CINXE.COM
Francoprovençal — Wikipédia
<!DOCTYPE html> <html class="client-nojs vector-feature-language-in-header-enabled vector-feature-language-in-main-page-header-disabled vector-feature-page-tools-pinned-disabled vector-feature-toc-pinned-clientpref-1 vector-feature-main-menu-pinned-disabled vector-feature-limited-width-clientpref-1 vector-feature-limited-width-content-enabled vector-feature-custom-font-size-clientpref-1 vector-feature-appearance-pinned-clientpref-1 vector-feature-night-mode-enabled skin-theme-clientpref-day vector-sticky-header-enabled vector-toc-available" lang="fr" dir="ltr"> <head> <meta charset="UTF-8"> <title>Francoprovençal — Wikipédia</title> <script>(function(){var className="client-js vector-feature-language-in-header-enabled vector-feature-language-in-main-page-header-disabled vector-feature-page-tools-pinned-disabled vector-feature-toc-pinned-clientpref-1 vector-feature-main-menu-pinned-disabled vector-feature-limited-width-clientpref-1 vector-feature-limited-width-content-enabled vector-feature-custom-font-size-clientpref-1 vector-feature-appearance-pinned-clientpref-1 vector-feature-night-mode-enabled skin-theme-clientpref-day vector-sticky-header-enabled vector-toc-available";var cookie=document.cookie.match(/(?:^|; )frwikimwclientpreferences=([^;]+)/);if(cookie){cookie[1].split('%2C').forEach(function(pref){className=className.replace(new RegExp('(^| )'+pref.replace(/-clientpref-\w+$|[^\w-]+/g,'')+'-clientpref-\\w+( |$)'),'$1'+pref+'$2');});}document.documentElement.className=className;}());RLCONF={"wgBreakFrames":false,"wgSeparatorTransformTable":[",\t."," \t,"],"wgDigitTransformTable":["",""],"wgDefaultDateFormat":"dmy", "wgMonthNames":["","janvier","février","mars","avril","mai","juin","juillet","août","septembre","octobre","novembre","décembre"],"wgRequestId":"2e173b77-8228-4f17-be31-5f2dc589ebbf","wgCanonicalNamespace":"","wgCanonicalSpecialPageName":false,"wgNamespaceNumber":0,"wgPageName":"Francoprovençal","wgTitle":"Francoprovençal","wgCurRevisionId":222987418,"wgRevisionId":222987418,"wgArticleId":1229440,"wgIsArticle":true,"wgIsRedirect":false,"wgAction":"view","wgUserName":null,"wgUserGroups":["*"],"wgCategories":["Article contenant un lien mort","Article à illustrer Langue","Article utilisant une Infobox","Article à référence nécessaire","Article contenant un appel à traduction en franco-provençal","Article avec une section vide ou incomplète","Article contenant un appel à traduction en allemand","Article manquant de références depuis mars 2024","Article manquant de références/Liste complète","Article de Wikipédia avec notice d'autorité","Page utilisant P1417", "Page utilisant P8313","Page pointant vers des bases externes","Page pointant vers des dictionnaires ou encyclopédies généralistes","Page utilisant un modèle Bases inactif","Portail:Langues/Articles liés","Portail:Langues/Articles liés directement","Portail:Société/Articles liés","Portail:France/Articles liés","Portail:Europe/Articles liés","Portail:Italie/Articles liés","Portail:Suisse/Articles liés","Langue SVO","Langue flexionnelle","Langue accusative","Langue à accent d'intensité","Langue syllabique","Langue sérieusement en danger","Inventaire de langues","Langue francoprovençale","Langue gallo-romane","Langue en France","Langue au Piémont","Langue dans la Vallée d'Aoste","Langue régionale en Suisse","Langue en Auvergne-Rhône-Alpes","Culture savoyarde"],"wgPageViewLanguage":"fr","wgPageContentLanguage":"fr","wgPageContentModel":"wikitext","wgRelevantPageName":"Francoprovençal","wgRelevantArticleId":1229440,"wgIsProbablyEditable":true, "wgRelevantPageIsProbablyEditable":true,"wgRestrictionEdit":[],"wgRestrictionMove":[],"wgNoticeProject":"wikipedia","wgCiteReferencePreviewsActive":true,"wgMediaViewerOnClick":true,"wgMediaViewerEnabledByDefault":true,"wgPopupsFlags":0,"wgVisualEditor":{"pageLanguageCode":"fr","pageLanguageDir":"ltr","pageVariantFallbacks":"fr"},"wgMFDisplayWikibaseDescriptions":{"search":true,"watchlist":true,"tagline":true,"nearby":true},"wgWMESchemaEditAttemptStepOversample":false,"wgWMEPageLength":100000,"wgEditSubmitButtonLabelPublish":true,"wgULSPosition":"interlanguage","wgULSisCompactLinksEnabled":false,"wgVector2022LanguageInHeader":true,"wgULSisLanguageSelectorEmpty":false,"wgWikibaseItemId":"Q15087","wgCheckUserClientHintsHeadersJsApi":["brands","architecture","bitness","fullVersionList","mobile","model","platform","platformVersion"],"GEHomepageSuggestedEditsEnableTopics":true,"wgGETopicsMatchModeEnabled":false,"wgGEStructuredTaskRejectionReasonTextInputEnabled":false, "wgGELevelingUpEnabledForUser":false};RLSTATE={"ext.globalCssJs.user.styles":"ready","site.styles":"ready","user.styles":"ready","ext.globalCssJs.user":"ready","user":"ready","user.options":"loading","ext.cite.styles":"ready","mediawiki.page.gallery.styles":"ready","skins.vector.search.codex.styles":"ready","skins.vector.styles":"ready","skins.vector.icons":"ready","jquery.tablesorter.styles":"ready","jquery.makeCollapsible.styles":"ready","ext.wikimediamessages.styles":"ready","ext.visualEditor.desktopArticleTarget.noscript":"ready","ext.uls.interlanguage":"ready","wikibase.client.init":"ready"};RLPAGEMODULES=["ext.cite.ux-enhancements","mediawiki.page.media","site","mediawiki.page.ready","jquery.tablesorter","jquery.makeCollapsible","mediawiki.toc","skins.vector.js","ext.centralNotice.geoIP","ext.centralNotice.startUp","ext.gadget.ArchiveLinks","ext.gadget.Wdsearch","ext.urlShortener.toolbar","ext.centralauth.centralautologin","mmv.bootstrap","ext.popups", "ext.visualEditor.desktopArticleTarget.init","ext.visualEditor.targetLoader","ext.echo.centralauth","ext.eventLogging","ext.wikimediaEvents","ext.navigationTiming","ext.uls.interface","ext.cx.eventlogging.campaigns","ext.cx.uls.quick.actions","wikibase.client.vector-2022","ext.checkUser.clientHints","ext.growthExperiments.SuggestedEditSession"];</script> <script>(RLQ=window.RLQ||[]).push(function(){mw.loader.impl(function(){return["user.options@12s5i",function($,jQuery,require,module){mw.user.tokens.set({"patrolToken":"+\\","watchToken":"+\\","csrfToken":"+\\"}); }];});});</script> <link rel="stylesheet" href="/w/load.php?lang=fr&modules=ext.cite.styles%7Cext.uls.interlanguage%7Cext.visualEditor.desktopArticleTarget.noscript%7Cext.wikimediamessages.styles%7Cjquery.makeCollapsible.styles%7Cjquery.tablesorter.styles%7Cmediawiki.page.gallery.styles%7Cskins.vector.icons%2Cstyles%7Cskins.vector.search.codex.styles%7Cwikibase.client.init&only=styles&skin=vector-2022"> <script async="" src="/w/load.php?lang=fr&modules=startup&only=scripts&raw=1&skin=vector-2022"></script> <meta name="ResourceLoaderDynamicStyles" content=""> <link rel="stylesheet" href="/w/load.php?lang=fr&modules=site.styles&only=styles&skin=vector-2022"> <meta name="generator" content="MediaWiki 1.44.0-wmf.18"> <meta name="referrer" content="origin"> <meta name="referrer" content="origin-when-cross-origin"> <meta name="robots" content="max-image-preview:standard"> <meta name="format-detection" content="telephone=no"> <meta property="og:image" content="https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/d/d5/Arpitan_francoprovencal_map.jpg"> <meta property="og:image:width" content="1200"> <meta property="og:image:height" content="728"> <meta property="og:image" content="https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/d/d5/Arpitan_francoprovencal_map.jpg/800px-Arpitan_francoprovencal_map.jpg"> <meta property="og:image:width" content="800"> <meta property="og:image:height" content="486"> <meta property="og:image" content="https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/d/d5/Arpitan_francoprovencal_map.jpg/640px-Arpitan_francoprovencal_map.jpg"> <meta property="og:image:width" content="640"> <meta property="og:image:height" content="388"> <meta name="viewport" content="width=1120"> <meta property="og:title" content="Francoprovençal — Wikipédia"> <meta property="og:type" content="website"> <link rel="preconnect" href="//upload.wikimedia.org"> <link rel="alternate" media="only screen and (max-width: 640px)" href="//fr.m.wikipedia.org/wiki/Francoproven%C3%A7al"> <link rel="alternate" type="application/x-wiki" title="Modifier" href="/w/index.php?title=Francoproven%C3%A7al&action=edit"> <link rel="apple-touch-icon" href="/static/apple-touch/wikipedia.png"> <link rel="icon" href="/static/favicon/wikipedia.ico"> <link rel="search" type="application/opensearchdescription+xml" href="/w/rest.php/v1/search" title="Wikipédia (fr)"> <link rel="EditURI" type="application/rsd+xml" href="//fr.wikipedia.org/w/api.php?action=rsd"> <link rel="canonical" href="https://fr.wikipedia.org/wiki/Francoproven%C3%A7al"> <link rel="license" href="https://creativecommons.org/licenses/by-sa/4.0/deed.fr"> <link rel="alternate" type="application/atom+xml" title="Flux Atom de Wikipédia" href="/w/index.php?title=Sp%C3%A9cial:Modifications_r%C3%A9centes&feed=atom"> <link rel="dns-prefetch" href="//meta.wikimedia.org" /> <link rel="dns-prefetch" href="login.wikimedia.org"> </head> <body class="skin--responsive skin-vector skin-vector-search-vue mediawiki ltr sitedir-ltr mw-hide-empty-elt ns-0 ns-subject mw-editable page-Francoprovençal rootpage-Francoprovençal skin-vector-2022 action-view"><a class="mw-jump-link" href="#bodyContent">Aller au contenu</a> <div class="vector-header-container"> <header class="vector-header mw-header"> <div class="vector-header-start"> <nav class="vector-main-menu-landmark" aria-label="Site"> <div id="vector-main-menu-dropdown" class="vector-dropdown vector-main-menu-dropdown vector-button-flush-left vector-button-flush-right" title="Menu principal" > <input type="checkbox" id="vector-main-menu-dropdown-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-main-menu-dropdown" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="Menu principal" > <label id="vector-main-menu-dropdown-label" for="vector-main-menu-dropdown-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only " aria-hidden="true" ><span class="vector-icon mw-ui-icon-menu mw-ui-icon-wikimedia-menu"></span> <span class="vector-dropdown-label-text">Menu principal</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="vector-main-menu-unpinned-container" class="vector-unpinned-container"> <div id="vector-main-menu" class="vector-main-menu vector-pinnable-element"> <div class="vector-pinnable-header vector-main-menu-pinnable-header vector-pinnable-header-unpinned" data-feature-name="main-menu-pinned" data-pinnable-element-id="vector-main-menu" data-pinned-container-id="vector-main-menu-pinned-container" data-unpinned-container-id="vector-main-menu-unpinned-container" > <div class="vector-pinnable-header-label">Menu principal</div> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-pin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-main-menu.pin">déplacer vers la barre latérale</button> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-unpin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-main-menu.unpin">masquer</button> </div> <div id="p-navigation" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-navigation" > <div class="vector-menu-heading"> Navigation </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="n-mainpage-description" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Wikip%C3%A9dia:Accueil_principal" title="Accueil général [z]" accesskey="z"><span>Accueil</span></a></li><li id="n-thema" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Portail:Accueil"><span>Portails thématiques</span></a></li><li id="n-randompage" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Sp%C3%A9cial:Page_au_hasard" title="Affiche un article au hasard [x]" accesskey="x"><span>Article au hasard</span></a></li><li id="n-contact" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Wikip%C3%A9dia:Contact"><span>Contact</span></a></li><li id="n-specialpages" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Sp%C3%A9cial:Pages_sp%C3%A9ciales"><span>Pages spéciales</span></a></li> </ul> </div> </div> <div id="p-Contribuer" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-Contribuer" > <div class="vector-menu-heading"> Contribuer </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="n-aboutwp" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Aide:D%C3%A9buter"><span>Débuter sur Wikipédia</span></a></li><li id="n-help" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Aide:Accueil" title="Accès à l’aide"><span>Aide</span></a></li><li id="n-portal" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Wikip%C3%A9dia:Accueil_de_la_communaut%C3%A9" title="À propos du projet, ce que vous pouvez faire, où trouver les informations"><span>Communauté</span></a></li><li id="n-recentchanges" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Sp%C3%A9cial:Modifications_r%C3%A9centes" title="Liste des modifications récentes sur le wiki [r]" accesskey="r"><span>Modifications récentes</span></a></li> </ul> </div> </div> </div> </div> </div> </div> </nav> <a href="/wiki/Wikip%C3%A9dia:Accueil_principal" class="mw-logo"> <img class="mw-logo-icon" src="/static/images/icons/wikipedia.png" alt="" aria-hidden="true" height="50" width="50"> <span class="mw-logo-container skin-invert"> <img class="mw-logo-wordmark" alt="Wikipédia" src="/static/images/mobile/copyright/wikipedia-wordmark-fr.svg" style="width: 7.4375em; height: 1.125em;"> <img class="mw-logo-tagline" alt="l'encyclopédie libre" src="/static/images/mobile/copyright/wikipedia-tagline-fr.svg" width="120" height="13" style="width: 7.5em; height: 0.8125em;"> </span> </a> </div> <div class="vector-header-end"> <div id="p-search" role="search" class="vector-search-box-vue vector-search-box-collapses vector-search-box-show-thumbnail vector-search-box-auto-expand-width vector-search-box"> <a href="/wiki/Sp%C3%A9cial:Recherche" class="cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only search-toggle" title="Rechercher sur Wikipédia [f]" accesskey="f"><span class="vector-icon mw-ui-icon-search mw-ui-icon-wikimedia-search"></span> <span>Rechercher</span> </a> <div class="vector-typeahead-search-container"> <div class="cdx-typeahead-search cdx-typeahead-search--show-thumbnail cdx-typeahead-search--auto-expand-width"> <form action="/w/index.php" id="searchform" class="cdx-search-input cdx-search-input--has-end-button"> <div id="simpleSearch" class="cdx-search-input__input-wrapper" data-search-loc="header-moved"> <div class="cdx-text-input cdx-text-input--has-start-icon"> <input class="cdx-text-input__input" type="search" name="search" placeholder="Rechercher sur Wikipédia" aria-label="Rechercher sur Wikipédia" autocapitalize="sentences" title="Rechercher sur Wikipédia [f]" accesskey="f" id="searchInput" > <span class="cdx-text-input__icon cdx-text-input__start-icon"></span> </div> <input type="hidden" name="title" value="Spécial:Recherche"> </div> <button class="cdx-button cdx-search-input__end-button">Rechercher</button> </form> </div> </div> </div> <nav class="vector-user-links vector-user-links-wide" aria-label="Outils personnels"> <div class="vector-user-links-main"> <div id="p-vector-user-menu-preferences" class="vector-menu mw-portlet emptyPortlet" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> </ul> </div> </div> <div id="p-vector-user-menu-userpage" class="vector-menu mw-portlet emptyPortlet" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> </ul> </div> </div> <nav class="vector-appearance-landmark" aria-label="Apparence"> <div id="vector-appearance-dropdown" class="vector-dropdown " title="Modifier l'apparence de la taille, de la largeur et de la couleur de la police de la page" > <input type="checkbox" id="vector-appearance-dropdown-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-appearance-dropdown" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="Apparence" > <label id="vector-appearance-dropdown-label" for="vector-appearance-dropdown-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only " aria-hidden="true" ><span class="vector-icon mw-ui-icon-appearance mw-ui-icon-wikimedia-appearance"></span> <span class="vector-dropdown-label-text">Apparence</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="vector-appearance-unpinned-container" class="vector-unpinned-container"> </div> </div> </div> </nav> <div id="p-vector-user-menu-notifications" class="vector-menu mw-portlet emptyPortlet" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> </ul> </div> </div> <div id="p-vector-user-menu-overflow" class="vector-menu mw-portlet" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="pt-sitesupport-2" class="user-links-collapsible-item mw-list-item user-links-collapsible-item"><a data-mw="interface" href="https://donate.wikimedia.org/?wmf_source=donate&wmf_medium=sidebar&wmf_campaign=fr.wikipedia.org&uselang=fr" class=""><span>Faire un don</span></a> </li> <li id="pt-createaccount-2" class="user-links-collapsible-item mw-list-item user-links-collapsible-item"><a data-mw="interface" href="/w/index.php?title=Sp%C3%A9cial:Cr%C3%A9er_un_compte&returnto=Francoproven%C3%A7al" title="Nous vous encourageons à créer un compte utilisateur et vous connecter ; ce n’est cependant pas obligatoire." class=""><span>Créer un compte</span></a> </li> <li id="pt-login-2" class="user-links-collapsible-item mw-list-item user-links-collapsible-item"><a data-mw="interface" href="/w/index.php?title=Sp%C3%A9cial:Connexion&returnto=Francoproven%C3%A7al" title="Nous vous encourageons à vous connecter ; ce n’est cependant pas obligatoire. [o]" accesskey="o" class=""><span>Se connecter</span></a> </li> </ul> </div> </div> </div> <div id="vector-user-links-dropdown" class="vector-dropdown vector-user-menu vector-button-flush-right vector-user-menu-logged-out" title="Plus d’options" > <input type="checkbox" id="vector-user-links-dropdown-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-user-links-dropdown" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="Outils personnels" > <label id="vector-user-links-dropdown-label" for="vector-user-links-dropdown-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only " aria-hidden="true" ><span class="vector-icon mw-ui-icon-ellipsis mw-ui-icon-wikimedia-ellipsis"></span> <span class="vector-dropdown-label-text">Outils personnels</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="p-personal" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-personal user-links-collapsible-item" title="Menu utilisateur" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="pt-sitesupport" class="user-links-collapsible-item mw-list-item"><a href="https://donate.wikimedia.org/?wmf_source=donate&wmf_medium=sidebar&wmf_campaign=fr.wikipedia.org&uselang=fr"><span>Faire un don</span></a></li><li id="pt-createaccount" class="user-links-collapsible-item mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Sp%C3%A9cial:Cr%C3%A9er_un_compte&returnto=Francoproven%C3%A7al" title="Nous vous encourageons à créer un compte utilisateur et vous connecter ; ce n’est cependant pas obligatoire."><span class="vector-icon mw-ui-icon-userAdd mw-ui-icon-wikimedia-userAdd"></span> <span>Créer un compte</span></a></li><li id="pt-login" class="user-links-collapsible-item mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Sp%C3%A9cial:Connexion&returnto=Francoproven%C3%A7al" title="Nous vous encourageons à vous connecter ; ce n’est cependant pas obligatoire. [o]" accesskey="o"><span class="vector-icon mw-ui-icon-logIn mw-ui-icon-wikimedia-logIn"></span> <span>Se connecter</span></a></li> </ul> </div> </div> <div id="p-user-menu-anon-editor" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-user-menu-anon-editor" > <div class="vector-menu-heading"> Pages pour les contributeurs déconnectés <a href="/wiki/Aide:Premiers_pas" aria-label="En savoir plus sur la contribution"><span>en savoir plus</span></a> </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="pt-anoncontribs" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Sp%C3%A9cial:Mes_contributions" title="Une liste des modifications effectuées depuis cette adresse IP [y]" accesskey="y"><span>Contributions</span></a></li><li id="pt-anontalk" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Sp%C3%A9cial:Mes_discussions" title="La page de discussion pour les contributions depuis cette adresse IP [n]" accesskey="n"><span>Discussion</span></a></li> </ul> </div> </div> </div> </div> </nav> </div> </header> </div> <div class="mw-page-container"> <div class="mw-page-container-inner"> <div class="vector-sitenotice-container"> <div id="siteNotice"><!-- CentralNotice --></div> </div> <div class="vector-column-start"> <div class="vector-main-menu-container"> <div id="mw-navigation"> <nav id="mw-panel" class="vector-main-menu-landmark" aria-label="Site"> <div id="vector-main-menu-pinned-container" class="vector-pinned-container"> </div> </nav> </div> </div> <div class="vector-sticky-pinned-container"> <nav id="mw-panel-toc" aria-label="Sommaire" data-event-name="ui.sidebar-toc" class="mw-table-of-contents-container vector-toc-landmark"> <div id="vector-toc-pinned-container" class="vector-pinned-container"> <div id="vector-toc" class="vector-toc vector-pinnable-element"> <div class="vector-pinnable-header vector-toc-pinnable-header vector-pinnable-header-pinned" data-feature-name="toc-pinned" data-pinnable-element-id="vector-toc" > <h2 class="vector-pinnable-header-label">Sommaire</h2> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-pin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-toc.pin">déplacer vers la barre latérale</button> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-unpin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-toc.unpin">masquer</button> </div> <ul class="vector-toc-contents" id="mw-panel-toc-list"> <li id="toc-mw-content-text" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1"> <a href="#" class="vector-toc-link"> <div class="vector-toc-text">Début</div> </a> </li> <li id="toc-Dénominations_de_la_langue" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1"> <a class="vector-toc-link" href="#Dénominations_de_la_langue"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">1</span> <span>Dénominations de la langue</span> </div> </a> <button aria-controls="toc-Dénominations_de_la_langue-sublist" class="cdx-button cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only vector-toc-toggle"> <span class="vector-icon mw-ui-icon-wikimedia-expand"></span> <span>Afficher / masquer la sous-section Dénominations de la langue</span> </button> <ul id="toc-Dénominations_de_la_langue-sublist" class="vector-toc-list"> <li id="toc-Franco-provençal,_francoprovençal" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Franco-provençal,_francoprovençal"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">1.1</span> <span>Franco-provençal, francoprovençal</span> </div> </a> <ul id="toc-Franco-provençal,_francoprovençal-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Romand" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Romand"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">1.2</span> <span>Romand</span> </div> </a> <ul id="toc-Romand-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Arpitan" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Arpitan"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">1.3</span> <span>Arpitan</span> </div> </a> <ul id="toc-Arpitan-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> </ul> </li> <li id="toc-Aire_de_diffusion_du_francoprovençal" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1"> <a class="vector-toc-link" href="#Aire_de_diffusion_du_francoprovençal"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">2</span> <span>Aire de diffusion du francoprovençal</span> </div> </a> <button aria-controls="toc-Aire_de_diffusion_du_francoprovençal-sublist" class="cdx-button cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only vector-toc-toggle"> <span class="vector-icon mw-ui-icon-wikimedia-expand"></span> <span>Afficher / masquer la sous-section Aire de diffusion du francoprovençal</span> </button> <ul id="toc-Aire_de_diffusion_du_francoprovençal-sublist" class="vector-toc-list"> <li id="toc-France" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#France"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">2.1</span> <span>France</span> </div> </a> <ul id="toc-France-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Italie" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Italie"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">2.2</span> <span>Italie</span> </div> </a> <ul id="toc-Italie-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Suisse" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Suisse"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">2.3</span> <span>Suisse</span> </div> </a> <ul id="toc-Suisse-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Ukraine" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Ukraine"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">2.4</span> <span>Ukraine</span> </div> </a> <ul id="toc-Ukraine-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> </ul> </li> <li id="toc-Historique" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1"> <a class="vector-toc-link" href="#Historique"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">3</span> <span>Historique</span> </div> </a> <button aria-controls="toc-Historique-sublist" class="cdx-button cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only vector-toc-toggle"> <span class="vector-icon mw-ui-icon-wikimedia-expand"></span> <span>Afficher / masquer la sous-section Historique</span> </button> <ul id="toc-Historique-sublist" class="vector-toc-list"> <li id="toc-Substrats_pré-celtique_et_celtique" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Substrats_pré-celtique_et_celtique"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">3.1</span> <span>Substrats pré-celtique et celtique</span> </div> </a> <ul id="toc-Substrats_pré-celtique_et_celtique-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Origine_latine,_apport_burgonde_et_formation_de_l'ancien_francoprovençal" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Origine_latine,_apport_burgonde_et_formation_de_l'ancien_francoprovençal"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">3.2</span> <span>Origine latine, apport burgonde et formation de l'ancien francoprovençal</span> </div> </a> <ul id="toc-Origine_latine,_apport_burgonde_et_formation_de_l'ancien_francoprovençal-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-XIIe_et_XIIIe_siècles" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#XIIe_et_XIIIe_siècles"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">3.3</span> <span><span>XII</span><sup>e</sup> et <span>XIII</span><sup>e</sup> siècles</span> </div> </a> <ul id="toc-XIIe_et_XIIIe_siècles-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-XIIIe_et_XIVe_siècles" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#XIIIe_et_XIVe_siècles"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">3.4</span> <span><span>XIII</span><sup>e</sup> et <span>XIV</span><sup>e</sup> siècles</span> </div> </a> <ul id="toc-XIIIe_et_XIVe_siècles-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-XVe_siècle" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#XVe_siècle"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">3.5</span> <span><span>XV</span><sup>e</sup> siècle</span> </div> </a> <ul id="toc-XVe_siècle-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-XVIe_siècle" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#XVIe_siècle"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">3.6</span> <span><span>XVI</span><sup>e</sup> siècle</span> </div> </a> <ul id="toc-XVIe_siècle-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-XVIIe_siècle" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#XVIIe_siècle"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">3.7</span> <span><span>XVII</span><sup>e</sup> siècle</span> </div> </a> <ul id="toc-XVIIe_siècle-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-XVIIIe_siècle" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#XVIIIe_siècle"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">3.8</span> <span><span>XVIII</span><sup>e</sup> siècle</span> </div> </a> <ul id="toc-XVIIIe_siècle-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-XIXe_siècle" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#XIXe_siècle"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">3.9</span> <span><span>XIX</span><sup>e</sup> siècle</span> </div> </a> <ul id="toc-XIXe_siècle-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-XXe_siècle" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#XXe_siècle"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">3.10</span> <span><span>XX</span><sup>e</sup> siècle</span> </div> </a> <ul id="toc-XXe_siècle-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> </ul> </li> <li id="toc-Diffusion_actuelle" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1"> <a class="vector-toc-link" href="#Diffusion_actuelle"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">4</span> <span>Diffusion actuelle</span> </div> </a> <button aria-controls="toc-Diffusion_actuelle-sublist" class="cdx-button cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only vector-toc-toggle"> <span class="vector-icon mw-ui-icon-wikimedia-expand"></span> <span>Afficher / masquer la sous-section Diffusion actuelle</span> </button> <ul id="toc-Diffusion_actuelle-sublist" class="vector-toc-list"> <li id="toc-France_2" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#France_2"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">4.1</span> <span>France</span> </div> </a> <ul id="toc-France_2-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Italie_2" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Italie_2"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">4.2</span> <span>Italie</span> </div> </a> <ul id="toc-Italie_2-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Suisse_2" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Suisse_2"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">4.3</span> <span>Suisse</span> </div> </a> <ul id="toc-Suisse_2-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Instituts_de_la_langue" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Instituts_de_la_langue"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">4.4</span> <span>Instituts de la langue</span> </div> </a> <ul id="toc-Instituts_de_la_langue-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Théâtre" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Théâtre"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">4.5</span> <span>Théâtre</span> </div> </a> <ul id="toc-Théâtre-sublist" class="vector-toc-list"> <li id="toc-En_Italie" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-3"> <a class="vector-toc-link" href="#En_Italie"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">4.5.1</span> <span>En Italie</span> </div> </a> <ul id="toc-En_Italie-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-En_Suisse" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-3"> <a class="vector-toc-link" href="#En_Suisse"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">4.5.2</span> <span>En Suisse</span> </div> </a> <ul id="toc-En_Suisse-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> </ul> </li> <li id="toc-Radiô_Arpitania" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Radiô_Arpitania"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">4.6</span> <span><i>Radiô Arpitania</i></span> </div> </a> <ul id="toc-Radiô_Arpitania-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Fête_internationale" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Fête_internationale"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">4.7</span> <span>Fête internationale</span> </div> </a> <ul id="toc-Fête_internationale-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Conclusion" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Conclusion"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">4.8</span> <span>Conclusion</span> </div> </a> <ul id="toc-Conclusion-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> </ul> </li> <li id="toc-Description_linguistique" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1"> <a class="vector-toc-link" href="#Description_linguistique"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">5</span> <span>Description linguistique</span> </div> </a> <button aria-controls="toc-Description_linguistique-sublist" class="cdx-button cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only vector-toc-toggle"> <span class="vector-icon mw-ui-icon-wikimedia-expand"></span> <span>Afficher / masquer la sous-section Description linguistique</span> </button> <ul id="toc-Description_linguistique-sublist" class="vector-toc-list"> <li id="toc-Diaphonologie" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Diaphonologie"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">5.1</span> <span>Diaphonologie</span> </div> </a> <ul id="toc-Diaphonologie-sublist" class="vector-toc-list"> <li id="toc-Voyelles" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-3"> <a class="vector-toc-link" href="#Voyelles"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">5.1.1</span> <span>Voyelles</span> </div> </a> <ul id="toc-Voyelles-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Consonnes" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-3"> <a class="vector-toc-link" href="#Consonnes"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">5.1.2</span> <span>Consonnes</span> </div> </a> <ul id="toc-Consonnes-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Semi-voyelles" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-3"> <a class="vector-toc-link" href="#Semi-voyelles"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">5.1.3</span> <span>Semi-voyelles</span> </div> </a> <ul id="toc-Semi-voyelles-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Diphtongues" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-3"> <a class="vector-toc-link" href="#Diphtongues"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">5.1.4</span> <span>Diphtongues</span> </div> </a> <ul id="toc-Diphtongues-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Palatalisations_de_consonnes" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-3"> <a class="vector-toc-link" href="#Palatalisations_de_consonnes"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">5.1.5</span> <span>Palatalisations de consonnes</span> </div> </a> <ul id="toc-Palatalisations_de_consonnes-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Réalisations_particulières_et_locales" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-3"> <a class="vector-toc-link" href="#Réalisations_particulières_et_locales"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">5.1.6</span> <span>Réalisations particulières et locales</span> </div> </a> <ul id="toc-Réalisations_particulières_et_locales-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> </ul> </li> <li id="toc-Accent_tonique" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Accent_tonique"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">5.2</span> <span>Accent tonique</span> </div> </a> <ul id="toc-Accent_tonique-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Restes_de_déclinaisons" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Restes_de_déclinaisons"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">5.3</span> <span>Restes de déclinaisons</span> </div> </a> <ul id="toc-Restes_de_déclinaisons-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Morphologie" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Morphologie"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">5.4</span> <span>Morphologie</span> </div> </a> <ul id="toc-Morphologie-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Comparaison_de_mots" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Comparaison_de_mots"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">5.5</span> <span>Comparaison de mots</span> </div> </a> <ul id="toc-Comparaison_de_mots-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Nombres" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Nombres"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">5.6</span> <span>Nombres</span> </div> </a> <ul id="toc-Nombres-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> </ul> </li> <li id="toc-Orthographe" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1"> <a class="vector-toc-link" href="#Orthographe"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">6</span> <span>Orthographe</span> </div> </a> <button aria-controls="toc-Orthographe-sublist" class="cdx-button cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only vector-toc-toggle"> <span class="vector-icon mw-ui-icon-wikimedia-expand"></span> <span>Afficher / masquer la sous-section Orthographe</span> </button> <ul id="toc-Orthographe-sublist" class="vector-toc-list"> <li id="toc-Graphies_personnelles" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Graphies_personnelles"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">6.1</span> <span>Graphies personnelles</span> </div> </a> <ul id="toc-Graphies_personnelles-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Graphie_de_Conflans" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Graphie_de_Conflans"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">6.2</span> <span>Graphie de Conflans</span> </div> </a> <ul id="toc-Graphie_de_Conflans-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Orthographe_de_Henriet" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Orthographe_de_Henriet"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">6.3</span> <span>Orthographe de Henriet</span> </div> </a> <ul id="toc-Orthographe_de_Henriet-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Orthographe_de_référence_B" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Orthographe_de_référence_B"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">6.4</span> <span>Orthographe de référence B</span> </div> </a> <ul id="toc-Orthographe_de_référence_B-sublist" class="vector-toc-list"> <li id="toc-Ouvrages_en_orthographe_de_référence_B" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-3"> <a class="vector-toc-link" href="#Ouvrages_en_orthographe_de_référence_B"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">6.4.1</span> <span>Ouvrages en orthographe de référence B</span> </div> </a> <ul id="toc-Ouvrages_en_orthographe_de_référence_B-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> </ul> </li> </ul> </li> <li id="toc-Liste_des_dialectes_francoprovençaux" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1"> <a class="vector-toc-link" href="#Liste_des_dialectes_francoprovençaux"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">7</span> <span>Liste des dialectes francoprovençaux</span> </div> </a> <ul id="toc-Liste_des_dialectes_francoprovençaux-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Comparaison_dialectale" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1"> <a class="vector-toc-link" href="#Comparaison_dialectale"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">8</span> <span>Comparaison dialectale</span> </div> </a> <ul id="toc-Comparaison_dialectale-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Toponymes" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1"> <a class="vector-toc-link" href="#Toponymes"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">9</span> <span>Toponymes</span> </div> </a> <ul id="toc-Toponymes-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Notes_et_références" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1"> <a class="vector-toc-link" href="#Notes_et_références"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">10</span> <span>Notes et références</span> </div> </a> <ul id="toc-Notes_et_références-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Voir_aussi" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1"> <a class="vector-toc-link" href="#Voir_aussi"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">11</span> <span>Voir aussi</span> </div> </a> <button aria-controls="toc-Voir_aussi-sublist" class="cdx-button cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only vector-toc-toggle"> <span class="vector-icon mw-ui-icon-wikimedia-expand"></span> <span>Afficher / masquer la sous-section Voir aussi</span> </button> <ul id="toc-Voir_aussi-sublist" class="vector-toc-list"> <li id="toc-Bibliographie" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Bibliographie"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">11.1</span> <span>Bibliographie</span> </div> </a> <ul id="toc-Bibliographie-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Articles_connexes" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Articles_connexes"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">11.2</span> <span>Articles connexes</span> </div> </a> <ul id="toc-Articles_connexes-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Liens_externes" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Liens_externes"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">11.3</span> <span>Liens externes</span> </div> </a> <ul id="toc-Liens_externes-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> </ul> </li> </ul> </div> </div> </nav> </div> </div> <div class="mw-content-container"> <main id="content" class="mw-body"> <header class="mw-body-header vector-page-titlebar"> <nav aria-label="Sommaire" class="vector-toc-landmark"> <div id="vector-page-titlebar-toc" class="vector-dropdown vector-page-titlebar-toc vector-button-flush-left" title="Table des matières" > <input type="checkbox" id="vector-page-titlebar-toc-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-page-titlebar-toc" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="Basculer la table des matières" > <label id="vector-page-titlebar-toc-label" for="vector-page-titlebar-toc-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only " aria-hidden="true" ><span class="vector-icon mw-ui-icon-listBullet mw-ui-icon-wikimedia-listBullet"></span> <span class="vector-dropdown-label-text">Basculer la table des matières</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="vector-page-titlebar-toc-unpinned-container" class="vector-unpinned-container"> </div> </div> </div> </nav> <h1 id="firstHeading" class="firstHeading mw-first-heading"><span class="mw-page-title-main">Francoprovençal</span></h1> <div id="p-lang-btn" class="vector-dropdown mw-portlet mw-portlet-lang" > <input type="checkbox" id="p-lang-btn-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-p-lang-btn" class="vector-dropdown-checkbox mw-interlanguage-selector" aria-label="Aller à un article dans une autre langue. Disponible en 74 langues." > <label id="p-lang-btn-label" for="p-lang-btn-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--action-progressive mw-portlet-lang-heading-74" aria-hidden="true" ><span class="vector-icon mw-ui-icon-language-progressive mw-ui-icon-wikimedia-language-progressive"></span> <span class="vector-dropdown-label-text">74 langues</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li class="interlanguage-link interwiki-af mw-list-item"><a href="https://af.wikipedia.org/wiki/Arpitaans" title="Arpitaans – afrikaans" lang="af" hreflang="af" data-title="Arpitaans" data-language-autonym="Afrikaans" data-language-local-name="afrikaans" class="interlanguage-link-target"><span>Afrikaans</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-als mw-list-item"><a href="https://als.wikipedia.org/wiki/Frankoprovenzalische_Sprache" title="Frankoprovenzalische Sprache – alémanique" lang="gsw" hreflang="gsw" data-title="Frankoprovenzalische Sprache" data-language-autonym="Alemannisch" data-language-local-name="alémanique" class="interlanguage-link-target"><span>Alemannisch</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-am mw-list-item"><a href="https://am.wikipedia.org/wiki/%E1%8A%A0%E1%88%AD%E1%8D%92%E1%89%B3%E1%8A%95%E1%8A%9B" title="አርፒታንኛ – amharique" lang="am" hreflang="am" data-title="አርፒታንኛ" data-language-autonym="አማርኛ" data-language-local-name="amharique" class="interlanguage-link-target"><span>አማርኛ</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-an mw-list-item"><a href="https://an.wikipedia.org/wiki/Idioma_francoprovenzal" title="Idioma francoprovenzal – aragonais" lang="an" hreflang="an" data-title="Idioma francoprovenzal" data-language-autonym="Aragonés" data-language-local-name="aragonais" class="interlanguage-link-target"><span>Aragonés</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ar mw-list-item"><a href="https://ar.wikipedia.org/wiki/%D8%A8%D8%B1%D9%88%D9%81%D9%86%D8%B3%D8%A7%D9%84%D9%8A%D8%A9_%D9%81%D8%B1%D9%86%D8%B3%D9%8A%D8%A9" title="بروفنسالية فرنسية – arabe" lang="ar" hreflang="ar" data-title="بروفنسالية فرنسية" data-language-autonym="العربية" data-language-local-name="arabe" class="interlanguage-link-target"><span>العربية</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-arz mw-list-item"><a href="https://arz.wikipedia.org/wiki/%D8%A8%D8%B1%D9%88%D9%81%D9%86%D8%B3%D8%A7%D9%84%D9%8A%D9%87_%D9%81%D8%B1%D9%86%D8%B3%D9%8A%D9%87" title="بروفنساليه فرنسيه – arabe égyptien" lang="arz" hreflang="arz" data-title="بروفنساليه فرنسيه" data-language-autonym="مصرى" data-language-local-name="arabe égyptien" class="interlanguage-link-target"><span>مصرى</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ast mw-list-item"><a href="https://ast.wikipedia.org/wiki/Francoprovenzal" title="Francoprovenzal – asturien" lang="ast" hreflang="ast" data-title="Francoprovenzal" data-language-autonym="Asturianu" data-language-local-name="asturien" class="interlanguage-link-target"><span>Asturianu</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-be mw-list-item"><a href="https://be.wikipedia.org/wiki/%D0%A4%D1%80%D0%B0%D0%BD%D0%BA%D0%B0%D0%BF%D1%80%D0%B0%D0%B2%D0%B0%D0%BD%D1%81%D0%B0%D0%BB%D1%8C%D1%81%D0%BA%D0%B0%D1%8F_%D0%BC%D0%BE%D0%B2%D0%B0" title="Франкаправансальская мова – biélorusse" lang="be" hreflang="be" data-title="Франкаправансальская мова" data-language-autonym="Беларуская" data-language-local-name="biélorusse" class="interlanguage-link-target"><span>Беларуская</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-br mw-list-item"><a href="https://br.wikipedia.org/wiki/Arpitaneg" title="Arpitaneg – breton" lang="br" hreflang="br" data-title="Arpitaneg" data-language-autonym="Brezhoneg" data-language-local-name="breton" class="interlanguage-link-target"><span>Brezhoneg</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ca mw-list-item"><a href="https://ca.wikipedia.org/wiki/Francoproven%C3%A7al" title="Francoprovençal – catalan" lang="ca" hreflang="ca" data-title="Francoprovençal" data-language-autonym="Català" data-language-local-name="catalan" class="interlanguage-link-target"><span>Català</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-cs mw-list-item"><a href="https://cs.wikipedia.org/wiki/Franko-provens%C3%A1l%C5%A1tina" title="Franko-provensálština – tchèque" lang="cs" hreflang="cs" data-title="Franko-provensálština" data-language-autonym="Čeština" data-language-local-name="tchèque" class="interlanguage-link-target"><span>Čeština</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-cv mw-list-item"><a href="https://cv.wikipedia.org/wiki/%D0%A4%D1%80%D0%B0%D0%BD%D1%81-%D0%BF%D1%80%D0%BE%D0%B2%D0%B0%D0%BD%D1%81%D0%B0%D0%BB%D1%8C_%D1%87%C4%95%D0%BB%D1%85%D0%B8" title="Франс-провансаль чĕлхи – tchouvache" lang="cv" hreflang="cv" data-title="Франс-провансаль чĕлхи" data-language-autonym="Чӑвашла" data-language-local-name="tchouvache" class="interlanguage-link-target"><span>Чӑвашла</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-cy mw-list-item"><a href="https://cy.wikipedia.org/wiki/Ffranco-Brofensaleg" title="Ffranco-Brofensaleg – gallois" lang="cy" hreflang="cy" data-title="Ffranco-Brofensaleg" data-language-autonym="Cymraeg" data-language-local-name="gallois" class="interlanguage-link-target"><span>Cymraeg</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-de mw-list-item"><a href="https://de.wikipedia.org/wiki/Frankoprovenzalische_Sprache" title="Frankoprovenzalische Sprache – allemand" lang="de" hreflang="de" data-title="Frankoprovenzalische Sprache" data-language-autonym="Deutsch" data-language-local-name="allemand" class="interlanguage-link-target"><span>Deutsch</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-el mw-list-item"><a href="https://el.wikipedia.org/wiki/%CE%93%CE%B1%CE%BB%CE%BB%CE%BF%CF%80%CF%81%CE%BF%CE%B2%CE%B7%CE%B3%CE%BA%CE%B9%CE%B1%CE%BD%CE%AE_%CE%B3%CE%BB%CF%8E%CF%83%CF%83%CE%B1" title="Γαλλοπροβηγκιανή γλώσσα – grec" lang="el" hreflang="el" data-title="Γαλλοπροβηγκιανή γλώσσα" data-language-autonym="Ελληνικά" data-language-local-name="grec" class="interlanguage-link-target"><span>Ελληνικά</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-en mw-list-item"><a href="https://en.wikipedia.org/wiki/Franco-Proven%C3%A7al" title="Franco-Provençal – anglais" lang="en" hreflang="en" data-title="Franco-Provençal" data-language-autonym="English" data-language-local-name="anglais" class="interlanguage-link-target"><span>English</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-eo mw-list-item"><a href="https://eo.wikipedia.org/wiki/Arpitana_lingvo" title="Arpitana lingvo – espéranto" lang="eo" hreflang="eo" data-title="Arpitana lingvo" data-language-autonym="Esperanto" data-language-local-name="espéranto" class="interlanguage-link-target"><span>Esperanto</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-es mw-list-item"><a href="https://es.wikipedia.org/wiki/Idioma_franco-provenzal" title="Idioma franco-provenzal – espagnol" lang="es" hreflang="es" data-title="Idioma franco-provenzal" data-language-autonym="Español" data-language-local-name="espagnol" class="interlanguage-link-target"><span>Español</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-eu mw-list-item"><a href="https://eu.wikipedia.org/wiki/Frankoproventzera" title="Frankoproventzera – basque" lang="eu" hreflang="eu" data-title="Frankoproventzera" data-language-autonym="Euskara" data-language-local-name="basque" class="interlanguage-link-target"><span>Euskara</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-fa mw-list-item"><a href="https://fa.wikipedia.org/wiki/%D8%B2%D8%A8%D8%A7%D9%86_%D8%A2%D8%B1%D9%BE%DB%8C%D8%AA%D8%A7%D9%86" title="زبان آرپیتان – persan" lang="fa" hreflang="fa" data-title="زبان آرپیتان" data-language-autonym="فارسی" data-language-local-name="persan" class="interlanguage-link-target"><span>فارسی</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-fi mw-list-item"><a href="https://fi.wikipedia.org/wiki/Arpitaani" title="Arpitaani – finnois" lang="fi" hreflang="fi" data-title="Arpitaani" data-language-autonym="Suomi" data-language-local-name="finnois" class="interlanguage-link-target"><span>Suomi</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-frp mw-list-item"><a href="https://frp.wikipedia.org/wiki/Arpetan" title="Arpetan – francoprovençal" lang="frp" hreflang="frp" data-title="Arpetan" data-language-autonym="Arpetan" data-language-local-name="francoprovençal" class="interlanguage-link-target"><span>Arpetan</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-frr mw-list-item"><a href="https://frr.wikipedia.org/wiki/Frankoprowensaals" title="Frankoprowensaals – frison septentrional" lang="frr" hreflang="frr" data-title="Frankoprowensaals" data-language-autonym="Nordfriisk" data-language-local-name="frison septentrional" class="interlanguage-link-target"><span>Nordfriisk</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-gl mw-list-item"><a href="https://gl.wikipedia.org/wiki/Lingua_francoprovenzal" title="Lingua francoprovenzal – galicien" lang="gl" hreflang="gl" data-title="Lingua francoprovenzal" data-language-autonym="Galego" data-language-local-name="galicien" class="interlanguage-link-target"><span>Galego</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-gv mw-list-item"><a href="https://gv.wikipedia.org/wiki/Arpitaanish" title="Arpitaanish – mannois" lang="gv" hreflang="gv" data-title="Arpitaanish" data-language-autonym="Gaelg" data-language-local-name="mannois" class="interlanguage-link-target"><span>Gaelg</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-he mw-list-item"><a href="https://he.wikipedia.org/wiki/%D7%A4%D7%A8%D7%A0%D7%A7%D7%95-%D7%A4%D7%A8%D7%95%D7%91%D7%A0%D7%A1%D7%90%D7%9C%D7%99%D7%AA" title="פרנקו-פרובנסאלית – hébreu" lang="he" hreflang="he" data-title="פרנקו-פרובנסאלית" data-language-autonym="עברית" data-language-local-name="hébreu" class="interlanguage-link-target"><span>עברית</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-hif mw-list-item"><a href="https://hif.wikipedia.org/wiki/Franco-Proven%C3%A7al" title="Franco-Provençal – hindi fidjien" lang="hif" hreflang="hif" data-title="Franco-Provençal" data-language-autonym="Fiji Hindi" data-language-local-name="hindi fidjien" class="interlanguage-link-target"><span>Fiji Hindi</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-hr mw-list-item"><a href="https://hr.wikipedia.org/wiki/Frankoprovansalski_jezik" title="Frankoprovansalski jezik – croate" lang="hr" hreflang="hr" data-title="Frankoprovansalski jezik" data-language-autonym="Hrvatski" data-language-local-name="croate" class="interlanguage-link-target"><span>Hrvatski</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-hu mw-list-item"><a href="https://hu.wikipedia.org/wiki/Frankoprovansz%C3%A1l_nyelv" title="Frankoprovanszál nyelv – hongrois" lang="hu" hreflang="hu" data-title="Frankoprovanszál nyelv" data-language-autonym="Magyar" data-language-local-name="hongrois" class="interlanguage-link-target"><span>Magyar</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-id mw-list-item"><a href="https://id.wikipedia.org/wiki/Franco-Proven%C3%A7al" title="Franco-Provençal – indonésien" lang="id" hreflang="id" data-title="Franco-Provençal" data-language-autonym="Bahasa Indonesia" data-language-local-name="indonésien" class="interlanguage-link-target"><span>Bahasa Indonesia</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-io mw-list-item"><a href="https://io.wikipedia.org/wiki/Arpitana_linguo" title="Arpitana linguo – ido" lang="io" hreflang="io" data-title="Arpitana linguo" data-language-autonym="Ido" data-language-local-name="ido" class="interlanguage-link-target"><span>Ido</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-is mw-list-item"><a href="https://is.wikipedia.org/wiki/Arpitanska" title="Arpitanska – islandais" lang="is" hreflang="is" data-title="Arpitanska" data-language-autonym="Íslenska" data-language-local-name="islandais" class="interlanguage-link-target"><span>Íslenska</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-it mw-list-item"><a href="https://it.wikipedia.org/wiki/Lingua_francoprovenzale" title="Lingua francoprovenzale – italien" lang="it" hreflang="it" data-title="Lingua francoprovenzale" data-language-autonym="Italiano" data-language-local-name="italien" class="interlanguage-link-target"><span>Italiano</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ja mw-list-item"><a href="https://ja.wikipedia.org/wiki/%E3%82%A2%E3%83%AB%E3%83%94%E3%82%BF%E3%83%B3%E8%AA%9E" title="アルピタン語 – japonais" lang="ja" hreflang="ja" data-title="アルピタン語" data-language-autonym="日本語" data-language-local-name="japonais" class="interlanguage-link-target"><span>日本語</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-jam mw-list-item"><a href="https://jam.wikipedia.org/wiki/Aapiitan" title="Aapiitan – créole jamaïcain" lang="jam" hreflang="jam" data-title="Aapiitan" data-language-autonym="Patois" data-language-local-name="créole jamaïcain" class="interlanguage-link-target"><span>Patois</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ka mw-list-item"><a href="https://ka.wikipedia.org/wiki/%E1%83%A4%E1%83%A0%E1%83%90%E1%83%9C%E1%83%99%E1%83%9D-%E1%83%9E%E1%83%A0%E1%83%9D%E1%83%95%E1%83%90%E1%83%9C%E1%83%A1%E1%83%A3%E1%83%9A%E1%83%98_%E1%83%94%E1%83%9C%E1%83%90" title="ფრანკო-პროვანსული ენა – géorgien" lang="ka" hreflang="ka" data-title="ფრანკო-პროვანსული ენა" data-language-autonym="ქართული" data-language-local-name="géorgien" class="interlanguage-link-target"><span>ქართული</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ko mw-list-item"><a href="https://ko.wikipedia.org/wiki/%ED%94%84%EB%9E%91%EC%BD%94%ED%94%84%EB%A1%9C%EB%B0%A9%EC%8A%A4%EC%96%B4" title="프랑코프로방스어 – coréen" lang="ko" hreflang="ko" data-title="프랑코프로방스어" data-language-autonym="한국어" data-language-local-name="coréen" class="interlanguage-link-target"><span>한국어</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-kw mw-list-item"><a href="https://kw.wikipedia.org/wiki/Arpitanek" title="Arpitanek – cornique" lang="kw" hreflang="kw" data-title="Arpitanek" data-language-autonym="Kernowek" data-language-local-name="cornique" class="interlanguage-link-target"><span>Kernowek</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-la mw-list-item"><a href="https://la.wikipedia.org/wiki/Lingua_Arpitanica" title="Lingua Arpitanica – latin" lang="la" hreflang="la" data-title="Lingua Arpitanica" data-language-autonym="Latina" data-language-local-name="latin" class="interlanguage-link-target"><span>Latina</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-lij mw-list-item"><a href="https://lij.wikipedia.org/wiki/Lengua_franco-provens%C3%A2" title="Lengua franco-provensâ – ligure" lang="lij" hreflang="lij" data-title="Lengua franco-provensâ" data-language-autonym="Ligure" data-language-local-name="ligure" class="interlanguage-link-target"><span>Ligure</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-lld mw-list-item"><a href="https://lld.wikipedia.org/wiki/Lingaz_arpetan" title="Lingaz arpetan – Ladin" lang="lld" hreflang="lld" data-title="Lingaz arpetan" data-language-autonym="Ladin" data-language-local-name="Ladin" class="interlanguage-link-target"><span>Ladin</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-lmo mw-list-item"><a href="https://lmo.wikipedia.org/wiki/Lengua_arpitana" title="Lengua arpitana – lombard" lang="lmo" hreflang="lmo" data-title="Lengua arpitana" data-language-autonym="Lombard" data-language-local-name="lombard" class="interlanguage-link-target"><span>Lombard</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-lt mw-list-item"><a href="https://lt.wikipedia.org/wiki/Frankoprovansal%C5%B3_tarm%C4%97" title="Frankoprovansalų tarmė – lituanien" lang="lt" hreflang="lt" data-title="Frankoprovansalų tarmė" data-language-autonym="Lietuvių" data-language-local-name="lituanien" class="interlanguage-link-target"><span>Lietuvių</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-lv mw-list-item"><a href="https://lv.wikipedia.org/wiki/Arpit%C4%81%C5%86u_valoda" title="Arpitāņu valoda – letton" lang="lv" hreflang="lv" data-title="Arpitāņu valoda" data-language-autonym="Latviešu" data-language-local-name="letton" class="interlanguage-link-target"><span>Latviešu</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ms mw-list-item"><a href="https://ms.wikipedia.org/wiki/Bahasa_Arpitan" title="Bahasa Arpitan – malais" lang="ms" hreflang="ms" data-title="Bahasa Arpitan" data-language-autonym="Bahasa Melayu" data-language-local-name="malais" class="interlanguage-link-target"><span>Bahasa Melayu</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-nap mw-list-item"><a href="https://nap.wikipedia.org/wiki/Lenga_franco-pruvenzala" title="Lenga franco-pruvenzala – napolitain" lang="nap" hreflang="nap" data-title="Lenga franco-pruvenzala" data-language-autonym="Napulitano" data-language-local-name="napolitain" class="interlanguage-link-target"><span>Napulitano</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-nl mw-list-item"><a href="https://nl.wikipedia.org/wiki/Francoproven%C3%A7aals" title="Francoprovençaals – néerlandais" lang="nl" hreflang="nl" data-title="Francoprovençaals" data-language-autonym="Nederlands" data-language-local-name="néerlandais" class="interlanguage-link-target"><span>Nederlands</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-no mw-list-item"><a href="https://no.wikipedia.org/wiki/Frankoproven%C3%A7alsk" title="Frankoprovençalsk – norvégien bokmål" lang="nb" hreflang="nb" data-title="Frankoprovençalsk" data-language-autonym="Norsk bokmål" data-language-local-name="norvégien bokmål" class="interlanguage-link-target"><span>Norsk bokmål</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-nrm mw-list-item"><a href="https://nrm.wikipedia.org/wiki/Romand" title="Romand – Norman" lang="nrf" hreflang="nrf" data-title="Romand" data-language-autonym="Nouormand" data-language-local-name="Norman" class="interlanguage-link-target"><span>Nouormand</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-oc mw-list-item"><a href="https://oc.wikipedia.org/wiki/Francoproven%C3%A7al" title="Francoprovençal – occitan" lang="oc" hreflang="oc" data-title="Francoprovençal" data-language-autonym="Occitan" data-language-local-name="occitan" class="interlanguage-link-target"><span>Occitan</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-pcd mw-list-item"><a href="https://pcd.wikipedia.org/wiki/Arpitan" title="Arpitan – picard" lang="pcd" hreflang="pcd" data-title="Arpitan" data-language-autonym="Picard" data-language-local-name="picard" class="interlanguage-link-target"><span>Picard</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-pl mw-list-item"><a href="https://pl.wikipedia.org/wiki/J%C4%99zyk_franko-prowansalski" title="Język franko-prowansalski – polonais" lang="pl" hreflang="pl" data-title="Język franko-prowansalski" data-language-autonym="Polski" data-language-local-name="polonais" class="interlanguage-link-target"><span>Polski</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-pms mw-list-item"><a href="https://pms.wikipedia.org/wiki/Lenga_franch-provensal" title="Lenga franch-provensal – piémontais" lang="pms" hreflang="pms" data-title="Lenga franch-provensal" data-language-autonym="Piemontèis" data-language-local-name="piémontais" class="interlanguage-link-target"><span>Piemontèis</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-pt mw-list-item"><a href="https://pt.wikipedia.org/wiki/L%C3%ADngua_franco-proven%C3%A7al" title="Língua franco-provençal – portugais" lang="pt" hreflang="pt" data-title="Língua franco-provençal" data-language-autonym="Português" data-language-local-name="portugais" class="interlanguage-link-target"><span>Português</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ro mw-list-item"><a href="https://ro.wikipedia.org/wiki/Limba_francoprovensal%C4%83" title="Limba francoprovensală – roumain" lang="ro" hreflang="ro" data-title="Limba francoprovensală" data-language-autonym="Română" data-language-local-name="roumain" class="interlanguage-link-target"><span>Română</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ru mw-list-item"><a href="https://ru.wikipedia.org/wiki/%D0%A4%D1%80%D0%B0%D0%BD%D0%BA%D0%BE%D0%BF%D1%80%D0%BE%D0%B2%D0%B0%D0%BD%D1%81%D0%B0%D0%BB%D1%8C%D1%81%D0%BA%D0%B8%D0%B9_%D1%8F%D0%B7%D1%8B%D0%BA" title="Франкопровансальский язык – russe" lang="ru" hreflang="ru" data-title="Франкопровансальский язык" data-language-autonym="Русский" data-language-local-name="russe" class="interlanguage-link-target"><span>Русский</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sat mw-list-item"><a href="https://sat.wikipedia.org/wiki/%E1%B1%AF%E1%B1%B7%E1%B1%A8%E1%B1%9F%E1%B1%9D%E1%B1%A0%E1%B1%B3%E1%B1%BC%E1%B1%AF%E1%B1%A8%E1%B1%B3%E1%B1%B5%E1%B1%B7%E1%B1%A4%E1%B1%B1%E1%B1%A5%E1%B1%9F%E1%B1%9E" title="ᱯᱷᱨᱟᱝᱠᱳᱼᱯᱨᱳᱵᱷᱤᱱᱥᱟᱞ – santali" lang="sat" hreflang="sat" data-title="ᱯᱷᱨᱟᱝᱠᱳᱼᱯᱨᱳᱵᱷᱤᱱᱥᱟᱞ" data-language-autonym="ᱥᱟᱱᱛᱟᱲᱤ" data-language-local-name="santali" class="interlanguage-link-target"><span>ᱥᱟᱱᱛᱟᱲᱤ</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-scn mw-list-item"><a href="https://scn.wikipedia.org/wiki/Arpitanu" title="Arpitanu – sicilien" lang="scn" hreflang="scn" data-title="Arpitanu" data-language-autonym="Sicilianu" data-language-local-name="sicilien" class="interlanguage-link-target"><span>Sicilianu</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sco mw-list-item"><a href="https://sco.wikipedia.org/wiki/Franco-Proven%C3%A7al_leid" title="Franco-Provençal leid – écossais" lang="sco" hreflang="sco" data-title="Franco-Provençal leid" data-language-autonym="Scots" data-language-local-name="écossais" class="interlanguage-link-target"><span>Scots</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-simple mw-list-item"><a href="https://simple.wikipedia.org/wiki/Franco-Proven%C3%A7al" title="Franco-Provençal – Simple English" lang="en-simple" hreflang="en-simple" data-title="Franco-Provençal" data-language-autonym="Simple English" data-language-local-name="Simple English" class="interlanguage-link-target"><span>Simple English</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sl mw-list-item"><a href="https://sl.wikipedia.org/wiki/Arpitan%C5%A1%C4%8Dina" title="Arpitanščina – slovène" lang="sl" hreflang="sl" data-title="Arpitanščina" data-language-autonym="Slovenščina" data-language-local-name="slovène" class="interlanguage-link-target"><span>Slovenščina</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sq mw-list-item"><a href="https://sq.wikipedia.org/wiki/Arpitanisht" title="Arpitanisht – albanais" lang="sq" hreflang="sq" data-title="Arpitanisht" data-language-autonym="Shqip" data-language-local-name="albanais" class="interlanguage-link-target"><span>Shqip</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sv mw-list-item"><a href="https://sv.wikipedia.org/wiki/Frankoprovensalska" title="Frankoprovensalska – suédois" lang="sv" hreflang="sv" data-title="Frankoprovensalska" data-language-autonym="Svenska" data-language-local-name="suédois" class="interlanguage-link-target"><span>Svenska</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ta mw-list-item"><a href="https://ta.wikipedia.org/wiki/%E0%AE%85%E0%AE%B0%E0%AF%81%E0%AE%AA%E0%AE%BF%E0%AE%A4_%E0%AE%AE%E0%AF%8A%E0%AE%B4%E0%AE%BF" title="அருபித மொழி – tamoul" lang="ta" hreflang="ta" data-title="அருபித மொழி" data-language-autonym="தமிழ்" data-language-local-name="tamoul" class="interlanguage-link-target"><span>தமிழ்</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-th mw-list-item"><a href="https://th.wikipedia.org/wiki/%E0%B8%A0%E0%B8%B2%E0%B8%A9%E0%B8%B2%E0%B8%AD%E0%B8%B2%E0%B8%A3%E0%B9%8C%E0%B9%80%E0%B8%9B%E0%B8%AD%E0%B8%95%E0%B8%B1%E0%B8%87" title="ภาษาอาร์เปอตัง – thaï" lang="th" hreflang="th" data-title="ภาษาอาร์เปอตัง" data-language-autonym="ไทย" data-language-local-name="thaï" class="interlanguage-link-target"><span>ไทย</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-tr mw-list-item"><a href="https://tr.wikipedia.org/wiki/Arpitanca" title="Arpitanca – turc" lang="tr" hreflang="tr" data-title="Arpitanca" data-language-autonym="Türkçe" data-language-local-name="turc" class="interlanguage-link-target"><span>Türkçe</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-uk mw-list-item"><a href="https://uk.wikipedia.org/wiki/%D0%A4%D1%80%D0%B0%D0%BD%D0%BA%D0%BE-%D0%BF%D1%80%D0%BE%D0%B2%D0%B0%D0%BD%D1%81%D0%B0%D0%BB%D1%8C%D1%81%D1%8C%D0%BA%D0%B0_%D0%BC%D0%BE%D0%B2%D0%B0" title="Франко-провансальська мова – ukrainien" lang="uk" hreflang="uk" data-title="Франко-провансальська мова" data-language-autonym="Українська" data-language-local-name="ukrainien" class="interlanguage-link-target"><span>Українська</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-vec mw-list-item"><a href="https://vec.wikipedia.org/wiki/%C5%81%C3%A9ngua_arpitana" title="Łéngua arpitana – vénitien" lang="vec" hreflang="vec" data-title="Łéngua arpitana" data-language-autonym="Vèneto" data-language-local-name="vénitien" class="interlanguage-link-target"><span>Vèneto</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-vi mw-list-item"><a href="https://vi.wikipedia.org/wiki/Ti%E1%BA%BFng_Franco-Proven%C3%A7al" title="Tiếng Franco-Provençal – vietnamien" lang="vi" hreflang="vi" data-title="Tiếng Franco-Provençal" data-language-autonym="Tiếng Việt" data-language-local-name="vietnamien" class="interlanguage-link-target"><span>Tiếng Việt</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-wa mw-list-item"><a href="https://wa.wikipedia.org/wiki/Francoprovin%C3%A7%C3%A5" title="Francoprovinçå – wallon" lang="wa" hreflang="wa" data-title="Francoprovinçå" data-language-autonym="Walon" data-language-local-name="wallon" class="interlanguage-link-target"><span>Walon</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-wuu mw-list-item"><a href="https://wuu.wikipedia.org/wiki/%E6%B3%95%E5%85%B0%E5%85%8B-%E6%99%AE%E7%BD%97%E6%97%BA%E6%96%AF%E8%AF%AD" title="法兰克-普罗旺斯语 – wu" lang="wuu" hreflang="wuu" data-title="法兰克-普罗旺斯语" data-language-autonym="吴语" data-language-local-name="wu" class="interlanguage-link-target"><span>吴语</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-xmf mw-list-item"><a href="https://xmf.wikipedia.org/wiki/%E1%83%A4%E1%83%A0%E1%83%90%E1%83%9C%E1%83%99%E1%83%9D-%E1%83%9E%E1%83%A0%E1%83%9D%E1%83%95%E1%83%90%E1%83%9C%E1%83%A1%E1%83%A3%E1%83%9A%E1%83%98_%E1%83%9C%E1%83%98%E1%83%9C%E1%83%90" title="ფრანკო-პროვანსული ნინა – mingrélien" lang="xmf" hreflang="xmf" data-title="ფრანკო-პროვანსული ნინა" data-language-autonym="მარგალური" data-language-local-name="mingrélien" class="interlanguage-link-target"><span>მარგალური</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-zh mw-list-item"><a href="https://zh.wikipedia.org/wiki/%E6%B3%95%E5%85%B0%E5%85%8B-%E6%99%AE%E7%BD%97%E6%97%BA%E6%96%AF%E8%AF%AD" title="法兰克-普罗旺斯语 – chinois" lang="zh" hreflang="zh" data-title="法兰克-普罗旺斯语" data-language-autonym="中文" data-language-local-name="chinois" class="interlanguage-link-target"><span>中文</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-zh-yue mw-list-item"><a href="https://zh-yue.wikipedia.org/wiki/%E6%B3%95%E8%98%AD%E5%85%8B-%E6%99%AE%E7%BE%85%E6%97%BA%E6%96%AF%E6%96%87" title="法蘭克-普羅旺斯文 – cantonais" lang="yue" hreflang="yue" data-title="法蘭克-普羅旺斯文" data-language-autonym="粵語" data-language-local-name="cantonais" class="interlanguage-link-target"><span>粵語</span></a></li> </ul> <div class="after-portlet after-portlet-lang"><span class="wb-langlinks-edit wb-langlinks-link"><a href="https://www.wikidata.org/wiki/Special:EntityPage/Q15087#sitelinks-wikipedia" title="Modifier les liens interlangues" class="wbc-editpage">Modifier les liens</a></span></div> </div> </div> </div> </header> <div class="vector-page-toolbar"> <div class="vector-page-toolbar-container"> <div id="left-navigation"> <nav aria-label="Espaces de noms"> <div id="p-associated-pages" class="vector-menu vector-menu-tabs mw-portlet mw-portlet-associated-pages" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="ca-nstab-main" class="selected vector-tab-noicon mw-list-item"><a href="/wiki/Francoproven%C3%A7al" title="Voir le contenu de la page [c]" accesskey="c"><span>Article</span></a></li><li id="ca-talk" class="vector-tab-noicon mw-list-item"><a href="/wiki/Discussion:Francoproven%C3%A7al" rel="discussion" title="Discussion au sujet de cette page de contenu [t]" accesskey="t"><span>Discussion</span></a></li> </ul> </div> </div> <div id="vector-variants-dropdown" class="vector-dropdown emptyPortlet" > <input type="checkbox" id="vector-variants-dropdown-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-variants-dropdown" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="Modifier la variante de langue" > <label id="vector-variants-dropdown-label" for="vector-variants-dropdown-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet" aria-hidden="true" ><span class="vector-dropdown-label-text">français</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="p-variants" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-variants emptyPortlet" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> </ul> </div> </div> </div> </div> </nav> </div> <div id="right-navigation" class="vector-collapsible"> <nav aria-label="Affichages"> <div id="p-views" class="vector-menu vector-menu-tabs mw-portlet mw-portlet-views" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="ca-view" class="selected vector-tab-noicon mw-list-item"><a href="/wiki/Francoproven%C3%A7al"><span>Lire</span></a></li><li id="ca-ve-edit" class="vector-tab-noicon mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Francoproven%C3%A7al&veaction=edit" title="Modifier cette page [v]" accesskey="v"><span>Modifier</span></a></li><li id="ca-edit" class="collapsible vector-tab-noicon mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Francoproven%C3%A7al&action=edit" title="Modifier le wikicode de cette page [e]" accesskey="e"><span>Modifier le code</span></a></li><li id="ca-history" class="vector-tab-noicon mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Francoproven%C3%A7al&action=history" title="Historique des versions de cette page [h]" accesskey="h"><span>Voir l’historique</span></a></li> </ul> </div> </div> </nav> <nav class="vector-page-tools-landmark" aria-label="Outils de la page"> <div id="vector-page-tools-dropdown" class="vector-dropdown vector-page-tools-dropdown" > <input type="checkbox" id="vector-page-tools-dropdown-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-page-tools-dropdown" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="Outils" > <label id="vector-page-tools-dropdown-label" for="vector-page-tools-dropdown-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet" aria-hidden="true" ><span class="vector-dropdown-label-text">Outils</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="vector-page-tools-unpinned-container" class="vector-unpinned-container"> <div id="vector-page-tools" class="vector-page-tools vector-pinnable-element"> <div class="vector-pinnable-header vector-page-tools-pinnable-header vector-pinnable-header-unpinned" data-feature-name="page-tools-pinned" data-pinnable-element-id="vector-page-tools" data-pinned-container-id="vector-page-tools-pinned-container" data-unpinned-container-id="vector-page-tools-unpinned-container" > <div class="vector-pinnable-header-label">Outils</div> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-pin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-page-tools.pin">déplacer vers la barre latérale</button> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-unpin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-page-tools.unpin">masquer</button> </div> <div id="p-cactions" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-cactions emptyPortlet vector-has-collapsible-items" title="Plus d’options" > <div class="vector-menu-heading"> Actions </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="ca-more-view" class="selected vector-more-collapsible-item mw-list-item"><a href="/wiki/Francoproven%C3%A7al"><span>Lire</span></a></li><li id="ca-more-ve-edit" class="vector-more-collapsible-item mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Francoproven%C3%A7al&veaction=edit" title="Modifier cette page [v]" accesskey="v"><span>Modifier</span></a></li><li id="ca-more-edit" class="collapsible vector-more-collapsible-item mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Francoproven%C3%A7al&action=edit" title="Modifier le wikicode de cette page [e]" accesskey="e"><span>Modifier le code</span></a></li><li id="ca-more-history" class="vector-more-collapsible-item mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Francoproven%C3%A7al&action=history"><span>Voir l’historique</span></a></li> </ul> </div> </div> <div id="p-tb" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-tb" > <div class="vector-menu-heading"> Général </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="t-whatlinkshere" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Sp%C3%A9cial:Pages_li%C3%A9es/Francoproven%C3%A7al" title="Liste des pages liées qui pointent sur celle-ci [j]" accesskey="j"><span>Pages liées</span></a></li><li id="t-recentchangeslinked" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Sp%C3%A9cial:Suivi_des_liens/Francoproven%C3%A7al" rel="nofollow" title="Liste des modifications récentes des pages appelées par celle-ci [k]" accesskey="k"><span>Suivi des pages liées</span></a></li><li id="t-upload" class="mw-list-item"><a href="//fr.wikipedia.org/wiki/Aide:Importer_un_fichier" title="Téléverser des fichiers [u]" accesskey="u"><span>Téléverser un fichier</span></a></li><li id="t-permalink" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Francoproven%C3%A7al&oldid=222987418" title="Adresse permanente de cette version de cette page"><span>Lien permanent</span></a></li><li id="t-info" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Francoproven%C3%A7al&action=info" title="Davantage d’informations sur cette page"><span>Informations sur la page</span></a></li><li id="t-cite" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Sp%C3%A9cial:Citer&page=Francoproven%C3%A7al&id=222987418&wpFormIdentifier=titleform" title="Informations sur la manière de citer cette page"><span>Citer cette page</span></a></li><li id="t-urlshortener" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Sp%C3%A9cial:UrlShortener&url=https%3A%2F%2Ffr.wikipedia.org%2Fwiki%2FFrancoproven%25C3%25A7al"><span>Obtenir l'URL raccourcie</span></a></li><li id="t-urlshortener-qrcode" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Sp%C3%A9cial:QrCode&url=https%3A%2F%2Ffr.wikipedia.org%2Fwiki%2FFrancoproven%25C3%25A7al"><span>Télécharger le code QR</span></a></li> </ul> </div> </div> <div id="p-coll-print_export" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-coll-print_export" > <div class="vector-menu-heading"> Imprimer / exporter </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="coll-create_a_book" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Sp%C3%A9cial:Livre&bookcmd=book_creator&referer=Francoproven%C3%A7al"><span>Créer un livre</span></a></li><li id="coll-download-as-rl" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Sp%C3%A9cial:DownloadAsPdf&page=Francoproven%C3%A7al&action=show-download-screen"><span>Télécharger comme PDF</span></a></li><li id="t-print" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Francoproven%C3%A7al&printable=yes" title="Version imprimable de cette page [p]" accesskey="p"><span>Version imprimable</span></a></li> </ul> </div> </div> <div id="p-wikibase-otherprojects" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-wikibase-otherprojects" > <div class="vector-menu-heading"> Dans d’autres projets </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li class="wb-otherproject-link wb-otherproject-commons mw-list-item"><a href="https://commons.wikimedia.org/wiki/Category:Arpitan/Francoproven%C3%A7al_language" hreflang="en"><span>Wikimedia Commons</span></a></li><li class="wb-otherproject-link wb-otherproject-wikifunctions mw-list-item"><a href="https://www.wikifunctions.org/wiki/Z1378" hreflang="en"><span>Wikifunctions</span></a></li><li class="wb-otherproject-link wb-otherproject-wikiversity mw-list-item"><a href="https://fr.wikiversity.org/wiki/D%C3%A9partement:Arpitan" hreflang="fr"><span>Wikiversité</span></a></li><li class="wb-otherproject-link wb-otherproject-wikivoyage mw-list-item"><a href="https://fr.wikivoyage.org/wiki/Guide_linguistique_arpitan" hreflang="fr"><span>Wikivoyage</span></a></li><li id="t-wikibase" class="wb-otherproject-link wb-otherproject-wikibase-dataitem mw-list-item"><a href="https://www.wikidata.org/wiki/Special:EntityPage/Q15087" title="Lien vers l’élément dans le dépôt de données connecté [g]" accesskey="g"><span>Élément Wikidata</span></a></li> </ul> </div> </div> </div> </div> </div> </div> </nav> </div> </div> </div> <div class="vector-column-end"> <div class="vector-sticky-pinned-container"> <nav class="vector-page-tools-landmark" aria-label="Outils de la page"> <div id="vector-page-tools-pinned-container" class="vector-pinned-container"> </div> </nav> <nav class="vector-appearance-landmark" aria-label="Apparence"> <div id="vector-appearance-pinned-container" class="vector-pinned-container"> <div id="vector-appearance" class="vector-appearance vector-pinnable-element"> <div class="vector-pinnable-header vector-appearance-pinnable-header vector-pinnable-header-pinned" data-feature-name="appearance-pinned" data-pinnable-element-id="vector-appearance" data-pinned-container-id="vector-appearance-pinned-container" data-unpinned-container-id="vector-appearance-unpinned-container" > <div class="vector-pinnable-header-label">Apparence</div> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-pin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-appearance.pin">déplacer vers la barre latérale</button> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-unpin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-appearance.unpin">masquer</button> </div> </div> </div> </nav> </div> </div> <div id="bodyContent" class="vector-body" aria-labelledby="firstHeading" data-mw-ve-target-container> <div class="vector-body-before-content"> <div class="mw-indicators"> </div> <div id="siteSub" class="noprint">Un article de Wikipédia, l'encyclopédie libre.</div> </div> <div id="contentSub"><div id="mw-content-subtitle"></div></div> <div id="mw-content-text" class="mw-body-content"><div class="mw-content-ltr mw-parser-output" lang="fr" dir="ltr"><div class="bandeau-container metadata homonymie hatnote"><div class="bandeau-cell bandeau-icone" style="display:table-cell;padding-right:0.5em"><span class="noviewer" typeof="mw:File"><a href="/wiki/Aide:Homonymie" title="Aide:Homonymie"><img alt="Page d’aide sur l’homonymie" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/a/a9/Logo_disambig.svg/20px-Logo_disambig.svg.png" decoding="async" width="20" height="15" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/a/a9/Logo_disambig.svg/30px-Logo_disambig.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/a/a9/Logo_disambig.svg/40px-Logo_disambig.svg.png 2x" data-file-width="512" data-file-height="375" /></a></span></div><div class="bandeau-cell" style="display:table-cell;padding-right:0.5em"> <p>Pour les articles homonymes, voir <a href="/wiki/Romand" class="mw-disambig" title="Romand">Romand</a>. </p> </div></div> <div class="bandeau-container metadata homonymie hatnote"><div class="bandeau-cell bandeau-icone" style="display:table-cell;padding-right:0.5em"><span class="noviewer" typeof="mw:File"><a href="/wiki/Aide:Homonymie" title="Aide:Homonymie"><img alt="Page d’aide sur l’homonymie" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/6/6f/Confusion_colour.svg/20px-Confusion_colour.svg.png" decoding="async" width="20" height="15" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/6/6f/Confusion_colour.svg/30px-Confusion_colour.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/6/6f/Confusion_colour.svg/40px-Confusion_colour.svg.png 2x" data-file-width="260" data-file-height="200" /></a></span></div><div class="bandeau-cell" style="display:table-cell;padding-right:0.5em"> <p>Ne doit pas être confondu avec <a href="/wiki/Proven%C3%A7al" title="Provençal">Provençal</a>, <a href="/wiki/Francitan" title="Francitan">Francitan</a> ou <a href="/wiki/Franco-occitan" class="mw-redirect" title="Franco-occitan">Franco-occitan</a>. </p> </div></div> <div class="bandeau-container metadata homonymie hatnote"><div class="bandeau-cell bandeau-icone" style="display:table-cell;padding-right:0.5em"><span class="noviewer" typeof="mw:File"><a href="/wiki/Aide:Redirection" title="Aide:Redirection"><img alt="Page d’aide sur les redirections" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/5/59/Arrows-move.svg/20px-Arrows-move.svg.png" decoding="async" width="20" height="8" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/5/59/Arrows-move.svg/30px-Arrows-move.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/5/59/Arrows-move.svg/40px-Arrows-move.svg.png 2x" data-file-width="225" data-file-height="88" /></a></span></div><div class="bandeau-cell" style="display:table-cell;padding-right:0.5em"> <p>« Arpitan » redirige ici. Pour les autres significations, voir <a href="/wiki/Arpitan_(fromage)" title="Arpitan (fromage)">Arpitan (fromage)</a>. </p> </div></div> <p class="mw-empty-elt"> </p> <table class="infobox_v2 infobox infobox--frwiki noarchive"> <tbody><tr> <td colspan="2" class="entete bd" style="background-color:#3CB371;color:black;">Francoprovençal<br /><small>(arpetan, arpitan, francoprovençâl, francoprovençal, franco-provençal, romand, patouès)<sup id="cite_ref-1" class="reference"><a href="#cite_note-1"><span class="cite_crochet">[</span>1<span class="cite_crochet">]</span></a></sup></small><style data-mw-deduplicate="TemplateStyles:r160408458">.mw-parser-output .entete.bd{background-image:url("//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/2/2c/Picto_infobox_comicballoon.png")}</style> </td></tr> <tr><td colspan="3" style="text-align:center; line-height: 1.5em;"><span typeof="mw:File/Frameless"><a href="/wiki/Fichier:Arpitan_francoprovencal_map.jpg" class="mw-file-description"><img alt="Image illustrative de l’article Francoprovençal" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/d/d5/Arpitan_francoprovencal_map.jpg/280px-Arpitan_francoprovencal_map.jpg" decoding="async" width="280" height="170" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/d/d5/Arpitan_francoprovencal_map.jpg/420px-Arpitan_francoprovencal_map.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/d/d5/Arpitan_francoprovencal_map.jpg/560px-Arpitan_francoprovencal_map.jpg 2x" data-file-width="1168" data-file-height="709" /></a></span> <br />Les régions historiques de l’aire linguistique francoprovençale (<a href="/wiki/Arpitanie" title="Arpitanie">Arpitanie</a>), avec toponymie en francoprovençal.</td></tr> <tr> <th scope="row">Pays </th> <td><a href="/wiki/France" title="France">France</a>, <a href="/wiki/Italie" title="Italie">Italie</a>, <a href="/wiki/Suisse" title="Suisse">Suisse</a> </td> </tr> <tr> <th scope="row">Région </th> <td><a href="/wiki/Bresse" title="Bresse">Bresse</a>, <a href="/wiki/Bourgogne_(ancienne_r%C3%A9gion_administrative)" title="Bourgogne (ancienne région administrative)">Bourgogne</a> du sud, Bugey, <a href="/wiki/Dauphin%C3%A9" title="Dauphiné">Dauphiné</a>, <a href="/wiki/Forez" title="Forez">Forez</a>, <a href="/wiki/Franche-Comt%C3%A9" title="Franche-Comté">Franche-Comté</a>, <a href="/wiki/Lyonnais_(province)" title="Lyonnais (province)">Lyonnais</a>, <a href="/wiki/Savoie" title="Savoie">Savoie</a>, <a href="/wiki/Suisse_romande" title="Suisse romande">Suisse romande</a> (sauf le <a href="/wiki/Canton_du_Jura" title="Canton du Jura">Jura</a>), <a href="/wiki/Pi%C3%A9mont" title="Piémont">Piémont</a> (<a href="/wiki/Vallees_arpitanes_du_Piemont" class="mw-redirect" title="Vallees arpitanes du Piemont">vallées arpitanes</a>), <a href="/wiki/Pouilles" title="Pouilles">Pouilles</a> (seulement 2 communes), <a href="/wiki/Vall%C3%A9e_d%E2%80%99Aoste" class="mw-redirect" title="Vallée d’Aoste">Vallée d’Aoste</a> </td> </tr> <tr> <th scope="row">Nombre de locuteurs </th> <td>Total : 140 000 (1988)<br />dont dans l'<a href="/wiki/Ain_(d%C3%A9partement)" title="Ain (département)">Ain</a> : 15 000<br />dont en <a href="/wiki/Is%C3%A8re_(d%C3%A9partement)" title="Isère (département)">Isère</a> : 2 000<br />dont dans le <a href="/wiki/Jura_(d%C3%A9partement)" title="Jura (département)">Jura</a> et le <a href="/wiki/Doubs_(d%C3%A9partement)" title="Doubs (département)">Doubs</a> : 2 000<br />dont dans la <a href="/wiki/Loire_(d%C3%A9partement)" title="Loire (département)">Loire</a> : 5 000<br />dont dans le <a href="/wiki/Rh%C3%B4ne_(d%C3%A9partement)" title="Rhône (département)">Rhône</a> : 1 000<br />dont en <a href="/wiki/Vall%C3%A9e_d%27Aoste" title="Vallée d'Aoste">Vallée d'Aoste</a> : 61 822 (2003)<sup id="cite_ref-2" class="reference"><a href="#cite_note-2"><span class="cite_crochet">[</span>2<span class="cite_crochet">]</span></a></sup><br />dont en Italie : 70 000 (1971)<sup id="cite_ref-ethnologue.com_3-0" class="reference"><a href="#cite_note-ethnologue.com-3"><span class="cite_crochet">[</span>3<span class="cite_crochet">]</span></a></sup><br />dont en Suisse : 7 000 (1995)<sup id="cite_ref-ethnologue.com_3-1" class="reference"><a href="#cite_note-ethnologue.com-3"><span class="cite_crochet">[</span>3<span class="cite_crochet">]</span></a></sup> </td> </tr> <tr> <th scope="row"><a href="/wiki/Typologie_linguistique" title="Typologie linguistique">Typologie</a> </th> <td><a href="/wiki/Langue_SVO" title="Langue SVO">SVO</a>, <a href="/wiki/Langue_flexionnelle" title="Langue flexionnelle">flexionnelle</a>, <a href="/wiki/Langue_accusative" title="Langue accusative">accusative</a>, <a href="/wiki/Accent_tonique" title="Accent tonique">à accent d'intensité</a>, <a href="/wiki/Langue_syllabique" title="Langue syllabique">syllabique</a> </td> </tr> <tr> <th colspan="2" style="padding:4px; text-align:center; background-color:#3CB371; color:#000000">Classification par famille</th></tr> <tr> <td colspan="2" style="text-align:left;"><ul style="margin:0.1em 0;list-style:none;list-style-image:none; line-height:normal;text-align:left"> <li style="position:relative;margin:0.1em 0;margin-left:0.8em;line-height:normal;"><span style="position:absolute;left:-0.8em;color:#AAA">-</span> <a href="/wiki/Langues_indo-europ%C3%A9ennes" title="Langues indo-européennes">langues indo-européennes</a><ul style="margin:0.1em 0;list-style:none;list-style-image:none; line-height:normal;text-align:left"> <li style="position:relative;margin:0.1em 0;margin-left:0.8em;line-height:normal;"><span style="position:absolute;left:-0.8em;color:#AAA">-</span> <a href="/wiki/Langues_italiques" title="Langues italiques">langues italiques</a><ul style="margin:0.1em 0;list-style:none;list-style-image:none; line-height:normal;text-align:left"> <li style="position:relative;margin:0.1em 0;margin-left:0.8em;line-height:normal;"><span style="position:absolute;left:-0.8em;color:#AAA">-</span> <a href="/wiki/Langues_latino-falisques" title="Langues latino-falisques">langues latino-falisques</a><ul style="margin:0.1em 0;list-style:none;list-style-image:none; line-height:normal;text-align:left"> <li style="position:relative;margin:0.1em 0;margin-left:0.8em;line-height:normal;"><span style="position:absolute;left:-0.8em;color:#AAA">-</span> <a href="/wiki/Langues_romanes" title="Langues romanes">langues romanes</a><ul style="margin:0.1em 0;list-style:none;list-style-image:none; line-height:normal;text-align:left"> <li style="position:relative;margin:0.1em 0;margin-left:0.8em;line-height:normal;"><span style="position:absolute;left:-0.8em;color:#AAA">-</span> <a href="/wiki/Langues_romanes_occidentales" title="Langues romanes occidentales">langues romanes occidentales</a><ul style="margin:0.1em 0;list-style:none;list-style-image:none; line-height:normal;text-align:left"> <li style="position:relative;margin:0.1em 0;margin-left:0.8em;line-height:normal;"><span style="position:absolute;left:-0.8em;color:#AAA">-</span> <a href="/wiki/Langues_gallo-romanes" title="Langues gallo-romanes">langues gallo-romanes</a><ul style="margin:0.1em 0;list-style:none;list-style-image:none; line-height:normal;text-align:left"> <li style="position:relative;margin:0.1em 0;margin-left:0.8em;line-height:normal;"><span style="position:absolute;left:-0.8em;color:#AAA">-</span> <b>francoprovençal</b></li></ul></li></ul></li></ul></li></ul></li></ul></li></ul></li></ul></td> </tr><tr> <th colspan="2" style="padding:4px; text-align:center; background-color:#3CB371; color:#000000">Statut officiel</th></tr> <tr> <th scope="row"><a href="/wiki/Langue_officielle" title="Langue officielle">Langue officielle</a> </th> <td> <ul><li>Quelques communes du <a href="/wiki/Pi%C3%A9mont" title="Piémont">Piémont</a> ayant opté pour la coofficialité avec l’italien</li> <li>Admise comme <a href="/wiki/Charte_europ%C3%A9enne_des_langues_r%C3%A9gionales_ou_minoritaires" title="Charte européenne des langues régionales ou minoritaires">langue régionale</a> en <a href="/wiki/Suisse" title="Suisse">Suisse</a><sup id="cite_ref-4" class="reference"><a href="#cite_note-4"><span class="cite_crochet">[</span>4<span class="cite_crochet">]</span></a></sup> et dans la région <a href="/wiki/Auvergne-Rh%C3%B4ne-Alpes" title="Auvergne-Rhône-Alpes">Auvergne-Rhône-Alpes</a><sup id="cite_ref-5" class="reference"><a href="#cite_note-5"><span class="cite_crochet">[</span>5<span class="cite_crochet">]</span></a></sup><sup class="reference cite_virgule">,</sup><sup id="cite_ref-6" class="reference"><a href="#cite_note-6"><span class="cite_crochet">[</span>6<span class="cite_crochet">]</span></a></sup>.</li></ul> </td> </tr> <tr> <th colspan="2" style="padding:4px; text-align:center; background-color:#3CB371; color:#000000">Codes de langue</th></tr> <tr> <th scope="row"><a href="/wiki/%C3%89tiquette_d%27identification_de_langues_IETF" title="Étiquette d'identification de langues IETF">IETF</a> </th> <td><code>frp</code> </td> </tr> <tr> <th scope="row"><span class="nowrap"><a href="/wiki/ISO_639-2" title="ISO 639-2">ISO 639-2</a></span> </th> <td><code>roa<sup id="cite_ref-7" class="reference"><a href="#cite_note-7"><span class="cite_crochet">[</span>7<span class="cite_crochet">]</span></a></sup></code> </td> </tr> <tr><th scope="row"><span class="nowrap"><a href="/wiki/ISO_639-3" title="ISO 639-3">ISO 639-3</a></span> </th> <td><code><a rel="nofollow" class="external text" href="http://www-01.sil.org/iso639-3/documentation.asp?id=frp">frp</a></code> </td> </tr> <tr> <th scope="row"><a href="/wiki/ISO_639-3#Étendue" title="ISO 639-3">Étendue</a> </th> <td>langue individuelle </td> </tr> <tr> <th scope="row"><a href="/wiki/ISO_639-3#Type" title="ISO 639-3">Type</a> </th> <td>langue vivante </td> </tr> <tr> <th scope="row"><a href="/wiki/Observatoire_linguistique" title="Observatoire linguistique"><i><span class="lang-en" lang="en">Linguasphere</span></i></a> </th> <td><code><a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.hortensj-garden.org/index.php?tnc=1&tr=lsr&nid=51-AAA-j">51-AAA-j</a></code> </td> </tr> <tr><th scope="row"><a href="/wiki/Glottolog" title="Glottolog">Glottolog</a> </th> <td><code><a rel="nofollow" class="external text" href="https://glottolog.org/resource/languoid/id/fran1269">fran1269</a></code> </td> </tr> <tr><th colspan="2" style="padding:4px; text-align:center; background-color:#3CB371; color:#000000">État de conservation</th></tr> <tr><td colspan="2" style="text-align:left;"><style data-mw-deduplicate="TemplateStyles:r209916962">.mw-parser-output .flex-container{justify-content:center;display:flex;flex-wrap:nowrap;align-items:center}.mw-parser-output .flex-container>div{margin:1px;text-align:left;justify-content:center}.mw-parser-output .sk-container{display:flex;width:auto}.mw-parser-output .sk-container>div{margin:1px;text-align:center;float:none}.mw-parser-output .EX-hover:hover{background:black;color:white}.mw-parser-output .CR-hover:hover{background:red;color:black}.mw-parser-output .SE-hover:hover{background:orange;color:black}.mw-parser-output .DE-hover:hover{background:yellow;color:black}.mw-parser-output .VU-hover:hover{background:yellowgreen;color:black}.mw-parser-output .NE-hover:hover{background:silver;color:black}.mw-parser-output .EX-hover a{color:white}.mw-parser-output .EX-hover:hover{color:white}.mw-parser-output .CR-hover a{color:black}.mw-parser-output .CR-hover:hover a{color:black}.mw-parser-output .SE-hover a{color:black}.mw-parser-output .SE-hover:hover a{color:black}.mw-parser-output .DE-hover a{color:black}.mw-parser-output .DE-hover:hover a{color:black}.mw-parser-output .VU-hover a{color:black}.mw-parser-output .VU-hover:hover a{color:black}.mw-parser-output .NE-hover a{color:black}.mw-parser-output .NE-hover:hover a{color:black}.mw-parser-output .tooltip{position:relative;display:inline-block;border-bottom:1px dotted black}.mw-parser-output .tooltip .tooltiptext{visibility:hidden;width:120px;background-color:#F8F9FB;color:black;line-height:1.2;text-align:center;border-radius:3px;box-shadow:1px 1px 1px rgba(0,0,0,0.35);padding:5px 0;position:absolute;z-index:1;top:150%;left:50%;margin-left:-60px;border:1px solid #C8CBD0;font-size:60%}.mw-parser-output .tooltip .tooltiptext::after{content:"";position:absolute;bottom:100%;left:50%;margin-left:-5px;border-width:5px;border-style:solid;font-size:60%;border-color:transparent transparent #C8CBD0 transparent}.mw-parser-output .tooltip:hover .tooltiptext{visibility:visible}.mw-parser-output .tooltip:hover .tooltiptext{visibility:visible;border:1px solid #C8CBD0;font-size:70%}.mw-parser-output .tooltip .tooltiptext{opacity:0;transition:opacity 0.15s}.mw-parser-output .tooltip:hover .tooltiptext{visibility:visible;opacity:1}</style> <center> <figure class="mw-halign-right" typeof="mw:File"><a href="/wiki/Mod%C3%A8le:%C3%89tat_de_conservation_d%27une_langue" title="Modèle:État de conservation d'une langue"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/3/38/Info_Simple.svg/10px-Info_Simple.svg.png" decoding="async" width="10" height="10" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/3/38/Info_Simple.svg/15px-Info_Simple.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/3/38/Info_Simple.svg/20px-Info_Simple.svg.png 2x" data-file-width="512" data-file-height="512" /></a><figcaption></figcaption></figure><div class="sk-container" style="justify-content: center;"> <div><span style="font-size:90%;"><center><b>Éteinte</b></center><br /></span> <a href="/wiki/Cat%C3%A9gorie:Langue_morte" title="Catégorie:Langue morte"><div class="EX-hover tooltip" style="display:inline; height:22.5px; width:22.5px; line-height:100%; border:1px solid #C8CBD0; border-radius:50%;padding:0.3em;margin:0.2em;"><b>EX</b><span class="tooltiptext">Éteinte</span></div></a></div><div><span style="font-size:90%"><center><b>Menacée</b></center><br /></span> <div style="border-top:2px solid black; border-radius:20%;display:inline;padding-top:1em"> <div class="CR-hover tooltip" style="height:22.5px; width:22.5px; line-height:100%; display:inline;border:1px solid #C8CBD0; border-radius:50%;padding:0.3em;margin:0.2em;"><b>CR</b><span class="tooltiptext">En situation critique</span></div> <div class="SE-hover tooltip" style="height:22.5px; width:22.5px; line-height:100%; display:inline;border:1px solid #C8CBD0; border-radius:50%;padding:0.3em;margin:0.2em;"><b>SE</b><span class="tooltiptext">Sérieusement en danger</span></div> <div class="DE-hover tooltip" style="height:22.5px; width:22.5px; line-height:100%;display:inline;border:1px solid #C8CBD0; border-radius:50%;padding:0.3em;margin:0.2em;background:yellow"><a href="/wiki/Cat%C3%A9gorie:Langue_en_danger" title="Catégorie:Langue en danger"><b>DE</b></a><span class="tooltiptext">En danger</span></div> <div class="VU-hover tooltip" style="height:22.5px; width:22.5px; line-height:100%; display:inline;border:1px solid #C8CBD0; border-radius:50%;padding:0.3em;margin:0.2em;"><b>VU</b><span class="tooltiptext">Vulnérable</span></div> </div></div><div><span style="font-size:90%"><center><b>Sûre</b></center><br /></span> <div class="NE-hover tooltip" style="height:22.5px; width:22.5px; line-height:100%; display:inline;border:1px solid #C8CBD0; border-radius:50%;padding:0.3em;margin:0.2em;"><b>NE</b><span class="tooltiptext"> Non menacée</span></div></div></div> <div style="text-align:left;font-size:90%;margin-top:0.4em; line-height:1.3">Langue <b>en danger</b> (<b>DE</b>) au sens de l’<i><a href="/wiki/Atlas_des_langues_en_danger_dans_le_monde" title="Atlas des langues en danger dans le monde">Atlas des langues en danger dans le monde</a></i> </div></center> </td> </tr><tr><th colspan="2" style="padding:4px; text-align:center; background-color:#3CB371; color:#000000">Échantillon</th></tr> <tr> <td colspan="2" style="text-align:left;">Article premier de la <a href="/wiki/D%C3%A9claration_universelle_des_droits_de_l%27homme" title="Déclaration universelle des droits de l'homme">Déclaration universelle des droits de l'homme</a> : <b>Francoprovençal (norme ORB)</b><br /><i>Articllo premiér (1) :<br />Tuis los étres humens nêssont libros et pariérs en dignitât et en drêts. Ils ant rêson et conscience et dêvont ag·ir los yons devérs les ôtros dens un èsprit de fratèrnitât.</i></td> </tr><tr> <td colspan="2" style="display:none;"> </td></tr> <tr> <td class="navigation-only" colspan="2" style="border-top: 2px #3CB371 solid; font-size: 80%; background:inherit; color: inherit; text-align: right;"><span class="plainlinks" style="float:left;"><a class="external text" href="https://fr.wikipedia.org/w/index.php?title=Francoproven%C3%A7al&action=edit&section=0"><span class="infodoc">modifier</span></a></span> <span typeof="mw:File"><a href="/wiki/Mod%C3%A8le:Infobox_Langue" title="Consultez la documentation du modèle"><img alt="" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/3/38/Info_Simple.svg/12px-Info_Simple.svg.png" decoding="async" width="12" height="12" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/3/38/Info_Simple.svg/18px-Info_Simple.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/3/38/Info_Simple.svg/24px-Info_Simple.svg.png 2x" data-file-width="512" data-file-height="512" /></a></span></td> </tr> </tbody></table> <p>Le <b>francoprovençal</b> ou <b>arpitan</b> est une <a href="/wiki/Langues_romanes" title="Langues romanes">langue romane</a> parlée en <a href="/wiki/France" title="France">France</a>, en <a href="/wiki/Suisse" title="Suisse">Suisse</a> et en <a href="/wiki/Italie" title="Italie">Italie</a>. C’est l'une des langues distinctes du groupe linguistique <a href="/wiki/Langues_gallo-romanes" title="Langues gallo-romanes">gallo-roman</a>. </p><p>Cette langue n'est pas un mélange de français et de <a href="/wiki/Proven%C3%A7al" title="Provençal">provençal</a> (<a href="/wiki/Occitan" title="Occitan">occitan</a>) mais est située géographiquement entre les deux. Certains linguistes préfèrent donc, pour éviter toute confusion au lecteur, parler de <b>romand</b> ou d'<b>arpitan</b><style data-mw-deduplicate="TemplateStyles:r216827669">.mw-parser-output .prononciation>a{background:url("//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/8/8a/Loudspeaker.svg")center left no-repeat;background-size:11px 11px;padding-left:15px;font-size:smaller}html.skin-theme-clientpref-night .mw-parser-output .prononciation>a{background:url("//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/1/18/Antu_audio-volume-medium.svg/11px-Antu_audio-volume-medium.svg.png")center left no-repeat}@media screen and (prefers-color-scheme:dark){html.skin-theme-clientpref-os .mw-parser-output .prononciation>a{background:url("//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/1/18/Antu_audio-volume-medium.svg/11px-Antu_audio-volume-medium.svg.png")center left no-repeat}}</style><sup class="prononciation noprint"><a href="/wiki/Fichier:Fr-Arpitan.ogg" title="Fichier:Fr-Arpitan.ogg">Écouter</a></sup>. </p><p>Le francoprovençal est considéré comme une langue bien distincte. Du fait de sa situation géographique, il possède néanmoins certains traits communs avec les <a href="/wiki/Langue_d%27o%C3%AFl" title="Langue d'oïl">langues d'oïl</a> du Nord et avec l'<a href="/wiki/Occitan" title="Occitan">occitan</a> du Sud. Il intègre aussi des éléments des <a href="/wiki/Langues_germaniques" title="Langues germaniques">langues germaniques</a> et <a href="/wiki/Langues_italo-romanes" title="Langues italo-romanes">italo-romanes</a>. </p><p>Le francoprovençal est répertorié dans l'atlas UNESCO des langues en danger dans le monde<sup id="cite_ref-8" class="reference"><a href="#cite_note-8"><span class="cite_crochet">[</span>8<span class="cite_crochet">]</span></a></sup>, ainsi que dans le rapport du parlement européen sur les langues menacées de disparition<sup id="cite_ref-9" class="reference"><a href="#cite_note-9"><span class="cite_crochet">[</span>9<span class="cite_crochet">]</span></a></sup>. </p> <meta property="mw:PageProp/toc" /> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Dénominations_de_la_langue"><span id="D.C3.A9nominations_de_la_langue"></span>Dénominations de la langue</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Francoproven%C3%A7al&veaction=edit&section=1" title="Modifier la section : Dénominations de la langue" class="mw-editsection-visualeditor"><span>modifier</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Francoproven%C3%A7al&action=edit&section=1" title="Modifier le code source de la section : Dénominations de la langue"><span>modifier le code</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Franco-provençal,_francoprovençal"><span id="Franco-proven.C3.A7al.2C_francoproven.C3.A7al"></span>Franco-provençal, francoprovençal</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Francoproven%C3%A7al&veaction=edit&section=2" title="Modifier la section : Franco-provençal, francoprovençal" class="mw-editsection-visualeditor"><span>modifier</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Francoproven%C3%A7al&action=edit&section=2" title="Modifier le code source de la section : Franco-provençal, francoprovençal"><span>modifier le code</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <figure class="mw-default-size" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/Fichier:Romance-lg-classification-en.png" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/3/31/Romance-lg-classification-en.png/220px-Romance-lg-classification-en.png" decoding="async" width="220" height="147" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/3/31/Romance-lg-classification-en.png/330px-Romance-lg-classification-en.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/3/31/Romance-lg-classification-en.png/440px-Romance-lg-classification-en.png 2x" data-file-width="2198" data-file-height="1470" /></a><figcaption>Une catégorisation du francoprovençal (FP) par rapport aux langues romanes<sup id="cite_ref-10" class="reference"><a href="#cite_note-10"><span class="cite_crochet">[</span>10<span class="cite_crochet">]</span></a></sup>.</figcaption></figure> <p>La création de l’expression <i>franco-provençal</i> est due au linguiste italien <a href="/wiki/Graziadio_Isaia_Ascoli" title="Graziadio Isaia Ascoli">Graziadio Isaia Ascoli</a> en 1873 : </p> <blockquote> <p>« J'appelle <i>franco-provençal</i> un type linguistique qui réunit, en plus de quelques caractères qui lui sont propres, d'autres caractères dont une partie lui est commune avec le français (un des dialectes de langues d'oïl<sup id="cite_ref-11" class="reference"><a href="#cite_note-11"><span class="cite_crochet">[</span>11<span class="cite_crochet">]</span></a></sup>) et dont une autre lui est commune avec le provençal, et qui ne provient pas d'une tardive confluence d'éléments divers, mais au contraire atteste sa propre indépendance historique, peu différente de celle par lesquelles se distinguent entre eux les autres principaux types romans. » </p> </blockquote><p style="margin:-0.7em 0 0.3em 6em">— Graziadio Isaia Ascoli</p> <p>Ce mot est désormais écrit en un seul mot, sans <a href="/wiki/Trait_d%27union" title="Trait d'union">trait d’union</a>, afin d'éviter la confusion et de souligner le caractère indépendant de cette langue. Le terme « provençal » au moment où Ascoli écrit ces lignes ne se réfère pas uniquement à la langue de la Provence mais à l'intégralité de la <a href="/wiki/Occitan" title="Occitan">langue occitane</a>. En effet, l'occitan, avant d’obtenir son nom actuel, en a reçu plusieurs : <i>limousin</i>, puis <i>provençal</i>. </p><p>La suppression du trait d’union, proposé au <i>colloque de dialectologie francoprovençale</i> de 1969 à l'<a href="/wiki/Universit%C3%A9_de_Neuch%C3%A2tel" title="Université de Neuchâtel">université de Neuchâtel</a><sup id="cite_ref-12" class="reference"><a href="#cite_note-12"><span class="cite_crochet">[</span>12<span class="cite_crochet">]</span></a></sup>, traduit lexicalement la volonté de créer une identité propre et plus marquée ; elle vise également à éviter de suggérer que la langue se borne à une simple juxtaposition d'éléments issus des langues d'oïl et d'oc. </p><p>C'est sous cette dénomination que cette langue est officiellement reconnue<sup id="cite_ref-13" class="reference"><a href="#cite_note-13"><span class="cite_crochet">[</span>13<span class="cite_crochet">]</span></a></sup><sup class="reference cite_virgule">,</sup><sup id="cite_ref-14" class="reference"><a href="#cite_note-14"><span class="cite_crochet">[</span>14<span class="cite_crochet">]</span></a></sup><sup class="reference cite_virgule">,</sup><sup id="cite_ref-15" class="reference"><a href="#cite_note-15"><span class="cite_crochet">[</span>15<span class="cite_crochet">]</span></a></sup>. </p> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Romand">Romand</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Francoproven%C3%A7al&veaction=edit&section=3" title="Modifier la section : Romand" class="mw-editsection-visualeditor"><span>modifier</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Francoproven%C3%A7al&action=edit&section=3" title="Modifier le code source de la section : Romand"><span>modifier le code</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>Le terme <i>romand</i> pour désigner ce qui sera nommé francoprovençal par les linguistes est attesté depuis le <abbr class="abbr" title="15ᵉ siècle"><span class="romain">XV</span><sup style="font-size:72%">e</sup></abbr> siècle (dans un document fribourgeois de 1424 qui autorise les notaires à « faire lettres en <i>teif</i> [= allemand] et en <i>rommant</i> »). Il est fréquent dans des documents vaudois et fribourgeois des <abbr class="abbr" title="17ᵉ siècle"><span class="romain">XVII</span><sup style="font-size:72%">e</sup></abbr> et <abbr class="abbr" title="18ᵉ siècle"><span class="romain">XVIII</span><sup style="font-size:72%">e</sup></abbr> siècles. Il est encore attesté à <a href="/wiki/Gen%C3%A8ve" title="Genève">Genève</a> au <abbr class="abbr" title="19ᵉ siècle"><span class="romain">XIX</span><sup style="font-size:72%">e</sup></abbr> siècle, mais il est moins fréquemment employé pour les parlers extérieurs à la <a href="/wiki/Suisse_romande" title="Suisse romande">Suisse romande</a><sup class="need_ref_tag" style="padding-left:2px;"><a href="/wiki/Aide:R%C3%A9f%C3%A9rence_n%C3%A9cessaire" title="Aide:Référence nécessaire"><span title="Ce passage nécessite une référence ; voir l'aide.">[réf. nécessaire]</span></a></sup>. </p> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Arpitan">Arpitan</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Francoproven%C3%A7al&veaction=edit&section=4" title="Modifier la section : Arpitan" class="mw-editsection-visualeditor"><span>modifier</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Francoproven%C3%A7al&action=edit&section=4" title="Modifier le code source de la section : Arpitan"><span>modifier le code</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>Les termes <i>arpitan</i> et <i>arpian</i> signifient <i>montagnard</i> pour le premier, <i>berger</i> pour le deuxième<sup id="cite_ref-16" class="reference"><a href="#cite_note-16"><span class="cite_crochet">[</span>16<span class="cite_crochet">]</span></a></sup>. Ils ont été repris au début des années 1970 pour répondre au besoin de lever la confusion générée par le terme <i>francoprovençal</i>. La forme particulière <i>arpitan</i> a été choisie pour sa ressemblance avec le nom de la seconde grande langue gallo-romane, l’<i>occitan</i>. Littéralement, <i>arpian</i> ou <i>arpitan</i>, signifie donc « le montagnard, le berger ». </p><p><i>Arpitan</i> est formé à partir de la racine <a href="/wiki/Indo-europ%C3%A9en_commun" title="Indo-européen commun">pré-indo-européenne</a> <i>*alp-</i><sup id="cite_ref-17" class="reference"><a href="#cite_note-17"><span class="cite_crochet">[</span>17<span class="cite_crochet">]</span></a></sup>, dans sa variante dialectale moderne <i>arp-</i>. En arpitan, ce mot ne désigne pas la « montagne », une « forme de relief élevé », comme on le croit communément, mais les « pâturages de montagne où les troupeaux sont conduits et passent l’été »<sup id="cite_ref-18" class="reference"><a href="#cite_note-18"><span class="cite_crochet">[</span>18<span class="cite_crochet">]</span></a></sup> (voir <a href="/wiki/Alpage" title="Alpage">alpage</a>). Cette racine est présente dans de nombreux noms de lieux, tant en Haute-Provence (<i>Arpasse</i>, <i>Arpette</i>, <i>Arpillon</i>, etc.), qu’en <a href="/wiki/Dauphin%C3%A9" title="Dauphiné">Dauphiné</a> (<i>Arp</i>, <i>Arpion</i>, <i>Arpisson</i>, <i>Aup</i>, etc.), Savoie (<i>Arpettaz</i>, <i>Arpeyron</i>, <i>Arpiane</i>, <i>Aulp</i>, etc.), Valais (<i>Arpette</i>, <i>Arpache</i>, <i>Arpitetta</i>, etc.) et en Vallée d'Aoste (<i>Arp</i>, <i>Arnouvaz</i>, <i>Arpet</i>, <i>Arpetta</i>, <i>Arpettaz</i>, etc.). On retrouve cette racine ou ses variantes en Lombardie, en Suisse, en Allemagne et en Autriche. </p><p>À partir de 1974, et jusqu’au début des années 1980, un équivalent orthographié <i><span class="lang-frp" lang="frp">harpitan</span></i> a été utilisé par le mouvement socio-culturel et politique <a href="/wiki/Vall%C3%A9e_d%27Aoste" title="Vallée d'Aoste">valdôtain</a> <i><span class="lang-frp" lang="frp">Movement Harpitanya</span></i>. Politiquement de gauche, ce mouvement prône la « libération nationale et sociale de l’Harpitanie » par la création d'une fédération arpitane à cheval sur les Alpes, englobant la <a href="/wiki/Vall%C3%A9e_d%27Aoste" title="Vallée d'Aoste">Vallée d'Aoste</a>, la <a href="/wiki/Savoie" title="Savoie">Savoie</a>, les <a href="/wiki/Vall%C3%A9es_arpitanes_du_Pi%C3%A9mont" title="Vallées arpitanes du Piémont">vallées arpitanes piémontaises</a> et le <a href="/wiki/Canton_du_Valais" title="Canton du Valais">Valais</a> occidental<sup id="cite_ref-19" class="reference"><a href="#cite_note-19"><span class="cite_crochet">[</span>19<span class="cite_crochet">]</span></a></sup><sup class="reference cite_virgule">,</sup><sup id="cite_ref-20" class="reference"><a href="#cite_note-20"><span class="cite_crochet">[</span>20<span class="cite_crochet">]</span></a></sup>. </p><p>Dès la création de l'Alliance culturelle arpitane (ACA) en 2004, le terme <i>arpitan</i> (sans <i>h</i> initial) désigne la langue sans revendication politique. Sur son site officiel, l'ACA, qui promeut le terme <i>arpitan</i>, déclare clairement qu'elle est une « association politiquement neutre »<sup id="cite_ref-21" class="reference"><a href="#cite_note-21"><span class="cite_crochet">[</span>21<span class="cite_crochet">]</span></a></sup>, ce que confirme la directrice du <a href="/wiki/Centre_d%27%C3%A9tudes_francoproven%C3%A7ales" title="Centre d'études francoprovençales">Centre d'études francoprovençales</a>, Christiane Dunoyer : « Il n’y a pas eu une filiation directe, il n’y a pas eu d’institutions ou des personnes qui aient revendiqué cet héritage d’une manière consciente et officielle. Mais il est certain que cela a contribué à faire évoluer les consciences et à faire en sorte que certaines idées progressent. Il y a par exemple une homonymie entre Harpitanya d’il y a quarante ans et un mouvement éminemment culturel qui existe de nos jours. Il rassemble des jeunes gens de Suisse, de Savoie, du Lyonnais, etc., et qui communiquent surtout par le biais des nouvelles technologies et ils portent de l’avant un projet culturel commun »<sup id="cite_ref-22" class="reference"><a href="#cite_note-22"><span class="cite_crochet">[</span>22<span class="cite_crochet">]</span></a></sup>. </p><p>Jusque-là peu usité dans les publications de la recherche universitaire francophone, le terme <i>arpitan</i> est reconnu dans la terminologie universitaire comme un synonyme de <i>francoprovençal</i>. Le SUDOC<sup id="cite_ref-23" class="reference"><a href="#cite_note-23"><span class="cite_crochet">[</span>23<span class="cite_crochet">]</span></a></sup> (<a href="/wiki/Syst%C3%A8me_universitaire_de_documentation" title="Système universitaire de documentation">Système universitaire de documentation</a>), système de référence, l’a indexé comme tel. </p><p>Le terme commence à être utilisé dans la littérature universitaire des chercheurs internationaux et dans la littérature des spécialistes locaux<sup id="cite_ref-24" class="reference"><a href="#cite_note-24"><span class="cite_crochet">[</span>24<span class="cite_crochet">]</span></a></sup>. </p><p>Il est aujourd’hui en usage dans certaines associations de locuteurs, notamment l’Association des enseignants de savoyard (AES), présidée par <a href="/wiki/Marc_Bron" title="Marc Bron">Marc Bron</a>, et pour qui la dénomination <i>franco-provençal</i> « est malheureuse, car elle laisse un parfum d’inachevé, d’amalgame entre oc et oïl, alors qu’elle n’est ni d’oc, ni d’oïl. Que dirait-on si l’on avait appelé l’occitan le franco-espagnol, le franco-italien ou le franco-corse ? Cela n’aurait manifestement pas été sérieux. Cela ne l’est pas davantage concernant le savoyard<sup id="cite_ref-25" class="reference"><a href="#cite_note-25"><span class="cite_crochet">[</span>25<span class="cite_crochet">]</span></a></sup>.» </p><p>La Fédération internationale de l'arpitan (ACA)<sup id="cite_ref-:0_26-0" class="reference"><a href="#cite_note-:0-26"><span class="cite_crochet">[</span>26<span class="cite_crochet">]</span></a></sup>, implantée à <a href="/wiki/Saint-%C3%89tienne" title="Saint-Étienne">Saint-Étienne</a>, <a href="/wiki/Sciez" title="Sciez">Sciez</a> et <a href="/wiki/Lausanne" title="Lausanne">Lausanne</a>, souhaite « rendre visible l’arpitan sur la place publique ». Elle promeut l’utilisation d’une orthographe unifiée (l’orthographe de référence B) et le mot <i>arpitan</i>. Elle estime que le composé <i>francoprovençal</i> prête à confusion<sup id="cite_ref-27" class="reference"><a href="#cite_note-27"><span class="cite_crochet">[</span>27<span class="cite_crochet">]</span></a></sup><sup class="reference cite_virgule">,</sup><sup id="cite_ref-28" class="reference"><a href="#cite_note-28"><span class="cite_crochet">[</span>28<span class="cite_crochet">]</span></a></sup>, entravant ainsi ses chances de reconnaissance officielle en tant que langue minoritaire (en France notamment<sup id="cite_ref-29" class="reference"><a href="#cite_note-29"><span class="cite_crochet">[</span>29<span class="cite_crochet">]</span></a></sup>). </p><p>La linguiste Claudine Brohy, de l'institut de plurilinguisme de l'<a href="/wiki/Universit%C3%A9_de_Fribourg" title="Université de Fribourg">université de Fribourg</a>, note que ce néologisme est « de plus en plus utilisé »<sup id="cite_ref-30" class="reference"><a href="#cite_note-30"><span class="cite_crochet">[</span>30<span class="cite_crochet">]</span></a></sup>. </p><p>Le linguiste Médéric Gasquet-Cyrus estime cependant que l’usage du terme arpitan <span class="citation">« demeure limité, notamment sur Internet, à un cercle très étroit de militants relativement jeunes »</span><sup id="cite_ref-31" class="reference"><a href="#cite_note-31"><span class="cite_crochet">[</span>31<span class="cite_crochet">]</span></a></sup>, alors que James Costa avoue dans un article avoir été <span class="citation">« surpris par l’absence du terme <i>arpitan</i> dans les questionnaires recueillis, absence d’autant plus remarquable que le terme est en concurrence sérieuse avec le terme <i>francoprovençal</i> sur internet. Arpitan semble en usage principalement au sein de réseaux plus jeunes et plus militants »</span><sup id="cite_ref-Costa2011_32-0" class="reference"><a href="#cite_note-Costa2011-32"><span class="cite_crochet">[</span>32<span class="cite_crochet">]</span></a></sup>. Ce dernier juge par ailleurs que <span class="citation">« le terme d’arpitan renvoie […] à un espace politique potentiel, l’<a href="/wiki/Arpitanie" title="Arpitanie">Arpitanie</a>, au sein duquel l’arpitan serait la langue héritée et en voie de disparition. Le terme d’arpitan facilite ainsi une identification entre langue, territoire et peuple, selon le triptyque classique dans la construction des États-nations européens depuis le <abbr class="abbr" title="18ᵉ siècle"><span class="romain">XVIII</span><sup style="font-size:72%">e</sup></abbr> siècle »</span><sup id="cite_ref-Costa2011_32-1" class="reference"><a href="#cite_note-Costa2011-32"><span class="cite_crochet">[</span>32<span class="cite_crochet">]</span></a></sup>. </p><p>Selon <a href="/w/index.php?title=Natalia_Bichurina&action=edit&redlink=1" class="new" title="Natalia Bichurina (page inexistante)">Natalia Bichurina</a> <a href="https://frp.wikipedia.org/wiki/Natalia_Bichurina" class="extiw" title="frp:Natalia Bichurina"><span class="indicateur-langue" title="Article en francoprovençal : « Natalia Bichurina »">(frp)</span></a>, <span class="citation">« sur Internet le terme arpitan paraît plus populaire que francoprovençal, alors qu’au sein des associations, ce serait plutôt le contraire »</span><sup id="cite_ref-Bichurina_2018_p.139_33-0" class="reference"><a href="#cite_note-Bichurina_2018_p.139-33"><span class="cite_crochet">[</span>33<span class="cite_crochet">]</span></a></sup>. Elle attribue cette différence au côté militant qui est revendiqué par le mouvement arpitan et que n’ont pas les mouvements patoisants ou francoprovençaux<sup id="cite_ref-Bichurina_2018_p.139_33-1" class="reference"><a href="#cite_note-Bichurina_2018_p.139-33"><span class="cite_crochet">[</span>33<span class="cite_crochet">]</span></a></sup>. </p> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Aire_de_diffusion_du_francoprovençal"><span id="Aire_de_diffusion_du_francoproven.C3.A7al"></span>Aire de diffusion du francoprovençal</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Francoproven%C3%A7al&veaction=edit&section=5" title="Modifier la section : Aire de diffusion du francoprovençal" class="mw-editsection-visualeditor"><span>modifier</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Francoproven%C3%A7al&action=edit&section=5" title="Modifier le code source de la section : Aire de diffusion du francoprovençal"><span>modifier le code</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <figure class="mw-default-size" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/Fichier:Francoprov.GIF" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/6/64/Francoprov.GIF/220px-Francoprov.GIF" decoding="async" width="220" height="194" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/6/64/Francoprov.GIF/330px-Francoprov.GIF 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/6/64/Francoprov.GIF 2x" data-file-width="368" data-file-height="324" /></a><figcaption>L'aire <i>francoprovençale</i><sup id="cite_ref-34" class="reference"><a href="#cite_note-34"><span class="cite_crochet">[</span>34<span class="cite_crochet">]</span></a></sup>.</figcaption></figure> <p>L’aire francoprovençale, parfois appelée <i>Arpitanie</i><sup id="cite_ref-35" class="reference"><a href="#cite_note-35"><span class="cite_crochet">[</span>35<span class="cite_crochet">]</span></a></sup>, est délimitée, inclusivement, par les régions listées ci-dessous. </p> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="France">France</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Francoproven%C3%A7al&veaction=edit&section=6" title="Modifier la section : France" class="mw-editsection-visualeditor"><span>modifier</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Francoproven%C3%A7al&action=edit&section=6" title="Modifier le code source de la section : France"><span>modifier le code</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>La majeure partie de l'ancienne région <a href="/wiki/Rh%C3%B4ne-Alpes" title="Rhône-Alpes">Rhône-Alpes</a> : toute la <a href="/wiki/Savoie" title="Savoie">Savoie</a> (Savoie <span class="lang-en" lang="en">propre</span>, Maurienne, Tarentaise, <a href="/wiki/Genevois_(province)" title="Genevois (province)">Genevois</a>, Chablais et Faucigny), le <a href="/wiki/Forez" title="Forez">Forez</a> (<a href="/wiki/Loire_(d%C3%A9partement)" title="Loire (département)">département de la Loire</a>), la <a href="/wiki/Bresse" title="Bresse">Bresse</a>, la <a href="/wiki/Dombes" title="Dombes">Dombes</a>, le <a href="/wiki/Revermont" title="Revermont">Revermont</a>, le Pays de Gex, le <a href="/wiki/Bugey" title="Bugey">Bugey</a>, l’agglomération de <a href="/wiki/Lyon" title="Lyon">Lyon</a>, le Nord-<a href="/wiki/Dauphin%C3%A9" title="Dauphiné">Dauphiné</a> ; une partie de la <a href="/wiki/Franche-Comt%C3%A9" title="Franche-Comté">Franche-Comté</a><sup id="cite_ref-36" class="reference"><a href="#cite_note-36"><span class="cite_crochet">[</span>36<span class="cite_crochet">]</span></a></sup> et de la <a href="/wiki/Sa%C3%B4ne-et-Loire" title="Saône-et-Loire">Saône-et-Loire</a>. Plusieurs communes du sud-est de l'Allier parlent francoprovençal<sup id="cite_ref-37" class="reference"><a href="#cite_note-37"><span class="cite_crochet">[</span>37<span class="cite_crochet">]</span></a></sup><sup class="reference cite_virgule">,</sup><sup id="cite_ref-38" class="reference"><a href="#cite_note-38"><span class="cite_crochet">[</span>38<span class="cite_crochet">]</span></a></sup>. </p><p>La langue influence aussi le parler auvergnat de la <a href="/wiki/Montagne_bourbonnaise" title="Montagne bourbonnaise">Montagne bourbonnaise</a> dans l'<a href="/wiki/Allier_(d%C3%A9partement)" title="Allier (département)">Allier</a><sup id="cite_ref-39" class="reference"><a href="#cite_note-39"><span class="cite_crochet">[</span>39<span class="cite_crochet">]</span></a></sup><sup class="reference cite_virgule">,</sup><sup id="cite_ref-40" class="reference"><a href="#cite_note-40"><span class="cite_crochet">[</span>40<span class="cite_crochet">]</span></a></sup> ou du « <a href="/wiki/Croissant_(linguistique)" title="Croissant (linguistique)">Croissant</a> » du reste de la Montagne bourbonnaise<sup id="cite_ref-41" class="reference"><a href="#cite_note-41"><span class="cite_crochet">[</span>41<span class="cite_crochet">]</span></a></sup>. </p><p>La limite avec les langues d'oïl se fait principalement sur le critère de l'accent tonique distinctif : il est conservé en francoprovençal, mais pas dans les langues d'oïl<sup id="cite_ref-:3_42-0" class="reference"><a href="#cite_note-:3-42"><span class="cite_crochet">[</span>42<span class="cite_crochet">]</span></a></sup>. </p><p>Note : seule la partie nord du Dauphiné est dans la zone francoprovençale. Les départements de la Drôme et des Hautes-Alpes sont occitans (sauf l'extrême nord de la Drôme). La majeure partie de l’Isère est francoprovençale mais certaines zones du sud sont occitanes. Une carte de <a href="/wiki/Gaston_Tuaillon" title="Gaston Tuaillon">Gaston Tuaillon</a> en 1964<sup id="cite_ref-43" class="reference"><a href="#cite_note-43"><span class="cite_crochet">[</span>43<span class="cite_crochet">]</span></a></sup> donne un tracé extrêmement précis de la frontière entre occitan et francoprovençal. Selon Dominique Stich, la limite passe au niveau du canyon du <a href="/wiki/Drac" title="Drac">Drac</a> séparant le <a href="/wiki/Tri%C3%A8ves" title="Trièves">Trièves</a> de la <a href="/wiki/Matheysine" title="Matheysine">Matheysine</a>, puis suit la limite des <a href="/wiki/G%C3%A9noise_(architecture)" title="Génoise (architecture)">toits en gênoise</a><sup id="cite_ref-44" class="reference"><a href="#cite_note-44"><span class="cite_crochet">[</span>44<span class="cite_crochet">]</span></a></sup>. </p><p>Selon la dialectologue Colette Dondaine<sup id="cite_ref-45" class="reference"><a href="#cite_note-45"><span class="cite_crochet">[</span>45<span class="cite_crochet">]</span></a></sup>, il est vraisemblable qu’à l’origine (avant l’apparition des premiers textes littéraires), l’actuelle Franche-Comté, jusqu’aux pieds des Vosges, faisait également partie de l’espace francoprovençal. </p> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Italie">Italie</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Francoproven%C3%A7al&veaction=edit&section=7" title="Modifier la section : Italie" class="mw-editsection-visualeditor"><span>modifier</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Francoproven%C3%A7al&action=edit&section=7" title="Modifier le code source de la section : Italie"><span>modifier le code</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>La <a href="/wiki/Vall%C3%A9e_d%27Aoste" title="Vallée d'Aoste">Vallée d'Aoste</a>, à l’exception des communes <a href="/wiki/Walser_(peuple)" title="Walser (peuple)">Walser</a> de <a href="/wiki/Gressoney-Saint-Jean" title="Gressoney-Saint-Jean">Gressoney-Saint-Jean</a>, <a href="/wiki/Gressoney-La-Trinit%C3%A9" title="Gressoney-La-Trinité">Gressoney-La-Trinité</a> et <a href="/wiki/Issime" title="Issime">Issime</a>, dans la <a href="/wiki/Vall%C3%A9e_du_Lys" title="Vallée du Lys">Vallée du Lys</a>. </p><p>Les hautes <a href="/wiki/Vall%C3%A9es_arpitanes_du_Pi%C3%A9mont" title="Vallées arpitanes du Piémont">vallées piémontaises</a> dans les communes suivantes : </p> <div style="column-width:25em;column-gap:1em;" class="colonnes"> <ul><li><a href="/wiki/Ala_di_Stura" title="Ala di Stura">Ala di Stura</a></li> <li><a href="/wiki/Almese" class="mw-redirect" title="Almese">Almese/<i>Almesé</i></a></li> <li><a href="/wiki/Alpette" title="Alpette"><i>Alpette/L'Alpette</i></a></li> <li><a href="/wiki/Avigliana" class="mw-redirect" title="Avigliana">Avigliana/<i>Veillane</i></a></li> <li><a href="/wiki/Balme_(Italie)" class="mw-redirect" title="Balme (Italie)">Balme/<i>Barmes</i></a></li> <li><a href="/wiki/Borgone_Susa" class="mw-redirect" title="Borgone Susa">Borgone di Susa/<i>Bourgon</i></a></li> <li><a href="/wiki/Bruzolo" class="mw-redirect" title="Bruzolo">Bruzolo/<i>Brusol de Suse</i></a></li> <li><a href="/wiki/Bussoleno" class="mw-redirect" title="Bussoleno">Bussoleno/<i>Bussolin</i></a></li> <li><a href="/wiki/Cantoira" class="mw-redirect" title="Cantoira">Cantoira/<i>Cantoire</i></a></li> <li><a href="/wiki/Caprie" class="mw-redirect" title="Caprie">Caprie</a>, <a href="/wiki/Carema" class="mw-redirect" title="Carema">Carema/<i>Carême</i></a></li> <li><a href="/wiki/Castagnole_Piemonte" title="Castagnole Piemonte">Castagnole Piemonte/<i>Chassagne du Piémont</i></a></li> <li><a href="/wiki/Ceres_(Italie)" title="Ceres (Italie)">Ceres/<i>Cérès</i></a></li> <li><a href="/wiki/Ceresole_Reale" title="Ceresole Reale">Ceresole Reale/<i>Cérisoles</i></a></li> <li><a href="/wiki/Chialamberto" title="Chialamberto">Chialamberto/<i>Chalambert</i></a></li> <li><a href="/wiki/Chianocco" class="mw-redirect" title="Chianocco">Chianocco/<i>Chanoux</i></a></li> <li><a href="/wiki/Chiusa_di_San_Michele" class="mw-redirect" title="Chiusa di San Michele">Chiusa di San Michele/<i>L’Écluse</i></a></li> <li><a href="/wiki/Coassolo_Torinese" title="Coassolo Torinese">Coassolo Torinese/<i>Coisseuil</i></a></li> <li><a href="/wiki/Coazze" class="mw-redirect" title="Coazze">Coazze/<i>Couasse</i></a></li> <li><a href="/wiki/Condove" class="mw-redirect" title="Condove">Condove/<i>Condoue</i></a></li> <li><a href="/wiki/Corio" title="Corio">Corio/<i>Cory</i></a></li> <li><a href="/wiki/Frassinet" title="Frassinet">Frassinetto/<i>Frassinet</i></a></li> <li><a href="/wiki/Germagnano" title="Germagnano">Germagnano/<i>Saint-Germain</i></a></li> <li><a href="/wiki/Jaillons" title="Jaillons">Giaglione/<i>Jaillons</i></a></li> <li><a href="/wiki/Giaveno" title="Giaveno">Giaveno/<i>Javein</i></a>, <a href="/wiki/Gravere" class="mw-redirect" title="Gravere">Gravere/<i>Gravière</i></a></li> <li><a href="/wiki/Groscavallo" title="Groscavallo">Groscavallo/<i>Groscaval</i></a></li> <li><a href="/wiki/Ingria" title="Ingria">Ingria/<i>L'Ingrie</i></a></li> <li><a href="/wiki/Lanzo_Torinese" class="mw-redirect" title="Lanzo Torinese">Lanzo Torinese/<i>Lans-L’Hermitage</i></a></li> <li><a href="/wiki/Lemie" title="Lemie">Lemie</a>, <a href="/wiki/Locana" title="Locana">Locana/<i>Locane</i></a></li> <li><a href="/wiki/Mattie" title="Mattie">Mattie/<i>Mathie</i></a></li> <li><a href="/wiki/Meana_di_Susa" class="mw-redirect" title="Meana di Susa">Meana di Susa/<i>Méans</i></a></li> <li><a href="/wiki/Mezzenile" title="Mezzenile">Mezzenile/<i>Mesnil</i></a></li> <li><a href="/wiki/Mompantero" class="mw-redirect" title="Mompantero">Mompantero/<i>Montpantier</i></a></li> <li><a href="/wiki/Monastero_di_Lanzo" title="Monastero di Lanzo">Monastero di Lanzo/<i>Moutiers</i></a></li> <li><a href="/wiki/Moncenisio" class="mw-redirect" title="Moncenisio">Moncenisio/<i>Montcenis</i></a></li> <li><a href="/wiki/Noasca" title="Noasca">Noasca/<i>Novasque</i></a></li> <li><a href="/wiki/Novalesa" class="mw-redirect" title="Novalesa">Novalesa/<i>Novalaise</i></a></li> <li><a href="/wiki/Pessinetto" title="Pessinetto">Pessinetto/<i>Pessinet</i></a></li> <li><a href="/wiki/Pont-Canavese" title="Pont-Canavese">Pont-Canavese/<i>Pont-en-Canavais</i></a></li> <li><a href="/wiki/Quincinetto" title="Quincinetto">Quincinetto/<i>Quincinet</i></a></li> <li><a href="/wiki/Ribordone" title="Ribordone">Ribordone/<i>Ribardon</i></a></li> <li><a href="/wiki/Ronco_Canavese" title="Ronco Canavese">Ronco Canavese/<i>Ronc</i></a></li> <li><a href="/wiki/Rubiana" class="mw-redirect" title="Rubiana">Rubiana/<i>Rubiane</i></a></li> <li><a href="/wiki/San_Didero" class="mw-redirect" title="San Didero">San Didero/<i>Saint Didier</i></a></li> <li><a href="/wiki/San_Giorio_di_Susa" class="mw-redirect" title="San Giorio di Susa">San Giorio di Susa/<i>Saint-Joire</i></a></li> <li><a href="/wiki/Sant%27Ambrogio_di_Torino" class="mw-redirect" title="Sant'Ambrogio di Torino">Sant’Ambrogio di Torino/<i>Saint-Ambroise</i></a></li> <li><a href="/wiki/Sant%27Antonino_di_Susa" class="mw-redirect" title="Sant'Antonino di Susa">Sant’Antonino di Susa/<i>Saint-Antonin</i></a></li> <li><a href="/wiki/Sparone" title="Sparone">Sparone/<i>Esparon</i></a></li> <li><a href="/wiki/Suse_(Italie)" title="Suse (Italie)">Susa/<i>Suse</i></a></li> <li><a href="/wiki/Traversella" title="Traversella">Traversella/<i>Traverselle</i></a></li> <li><a href="/wiki/Traves_(Italie)" title="Traves (Italie)">Traves/<i>Travey</i></a></li> <li><a href="/wiki/Usseglio" class="mw-redirect" title="Usseglio">Usseglio/<i>Ussel</i></a></li> <li><a href="/wiki/Vaie" class="mw-redirect" title="Vaie">Vaie/<i>Vaye</i></a></li> <li><a href="/wiki/Valchiusella" class="mw-redirect" title="Valchiusella">Valchiusella/<i>Chausselle</i></a></li> <li><a href="/wiki/Valgioie" class="mw-redirect" title="Valgioie">Valgioie/<i>Valjoie</i></a></li> <li><a href="/wiki/Valprato_Soana" title="Valprato Soana">Valprato Soana/<i>Valpré</i></a></li> <li><a href="/wiki/Venaus" class="mw-redirect" title="Venaus">Venaus/<i>Vénaux</i></a></li> <li><a href="/wiki/Villar_Dora" class="mw-redirect" title="Villar Dora">Villar Dora/<i>Villar d'Almesé</i></a></li> <li><a href="/wiki/Villar_Focchiardo" class="mw-redirect" title="Villar Focchiardo">Villar Focchiardo/<i>Villar-Fouchard</i></a></li> <li><a href="/wiki/Vi%C3%B9" title="Viù">Viù/<i>Vieu</i></a></li></ul> </div> <p>Auxquelles il faut ajouter une partie de la commune de <a href="/wiki/Trana" title="Trana">Trana</a>, le hameau de <a href="/w/index.php?title=Grandubbione&action=edit&redlink=1" class="new" title="Grandubbione (page inexistante)">Grandubbione</a> et deux enclaves dans les <a href="/wiki/Pouilles" title="Pouilles">Pouilles</a> sont dues à l’émigration de locuteurs au <abbr class="abbr" title="14ᵉ siècle"><span class="romain">XIV</span><sup style="font-size:72%">e</sup></abbr> siècle : <a href="/wiki/Faeto" title="Faeto">Faeto/<i>Fayet</i></a> et <a href="/wiki/Celle_di_San_Vito" title="Celle di San Vito">Celle di San Vito/<i>Cèles de Sant Vuite</i></a>. </p><p>Note : les vallées plus méridionales (Haute vallée de Suse, Val du Cluson, etc.) du Piémont parlent l’<a href="/wiki/Occitan" title="Occitan">occitan</a>. </p> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Suisse">Suisse</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Francoproven%C3%A7al&veaction=edit&section=8" title="Modifier la section : Suisse" class="mw-editsection-visualeditor"><span>modifier</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Francoproven%C3%A7al&action=edit&section=8" title="Modifier le code source de la section : Suisse"><span>modifier le code</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <figure class="mw-default-size" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/Fichier:Arpitan_en_Suisse.png" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/9/96/Arpitan_en_Suisse.png/220px-Arpitan_en_Suisse.png" decoding="async" width="220" height="237" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/9/96/Arpitan_en_Suisse.png/330px-Arpitan_en_Suisse.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/9/96/Arpitan_en_Suisse.png/440px-Arpitan_en_Suisse.png 2x" data-file-width="771" data-file-height="830" /></a><figcaption>L'aire francoprovençale en Suisse.</figcaption></figure> <p>Tout l’<a href="/wiki/Suisse_romande" title="Suisse romande">espace romand</a> à l’exception du <a href="/wiki/Canton_du_Jura" title="Canton du Jura">canton du Jura</a>. Dans le <a href="/wiki/Jura_bernois" title="Jura bernois">Jura bernois</a>, la partie francophone du <a href="/wiki/Canton_de_Berne" title="Canton de Berne">canton de Berne</a>, l'arpitan partage son aire de diffusion avec le <a href="/wiki/Franc-comtois" title="Franc-comtois">franc-comtois</a> (<a href="/wiki/Langue_d%27o%C3%AFl" title="Langue d'oïl">langue d'oïl</a>) qui est la langue traditionnelle du nord-est<sup id="cite_ref-:02_46-0" class="reference"><a href="#cite_note-:02-46"><span class="cite_crochet">[</span>46<span class="cite_crochet">]</span></a></sup> et plus précisément de la partie nord du <a href="/wiki/District_de_Moutier" title="District de Moutier">district de Moutier</a><sup id="cite_ref-47" class="reference"><a href="#cite_note-47"><span class="cite_crochet">[</span>47<span class="cite_crochet">]</span></a></sup>. Dans la partie sud-est de la région, l'arpitan reste l'idiome traditionnel alors que dans la partie centrale, il s'agit d'un <a href="/wiki/Dialecte_de_transition" title="Dialecte de transition">dialecte de transition</a> entre le franc-comtois et l'arpitan<sup id="cite_ref-:02_46-1" class="reference"><a href="#cite_note-:02-46"><span class="cite_crochet">[</span>46<span class="cite_crochet">]</span></a></sup>. </p> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Ukraine">Ukraine</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Francoproven%C3%A7al&veaction=edit&section=9" title="Modifier la section : Ukraine" class="mw-editsection-visualeditor"><span>modifier</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Francoproven%C3%A7al&action=edit&section=9" title="Modifier le code source de la section : Ukraine"><span>modifier le code</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>Les habitants de la <a href="/wiki/Colonie_de_Chabag" title="Colonie de Chabag">colonie viticole suisse de Chabag</a> parlaient un patois romand pendant le <abbr class="abbr" title="19ᵉ siècle"><span class="romain">XIX</span><sup style="font-size:72%">e</sup></abbr> siècle et le début du <abbr class="abbr" title="20ᵉ siècle"><span class="romain">XX</span><sup style="font-size:72%">e</sup></abbr><sup id="cite_ref-48" class="reference"><a href="#cite_note-48"><span class="cite_crochet">[</span>48<span class="cite_crochet">]</span></a></sup>. </p> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Historique">Historique</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Francoproven%C3%A7al&veaction=edit&section=10" title="Modifier la section : Historique" class="mw-editsection-visualeditor"><span>modifier</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Francoproven%C3%A7al&action=edit&section=10" title="Modifier le code source de la section : Historique"><span>modifier le code</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <figure class="mw-default-size" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/Fichier:Linguae_in_Galloromania.svg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/2/27/Linguae_in_Galloromania.svg/220px-Linguae_in_Galloromania.svg.png" decoding="async" width="220" height="209" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/2/27/Linguae_in_Galloromania.svg/330px-Linguae_in_Galloromania.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/2/27/Linguae_in_Galloromania.svg/440px-Linguae_in_Galloromania.svg.png 2x" data-file-width="2000" data-file-height="1898" /></a><figcaption>Les langues de la Galloromania.<br />3 Limite actuelle du francoprovençal<sup id="cite_ref-49" class="reference"><a href="#cite_note-49"><span class="cite_crochet">[</span>49<span class="cite_crochet">]</span></a></sup><br />4 Extension du francoprovençal avant le <abbr class="abbr" title="13ᵉ siècle"><span class="romain">XIII</span><sup style="font-size:72%">e</sup></abbr> siècle<sup id="cite_ref-50" class="reference"><a href="#cite_note-50"><span class="cite_crochet">[</span>50<span class="cite_crochet">]</span></a></sup><sup class="reference cite_virgule">,</sup><sup id="cite_ref-51" class="reference"><a href="#cite_note-51"><span class="cite_crochet">[</span>51<span class="cite_crochet">]</span></a></sup>.</figcaption></figure> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Substrats_pré-celtique_et_celtique"><span id="Substrats_pr.C3.A9-celtique_et_celtique"></span>Substrats pré-celtique et celtique</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Francoproven%C3%A7al&veaction=edit&section=11" title="Modifier la section : Substrats pré-celtique et celtique" class="mw-editsection-visualeditor"><span>modifier</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Francoproven%C3%A7al&action=edit&section=11" title="Modifier le code source de la section : Substrats pré-celtique et celtique"><span>modifier le code</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>L'héritage linguistique primitif se limite à la toponymie et à l'hydronymie comme <a href="/wiki/Arrondine" title="Arrondine">Arrondine</a>, <a href="/wiki/Arve" title="Arve">Arve</a>, <a href="/wiki/Alpes" title="Alpes">Alpes</a>, <a href="/wiki/Fort_du_Truc" title="Fort du Truc">Truc</a>, <a href="/wiki/Bec" title="Bec">Bec</a>.<br /> Le mot <i>chalet</i> (popularisé par <a href="/wiki/Jean-Jacques_Rousseau" title="Jean-Jacques Rousseau">Jean-Jacques Rousseau</a>) dérive également d'une hypothétique racine préceltique (ou ligure) <i>*cal-</i> signifiant « abri ». Il est à noter que le francoprovençal ORB <i><span class="lang-frp" lang="frp">souta</span></i> (localement orthographié <i><span class="lang-frp" lang="frp">chotta</span></i>, <i><span class="lang-frp" lang="frp">chota</span></i> ou <i><span class="lang-frp" lang="frp">cheûta</span></i>), signifiant aussi « abri », provient du latin populaire <i><span class="lang-la" lang="la">*susta</span></i> (du verbe latin <span class="citation not_fr_quote" lang="la">« <span class="italique">substare</span> »</span> qui signifie « se tenir dessous »)<sup id="cite_ref-52" class="reference"><a href="#cite_note-52"><span class="cite_crochet">[</span>52<span class="cite_crochet">]</span></a></sup>. </p><p>À la période de <a href="/wiki/La_T%C3%A8ne" title="La Tène">La Tène</a>, des tribus celtes s'installent dans la région : <a href="/wiki/Allobroges" title="Allobroges">Allobroges</a> au nord de l'Isère, <a href="/wiki/Ceutrons_(peuple_celte_des_Alpes)" title="Ceutrons (peuple celte des Alpes)">Ceutrons</a> en Val d’Isère, <a href="/wiki/Salasses" title="Salasses">Salasses</a> en <a href="/wiki/Vall%C3%A9e_d%27Aoste" title="Vallée d'Aoste">Vallée d’Aoste</a>, <a href="/wiki/Helv%C3%A8tes" title="Helvètes">Helvètes</a> et <a href="/wiki/S%C3%A9quanes" title="Séquanes">Séquanes</a> dans l’actuelle Suisse romande). Leur influence demeure perceptible dans le lexique commun avec les mots <i>méleze</i> (<i><span class="lang-la" lang="la">*melatia</span></i>), <i>nant</i> (<i><span class="lang-la" lang="la">*nantu</span></i> « vallée »), <i>balme</i> (<i><span class="lang-la" lang="la">*balma</span></i> « trou »)<sup class="need_ref_tag" style="padding-left:2px;"><a href="/wiki/Aide:R%C3%A9f%C3%A9rence_n%C3%A9cessaire" title="Aide:Référence nécessaire"><span title="Ce passage nécessite une référence ; voir l'aide.">[réf. nécessaire]</span></a></sup>. </p> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Origine_latine,_apport_burgonde_et_formation_de_l'ancien_francoprovençal"><span id="Origine_latine.2C_apport_burgonde_et_formation_de_l.27ancien_francoproven.C3.A7al"></span>Origine latine, apport burgonde et formation de l'ancien francoprovençal</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Francoproven%C3%A7al&veaction=edit&section=12" title="Modifier la section : Origine latine, apport burgonde et formation de l'ancien francoprovençal" class="mw-editsection-visualeditor"><span>modifier</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Francoproven%C3%A7al&action=edit&section=12" title="Modifier le code source de la section : Origine latine, apport burgonde et formation de l'ancien francoprovençal"><span>modifier le code</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <div class="bandeau-container bandeau-section metadata bandeau-niveau-information"><div class="bandeau-cell bandeau-icone-css loupe">Article détaillé : <a href="/wiki/Ancien_francoproven%C3%A7al" title="Ancien francoprovençal">ancien francoprovençal</a>.</div></div> <p>L'origine <a href="/wiki/Latin" title="Latin">latine</a> de la langue francoprovençale, dont il dérive majoritairement, est démontrée dès sa définition par <a href="/wiki/Graziadio_Isaia_Ascoli" title="Graziadio Isaia Ascoli">Graziadio Isaia Ascoli</a>. Plusieurs romanistes comme <a href="/wiki/Walther_von_Wartburg" title="Walther von Wartburg">Walther von Wartburg</a> (1946) et <a href="/wiki/Pierre_Bec" title="Pierre Bec">Pierre Bec</a> (1971) estiment que le francoprovençal constituerait la première branche divergente du groupe des parlers d’oïl<sup id="cite_ref-:1_53-0" class="reference"><a href="#cite_note-:1-53"><span class="cite_crochet">[</span>53<span class="cite_crochet">]</span></a></sup> et ce dernier situe cette divergence aux alentours du <abbr class="abbr" title="8ᵉ siècle"><span class="romain">VIII</span><sup style="font-size:72%">e</sup></abbr> ou <abbr class="abbr" title="9ᵉ siècle"><span class="romain">IX</span><sup style="font-size:72%">e</sup></abbr> siècle. Le bloc d’oïl de l’ouest aurait continué à évoluer et le francoprovençal aurait fait preuve d’un conservatisme marqué. </p><p>Des recherches récentes<sup id="cite_ref-54" class="reference"><a href="#cite_note-54"><span class="cite_crochet">[</span>54<span class="cite_crochet">]</span></a></sup> démontrent que le francoprovençal n’est pas une branche archaïque de la <a href="/wiki/Langue_d%27o%C3%AFl" title="Langue d'oïl">langue d'oïl</a>. C'est une langue romane indépendante, aussi ancienne que les autres langues gallo-romanes. Les premières caractéristiques de cette langue sont en effet attestées dans des inscriptions monétaires mérovingiennes de la fin du <abbr class="abbr" title="6ᵉ siècle"><span class="romain">VI</span><sup style="font-size:72%">e</sup></abbr> siècle. L'analyse des traits majeurs de phonétique historique, qui ont permis de l'identifier, correspondent exactement aux limites du <a href="/wiki/Royaume_des_Burgondes" title="Royaume des Burgondes">royaume des Burgondes</a> d'avant les conquêtes mérovingiennes<sup id="cite_ref-:1_53-1" class="reference"><a href="#cite_note-:1-53"><span class="cite_crochet">[</span>53<span class="cite_crochet">]</span></a></sup>. Ce fait est aussi étayé par l'aire du vocabulaire d'origine burgonde à l'intérieur de ces frontières<sup id="cite_ref-:1_53-2" class="reference"><a href="#cite_note-:1-53"><span class="cite_crochet">[</span>53<span class="cite_crochet">]</span></a></sup>. <a href="/wiki/Walther_von_Wartburg" title="Walther von Wartburg">Walther von Wartburg</a> indique à ce sujet que la déformation des voyelles <i>ĕ</i> et <i>ŏ</i> est une trace d'une forte influence de la langue burgonde en tant que substrat phonétique<sup id="cite_ref-:1_53-3" class="reference"><a href="#cite_note-:1-53"><span class="cite_crochet">[</span>53<span class="cite_crochet">]</span></a></sup>. </p><p>Le fait que la région ne soit devenue française que tardivement explique en partie cette distinction vis-à-vis des langues d'oïl. Cependant, dès le Moyen Âge, ces deux régions échangent beaucoup et s'influencent entre elles linguistiquement<sup id="cite_ref-:1_53-4" class="reference"><a href="#cite_note-:1-53"><span class="cite_crochet">[</span>53<span class="cite_crochet">]</span></a></sup>. D'ailleurs, la langue moderne continue à recourir à des termes médiévaux pour certains actes courants <i><span class="lang-frp" lang="frp">bayâ</span></i> pour donner, <i><span class="lang-frp" lang="frp">pâta</span></i> pour chiffon, <i><span class="lang-frp" lang="frp">s’moussâ</span></i> pour se coucher<span class="nowrap">, etc.</span>). Désormaux écrit à ce sujet dans la préface du <i>Dictionnaire savoyard</i> : <span class="citation">« Le caractère archaïque des patois savoyards est frappant. On peut le constater non seulement dans la phonétique et dans la morphologie, mais aussi dans le vocabulaire, où l’on retrouve nombre de mots et de sens disparus dans le français propre. […] »</span><sup id="cite_ref-55" class="reference"><a href="#cite_note-55"><span class="cite_crochet">[</span>55<span class="cite_crochet">]</span></a></sup>. En outre, le francoprovençal partage certaines évolutions phonétiques primitives avec la langue d’oïl, mais non les plus récentes. En revanche, certains traits le rattachent à l’occitan (voir le chapitre Morphologie)<sup class="need_ref_tag" style="padding-left:2px;"><a href="/wiki/Aide:R%C3%A9f%C3%A9rence_n%C3%A9cessaire" title="Aide:Référence nécessaire"><span title="Ce passage nécessite une référence ; voir l'aide.">[réf. nécessaire]</span></a></sup>. </p> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="XIIe_et_XIIIe_siècles"><span id="XIIe_et_XIIIe_si.C3.A8cles"></span><abbr class="abbr" title="12ᵉ siècle"><span class="romain">XII</span><sup style="font-size:72%">e</sup></abbr> et <abbr class="abbr" title="13ᵉ siècle"><span class="romain">XIII</span><sup style="font-size:72%">e</sup></abbr> siècles</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Francoproven%C3%A7al&veaction=edit&section=13" title="Modifier la section : XIIe et XIIIe siècles" class="mw-editsection-visualeditor"><span>modifier</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Francoproven%C3%A7al&action=edit&section=13" title="Modifier le code source de la section : XIIe et XIIIe siècles"><span>modifier le code</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <figure class="mw-default-size" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/Fichier:L%C3%A9gendier_lyonnais_-_S%C3%A9bastien.jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/0/07/L%C3%A9gendier_lyonnais_-_S%C3%A9bastien.jpg/220px-L%C3%A9gendier_lyonnais_-_S%C3%A9bastien.jpg" decoding="async" width="220" height="165" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/0/07/L%C3%A9gendier_lyonnais_-_S%C3%A9bastien.jpg/330px-L%C3%A9gendier_lyonnais_-_S%C3%A9bastien.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/0/07/L%C3%A9gendier_lyonnais_-_S%C3%A9bastien.jpg/440px-L%C3%A9gendier_lyonnais_-_S%C3%A9bastien.jpg 2x" data-file-width="4032" data-file-height="3024" /></a><figcaption><i>De la passion saint Sebastian</i> : commencement du chapitre sur la vie de saint Sébastien dans le <i><a href="/wiki/L%C3%A9gendier_lyonnais" title="Légendier lyonnais">Légendier lyonnais</a></i>, recueil de vies de saints écrit en francoprovençal lyonnais mâtiné de langue d'oïl (édition moderne par Adolf Mussafia et Theodor Gartner, 1895).</figcaption></figure> <p>Cette langue n’a jamais pu développer une littérature du même niveau que ses trois grandes voisines d’oïl, d’oc et « de sì » (italien). Le morcellement politique (découpage entre la France, la Suisse, la Savoie/Sardaigne, le Piémont) et géographique, ainsi que l’abandon, dans les grands centres urbains comme <a href="/wiki/Lyon" title="Lyon">Lyon</a>, <a href="/wiki/Grenoble" title="Grenoble">Grenoble</a> ou <a href="/wiki/Gen%C3%A8ve" title="Genève">Genève</a>, du parler <a href="/wiki/Langue_vernaculaire" title="Langue vernaculaire">vernaculaire</a> en faveur du français véhiculaire, expliquent la faiblesse du corpus littéraire existant. Les premières traces écrites remontent aux <abbr class="abbr" title="12ᵉ siècle"><span class="romain">XII</span><sup style="font-size:72%">e</sup></abbr> et <abbr class="abbr" title="13ᵉ siècle"><span class="romain">XIII</span><sup style="font-size:72%">e</sup></abbr> siècles </p><p>Cependant, une tradition littéraire francoprovençale semble avoir existé, bien qu’aucune forme écrite prévalente ne soit identifiée : </p> <ul><li>Un fragment du début du <abbr class="abbr" title="12ᵉ siècle"><span class="romain">XII</span><sup style="font-size:72%">e</sup></abbr> siècle contenant 105 vers d’un poème sur <a href="/wiki/Alexandre_le_Grand" title="Alexandre le Grand">Alexandre le Grand</a> semble être le plus ancien écrit connu<sup class="need_ref_tag" style="padding-left:2px;"><a href="/wiki/Aide:R%C3%A9f%C3%A9rence_n%C3%A9cessaire" title="Aide:Référence nécessaire"><span title="Ce passage nécessite une référence ; voir l'aide.">[réf. nécessaire]</span></a></sup>.</li> <li>L'épopée <i><a href="/wiki/Girart_de_Roussillon" title="Girart de Roussillon">Girart de Roussillon</a></i> (10 002 lignes), datée de la moitié du <abbr class="abbr" title="12ᵉ siècle"><span class="romain">XII</span><sup style="font-size:72%">e</sup></abbr> siècle, est parfois considéré comme du francoprovençal et en présenterait certaines caractéristiques, bien qu’une édition moderne, qui fait autorité, le présente comme un mélange de formes françaises et occitanes (Price, 1998)<sup class="need_ref_tag" style="padding-left:2px;"><a href="/wiki/Aide:R%C3%A9f%C3%A9rence_n%C3%A9cessaire" title="Aide:Référence nécessaire"><span title="Ce passage nécessite une référence ; voir l'aide.">[réf. nécessaire]</span></a></sup>.</li> <li>Un document important de la même période contient une liste de <a href="/wiki/Vassalit%C3%A9" title="Vassalité">vassaux</a> du comté du <a href="/wiki/Forez" title="Forez">Forez</a> et n’est pas sans intérêt littéraire<sup class="need_ref_tag" style="padding-left:2px;"><a href="/wiki/Aide:R%C3%A9f%C3%A9rence_n%C3%A9cessaire" title="Aide:Référence nécessaire"><span title="Ce passage nécessite une référence ; voir l'aide.">[réf. nécessaire]</span></a></sup>.</li></ul> <p>Au <abbr class="abbr" title="13ᵉ siècle"><span class="romain">XIII</span><sup style="font-size:72%">e</sup></abbr> siècle, nous trouvons aussi : </p> <ul><li>Le <i><a href="/wiki/L%C3%A9gendier_lyonnais" title="Légendier lyonnais">Légendier lyonnais</a></i> (manuscrit 818 de la BnF), aussi dénommées <i>Légendes prosaïques</i>, datent des années 1220 à 1230 et constituent un remarquable corpus de textes en ancien francoprovençal. Il s'agit de traductions en ancien francoprovençal d'épisodes de la vies de plusieurs apôtres et saints, probablement d'après un original en latin<sup class="need_ref_tag" style="padding-left:2px;"><a href="/wiki/Aide:R%C3%A9f%C3%A9rence_n%C3%A9cessaire" title="Aide:Référence nécessaire"><span title="Ce passage nécessite une référence ; voir l'aide.">[réf. nécessaire]</span></a></sup>.</li> <li>Le <i>Testament de Johan de Borbono</i> (Jean de Bourbon), notable forézien ayant fait rédiger son testament dans ce qui deviendra une <i>scripta</i> (langue de rédaction dont l'orthographe est inspirée de textes déjà écrits plutôt que de la prononciation réelle) à mi chemin entre l'ancien français et le francoprovençal, est un autre exemple de ces textes médiévaux, souvent prosaïques, rédigés dans un francoprovençal médiéval mâtiné d'ancien français<sup class="need_ref_tag" style="padding-left:2px;"><a href="/wiki/Aide:R%C3%A9f%C3%A9rence_n%C3%A9cessaire" title="Aide:Référence nécessaire"><span title="Ce passage nécessite une référence ; voir l'aide.">[réf. nécessaire]</span></a></sup>.</li></ul> <p>Parmi les premiers écrits historiques dans cette langue figurent des textes rédigés par des notaires du <abbr class="abbr" title="13ᵉ siècle"><span class="romain">XIII</span><sup style="font-size:72%">e</sup></abbr> siècle lorsque le latin commence à être abandonné par l’administration officielle.<br /> On peut citer la traduction du <span class="lang-la" lang="la"><i><a href="/wiki/Corpus_Juris_Civilis" class="mw-redirect" title="Corpus Juris Civilis">Corpus Juris Civilis</a></i></span> (connu également sous le terme de <i><a href="/wiki/Code_Justinien" class="mw-redirect" title="Code Justinien">Code Justinien</a></i>) dans la langue vernaculaire parlée à Grenoble.<br /> Des ouvrages religieux sont également traduits ou conçus en dialecte francoprovençal dans des monastères de la région. <i><a href="/wiki/Barth%C3%A9lemy_(ap%C3%B4tre)" title="Barthélemy (apôtre)">La Légende de Saint Barthélemy</a></i> est l’un de ces ouvrages, écrit en dialecte lyonnais, qui ont survécu au <abbr class="abbr" title="13ᵉ siècle"><span class="romain">XIII</span><sup style="font-size:72%">e</sup></abbr> siècle. <a href="/wiki/Marguerite_d%27Oingt" title="Marguerite d'Oingt">Marguerite d'Oingt</a> (env. 1240-1310]), une religieuse de l’<a href="/wiki/Ordre_des_Chartreux" title="Ordre des Chartreux">Ordre des Chartreux</a>, écrit deux longs textes particulièrement remarquables dans ce même dialecte. Voici un extrait du texte original de <i>La Vie de sainte Béatrice d’Ornacieux</i> : </p> <blockquote> <p>« <span class="lang-frp" lang="frp"><i>Quant vit ço li diz vicayros que ay o coventavet fayre, ce alyet cela part et en ot mout de dongiers et de travayl, ancis que cil qui gardont lo lua d’Emuet li volissant layssyer ço que il demandavet et que li evesques de Valenci o volit commandar. Totes veys yses com Deus o aveyt ordonat oy se fit</i></span> » </p> </blockquote><p style="margin:-0.7em 0 0.3em 6em">— § 112</p> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="XIIIe_et_XIVe_siècles"><span id="XIIIe_et_XIVe_si.C3.A8cles"></span><abbr class="abbr" title="13ᵉ siècle"><span class="romain">XIII</span><sup style="font-size:72%">e</sup></abbr> et <abbr class="abbr" title="14ᵉ siècle"><span class="romain">XIV</span><sup style="font-size:72%">e</sup></abbr> siècles</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Francoproven%C3%A7al&veaction=edit&section=14" title="Modifier la section : XIIIe et XIVe siècles" class="mw-editsection-visualeditor"><span>modifier</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Francoproven%C3%A7al&action=edit&section=14" title="Modifier le code source de la section : XIIIe et XIVe siècles"><span>modifier le code</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>Aux <abbr class="abbr" title="13ᵉ siècle"><span class="romain">XIII</span><sup style="font-size:72%">e</sup></abbr> et <abbr class="abbr" title="14ᵉ siècle"><span class="romain">XIV</span><sup style="font-size:72%">e</sup></abbr> siècles, apparaît le début d'une littérature en francoprovençal dont nous sont restés plusieurs textes. Le francoprovençal manque d'un appui politique et financier pour s'affirmer comme, à la même époque, le font les langues d'oïl et d'oc. Les poètes francoprovençaux ne disposent pas d'une cour comparable à celles des seigneuries de langue d'oïl ou d'oc, d'où le fait que les poètes francoprovençaux aient plutôt cherché une audience et des soutiens en dehors du domaine francoprovençal à cette époque)<sup class="need_ref_tag" style="padding-left:2px;"><a href="/wiki/Aide:R%C3%A9f%C3%A9rence_n%C3%A9cessaire" title="Aide:Référence nécessaire"><span title="Ce passage nécessite une référence ; voir l'aide.">[réf. nécessaire]</span></a></sup>. </p><p>Au <abbr class="abbr" title="14ᵉ siècle"><span class="romain">XIV</span><sup style="font-size:72%">e</sup></abbr> siècle, la ville suisse de <a href="/wiki/Fribourg_(ville_suisse)" title="Fribourg (ville suisse)">Fribourg</a> fait du <a href="/wiki/Fribourgeois" title="Fribourgeois">patois fribourgeois</a> sa « langue nationale » sous une forme que la recherche moderne appelle <i>scripta para-francoprovençale</i><sup id="cite_ref-56" class="reference"><a href="#cite_note-56"><span class="cite_crochet">[</span>56<span class="cite_crochet">]</span></a></sup>. Les procès-verbaux des délibérations du Conseil de la ville, les actes des notaires, etc. sont rédigés dans cette langue : </p> <blockquote> <p>« <span class="lang-frp" lang="frp"><i>Item hont ordoney li advoye, li consed et li ijc, que en chesque for de Fribor soyt li moistre et un bacheleir et ij. garzons por porteir l’aygue et les meiz in ce que un dont por chasque coppa de farina .iiij. d. por tottes choses et chascon reculle sa farina einsy quant a luy playrra de que chasque forna doyt contenir vij. coppes, li que forna se amonte ij. s. iiij. d. a vij. coppes de farina.</i></span> » </p> </blockquote><p style="margin:-0.7em 0 0.3em 6em">— (Fribourg 1370, cf. Aebischer 1950, <abbr class="abbr" title="page(s)">p.</abbr> 115)</p> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="XVe_siècle"><span id="XVe_si.C3.A8cle"></span><abbr class="abbr" title="15ᵉ siècle"><span class="romain">XV</span><sup style="font-size:72%">e</sup></abbr> siècle</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Francoproven%C3%A7al&veaction=edit&section=15" title="Modifier la section : XVe siècle" class="mw-editsection-visualeditor"><span>modifier</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Francoproven%C3%A7al&action=edit&section=15" title="Modifier le code source de la section : XVe siècle"><span>modifier le code</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <div class="bandeau-container bandeau-section metadata bandeau-niveau-information"><div class="bandeau-cell bandeau-icone"><span class="mw-valign-text-top noviewer" typeof="mw:File"><a href="/wiki/Fichier:Logo_travaux_orange-simple.svg" class="mw-file-description"><img alt="" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/d/d5/Logo_travaux_orange-simple.svg/15px-Logo_travaux_orange-simple.svg.png" decoding="async" width="15" height="17" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/d/d5/Logo_travaux_orange-simple.svg/22px-Logo_travaux_orange-simple.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/d/d5/Logo_travaux_orange-simple.svg/29px-Logo_travaux_orange-simple.svg.png 2x" data-file-width="190" data-file-height="219" /></a></span></div><div class="bandeau-cell">Cette section est vide, insuffisamment détaillée ou incomplète. <a href="/wiki/Sp%C3%A9cial:EditPage/Francoproven%C3%A7al" title="Spécial:EditPage/Francoprovençal">Votre aide</a> est la bienvenue ! <a href="/wiki/Aide:Comment_modifier_une_page" title="Aide:Comment modifier une page">Comment faire ?</a></div></div> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="XVIe_siècle"><span id="XVIe_si.C3.A8cle"></span><abbr class="abbr" title="16ᵉ siècle"><span class="romain">XVI</span><sup style="font-size:72%">e</sup></abbr> siècle</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Francoproven%C3%A7al&veaction=edit&section=16" title="Modifier la section : XVIe siècle" class="mw-editsection-visualeditor"><span>modifier</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Francoproven%C3%A7al&action=edit&section=16" title="Modifier le code source de la section : XVIe siècle"><span>modifier le code</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <figure class="mw-default-size" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/Fichier:Lo_Batifel_de_la_Gisen_-_premi%C3%A9ri_p%C3%A1gina.jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/c/ce/Lo_Batifel_de_la_Gisen_-_premi%C3%A9ri_p%C3%A1gina.jpg/220px-Lo_Batifel_de_la_Gisen_-_premi%C3%A9ri_p%C3%A1gina.jpg" decoding="async" width="220" height="373" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/c/ce/Lo_Batifel_de_la_Gisen_-_premi%C3%A9ri_p%C3%A1gina.jpg/330px-Lo_Batifel_de_la_Gisen_-_premi%C3%A9ri_p%C3%A1gina.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/c/ce/Lo_Batifel_de_la_Gisen_-_premi%C3%A9ri_p%C3%A1gina.jpg/440px-Lo_Batifel_de_la_Gisen_-_premi%C3%A9ri_p%C3%A1gina.jpg 2x" data-file-width="887" data-file-height="1503" /></a><figcaption>Première page de l'édition de 1583 du <i>Batifel</i>.</figcaption></figure> <p>À partir du <abbr class="abbr" title="16ᵉ siècle"><span class="romain">XVI</span><sup style="font-size:72%">e</sup></abbr> siècle, on recense de nombreuses transcriptions de chansons, poésies, fragments et notamment les trois longs poèmes du noble grenoblois <a href="/wiki/Laurent_de_Brian%C3%A7on" title="Laurent de Briançon">Laurent de Briançon</a>. Le <i>Dictionnaire savoyard</i> de <span class="nowrap">A. Constantin</span> et <span class="nowrap">J. Désormaux</span> (voir Bibliographie) mentionnent : </p> <ul><li>1520 : <i>Chanson de la Complanta et désolation dé Paitré</i>, patois de Genève, retranscrit au <abbr class="abbr" title="17ᵉ siècle"><span class="romain">XVII</span><sup style="font-size:72%">e</sup></abbr> siècle.</li> <li>1547 : Placard de huit lignes en patois de Genève de <a href="/wiki/Jacques_Gruet" title="Jacques Gruet">Jacques Gruet</a>, traduit en français au <abbr class="abbr" title="19ᵉ siècle"><span class="romain">XIX</span><sup style="font-size:72%">e</sup></abbr> siècle dans <i>Recherches sur le patois de Genève</i>, par Eugène Ritter.</li> <li>1555 : <i>Noelz et chansons nouvellement composez tant en vulgaire francois que savoysien dict patois</i>, <a href="/wiki/Nicolas_Martin_(musicien)" title="Nicolas Martin (musicien)">Nicolas Martin</a>, Lyon, en patois mauriennais.</li> <li>1563 : <i><a href="/wiki/Lo_Batifel_de_la_Gisen" title="Lo Batifel de la Gisen">Lo Batifel de la Gisen</a></i> du poète pamphlétaire grenoblois <a href="/wiki/Laurent_de_Brian%C3%A7on" title="Laurent de Briançon">Laurent de Briançon</a>.</li> <li>1564 : <i><a href="/w/index.php?title=Lo_Banquet_de_le_Faye&action=edit&redlink=1" class="new" title="Lo Banquet de le Faye (page inexistante)">Lo Banquet de le Faye</a></i> du même <a href="/wiki/Laurent_de_Brian%C3%A7on" title="Laurent de Briançon">Laurent de Briançon</a>.</li> <li>1577 : <i><a href="/w/index.php?title=La_Vieutenanci_du_Courtizan&action=edit&redlink=1" class="new" title="La Vieutenanci du Courtizan (page inexistante)">La Vieutenanci du Courtizan</a></i> du même <a href="/wiki/Laurent_de_Brian%C3%A7on" title="Laurent de Briançon">Laurent de Briançon</a>.</li></ul> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="XVIIe_siècle"><span id="XVIIe_si.C3.A8cle"></span><abbr class="abbr" title="17ᵉ siècle"><span class="romain">XVII</span><sup style="font-size:72%">e</sup></abbr> siècle</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Francoproven%C3%A7al&veaction=edit&section=17" title="Modifier la section : XVIIe siècle" class="mw-editsection-visualeditor"><span>modifier</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Francoproven%C3%A7al&action=edit&section=17" title="Modifier le code source de la section : XVIIe siècle"><span>modifier le code</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>Au début du <abbr class="abbr" title="17ᵉ siècle"><span class="romain">XVII</span><sup style="font-size:72%">e</sup></abbr> siècle, de nombreux textes en francoprovençal voient le jour à l’occasion des conflits religieux entre les réformateurs <a href="/wiki/Calvinistes" class="mw-redirect" title="Calvinistes">calvinistes</a> et les catholiques soutenus par le <a href="/wiki/Duch%C3%A9_de_Savoie" title="Duché de Savoie">duché de Savoie</a>.<br /> Parmi les plus connus, on trouve <i><span class="lang-frp" lang="frp"><a href="/wiki/C%C3%A9_qu%27%C3%A8_lain%C3%B4" title="Cé qu'è lainô">Cé qu'è lainô</a></span></i> (<i>Celui qui est en haut</i>), rédigé en 1603 par un auteur inconnu. Ce long poème narratif évoque <a href="/wiki/L%27Escalade" class="mw-redirect" title="L'Escalade">l'Escalade</a>, une tentative infructueuse de conquête de la ville de Genève par l’armée savoyarde qui provoqua de forts sentiments patriotiques. Ce poème est devenu plus tard l’hymne de la <a href="/wiki/R%C3%A9publique_de_Gen%C3%A8ve" title="République de Genève">République de Genève</a>. Voici les trois premières strophes en dialecte <a href="/wiki/Genevois_(langue)" title="Genevois (langue)">genevois</a> avec leur traduction française<sup class="need_ref_tag" style="padding-left:2px;"><a href="/wiki/Aide:R%C3%A9f%C3%A9rence_n%C3%A9cessaire" title="Aide:Référence nécessaire"><span title="Ce passage nécessite une référence ; voir l'aide.">[réf. nécessaire]</span></a></sup> : </p> <table border="3" class="wikitable-center centre"> <tbody><tr> <td style="font-style: align=center"><div class="poem"> <p>   Version avec graphie d'origine </p> </div> </td> <td><div class="poem"> <p>   Version en francoprovençal moderne </p> </div> </td> <td><div class="poem"> <p>   Version française </p> </div> </td></tr> <tr> <td style="font-style: italic"><div class="poem"> <p> Cé qu’è lainô, le Maitre dé bataille,<br />  Que se moqué et se ri dé canaille ;<br />  A bin fai vi, pè on desande nai,<br />  Qu’il étivé patron dé Genevoi. </p> </div> </td> <td><div class="poem"> <p> Cél qu'est lé en-hôt, lo Métre des batâlyes      <br />  Que sè môque et sè rit des canâlyes ;<br />  At bien fêt vêre, per un disandro-nuet,<br />  Qu'il étêve patron des Genèvês. </p> </div> </td> <td><div class="poem"> <p> Celui qui est en haut, le Maître des batailles,     <br />  Qui se moque et se rit des canailles<br />  A bien fait voir, par une nuit de samedi,<br />  Qu’il était patron des Genevois. </p> </div> </td></tr> <tr> <td style="font-style: italic"><div class="poem"> <p> I son vegnu le doze de dessanbro<br />  Pè onna nai asse naire que d’ancro ;       <br />  Y étivé l’an mil si san et dou,<br />  Qu’i veniron parla ou pou troi tou. </p> </div> </td> <td><div class="poem"> <p> Ils sont vegnus lo doze de dècembro<br />  Per una nuet asse nêre que d'ancro,<br />  O étêve l'an mil-siéx-cent-et-doux,<br />  Qu'ils vegniront parlar un pou trop tout. </p> </div> </td> <td><div class="poem"> <p> Ils sont venus le douze de décembre,<br />  Par une nuit aussi noire que d’encre;<br />  C’était l’an mil six cent et deux,<br />  Qu’ils vinrent parler un peu trop tôt. </p> </div> </td></tr> <tr> <td style="font-style: italic"><div class="poem"> <p> Pè onna nai qu’étive la pe naire<br />  I veniron; y n’étai pas pè bairè;<br />  Y étivé pè pilli nou maison,<br />  Et no tüa sans aucuna raison. </p> </div> </td> <td><div class="poem"> <p> Per una nuet qu'étêve la ples nêre<br />  Ils vegniront, o n'étêve pâs per bêre :<br />  O étêve por pilyer noutres mêsons,<br />  Et nos tuar, sen ôcuna rêson. </p> </div> </td> <td><div class="poem"> <p> Par une nuit qui était la plus noire,<br />  Ils vinrent; ce n’était pas pour boire:<br />  C’était pour piller nos maisons,<br />  Et nous tuer, sans aucune raison. </p> </div> </td></tr></tbody></table> <p>De nombreux écrivains composèrent des textes <a href="/wiki/Satire" title="Satire">satiriques</a>, <a href="/wiki/Morale" title="Morale">moralisateurs</a>, poétiques, <a href="/wiki/Com%C3%A9die" title="Comédie">comiques</a> et des textes pour le théâtre, ce qui indique bien la grande vitalité de la langue francoprovençale de l’époque<sup class="need_ref_tag" style="padding-left:2px;"><a href="/wiki/Aide:R%C3%A9f%C3%A9rence_n%C3%A9cessaire" title="Aide:Référence nécessaire"><span title="Ce passage nécessite une référence ; voir l'aide.">[réf. nécessaire]</span></a></sup> : </p> <ul><li>Bernardin Uchard (1575–1624), auteur et auteur dramatique de <a href="/wiki/Bresse" title="Bresse">Bresse</a> ;</li> <li>Henri Perrin, auteur de comédie, de <a href="/wiki/Lyon" title="Lyon">Lyon</a> ;</li> <li>Jean Millet (1600 ?–1675), auteur de comédies, de <a href="/wiki/Po%C3%A9sie_pastorale" title="Poésie pastorale">poésie pastorale</a> et d’autres poèmes, de <a href="/wiki/Grenoble" title="Grenoble">Grenoble</a> ;</li> <li>Jacques Brossard de Montaney (1638–1702), compositeur de chants pour chœur et de comédies, de <a href="/wiki/Bresse" title="Bresse">Bresse</a> ;</li> <li><a href="/w/index.php?title=Jean_Chapelon&action=edit&redlink=1" class="new" title="Jean Chapelon (page inexistante)">Jean Chapelon</a> <a href="https://frp.wikipedia.org/wiki/Jian_Chapelon" class="extiw" title="frp:Jian Chapelon"><span class="indicateur-langue" title="Article en francoprovençal : « Jian Chapelon »">(frp)</span></a> (1647–1694), écrivain qui a écrit plus de 1500 chants pour chœur, chansons, épîtres, et dissertations, de <a href="/wiki/Saint-%C3%89tienne" title="Saint-Étienne">Saint-Étienne</a> ;</li></ul> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="XVIIIe_siècle"><span id="XVIIIe_si.C3.A8cle"></span><abbr class="abbr" title="18ᵉ siècle"><span class="romain">XVIII</span><sup style="font-size:72%">e</sup></abbr> siècle</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Francoproven%C3%A7al&veaction=edit&section=18" title="Modifier la section : XVIIIe siècle" class="mw-editsection-visualeditor"><span>modifier</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Francoproven%C3%A7al&action=edit&section=18" title="Modifier le code source de la section : XVIIIe siècle"><span>modifier le code</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>Nous avons : </p> <ul><li><a href="/wiki/Fran%C3%A7ois_Blanc_(po%C3%A8te)" title="François Blanc (poète)">François Blanc</a>, dit <i>Blanc la Goutte</i> (1662–1742), écrivain de poèmes en prose, dont <i><span class="lang-frp" lang="frp">Grenoblo maléirou</span></i> sur la grande inondation de Grenoble en 1733.</li></ul> <p>C'est également une époque où, à Lyon, la langue est surtout utilisée pour les chansons d'actualité (souvent à caractère politique) et les <a href="/wiki/Chant_de_No%C3%ABl" title="Chant de Noël">chants de noëls</a><sup id="cite_ref-57" class="reference"><a href="#cite_note-57"><span class="cite_crochet">[</span>57<span class="cite_crochet">]</span></a></sup>. </p> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="XIXe_siècle"><span id="XIXe_si.C3.A8cle"></span><abbr class="abbr" title="19ᵉ siècle"><span class="romain">XIX</span><sup style="font-size:72%">e</sup></abbr> siècle</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Francoproven%C3%A7al&veaction=edit&section=19" title="Modifier la section : XIXe siècle" class="mw-editsection-visualeditor"><span>modifier</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Francoproven%C3%A7al&action=edit&section=19" title="Modifier le code source de la section : XIXe siècle"><span>modifier le code</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>Nous avons : </p> <ul><li><a href="/wiki/Guillaume_Roquille" title="Guillaume Roquille">Guillaume Roquille</a> (1804–1860), poète appartenant à la classe ouvrière, de <a href="/wiki/Rive-de-Gier" title="Rive-de-Gier">Rive-de-Gier</a>, près de Saint-Chamond ;</li> <li><a href="/wiki/Joseph_B%C3%A9ard" title="Joseph Béard">Joseph Béard</a> (1805–1872) de <a href="/wiki/Rumilly_(Haute-Savoie)" title="Rumilly (Haute-Savoie)">Rumilly</a>.</li></ul> <p>En <a href="/wiki/Litt%C3%A9rature_vald%C3%B4taine" title="Littérature valdôtaine">Littérature valdôtaine</a>, nous avons <a href="/wiki/Jean-Baptiste_Cerlogne" title="Jean-Baptiste Cerlogne">Jean-Baptiste Cerlogne</a> (1826–1910), <a href="/wiki/Abb%C3%A9" title="Abbé">abbé</a> à qui on reconnaît le mérite d’avoir promu l’identité culturelle de la <a href="/wiki/Vall%C3%A9e_d%27Aoste" title="Vallée d'Aoste">Vallée d'Aoste</a> et son <a href="/wiki/Vald%C3%B4tain" title="Valdôtain">patois</a> par sa poésie (entre autres <i>L’infan prodeggo</i>, 1855) et par ses premiers travaux scientifiques. Le Concours Cerlogne – une manifestation annuelle qui porte son nom – permet depuis 1963 de sensibiliser des milliers d’étudiants italiens à la nécessité de conserver la langue de la région, sa littérature et son héritage<sup class="need_ref_tag" style="padding-left:2px;"><a href="/wiki/Aide:R%C3%A9f%C3%A9rence_n%C3%A9cessaire" title="Aide:Référence nécessaire"><span title="Ce passage nécessite une référence ; voir l'aide.">[réf. nécessaire]</span></a></sup>. </p><p>Extrait du poème <i><span class="lang-frp" lang="frp">La pastorala</span></i> de <a href="/wiki/Jean-Baptiste_Cerlogne" title="Jean-Baptiste Cerlogne">Jean-Baptiste Cerlogne</a>, le chant de Noël le plus célèbre au Val d'Aoste<sup id="cite_ref-58" class="reference"><a href="#cite_note-58"><span class="cite_crochet">[</span>58<span class="cite_crochet">]</span></a></sup> :<br /> </p> <blockquote><p><i><span class="lang-frp" lang="frp">De nët euna leumiére</span></i> / <i><span class="lang-frp" lang="frp">De nuet una lumiére</span></i> / Durant la nuit une lumière ; </p><p><i><span class="lang-frp" lang="frp">I berdzè l’at paru</span></i> / <i><span class="lang-frp" lang="frp">Ès bèrgiers at pariu</span></i> / Aux bergers apparut </p><p><i><span class="lang-frp" lang="frp">Un andze vin leur dëre</span></i> / <i><span class="lang-frp" lang="frp">Un ange vegnit lor dére</span></i> / Un ange vint leur dire : </p><p><i><span class="lang-frp" lang="frp">Lo Sauveur l’est neissu</span></i> / <i><span class="lang-frp" lang="frp">Lo Sôvor l'est néssiu</span></i> / Le Sauveur est né. </p><p><i><span class="lang-frp" lang="frp">Un pouro baou l’est son palatse</span></i> / Une pauvre étable est son palais, </p><p><i><span class="lang-frp" lang="frp">Et sat pei de fen in traver</span></i> / Et sept brins de foin en travers </p><p><i><span class="lang-frp" lang="frp">Compouson lo deur matelatse</span></i> / Composent le dur matelas </p><p><i><span class="lang-frp" lang="frp">De ci gran Rei de l’univer</span></i> / De ce grand Roi de l’univers ; </p><p><i><span class="lang-frp" lang="frp">Et din la rigueur de l’iver</span></i> / Et dans la rigueur de l’hiver </p> <p><i><span class="lang-frp" lang="frp">De dò trei lindzo l’est queuver</span></i> / De deux ou trois linges il est couvert.</p></blockquote> <p><a href="/wiki/Am%C3%A9lie_Gex" title="Amélie Gex">Amélie Gex</a> (1835, <a href="/wiki/La_Chapelle-Blanche_(Savoie)" title="La Chapelle-Blanche (Savoie)">La Chapelle-Blanche (Savoie)</a>–1883, <a href="/wiki/Chamb%C3%A9ry" title="Chambéry">Chambéry</a>), la grande poétesse savoyarde a écrit aussi bien en sa langue natale qu’en français. Elle fut une avocate passionnée par sa langue.<br /> Les thèmes de son œuvre comprennent le travail, les thèmes lyriques, l’amour, la perte tragique de l’être aimé, la nature, le temps qui passe, la religion et la politique. Beaucoup considèrent ses contributions littéraires comme les plus importantes de cette langue. On compte parmi ses œuvres : <i><span class="lang-frp" lang="frp">Reclans de Savoie</span></i> (Les Echos de Savoie, 1879), <i><span class="lang-frp" lang="frp">Lo Cent Ditons de Pierre d’Emo</span></i> (Les Cent dictons de Pierre du bon sens, 1879), et enfin à titre posthume, <i><span class="lang-frp" lang="frp">Fables</span></i> (1898), et <i><span class="lang-frp" lang="frp">Contio de la Bova</span></i> (Les Contes de l’Étable, 1898)<sup id="cite_ref-59" class="reference"><a href="#cite_note-59"><span class="cite_crochet">[</span>59<span class="cite_crochet">]</span></a></sup>. Certains de ses écrits en français sont sur le point d’être imprimés<sup class="need_ref_tag" style="padding-left:2px;"><a href="/wiki/Aide:R%C3%A9f%C3%A9rence_n%C3%A9cessaire" title="Aide:Référence nécessaire"><span title="Ce passage nécessite une référence ; voir l'aide.">[réf. nécessaire]</span></a></sup>. </p><p>À la fin du <abbr class="abbr" title="19ᵉ siècle"><span class="romain">XIX</span><sup style="font-size:72%">e</sup></abbr> siècle, les dialectes francoprovençaux commencent à disparaître. Les principales raisons en sont l’expansion du français dans tous les domaines et l’émigration des campagnards vers les centres urbains.<br /> À cette époque, des sociétés savantes culturelles et régionales se mettent à collectionner les <a href="/wiki/Conte" title="Conte">contes</a>, les <a href="/wiki/Proverbe" title="Proverbe">proverbes</a> et les <a href="/wiki/L%C3%A9gende" title="Légende">légendes</a> recueillis auprès des locuteurs natifs.<br /> Cette transcription continue aujourd’hui. De très nombreux travaux ont été publiés. Parmi ceux-ci, voici un extrait en dialecte <a href="/wiki/Neuch%C3%A2telois" title="Neuchâtelois">Neuchâtelois</a> de <i><span class="lang-frp" lang="frp">Le renâ à Dâvid Ronnet</span></i> (Le renard de David Ronnet), tiré de <i><a href="/wiki/Neuch%C3%A2telois" title="Neuchâtelois">Le Patois Neuchâtelois</a></i>, Favre, 1894, <abbr class="abbr" title="page(s)">p.</abbr> 196) : </p> <blockquote><div>« <span class="lang-frp" lang="frp"><i>Aë-vo jamai ohyi contâ l’istoire du renâ que Dâvid Ronnet a tioua dé s’n otau, à Bouidry ? Vo peuté la craëre, è l’é la pura veurtâ.</i></span> <p><span class="lang-frp" lang="frp"><i>Dâvid Ronnet êtaë én’ écofi, on pou couédet, qu’anmâve grô lé dzeneuillè; el é d-avaë mé d’èna dozân-na, avoué on poui que tsantâve dé viadze à la miné, mâ adé à la lévaye du solet. Quaë subiet de la métsance! mé z-ami ! E réveillive to l’otau, to lo vesenau; nion ne povaë restâ u llie quan le poui à Dâvid se boétàve à rélâ. Ç’tu poui étaë s’n orgoû.</i></span> </p> <span class="lang-frp" lang="frp"><i>Le gran mataë, devan de s’assetâ su sa sulta por tapa son coëur & teri le l’nieu, l’écofi lévâve la tsatire du dzeneuilli por bouèta feur sé dzeneuillé & lé vaër cor dè le néveau. E tsampâve à sé bêté dé gran-nè, de la queurtse, du pan goma dè du lassé, dé cartofiè coûtè, & s’amouésâve à lé vaër medzi, se roba lé pieu bé bocon, s’énoussa por pieu vite s’épyi le dzaifre.</i></span> »</div></blockquote> <blockquote><div>« Avez-vous déjà entendu l’histoire du renard que David Ronnet a tué chez lui, à Boudry ? Vous pouvez y croire ; c’est la pure vérité. <p>David Ronnet était un cordonnier plutôt travailleur qui aimait beaucoup les poules ; il en avait plus d’une douzaine, avec un coq qui parfois chantait à minuit, mais toujours au lever du soleil. Quel grabuge, mes amis ! Ça réveillait toute la maison, tout le voisinage ; personne ne pouvait rester au lit quand le coq de David commençait à crier. Ce coq était son orgueil. </p> De grand matin, avant de s’asseoir sur son siège pour battre son cuir et [en] tirer les semelles*, le cordonnier levait la porte du poulailler pour faire sortir ses poules et les regarder courir dans le porche. Il lançait à ses bêtes des grains, de l’avoine, du pain trempé dans du lait, des pommes de terre cuites, et il s’amusait à les voir manger, se voler* les plus grands morceaux, se hâter* pour plus vite se remplir l’estomac. »</div></blockquote> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="XXe_siècle"><span id="XXe_si.C3.A8cle"></span><abbr class="abbr" title="20ᵉ siècle"><span class="romain">XX</span><sup style="font-size:72%">e</sup></abbr> siècle</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Francoproven%C3%A7al&veaction=edit&section=20" title="Modifier la section : XXe siècle" class="mw-editsection-visualeditor"><span>modifier</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Francoproven%C3%A7al&action=edit&section=20" title="Modifier le code source de la section : XXe siècle"><span>modifier le code</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>Bien que confiné à l’expression orale, le francoprovençal a relativement bien survécu jusqu’au début du <abbr class="abbr" title="20ᵉ siècle"><span class="romain">XX</span><sup style="font-size:72%">e</sup></abbr> siècle, malgré son morcellement, dans les populations rurales. L’isolement relatif des vallées alpines et un faible solde migratoire avant la <a href="/wiki/R%C3%A9volution_industrielle" title="Révolution industrielle">révolution industrielle</a> expliquent ce maintien. </p><p>Au <abbr class="abbr" title="20ᵉ siècle"><span class="romain">XX</span><sup style="font-size:72%">e</sup></abbr> siècle, les écrivains les plus célèbres pour leur utilisation du patois sont<sup class="need_ref_tag" style="padding-left:2px;"><a href="/wiki/Aide:R%C3%A9f%C3%A9rence_n%C3%A9cessaire" title="Aide:Référence nécessaire"><span title="Ce passage nécessite une référence ; voir l'aide.">[réf. nécessaire]</span></a></sup> : </p> <ul><li><a href="/wiki/Prosper_Convert" title="Prosper Convert">Prosper Convert</a> (1852–1933), le barde de <a href="/wiki/Bresse" title="Bresse">Bresse</a> ;</li> <li><a href="/wiki/Louis_Mercier_(po%C3%A8te)" class="mw-redirect mw-disambig" title="Louis Mercier (poète)">Louis Mercier</a> (1870–1951), chanteur populaire et auteur de plus de douze volumes de prose, de <a href="/wiki/Coutouvre" title="Coutouvre">Coutouvre</a>, près de <a href="/wiki/Roanne" title="Roanne">Roanne</a> ;</li> <li><a href="/wiki/Just_Songeon" title="Just Songeon">Just Songeon</a> (1880–1940), écrivain, poète et militant communiste, de La Combe, commune de <a href="/wiki/Sillingy" title="Sillingy">Sillingy</a>, près d’Annecy ;</li> <li><a href="/wiki/Eug%C3%A9nie_Martinet" title="Eugénie Martinet">Eugénie Martinet</a> (1896–1968), poétesse d’<a href="/wiki/Aoste" title="Aoste">Aoste</a> ;</li> <li><a href="/w/index.php?title=Joseph_Yerly&action=edit&redlink=1" class="new" title="Joseph Yerly (page inexistante)">Joseph Yerly</a> <a href="https://de.wikipedia.org/wiki/Joseph_Yerly" class="extiw" title="de:Joseph Yerly"><span class="indicateur-langue" title="Article en allemand : « Joseph Yerly »">(de)</span></a> (1896–1961), de <a href="/wiki/Gruy%C3%A8res_(Fribourg)" title="Gruyères (Fribourg)">Gruyères</a> dont les œuvres complètes ont été publiées dans <i>Kan la téra tsantè</i> (Quand la terre chantait).</li></ul> <p><a href="/wiki/Antoine_de_Saint-Exup%C3%A9ry" title="Antoine de Saint-Exupéry">Antoine de Saint-Exupéry</a> a été traduit : <i><a href="/wiki/Le_Petit_Prince" title="Le Petit Prince">Le Petit Prince</a></i> est devenu <i>Lo Petsou Prince</i> (traduction par <a href="/wiki/Raymond_Vautherin" title="Raymond Vautherin">Raymond Vautherin</a>, (<a href="/wiki/Gressan" title="Gressan">Gressan</a> : Wesak Éditions, 2000<sup id="cite_ref-60" class="reference"><a href="#cite_note-60"><span class="cite_crochet">[</span>60<span class="cite_crochet">]</span></a></sup>). Voici les premières lignes de la deuxième partie du conte en patois <a href="/wiki/Vald%C3%B4tain" title="Valdôtain">valdôtain</a> : </p> <blockquote><div>« <span class="lang-frp" lang="frp"><i>L’y est chouë s-an, dz’ëro restà arrëto pe lo déser di Sahara. Quaque tsousa se s’ëre rontu dedin lo moteur de mon avion. Et di moman que dz’ayò avouë ni mecanichen, ni passadzë, dze m’apprestavo de tenté, solet, euna reparachon defecila. L’ëre pe mè euna questson de via o de mor. Dz’ayò dzeusto praou d’éve aprë p’euna vouètèina de dzor.</i></span> <p><span class="lang-frp" lang="frp"><i>La premiëre nët dze me si donque indrumi dessu la sabla a pi de meulle vouet cent et cinquante dou kilomètre d’un bocon de terra abitàye. Dz’ëro bien pi isolà d’un nofragà dessu euna plata-fourma i menten de l’ocean. Donque imaginade mina surprèisa, a la pouinte di dzò, quan euna drola de petsouda voéce m’at revèillà. I dijet:</i></span> </p> <span class="lang-frp" lang="frp"><i>— Pe plèisi… féi-mè lo dessin d’un maouton tseque !</i></span> »</div></blockquote> <p>En l'an <a href="/wiki/2000_en_litt%C3%A9rature" title="2000 en littérature">2000</a>, les Éditions des Pnottas ont publié le premier livre de bande dessinée en dialecte savoyard, <i><span class="lang-frp" lang="frp">Le rebloshon que tyouè !</span> (Le <a href="/wiki/Reblochon" title="Reblochon">Reblochon</a> qui tue !)</i><sup id="cite_ref-61" class="reference"><a href="#cite_note-61"><span class="cite_crochet">[</span>61<span class="cite_crochet">]</span></a></sup>, dans la série <i><span class="lang-frp" lang="frp">Fanfoué des Pnottas</span></i>, illustré par Félix Meynet et écrit par Pascal Roman.<br /> On a aussi traduit en francoprovençal deux <a href="/wiki/Bandes_dessin%C3%A9es" class="mw-redirect" title="Bandes dessinées">bandes dessinées</a> tirées des <i><a href="/wiki/Les_Aventures_de_Tintin" title="Les Aventures de Tintin">Aventures de Tintin</a></i> : <i><span class="lang-frp" lang="frp">Lé Pèguelyon de la Castafiore</span></i> (<a href="/wiki/Les_Bijoux_de_la_Castafiore" title="Les Bijoux de la Castafiore">Les Bijoux de la Castafiore</a>) en dialecte <a href="/wiki/Bressan" title="Bressan">bressan</a><sup id="cite_ref-62" class="reference"><a href="#cite_note-62"><span class="cite_crochet">[</span>62<span class="cite_crochet">]</span></a></sup>, <i><span class="lang-frp" lang="frp">L’Afére Pecârd</span></i> en francoprovençal ORB*<sup id="cite_ref-63" class="reference"><a href="#cite_note-63"><span class="cite_crochet">[</span>63<span class="cite_crochet">]</span></a></sup>, et <i><span class="lang-frp" lang="frp">L’Afére Tournesol</span></i> en dialecte <a href="/wiki/Fribourgeois" title="Fribourgeois">gruérien</a>. Ces trois livres, à l’origine écrits et illustrés par <a href="/wiki/Herg%C3%A9" title="Hergé">Hergé</a> (Georges Remi), ont été publiés en <a href="/wiki/2006_en_litt%C3%A9rature" title="2006 en littérature">2006</a> et <a href="/wiki/2007_en_litt%C3%A9rature" title="2007 en littérature">2007</a> aux <a href="/wiki/Casterman" title="Casterman">éditions Casterman</a>. </p> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Diffusion_actuelle">Diffusion actuelle</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Francoproven%C3%A7al&veaction=edit&section=21" title="Modifier la section : Diffusion actuelle" class="mw-editsection-visualeditor"><span>modifier</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Francoproven%C3%A7al&action=edit&section=21" title="Modifier le code source de la section : Diffusion actuelle"><span>modifier le code</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <ul class="gallery mw-gallery-traditional"> <li class="gallerybox" style="width: 155px"> <div class="thumb" style="width: 150px; height: 150px;"><span typeof="mw:File"><a href="/wiki/Fichier:FRP-Map4.png" class="mw-file-description" title="Bleu sombre : reconnaissance officielle Bleu moyen : aire traditionnelle de la langue Bleu clair : zone de transition."><img alt="Bleu sombre : reconnaissance officielle Bleu moyen : aire traditionnelle de la langue Bleu clair : zone de transition." src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/0/03/FRP-Map4.png/120px-FRP-Map4.png" decoding="async" width="120" height="120" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/0/03/FRP-Map4.png/180px-FRP-Map4.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/0/03/FRP-Map4.png/240px-FRP-Map4.png 2x" data-file-width="290" data-file-height="290" /></a></span></div> <div class="gallerytext">Bleu sombre : reconnaissance officielle<br />Bleu moyen : aire traditionnelle de la langue<br />Bleu clair : zone de transition.</div> </li> <li class="gallerybox" style="width: 155px"> <div class="thumb" style="width: 150px; height: 150px;"><span typeof="mw:File"><a href="/wiki/Fichier:Panneau_bilingue_arpetan.jpg" class="mw-file-description" title="Panneau bilingue français-patois savoyard, installé en Savoie en 2016."><img alt="Panneau bilingue français-patois savoyard, installé en Savoie en 2016." src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/a/a5/Panneau_bilingue_arpetan.jpg/120px-Panneau_bilingue_arpetan.jpg" decoding="async" width="120" height="85" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/a/a5/Panneau_bilingue_arpetan.jpg/180px-Panneau_bilingue_arpetan.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/a/a5/Panneau_bilingue_arpetan.jpg/240px-Panneau_bilingue_arpetan.jpg 2x" data-file-width="842" data-file-height="593" /></a></span></div> <div class="gallerytext">Panneau bilingue français-patois savoyard, installé en Savoie en 2016.</div> </li> <li class="gallerybox" style="width: 155px"> <div class="thumb" style="width: 150px; height: 150px;"><span typeof="mw:File"><a href="/wiki/Fichier:Introd_(AO)_-_panneau_entr%C3%A9e.jpg" class="mw-file-description" title="Panneau routier bilingue (français-patois valdôtain) à Introd."><img alt="Panneau routier bilingue (français-patois valdôtain) à Introd." src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/8/83/Introd_%28AO%29_-_panneau_entr%C3%A9e.jpg/120px-Introd_%28AO%29_-_panneau_entr%C3%A9e.jpg" decoding="async" width="120" height="38" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/8/83/Introd_%28AO%29_-_panneau_entr%C3%A9e.jpg/180px-Introd_%28AO%29_-_panneau_entr%C3%A9e.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/8/83/Introd_%28AO%29_-_panneau_entr%C3%A9e.jpg/240px-Introd_%28AO%29_-_panneau_entr%C3%A9e.jpg 2x" data-file-width="3297" data-file-height="1052" /></a></span></div> <div class="gallerytext">Panneau routier bilingue (français-patois valdôtain) à <a href="/wiki/Introd" title="Introd">Introd</a>.</div> </li> <li class="gallerybox" style="width: 155px"> <div class="thumb" style="width: 150px; height: 150px;"><span typeof="mw:File"><a href="/wiki/Fichier:Pers-Jussy_panneau_arpitan.jpg" class="mw-file-description" title="Panneaux d'entrée d'agglomération en français et en savoyard à Pers-Jussy, Haute-Savoie, 2015."><img alt="Panneaux d'entrée d'agglomération en français et en savoyard à Pers-Jussy, Haute-Savoie, 2015." src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/9/98/Pers-Jussy_panneau_arpitan.jpg/80px-Pers-Jussy_panneau_arpitan.jpg" decoding="async" width="80" height="120" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/9/98/Pers-Jussy_panneau_arpitan.jpg/120px-Pers-Jussy_panneau_arpitan.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/9/98/Pers-Jussy_panneau_arpitan.jpg/161px-Pers-Jussy_panneau_arpitan.jpg 2x" data-file-width="536" data-file-height="800" /></a></span></div> <div class="gallerytext">Panneaux d'entrée d'agglomération en français et en savoyard à Pers-Jussy, Haute-Savoie, 2015.</div> </li> <li class="gallerybox" style="width: 155px"> <div class="thumb" style="width: 150px; height: 150px;"><span typeof="mw:File"><a href="/wiki/Fichier:Panneau_villes_dessus_introd.jpg" class="mw-file-description" title="Panneau bilingue en français et patois valdôtain à Introd (Vallée d'Aoste), 2018."><img alt="Panneau bilingue en français et patois valdôtain à Introd (Vallée d'Aoste), 2018." src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/7/72/Panneau_villes_dessus_introd.jpg/120px-Panneau_villes_dessus_introd.jpg" decoding="async" width="120" height="90" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/7/72/Panneau_villes_dessus_introd.jpg/180px-Panneau_villes_dessus_introd.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/7/72/Panneau_villes_dessus_introd.jpg/240px-Panneau_villes_dessus_introd.jpg 2x" data-file-width="2048" data-file-height="1536" /></a></span></div> <div class="gallerytext">Panneau bilingue en français et patois valdôtain à <a href="/wiki/Introd" title="Introd">Introd</a> (Vallée d'Aoste), 2018.</div> </li> </ul> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="France_2">France</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Francoproven%C3%A7al&veaction=edit&section=22" title="Modifier la section : France" class="mw-editsection-visualeditor"><span>modifier</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Francoproven%C3%A7al&action=edit&section=22" title="Modifier le code source de la section : France"><span>modifier le code</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>Le francoprovençal a longtemps été socialement déconsidéré, au même titre que les autres <a href="/wiki/Langues_r%C3%A9gionales_ou_minoritaires_en_France" title="Langues régionales ou minoritaires en France">langues minorisées de France</a>. Longtemps délaissé ou combattu par les pouvoirs publics, n'ayant eu un caractère officiel que très rarement au cours de son histoire, le francoprovençal est menacé mais connaît aujourd'hui un léger regain d'intérêt, porté notamment par des fédérations associatives, comme l'Institut de la langue savoyarde dont les objectifs sont de « préserver, promouvoir et diffuser la langue savoyarde »<sup id="cite_ref-64" class="reference"><a href="#cite_note-64"><span class="cite_crochet">[</span>64<span class="cite_crochet">]</span></a></sup>.<br /> La France ne reconnaît que son existence en tant que langue régionale d'enseignement depuis fin 2021<sup id="cite_ref-65" class="reference"><a href="#cite_note-65"><span class="cite_crochet">[</span>65<span class="cite_crochet">]</span></a></sup><sup class="reference cite_virgule">,</sup><sup id="cite_ref-66" class="reference"><a href="#cite_note-66"><span class="cite_crochet">[</span>66<span class="cite_crochet">]</span></a></sup>. Pour autant, son enseignement scolaire est inexistante ou presque à l'ouest du domaine. </p> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Italie_2">Italie</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Francoproven%C3%A7al&veaction=edit&section=23" title="Modifier la section : Italie" class="mw-editsection-visualeditor"><span>modifier</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Francoproven%C3%A7al&action=edit&section=23" title="Modifier le code source de la section : Italie"><span>modifier le code</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <div class="bandeau-container bandeau-section metadata bandeau-niveau-information"><div class="bandeau-cell bandeau-icone-css loupe">Article détaillé : <a href="/wiki/Vald%C3%B4tain" title="Valdôtain">Valdôtain</a>.</div></div> <p>Sa perpétuation en <a href="/wiki/Vall%C3%A9e_d%27Aoste" title="Vallée d'Aoste">Vallée d'Aoste</a> s'explique par des raisons politiques et historiques. La vallée a pratiqué jusqu'au <abbr class="abbr" title="19ᵉ siècle"><span class="romain">XIX</span><sup style="font-size:72%">e</sup></abbr> siècle un régime de <a href="/wiki/Diglossie" title="Diglossie">diglossie</a> où le francoprovençal était relayé à l'écrit et dans l'enseignement par la langue française — comme en Savoie, dans le Lyonnais ou en Suisse Romande. Mais contrairement à ce qui s'est passé dans les autres régions de l'aire francoprovençale, le français n'a pas pu prendre le dessus, car l'État italien, à partir de son unification en 1861, s'est attaché à l'éradiquer, avec un paroxysme de violence durant l'ère fasciste. Il a dans ce but encouragé l'immigration massive d'Italiens en poussant les autochtones à l'émigration (vers <a href="/wiki/Paris" title="Paris">Paris</a>, <a href="/wiki/Lyon" title="Lyon">Lyon</a> et <a href="/wiki/Gen%C3%A8ve" title="Genève">Genève</a> notamment).<br /> En revanche, l'usage oral du « patois », ainsi dénommé par les <a href="/wiki/Vald%C3%B4tains" title="Valdôtains">Valdôtains</a> eux-mêmes, a été toléré en milieu rural dès lors qu'il ne portait pas ombrage à l'italien rendu obligatoire dans la vie économique, l'enseignement et les actes officiels. Cela a permis sa survie, faute d'être concurrencé par le français, qui a constitué l'objectif de la politique de répression linguistique menée par les autorités fascistes dans les années de 1920 à 1940. À la fin du <abbr class="abbr" title="20ᵉ siècle"><span class="romain">XX</span><sup style="font-size:72%">e</sup></abbr> siècle, à <a href="/wiki/Aoste" title="Aoste">Aoste</a> le <a href="/wiki/Vald%C3%B4tain" title="Valdôtain">Valdôtain</a> était parlé soit par les personnes âgées, soit exclusivement dans le domaine institutionnel et intellectuel. En revanche, il est parlé en tant que langue maternelle, toutes générations confondues, dans le reste de la région, à partir des communes autour du chef-lieu régional, jusque dans les vallées latérales.<br /> Cet idiome participe aujourd'hui d'une certaine revendication identitaire et d'une reconnaissance au niveau officiel, par un statut de langue minoritaire, à côté des deux langues officielles de la région autonome (le français et l'italien)<sup id="cite_ref-67" class="reference"><a href="#cite_note-67"><span class="cite_crochet">[</span>67<span class="cite_crochet">]</span></a></sup>. </p><p>En 1985, par une loi régionale dans le cadre des Services culturels de l'Assessorat régional de l'Instruction publique, est constitué le <i>Bureau régional pour l'ethnologie et la linguistique (BREL)</i>, qui s'est greffé sur les actions déjà mises en chantier par deux associations : le <a href="/wiki/Centre_d%27%C3%A9tudes_francoproven%C3%A7ales" title="Centre d'études francoprovençales">Centre d'études francoprovençales</a> « René Willien » de <a href="/wiki/Saint-Nicolas_(Italie)" title="Saint-Nicolas (Italie)">Saint-Nicolas</a> (village natal de l’abbé <a href="/wiki/Jean-Baptiste_Cerlogne" title="Jean-Baptiste Cerlogne">Jean-Baptiste Cerlogne</a>, poète en valdôtain et auteur de la première grammaire valdôtaine et du premier dictionnaire français-valdôtain), et l'<i>AVAS (Association valdôtaine des archives sonores)</i>, dont il a pris la relève et avec lesquelles il continue à collaborer grâce aussi à une convention qui en réglemente les rapports.<br /> En 1995, l’École populaire de patois (EPP) est fondée. Elle organise des cours pour les adultes et les enfants. Des cours de valdôtain ont été introduits notamment dans les écoles primaires de la Vallée, suivant la méthode <i><span class="lang-frp" lang="frp">Dichonnéro di petsou patoésan</span></i> de <a href="/wiki/Raymond_Vautherin" title="Raymond Vautherin">Raymond Vautherin</a><sup id="cite_ref-68" class="reference"><a href="#cite_note-68"><span class="cite_crochet">[</span>68<span class="cite_crochet">]</span></a></sup>. </p><p>Les études menées par le BREL au cours des dernières décennies ont permis la création du <i><span class="lang-frp" lang="frp">Gnalèi</span></i>, mot signifie « nid » en valdôtain, mais indiquant également le pain que l'on cuisait autrefois avant Noël et consommé ensuite pendant toute l'année. Il s'agit d'un site internet entièrement trilingue (français-patois-italien), accueillant toutes les informations recueillies par les enquêtes du BREL et présentant en particulier un glossaire trilingue avec support audio pour la prononciation, ainsi qu'un recueil de textes lus avec l'enregistrement audio dans les différentes variantes régionales valdôtaines<sup id="cite_ref-69" class="reference"><a href="#cite_note-69"><span class="cite_crochet">[</span>69<span class="cite_crochet">]</span></a></sup>. </p><p>Il faut enfin signaler que le francoprovençal est historiquement présent en Italie dans les <a href="/wiki/Vall%C3%A9es_arpitanes_du_Pi%C3%A9mont" title="Vallées arpitanes du Piémont">vallées arpitanes du Piémont</a> et dans les deux enclaves linguistiques dans les Pouilles, <a href="/wiki/Celle_di_San_Vito" title="Celle di San Vito">Celle di San Vito</a> et <a href="/wiki/Faeto" title="Faeto">Faeto</a>. Dans ces deux cas, il s'agit d'une pratique en voie de disparition et limitée aux générations les plus âgées. </p> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Suisse_2">Suisse</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Francoproven%C3%A7al&veaction=edit&section=24" title="Modifier la section : Suisse" class="mw-editsection-visualeditor"><span>modifier</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Francoproven%C3%A7al&action=edit&section=24" title="Modifier le code source de la section : Suisse"><span>modifier le code</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>Dans plusieurs villages du <a href="/wiki/Valais" class="mw-redirect" title="Valais">Valais</a> (<a href="/wiki/Savi%C3%A8se" title="Savièse">Savièse</a>, <a href="/wiki/Nendaz" title="Nendaz">Nendaz</a><span class="nowrap">, etc.</span>) et de la <a href="/wiki/District_de_la_Gruy%C3%A8re" title="District de la Gruyère">Gruyère</a>, le francoprovençal demeure la langue <a href="/wiki/Langue_vernaculaire" title="Langue vernaculaire">vernaculaire</a> d'expression courante des personnes âgées de <span class="nowrap">60 ans</span> ou plus. Il a une plus grande importance encore à <a href="/wiki/Evol%C3%A8ne" title="Evolène">Évolène</a>, petit village du <a href="/wiki/Val_d%27H%C3%A9rens" title="Val d'Hérens">val d'Hérens</a>, où les enfants apprennent encore le <a href="/wiki/Valaisan_(langue)" title="Valaisan (langue)">patois évolénard</a> en famille<sup id="cite_ref-70" class="reference"><a href="#cite_note-70"><span class="cite_crochet">[</span>70<span class="cite_crochet">]</span></a></sup><sup class="reference cite_virgule">,</sup><sup id="cite_ref-71" class="reference"><a href="#cite_note-71"><span class="cite_crochet">[</span>71<span class="cite_crochet">]</span></a></sup>. S'il n'est pas parlé par tous, il est compris par la majorité des habitants, toutes générations confondues. </p> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Instituts_de_la_langue">Instituts de la langue</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Francoproven%C3%A7al&veaction=edit&section=25" title="Modifier la section : Instituts de la langue" class="mw-editsection-visualeditor"><span>modifier</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Francoproven%C3%A7al&action=edit&section=25" title="Modifier le code source de la section : Instituts de la langue"><span>modifier le code</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>Il existe un certain nombre d'instituts qui travaillent sur le francoprovençal, et qui font souvent autorité sur de nombreuses questions : </p> <figure class="mw-default-size" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/Fichier:Fete_internationale_de_l%27arpitan_francoprovencal_saint-etienne.jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/4e/Fete_internationale_de_l%27arpitan_francoprovencal_saint-etienne.jpg/220px-Fete_internationale_de_l%27arpitan_francoprovencal_saint-etienne.jpg" decoding="async" width="220" height="220" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/4e/Fete_internationale_de_l%27arpitan_francoprovencal_saint-etienne.jpg/330px-Fete_internationale_de_l%27arpitan_francoprovencal_saint-etienne.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/4e/Fete_internationale_de_l%27arpitan_francoprovencal_saint-etienne.jpg/440px-Fete_internationale_de_l%27arpitan_francoprovencal_saint-etienne.jpg 2x" data-file-width="1772" data-file-height="1772" /></a><figcaption>Vue sur la salle de conférences lors de la <abbr class="abbr" title="Trente-septième">37<sup>e</sup></abbr> fête internationale de l'arpitan francoprovençal organisée par l'ACA en 2016 à Saint-Étienne.</figcaption></figure> <figure class="mw-default-size" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/Fichier:Logo_aca_f%C3%A9d%C3%A9ration_internationale_de_l%27arpitan.jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/d/d5/Logo_aca_f%C3%A9d%C3%A9ration_internationale_de_l%27arpitan.jpg/220px-Logo_aca_f%C3%A9d%C3%A9ration_internationale_de_l%27arpitan.jpg" decoding="async" width="220" height="93" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/d/d5/Logo_aca_f%C3%A9d%C3%A9ration_internationale_de_l%27arpitan.jpg/330px-Logo_aca_f%C3%A9d%C3%A9ration_internationale_de_l%27arpitan.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/d/d5/Logo_aca_f%C3%A9d%C3%A9ration_internationale_de_l%27arpitan.jpg/440px-Logo_aca_f%C3%A9d%C3%A9ration_internationale_de_l%27arpitan.jpg 2x" data-file-width="804" data-file-height="339" /></a><figcaption>Logo de l'<i>Aliance culturèla arpitanna</i>.</figcaption></figure> <ul><li><i>ACA - <a href="/w/index.php?title=F%C3%A9d%C3%A9ration_internationale_de_l%27Arpitan&action=edit&redlink=1" class="new" title="Fédération internationale de l'Arpitan (page inexistante)">Fédération internationale de l'Arpitan</a> <a href="https://frp.wikipedia.org/wiki/Aliance_cultur%C3%A8la_arpitanna" class="extiw" title="frp:Aliance culturèla arpitanna"><span class="indicateur-langue" title="Article en francoprovençal : « Aliance culturèla arpitanna »">(frp)</span></a></i> (<i><span class="lang-frp" lang="frp">Aliance culturèla arpitanna</span></i>) : fondée en 2004, cette fédération transfrontalière a pour buts la documentation, la socialisation et la revitalisation du francoprovençal dans l'ensemble de son aire de diffusion. Elle s'est donné comme but de numériser la documentation disponible afin de la rendre facilement accessible au public, de socialiser le francoprovençal en rendant cette langue visible dans l'espace public par le biais de différents supports, et enfin de la revitaliser par la mise en ligne de méthodes d'apprentissage<sup id="cite_ref-72" class="reference"><a href="#cite_note-72"><span class="cite_crochet">[</span>72<span class="cite_crochet">]</span></a></sup>.</li></ul> <dl><dd>En 2007, elle lance la première radio diffusée, grâce à internet, sur l'ensemble du domaine linguistique, avec des émissions dans les différents dialectes<sup id="cite_ref-73" class="reference"><a href="#cite_note-73"><span class="cite_crochet">[</span>73<span class="cite_crochet">]</span></a></sup> (voir <i><span class="lang-frp" lang="frp"><a href="/wiki/Radi%C3%B4_Arpitania" title="Radiô Arpitania">Radiô Arpitania</a></span></i>).</dd> <dd>En 2012, avec le soutien de l'ancienne région française <a href="/wiki/Rh%C3%B4ne-Alpes" title="Rhône-Alpes">Rhône-Alpes</a>, elle a mis en ligne un site d'auto-apprentissage, permettant d'étudier différents patois francoprovençaux.</dd> <dd>En 2016, l'ACA organise la <abbr class="abbr" title="Trente-septième">37<sup>e</sup></abbr> édition de la Fête internationale de l'arpitan à Saint-Étienne<sup id="cite_ref-74" class="reference"><a href="#cite_note-74"><span class="cite_crochet">[</span>74<span class="cite_crochet">]</span></a></sup>.</dd> <dd>L'ACA promeut le mot <i>arpitan</i> en souhaitant qu’à terme il remplace la dénomination actuelle, <i>francoprovençal</i>, jugée trop ambigüe.</dd></dl> <ul><li><a href="/wiki/Office_G%C3%A9ographique_Arpitan" class="mw-redirect" title="Office Géographique Arpitan">Office Géographique Arpitan</a> : cet institut, fondé en 2013, travaille sur les questions liées à la géographie, comme les limites de la langue et sa toponymie. GeoArp possède une grande base de données avec les noms en patois local pour des communes arpitanes et en fait la promotion auprès des pouvoirs politiques (signalisation bilingue, etc.)<sup id="cite_ref-Arpitania_75-0" class="reference"><a href="#cite_note-Arpitania-75"><span class="cite_crochet">[</span>75<span class="cite_crochet">]</span></a></sup>.</li> <li><i><a href="/wiki/Centre_d%27%C3%A9tudes_francoproven%C3%A7ales" title="Centre d'études francoprovençales">Centre d'études francoprovençales</a></i> et le <i><a href="/wiki/Vald%C3%B4tain#Les_instituts_d’étude" title="Valdôtain">Bureau régional pour l'ethnologie et la linguistique</a></i> (BREL) : associations qui travaillent sur la langue, et plus spécifiquement sur le <a href="/wiki/Vald%C3%B4tain" title="Valdôtain">valdôtain</a>.</li> <li><i><a href="/wiki/Institut_de_la_langue_savoyarde" title="Institut de la langue savoyarde">Institut de la langue savoyarde</a></i> (ILS) : cet institut, créé en 2005 par la Région Rhône-Alpes et la Fédération des groupes de langue savoyarde <i><span class="lang-frp" lang="frp">« Lou Rbiolon »</span></i>, travaille sur la langue, et plus spécifiquement sur le <a href="/wiki/Savoyard_(langue)" title="Savoyard (langue)">savoyard</a> (en Savoie et Haute-Savoie).</li> <li><i>Fondation pour le développement et la promotion du patois</i> : tout comme <i><span class="lang-frp" lang="frp">Lou Rbiolon</span></i>, cette association fédère les divers groupes du Valais.</li> <li><i>Institut <a href="/wiki/Pierre_Gardette" title="Pierre Gardette">Pierre Gardette</a></i> : institut de recherche sur le francoprovençal dépendant de l'<a href="/wiki/Universit%C3%A9_catholique_de_Lyon" title="Université catholique de Lyon">université catholique de Lyon</a>.</li></ul> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Théâtre"><span id="Th.C3.A9.C3.A2tre"></span>Théâtre</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Francoproven%C3%A7al&veaction=edit&section=26" title="Modifier la section : Théâtre" class="mw-editsection-visualeditor"><span>modifier</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Francoproven%C3%A7al&action=edit&section=26" title="Modifier le code source de la section : Théâtre"><span>modifier le code</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <div class="bandeau-container metadata bandeau-section bandeau-niveau-modere"><div class="bandeau-cell bandeau-icone" style="display:table-cell;padding-right:0.5em"><figure class="mw-halign-center noviewer" typeof="mw:File"><a href="/wiki/Fichier:2017-fr.wp-orange-source.svg" class="mw-file-description"><img alt="" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/a/a1/2017-fr.wp-orange-source.svg/25px-2017-fr.wp-orange-source.svg.png" decoding="async" width="25" height="25" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/a/a1/2017-fr.wp-orange-source.svg/38px-2017-fr.wp-orange-source.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/a/a1/2017-fr.wp-orange-source.svg/50px-2017-fr.wp-orange-source.svg.png 2x" data-file-width="512" data-file-height="512" /></a><figcaption></figcaption></figure></div><div class="bandeau-cell" style="display:table-cell;padding-right:0.5em"> <div class="mw-collapsible mw-collapsed"><b>Cette section <a href="/wiki/Wikip%C3%A9dia:Citez_vos_sources" title="Wikipédia:Citez vos sources">ne cite pas suffisamment ses sources</a></b><small> (mars 2024)</small>. <div class="mw-collapsible-content">Pour l'améliorer, ajoutez <a href="/wiki/Aide:Identifier_des_sources_fiables" title="Aide:Identifier des sources fiables">des références de qualité et vérifiables</a> (<a href="/wiki/Aide:Ins%C3%A9rer_une_r%C3%A9f%C3%A9rence_(%C3%89diteur_visuel)" title="Aide:Insérer une référence (Éditeur visuel)">comment faire ?</a>) ou le modèle <a href="/wiki/Mod%C3%A8le:R%C3%A9f%C3%A9rence_n%C3%A9cessaire" title="Modèle:Référence nécessaire">{{Référence nécessaire}}</a> sur les passages nécessitant une source.</div></div> </div></div> <div class="mw-heading mw-heading4"><h4 id="En_Italie">En Italie</h4><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Francoproven%C3%A7al&veaction=edit&section=27" title="Modifier la section : En Italie" class="mw-editsection-visualeditor"><span>modifier</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Francoproven%C3%A7al&action=edit&section=27" title="Modifier le code source de la section : En Italie"><span>modifier le code</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>En <a href="/wiki/Vall%C3%A9e_d%27Aoste" title="Vallée d'Aoste">Vallée d'Aoste</a>, la principale compagnie théâtrale est <i><span class="lang-frp" lang="frp">Lo Charaban</span></i>, fondée en 1958 à l'initiative de <a href="/wiki/Ren%C3%A9_Willien" title="René Willien">René Willien</a>. Elle met en scène un spectacle unique répété pendant une semaine au théâtre Giacosa d'Aoste, les acteurs jouant régulièrement à guichets fermés<sup class="need_ref_tag" style="padding-left:2px;"><a href="/wiki/Aide:R%C3%A9f%C3%A9rence_n%C3%A9cessaire" title="Aide:Référence nécessaire"><span title="Ce passage nécessite une référence ; voir l'aide.">[réf. nécessaire]</span></a></sup>. </p><p>L'autre événement théâtral d'envergure en patois est le <i>Printemps théâtral</i>. Il prévoit des représentations sur tout le territoire régional. Il réunit toutes les compagnies locales, composées surtout par des jeunes<sup class="need_ref_tag" style="padding-left:2px;"><a href="/wiki/Aide:R%C3%A9f%C3%A9rence_n%C3%A9cessaire" title="Aide:Référence nécessaire"><span title="Ce passage nécessite une référence ; voir l'aide.">[réf. nécessaire]</span></a></sup>. </p><p>Dans les deux cas, il s'agit d'acteurs non professionnels. </p> <div class="mw-heading mw-heading4"><h4 id="En_Suisse">En Suisse</h4><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Francoproven%C3%A7al&veaction=edit&section=28" title="Modifier la section : En Suisse" class="mw-editsection-visualeditor"><span>modifier</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Francoproven%C3%A7al&action=edit&section=28" title="Modifier le code source de la section : En Suisse"><span>modifier le code</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>Dans les districts de la <a href="/wiki/District_de_la_Gruy%C3%A8re" title="District de la Gruyère">Gruyère</a>, de la <a href="/wiki/District_de_Vevey" title="District de Vevey">Veveyse</a> et de la <a href="/wiki/District_de_la_Sarine" title="District de la Sarine">Sarine</a>, des pièces en <a href="/wiki/Fribourgeois" title="Fribourgeois">patois fribourgeois</a> sont jouées chaque année. Elles réunissent un public et des acteurs de la région autour d'une langue commune, au service de chants et de scènes plus ou moins traditionnels suivant les auteurs. L'action, qui mobilise généralement peu de personnages, se déroule la plupart du temps dans des espaces familiers. Les comédiens amateurs sont patoisants ou apprennent à prononcer correctement grâce aux autres membres de la troupe. Quant aux rares auteurs actuels, ils créent des œuvres inédites et assurent ainsi le renouvellement du répertoire théâtral en patois<sup class="need_ref_tag" style="padding-left:2px;"><a href="/wiki/Aide:R%C3%A9f%C3%A9rence_n%C3%A9cessaire" title="Aide:Référence nécessaire"><span title="Ce passage nécessite une référence ; voir l'aide.">[réf. nécessaire]</span></a></sup>. </p><p>Les premières pièces en patois ont été composées vers 1920 par Cyprien Ruffieux, Fernand Ruffieux, Joseph Yerly, Pierre Quartenoud, l'Abbé François-Xavier Brodard et Francis Brodard. Il s'agissait de « drames genre Roméo et Juliette au village » (A.-M. Yerly), de scènes au chalet puis de légendes mises en scène, ou de « comédies musicales » sur des airs de l'abbé Bovet. Comme les associations de patoisants n’existaient pas encore (elles seront fondées entre 1956 et 1984), les sociétés de jeunesse, de Costumes et Coutumes et de Chant et Musique organisaient les représentations. À partir de 1936, des troupes de Sâles, Mézières, Le Crêt et Treyvaux ont apporté une large contribution au théâtre patois. Le <i><span class="lang-frp" lang="frp">Tsêrdziniolè</span></i> de Treyvaux a assuré la continuité de la tradition (il prend la relève de la Société de Chant et musique qui joua pour la dernière fois en 1959) en jouant une pièce en moyenne tous les trois ou quatre ans. Le style évolue : après les drames, ce groupe crée ses propres pièces. En 1985, le premier opéra populaire patois <i><span class="lang-frp" lang="frp">Le Chèkrè dou tsandèlê</span></i> de Nicolas Kolly sur une musique d'Oscar Moret y est joué le temps de huit représentations à guichet fermé<sup class="need_ref_tag" style="padding-left:2px;"><a href="/wiki/Aide:R%C3%A9f%C3%A9rence_n%C3%A9cessaire" title="Aide:Référence nécessaire"><span title="Ce passage nécessite une référence ; voir l'aide.">[réf. nécessaire]</span></a></sup>. </p><p>Encore bien vivant dans le canton, le théâtre en patois ne manque ni de public ni de relève. Évolution des thématiques (vie au chalet, montagne, terre, famille) tout en respectant la tradition, épisodes « historiques » du village, traduction de comédies et de farces et créations inédites sont un gage de succès pour cet art populaire qui appartient au patrimoine culturel fribourgeois<sup class="need_ref_tag" style="padding-left:2px;"><a href="/wiki/Aide:R%C3%A9f%C3%A9rence_n%C3%A9cessaire" title="Aide:Référence nécessaire"><span title="Ce passage nécessite une référence ; voir l'aide.">[réf. nécessaire]</span></a></sup>. </p><p>Les patoisants sont regroupés en amicales, une par district, chargées de l'organisation et de la mise sur pied des représentations. Les amicales sont chapeautées par la Société cantonale des patoisants fribourgeois. Cette dernière joue un rôle de coordination et de promotion mais ne s’occupe pas de l’organisation d’événements<sup class="need_ref_tag" style="padding-left:2px;"><a href="/wiki/Aide:R%C3%A9f%C3%A9rence_n%C3%A9cessaire" title="Aide:Référence nécessaire"><span title="Ce passage nécessite une référence ; voir l'aide.">[réf. nécessaire]</span></a></sup>. </p><p>Les troupes de théâtre actuelles du canton sont : </p> <ul><li>la jeunesse de Cerniat (qui crée et joue elle-même ses pièces environ tous les deux ou trois ans),</li> <li>la troupe théâtrale du <i>Groupe Choral Intyamon</i> à Albeuve (théâtre et chant),</li> <li>la jeunesse de Sorens,</li> <li>les patoisants de la Sarine,</li> <li><span class="lang-frp" lang="frp">Intrè-No</span> de Fribourg (chaque année),</li> <li>les patoisants de la Gruyère (chaque année),</li> <li>les patoisants de la Veveyse (chaque année),</li> <li>le groupe des <i><span class="lang-frp" lang="frp">Tsêrdziniolè</span> de Treyvaux</i> (tous les trois ou quatre ans)<sup id="cite_ref-76" class="reference"><a href="#cite_note-76"><span class="cite_crochet">[</span>76<span class="cite_crochet">]</span></a></sup>.</li></ul> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Radiô_Arpitania"><span id="Radi.C3.B4_Arpitania"></span><i>Radiô Arpitania</i></h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Francoproven%C3%A7al&veaction=edit&section=29" title="Modifier la section : Radiô Arpitania" class="mw-editsection-visualeditor"><span>modifier</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Francoproven%C3%A7al&action=edit&section=29" title="Modifier le code source de la section : Radiô Arpitania"><span>modifier le code</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <div class="bandeau-container bandeau-section metadata bandeau-niveau-information"><div class="bandeau-cell bandeau-icone-css loupe">Article détaillé : <a href="/wiki/Radi%C3%B4_Arpitania" title="Radiô Arpitania">Radiô Arpitania</a>.</div></div><figure typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/Fichier:Logo_radio_arpitania.jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/1/10/Logo_radio_arpitania.jpg/80px-Logo_radio_arpitania.jpg" decoding="async" width="80" height="80" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/1/10/Logo_radio_arpitania.jpg/120px-Logo_radio_arpitania.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/1/10/Logo_radio_arpitania.jpg/160px-Logo_radio_arpitania.jpg 2x" data-file-width="235" data-file-height="235" /></a><figcaption>Logo de Radiô Arpitania.</figcaption></figure> <p>Créée en Savoie en 2007 par l'association <i><span class="lang-frp" lang="frp">Aliance culturèla arpitanna</span></i>, la diffusion de la première radio francoprovençale couvrant l'ensemble du domaine linguistique, <i><span class="lang-frp" lang="frp">Radiô Arpitania</span>, reprend sur Internet en 2012 depuis son studio de <a href="/wiki/Prilly" title="Prilly">Prilly</a>, en Suisse. Celle-ci fonctionne grâce à l'envoi de matériel audio - chansons, textes lus, interviews, reportages, etc. - envoyé par des locuteurs de l'ensemble de l'Arpitanie (Suisse, France et Italie). Elle présente également les balados (baladodiffusions, podcasts) actuels des différentes régions francoprovençales : « Les langues se délient » sur RCF des pays de l'Ain (bressan et espéranto en alternance), « Et si l'on parlait patois » sur RCF Haute-Savoie, <span class="lang-frp" lang="frp">Intré Nò</span> sur Radio Fribourg, en Suisse.</i> </p> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Fête_internationale"><span id="F.C3.AAte_internationale"></span>Fête internationale</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Francoproven%C3%A7al&veaction=edit&section=30" title="Modifier la section : Fête internationale" class="mw-editsection-visualeditor"><span>modifier</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Francoproven%C3%A7al&action=edit&section=30" title="Modifier le code source de la section : Fête internationale"><span>modifier le code</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <figure class="mw-default-size" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/Fichier:Conseil_international_du_francoproven%C3%A7al_arpitan.jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/a/ad/Conseil_international_du_francoproven%C3%A7al_arpitan.jpg/220px-Conseil_international_du_francoproven%C3%A7al_arpitan.jpg" decoding="async" width="220" height="137" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/a/ad/Conseil_international_du_francoproven%C3%A7al_arpitan.jpg/330px-Conseil_international_du_francoproven%C3%A7al_arpitan.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/a/ad/Conseil_international_du_francoproven%C3%A7al_arpitan.jpg/440px-Conseil_international_du_francoproven%C3%A7al_arpitan.jpg 2x" data-file-width="1772" data-file-height="1107" /></a><figcaption>Réunion du Conseil international du francoprovençal (CIF) lors de la <abbr class="abbr" title="Trente-septième">37<sup>e</sup></abbr> fête internationale de l'arpitan à Saint-Étienne, en 2016.</figcaption></figure> <p>Depuis 1956 (<i>journées romandes des patoisants</i> à <a href="/wiki/Bulle_(Fribourg)" title="Bulle (Fribourg)">Bulle</a>), les régions francoprovençalophones de Suisse, de France et d'Italie organisent à tour de rôle une fête internationale réunissant les locuteurs des trois pays. Ce rendez-vous est l'occasion pour les locuteurs de France, de Suisse et d'Italie de se retrouver autour de conférences, de débats, de concerts et de danses traditionnelles<sup class="need_ref_tag" style="padding-left:2px;"><a href="/wiki/Aide:R%C3%A9f%C3%A9rence_n%C3%A9cessaire" title="Aide:Référence nécessaire"><span title="Ce passage nécessite une référence ; voir l'aide.">[réf. nécessaire]</span></a></sup>. </p> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Conclusion">Conclusion</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Francoproven%C3%A7al&veaction=edit&section=31" title="Modifier la section : Conclusion" class="mw-editsection-visualeditor"><span>modifier</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Francoproven%C3%A7al&action=edit&section=31" title="Modifier le code source de la section : Conclusion"><span>modifier le code</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>En 2018, le francoprovençal demeure une langue vivante et parlée en tant que langue maternelle uniquement en <a href="/wiki/Vall%C3%A9e_d%27Aoste" title="Vallée d'Aoste">Vallée d'Aoste</a> dans plusieurs domaines de la vie quotidienne et également chez les jeunes générations<sup id="cite_ref-77" class="reference"><a href="#cite_note-77"><span class="cite_crochet">[</span>77<span class="cite_crochet">]</span></a></sup>. </p><p>En France, ce sont surtout les activités associatives qui soutiennent la diffusion de cette langue. Cependant, l'usage du francoprovençal au quotidien était, selon une étude de 2009, de 2 % des habitants des espaces ruraux en <a href="/wiki/Rh%C3%B4ne-Alpes" title="Rhône-Alpes">Rhône-Alpes</a> et négligeable en zone urbaine<sup id="cite_ref-78" class="reference"><a href="#cite_note-78"><span class="cite_crochet">[</span>78<span class="cite_crochet">]</span></a></sup>. </p><p>En 2015, deux collectivités, la région <a href="/wiki/Rh%C3%B4ne-Alpes" title="Rhône-Alpes">Rhône-Alpes</a> et la région autonome <a href="/wiki/Vall%C3%A9e_d%27Aoste" title="Vallée d'Aoste">Vallée d'Aoste</a> ont signé une charte de coopération afin de sauvegarder, faire connaître et faire vivre le francoprovençal dans toutes ses composantes que sont l'enseignement, la formation, la visibilité publique de la langue, les médias et les industries culturelles, le spectacle vivant, les outils linguistiques ainsi que le patrimoine culturel matériel et immatériel. Plusieurs collectivités suisses ont également manifesté leur intérêt<sup id="cite_ref-79" class="reference"><a href="#cite_note-79"><span class="cite_crochet">[</span>79<span class="cite_crochet">]</span></a></sup>. </p> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Description_linguistique">Description linguistique</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Francoproven%C3%A7al&veaction=edit&section=32" title="Modifier la section : Description linguistique" class="mw-editsection-visualeditor"><span>modifier</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Francoproven%C3%A7al&action=edit&section=32" title="Modifier le code source de la section : Description linguistique"><span>modifier le code</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Diaphonologie">Diaphonologie</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Francoproven%C3%A7al&veaction=edit&section=33" title="Modifier la section : Diaphonologie" class="mw-editsection-visualeditor"><span>modifier</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Francoproven%C3%A7al&action=edit&section=33" title="Modifier le code source de la section : Diaphonologie"><span>modifier le code</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>Dominique Stich a établi une liste de diaphonèmes, constituant le modèle de base à partir duquel chaque parler arpitan a développé sa propre phonologie<sup id="cite_ref-80" class="reference"><a href="#cite_note-80"><span class="cite_crochet">[</span>80<span class="cite_crochet">]</span></a></sup>. </p> <div class="mw-heading mw-heading4"><h4 id="Voyelles">Voyelles</h4><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Francoproven%C3%A7al&veaction=edit&section=34" title="Modifier la section : Voyelles" class="mw-editsection-visualeditor"><span>modifier</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Francoproven%C3%A7al&action=edit&section=34" title="Modifier le code source de la section : Voyelles"><span>modifier le code</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <table class="wikitable"> <caption>Voyelles diaphonémiques </caption> <tbody><tr> <th> </th> <th colspan="2">Antérieures </th> <th>Centrales </th> <th>Postérieures </th></tr> <tr> <th> </th> <th>Non-arrondies </th> <th>Arrondies </th> <th> </th> <th> </th></tr> <tr> <td>Fermées </td> <td>i (iː) ĩ </td> <td>y (yː) </td> <td> </td> <td>u (uː) </td></tr> <tr> <td>Mi-fermées </td> <td>e (eː) ẽ </td> <td>ø </td> <td> </td> <td>o oː õ </td></tr> <tr> <td>Centrales </td> <td> </td> <td> </td> <td>ǝ </td> <td> </td></tr> <tr> <td>Mi-ouvertes </td> <td>ɛ ɛː </td> <td>œ </td> <td> </td> <td>ɔ (ɔː) </td></tr> <tr> <td>Ouvertes </td> <td>a aː ã </td> <td> </td> <td> </td> <td>ɑː </td></tr></tbody></table> <p>Dans le tableau ci-dessus, les voyelles entre parenthèses correspondent à des réalisations localisées et non générales. </p> <table class="wikitable"> <caption>Réalisations des voyelles diaphonémiques </caption> <tbody><tr> <th>Diaphonème </th> <th>Graphème (ORB) </th> <th>Réalisations locales </th> <th>Exemples </th> <th>Proto-phonème (latin vulgaire) </th></tr> <tr> <td>//a// </td> <td>a </td> <td>[a] </td> <td><b>a</b>chetar </td> <td rowspan="2">A </td></tr> <tr> <td>//a// localisé </td> <td>à </td> <td>[e], [ɛ] </td> <td>gll<b>à</b>ce </td></tr> <tr> <td>//aː// </td> <td>â, ar </td> <td>[a(ː)], [ɑ(ː)] </td> <td>ch<b>â</b>tagne, achet<b>ar</b> </td> <td>A (suivi de R ou S) </td></tr> <tr> <td>//ɑː// </td> <td>ô, â(r) </td> <td>[o(ː)], [ɔ(ː)], [ɑ(ː)] </td> <td>chev<b>âl</b>, ch<b>ô</b>d </td> <td>AL </td></tr> <tr> <td>//e// </td> <td>é </td> <td>[e(ː)], [i(ː)], parfois [ǝ] </td> <td>chi<b>é</b>vra </td> <td>A (après palatale), Ĕ </td></tr> <tr> <td>//ɛ// </td> <td>è </td> <td>[ɛ], [a], [e], parfois [ǝ] </td> <td>c<b>è</b>rcllo </td> <td rowspan="2">E </td></tr> <tr> <td>//ɛː// </td> <td>ê </td> <td>[ɛː], [ɛj], [aj], [ae], [a] </td> <td>p<b>ê</b>l </td></tr> <tr> <td>//i// </td> <td>i </td> <td>[i], [(w)ɔj], [œj], [ej] </td> <td>pr<b>i</b>ma </td> <td rowspan="2">I </td></tr> <tr> <td>//iː// rare </td> <td>î </td> <td>[iː] </td> <td>ècr<b>î</b>de </td></tr> <tr> <td>//ɔ// </td> <td>o </td> <td>[ɔ(ː)], [o] </td> <td>fll<b>o</b>r </td> <td rowspan="4">O </td></tr> <tr> <td>//ɔ// localisé </td> <td>œ </td> <td>[ø], [œ] </td> <td>fll<b>œ</b>r </td></tr> <tr> <td>//u// </td> <td>ou </td> <td>[u], [y] </td> <td>èc<b>ou</b>la </td></tr> <tr> <td>//uː// rare </td> <td>oû </td> <td>[uː] </td> <td>A<b>oû</b>ta </td></tr> <tr> <td>//oː// </td> <td>ô </td> <td>[o(ː)], [u(ː)] </td> <td>c<b>ô</b>rna </td> <td rowspan="3">Ŏ </td></tr> <tr> <td>//oː// localisé </td> <td>ue </td> <td>[wa], [ɥe], [je] </td> <td>c<b>ue</b>rna </td></tr> <tr> <td>//oː// localisé </td> <td>œ </td> <td>[ø], [œ] </td> <td>c<b>œ</b>rna </td></tr> <tr> <td>//y// </td> <td>u </td> <td>[y], [u], [i] </td> <td>c<b>u</b>chiér </td> <td rowspan="2">U </td></tr> <tr> <td>//yː// rare </td> <td>û </td> <td>[yː] </td> <td>s<b>û</b>r </td></tr> <tr> <td>//ǝ// </td> <td>e </td> <td>[ǝ], [y], [ø], [œ] </td> <td>èp<b>e</b>na </td> <td>E, U, I </td></tr> <tr> <th colspan="5">Voyelles nasales </th></tr> <tr> <td>//ã// </td> <td>an, am </td> <td>[ɑ̃], [õ] </td> <td>bl<b>an</b>che, f<b>am</b> </td> <td>AN </td></tr> <tr> <td>//ẽ// </td> <td>en, em </td> <td>[ẽ], [ẽj], [ɑ̃], [ɛː] </td> <td><b>en</b>s<b>em</b>blo </td> <td>EN </td></tr> <tr> <td>//ĩ// </td> <td>in, im </td> <td>[ĩ], [ẽ], [aẽ] </td> <td>ch<b>in</b>, pr<b>im</b> </td> <td>IN </td></tr> <tr> <td>//õ// </td> <td>on, om </td> <td>[õ], [ũ], [ɑ̃] </td> <td>cay<b>on</b> </td> <td>ON </td></tr> <tr> <th colspan="5">Voyelles finales inaccentuées </th></tr> <tr> <td>//i// </td> <td>e </td> <td>[i], [e], [ɛ], [ǝ] </td> <td>blanch<b>e</b>, fôly<b>e</b> </td> <td>A (après palatale) </td></tr> <tr> <td>//e// </td> <td>e </td> <td>[e], [ɛ], [ǝ] </td> <td>chant<b>e</b> </td> <td>AT </td></tr> <tr> <td>//ɛ// </td> <td>es </td> <td>[e], [ɛ], [ǝ] </td> <td>fèn<b>es</b>, vach<b>es</b> </td> <td>AS </td></tr> <tr> <td>//a// </td> <td>a </td> <td>[a], [ǝ] </td> <td>chiévr<b>a</b> </td> <td>A </td></tr> <tr> <td>//o// </td> <td>o, os </td> <td>[o], [u], [ǝ] </td> <td>chant<b>o</b>, pôj<b>os</b> </td> <td>O, OS (verbe) </td></tr> <tr> <td>//u// </td> <td>o </td> <td>[o], [u], [ǝ] </td> <td>cèrcll<b>o</b> </td> <td>U </td></tr> <tr> <td>//ǝ// </td> <td>e </td> <td>[e], [ɛ], [ǝ] </td> <td>ècrir<b>e</b>, quinz<b>e</b> </td> <td>E </td></tr> <tr> <td>//õ// </td> <td>ont </td> <td>[õ], [ɑ̃], [ũ] </td> <td>menj<b>ont</b> </td> <td>ANT, ENT, UNT </td></tr></tbody></table> <div class="mw-heading mw-heading4"><h4 id="Consonnes">Consonnes</h4><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Francoproven%C3%A7al&veaction=edit&section=35" title="Modifier la section : Consonnes" class="mw-editsection-visualeditor"><span>modifier</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Francoproven%C3%A7al&action=edit&section=35" title="Modifier le code source de la section : Consonnes"><span>modifier le code</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <table class="wikitable"> <caption>Consonnes diaphonémiques </caption> <tbody><tr> <th> </th> <th>Labiales </th> <th>Alvéolaires </th> <th>Palatales </th> <th>Vélaires </th></tr> <tr> <td>Nasales </td> <td>m </td> <td>n </td> <td>ɲ </td> <td> </td></tr> <tr> <td>Occlusives </td> <td>p b </td> <td>t d </td> <td>c </td> <td>k g </td></tr> <tr> <td>Fricatives </td> <td>f v </td> <td>s z </td> <td>ç </td> <td> </td></tr> <tr> <td>Vibrantes </td> <td> </td> <td>r </td> <td> </td> <td> </td></tr> <tr> <td>Latérales </td> <td> </td> <td>l </td> <td>ʎ </td> <td> </td></tr></tbody></table> <table class="wikitable"> <caption>Réalisations des consonnes diaphonémiques </caption> <tbody><tr> <th>Diaphonème </th> <th>Graphème (ORB) </th> <th>Réalisations locales </th> <th>Exemples </th> <th>Proto-phonème (latin vulgaire) </th></tr> <tr> <td>//p// </td> <td>p </td> <td>[p] </td> <td>cha<b>p</b>èla </td> <td>P </td></tr> <tr> <td>//b// </td> <td>b </td> <td>[b] </td> <td>a<b>b</b>revar </td> <td>B </td></tr> <tr> <td>//m// </td> <td>m </td> <td>[m] </td> <td>da<b>m</b>âjo </td> <td>M </td></tr> <tr> <td>//f// </td> <td>f </td> <td>[f] </td> <td><b>f</b>èna </td> <td>F </td></tr> <tr> <td>//v// </td> <td>v </td> <td>[v] </td> <td>chié<b>v</b>ra </td> <td>V </td></tr> <tr> <td>//t// </td> <td>t </td> <td>[t], parfois [ts] devant i, u </td> <td>ache<b>t</b>ar </td> <td>T </td></tr> <tr> <td>//d// </td> <td>d </td> <td>[d], parfois [dz] devant i, u </td> <td><b>d</b>iéx </td> <td>D </td></tr> <tr> <td>//n// </td> <td>n </td> <td>[n], parfois [ɲ] devant i, u, parfois amuï à l'intervocalique </td> <td>côr<b>n</b>a </td> <td>N </td></tr> <tr> <td>//s// </td> <td>s, ss </td> <td>[s], parfois [ʃ] </td> <td><b>s</b>âl </td> <td rowspan="2">S, X </td></tr> <tr> <td>//z// </td> <td>s (intervocalique), z </td> <td>[z], parfois [ʒ] </td> <td>do<b>z</b>e, égllé<b>s</b>e </td></tr> <tr> <td>//l// </td> <td>l </td> <td>[l], parfois [ʎ] devant i, u, parfois amuï </td> <td>ve<b>l</b>a </td> <td>L </td></tr> <tr> <td>//r// </td> <td>r </td> <td>[r], [ʀ], [ʁ], [ð], parfois amuï </td> <td>ise<b>r</b>âblo </td> <td>R </td></tr> <tr> <td>//rː// </td> <td>rr </td> <td>[rr], [ʀʀ], [ʁʁ], souvent [r], [ʀ], [ʁ] </td> <td>a<b>rr</b>evar </td> <td>RR, TR, DR </td></tr> <tr> <td>//c// </td> <td>ch </td> <td>[ts], [tʃ], [tθ], [st], [θ], [s], [h], [f], [ʃ] </td> <td><b>ch</b>evâl </td> <td>C + A </td></tr> <tr> <td>//ɟ// </td> <td>g (devant i, e), j </td> <td>[dz], [dʒ], [dð], [zd], [ð], [ʒ], [z], [v] </td> <td><b>j</b>orn, demen<b>g</b>e </td> <td>J, D + Y, G + A </td></tr> <tr> <td>//ç// </td> <td>c (devant i, e), ç </td> <td>[s], [f], [θ], [çl], [fl], [ç], [ʃ], [h], [st], parfois amuï </td> <td><b>c</b>indre </td> <td>C, (S)C/T + yod </td></tr> <tr> <td>//ɲ// </td> <td>gn </td> <td>[ɲ], parfois [n] </td> <td>ga<b>gn</b>iér </td> <td>GN, N + yod </td></tr> <tr> <td>//ʎ// </td> <td>ly </td> <td>[ʎ], [j], [l], [ɫ], [ð], [d] </td> <td>ore<b>ly</b>e </td> <td>L + yod, CL, GL </td></tr> <tr> <td>//k// </td> <td>c, qu </td> <td>[k], parfois [tʃ] ou [c] devant i, u </td> <td><b>c</b>ayon, <b>qu</b>èsiér </td> <td>C, QU </td></tr> <tr> <td>//g// </td> <td>g, gu (devant i, e) </td> <td>[g], parfois [dʒ] ou [ɟ] devant i, u </td> <td><b>g</b>ratar </td> <td>G </td></tr> <tr> <th colspan="5">Cas particuliers (variantes localisées) </th></tr> <tr> <td>//ɸ// localisé </td> <td>ph </td> <td>[f] </td> <td>é<b>ph</b>èna, goué<b>ph</b>a </td> <td>SP </td></tr> <tr> <td>//θ// localisé </td> <td>th </td> <td>[θ], [x], [h], [s], [Ø] </td> <td>châ<b>th</b>agne </td> <td>ST </td></tr> <tr> <td>//χ// localisé </td> <td>c'h </td> <td>[x], [h], [Ø], parfois [f] </td> <td>é<b>c'h</b>rire, a<b>c'h</b>utar </td> <td>SC (sauf devant E, I) </td></tr> <tr> <td>//sj// </td> <td>s(s)i, ci + voyelle </td> <td>[ʃj], [ʃ], [x] </td> <td>na<b>ci</b>on </td> <td>T/C/S + yod </td></tr> <tr> <td>//zj// </td> <td>si intervocalique </td> <td>[ʒj], [ʒ], [h], [Ø] </td> <td>arro<b>si</b>or </td> <td>T/C/S + yod </td></tr> <tr> <td>//klʎ// </td> <td>cll </td> <td>[kl], [kʎ], [kɫ], [tl], [tj], [ʎ], [j], [θ], [çl], [çʎ], [ç], [ʃ], [fl] </td> <td>cèr<b>cll</b>o </td> <td>CL </td></tr> <tr> <td>//glʎ// </td> <td>gll </td> <td>[gl], [gʎ], [dl], [dj], [ʎ], [l], [ɫ], [j], [ð], [d] </td> <td><b>gll</b>ace </td> <td>GL, CL </td></tr> <tr> <td>//flʎ// </td> <td>fll </td> <td>[fl], [fʎ], [fj], [çl], [ç], [θ], [ʃ], [hɫ] </td> <td><b>fll</b>or </td> <td>FL, FLL </td></tr> <tr> <td>//pl// </td> <td>pl(l) </td> <td>[pl], [pʎ], [pɫ], [pj], [pθ], [pf] </td> <td><b>pl</b>êna </td> <td>PL </td></tr> <tr> <td>//bl// </td> <td>bl(l) </td> <td>[bl], [bʎ], [bɫ], [bj], [bð], [bv] </td> <td><b>bl</b>anche </td> <td>BL </td></tr> <tr> <th colspan="5">Emprunts </th></tr> <tr> <td>//w// </td> <td>gou + voyelle </td> <td>[g], [w], [v], [vw] </td> <td><b>gou</b>ardar </td> <td>W (germanique) </td></tr> <tr> <td>//ʃ// </td> <td>ch· </td> <td>[ʃ] </td> <td><b>ch·</b>èf </td> <td>CH (français) </td></tr> <tr> <td>//ʒ// </td> <td>g· (devant i, e), j· </td> <td>[ʒ] </td> <td><b>j·</b>ulyét </td> <td>J (français) </td></tr></tbody></table> <div class="mw-heading mw-heading4"><h4 id="Semi-voyelles">Semi-voyelles</h4><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Francoproven%C3%A7al&veaction=edit&section=36" title="Modifier la section : Semi-voyelles" class="mw-editsection-visualeditor"><span>modifier</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Francoproven%C3%A7al&action=edit&section=36" title="Modifier le code source de la section : Semi-voyelles"><span>modifier le code</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <table class="wikitable"> <tbody><tr> <th>Diaphonème </th> <th>Graphème (ORB) </th> <th>Réalisations locales </th> <th>Exemples </th> <th>Proto-phonème (latin vulgaire) </th></tr> <tr> <td>//j// </td> <td>i (après voyelle), y </td> <td>[j] </td> <td>ca<b>y</b>on </td> <td>C, G intervocalique, J </td></tr> <tr> <td>//ɥ// </td> <td>u </td> <td>[ɥ], [j], [w] </td> <td>f<b>u</b>è </td> <td>U, O </td></tr> <tr> <td>//w// </td> <td>ou </td> <td>[w], [ɥ] </td> <td>cr<b>ou</b>éx </td> <td>U, O, E </td></tr></tbody></table> <div class="mw-heading mw-heading4"><h4 id="Diphtongues">Diphtongues</h4><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Francoproven%C3%A7al&veaction=edit&section=37" title="Modifier la section : Diphtongues" class="mw-editsection-visualeditor"><span>modifier</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Francoproven%C3%A7al&action=edit&section=37" title="Modifier le code source de la section : Diphtongues"><span>modifier le code</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <table class="wikitable"> <caption>Réalisation des diphtongues diaphonémiques </caption> <tbody><tr> <th>Diaphonème </th> <th>Graphème (ORB) </th> <th>Réalisations locales </th> <th>Proto-phonème (latin vulgaire) </th></tr> <tr> <td>//je// </td> <td>ié </td> <td>[je], [ji], [e], [i] </td> <td>yod + A ouvert </td></tr> <tr> <td>//ye// </td> <td>ué </td> <td>[ɥe], [ɥi], [y], [i], [e] </td> <td>O + yod </td></tr></tbody></table> <div class="mw-heading mw-heading4"><h4 id="Palatalisations_de_consonnes">Palatalisations de consonnes</h4><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Francoproven%C3%A7al&veaction=edit&section=38" title="Modifier la section : Palatalisations de consonnes" class="mw-editsection-visualeditor"><span>modifier</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Francoproven%C3%A7al&action=edit&section=38" title="Modifier le code source de la section : Palatalisations de consonnes"><span>modifier le code</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>La semi-voyelle /j/ palatalise certaines consonnes situées juste avant elle. </p> <table class="wikitable"> <caption>Réalisations des palatalisations avant un yod </caption> <tbody><tr> <th>Diaphonème </th> <th>Graphème (ORB) </th> <th>Réalisations locales </th> <th>Proto-phonème (latin vulgaire) </th></tr> <tr> <td>//sj// </td> <td>s(s)i </td> <td>[sj], parfois [ʃ] </td> <td>SI </td></tr> <tr> <td>//çj// </td> <td>çi </td> <td>[sj], parfois [ʃ] </td> <td rowspan="2">TI, CI </td></tr> <tr> <td>//zj// </td> <td>si </td> <td>[zj], parfois [ʒ] </td></tr> <tr> <td>//cj// </td> <td>chi </td> <td>[tj], [tʃ], [ts(j)] </td> <td>CA </td></tr> <tr> <td>//ɟj// </td> <td>gi, ji </td> <td>[dj], [dʒ], [dz(j]) </td> <td>GA </td></tr></tbody></table> <div class="mw-heading mw-heading4"><h4 id="Réalisations_particulières_et_locales"><span id="R.C3.A9alisations_particuli.C3.A8res_et_locales"></span>Réalisations particulières et locales</h4><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Francoproven%C3%A7al&veaction=edit&section=39" title="Modifier la section : Réalisations particulières et locales" class="mw-editsection-visualeditor"><span>modifier</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Francoproven%C3%A7al&action=edit&section=39" title="Modifier le code source de la section : Réalisations particulières et locales"><span>modifier le code</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>Il existe certains sons courants ou notables en arpitan, mais pouvant être absents de ces tableaux, car ils correspondent à des réalisations particulières et locales : </p> <ul><li><span title="Alphabet phonétique international" class="API" style="font-family:'DejaVu Sans','Doulos SIL','Lucida Grande','Segoe UI','Arial Unicode MS','Adobe Pi Std','Lucida Sans Unicode','Chrysanthi Unicode',Code2000,Gentium,GentiumAlt,'TITUS Cyberbit Basic','Bitstream Vera Sans','Bitstream Cyberbit','Hiragino Kaku Gothic Pro','Matrix Unicode',sans-serif;"><a href="/wiki/Alphabet_phon%C3%A9tique_international" title="Alphabet phonétique international"><span class="nowrap">[θ]</span></a></span> : correspond à <span title="Alphabet phonétique international" class="API" style="font-family:'DejaVu Sans','Doulos SIL','Lucida Grande','Segoe UI','Arial Unicode MS','Adobe Pi Std','Lucida Sans Unicode','Chrysanthi Unicode',Code2000,Gentium,GentiumAlt,'TITUS Cyberbit Basic','Bitstream Vera Sans','Bitstream Cyberbit','Hiragino Kaku Gothic Pro','Matrix Unicode',sans-serif;"><a href="/wiki/Alphabet_phon%C3%A9tique_international" title="Alphabet phonétique international"><span class="nowrap">//c//</span></a></span> en savoyard et bressan ; <span title="Alphabet phonétique international" class="API" style="font-family:'DejaVu Sans','Doulos SIL','Lucida Grande','Segoe UI','Arial Unicode MS','Adobe Pi Std','Lucida Sans Unicode','Chrysanthi Unicode',Code2000,Gentium,GentiumAlt,'TITUS Cyberbit Basic','Bitstream Vera Sans','Bitstream Cyberbit','Hiragino Kaku Gothic Pro','Matrix Unicode',sans-serif;"><a href="/wiki/Alphabet_phon%C3%A9tique_international" title="Alphabet phonétique international"><span class="nowrap">//clʎ//</span></a></span> et <span title="Alphabet phonétique international" class="API" style="font-family:'DejaVu Sans','Doulos SIL','Lucida Grande','Segoe UI','Arial Unicode MS','Adobe Pi Std','Lucida Sans Unicode','Chrysanthi Unicode',Code2000,Gentium,GentiumAlt,'TITUS Cyberbit Basic','Bitstream Vera Sans','Bitstream Cyberbit','Hiragino Kaku Gothic Pro','Matrix Unicode',sans-serif;"><a href="/wiki/Alphabet_phon%C3%A9tique_international" title="Alphabet phonétique international"><span class="nowrap">//flʎ//</span></a></span> en valaisan</li> <li><span title="Alphabet phonétique international" class="API" style="font-family:'DejaVu Sans','Doulos SIL','Lucida Grande','Segoe UI','Arial Unicode MS','Adobe Pi Std','Lucida Sans Unicode','Chrysanthi Unicode',Code2000,Gentium,GentiumAlt,'TITUS Cyberbit Basic','Bitstream Vera Sans','Bitstream Cyberbit','Hiragino Kaku Gothic Pro','Matrix Unicode',sans-serif;"><a href="/wiki/Alphabet_phon%C3%A9tique_international" title="Alphabet phonétique international"><span class="nowrap">[ð]</span></a></span> : correspond à <span title="Alphabet phonétique international" class="API" style="font-family:'DejaVu Sans','Doulos SIL','Lucida Grande','Segoe UI','Arial Unicode MS','Adobe Pi Std','Lucida Sans Unicode','Chrysanthi Unicode',Code2000,Gentium,GentiumAlt,'TITUS Cyberbit Basic','Bitstream Vera Sans','Bitstream Cyberbit','Hiragino Kaku Gothic Pro','Matrix Unicode',sans-serif;"><a href="/wiki/Alphabet_phon%C3%A9tique_international" title="Alphabet phonétique international"><span class="nowrap">//ɟ//</span></a></span> en savoyard et bressan ; <span title="Alphabet phonétique international" class="API" style="font-family:'DejaVu Sans','Doulos SIL','Lucida Grande','Segoe UI','Arial Unicode MS','Adobe Pi Std','Lucida Sans Unicode','Chrysanthi Unicode',Code2000,Gentium,GentiumAlt,'TITUS Cyberbit Basic','Bitstream Vera Sans','Bitstream Cyberbit','Hiragino Kaku Gothic Pro','Matrix Unicode',sans-serif;"><a href="/wiki/Alphabet_phon%C3%A9tique_international" title="Alphabet phonétique international"><span class="nowrap">//glʎ//</span></a></span> en valaisan ; <span title="Alphabet phonétique international" class="API" style="font-family:'DejaVu Sans','Doulos SIL','Lucida Grande','Segoe UI','Arial Unicode MS','Adobe Pi Std','Lucida Sans Unicode','Chrysanthi Unicode',Code2000,Gentium,GentiumAlt,'TITUS Cyberbit Basic','Bitstream Vera Sans','Bitstream Cyberbit','Hiragino Kaku Gothic Pro','Matrix Unicode',sans-serif;"><a href="/wiki/Alphabet_phon%C3%A9tique_international" title="Alphabet phonétique international"><span class="nowrap">//r//</span></a></span> intervocalique en bressan, bugiste et dombiste</li> <li><span title="Alphabet phonétique international" class="API" style="font-family:'DejaVu Sans','Doulos SIL','Lucida Grande','Segoe UI','Arial Unicode MS','Adobe Pi Std','Lucida Sans Unicode','Chrysanthi Unicode',Code2000,Gentium,GentiumAlt,'TITUS Cyberbit Basic','Bitstream Vera Sans','Bitstream Cyberbit','Hiragino Kaku Gothic Pro','Matrix Unicode',sans-serif;"><a href="/wiki/Alphabet_phon%C3%A9tique_international" title="Alphabet phonétique international"><span class="nowrap">[f]</span></a></span> : correspond au C latin devant une voyelle palatale en genevois et parfois en romand et savoyard ; provient du SP latin en valaisan ; correspond à <span title="Alphabet phonétique international" class="API" style="font-family:'DejaVu Sans','Doulos SIL','Lucida Grande','Segoe UI','Arial Unicode MS','Adobe Pi Std','Lucida Sans Unicode','Chrysanthi Unicode',Code2000,Gentium,GentiumAlt,'TITUS Cyberbit Basic','Bitstream Vera Sans','Bitstream Cyberbit','Hiragino Kaku Gothic Pro','Matrix Unicode',sans-serif;"><a href="/wiki/Alphabet_phon%C3%A9tique_international" title="Alphabet phonétique international"><span class="nowrap">//c//</span></a></span> à <a href="/wiki/Lanslebourg-Mont-Cenis" title="Lanslebourg-Mont-Cenis">Lanslebourg</a> (Savoie, <a href="/wiki/Maurienne" title="Maurienne">Maurienne</a>)</li> <li><span title="Alphabet phonétique international" class="API" style="font-family:'DejaVu Sans','Doulos SIL','Lucida Grande','Segoe UI','Arial Unicode MS','Adobe Pi Std','Lucida Sans Unicode','Chrysanthi Unicode',Code2000,Gentium,GentiumAlt,'TITUS Cyberbit Basic','Bitstream Vera Sans','Bitstream Cyberbit','Hiragino Kaku Gothic Pro','Matrix Unicode',sans-serif;"><a href="/wiki/Alphabet_phon%C3%A9tique_international" title="Alphabet phonétique international"><span class="nowrap">[ʃ]</span></a></span> et <span title="Alphabet phonétique international" class="API" style="font-family:'DejaVu Sans','Doulos SIL','Lucida Grande','Segoe UI','Arial Unicode MS','Adobe Pi Std','Lucida Sans Unicode','Chrysanthi Unicode',Code2000,Gentium,GentiumAlt,'TITUS Cyberbit Basic','Bitstream Vera Sans','Bitstream Cyberbit','Hiragino Kaku Gothic Pro','Matrix Unicode',sans-serif;"><a href="/wiki/Alphabet_phon%C3%A9tique_international" title="Alphabet phonétique international"><span class="nowrap">[ʒ]</span></a></span> : correspond à <span title="Alphabet phonétique international" class="API" style="font-family:'DejaVu Sans','Doulos SIL','Lucida Grande','Segoe UI','Arial Unicode MS','Adobe Pi Std','Lucida Sans Unicode','Chrysanthi Unicode',Code2000,Gentium,GentiumAlt,'TITUS Cyberbit Basic','Bitstream Vera Sans','Bitstream Cyberbit','Hiragino Kaku Gothic Pro','Matrix Unicode',sans-serif;"><a href="/wiki/Alphabet_phon%C3%A9tique_international" title="Alphabet phonétique international"><span class="nowrap">//c//</span></a></span> et <span title="Alphabet phonétique international" class="API" style="font-family:'DejaVu Sans','Doulos SIL','Lucida Grande','Segoe UI','Arial Unicode MS','Adobe Pi Std','Lucida Sans Unicode','Chrysanthi Unicode',Code2000,Gentium,GentiumAlt,'TITUS Cyberbit Basic','Bitstream Vera Sans','Bitstream Cyberbit','Hiragino Kaku Gothic Pro','Matrix Unicode',sans-serif;"><a href="/wiki/Alphabet_phon%C3%A9tique_international" title="Alphabet phonétique international"><span class="nowrap">//ɟ//</span></a></span> en forézien et lyonnais ; souvent utilisé dans les emprunts aux français contenant des <span title="Alphabet phonétique international" class="API" style="font-family:'DejaVu Sans','Doulos SIL','Lucida Grande','Segoe UI','Arial Unicode MS','Adobe Pi Std','Lucida Sans Unicode','Chrysanthi Unicode',Code2000,Gentium,GentiumAlt,'TITUS Cyberbit Basic','Bitstream Vera Sans','Bitstream Cyberbit','Hiragino Kaku Gothic Pro','Matrix Unicode',sans-serif;"><a href="/wiki/Alphabet_phon%C3%A9tique_international" title="Alphabet phonétique international"><span class="nowrap">[ʃ]</span></a></span> et des <span title="Alphabet phonétique international" class="API" style="font-family:'DejaVu Sans','Doulos SIL','Lucida Grande','Segoe UI','Arial Unicode MS','Adobe Pi Std','Lucida Sans Unicode','Chrysanthi Unicode',Code2000,Gentium,GentiumAlt,'TITUS Cyberbit Basic','Bitstream Vera Sans','Bitstream Cyberbit','Hiragino Kaku Gothic Pro','Matrix Unicode',sans-serif;"><a href="/wiki/Alphabet_phon%C3%A9tique_international" title="Alphabet phonétique international"><span class="nowrap">[ʒ]</span></a></span> non-réadaptés ; résulte de la palatalisation de <span title="Alphabet phonétique international" class="API" style="font-family:'DejaVu Sans','Doulos SIL','Lucida Grande','Segoe UI','Arial Unicode MS','Adobe Pi Std','Lucida Sans Unicode','Chrysanthi Unicode',Code2000,Gentium,GentiumAlt,'TITUS Cyberbit Basic','Bitstream Vera Sans','Bitstream Cyberbit','Hiragino Kaku Gothic Pro','Matrix Unicode',sans-serif;"><a href="/wiki/Alphabet_phon%C3%A9tique_international" title="Alphabet phonétique international"><span class="nowrap">[s]</span></a></span> et <span title="Alphabet phonétique international" class="API" style="font-family:'DejaVu Sans','Doulos SIL','Lucida Grande','Segoe UI','Arial Unicode MS','Adobe Pi Std','Lucida Sans Unicode','Chrysanthi Unicode',Code2000,Gentium,GentiumAlt,'TITUS Cyberbit Basic','Bitstream Vera Sans','Bitstream Cyberbit','Hiragino Kaku Gothic Pro','Matrix Unicode',sans-serif;"><a href="/wiki/Alphabet_phon%C3%A9tique_international" title="Alphabet phonétique international"><span class="nowrap">[z]</span></a></span> devant un <span title="Alphabet phonétique international" class="API" style="font-family:'DejaVu Sans','Doulos SIL','Lucida Grande','Segoe UI','Arial Unicode MS','Adobe Pi Std','Lucida Sans Unicode','Chrysanthi Unicode',Code2000,Gentium,GentiumAlt,'TITUS Cyberbit Basic','Bitstream Vera Sans','Bitstream Cyberbit','Hiragino Kaku Gothic Pro','Matrix Unicode',sans-serif;"><a href="/wiki/Alphabet_phon%C3%A9tique_international" title="Alphabet phonétique international"><span class="nowrap">[j]</span></a></span> en savoyard, romand et valdôtain ; correspond au S latin en fribourgeois</li> <li><span title="Alphabet phonétique international" class="API" style="font-family:'DejaVu Sans','Doulos SIL','Lucida Grande','Segoe UI','Arial Unicode MS','Adobe Pi Std','Lucida Sans Unicode','Chrysanthi Unicode',Code2000,Gentium,GentiumAlt,'TITUS Cyberbit Basic','Bitstream Vera Sans','Bitstream Cyberbit','Hiragino Kaku Gothic Pro','Matrix Unicode',sans-serif;"><a href="/wiki/Alphabet_phon%C3%A9tique_international" title="Alphabet phonétique international"><span class="nowrap">[x]</span></a></span> (assez rare) : en savoyard, peut être localement l'aboutissement de <span title="Alphabet phonétique international" class="API" style="font-family:'DejaVu Sans','Doulos SIL','Lucida Grande','Segoe UI','Arial Unicode MS','Adobe Pi Std','Lucida Sans Unicode','Chrysanthi Unicode',Code2000,Gentium,GentiumAlt,'TITUS Cyberbit Basic','Bitstream Vera Sans','Bitstream Cyberbit','Hiragino Kaku Gothic Pro','Matrix Unicode',sans-serif;"><a href="/wiki/Alphabet_phon%C3%A9tique_international" title="Alphabet phonétique international"><span class="nowrap">//c//</span></a></span> ou des groupes latins CY-, SY- ou -SC- ; en fribourgeois, peut être l'aboutissement du groupe latin -ST-</li> <li><span title="Alphabet phonétique international" class="API" style="font-family:'DejaVu Sans','Doulos SIL','Lucida Grande','Segoe UI','Arial Unicode MS','Adobe Pi Std','Lucida Sans Unicode','Chrysanthi Unicode',Code2000,Gentium,GentiumAlt,'TITUS Cyberbit Basic','Bitstream Vera Sans','Bitstream Cyberbit','Hiragino Kaku Gothic Pro','Matrix Unicode',sans-serif;"><a href="/wiki/Alphabet_phon%C3%A9tique_international" title="Alphabet phonétique international"><span class="nowrap">[ç]</span></a></span> (assez rare) : correspond à <span title="Alphabet phonétique international" class="API" style="font-family:'DejaVu Sans','Doulos SIL','Lucida Grande','Segoe UI','Arial Unicode MS','Adobe Pi Std','Lucida Sans Unicode','Chrysanthi Unicode',Code2000,Gentium,GentiumAlt,'TITUS Cyberbit Basic','Bitstream Vera Sans','Bitstream Cyberbit','Hiragino Kaku Gothic Pro','Matrix Unicode',sans-serif;"><a href="/wiki/Alphabet_phon%C3%A9tique_international" title="Alphabet phonétique international"><span class="nowrap">//clʎ//</span></a></span>, <span title="Alphabet phonétique international" class="API" style="font-family:'DejaVu Sans','Doulos SIL','Lucida Grande','Segoe UI','Arial Unicode MS','Adobe Pi Std','Lucida Sans Unicode','Chrysanthi Unicode',Code2000,Gentium,GentiumAlt,'TITUS Cyberbit Basic','Bitstream Vera Sans','Bitstream Cyberbit','Hiragino Kaku Gothic Pro','Matrix Unicode',sans-serif;"><a href="/wiki/Alphabet_phon%C3%A9tique_international" title="Alphabet phonétique international"><span class="nowrap">//flʎ//</span></a></span> et <span title="Alphabet phonétique international" class="API" style="font-family:'DejaVu Sans','Doulos SIL','Lucida Grande','Segoe UI','Arial Unicode MS','Adobe Pi Std','Lucida Sans Unicode','Chrysanthi Unicode',Code2000,Gentium,GentiumAlt,'TITUS Cyberbit Basic','Bitstream Vera Sans','Bitstream Cyberbit','Hiragino Kaku Gothic Pro','Matrix Unicode',sans-serif;"><a href="/wiki/Alphabet_phon%C3%A9tique_international" title="Alphabet phonétique international"><span class="nowrap">//glʎ//</span></a></span> en Suisse romande</li> <li><span title="Alphabet phonétique international" class="API" style="font-family:'DejaVu Sans','Doulos SIL','Lucida Grande','Segoe UI','Arial Unicode MS','Adobe Pi Std','Lucida Sans Unicode','Chrysanthi Unicode',Code2000,Gentium,GentiumAlt,'TITUS Cyberbit Basic','Bitstream Vera Sans','Bitstream Cyberbit','Hiragino Kaku Gothic Pro','Matrix Unicode',sans-serif;"><a href="/wiki/Alphabet_phon%C3%A9tique_international" title="Alphabet phonétique international"><span class="nowrap">[h]</span></a></span> (rare) : maintien de l'aspiration du H dans les parlers géographiquement proches des langues germaniques ; adoucissement de <span title="Alphabet phonétique international" class="API" style="font-family:'DejaVu Sans','Doulos SIL','Lucida Grande','Segoe UI','Arial Unicode MS','Adobe Pi Std','Lucida Sans Unicode','Chrysanthi Unicode',Code2000,Gentium,GentiumAlt,'TITUS Cyberbit Basic','Bitstream Vera Sans','Bitstream Cyberbit','Hiragino Kaku Gothic Pro','Matrix Unicode',sans-serif;"><a href="/wiki/Alphabet_phon%C3%A9tique_international" title="Alphabet phonétique international"><span class="nowrap">[x]</span></a></span>, <span title="Alphabet phonétique international" class="API" style="font-family:'DejaVu Sans','Doulos SIL','Lucida Grande','Segoe UI','Arial Unicode MS','Adobe Pi Std','Lucida Sans Unicode','Chrysanthi Unicode',Code2000,Gentium,GentiumAlt,'TITUS Cyberbit Basic','Bitstream Vera Sans','Bitstream Cyberbit','Hiragino Kaku Gothic Pro','Matrix Unicode',sans-serif;"><a href="/wiki/Alphabet_phon%C3%A9tique_international" title="Alphabet phonétique international"><span class="nowrap">[ç]</span></a></span> et <span title="Alphabet phonétique international" class="API" style="font-family:'DejaVu Sans','Doulos SIL','Lucida Grande','Segoe UI','Arial Unicode MS','Adobe Pi Std','Lucida Sans Unicode','Chrysanthi Unicode',Code2000,Gentium,GentiumAlt,'TITUS Cyberbit Basic','Bitstream Vera Sans','Bitstream Cyberbit','Hiragino Kaku Gothic Pro','Matrix Unicode',sans-serif;"><a href="/wiki/Alphabet_phon%C3%A9tique_international" title="Alphabet phonétique international"><span class="nowrap">[θ]</span></a></span> en savoyard et en romand</li> <li><span title="Alphabet phonétique international" class="API" style="font-family:'DejaVu Sans','Doulos SIL','Lucida Grande','Segoe UI','Arial Unicode MS','Adobe Pi Std','Lucida Sans Unicode','Chrysanthi Unicode',Code2000,Gentium,GentiumAlt,'TITUS Cyberbit Basic','Bitstream Vera Sans','Bitstream Cyberbit','Hiragino Kaku Gothic Pro','Matrix Unicode',sans-serif;"><a href="/wiki/Alphabet_phon%C3%A9tique_international" title="Alphabet phonétique international"><span class="nowrap">[ts]</span></a></span> et <span title="Alphabet phonétique international" class="API" style="font-family:'DejaVu Sans','Doulos SIL','Lucida Grande','Segoe UI','Arial Unicode MS','Adobe Pi Std','Lucida Sans Unicode','Chrysanthi Unicode',Code2000,Gentium,GentiumAlt,'TITUS Cyberbit Basic','Bitstream Vera Sans','Bitstream Cyberbit','Hiragino Kaku Gothic Pro','Matrix Unicode',sans-serif;"><a href="/wiki/Alphabet_phon%C3%A9tique_international" title="Alphabet phonétique international"><span class="nowrap">[dz]</span></a></span> : correspondent à <span title="Alphabet phonétique international" class="API" style="font-family:'DejaVu Sans','Doulos SIL','Lucida Grande','Segoe UI','Arial Unicode MS','Adobe Pi Std','Lucida Sans Unicode','Chrysanthi Unicode',Code2000,Gentium,GentiumAlt,'TITUS Cyberbit Basic','Bitstream Vera Sans','Bitstream Cyberbit','Hiragino Kaku Gothic Pro','Matrix Unicode',sans-serif;"><a href="/wiki/Alphabet_phon%C3%A9tique_international" title="Alphabet phonétique international"><span class="nowrap">//c//</span></a></span> et <span title="Alphabet phonétique international" class="API" style="font-family:'DejaVu Sans','Doulos SIL','Lucida Grande','Segoe UI','Arial Unicode MS','Adobe Pi Std','Lucida Sans Unicode','Chrysanthi Unicode',Code2000,Gentium,GentiumAlt,'TITUS Cyberbit Basic','Bitstream Vera Sans','Bitstream Cyberbit','Hiragino Kaku Gothic Pro','Matrix Unicode',sans-serif;"><a href="/wiki/Alphabet_phon%C3%A9tique_international" title="Alphabet phonétique international"><span class="nowrap">//ɟ//</span></a></span> en jurassien, romand et valdôtain ; résulte d'une palatalisation de <span title="Alphabet phonétique international" class="API" style="font-family:'DejaVu Sans','Doulos SIL','Lucida Grande','Segoe UI','Arial Unicode MS','Adobe Pi Std','Lucida Sans Unicode','Chrysanthi Unicode',Code2000,Gentium,GentiumAlt,'TITUS Cyberbit Basic','Bitstream Vera Sans','Bitstream Cyberbit','Hiragino Kaku Gothic Pro','Matrix Unicode',sans-serif;"><a href="/wiki/Alphabet_phon%C3%A9tique_international" title="Alphabet phonétique international"><span class="nowrap">[t]</span></a></span> et <span title="Alphabet phonétique international" class="API" style="font-family:'DejaVu Sans','Doulos SIL','Lucida Grande','Segoe UI','Arial Unicode MS','Adobe Pi Std','Lucida Sans Unicode','Chrysanthi Unicode',Code2000,Gentium,GentiumAlt,'TITUS Cyberbit Basic','Bitstream Vera Sans','Bitstream Cyberbit','Hiragino Kaku Gothic Pro','Matrix Unicode',sans-serif;"><a href="/wiki/Alphabet_phon%C3%A9tique_international" title="Alphabet phonétique international"><span class="nowrap">[d]</span></a></span> devant <span title="Alphabet phonétique international" class="API" style="font-family:'DejaVu Sans','Doulos SIL','Lucida Grande','Segoe UI','Arial Unicode MS','Adobe Pi Std','Lucida Sans Unicode','Chrysanthi Unicode',Code2000,Gentium,GentiumAlt,'TITUS Cyberbit Basic','Bitstream Vera Sans','Bitstream Cyberbit','Hiragino Kaku Gothic Pro','Matrix Unicode',sans-serif;"><a href="/wiki/Alphabet_phon%C3%A9tique_international" title="Alphabet phonétique international"><span class="nowrap">[i]</span></a></span> et <span title="Alphabet phonétique international" class="API" style="font-family:'DejaVu Sans','Doulos SIL','Lucida Grande','Segoe UI','Arial Unicode MS','Adobe Pi Std','Lucida Sans Unicode','Chrysanthi Unicode',Code2000,Gentium,GentiumAlt,'TITUS Cyberbit Basic','Bitstream Vera Sans','Bitstream Cyberbit','Hiragino Kaku Gothic Pro','Matrix Unicode',sans-serif;"><a href="/wiki/Alphabet_phon%C3%A9tique_international" title="Alphabet phonétique international"><span class="nowrap">[y]</span></a></span></li> <li><span title="Alphabet phonétique international" class="API" style="font-family:'DejaVu Sans','Doulos SIL','Lucida Grande','Segoe UI','Arial Unicode MS','Adobe Pi Std','Lucida Sans Unicode','Chrysanthi Unicode',Code2000,Gentium,GentiumAlt,'TITUS Cyberbit Basic','Bitstream Vera Sans','Bitstream Cyberbit','Hiragino Kaku Gothic Pro','Matrix Unicode',sans-serif;"><a href="/wiki/Alphabet_phon%C3%A9tique_international" title="Alphabet phonétique international"><span class="nowrap">[ʁ]</span></a></span> : remplacement courant du <span title="Alphabet phonétique international" class="API" style="font-family:'DejaVu Sans','Doulos SIL','Lucida Grande','Segoe UI','Arial Unicode MS','Adobe Pi Std','Lucida Sans Unicode','Chrysanthi Unicode',Code2000,Gentium,GentiumAlt,'TITUS Cyberbit Basic','Bitstream Vera Sans','Bitstream Cyberbit','Hiragino Kaku Gothic Pro','Matrix Unicode',sans-serif;"><a href="/wiki/Alphabet_phon%C3%A9tique_international" title="Alphabet phonétique international"><span class="nowrap">[r]</span></a></span> dans les accents les plus francisés</li> <li><span title="Alphabet phonétique international" class="API" style="font-family:'DejaVu Sans','Doulos SIL','Lucida Grande','Segoe UI','Arial Unicode MS','Adobe Pi Std','Lucida Sans Unicode','Chrysanthi Unicode',Code2000,Gentium,GentiumAlt,'TITUS Cyberbit Basic','Bitstream Vera Sans','Bitstream Cyberbit','Hiragino Kaku Gothic Pro','Matrix Unicode',sans-serif;"><a href="/wiki/Alphabet_phon%C3%A9tique_international" title="Alphabet phonétique international"><span class="nowrap">[ø]</span></a></span> (fréquent) : suffixes latins -OREM et -OSUM ; peut correspondre localement au <span title="Alphabet phonétique international" class="API" style="font-family:'DejaVu Sans','Doulos SIL','Lucida Grande','Segoe UI','Arial Unicode MS','Adobe Pi Std','Lucida Sans Unicode','Chrysanthi Unicode',Code2000,Gentium,GentiumAlt,'TITUS Cyberbit Basic','Bitstream Vera Sans','Bitstream Cyberbit','Hiragino Kaku Gothic Pro','Matrix Unicode',sans-serif;"><a href="/wiki/Alphabet_phon%C3%A9tique_international" title="Alphabet phonétique international"><span class="nowrap">//ɔ//</span></a></span></li></ul> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Accent_tonique">Accent tonique</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Francoproven%C3%A7al&veaction=edit&section=40" title="Modifier la section : Accent tonique" class="mw-editsection-visualeditor"><span>modifier</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Francoproven%C3%A7al&action=edit&section=40" title="Modifier le code source de la section : Accent tonique"><span>modifier le code</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>Comme dans la grande majorité des autres langues romanes, l'accent tonique est distinctif. C'est un des principaux traits qui distinguent les langues d'oïl, et donc qui font la limite avec l'arpitan<sup id="cite_ref-:3_42-1" class="reference"><a href="#cite_note-:3-42"><span class="cite_crochet">[</span>42<span class="cite_crochet">]</span></a></sup>. </p><p>Dans la plupart des cas, pour les mots hérités du latin, l'accent tonique n'a pas bougé : <i><span class="lang-la" lang="la"><b>ar</b>bore</span></i> > <i><span class="lang-frp" lang="frp"><b>â</b>bro</span></i> (arbre), <i><span class="lang-la" lang="la"><b>ce</b>ra</span></i> > <i><span class="lang-frp" lang="frp"><b>ci</b>ra</span></i> (cire), <i><span class="lang-la" lang="la"><b>mo</b>ntem</span></i> > <i><span class="lang-frp" lang="frp"><b>mont</b></span></i> (mont). Cependant, les mots-outils très fréquents (<i><span class="lang-frp" lang="frp">la</span></i>, <i><span class="lang-frp" lang="frp">je</span></i>, <i><span class="lang-frp" lang="frp">mon</span></i>...) ont évolué d'une manière qui leur est propre et sont le plus souvent atones. </p><p>En revanche, les mots empruntés tardivement ont été ré-adaptés et l'accent tonique a pu se déplacer : <i><span class="lang-la" lang="la"><b>cri</b>tica</span></i> > <i><span class="lang-frp" lang="frp">cri<b>ti</b>ca</span></i> (critique), <i><span class="lang-la" lang="la">me<b>cha</b>nica</span></i> > <i><span class="lang-frp" lang="frp">mèca<b>ni</b>ca</span></i> (mécanique), <i><span class="lang-la" lang="la">I<b>ta</b>lia</span></i> > <i><span class="lang-frp" lang="frp">Ita<b>li</b>e</span></i> (Italie). </p><p>La présence d'un schwa peut modifier la place de l'accent tonique : dans <i><span class="lang-frp" lang="frp">fa<b>re</b>na</span></i> (farine), <i><span class="lang-frp" lang="frp"><b>le</b>na</span></i> (lune) ou <i><span class="lang-frp" lang="frp">co<b>me</b>na</span></i> (commune), l'avant-dernière syllabe contient un schwa dans certains parlers, auquel cas cette voyelle peut être amuïe et l'accent tonique se déplacera sur une voyelle adjacente. </p><p>Dans les féminins des participes passés, l'ajout du -a final déplace souvent l'accent tonique sur cette voyelle. </p><p>Dans le sud de la Savoie et du Dauphiné, le placement de l'accent tonique semble irrégulier. </p><p>Pour simplifier, il est possible de dire que dans la grande majorité des cas, les mots <a href="/wiki/Paroxyton" title="Paroxyton">paroxytons</a> (accent tonique sur l'avant-dernière syllabe) sont ceux se terminant par : </p> <ul><li>-a, -e ou -o,</li> <li>-es ou -os (noms et adjectifs pluriel),</li> <li>-es (deuxième personne du singulier),</li> <li>-ont (troisième personne du pluriel, au présent et au passé simple).</li></ul> <p>Les autres mots sont généralement <a href="/wiki/Oxyton" title="Oxyton">oxytons</a> (accent tonique sur la dernière syllabe). </p><p>En Savoie, en Suisse Romande et dans le Bugey, les lettres X et Z finales ont souvent été utilisées pour noter l'accentuation d'un mot : le Z note un mot paroxyton, et le X un mot oxyton, bien qu'il peut y avoir des exceptions. Ces lettres ne se prononcent jamais, mais il peut arriver que des personnes non-averties les prononcent quand même par erreur<sup id="cite_ref-81" class="reference"><a href="#cite_note-81"><span class="cite_crochet">[</span>81<span class="cite_crochet">]</span></a></sup>. Aujourd'hui, elles ne se retrouvent guère plus que dans les noms de famille et de lieux, et ont quasiment disparu des textes : les graphies les plus récentes ne les utilisent jamais. </p> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Restes_de_déclinaisons"><span id="Restes_de_d.C3.A9clinaisons"></span>Restes de déclinaisons</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Francoproven%C3%A7al&veaction=edit&section=41" title="Modifier la section : Restes de déclinaisons" class="mw-editsection-visualeditor"><span>modifier</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Francoproven%C3%A7al&action=edit&section=41" title="Modifier le code source de la section : Restes de déclinaisons"><span>modifier le code</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>Les textes francoprovençaux savoyards et dauphinois présentent encore la marque de l'opposition bicasuelle entre cas sujet et cas régime au XVIe siècle. Ce maintien de la déclinaison, héritée du latin, est beaucoup plus tardif qu'en ancien français. Par ailleurs ce système bicasuel n'est pas tout à fait éteint ou neutralisé encore de nos jours. </p><p>Comme les travaux d'Andres Kristol l'ont démontré<sup id="cite_ref-82" class="reference"><a href="#cite_note-82"><span class="cite_crochet">[</span>82<span class="cite_crochet">]</span></a></sup>, le système bicasuel est encore en place dans de nombreux parlers du Valais dans l'article défini qui distingue, au singulier comme au pluriel, la fonction sujet ou attribut du sujet de toutes les autres fonctions grammaticales. </p><p>En outre de nombreux mots gardent des formes différentes issues de deux cas grammaticaux différents<sup id="cite_ref-83" class="reference"><a href="#cite_note-83"><span class="cite_crochet">[</span>83<span class="cite_crochet">]</span></a></sup>. </p><p>Le mot « sœur » existe sous deux variantes : le nominatif <i><span class="lang-la" lang="la">soror</span></i> donne <i><span class="lang-frp" lang="frp">suèra</span></i>, l'accusatif <i><span class="lang-la" lang="la">sororem</span></i> donne <i><span class="lang-frp" lang="frp">seror</span></i>. </p><p>Le mot « enfant » est le plus souvent sous la forme <i><span class="lang-frp" lang="frp">enfant</span></i>, mais il existe également <i><span class="lang-frp" lang="frp">enfe</span></i> qui descend du nominatif latin <i><span class="lang-la" lang="la">infans</span></i> (<i>enfés</i> en <a href="/wiki/Ancien_francoproven%C3%A7al" title="Ancien francoprovençal">ancien francoprovençal</a>). </p><p>Dans la <a href="/wiki/Maurienne" title="Maurienne">Maurienne</a>, il existe des différences dans la prononciation du mot <i><span class="lang-frp" lang="frp">bèrgiér</span></i> (berger) en fonction du rôle syntaxique : <i><span class="lang-frp" lang="frp">lo bèrgiér est mon frâre</span></i> (le berger est mon frère) se prononce <span title="Alphabet phonétique international" class="API" style="font-family:'DejaVu Sans','Doulos SIL','Lucida Grande','Segoe UI','Arial Unicode MS','Adobe Pi Std','Lucida Sans Unicode','Chrysanthi Unicode',Code2000,Gentium,GentiumAlt,'TITUS Cyberbit Basic','Bitstream Vera Sans','Bitstream Cyberbit','Hiragino Kaku Gothic Pro','Matrix Unicode',sans-serif;"><a href="/wiki/Alphabet_phon%C3%A9tique_international" title="Alphabet phonétique international"><span class="nowrap">/lo bɛr.ˈðjeð e mõ ˈfra.ðɛ/</span></a></span>, tandis que <i><span class="lang-frp" lang="frp">mon frâre est bèrgiérs</span></i> (mon frère est berger) se prononce <span title="Alphabet phonétique international" class="API" style="font-family:'DejaVu Sans','Doulos SIL','Lucida Grande','Segoe UI','Arial Unicode MS','Adobe Pi Std','Lucida Sans Unicode','Chrysanthi Unicode',Code2000,Gentium,GentiumAlt,'TITUS Cyberbit Basic','Bitstream Vera Sans','Bitstream Cyberbit','Hiragino Kaku Gothic Pro','Matrix Unicode',sans-serif;"><a href="/wiki/Alphabet_phon%C3%A9tique_international" title="Alphabet phonétique international"><span class="nowrap">/mõ ˈfra.ðɛ e bɛr.ˈðjer/</span></a></span>, et <i><span class="lang-frp" lang="frp">los bèrgiérs sont herox</span></i> (les bergers sont heureux) se prononce <span title="Alphabet phonétique international" class="API" style="font-family:'DejaVu Sans','Doulos SIL','Lucida Grande','Segoe UI','Arial Unicode MS','Adobe Pi Std','Lucida Sans Unicode','Chrysanthi Unicode',Code2000,Gentium,GentiumAlt,'TITUS Cyberbit Basic','Bitstream Vera Sans','Bitstream Cyberbit','Hiragino Kaku Gothic Pro','Matrix Unicode',sans-serif;"><a href="/wiki/Alphabet_phon%C3%A9tique_international" title="Alphabet phonétique international"><span class="nowrap">/lo bɛr.ˈðjer sõt ø.ˈðɔj/</span></a></span>. </p> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Morphologie">Morphologie</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Francoproven%C3%A7al&veaction=edit&section=42" title="Modifier la section : Morphologie" class="mw-editsection-visualeditor"><span>modifier</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Francoproven%C3%A7al&action=edit&section=42" title="Modifier le code source de la section : Morphologie"><span>modifier le code</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>L'arpitan étant très diversifié, il est compliqué de faire une description précise de tous les traits morphologiques. On peut cependant dégager les traits suivants<sup id="cite_ref-:2_84-0" class="reference"><a href="#cite_note-:2-84"><span class="cite_crochet">[</span>84<span class="cite_crochet">]</span></a></sup> : </p> <ul><li><a href="/wiki/Palatalisation" title="Palatalisation">palatalisation</a> du A atone final : lorsqu'un A se retrouve en position atone finale après une consonne palatale, il a muté en <span title="Alphabet phonétique international" class="API" style="font-family:'DejaVu Sans','Doulos SIL','Lucida Grande','Segoe UI','Arial Unicode MS','Adobe Pi Std','Lucida Sans Unicode','Chrysanthi Unicode',Code2000,Gentium,GentiumAlt,'TITUS Cyberbit Basic','Bitstream Vera Sans','Bitstream Cyberbit','Hiragino Kaku Gothic Pro','Matrix Unicode',sans-serif;"><a href="/wiki/Alphabet_phon%C3%A9tique_international" title="Alphabet phonétique international"><span class="nowrap">/i/</span></a></span>, puis dans de nombreux parlers est devenu <span title="Alphabet phonétique international" class="API" style="font-family:'DejaVu Sans','Doulos SIL','Lucida Grande','Segoe UI','Arial Unicode MS','Adobe Pi Std','Lucida Sans Unicode','Chrysanthi Unicode',Code2000,Gentium,GentiumAlt,'TITUS Cyberbit Basic','Bitstream Vera Sans','Bitstream Cyberbit','Hiragino Kaku Gothic Pro','Matrix Unicode',sans-serif;"><a href="/wiki/Alphabet_phon%C3%A9tique_international" title="Alphabet phonétique international"><span class="nowrap">/ǝ/</span></a></span>, pour finalement disparaitre ;</li> <li>réalisation diverse de la palatalisation des <i><span class="lang-la" lang="la">CA</span></i> et <i><span class="lang-la" lang="la">GA</span></i> issus du <a href="/wiki/Latin" title="Latin">latin</a> : selon les régions, aboutit généralement aux couples <span title="Alphabet phonétique international" class="API" style="font-family:'DejaVu Sans','Doulos SIL','Lucida Grande','Segoe UI','Arial Unicode MS','Adobe Pi Std','Lucida Sans Unicode','Chrysanthi Unicode',Code2000,Gentium,GentiumAlt,'TITUS Cyberbit Basic','Bitstream Vera Sans','Bitstream Cyberbit','Hiragino Kaku Gothic Pro','Matrix Unicode',sans-serif;"><a href="/wiki/Alphabet_phon%C3%A9tique_international" title="Alphabet phonétique international"><span class="nowrap">/θ/</span></a></span>-<span title="Alphabet phonétique international" class="API" style="font-family:'DejaVu Sans','Doulos SIL','Lucida Grande','Segoe UI','Arial Unicode MS','Adobe Pi Std','Lucida Sans Unicode','Chrysanthi Unicode',Code2000,Gentium,GentiumAlt,'TITUS Cyberbit Basic','Bitstream Vera Sans','Bitstream Cyberbit','Hiragino Kaku Gothic Pro','Matrix Unicode',sans-serif;"><a href="/wiki/Alphabet_phon%C3%A9tique_international" title="Alphabet phonétique international"><span class="nowrap">/ð/</span></a></span>, <span title="Alphabet phonétique international" class="API" style="font-family:'DejaVu Sans','Doulos SIL','Lucida Grande','Segoe UI','Arial Unicode MS','Adobe Pi Std','Lucida Sans Unicode','Chrysanthi Unicode',Code2000,Gentium,GentiumAlt,'TITUS Cyberbit Basic','Bitstream Vera Sans','Bitstream Cyberbit','Hiragino Kaku Gothic Pro','Matrix Unicode',sans-serif;"><a href="/wiki/Alphabet_phon%C3%A9tique_international" title="Alphabet phonétique international"><span class="nowrap">/ts/</span></a></span>-<span title="Alphabet phonétique international" class="API" style="font-family:'DejaVu Sans','Doulos SIL','Lucida Grande','Segoe UI','Arial Unicode MS','Adobe Pi Std','Lucida Sans Unicode','Chrysanthi Unicode',Code2000,Gentium,GentiumAlt,'TITUS Cyberbit Basic','Bitstream Vera Sans','Bitstream Cyberbit','Hiragino Kaku Gothic Pro','Matrix Unicode',sans-serif;"><a href="/wiki/Alphabet_phon%C3%A9tique_international" title="Alphabet phonétique international"><span class="nowrap">/dz/</span></a></span> ou <span title="Alphabet phonétique international" class="API" style="font-family:'DejaVu Sans','Doulos SIL','Lucida Grande','Segoe UI','Arial Unicode MS','Adobe Pi Std','Lucida Sans Unicode','Chrysanthi Unicode',Code2000,Gentium,GentiumAlt,'TITUS Cyberbit Basic','Bitstream Vera Sans','Bitstream Cyberbit','Hiragino Kaku Gothic Pro','Matrix Unicode',sans-serif;"><a href="/wiki/Alphabet_phon%C3%A9tique_international" title="Alphabet phonétique international"><span class="nowrap">/ʃ/</span></a></span>-<span title="Alphabet phonétique international" class="API" style="font-family:'DejaVu Sans','Doulos SIL','Lucida Grande','Segoe UI','Arial Unicode MS','Adobe Pi Std','Lucida Sans Unicode','Chrysanthi Unicode',Code2000,Gentium,GentiumAlt,'TITUS Cyberbit Basic','Bitstream Vera Sans','Bitstream Cyberbit','Hiragino Kaku Gothic Pro','Matrix Unicode',sans-serif;"><a href="/wiki/Alphabet_phon%C3%A9tique_international" title="Alphabet phonétique international"><span class="nowrap">/ʒ/</span></a></span>, plus localement <span title="Alphabet phonétique international" class="API" style="font-family:'DejaVu Sans','Doulos SIL','Lucida Grande','Segoe UI','Arial Unicode MS','Adobe Pi Std','Lucida Sans Unicode','Chrysanthi Unicode',Code2000,Gentium,GentiumAlt,'TITUS Cyberbit Basic','Bitstream Vera Sans','Bitstream Cyberbit','Hiragino Kaku Gothic Pro','Matrix Unicode',sans-serif;"><a href="/wiki/Alphabet_phon%C3%A9tique_international" title="Alphabet phonétique international"><span class="nowrap">/tʃ/</span></a></span>-<span title="Alphabet phonétique international" class="API" style="font-family:'DejaVu Sans','Doulos SIL','Lucida Grande','Segoe UI','Arial Unicode MS','Adobe Pi Std','Lucida Sans Unicode','Chrysanthi Unicode',Code2000,Gentium,GentiumAlt,'TITUS Cyberbit Basic','Bitstream Vera Sans','Bitstream Cyberbit','Hiragino Kaku Gothic Pro','Matrix Unicode',sans-serif;"><a href="/wiki/Alphabet_phon%C3%A9tique_international" title="Alphabet phonétique international"><span class="nowrap">/dʒ/</span></a></span>, <span title="Alphabet phonétique international" class="API" style="font-family:'DejaVu Sans','Doulos SIL','Lucida Grande','Segoe UI','Arial Unicode MS','Adobe Pi Std','Lucida Sans Unicode','Chrysanthi Unicode',Code2000,Gentium,GentiumAlt,'TITUS Cyberbit Basic','Bitstream Vera Sans','Bitstream Cyberbit','Hiragino Kaku Gothic Pro','Matrix Unicode',sans-serif;"><a href="/wiki/Alphabet_phon%C3%A9tique_international" title="Alphabet phonétique international"><span class="nowrap">/st/</span></a></span>-<span title="Alphabet phonétique international" class="API" style="font-family:'DejaVu Sans','Doulos SIL','Lucida Grande','Segoe UI','Arial Unicode MS','Adobe Pi Std','Lucida Sans Unicode','Chrysanthi Unicode',Code2000,Gentium,GentiumAlt,'TITUS Cyberbit Basic','Bitstream Vera Sans','Bitstream Cyberbit','Hiragino Kaku Gothic Pro','Matrix Unicode',sans-serif;"><a href="/wiki/Alphabet_phon%C3%A9tique_international" title="Alphabet phonétique international"><span class="nowrap">/zd/</span></a></span> ou <span title="Alphabet phonétique international" class="API" style="font-family:'DejaVu Sans','Doulos SIL','Lucida Grande','Segoe UI','Arial Unicode MS','Adobe Pi Std','Lucida Sans Unicode','Chrysanthi Unicode',Code2000,Gentium,GentiumAlt,'TITUS Cyberbit Basic','Bitstream Vera Sans','Bitstream Cyberbit','Hiragino Kaku Gothic Pro','Matrix Unicode',sans-serif;"><a href="/wiki/Alphabet_phon%C3%A9tique_international" title="Alphabet phonétique international"><span class="nowrap">/f/</span></a></span>-<span title="Alphabet phonétique international" class="API" style="font-family:'DejaVu Sans','Doulos SIL','Lucida Grande','Segoe UI','Arial Unicode MS','Adobe Pi Std','Lucida Sans Unicode','Chrysanthi Unicode',Code2000,Gentium,GentiumAlt,'TITUS Cyberbit Basic','Bitstream Vera Sans','Bitstream Cyberbit','Hiragino Kaku Gothic Pro','Matrix Unicode',sans-serif;"><a href="/wiki/Alphabet_phon%C3%A9tique_international" title="Alphabet phonétique international"><span class="nowrap">/v/</span></a></span>. Exemples : <i><span class="lang-la" lang="la">cavra</span></i> devient <i><span class="lang-frp" lang="frp">chiévra</span></i> (chèvre), <i><span class="lang-la" lang="la">campus</span></i> devient <i><span class="lang-frp" lang="frp">champ</span></i> (champ), <i><span class="lang-la" lang="la">genuculum</span></i> devient <i><span class="lang-frp" lang="frp">genoly</span></i> (genou) ;</li> <li>palatalisation très fréquente des groupes initiaux <i><span class="lang-la" lang="la">CL</span></i>, <i><span class="lang-la" lang="la">GL</span></i>, <i><span class="lang-la" lang="la">FL</span></i>, et plus rarement <i><span class="lang-la" lang="la">BL</span></i> et <i><span class="lang-la" lang="la">PL</span></i> : le latin <i><span class="lang-la" lang="la">clavis</span></i> évolue en <i><span class="lang-frp" lang="frp">cllâf</span></i> (la palatalisation est notée avec les deux L), et peut aboutir à <span title="Alphabet phonétique international" class="API" style="font-family:'DejaVu Sans','Doulos SIL','Lucida Grande','Segoe UI','Arial Unicode MS','Adobe Pi Std','Lucida Sans Unicode','Chrysanthi Unicode',Code2000,Gentium,GentiumAlt,'TITUS Cyberbit Basic','Bitstream Vera Sans','Bitstream Cyberbit','Hiragino Kaku Gothic Pro','Matrix Unicode',sans-serif;"><a href="/wiki/Alphabet_phon%C3%A9tique_international" title="Alphabet phonétique international"><span class="nowrap">/ç/</span></a></span> en <a href="/wiki/Fribourgeois" title="Fribourgeois">fribourgeois</a>, <span title="Alphabet phonétique international" class="API" style="font-family:'DejaVu Sans','Doulos SIL','Lucida Grande','Segoe UI','Arial Unicode MS','Adobe Pi Std','Lucida Sans Unicode','Chrysanthi Unicode',Code2000,Gentium,GentiumAlt,'TITUS Cyberbit Basic','Bitstream Vera Sans','Bitstream Cyberbit','Hiragino Kaku Gothic Pro','Matrix Unicode',sans-serif;"><a href="/wiki/Alphabet_phon%C3%A9tique_international" title="Alphabet phonétique international"><span class="nowrap">/çʎ/</span></a></span> en <a href="/wiki/Vaudois_(langue)" title="Vaudois (langue)">vaudois</a>, <span title="Alphabet phonétique international" class="API" style="font-family:'DejaVu Sans','Doulos SIL','Lucida Grande','Segoe UI','Arial Unicode MS','Adobe Pi Std','Lucida Sans Unicode','Chrysanthi Unicode',Code2000,Gentium,GentiumAlt,'TITUS Cyberbit Basic','Bitstream Vera Sans','Bitstream Cyberbit','Hiragino Kaku Gothic Pro','Matrix Unicode',sans-serif;"><a href="/wiki/Alphabet_phon%C3%A9tique_international" title="Alphabet phonétique international"><span class="nowrap">/c/</span></a></span> en <a href="/wiki/Neuch%C3%A2telois" title="Neuchâtelois">neuchâtelois</a>, <span title="Alphabet phonétique international" class="API" style="font-family:'DejaVu Sans','Doulos SIL','Lucida Grande','Segoe UI','Arial Unicode MS','Adobe Pi Std','Lucida Sans Unicode','Chrysanthi Unicode',Code2000,Gentium,GentiumAlt,'TITUS Cyberbit Basic','Bitstream Vera Sans','Bitstream Cyberbit','Hiragino Kaku Gothic Pro','Matrix Unicode',sans-serif;"><a href="/wiki/Alphabet_phon%C3%A9tique_international" title="Alphabet phonétique international"><span class="nowrap">/çl/</span></a></span> ou <span title="Alphabet phonétique international" class="API" style="font-family:'DejaVu Sans','Doulos SIL','Lucida Grande','Segoe UI','Arial Unicode MS','Adobe Pi Std','Lucida Sans Unicode','Chrysanthi Unicode',Code2000,Gentium,GentiumAlt,'TITUS Cyberbit Basic','Bitstream Vera Sans','Bitstream Cyberbit','Hiragino Kaku Gothic Pro','Matrix Unicode',sans-serif;"><a href="/wiki/Alphabet_phon%C3%A9tique_international" title="Alphabet phonétique international"><span class="nowrap">/θ/</span></a></span> ailleurs. Ce trait est également très répandu en <a href="/wiki/Pi%C3%A9montais" title="Piémontais">piémontais</a>, et dans une moindre mesure dans certaines <a href="/wiki/Langue_d%27o%C3%AFl" title="Langue d'oïl">langues d'oïl</a> ;</li> <li><a href="/wiki/Amu%C3%AFssement" title="Amuïssement">amuïssement</a> des voyelles non accentuées : <i><span class="lang-frp" lang="frp">ramassa</span></i> « balai » peut être prononcé <span title="Alphabet phonétique international" class="API" style="font-family:'DejaVu Sans','Doulos SIL','Lucida Grande','Segoe UI','Arial Unicode MS','Adobe Pi Std','Lucida Sans Unicode','Chrysanthi Unicode',Code2000,Gentium,GentiumAlt,'TITUS Cyberbit Basic','Bitstream Vera Sans','Bitstream Cyberbit','Hiragino Kaku Gothic Pro','Matrix Unicode',sans-serif;"><a href="/wiki/Alphabet_phon%C3%A9tique_international" title="Alphabet phonétique international"><span class="nowrap">/ˈrma.sa/</span></a></span>, <i><span class="lang-frp" lang="frp">mengiér</span></i> « manger » peut être prononcé <span title="Alphabet phonétique international" class="API" style="font-family:'DejaVu Sans','Doulos SIL','Lucida Grande','Segoe UI','Arial Unicode MS','Adobe Pi Std','Lucida Sans Unicode','Chrysanthi Unicode',Code2000,Gentium,GentiumAlt,'TITUS Cyberbit Basic','Bitstream Vera Sans','Bitstream Cyberbit','Hiragino Kaku Gothic Pro','Matrix Unicode',sans-serif;"><a href="/wiki/Alphabet_phon%C3%A9tique_international" title="Alphabet phonétique international"><span class="nowrap">/mdja/</span></a></span> ;</li> <li>évolution de <span title="Alphabet phonétique international" class="API" style="font-family:'DejaVu Sans','Doulos SIL','Lucida Grande','Segoe UI','Arial Unicode MS','Adobe Pi Std','Lucida Sans Unicode','Chrysanthi Unicode',Code2000,Gentium,GentiumAlt,'TITUS Cyberbit Basic','Bitstream Vera Sans','Bitstream Cyberbit','Hiragino Kaku Gothic Pro','Matrix Unicode',sans-serif;"><a href="/wiki/Alphabet_phon%C3%A9tique_international" title="Alphabet phonétique international"><span class="nowrap">/a/</span></a></span> vers <span title="Alphabet phonétique international" class="API" style="font-family:'DejaVu Sans','Doulos SIL','Lucida Grande','Segoe UI','Arial Unicode MS','Adobe Pi Std','Lucida Sans Unicode','Chrysanthi Unicode',Code2000,Gentium,GentiumAlt,'TITUS Cyberbit Basic','Bitstream Vera Sans','Bitstream Cyberbit','Hiragino Kaku Gothic Pro','Matrix Unicode',sans-serif;"><a href="/wiki/Alphabet_phon%C3%A9tique_international" title="Alphabet phonétique international"><span class="nowrap">/ie/</span></a></span> après la palatalisation, similaire aux langues d'oïl : latin <i><span class="lang-la" lang="la">canem</span></i> > <span title="Alphabet phonétique international" class="API" style="font-family:'DejaVu Sans','Doulos SIL','Lucida Grande','Segoe UI','Arial Unicode MS','Adobe Pi Std','Lucida Sans Unicode','Chrysanthi Unicode',Code2000,Gentium,GentiumAlt,'TITUS Cyberbit Basic','Bitstream Vera Sans','Bitstream Cyberbit','Hiragino Kaku Gothic Pro','Matrix Unicode',sans-serif;"><a href="/wiki/Alphabet_phon%C3%A9tique_international" title="Alphabet phonétique international"><span class="nowrap">/t͡sjɛ̃/</span></a></span> ; latin <i><span class="lang-la" lang="la">cadere</span></i> > <span title="Alphabet phonétique international" class="API" style="font-family:'DejaVu Sans','Doulos SIL','Lucida Grande','Segoe UI','Arial Unicode MS','Adobe Pi Std','Lucida Sans Unicode','Chrysanthi Unicode',Code2000,Gentium,GentiumAlt,'TITUS Cyberbit Basic','Bitstream Vera Sans','Bitstream Cyberbit','Hiragino Kaku Gothic Pro','Matrix Unicode',sans-serif;"><a href="/wiki/Alphabet_phon%C3%A9tique_international" title="Alphabet phonétique international"><span class="nowrap">/t͡sjɛr/</span></a></span> ; latin <i><span class="lang-la" lang="la">caput</span></i> > <span title="Alphabet phonétique international" class="API" style="font-family:'DejaVu Sans','Doulos SIL','Lucida Grande','Segoe UI','Arial Unicode MS','Adobe Pi Std','Lucida Sans Unicode','Chrysanthi Unicode',Code2000,Gentium,GentiumAlt,'TITUS Cyberbit Basic','Bitstream Vera Sans','Bitstream Cyberbit','Hiragino Kaku Gothic Pro','Matrix Unicode',sans-serif;"><a href="/wiki/Alphabet_phon%C3%A9tique_international" title="Alphabet phonétique international"><span class="nowrap">/t͡sjef/</span></a></span></li></ul> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Comparaison_de_mots">Comparaison de mots</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Francoproven%C3%A7al&veaction=edit&section=43" title="Modifier la section : Comparaison de mots" class="mw-editsection-visualeditor"><span>modifier</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Francoproven%C3%A7al&action=edit&section=43" title="Modifier le code source de la section : Comparaison de mots"><span>modifier le code</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>Le tableau ci-dessous compare des mots francoprovençaux à leurs équivalents dans différentes langues romanes à partir du latin.<br /> On remarque notamment l'évolution du « p » latin en « v », du « c » et « g » en « y », et la disparition du « t » et « d ». Il y a plus de similitude avec le français qu'avec les autres langues romanes en comparaison<sup class="need_ref_tag" style="padding-left:2px;"><a href="/wiki/Aide:R%C3%A9f%C3%A9rence_n%C3%A9cessaire" title="Aide:Référence nécessaire"><span title="Ce passage nécessite une référence ; voir l'aide.">[réf. nécessaire]</span></a></sup> : </p> <table class="wikitable"> <caption>Comparaisons de mots entre différentes langues romanes </caption> <tbody><tr bgcolor="#f9f9f9"> <th scope="col">Latin </th> <th scope="col">Francoprovençal </th> <th scope="col">Français </th> <th scope="col">Catalan </th> <th scope="col">Occitan (provençal) </th> <th scope="col">Occitan (vivaro-alpin) </th> <th scope="col">Piémontais </th> <th scope="col">Italien </th></tr> <tr> <td><i>clavis</i></td> <td><b>cllâf</b></td> <td>clef (clé)</td> <td><i>clau</i></td> <td><i>clau</i></td> <td><i>clau, passa</i></td> <td><i>ciav</i></td> <td><i>chiave</i> </td></tr> <tr> <td><i>cantare</i></td> <td><b>chantar</b></td> <td>chanter</td> <td><i>cantar</i></td> <td><i>cantar</i></td> <td><i>chantar, cantar</i></td> <td><i>canté</i></td> <td><i>cantare</i> </td></tr> <tr> <td><i>cambiare</i></td> <td><b>changiér</b></td> <td>changer</td> <td><i>canviar</i></td> <td><i>cambiar</i></td> <td><i>chambiar</i></td> <td><i>cambié</i></td> <td><i>cambiare</i> </td></tr> <tr> <td><i>fabrica</i></td> <td><b>favèrge</b></td> <td>forge, fabrique</td> <td><i>farga</i></td> <td><i>fabrega</i></td> <td><i>farja, fauria</i></td> <td><i>fabbrica</i> (de l'italien)</td> <td><i>fabbrica</i>, <i>forgia</i>, <i>fucina</i> </td></tr> <tr> <td><i>manducare</i></td> <td><b>mengiér</b></td> <td>manger</td> <td><i>menjar</i></td> <td><i>manjar</i></td> <td><i>manjar</i></td> <td><i>mangé</i></td> <td><i>mangiare</i> (vient de l'ancien français) </td></tr> <tr> <td><i>capra</i></td> <td><b>chiévra, cabra</b></td> <td>chèvre</td> <td><i>cabra</i></td> <td><i>cabra</i></td> <td><i>cabra, bica</i></td> <td><i>crava</i></td> <td><i>capra</i> </td></tr> <tr> <td><i>lingua</i></td> <td><b>lengoua</b></td> <td>langue</td> <td><i>llengua</i></td> <td><i>lenga</i></td> <td><i>lenga</i></td> <td><i>lenga</i></td> <td><i>lingua</i> </td></tr> <tr> <td><i>nox, noctis</i></td> <td><b>nuet</b></td> <td>nuit</td> <td><i>nit</i></td> <td><i>nuech</i></td> <td><i>nuech</i></td> <td><i>neuit</i></td> <td><i>notte</i> </td></tr> <tr> <td><i>sapo, saponis</i></td> <td><b>savon</b></td> <td>savon</td> <td><i>sabó</i></td> <td><i>sabon</i></td> <td><i>sabon</i></td> <td><i>savon</i></td> <td><i>sapone</i> </td></tr> <tr> <td><i>sudare</i></td> <td><b>suar</b></td> <td>suer</td> <td><i>suar</i></td> <td><i>susar</i></td> <td><i>suar, susar</i></td> <td><i>strassuvé</i></td> <td><i>sudare</i> </td></tr> <tr> <td><i>vita</i></td> <td><b>via</b></td> <td>vie</td> <td><i>vida</i></td> <td><i>vida</i></td> <td><i>vita, vida</i></td> <td><i>vita</i> (ancien <i>via</i>)</td> <td><i>vita</i> </td></tr> <tr> <td><i>pacare</i></td> <td><b>payér</b></td> <td>payer</td> <td><i>pagar</i></td> <td><i>pagar</i></td> <td><i>paiar, pagar</i></td> <td><i>paghé (ancien pajé)</i></td> <td><i>pagare</i> </td></tr> <tr> <td><i>platea</i></td> <td><b>pllace</b></td> <td>place</td> <td><i>plaça</i></td> <td><i>plaça</i></td> <td><i>plaça</i></td> <td><i>piassa</i></td> <td><i>piazza</i> </td></tr> <tr> <td><i>ecclesia</i></td> <td><b>égllése</b></td> <td>église</td> <td><i>església</i></td> <td><i>glèisa, glèia</i></td> <td><i>gleisa</i></td> <td><i>gesia</i> ou <i>cesa</i></td> <td><i>chiesa</i> </td></tr> <tr> <td><i>caseus</i> (<i>formaticus</i>)</td> <td><b>tôma, fromâjo</b></td> <td>tomme, fromage</td> <td><i>formatge</i></td> <td><i>fromatge</i></td> <td><i>fromatge, fromatgi</i></td> <td><i>formagg</i> ou <i>toma</i> ou <i>formaj</i></td> <td><i>formaggio</i> </td></tr></tbody></table> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Nombres">Nombres</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Francoproven%C3%A7al&veaction=edit&section=44" title="Modifier la section : Nombres" class="mw-editsection-visualeditor"><span>modifier</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Francoproven%C3%A7al&action=edit&section=44" title="Modifier le code source de la section : Nombres"><span>modifier le code</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>Le francoprovençal utilise le <a href="/wiki/Syst%C3%A8me_d%C3%A9cimal" title="Système décimal">système décimal</a>. Cela se retrouve en français régional pour les <a href="/wiki/70_(nombre)" title="70 (nombre)">70</a>, <a href="/wiki/80_(nombre)" title="80 (nombre)">80</a> et <a href="/wiki/90_(nombre)" title="90 (nombre)">90</a> (<a href="/wiki/70_(nombre)" title="70 (nombre)">70</a> <i><span class="lang-frp" lang="frp">sèptanta</span></i> <span title="Alphabet phonétique international" class="API" style="font-family:'DejaVu Sans','Doulos SIL','Lucida Grande','Segoe UI','Arial Unicode MS','Adobe Pi Std','Lucida Sans Unicode','Chrysanthi Unicode',Code2000,Gentium,GentiumAlt,'TITUS Cyberbit Basic','Bitstream Vera Sans','Bitstream Cyberbit','Hiragino Kaku Gothic Pro','Matrix Unicode',sans-serif;"><a href="/wiki/Alphabet_phon%C3%A9tique_international" title="Alphabet phonétique international"><span class="nowrap">/sɛˈtɑ̃tɑ/</span></a></span>, <a href="/wiki/80_(nombre)" title="80 (nombre)">80</a> <i><span class="lang-frp" lang="frp">huétanta</span></i> <span title="Alphabet phonétique international" class="API" style="font-family:'DejaVu Sans','Doulos SIL','Lucida Grande','Segoe UI','Arial Unicode MS','Adobe Pi Std','Lucida Sans Unicode','Chrysanthi Unicode',Code2000,Gentium,GentiumAlt,'TITUS Cyberbit Basic','Bitstream Vera Sans','Bitstream Cyberbit','Hiragino Kaku Gothic Pro','Matrix Unicode',sans-serif;"><a href="/wiki/Alphabet_phon%C3%A9tique_international" title="Alphabet phonétique international"><span class="nowrap">/vwiˈtɑ̃tɑ/</span></a></span>, <a href="/wiki/90_(nombre)" title="90 (nombre)">90</a> <i><span class="lang-frp" lang="frp">nonanta</span></i> <span title="Alphabet phonétique international" class="API" style="font-family:'DejaVu Sans','Doulos SIL','Lucida Grande','Segoe UI','Arial Unicode MS','Adobe Pi Std','Lucida Sans Unicode','Chrysanthi Unicode',Code2000,Gentium,GentiumAlt,'TITUS Cyberbit Basic','Bitstream Vera Sans','Bitstream Cyberbit','Hiragino Kaku Gothic Pro','Matrix Unicode',sans-serif;"><a href="/wiki/Alphabet_phon%C3%A9tique_international" title="Alphabet phonétique international"><span class="nowrap">/noˈnɑ̃tɑ/</span></a></span>). Cependant, on trouve localement des attestations ou des résidus du <a href="/wiki/Syst%C3%A8me_vic%C3%A9simal" title="Système vicésimal">vigésimal</a> (<span class="nowrap">base 20</span>) pour <a href="/wiki/60_(nombre)" title="60 (nombre)">60</a> (<i><span class="lang-frp" lang="frp">três-vengts</span></i>), <a href="/wiki/80_(nombre)" title="80 (nombre)">80</a> (<i><span class="lang-frp" lang="frp">quatro-vengts</span></i>) et <a href="/wiki/120_(nombre)" title="120 (nombre)">120</a> (<i><span class="lang-frp" lang="frp">siéx-vengts</span></i>)<sup id="cite_ref-85" class="reference"><a href="#cite_note-85"><span class="cite_crochet">[</span>85<span class="cite_crochet">]</span></a></sup>. </p> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Orthographe">Orthographe</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Francoproven%C3%A7al&veaction=edit&section=45" title="Modifier la section : Orthographe" class="mw-editsection-visualeditor"><span>modifier</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Francoproven%C3%A7al&action=edit&section=45" title="Modifier le code source de la section : Orthographe"><span>modifier le code</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>Au cours du temps, plusieurs orthographes ont été utilisées pour écrire le francoprovençal. On peut les diviser en deux groupes, selon leur <a href="/wiki/Transparence_orthographique" title="Transparence orthographique">transparence orthographique</a> : </p> <ul><li>Les orthographes opaques. Elles sont généralement basées sur les langues gallo-romanes, dont le français<sup id="cite_ref-86" class="reference"><a href="#cite_note-86"><span class="cite_crochet">[</span>86<span class="cite_crochet">]</span></a></sup>, pour créer une convention propre à la langue écrite<sup id="cite_ref-87" class="reference"><a href="#cite_note-87"><span class="cite_crochet">[</span>87<span class="cite_crochet">]</span></a></sup>. Elles accordent plus d'importance à l'<a href="/wiki/%C3%89tymologie" title="Étymologie">étymologie</a> et la <a href="/wiki/Morphologie_(linguistique)" title="Morphologie (linguistique)">morphologie</a>. L'<i>Orthographe de référence</i> (ORB) en est un exemple.</li> <li>Les orthographes transparentes. Elles sont généralement basées sur les conventions de l'orthographe française<sup id="cite_ref-88" class="reference"><a href="#cite_note-88"><span class="cite_crochet">[</span>88<span class="cite_crochet">]</span></a></sup>. Elles visent à créer un lien entre la graphie et la prononciation<sup id="cite_ref-89" class="reference"><a href="#cite_note-89"><span class="cite_crochet">[</span>89<span class="cite_crochet">]</span></a></sup>, et sont donc aussi appelées graphies semi-phonétiques. La graphie de Conflans en France (principalement usitée en Savoie) et la graphie du Bureau Régional pour l'Ethnologie et la Linguistique (B.R.E.L.) en Vallée d'Aoste sont des exemples<sup id="cite_ref-90" class="reference"><a href="#cite_note-90"><span class="cite_crochet">[</span>90<span class="cite_crochet">]</span></a></sup>. L'orthographe de <a href="/wiki/Joseph_Henriet" title="Joseph Henriet">Henriet</a> est également une graphie semi-phonétique, inspirée par les conventions de la langue française, italienne et basque<sup class="need_ref_tag" style="padding-left:2px;"><a href="/wiki/Aide:R%C3%A9f%C3%A9rence_n%C3%A9cessaire" title="Aide:Référence nécessaire"><span title="Ce passage nécessite une référence ; voir l'aide.">[réf. nécessaire]</span></a></sup>.</li></ul> <p>En premier lieu sont apparues les orthographes étymologiques, basées sur le bas-latin et ensuite sur le français, la langue dominante de l'activité intellectuelle dans la région. Puis, dans le cadre des recherches des dialectologues, les orthographes transparentes, visant de reproduire fidèlement son parler, sont apparues. De même, dans le cadre d'une réaffirmation de l'identité régionale dans les années 1970, la graphie transparente de Henriet, visant une rupture plus marquée avec le français, est apparue<sup class="need_ref_tag" style="padding-left:2px;"><a href="/wiki/Aide:R%C3%A9f%C3%A9rence_n%C3%A9cessaire" title="Aide:Référence nécessaire"><span title="Ce passage nécessite une référence ; voir l'aide.">[réf. nécessaire]</span></a></sup>. </p> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Graphies_personnelles">Graphies personnelles</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Francoproven%C3%A7al&veaction=edit&section=46" title="Modifier la section : Graphies personnelles" class="mw-editsection-visualeditor"><span>modifier</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Francoproven%C3%A7al&action=edit&section=46" title="Modifier le code source de la section : Graphies personnelles"><span>modifier le code</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>En l'absence de graphie codifiée, la langue ne pouvait s'écrire que selon des normes graphiques personnelles. La plupart d'entre elles étaient basées sur les conventions phonétiques du français. </p><p>Cependant, dans certains contextes où l'on cherchait à s'adresser au plus de monde possible (par exemple pour les panneaux d'affichage), une graphie phonétique peut être incompréhensible si elle reflète un trait local rare, auquel cas un éloignement de la phonétique au profit de la morphologie ou de l'étymologie pouvait être constaté<sup id="cite_ref-91" class="reference"><a href="#cite_note-91"><span class="cite_crochet">[</span>91<span class="cite_crochet">]</span></a></sup>. </p><p>Un bon exemple de norme personnelle phonétique poussée à l'extrême peut être trouvé dans le journal l'Écho Paroissial d'<a href="/wiki/Amplepuis" title="Amplepuis">Amplepuis</a> en <a href="/wiki/1914" title="1914">1914</a>, où il est relaté qu'un <a href="/wiki/Poilu" title="Poilu">soldat</a> parti au front a écrit dans une carte postale : <span class="citation not_fr_quote" lang="frp">« <span class="italique">Dzefailasassiealobosh</span> »</span> (<i><span class="lang-frp" lang="frp">Dze fais la tsassie a los Boches</span></i>) écrit sans aucun espace, soit « <i>Je fais la chasse aux Boches</i> » en français<sup id="cite_ref-92" class="reference"><a href="#cite_note-92"><span class="cite_crochet">[</span>92<span class="cite_crochet">]</span></a></sup>. </p> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Graphie_de_Conflans">Graphie de Conflans</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Francoproven%C3%A7al&veaction=edit&section=47" title="Modifier la section : Graphie de Conflans" class="mw-editsection-visualeditor"><span>modifier</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Francoproven%C3%A7al&action=edit&section=47" title="Modifier le code source de la section : Graphie de Conflans"><span>modifier le code</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>La « Graphie de Conflans » est un système orthographique du francoprovençal (savoyard principalement) créé en 1981 par le « groupe de Conflans »<sup id="cite_ref-93" class="reference"><a href="#cite_note-93"><span class="cite_crochet">[</span>93<span class="cite_crochet">]</span></a></sup>. Formé à l'initiative de <a href="/wiki/Marius_Hudry" title="Marius Hudry">Marius Hudry</a>, historien savoyard et patoisant réputé, et du dialectologue <a href="/wiki/Gaston_Tuaillon" title="Gaston Tuaillon">Gaston Tuaillon</a>, et composé de patoisants venant de toute la <a href="/wiki/Savoie" title="Savoie">Savoie</a>, ce groupe se rassembla lors de nombreuses réunions dont le but était de permettre au <a href="/wiki/Savoyard_(langue)" title="Savoyard (langue)">savoyard</a> d'adopter une forme écrite assez simple et reconnue par tous, forme qui ne pouvait se permettre d'être très complexe au vu de l'état de grande détresse de la langue savoyarde ; c'est donc ainsi que vit le jour un système orthographique semi-phonétique ne gardant du français que la prononciation de l'alphabet et non l'orthographe<sup id="cite_ref-94" class="reference"><a href="#cite_note-94"><span class="cite_crochet">[</span>94<span class="cite_crochet">]</span></a></sup>. À l'issue de trois années de nombreuses enquêtes dialectales, de recueils d'enregistrements, ainsi que de la composition de glossaires, la première forme aboutie de cette graphie est publiée dans les <i><a href="/wiki/Soci%C3%A9t%C3%A9_des_amis_du_Vieux_Conflans" title="Société des amis du Vieux Conflans">Cahiers du vieux Conflans</a></i> en 1983<sup class="need_ref_tag" style="padding-left:2px;"><a href="/wiki/Aide:R%C3%A9f%C3%A9rence_n%C3%A9cessaire" title="Aide:Référence nécessaire"><span title="Ce passage nécessite une référence ; voir l'aide.">[réf. nécessaire]</span></a></sup>. </p> <table class="wikitable sortable" style="text-align: center;"> <caption>Tableau détaillé des normes orthographiques de la Graphie de Conflans<sup id="cite_ref-95" class="reference"><a href="#cite_note-95"><span class="cite_crochet">[</span>95<span class="cite_crochet">]</span></a></sup> </caption> <tbody><tr> <td> </td> <th scope="col"><a href="/wiki/Alphabet_phon%C3%A9tique_international" title="Alphabet phonétique international">API</a> </th> <th scope="col">Exemples français </th> <th scope="col">Graphie de Conflans </th> <th scope="col">Exemples savoyards </th></tr> <tr> <th scope="row" rowspan="6">Voyelles non nasalisées (différemment orthographiées) </th> <td><span class="API nowrap" title="Alphabet phonétique international" style="font-family:'Segoe UI','DejaVu Sans','Lucida Grande','Lucida Sans Unicode','Arial Unicode MS','Hiragino Kaku Gothic Pro',sans-serif;">[<a href="/wiki/API_%C3%B8" class="mw-redirect" title="API ø"><span title="[ø] « eu » dans « ceux ».">ø</span></a>]</span> </td> <td>il veut </td> <td><i>eû</i> </td> <td><i>la ryeûte</i> (la pente) </td></tr> <tr> <td><span class="API nowrap" title="Alphabet phonétique international" style="font-family:'Segoe UI','DejaVu Sans','Lucida Grande','Lucida Sans Unicode','Arial Unicode MS','Hiragino Kaku Gothic Pro',sans-serif;">[<a href="/wiki/API_%C5%93" class="mw-redirect" title="API œ"><span title="[œ] « œ » dans « sœur ».">œ</span></a>]</span> </td> <td>la peur </td> <td><i>eù</i> </td> <td><i>tòteùra</i> (plus tard) </td></tr> <tr> <td><span class="API nowrap" title="Alphabet phonétique international" style="font-family:'Segoe UI','DejaVu Sans','Lucida Grande','Lucida Sans Unicode','Arial Unicode MS','Hiragino Kaku Gothic Pro',sans-serif;">[<a href="/wiki/API_o" class="mw-redirect" title="API o"><span title="[o] « o » dans « sot ».">o</span></a>]</span> </td> <td>haut </td> <td><i>ô</i> </td> <td><i>shotan/tsôtan/stôtan</i> (été) </td></tr> <tr> <td><span class="API nowrap" title="Alphabet phonétique international" style="font-family:'Segoe UI','DejaVu Sans','Lucida Grande','Lucida Sans Unicode','Arial Unicode MS','Hiragino Kaku Gothic Pro',sans-serif;">[<a href="/wiki/API_%C9%94" class="mw-redirect" title="API ɔ"><span title="[ɔ] « o » dans « sort ».">ɔ</span></a>]</span> </td> <td>le sol </td> <td><i>ò</i> (accent non obligatoire) </td> <td><i>mòshyu/mòstyu</i> (mouchoir) </td></tr> <tr> <td><span class="API nowrap" title="Alphabet phonétique international" style="font-family:'Segoe UI','DejaVu Sans','Lucida Grande','Lucida Sans Unicode','Arial Unicode MS','Hiragino Kaku Gothic Pro',sans-serif;">[<a href="/wiki/API_%C9%91" class="mw-redirect" title="API ɑ"><span title="[ɑ] « â » dans « pâte ».">ɑ</span></a>]</span> </td> <td>pâte </td> <td><i>â</i> </td> <td><i>apréstâ</i> (préparer) </td></tr> <tr> <td><span class="API nowrap" title="Alphabet phonétique international" style="font-family:'Segoe UI','DejaVu Sans','Lucida Grande','Lucida Sans Unicode','Arial Unicode MS','Hiragino Kaku Gothic Pro',sans-serif;">[<a href="/wiki/API_%C3%A4" class="mw-redirect" title="API ä">ä</a>]</span> </td> <td>Paris </td> <td><i>à</i> (accent non obligatoire) </td> <td><i>pàta</i> (chiffon, éponge) </td></tr> <tr> <th scope="row" rowspan="2">Semi-voyelles (différemment orthographiées) </th> <td><span class="API nowrap" title="Alphabet phonétique international" style="font-family:'Segoe UI','DejaVu Sans','Lucida Grande','Lucida Sans Unicode','Arial Unicode MS','Hiragino Kaku Gothic Pro',sans-serif;">[ <a href="/wiki/API_j" class="mw-redirect" title="API j"><span title="[j] « y » dans « payer », « ill » dans « Versailles ».">j</span></a>]</span> </td> <td>bouteille, payer, iode </td> <td><i>y</i> </td> <td><i>yô</i> (haut), <i>frozyé</i> (se développer) </td></tr> <tr> <td><span class="API nowrap" title="Alphabet phonétique international" style="font-family:'Segoe UI','DejaVu Sans','Lucida Grande','Lucida Sans Unicode','Arial Unicode MS','Hiragino Kaku Gothic Pro',sans-serif;">[<a href="/wiki/API_w" class="mw-redirect" title="API w"><span title="[w] « w » dans « web », « ou » dans « oui ».">w</span></a>]</span> </td> <td>oui, louis </td> <td><i>ou</i> </td> <td><i>on nou<span style="text-decoration: underline;">i</span>re</i> (un noyer) </td></tr> <tr> <th scope="row" rowspan="3">Voyelles nasalisées (différemment orthographiées) </th> <td><span class="API nowrap" title="Alphabet phonétique international" style="font-family:'Segoe UI','DejaVu Sans','Lucida Grande','Lucida Sans Unicode','Arial Unicode MS','Hiragino Kaku Gothic Pro',sans-serif;">[<a href="/wiki/API_%C3%A3" class="mw-redirect" title="API ã"><span title="[ã] comme « an » dans « sans », mais avec la langue plus en avant.">ã</span></a>]</span> </td> <td>lent </td> <td><i>an</i> </td> <td><i>l'àvan</i> (l'osier) </td></tr> <tr> <td><span class="API nowrap" title="Alphabet phonétique international" style="font-family:'Segoe UI','DejaVu Sans','Lucida Grande','Lucida Sans Unicode','Arial Unicode MS','Hiragino Kaku Gothic Pro',sans-serif;">[<a href="/wiki/API_%C3%B5" class="mw-redirect" title="API õ">õ</a>]</span> </td> <td>long </td> <td><i>on</i> </td> <td><i>nyonsan</i> (nulle part) </td></tr> <tr> <td><span class="API nowrap" title="Alphabet phonétique international" style="font-family:'Segoe UI','DejaVu Sans','Lucida Grande','Lucida Sans Unicode','Arial Unicode MS','Hiragino Kaku Gothic Pro',sans-serif;">[<a href="/wiki/API_%C9%9B%CC%83" class="mw-redirect" title="API ɛ̃"><span title="[ɛ̃] « in » dans « vin ».">ɛ̃</span></a>]</span> </td> <td>Ain </td> <td><i>in</i> </td> <td><i>on shin/tsin/stin</i> (un chien) </td></tr> <tr> <th scope="row" rowspan="8">Consonnes (différemment orthographiées) </th> <td><span class="API nowrap" title="Alphabet phonétique international" style="font-family:'Segoe UI','DejaVu Sans','Lucida Grande','Lucida Sans Unicode','Arial Unicode MS','Hiragino Kaku Gothic Pro',sans-serif;">[<a href="/wiki/API_s" class="mw-redirect" title="API s"><span title="[s] en français « s » dans « sa » ; ailleurs avec la langue un peu plus en arrière (tel le basque : « s » dans « euskara »).">s</span></a>]</span> </td> <td>face, casse </td> <td><i>s</i> (<i>ss</i> entre deux voyelles) </td> <td><i>mossâr</i> (motte de terre avec son herbe) </td></tr> <tr> <td><span class="API nowrap" title="Alphabet phonétique international" style="font-family:'Segoe UI','DejaVu Sans','Lucida Grande','Lucida Sans Unicode','Arial Unicode MS','Hiragino Kaku Gothic Pro',sans-serif;">[<a href="/wiki/API_z" class="mw-redirect" title="API z"><span title="[z] « z » dans « zéro ».">z</span></a>]</span> </td> <td>vase </td> <td><i>z</i> </td> <td><i>klyôzatâ</i> (cligner des yeux, clignoter) </td></tr> <tr> <td><span class="API nowrap" title="Alphabet phonétique international" style="font-family:'Segoe UI','DejaVu Sans','Lucida Grande','Lucida Sans Unicode','Arial Unicode MS','Hiragino Kaku Gothic Pro',sans-serif;">[<a href="/wiki/API_k" class="mw-redirect" title="API k"><span title="[k] « c » dans « cabas ».">k</span></a>]</span> </td> <td>casque, quête </td> <td><i>k</i> </td> <td><i>koston</i> (cou), <i>lou kakatin</i> (les toilettes) </td></tr> <tr> <td><span class="API nowrap" title="Alphabet phonétique international" style="font-family:'Segoe UI','DejaVu Sans','Lucida Grande','Lucida Sans Unicode','Arial Unicode MS','Hiragino Kaku Gothic Pro',sans-serif;">[<a href="/wiki/API_g" class="mw-redirect" title="API g">g</a><a href="/wiki/API_e" class="mw-redirect" title="API e"><span title="[e] « é » dans « clé ».">e</span></a>]</span>, <span class="API nowrap" title="Alphabet phonétique international" style="font-family:'Segoe UI','DejaVu Sans','Lucida Grande','Lucida Sans Unicode','Arial Unicode MS','Hiragino Kaku Gothic Pro',sans-serif;">[<a href="/wiki/API_g" class="mw-redirect" title="API g">g</a><a href="/wiki/API_i" class="mw-redirect" title="API i"><span title="[i] « i » dans « si ».">i</span></a>]</span>, <span class="API nowrap" title="Alphabet phonétique international" style="font-family:'Segoe UI','DejaVu Sans','Lucida Grande','Lucida Sans Unicode','Arial Unicode MS','Hiragino Kaku Gothic Pro',sans-serif;">[<a href="/wiki/API_g" class="mw-redirect" title="API g">g</a><a href="/wiki/API_%C5%93" class="mw-redirect" title="API œ"><span title="[œ] « œ » dans « sœur ».">œ</span></a>]</span> </td> <td>guetter, Guillaume, gueux </td> <td><i>gué, gui, gueu</i> </td> <td><i>r'guétâ</i> (regarder), <i>guilye</i> (motte de beurre) </td></tr> <tr> <td><span class="API nowrap" title="Alphabet phonétique international" style="font-family:'Segoe UI','DejaVu Sans','Lucida Grande','Lucida Sans Unicode','Arial Unicode MS','Hiragino Kaku Gothic Pro',sans-serif;">[ <a href="/wiki/API_%C9%B2" class="mw-redirect" title="API ɲ"><span title="[ɲ] « gn » dans « agneau ».">ɲ</span></a>]</span> </td> <td>montagne </td> <td><i>ny</i> </td> <td><i>nyolè</i> (nuage) </td></tr> <tr> <td><span class="API nowrap" title="Alphabet phonétique international" style="font-family:'Segoe UI','DejaVu Sans','Lucida Grande','Lucida Sans Unicode','Arial Unicode MS','Hiragino Kaku Gothic Pro',sans-serif;">[<a href="/wiki/API_%CA%8E" class="mw-redirect" title="API ʎ"><span title="[ʎ] proche du « li » dans « soulier ». En arpitan, « ly » dans « felye ».">ʎ</span></a>]</span> </td> <td>paille </td> <td><i>ly</i> </td> <td><i>pelyë</i> (cheveux) </td></tr> <tr> <td><span class="API nowrap" title="Alphabet phonétique international" style="font-family:'Segoe UI','DejaVu Sans','Lucida Grande','Lucida Sans Unicode','Arial Unicode MS','Hiragino Kaku Gothic Pro',sans-serif;">[ <a href="/wiki/API_j" class="mw-redirect" title="API j"><span title="[j] « y » dans « payer », « ill » dans « Versailles ».">j</span></a>]</span> <i>(consonnes palatales)</i> </td> <td>panier </td> <td><i>y</i> </td> <td> </td></tr> <tr> <td><span class="API nowrap" title="Alphabet phonétique international" style="font-family:'Segoe UI','DejaVu Sans','Lucida Grande','Lucida Sans Unicode','Arial Unicode MS','Hiragino Kaku Gothic Pro',sans-serif;">[ <a href="/wiki/API_%CA%92" class="mw-redirect" title="API ʒ"><span title="[ʒ] « j » dans « joue ».">ʒ</span></a>]</span> </td> <td>jaune </td> <td><i>j</i> </td> <td><i>jarzë</i> (tricot en laine), <i>jambri</i> (souffrir) </td></tr></tbody></table> <p>En graphie de Conflans, la voyelle tonique est le plus souvent soulignée. </p><p>Liste de quelques ouvrages en Graphie de Conflans : </p> <ul><li>1994 : <a href="/wiki/Soci%C3%A9t%C3%A9_des_amis_du_Vieux_Conflans" title="Société des amis du Vieux Conflans">Groupe de Conflans</a>, <i>Découvrir les parlers de Savoie</i>, centre de la culture savoyarde.</li> <li>1994 à 1999 : le périodique en langue savoyarde <i><span class="lang-frp" lang="frp">Dàva ross<span style="text-decoration: underline;">an</span>-na</span></i>, publié de 1994 à 1999.</li> <li>1997 : (collectif), <i>Quand les Savoyards écrivent leur patois</i>, Centre de la culture savoyarde.</li> <li>1998 : Patoisants du Val de Thônes, <i>Proverbes, Dictons et Réflexions</i>.</li> <li>1998 : Célestin Duch & Henri Béjean, <i>Le Patois de Tignes, Savoie</i>, Éditions littéraires et linguistiques de l'université de Grenoble.</li> <li>2005 : Adrien Dieufils, <i>Au pays d’Amélie Gex</i>, La Fontaine de Siloé.</li> <li>2009 : Pierre Grasset, <i><span class="lang-frp" lang="frp">Le Sarvan du bâtrô</span></i>, Institut de la Langue Savoyarde.</li> <li>2009 : <a href="/wiki/Joseph_B%C3%A9ard" title="Joseph Béard">Joseph Béard</a>, <i><span class="lang-frp" lang="frp">Jozè Byâ, dè l’Elyeudo</span></i>, Institut de la Langue Savoyarde.</li> <li>2009 : Les Derniers Patoisants Giettois, <i>La Giettaz: le patois du haut Val d'Arly</i>, Cleopas.</li> <li>2011 : Roger Viret, <i><span class="lang-frp" lang="frp">Su la rota d’la Korbeura</span></i>, Gap-Éditions.</li></ul> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Orthographe_de_Henriet">Orthographe de Henriet</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Francoproven%C3%A7al&veaction=edit&section=48" title="Modifier la section : Orthographe de Henriet" class="mw-editsection-visualeditor"><span>modifier</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Francoproven%C3%A7al&action=edit&section=48" title="Modifier le code source de la section : Orthographe de Henriet"><span>modifier le code</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>Dans son ouvrage <i><span class="lang-frp" lang="frp">La lingua arpitana</span></i><sup id="cite_ref-96" class="reference"><a href="#cite_note-96"><span class="cite_crochet">[</span>96<span class="cite_crochet">]</span></a></sup>, <a href="/wiki/Joseph_Henriet" title="Joseph Henriet">Joseph Henriet</a> (en francoprovençal : <span class="lang-frp" lang="frp">Joze Harrieta</span>) propose une graphie supradialectale, afin de former une <a href="/wiki/Koin%C3%A8" title="Koinè">koinè</a> francoprovençale. À chaque lettre une prononciation. La prononciation précise peut varier entre les régions (les <i><a href="/wiki/Accent_(prononciation)" class="mw-redirect" title="Accent (prononciation)">accents</a></i> en linguistique). La prononciation généraliste est indiqué dans le tableau, et les variations sont notés en bas. Les lettres entre parenthèses servent à indiquer une prononciation spécifiquement locale lorsque le contexte l'exige. </p> <table> <tbody><tr> <td> <table class="wikitable" style="margin:autmargin:auto;"> <caption>Les consonnes </caption> <tbody><tr> <td colspan="2"> </td> <th scope="col"><a href="/wiki/Consonne_bilabiale" title="Consonne bilabiale">Bilabial</a> </th> <th scope="col"><a href="/wiki/Consonne_labio-dentale" title="Consonne labio-dentale">Labio-dentale</a> </th> <th scope="col"><a href="/wiki/Consonne_dentale" title="Consonne dentale">Dentale</a> </th> <th scope="col"><a href="/wiki/Consonne_alv%C3%A9olaire" title="Consonne alvéolaire">Alvéolaire</a> </th> <th scope="col">Pré-palatale </th> <th scope="col"><a href="/wiki/Consonne_palatale" title="Consonne palatale">Palatale</a> </th> <th scope="col"><a href="/wiki/Consonne_v%C3%A9laire" title="Consonne vélaire">Vélaire</a> </th> <th scope="col"><a href="/wiki/Consonne_glottale" title="Consonne glottale">Glottale</a> </th></tr> <tr style="text-align:center;"> <th scope="row" rowspan="2"><a href="/wiki/Consonne_occlusive" title="Consonne occlusive">Occlusive</a> </th> <th scope="row"><small><a href="/wiki/Consonne_sourde" title="Consonne sourde">Sourde</a></small> </th> <td>P <a href="/wiki/API_p" class="mw-redirect" title="API p">/<span title="Alphabet phonétique international" class="API" style="font-family:'DejaVu Sans','Doulos SIL','Lucida Grande','Segoe UI','Arial Unicode MS','Adobe Pi Std','Lucida Sans Unicode','Chrysanthi Unicode',Code2000,Gentium,GentiumAlt,'TITUS Cyberbit Basic','Bitstream Vera Sans','Bitstream Cyberbit','Hiragino Kaku Gothic Pro','Matrix Unicode',sans-serif;">p</span>/</a> </td> <td> </td> <td>T <a href="/wiki/API_t%CC%AA" class="mw-redirect" title="API t̪">/<span title="Alphabet phonétique international" class="API" style="font-family:'DejaVu Sans','Doulos SIL','Lucida Grande','Segoe UI','Arial Unicode MS','Adobe Pi Std','Lucida Sans Unicode','Chrysanthi Unicode',Code2000,Gentium,GentiumAlt,'TITUS Cyberbit Basic','Bitstream Vera Sans','Bitstream Cyberbit','Hiragino Kaku Gothic Pro','Matrix Unicode',sans-serif;">t̪</span>/</a> </td> <td> </td> <td>(TY) <a href="/wiki/API_%CA%88" class="mw-redirect" title="API ʈ">/<span title="Alphabet phonétique international" class="API" style="font-family:'DejaVu Sans','Doulos SIL','Lucida Grande','Segoe UI','Arial Unicode MS','Adobe Pi Std','Lucida Sans Unicode','Chrysanthi Unicode',Code2000,Gentium,GentiumAlt,'TITUS Cyberbit Basic','Bitstream Vera Sans','Bitstream Cyberbit','Hiragino Kaku Gothic Pro','Matrix Unicode',sans-serif;">ʈ</span>/</a> </td> <td>(KY) <a href="/wiki/API_c" class="mw-redirect" title="API c">/<span title="Alphabet phonétique international" class="API" style="font-family:'DejaVu Sans','Doulos SIL','Lucida Grande','Segoe UI','Arial Unicode MS','Adobe Pi Std','Lucida Sans Unicode','Chrysanthi Unicode',Code2000,Gentium,GentiumAlt,'TITUS Cyberbit Basic','Bitstream Vera Sans','Bitstream Cyberbit','Hiragino Kaku Gothic Pro','Matrix Unicode',sans-serif;">c</span>/</a> </td> <td>K <a href="/wiki/API_k" class="mw-redirect" title="API k">/<span title="Alphabet phonétique international" class="API" style="font-family:'DejaVu Sans','Doulos SIL','Lucida Grande','Segoe UI','Arial Unicode MS','Adobe Pi Std','Lucida Sans Unicode','Chrysanthi Unicode',Code2000,Gentium,GentiumAlt,'TITUS Cyberbit Basic','Bitstream Vera Sans','Bitstream Cyberbit','Hiragino Kaku Gothic Pro','Matrix Unicode',sans-serif;">k</span>/</a> </td> <td> </td></tr> <tr style="text-align:center;"> <th scope="row"><small><a href="/wiki/Consonne_vois%C3%A9e" class="mw-redirect" title="Consonne voisée">Voisée</a></small> </th> <td>B <a href="/wiki/API_b" class="mw-redirect" title="API b">/<span title="Alphabet phonétique international" class="API" style="font-family:'DejaVu Sans','Doulos SIL','Lucida Grande','Segoe UI','Arial Unicode MS','Adobe Pi Std','Lucida Sans Unicode','Chrysanthi Unicode',Code2000,Gentium,GentiumAlt,'TITUS Cyberbit Basic','Bitstream Vera Sans','Bitstream Cyberbit','Hiragino Kaku Gothic Pro','Matrix Unicode',sans-serif;">b</span>/</a> </td> <td> </td> <td>D <a href="/wiki/API_d%CC%AA" class="mw-redirect" title="API d̪">/<span title="Alphabet phonétique international" class="API" style="font-family:'DejaVu Sans','Doulos SIL','Lucida Grande','Segoe UI','Arial Unicode MS','Adobe Pi Std','Lucida Sans Unicode','Chrysanthi Unicode',Code2000,Gentium,GentiumAlt,'TITUS Cyberbit Basic','Bitstream Vera Sans','Bitstream Cyberbit','Hiragino Kaku Gothic Pro','Matrix Unicode',sans-serif;">d̪</span>/</a> </td> <td> </td> <td>(DY) <a href="/wiki/API_%C9%96" class="mw-redirect" title="API ɖ">/<span title="Alphabet phonétique international" class="API" style="font-family:'DejaVu Sans','Doulos SIL','Lucida Grande','Segoe UI','Arial Unicode MS','Adobe Pi Std','Lucida Sans Unicode','Chrysanthi Unicode',Code2000,Gentium,GentiumAlt,'TITUS Cyberbit Basic','Bitstream Vera Sans','Bitstream Cyberbit','Hiragino Kaku Gothic Pro','Matrix Unicode',sans-serif;">ɖ</span>/</a> </td> <td>(GY) <a href="/wiki/API_%C9%9F" class="mw-redirect" title="API ɟ">/<span title="Alphabet phonétique international" class="API" style="font-family:'DejaVu Sans','Doulos SIL','Lucida Grande','Segoe UI','Arial Unicode MS','Adobe Pi Std','Lucida Sans Unicode','Chrysanthi Unicode',Code2000,Gentium,GentiumAlt,'TITUS Cyberbit Basic','Bitstream Vera Sans','Bitstream Cyberbit','Hiragino Kaku Gothic Pro','Matrix Unicode',sans-serif;">ɟ</span>/</a> </td> <td>G <a href="/wiki/API_%C9%A1" class="mw-redirect" title="API ɡ">/<span title="Alphabet phonétique international" class="API" style="font-family:'DejaVu Sans','Doulos SIL','Lucida Grande','Segoe UI','Arial Unicode MS','Adobe Pi Std','Lucida Sans Unicode','Chrysanthi Unicode',Code2000,Gentium,GentiumAlt,'TITUS Cyberbit Basic','Bitstream Vera Sans','Bitstream Cyberbit','Hiragino Kaku Gothic Pro','Matrix Unicode',sans-serif;">ɡ</span>/</a> </td> <td> </td></tr> <tr style="text-align:center;"> <th scope="row" colspan="2"><a href="/wiki/Consonne_Nasale" class="mw-redirect" title="Consonne Nasale">Nasale</a> </th> <td>M <a href="/wiki/API_m" class="mw-redirect" title="API m">/<span title="Alphabet phonétique international" class="API" style="font-family:'DejaVu Sans','Doulos SIL','Lucida Grande','Segoe UI','Arial Unicode MS','Adobe Pi Std','Lucida Sans Unicode','Chrysanthi Unicode',Code2000,Gentium,GentiumAlt,'TITUS Cyberbit Basic','Bitstream Vera Sans','Bitstream Cyberbit','Hiragino Kaku Gothic Pro','Matrix Unicode',sans-serif;">m</span>/</a> </td> <td> </td> <td>N <a href="/wiki/API_n" class="mw-redirect" title="API n">/<span title="Alphabet phonétique international" class="API" style="font-family:'DejaVu Sans','Doulos SIL','Lucida Grande','Segoe UI','Arial Unicode MS','Adobe Pi Std','Lucida Sans Unicode','Chrysanthi Unicode',Code2000,Gentium,GentiumAlt,'TITUS Cyberbit Basic','Bitstream Vera Sans','Bitstream Cyberbit','Hiragino Kaku Gothic Pro','Matrix Unicode',sans-serif;">n</span>/</a> </td> <td> </td> <td> </td> <td>NY <a href="/wiki/API_%C9%B2" class="mw-redirect" title="API ɲ">/<span title="Alphabet phonétique international" class="API" style="font-family:'DejaVu Sans','Doulos SIL','Lucida Grande','Segoe UI','Arial Unicode MS','Adobe Pi Std','Lucida Sans Unicode','Chrysanthi Unicode',Code2000,Gentium,GentiumAlt,'TITUS Cyberbit Basic','Bitstream Vera Sans','Bitstream Cyberbit','Hiragino Kaku Gothic Pro','Matrix Unicode',sans-serif;">ɲ</span>/</a> </td> <td> </td> <td> </td></tr> <tr style="text-align:center;"> <th scope="row" rowspan="2"><a href="/wiki/Consonne_affriqu%C3%A9e" title="Consonne affriquée">Affriquée</a> </th> <th scope="row"><small><a href="/wiki/Consonne_sourde" title="Consonne sourde">Sourde</a></small> </th> <td> </td> <td> </td> <td> </td> <td>C <a href="/wiki/API_t%CD%A1s" class="mw-redirect" title="API t͡s">/<span title="Alphabet phonétique international" class="API" style="font-family:'DejaVu Sans','Doulos SIL','Lucida Grande','Segoe UI','Arial Unicode MS','Adobe Pi Std','Lucida Sans Unicode','Chrysanthi Unicode',Code2000,Gentium,GentiumAlt,'TITUS Cyberbit Basic','Bitstream Vera Sans','Bitstream Cyberbit','Hiragino Kaku Gothic Pro','Matrix Unicode',sans-serif;">t͡s</span>/</a> </td> <td>(CY) <a href="/wiki/API_t%CD%A1%CA%82" class="mw-redirect" title="API t͡ʂ">/<span title="Alphabet phonétique international" class="API" style="font-family:'DejaVu Sans','Doulos SIL','Lucida Grande','Segoe UI','Arial Unicode MS','Adobe Pi Std','Lucida Sans Unicode','Chrysanthi Unicode',Code2000,Gentium,GentiumAlt,'TITUS Cyberbit Basic','Bitstream Vera Sans','Bitstream Cyberbit','Hiragino Kaku Gothic Pro','Matrix Unicode',sans-serif;">t͡ʂ</span>/</a> </td> <td> </td> <td> </td> <td> </td></tr> <tr style="text-align:center;"> <th scope="row"><small><a href="/wiki/Consonne_vois%C3%A9e" class="mw-redirect" title="Consonne voisée">Voisée</a></small> </th> <td> </td> <td> </td> <td> </td> <td>J <a href="/wiki/API_d%CD%A1z" class="mw-redirect" title="API d͡z">/<span title="Alphabet phonétique international" class="API" style="font-family:'DejaVu Sans','Doulos SIL','Lucida Grande','Segoe UI','Arial Unicode MS','Adobe Pi Std','Lucida Sans Unicode','Chrysanthi Unicode',Code2000,Gentium,GentiumAlt,'TITUS Cyberbit Basic','Bitstream Vera Sans','Bitstream Cyberbit','Hiragino Kaku Gothic Pro','Matrix Unicode',sans-serif;">d͡z</span>/</a> </td> <td>(JY) <a href="/wiki/API_d%CD%A1%CA%90" class="mw-redirect" title="API d͡ʐ">/<span title="Alphabet phonétique international" class="API" style="font-family:'DejaVu Sans','Doulos SIL','Lucida Grande','Segoe UI','Arial Unicode MS','Adobe Pi Std','Lucida Sans Unicode','Chrysanthi Unicode',Code2000,Gentium,GentiumAlt,'TITUS Cyberbit Basic','Bitstream Vera Sans','Bitstream Cyberbit','Hiragino Kaku Gothic Pro','Matrix Unicode',sans-serif;">d͡ʐ</span>/</a> </td> <td> </td> <td> </td> <td> </td></tr> <tr style="text-align:center;"> <th scope="row" rowspan="2"><a href="/wiki/Consonne_Fricative" class="mw-redirect" title="Consonne Fricative">Fricative</a> </th> <th scope="row"><small><a href="/wiki/Consonne_sourde" title="Consonne sourde">Sourde</a></small> </th> <td> </td> <td>F <a href="/wiki/API_f" class="mw-redirect" title="API f">/<span title="Alphabet phonétique international" class="API" style="font-family:'DejaVu Sans','Doulos SIL','Lucida Grande','Segoe UI','Arial Unicode MS','Adobe Pi Std','Lucida Sans Unicode','Chrysanthi Unicode',Code2000,Gentium,GentiumAlt,'TITUS Cyberbit Basic','Bitstream Vera Sans','Bitstream Cyberbit','Hiragino Kaku Gothic Pro','Matrix Unicode',sans-serif;">f</span>/</a> </td> <td> </td> <td>S <a href="/wiki/API_s" class="mw-redirect" title="API s">/<span title="Alphabet phonétique international" class="API" style="font-family:'DejaVu Sans','Doulos SIL','Lucida Grande','Segoe UI','Arial Unicode MS','Adobe Pi Std','Lucida Sans Unicode','Chrysanthi Unicode',Code2000,Gentium,GentiumAlt,'TITUS Cyberbit Basic','Bitstream Vera Sans','Bitstream Cyberbit','Hiragino Kaku Gothic Pro','Matrix Unicode',sans-serif;">s</span>/</a> </td> <td>X <a href="/wiki/API_%CA%83" class="mw-redirect" title="API ʃ">/<span title="Alphabet phonétique international" class="API" style="font-family:'DejaVu Sans','Doulos SIL','Lucida Grande','Segoe UI','Arial Unicode MS','Adobe Pi Std','Lucida Sans Unicode','Chrysanthi Unicode',Code2000,Gentium,GentiumAlt,'TITUS Cyberbit Basic','Bitstream Vera Sans','Bitstream Cyberbit','Hiragino Kaku Gothic Pro','Matrix Unicode',sans-serif;">ʃ</span>/</a> </td> <td> </td> <td> </td> <td>H <a href="/wiki/API_h" class="mw-redirect" title="API h">/<span title="Alphabet phonétique international" class="API" style="font-family:'DejaVu Sans','Doulos SIL','Lucida Grande','Segoe UI','Arial Unicode MS','Adobe Pi Std','Lucida Sans Unicode','Chrysanthi Unicode',Code2000,Gentium,GentiumAlt,'TITUS Cyberbit Basic','Bitstream Vera Sans','Bitstream Cyberbit','Hiragino Kaku Gothic Pro','Matrix Unicode',sans-serif;">h</span>/</a> </td></tr> <tr style="text-align:center;"> <th scope="row"><small><a href="/wiki/Consonne_vois%C3%A9e" class="mw-redirect" title="Consonne voisée">Voisée</a></small> </th> <td> </td> <td>V <a href="/wiki/API_v" class="mw-redirect" title="API v">/<span title="Alphabet phonétique international" class="API" style="font-family:'DejaVu Sans','Doulos SIL','Lucida Grande','Segoe UI','Arial Unicode MS','Adobe Pi Std','Lucida Sans Unicode','Chrysanthi Unicode',Code2000,Gentium,GentiumAlt,'TITUS Cyberbit Basic','Bitstream Vera Sans','Bitstream Cyberbit','Hiragino Kaku Gothic Pro','Matrix Unicode',sans-serif;">v</span>/</a> </td> <td> </td> <td>Z <a href="/wiki/API_z" class="mw-redirect" title="API z">/<span title="Alphabet phonétique international" class="API" style="font-family:'DejaVu Sans','Doulos SIL','Lucida Grande','Segoe UI','Arial Unicode MS','Adobe Pi Std','Lucida Sans Unicode','Chrysanthi Unicode',Code2000,Gentium,GentiumAlt,'TITUS Cyberbit Basic','Bitstream Vera Sans','Bitstream Cyberbit','Hiragino Kaku Gothic Pro','Matrix Unicode',sans-serif;">z</span>/</a> </td> <td>(ZY) <a href="/wiki/API_%CA%92" class="mw-redirect" title="API ʒ">/<span title="Alphabet phonétique international" class="API" style="font-family:'DejaVu Sans','Doulos SIL','Lucida Grande','Segoe UI','Arial Unicode MS','Adobe Pi Std','Lucida Sans Unicode','Chrysanthi Unicode',Code2000,Gentium,GentiumAlt,'TITUS Cyberbit Basic','Bitstream Vera Sans','Bitstream Cyberbit','Hiragino Kaku Gothic Pro','Matrix Unicode',sans-serif;">ʒ</span>/</a> </td> <td> </td> <td> </td> <td> </td></tr> <tr style="text-align:center;"> <th scope="row" colspan="2"><a href="/wiki/Consonne_lat%C3%A9rale" title="Consonne latérale">Latérale</a> </th> <td> </td> <td> </td> <td> </td> <td>L <a href="/wiki/API_l" class="mw-redirect" title="API l">/<span title="Alphabet phonétique international" class="API" style="font-family:'DejaVu Sans','Doulos SIL','Lucida Grande','Segoe UI','Arial Unicode MS','Adobe Pi Std','Lucida Sans Unicode','Chrysanthi Unicode',Code2000,Gentium,GentiumAlt,'TITUS Cyberbit Basic','Bitstream Vera Sans','Bitstream Cyberbit','Hiragino Kaku Gothic Pro','Matrix Unicode',sans-serif;">l</span>/</a> </td> <td> </td> <td>LY <a href="/wiki/API_%CA%8E" class="mw-redirect" title="API ʎ">/<span title="Alphabet phonétique international" class="API" style="font-family:'DejaVu Sans','Doulos SIL','Lucida Grande','Segoe UI','Arial Unicode MS','Adobe Pi Std','Lucida Sans Unicode','Chrysanthi Unicode',Code2000,Gentium,GentiumAlt,'TITUS Cyberbit Basic','Bitstream Vera Sans','Bitstream Cyberbit','Hiragino Kaku Gothic Pro','Matrix Unicode',sans-serif;">ʎ</span>/</a> </td> <td> </td> <td> </td></tr> <tr style="text-align:center;"> <th scope="row" colspan="2"><a href="/wiki/Consonne_rhotique" title="Consonne rhotique">Rhotique</a> </th> <td> </td> <td> </td> <td colspan="5">R /<a href="/wiki/API_%CA%81" class="mw-redirect" title="API ʁ"><span title="Alphabet phonétique international" class="API" style="font-family:'DejaVu Sans','Doulos SIL','Lucida Grande','Segoe UI','Arial Unicode MS','Adobe Pi Std','Lucida Sans Unicode','Chrysanthi Unicode',Code2000,Gentium,GentiumAlt,'TITUS Cyberbit Basic','Bitstream Vera Sans','Bitstream Cyberbit','Hiragino Kaku Gothic Pro','Matrix Unicode',sans-serif;">ʁ</span></a>~<a href="/wiki/API_r" class="mw-redirect" title="API r"><span title="Alphabet phonétique international" class="API" style="font-family:'DejaVu Sans','Doulos SIL','Lucida Grande','Segoe UI','Arial Unicode MS','Adobe Pi Std','Lucida Sans Unicode','Chrysanthi Unicode',Code2000,Gentium,GentiumAlt,'TITUS Cyberbit Basic','Bitstream Vera Sans','Bitstream Cyberbit','Hiragino Kaku Gothic Pro','Matrix Unicode',sans-serif;">r</span></a>/ </td> <td> </td></tr> <tr style="text-align:center;"> <th scope="row" colspan="2"><a href="/wiki/Semi-voyelle" title="Semi-voyelle">Semi-voyelle</a> </th> <td>W <a href="/wiki/API_w" class="mw-redirect" title="API w">/<span title="Alphabet phonétique international" class="API" style="font-family:'DejaVu Sans','Doulos SIL','Lucida Grande','Segoe UI','Arial Unicode MS','Adobe Pi Std','Lucida Sans Unicode','Chrysanthi Unicode',Code2000,Gentium,GentiumAlt,'TITUS Cyberbit Basic','Bitstream Vera Sans','Bitstream Cyberbit','Hiragino Kaku Gothic Pro','Matrix Unicode',sans-serif;">w</span>/</a> </td> <td> </td> <td> </td> <td> </td> <td> </td> <td>Y <a href="/wiki/API_j" class="mw-redirect" title="API j">/<span title="Alphabet phonétique international" class="API" style="font-family:'DejaVu Sans','Doulos SIL','Lucida Grande','Segoe UI','Arial Unicode MS','Adobe Pi Std','Lucida Sans Unicode','Chrysanthi Unicode',Code2000,Gentium,GentiumAlt,'TITUS Cyberbit Basic','Bitstream Vera Sans','Bitstream Cyberbit','Hiragino Kaku Gothic Pro','Matrix Unicode',sans-serif;">j</span>/</a> </td> <td> </td> <td> </td></tr></tbody></table> </td> <td width="50px"> </td> <td> <table class="wikitable" style="margin:autmargin:auto;"> <caption>Les voyelles </caption> <tbody><tr> <th scope="col" width="50px">Lettre </th> <th scope="col" width="50px">API </th></tr> <tr> <td>A</td> <td>[<a href="/wiki/API_%C3%A4" class="mw-redirect" title="API ä"><span title="Alphabet phonétique international" class="API" style="font-family:'DejaVu Sans','Doulos SIL','Lucida Grande','Segoe UI','Arial Unicode MS','Adobe Pi Std','Lucida Sans Unicode','Chrysanthi Unicode',Code2000,Gentium,GentiumAlt,'TITUS Cyberbit Basic','Bitstream Vera Sans','Bitstream Cyberbit','Hiragino Kaku Gothic Pro','Matrix Unicode',sans-serif;">ä</span></a>] </td></tr> <tr> <td>E</td> <td>[<a href="/wiki/API_%C9%9B" class="mw-redirect" title="API ɛ"><span title="Alphabet phonétique international" class="API" style="font-family:'DejaVu Sans','Doulos SIL','Lucida Grande','Segoe UI','Arial Unicode MS','Adobe Pi Std','Lucida Sans Unicode','Chrysanthi Unicode',Code2000,Gentium,GentiumAlt,'TITUS Cyberbit Basic','Bitstream Vera Sans','Bitstream Cyberbit','Hiragino Kaku Gothic Pro','Matrix Unicode',sans-serif;">ɛ</span></a>] </td></tr> <tr> <td>O</td> <td>[<a href="/wiki/API_%CA%8C" class="mw-redirect" title="API ʌ"><span title="Alphabet phonétique international" class="API" style="font-family:'DejaVu Sans','Doulos SIL','Lucida Grande','Segoe UI','Arial Unicode MS','Adobe Pi Std','Lucida Sans Unicode','Chrysanthi Unicode',Code2000,Gentium,GentiumAlt,'TITUS Cyberbit Basic','Bitstream Vera Sans','Bitstream Cyberbit','Hiragino Kaku Gothic Pro','Matrix Unicode',sans-serif;">ʌ</span></a>] </td></tr> <tr> <td>OE</td> <td>[<a href="/wiki/API_%C9%99" class="mw-redirect" title="API ə"><span title="Alphabet phonétique international" class="API" style="font-family:'DejaVu Sans','Doulos SIL','Lucida Grande','Segoe UI','Arial Unicode MS','Adobe Pi Std','Lucida Sans Unicode','Chrysanthi Unicode',Code2000,Gentium,GentiumAlt,'TITUS Cyberbit Basic','Bitstream Vera Sans','Bitstream Cyberbit','Hiragino Kaku Gothic Pro','Matrix Unicode',sans-serif;">ə</span></a>] </td></tr> <tr> <td>EI</td> <td>[<a href="/wiki/API_e" class="mw-redirect" title="API e"><span title="Alphabet phonétique international" class="API" style="font-family:'DejaVu Sans','Doulos SIL','Lucida Grande','Segoe UI','Arial Unicode MS','Adobe Pi Std','Lucida Sans Unicode','Chrysanthi Unicode',Code2000,Gentium,GentiumAlt,'TITUS Cyberbit Basic','Bitstream Vera Sans','Bitstream Cyberbit','Hiragino Kaku Gothic Pro','Matrix Unicode',sans-serif;">e</span></a>] </td></tr> <tr> <td>OU</td> <td>[<a href="/wiki/API_%C9%A4" class="mw-redirect" title="API ɤ"><span title="Alphabet phonétique international" class="API" style="font-family:'DejaVu Sans','Doulos SIL','Lucida Grande','Segoe UI','Arial Unicode MS','Adobe Pi Std','Lucida Sans Unicode','Chrysanthi Unicode',Code2000,Gentium,GentiumAlt,'TITUS Cyberbit Basic','Bitstream Vera Sans','Bitstream Cyberbit','Hiragino Kaku Gothic Pro','Matrix Unicode',sans-serif;">ɤ</span></a>] </td></tr> <tr> <td>I</td> <td>[<a href="/wiki/API_i" class="mw-redirect" title="API i"><span title="Alphabet phonétique international" class="API" style="font-family:'DejaVu Sans','Doulos SIL','Lucida Grande','Segoe UI','Arial Unicode MS','Adobe Pi Std','Lucida Sans Unicode','Chrysanthi Unicode',Code2000,Gentium,GentiumAlt,'TITUS Cyberbit Basic','Bitstream Vera Sans','Bitstream Cyberbit','Hiragino Kaku Gothic Pro','Matrix Unicode',sans-serif;">i</span></a>] </td></tr> <tr> <td>Ü</td> <td>[<a href="/wiki/API_%CA%89" class="mw-redirect" title="API ʉ"><span title="Alphabet phonétique international" class="API" style="font-family:'DejaVu Sans','Doulos SIL','Lucida Grande','Segoe UI','Arial Unicode MS','Adobe Pi Std','Lucida Sans Unicode','Chrysanthi Unicode',Code2000,Gentium,GentiumAlt,'TITUS Cyberbit Basic','Bitstream Vera Sans','Bitstream Cyberbit','Hiragino Kaku Gothic Pro','Matrix Unicode',sans-serif;">ʉ</span></a>] </td></tr> <tr> <td>U</td> <td>[<a href="/wiki/API_%C9%AF" class="mw-redirect" title="API ɯ"><span title="Alphabet phonétique international" class="API" style="font-family:'DejaVu Sans','Doulos SIL','Lucida Grande','Segoe UI','Arial Unicode MS','Adobe Pi Std','Lucida Sans Unicode','Chrysanthi Unicode',Code2000,Gentium,GentiumAlt,'TITUS Cyberbit Basic','Bitstream Vera Sans','Bitstream Cyberbit','Hiragino Kaku Gothic Pro','Matrix Unicode',sans-serif;">ɯ</span></a>] </td></tr></tbody></table> </td></tr></tbody></table> <p>Notes sur la prononciation : </p> <ul><li>C : peut se prononcer comme une <a href="/wiki/Consonne_affriqu%C3%A9e_alv%C3%A9olaire_sourde" title="Consonne affriquée alvéolaire sourde">consonne affriquée alvéolaire sourde</a> [<a href="/wiki/API_t%CD%A1s" class="mw-redirect" title="API t͡s"><span title="Alphabet phonétique international" class="API" style="font-family:'DejaVu Sans','Doulos SIL','Lucida Grande','Segoe UI','Arial Unicode MS','Adobe Pi Std','Lucida Sans Unicode','Chrysanthi Unicode',Code2000,Gentium,GentiumAlt,'TITUS Cyberbit Basic','Bitstream Vera Sans','Bitstream Cyberbit','Hiragino Kaku Gothic Pro','Matrix Unicode',sans-serif;">t͡s</span></a>], une <a href="/wiki/Consonne_affriqu%C3%A9e_post-alv%C3%A9olaire_sourde" title="Consonne affriquée post-alvéolaire sourde">consonne affriquée post-alvéolaire sourde</a> [<a href="/wiki/API_t%CD%A1%CA%83" class="mw-redirect" title="API t͡ʃ"><span title="Alphabet phonétique international" class="API" style="font-family:'DejaVu Sans','Doulos SIL','Lucida Grande','Segoe UI','Arial Unicode MS','Adobe Pi Std','Lucida Sans Unicode','Chrysanthi Unicode',Code2000,Gentium,GentiumAlt,'TITUS Cyberbit Basic','Bitstream Vera Sans','Bitstream Cyberbit','Hiragino Kaku Gothic Pro','Matrix Unicode',sans-serif;">t͡ʃ</span></a>], une <a href="/wiki/Consonne_affriqu%C3%A9e_alv%C3%A9olo-palatale_sourde" title="Consonne affriquée alvéolo-palatale sourde">consonne affriquée alvéolo-palatale sourde</a> [<a href="/wiki/API_t%CD%A1%C9%95" class="mw-redirect" title="API t͡ɕ"><span title="Alphabet phonétique international" class="API" style="font-family:'DejaVu Sans','Doulos SIL','Lucida Grande','Segoe UI','Arial Unicode MS','Adobe Pi Std','Lucida Sans Unicode','Chrysanthi Unicode',Code2000,Gentium,GentiumAlt,'TITUS Cyberbit Basic','Bitstream Vera Sans','Bitstream Cyberbit','Hiragino Kaku Gothic Pro','Matrix Unicode',sans-serif;">t͡ɕ</span></a>] ou une combinaison [<a href="/wiki/API_s" class="mw-redirect" title="API s"><span title="Alphabet phonétique international" class="API" style="font-family:'DejaVu Sans','Doulos SIL','Lucida Grande','Segoe UI','Arial Unicode MS','Adobe Pi Std','Lucida Sans Unicode','Chrysanthi Unicode',Code2000,Gentium,GentiumAlt,'TITUS Cyberbit Basic','Bitstream Vera Sans','Bitstream Cyberbit','Hiragino Kaku Gothic Pro','Matrix Unicode',sans-serif;">s</span></a><a href="/wiki/API_t" class="mw-redirect" title="API t"><span title="Alphabet phonétique international" class="API" style="font-family:'DejaVu Sans','Doulos SIL','Lucida Grande','Segoe UI','Arial Unicode MS','Adobe Pi Std','Lucida Sans Unicode','Chrysanthi Unicode',Code2000,Gentium,GentiumAlt,'TITUS Cyberbit Basic','Bitstream Vera Sans','Bitstream Cyberbit','Hiragino Kaku Gothic Pro','Matrix Unicode',sans-serif;">t</span></a>].</li> <li>CY : peut se prononcer comme une <a href="/wiki/Consonne_affriqu%C3%A9e_r%C3%A9troflexe_sourde" title="Consonne affriquée rétroflexe sourde">consonne affriquée rétroflexe sourde</a> [<a href="/wiki/API_t%CD%A1%CA%82" class="mw-redirect" title="API t͡ʂ"><span title="Alphabet phonétique international" class="API" style="font-family:'DejaVu Sans','Doulos SIL','Lucida Grande','Segoe UI','Arial Unicode MS','Adobe Pi Std','Lucida Sans Unicode','Chrysanthi Unicode',Code2000,Gentium,GentiumAlt,'TITUS Cyberbit Basic','Bitstream Vera Sans','Bitstream Cyberbit','Hiragino Kaku Gothic Pro','Matrix Unicode',sans-serif;">t͡ʂ</span></a>] ou une <a href="/wiki/Consonne_affriqu%C3%A9e_post-alv%C3%A9olaire_sourde" title="Consonne affriquée post-alvéolaire sourde">consonne affriquée post-alvéolaire sourde</a> [<a href="/wiki/API_t%CD%A1%CA%83" class="mw-redirect" title="API t͡ʃ"><span title="Alphabet phonétique international" class="API" style="font-family:'DejaVu Sans','Doulos SIL','Lucida Grande','Segoe UI','Arial Unicode MS','Adobe Pi Std','Lucida Sans Unicode','Chrysanthi Unicode',Code2000,Gentium,GentiumAlt,'TITUS Cyberbit Basic','Bitstream Vera Sans','Bitstream Cyberbit','Hiragino Kaku Gothic Pro','Matrix Unicode',sans-serif;">t͡ʃ</span></a>].</li> <li>J : peut se prononcer comme une <a href="/wiki/Consonne_affriqu%C3%A9e_alv%C3%A9olaire_vois%C3%A9e" title="Consonne affriquée alvéolaire voisée">consonne affriquée alvéolaire voisée</a> [<a href="/wiki/API_d%CD%A1z" class="mw-redirect" title="API d͡z"><span title="Alphabet phonétique international" class="API" style="font-family:'DejaVu Sans','Doulos SIL','Lucida Grande','Segoe UI','Arial Unicode MS','Adobe Pi Std','Lucida Sans Unicode','Chrysanthi Unicode',Code2000,Gentium,GentiumAlt,'TITUS Cyberbit Basic','Bitstream Vera Sans','Bitstream Cyberbit','Hiragino Kaku Gothic Pro','Matrix Unicode',sans-serif;">d͡z</span></a>] ou une <a href="/wiki/Consonne_fricative_dentale_vois%C3%A9e" title="Consonne fricative dentale voisée">consonne fricative dentale voisée</a> [<a href="/wiki/API_%C3%B0" class="mw-redirect" title="API ð"><span title="Alphabet phonétique international" class="API" style="font-family:'DejaVu Sans','Doulos SIL','Lucida Grande','Segoe UI','Arial Unicode MS','Adobe Pi Std','Lucida Sans Unicode','Chrysanthi Unicode',Code2000,Gentium,GentiumAlt,'TITUS Cyberbit Basic','Bitstream Vera Sans','Bitstream Cyberbit','Hiragino Kaku Gothic Pro','Matrix Unicode',sans-serif;">ð</span></a>].</li> <li>R : Henriet préconise une <a href="/wiki/Consonne_roul%C3%A9e_alv%C3%A9olaire_vois%C3%A9e" title="Consonne roulée alvéolaire voisée">consonne roulée alvéolaire voisée</a> [<a href="/wiki/API_r" class="mw-redirect" title="API r"><span title="Alphabet phonétique international" class="API" style="font-family:'DejaVu Sans','Doulos SIL','Lucida Grande','Segoe UI','Arial Unicode MS','Adobe Pi Std','Lucida Sans Unicode','Chrysanthi Unicode',Code2000,Gentium,GentiumAlt,'TITUS Cyberbit Basic','Bitstream Vera Sans','Bitstream Cyberbit','Hiragino Kaku Gothic Pro','Matrix Unicode',sans-serif;">r</span></a>] mais, selon les régions, il peut aussi être prononcé comme une <a href="/wiki/Consonne_fricative_uvulaire_vois%C3%A9e" title="Consonne fricative uvulaire voisée">consonne fricative uvulaire voisée</a> [<a href="/wiki/API_%CA%81" class="mw-redirect" title="API ʁ"><span title="Alphabet phonétique international" class="API" style="font-family:'DejaVu Sans','Doulos SIL','Lucida Grande','Segoe UI','Arial Unicode MS','Adobe Pi Std','Lucida Sans Unicode','Chrysanthi Unicode',Code2000,Gentium,GentiumAlt,'TITUS Cyberbit Basic','Bitstream Vera Sans','Bitstream Cyberbit','Hiragino Kaku Gothic Pro','Matrix Unicode',sans-serif;">ʁ</span></a>] ou une <a href="/wiki/Consonne_roul%C3%A9e_uvulaire_vois%C3%A9e" title="Consonne roulée uvulaire voisée">consonne roulée uvulaire voisée</a> [<a href="/wiki/API_%CA%80" class="mw-redirect" title="API ʀ"><span title="Alphabet phonétique international" class="API" style="font-family:'DejaVu Sans','Doulos SIL','Lucida Grande','Segoe UI','Arial Unicode MS','Adobe Pi Std','Lucida Sans Unicode','Chrysanthi Unicode',Code2000,Gentium,GentiumAlt,'TITUS Cyberbit Basic','Bitstream Vera Sans','Bitstream Cyberbit','Hiragino Kaku Gothic Pro','Matrix Unicode',sans-serif;">ʀ</span></a>].</li> <li>X : peut se prononcer comme une <a href="/wiki/Consonne_fricative_post-alv%C3%A9olaire_sourde" title="Consonne fricative post-alvéolaire sourde">consonne fricative post-alvéolaire sourde</a> [<a href="/wiki/API_%CA%83" class="mw-redirect" title="API ʃ"><span title="Alphabet phonétique international" class="API" style="font-family:'DejaVu Sans','Doulos SIL','Lucida Grande','Segoe UI','Arial Unicode MS','Adobe Pi Std','Lucida Sans Unicode','Chrysanthi Unicode',Code2000,Gentium,GentiumAlt,'TITUS Cyberbit Basic','Bitstream Vera Sans','Bitstream Cyberbit','Hiragino Kaku Gothic Pro','Matrix Unicode',sans-serif;">ʃ</span></a>], une <a href="/wiki/Consonne_fricative_alv%C3%A9olo-palatale_sourde" title="Consonne fricative alvéolo-palatale sourde">consonne fricative alvéolo-palatale sourde</a> [<a href="/wiki/API_%C9%95" class="mw-redirect" title="API ɕ"><span title="Alphabet phonétique international" class="API" style="font-family:'DejaVu Sans','Doulos SIL','Lucida Grande','Segoe UI','Arial Unicode MS','Adobe Pi Std','Lucida Sans Unicode','Chrysanthi Unicode',Code2000,Gentium,GentiumAlt,'TITUS Cyberbit Basic','Bitstream Vera Sans','Bitstream Cyberbit','Hiragino Kaku Gothic Pro','Matrix Unicode',sans-serif;">ɕ</span></a>] ou une <a href="/wiki/Consonne_fricative_r%C3%A9troflexe_sourde" title="Consonne fricative rétroflexe sourde">consonne fricative rétroflexe sourde</a> [<a href="/wiki/API_%CA%82" class="mw-redirect" title="API ʂ"><span title="Alphabet phonétique international" class="API" style="font-family:'DejaVu Sans','Doulos SIL','Lucida Grande','Segoe UI','Arial Unicode MS','Adobe Pi Std','Lucida Sans Unicode','Chrysanthi Unicode',Code2000,Gentium,GentiumAlt,'TITUS Cyberbit Basic','Bitstream Vera Sans','Bitstream Cyberbit','Hiragino Kaku Gothic Pro','Matrix Unicode',sans-serif;">ʂ</span></a>].</li></ul> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Orthographe_de_référence_B"><span id="Orthographe_de_r.C3.A9f.C3.A9rence_B"></span>Orthographe de référence B</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Francoproven%C3%A7al&veaction=edit&section=49" title="Modifier la section : Orthographe de référence B" class="mw-editsection-visualeditor"><span>modifier</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Francoproven%C3%A7al&action=edit&section=49" title="Modifier le code source de la section : Orthographe de référence B"><span>modifier le code</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <figure class="mw-default-size" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/Fichier:Livres_en_arpitan_ou_francoproven%C3%A7al.jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/e/e5/Livres_en_arpitan_ou_francoproven%C3%A7al.jpg/220px-Livres_en_arpitan_ou_francoproven%C3%A7al.jpg" decoding="async" width="220" height="147" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/e/e5/Livres_en_arpitan_ou_francoproven%C3%A7al.jpg/330px-Livres_en_arpitan_ou_francoproven%C3%A7al.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/e/e5/Livres_en_arpitan_ou_francoproven%C3%A7al.jpg/440px-Livres_en_arpitan_ou_francoproven%C3%A7al.jpg 2x" data-file-width="1348" data-file-height="899" /></a><figcaption>Quelques ouvrages en ORB.</figcaption></figure> <p>L’<i>Orthographe de référence B</i> (ORB) est une proposition de <a href="/wiki/Graphie" title="Graphie">graphie</a> supradialectale proposée par le linguiste Dominique Stich pour unifier l'orthographe du francoprovençal et de ses patois<sup id="cite_ref-97" class="reference"><a href="#cite_note-97"><span class="cite_crochet">[</span>97<span class="cite_crochet">]</span></a></sup>. Elle est l'amélioration de l’<i>orthographe de référence A</i> proposée en 1998 dans l'ouvrage <i>Parlons francoprovençal</i> (<a href="/wiki/%C3%89ditions_L%27Harmattan" title="Éditions L'Harmattan">éd. L’Harmattan</a>)<sup id="cite_ref-CritiqueStich_98-0" class="reference"><a href="#cite_note-CritiqueStich-98"><span class="cite_crochet">[</span>98<span class="cite_crochet">]</span></a></sup>.<br /> Cette graphie utilise des lettres « quiescentes » (étymologiques ou pseudo-étymologiques, qui ne se prononcent pas) permettant de différencier les <a href="/wiki/Homonymie" title="Homonymie">homonymes</a>, sur le modèle des orthographes de référence des deux autres <a href="/wiki/Langues_romanes" title="Langues romanes">langues romanes</a> que sont le <a href="/wiki/Fran%C3%A7ais" title="Français">français</a> et l'<a href="/wiki/Occitan" title="Occitan">occitan</a>.<br /> Ces <a href="/wiki/Lettre_muette" title="Lettre muette">lettres muettes</a> servent également à indiquer au lecteur si l'<a href="/wiki/Accent_tonique" title="Accent tonique">accent tonique</a> tombe <a href="/wiki/Oxyton" title="Oxyton">sur la dernière syllabe</a> ou non.<br /> En ORB seuls les mots en <i>-a</i>, <i>-o</i>, <i>-e</i>, <i>-os</i>, <i>-es</i> et la finale verbale <i>-ont</i> (français <i>-ent</i>) sont <a href="/wiki/Paroxyton" title="Paroxyton">paroxytons</a> (accentués sur l'avant-dernière syllabe).<br /> Selon la Fédération internationale de l'arpitan ACA : <span class="citation">« il n'existe pas de « prononciation supradialectale », l'ORB ne sert pas à standardiser la langue dans ses formes orales. L'ORB ne sert qu'à pouvoir diffuser des textes à l'écrit à un public plus large que la communauté de locuteurs dans laquelle il a été écrit »</span><sup id="cite_ref-99" class="reference"><a href="#cite_note-99"><span class="cite_crochet">[</span>99<span class="cite_crochet">]</span></a></sup>. </p> <div class="mw-heading mw-heading4"><h4 id="Ouvrages_en_orthographe_de_référence_B"><span id="Ouvrages_en_orthographe_de_r.C3.A9f.C3.A9rence_B"></span>Ouvrages en orthographe de référence B</h4><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Francoproven%C3%A7al&veaction=edit&section=50" title="Modifier la section : Ouvrages en orthographe de référence B" class="mw-editsection-visualeditor"><span>modifier</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Francoproven%C3%A7al&action=edit&section=50" title="Modifier le code source de la section : Ouvrages en orthographe de référence B"><span>modifier le code</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <ul><li>2005 : <i>Mini dico savoyard-français</i>, Fouesnant : Yoran Embanner, 2005.</li> <li>2005 : <i>Dictionnaire francoprovençal/français</i>, Thonon-les-Bains : Éditions Le Carré, 2005.</li> <li>2006 : <i>Le Francoprovençal de poche</i>, Paris : Assimil, 2006.</li> <li>2007 : <i><span class="lang-frp" lang="frp">Les Aventures de Tintin : L’Afére Pecârd</span></i>, Bruxelles : Casterman, 2007, <small style="line-height:1em;">(<a href="/wiki/International_Standard_Book_Number" title="International Standard Book Number">ISBN</a> <a href="/wiki/Sp%C3%A9cial:Ouvrages_de_r%C3%A9f%C3%A9rence/978-2-2030093-1-8" title="Spécial:Ouvrages de référence/978-2-2030093-1-8"><span class="nowrap">978-2-2030093-1-8</span></a>)</small>.</li> <li>2008 : Floran Corradin, <i><span class="lang-frp" lang="frp">Lo Temps</span></i>, Sciez : Éditions Arpitania, 2008, <small style="line-height:1em;">(<a href="/wiki/International_Standard_Book_Number" title="International Standard Book Number">ISBN</a> <a href="/wiki/Sp%C3%A9cial:Ouvrages_de_r%C3%A9f%C3%A9rence/978-2-9523473-1-0" title="Spécial:Ouvrages de référence/978-2-9523473-1-0"><span class="nowrap">978-2-9523473-1-0</span></a>)</small>.</li> <li>2009 : Marc Bron, Alain Favre et Agnès Carron, <i><span class="lang-frp" lang="frp">Arrêta fran, Dyan !</span></i>, Habère-Poche : Institut de la langue savoyarde, 2009.</li> <li>2015 : Nicolas Gey, <i><span class="lang-frp" lang="frp">Los Noms de les bétyes en arpitan</span></i>, Sciez : Éditions Arpitania, 2015, <small style="line-height:1em;">(<a href="/wiki/International_Standard_Book_Number" title="International Standard Book Number">ISBN</a> <a href="/wiki/Sp%C3%A9cial:Ouvrages_de_r%C3%A9f%C3%A9rence/978-2-9523473-2-7" title="Spécial:Ouvrages de référence/978-2-9523473-2-7"><span class="nowrap">978-2-9523473-2-7</span></a>)</small>.</li> <li>2016 : Pierre Duplay, <i><span class="lang-frp" lang="frp">Lo Panoramâ de vers Sant-(E)tiève</span></i>, Sciez : Éditions Arpitania, 2016.</li></ul> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Liste_des_dialectes_francoprovençaux"><span id="Liste_des_dialectes_francoproven.C3.A7aux"></span>Liste des dialectes francoprovençaux</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Francoproven%C3%A7al&veaction=edit&section=51" title="Modifier la section : Liste des dialectes francoprovençaux" class="mw-editsection-visualeditor"><span>modifier</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Francoproven%C3%A7al&action=edit&section=51" title="Modifier le code source de la section : Liste des dialectes francoprovençaux"><span>modifier le code</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <figure typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/Fichier:Arpitan_et_ses_dialectes.png" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/1/1d/Arpitan_et_ses_dialectes.png/250px-Arpitan_et_ses_dialectes.png" decoding="async" width="250" height="198" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/1/1d/Arpitan_et_ses_dialectes.png/375px-Arpitan_et_ses_dialectes.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/1/1d/Arpitan_et_ses_dialectes.png/500px-Arpitan_et_ses_dialectes.png 2x" data-file-width="758" data-file-height="600" /></a><figcaption>Les dialectes du francoprovençal.</figcaption></figure> <p>Le découpage en dialectes présenté ici se base sur les entités culturelles, et pas sur des critères linguistiques. </p> <table border="0" cellpadding="12"> <tbody><tr valign="top"> <td><b>France</b> <ul><li><a href="/wiki/Bressan" title="Bressan">Bressan</a></li> <li><a href="/wiki/Burgondan" title="Burgondan">Burgondan</a></li> <li><a href="/wiki/Dauphinois_(dialecte)" title="Dauphinois (dialecte)">Dauphinois</a></li> <li><a href="/wiki/For%C3%A9zien" title="Forézien">Forézien</a></li> <li><a href="/wiki/Jurassien_(langue)" class="mw-redirect" title="Jurassien (langue)">Jurassien</a></li> <li><a href="/wiki/Lyonnais_(langue)" title="Lyonnais (langue)">Lyonnais</a></li> <li><a href="/wiki/Savoyard_(langue)" title="Savoyard (langue)">Savoyard</a></li></ul> </td> <td><b>Suisse</b> <ul><li><a href="/wiki/Genevois_(langue)" title="Genevois (langue)">Genevois</a></li> <li><a href="/wiki/Fribourgeois" title="Fribourgeois">Fribourgeois</a></li> <li><a href="/wiki/Neuch%C3%A2telois" title="Neuchâtelois">Neuchâtelois</a></li> <li><a href="/wiki/Valaisan_(langue)" title="Valaisan (langue)">Valaisan</a></li> <li><a href="/wiki/Vaudois_(langue)" title="Vaudois (langue)">Vaudois</a></li></ul> </td> <td><b>Italie</b> <ul><li><a href="/wiki/Faetar" title="Faetar">Faetar</a></li> <li><a href="/wiki/Vald%C3%B4tain" title="Valdôtain">Valdôtain (Valdotèn)</a></li> <li><a href="/wiki/Valsoanin" title="Valsoanin">Valsoanin</a> (<a href="/wiki/Val_Soana" title="Val Soana">Val Soana</a>)</li></ul> </td> <td><b>Dialectes de transition (France)</b> <ul><li><a href="/wiki/Brionnais-Charolais_(dialecte)" class="mw-redirect" title="Brionnais-Charolais (dialecte)">Charolais</a> <small>(Francoprovençal → Langue d’Oïl)</small></li> <li><a href="/wiki/M%C3%A2connais_(langue)" class="mw-redirect" title="Mâconnais (langue)">Mâconnais</a> <small>(Francoprovençal → Langue d’Oïl)</small></li></ul> </td></tr></tbody></table> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Comparaison_dialectale">Comparaison dialectale</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Francoproven%C3%A7al&veaction=edit&section=52" title="Modifier la section : Comparaison dialectale" class="mw-editsection-visualeditor"><span>modifier</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Francoproven%C3%A7al&action=edit&section=52" title="Modifier le code source de la section : Comparaison dialectale"><span>modifier le code</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>L'orthographe diffère selon les auteurs. Martin (2005) donne l'exemple entre Bressan et Savoyard. Duboux (2006) entre le français et le vaudois<sup id="cite_ref-100" class="reference"><a href="#cite_note-100"><span class="cite_crochet">[</span>100<span class="cite_crochet">]</span></a></sup>. </p> <table class="wikitable"> <caption>Comparaison dialectale </caption> <tbody><tr bgcolor="#f9f9f9"> <th scope="col">Français </th> <th scope="col">Francoprovençal (ORB) </th> <th scope="col">Savoyard (Conflans) </th> <th scope="col">Bressan </th> <th scope="col">Valdôtain </th> <th scope="col">Vaudois </th></tr> <tr> <td>Bonjour !</td> <td><i>Bonjorn !</i></td> <td><i>Bonzheu(r) !</i></td> <td><span title="Alphabet phonétique international" class="API" style="font-family:'DejaVu Sans','Doulos SIL','Lucida Grande','Segoe UI','Arial Unicode MS','Adobe Pi Std','Lucida Sans Unicode','Chrysanthi Unicode',Code2000,Gentium,GentiumAlt,'TITUS Cyberbit Basic','Bitstream Vera Sans','Bitstream Cyberbit','Hiragino Kaku Gothic Pro','Matrix Unicode',sans-serif;">/bɔ̃ˈʒø/</span></td> <td><i>Bondzor !</i></td> <td><i>Bondzo !</i> </td></tr> <tr> <td>Bonne nuit !</td> <td><i>Bôna nuet !</i></td> <td><i>Bouna né !</i></td> <td><span title="Alphabet phonétique international" class="API" style="font-family:'DejaVu Sans','Doulos SIL','Lucida Grande','Segoe UI','Arial Unicode MS','Adobe Pi Std','Lucida Sans Unicode','Chrysanthi Unicode',Code2000,Gentium,GentiumAlt,'TITUS Cyberbit Basic','Bitstream Vera Sans','Bitstream Cyberbit','Hiragino Kaku Gothic Pro','Matrix Unicode',sans-serif;">/bunɑˈnɑ/</span></td> <td><i>Baanét !</i></td> <td><i>Bouna né !</i> </td></tr> <tr> <td>Au revoir !</td> <td><i>A revêre !</i></td> <td><i>A'rvi</i> / <i>A'rvè !</i></td> <td><span title="Alphabet phonétique international" class="API" style="font-family:'DejaVu Sans','Doulos SIL','Lucida Grande','Segoe UI','Arial Unicode MS','Adobe Pi Std','Lucida Sans Unicode','Chrysanthi Unicode',Code2000,Gentium,GentiumAlt,'TITUS Cyberbit Basic','Bitstream Vera Sans','Bitstream Cyberbit','Hiragino Kaku Gothic Pro','Matrix Unicode',sans-serif;">/a.rɛˈvɑ/</span></td> <td><i>Au revoir !</i></td> <td><i>À revère !</i> </td></tr> <tr> <td>Oui</td> <td><i>Ouè</i></td> <td><i>Ouâ, Ouè</i></td> <td><span title="Alphabet phonétique international" class="API" style="font-family:'DejaVu Sans','Doulos SIL','Lucida Grande','Segoe UI','Arial Unicode MS','Adobe Pi Std','Lucida Sans Unicode','Chrysanthi Unicode',Code2000,Gentium,GentiumAlt,'TITUS Cyberbit Basic','Bitstream Vera Sans','Bitstream Cyberbit','Hiragino Kaku Gothic Pro','Matrix Unicode',sans-serif;">/ˈwɛ/</span></td> <td><i>Ouè</i></td> <td><i>Oï, Oyî, Vâ, Ouâi, Voué, Vaî</i> </td></tr> <tr> <td>Non</td> <td><i>Nan</i></td> <td><i>Nà, Nan</i></td> <td><span title="Alphabet phonétique international" class="API" style="font-family:'DejaVu Sans','Doulos SIL','Lucida Grande','Segoe UI','Arial Unicode MS','Adobe Pi Std','Lucida Sans Unicode','Chrysanthi Unicode',Code2000,Gentium,GentiumAlt,'TITUS Cyberbit Basic','Bitstream Vera Sans','Bitstream Cyberbit','Hiragino Kaku Gothic Pro','Matrix Unicode',sans-serif;">/ˈnɔ̃/</span></td> <td><i>Na</i></td> <td><i>Na</i> </td></tr> <tr> <td>Peut-être</td> <td><i>Pôt-étre</i> / <i>T-èpêr</i></td> <td><i>P'tètre, Dèbin (val d'arly)</i></td> <td><span title="Alphabet phonétique international" class="API" style="font-family:'DejaVu Sans','Doulos SIL','Lucida Grande','Segoe UI','Arial Unicode MS','Adobe Pi Std','Lucida Sans Unicode','Chrysanthi Unicode',Code2000,Gentium,GentiumAlt,'TITUS Cyberbit Basic','Bitstream Vera Sans','Bitstream Cyberbit','Hiragino Kaku Gothic Pro','Matrix Unicode',sans-serif;">/pɛˈtetrə/</span></td> <td><i>Magâ</i></td> <td><i>Pâo-t-ître</i> </td></tr> <tr> <td>S’il vous plait</td> <td><i>S’o vos plét</i></td> <td><i>So'plé / Chô'plé, Ch'vô plé</i></td> <td><span title="Alphabet phonétique international" class="API" style="font-family:'DejaVu Sans','Doulos SIL','Lucida Grande','Segoe UI','Arial Unicode MS','Adobe Pi Std','Lucida Sans Unicode','Chrysanthi Unicode',Code2000,Gentium,GentiumAlt,'TITUS Cyberbit Basic','Bitstream Vera Sans','Bitstream Cyberbit','Hiragino Kaku Gothic Pro','Matrix Unicode',sans-serif;">/sevoˈplɛ/</span></td> <td><i>Pe plésì</i></td> <td><i>Se vo plyé</i> </td></tr> <tr> <td>Merci !</td> <td><i>Grant marci !</i></td> <td><i>Mârchi dû, Granmacî !</i></td> <td><span title="Alphabet phonétique international" class="API" style="font-family:'DejaVu Sans','Doulos SIL','Lucida Grande','Segoe UI','Arial Unicode MS','Adobe Pi Std','Lucida Sans Unicode','Chrysanthi Unicode',Code2000,Gentium,GentiumAlt,'TITUS Cyberbit Basic','Bitstream Vera Sans','Bitstream Cyberbit','Hiragino Kaku Gothic Pro','Matrix Unicode',sans-serif;">/grɑ̃marˈsi/</span></td> <td><i>Gramasì</i></td> <td><i>Grand macî !</i> </td></tr> <tr> <td>Un homme</td> <td><i>Un homo</i></td> <td><i>On omou, On omo</i></td> <td><span title="Alphabet phonétique international" class="API" style="font-family:'DejaVu Sans','Doulos SIL','Lucida Grande','Segoe UI','Arial Unicode MS','Adobe Pi Std','Lucida Sans Unicode','Chrysanthi Unicode',Code2000,Gentium,GentiumAlt,'TITUS Cyberbit Basic','Bitstream Vera Sans','Bitstream Cyberbit','Hiragino Kaku Gothic Pro','Matrix Unicode',sans-serif;">/in ˈumu/</span></td> <td><i>Eun ommo</i></td> <td><i>On hommo</i> </td></tr> <tr> <td>Une femme</td> <td><i>Una fèna</i></td> <td><i>Na fena, Na foumâla</i></td> <td><span title="Alphabet phonétique international" class="API" style="font-family:'DejaVu Sans','Doulos SIL','Lucida Grande','Segoe UI','Arial Unicode MS','Adobe Pi Std','Lucida Sans Unicode','Chrysanthi Unicode',Code2000,Gentium,GentiumAlt,'TITUS Cyberbit Basic','Bitstream Vera Sans','Bitstream Cyberbit','Hiragino Kaku Gothic Pro','Matrix Unicode',sans-serif;">/nɑ ˈfɛnɑ/</span></td> <td><i>Euna fenna</i></td> <td><i>Onna fènna</i> </td></tr> <tr> <td>L’horloge</td> <td><i>Lo relojo</i></td> <td><i>Le</i> / <i>lo r'lozhe</i></td> <td><span title="Alphabet phonétique international" class="API" style="font-family:'DejaVu Sans','Doulos SIL','Lucida Grande','Segoe UI','Arial Unicode MS','Adobe Pi Std','Lucida Sans Unicode','Chrysanthi Unicode',Code2000,Gentium,GentiumAlt,'TITUS Cyberbit Basic','Bitstream Vera Sans','Bitstream Cyberbit','Hiragino Kaku Gothic Pro','Matrix Unicode',sans-serif;">/lo rɛˈlodʒu/</span></td> <td><i>Lo relojo</i></td> <td><i>Lo relodzo</i> </td></tr> <tr> <td>Les horloges</td> <td><i>Los relojos</i></td> <td><i>Lou</i> / <i>lo r'lozhe</i></td> <td><span title="Alphabet phonétique international" class="API" style="font-family:'DejaVu Sans','Doulos SIL','Lucida Grande','Segoe UI','Arial Unicode MS','Adobe Pi Std','Lucida Sans Unicode','Chrysanthi Unicode',Code2000,Gentium,GentiumAlt,'TITUS Cyberbit Basic','Bitstream Vera Sans','Bitstream Cyberbit','Hiragino Kaku Gothic Pro','Matrix Unicode',sans-serif;">/lu rɛˈlodʒu/</span></td> <td><i>Lé reloge</i></td> <td><i>Lè relodze</i> </td></tr> <tr> <td>La rose</td> <td><i>La rousa</i></td> <td><i>La reuza</i></td> <td><span title="Alphabet phonétique international" class="API" style="font-family:'DejaVu Sans','Doulos SIL','Lucida Grande','Segoe UI','Arial Unicode MS','Adobe Pi Std','Lucida Sans Unicode','Chrysanthi Unicode',Code2000,Gentium,GentiumAlt,'TITUS Cyberbit Basic','Bitstream Vera Sans','Bitstream Cyberbit','Hiragino Kaku Gothic Pro','Matrix Unicode',sans-serif;">/lɑ ˈruzɑ/</span></td> <td><i>La rosa</i></td> <td><i>La roûsa</i> </td></tr> <tr> <td>Les roses</td> <td><i>Les rouses</i></td> <td><i>Lé reuza</i></td> <td><span title="Alphabet phonétique international" class="API" style="font-family:'DejaVu Sans','Doulos SIL','Lucida Grande','Segoe UI','Arial Unicode MS','Adobe Pi Std','Lucida Sans Unicode','Chrysanthi Unicode',Code2000,Gentium,GentiumAlt,'TITUS Cyberbit Basic','Bitstream Vera Sans','Bitstream Cyberbit','Hiragino Kaku Gothic Pro','Matrix Unicode',sans-serif;">/lɛ ˈruze/</span></td> <td><i>Lé rose</i></td> <td><i>Lè roûse</i> </td></tr> <tr> <td>Il mange.</td> <td><i>Il menge</i></td> <td><i> mdyè,  mëzye</i></td> <td><span title="Alphabet phonétique international" class="API" style="font-family:'DejaVu Sans','Doulos SIL','Lucida Grande','Segoe UI','Arial Unicode MS','Adobe Pi Std','Lucida Sans Unicode','Chrysanthi Unicode',Code2000,Gentium,GentiumAlt,'TITUS Cyberbit Basic','Bitstream Vera Sans','Bitstream Cyberbit','Hiragino Kaku Gothic Pro','Matrix Unicode',sans-serif;">/il ˈmɛ̃ʒɛ/</span></td> <td><i>Y meudje</i></td> <td><i>Ye medze</i> </td></tr> <tr> <td>Elle chante.</td> <td><i>El / Lyé chante</i></td> <td><i>Lyé sh/st/tsante</i></td> <td><span title="Alphabet phonétique international" class="API" style="font-family:'DejaVu Sans','Doulos SIL','Lucida Grande','Segoe UI','Arial Unicode MS','Adobe Pi Std','Lucida Sans Unicode','Chrysanthi Unicode',Code2000,Gentium,GentiumAlt,'TITUS Cyberbit Basic','Bitstream Vera Sans','Bitstream Cyberbit','Hiragino Kaku Gothic Pro','Matrix Unicode',sans-serif;">/ɛl ˈʃɑ̃tɛ/</span></td> <td><i>Llie tsante</i></td> <td><i>Ye tsante</i> </td></tr> <tr> <td>Il pleut. Il pleuvine.</td> <td><i>O pllôt / plluvigne</i></td> <td><i>É plyu</i></td> <td></td> <td><i>Y plout</i></td> <td><i>Ye plyâo</i> </td></tr> <tr> <td>Il pleut.</td> <td><i>O brolyasse.</i></td> <td></td> <td><span title="Alphabet phonétique international" class="API" style="font-family:'DejaVu Sans','Doulos SIL','Lucida Grande','Segoe UI','Arial Unicode MS','Adobe Pi Std','Lucida Sans Unicode','Chrysanthi Unicode',Code2000,Gentium,GentiumAlt,'TITUS Cyberbit Basic','Bitstream Vera Sans','Bitstream Cyberbit','Hiragino Kaku Gothic Pro','Matrix Unicode',sans-serif;">/u brulˈjasə/</span></td> <td></td> <td> </td></tr> <tr> <td>Quelle heure est-il ?</td> <td><i>Quint’ hora est ?</i></td> <td><i>Kint'aoura y'é ? / Kint'(y)eura y'é</i></td> <td></td> <td><i>Quent’eura l’è-t ?</i></td> <td><i>Quint'hâora l’è-te ?</i> </td></tr> <tr> <td>Quelle heure est-il ?</td> <td><i>Quâl’ hora qu’el est ?</i></td> <td></td> <td><span title="Alphabet phonétique international" class="API" style="font-family:'DejaVu Sans','Doulos SIL','Lucida Grande','Segoe UI','Arial Unicode MS','Adobe Pi Std','Lucida Sans Unicode','Chrysanthi Unicode',Code2000,Gentium,GentiumAlt,'TITUS Cyberbit Basic','Bitstream Vera Sans','Bitstream Cyberbit','Hiragino Kaku Gothic Pro','Matrix Unicode',sans-serif;">/tjel ˈoʒɑ ˈjə/</span></td> <td></td> <td> </td></tr> <tr> <td>Il est six heures et demie.</td> <td><i>El est siéx hores et demi</i></td> <td><i>É ché z'aoura é d'myé</i></td> <td></td> <td><i>L’è-t chuis eure é demi</i></td> <td><i>L’è sî z'hâore et la demi.</i> </td></tr> <tr> <td>Il est six heures et demie.</td> <td><i>El est siéx hores demi</i></td> <td></td> <td><span title="Alphabet phonétique international" class="API" style="font-family:'DejaVu Sans','Doulos SIL','Lucida Grande','Segoe UI','Arial Unicode MS','Adobe Pi Std','Lucida Sans Unicode','Chrysanthi Unicode',Code2000,Gentium,GentiumAlt,'TITUS Cyberbit Basic','Bitstream Vera Sans','Bitstream Cyberbit','Hiragino Kaku Gothic Pro','Matrix Unicode',sans-serif;">/ˈɛjɛ siʒ ˈoʒə dɛˈmi/</span></td> <td></td> <td> </td></tr> <tr> <td>Comment vous appelez-vous ?</td> <td><i>Quê que vos âdes niom ?</i></td> <td><i>Kint non vo-z'é ?</i></td> <td></td> <td><i>Quen non avéde-vo ?</i></td> <td> </td></tr> <tr> <td>Comment vous appelez-vous ?</td> <td><i>Coment que vos vos apelâds ?</i></td> <td></td> <td><span title="Alphabet phonétique international" class="API" style="font-family:'DejaVu Sans','Doulos SIL','Lucida Grande','Segoe UI','Arial Unicode MS','Adobe Pi Std','Lucida Sans Unicode','Chrysanthi Unicode',Code2000,Gentium,GentiumAlt,'TITUS Cyberbit Basic','Bitstream Vera Sans','Bitstream Cyberbit','Hiragino Kaku Gothic Pro','Matrix Unicode',sans-serif;">/kɛmˈe kɛ ˈvu vu apaˈlo/</span></td> <td></td> <td><i>Quemeint vo appelâ-vo ?</i> </td></tr> <tr> <td>Je suis content de vous voir.</td> <td><i>Je su bonèso de vos vêre</i></td> <td><i>D'si / Si fran kontê d'vo vè.</i></td> <td></td> <td><i>Dze si bien contèn de vo vére.</i></td> <td><i>Ye su conteint de vo vère.</i> </td></tr> <tr> <td>Je suis content de vous voir.</td> <td><i>Je su content de vos vêre</i></td> <td></td> <td><span title="Alphabet phonétique international" class="API" style="font-family:'DejaVu Sans','Doulos SIL','Lucida Grande','Segoe UI','Arial Unicode MS','Adobe Pi Std','Lucida Sans Unicode','Chrysanthi Unicode',Code2000,Gentium,GentiumAlt,'TITUS Cyberbit Basic','Bitstream Vera Sans','Bitstream Cyberbit','Hiragino Kaku Gothic Pro','Matrix Unicode',sans-serif;">/ʒɛ si kɔ̃ˈtɛ də vu vɑ/</span></td> <td></td> <td> </td></tr> <tr> <td>Parlez-vous patois ?</td> <td><i>Prègiéds-vos patouès ?</i></td> <td><i>Prezyé-vo patyué ?</i></td> <td></td> <td><i>Prédzade-vo patoué ?</i></td> <td><i>Parlâ-vo patois ?</i> </td></tr> <tr> <td>Parlez-vous patois ?</td> <td><i>Côsâds-vos patouès ?</i></td> <td><i>D'vezâ-vo patyué ?</i></td> <td><span title="Alphabet phonétique international" class="API" style="font-family:'DejaVu Sans','Doulos SIL','Lucida Grande','Segoe UI','Arial Unicode MS','Adobe Pi Std','Lucida Sans Unicode','Chrysanthi Unicode',Code2000,Gentium,GentiumAlt,'TITUS Cyberbit Basic','Bitstream Vera Sans','Bitstream Cyberbit','Hiragino Kaku Gothic Pro','Matrix Unicode',sans-serif;">/koˈʒo vu patuˈɑ/</span></td> <td></td> <td><i>Dèvesâ-vo patouè ?</i> </td></tr></tbody></table> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Toponymes">Toponymes</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Francoproven%C3%A7al&veaction=edit&section=53" title="Modifier la section : Toponymes" class="mw-editsection-visualeditor"><span>modifier</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Francoproven%C3%A7al&action=edit&section=53" title="Modifier le code source de la section : Toponymes"><span>modifier le code</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>Presque la totalité des toponymes de l'aire de la langue francoprovençale ont pour origine cette langue. Le francoprovençal n'ayant jamais été langue officielle (à part quelques exceptions éphémères), ces toponymes sont transcrits sous une forme francisée. Ainsi, pour désigner la ville de Genève, le français moderne a adopté une forme francisée du nom francoprovençal <i><span class="lang-frp" lang="frp">Geneva</span></i> <span class="API nowrap" title="Alphabet phonétique international" style="font-family:'Segoe UI','DejaVu Sans','Lucida Grande','Lucida Sans Unicode','Arial Unicode MS','Hiragino Kaku Gothic Pro',sans-serif;">[<a href="/wiki/API_%C3%B0" class="mw-redirect" title="API ð"><span title="[ð] proche de [z] mais avec la langue entre les dents. En anglais, « th » dans « the ».">ð</span></a><a href="/wiki/API_%C9%99" class="mw-redirect" title="API ə"><span title="[ə] « e » dans « refrain ».">ə</span></a><a href="/wiki/API_%CB%88" class="mw-redirect" title="API ˈ"><span title="[ˈ] indique que la syllabe ou voyelle suivante porte l'accent tonique.">ˈ</span></a><a href="/wiki/API_n" class="mw-redirect" title="API n"><span title="[n] en français « n » dans « nous » ; ailleurs avec la langue un peu plus en arrière.">n</span></a><a href="/wiki/API_%C9%9B" class="mw-redirect" title="API ɛ"><span title="[ɛ] « è » dans « mère ».">ɛ</span></a><a href="/wiki/API_v" class="mw-redirect" title="API v"><span title="[v] « v » dans « vous ».">v</span></a><a href="/wiki/API_a" class="mw-redirect" title="API a"><span title="[a] « a » dans « patte ».">a</span></a>]</span>, et a abandonné le nom du moyen français, <i>Genvres</i><sup id="cite_ref-DTS_101-0" class="reference"><a href="#cite_note-DTS-101"><span class="cite_crochet">[</span>101<span class="cite_crochet">]</span></a></sup>. </p><p>Dans la toponymie officielle, la principale source de survivance du francoprovençal se fait dans un certain nombre de suffixes caractéristiques : -az, -ez, -ad, -o(t)z, -od, -oud, -uz, -ax, -ex, -ux, -oux et -ieu(x)<sup id="cite_ref-102" class="reference"><a href="#cite_note-102"><span class="cite_crochet">[</span>102<span class="cite_crochet">]</span></a></sup><sup class="reference cite_virgule">,</sup><sup id="cite_ref-103" class="reference"><a href="#cite_note-103"><span class="cite_crochet">[</span>103<span class="cite_crochet">]</span></a></sup>. Ils indiquaient la syllabe accentuée. La dernière consonne est rarement prononcée, ou bien sa prononciation indique l’origine étrangère du locuteur. Pour les noms multisyllabiques, « <i>z</i> » indique l'accentuation sur l'avant-dernière syllabe, et « <i>x</i> » sur la dernière, exemple : Chanaz : <span title="Alphabet phonétique international" class="API" style="font-family:'DejaVu Sans','Doulos SIL','Lucida Grande','Segoe UI','Arial Unicode MS','Adobe Pi Std','Lucida Sans Unicode','Chrysanthi Unicode',Code2000,Gentium,GentiumAlt,'TITUS Cyberbit Basic','Bitstream Vera Sans','Bitstream Cyberbit','Hiragino Kaku Gothic Pro','Matrix Unicode',sans-serif;">/ˈʃɑ.nɑ/</span> (<i><span class="lang-frp" lang="frp"><span style="text-decoration: underline;">sha</span>na</span></i>) ; Chênex : <span title="Alphabet phonétique international" class="API" style="font-family:'DejaVu Sans','Doulos SIL','Lucida Grande','Segoe UI','Arial Unicode MS','Adobe Pi Std','Lucida Sans Unicode','Chrysanthi Unicode',Code2000,Gentium,GentiumAlt,'TITUS Cyberbit Basic','Bitstream Vera Sans','Bitstream Cyberbit','Hiragino Kaku Gothic Pro','Matrix Unicode',sans-serif;">/ʃɛˈne/</span> (<i><span class="lang-frp" lang="frp">shè<span style="text-decoration: underline;">né</span></span></i>). On peut relever que ces « <i>x</i> » et « <i>z</i> » finaux n'ont jamais été prononcés, mais ils rapportent une fioriture de l'écriture de ces noms remontant au <a href="/wiki/Moyen_%C3%82ge" title="Moyen Âge">Moyen Âge</a><sup id="cite_ref-104" class="reference"><a href="#cite_note-104"><span class="cite_crochet">[</span>104<span class="cite_crochet">]</span></a></sup>. </p><p>Les sous-sections suivantes sont des exemples par régions : </p> <div class="NavFrame collapsed" style="border:none;padding:0;"> <div class="NavHead" style="font-size:105%; text-align:left; background:transparent;color:inherit;">France</div> <div class="NavContent" style="font-size:105%; text-align:left;"> <ul><li><a href="/wiki/Ain_(d%C3%A9partement)" title="Ain (département)">Ain</a> : Outriaz, Lompnaz, Seillonnaz, <a href="/wiki/Ordonnaz" title="Ordonnaz">Ordonnaz</a>, Blanaz, Cormoz, Jarvonoz, Culoz, Niévroz, <a href="/wiki/Charnoz-sur-Ain" title="Charnoz-sur-Ain">Charnoz</a>, Marboz, Contrevoz, Corbonod, <a href="/wiki/Gorrevod" title="Gorrevod">Gorrevod</a>, Beynost, Oyonnax, Sonthonnax-la-Montagne, Gex, <a href="/wiki/Perrex" title="Perrex">Perrex</a>, Versonnex, <a href="/wiki/%C3%89chenevex" title="Échenevex">Echenevex</a>, Chevroux, Lescheroux, Jujurieux, Civrieux, Misérieux, Meximieux, Toussieux, Ceyzérieu, Pugieu, Lagnieu, Lompnieu, <a href="/wiki/Amb%C3%A9rieu-en-Bugey" title="Ambérieu-en-Bugey">Ambérieu</a>, Trévoux, Reyrieux.</li> <li><a href="/wiki/Allier_(d%C3%A9partement)" title="Allier (département)">Allier</a> : <a href="/wiki/Lenax" title="Lenax">Lenax</a>, <a href="/wiki/Montcombroux-les-Mines" title="Montcombroux-les-Mines">Montcombroux-les-Mines</a></li> <li><a href="/wiki/Ard%C3%A8che_(d%C3%A9partement)" title="Ardèche (département)">Ardèche</a> : Boulieu.</li> <li><a href="/wiki/Doubs_(d%C3%A9partement)" title="Doubs (département)">Doubs</a> : Saraz, Éternoz, Bolandoz, La Cluse-et-Mijoux, Montmahoux.</li> <li><a href="/wiki/Is%C3%A8re_(d%C3%A9partement)" title="Isère (département)">Isère</a> : Vernioz, Proveysieux, Ornacieux, Monsteroux-Milieu, Monseveroux, Optevoz, Charvieu-Chavagneux, Tignieu, Vignieu, Chavanoz, Crémieu, Siccieu, Beptenoud, Bourgoin-Jallieu.</li> <li><a href="/wiki/Jura_(d%C3%A9partement)" title="Jura (département)">Jura</a> : Saffloz, Vertamboz, Morez, Lajoux, Le Vaudioux, Vannoz.</li> <li><a href="/wiki/Loire_(d%C3%A9partement)" title="Loire (département)">Loire</a> : La Tour-en-Jarez, Razoux, Chénieux, Écullieux, Aveizieux.</li> <li><a href="/wiki/Rh%C3%B4ne" title="Rhône">Rhône</a> : Brussieu, Courzieu, Jarnioux, Ouroux, <a href="/wiki/Rillieux-la-Pape" title="Rillieux-la-Pape">Rillieux-la-Pape</a>, <a href="/wiki/Sermenaz" title="Sermenaz">Sermenaz</a>, Grézieu-la-Varenne, <a href="/wiki/V%C3%A9nissieux" title="Vénissieux">Vénissieux</a>, Vaulx-en-Velin, Manissieux, Meyzieu.</li> <li><a href="/wiki/Savoie" title="Savoie">Savoie</a> : Arthaz-Pont-Notre-Dame, Peillonnex, Motz, Lovettaz, <a href="/wiki/Chanaz" title="Chanaz">Chanaz</a>, Sonnaz, Motz, Séez, La Motte-Servolex, Ontex, Verthemex, Avrieux, Ruffieux, Chindrieux, Champagneux, Drumettaz, Barberaz, La Féclaz, La Clusaz, <a href="/wiki/La_Giettaz" title="La Giettaz">La Giettaz</a>, Avressieux Viuz-en-Sallaz, Marcellaz, Aviernoz, <a href="/wiki/Frontenex" title="Frontenex">Frontenex</a>, Saint-Jean-de-Couz, Saint-Pierre-de-Gernebroz, Verthemex, Viuz-en-Sallaz, Marcellaz, <a href="/wiki/Chamonix" class="mw-redirect" title="Chamonix">Chamonix</a>, Aviernoz, La Forclaz, Marlioz, Marnaz, Chevenoz, Charvonnex, Chênex, Seythenex, Thélévex, Seytroux, Combloux, Les Carroz, Viuz-la-Chiésaz, Metz-Tessy, Conjux, <a href="/wiki/Praz-sur-Arly" title="Praz-sur-Arly">Praz-sur-Arly</a>, Mont-Saxonnex, Reyvroz, Saint-Jorioz, Vétraz-Monthoux, Villaz, Ville-en-Sallaz, Ontex, Verthemex, Avrieux, Ruffieux, Chindrieux, Champagneux, Drumettaz, Barberaz, Avoriaz, Chainaz-les-Frasses, Servoz, Loisieux, Moillesoulaz, La balmaz, Viuz-la-Chiésaz, Menthonnex, Chamoux-sur-Gelon, <a href="/wiki/Cohennoz" title="Cohennoz">Cohennoz</a>, Sciez, Saint-Genix-sur-Guiers, Saint-Jean-de-Couz, Villaroux, La Muraz.</li></ul></div> </div><div class="NavFrame collapsed" style="border:none;padding:0;"> <div class="NavHead" style="font-size:105%; text-align:left; background:transparent;color:inherit;">Italie</div> <div class="NavContent" style="font-size:105%; text-align:left;"> <ul><li><a href="/wiki/Vall%C3%A9e_d%27Aoste" title="Vallée d'Aoste">Vallée d'Aoste</a> : <a href="/wiki/Bionaz" title="Bionaz">Bionaz</a>, La Clusaz, Runaz, <a href="/wiki/Lillaz_(Cogne)" class="mw-redirect" title="Lillaz (Cogne)">Lillaz</a>, Chérolinaz, Planpincieux, Échevennoz, <a href="/wiki/Morgex" title="Morgex">Morgex</a>, Isollaz, Arbaz, Tollégnaz, Allésaz, Fénillaz, Morgonaz, Orbeillaz, Arcésaz, Extrépiéraz, <a href="/wiki/Arnad" title="Arnad">Arnad</a>, Éternod, Introd.</li></ul></div> </div><div class="NavFrame collapsed" style="border:none;padding:0;"> <div class="NavHead" style="font-size:105%; text-align:left; background:transparent;color:inherit;">Suisse</div> <div class="NavContent" style="font-size:105%; text-align:left;"> <ul><li><a href="/wiki/Canton_de_Fribourg" title="Canton de Fribourg">Fribourg</a> : <a href="/wiki/La_Brillaz" title="La Brillaz">La Brillaz</a>, <a href="/wiki/La_Folliaz" title="La Folliaz">La Folliaz</a>, <a href="/wiki/La_Sonnaz" title="La Sonnaz">La Sonnaz</a>, <a href="/wiki/Chesopelloz" class="mw-redirect" title="Chesopelloz">Chesopelloz</a>, <a href="/wiki/Neyruz" title="Neyruz">Neyruz</a>, <a href="/wiki/Pont-en-Ogoz" title="Pont-en-Ogoz">Pont-en-Ogoz</a>, Rustoz, Le Marterex, Mottex.</li> <li><a href="/wiki/Canton_de_Gen%C3%A8ve" title="Canton de Genève">Genève</a> : <a href="/wiki/Athenaz" class="mw-redirect" title="Athenaz">Athenaz</a>, Treulaz, <a href="/wiki/V%C3%A9senaz" title="Vésenaz">Vésenaz</a>, <a href="/wiki/Bardonnex" title="Bardonnex">Bardonnex</a>, <a href="/wiki/Bernex_(Gen%C3%A8ve)" title="Bernex (Genève)">Bernex</a>, <a href="/wiki/Certoux" title="Certoux">Certoux</a>, <a href="/wiki/Choulex" title="Choulex">Choulex</a>, <a href="/wiki/Laconnex" title="Laconnex">Laconnex</a>, <a href="/wiki/Le_Grand-Saconnex" title="Le Grand-Saconnex">Le Grand-Saconnex</a>, Maisonnex, <a href="/wiki/Onex_(Gen%C3%A8ve)" title="Onex (Genève)">Onex</a>, <a href="/wiki/Th%C3%B4nex" title="Thônex">Thônex</a>, <a href="/wiki/Troinex" title="Troinex">Troinex</a>.</li> <li><a href="/wiki/Canton_de_Neuch%C3%A2tel" title="Canton de Neuchâtel">Neuchâtel</a> : <a href="/wiki/Val-de-Ruz" title="Val-de-Ruz">Val-de-Ruz</a>, <a href="/wiki/Brot-Plamboz" title="Brot-Plamboz">Brot-Plamboz</a>, Le Prevoux.</li> <li><a href="/wiki/Canton_du_Valais" title="Canton du Valais">Valais</a> : <a href="/wiki/Arbaz" title="Arbaz">Arbaz</a>, <a href="/wiki/Dor%C3%A9naz" title="Dorénaz">Dorénaz</a>, <a href="/wiki/Nendaz" title="Nendaz">Nendaz</a>, <a href="/wiki/Veysonnaz" title="Veysonnaz">Veysonnaz</a>, <a href="/wiki/V%C3%A9rossaz" title="Vérossaz">Vérossaz</a>, <a href="/wiki/Vernayaz" title="Vernayaz">Vernayaz</a>, Mazembroz, <a href="/wiki/V%C3%A9troz" title="Vétroz">Vétroz</a>, <a href="/wiki/Nax" title="Nax">Nax</a>, <a href="/wiki/Mex_(Valais)" title="Mex (Valais)">Mex</a>, <a href="/wiki/Vex" title="Vex">Vex</a>, <a href="/wiki/Massongex" title="Massongex">Massongex</a>, <a href="/wiki/Monthey" title="Monthey">Choëx</a>.</li> <li><a href="/wiki/Canton_de_Vaud" title="Canton de Vaud">Vaud</a> : La Bérallaz, <a href="/wiki/Bioley-Orjulaz" title="Bioley-Orjulaz">Bioley-Orjulaz</a>, Bressonaz, <a href="/wiki/Cerniaz" title="Cerniaz">Cerniaz</a>, <a href="/wiki/L%27%C3%89tivaz_(Vaud)" title="L'Étivaz (Vaud)">L'Étivaz</a>, <a href="/wiki/Mutrux_(Vaud)" class="mw-redirect" title="Mutrux (Vaud)">Mutrux</a>, Onallaz, <a href="/wiki/Penthalaz" title="Penthalaz">Penthalaz</a>, <a href="/wiki/Penthaz" title="Penthaz">Penthaz</a>, <a href="/wiki/Penth%C3%A9r%C3%A9az" title="Penthéréaz">Penthéréaz</a>, <a href="/wiki/Ropraz" title="Ropraz">Ropraz</a>, Sallaz, <a href="/wiki/La_Sarraz" title="La Sarraz">La Sarraz</a>, <a href="/wiki/Saubraz" title="Saubraz">Saubraz</a>, Tolochenaz, <a href="/wiki/Villars-Mendraz" title="Villars-Mendraz">Villars-Mendraz</a>, Aclex, <a href="/wiki/Bex" title="Bex">Bex</a>, <a href="/wiki/Ch%C3%A2teau-d%27%C5%92x" title="Château-d'Œx">Château-d'Œx</a>, <a href="/wiki/Cheserex" class="mw-redirect" title="Cheserex">Cheserex</a>, Cordex, <a href="/wiki/Founex" title="Founex">Founex</a>, <a href="/wiki/Mex_(Vaud)" title="Mex (Vaud)">Mex</a>, <a href="/wiki/Paudex" title="Paudex">Paudex</a>, <a href="/wiki/Saint-Prex" title="Saint-Prex">Saint-Prex</a>, <a href="/wiki/Tr%C3%A9lex" title="Trélex">Trélex</a>.</li></ul></div> </div> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Notes_et_références"><span id="Notes_et_r.C3.A9f.C3.A9rences"></span>Notes et références</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Francoproven%C3%A7al&veaction=edit&section=54" title="Modifier la section : Notes et références" class="mw-editsection-visualeditor"><span>modifier</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Francoproven%C3%A7al&action=edit&section=54" title="Modifier le code source de la section : Notes et références"><span>modifier le code</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <style data-mw-deduplicate="TemplateStyles:r222998893">@media screen{body:not(.mw-mf) .mw-parser-output .reference-cadre{height:30em;overflow:auto;padding:3px;border:1px solid var(--border-color-base,#a2a9b1);margin-top:0.3em}body:not(.mw-mf) .mw-parser-output .reference-cadre .references-small{margin-top:0}}@media screen and (prefers-reduced-motion:reduce){body:not(.mw-mf) .mw-parser-output .reference-cadre{height:auto;padding:0;border:0 none}}</style><div class="reference-cadre" tabindex="0"> <div class="references-small decimal" style="column-width:25em;"><ol class="references"> <li id="cite_note-1"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-1">↑</a> </span><span class="reference-text">en l'<a href="#Orthographe_de_référence_B">orthographe ORB supradialectale standardisée</a>, voir : <ul><li><a href="#Stich2003">Stich 2003</a>, <abbr class="abbr" title="page(s)">p.</abbr> 109, 339, 441, 447 et 454.</li> <li><a href="#Martin2005">Martin 2005</a>, <abbr class="abbr" title="page(s)">p.</abbr> 61.</li></ul> </span></li> <li id="cite_note-2"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-2">↑</a> </span><span class="reference-text"><a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.fondchanoux.org/">Sondage linguistique de la Fondation</a> <a href="/wiki/%C3%89mile_Chanoux" title="Émile Chanoux">Émile Chanoux</a></span> </li> <li id="cite_note-ethnologue.com-3"><span class="mw-cite-backlink noprint">↑ <sup><a href="#cite_ref-ethnologue.com_3-0">a</a> et <a href="#cite_ref-ethnologue.com_3-1">b</a></sup> </span><span class="reference-text"><cite class="ouvrage" id="ethnologuefrp"><span style="font-style: normal;"><abbr class="abbr indicateur-langue" title="Langue : anglais">(en)</abbr> <a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.ethnologue.com/language/frp">Fiche langue</a> <code>[frp]</code> dans la base de données linguistique <i><a href="/wiki/Ethnologue,_Languages_of_the_World" title="Ethnologue, Languages of the World"><span class="lang-en" lang="en">Ethnologue</span></a>.</i></span></cite>.</span> </li> <li id="cite_note-4"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-4">↑</a> </span><span class="reference-text"><span class="ouvrage" id="Conseil_fédéral2018">Conseil fédéral, <cite class="italique">Rapport périodique relatif à la Charte européenne des langues régionales ou minoritaires : Septième rapport de la Suisse</cite>, Confédération suisse, <time>2018</time> <small style="line-height:1em;">(<a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.bak.admin.ch/dam/bak/fr/dokumente/sprachen_und_kulturelleminderheiten/berichte/7_bericht-der-schweiz2018.pdf.download.pdf/7e-rapport-de-la-Suisse-2018.pdf">lire en ligne</a> <abbr class="abbr indicateur-format format-pdf" title="Document au format Portable Document Format (PDF) d'Adobe">[PDF]</abbr>)</small>, <abbr class="abbr" title="pages">p.</abbr> <span class="nowrap">13-14</span><span class="Z3988" title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=book&rft.btitle=Rapport+p%C3%A9riodique+relatif+%C3%A0+la+Charte+europ%C3%A9enne+des+langues+r%C3%A9gionales+ou+minoritaires&rft.pub=Conf%C3%A9d%C3%A9ration+suisse&rft.stitle=Septi%C3%A8me+rapport+de+la+Suisse&rft.aucorp=Conseil+f%C3%A9d%C3%A9ral&rft.date=2018&rft.pages=13-14&rfr_id=info%3Asid%2Ffr.wikipedia.org%3AFrancoproven%C3%A7al"></span></span>.</span> </li> <li id="cite_note-5"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-5">↑</a> </span><span class="reference-text"><a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.arpitania.eu/index.php/lesnews/96-la-region-rhone-alpes-reconnait-officiellement-l-arpitan">La région Rhône-Alpes reconnaît officiellement l'arpitan</a>, sur le site arpitania.eu</span> </li> <li id="cite_note-6"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-6">↑</a> </span><span class="reference-text"><a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.m-r-s.fr/post/2009/07/20/Reunion-du-Conseil-regional-Rhone-Alpes-consacree-aux-langues-regionales">Réunion du conseil régional Rhône-Alpes consacrée aux langues régionales</a>, sur le site m-r-s.fr du 20 juillet 2009.</span> </li> <li id="cite_note-7"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-7">↑</a> </span><span class="reference-text">code générique</span> </li> <li id="cite_note-8"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-8">↑</a> </span><span class="reference-text"><span class="ouvrage">« <a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.unesco.org/languages-atlas/index.php"><cite style="font-style:normal;">UNESCO Atlas of the World's Languages in danger</cite></a> », sur <span class="italique">unesco.org</span> <small style="line-height:1em;">(consulté le <time class="nowrap" datetime="2019-08-03" data-sort-value="2019-08-03">3 août 2019</time>)</small></span>.</span> </li> <li id="cite_note-9"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-9">↑</a> </span><span class="reference-text"><span class="ouvrage" id="2013">« <a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.eubg.eu/upload/files/669759254_Langues%20en%20EU.pdf"><cite style="font-style:normal;">Langues menacées de disparition et diversité linguistique dans l'Union Européenne</cite></a> », sur <span class="italique">eubg.eu</span>, <time>2013</time> <small style="line-height:1em;">(consulté le <time class="nowrap" datetime="2019-08-03" data-sort-value="2019-08-03">3 août 2019</time>)</small></span>.</span> </li> <li id="cite_note-10"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-10">↑</a> </span><span class="reference-text">Koryakov Y.B. <i>Atlas of Romance languages</i>. Moscou, 2001</span> </li> <li id="cite_note-11"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-11">↑</a> </span><span class="reference-text">Michel Banniard, <i>Du latin aux langues romanes</i>, 1997.</span> </li> <li id="cite_note-12"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-12">↑</a> </span><span class="reference-text">cf. <a href="#Marzys1971">Marzys 1971</a>.</span> </li> <li id="cite_note-13"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-13">↑</a> </span><span class="reference-text">« Articolo 2. In attuazione dell'articolo 6 della Costituzione e in armonia con i princípi generali stabiliti dagli organismi europei e internazionali, la Repubblica tutela la lingua e la cultura delle popolazioni albanesi, catalane, germaniche, greche, slovene e croate e di quelle parlanti il francese, <b>il franco-provenzale</b>, il friulano, il ladino, l'occitano e il sardo, » <a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.camera.it/parlam/leggi/99482l.htm"><i>loi <abbr class="abbr" title="numéro">n<sup>o</sup></abbr> 482 du 15 décembre 1999</i></a> sur le site du parlement italien</span> </li> <li id="cite_note-14"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-14">↑</a> </span><span class="reference-text"><span class="ouvrage">« <a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.culturecommunication.gouv.fr/Politiques-ministerielles/Langue-francaise-et-langues-de-France/Politiques-de-la-langue/Langues-de-France/Langues-regionales"><cite style="font-style:normal;">Langue française et langues régionales.</cite></a> »</span>.</span> </li> <li id="cite_note-15"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-15">↑</a> </span><span class="reference-text"><span class="ouvrage"><span class="noarchive">« <a rel="nofollow" class="external text" href="http://icar.univ-lyon2.fr/projets/ledra/documents/Deliberation_du_conseil_regional.pdf"><cite style="font-style:normal; color:var(--color-link-red, #d73333);">Délibération du Conseil régional de Rhône-Alpes : Reconnaître, valoriser, promouvoir l'occitan et le francoprovençal, langues régionales de Rhône-Alpes</cite></a> »<sup class="plainlinks">(<a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/*/http://icar.univ-lyon2.fr/projets/ledra/documents/Deliberation_du_conseil_regional.pdf">Archive.org</a> • <a rel="nofollow" class="external text" href="https://archive.wikiwix.com/cache/?url=http://icar.univ-lyon2.fr/projets/ledra/documents/Deliberation_du_conseil_regional.pdf">Wikiwix</a> • <a rel="nofollow" class="external text" href="https://archive.is/http://icar.univ-lyon2.fr/projets/ledra/documents/Deliberation_du_conseil_regional.pdf">Archive.is</a> • <a rel="nofollow" class="external text" href="https://webcache.googleusercontent.com/search?hl=fr&q=cache:http://icar.univ-lyon2.fr/projets/ledra/documents/Deliberation_du_conseil_regional.pdf">Google</a> • <a href="/wiki/Projet:Correction_des_liens_externes#J'ai_trouvé_un_lien_mort,_que_faire_?" title="Projet:Correction des liens externes">Que faire ?</a>)</sup></span></span>.</span> </li> <li id="cite_note-16"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-16">↑</a> </span><span class="reference-text"><a href="#BessatGermi1991">Bessat et Germi 1991</a>.</span> </li> <li id="cite_note-17"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-17">↑</a> </span><span class="reference-text"><span class="ouvrage" id="Rousset1988"><span class="ouvrage" id="Paul-Louis_Rousset1988">Paul-Louis Rousset, <cite class="italique">Les Alpes et leurs noms de lieux, 6 000 ans d’histoire ? : Les appellations d’origine pré-indo-européenne</cite>, Meylan/Grenoble, P.L. Rousset / diff.Didier et Richard, <time>1988</time>, 444 <abbr class="abbr" title="pages">p.</abbr> <small style="line-height:1em;">(<a href="/wiki/International_Standard_Book_Number" title="International Standard Book Number">ISBN</a> <a href="/wiki/Sp%C3%A9cial:Ouvrages_de_r%C3%A9f%C3%A9rence/2-901193-02-1" title="Spécial:Ouvrages de référence/2-901193-02-1"><span class="nowrap">2-901193-02-1</span></a>)</small><span class="Z3988" title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=book&rft.btitle=Les+Alpes+et+leurs+noms+de+lieux%2C+6%C2%A0000%C2%A0ans+d%E2%80%99histoire+%3F&rft.place=Meylan%2FGrenoble&rft.pub=P.L.+Rousset+%2F+diff.Didier+et+Richard&rft.stitle=Les+appellations+d%E2%80%99origine+pr%C3%A9-indo-europ%C3%A9enne&rft.aulast=Rousset&rft.aufirst=Paul-Louis&rft.date=1988&rft.tpages=444&rft.isbn=2-901193-02-1&rfr_id=info%3Asid%2Ffr.wikipedia.org%3AFrancoproven%C3%A7al"></span></span></span>.</span> </li> <li id="cite_note-18"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-18">↑</a> </span><span class="reference-text"><span class="ouvrage" id="BessatGermi1993"><span class="ouvrage" id="Hubert_BessatClaudette_Germi1993">Hubert Bessat et Claudette Germi, <cite class="italique">Lieux en mémoire de l’alpe</cite>, Grenoble, Éd. Ellug, <time>1993</time><span class="Z3988" title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=book&rft.btitle=Lieux+en+m%C3%A9moire+de+l%E2%80%99alpe&rft.place=Grenoble&rft.pub=%C3%89d.+Ellug&rft.aulast=Bessat&rft.aufirst=Hubert&rft.au=Claudette+Germi&rft.date=1993&rfr_id=info%3Asid%2Ffr.wikipedia.org%3AFrancoproven%C3%A7al"></span></span></span>.</span> </li> <li id="cite_note-19"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-19">↑</a> </span><span class="reference-text"><a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.arpitania.eu/index.php/videos-arpitan/92-histoire-harpitanya-la-ferveur-d-une-idee">Voir l'interview de Christiane Dunoyer</a>, anthropologue et présidente du <a href="/wiki/Centre_d%27%C3%A9tudes_francoproven%C3%A7ales" title="Centre d'études francoprovençales">Centre d'études francoprovençales</a> « René Willien » et <a rel="nofollow" class="external text" href="http://edizioni.lastampa.it/aosta/articolo/lstp/631/">Un documentaire sur le Mouvement Harpitanya</a>.</span> </li> <li id="cite_note-20"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-20">↑</a> </span><span class="reference-text">Lire <a rel="nofollow" class="external text" href="http://arpitania.forumactif.com/CAFE-ARPITAN-c1/L-euroregion-Arpitanie-f1/La-nation-Arpitane-J-Harriet-1974-t581.htm">La nation Arpitane - Joze Harrieta</a> (<a href="/wiki/Joseph_Henriet" title="Joseph Henriet">Joseph Henriet</a>), 1974.</span> </li> <li id="cite_note-21"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-21">↑</a> </span><span class="reference-text"><a rel="nofollow" class="external text" href="http://arpitan.com/aca/">ACA: Qui sommes-nous</a></span> </li> <li id="cite_note-22"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-22">↑</a> </span><span class="reference-text"><a rel="nofollow" class="external text" href="http://francoprovencal.org/harpitanya-la-ferveur-dune-idee-de-christiane-dunoyer/">Harpitanya, la ferveur d'une idée, un documentaire de Christiane Dunoyer</a> sur francoprovencal.org</span> </li> <li id="cite_note-23"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-23">↑</a> </span><span class="reference-text"><a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.sudoc.abes.fr">Système universitaire de documentation</a>.</span> </li> <li id="cite_note-24"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-24">↑</a> </span><span class="reference-text"><a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.diversity.org.mk/11.PatriciaReport.asp"><span class="lang-en" lang="en">Copyright © 2003 Diversity, Authors & Publishers</span></a>.</span> </li> <li id="cite_note-25"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-25">↑</a> </span><span class="reference-text"><a rel="nofollow" class="external text" href="http://francoprovencal.org/situation-besoin-arpitan-marc-bron/">Le francoprovençal : évolution et perspectives sur <i>francoprovencal.org</i></a>.</span> </li> <li id="cite_note-:0-26"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-:0_26-0">↑</a> </span><span class="reference-text"><a rel="nofollow" class="external text" href="http://arpitan.com">Site officiel de la Fédération internationale de l'arpitan - ACA</a>.</span> </li> <li id="cite_note-27"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-27">↑</a> </span><span class="reference-text">Conférence de Jean-Baptiste Martin, Université Catholique, Lyon, 22 janvier 2007.</span> </li> <li id="cite_note-28"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-28">↑</a> </span><span class="reference-text"><span class="ouvrage" id="Silva"><span class="ouvrage" id="Elodie_Silva">Elodie Silva, « <a rel="nofollow" class="external text" href="http://bale.ch/journal/quand-tintin-et-haddock-parlent-patois-sur-les-bords-du-leman-savoyard-et-suisse/"><cite style="font-style:normal;">Quand Tintin et Haddock parlent patois sur les bords du Léman savoyard et suisse</cite></a> », sur <span class="italique">bale.ch</span>, <time class="nowrap" datetime="2019-02-07" data-sort-value="2019-02-07">7 février 2019</time> <small style="line-height:1em;">(consulté le <time class="nowrap" datetime="2020-06-25" data-sort-value="2020-06-25">25 juin 2020</time>)</small></span></span>.</span> </li> <li id="cite_note-29"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-29">↑</a> </span><span class="reference-text">Cf. Lettre du ministre français de l’éducation, 22 août 2006 : <a rel="nofollow" class="external autonumber" href="http://tribune.bale.ch/index.php/culture/item/31-refus-reconnaissance-arpitan-francoprovencal">[1]</a> <i>Tribune de Bâle</i>, 6 septembre 2006.</span> </li> <li id="cite_note-30"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-30">↑</a> </span><span class="reference-text"><span class="ouvrage" id="Brohy"><span class="ouvrage" id="Claudine_Brohy">Claudine Brohy, « <a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.freiburger-nachrichten.ch/archiv/po-ke-le-pate-vekechiche"><cite style="font-style:normal;"><abbr class="abbr indicateur-langue" title="Langue : francoprovençal">(frp)</abbr></cite></a> », sur <span class="italique">freiburger-nachrichten</span>, <time class="nowrap" datetime="2013-05-16" data-sort-value="2013-05-16">16 mai 2013</time> <small style="line-height:1em;">(consulté le <time class="nowrap" datetime="2020-06-25" data-sort-value="2020-06-25">25 juin 2020</time>)</small></span></span>.</span> </li> <li id="cite_note-31"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-31">↑</a> </span><span class="reference-text"><span class="ouvrage" id="Gasquet-Cyrus2018"><span class="ouvrage" id="Médéric_Gasquet-Cyrus2018">Médéric Gasquet-Cyrus, <cite style="font-style:normal">« Frontières linguistiques et glossonymie en zone de transition : le cas du patois de Valjouffrey »</cite>, dans Michelle Auzanneau et Luca Greco (<abbr class="abbr" title="directeurs de la publication">dir.</abbr>), <cite class="italique">Dessiner les frontières</cite>, Lyon, ENS Éditions, <time>2018</time> <small style="line-height:1em;">(<a href="/wiki/Digital_Object_Identifier" title="Digital Object Identifier">DOI</a> <span class="plainlinks noarchive nowrap"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://dx.doi.org/10.4000/books.enseditions.8582">10.4000/books.enseditions.8582</a></span>)</small><span class="Z3988" title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=bookitem&rft.btitle=Dessiner+les+fronti%C3%A8res&rft.atitle=Fronti%C3%A8res+linguistiques+et+glossonymie+en+zone+de+transition&rft.place=Lyon&rft.pub=ENS+%C3%89ditions&rft.aulast=Gasquet-Cyrus&rft.aufirst=M%C3%A9d%C3%A9ric&rft.date=2018&rft_id=info%3Adoi%2F10.4000%2Fbooks.enseditions.8582&rfr_id=info%3Asid%2Ffr.wikipedia.org%3AFrancoproven%C3%A7al"></span></span></span>.</span> </li> <li id="cite_note-Costa2011-32"><span class="mw-cite-backlink noprint">↑ <sup><a href="#cite_ref-Costa2011_32-0">a</a> et <a href="#cite_ref-Costa2011_32-1">b</a></sup> </span><span class="reference-text"><span class="ouvrage" id="Costa2011"><span class="ouvrage" id="James_Costa2011">James Costa, « <cite style="font-style:normal">Patois, gaga, savoyard, francoprovençal, arpitan, etc. : Quel nom pour une langue ?</cite> », <i>Langues et cité : Bulletin de l’observatoire des pratiques linguistiques</i>, <abbr class="abbr" title="numéro">n<sup>o</sup></abbr> 18 « Le francoprovençal »,‎ <time class="nowrap" datetime="2011-01" data-sort-value="2011-01">janvier 2011</time>, <abbr class="abbr" title="page">p.</abbr> 6 <small style="line-height:1em;">(<a rel="nofollow" class="external text" href="https://hal-ens-lyon.archives-ouvertes.fr/ensl-00632464">lire en ligne</a> <abbr class="abbr indicateur-format format-pdf" title="Document au format Portable Document Format (PDF) d'Adobe">[PDF]</abbr>)</small><span class="Z3988" title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&rft.genre=article&rft.atitle=Patois%2C+gaga%2C+savoyard%2C+francoproven%C3%A7al%2C+arpitan%2C+etc.&rft.jtitle=Langues+et+cit%C3%A9+%3A+Bulletin+de+l%E2%80%99observatoire+des+pratiques+linguistiques&rft.issue=18&rft.stitle=Quel+nom+pour+une+langue+%3F&rft.aulast=Costa&rft.aufirst=James&rft.date=2011-01&rft.pages=6&rfr_id=info%3Asid%2Ffr.wikipedia.org%3AFrancoproven%C3%A7al"></span></span></span>.</span> </li> <li id="cite_note-Bichurina_2018_p.139-33"><span class="mw-cite-backlink noprint">↑ <sup><a href="#cite_ref-Bichurina_2018_p.139_33-0">a</a> et <a href="#cite_ref-Bichurina_2018_p.139_33-1">b</a></sup> </span><span class="reference-text"><span class="ouvrage" id="Bichurina2018"><span class="ouvrage" id="Natalia_Bichurina2018">Natalia Bichurina, « <cite style="font-style:normal">Baptêmes d’une langue ou un peu de magie sociale dans le passé et dans le présent (« Francoprovençal » - « Arpitan » - « Savoyard »)</cite> », <i>Cahiers de l'ILSL</i>, <abbr class="abbr" title="numéro">n<sup>o</sup></abbr> 52,‎ <time>2018</time>, <abbr class="abbr" title="page">p.</abbr> 139 <small style="line-height:1em;">(<a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.academia.edu/6948879/_Bapt%C3%AAmes_d_une_langue_ou_un_peu_de_magie_sociale_dans_le_pass%C3%A9_et_dans_le_pr%C3%A9sent_Francoproven%C3%A7al_-_Arpitan_-_Savoyard_">lire en ligne</a>, consulté le <time class="nowrap" datetime="2020-07-31" data-sort-value="2020-07-31">31 juillet 2020</time>)</small><span class="Z3988" title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&rft.genre=article&rft.atitle=Bapt%C3%AAmes+d%E2%80%99une+langue+ou+un+peu+de+magie+sociale+dans+le+pass%C3%A9+et+dans+le+pr%C3%A9sent+%28%C2%AB+Francoproven%C3%A7al+%C2%BB+-+%C2%AB+Arpitan+%C2%BB+-+%C2%AB+Savoyard+%C2%BB%29&rft.jtitle=Cahiers+de+l%27ILSL&rft.issue=52&rft.aulast=Bichurina&rft.aufirst=Natalia&rft.date=2018&rft.pages=139&rfr_id=info%3Asid%2Ffr.wikipedia.org%3AFrancoproven%C3%A7al"></span></span></span>.</span> </li> <li id="cite_note-34"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-34">↑</a> </span><span class="reference-text">Centre de dialectologie de l’Université de Neuchâtel</span> </li> <li id="cite_note-35"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-35">↑</a> </span><span class="reference-text"><i>Guy Gardien : Toute une enfance en Arpitanie</i>, dans <i>Le Dauphiné</i> (édition Nord-Isère), 08.07.15</span> </li> <li id="cite_note-36"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-36">↑</a> </span><span class="reference-text">Deux dialectes francoprovençaux ont été parlés dans le sud de la Franche-Comté : le <a href="/wiki/Jurassien" title="Jurassien">Jurassien</a> et le <a href="/wiki/Burgondan" title="Burgondan">Burgondan</a>.</span> </li> <li id="cite_note-37"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-37">↑</a> </span><span class="reference-text"><span class="ouvrage" id="2020">« <a rel="nofollow" class="external text" href="https://atlas.limsi.fr/?tab=Hexagone"><cite style="font-style:normal;">Atlas sonore des langues régionales de France</cite></a> », sur <span class="italique">atlas.limsi.fr ; site officiel de l'Atlas sonore des langues régionales de France</span>, <time>2020</time></span>.</span> </li> <li id="cite_note-38"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-38">↑</a> </span><span class="reference-text">Dany Hadjadj, <i>Parlers en contact aux confins de l'Auvergne et du Forez. Étude socio-linguistique</i> (« Publication de l'Institut d'études du Massif Central », 24), Clermont-Ferrand, Presses universitaires Blaise-Pascal, 1983.</span> </li> <li id="cite_note-39"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-39">↑</a> </span><span class="reference-text"><span class="ouvrage" id="Reichel2012"><span class="ouvrage" id="Karl-Heinz_Reichel2012">Karl-Heinz Reichel, <cite class="italique">Études et recherches sur les parlers arverno-bourbonnais aux confins de l'Auvergne, du Bourbonnais, de la Marche et du Forez</cite>, Chamalières, CTA, <abbr class="abbr" title="collection">coll.</abbr> « Eubransa/Travaux », <time>2012</time><span class="Z3988" title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=book&rft.btitle=%C3%89tudes+et+recherches+sur+les+parlers+arverno-bourbonnais+aux+confins+de+l%27Auvergne%2C+du+Bourbonnais%2C+de+la+Marche+et+du+Forez&rft.place=Chamali%C3%A8res&rft.pub=CTA&rft.aulast=Reichel&rft.aufirst=Karl-Heinz&rft.date=2012&rfr_id=info%3Asid%2Ffr.wikipedia.org%3AFrancoproven%C3%A7al"></span></span></span></span> </li> <li id="cite_note-40"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-40">↑</a> </span><span class="reference-text"><a href="#Soupel2009">Soupel 2009</a>.</span> </li> <li id="cite_note-41"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-41">↑</a> </span><span class="reference-text"><a href="/wiki/Simone_Escoffier" title="Simone Escoffier">Simone Escoffier</a>, <i>Remarques sur le lexique d’une zone marginale aux confins de la langue d’oïl, de la langue d’oc et du francoprovençal</i>, coll. Publications de l’Institut de linguistique romane de Lyon, vol. 12, Paris, Les Belles Lettres, 1958.</span> </li> <li id="cite_note-:3-42"><span class="mw-cite-backlink noprint">↑ <sup><a href="#cite_ref-:3_42-0">a</a> et <a href="#cite_ref-:3_42-1">b</a></sup> </span><span class="reference-text"><span class="ouvrage" id="Stich2001"><span class="ouvrage" id="Dominique_Stich2001">Dominique <span class="nom_auteur">Stich</span>, <cite class="italique">Francoprovençal : Proposition d'une orthographe supra-dialectale standardisée</cite> (thèse de doctorat), Paris, Université Paris V – René Descartes / U.F.R. Faculté des sciences humaines et sociales, <time>2001</time>, pdf <small style="line-height:1em;">(<a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.arpitania.eu/aca/documents/These_Stich_2001.pdf">lire en ligne</a>)</small>, <abbr class="abbr" title="page">p.</abbr> 226<span class="Z3988" title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=book&rft.btitle=Francoproven%C3%A7al&rft.place=Paris&rft.pub=Universit%C3%A9+Paris+V+%E2%80%93+Ren%C3%A9+Descartes+%2F+U.F.R.+Facult%C3%A9+des+sciences+humaines+et+sociales&rft.stitle=Proposition+d%27une+orthographe+supra-dialectale+standardis%C3%A9e&rft.aulast=Stich&rft.aufirst=Dominique&rft.date=2001&rft.pages=226&rfr_id=info%3Asid%2Ffr.wikipedia.org%3AFrancoproven%C3%A7al"></span></span></span></span> </li> <li id="cite_note-43"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-43">↑</a> </span><span class="reference-text"><a href="#Tuaillon1964">Tuaillon 1964</a>, <abbr class="abbr" title="page(s)">p.</abbr> 127-142.</span> </li> <li id="cite_note-44"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-44">↑</a> </span><span class="reference-text"><span class="ouvrage" id="Stich2001"><span class="ouvrage" id="Dominique_Stich2001">Dominique <span class="nom_auteur">Stich</span>, <cite class="italique">Francoprovençal : Proposition d'une orthographe supra-dialectale standardisée</cite> (thèse de doctorat), Paris, Université Paris V – René Descartes / U.F.R. Faculté des sciences humaines et sociales, <time>2001</time>, pdf <small style="line-height:1em;">(<a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.arpitania.eu/aca/documents/These_Stich_2001.pdf">lire en ligne</a>)</small>, <abbr class="abbr" title="page">p.</abbr> 39<span class="Z3988" title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=book&rft.btitle=Francoproven%C3%A7al&rft.place=Paris&rft.pub=Universit%C3%A9+Paris+V+%E2%80%93+Ren%C3%A9+Descartes+%2F+U.F.R.+Facult%C3%A9+des+sciences+humaines+et+sociales&rft.stitle=Proposition+d%27une+orthographe+supra-dialectale+standardis%C3%A9e&rft.aulast=Stich&rft.aufirst=Dominique&rft.date=2001&rft.pages=39&rfr_id=info%3Asid%2Ffr.wikipedia.org%3AFrancoproven%C3%A7al"></span></span></span></span> </li> <li id="cite_note-45"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-45">↑</a> </span><span class="reference-text"><i>Les parlers comtois d'oïl : étude phonétique</i>, Paris, Klincksieck, 1972.</span> </li> <li id="cite_note-:02-46"><span class="mw-cite-backlink noprint">↑ <sup><a href="#cite_ref-:02_46-0">a</a> et <a href="#cite_ref-:02_46-1">b</a></sup> </span><span class="reference-text"><span class="ouvrage" id="Dubois2006"><span class="ouvrage" id="Alain_Dubois2006">Alain Dubois, « <cite style="font-style:normal">La conservation et la valorisation de la mémoire des patois dans le Valais romand</cite> », <i>Bulletin annuel de la Bibliothèque et des Archives cantonales du Valais, des Musées de Valère et de la Majorie</i>,‎ <time>2006</time>, <abbr class="abbr" title="page">p.</abbr> 374 <small style="line-height:1em;">(<a rel="nofollow" class="external text" href="https://doc.rero.ch/record/22036/files/I-N-268_2006_10_00.pdf">lire en ligne</a>)</small><span class="Z3988" title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&rft.genre=article&rft.atitle=La+conservation+et+la+valorisation+de+la+m%C3%A9moire+des+patois+dans+le+Valais+romand&rft.jtitle=Bulletin+annuel+de+la+Biblioth%C3%A8que+et+des+Archives+cantonales+du+Valais%2C+des+Mus%C3%A9es+de+Val%C3%A8re+et+de+la+Majorie&rft.aulast=Dubois&rft.aufirst=Alain&rft.date=2006&rft.pages=374&rfr_id=info%3Asid%2Ffr.wikipedia.org%3AFrancoproven%C3%A7al"></span></span></span></span> </li> <li id="cite_note-47"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-47">↑</a> </span><span class="reference-text"><span class="ouvrage" id="de_Fribourg2019"><span class="ouvrage" id="Université_de_Fribourg2019">Claudine Brohy (<a href="/wiki/Universit%C3%A9_de_Fribourg" title="Université de Fribourg">Université de Fribourg</a>), « <cite style="font-style:normal">Les patois galloromans en Suisse romande : entre nostalgie, protection et revitalisation</cite> », <i>Série monographique en sciences humaines</i>, <a href="/wiki/Universit%C3%A9_Laurentienne" title="Université Laurentienne">Université Laurentienne</a>, <abbr class="abbr" title="volume">vol.</abbr> 22,‎ <time>2019</time>, <abbr class="abbr" title="page">p.</abbr> 127 <small style="line-height:1em;">(<a rel="nofollow" class="external text" href="https://seriemono.ca/wp-content/uploads/2020/09/SMSH_22_Claudine_Brohy.pdf">lire en ligne</a>)</small><span class="Z3988" title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&rft.genre=article&rft.atitle=Les+patois+galloromans+en+Suisse+romande+%3A+entre+nostalgie%2C+protection+et+revitalisation&rft.jtitle=S%C3%A9rie+monographique+en+sciences+humaines&rft.au=Universit%C3%A9+de+Fribourg&rft.date=2019&rft.volume=22&rft.pages=127&rfr_id=info%3Asid%2Ffr.wikipedia.org%3AFrancoproven%C3%A7al"></span></span></span></span> </li> <li id="cite_note-48"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-48">↑</a> </span><span class="reference-text"><span class="ouvrage" id="SimonatoBichurina2020"><span class="ouvrage" id="Elena_SimonatoNatalia_Bichurina2020">Elena Simonato et Natalia Bichurina, « <cite style="font-style:normal">Les vignes et les langues</cite> », <i>Passé Simple</i>,‎ <time class="nowrap" datetime="2020-01" data-sort-value="2020-01">janvier 2020</time><span class="Z3988" title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&rft.genre=article&rft.atitle=Les+vignes+et+les+langues&rft.jtitle=Pass%C3%A9+Simple&rft.aulast=Simonato&rft.aufirst=Elena&rft.au=Natalia+Bichurina&rft.date=2020-01&rfr_id=info%3Asid%2Ffr.wikipedia.org%3AFrancoproven%C3%A7al"></span></span></span>.</span> </li> <li id="cite_note-49"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-49">↑</a> </span><span class="reference-text"><a href="#Tuaillon1972">Tuaillon 1972</a>.</span> </li> <li id="cite_note-50"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-50">↑</a> </span><span class="reference-text"><a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.ville-souvigny.com/Souvigny/Souvigny_Linguistique.html"><i>Les espaces dialectaux en France, situation et évolution, d'après Pierre Bonnaud (1981)</i></a>.</span> </li> <li id="cite_note-51"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-51">↑</a> </span><span class="reference-text"><a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.centre-etudes-francoprovencales.eu/cef/index.cfm/actes-conference-publications/2003-aux-racines-du-francoprovencal.html"><i>Aux racines du francoprovençal</i></a></span> </li> <li id="cite_note-52"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-52">↑</a> </span><span class="reference-text"><a href="#Glossaire_des_patois_de_la_Suisse_romande">Glossaire des patois de la Suisse romande</a>, <abbr class="abbr" title="volume">vol.</abbr> 4, <abbr class="abbr" title="page(s)">p.</abbr> 18-21.</span> </li> <li id="cite_note-:1-53"><span class="mw-cite-backlink noprint">↑ <sup><a href="#cite_ref-:1_53-0">a</a> <a href="#cite_ref-:1_53-1">b</a> <a href="#cite_ref-:1_53-2">c</a> <a href="#cite_ref-:1_53-3">d</a> et <a href="#cite_ref-:1_53-4">e</a></sup> </span><span class="reference-text"><span class="ouvrage" id="von_Wartburg1993"><span class="ouvrage" id="Walther_von_Wartburg1993"><a href="/wiki/Walther_von_Wartburg" title="Walther von Wartburg">Walther von Wartburg</a>, <cite class="italique">Évolution et structure de la langue française</cite>, Tübingen/Basel, Francke, <time class="nowrap" datetime="1993-01-01" data-sort-value="1993-01-01"><abbr class="abbr" title="premier">1<sup>er</sup></abbr> janvier 1993</time>, 294 <abbr class="abbr" title="pages">p.</abbr> <small style="line-height:1em;">(<a href="/wiki/International_Standard_Book_Number" title="International Standard Book Number">ISBN</a> <a href="/wiki/Sp%C3%A9cial:Ouvrages_de_r%C3%A9f%C3%A9rence/3-7720-0013-4" title="Spécial:Ouvrages de référence/3-7720-0013-4"><span class="nowrap">3-7720-0013-4</span></a>, <a href="/wiki/Online_Computer_Library_Center" title="Online Computer Library Center">OCLC</a> <span class="plainlinks noarchive nowrap"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://worldcat.org/fr/title/263198314">263198314</a></span>)</small><span class="Z3988" title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=book&rft.btitle=%C3%89volution+et+structure+de+la+langue+fran%C3%A7aise&rft.place=T%C3%BCbingen%2FBasel&rft.pub=Francke&rft.au=Walther+von+Wartburg&rft.date=1993-01-01&rft.tpages=294&rft.isbn=3-7720-0013-4&rft_id=info%3Aoclcnum%2F263198314&rfr_id=info%3Asid%2Ffr.wikipedia.org%3AFrancoproven%C3%A7al"></span></span></span></span> </li> <li id="cite_note-54"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-54">↑</a> </span><span class="reference-text"><a href="#ChambonGreub2000">Chambon et Greub 2000</a>, <a href="#Kristol2004">Kristol 2004</a>.</span> </li> <li id="cite_note-55"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-55">↑</a> </span><span class="reference-text"><span class="ouvrage" id="ConstantinDésormaux1902"><span class="ouvrage" id="Aimé_ConstantinJoseph_Désormaux1902">Aimé <span class="nom_auteur">Constantin</span> et Joseph <span class="nom_auteur">Désormaux</span>, <cite class="italique">Dictionnaire savoyard / publié, sous les auspices de la Société florimontane</cite>, <time>1902</time> <small style="line-height:1em;">(<a rel="nofollow" class="external text" href="https://gallica.bnf.fr/ark:/12148/bpt6k6540091b">lire en ligne</a>)</small>, <abbr class="abbr" title="page">p.</abbr> XVIII<span class="Z3988" title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=book&rft.btitle=Dictionnaire+savoyard+%2F+publi%C3%A9%2C+sous+les+auspices+de+la+Soci%C3%A9t%C3%A9+florimontane&rft.aulast=Constantin&rft.aufirst=Aim%C3%A9&rft.au=D%C3%A9sormaux%2C+Joseph&rft.date=1902&rft.pages=XVIII&rfr_id=info%3Asid%2Ffr.wikipedia.org%3AFrancoproven%C3%A7al"></span></span></span></span> </li> <li id="cite_note-56"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-56">↑</a> </span><span class="reference-text"><a href="#Gossen1970">Gossen 1970</a>.</span> </li> <li id="cite_note-57"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-57">↑</a> </span><span class="reference-text"><span class="ouvrage" id="MartinVurpas2019"><span class="ouvrage" id="Jean-Baptiste_MartinAnne-Marie_Vurpas2019">Jean-Baptiste <span class="nom_auteur">Martin</span> et Anne-Marie <span class="nom_auteur">Vurpas</span>, <cite class="italique">Le parler des gones</cite>, Éditions du Poutan, <time>2019</time> <small style="line-height:1em;">(<a href="/wiki/International_Standard_Book_Number" title="International Standard Book Number">ISBN</a> <a href="/wiki/Sp%C3%A9cial:Ouvrages_de_r%C3%A9f%C3%A9rence/978-2-37553-049-8" title="Spécial:Ouvrages de référence/978-2-37553-049-8"><span class="nowrap">978-2-37553-049-8</span></a>)</small>, <abbr class="abbr" title="page">p.</abbr> 44<span class="Z3988" title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=book&rft.btitle=Le+parler+des+gones&rft.pub=%C3%89ditions+du+Poutan&rft.aulast=Martin&rft.aufirst=Jean-Baptiste&rft.au=Vurpas%2C+Anne-Marie&rft.date=2019&rft.pages=44&rft.isbn=978-2-37553-049-8&rfr_id=info%3Asid%2Ffr.wikipedia.org%3AFrancoproven%C3%A7al"></span></span></span></span> </li> <li id="cite_note-58"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-58">↑</a> </span><span class="reference-text"><span class="ouvrage"><abbr class="abbr indicateur-langue" title="Langue : italien">(it)</abbr> « <a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.tapazovaldoten.altervista.org/canzoni/la_pastorala_cerlogne.html"><cite style="font-style:normal;" lang="it">La pastorala di Cerlogne</cite></a> », sur <span class="italique">www.tapazovaldoten.altervista.org</span> <small style="line-height:1em;">(consulté le <time class="nowrap" datetime="2024-02-16" data-sort-value="2024-02-16">16 février 2024</time>)</small></span></span> </li> <li id="cite_note-59"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-59">↑</a> </span><span class="reference-text"><span class="ouvrage" id="Jour2012"><span class="ouvrage" id="Le_Temps_Au_Jour_Le_Jour2012">Le Temps Au Jour Le <span class="nom_auteur">Jour</span>, « <a rel="nofollow" class="external text" href="https://histoiredelamaurienneetdelasavoie.blogspot.com/2012/02/amelie-gex-grand-poete-patoisant-de-la.html"><cite style="font-style:normal;">HISTOIRE DE LA MAURIENNE ET DE LA SAVOIE: AMELIE GEX * GRAND POETE PATOISANT DE LA SAVOIE</cite></a> », sur <span class="italique">HISTOIRE DE LA MAURIENNE ET DE LA SAVOIE</span>, <time class="nowrap" datetime="2012-02-11" data-sort-value="2012-02-11">11 février 2012</time> <small style="line-height:1em;">(consulté le <time class="nowrap" datetime="2024-02-16" data-sort-value="2024-02-16">16 février 2024</time>)</small></span></span></span> </li> <li id="cite_note-60"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-60">↑</a> </span><span class="reference-text"> <small style="line-height:1em;">(<a href="/wiki/International_Standard_Book_Number" title="International Standard Book Number">ISBN</a> <a href="/wiki/Sp%C3%A9cial:Ouvrages_de_r%C3%A9f%C3%A9rence/88-87719-00-4" title="Spécial:Ouvrages de référence/88-87719-00-4"><span class="nowrap">88-87719-00-4</span></a>)</small></span> </li> <li id="cite_note-61"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-61">↑</a> </span><span class="reference-text"> <small style="line-height:1em;">(<a href="/wiki/International_Standard_Book_Number" title="International Standard Book Number">ISBN</a> <a href="/wiki/Sp%C3%A9cial:Ouvrages_de_r%C3%A9f%C3%A9rence/2-940171-14-9" title="Spécial:Ouvrages de référence/2-940171-14-9"><span class="nowrap">2-940171-14-9</span></a>)</small></span> </li> <li id="cite_note-62"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-62">↑</a> </span><span class="reference-text"> <small style="line-height:1em;">(<a href="/wiki/International_Standard_Book_Number" title="International Standard Book Number">ISBN</a> <a href="/wiki/Sp%C3%A9cial:Ouvrages_de_r%C3%A9f%C3%A9rence/2-203-00930-6" title="Spécial:Ouvrages de référence/2-203-00930-6"><span class="nowrap">2-203-00930-6</span></a>)</small></span> </li> <li id="cite_note-63"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-63">↑</a> </span><span class="reference-text"> <small style="line-height:1em;">(<a href="/wiki/International_Standard_Book_Number" title="International Standard Book Number">ISBN</a> <a href="/wiki/Sp%C3%A9cial:Ouvrages_de_r%C3%A9f%C3%A9rence/978-2-203-00931-8" title="Spécial:Ouvrages de référence/978-2-203-00931-8"><span class="nowrap">978-2-203-00931-8</span></a>)</small></span> </li> <li id="cite_note-64"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-64">↑</a> </span><span class="reference-text"><span class="ouvrage" id="Savoie2023"><span class="ouvrage" id="Mordus_2_Savoie2023">Mordus 2 <span class="nom_auteur">Savoie</span>, « <a rel="nofollow" class="external text" href="https://mordus2savoie.fr/interview-arnaud-frasse-ils/"><cite style="font-style:normal;">Interview : Arnaud Frasse, Président de l'Institut de la Langue Savoyarde</cite></a> », sur <span class="italique">Mordus 2 savoie</span>, <time class="nowrap" datetime="2023-01-25" data-sort-value="2023-01-25">25 janvier 2023</time> <small style="line-height:1em;">(consulté le <time class="nowrap" datetime="2023-01-28" data-sort-value="2023-01-28">28 janvier 2023</time>)</small></span></span>.</span> </li> <li id="cite_note-65"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-65">↑</a> </span><span class="reference-text"><span class="ouvrage">« <a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.lemessager.fr/34686/article/2021-12-22/le-francoprovencal-enfin-reconnu-comme-langue-d-enseignement"><cite style="font-style:normal;">Le francoprovençal enfin reconnu comme langue d’enseignement!</cite></a> », sur <span class="italique">lemessager.fr</span>, <time class="nowrap" datetime="2021-12-22" data-sort-value="2021-12-22">22 décembre 2021</time> <small style="line-height:1em;">(consulté le <time class="nowrap" datetime="2023-10-07" data-sort-value="2023-10-07">7 octobre 2023</time>)</small></span>.</span> </li> <li id="cite_note-66"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-66">↑</a> </span><span class="reference-text"><a rel="nofollow" class="external free" href="https://www.senat.fr/questions/base/2021/qSEQ211025063.html">https://www.senat.fr/questions/base/2021/qSEQ211025063.html</a> consulté le 7 octobre 2023</span> </li> <li id="cite_note-67"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-67">↑</a> </span><span class="reference-text"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.centre-etudes-francoprovencales.eu/bollettini/nouvelles-centre-73-2016-1098.pdf">Site centre-etudes-francoprovencales.eu, page "Au temps de Willien : les ferments de langue"</a>, consulté le 21 août 2022.</span> </li> <li id="cite_note-68"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-68">↑</a> </span><span class="reference-text"><a rel="nofollow" class="external text" href="http://patoisvda.org/fr/index.cfm/dichonnero-di-petsou-patoesan.html">www.patoisvda.org</a></span> </li> <li id="cite_note-69"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-69">↑</a> </span><span class="reference-text"><a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.patoisvda.org/">Lo Gnalèi : site trilingue du</a> <a href="/wiki/Vald%C3%B4tain" title="Valdôtain">patois valdôtain</a>.</span> </li> <li id="cite_note-70"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-70">↑</a> </span><span class="reference-text">Nicolas Verdan, <span class="noarchive">« <a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20141106183537/http://www.terrenature.ch/agriculture/09092013-1447-en-valais-evolene-parle-la-langue-du-coeur-en-famille">En Valais, à Evolène, on parle la « langue du cœur » en famille</a> »</span>, sur <i>terrenature.ch</i> <small>(version du <time class="nowrap" datetime="2014-11-06" data-sort-value="2014-11-06">6 novembre 2014</time> sur <i><a href="/wiki/Internet_Archive" title="Internet Archive">Internet Archive</a></i>)</small>.</span> </li> <li id="cite_note-71"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-71">↑</a> </span><span class="reference-text"><span class="ouvrage" id="Geurts"><span class="ouvrage" id="Anita_Geurts"><abbr class="abbr indicateur-langue" title="Langue : allemand">(de)</abbr> Anita Geurts, « <a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.nzz.ch/lebensart/reisen-freizeit/unterwegs-im-tal-der-eringer-kampfkuehe-1.3432798"><cite style="font-style:normal;" lang="de">Unterwegs im Tal der Eringer Kampfkühe</cite></a> », sur <span class="italique">nzz.ch</span>, <time class="nowrap" datetime="2009-08-28" data-sort-value="2009-08-28">28 août 2009</time> <small style="line-height:1em;">(consulté le <time class="nowrap" datetime="2018-10-09" data-sort-value="2018-10-09">9 octobre 2018</time>)</small></span></span>.</span> </li> <li id="cite_note-72"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-72">↑</a> </span><span class="reference-text"><i>Premier festival de l'arpitan sur la ville : revitaliser et socialiser cette langue</i>, Saint-Étienne : Le Progrès, 01.09.16.</span> </li> <li id="cite_note-73"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-73">↑</a> </span><span class="reference-text"><a rel="nofollow" class="external text" href="http://francoprovencal.org/radio-arpitania">Radiô Arpitania, la première radio francoprovençale en continu</a>, francoprovençal.org</span> </li> <li id="cite_note-74"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-74">↑</a> </span><span class="reference-text"><a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.savoie.news/37-fete-internationale-des-patois">La fête internationale des patois aura lieu dans le far west arpitan</a>, Savoie.news, 31.07.16</span> </li> <li id="cite_note-Arpitania-75"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-Arpitania_75-0">↑</a> </span><span class="reference-text"><span class="ouvrage" id="Culturelle_Arpitane2014"><span class="ouvrage" id="Alliance_Culturelle_Arpitane2014">Alliance Culturelle Arpitane, « <a rel="nofollow" class="external text" href="https://twitter.com/arpitan/status/548834395663400960"><cite style="font-style:normal;">Signalisation en arpitan : l'Office géographique arpitan est là pour vous conseiller!</cite></a> », <time class="nowrap" datetime="2014-12-27" data-sort-value="2014-12-27">27 décembre 2014</time> <small style="line-height:1em;">(consulté le <time class="nowrap" datetime="2014-12-28" data-sort-value="2014-12-28">28 décembre 2014</time>)</small></span></span>.</span> </li> <li id="cite_note-76"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-76">↑</a> </span><span class="reference-text"><span class="ouvrage" id="Freiburg"><span class="ouvrage" id="Etat_de_Fribourg_/_Staat_Freiburg">Etat de Fribourg / Staat <span class="nom_auteur">Freiburg</span>, « <a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.fr.ch/tradifri/fr/pub/expressions_orales/theatre_patois_francoprovencal.htm"><cite style="font-style:normal;">Traditions vivantes fribourgeoises : Théâtre en patois francoprovençal - Etat de Fribourg</cite></a> », sur <span class="italique">fr.ch</span> <small style="line-height:1em;">(consulté le <time class="nowrap" datetime="2016-02-15" data-sort-value="2016-02-15">15 février 2016</time>)</small></span></span>.</span> </li> <li id="cite_note-77"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-77">↑</a> </span><span class="reference-text"><a rel="nofollow" class="external text" href="http://patoisvda.org/gna/index.cfm/vallee-d-aoste-vitalite-patois.html">La vitalité du patois</a>, Gnalèi - Guichet linguistique sur patoisvda.org/</span> </li> <li id="cite_note-78"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-78">↑</a> </span><span class="reference-text"><a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.rhonealpes.fr/uploads/Document/6e/WEB_CHEMIN_4563_1247754437.pdf">Étude sur l’ensemble du périmètre de la région Rhône-Alpes, page 34 et suiv. <i>Francoprovençal et occitan en Rhône-Alpes</i> <abbr class="abbr indicateur-format format-pdf" title="Document au format Portable Document Format (PDF)">[PDF]</abbr></a>, étude pilotée par l’Institut Pierre Gardette, université catholique de Lyon, juillet 2009.</span> </li> <li id="cite_note-79"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-79">↑</a> </span><span class="reference-text"><a rel="nofollow" class="external text" href="http://crieur.ch/rhone-alpes-aoste-charte-francoprovencal/">« Rhône-Alpes et la Vallée d’Aoste signent une charte de coopération pour l'arpitan »</a>, <i>Crieur.ch / Tribune de Bâle</i>, 29 mai 2015</span> </li> <li id="cite_note-80"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-80">↑</a> </span><span class="reference-text"><span class="ouvrage" id="Stich2001"><span class="ouvrage" id="Dominique_Stich2001">Dominique <span class="nom_auteur">Stich</span>, <cite class="italique">Francoprovençal : Proposition d'une orthographe supra-dialectale standardisée</cite> (thèse de doctorat), Paris, Université Paris V – René Descartes / U.F.R. Faculté des sciences humaines et sociales, <time>2001</time>, pdf <small style="line-height:1em;">(<a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.arpitania.eu/aca/documents/These_Stich_2001.pdf">lire en ligne</a>)</small>, <abbr class="abbr" title="page">p.</abbr> 209<span class="Z3988" title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=book&rft.btitle=Francoproven%C3%A7al&rft.place=Paris&rft.pub=Universit%C3%A9+Paris+V+%E2%80%93+Ren%C3%A9+Descartes+%2F+U.F.R.+Facult%C3%A9+des+sciences+humaines+et+sociales&rft.stitle=Proposition+d%27une+orthographe+supra-dialectale+standardis%C3%A9e&rft.aulast=Stich&rft.aufirst=Dominique&rft.date=2001&rft.pages=209&rfr_id=info%3Asid%2Ffr.wikipedia.org%3AFrancoproven%C3%A7al"></span></span></span></span> </li> <li id="cite_note-81"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-81">↑</a> </span><span class="reference-text"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.youtube.com/watch?v=6kU6Nt5imQs"><i>Prononciation des noms arpitans (savoyards et suisses)</i></a>, Gaston Tuaillon sur LeFaucigny (<time class="nowrap" datetime="2011-06-22" data-sort-value="2011-06-22">22 juin 2011</time>), consulté le <time class="nowrap" datetime="2024-02-18" data-sort-value="2024-02-18">18 février 2024</time></span> </li> <li id="cite_note-82"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-82">↑</a> </span><span class="reference-text"><span class="ouvrage" id="Kristol2013"><span class="ouvrage" id="Andres_Kristol2013">Andres Kristol, <cite class="italique">Actes del 26ème Congrés internacional de linguística i filologia romàniques, València 6-11 septembre 2010</cite>, Berlin, De Gruyter, <time>2013</time>, 341-361 <abbr class="abbr" title="pages">p.</abbr>, « Le francoprovençal, laboratoire des virtualités linguistiques de la Romania occidentale : le système bicasuel des parlers valaisans »<span class="Z3988" title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=book&rft.btitle=Actes+del+26%C3%A8me+Congr%C3%A9s+internacional+de+lingu%C3%ADstica+i+filologia+rom%C3%A0niques%2C+Val%C3%A8ncia+6-11+septembre+2010&rft.place=Berlin&rft.pub=De+Gruyter&rft.aulast=Kristol&rft.aufirst=Andres&rft.date=2013&rft.tpages=341-361&rfr_id=info%3Asid%2Ffr.wikipedia.org%3AFrancoproven%C3%A7al"></span></span></span></span> </li> <li id="cite_note-83"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-83">↑</a> </span><span class="reference-text"><span class="ouvrage" id="Stich2001"><span class="ouvrage" id="Dominique_Stich2001">Dominique <span class="nom_auteur">Stich</span>, <cite class="italique">Francoprovençal : Proposition d'une orthographe supra-dialectale standardisée</cite> (thèse de doctorat), Paris, Université Paris V – René Descartes / U.F.R. Faculté des sciences humaines et sociales, <time>2001</time>, pdf <small style="line-height:1em;">(<a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.arpitania.eu/aca/documents/These_Stich_2001.pdf">lire en ligne</a>)</small>, <abbr class="abbr" title="page">p.</abbr> 232<span class="Z3988" title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=book&rft.btitle=Francoproven%C3%A7al&rft.place=Paris&rft.pub=Universit%C3%A9+Paris+V+%E2%80%93+Ren%C3%A9+Descartes+%2F+U.F.R.+Facult%C3%A9+des+sciences+humaines+et+sociales&rft.stitle=Proposition+d%27une+orthographe+supra-dialectale+standardis%C3%A9e&rft.aulast=Stich&rft.aufirst=Dominique&rft.date=2001&rft.pages=232&rfr_id=info%3Asid%2Ffr.wikipedia.org%3AFrancoproven%C3%A7al"></span></span></span></span> </li> <li id="cite_note-:2-84"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-:2_84-0">↑</a> </span><span class="reference-text"><span class="ouvrage" id="Stich2001"><span class="ouvrage" id="Dominique_Stich2001">Dominique <span class="nom_auteur">Stich</span>, <cite class="italique">Francoprovençal : Proposition d'une orthographe supra-dialectale standardisée</cite> (thèse de doctorat), Paris, Université Paris V – René Descartes / U.F.R. Faculté des sciences humaines et sociales, <time>2001</time>, pdf <small style="line-height:1em;">(<a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.arpitania.eu/aca/documents/These_Stich_2001.pdf">lire en ligne</a>)</small><span class="Z3988" title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=book&rft.btitle=Francoproven%C3%A7al&rft.place=Paris&rft.pub=Universit%C3%A9+Paris+V+%E2%80%93+Ren%C3%A9+Descartes+%2F+U.F.R.+Facult%C3%A9+des+sciences+humaines+et+sociales&rft.stitle=Proposition+d%27une+orthographe+supra-dialectale+standardis%C3%A9e&rft.aulast=Stich&rft.aufirst=Dominique&rft.date=2001&rfr_id=info%3Asid%2Ffr.wikipedia.org%3AFrancoproven%C3%A7al"></span></span></span></span> </li> <li id="cite_note-85"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-85">↑</a> </span><span class="reference-text"><span class="ouvrage" id="Stich2001"><span class="ouvrage" id="Dominique_Stich2001">Dominique <span class="nom_auteur">Stich</span>, <cite class="italique">Francoprovençal : Proposition d'une orthographe supra-dialectale standardisée</cite> (thèse de doctorat), Paris, Université Paris V – René Descartes / U.F.R. Faculté des sciences humaines et sociales, <time>2001</time>, pdf <small style="line-height:1em;">(<a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.arpitania.eu/aca/documents/These_Stich_2001.pdf">lire en ligne</a>)</small>, <abbr class="abbr" title="page">p.</abbr> 251<span class="Z3988" title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=book&rft.btitle=Francoproven%C3%A7al&rft.place=Paris&rft.pub=Universit%C3%A9+Paris+V+%E2%80%93+Ren%C3%A9+Descartes+%2F+U.F.R.+Facult%C3%A9+des+sciences+humaines+et+sociales&rft.stitle=Proposition+d%27une+orthographe+supra-dialectale+standardis%C3%A9e&rft.aulast=Stich&rft.aufirst=Dominique&rft.date=2001&rft.pages=251&rfr_id=info%3Asid%2Ffr.wikipedia.org%3AFrancoproven%C3%A7al"></span></span></span></span> </li> <li id="cite_note-86"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-86">↑</a> </span><span class="reference-text"><span class="ouvrage">« <a rel="nofollow" class="external text" href="http://arpitania.eu/index.php/qui-sommes-nous/2-arpitania/58-arpitan-francoprovencal-orthographe-de-reference-b"><cite style="font-style:normal;">Arpitan et orthographe : questions souvent posées</cite></a> »</span>.</span> </li> <li id="cite_note-87"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-87">↑</a> </span><span class="reference-text"><a href="#Stich1998">Stich 1998</a>, <abbr class="abbr" title="page(s)">p.</abbr> 36-38.</span> </li> <li id="cite_note-88"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-88">↑</a> </span><span class="reference-text"><span class="ouvrage" id="Tuaillon1984"><span class="ouvrage" id="Gaston_Tuaillon1984">Gaston <span class="nom_auteur">Tuaillon</span>, <cite class="italique">La graphie de Conflans pour le patois savoyard</cite>, Saint-Nicolas, <a href="/wiki/Centre_d%27%C3%A9tudes_francoproven%C3%A7ales" title="Centre d'études francoprovençales">Centre d'études francoprovençales</a>, <time>1984</time> <small style="line-height:1em;">(<a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.centre-etudes-francoprovencales.eu/cef/bollettini/nouvelles-centre-10-1984-127.pdf?r=0.13302504918">lire en ligne</a>)</small>, <abbr class="abbr" title="pages">p.</abbr> <span class="nowrap">5-8</span><span class="Z3988" title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=book&rft.btitle=La+graphie+de+Conflans+pour+le+patois+savoyard&rft.place=Saint-Nicolas&rft.pub=Centre+d%27%C3%A9tudes+francoproven%C3%A7ales&rft.aulast=Tuaillon&rft.aufirst=Gaston&rft.date=1984&rft.pages=5-8&rfr_id=info%3Asid%2Ffr.wikipedia.org%3AFrancoproven%C3%A7al"></span></span></span>.</span> </li> <li id="cite_note-89"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-89">↑</a> </span><span class="reference-text"><span class="ouvrage" id="de_Conflans1994"><span class="ouvrage" id="Groupe_de_Conflans1994"><abbr class="abbr indicateur-langue" title="Langues : français et francoprovençal">(fr + frp)</abbr> Groupe de Conflans, <cite class="italique" lang="fr">Découvrir les parlers de Savoie</cite>, Centre de la culture savoyarde, <time>1994</time>, pages 17-22<span class="Z3988" title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=book&rft.btitle=D%C3%A9couvrir+les+parlers+de+Savoie&rft.pub=Centre+de+la+culture+savoyarde&rft.au=Groupe+de+Conflans&rft.date=1994&rft.pages=pages+17-22&rfr_id=info%3Asid%2Ffr.wikipedia.org%3AFrancoproven%C3%A7al"></span></span></span></span> </li> <li id="cite_note-90"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-90">↑</a> </span><span class="reference-text"><abbr class="abbr indicateur-langue" title="Langue : français">(fr)</abbr> Esprit Valdôtain - <a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.espritvaldotain.org/sito/pag/notrepays/patois3.htm">Le patois dans sa forme écrite</a></span> </li> <li id="cite_note-91"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-91">↑</a> </span><span class="reference-text"><span class="ouvrage" id="Alén_GabaroBoyer2018"><span class="ouvrage" id="Carmen_Alén_GabaroHenri_Boyer2018">Carmen <span class="nom_auteur">Alén Gabaro</span>, Henri <span class="nom_auteur">Boyer</span> <i><abbr class="abbr" title="et alii (et d’autres)">et al.</abbr></i>, <cite class="italique">Identités, conflits et interventions sociolinguistiques</cite>, Limoges, Lambert-Lucas, <time>2018</time> <small style="line-height:1em;">(<a href="/wiki/International_Standard_Book_Number" title="International Standard Book Number">ISBN</a> <a href="/wiki/Sp%C3%A9cial:Ouvrages_de_r%C3%A9f%C3%A9rence/978-2-35935-250-4" title="Spécial:Ouvrages de référence/978-2-35935-250-4"><span class="nowrap">978-2-35935-250-4</span></a>)</small>, <abbr class="abbr" title="page">p.</abbr> 125<span class="Z3988" title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=book&rft.btitle=Identit%C3%A9s%2C+conflits+et+interventions+sociolinguistiques&rft.place=Limoges&rft.pub=Lambert-Lucas&rft.aulast=Al%C3%A9n+Gabaro&rft.aufirst=Carmen&rft.au=Boyer%2C+Henri&rft.date=2018&rft.pages=125&rft.isbn=978-2-35935-250-4&rfr_id=info%3Asid%2Ffr.wikipedia.org%3AFrancoproven%C3%A7al"></span></span></span></span> </li> <li id="cite_note-92"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-92">↑</a> </span><span class="reference-text"><span class="ouvrage" id="Alén_GarabatoBoyer2018"><span class="ouvrage" id="Carmen_Alén_GarabatoHenri_Boyer2018">Carmen <span class="nom_auteur">Alén Garabato</span> et Henri <span class="nom_auteur">Boyer</span>, <cite class="italique">Identités, conflits et interventions sociolinguistiques</cite>, Limoges, Lambert-Lucas, <time>2018</time> <small style="line-height:1em;">(<a href="/wiki/International_Standard_Book_Number" title="International Standard Book Number">ISBN</a> <a href="/wiki/Sp%C3%A9cial:Ouvrages_de_r%C3%A9f%C3%A9rence/978-2-35935-250-4" title="Spécial:Ouvrages de référence/978-2-35935-250-4"><span class="nowrap">978-2-35935-250-4</span></a>)</small>, <abbr class="abbr" title="page">p.</abbr> 127<span class="Z3988" title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=book&rft.btitle=Identit%C3%A9s%2C+conflits+et+interventions+sociolinguistiques&rft.place=Limoges&rft.pub=Lambert-Lucas&rft.aulast=Al%C3%A9n+Garabato&rft.aufirst=Carmen&rft.au=Boyer%2C+Henri&rft.date=2018&rft.pages=127&rft.isbn=978-2-35935-250-4&rfr_id=info%3Asid%2Ffr.wikipedia.org%3AFrancoproven%C3%A7al"></span></span></span></span> </li> <li id="cite_note-93"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-93">↑</a> </span><span class="reference-text"><span class="ouvrage">« <a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.langue-savoyarde.com/les-groupes-savoyards/centre-de-la-culture-savoyarde"><cite style="font-style:normal;">Centre de la culture savoyarde</cite></a> »</span>.</span> </li> <li id="cite_note-94"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-94">↑</a> </span><span class="reference-text"><span class="ouvrage">« <a rel="nofollow" class="external text" href="http://projetbabel.org/document/savoyard_graphie_conflans.pdf"><cite style="font-style:normal;">Graphie de Conflans</cite></a> »</span>.</span> </li> <li id="cite_note-95"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-95">↑</a> </span><span class="reference-text"><span class="ouvrage" id="de_Conflans1994"><span class="ouvrage" id="Groupe_de_Conflans1994"><abbr class="abbr indicateur-langue" title="Langues : français et francoprovençal">(fr + frp)</abbr> Groupe de Conflans, <cite class="italique" lang="fr">Découvrir les parlers de Savoie</cite>, Centre de la Culture Savoyarde, <time>1994</time>, 163 <abbr class="abbr" title="pages">p.</abbr>, pages 17-26<span class="Z3988" title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=book&rft.btitle=D%C3%A9couvrir+les+parlers+de+Savoie&rft.pub=Centre+de+la+Culture+Savoyarde&rft.au=Groupe+de+Conflans&rft.date=1994&rft.pages=pages+17-26&rft.tpages=163&rfr_id=info%3Asid%2Ffr.wikipedia.org%3AFrancoproven%C3%A7al"></span></span></span></span> </li> <li id="cite_note-96"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-96">↑</a> </span><span class="reference-text"><span class="ouvrage" id="Harrieta1976"><span class="ouvrage" id="Joze_Harrieta1976"><abbr class="abbr indicateur-langue" title="Langue : italien">(it)</abbr> <a href="/wiki/Joseph_Henriet" title="Joseph Henriet">Joze <span class="nom_auteur">Harrieta</span></a>, <cite class="italique" lang="it">La lingua arpitana : com particolare riferimento alla lingua della Val di Aosta</cite>, Tip. Ferrero & Cie. die Romano Canavese, <time>1976</time>, 174 <abbr class="abbr" title="pages">p.</abbr><span class="Z3988" title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=book&rft.btitle=La+lingua+arpitana&rft.pub=Tip.+Ferrero+%26+Cie.+die+Romano+Canavese&rft.stitle=com+particolare+riferimento+alla+lingua+della+Val+di+Aosta&rft.aulast=Harrieta&rft.aufirst=Joze&rft.date=1976&rft.tpages=174&rfr_id=info%3Asid%2Ffr.wikipedia.org%3AFrancoproven%C3%A7al"></span></span></span>.</span> </li> <li id="cite_note-97"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-97">↑</a> </span><span class="reference-text"><a href="#Stich2001">Stich 2001</a>.</span> </li> <li id="cite_note-CritiqueStich-98"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-CritiqueStich_98-0">↑</a> </span><span class="reference-text">Pour une analyse scientifique critique de la graphie de Stich, voir le compte rendu d'Éric Fluckiger (2004), dans <i>Vox Romanica</i> 63, <abbr class="abbr" title="page(s)">p.</abbr> 312-319.</span> </li> <li id="cite_note-99"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-99">↑</a> </span><span class="reference-text"><a rel="nofollow" class="external text" href="http://arpitan.com/orthographe/"><i>Orthographe</i> sur le site de l'ACA, Fédération internationale de l'arpitan / francoprovençal</a></span> </li> <li id="cite_note-100"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-100">↑</a> </span><span class="reference-text"><a href="#ReymondBossard2010">Reymond et Bossard 2010</a>, <abbr class="abbr" title="page(s)">p.</abbr> 13-243.</span> </li> <li id="cite_note-DTS-101"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-DTS_101-0">↑</a> </span><span class="reference-text"><span class="ouvrage" id="Kristol2005"><span class="ouvrage" id="Andres_Kristol2005"><abbr class="abbr indicateur-langue" title="Langues : français, allemand et italien">(fr + de + it)</abbr> Andres Kristol, <cite class="italique" lang="fr">Dictionnaire toponymique des communes suisses</cite>, Lausanne, Editions Payot, <time>2005</time>, 1102 <abbr class="abbr" title="pages">p.</abbr> <small style="line-height:1em;">(<a href="/wiki/International_Standard_Book_Number" title="International Standard Book Number">ISBN</a> <a href="/wiki/Sp%C3%A9cial:Ouvrages_de_r%C3%A9f%C3%A9rence/2-601-03336-3" title="Spécial:Ouvrages de référence/2-601-03336-3"><span class="nowrap">2-601-03336-3</span></a>)</small><span class="Z3988" title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=book&rft.btitle=Dictionnaire+toponymique+des+communes+suisses&rft.place=Lausanne&rft.pub=Editions+Payot&rft.aulast=Kristol&rft.aufirst=Andres&rft.date=2005&rft.tpages=1102&rft.isbn=2-601-03336-3&rfr_id=info%3Asid%2Ffr.wikipedia.org%3AFrancoproven%C3%A7al"></span></span></span>.</span> </li> <li id="cite_note-102"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-102">↑</a> </span><span class="reference-text"><a rel="nofollow" class="external text" href="http://crieur.ch/prononcer-les-noms-en-az-et-oz-savoie-suisse/">Comment prononcer les noms en -z et -x dans les Alpes, Crieur.ch / Tribune de Bâle & Journal du Léman, 10.06.16</a></span> </li> <li id="cite_note-103"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-103">↑</a> </span><span class="reference-text"><a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.arpitania.eu/index.php/videos-arpitan/74-toponymie-arpitane">Toponymie arpitane</a> sur Arpitania.eu</span> </li> <li id="cite_note-104"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-104">↑</a> </span><span class="reference-text"><a href="#ReymondBossard2010">Reymond et Bossard 2010</a>, <abbr class="abbr" title="page(s)">p.</abbr> 20.</span> </li> </ol> </div> </div> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Voir_aussi">Voir aussi</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Francoproven%C3%A7al&veaction=edit&section=55" title="Modifier la section : Voir aussi" class="mw-editsection-visualeditor"><span>modifier</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Francoproven%C3%A7al&action=edit&section=55" title="Modifier le code source de la section : Voir aussi"><span>modifier le code</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <style data-mw-deduplicate="TemplateStyles:r194021218">.mw-parser-output .autres-projets>.titre{text-align:center;margin:0.2em 0}.mw-parser-output .autres-projets>ul{margin:0;padding:0}.mw-parser-output .autres-projets>ul>li{list-style:none;margin:0.2em 0;text-indent:0;padding-left:24px;min-height:20px;text-align:left;display:block}.mw-parser-output .autres-projets>ul>li>a{font-style:italic}@media(max-width:720px){.mw-parser-output .autres-projets{float:none}}</style><div class="autres-projets boite-grise boite-a-droite noprint js-interprojets"> <p class="titre">Sur les autres projets Wikimedia :</p> <ul class="noarchive plainlinks"> <li class="wiktionary"><a href="https://fr.wiktionary.org/wiki/francoproven%C3%A7al" class="extiw" title="wikt:francoprovençal">francoprovençal</a>, <span class="nowrap">sur le <span class="project">Wiktionnaire</span></span></li><li class="wiktionary"><a href="https://fr.wiktionary.org/wiki/arpitan" class="extiw" title="wikt:arpitan">arpitan</a>, <span class="nowrap">sur le <span class="project">Wiktionnaire</span></span></li><li class="wikiversity"><a href="https://fr.wikiversity.org/wiki/D%C3%A9partement:Arpitan" class="extiw" title="v:Département:Arpitan">Département d'arpitan</a>, <span class="nowrap">sur <span class="project">Wikiversity</span></span></li> </ul> </div> <div class="noprint boite-grise boite-a-droite" style="text-align:left;"> <div style="float:left;"><span typeof="mw:File"><span><img alt="" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/8/80/Wikipedia-logo-v2.svg/45px-Wikipedia-logo-v2.svg.png" decoding="async" width="45" height="41" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/8/80/Wikipedia-logo-v2.svg/68px-Wikipedia-logo-v2.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/8/80/Wikipedia-logo-v2.svg/90px-Wikipedia-logo-v2.svg.png 2x" data-file-width="103" data-file-height="94" /></span></span></div> <div style="margin-left:60px;"><b><a href="https://frp.wikipedia.org/wiki/" class="extiw" title="frp:">Wikipédia en francoprovençal</a></b>.</div> <div style="clear:left;"></div> </div> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Bibliographie">Bibliographie</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Francoproven%C3%A7al&veaction=edit&section=56" title="Modifier la section : Bibliographie" class="mw-editsection-visualeditor"><span>modifier</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Francoproven%C3%A7al&action=edit&section=56" title="Modifier le code source de la section : Bibliographie"><span>modifier le code</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <div class="bandeau-container bandeau-section metadata bandeau-niveau-information"><div class="bandeau-cell bandeau-icone-css loupe">Article détaillé : <a href="/wiki/Bibliographie_sur_le_francoproven%C3%A7al" title="Bibliographie sur le francoprovençal">Bibliographie sur le francoprovençal</a>.</div></div> <ul><li>1807 : <span class="ouvrage" id="Grillet1807"><span class="ouvrage" id="Jean-Louis_Grillet1807">Jean-Louis <span class="nom_auteur">Grillet</span>, <cite class="italique">Dictionnaire historique, littéraire et statistique des départements du Mont-Blanc et du Léman</cite>, Chambéry, Librairie J.F. Puthod, <time>1807</time><span class="Z3988" title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=book&rft.btitle=Dictionnaire+historique%2C+litt%C3%A9raire+et+statistique+des+d%C3%A9partements+du+Mont-Blanc+et+du+L%C3%A9man&rft.place=Chamb%C3%A9ry&rft.pub=Librairie+J.F.+Puthod&rft.aulast=Grillet&rft.aufirst=Jean-Louis&rft.date=1807&rfr_id=info%3Asid%2Ffr.wikipedia.org%3AFrancoproven%C3%A7al"></span></span></span>.</li> <li>1863 : <span class="ouvrage" id="Gras1863"><span class="ouvrage" id="Louis_Pierre_Gras1863">Louis Pierre <span class="nom_auteur">Gras</span>, <cite class="italique">Dictionnaire du patois forézien</cite>, Genève, Slatkine reprints, <time>1863</time> <small style="line-height:1em;">(<a rel="nofollow" class="external text" href="https://archive.org/details/dictionnairedup00grasgoog">lire en ligne</a>)</small><span class="Z3988" title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=book&rft.btitle=Dictionnaire+du+patois+for%C3%A9zien&rft.place=Gen%C3%A8ve&rft.pub=Slatkine+reprints&rft.aulast=Gras&rft.aufirst=Louis+Pierre&rft.date=1863&rfr_id=info%3Asid%2Ffr.wikipedia.org%3AFrancoproven%C3%A7al"></span></span></span>.</li> <li>1866 : <span class="ouvrage" id="BridelFavrat1866"><span class="ouvrage" id="Doyen_BridelLouis_Favrat1866">Doyen <span class="nom_auteur">Bridel</span> et Louis <span class="nom_auteur">Favrat</span> (recueil et annotation), <cite class="italique">Glossaire du patois de la Suisse romande : avec un appendice comprenant une série de traductions de la parabole de l'Enfant prodigue, quelques morceaux patois en vers et en prose et une collection de proverbes</cite>, Lausanne, G. Bridel, <time>1866</time>, XVI-548 <abbr class="abbr" title="pages">p.</abbr>, in-8° <small style="line-height:1em;">(<a rel="nofollow" class="external text" href="https://archive.org/stream/glossairedupatoi00briduoft#page/n5/mode/2up">lire en ligne</a>)</small><span class="Z3988" title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=book&rft.btitle=Glossaire+du+patois+de+la+Suisse+romande&rft.place=Lausanne&rft.pub=G.+Bridel&rft.stitle=avec+un+appendice+comprenant+une+s%C3%A9rie+de+traductions+de+la+parabole+de+l%27Enfant+prodigue%2C+quelques+morceaux+patois+en+vers+et+en+prose+et+une+collection+de+proverbes&rft.aulast=Bridel&rft.aufirst=Doyen&rft.au=Favrat%2C+Louis&rft.date=1866&rft.tpages=XVI-548&rfr_id=info%3Asid%2Ffr.wikipedia.org%3AFrancoproven%C3%A7al"></span></span></span></li> <li>1877 : <span class="ouvrage" id="Ascoli1877"><span class="ouvrage" id="Graziadio_Isaia_Ascoli1877"><abbr class="abbr indicateur-langue" title="Langue : italien">(it)</abbr> <a href="/wiki/Graziadio_Isaia_Ascoli" title="Graziadio Isaia Ascoli">Graziadio Isaia <span class="nom_auteur">Ascoli</span></a>, « <cite style="font-style:normal" lang="it">Schizzi franco-provenzali</cite> », <i><span class="lang-it" lang="it">Archivio glottologico italiano</span></i>, <abbr class="abbr" title="volume">vol.</abbr> 2,‎ <time>1877</time>, <abbr class="abbr" title="pages">p.</abbr> <span class="nowrap">61-120</span> <small style="line-height:1em;">(<a rel="nofollow" class="external text" href="https://archive.org/stream/archivioglottolo03fireuoft#page/60/mode/2up">lire en ligne</a>)</small><span class="Z3988" title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&rft.genre=article&rft.atitle=Schizzi+franco-provenzali&rft.jtitle=Archivio+glottologico+italiano&rft.aulast=Ascoli&rft.aufirst=Graziadio+Isaia&rft.date=1877&rft.volume=2&rft.pages=61-120&rfr_id=info%3Asid%2Ffr.wikipedia.org%3AFrancoproven%C3%A7al"></span></span></span>  — article écrit en 1873</li> <li>1891 :<span class="ouvrage" id="Villefranche1891"><span class="ouvrage" id="Jacques-Melchior_Villefranche1891">Jacques-Melchior <span class="nom_auteur">Villefranche</span>, <cite class="italique">Essai de grammaire du patois lyonnais</cite>, Bourg, Imprimerie de J.-M. Villefranche, <time>1891</time>, XXII-311 <abbr class="abbr" title="pages">p.</abbr>, in-16° <small style="line-height:1em;">(<a href="/wiki/Biblioth%C3%A8que_nationale_de_France" title="Bibliothèque nationale de France">BNF</a> <span class="plainlinks noarchive nowrap"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://catalogue.bnf.fr/ark:/12148/cb31581390w.public">31581390</a></span>, <a rel="nofollow" class="external text" href="https://archive.org/stream/essaidegrammaire00villuoft#page/n7/mode/2up">lire en ligne</a>)</small><span class="Z3988" title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=book&rft.btitle=Essai+de+grammaire+du+patois+lyonnais&rft.place=Bourg&rft.pub=Imprimerie+de+J.-M.+Villefranche&rft.aulast=Villefranche&rft.aufirst=Jacques-Melchior&rft.date=1891&rft.tpages=XXII-311&rfr_id=info%3Asid%2Ffr.wikipedia.org%3AFrancoproven%C3%A7al"></span></span></span></li> <li>1894 : <span class="ouvrage" id="Société_d'histoire_et_d'archéologie_du_canton_de_Neuchâtel1894">Société d'histoire et d'archéologie du canton de Neuchâtel, <cite class="italique">Le patois neuchâtelois : recueil de dictons et de morceaux en prose et en vers</cite>, Neuchâtel (Suisse), Imp. H. Wolfrath & Cie, Comité du patois de la Société cantonale d’histoire et d’archéologie, <time>1894</time><span class="Z3988" title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=book&rft.btitle=Le+patois+neuch%C3%A2telois&rft.place=Neuch%C3%A2tel+%28Suisse%29&rft.pub=Imp.+H.+Wolfrath+%26+Cie%2C+Comit%C3%A9+du+patois+de+la+Soci%C3%A9t%C3%A9+cantonale+d%E2%80%99histoire+et+d%E2%80%99arch%C3%A9ologie&rft.stitle=recueil+de+dictons+et+de+morceaux+en+prose+et+en+vers&rft.aucorp=Soci%C3%A9t%C3%A9+d%27histoire+et+d%27arch%C3%A9ologie+du+canton+de+Neuch%C3%A2tel&rft.date=1894&rfr_id=info%3Asid%2Ffr.wikipedia.org%3AFrancoproven%C3%A7al"></span></span>.</li> <li>1917 : <span class="ouvrage" id="Dauzat1917"><span class="ouvrage" id="Albert_Dauzat1917">Albert <span class="nom_auteur">Dauzat</span>, <cite class="italique">Les Argots de métiers franco-provençaux</cite>, Paris, H. Champion, <time>1917</time>, 268 <abbr class="abbr" title="pages">p.</abbr><span class="Z3988" title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=book&rft.btitle=Les+Argots+de+m%C3%A9tiers+franco-proven%C3%A7aux&rft.place=Paris&rft.pub=H.+Champion&rft.aulast=Dauzat&rft.aufirst=Albert&rft.date=1917&rft.tpages=268&rfr_id=info%3Asid%2Ffr.wikipedia.org%3AFrancoproven%C3%A7al"></span></span></span></li> <li>1926 : <span class="ouvrage" id="Pierrehumbert1926"><span class="ouvrage" id="William_Pierrehumbert1926">William <span class="nom_auteur">Pierrehumbert</span>, <cite class="italique">Dictionnaire historique du parler neuchâtelois et suisse romand</cite>, Neuchâtel, Éditions Victor Attinger, <time>1926</time><span class="Z3988" title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=book&rft.btitle=Dictionnaire+historique+du+parler+neuch%C3%A2telois+et+suisse+romand&rft.place=Neuch%C3%A2tel&rft.pub=%C3%89ditions+Victor+Attinger&rft.aulast=Pierrehumbert&rft.aufirst=William&rft.date=1926&rfr_id=info%3Asid%2Ffr.wikipedia.org%3AFrancoproven%C3%A7al"></span></span></span>.</li> <li>1938 : <span class="ouvrage" id="Gardette1938"><span class="ouvrage" id="Abbé_Pierre_Gardette1938">Abbé Pierre <span class="nom_auteur">Gardette</span>, <cite class="italique">Lous poèmes daoü païsan</cite>, Mâcon, Imprimerie Protat frères, <time>1938</time><span class="Z3988" title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=book&rft.btitle=Lous+po%C3%A8mes+dao%C3%BC+pa%C3%AFsan&rft.place=M%C3%A2con&rft.pub=Imprimerie+Protat+fr%C3%A8res&rft.aulast=Gardette&rft.aufirst=Abb%C3%A9+Pierre&rft.date=1938&rfr_id=info%3Asid%2Ffr.wikipedia.org%3AFrancoproven%C3%A7al"></span></span></span>.</li> <li>1941 : <span class="ouvrage" id="Duraffour1941"><span class="ouvrage" id="Antonin_Duraffour1941"><a href="/wiki/Antonin_Duraffour" title="Antonin Duraffour">Antonin Duraffour</a>, <cite class="italique">Lexique patois français du parler de Vaux-en-Bugey (Ain) (1919-1940)</cite>, Grenoble, <time>1941</time><span class="Z3988" title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=book&rft.btitle=Lexique+patois+fran%C3%A7ais+du+parler+de+Vaux-en-Bugey+%28Ain%29+%281919-1940%29&rft.place=Grenoble&rft.aulast=Duraffour&rft.aufirst=Antonin&rft.date=1941&rfr_id=info%3Asid%2Ffr.wikipedia.org%3AFrancoproven%C3%A7al"></span></span></span></li> <li>1941 : <span class="ouvrage" id="Gardette1941"><span class="ouvrage" id="Abbé_Pierre_Gardette1941">Abbé Pierre <span class="nom_auteur">Gardette</span>, <cite class="italique">Géographie phonétique du Forez</cite>, Mâcon, Imprimerie Protat frères, <time>1941</time><span class="Z3988" title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=book&rft.btitle=G%C3%A9ographie+phon%C3%A9tique+du+Forez&rft.place=M%C3%A2con&rft.pub=Imprimerie+Protat+fr%C3%A8res&rft.aulast=Gardette&rft.aufirst=Abb%C3%A9+Pierre&rft.date=1941&rfr_id=info%3Asid%2Ffr.wikipedia.org%3AFrancoproven%C3%A7al"></span></span></span>.</li> <li>1941 : <span class="ouvrage" id="Gardette1941"><span class="ouvrage" id="Abbé_Pierre_Gardette1941">Abbé Pierre <span class="nom_auteur">Gardette</span>, <cite class="italique">Études de géographie morphologique sur les patois du Forez</cite>, Mâcon, Imprimerie Protat frères, <time>1941</time><span class="Z3988" title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=book&rft.btitle=%C3%89tudes+de+g%C3%A9ographie+morphologique+sur+les+patois+du+Forez&rft.place=M%C3%A2con&rft.pub=Imprimerie+Protat+fr%C3%A8res&rft.aulast=Gardette&rft.aufirst=Abb%C3%A9+Pierre&rft.date=1941&rfr_id=info%3Asid%2Ffr.wikipedia.org%3AFrancoproven%C3%A7al"></span></span></span>.</li> <li>1950 : <span class="ouvrage" id="Aebischer1950"><span class="ouvrage" id="Paul_Aebischer1950">Paul <span class="nom_auteur">Aebischer</span>, <cite class="italique">Chrestomathie franco-provençale</cite>, Berne, Francke, <time>1950</time><span class="Z3988" title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=book&rft.btitle=Chrestomathie+franco-proven%C3%A7ale&rft.place=Berne&rft.pub=Francke&rft.aulast=Aebischer&rft.aufirst=Paul&rft.date=1950&rfr_id=info%3Asid%2Ffr.wikipedia.org%3AFrancoproven%C3%A7al"></span></span></span></li> <li>1952 : <span class="ouvrage" id="Brocherel1952"><span class="ouvrage" id="Jules_Brocherel1952"><a href="/wiki/Jules_Brocherel" title="Jules Brocherel">Jules Brocherel</a>, <cite class="italique">Le Patois et la langue française en Vallée d’Aoste</cite>, Neuchâtel, V. Attinger, <time>1952</time><span class="Z3988" title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=book&rft.btitle=Le+Patois+et+la+langue+fran%C3%A7aise+en+Vall%C3%A9e+d%E2%80%99Aoste&rft.place=Neuch%C3%A2tel&rft.pub=V.+Attinger&rft.aulast=Brocherel&rft.aufirst=Jules&rft.date=1952&rfr_id=info%3Asid%2Ffr.wikipedia.org%3AFrancoproven%C3%A7al"></span></span></span>.</li> <li>1958 : <span class="ouvrage" id="Escoffier1958"><span class="ouvrage" id="Simone_Escoffier1958">Simone <span class="nom_auteur">Escoffier</span>, « <cite style="font-style:normal">La rencontre de la langue d’Oïl, de la langue d’Oc, et du francoprovençal entre Loire et Allier</cite> », <i>Publications de l’Institut linguistique roman de Lyon</i>, <abbr class="abbr" title="numéro">n<sup>o</sup></abbr> <abbr class="abbr" title="11"><span class="romain" style="text-transform:uppercase">XI</span></abbr>,‎ <time>1958</time><span class="Z3988" title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&rft.genre=article&rft.atitle=La+rencontre+de+la+langue+d%E2%80%99O%C3%AFl%2C+de+la+langue+d%E2%80%99Oc%2C+et+du+francoproven%C3%A7al+entre+Loire+et+Allier&rft.jtitle=Publications+de+l%E2%80%99Institut+linguistique+roman+de+Lyon&rft.issue=%3Cabbr+class%3D%22abbr+%22+title%3D%2211%22+%3E%3Cspan+class%3D%22romain%22+style%3D%22text-transform%3Auppercase%22%3EXI%3C%2Fspan%3E%3C%2Fabbr%3E&rft.aulast=Escoffier&rft.aufirst=Simone&rft.date=1958&rfr_id=info%3Asid%2Ffr.wikipedia.org%3AFrancoproven%C3%A7al"></span></span></span>.</li> <li>1959 : <span class="ouvrage" id="Bjerrome1959"><span class="ouvrage" id="Gunnar_Bjerrome1959">Gunnar <span class="nom_auteur">Bjerrome</span>, <cite class="italique">Le patois de <a href="/wiki/Bagnes" title="Bagnes">Bagnes</a> (Valais)</cite>, Stockholm, Almkvist and Wiksell, <time>1959</time><span class="Z3988" title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=book&rft.btitle=Le+patois+de+Bagnes+%28Valais%29&rft.place=Stockholm&rft.pub=Almkvist+and+Wiksell&rft.aulast=Bjerrome&rft.aufirst=Gunnar&rft.date=1959&rfr_id=info%3Asid%2Ffr.wikipedia.org%3AFrancoproven%C3%A7al"></span></span></span>.</li> <li>1964 : <span class="ouvrage" id="Tuaillon1964"><span class="ouvrage" id="Gaston_Tuaillon1964"><a href="/wiki/Gaston_Tuaillon" title="Gaston Tuaillon">Gaston Tuaillon</a>, « <cite style="font-style:normal">Limite nord du provençal à l'est du Rhône</cite> », <i>Revue de linguistique romane</i>, Paris, <a href="/wiki/Soci%C3%A9t%C3%A9_de_linguistique_romane" title="Société de linguistique romane">Société de linguistique romane</a> avec le concours du <a href="/wiki/Centre_national_de_recherche_scientifique" class="mw-redirect" title="Centre national de recherche scientifique">Centre national de recherche scientifique</a>, <abbr class="abbr" title="volume">vol.</abbr> 28 « cahier 109-110 »,‎ <time class="nowrap" datetime="1964" data-sort-value="1964">janvier-juin 1964</time>, <abbr class="abbr" title="pages">p.</abbr> <span class="nowrap">127-142</span> <small style="line-height:1em;">(<a href="/wiki/International_Standard_Serial_Number" title="International Standard Serial Number">ISSN</a> <span class="plainlinks noarchive"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://portal.issn.org/resource/issn/0035-1458">0035-1458</a></span>, <a href="/wiki/Online_Computer_Library_Center" title="Online Computer Library Center">OCLC</a> <span class="plainlinks noarchive nowrap"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://worldcat.org/fr/title/1681180">1681180</a></span>, <a href="/wiki/Digital_Object_Identifier" title="Digital Object Identifier">DOI</a> <span class="plainlinks noarchive nowrap"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://dx.doi.org/10.5169/seals-399338">10.5169/seals-399338</a></span>)</small><span class="Z3988" title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&rft.genre=article&rft.atitle=Limite+nord+du+proven%C3%A7al+%C3%A0+l%27est+du+Rh%C3%B4ne&rft.jtitle=Revue+de+linguistique+romane&rft.aulast=Tuaillon&rft.aufirst=Gaston&rft.date=1964&rft.volume=28&rft.pages=127-142&rft.issn=0035-1458&rft_id=info%3Adoi%2F10.5169%2Fseals-399338&rft_id=info%3Aoclcnum%2F1681180&rfr_id=info%3Asid%2Ffr.wikipedia.org%3AFrancoproven%C3%A7al"></span></span></span></li> <li>1969 : <span class="ouvrage" id="Duraffour1969"><span class="ouvrage" id="Antonin_Duraffour1969">Antonin <span class="nom_auteur">Duraffour</span>, <cite class="italique">Glossaire des patois francoprovençaux</cite>, Paris, <a href="/wiki/CNRS_%C3%89ditions" title="CNRS Éditions">CNRS Éditions</a>, <time>1969</time> <small style="line-height:1em;">(<a href="/wiki/International_Standard_Book_Number" title="International Standard Book Number">ISBN</a> <a href="/wiki/Sp%C3%A9cial:Ouvrages_de_r%C3%A9f%C3%A9rence/2-222-01226-0" title="Spécial:Ouvrages de référence/2-222-01226-0"><span class="nowrap">2-222-01226-0</span></a>)</small><span class="Z3988" title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=book&rft.btitle=Glossaire+des+patois+francoproven%C3%A7aux&rft.place=Paris&rft.pub=CNRS+%C3%89ditions&rft.aulast=Duraffour&rft.aufirst=Antonin&rft.date=1969&rft.isbn=2-222-01226-0&rfr_id=info%3Asid%2Ffr.wikipedia.org%3AFrancoproven%C3%A7al"></span></span></span></li> <li>1970 : <span class="ouvrage" id="Gossen1970"><span class="ouvrage" id="Charles_Théodore_Gossen1970">Charles Théodore <span class="nom_auteur">Gossen</span>, « <cite style="font-style:normal">La scripta ‘para-francoprovençale’</cite> », <i>Revue de linguistique romane</i>, <abbr class="abbr" title="numéro">n<sup>o</sup></abbr> 34,‎ <time>1970</time>, <abbr class="abbr" title="pages">p.</abbr> <span class="nowrap">326-348</span><span class="Z3988" title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&rft.genre=article&rft.atitle=La+scripta+%E2%80%98para-francoproven%C3%A7ale%E2%80%99&rft.jtitle=Revue+de+linguistique+romane&rft.issue=34&rft.aulast=Gossen&rft.aufirst=Charles+Th%C3%A9odore&rft.date=1970&rft.pages=326-348&rfr_id=info%3Asid%2Ffr.wikipedia.org%3AFrancoproven%C3%A7al"></span></span></span></li> <li>1971 : <span class="ouvrage" id="Bec1971"><span class="ouvrage" id="Pierre_Bec1971">Pierre <span class="nom_auteur">Bec</span>, <cite class="italique">Manuel pratique de philologie romane</cite>, <abbr class="abbr" title="tome">t.</abbr> 2, Paris, Picard, <time>1971</time>, 357 et <span class="need_ref" title="Ce passage nécessite des précisions supplémentaires." style="cursor:help;">seq.</span><sup class="need_ref_tag" style="padding-left:2px;"><a href="/wiki/Aide:Pr%C3%A9ciser_un_fait" title="Aide:Préciser un fait">[Quoi ?]</a></sup> <small style="line-height:1em;">(<a href="/wiki/International_Standard_Book_Number" title="International Standard Book Number">ISBN</a> <a href="/wiki/Sp%C3%A9cial:Ouvrages_de_r%C3%A9f%C3%A9rence/2-7084-0230-7" title="Spécial:Ouvrages de référence/2-7084-0230-7"><span class="nowrap">2-7084-0230-7</span></a>)</small><span class="Z3988" title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=book&rft.btitle=Manuel+pratique+de+philologie+romane&rft.place=Paris&rft.pub=Picard&rft.aulast=Bec&rft.aufirst=Pierre&rft.date=1971&rft.tpages=357+et+%7F%27%22%60UNIQ--nowiki-000001E4-QINU%60%22%27%7F%3Cspan+class%3D%22need_ref%22+title%3D%22Ce+passage+n%C3%A9cessite+des+pr%C3%A9cisions+suppl%C3%A9mentaires.%22+style%3D%22cursor%3Ahelp%3B%22%3Eseq.%3C%2Fspan%3E%3Csup+class%3D%22need_ref_tag%22+style%3D%22padding-left%3A2px%3B%22%3E%5B%5BAide%3APr%C3%A9ciser+un+fait%7C%5BQuoi%C2%A0%3F%5D%5D%5D%3C%2Fsup%3E&rft.isbn=2-7084-0230-7&rfr_id=info%3Asid%2Ffr.wikipedia.org%3AFrancoproven%C3%A7al"></span></span></span>  — une analyse philologique du francoprovençal. Les dialectes alpins ont été plus particulièrement étudiés</li> <li>1971 : <span class="ouvrage" id="Cerlogne1971"><span class="ouvrage" id="Jean-Baptiste_Cerlogne1971">Jean-Baptiste <span class="nom_auteur">Cerlogne</span>, <cite class="italique">Dictionnaire du patois valdôtain, précédé de la petite grammaire</cite>, Genève, <a href="/wiki/%C3%89ditions_Slatkine" title="Éditions Slatkine">Slatkine</a>, <time>1971</time><span class="Z3988" title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=book&rft.btitle=Dictionnaire+du+patois+vald%C3%B4tain%2C+pr%C3%A9c%C3%A9d%C3%A9+de+la+petite+grammaire&rft.place=Gen%C3%A8ve&rft.pub=Slatkine&rft.aulast=Cerlogne&rft.aufirst=Jean-Baptiste&rft.date=1971&rfr_id=info%3Asid%2Ffr.wikipedia.org%3AFrancoproven%C3%A7al"></span></span></span>.  — Publication originale, Aoste, Imprimerie catholique, 1907</li> <li>1971 : <span class="ouvrage" id="Marzys1971"><span class="ouvrage" id="Zygmunt_Marzys1971">Zygmunt <span class="nom_auteur">Marzys</span> (<abbr class="abbr" title="directeur de publication">dir.</abbr>), <cite class="italique">Colloque de dialectologie francoprovençale : Actes</cite>, Neuchâtel/Genève, Faculté des Lettres/Droz, <time>1971</time><span class="Z3988" title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=book&rft.btitle=Colloque+de+dialectologie+francoproven%C3%A7ale&rft.place=Neuch%C3%A2tel%2FGen%C3%A8ve&rft.pub=Facult%C3%A9+des+Lettres%2FDroz&rft.stitle=Actes&rft.aulast=Marzys&rft.aufirst=Zygmunt&rft.date=1971&rfr_id=info%3Asid%2Ffr.wikipedia.org%3AFrancoproven%C3%A7al"></span></span></span></li> <li>1971 : <span class="ouvrage" id="Page1971"><span class="ouvrage" id="Louis_Page1971">Louis <span class="nom_auteur">Page</span>, <cite class="italique">Le patois fribourgeois et ses écrivains</cite>, Romont, Éditions de la Colline, <time>1971</time>, 89 <abbr class="abbr" title="pages">p.</abbr><span class="Z3988" title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=book&rft.btitle=Le+patois+fribourgeois+et+ses+%C3%A9crivains&rft.place=Romont&rft.pub=%C3%89ditions+de+la+Colline&rft.aulast=Page&rft.aufirst=Louis&rft.date=1971&rft.tpages=89&rfr_id=info%3Asid%2Ffr.wikipedia.org%3AFrancoproven%C3%A7al"></span></span></span></li> <li>1972 : <span class="ouvrage" id="Tuaillon1972"><span class="ouvrage" id="Gaston_Tuaillon1972">Gaston <span class="nom_auteur">Tuaillon</span>, « <cite style="font-style:normal">Le francoprovençal : progrès d’une définition</cite> », <i>Travaux de linguistique et de littérature</i>, <abbr class="abbr" title="numéro">n<sup>o</sup></abbr> 10,‎ <time>1972</time>, <abbr class="abbr" title="pages">p.</abbr> <span class="nowrap">293-339</span> <small style="line-height:1em;">(<a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.centre-etudes-francoprovencales.eu/cef/allegati/tuaillon_266.pdf">lire en ligne</a> <abbr class="abbr indicateur-format format-pdf" title="Document au format Portable Document Format (PDF) d'Adobe">[PDF]</abbr>)</small><span class="Z3988" title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&rft.genre=article&rft.atitle=Le+francoproven%C3%A7al&rft.jtitle=Travaux+de+linguistique+et+de+litt%C3%A9rature&rft.issue=10&rft.stitle=progr%C3%A8s+d%E2%80%99une+d%C3%A9finition&rft.aulast=Tuaillon&rft.aufirst=Gaston&rft.date=1972&rft.pages=293-339&rfr_id=info%3Asid%2Ffr.wikipedia.org%3AFrancoproven%C3%A7al"></span></span></span></li> <li>1973 : <span class="ouvrage" id="Jochnowitz1973"><span class="ouvrage" id="George_Jochnowitz1973"><abbr class="abbr indicateur-langue" title="Langue : anglais">(en)</abbr> George <span class="nom_auteur">Jochnowitz</span>, <cite class="italique" lang="en">Dialect Boundaries and the Question of Franco-Provençal</cite>, Paris et La Haye, Mouton & Co. N.V, <time>1973</time><span class="Z3988" title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=book&rft.btitle=Dialect+Boundaries+and+the+Question+of+Franco-Proven%C3%A7al&rft.place=Paris+et+La+Haye&rft.pub=Mouton+%26+Co.+N.V&rft.aulast=Jochnowitz&rft.aufirst=George&rft.date=1973&rfr_id=info%3Asid%2Ffr.wikipedia.org%3AFrancoproven%C3%A7al"></span></span></span>.</li> <li>1976 : <span class="ouvrage" id="Henriet1976"><span class="ouvrage" id="Joseph_Henriet1976"><abbr class="abbr indicateur-langue" title="Langue : italien">(it)</abbr> Joze Harrieta (<a href="/wiki/Joseph_Henriet" title="Joseph Henriet">Joseph Henriet</a>), <cite class="italique" lang="it">La lingua arpitana : con particolare riferimento alla lingua della Val di Aosta</cite>, Romano Canavese, Ferrero & Cie, <time>1976</time>, 174 <abbr class="abbr" title="pages">p.</abbr><span class="Z3988" title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=book&rft.btitle=La+lingua+arpitana+%3A+con+particolare+riferimento+alla+lingua+della+Val+di+Aosta&rft.place=Romano+Canavese&rft.pub=Ferrero+%26+Cie&rft.aulast=Henriet&rft.aufirst=Joseph&rft.date=1976&rft.tpages=174&rfr_id=info%3Asid%2Ffr.wikipedia.org%3AFrancoproven%C3%A7al"></span></span></span></li> <li>1979 : <span class="ouvrage" id="Abry1979"><span class="ouvrage" id="Christian_Abry1979">Christian <span class="nom_auteur">Abry</span>, <cite style="font-style:normal">« Le paysage dialectal : une approche ethnologique. Alimentation, habitat, élevage, agriculture… »</cite>, dans Christian Abry <i><abbr class="abbr" title="et alii (« et d’autres »)" lang="la">et al.</abbr></i> (éd.), <cite class="italique">Les sources régionales de la Savoie</cite>, Paris, Fayard, <time>1979</time><span class="Z3988" title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=bookitem&rft.btitle=Les+sources+r%C3%A9gionales+de+la+Savoie&rft.atitle=Le+paysage+dialectal&rft.place=Paris&rft.pub=Fayard&rft.aulast=Abry&rft.aufirst=Christian&rft.date=1979&rfr_id=info%3Asid%2Ffr.wikipedia.org%3AFrancoproven%C3%A7al"></span></span></span></li> <li>1981 : <span class="ouvrage" id="EscoffierVurpas1981"><span class="ouvrage" id="Simone_EscoffierAnne-Marie_Vurpas1981">Simone <span class="nom_auteur">Escoffier</span> et Anne-Marie <span class="nom_auteur">Vurpas</span>, <cite class="italique">Textes littéraires en dialecte lyonnais : xvie-xixe siècle</cite>, Paris, <a href="/wiki/CNRS_%C3%89ditions" title="CNRS Éditions">CNRS Éditions</a>, <time>1981</time>, 495 <abbr class="abbr" title="pages">p.</abbr> <small style="line-height:1em;">(<a href="/wiki/International_Standard_Book_Number" title="International Standard Book Number">ISBN</a> <a href="/wiki/Sp%C3%A9cial:Ouvrages_de_r%C3%A9f%C3%A9rence/2-222-02857-4" title="Spécial:Ouvrages de référence/2-222-02857-4"><span class="nowrap">2-222-02857-4</span></a>)</small><span class="Z3988" title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=book&rft.btitle=Textes+litt%C3%A9raires+en+dialecte+lyonnais&rft.place=Paris&rft.pub=CNRS+%C3%89ditions&rft.stitle=xvie-xixe+si%C3%A8cle&rft.aulast=Escoffier&rft.aufirst=Simone&rft.au=Vurpas%2C+Anne-Marie&rft.date=1981&rft.tpages=495&rft.isbn=2-222-02857-4&rfr_id=info%3Asid%2Ffr.wikipedia.org%3AFrancoproven%C3%A7al"></span></span></span></li> <li>1982 : <span class="ouvrage" id="ConstantinDésormaux1982"><span class="ouvrage" id="Aimé_ConstantinJoseph_Désormaux1982">Aimé <span class="nom_auteur">Constantin</span> et Joseph <span class="nom_auteur">Désormaux</span>, <cite class="italique">Dictionnaire savoyard</cite>, Marseille, <a href="/wiki/%C3%89ditions_Jeanne_Laffitte" title="Éditions Jeanne Laffitte">Éditions Jeanne Laffitte</a>, <time>1982</time>, 443 <abbr class="abbr" title="pages">p.</abbr> <small style="line-height:1em;">(<a href="/wiki/International_Standard_Book_Number" title="International Standard Book Number">ISBN</a> <a href="/wiki/Sp%C3%A9cial:Ouvrages_de_r%C3%A9f%C3%A9rence/2-7348-0137-X" title="Spécial:Ouvrages de référence/2-7348-0137-X"><span class="nowrap">2-7348-0137-X</span></a>)</small><span class="Z3988" title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=book&rft.btitle=Dictionnaire+savoyard&rft.place=Marseille&rft.pub=%C3%89ditions+Jeanne+Laffitte&rft.aulast=Constantin&rft.aufirst=Aim%C3%A9&rft.au=D%C3%A9sormaux%2C+Joseph&rft.date=1982&rft.tpages=443&rft.isbn=2-7348-0137-X&rfr_id=info%3Asid%2Ffr.wikipedia.org%3AFrancoproven%C3%A7al"></span></span></span>.  — (Publication originale, Annecy : Société florimontane, 1902)</li> <li>1983 : <span class="ouvrage" id="Humbert1983"><span class="ouvrage" id="Jean_Humbert1983">Jean <span class="nom_auteur">Humbert</span>, <cite class="italique">Nouveau Glossaire genevois</cite>, Genève, <a href="/wiki/%C3%89ditions_Slatkine" title="Éditions Slatkine">Slatkine</a>, <time>1983</time>, 268 <abbr class="abbr" title="pages">p.</abbr> <small style="line-height:1em;">(<a href="/wiki/International_Standard_Book_Number" title="International Standard Book Number">ISBN</a> <a href="/wiki/Sp%C3%A9cial:Ouvrages_de_r%C3%A9f%C3%A9rence/2-8321-0172-0" title="Spécial:Ouvrages de référence/2-8321-0172-0"><span class="nowrap">2-8321-0172-0</span></a>, <a rel="nofollow" class="external text" href="https://books.google.com/books?id=KMVaUBiMcDoC&printsec=frontcover">lire en ligne</a>)</small><span class="Z3988" title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=book&rft.btitle=Nouveau+Glossaire+genevois&rft.place=Gen%C3%A8ve&rft.pub=Slatkine&rft.aulast=Humbert&rft.aufirst=Jean&rft.date=1983&rft.tpages=268&rft.isbn=2-8321-0172-0&rfr_id=info%3Asid%2Ffr.wikipedia.org%3AFrancoproven%C3%A7al"></span></span></span>.  — (Publication originale, Genève : 1852)</li> <li>1984 : <span class="ouvrage" id="Agard1984"><span class="ouvrage" id="Frederick_B._Agard1984"><abbr class="abbr indicateur-langue" title="Langue : anglais">(en)</abbr> Frederick B. <span class="nom_auteur">Agard</span>, <cite class="italique" lang="en">A Course in Romance Linguistics : A Diachronic View</cite>, <abbr class="abbr" title="volume">vol.</abbr> 2, Washington, Georgetown University Press, <time>1984</time>, 259 <abbr class="abbr" title="pages">p.</abbr> <small style="line-height:1em;">(<a href="/wiki/International_Standard_Book_Number" title="International Standard Book Number">ISBN</a> <a href="/wiki/Sp%C3%A9cial:Ouvrages_de_r%C3%A9f%C3%A9rence/0-87840-089-3" title="Spécial:Ouvrages de référence/0-87840-089-3"><span class="nowrap">0-87840-089-3</span></a>)</small><span class="Z3988" title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=book&rft.btitle=A+Course+in+Romance+Linguistics&rft.place=Washington&rft.pub=Georgetown+University+Press&rft.stitle=A+Diachronic+View&rft.aulast=Agard&rft.aufirst=Frederick+B.&rft.date=1984&rft.volume=2&rft.tpages=259&rft.isbn=0-87840-089-3&rfr_id=info%3Asid%2Ffr.wikipedia.org%3AFrancoproven%C3%A7al"></span></span></span></li> <li>1984 : <span class="ouvrage" id="ChenalVautherin1984"><span class="ouvrage" id="Aimé_ChenalRaymond_Vautherin1984">Aimé <span class="nom_auteur">Chenal</span> et <a href="/wiki/Raymond_Vautherin" title="Raymond Vautherin">Raymond Vautherin</a>, <cite class="italique">Nouveau Dictionnaire de patois valdôtain, français : patois</cite>, Aoste, Musumeci, <time>1984</time>, 2119 <abbr class="abbr" title="pages">p.</abbr> <small style="line-height:1em;">(<a href="/wiki/International_Standard_Book_Number" title="International Standard Book Number">ISBN</a> <a href="/wiki/Sp%C3%A9cial:Ouvrages_de_r%C3%A9f%C3%A9rence/88-7032-534-2" title="Spécial:Ouvrages de référence/88-7032-534-2"><span class="nowrap">88-7032-534-2</span></a>)</small><span class="Z3988" title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=book&rft.btitle=Nouveau+Dictionnaire+de+patois+vald%C3%B4tain%2C+fran%C3%A7ais&rft.place=Aoste&rft.pub=Musumeci&rft.stitle=patois&rft.aulast=Chenal&rft.aufirst=Aim%C3%A9&rft.au=Raymond+Vautherin&rft.date=1984&rft.tpages=2119&rft.isbn=88-7032-534-2&rfr_id=info%3Asid%2Ffr.wikipedia.org%3AFrancoproven%C3%A7al"></span></span></span></li> <li>1984 : <span class="ouvrage" id="DauzatRostaing1984"><span class="ouvrage" id="Albert_DauzatCharles_Rostaing1984">Albert <span class="nom_auteur">Dauzat</span> et Charles <span class="nom_auteur">Rostaing</span>, <cite class="italique">Dictionnaire étymologique des noms de lieux en France</cite>, Paris, Librairie Guénégaud, <time>1984</time>, <abbr class="abbr" title="deuxième">2<sup>e</sup></abbr> <abbr class="abbr" title="édition">éd.</abbr> <small style="line-height:1em;">(<a href="/wiki/International_Standard_Book_Number" title="International Standard Book Number">ISBN</a> <a href="/wiki/Sp%C3%A9cial:Ouvrages_de_r%C3%A9f%C3%A9rence/2-85023-076-6" title="Spécial:Ouvrages de référence/2-85023-076-6"><span class="nowrap">2-85023-076-6</span></a>)</small><span class="Z3988" title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=book&rft.btitle=Dictionnaire+%C3%A9tymologique+des+noms+de+lieux+en+France&rft.place=Paris&rft.pub=Librairie+Gu%C3%A9n%C3%A9gaud&rft.edition=2&rft.aulast=Dauzat&rft.aufirst=Albert&rft.au=Rostaing%2C+Charles&rft.date=1984&rft.isbn=2-85023-076-6&rfr_id=info%3Asid%2Ffr.wikipedia.org%3AFrancoproven%C3%A7al"></span></span></span></li> <li>1985 : <span class="ouvrage" id="Elsass1985"><span class="ouvrage" id="Annie_Elsass1985">Annie <span class="nom_auteur">Elsass</span> (éditrice), <cite class="italique">Jean Chapelon 1647-1694 : Œuvres complètes</cite>, Saint-Étienne, Université de Saint-Étienne, <time>1985</time><span class="Z3988" title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=book&rft.btitle=Jean+Chapelon+1647-1694&rft.place=Saint-%C3%89tienne&rft.pub=Universit%C3%A9+de+Saint-%C3%89tienne&rft.stitle=%C5%92uvres+compl%C3%A8tes&rft.aulast=Elsass&rft.aufirst=Annie&rft.date=1985&rfr_id=info%3Asid%2Ffr.wikipedia.org%3AFrancoproven%C3%A7al"></span></span></span>.</li> <li>1986 : <span class="ouvrage" id="Chenal1986"><span class="ouvrage" id="Aimé_Chenal1986">Aimé <span class="nom_auteur">Chenal</span>, <cite class="italique">Le Franco-provençal valdôtain : Morphologie et Syntaxe</cite>, Aoste, Musumeci, <time>1986</time>, 613 <abbr class="abbr" title="pages">p.</abbr> <small style="line-height:1em;">(<a href="/wiki/International_Standard_Book_Number" title="International Standard Book Number">ISBN</a> <a href="/wiki/Sp%C3%A9cial:Ouvrages_de_r%C3%A9f%C3%A9rence/88-7032-232-7" title="Spécial:Ouvrages de référence/88-7032-232-7"><span class="nowrap">88-7032-232-7</span></a>)</small><span class="Z3988" title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=book&rft.btitle=Le+Franco-proven%C3%A7al+vald%C3%B4tain&rft.place=Aoste&rft.pub=Musumeci&rft.stitle=Morphologie+et+Syntaxe&rft.aulast=Chenal&rft.aufirst=Aim%C3%A9&rft.date=1986&rft.tpages=613&rft.isbn=88-7032-232-7&rfr_id=info%3Asid%2Ffr.wikipedia.org%3AFrancoproven%C3%A7al"></span></span></span></li> <li>1986 : <span class="ouvrage" id="Gex1986"><span class="ouvrage" id="Amélie_Gex1986">Amélie <span class="nom_auteur">Gex</span> (<abbr class="abbr" title="préface">préf.</abbr> Louis Terreaux), <cite class="italique">Contes et chansons populaires de Savoie</cite>, Aubenas, Curandera, <time>1986</time> <small style="line-height:1em;">(<a href="/wiki/International_Standard_Book_Number" title="International Standard Book Number">ISBN</a> <a href="/wiki/Sp%C3%A9cial:Ouvrages_de_r%C3%A9f%C3%A9rence/2-86677-036-6" title="Spécial:Ouvrages de référence/2-86677-036-6"><span class="nowrap">2-86677-036-6</span></a>)</small><span class="Z3988" title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=book&rft.btitle=Contes+et+chansons+populaires+de+Savoie&rft.place=Aubenas&rft.pub=Curandera&rft.aulast=Gex&rft.aufirst=Am%C3%A9lie&rft.date=1986&rft.isbn=2-86677-036-6&rfr_id=info%3Asid%2Ffr.wikipedia.org%3AFrancoproven%C3%A7al"></span></span></span></li> <li>1987 : <span class="ouvrage" id="Ruhlen1987"><span class="ouvrage" id="Merritt_Ruhlen1987"><abbr class="abbr indicateur-langue" title="Langue : anglais">(en)</abbr> Merritt <span class="nom_auteur">Ruhlen</span>, <cite class="italique" lang="en">A Guide to the World’s Languages</cite>, <abbr class="abbr" title="volume">vol.</abbr> 1 : <span class="lang-en italique" lang="en">Classification</span>, Stanford, <a href="/wiki/Stanford_University_Press" title="Stanford University Press">Stanford University Press</a>, <time>1987</time>, 378 <abbr class="abbr" title="pages">p.</abbr> <small style="line-height:1em;">(<a href="/wiki/International_Standard_Book_Number" title="International Standard Book Number">ISBN</a> <a href="/wiki/Sp%C3%A9cial:Ouvrages_de_r%C3%A9f%C3%A9rence/0-8047-1250-6" title="Spécial:Ouvrages de référence/0-8047-1250-6"><span class="nowrap">0-8047-1250-6</span></a>)</small>, <abbr class="abbr" title="pages">p.</abbr> <span class="nowrap">325-326</span><span class="Z3988" title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=book&rft.btitle=A+Guide+to+the+World%E2%80%99s+Languages&rft.place=Stanford&rft.pub=Stanford+University+Press&rft.aulast=Ruhlen&rft.aufirst=Merritt&rft.date=1987&rft.volume=1&rft.pages=325-326&rft.tpages=378&rft.isbn=0-8047-1250-6&rfr_id=info%3Asid%2Ffr.wikipedia.org%3AFrancoproven%C3%A7al"></span></span></span>.</li> <li>1988 : <span class="ouvrage" id="DornaLyotard1988"><span class="ouvrage" id="Louis_DornaÉtienne_Lyotard1988">Louis <span class="nom_auteur">Dorna</span> et Étienne <span class="nom_auteur">Lyotard</span>, <cite class="italique">Le Parler gaga : essai de lexique des mots et locutions du terroir stéphanois</cite>, Saint-Étienne, Les Amis du vieux Saint-Étienne / Action graphique, <time>1988</time>, 154 <abbr class="abbr" title="pages">p.</abbr><span class="Z3988" title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=book&rft.btitle=Le+Parler+gaga&rft.place=Saint-%C3%89tienne&rft.pub=Les+Amis+du+vieux+Saint-%C3%89tienne+%2F+Action+graphique&rft.stitle=essai+de+lexique+des+mots+et+locutions+du+terroir+st%C3%A9phanois&rft.aulast=Dorna&rft.aufirst=Louis&rft.au=Lyotard%2C+%C3%89tienne&rft.date=1988&rft.tpages=154&rfr_id=info%3Asid%2Ffr.wikipedia.org%3AFrancoproven%C3%A7al"></span></span></span></li> <li>1988 : <span class="ouvrage" id="Tuaillon1988"><span class="ouvrage" id="Gaston_Tuaillon1988">Gaston <span class="nom_auteur">Tuaillon</span>, <cite style="font-style:normal">« Le franco-provençal, Langue oubliée »</cite>, dans Geneviève Vermes, <cite class="italique">Vingt-cinq communautés linguistiques de la France</cite>, <abbr class="abbr" title="volume">vol.</abbr> 1 : <span class="italique">Langues régionales et langues non territorialisées</span>, Paris, L’Harmattan, <time>1988</time>, <abbr class="abbr" title="pages">p.</abbr> <span class="nowrap">188-207</span><span class="Z3988" title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=bookitem&rft.btitle=Vingt-cinq+communaut%C3%A9s+linguistiques+de+la+France&rft.atitle=Le+franco-proven%C3%A7al%2C+Langue+oubli%C3%A9e&rft.place=Paris&rft.pub=L%E2%80%99Harmattan&rft.aulast=Tuaillon&rft.aufirst=Gaston&rft.date=1988&rft.volume=1&rft.pages=188-207&rfr_id=info%3Asid%2Ffr.wikipedia.org%3AFrancoproven%C3%A7al"></span></span></span>.</li> <li>1988-1989 : <span class="ouvrage" id="Bétemps1989"><span class="ouvrage" id="Alexis_Bétemps1989">Alexis <span class="nom_auteur">Bétemps</span>, <cite style="font-style:normal">« Le francoprovençal en Vallée d’Aoste : Problèmes et prospectives »</cite>, dans <cite class="italique"><span class="lang-it" lang="it">Lingua e comunicazione simbolica nella cultura walser</span> - <span class="lang-de" lang="de">Sprache und symbolische Kommunikation in der Walserkultur</span> : <span class="lang-it" lang="it">Atti del VI° convegno internazionale di studi walser, Gressoney St. Jean, 14-15 ottobre 1988</span> - <span class="lang-de" lang="de">Akten der VI. internationalen Walser Studientagung in Gressoney St. Jean, 14-15. Oktober 1988</span></cite>, <span class="lang-it" lang="it">Fondazione Arch. Enrico Monti</span> et <span class="lang-de" lang="de">Walser Kulturzentrum des Aostatales</span>, <time>1989</time>, <abbr class="abbr" title="pages">p.</abbr> <span class="nowrap">355-372</span><span class="Z3988" title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=bookitem&rft.btitle=Lingua+e+comunicazione+simbolica+nella+cultura+walser+-+Sprache+und+symbolische+Kommunikation+in+der+Walserkultur&rft.atitle=Le+francoproven%C3%A7al+en+Vall%C3%A9e+d%E2%80%99Aoste&rft.pub=%3Cspan+class%3D%22lang-it%22+lang%3D%22it%22%3EFondazione+Arch.+Enrico+Monti%3C%2Fspan%3E+et+%3Cspan+class%3D%22lang-de%22+lang%3D%22de%22%3EWalser+Kulturzentrum+des+Aostatales%3C%2Fspan%3E&rft.stitle=%3Cspan+class%3D%22lang-it%22+lang%3D%22it%22%3EAtti+del+VI%C2%B0+convegno+internazionale+di+studi+walser%2C+Gressoney+St.+Jean%2C+14-15+ottobre+1988%3C%2Fspan%3E+-+%3Cspan+class%3D%22lang-de%22+lang%3D%22de%22%3EAkten+der+VI.+internationalen+Walser+Studientagung+in+Gressoney+St.+Jean%2C+14-15.+Oktober+1988%3C%2Fspan%3E&rft.aulast=B%C3%A9temps&rft.aufirst=Alexis&rft.date=1989&rft.pages=355-372&rfr_id=info%3Asid%2Ffr.wikipedia.org%3AFrancoproven%C3%A7al"></span></span></span></li> <li>1989 : <span class="ouvrage" id="Cuaz-Châtelair1989"><span class="ouvrage" id="René_Cuaz-Châtelair1989">René <span class="nom_auteur">Cuaz-Châtelair</span>, <cite class="italique">Le Franco-provençal, mythe ou réalité</cite>, Paris, la Pensée universelle, <time>1989</time>, 70 <abbr class="abbr" title="pages">p.</abbr> <small style="line-height:1em;">(<a href="/wiki/International_Standard_Book_Number" title="International Standard Book Number">ISBN</a> <a href="/wiki/Sp%C3%A9cial:Ouvrages_de_r%C3%A9f%C3%A9rence/2-214-07979-3" title="Spécial:Ouvrages de référence/2-214-07979-3"><span class="nowrap">2-214-07979-3</span></a>)</small><span class="Z3988" title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=book&rft.btitle=Le+Franco-proven%C3%A7al%2C+mythe+ou+r%C3%A9alit%C3%A9&rft.place=Paris&rft.pub=la+Pens%C3%A9e+universelle&rft.aulast=Cuaz-Ch%C3%A2telair&rft.aufirst=Ren%C3%A9&rft.date=1989&rft.tpages=70&rft.isbn=2-214-07979-3&rfr_id=info%3Asid%2Ffr.wikipedia.org%3AFrancoproven%C3%A7al"></span></span></span></li> <li>1991 : <span class="ouvrage" id="BessatGermi1991"><span class="ouvrage" id="Hubert_BessatClaudette_Germi1991">Hubert <span class="nom_auteur">Bessat</span> et Claudette <span class="nom_auteur">Germi</span>, <cite class="italique">Les mots de la montagne autour du Mont-Blanc</cite>, Grenoble, Ellug, <time>1991</time>, 274 <abbr class="abbr" title="pages">p.</abbr> <small style="line-height:1em;">(<a href="/wiki/International_Standard_Book_Number" title="International Standard Book Number">ISBN</a> <a href="/wiki/Sp%C3%A9cial:Ouvrages_de_r%C3%A9f%C3%A9rence/2-902709-68-4" title="Spécial:Ouvrages de référence/2-902709-68-4"><span class="nowrap">2-902709-68-4</span></a>, <a rel="nofollow" class="external text" href="https://books.google.com/books?id=t4Weck6T1gUC&printsec=frontcover">lire en ligne</a>)</small><span class="Z3988" title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=book&rft.btitle=Les+mots+de+la+montagne+autour+du+Mont-Blanc&rft.place=Grenoble&rft.pub=Ellug&rft.aulast=Bessat&rft.aufirst=Hubert&rft.au=Germi%2C+Claudette&rft.date=1991&rft.tpages=274&rft.isbn=2-902709-68-4&rfr_id=info%3Asid%2Ffr.wikipedia.org%3AFrancoproven%C3%A7al"></span></span></span></li> <li>1993 : <span class="ouvrage" id="Yerly_du_Mont1993"><span class="ouvrage" id="Joseph_Yerly_du_Mont1993"><abbr class="abbr indicateur-langue" title="Langue : francoprovençal">(frp)</abbr> Joseph Yerly du Mont (<abbr class="abbr" title="préface">préf.</abbr> Francis Brodard), <cite class="italique" lang="frp">Kan la Têra tsantè</cite>, Les enfants de J. Yerly du Mont, <time>1993</time><span class="Z3988" title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=book&rft.btitle=Kan+la+T%C3%AAra+tsant%C3%A8&rft.pub=Les+enfants+de+J.+Yerly+du+Mont&rft.au=Joseph+Yerly+du+Mont&rft.date=1993&rfr_id=info%3Asid%2Ffr.wikipedia.org%3AFrancoproven%C3%A7al"></span></span></span>.  — En introduction: La situation de la littérature gruérienne par Anne Dafflon.</li> <li>1993 : <span class="ouvrage" id="Vurpas1993"><span class="ouvrage" id="Anne-Marie_Vurpas1993">Anne-Marie <span class="nom_auteur">Vurpas</span> (<abbr class="abbr" title="préface">préf.</abbr> Jean-Baptiste Martin), <cite class="italique">Le Parler lyonnais</cite>, Paris, Éditions Payot & Rivages, <time>1993</time>, 287 <abbr class="abbr" title="pages">p.</abbr> <small style="line-height:1em;">(<a href="/wiki/International_Standard_Book_Number" title="International Standard Book Number">ISBN</a> <a href="/wiki/Sp%C3%A9cial:Ouvrages_de_r%C3%A9f%C3%A9rence/2-86930-701-2" title="Spécial:Ouvrages de référence/2-86930-701-2"><span class="nowrap">2-86930-701-2</span></a>)</small><span class="Z3988" title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=book&rft.btitle=Le+Parler+lyonnais&rft.place=Paris&rft.pub=%C3%89ditions+Payot+%26+Rivages&rft.aulast=Vurpas&rft.aufirst=Anne-Marie&rft.date=1993&rft.tpages=287&rft.isbn=2-86930-701-2&rfr_id=info%3Asid%2Ffr.wikipedia.org%3AFrancoproven%C3%A7al"></span></span></span></li> <li>1994 : <span class="ouvrage" id="Minichelli1994"><span class="ouvrage" id="Vincenzo_Minichelli1994"><abbr class="abbr indicateur-langue" title="Langue : italien">(it)</abbr> Vincenzo <span class="nom_auteur">Minichelli</span> (<abbr class="abbr" title="traduction">trad.</abbr> de l'occitan, <abbr class="abbr" title="préface">préf.</abbr> Tullio Telmon), <cite class="italique" lang="it">Dizionario francoprovenzale di Celle di San Vito e Faeto</cite>, Alexandrie, Edizioni dell’Orso, <time>1994</time>, <abbr class="abbr" title="deuxième">2<sup>e</sup></abbr> <abbr class="abbr" title="édition">éd.</abbr>, 402 <abbr class="abbr" title="pages">p.</abbr> <small style="line-height:1em;">(<a href="/wiki/International_Standard_Book_Number" title="International Standard Book Number">ISBN</a> <a href="/wiki/Sp%C3%A9cial:Ouvrages_de_r%C3%A9f%C3%A9rence/88-7694-166-5" title="Spécial:Ouvrages de référence/88-7694-166-5"><span class="nowrap">88-7694-166-5</span></a>)</small><span class="Z3988" title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=book&rft.btitle=Dizionario+francoprovenzale+di+Celle+di+San+Vito+e+Faeto&rft.place=Alexandrie&rft.pub=Edizioni+dell%E2%80%99Orso&rft.edition=2&rft.aulast=Minichelli&rft.aufirst=Vincenzo&rft.date=1994&rft.tpages=402&rft.isbn=88-7694-166-5&rfr_id=info%3Asid%2Ffr.wikipedia.org%3AFrancoproven%C3%A7al"></span></span></span></li> <li>1996 : <span class="ouvrage" id="Martin1996"><span class="ouvrage" id="Jean-Baptiste_Martin1996">Jean-Baptiste <span class="nom_auteur">Martin</span> (<abbr class="abbr" title="directeur de publication">dir.</abbr>), <cite class="italique">Qu’elle était riche notre langue ! : le patois bressan de Saint-Étienne-du-Bois</cite>, Saint-Étienne-du-Bois, Éd. Maison de pays en Bresse, <time>1996</time>, 166 <abbr class="abbr" title="pages">p.</abbr><span class="Z3988" title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=book&rft.btitle=Qu%E2%80%99elle+%C3%A9tait+riche+notre+langue+%21&rft.place=Saint-%C3%89tienne-du-Bois&rft.pub=%C3%89d.+Maison+de+pays+en+Bresse&rft.stitle=le+patois+bressan+de+Saint-%C3%89tienne-du-Bois&rft.aulast=Martin&rft.aufirst=Jean-Baptiste&rft.date=1996&rft.tpages=166&rfr_id=info%3Asid%2Ffr.wikipedia.org%3AFrancoproven%C3%A7al"></span></span></span></li> <li>1996 : <span class="ouvrage" id="Nelde1996"><span class="ouvrage" id="Peter_H._Nelde1996"><abbr class="abbr indicateur-langue" title="Langue : anglais">(en)</abbr> Peter H. <span class="nom_auteur">Nelde</span>, <cite class="italique" lang="en">Euromosaic : The production and reproduction of the minority language groups in the European Union</cite>, Luxembourg, Commission Européenne, <time>1996</time>, 114 <abbr class="abbr" title="pages">p.</abbr> <small style="line-height:1em;">(<a href="/wiki/International_Standard_Book_Number" title="International Standard Book Number">ISBN</a> <a href="/wiki/Sp%C3%A9cial:Ouvrages_de_r%C3%A9f%C3%A9rence/92-827-5512-6" title="Spécial:Ouvrages de référence/92-827-5512-6"><span class="nowrap">92-827-5512-6</span></a>, <a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.lavplu.eu/central/bibliografie/euromosaic1.pdf">lire en ligne</a> <abbr class="abbr indicateur-format format-pdf" title="Document au format Portable Document Format (PDF) d'Adobe">[PDF]</abbr>)</small><span class="Z3988" title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=book&rft.btitle=Euromosaic&rft.place=Luxembourg&rft.pub=Commission+Europ%C3%A9enne&rft.stitle=The+production+and+reproduction+of+the+minority+language+groups+in+the+European+Union&rft.aulast=Nelde&rft.aufirst=Peter+H.&rft.date=1996&rft.tpages=114&rft.isbn=92-827-5512-6&rfr_id=info%3Asid%2Ffr.wikipedia.org%3AFrancoproven%C3%A7al"></span></span></span>.</li> <li>1997 : <span class="ouvrage" id="Blumenfeld-Kosinski1997"><span class="ouvrage" id="Renate_Blumenfeld-Kosinski1997"><abbr class="abbr indicateur-langue" title="Langue : anglais">(en)</abbr> Renate <span class="nom_auteur">Blumenfeld-Kosinski</span>, <cite class="italique" lang="en">The Writings of Margaret of Oingt, Medieval Prioress and Mystic</cite>, Cambridge, D.S. Brewer, <abbr class="abbr" title="collection">coll.</abbr> « Library of Medieval Women », <time>1997</time> <small style="line-height:1em;">(<a href="/wiki/International_Standard_Book_Number" title="International Standard Book Number">ISBN</a> <a href="/wiki/Sp%C3%A9cial:Ouvrages_de_r%C3%A9f%C3%A9rence/0-85991-442-9" title="Spécial:Ouvrages de référence/0-85991-442-9"><span class="nowrap">0-85991-442-9</span></a>)</small><span class="Z3988" title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=book&rft.btitle=The+Writings+of+Margaret+of+Oingt%2C+Medieval+Prioress+and+Mystic&rft.place=Cambridge&rft.pub=D.S.+Brewer&rft.aulast=Blumenfeld-Kosinski&rft.aufirst=Renate&rft.date=1997&rft.isbn=0-85991-442-9&rfr_id=info%3Asid%2Ffr.wikipedia.org%3AFrancoproven%C3%A7al"></span></span></span></li> <li>1997 : <span class="ouvrage" id="Henriet1997"><span class="ouvrage" id="Joseph_Henriet1997"><abbr class="abbr indicateur-langue" title="Langue : italien">(it)</abbr> <a href="/wiki/Joseph_Henriet" title="Joseph Henriet">Joseph Henriet</a>, « <cite style="font-style:normal" lang="it">La Lingua Arpitana</cite> », <i><span class="lang-it" lang="it">Quaderni Padani</span></i>, <abbr class="abbr" title="volume">vol.</abbr> III, <abbr class="abbr" title="numéro">n<sup>o</sup></abbr> 11,‎ <time class="nowrap" datetime="1997" data-sort-value="1997">mai-juin 1997</time>, <abbr class="abbr" title="pages">p.</abbr> <span class="nowrap">25-30</span> <small style="line-height:1em;">(<a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.laliberacompagnia.org/pubblicazioni/qp_pdf/qp_11.pdf">lire en ligne</a> <abbr class="abbr indicateur-format format-pdf" title="Document au format Portable Document Format (PDF) d'Adobe">[PDF]</abbr>)</small><span class="Z3988" title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&rft.genre=article&rft.atitle=La+Lingua+Arpitana&rft.jtitle=Quaderni+Padani&rft.issue=11&rft.aulast=Henriet&rft.aufirst=Joseph&rft.date=1997&rft.volume=III&rft.pages=25-30&rfr_id=info%3Asid%2Ffr.wikipedia.org%3AFrancoproven%C3%A7al"></span></span></span></li> <li>1998 : <span class="ouvrage" id="DuchBejean1998"><span class="ouvrage" id="Célestin_DuchHenri_Bejean1998">Célestin <span class="nom_auteur">Duch</span> et Henri <span class="nom_auteur">Bejean</span>, <cite class="italique">Le patois de Tignes</cite>, Grenoble, Ellug, <time>1998</time>, 311 <abbr class="abbr" title="pages">p.</abbr> <small style="line-height:1em;">(<a href="/wiki/International_Standard_Book_Number" title="International Standard Book Number">ISBN</a> <a href="/wiki/Sp%C3%A9cial:Ouvrages_de_r%C3%A9f%C3%A9rence/2-84310-011-9" title="Spécial:Ouvrages de référence/2-84310-011-9"><span class="nowrap">2-84310-011-9</span></a>, <a rel="nofollow" class="external text" href="https://books.google.com/books?id=D4Ut_v3gGrIC&printsec=frontcover">lire en ligne</a>)</small><span class="Z3988" title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=book&rft.btitle=Le+patois+de+Tignes&rft.place=Grenoble&rft.pub=Ellug&rft.aulast=Duch&rft.aufirst=C%C3%A9lestin&rft.au=Bejean%2C+Henri&rft.date=1998&rft.tpages=311&rft.isbn=2-84310-011-9&rfr_id=info%3Asid%2Ffr.wikipedia.org%3AFrancoproven%C3%A7al"></span></span></span></li> <li>1998 : <span class="ouvrage" id="Price1998"><span class="ouvrage" id="Glanville_Price1998"><abbr class="abbr indicateur-langue" title="Langue : anglais">(en)</abbr> Glanville <span class="nom_auteur">Price</span>, <cite class="italique" lang="en">Encyclopedia of the Languages of Europe</cite>, Oxford, Blackwell Publishers, <time>1998</time>, 499 <abbr class="abbr" title="pages">p.</abbr> <small style="line-height:1em;">(<a href="/wiki/International_Standard_Book_Number" title="International Standard Book Number">ISBN</a> <a href="/wiki/Sp%C3%A9cial:Ouvrages_de_r%C3%A9f%C3%A9rence/0-631-19286-7" title="Spécial:Ouvrages de référence/0-631-19286-7"><span class="nowrap">0-631-19286-7</span></a>)</small><span class="Z3988" title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=book&rft.btitle=Encyclopedia+of+the+Languages+of+Europe&rft.place=Oxford&rft.pub=Blackwell+Publishers&rft.aulast=Price&rft.aufirst=Glanville&rft.date=1998&rft.tpages=499&rft.isbn=0-631-19286-7&rfr_id=info%3Asid%2Ffr.wikipedia.org%3AFrancoproven%C3%A7al"></span></span></span></li> <li>1998 : <span class="ouvrage" id="Stich1998"><span class="ouvrage" id="Dominique_Stich1998">Dominique <span class="nom_auteur">Stich</span>, <cite class="italique">Parlons francoprovençal : Une langue méconnue</cite>, Paris, Éditions l’Harmattan, <time>1998</time>, 432 <abbr class="abbr" title="pages">p.</abbr> <small style="line-height:1em;">(<a href="/wiki/International_Standard_Book_Number" title="International Standard Book Number">ISBN</a> <a href="/wiki/Sp%C3%A9cial:Ouvrages_de_r%C3%A9f%C3%A9rence/2-7384-7203-6" title="Spécial:Ouvrages de référence/2-7384-7203-6"><span class="nowrap">2-7384-7203-6</span></a>, <a rel="nofollow" class="external text" href="https://books.google.com/books?id=jn3Ut8r0Jt8C&printsec=frontcover">lire en ligne</a>)</small><span class="Z3988" title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=book&rft.btitle=Parlons+francoproven%C3%A7al&rft.place=Paris&rft.pub=%C3%89ditions+l%E2%80%99Harmattan&rft.stitle=Une+langue+m%C3%A9connue&rft.aulast=Stich&rft.aufirst=Dominique&rft.date=1998&rft.tpages=432&rft.isbn=2-7384-7203-6&rfr_id=info%3Asid%2Ffr.wikipedia.org%3AFrancoproven%C3%A7al"></span></span></span>.  — Orthographe de référence A, (ORA).</li> <li>1999 : <span class="ouvrage" id="Gex1999"><span class="ouvrage" id="Amélie_Gex1999">Amélie <span class="nom_auteur">Gex</span>, <cite class="italique">Vieilles gens et vieilles choses, histoires : ma rue et mon village</cite>, Marseille, <a href="/wiki/%C3%89ditions_Jeanne_Laffitte" title="Éditions Jeanne Laffitte">Éditions Jeanne Laffitte</a>, <time>1999</time> <small style="line-height:1em;">(<a href="/wiki/International_Standard_Book_Number" title="International Standard Book Number">ISBN</a> <a href="/wiki/Sp%C3%A9cial:Ouvrages_de_r%C3%A9f%C3%A9rence/2-7348-0399-2" title="Spécial:Ouvrages de référence/2-7348-0399-2"><span class="nowrap">2-7348-0399-2</span></a>)</small><span class="Z3988" title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=book&rft.btitle=Vieilles+gens+et+vieilles+choses%2C+histoires&rft.place=Marseille&rft.pub=%C3%89ditions+Jeanne+Laffitte&rft.stitle=ma+rue+et+mon+village&rft.aulast=Gex&rft.aufirst=Am%C3%A9lie&rft.date=1999&rft.isbn=2-7348-0399-2&rfr_id=info%3Asid%2Ffr.wikipedia.org%3AFrancoproven%C3%A7al"></span></span></span>.  — (publication originale, Chambéry : 1924),</li> <li>1999 : <span class="ouvrage" id="MartinTuaillon1999"><span class="ouvrage" id="Jean-Baptiste_MartinGaston_Tuaillon1999">Jean-Baptiste <span class="nom_auteur">Martin</span> et Gaston <span class="nom_auteur">Tuaillon</span>, <cite class="italique">Atlas linguistique et ethnographique du Jura et des Alpes du nord (francoprovençal central) : La maison, l’homme, la morphologie</cite>, <abbr class="abbr" title="volume">vol.</abbr> 3, Paris, <a href="/wiki/CNRS_%C3%89ditions" title="CNRS Éditions">CNRS Éditions</a>, <time>1999</time>, 350 <abbr class="abbr" title="pages">p.</abbr> <small style="line-height:1em;">(<a href="/wiki/International_Standard_Book_Number" title="International Standard Book Number">ISBN</a> <a href="/wiki/Sp%C3%A9cial:Ouvrages_de_r%C3%A9f%C3%A9rence/2-222-02192-8" title="Spécial:Ouvrages de référence/2-222-02192-8"><span class="nowrap">2-222-02192-8</span></a>)</small><span class="Z3988" title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=book&rft.btitle=Atlas+linguistique+et+ethnographique+du+Jura+et+des+Alpes+du+nord+%28francoproven%C3%A7al+central%29&rft.place=Paris&rft.pub=CNRS+%C3%89ditions&rft.stitle=La+maison%2C+l%E2%80%99homme%2C+la+morphologie&rft.aulast=Martin&rft.aufirst=Jean-Baptiste&rft.au=Tuaillon%2C+Gaston&rft.date=1999&rft.volume=3&rft.tpages=350&rft.isbn=2-222-02192-8&rfr_id=info%3Asid%2Ffr.wikipedia.org%3AFrancoproven%C3%A7al"></span></span></span>  — (cf. <a href="/wiki/Savoyard_(langue)" title="Savoyard (langue)">savoyard</a>).</li> <li>2000 : <span class="ouvrage" id="ChambonGreub2000"><span class="ouvrage" id="Jean-Pierre_ChambonYan_Greub2000">Jean-Pierre <span class="nom_auteur">Chambon</span> et Yan <span class="nom_auteur">Greub</span>, « <cite style="font-style:normal">Données nouvelles pour la linguistique gallo-romane : les légendes monétaires mérovingiennes</cite> », <i>Bulletin de la Société de linguistique de Paris</i>, <abbr class="abbr" title="numéro">n<sup>o</sup></abbr> 95,‎ <time>2000</time>, <abbr class="abbr" title="pages">p.</abbr> <span class="nowrap">147-182</span><span class="Z3988" title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&rft.genre=article&rft.atitle=Donn%C3%A9es+nouvelles+pour+la+linguistique+gallo-romane&rft.jtitle=Bulletin+de+la+Soci%C3%A9t%C3%A9+de+linguistique+de+Paris&rft.issue=95&rft.stitle=les+l%C3%A9gendes+mon%C3%A9taires+m%C3%A9rovingiennes&rft.aulast=Chambon&rft.aufirst=Jean-Pierre&rft.au=Greub%2C+Yan&rft.date=2000&rft.pages=147-182&rfr_id=info%3Asid%2Ffr.wikipedia.org%3AFrancoproven%C3%A7al"></span></span></span>.</li> <li>2000 : <span class="ouvrage" id="Nagy2000"><span class="ouvrage" id="Naomi_Nagy2000">Naomi <span class="nom_auteur">Nagy</span>, <cite class="italique">Faetar</cite>, Munich, Lincom Europa, <time>2000</time>, 166 <abbr class="abbr" title="pages">p.</abbr> <small style="line-height:1em;">(<a href="/wiki/International_Standard_Book_Number" title="International Standard Book Number">ISBN</a> <a href="/wiki/Sp%C3%A9cial:Ouvrages_de_r%C3%A9f%C3%A9rence/3-89586-548-6" title="Spécial:Ouvrages de référence/3-89586-548-6"><span class="nowrap">3-89586-548-6</span></a>)</small><span class="Z3988" title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=book&rft.btitle=Faetar&rft.place=Munich&rft.pub=Lincom+Europa&rft.aulast=Nagy&rft.aufirst=Naomi&rft.date=2000&rft.tpages=166&rft.isbn=3-89586-548-6&rfr_id=info%3Asid%2Ffr.wikipedia.org%3AFrancoproven%C3%A7al"></span></span></span></li> <li>2001 : <span class="ouvrage" id="Stich2001"><span class="ouvrage" id="Dominique_Stich2001">Dominique <span class="nom_auteur">Stich</span>, <cite class="italique">Francoprovençal : Proposition d'une orthographe supra-dialectale standardisée</cite> (thèse de doctorat), Paris, Université Paris V – René Descartes / U.F.R. Faculté des sciences humaines et sociales, <time>2001</time> <small style="line-height:1em;">(<a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.arpitania.eu/aca/documents/These_Stich_2001.pdf">lire en ligne</a> <abbr class="abbr indicateur-format format-pdf" title="Document au format Portable Document Format (PDF) d'Adobe">[PDF]</abbr>)</small><span class="Z3988" title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=book&rft.btitle=Francoproven%C3%A7al&rft.place=Paris&rft.pub=Universit%C3%A9+Paris+V+%E2%80%93+Ren%C3%A9+Descartes+%2F+U.F.R.+Facult%C3%A9+des+sciences+humaines+et+sociales&rft.stitle=Proposition+d%27une+orthographe+supra-dialectale+standardis%C3%A9e&rft.aulast=Stich&rft.aufirst=Dominique&rft.date=2001&rfr_id=info%3Asid%2Ffr.wikipedia.org%3AFrancoproven%C3%A7al"></span></span></span></li> <li>2001 : <span class="ouvrage" id="Tuaillon2001"><span class="ouvrage" id="Gaston_Tuaillon2001">Gaston <span class="nom_auteur">Tuaillon</span>, <cite class="italique">La littérature en francoprovençal avant 1700</cite>, Grenoble, Ellug, <time>2001</time>, 279 <abbr class="abbr" title="pages">p.</abbr> <small style="line-height:1em;">(<a href="/wiki/International_Standard_Book_Number" title="International Standard Book Number">ISBN</a> <a href="/wiki/Sp%C3%A9cial:Ouvrages_de_r%C3%A9f%C3%A9rence/2-84310-029-1" title="Spécial:Ouvrages de référence/2-84310-029-1"><span class="nowrap">2-84310-029-1</span></a>, <a rel="nofollow" class="external text" href="https://books.google.com/books?id=jzsAr63cL34C&printsec=frontcover">lire en ligne</a>)</small><span class="Z3988" title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=book&rft.btitle=La+litt%C3%A9rature+en+francoproven%C3%A7al+avant+1700&rft.place=Grenoble&rft.pub=Ellug&rft.aulast=Tuaillon&rft.aufirst=Gaston&rft.date=2001&rft.tpages=279&rft.isbn=2-84310-029-1&rfr_id=info%3Asid%2Ffr.wikipedia.org%3AFrancoproven%C3%A7al"></span></span></span></li> <li>2001 : <span class="ouvrage" id="Viret2001"><span class="ouvrage" id="Roger_Viret2001">Roger <span class="nom_auteur">Viret</span>, <cite class="italique">Patois du pays de l’Albanais : Dictionnaire savoyarde-français</cite>, Cran-Gévrier, L’Echevé du Val-de-Fier, <time>2001</time>, <abbr class="abbr" title="deuxième">2<sup>e</sup></abbr> <abbr class="abbr" title="édition">éd.</abbr>, 562 <abbr class="abbr" title="pages">p.</abbr> <small style="line-height:1em;">(<a href="/wiki/International_Standard_Book_Number" title="International Standard Book Number">ISBN</a> <a href="/wiki/Sp%C3%A9cial:Ouvrages_de_r%C3%A9f%C3%A9rence/2-9512146-2-6" title="Spécial:Ouvrages de référence/2-9512146-2-6"><span class="nowrap">2-9512146-2-6</span></a>)</small><span class="Z3988" title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=book&rft.btitle=Patois+du+pays+de+l%E2%80%99Albanais&rft.place=Cran-G%C3%A9vrier&rft.pub=L%E2%80%99Echev%C3%A9+du+Val-de-Fier&rft.edition=2&rft.stitle=Dictionnaire+savoyarde-fran%C3%A7ais&rft.aulast=Viret&rft.aufirst=Roger&rft.date=2001&rft.tpages=562&rft.isbn=2-9512146-2-6&rfr_id=info%3Asid%2Ffr.wikipedia.org%3AFrancoproven%C3%A7al"></span></span></span></li> <li>2002 : <span class="ouvrage" id="HéranFilhonDeprez2002"><span class="ouvrage" id="François_HéranAlexandra_FilhonChristine_Deprez2002">François <span class="nom_auteur">Héran</span>, Alexandra <span class="nom_auteur">Filhon</span> et Christine <span class="nom_auteur">Deprez</span>, « <cite style="font-style:normal">Transmission des langues en France au <abbr class="abbr" title="20ᵉ siècle"><span class="romain">XX</span><sup style="font-size:72%">e</sup></abbr> siècle</cite> », <i>Population & Sociétés</i>, Paris, INED-Institut national d’études démographiques, <abbr class="abbr" title="numéro">n<sup>o</sup></abbr> 376,‎ <time class="nowrap" datetime="2002-02" data-sort-value="2002-02">février 2002</time> <small style="line-height:1em;">(<a href="/wiki/International_Standard_Serial_Number" title="International Standard Serial Number">ISSN</a> <span class="plainlinks noarchive"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://portal.issn.org/resource/issn/0184-7783">0184-7783</a></span>, <a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.ined.fr/fr/publications/pop_soc/bdd/publication/65/">lire en ligne</a>)</small><span class="Z3988" title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&rft.genre=article&rft.atitle=Transmission+des+langues+en+France+au+XXe%26nbsp%3Bsi%C3%A8cle&rft.jtitle=Population+%26+Soci%C3%A9t%C3%A9s&rft.issue=376&rft.aulast=H%C3%A9ran&rft.aufirst=Fran%C3%A7ois&rft.au=Filhon%2C+Alexandra&rft.au=Deprez%2C+Christine&rft.date=2002-02&rfr_id=info%3Asid%2Ffr.wikipedia.org%3AFrancoproven%C3%A7al"></span></span></span>.</li> <li>2003 : <span class="ouvrage" id="Kristol2004"><span class="ouvrage" id="Andres_Kristol2004">Andres <span class="nom_auteur">Kristol</span>, <cite style="font-style:normal">« Sur les traces du francoprovençal prélittéraire : l’enseignement des toponymes d’origine francoprovençale dans la Romania submersa en Suisse occidentale »</cite>, dans <cite class="italique">Aux racines du francoprovençal : Actes de la Conférence annuelle sur l’activité scientifique du Centre d’études francoprovençales « René Willien », Saint-Nicolas, 20-21 décembre 2003</cite>, Quart (Aoste), Musumeci/Région autonome de la Vallée d’Aoste, Bureau régional pour l’ethnologie et la linguistique, <time>2004</time>, <abbr class="abbr" title="pages">p.</abbr> <span class="nowrap">23-38</span><span class="Z3988" title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=bookitem&rft.btitle=Aux+racines+du+francoproven%C3%A7al&rft.atitle=Sur+les+traces+du+francoproven%C3%A7al+pr%C3%A9litt%C3%A9raire&rft.place=Quart+%28Aoste%29&rft.pub=Musumeci%2FR%C3%A9gion+autonome+de+la+Vall%C3%A9e+d%E2%80%99Aoste%2C+Bureau+r%C3%A9gional+pour+l%E2%80%99ethnologie+et+la+linguistique&rft.stitle=Actes+de+la+Conf%C3%A9rence+annuelle+sur+l%E2%80%99activit%C3%A9+scientifique+du+Centre+d%E2%80%99%C3%A9tudes+francoproven%C3%A7ales+%C2%AB+Ren%C3%A9+Willien+%C2%BB%2C+Saint-Nicolas%2C+20-21+d%C3%A9cembre+2003&rft.aulast=Kristol&rft.aufirst=Andres&rft.date=2004&rft.pages=23-38&rfr_id=info%3Asid%2Ffr.wikipedia.org%3AFrancoproven%C3%A7al"></span></span></span></li> <li>2003 : <span class="ouvrage" id="Stich2003"><span class="ouvrage" id="Dominique_Stich2003">Dominique <span class="nom_auteur">Stich</span> (<abbr class="abbr" title="préface">préf.</abbr> Henriette Walter), <cite class="italique">Dictionnaire francoprovençal : français, français : francoprovençal : Dictionnaire des mots de base du francoprovençal : Orthographe ORB supradialectale standardisée</cite>, Thonon-les-Bains, Éditions Le Carré, <time>2003</time>, 591 <abbr class="abbr" title="pages">p.</abbr> <small style="line-height:1em;">(<a href="/wiki/International_Standard_Book_Number" title="International Standard Book Number">ISBN</a> <a href="/wiki/Sp%C3%A9cial:Ouvrages_de_r%C3%A9f%C3%A9rence/2-908150-15-8" title="Spécial:Ouvrages de référence/2-908150-15-8"><span class="nowrap">2-908150-15-8</span></a>)</small><span class="Z3988" title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=book&rft.btitle=Dictionnaire+francoproven%C3%A7al+%3A+fran%C3%A7ais%2C+fran%C3%A7ais+%3A+francoproven%C3%A7al&rft.place=Thonon-les-Bains&rft.pub=%C3%89ditions+Le+Carr%C3%A9&rft.stitle=Dictionnaire+des+mots+de+base+du+francoproven%C3%A7al+%3A+Orthographe+ORB+supradialectale+standardis%C3%A9e&rft.aulast=Stich&rft.aufirst=Dominique&rft.date=2003&rft.tpages=591&rft.isbn=2-908150-15-8&rfr_id=info%3Asid%2Ffr.wikipedia.org%3AFrancoproven%C3%A7al"></span></span></span></li> <li>2005 : Commission européenne, <span class="noarchive">« <a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20060213221640/http://europa.eu.int/comm/education/policies/lang/languages/langmin/euromosaic/it6_fr.html">L'étude Euromosaic : Le francoprovençal en Italie</a> »</span>, sur <i>europa.eu</i>, <time class="nowrap" datetime="2005-02-04" data-sort-value="2005-02-04">4 février 2005</time> <small>(version du <time class="nowrap" datetime="2006-02-13" data-sort-value="2006-02-13">13 février 2006</time> sur <i><a href="/wiki/Internet_Archive" title="Internet Archive">Internet Archive</a></i>)</small></li> <li>2005 : <span class="ouvrage" id="Gordon2005"><span class="ouvrage" id="Raymond_G.,_Jr._Gordon2005"><abbr class="abbr indicateur-langue" title="Langue : anglais">(en)</abbr> Raymond G., Jr. <span class="nom_auteur">Gordon</span> (<abbr class="abbr" title="directeur de publication">dir.</abbr>), <cite class="italique" lang="en">Ethnologue : Language of the world</cite>, Dallas, <a href="/wiki/Summer_Institute_of_Linguistics" class="mw-redirect" title="Summer Institute of Linguistics">Summer Institute of Linguistics</a>, <time>2005</time>, <abbr class="abbr" title="quinzième">15<sup>e</sup></abbr> <abbr class="abbr" title="édition">éd.</abbr> <small style="line-height:1em;">(<a href="/wiki/International_Standard_Book_Number" title="International Standard Book Number">ISBN</a> <a href="/wiki/Sp%C3%A9cial:Ouvrages_de_r%C3%A9f%C3%A9rence/1-55671-159-X" title="Spécial:Ouvrages de référence/1-55671-159-X"><span class="nowrap">1-55671-159-X</span></a>)</small><span class="Z3988" title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=book&rft.btitle=Ethnologue&rft.place=Dallas&rft.pub=Summer+Institute+of+Linguistics&rft.edition=15&rft.stitle=Language+of+the+world&rft.aulast=Gordon&rft.aufirst=Raymond+G.%2C+Jr.&rft.date=2005&rft.isbn=1-55671-159-X&rfr_id=info%3Asid%2Ffr.wikipedia.org%3AFrancoproven%C3%A7al"></span></span></span>.  — <cite class="ouvrage" id="ethnologuefrp"><span style="font-style: normal;"><abbr class="abbr indicateur-langue" title="Langue : anglais">(en)</abbr> <a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.ethnologue.com/language/frp">Fiche langue</a> <code>[frp]</code> dans la base de données linguistique <i><a href="/wiki/Ethnologue,_Languages_of_the_World" title="Ethnologue, Languages of the World"><span class="lang-en" lang="en">Ethnologue</span></a>.</i></span></cite></li> <li>2005 : <span class="ouvrage" id="Martin2005"><span class="ouvrage" id="Jean-Baptiste_Martin2005">Jean-Baptiste <span class="nom_auteur">Martin</span>, <cite class="italique">Le Francoprovençal de poche</cite>, Chennevières-sur-Marne, <a href="/wiki/Assimil" title="Assimil">Assimil</a>, <time>2005</time>, 197 <abbr class="abbr" title="pages">p.</abbr> <small style="line-height:1em;">(<a href="/wiki/International_Standard_Book_Number" title="International Standard Book Number">ISBN</a> <a href="/wiki/Sp%C3%A9cial:Ouvrages_de_r%C3%A9f%C3%A9rence/2-7005-0351-1" title="Spécial:Ouvrages de référence/2-7005-0351-1"><span class="nowrap">2-7005-0351-1</span></a>)</small><span class="Z3988" title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=book&rft.btitle=Le+Francoproven%C3%A7al+de+poche&rft.place=Chennevi%C3%A8res-sur-Marne&rft.pub=Assimil&rft.aulast=Martin&rft.aufirst=Jean-Baptiste&rft.date=2005&rft.tpages=197&rft.isbn=2-7005-0351-1&rfr_id=info%3Asid%2Ffr.wikipedia.org%3AFrancoproven%C3%A7al"></span></span></span></li> <li>2006 : <span class="ouvrage" id="Duboux2006"><span class="ouvrage" id="Frédéric_Duboux2006">Frédéric Duboux, <cite class="italique">Patois vaudois : Dictionnaire</cite>, Oron-la-Ville, Association vaudoise des amis du patois, <time>2006</time>, 375 <abbr class="abbr" title="pages">p.</abbr><span class="Z3988" title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=book&rft.btitle=Patois+vaudois&rft.place=Oron-la-Ville&rft.pub=Association+vaudoise+des+amis+du+patois&rft.stitle=Dictionnaire&rft.aulast=Duboux&rft.aufirst=Fr%C3%A9d%C3%A9ric&rft.date=2006&rft.tpages=375&rfr_id=info%3Asid%2Ffr.wikipedia.org%3AFrancoproven%C3%A7al"></span></span></span></li> <li>2007 : <span class="ouvrage" id="Abalain2007"><span class="ouvrage" id="Hervé_Abalain2007">Hervé Abalain, <cite class="italique">Le français et les langues historiques de la France</cite>, <a href="/wiki/%C3%89ditions_Jean-Paul_Gisserot" title="Éditions Jean-Paul Gisserot">Éditions Jean-Paul Gisserot</a>, <time>2007</time>, 317 <abbr class="abbr" title="pages">p.</abbr> <small style="line-height:1em;">(<a href="/wiki/International_Standard_Book_Number" title="International Standard Book Number">ISBN</a> <a href="/wiki/Sp%C3%A9cial:Ouvrages_de_r%C3%A9f%C3%A9rence/978-2-87747-881-6" title="Spécial:Ouvrages de référence/978-2-87747-881-6"><span class="nowrap">978-2-87747-881-6</span></a>, <a rel="nofollow" class="external text" href="https://books.google.com/books?id=abit8Yd6J-cC&printsec=frontcover">lire en ligne</a>)</small><span class="Z3988" title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=book&rft.btitle=Le+fran%C3%A7ais+et+les+langues+historiques+de+la+France&rft.pub=%C3%89ditions+Jean-Paul+Gisserot&rft.aulast=Abalain&rft.aufirst=Herv%C3%A9&rft.date=2007&rft.tpages=317&rft.isbn=978-2-87747-881-6&rfr_id=info%3Asid%2Ffr.wikipedia.org%3AFrancoproven%C3%A7al"></span></span></span>.</li> <li>2007 : <span class="ouvrage" id="Vautherin2007"><span class="ouvrage" id="Raymond_Vautherin2007">Raymond Vautherin, <cite class="italique">Dichonnéro di petsou patoésan</cite>, Quart, Région autonome <a href="/wiki/Vall%C3%A9e_d%27Aoste" title="Vallée d'Aoste">Vallée d'Aoste</a>, Assessorat de l'éducation et de la culture, Musumeci, <time>2007</time><span class="Z3988" title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=book&rft.btitle=Dichonn%C3%A9ro+di+petsou+pato%C3%A9san&rft.place=Quart&rft.pub=Vall%C3%A9e+d%27Aoste&rft.aulast=Vautherin&rft.aufirst=Raymond&rft.date=2007&rfr_id=info%3Asid%2Ffr.wikipedia.org%3AFrancoproven%C3%A7al"></span></span></span></li> <li>2009 : <span class="ouvrage" id="Soupel2009"><span class="ouvrage" id="Serge_Soupel2009">Serge <span class="nom_auteur">Soupel</span>, <cite style="font-style:normal">« Le domaine franco-provençal : Essai de synthèse sociolinguistique (Lyonnais, Savoie, Val d'Aoste, Valais) »</cite>, dans Robert Bouiller, <cite class="italique">Agencements géohistoriques dans le Centre Est</cite>, <abbr class="abbr" title="collection">coll.</abbr> « Médioromanie : Etudes sur la France médiane » (<abbr class="abbr" title="numéro">n<sup>o</sup></abbr> 8), <time>2009</time> <small style="line-height:1em;">(<a href="/wiki/International_Standard_Book_Number" title="International Standard Book Number">ISBN</a> <a href="/wiki/Sp%C3%A9cial:Ouvrages_de_r%C3%A9f%C3%A9rence/978-2-9534338-2-1" title="Spécial:Ouvrages de référence/978-2-9534338-2-1"><span class="nowrap">978-2-9534338-2-1</span></a>)</small><span class="Z3988" title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=bookitem&rft.btitle=Agencements+g%C3%A9ohistoriques+dans+le+Centre+Est&rft.atitle=Le+domaine+franco-proven%C3%A7al&rft.aulast=Soupel&rft.aufirst=Serge&rft.date=2009&rfr_id=info%3Asid%2Ffr.wikipedia.org%3AFrancoproven%C3%A7al"></span></span></span>.</li> <li>2010 : <span class="ouvrage" id="ReymondBossard2010"><span class="ouvrage" id="Jules_ReymondMaurice_Bossard2010">Jules <span class="nom_auteur">Reymond</span> et Maurice <span class="nom_auteur">Bossard</span>, <cite class="italique">Le Patois vaudois : Grammaire et Vocabulaire</cite>, Bière, Cabédita, <abbr class="abbr" title="collection">coll.</abbr> « Regard et Connaissance », <time>2010</time>, 263 <abbr class="abbr" title="pages">p.</abbr> <small style="line-height:1em;">(<a href="/wiki/International_Standard_Book_Number" title="International Standard Book Number">ISBN</a> <a href="/wiki/Sp%C3%A9cial:Ouvrages_de_r%C3%A9f%C3%A9rence/978-2-88295-600-2" title="Spécial:Ouvrages de référence/978-2-88295-600-2"><span class="nowrap">978-2-88295-600-2</span></a>)</small><span class="Z3988" title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=book&rft.btitle=Le+Patois+vaudois&rft.place=Bi%C3%A8re&rft.pub=Cab%C3%A9dita&rft.stitle=Grammaire+et+Vocabulaire&rft.aulast=Reymond&rft.aufirst=Jules&rft.au=Bossard%2C+Maurice&rft.date=2010&rft.tpages=263&rft.isbn=978-2-88295-600-2&rfr_id=info%3Asid%2Ffr.wikipedia.org%3AFrancoproven%C3%A7al"></span></span></span></li> <li>2011 : <span class="ouvrage" id="DiémozRossier2011"><span class="ouvrage" id="Frédérica_DiémozSerge_Rossier2011">Frédérica <span class="nom_auteur">Diémoz</span> et Serge <span class="nom_auteur">Rossier</span>, <cite style="font-style:normal">« Le patois : Une langue et un patrimoine communautaire »</cite>, dans Christophe Mauron et Isabelle Raboud-Schüle (sous la direction de), <cite class="italique">La Gruyère dans le miroir de son patrimoine</cite>, <abbr class="abbr" title="tome">t.</abbr> 2 : <span class="italique">Entre ville et campagne</span>, Neuchâtel, Éditions Alphil et Musée gruérien, <time>2011</time>, <abbr class="abbr" title="pages">p.</abbr> <span class="nowrap">103-115</span><span class="Z3988" title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=bookitem&rft.btitle=La+Gruy%C3%A8re+dans+le+miroir+de+son+patrimoine&rft.atitle=Le+patois&rft.place=Neuch%C3%A2tel&rft.pub=%C3%89ditions+Alphil+et+Mus%C3%A9e+gru%C3%A9rien&rft.aulast=Di%C3%A9moz&rft.aufirst=Fr%C3%A9d%C3%A9rica&rft.au=Rossier%2C+Serge&rft.date=2011&rft.pages=103-115&rfr_id=info%3Asid%2Ffr.wikipedia.org%3AFrancoproven%C3%A7al"></span></span></span></li> <li>2012 : <span class="ouvrage" id="MattheyMeune2012"><span class="ouvrage" id="Marinette_MattheyManuel_Meune2012">Marinette <span class="nom_auteur">Matthey</span> (<abbr class="abbr" title="directeur de publication">dir.</abbr>) et Manuel <span class="nom_auteur">Meune</span> (<abbr class="abbr" title="directeur de publication">dir.</abbr>), <cite class="italique">Le francoprovençal en Suisse : Genèse, déclin, revitalisation</cite>, Université de Montréal, <abbr class="abbr" title="collection">coll.</abbr> « Revue transatlantique d’études suisse » (<abbr class="abbr" title="numéro">n<sup>o</sup></abbr> 2), <time>2012</time> <small style="line-height:1em;">(<a rel="nofollow" class="external text" href="https://llm.umontreal.ca/fileadmin/Documents/FAS/litterature_langue_monde/Documents/2-Recherche/le_francoprovencal.pdf">lire en ligne</a> <abbr class="abbr indicateur-format format-pdf" title="Document au format Portable Document Format (PDF) d'Adobe">[PDF]</abbr>)</small><span class="Z3988" title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=book&rft.btitle=Le+francoproven%C3%A7al+en+Suisse&rft.pub=Universit%C3%A9+de+Montr%C3%A9al&rft.stitle=Gen%C3%A8se%2C+d%C3%A9clin%2C+revitalisation&rft.aulast=Matthey&rft.aufirst=Marinette&rft.au=Meune%2C+Manuel&rft.date=2012&rfr_id=info%3Asid%2Ffr.wikipedia.org%3AFrancoproven%C3%A7al"></span></span></span></li> <li>2017 : <span class="ouvrage" id="Taverdet2017"><span class="ouvrage" id="Gérard_Taverdet2017">Gérard <span class="nom_auteur">Taverdet</span>, « <cite style="font-style:normal">Tournus, frontière linguistique ?'</cite> », <i>Bulletin de la <a href="/wiki/Soci%C3%A9t%C3%A9_des_amis_des_arts_et_des_sciences_de_Tournus" title="Société des amis des arts et des sciences de Tournus">Société des amis des arts et des sciences de Tournus</a></i>, <abbr class="abbr" title="tome">t.</abbr> CXVI, Tournus,‎ <time>2017</time>, <abbr class="abbr" title="pages">p.</abbr> <span class="nowrap">7-17</span> <small style="line-height:1em;">(<a href="/wiki/International_Standard_Serial_Number" title="International Standard Serial Number">ISSN</a> <span class="plainlinks noarchive"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://portal.issn.org/resource/issn/0153-9353">0153-9353</a></span>)</small><span class="Z3988" title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&rft.genre=article&rft.atitle=Tournus%2C+fronti%C3%A8re+linguistique+%3F%27&rft.jtitle=Bulletin+de+la+Soci%C3%A9t%C3%A9+des+amis+des+arts+et+des+sciences+de+Tournus&rft.aulast=Taverdet&rft.aufirst=G%C3%A9rard&rft.date=2017&rft.pages=7-17&rfr_id=info%3Asid%2Ffr.wikipedia.org%3AFrancoproven%C3%A7al"></span></span></span></li> <li>2019 : <span class="ouvrage" id="Bichurina2019"><span class="ouvrage" id="Natalia_Bichurina2019">Natalia <span class="nom_auteur">Bichurina</span>, <cite class="italique">L'émergence du francoprovençal : Langue minoritaire et communauté autour du Mont-Blanc</cite>, Pessac, Maison des sciences de l'homme d'Aquitaine, <time>2019</time>, 295 <abbr class="abbr" title="pages">p.</abbr> <small style="line-height:1em;">(<a href="/wiki/International_Standard_Book_Number" title="International Standard Book Number">ISBN</a> <a href="/wiki/Sp%C3%A9cial:Ouvrages_de_r%C3%A9f%C3%A9rence/9782858924813" title="Spécial:Ouvrages de référence/9782858924813"><span class="nowrap">9782858924813</span></a>, <a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.lcdpu.fr/livre/?GCOI=27000100159230&fa=details">présentation en ligne</a>)</small><span class="Z3988" title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=book&rft.btitle=L%27%C3%A9mergence+du+francoproven%C3%A7al&rft.place=Pessac&rft.pub=Maison+des+sciences+de+l%27homme+d%27Aquitaine&rft.stitle=Langue+minoritaire+et+communaut%C3%A9+autour+du+Mont-Blanc&rft.aulast=Bichurina&rft.aufirst=Natalia&rft.date=2019&rft.tpages=295&rft.isbn=9782858924813&rfr_id=info%3Asid%2Ffr.wikipedia.org%3AFrancoproven%C3%A7al"></span></span></span></li> <li>2019 : <span class="ouvrage" id="MartinVurpas2019"><span class="ouvrage" id="Jean-Baptiste_MartinAnne-Marie_Vurpas2019">Jean-Baptiste <span class="nom_auteur">Martin</span> et Anne-Marie <span class="nom_auteur">Vurpas</span>, <cite class="italique">Le parler des gones : Des origines à aujourd'hui</cite>, Éditions du Poutan, <time>2019</time>, 158 <abbr class="abbr" title="pages">p.</abbr> <small style="line-height:1em;">(<a href="/wiki/International_Standard_Book_Number" title="International Standard Book Number">ISBN</a> <a href="/wiki/Sp%C3%A9cial:Ouvrages_de_r%C3%A9f%C3%A9rence/978-2-37553-049-8" title="Spécial:Ouvrages de référence/978-2-37553-049-8"><span class="nowrap">978-2-37553-049-8</span></a>)</small><span class="Z3988" title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=book&rft.btitle=Le+parler+des+gones&rft.pub=%C3%89ditions+du+Poutan&rft.stitle=Des+origines+%C3%A0+aujourd%27hui&rft.aulast=Martin&rft.aufirst=Jean-Baptiste&rft.au=Vurpas%2C+Anne-Marie&rft.date=2019&rft.tpages=158&rft.isbn=978-2-37553-049-8&rfr_id=info%3Asid%2Ffr.wikipedia.org%3AFrancoproven%C3%A7al"></span></span></span></li> <li>2020 : <a href="/wiki/Ursula_Reutner" title="Ursula Reutner">Ursula Reutner</a>, <i>Minor Gallo-Romance Languages</i>, dans Franz Lebsanft/Felix Tacke (dir.), <i>Manual of Standardization in the Romance Languages</i>, De Gruyter, Berlin, 2020, <abbr class="abbr" title="pages">p.</abbr> <span class="nowrap">773–807</span> <small style="line-height:1em;">(<a href="/wiki/International_Standard_Book_Number" title="International Standard Book Number">ISBN</a> <a href="/wiki/Sp%C3%A9cial:Ouvrages_de_r%C3%A9f%C3%A9rence/9783110458084" title="Spécial:Ouvrages de référence/9783110458084"><span class="nowrap">9783110458084</span></a>)</small>.</li></ul> <p>(non datés) : </p> <ul><li><span class="ouvrage" id="von_Wartburg"><span class="ouvrage" id="Walter_von_Wartburg"><abbr class="abbr indicateur-langue" title="Langue : allemand">(de)</abbr> <a href="/w/index.php?title=Walter_von_Wartburg&action=edit&redlink=1" class="new" title="Walter von Wartburg (page inexistante)">Walter <span class="nom_auteur">von Wartburg</span></a>, <cite class="italique" lang="de"><a href="/wiki/Franz%C3%B6sisches_Etymologisches_W%C3%B6rterbuch" title="Französisches Etymologisches Wörterbuch">Französisches Etymologisches Wörterbuch</a></cite>, Bonn, puis Bâle, Klopp, Helbing&Lichtenhahn, Zbinden<span class="Z3988" title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=book&rft.btitle=Franz%C3%B6sisches+Etymologisches+W%C3%B6rterbuch&rft.place=Bonn%2C+puis+B%C3%A2le&rft.pub=Klopp%2C+Helbing%26Lichtenhahn%2C+Zbinden&rft.aulast=von+Wartburg&rft.aufirst=Walter&rfr_id=info%3Asid%2Ffr.wikipedia.org%3AFrancoproven%C3%A7al"></span></span></span>  — Dictionnaire étymologique des langues gallo-romanes et de tous leurs dialectes, 25 volumes.</li></ul> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Articles_connexes">Articles connexes</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Francoproven%C3%A7al&veaction=edit&section=57" title="Modifier la section : Articles connexes" class="mw-editsection-visualeditor"><span>modifier</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Francoproven%C3%A7al&action=edit&section=57" title="Modifier le code source de la section : Articles connexes"><span>modifier le code</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <ul><li><a href="/wiki/Linguistique" title="Linguistique">Linguistique</a> <ul><li><a href="/wiki/Liste_de_langues" title="Liste de langues">Liste de langues</a> <ul><li><a href="/wiki/Langues_par_famille" title="Langues par famille">Langues par famille</a> <ul><li><a href="/wiki/Langues_indo-europ%C3%A9ennes" title="Langues indo-européennes">Langues indo-européennes</a> <ul><li><a href="/wiki/Langues_romanes" title="Langues romanes">Langues romanes</a> <ul><li><a href="/wiki/Langues_gallo-romanes" title="Langues gallo-romanes">Langues gallo-romanes</a></li></ul></li></ul></li></ul></li></ul></li></ul></li> <li><a href="/wiki/Litt%C3%A9rature_vald%C3%B4taine" title="Littérature valdôtaine">Littérature valdôtaine</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Litt%C3%A9rature_arpitane&action=edit&redlink=1" class="new" title="Littérature arpitane (page inexistante)">Littérature arpitane</a> <a href="https://frp.wikipedia.org/wiki/Lit%C3%A8ratura_arpetana" class="extiw" title="frp:Litèratura arpetana"><span class="indicateur-langue" title="Article en francoprovençal : « Litèratura arpetana »">(frp)</span></a></li> <li><a href="/wiki/Langues_r%C3%A9gionales_de_France" class="mw-redirect" title="Langues régionales de France">langues régionales de France</a></li></ul> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Liens_externes">Liens externes</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Francoproven%C3%A7al&veaction=edit&section=58" title="Modifier la section : Liens externes" class="mw-editsection-visualeditor"><span>modifier</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Francoproven%C3%A7al&action=edit&section=58" title="Modifier le code source de la section : Liens externes"><span>modifier le code</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <ul><li><div class="liste-horizontale"><span class="wd_identifiers"><a href="/wiki/Autorit%C3%A9_(sciences_de_l%27information)" title="Autorité (sciences de l'information)">Notices d'autorité</a><span class="noprint wikidata-linkback skin-invert"><span class="mw-valign-baseline noviewer" typeof="mw:File"><a href="https://www.wikidata.org/wiki/Q15087?uselang=fr#identifiers" title="Voir et modifier les données sur Wikidata"><img alt="Voir et modifier les données sur Wikidata" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/7/73/Blue_pencil.svg/10px-Blue_pencil.svg.png" decoding="async" width="10" height="10" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/7/73/Blue_pencil.svg/15px-Blue_pencil.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/7/73/Blue_pencil.svg/20px-Blue_pencil.svg.png 2x" data-file-width="600" data-file-height="600" /></a></span></span></span> : <ul><li><span class="nowrap uid noarchive"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://catalogue.bnf.fr/ark:/12148/cb11935379s">BnF</a></span> (<span class="nowrap uid noarchive"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://data.bnf.fr/ark:/12148/cb11935379s">données</a></span>)</li> <li><span class="nowrap uid noarchive"><a rel="nofollow" class="external text" href="http://id.loc.gov/authorities/sh85051553">LCCN</a></span></li> <li><span class="nowrap uid noarchive"><a rel="nofollow" class="external text" href="http://d-nb.info/gnd/4018144-3">GND</a></span></li> <li><span class="nowrap uid noarchive"><a rel="nofollow" class="external text" href="http://olduli.nli.org.il/F/?func=find-b&local_base=NLX10&find_code=UID&request=987007550761305171">Israël</a></span></li> <li><span class="nowrap uid noarchive"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://aleph.nkp.cz/F/?func=find-c&local_base=aut&ccl_term=ica=ph1083920">Tchéquie</a></span></li> <li><span class="nowrap uid noarchive"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://glottolog.org/resource/languoid/id/fran1269">Glottocode</a></span></li> </ul></div></li> <li><div class="liste-horizontale"><span class="wd_identifiers">Notices dans des dictionnaires ou encyclopédies généralistes<span class="noprint wikidata-linkback skin-invert"><span class="mw-valign-baseline noviewer" typeof="mw:File"><a href="https://www.wikidata.org/wiki/Q15087?uselang=fr#identifiers" title="Voir et modifier les données sur Wikidata"><img alt="Voir et modifier les données sur Wikidata" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/7/73/Blue_pencil.svg/10px-Blue_pencil.svg.png" decoding="async" width="10" height="10" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/7/73/Blue_pencil.svg/15px-Blue_pencil.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/7/73/Blue_pencil.svg/20px-Blue_pencil.svg.png 2x" data-file-width="600" data-file-height="600" /></a></span></span></span> : <ul><li><a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.britannica.com/topic/Franco-Provencal-dialect"><i>Britannica</i></a></li> <li><a rel="nofollow" class="external text" href="https://denstoredanske.lex.dk//frankoproven%C3%A7alsk/"><i>Den Store Danske Encyklopædi</i></a></li> </ul></div></li> <li class="mw-empty-elt"></li> <li><a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.arpitania.eu">Arpitania.eu, portail international du francoprovençal</a></li> <li><a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.patoisvda.org">Patoisvda.org - site web du francoprovençal valdôtain</a></li> <li><a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.arpitan.ch/">Site web des régions arpitanophones autour du Mont-Blanc</a></li> <li><a rel="nofollow" class="external text" href="https://federation-ouest-francoprovencal.fr/">Site web de la Fédération Ouest du francoprovençal</a></li> <li><a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.patoisants.ch/">Société cantonale des patoisants fribourgeois</a></li> <li><a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.patwe.ch">Site web de l'arpitan saviésan</a></li> <li><a rel="nofollow" class="external text" href="https://mappe.regione.vda.it/pub/geoSentieri/?lingua=fr">Vallée d'Aoste : navigateur SCT, cadastre des toponymes officiels</a></li> <li><a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.google.com/maps/d/u/0/viewer?hl=en&ie=UTF8&oe=UTF8&msa=0&mid=1VgNmOJrtcYBl5Ibe7wz9AJWx3uo&ll=45.636247082090804%2C5.991372065239856&z=7">Carte de l'espace arpitanophone</a></li></ul> <div class="navbox-container" style="clear:both;"> <table class="navbox collapsible noprint collapsed" style=""> <tbody><tr><th class="navbox-title" colspan="2" style=""><div style="float:left; width:6em; text-align:left"><div class="noprint plainlinks nowrap tnavbar" style="padding:0; font-size:xx-small; color:var(--color-emphasized, #000000);"><a href="/wiki/Mod%C3%A8le:Palette_Langues_romanes" title="Modèle:Palette Langues romanes"><abbr class="abbr" title="Voir ce modèle.">v</abbr></a> · <a class="external text" href="https://fr.wikipedia.org/w/index.php?title=Mod%C3%A8le:Palette_Langues_romanes&action=edit"><abbr class="abbr" title="Modifier ce modèle. Merci de prévisualiser avant de sauvegarder.">m</abbr></a></div></div><div style="font-size:110%"><a href="/wiki/Langues_romanes" title="Langues romanes">Langues romanes</a></div></th> </tr> <tr> <th class="navbox-group" style="width:12%;"><a href="/wiki/Langues_romanes_occidentales" title="Langues romanes occidentales">Langues romanes occidentales</a></th> <td class="navbox-list" style="text-align:left;"><table class="navbox-subgroup" style=""> <tbody><tr> <th class="navbox-group" style=""><a href="/wiki/Langues_ib%C3%A9ro-romanes" title="Langues ibéro-romanes">Langues ibéro-romanes</a></th> <td class="navbox-list" style=";"><table class="navbox-subgroup" style=""> <tbody><tr> <th class="navbox-group" style=""><a href="/wiki/Gala%C3%AFco-portugais" title="Galaïco-portugais">Galaïco-portugais</a></th> <td class="navbox-list" style=";"><div class="liste-horizontale"> <ul><li><a href="/wiki/Fala_(langue)" title="Fala (langue)">fala</a></li> <li><a href="/wiki/Galicien" title="Galicien">galicien</a></li> <li><a href="/wiki/Jud%C3%A9o-portugais" title="Judéo-portugais">judéo-portugais</a><sup>✡</sup><sup>†</sup></li> <li><a href="/wiki/Portugais" title="Portugais">portugais</a> <ul><li><a href="/wiki/Portugais_br%C3%A9silien" title="Portugais brésilien">Brésil</a></li> <li><a href="/wiki/Portugais_uruguayen" title="Portugais uruguayen">Uruguay</a></li></ul></li></ul> </div></td> </tr> <tr> <th class="navbox-group" style=""><a href="/wiki/Astur-l%C3%A9onais" title="Astur-léonais">Astur-léonais</a></th> <td class="navbox-list navbox-even" style=";"><div class="liste-horizontale"> <ul><li><a href="/wiki/Asturien" title="Asturien">asturien</a></li> <li><a href="/wiki/L%C3%A9onais" title="Léonais">léonais</a></li> <li><a href="/wiki/Mirandais" title="Mirandais">mirandais</a></li> <li><a href="/wiki/Parler_cantabre" title="Parler cantabre">cantabrique</a><sup>t</sup></li> <li><a href="/wiki/%C3%89onavien" title="Éonavien">éonavien</a><sup>t</sup></li> <li><a href="/wiki/Estr%C3%A9m%C3%A8gne" title="Estrémègne">estrémègne</a><sup>t</sup></li></ul> </div></td> </tr> <tr> <th class="navbox-group" style=""><a href="/wiki/Espagnol" title="Espagnol">Espagnol / castillan</a></th> <td class="navbox-list" style=";"><div class="liste-horizontale"> <ul><li><a href="/wiki/Dialecte_andalou" title="Dialecte andalou">andalou</a></li> <li><a href="/wiki/Cast%C3%BAo" title="Castúo">castúo</a></li> <li><a href="/wiki/Parler_canarien" title="Parler canarien">canarien</a></li> <li><a href="/wiki/Castillan_de_Madrid" title="Castillan de Madrid">madrilène</a></li> <li><a href="/wiki/Castillan_churro" title="Castillan churro">churro</a></li> <li><a href="/wiki/Jud%C3%A9o-espagnol" title="Judéo-espagnol">judéo-espagnol</a><sup>✡</sup></li> <li><a href="/wiki/Murcien" title="Murcien">murcien</a></li> <li><a href="/wiki/Riojan" title="Riojan">riojan</a></li></ul> </div></td> </tr> <tr> <th class="navbox-group" style=""><a href="/wiki/Aragonais" title="Aragonais">Aragonais</a></th> <td class="navbox-list navbox-even" style=";"><div class="liste-horizontale"> <ul><li><a href="/wiki/Aragonais" title="Aragonais">aragonais</a> <ul><li><a href="/wiki/B%C3%A9nasquais" title="Bénasquais">bénasquais</a><sup>t</sup></li></ul></li></ul> </div></td> </tr> </tbody></table></td> </tr> <tr> <th class="navbox-group" style=""><a href="/wiki/Langues_occitano-romanes" title="Langues occitano-romanes">Langues occitano-romanes</a></th> <td class="navbox-list navbox-even" style=";"><table class="navbox-subgroup" style=""> <tbody><tr> <th class="navbox-group" style=""><a href="/wiki/Catalan" title="Catalan">Catalan</a></th> <td class="navbox-list" style=";"><div class="liste-horizontale"> <ul><li><a href="/wiki/Algu%C3%A9rois" title="Alguérois">alguérois</a></li> <li><a href="/wiki/Catalan_central" title="Catalan central">central</a> <ul><li><a href="/wiki/Catalan_salat" title="Catalan salat">salat</a></li></ul></li> <li><a href="/wiki/Bal%C3%A9are" title="Baléare">baléare / insulaire</a></li> <li><a href="/wiki/Catalan_nord-occidental" title="Catalan nord-occidental">nord-occidental</a></li> <li><a href="/wiki/Jud%C3%A9o-catalan" title="Judéo-catalan">judéo-catalan</a><sup>✡</sup></li> <li><a href="/wiki/Roussillonnais" title="Roussillonnais">roussillonnais</a></li> <li><a href="/wiki/Valencien" title="Valencien">valencien</a> <ul><li><a href="/wiki/Apitxat" title="Apitxat">apitxat</a></li></ul></li> <li><a href="/wiki/Capcinois" title="Capcinois">capcinois</a> <sup>t</sup></li></ul> </div></td> </tr> <tr> <th class="navbox-group" style=""><a href="/wiki/Occitan" title="Occitan">Occitan</a></th> <td class="navbox-list navbox-even" style=";"><div class="liste-horizontale"> <ul><li><a href="/wiki/Auvergnat" title="Auvergnat">auvergnat</a></li> <li><a href="/wiki/Gascon" title="Gascon">gascon</a> <ul><li><a href="/wiki/Aranais" title="Aranais">aranais</a></li> <li><a href="/wiki/B%C3%A9arnais" title="Béarnais">béarnais</a></li> <li><a href="/wiki/Gascon_noir" title="Gascon noir">gascon noir</a></li> <li><a href="/wiki/Jud%C3%A9o-gascon" title="Judéo-gascon">judéo-gascon</a><sup>✡</sup><sup>†</sup></li> <li><a href="/wiki/Langage_siffl%C3%A9" title="Langage sifflé">langue sifflée pyrénéenne</a><sup>†</sup></li></ul></li> <li><a href="/wiki/Languedocien" title="Languedocien">languedocien</a> <ul><li><a href="/wiki/Aurillacois_(dialecte)" title="Aurillacois (dialecte)">aurillacois</a></li> <li><a href="/wiki/Bas-vivarois" title="Bas-vivarois">bas-vivarois</a></li> <li><a href="/wiki/Montpelli%C3%A9rain" title="Montpelliérain">montpelliérain</a></li> <li><a href="/wiki/Rouergat" title="Rouergat">rouergat</a></li></ul></li> <li><a href="/wiki/Limousin_(dialecte)" title="Limousin (dialecte)">limousin</a></li> <li><a href="/wiki/Marchois_(dialecte)" title="Marchois (dialecte)">marchois</a><sup>t</sup></li> <li><a href="/wiki/Occitan_cispyr%C3%A9n%C3%A9en" title="Occitan cispyrénéen">occitan cispyrénéen</a><sup>†</sup></li> <li><a href="/wiki/Proven%C3%A7al" title="Provençal">provençal</a> <ul><li><a href="/wiki/Jud%C3%A9o-proven%C3%A7al" title="Judéo-provençal">judéo-provençal</a><sup>✡</sup><sup>†</sup></li> <li><a href="/wiki/Ni%C3%A7ois" title="Niçois">niçois</a></li></ul></li> <li><a href="/wiki/Vivaro-alpin" title="Vivaro-alpin">vivaro-alpin</a> <ul><li><a href="/wiki/Gardiol" title="Gardiol">gardiol</a></li> <li><a href="/wiki/Mentonasque" title="Mentonasque">mentonasque</a><sup>t</sup></li></ul></li></ul> </div></td> </tr> </tbody></table></td> </tr> <tr> <th class="navbox-group" style=""><a href="/wiki/Langues_gallo-romanes" title="Langues gallo-romanes">Langues gallo-romanes</a></th> <td class="navbox-list" style=";"><table class="navbox-subgroup" style=""> <tbody><tr> <th class="navbox-group" style=""><a class="mw-selflink selflink">Arpitan / francoprovençal</a></th> <td class="navbox-list" style=";"><div class="liste-horizontale"> <ul><li><a href="/wiki/Bressan" title="Bressan">bressan</a></li> <li><a href="/wiki/Brionnais-charolais" title="Brionnais-charolais">charolais</a><sup>t</sup></li> <li><a href="/wiki/Burgondan" title="Burgondan">burgondan</a></li> <li><a href="/wiki/Dauphinois_(dialecte)" title="Dauphinois (dialecte)">dauphinois</a></li> <li><a href="/wiki/Faetar" title="Faetar">faetar</a></li> <li><a href="/wiki/For%C3%A9zien" title="Forézien">forézien</a></li> <li><a href="/wiki/Fribourgeois" title="Fribourgeois">fribourgeois</a></li> <li><a href="/wiki/Genevois_(langue)" title="Genevois (langue)">genevois</a></li> <li><a href="/wiki/Jurassien" title="Jurassien">jurassien</a></li> <li><a href="/wiki/Lyonnais_(langue)" title="Lyonnais (langue)">lyonnais</a></li> <li><a href="/wiki/M%C3%A2connais_(dialecte)" title="Mâconnais (dialecte)">mâconnais</a><sup>t</sup></li> <li><a href="/wiki/Neuch%C3%A2telois" title="Neuchâtelois">neuchâtelois</a></li> <li><a href="/wiki/Savoyard_(langue)" title="Savoyard (langue)">savoyard</a></li> <li><a href="/wiki/Valaisan_(langue)" title="Valaisan (langue)">valaisan</a></li> <li><a href="/wiki/Vald%C3%B4tain" title="Valdôtain">valdôtain/valdotèn</a></li> <li><a href="/wiki/Vaudois_(langue)" title="Vaudois (langue)">vaudois</a></li></ul> </div></td> </tr> <tr> <th class="navbox-group" style=""><a href="/wiki/Langue_d%27o%C3%AFl" title="Langue d'oïl">Langues d'oïl</a></th> <td class="navbox-list navbox-even" style=";"><div class="liste-horizontale"> <ul><li><a href="/wiki/Angevin" title="Angevin">angevin</a></li> <li><a href="/wiki/Berrichon" title="Berrichon">berrichon</a></li> <li><a href="/wiki/Bourbonnais_(dialectes)" title="Bourbonnais (dialectes)">bourbonnais</a></li> <li><a href="/wiki/Bourguignon-morvandiau" title="Bourguignon-morvandiau">bourguignon-morvandiau</a></li> <li><a href="/wiki/Champenois" title="Champenois">champenois</a></li> <li><a href="/wiki/Franc-comtois" title="Franc-comtois">franc-comtois</a></li> <li><a href="/wiki/Fran%C3%A7ais" title="Français">français</a> <ul><li><a href="/wiki/Fran%C3%A7ais_acadien" title="Français acadien">acadien</a></li> <li><a href="/wiki/Fran%C3%A7ais_qu%C3%A9b%C3%A9cois" title="Français québécois">québécois</a></li></ul></li> <li><span typeof="mw:File"><span title="Bon article"><img alt="Bon article" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/1/11/Bon_article.svg/14px-Bon_article.svg.png" decoding="async" width="14" height="14" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/1/11/Bon_article.svg/21px-Bon_article.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/1/11/Bon_article.svg/28px-Bon_article.svg.png 2x" data-file-width="20" data-file-height="20" /></span></span> <a href="/wiki/Gallo" title="Gallo">gallo</a></li> <li><a href="/wiki/Lorrain" title="Lorrain">lorrain</a> <ul><li><a href="/wiki/Gaumais" title="Gaumais">gaumais</a></li> <li><a href="/wiki/Vosgien" title="Vosgien">vosgien</a></li></ul></li> <li><a href="/wiki/Parler_sarthois" title="Parler sarthois">manceau</a></li> <li><a href="/wiki/Mayennais" title="Mayennais">mayennais</a></li> <li><a href="/wiki/Normand" title="Normand">normand</a> <ul><li><a href="/wiki/Jersiais" title="Jersiais">jersiais</a></li> <li><a href="/wiki/Guernesiais" title="Guernesiais">guernesiais</a></li> <li><a href="/wiki/Sercquiais" title="Sercquiais">sercquiais</a></li></ul></li> <li><a href="/wiki/Picard" title="Picard">picard</a></li> <li><a href="/wiki/Poitevin-saintongeais" title="Poitevin-saintongeais">poitevin-saintongeais</a> <ul><li><a href="/wiki/Poitevin_(langue)" title="Poitevin (langue)">poitevin</a></li> <li><a href="/wiki/Saintongeais" title="Saintongeais">saintongeais</a></li></ul></li> <li><a href="/wiki/Roman_de_la_Moselle" title="Roman de la Moselle">roman de la Moselle</a><sup>†</sup></li> <li><a href="/wiki/Sarphatique" title="Sarphatique">sarphatique</a><sup>✡</sup><sup>†</sup></li> <li><a href="/wiki/Wallon" title="Wallon">wallon</a></li></ul> </div></td> </tr> </tbody></table></td> </tr> <tr> <th class="navbox-group" style=""><a href="/wiki/Parlers_gallo-italiques" title="Parlers gallo-italiques">Gallo-italique</a></th> <td class="navbox-list navbox-even" style=";"><div class="liste-horizontale"> <ul><li><a href="/wiki/%C3%89milien-romagnol" title="Émilien-romagnol">émilien-romagnol</a> <ul><li><a href="/wiki/%C3%89milien_(langue)" title="Émilien (langue)">émilien</a></li> <li><a href="/wiki/Romagnol" title="Romagnol">romagnol</a></li></ul></li> <li><a href="/wiki/Gallo-italique_de_Basilicate" title="Gallo-italique de Basilicate">gallo-italique de Basilicate</a></li> <li><a href="/wiki/Gallo-italique_de_Sicile" title="Gallo-italique de Sicile">gallo-italique de Sicile</a></li> <li><a href="/wiki/Lombard_(langue_romane)" title="Lombard (langue romane)">lombard</a> <ul><li><a href="/wiki/Tessinois" title="Tessinois">tessinois</a></li></ul></li> <li><a href="/wiki/Pi%C3%A9montais" title="Piémontais">piémontais</a></li></ul> <table class="navbox-subgroup" style=""> <tbody><tr> <th class="navbox-group" style=""><a href="/wiki/Ligure" title="Ligure">Ligure</a></th> <td class="navbox-list" style=";"><div class="liste-horizontale"> <ul><li><a href="/wiki/Bonifacien" title="Bonifacien">bonifacien</a></li> <li><a href="/wiki/G%C3%A9nois_(langue)" title="Génois (langue)">génois</a></li> <li><a href="/wiki/Int%C3%A9m%C3%A9lien" title="Intémélien">intémélien</a></li> <li><a href="/wiki/Mon%C3%A9gasque" title="Monégasque">monégasque</a></li> <li><a href="/wiki/Royasque" title="Royasque">royasque</a><sup>t</sup></li> <li><a href="/wiki/Tabarquin" title="Tabarquin">tabarquin</a></li></ul> </div></td> </tr> </tbody></table> </div></td> </tr> <tr> <th class="navbox-group" style=""><a href="/wiki/Langues_rh%C3%A9to-romanes" title="Langues rhéto-romanes">Rhéto-roman</a></th> <td class="navbox-list" style=";"><div class="liste-horizontale"> <ul><li><a href="/wiki/Frioulan" title="Frioulan">frioulan</a></li> <li><a href="/wiki/Ladin" title="Ladin">ladin</a></li> <li><a href="/wiki/Romanche" title="Romanche">romanche</a></li></ul> </div></td> </tr> <tr> <th class="navbox-group" style=""><a href="/wiki/V%C3%A9nitien" title="Vénitien">Vénitien</a></th> <td class="navbox-list navbox-even" style=";"><div class="liste-horizontale"> <ul><li><a href="/wiki/V%C3%A9nitien" title="Vénitien">vénitien</a> <ul><li><a href="/wiki/Istriote" title="Istriote">istriote</a></li></ul></li></ul> </div></td> </tr> </tbody></table></td> </tr> <tr> <th class="navbox-group" style="width:12%;"><a href="/wiki/Langues_romanes_orientales" title="Langues romanes orientales">Langues romanes orientales</a></th> <td class="navbox-list navbox-even" style="text-align:left;"><table class="navbox-subgroup" style=""> <tbody><tr> <th class="navbox-group" style=""><a href="/wiki/Diasyst%C3%A8me_roman_de_l%27Est" title="Diasystème roman de l'Est">Diasystème roman de l'Est</a></th> <td class="navbox-list" style=";"><div class="liste-horizontale"> <ul><li><a href="/wiki/Aroumain" title="Aroumain">aroumain</a></li> <li><a href="/wiki/Roumain" title="Roumain">daco-roumain</a>/<a href="/wiki/Moldave" title="Moldave">moldave</a></li> <li><a href="/wiki/Istro-roumain" title="Istro-roumain">istro-roumain</a></li> <li><a href="/wiki/M%C3%A9gl%C3%A9no-roumain" title="Mégléno-roumain">mégléno-roumain</a></li></ul> </div></td> </tr> <tr> <th class="navbox-group" style=""><a href="/wiki/Langues_italo-romanes" title="Langues italo-romanes">Italo-roman</a></th> <td class="navbox-list navbox-even" style=";"><table class="navbox-subgroup" style=""> <tbody><tr> <th class="navbox-group" style=""><a href="/wiki/Toscan" title="Toscan">Toscan</a></th> <td class="navbox-list" style=";"><div class="liste-horizontale"> <ul><li><a href="/wiki/Bagitto" title="Bagitto">bagitto</a><sup>✡</sup></li> <li><a href="/wiki/Italien" title="Italien">italien</a></li> <li><a href="/wiki/Toscan" title="Toscan">toscan</a> <ul><li><a href="/wiki/Corse_(langue)" title="Corse (langue)">corse</a></li> <li><a href="/wiki/Gallurais" title="Gallurais">gallurais</a></li> <li><a href="/wiki/Sassarais" title="Sassarais">sassarais</a></li></ul></li></ul> </div></td> </tr> <tr> <th class="navbox-group" style=""><a href="/wiki/Dialectes_italiens_m%C3%A9dians" title="Dialectes italiens médians">Italien médian</a></th> <td class="navbox-list navbox-even" style=";"><div class="liste-horizontale"> <ul><li><a href="/wiki/Dialecte_laziale_centro-septentrional" title="Dialecte laziale centro-septentrional">laziale centro-septentrional</a></li> <li><a href="/wiki/Dialectes_ombriens" title="Dialectes ombriens">ombrien</a></li> <li><a href="/wiki/Romanesco" title="Romanesco">romanesco</a></li> <li><a href="/wiki/Dialecte_sabin" title="Dialecte sabin">sabin</a></li></ul> </div></td> </tr> <tr> <th class="navbox-group" style=""><a href="/wiki/Dialectes_italiens_m%C3%A9ridionaux" title="Dialectes italiens méridionaux">Italien méridional</a></th> <td class="navbox-list" style=";"><div class="liste-horizontale"> <ul><li><a href="/wiki/Abruzzais" title="Abruzzais">abruzzais</a></li> <li><a href="/wiki/Dialectes_apuliens" title="Dialectes apuliens">apulien</a> <ul><li><a href="/wiki/Barese" title="Barese">barese</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Foggiano&action=edit&redlink=1" class="new" title="Foggiano (page inexistante)">foggiano</a></li> <li><a href="/wiki/Tarentin" title="Tarentin">tarentin</a></li></ul></li> <li><a href="/wiki/Napolitain" title="Napolitain">napolitain</a></li></ul> </div></td> </tr> <tr> <th class="navbox-group" style=""><a href="/wiki/Dialectes_italiens_m%C3%A9ridionaux_extr%C3%AAmes" title="Dialectes italiens méridionaux extrêmes">Italien méridional extrême</a></th> <td class="navbox-list navbox-even" style=";"><div class="liste-horizontale"> <ul><li><a href="/wiki/Calabrais" title="Calabrais">calabrais</a></li> <li><a href="/wiki/Salentin" title="Salentin">salentin</a></li> <li><a href="/wiki/Sicilien" title="Sicilien">sicilien</a></li></ul> </div></td> </tr> </tbody></table></td> </tr> </tbody></table></td> </tr> <tr> <th class="navbox-group" style="width:12%;"><a href="/wiki/Sarde" title="Sarde">Sarde</a></th> <td class="navbox-list" style="text-align:left;"><div class="liste-horizontale"> <ul><li><a href="/wiki/Sarde" title="Sarde">sarde</a> <ul><li><a href="/wiki/Sarde_logudorais" title="Sarde logudorais">logudorais</a></li></ul></li></ul> </div></td> </tr> <tr> <th class="navbox-group" style="width:12%;">Autres langues éteintes</th> <td class="navbox-list navbox-even" style="text-align:left;"><div class="liste-horizontale"> <ul><li><a href="/wiki/Dalmate" title="Dalmate">dalmate</a><sup>†</sup> <ul><li><a href="/wiki/Ragusain" title="Ragusain">ragusain</a><sup>†</sup></li> <li><a href="/wiki/V%C3%A9gliote" title="Végliote">végliote</a><sup>†</sup></li></ul></li> <li><a href="/wiki/Langues_romanes#Groupe_illyro-roman" title="Langues romanes">groupe illyro-roman</a><sup>†</sup></li> <li><a href="/wiki/Lingua_franca" title="Lingua franca">lingua franca</a><sup>†</sup></li> <li><a href="/wiki/Mozarabe_(langue)" title="Mozarabe (langue)">mozarabe</a><sup>†</sup></li> <li><a href="/wiki/Roman_africain" title="Roman africain">roman d’Afrique</a><sup>†</sup></li> <li><a href="/wiki/Latin_britannique" title="Latin britannique">roman britannique</a><sup>†</sup></li> <li><a href="/wiki/Roman_de_Pannonie" title="Roman de Pannonie">roman de Pannonie</a><sup>†</sup></li></ul> </div></td> </tr> <tr> <td class="navbox-banner" style="background-color: #DDDDFF; text-align: center" colspan="2"><div class="liste-horizontale"> <ul><li><sup>✡</sup> <a href="/wiki/Langues_juives" title="Langues juives">langue juive</a></li> <li><sup>†</sup> <a href="/wiki/Langue_%C3%A9teinte" title="Langue éteinte">langue éteinte</a></li> <li><sup>t</sup> <a href="/wiki/Dialecte_de_transition" title="Dialecte de transition">parler de transition</a></li></ul> </div></td></tr></tbody></table> <table class="navbox collapsible noprint autocollapse" style=""> <tbody><tr><th class="navbox-title" colspan="2" style=""><div style="float:left; width:6em; text-align:left"><div class="noprint plainlinks nowrap tnavbar" style="padding:0; font-size:xx-small; color:var(--color-emphasized, #000000);"><a href="/wiki/Mod%C3%A8le:Palette_Dialectes_du_francoproven%C3%A7al" title="Modèle:Palette Dialectes du francoprovençal"><abbr class="abbr" title="Voir ce modèle.">v</abbr></a> · <a class="external text" href="https://fr.wikipedia.org/w/index.php?title=Mod%C3%A8le:Palette_Dialectes_du_francoproven%C3%A7al&action=edit"><abbr class="abbr" title="Modifier ce modèle. Merci de prévisualiser avant de sauvegarder.">m</abbr></a></div></div><div style="font-size:110%">Langue <a class="mw-selflink selflink">francoprovençale</a></div></th> </tr> <tr> <th class="navbox-group" style=""><a href="/wiki/France" title="France">France</a></th> <td class="navbox-list" style=""><div class="liste-horizontale"> <ul><li><a href="/wiki/Bressan" title="Bressan">Bressan</a></li> <li><a href="/wiki/Burgondan" title="Burgondan">Burgondan</a></li> <li><a href="/wiki/Dauphinois_(dialecte)" title="Dauphinois (dialecte)">Dauphinois</a></li> <li><a href="/wiki/For%C3%A9zien" title="Forézien">Forézien</a></li> <li><a href="/wiki/Jurassien" title="Jurassien">Jurassien</a></li> <li><a href="/wiki/Lyonnais_(langue)" title="Lyonnais (langue)">Lyonnais</a></li> <li><a href="/wiki/M%C3%A2connais_(dialecte)" title="Mâconnais (dialecte)">Mâconnais</a></li> <li><a href="/wiki/Savoyard_(langue)" title="Savoyard (langue)">Savoyard</a></li></ul> </div></td> </tr> <tr> <th class="navbox-group" style=""><a href="/wiki/Italie" title="Italie">Italie</a></th> <td class="navbox-list navbox-even" style=""><div class="liste-horizontale"> <ul><li><a href="/wiki/Faetar" title="Faetar">Faetar</a></li> <li><a href="/wiki/Vald%C3%B4tain" title="Valdôtain">Valdôtain</a></li> <li><a href="/wiki/Valsoanin" title="Valsoanin">Valsoanin</a></li></ul> </div></td> </tr> <tr> <th class="navbox-group" style=""><a href="/wiki/Suisse" title="Suisse">Suisse</a></th> <td class="navbox-list" style=""><div class="liste-horizontale"> <ul><li><a href="/wiki/Fribourgeois" title="Fribourgeois">Fribourgeois</a></li> <li><a href="/wiki/Genevois_(langue)" title="Genevois (langue)">Genevois</a></li> <li><a href="/wiki/Neuch%C3%A2telois" title="Neuchâtelois">Neuchâtelois</a></li> <li><a href="/wiki/Valaisan_(langue)" title="Valaisan (langue)">Valaisan</a> <ul><li><a href="/wiki/Leytronain" title="Leytronain">leytronain</a></li> <li><a href="/wiki/Nendard" title="Nendard">nendard</a></li></ul></li> <li><a href="/wiki/Vaudois_(langue)" title="Vaudois (langue)">Vaudois</a></li></ul> </div></td> </tr> <tr> <th class="navbox-group" style="">Variantes historiques</th> <td class="navbox-list navbox-even" style=""><div class="liste-horizontale"> <ul><li><a href="/wiki/Ancien_francoproven%C3%A7al" title="Ancien francoprovençal">Ancien francoprovençal</a></li></ul> </div></td> </tr> </tbody></table> </div> <ul id="bandeau-portail" class="bandeau-portail"><li><span class="bandeau-portail-element"><span class="bandeau-portail-icone"><span class="noviewer skin-invert-image" typeof="mw:File"><a href="/wiki/Portail:Langues" title="Portail des langues"><img alt="icône décorative" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/7/79/Portal_Languages_icon.svg/24px-Portal_Languages_icon.svg.png" decoding="async" width="24" height="24" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/7/79/Portal_Languages_icon.svg/36px-Portal_Languages_icon.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/7/79/Portal_Languages_icon.svg/48px-Portal_Languages_icon.svg.png 2x" data-file-width="512" data-file-height="512" /></a></span></span> <span class="bandeau-portail-texte"><a href="/wiki/Portail:Langues" title="Portail:Langues">Portail des langues</a></span> </span></li> <li><span class="bandeau-portail-element"><span class="bandeau-portail-icone"><span class="mw-image-border noviewer" typeof="mw:File"><a href="/wiki/Portail:France" title="Portail de la France"><img alt="icône décorative" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/c/c3/Flag_of_France.svg/33px-Flag_of_France.svg.png" decoding="async" width="33" height="22" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/c/c3/Flag_of_France.svg/50px-Flag_of_France.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/c/c3/Flag_of_France.svg/66px-Flag_of_France.svg.png 2x" data-file-width="900" data-file-height="600" /></a></span></span> <span class="bandeau-portail-texte"><a href="/wiki/Portail:France" title="Portail:France">Portail de la France</a></span> </span></li> <li><span class="bandeau-portail-element"><span class="bandeau-portail-icone"><span class="mw-image-border noviewer" typeof="mw:File"><a href="/wiki/Portail:Italie" title="Portail de l’Italie"><img alt="icône décorative" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/0/03/Flag_of_Italy.svg/33px-Flag_of_Italy.svg.png" decoding="async" width="33" height="22" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/0/03/Flag_of_Italy.svg/50px-Flag_of_Italy.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/0/03/Flag_of_Italy.svg/66px-Flag_of_Italy.svg.png 2x" data-file-width="1500" data-file-height="1000" /></a></span></span> <span class="bandeau-portail-texte"><a href="/wiki/Portail:Italie" title="Portail:Italie">Portail de l’Italie</a></span> </span></li> <li><span class="bandeau-portail-element"><span class="bandeau-portail-icone"><span class="noviewer" typeof="mw:File"><a href="/wiki/Portail:Suisse" title="Portail de la Suisse"><img alt="icône décorative" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/3/3b/Flag-map_of_Switzerland.svg/38px-Flag-map_of_Switzerland.svg.png" decoding="async" width="38" height="24" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/3/3b/Flag-map_of_Switzerland.svg/56px-Flag-map_of_Switzerland.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/3/3b/Flag-map_of_Switzerland.svg/75px-Flag-map_of_Switzerland.svg.png 2x" data-file-width="1249" data-file-height="800" /></a></span></span> <span class="bandeau-portail-texte"><a href="/wiki/Portail:Suisse" title="Portail:Suisse">Portail de la Suisse</a></span> </span></li> </ul> <!-- NewPP limit report Parsed by mw‐web.codfw.main‐76d4c66f66‐p2x5h Cached time: 20250302131517 Cache expiry: 2592000 Reduced expiry: false Complications: [show‐toc] CPU time usage: 1.397 seconds Real time usage: 1.644 seconds Preprocessor visited node count: 23970/1000000 Post‐expand include size: 677611/2097152 bytes Template argument size: 96386/2097152 bytes Highest expansion depth: 20/100 Expensive parser function count: 7/500 Unstrip recursion depth: 1/20 Unstrip post‐expand size: 101975/5000000 bytes Lua time usage: 0.427/10.000 seconds Lua memory usage: 8270484/52428800 bytes Number of Wikibase entities loaded: 1/400 --> <!-- Transclusion expansion time report (%,ms,calls,template) 100.00% 1196.497 1 -total 18.01% 215.510 1 Modèle:Références_nombreuses 17.45% 208.834 1 Modèle:Références 15.13% 181.007 1 Modèle:Infobox_Langue 13.58% 162.429 81 Modèle:Ouvrage 7.16% 85.661 123 Modèle:Langue 5.83% 69.740 1 Modèle:Bases 5.32% 63.619 6 Modèle:Infobox/Sous-titre_optionnel 3.63% 43.399 36 Modèle:Infobox/Ligne_mixte_optionnelle 3.03% 36.194 17 Modèle:Lang --> <!-- Saved in parser cache with key frwiki:pcache:1229440:|#|:idhash:canonical and timestamp 20250302131517 and revision id 222987418. Rendering was triggered because: page-view --> </div><!--esi <esi:include src="/esitest-fa8a495983347898/content" /> --><noscript><img src="https://login.wikimedia.org/wiki/Special:CentralAutoLogin/start?useformat=desktop&type=1x1&usesul3=0" alt="" width="1" height="1" style="border: none; position: absolute;"></noscript> <div class="printfooter" data-nosnippet="">Ce document provient de « <a dir="ltr" href="https://fr.wikipedia.org/w/index.php?title=Francoprovençal&oldid=222987418">https://fr.wikipedia.org/w/index.php?title=Francoprovençal&oldid=222987418</a> ».</div></div> <div id="catlinks" class="catlinks" data-mw="interface"><div id="mw-normal-catlinks" class="mw-normal-catlinks"><a href="/wiki/Cat%C3%A9gorie:Accueil" title="Catégorie:Accueil">Catégories</a> : <ul><li><a href="/wiki/Cat%C3%A9gorie:Langue_SVO" title="Catégorie:Langue SVO">Langue SVO</a></li><li><a href="/wiki/Cat%C3%A9gorie:Langue_flexionnelle" title="Catégorie:Langue flexionnelle">Langue flexionnelle</a></li><li><a href="/wiki/Cat%C3%A9gorie:Langue_accusative" title="Catégorie:Langue accusative">Langue accusative</a></li><li><a href="/wiki/Cat%C3%A9gorie:Langue_%C3%A0_accent_d%27intensit%C3%A9" title="Catégorie:Langue à accent d'intensité">Langue à accent d'intensité</a></li><li><a href="/wiki/Cat%C3%A9gorie:Langue_syllabique" title="Catégorie:Langue syllabique">Langue syllabique</a></li><li><a href="/wiki/Cat%C3%A9gorie:Langue_s%C3%A9rieusement_en_danger" title="Catégorie:Langue sérieusement en danger">Langue sérieusement en danger</a></li><li><a href="/wiki/Cat%C3%A9gorie:Inventaire_de_langues" title="Catégorie:Inventaire de langues">Inventaire de langues</a></li><li><a href="/wiki/Cat%C3%A9gorie:Langue_francoproven%C3%A7ale" title="Catégorie:Langue francoprovençale">Langue francoprovençale</a></li><li><a href="/wiki/Cat%C3%A9gorie:Langue_gallo-romane" title="Catégorie:Langue gallo-romane">Langue gallo-romane</a></li><li><a href="/wiki/Cat%C3%A9gorie:Langue_en_France" title="Catégorie:Langue en France">Langue en France</a></li><li><a href="/wiki/Cat%C3%A9gorie:Langue_au_Pi%C3%A9mont" title="Catégorie:Langue au Piémont">Langue au Piémont</a></li><li><a href="/wiki/Cat%C3%A9gorie:Langue_dans_la_Vall%C3%A9e_d%27Aoste" title="Catégorie:Langue dans la Vallée d'Aoste">Langue dans la Vallée d'Aoste</a></li><li><a href="/wiki/Cat%C3%A9gorie:Langue_r%C3%A9gionale_en_Suisse" title="Catégorie:Langue régionale en Suisse">Langue régionale en Suisse</a></li><li><a href="/wiki/Cat%C3%A9gorie:Langue_en_Auvergne-Rh%C3%B4ne-Alpes" title="Catégorie:Langue en Auvergne-Rhône-Alpes">Langue en Auvergne-Rhône-Alpes</a></li><li><a href="/wiki/Cat%C3%A9gorie:Culture_savoyarde" title="Catégorie:Culture savoyarde">Culture savoyarde</a></li></ul></div><div id="mw-hidden-catlinks" class="mw-hidden-catlinks mw-hidden-cats-hidden">Catégories cachées : <ul><li><a href="/wiki/Cat%C3%A9gorie:Article_contenant_un_lien_mort" title="Catégorie:Article contenant un lien mort">Article contenant un lien mort</a></li><li><a href="/wiki/Cat%C3%A9gorie:Article_%C3%A0_illustrer_Langue" title="Catégorie:Article à illustrer Langue">Article à illustrer Langue</a></li><li><a href="/wiki/Cat%C3%A9gorie:Article_utilisant_une_Infobox" title="Catégorie:Article utilisant une Infobox">Article utilisant une Infobox</a></li><li><a href="/wiki/Cat%C3%A9gorie:Article_%C3%A0_r%C3%A9f%C3%A9rence_n%C3%A9cessaire" title="Catégorie:Article à référence nécessaire">Article à référence nécessaire</a></li><li><a href="/wiki/Cat%C3%A9gorie:Article_contenant_un_appel_%C3%A0_traduction_en_franco-proven%C3%A7al" title="Catégorie:Article contenant un appel à traduction en franco-provençal">Article contenant un appel à traduction en franco-provençal</a></li><li><a href="/wiki/Cat%C3%A9gorie:Article_avec_une_section_vide_ou_incompl%C3%A8te" title="Catégorie:Article avec une section vide ou incomplète">Article avec une section vide ou incomplète</a></li><li><a href="/wiki/Cat%C3%A9gorie:Article_contenant_un_appel_%C3%A0_traduction_en_allemand" title="Catégorie:Article contenant un appel à traduction en allemand">Article contenant un appel à traduction en allemand</a></li><li><a href="/wiki/Cat%C3%A9gorie:Article_manquant_de_r%C3%A9f%C3%A9rences_depuis_mars_2024" title="Catégorie:Article manquant de références depuis mars 2024">Article manquant de références depuis mars 2024</a></li><li><a href="/wiki/Cat%C3%A9gorie:Article_manquant_de_r%C3%A9f%C3%A9rences/Liste_compl%C3%A8te" title="Catégorie:Article manquant de références/Liste complète">Article manquant de références/Liste complète</a></li><li><a href="/wiki/Cat%C3%A9gorie:Article_de_Wikip%C3%A9dia_avec_notice_d%27autorit%C3%A9" title="Catégorie:Article de Wikipédia avec notice d'autorité">Article de Wikipédia avec notice d'autorité</a></li><li><a href="/wiki/Cat%C3%A9gorie:Page_utilisant_P1417" title="Catégorie:Page utilisant P1417">Page utilisant P1417</a></li><li><a href="/wiki/Cat%C3%A9gorie:Page_utilisant_P8313" title="Catégorie:Page utilisant P8313">Page utilisant P8313</a></li><li><a href="/wiki/Cat%C3%A9gorie:Page_pointant_vers_des_bases_externes" title="Catégorie:Page pointant vers des bases externes">Page pointant vers des bases externes</a></li><li><a href="/wiki/Cat%C3%A9gorie:Page_pointant_vers_des_dictionnaires_ou_encyclop%C3%A9dies_g%C3%A9n%C3%A9ralistes" title="Catégorie:Page pointant vers des dictionnaires ou encyclopédies généralistes">Page pointant vers des dictionnaires ou encyclopédies généralistes</a></li><li><a href="/wiki/Cat%C3%A9gorie:Page_utilisant_un_mod%C3%A8le_Bases_inactif" title="Catégorie:Page utilisant un modèle Bases inactif">Page utilisant un modèle Bases inactif</a></li><li><a href="/wiki/Cat%C3%A9gorie:Portail:Langues/Articles_li%C3%A9s" title="Catégorie:Portail:Langues/Articles liés">Portail:Langues/Articles liés</a></li><li><a href="/wiki/Cat%C3%A9gorie:Portail:Langues/Articles_li%C3%A9s_directement" title="Catégorie:Portail:Langues/Articles liés directement">Portail:Langues/Articles liés directement</a></li><li><a href="/wiki/Cat%C3%A9gorie:Portail:Soci%C3%A9t%C3%A9/Articles_li%C3%A9s" title="Catégorie:Portail:Société/Articles liés">Portail:Société/Articles liés</a></li><li><a href="/wiki/Cat%C3%A9gorie:Portail:France/Articles_li%C3%A9s" title="Catégorie:Portail:France/Articles liés">Portail:France/Articles liés</a></li><li><a href="/wiki/Cat%C3%A9gorie:Portail:Europe/Articles_li%C3%A9s" title="Catégorie:Portail:Europe/Articles liés">Portail:Europe/Articles liés</a></li><li><a href="/wiki/Cat%C3%A9gorie:Portail:Italie/Articles_li%C3%A9s" title="Catégorie:Portail:Italie/Articles liés">Portail:Italie/Articles liés</a></li><li><a href="/wiki/Cat%C3%A9gorie:Portail:Suisse/Articles_li%C3%A9s" title="Catégorie:Portail:Suisse/Articles liés">Portail:Suisse/Articles liés</a></li></ul></div></div> </div> </main> </div> <div class="mw-footer-container"> <footer id="footer" class="mw-footer" > <ul id="footer-info"> <li id="footer-info-lastmod"> La dernière modification de cette page a été faite le 13 février 2025 à 20:55.</li> <li id="footer-info-copyright"><span style="white-space: normal"><a href="/wiki/Wikip%C3%A9dia:Citation_et_r%C3%A9utilisation_du_contenu_de_Wikip%C3%A9dia" title="Wikipédia:Citation et réutilisation du contenu de Wikipédia">Droit d'auteur</a> : les textes sont disponibles sous <a rel="nofollow" class="external text" href="https://creativecommons.org/licenses/by-sa/4.0/deed.fr">licence Creative Commons attribution, partage dans les mêmes conditions</a> ; d’autres conditions peuvent s’appliquer. Voyez les <a class="external text" href="https://foundation.wikimedia.org/wiki/Policy:Terms_of_Use/fr">conditions d’utilisation</a> pour plus de détails, ainsi que les <a href="/wiki/Wikip%C3%A9dia:Cr%C3%A9dits_graphiques" title="Wikipédia:Crédits graphiques">crédits graphiques</a>. En cas de réutilisation des textes de cette page, voyez <a href="/wiki/Sp%C3%A9cial:Citer/Francoproven%C3%A7al" title="Spécial:Citer/Francoprovençal">comment citer les auteurs et mentionner la licence</a>.<br /> Wikipedia® est une marque déposée de la <a rel="nofollow" class="external text" href="https://wikimediafoundation.org/">Wikimedia Foundation, Inc.</a>, organisation de bienfaisance régie par le paragraphe <a href="/wiki/501c" title="501c">501(c)(3)</a> du code fiscal des États-Unis.</span><br /></li> </ul> <ul id="footer-places"> <li id="footer-places-privacy"><a href="https://foundation.wikimedia.org/wiki/Special:MyLanguage/Policy:Privacy_policy/fr">Politique de confidentialité</a></li> <li id="footer-places-about"><a href="/wiki/Wikip%C3%A9dia:%C3%80_propos_de_Wikip%C3%A9dia">À propos de Wikipédia</a></li> <li id="footer-places-disclaimers"><a href="/wiki/Wikip%C3%A9dia:Avertissements_g%C3%A9n%C3%A9raux">Avertissements</a></li> <li id="footer-places-contact"><a href="//fr.wikipedia.org/wiki/Wikipédia:Contact">Contact</a></li> <li id="footer-places-wm-codeofconduct"><a href="https://foundation.wikimedia.org/wiki/Special:MyLanguage/Policy:Universal_Code_of_Conduct">Code de conduite</a></li> <li id="footer-places-developers"><a href="https://developer.wikimedia.org">Développeurs</a></li> <li id="footer-places-statslink"><a href="https://stats.wikimedia.org/#/fr.wikipedia.org">Statistiques</a></li> <li id="footer-places-cookiestatement"><a href="https://foundation.wikimedia.org/wiki/Special:MyLanguage/Policy:Cookie_statement">Déclaration sur les témoins (cookies)</a></li> <li id="footer-places-mobileview"><a href="//fr.m.wikipedia.org/w/index.php?title=Francoproven%C3%A7al&mobileaction=toggle_view_mobile" class="noprint stopMobileRedirectToggle">Version mobile</a></li> </ul> <ul id="footer-icons" class="noprint"> <li id="footer-copyrightico"><a href="https://wikimediafoundation.org/" class="cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--size-large cdx-button--fake-button--enabled"><picture><source media="(min-width: 500px)" srcset="/static/images/footer/wikimedia-button.svg" width="84" height="29"><img src="/static/images/footer/wikimedia.svg" width="25" height="25" alt="Wikimedia Foundation" lang="en" loading="lazy"></picture></a></li> <li id="footer-poweredbyico"><a href="https://www.mediawiki.org/" class="cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--size-large cdx-button--fake-button--enabled"><picture><source media="(min-width: 500px)" srcset="/w/resources/assets/poweredby_mediawiki.svg" width="88" height="31"><img src="/w/resources/assets/mediawiki_compact.svg" alt="Powered by MediaWiki" lang="en" width="25" height="25" loading="lazy"></picture></a></li> </ul> </footer> </div> </div> </div> <div class="vector-header-container vector-sticky-header-container"> <div id="vector-sticky-header" class="vector-sticky-header"> <div class="vector-sticky-header-start"> <div class="vector-sticky-header-icon-start vector-button-flush-left vector-button-flush-right" aria-hidden="true"> <button class="cdx-button cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only vector-sticky-header-search-toggle" tabindex="-1" data-event-name="ui.vector-sticky-search-form.icon"><span class="vector-icon mw-ui-icon-search mw-ui-icon-wikimedia-search"></span> <span>Rechercher</span> </button> </div> <div role="search" class="vector-search-box-vue vector-search-box-show-thumbnail vector-search-box"> <div class="vector-typeahead-search-container"> <div class="cdx-typeahead-search cdx-typeahead-search--show-thumbnail"> <form action="/w/index.php" id="vector-sticky-search-form" class="cdx-search-input cdx-search-input--has-end-button"> <div class="cdx-search-input__input-wrapper" data-search-loc="header-moved"> <div class="cdx-text-input cdx-text-input--has-start-icon"> <input class="cdx-text-input__input" type="search" name="search" placeholder="Rechercher sur Wikipédia"> <span class="cdx-text-input__icon cdx-text-input__start-icon"></span> </div> <input type="hidden" name="title" value="Spécial:Recherche"> </div> <button class="cdx-button cdx-search-input__end-button">Rechercher</button> </form> </div> </div> </div> <div class="vector-sticky-header-context-bar"> <nav aria-label="Sommaire" class="vector-toc-landmark"> <div id="vector-sticky-header-toc" class="vector-dropdown mw-portlet mw-portlet-sticky-header-toc vector-sticky-header-toc vector-button-flush-left" > <input type="checkbox" id="vector-sticky-header-toc-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-sticky-header-toc" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="Basculer la table des matières" > <label id="vector-sticky-header-toc-label" for="vector-sticky-header-toc-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only " aria-hidden="true" ><span class="vector-icon mw-ui-icon-listBullet mw-ui-icon-wikimedia-listBullet"></span> <span class="vector-dropdown-label-text">Basculer la table des matières</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="vector-sticky-header-toc-unpinned-container" class="vector-unpinned-container"> </div> </div> </div> </nav> <div class="vector-sticky-header-context-bar-primary" aria-hidden="true" ><span class="mw-page-title-main">Francoprovençal</span></div> </div> </div> <div class="vector-sticky-header-end" aria-hidden="true"> <div class="vector-sticky-header-icons"> <a href="#" class="cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only" id="ca-talk-sticky-header" tabindex="-1" data-event-name="talk-sticky-header"><span class="vector-icon mw-ui-icon-speechBubbles mw-ui-icon-wikimedia-speechBubbles"></span> <span></span> </a> <a href="#" class="cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only" id="ca-subject-sticky-header" tabindex="-1" data-event-name="subject-sticky-header"><span class="vector-icon mw-ui-icon-article mw-ui-icon-wikimedia-article"></span> <span></span> </a> <a href="#" class="cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only" id="ca-history-sticky-header" tabindex="-1" data-event-name="history-sticky-header"><span class="vector-icon mw-ui-icon-wikimedia-history mw-ui-icon-wikimedia-wikimedia-history"></span> <span></span> </a> <a href="#" class="cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only mw-watchlink" id="ca-watchstar-sticky-header" tabindex="-1" data-event-name="watch-sticky-header"><span class="vector-icon mw-ui-icon-wikimedia-star mw-ui-icon-wikimedia-wikimedia-star"></span> <span></span> </a> <a href="#" class="cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only" id="ca-ve-edit-sticky-header" tabindex="-1" data-event-name="ve-edit-sticky-header"><span class="vector-icon mw-ui-icon-wikimedia-edit mw-ui-icon-wikimedia-wikimedia-edit"></span> <span></span> </a> <a href="#" class="cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only" id="ca-edit-sticky-header" tabindex="-1" data-event-name="wikitext-edit-sticky-header"><span class="vector-icon mw-ui-icon-wikimedia-wikiText mw-ui-icon-wikimedia-wikimedia-wikiText"></span> <span></span> </a> <a href="#" class="cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only" id="ca-viewsource-sticky-header" tabindex="-1" data-event-name="ve-edit-protected-sticky-header"><span class="vector-icon mw-ui-icon-wikimedia-editLock mw-ui-icon-wikimedia-wikimedia-editLock"></span> <span></span> </a> </div> <div class="vector-sticky-header-buttons"> <button class="cdx-button cdx-button--weight-quiet mw-interlanguage-selector" id="p-lang-btn-sticky-header" tabindex="-1" data-event-name="ui.dropdown-p-lang-btn-sticky-header"><span class="vector-icon mw-ui-icon-wikimedia-language mw-ui-icon-wikimedia-wikimedia-language"></span> <span>74 langues</span> </button> <a href="#" class="cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--action-progressive" id="ca-addsection-sticky-header" tabindex="-1" data-event-name="addsection-sticky-header"><span class="vector-icon mw-ui-icon-speechBubbleAdd-progressive mw-ui-icon-wikimedia-speechBubbleAdd-progressive"></span> <span>Ajouter un sujet</span> </a> </div> <div class="vector-sticky-header-icon-end"> <div class="vector-user-links"> </div> </div> </div> </div> </div> <div class="mw-portlet mw-portlet-dock-bottom emptyPortlet" id="p-dock-bottom"> <ul> </ul> </div> <script>(RLQ=window.RLQ||[]).push(function(){mw.config.set({"wgHostname":"mw-web.codfw.main-5b48d66d5-h6k54","wgBackendResponseTime":283,"wgPageParseReport":{"limitreport":{"cputime":"1.397","walltime":"1.644","ppvisitednodes":{"value":23970,"limit":1000000},"postexpandincludesize":{"value":677611,"limit":2097152},"templateargumentsize":{"value":96386,"limit":2097152},"expansiondepth":{"value":20,"limit":100},"expensivefunctioncount":{"value":7,"limit":500},"unstrip-depth":{"value":1,"limit":20},"unstrip-size":{"value":101975,"limit":5000000},"entityaccesscount":{"value":1,"limit":400},"timingprofile":["100.00% 1196.497 1 -total"," 18.01% 215.510 1 Modèle:Références_nombreuses"," 17.45% 208.834 1 Modèle:Références"," 15.13% 181.007 1 Modèle:Infobox_Langue"," 13.58% 162.429 81 Modèle:Ouvrage"," 7.16% 85.661 123 Modèle:Langue"," 5.83% 69.740 1 Modèle:Bases"," 5.32% 63.619 6 Modèle:Infobox/Sous-titre_optionnel"," 3.63% 43.399 36 Modèle:Infobox/Ligne_mixte_optionnelle"," 3.03% 36.194 17 Modèle:Lang"]},"scribunto":{"limitreport-timeusage":{"value":"0.427","limit":"10.000"},"limitreport-memusage":{"value":8270484,"limit":52428800}},"cachereport":{"origin":"mw-web.codfw.main-76d4c66f66-p2x5h","timestamp":"20250302131517","ttl":2592000,"transientcontent":false}}});});</script> <script type="application/ld+json">{"@context":"https:\/\/schema.org","@type":"Article","name":"Francoproven\u00e7al","url":"https:\/\/fr.wikipedia.org\/wiki\/Francoproven%C3%A7al","sameAs":"http:\/\/www.wikidata.org\/entity\/Q15087","mainEntity":"http:\/\/www.wikidata.org\/entity\/Q15087","author":{"@type":"Organization","name":"Contributeurs aux projets Wikimedia"},"publisher":{"@type":"Organization","name":"Fondation Wikimedia, Inc.","logo":{"@type":"ImageObject","url":"https:\/\/www.wikimedia.org\/static\/images\/wmf-hor-googpub.png"}},"datePublished":"2004-09-22T17:57:05Z","dateModified":"2025-02-13T19:55:20Z","image":"https:\/\/upload.wikimedia.org\/wikipedia\/commons\/d\/d5\/Arpitan_francoprovencal_map.jpg","headline":"langue gallo-romane parl\u00e9e en France, en Suisse et en Italie"}</script> </body> </html>