CINXE.COM

<!DOCTYPE html> <html class="client-nojs vector-feature-language-in-header-enabled vector-feature-language-in-main-page-header-disabled vector-feature-sticky-header-disabled vector-feature-page-tools-pinned-disabled vector-feature-toc-pinned-clientpref-1 vector-feature-main-menu-pinned-disabled vector-feature-limited-width-clientpref-1 vector-feature-limited-width-content-enabled vector-feature-custom-font-size-clientpref-1 vector-feature-appearance-pinned-clientpref-1 vector-feature-night-mode-enabled skin-theme-clientpref-day vector-toc-available" lang="pl" dir="ltr"> <head> <meta charset="UTF-8"> <title>Machu Picchu – Wikipedia, wolna encyklopedia</title> <script>(function(){var className="client-js vector-feature-language-in-header-enabled vector-feature-language-in-main-page-header-disabled vector-feature-sticky-header-disabled vector-feature-page-tools-pinned-disabled vector-feature-toc-pinned-clientpref-1 vector-feature-main-menu-pinned-disabled vector-feature-limited-width-clientpref-1 vector-feature-limited-width-content-enabled vector-feature-custom-font-size-clientpref-1 vector-feature-appearance-pinned-clientpref-1 vector-feature-night-mode-enabled skin-theme-clientpref-day vector-toc-available";var cookie=document.cookie.match(/(?:^|; )plwikimwclientpreferences=([^;]+)/);if(cookie){cookie[1].split('%2C').forEach(function(pref){className=className.replace(new RegExp('(^| )'+pref.replace(/-clientpref-\w+$|[^\w-]+/g,'')+'-clientpref-\\w+( |$)'),'$1'+pref+'$2');});}document.documentElement.className=className;}());RLCONF={"wgBreakFrames":false,"wgSeparatorTransformTable":[",\t."," \t,"],"wgDigitTransformTable":["",""], "wgDefaultDateFormat":"dmy","wgMonthNames":["","styczeń","luty","marzec","kwiecień","maj","czerwiec","lipiec","sierpień","wrzesień","październik","listopad","grudzień"],"wgRequestId":"47ca0a36-c500-4926-8e6c-d5161c9fb8b0","wgCanonicalNamespace":"","wgCanonicalSpecialPageName":false,"wgNamespaceNumber":0,"wgPageName":"Machu_Picchu","wgTitle":"Machu Picchu","wgCurRevisionId":73702109,"wgRevisionId":73702109,"wgArticleId":57802,"wgIsArticle":true,"wgIsRedirect":false,"wgAction":"view","wgUserName":null,"wgUserGroups":["*"],"wgCategories":["Uniwersalny szablon cytowania – brak strony","Szablon cytowania książki – brak numeru strony","Szablony cytowania – problemy – cytuj – strona główna","Inkowie","Obiekty z listy dziedzictwa UNESCO w Peru","Opuszczone miasta w Ameryce Południowej","Stanowiska archeologiczne w Peru","Region Cuzco"],"wgPageViewLanguage":"pl","wgPageContentLanguage":"pl","wgPageContentModel":"wikitext","wgRelevantPageName":"Machu_Picchu", "wgRelevantArticleId":57802,"wgIsProbablyEditable":true,"wgRelevantPageIsProbablyEditable":true,"wgRestrictionEdit":[],"wgRestrictionMove":[],"wgNoticeProject":"wikipedia","wgCiteReferencePreviewsActive":true,"wgFlaggedRevsParams":{"tags":{"accuracy":{"levels":1}}},"wgStableRevisionId":73702109,"wgMediaViewerOnClick":true,"wgMediaViewerEnabledByDefault":true,"wgPopupsFlags":0,"wgVisualEditor":{"pageLanguageCode":"pl","pageLanguageDir":"ltr","pageVariantFallbacks":"pl"},"wgMFDisplayWikibaseDescriptions":{"search":true,"watchlist":true,"tagline":true,"nearby":true},"wgWMESchemaEditAttemptStepOversample":false,"wgWMEPageLength":20000,"wgCoordinates":{"lat":-13.163333,"lon":-72.545556},"wgRelatedArticlesCompat":[],"wgEditSubmitButtonLabelPublish":true,"wgULSPosition":"interlanguage","wgULSisCompactLinksEnabled":false,"wgVector2022LanguageInHeader":true,"wgULSisLanguageSelectorEmpty":false,"wgWikibaseItemId":"Q676203","wgCheckUserClientHintsHeadersJsApi":["brands","architecture","bitness", "fullVersionList","mobile","model","platform","platformVersion"],"GEHomepageSuggestedEditsEnableTopics":true,"wgGETopicsMatchModeEnabled":false,"wgGEStructuredTaskRejectionReasonTextInputEnabled":false,"wgGELevelingUpEnabledForUser":false};RLSTATE={"ext.gadget.wikiflex":"ready","ext.gadget.infobox":"ready","ext.gadget.hlist":"ready","ext.gadget.darkmode-overrides":"ready","ext.gadget.small-references":"ready","ext.gadget.citation-access-info":"ready","ext.gadget.sprawdz-problemy-szablony":"ready","ext.globalCssJs.user.styles":"ready","site.styles":"ready","user.styles":"ready","ext.globalCssJs.user":"ready","user":"ready","user.options":"loading","ext.cite.styles":"ready","skins.vector.search.codex.styles":"ready","skins.vector.styles":"ready","skins.vector.icons":"ready","jquery.makeCollapsible.styles":"ready","ext.flaggedRevs.basic":"ready","mediawiki.codex.messagebox.styles":"ready","ext.wikimediamessages.styles":"ready","ext.visualEditor.desktopArticleTarget.noscript":"ready", "ext.uls.interlanguage":"ready","wikibase.client.init":"ready","ext.wikimediaBadges":"ready"};RLPAGEMODULES=["ext.cite.ux-enhancements","mediawiki.page.media","ext.scribunto.logs","site","mediawiki.page.ready","jquery.makeCollapsible","mediawiki.toc","skins.vector.js","ext.centralNotice.geoIP","ext.centralNotice.startUp","ext.flaggedRevs.advanced","ext.gadget.ll-script-loader","ext.gadget.veKeepParameters","ext.gadget.szablon-galeria","ext.gadget.NavFrame","ext.gadget.citoid-overrides","ext.gadget.maps","ext.gadget.padlock-indicators","ext.gadget.interwiki-langlist","ext.gadget.edit-summaries","ext.gadget.edit-first-section","ext.gadget.wikibugs","ext.gadget.map-toggler","ext.gadget.narrowFootnoteColumns","ext.gadget.WDsearch","ext.urlShortener.toolbar","ext.centralauth.centralautologin","mmv.bootstrap","ext.popups","ext.visualEditor.desktopArticleTarget.init","ext.visualEditor.targetLoader","ext.echo.centralauth","ext.eventLogging","ext.wikimediaEvents","ext.navigationTiming", "ext.uls.interface","ext.cx.eventlogging.campaigns","ext.cx.uls.quick.actions","wikibase.client.vector-2022","ext.checkUser.clientHints","ext.growthExperiments.SuggestedEditSession","wikibase.sidebar.tracking"];</script> <script>(RLQ=window.RLQ||[]).push(function(){mw.loader.impl(function(){return["user.options@12s5i",function($,jQuery,require,module){mw.user.tokens.set({"patrolToken":"+\\","watchToken":"+\\","csrfToken":"+\\"}); }];});});</script> <link rel="stylesheet" href="/w/load.php?lang=pl&modules=ext.cite.styles%7Cext.flaggedRevs.basic%7Cext.uls.interlanguage%7Cext.visualEditor.desktopArticleTarget.noscript%7Cext.wikimediaBadges%7Cext.wikimediamessages.styles%7Cjquery.makeCollapsible.styles%7Cmediawiki.codex.messagebox.styles%7Cskins.vector.icons%2Cstyles%7Cskins.vector.search.codex.styles%7Cwikibase.client.init&only=styles&skin=vector-2022"> <script async="" src="/w/load.php?lang=pl&modules=startup&only=scripts&raw=1&skin=vector-2022"></script> <meta name="ResourceLoaderDynamicStyles" content=""> <link rel="stylesheet" href="/w/load.php?lang=pl&modules=ext.gadget.citation-access-info%2Cdarkmode-overrides%2Chlist%2Cinfobox%2Csmall-references%2Csprawdz-problemy-szablony%2Cwikiflex&only=styles&skin=vector-2022"> <link rel="stylesheet" href="/w/load.php?lang=pl&modules=site.styles&only=styles&skin=vector-2022"> <meta name="generator" content="MediaWiki 1.44.0-wmf.5"> <meta name="referrer" content="origin"> <meta name="referrer" content="origin-when-cross-origin"> <meta name="robots" content="max-image-preview:standard"> <meta name="format-detection" content="telephone=no"> <meta property="og:image" content="https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/0/01/80_-_Machu_Picchu_-_Juin_2009_-_edit.2.jpg/1200px-80_-_Machu_Picchu_-_Juin_2009_-_edit.2.jpg"> <meta property="og:image:width" content="1200"> <meta property="og:image:height" content="1171"> <meta property="og:image" content="https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/0/01/80_-_Machu_Picchu_-_Juin_2009_-_edit.2.jpg/800px-80_-_Machu_Picchu_-_Juin_2009_-_edit.2.jpg"> <meta property="og:image:width" content="800"> <meta property="og:image:height" content="781"> <meta property="og:image" content="https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/0/01/80_-_Machu_Picchu_-_Juin_2009_-_edit.2.jpg/640px-80_-_Machu_Picchu_-_Juin_2009_-_edit.2.jpg"> <meta property="og:image:width" content="640"> <meta property="og:image:height" content="625"> <meta name="viewport" content="width=1120"> <meta property="og:title" content="Machu Picchu – Wikipedia, wolna encyklopedia"> <meta property="og:type" content="website"> <link rel="preconnect" href="//upload.wikimedia.org"> <link rel="alternate" media="only screen and (max-width: 640px)" href="//pl.m.wikipedia.org/wiki/Machu_Picchu"> <link rel="alternate" type="application/x-wiki" title="Edytuj" href="/w/index.php?title=Machu_Picchu&action=edit"> <link rel="apple-touch-icon" href="/static/apple-touch/wikipedia.png"> <link rel="icon" href="/static/favicon/wikipedia.ico"> <link rel="search" type="application/opensearchdescription+xml" href="/w/rest.php/v1/search" title="Wikipedia (pl)"> <link rel="EditURI" type="application/rsd+xml" href="//pl.wikipedia.org/w/api.php?action=rsd"> <link rel="canonical" href="https://pl.wikipedia.org/wiki/Machu_Picchu"> <link rel="license" href="https://creativecommons.org/licenses/by-sa/4.0/deed.pl"> <link rel="alternate" type="application/atom+xml" title="Kanał Atom Wikipedii" href="/w/index.php?title=Specjalna:Ostatnie_zmiany&feed=atom"> <link rel="dns-prefetch" href="//meta.wikimedia.org" /> <link rel="dns-prefetch" href="//login.wikimedia.org"> </head> <body class="skin--responsive skin-vector skin-vector-search-vue mediawiki ltr sitedir-ltr mw-hide-empty-elt ns-0 ns-subject mw-editable page-Machu_Picchu rootpage-Machu_Picchu skin-vector-2022 action-view"><a class="mw-jump-link" href="#bodyContent">Przejdź do zawartości</a> <div class="vector-header-container"> <header class="vector-header mw-header"> <div class="vector-header-start"> <nav class="vector-main-menu-landmark" aria-label="Witryna"> <div id="vector-main-menu-dropdown" class="vector-dropdown vector-main-menu-dropdown vector-button-flush-left vector-button-flush-right" > <input type="checkbox" id="vector-main-menu-dropdown-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-main-menu-dropdown" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="Menu główne" > <label id="vector-main-menu-dropdown-label" for="vector-main-menu-dropdown-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only " aria-hidden="true" ><span class="vector-icon mw-ui-icon-menu mw-ui-icon-wikimedia-menu"></span> <span class="vector-dropdown-label-text">Menu główne</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="vector-main-menu-unpinned-container" class="vector-unpinned-container"> <div id="vector-main-menu" class="vector-main-menu vector-pinnable-element"> <div class="vector-pinnable-header vector-main-menu-pinnable-header vector-pinnable-header-unpinned" data-feature-name="main-menu-pinned" data-pinnable-element-id="vector-main-menu" data-pinned-container-id="vector-main-menu-pinned-container" data-unpinned-container-id="vector-main-menu-unpinned-container" > <div class="vector-pinnable-header-label">Menu główne</div> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-pin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-main-menu.pin">przypnij</button> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-unpin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-main-menu.unpin">ukryj</button> </div> <div id="p-navigation" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-navigation" > <div class="vector-menu-heading"> Nawigacja </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="n-mainpage-description" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Wikipedia:Strona_g%C5%82%C3%B3wna" title="Przejdź na stronę główną [z]" accesskey="z"><span>Strona główna</span></a></li><li id="n-randompage" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Specjalna:Losowa_strona" title="Załaduj losową stronę [x]" accesskey="x"><span>Losuj artykuł</span></a></li><li id="n-Kategorie" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Portal:Kategorie_G%C5%82%C3%B3wne"><span>Kategorie artykułów</span></a></li><li id="n-Featured-articles" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Wikipedia:Wyr%C3%B3%C5%BCniona_zawarto%C5%9B%C4%87_Wikipedii"><span>Najlepsze artykuły</span></a></li><li id="n-FAQ" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Pomoc:FAQ"><span>Częste pytania (FAQ)</span></a></li> </ul> </div> </div> <div id="p-zmiany" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-zmiany" > <div class="vector-menu-heading"> Dla czytelników </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="n-czytelnicy" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Wikipedia:O_Wikipedii"><span>O Wikipedii</span></a></li><li id="n-contact" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Wikipedia:Kontakt_z_wikipedystami"><span>Kontakt</span></a></li> </ul> </div> </div> <div id="p-edytorzy" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-edytorzy" > <div class="vector-menu-heading"> Dla wikipedystów </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="n-pierwsze-kroki" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Pomoc:Pierwsze_kroki"><span>Pierwsze kroki</span></a></li><li id="n-portal" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Wikipedia:Portal_wikipedyst%C3%B3w" title="O projekcie – co możesz zrobić, gdzie możesz znaleźć informacje"><span>Portal wikipedystów</span></a></li><li id="n-Noticeboard" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Wikipedia:Tablica_og%C5%82osze%C5%84"><span>Ogłoszenia</span></a></li><li id="n-Guidelines" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Wikipedia:Zasady"><span>Zasady</span></a></li><li id="n-helppage-name" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Pomoc:Spis_tre%C5%9Bci"><span>Pomoc</span></a></li><li id="n-recentchanges" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Specjalna:Ostatnie_zmiany" title="Lista ostatnich zmian w Wikipedii. [r]" accesskey="r"><span>Ostatnie zmiany</span></a></li> </ul> </div> </div> </div> </div> </div> </div> </nav> <a href="/wiki/Wikipedia:Strona_g%C5%82%C3%B3wna" class="mw-logo"> <img class="mw-logo-icon" src="/static/images/icons/wikipedia.png" alt="" aria-hidden="true" height="50" width="50"> <span class="mw-logo-container skin-invert"> <img class="mw-logo-wordmark" alt="Wikipedia" src="/static/images/mobile/copyright/wikipedia-wordmark-en.svg" style="width: 7.5em; height: 1.125em;"> <img class="mw-logo-tagline" alt="wolna encyklopedia" src="/static/images/mobile/copyright/wikipedia-tagline-pl.svg" width="120" height="13" style="width: 7.5em; height: 0.8125em;"> </span> </a> </div> <div class="vector-header-end"> <div id="p-search" role="search" class="vector-search-box-vue vector-search-box-collapses vector-search-box-show-thumbnail vector-search-box-auto-expand-width vector-search-box"> <a href="/wiki/Specjalna:Szukaj" class="cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only search-toggle" title="Przeszukaj Wikipedię [f]" accesskey="f"><span class="vector-icon mw-ui-icon-search mw-ui-icon-wikimedia-search"></span> <span>Szukaj</span> </a> <div class="vector-typeahead-search-container"> <div class="cdx-typeahead-search cdx-typeahead-search--show-thumbnail cdx-typeahead-search--auto-expand-width"> <form action="/w/index.php" id="searchform" class="cdx-search-input cdx-search-input--has-end-button"> <div id="simpleSearch" class="cdx-search-input__input-wrapper" data-search-loc="header-moved"> <div class="cdx-text-input cdx-text-input--has-start-icon"> <input class="cdx-text-input__input" type="search" name="search" placeholder="Przeszukaj Wikipedię" aria-label="Przeszukaj Wikipedię" autocapitalize="sentences" title="Przeszukaj Wikipedię [f]" accesskey="f" id="searchInput" > <span class="cdx-text-input__icon cdx-text-input__start-icon"></span> </div> <input type="hidden" name="title" value="Specjalna:Szukaj"> </div> <button class="cdx-button cdx-search-input__end-button">Szukaj</button> </form> </div> </div> </div> <nav class="vector-user-links vector-user-links-wide" aria-label="Narzędzia osobiste"> <div class="vector-user-links-main"> <div id="p-vector-user-menu-preferences" class="vector-menu mw-portlet emptyPortlet" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> </ul> </div> </div> <div id="p-vector-user-menu-userpage" class="vector-menu mw-portlet emptyPortlet" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> </ul> </div> </div> <nav class="vector-appearance-landmark" aria-label="Wygląd"> <div id="vector-appearance-dropdown" class="vector-dropdown " title="Zmień rozmiar czcionki, szerokość oraz kolorystykę strony" > <input type="checkbox" id="vector-appearance-dropdown-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-appearance-dropdown" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="Wygląd" > <label id="vector-appearance-dropdown-label" for="vector-appearance-dropdown-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only " aria-hidden="true" ><span class="vector-icon mw-ui-icon-appearance mw-ui-icon-wikimedia-appearance"></span> <span class="vector-dropdown-label-text">Wygląd</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="vector-appearance-unpinned-container" class="vector-unpinned-container"> </div> </div> </div> </nav> <div id="p-vector-user-menu-notifications" class="vector-menu mw-portlet emptyPortlet" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> </ul> </div> </div> <div id="p-vector-user-menu-overflow" class="vector-menu mw-portlet" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="pt-sitesupport-2" class="user-links-collapsible-item mw-list-item user-links-collapsible-item"><a data-mw="interface" href="//donate.wikimedia.org/wiki/Special:FundraiserRedirector?utm_source=donate&utm_medium=sidebar&utm_campaign=C13_pl.wikipedia.org&uselang=pl" class=""><span>Wspomóż Wikipedię</span></a> </li> <li id="pt-createaccount-2" class="user-links-collapsible-item mw-list-item user-links-collapsible-item"><a data-mw="interface" href="/w/index.php?title=Specjalna:Utw%C3%B3rz_konto&returnto=Machu+Picchu" title="Zachęcamy do stworzenia konta i zalogowania, ale nie jest to obowiązkowe." class=""><span>Utwórz konto</span></a> </li> <li id="pt-login-2" class="user-links-collapsible-item mw-list-item user-links-collapsible-item"><a data-mw="interface" href="/w/index.php?title=Specjalna:Zaloguj&returnto=Machu+Picchu" title="Zachęcamy do zalogowania się, choć nie jest to obowiązkowe. [o]" accesskey="o" class=""><span>Zaloguj się</span></a> </li> </ul> </div> </div> </div> <div id="vector-user-links-dropdown" class="vector-dropdown vector-user-menu vector-button-flush-right vector-user-menu-logged-out" title="Więcej opcji" > <input type="checkbox" id="vector-user-links-dropdown-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-user-links-dropdown" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="Narzędzia osobiste" > <label id="vector-user-links-dropdown-label" for="vector-user-links-dropdown-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only " aria-hidden="true" ><span class="vector-icon mw-ui-icon-ellipsis mw-ui-icon-wikimedia-ellipsis"></span> <span class="vector-dropdown-label-text">Narzędzia osobiste</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="p-personal" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-personal user-links-collapsible-item" title="Menu użytkownika" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="pt-sitesupport" class="user-links-collapsible-item mw-list-item"><a href="//donate.wikimedia.org/wiki/Special:FundraiserRedirector?utm_source=donate&utm_medium=sidebar&utm_campaign=C13_pl.wikipedia.org&uselang=pl"><span>Wspomóż Wikipedię</span></a></li><li id="pt-createaccount" class="user-links-collapsible-item mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Specjalna:Utw%C3%B3rz_konto&returnto=Machu+Picchu" title="Zachęcamy do stworzenia konta i zalogowania, ale nie jest to obowiązkowe."><span class="vector-icon mw-ui-icon-userAdd mw-ui-icon-wikimedia-userAdd"></span> <span>Utwórz konto</span></a></li><li id="pt-login" class="user-links-collapsible-item mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Specjalna:Zaloguj&returnto=Machu+Picchu" title="Zachęcamy do zalogowania się, choć nie jest to obowiązkowe. [o]" accesskey="o"><span class="vector-icon mw-ui-icon-logIn mw-ui-icon-wikimedia-logIn"></span> <span>Zaloguj się</span></a></li> </ul> </div> </div> <div id="p-user-menu-anon-editor" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-user-menu-anon-editor" > <div class="vector-menu-heading"> Strony dla anonimowych edytorów <a href="/wiki/Pomoc:Pierwsze_kroki" aria-label="Dowiedz się więcej na temat edytowania"><span>dowiedz się więcej</span></a> </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="pt-anoncontribs" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Specjalna:M%C3%B3j_wk%C5%82ad" title="Lista edycji wykonanych z tego adresu IP [y]" accesskey="y"><span>Edycje</span></a></li><li id="pt-anontalk" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Specjalna:Moja_dyskusja" title="Dyskusja użytkownika dla tego adresu IP [n]" accesskey="n"><span>Dyskusja</span></a></li> </ul> </div> </div> </div> </div> </nav> </div> </header> </div> <div class="mw-page-container"> <div class="mw-page-container-inner"> <div class="vector-sitenotice-container"> <div id="siteNotice"></div> </div> <div class="vector-column-start"> <div class="vector-main-menu-container"> <div id="mw-navigation"> <nav id="mw-panel" class="vector-main-menu-landmark" aria-label="Witryna"> <div id="vector-main-menu-pinned-container" class="vector-pinned-container"> </div> </nav> </div> </div> <div class="vector-sticky-pinned-container"> <nav id="mw-panel-toc" aria-label="Spis treści" data-event-name="ui.sidebar-toc" class="mw-table-of-contents-container vector-toc-landmark"> <div id="vector-toc-pinned-container" class="vector-pinned-container"> <div id="vector-toc" class="vector-toc vector-pinnable-element"> <div class="vector-pinnable-header vector-toc-pinnable-header vector-pinnable-header-pinned" data-feature-name="toc-pinned" data-pinnable-element-id="vector-toc" > <h2 class="vector-pinnable-header-label">Spis treści</h2> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-pin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-toc.pin">przypnij</button> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-unpin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-toc.unpin">ukryj</button> </div> <ul class="vector-toc-contents" id="mw-panel-toc-list"> <li id="toc-mw-content-text" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1"> <a href="#" class="vector-toc-link"> <div class="vector-toc-text">Początek</div> </a> </li> <li id="toc-Historia" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1 vector-toc-list-item-expanded"> <a class="vector-toc-link" href="#Historia"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">1</span> <span>Historia</span> </div> </a> <button aria-controls="toc-Historia-sublist" class="cdx-button cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only vector-toc-toggle"> <span class="vector-icon mw-ui-icon-wikimedia-expand"></span> <span>Przełącz podsekcję Historia</span> </button> <ul id="toc-Historia-sublist" class="vector-toc-list"> <li id="toc-Codzienne_życie_w_królewskiej_posiadłości_Machu_Picchu" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Codzienne_życie_w_królewskiej_posiadłości_Machu_Picchu"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">1.1</span> <span>Codzienne życie w królewskiej posiadłości Machu Picchu</span> </div> </a> <ul id="toc-Codzienne_życie_w_królewskiej_posiadłości_Machu_Picchu-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Rolnictwo" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Rolnictwo"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">1.2</span> <span>Rolnictwo</span> </div> </a> <ul id="toc-Rolnictwo-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> </ul> </li> <li id="toc-Odkrycie_i_eksploracja_miasta" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1 vector-toc-list-item-expanded"> <a class="vector-toc-link" href="#Odkrycie_i_eksploracja_miasta"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">2</span> <span>Odkrycie i eksploracja miasta</span> </div> </a> <button aria-controls="toc-Odkrycie_i_eksploracja_miasta-sublist" class="cdx-button cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only vector-toc-toggle"> <span class="vector-icon mw-ui-icon-wikimedia-expand"></span> <span>Przełącz podsekcję Odkrycie i eksploracja miasta</span> </button> <ul id="toc-Odkrycie_i_eksploracja_miasta-sublist" class="vector-toc-list"> <li id="toc-Hiram_Bingham_III" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Hiram_Bingham_III"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">2.1</span> <span>Hiram Bingham III</span> </div> </a> <ul id="toc-Hiram_Bingham_III-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Augusto_Berns" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Augusto_Berns"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">2.2</span> <span>Augusto Berns</span> </div> </a> <ul id="toc-Augusto_Berns-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> </ul> </li> <li id="toc-Budowa_i_wygląd" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1 vector-toc-list-item-expanded"> <a class="vector-toc-link" href="#Budowa_i_wygląd"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">3</span> <span>Budowa i wygląd</span> </div> </a> <ul id="toc-Budowa_i_wygląd-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Funkcje" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1 vector-toc-list-item-expanded"> <a class="vector-toc-link" href="#Funkcje"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">4</span> <span>Funkcje</span> </div> </a> <ul id="toc-Funkcje-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Nazewnictwo" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1 vector-toc-list-item-expanded"> <a class="vector-toc-link" href="#Nazewnictwo"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">5</span> <span>Nazewnictwo</span> </div> </a> <ul id="toc-Nazewnictwo-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Zobacz_też" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1 vector-toc-list-item-expanded"> <a class="vector-toc-link" href="#Zobacz_też"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">6</span> <span>Zobacz też</span> </div> </a> <ul id="toc-Zobacz_też-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Przypisy" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1 vector-toc-list-item-expanded"> <a class="vector-toc-link" href="#Przypisy"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">7</span> <span>Przypisy</span> </div> </a> <ul id="toc-Przypisy-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Linki_zewnętrzne" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1 vector-toc-list-item-expanded"> <a class="vector-toc-link" href="#Linki_zewnętrzne"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">8</span> <span>Linki zewnętrzne</span> </div> </a> <ul id="toc-Linki_zewnętrzne-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> </ul> </div> </div> </nav> </div> </div> <div class="mw-content-container"> <main id="content" class="mw-body"> <header class="mw-body-header vector-page-titlebar"> <nav aria-label="Spis treści" class="vector-toc-landmark"> <div id="vector-page-titlebar-toc" class="vector-dropdown vector-page-titlebar-toc vector-button-flush-left" > <input type="checkbox" id="vector-page-titlebar-toc-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-page-titlebar-toc" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="Przełącz stan spisu treści" > <label id="vector-page-titlebar-toc-label" for="vector-page-titlebar-toc-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only " aria-hidden="true" ><span class="vector-icon mw-ui-icon-listBullet mw-ui-icon-wikimedia-listBullet"></span> <span class="vector-dropdown-label-text">Przełącz stan spisu treści</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="vector-page-titlebar-toc-unpinned-container" class="vector-unpinned-container"> </div> </div> </div> </nav> <h1 id="firstHeading" class="firstHeading mw-first-heading"><span class="mw-page-title-main">Machu Picchu</span></h1> <div id="p-lang-btn" class="vector-dropdown mw-portlet mw-portlet-lang" > <input type="checkbox" id="p-lang-btn-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-p-lang-btn" class="vector-dropdown-checkbox mw-interlanguage-selector" aria-label="Przejdź do artykułu w innym języku. Treść dostępna w 122 językach" > <label id="p-lang-btn-label" for="p-lang-btn-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--action-progressive mw-portlet-lang-heading-122" aria-hidden="true" ><span class="vector-icon mw-ui-icon-language-progressive mw-ui-icon-wikimedia-language-progressive"></span> <span class="vector-dropdown-label-text">122 języki</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li class="interlanguage-link interwiki-af mw-list-item"><a href="https://af.wikipedia.org/wiki/Machu_Picchu" title="Machu Picchu – afrikaans" lang="af" hreflang="af" data-title="Machu Picchu" data-language-autonym="Afrikaans" data-language-local-name="afrikaans" class="interlanguage-link-target"><span>Afrikaans</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-als mw-list-item"><a href="https://als.wikipedia.org/wiki/Machu_Picchu" title="Machu Picchu – szwajcarski niemiecki" lang="gsw" hreflang="gsw" data-title="Machu Picchu" data-language-autonym="Alemannisch" data-language-local-name="szwajcarski niemiecki" class="interlanguage-link-target"><span>Alemannisch</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-am mw-list-item"><a href="https://am.wikipedia.org/wiki/%E1%88%9B%E1%89%B9_%E1%8D%92%E1%89%B9" title="ማቹ ፒቹ – amharski" lang="am" hreflang="am" data-title="ማቹ ፒቹ" data-language-autonym="አማርኛ" data-language-local-name="amharski" class="interlanguage-link-target"><span>አማርኛ</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ab mw-list-item"><a href="https://ab.wikipedia.org/wiki/%D0%9C%D0%B0%D1%87%D1%83_%D0%9F%D0%B8%D0%BA%D1%87%D1%83" title="Мачу Пикчу – abchaski" lang="ab" hreflang="ab" data-title="Мачу Пикчу" data-language-autonym="Аԥсшәа" data-language-local-name="abchaski" class="interlanguage-link-target"><span>Аԥсшәа</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ar mw-list-item"><a href="https://ar.wikipedia.org/wiki/%D9%85%D8%A7%D8%AA%D8%B4%D9%88_%D8%A8%D9%8A%D8%AA%D8%B4%D9%88" title="ماتشو بيتشو – arabski" lang="ar" hreflang="ar" data-title="ماتشو بيتشو" data-language-autonym="العربية" data-language-local-name="arabski" class="interlanguage-link-target"><span>العربية</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ast mw-list-item"><a href="https://ast.wikipedia.org/wiki/Machu_Picchu" title="Machu Picchu – asturyjski" lang="ast" hreflang="ast" data-title="Machu Picchu" data-language-autonym="Asturianu" data-language-local-name="asturyjski" class="interlanguage-link-target"><span>Asturianu</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-gn mw-list-item"><a href="https://gn.wikipedia.org/wiki/Machu_Picchu" title="Machu Picchu – guarani" lang="gn" hreflang="gn" data-title="Machu Picchu" data-language-autonym="Avañe'ẽ" data-language-local-name="guarani" class="interlanguage-link-target"><span>Avañe'ẽ</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ay mw-list-item"><a href="https://ay.wikipedia.org/wiki/Machu_Pikchu" title="Machu Pikchu – ajmara" lang="ay" hreflang="ay" data-title="Machu Pikchu" data-language-autonym="Aymar aru" data-language-local-name="ajmara" class="interlanguage-link-target"><span>Aymar aru</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-az mw-list-item"><a href="https://az.wikipedia.org/wiki/Ma%C3%A7u_Pi%C3%A7u" title="Maçu Piçu – azerbejdżański" lang="az" hreflang="az" data-title="Maçu Piçu" data-language-autonym="Azərbaycanca" data-language-local-name="azerbejdżański" class="interlanguage-link-target"><span>Azərbaycanca</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ban mw-list-item"><a href="https://ban.wikipedia.org/wiki/Macchu_Picchu" title="Macchu Picchu – balijski" lang="ban" hreflang="ban" data-title="Macchu Picchu" data-language-autonym="Basa Bali" data-language-local-name="balijski" class="interlanguage-link-target"><span>Basa Bali</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-bn mw-list-item"><a href="https://bn.wikipedia.org/wiki/%E0%A6%AE%E0%A6%BE%E0%A6%9A%E0%A7%81_%E0%A6%AA%E0%A6%BF%E0%A6%9A%E0%A7%81" title="মাচু পিচু – bengalski" lang="bn" hreflang="bn" data-title="মাচু পিচু" data-language-autonym="বাংলা" data-language-local-name="bengalski" class="interlanguage-link-target"><span>বাংলা</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-zh-min-nan mw-list-item"><a href="https://zh-min-nan.wikipedia.org/wiki/Machu_Picchu" title="Machu Picchu – minnański" lang="nan" hreflang="nan" data-title="Machu Picchu" data-language-autonym="閩南語 / Bân-lâm-gú" data-language-local-name="minnański" class="interlanguage-link-target"><span>閩南語 / Bân-lâm-gú</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-be mw-list-item"><a href="https://be.wikipedia.org/wiki/%D0%9C%D0%B0%D1%87%D1%83-%D0%9F%D1%96%D0%BA%D1%87%D1%83" title="Мачу-Пікчу – białoruski" lang="be" hreflang="be" data-title="Мачу-Пікчу" data-language-autonym="Беларуская" data-language-local-name="białoruski" class="interlanguage-link-target"><span>Беларуская</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-be-x-old mw-list-item"><a href="https://be-tarask.wikipedia.org/wiki/%D0%9C%D0%B0%D1%87%D1%83-%D0%9F%D1%96%D0%BA%D1%87%D1%83" title="Мачу-Пікчу – Belarusian (Taraškievica orthography)" lang="be-tarask" hreflang="be-tarask" data-title="Мачу-Пікчу" data-language-autonym="Беларуская (тарашкевіца)" data-language-local-name="Belarusian (Taraškievica orthography)" class="interlanguage-link-target"><span>Беларуская (тарашкевіца)</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-bcl mw-list-item"><a href="https://bcl.wikipedia.org/wiki/Machu_Picchu" title="Machu Picchu – Central Bikol" lang="bcl" hreflang="bcl" data-title="Machu Picchu" data-language-autonym="Bikol Central" data-language-local-name="Central Bikol" class="interlanguage-link-target"><span>Bikol Central</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-bg mw-list-item"><a href="https://bg.wikipedia.org/wiki/%D0%9C%D0%B0%D1%87%D1%83_%D0%9F%D0%B8%D0%BA%D1%87%D1%83" title="Мачу Пикчу – bułgarski" lang="bg" hreflang="bg" data-title="Мачу Пикчу" data-language-autonym="Български" data-language-local-name="bułgarski" class="interlanguage-link-target"><span>Български</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-bo mw-list-item"><a href="https://bo.wikipedia.org/wiki/%E0%BD%98%E0%BC%8B%E0%BD%86%E0%BD%BC%E0%BC%8B%E0%BD%94%E0%BD%BA%E0%BC%8B%E0%BD%86%E0%BD%BC%E0%BC%8D" title="མ་ཆོ་པེ་ཆོ། – tybetański" lang="bo" hreflang="bo" data-title="མ་ཆོ་པེ་ཆོ།" data-language-autonym="བོད་ཡིག" data-language-local-name="tybetański" class="interlanguage-link-target"><span>བོད་ཡིག</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-bs mw-list-item"><a href="https://bs.wikipedia.org/wiki/Machu_Picchu" title="Machu Picchu – bośniacki" lang="bs" hreflang="bs" data-title="Machu Picchu" data-language-autonym="Bosanski" data-language-local-name="bośniacki" class="interlanguage-link-target"><span>Bosanski</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-br mw-list-item"><a href="https://br.wikipedia.org/wiki/Machu_Pikchu" title="Machu Pikchu – bretoński" lang="br" hreflang="br" data-title="Machu Pikchu" data-language-autonym="Brezhoneg" data-language-local-name="bretoński" class="interlanguage-link-target"><span>Brezhoneg</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ca mw-list-item"><a href="https://ca.wikipedia.org/wiki/Machu_Picchu" title="Machu Picchu – kataloński" lang="ca" hreflang="ca" data-title="Machu Picchu" data-language-autonym="Català" data-language-local-name="kataloński" class="interlanguage-link-target"><span>Català</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-cs badge-Q17437798 badge-goodarticle mw-list-item" title="dobry artykuł"><a href="https://cs.wikipedia.org/wiki/Machu_Picchu" title="Machu Picchu – czeski" lang="cs" hreflang="cs" data-title="Machu Picchu" data-language-autonym="Čeština" data-language-local-name="czeski" class="interlanguage-link-target"><span>Čeština</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-cy mw-list-item"><a href="https://cy.wikipedia.org/wiki/Machu_Picchu" title="Machu Picchu – walijski" lang="cy" hreflang="cy" data-title="Machu Picchu" data-language-autonym="Cymraeg" data-language-local-name="walijski" class="interlanguage-link-target"><span>Cymraeg</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-da mw-list-item"><a href="https://da.wikipedia.org/wiki/Machu_Picchu" title="Machu Picchu – duński" lang="da" hreflang="da" data-title="Machu Picchu" data-language-autonym="Dansk" data-language-local-name="duński" class="interlanguage-link-target"><span>Dansk</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-de mw-list-item"><a href="https://de.wikipedia.org/wiki/Machu_Picchu" title="Machu Picchu – niemiecki" lang="de" hreflang="de" data-title="Machu Picchu" data-language-autonym="Deutsch" data-language-local-name="niemiecki" class="interlanguage-link-target"><span>Deutsch</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-dv mw-list-item"><a href="https://dv.wikipedia.org/wiki/%DE%89%DE%A7%DE%97%DE%AB_%DE%95%DE%A9%DE%86%DE%B0%DE%97%DE%AB" title="މާޗޫ ޕީކްޗޫ – malediwski" lang="dv" hreflang="dv" data-title="މާޗޫ ޕީކްޗޫ" data-language-autonym="ދިވެހިބަސް" data-language-local-name="malediwski" class="interlanguage-link-target"><span>ދިވެހިބަސް</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-et mw-list-item"><a href="https://et.wikipedia.org/wiki/Machu_Picchu" title="Machu Picchu – estoński" lang="et" hreflang="et" data-title="Machu Picchu" data-language-autonym="Eesti" data-language-local-name="estoński" class="interlanguage-link-target"><span>Eesti</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-el mw-list-item"><a href="https://el.wikipedia.org/wiki/%CE%9C%CE%AC%CF%84%CF%83%CE%BF%CF%85_%CE%A0%CE%AF%CF%84%CF%83%CE%BF%CF%85" title="Μάτσου Πίτσου – grecki" lang="el" hreflang="el" data-title="Μάτσου Πίτσου" data-language-autonym="Ελληνικά" data-language-local-name="grecki" class="interlanguage-link-target"><span>Ελληνικά</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-en mw-list-item"><a href="https://en.wikipedia.org/wiki/Machu_Picchu" title="Machu Picchu – angielski" lang="en" hreflang="en" data-title="Machu Picchu" data-language-autonym="English" data-language-local-name="angielski" class="interlanguage-link-target"><span>English</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-es badge-Q17437796 badge-featuredarticle mw-list-item" title="medal"><a href="https://es.wikipedia.org/wiki/Machu_Picchu" title="Machu Picchu – hiszpański" lang="es" hreflang="es" data-title="Machu Picchu" data-language-autonym="Español" data-language-local-name="hiszpański" class="interlanguage-link-target"><span>Español</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-eo badge-Q17437796 badge-featuredarticle mw-list-item" title="medal"><a href="https://eo.wikipedia.org/wiki/Ma%C4%89upik%C4%89uo" title="Maĉupikĉuo – esperanto" lang="eo" hreflang="eo" data-title="Maĉupikĉuo" data-language-autonym="Esperanto" data-language-local-name="esperanto" class="interlanguage-link-target"><span>Esperanto</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-eu mw-list-item"><a href="https://eu.wikipedia.org/wiki/Machu_Picchu" title="Machu Picchu – baskijski" lang="eu" hreflang="eu" data-title="Machu Picchu" data-language-autonym="Euskara" data-language-local-name="baskijski" class="interlanguage-link-target"><span>Euskara</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-fa mw-list-item"><a href="https://fa.wikipedia.org/wiki/%D9%85%D8%A7%DA%86%D9%88_%D9%BE%DB%8C%DA%86%D9%88" title="ماچو پیچو – perski" lang="fa" hreflang="fa" data-title="ماچو پیچو" data-language-autonym="فارسی" data-language-local-name="perski" class="interlanguage-link-target"><span>فارسی</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-fo mw-list-item"><a href="https://fo.wikipedia.org/wiki/Machu_Picchu" title="Machu Picchu – farerski" lang="fo" hreflang="fo" data-title="Machu Picchu" data-language-autonym="Føroyskt" data-language-local-name="farerski" class="interlanguage-link-target"><span>Føroyskt</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-fr mw-list-item"><a href="https://fr.wikipedia.org/wiki/Machu_Picchu" title="Machu Picchu – francuski" lang="fr" hreflang="fr" data-title="Machu Picchu" data-language-autonym="Français" data-language-local-name="francuski" class="interlanguage-link-target"><span>Français</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ga mw-list-item"><a href="https://ga.wikipedia.org/wiki/Machu_Picchu" title="Machu Picchu – irlandzki" lang="ga" hreflang="ga" data-title="Machu Picchu" data-language-autonym="Gaeilge" data-language-local-name="irlandzki" class="interlanguage-link-target"><span>Gaeilge</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-gl badge-Q17437796 badge-featuredarticle mw-list-item" title="medal"><a href="https://gl.wikipedia.org/wiki/Machu_Picchu" title="Machu Picchu – galicyjski" lang="gl" hreflang="gl" data-title="Machu Picchu" data-language-autonym="Galego" data-language-local-name="galicyjski" class="interlanguage-link-target"><span>Galego</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-gu mw-list-item"><a href="https://gu.wikipedia.org/wiki/%E0%AA%AE%E0%AA%BE%E0%AA%9A%E0%AB%81_%E0%AA%AA%E0%AB%80%E0%AA%9A%E0%AB%81" title="માચુ પીચુ – gudżarati" lang="gu" hreflang="gu" data-title="માચુ પીચુ" data-language-autonym="ગુજરાતી" data-language-local-name="gudżarati" class="interlanguage-link-target"><span>ગુજરાતી</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ko mw-list-item"><a href="https://ko.wikipedia.org/wiki/%EB%A7%88%EC%B6%94_%ED%94%BD%EC%B6%94" title="마추 픽추 – koreański" lang="ko" hreflang="ko" data-title="마추 픽추" data-language-autonym="한국어" data-language-local-name="koreański" class="interlanguage-link-target"><span>한국어</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ha mw-list-item"><a href="https://ha.wikipedia.org/wiki/Machu_Picchu" title="Machu Picchu – hausa" lang="ha" hreflang="ha" data-title="Machu Picchu" data-language-autonym="Hausa" data-language-local-name="hausa" class="interlanguage-link-target"><span>Hausa</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-hy mw-list-item"><a href="https://hy.wikipedia.org/wiki/%D5%84%D5%A1%D5%B9%D5%B8%D6%82_%D5%8A%D5%AB%D5%AF%D5%B9%D5%B8%D6%82" title="Մաչու Պիկչու – ormiański" lang="hy" hreflang="hy" data-title="Մաչու Պիկչու" data-language-autonym="Հայերեն" data-language-local-name="ormiański" class="interlanguage-link-target"><span>Հայերեն</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-hi mw-list-item"><a href="https://hi.wikipedia.org/wiki/%E0%A4%AE%E0%A4%BE%E0%A4%9A%E0%A5%82_%E0%A4%AA%E0%A4%BF%E0%A4%9A%E0%A5%8D%E0%A4%9A%E0%A5%82" title="माचू पिच्चू – hindi" lang="hi" hreflang="hi" data-title="माचू पिच्चू" data-language-autonym="हिन्दी" data-language-local-name="hindi" class="interlanguage-link-target"><span>हिन्दी</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-hr mw-list-item"><a href="https://hr.wikipedia.org/wiki/Machu_Picchu" title="Machu Picchu – chorwacki" lang="hr" hreflang="hr" data-title="Machu Picchu" data-language-autonym="Hrvatski" data-language-local-name="chorwacki" class="interlanguage-link-target"><span>Hrvatski</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-id mw-list-item"><a href="https://id.wikipedia.org/wiki/Machu_Picchu" title="Machu Picchu – indonezyjski" lang="id" hreflang="id" data-title="Machu Picchu" data-language-autonym="Bahasa Indonesia" data-language-local-name="indonezyjski" class="interlanguage-link-target"><span>Bahasa Indonesia</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ia mw-list-item"><a href="https://ia.wikipedia.org/wiki/Machu_Picchu" title="Machu Picchu – interlingua" lang="ia" hreflang="ia" data-title="Machu Picchu" data-language-autonym="Interlingua" data-language-local-name="interlingua" class="interlanguage-link-target"><span>Interlingua</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-os mw-list-item"><a href="https://os.wikipedia.org/wiki/%D0%9C%D0%B0%D1%87%D1%83-%D0%9F%D0%B8%D0%BA%D1%87%D1%83" title="Мачу-Пикчу – osetyjski" lang="os" hreflang="os" data-title="Мачу-Пикчу" data-language-autonym="Ирон" data-language-local-name="osetyjski" class="interlanguage-link-target"><span>Ирон</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-is mw-list-item"><a href="https://is.wikipedia.org/wiki/Machu_Picchu" title="Machu Picchu – islandzki" lang="is" hreflang="is" data-title="Machu Picchu" data-language-autonym="Íslenska" data-language-local-name="islandzki" class="interlanguage-link-target"><span>Íslenska</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-it mw-list-item"><a href="https://it.wikipedia.org/wiki/Machu_Picchu" title="Machu Picchu – włoski" lang="it" hreflang="it" data-title="Machu Picchu" data-language-autonym="Italiano" data-language-local-name="włoski" class="interlanguage-link-target"><span>Italiano</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-he mw-list-item"><a href="https://he.wikipedia.org/wiki/%D7%9E%D7%90%D7%A6%27%D7%95_%D7%A4%D7%99%D7%A6%27%D7%95" title="מאצ'ו פיצ'ו – hebrajski" lang="he" hreflang="he" data-title="מאצ'ו פיצ'ו" data-language-autonym="עברית" data-language-local-name="hebrajski" class="interlanguage-link-target"><span>עברית</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-jv mw-list-item"><a href="https://jv.wikipedia.org/wiki/Machu_Picchu" title="Machu Picchu – jawajski" lang="jv" hreflang="jv" data-title="Machu Picchu" data-language-autonym="Jawa" data-language-local-name="jawajski" class="interlanguage-link-target"><span>Jawa</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-kbp mw-list-item"><a href="https://kbp.wikipedia.org/wiki/Machu_Picchu" title="Machu Picchu – Kabiye" lang="kbp" hreflang="kbp" data-title="Machu Picchu" data-language-autonym="Kabɩyɛ" data-language-local-name="Kabiye" class="interlanguage-link-target"><span>Kabɩyɛ</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-kn mw-list-item"><a href="https://kn.wikipedia.org/wiki/%E0%B2%AE%E0%B2%BE%E0%B2%9B%E0%B3%8D%E0%B2%9B%E0%B3%81_%E0%B2%AA%E0%B2%BF%E0%B2%9B%E0%B3%8D%E0%B2%9B%E0%B3%81" title="ಮಾಛ್ಛು ಪಿಛ್ಛು – kannada" lang="kn" hreflang="kn" data-title="ಮಾಛ್ಛು ಪಿಛ್ಛು" data-language-autonym="ಕನ್ನಡ" data-language-local-name="kannada" class="interlanguage-link-target"><span>ಕನ್ನಡ</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ka badge-Q17437796 badge-featuredarticle mw-list-item" title="medal"><a href="https://ka.wikipedia.org/wiki/%E1%83%9B%E1%83%90%E1%83%A9%E1%83%A3-%E1%83%9E%E1%83%98%E1%83%A5%E1%83%A9%E1%83%A3" title="მაჩუ-პიქჩუ – gruziński" lang="ka" hreflang="ka" data-title="მაჩუ-პიქჩუ" data-language-autonym="ქართული" data-language-local-name="gruziński" class="interlanguage-link-target"><span>ქართული</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-kk mw-list-item"><a href="https://kk.wikipedia.org/wiki/%D0%9C%D0%B0%D1%87%D1%83-%D0%9F%D0%B8%D0%BA%D1%87%D1%83" title="Мачу-Пикчу – kazachski" lang="kk" hreflang="kk" data-title="Мачу-Пикчу" data-language-autonym="Қазақша" data-language-local-name="kazachski" class="interlanguage-link-target"><span>Қазақша</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sw mw-list-item"><a href="https://sw.wikipedia.org/wiki/Machu_Picchu" title="Machu Picchu – suahili" lang="sw" hreflang="sw" data-title="Machu Picchu" data-language-autonym="Kiswahili" data-language-local-name="suahili" class="interlanguage-link-target"><span>Kiswahili</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-gcr mw-list-item"><a href="https://gcr.wikipedia.org/wiki/Machu_Picchu" title="Machu Picchu – Guianan Creole" lang="gcr" hreflang="gcr" data-title="Machu Picchu" data-language-autonym="Kriyòl gwiyannen" data-language-local-name="Guianan Creole" class="interlanguage-link-target"><span>Kriyòl gwiyannen</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ku mw-list-item"><a href="https://ku.wikipedia.org/wiki/Machu_Picchu" title="Machu Picchu – kurdyjski" lang="ku" hreflang="ku" data-title="Machu Picchu" data-language-autonym="Kurdî" data-language-local-name="kurdyjski" class="interlanguage-link-target"><span>Kurdî</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-la mw-list-item"><a href="https://la.wikipedia.org/wiki/Machu_Pikchu" title="Machu Pikchu – łaciński" lang="la" hreflang="la" data-title="Machu Pikchu" data-language-autonym="Latina" data-language-local-name="łaciński" class="interlanguage-link-target"><span>Latina</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-lv mw-list-item"><a href="https://lv.wikipedia.org/wiki/Ma%C4%8Du_Pik%C4%8Du" title="Maču Pikču – łotewski" lang="lv" hreflang="lv" data-title="Maču Pikču" data-language-autonym="Latviešu" data-language-local-name="łotewski" class="interlanguage-link-target"><span>Latviešu</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-lb mw-list-item"><a href="https://lb.wikipedia.org/wiki/Machu_Picchu" title="Machu Picchu – luksemburski" lang="lb" hreflang="lb" data-title="Machu Picchu" data-language-autonym="Lëtzebuergesch" data-language-local-name="luksemburski" class="interlanguage-link-target"><span>Lëtzebuergesch</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-lt mw-list-item"><a href="https://lt.wikipedia.org/wiki/Ma%C4%8Du_Pik%C4%8Du" title="Maču Pikču – litewski" lang="lt" hreflang="lt" data-title="Maču Pikču" data-language-autonym="Lietuvių" data-language-local-name="litewski" class="interlanguage-link-target"><span>Lietuvių</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-olo mw-list-item"><a href="https://olo.wikipedia.org/wiki/Ma%C4%8Du_Pik%C4%8Du" title="Maču Pikču – Livvi-Karelian" lang="olo" hreflang="olo" data-title="Maču Pikču" data-language-autonym="Livvinkarjala" data-language-local-name="Livvi-Karelian" class="interlanguage-link-target"><span>Livvinkarjala</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-hu mw-list-item"><a href="https://hu.wikipedia.org/wiki/Machu_Picchu" title="Machu Picchu – węgierski" lang="hu" hreflang="hu" data-title="Machu Picchu" data-language-autonym="Magyar" data-language-local-name="węgierski" class="interlanguage-link-target"><span>Magyar</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-mai mw-list-item"><a href="https://mai.wikipedia.org/wiki/%E0%A4%AE%E0%A4%BE%E0%A4%9A%E0%A5%82_%E0%A4%AA%E0%A4%BF%E0%A4%9A%E0%A5%82" title="माचू पिचू – maithili" lang="mai" hreflang="mai" data-title="माचू पिचू" data-language-autonym="मैथिली" data-language-local-name="maithili" class="interlanguage-link-target"><span>मैथिली</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-mk mw-list-item"><a href="https://mk.wikipedia.org/wiki/%D0%9C%D0%B0%D1%87%D1%83_%D0%9F%D0%B8%D0%BA%D1%87%D1%83" title="Мачу Пикчу – macedoński" lang="mk" hreflang="mk" data-title="Мачу Пикчу" data-language-autonym="Македонски" data-language-local-name="macedoński" class="interlanguage-link-target"><span>Македонски</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-mg mw-list-item"><a href="https://mg.wikipedia.org/wiki/Machu_Picchu" title="Machu Picchu – malgaski" lang="mg" hreflang="mg" data-title="Machu Picchu" data-language-autonym="Malagasy" data-language-local-name="malgaski" class="interlanguage-link-target"><span>Malagasy</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ml mw-list-item"><a href="https://ml.wikipedia.org/wiki/%E0%B4%AE%E0%B4%BE%E0%B4%9A%E0%B5%8D%E0%B4%9A%E0%B5%81_%E0%B4%AA%E0%B4%BF%E0%B4%95%E0%B5%8D%E2%80%8C%E0%B4%9A%E0%B5%8D%E0%B4%9A%E0%B5%81" title="മാച്ചു പിക്‌ച്ചു – malajalam" lang="ml" hreflang="ml" data-title="മാച്ചു പിക്‌ച്ചു" data-language-autonym="മലയാളം" data-language-local-name="malajalam" class="interlanguage-link-target"><span>മലയാളം</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-mt mw-list-item"><a href="https://mt.wikipedia.org/wiki/Machu_Picchu" title="Machu Picchu – maltański" lang="mt" hreflang="mt" data-title="Machu Picchu" data-language-autonym="Malti" data-language-local-name="maltański" class="interlanguage-link-target"><span>Malti</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-mr mw-list-item"><a href="https://mr.wikipedia.org/wiki/%E0%A4%AE%E0%A4%BE%E0%A4%95%E0%A5%8D%E0%A4%B8%E0%A5%82_%E0%A4%AA%E0%A4%BF%E0%A4%95%E0%A5%8D%E0%A4%A4%E0%A5%8D%E0%A4%B8%E0%A5%82" title="माक्सू पिक्त्सू – marathi" lang="mr" hreflang="mr" data-title="माक्सू पिक्त्सू" data-language-autonym="मराठी" data-language-local-name="marathi" class="interlanguage-link-target"><span>मराठी</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-xmf mw-list-item"><a href="https://xmf.wikipedia.org/wiki/%E1%83%9B%E1%83%90%E1%83%A9%E1%83%A3-%E1%83%9E%E1%83%98%E1%83%A5%E1%83%A9%E1%83%A3" title="მაჩუ-პიქჩუ – megrelski" lang="xmf" hreflang="xmf" data-title="მაჩუ-პიქჩუ" data-language-autonym="მარგალური" data-language-local-name="megrelski" class="interlanguage-link-target"><span>მარგალური</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-arz mw-list-item"><a href="https://arz.wikipedia.org/wiki/%D9%85%D8%A7%D8%AA%D8%B4%D9%88_%D8%A8%D9%8A%D8%AA%D8%B4%D9%88" title="ماتشو بيتشو – egipski arabski" lang="arz" hreflang="arz" data-title="ماتشو بيتشو" data-language-autonym="مصرى" data-language-local-name="egipski arabski" class="interlanguage-link-target"><span>مصرى</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ms mw-list-item"><a href="https://ms.wikipedia.org/wiki/Machu_Picchu" title="Machu Picchu – malajski" lang="ms" hreflang="ms" data-title="Machu Picchu" data-language-autonym="Bahasa Melayu" data-language-local-name="malajski" class="interlanguage-link-target"><span>Bahasa Melayu</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-mni mw-list-item"><a href="https://mni.wikipedia.org/wiki/%EA%AF%83%EA%AF%86%EA%AF%A8_%EA%AF%84%EA%AF%A4%EA%AF%86%EA%AF%A8" title="ꯃꯆꯨ ꯄꯤꯆꯨ – manipuri" lang="mni" hreflang="mni" data-title="ꯃꯆꯨ ꯄꯤꯆꯨ" data-language-autonym="ꯃꯤꯇꯩ ꯂꯣꯟ" data-language-local-name="manipuri" class="interlanguage-link-target"><span>ꯃꯤꯇꯩ ꯂꯣꯟ</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-mn mw-list-item"><a href="https://mn.wikipedia.org/wiki/%D0%9C%D0%B0%D1%87%D1%83_%D0%9F%D0%B8%D0%BA%D1%87%D1%83" title="Мачу Пикчу – mongolski" lang="mn" hreflang="mn" data-title="Мачу Пикчу" data-language-autonym="Монгол" data-language-local-name="mongolski" class="interlanguage-link-target"><span>Монгол</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-my mw-list-item"><a href="https://my.wikipedia.org/wiki/%E1%80%99%E1%80%AC%E1%80%81%E1%80%BB%E1%80%B0%E1%80%B8%E1%80%95%E1%80%AE%E1%80%81%E1%80%BB%E1%80%B0%E1%80%B8" title="မာချူးပီချူး – birmański" lang="my" hreflang="my" data-title="မာချူးပီချူး" data-language-autonym="မြန်မာဘာသာ" data-language-local-name="birmański" class="interlanguage-link-target"><span>မြန်မာဘာသာ</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-nl mw-list-item"><a href="https://nl.wikipedia.org/wiki/Machu_Picchu" title="Machu Picchu – niderlandzki" lang="nl" hreflang="nl" data-title="Machu Picchu" data-language-autonym="Nederlands" data-language-local-name="niderlandzki" class="interlanguage-link-target"><span>Nederlands</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-nds-nl mw-list-item"><a href="https://nds-nl.wikipedia.org/wiki/Machu_Picchu" title="Machu Picchu – dolnosaksoński" lang="nds-NL" hreflang="nds-NL" data-title="Machu Picchu" data-language-autonym="Nedersaksies" data-language-local-name="dolnosaksoński" class="interlanguage-link-target"><span>Nedersaksies</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ne mw-list-item"><a href="https://ne.wikipedia.org/wiki/%E0%A4%AE%E0%A4%BE%E0%A4%9A%E0%A5%82_%E0%A4%AA%E0%A4%BF%E0%A4%9A%E0%A5%82" title="माचू पिचू – nepalski" lang="ne" hreflang="ne" data-title="माचू पिचू" data-language-autonym="नेपाली" data-language-local-name="nepalski" class="interlanguage-link-target"><span>नेपाली</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ja mw-list-item"><a href="https://ja.wikipedia.org/wiki/%E3%83%9E%E3%83%81%E3%83%A5%E3%83%BB%E3%83%94%E3%83%81%E3%83%A5" title="マチュ・ピチュ – japoński" lang="ja" hreflang="ja" data-title="マチュ・ピチュ" data-language-autonym="日本語" data-language-local-name="japoński" class="interlanguage-link-target"><span>日本語</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-no mw-list-item"><a href="https://no.wikipedia.org/wiki/Machu_Picchu" title="Machu Picchu – norweski (bokmål)" lang="nb" hreflang="nb" data-title="Machu Picchu" data-language-autonym="Norsk bokmål" data-language-local-name="norweski (bokmål)" class="interlanguage-link-target"><span>Norsk bokmål</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-nn mw-list-item"><a href="https://nn.wikipedia.org/wiki/Machu_Picchu" title="Machu Picchu – norweski (nynorsk)" lang="nn" hreflang="nn" data-title="Machu Picchu" data-language-autonym="Norsk nynorsk" data-language-local-name="norweski (nynorsk)" class="interlanguage-link-target"><span>Norsk nynorsk</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-oc badge-Q17437796 badge-featuredarticle mw-list-item" title="medal"><a href="https://oc.wikipedia.org/wiki/Machu_Picchu" title="Machu Picchu – oksytański" lang="oc" hreflang="oc" data-title="Machu Picchu" data-language-autonym="Occitan" data-language-local-name="oksytański" class="interlanguage-link-target"><span>Occitan</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-uz mw-list-item"><a href="https://uz.wikipedia.org/wiki/Machu_picchu" title="Machu picchu – uzbecki" lang="uz" hreflang="uz" data-title="Machu picchu" data-language-autonym="Oʻzbekcha / ўзбекча" data-language-local-name="uzbecki" class="interlanguage-link-target"><span>Oʻzbekcha / ўзбекча</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-pa mw-list-item"><a href="https://pa.wikipedia.org/wiki/%E0%A8%AE%E0%A8%BE%E0%A8%9A%E0%A9%82_%E0%A8%AA%E0%A8%BF%E0%A8%95%E0%A8%9A%E0%A9%82" title="ਮਾਚੂ ਪਿਕਚੂ – pendżabski" lang="pa" hreflang="pa" data-title="ਮਾਚੂ ਪਿਕਚੂ" data-language-autonym="ਪੰਜਾਬੀ" data-language-local-name="pendżabski" class="interlanguage-link-target"><span>ਪੰਜਾਬੀ</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-pnb mw-list-item"><a href="https://pnb.wikipedia.org/wiki/%D9%85%D8%A7%DA%86%D9%88_%D9%BE%DA%86%D9%88" title="ماچو پچو – Western Punjabi" lang="pnb" hreflang="pnb" data-title="ماچو پچو" data-language-autonym="پنجابی" data-language-local-name="Western Punjabi" class="interlanguage-link-target"><span>پنجابی</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ps mw-list-item"><a href="https://ps.wikipedia.org/wiki/%D9%85%D8%A7%DA%86%D9%88_%D9%BE%D9%8A%DA%86%D9%88" title="ماچو پيچو – paszto" lang="ps" hreflang="ps" data-title="ماچو پيچو" data-language-autonym="پښتو" data-language-local-name="paszto" class="interlanguage-link-target"><span>پښتو</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-km mw-list-item"><a href="https://km.wikipedia.org/wiki/%E1%9E%98%E1%9F%89%E1%9E%B6%E1%9E%87%E1%9E%BC_%E1%9E%96%E1%9E%B8%E1%9E%87%E1%9E%BC" title="ម៉ាជូ ពីជូ – khmerski" lang="km" hreflang="km" data-title="ម៉ាជូ ពីជូ" data-language-autonym="ភាសាខ្មែរ" data-language-local-name="khmerski" class="interlanguage-link-target"><span>ភាសាខ្មែរ</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-pt mw-list-item"><a href="https://pt.wikipedia.org/wiki/Machu_Picchu" title="Machu Picchu – portugalski" lang="pt" hreflang="pt" data-title="Machu Picchu" data-language-autonym="Português" data-language-local-name="portugalski" class="interlanguage-link-target"><span>Português</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ro mw-list-item"><a href="https://ro.wikipedia.org/wiki/Machu_Picchu" title="Machu Picchu – rumuński" lang="ro" hreflang="ro" data-title="Machu Picchu" data-language-autonym="Română" data-language-local-name="rumuński" class="interlanguage-link-target"><span>Română</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-qu mw-list-item"><a href="https://qu.wikipedia.org/wiki/Machu_Pikchu" title="Machu Pikchu – keczua" lang="qu" hreflang="qu" data-title="Machu Pikchu" data-language-autonym="Runa Simi" data-language-local-name="keczua" class="interlanguage-link-target"><span>Runa Simi</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ru mw-list-item"><a href="https://ru.wikipedia.org/wiki/%D0%9C%D0%B0%D1%87%D1%83-%D0%9F%D0%B8%D0%BA%D1%87%D1%83" title="Мачу-Пикчу – rosyjski" lang="ru" hreflang="ru" data-title="Мачу-Пикчу" data-language-autonym="Русский" data-language-local-name="rosyjski" class="interlanguage-link-target"><span>Русский</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sah mw-list-item"><a href="https://sah.wikipedia.org/wiki/%D0%9C%D0%B0%D1%87%D1%83-%D0%9F%D0%B8%D0%BA%D1%87%D1%83" title="Мачу-Пикчу – jakucki" lang="sah" hreflang="sah" data-title="Мачу-Пикчу" data-language-autonym="Саха тыла" data-language-local-name="jakucki" class="interlanguage-link-target"><span>Саха тыла</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sco mw-list-item"><a href="https://sco.wikipedia.org/wiki/Macchu_Piccu" title="Macchu Piccu – scots" lang="sco" hreflang="sco" data-title="Macchu Piccu" data-language-autonym="Scots" data-language-local-name="scots" class="interlanguage-link-target"><span>Scots</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-stq mw-list-item"><a href="https://stq.wikipedia.org/wiki/Machu_Picchu" title="Machu Picchu – fryzyjski saterlandzki" lang="stq" hreflang="stq" data-title="Machu Picchu" data-language-autonym="Seeltersk" data-language-local-name="fryzyjski saterlandzki" class="interlanguage-link-target"><span>Seeltersk</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sq mw-list-item"><a href="https://sq.wikipedia.org/wiki/Ma%C3%A7u_Pi%C3%A7u" title="Maçu Piçu – albański" lang="sq" hreflang="sq" data-title="Maçu Piçu" data-language-autonym="Shqip" data-language-local-name="albański" class="interlanguage-link-target"><span>Shqip</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-scn mw-list-item"><a href="https://scn.wikipedia.org/wiki/Machu_Picchu" title="Machu Picchu – sycylijski" lang="scn" hreflang="scn" data-title="Machu Picchu" data-language-autonym="Sicilianu" data-language-local-name="sycylijski" class="interlanguage-link-target"><span>Sicilianu</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-simple mw-list-item"><a href="https://simple.wikipedia.org/wiki/Machu_Picchu" title="Machu Picchu – Simple English" lang="en-simple" hreflang="en-simple" data-title="Machu Picchu" data-language-autonym="Simple English" data-language-local-name="Simple English" class="interlanguage-link-target"><span>Simple English</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sk mw-list-item"><a href="https://sk.wikipedia.org/wiki/Machu_Picchu" title="Machu Picchu – słowacki" lang="sk" hreflang="sk" data-title="Machu Picchu" data-language-autonym="Slovenčina" data-language-local-name="słowacki" class="interlanguage-link-target"><span>Slovenčina</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sl mw-list-item"><a href="https://sl.wikipedia.org/wiki/Machu_Picchu" title="Machu Picchu – słoweński" lang="sl" hreflang="sl" data-title="Machu Picchu" data-language-autonym="Slovenščina" data-language-local-name="słoweński" class="interlanguage-link-target"><span>Slovenščina</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sr mw-list-item"><a href="https://sr.wikipedia.org/wiki/%D0%9C%D0%B0%D1%87%D1%83_%D0%9F%D0%B8%D0%BA%D1%87%D1%83" title="Мачу Пикчу – serbski" lang="sr" hreflang="sr" data-title="Мачу Пикчу" data-language-autonym="Српски / srpski" data-language-local-name="serbski" class="interlanguage-link-target"><span>Српски / srpski</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sh mw-list-item"><a href="https://sh.wikipedia.org/wiki/Machu_Picchu" title="Machu Picchu – serbsko-chorwacki" lang="sh" hreflang="sh" data-title="Machu Picchu" data-language-autonym="Srpskohrvatski / српскохрватски" data-language-local-name="serbsko-chorwacki" class="interlanguage-link-target"><span>Srpskohrvatski / српскохрватски</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-su mw-list-item"><a href="https://su.wikipedia.org/wiki/Machu_Picchu" title="Machu Picchu – sundajski" lang="su" hreflang="su" data-title="Machu Picchu" data-language-autonym="Sunda" data-language-local-name="sundajski" class="interlanguage-link-target"><span>Sunda</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-fi badge-Q17559452 badge-recommendedarticle mw-list-item" title="polecany artykuł"><a href="https://fi.wikipedia.org/wiki/Machu_Picchu" title="Machu Picchu – fiński" lang="fi" hreflang="fi" data-title="Machu Picchu" data-language-autonym="Suomi" data-language-local-name="fiński" class="interlanguage-link-target"><span>Suomi</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sv mw-list-item"><a href="https://sv.wikipedia.org/wiki/Machu_Picchu" title="Machu Picchu – szwedzki" lang="sv" hreflang="sv" data-title="Machu Picchu" data-language-autonym="Svenska" data-language-local-name="szwedzki" class="interlanguage-link-target"><span>Svenska</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-tl mw-list-item"><a href="https://tl.wikipedia.org/wiki/Machu_Picchu" title="Machu Picchu – tagalski" lang="tl" hreflang="tl" data-title="Machu Picchu" data-language-autonym="Tagalog" data-language-local-name="tagalski" class="interlanguage-link-target"><span>Tagalog</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ta mw-list-item"><a href="https://ta.wikipedia.org/wiki/%E0%AE%AE%E0%AE%9A%E0%AF%8D%E0%AE%9A%E0%AF%81_%E0%AE%AA%E0%AE%BF%E0%AE%9A%E0%AF%8D%E0%AE%9A%E0%AF%81" title="மச்சு பிச்சு – tamilski" lang="ta" hreflang="ta" data-title="மச்சு பிச்சு" data-language-autonym="தமிழ்" data-language-local-name="tamilski" class="interlanguage-link-target"><span>தமிழ்</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-tt mw-list-item"><a href="https://tt.wikipedia.org/wiki/Ma%C3%A7u_Pik%C3%A7u" title="Maçu Pikçu – tatarski" lang="tt" hreflang="tt" data-title="Maçu Pikçu" data-language-autonym="Татарча / tatarça" data-language-local-name="tatarski" class="interlanguage-link-target"><span>Татарча / tatarça</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-te mw-list-item"><a href="https://te.wikipedia.org/wiki/%E0%B0%AE%E0%B0%BE%E0%B0%9A%E0%B1%81_%E0%B0%AA%E0%B0%BF%E0%B0%9A%E0%B1%8D%E0%B0%9A%E0%B1%81" title="మాచు పిచ్చు – telugu" lang="te" hreflang="te" data-title="మాచు పిచ్చు" data-language-autonym="తెలుగు" data-language-local-name="telugu" class="interlanguage-link-target"><span>తెలుగు</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-th mw-list-item"><a href="https://th.wikipedia.org/wiki/%E0%B8%A1%E0%B8%B2%E0%B8%8A%E0%B8%B9%E0%B8%9B%E0%B8%B4%E0%B8%81%E0%B8%8A%E0%B8%B9" title="มาชูปิกชู – tajski" lang="th" hreflang="th" data-title="มาชูปิกชู" data-language-autonym="ไทย" data-language-local-name="tajski" class="interlanguage-link-target"><span>ไทย</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-tr mw-list-item"><a href="https://tr.wikipedia.org/wiki/Machu_Picchu" title="Machu Picchu – turecki" lang="tr" hreflang="tr" data-title="Machu Picchu" data-language-autonym="Türkçe" data-language-local-name="turecki" class="interlanguage-link-target"><span>Türkçe</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-uk mw-list-item"><a href="https://uk.wikipedia.org/wiki/%D0%9C%D0%B0%D1%87%D1%83-%D0%9F%D1%96%D0%BA%D1%87%D1%83" title="Мачу-Пікчу – ukraiński" lang="uk" hreflang="uk" data-title="Мачу-Пікчу" data-language-autonym="Українська" data-language-local-name="ukraiński" class="interlanguage-link-target"><span>Українська</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ur mw-list-item"><a href="https://ur.wikipedia.org/wiki/%D9%85%D8%A7%DA%86%D9%88_%D9%BE%DB%8C%DA%86%D9%88" title="ماچو پیچو – urdu" lang="ur" hreflang="ur" data-title="ماچو پیچو" data-language-autonym="اردو" data-language-local-name="urdu" class="interlanguage-link-target"><span>اردو</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-vec mw-list-item"><a href="https://vec.wikipedia.org/wiki/Machu_Picchu" title="Machu Picchu – wenecki" lang="vec" hreflang="vec" data-title="Machu Picchu" data-language-autonym="Vèneto" data-language-local-name="wenecki" class="interlanguage-link-target"><span>Vèneto</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-vep mw-list-item"><a href="https://vep.wikipedia.org/wiki/Ma%C4%8Du_Pik%C4%8Du" title="Maču Pikču – wepski" lang="vep" hreflang="vep" data-title="Maču Pikču" data-language-autonym="Vepsän kel’" data-language-local-name="wepski" class="interlanguage-link-target"><span>Vepsän kel’</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-vi mw-list-item"><a href="https://vi.wikipedia.org/wiki/Machu_Picchu" title="Machu Picchu – wietnamski" lang="vi" hreflang="vi" data-title="Machu Picchu" data-language-autonym="Tiếng Việt" data-language-local-name="wietnamski" class="interlanguage-link-target"><span>Tiếng Việt</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-war mw-list-item"><a href="https://war.wikipedia.org/wiki/Machu_Picchu" title="Machu Picchu – waraj" lang="war" hreflang="war" data-title="Machu Picchu" data-language-autonym="Winaray" data-language-local-name="waraj" class="interlanguage-link-target"><span>Winaray</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-wuu mw-list-item"><a href="https://wuu.wikipedia.org/wiki/%E9%A9%AC%E4%B8%98%E6%AF%94%E4%B8%98" title="马丘比丘 – wu" lang="wuu" hreflang="wuu" data-title="马丘比丘" data-language-autonym="吴语" data-language-local-name="wu" class="interlanguage-link-target"><span>吴语</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-yo mw-list-item"><a href="https://yo.wikipedia.org/wiki/M%C3%A1ts%C3%B9_P%C3%ADkts%C3%B9" title="Mátsù Píktsù – joruba" lang="yo" hreflang="yo" data-title="Mátsù Píktsù" data-language-autonym="Yorùbá" data-language-local-name="joruba" class="interlanguage-link-target"><span>Yorùbá</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-zh-yue mw-list-item"><a href="https://zh-yue.wikipedia.org/wiki/%E9%A6%AC%E4%B8%98%E6%AF%94%E4%B8%98" title="馬丘比丘 – kantoński" lang="yue" hreflang="yue" data-title="馬丘比丘" data-language-autonym="粵語" data-language-local-name="kantoński" class="interlanguage-link-target"><span>粵語</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-diq mw-list-item"><a href="https://diq.wikipedia.org/wiki/Machu_Picchu" title="Machu Picchu – Zazaki" lang="diq" hreflang="diq" data-title="Machu Picchu" data-language-autonym="Zazaki" data-language-local-name="Zazaki" class="interlanguage-link-target"><span>Zazaki</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-zea mw-list-item"><a href="https://zea.wikipedia.org/wiki/Machu_Picchu" title="Machu Picchu – zelandzki" lang="zea" hreflang="zea" data-title="Machu Picchu" data-language-autonym="Zeêuws" data-language-local-name="zelandzki" class="interlanguage-link-target"><span>Zeêuws</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-zh mw-list-item"><a href="https://zh.wikipedia.org/wiki/%E9%A9%AC%E4%B8%98%E6%AF%94%E4%B8%98" title="马丘比丘 – chiński" lang="zh" hreflang="zh" data-title="马丘比丘" data-language-autonym="中文" data-language-local-name="chiński" class="interlanguage-link-target"><span>中文</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-zgh mw-list-item"><a href="https://zgh.wikipedia.org/wiki/%E2%B5%8E%E2%B4%B0%E2%B5%9C%E2%B5%9B%E2%B5%93_%E2%B4%B1%E2%B5%89%E2%B5%9C%E2%B5%9B%E2%B5%93" title="ⵎⴰⵜⵛⵓ ⴱⵉⵜⵛⵓ – standardowy marokański tamazight" lang="zgh" hreflang="zgh" data-title="ⵎⴰⵜⵛⵓ ⴱⵉⵜⵛⵓ" data-language-autonym="ⵜⴰⵎⴰⵣⵉⵖⵜ ⵜⴰⵏⴰⵡⴰⵢⵜ" data-language-local-name="standardowy marokański tamazight" class="interlanguage-link-target"><span>ⵜⴰⵎⴰⵣⵉⵖⵜ ⵜⴰⵏⴰⵡⴰⵢⵜ</span></a></li> </ul> <div class="after-portlet after-portlet-lang"><span class="wb-langlinks-edit wb-langlinks-link"><a href="https://www.wikidata.org/wiki/Special:EntityPage/Q676203#sitelinks-wikipedia" title="Edytuj linki pomiędzy wersjami językowymi" class="wbc-editpage">Edytuj linki</a></span></div> </div> </div> </div> </header> <div class="vector-page-toolbar"> <div class="vector-page-toolbar-container"> <div id="left-navigation"> <nav aria-label="Przestrzenie nazw"> <div id="p-associated-pages" class="vector-menu vector-menu-tabs mw-portlet mw-portlet-associated-pages" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="ca-nstab-main" class="selected vector-tab-noicon mw-list-item"><a href="/wiki/Machu_Picchu" title="Zobacz stronę treści [c]" accesskey="c"><span>Artykuł</span></a></li><li id="ca-talk" class="vector-tab-noicon mw-list-item"><a href="/wiki/Dyskusja:Machu_Picchu" rel="discussion" title="Dyskusja o zawartości tej strony [t]" accesskey="t"><span>Dyskusja</span></a></li> </ul> </div> </div> <div id="vector-variants-dropdown" class="vector-dropdown emptyPortlet" > <input type="checkbox" id="vector-variants-dropdown-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-variants-dropdown" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="Zmień wariant języka" > <label id="vector-variants-dropdown-label" for="vector-variants-dropdown-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet" aria-hidden="true" ><span class="vector-dropdown-label-text">polski</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="p-variants" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-variants emptyPortlet" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> </ul> </div> </div> </div> </div> </nav> </div> <div id="right-navigation" class="vector-collapsible"> <nav aria-label="Widok"> <div id="p-views" class="vector-menu vector-menu-tabs mw-portlet mw-portlet-views" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="ca-view" class="selected vector-tab-noicon mw-list-item"><a href="/wiki/Machu_Picchu"><span>Czytaj</span></a></li><li id="ca-ve-edit" class="vector-tab-noicon mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Machu_Picchu&veaction=edit" title="Edytuj tę stronę [v]" accesskey="v"><span>Edytuj</span></a></li><li id="ca-edit" class="collapsible vector-tab-noicon mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Machu_Picchu&action=edit" title="Edycja kodu źródłowego strony [e]" accesskey="e"><span>Edytuj kod źródłowy</span></a></li><li id="ca-history" class="vector-tab-noicon mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Machu_Picchu&action=history" title="Starsze wersje tej strony [h]" accesskey="h"><span>Wyświetl historię</span></a></li> </ul> </div> </div> </nav> <nav class="vector-page-tools-landmark" aria-label="Narzędzia dla stron"> <div id="vector-page-tools-dropdown" class="vector-dropdown vector-page-tools-dropdown" > <input type="checkbox" id="vector-page-tools-dropdown-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-page-tools-dropdown" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="Narzędzia" > <label id="vector-page-tools-dropdown-label" for="vector-page-tools-dropdown-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet" aria-hidden="true" ><span class="vector-dropdown-label-text">Narzędzia</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="vector-page-tools-unpinned-container" class="vector-unpinned-container"> <div id="vector-page-tools" class="vector-page-tools vector-pinnable-element"> <div class="vector-pinnable-header vector-page-tools-pinnable-header vector-pinnable-header-unpinned" data-feature-name="page-tools-pinned" data-pinnable-element-id="vector-page-tools" data-pinned-container-id="vector-page-tools-pinned-container" data-unpinned-container-id="vector-page-tools-unpinned-container" > <div class="vector-pinnable-header-label">Narzędzia</div> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-pin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-page-tools.pin">przypnij</button> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-unpin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-page-tools.unpin">ukryj</button> </div> <div id="p-cactions" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-cactions emptyPortlet vector-has-collapsible-items" title="Więcej opcji" > <div class="vector-menu-heading"> Działania </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="ca-more-view" class="selected vector-more-collapsible-item mw-list-item"><a href="/wiki/Machu_Picchu"><span>Czytaj</span></a></li><li id="ca-more-ve-edit" class="vector-more-collapsible-item mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Machu_Picchu&veaction=edit" title="Edytuj tę stronę [v]" accesskey="v"><span>Edytuj</span></a></li><li id="ca-more-edit" class="collapsible vector-more-collapsible-item mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Machu_Picchu&action=edit" title="Edycja kodu źródłowego strony [e]" accesskey="e"><span>Edytuj kod źródłowy</span></a></li><li id="ca-more-history" class="vector-more-collapsible-item mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Machu_Picchu&action=history"><span>Wyświetl historię</span></a></li> </ul> </div> </div> <div id="p-tb" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-tb" > <div class="vector-menu-heading"> Ogólne </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="t-whatlinkshere" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Specjalna:Linkuj%C4%85ce/Machu_Picchu" title="Pokaż listę wszystkich stron linkujących do tej strony [j]" accesskey="j"><span>Linkujące</span></a></li><li id="t-recentchangeslinked" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Specjalna:Zmiany_w_linkowanych/Machu_Picchu" rel="nofollow" title="Ostatnie zmiany w stronach, do których ta strona linkuje [k]" accesskey="k"><span>Zmiany w linkowanych</span></a></li><li id="t-upload" class="mw-list-item"><a href="//pl.wikipedia.org/wiki/Wikipedia:Prześlij_plik" title="Prześlij pliki [u]" accesskey="u"><span>Prześlij plik</span></a></li><li id="t-specialpages" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Specjalna:Strony_specjalne" title="Lista wszystkich stron specjalnych [q]" accesskey="q"><span>Strony specjalne</span></a></li><li id="t-permalink" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Machu_Picchu&oldid=73702109" title="Stały link do tej wersji tej strony"><span>Link do tej wersji</span></a></li><li id="t-info" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Machu_Picchu&action=info" title="Więcej informacji na temat tej strony"><span>Informacje o tej stronie</span></a></li><li id="t-cite" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Specjalna:Cytuj&page=Machu_Picchu&id=73702109&wpFormIdentifier=titleform" title="Informacja o tym jak należy cytować tę stronę"><span>Cytowanie tego artykułu</span></a></li><li id="t-urlshortener" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Specjalna:Skr%C3%B3%C4%87_adres_URL&url=https%3A%2F%2Fpl.wikipedia.org%2Fwiki%2FMachu_Picchu"><span>Zobacz skrócony adres URL</span></a></li><li id="t-urlshortener-qrcode" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Specjalna:Kod_QR&url=https%3A%2F%2Fpl.wikipedia.org%2Fwiki%2FMachu_Picchu"><span>Pobierz kod QR</span></a></li> </ul> </div> </div> <div id="p-coll-print_export" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-coll-print_export" > <div class="vector-menu-heading"> Drukuj lub eksportuj </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="coll-create_a_book" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Specjalna:Ksi%C4%85%C5%BCka&bookcmd=book_creator&referer=Machu+Picchu"><span>Utwórz książkę</span></a></li><li id="coll-download-as-rl" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Specjalna:DownloadAsPdf&page=Machu_Picchu&action=show-download-screen"><span>Pobierz jako PDF</span></a></li><li id="t-print" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Machu_Picchu&printable=yes" title="Wersja do wydruku [p]" accesskey="p"><span>Wersja do druku</span></a></li> </ul> </div> </div> <div id="p-wikibase-otherprojects" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-wikibase-otherprojects" > <div class="vector-menu-heading"> W innych projektach </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li class="wb-otherproject-link wb-otherproject-commons mw-list-item"><a href="https://commons.wikimedia.org/wiki/Machu_Picchu" hreflang="en"><span>Wikimedia Commons</span></a></li><li class="wb-otherproject-link wb-otherproject-wikivoyage mw-list-item"><a href="https://pl.wikivoyage.org/wiki/Machu_Picchu" hreflang="pl"><span>Wikipodróże</span></a></li><li id="t-wikibase" class="wb-otherproject-link wb-otherproject-wikibase-dataitem mw-list-item"><a href="https://www.wikidata.org/wiki/Special:EntityPage/Q676203" title="Link do powiązanego elementu w repozytorium danych [g]" accesskey="g"><span>Element Wikidanych</span></a></li> </ul> </div> </div> </div> </div> </div> </div> </nav> </div> </div> </div> <div class="vector-column-end"> <div class="vector-sticky-pinned-container"> <nav class="vector-page-tools-landmark" aria-label="Narzędzia dla stron"> <div id="vector-page-tools-pinned-container" class="vector-pinned-container"> </div> </nav> <nav class="vector-appearance-landmark" aria-label="Wygląd"> <div id="vector-appearance-pinned-container" class="vector-pinned-container"> <div id="vector-appearance" class="vector-appearance vector-pinnable-element"> <div class="vector-pinnable-header vector-appearance-pinnable-header vector-pinnable-header-pinned" data-feature-name="appearance-pinned" data-pinnable-element-id="vector-appearance" data-pinned-container-id="vector-appearance-pinned-container" data-unpinned-container-id="vector-appearance-unpinned-container" > <div class="vector-pinnable-header-label">Wygląd</div> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-pin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-appearance.pin">przypnij</button> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-unpin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-appearance.unpin">ukryj</button> </div> </div> </div> </nav> </div> </div> <div id="bodyContent" class="vector-body" aria-labelledby="firstHeading" data-mw-ve-target-container> <div class="vector-body-before-content"> <div class="mw-indicators"> <div id="mw-indicator-coordinates" class="mw-indicator"><div class="mw-parser-output"><span id="coordinates" class="coordinates plainlinks">Na mapach: <span typeof="mw:File"><a href="/wiki/Ziemia" title="Ziemia"><img alt="Ziemia" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/e/e9/Geographylogo.svg/20px-Geographylogo.svg.png" decoding="async" width="20" height="20" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/e/e9/Geographylogo.svg/30px-Geographylogo.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/e/e9/Geographylogo.svg/40px-Geographylogo.svg.png 2x" data-file-width="160" data-file-height="160" /></a></span><a class="external text" href="//tools.wmflabs.org/geohack/geohack.php?language=pl&pagename=Machu_Picchu&params=13.163333_S_72.545556_W"><span class="geo-default"><span class="geo-dms" title="Mapy, zdjęcia satelitarne i inne informacje dotyczące miejsca o współrzędnych geograficznych 13°09′47,999″S 72°32′44,002″W"><span class="latitude">13°09′47,999″S</span> <span class="longitude">72°32′44,002″W</span></span></span><span class="geo-multi-punct">/</span><span class="geo-nondefault"><span class="geo-dms" title="Mapy, zdjęcia satelitarne i inne informacje dotyczące miejsca o współrzędnych geograficznych -13,163333 -72,545556"><span class="latitude">-13,163333</span> <span class="longitude">-72,545556</span></span></span></a></span></div></div> </div> <div id="siteSub" class="noprint">Z Wikipedii, wolnej encyklopedii</div> </div> <div id="contentSub"><div id="mw-content-subtitle"></div></div> <div id="mw-content-text" class="mw-body-content"><div class="mw-content-ltr mw-parser-output" lang="pl" dir="ltr"><table class="infobox"> <caption class="naglowek"><style data-mw-deduplicate="TemplateStyles:r65781301">.mw-parser-output .infobox>caption>.iboxt-flex{display:flex;justify-content:flex-start;align-items:center;gap:4px}.mw-parser-output .infobox>caption>.iboxt-flex>.iboxt-ikona{flex-grow:0;flex-shrink:0;font-size:7px;max-width:40px;overflow:hidden}.mw-parser-output .infobox>caption>.iboxt-flex>.iboxt-tekst{flex-grow:1}.mw-parser-output .infobox>caption .iboxt-1{font-weight:bold}.mw-parser-output .infobox>caption .iboxt-2{font-style:italic}.mw-parser-output .infobox>caption .iboxt-3{font-style:italic;font-size:90%}</style><div class="iboxt-1">Zabytkowe sanktuarium Machu Picchu<sup id="cite_ref-1" class="reference"><a href="#cite_note-1">[a]</a></sup></div> </caption> <tbody><tr> <td colspan="2" style="text-align:center; font-size:90%; border:1px #aaa solid;">Obiekt z <a href="/wiki/Lista_%C5%9Bwiatowego_dziedzictwa_UNESCO" title="Lista światowego dziedzictwa UNESCO">listy światowego dziedzictwa UNESCO</a> </td></tr> <tr class="grafika iboxs"> <td colspan="2"><span typeof="mw:File"><a href="/wiki/Plik:80_-_Machu_Picchu_-_Juin_2009_-_edit.2.jpg" class="mw-file-description"><img alt="Ilustracja" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/0/01/80_-_Machu_Picchu_-_Juin_2009_-_edit.2.jpg/240px-80_-_Machu_Picchu_-_Juin_2009_-_edit.2.jpg" decoding="async" width="240" height="234" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/0/01/80_-_Machu_Picchu_-_Juin_2009_-_edit.2.jpg/360px-80_-_Machu_Picchu_-_Juin_2009_-_edit.2.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/0/01/80_-_Machu_Picchu_-_Juin_2009_-_edit.2.jpg/480px-80_-_Machu_Picchu_-_Juin_2009_-_edit.2.jpg 2x" data-file-width="10000" data-file-height="9760" /></a></span> </td></tr> <tr> <th><a href="/wiki/Pa%C5%84stwo" title="Państwo">Państwo</a> </th> <td> <p><span class="flagicon"><span class="mw-image-border" typeof="mw:File"><span><img alt="" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/c/cf/Flag_of_Peru.svg/22px-Flag_of_Peru.svg.png" decoding="async" width="22" height="15" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/c/cf/Flag_of_Peru.svg/33px-Flag_of_Peru.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/c/cf/Flag_of_Peru.svg/44px-Flag_of_Peru.svg.png 2x" data-file-width="900" data-file-height="600" /></span></span> </span><a href="/wiki/Peru" title="Peru">Peru</a> </p> </td></tr> <tr> <th>Typ </th> <td> <p>mieszany </p> </td></tr> <tr> <th><a href="/wiki/Lista_%C5%9Bwiatowego_dziedzictwa_UNESCO#Kryteria" title="Lista światowego dziedzictwa UNESCO">Spełniane kryterium</a> </th> <td> <p>I, III, VII, IX </p> </td></tr> <tr> <th>Numer ref. </th> <td> <p><a rel="nofollow" class="external text" href="https://whc.unesco.org/en/list/274">274</a> </p> </td></tr> <tr> <th><a href="/wiki/Lista_%C5%9Bwiatowego_dziedzictwa_UNESCO#Obiekty_UNESCO_według_regionów" title="Lista światowego dziedzictwa UNESCO">Region</a><sup id="cite_ref-2" class="reference"><a href="#cite_note-2">[b]</a></sup> </th> <td> <p>Ameryka Łacińska i Karaiby </p> </td></tr> <tr> <td colspan="2" style="text-align:center; font-weight:bold; border:1px #aaa solid;">Historia wpisania na listę </td></tr> <tr> <th>Wpisanie na listę </th> <td> <p>1983<br /><small>na 7. <a href="/wiki/Komitet_%C5%9Awiatowego_Dziedzictwa#Lista_sesji_Komitetu_Światowego_Dziedzictwa" title="Komitet Światowego Dziedzictwa">sesji</a></small> </p> </td></tr> <tr class="infobox-locationmap" style="background-color:var(--background-color-base, #fff); color:black; text-align:center; border-top:1px solid var(--border-color-base, #a2a9b1);"> <td colspan="2"><div style="text-align:center;margin:0 auto;width:242px"><div style="color:var(--color-subtle, #54595d);;font-weight:bold">Położenie na mapie Peru</div><div class="mapa-lokalizacyjna"><div style="width:238px;padding:0;border:0 solid #aaa;position:relative"><span class="notpageimage" typeof="mw:File"><span title="Mapa lokalizacyjna Peru"><img alt="Mapa konturowa Peru, blisko centrum po prawej na dole znajduje się punkt z opisem „Zabytkowe sanktuarium Machu Picchu”" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/7/7b/Peru_location_map.svg/238px-Peru_location_map.svg.png" decoding="async" width="238" height="290" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/7/7b/Peru_location_map.svg/357px-Peru_location_map.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/7/7b/Peru_location_map.svg/476px-Peru_location_map.svg.png 2x" data-file-width="2200" data-file-height="2679" /></span></span><div aria-hidden="true" style="top:69.155465405674%;left:64.875418181818%;margin:0;position:absolute;height:0;padding:0;z-index:2;width:0"><div style="top:-3px;text-align:center;position:relative;line-height:6px;font-size:6px;left:-3px;width:6px"><span typeof="mw:File"><a href="//tools.wmflabs.org/geohack/geohack.php?language=pl&params=13.163333_S_72.545556_W_" title="Zabytkowe sanktuarium Machu Picchu"><img alt="Zabytkowe sanktuarium Machu Picchu" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/0/0c/Red_pog.svg/6px-Red_pog.svg.png" decoding="async" width="6" height="6" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/0/0c/Red_pog.svg/9px-Red_pog.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/0/0c/Red_pog.svg/12px-Red_pog.svg.png 2x" data-file-width="64" data-file-height="64" /></a></span></div><div style="line-height:15.12px;position:absolute;width:10em;z-index:90;font-size:12.6px;float:center;text-align:center;left:-5em;bottom:3.5px"><span style="text-shadow:0 0 5px white;;padding:1px">Zabytkowe sanktuarium Machu Picchu</span></div></div></div></div></div> </td></tr> <tr> <td colspan="2" style="background-color:var(--background-color-base, #fff); color:black; text-align:center; border-bottom:1px solid var(--border-color-base, #a2a9b1);"><span class="coordinates inline inline-and-top plainlinks"><span typeof="mw:File"><a href="/wiki/Ziemia" title="Ziemia"><img alt="Ziemia" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/e/e9/Geographylogo.svg/20px-Geographylogo.svg.png" decoding="async" width="20" height="20" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/e/e9/Geographylogo.svg/30px-Geographylogo.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/e/e9/Geographylogo.svg/40px-Geographylogo.svg.png 2x" data-file-width="160" data-file-height="160" /></a></span><a class="external text" href="//tools.wmflabs.org/geohack/geohack.php?language=pl&pagename=Machu_Picchu&params=13.163333_S_72.545556_W"><span class="geo-default"><span class="geo-dms" title="Mapy, zdjęcia satelitarne i inne informacje dotyczące miejsca o współrzędnych geograficznych 13°09′47,999″S 72°32′44,002″W"><span class="latitude">13°09′47,999″S</span> <span class="longitude">72°32′44,002″W</span></span></span><span class="geo-multi-punct">/</span><span class="geo-nondefault"><span class="geo-dms" title="Mapy, zdjęcia satelitarne i inne informacje dotyczące miejsca o współrzędnych geograficznych -13,163333 -72,545556"><span class="latitude">-13,163333</span> <span class="longitude">-72,545556</span></span></span></a></span> </td></tr> <tr class="noprint plainlinks" style="border-top:1px solid var(--border-color-base, #a2a9b1); text-align:center;"> <td colspan="2" style="padding:0;"> <table cellpadding="4" cellspacing="0" style="width:100%; margin:0px; background:var(--background-color-base, #fff); color:inherit"> <tbody><tr> <td style="vertical-align:middle; width:30px;"><span typeof="mw:File"><a href="https://commons.wikimedia.org/wiki/Category:Machu_Picchu" title="Commons"><img alt="" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/4a/Commons-logo.svg/21px-Commons-logo.svg.png" decoding="async" width="21" height="28" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/4a/Commons-logo.svg/31px-Commons-logo.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/4a/Commons-logo.svg/42px-Commons-logo.svg.png 2x" data-file-width="1024" data-file-height="1376" /></a></span> </td> <td style="vertical-align:middle;"><a href="https://commons.wikimedia.org/wiki/Category:Machu_Picchu" class="extiw" title="commons:Category:Machu Picchu">Multimedia w Wikimedia Commons</a> </td></tr></tbody></table> </td></tr> <tr> <td colspan="2" style="border:1px solid #aaa;"><div class="refsection refsection-infobox"><div class="mw-references-wrap"><ol class="references"> <li id="cite_note-1"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-1">↑</a></span> <span class="reference-text"><a rel="nofollow" class="external text" href="http://whc.unesco.org/en/list">Oficjalna nazwa wpisana na listę UNESCO</a></span> </li> <li id="cite_note-2"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-2">↑</a></span> <span class="reference-text"><a rel="nofollow" class="external text" href="http://whc.unesco.org/en/list/?search=&search_by_country=&type=&media=&region=&order=region">Oficjalny podział dokonany przez UNESCO</a></span> </li> </ol></div></div> </td></tr> </tbody></table> <figure class="mw-default-size" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/Plik:Machu_Picchu,_Per%C3%BA,_2015-07-30,_DD_47.JPG" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/7/71/Machu_Picchu%2C_Per%C3%BA%2C_2015-07-30%2C_DD_47.JPG/220px-Machu_Picchu%2C_Per%C3%BA%2C_2015-07-30%2C_DD_47.JPG" decoding="async" width="220" height="146" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/7/71/Machu_Picchu%2C_Per%C3%BA%2C_2015-07-30%2C_DD_47.JPG/330px-Machu_Picchu%2C_Per%C3%BA%2C_2015-07-30%2C_DD_47.JPG 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/7/71/Machu_Picchu%2C_Per%C3%BA%2C_2015-07-30%2C_DD_47.JPG/440px-Machu_Picchu%2C_Per%C3%BA%2C_2015-07-30%2C_DD_47.JPG 2x" data-file-width="8669" data-file-height="5763" /></a><figcaption>Machu Picchu</figcaption></figure> <p><b>Machu Picchu</b> (<a href="/wiki/J%C4%99zyk_keczua" title="Język keczua">keczua</a> <em lang="qu">Machu Pikchu</em>, stary szczyt) – najlepiej zachowane miasto <a href="/wiki/Pa%C5%84stwo_Ink%C3%B3w" title="Państwo Inków">Inków</a>, w odległości 112 km od <a href="/wiki/Cuzco" title="Cuzco">Cuzco</a>. Położone jest na wysokości 1999–2400 m n.p.m., na przełęczy między <a href="/wiki/Huayna_Picchu" title="Huayna Picchu">Huayna Picchu</a> a Machu Picchu w peruwiańskich <a href="/wiki/Andy" title="Andy">Andach</a>, w paśmie górskim <a href="/wiki/Cordillera_de_Vilcabamba" title="Cordillera de Vilcabamba">Cordillera de Vilcabamba</a>. Poniżej płynie rzeka <a href="/wiki/Urubamba" title="Urubamba">Urubamba</a><sup id="cite_ref-3" class="reference"><a href="#cite_note-3">[1]</a></sup>. </p><p>Miasto zbudowano w II połowie XV wieku podczas panowania jednego z najwybitniejszych władców <a href="/wiki/Pachacutec" title="Pachacutec">Pachacuti Inca Yupanqui</a> (1438–1471). Pełniło wówczas funkcję głównego centrum ceremonialnego, ale także gospodarczego i obronnego. Zamieszkiwali je kapłani, przedstawiciele inkaskiej arystokracji, żołnierze oraz opiekunowie tamtejszych świątyń. Miasto składało się z dwóch części. W górnej, zwanej <i>hanman</i>, znajdowały się: świątynia słońca, grobowiec królewski, pałac królewski oraz <a href="/wiki/Intihuatana" title="Intihuatana">Intihuatana</a>, największa inkaska świętość. W dolnej mieściły się domy mieszkalne kryte strzechą oraz warsztaty produkcyjne. Na stromych zboczach otaczających miasto były tarasy uprawne o szerokości od 2 do 4 m, z pionowymi ścianami między nimi wzniesionymi z kamieni<sup id="cite_ref-4" class="reference"><a href="#cite_note-4">[2]</a></sup>. </p><p>Miasto opuszczono ok. 1537 roku. Współczesna nazwa miasta jest połączeniem <i>machu</i> (stary) w języku <a href="/wiki/J%C4%99zyk_keczua" title="Język keczua">keczua</a> i zapożyczonego z hiszpańskiego słowa <i>pico</i> (‘szczyt’). Oryginalnie miasto nazywało się Patallaqta, od keczuańskich słów <i>pata</i> (‘stopień, schodek’) i <i>llaqta</i> (‘miasto’)<sup id="cite_ref-5" class="reference"><a href="#cite_note-5">[3]</a></sup>. </p> <meta property="mw:PageProp/toc" /> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Historia">Historia</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Machu_Picchu&veaction=edit&section=1" title="Edytuj sekcję: Historia" class="mw-editsection-visualeditor"><span>edytuj</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Machu_Picchu&action=edit&section=1" title="Edytuj kod źródłowy sekcji: Historia"><span>edytuj kod</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>Machu Picchu zostało zbudowane około 1450–1460<sup id="cite_ref-:0_6-0" class="reference"><a href="#cite_note-:0-6">[4]</a></sup>. Budowa przypada na czas panowania dwóch inkaskich władców, <a href="/wiki/Pachacutec" title="Pachacutec">Pachacuteca</a> (1438–1471) oraz <a href="/wiki/Tupac_Yupanqui" title="Tupac Yupanqui">Túpaca Yupanqui</a> (1472–1493)<sup id="cite_ref-7" class="reference"><a href="#cite_note-7">[5]</a></sup>. Archeologowie zgadzają się, że Pachacutec zamówił budowlę jako jego własną królewską posiadłość po udanej wyprawie wojennej. Miasto było używane przez około 80 lat i zostało opuszczone prawdopodobnie ze względu na zniszczenia w innych obszarach <a href="/wiki/Pa%C5%84stwo_Ink%C3%B3w" title="Państwo Inków">Państwa Inków</a><sup id="cite_ref-:0_6-1" class="reference"><a href="#cite_note-:0-6">[4]</a></sup>. Istnieje też teoria, że mieszkańcy miasta zmarli na <a href="/wiki/Ospa_prawdziwa" title="Ospa prawdziwa">ospę</a> przeniesioną na te tereny przez europejskich podróżników, co miało miejsce jeszcze przed pojawieniem się w pobliżu <a href="/wiki/Konkwista" title="Konkwista">konkwistadorów</a><sup id="cite_ref-8" class="reference"><a href="#cite_note-8">[6]</a></sup>. </p> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Codzienne_życie_w_królewskiej_posiadłości_Machu_Picchu"><span id="Codzienne_.C5.BCycie_w_kr.C3.B3lewskiej_posiad.C5.82o.C5.9Bci_Machu_Picchu"></span>Codzienne życie w królewskiej posiadłości Machu Picchu</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Machu_Picchu&veaction=edit&section=2" title="Edytuj sekcję: Codzienne życie w królewskiej posiadłości Machu Picchu" class="mw-editsection-visualeditor"><span>edytuj</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Machu_Picchu&action=edit&section=2" title="Edytuj kod źródłowy sekcji: Codzienne życie w królewskiej posiadłości Machu Picchu"><span>edytuj kod</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>W czasie, gdy Machu Picchu funkcjonowało jako posiadłość królewska, mieszkało tam do 750 osób. Większość z nich pełniła funkcje służebne. (tzw. <i>yanakuna</i>)<sup id="cite_ref-:0_6-2" class="reference"><a href="#cite_note-:0-6">[4]</a></sup><sup id="cite_ref-:1_9-0" class="reference"><a href="#cite_note-:1-9">[7]</a></sup>. Wypełniali oni wiele różnych zadań dla Inków, inkaskiej królowej i kapłanów. Mogli oni mieć swoje nieruchomości, a czasem nawet własne farmy i gospodarstwa. Nie byli oni niewolnikami, nie przymuszano ich do pracy. Najczęściej zajmowali się rzemiosłem, opiekowali się stadami czy utrzymaniem domów szlachty. Choć posiadłość należała do władcy, mieszkali tam też duchowni i <i>mayocs</i>, czyli tymczasowi pracownicy. Jednak w ciężkich czasach za panowania Pachacuteca, ludność Machu Picchu liczyła zaledwie 100 służących i kilku ekspertów, którzy zajmowali się przechowywaniem żywności<sup id="cite_ref-:0_6-3" class="reference"><a href="#cite_note-:0-6">[4]</a></sup>. </p><p>Badania pochowków wykazały, że dużą część społeczności żyjącej w Machu Picchu stanowili imigranci z różnych okolic. W ich kościach nie znaleziono znaczników chemicznych ani osteologicznych, które posiadaliby, gdyby od urodzenia; mieszkali w Machu Picchu. Jednocześnie odkryto uszkodzenia kości spowodowane przez różne gatunki <a href="/wiki/Paso%C5%BCytnictwo" title="Pasożytnictwo">pasożytów</a> rodzimych dla innych terenów <a href="/wiki/Peru" title="Peru">Peru</a>. Występowały również różne stresory osteologiczne i różna gęstość kości, które mogą świadczyć o różnych sposobach odżywania się poszczególnych osób<sup id="cite_ref-:2_10-0" class="reference"><a href="#cite_note-:2-10">[8]</a></sup>. Podstawą ich pożywienia były: kukurydza, ziemniaki, ziarna zbóż, rośliny strączkowe oraz ryby. W okresie pobytu w Machu Picchu ludzie ci spożywali więcej kukurydzy, a mniej ryb.<sup id="cite_ref-:1_9-1" class="reference"><a href="#cite_note-:1-9">[7]</a></sup>. Szkielety znalezione w Machu Picchu wyróżniają się stosunkowo niewielkimi uszkodzeniami kości powstałymi przez wykonywanie ciężkich prac fizycznych. Większość pochowanych tu ludzi miało zdrowsze kości, niż mieszkańcy innych rejonów państwa Inków. <a href="/wiki/Dna_moczanowa" title="Dna moczanowa">Artretyzm</a> i złamania kości występowały jedynie u osób, które wykonywały ciężkie prace lub służyły w wojsku<sup id="cite_ref-:0_6-4" class="reference"><a href="#cite_note-:0-6">[4]</a></sup>. </p><p>W Machu Picchu żyli nie tylko ludzie, ale również zwierzęta. Znaleziono kości <a href="/wiki/Lama_andyjska" title="Lama andyjska">lam</a> i <a href="/wiki/Alpaka_(zwierz%C4%99)" title="Alpaka (zwierzę)">alpak</a>, które nie występowały na terenach położonych znacznie wyżej niż Machu Picchu. Najprawdopodobniej zwierzęta zostały sprowadzone z regionu <a href="/wiki/Puna_(biogeografia)" title="Puna (biogeografia)">Puna</a> ze względu na mięso i skórę<sup id="cite_ref-11" class="reference"><a href="#cite_note-11">[9]</a></sup>. </p><p>W wykopaliskach prowadzonych na obszarze jaskiń będących miejscami pochówku odnaleziono szczątki <a href="/wiki/Kawia_domowa" title="Kawia domowa">świnek morskich</a>. Były one wykorzystywane do obrzędów pogrzebowych i religijnych<sup id="cite_ref-:0_6-5" class="reference"><a href="#cite_note-:0-6">[4]</a></sup> oraz stanowiły pożywienie<sup id="cite_ref-12" class="reference"><a href="#cite_note-12">[10]</a></sup>. Ponadto odkopano też szczątki sześciu <a href="/wiki/Pies_domowy" title="Pies domowy">psów</a> – ze względu na rozmieszczenie ich wśród ludzkich kości uważa się, że służyły one jako towarzysze zmarłych<sup id="cite_ref-:0_6-6" class="reference"><a href="#cite_note-:0-6">[4]</a></sup>. </p> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Rolnictwo">Rolnictwo</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Machu_Picchu&veaction=edit&section=3" title="Edytuj sekcję: Rolnictwo" class="mw-editsection-visualeditor"><span>edytuj</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Machu_Picchu&action=edit&section=3" title="Edytuj kod źródłowy sekcji: Rolnictwo"><span>edytuj kod</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>W Machu Picchu większość roślin uprawiano na setkach tarasów zbudowanych przez ludzi. Tarasy budowano z myślą o zapewnieniu odwadniania i dobrej żyzności gleby; chroniły też zbocze góry przed erozją i osunięciami ziemi. Ich konstrukcja nie była idealna, zdarzały się osunięcia podczas budowy Machu Picchu. Nadal można zobaczyć, gdzie tarasy przesunęły się pod wpływem osuwisk, a następnie zostały naprawione przez Inków<sup id="cite_ref-:3_13-0" class="reference"><a href="#cite_note-:3-13">[11]</a></sup>. </p><p>Szacuje się, że ten obszar był nawadniany przez ponad 1800 mm deszczu każdego roku od 1450. Z powodu dużej ilości wody deszczowej irygacja tarasów w Machu Picchu nie była potrzebna; tarasy otrzymywały tyle deszczu, że zostały zbudowane specjalnie z myślą o możliwości odprowadzenia dodatkowej wody. Wykopaliska i gleba przeanalizowana przez Kennetha Wrighta w latach 90 wykazały, że tarasy były budowane warstwowo. Dolna warstwa zawierała dużo większych kamieni, które były przykryte drobnym, luźnym żwirem<sup id="cite_ref-:3_13-1" class="reference"><a href="#cite_note-:3-13">[11]</a></sup>. Na wierzchu żwiru była mieszanina piasku i żwiru, a na jej wierzchu znajdowała się warstwa gleby uprawnej. Ziemie wykorzystywane do uprawy na tarasach sprowadzano z doliny, ponieważ znajdująca się wyżej gleba górska nie była wystarczająco żyzna<sup id="cite_ref-:0_6-7" class="reference"><a href="#cite_note-:0-6">[4]</a></sup>. </p><p>Tarasy obejmowały tylko 12 akrów terenu, na których rosły głównie ziemniaki i kukurydza. Powierzchnia ta nie mogła wystarczyć do wyżywienia 750 osób mieszkających w Machu Picchu – większość żywności, którą żywili się mieszkańcy, sprowadzano z sąsiadujących dolin<sup id="cite_ref-:2_10-1" class="reference"><a href="#cite_note-:2-10">[8]</a></sup>. </p> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Odkrycie_i_eksploracja_miasta">Odkrycie i eksploracja miasta</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Machu_Picchu&veaction=edit&section=4" title="Edytuj sekcję: Odkrycie i eksploracja miasta" class="mw-editsection-visualeditor"><span>edytuj</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Machu_Picchu&action=edit&section=4" title="Edytuj kod źródłowy sekcji: Odkrycie i eksploracja miasta"><span>edytuj kod</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>Mimo tego, że Machu Picchu znajdowało się jedynie 80 km od stolicy Inków, Cusco, Hiszpanie nigdy nie odnaleźli miasta. Konkwistadorzy mieli notatki o istnieniu miejsca zwanego „Piccho”, ale nigdy go nie znaleźli. Święte skały, które w innych regionach Peru zostały zbezczeszczone przez konkwistadorów, były w Machu Picchu nietknięte. </p> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Hiram_Bingham_III">Hiram Bingham III</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Machu_Picchu&veaction=edit&section=5" title="Edytuj sekcję: Hiram Bingham III" class="mw-editsection-visualeditor"><span>edytuj</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Machu_Picchu&action=edit&section=5" title="Edytuj kod źródłowy sekcji: Hiram Bingham III"><span>edytuj kod</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>Odkrycie Machu Picchu przypisywane jest amerykańskiemu uczonemu, profesorowi <a href="/wiki/Uniwersytet_Yale" title="Uniwersytet Yale">Uniwersytetu Yale</a>, <a href="/wiki/Hiram_Bingham_III" title="Hiram Bingham III">Hiramowi Binghamowi</a><sup id="cite_ref-14" class="reference"><a href="#cite_note-14">[12]</a></sup>. Bingham trafił tam 24 lipca 1911 z władającym <a href="/wiki/J%C4%99zyk_keczua" title="Język keczua">językiem keczua</a> przewodnikiem Melchorem Arteaga<sup id="cite_ref-brit_15-0" class="reference"><a href="#cite_note-brit-15">[13]</a></sup>. Wracał na miejsce odkrycia kilkukrotnie. W 1912 prowadził tam wykopaliska archeologiczne finansowane przez Uniwersytet Yale oraz <a href="/wiki/National_Geographic" title="National Geographic">National Geographic Society</a>. Kolejne, szersze wykopaliska prowadził w 1915 roku<sup id="cite_ref-brit_15-1" class="reference"><a href="#cite_note-brit-15">[13]</a></sup>. Później Machu Picchu było także badane przez peruwiańskich archeologów: w 1934 przez Luisa E. Valcarcela, zaś w latach 1940–1941 przez Paula Fejosa. Cywilizowane eksploracje prowadzone od pierwszej wyprawy Binghama pozwoliły na odkrycie tysięcy zabytkowych przedmiotów, w tym <a href="/wiki/Mumia" title="Mumia">mumii</a>, srebrnych posążków, złotych spinek i naczyń ceramicznych<sup id="cite_ref-gw_16-0" class="reference"><a href="#cite_note-gw-16">[14]</a></sup>. Łącznie Hiram Bingham wywiózł legalnie do Stanów Zjednoczonych 4000 zabytkowych przedmiotów, które trafiły na Uniwersytet Yale. Rząd peruwiański domaga się jednak ich zwrotu<sup id="cite_ref-gw_16-1" class="reference"><a href="#cite_note-gw-16">[14]</a></sup>. Część kolekcji powróciła do Peru po zawartym w 2007 roku porozumieniu między peruwiańskimi władzami a Uniwersytetem Yale<sup id="cite_ref-17" class="reference"><a href="#cite_note-17">[15]</a></sup>. </p> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Augusto_Berns">Augusto Berns</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Machu_Picchu&veaction=edit&section=6" title="Edytuj sekcję: Augusto Berns" class="mw-editsection-visualeditor"><span>edytuj</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Machu_Picchu&action=edit&section=6" title="Edytuj kod źródłowy sekcji: Augusto Berns"><span>edytuj kod</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>Jak wskazują kwerendy przeprowadzone przez amerykańskiego badacza Paolo Greera w peruwiańskich i amerykańskich archiwach, Machu Picchu było eksplorowane w dziki sposób znacznie wcześniej przed badaniami <a href="/wiki/Hiram_Bingham_III" title="Hiram Bingham III">Binghama</a>. Jak twierdzi Greer odnalezione listy oraz mapy niemieckiego przedsiębiorcy Augusto Bernsa dowodzą, że w 1867 u podnóża góry, na której znajduje się miasto, zbudował on tartak i prawdopodobnie w tym roku odnalazł Machu Picchu<sup id="cite_ref-brit_15-2" class="reference"><a href="#cite_note-brit-15">[13]</a></sup>. Jak wskazuje Greer opisy z listów Bernsa doskonale pasują do wyglądu Machu Picchu, a na jednej z map pochodzących z 1874 miasto jest wręcz zaznaczone<sup id="cite_ref-gw_16-2" class="reference"><a href="#cite_note-gw-16">[14]</a></sup>. Berns założył spółkę, która poza produkcją tartaczną zajmowała się przemysłową eksploracją i handlowała zawartością grobowców oraz innymi zabytkowymi przedmiotami. W tym procederze korzystał ze wsparcia rządu Peru, któremu na podstawie bardzo intratnej umowy oddawał jedynie 10 procent zysku, część otrzymywał prawdopodobnie też prezydent Peru <a href="/w/index.php?title=Andreas_Avelino_Caceres&action=edit&redlink=1" class="new" title="Andreas Avelino Caceres (strona nie istnieje)">Andreas Avelino Caceres</a><sup id="cite_ref-18" class="reference"><a href="#cite_note-18">[16]</a></sup>. Jak twierdzi Greer wspólnikami Bernsa byli dyrektor biblioteki narodowej oraz profesor uniwersytetu w Limie (prywatnie kolekcjoner zabytków)<sup id="cite_ref-gw_16-3" class="reference"><a href="#cite_note-gw-16">[14]</a></sup>. Berns prowadził rabunkową eksplorację miasta przez wiele lat, a znaleziska trafiały w znacznej mierze do Europy. </p><p>Naukowcy wzbraniają się przed nadawaniem Bernsowi miana odkrywcy, jak zaczęły o nim pisać media<sup id="cite_ref-gw_16-4" class="reference"><a href="#cite_note-gw-16">[14]</a></sup>. </p> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Budowa_i_wygląd"><span id="Budowa_i_wygl.C4.85d"></span>Budowa i wygląd</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Machu_Picchu&veaction=edit&section=7" title="Edytuj sekcję: Budowa i wygląd" class="mw-editsection-visualeditor"><span>edytuj</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Machu_Picchu&action=edit&section=7" title="Edytuj kod źródłowy sekcji: Budowa i wygląd"><span>edytuj kod</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>Ruiny miasta początkowo utożsamiano z <a href="/wiki/Vilcabamba" title="Vilcabamba">Vilcabambą</a>, ostatnią stolicą Inków. Na pobliskich zboczach znajdują się <a href="/wiki/Tarasy_rolne" title="Tarasy rolne">tarasy rolne</a>. Miasto-twierdza zostało zbudowane z jasnego <a href="/wiki/Granit" title="Granit">granitu</a>. Budowniczowie maksymalnie wykorzystali rzeźbę terenu, łącząc mury z istniejącymi wcześniej skałami. W niższej, wschodniej części miasta są pozostałości dzielnic mieszkalnych. Położona wyżej część zachodnia była centrum kulturowym. Stamtąd można przejść do położonego najwyżej obserwatorium astronomicznego, <i>Intihuatana</i> (‘miejsce, gdzie przystaje słońce’). Kamienny słup stojący w centrum został wyrzeźbiony w litej skale. Obserwacje astronomiczne prowadzone były także ze zbudowanej na planie podkowy Wieży Słońca oraz Świątyni Trzech Okien. Budowle te miały tak usytuowane otwory okienne, aby padające przez nie słońce podczas przesilenia zimowego oświetlało kamień we wnętrzu pomieszczenia. </p><p>Położone na różnych poziomach miasto miało system kanałów doprowadzających wodę zebraną w wykutych w skale zbiornikach. Najbardziej widocznym elementem architektury są wszechobecne schody. Doliczono się 1200 stopni. Zapewniały one komunikację wewnątrz położonego na różnych poziomach miasta. </p><p>Do rozmierzania swoich budynków <a href="/wiki/Pa%C5%84stwo_Ink%C3%B3w" title="Państwo Inków">Inkowie</a> stosowali dwa moduły (zwane <i>quanta</i>). Podstawowy miał 42 cm i odpowiadał długości łokcia, przy czym znano go z hiszpańskich kronik. Do roku 2020 nikt nie spodziewał się istnienia drugiego modułu. Mierzący 54 cm, nie wynikał wprost z długości którejś części ludzkiego ciała. Jego istnienie odkryła dr Anna Kubicka z <a href="/wiki/Politechnika_Wroc%C5%82awska" title="Politechnika Wrocławska">Politechniki Wrocławskiej</a> i określiła go „łokciem królewskim”, bo była to jednostka używana do rozmierzania obiektów o wyższej randze<sup id="cite_ref-19" class="reference"><a href="#cite_note-19">[17]</a></sup>. „Łokieć królewski” był powiązany z zespołami budynków reprezentacyjno-mieszkalnych, należących do elity <a href="/wiki/Pa%C5%84stwo_Ink%C3%B3w" title="Państwo Inków">inkaskiej</a>. Natomiast ten drugi, podstawowy – z zespołami zabudowań gospodarczych, warsztatowych, dla służby <i><a href="/w/index.php?title=Yanaconas&action=edit&redlink=1" class="new" title="Yanaconas (strona nie istnieje)">yanaconas</a></i> towarzyszącej elicie inkaskiej. </p> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Funkcje">Funkcje</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Machu_Picchu&veaction=edit&section=8" title="Edytuj sekcję: Funkcje" class="mw-editsection-visualeditor"><span>edytuj</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Machu_Picchu&action=edit&section=8" title="Edytuj kod źródłowy sekcji: Funkcje"><span>edytuj kod</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>Na podstawie badań archeologicznych z początku XX wieku amerykański uczony George Eaton twierdził, że znaczącą większość pochowanych w Machu Picchu stanowiły kobiety (na dziesięć szkieletów tylko jeden należał do mężczyzny). Stąd wnioskowano, że Machu Picchu było sanktuarium <a href="/wiki/Acllahuasi" title="Acllahuasi">Dziewic Słońca</a>, a nie typowym miastem bądź twierdzą. Później stwierdzono jednak, że wnioski były błędne: George Eaton nie wziął pod uwagę cech typowych dla Indian (drobna budowa, lekki kościec i niski wzrost zarówno u mężczyzn, jak i kobiet). W 2000 roku <a href="/w/index.php?title=John_Verano&action=edit&redlink=1" class="new" title="John Verano (strona nie istnieje)">John Verano</a>, wówczas pracownik naukowy Uniwersytetu Yale, przebadał kości raz jeszcze, uwzględniając współczesną wiedzę, i okazało się, że liczba szczątków należących do mężczyzn i kobiet jest podobna<sup id="cite_ref-20" class="reference"><a href="#cite_note-20">[18]</a></sup>. </p><p>Obok ludzkich szkieletów odnaleziono także szczątki wymarłych przed setkami lat zwierząt, które były prawdopodobne zostawiane w grobowcach jako pożywienie dla zmarłych. Uczestniczący w ekspedycji <a href="/wiki/Osteologia" title="Osteologia">osteolog</a> <a href="/wiki/George_Francis_Eaton" title="George Francis Eaton">George F. Eaton</a> opisał czaszki <a href="/wiki/Kuskoszczur_inkaski" title="Kuskoszczur inkaski">kuskoszczura inkaskiego</a> (wymarłego przed stuleciami gatunku gryzonia z rodziny <a href="/wiki/Szynszyloszczurowate" title="Szynszyloszczurowate">szynszyloszczurowatych</a>). </p><p>7 lipca 2007 roku obiekt został ogłoszony jednym z <a href="/wiki/Nowe_siedem_cud%C3%B3w_%C5%9Bwiata" title="Nowe siedem cudów świata">nowych siedmiu cudów świata</a><sup id="cite_ref-21" class="reference"><a href="#cite_note-21">[19]</a></sup>. </p> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Nazewnictwo">Nazewnictwo</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Machu_Picchu&veaction=edit&section=9" title="Edytuj sekcję: Nazewnictwo" class="mw-editsection-visualeditor"><span>edytuj</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Machu_Picchu&action=edit&section=9" title="Edytuj kod źródłowy sekcji: Nazewnictwo"><span>edytuj kod</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>Dziś nie wiadomo pod jaką nazwą funkcjonowało miasto, kiedy na jego ulicach toczyło się życie codzienne. W 1911 roku Hiram Bingham usłyszał "machupicchu" od przewodnika Melchora Arteagi. Temu jednak nie chodziło o nazwę miasta, lecz o miejsce, w którym ono się znajduje, bowiem w języku keczua "machupicchu" oznacza "stary szczyt"<sup id="cite_ref-:4_22-0" class="reference"><a href="#cite_note-:4-22">[20]</a></sup>. </p><p>Istnieją także pewne nieścisłości związane z zapisem nazwy. Biorąc pod uwagę gramatykę języka keczua, poprawnie brzmiącą formą zapisu powinno być "Machupicchu", bowiem według zasad pisowni tego języka, nazwa jest jednowyrazowym toponimem<sup id="cite_ref-:4_22-1" class="reference"><a href="#cite_note-:4-22">[20]</a></sup>. Obecna forma przyjęła się ze względu na popularność. </p> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Zobacz_też"><span id="Zobacz_te.C5.BC"></span>Zobacz też</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Machu_Picchu&veaction=edit&section=10" title="Edytuj sekcję: Zobacz też" class="mw-editsection-visualeditor"><span>edytuj</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Machu_Picchu&action=edit&section=10" title="Edytuj kod źródłowy sekcji: Zobacz też"><span>edytuj kod</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <ul><li><a href="/wiki/Sztuka_Ink%C3%B3w" title="Sztuka Inków">sztuka Inków</a></li> <li><a href="/wiki/Kultury_andyjskie" title="Kultury andyjskie">kultury andyjskie</a></li> <li><a href="/wiki/Sztuka_prekolumbijska" title="Sztuka prekolumbijska">sztuka prekolumbijska</a></li></ul> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Przypisy">Przypisy</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Machu_Picchu&veaction=edit&section=11" title="Edytuj sekcję: Przypisy" class="mw-editsection-visualeditor"><span>edytuj</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Machu_Picchu&action=edit&section=11" title="Edytuj kod źródłowy sekcji: Przypisy"><span>edytuj kod</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <div class="do-not-make-smaller refsection"><div class="mw-references-wrap mw-references-columns"><ol class="references"> <li id="cite_note-3"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-3">↑</a></span> <span class="reference-text"><cite class="citation web"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://caminoincamachupicchu.org/nevados-camino-inca/"><i>Nevados del Cusco y el Camino Inca</i></a> [online]<span class="accessdate"> [dostęp 2023-02-09]</span><span class="Z3988" title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft.gengre=book&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.btitle=Nevados+del+Cusco+y+el+Camino+Inca&rft_id=https%3A%2F%2Fcaminoincamachupicchu.org%2Fnevados-camino-inca%2F" style="display:none"> </span> <span class="lang-list">(<abbr title="Treść w języku hiszpańskim (español)">hiszp.</abbr>)</span>.</cite></span> </li> <li id="cite_note-4"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-4">↑</a></span> <span class="reference-text"><cite class="citation journal nourl"><span class="cite-name-before"><span class="cite-name-full">Zdzisław</span><span class="cite-name-initials" title="Zdzisław" style="display:none">Z.</span> </span><span class="cite-lastname">Preisner</span><span class="cite-name-after" style="display:none"> <span class="cite-name-full">Zdzisław</span><span class="cite-name-initials" title="Zdzisław">Z.</span></span>, <a rel="nofollow" class="external text" href="http://web.archive.org/web/20140814131404/http://express.bydgoski.pl/209543,Zaginione-miasto-Synow-Slonca.html"><i>Zaginione miasto Synów Słońca</i></a>, „Express Bydgoski”, 30 lipca 2011 [zarchiwizowane 2014-08-14]<span class="Z3988" title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft.gengre=article&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&rft.date=2011-07-30&rft.jtitle=Express+Bydgoski&rft.atitle=Zaginione+miasto+Syn%C3%B3w+S%C5%82o%C5%84ca" style="display:none"> </span>.</cite><span class="problemy" aria-hidden="true" data-nosnippet=""> Brak numerów stron w czasopiśmie</span></span> </li> <li id="cite_note-5"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-5">↑</a></span> <span class="reference-text"><cite class="citation web"><a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.polskieradio.pl/5/266/Artykul/570415,Machu-Picchu-naprawde-nazywalo-sie-Patallaqta">Machu Picchu naprawdę nazywało się Patallaqta</a>. Polskie Radio, 2012.</cite></span> </li> <li id="cite_note-:0-6"><span class="mw-cite-backlink">↑ <sup><a href="#cite_ref-:0_6-0">a</a></sup> <sup><a href="#cite_ref-:0_6-1">b</a></sup> <sup><a href="#cite_ref-:0_6-2">c</a></sup> <sup><a href="#cite_ref-:0_6-3">d</a></sup> <sup><a href="#cite_ref-:0_6-4">e</a></sup> <sup><a href="#cite_ref-:0_6-5">f</a></sup> <sup><a href="#cite_ref-:0_6-6">g</a></sup> <sup><a href="#cite_ref-:0_6-7">h</a></sup></span> <span class="reference-text"><cite class="citation book nourl"><span class="cite-name-before"><span class="cite-name-full">Richard L.</span><span class="cite-name-initials" title="Richard L." style="display:none">R.L.</span> </span><span class="cite-lastname">Burger</span><span class="cite-name-after" style="display:none"> <span class="cite-name-full">Richard L.</span><span class="cite-name-initials" title="Richard L.">R.L.</span></span>, <i>Machu Picchu: Unveiling the Mystery of the Incas</i>, <span class="cite-name-full">Lucy C.</span><span class="cite-name-initials" title="Lucy C." style="display:none">L.C.</span> <span class="cite-lastname">Salazar</span>, Yale University Press, 2004, <a href="/wiki/Specjalna:Ksi%C4%85%C5%BCki/9780300097634" title="Specjalna:Książki/9780300097634">ISBN <span class="isbn isbn-ulepszony">978-0-300-09763-4</span></a><span class="Z3988" title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft.gengre=book&rft.aufirst=Richard+L.&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.btitle=Machu+Picchu%3A+Unveiling+the+Mystery+of+the+Incas&rft.isbn=9780300097634&rft.pub=Yale+University+Press&rft.date=2004&rft.aulast=Burger" style="display:none"> </span> <span class="lang-list">(<abbr title="Treść w języku angielskim (English)">ang.</abbr>)</span>.</cite><span class="problemy" aria-hidden="true" data-nosnippet=""> Brak numerów stron w książce</span></span> </li> <li id="cite_note-7"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-7">↑</a></span> <span class="reference-text"><cite class="citation book nourl"><span class="cite-name-before"><span class="cite-name-full">Hiram</span><span class="cite-name-initials" title="Hiram" style="display:none">H.</span> </span><span class="cite-lastname">Bingham</span><span class="cite-name-after" style="display:none"> <span class="cite-name-full">Hiram</span><span class="cite-name-initials" title="Hiram">H.</span></span>, <i>Lost City of the Incas</i>, <span class="cite-name-full">Hugh</span><span class="cite-name-initials" title="Hugh" style="display:none">H.</span> <span class="cite-lastname">Thomson</span> (red.), Orion Publishing Group, 2003, s. 112–135, <a href="/wiki/Specjalna:Ksi%C4%85%C5%BCki/9781842125854" title="Specjalna:Książki/9781842125854">ISBN <span class="isbn isbn-ulepszony">978-1-84212-585-4</span></a><span class="Z3988" title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft.gengre=book&rft.aufirst=Hiram&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.btitle=Lost+City+of+the+Incas&rft.isbn=9781842125854&rft.pub=Orion+Publishing+Group&rft.date=2003&rft.aulast=Bingham" style="display:none"> </span> <span class="lang-list">(<abbr title="Treść w języku angielskim (English)">ang.</abbr>)</span>.</cite></span> </li> <li id="cite_note-8"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-8">↑</a></span> <span class="reference-text"><cite class="citation book">William McNeill: <i>Plagues and Peoples</i>. Knopf Doubleday Publishing Group, 2010. <a href="/wiki/Specjalna:Ksi%C4%85%C5%BCki/9780307773661" title="Specjalna:Książki/9780307773661">ISBN <span class="isbn isbn-ulepszony">978-0-307-77366-1</span></a>.<span class="Z3988" title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=book&rft.btitle=Plagues+and+Peoples&rft.aulast=McNeill&rft.aufirst=William&rft.date=2010&rft.pub=Knopf+Doubleday+Publishing+Group&rft.isbn=9780307773661"></span> <span class="lang-list">(<abbr title="Treść w języku angielskim (English)">ang.</abbr>)</span>.</cite><span class="problemy" aria-hidden="true" data-nosnippet=""> Brak numerów stron w książce</span></span> </li> <li id="cite_note-:1-9"><span class="mw-cite-backlink">↑ <sup><a href="#cite_ref-:1_9-0">a</a></sup> <sup><a href="#cite_ref-:1_9-1">b</a></sup></span> <span class="reference-text"><cite class="citation book"><span class="cite-name-before"><span class="cite-name-full">B.</span><span class="cite-name-initials" style="display:none">B.</span> </span><span class="cite-lastname">Turner</span><span class="cite-name-after" style="display:none"> <span class="cite-name-full">B.</span><span class="cite-name-initials">B.</span></span>, <span class="cite-name-before"><span class="cite-name-full">J.</span><span class="cite-name-initials" style="display:none">J.</span> </span><span class="cite-lastname">Kingston</span><span class="cite-name-after" style="display:none"> <span class="cite-name-full">J.</span><span class="cite-name-initials">J.</span></span>, <span class="cite-name-before"><span class="cite-name-full">G.</span><span class="cite-name-initials" style="display:none">G.</span> </span><span class="cite-lastname">Armelagos</span><span class="cite-name-after" style="display:none"> <span class="cite-name-full">G.</span><span class="cite-name-initials">G.</span></span>, <a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.redalyc.org/articulo.oa?id=32615600012"><i>ARIATION IN DIETARY HISTORIES AMONG THE IMMIGRANTS OF MACHU PICCHU: CARBON AND NITROGEN ISOTOPE EVIDENCE.</i></a>, Chungara, Revista de Antropología Chilena, 2010, s. 515–534<span class="issn">, <a href="/wiki/International_Standard_Serial_Number" title="International Standard Serial Number">ISSN</a> <a rel="nofollow" class="external text" href="http://worldcat.org/issn/0716-1182">0716-1182</a></span><span class="Z3988" title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft.gengre=book&rft.aufirst=B.&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.btitle=ARIATION+IN+DIETARY+HISTORIES+AMONG+THE+IMMIGRANTS+OF+MACHU+PICCHU%3A+CARBON+AND+NITROGEN+ISOTOPE+EVIDENCE.&rft.issn=0716-1182&rft.pub=Chungara%2C+Revista+de+Antropolog%C3%ADa+Chilena&rft.date=2010&rft.aulast=Turner&rft_id=https%3A%2F%2Fwww.redalyc.org%2Farticulo.oa%3Fid%3D32615600012" style="display:none"> </span> <span class="lang-list">(<abbr title="Treść w języku angielskim (English)">ang.</abbr>)</span>.</cite></span> </li> <li id="cite_note-:2-10"><span class="mw-cite-backlink">↑ <sup><a href="#cite_ref-:2_10-0">a</a></sup> <sup><a href="#cite_ref-:2_10-1">b</a></sup></span> <span class="reference-text"><cite class="citation journal doi pmid nourl"><span class="cite-name-before"><span class="cite-name-full">Bethany L</span><span class="cite-name-initials" title="Bethany L" style="display:none">B.L.</span> </span><span class="cite-lastname">Turner</span><span class="cite-name-after" style="display:none"> <span class="cite-name-full">Bethany L</span><span class="cite-name-initials" title="Bethany L">B.L.</span></span>, <span class="cite-name-before"><span class="cite-name-full">George J</span><span class="cite-name-initials" title="George J" style="display:none">G.J.</span> </span><span class="cite-lastname">Armelagos</span><span class="cite-name-after" style="display:none"> <span class="cite-name-full">George J</span><span class="cite-name-initials" title="George J">G.J.</span></span>, <i>Diet, residential origin, and pathology at Machu Picchu, Peru.</i>, „American Journal of Physical Anthropology”, 149 (1), 2012, s. 71-83, <a href="/wiki/DOI_(identyfikator_cyfrowy)" title="DOI (identyfikator cyfrowy)">DOI</a>: <a rel="nofollow" class="external text" href="https://dx.doi.org/10.1002%2Fajpa.22096">10.1002/ajpa.22096</a>, <a href="/wiki/PMID" title="PMID">PMID</a>: <a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/22639369">22639369</a><span class="Z3988" title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft.gengre=article&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&rft.date=2012&rft.atitle=Diet%2C+residential+origin%2C+and+pathology+at+Machu+Picchu%2C+Peru.&rft.jtitle=American+Journal+of+Physical+Anthropology&rft.volume=149&rft.edition=1&rft_id=info%3Apmid%2F22639369&rft_id=info%3Adoi%2F10.1002%2Fajpa.22096" style="display:none"> </span> <span class="lang-list">(<abbr title="Treść w języku angielskim (English)">ang.</abbr>)</span>.</cite></span> </li> <li id="cite_note-11"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-11">↑</a></span> <span class="reference-text"><cite class="citation journal"><span class="cite-name-before"><span class="cite-name-full">M.</span><span class="cite-name-initials" style="display:none">M.</span> </span><span class="cite-lastname">Morales</span><span class="cite-name-after" style="display:none"> <span class="cite-name-full">M.</span><span class="cite-name-initials">M.</span></span><span class="cite-at-al" title="M. Morales, R. Barberena, J.B. Belardi, L. Borrero, V. Cortegoso, V. Durán, A. Guerci, R. Goñi, A. Gil, G. Neme, H. Yacobaccio, M. Zárate"> i inni</span>, <a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.sciencedirect.com/science/article/pii/S0031018209001370?via%3Dihub"><i>Reviewing human-environment interactions in arid regions of southern South America during the past 3000 years</i></a>, „Palaeogeography, Palaeoclimatology, Palaeoecology.”, 3–4, W. 281, 2009<span class="issn">, <a href="/wiki/International_Standard_Serial_Number" title="International Standard Serial Number">ISSN</a> <a rel="nofollow" class="external text" href="http://worldcat.org/issn/0031-0182">0031-0182</a></span><span class="Z3988" title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft.gengre=article&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&rft.date=2009&rft.issn=0031-0182&rft.jtitle=Palaeogeography%2C+Palaeoclimatology%2C+Palaeoecology.&rft.volume=W.+281&rft.atitle=Reviewing+human-environment+interactions+in+arid+regions+of+southern+South+America+during+the+past+3000+years&rft_id=https%3A%2F%2Fwww.sciencedirect.com%2Fscience%2Farticle%2Fpii%2FS0031018209001370%3Fvia%253Dihub" style="display:none"> </span> <span class="lang-list">(<abbr title="Treść w języku angielskim (English)">ang.</abbr>)</span>.</cite><span class="problemy" aria-hidden="true" data-nosnippet=""> Brak numerów stron w czasopiśmie</span></span> </li> <li id="cite_note-12"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-12">↑</a></span> <span class="reference-text"><cite class="citation book nourl"><span class="cite-name-before"><span class="cite-name-full">Michael</span><span class="cite-name-initials" title="Michael" style="display:none">M.</span> </span><span class="cite-lastname">Malpass</span><span class="cite-name-after" style="display:none"> <span class="cite-name-full">Michael</span><span class="cite-name-initials" title="Michael">M.</span></span>, <i>Daily Life in the Inca Empire, 2nd Edition</i>, wyd. 2, ABC-CLIO, 2009, <a href="/wiki/Specjalna:Ksi%C4%85%C5%BCki/0313355495" title="Specjalna:Książki/0313355495">ISBN <span class="isbn isbn-ulepszony">0-313-35549-5</span></a><span class="Z3988" title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft.gengre=book&rft.edition=2&rft.aufirst=Michael&rft.aulast=Malpass&rft.date=2009&rft.isbn=0313355495&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.btitle=Daily+Life+in+the+Inca+Empire%2C+2nd+Edition&rft.pub=ABC-CLIO" style="display:none"> </span> <span class="lang-list">(<abbr title="Treść w języku angielskim (English)">ang.</abbr>)</span>.</cite><span class="problemy" aria-hidden="true" data-nosnippet=""> Brak numerów stron w książce</span></span> </li> <li id="cite_note-:3-13"><span class="mw-cite-backlink">↑ <sup><a href="#cite_ref-:3_13-0">a</a></sup> <sup><a href="#cite_ref-:3_13-1">b</a></sup></span> <span class="reference-text"><cite class="citation journal nourl"><span class="cite-name-before"><span class="cite-name-full">Jeff</span><span class="cite-name-initials" title="Jeff" style="display:none">J.</span> </span><span class="cite-lastname">Brown</span><span class="cite-name-after" style="display:none"> <span class="cite-name-full">Jeff</span><span class="cite-name-initials" title="Jeff">J.</span></span>, <i>Rediscovering the lost city</i>, „Civil Engineering; New York.” (71), styczeń 2001, s. 32–39<span class="Z3988" title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft.gengre=article&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&rft.date=2001-01&rft.jtitle=Civil+Engineering%3B+New+York.&rft.atitle=Rediscovering+the+lost+city&rft.edition=71" style="display:none"> </span> <span class="lang-list">(<abbr title="Treść w języku angielskim (English)">ang.</abbr>)</span>.</cite></span> </li> <li id="cite_note-14"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-14">↑</a></span> <span class="reference-text"><cite class="citation web"><span class="cite-name-before"><span class="cite-name-full">Richard L.</span><span class="cite-name-initials" title="Richard L." style="display:none">R.L.</span> </span><span class="cite-lastname">Burger</span><span class="cite-name-after" style="display:none"> <span class="cite-name-full">Richard L.</span><span class="cite-name-initials" title="Richard L.">R.L.</span></span>, <span class="cite-name-before"><span class="cite-name-full">Lucy</span><span class="cite-name-initials" title="Lucy" style="display:none">L.</span> </span><span class="cite-lastname">Salazar-Burger</span><span class="cite-name-after" style="display:none"> <span class="cite-name-full">Lucy</span><span class="cite-name-initials" title="Lucy">L.</span></span>, <a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.scribd.com/doc/16566746/Machu-Picchu-Rediscovered"><i>Machu Picchu Rediscovered: The Royal Estate In The Cloud Forest</i></a> [online]<span class="Z3988" title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft.gengre=book&rft.aufirst=Richard+L.&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.btitle=Machu+Picchu+Rediscovered%3A+The+Royal+Estate+In+The+Cloud+Forest&rft.aulast=Burger&rft_id=http%3A%2F%2Fwww.scribd.com%2Fdoc%2F16566746%2FMachu-Picchu-Rediscovered" style="display:none"> </span>.</cite></span> </li> <li id="cite_note-brit-15"><span class="mw-cite-backlink">↑ <sup><a href="#cite_ref-brit_15-0">a</a></sup> <sup><a href="#cite_ref-brit_15-1">b</a></sup> <sup><a href="#cite_ref-brit_15-2">c</a></sup></span> <span class="reference-text"><cite class="citation open-access"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.britannica.com/place/Machu-Picchu"><i>Machu Picchu</i></a>, [w:] <i><a href="/wiki/Encyklopedia_Britannica" title="Encyklopedia Britannica">Encyclopædia Britannica</a></i><span class="accessdate"> [dostęp 2022-10-03]</span><span class="Z3988" title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft.gengre=bookitem&rft.atitle=Machu+Picchu&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.btitle=%27%27%5B%5BEncyklopedia+Britannica%7CEncyclop%C3%A6dia+Britannica%5D%5D%27%27&rft_id=https%3A%2F%2Fwww.britannica.com%2Fplace%2FMachu-Picchu" style="display:none"> </span> <span class="lang-list">(<abbr title="Treść w języku angielskim (English)">ang.</abbr>)</span>.</cite></span> </li> <li id="cite_note-gw-16"><span class="mw-cite-backlink">↑ <sup><a href="#cite_ref-gw_16-0">a</a></sup> <sup><a href="#cite_ref-gw_16-1">b</a></sup> <sup><a href="#cite_ref-gw_16-2">c</a></sup> <sup><a href="#cite_ref-gw_16-3">d</a></sup> <sup><a href="#cite_ref-gw_16-4">e</a></sup></span> <span class="reference-text"><a rel="nofollow" class="external text" href="http://wyborcza.pl/1,75476,5294687,Rabus_w_Machu_Picchu.html?skad=rss">Wojciech Pastuszka <i>Rabuś w Machu Picchu</i> – Gazeta Wyborcza 10.06.2008; dostęp 27 października 2010</a>.</span> </li> <li id="cite_note-17"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-17">↑</a></span> <span class="reference-text"><cite class="citation web"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.onet.pl/turystyka/onetpodroze/hiram-bingham-odkrywca-ruin-machu-picchu-ciekawostki-historia-odkrycia-miasta-inkow/vtkzc0x,07640b54"><i>Prawdziwy Indiana Jones i miasto Inków - Podróże</i></a> [online], onet.pl<span class="accessdate"> [dostęp 2024-04-22]</span><span class="Z3988" title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft.gengre=book&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.btitle=Prawdziwy+Indiana+Jones+i+miasto+Ink%C3%B3w+-+Podr%C3%B3%C5%BCe&rft_id=https%3A%2F%2Fwww.onet.pl%2Fturystyka%2Fonetpodroze%2Fhiram-bingham-odkrywca-ruin-machu-picchu-ciekawostki-historia-odkrycia-miasta-inkow%2Fvtkzc0x%2C07640b54" style="display:none"> </span> <span class="lang-list tylko-pl">(<abbr title="Treść w języku polskim">pol.</abbr>)</span>.</cite></span> </li> <li id="cite_note-18"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-18">↑</a></span> <span class="reference-text"><cite class="citation journal nourl">„Lidové noviny”, 3 czerwca 2008, s. 13<span class="Z3988" title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft.gengre=journal&rft.jtitle=Lidov%C3%A9+noviny&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&rft.date=2008-06-03" style="display:none"> </span>.</cite></span> </li> <li id="cite_note-19"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-19">↑</a></span> <span class="reference-text"><cite class="citation web"><span class="cite-name-before"><span class="cite-name-full">Szymon</span><span class="cite-name-initials" title="Szymon" style="display:none">S.</span> </span><span class="cite-lastname">Zdziebłowski</span><span class="cite-name-after" style="display:none"> <span class="cite-name-full">Szymon</span><span class="cite-name-initials" title="Szymon">S.</span></span>, <a rel="nofollow" class="external text" href="https://archeologia.com.pl/polka-odkryla-drugi-system-miar-uzyty-do-budowy-machu-picchu/"><i>Polka odkryła drugi system miar użyty do budowy Machu Picchu</i></a> [online], Archeologia Żywa, 2 listopada 2020<span class="accessdate"> [dostęp 2020-11-03]</span><span class="Z3988" title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft.gengre=book&rft.aufirst=Szymon&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.btitle=Polka+odkry%C5%82a+drugi+system+miar+u%C5%BCyty+do+budowy+Machu+Picchu&rft.date=2020-11-02&rft.aulast=Zdzieb%C5%82owski&rft_id=https%3A%2F%2Farcheologia.com.pl%2Fpolka-odkryla-drugi-system-miar-uzyty-do-budowy-machu-picchu%2F" style="display:none"> </span> <span class="lang-list tylko-pl">(<abbr title="Treść w języku polskim">pol.</abbr>)</span>.</cite></span> </li> <li id="cite_note-20"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-20">↑</a></span> <span class="reference-text"><cite class="citation web"><a rel="nofollow" class="external text" href="http://news.nationalgeographic.com/news/2011/07/110721-machu-picchu-100th-anniversary-archaeology-science/"><i>What Was Machu Picchu For? Top Five Theories Explained</i></a> [online], 22 lipca 2017<span class="accessdate"> [dostęp 2017-02-16]</span><span class="Z3988" title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft.gengre=book&rft.date=2017-07-22&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.btitle=What+Was+Machu+Picchu+For%3F+Top+Five+Theories+Explained&rft_id=http%3A%2F%2Fnews.nationalgeographic.com%2Fnews%2F2011%2F07%2F110721-machu-picchu-100th-anniversary-archaeology-science%2F" style="display:none"> </span>.</cite></span> </li> <li id="cite_note-21"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-21">↑</a></span> <span class="reference-text"><cite class="citation web">n7w, <a rel="nofollow" class="external text" href="https://world.new7wonders.com/"><i>Creating Global Memory</i></a> [online], world.new7wonders.com<span class="accessdate"> [dostęp 2023-05-29]</span><span class="Z3988" title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft.gengre=book&rft.au=n7w&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.btitle=Creating+Global+Memory&rft_id=https%3A%2F%2Fworld.new7wonders.com%2F" style="display:none"> </span> <span class="lang-list">(<abbr title="Treść w języku angielskim (English)">ang.</abbr>)</span>.<span class="problemy problemy-w-cytuj" aria-hidden="true" data-nosnippet="">strona główna serwisu</span></cite></span> </li> <li id="cite_note-:4-22"><span class="mw-cite-backlink">↑ <sup><a href="#cite_ref-:4_22-0">a</a></sup> <sup><a href="#cite_ref-:4_22-1">b</a></sup></span> <span class="reference-text"><cite class="citation book nourl"><span class="cite-name-before"><span class="cite-name-full">Marta</span><span class="cite-name-initials" title="Marta" style="display:none">M.</span> </span><span class="cite-lastname">Kania</span><span class="cite-name-after" style="display:none"> <span class="cite-name-full">Marta</span><span class="cite-name-initials" title="Marta">M.</span></span>, <i>Machupicchu. Między archeologią i polityką</i>, Kraków: Universitas, 2013, s. 15-16<span class="accessdate"> [dostęp 2024-01-29]</span><span class="Z3988" title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft.gengre=book&rft.aufirst=Marta&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.btitle=Machupicchu.+Mi%C4%99dzy+archeologi%C4%85+i+polityk%C4%85&rft.place=Krak%C3%B3w&rft.pub=Universitas&rft.date=2013&rft.aulast=Kania" style="display:none"> </span> <span class="lang-list tylko-pl">(<abbr title="Treść w języku polskim">pol.</abbr>)</span>.</cite></span> </li> </ol></div></div> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Linki_zewnętrzne"><span id="Linki_zewn.C4.99trzne"></span>Linki zewnętrzne</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Machu_Picchu&veaction=edit&section=12" title="Edytuj sekcję: Linki zewnętrzne" class="mw-editsection-visualeditor"><span>edytuj</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Machu_Picchu&action=edit&section=12" title="Edytuj kod źródłowy sekcji: Linki zewnętrzne"><span>edytuj kod</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <ul><li><a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.rediscovermachupicchu.com">Rediscover Machu Picchu</a></li></ul> <div class="navbox do-not-make-smaller mw-collapsible mw-collapsed" data-expandtext="pokaż" data-collapsetext="ukryj"><style data-mw-deduplicate="TemplateStyles:r74983602">.mw-parser-output .navbox{border:1px solid var(--border-color-base,#a2a9b1);margin:auto;text-align:center;padding:3px;margin-top:1em;clear:both}.mw-parser-output table.navbox:not(.pionowy){width:100%}.mw-parser-output .navbox+.navbox{border-top:0;margin-top:0}.mw-parser-output .navbox.pionowy{width:250px;float:right;clear:right;margin:0 0 0.4em 1.4em}.mw-parser-output .navbox.pionowy .before,.mw-parser-output .navbox.pionowy .after{padding:0.5em 0;text-align:center}.mw-parser-output .navbox>.caption,.mw-parser-output .navbox>tbody>tr>th{background:#ccf;text-align:center;font-weight:bold}.mw-parser-output .navbox .tnavbar{font-weight:normal;font-size:xx-small;white-space:nowrap;padding:0}.mw-parser-output .navbox>.tnavbar{margin-left:1em;float:left}.mw-parser-output .navbox .below>hr+.tnavbar{margin-left:auto;margin-right:auto}.mw-parser-output .navbox .below>.tnavbar:before{content:"Ten szablon: "}.mw-parser-output .navbox .tnavbar li:after{content:" · "}.mw-parser-output .navbox .tnavbar li:last-child:after{content:none}.mw-parser-output .navbox hr{margin:0.2em 1em}.mw-parser-output .navbox .title{background:#ddf;text-align:center;font-weight:bold}.mw-parser-output .navbox>.mw-collapsible-content:not(.grupa-szablonów-nawigacyjnych){margin-top:2px;padding:0;font-size:smaller;overflow:auto}.mw-parser-output .navbox .above+div,.mw-parser-output .navbox .above+.navbox-main-content,.mw-parser-output .navbox .below,.mw-parser-output .navbox .title+.grid{margin-top:2px}.mw-parser-output .navbox>.mw-collapsible-content>.above,.mw-parser-output .navbox>.mw-collapsible-content>.below{background:#ddf;text-align:center;margin-left:auto;margin-right:auto}.mw-parser-output .navbox:not(.pionowy) .flex{display:flex;flex-direction:row}.mw-parser-output .navbox .flex>.before,.mw-parser-output .navbox .flex>.after{align-self:center;text-align:center}.mw-parser-output .navbox .flex>.navbox-main-content{flex-grow:1}.mw-parser-output .navbox:not(.pionowy) .before{margin-right:0.5em}.mw-parser-output .navbox:not(.pionowy) .after{margin-left:0.5em}.mw-parser-output .navbox .inner-columns,.mw-parser-output .navbox .inner-group,.mw-parser-output .navbox .inner-standard{border-spacing:0;border-collapse:collapse;width:100%}.mw-parser-output .navbox .inner-standard>tbody>tr>.opis{text-align:right;vertical-align:middle}.mw-parser-output .navbox .inner-standard>tbody>tr>.opis+.spis{border-left:2px solid var(--background-color-base,#fff);text-align:left}.mw-parser-output .navbox .inner-standard>tbody>tr>td{padding:0;width:100%}.mw-parser-output .navbox .inner-standard>tbody>tr>td:first-child{text-align:center}.mw-parser-output .navbox .inner-standard .inner-standard>tbody>tr>td{text-align:left}.mw-parser-output .navbox .inner-standard>tbody>tr>.navbox-odd,.mw-parser-output .navbox .inner-standard>tbody>tr>.navbox-even{padding:0 0.3em}.mw-parser-output .navbox .inner-standard>tbody>tr+tr>th,.mw-parser-output .navbox .inner-standard>tbody>tr+tr>td{border-top:2px solid var(--background-color-base,#fff)}.mw-parser-output .navbox .inner-standard>tbody>tr>th+td{border-left:2px solid var(--background-color-base,#fff)}.mw-parser-output .navbox .inner-columns{table-layout:fixed}.mw-parser-output .navbox .inner-columns>tbody>tr>th,.mw-parser-output .navbox .inner-columns>tbody>tr>td{padding:0;border-left:2px solid var(--background-color-base,#fff);border-right:2px solid var(--background-color-base,#fff)}.mw-parser-output .navbox .inner-columns>tbody>tr>td{vertical-align:top}.mw-parser-output .navbox .inner-columns>tbody>tr+tr>td{border-top:2px solid var(--background-color-base,#fff)}.mw-parser-output .navbox .inner-columns>tbody>tr>th:first-child,.mw-parser-output .navbox .inner-columns>tbody>tr>td:first-child{border-left:0}.mw-parser-output .navbox .inner-columns>tbody>tr>th:last-child,.mw-parser-output .navbox .inner-columns>tbody>tr>td:last-child{border-right:0}.mw-parser-output .navbox .inner-columns>tbody>tr>td>ul,.mw-parser-output .navbox .inner-columns>tbody>tr>td>ol,.mw-parser-output .navbox .inner-columns>tbody>tr>td>dl{text-align:left;column-width:24em}.mw-parser-output .navbox .inner-group>div+div,.mw-parser-output .navbox .inner-group>div>div+div,.mw-parser-output .navbox .inner-group>div>div+table{margin-top:2px}.mw-parser-output .navbox .inner-group>div>.opis,.mw-parser-output .navbox .inner-group>div>.spis{padding:0.1em 1em;text-align:center}.mw-parser-output .navbox>.mw-collapsible-toggle,.mw-parser-output .navbox .inner-group>div.mw-collapsible>.mw-collapsible-toggle{width:4em;text-align:right;margin-right:0.4em}.mw-parser-output .navbox>.fakebar,.mw-parser-output .navbox .inner-group>div.mw-collapsible>.fakebar{float:left;width:4em;height:1em}.mw-parser-output .navbox .opis{background:#ddf;padding:0 1em;white-space:nowrap;font-weight:bold}.mw-parser-output .navbox.pionowy .opis{white-space:normal}.mw-parser-output .navbox.pionowy .navbox-even,.mw-parser-output .navbox:not(.pionowy) .navbox-odd{background:transparent}.mw-parser-output .navbox.pionowy .navbox-odd,.mw-parser-output .navbox:not(.pionowy) .navbox-even{background:var(--background-color-neutral-subtle,#f8f9fa)}.mw-parser-output .navbox .inner-group>div>div+div{background:transparent}.mw-parser-output .navbox p{margin:0;padding:0.3em 0}.mw-parser-output .navbox.medaliści .opis.a1,.mw-parser-output .navbox.medaliści .a1 .opis{background:gold}.mw-parser-output .navbox.medaliści .opis.a2,.mw-parser-output .navbox.medaliści .a2 .opis{background:silver}.mw-parser-output .navbox.medaliści .opis.a3,.mw-parser-output .navbox.medaliści .a3 .opis{background:#c96}.mw-parser-output .navbox .navbox-main-content>ul,.mw-parser-output .navbox .navbox-main-content>dl,.mw-parser-output .navbox .navbox-main-content>ol{column-width:24em;text-align:left}.mw-parser-output .navbox ul{list-style:none}.mw-parser-output .navbox .references{background:transparent}.mw-parser-output .navbox .hwrap .hlist dd,.mw-parser-output .navbox .hwrap .hlist dt,.mw-parser-output .navbox .hwrap .hlist li{white-space:normal}.mw-parser-output .navbox .rok{display:inline-block;width:4em;padding-right:0.5em;text-align:right}.mw-parser-output .navbox .navbox-statistics{margin-top:2px;border-top:1px solid var(--border-color-base,#a2a9b1);text-align:center;font-size:small}.mw-parser-output .navbox-summary>.title{font-weight:bold;font-size:larger}.mw-parser-output .navbox:not(.grupa-szablonów) .navbox{margin:0;border:0;padding:0}.mw-parser-output .navbox.grupa-szablonów>.grupa-szablonów-nawigacyjnych>.navbox:first-child{margin-top:2px}@media(max-width:800px){.mw-parser-output .navbox:not(.pionowy) .flex>.before,.mw-parser-output .navbox:not(.pionowy) .flex>.after{display:none}}.mw-parser-output .navbox .opis img,.mw-parser-output .navbox .opis .flagicon,.mw-parser-output .navbox>.caption>.flagicon,.mw-parser-output .navbox>.caption>.image{display:none}@media screen{html.skin-theme-clientpref-night .mw-parser-output .navbox>.caption,html.skin-theme-clientpref-night .mw-parser-output .navbox>tbody>tr>th{background-color:#3a3c3e}html.skin-theme-clientpref-night .mw-parser-output .navbox .title,html.skin-theme-clientpref-night .mw-parser-output .navbox>.mw-collapsible-content>.above,html.skin-theme-clientpref-night .mw-parser-output .navbox>.mw-collapsible-content>.below,html.skin-theme-clientpref-night .mw-parser-output .navbox .opis{background-color:#303234}html.skin-theme-clientpref-night .mw-parser-output .navbox.medaliści .opis.a1,html.skin-theme-clientpref-night .mw-parser-output .navbox.medaliści .a1 .opis{background:#715f00}html.skin-theme-clientpref-night .mw-parser-output .navbox.medaliści .opis.a2,html.skin-theme-clientpref-night .mw-parser-output .navbox.medaliści .a2 .opis{background:#5f5f5f}html.skin-theme-clientpref-night .mw-parser-output .navbox.medaliści .opis.a3,html.skin-theme-clientpref-night .mw-parser-output .navbox.medaliści .a3 .opis{background:#764617}}@media screen and (prefers-color-scheme:dark){html.skin-theme-clientpref-os .mw-parser-output .navbox>.caption,html.skin-theme-clientpref-os .mw-parser-output .navbox>tbody>tr>th{background-color:#3a3c3e}html.skin-theme-clientpref-os .mw-parser-output .navbox .title,html.skin-theme-clientpref-os .mw-parser-output .navbox>.mw-collapsible-content>.above,html.skin-theme-clientpref-os .mw-parser-output .navbox>.mw-collapsible-content>.below,html.skin-theme-clientpref-os .mw-parser-output .navbox .opis{background-color:#303234}html.skin-theme-clientpref-os .mw-parser-output .navbox.medaliści .opis.a1,html.skin-theme-clientpref-os .mw-parser-output .navbox.medaliści .a1 .opis{background:#715f00}html.skin-theme-clientpref-os .mw-parser-output .navbox.medaliści .opis.a2,html.skin-theme-clientpref-os .mw-parser-output .navbox.medaliści .a2 .opis{background:#5f5f5f}html.skin-theme-clientpref-os .mw-parser-output .navbox.medaliści .opis.a3,html.skin-theme-clientpref-os .mw-parser-output .navbox.medaliści .a3 .opis{background:#764617}}</style><ul class="tnavbar noprint plainlinks hlist"><li><a href="/wiki/Szablon:Nowe_siedem_cud%C3%B3w_%C5%9Bwiata" title="Szablon:Nowe siedem cudów świata"><span title="Pokaż ten szablon">p</span></a></li><li><a href="/w/index.php?title=Dyskusja_szablonu:Nowe_siedem_cud%C3%B3w_%C5%9Bwiata&action=edit&redlink=1" class="new" title="Dyskusja szablonu:Nowe siedem cudów świata (strona nie istnieje)"><span title="Dyskusja na temat tego szablonu">d</span></a></li><li title="Możesz edytować ten szablon. Użyj przycisku podglądu przed zapisaniem zmian."><a class="external text" href="https://pl.wikipedia.org/w/index.php?title=Szablon:Nowe_siedem_cud%C3%B3w_%C5%9Bwiata&action=edit">e</a></li></ul><div class="navbox-title caption"><a href="/wiki/Nowe_siedem_cud%C3%B3w_%C5%9Bwiata" title="Nowe siedem cudów świata">Nowe siedem cudów świata</a></div><div class="mw-collapsible-content"><table class="navbox-main-content inner-standard"><tbody><tr class="a1"><th class="navbox-group opis" scope="row"><a href="/wiki/Eurazja" title="Eurazja">Eurazja</a></th><td class="navbox-list spis hlist navbox-odd"> <ul><li><a href="/wiki/Wielki_Mur_Chi%C5%84ski" title="Wielki Mur Chiński">Wielki Mur Chiński</a></li> <li><a href="/wiki/Petra" title="Petra">Petra</a></li> <li><a href="/wiki/Koloseum" title="Koloseum">Koloseum</a></li> <li><a href="/wiki/Tad%C5%BA_Mahal" title="Tadź Mahal">Tadź Mahal</a></li></ul> </td></tr><tr class="a2"><th class="navbox-group opis" scope="row"><a href="/wiki/Ameryka_P%C3%B3%C5%82nocna" title="Ameryka Północna">Ameryka Północna</a></th><td class="navbox-list spis hlist navbox-even"> <ul><li><a href="/wiki/Chich%C3%A9n_Itz%C3%A1" title="Chichén Itzá">Chichén Itzá</a></li></ul> </td></tr><tr class="a3"><th class="navbox-group opis" scope="row"><a href="/wiki/Ameryka_Po%C5%82udniowa" title="Ameryka Południowa">Ameryka Południowa</a></th><td class="navbox-list spis hlist navbox-odd"> <ul><li><a class="mw-selflink selflink">Machu Picchu</a></li> <li><a href="/wiki/Statua_Chrystusa_Zbawiciela_w_Rio_de_Janeiro" title="Statua Chrystusa Zbawiciela w Rio de Janeiro">Statua Chrystusa Zbawiciela w Rio de Janeiro</a></li></ul> </td></tr></tbody></table></div></div> <div class="navbox do-not-make-smaller mw-collapsible mw-collapsed" data-expandtext="pokaż" data-collapsetext="ukryj"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r74983602"><ul class="tnavbar noprint plainlinks hlist"><li><a href="/wiki/Szablon:Obiekty_UNESCO_w_Peru" title="Szablon:Obiekty UNESCO w Peru"><span title="Pokaż ten szablon">p</span></a></li><li><a href="/w/index.php?title=Dyskusja_szablonu:Obiekty_UNESCO_w_Peru&action=edit&redlink=1" class="new" title="Dyskusja szablonu:Obiekty UNESCO w Peru (strona nie istnieje)"><span title="Dyskusja na temat tego szablonu">d</span></a></li><li title="Możesz edytować ten szablon. Użyj przycisku podglądu przed zapisaniem zmian."><a class="external text" href="https://pl.wikipedia.org/w/index.php?title=Szablon:Obiekty_UNESCO_w_Peru&action=edit">e</a></li></ul><div class="navbox-title caption">Obiekty z <a href="/wiki/Lista_%C5%9Bwiatowego_dziedzictwa_UNESCO" title="Lista światowego dziedzictwa UNESCO">listy Światowego Dziedzictwa UNESCO</a> w <a href="/wiki/Peru" title="Peru">Peru</a></div><div class="mw-collapsible-content"><div class="flex"><div class="navbox-before before"> <p><span class="mw-image-border" typeof="mw:File"><a href="/wiki/Plik:Flag_of_UNESCO.svg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/d/d0/Flag_of_UNESCO.svg/60px-Flag_of_UNESCO.svg.png" decoding="async" width="60" height="40" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/d/d0/Flag_of_UNESCO.svg/90px-Flag_of_UNESCO.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/d/d0/Flag_of_UNESCO.svg/120px-Flag_of_UNESCO.svg.png 2x" data-file-width="900" data-file-height="600" /></a></span> </p> </div><table class="navbox-main-content inner-standard"><tbody><tr class="a1"><th class="navbox-group opis" scope="row">Kulturowe</th><td class="navbox-list spis hlist navbox-odd"> <ul><li><a href="/wiki/Cuzco" title="Cuzco">Miasto Cuzco</a></li> <li><a href="/wiki/Chav%C3%ADn_de_Hu%C3%A1ntar" title="Chavín de Huántar">Stanowisko archeologiczne Chavin</a></li> <li><a href="/wiki/Lima" title="Lima">Zespół zabytkowy w Limie</a></li> <li><a href="/wiki/Arequipa" title="Arequipa">Stare miasto w Arequipie</a></li> <li><a href="/wiki/Caral" title="Caral">Święte miasto Caral-Supe</a></li> <li><a href="/wiki/Qhapac_%C3%91an" title="Qhapac Ñan">Qhapac Ñan</a> – system dróg andyjskich<sup id="cite_ref-23" class="reference"><a href="#cite_note-23">[A]</a></sup></li></ul> </td></tr><tr class="a2"><th class="navbox-group opis" scope="row">Przyrodnicze</th><td class="navbox-list spis hlist navbox-even"> <ul><li><a href="/wiki/Park_Narodowy_Huascar%C3%A1n" title="Park Narodowy Huascarán">Park Narodowy Huascarán</a></li> <li><a href="/wiki/Chan_Chan" title="Chan Chan">Strefa archeologiczna Chan Chan</a></li> <li><a href="/wiki/Park_Narodowy_Man%C3%BA" title="Park Narodowy Manú">Park Narodowy Manú</a></li></ul> </td></tr><tr class="a3"><th class="navbox-group opis" scope="row">Mieszane</th><td class="navbox-list spis hlist navbox-odd"> <ul><li><a class="mw-selflink selflink">Zabytkowe sanktuarium Machu Picchu</a></li> <li><a href="/wiki/Park_Narodowy_Rio_Abiseo" title="Park Narodowy Rio Abiseo">Park Narodowy Rio Abiseo</a></li> <li><a href="/wiki/Rysunki_z_Nazca" title="Rysunki z Nazca">Linie i rysunki naziemne pustyni Nazca i Pampas de Jumana</a></li></ul> </td></tr></tbody></table><div class="navbox-after after"> <p><span class="flagicon"><span class="mw-image-border" typeof="mw:File"><a href="/wiki/Peru" title="Peru"><img alt="Peru" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/c/cf/Flag_of_Peru.svg/60px-Flag_of_Peru.svg.png" decoding="async" width="60" height="40" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/c/cf/Flag_of_Peru.svg/90px-Flag_of_Peru.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/c/cf/Flag_of_Peru.svg/120px-Flag_of_Peru.svg.png 2x" data-file-width="900" data-file-height="600" /></a></span></span> </p> </div></div><div class="hlist navbox-below below"> <div class="do-not-make-smaller refsection refsection-nav"><div class="mw-references-wrap"><ol class="references"> <li id="cite_note-23"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-23">↑</a></span> <span class="reference-text">Wspólnie z Argentyną, Boliwią, Chile, Ekwadorem i Kolumbią.</span> </li> </ol></div></div> </div></div></div> <style data-mw-deduplicate="TemplateStyles:r74016753">.mw-parser-output #normdaten>div+div{margin-top:0.5em}.mw-parser-output #normdaten>div>div{background:var(--background-color-neutral,#eaecf0);padding:.2em .5em}.mw-parser-output #normdaten ul{margin:0;padding:0}.mw-parser-output #normdaten ul li:first-child{padding-left:.5em;border-left:1px solid var(--border-color-base,#a2a9b1)}</style> <div id="normdaten" class="catlinks"><div class="normdaten-typ-fehlt"><div><a href="/wiki/Kontrola_autorytatywna" title="Kontrola autorytatywna">Kontrola autorytatywna</a> (<span class="description">starożytne miasto</span>):</div><ul><li><a href="/wiki/Virtual_International_Authority_File" title="Virtual International Authority File">VIAF</a>: <span class="uid"><a rel="nofollow" class="external text" href="http://viaf.org/viaf/316429253">316429253</a></span></li><li><a href="/wiki/Gemeinsame_Normdatei" title="Gemeinsame Normdatei">GND</a>: <span class="uid"><a rel="nofollow" class="external text" href="http://d-nb.info/gnd/4036827-0">4036827-0</a></span></li><li><a href="https://de.wikipedia.org/wiki/Web_NDL_Authorities" class="extiw" title="de:Web NDL Authorities">NDL</a>: <span class="uid"><a rel="nofollow" class="external text" href="http://id.ndl.go.jp/auth/ndlna/01138290">01138290</a></span></li><li><a href="/wiki/Biblioth%C3%A8que_nationale" title="Bibliothèque nationale">BnF</a>: <span class="uid"><a rel="nofollow" class="external text" href="http://catalogue.bnf.fr/ark:/12148/cb13931586x">13931586x</a></span></li><li><a href="/wiki/Syst%C3%A8me_Universitaire_de_Documentation" title="Système Universitaire de Documentation">SUDOC</a>: <span class="uid"><a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.idref.fr/130973637">130973637</a></span></li><li><a href="/wiki/Biblioteka_Narodowa_Republiki_Czeskiej" title="Biblioteka Narodowa Republiki Czeskiej">NKC</a>: <span class="uid"><a rel="nofollow" class="external text" href="http://aut.nkp.cz/ge139322">ge139322</a></span></li><li><a href="/wiki/Hiszpa%C5%84ska_Biblioteka_Narodowa" title="Hiszpańska Biblioteka Narodowa">BNE</a>: <span class="uid"><a rel="nofollow" class="external text" href="http://catalogo.bne.es/uhtbin/authoritybrowse.cgi?action=display&authority_id=XX451101">XX451101</a></span></li><li><a href="/wiki/Biblioteka_Narodowa_Izraela" title="Biblioteka Narodowa Izraela">J9U</a>: <span class="uid"><a rel="nofollow" class="external text" href="http://olduli.nli.org.il/F/?func=find-b&local_base=NLX10&find_code=UID&request=987007541035705171">987007541035705171</a></span></li><li><a href="https://es.wikipedia.org/wiki/Biblioteca_Nacional_de_la_Rep%C3%BAblica_Argentina" class="extiw" title="es:Biblioteca Nacional de la República Argentina">BNA</a>: <span class="uid"><a rel="nofollow" class="external text" href="http://catalogo.bn.gov.ar/F/?func=direct&doc_number=000013024&local_base=BNA10">000013024</a></span></li></ul></div><div class="normdaten-andere"><div><a href="/wiki/Encyklopedia_internetowa" title="Encyklopedia internetowa">Encyklopedie internetowe</a>:</div> <ul><li><a href="/wiki/Encyklopedia_PWN_(internetowa)" title="Encyklopedia PWN (internetowa)">PWN</a>: <span class="uid"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://encyklopedia.pwn.pl/haslo/;3935702.html">3935702</a></span></li> <li><a href="/wiki/Encyklopedia_Britannica" title="Encyklopedia Britannica">Britannica</a>: <span class="uid"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.britannica.com/place/Machu-Picchu">place/Machu-Picchu</a></span></li> <li><a href="https://www.wikidata.org/wiki/Property:P3219" class="extiw" title="d:Property:P3219">Universalis</a>: <span class="uid"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.universalis.fr/encyclopedie/machu-picchu/">machu-picchu</a></span></li> <li><a href="/wiki/Wielka_Encyklopedia_Rosyjska" title="Wielka Encyklopedia Rosyjska">БРЭ</a>: <span class="uid"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://old.bigenc.ru/text/2196055">2196055</a></span></li> <li><a href="/wiki/Nationalencyklopedin" title="Nationalencyklopedin">NE.se</a>: <span class="uid"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.ne.se/uppslagsverk/encyklopedi/lång/machu-picchu">machu-picchu</a></span></li> <li><a href="/wiki/Store_norske_leksikon" title="Store norske leksikon">SNL</a>: <span class="uid"><a class="external text" href="https://wikidata-externalid-url.toolforge.org/?p=4342&url_prefix=https://snl.no/&id=Machu_Picchu">Machu_Picchu</a></span></li> <li><a href="/wiki/Den_Store_Danske_Encyklop%C3%A6di" title="Den Store Danske Encyklopædi">DSDE</a>: <span class="uid"><a class="external text" href="https://wikidata-externalid-url.toolforge.org/?p=8313&url_prefix=https://lex.dk/&id=Machu_Picchu">Machu_Picchu</a></span></li></ul> </div></div></div><noscript><img src="https://login.wikimedia.org/wiki/Special:CentralAutoLogin/start?type=1x1&useformat=desktop" alt="" width="1" height="1" style="border: none; position: absolute;"></noscript> <div class="printfooter" data-nosnippet="">Źródło: „<a dir="ltr" href="https://pl.wikipedia.org/w/index.php?title=Machu_Picchu&oldid=73702109">https://pl.wikipedia.org/w/index.php?title=Machu_Picchu&oldid=73702109</a>”</div></div> <div id="catlinks" class="catlinks" data-mw="interface"><div id="mw-normal-catlinks" class="mw-normal-catlinks"><a href="/wiki/Specjalna:Kategorie" title="Specjalna:Kategorie">Kategorie</a>: <ul><li><a href="/wiki/Kategoria:Inkowie" title="Kategoria:Inkowie">Inkowie</a></li><li><a href="/wiki/Kategoria:Obiekty_z_listy_dziedzictwa_UNESCO_w_Peru" title="Kategoria:Obiekty z listy dziedzictwa UNESCO w Peru">Obiekty z listy dziedzictwa UNESCO w Peru</a></li><li><a href="/wiki/Kategoria:Opuszczone_miasta_w_Ameryce_Po%C5%82udniowej" title="Kategoria:Opuszczone miasta w Ameryce Południowej">Opuszczone miasta w Ameryce Południowej</a></li><li><a href="/wiki/Kategoria:Stanowiska_archeologiczne_w_Peru" title="Kategoria:Stanowiska archeologiczne w Peru">Stanowiska archeologiczne w Peru</a></li><li><a href="/wiki/Kategoria:Region_Cuzco" title="Kategoria:Region Cuzco">Region Cuzco</a></li></ul></div><div id="mw-hidden-catlinks" class="mw-hidden-catlinks mw-hidden-cats-hidden">Ukryte kategorie: <ul><li><a href="/wiki/Kategoria:Uniwersalny_szablon_cytowania_%E2%80%93_brak_strony" title="Kategoria:Uniwersalny szablon cytowania – brak strony">Uniwersalny szablon cytowania – brak strony</a></li><li><a href="/wiki/Kategoria:Szablon_cytowania_ksi%C4%85%C5%BCki_%E2%80%93_brak_numeru_strony" title="Kategoria:Szablon cytowania książki – brak numeru strony">Szablon cytowania książki – brak numeru strony</a></li><li><a href="/wiki/Kategoria:Szablony_cytowania_%E2%80%93_problemy_%E2%80%93_cytuj_%E2%80%93_strona_g%C5%82%C3%B3wna" title="Kategoria:Szablony cytowania – problemy – cytuj – strona główna">Szablony cytowania – problemy – cytuj – strona główna</a></li></ul></div></div> </div> </main> </div> <div class="mw-footer-container"> <footer id="footer" class="mw-footer" > <ul id="footer-info"> <li id="footer-info-lastmod"> Tę stronę ostatnio edytowano 4 maj 2024, 20:24.</li> <li id="footer-info-copyright">Tekst udostępniany na licencji <a rel="nofollow" class="external text" href="https://creativecommons.org/licenses/by-sa/4.0/deed.pl">Creative Commons: uznanie autorstwa, na tych samych warunkach</a>, z możliwością obowiązywania dodatkowych ograniczeń. Zobacz szczegółowe informacje o <a class="external text" href="https://foundation.wikimedia.org/wiki/Policy:Terms_of_Use/pl">warunkach korzystania</a>.</li> </ul> <ul id="footer-places"> <li id="footer-places-privacy"><a href="https://foundation.wikimedia.org/wiki/Special:MyLanguage/Policy:Privacy_policy">Polityka prywatności</a></li> <li id="footer-places-about"><a href="/wiki/Wikipedia:O_Wikipedii">O Wikipedii</a></li> <li id="footer-places-disclaimers"><a href="/wiki/Wikipedia:Korzystasz_z_Wikipedii_tylko_na_w%C5%82asn%C4%85_odpowiedzialno%C5%9B%C4%87">Korzystasz z Wikipedii tylko na własną odpowiedzialność</a></li> <li id="footer-places-wm-codeofconduct"><a href="https://foundation.wikimedia.org/wiki/Special:MyLanguage/Policy:Universal_Code_of_Conduct">Powszechne Zasady Postępowania</a></li> <li id="footer-places-developers"><a href="https://developer.wikimedia.org">Dla deweloperów</a></li> <li id="footer-places-statslink"><a href="https://stats.wikimedia.org/#/pl.wikipedia.org">Statystyki</a></li> <li id="footer-places-cookiestatement"><a href="https://foundation.wikimedia.org/wiki/Special:MyLanguage/Policy:Cookie_statement">Oświadczenie o ciasteczkach</a></li> <li id="footer-places-mobileview"><a href="//pl.m.wikipedia.org/w/index.php?title=Machu_Picchu&mobileaction=toggle_view_mobile" class="noprint stopMobileRedirectToggle">Wersja mobilna</a></li> </ul> <ul id="footer-icons" class="noprint"> <li id="footer-copyrightico"><a href="https://wikimediafoundation.org/" class="cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--size-large cdx-button--fake-button--enabled"><img src="/static/images/footer/wikimedia-button.svg" width="84" height="29" alt="Wikimedia Foundation" loading="lazy"></a></li> <li id="footer-poweredbyico"><a href="https://www.mediawiki.org/" class="cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--size-large cdx-button--fake-button--enabled"><img src="/w/resources/assets/poweredby_mediawiki.svg" alt="Powered by MediaWiki" width="88" height="31" loading="lazy"></a></li> </ul> </footer> </div> </div> </div> <div class="vector-settings" id="p-dock-bottom"> <ul></ul> </div><script>(RLQ=window.RLQ||[]).push(function(){mw.config.set({"wgHostname":"mw-web.codfw.main-5c59558b9d-7jqjk","wgBackendResponseTime":172,"wgPageParseReport":{"limitreport":{"cputime":"0.668","walltime":"0.879","ppvisitednodes":{"value":5829,"limit":1000000},"postexpandincludesize":{"value":77084,"limit":2097152},"templateargumentsize":{"value":5275,"limit":2097152},"expansiondepth":{"value":18,"limit":100},"expensivefunctioncount":{"value":9,"limit":500},"unstrip-depth":{"value":0,"limit":20},"unstrip-size":{"value":49938,"limit":5000000},"entityaccesscount":{"value":8,"limit":400},"timingprofile":["100.00% 808.971 1 -total"," 33.66% 272.271 1 Szablon:Kontrola_autorytatywna"," 25.23% 204.076 1 Szablon:Przypisy"," 18.76% 151.736 1 Szablon:UNESCO_infobox"," 16.99% 137.483 16 Szablon:Cytuj"," 16.77% 135.652 2 Szablon:Szablon_nawigacyjny"," 15.13% 122.367 1 Szablon:Nowe_siedem_cudów_świata"," 5.66% 45.775 1 Szablon:Infobox_mapa_lokalizacyjna"," 5.46% 44.175 1 Szablon:Infobox_tytuł"," 2.47% 19.999 1 Szablon:Infobox_państwo_nie_iso"]},"scribunto":{"limitreport-timeusage":{"value":"0.413","limit":"10.000"},"limitreport-memusage":{"value":5415579,"limit":52428800},"limitreport-logs":"{{#invoke:Moduł:Mapa|Infobox}}\nwspółrzędne = \"13.163333°S 72.545556°W\"\nargumenty = table#1 {\n [\"category\"] = \"UNESCO infobox\",\n}\nmap = \"PER\"\nmap = \"PER\"\ntable#1 {\n [\"autoAlt\"] = \"punkt z opisem „Zabytkowe sanktuarium Machu Picchu”\",\n [\"description\"] = \"Zabytkowe sanktuarium Machu Picchu\",\n [\"geohack\"] = \"type:city\",\n [\"latitude\"] = -13.163333,\n [\"link\"] = \"//tools.wmflabs.org/geohack/geohack.php?language=pl\u0026params=13.163333_S_72.545556_W_\",\n [\"longitude\"] = -72.545556,\n [\"mark\"] = \"Red pog.svg\",\n [\"posDesc\"] = \"blisko centrum po prawej na dole\",\n [\"rx\"] = 154.40349527273,\n [\"ry\"] = 200.42574115268,\n [\"size\"] = 6,\n [\"x\"] = 64.875418181818,\n [\"y\"] = 69.155465405674,\n}\nrequired = table#1 {\n}\next = nil\next = false\next = nil\nrequired = table#1 {\n}\njournalAbbr = \"Express Bydgoski\"\next = nil\next = false\next = false\nrequired = table#1 {\n}\nrequired = table#1 {\n}\next = nil\next = false\next = nil\nrequired = table#1 {\n}\next = nil\next = false\next = nil\nrequired = table#1 {\n}\nrequired = table#1 {\n}\next = nil\next = false\next = nil\nrequired = table#1 {\n}\njournalAbbr = \"American Journal of Physical Anthropology\"\next = nil\next = false\next = false\nrequired = table#1 {\n}\njournalAbbr = \"Palaeogeography, Palaeoclimatology, Palaeoecology \"\next = nil\next = false\next = false\nrequired = table#1 {\n}\next = nil\next = false\next = nil\nrequired = table#1 {\n}\njournalAbbr = \"Civil Engineering; New York \"\next = nil\next = false\next = false\nrequired = table#1 {\n}\next = nil\next = false\next = nil\nrequired = table#1 {\n}\nrequired = table#1 {\n}\next = nil\next = false\next = nil\nrequired = table#1 {\n}\njournalAbbr = \"Lidové noviny\"\next = nil\next = nil\next = false\nrequired = table#1 {\n}\next = nil\next = false\next = nil\nrequired = table#1 {\n}\next = nil\next = false\next = nil\nrequired = table#1 {\n}\next = nil\next = false\next = nil\nrequired = table#1 {\n}\next = nil\next = false\next = nil\nrequired = table#1 {\n}\n\n== Szablon:Szablon nawigacyjny ==\n\n\n== Szablon:Szablon nawigacyjny ==\n\nrequired = table#1 {\n}\n"},"cachereport":{"origin":"mw-web.codfw.main-f69cdc8f6-6xdtf","timestamp":"20241124191841","ttl":2592000,"transientcontent":false}}});});</script> <script type="application/ld+json">{"@context":"https:\/\/schema.org","@type":"Article","name":"Machu Picchu","url":"https:\/\/pl.wikipedia.org\/wiki\/Machu_Picchu","sameAs":"http:\/\/www.wikidata.org\/entity\/Q676203","mainEntity":"http:\/\/www.wikidata.org\/entity\/Q676203","author":{"@type":"Organization","name":"Wsp\u00f3\u0142tw\u00f3rcy projekt\u00f3w Fundacji Wikimedia"},"publisher":{"@type":"Organization","name":"Wikimedia Foundation, Inc.","logo":{"@type":"ImageObject","url":"https:\/\/www.wikimedia.org\/static\/images\/wmf-hor-googpub.png"}},"datePublished":"2004-05-09T04:55:02Z","image":"https:\/\/upload.wikimedia.org\/wikipedia\/commons\/0\/01\/80_-_Machu_Picchu_-_Juin_2009_-_edit.2.jpg","headline":"miasto Ink\u00f3w (Peru)"}</script> </body> </html>