6%A6%E0%A7%80_(%E0%A6%AA%E0%A6%BE%E0%A6%AC%E0%A6%A8%E0%A6%BE)" class="mw-redirect" title="আত্রাই নদী (পাবনা)">আত্রাই (পাবনা)</a></li> <li><a href="/wiki/%E0%A6%86%E0%A6%B2%E0%A6%BE%E0%A6%87_%E0%A6%A8%E0%A6%A6%E0%A7%80" title="আলাই নদী">আলাই</a></li> <li><a href="/wiki/%E0%A6%86%E0%A6%B2%E0%A6%BE%E0%A6%87%E0%A6%95%E0%A7%81%E0%A6%AE%E0%A6%BE%E0%A6%B0%E0%A7%80_%E0%A6%A8%E0%A6%A6%E0%A7%80" title="আলাইকুমারী নদী">আলাইকুমারী</a></li> <li><a href="/wiki/%E0%A6%87%E0%A6%9B%E0%A6%BE%E0%A6%AE%E0%A6%A4%E0%A6%BF_%E0%A6%A8%E0%A6%A6%E0%A7%80_(%E0%A6%A6%E0%A6%BF%E0%A6%A8%E0%A6%BE%E0%A6%9C%E0%A6%AA%E0%A7%81%E0%A6%B0)" title="ইছামতি নদী (দিনাজপুর)">ইছামতি (দিনাজপুর)</a></li> <li><a href="/wiki/%E0%A6%87%E0%A6%9B%E0%A6%BE%E0%A6%AE%E0%A6%A4%E0%A6%BF_%E0%A6%A8%E0%A6%A6%E0%A7%80_(%E0%A6%AA%E0%A6%BE%E0%A6%AC%E0%A6%A8%E0%A6%BE)" title="ইছামতি নদী (পাবনা)">ইছামতি (পাবনা)</a></li> <li><a href="/wiki/%E0%A6%87%E0%A6%9B%E0%A6%BE%E0%A6%AE%E0%A6%A4%E0%A6%BF_%E0%A6%A8%E0%A6%A6%E0%A7%80_(%E0%A6%AC%E0%A6%97%E0%A7%81%E0%A6%A1%E0%A6%BC%E0%A6%BE)" title="ইছামতি নদী (বগুড়া)">ইছামতি (বগুড়া)</a></li> <li><a href="/wiki/%E0%A6%87%E0%A6%9B%E0%A6%BE%E0%A6%AE%E0%A6%A4%E0%A6%BF_%E0%A6%A8%E0%A6%A6%E0%A7%80_(%E0%A6%AC%E0%A6%97%E0%A7%81%E0%A6%A1%E0%A6%BC%E0%A6%BE-%E0%A6%B8%E0%A6%BF%E0%A6%B0%E0%A6%BE%E0%A6%9C%E0%A6%97%E0%A6%9E%E0%A7%8D%E0%A6%9C)" title="ইছামতি নদী (বগুড়া-সিরাজগঞ্জ)">ইছামতি(বগুড়া-সিরাজগঞ্জ)</a></li> <li><a href="/wiki/%E0%A6%87%E0%A6%B0%E0%A6%BE%E0%A6%AE%E0%A6%A4%E0%A6%BF_%E0%A6%A8%E0%A6%A6%E0%A7%80" title="ইরামতি নদী">ইরামতি</a></li> <li><a href="/wiki/%E0%A6%95%E0%A6%B0%E0%A6%A4%E0%A7%8B%E0%A6%AF%E0%A6%BC%E0%A6%BE_%E0%A6%A8%E0%A6%A6%E0%A7%80" title="করতোয়া নদী">করতোয়া</a></li> <li><a href="/wiki/%E0%A6%95%E0%A6%B0%E0%A6%A4%E0%A7%8B%E0%A6%AF%E0%A6%BC%E0%A6%BE_%E0%A6%A8%E0%A6%BF%E0%A6%AE%E0%A7%8D%E0%A6%A8_%E0%A6%A8%E0%A6%A6%E0%A7%80" title="করতোয়া নিম্ন নদী">করতোয়া নিম্ন</a></li> <li><a href="/wiki/%E0%A6%95%E0%A6%BE%E0%A6%97%E0%A7%87%E0%A6%B6%E0%A7%8D%E0%A6%AC%E0%A6%B0%E0%A7%80_%E0%A6%A8%E0%A6%A6%E0%A7%80" title="কাগেশ্বরী নদী">কাগেশ্বরী</a></li> <li><a href="/wiki/%E0%A6%95%E0%A6%BE%E0%A6%9F%E0%A6%BE%E0%A6%96%E0%A6%BE%E0%A6%B2%E0%A7%80_%E0%A6%A8%E0%A6%A6%E0%A7%80_(%E0%A6%97%E0%A6%BE%E0%A6%87%E0%A6%AC%E0%A6%BE%E0%A6%A8%E0%A7%8D%E0%A6%A7%E0%A6%BE)" title="কাটাখালী নদী (গাইবান্ধা)">কাটাখালী (গাইবান্ধা)</a></li> <li><a href="/wiki/%E0%A6%95%E0%A6%BE%E0%A6%B2%E0%A6%BE_%E0%A6%A8%E0%A6%A6%E0%A7%80" title="কালা নদী">কালা</a></li> <li><a href="/wiki/%E0%A6%95%E0%A6%BE%E0%A6%B2%E0%A6%BE%E0%A6%AA%E0%A6%BE%E0%A6%A8%E0%A6%BF_%E0%A6%A8%E0%A6%A6%E0%A7%80" title="কালাপানি নদী">কালাপানি</a></li> <li><a href="/wiki/%E0%A6%95%E0%A6%BE%E0%A6%B2%E0%A7%81%E0%A6%A6%E0%A6%BE%E0%A6%B9%E0%A6%BE_%E0%A6%A8%E0%A6%A6%E0%A7%80" title="কালুদাহা নদী">কালুদাহা</a></li> <li><a href="/wiki/%E0%A6%95%E0%A7%81%E0%A6%AE%E0%A6%B2%E0%A6%BE%E0%A6%B2_%E0%A6%A8%E0%A6%A6%E0%A7%80" title="কুমলাল নদী">কুমলাল-নাউতারা</a></li> <li><a href="/wiki/%E0%A6%95%E0%A7%81%E0%A6%B0%E0%A7%81%E0%A6%AE_%E0%A6%A8%E0%A6%A6%E0%A7%80" title="কুরুম নদী">কুরুম</a></li> <li><a href="/wiki/%E0%A6%95%E0%A7%81%E0%A6%B2%E0%A6%BF%E0%A6%95_%E0%A6%A8%E0%A6%A6%E0%A7%80" title="কুলিক নদী">কুলিক</a></li> <li><a href="/wiki/%E0%A6%96%E0%A6%A1%E0%A6%BC%E0%A6%96%E0%A6%A1%E0%A6%BC%E0%A6%BF%E0%A6%AF%E0%A6%BC%E0%A6%BE-%E0%A6%A4%E0%A6%BF%E0%A6%B2%E0%A6%BE%E0%A6%87_%E0%A6%A8%E0%A6%A6%E0%A7%80" title="খড়খড়িয়া-তিলাই নদী">খড়খড়িয়া-তিলাই</a></li> <li><a href="/wiki/%E0%A6%96%E0%A6%BE%E0%A6%B2%E0%A6%B8%E0%A6%BF%E0%A6%A1%E0%A6%BF%E0%A6%99%E0%A7%8D%E0%A6%97%E0%A6%BF_%E0%A6%A8%E0%A6%A6%E0%A7%80" title="খালসিডিঙ্গি নদী">খালসিডিঙ্গি</a></li> <li><a href="/wiki/%E0%A6%97%E0%A6%A6%E0%A6%BE%E0%A6%87_%E0%A6%A8%E0%A6%A6%E0%A7%80" title="গদাই নদী">গদাই</a></li> <li><a href="/wiki/%E0%A6%97%E0%A6%AD%E0%A7%87%E0%A6%B6%E0%A7%8D%E0%A6%AC%E0%A6%B0%E0%A7%80_%E0%A6%A8%E0%A6%A6%E0%A7%80" class="mw-redirect" title="গভেশ্বরী নদী">গভেশ্বরী</a></li> <li><a href="/wiki/%E0%A6%AA%E0%A6%A6%E0%A7%8D%E0%A6%AE%E0%A6%BE_%E0%A6%A8%E0%A6%A6%E0%A7%80" title="পদ্মা নদী">পদ্মা</a></li> <li><a href="/wiki/%E0%A6%97%E0%A6%BE%E0%A6%82%E0%A6%A8%E0%A6%BE%E0%A6%87_%E0%A6%A8%E0%A6%A6%E0%A7%80" title="গাংনাই নদী">গাংনাই</a></li> <li><a href="/wiki/%E0%A6%97%E0%A6%BF%E0%A6%A6%E0%A6%BE%E0%A6%B0%E0%A7%80_%E0%A6%A8%E0%A6%A6%E0%A7%80" title="গিদারী নদী">গিদারী</a></li> <li><a href="/wiki/%E0%A6%97%E0%A6%BF%E0%A6%B0%E0%A6%BE%E0%A6%87_%E0%A6%A8%E0%A6%A6%E0%A7%80" title="গিরাই নদী">গিরাই</a></li> <li><a href="/wiki/%E0%A6%97%E0%A7%81%E0%A6%95%E0%A6%B8%E0%A7%80_%E0%A6%A8%E0%A6%A6%E0%A7%80" title="গুকসী নদী">গুকসী</a></li> <li><a href="/wiki/%E0%A6%97%E0%A7%8B%E0%A6%AC%E0%A6%B0%E0%A6%BE_%E0%A6%A8%E0%A6%A6%E0%A7%80" title="গোবরা নদী">গোবরা</a></li> <li><a href="/wiki/%E0%A6%97%E0%A7%8B%E0%A6%B9%E0%A6%BE%E0%A6%B2%E0%A6%BE_%E0%A6%A8%E0%A6%A6%E0%A7%80" title="গোহালা নদী">গোহালা</a></li> <li><a href="/wiki/%E0%A6%98%E0%A6%A1%E0%A6%BC%E0%A6%BF%E0%A6%AF%E0%A6%BC%E0%A6%BE_%E0%A6%96%E0%A6%BE%E0%A6%B2_%E0%A6%A8%E0%A6%A6%E0%A7%80" title="ঘড়িয়া খাল নদী">ঘড়িয়া খাল</a></li> <li><a href="/wiki/%E0%A6%98%E0%A6%BE%E0%A6%98%E0%A6%9F_%E0%A6%A8%E0%A6%A6%E0%A7%80" title="ঘাঘট নদী">ঘাঘট</a></li> <li><a href="/wiki/%E0%A6%98%E0%A6%BF%E0%A6%B0%E0%A6%A8%E0%A6%BE%E0%A6%87_%E0%A6%A8%E0%A6%A6%E0%A7%80" title="ঘিরনাই নদী">ঘিরনাই</a></li> <li><a href="/wiki/%E0%A6%98%E0%A7%8B%E0%A6%A1%E0%A6%BC%E0%A6%BE%E0%A6%AE%E0%A6%BE%E0%A6%B0%E0%A6%BE_%E0%A6%A8%E0%A6%A6%E0%A7%80" title="ঘোড়ামারা নদী">ঘোড়ামারা</a></li> <li><a href="/wiki/%E0%A6%9A%E0%A6%BE%E0%A6%93%E0%A6%AF%E0%A6%BC%E0%A6%BE%E0%A6%87_%E0%A6%A8%E0%A6%A6%E0%A7%80" title="চাওয়াই নদী">চাওয়াই</a></li> <li><a href="/wiki/%E0%A6%9A%E0%A6%BF%E0%A6%95%E0%A6%A8%E0%A6%BE%E0%A6%87_%E0%A6%A8%E0%A6%A6%E0%A7%80" title="চিকনাই নদী">চিকনাই</a></li> <li><a href="/wiki/%E0%A6%9A%E0%A6%BF%E0%A6%95%E0%A6%B2%E0%A7%80_%E0%A6%A8%E0%A6%A6%E0%A7%80" title="চিকলী নদী">চিকলী</a></li> <li><a href="/wiki/%E0%A6%9A%E0%A6%BF%E0%A6%B0%E0%A6%BF_%E0%A6%A8%E0%A6%A6%E0%A7%80" title="চিরি নদী">চিরি</a></li> <li><a href="/wiki/%E0%A6%9A%E0%A6%BF%E0%A6%A1%E0%A6%BC%E0%A6%BF_%E0%A6%A8%E0%A6%A6%E0%A7%80" title="চিড়ি নদী">চিড়ি</a></li> <li><a href="/wiki/%E0%A6%9A%E0%A7%81%E0%A6%99%E0%A7%8D%E0%A6%97%E0%A6%BE%E0%A6%AD%E0%A6%BE%E0%A6%99%E0%A7%8D%E0%A6%97%E0%A6%BE_%E0%A6%A8%E0%A6%A6%E0%A7%80" title="চুঙ্গাভাঙ্গা নদী">চুঙ্গাভাঙ্গা</a></li> <li><a href="/wiki/%E0%A6%9B%E0%A6%BE%E0%A6%A4%E0%A6%A8%E0%A6%BE%E0%A6%87_%E0%A6%A8%E0%A6%A6%E0%A7%80" title="ছাতনাই নদী">ছাতনাই</a></li> <li><a href="/wiki/%E0%A6%9B%E0%A7%8B%E0%A6%9F_%E0%A6%A2%E0%A7%87%E0%A6%AA%E0%A6%BE_%E0%A6%A8%E0%A6%A6%E0%A7%80" title="ছোট ঢেপা নদী">ছোট ঢেপা</a></li> <li><a href="/wiki/%E0%A6%9B%E0%A7%8B%E0%A6%9F_%E0%A6%AF%E0%A6%AE%E0%A7%81%E0%A6%A8%E0%A6%BE_%E0%A6%A8%E0%A6%A6%E0%A7%80" title="ছোট যমুনা নদী">ছোট যমুনা</a></li> <li><a href="/wiki/%E0%A6%9B%E0%A7%8B%E0%A6%9F_%E0%A6%B8%E0%A7%87%E0%A6%A8%E0%A7%81%E0%A6%AF%E0%A6%BC%E0%A6%BE_%E0%A6%A8%E0%A6%A6%E0%A7%80" title="ছোট সেনুয়া নদী">ছোট সেনুয়া</a></li> <li><a href="/wiki/%E0%A6%9F%E0%A6%BE%E0%A6%99%E0%A7%8D%E0%A6%97%E0%A6%A8_%E0%A6%A8%E0%A6%A6%E0%A7%80" title="টাঙ্গন নদী">টাঙ্গন</a></li> <li><a href="/wiki/%E0%A6%A1%E0%A6%BE%E0%A6%B9%E0%A7%81%E0%A6%95_%E0%A6%A8%E0%A6%A6%E0%A7%80" title="ডাহুক নদী">ডাহুক</a></li> <li><a href="/wiki/%E0%A6%A2%E0%A7%87%E0%A6%AA%E0%A6%BE_%E0%A6%A8%E0%A6%A6%E0%A7%80" title="ঢেপা নদী">ঢেপা</a></li> <li><a href="/wiki/%E0%A6%A4%E0%A6%BE%E0%A6%B2%E0%A6%AE%E0%A6%BE_%E0%A6%A8%E0%A6%A6%E0%A7%80" title="তালমা নদী">তালমা</a></li> <li><a href="/wiki/%E0%A6%A4%E0%A6%BF%E0%A6%B8%E0%A7%8D%E0%A6%A4%E0%A6%BE_%E0%A6%A8%E0%A6%A6%E0%A7%80" title="তিস্তা নদী">তিস্তা</a></li> <li><a href="/wiki/%E0%A6%A4%E0%A6%BF%E0%A6%B8%E0%A7%8D%E0%A6%A4%E0%A6%BE_%E0%A6%A8%E0%A6%A6%E0%A7%80_(%E0%A6%AA%E0%A6%9E%E0%A7%8D%E0%A6%9A%E0%A6%97%E0%A6%A1%E0%A6%BC)" title="তিস্তা নদী (পঞ্চগড়)">তিস্তা (পঞ্চগড়)</a></li> <li><a href="/wiki/%E0%A6%A4%E0%A7%80%E0%A6%B0%E0%A6%A8%E0%A6%87_%E0%A6%A8%E0%A6%A6%E0%A7%80" title="তীরনই নদী">তীরনই</a></li> <li><a href="/wiki/%E0%A6%A4%E0%A7%80%E0%A6%B0%E0%A6%A8%E0%A6%87_%E0%A6%A8%E0%A6%A6%E0%A7%80_(%E0%A6%AA%E0%A6%9E%E0%A7%8D%E0%A6%9A%E0%A6%97%E0%A6%A1%E0%A6%BC)" class="mw-redirect" title="তীরনই নদী (পঞ্চগড়)">তীরনই (পঞ্চগড়)</a></li> <li><a href="/wiki/%E0%A6%A4%E0%A7%81%E0%A6%B2%E0%A6%B8%E0%A7%80%E0%A6%97%E0%A6%99%E0%A7%8D%E0%A6%97%E0%A6%BE_%E0%A6%A8%E0%A6%A6%E0%A7%80" title="তুলসীগঙ্গা নদী">তুলসীগঙ্গা</a></li> <li><a href="/wiki/%E0%A6%A6%E0%A7%81%E0%A6%A7%E0%A6%95%E0%A7%81%E0%A6%AE%E0%A6%BE%E0%A6%B0_%E0%A6%A8%E0%A6%A6%E0%A7%80" class="mw-redirect" title="দুধকুমার নদী">দুধকুমার</a></li> <li><a href="/wiki/%E0%A6%A6%E0%A7%87%E0%A6%93%E0%A6%A8%E0%A6%BE%E0%A6%87-%E0%A6%9A%E0%A6%BE%E0%A6%A1%E0%A6%BC%E0%A6%BE%E0%A6%B2%E0%A6%95%E0%A6%BE%E0%A6%9F%E0%A6%BE-%E0%A6%AF%E0%A6%AE%E0%A7%81%E0%A6%A8%E0%A7%87%E0%A6%B6%E0%A7%8D%E0%A6%AC%E0%A6%B0%E0%A7%80_%E0%A6%A8%E0%A6%A6%E0%A7%80" title="দেওনাই-চাড়ালকাটা-যমুনেশ্বরী নদী">দেওনাই-চাড়ালকাটা-যমুনেশ্বরী</a></li> <li><a href="/wiki/%E0%A6%A7%E0%A6%B0%E0%A6%B2%E0%A6%BE_%E0%A6%A8%E0%A6%A6%E0%A7%80" title="ধরলা নদী">ধরলা</a></li> <li><a href="/wiki/%E0%A6%A7%E0%A6%BE%E0%A6%87%E0%A6%9C%E0%A6%BE%E0%A6%A8_%E0%A6%A8%E0%A6%A6%E0%A7%80" title="ধাইজান নদী">ধাইজান</a></li> <li><a href="/wiki/%E0%A6%A7%E0%A7%81%E0%A6%AE_%E0%A6%A8%E0%A6%A6%E0%A7%80" title="ধুম নদী">ধুম</a></li> <li><a href="/wiki/%E0%A6%A8%E0%A6%B0%E0%A7%8D%E0%A6%A4_%E0%A6%A8%E0%A6%A6%E0%A7%80" title="নর্ত নদী">নর্ত</a></li> <li><a href="/wiki/%E0%A6%A8%E0%A6%B2%E0%A6%B6%E0%A7%80%E0%A6%B8%E0%A6%BE_%E0%A6%A8%E0%A6%A6%E0%A7%80" title="নলশীসা নদী">নলশীসা</a></li> <li><a href="/wiki/%E0%A6%A8%E0%A6%B2%E0%A7%87%E0%A6%AF%E0%A6%BC%E0%A6%BE_%E0%A6%A8%E0%A6%A6%E0%A7%80" title="নলেয়া নদী">নলেয়া</a></li> <li><a href="/wiki/%E0%A6%A8%E0%A6%BE%E0%A6%97%E0%A6%B0_%E0%A6%A8%E0%A6%A6%E0%A7%80" title="নাগর নদী">নাগর আপার</a></li> <li><a href="/wiki/%E0%A6%A8%E0%A6%BE%E0%A6%97%E0%A6%B0_%E0%A6%B2%E0%A7%8B%E0%A6%AF%E0%A6%BC%E0%A6%BE%E0%A6%B0_%E0%A6%A8%E0%A6%A6%E0%A7%80" title="নাগর লোয়ার নদী">নাগর লোয়ার</a></li> <li><a href="/wiki/%E0%A6%A8%E0%A6%BE%E0%A6%B0%E0%A6%A6_%E0%A6%A8%E0%A6%A6" title="নারদ নদ">নারদ</a></li> <li><a href="/wiki/%E0%A6%AA%E0%A6%B2%E0%A6%BF%E0%A6%AE%E0%A6%BE%E0%A6%B0%E0%A6%BF_%E0%A6%A8%E0%A6%A6%E0%A7%80" title="পলিমারি নদী">পলিমারি</a></li> <li><a href="/wiki/%E0%A6%AA%E0%A6%BE%E0%A6%97%E0%A6%B2%E0%A6%BE_%E0%A6%A8%E0%A6%A6%E0%A7%80" title="পাগলা নদী">পাগলা</a></li> <li><a href="/wiki/%E0%A6%AA%E0%A6%BE%E0%A6%A5%E0%A6%B0%E0%A6%98%E0%A6%BE%E0%A6%9F%E0%A6%BE_%E0%A6%A8%E0%A6%A6%E0%A7%80" title="পাথরঘাটা নদী">পাথরঘাটা</a></li> <li><a href="/wiki/%E0%A6%AA%E0%A6%BE%E0%A6%A5%E0%A6%B0%E0%A6%BE%E0%A6%9C_%E0%A6%A8%E0%A6%A6%E0%A7%80" title="পাথরাজ নদী">পাথরাজ</a></li> <li><a href="/wiki/%E0%A6%AA%E0%A7%81%E0%A6%A8%E0%A6%B0%E0%A7%8D%E0%A6%AD%E0%A6%AC%E0%A6%BE_%E0%A6%A8%E0%A6%A6%E0%A7%80" title="পুনর্ভবা নদী">পুনর্ভবা</a></li> <li><a href="/wiki/%E0%A6%AA%E0%A7%87%E0%A6%9F%E0%A6%95%E0%A7%80_%E0%A6%A8%E0%A6%A6%E0%A7%80" title="পেটকী নদী">পেটকী</a></li> <li><a href="/wiki/%E0%A6%AB%E0%A6%95%E0%A6%BF%E0%A6%B0%E0%A6%A8%E0%A7%80_%E0%A6%A8%E0%A6%A6%E0%A7%80" title="ফকিরনী নদী">ফকিরনী</a></li> <li><a href="/wiki/%E0%A6%AB%E0%A7%81%E0%A6%B2%E0%A6%95%E0%A7%81%E0%A6%AE%E0%A6%BE%E0%A6%B0_%E0%A6%A8%E0%A6%A6%E0%A7%80" title="ফুলকুমার নদী">ফুলকুমার</a></li> <li><a href="/wiki/%E0%A6%AC%E0%A7%8D%E0%A6%B0%E0%A6%B9%E0%A7%8D%E0%A6%AE%E0%A6%AA%E0%A7%81%E0%A6%A4%E0%A7%8D%E0%A6%B0-%E0%A6%AF%E0%A6%AE%E0%A7%81%E0%A6%A8%E0%A6%BE" class="mw-redirect" title="ব্রহ্মপুত্র-যমুনা">ব্রহ্মপুত্র-যমুনা</a></li> <li><a href="/wiki/%E0%A6%AC%E0%A6%A1%E0%A6%BC%E0%A6%BE%E0%A6%B2_%E0%A6%A8%E0%A6%A6%E0%A7%80" title="বড়াল নদী">বড়াল আপার</a></li> <li><a href="/wiki/%E0%A6%AC%E0%A6%A1%E0%A6%BC%E0%A6%BE%E0%A6%B2_%E0%A6%B2%E0%A7%8B%E0%A6%AF%E0%A6%BC%E0%A6%BE%E0%A6%B0_%E0%A6%A8%E0%A6%A6%E0%A7%80" title="বড়াল লোয়ার নদী">বড়াল লোয়ার</a></li> <li><a href="/wiki/%E0%A6%AC%E0%A6%BE%E0%A6%99%E0%A6%BE%E0%A6%B2%E0%A6%BF_%E0%A6%A8%E0%A6%A6%E0%A7%80" title="বাঙালি নদী">বাঙালি</a></li> <li><a href="/wiki/%E0%A6%AC%E0%A6%BE%E0%A6%A6%E0%A6%BE%E0%A6%87_%E0%A6%A8%E0%A6%A6%E0%A7%80" title="বাদাই নদী">বাদাই</a></li> <li><a href="/wiki/%E0%A6%AC%E0%A6%BE%E0%A6%B0%E0%A7%8D%E0%A6%A8%E0%A6%BE%E0%A6%87_%E0%A6%A8%E0%A6%A6%E0%A7%80" title="বার্নাই নদী">বার্নাই</a></li> <li><a href="/wiki/%E0%A6%AC%E0%A6%BE%E0%A6%A8%E0%A7%8D%E0%A6%A8%E0%A7%80_%E0%A6%A8%E0%A6%A6%E0%A7%80" title="বান্নী নদী">বান্নী</a></li> <li><a href="/wiki/%E0%A6%AC%E0%A7%81%E0%A6%B0%E0%A6%BE%E0%A6%87%E0%A6%B2_%E0%A6%A8%E0%A6%A6%E0%A7%80" title="বুরাইল নদী">বুরাইল</a></li> <li><a href="/wiki/%E0%A6%AC%E0%A7%81%E0%A6%B2%E0%A7%8D%E0%A6%B2%E0%A6%BE%E0%A6%87_%E0%A6%A8%E0%A6%A6%E0%A7%80" title="বুল্লাই নদী">বুল্লাই</a></li> <li><a href="/wiki/%E0%A6%AC%E0%A7%81%E0%A6%A1%E0%A6%BC%E0%A6%BF%E0%A6%96%E0%A7%8B%E0%A6%A1%E0%A6%BC%E0%A6%BE_%E0%A6%A8%E0%A6%A6%E0%A7%80" title="বুড়িখোড়া নদী">বুড়িখোড়া</a></li> <li><a href="/wiki/%E0%A6%AC%E0%A7%81%E0%A6%A1%E0%A6%BC%E0%A6%BF_%E0%A6%A4%E0%A6%BF%E0%A6%B8%E0%A7%8D%E0%A6%A4%E0%A6%BE_%E0%A6%A8%E0%A6%A6%E0%A7%80" title="বুড়ি তিস্তা নদী">বুড়ি তিস্তা</a></li> <li><a href="/wiki/%E0%A6%AC%E0%A7%87%E0%A6%B0%E0%A6%82_%E0%A6%A8%E0%A6%A6%E0%A7%80" title="বেরং নদী">বেরং</a></li> <li><a href="/wiki/%E0%A6%AC%E0%A7%87%E0%A6%B2%E0%A6%BE%E0%A6%A8_%E0%A6%A8%E0%A6%A6%E0%A7%80" title="বেলান নদী">বেলান</a></li> <li><a href="/wiki/%E0%A6%AC%E0%A7%87%E0%A6%B8%E0%A6%BE%E0%A6%A8%E0%A7%80_%E0%A6%A8%E0%A6%A6%E0%A7%80" title="বেসানী নদী">বেসানী</a></li> <li><a href="/wiki/%E0%A6%AC%E0%A7%8B%E0%A6%B0%E0%A6%95%E0%A6%BE_%E0%A6%A8%E0%A6%A6%E0%A7%80" title="বোরকা নদী">বোরকা</a></li> <li><a href="/wiki/%E0%A6%AD%E0%A6%BE%E0%A6%A6%E0%A6%BE%E0%A6%87_%E0%A6%A8%E0%A6%A6%E0%A7%80" title="ভাদাই নদী">ভাদাই</a></li> <li><a href="/wiki/%E0%A6%AD%E0%A7%81%E0%A6%B2%E0%A7%8D%E0%A6%B2%E0%A7%80_%E0%A6%A8%E0%A6%A6%E0%A7%80" title="ভুল্লী নদী">ভুল্লী</a></li> <li><a href="/wiki/%E0%A6%AD%E0%A7%87%E0%A6%B0%E0%A6%B8%E0%A6%BE_%E0%A6%A8%E0%A6%A6%E0%A7%80" title="ভেরসা নদী">ভেরসা</a></li> <li><a href="/wiki/%E0%A6%AE%E0%A6%B9%E0%A6%BE%E0%A6%A8%E0%A6%A8%E0%A7%8D%E0%A6%A6%E0%A6%BE_%E0%A6%86%E0%A6%AA%E0%A6%BE%E0%A6%B0_%E0%A6%A8%E0%A6%A6%E0%A7%80" title="মহানন্দা আপার নদী">মহানন্দা আপার</a></li> <li><a href="/wiki/%E0%A6%AE%E0%A6%B9%E0%A6%BE%E0%A6%A8%E0%A6%A8%E0%A7%8D%E0%A6%A6%E0%A6%BE_%E0%A6%A8%E0%A6%A6%E0%A7%80" title="মহানন্দা নদী">মহানন্দা লোয়ার</a></li> <li><a href="/wiki/%E0%A6%AE%E0%A6%BE%E0%A6%87%E0%A6%B2%E0%A6%BE_%E0%A6%A8%E0%A6%A6%E0%A7%80" title="মাইলা নদী">মাইলা</a></li> <li><a href="/wiki/%E0%A6%AE%E0%A6%BE%E0%A6%B2%E0%A6%A6%E0%A6%BE%E0%A6%B9%E0%A6%BE_%E0%A6%A8%E0%A6%A6%E0%A7%80" title="মালদাহা নদী">মালদাহা</a></li> <li><a href="/wiki/%E0%A6%AE%E0%A7%81%E0%A6%B8%E0%A6%BE%E0%A6%96%E0%A6%BE%E0%A6%A8_%E0%A6%A8%E0%A6%A6%E0%A7%80" title="মুসাখান নদী">মুসাখান</a></li> <li><a href="/wiki/%E0%A6%AE%E0%A6%BE%E0%A6%A8%E0%A6%B8_%E0%A6%A8%E0%A6%A6%E0%A7%80" title="মানস নদী">মানস</a></li> <li><a href="/wiki/%E0%A6%AF%E0%A6%AE%E0%A7%81%E0%A6%A8%E0%A6%BE_%E0%A6%A8%E0%A6%A6%E0%A7%80_(%E0%A6%AA%E0%A6%9E%E0%A7%8D%E0%A6%9A%E0%A6%97%E0%A6%A1%E0%A6%BC)" title="যমুনা নদী (পঞ্চগড়)">যমুনা (পঞ্চগড়)</a></li> <li><a href="/wiki/%E0%A6%B0%E0%A6%A4%E0%A6%A8%E0%A6%BE%E0%A6%87_%E0%A6%A8%E0%A6%A6%E0%A7%80" title="রতনাই নদী">রতনাই</a></li> <li><a href="/wiki/%E0%A6%B0%E0%A6%BE%E0%A6%AE%E0%A6%9A%E0%A6%A3%E0%A7%8D%E0%A6%A1%E0%A6%BF_%E0%A6%A8%E0%A6%A6%E0%A7%80" title="রামচণ্ডি নদী">রামচণ্ডি</a></li> <li><a href="/wiki/%E0%A6%B0%E0%A6%BE%E0%A6%95%E0%A7%8D%E0%A6%B7%E0%A6%B8%E0%A6%BF%E0%A6%A8%E0%A7%80-%E0%A6%A4%E0%A7%87%E0%A6%81%E0%A6%A4%E0%A7%81%E0%A6%B2%E0%A6%BF%E0%A6%AF%E0%A6%BC%E0%A6%BE_%E0%A6%A8%E0%A6%A6%E0%A7%80" title="রাক্ষসিনী-তেঁতুলিয়া নদী">রাক্ষসিনী-তেঁতুলিয়া</a></li> <li><a href="/wiki/%E0%A6%B2%E0%A7%87%E0%A6%82%E0%A6%97%E0%A6%BE_%E0%A6%A8%E0%A6%A6%E0%A7%80" title="লেংগা নদী">লেংগা</a></li> <li><a href="/wiki/%E0%A6%A8%E0%A7%8B%E0%A6%A8%E0%A6%BE_%E0%A6%A8%E0%A6%A6%E0%A7%80" title="নোনা নদী">লোনা</a></li> <li><a href="/wiki/%E0%A6%B6%E0%A6%BF%E0%A6%AC_%E0%A6%A8%E0%A6%A6%E0%A7%80" title="শিব নদী">শিব</a></li> <li><a href="/wiki/%E0%A6%B8%E0%A6%A4%E0%A7%80-%E0%A6%B8%E0%A7%8D%E0%A6%AC%E0%A6%B0%E0%A7%8D%E0%A6%A3%E0%A6%BE%E0%A6%AE%E0%A6%A4%E0%A6%BF-%E0%A6%AD%E0%A6%BE%E0%A6%9F%E0%A7%87%E0%A6%B6%E0%A7%8D%E0%A6%AC%E0%A6%B0%E0%A7%80_%E0%A6%A8%E0%A6%A6%E0%A7%80" title="সতী-স্বর্ণামতি-ভাটেশ্বরী নদী">সতী-স্বর্ণামতি-ভাটেশ্বরী</a></li> <li><a href="/wiki/%E0%A6%B8%E0%A6%BF%E0%A6%AE%E0%A6%B2%E0%A6%BE%E0%A6%9C%E0%A6%BE%E0%A6%A8_%E0%A6%A8%E0%A6%A6%E0%A7%80" title="সিমলাজান নদী">সিমলাজান</a></li> <li><a href="/wiki/%E0%A6%B8%E0%A6%BF%E0%A6%B0%E0%A6%BE%E0%A6%AE%E0%A6%BE%E0%A6%96%E0%A6%BE%E0%A6%B2%E0%A7%80_%E0%A6%A8%E0%A6%A6%E0%A7%80" title="সিরামাখালী নদী">সিরামাখালী</a></li> <li><a href="/wiki/%E0%A6%B8%E0%A6%BF%E0%A6%82%E0%A6%97%E0%A6%BF%E0%A6%AE%E0%A6%BE%E0%A6%B0%E0%A7%80_%E0%A6%A8%E0%A6%A6%E0%A7%80" title="সিংগিমারী নদী">সিংগিমারী</a></li> <li><a href="/wiki/%E0%A6%B8%E0%A7%81%E0%A6%87_%E0%A6%A8%E0%A6%A6%E0%A7%80" title="সুই নদী">সুই</a></li> <li><a href="/wiki/%E0%A6%B8%E0%A7%87%E0%A6%A8%E0%A7%81%E0%A6%AF%E0%A6%BC%E0%A6%BE_%E0%A6%A8%E0%A6%A6%E0%A7%80" title="সেনুয়া নদী">সেনুয়া</a></li> <li><a href="/wiki/%E0%A6%B8%E0%A7%8B%E0%A6%9C_%E0%A6%A8%E0%A6%A6%E0%A7%80" class="mw-redirect" title="সোজ নদী">সোজ</a></li> <li><a href="/wiki/%E0%A6%B9%E0%A6%BE%E0%A6%B0%E0%A6%BE%E0%A6%AC%E0%A6%A4%E0%A7%80_%E0%A6%A8%E0%A6%A6%E0%A7%80" title="হারাবতী নদী">হারাবতী</a></li> <li><a href="/wiki/%E0%A6%B9%E0%A7%81%E0%A6%B0%E0%A6%BE%E0%A6%B8%E0%A6%BE%E0%A6%97%E0%A6%B0_%E0%A6%A8%E0%A6%A6%E0%A7%80" title="হুরাসাগর নদী">হুড়াসাগর</a></li></ul> </div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%">উত্তর-পূর্বাঞ্চলের নদী</th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-even hlist" style="width:100%;padding:0"><div style="padding:0 0.25em"> <ul><li><a href="/wiki/%E0%A6%86%E0%A6%A4%E0%A7%8D%E0%A6%B0%E0%A6%BE%E0%A6%96%E0%A6%BE%E0%A6%B2%E0%A6%BF_%E0%A6%A8%E0%A6%A6%E0%A7%80" title="আত্রাখালি নদী">আত্রাখালি</a></li> <li><a href="/wiki/%E0%A6%86%E0%A6%AC%E0%A7%81%E0%A6%AF%E0%A6%BC%E0%A6%BE_%E0%A6%A8%E0%A6%A6%E0%A7%80" title="আবুয়া নদী">আবুয়া বা নান্দিয়া</a></li> <li><a href="/wiki/%E0%A6%86%E0%A6%AE%E0%A6%B0%E0%A6%BF_%E0%A6%A8%E0%A6%A6%E0%A7%80" title="আমরি নদী">আমরি</a></li> <li><a href="/wiki/%E0%A6%87%E0%A6%B8%E0%A6%A6%E0%A6%BE%E0%A6%B0_%E0%A6%A8%E0%A6%A6%E0%A7%80" title="ইসদার নদী">ইসদার বা বারভাঙ্গা</a></li> <li><a href="/wiki/%E0%A6%89%E0%A6%AA%E0%A6%A6%E0%A6%BE%E0%A6%96%E0%A6%BE%E0%A6%B2%E0%A7%80_%E0%A6%A8%E0%A6%A6%E0%A7%80" title="উপদাখালী নদী">উপদাখালী</a></li> <li><a href="/wiki/%E0%A6%89%E0%A6%AE%E0%A6%BF%E0%A6%AF%E0%A6%BC%E0%A6%BE%E0%A6%AE_%E0%A6%A8%E0%A6%A6%E0%A7%80" title="উমিয়াম নদী">উমিয়াম</a></li> <li><a href="/wiki/%E0%A6%95%E0%A6%B0%E0%A7%8D%E0%A6%A3%E0%A6%9D%E0%A6%B0%E0%A6%BE_%E0%A6%A8%E0%A6%A6%E0%A7%80" title="কর্ণঝরা নদী">কর্ণঝরা</a></li> <li><a href="/wiki/%E0%A6%95%E0%A6%B0%E0%A7%8D%E0%A6%A3-%E0%A6%AC%E0%A6%BE%E0%A6%B2%E0%A6%9C%E0%A6%BE_%E0%A6%A8%E0%A6%A6%E0%A7%80" title="কর্ণ-বালজা নদী">কর্ণ-বালজা</a></li> <li><a href="/wiki/%E0%A6%95%E0%A6%B0%E0%A6%BF%E0%A6%B8_%E0%A6%A8%E0%A6%A6%E0%A7%80" title="করিস নদী">করিস</a></li> <li><a href="/wiki/%E0%A6%95%E0%A6%BE%E0%A6%81%E0%A6%9A%E0%A6%BE%E0%A6%AE%E0%A6%BE%E0%A6%9F%E0%A6%BF%E0%A6%AF%E0%A6%BC%E0%A6%BE_%E0%A6%A8%E0%A6%A6%E0%A7%80" title="কাঁচামাটিয়া নদী">কাঁচামাটিয়া</a></li> <li><a href="/wiki/%E0%A6%95%E0%A6%BE%E0%A6%AA%E0%A6%A8%E0%A6%BE_%E0%A6%A8%E0%A6%A6%E0%A7%80" title="কাপনা নদী">কাপনা</a></li> <li><a href="/wiki/%E0%A6%95%E0%A6%BE%E0%A6%AE%E0%A6%BE%E0%A6%B0%E0%A6%96%E0%A6%BE%E0%A6%B2_%E0%A6%A8%E0%A6%A6%E0%A7%80" title="কামারখাল নদী">কামারখাল</a></li> <li><a href="/wiki/%E0%A6%95%E0%A6%BE%E0%A6%AE%E0%A6%BE%E0%A6%B0%E0%A6%96%E0%A6%BE%E0%A6%B2%E0%A7%80_%E0%A6%A8%E0%A6%A6%E0%A7%80" title="কামারখালী নদী">কামারখালী</a></li> <li><a href="/wiki/%E0%A6%95%E0%A6%BE%E0%A6%B2%E0%A6%A6%E0%A6%BE%E0%A6%B9%E0%A6%BE%E0%A6%B0_%E0%A6%A8%E0%A6%A6%E0%A7%80" title="কালদাহার নদী">কালদাহার বা কানিয়াকুল</a></li> <li><a href="/wiki/%E0%A6%95%E0%A6%BE%E0%A6%B2%E0%A6%A8%E0%A7%80_%E0%A6%A8%E0%A6%A6%E0%A7%80" title="কালনী নদী">কালনী</a></li> <li><a href="/wiki/%E0%A6%95%E0%A6%BE%E0%A6%B2%E0%A6%BE%E0%A6%AA%E0%A6%BE%E0%A6%A8%E0%A6%BF%E0%A6%9D%E0%A6%B0%E0%A6%BE_%E0%A6%A8%E0%A6%A6%E0%A7%80" title="কালাপানিঝরা নদী">কালাপানিঝরা</a></li> <li><a href="/wiki/%E0%A6%95%E0%A7%81%E0%A6%B6%E0%A6%BF%E0%A6%AF%E0%A6%BC%E0%A6%BE%E0%A6%B0%E0%A6%BE_%E0%A6%A8%E0%A6%A6%E0%A7%80" title="কুশিয়ারা নদী">কুশিয়ারা</a></li> <li><a href="/wiki/%E0%A6%95%E0%A7%8B%E0%A6%B0%E0%A6%BE%E0%A6%99%E0%A7%8D%E0%A6%97%E0%A7%80_%E0%A6%A8%E0%A6%A6%E0%A7%80" title="কোরাঙ্গী নদী">কোরাঙ্গী</a></li> <li><a href="/wiki/%E0%A6%96%E0%A6%BE%E0%A6%9C%E0%A6%BE%E0%A6%9A%E0%A6%BF%E0%A6%82_%E0%A6%A8%E0%A6%A6%E0%A7%80" title="খাজাচিং নদী">খাজাচিং</a></li> <li><a href="/wiki/%E0%A6%96%E0%A6%BE%E0%A6%B8%E0%A6%BF%E0%A6%AE%E0%A6%BE%E0%A6%B0%E0%A6%BE_%E0%A6%A8%E0%A6%A6%E0%A7%80" title="খাসিমারা নদী">খাসিমারা</a></li> <li><a href="/wiki/%E0%A6%96%E0%A7%87%E0%A6%AA%E0%A6%BE_%E0%A6%A8%E0%A6%A6%E0%A7%80" title="খেপা নদী">খেপা</a></li> <li><a href="/wiki/%E0%A6%96%E0%A7%8B%E0%A6%AF%E0%A6%BC%E0%A6%BE%E0%A6%87_%E0%A6%A8%E0%A6%A6%E0%A7%80" title="খোয়াই নদী">খোয়াই</a></li> <li><a href="/wiki/%E0%A6%97%E0%A7%81%E0%A6%AE%E0%A6%BE%E0%A6%87_%E0%A6%A8%E0%A6%A6%E0%A7%80" title="গুমাই নদী">গুমাই</a></li> <li><a href="/wiki/%E0%A6%98%E0%A6%BE%E0%A6%97%E0%A6%9F%E0%A6%BF%E0%A6%AF%E0%A6%BC%E0%A6%BE_%E0%A6%A8%E0%A6%A6%E0%A7%80" title="ঘাগটিয়া নদী">ঘাগটিয়া</a></li> <li><a href="/wiki/%E0%A6%98%E0%A6%BE%E0%A6%A8%E0%A7%81%E0%A6%B0%E0%A6%BE_%E0%A6%A8%E0%A6%A6%E0%A7%80" title="ঘানুরা নদী">ঘানুরা বা বগালা</a></li> <li><a href="/wiki/%E0%A6%98%E0%A7%8B%E0%A6%A1%E0%A6%BC%E0%A6%BE%E0%A6%89%E0%A6%A4%E0%A7%8D%E0%A6%B0%E0%A6%BE_%E0%A6%A8%E0%A6%A6%E0%A7%80" title="ঘোড়াউত্রা নদী">ঘোড়াউত্রা</a></li> <li><a href="/wiki/%E0%A6%9A%E0%A6%BE%E0%A6%AE%E0%A6%A4%E0%A6%BF_%E0%A6%A8%E0%A6%A6%E0%A7%80" title="চামতি নদী">চামতি</a></li> <li><a href="/wiki/%E0%A6%9A%E0%A7%87%E0%A6%B2%E0%A7%8D%E0%A6%B2%E0%A6%BE%E0%A6%96%E0%A6%BE%E0%A6%B2%E0%A6%BF_%E0%A6%A8%E0%A6%A6%E0%A7%80" title="চেল্লাখালি নদী">চিতলখালী</a></li> <li><a href="/wiki/%E0%A6%9A%E0%A7%87%E0%A6%B2%E0%A6%BE_%E0%A6%A8%E0%A6%A6%E0%A7%80" title="চেলা নদী">চেলা</a></li> <li><a href="/wiki/%E0%A6%9C%E0%A6%BE%E0%A6%AB%E0%A6%B2%E0%A6%82_%E0%A6%A8%E0%A6%A6%E0%A7%80" title="জাফলং নদী">জাফলং-ডাউকি</a></li> <li><a href="/wiki/%E0%A6%9C%E0%A6%BE%E0%A6%B2%E0%A6%BF%E0%A6%AF%E0%A6%BC%E0%A6%BE_%E0%A6%9B%E0%A6%A1%E0%A6%BC%E0%A6%BE_%E0%A6%A8%E0%A6%A6%E0%A7%80" title="জালিয়া ছড়া নদী">জালিয়া ছড়া</a></li> <li><a href="/wiki/%E0%A6%9C%E0%A6%BE%E0%A6%B2%E0%A7%81%E0%A6%96%E0%A6%BE%E0%A6%B2%E0%A6%BF_%E0%A6%A8%E0%A6%A6%E0%A7%80" title="জালুখালি নদী">জালুখালি</a></li> <li><a href="/wiki/%E0%A6%9C%E0%A7%81%E0%A6%B0%E0%A6%BF_%E0%A6%A8%E0%A6%A6%E0%A7%80" title="জুরি নদী">জুরী</a></li> <li><a href="/wiki/%E0%A6%A1%E0%A6%BE%E0%A6%89%E0%A6%95%E0%A6%BE_%E0%A6%A8%E0%A6%A6%E0%A7%80" title="ডাউকা নদী">ডাউকা</a></li> <li><a href="/wiki/%E0%A6%A7%E0%A6%B2%E0%A6%BE_%E0%A6%A8%E0%A6%A6%E0%A7%80" title="ধলা নদী">ধলা</a></li> <li><a href="/wiki/%E0%A6%A6%E0%A7%81%E0%A6%A7%E0%A6%A6%E0%A6%BE_%E0%A6%A8%E0%A6%A6%E0%A7%80" title="দুধদা নদী">দুধদা</a></li> <li><a href="/wiki/%E0%A6%A6%E0%A7%8B%E0%A6%B2%E0%A6%A4%E0%A6%BE_%E0%A6%A8%E0%A6%A6%E0%A7%80" title="দোলতা নদী">দোলতা</a></li> <li><a href="/wiki/%E0%A6%A7%E0%A6%A8%E0%A7%81_%E0%A6%A8%E0%A6%A6%E0%A7%80" title="ধনু নদী">ধনু</a></li> <li><a href="/wiki/%E0%A6%A7%E0%A6%B2%E0%A6%BE%E0%A6%87-%E0%A6%AC%E0%A6%BF%E0%A6%B8%E0%A6%A8%E0%A6%BE%E0%A6%87_%E0%A6%A8%E0%A6%A6%E0%A7%80" title="ধলাই-বিসনাই নদী">ধলাই-বিসনাই</a></li> <li><a href="/wiki/%E0%A6%A7%E0%A6%B2%E0%A6%BE%E0%A6%87_%E0%A6%A8%E0%A6%A6%E0%A7%80" title="ধলাই নদী">ধলাই</a></li> <li><a href="/wiki/%E0%A6%A8%E0%A6%95%E0%A6%B2%E0%A6%BE_%E0%A6%A8%E0%A6%A6%E0%A7%80" title="নকলা নদী">নকলা-সুন্দ্রাকাশি</a></li> <li><a href="/wiki/%E0%A6%A8%E0%A6%B0%E0%A6%B8%E0%A7%81%E0%A6%A8%E0%A7%8D%E0%A6%A6%E0%A6%BE_%E0%A6%A8%E0%A6%A6%E0%A7%80" title="নরসুন্দা নদী">নরসুন্দা</a></li> <li><a href="/wiki/%E0%A6%A8%E0%A6%B2%E0%A6%9C%E0%A7%81%E0%A6%B0_%E0%A6%A8%E0%A6%A6%E0%A7%80" title="নলজুর নদী">নলজুর</a></li> <li><a href="/wiki/%E0%A6%A8%E0%A6%AF%E0%A6%BC%E0%A6%BE%E0%A6%97%E0%A6%BE%E0%A6%99_%E0%A6%A8%E0%A6%A6%E0%A7%80" class="mw-redirect" title="নয়াগাঙ নদী">নয়াগাং</a></li> <li><a href="/wiki/%E0%A6%A8%E0%A6%AF%E0%A6%BC%E0%A6%BE_%E0%A6%97%E0%A6%BE%E0%A6%82_%E0%A6%A8%E0%A6%A6%E0%A7%80" title="নয়া গাং নদী">নয়া গাং</a></li> <li><a href="/wiki/%E0%A6%A8%E0%A6%BF%E0%A6%A4%E0%A6%BE%E0%A6%87_%E0%A6%A8%E0%A6%A6%E0%A7%80" title="নিতাই নদী">নিতাই</a></li> <li><a href="/wiki/%E0%A6%AA%E0%A6%BE%E0%A6%9F%E0%A6%A8%E0%A6%BE%E0%A6%87_%E0%A6%A8%E0%A6%A6%E0%A7%80" title="পাটনাই নদী">পাটনাই-পাইকারতলা</a></li> <li><a href="/wiki/%E0%A6%AA%E0%A6%BE%E0%A6%AC%E0%A6%BF%E0%A6%9C%E0%A7%81%E0%A6%A1%E0%A6%BC%E0%A6%BF_%E0%A6%A8%E0%A6%A6%E0%A7%80" title="পাবিজুড়ি নদী">পাবিজুড়ি-কুশি গাঙ-কুশিয়া</a></li> <li><a href="/wiki/%E0%A6%AA%E0%A6%BF%E0%A6%AF%E0%A6%BC%E0%A6%BE%E0%A6%87%E0%A6%A8_%E0%A6%A8%E0%A6%A6%E0%A7%80" title="পিয়াইন নদী">পিয়াইন</a></li> <li><a href="/wiki/%E0%A6%AA%E0%A6%BF%E0%A6%AF%E0%A6%BC%E0%A6%BE%E0%A6%87%E0%A6%A8_%E0%A6%A8%E0%A6%A6%E0%A7%80_(%E0%A6%B8%E0%A7%81%E0%A6%A8%E0%A6%BE%E0%A6%AE%E0%A6%97%E0%A6%9E%E0%A7%8D%E0%A6%9C-%E0%A6%A8%E0%A7%87%E0%A6%A4%E0%A7%8D%E0%A6%B0%E0%A6%95%E0%A7%8B%E0%A6%A8%E0%A6%BE)" class="mw-redirect" title="পিয়াইন নদী (সুনামগঞ্জ-নেত্রকোনা)">পিয়াইন (সুনামগঞ্জ-নেত্রকোনা)</a></li> <li><a href="/wiki/%E0%A6%AA%E0%A7%81%E0%A6%B0%E0%A6%A8%E0%A7%8B_%E0%A6%B8%E0%A7%81%E0%A6%B0%E0%A6%AE%E0%A6%BE_%E0%A6%A8%E0%A6%A6%E0%A7%80" title="পুরনো সুরমা নদী">পুরনো সুরমা</a></li> <li><a href="/wiki/%E0%A6%AA%E0%A7%8B%E0%A6%A1%E0%A6%BC%E0%A6%BE_%E0%A6%A8%E0%A6%A6%E0%A7%80" title="পোড়া নদী">পোড়া খাল-খাইয়া</a></li> <li><a href="/wiki/%E0%A6%AC%E0%A6%9F%E0%A6%B0%E0%A6%96%E0%A6%BE%E0%A6%B2_%E0%A6%A8%E0%A6%A6%E0%A7%80" title="বটরখাল নদী">বটরখাল</a></li> <li><a href="/wiki/%E0%A6%AC%E0%A6%A1%E0%A6%BC_%E0%A6%97%E0%A6%BE%E0%A6%82_%E0%A6%A8%E0%A6%A6%E0%A7%80" title="বড় গাং নদী">বড় গাং</a></li> <li><a href="/wiki/%E0%A6%AC%E0%A6%BE%E0%A6%89%E0%A6%B2%E0%A6%BE%E0%A6%87_%E0%A6%A8%E0%A6%A6%E0%A7%80" title="বাউলাই নদী">বাউলাই</a></li> <li><a href="/wiki/%E0%A6%AC%E0%A6%BE%E0%A6%A5%E0%A6%BE%E0%A6%87%E0%A6%B2_%E0%A6%A8%E0%A6%A6%E0%A7%80" title="বাথাইল নদী">বাথাইল</a></li> <li><a href="/wiki/%E0%A6%AC%E0%A6%BE%E0%A6%B2%E0%A6%87_%E0%A6%A8%E0%A6%A6%E0%A7%80" title="বালই নদী">বালই</a></li> <li><a href="/wiki/%E0%A6%AC%E0%A6%BF%E0%A6%9C%E0%A6%A8%E0%A6%BE_%E0%A6%A8%E0%A6%A6%E0%A7%80" title="বিজনা নদী">বিজনা-গুঙ্গাইজুরি</a></li> <li><a href="/wiki/%E0%A6%AC%E0%A6%BF%E0%A6%AC%E0%A6%BF%E0%A6%AF%E0%A6%BC%E0%A6%BE%E0%A6%A8%E0%A6%BE_%E0%A6%A8%E0%A6%A6%E0%A7%80" title="বিবিয়ানা নদী">বিবিয়ানা</a></li> <li><a href="/wiki/%E0%A6%AC%E0%A7%87%E0%A6%95%E0%A6%B0%E0%A6%BE_%E0%A6%A8%E0%A6%A6%E0%A7%80" title="বেকরা নদী">বেকরা</a></li> <li><a href="/wiki/%E0%A6%AC%E0%A7%87%E0%A6%A4%E0%A7%88%E0%A6%B0_%E0%A6%A8%E0%A6%A6%E0%A7%80" title="বেতৈর নদী">বেতৈর</a></li> <li><a href="/wiki/%E0%A6%AC%E0%A7%87%E0%A6%A6%E0%A7%81%E0%A6%B0%E0%A6%BF_%E0%A6%A8%E0%A6%A6%E0%A7%80" title="বেদুরি নদী">বেদুরি</a></li> <li><a href="/wiki/%E0%A6%AD%E0%A6%BE%E0%A6%AC%E0%A6%A8%E0%A6%BE_%E0%A6%A8%E0%A6%A6%E0%A7%80" title="ভাবনা নদী">ভাবনা-বাঁশিয়া-বহিয়া</a></li> <li><a href="/wiki/%E0%A6%AD%E0%A7%8B%E0%A6%97%E0%A6%BE%E0%A6%87_%E0%A6%A8%E0%A6%A6%E0%A7%80" title="ভোগাই নদী">ভোগাই-কংস</a></li> <li><a href="/wiki/%E0%A6%AE%E0%A6%97%E0%A6%A1%E0%A6%BC%E0%A6%BE_%E0%A6%A8%E0%A6%A6%E0%A7%80" title="মগড়া নদী">মগড়া</a></li> <li><a href="/wiki/%E0%A6%AE%E0%A6%A8%E0%A7%81_%E0%A6%A8%E0%A6%A6%E0%A7%80" title="মনু নদী">মনু</a></li> <li><a href="/wiki/%E0%A6%AE%E0%A6%B0%E0%A6%BE_%E0%A6%B8%E0%A7%81%E0%A6%B0%E0%A6%AE%E0%A6%BE_%E0%A6%A8%E0%A6%A6%E0%A7%80" title="মরা সুরমা নদী">মরা সুরমা</a></li> <li><a href="/wiki/%E0%A6%AE%E0%A6%B9%E0%A6%BE%E0%A6%B0%E0%A6%B6%E0%A6%BF_%E0%A6%A8%E0%A6%A6%E0%A7%80" title="মহারশি নদী">মহারশি</a></li> <li><a href="/wiki/%E0%A6%AE%E0%A6%B9%E0%A6%BE%E0%A6%B8%E0%A6%BF%E0%A6%82_%E0%A6%A8%E0%A6%A6%E0%A7%80" title="মহাসিং নদী">মহাসিং</a></li> <li><a href="/wiki/%E0%A6%AE%E0%A6%BE%E0%A6%B2%E0%A6%BF%E0%A6%9C%E0%A6%BF_%E0%A6%A8%E0%A6%A6%E0%A7%80" title="মালিজি নদী">মালিজি</a></li> <li><a href="/wiki/%E0%A6%AE%E0%A6%BF%E0%A6%B0%E0%A6%97%E0%A7%80_%E0%A6%A8%E0%A6%A6%E0%A7%80" title="মিরগী নদী">মিরগী</a></li> <li><a href="/wiki/%E0%A6%AF%E0%A6%BE%E0%A6%A6%E0%A7%81%E0%A6%95%E0%A6%BE%E0%A6%9F%E0%A6%BE_%E0%A6%A8%E0%A6%A6%E0%A7%80" title="যাদুকাটা নদী">জাদুকাটা-রক্তি</a></li> <li><a href="/wiki/%E0%A6%B2%E0%A6%82%E0%A6%B2%E0%A6%BE_%E0%A6%A8%E0%A6%A6%E0%A7%80" title="লংলা নদী">লংলা</a></li> <li><a href="/wiki/%E0%A6%B2%E0%A6%BE%E0%A6%87%E0%A6%A8_%E0%A6%A8%E0%A6%A6%E0%A7%80" title="লাইন নদী">লাইন</a></li> <li><a href="/wiki/%E0%A6%B2%E0%A6%BE%E0%A6%89%E0%A6%B0%E0%A6%BE%E0%A6%A8%E0%A6%9C%E0%A6%BE%E0%A6%A8%E0%A6%BF_%E0%A6%A8%E0%A6%A6%E0%A7%80" title="লাউরানজানি নদী">লাউরানজানি</a></li> <li><a href="/wiki/%E0%A6%B2%E0%A7%81%E0%A6%AD%E0%A6%BE_%E0%A6%A8%E0%A6%A6%E0%A7%80" title="লুভা নদী">লুভা</a></li> <li><a href="/wiki/%E0%A6%B8%E0%A6%BE%E0%A6%87%E0%A6%A6%E0%A7%81%E0%A6%B2%E0%A6%BF_%E0%A6%A8%E0%A6%A6%E0%A7%80" title="সাইদুলি নদী">সাইদুলি-বারনি</a></li> <li><a href="/wiki/%E0%A6%B8%E0%A6%BE%E0%A6%A4%E0%A6%BE%E0%A6%B0%E0%A6%96%E0%A6%BE%E0%A6%B2%E0%A7%80_%E0%A6%A8%E0%A6%A6%E0%A7%80" title="সাতারখালী নদী">সাতারখালী</a></li> <li><a href="/wiki/%E0%A6%B8%E0%A6%BE%E0%A6%B0%E0%A6%BF_%E0%A6%97%E0%A7%8B%E0%A6%AF%E0%A6%BC%E0%A6%BE%E0%A6%87%E0%A6%A8_%E0%A6%A8%E0%A6%A6%E0%A7%80" title="সারি গোয়াইন নদী">সারি গোয়াইন</a></li> <li><a href="/wiki/%E0%A6%B8%E0%A6%BF%E0%A6%A8%E0%A6%BE%E0%A6%87_%E0%A6%A8%E0%A6%A6%E0%A7%80" title="সিনাই নদী">সিনাই</a></li> <li><a href="/wiki/%E0%A6%B8%E0%A6%BF%E0%A6%99%E0%A7%8D%E0%A6%97%E0%A7%81%E0%A6%AF%E0%A6%BC%E0%A6%BE_%E0%A6%A8%E0%A6%A6%E0%A7%80" title="সিঙ্গুয়া নদী">সিঙ্গুয়া</a></li> <li><a href="/wiki/%E0%A6%B8%E0%A7%81%E0%A6%A4%E0%A6%BE%E0%A6%82_%E0%A6%A8%E0%A6%A6%E0%A7%80" title="সুতাং নদী">সুতাং</a></li> <li><a href="/wiki/%E0%A6%B8%E0%A7%81%E0%A6%B0%E0%A6%AE%E0%A6%BE_%E0%A6%A8%E0%A6%A6%E0%A7%80" title="সুরমা নদী">সুরমা</a></li> <li><a href="/wiki/%E0%A6%B8%E0%A7%81%E0%A6%A8%E0%A6%BE%E0%A6%87_%E0%A6%A8%E0%A6%A6%E0%A7%80" title="সুনাই নদী">সোনাই-বরদাল</a></li> <li><a href="/wiki/%E0%A6%B8%E0%A7%8B%E0%A6%AE%E0%A7%87%E0%A6%B6%E0%A7%8D%E0%A6%AC%E0%A6%B0%E0%A7%80_%E0%A6%A8%E0%A6%A6%E0%A7%80" title="সোমেশ্বরী নদী">সোমেশ্বরী</a></li> <li><a href="/wiki/%E0%A6%B8%E0%A7%8B%E0%A6%AE%E0%A7%87%E0%A6%B6%E0%A7%8D%E0%A6%AC%E0%A6%B0%E0%A7%80_%E0%A6%A8%E0%A6%A6%E0%A7%80_(%E0%A6%A7%E0%A6%B0%E0%A7%8D%E0%A6%AE%E0%A6%AA%E0%A6%BE%E0%A6%B6%E0%A6%BE)" title="সোমেশ্বরী নদী (ধর্মপাশা)">সোমেশ্বরী (ধর্মপাশা)</a></li> <li><a href="/wiki/%E0%A6%B8%E0%A7%8B%E0%A6%AE%E0%A7%87%E0%A6%B6%E0%A7%8D%E0%A6%AC%E0%A6%B0%E0%A7%80_%E0%A6%A8%E0%A6%A6%E0%A7%80_(%E0%A6%B6%E0%A7%8D%E0%A6%B0%E0%A7%80%E0%A6%AC%E0%A6%B0%E0%A7%8D%E0%A6%A6%E0%A7%80)" title="সোমেশ্বরী নদী (শ্রীবর্দী)">সোমেশ্বরী (শ্রীবর্দী-ঝিনাইগাতি)</a></li></ul> </div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%">উত্তর-কেন্দ্রীয় অঞ্চলের নদী</th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-odd hlist" style="width:100%;padding:0"><div style="padding:0 0.25em"> <ul><li><a href="/wiki/%E0%A6%86%E0%A6%87%E0%A6%AE%E0%A6%A8_%E0%A6%A8%E0%A6%A6%E0%A7%80" title="আইমন নদী">আইমান-আখিলা</a></li> <li><a href="/wiki/%E0%A6%AE%E0%A7%8B%E0%A6%AC%E0%A6%BE%E0%A6%B0%E0%A6%BF_%E0%A6%A8%E0%A6%A6%E0%A7%80" title="মোবারি নদী">আইমান-মোবারি</a></li> <li><a href="/wiki/%E0%A6%86%E0%A6%A1%E0%A6%BC%E0%A6%BF%E0%A6%AF%E0%A6%BC%E0%A6%BE%E0%A6%B2_%E0%A6%96%E0%A6%BE%E0%A6%81_%E0%A6%A8%E0%A6%A6%E0%A7%80" title="আড়িয়াল খাঁ নদী">আড়িয়াল খাঁ</a></li> <li><a href="/wiki/%E0%A6%87%E0%A6%9B%E0%A6%BE%E0%A6%AE%E0%A6%A4%E0%A6%BF_%E0%A6%A8%E0%A6%A6%E0%A7%80_(%E0%A6%A2%E0%A6%BE%E0%A6%95%E0%A6%BE_%E0%A6%AC%E0%A6%BF%E0%A6%AD%E0%A6%BE%E0%A6%97)" class="mw-redirect" title="ইছামতি নদী (ঢাকা বিভাগ)">ইছামতি (মানিকগঞ্জ)</a></li> <li><a href="/wiki/%E0%A6%87%E0%A6%9B%E0%A6%BE%E0%A6%AE%E0%A6%A4%E0%A6%BF_%E0%A6%A8%E0%A6%A6%E0%A7%80_(%E0%A6%B8%E0%A6%BF%E0%A6%B0%E0%A6%BE%E0%A6%9C%E0%A6%A6%E0%A6%BF%E0%A6%96%E0%A6%BE%E0%A6%A8)" class="mw-redirect" title="ইছামতি নদী (সিরাজদিখান)">ইছামতি (সিরাজদিখান)</a></li> <li><a href="/wiki/%E0%A6%87%E0%A6%B2%E0%A6%BF%E0%A6%B6%E0%A6%AE%E0%A6%BE%E0%A6%B0%E0%A7%80_%E0%A6%A8%E0%A6%A6%E0%A7%80" title="ইলিশমারী নদী">ইলিশমারী</a></li> <li><a href="/wiki/%E0%A6%8F%E0%A6%B2%E0%A6%82%E0%A6%9C%E0%A6%BE%E0%A6%A8%E0%A6%BF_%E0%A6%A8%E0%A6%A6%E0%A7%80" title="এলংজানি নদী">এলংজানী</a></li> <li><a href="/wiki/%E0%A6%95%E0%A6%BE%E0%A6%9F%E0%A6%BE%E0%A6%96%E0%A6%BE%E0%A6%B2%E0%A6%BF_%E0%A6%A8%E0%A6%A6%E0%A7%80" title="কাটাখালি নদী">কাটাখালি</a></li> <li><a href="/wiki/%E0%A6%95%E0%A6%BE%E0%A6%B2%E0%A6%BF%E0%A6%97%E0%A6%99%E0%A7%8D%E0%A6%97%E0%A6%BE_%E0%A6%A8%E0%A6%A6%E0%A7%80" title="কালিগঙ্গা নদী">কালিগঙ্গা (মানিকগঞ্জ)</a></li> <li><a href="/wiki/%E0%A6%96%E0%A6%BF%E0%A6%B0%E0%A7%8B_%E0%A6%A8%E0%A6%A6%E0%A7%80" title="খিরো নদী">খিরো</a></li> <li><a href="/wiki/%E0%A6%96%E0%A6%BF%E0%A6%B0%E0%A7%81_%E0%A6%A8%E0%A6%A6%E0%A7%80" title="খিরু নদী">খিরু</a></li> <li><a href="/wiki/%E0%A6%97%E0%A6%BE%E0%A6%82%E0%A6%A1%E0%A7%81%E0%A6%AC%E0%A6%BF_%E0%A6%A8%E0%A6%A6%E0%A7%80" title="গাংডুবি নদী">গাংডুবি</a></li> <li><a href="/wiki/%E0%A6%97%E0%A6%BE%E0%A6%9C%E0%A7%80%E0%A6%96%E0%A6%BE%E0%A6%B2%E0%A7%80_%E0%A6%A8%E0%A6%A6%E0%A7%80" title="গাজীখালী নদী">গাজীখালী</a></li> <li><a href="/wiki/%E0%A6%97%E0%A7%8B%E0%A6%AF%E0%A6%BC%E0%A6%BE%E0%A6%87%E0%A6%B2%E0%A7%8D%E0%A6%AF%E0%A6%BE_%E0%A6%A8%E0%A6%A6%E0%A7%80" title="গোয়াইল্যা নদী">গোল্লার</a></li> <li><a href="/wiki/%E0%A6%9A%E0%A6%BE%E0%A6%A4%E0%A6%BE%E0%A6%B2_%E0%A6%A8%E0%A6%A6%E0%A7%80" title="চাতাল নদী">চাতাল</a></li> <li><a href="/wiki/%E0%A6%9A%E0%A6%BE%E0%A6%AA%E0%A6%BE%E0%A6%87_%E0%A6%A8%E0%A6%A6%E0%A7%80" title="চাপাই নদী">চাপাই</a></li> <li><a href="/wiki/%E0%A6%9A%E0%A6%BF%E0%A6%B2%E0%A6%BE%E0%A6%87_%E0%A6%A8%E0%A6%A6%E0%A7%80" title="চিলাই নদী">চিলাই</a></li> <li><a href="/wiki/%E0%A6%9C%E0%A6%AF%E0%A6%BC%E0%A6%AA%E0%A6%BE%E0%A6%A1%E0%A6%BC%E0%A6%BE_%E0%A6%A8%E0%A6%A6%E0%A7%80" title="জয়পাড়া নদী">জয়পাড়া</a></li> <li><a href="/wiki/%E0%A6%9D%E0%A6%BE%E0%A6%B0%E0%A6%95%E0%A6%BE%E0%A6%9F%E0%A6%BE_%E0%A6%A8%E0%A6%A6%E0%A7%80" title="ঝারকাটা নদী">ঝারকাটা</a></li> <li><a href="/wiki/%E0%A6%9C%E0%A6%BF%E0%A6%9E%E0%A7%8D%E0%A6%9C%E0%A6%BF%E0%A6%B0%E0%A6%BE%E0%A6%AE_%E0%A6%A8%E0%A6%A6%E0%A7%80" title="জিঞ্জিরাম নদী">জিঞ্জিরাম</a></li> <li><a href="/wiki/%E0%A6%9D%E0%A6%BF%E0%A6%A8%E0%A6%BE%E0%A6%87_%E0%A6%A8%E0%A6%A6%E0%A7%80" title="ঝিনাই নদী">ঝিনাই</a></li> <li><a href="/wiki/%E0%A6%9F%E0%A6%99%E0%A7%8D%E0%A6%97%E0%A7%80_%E0%A6%A8%E0%A6%A6%E0%A7%80" title="টঙ্গী নদী">টঙ্গী</a></li> <li><a href="/wiki/%E0%A6%9F%E0%A6%82%E0%A6%95%E0%A6%BF_%E0%A6%A8%E0%A6%A6%E0%A7%80" title="টংকি নদী">টংকি</a></li> <li><a href="/wiki/%E0%A6%A4%E0%A6%BE%E0%A6%B2%E0%A6%A4%E0%A6%B2%E0%A6%BE_%E0%A6%A8%E0%A6%A6%E0%A7%80" title="তালতলা নদী">তালতলা</a></li> <li><a href="/wiki/%E0%A6%A4%E0%A7%81%E0%A6%B0%E0%A6%BE%E0%A6%97_%E0%A6%A8%E0%A6%A6%E0%A7%80" class="mw-redirect" title="তুরাগ নদী">তুরাগ</a></li> <li><a href="/wiki/%E0%A6%A4%E0%A7%81%E0%A6%B2%E0%A6%B8%E0%A7%80%E0%A6%96%E0%A6%BE%E0%A6%B2%E0%A7%80_%E0%A6%A8%E0%A6%A6%E0%A7%80" title="তুলসীখালী নদী">তুলসীখালী</a></li> <li><a href="/wiki/%E0%A6%A7%E0%A6%B2%E0%A7%87%E0%A6%B6%E0%A7%8D%E0%A6%AC%E0%A6%B0%E0%A7%80_%E0%A6%A8%E0%A6%A6%E0%A7%80" title="ধলেশ্বরী নদী">ধলেশ্বরী</a></li> <li><a href="/wiki/%E0%A6%A8%E0%A6%BE%E0%A6%97%E0%A6%A6%E0%A6%BE_%E0%A6%A8%E0%A6%A6%E0%A7%80" title="নাগদা নদী">নাগদা</a></li> <li><a href="/wiki/%E0%A6%A8%E0%A6%BE%E0%A6%99%E0%A7%8D%E0%A6%97%E0%A6%B2%E0%A6%BE_%E0%A6%A8%E0%A6%A6%E0%A7%80" title="নাঙ্গলা নদী">নাঙ্গলা</a></li> <li><a href="/wiki/%E0%A6%A8%E0%A6%BE%E0%A6%B2%E0%A6%9C%E0%A7%81%E0%A6%B0%E0%A6%BF_%E0%A6%A8%E0%A6%A6%E0%A7%80" title="নালজুরি নদী">নালজুরি</a></li> <li><a href="/wiki/%E0%A6%A8%E0%A6%BE%E0%A6%82%E0%A6%B2%E0%A7%80_%E0%A6%A8%E0%A6%A6%E0%A7%80" title="নাংলী নদী">নাংলী</a></li> <li><a href="/wiki/%E0%A6%AA%E0%A6%A6%E0%A7%8D%E0%A6%AE%E0%A6%BE_%E0%A6%A8%E0%A6%A6%E0%A7%80" title="পদ্মা নদী">পদ্মা</a></li> <li><a href="/wiki/%E0%A6%AA%E0%A6%BE%E0%A6%97%E0%A6%BE%E0%A6%B0%E0%A6%BF%E0%A6%AF%E0%A6%BC%E0%A6%BE-%E0%A6%B6%E0%A6%BF%E0%A6%B2%E0%A6%BE_%E0%A6%A8%E0%A6%A6%E0%A7%80" title="পাগারিয়া-শিলা নদী">পাগারিয়া-শিলা</a></li> <li><a href="/wiki/%E0%A6%AA%E0%A6%BE%E0%A6%B0%E0%A7%81%E0%A6%B2%E0%A6%BF_%E0%A6%A8%E0%A6%A6%E0%A7%80" title="পারুলি নদী">পারুলি</a></li> <li><a href="/wiki/%E0%A6%AA%E0%A6%BE%E0%A6%B9%E0%A6%BE%E0%A6%A1%E0%A6%BC%E0%A6%BF%E0%A6%AF%E0%A6%BC%E0%A6%BE_%E0%A6%A8%E0%A6%A6%E0%A7%80" title="পাহাড়িয়া নদী">পাহাড়িয়া</a></li> <li><a href="/wiki/%E0%A6%AA%E0%A7%81%E0%A6%B0%E0%A6%A8%E0%A7%8B_%E0%A6%A7%E0%A6%B2%E0%A7%87%E0%A6%B6%E0%A7%8D%E0%A6%AC%E0%A6%B0%E0%A7%80_%E0%A6%A8%E0%A6%A6%E0%A7%80" title="পুরনো ধলেশ্বরী নদী">পুরনো ধলেশ্বরী</a></li> <li><a href="/wiki/%E0%A6%AA%E0%A7%81%E0%A6%B0%E0%A6%BE%E0%A6%A4%E0%A6%A8_%E0%A6%AC%E0%A7%8D%E0%A6%B0%E0%A6%B9%E0%A7%8D%E0%A6%AE%E0%A6%AA%E0%A7%81%E0%A6%A4%E0%A7%8D%E0%A6%B0_%E0%A6%A8%E0%A6%A6%E0%A7%80" class="mw-redirect" title="পুরাতন ব্রহ্মপুত্র নদী">পুরাতন ব্রহ্মপুত্র</a></li> <li><a href="/wiki/%E0%A6%AA%E0%A7%81%E0%A6%82%E0%A6%B2%E0%A7%80_%E0%A6%A8%E0%A6%A6%E0%A7%80" title="পুংলী নদী">পুংলী</a></li> <li><a href="/wiki/%E0%A6%AC%E0%A6%82%E0%A6%B6%E0%A7%80_%E0%A6%A8%E0%A6%A6%E0%A7%80" title="বংশী নদী">বংশী</a></li> <li><a href="/wiki/%E0%A6%95%E0%A6%B0%E0%A7%8D%E0%A6%A3%E0%A6%A4%E0%A6%B2%E0%A7%80_%E0%A6%A8%E0%A6%A6%E0%A7%80" title="কর্ণতলী নদী">কর্ণতলী নদী</a></li> <li><a href="/wiki/%E0%A6%86%E0%A6%A6%E0%A6%BF_%E0%A6%AC%E0%A7%8D%E0%A6%B0%E0%A6%B9%E0%A7%8D%E0%A6%AE%E0%A6%AA%E0%A7%81%E0%A6%A4%E0%A7%8D%E0%A6%B0_%E0%A6%A8%E0%A6%A6%E0%A7%80" title="আদি ব্রহ্মপুত্র নদী">ব্রহ্মপুত্র, মরা</a></li> <li><a href="/wiki/%E0%A6%AC%E0%A6%BE%E0%A6%95%E0%A6%B8%E0%A6%BE%E0%A6%A4%E0%A6%B0%E0%A6%BE_%E0%A6%A8%E0%A6%A6%E0%A7%80" title="বাকসাতরা নদী">বাকসাতরা</a></li> <li><a href="/wiki/%E0%A6%AC%E0%A6%BE%E0%A6%9C%E0%A7%8D%E0%A6%9C%E0%A6%BE_%E0%A6%A8%E0%A6%A6%E0%A7%80" title="বাজ্জা নদী">বাজ্জা-মেধুয়া</a></li> <li><a href="/wiki/%E0%A6%AC%E0%A6%BE%E0%A6%A8%E0%A6%BE%E0%A6%B0_%E0%A6%A8%E0%A6%A6%E0%A7%80" title="বানার নদী">বানার</a></li> <li><a href="/wiki/%E0%A6%AC%E0%A6%BE%E0%A6%A8%E0%A6%BE%E0%A6%B0_%E0%A6%B2%E0%A7%8B%E0%A6%AF%E0%A6%BC%E0%A6%BE%E0%A6%B0_%E0%A6%A8%E0%A6%A6%E0%A7%80" title="বানার লোয়ার নদী">বানার লোয়ার</a></li> <li><a href="/wiki/%E0%A6%AC%E0%A6%BE%E0%A6%B2%E0%A7%81_%E0%A6%A8%E0%A6%A6%E0%A7%80" title="বালু নদী">বালু</a></li> <li><a href="/wiki/%E0%A6%AC%E0%A7%81%E0%A6%A1%E0%A6%BC%E0%A6%BF%E0%A6%97%E0%A6%99%E0%A7%8D%E0%A6%97%E0%A6%BE_%E0%A6%A8%E0%A6%A6%E0%A7%80" title="বুড়িগঙ্গা নদী">বুড়িগঙ্গা</a></li> <li><a href="/wiki/%E0%A6%AC%E0%A7%88%E0%A6%B0%E0%A6%BE%E0%A6%A8_%E0%A6%A8%E0%A6%A6%E0%A7%80" title="বৈরান নদী">বৈরান</a></li> <li><a href="/wiki/%E0%A6%AC%E0%A7%8B%E0%A6%B6%E0%A6%96%E0%A6%BE%E0%A6%B2%E0%A7%80%E0%A6%B0_%E0%A6%A8%E0%A6%A6%E0%A7%80" title="বোশখালীর নদী">বোশখালীর</a></li> <li><a href="/wiki/%E0%A6%AE%E0%A6%B0%E0%A6%BE_%E0%A6%9C%E0%A6%BF%E0%A6%9E%E0%A7%8D%E0%A6%9C%E0%A6%BF%E0%A6%B0%E0%A6%BE%E0%A6%AE_%E0%A6%A8%E0%A6%A6%E0%A7%80" title="মরা জিঞ্জিরাম নদী">মরা জিঞ্জিরাম</a></li> <li><a href="/wiki/%E0%A6%AE%E0%A6%BE%E0%A6%B9%E0%A6%BE%E0%A6%B0%E0%A6%BF_%E0%A6%A8%E0%A6%A6%E0%A7%80" title="মাহারি নদী">মাহারি</a></li> <li><a href="/wiki/%E0%A6%AE%E0%A6%BF%E0%A6%A8%E0%A6%BF%E0%A6%96%E0%A6%BE%E0%A6%B2%E0%A7%80_%E0%A6%A8%E0%A6%A6%E0%A7%80" title="মিনিখালী নদী">মিনিখালী</a></li> <li><a href="/wiki/%E0%A6%B2%E0%A6%BE%E0%A6%AC%E0%A7%81%E0%A6%A8%E0%A7%8D%E0%A6%A7%E0%A6%BE_%E0%A6%A8%E0%A6%A6%E0%A7%80" title="লাবুন্ধা নদী">লাবুন্ধা</a></li> <li><a href="/wiki/%E0%A6%B2%E0%A7%8C%E0%A6%B9%E0%A6%9C%E0%A6%82_%E0%A6%A8%E0%A6%A6%E0%A7%80" title="লৌহজং নদী">লৌহজং</a></li> <li><a href="/wiki/%E0%A6%B6%E0%A7%80%E0%A6%A4%E0%A6%B2%E0%A6%95%E0%A7%8D%E0%A6%B7%E0%A7%8D%E0%A6%AF%E0%A6%BE_%E0%A6%A8%E0%A6%A6%E0%A7%80" title="শীতলক্ষ্যা নদী">শীতলক্ষ্যা</a></li> <li><a href="/wiki/%E0%A6%B8%E0%A6%BE%E0%A6%B2%E0%A6%A6%E0%A6%B9_%E0%A6%A8%E0%A6%A6%E0%A7%80" title="সালদহ নদী">সালদা</a></li> <li><a href="/wiki/%E0%A6%B8%E0%A7%81%E0%A6%A4%E0%A7%80_%E0%A6%A8%E0%A6%A6%E0%A7%80" title="সুতী নদী">সুতী</a></li> <li><a href="/wiki/%E0%A6%B8%E0%A7%81%E0%A6%A4%E0%A6%BF%E0%A6%AF%E0%A6%BC%E0%A6%BE_%E0%A6%A8%E0%A6%A6%E0%A7%80" title="সুতিয়া নদী">সুতিয়া</a></li> <li><a href="/wiki/%E0%A6%B8%E0%A7%8B%E0%A6%A8%E0%A6%BE%E0%A6%96%E0%A6%BE%E0%A6%B2%E0%A7%80_%E0%A6%A8%E0%A6%A6%E0%A7%80" title="সোনাখালী নদী">সোনাখালী</a></li> <li><a href="/wiki/%E0%A6%B9%E0%A6%BE%E0%A6%87_%E0%A6%A8%E0%A6%A6%E0%A7%80" title="হাই নদী">হাই</a></li> <li><a href="/wiki/%E0%A6%B9%E0%A6%BE%E0%A6%A1%E0%A6%BC%E0%A6%BF%E0%A6%A6%E0%A7%8B%E0%A6%AF%E0%A6%BC%E0%A6%BE_%E0%A6%A8%E0%A6%A6%E0%A7%80" title="হাড়িদোয়া নদী">হাড়িদোয়া</a></li></ul> </div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%">পূর্ব-পাহাড়ি অঞ্চলের নদী</th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-even hlist" style="width:100%;padding:0"><div style="padding:0 0.25em"> <ul><li><a href="/wiki/%E0%A6%87%E0%A6%9B%E0%A6%BE%E0%A6%AE%E0%A6%A4%E0%A6%BF_%E0%A6%A8%E0%A6%A6%E0%A7%80_(%E0%A6%B0%E0%A6%BE%E0%A6%99%E0%A7%8D%E0%A6%97%E0%A6%BE%E0%A6%AE%E0%A6%BE%E0%A6%9F%E0%A6%BF)" title="ইছামতি নদী (রাঙ্গামাটি)">ইছামতি (রাঙ্গামাটি)</a></li> <li><a href="/wiki/%E0%A6%88%E0%A6%A6%E0%A6%97%E0%A6%BE%E0%A6%81%E0%A6%93_%E0%A6%A8%E0%A6%A6%E0%A7%80" title="ঈদগাঁও নদী">ঈদগাও</a></li> <li><a href="/wiki/%E0%A6%95%E0%A6%B0%E0%A7%8D%E0%A6%A3%E0%A6%AB%E0%A7%81%E0%A6%B2%E0%A7%80_%E0%A6%A8%E0%A6%A6%E0%A7%80" title="কর্ণফুলী নদী">কর্ণফুলি</a></li> <li><a href="/wiki/%E0%A6%95%E0%A6%BE%E0%A6%9A%E0%A6%BE%E0%A6%B2%E0%A6%82_%E0%A6%A8%E0%A6%A6%E0%A7%80" title="কাচালং নদী">কাসালং</a></li> <li><a href="/wiki/%E0%A6%9A%E0%A7%87%E0%A6%99%E0%A7%8D%E0%A6%97%E0%A7%80_%E0%A6%A8%E0%A6%A6%E0%A7%80" title="চেঙ্গী নদী">চেঙ্গি</a></li> <li><a href="/wiki/%E0%A6%A1%E0%A6%B2%E0%A7%81_%E0%A6%A8%E0%A6%A6%E0%A7%80" title="ডলু নদী">ডলু-টংকাবতী</a></li> <li><a href="/wiki/%E0%A6%A8%E0%A6%BE%E0%A6%AB_%E0%A6%A8%E0%A6%A6%E0%A7%80" title="নাফ নদী">নাফ</a></li> <li><a href="/wiki/%E0%A6%AC%E0%A7%81%E0%A6%A1%E0%A6%BC%E0%A6%BE_%E0%A6%AE%E0%A6%BE%E0%A6%A4%E0%A6%BE%E0%A6%AE%E0%A7%81%E0%A6%B9%E0%A7%81%E0%A6%B0%E0%A7%80_%E0%A6%A8%E0%A6%A6%E0%A7%80" title="বুড়া মাতামুহুরী নদী">বুড়া মাতামুহুরী</a></li> <li><a href="/wiki/%E0%A6%AC%E0%A6%BE%E0%A6%81%E0%A6%95%E0%A6%96%E0%A6%BE%E0%A6%B2%E0%A7%80_%E0%A6%A8%E0%A6%A6%E0%A7%80" title="বাঁকখালী নদী">বাঁকখালি</a></li> <li><a href="/wiki/%E0%A6%AD%E0%A6%BE%E0%A6%B0%E0%A7%81%E0%A6%AF%E0%A6%BC%E0%A6%BE%E0%A6%96%E0%A6%BE%E0%A6%B2%E0%A6%BF_%E0%A6%A8%E0%A6%A6%E0%A7%80" title="ভারুয়াখালি নদী">ভারুয়াখালি</a></li> <li><a href="/wiki/%E0%A6%AD%E0%A7%8B%E0%A6%B2%E0%A6%BE%E0%A6%96%E0%A6%BE%E0%A6%B2_%E0%A6%A8%E0%A6%A6%E0%A7%80" title="ভোলাখাল নদী">ভোলাখাল</a></li> <li><a href="/wiki/%E0%A6%AE%E0%A6%BE%E0%A6%87%E0%A6%A8%E0%A7%80_%E0%A6%A8%E0%A6%A6%E0%A7%80" title="মাইনী নদী">মাইনী</a></li> <li><a href="/wiki/%E0%A6%AE%E0%A6%BE%E0%A6%A4%E0%A6%BE%E0%A6%AE%E0%A7%81%E0%A6%B9%E0%A7%81%E0%A6%B0%E0%A7%80_%E0%A6%A8%E0%A6%A6%E0%A7%80" title="মাতামুহুরী নদী">মাতামুহুরী</a></li> <li><a href="/wiki/%E0%A6%B0%E0%A6%BE%E0%A6%87%E0%A6%82%E0%A6%96%E0%A7%8D%E0%A6%AF%E0%A6%82_%E0%A6%A8%E0%A6%A6%E0%A7%80" title="রাইংখ্যং নদী">রাংখাইন</a></li> <li><a href="/wiki/%E0%A6%B8%E0%A6%BE%E0%A6%99%E0%A7%8D%E0%A6%97%E0%A7%81_%E0%A6%A8%E0%A6%A6%E0%A7%80" title="সাঙ্গু নদী">সাঙ্গু</a></li> <li><a href="/wiki/%E0%A6%B9%E0%A6%BE%E0%A6%B2%E0%A6%A6%E0%A6%BE_%E0%A6%A8%E0%A6%A6%E0%A7%80" title="হালদা নদী">হালদা</a></li></ul> </div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%">দক্ষিণ-পূর্বাঞ্চলের নদী</th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-odd hlist" style="width:100%;padding:0"><div style="padding:0 0.25em"> <ul><li><a href="/wiki/%E0%A6%86%E0%A6%B0%E0%A7%8D%E0%A6%B8%E0%A6%BF_%E0%A6%A8%E0%A6%A6%E0%A7%80" title="আর্সি নদী">আর্সি-নালিয়া</a></li> <li><a href="/wiki/%E0%A6%95%E0%A6%BE%E0%A6%81%E0%A6%95%E0%A6%A1%E0%A6%BC%E0%A6%BF_%E0%A6%A8%E0%A6%A6%E0%A7%80" title="কাঁকড়ি নদী">কাকড়ি</a></li> <li><a href="/wiki/%E0%A6%95%E0%A6%BE%E0%A6%B8%E0%A7%8D%E0%A6%A4%E0%A6%BF_%E0%A6%A8%E0%A6%A6%E0%A7%80" title="কাস্তি নদী">কাস্তি</a></li> <li><a href="/wiki/%E0%A6%97%E0%A7%8B%E0%A6%AE%E0%A6%A4%E0%A7%80_%E0%A6%A8%E0%A6%A6%E0%A7%80" class="mw-disambig" title="গোমতী নদী">গোমতী</a></li> <li><a href="/wiki/%E0%A6%98%E0%A7%81%E0%A6%82%E0%A6%98%E0%A7%81%E0%A6%B0_%E0%A6%A8%E0%A6%A6%E0%A7%80" title="ঘুংঘুর নদী">ঘুংঘুর</a></li> <li><a href="/wiki/%E0%A6%9B%E0%A7%8B%E0%A6%9F_%E0%A6%AB%E0%A7%87%E0%A6%A8%E0%A7%80_%E0%A6%A8%E0%A6%A6%E0%A7%80" title="ছোট ফেনী নদী">ছোট ফেনী</a></li> <li><a href="/wiki/%E0%A6%A1%E0%A6%BE%E0%A6%95%E0%A6%BE%E0%A6%A4%E0%A6%BF%E0%A6%AF%E0%A6%BC%E0%A6%BE_%E0%A6%A8%E0%A6%A6%E0%A7%80" title="ডাকাতিয়া নদী">ডাকাতিয়া</a></li> <li><a href="/wiki/%E0%A6%A1%E0%A6%BE%E0%A6%B8%E0%A6%BE%E0%A6%A1%E0%A6%BF%E0%A6%AF%E0%A6%BC%E0%A6%BE_%E0%A6%A8%E0%A6%A6%E0%A7%80" title="ডাসাডিয়া নদী">ডাসাডিয়া</a></li> <li><a href="/wiki/%E0%A6%A4%E0%A6%BF%E0%A6%A4%E0%A6%BE%E0%A6%B8_%E0%A6%A8%E0%A6%A6%E0%A7%80" title="তিতাস নদী">তিতাস</a></li> <li><a href="/wiki/%E0%A6%AA%E0%A7%81%E0%A6%B0%E0%A6%A8%E0%A7%8B_%E0%A6%A4%E0%A6%BF%E0%A6%A4%E0%A6%BE%E0%A6%B8_%E0%A6%A8%E0%A6%A6%E0%A7%80" title="পুরনো তিতাস নদী">পুরনো তিতাস</a></li> <li><a href="/wiki/%E0%A6%A7%E0%A6%A8%E0%A6%BE%E0%A6%97%E0%A7%8B%E0%A6%A6%E0%A6%BE_%E0%A6%A8%E0%A6%A6%E0%A7%80" title="ধনাগোদা নদী">ধনাগোদা</a></li> <li><a href="/wiki/%E0%A6%AB%E0%A7%87%E0%A6%A8%E0%A7%80_%E0%A6%A8%E0%A6%A6%E0%A7%80" title="ফেনী নদী">ফেনী</a></li> <li><a href="/wiki/%E0%A6%AC%E0%A6%BF%E0%A6%9C%E0%A6%B2%E0%A6%BF_%E0%A6%A8%E0%A6%A6%E0%A7%80" title="বিজলি নদী">বিজলি</a></li> <li><a href="/wiki/%E0%A6%AC%E0%A7%81%E0%A6%A1%E0%A6%BC%E0%A6%BF_%E0%A6%A8%E0%A6%A6%E0%A7%80" title="বুড়ি নদী">বুড়ি</a></li> <li><a href="/wiki/%E0%A6%AD%E0%A7%81%E0%A6%B2%E0%A7%81%E0%A6%AF%E0%A6%BC%E0%A6%BE_%E0%A6%A8%E0%A6%A6%E0%A7%80" title="ভুলুয়া নদী">ভুলুয়া</a></li> <li><a href="/wiki/%E0%A6%AE%E0%A7%81%E0%A6%B9%E0%A7%81%E0%A6%B0%E0%A7%80_%E0%A6%A8%E0%A6%A6%E0%A7%80" title="মুহুরী নদী">মুহুরী</a></li> <li><a href="/wiki/%E0%A6%AE%E0%A7%87%E0%A6%98%E0%A6%A8%E0%A6%BE_%E0%A6%A8%E0%A6%A6%E0%A7%80" title="মেঘনা নদী">মেঘনা</a></li> <li><a href="/wiki/%E0%A6%AE%E0%A7%87%E0%A6%98%E0%A6%A8%E0%A6%BE_%E0%A6%B2%E0%A7%8B%E0%A6%AF%E0%A6%BC%E0%A6%BE%E0%A6%B0_%E0%A6%A8%E0%A6%A6%E0%A7%80" title="মেঘনা লোয়ার নদী">মেঘনা লোয়ার</a></li> <li><a href="/wiki/%E0%A6%B2%E0%A6%B9%E0%A6%B0_%E0%A6%A8%E0%A6%A6%E0%A7%80" title="লহর নদী">লহর</a></li> <li><a href="/wiki/%E0%A6%B2%E0%A6%82%E0%A6%97%E0%A6%A8_%E0%A6%A8%E0%A6%A6%E0%A7%80" class="mw-redirect" title="লংগন নদী">লংগন বলভদ্রা</a></li> <li><a href="/wiki/%E0%A6%B8%E0%A6%BE%E0%A6%B2%E0%A6%A6%E0%A6%BE_%E0%A6%A8%E0%A6%A6%E0%A7%80" title="সালদা নদী">সালদা</a></li> <li><a href="/wiki/%E0%A6%B8%E0%A6%BF%E0%A6%B2%E0%A7%8B%E0%A6%A8%E0%A6%BF%E0%A6%AF%E0%A6%BC%E0%A6%BE_%E0%A6%A8%E0%A6%A6%E0%A7%80" title="সিলোনিয়া নদী">সেলোনিয়া</a></li> <li><a href="/wiki/%E0%A6%B8%E0%A7%8B%E0%A6%A8%E0%A6%BE%E0%A6%87_%E0%A6%A8%E0%A6%A6%E0%A7%80" title="সোনাই নদী">সোনাই</a></li> <li><a href="/wiki/%E0%A6%B9%E0%A6%BE%E0%A6%93%E0%A6%A1%E0%A6%BC%E0%A6%BE_%E0%A6%A8%E0%A6%A6%E0%A7%80" title="হাওড়া নদী">হাওড়া</a></li></ul> </div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%">অন্যান্য নদী</th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-even hlist" style="width:100%;padding:0"><div style="padding:0 0.25em"> <ul><li><a href="/wiki/%E0%A6%85%E0%A6%B0%E0%A7%8D%E0%A6%AA%E0%A6%A3%E0%A6%97%E0%A6%BE%E0%A6%9B%E0%A6%BF%E0%A6%AF%E0%A6%BC%E0%A6%BE_%E0%A6%A8%E0%A6%A6%E0%A7%80" title="অর্পণগাছিয়া নদী">অর্পণগাছিয়া</a></li> <li><a href="/wiki/%E0%A6%86%E0%A6%89%E0%A6%B2%E0%A6%BF%E0%A6%AF%E0%A6%BC%E0%A6%BE%E0%A6%96%E0%A6%BE%E0%A6%A8%E0%A6%BE_%E0%A6%A8%E0%A6%A6%E0%A7%80" title="আউলিয়াখানা নদী">আউলিয়াখানা</a></li> <li><a href="/wiki/%E0%A6%86%E0%A6%AE%E0%A6%A8%E0%A6%A6%E0%A6%BE%E0%A6%AE%E0%A6%A8_%E0%A6%A8%E0%A6%A6%E0%A7%80" title="আমনদামন নদী">আমনদামন</a></li> <li><a href="/wiki/%E0%A6%86%E0%A6%B8%E0%A7%8D%E0%A6%A4%E0%A6%BE%E0%A6%87%E0%A6%B2_%E0%A6%A8%E0%A6%A6%E0%A7%80" class="mw-redirect" title="আস্তাইল নদী">আস্তাইল</a></li> <li><a href="/wiki/%E0%A6%95%E0%A6%AE%E0%A7%8D%E0%A6%AA%E0%A7%8B_%E0%A6%A8%E0%A6%A6%E0%A7%80" title="কম্পো নদী">কম্পো</a></li> <li><a href="/wiki/%E0%A6%95%E0%A6%BE%E0%A6%93%E0%A6%B0%E0%A6%BE%E0%A6%87%E0%A6%A6_%E0%A6%A8%E0%A6%A6%E0%A7%80" title="কাওরাইদ নদী">কাওরাইদ</a></li> <li><a href="/wiki/%E0%A6%95%E0%A6%BE%E0%A6%9C%E0%A7%80%E0%A6%AA%E0%A7%81%E0%A6%B0_%E0%A6%A8%E0%A6%A6%E0%A7%80" title="কাজীপুর নদী">কাজীপুর</a></li> <li><a href="/wiki/%E0%A6%95%E0%A6%BE%E0%A6%B2%E0%A6%BF%E0%A6%A8%E0%A7%8D%E0%A6%A6%E0%A7%80_%E0%A6%A8%E0%A6%A6%E0%A7%80" title="কালিন্দী নদী">কালিন্দী</a></li> <li><a href="/wiki/%E0%A6%96%E0%A6%BE%E0%A6%A1%E0%A6%BC%E0%A6%BF%E0%A6%AF%E0%A6%BC%E0%A6%BE_%E0%A6%A8%E0%A6%A6%E0%A7%80" class="mw-redirect" title="খাড়িয়া নদী">খাড়িয়া</a></li> <li><a href="/wiki/%E0%A6%97%E0%A6%A8%E0%A7%8D%E0%A6%A6%E0%A6%B0_%E0%A6%A8%E0%A6%A6%E0%A7%80" title="গন্দর নদী">গন্দর</a></li> <li><a href="/wiki/%E0%A6%97%E0%A7%81%E0%A6%AE%E0%A6%BE%E0%A6%A8%E0%A6%BF_%E0%A6%A8%E0%A6%A6%E0%A7%80" title="গুমানি নদী">গুমানি</a></li> <li><a href="/wiki/%E0%A6%96%E0%A7%8B%E0%A6%AF%E0%A6%BC%E0%A6%BE%E0%A6%A5%E0%A6%B2%E0%A7%8D%E0%A6%AF%E0%A6%BE%E0%A6%82%E0%A6%A4%E0%A7%81%E0%A6%87%E0%A6%AA%E0%A7%81%E0%A6%87_%E0%A6%A8%E0%A6%A6%E0%A7%80" title="খোয়াথল্যাংতুইপুই নদী">খোয়াথল্যাংতুইপুই</a></li> <li><a href="/wiki/%E0%A6%9A%E0%A6%BF%E0%A6%B2%E0%A6%BE%E0%A6%87_%E0%A6%A8%E0%A6%A6%E0%A7%80_(%E0%A6%B8%E0%A7%81%E0%A6%A8%E0%A6%BE%E0%A6%AE%E0%A6%97%E0%A6%9E%E0%A7%8D%E0%A6%9C)" title="চিলাই নদী (সুনামগঞ্জ)">চিলাই (সুনামগঞ্জ)</a></li> <li><a href="/wiki/%E0%A6%9A%E0%A7%8B%E0%A6%B0%E0%A6%96%E0%A6%BE%E0%A6%87_%E0%A6%A8%E0%A6%A6%E0%A7%80" title="চোরখাই নদী">চোরখাই</a></li> <li><a href="/wiki/%E0%A6%9C%E0%A6%B2%E0%A6%A2%E0%A6%BE%E0%A6%95%E0%A6%BE_%E0%A6%A8%E0%A6%A6%E0%A7%80" title="জলঢাকা নদী">জলঢাকা</a></li> <li><a href="/wiki/%E0%A6%A4%E0%A7%87%E0%A6%A4%E0%A7%81%E0%A6%B2%E0%A6%BF%E0%A6%AF%E0%A6%BC%E0%A6%BE_%E0%A6%A8%E0%A6%A6%E0%A7%80" title="তেতুলিয়া নদী">তেতুলিয়া</a></li> <li><a href="/wiki/%E0%A6%A4%E0%A7%88%E0%A6%A8%E0%A6%97%E0%A6%BE%E0%A6%99" title="তৈনগাঙ">তৈনগাঙ</a></li> <li><a href="/wiki/%E0%A6%A0%E0%A7%87%E0%A6%97%E0%A6%BE_%E0%A6%A8%E0%A6%A6%E0%A7%80" title="ঠেগা নদী">থেগা</a></li> <li><a href="/wiki/%E0%A6%A8%E0%A6%BE%E0%A6%97%E0%A7%87%E0%A6%B6%E0%A7%8D%E0%A6%AC%E0%A6%B0%E0%A7%80_%E0%A6%A8%E0%A6%A6%E0%A7%80" title="নাগেশ্বরী নদী">নাগেশ্বরী</a></li> <li><a href="/wiki/%E0%A6%A7%E0%A6%BE%E0%A6%A8%E0%A6%96%E0%A6%BE%E0%A6%B2%E0%A7%80_%E0%A6%A8%E0%A6%A6%E0%A7%80" title="ধানখালী নদী">ধানখালী</a></li> <li><a href="/wiki/%E0%A6%A7%E0%A6%BE%E0%A6%A8%E0%A6%B8%E0%A6%BF%E0%A6%81%E0%A6%A1%E0%A6%BC%E0%A6%BF_%E0%A6%A8%E0%A6%A6%E0%A7%80" title="ধানসিঁড়ি নদী">ধানসিঁড়ি</a></li> <li><a href="/wiki/%E0%A6%A8%E0%A7%80%E0%A6%B2%E0%A6%97%E0%A6%9E%E0%A7%8D%E0%A6%9C_%E0%A6%A8%E0%A6%A6%E0%A7%80" title="নীলগঞ্জ নদী">নীলগঞ্জ</a></li> <li><a href="/wiki/%E0%A6%AA%E0%A7%8D%E0%A6%B0%E0%A6%BE%E0%A6%A3%E0%A6%B8%E0%A6%BE%E0%A6%AF%E0%A6%BC%E0%A6%B0_%E0%A6%A8%E0%A6%A6%E0%A7%80" title="প্রাণসায়র নদী">প্রাণসায়র</a></li> <li><a href="/wiki/%E0%A6%AB%E0%A6%9F%E0%A6%BF%E0%A6%95%E0%A6%9B%E0%A6%A1%E0%A6%BC%E0%A6%BF_%E0%A6%96%E0%A6%BE%E0%A6%B2" title="ফটিকছড়ি খাল">ফটিকছড়ি</a></li> <li><a href="/wiki/%E0%A6%AC%E0%A6%B0%E0%A6%BE%E0%A6%95_%E0%A6%A8%E0%A6%A6%E0%A7%80" title="বরাক নদী">বরাক</a></li> <li><a href="/wiki/%E0%A6%AC%E0%A6%BE%E0%A6%A8%E0%A7%8D%E0%A6%A6%E0%A6%B8%E0%A6%BE_%E0%A6%A8%E0%A6%A6%E0%A7%80" title="বান্দসা নদী">বান্দসা</a></li> <li><a href="/wiki/%E0%A6%AC%E0%A7%81%E0%A6%A1%E0%A6%BC%E0%A7%8B_%E0%A6%97%E0%A7%8C%E0%A6%B0%E0%A6%BE%E0%A6%99%E0%A7%8D%E0%A6%97_%E0%A6%A8%E0%A6%A6%E0%A7%80" title="বুড়ো গৌরাঙ্গ নদী">বুড়ো গৌরাঙ্গ</a></li> <li><a href="/wiki/%E0%A6%AE%E0%A6%AF%E0%A6%BC%E0%A7%81%E0%A6%B0_%E0%A6%A8%E0%A6%A6%E0%A7%80" title="ময়ুর নদী">ময়ুর</a></li> <li><a href="/wiki/%E0%A6%B0%E0%A6%B9%E0%A6%AE%E0%A6%A4%E0%A6%96%E0%A6%BE%E0%A6%B2%E0%A6%BF_%E0%A6%A8%E0%A6%A6%E0%A7%80" title="রহমতখালি নদী">রহমতখালি</a></li> <li><a href="/wiki/%E0%A6%B0%E0%A6%BE%E0%A6%AF%E0%A6%BC%E0%A6%A1%E0%A6%BE%E0%A6%95_%E0%A6%A8%E0%A6%A6%E0%A7%80" title="রায়ডাক নদী">রায়ডাক</a></li> <li><a href="/wiki/%E0%A6%B2%E0%A6%99%E0%A7%8D%E0%A6%97%E0%A6%BE%E0%A6%87_%E0%A6%A8%E0%A6%A6%E0%A7%80" title="লঙ্গাই নদী">লঙ্গাই</a></li> <li><a href="/wiki/%E0%A6%B6%E0%A7%81%E0%A6%95_%E0%A6%A8%E0%A6%A6%E0%A7%80" title="শুক নদী">শুক</a></li> <li><a href="/wiki/%E0%A6%B9%E0%A6%B0%E0%A6%AC%E0%A6%BE%E0%A6%82%E0%A6%9B%E0%A6%A1%E0%A6%BC%E0%A6%BE_%E0%A6%A8%E0%A6%A6%E0%A7%80" title="হরবাংছড়া নদী">হরবাংছড়া</a></li> <li><a href="/wiki/%E0%A6%B9%E0%A6%B0%E0%A6%BF%E0%A6%A3%E0%A6%98%E0%A6%BE%E0%A6%9F%E0%A6%BE_%E0%A6%A8%E0%A6%A6%E0%A7%80" title="হরিণঘাটা নদী">হরিণঘাটা</a></li> <li><a href="/wiki/%E0%A6%B9%E0%A6%BE%E0%A6%A1%E0%A6%BC%E0%A6%BF%E0%A6%AF%E0%A6%BC%E0%A6%BE%E0%A6%AD%E0%A6%BE%E0%A6%99%E0%A6%BE_%E0%A6%A8%E0%A6%A6%E0%A7%80" title="হাড়িয়াভাঙা নদী">হাড়িয়াভাঙা</a></li> <li><a href="/wiki/%E0%A6%B9%E0%A7%87%E0%A6%B0%E0%A6%BE%E0%A6%9A%E0%A6%BE%E0%A6%AE%E0%A6%A4%E0%A6%BF_%E0%A6%A8%E0%A6%A6%E0%A7%80" title="হেরাচামতি নদী">হেরাচামতি</a></li></ul> </div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%">প্রাসঙ্গিক বিষয়</th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-odd hlist" style="width:100%;padding:0"><div style="padding:0 0.25em"> <ul><li><a href="/wiki/%E0%A6%AA%E0%A6%B6%E0%A7%8D%E0%A6%9A%E0%A6%BF%E0%A6%AE%E0%A6%AC%E0%A6%99%E0%A7%8D%E0%A6%97%E0%A7%87%E0%A6%B0_%E0%A6%A8%E0%A6%A6%E0%A6%A8%E0%A6%A6%E0%A7%80%E0%A6%B0_%E0%A6%A4%E0%A6%BE%E0%A6%B2%E0%A6%BF%E0%A6%95%E0%A6%BE" title="পশ্চিমবঙ্গের নদনদীর তালিকা">পশ্চিমবঙ্গের নদনদীর তালিকা</a></li> <li><a href="/wiki/%E0%A6%86%E0%A6%A8%E0%A7%8D%E0%A6%A4%E0%A6%83%E0%A6%B8%E0%A7%80%E0%A6%AE%E0%A6%BE%E0%A6%A8%E0%A7%8D%E0%A6%A4_%E0%A6%A8%E0%A6%A6%E0%A7%80" title="আন্তঃসীমান্ত নদী">আন্তঃসীমান্ত নদী</a></li> <li><a href="/wiki/%E0%A6%AB%E0%A6%BE%E0%A6%B0%E0%A6%BE%E0%A6%95%E0%A7%8D%E0%A6%95%E0%A6%BE_%E0%A6%AC%E0%A6%BE%E0%A6%81%E0%A6%A7" title="ফারাক্কা বাঁধ">ফারাক্কা বাঁধ</a></li> <li><a href="/wiki/%E0%A6%97%E0%A6%9C%E0%A6%B2%E0%A6%A1%E0%A7%8B%E0%A6%AC%E0%A6%BE_%E0%A6%AC%E0%A6%BE%E0%A6%81%E0%A6%A7" title="গজলডোবা বাঁধ">গজলডোবা বাঁধ</a></li> <li><a href="/wiki/%E0%A6%95%E0%A6%BE%E0%A6%AA%E0%A7%8D%E0%A6%A4%E0%A6%BE%E0%A6%87_%E0%A6%AC%E0%A6%BE%E0%A6%81%E0%A6%A7" title="কাপ্তাই বাঁধ">কাপ্তাই বাঁধ</a></li> <li><a href="/wiki/%E0%A6%9F%E0%A6%BF%E0%A6%AA%E0%A6%BE%E0%A6%87%E0%A6%AE%E0%A7%81%E0%A6%96_%E0%A6%AC%E0%A6%BE%E0%A6%81%E0%A6%A7" title="টিপাইমুখ বাঁধ">টিপাইমুখ বাঁধ</a></li> <li><a href="/wiki/%E0%A6%A6%E0%A6%BF%E0%A6%AC%E0%A6%BE%E0%A6%82_%E0%A6%AC%E0%A6%BE%E0%A6%81%E0%A6%A7" title="দিবাং বাঁধ">দিবাং বাঁধ</a></li> <li><a href="/wiki/%E0%A6%AA%E0%A6%9E%E0%A7%8D%E0%A6%9A%E0%A6%AC%E0%A7%87%E0%A6%A3%E0%A7%80" title="পঞ্চবেণী">পঞ্চবেণী</a></li></ul> </div></td></tr></tbody></table></div> <div class="navbox-styles"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r6682028"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r7466469"></div><div role="navigation" class="navbox" aria-labelledby="ভারতীয়_উপমহাদেশের_জললেখবিজ্ঞান" style="padding:3px"><table class="nowraplinks mw-collapsible autocollapse navbox-inner" style="border-spacing:0;background:transparent;color:inherit"><tbody><tr><th scope="col" class="navbox-title" colspan="2"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r4968227"><div class="navbar plainlinks hlist navbar-mini"><ul><li class="nv-দেখুন"><a href="/wiki/%E0%A6%9F%E0%A7%87%E0%A6%AE%E0%A6%AA%E0%A7%8D%E0%A6%B2%E0%A7%87%E0%A6%9F:%E0%A6%A6%E0%A6%95%E0%A7%8D%E0%A6%B7%E0%A6%BF%E0%A6%A3_%E0%A6%8F%E0%A6%B6%E0%A6%BF%E0%A6%AF%E0%A6%BC%E0%A6%BE%E0%A6%B0_%E0%A6%9C%E0%A6%B2%E0%A6%AD%E0%A6%BE%E0%A6%97" title="টেমপ্লেট:দক্ষিণ এশিয়ার জলভাগ"><abbr title="এই টেমপ্লেটটি দেখুন" style=";text-decoration:inherit;">দে</abbr></a></li><li class="nv-সম্পাদনা"><a class="external text" href="https://bn.wikipedia.org/w/index.php?title=%E0%A6%9F%E0%A7%87%E0%A6%AE%E0%A6%AA%E0%A7%8D%E0%A6%B2%E0%A7%87%E0%A6%9F:%E0%A6%A6%E0%A6%95%E0%A7%8D%E0%A6%B7%E0%A6%BF%E0%A6%A3_%E0%A6%8F%E0%A6%B6%E0%A6%BF%E0%A6%AF%E0%A6%BC%E0%A6%BE%E0%A6%B0_%E0%A6%9C%E0%A6%B2%E0%A6%AD%E0%A6%BE%E0%A6%97&amp;action=edit"><abbr title="এই টেমপ্লেটটি সম্পাদনা করুন" style=";text-decoration:inherit;">স</abbr></a></li></ul></div><div id="ভারতীয়_উপমহাদেশের_জললেখবিজ্ঞান" style="font-size:114%;margin:0 4em"><a href="/wiki/%E0%A6%AD%E0%A6%BE%E0%A6%B0%E0%A6%A4%E0%A7%80%E0%A6%AF%E0%A6%BC_%E0%A6%89%E0%A6%AA%E0%A6%AE%E0%A6%B9%E0%A6%BE%E0%A6%A6%E0%A7%87%E0%A6%B6" title="ভারতীয় উপমহাদেশ">ভারতীয় উপমহাদেশের</a> <a href="/wiki/%E0%A6%9C%E0%A6%B2%E0%A6%B2%E0%A7%87%E0%A6%96%E0%A6%AC%E0%A6%BF%E0%A6%9C%E0%A7%8D%E0%A6%9E%E0%A6%BE%E0%A6%A8" title="জললেখবিজ্ঞান">জললেখবিজ্ঞান</a></div></th></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%">আন্তর্দেশীয়</th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-odd" style="width:100%;padding:0;padding:0.25em 0; line-height:1.4em;"><div style="padding:0 0.25em"> <span class="nowrap"> <a href="/wiki/%E0%A6%87%E0%A6%B0%E0%A6%BE%E0%A6%AC%E0%A6%A4%E0%A7%80_%E0%A6%A8%E0%A6%A6%E0%A7%80" title="ইরাবতী নদী">ইরাবতী</a>&#160;<b>&#183;</b></span>&#32;<span class="nowrap"> <a href="/wiki/%E0%A6%95%E0%A6%BE%E0%A6%AC%E0%A7%87%E0%A6%B0%E0%A7%80_%E0%A6%A8%E0%A6%A6%E0%A7%80" title="কাবেরী নদী">কাবেরী</a>&#160;<b>&#183;</b></span>&#32;<span class="nowrap"> <a href="/wiki/%E0%A6%95%E0%A6%BE%E0%A6%B2%E0%A7%80_%E0%A6%A8%E0%A6%A6%E0%A7%80_(%E0%A6%95%E0%A6%B0%E0%A7%8D%E0%A6%A3%E0%A6%BE%E0%A6%9F%E0%A6%95)" title="কালী নদী (কর্ণাটক)">কালী</a>&#160;<b>&#183;</b></span>&#32;<span class="nowrap"> <a href="/wiki/%E0%A6%95%E0%A7%83%E0%A6%B7%E0%A7%8D%E0%A6%A3%E0%A6%BE_%E0%A6%A8%E0%A6%A6%E0%A7%80" title="কৃষ্ণা নদী">কৃষ্ণা</a>&#160;<b>&#183;</b></span>&#32;<span class="nowrap"> <a href="/wiki/%E0%A6%95%E0%A7%8B%E0%A6%B6%E0%A7%80_%E0%A6%A8%E0%A6%A6%E0%A7%80" title="কোশী নদী">কোশী</a>&#160;<b>&#183;</b></span>&#32;<span class="nowrap"> <a href="/wiki/%E0%A6%97%E0%A6%99%E0%A7%8D%E0%A6%97%E0%A6%BE_%E0%A6%A8%E0%A6%A6%E0%A7%80" title="গঙ্গা নদী">গঙ্গা</a>&#160;<b>&#183;</b></span>&#32;<span class="nowrap"> <a href="/wiki/%E0%A6%97%E0%A6%A3%E0%A7%8D%E0%A6%A1%E0%A6%95%E0%A7%80_%E0%A6%A8%E0%A6%A6%E0%A7%80" title="গণ্ডকী নদী">গণ্ডকী</a>&#160;<b>&#183;</b></span>&#32;<span class="nowrap"> <a href="/wiki/%E0%A6%97%E0%A7%8B%E0%A6%A6%E0%A6%BE%E0%A6%AC%E0%A6%B0%E0%A7%80_%E0%A6%A8%E0%A6%A6%E0%A7%80" title="গোদাবরী নদী">গোদাবরী</a>&#160;<b>&#183;</b></span>&#32;<span class="nowrap"> <a href="/wiki/%E0%A6%98%E0%A6%BE%E0%A6%98%E0%A6%B0%E0%A6%BE_%E0%A6%A8%E0%A6%A6%E0%A7%80" class="mw-redirect" title="ঘাঘরা নদী">ঘাঘরা</a>&#160;<b>&#183;</b></span>&#32;<span class="nowrap"> <a href="/wiki/%E0%A6%9A%E0%A6%A8%E0%A7%8D%E0%A6%A6%E0%A7%8D%E0%A6%B0%E0%A6%AD%E0%A6%BE%E0%A6%97%E0%A6%BE_%E0%A6%A8%E0%A6%A6%E0%A7%80" title="চন্দ্রভাগা নদী">চন্দ্রভাগা</a>&#160;<b>&#183;</b></span>&#32;<span class="nowrap"> <a href="/wiki/%E0%A6%9A%E0%A6%AE%E0%A7%8D%E0%A6%AC%E0%A6%B2_%E0%A6%A8%E0%A6%A6%E0%A7%80" title="চম্বল নদী">চম্বল</a>&#160;<b>&#183;</b></span>&#32;<span class="nowrap"> <a href="/w/index.php?title=%E0%A6%A4%E0%A6%BE%E0%A6%AE%E0%A7%81%E0%A6%B0_%E0%A6%A8%E0%A6%A6%E0%A7%80&amp;action=edit&amp;redlink=1" class="new" title="তামুর নদী (পাতার অস্তিত্ব নেই)">তামুর</a>&#160;<b>&#183;</b></span>&#32;<span class="nowrap"> <a href="/wiki/%E0%A6%A4%E0%A6%BE%E0%A6%AA%E0%A7%8D%E0%A6%A4%E0%A6%BF_%E0%A6%A8%E0%A6%A6%E0%A7%80" title="তাপ্তি নদী">তাপ্তি</a>&#160;<b>&#183;</b></span>&#32;<span class="nowrap"> <a href="/wiki/%E0%A6%A6%E0%A6%BE%E0%A6%AE%E0%A7%8B%E0%A6%A6%E0%A6%B0_%E0%A6%A8%E0%A6%A6" title="দামোদর নদ">দামোদর</a>&#160;<b>&#183;</b></span>&#32;<span class="nowrap"> <a href="/wiki/%E0%A6%A6%E0%A7%81%E0%A6%A7%E0%A6%95%E0%A7%8B%E0%A6%B6%E0%A7%80" title="দুধকোশী">দুধকোশী</a>&#160;<b>&#183;</b></span>&#32;<span class="nowrap"> <a href="/wiki/%E0%A6%A8%E0%A6%B0%E0%A7%8D%E0%A6%AE%E0%A6%A6%E0%A6%BE_%E0%A6%A8%E0%A6%A6%E0%A7%80" title="নর্মদা নদী">নর্মদা</a>&#160;<b>&#183;</b></span>&#32;<span class="nowrap"> <a href="/wiki/%E0%A6%AA%E0%A6%A6%E0%A7%8D%E0%A6%AE%E0%A6%BE_%E0%A6%A8%E0%A6%A6%E0%A7%80" title="পদ্মা নদী">পদ্মা</a>&#160;<b>&#183;</b></span>&#32;<span class="nowrap"> <a class="mw-selflink selflink">ব্রহ্মপুত্র</a>&#160;<b>&#183;</b></span>&#32;<span class="nowrap"> <a href="/wiki/%E0%A6%AC%E0%A6%BE%E0%A6%97%E0%A6%AE%E0%A6%A4%E0%A7%80_%E0%A6%A8%E0%A6%A6%E0%A7%80" title="বাগমতী নদী">বাগমতী</a>&#160;<b>&#183;</b></span>&#32;<span class="nowrap"> <a href="/wiki/%E0%A6%AC%E0%A6%BF%E0%A6%A4%E0%A6%B8%E0%A7%8D%E0%A6%A4%E0%A6%BE_%E0%A6%A8%E0%A6%A6%E0%A7%80" title="বিতস্তা নদী">বিতস্তা</a>&#160;<b>&#183;</b></span>&#32;<span class="nowrap"> <a href="/wiki/%E0%A6%AC%E0%A6%BF%E0%A6%AA%E0%A6%BE%E0%A6%B6%E0%A6%BE_%E0%A6%A8%E0%A6%A6%E0%A7%80" title="বিপাশা নদী">বিপাশা</a>&#160;<b>&#183;</b></span>&#32;<span class="nowrap"> <a href="/wiki/%E0%A6%AC%E0%A7%87%E0%A6%A4%E0%A7%8B%E0%A6%AF%E0%A6%BC%E0%A6%BE_%E0%A6%A8%E0%A6%A6%E0%A7%80" title="বেতোয়া নদী">বেতোয়া</a>&#160;<b>&#183;</b></span>&#32;<span class="nowrap"> <a href="/wiki/%E0%A6%AD%E0%A6%BE%E0%A6%97%E0%A7%80%E0%A6%B0%E0%A6%A5%E0%A7%80_%E0%A6%A8%E0%A6%A6%E0%A7%80" title="ভাগীরথী নদী">ভাগীরথী</a>&#160;<b>&#183;</b></span>&#32;<span class="nowrap"> <a href="/wiki/%E0%A6%AE%E0%A6%B9%E0%A6%BE%E0%A6%A8%E0%A6%A6%E0%A7%80_%E0%A6%A8%E0%A6%A6%E0%A7%80" title="মহানদী নদী">মহানদী</a>&#160;<b>&#183;</b></span>&#32;<span class="nowrap"> <a href="/wiki/%E0%A6%AE%E0%A6%B9%E0%A6%BE%E0%A6%A8%E0%A6%A8%E0%A7%8D%E0%A6%A6%E0%A6%BE_%E0%A6%A8%E0%A6%A6%E0%A7%80" title="মহানন্দা নদী">মহানন্দা</a>&#160;<b>&#183;</b></span>&#32;<span class="nowrap"> <a href="/wiki/%E0%A6%AE%E0%A6%B9%E0%A6%BE%E0%A6%AC%E0%A6%B2%E0%A7%80_%E0%A6%97%E0%A6%99%E0%A7%8D%E0%A6%97%E0%A6%BE" title="মহাবলী গঙ্গা">মহাবলী</a>&#160;<b>&#183;</b></span>&#32;<span class="nowrap"> <a href="/wiki/%E0%A6%AE%E0%A6%BE%E0%A6%A8%E0%A6%B8_%E0%A6%A8%E0%A6%A6%E0%A7%80,_%E0%A6%86%E0%A6%B8%E0%A6%BE%E0%A6%AE" title="মানস নদী, আসাম">মানস</a>&#160;<b>&#183;</b></span>&#32;<span class="nowrap"> <a href="/wiki/%E0%A6%AE%E0%A7%87%E0%A6%98%E0%A6%A8%E0%A6%BE_%E0%A6%A8%E0%A6%A6%E0%A7%80" title="মেঘনা নদী">মেঘনা</a>&#160;<b>&#183;</b></span>&#32;<span class="nowrap"> <a href="/wiki/%E0%A6%AE%E0%A7%8B_%E0%A6%9A%E0%A7%81" title="মো চু">মো চু</a>&#160;<b>&#183;</b></span>&#32;<span class="nowrap"> <a href="/wiki/%E0%A6%AF%E0%A6%AE%E0%A7%81%E0%A6%A8%E0%A6%BE_%E0%A6%A8%E0%A6%A6%E0%A7%80_(%E0%A6%AD%E0%A6%BE%E0%A6%B0%E0%A6%A4)" title="যমুনা নদী (ভারত)">যমুনা</a>&#160;<b>&#183;</b></span>&#32;<span class="nowrap"> <a href="/wiki/%E0%A6%B2%E0%A7%81%E0%A6%A8%E0%A6%BF_%E0%A6%A8%E0%A6%A6%E0%A7%80" title="লুনি নদী">লুনি</a>&#160;<b>&#183;</b></span>&#32;<span class="nowrap"> <a href="/wiki/%E0%A6%B6%E0%A6%A4%E0%A6%A6%E0%A7%8D%E0%A6%B0%E0%A7%81_%E0%A6%A8%E0%A6%A6%E0%A7%80" title="শতদ্রু নদী">শতদ্রু</a>&#160;<b>&#183;</b></span>&#32;<span class="nowrap"> <a href="/wiki/%E0%A6%B8%E0%A6%82%E0%A6%95%E0%A7%8B%E0%A6%B6_%E0%A6%A8%E0%A6%A6%E0%A7%80" title="সংকোশ নদী">সংকোশ</a>&#160;<b>&#183;</b></span>&#32;<span class="nowrap"> <a href="/wiki/%E0%A6%B8%E0%A6%B0%E0%A6%B8%E0%A7%8D%E0%A6%AC%E0%A6%A4%E0%A7%80_%E0%A6%A8%E0%A6%A6%E0%A7%80_(%E0%A6%AA%E0%A7%8D%E0%A6%B0%E0%A6%BE%E0%A6%9A%E0%A7%80%E0%A6%A8_%E0%A6%AD%E0%A6%BE%E0%A6%B0%E0%A6%A4)" title="সরস্বতী নদী (প্রাচীন ভারত)">সরস্বতী</a>&#160;<b>&#183;</b></span>&#32;<span class="nowrap"> <a href="/w/index.php?title=%E0%A6%B8%E0%A6%BE%E0%A6%B0%E0%A6%A6%E0%A6%BE_%E0%A6%A8%E0%A6%A6%E0%A7%80&amp;action=edit&amp;redlink=1" class="new" title="সারদা নদী (পাতার অস্তিত্ব নেই)">সারদা</a>&#160;<b>&#183;</b></span>&#32;<span class="nowrap"> <a href="/wiki/%E0%A6%B8%E0%A6%BF%E0%A6%A8%E0%A7%8D%E0%A6%A7%E0%A7%81_%E0%A6%A8%E0%A6%A6" title="সিন্ধু নদ">সিন্ধু</a>&#160;<b>&#183;</b></span>&#32;<span class="nowrap"> <a href="/w/index.php?title=%E0%A6%B8%E0%A7%8B%E0%A6%A8_%E0%A6%A8%E0%A6%A6&amp;action=edit&amp;redlink=1" class="new" title="সোন নদ (পাতার অস্তিত্ব নেই)">সোন</a> </span></div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%">অভ্যন্তরীণ হ্রদ, বদ্বীপ প্রভৃতি</th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-even" style="width:100%;padding:0;padding:0.25em 0; line-height:1.4em;"><div style="padding:0 0.25em"> <span class="nowrap"> <a href="/wiki/%E0%A6%97%E0%A6%99%E0%A7%8D%E0%A6%97%E0%A6%BE_%E0%A6%85%E0%A6%AC%E0%A6%AC%E0%A6%BE%E0%A6%B9%E0%A6%BF%E0%A6%95%E0%A6%BE" title="গঙ্গা অববাহিকা">গঙ্গা অববাহিকা</a>&#160;<b>&#183;</b></span>&#32;<span class="nowrap"> <a href="/wiki/%E0%A6%97%E0%A6%BE%E0%A6%99%E0%A7%8D%E0%A6%97%E0%A7%87%E0%A6%AF%E0%A6%BC_%E0%A6%AC%E0%A6%A6%E0%A7%8D%E0%A6%AC%E0%A7%80%E0%A6%AA" class="mw-redirect" title="গাঙ্গেয় বদ্বীপ">গাঙ্গেয় বদ্বীপ</a>&#160;<b>&#183;</b></span>&#32;<span class="nowrap"> <a href="/wiki/%E0%A6%B8%E0%A6%BF%E0%A6%A8%E0%A7%8D%E0%A6%A7%E0%A7%81_%E0%A6%AC%E0%A6%A6%E0%A7%8D%E0%A6%AC%E0%A7%80%E0%A6%AA" title="সিন্ধু বদ্বীপ">সিন্ধু বদ্বীপ</a>&#160;<b>&#183;</b></span>&#32;<span class="nowrap"> <a href="/wiki/%E0%A6%A1%E0%A6%BE%E0%A6%B2_%E0%A6%B9%E0%A7%8D%E0%A6%B0%E0%A6%A6" title="ডাল হ্রদ">ডাল হ্রদ</a>&#160;<b>&#183;</b></span>&#32;<span class="nowrap"> <a href="/w/index.php?title=%E0%A6%AA%E0%A7%81%E0%A6%95%E0%A6%A6%E0%A7%87_%E0%A6%B9%E0%A7%8D%E0%A6%B0%E0%A6%A6&amp;action=edit&amp;redlink=1" class="new" title="পুকদে হ্রদ (পাতার অস্তিত্ব নেই)">পুকদে হ্রদ</a>&#160;<b>&#183;</b></span>&#32;<span class="nowrap"> <a href="/w/index.php?title=%E0%A6%B0%E0%A7%82%E0%A6%AA%E0%A6%95%E0%A7%81%E0%A6%A8%E0%A7%8D%E0%A6%A1&amp;action=edit&amp;redlink=1" class="new" title="রূপকুন্ড (পাতার অস্তিত্ব নেই)">রূপকুন্ড</a>&#160;<b>&#183;</b></span>&#32;<span class="nowrap"> <a href="/wiki/%E0%A6%9A%E0%A6%BF%E0%A6%B2%E0%A7%8D%E0%A6%95%E0%A6%BE_%E0%A6%B9%E0%A7%8D%E0%A6%B0%E0%A6%A6" title="চিল্কা হ্রদ">চিল্কা হ্রদ</a>&#160;<b>&#183;</b></span>&#32;<span class="nowrap"> <a href="/w/index.php?title=%E0%A6%AA%E0%A7%8B%E0%A6%AF%E0%A6%BC%E0%A6%BE%E0%A6%87_%E0%A6%B9%E0%A7%8D%E0%A6%B0%E0%A6%A6&amp;action=edit&amp;redlink=1" class="new" title="পোয়াই হ্রদ (পাতার অস্তিত্ব নেই)">পোয়াই হ্রদ</a>&#160;<b>&#183;</b></span>&#32;<span class="nowrap"> <a href="/w/index.php?title=%E0%A6%AC%E0%A7%8B%E0%A6%B0%E0%A6%BF%E0%A6%A5_%E0%A6%B9%E0%A7%8D%E0%A6%B0%E0%A6%A6&amp;action=edit&amp;redlink=1" class="new" title="বোরিথ হ্রদ (পাতার অস্তিত্ব নেই)">বোরিথ হ্রদ</a>&#160;<b>&#183;</b></span>&#32;<span class="nowrap"> <a href="/w/index.php?title=%E0%A6%B8%E0%A6%BE%E0%A6%87%E0%A6%AB%E0%A7%81%E0%A6%B2_%E0%A6%AE%E0%A7%81%E0%A6%B2%E0%A7%81%E0%A6%95&amp;action=edit&amp;redlink=1" class="new" title="সাইফুল মুলুক (পাতার অস্তিত্ব নেই)">সাইফুল মুলুক</a>&#160;<b>&#183;</b></span>&#32;<span class="nowrap"> <a href="/wiki/%E0%A6%97%E0%A7%8B%E0%A6%B8%E0%A6%BE%E0%A6%87%E0%A6%95%E0%A7%81%E0%A6%A8%E0%A7%8D%E0%A6%A1" title="গোসাইকুন্ড">গোসাইকুন্ড</a>&#160;<b>&#183;</b></span>&#32;<span class="nowrap"> <a href="/w/index.php?title=%E0%A6%A8%E0%A6%BF%E0%A6%9C%E0%A6%BE%E0%A6%AE_%E0%A6%B8%E0%A6%BE%E0%A6%97%E0%A6%B0&amp;action=edit&amp;redlink=1" class="new" title="নিজাম সাগর (পাতার অস্তিত্ব নেই)">নিজাম সাগর</a>&#160;<b>&#183;</b></span>&#32;<span class="nowrap"> <a href="/w/index.php?title=%E0%A6%B2%E0%A6%BE%E0%A6%B2%E0%A6%AA%E0%A6%BE%E0%A6%B9%E0%A6%BE%E0%A6%A1%E0%A6%BC_%E0%A6%B9%E0%A7%8D%E0%A6%B0%E0%A6%A6&amp;action=edit&amp;redlink=1" class="new" title="লালপাহাড় হ্রদ (পাতার অস্তিত্ব নেই)">লালপাহাড় হ্রদ</a>&#160;<b>&#183;</b></span>&#32;<span class="nowrap"> <a href="/w/index.php?title=%E0%A6%AE%E0%A6%BE%E0%A6%B2%E0%A6%BE%E0%A6%AE_%E0%A6%A8%E0%A6%A6%E0%A7%80&amp;action=edit&amp;redlink=1" class="new" title="মালাম নদী (পাতার অস্তিত্ব নেই)">মালাম নদী</a>&#160;<b>&#183;</b></span>&#32;<span class="nowrap"> <a href="/w/index.php?title=%E0%A6%95%E0%A7%87%E0%A6%B0%E0%A6%BE%E0%A6%B2%E0%A6%BE_%E0%A6%AC%E0%A7%8D%E0%A6%AF%E0%A6%BE%E0%A6%95%E0%A6%93%E0%A6%AF%E0%A6%BC%E0%A6%BE%E0%A6%9F%E0%A6%BE%E0%A6%B0%E0%A7%8D%E0%A6%B8&amp;action=edit&amp;redlink=1" class="new" title="কেরালা ব্যাকওয়াটার্স (পাতার অস্তিত্ব নেই)">কেরালা ব্যাকওয়াটার্স</a>&#160;<b>&#183;</b></span>&#32;<span class="nowrap"> <a href="/wiki/%E0%A6%A6%E0%A6%BE%E0%A6%AE%E0%A7%8B%E0%A6%A6%E0%A6%B0_%E0%A6%A8%E0%A6%A6" title="দামোদর নদ">দামোদর</a> </span></div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%">উপকূলীয় জলভাগ</th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-odd" style="width:100%;padding:0;padding:0.25em 0; line-height:1.4em;"><div style="padding:0 0.25em"> <span class="nowrap"> <a href="/wiki/%E0%A6%AD%E0%A6%BE%E0%A6%B0%E0%A6%A4_%E0%A6%AE%E0%A6%B9%E0%A6%BE%E0%A6%B8%E0%A6%BE%E0%A6%97%E0%A6%B0" title="ভারত মহাসাগর">ভারত মহাসাগর</a>&#160;<b>&#183;</b></span>&#32;<span class="nowrap"> <a href="/wiki/%E0%A6%86%E0%A6%B0%E0%A6%AC_%E0%A6%B8%E0%A6%BE%E0%A6%97%E0%A6%B0" title="আরব সাগর">আরব সাগর</a>&#160;<b>&#183;</b></span>&#32;<span class="nowrap"> <a href="/wiki/%E0%A6%B2%E0%A6%BE%E0%A6%95%E0%A7%8D%E0%A6%B7%E0%A6%BE%E0%A6%A6%E0%A7%8D%E0%A6%AC%E0%A7%80%E0%A6%AA_%E0%A6%B8%E0%A6%BE%E0%A6%97%E0%A6%B0" title="লাক্ষাদ্বীপ সাগর">লাক্ষাদ্বীপ সাগর</a>&#160;<b>&#183;</b></span>&#32;<span class="nowrap"> <a href="/wiki/%E0%A6%AC%E0%A6%99%E0%A7%8D%E0%A6%97%E0%A7%8B%E0%A6%AA%E0%A6%B8%E0%A6%BE%E0%A6%97%E0%A6%B0" title="বঙ্গোপসাগর">বঙ্গোপসাগর</a>&#160;<b>&#183;</b></span>&#32;<span class="nowrap"> <a href="/wiki/%E0%A6%95%E0%A6%9A%E0%A7%8D%E0%A6%9B_%E0%A6%89%E0%A6%AA%E0%A6%B8%E0%A6%BE%E0%A6%97%E0%A6%B0" title="কচ্ছ উপসাগর">কচ্ছ উপসাগর</a>&#160;<b>&#183;</b></span>&#32;<span class="nowrap"> <a href="/w/index.php?title=%E0%A6%96%E0%A6%BE%E0%A6%AE%E0%A7%8D%E0%A6%AC%E0%A6%BE%E0%A6%9F_%E0%A6%89%E0%A6%AA%E0%A6%B8%E0%A6%BE%E0%A6%97%E0%A6%B0&amp;action=edit&amp;redlink=1" class="new" title="খাম্বাট উপসাগর (পাতার অস্তিত্ব নেই)">খাম্বাট উপসাগর</a>&#160;<b>&#183;</b></span>&#32;<span class="nowrap"> <a href="/wiki/%E0%A6%AA%E0%A6%95_%E0%A6%AA%E0%A7%8D%E0%A6%B0%E0%A6%A3%E0%A6%BE%E0%A6%B2%E0%A7%80" class="mw-redirect" title="পক প্রণালী">পক প্রণালী</a>&#160;<b>&#183;</b></span>&#32;<span class="nowrap"> <a href="/wiki/%E0%A6%AE%E0%A6%BE%E0%A6%A8%E0%A7%8D%E0%A6%A8%E0%A6%BE%E0%A6%B0_%E0%A6%89%E0%A6%AA%E0%A6%B8%E0%A6%BE%E0%A6%97%E0%A6%B0" title="মান্নার উপসাগর">মান্নার উপসাগর</a> </span></div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%">বিষয়শ্রেণী</th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-even" style="width:100%;padding:0;padding:0.25em 0; line-height:1.4em;"><div style="padding:0 0.25em"> <ul><li><a href="/wiki/%E0%A6%B9%E0%A7%8D%E0%A6%B0%E0%A6%A6" title="হ্রদ">হ্রদ</a>&#160;: <a href="/wiki/%E0%A6%AC%E0%A6%BF%E0%A6%B7%E0%A6%AF%E0%A6%BC%E0%A6%B6%E0%A7%8D%E0%A6%B0%E0%A7%87%E0%A6%A3%E0%A7%80:%E0%A6%A8%E0%A7%87%E0%A6%AA%E0%A6%BE%E0%A6%B2%E0%A7%87%E0%A6%B0_%E0%A6%B9%E0%A7%8D%E0%A6%B0%E0%A6%A6" title="বিষয়শ্রেণী:নেপালের হ্রদ">নেপাল</a> / <a href="/wiki/%E0%A6%AC%E0%A6%BF%E0%A6%B7%E0%A6%AF%E0%A6%BC%E0%A6%B6%E0%A7%8D%E0%A6%B0%E0%A7%87%E0%A6%A3%E0%A7%80:%E0%A6%AA%E0%A6%BE%E0%A6%95%E0%A6%BF%E0%A6%B8%E0%A7%8D%E0%A6%A4%E0%A6%BE%E0%A6%A8%E0%A7%87%E0%A6%B0_%E0%A6%B9%E0%A7%8D%E0%A6%B0%E0%A6%A6" title="বিষয়শ্রেণী:পাকিস্তানের হ্রদ">পাকিস্তান</a> / <a href="/wiki/%E0%A6%AC%E0%A6%BF%E0%A6%B7%E0%A6%AF%E0%A6%BC%E0%A6%B6%E0%A7%8D%E0%A6%B0%E0%A7%87%E0%A6%A3%E0%A7%80:%E0%A6%AC%E0%A6%BE%E0%A6%82%E0%A6%B2%E0%A6%BE%E0%A6%A6%E0%A7%87%E0%A6%B6%E0%A7%87%E0%A6%B0_%E0%A6%B9%E0%A7%8D%E0%A6%B0%E0%A6%A6" title="বিষয়শ্রেণী:বাংলাদেশের হ্রদ">বাংলাদেশ</a> / <a href="/wiki/%E0%A6%AC%E0%A6%BF%E0%A6%B7%E0%A6%AF%E0%A6%BC%E0%A6%B6%E0%A7%8D%E0%A6%B0%E0%A7%87%E0%A6%A3%E0%A7%80:%E0%A6%AD%E0%A6%BE%E0%A6%B0%E0%A6%A4%E0%A7%87%E0%A6%B0_%E0%A6%B9%E0%A7%8D%E0%A6%B0%E0%A6%A6" title="বিষয়শ্রেণী:ভারতের হ্রদ">ভারত</a> / <a href="/w/index.php?title=%E0%A6%AC%E0%A6%BF%E0%A6%B7%E0%A6%AF%E0%A6%BC%E0%A6%B6%E0%A7%8D%E0%A6%B0%E0%A7%87%E0%A6%A3%E0%A7%80:%E0%A6%B6%E0%A7%8D%E0%A6%B0%E0%A7%80%E0%A6%B2%E0%A6%99%E0%A7%8D%E0%A6%95%E0%A6%BE%E0%A6%B0_%E0%A6%B9%E0%A7%8D%E0%A6%B0%E0%A6%A6&amp;action=edit&amp;redlink=1" class="new" title="বিষয়শ্রেণী:শ্রীলঙ্কার হ্রদ (পাতার অস্তিত্ব নেই)">শ্রীলঙ্কা</a></li> <li>জলাধার&#160;: <a href="/w/index.php?title=%E0%A6%AC%E0%A6%BF%E0%A6%B7%E0%A6%AF%E0%A6%BC%E0%A6%B6%E0%A7%8D%E0%A6%B0%E0%A7%87%E0%A6%A3%E0%A7%80:%E0%A6%AD%E0%A6%BE%E0%A6%B0%E0%A6%A4%E0%A7%87%E0%A6%B0_%E0%A6%9C%E0%A6%B2%E0%A6%BE%E0%A6%A7%E0%A6%BE%E0%A6%B0&amp;action=edit&amp;redlink=1" class="new" title="বিষয়শ্রেণী:ভারতের জলাধার (পাতার অস্তিত্ব নেই)">ভারত</a> / <a href="/wiki/%E0%A6%AC%E0%A6%BF%E0%A6%B7%E0%A6%AF%E0%A6%BC%E0%A6%B6%E0%A7%8D%E0%A6%B0%E0%A7%87%E0%A6%A3%E0%A7%80:%E0%A6%B6%E0%A7%8D%E0%A6%B0%E0%A7%80%E0%A6%B2%E0%A6%99%E0%A7%8D%E0%A6%95%E0%A6%BE%E0%A6%B0_%E0%A6%9C%E0%A6%B2%E0%A6%BE%E0%A6%A7%E0%A6%BE%E0%A6%B0" title="বিষয়শ্রেণী:শ্রীলঙ্কার জলাধার">শ্রীলঙ্কা</a></li> <li><a href="/wiki/%E0%A6%A8%E0%A6%A6%E0%A7%80" title="নদী">নদ-নদী</a>&#160;: <a href="/wiki/%E0%A6%AC%E0%A6%BF%E0%A6%B7%E0%A6%AF%E0%A6%BC%E0%A6%B6%E0%A7%8D%E0%A6%B0%E0%A7%87%E0%A6%A3%E0%A7%80:%E0%A6%A8%E0%A7%87%E0%A6%AA%E0%A6%BE%E0%A6%B2%E0%A7%87%E0%A6%B0_%E0%A6%A8%E0%A6%A6%E0%A7%80" title="বিষয়শ্রেণী:নেপালের নদী">নেপাল</a> / <a href="/wiki/%E0%A6%AC%E0%A6%BF%E0%A6%B7%E0%A6%AF%E0%A6%BC%E0%A6%B6%E0%A7%8D%E0%A6%B0%E0%A7%87%E0%A6%A3%E0%A7%80:%E0%A6%AA%E0%A6%BE%E0%A6%95%E0%A6%BF%E0%A6%B8%E0%A7%8D%E0%A6%A4%E0%A6%BE%E0%A6%A8%E0%A7%87%E0%A6%B0_%E0%A6%A8%E0%A6%A6%E0%A7%80" title="বিষয়শ্রেণী:পাকিস্তানের নদী">পাকিস্তান</a> / <a href="/wiki/%E0%A6%AC%E0%A6%BF%E0%A6%B7%E0%A6%AF%E0%A6%BC%E0%A6%B6%E0%A7%8D%E0%A6%B0%E0%A7%87%E0%A6%A3%E0%A7%80:%E0%A6%AC%E0%A6%BE%E0%A6%82%E0%A6%B2%E0%A6%BE%E0%A6%A6%E0%A7%87%E0%A6%B6%E0%A7%87%E0%A6%B0_%E0%A6%A8%E0%A6%A6%E0%A7%80" title="বিষয়শ্রেণী:বাংলাদেশের নদী">বাংলাদেশ</a> / <a href="/wiki/%E0%A6%AC%E0%A6%BF%E0%A6%B7%E0%A6%AF%E0%A6%BC%E0%A6%B6%E0%A7%8D%E0%A6%B0%E0%A7%87%E0%A6%A3%E0%A7%80:%E0%A6%AD%E0%A6%BE%E0%A6%B0%E0%A6%A4%E0%A7%87%E0%A6%B0_%E0%A6%A8%E0%A6%A6%E0%A7%80" title="বিষয়শ্রেণী:ভারতের নদী">ভারত</a> / <a href="/w/index.php?title=%E0%A6%AC%E0%A6%BF%E0%A6%B7%E0%A6%AF%E0%A6%BC%E0%A6%B6%E0%A7%8D%E0%A6%B0%E0%A7%87%E0%A6%A3%E0%A7%80:%E0%A6%AD%E0%A7%82%E0%A6%9F%E0%A6%BE%E0%A6%A8%E0%A7%87%E0%A6%B0_%E0%A6%A8%E0%A6%A6%E0%A7%80&amp;action=edit&amp;redlink=1" class="new" title="বিষয়শ্রেণী:ভূটানের নদী (পাতার অস্তিত্ব নেই)">ভূটান</a> / <a href="/wiki/%E0%A6%AC%E0%A6%BF%E0%A6%B7%E0%A6%AF%E0%A6%BC%E0%A6%B6%E0%A7%8D%E0%A6%B0%E0%A7%87%E0%A6%A3%E0%A7%80:%E0%A6%B6%E0%A7%8D%E0%A6%B0%E0%A7%80%E0%A6%B2%E0%A6%99%E0%A7%8D%E0%A6%95%E0%A6%BE%E0%A6%B0_%E0%A6%A8%E0%A6%A6%E0%A7%80" title="বিষয়শ্রেণী:শ্রীলঙ্কার নদী">শ্রীলঙ্কা</a></li></ul> </div></td></tr></tbody></table></div> <table class="metadata plainlinks stub" style="background: transparent;" role="presentation"><tbody><tr> <td><i> এই নিবন্ধটি <a href="/wiki/%E0%A6%89%E0%A6%87%E0%A6%95%E0%A6%BF%E0%A6%AA%E0%A6%BF%E0%A6%A1%E0%A6%BF%E0%A6%AF%E0%A6%BC%E0%A6%BE:%E0%A6%85%E0%A6%B8%E0%A6%AE%E0%A7%8D%E0%A6%AA%E0%A7%82%E0%A6%B0%E0%A7%8D%E0%A6%A3" title="উইকিপিডিয়া:অসম্পূর্ণ">অসম্পূর্ণ</a>। আপনি চাইলে <a class="external text" href="https://bn.wikipedia.org/w/index.php?title=%E0%A6%AC%E0%A7%8D%E0%A6%B0%E0%A6%B9%E0%A7%8D%E0%A6%AE%E0%A6%AA%E0%A7%81%E0%A6%A4%E0%A7%8D%E0%A6%B0_%E0%A6%A8%E0%A6%A6&amp;action=edit">এটিকে সম্প্রসারিত করে</a> উইকিপিডিয়াকে সাহায্য করতে পারেন।</i><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r4968227"><div class="navbar plainlinks hlist navbar-mini" style="position: absolute; right: 15px; display: none;"><ul><li class="nv-দেখুন"><a href="/wiki/%E0%A6%9F%E0%A7%87%E0%A6%AE%E0%A6%AA%E0%A7%8D%E0%A6%B2%E0%A7%87%E0%A6%9F:%E0%A6%85%E0%A6%B8%E0%A6%AE%E0%A7%8D%E0%A6%AA%E0%A7%82%E0%A6%B0%E0%A7%8D%E0%A6%A3" title="টেমপ্লেট:অসম্পূর্ণ"><abbr title="এই টেমপ্লেটটি দেখুন" style=";text-decoration:inherit;">দে</abbr></a></li><li class="nv-সম্পাদনা"><a class="external text" href="https://bn.wikipedia.org/w/index.php?title=%E0%A6%9F%E0%A7%87%E0%A6%AE%E0%A6%AA%E0%A7%8D%E0%A6%B2%E0%A7%87%E0%A6%9F:%E0%A6%85%E0%A6%B8%E0%A6%AE%E0%A7%8D%E0%A6%AA%E0%A7%82%E0%A6%B0%E0%A7%8D%E0%A6%A3&amp;action=edit"><abbr title="এই টেমপ্লেটটি সম্পাদনা করুন" style=";text-decoration:inherit;">স</abbr></a></li></ul></div></td> </tr></tbody></table></div> <!-- NewPP limit report Parsed by mw‐web.codfw.main‐6f54dd9999‐w9pbk Cached time: 20250211010920 Cache expiry: 2592000 Reduced expiry: false Complications: [show‐toc] CPU time usage: 0.763 seconds Real time usage: 0.980 seconds Preprocessor visited node count: 36943/1000000 Post‐expand include size: 389537/2097152 bytes Template argument size: 85994/2097152 bytes Highest expansion depth: 23/100 Expensive parser function count: 8/500 Unstrip recursion depth: 0/20 Unstrip post‐expand size: 32467/5000000 bytes Lua time usage: 0.160/10.000 seconds Lua memory usage: 3888240/52428800 bytes Number of Wikibase entities loaded: 2/400 --> <!-- Transclusion expansion time report (%,ms,calls,template) 100.00% 797.780 1 -total 62.89% 501.713 1 টেমপ্লেট:Geobox 47.62% 379.915 3 টেমপ্লেট:Coord 41.91% 334.349 3 টেমপ্লেট:CountryAbbr 36.25% 289.158 3 টেমপ্লেট:CountryAbbr2 27.95% 222.989 1 টেমপ্লেট:Geobox2_coor_title 20.31% 162.046 2 টেমপ্লেট:Geobox2_coor 19.73% 157.371 642 টেমপ্লেট:Country_flag2 10.47% 83.515 3 টেমপ্লেট:Navbox 8.24% 65.758 1 টেমপ্লেট:বাংলার_নদী --> <!-- Saved in parser cache with key bnwiki:pcache:3359:|#|:idhash:canonical and timestamp 20250211010920 and revision id 7849738. Rendering was triggered because: page-view --> </div><!--esi <esi:include src="/esitest-fa8a495983347898/content" /> --><noscript><img src="https://login.wikimedia.org/wiki/Special:CentralAutoLogin/start?useformat=desktop&amp;type=1x1&amp;usesul3=0" alt="" width="1" height="1" style="border: none; position: absolute;"></noscript> <div class="printfooter" data-nosnippet="">'<a dir="ltr" href="https://bn.wikipedia.org/w/index.php?title=ব্রহ্মপুত্র_নদ&amp;oldid=7849738">https://bn.wikipedia.org/w/index.php?title=ব্রহ্মপুত্র_নদ&amp;oldid=7849738</a>' থেকে আনীত</div></div> <div id="catlinks" class="catlinks" data-mw="interface"><div id="mw-normal-catlinks" class="mw-normal-catlinks"><a href="/wiki/%E0%A6%AC%E0%A6%BF%E0%A6%B6%E0%A7%87%E0%A6%B7:%E0%A6%AC%E0%A6%BF%E0%A6%B7%E0%A6%AF%E0%A6%BC%E0%A6%B6%E0%A7%8D%E0%A6%B0%E0%A7%87%E0%A6%A3%E0%A7%80" title="বিশেষ:বিষয়শ্রেণী">বিষয়শ্রেণীসমূহ</a>: <ul><li><a href="/w/index.php?title=%E0%A6%AC%E0%A6%BF%E0%A6%B7%E0%A6%AF%E0%A6%BC%E0%A6%B6%E0%A7%8D%E0%A6%B0%E0%A7%87%E0%A6%A3%E0%A7%80:Wikipedia_articles_incorporating_a_citation_from_the_Nuttall_Encyclopedia&amp;action=edit&amp;redlink=1" class="new" title="বিষয়শ্রেণী:Wikipedia articles incorporating a citation from the Nuttall Encyclopedia (পাতার অস্তিত্ব নেই)">Wikipedia articles incorporating a citation from the Nuttall Encyclopedia</a></li><li><a href="/w/index.php?title=%E0%A6%AC%E0%A6%BF%E0%A6%B7%E0%A6%AF%E0%A6%BC%E0%A6%B6%E0%A7%8D%E0%A6%B0%E0%A7%87%E0%A6%A3%E0%A7%80:Wikipedia_articles_incorporating_text_from_the_Nuttall_Encyclopedia&amp;action=edit&amp;redlink=1" class="new" title="বিষয়শ্রেণী:Wikipedia articles incorporating text from the Nuttall Encyclopedia (পাতার অস্তিত্ব নেই)">Wikipedia articles incorporating text from the Nuttall Encyclopedia</a></li><li><a href="/wiki/%E0%A6%AC%E0%A6%BF%E0%A6%B7%E0%A6%AF%E0%A6%BC%E0%A6%B6%E0%A7%8D%E0%A6%B0%E0%A7%87%E0%A6%A3%E0%A7%80:%E0%A6%AC%E0%A6%BE%E0%A6%82%E0%A6%B2%E0%A6%BE%E0%A6%A6%E0%A7%87%E0%A6%B6%E0%A7%87%E0%A6%B0_%E0%A6%A8%E0%A6%A6%E0%A7%80" title="বিষয়শ্রেণী:বাংলাদেশের নদী">বাংলাদেশের নদী</a></li><li><a href="/wiki/%E0%A6%AC%E0%A6%BF%E0%A6%B7%E0%A6%AF%E0%A6%BC%E0%A6%B6%E0%A7%8D%E0%A6%B0%E0%A7%87%E0%A6%A3%E0%A7%80:%E0%A6%8F%E0%A6%B6%E0%A6%BF%E0%A6%AF%E0%A6%BC%E0%A6%BE%E0%A6%B0_%E0%A6%86%E0%A6%A8%E0%A7%8D%E0%A6%A4%E0%A6%B0%E0%A7%8D%E0%A6%9C%E0%A6%BE%E0%A6%A4%E0%A6%BF%E0%A6%95_%E0%A6%A8%E0%A6%A6%E0%A7%80" title="বিষয়শ্রেণী:এশিয়ার আন্তর্জাতিক নদী">এশিয়ার আন্তর্জাতিক নদী</a></li><li><a href="/wiki/%E0%A6%AC%E0%A6%BF%E0%A6%B7%E0%A6%AF%E0%A6%BC%E0%A6%B6%E0%A7%8D%E0%A6%B0%E0%A7%87%E0%A6%A3%E0%A7%80:%E0%A6%B0%E0%A6%82%E0%A6%AA%E0%A7%81%E0%A6%B0_%E0%A6%AC%E0%A6%BF%E0%A6%AD%E0%A6%BE%E0%A6%97%E0%A7%87%E0%A6%B0_%E0%A6%A8%E0%A6%A6%E0%A7%80" title="বিষয়শ্রেণী:রংপুর বিভাগের নদী">রংপুর বিভাগের নদী</a></li><li><a href="/wiki/%E0%A6%AC%E0%A6%BF%E0%A6%B7%E0%A6%AF%E0%A6%BC%E0%A6%B6%E0%A7%8D%E0%A6%B0%E0%A7%87%E0%A6%A3%E0%A7%80:%E0%A6%85%E0%A6%B0%E0%A7%81%E0%A6%A3%E0%A6%BE%E0%A6%9A%E0%A6%B2_%E0%A6%AA%E0%A7%8D%E0%A6%B0%E0%A6%A6%E0%A7%87%E0%A6%B6%E0%A7%87%E0%A6%B0_%E0%A6%A8%E0%A6%A6%E0%A7%80" title="বিষয়শ্রেণী:অরুণাচল প্রদেশের নদী">অরুণাচল প্রদেশের নদী</a></li><li><a href="/wiki/%E0%A6%AC%E0%A6%BF%E0%A6%B7%E0%A6%AF%E0%A6%BC%E0%A6%B6%E0%A7%8D%E0%A6%B0%E0%A7%87%E0%A6%A3%E0%A7%80:%E0%A6%AC%E0%A7%8D%E0%A6%B0%E0%A6%B9%E0%A7%8D%E0%A6%AE%E0%A6%AA%E0%A7%81%E0%A6%A4%E0%A7%8D%E0%A6%B0_%E0%A6%A8%E0%A6%A6" title="বিষয়শ্রেণী:ব্রহ্মপুত্র নদ">ব্রহ্মপুত্র নদ</a></li><li><a href="/wiki/%E0%A6%AC%E0%A6%BF%E0%A6%B7%E0%A6%AF%E0%A6%BC%E0%A6%B6%E0%A7%8D%E0%A6%B0%E0%A7%87%E0%A6%A3%E0%A7%80:%E0%A6%9A%E0%A7%80%E0%A6%A8%E0%A7%87%E0%A6%B0_%E0%A6%A8%E0%A6%A6%E0%A7%80" title="বিষয়শ্রেণী:চীনের নদী">চীনের নদী</a></li><li><a href="/wiki/%E0%A6%AC%E0%A6%BF%E0%A6%B7%E0%A6%AF%E0%A6%BC%E0%A6%B6%E0%A7%8D%E0%A6%B0%E0%A7%87%E0%A6%A3%E0%A7%80:%E0%A6%AC%E0%A6%99%E0%A7%8D%E0%A6%97%E0%A7%8B%E0%A6%AA%E0%A6%B8%E0%A6%BE%E0%A6%97%E0%A6%B0" title="বিষয়শ্রেণী:বঙ্গোপসাগর">বঙ্গোপসাগর</a></li><li><a href="/wiki/%E0%A6%AC%E0%A6%BF%E0%A6%B7%E0%A6%AF%E0%A6%BC%E0%A6%B6%E0%A7%8D%E0%A6%B0%E0%A7%87%E0%A6%A3%E0%A7%80:%E0%A6%AA%E0%A6%AC%E0%A6%BF%E0%A6%A4%E0%A7%8D%E0%A6%B0_%E0%A6%A8%E0%A6%A6%E0%A7%80" title="বিষয়শ্রেণী:পবিত্র নদী">পবিত্র নদী</a></li><li><a href="/wiki/%E0%A6%AC%E0%A6%BF%E0%A6%B7%E0%A6%AF%E0%A6%BC%E0%A6%B6%E0%A7%8D%E0%A6%B0%E0%A7%87%E0%A6%A3%E0%A7%80:%E0%A6%86%E0%A6%B8%E0%A6%BE%E0%A6%AE%E0%A7%87%E0%A6%B0_%E0%A6%A8%E0%A6%A6%E0%A7%80" title="বিষয়শ্রেণী:আসামের নদী">আসামের নদী</a></li><li><a href="/wiki/%E0%A6%AC%E0%A6%BF%E0%A6%B7%E0%A6%AF%E0%A6%BC%E0%A6%B6%E0%A7%8D%E0%A6%B0%E0%A7%87%E0%A6%A3%E0%A7%80:%E0%A6%A4%E0%A6%BF%E0%A6%AC%E0%A7%8D%E0%A6%AC%E0%A6%A4%E0%A7%87%E0%A6%B0_%E0%A6%A8%E0%A6%A6%E0%A7%80" title="বিষয়শ্রেণী:তিব্বতের নদী">তিব্বতের নদী</a></li></ul></div><div id="mw-hidden-catlinks" class="mw-hidden-catlinks mw-hidden-cats-hidden">লুকানো বিষয়শ্রেণী: <ul><li><a href="/wiki/%E0%A6%AC%E0%A6%BF%E0%A6%B7%E0%A6%AF%E0%A6%BC%E0%A6%B6%E0%A7%8D%E0%A6%B0%E0%A7%87%E0%A6%A3%E0%A7%80:%E0%A6%85-%E0%A6%B8%E0%A6%BE%E0%A6%82%E0%A6%96%E0%A7%8D%E0%A6%AF%E0%A6%BF%E0%A6%95_%E0%A6%AB%E0%A6%B0%E0%A6%AE%E0%A7%8D%E0%A6%AF%E0%A6%BE%E0%A6%9F%E0%A6%A8%E0%A6%BE%E0%A6%AE_%E0%A6%86%E0%A6%B0%E0%A7%8D%E0%A6%97%E0%A7%81%E0%A6%AE%E0%A7%87%E0%A6%A8%E0%A7%8D%E0%A6%9F%E0%A6%B8%E0%A6%B9_%E0%A6%AA%E0%A6%BE%E0%A6%A4%E0%A6%BE" title="বিষয়শ্রেণী:অ-সাংখ্যিক ফরম্যাটনাম আর্গুমেন্টসহ পাতা">অ-সাংখ্যিক ফরম্যাটনাম আর্গুমেন্টসহ পাতা</a></li><li><a href="/wiki/%E0%A6%AC%E0%A6%BF%E0%A6%B7%E0%A6%AF%E0%A6%BC%E0%A6%B6%E0%A7%8D%E0%A6%B0%E0%A7%87%E0%A6%A3%E0%A7%80:%E0%A6%9F%E0%A7%87%E0%A6%AE%E0%A6%AA%E0%A7%8D%E0%A6%B2%E0%A7%87%E0%A6%9F_%E0%A6%86%E0%A6%B9%E0%A7%8D%E0%A6%AC%E0%A6%BE%E0%A6%A8%E0%A7%87_%E0%A6%B8%E0%A6%A6%E0%A7%83%E0%A6%B6_%E0%A6%86%E0%A6%B0%E0%A7%8D%E0%A6%97%E0%A7%81%E0%A6%AE%E0%A7%87%E0%A6%A8%E0%A7%8D%E0%A6%9F_%E0%A6%AC%E0%A7%8D%E0%A6%AF%E0%A6%AC%E0%A6%B9%E0%A6%BE%E0%A6%B0_%E0%A6%95%E0%A6%B0%E0%A6%BE_%E0%A6%AA%E0%A6%BE%E0%A6%A4%E0%A6%BE" title="বিষয়শ্রেণী:টেমপ্লেট আহ্বানে সদৃশ আর্গুমেন্ট ব্যবহার করা পাতা">টেমপ্লেট আহ্বানে সদৃশ আর্গুমেন্ট ব্যবহার করা পাতা</a></li><li><a href="/wiki/%E0%A6%AC%E0%A6%BF%E0%A6%B7%E0%A6%AF%E0%A6%BC%E0%A6%B6%E0%A7%8D%E0%A6%B0%E0%A7%87%E0%A6%A3%E0%A7%80:%E0%A6%89%E0%A6%87%E0%A6%95%E0%A6%BF%E0%A6%89%E0%A6%AA%E0%A6%BE%E0%A6%A4%E0%A7%8D%E0%A6%A4%E0%A7%87_%E0%A6%B8%E0%A7%8D%E0%A6%A5%E0%A6%BE%E0%A6%A8%E0%A6%BE%E0%A6%99%E0%A7%8D%E0%A6%95_%E0%A6%86%E0%A6%9B%E0%A7%87" title="বিষয়শ্রেণী:উইকিউপাত্তে স্থানাঙ্ক আছে">উইকিউপাত্তে স্থানাঙ্ক আছে</a></li><li><a href="/wiki/%E0%A6%AC%E0%A6%BF%E0%A6%B7%E0%A6%AF%E0%A6%BC%E0%A6%B6%E0%A7%8D%E0%A6%B0%E0%A7%87%E0%A6%A3%E0%A7%80:%E0%A6%89%E0%A6%A6%E0%A7%8D%E0%A6%A7%E0%A7%83%E0%A6%A4%E0%A6%BF_%E0%A6%9F%E0%A7%87%E0%A6%AE%E0%A6%AA%E0%A7%8D%E0%A6%B2%E0%A7%87%E0%A6%9F_%E0%A6%87%E0%A6%82%E0%A6%B0%E0%A7%87%E0%A6%9C%E0%A6%BF_%E0%A6%AA%E0%A7%8D%E0%A6%AF%E0%A6%BE%E0%A6%B0%E0%A6%BE%E0%A6%AE%E0%A6%BF%E0%A6%9F%E0%A6%BE%E0%A6%B0_%E0%A6%AC%E0%A7%8D%E0%A6%AF%E0%A6%AC%E0%A6%B9%E0%A6%BE%E0%A6%B0_%E0%A6%95%E0%A6%B0%E0%A7%87%E0%A6%9B%E0%A7%87" title="বিষয়শ্রেণী:উদ্ধৃতি টেমপ্লেট ইংরেজি প্যারামিটার ব্যবহার করেছে">উদ্ধৃতি টেমপ্লেট ইংরেজি প্যারামিটার ব্যবহার করেছে</a></li><li><a href="/wiki/%E0%A6%AC%E0%A6%BF%E0%A6%B7%E0%A6%AF%E0%A6%BC%E0%A6%B6%E0%A7%8D%E0%A6%B0%E0%A7%87%E0%A6%A3%E0%A7%80:%E0%A6%85%E0%A6%B8%E0%A6%AE%E0%A7%8D%E0%A6%AA%E0%A7%82%E0%A6%B0%E0%A7%8D%E0%A6%A3" title="বিষয়শ্রেণী:অসম্পূর্ণ">অসম্পূর্ণ</a></li></ul></div></div> </div> </main> </div> <div class="mw-footer-container"> <footer id="footer" class="mw-footer" > <ul id="footer-info"> <li id="footer-info-lastmod"> এ পৃষ্ঠায় শেষ পরিবর্তন হয়েছিল ০৭:২৪টার সময়, ২৮ ডিসেম্বর ২০২৪ তারিখে।</li> <li id="footer-info-copyright">লেখাগুলো <a rel="nofollow" class="external text" href="https://creativecommons.org/licenses/by-sa/4.0/deed.bn">ক্রিয়েটিভ কমন্স অ্যাট্রিবিউশন/শেয়ার-আলাইক লাইসেন্সের</a> আওতাভুক্ত; এর সাথে বাড়তি শর্ত প্রযোজ্য হতে পারে। এই সাইট ব্যবহার করার মাধ্যমে আপনি এর <a class="external text" href="https://foundation.wikimedia.org/wiki/Policy:Terms_of_Use/bn">ব্যবহারের শর্তাবলী</a> ও <a class="external text" href="https://foundation.wikimedia.org/wiki/Policy:Privacy_policy/bn">গোপনীয়তা নীতির</a> সাথে সম্মত হচ্ছেন। উইকিপিডিয়া&#174; একটি অলাভজনক সংস্থা, যা <a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.wikimediafoundation.org/">উইকিমিডিয়া ফাউন্ডেশনের</a> একটি নিবন্ধিত ট্রেডমার্ক।</li> </ul> <ul id="footer-places"> <li id="footer-places-privacy"><a href="https://foundation.wikimedia.org/wiki/Special:MyLanguage/Policy:Privacy_policy">গোপনীয়তার নীতি</a></li> <li id="footer-places-about"><a href="/wiki/%E0%A6%89%E0%A6%87%E0%A6%95%E0%A6%BF%E0%A6%AA%E0%A6%BF%E0%A6%A1%E0%A6%BF%E0%A6%AF%E0%A6%BC%E0%A6%BE:%E0%A6%AC%E0%A7%83%E0%A6%A4%E0%A7%8D%E0%A6%A4%E0%A6%BE%E0%A6%A8%E0%A7%8D%E0%A6%A4">উইকিপিডিয়া বৃত্তান্ত</a></li> <li id="footer-places-disclaimers"><a href="/wiki/%E0%A6%89%E0%A6%87%E0%A6%95%E0%A6%BF%E0%A6%AA%E0%A6%BF%E0%A6%A1%E0%A6%BF%E0%A6%AF%E0%A6%BC%E0%A6%BE:%E0%A6%B8%E0%A6%BE%E0%A6%A7%E0%A6%BE%E0%A6%B0%E0%A6%A3_%E0%A6%A6%E0%A6%BE%E0%A6%AC%E0%A6%BF%E0%A6%A4%E0%A7%8D%E0%A6%AF%E0%A6%BE%E0%A6%97">দাবিত্যাগ</a></li> <li id="footer-places-wm-codeofconduct"><a href="https://foundation.wikimedia.org/wiki/Special:MyLanguage/Policy:Universal_Code_of_Conduct">আচরণবিধি</a></li> <li id="footer-places-developers"><a href="https://developer.wikimedia.org">উন্নয়নকারী</a></li> <li id="footer-places-statslink"><a href="https://stats.wikimedia.org/#/bn.wikipedia.org">পরিসংখ্যান</a></li> <li id="footer-places-cookiestatement"><a href="https://foundation.wikimedia.org/wiki/Special:MyLanguage/Policy:Cookie_statement">কুকির বিবৃতি</a></li> <li id="footer-places-mobileview"><a href="//bn.m.wikipedia.org/w/index.php?title=%E0%A6%AC%E0%A7%8D%E0%A6%B0%E0%A6%B9%E0%A7%8D%E0%A6%AE%E0%A6%AA%E0%A7%81%E0%A6%A4%E0%A7%8D%E0%A6%B0_%E0%A6%A8%E0%A6%A6&amp;mobileaction=toggle_view_mobile" class="noprint stopMobileRedirectToggle">মোবাইল সংস্করণ</a></li> </ul> <ul id="footer-icons" class="noprint"> <li id="footer-copyrightico"><a href="https://wikimediafoundation.org/" class="cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--size-large cdx-button--fake-button--enabled"><img src="/static/images/footer/wikimedia-button.svg" width="84" height="29" alt="Wikimedia Foundation" lang="en" loading="lazy"></a></li> <li id="footer-poweredbyico"><a href="https://www.mediawiki.org/" class="cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--size-large cdx-button--fake-button--enabled"><img src="/w/resources/assets/poweredby_mediawiki.svg" alt="Powered by MediaWiki" width="88" height="31" loading="lazy"></a></li> </ul> </footer> </div> </div> </div> <div class="vector-header-container vector-sticky-header-container"> <div id="vector-sticky-header" class="vector-sticky-header"> <div class="vector-sticky-header-start"> <div class="vector-sticky-header-icon-start vector-button-flush-left vector-button-flush-right" aria-hidden="true"> <button class="cdx-button cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only vector-sticky-header-search-toggle" tabindex="-1" data-event-name="ui.vector-sticky-search-form.icon"><span class="vector-icon mw-ui-icon-search mw-ui-icon-wikimedia-search"></span> <span>অনুসন্ধান</span> </button> </div> <div role="search" class="vector-search-box-vue vector-search-box-show-thumbnail vector-search-box"> <div class="vector-typeahead-search-container"> <div class="cdx-typeahead-search cdx-typeahead-search--show-thumbnail"> <form action="/w/index.php" id="vector-sticky-search-form" class="cdx-search-input cdx-search-input--has-end-button"> <div class="cdx-search-input__input-wrapper" data-search-loc="header-moved"> <div class="cdx-text-input cdx-text-input--has-start-icon"> <input class="cdx-text-input__input" type="search" name="search" placeholder="উইকিপিডিয়া অনুসন্ধান"> <span class="cdx-text-input__icon cdx-text-input__start-icon"></span> </div> <input type="hidden" name="title" value="বিশেষ:অনুসন্ধান"> </div> <button class="cdx-button cdx-search-input__end-button">অনুসন্ধান</button> </form> </div> </div> </div> <div class="vector-sticky-header-context-bar"> <nav aria-label="পরিচ্ছেদসমূহ" class="vector-toc-landmark"> <div id="vector-sticky-header-toc" class="vector-dropdown mw-portlet mw-portlet-sticky-header-toc vector-sticky-header-toc vector-button-flush-left" > <input type="checkbox" id="vector-sticky-header-toc-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-sticky-header-toc" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="সূচিপত্র টগল করুন" > <label id="vector-sticky-header-toc-label" for="vector-sticky-header-toc-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only " aria-hidden="true" ><span class="vector-icon mw-ui-icon-listBullet mw-ui-icon-wikimedia-listBullet"></span> <span class="vector-dropdown-label-text">সূচিপত্র টগল করুন</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="vector-sticky-header-toc-unpinned-container" class="vector-unpinned-container"> </div> </div> </div> </nav> <div class="vector-sticky-header-context-bar-primary" aria-hidden="true" ><span class="mw-page-title-main">ব্রহ্মপুত্র নদ</span></div> </div> </div> <div class="vector-sticky-header-end" aria-hidden="true"> <div class="vector-sticky-header-icons"> <a href="#" class="cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only" id="ca-talk-sticky-header" tabindex="-1" data-event-name="talk-sticky-header"><span class="vector-icon mw-ui-icon-speechBubbles mw-ui-icon-wikimedia-speechBubbles"></span> <span></span> </a> <a href="#" class="cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only" id="ca-subject-sticky-header" tabindex="-1" data-event-name="subject-sticky-header"><span class="vector-icon mw-ui-icon-article mw-ui-icon-wikimedia-article"></span> <span></span> </a> <a href="#" class="cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only" id="ca-history-sticky-header" tabindex="-1" data-event-name="history-sticky-header"><span class="vector-icon mw-ui-icon-wikimedia-history mw-ui-icon-wikimedia-wikimedia-history"></span> <span></span> </a> <a href="#" class="cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only mw-watchlink" id="ca-watchstar-sticky-header" tabindex="-1" data-event-name="watch-sticky-header"><span class="vector-icon mw-ui-icon-wikimedia-star mw-ui-icon-wikimedia-wikimedia-star"></span> <span></span> </a> <a href="#" class="cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only" id="ca-edit-sticky-header" tabindex="-1" data-event-name="wikitext-edit-sticky-header"><span class="vector-icon mw-ui-icon-wikimedia-wikiText mw-ui-icon-wikimedia-wikimedia-wikiText"></span> <span></span> </a> <a href="#" class="cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only" id="ca-ve-edit-sticky-header" tabindex="-1" data-event-name="ve-edit-sticky-header"><span class="vector-icon mw-ui-icon-wikimedia-edit mw-ui-icon-wikimedia-wikimedia-edit"></span> <span></span> </a> <a href="#" class="cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only" id="ca-viewsource-sticky-header" tabindex="-1" data-event-name="ve-edit-protected-sticky-header"><span class="vector-icon mw-ui-icon-wikimedia-editLock mw-ui-icon-wikimedia-wikimedia-editLock"></span> <span></span> </a> </div> <div class="vector-sticky-header-buttons"> <button class="cdx-button cdx-button--weight-quiet mw-interlanguage-selector" id="p-lang-btn-sticky-header" tabindex="-1" data-event-name="ui.dropdown-p-lang-btn-sticky-header"><span class="vector-icon mw-ui-icon-wikimedia-language mw-ui-icon-wikimedia-wikimedia-language"></span> <span>১০৫টি ভাষা</span> </button> <a href="#" class="cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--action-progressive" id="ca-addsection-sticky-header" tabindex="-1" data-event-name="addsection-sticky-header"><span class="vector-icon mw-ui-icon-speechBubbleAdd-progressive mw-ui-icon-wikimedia-speechBubbleAdd-progressive"></span> <span>আলোচনা যোগ করুন</span> </a> </div> <div class="vector-sticky-header-icon-end"> <div class="vector-user-links"> </div> </div> </div> </div> </div> <div class="vector-settings" id="p-dock-bottom"> <ul></ul> </div><script>(RLQ=window.RLQ||[]).push(function(){mw.config.set({"wgHostname":"mw-web.codfw.main-56d8db5f6f-cvgw4","wgBackendResponseTime":136,"wgPageParseReport":{"limitreport":{"cputime":"0.763","walltime":"0.980","ppvisitednodes":{"value":36943,"limit":1000000},"postexpandincludesize":{"value":389537,"limit":2097152},"templateargumentsize":{"value":85994,"limit":2097152},"expansiondepth":{"value":23,"limit":100},"expensivefunctioncount":{"value":8,"limit":500},"unstrip-depth":{"value":0,"limit":20},"unstrip-size":{"value":32467,"limit":5000000},"entityaccesscount":{"value":2,"limit":400},"timingprofile":["100.00% 797.780 1 -total"," 62.89% 501.713 1 টেমপ্লেট:Geobox"," 47.62% 379.915 3 টেমপ্লেট:Coord"," 41.91% 334.349 3 টেমপ্লেট:CountryAbbr"," 36.25% 289.158 3 টেমপ্লেট:CountryAbbr2"," 27.95% 222.989 1 টেমপ্লেট:Geobox2_coor_title"," 20.31% 162.046 2 টেমপ্লেট:Geobox2_coor"," 19.73% 157.371 642 টেমপ্লেট:Country_flag2"," 10.47% 83.515 3 টেমপ্লেট:Navbox"," 8.24% 65.758 1 টেমপ্লেট:বাংলার_নদী"]},"scribunto":{"limitreport-timeusage":{"value":"0.160","limit":"10.000"},"limitreport-memusage":{"value":3888240,"limit":52428800}},"cachereport":{"origin":"mw-web.codfw.main-6f54dd9999-w9pbk","timestamp":"20250211010920","ttl":2592000,"transientcontent":false}}});});</script> <script type="application/ld+json">{"@context":"https:\/\/schema.org","@type":"Article","name":"\u09ac\u09cd\u09b0\u09b9\u09cd\u09ae\u09aa\u09c1\u09a4\u09cd\u09b0 \u09a8\u09a6","url":"https:\/\/bn.wikipedia.org\/wiki\/%E0%A6%AC%E0%A7%8D%E0%A6%B0%E0%A6%B9%E0%A7%8D%E0%A6%AE%E0%A6%AA%E0%A7%81%E0%A6%A4%E0%A7%8D%E0%A6%B0_%E0%A6%A8%E0%A6%A6","sameAs":"http:\/\/www.wikidata.org\/entity\/Q45403","mainEntity":"http:\/\/www.wikidata.org\/entity\/Q45403","author":{"@type":"Organization","name":"\u0989\u0987\u0995\u09bf\u09ae\u09bf\u09a1\u09bf\u09af\u09bc\u09be \u09aa\u09cd\u09b0\u0995\u09b2\u09cd\u09aa\u09c7\u09b0 \u0985\u09ac\u09a6\u09be\u09a8\u0995\u09be\u09b0\u09c0\u0997\u09a3"},"publisher":{"@type":"Organization","name":"\u0989\u0987\u0995\u09bf\u09ae\u09bf\u09a1\u09bf\u09af\u09bc\u09be \u09ab\u09be\u0989\u09a8\u09cd\u09a1\u09c7\u09b6\u09a8","logo":{"@type":"ImageObject","url":"https:\/\/www.wikimedia.org\/static\/images\/wmf-hor-googpub.png"}},"datePublished":"2006-04-14T19:54:31Z","dateModified":"2024-12-28T07:24:41Z","image":"https:\/\/upload.wikimedia.org\/wikipedia\/commons\/f\/f5\/Brahmaputra_River_Homeward_bound.jpg","headline":"\u098f\u09b6\u09bf\u09af\u09bc\u09be \u09ae\u09b9\u09be\u09a6\u09c7\u09b6\u09c7\u09b0 \u098f\u0995\u099f\u09bf \u09a8\u09a6"}</script> </body> </html>

Pages: 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10