CINXE.COM

<!DOCTYPE html> <html class="client-nojs vector-feature-language-in-header-enabled vector-feature-language-in-main-page-header-disabled vector-feature-sticky-header-disabled vector-feature-page-tools-pinned-disabled vector-feature-toc-pinned-clientpref-1 vector-feature-main-menu-pinned-disabled vector-feature-limited-width-clientpref-1 vector-feature-limited-width-content-enabled vector-feature-custom-font-size-clientpref-1 vector-feature-appearance-pinned-clientpref-1 vector-feature-night-mode-enabled skin-theme-clientpref-day vector-toc-available" lang="tr" dir="ltr"> <head> <meta charset="UTF-8"> <title>Evrensel ilke - Vikipedi</title> <script>(function(){var className="client-js vector-feature-language-in-header-enabled vector-feature-language-in-main-page-header-disabled vector-feature-sticky-header-disabled vector-feature-page-tools-pinned-disabled vector-feature-toc-pinned-clientpref-1 vector-feature-main-menu-pinned-disabled vector-feature-limited-width-clientpref-1 vector-feature-limited-width-content-enabled vector-feature-custom-font-size-clientpref-1 vector-feature-appearance-pinned-clientpref-1 vector-feature-night-mode-enabled skin-theme-clientpref-day vector-toc-available";var cookie=document.cookie.match(/(?:^|; )trwikimwclientpreferences=([^;]+)/);if(cookie){cookie[1].split('%2C').forEach(function(pref){className=className.replace(new RegExp('(^| )'+pref.replace(/-clientpref-\w+$|[^\w-]+/g,'')+'-clientpref-\\w+( |$)'),'$1'+pref+'$2');});}document.documentElement.className=className;}());RLCONF={"wgBreakFrames":false,"wgSeparatorTransformTable":[",\t.",".\t,"],"wgDigitTransformTable":["",""], "wgDefaultDateFormat":"dmy","wgMonthNames":["","Ocak","Şubat","Mart","Nisan","Mayıs","Haziran","Temmuz","Ağustos","Eylül","Ekim","Kasım","Aralık"],"wgRequestId":"259644ca-592e-47d7-b798-e6b66852b747","wgCanonicalNamespace":"","wgCanonicalSpecialPageName":false,"wgNamespaceNumber":0,"wgPageName":"Evrensel_ilke","wgTitle":"Evrensel ilke","wgCurRevisionId":33887300,"wgRevisionId":33887300,"wgArticleId":907048,"wgIsArticle":true,"wgIsRedirect":false,"wgAction":"view","wgUserName":null,"wgUserGroups":["*"],"wgCategories":["Kaynakları olmayan maddeler Ocak 2015","Fiziksel kozmoloji","Bilimsel yasalar"],"wgPageViewLanguage":"tr","wgPageContentLanguage":"tr","wgPageContentModel":"wikitext","wgRelevantPageName":"Evrensel_ilke","wgRelevantArticleId":907048,"wgIsProbablyEditable":true,"wgRelevantPageIsProbablyEditable":true,"wgRestrictionEdit":[],"wgRestrictionMove":[],"wgNoticeProject":"wikipedia","wgCiteReferencePreviewsActive":false,"wgFlaggedRevsParams":{"tags":{"accuracy":{"levels":2} }},"wgStableRevisionId":33887300,"wgMediaViewerOnClick":true,"wgMediaViewerEnabledByDefault":true,"wgPopupsFlags":0,"wgVisualEditor":{"pageLanguageCode":"tr","pageLanguageDir":"ltr","pageVariantFallbacks":"tr"},"wgMFDisplayWikibaseDescriptions":{"search":true,"watchlist":true,"tagline":true,"nearby":true},"wgWMESchemaEditAttemptStepOversample":false,"wgWMEPageLength":6000,"wgRelatedArticlesCompat":[],"wgEditSubmitButtonLabelPublish":true,"wgULSPosition":"interlanguage","wgULSisCompactLinksEnabled":false,"wgVector2022LanguageInHeader":true,"wgULSisLanguageSelectorEmpty":false,"wgWikibaseItemId":"Q319903","wgCheckUserClientHintsHeadersJsApi":["brands","architecture","bitness","fullVersionList","mobile","model","platform","platformVersion"],"GEHomepageSuggestedEditsEnableTopics":true,"wgGETopicsMatchModeEnabled":true,"wgGEStructuredTaskRejectionReasonTextInputEnabled":false,"wgGELevelingUpEnabledForUser":false};RLSTATE={"ext.globalCssJs.user.styles":"ready","site.styles":"ready", "user.styles":"ready","ext.globalCssJs.user":"ready","user":"ready","user.options":"loading","skins.vector.search.codex.styles":"ready","skins.vector.styles":"ready","skins.vector.icons":"ready","jquery.makeCollapsible.styles":"ready","ext.flaggedRevs.basic":"ready","mediawiki.codex.messagebox.styles":"ready","ext.wikimediamessages.styles":"ready","ext.visualEditor.desktopArticleTarget.noscript":"ready","ext.uls.interlanguage":"ready","wikibase.client.init":"ready","ext.wikimediaBadges":"ready"};RLPAGEMODULES=["site","mediawiki.page.ready","jquery.makeCollapsible","mediawiki.toc","skins.vector.js","ext.centralNotice.geoIP","ext.centralNotice.startUp","ext.flaggedRevs.advanced","ext.gadget.charinsert","ext.gadget.extra-toolbar-buttons","ext.gadget.HizliBilgi","ext.gadget.OpenStreetMap","ext.gadget.switcher","ext.gadget.ReferenceTooltips","ext.urlShortener.toolbar","ext.centralauth.centralautologin","mmv.bootstrap","ext.popups","ext.visualEditor.desktopArticleTarget.init", "ext.visualEditor.targetLoader","ext.echo.centralauth","ext.eventLogging","ext.wikimediaEvents","ext.navigationTiming","ext.uls.interface","ext.cx.eventlogging.campaigns","ext.cx.uls.quick.actions","wikibase.client.vector-2022","ext.checkUser.clientHints","ext.growthExperiments.SuggestedEditSession","wikibase.sidebar.tracking"];</script> <script>(RLQ=window.RLQ||[]).push(function(){mw.loader.impl(function(){return["user.options@12s5i",function($,jQuery,require,module){mw.user.tokens.set({"patrolToken":"+\\","watchToken":"+\\","csrfToken":"+\\"}); }];});});</script> <link rel="stylesheet" href="/w/load.php?lang=tr&modules=ext.flaggedRevs.basic%7Cext.uls.interlanguage%7Cext.visualEditor.desktopArticleTarget.noscript%7Cext.wikimediaBadges%7Cext.wikimediamessages.styles%7Cjquery.makeCollapsible.styles%7Cmediawiki.codex.messagebox.styles%7Cskins.vector.icons%2Cstyles%7Cskins.vector.search.codex.styles%7Cwikibase.client.init&only=styles&skin=vector-2022"> <script async="" src="/w/load.php?lang=tr&modules=startup&only=scripts&raw=1&skin=vector-2022"></script> <meta name="ResourceLoaderDynamicStyles" content=""> <link rel="stylesheet" href="/w/load.php?lang=tr&modules=site.styles&only=styles&skin=vector-2022"> <meta name="generator" content="MediaWiki 1.44.0-wmf.5"> <meta name="referrer" content="origin"> <meta name="referrer" content="origin-when-cross-origin"> <meta name="robots" content="max-image-preview:standard"> <meta name="format-detection" content="telephone=no"> <meta property="og:image" content="https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/e/ed/WMAP_2012.png/1200px-WMAP_2012.png"> <meta property="og:image:width" content="1200"> <meta property="og:image:height" content="600"> <meta property="og:image" content="https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/e/ed/WMAP_2012.png/800px-WMAP_2012.png"> <meta property="og:image:width" content="800"> <meta property="og:image:height" content="400"> <meta property="og:image" content="https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/e/ed/WMAP_2012.png/640px-WMAP_2012.png"> <meta property="og:image:width" content="640"> <meta property="og:image:height" content="320"> <meta name="viewport" content="width=1120"> <meta property="og:title" content="Evrensel ilke - Vikipedi"> <meta property="og:type" content="website"> <link rel="preconnect" href="//upload.wikimedia.org"> <link rel="alternate" media="only screen and (max-width: 640px)" href="//tr.m.wikipedia.org/wiki/Evrensel_ilke"> <link rel="alternate" type="application/x-wiki" title="Değiştir" href="/w/index.php?title=Evrensel_ilke&action=edit"> <link rel="apple-touch-icon" href="/static/apple-touch/wikipedia.png"> <link rel="icon" href="/static/favicon/wikipedia.ico"> <link rel="search" type="application/opensearchdescription+xml" href="/w/rest.php/v1/search" title="Vikipedi (tr)"> <link rel="EditURI" type="application/rsd+xml" href="//tr.wikipedia.org/w/api.php?action=rsd"> <link rel="canonical" href="https://tr.wikipedia.org/wiki/Evrensel_ilke"> <link rel="license" href="https://creativecommons.org/licenses/by-sa/4.0/deed.tr"> <link rel="alternate" type="application/atom+xml" title="Vikipedi Atom beslemesi" href="/w/index.php?title=%C3%96zel:SonDe%C4%9Fi%C5%9Fiklikler&feed=atom"> <link rel="dns-prefetch" href="//meta.wikimedia.org" /> <link rel="dns-prefetch" href="//login.wikimedia.org"> </head> <body class="skin--responsive skin-vector skin-vector-search-vue mediawiki ltr sitedir-ltr mw-hide-empty-elt ns-0 ns-subject mw-editable page-Evrensel_ilke rootpage-Evrensel_ilke skin-vector-2022 action-view"><a class="mw-jump-link" href="#bodyContent">İçeriğe atla</a> <div class="vector-header-container"> <header class="vector-header mw-header"> <div class="vector-header-start"> <nav class="vector-main-menu-landmark" aria-label="Site"> <div id="vector-main-menu-dropdown" class="vector-dropdown vector-main-menu-dropdown vector-button-flush-left vector-button-flush-right" > <input type="checkbox" id="vector-main-menu-dropdown-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-main-menu-dropdown" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="Ana menü" > <label id="vector-main-menu-dropdown-label" for="vector-main-menu-dropdown-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only " aria-hidden="true" ><span class="vector-icon mw-ui-icon-menu mw-ui-icon-wikimedia-menu"></span> <span class="vector-dropdown-label-text">Ana menü</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="vector-main-menu-unpinned-container" class="vector-unpinned-container"> <div id="vector-main-menu" class="vector-main-menu vector-pinnable-element"> <div class="vector-pinnable-header vector-main-menu-pinnable-header vector-pinnable-header-unpinned" data-feature-name="main-menu-pinned" data-pinnable-element-id="vector-main-menu" data-pinned-container-id="vector-main-menu-pinned-container" data-unpinned-container-id="vector-main-menu-unpinned-container" > <div class="vector-pinnable-header-label">Ana menü</div> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-pin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-main-menu.pin">kenar çubuğuna taşı</button> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-unpin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-main-menu.unpin">gizle</button> </div> <div id="p-navigation" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-navigation" > <div class="vector-menu-heading"> Gezinti </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="n-mainpage-description" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Anasayfa" title="Anasayfayı ziyaret et [z]" accesskey="z"><span>Anasayfa</span></a></li><li id="n-Hakkımızda" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Vikipedi:Hakk%C4%B1nda"><span>Hakkımızda</span></a></li><li id="n-İçindekiler" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Vikipedi:G%C3%B6z_at"><span>İçindekiler</span></a></li><li id="n-randompage" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%C3%96zel:Rastgele" title="Rastgele bir sayfaya gidin [x]" accesskey="x"><span>Rastgele madde</span></a></li><li id="n-Seçkin-içerik" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Vikipedi:Se%C3%A7kin_i%C3%A7erik"><span>Seçkin içerik</span></a></li><li id="n-Yakınımdakiler" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%C3%96zel:Yak%C4%B1n%C4%B1mdakiler"><span>Yakınımdakiler</span></a></li> </ul> </div> </div> <div id="p-Katılım" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-Katılım" > <div class="vector-menu-heading"> Katılım </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="n-sandbox" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Vikipedi:Deneme_tahtas%C4%B1"><span>Deneme tahtası</span></a></li><li id="n-currentevents" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Vikipedi:K%C3%B6y_%C3%A7e%C5%9Fmesi" title="Güncel olaylarla ilgili son bilgiler"><span>Köy çeşmesi</span></a></li><li id="n-recentchanges" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%C3%96zel:SonDe%C4%9Fi%C5%9Fiklikler" title="Vikide yapılmış son değişikliklerin listesi [r]" accesskey="r"><span>Son değişiklikler</span></a></li><li id="n-upload" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Vikipedi:Y%C3%BCkle"><span>Dosya yükle</span></a></li><li id="n-portal" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Vikipedi:Topluluk_portali" title="Proje hakkında, neler yapabilirsiniz, ne nerededir"><span>Topluluk portali</span></a></li><li id="n-shop-text" class="mw-list-item"><a href="//shop.wikimedia.org"><span>Wikimedia dükkânı</span></a></li><li id="n-help" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Yard%C4%B1m:%C4%B0%C3%A7indekiler" title="Yardım almak için"><span>Yardım</span></a></li> </ul> </div> </div> </div> </div> </div> </div> </nav> <a href="/wiki/Anasayfa" class="mw-logo"> <img class="mw-logo-icon" src="/static/images/icons/wikipedia.png" alt="" aria-hidden="true" height="50" width="50"> <span class="mw-logo-container skin-invert"> <img class="mw-logo-wordmark" alt="Vikipedi" src="/static/images/mobile/copyright/wikipedia-wordmark-tr.svg" style="width: 6.6875em; height: 1.125em;"> <img class="mw-logo-tagline" alt="Özgür Ansiklopedi" src="/static/images/mobile/copyright/wikipedia-tagline-tr.svg" width="104" height="13" style="width: 6.5em; height: 0.8125em;"> </span> </a> </div> <div class="vector-header-end"> <div id="p-search" role="search" class="vector-search-box-vue vector-search-box-collapses vector-search-box-show-thumbnail vector-search-box-auto-expand-width vector-search-box"> <a href="/wiki/%C3%96zel:Ara" class="cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only search-toggle" title="Vikipedi içinde ara [f]" accesskey="f"><span class="vector-icon mw-ui-icon-search mw-ui-icon-wikimedia-search"></span> <span>Ara</span> </a> <div class="vector-typeahead-search-container"> <div class="cdx-typeahead-search cdx-typeahead-search--show-thumbnail cdx-typeahead-search--auto-expand-width"> <form action="/w/index.php" id="searchform" class="cdx-search-input cdx-search-input--has-end-button"> <div id="simpleSearch" class="cdx-search-input__input-wrapper" data-search-loc="header-moved"> <div class="cdx-text-input cdx-text-input--has-start-icon"> <input class="cdx-text-input__input" type="search" name="search" placeholder="Vikipedi üzerinde ara" aria-label="Vikipedi üzerinde ara" autocapitalize="sentences" title="Vikipedi içinde ara [f]" accesskey="f" id="searchInput" > <span class="cdx-text-input__icon cdx-text-input__start-icon"></span> </div> <input type="hidden" name="title" value="Özel:Ara"> </div> <button class="cdx-button cdx-search-input__end-button">Ara</button> </form> </div> </div> </div> <nav class="vector-user-links vector-user-links-wide" aria-label="Kişisel araçlar"> <div class="vector-user-links-main"> <div id="p-vector-user-menu-preferences" class="vector-menu mw-portlet emptyPortlet" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> </ul> </div> </div> <div id="p-vector-user-menu-userpage" class="vector-menu mw-portlet emptyPortlet" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> </ul> </div> </div> <nav class="vector-appearance-landmark" aria-label="Görünüm"> <div id="vector-appearance-dropdown" class="vector-dropdown " title="Sayfanın yazı tipi boyutunun, genişliğinin ve renginin görünümünü değiştirin" > <input type="checkbox" id="vector-appearance-dropdown-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-appearance-dropdown" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="Görünüm" > <label id="vector-appearance-dropdown-label" for="vector-appearance-dropdown-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only " aria-hidden="true" ><span class="vector-icon mw-ui-icon-appearance mw-ui-icon-wikimedia-appearance"></span> <span class="vector-dropdown-label-text">Görünüm</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="vector-appearance-unpinned-container" class="vector-unpinned-container"> </div> </div> </div> </nav> <div id="p-vector-user-menu-notifications" class="vector-menu mw-portlet emptyPortlet" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> </ul> </div> </div> <div id="p-vector-user-menu-overflow" class="vector-menu mw-portlet" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="pt-sitesupport-2" class="user-links-collapsible-item mw-list-item user-links-collapsible-item"><a data-mw="interface" href="//donate.wikimedia.org/wiki/Special:FundraiserRedirector?utm_source=donate&utm_medium=sidebar&utm_campaign=C13_tr.wikipedia.org&uselang=tr" class=""><span>Bağış yapın</span></a> </li> <li id="pt-createaccount-2" class="user-links-collapsible-item mw-list-item user-links-collapsible-item"><a data-mw="interface" href="/w/index.php?title=%C3%96zel:HesapOlu%C5%9Ftur&returnto=Evrensel+ilke" title="Bir hesap oluşturup oturum açmanız tavsiye edilmektedir ancak bu zorunlu değildir" class=""><span>Hesap oluştur</span></a> </li> <li id="pt-login-2" class="user-links-collapsible-item mw-list-item user-links-collapsible-item"><a data-mw="interface" href="/w/index.php?title=%C3%96zel:Kullan%C4%B1c%C4%B1OturumuA%C3%A7ma&returnto=Evrensel+ilke" title="Oturum açmanız tavsiye edilmektedir; ancak bu zorunlu değildir [o]" accesskey="o" class=""><span>Oturum aç</span></a> </li> </ul> </div> </div> </div> <div id="vector-user-links-dropdown" class="vector-dropdown vector-user-menu vector-button-flush-right vector-user-menu-logged-out" title="Daha fazla seçenek" > <input type="checkbox" id="vector-user-links-dropdown-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-user-links-dropdown" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="Kişisel araçlar" > <label id="vector-user-links-dropdown-label" for="vector-user-links-dropdown-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only " aria-hidden="true" ><span class="vector-icon mw-ui-icon-ellipsis mw-ui-icon-wikimedia-ellipsis"></span> <span class="vector-dropdown-label-text">Kişisel araçlar</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="p-personal" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-personal user-links-collapsible-item" title="Kullanıcı menüsü" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="pt-sitesupport" class="user-links-collapsible-item mw-list-item"><a href="//donate.wikimedia.org/wiki/Special:FundraiserRedirector?utm_source=donate&utm_medium=sidebar&utm_campaign=C13_tr.wikipedia.org&uselang=tr"><span>Bağış yapın</span></a></li><li id="pt-createaccount" class="user-links-collapsible-item mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%C3%96zel:HesapOlu%C5%9Ftur&returnto=Evrensel+ilke" title="Bir hesap oluşturup oturum açmanız tavsiye edilmektedir ancak bu zorunlu değildir"><span class="vector-icon mw-ui-icon-userAdd mw-ui-icon-wikimedia-userAdd"></span> <span>Hesap oluştur</span></a></li><li id="pt-login" class="user-links-collapsible-item mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%C3%96zel:Kullan%C4%B1c%C4%B1OturumuA%C3%A7ma&returnto=Evrensel+ilke" title="Oturum açmanız tavsiye edilmektedir; ancak bu zorunlu değildir [o]" accesskey="o"><span class="vector-icon mw-ui-icon-logIn mw-ui-icon-wikimedia-logIn"></span> <span>Oturum aç</span></a></li> </ul> </div> </div> <div id="p-user-menu-anon-editor" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-user-menu-anon-editor" > <div class="vector-menu-heading"> Çıkış yapmış editörler için sayfalar <a href="/wiki/Yard%C4%B1m:Giri%C5%9F" aria-label="Değişiklik yapma hakkında daha fazla bilgi edinin"><span>daha fazla bilgi</span></a> </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="pt-anoncontribs" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%C3%96zel:Katk%C4%B1lar%C4%B1m" title="Bu IP adresinden yapılmış değişiklikler listesi [y]" accesskey="y"><span>Katkılar</span></a></li><li id="pt-anontalk" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%C3%96zel:MesajSayfam" title="Bu IP adresindeki düzenlemeler hakkında tartışma [n]" accesskey="n"><span>Mesaj</span></a></li> </ul> </div> </div> </div> </div> </nav> </div> </header> </div> <div class="mw-page-container"> <div class="mw-page-container-inner"> <div class="vector-sitenotice-container"> <div id="siteNotice"></div> </div> <div class="vector-column-start"> <div class="vector-main-menu-container"> <div id="mw-navigation"> <nav id="mw-panel" class="vector-main-menu-landmark" aria-label="Site"> <div id="vector-main-menu-pinned-container" class="vector-pinned-container"> </div> </nav> </div> </div> <div class="vector-sticky-pinned-container"> <nav id="mw-panel-toc" aria-label="İçindekiler" data-event-name="ui.sidebar-toc" class="mw-table-of-contents-container vector-toc-landmark"> <div id="vector-toc-pinned-container" class="vector-pinned-container"> <div id="vector-toc" class="vector-toc vector-pinnable-element"> <div class="vector-pinnable-header vector-toc-pinnable-header vector-pinnable-header-pinned" data-feature-name="toc-pinned" data-pinnable-element-id="vector-toc" > <h2 class="vector-pinnable-header-label">İçindekiler</h2> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-pin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-toc.pin">kenar çubuğuna taşı</button> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-unpin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-toc.unpin">gizle</button> </div> <ul class="vector-toc-contents" id="mw-panel-toc-list"> <li id="toc-mw-content-text" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1"> <a href="#" class="vector-toc-link"> <div class="vector-toc-text">Giriş</div> </a> </li> <li id="toc-Evren’in_merkezi_konusu" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1 vector-toc-list-item-expanded"> <a class="vector-toc-link" href="#Evren’in_merkezi_konusu"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">1</span> <span>Evren’in merkezi konusu</span> </div> </a> <ul id="toc-Evren’in_merkezi_konusu-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Evrensel_ilke" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1 vector-toc-list-item-expanded"> <a class="vector-toc-link" href="#Evrensel_ilke"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">2</span> <span>Evrensel ilke</span> </div> </a> <ul id="toc-Evrensel_ilke-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Mükemmel_(tam)_evrensel_ilke" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1 vector-toc-list-item-expanded"> <a class="vector-toc-link" href="#Mükemmel_(tam)_evrensel_ilke"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">3</span> <span>Mükemmel (tam) evrensel ilke</span> </div> </a> <ul id="toc-Mükemmel_(tam)_evrensel_ilke-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-İnsancıl_ilke" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1 vector-toc-list-item-expanded"> <a class="vector-toc-link" href="#İnsancıl_ilke"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">4</span> <span>İnsancıl ilke</span> </div> </a> <ul id="toc-İnsancıl_ilke-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Evrensel_ilke_ile_ilgili_tartışmalar" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1 vector-toc-list-item-expanded"> <a class="vector-toc-link" href="#Evrensel_ilke_ile_ilgili_tartışmalar"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">5</span> <span>Evrensel ilke ile ilgili tartışmalar</span> </div> </a> <ul id="toc-Evrensel_ilke_ile_ilgili_tartışmalar-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Ayrıca_bakınız" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1 vector-toc-list-item-expanded"> <a class="vector-toc-link" href="#Ayrıca_bakınız"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">6</span> <span>Ayrıca bakınız</span> </div> </a> <ul id="toc-Ayrıca_bakınız-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Dış_bağlantılar" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1 vector-toc-list-item-expanded"> <a class="vector-toc-link" href="#Dış_bağlantılar"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">7</span> <span>Dış bağlantılar</span> </div> </a> <ul id="toc-Dış_bağlantılar-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> </ul> </div> </div> </nav> </div> </div> <div class="mw-content-container"> <main id="content" class="mw-body"> <header class="mw-body-header vector-page-titlebar"> <nav aria-label="İçindekiler" class="vector-toc-landmark"> <div id="vector-page-titlebar-toc" class="vector-dropdown vector-page-titlebar-toc vector-button-flush-left" > <input type="checkbox" id="vector-page-titlebar-toc-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-page-titlebar-toc" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="İçindekiler tablosunu değiştir" > <label id="vector-page-titlebar-toc-label" for="vector-page-titlebar-toc-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only " aria-hidden="true" ><span class="vector-icon mw-ui-icon-listBullet mw-ui-icon-wikimedia-listBullet"></span> <span class="vector-dropdown-label-text">İçindekiler tablosunu değiştir</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="vector-page-titlebar-toc-unpinned-container" class="vector-unpinned-container"> </div> </div> </div> </nav> <h1 id="firstHeading" class="firstHeading mw-first-heading"><span class="mw-page-title-main">Evrensel ilke</span></h1> <div id="p-lang-btn" class="vector-dropdown mw-portlet mw-portlet-lang" > <input type="checkbox" id="p-lang-btn-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-p-lang-btn" class="vector-dropdown-checkbox mw-interlanguage-selector" aria-label="Başka bir dildeki sayfaya gidin. 35 dilde mevcut" > <label id="p-lang-btn-label" for="p-lang-btn-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--action-progressive mw-portlet-lang-heading-35" aria-hidden="true" ><span class="vector-icon mw-ui-icon-language-progressive mw-ui-icon-wikimedia-language-progressive"></span> <span class="vector-dropdown-label-text">35 dil</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li class="interlanguage-link interwiki-ar mw-list-item"><a href="https://ar.wikipedia.org/wiki/%D9%85%D8%A8%D8%AF%D8%A3_%D9%83%D9%88%D9%86%D9%8A" title="مبدأ كوني - Arapça" lang="ar" hreflang="ar" data-title="مبدأ كوني" data-language-autonym="العربية" data-language-local-name="Arapça" class="interlanguage-link-target"><span>العربية</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-bg mw-list-item"><a href="https://bg.wikipedia.org/wiki/%D0%9A%D0%BE%D1%81%D0%BC%D0%BE%D0%BB%D0%BE%D0%B3%D0%B8%D1%87%D0%B5%D0%BD_%D0%BF%D1%80%D0%B8%D0%BD%D1%86%D0%B8%D0%BF" title="Космологичен принцип - Bulgarca" lang="bg" hreflang="bg" data-title="Космологичен принцип" data-language-autonym="Български" data-language-local-name="Bulgarca" class="interlanguage-link-target"><span>Български</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-bn mw-list-item"><a href="https://bn.wikipedia.org/wiki/%E0%A6%AE%E0%A6%B9%E0%A6%BE%E0%A6%9C%E0%A6%BE%E0%A6%97%E0%A6%A4%E0%A6%BF%E0%A6%95_%E0%A6%A8%E0%A7%80%E0%A6%A4%E0%A6%BF" title="মহাজাগতিক নীতি - Bengalce" lang="bn" hreflang="bn" data-title="মহাজাগতিক নীতি" data-language-autonym="বাংলা" data-language-local-name="Bengalce" class="interlanguage-link-target"><span>বাংলা</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ca mw-list-item"><a href="https://ca.wikipedia.org/wiki/Principi_cosmol%C3%B2gic" title="Principi cosmològic - Katalanca" lang="ca" hreflang="ca" data-title="Principi cosmològic" data-language-autonym="Català" data-language-local-name="Katalanca" class="interlanguage-link-target"><span>Català</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-cs mw-list-item"><a href="https://cs.wikipedia.org/wiki/Kosmologick%C3%BD_princip" title="Kosmologický princip - Çekçe" lang="cs" hreflang="cs" data-title="Kosmologický princip" data-language-autonym="Čeština" data-language-local-name="Çekçe" class="interlanguage-link-target"><span>Čeština</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-cv mw-list-item"><a href="https://cv.wikipedia.org/wiki/%D0%9A%D0%BE%D1%81%D0%BC%D0%BE%D0%BB%D0%BE%D0%B3%D0%B8%D0%BB%D0%BB%D0%B5_%D0%BF%D1%80%D0%B8%D0%BD%D1%86%D0%B8%D0%BF" title="Космологилле принцип - Çuvaşça" lang="cv" hreflang="cv" data-title="Космологилле принцип" data-language-autonym="Чӑвашла" data-language-local-name="Çuvaşça" class="interlanguage-link-target"><span>Чӑвашла</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-da mw-list-item"><a href="https://da.wikipedia.org/wiki/Kosmologiske_princip" title="Kosmologiske princip - Danca" lang="da" hreflang="da" data-title="Kosmologiske princip" data-language-autonym="Dansk" data-language-local-name="Danca" class="interlanguage-link-target"><span>Dansk</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-de mw-list-item"><a href="https://de.wikipedia.org/wiki/Kosmologisches_Prinzip" title="Kosmologisches Prinzip - Almanca" lang="de" hreflang="de" data-title="Kosmologisches Prinzip" data-language-autonym="Deutsch" data-language-local-name="Almanca" class="interlanguage-link-target"><span>Deutsch</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-el mw-list-item"><a href="https://el.wikipedia.org/wiki/%CE%9A%CE%BF%CF%83%CE%BC%CE%BF%CE%BB%CE%BF%CE%B3%CE%B9%CE%BA%CE%AE_%CE%B1%CF%81%CF%87%CE%AE" title="Κοσμολογική αρχή - Yunanca" lang="el" hreflang="el" data-title="Κοσμολογική αρχή" data-language-autonym="Ελληνικά" data-language-local-name="Yunanca" class="interlanguage-link-target"><span>Ελληνικά</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-en mw-list-item"><a href="https://en.wikipedia.org/wiki/Cosmological_principle" title="Cosmological principle - İngilizce" lang="en" hreflang="en" data-title="Cosmological principle" data-language-autonym="English" data-language-local-name="İngilizce" class="interlanguage-link-target"><span>English</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-eo mw-list-item"><a href="https://eo.wikipedia.org/wiki/Kosmologia_principo" title="Kosmologia principo - Esperanto" lang="eo" hreflang="eo" data-title="Kosmologia principo" data-language-autonym="Esperanto" data-language-local-name="Esperanto" class="interlanguage-link-target"><span>Esperanto</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-es mw-list-item"><a href="https://es.wikipedia.org/wiki/Principio_cosmol%C3%B3gico" title="Principio cosmológico - İspanyolca" lang="es" hreflang="es" data-title="Principio cosmológico" data-language-autonym="Español" data-language-local-name="İspanyolca" class="interlanguage-link-target"><span>Español</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-et mw-list-item"><a href="https://et.wikipedia.org/wiki/Kosmoloogiline_printsiip" title="Kosmoloogiline printsiip - Estonca" lang="et" hreflang="et" data-title="Kosmoloogiline printsiip" data-language-autonym="Eesti" data-language-local-name="Estonca" class="interlanguage-link-target"><span>Eesti</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-fa mw-list-item"><a href="https://fa.wikipedia.org/wiki/%D8%A7%D8%B5%D9%84_%DA%A9%DB%8C%D9%87%D8%A7%D9%86%E2%80%8C%D8%B4%D9%86%D8%A7%D8%AE%D8%AA%DB%8C" title="اصل کیهان‌شناختی - Farsça" lang="fa" hreflang="fa" data-title="اصل کیهان‌شناختی" data-language-autonym="فارسی" data-language-local-name="Farsça" class="interlanguage-link-target"><span>فارسی</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-fi mw-list-item"><a href="https://fi.wikipedia.org/wiki/Kosmologinen_periaate" title="Kosmologinen periaate - Fince" lang="fi" hreflang="fi" data-title="Kosmologinen periaate" data-language-autonym="Suomi" data-language-local-name="Fince" class="interlanguage-link-target"><span>Suomi</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-hy mw-list-item"><a href="https://hy.wikipedia.org/wiki/%D4%BF%D5%B8%D5%BD%D5%B4%D5%B8%D5%AC%D5%B8%D5%A3%D5%AB%D5%A1%D5%AF%D5%A1%D5%B6_%D5%BD%D5%AF%D5%A6%D5%A2%D5%B8%D6%82%D5%B6%D6%84" title="Կոսմոլոգիական սկզբունք - Ermenice" lang="hy" hreflang="hy" data-title="Կոսմոլոգիական սկզբունք" data-language-autonym="Հայերեն" data-language-local-name="Ermenice" class="interlanguage-link-target"><span>Հայերեն</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-id mw-list-item"><a href="https://id.wikipedia.org/wiki/Prinsip_kosmologi" title="Prinsip kosmologi - Endonezce" lang="id" hreflang="id" data-title="Prinsip kosmologi" data-language-autonym="Bahasa Indonesia" data-language-local-name="Endonezce" class="interlanguage-link-target"><span>Bahasa Indonesia</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ig mw-list-item"><a href="https://ig.wikipedia.org/wiki/%E1%BB%A4kp%E1%BB%A5r%E1%BB%A5_Cosmology" title="Ụkpụrụ Cosmology - İbo dili" lang="ig" hreflang="ig" data-title="Ụkpụrụ Cosmology" data-language-autonym="Igbo" data-language-local-name="İbo dili" class="interlanguage-link-target"><span>Igbo</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-it mw-list-item"><a href="https://it.wikipedia.org/wiki/Principio_cosmologico" title="Principio cosmologico - İtalyanca" lang="it" hreflang="it" data-title="Principio cosmologico" data-language-autonym="İtaliano" data-language-local-name="İtalyanca" class="interlanguage-link-target"><span>İtaliano</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ja mw-list-item"><a href="https://ja.wikipedia.org/wiki/%E5%AE%87%E5%AE%99%E5%8E%9F%E7%90%86" title="宇宙原理 - Japonca" lang="ja" hreflang="ja" data-title="宇宙原理" data-language-autonym="日本語" data-language-local-name="Japonca" class="interlanguage-link-target"><span>日本語</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ko mw-list-item"><a href="https://ko.wikipedia.org/wiki/%EC%9A%B0%EC%A3%BC%EB%A1%A0_%EC%9B%90%EB%A6%AC" title="우주론 원리 - Korece" lang="ko" hreflang="ko" data-title="우주론 원리" data-language-autonym="한국어" data-language-local-name="Korece" class="interlanguage-link-target"><span>한국어</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-nl mw-list-item"><a href="https://nl.wikipedia.org/wiki/Kosmologisch_principe" title="Kosmologisch principe - Felemenkçe" lang="nl" hreflang="nl" data-title="Kosmologisch principe" data-language-autonym="Nederlands" data-language-local-name="Felemenkçe" class="interlanguage-link-target"><span>Nederlands</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-nn mw-list-item"><a href="https://nn.wikipedia.org/wiki/Kosmologisk_prinsipp" title="Kosmologisk prinsipp - Norveççe Nynorsk" lang="nn" hreflang="nn" data-title="Kosmologisk prinsipp" data-language-autonym="Norsk nynorsk" data-language-local-name="Norveççe Nynorsk" class="interlanguage-link-target"><span>Norsk nynorsk</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-no mw-list-item"><a href="https://no.wikipedia.org/wiki/Det_kosmologiske_prinsipp" title="Det kosmologiske prinsipp - Norveççe Bokmål" lang="nb" hreflang="nb" data-title="Det kosmologiske prinsipp" data-language-autonym="Norsk bokmål" data-language-local-name="Norveççe Bokmål" class="interlanguage-link-target"><span>Norsk bokmål</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-pl mw-list-item"><a href="https://pl.wikipedia.org/wiki/Zasada_kosmologiczna" title="Zasada kosmologiczna - Lehçe" lang="pl" hreflang="pl" data-title="Zasada kosmologiczna" data-language-autonym="Polski" data-language-local-name="Lehçe" class="interlanguage-link-target"><span>Polski</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-pt mw-list-item"><a href="https://pt.wikipedia.org/wiki/Princ%C3%ADpio_cosmol%C3%B3gico" title="Princípio cosmológico - Portekizce" lang="pt" hreflang="pt" data-title="Princípio cosmológico" data-language-autonym="Português" data-language-local-name="Portekizce" class="interlanguage-link-target"><span>Português</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ru mw-list-item"><a href="https://ru.wikipedia.org/wiki/%D0%9A%D0%BE%D1%81%D0%BC%D0%BE%D0%BB%D0%BE%D0%B3%D0%B8%D1%87%D0%B5%D1%81%D0%BA%D0%B8%D0%B9_%D0%BF%D1%80%D0%B8%D0%BD%D1%86%D0%B8%D0%BF" title="Космологический принцип - Rusça" lang="ru" hreflang="ru" data-title="Космологический принцип" data-language-autonym="Русский" data-language-local-name="Rusça" class="interlanguage-link-target"><span>Русский</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-simple mw-list-item"><a href="https://simple.wikipedia.org/wiki/Cosmological_principle" title="Cosmological principle - Simple English" lang="en-simple" hreflang="en-simple" data-title="Cosmological principle" data-language-autonym="Simple English" data-language-local-name="Simple English" class="interlanguage-link-target"><span>Simple English</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sk mw-list-item"><a href="https://sk.wikipedia.org/wiki/Kozmologick%C3%BD_princ%C3%ADp" title="Kozmologický princíp - Slovakça" lang="sk" hreflang="sk" data-title="Kozmologický princíp" data-language-autonym="Slovenčina" data-language-local-name="Slovakça" class="interlanguage-link-target"><span>Slovenčina</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sl mw-list-item"><a href="https://sl.wikipedia.org/wiki/Kozmolo%C5%A1ko_na%C4%8Delo" title="Kozmološko načelo - Slovence" lang="sl" hreflang="sl" data-title="Kozmološko načelo" data-language-autonym="Slovenščina" data-language-local-name="Slovence" class="interlanguage-link-target"><span>Slovenščina</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sv mw-list-item"><a href="https://sv.wikipedia.org/wiki/Kosmologiska_principen" title="Kosmologiska principen - İsveççe" lang="sv" hreflang="sv" data-title="Kosmologiska principen" data-language-autonym="Svenska" data-language-local-name="İsveççe" class="interlanguage-link-target"><span>Svenska</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-th mw-list-item"><a href="https://th.wikipedia.org/wiki/%E0%B8%AB%E0%B8%A5%E0%B8%B1%E0%B8%81%E0%B8%81%E0%B8%B2%E0%B8%A3%E0%B8%9E%E0%B8%B7%E0%B9%89%E0%B8%99%E0%B8%90%E0%B8%B2%E0%B8%99%E0%B8%88%E0%B8%B1%E0%B8%81%E0%B8%A3%E0%B8%A7%E0%B8%B2%E0%B8%A5%E0%B8%A7%E0%B8%B4%E0%B8%97%E0%B8%A2%E0%B8%B2" title="หลักการพื้นฐานจักรวาลวิทยา - Tayca" lang="th" hreflang="th" data-title="หลักการพื้นฐานจักรวาลวิทยา" data-language-autonym="ไทย" data-language-local-name="Tayca" class="interlanguage-link-target"><span>ไทย</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-tt mw-list-item"><a href="https://tt.wikipedia.org/wiki/%D0%9A%D0%BE%D1%81%D0%BC%D0%BE%D0%BB%D0%BE%D0%B3%D0%B8%D0%BA_%D0%BC%D3%99%D1%81%D0%BB%D3%99%D0%BA" title="Космологик мәсләк - Tatarca" lang="tt" hreflang="tt" data-title="Космологик мәсләк" data-language-autonym="Татарча / tatarça" data-language-local-name="Tatarca" class="interlanguage-link-target"><span>Татарча / tatarça</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-uk mw-list-item"><a href="https://uk.wikipedia.org/wiki/%D0%9A%D0%BE%D1%81%D0%BC%D0%BE%D0%BB%D0%BE%D0%B3%D1%96%D1%87%D0%BD%D0%B8%D0%B9_%D0%BF%D1%80%D0%B8%D0%BD%D1%86%D0%B8%D0%BF" title="Космологічний принцип - Ukraynaca" lang="uk" hreflang="uk" data-title="Космологічний принцип" data-language-autonym="Українська" data-language-local-name="Ukraynaca" class="interlanguage-link-target"><span>Українська</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-zh mw-list-item"><a href="https://zh.wikipedia.org/wiki/%E5%AE%87%E5%AE%99%E8%AB%96%E5%8E%9F%E5%89%87" title="宇宙論原則 - Çince" lang="zh" hreflang="zh" data-title="宇宙論原則" data-language-autonym="中文" data-language-local-name="Çince" class="interlanguage-link-target"><span>中文</span></a></li> </ul> <div class="after-portlet after-portlet-lang"><span class="wb-langlinks-edit wb-langlinks-link"><a href="https://www.wikidata.org/wiki/Special:EntityPage/Q319903#sitelinks-wikipedia" title="Dillerarası bağlantıları değiştir" class="wbc-editpage">Bağlantıları değiştir</a></span></div> </div> </div> </div> </header> <div class="vector-page-toolbar"> <div class="vector-page-toolbar-container"> <div id="left-navigation"> <nav aria-label="Ad alanları"> <div id="p-associated-pages" class="vector-menu vector-menu-tabs mw-portlet mw-portlet-associated-pages" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="ca-nstab-main" class="selected vector-tab-noicon mw-list-item"><a href="/wiki/Evrensel_ilke" title="İçerik sayfasını göster [c]" accesskey="c"><span>Madde</span></a></li><li id="ca-talk" class="vector-tab-noicon mw-list-item"><a href="/wiki/Tart%C4%B1%C5%9Fma:Evrensel_ilke" rel="discussion" title="İçerik ile ilgili tartışma [t]" accesskey="t"><span>Tartışma</span></a></li> </ul> </div> </div> <div id="vector-variants-dropdown" class="vector-dropdown emptyPortlet" > <input type="checkbox" id="vector-variants-dropdown-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-variants-dropdown" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="Dil varyantını değiştir" > <label id="vector-variants-dropdown-label" for="vector-variants-dropdown-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet" aria-hidden="true" ><span class="vector-dropdown-label-text">Türkçe</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="p-variants" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-variants emptyPortlet" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> </ul> </div> </div> </div> </div> </nav> </div> <div id="right-navigation" class="vector-collapsible"> <nav aria-label="Görünüm"> <div id="p-views" class="vector-menu vector-menu-tabs mw-portlet mw-portlet-views" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="ca-view" class="selected vector-tab-noicon mw-list-item"><a href="/wiki/Evrensel_ilke"><span>Oku</span></a></li><li id="ca-ve-edit" class="vector-tab-noicon mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Evrensel_ilke&veaction=edit" title="Bu sayfayı değiştir [v]" accesskey="v"><span>Değiştir</span></a></li><li id="ca-edit" class="collapsible vector-tab-noicon mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Evrensel_ilke&action=edit" title="Bu sayfanın kaynak kodunu düzenleyin [e]" accesskey="e"><span>Kaynağı değiştir</span></a></li><li id="ca-history" class="vector-tab-noicon mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Evrensel_ilke&action=history" title="Bu sayfanın geçmiş sürümleri [h]" accesskey="h"><span>Geçmişi gör</span></a></li> </ul> </div> </div> </nav> <nav class="vector-page-tools-landmark" aria-label="Sayfa araçları"> <div id="vector-page-tools-dropdown" class="vector-dropdown vector-page-tools-dropdown" > <input type="checkbox" id="vector-page-tools-dropdown-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-page-tools-dropdown" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="Araçlar" > <label id="vector-page-tools-dropdown-label" for="vector-page-tools-dropdown-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet" aria-hidden="true" ><span class="vector-dropdown-label-text">Araçlar</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="vector-page-tools-unpinned-container" class="vector-unpinned-container"> <div id="vector-page-tools" class="vector-page-tools vector-pinnable-element"> <div class="vector-pinnable-header vector-page-tools-pinnable-header vector-pinnable-header-unpinned" data-feature-name="page-tools-pinned" data-pinnable-element-id="vector-page-tools" data-pinned-container-id="vector-page-tools-pinned-container" data-unpinned-container-id="vector-page-tools-unpinned-container" > <div class="vector-pinnable-header-label">Araçlar</div> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-pin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-page-tools.pin">kenar çubuğuna taşı</button> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-unpin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-page-tools.unpin">gizle</button> </div> <div id="p-cactions" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-cactions emptyPortlet vector-has-collapsible-items" title="Daha fazla seçenek" > <div class="vector-menu-heading"> Eylemler </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="ca-more-view" class="selected vector-more-collapsible-item mw-list-item"><a href="/wiki/Evrensel_ilke"><span>Oku</span></a></li><li id="ca-more-ve-edit" class="vector-more-collapsible-item mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Evrensel_ilke&veaction=edit" title="Bu sayfayı değiştir [v]" accesskey="v"><span>Değiştir</span></a></li><li id="ca-more-edit" class="collapsible vector-more-collapsible-item mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Evrensel_ilke&action=edit" title="Bu sayfanın kaynak kodunu düzenleyin [e]" accesskey="e"><span>Kaynağı değiştir</span></a></li><li id="ca-more-history" class="vector-more-collapsible-item mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Evrensel_ilke&action=history"><span>Geçmişi gör</span></a></li> </ul> </div> </div> <div id="p-tb" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-tb" > <div class="vector-menu-heading"> Genel </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="t-whatlinkshere" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%C3%96zel:SayfayaBa%C4%9Flant%C4%B1lar/Evrensel_ilke" title="Bu sayfaya bağlantı vermiş tüm viki sayfalarının listesi [j]" accesskey="j"><span>Sayfaya bağlantılar</span></a></li><li id="t-recentchangeslinked" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%C3%96zel:%C4%B0lgiliDe%C4%9Fi%C5%9Fiklikler/Evrensel_ilke" rel="nofollow" title="Bu sayfadan bağlantı verilen sayfalardaki son değişiklikler [k]" accesskey="k"><span>İlgili değişiklikler</span></a></li><li id="t-specialpages" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%C3%96zel:%C3%96zelSayfalar" title="Tüm özel sayfaların listesi [q]" accesskey="q"><span>Özel sayfalar</span></a></li><li id="t-permalink" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Evrensel_ilke&oldid=33887300" title="Bu sayfanın bu revizyonuna kalıcı bağlantı"><span>Kalıcı bağlantı</span></a></li><li id="t-info" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Evrensel_ilke&action=info" title="Bu sayfa hakkında daha fazla bilgi"><span>Sayfa bilgisi</span></a></li><li id="t-cite" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%C3%96zel:KaynakG%C3%B6ster&page=Evrensel_ilke&id=33887300&wpFormIdentifier=titleform" title="Bu sayfadan nasıl kaynak göstereceği hakkında bilgi"><span>Bu sayfayı kaynak göster</span></a></li><li id="t-urlshortener" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%C3%96zel:UrlShortener&url=https%3A%2F%2Ftr.wikipedia.org%2Fwiki%2FEvrensel_ilke"><span>Kısaltılmış URL'yi al</span></a></li><li id="t-urlshortener-qrcode" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%C3%96zel:QrCode&url=https%3A%2F%2Ftr.wikipedia.org%2Fwiki%2FEvrensel_ilke"><span>Karekodu indir</span></a></li> </ul> </div> </div> <div id="p-coll-print_export" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-coll-print_export" > <div class="vector-menu-heading"> Yazdır/dışa aktar </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="coll-create_a_book" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%C3%96zel:Kitap&bookcmd=book_creator&referer=Evrensel+ilke"><span>Bir kitap oluştur</span></a></li><li id="coll-download-as-rl" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%C3%96zel:DownloadAsPdf&page=Evrensel_ilke&action=show-download-screen"><span>PDF olarak indir</span></a></li><li id="t-print" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Evrensel_ilke&printable=yes" title="Bu sayfanın basılmaya uygun sürümü [p]" accesskey="p"><span>Basılmaya uygun görünüm</span></a></li> </ul> </div> </div> <div id="p-wikibase-otherprojects" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-wikibase-otherprojects" > <div class="vector-menu-heading"> Diğer projelerde </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="t-wikibase" class="wb-otherproject-link wb-otherproject-wikibase-dataitem mw-list-item"><a href="https://www.wikidata.org/wiki/Special:EntityPage/Q319903" title="Veri havuzundaki ilgili ögeye bağlantı [g]" accesskey="g"><span>Vikiveri ögesi</span></a></li> </ul> </div> </div> </div> </div> </div> </div> </nav> </div> </div> </div> <div class="vector-column-end"> <div class="vector-sticky-pinned-container"> <nav class="vector-page-tools-landmark" aria-label="Sayfa araçları"> <div id="vector-page-tools-pinned-container" class="vector-pinned-container"> </div> </nav> <nav class="vector-appearance-landmark" aria-label="Görünüm"> <div id="vector-appearance-pinned-container" class="vector-pinned-container"> <div id="vector-appearance" class="vector-appearance vector-pinnable-element"> <div class="vector-pinnable-header vector-appearance-pinnable-header vector-pinnable-header-pinned" data-feature-name="appearance-pinned" data-pinnable-element-id="vector-appearance" data-pinned-container-id="vector-appearance-pinned-container" data-unpinned-container-id="vector-appearance-unpinned-container" > <div class="vector-pinnable-header-label">Görünüm</div> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-pin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-appearance.pin">kenar çubuğuna taşı</button> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-unpin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-appearance.unpin">gizle</button> </div> </div> </div> </nav> </div> </div> <div id="bodyContent" class="vector-body" aria-labelledby="firstHeading" data-mw-ve-target-container> <div class="vector-body-before-content"> <div class="mw-indicators"> </div> <div id="siteSub" class="noprint">Vikipedi, özgür ansiklopedi</div> </div> <div id="contentSub"><div id="mw-content-subtitle"></div></div> <div id="mw-content-text" class="mw-body-content"><div class="mw-content-ltr mw-parser-output" lang="tr" dir="ltr"><style data-mw-deduplicate="TemplateStyles:r33092931">.mw-parser-output .sidebar{width:22em;float:right;clear:right;margin:0.5em 0 1em 1em;background:var(--background-color-neutral-subtle,#f8f9fa);border:1px solid #aaa;padding:0.2em;text-align:center;line-height:1.4em;font-size:88%;border-collapse:collapse;display:table}body.skin-minerva .mw-parser-output .sidebar{display:table!important;float:right!important;margin:0.5em 0 1em 1em!important}.mw-parser-output .sidebar-subgroup{width:100%;margin:0;border-spacing:0}.mw-parser-output .sidebar-left{float:left;clear:left;margin:0.5em 1em 1em 0}.mw-parser-output .sidebar-none{float:none;clear:both;margin:0.5em 1em 1em 0}.mw-parser-output .sidebar-outer-title{padding:0 0.4em 0.2em;font-size:125%;line-height:1.2em;font-weight:bold}.mw-parser-output .sidebar-top-image{padding:0.4em}.mw-parser-output .sidebar-top-caption,.mw-parser-output .sidebar-pretitle-with-top-image,.mw-parser-output .sidebar-caption{padding:0.2em 0.4em 0;line-height:1.2em}.mw-parser-output .sidebar-pretitle{padding:0.4em 0.4em 0;line-height:1.2em}.mw-parser-output .sidebar-title,.mw-parser-output .sidebar-title-with-pretitle{padding:0.2em 0.8em;font-size:145%;line-height:1.2em}.mw-parser-output .sidebar-title-with-pretitle{padding:0.1em 0.4em}.mw-parser-output .sidebar-image{padding:0.2em 0.4em 0.4em}.mw-parser-output .sidebar-heading{padding:0.1em 0.4em}.mw-parser-output .sidebar-content{padding:0 0.5em 0.4em}.mw-parser-output .sidebar-content-with-subgroup{padding:0.1em 0.4em 0.2em}.mw-parser-output .sidebar-above,.mw-parser-output .sidebar-below{padding:0.3em 0.8em;font-weight:bold}.mw-parser-output .sidebar-collapse .sidebar-above,.mw-parser-output .sidebar-collapse .sidebar-below{border-top:1px solid #aaa;border-bottom:1px solid #aaa}.mw-parser-output .sidebar-navbar{text-align:right;font-size:115%;padding:0 0.4em 0.4em}.mw-parser-output .sidebar-list-title{padding:0 0.4em;text-align:left;font-weight:bold;line-height:1.6em;font-size:105%}.mw-parser-output .sidebar-list-title-c{padding:0 0.4em;text-align:center;margin:0 3.3em}@media(max-width:720px){body.mediawiki .mw-parser-output .sidebar{width:100%!important;clear:both;float:none!important;margin-left:0!important;margin-right:0!important}}</style><table class="sidebar sidebar-collapse nomobile plainlist"><tbody><tr><th class="sidebar-title"><a href="/wiki/Fiziksel_kozmoloji" title="Fiziksel kozmoloji">Fiziksel kozmoloji</a></th></tr><tr><td class="sidebar-image"><span class="mw-default-size" typeof="mw:File/Frameless"><a href="/wiki/Dosya:WMAP_2012.png" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/e/ed/WMAP_2012.png/220px-WMAP_2012.png" decoding="async" width="220" height="110" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/e/ed/WMAP_2012.png/330px-WMAP_2012.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/e/ed/WMAP_2012.png/440px-WMAP_2012.png 2x" data-file-width="4096" data-file-height="2048" /></a></span></td></tr><tr><td class="sidebar-above" style="border:0;font-weight:normal; display:block;margin-bottom:0.4em;"> <ul><li><a href="/wiki/B%C3%BCy%C3%BCk_Patlama" title="Büyük Patlama">Büyük Patlama</a> • <a href="/wiki/Evren" title="Evren">Evren</a></li> <li><a href="/wiki/Evrenin_ya%C5%9F%C4%B1" title="Evrenin yaşı">Evrenin yaşı</a></li> <li><a href="/wiki/B%C3%BCy%C3%BCk_Patlama_kronolojisi" title="Büyük Patlama kronolojisi">Büyük Patlama kronolojisi</a></li></ul></td></tr><tr><td class="sidebar-content-with-subgroup"> <div class="sidebar-list mw-collapsible mw-collapsed"><div class="sidebar-list-title" style="background:#d1dfed;text-align:center;">Erken evren</div><div class="sidebar-list-content mw-collapsible-content"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r33092931"><table class="sidebar-subgroup"><tbody><tr><td class="sidebar-content"> <ul><li><a href="/wiki/Enflasyon_(kozmoloji)" title="Enflasyon (kozmoloji)">Enflasyon</a> • <a href="/wiki/B%C3%BCy%C3%BCk_Patlama_n%C3%BCkleosentezi" title="Büyük Patlama nükleosentezi">Nükleosentez</a></li></ul></td> </tr><tr><th class="sidebar-heading" style="font-weight:normal;font-style:italic;"> Arka planlar</th></tr><tr><td class="sidebar-content"> <ul><li><a href="/w/index.php?title=K%C3%BCtle%C3%A7ekim_dalgas%C4%B1_arka_plan%C4%B1&action=edit&redlink=1" class="new" title="Kütleçekim dalgası arka planı (sayfa mevcut değil)">Kütleçekim dalgası (GWB)</a></li> <li><a href="/wiki/Kozmik_mikrodalga_arka_plan_%C4%B1%C5%9F%C4%B1mas%C4%B1" class="mw-redirect" title="Kozmik mikrodalga arka plan ışıması">Mikrodalga (CMB)</a> • <a href="/w/index.php?title=Kozmik_n%C3%B6trino_arka_plan%C4%B1&action=edit&redlink=1" class="new" title="Kozmik nötrino arka planı (sayfa mevcut değil)">Nötrino (CNB)</a></li></ul></td> </tr></tbody></table></div></div></td> </tr><tr><td class="sidebar-content"> <div class="sidebar-list mw-collapsible mw-collapsed"><div class="sidebar-list-title" style="background:#d1dfed;text-align:center;">Genişleme • Gelecek</div><div class="sidebar-list-content mw-collapsible-content"> <ul><li><a href="/wiki/Hubble_kanunu" title="Hubble kanunu">Hubble kanunu</a> • <a href="/wiki/K%C4%B1rm%C4%B1z%C4%B1ya_kayma" title="Kırmızıya kayma">Kırmızıya kayma</a></li> <li><a href="/wiki/Evrenin_geni%C5%9Flemesi" title="Evrenin genişlemesi">Evrenin genişlemesi</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Friedmann%E2%80%93Lema%C3%AEtre%E2%80%93Robertson%E2%80%93Walker_metri%C4%9Fi&action=edit&redlink=1" class="new" title="Friedmann–Lemaître–Robertson–Walker metriği (sayfa mevcut değil)">FLRW metriği</a> • <a href="/wiki/Friedmann_denklemleri" title="Friedmann denklemleri">Friedmann denklemleri</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Homojen_olmayan_kozmoloji&action=edit&redlink=1" class="new" title="Homojen olmayan kozmoloji (sayfa mevcut değil)">Homojen olmayan kozmoloji</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Geni%C5%9Fleyen_evrenin_gelece%C4%9Fi&action=edit&redlink=1" class="new" title="Genişleyen evrenin geleceği (sayfa mevcut değil)">Genişleyen evrenin geleceği</a></li> <li><a href="/wiki/Evrenin_nihai_kaderi" title="Evrenin nihai kaderi">Evrenin nihai kaderi</a></li></ul></div></div></td> </tr><tr><td class="sidebar-content-with-subgroup"> <div class="sidebar-list mw-collapsible mw-collapsed"><div class="sidebar-list-title" style="background:#d1dfed;text-align:center;">Bileşenler • Yapı</div><div class="sidebar-list-content mw-collapsible-content"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r33092931"><table class="sidebar-subgroup"><tbody><tr><th class="sidebar-heading" style="font-weight:normal;font-style:italic;"> Bileşenler</th></tr><tr><td class="sidebar-content"> <ul><li><a href="/w/index.php?title=Lambda-CDM_modeli&action=edit&redlink=1" class="new" title="Lambda-CDM modeli (sayfa mevcut değil)">Lambda-CDM modeli</a></li> <li><a href="/wiki/Karanl%C4%B1k_enerji" title="Karanlık enerji">Karanlık enerji</a> • <a href="/wiki/Karanl%C4%B1k_madde" title="Karanlık madde">Karanlık madde</a></li></ul></td> </tr><tr><th class="sidebar-heading" style="font-weight:normal;font-style:italic;"> Yapı</th></tr><tr><td class="sidebar-content"> <ul><li><a href="/w/index.php?title=Evrenin_%C5%9Fekli&action=edit&redlink=1" class="new" title="Evrenin şekli (sayfa mevcut değil)">Evrenin şekli</a></li> <li><a href="/wiki/G%C3%B6kada_iplik%C3%A7i%C4%9Fi" class="mw-redirect" title="Gökada iplikçiği">Gökada iplikçiği</a> • <a href="/wiki/G%C3%B6kada_olu%C5%9Fumu_ve_evrimi" class="mw-redirect" title="Gökada oluşumu ve evrimi">Gökada oluşumu</a></li> <li><a href="/wiki/B%C3%BCy%C3%BCk_kuasar_grubu" title="Büyük kuasar grubu">Büyük kuasar grubu</a></li> <li><a href="/wiki/G%C3%B6zlemlenebilir_evren#Büyük_ölçekli_yapı" title="Gözlemlenebilir evren">Büyük ölçekli yapı</a></li> <li><a href="/wiki/Reiyonizasyon" title="Reiyonizasyon">Reiyonizasyon</a> • <a href="/w/index.php?title=Yap%C4%B1_olu%C5%9Fumu_(kozmoloji)&action=edit&redlink=1" class="new" title="Yapı oluşumu (kozmoloji) (sayfa mevcut değil)">Yapı oluşumu</a></li></ul></td> </tr></tbody></table></div></div></td> </tr><tr><td class="sidebar-content"> <div class="sidebar-list mw-collapsible mw-collapsed"><div class="sidebar-list-title" style="background:#d1dfed;text-align:center;"><a href="/w/index.php?title=G%C3%B6zlemsel_kozmoloji&action=edit&redlink=1" class="new" title="Gözlemsel kozmoloji (sayfa mevcut değil)">Deneyler</a></div><div class="sidebar-list-content mw-collapsible-content"> <ul><li><a href="/w/index.php?title=Kara_Delik_Giri%C5%9Fimi&action=edit&redlink=1" class="new" title="Kara Delik Girişimi (sayfa mevcut değil)">Kara Delik Girişimi (BHI)</a></li> <li><a href="/wiki/BOOMERanG_deneyi" title="BOOMERanG deneyi">BOOMERanG</a></li> <li><a href="/wiki/COBE" title="COBE">Kozmik Arka Plan Kaşifi (COBE)</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Dark_Energy_Survey&action=edit&redlink=1" class="new" title="Dark Energy Survey (sayfa mevcut değil)">Karanlık Enerji Araştırması (DES)</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Planck_(uzay_arac%C4%B1)&action=edit&redlink=1" class="new" title="Planck (uzay aracı) (sayfa mevcut değil)">Planck uzay gözlemevi</a></li> <li><a href="/wiki/Sloan_Dijital_G%C3%B6ky%C3%BCz%C3%BC_Ara%C5%9Ft%C4%B1rmas%C4%B1" title="Sloan Dijital Gökyüzü Araştırması">Sloan Dijital Gökyüzü Araştırması (SDSS)</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=2dF_Galaxy_Redshift_Survey&action=edit&redlink=1" class="new" title="2dF Galaxy Redshift Survey (sayfa mevcut değil)">2dF Gökada Kırmızıya Kayma Araştırması ("2dF")</a></li> <li><div style="padding:0.2em 0.4em; line-height:1.2em;"><a href="/wiki/Wilkinson_Microwave_Anisotropy_Probe" title="Wilkinson Microwave Anisotropy Probe">Wilkinson Mikrodalga Eşyönsüzlük<br />Sondası (WMAP)</a></div></li></ul></div></div></td> </tr><tr><td class="sidebar-content"> <div class="sidebar-list mw-collapsible mw-collapsed"><div class="sidebar-list-title" style="background:#d1dfed;text-align:center;">Bilim insanları</div><div class="sidebar-list-content mw-collapsible-content"><style data-mw-deduplicate="TemplateStyles:r32637355">.mw-parser-output .hlist dl,.mw-parser-output .hlist ol,.mw-parser-output .hlist ul{margin:0;padding:0}.mw-parser-output .hlist dd,.mw-parser-output .hlist dt,.mw-parser-output .hlist li{margin:0;display:inline}.mw-parser-output .hlist.inline,.mw-parser-output .hlist.inline dl,.mw-parser-output .hlist.inline ol,.mw-parser-output .hlist.inline ul,.mw-parser-output .hlist dl dl,.mw-parser-output .hlist dl ol,.mw-parser-output .hlist dl ul,.mw-parser-output .hlist ol dl,.mw-parser-output .hlist ol ol,.mw-parser-output .hlist ol ul,.mw-parser-output .hlist ul dl,.mw-parser-output .hlist ul ol,.mw-parser-output .hlist ul ul{display:inline}.mw-parser-output .hlist .mw-empty-li{display:none}.mw-parser-output .hlist dt::after{content:": "}.mw-parser-output .hlist dd::after,.mw-parser-output .hlist li::after{content:" · ";font-weight:bold}.mw-parser-output .hlist dd:last-child::after,.mw-parser-output .hlist dt:last-child::after,.mw-parser-output .hlist li:last-child::after{content:none}.mw-parser-output .hlist dd dd:first-child::before,.mw-parser-output .hlist dd dt:first-child::before,.mw-parser-output .hlist dd li:first-child::before,.mw-parser-output .hlist dt dd:first-child::before,.mw-parser-output .hlist dt dt:first-child::before,.mw-parser-output .hlist dt li:first-child::before,.mw-parser-output .hlist li dd:first-child::before,.mw-parser-output .hlist li dt:first-child::before,.mw-parser-output .hlist li li:first-child::before{content:" (";font-weight:normal}.mw-parser-output .hlist dd dd:last-child::after,.mw-parser-output .hlist dd dt:last-child::after,.mw-parser-output .hlist dd li:last-child::after,.mw-parser-output .hlist dt dd:last-child::after,.mw-parser-output .hlist dt dt:last-child::after,.mw-parser-output .hlist dt li:last-child::after,.mw-parser-output .hlist li dd:last-child::after,.mw-parser-output .hlist li dt:last-child::after,.mw-parser-output .hlist li li:last-child::after{content:")";font-weight:normal}.mw-parser-output .hlist ol{counter-reset:listitem}.mw-parser-output .hlist ol>li{counter-increment:listitem}.mw-parser-output .hlist ol>li::before{content:" "counter(listitem)"\a0 "}.mw-parser-output .hlist dd ol>li:first-child::before,.mw-parser-output .hlist dt ol>li:first-child::before,.mw-parser-output .hlist li ol>li:first-child::before{content:" ("counter(listitem)"\a0 "}</style><div class="hlist" style="padding:0 0.9em;"> <ul><li><a href="/wiki/Marc_Aaronson" title="Marc Aaronson">Aaronson</a></li> <li><a href="/wiki/Hannes_Alfv%C3%A9n" title="Hannes Alfvén">Alfvén</a></li> <li><a href="/wiki/Ralph_Asher_Alpher" title="Ralph Asher Alpher">Alpher</a></li> <li><a href="/wiki/Nicolaus_Copernicus" title="Nicolaus Copernicus">Copernicus</a></li> <li><a href="/wiki/Willem_de_Sitter" title="Willem de Sitter">de Sitter</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Robert_H._Dicke&action=edit&redlink=1" class="new" title="Robert H. Dicke (sayfa mevcut değil)">Dicke</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=J%C3%BCrgen_Ehlers&action=edit&redlink=1" class="new" title="Jürgen Ehlers (sayfa mevcut değil)">Ehlers</a></li> <li><a href="/wiki/Albert_Einstein" title="Albert Einstein">Einstein</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=George_F._R._Ellis&action=edit&redlink=1" class="new" title="George F. R. Ellis (sayfa mevcut değil)">Ellis</a></li> <li><a href="/wiki/Alexander_Friedmann" class="mw-redirect" title="Alexander Friedmann">Friedmann</a></li> <li><a href="/wiki/Galileo_Galilei" title="Galileo Galilei">Galileo</a></li> <li><a href="/wiki/George_Gamow" title="George Gamow">Gamow</a></li> <li><a href="/wiki/Alan_Guth" title="Alan Guth">Guth</a></li> <li><a href="/wiki/Stephen_Hawking" title="Stephen Hawking">Hawking</a></li> <li><a href="/wiki/Edwin_Hubble" title="Edwin Hubble">Hubble</a></li> <li><a href="/wiki/Christiaan_Huygens" title="Christiaan Huygens">Huygens</a></li> <li><a href="/wiki/Johannes_Kepler" title="Johannes Kepler">Kepler</a></li> <li><a href="/wiki/Georges_Lema%C3%AEtre" title="Georges Lemaître">Lemaître</a></li> <li><a href="/wiki/John_C._Mather" class="mw-redirect" title="John C. Mather">Mather</a></li> <li><a href="/wiki/Isaac_Newton" title="Isaac Newton">Newton</a></li> <li><a href="/wiki/Roger_Penrose" title="Roger Penrose">Penrose</a></li> <li><a href="/wiki/Arno_Allan_Penzias" class="mw-redirect" title="Arno Allan Penzias">Penzias</a></li> <li><a href="/wiki/Vera_Rubin" title="Vera Rubin">Rubin</a></li> <li><a href="/wiki/Brian_Schmidt" title="Brian Schmidt">Schmidt</a></li> <li><a href="/wiki/George_Smoot" title="George Smoot">Smoot</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Nicholas_B._Suntzeff&action=edit&redlink=1" class="new" title="Nicholas B. Suntzeff (sayfa mevcut değil)">Suntzeff</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Rashid_Sunyaev&action=edit&redlink=1" class="new" title="Rashid Sunyaev (sayfa mevcut değil)">Sunyaev</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Richard_C._Tolman&action=edit&redlink=1" class="new" title="Richard C. Tolman (sayfa mevcut değil)">Tolman</a></li> <li><a href="/wiki/Robert_Woodrow_Wilson" class="mw-redirect" title="Robert Woodrow Wilson">Wilson</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Yakov_Zeldovich&action=edit&redlink=1" class="new" title="Yakov Zeldovich (sayfa mevcut değil)">Zeldovich</a></li></ul> </div> <ul><li><a href="/w/index.php?title=Kozmologlar_listesi&action=edit&redlink=1" class="new" title="Kozmologlar listesi (sayfa mevcut değil)">Kozmologlar listesi</a></li></ul></div></div></td> </tr><tr><td class="sidebar-content"> <div class="sidebar-list mw-collapsible mw-collapsed"><div class="sidebar-list-title" style="background:#d1dfed;text-align:center;"><a href="/wiki/Fiziksel_kozmoloji" title="Fiziksel kozmoloji">Fiziksel kozmoloji tarihi</a></div><div class="sidebar-list-content mw-collapsible-content"> <ul><li><div style="padding:0.2em 0.4em; line-height:1.2em;"><a href="/wiki/Kozmik_Mikrodalga_Arka_Plan_I%C5%9F%C4%B1mas%C4%B1n%C4%B1n_Ke%C5%9Ffi" class="mw-redirect" title="Kozmik Mikrodalga Arka Plan Işımasının Keşfi">Kozmik Mikrodalga Arka Plan<br />Işımasının Keşfi</a></div></li> <li><a href="/wiki/B%C3%BCy%C3%BCk_patlama_teorisinin_tarihi" title="Büyük patlama teorisinin tarihi">Büyük patlama teorisinin tarihi</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Kozmolojik_teorilerin_zaman_%C3%A7izelgesi&action=edit&redlink=1" class="new" title="Kozmolojik teorilerin zaman çizelgesi (sayfa mevcut değil)">Kozmolojik teorilerin zaman çizelgesi</a></li></ul></div></div></td> </tr><tr><td class="sidebar-below" style="display:block;margin-top:0.4em; line-height:1.6em;padding-bottom:0.5em;"> <ul><li><span typeof="mw:File"><span title="Kategori"><img alt="Kategori" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/b/ba/Symbol_category.svg/16px-Symbol_category.svg.png" decoding="async" width="16" height="16" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/b/ba/Symbol_category.svg/24px-Symbol_category.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/b/ba/Symbol_category.svg/32px-Symbol_category.svg.png 2x" data-file-width="180" data-file-height="185" /></span></span> <a href="/wiki/Kategori:Fiziksel_kozmoloji" title="Kategori:Fiziksel kozmoloji">Kategori</a></li></ul></td></tr><tr><td class="sidebar-navbar"><style data-mw-deduplicate="TemplateStyles:r25548259">.mw-parser-output .navbar{display:inline;font-size:88%;font-weight:normal}.mw-parser-output .navbar-collapse{float:left;text-align:left}.mw-parser-output .navbar-boxtext{word-spacing:0}.mw-parser-output .navbar ul{display:inline-block;white-space:nowrap;line-height:inherit}.mw-parser-output .navbar-brackets::before{margin-right:-0.125em;content:"[ "}.mw-parser-output .navbar-brackets::after{margin-left:-0.125em;content:" ]"}.mw-parser-output .navbar li{word-spacing:-0.125em}.mw-parser-output .navbar-mini abbr{font-variant:small-caps;border-bottom:none;text-decoration:none;cursor:inherit}.mw-parser-output .navbar-ct-full{font-size:114%;margin:0 7em}.mw-parser-output .navbar-ct-mini{font-size:114%;margin:0 4em}.mw-parser-output .infobox .navbar{font-size:100%}.mw-parser-output .navbox .navbar{display:block;font-size:100%}.mw-parser-output .navbox-title .navbar{float:left;text-align:left;margin-right:0.5em}</style><div class="plainlinks hlist navbar navbar-mini"><ul><li class="nv-view"><a href="/wiki/%C5%9Eablon:Kozmoloji" title="Şablon:Kozmoloji"><abbr title="Bu şablonu görüntüle">g</abbr></a></li><li class="nv-talk"><a href="/wiki/%C5%9Eablon_tart%C4%B1%C5%9Fma:Kozmoloji" title="Şablon tartışma:Kozmoloji"><abbr title="Bu şablonu tartış">t</abbr></a></li><li class="nv-edit"><a class="external text" href="https://tr.wikipedia.org/w/index.php?title=%C5%9Eablon:Kozmoloji&action=edit"><abbr title="Bu şablonu değiştir">d</abbr></a></li></ul></div></td></tr></tbody></table> <table class="box-Kaynaksız plainlinks metadata ambox ambox-content ambox-Unreferenced" role="presentation"><tbody><tr><td class="mbox-image"><div style="width:52px"><span typeof="mw:File"><a href="/wiki/Dosya:Question_book-new.svg" class="mw-file-description"><img alt="" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/9/99/Question_book-new.svg/50px-Question_book-new.svg.png" decoding="async" width="50" height="39" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/9/99/Question_book-new.svg/75px-Question_book-new.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/9/99/Question_book-new.svg/100px-Question_book-new.svg.png 2x" data-file-width="512" data-file-height="399" /></a></span></div></td><td class="mbox-text"><div class="mbox-text-span">Bu madde <b>hiçbir <a href="/wiki/Vikipedi:Kaynak_g%C3%B6sterme" title="Vikipedi:Kaynak gösterme">kaynak</a> <a href="/wiki/Vikipedi:Do%C4%9Frulanabilirlik" title="Vikipedi:Doğrulanabilirlik">içermemektedir</a>.</b><span class="hide-when-compact"> Lütfen <a href="/wiki/Yard%C4%B1m:Dipnotlar" title="Yardım:Dipnotlar">güvenilir kaynaklar ekleyerek</a> <a class="external text" href="https://tr.wikipedia.org/w/index.php?title=Evrensel_ilke&action=edit">madde içeriğinin geliştirilmesine</a> yardımcı olun. Kaynaksız içerik itiraz konusu olabilir ve <a href="/wiki/Vikipedi:Do%C4%9Frulanabilirlik#Kanıt_sorumluluğu" title="Vikipedi:Doğrulanabilirlik">kaldırılabilir</a>.<br /><small><span class="plainlinks"><i>Kaynak ara:</i> <a rel="nofollow" class="external text" href="//www.google.com/search?as_eq=wikipedia&q=%22Evrensel+ilke%22">"Evrensel ilke"</a> – <a rel="nofollow" class="external text" href="//www.google.com/search?tbm=nws&q=%22Evrensel+ilke%22+-wikipedia">haber</a> · <a rel="nofollow" class="external text" href="//www.google.com/search?&q=%22Evrensel+ilke%22+site:news.google.com/newspapers&source=newspapers">gazete</a> · <a rel="nofollow" class="external text" href="//www.google.com/search?tbs=bks:1&q=%22Evrensel+ilke%22+-wikipedia">kitap</a> · <a rel="nofollow" class="external text" href="//scholar.google.com/scholar?q=%22Evrensel+ilke%22">akademik</a> · <a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.jstor.org/action/doBasicSearch?Query=%22Evrensel+ilke%22&acc=on&wc=on">JSTOR</a></span></small></span> <small class="date-container"><i>(<span class="date">Ocak 2015</span>)</i></small><small class="hide-when-compact"><i> (<a href="/wiki/Yard%C4%B1m:Bak%C4%B1m_%C5%9Fablonunu_kald%C4%B1rmak" title="Yardım:Bakım şablonunu kaldırmak">Bu şablonun nasıl ve ne zaman kaldırılması gerektiğini öğrenin</a>)</i></small></div></td></tr></tbody></table> <p><b>Evrensel ilke</b> (<a href="/wiki/%C4%B0ngilizce" title="İngilizce">İngilizce</a>: <i>Cosmological principle</i>), <a href="/wiki/Astronomi" title="Astronomi">astronomide</a> genellikle kabul gören bir ilke. </p> <meta property="mw:PageProp/toc" /> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Evren’in_merkezi_konusu"><span id="Evren.E2.80.99in_merkezi_konusu"></span>Evren’in merkezi konusu</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Evrensel_ilke&veaction=edit&section=1" title="Değiştirilen bölüm: Evren’in merkezi konusu" class="mw-editsection-visualeditor"><span>değiştir</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Evrensel_ilke&action=edit&section=1" title="Bölümün kaynak kodunu değiştir: Evren’in merkezi konusu"><span>kaynağı değiştir</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p><a href="/wiki/Orta_%C3%87a%C4%9F" title="Orta Çağ">Orta Çağ</a> sonlarına kadar genellikle <a href="/wiki/D%C3%BCnya" title="Dünya">Dünya</a>'nın <a href="/wiki/Evren" title="Evren">evrenin</a> merkezi olduğuna inanılırdı. Buna göre, Dünya'nın evrende ayrıcalıklı bir yeri vardı. Bu inanç kökenini <a href="/wiki/Roma_%C4%B0mparatorlu%C4%9Fu" title="Roma İmparatorluğu">Roma İmparatorluğu</a> döneminde yaşamış <a href="/wiki/%C4%B0skenderiye" title="İskenderiye">İskenderiye</a>'li <a href="/wiki/Batlamyus" title="Batlamyus">Batlamyus</a>‘dan (Ptolemy, 90-168) almıştır. Ancak <a href="/wiki/Yeni%C3%A7a%C4%9F" class="mw-redirect mw-disambig" title="Yeniçağ">yeniçağ</a> başlarında <a href="/wiki/Polonya" title="Polonya">Polonyalı</a> <a href="/wiki/Mikolaj_Kopernik" class="mw-redirect" title="Mikolaj Kopernik">Nicolaus Copernicus'un</a> (1473-1543), gezegenlerin Dünya çevresinde değil, <a href="/wiki/G%C3%BCne%C5%9F" title="Güneş">Güneş</a> çevresinde döndüğünü açıklaması Dünya'nın ayrıcalıklı olmadığını gösterdi. Daha sonraları Güneş'in de sıradan bir <a href="/wiki/Y%C4%B1ld%C4%B1z" title="Yıldız">yıldız</a> olduğu anlaşıldı. </p><p>19.yüzyıl sonlarına kadar, <a href="/wiki/Samanyolu" title="Samanyolu">Samanyolu</a> evrende bilinen tek <a href="/wiki/Galaksi" title="Galaksi">galaksiydi</a>. Daha sonra diğer galaksiler de bulunmaya başlandı. Fakat Samanyolu en büyük galaksi sayılıyordu. Ancak, <a href="/wiki/II._D%C3%BCnya_Sava%C5%9F%C4%B1" title="II. Dünya Savaşı">II. Dünya Savaşı</a> sırasında astronom <a href="/wiki/Walter_Baade" title="Walter Baade">Walter Baade</a> (1893-1960) Samanyolu'nun en büyük galaksi olmadığını ortaya koydu. Böylelikle evrende merkez sayılabilecek ayrıcalıklı bir <a href="/wiki/G%C3%B6kcismi" class="mw-redirect" title="Gökcismi">gökcismi</a> kalmadı. </p> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Evrensel_ilke">Evrensel ilke</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Evrensel_ilke&veaction=edit&section=2" title="Değiştirilen bölüm: Evrensel ilke" class="mw-editsection-visualeditor"><span>değiştir</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Evrensel_ilke&action=edit&section=2" title="Bölümün kaynak kodunu değiştir: Evrensel ilke"><span>kaynağı değiştir</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>Copernicus sadece gezegenlerin Güneş etrafında döndüğünü göstermekle kalmamış, evrende Dünya'dan farklı yasaların geçerli olduğu yolundaki eski çağ anlayışına da darbe vurmuştur. Buna göre, <a href="/wiki/Fizik" title="Fizik">fizik</a> yasaları evrenin her noktasında aynıdır. Genellikle Copernicus adına izafe edilen <b>evrensel ilke</b>ye göre, evren her yönde <a href="/wiki/Homojen" class="mw-redirect" title="Homojen">homojen</a> ve izotropik, yani eş görünümlüdür. Bir başka deyişle evreni gözlemleyen bir gözlemci hangi yöne bakarsa baksın, birbirine çok benzer görüntüler görecektir. Üstelik, evrenin bambaşka bir yerinde gözlem yapan sanal bir gözlemcinin göreceği görüntü de hemen hemen aynı olacaktır. Kısacası, farklı mekan ve yönlerde evren hep aynı yapıdadır. Bu ilkeye <i>evrensel ilke</i> ya da <i>Copernicus’un evrensel ilkesi </i>denilmektedir. </p><p>Aslında, farklı yönleri gözlemleyen bir gözlemcinin gözlemlediği görüntüler arasında bazı farklar olabilir. Çünkü evrenin hiyerarşik modelinde, yıldızlar yıldız kümelerini ve galaksileri, galaksiler de galaksi kümelerini meydana getirmektedirler. Hatta galaksi kümelerinin de süper kümeler oluşturduğu düşünülmektedir. Gözlemci kümenin tam ortasını veya kümeler arası bölgeyi gözlemlediği takdirde gözlemledikleri farklı olacaktır. Ne var ki bu hiyerarşik modelin en fazla 100 <a href="/wiki/Parsek" title="Parsek">megaparsek</a> genişliğinde olduğu düşünülmektedir (1 mega parsek =3.260.000 <a href="/wiki/I%C5%9F%C4%B1k_y%C4%B1l%C4%B1" title="Işık yılı">ışık yılı</a>). Şu halde, gözlemci 100 megaparsekten daha geniş bir bölgeyi gözlemlediğinde, ortalama yoğunluk ve gökcismi türleri açısından iki görüntü birbirinin çok benzeri olacaktır. </p><p>Buna karşılık ilke görüntünün farklı <a href="/wiki/Zaman" title="Zaman">zamanlarda</a> farklı farklı olabileceğini kabul etmektedir. Evren genişlediğine göre, farklı zamanlarda gözlemlenen ortalama yoğunluk farklı farklı olabilir. Fakat, aynı zamanda gözlemlenen farklı yönlerde görünüm hep aynı olacaktır. </p> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Mükemmel_(tam)_evrensel_ilke"><span id="M.C3.BCkemmel_.28tam.29_evrensel_ilke"></span>Mükemmel (tam) evrensel ilke</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Evrensel_ilke&veaction=edit&section=3" title="Değiştirilen bölüm: Mükemmel (tam) evrensel ilke" class="mw-editsection-visualeditor"><span>değiştir</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Evrensel_ilke&action=edit&section=3" title="Bölümün kaynak kodunu değiştir: Mükemmel (tam) evrensel ilke"><span>kaynağı değiştir</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <div role="note" class="hatnote navigation-not-searchable">Ana madde: <a href="/wiki/S%C3%BCredurum_Kuram%C4%B1" title="Süredurum Kuramı">Süredurum Kuramı</a></div> <p>Bu ilke evrensel ilkenin özel halidir. (İngilizce ː<i>Perfect Cosmological Principle</i>) İlke 1948 yılında <a href="/wiki/Fred_Hoyle" title="Fred Hoyle">Fred Hoyle</a> (1915-2001), <a href="/wiki/Thomas_Gold" title="Thomas Gold">Thomas Gold</a> (1920-2004) ve <a href="/w/index.php?title=Hermann_Bondi&action=edit&redlink=1" class="new" title="Hermann Bondi (sayfa mevcut değil)">Hermann Bondi</a> (1919-2005) tarafından ortaya atıldı. Bu ilke büyük patlama modeline alternatif olan sürekli oluşum <i>(steady state)</i> kuramının parçasıydı. Buna göre de, evren her yönde homojen ve izotropiktir. Bunun yanı sıra, evren genişlemekte, fakat evrenin ortalama yoğunluğu ortaya çıkan yeni <a href="/wiki/Madde" title="Madde">madde</a> sebebiyle değişmemektedir. Yani, <b>mükemmel evrensel ilkeye</b> göre, evrenin genel görüntüsü sadece mekan içinde değil, zaman içerisinde de değişmemektedir. Bu kurama göre, evrenin belli bir başlangıcı da yoktur. </p> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="İnsancıl_ilke"><span id=".C4.B0nsanc.C4.B1l_ilke"></span>İnsancıl ilke</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Evrensel_ilke&veaction=edit&section=4" title="Değiştirilen bölüm: İnsancıl ilke" class="mw-editsection-visualeditor"><span>değiştir</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Evrensel_ilke&action=edit&section=4" title="Bölümün kaynak kodunu değiştir: İnsancıl ilke"><span>kaynağı değiştir</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p><i>İnsancıl ilke</i> (<i>anthropic principle</i>), evrensel ilkeye karşı bir ilkedir. İlkeye isim veren kişi Copernicus'un 500. doğum yıl dönümü dolayısıyla 1973 yılında Polonya'nın <a href="/wiki/Krak%C3%B3w" title="Kraków">Kraków</a> kentinde bir sempozyumda konuşan Avustralyalı astrofizik profesörü Brandon Carter'dır (doğ:1942). Bu ilkeye göre, evrende akıllı canlıların ortaya çıkması son derece küçük bir olasılıktır. Dolayısıyla, insanların varlığı bu küçük olasılığın gerçekleştiğini ortaya koymaktadır. Bir bakıma insancıl ilke eski çağın Dünya merkezli evren modeline yakın sayılabilir. </p> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Evrensel_ilke_ile_ilgili_tartışmalar"><span id="Evrensel_ilke_ile_ilgili_tart.C4.B1.C5.9Fmalar"></span>Evrensel ilke ile ilgili tartışmalar</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Evrensel_ilke&veaction=edit&section=5" title="Değiştirilen bölüm: Evrensel ilke ile ilgili tartışmalar" class="mw-editsection-visualeditor"><span>değiştir</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Evrensel_ilke&action=edit&section=5" title="Bölümün kaynak kodunu değiştir: Evrensel ilke ile ilgili tartışmalar"><span>kaynağı değiştir</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>1964 yılında bulunan <a href="/wiki/Kozmik_mikrodalga_arka_plan_%C4%B1%C5%9F%C4%B1mas%C4%B1" class="mw-redirect" title="Kozmik mikrodalga arka plan ışıması">kozmik mikrodalga arka plan ışıması</a> hemen hemen her yönde eşittir. Bu durum hem eş görünüm öngörüsünü desteklemekte, hem de fizik yasalarının evrenin her yerinde aynı olduğunu göstermektedir. Bu durum evrensel ilkeyi güçlendirmektedir. Buna karşılık aynı ışıma evrenin ömrünün sınırlı olduğunu gösterdiğinden, mükemmel evrensel ilkeyi hemen hemen gündemden düşürmüştür. </p><p>Bununla birlikte, 2008 yılında bir grup astronomun 700 dolayında galaksi kümesinin aynı yöne doğru hareket ettiğini bulması evrensel ilkeyi zayıflatmaktadır. Çünkü şayet gözlem sonuçları doğrulanırsa, bu durum evrenin beklendiği kadar eş görünümlü olmadığını gösterecektir. </p> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Ayrıca_bakınız"><span id="Ayr.C4.B1ca_bak.C4.B1n.C4.B1z"></span>Ayrıca bakınız</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Evrensel_ilke&veaction=edit&section=6" title="Değiştirilen bölüm: Ayrıca bakınız" class="mw-editsection-visualeditor"><span>değiştir</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Evrensel_ilke&action=edit&section=6" title="Bölümün kaynak kodunu değiştir: Ayrıca bakınız"><span>kaynağı değiştir</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <ul><li><a href="/wiki/Evrenin_geni%C5%9Flemesi" title="Evrenin genişlemesi">Evrenin genişlemesi</a></li></ul> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Dış_bağlantılar"><span id="D.C4.B1.C5.9F_ba.C4.9Flant.C4.B1lar"></span>Dış bağlantılar</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Evrensel_ilke&veaction=edit&section=7" title="Değiştirilen bölüm: Dış bağlantılar" class="mw-editsection-visualeditor"><span>değiştir</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Evrensel_ilke&action=edit&section=7" title="Bölümün kaynak kodunu değiştir: Dış bağlantılar"><span>kaynağı değiştir</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <ul><li><a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20081006183840/http://www.jca.umbc.edu/~george/html/courses/glossary/cosmo_principle_copern.html"><i>Joint Center for Astrophysics"</i></a></li> <li><a rel="nofollow" class="external text" href="http://redshift.vif.com/JournalFiles/Pre2001/V0N09PDF/V0N09KRO."><i>Apeiron on line journal</i></a></li></ul></div><noscript><img src="https://login.wikimedia.org/wiki/Special:CentralAutoLogin/start?type=1x1&useformat=desktop" alt="" width="1" height="1" style="border: none; position: absolute;"></noscript> <div class="printfooter" data-nosnippet="">"<a dir="ltr" href="https://tr.wikipedia.org/w/index.php?title=Evrensel_ilke&oldid=33887300">https://tr.wikipedia.org/w/index.php?title=Evrensel_ilke&oldid=33887300</a>" sayfasından alınmıştır</div></div> <div id="catlinks" class="catlinks" data-mw="interface"><div id="mw-normal-catlinks" class="mw-normal-catlinks"><a href="/wiki/%C3%96zel:Kategoriler" title="Özel:Kategoriler">Kategori</a>: <ul><li><a href="/wiki/Kategori:Fiziksel_kozmoloji" title="Kategori:Fiziksel kozmoloji">Fiziksel kozmoloji</a></li><li><a href="/wiki/Kategori:Bilimsel_yasalar" title="Kategori:Bilimsel yasalar">Bilimsel yasalar</a></li></ul></div><div id="mw-hidden-catlinks" class="mw-hidden-catlinks mw-hidden-cats-hidden">Gizli kategori: <ul><li><a href="/wiki/Kategori:Kaynaklar%C4%B1_olmayan_maddeler_Ocak_2015" title="Kategori:Kaynakları olmayan maddeler Ocak 2015">Kaynakları olmayan maddeler Ocak 2015</a></li></ul></div></div> </div> </main> </div> <div class="mw-footer-container"> <footer id="footer" class="mw-footer" > <ul id="footer-info"> <li id="footer-info-lastmod"> Sayfa en son 14.34, 25 Eylül 2024 tarihinde değiştirildi.</li> <li id="footer-info-copyright">Metin <a rel="nofollow" class="external text" href="//creativecommons.org/licenses/by-sa/4.0/deed.tr">Creative Commons Atıf-AynıLisanslaPaylaş Lisansı</a> altındadır ve ek koşullar uygulanabilir. Bu siteyi kullanarak <a class="external text" href="https://foundation.wikimedia.org/wiki/Special:MyLanguage/Policy:Terms_of_Use/tr">Kullanım Şartlarını</a> ve <a class="external text" href="https://foundation.wikimedia.org/wiki/Special:MyLanguage/Policy:Privacy_policy/tr">Gizlilik Politikasını</a> kabul etmiş olursunuz.<br />Vikipedi® (ve Wikipedia®) kâr amacı gütmeyen kuruluş olan <a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.wikimediafoundation.org/">Wikimedia Foundation, Inc.</a> tescilli markasıdır.<br /></li> </ul> <ul id="footer-places"> <li id="footer-places-privacy"><a href="https://foundation.wikimedia.org/wiki/Special:MyLanguage/Policy:Privacy_policy">Gizlilik politikası</a></li> <li id="footer-places-about"><a href="/wiki/Vikipedi:Hakk%C4%B1nda">Vikipedi hakkında</a></li> <li id="footer-places-disclaimers"><a href="/wiki/Vikipedi:Genel_sorumluluk_reddi">Sorumluluk reddi</a></li> <li id="footer-places-wm-codeofconduct"><a href="https://foundation.wikimedia.org/wiki/Special:MyLanguage/Policy:Universal_Code_of_Conduct">Davranış Kuralları</a></li> <li id="footer-places-developers"><a href="https://developer.wikimedia.org">Geliştiriciler</a></li> <li id="footer-places-statslink"><a href="https://stats.wikimedia.org/#/tr.wikipedia.org">İstatistikler</a></li> <li id="footer-places-cookiestatement"><a href="https://foundation.wikimedia.org/wiki/Special:MyLanguage/Policy:Cookie_statement">Çerez politikası</a></li> <li id="footer-places-mobileview"><a href="//tr.m.wikipedia.org/w/index.php?title=Evrensel_ilke&mobileaction=toggle_view_mobile" class="noprint stopMobileRedirectToggle">Mobil görünüm</a></li> </ul> <ul id="footer-icons" class="noprint"> <li id="footer-copyrightico"><a href="https://wikimediafoundation.org/" class="cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--size-large cdx-button--fake-button--enabled"><img src="/static/images/footer/wikimedia-button.svg" width="84" height="29" alt="Wikimedia Foundation" loading="lazy"></a></li> <li id="footer-poweredbyico"><a href="https://www.mediawiki.org/" class="cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--size-large cdx-button--fake-button--enabled"><img src="/w/resources/assets/poweredby_mediawiki.svg" alt="Powered by MediaWiki" width="88" height="31" loading="lazy"></a></li> </ul> </footer> </div> </div> </div> <div class="vector-settings" id="p-dock-bottom"> <ul></ul> </div><script>(RLQ=window.RLQ||[]).push(function(){mw.config.set({"wgHostname":"mw-web.codfw.main-5c59558b9d-lt8dm","wgBackendResponseTime":163,"wgPageParseReport":{"limitreport":{"cputime":"0.161","walltime":"0.259","ppvisitednodes":{"value":430,"limit":1000000},"postexpandincludesize":{"value":23630,"limit":2097152},"templateargumentsize":{"value":253,"limit":2097152},"expansiondepth":{"value":7,"limit":100},"expensivefunctioncount":{"value":2,"limit":500},"unstrip-depth":{"value":0,"limit":20},"unstrip-size":{"value":10357,"limit":5000000},"entityaccesscount":{"value":0,"limit":400},"timingprofile":["100.00% 214.255 1 -total"," 57.26% 122.672 1 Şablon:Evren_bilimi"," 37.17% 79.628 1 Şablon:Kaynaksız"," 34.31% 73.503 1 Şablon:Mikutu"," 16.82% 36.040 1 Şablon:Startflatlist"," 14.21% 30.446 1 Şablon:Kaynak_ara-ana"," 11.85% 25.382 2 Şablon:Kenar_kutusu"," 5.49% 11.753 1 Şablon:Ana"," 3.01% 6.456 1 Şablon:Endflatlist"," 2.16% 4.625 1 Şablon:Simge"]},"scribunto":{"limitreport-timeusage":{"value":"0.071","limit":"10.000"},"limitreport-memusage":{"value":1646979,"limit":52428800}},"cachereport":{"origin":"mw-web.eqiad.main-5dc468848-f96l7","timestamp":"20241124234943","ttl":2592000,"transientcontent":false}}});});</script> <script type="application/ld+json">{"@context":"https:\/\/schema.org","@type":"Article","name":"Evrensel ilke","url":"https:\/\/tr.wikipedia.org\/wiki\/Evrensel_ilke","sameAs":"http:\/\/www.wikidata.org\/entity\/Q319903","mainEntity":"http:\/\/www.wikidata.org\/entity\/Q319903","author":{"@type":"Organization","name":"Wikimedia projelerine katk\u0131da bulunanlar"},"publisher":{"@type":"Organization","name":"Wikimedia Foundation, Inc.","logo":{"@type":"ImageObject","url":"https:\/\/www.wikimedia.org\/static\/images\/wmf-hor-googpub.png"}},"datePublished":"2009-06-30T07:26:44Z","image":"https:\/\/upload.wikimedia.org\/wikipedia\/commons\/e\/ed\/WMAP_2012.png"}</script> </body> </html>