CINXE.COM

<!DOCTYPE html> <html class="client-nojs vector-feature-language-in-header-enabled vector-feature-language-in-main-page-header-disabled vector-feature-sticky-header-disabled vector-feature-page-tools-pinned-disabled vector-feature-toc-pinned-clientpref-1 vector-feature-main-menu-pinned-disabled vector-feature-limited-width-clientpref-1 vector-feature-limited-width-content-enabled vector-feature-custom-font-size-clientpref-1 vector-feature-appearance-pinned-clientpref-1 vector-feature-night-mode-disabled skin-theme-clientpref-day vector-toc-available" lang="tg" dir="ltr"> <head> <meta charset="UTF-8"> <title>Самарқанд — Википедия</title> <script>(function(){var className="client-js vector-feature-language-in-header-enabled vector-feature-language-in-main-page-header-disabled vector-feature-sticky-header-disabled vector-feature-page-tools-pinned-disabled vector-feature-toc-pinned-clientpref-1 vector-feature-main-menu-pinned-disabled vector-feature-limited-width-clientpref-1 vector-feature-limited-width-content-enabled vector-feature-custom-font-size-clientpref-1 vector-feature-appearance-pinned-clientpref-1 vector-feature-night-mode-disabled skin-theme-clientpref-day vector-toc-available";var cookie=document.cookie.match(/(?:^|; )tgwikimwclientpreferences=([^;]+)/);if(cookie){cookie[1].split('%2C').forEach(function(pref){className=className.replace(new RegExp('(^| )'+pref.replace(/-clientpref-\w+$|[^\w-]+/g,'')+'-clientpref-\\w+( |$)'),'$1'+pref+'$2');});}document.documentElement.className=className;}());RLCONF={"wgBreakFrames":false,"wgSeparatorTransformTable":["",""],"wgDigitTransformTable":["",""],"wgDefaultDateFormat":"dmy" ,"wgMonthNames":["","Январ","Феврал","Март","Апрел","Май","Июн","Июл","август","сентябр","Октябр","ноябр","Декабр"],"wgRequestId":"f815b749-4c18-4097-ba9c-7e9bdecce070","wgCanonicalNamespace":"","wgCanonicalSpecialPageName":false,"wgNamespaceNumber":0,"wgPageName":"Самарқанд","wgTitle":"Самарқанд","wgCurRevisionId":1410774,"wgRevisionId":1410774,"wgArticleId":2695,"wgIsArticle":true,"wgIsRedirect":false,"wgAction":"view","wgUserName":null,"wgUserGroups":["*"],"wgCategories":["Википедия:Саҳифаҳо бо корбурди параметри «имзо» дар шаблони «Қуттӣ»","ПРО:Шаҳрҳо:Вироиши охирин: дар соли ҷорӣ","Шаблон-қуттиҳо:Воҳидҳои маъмурӣ","Мақолаҳои хурд","Мақолаҳои хурд, ниёзманди аниқсозии шаблон","Кишвари номаълум (коди телефон)", "Маҳалҳои аҳолинишин аз рӯи алифбо","Шаҳрҳои Ӯзбекистон","Самарқанд","Шаҳрҳои муқаддас"],"wgPageViewLanguage":"tg","wgPageContentLanguage":"tg","wgPageContentModel":"wikitext","wgRelevantPageName":"Самарқанд","wgRelevantArticleId":2695,"wgUserVariant":"tg","wgIsProbablyEditable":true,"wgRelevantPageIsProbablyEditable":true,"wgRestrictionEdit":[],"wgRestrictionMove":[],"wgNoticeProject":"wikipedia","wgCiteReferencePreviewsActive":true,"wgMediaViewerOnClick":true,"wgMediaViewerEnabledByDefault":true,"wgPopupsFlags":0,"wgVisualEditor":{"pageLanguageCode":"tg","pageLanguageDir":"ltr","pageVariantFallbacks":"tg"},"wgMFDisplayWikibaseDescriptions":{"search":true,"watchlist":true,"tagline":true,"nearby":true},"wgWMESchemaEditAttemptStepOversample":false,"wgWMEPageLength":50000,"wgRelatedArticlesCompat":[],"wgCentralAuthMobileDomain":false,"wgEditSubmitButtonLabelPublish":true,"wgULSPosition":"interlanguage", "wgULSisCompactLinksEnabled":false,"wgVector2022LanguageInHeader":true,"wgULSisLanguageSelectorEmpty":false,"wgWikibaseItemId":"Q5753","wgCheckUserClientHintsHeadersJsApi":["brands","architecture","bitness","fullVersionList","mobile","model","platform","platformVersion"],"GEHomepageSuggestedEditsEnableTopics":true,"wgGETopicsMatchModeEnabled":false,"wgGEStructuredTaskRejectionReasonTextInputEnabled":false,"wgGELevelingUpEnabledForUser":false};RLSTATE={"ext.globalCssJs.user.styles":"ready","site.styles":"ready","user.styles":"ready","ext.globalCssJs.user":"ready","user":"ready","user.options":"loading","ext.cite.styles":"ready","skins.vector.search.codex.styles":"ready","skins.vector.styles":"ready","skins.vector.icons":"ready","ext.wikimediamessages.styles":"ready","ext.visualEditor.desktopArticleTarget.noscript":"ready","ext.uls.interlanguage":"ready","wikibase.client.init":"ready","ext.wikimediaBadges":"ready"};RLPAGEMODULES=["ext.cite.ux-enhancements","mediawiki.page.media", "ext.scribunto.logs","site","mediawiki.page.ready","mediawiki.toc","skins.vector.js","ext.centralNotice.geoIP","ext.centralNotice.startUp","ext.gadget.collapserefs","ext.gadget.directLinkToCommons","ext.gadget.logo","ext.gadget.edittop","ext.gadget.blpEditNotice","ext.gadget.wikibugs","ext.gadget.sidebarRelated","ext.urlShortener.toolbar","ext.centralauth.centralautologin","mmv.bootstrap","ext.popups","ext.visualEditor.desktopArticleTarget.init","ext.visualEditor.targetLoader","ext.echo.centralauth","ext.eventLogging","ext.wikimediaEvents","ext.navigationTiming","ext.uls.interface","ext.cx.eventlogging.campaigns","ext.cx.uls.quick.actions","wikibase.client.vector-2022","ext.checkUser.clientHints","ext.growthExperiments.SuggestedEditSession","wikibase.sidebar.tracking"];</script> <script>(RLQ=window.RLQ||[]).push(function(){mw.loader.impl(function(){return["user.options@12s5i",function($,jQuery,require,module){mw.user.tokens.set({"patrolToken":"+\\","watchToken":"+\\","csrfToken":"+\\"}); }];});});</script> <link rel="stylesheet" href="/w/load.php?lang=tg&modules=ext.cite.styles%7Cext.uls.interlanguage%7Cext.visualEditor.desktopArticleTarget.noscript%7Cext.wikimediaBadges%7Cext.wikimediamessages.styles%7Cskins.vector.icons%2Cstyles%7Cskins.vector.search.codex.styles%7Cwikibase.client.init&only=styles&skin=vector-2022"> <script async="" src="/w/load.php?lang=tg&modules=startup&only=scripts&raw=1&skin=vector-2022"></script> <meta name="ResourceLoaderDynamicStyles" content=""> <link rel="stylesheet" href="/w/load.php?lang=tg&modules=site.styles&only=styles&skin=vector-2022"> <noscript><link rel="stylesheet" href="/w/load.php?lang=tg&modules=noscript&only=styles&skin=vector-2022"></noscript> <meta name="generator" content="MediaWiki 1.44.0-wmf.4"> <meta name="referrer" content="origin"> <meta name="referrer" content="origin-when-cross-origin"> <meta name="robots" content="max-image-preview:standard"> <meta name="format-detection" content="telephone=no"> <meta property="og:image" content="https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/0/00/Registan_square_Samarkand.jpg/1200px-Registan_square_Samarkand.jpg"> <meta property="og:image:width" content="1200"> <meta property="og:image:height" content="809"> <meta property="og:image" content="https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/0/00/Registan_square_Samarkand.jpg/800px-Registan_square_Samarkand.jpg"> <meta property="og:image:width" content="800"> <meta property="og:image:height" content="539"> <meta property="og:image" content="https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/0/00/Registan_square_Samarkand.jpg/640px-Registan_square_Samarkand.jpg"> <meta property="og:image:width" content="640"> <meta property="og:image:height" content="432"> <meta name="viewport" content="width=1120"> <meta property="og:title" content="Самарқанд — Википедия"> <meta property="og:type" content="website"> <link rel="preconnect" href="//upload.wikimedia.org"> <link rel="alternate" media="only screen and (max-width: 640px)" href="//tg.m.wikipedia.org/wiki/%D0%A1%D0%B0%D0%BC%D0%B0%D1%80%D2%9B%D0%B0%D0%BD%D0%B4"> <link rel="alternate" type="application/x-wiki" title="вироиш" href="/w/index.php?title=%D0%A1%D0%B0%D0%BC%D0%B0%D1%80%D2%9B%D0%B0%D0%BD%D0%B4&action=edit"> <link rel="apple-touch-icon" href="/static/apple-touch/wikipedia.png"> <link rel="icon" href="/static/favicon/wikipedia.ico"> <link rel="search" type="application/opensearchdescription+xml" href="/w/rest.php/v1/search" title="Википедиа (tg)"> <link rel="EditURI" type="application/rsd+xml" href="//tg.wikipedia.org/w/api.php?action=rsd"> <link rel="canonical" href="https://tg.wikipedia.org/wiki/%D0%A1%D0%B0%D0%BC%D0%B0%D1%80%D2%9B%D0%B0%D0%BD%D0%B4"> <link rel="alternate" hreflang="tg" href="https://tg.wikipedia.org/wiki/%D0%A1%D0%B0%D0%BC%D0%B0%D1%80%D2%9B%D0%B0%D0%BD%D0%B4"> <link rel="alternate" hreflang="tg-Latn" href="https://tg.wikipedia.org/w/index.php?title=%D0%A1%D0%B0%D0%BC%D0%B0%D1%80%D2%9B%D0%B0%D0%BD%D0%B4&variant=tg-latn"> <link rel="alternate" hreflang="x-default" href="https://tg.wikipedia.org/wiki/%D0%A1%D0%B0%D0%BC%D0%B0%D1%80%D2%9B%D0%B0%D0%BD%D0%B4"> <link rel="license" href="https://creativecommons.org/licenses/by-sa/4.0/deed.tg"> <link rel="alternate" type="application/atom+xml" title="Барои Википедиа Atom Хабархон" href="/w/index.php?title=%D0%92%D0%B8%D0%B6%D0%B0:%D0%A2%D0%B0%D2%93%D0%B9%D0%B8%D1%80%D0%BE%D1%82%D0%B8_%D0%BE%D1%85%D0%B8%D1%80%D0%B8%D0%BD&feed=atom"> <link rel="dns-prefetch" href="//meta.wikimedia.org" /> <link rel="dns-prefetch" href="//login.wikimedia.org"> </head> <body class="skin--responsive skin-vector skin-vector-search-vue mediawiki ltr sitedir-ltr mw-hide-empty-elt ns-0 ns-subject mw-editable page-Самарқанд rootpage-Самарқанд skin-vector-2022 action-view"><a class="mw-jump-link" href="#bodyContent">Jump to content</a> <div class="vector-header-container"> <header class="vector-header mw-header"> <div class="vector-header-start"> <nav class="vector-main-menu-landmark" aria-label="Site"> <div id="vector-main-menu-dropdown" class="vector-dropdown vector-main-menu-dropdown vector-button-flush-left vector-button-flush-right" > <input type="checkbox" id="vector-main-menu-dropdown-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-main-menu-dropdown" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="Оғоза" > <label id="vector-main-menu-dropdown-label" for="vector-main-menu-dropdown-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only " aria-hidden="true" ><span class="vector-icon mw-ui-icon-menu mw-ui-icon-wikimedia-menu"></span> <span class="vector-dropdown-label-text">Оғоза</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="vector-main-menu-unpinned-container" class="vector-unpinned-container"> <div id="vector-main-menu" class="vector-main-menu vector-pinnable-element"> <div class="vector-pinnable-header vector-main-menu-pinnable-header vector-pinnable-header-unpinned" data-feature-name="main-menu-pinned" data-pinnable-element-id="vector-main-menu" data-pinned-container-id="vector-main-menu-pinned-container" data-unpinned-container-id="vector-main-menu-unpinned-container" > <div class="vector-pinnable-header-label">Оғоза</div> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-pin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-main-menu.pin">move to sidebar</button> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-unpin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-main-menu.unpin">Пинҳон кардан</button> </div> <div id="p-navigation" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-navigation" > <div class="vector-menu-heading"> Гаштан </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="n-mainpage-description" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%D0%A1%D0%B0%D2%B3%D0%B8%D1%84%D0%B0%D0%B8_%D0%B0%D1%81%D0%BB%D3%A3" title="Бозгашт ба саҳифаи аслӣ [z]" accesskey="z"><span>Саҳифаи аслӣ</span></a></li><li id="n-portal" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%D0%92%D0%B8%D0%BA%D0%B8%D0%BF%D0%B5%D0%B4%D0%B8%D0%B0:%D0%92%D1%83%D1%80%D1%83%D0%B4%D0%B8_%D0%BA%D0%BE%D1%80%D0%B1%D0%B0%D1%80%D0%BE%D0%BD" title="Дар бораи лоиҳа ва чи корҳоро метавонед кард"><span>Вуруди корбарон</span></a></li><li id="n-currentevents" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%D0%92%D0%BE%D2%9B%D0%B5%D0%B0%D2%B3%D0%BE%D0%B8_%D0%BA%D1%83%D0%BD%D1%83%D0%BD%D3%A3" title="Ёфтани иттилооти пешзамина перомуни рӯйдодҳои кунунӣ"><span>Рӯйдодҳои кунунӣ</span></a></li><li id="n-recentchanges" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%D0%92%D0%B8%D0%B6%D0%B0:%D0%A2%D0%B0%D2%93%D0%B9%D0%B8%D1%80%D0%BE%D1%82%D0%B8_%D0%BE%D1%85%D0%B8%D1%80%D0%B8%D0%BD" title="Рӯйхати тағйиротҳо дар Википедия [r]" accesskey="r"><span>Тағйироти охирин</span></a></li><li id="n-randompage" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%D0%92%D0%B8%D0%B6%D0%B0:%D0%A1%D0%B0%D2%B3%D0%B8%D1%84%D0%B0%D0%B8_%D1%82%D0%B0%D1%81%D0%BE%D0%B4%D1%83%D1%84%D3%A3" title="Овардани як саҳифаи тасодуфӣ [x]" accesskey="x"><span>Саҳифаҳои тасодуфӣ</span></a></li><li id="n-help" class="mw-list-item"><a href="https://www.mediawiki.org/wiki/Special:MyLanguage/Help:Contents" title="Гузаштан ба Роҳнамо."><span>Роҳнамо</span></a></li> </ul> </div> </div> </div> </div> </div> </div> </nav> <a href="/wiki/%D0%A1%D0%B0%D2%B3%D0%B8%D1%84%D0%B0%D0%B8_%D0%B0%D1%81%D0%BB%D3%A3" class="mw-logo"> <img class="mw-logo-icon" src="/static/images/icons/wikipedia.png" alt="" aria-hidden="true" height="50" width="50"> <span class="mw-logo-container skin-invert"> <img class="mw-logo-wordmark" alt="Википедиа" src="/static/images/mobile/copyright/wikipedia-wordmark-tg.svg" style="width: 7.5em; height: 1.1875em;"> <img class="mw-logo-tagline" alt="донишномаи озод" src="/static/images/mobile/copyright/wikipedia-tagline-tg.svg" width="120" height="12" style="width: 7.5em; height: 0.75em;"> </span> </a> </div> <div class="vector-header-end"> <div id="p-search" role="search" class="vector-search-box-vue vector-search-box-collapses vector-search-box-show-thumbnail vector-search-box-auto-expand-width vector-search-box"> <a href="/wiki/%D0%92%D0%B8%D0%B6%D0%B0:%D2%B6%D1%83%D1%81%D1%82%D1%83%D2%B7%D3%AF" class="cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only search-toggle" title="Ҷустуҷӯ дар Википедиа [f]" accesskey="f"><span class="vector-icon mw-ui-icon-search mw-ui-icon-wikimedia-search"></span> <span>Ҷустуҷӯ</span> </a> <div class="vector-typeahead-search-container"> <div class="cdx-typeahead-search cdx-typeahead-search--show-thumbnail cdx-typeahead-search--auto-expand-width"> <form action="/w/index.php" id="searchform" class="cdx-search-input cdx-search-input--has-end-button"> <div id="simpleSearch" class="cdx-search-input__input-wrapper" data-search-loc="header-moved"> <div class="cdx-text-input cdx-text-input--has-start-icon"> <input class="cdx-text-input__input" type="search" name="search" placeholder="Ҷустуҷӯ дар Википедиа" aria-label="Ҷустуҷӯ дар Википедиа" autocapitalize="sentences" title="Ҷустуҷӯ дар Википедиа [f]" accesskey="f" id="searchInput" > <span class="cdx-text-input__icon cdx-text-input__start-icon"></span> </div> <input type="hidden" name="title" value="Вижа:Ҷустуҷӯ"> </div> <button class="cdx-button cdx-search-input__end-button">Ҷустуҷӯ</button> </form> </div> </div> </div> <nav class="vector-user-links vector-user-links-wide" aria-label="Абзорҳои шахсӣ"> <div class="vector-user-links-main"> <div id="p-vector-user-menu-preferences" class="vector-menu mw-portlet emptyPortlet" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> </ul> </div> </div> <div id="p-vector-user-menu-userpage" class="vector-menu mw-portlet emptyPortlet" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> </ul> </div> </div> <nav class="vector-appearance-landmark" aria-label="Зоҳир"> <div id="vector-appearance-dropdown" class="vector-dropdown " title="Change the appearance of the page's font size, width, and color" > <input type="checkbox" id="vector-appearance-dropdown-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-appearance-dropdown" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="Зоҳир" > <label id="vector-appearance-dropdown-label" for="vector-appearance-dropdown-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only " aria-hidden="true" ><span class="vector-icon mw-ui-icon-appearance mw-ui-icon-wikimedia-appearance"></span> <span class="vector-dropdown-label-text">Зоҳир</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="vector-appearance-unpinned-container" class="vector-unpinned-container"> </div> </div> </div> </nav> <div id="p-vector-user-menu-notifications" class="vector-menu mw-portlet emptyPortlet" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> </ul> </div> </div> <div id="p-vector-user-menu-overflow" class="vector-menu mw-portlet" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="pt-sitesupport-2" class="user-links-collapsible-item mw-list-item user-links-collapsible-item"><a data-mw="interface" href="//donate.wikimedia.org/wiki/Special:FundraiserRedirector?utm_source=donate&utm_medium=sidebar&utm_campaign=C13_tg.wikipedia.org&uselang=tg" class=""><span>Кумаки молӣ</span></a> </li> <li id="pt-createaccount-2" class="user-links-collapsible-item mw-list-item user-links-collapsible-item"><a data-mw="interface" href="/w/index.php?title=%D0%92%D0%B8%D0%B6%D0%B0:%D0%A1%D0%BE%D1%85%D1%82%D0%B0%D0%BD%D0%B8_%D2%B3%D0%B8%D1%81%D0%BE%D0%B1%D0%B8_%D0%BA%D0%BE%D1%80%D0%B1%D0%B0%D1%80%D3%A3&returnto=%D0%A1%D0%B0%D0%BC%D0%B0%D1%80%D2%9B%D0%B0%D0%BD%D0%B4" title="Мо ба шумо пешниҳод мекунем, то ҳисоб эҷод намоед ва ба система вортд шавед, ин ҳатмӣ нест" class=""><span>Эҷоди ҳисоб</span></a> </li> <li id="pt-login-2" class="user-links-collapsible-item mw-list-item user-links-collapsible-item"><a data-mw="interface" href="/w/index.php?title=%D0%92%D0%B8%D0%B6%D0%B0:%D0%92%D1%83%D1%80%D1%83%D0%B4&returnto=%D0%A1%D0%B0%D0%BC%D0%B0%D1%80%D2%9B%D0%B0%D0%BD%D0%B4" title="Тавсия мешавад ки ба система ворид шавед, лекин маҷбурӣ нест. [o]" accesskey="o" class=""><span>Вуруд</span></a> </li> </ul> </div> </div> </div> <div id="vector-user-links-dropdown" class="vector-dropdown vector-user-menu vector-button-flush-right vector-user-menu-logged-out" title="More options" > <input type="checkbox" id="vector-user-links-dropdown-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-user-links-dropdown" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="Абзорҳои шахсӣ" > <label id="vector-user-links-dropdown-label" for="vector-user-links-dropdown-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only " aria-hidden="true" ><span class="vector-icon mw-ui-icon-ellipsis mw-ui-icon-wikimedia-ellipsis"></span> <span class="vector-dropdown-label-text">Абзорҳои шахсӣ</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="p-personal" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-personal user-links-collapsible-item" title="User menu" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="pt-sitesupport" class="user-links-collapsible-item mw-list-item"><a href="//donate.wikimedia.org/wiki/Special:FundraiserRedirector?utm_source=donate&utm_medium=sidebar&utm_campaign=C13_tg.wikipedia.org&uselang=tg"><span>Кумаки молӣ</span></a></li><li id="pt-createaccount" class="user-links-collapsible-item mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%D0%92%D0%B8%D0%B6%D0%B0:%D0%A1%D0%BE%D1%85%D1%82%D0%B0%D0%BD%D0%B8_%D2%B3%D0%B8%D1%81%D0%BE%D0%B1%D0%B8_%D0%BA%D0%BE%D1%80%D0%B1%D0%B0%D1%80%D3%A3&returnto=%D0%A1%D0%B0%D0%BC%D0%B0%D1%80%D2%9B%D0%B0%D0%BD%D0%B4" title="Мо ба шумо пешниҳод мекунем, то ҳисоб эҷод намоед ва ба система вортд шавед, ин ҳатмӣ нест"><span class="vector-icon mw-ui-icon-userAdd mw-ui-icon-wikimedia-userAdd"></span> <span>Эҷоди ҳисоб</span></a></li><li id="pt-login" class="user-links-collapsible-item mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%D0%92%D0%B8%D0%B6%D0%B0:%D0%92%D1%83%D1%80%D1%83%D0%B4&returnto=%D0%A1%D0%B0%D0%BC%D0%B0%D1%80%D2%9B%D0%B0%D0%BD%D0%B4" title="Тавсия мешавад ки ба система ворид шавед, лекин маҷбурӣ нест. [o]" accesskey="o"><span class="vector-icon mw-ui-icon-logIn mw-ui-icon-wikimedia-logIn"></span> <span>Вуруд</span></a></li> </ul> </div> </div> <div id="p-user-menu-anon-editor" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-user-menu-anon-editor" > <div class="vector-menu-heading"> Pages for logged out editors <a href="/wiki/%D0%A0%D0%BE%D2%B3%D0%BD%D0%B0%D0%BC%D0%BE:Introduction" aria-label="Learn more about editing"><span>learn more</span></a> </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="pt-anoncontribs" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%D0%92%D0%B8%D0%B6%D0%B0:%D0%A1%D0%B0%D2%B3%D0%BC%D0%B8_%D0%BC%D0%B0%D0%BD" title="A list of edits made from this IP address [y]" accesskey="y"><span>Саҳмгузориҳо</span></a></li><li id="pt-anontalk" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%D0%92%D0%B8%D0%B6%D0%B0:%D0%91%D0%B0%D2%B3%D1%81%D0%B8_%D0%BC%D0%B0%D0%BD" title="Баҳси пиромуни вироишҳо аз ин нишонаи IP [n]" accesskey="n"><span>Баҳс</span></a></li> </ul> </div> </div> </div> </div> </nav> </div> </header> </div> <div class="mw-page-container"> <div class="mw-page-container-inner"> <div class="vector-sitenotice-container"> <div id="siteNotice"></div> </div> <div class="vector-column-start"> <div class="vector-main-menu-container"> <div id="mw-navigation"> <nav id="mw-panel" class="vector-main-menu-landmark" aria-label="Site"> <div id="vector-main-menu-pinned-container" class="vector-pinned-container"> </div> </nav> </div> </div> <div class="vector-sticky-pinned-container"> <nav id="mw-panel-toc" aria-label="Муҳтавоҳо" data-event-name="ui.sidebar-toc" class="mw-table-of-contents-container vector-toc-landmark"> <div id="vector-toc-pinned-container" class="vector-pinned-container"> <div id="vector-toc" class="vector-toc vector-pinnable-element"> <div class="vector-pinnable-header vector-toc-pinnable-header vector-pinnable-header-pinned" data-feature-name="toc-pinned" data-pinnable-element-id="vector-toc" > <h2 class="vector-pinnable-header-label">Муҳтавоҳо</h2> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-pin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-toc.pin">move to sidebar</button> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-unpin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-toc.unpin">Пинҳон кардан</button> </div> <ul class="vector-toc-contents" id="mw-panel-toc-list"> <li id="toc-mw-content-text" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1"> <a href="#" class="vector-toc-link"> <div class="vector-toc-text">Ибтидо</div> </a> </li> <li id="toc-Номгузорӣ" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1 vector-toc-list-item-expanded"> <a class="vector-toc-link" href="#Номгузорӣ"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">1</span> <span>Номгузорӣ</span> </div> </a> <ul id="toc-Номгузорӣ-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Таърих" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1 vector-toc-list-item-expanded"> <a class="vector-toc-link" href="#Таърих"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">2</span> <span>Таърих</span> </div> </a> <ul id="toc-Таърих-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Дар_тасарруфи_Русия" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1 vector-toc-list-item-expanded"> <a class="vector-toc-link" href="#Дар_тасарруфи_Русия"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">3</span> <span>Дар тасарруфи Русия</span> </div> </a> <ul id="toc-Дар_тасарруфи_Русия-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Замони_муосир" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1 vector-toc-list-item-expanded"> <a class="vector-toc-link" href="#Замони_муосир"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">4</span> <span>Замони муосир</span> </div> </a> <ul id="toc-Замони_муосир-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Фарҳанги_тоҷикӣ" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1 vector-toc-list-item-expanded"> <a class="vector-toc-link" href="#Фарҳанги_тоҷикӣ"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">5</span> <span>Фарҳанги тоҷикӣ</span> </div> </a> <ul id="toc-Фарҳанги_тоҷикӣ-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Рӯзномаи_тоҷикӣ" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1 vector-toc-list-item-expanded"> <a class="vector-toc-link" href="#Рӯзномаи_тоҷикӣ"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">6</span> <span>Рӯзномаи тоҷикӣ</span> </div> </a> <ul id="toc-Рӯзномаи_тоҷикӣ-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Ёдгориҳои_таърихии_Самарқанд" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1 vector-toc-list-item-expanded"> <a class="vector-toc-link" href="#Ёдгориҳои_таърихии_Самарқанд"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">7</span> <span>Ёдгориҳои таърихии Самарқанд</span> </div> </a> <ul id="toc-Ёдгориҳои_таърихии_Самарқанд-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Шеърҳо_дар_васфи_Самарқанд" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1 vector-toc-list-item-expanded"> <a class="vector-toc-link" href="#Шеърҳо_дар_васфи_Самарқанд"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">8</span> <span>Шеърҳо дар васфи Самарқанд</span> </div> </a> <ul id="toc-Шеърҳо_дар_васфи_Самарқанд-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Аҳолӣ" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1 vector-toc-list-item-expanded"> <a class="vector-toc-link" href="#Аҳолӣ"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">9</span> <span>Аҳолӣ</span> </div> </a> <ul id="toc-Аҳолӣ-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Пайвандҳо" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1 vector-toc-list-item-expanded"> <a class="vector-toc-link" href="#Пайвандҳо"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">10</span> <span>Пайвандҳо</span> </div> </a> <ul id="toc-Пайвандҳо-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> </ul> </div> </div> </nav> </div> </div> <div class="mw-content-container"> <main id="content" class="mw-body"> <header class="mw-body-header vector-page-titlebar"> <nav aria-label="Муҳтавоҳо" class="vector-toc-landmark"> <div id="vector-page-titlebar-toc" class="vector-dropdown vector-page-titlebar-toc vector-button-flush-left" > <input type="checkbox" id="vector-page-titlebar-toc-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-page-titlebar-toc" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="Toggle the table of contents" > <label id="vector-page-titlebar-toc-label" for="vector-page-titlebar-toc-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only " aria-hidden="true" ><span class="vector-icon mw-ui-icon-listBullet mw-ui-icon-wikimedia-listBullet"></span> <span class="vector-dropdown-label-text">Toggle the table of contents</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="vector-page-titlebar-toc-unpinned-container" class="vector-unpinned-container"> </div> </div> </div> </nav> <h1 id="firstHeading" class="firstHeading mw-first-heading"><span class="mw-page-title-main">Самарқанд</span></h1> <div id="p-lang-btn" class="vector-dropdown mw-portlet mw-portlet-lang" > <input type="checkbox" id="p-lang-btn-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-p-lang-btn" class="vector-dropdown-checkbox mw-interlanguage-selector" aria-label="Go to an article in another language. Available in 119 languages" > <label id="p-lang-btn-label" for="p-lang-btn-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--action-progressive mw-portlet-lang-heading-119" aria-hidden="true" ><span class="vector-icon mw-ui-icon-language-progressive mw-ui-icon-wikimedia-language-progressive"></span> <span class="vector-dropdown-label-text">119 забон</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li class="interlanguage-link interwiki-ace mw-list-item"><a href="https://ace.wikipedia.org/wiki/Samarkand" title="Samarkand – Acehnese" lang="ace" hreflang="ace" data-title="Samarkand" data-language-autonym="Acèh" data-language-local-name="Acehnese" class="interlanguage-link-target"><span>Acèh</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-af mw-list-item"><a href="https://af.wikipedia.org/wiki/Samarkand" title="Samarkand – африкаанс" lang="af" hreflang="af" data-title="Samarkand" data-language-autonym="Afrikaans" data-language-local-name="африкаанс" class="interlanguage-link-target"><span>Afrikaans</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-am mw-list-item"><a href="https://am.wikipedia.org/wiki/%E1%88%B3%E1%88%9B%E1%88%AD%E1%89%83%E1%8A%95%E1%8B%B5" title="ሳማርቃንድ – амҳарӣ" lang="am" hreflang="am" data-title="ሳማርቃንድ" data-language-autonym="አማርኛ" data-language-local-name="амҳарӣ" class="interlanguage-link-target"><span>አማርኛ</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-an mw-list-item"><a href="https://an.wikipedia.org/wiki/Sarmagant" title="Sarmagant – Aragonese" lang="an" hreflang="an" data-title="Sarmagant" data-language-autonym="Aragonés" data-language-local-name="Aragonese" class="interlanguage-link-target"><span>Aragonés</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ar mw-list-item"><a href="https://ar.wikipedia.org/wiki/%D8%B3%D9%85%D8%B1%D9%82%D9%86%D8%AF" title="سمرقند – арабӣ" lang="ar" hreflang="ar" data-title="سمرقند" data-language-autonym="العربية" data-language-local-name="арабӣ" class="interlanguage-link-target"><span>العربية</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-arz mw-list-item"><a href="https://arz.wikipedia.org/wiki/%D8%B3%D9%85%D8%B1%D9%82%D9%86%D8%AF" title="سمرقند – Egyptian Arabic" lang="arz" hreflang="arz" data-title="سمرقند" data-language-autonym="مصرى" data-language-local-name="Egyptian Arabic" class="interlanguage-link-target"><span>مصرى</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ast mw-list-item"><a href="https://ast.wikipedia.org/wiki/Samarcanda" title="Samarcanda – Asturian" lang="ast" hreflang="ast" data-title="Samarcanda" data-language-autonym="Asturianu" data-language-local-name="Asturian" class="interlanguage-link-target"><span>Asturianu</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-av mw-list-item"><a href="https://av.wikipedia.org/wiki/%D0%A1%D0%B0%D0%BC%D0%B0%D1%80%D0%BA%D1%8A%D0%B0%D0%BD%D0%B4" title="Самаркъанд – Avaric" lang="av" hreflang="av" data-title="Самаркъанд" data-language-autonym="Авар" data-language-local-name="Avaric" class="interlanguage-link-target"><span>Авар</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-az mw-list-item"><a href="https://az.wikipedia.org/wiki/S%C9%99m%C9%99rq%C9%99nd" title="Səmərqənd – озарбойҷонӣ" lang="az" hreflang="az" data-title="Səmərqənd" data-language-autonym="Azərbaycanca" data-language-local-name="озарбойҷонӣ" class="interlanguage-link-target"><span>Azərbaycanca</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-azb mw-list-item"><a href="https://azb.wikipedia.org/wiki/%D8%B3%D9%85%D8%B1%D9%82%D9%86%D8%AF" title="سمرقند – South Azerbaijani" lang="azb" hreflang="azb" data-title="سمرقند" data-language-autonym="تۆرکجه" data-language-local-name="South Azerbaijani" class="interlanguage-link-target"><span>تۆرکجه</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ba mw-list-item"><a href="https://ba.wikipedia.org/wiki/%D0%A1%D3%99%D0%BC%D3%99%D1%80%D2%A1%D3%99%D0%BD%D0%B4" title="Сәмәрҡәнд – бошқирдӣ" lang="ba" hreflang="ba" data-title="Сәмәрҡәнд" data-language-autonym="Башҡортса" data-language-local-name="бошқирдӣ" class="interlanguage-link-target"><span>Башҡортса</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-bar mw-list-item"><a href="https://bar.wikipedia.org/wiki/Samarkand" title="Samarkand – Bavarian" lang="bar" hreflang="bar" data-title="Samarkand" data-language-autonym="Boarisch" data-language-local-name="Bavarian" class="interlanguage-link-target"><span>Boarisch</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-be mw-list-item"><a href="https://be.wikipedia.org/wiki/%D0%A1%D0%B0%D0%BC%D0%B0%D1%80%D0%BA%D0%B0%D0%BD%D0%B4" title="Самарканд – белорусӣ" lang="be" hreflang="be" data-title="Самарканд" data-language-autonym="Беларуская" data-language-local-name="белорусӣ" class="interlanguage-link-target"><span>Беларуская</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-be-x-old mw-list-item"><a href="https://be-tarask.wikipedia.org/wiki/%D0%A1%D0%B0%D0%BC%D0%B0%D1%80%D0%BA%D0%B0%D0%BD%D0%B4" title="Самарканд – Belarusian (Taraškievica orthography)" lang="be-tarask" hreflang="be-tarask" data-title="Самарканд" data-language-autonym="Беларуская (тарашкевіца)" data-language-local-name="Belarusian (Taraškievica orthography)" class="interlanguage-link-target"><span>Беларуская (тарашкевіца)</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-bg mw-list-item"><a href="https://bg.wikipedia.org/wiki/%D0%A1%D0%B0%D0%BC%D0%B0%D1%80%D0%BA%D0%B0%D0%BD%D0%B4" title="Самарканд – булғорӣ" lang="bg" hreflang="bg" data-title="Самарканд" data-language-autonym="Български" data-language-local-name="булғорӣ" class="interlanguage-link-target"><span>Български</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-bn mw-list-item"><a href="https://bn.wikipedia.org/wiki/%E0%A6%B8%E0%A6%AE%E0%A6%B0%E0%A6%95%E0%A6%A8%E0%A7%8D%E0%A6%A6" title="সমরকন্দ – бинғолӣ" lang="bn" hreflang="bn" data-title="সমরকন্দ" data-language-autonym="বাংলা" data-language-local-name="бинғолӣ" class="interlanguage-link-target"><span>বাংলা</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-br mw-list-item"><a href="https://br.wikipedia.org/wiki/Samarkand" title="Samarkand – бретонӣ" lang="br" hreflang="br" data-title="Samarkand" data-language-autonym="Brezhoneg" data-language-local-name="бретонӣ" class="interlanguage-link-target"><span>Brezhoneg</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-bs mw-list-item"><a href="https://bs.wikipedia.org/wiki/Samarkand" title="Samarkand – босниягӣ" lang="bs" hreflang="bs" data-title="Samarkand" data-language-autonym="Bosanski" data-language-local-name="босниягӣ" class="interlanguage-link-target"><span>Bosanski</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ca mw-list-item"><a href="https://ca.wikipedia.org/wiki/Samarcanda" title="Samarcanda – каталонӣ" lang="ca" hreflang="ca" data-title="Samarcanda" data-language-autonym="Català" data-language-local-name="каталонӣ" class="interlanguage-link-target"><span>Català</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ce mw-list-item"><a href="https://ce.wikipedia.org/wiki/%D0%A1%D0%B0%D0%BC%D0%B0%D1%80%D0%BA%D0%B0%D0%BD%D0%B4" title="Самарканд – Chechen" lang="ce" hreflang="ce" data-title="Самарканд" data-language-autonym="Нохчийн" data-language-local-name="Chechen" class="interlanguage-link-target"><span>Нохчийн</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ceb mw-list-item"><a href="https://ceb.wikipedia.org/wiki/Samarqand_(kapital_sa_lalawigan_sa_Osbekistan)" title="Samarqand (kapital sa lalawigan sa Osbekistan) – себуано" lang="ceb" hreflang="ceb" data-title="Samarqand (kapital sa lalawigan sa Osbekistan)" data-language-autonym="Cebuano" data-language-local-name="себуано" class="interlanguage-link-target"><span>Cebuano</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ckb mw-list-item"><a href="https://ckb.wikipedia.org/wiki/%D8%B3%DB%95%D9%85%DB%95%D8%B1%D9%82%DB%95%D9%86%D8%AF" title="سەمەرقەند – курдии марказӣ" lang="ckb" hreflang="ckb" data-title="سەمەرقەند" data-language-autonym="کوردی" data-language-local-name="курдии марказӣ" class="interlanguage-link-target"><span>کوردی</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-crh mw-list-item"><a href="https://crh.wikipedia.org/wiki/Samarqand" title="Samarqand – Crimean Tatar" lang="crh" hreflang="crh" data-title="Samarqand" data-language-autonym="Qırımtatarca" data-language-local-name="Crimean Tatar" class="interlanguage-link-target"><span>Qırımtatarca</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-cs mw-list-item"><a href="https://cs.wikipedia.org/wiki/Samarkand" title="Samarkand – чехӣ" lang="cs" hreflang="cs" data-title="Samarkand" data-language-autonym="Čeština" data-language-local-name="чехӣ" class="interlanguage-link-target"><span>Čeština</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-cv mw-list-item"><a href="https://cv.wikipedia.org/wiki/%D0%A1%D0%B0%D0%BC%D0%B0%D1%80%D0%BA%D0%B0%D0%BD%D0%B4" title="Самарканд – Chuvash" lang="cv" hreflang="cv" data-title="Самарканд" data-language-autonym="Чӑвашла" data-language-local-name="Chuvash" class="interlanguage-link-target"><span>Чӑвашла</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-cy mw-list-item"><a href="https://cy.wikipedia.org/wiki/Samarcand" title="Samarcand – валлӣ" lang="cy" hreflang="cy" data-title="Samarcand" data-language-autonym="Cymraeg" data-language-local-name="валлӣ" class="interlanguage-link-target"><span>Cymraeg</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-da mw-list-item"><a href="https://da.wikipedia.org/wiki/Samarkand" title="Samarkand – даниягӣ" lang="da" hreflang="da" data-title="Samarkand" data-language-autonym="Dansk" data-language-local-name="даниягӣ" class="interlanguage-link-target"><span>Dansk</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-de mw-list-item"><a href="https://de.wikipedia.org/wiki/Samarqand" title="Samarqand – немисӣ" lang="de" hreflang="de" data-title="Samarqand" data-language-autonym="Deutsch" data-language-local-name="немисӣ" class="interlanguage-link-target"><span>Deutsch</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-diq mw-list-item"><a href="https://diq.wikipedia.org/wiki/Semerqend" title="Semerqend – Zazaki" lang="diq" hreflang="diq" data-title="Semerqend" data-language-autonym="Zazaki" data-language-local-name="Zazaki" class="interlanguage-link-target"><span>Zazaki</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-el mw-list-item"><a href="https://el.wikipedia.org/wiki/%CE%A3%CE%B1%CE%BC%CE%B1%CF%81%CE%BA%CE%AC%CE%BD%CE%B4%CE%B7" title="Σαμαρκάνδη – юнонӣ" lang="el" hreflang="el" data-title="Σαμαρκάνδη" data-language-autonym="Ελληνικά" data-language-local-name="юнонӣ" class="interlanguage-link-target"><span>Ελληνικά</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-en mw-list-item"><a href="https://en.wikipedia.org/wiki/Samarkand" title="Samarkand – Англисӣ" lang="en" hreflang="en" data-title="Samarkand" data-language-autonym="English" data-language-local-name="Англисӣ" class="interlanguage-link-target"><span>English</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-eo badge-Q17437798 badge-goodarticle mw-list-item" title="мақолаҳои хуб"><a href="https://eo.wikipedia.org/wiki/Samarkando" title="Samarkando – эсперанто" lang="eo" hreflang="eo" data-title="Samarkando" data-language-autonym="Esperanto" data-language-local-name="эсперанто" class="interlanguage-link-target"><span>Esperanto</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-es mw-list-item"><a href="https://es.wikipedia.org/wiki/Samarcanda" title="Samarcanda – испанӣ" lang="es" hreflang="es" data-title="Samarcanda" data-language-autonym="Español" data-language-local-name="испанӣ" class="interlanguage-link-target"><span>Español</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-et mw-list-item"><a href="https://et.wikipedia.org/wiki/Samarkand" title="Samarkand – эстонӣ" lang="et" hreflang="et" data-title="Samarkand" data-language-autonym="Eesti" data-language-local-name="эстонӣ" class="interlanguage-link-target"><span>Eesti</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-eu mw-list-item"><a href="https://eu.wikipedia.org/wiki/Samarkanda" title="Samarkanda – баскӣ" lang="eu" hreflang="eu" data-title="Samarkanda" data-language-autonym="Euskara" data-language-local-name="баскӣ" class="interlanguage-link-target"><span>Euskara</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-fa mw-list-item"><a href="https://fa.wikipedia.org/wiki/%D8%B3%D9%85%D8%B1%D9%82%D9%86%D8%AF" title="سمرقند – форсӣ" lang="fa" hreflang="fa" data-title="سمرقند" data-language-autonym="فارسی" data-language-local-name="форсӣ" class="interlanguage-link-target"><span>فارسی</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-fi mw-list-item"><a href="https://fi.wikipedia.org/wiki/Samarkand" title="Samarkand – финӣ" lang="fi" hreflang="fi" data-title="Samarkand" data-language-autonym="Suomi" data-language-local-name="финӣ" class="interlanguage-link-target"><span>Suomi</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-fr mw-list-item"><a href="https://fr.wikipedia.org/wiki/Samarcande" title="Samarcande – франсузӣ" lang="fr" hreflang="fr" data-title="Samarcande" data-language-autonym="Français" data-language-local-name="франсузӣ" class="interlanguage-link-target"><span>Français</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-fy mw-list-item"><a href="https://fy.wikipedia.org/wiki/Samarkand" title="Samarkand – фризии ғарбӣ" lang="fy" hreflang="fy" data-title="Samarkand" data-language-autonym="Frysk" data-language-local-name="фризии ғарбӣ" class="interlanguage-link-target"><span>Frysk</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-gl mw-list-item"><a href="https://gl.wikipedia.org/wiki/Samarcanda" title="Samarcanda – галисиягӣ" lang="gl" hreflang="gl" data-title="Samarcanda" data-language-autonym="Galego" data-language-local-name="галисиягӣ" class="interlanguage-link-target"><span>Galego</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-he mw-list-item"><a href="https://he.wikipedia.org/wiki/%D7%A1%D7%9E%D7%A8%D7%A7%D7%A0%D7%93" title="סמרקנד – ибронӣ" lang="he" hreflang="he" data-title="סמרקנד" data-language-autonym="עברית" data-language-local-name="ибронӣ" class="interlanguage-link-target"><span>עברית</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-hi mw-list-item"><a href="https://hi.wikipedia.org/wiki/%E0%A4%B8%E0%A4%AE%E0%A4%B0%E0%A4%95%E0%A4%BC%E0%A4%A8%E0%A5%8D%E0%A4%A6" title="समरक़न्द – ҳиндӣ" lang="hi" hreflang="hi" data-title="समरक़न्द" data-language-autonym="हिन्दी" data-language-local-name="ҳиндӣ" class="interlanguage-link-target"><span>हिन्दी</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-hr mw-list-item"><a href="https://hr.wikipedia.org/wiki/Samarkand" title="Samarkand – хорватӣ" lang="hr" hreflang="hr" data-title="Samarkand" data-language-autonym="Hrvatski" data-language-local-name="хорватӣ" class="interlanguage-link-target"><span>Hrvatski</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-hsb mw-list-item"><a href="https://hsb.wikipedia.org/wiki/Samarkand" title="Samarkand – сербии болоӣ" lang="hsb" hreflang="hsb" data-title="Samarkand" data-language-autonym="Hornjoserbsce" data-language-local-name="сербии болоӣ" class="interlanguage-link-target"><span>Hornjoserbsce</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-hu mw-list-item"><a href="https://hu.wikipedia.org/wiki/Szamarkand" title="Szamarkand – маҷорӣ" lang="hu" hreflang="hu" data-title="Szamarkand" data-language-autonym="Magyar" data-language-local-name="маҷорӣ" class="interlanguage-link-target"><span>Magyar</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-hy mw-list-item"><a href="https://hy.wikipedia.org/wiki/%D5%8D%D5%A1%D5%B4%D5%A1%D6%80%D5%B2%D5%A1%D5%B6%D5%A4" title="Սամարղանդ – арманӣ" lang="hy" hreflang="hy" data-title="Սամարղանդ" data-language-autonym="Հայերեն" data-language-local-name="арманӣ" class="interlanguage-link-target"><span>Հայերեն</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-hyw mw-list-item"><a href="https://hyw.wikipedia.org/wiki/%D5%8D%D5%A1%D5%B4%D5%A1%D6%80%D5%B2%D5%A1%D5%B6%D5%BF" title="Սամարղանտ – Western Armenian" lang="hyw" hreflang="hyw" data-title="Սամարղանտ" data-language-autonym="Արեւմտահայերէն" data-language-local-name="Western Armenian" class="interlanguage-link-target"><span>Արեւմտահայերէն</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-id mw-list-item"><a href="https://id.wikipedia.org/wiki/Samarqand" title="Samarqand – индонезӣ" lang="id" hreflang="id" data-title="Samarqand" data-language-autonym="Bahasa Indonesia" data-language-local-name="индонезӣ" class="interlanguage-link-target"><span>Bahasa Indonesia</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-io mw-list-item"><a href="https://io.wikipedia.org/wiki/Samarkand" title="Samarkand – Ido" lang="io" hreflang="io" data-title="Samarkand" data-language-autonym="Ido" data-language-local-name="Ido" class="interlanguage-link-target"><span>Ido</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-is mw-list-item"><a href="https://is.wikipedia.org/wiki/Samarkand" title="Samarkand – исландӣ" lang="is" hreflang="is" data-title="Samarkand" data-language-autonym="Íslenska" data-language-local-name="исландӣ" class="interlanguage-link-target"><span>Íslenska</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-it mw-list-item"><a href="https://it.wikipedia.org/wiki/Samarcanda" title="Samarcanda – италиявӣ" lang="it" hreflang="it" data-title="Samarcanda" data-language-autonym="Italiano" data-language-local-name="италиявӣ" class="interlanguage-link-target"><span>Italiano</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ja mw-list-item"><a href="https://ja.wikipedia.org/wiki/%E3%82%B5%E3%83%9E%E3%83%AB%E3%82%AB%E3%83%B3%E3%83%89" title="サマルカンド – японӣ" lang="ja" hreflang="ja" data-title="サマルカンド" data-language-autonym="日本語" data-language-local-name="японӣ" class="interlanguage-link-target"><span>日本語</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ka mw-list-item"><a href="https://ka.wikipedia.org/wiki/%E1%83%A1%E1%83%90%E1%83%9B%E1%83%90%E1%83%A0%E1%83%A7%E1%83%90%E1%83%9C%E1%83%93%E1%83%98" title="სამარყანდი – гурҷӣ" lang="ka" hreflang="ka" data-title="სამარყანდი" data-language-autonym="ქართული" data-language-local-name="гурҷӣ" class="interlanguage-link-target"><span>ქართული</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-kaa mw-list-item"><a href="https://kaa.wikipedia.org/wiki/Samarqand" title="Samarqand – Kara-Kalpak" lang="kaa" hreflang="kaa" data-title="Samarqand" data-language-autonym="Qaraqalpaqsha" data-language-local-name="Kara-Kalpak" class="interlanguage-link-target"><span>Qaraqalpaqsha</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-kge mw-list-item"><a href="https://kge.wikipedia.org/wiki/Samarkand" title="Samarkand – Komering" lang="kge" hreflang="kge" data-title="Samarkand" data-language-autonym="Kumoring" data-language-local-name="Komering" class="interlanguage-link-target"><span>Kumoring</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ki mw-list-item"><a href="https://ki.wikipedia.org/wiki/Samarkand" title="Samarkand – Kikuyu" lang="ki" hreflang="ki" data-title="Samarkand" data-language-autonym="Gĩkũyũ" data-language-local-name="Kikuyu" class="interlanguage-link-target"><span>Gĩkũyũ</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-kk mw-list-item"><a href="https://kk.wikipedia.org/wiki/%D0%A1%D0%B0%D0%BC%D0%B0%D1%80%D2%9B%D0%B0%D0%BD" title="Самарқан – қазоқӣ" lang="kk" hreflang="kk" data-title="Самарқан" data-language-autonym="Қазақша" data-language-local-name="қазоқӣ" class="interlanguage-link-target"><span>Қазақша</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ko mw-list-item"><a href="https://ko.wikipedia.org/wiki/%EC%82%AC%EB%A7%88%EB%A5%B4%EC%B9%B8%ED%8A%B8" title="사마르칸트 – кореягӣ" lang="ko" hreflang="ko" data-title="사마르칸트" data-language-autonym="한국어" data-language-local-name="кореягӣ" class="interlanguage-link-target"><span>한국어</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ku mw-list-item"><a href="https://ku.wikipedia.org/wiki/Semerkand" title="Semerkand – курдӣ" lang="ku" hreflang="ku" data-title="Semerkand" data-language-autonym="Kurdî" data-language-local-name="курдӣ" class="interlanguage-link-target"><span>Kurdî</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-kw mw-list-item"><a href="https://kw.wikipedia.org/wiki/Samarkand" title="Samarkand – Cornish" lang="kw" hreflang="kw" data-title="Samarkand" data-language-autonym="Kernowek" data-language-local-name="Cornish" class="interlanguage-link-target"><span>Kernowek</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-la mw-list-item"><a href="https://la.wikipedia.org/wiki/Maracanda" title="Maracanda – лотинӣ" lang="la" hreflang="la" data-title="Maracanda" data-language-autonym="Latina" data-language-local-name="лотинӣ" class="interlanguage-link-target"><span>Latina</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-lt mw-list-item"><a href="https://lt.wikipedia.org/wiki/Samarkandas" title="Samarkandas – литвонӣ" lang="lt" hreflang="lt" data-title="Samarkandas" data-language-autonym="Lietuvių" data-language-local-name="литвонӣ" class="interlanguage-link-target"><span>Lietuvių</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-lv mw-list-item"><a href="https://lv.wikipedia.org/wiki/Samarkanda" title="Samarkanda – латишӣ" lang="lv" hreflang="lv" data-title="Samarkanda" data-language-autonym="Latviešu" data-language-local-name="латишӣ" class="interlanguage-link-target"><span>Latviešu</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-mai mw-list-item"><a href="https://mai.wikipedia.org/wiki/%E0%A4%B8%E0%A4%AE%E0%A4%B0%E0%A4%95%E0%A4%A8%E0%A5%8D%E0%A4%A6" title="समरकन्द – Maithili" lang="mai" hreflang="mai" data-title="समरकन्द" data-language-autonym="मैथिली" data-language-local-name="Maithili" class="interlanguage-link-target"><span>मैथिली</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-mhr mw-list-item"><a href="https://mhr.wikipedia.org/wiki/%D0%A1%D0%B0%D0%BC%D0%B0%D1%80%D0%BA%D0%B0%D0%BD%D0%B4" title="Самарканд – Eastern Mari" lang="mhr" hreflang="mhr" data-title="Самарканд" data-language-autonym="Олык марий" data-language-local-name="Eastern Mari" class="interlanguage-link-target"><span>Олык марий</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-mk mw-list-item"><a href="https://mk.wikipedia.org/wiki/%D0%A1%D0%B0%D0%BC%D0%B0%D1%80%D0%BA%D0%B0%D0%BD%D0%B4" title="Самарканд – мақдунӣ" lang="mk" hreflang="mk" data-title="Самарканд" data-language-autonym="Македонски" data-language-local-name="мақдунӣ" class="interlanguage-link-target"><span>Македонски</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ml mw-list-item"><a href="https://ml.wikipedia.org/wiki/%E0%B4%B8%E0%B4%AE%E0%B5%BC%E0%B4%96%E0%B4%A3%E0%B5%8D%E0%B4%A1%E0%B5%8D" title="സമർഖണ്ഡ് – малаяламӣ" lang="ml" hreflang="ml" data-title="സമർഖണ്ഡ്" data-language-autonym="മലയാളം" data-language-local-name="малаяламӣ" class="interlanguage-link-target"><span>മലയാളം</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-mn mw-list-item"><a href="https://mn.wikipedia.org/wiki/%D0%A1%D0%B0%D0%BC%D0%B0%D1%80%D0%BA%D0%B0%D0%BD%D0%B4" title="Самарканд – муғулӣ" lang="mn" hreflang="mn" data-title="Самарканд" data-language-autonym="Монгол" data-language-local-name="муғулӣ" class="interlanguage-link-target"><span>Монгол</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-mr mw-list-item"><a href="https://mr.wikipedia.org/wiki/%E0%A4%B8%E0%A4%AE%E0%A4%B0%E0%A4%95%E0%A4%82%E0%A4%A6" title="समरकंद – маратҳӣ" lang="mr" hreflang="mr" data-title="समरकंद" data-language-autonym="मराठी" data-language-local-name="маратҳӣ" class="interlanguage-link-target"><span>मराठी</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ms mw-list-item"><a href="https://ms.wikipedia.org/wiki/Samarkand" title="Samarkand – малайӣ" lang="ms" hreflang="ms" data-title="Samarkand" data-language-autonym="Bahasa Melayu" data-language-local-name="малайӣ" class="interlanguage-link-target"><span>Bahasa Melayu</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-mt mw-list-item"><a href="https://mt.wikipedia.org/wiki/Samarkanda" title="Samarkanda – малтӣ" lang="mt" hreflang="mt" data-title="Samarkanda" data-language-autonym="Malti" data-language-local-name="малтӣ" class="interlanguage-link-target"><span>Malti</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-mzn mw-list-item"><a href="https://mzn.wikipedia.org/wiki/%D8%B3%D9%85%D8%B1%DA%A9%D9%86%D8%AF%D9%87" title="سمرکنده – Mazanderani" lang="mzn" hreflang="mzn" data-title="سمرکنده" data-language-autonym="مازِرونی" data-language-local-name="Mazanderani" class="interlanguage-link-target"><span>مازِرونی</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ne mw-list-item"><a href="https://ne.wikipedia.org/wiki/%E0%A4%B8%E0%A4%AE%E0%A4%B0%E0%A4%95%E0%A4%A8%E0%A5%8D%E0%A4%A6_%E2%80%93_%E0%A4%B8%E0%A4%82%E0%A4%B8%E0%A5%8D%E0%A4%95%E0%A5%83%E0%A4%A4%E0%A4%BF%E0%A4%95%E0%A5%8B_%E0%A4%9A%E0%A5%8C%E0%A4%AC%E0%A4%BE%E0%A4%9F%E0%A5%8B" title="समरकन्द – संस्कृतिको चौबाटो – непалӣ" lang="ne" hreflang="ne" data-title="समरकन्द – संस्कृतिको चौबाटो" data-language-autonym="नेपाली" data-language-local-name="непалӣ" class="interlanguage-link-target"><span>नेपाली</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-nl mw-list-item"><a href="https://nl.wikipedia.org/wiki/Samarkand_(plaats)" title="Samarkand (plaats) – голландӣ" lang="nl" hreflang="nl" data-title="Samarkand (plaats)" data-language-autonym="Nederlands" data-language-local-name="голландӣ" class="interlanguage-link-target"><span>Nederlands</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-nn mw-list-item"><a href="https://nn.wikipedia.org/wiki/Samarkand" title="Samarkand – Norwegian Nynorsk" lang="nn" hreflang="nn" data-title="Samarkand" data-language-autonym="Norsk nynorsk" data-language-local-name="Norwegian Nynorsk" class="interlanguage-link-target"><span>Norsk nynorsk</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-no mw-list-item"><a href="https://no.wikipedia.org/wiki/Samarkand" title="Samarkand – Norwegian Bokmål" lang="nb" hreflang="nb" data-title="Samarkand" data-language-autonym="Norsk bokmål" data-language-local-name="Norwegian Bokmål" class="interlanguage-link-target"><span>Norsk bokmål</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ny mw-list-item"><a href="https://ny.wikipedia.org/wiki/Samarkand" title="Samarkand – нянҷа" lang="ny" hreflang="ny" data-title="Samarkand" data-language-autonym="Chi-Chewa" data-language-local-name="нянҷа" class="interlanguage-link-target"><span>Chi-Chewa</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-oc mw-list-item"><a href="https://oc.wikipedia.org/wiki/Samarcanda" title="Samarcanda – окситанӣ" lang="oc" hreflang="oc" data-title="Samarcanda" data-language-autonym="Occitan" data-language-local-name="окситанӣ" class="interlanguage-link-target"><span>Occitan</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-os mw-list-item"><a href="https://os.wikipedia.org/wiki/%D0%A1%D0%B0%D0%BC%D0%B0%D1%80%D0%BA%D0%B0%D0%BD%D0%B4" title="Самарканд – Ossetic" lang="os" hreflang="os" data-title="Самарканд" data-language-autonym="Ирон" data-language-local-name="Ossetic" class="interlanguage-link-target"><span>Ирон</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-pa mw-list-item"><a href="https://pa.wikipedia.org/wiki/%E0%A8%B8%E0%A8%AE%E0%A8%B0%E0%A8%95%E0%A9%B0%E0%A8%A6" title="ਸਮਰਕੰਦ – панҷобӣ" lang="pa" hreflang="pa" data-title="ਸਮਰਕੰਦ" data-language-autonym="ਪੰਜਾਬੀ" data-language-local-name="панҷобӣ" class="interlanguage-link-target"><span>ਪੰਜਾਬੀ</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-pl mw-list-item"><a href="https://pl.wikipedia.org/wiki/Samarkanda" title="Samarkanda – лаҳистонӣ" lang="pl" hreflang="pl" data-title="Samarkanda" data-language-autonym="Polski" data-language-local-name="лаҳистонӣ" class="interlanguage-link-target"><span>Polski</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-pnb mw-list-item"><a href="https://pnb.wikipedia.org/wiki/%D8%B3%D9%85%D8%B1%D9%82%D9%86%D8%AF" title="سمرقند – Western Punjabi" lang="pnb" hreflang="pnb" data-title="سمرقند" data-language-autonym="پنجابی" data-language-local-name="Western Punjabi" class="interlanguage-link-target"><span>پنجابی</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ps mw-list-item"><a href="https://ps.wikipedia.org/wiki/%D8%B3%D9%85%D8%B1%D9%82%D9%86%D8%AF" title="سمرقند – пушту" lang="ps" hreflang="ps" data-title="سمرقند" data-language-autonym="پښتو" data-language-local-name="пушту" class="interlanguage-link-target"><span>پښتو</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-pt mw-list-item"><a href="https://pt.wikipedia.org/wiki/Samarcanda" title="Samarcanda – португалӣ" lang="pt" hreflang="pt" data-title="Samarcanda" data-language-autonym="Português" data-language-local-name="португалӣ" class="interlanguage-link-target"><span>Português</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ro mw-list-item"><a href="https://ro.wikipedia.org/wiki/Samarkand" title="Samarkand – руминӣ" lang="ro" hreflang="ro" data-title="Samarkand" data-language-autonym="Română" data-language-local-name="руминӣ" class="interlanguage-link-target"><span>Română</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ru mw-list-item"><a href="https://ru.wikipedia.org/wiki/%D0%A1%D0%B0%D0%BC%D0%B0%D1%80%D0%BA%D0%B0%D0%BD%D0%B4" title="Самарканд – русӣ" lang="ru" hreflang="ru" data-title="Самарканд" data-language-autonym="Русский" data-language-local-name="русӣ" class="interlanguage-link-target"><span>Русский</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sco mw-list-item"><a href="https://sco.wikipedia.org/wiki/Samarkand" title="Samarkand – Scots" lang="sco" hreflang="sco" data-title="Samarkand" data-language-autonym="Scots" data-language-local-name="Scots" class="interlanguage-link-target"><span>Scots</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sh mw-list-item"><a href="https://sh.wikipedia.org/wiki/Samarkand" title="Samarkand – Serbo-Croatian" lang="sh" hreflang="sh" data-title="Samarkand" data-language-autonym="Srpskohrvatski / српскохрватски" data-language-local-name="Serbo-Croatian" class="interlanguage-link-target"><span>Srpskohrvatski / српскохрватски</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-shi mw-list-item"><a href="https://shi.wikipedia.org/wiki/Samarqand" title="Samarqand – Tachelhit" lang="shi" hreflang="shi" data-title="Samarqand" data-language-autonym="Taclḥit" data-language-local-name="Tachelhit" class="interlanguage-link-target"><span>Taclḥit</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-simple mw-list-item"><a href="https://simple.wikipedia.org/wiki/Samarkand" title="Samarkand – Simple English" lang="en-simple" hreflang="en-simple" data-title="Samarkand" data-language-autonym="Simple English" data-language-local-name="Simple English" class="interlanguage-link-target"><span>Simple English</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sk mw-list-item"><a href="https://sk.wikipedia.org/wiki/Samarkand" title="Samarkand – словакӣ" lang="sk" hreflang="sk" data-title="Samarkand" data-language-autonym="Slovenčina" data-language-local-name="словакӣ" class="interlanguage-link-target"><span>Slovenčina</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sl mw-list-item"><a href="https://sl.wikipedia.org/wiki/Samarkand" title="Samarkand – словенӣ" lang="sl" hreflang="sl" data-title="Samarkand" data-language-autonym="Slovenščina" data-language-local-name="словенӣ" class="interlanguage-link-target"><span>Slovenščina</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-so mw-list-item"><a href="https://so.wikipedia.org/wiki/Samarqanda" title="Samarqanda – сомалӣ" lang="so" hreflang="so" data-title="Samarqanda" data-language-autonym="Soomaaliga" data-language-local-name="сомалӣ" class="interlanguage-link-target"><span>Soomaaliga</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sq mw-list-item"><a href="https://sq.wikipedia.org/wiki/Samerkandi" title="Samerkandi – албанӣ" lang="sq" hreflang="sq" data-title="Samerkandi" data-language-autonym="Shqip" data-language-local-name="албанӣ" class="interlanguage-link-target"><span>Shqip</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sr mw-list-item"><a href="https://sr.wikipedia.org/wiki/%D0%A1%D0%B0%D0%BC%D0%B0%D1%80%D0%BA%D0%B0%D0%BD%D0%B4" title="Самарканд – сербӣ" lang="sr" hreflang="sr" data-title="Самарканд" data-language-autonym="Српски / srpski" data-language-local-name="сербӣ" class="interlanguage-link-target"><span>Српски / srpski</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sv mw-list-item"><a href="https://sv.wikipedia.org/wiki/Samarkand" title="Samarkand – шведӣ" lang="sv" hreflang="sv" data-title="Samarkand" data-language-autonym="Svenska" data-language-local-name="шведӣ" class="interlanguage-link-target"><span>Svenska</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sw mw-list-item"><a href="https://sw.wikipedia.org/wiki/Samarkand" title="Samarkand – Swahili" lang="sw" hreflang="sw" data-title="Samarkand" data-language-autonym="Kiswahili" data-language-local-name="Swahili" class="interlanguage-link-target"><span>Kiswahili</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-szl mw-list-item"><a href="https://szl.wikipedia.org/wiki/Samarkand" title="Samarkand – Silesian" lang="szl" hreflang="szl" data-title="Samarkand" data-language-autonym="Ślůnski" data-language-local-name="Silesian" class="interlanguage-link-target"><span>Ślůnski</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ta mw-list-item"><a href="https://ta.wikipedia.org/wiki/%E0%AE%9A%E0%AE%AE%E0%AE%B0%E0%AF%8D%E0%AE%95%E0%AE%A8%E0%AF%8D%E0%AE%A4%E0%AF%81" title="சமர்கந்து – тамилӣ" lang="ta" hreflang="ta" data-title="சமர்கந்து" data-language-autonym="தமிழ்" data-language-local-name="тамилӣ" class="interlanguage-link-target"><span>தமிழ்</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-te mw-list-item"><a href="https://te.wikipedia.org/wiki/%E0%B0%B8%E0%B0%AE%E0%B0%B0%E0%B1%8D%E2%80%8C%E0%B0%95%E0%B0%82%E0%B0%A1%E0%B1%8D" title="సమర్‌కండ్ – телугу" lang="te" hreflang="te" data-title="సమర్‌కండ్" data-language-autonym="తెలుగు" data-language-local-name="телугу" class="interlanguage-link-target"><span>తెలుగు</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-th mw-list-item"><a href="https://th.wikipedia.org/wiki/%E0%B8%8B%E0%B8%B2%E0%B8%A1%E0%B8%B2%E0%B8%A3%E0%B9%8C%E0%B8%81%E0%B8%B1%E0%B8%99%E0%B8%95%E0%B9%8C" title="ซามาร์กันต์ – тайӣ" lang="th" hreflang="th" data-title="ซามาร์กันต์" data-language-autonym="ไทย" data-language-local-name="тайӣ" class="interlanguage-link-target"><span>ไทย</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-tk mw-list-item"><a href="https://tk.wikipedia.org/wiki/Samarkand" title="Samarkand – туркманӣ" lang="tk" hreflang="tk" data-title="Samarkand" data-language-autonym="Türkmençe" data-language-local-name="туркманӣ" class="interlanguage-link-target"><span>Türkmençe</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-tl mw-list-item"><a href="https://tl.wikipedia.org/wiki/Samarqand" title="Samarqand – Tagalog" lang="tl" hreflang="tl" data-title="Samarqand" data-language-autonym="Tagalog" data-language-local-name="Tagalog" class="interlanguage-link-target"><span>Tagalog</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-tly mw-list-item"><a href="https://tly.wikipedia.org/wiki/S%C9%99m%C9%99rq%C9%99nd" title="Səmərqənd – Talysh" lang="tly" hreflang="tly" data-title="Səmərqənd" data-language-autonym="Tolışi" data-language-local-name="Talysh" class="interlanguage-link-target"><span>Tolışi</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-tr mw-list-item"><a href="https://tr.wikipedia.org/wiki/Semerkant" title="Semerkant – туркӣ" lang="tr" hreflang="tr" data-title="Semerkant" data-language-autonym="Türkçe" data-language-local-name="туркӣ" class="interlanguage-link-target"><span>Türkçe</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-tt mw-list-item"><a href="https://tt.wikipedia.org/wiki/%D0%A1%D3%99%D0%BC%D3%99%D1%80%D0%BA%D0%B0%D0%BD%D0%B4" title="Сәмәрканд – тоторӣ" lang="tt" hreflang="tt" data-title="Сәмәрканд" data-language-autonym="Татарча / tatarça" data-language-local-name="тоторӣ" class="interlanguage-link-target"><span>Татарча / tatarça</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ug mw-list-item"><a href="https://ug.wikipedia.org/wiki/%D8%B3%DB%95%D9%85%DB%95%D8%B1%D9%82%DB%95%D9%86%D8%AA" title="سەمەرقەنت – ӯйғурӣ" lang="ug" hreflang="ug" data-title="سەمەرقەنت" data-language-autonym="ئۇيغۇرچە / Uyghurche" data-language-local-name="ӯйғурӣ" class="interlanguage-link-target"><span>ئۇيغۇرچە / Uyghurche</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-uk mw-list-item"><a href="https://uk.wikipedia.org/wiki/%D0%A1%D0%B0%D0%BC%D0%B0%D1%80%D0%BA%D0%B0%D0%BD%D0%B4" title="Самарканд – украинӣ" lang="uk" hreflang="uk" data-title="Самарканд" data-language-autonym="Українська" data-language-local-name="украинӣ" class="interlanguage-link-target"><span>Українська</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ur mw-list-item"><a href="https://ur.wikipedia.org/wiki/%D8%B3%D9%85%D8%B1%D9%82%D9%86%D8%AF" title="سمرقند – урду" lang="ur" hreflang="ur" data-title="سمرقند" data-language-autonym="اردو" data-language-local-name="урду" class="interlanguage-link-target"><span>اردو</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-uz mw-list-item"><a href="https://uz.wikipedia.org/wiki/Samarqand" title="Samarqand – ӯзбекӣ" lang="uz" hreflang="uz" data-title="Samarqand" data-language-autonym="Oʻzbekcha / ўзбекча" data-language-local-name="ӯзбекӣ" class="interlanguage-link-target"><span>Oʻzbekcha / ўзбекча</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-vep mw-list-item"><a href="https://vep.wikipedia.org/wiki/Samarkand" title="Samarkand – Veps" lang="vep" hreflang="vep" data-title="Samarkand" data-language-autonym="Vepsän kel’" data-language-local-name="Veps" class="interlanguage-link-target"><span>Vepsän kel’</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-vi mw-list-item"><a href="https://vi.wikipedia.org/wiki/Samarkand" title="Samarkand – ветнамӣ" lang="vi" hreflang="vi" data-title="Samarkand" data-language-autonym="Tiếng Việt" data-language-local-name="ветнамӣ" class="interlanguage-link-target"><span>Tiếng Việt</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-wa mw-list-item"><a href="https://wa.wikipedia.org/wiki/Samarcande" title="Samarcande – Walloon" lang="wa" hreflang="wa" data-title="Samarcande" data-language-autonym="Walon" data-language-local-name="Walloon" class="interlanguage-link-target"><span>Walon</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-war mw-list-item"><a href="https://war.wikipedia.org/wiki/Samarqand" title="Samarqand – Waray" lang="war" hreflang="war" data-title="Samarqand" data-language-autonym="Winaray" data-language-local-name="Waray" class="interlanguage-link-target"><span>Winaray</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-wuu mw-list-item"><a href="https://wuu.wikipedia.org/wiki/%E6%92%92%E9%A9%AC%E5%B0%94%E7%BD%95" title="撒马尔罕 – Wu" lang="wuu" hreflang="wuu" data-title="撒马尔罕" data-language-autonym="吴语" data-language-local-name="Wu" class="interlanguage-link-target"><span>吴语</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-yi mw-list-item"><a href="https://yi.wikipedia.org/wiki/%D7%A1%D7%90%D7%9E%D7%90%D7%A8%D7%A7%D7%90%D7%A0%D7%93" title="סאמארקאנד – идиш" lang="yi" hreflang="yi" data-title="סאמארקאנד" data-language-autonym="ייִדיש" data-language-local-name="идиш" class="interlanguage-link-target"><span>ייִדיש</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-zh mw-list-item"><a href="https://zh.wikipedia.org/wiki/%E6%92%92%E9%A6%AC%E7%88%BE%E7%BD%95" title="撒馬爾罕 – хитоӣ" lang="zh" hreflang="zh" data-title="撒馬爾罕" data-language-autonym="中文" data-language-local-name="хитоӣ" class="interlanguage-link-target"><span>中文</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-zh-min-nan mw-list-item"><a href="https://zh-min-nan.wikipedia.org/wiki/Samarkand" title="Samarkand – Minnan" lang="nan" hreflang="nan" data-title="Samarkand" data-language-autonym="閩南語 / Bân-lâm-gú" data-language-local-name="Minnan" class="interlanguage-link-target"><span>閩南語 / Bân-lâm-gú</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-zh-yue mw-list-item"><a href="https://zh-yue.wikipedia.org/wiki/%E6%92%92%E9%A6%AC%E7%88%BE%E7%BD%95" title="撒馬爾罕 – Cantonese" lang="yue" hreflang="yue" data-title="撒馬爾罕" data-language-autonym="粵語" data-language-local-name="Cantonese" class="interlanguage-link-target"><span>粵語</span></a></li> </ul> <div class="after-portlet after-portlet-lang"><span class="wb-langlinks-edit wb-langlinks-link"><a href="https://www.wikidata.org/wiki/Special:EntityPage/Q5753#sitelinks-wikipedia" title="Таҳрири пайвандҳои байнизабонӣ" class="wbc-editpage">Вироиши пайвандҳо</a></span></div> </div> </div> </div> </header> <div class="vector-page-toolbar"> <div class="vector-page-toolbar-container"> <div id="left-navigation"> <nav aria-label="Фазоҳои ном"> <div id="p-associated-pages" class="vector-menu vector-menu-tabs mw-portlet mw-portlet-associated-pages" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="ca-nstab-main" class="selected vector-tab-noicon mw-list-item"><a href="/wiki/%D0%A1%D0%B0%D0%BC%D0%B0%D1%80%D2%9B%D0%B0%D0%BD%D0%B4" title="Намоиши таркиби саҳифа [c]" accesskey="c"><span>мақола</span></a></li><li id="ca-talk" class="vector-tab-noicon mw-list-item"><a href="/wiki/%D0%91%D0%B0%D2%B3%D1%81:%D0%A1%D0%B0%D0%BC%D0%B0%D1%80%D2%9B%D0%B0%D0%BD%D0%B4" rel="discussion" title="Баҳси матни таркибии ин саҳифа [t]" accesskey="t"><span>мубоҳисавӣ</span></a></li> </ul> </div> </div> <div id="vector-variants-dropdown" class="vector-dropdown " > <input type="checkbox" id="vector-variants-dropdown-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-variants-dropdown" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="Change language variant" > <label id="vector-variants-dropdown-label" for="vector-variants-dropdown-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet" aria-hidden="true" ><span class="vector-dropdown-label-text">кирилликӣ</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="p-variants" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-variants" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="ca-varlang-0" class="selected ca-variants-tg mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%D0%A1%D0%B0%D0%BC%D0%B0%D1%80%D2%9B%D0%B0%D0%BD%D0%B4&variant=tg" lang="tg" hreflang="tg"><span>кирилликӣ</span></a></li><li id="ca-varlang-1" class="ca-variants-tg-Latn mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%D0%A1%D0%B0%D0%BC%D0%B0%D1%80%D2%9B%D0%B0%D0%BD%D0%B4&variant=tg-latn" lang="tg-Latn" hreflang="tg-Latn"><span>lotinī</span></a></li> </ul> </div> </div> </div> </div> </nav> </div> <div id="right-navigation" class="vector-collapsible"> <nav aria-label="Назарот"> <div id="p-views" class="vector-menu vector-menu-tabs mw-portlet mw-portlet-views" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="ca-view" class="selected vector-tab-noicon mw-list-item"><a href="/wiki/%D0%A1%D0%B0%D0%BC%D0%B0%D1%80%D2%9B%D0%B0%D0%BD%D0%B4"><span>Хондан</span></a></li><li id="ca-ve-edit" class="vector-tab-noicon mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%D0%A1%D0%B0%D0%BC%D0%B0%D1%80%D2%9B%D0%B0%D0%BD%D0%B4&veaction=edit" title="Вироиши ин саҳифа [v]" accesskey="v"><span>Вироиш</span></a></li><li id="ca-edit" class="collapsible vector-tab-noicon mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%D0%A1%D0%B0%D0%BC%D0%B0%D1%80%D2%9B%D0%B0%D0%BD%D0%B4&action=edit" title="Вироиши манбаъи ин саҳифа [e]" accesskey="e"><span>Вироиши манбаъ</span></a></li><li id="ca-history" class="vector-tab-noicon mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%D0%A1%D0%B0%D0%BC%D0%B0%D1%80%D2%9B%D0%B0%D0%BD%D0%B4&action=history" title="Нусхаи охирини ин саҳифа. [h]" accesskey="h"><span>Намоиши таърих</span></a></li> </ul> </div> </div> </nav> <nav class="vector-page-tools-landmark" aria-label="Page tools"> <div id="vector-page-tools-dropdown" class="vector-dropdown vector-page-tools-dropdown" > <input type="checkbox" id="vector-page-tools-dropdown-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-page-tools-dropdown" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="Ҷаъбаи абзор" > <label id="vector-page-tools-dropdown-label" for="vector-page-tools-dropdown-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet" aria-hidden="true" ><span class="vector-dropdown-label-text">Ҷаъбаи абзор</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="vector-page-tools-unpinned-container" class="vector-unpinned-container"> <div id="vector-page-tools" class="vector-page-tools vector-pinnable-element"> <div class="vector-pinnable-header vector-page-tools-pinnable-header vector-pinnable-header-unpinned" data-feature-name="page-tools-pinned" data-pinnable-element-id="vector-page-tools" data-pinned-container-id="vector-page-tools-pinned-container" data-unpinned-container-id="vector-page-tools-unpinned-container" > <div class="vector-pinnable-header-label">Абзорҳо</div> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-pin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-page-tools.pin">move to sidebar</button> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-unpin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-page-tools.unpin">Пинҳон кардан</button> </div> <div id="p-cactions" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-cactions emptyPortlet vector-has-collapsible-items" title="More options" > <div class="vector-menu-heading"> Actions </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="ca-more-view" class="selected vector-more-collapsible-item mw-list-item"><a href="/wiki/%D0%A1%D0%B0%D0%BC%D0%B0%D1%80%D2%9B%D0%B0%D0%BD%D0%B4"><span>Хондан</span></a></li><li id="ca-more-ve-edit" class="vector-more-collapsible-item mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%D0%A1%D0%B0%D0%BC%D0%B0%D1%80%D2%9B%D0%B0%D0%BD%D0%B4&veaction=edit" title="Вироиши ин саҳифа [v]" accesskey="v"><span>Вироиш</span></a></li><li id="ca-more-edit" class="collapsible vector-more-collapsible-item mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%D0%A1%D0%B0%D0%BC%D0%B0%D1%80%D2%9B%D0%B0%D0%BD%D0%B4&action=edit" title="Вироиши манбаъи ин саҳифа [e]" accesskey="e"><span>Вироиши манбаъ</span></a></li><li id="ca-more-history" class="vector-more-collapsible-item mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%D0%A1%D0%B0%D0%BC%D0%B0%D1%80%D2%9B%D0%B0%D0%BD%D0%B4&action=history"><span>Намоиши таърих</span></a></li> </ul> </div> </div> <div id="p-tb" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-tb" > <div class="vector-menu-heading"> Умумӣ </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="t-whatlinkshere" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%D0%92%D0%B8%D0%B6%D0%B0:%D0%9F%D0%B0%D0%B9%D0%B2%D0%B0%D0%BD%D0%B4%D2%B3%D0%BE_%D0%B1%D0%B0_%D0%B8%D0%BD%D2%B7%D0%BE/%D0%A1%D0%B0%D0%BC%D0%B0%D1%80%D2%9B%D0%B0%D0%BD%D0%B4" title="Рӯйхати ҳамаи саҳифаҳое, ки ба ин саҳифа пайванд доранд [j]" accesskey="j"><span>Пайвандҳо ба ин саҳифа</span></a></li><li id="t-recentchangeslinked" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%D0%92%D0%B8%D0%B6%D0%B0:%D0%92%D0%B8%D1%80%D0%BE%D0%B8%D1%88%D0%BE%D1%82%D0%B8_%D0%B2%D0%BE%D0%B1%D0%B0%D1%81%D1%82%D0%B0/%D0%A1%D0%B0%D0%BC%D0%B0%D1%80%D2%9B%D0%B0%D0%BD%D0%B4" rel="nofollow" title="Тағйироти охир ин саҳифаҳое, ки ин саҳифа ба онҳо пайванд дорад [k]" accesskey="k"><span>Тағйироти монандӣ</span></a></li><li id="t-upload" class="mw-list-item"><a href="//commons.wikimedia.org/wiki/Special:UploadWizard?uselang=tg" title="Фиристодани аксҳо ё медиа-файлҳо [u]" accesskey="u"><span>Фиристодани парванда</span></a></li><li id="t-specialpages" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%D0%92%D0%B8%D0%B6%D0%B0:%D0%A1%D0%B0%D2%B3%D0%B8%D1%84%D0%B0%D2%B3%D0%BE%D0%B8_%D0%B2%D0%B8%D0%B6%D0%B0" title="Рӯйхати ҳамаи саҳифаҳои вижа [q]" accesskey="q"><span>Саҳифаҳои вижа</span></a></li><li id="t-permalink" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%D0%A1%D0%B0%D0%BC%D0%B0%D1%80%D2%9B%D0%B0%D0%BD%D0%B4&oldid=1410774" title="Пайванди доимӣ ба ин нусха аз ин саҳифа"><span>Пайванди доимӣ</span></a></li><li id="t-info" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%D0%A1%D0%B0%D0%BC%D0%B0%D1%80%D2%9B%D0%B0%D0%BD%D0%B4&action=info" title="More information about this page"><span>Иттилооти саҳифа</span></a></li><li id="t-cite" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%D0%92%D0%B8%D0%B6%D0%B0:CiteThisPage&page=%D0%A1%D0%B0%D0%BC%D0%B0%D1%80%D2%9B%D0%B0%D0%BD%D0%B4&id=1410774&wpFormIdentifier=titleform" title="Information on how to cite this page"><span>Ёд кардани пайванди ин мақола</span></a></li><li id="t-urlshortener" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%D0%92%D0%B8%D0%B6%D0%B0:UrlShortener&url=https%3A%2F%2Ftg.wikipedia.org%2Fwiki%2F%25D0%25A1%25D0%25B0%25D0%25BC%25D0%25B0%25D1%2580%25D2%259B%25D0%25B0%25D0%25BD%25D0%25B4"><span>Гирифтани URL-и кӯтоҳшуда</span></a></li><li id="t-urlshortener-qrcode" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%D0%92%D0%B8%D0%B6%D0%B0:QrCode&url=https%3A%2F%2Ftg.wikipedia.org%2Fwiki%2F%25D0%25A1%25D0%25B0%25D0%25BC%25D0%25B0%25D1%2580%25D2%259B%25D0%25B0%25D0%25BD%25D0%25B4"><span>Download QR code</span></a></li> </ul> </div> </div> <div id="p-electronpdfservice-sidebar-portlet-heading" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-electronpdfservice-sidebar-portlet-heading" > <div class="vector-menu-heading"> Print/export </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="electron-print_pdf" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%D0%92%D0%B8%D0%B6%D0%B0:DownloadAsPdf&page=%D0%A1%D0%B0%D0%BC%D0%B0%D1%80%D2%9B%D0%B0%D0%BD%D0%B4&action=show-download-screen"><span>Download as PDF</span></a></li><li id="t-print" class="mw-list-item"><a href="javascript:print();" rel="alternate" title="Нусхаи чопии ин саҳифа [p]" accesskey="p"><span>Нусхаи чопӣ</span></a></li> </ul> </div> </div> <div id="p-wikibase-otherprojects" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-wikibase-otherprojects" > <div class="vector-menu-heading"> Дигар лоиҳаҳо </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li class="wb-otherproject-link wb-otherproject-commons mw-list-item"><a href="https://commons.wikimedia.org/wiki/Samarkand" hreflang="en"><span>Викианбор</span></a></li><li id="t-wikibase" class="wb-otherproject-link wb-otherproject-wikibase-dataitem mw-list-item"><a href="https://www.wikidata.org/wiki/Special:EntityPage/Q5753" title="Link to connected data repository item [g]" accesskey="g"><span>Элементи Викидода</span></a></li> </ul> </div> </div> </div> </div> </div> </div> </nav> </div> </div> </div> <div class="vector-column-end"> <div class="vector-sticky-pinned-container"> <nav class="vector-page-tools-landmark" aria-label="Page tools"> <div id="vector-page-tools-pinned-container" class="vector-pinned-container"> </div> </nav> <nav class="vector-appearance-landmark" aria-label="Зоҳир"> <div id="vector-appearance-pinned-container" class="vector-pinned-container"> <div id="vector-appearance" class="vector-appearance vector-pinnable-element"> <div class="vector-pinnable-header vector-appearance-pinnable-header vector-pinnable-header-pinned" data-feature-name="appearance-pinned" data-pinnable-element-id="vector-appearance" data-pinned-container-id="vector-appearance-pinned-container" data-unpinned-container-id="vector-appearance-unpinned-container" > <div class="vector-pinnable-header-label">Зоҳир</div> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-pin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-appearance.pin">move to sidebar</button> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-unpin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-appearance.unpin">Пинҳон кардан</button> </div> </div> </div> </nav> </div> </div> <div id="bodyContent" class="vector-body" aria-labelledby="firstHeading" data-mw-ve-target-container> <div class="vector-body-before-content"> <div class="mw-indicators"> </div> <div id="siteSub" class="noprint">Мавод аз Википедиа — донишномаи озод</div> </div> <div id="contentSub"><div id="mw-content-subtitle"></div></div> <div id="mw-content-text" class="mw-body-content"><div class="mw-content-ltr mw-parser-output" lang="tg" dir="ltr"><div class="dablink noprint">Ин вожа дигар маъноҳо низ дорад, <a href="/wiki/%D0%A1%D0%B0%D0%BC%D0%B0%D1%80%D2%9B%D0%B0%D0%BD%D0%B4_(%D0%BC%D0%B0%D0%B7%D0%BC%D1%83%D0%BD%D2%B3%D0%BE)" class="mw-disambig" title="Самарқанд (мазмунҳо)">Самарқанд (мазмунҳо)</a>-ро бубинед.</div> <table class="infobox infobox-bf8ba7cb27ea2776" style="" data-name="МА"><tbody><tr><td colspan="2" class="" style="text-align:center;">Шаҳр</td></tr><tr><th colspan="2" scope="colgroup" class="infobox-above" style=""><center>Самарқанд / سمرقند</center></th></tr><tr><td colspan="2" class="" style="text-align:center;"><span data-wikidata-property-id="P1705" class="no-wikidata"><span data-wikidata-claim-id="Q5753$dbf1a5de-4532-f4a1-4de9-9fb3aaf5eac1" class="wikidata-claim" data-wikidata-property-id="P1448[LANGUAGE!:TG]"><span class="wikidata-snak wikidata-main-snak"><a href="/wiki/%D0%97%D0%B0%D0%B1%D0%BE%D0%BD%D0%B8_%D3%AF%D0%B7%D0%B1%D0%B5%D0%BA%D3%A3" title="Забони ӯзбекӣ">ӯзбекӣ</a>: <i><span lang="uz">Samarqand/Самарқанд</span></i></span></span></span></td></tr><tr><td colspan="2" class="infobox-image" style=""> <span data-wikidata-property-id="P18" class="no-wikidata"><span typeof="mw:File/Frameless"><a href="/wiki/%D0%90%D0%BA%D1%81:Registan_square_Samarkand.jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/0/00/Registan_square_Samarkand.jpg/290px-Registan_square_Samarkand.jpg" decoding="async" width="290" height="196" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/0/00/Registan_square_Samarkand.jpg/435px-Registan_square_Samarkand.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/0/00/Registan_square_Samarkand.jpg/580px-Registan_square_Samarkand.jpg 2x" data-file-width="3752" data-file-height="2530" /></a></span></span> </td></tr> <tr> <td colspan="2" class="plainlist" style="text-align:center;width:60%;padding:0;"> <table role="presentation" style="background:inherit; border-collapse:collapse; width:100%; display:table; text-align:center;"> <tbody><tr> <td style="vertical-align: middle"><span data-wikidata-claim-id="Q5753$521425D0-77E0-465F-B837-A4E73CA17655" class="wikidata-claim" data-wikidata-property-id="P94"><span class="wikidata-snak wikidata-main-snak"><span typeof="mw:File/Frameless"><a href="/wiki/%D0%90%D0%BA%D1%81:Emblem_of_Samarkand.svg" class="mw-file-description"><img alt="Нишон" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/1/10/Emblem_of_Samarkand.svg/90px-Emblem_of_Samarkand.svg.png" decoding="async" width="90" height="90" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/1/10/Emblem_of_Samarkand.svg/135px-Emblem_of_Samarkand.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/1/10/Emblem_of_Samarkand.svg/180px-Emblem_of_Samarkand.svg.png 2x" data-file-width="354" data-file-height="354" /></a></span></span></span></td> </tr> <tr> <td>Нишон</td> </tr></tbody></table></td> </tr> <tr> <th scope="row" class="plainlist">Кишвар</th> <td class="plainlist" style="width:60%;"> <span data-wikidata-property-id="P17" class="no-wikidata"><span class="flagicon"><span typeof="mw:File"><span><img alt="" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/d/dc/Flag_placeholder.svg/23px-Flag_placeholder.svg.png" decoding="async" width="23" height="15" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/d/dc/Flag_placeholder.svg/35px-Flag_placeholder.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/d/dc/Flag_placeholder.svg/45px-Flag_placeholder.svg.png 2x" data-file-width="24" data-file-height="16" /></span></span> </span>[[|]]</span></td> </tr> <tr> <th scope="row" class="plainlist">минтақа</th> <td class="plainlist" style="width:60%;"> <a href="/wiki/%D0%92%D0%B8%D0%BB%D0%BE%D1%8F%D1%82%D0%B8_%D0%A1%D0%B0%D0%BC%D0%B0%D1%80%D2%9B%D0%B0%D0%BD%D0%B4" title="Вилояти Самарқанд">Вилояти Самарқанд</a></td> </tr> <tr> <th colspan="2" scope="colgroup" class="infobox-header" style="">Таърих ва ҷуғрофиё</th> </tr> <tr> <th scope="row" class="plainlist">Масоҳат</th> <td class="plainlist" style="width:60%;"> <ul><li><span data-wikidata-claim-id="Q5753$0172D47C-5B00-4EDA-AD0A-8424564918B4" class="wikidata-claim" data-wikidata-property-id="P2046"><span class="wikidata-snak wikidata-main-snak">108 ± 1 км²</span></span></li></ul></td> </tr> <tr> <th scope="row" class="plainlist"><a href="/w/index.php?title=%D0%91%D0%B0%D0%BB%D0%B0%D0%BD%D0%B4%D0%B8%D0%B8_%D1%81%D0%B0%D1%82%D2%B3%D0%B8_%D0%B1%D0%B0%D2%B3%D1%80&action=edit&redlink=1" class="new" title="Баландии сатҳи баҳр (саҳифа вуҷуд надорад)">Баландии марказ</a></th> <td class="plainlist" style="width:60%;"> <span data-wikidata-claim-id="Q5753$8A5057D5-0547-4B5D-9346-894D7E0350DF" class="wikidata-claim" data-wikidata-property-id="P2044"><span class="wikidata-snak wikidata-main-snak">702 м</span></span></td> </tr> <tr> <th scope="row" class="plainlist"><a href="/wiki/%D0%9C%D0%B8%D0%BD%D1%82%D0%B0%D2%9B%D0%B0%D0%B8_%D0%B7%D0%B0%D0%BC%D0%BE%D0%BD%D3%A3" title="Минтақаи замонӣ">Минтақаи замонӣ</a></th> <td class="plainlist" style="width:60%;"> <span data-wikidata-claim-id="Q5753$56952E03-BCBB-4ADC-9D8B-091972A36E9A" class="wikidata-claim" data-wikidata-property-id="P421"><span class="wikidata-snak wikidata-main-snak"><a href="/wiki/UTC%2B05:00" title="UTC+05:00">UTC+05:00</a></span></span></td> </tr> <tr> <th colspan="2" scope="colgroup" class="infobox-header" style="">Аҳолӣ</th> </tr> <tr> <th scope="row" class="plainlist">Аҳолӣ</th> <td class="plainlist" style="width:60%;"> <ul><li><span style="color: #0c0; font-size: larger;">▲</span><span class="wikidata-snak wikidata-main-snak">546 303 тан</span> (<span data-wikidata-hash="7c6da18586bcef654c28f338f249a87a6473c03b" class="wikidata-snak"><span class="nowrap"><a href="/wiki/1_%D1%8F%D0%BD%D0%B2%D0%B0%D1%80" title="1 январ">1 январ</a> <a href="/wiki/%D0%A1%D0%BE%D0%BB%D0%B8_2020" title="Соли 2020">2020</a></span></span>)</li></ul></td> </tr> <tr> <th scope="row" class="plainlist">Миллият</th> <td class="plainlist" style="width:60%;"> <a href="/wiki/%D0%A2%D0%BE%D2%B7%D0%B8%D0%BA%D0%BE%D0%BD" title="Тоҷикон">тоҷикон</a>, <a href="/wiki/%D3%AE%D0%B7%D0%B1%D0%B5%D0%BA%D2%B3%D0%BE" title="Ӯзбекҳо">узбакҳо</a>, <a href="/wiki/%D0%A0%D1%83%D1%81%D2%B3%D0%BE" title="Русҳо">русҳо</a></td> </tr> <tr> <th scope="row" class="plainlist">Забони расмӣ</th> <td class="plainlist" style="width:60%;"> <span data-wikidata-claim-id="Q5753$8e7802e5-439c-f111-9045-6397ff7c5be8" class="wikidata-claim" data-wikidata-property-id="P37"><span class="wikidata-snak wikidata-main-snak"><a href="/wiki/%D0%97%D0%B0%D0%B1%D0%BE%D0%BD%D0%B8_%D3%AF%D0%B7%D0%B1%D0%B5%D0%BA%D3%A3" title="Забони ӯзбекӣ">ӯзбекӣ</a></span></span></td> </tr> <tr> <th colspan="2" scope="colgroup" class="infobox-header" style="">Шиносаҳои ададӣ</th> </tr> <tr> <th scope="row" class="plainlist"><a href="/wiki/%D0%9F%D0%B5%D1%88%D1%88%D1%83%D0%BC%D0%BE%D1%80%D0%B0%D0%B8_%D1%82%D0%B5%D0%BB%D0%B5%D1%84%D0%BE%D0%BD" title="Пешшумораи телефон">Пешшумораи телефон</a></th> <td class="plainlist" style="width:60%;">662</td> </tr> <tr> <th scope="row" class="plainlist"><a href="/wiki/%D0%9D%D0%B8%D1%88%D0%BE%D0%BD%D0%B0%D0%B8_%D0%BF%D0%BE%D1%87%D1%82%D0%B0" title="Нишонаи почта">Нишонаи почта</a></th> <td class="plainlist" style="width:60%;"> <span data-wikidata-claim-id="q5753$CD4FB01D-CFBA-480F-82C0-5124F25B21FE" class="wikidata-claim" data-wikidata-property-id="P281"><span class="wikidata-snak wikidata-main-snak">140100</span></span></td> </tr> <tr> <th colspan="2" scope="colgroup" class="infobox-header" style="">Дигар</th> </tr> <tr> <th scope="row" class="plainlist">Замони таъсис</th> <td class="plainlist" style="width:60%;"> садаи VIII то милод</td> </tr> <tr> <td colspan="2" class="plainlist" style="text-align:center;width:60%;"> <span data-wikidata-claim-id="Q5753$D146BA6F-B6B3-40B7-A951-7E9869C5B858" class="wikidata-claim" data-wikidata-property-id="P856"><span class="wikidata-snak wikidata-main-snak"><a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.samshahar.uz">samshahar.uz</a></span></span></td> </tr><tr><td colspan="2" class="infobox-below" style=";"><span data-wikidata-claim-id="q5753$52F4702F-ED81-46C9-88A4-CA3E50C1DF2F" class="wikidata-claim" data-wikidata-property-id="P373"><span class="wikidata-snak wikidata-main-snak"><span typeof="mw:File"><a href="https://commons.wikimedia.org/wiki/Category:Samarkand" title="commons:Category:Samarkand"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/4a/Commons-logo.svg/15px-Commons-logo.svg.png" decoding="async" width="15" height="20" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/4a/Commons-logo.svg/23px-Commons-logo.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/4a/Commons-logo.svg/30px-Commons-logo.svg.png 2x" data-file-width="1024" data-file-height="1376" /></a></span> <a href="https://commons.wikimedia.org/wiki/Category:Samarkand" class="extiw" title="commons:Category:Samarkand">Парвандаҳо дар Викианбор</a></span></span></td></tr> </tbody></table> <figure class="mw-default-size" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/%D0%90%D0%BA%D1%81:MASamarkandTalIRassad2.jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/c/c0/MASamarkandTalIRassad2.jpg/220px-MASamarkandTalIRassad2.jpg" decoding="async" width="220" height="131" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/c/c0/MASamarkandTalIRassad2.jpg/330px-MASamarkandTalIRassad2.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/c/c0/MASamarkandTalIRassad2.jpg/440px-MASamarkandTalIRassad2.jpg 2x" data-file-width="2459" data-file-height="1468" /></a><figcaption>Манзараи Самарқанд</figcaption></figure> <p><b>Самарқанд</b> — шаҳри қадима ва маркази <a href="/wiki/%D0%92%D0%B8%D0%BB%D0%BE%D1%8F%D1%82%D0%B8_%D0%A1%D0%B0%D0%BC%D0%B0%D1%80%D2%9B%D0%B0%D0%BD%D0%B4" title="Вилояти Самарқанд">вилояти Самарқанди</a> <a href="/wiki/%D3%AE%D0%B7%D0%B1%D0%B5%D0%BA%D0%B8%D1%81%D1%82%D0%BE%D0%BD" title="Ӯзбекистон">Ӯзбекистон</a> аст ва қисмати зиёди мардуми ин шаҳри қадима <a href="/wiki/%D0%97%D0%B0%D0%B1%D0%BE%D0%BD%D0%B8_%D1%84%D0%BE%D1%80%D1%81%D3%A3" title="Забони форсӣ">форсзабон</a> аст (<a href="/wiki/%D0%A1%D1%83%D0%BD%D0%BD%D3%A3" title="Суннӣ">суннӣ</a>, <a href="/wiki/%D2%B2%D0%B0%D0%BD%D0%B0%D1%84%D3%A3" title="Ҳанафӣ">ҳанафӣ</a>). Масоҳати шаҳр 120,1 км кв аст ва дар он 504,4 ҳазор нафар (соли 2015) шаҳрванд зиндагӣ мекунанд. Самарқанд — яке аз шаҳрҳои қадимтарини дунё мебошад, ки дар <a href="/wiki/%D0%90%D1%81%D1%80%D0%B8_VIII" class="mw-redirect" title="Асри VIII">асри VIII</a> пеш аз милод бунёд шудааст. Соли <a href="/wiki/2001" class="mw-redirect" title="2001">2001</a> Самарқанд ба феҳристи мероси умумибашарии фарҳангии <a href="/wiki/%D0%AE%D0%9D%D0%95%D0%A1%D0%9A%D0%9E" title="ЮНЕСКО">ЮНЕСКО</a> дохил карда шудааст. Дар таърихи қадим Самарқанд пойтахти <a href="/wiki/%D0%94%D0%B0%D0%B2%D0%BB%D0%B0%D1%82%D0%B8_%D0%A1%D1%83%D2%93%D0%B4%D0%B8_%D2%9B%D0%B0%D0%B4%D0%B8%D0%BC" title="Давлати Суғди қадим">Давлати Суғди қадим</a> буда, дар сарчашмаи хаттии «<a href="/wiki/%D0%90%D0%B2%D0%B5%D1%81%D1%82%D0%BE" title="Авесто">Авесто</a>» номбар гардидааст. </p> <meta property="mw:PageProp/toc" /> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Номгузорӣ"><span id=".D0.9D.D0.BE.D0.BC.D0.B3.D1.83.D0.B7.D0.BE.D1.80.D3.A3"></span>Номгузорӣ</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%D0%A1%D0%B0%D0%BC%D0%B0%D1%80%D2%9B%D0%B0%D0%BD%D0%B4&veaction=edit&section=1" title="Вироиши қисмат: Номгузорӣ" class="mw-editsection-visualeditor"><span>вироиш</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=%D0%A1%D0%B0%D0%BC%D0%B0%D1%80%D2%9B%D0%B0%D0%BD%D0%B4&action=edit&section=1" title="Edit section's source code: Номгузорӣ"><span>вироиши манбаъ</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <figure class="mw-default-size" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/%D0%90%D0%BA%D1%81:Registan_square2014.JPG" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/48/Registan_square2014.JPG/220px-Registan_square2014.JPG" decoding="async" width="220" height="165" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/48/Registan_square2014.JPG/330px-Registan_square2014.JPG 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/48/Registan_square2014.JPG/440px-Registan_square2014.JPG 2x" data-file-width="3648" data-file-height="2736" /></a><figcaption>Майдони <a href="/wiki/%D0%A0%D0%B5%D0%B3%D0%B8%D1%81%D1%82%D0%BE%D0%BD" title="Регистон">Регистон</a></figcaption></figure> <figure class="mw-default-size" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/%D0%90%D0%BA%D1%81:Registan_Sherdor_madrassah2014.JPG" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/0/06/Registan_Sherdor_madrassah2014.JPG/220px-Registan_Sherdor_madrassah2014.JPG" decoding="async" width="220" height="165" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/0/06/Registan_Sherdor_madrassah2014.JPG/330px-Registan_Sherdor_madrassah2014.JPG 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/0/06/Registan_Sherdor_madrassah2014.JPG/440px-Registan_Sherdor_madrassah2014.JPG 2x" data-file-width="3648" data-file-height="2736" /></a><figcaption><a href="/wiki/%D0%9C%D0%B0%D0%B4%D1%80%D0%B0%D1%81%D0%B0%D0%B8_%D0%A8%D0%B5%D1%80%D0%B4%D0%BE%D1%80" title="Мадрасаи Шердор">Мадрасаи Шердор</a></figcaption></figure> <figure class="mw-default-size" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/%D0%90%D0%BA%D1%81:Samarqand.png" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/b/b8/Samarqand.png/220px-Samarqand.png" decoding="async" width="220" height="143" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/b/b8/Samarqand.png/330px-Samarqand.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/b/b8/Samarqand.png/440px-Samarqand.png 2x" data-file-width="4157" data-file-height="2696" /></a><figcaption>Мадрасаи Биби хонум ва хиёбони Самарқанд</figcaption></figure> <figure class="mw-default-size" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/%D0%90%D0%BA%D1%81:%D0%9C%D0%B5%D0%BC%D0%BE%D1%80%D0%B8%D0%B0%D0%BB%D1%8C%D0%BD%D1%8B%D0%B9_%D0%BA%D0%BE%D0%BC%D0%BF%D0%BB%D0%B5%D0%BA%D1%81_%D0%90%D0%BB%D1%8C-%D0%91%D1%83%D1%85%D0%B0%D1%80%D0%B8_04.JPG" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/0/02/%D0%9C%D0%B5%D0%BC%D0%BE%D1%80%D0%B8%D0%B0%D0%BB%D1%8C%D0%BD%D1%8B%D0%B9_%D0%BA%D0%BE%D0%BC%D0%BF%D0%BB%D0%B5%D0%BA%D1%81_%D0%90%D0%BB%D1%8C-%D0%91%D1%83%D1%85%D0%B0%D1%80%D0%B8_04.JPG/220px-%D0%9C%D0%B5%D0%BC%D0%BE%D1%80%D0%B8%D0%B0%D0%BB%D1%8C%D0%BD%D1%8B%D0%B9_%D0%BA%D0%BE%D0%BC%D0%BF%D0%BB%D0%B5%D0%BA%D1%81_%D0%90%D0%BB%D1%8C-%D0%91%D1%83%D1%85%D0%B0%D1%80%D0%B8_04.JPG" decoding="async" width="220" height="165" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/0/02/%D0%9C%D0%B5%D0%BC%D0%BE%D1%80%D0%B8%D0%B0%D0%BB%D1%8C%D0%BD%D1%8B%D0%B9_%D0%BA%D0%BE%D0%BC%D0%BF%D0%BB%D0%B5%D0%BA%D1%81_%D0%90%D0%BB%D1%8C-%D0%91%D1%83%D1%85%D0%B0%D1%80%D0%B8_04.JPG/330px-%D0%9C%D0%B5%D0%BC%D0%BE%D1%80%D0%B8%D0%B0%D0%BB%D1%8C%D0%BD%D1%8B%D0%B9_%D0%BA%D0%BE%D0%BC%D0%BF%D0%BB%D0%B5%D0%BA%D1%81_%D0%90%D0%BB%D1%8C-%D0%91%D1%83%D1%85%D0%B0%D1%80%D0%B8_04.JPG 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/0/02/%D0%9C%D0%B5%D0%BC%D0%BE%D1%80%D0%B8%D0%B0%D0%BB%D1%8C%D0%BD%D1%8B%D0%B9_%D0%BA%D0%BE%D0%BC%D0%BF%D0%BB%D0%B5%D0%BA%D1%81_%D0%90%D0%BB%D1%8C-%D0%91%D1%83%D1%85%D0%B0%D1%80%D0%B8_04.JPG/440px-%D0%9C%D0%B5%D0%BC%D0%BE%D1%80%D0%B8%D0%B0%D0%BB%D1%8C%D0%BD%D1%8B%D0%B9_%D0%BA%D0%BE%D0%BC%D0%BF%D0%BB%D0%B5%D0%BA%D1%81_%D0%90%D0%BB%D1%8C-%D0%91%D1%83%D1%85%D0%B0%D1%80%D0%B8_04.JPG 2x" data-file-width="4608" data-file-height="3456" /></a><figcaption>Масҷид ва мақбараи Ал-Бухори</figcaption></figure> <figure class="mw-default-size" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/%D0%90%D0%BA%D1%81:%D0%9C%D0%B5%D1%87%D0%B5%D1%82%D1%8C_%D0%B2_%D0%A1%D0%B0%D0%BC%D0%B0%D1%80%D0%BA%D0%B0%D0%BD%D0%B4%D0%B5.JPG" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/f/f9/%D0%9C%D0%B5%D1%87%D0%B5%D1%82%D1%8C_%D0%B2_%D0%A1%D0%B0%D0%BC%D0%B0%D1%80%D0%BA%D0%B0%D0%BD%D0%B4%D0%B5.JPG/220px-%D0%9C%D0%B5%D1%87%D0%B5%D1%82%D1%8C_%D0%B2_%D0%A1%D0%B0%D0%BC%D0%B0%D1%80%D0%BA%D0%B0%D0%BD%D0%B4%D0%B5.JPG" decoding="async" width="220" height="165" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/f/f9/%D0%9C%D0%B5%D1%87%D0%B5%D1%82%D1%8C_%D0%B2_%D0%A1%D0%B0%D0%BC%D0%B0%D1%80%D0%BA%D0%B0%D0%BD%D0%B4%D0%B5.JPG/330px-%D0%9C%D0%B5%D1%87%D0%B5%D1%82%D1%8C_%D0%B2_%D0%A1%D0%B0%D0%BC%D0%B0%D1%80%D0%BA%D0%B0%D0%BD%D0%B4%D0%B5.JPG 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/f/f9/%D0%9C%D0%B5%D1%87%D0%B5%D1%82%D1%8C_%D0%B2_%D0%A1%D0%B0%D0%BC%D0%B0%D1%80%D0%BA%D0%B0%D0%BD%D0%B4%D0%B5.JPG/440px-%D0%9C%D0%B5%D1%87%D0%B5%D1%82%D1%8C_%D0%B2_%D0%A1%D0%B0%D0%BC%D0%B0%D1%80%D0%BA%D0%B0%D0%BD%D0%B4%D0%B5.JPG 2x" data-file-width="4608" data-file-height="3456" /></a><figcaption><a href="/wiki/%D0%9C%D0%B0%D1%81%D2%B7%D0%B8%D0%B4%D0%B8_%D2%B2%D0%B0%D0%B7%D1%80%D0%B0%D1%82%D0%B8_%D0%A5%D0%B8%D0%B7%D1%80" title="Масҷиди Ҳазрати Хизр">Масҷиди Ҳазрати Хизр</a></figcaption></figure> <figure class="mw-default-size" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/%D0%90%D0%BA%D1%81:Registan_Ulugbek_madrasah2014.JPG" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/8/85/Registan_Ulugbek_madrasah2014.JPG/220px-Registan_Ulugbek_madrasah2014.JPG" decoding="async" width="220" height="165" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/8/85/Registan_Ulugbek_madrasah2014.JPG/330px-Registan_Ulugbek_madrasah2014.JPG 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/8/85/Registan_Ulugbek_madrasah2014.JPG/440px-Registan_Ulugbek_madrasah2014.JPG 2x" data-file-width="3248" data-file-height="2435" /></a><figcaption><a href="/wiki/%D0%9C%D0%B0%D0%B4%D1%80%D0%B0%D1%81%D0%B0%D0%B8_%D0%A3%D0%BB%D1%83%D2%93%D0%B1%D0%B5%D0%BA_(%D0%A1%D0%B0%D0%BC%D0%B0%D1%80%D2%9B%D0%B0%D0%BD%D0%B4)" title="Мадрасаи Улуғбек (Самарқанд)">Мадрасаи Улугбек</a></figcaption></figure> <figure class="mw-default-size" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/%D0%90%D0%BA%D1%81:Storks_on_Tupchiboshi_Madrasa,_Bukhara.jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/2/2c/Storks_on_Tupchiboshi_Madrasa%2C_Bukhara.jpg/220px-Storks_on_Tupchiboshi_Madrasa%2C_Bukhara.jpg" decoding="async" width="220" height="188" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/2/2c/Storks_on_Tupchiboshi_Madrasa%2C_Bukhara.jpg/330px-Storks_on_Tupchiboshi_Madrasa%2C_Bukhara.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/2/2c/Storks_on_Tupchiboshi_Madrasa%2C_Bukhara.jpg/440px-Storks_on_Tupchiboshi_Madrasa%2C_Bukhara.jpg 2x" data-file-width="640" data-file-height="548" /></a><figcaption>Мадраса дар Самарқанд</figcaption></figure> <figure class="mw-default-size" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/%D0%90%D0%BA%D1%81:Ensemble_Shakhi_Zinda_(2).JPG" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/7/79/Ensemble_Shakhi_Zinda_%282%29.JPG/220px-Ensemble_Shakhi_Zinda_%282%29.JPG" decoding="async" width="220" height="146" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/7/79/Ensemble_Shakhi_Zinda_%282%29.JPG/330px-Ensemble_Shakhi_Zinda_%282%29.JPG 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/7/79/Ensemble_Shakhi_Zinda_%282%29.JPG/440px-Ensemble_Shakhi_Zinda_%282%29.JPG 2x" data-file-width="4928" data-file-height="3264" /></a><figcaption>Мақбараи Шоҳи Зинда</figcaption></figure> <figure class="mw-default-size" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/%D0%90%D0%BA%D1%81:Mausoleum_of_Amir_Temur_(1).JPG" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/f/fc/Mausoleum_of_Amir_Temur_%281%29.JPG/220px-Mausoleum_of_Amir_Temur_%281%29.JPG" decoding="async" width="220" height="165" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/f/fc/Mausoleum_of_Amir_Temur_%281%29.JPG/330px-Mausoleum_of_Amir_Temur_%281%29.JPG 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/f/fc/Mausoleum_of_Amir_Temur_%281%29.JPG/440px-Mausoleum_of_Amir_Temur_%281%29.JPG 2x" data-file-width="2048" data-file-height="1536" /></a><figcaption>Мақбараи Гӯри Амир</figcaption></figure> <p>Номгузории муосири — Самарқанд — аз калимаи <a href="/wiki/%D0%97%D0%B0%D0%B1%D0%BE%D0%BD%D0%B8_%D1%81%D1%83%D2%93%D0%B4%D3%A3" title="Забони суғдӣ">суғдии</a> <i>Smʼrknδh</i> бар меояд.<sup id="cite_ref-1" class="reference"><a href="#cite_note-1"><span class="cite-bracket">[</span>1<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> Забоншиносон маънои <i>asmara</i> — санг ва <i>қанд</i> — шаҳр, яъне Самарқанд — «шаҳри сангин» маънидод мекунанд. </p> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Таърих"><span id=".D0.A2.D0.B0.D1.8A.D1.80.D0.B8.D1.85"></span>Таърих</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%D0%A1%D0%B0%D0%BC%D0%B0%D1%80%D2%9B%D0%B0%D0%BD%D0%B4&veaction=edit&section=2" title="Вироиши қисмат: Таърих" class="mw-editsection-visualeditor"><span>вироиш</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=%D0%A1%D0%B0%D0%BC%D0%B0%D1%80%D2%9B%D0%B0%D0%BD%D0%B4&action=edit&section=2" title="Edit section's source code: Таърих"><span>вироиши манбаъ</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>Баъди заволи <a href="/wiki/%D0%A1%D1%83%D2%93%D0%B4" title="Суғд">Суғд</a> (асри VIII), Самарқанд дар асрҳои миёна пойтахти ҳукуматдории якчанд давлатҳои таърихӣ шуда буд.(Нигаред ба:<a href="/wiki/%D0%A2%D0%B0%D1%8A%D1%80%D0%B8%D1%85%D0%B8_%D0%A2%D0%BE%D2%B7%D0%B8%D0%BA%D0%B8%D1%81%D1%82%D0%BE%D0%BD" title="Таърихи Тоҷикистон">Таърихи Тоҷикистон</a>) Самарқанд аз замонҳои қадим яке аз марказҳои асосӣ ва муҳимтарини тамаддуни Осиёи Марказӣ ба шумор меравад. Аксар воқеаҳои иҷтимоию сиёсӣ, таърихӣ, илмию адабӣ ва фарҳангии халқи форси бо ин шаҳри тоҷикнишин алоқаи ногусастанӣ дорад. Бозёфтҳои бостоншиносӣ гувоҳӣ медиҳанд, ки ҳанӯз дар аҳди Кӯшониён (асрҳои I—IV мелод) Самарқанд шаҳри обод ва инкишофёфта будааст: осори биноҳои бошукӯҳ, устохонаҳои ҳунармандӣ, ҳайкалчаҳои гилин, зарфҳои сафол, порчаи зарф бо навиштаи суғдӣ инкишофи ҳунармандӣ ва мадании ин шаҳрро дар он замон тасдиқ мекунанд. Дар охири асри VI Самарқандро Хоқонии турк ва баъдан арабҳо (соли 712) истило карданд. Мардуми шаҳрро лозим омад, ки ба муқобили аҷнабиён муқобилати сахт нишон диҳанд ва шӯриш намоянд. Яке аз ин шӯришҳои халқӣ дар таърих бо номи <a href="/wiki/%D0%98%D1%81%D1%91%D0%BD%D0%B8_%D0%9C%D1%83%D2%9B%D0%B0%D0%BD%D0%BD%D0%B0%D1%8A" title="Исёни Муқаннаъ">Исёни Муқаннаъ</a> (солҳои 776—783) машҳур аст. Дар замони салтанати сулолаи <a href="/wiki/%D0%A1%D0%BE%D0%BC%D0%BE%D0%BD%D0%B8%D1%91%D0%BD" title="Сомониён">Сомониён</a> (солҳои 875—999) Самарқанд ба шаҳри тараққикарда, ободу зебо ва нашъунамоёфта табдил ёфт. Дар ин давра ҳунармандӣ, косибӣ, обчакорӣ, зироати полизӣ, тиҷорат, хусусан бофандагӣ тараққӣ кард. Дар Самарқанд ҳамчунин коғаз ва шиша истеҳсол мешуд, ки дар кишварҳои дуру наздик шуҳрат доштанд. Инчунин ҳунармандони Самарқанд рикоб, лаҷом, тасма, деги мис истеҳсол мекарданд. Аз ин лиҳоз дар бозорҳои кишварҳои Шарқу Ғарб савдогарон матоъи симгун, парча, газворҳои сурх (мумарҷол), газворҳои синизӣ, шоҳӣ, хайма, шиша, деги мис, чормағз, мавиз мебурданд. Инкишофи ҳунармандӣ ба ривоҷи илму фарҳанг, адабиёт, забони форсии дарӣ ва форсии тоҷикӣ мусоидат кард. Илмҳои ҳисоб, нуҷум, ҷуғрофия, кимиё, тиб, таъриху фалсафа ва нақди шеър инкишоф ёфтанд. Инчунин дар Самарқанду <a href="/wiki/%D0%91%D1%83%D1%85%D0%BE%D1%80%D0%BE" title="Бухоро">Бухоро</a> ҳунари шаҳрсозӣ, меъморӣ ва санъати ороишӣ тараққӣ кард. Кӯшку қасрҳо, корвонсаройҳо, бозорҳои тимдор, <a href="/wiki/%D0%9C%D0%B0%D1%81%D2%B7%D0%B8%D0%B4" title="Масҷид">масҷидҳои</a> ҷомеъ, боғҳо бунёд гардиданд. Кандакории сутуни сақфи биноҳо, гаҷкорӣ, ороиши зарфҳои сафолӣ ва филиззӣ бо маҳорат ва ҳунармандона сохта шудаанд. Чунончӣ, <a href="/wiki/%D0%9C%D0%B0%D2%9B%D0%B1%D0%B0%D1%80%D0%B0" title="Мақбара">мақбараи</a> <a href="/wiki/%D0%98%D1%81%D0%BC%D0%BE%D0%B8%D0%BB%D0%B8_%D0%A1%D0%BE%D0%BC%D0%BE%D0%BD%D3%A3" title="Исмоили Сомонӣ">Исмоили Сомонӣ</a> дар <a href="/wiki/%D0%91%D1%83%D1%85%D0%BE%D1%80%D0%BE" title="Бухоро">Бухоро</a> имрӯз ҳам бинандаро ба ҳайрат меоварад. Дар замони ҳукмронии <a href="/wiki/%D0%A1%D0%BE%D0%BC%D0%BE%D0%BD%D0%B8%D1%91%D0%BD" title="Сомониён">Сомониён</a> дар Самарқанд санъати мусиқӣ низ равнақ пайдо кард. Силсилаи оҳангу тарона ва сурудҳое эҷод шуданд, ки минбаъд бо номи «Дувоздаҳмақом»-у «<a href="/wiki/%D0%A8%D0%B0%D1%88%D0%BC%D0%B0%D2%9B%D0%BE%D0%BC" title="Шашмақом">Шашмақом</a>» шуҳрат ёфтанд. Ҳамин тариқа, дар натиҷаи ҳуҷуми хоқони турк ва араб шаҳри Самарқанд ба харобазор табдил ёфта бошад ҳам, дар замони Сомониён яке аз шаҳрҳои ободу бузурги <a href="/wiki/%D0%9E%D1%81%D0%B8%D1%91%D0%B8_%D0%9C%D0%B0%D1%80%D0%BA%D0%B0%D0%B7%D3%A3" title="Осиёи Марказӣ">Осиёи Марказӣ</a> маҳсуб мешуд. Дар ин шаҳр забону адабиёти форсии тоҷикӣ равнақ ёфт. Шоиру мутафаккирон ва табибони оламшумул тарбия ёфта ба воя расиданд ва аз худ осори ғании илмию адабии гаронмояе ба мерос гузоштанд. Аввалин шоироне, ки дар Самарқанд ба <a href="/wiki/%D0%97%D0%B0%D0%B1%D0%BE%D0%BD%D0%B8_%D0%B4%D0%B0%D1%80%D3%A3" title="Забони дарӣ">забони дарӣ</a> шеър гуфтаанд, <b><a href="/wiki/%D0%90%D0%B1%D3%AF%D2%B3%D0%B0%D1%84%D1%81%D0%B8_%D0%A1%D1%83%D2%93%D0%B4%D0%B8%D0%B8_%D0%A1%D0%B0%D0%BC%D0%B0%D1%80%D2%9B%D0%B0%D0%BD%D0%B4%D3%A3" class="mw-redirect" title="Абӯҳафси Суғдии Самарқандӣ">Абӯҳафси Суғдии Самарқандӣ</a>, Абӯлянбағӣ, <a href="/w/index.php?title=%D0%90%D0%B1%D0%B1%D0%BE%D1%81_%D0%B8%D0%B1%D0%BD%D0%B8_%D0%A2%D0%B0%D1%80%D1%85%D0%BE%D0%BD%D0%B8_%D0%A1%D0%B0%D0%BC%D0%B0%D1%80%D2%9B%D0%B0%D0%BD%D0%B4%D3%A3&action=edit&redlink=1" class="new" title="Аббос ибни Тархони Самарқандӣ (саҳифа вуҷуд надорад)">Аббос ибни Тархони Самарқандӣ</a> (Абу Тақӣ)</b> мебошанд. Зиёда аз он, ба таъкиди муаллифи тазкираи «Оташкада» Лутфалибеки Озар, нахустин гӯяндаи «<a href="/wiki/%D0%A8%D0%BE%D2%B3%D0%BD%D0%BE%D0%BC%D0%B0" title="Шоҳнома">Шоҳнома</a>» Абӯмансур Муҳаммад ибни Аҳмади <a href="/wiki/%D0%94%D0%B0%D2%9B%D0%B8%D2%9B%D3%A3" title="Дақиқӣ">Дақиқӣ</a> зода ва тарбиятдидаи Самарқанд аст. Сипаҳсолори шеъри Аҷам Абӯабдуллоҳи <a href="/wiki/%D0%A0%D3%AF%D0%B4%D0%B0%D0%BA%D3%A3" title="Рӯдакӣ">Рӯдакӣ</a> дар ҷавонӣ аз Панҷрӯди <a href="/wiki/%D0%9F%D0%B0%D0%BD%D2%B7%D0%B0%D0%BA%D0%B5%D0%BD%D1%82" title="Панҷакент">Панҷакент</a> омада, дар Самарқанд тарбия дида, ба камол расидааст. Аз ин ҷост, ки Самарқанд ҳамчун шаҳри тамаддунофарини халқи тоҷик дар инкишофи илму фарҳанг, забону адабиёти форсии тоҷикӣ саҳми беназир дорад. Аз асри XI қабилаҳои бодиянишини турк яке аз паси дигаре ба Самарқанд фурӯ рехтанд: қарахониён, туркони салҷуқӣ, дар миёнаи садаи XII қаракидониён. Истилогарон ба шаҳр зарари калон расониданд. Равнақи илму адаб ба дараҷае коста шуд. Бо вуҷуди он намояндагони аҳли илму адаб, аз қабили <b><a href="/wiki/%D0%A0%D0%B0%D1%88%D0%B8%D0%B4%D0%B8%D0%B8_%D0%A1%D0%B0%D0%BC%D0%B0%D1%80%D2%9B%D0%B0%D0%BD%D0%B4%D3%A3" title="Рашидии Самарқандӣ">Рашидии Самарқандӣ</a>, <a href="/wiki/%D0%A1%D3%AF%D0%B7%D0%B0%D0%BD%D0%B8%D0%B8_%D0%A1%D0%B0%D0%BC%D0%B0%D1%80%D2%9B%D0%B0%D0%BD%D0%B4%D3%A3" title="Сӯзании Самарқандӣ">Сӯзании Самарқандӣ</a>, <a href="/w/index.php?title=%D0%A8%D0%B0%D1%82%D1%80%D0%B0%D0%BD%D2%B7%D0%B8%D0%B8_%D0%A1%D0%B0%D0%BC%D0%B0%D1%80%D2%9B%D0%B0%D0%BD%D0%B4%D3%A3&action=edit&redlink=1" class="new" title="Шатранҷии Самарқандӣ (саҳифа вуҷуд надорад)">Шатранҷии Самарқандӣ</a>, <a href="/wiki/%D0%9D%D0%B8%D0%B7%D0%BE%D0%BC%D0%B8%D0%B8_%D0%90%D1%80%D3%AF%D0%B7%D0%B8%D0%B8_%D0%A1%D0%B0%D0%BC%D0%B0%D1%80%D2%9B%D0%B0%D0%BD%D0%B4%D3%A3" title="Низомии Арӯзии Самарқандӣ">Низомии Арӯзии Самарқандӣ</a>, <a href="/wiki/%D0%97%D0%B0%D2%B3%D0%B8%D1%80%D0%B8%D0%B8_%D0%A1%D0%B0%D0%BC%D0%B0%D1%80%D2%9B%D0%B0%D0%BD%D0%B4%D3%A3" title="Заҳирии Самарқандӣ">Заҳирии Самарқандӣ</a></b> ва дигарон анъанаҳои илму фарҳангу адаби замони Сомониёнро идома дода, аз худ дар соҳаҳои мухталиф мероси пурарзише боқӣ гузоштанд. Дар ин давра қабл аз ҳама истеҳсоли маснуоти кулолӣ, шишагӣ ва фулузӣ инкишоф ёфт. Ба ин бозёфтҳои бостоншиносӣ, аз қабили зарфҳои сирдор ва косаву табақҳои бесири пурнақшунигор гувоҳ аст ва аз ривоҷи ҳунармандӣ дар Самарқанд дарак медиҳанд. Соли 1220 истилогарони муғул бо сарварии <a href="/wiki/%D0%A7%D0%B8%D0%BD%D0%B3%D0%B8%D0%B7%D1%85%D0%BE%D0%BD" title="Чингизхон">Чингизхон</a> Самарқандро забт намуданд. Аҷнабиён шаҳрро ба куллӣ хароб карда, аксари аҳолиро аз дами теғ гузарониданд. Шаҳри қадимаи <a href="/wiki/%D0%90%D1%84%D1%80%D0%BE%D1%81%D0%B8%D1%91%D0%B1" title="Афросиёб">Афросиёб</a> ба харобазор мубаддал гашт ва аз байн рафт. Аллома <a href="/wiki/%D0%91%D0%BE%D0%B1%D0%BE%D2%B7%D0%BE%D0%BD_%D2%92%D0%B0%D1%84%D1%83%D1%80%D0%BE%D0%B2" title="Бобоҷон Ғафуров">Бобоҷон Ғафуров</a> дар асари машҳури <a href="/wiki/%D0%A2%D0%BE%D2%B7%D0%B8%D0%BA%D0%BE%D0%BD_(%D0%BA%D0%B8%D1%82%D0%BE%D0%B1)" title="Тоҷикон (китоб)">«Тоҷикон»</a> оид ба ҷангҳои шадиди мардуми шаҳр, қаҳрамонию ҷонфидоии онҳо сухан ронда, аз ҷумла навиштааст: «<i>Пас аз афтодани истеҳкомоти қалъаи Самарқанд ҳазорон диловарон ба масҷиди ҷомеъ паноҳ бурда, душманро ба наздик шудан намонданд. Муғулҳо бо роҳе масҷидро оташ заданд. Вале мудофиакунандагон аз ин наҳаросида, дар ҷои худ нишастанд ва сӯхта мурданро аз таслим шудан ба душман авлотар донистанд»</i>.<sup id="cite_ref-2" class="reference"><a href="#cite_note-2"><span class="cite-bracket">[</span>2<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> Минбаъд низ муқобилат ва муборизаи мардуми шаҳр алайҳи ғосибони муғул заррае паст нашудааст, ки ба ин шӯриши бузурги халқии солҳои 1365—1366 гувоҳӣ медиҳад. Ва он дар таърих бо номи ҷунбиши <a href="/wiki/%D0%A1%D0%B0%D1%80%D0%B1%D0%B0%D0%B4%D0%BE%D1%80%D0%BE%D0%BD" title="Сарбадорон">Сарбадорон</a> (бо сарвари толиби <a href="/wiki/%D0%9C%D0%B0%D0%B4%D1%80%D0%B0%D1%81%D0%B0" title="Мадраса">мадраса</a> <a href="/wiki/%D0%9C%D0%B0%D0%B2%D0%BB%D0%BE%D0%BD%D0%BE%D0%B7%D0%BE%D0%B4%D0%B0" title="Мавлонозода">Мавлонозода</a>) машҳур аст. Табиист, ки дар натиҷаи забткориҳои аҷнабиён ва бадбахтиҳои ба сари мардуми тоҷик овардаи муғулҳо оид ба равнақи илму адаби форсии тоҷикӣ дар садаи XIII сухан гуфтан ҷои гaп ҳам нест. Илму фарҳанг дар Самарқанд шикасти сахте дид. Аксар шоирону адибон, донишмандону мутафаккирон ба Туркия, Арабистону Ҳиндустон муҳоҷират намуданд. </p><p>Дар аҳди <a href="/wiki/%D0%A2%D0%B5%D0%BC%D1%83%D1%80%D0%B8%D1%91%D0%BD" title="Темуриён">Темуриён</a> (охири асри XIV ва асри XV) Самарқанд аз нав ба зеботарин ва ободтарин шаҳрҳои Шарқ ва бузургтарин маркази иқтисодӣ, сиёсӣ ва фарҳангии <a href="/wiki/%D0%92%D0%B0%D1%80%D0%BE%D1%80%D1%83%D0%B4" title="Вароруд">Вароруд</a> табдил ёфт. Дар шаҳр корхонаҳои ҳунармандӣ, дӯконҳои савдо, тимҳо, чойхонаву ошхонаҳо, корвонсаройҳо, устохонаҳои яроқсозӣ, зарробхона ва маҳбас бунёд гардиданд. Саноеи нафиса, минётура, меъморӣ, кошинкорӣ, наққошӣ, кандакорӣ, маснуоти филиззӣ, саҳҳофӣ, лаввоҳӣ, истеҳсоли коғаз дар зинаи нави сифатӣ тараққӣ кард. Махсусан коғази самарқандӣ дар кишварҳои дуру наздик шуҳрат дошт. Илмҳои риёзиёт, нуҷум, ҳайат, ҳандаса, тиб пеш рафтанд. Бояд гуфт, ки охирин зичи нуҷумии муътабар маҳз дар Самарқанд эҷод шудааст. Ғайр аз ин асари таърихии Муҳаммад Абдураззоқи Самарқандӣ «Матлаъ-ус-саъдайн ва маҷмаъ-ул — баҳрайн» дар ҳамин давра ба забони форсии тоҷикӣ иншо шуд, ки воқеаҳои таърихии солҳои 1304 — 1469-ро фаро мегирад. Давлатшоҳи Самарқандӣ тазкираи машҳури худ «Тазкират-уш-шуаро»-ро эҷод кард. Муҳаққиқони барҷастаи форсу тоҷик <b>Қозизодаи Румӣ, Хоҷаи Хурд, Содиқ, Мавлонои Хофӣ, Алоудавлаи Самарқандӣ, Ғиёсуддини Ҷамшид, Муини Кошонӣ, Салоҳуддини Мӯсавӣ, Алоуддини Қӯшчӣ</b> ва чанде дигар дар Самарқанд зиндагӣ ва эҷод кардаанд. Классикони барҷастаи адабиёти форсии тоҷикӣ ва ӯзбекӣ <b>Абдураҳмони Ҷомӣ ва Алишери Навоиӣ</b> низ дар Самарқанд таҳсил ва такмили илм намудаанд. Ба ин маънӣ Самарқанд дар охири садаи XIV ва садаи XV аз марказҳои асосии илму фарҳанг ва забону адабиёти форсии тоҷикӣ ба шумор рафтааст. Дар бораи расадхонаи <a href="/wiki/%D0%A3%D0%BB%D1%83%D2%93%D0%B1%D0%B5%D0%BA" class="mw-redirect" title="Улуғбек">Улуғбек</a>, манзараву фарҳангу ҳунармандони Самарқанд ва таърихи забти шаҳр аз ҷониби лашкари Шайбонихон дар соли 1501 <a href="/w/index.php?title=%D0%97%D0%B0%D2%B3%D0%B8%D1%80%D1%83%D0%B4%D0%B4%D0%B8%D0%BD%D0%B8_%D0%9C%D1%83%D2%B3%D0%B0%D0%BC%D0%BC%D0%B0%D0%B4_%D0%91%D0%BE%D0%B1%D1%83%D1%80&action=edit&redlink=1" class="new" title="Заҳируддини Муҳаммад Бобур (саҳифа вуҷуд надорад)">Заҳируддини Муҳаммад Бобур</a> дар асараш <a href="/wiki/%D0%91%D0%BE%D0%B1%D1%83%D1%80%D0%BD%D0%BE%D0%BC%D0%B0" title="Бобурнома">Бобурнома</a> маълумоти нодир овардааст.<sup id="cite_ref-3" class="reference"><a href="#cite_note-3"><span class="cite-bracket">[</span>3<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> Дар садаи XVI шайбониёни Ӯзбек ба <a href="/wiki/%D0%92%D0%B0%D1%80%D0%BE%D1%80%D1%83%D0%B4" title="Вароруд">Вароруд</a> ҳуҷум намуданд. Дар натиҷаи ғоратгарию тохтутозҳои қабилаҳои кӯчии ӯзбек шаҳру вилоятҳо хароб гашта, ғаллаву чорвои мардум ба яғмо рафт. Гуруснагии гушношуниде рух дод ва аҳолии бисёре аз гуруснагӣ талаф ёфтанд. Бобоҷон Ғафуров дар «Тоҷикон» аз «Бадоеъ-ул-вақоеъ»-и <a href="/w/index.php?title=%D0%97%D0%B0%D0%B9%D0%BD%D0%B8%D0%B4%D0%B4%D0%B8%D0%BD_%D0%92%D0%BE%D1%81%D0%B8%D1%84%D3%A3&action=edit&redlink=1" class="new" title="Зайниддин Восифӣ (саҳифа вуҷуд надорад)">Зайниддин Восифӣ</a>, ки дар Самарқанд сукунат дошт ва шоҳиди бевоситаи бедодгарӣ ва гуруснагӣ буд, дар ин хусус пораеро иқтибос меоварад: <i>«Дар ин сол (яъне соли 1512 мелодӣ) дар Самарқанд қаҳтӣ ва гаронӣ ба дараҷае расид, ки халоиқ, ба ҷуз қурси моҳу офтоб, ки дар дастархони фалак буд, дар дигар ҷой сурати нонро намедиданд ва гуруснагони фақир шабҳо ба ҷои хӯшаи гандум дар хаёли худ аз хирмани Парвин хӯша мечиданд»</i>. Восифӣ дар як шеъраш низ ин қаҳтӣ ва гуруснагиро тасвир карда, ба мардуми одӣ ҳамдардӣ баён намуда, нисбат ба сарватмандони ҳарису хабис бо нафрату кароҳат сухан рондааст: </p> <table style="margin:auto; border-collapse:collapse; background-color:transparent; color:inherit; border-style:none;"> <tbody><tr> <td style="width:30px; vertical-align:top; padding-right:10px;"><span class="skin-invert" typeof="mw:File"><span title="«"><img alt="«" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/44/Aquote1.png/30px-Aquote1.png" decoding="async" width="30" height="23" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/4/44/Aquote1.png 1.5x" data-file-width="40" data-file-height="30" /></span></span> </td> <td><span style="font-style:italic"><cite> <p><big><b>Гандум зи ҳар кӣ кас талабад, орд мекунад, </b> </big></p><big> </big><dl><big></big><dt><big>Аз зарби мушт рустаи дандони вай тамом.<b></b></big></dt></dl> </cite></span></td> <td style="width:30px; vertical-align:bottom; padding-left:10px;"><span class="skin-invert" typeof="mw:File"><span title="»"><img alt="»" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/49/Aquote2.png/30px-Aquote2.png" decoding="async" width="30" height="23" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/4/49/Aquote2.png 1.5x" data-file-width="40" data-file-height="30" /></span></span> </td></tr></tbody></table> <p>Садаи XVII низ асри тираву тор, асри инқирози илму адаб маҳсуб мешавад. Солҳои 1667—1687, яъне дар тӯли 20 сол зулму тааддии хон дар Самарқанд харобӣ ва қаҳтии даҳшатангезе рух дод ва ин қиматӣ, қаҳтӣ ба музофоту шаҳрҳои гирду атроф низ сироят намуд. <a href="/wiki/%D0%A1%D0%B0%D0%B9%D0%B8%D0%B4%D0%BE%D0%B8_%D0%9D%D0%B0%D1%81%D0%B0%D1%84%D3%A3" title="Сайидои Насафӣ">Сайидои Насафӣ</a> дар ин хусус мегӯяд: </p> <table style="margin:auto; border-collapse:collapse; background-color:transparent; color:inherit; border-style:none;"> <tbody><tr> <td style="width:30px; vertical-align:top; padding-right:10px;"><span class="skin-invert" typeof="mw:File"><span title="«"><img alt="«" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/44/Aquote1.png/30px-Aquote1.png" decoding="async" width="30" height="23" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/4/44/Aquote1.png 1.5x" data-file-width="40" data-file-height="30" /></span></span> </td> <td><span style="font-style:italic"><cite> <p><big><b>Лаболаб шуд аз мурда бозору кӯй,</b> </big></p><big> </big><dl><big><dt>Ҷаҳон пок гардид аз мурдашӯй.</dt> <dt>Бухоро тали Хоҷа Исҳоқ шуд,</dt> </big><dt><big>Самарқанд як кӯчаи қоқ шуд.<b></b></big><div style="clear:both;"></div><div style="float:right"><b>Сайидои Насафӣ</b></div></dt></dl> </cite></span></td> <td style="width:30px; vertical-align:bottom; padding-left:10px;"><span class="skin-invert" typeof="mw:File"><span title="»"><img alt="»" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/49/Aquote2.png/30px-Aquote2.png" decoding="async" width="30" height="23" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/4/49/Aquote2.png 1.5x" data-file-width="40" data-file-height="30" /></span></span> </td></tr></tbody></table> <p>Фоҷеаи мардуми Самарқанд дар тазкираи <a href="/wiki/%D0%9C%D0%B0%D0%BB%D0%B5%D2%B3%D0%BE%D0%B8_%D0%A1%D0%B0%D0%BC%D0%B0%D1%80%D2%9B%D0%B0%D0%BD%D0%B4%D3%A3" title="Малеҳои Самарқандӣ">Малеҳои Самарқандӣ</a> ин тавр тасвир шудааст: «Аз таърихи 1082 усрат (сахтӣ) ва тороҷ ва яғмое, ки дар Самарқанд воқеъ шуд, хусусан баъд аз мутасарриф шудани Анушахони Урганҷӣ Самарқандро ободияш ба вайронӣ, маъмурияш ба харобӣ мубаддал ва муқимонаш ҷилои ватан гардиданд, мусофират ихтиёр карданд ва асари бемурруватӣ ва беилтифотии Хоқони мансур (бо нусрат) Субҳонқулихон ба иттиҳоми он ки мурдуми Самарқанд Анушахонро бе ҷангу ҷидол ба Самарқанд дохил кардаанд, ҳукм ба қатли мардуми ӯ фармудаанд ва тоифае аз мардуми юзро гузошта аз паи ҷурме ҷурмонаҳо аз мардуми Самарқанд гирифтанд».<sup id="cite_ref-4" class="reference"><a href="#cite_note-4"><span class="cite-bracket">[</span>4<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> Бо ин ҳама тороҷгарӣ, ҷангу ҷидолҳо, ки боиси гуруснагиву қиматӣ ва қаҳтӣ мегардид, раванди иқтисодӣ ва маданию фарҳангии мардуми Самарқанд ба тамом қатъ нагашт. Маҳз маҳсули дасти эъҷозофарини ҳунармандони шаҳр буд, ки маҳсулоташон дар аксар музофотҳои Вароруд ва берун аз он дар мамолики Шарқ паҳн мешуданд. Самарқанд то нимаи садаи XIX дуюмин ва бузургтарин маркази ҳунармандию тиҷоратӣ дар аморати Бухоро ба шумор мерафт. Дар қиёси садаи XV илму фарҳанг ва адабиёт дар садаҳои XVI—XVII нисбатан сусттар бошад ҳам, ба ҳар ҳол як дараҷа пешрафт эҳсос мешавад. Дар ин асрҳо мунаҷҷимон <b>Маҳмуд ибни Муҳаммад, Наҷмуддини Бирҷандӣ, Мирим Ҷалабӣ, табиб ва шоир Боқии Ҷарроҳ, Малеҳои шоир ва тазкиранавис, Муҳаммад Дарвеш, Дӯстӣ, Кафшӣ, Мавлоно Саъдуллоҳ Шоҳӣ, шоирон Афгор, Имтиҳон, Мулло Бақои Тамошо, Мулло Самеӣ, Мулҳам, Фитрати Зардӯзии Самарқандӣ, Мумтоз, Махмур, таърихнигор Саид Роқим</b> ва дигарон дар Самарқанд зиндагӣ ва эҷод кардаанд. Дар ин давра санъати хаттотӣ ва минётура низ инкишоф ёфтааст. Бо вуҷуди ин мухоҷирати адибону донишмандони Самарқанд аз садаи XVI ба мамолики мухталиф шурӯъ шуд. Ба таъкиди муаллифи «Хизонаи омира» Ғуломалии Озод, бештар дар садаи XVII адибон, аз қабили Завқӣ, Турдӣ, Обидхон Мавлоно Дӯстӣ ва даҳҳо дигарон ба Ҳиндустон ҳиҷрат кардаанд. Маҳсули ҳамин равобит буд, ки дар шеъри шоирони Варорӯд сабки ҳиндӣ таъсир кард ва нақши амиқ гузошт.<sup id="cite_ref-ReferenceA_5-0" class="reference"><a href="#cite_note-ReferenceA-5"><span class="cite-bracket">[</span>5<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </p><p> Ф.Беневини дар бораи Самарқанд нигоштааст:</p><blockquote style="float:none; padding:3px 15px 3px 15px; border:thin solid #e0e0e0"><div><i>«Самарқанд низ шаҳри бузург аст, вале ҳоло ними он холӣ буда, бо тохтутози ӯзбекҳо вайрон шудааст». Бумиёни тоҷик, ки аз дасти ӯзбек ба дод омада буданд, фарёдрасе надоштанд. Беневини боз мегӯяд: </i>«тоҷик ва ҳирӣ (ҳиротӣ) пайваста ба Худо илтиҷо дорад, ки ӯро аз юғи тоқатнопазири ӯзбек раҳоӣ бахшад»<i>.<b> Бинобар ин тоҷикон ягона роҳи халосиро аз зулму ситам дар ҷилои ватан медиданд. Аҳволи шаҳри Бухоро низ аз ин беҳтар набуд. Дар тӯли се соле, ки Ф. Беневини дар Бухоро буд, «аз ин шаҳр бештар аз чаҳор ҳазор кас ба Ҳинд муҳоҷират кардааст»</b></i></div></blockquote><p><i>. Чунин буд аҳволи Вароруд дар чоряки аввали садаи XVIII.<sup id="cite_ref-ReferenceA_5-1" class="reference"><a href="#cite_note-ReferenceA-5"><span class="cite-bracket">[</span>5<span class="cite-bracket">]</span></a></sup></i> Устод М. Шакурӣ оид ба вазъи фоҷеабори он замон андеша ронда, аз ҷумла навиштааст: </p><blockquote style="float:none; padding:3px 15px 3px 15px; border:thin solid #e0e0e0"><div>'"Ба замми ҳамаи инҳо биёбонгардҳо дар садаи XVIII ҳар тирамоҳ дар айни ҷамъоварии ҳосил чун мӯру малах омада, ҳама ҳосилро ба ғорат мебурданд ва нобуд мекарданд. Ин турктозии тирамоҳӣ боре ҳафт сол пайваста давом ёфт ва ба як ривоят, боре идомаи он бист сол буд. Яъне бист сл ҳар тирамоҳ омада, ҳосилро мебурданд! Хунрезӣ, қаҳтиву гуруснагии тӯлонӣ рӯй дод. Мардуми. бумӣ, яъне тоҷикон ҳазор-ҳазор талаф шуданд ва рӯй ба гурез ниҳоданд. Дар охири қарни XVIII дар Бухоро ду гузар одам монд. Дар Самарқанд касе намонд. Мадрасаҳои Регистони Самарқанд шағолхона шуданд. Дар бораи соли 1148 қамарӣ, яъне 1735 мелодӣ гуфтаанд: <b>«Ба соли ҳазору саду чиҳлу ҳашт Самарқанд гардид монанди дашт»<i></i></b></div></blockquote><p><i></i> </p><p>Устод Айнӣ низ дар «Таърихи амирони Манғитияи Бухоро» дар бораи воқеаҳои соли 1800 ишорае дорад: «Самарқанд дер боз хароб шуда, ба ҷуз се-чор хонавори шаҳрдарун ҷунбандае ва иморате дар он ҷо намонда буд».<sup id="cite_ref-6" class="reference"><a href="#cite_note-6"><span class="cite-bracket">[</span>6<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> Маълум мешавад, ки Самарқанд аз соли 1735 то 1880, яъне дар тӯли 65 сол ба худ наомада будааст. Минбаъд Самарқанд аз нав, ба таъбири М. Шакурӣ, ҷон тирифт, вале Марву Балх ба тамом аз байн рафтанд ва танҳо харобаҳои ин ду шаҳр боқӣ мондаасту бас. Табиист, ки дар ин давраи тираву тор касбу ҳунар, илму фарҳангу адаб дар Самарқанд аз инкишоф бозмонд. Ба гуфти Тӯрақул Зеҳнӣ, дар ин аҳд шоирони соҳибдевон кам низ гузаштаанд. </p> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Дар_тасарруфи_Русия"><span id=".D0.94.D0.B0.D1.80_.D1.82.D0.B0.D1.81.D0.B0.D1.80.D1.80.D1.83.D1.84.D0.B8_.D0.A0.D1.83.D1.81.D0.B8.D1.8F"></span>Дар тасарруфи Русия</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%D0%A1%D0%B0%D0%BC%D0%B0%D1%80%D2%9B%D0%B0%D0%BD%D0%B4&veaction=edit&section=3" title="Вироиши қисмат: Дар тасарруфи Русия" class="mw-editsection-visualeditor"><span>вироиш</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=%D0%A1%D0%B0%D0%BC%D0%B0%D1%80%D2%9B%D0%B0%D0%BD%D0%B4&action=edit&section=3" title="Edit section's source code: Дар тасарруфи Русия"><span>вироиши манбаъ</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <figure class="mw-default-size" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/%D0%90%D0%BA%D1%81:Samarkand_naan_at_Siyob_Bazaar.jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/7/7a/Samarkand_naan_at_Siyob_Bazaar.jpg/220px-Samarkand_naan_at_Siyob_Bazaar.jpg" decoding="async" width="220" height="173" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/7/7a/Samarkand_naan_at_Siyob_Bazaar.jpg/330px-Samarkand_naan_at_Siyob_Bazaar.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/7/7a/Samarkand_naan_at_Siyob_Bazaar.jpg/440px-Samarkand_naan_at_Siyob_Bazaar.jpg 2x" data-file-width="2514" data-file-height="1977" /></a><figcaption>Бозори Сиёб</figcaption></figure> <figure class="mw-default-size" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/%D0%90%D0%BA%D1%81:Needlework_Artist_(8145370623).jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/3/38/Needlework_Artist_%288145370623%29.jpg/220px-Needlework_Artist_%288145370623%29.jpg" decoding="async" width="220" height="165" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/3/38/Needlework_Artist_%288145370623%29.jpg/330px-Needlework_Artist_%288145370623%29.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/3/38/Needlework_Artist_%288145370623%29.jpg/440px-Needlework_Artist_%288145370623%29.jpg 2x" data-file-width="1024" data-file-height="768" /></a><figcaption>Хунармандӣ дар Самарқанд</figcaption></figure> <p><a href="/wiki/2_%D0%BC%D0%B0%D0%B9" title="2 май">2 майи</a> соли <a href="/wiki/1868" class="mw-redirect" title="1868">1868</a> <a href="/wiki/%D0%98%D0%BC%D0%BF%D0%B5%D1%80%D0%B8%D1%8F%D0%B8_%D0%A0%D1%83%D1%81%D0%B8%D1%8F" title="Империяи Русия">Русияи шоҳӣ</a> шаҳри Самарқандро ба тасарруфи худ даровард. Табиист, ки ба ҳайати <a href="/wiki/%D0%98%D0%BC%D0%BF%D0%B5%D1%80%D0%B8%D1%8F%D0%B8_%D0%A0%D1%83%D1%81%D0%B8%D1%8F" title="Империяи Русия">Русия</a> дохил шудани <a href="/wiki/%D0%92%D0%B0%D1%80%D0%BE%D1%80%D1%83%D0%B4" title="Вароруд">Вароруд</a> баъзе паҳлуҳои мусбат ҳам дошт. Аввалан, низоъу ҷангҳои байниқабилавие, ки аз он мардуми бумию заҳматкаш осеб медиданд, барҳам хӯрд. Сониян, дар шаҳру музофотҳое, ки дар тасарруфи русҳо қарор доштанд, ғуломдорӣ ва хариду фурӯши ғуломон қатъиян манъ карда шуд. Ва ҳол он ки дар аморати Бухоро ин амали нангин идома дошт. Баъди ба Русия ҳамроҳ карда шудани Самарқанд косибӣ, ҳунармандӣ, бофандагӣ хеле ривоҷ ёфт. Дар охири садаи XIX ва ибтидои садаи XX дар Самарқанд заводҳои пахта, пилла, чарм, шаробкашӣ ба кор шурӯъ карданд. Аз ҷониби Красноводск соли <a href="/wiki/1888" class="mw-redirect" title="1888">1888</a> ба Самарқанд роҳи оҳан кашида шуд. Симои шаҳр низ тадриҷан тағйир меёфт. Дар ҷануби ғарбии он шаҳри нави ҳозиразамон, хиёбонҳои васеву рост, иморатҳои сохти аврупойӣ бунёд ёфтанд. Соли 1870 аввалин шифохона беморонро қабул кард. Дар шаҳр чандин литсейю, мактаб, китобхона (соли 1870), музеи таърих (соли 1874), барои занону кӯдакон беморхонаи махсус (соли 1885) кушода шуд. Дар муҳити адабӣ <b>Сипандӣ, Ҳодӣ, Фикрӣ, Писандӣ, Туғрал, Ҷуръат, Саидаҳмади Васлӣ, Муҳаммад Абдураҳим</b> ва дигарон фаъолият доштанд. Соли 1904 дар Самарқанд нахустин рӯзномаи сотсиал-демократҳо бо унвони «Самарқанд» таъсис ёфт. Бо ин ҳама тағйироти иҷтимоию иқтисодӣ, маданию фарҳангӣ Самарқанд ба ҳар ҳол мустамликаи Русия буд. Сохтори шоҳии Русия заҳматкашонро пайваста дар шиканҷа нигоҳ медошт. Зеро Русия дар Варорӯд тартиботи мустамликавиро ҷорӣ менамуд. Бинобар ин мардуми бумӣ зулму тааддии дуҷонибаи истисморгарон — ҳам маҳаллӣ ва ҳам русро мекашиданд. Варорӯд ба манбаи моли хом табдил ёфт. Корбарӣ дар маҳкамаҳо мисли пешин аз рӯи шариат идома дошт. Хурдтарин эътирози мардум бераҳмона пахш карда мешуд. Дар Самарқанд аз рӯзҳои аввали истилои Русия алайҳи аҷнабиён шӯру ошӯбҳои халқӣ рух медод. Вале исёну ошӯбҳо махсусан дар солҳои инқилоби якуми рус (соли 1905) ва мардикоргирӣ барои корҳои ақибгоҳи Ҷанги якуми ҷаҳон авҷ гирифт: коргарон, косибон, ҳунармандони шаҳр ва ноҳияҳои гирду атрофи он корпартоӣ мекарданд, ба намоишҳои оммавӣ мебаромаданд. Дар айни авҷи шӯришу ошӯбҳо гумоштаи сиёсии Русияи шоҳӣ ба губернатори ҳарбии вилояти Сирдарё 27 июли соли 1906 навишта буд: <i>«Мувофиқи баъзе овозаҳое, ки то ба мо расид, сартҳои Самарқанду Фарғонаву Тошкент аз Бухоро таппончаву милтиқ харида гирифта мерафтаанд. Дар Самарқанд ҳавлие набудааст, ки милтиқу <a href="/wiki/%D0%A2%D0%B0%D0%BF%D0%BF%D0%BE%D0%BD%D1%87%D0%B0" title="Таппонча">таппонча</a> надошта бошад»</i>.<sup id="cite_ref-7" class="reference"><a href="#cite_note-7"><span class="cite-bracket">[</span>7<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> Б.Ғафуров оид ба аҳволи вазнин ва тоқатфарсои мардикорон ва коргарони мавсимии заводу фабрикаҳои Самарқанду Фарғона ва сохтмони роҳи оҳан, ки корҳои вазнин бар дӯшашон буд, сухан ронда, як рубоии машҳури халқиро аз силсилаи шеърҳои ғарибӣ меоварад, ки ҳолати рӯҳонии тоҷиконро хеле муассир ва ба дарду алам баён месозад: </p> <table style="margin:auto; border-collapse:collapse; background-color:transparent; color:inherit; border-style:none;"> <tbody><tr> <td style="width:30px; vertical-align:top; padding-right:10px;"><span class="skin-invert" typeof="mw:File"><span title="«"><img alt="«" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/44/Aquote1.png/30px-Aquote1.png" decoding="async" width="30" height="23" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/4/44/Aquote1.png 1.5x" data-file-width="40" data-file-height="30" /></span></span> </td> <td><span style="font-style:italic"><cite> <p><big><b>Дар ғарибӣ гашта-гашта, ранги зард овардаам,</b> </big></p><big> </big><dl><big><dt>Ранги зардамро ба пеши аҳли дард овардаам.</dt> <dt>Ранги зардамро бубину аз хазонам ёд кун!</dt> </big><dt><big>Дар сари қабрам нишину як даме фарёд кун! <sup id="cite_ref-8" class="reference"><a href="#cite_note-8"><span class="cite-bracket">[</span>8<span class="cite-bracket">]</span></a></sup><b></b></big></dt></dl> </cite></span></td> <td style="width:30px; vertical-align:bottom; padding-left:10px;"><span class="skin-invert" typeof="mw:File"><span title="»"><img alt="»" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/49/Aquote2.png/30px-Aquote2.png" decoding="async" width="30" height="23" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/4/49/Aquote2.png 1.5x" data-file-width="40" data-file-height="30" /></span></span> </td></tr></tbody></table> <p>Ин буд аҳволи тоҷикони Самарқанд баъди тасарруфи Русия ва дар арафаи инқилоби болшевикӣ ва «инқилоби» Бухоро. Ҳамин тариқа, аз даврони қадим дар тӯли таърих мардуми Самарқанд чандин бор ҷилои ватан карда, дар аксои олам паҳну парешон шудаанд, ки имрӯз ҳам аҷдоди онҳоро дар тамоми мамолики дунё вохоҳем хӯрд. Бо вуҷуди ин Самарқанд дар ҳар давру замон муҳимтарин маркази илму фарҳанг ва забону адабиёти форсии тоҷикӣ ба шумор рафтааст. Олими машҳури Эрон <a href="/w/index.php?title=%D0%A1%D0%B0%D0%B9%D0%B8%D0%B4_%D0%9D%D0%B0%D1%84%D0%B8%D1%81%D3%A3&action=edit&redlink=1" class="new" title="Сайид Нафисӣ (саҳифа вуҷуд надорад)">Сайид Нафисӣ</a> дар ин хусус дар мақолаи «Сарзамини поки ниёконам» навиштааст: «Шуарои Туркистон маъруфтарин ашъори форсиро сурудаанд. Шаҳрҳои бузург ва ободи ин ноҳия, ки аз қадимтарин шаҳрҳои Эрон шумурда мешаванд, мисли Самарқанд ва Бухоро ва Балх ва ғайра то замоне, ки авлоди Тимур салтанат кардааст, ҳамеша дорулмуаллими Эрон буданд. Ҳанӯз бадеътарин ва зеботарин шоҳкориҳои меъморон ва кошисозони Эронро дар Бухоро ва Балху Самарқанд метавон ёфт. Бузургони Эрон ағлаб аз ин сарзамин бархостаанд. Ҳар китоби форсиро, ки мехонем, ҳамеша моро ба ёди ин водии ниёгон меандозад, чӣ қадар падарони мо дар он ҷо мадфун шудаанд! То авосити қарни дувоздаҳум сатре аз таърихи Эрон нест, ки як бор исми Бухоро ё Самарқанд ва ё Балх дар он бурда нашуда бошад. Орзуи ман он аст, ки ин сарзамини поки ниёгони худро зиёрат кунам ва як бор дар умри хеш ин забони ширини порсиро аз даҳони самарқандиёну бухороиён бишунавам».<sup id="cite_ref-9" class="reference"><a href="#cite_note-9"><span class="cite-bracket">[</span>9<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </p> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Замони_муосир"><span id=".D0.97.D0.B0.D0.BC.D0.BE.D0.BD.D0.B8_.D0.BC.D1.83.D0.BE.D1.81.D0.B8.D1.80"></span>Замони муосир</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%D0%A1%D0%B0%D0%BC%D0%B0%D1%80%D2%9B%D0%B0%D0%BD%D0%B4&veaction=edit&section=4" title="Вироиши қисмат: Замони муосир" class="mw-editsection-visualeditor"><span>вироиш</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=%D0%A1%D0%B0%D0%BC%D0%B0%D1%80%D2%9B%D0%B0%D0%BD%D0%B4&action=edit&section=4" title="Edit section's source code: Замони муосир"><span>вироиши манбаъ</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <figure class="mw-default-size" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/%D0%90%D0%BA%D1%81:Samarkand_(3).JPG" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/b/b5/Samarkand_%283%29.JPG/220px-Samarkand_%283%29.JPG" decoding="async" width="220" height="165" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/b/b5/Samarkand_%283%29.JPG/330px-Samarkand_%283%29.JPG 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/b/b5/Samarkand_%283%29.JPG/440px-Samarkand_%283%29.JPG 2x" data-file-width="4608" data-file-height="3456" /></a><figcaption>Бинои ҳукумати вилояти Самарқанд</figcaption></figure> <figure class="mw-default-size" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/%D0%90%D0%BA%D1%81:Samarkand_2015_(16).JPG" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/7/70/Samarkand_2015_%2816%29.JPG/220px-Samarkand_2015_%2816%29.JPG" decoding="async" width="220" height="165" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/7/70/Samarkand_2015_%2816%29.JPG/330px-Samarkand_2015_%2816%29.JPG 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/7/70/Samarkand_2015_%2816%29.JPG/440px-Samarkand_2015_%2816%29.JPG 2x" data-file-width="4608" data-file-height="3456" /></a><figcaption>кучаҳои Самарқанд</figcaption></figure> <figure class="mw-default-size" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/%D0%90%D0%BA%D1%81:Samarkand_(5).JPG" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/d/d6/Samarkand_%285%29.JPG/220px-Samarkand_%285%29.JPG" decoding="async" width="220" height="165" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/d/d6/Samarkand_%285%29.JPG/330px-Samarkand_%285%29.JPG 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/d/d6/Samarkand_%285%29.JPG/440px-Samarkand_%285%29.JPG 2x" data-file-width="4608" data-file-height="3456" /></a><figcaption>фавораҳои Самарқанд</figcaption></figure> <figure class="mw-default-size" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/%D0%90%D0%BA%D1%81:%D0%9C%D0%B5%D1%87%D0%B5%D1%82%D1%8C_%D0%91%D0%B8%D0%B1%D0%B8_%D0%A5%D0%B0%D0%BD%D1%83%D0%BC_(4).JPG" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/6/66/%D0%9C%D0%B5%D1%87%D0%B5%D1%82%D1%8C_%D0%91%D0%B8%D0%B1%D0%B8_%D0%A5%D0%B0%D0%BD%D1%83%D0%BC_%284%29.JPG/220px-%D0%9C%D0%B5%D1%87%D0%B5%D1%82%D1%8C_%D0%91%D0%B8%D0%B1%D0%B8_%D0%A5%D0%B0%D0%BD%D1%83%D0%BC_%284%29.JPG" decoding="async" width="220" height="165" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/6/66/%D0%9C%D0%B5%D1%87%D0%B5%D1%82%D1%8C_%D0%91%D0%B8%D0%B1%D0%B8_%D0%A5%D0%B0%D0%BD%D1%83%D0%BC_%284%29.JPG/330px-%D0%9C%D0%B5%D1%87%D0%B5%D1%82%D1%8C_%D0%91%D0%B8%D0%B1%D0%B8_%D0%A5%D0%B0%D0%BD%D1%83%D0%BC_%284%29.JPG 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/6/66/%D0%9C%D0%B5%D1%87%D0%B5%D1%82%D1%8C_%D0%91%D0%B8%D0%B1%D0%B8_%D0%A5%D0%B0%D0%BD%D1%83%D0%BC_%284%29.JPG/440px-%D0%9C%D0%B5%D1%87%D0%B5%D1%82%D1%8C_%D0%91%D0%B8%D0%B1%D0%B8_%D0%A5%D0%B0%D0%BD%D1%83%D0%BC_%284%29.JPG 2x" data-file-width="4608" data-file-height="3456" /></a><figcaption>хиёбони назди мақбараи Биби Хонум</figcaption></figure> <figure class="mw-default-size" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/%D0%90%D0%BA%D1%81:Samarkand_2015_(27).JPG" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/a/aa/Samarkand_2015_%2827%29.JPG/220px-Samarkand_2015_%2827%29.JPG" decoding="async" width="220" height="165" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/a/aa/Samarkand_2015_%2827%29.JPG/330px-Samarkand_2015_%2827%29.JPG 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/a/aa/Samarkand_2015_%2827%29.JPG/440px-Samarkand_2015_%2827%29.JPG 2x" data-file-width="4608" data-file-height="3456" /></a><figcaption>фавораҳои Самарқанд</figcaption></figure> <p>Самарқанд аз <a href="/wiki/15_%D1%8F%D0%BD%D0%B2%D0%B0%D1%80" title="15 январ">15 январи</a> соли <a href="/wiki/1938" class="mw-redirect" title="1938">1938</a> маркази <a href="/wiki/%D0%92%D0%B8%D0%BB%D0%BE%D1%8F%D1%82%D0%B8_%D0%A1%D0%B0%D0%BC%D0%B0%D1%80%D2%9B%D0%B0%D0%BD%D0%B4" title="Вилояти Самарқанд">вилояти Самарқанд</a> аст, ки дар қисми марказии <a href="/wiki/%D3%AE%D0%B7%D0%B1%D0%B5%D0%BA%D0%B8%D1%81%D1%82%D0%BE%D0%BD" title="Ӯзбекистон">Ӯзбекистон</a> ҷойгир аст. Аксари аҳолиаш тоҷикзабон ҳастанд. Иқлими вилоят мӯътадили континенталӣ буда, қариб 300 рӯзи сол офтобӣ аст, дарозии рӯз дар тобистон 15 соат мебошад. Маркази маъмурӣ, иқтисодӣ ва фарҳангии вилояти Самарқанд, шаҳри Самарқанд мебошад, ки аз шаҳри <a href="/wiki/%D0%A2%D0%BE%D1%88%D0%BA%D0%B0%D0%BD%D0%B4" title="Тошканд">Тошканд</a> 354 км дуртар ҷойгир шудааст. </p> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Фарҳанги_тоҷикӣ"><span id=".D0.A4.D0.B0.D1.80.D2.B3.D0.B0.D0.BD.D0.B3.D0.B8_.D1.82.D0.BE.D2.B7.D0.B8.D0.BA.D3.A3"></span>Фарҳанги тоҷикӣ</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%D0%A1%D0%B0%D0%BC%D0%B0%D1%80%D2%9B%D0%B0%D0%BD%D0%B4&veaction=edit&section=5" title="Вироиши қисмат: Фарҳанги тоҷикӣ" class="mw-editsection-visualeditor"><span>вироиш</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=%D0%A1%D0%B0%D0%BC%D0%B0%D1%80%D2%9B%D0%B0%D0%BD%D0%B4&action=edit&section=5" title="Edit section's source code: Фарҳанги тоҷикӣ"><span>вироиши манбаъ</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>Нахустин шеърҳои поягузори адабиёти форс-тоҷик, Одамушшуаро Абӯабдуллоҳи Рӯдакӣ дар Самарқанд офарида шудаанд. Олимон то имрӯз рӯйи ҳунари шеъргӯии ӯ дар гӯшаҳои мухталифи дунё кор мебаранд. Ўдгориҳои меъмории ин шаҳри бостониву бӯстонӣ, махсусан қисмати Регистони он, беҳтарин намунаҳои ҳунари шаҳрсозии <a href="/wiki/%D0%9E%D1%81%D0%B8%D1%91%D0%B8_%D0%9C%D0%B0%D1%80%D0%BA%D0%B0%D0%B7%D3%A3" title="Осиёи Марказӣ">Осиёи Марказӣ</a> маҳсуб меёбанд. Дар ин ҷо се мадраса — <a href="/wiki/%D0%9C%D0%B8%D1%80%D0%B7%D0%BE_%D0%A3%D0%BB%D1%83%D2%93%D0%B1%D0%B5%D0%BA" title="Мирзо Улуғбек">Улуғбек</a> (солҳои 1417—1420), Шердор (1619—1636), Тилокорӣ (1647—1660) ва манораҳои пурнақшу нигор қомат афрохтаанд. Дасти Регистон пеши назари оламиён таърихи чандҳазорсоларо сафҳагардонӣ мекунад. Таассуф, ки на ҳама саҳифаҳои ин китоби бузург то ба мо хоно расидаанд. Ҳамаи роҳҳои Самарқанд рӯзгоре ба Регистон пайванди ногусастание доштанд. Аз ҷумла, шаш кӯчаи шаҳр ба «Тоқи телпакфурӯшон», ки дар асри XV бунёд гардидааст, мепайваст. Дар аҳди <a href="/wiki/%D0%90%D0%BC%D0%B8%D1%80_%D0%A2%D0%B5%D0%BC%D1%83%D1%80" class="mw-redirect" title="Амир Темур">Амир Темур</a> ва Мирзо Улуғбек Регистон ба майдони асосии тиҷоратӣ табдил ёфт. Имрӯз низ Регистон, ба сифати маркази тиҷорату ҳунармандӣ, аҳамияташро гум накардааст. Бо ташаббуси роҳбари мамлакат, баъди таҷдиду тармим ба ҷойи баргузории Ҷашнвораи байналхалқии мусиқии «Таронаҳои Шарқ» ва дигар чорабиниҳо табдил дода шудани Регистон, обрӯю эътибори майдон, шаҳри Самарқанд, мусиқии миллӣ ва Ӯзбекистонро дар сартосари олам густариш дод. Ба туфайли Ҷашнвора оламиён дар бораи мамлакати мо, мероси ғании фарҳангӣ, урфу одат ва арзишҳои миллии халқҳои он беш аз пеш ошноӣ пайдо карданд. Мадрасаи Улуғбек, ки ҳангоми дар қайди ҳаёт будани олими бузург бунёд гардидааст, дар қарни XV муассисаи бузурги илмӣ ва таълимии Осиёи Марказӣ маҳсуб меёфт. Дар ин ҷо, дар баробари илмҳои динӣ, фанҳои дунявӣ, аз қабили математика, астрономия ва фалсафа таълим дода мешуданд. «Афлотуни сонӣ» — Қозизодаи Румӣ дар ин мадраса ба толибилмон аз илми фалакиёт сабақ додааст. Дар ин даргоҳ шоирон ва мутафаккирони бузург Мавлоно <a href="/wiki/%D0%90%D0%B1%D0%B4%D1%83%D1%80%D0%B0%D2%B3%D0%BC%D0%BE%D0%BD%D0%B8_%D2%B6%D0%BE%D0%BC%D3%A3" class="mw-redirect" title="Абдураҳмони Ҷомӣ">Абдураҳмони Ҷомӣ</a> ва Мир <a href="/wiki/%D0%90%D0%BB%D0%B8%D1%88%D0%B5%D1%80%D0%B8_%D0%9D%D0%B0%D0%B2%D0%BE%D3%A3" class="mw-redirect" title="Алишери Навоӣ">Алишери Навоӣ</a> таҳсил доштаанд. Дар таърих гоҳо ҳодисаҳои ҳайратангези мантиқӣ ба вуқӯъ мепайванданд. Дар нимаи дуюми қарни IX милодӣ поягузори адабиёти форс-тоҷик Абӯабдуллоҳи Рӯдакӣ аз Самарқанд ба Бухоро рафт ва ба шарофати ӯ дар Бухоро доираи адабии муқтадире ташаккул ёфт. Баъди ҳазор сол таърих чунин бори масъулиятро ба дӯши фарзанди Бухоро — поягузори адабиёти навини тоҷик Садриддин Айнӣ гузошт. Вақте ин марди фозил аз Бухоро ба Самарқанд омад, ба шарофати ӯ дар нимаи аввали садаи ХХ доираи адабӣ эҳё гардид. Аҳли адабу фарҳанги Самарқанд, дар баробари устод Садриддин Айнӣ, дар ташаккули адабиёт ва мактабу маорифи навини тоҷик саҳми арзанда гузоштанд. Ҳам акнун аҳли адабу фарҳанги Самарқанд ба рушду таҳкими ҳавзаи ба худ хоси адабиёт ва мактабу маорифи тоҷикони ҷумҳурӣ саҳми босазо мегузоранд. Адабиёти ҳавза имрӯз, бе эҷодиёти пурбори шоиру нависандагони самарқандӣ: <a href="/w/index.php?title=%D0%91%D0%BE%D0%BB%D1%82%D0%B0_%D0%9E%D1%80%D1%82%D0%B8%D2%9B%D0%B7%D0%BE%D0%B4%D0%B0&action=edit&redlink=1" class="new" title="Болта Ортиқзода (саҳифа вуҷуд надорад)">Болта Ортиқзода</a>, <a href="/w/index.php?title=%D0%A1%D0%B0%D0%BB%D0%B8%D0%BC_%D0%9A%D0%B5%D0%BD%D2%B7%D0%B0&action=edit&redlink=1" class="new" title="Салим Кенҷа (саҳифа вуҷуд надорад)">Салим Кенҷа</a>, <a href="/wiki/%D0%90%D0%B4%D0%B0%D1%88_%D0%98%D1%81%D1%82%D0%B0%D0%B4" title="Адаш Истад">Адаш Истад</a>, <a href="/w/index.php?title=%D0%9D%D0%BE%D1%80_%D0%9E%D1%81%D1%82%D0%BE%D0%BD%D0%B7%D0%BE%D0%B4%D0%B0&action=edit&redlink=1" class="new" title="Нор Остонзода (саҳифа вуҷуд надорад)">Нор Остонзода</a>, <a href="/wiki/%D2%B2%D0%B0%D1%91%D1%82_%D0%9D%D0%B5%D1%8A%D0%BC%D0%B0%D1%82" class="mw-redirect" title="Ҳаёт Неъмат">Ҳаёт Неъмат</a>, Акбар Пирӯзӣ, <a href="/wiki/%D0%91%D0%B0%D1%85%D1%82%D0%B8%D1%91%D1%80_%D2%B6%D1%83%D0%BC%D1%8A%D0%B0%D0%B5%D0%B2" title="Бахтиёр Ҷумъаев">Бахтиёр Ҷумъаев</a>, <a href="/w/index.php?title=%D0%A1%D0%BE%D0%BB%D0%B5%D2%B3_%D0%A1%D0%B0%D0%B8%D0%B4%D0%BC%D1%83%D1%80%D0%BE%D0%B4&action=edit&redlink=1" class="new" title="Солеҳ Саидмурод (саҳифа вуҷуд надорад)">Солеҳ Саидмурод</a>, <a href="/w/index.php?title=%D0%9D%D0%BE%D1%80%D0%BC%D1%83%D1%80%D0%BE%D0%B4_%D0%9A%D0%B0%D1%80%D0%B8%D0%BC%D0%B7%D0%BE%D0%B4%D0%B0&action=edit&redlink=1" class="new" title="Нормурод Каримзода (саҳифа вуҷуд надорад)">Нормурод Каримзода</a>, <a href="/wiki/%D3%AE%D0%BA%D1%82%D0%B0%D0%BC%D0%B8_%D0%98%D0%B1%D1%80%D0%BE%D2%B3%D0%B8%D0%BC" title="Ӯктами Иброҳим">Ӯктами Иброҳим</a>, Зоҳир Ҳасанзода, <a href="/wiki/%D2%B2%D0%B0%D0%B7%D1%80%D0%B0%D1%82_%D0%A1%D0%B0%D0%B1%D0%BE%D2%B3%D3%A3" title="Ҳазрат Сабоҳӣ">Ҳазрат Сабоҳӣ</a>, <a href="/w/index.php?title=%D0%A2%D0%BE%D1%88%D2%9B%D1%83%D0%BB_%D0%90%D0%B7%D0%B8%D0%BC%D0%BE%D0%B2&action=edit&redlink=1" class="new" title="Тошқул Азимов (саҳифа вуҷуд надорад)">Тошқул Азимов</a>, <a href="/wiki/%D0%9C%D0%B0%D2%B3%D0%B1%D1%83%D0%B1%D0%B0_%D0%A2%D1%83%D1%80%D1%81%D1%83%D0%BD%D0%BE%D0%B2%D0%B0" title="Маҳбуба Турсунова">Маҳбуба Турсунова</a>, <a href="/wiki/%D0%9C%D0%B0%D2%B3%D0%B1%D1%83%D0%B1%D0%B0_%D0%9D%D0%B5%D1%8A%D0%BC%D0%B0%D1%82%D0%B7%D0%BE%D0%B4%D0%B0" title="Маҳбуба Неъматзода">Маҳбуба Неъматзода</a>, <a href="/wiki/%D0%90%D1%81%D0%B0%D0%B4%D1%83%D0%BB%D0%BB%D0%BE_%D0%A8%D1%83%D0%BA%D1%83%D1%80%D0%BE%D0%B2" title="Асадулло Шукуров">Асадулло Шукуров</a>, Хоҷа, <a href="/wiki/%D0%A8%D0%B0%D2%B3%D0%B7%D0%BE%D0%B4%D0%B0%D0%B8_%D0%A1%D0%B0%D0%BC%D0%B0%D1%80%D2%9B%D0%B0%D0%BD%D0%B4%D3%A3" class="mw-redirect" title="Шаҳзодаи Самарқандӣ">Шаҳзода Назарзода</a>, <a href="/w/index.php?title=%D0%9F%D0%B0%D1%80%D0%B8%D1%81%D0%BE&action=edit&redlink=1" class="new" title="Парисо (саҳифа вуҷуд надорад)">Парисо</a>, <a href="/wiki/%D0%94%D0%B8%D0%BB%D1%88%D0%BE%D0%B4%D0%B8_%D0%A4%D0%B0%D1%80%D2%B3%D0%BE%D0%B4%D0%B7%D0%BE%D0%B4" class="mw-redirect" title="Дилшоди Фарҳодзод">Дилшоди Фарҳодзод</a> ва дигарон тасаввурнопазир аст. Олимони Самарқанд <a href="/wiki/%D0%A5%D0%BE%D0%BB%D0%B8%D2%9B_%D0%9C%D0%B8%D1%80%D0%B7%D0%BE%D0%B7%D0%BE%D0%B4%D0%B0" title="Холиқ Мирзозода">Холиқ Мирзозода</a>, <a href="/wiki/%D0%A0%D0%B0%D0%B7%D0%B7%D0%BE%D2%9B_%D2%92%D0%B0%D1%84%D1%84%D0%BE%D1%80%D0%BE%D0%B2" title="Раззоқ Ғаффоров">Раззоқ Ғаффоров</a>, <a href="/w/index.php?title=%D0%92%D0%BE%D2%B3%D0%B8%D0%B4_%D0%90%D0%B1%D0%B4%D1%83%D0%BB%D0%BB%D0%BE&action=edit&redlink=1" class="new" title="Воҳид Абдулло (саҳифа вуҷуд надорад)">Воҳид Абдулло</a>, <a href="/w/index.php?title=%D0%91%D0%BE%D1%82%D1%83%D1%80_%D0%92%D0%B0%D0%BB%D0%B8%D1%85%D0%BE%D2%B7%D0%B0%D0%B5%D0%B2&action=edit&redlink=1" class="new" title="Ботур Валихоҷаев (саҳифа вуҷуд надорад)">Ботур Валихоҷаев</a>, <a href="/wiki/%D0%A8%D0%B0%D0%B2%D0%BA%D0%B0%D1%82_%D0%A8%D1%83%D0%BA%D1%83%D1%80%D0%BE%D0%B2" title="Шавкат Шукуров">Шавкат Шукуров</a>, <a href="/wiki/%D0%A1%D0%B0%D0%B4%D1%80%D3%A3_%D0%A1%D0%B0%D1%8A%D0%B4%D0%B8%D0%B5%D0%B2" title="Садрӣ Саъдиев">Садрӣ Саъдиев</a>, <a href="/w/index.php?title=%D2%B2%D0%BE%D2%B7%D0%B8%D2%9B%D1%83%D1%80%D0%B1%D0%BE%D0%BD_%D2%B2%D0%B0%D0%BC%D0%B8%D0%B4%D0%B7%D0%BE%D0%B4%D0%B0&action=edit&redlink=1" class="new" title="Ҳоҷиқурбон Ҳамидзода (саҳифа вуҷуд надорад)">Ҳоҷиқурбон Ҳамидзода</a>, <a href="/wiki/%D0%90%D1%81%D0%BB%D0%B8%D0%B4%D0%B4%D0%B8%D0%BD_%D2%9A%D0%B0%D0%BC%D0%B0%D1%80%D0%B7%D0%BE%D0%B4%D0%B0" title="Аслиддин Қамарзода">Аслиддин Қамарзода</a>, <a href="/w/index.php?title=%D2%B6%D1%83%D0%BC%D1%8A%D0%B0_%D2%B2%D0%B0%D0%BC%D1%80%D0%BE%D2%B3&action=edit&redlink=1" class="new" title="Ҷумъа Ҳамроҳ (саҳифа вуҷуд надорад)">Ҷумъа Ҳамроҳ</a>, <a href="/wiki/%D0%90%D0%B1%D0%B4%D1%83%D1%81%D0%B0%D0%BB%D0%BE%D0%BC_%D0%A1%D0%B0%D0%BC%D0%B0%D0%B4%D0%BE%D0%B2" title="Абдусалом Самадов">Абдусалом Самадов</a> ва дигарон тӯли даҳсолаҳои зиёд ба равшан намудани паҳлӯҳои ноаёни адабиёт, ташкили кори матбуот ва мактабу маорифи тоҷик бори заҳмат кашидаанд. Хоссатан, мақолаҳои доир ба адабиёти давраи истиқлол ва намояндагони он таълифнамудаи олимони адабиётшинос Садрӣ Саъдиев, Аслиддин Қамарзода, Ҷумъа Ҳамроҳ ва Абдусалом Самадов ба рушди адабиёти тоҷики ҳавза такони нав бахшиданд. Маҷмӯаҳои дастҷамъии тӯли солҳои гуногун, ба сифати мураттиб, ба хонандагон пешниҳоднамудаи Турақул Зеҳнӣ, Садрӣ Саъдиев — «Суханварони сайқали рӯйи замин» (Душанбе, 1973), Аслиддин Қамарзода- «Гулдастаи Самарқанд» (Душанбе — Тошканд, соли 1989), «Гулшани адаб» (Ширкати саҳҳомии табъу нашри «Шарқ», Тошканд, 2007) ва «Мадҳи Самарқанд» («Муҳаррир», шаҳри Тошканд, с.2013) далели онанд, ки дар ин ҳавза адабиёти тоҷик бо қадамҳои ба худ хос пеш меравад. Бояд ёдрас намуд, ки имрӯз баъзе намояндагони ҳавзаи адабиёти тоҷики Ӯзбекистон панҷа ба панҷаи суханварони ҳамзабони хориҷии худ зада метавонанд.<sup id="cite_ref-«Овози_Самарқанд»_10-0" class="reference"><a href="#cite_note-«Овози_Самарқанд»-10"><span class="cite-bracket">[</span>10<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </p> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Рӯзномаи_тоҷикӣ"><span id=".D0.A0.D3.AF.D0.B7.D0.BD.D0.BE.D0.BC.D0.B0.D0.B8_.D1.82.D0.BE.D2.B7.D0.B8.D0.BA.D3.A3"></span>Рӯзномаи тоҷикӣ</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%D0%A1%D0%B0%D0%BC%D0%B0%D1%80%D2%9B%D0%B0%D0%BD%D0%B4&veaction=edit&section=6" title="Вироиши қисмат: Рӯзномаи тоҷикӣ" class="mw-editsection-visualeditor"><span>вироиш</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=%D0%A1%D0%B0%D0%BC%D0%B0%D1%80%D2%9B%D0%B0%D0%BD%D0%B4&action=edit&section=6" title="Edit section's source code: Рӯзномаи тоҷикӣ"><span>вироиши манбаъ</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>Дар вилояти Самарқанд нашрияи <a href="/wiki/%D0%9E%D0%B2%D0%BE%D0%B7%D0%B8_%D0%A1%D0%B0%D0%BC%D0%B0%D1%80%D2%9B%D0%B0%D0%BD%D0%B4_(%D1%80%D3%AF%D0%B7%D0%BD%D0%BE%D0%BC%D0%B0)" title="Овози Самарқанд (рӯзнома)">Овози Самарқанд (рӯзнома)</a> мунтазам нашр мешавад. Дар саҳифаҳои рӯзнома мақолаҳои пурмӯҳтавои олимони шинохта, чакидаҳои хомаи шоиру нависандагону лавҳаю очеркҳои омӯзгорону шоирони пешқадам ва хабарнигорони ҷамоатии касбу корашон гуногун пайваста чоп мешаванд. Арбобони шоистаи илм <a href="/wiki/%D0%91%D0%BE%D1%82%D1%83%D1%80%D1%85%D0%BE%D0%BD_%D0%92%D0%B0%D0%BB%D0%B8%D1%85%D0%BE%D2%B7%D0%B0%D0%B5%D0%B2" title="Ботурхон Валихоҷаев">Ботурхон Валихоҷаев</a>, <a href="/wiki/%D0%A5%D0%BE%D0%BB%D0%B8%D2%9B_%D0%9C%D0%B8%D1%80%D0%B7%D0%BE%D0%B7%D0%BE%D0%B4%D0%B0" title="Холиқ Мирзозода">Холиқ Мирзозода</a>, <a href="/w/index.php?title=%D0%90%D0%B1%D0%B4%D1%83%D1%80%D0%B0%D2%B3%D0%B8%D0%BC_%D0%9C%D1%83%D2%9B%D0%B8%D0%BC%D0%BE%D0%B2&action=edit&redlink=1" class="new" title="Абдураҳим Муқимов (саҳифа вуҷуд надорад)">Абдураҳим Муқимов</a>, <a href="/w/index.php?title=%D0%90%D0%BA%D0%B1%D0%B0%D1%80_%D0%90%D0%B4%D1%85%D0%B0%D0%BC%D0%BE%D0%B2&action=edit&redlink=1" class="new" title="Акбар Адхамов (саҳифа вуҷуд надорад)">Акбар Адхамов</a>, <a href="/w/index.php?title=%D0%90%D0%B1%D0%B4%D1%83%D1%81%D0%B0%D0%BB%D0%BE%D0%BC_%D0%A1%D0%B0%D0%B8%D0%B4%D0%BE%D0%B2&action=edit&redlink=1" class="new" title="Абдусалом Саидов (саҳифа вуҷуд надорад)">Абдусалом Саидов</a> эҷодкорони забардаст <a href="/wiki/%D0%91%D0%BE%D0%BB%D1%82%D0%B0_%D0%9E%D1%80%D1%82%D0%B8%D2%9B%D0%BE%D0%B2" title="Болта Ортиқов">Болта Ортиқзода</a> ва <a href="/w/index.php?title=%D2%B2%D0%B0%D0%BC%D1%80%D0%BE%D2%9B%D1%83%D0%BB%D0%B8_%D0%94%D0%B0%D0%B2%D1%80%D0%BE%D0%BD&action=edit&redlink=1" class="new" title="Ҳамроқули Даврон (саҳифа вуҷуд надорад)">Ҳамроқули Даврон</a> ҳамкори доимии рӯзнома буданд. Имрӯз ҳам ин анъана давом дорад. Олимони намоён <a href="/wiki/%D0%A1%D0%B0%D0%B4%D1%80%D3%A3_%D0%A1%D0%B0%D1%8A%D0%B4%D0%B8%D0%B5%D0%B2" title="Садрӣ Саъдиев">Садрӣ Саъдиев</a>, <a href="/wiki/%D0%90%D1%81%D0%BB%D0%B8%D0%B4%D0%B4%D0%B8%D0%BD_%D2%9A%D0%B0%D0%BC%D0%B0%D1%80%D0%B7%D0%BE%D0%B4%D0%B0" title="Аслиддин Қамарзода">Аслиддин Қамарзода</a>, <a href="/wiki/%D0%A1%D0%B0%D0%BD%D1%8A%D0%B0%D1%82_%D0%9C%D1%83%D2%B3%D0%B0%D0%BC%D0%BC%D0%B0%D0%B4%D0%B8%D0%B5%D0%B2" title="Санъат Муҳаммадиев">Санъат Муҳаммадиев</a>, <a href="/w/index.php?title=%D0%A5%D1%83%D1%80%D1%88%D0%B5%D0%B4_%D0%90%D0%B1%D0%B4%D1%83%D1%81%D0%B0%D0%BC%D0%B8%D0%B5%D0%B2&action=edit&redlink=1" class="new" title="Хуршед Абдусамиев (саҳифа вуҷуд надорад)">Хуршед Абдусамиев</a>, <a href="/w/index.php?title=%D2%B6%D1%83%D0%BC%D1%8A%D0%B0_%D2%B2%D0%B0%D0%BC%D1%80%D0%BE%D2%B3&action=edit&redlink=1" class="new" title="Ҷумъа Ҳамроҳ (саҳифа вуҷуд надорад)">Ҷумъа Ҳамроҳ</a>, <a href="/w/index.php?title=%D0%9E%D1%82%D0%B0_%D0%90%D2%B3%D1%80%D0%BE%D1%80%D0%BE%D0%B2&action=edit&redlink=1" class="new" title="Ота Аҳроров (саҳифа вуҷуд надорад)">Ота Аҳроров</a>, <a href="/wiki/%D0%90%D0%B1%D0%B4%D1%83%D1%81%D0%B0%D0%BB%D0%BE%D0%BC_%D0%A1%D0%B0%D0%BC%D0%B0%D0%B4%D0%BE%D0%B2" title="Абдусалом Самадов">Абдусалом Самадов</a> бо мақолаҳои пурдолузарби худ дар байни муштариён маҳбубияти хоса доранд. Нависандаю шоирони шинохта <a href="/w/index.php?title=%D0%A1%D0%B0%D0%BB%D0%B8%D0%BC_%D0%9A%D0%B5%D0%BD%D2%B7%D0%B0&action=edit&redlink=1" class="new" title="Салим Кенҷа (саҳифа вуҷуд надорад)">Салим Кенҷа</a>, <a href="/wiki/%D0%90%D0%B4%D0%B0%D1%88_%D0%98%D1%81%D1%82%D0%B0%D0%B4" title="Адаш Истад">Адаш Истад</a>, <a href="/w/index.php?title=%D0%90%D0%BA%D0%B1%D0%B0%D1%80_%D0%9F%D0%B8%D1%80%D3%AF%D0%B7%D3%A3&action=edit&redlink=1" class="new" title="Акбар Пирӯзӣ (саҳифа вуҷуд надорад)">Акбар Пирӯзӣ</a>, <a href="/w/index.php?title=%D0%9D%D0%BE%D1%80%D0%BC%D1%83%D1%80%D0%BE%D0%B4_%D0%9A%D0%B0%D1%80%D0%B8%D0%BC%D0%B7%D0%BE%D0%B4%D0%B0&action=edit&redlink=1" class="new" title="Нормурод Каримзода (саҳифа вуҷуд надорад)">Нормурод Каримзода</a>, <a href="/w/index.php?title=%D0%A5%D1%83%D0%B4%D0%BE%D0%BD%D0%B0%D0%B7%D0%B0%D1%80%D0%B8_%D0%9E%D2%9B%D1%81%D0%BE%D3%A3&action=edit&redlink=1" class="new" title="Худоназари Оқсоӣ (саҳифа вуҷуд надорад)">Худоназари Оқсоӣ</a>, <a href="/w/index.php?title=%D0%A5%D1%83%D0%B4%D0%BE%D0%B9%D0%B1%D0%B5%D1%80%D0%B4%D3%A3_%D0%A1%D0%B0%D0%B8%D0%B4%D0%B7%D0%BE%D0%B4%D0%B0&action=edit&redlink=1" class="new" title="Худойбердӣ Саидзода (саҳифа вуҷуд надорад)">Худойбердӣ Саидзода</a>, <a href="/w/index.php?title=%D2%B2%D1%83%D1%81%D0%B5%D0%B9%D0%BD_%D0%A0%D0%B0%D1%88%D0%B8%D0%B4%D3%A3&action=edit&redlink=1" class="new" title="Ҳусейн Рашидӣ (саҳифа вуҷуд надорад)">Ҳусейн Рашидӣ</a>, <a href="/wiki/%D0%9C%D0%B0%D2%B3%D0%B1%D1%83%D0%B1%D0%B0_%D0%9D%D0%B5%D1%8A%D0%BC%D0%B0%D1%82%D0%B7%D0%BE%D0%B4%D0%B0" title="Маҳбуба Неъматзода">Маҳбуба Неъматзода</a>, <a href="/wiki/%D0%9C%D0%B0%D2%B3%D0%B1%D1%83%D0%B1%D0%B0_%D0%A2%D1%83%D1%80%D1%81%D1%83%D0%BD%D0%BE%D0%B2%D0%B0" title="Маҳбуба Турсунова">Маҳбуба Турсунова</a>, <a href="/wiki/%D0%A5%D0%BE%D2%B7%D0%B0_(%D0%9D%D0%BE%D1%80%D1%85%D0%BE%D2%B7%D0%B0_%D0%A7%D0%BE%D1%80%D0%B8%D0%B7%D0%BE%D0%B4%D0%B0)" class="mw-redirect" title="Хоҷа (Норхоҷа Чоризода)">Хоҷа (Норхоҷа Чоризода)</a>, <a href="/w/index.php?title=%D0%9F%D0%B0%D1%80%D0%B8%D1%81%D0%BE&action=edit&redlink=1" class="new" title="Парисо (саҳифа вуҷуд надорад)">Парисо</a> бо шеъру ҳикояҳои худ саҳифаҳои адабии рӯзномаро хонданбоб менамоянд. </p> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Ёдгориҳои_таърихии_Самарқанд"><span id=".D0.81.D0.B4.D0.B3.D0.BE.D1.80.D0.B8.D2.B3.D0.BE.D0.B8_.D1.82.D0.B0.D1.8A.D1.80.D0.B8.D1.85.D0.B8.D0.B8_.D0.A1.D0.B0.D0.BC.D0.B0.D1.80.D2.9B.D0.B0.D0.BD.D0.B4"></span>Ёдгориҳои таърихии Самарқанд</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%D0%A1%D0%B0%D0%BC%D0%B0%D1%80%D2%9B%D0%B0%D0%BD%D0%B4&veaction=edit&section=7" title="Вироиши қисмат: Ёдгориҳои таърихии Самарқанд" class="mw-editsection-visualeditor"><span>вироиш</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=%D0%A1%D0%B0%D0%BC%D0%B0%D1%80%D2%9B%D0%B0%D0%BD%D0%B4&action=edit&section=7" title="Edit section's source code: Ёдгориҳои таърихии Самарқанд"><span>вироиши манбаъ</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>Самарқанд ёдгориҳои бои таърихии 3 ҳазорсола дорад ва аксарияташон дар давраи сулолаи <a href="/wiki/%D0%A2%D0%B5%D0%BC%D1%83%D1%80%D0%B8%D1%91%D0%BD" title="Темуриён">Темуриён</a> сохта шудаанд. Самарқанди бостонӣ аз қадимулайём бо меъмориҳои таърихиаш дар ҷаҳон маълуму машҳур аст. Имрӯз дар вилоят 31 осорхона ва 64 <a href="/wiki/%D0%97%D0%B8%D1%91%D1%80%D0%B0%D1%82%D0%B3%D0%BE%D2%B3" class="mw-disambig" title="Зиёратгоҳ">зиёратгоҳ</a> мавҷуд буда, дар соли 2014 қариб 5 миллион нафар аҳолии мампакат ва бештар аз 200 ҳазор нафар шаҳрвандони хориҷӣ ин ҷойҳоро тамошо карданд.<sup id="cite_ref-«Овози_Самарқанд»_10-1" class="reference"><a href="#cite_note-«Овози_Самарқанд»-10"><span class="cite-bracket">[</span>10<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </p><p>Дар Самарқанд ёдгориҳои бостонии қадимие, мавҷуданд, ки монанди ёдгориҳои бостонии <a href="/wiki/%D0%9C%D0%B8%D1%81%D1%80" title="Миср">Мисри</a> қадим, <a href="/wiki/%D0%A5%D0%B8%D1%82%D0%BE%D0%B9" class="mw-redirect" title="Хитой">Хитой</a>, <a href="/wiki/%D2%B2%D0%B8%D0%BD%D0%B4%D1%83%D1%81%D1%82%D0%BE%D0%BD" title="Ҳиндустон">Ҳиндустон</a>,<a href="/wiki/%D0%AE%D0%BD%D0%BE%D0%BD" title="Юнон">Юнони</a> қадим ва <a href="/wiki/%D0%A0%D0%B8%D0%BC" class="mw-redirect" title="Рим">Рим</a> машҳур ҳастанд. </p> <ul><li><a href="/wiki/%D0%A0%D0%B0%D1%81%D0%B0%D0%B4%D1%85%D0%BE%D0%BD%D0%B0%D0%B8_%D0%A3%D0%BB%D1%83%D2%93%D0%B1%D0%B5%D0%BA" title="Расадхонаи Улуғбек">Расадхонаи Улуғбек</a> (1428—1429)</li> <li><a href="/wiki/%D0%9C%D0%B0%D0%BD%D0%B7%D0%B8%D0%BB%D0%B3%D0%BE%D2%B3%D0%B8_%D2%9B%D0%B0%D0%B4%D0%B8%D0%BC%D0%B8%D0%B8_%D0%90%D1%84%D1%80%D0%BE%D1%81%D0%B8%D1%91%D0%B1" class="mw-redirect" title="Манзилгоҳи қадимии Афросиёб">Манзилгоҳи қадимии Афросиёб</a> (асри 8 п.а.м.)</li> <li><a href="/wiki/%D0%A8%D0%BE%D2%B3%D0%B8_%D0%97%D0%B8%D0%BD%D0%B4%D0%B0" title="Шоҳи Зинда">Шоҳи Зинда</a></li> <li><a href="/wiki/%D0%9C%D0%B0%D1%81%D2%B7%D0%B8%D0%B4%D0%B8_%D2%B2%D0%B0%D0%B7%D1%80%D0%B0%D1%82%D0%B8_%D0%A5%D0%B8%D0%B7%D1%80" title="Масҷиди Ҳазрати Хизр">Масҷиди Ҳазрати Хизр</a> (миёнаи садаи XIX)</li> <li><a href="/wiki/%D0%9C%D0%B0%D1%81%D2%B7%D0%B8%D0%B4%D0%B8_%D0%91%D0%B8%D0%B1%D0%B8-%D0%A5%D0%BE%D0%BD%D1%83%D0%BC" title="Масҷиди Биби-Хонум">Масҷиди Биби-Хонум</a> (1399—1404)</li> <li><a href="/wiki/%D0%9C%D0%B0%D0%B4%D1%80%D0%B0%D1%81%D0%B0%D0%B8_%D0%A3%D0%BB%D1%83%D2%93%D0%B1%D0%B5%D0%BA" class="mw-disambig" title="Мадрасаи Улуғбек">Мадрасаи Улуғбек</a> (1417—1420)</li> <li><a href="/wiki/%D0%9C%D0%B0%D0%B4%D1%80%D0%B0%D1%81%D0%B0%D0%B8_%D0%A8%D0%B5%D1%80%D0%B4%D0%BE%D1%80" title="Мадрасаи Шердор">Мадрасаи Шердор</a> (1619—1635/36)</li> <li><a href="/w/index.php?title=%D0%9C%D0%B0%D0%B4%D1%80%D0%B0%D1%81%D0%B0%D0%B8_%D0%A2%D0%B8%D0%BB%D0%BE_%D2%9A%D0%BE%D1%80%D3%A3&action=edit&redlink=1" class="new" title="Мадрасаи Тило Қорӣ (саҳифа вуҷуд надорад)">Мадрасаи Тило Қорӣ</a> (1647—1659)</li> <li><a href="/wiki/%D0%91%D0%BE%D0%B7%D0%BE%D1%80%D0%B8_%D0%A7%D0%BE%D1%80%D1%81%D1%83" class="mw-redirect" title="Бозори Чорсу">Бозори Чорсу</a> (охири садаи XVIII)</li> <li><a href="/w/index.php?title=%D0%9C%D0%B0%D0%B4%D1%80%D0%B0%D1%81%D0%B0%D0%B8_%D0%A0%D1%83%D1%85%D0%BE%D0%B1%D0%BE%D0%B4&action=edit&redlink=1" class="new" title="Мадрасаи Рухобод (саҳифа вуҷуд надорад)">Мадрасаи Рухобод</a> (солҳои 1380)</li> <li><a href="/w/index.php?title=%D0%9C%D0%B0%D2%9B%D0%B1%D0%B0%D1%80%D0%B0%D0%B8_%D0%9E%D2%9B%D1%81%D0%B0%D1%80%D0%BE%D0%B9&action=edit&redlink=1" class="new" title="Мақбараи Оқсарой (саҳифа вуҷуд надорад)">Мақбараи Оқсарой</a> (1470)</li> <li><a href="/wiki/%D0%93%D3%AF%D1%80%D0%B8_%D0%90%D0%BC%D0%B8%D1%80" title="Гӯри Амир">Гӯри Амир</a> (1404)</li> <li><a href="/w/index.php?title=%D0%9C%D0%B0%D1%81%D2%B7%D0%B8%D0%B4%D0%B8_%D0%9D%D0%B0%D0%BC%D0%BE%D0%B7%D0%B3%D0%BE%D2%B3&action=edit&redlink=1" class="new" title="Масҷиди Намозгоҳ (саҳифа вуҷуд надорад)">Масҷиди Намозгоҳ</a> (асри 17)</li> <li><a href="/w/index.php?title=%D0%9C%D0%B0%D2%9B%D0%B1%D0%B0%D1%80%D0%B0%D0%B8_%D0%98%D1%88%D1%80%D0%B0%D1%82_%D0%A5%D0%BE%D0%BD%D0%B0&action=edit&redlink=1" class="new" title="Мақбараи Ишрат Хона (саҳифа вуҷуд надорад)">Мақбараи Ишрат Хона</a> (1464)</li> <li><a href="/wiki/%D0%A5%D0%BE%D2%B7%D0%B0_%D0%90%D2%B3%D1%80%D0%BE%D1%80" title="Хоҷа Аҳрор">Хоҷа Аҳрор</a> (асрҳои 15-20)</li> <li><a href="/w/index.php?title=%D0%9C%D0%B0%D2%9B%D0%B1%D0%B0%D1%80%D0%B0%D0%B8_%D0%A7%D1%83%D0%BF%D0%BE%D0%BD_%D0%BE%D1%82%D0%B0&action=edit&redlink=1" class="new" title="Мақбараи Чупон ота (саҳифа вуҷуд надорад)">Мақбараи Чупон ота</a> (1430—1440)</li> <li><a href="/w/index.php?title=%D2%9A%D0%B0%D0%B1%D1%80%D0%B8%D1%81%D1%82%D0%BE%D0%BD%D0%B8%D0%B8_%D0%A5%D3%AF%D2%B7%D0%B0_%D0%90%D0%B1%D0%B4%D1%83_%D0%94%D0%BE%D1%80%D0%B8%D0%BD&action=edit&redlink=1" class="new" title="Қабристонии Хӯҷа Абду Дорин (саҳифа вуҷуд надорад)">Қабристонии Хӯҷа Абду Дорин</a> (асрҳои 15-19)</li></ul> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Шеърҳо_дар_васфи_Самарқанд"><span id=".D0.A8.D0.B5.D1.8A.D1.80.D2.B3.D0.BE_.D0.B4.D0.B0.D1.80_.D0.B2.D0.B0.D1.81.D1.84.D0.B8_.D0.A1.D0.B0.D0.BC.D0.B0.D1.80.D2.9B.D0.B0.D0.BD.D0.B4"></span>Шеърҳо дар васфи Самарқанд</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%D0%A1%D0%B0%D0%BC%D0%B0%D1%80%D2%9B%D0%B0%D0%BD%D0%B4&veaction=edit&section=8" title="Вироиши қисмат: Шеърҳо дар васфи Самарқанд" class="mw-editsection-visualeditor"><span>вироиш</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=%D0%A1%D0%B0%D0%BC%D0%B0%D1%80%D2%9B%D0%B0%D0%BD%D0%B4&action=edit&section=8" title="Edit section's source code: Шеърҳо дар васфи Самарқанд"><span>вироиши манбаъ</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <table style="margin:auto; border-collapse:collapse; background-color:transparent; color:inherit; border-style:none;"> <tbody><tr> <td style="width:30px; vertical-align:top; padding-right:10px;"><span class="skin-invert" typeof="mw:File"><span title="«"><img alt="«" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/44/Aquote1.png/30px-Aquote1.png" decoding="async" width="30" height="23" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/4/44/Aquote1.png 1.5x" data-file-width="40" data-file-height="30" /></span></span> </td> <td><span style="font-style:italic"><cite> <p><big><b>«Самарқанд сайқали рӯи замин аст,</b> </big></p><big> </big><dl><big><dd>Ҳавояш фораму хокаш маҳин аст.</dd> <dd>Агар хоҳӣ бубинӣ ту биҳиште,</dd> <dd>Ҳамин асту ҳамин асту ҳамин аст.</dd> <dd>Ғазал гарчӣ арӯси шеър, аммо,</dd> <dd>Самарқанд аз ғазал ҳам нозанин аст.</dd> <dd>Ба олам чун Самарқанд офариданд,</dd> <dd>Нидои офаридгор: «Офарин!» аст».</dd> <dd>«Кам Афросиёб аз қасри Рум нест,</dd> <dd>Хуросон бо Самарқанд оҳанин аст.</dd> <dd>Хуросон, Балху Марву Рашту Хуҷанд,</dd> <dd>Сувайдо бар замин аз худ ҳамин аст.</dd> <dd>Ба сӯи Каҳкашон роҳ аз Самарқанд,</dd> <dd>Ба арш ӯро чӣ Хуршеди зарин аст.</dd> <dd>Ба мисли Оби раҳмат нест обе,</dd> <dd>Бубин оби Зарафшон ангубин аст.</dd> <dd>Зи роҳи Каҳкашон роҳ то ба Меъроҷ,</dd> <dd>Ба даври Каҳкашон чархи барин аст.</dd> <dd>Самарқанд устувори чархмеҳвар,</dd> <dd>Чу имон чархи меҳвар бар замин аст.</dd> <dd>Самарқандам дуо аз Ҳақ гирифтаст,</dd> <dd>Зарангушти Хуросонро нигин аст.</dd> <dd>Таҳамтан мисли он Испитамон кист,</dd> <dd>Ки Шоҳе Зинда дар марзаш яқин аст.</dd> <dd>Чароғи равшан аз партав Самарқанд,</dd> <dd>Ба Регистон ду тан Мавло қарин аст.</dd> <dd>Чӣ хуш нуре баланд аз марзи покаш,</dd> <dd>Самарқанд осмони Ҳинду Чин аст.</dd> <dd>Ба нони Осиё манзуру машҳур,</dd> <dd>Ки Қасри Хонум аз ӯ шаҳнишин аст.</dd> <dd>Ки чун Испитамон шерафкани гурд,</dd> <dd>Ҷилои партави Ҳақ бар ҷабин аст.</dd> <dd>Ба дӯш оташ гузашт аз Каҳкашон маҳ,</dd> <dd>Панаҳдижи Самарқанд оҳанин аст.</dd> <dd>Ба хун оғушта дар сангар гаҳе дил,</dd> <dd>Ба бун оғушта гар дар хун матин аст.</dd> <dd>Ба савдо рафту рафт аз каф Хуросон,</dd> <dd>Чу хуршед аз азал бар рағми кин аст.</dd> <dd>«Ба авҷи Кибриё паҳлӯи аҷз аст»,</dd> <dd>Биҳишти боғаш аз ангуру тин аст.</dd> <dd>Ба Тӯрон Рустаму Суҳроб огоҳ,</dd> <dd>Ба Рахши тездав Рустам ба зин аст.</dd> <dd>Зи аҳди Суғдшаҳр овори нақд аст,</dd> <dd>Ки аз ӯ қиссаҳои дилнишин аст.</dd> <dd>Танини сози овоз аз Хуросон,</dd> <dd>Раҳин аз Кибриё бар мо яқин аст…</dd> <dd>Хирад бар дӯши ирфони Самарқанд,</dd> </big><dd><big>Самарқанд кӯҳнаву нав нозанин аст.<b></b></big><div style="clear:both;"></div><div style="float:right"><b><a href="/wiki/%D0%9C%D1%83%D2%B3%D0%B0%D0%BC%D0%BC%D0%B0%D0%B4_%D0%A5%D0%BE%D0%BB%D0%B8%D2%9B" title="Муҳаммад Холиқ">Муҳаммад Холиқ</a></b></div></dd></dl> </cite></span></td> <td style="width:30px; vertical-align:bottom; padding-left:10px;"><span class="skin-invert" typeof="mw:File"><span title="»"><img alt="»" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/49/Aquote2.png/30px-Aquote2.png" decoding="async" width="30" height="23" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/4/49/Aquote2.png 1.5x" data-file-width="40" data-file-height="30" /></span></span> </td></tr></tbody></table> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Аҳолӣ"><span id=".D0.90.D2.B3.D0.BE.D0.BB.D3.A3"></span>Аҳолӣ</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%D0%A1%D0%B0%D0%BC%D0%B0%D1%80%D2%9B%D0%B0%D0%BD%D0%B4&veaction=edit&section=9" title="Вироиши қисмат: Аҳолӣ" class="mw-editsection-visualeditor"><span>вироиш</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=%D0%A1%D0%B0%D0%BC%D0%B0%D1%80%D2%9B%D0%B0%D0%BD%D0%B4&action=edit&section=9" title="Edit section's source code: Аҳолӣ"><span>вироиши манбаъ</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <table class="wikitable"> <tbody><tr> <th>Сол</th> <th>(ҳазор нафар) </th></tr> <tr> <td><a href="/wiki/1897" class="mw-redirect" title="1897">1897</a></td> <td>55,1 </td></tr> <tr> <td><a href="/wiki/1912" class="mw-redirect" title="1912">1912</a></td> <td>83,2 </td></tr> <tr> <td><a href="/wiki/1925" class="mw-redirect" title="1925">1925</a></td> <td>115,0 </td></tr> <tr> <td><a href="/wiki/1950" class="mw-redirect" title="1950">1950</a></td> <td>180,0 </td></tr> <tr> <td><a href="/wiki/2002" class="mw-redirect" title="2002">2002</a></td> <td>380,7 </td></tr> <tr> <td><a href="/wiki/2015" class="mw-redirect" title="2015">2015</a></td> <td>504,4 </td></tr></tbody></table> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Пайвандҳо"><span id=".D0.9F.D0.B0.D0.B9.D0.B2.D0.B0.D0.BD.D0.B4.D2.B3.D0.BE"></span>Пайвандҳо</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%D0%A1%D0%B0%D0%BC%D0%B0%D1%80%D2%9B%D0%B0%D0%BD%D0%B4&veaction=edit&section=10" title="Вироиши қисмат: Пайвандҳо" class="mw-editsection-visualeditor"><span>вироиш</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=%D0%A1%D0%B0%D0%BC%D0%B0%D1%80%D2%9B%D0%B0%D0%BD%D0%B4&action=edit&section=10" title="Edit section's source code: Пайвандҳо"><span>вироиши манбаъ</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <ol class="references"> <li id="cite_note-1"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-1">↑</a></span> <span class="reference-text"><i>Лурье П. Б.</i> <a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.orientalstudies.ru/rus/images/pdf/dis_lurje_2004.pdf">Историко-лингвистический анализ согдийской топонимики</a>. Дисс. на соиск. уч. ст. канд. фил. наук. <abbr title="Санкт-Петербург">СПб.</abbr> 2004.— Стр. 39, 110</span> </li> <li id="cite_note-2"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-2">↑</a></span> <span class="reference-text">Б.Ғафуров. Тоҷикон, — <span style="border-bottom:1px dotted gray; cursor:default" title="Душанбе">Д</span>.:"Ирфон",1998, с.604</span> </li> <li id="cite_note-3"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-3">↑</a></span> <span class="reference-text"><a rel="nofollow" class="external free" href="http://www.ziyouz.uz/ru/literatura/period-temuridov-xiv-xv-vv/109--14831530">http://www.ziyouz.uz/ru/literatura/period-temuridov-xiv-xv-vv/109--14831530</a> Захириддин Мухаммад Бабур (1483—1530)/О произведении «Бабур-наме»</span> </li> <li id="cite_note-4"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-4">↑</a></span> <span class="reference-text">Аслҳо ва наслҳо.-<span style="border-bottom:1px dotted gray; cursor:default" title="Душанбе">Д</span>.,2013,- с.6ғ7</span> </li> <li id="cite_note-ReferenceA-5"><span class="mw-cite-backlink">↑ <sup><a href="#cite_ref-ReferenceA_5-0">5.0</a></sup> <sup><a href="#cite_ref-ReferenceA_5-1">5.1</a></sup></span> <span class="reference-text">Аслҳо ва наслҳо.-<span style="border-bottom:1px dotted gray; cursor:default" title="Душанбе">Д</span>.,2013,- с.8</span> </li> <li id="cite_note-6"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-6">↑</a></span> <span class="reference-text">Муҳаммадҷони Шакурии Бухороӣ. Фитнаи инқилоб дар Бухоро. Аббос Алиев. — <span style="border-bottom:1px dotted gray; cursor:default" title="Душанбе">Д</span>.: Шуҷоиён, 2010, с. 65.</span> </li> <li id="cite_note-7"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-7">↑</a></span> <span class="reference-text">С. Айнӣ, Куллиёт. <span style="border-bottom:1px dotted gray; cursor:default" title="Душанбе">Д</span>.: «Ирфон»,1966,- ҷ. 10,-соли 19.</span> </li> <li id="cite_note-8"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-8">↑</a></span> <span class="reference-text">Б.Ғафуров. Тоҷикон. Китоби дуюм. - <span style="border-bottom:1px dotted gray; cursor:default" title="Душанбе">Д</span>.: «Ирфон»,1998, с. 248.</span> </li> <li id="cite_note-9"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-9">↑</a></span> <span class="reference-text">Аслҳо ва наслҳо.-<span style="border-bottom:1px dotted gray; cursor:default" title="Душанбе">Д</span>., 2013,- с.8</span> </li> <li id="cite_note-«Овози_Самарқанд»-10"><span class="mw-cite-backlink">↑ <sup><a href="#cite_ref-«Овози_Самарқанд»_10-0">10.0</a></sup> <sup><a href="#cite_ref-«Овози_Самарқанд»_10-1">10.1</a></sup></span> <span class="reference-text"><span class="citation"><a rel="nofollow" class="external text" href="http://ovozisamarqandnews.uz/data/documents/2015-no31-1.pdf">«Овози Самарқанд»</a>. <small>12 апрели 2015 санҷида шуд.</small> <small><a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20160309165320/http://ovozisamarqandnews.uz/data/documents/2015-no31-1.pdf">Баргирифта аз сарчашмаи аввал 9 марти 2016</a>.</small></span></span> </li> </ol> <table style="background:none; text-align:left; padding:2px 0;" class="metadata"> <tbody><tr> <td style="padding-right:4px;"><span typeof="mw:File"><a href="/wiki/%D0%90%D0%BA%D1%81:Wiki_letter_w.svg" class="mw-file-description" title="Мақолаи хурд"><img alt="Мақолаи хурд" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/6/6c/Wiki_letter_w.svg/48px-Wiki_letter_w.svg.png" decoding="async" width="48" height="48" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/6/6c/Wiki_letter_w.svg/72px-Wiki_letter_w.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/6/6c/Wiki_letter_w.svg/96px-Wiki_letter_w.svg.png 2x" data-file-width="44" data-file-height="44" /></a></span> </td> <td><i>Ин <a href="/wiki/%D0%92%D0%B8%D0%BA%D0%B8%D0%BF%D0%B5%D0%B4%D0%B8%D0%B0:%D0%9C%D0%B0%D2%9B%D0%BE%D0%BB%D0%B0%D0%B8_%D1%85%D1%83%D1%80%D0%B4" title="Википедиа:Мақолаи хурд">мақолаи хурд</a> аст. Бо густариши он ба Википедия кӯмак кунед.</i><br /><small>Дар сурати имкон ин ёддошт бояд <a href="/w/index.php?title=%D0%92%D0%B8%D0%BA%D0%B8%D0%BF%D0%B5%D0%B4%D0%B8%D0%B0:%D0%A8%D0%B0%D0%B1%D0%BB%D0%BE%D0%BD%D2%B3%D0%BE/%D0%9C%D0%B0%D2%9B%D0%BE%D0%BB%D0%B0%D2%B3%D0%BE%D0%B8_%D1%85%D1%83%D1%80%D0%B4&action=edit&redlink=1" class="new" title="Википедиа:Шаблонҳо/Мақолаҳои хурд (саҳифа вуҷуд надорад)">дақиқтар</a> ҷойгузин шавад.</small> </td></tr></tbody></table>    </div><noscript><img src="https://login.wikimedia.org/wiki/Special:CentralAutoLogin/start?type=1x1" alt="" width="1" height="1" style="border: none; position: absolute;"></noscript> <div class="printfooter" data-nosnippet="">Баргирифта аз "<a dir="ltr" href="https://tg.wikipedia.org/w/index.php?title=Самарқанд&oldid=1410774">https://tg.wikipedia.org/w/index.php?title=Самарқанд&oldid=1410774</a>"</div></div> <div id="catlinks" class="catlinks" data-mw="interface"><div id="mw-normal-catlinks" class="mw-normal-catlinks"><a href="/wiki/%D0%92%D0%B8%D0%B6%D0%B0:%D0%93%D1%83%D1%80%D3%AF%D2%B3%D2%B3%D0%BE" title="Вижа:Гурӯҳҳо">Гурӯҳҳо</a>: <ul><li><a href="/w/index.php?title=%D0%93%D1%83%D1%80%D3%AF%D2%B3:%D0%9A%D0%B8%D1%88%D0%B2%D0%B0%D1%80%D0%B8_%D0%BD%D0%BE%D0%BC%D0%B0%D1%8A%D0%BB%D1%83%D0%BC_(%D0%BA%D0%BE%D0%B4%D0%B8_%D1%82%D0%B5%D0%BB%D0%B5%D1%84%D0%BE%D0%BD)&action=edit&redlink=1" class="new" title="Гурӯҳ:Кишвари номаълум (коди телефон) (саҳифа вуҷуд надорад)">Кишвари номаълум (коди телефон)</a></li><li><a href="/wiki/%D0%93%D1%83%D1%80%D3%AF%D2%B3:%D0%9C%D0%B0%D2%B3%D0%B0%D0%BB%D2%B3%D0%BE%D0%B8_%D0%B0%D2%B3%D0%BE%D0%BB%D0%B8%D0%BD%D0%B8%D1%88%D0%B8%D0%BD_%D0%B0%D0%B7_%D1%80%D3%AF%D0%B8_%D0%B0%D0%BB%D0%B8%D1%84%D0%B1%D0%BE" title="Гурӯҳ:Маҳалҳои аҳолинишин аз рӯи алифбо">Маҳалҳои аҳолинишин аз рӯи алифбо</a></li><li><a href="/wiki/%D0%93%D1%83%D1%80%D3%AF%D2%B3:%D0%A8%D0%B0%D2%B3%D1%80%D2%B3%D0%BE%D0%B8_%D3%AE%D0%B7%D0%B1%D0%B5%D0%BA%D0%B8%D1%81%D1%82%D0%BE%D0%BD" title="Гурӯҳ:Шаҳрҳои Ӯзбекистон">Шаҳрҳои Ӯзбекистон</a></li><li><a href="/wiki/%D0%93%D1%83%D1%80%D3%AF%D2%B3:%D0%A1%D0%B0%D0%BC%D0%B0%D1%80%D2%9B%D0%B0%D0%BD%D0%B4" title="Гурӯҳ:Самарқанд">Самарқанд</a></li><li><a href="/wiki/%D0%93%D1%83%D1%80%D3%AF%D2%B3:%D0%A8%D0%B0%D2%B3%D1%80%D2%B3%D0%BE%D0%B8_%D0%BC%D1%83%D2%9B%D0%B0%D0%B4%D0%B4%D0%B0%D1%81" title="Гурӯҳ:Шаҳрҳои муқаддас">Шаҳрҳои муқаддас</a></li></ul></div><div id="mw-hidden-catlinks" class="mw-hidden-catlinks mw-hidden-cats-hidden">Гурӯҳҳои пинҳон: <ul><li><a href="/wiki/%D0%93%D1%83%D1%80%D3%AF%D2%B3:%D0%92%D0%B8%D0%BA%D0%B8%D0%BF%D0%B5%D0%B4%D0%B8%D1%8F:%D0%A1%D0%B0%D2%B3%D0%B8%D1%84%D0%B0%D2%B3%D0%BE_%D0%B1%D0%BE_%D0%BA%D0%BE%D1%80%D0%B1%D1%83%D1%80%D0%B4%D0%B8_%D0%BF%D0%B0%D1%80%D0%B0%D0%BC%D0%B5%D1%82%D1%80%D0%B8_%C2%AB%D0%B8%D0%BC%D0%B7%D0%BE%C2%BB_%D0%B4%D0%B0%D1%80_%D1%88%D0%B0%D0%B1%D0%BB%D0%BE%D0%BD%D0%B8_%C2%AB%D2%9A%D1%83%D1%82%D1%82%D3%A3%C2%BB" title="Гурӯҳ:Википедия:Саҳифаҳо бо корбурди параметри «имзо» дар шаблони «Қуттӣ»">Википедия:Саҳифаҳо бо корбурди параметри «имзо» дар шаблони «Қуттӣ»</a></li><li><a href="/wiki/%D0%93%D1%83%D1%80%D3%AF%D2%B3:%D0%9F%D0%A0%D0%9E:%D0%A8%D0%B0%D2%B3%D1%80%D2%B3%D0%BE:%D0%92%D0%B8%D1%80%D0%BE%D0%B8%D1%88%D0%B8_%D0%BE%D1%85%D0%B8%D1%80%D0%B8%D0%BD:_%D0%B4%D0%B0%D1%80_%D1%81%D0%BE%D0%BB%D0%B8_%D2%B7%D0%BE%D1%80%D3%A3" title="Гурӯҳ:ПРО:Шаҳрҳо:Вироиши охирин: дар соли ҷорӣ">ПРО:Шаҳрҳо:Вироиши охирин: дар соли ҷорӣ</a></li><li><a href="/wiki/%D0%93%D1%83%D1%80%D3%AF%D2%B3:%D0%A8%D0%B0%D0%B1%D0%BB%D0%BE%D0%BD-%D2%9B%D1%83%D1%82%D1%82%D0%B8%D2%B3%D0%BE:%D0%92%D0%BE%D2%B3%D0%B8%D0%B4%D2%B3%D0%BE%D0%B8_%D0%BC%D0%B0%D1%8A%D0%BC%D1%83%D1%80%D3%A3" title="Гурӯҳ:Шаблон-қуттиҳо:Воҳидҳои маъмурӣ">Шаблон-қуттиҳо:Воҳидҳои маъмурӣ</a></li><li><a href="/wiki/%D0%93%D1%83%D1%80%D3%AF%D2%B3:%D0%9C%D0%B0%D2%9B%D0%BE%D0%BB%D0%B0%D2%B3%D0%BE%D0%B8_%D1%85%D1%83%D1%80%D0%B4" title="Гурӯҳ:Мақолаҳои хурд">Мақолаҳои хурд</a></li><li><a href="/wiki/%D0%93%D1%83%D1%80%D3%AF%D2%B3:%D0%9C%D0%B0%D2%9B%D0%BE%D0%BB%D0%B0%D2%B3%D0%BE%D0%B8_%D1%85%D1%83%D1%80%D0%B4,_%D0%BD%D0%B8%D1%91%D0%B7%D0%BC%D0%B0%D0%BD%D0%B4%D0%B8_%D0%B0%D0%BD%D0%B8%D2%9B%D1%81%D0%BE%D0%B7%D0%B8%D0%B8_%D1%88%D0%B0%D0%B1%D0%BB%D0%BE%D0%BD" title="Гурӯҳ:Мақолаҳои хурд, ниёзманди аниқсозии шаблон">Мақолаҳои хурд, ниёзманди аниқсозии шаблон</a></li></ul></div></div> </div> </main> </div> <div class="mw-footer-container"> <footer id="footer" class="mw-footer" > <ul id="footer-info"> <li id="footer-info-lastmod"> Ин саҳифаро бори охир дар 8 сентябри 2024, 20:07 вироиш карда буданд.</li> <li id="footer-info-copyright">Матн зери иҷозатномаи <a rel="nofollow" class="external text" href="https://creativecommons.org/licenses/by-sa/4.0/">Creative Commons Attribution-ShareAlike License</a> дастрас мебошад, дигар иҷозатномаҳои иловагӣ низ ба кор бурда мешаванд. Ниг. <a class="external text" href="https://foundation.wikimedia.org/wiki/Special:MyLanguage/Policy:Terms_of_Use">Қоидаҳои истифодаро</a> барои маълумоти бештар.</li> </ul> <ul id="footer-places"> <li id="footer-places-privacy"><a href="https://foundation.wikimedia.org/wiki/Special:MyLanguage/Policy:Privacy_policy">Сиёсати ҳифзи асрор</a></li> <li id="footer-places-about"><a href="/wiki/%D0%92%D0%B8%D0%BA%D0%B8%D0%BF%D0%B5%D0%B4%D0%B8%D0%B0:%D0%9E%D1%88%D0%BD%D0%BE%D3%A3_%D0%B1%D0%BE_%D0%B4%D0%BE%D0%BD%D0%B8%D1%88%D0%BD%D0%BE%D0%BC%D0%B0">Дар бораи Википедиа</a></li> <li id="footer-places-disclaimers"><a href="/wiki/%D0%9B%D0%BE%D0%B8%D2%B3%D0%B0:%D0%A2%D0%B0%D0%BA%D0%B7%D0%B8%D0%B1%D0%BD%D0%BE%D0%BC%D0%B0%D0%B8_%D1%83%D0%BC%D1%83%D0%BC%D3%A3">Такзибнома</a></li> <li id="footer-places-wm-codeofconduct"><a href="https://foundation.wikimedia.org/wiki/Special:MyLanguage/Policy:Universal_Code_of_Conduct">Code of Conduct</a></li> <li id="footer-places-developers"><a href="https://developer.wikimedia.org">Таҳиягарон</a></li> <li id="footer-places-statslink"><a href="https://stats.wikimedia.org/#/tg.wikipedia.org">Омор</a></li> <li id="footer-places-cookiestatement"><a href="https://foundation.wikimedia.org/wiki/Special:MyLanguage/Policy:Cookie_statement">Созишномаи куки</a></li> <li id="footer-places-mobileview"><a href="//tg.m.wikipedia.org/w/index.php?title=%D0%A1%D0%B0%D0%BC%D0%B0%D1%80%D2%9B%D0%B0%D0%BD%D0%B4&mobileaction=toggle_view_mobile" class="noprint stopMobileRedirectToggle">Намуди мобилӣ</a></li> </ul> <ul id="footer-icons" class="noprint"> <li id="footer-copyrightico"><a href="https://wikimediafoundation.org/" class="cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--size-large cdx-button--fake-button--enabled"><img src="/static/images/footer/wikimedia-button.svg" width="84" height="29" alt="Wikimedia Foundation" loading="lazy"></a></li> <li id="footer-poweredbyico"><a href="https://www.mediawiki.org/" class="cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--size-large cdx-button--fake-button--enabled"><img src="/w/resources/assets/poweredby_mediawiki.svg" alt="Powered by MediaWiki" width="88" height="31" loading="lazy"></a></li> </ul> </footer> </div> </div> </div> <div class="vector-settings" id="p-dock-bottom"> <ul></ul> </div><script>(RLQ=window.RLQ||[]).push(function(){mw.config.set({"wgHostname":"mw-web.codfw.main-5767f597fb-ms44v","wgBackendResponseTime":172,"wgPageParseReport":{"limitreport":{"cputime":"0.386","walltime":"0.579","ppvisitednodes":{"value":3079,"limit":1000000},"postexpandincludesize":{"value":39603,"limit":2097152},"templateargumentsize":{"value":9432,"limit":2097152},"expansiondepth":{"value":20,"limit":100},"expensivefunctioncount":{"value":4,"limit":500},"unstrip-depth":{"value":0,"limit":20},"unstrip-size":{"value":5997,"limit":5000000},"entityaccesscount":{"value":7,"limit":400},"timingprofile":["100.00% 379.382 1 -total"," 87.01% 330.119 1 Шаблон:МА"," 83.12% 315.326 1 Шаблон:Қуттӣ"," 45.94% 174.286 31 Шаблон:Wikidata"," 17.64% 66.937 1 Шаблон:Қуттӣ/унвони_аслӣ"," 12.16% 46.144 1 Шаблон:Қуттӣ/унвони_расмӣ"," 6.94% 26.344 1 Шаблон:Қуттӣ/парчам_ва_нишон"," 6.87% 26.064 9 Шаблон:If-wikidata"," 3.96% 15.008 2 Шаблон:Wikidata-coords"," 3.28% 12.436 1 Шаблон:Коди_телефон"]},"scribunto":{"limitreport-timeusage":{"value":"0.188","limit":"10.000"},"limitreport-memusage":{"value":6314122,"limit":52428800},"limitreport-logs":"Loaded datatype wikibase-item of P2564 from wikidata, consider passing datatype argument to formatProperty call or to Wikidata/config\nLoaded datatype time of P585 from wikidata, consider passing datatype argument to formatProperty call or to Wikidata/config\n"},"cachereport":{"origin":"mw-web.eqiad.main-7649cfcddd-mwxsg","timestamp":"20241127120202","ttl":302281,"transientcontent":true}}});});</script> <script type="application/ld+json">{"@context":"https:\/\/schema.org","@type":"Article","name":"\u0421\u0430\u043c\u0430\u0440\u049b\u0430\u043d\u0434","url":"https:\/\/tg.wikipedia.org\/wiki\/%D0%A1%D0%B0%D0%BC%D0%B0%D1%80%D2%9B%D0%B0%D0%BD%D0%B4","sameAs":"http:\/\/www.wikidata.org\/entity\/Q5753","mainEntity":"http:\/\/www.wikidata.org\/entity\/Q5753","author":{"@type":"Organization","name":"Contributors to Wikimedia projects"},"publisher":{"@type":"Organization","name":"Wikimedia Foundation, Inc.","logo":{"@type":"ImageObject","url":"https:\/\/www.wikimedia.org\/static\/images\/wmf-hor-googpub.png"}},"datePublished":"2006-08-25T10:27:30Z","dateModified":"2024-09-08T20:07:35Z","image":"https:\/\/upload.wikimedia.org\/wikipedia\/commons\/0\/00\/Registan_square_Samarkand.jpg"}</script> </body> </html>