CINXE.COM

<!DOCTYPE html> <html class="client-nojs vector-feature-language-in-header-enabled vector-feature-language-in-main-page-header-disabled vector-feature-sticky-header-disabled vector-feature-page-tools-pinned-disabled vector-feature-toc-pinned-clientpref-1 vector-feature-main-menu-pinned-disabled vector-feature-limited-width-clientpref-1 vector-feature-limited-width-content-enabled vector-feature-custom-font-size-clientpref-1 vector-feature-appearance-pinned-clientpref-1 vector-feature-night-mode-enabled skin-theme-clientpref-day vector-toc-available" lang="nl" dir="ltr"> <head> <meta charset="UTF-8"> <title>Embryonale inductie - Wikipedia</title> <script>(function(){var className="client-js vector-feature-language-in-header-enabled vector-feature-language-in-main-page-header-disabled vector-feature-sticky-header-disabled vector-feature-page-tools-pinned-disabled vector-feature-toc-pinned-clientpref-1 vector-feature-main-menu-pinned-disabled vector-feature-limited-width-clientpref-1 vector-feature-limited-width-content-enabled vector-feature-custom-font-size-clientpref-1 vector-feature-appearance-pinned-clientpref-1 vector-feature-night-mode-enabled skin-theme-clientpref-day vector-toc-available";var cookie=document.cookie.match(/(?:^|; )nlwikimwclientpreferences=([^;]+)/);if(cookie){cookie[1].split('%2C').forEach(function(pref){className=className.replace(new RegExp('(^| )'+pref.replace(/-clientpref-\w+$|[^\w-]+/g,'')+'-clientpref-\\w+( |$)'),'$1'+pref+'$2');});}document.documentElement.className=className;}());RLCONF={"wgBreakFrames":false,"wgSeparatorTransformTable":[",\t.",".\t,"],"wgDigitTransformTable":["",""], "wgDefaultDateFormat":"dmy","wgMonthNames":["","januari","februari","maart","april","mei","juni","juli","augustus","september","oktober","november","december"],"wgRequestId":"315cffa0-435c-4ed9-86a4-9bee27b3afb9","wgCanonicalNamespace":"","wgCanonicalSpecialPageName":false,"wgNamespaceNumber":0,"wgPageName":"Embryonale_inductie","wgTitle":"Embryonale inductie","wgCurRevisionId":67924127,"wgRevisionId":67924127,"wgArticleId":5802228,"wgIsArticle":true,"wgIsRedirect":false,"wgAction":"view","wgUserName":null,"wgUserGroups":["*"],"wgCategories":["Ontwikkelingsbiologie","Dierlijke ontwikkeling"],"wgPageViewLanguage":"nl","wgPageContentLanguage":"nl","wgPageContentModel":"wikitext","wgRelevantPageName":"Embryonale_inductie","wgRelevantArticleId":5802228,"wgIsProbablyEditable":true,"wgRelevantPageIsProbablyEditable":true,"wgRestrictionEdit":[],"wgRestrictionMove":[],"wgNoticeProject":"wikipedia","wgCiteReferencePreviewsActive":true,"wgMediaViewerOnClick":true,"wgMediaViewerEnabledByDefault": true,"wgPopupsFlags":0,"wgVisualEditor":{"pageLanguageCode":"nl","pageLanguageDir":"ltr","pageVariantFallbacks":"nl"},"wgMFDisplayWikibaseDescriptions":{"search":true,"watchlist":true,"tagline":true,"nearby":true},"wgWMESchemaEditAttemptStepOversample":false,"wgWMEPageLength":20000,"wgRelatedArticlesCompat":[],"wgEditSubmitButtonLabelPublish":true,"wgULSPosition":"interlanguage","wgULSisCompactLinksEnabled":false,"wgVector2022LanguageInHeader":true,"wgULSisLanguageSelectorEmpty":false,"wgWikibaseItemId":"Q25380890","wgCheckUserClientHintsHeadersJsApi":["brands","architecture","bitness","fullVersionList","mobile","model","platform","platformVersion"],"GEHomepageSuggestedEditsEnableTopics":true,"wgGETopicsMatchModeEnabled":false,"wgGEStructuredTaskRejectionReasonTextInputEnabled":false,"wgGELevelingUpEnabledForUser":false};RLSTATE={"ext.globalCssJs.user.styles":"ready","site.styles":"ready","user.styles":"ready","ext.globalCssJs.user":"ready","user":"ready","user.options":"loading", "ext.cite.styles":"ready","skins.vector.search.codex.styles":"ready","skins.vector.styles":"ready","skins.vector.icons":"ready","jquery.makeCollapsible.styles":"ready","ext.wikimediamessages.styles":"ready","ext.visualEditor.desktopArticleTarget.noscript":"ready","ext.uls.interlanguage":"ready","wikibase.client.init":"ready","ext.wikimediaBadges":"ready"};RLPAGEMODULES=["ext.cite.ux-enhancements","mediawiki.page.media","site","mediawiki.page.ready","jquery.makeCollapsible","mediawiki.toc","skins.vector.js","ext.centralNotice.geoIP","ext.centralNotice.startUp","ext.gadget.Direct-link-to-Commons","ext.gadget.ProtectionTemplates","ext.gadget.InterProjectLinks","ext.gadget.hoofdbetekenis-titelwijziging","ext.gadget.switcher","ext.gadget.OpenStreetMapFrame","ext.gadget.subpages","ext.urlShortener.toolbar","ext.centralauth.centralautologin","mmv.bootstrap","ext.popups","ext.visualEditor.desktopArticleTarget.init","ext.visualEditor.targetLoader","ext.echo.centralauth","ext.eventLogging", "ext.wikimediaEvents","ext.navigationTiming","ext.uls.interface","ext.cx.eventlogging.campaigns","ext.cx.uls.quick.actions","wikibase.client.vector-2022","ext.checkUser.clientHints","ext.growthExperiments.SuggestedEditSession","wikibase.sidebar.tracking"];</script> <script>(RLQ=window.RLQ||[]).push(function(){mw.loader.impl(function(){return["user.options@12s5i",function($,jQuery,require,module){mw.user.tokens.set({"patrolToken":"+\\","watchToken":"+\\","csrfToken":"+\\"}); }];});});</script> <link rel="stylesheet" href="/w/load.php?lang=nl&modules=ext.cite.styles%7Cext.uls.interlanguage%7Cext.visualEditor.desktopArticleTarget.noscript%7Cext.wikimediaBadges%7Cext.wikimediamessages.styles%7Cjquery.makeCollapsible.styles%7Cskins.vector.icons%2Cstyles%7Cskins.vector.search.codex.styles%7Cwikibase.client.init&only=styles&skin=vector-2022"> <script async="" src="/w/load.php?lang=nl&modules=startup&only=scripts&raw=1&skin=vector-2022"></script> <meta name="ResourceLoaderDynamicStyles" content=""> <link rel="stylesheet" href="/w/load.php?lang=nl&modules=site.styles&only=styles&skin=vector-2022"> <meta name="generator" content="MediaWiki 1.44.0-wmf.5"> <meta name="referrer" content="origin"> <meta name="referrer" content="origin-when-cross-origin"> <meta name="robots" content="max-image-preview:standard"> <meta name="format-detection" content="telephone=no"> <meta property="og:image" content="https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/8/8b/Gastrulatie.png/1200px-Gastrulatie.png"> <meta property="og:image:width" content="1200"> <meta property="og:image:height" content="1025"> <meta property="og:image" content="https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/8/8b/Gastrulatie.png/800px-Gastrulatie.png"> <meta property="og:image:width" content="800"> <meta property="og:image:height" content="683"> <meta property="og:image" content="https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/8/8b/Gastrulatie.png/640px-Gastrulatie.png"> <meta property="og:image:width" content="640"> <meta property="og:image:height" content="547"> <meta name="viewport" content="width=1120"> <meta property="og:title" content="Embryonale inductie - Wikipedia"> <meta property="og:type" content="website"> <link rel="preconnect" href="//upload.wikimedia.org"> <link rel="alternate" media="only screen and (max-width: 640px)" href="//nl.m.wikipedia.org/wiki/Embryonale_inductie"> <link rel="alternate" type="application/x-wiki" title="Bewerken" href="/w/index.php?title=Embryonale_inductie&action=edit"> <link rel="apple-touch-icon" href="/static/apple-touch/wikipedia.png"> <link rel="icon" href="/static/favicon/wikipedia.ico"> <link rel="search" type="application/opensearchdescription+xml" href="/w/rest.php/v1/search" title="Wikipedia (nl)"> <link rel="EditURI" type="application/rsd+xml" href="//nl.wikipedia.org/w/api.php?action=rsd"> <link rel="canonical" href="https://nl.wikipedia.org/wiki/Embryonale_inductie"> <link rel="license" href="https://creativecommons.org/licenses/by-sa/4.0/deed.nl"> <link rel="alternate" type="application/atom+xml" title="Wikipedia Atom-feed" href="/w/index.php?title=Speciaal:RecenteWijzigingen&feed=atom"> <link rel="dns-prefetch" href="//meta.wikimedia.org" /> <link rel="dns-prefetch" href="//login.wikimedia.org"> </head> <body class="skin--responsive skin-vector skin-vector-search-vue mediawiki ltr sitedir-ltr mw-hide-empty-elt ns-0 ns-subject mw-editable page-Embryonale_inductie rootpage-Embryonale_inductie skin-vector-2022 action-view"><a class="mw-jump-link" href="#bodyContent">Naar inhoud springen</a> <div class="vector-header-container"> <header class="vector-header mw-header"> <div class="vector-header-start"> <nav class="vector-main-menu-landmark" aria-label="Site"> <div id="vector-main-menu-dropdown" class="vector-dropdown vector-main-menu-dropdown vector-button-flush-left vector-button-flush-right" > <input type="checkbox" id="vector-main-menu-dropdown-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-main-menu-dropdown" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="Hoofdmenu" > <label id="vector-main-menu-dropdown-label" for="vector-main-menu-dropdown-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only " aria-hidden="true" ><span class="vector-icon mw-ui-icon-menu mw-ui-icon-wikimedia-menu"></span> <span class="vector-dropdown-label-text">Hoofdmenu</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="vector-main-menu-unpinned-container" class="vector-unpinned-container"> <div id="vector-main-menu" class="vector-main-menu vector-pinnable-element"> <div class="vector-pinnable-header vector-main-menu-pinnable-header vector-pinnable-header-unpinned" data-feature-name="main-menu-pinned" data-pinnable-element-id="vector-main-menu" data-pinned-container-id="vector-main-menu-pinned-container" data-unpinned-container-id="vector-main-menu-unpinned-container" > <div class="vector-pinnable-header-label">Hoofdmenu</div> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-pin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-main-menu.pin">naar zijbalk verplaatsen</button> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-unpin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-main-menu.unpin">verbergen</button> </div> <div id="p-navigation" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-navigation" > <div class="vector-menu-heading"> Navigatie </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="n-mainpage" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Hoofdpagina" title="Naar de hoofdpagina gaan [z]" accesskey="z"><span>Hoofdpagina</span></a></li><li id="n-zoekartikel" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Portaal:Navigatie"><span>Vind een artikel</span></a></li><li id="n-today" class="mw-list-item"><a href="/wiki/1_december"><span>Vandaag</span></a></li><li id="n-Etalage" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Wikipedia:Etalage"><span>Etalage</span></a></li><li id="n-categories" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Categorie:Alles"><span>Categorieën</span></a></li><li id="n-recentchanges" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Speciaal:RecenteWijzigingen" title="Een lijst met recente wijzigingen in deze wiki. [r]" accesskey="r"><span>Recente wijzigingen</span></a></li><li id="n-newpages" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Speciaal:NieuwePaginas"><span>Nieuwe artikelen</span></a></li><li id="n-randompage" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Speciaal:Willekeurig" title="Een willekeurige pagina bekijken [x]" accesskey="x"><span>Willekeurige pagina</span></a></li> </ul> </div> </div> <div id="p-navigation2" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-navigation2" > <div class="vector-menu-heading"> Informatie </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="n-portal" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Portaal:Gebruikersportaal" title="Informatie over het project: wat u kunt doen, waar u dingen kunt vinden"><span>Gebruikersportaal</span></a></li><li id="n-Snelcursus" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Wikipedia:Snelcursus"><span>Snelcursus</span></a></li><li id="n-help" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Portaal:Hulp_en_beheer" title="Hulpinformatie over deze wiki"><span>Hulp en contact</span></a></li> </ul> </div> </div> </div> </div> </div> </div> </nav> <a href="/wiki/Hoofdpagina" class="mw-logo"> <img class="mw-logo-icon" src="/static/images/icons/wikipedia.png" alt="" aria-hidden="true" height="50" width="50"> <span class="mw-logo-container skin-invert"> <img class="mw-logo-wordmark" alt="Wikipedia" src="/static/images/mobile/copyright/wikipedia-wordmark-en.svg" style="width: 7.5em; height: 1.125em;"> <img class="mw-logo-tagline" alt="de vrije encyclopedie" src="/static/images/mobile/copyright/wikipedia-tagline-nl.svg" width="120" height="13" style="width: 7.5em; height: 0.8125em;"> </span> </a> </div> <div class="vector-header-end"> <div id="p-search" role="search" class="vector-search-box-vue vector-search-box-collapses vector-search-box-show-thumbnail vector-search-box-auto-expand-width vector-search-box"> <a href="/wiki/Speciaal:Zoeken" class="cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only search-toggle" title="Doorzoek Wikipedia [f]" accesskey="f"><span class="vector-icon mw-ui-icon-search mw-ui-icon-wikimedia-search"></span> <span>Zoeken</span> </a> <div class="vector-typeahead-search-container"> <div class="cdx-typeahead-search cdx-typeahead-search--show-thumbnail cdx-typeahead-search--auto-expand-width"> <form action="/w/index.php" id="searchform" class="cdx-search-input cdx-search-input--has-end-button"> <div id="simpleSearch" class="cdx-search-input__input-wrapper" data-search-loc="header-moved"> <div class="cdx-text-input cdx-text-input--has-start-icon"> <input class="cdx-text-input__input" type="search" name="search" placeholder="Doorzoek Wikipedia" aria-label="Doorzoek Wikipedia" autocapitalize="sentences" title="Doorzoek Wikipedia [f]" accesskey="f" id="searchInput" > <span class="cdx-text-input__icon cdx-text-input__start-icon"></span> </div> <input type="hidden" name="title" value="Speciaal:Zoeken"> </div> <button class="cdx-button cdx-search-input__end-button">Zoeken</button> </form> </div> </div> </div> <nav class="vector-user-links vector-user-links-wide" aria-label="Persoonlijke hulpmiddelen"> <div class="vector-user-links-main"> <div id="p-vector-user-menu-preferences" class="vector-menu mw-portlet emptyPortlet" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> </ul> </div> </div> <div id="p-vector-user-menu-userpage" class="vector-menu mw-portlet emptyPortlet" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> </ul> </div> </div> <nav class="vector-appearance-landmark" aria-label="Uiterlijk"> <div id="vector-appearance-dropdown" class="vector-dropdown " title="De lettergrootte, breedte en kleur van de pagina wijzigen" > <input type="checkbox" id="vector-appearance-dropdown-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-appearance-dropdown" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="Uiterlijk" > <label id="vector-appearance-dropdown-label" for="vector-appearance-dropdown-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only " aria-hidden="true" ><span class="vector-icon mw-ui-icon-appearance mw-ui-icon-wikimedia-appearance"></span> <span class="vector-dropdown-label-text">Uiterlijk</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="vector-appearance-unpinned-container" class="vector-unpinned-container"> </div> </div> </div> </nav> <div id="p-vector-user-menu-notifications" class="vector-menu mw-portlet emptyPortlet" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> </ul> </div> </div> <div id="p-vector-user-menu-overflow" class="vector-menu mw-portlet" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="pt-sitesupport-2" class="user-links-collapsible-item mw-list-item user-links-collapsible-item"><a data-mw="interface" href="//donate.wikimedia.org/wiki/Special:FundraiserRedirector?utm_source=donate&utm_medium=sidebar&utm_campaign=C13_nl.wikipedia.org&uselang=nl" class=""><span>Doneren</span></a> </li> <li id="pt-createaccount-2" class="user-links-collapsible-item mw-list-item user-links-collapsible-item"><a data-mw="interface" href="/w/index.php?title=Speciaal:GebruikerAanmaken&returnto=Embryonale+inductie" title="Registreer u vooral en meld u aan. Dit is echter niet verplicht." class=""><span>Account aanmaken</span></a> </li> <li id="pt-login-2" class="user-links-collapsible-item mw-list-item user-links-collapsible-item"><a data-mw="interface" href="/w/index.php?title=Speciaal:Aanmelden&returnto=Embryonale+inductie" title="U wordt van harte uitgenodigd om aan te melden, maar dit is niet verplicht [o]" accesskey="o" class=""><span>Aanmelden</span></a> </li> </ul> </div> </div> </div> <div id="vector-user-links-dropdown" class="vector-dropdown vector-user-menu vector-button-flush-right vector-user-menu-logged-out" title="Meer opties" > <input type="checkbox" id="vector-user-links-dropdown-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-user-links-dropdown" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="Persoonlijke hulpmiddelen" > <label id="vector-user-links-dropdown-label" for="vector-user-links-dropdown-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only " aria-hidden="true" ><span class="vector-icon mw-ui-icon-ellipsis mw-ui-icon-wikimedia-ellipsis"></span> <span class="vector-dropdown-label-text">Persoonlijke hulpmiddelen</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="p-personal" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-personal user-links-collapsible-item" title="Gebruikersmenu" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="pt-sitesupport" class="user-links-collapsible-item mw-list-item"><a href="//donate.wikimedia.org/wiki/Special:FundraiserRedirector?utm_source=donate&utm_medium=sidebar&utm_campaign=C13_nl.wikipedia.org&uselang=nl"><span>Doneren</span></a></li><li id="pt-createaccount" class="user-links-collapsible-item mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Speciaal:GebruikerAanmaken&returnto=Embryonale+inductie" title="Registreer u vooral en meld u aan. Dit is echter niet verplicht."><span class="vector-icon mw-ui-icon-userAdd mw-ui-icon-wikimedia-userAdd"></span> <span>Account aanmaken</span></a></li><li id="pt-login" class="user-links-collapsible-item mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Speciaal:Aanmelden&returnto=Embryonale+inductie" title="U wordt van harte uitgenodigd om aan te melden, maar dit is niet verplicht [o]" accesskey="o"><span class="vector-icon mw-ui-icon-logIn mw-ui-icon-wikimedia-logIn"></span> <span>Aanmelden</span></a></li> </ul> </div> </div> <div id="p-user-menu-anon-editor" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-user-menu-anon-editor" > <div class="vector-menu-heading"> Pagina's voor uitgelogde redacteuren <a href="/wiki/Help:Inleiding" aria-label="Meer leren over bewerken"><span>meer lezen</span></a> </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="pt-anoncontribs" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Speciaal:MijnBijdragen" title="Bijdragen IP-adres [y]" accesskey="y"><span>Bijdragen</span></a></li><li id="pt-anontalk" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Speciaal:MijnOverleg" title="Overlegpagina van de anonieme gebruiker van dit IP-adres [n]" accesskey="n"><span>Overleg</span></a></li> </ul> </div> </div> </div> </div> </nav> </div> </header> </div> <div class="mw-page-container"> <div class="mw-page-container-inner"> <div class="vector-sitenotice-container"> <div id="siteNotice"></div> </div> <div class="vector-column-start"> <div class="vector-main-menu-container"> <div id="mw-navigation"> <nav id="mw-panel" class="vector-main-menu-landmark" aria-label="Site"> <div id="vector-main-menu-pinned-container" class="vector-pinned-container"> </div> </nav> </div> </div> <div class="vector-sticky-pinned-container"> <nav id="mw-panel-toc" aria-label="Inhoud" data-event-name="ui.sidebar-toc" class="mw-table-of-contents-container vector-toc-landmark"> <div id="vector-toc-pinned-container" class="vector-pinned-container"> <div id="vector-toc" class="vector-toc vector-pinnable-element"> <div class="vector-pinnable-header vector-toc-pinnable-header vector-pinnable-header-pinned" data-feature-name="toc-pinned" data-pinnable-element-id="vector-toc" > <h2 class="vector-pinnable-header-label">Inhoud</h2> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-pin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-toc.pin">naar zijbalk verplaatsen</button> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-unpin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-toc.unpin">verbergen</button> </div> <ul class="vector-toc-contents" id="mw-panel-toc-list"> <li id="toc-mw-content-text" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1"> <a href="#" class="vector-toc-link"> <div class="vector-toc-text">Top</div> </a> </li> <li id="toc-Signalen" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1 vector-toc-list-item-expanded"> <a class="vector-toc-link" href="#Signalen"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">1</span> <span>Signalen</span> </div> </a> <button aria-controls="toc-Signalen-sublist" class="cdx-button cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only vector-toc-toggle"> <span class="vector-icon mw-ui-icon-wikimedia-expand"></span> <span>Signalen-subkopje inklappen</span> </button> <ul id="toc-Signalen-sublist" class="vector-toc-list"> <li id="toc-Biochemisch" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Biochemisch"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">1.1</span> <span>Biochemisch</span> </div> </a> <ul id="toc-Biochemisch-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Mechanisch" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Mechanisch"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">1.2</span> <span>Mechanisch</span> </div> </a> <ul id="toc-Mechanisch-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> </ul> </li> <li id="toc-Geschiedenis" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1 vector-toc-list-item-expanded"> <a class="vector-toc-link" href="#Geschiedenis"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">2</span> <span>Geschiedenis</span> </div> </a> <button aria-controls="toc-Geschiedenis-sublist" class="cdx-button cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only vector-toc-toggle"> <span class="vector-icon mw-ui-icon-wikimedia-expand"></span> <span>Geschiedenis-subkopje inklappen</span> </button> <ul id="toc-Geschiedenis-sublist" class="vector-toc-list"> <li id="toc-Transplantatie" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Transplantatie"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">2.1</span> <span>Transplantatie</span> </div> </a> <ul id="toc-Transplantatie-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> </ul> </li> <li id="toc-Evolutie" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1 vector-toc-list-item-expanded"> <a class="vector-toc-link" href="#Evolutie"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">3</span> <span>Evolutie</span> </div> </a> <button aria-controls="toc-Evolutie-sublist" class="cdx-button cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only vector-toc-toggle"> <span class="vector-icon mw-ui-icon-wikimedia-expand"></span> <span>Evolutie-subkopje inklappen</span> </button> <ul id="toc-Evolutie-sublist" class="vector-toc-list"> <li id="toc-Gastrulatie" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Gastrulatie"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">3.1</span> <span>Gastrulatie</span> </div> </a> <ul id="toc-Gastrulatie-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Meercelligheid" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Meercelligheid"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">3.2</span> <span>Meercelligheid</span> </div> </a> <ul id="toc-Meercelligheid-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> </ul> </li> <li id="toc-Zie_ook" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1 vector-toc-list-item-expanded"> <a class="vector-toc-link" href="#Zie_ook"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">4</span> <span>Zie ook</span> </div> </a> <ul id="toc-Zie_ook-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Bronnen" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1 vector-toc-list-item-expanded"> <a class="vector-toc-link" href="#Bronnen"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">5</span> <span>Bronnen</span> </div> </a> <ul id="toc-Bronnen-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> </ul> </div> </div> </nav> </div> </div> <div class="mw-content-container"> <main id="content" class="mw-body"> <header class="mw-body-header vector-page-titlebar"> <nav aria-label="Inhoud" class="vector-toc-landmark"> <div id="vector-page-titlebar-toc" class="vector-dropdown vector-page-titlebar-toc vector-button-flush-left" > <input type="checkbox" id="vector-page-titlebar-toc-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-page-titlebar-toc" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="Inhoudsopgave omschakelen" > <label id="vector-page-titlebar-toc-label" for="vector-page-titlebar-toc-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only " aria-hidden="true" ><span class="vector-icon mw-ui-icon-listBullet mw-ui-icon-wikimedia-listBullet"></span> <span class="vector-dropdown-label-text">Inhoudsopgave omschakelen</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="vector-page-titlebar-toc-unpinned-container" class="vector-unpinned-container"> </div> </div> </div> </nav> <h1 id="firstHeading" class="firstHeading mw-first-heading"><span class="mw-page-title-main">Embryonale inductie</span></h1> <div id="p-lang-btn" class="vector-dropdown mw-portlet mw-portlet-lang" > <input type="checkbox" id="p-lang-btn-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-p-lang-btn" class="vector-dropdown-checkbox mw-interlanguage-selector" aria-label="Ga naar een artikel in een andere taal. Beschikbaar in 2 talen" > <label id="p-lang-btn-label" for="p-lang-btn-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--action-progressive mw-portlet-lang-heading-2" aria-hidden="true" ><span class="vector-icon mw-ui-icon-language-progressive mw-ui-icon-wikimedia-language-progressive"></span> <span class="vector-dropdown-label-text">2 talen</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li class="interlanguage-link interwiki-fr mw-list-item"><a href="https://fr.wikipedia.org/wiki/Induction_embryonnaire" title="Induction embryonnaire – Frans" lang="fr" hreflang="fr" data-title="Induction embryonnaire" data-language-autonym="Français" data-language-local-name="Frans" class="interlanguage-link-target"><span>Français</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-pl mw-list-item"><a href="https://pl.wikipedia.org/wiki/Indukcja_embrionalna" title="Indukcja embrionalna – Pools" lang="pl" hreflang="pl" data-title="Indukcja embrionalna" data-language-autonym="Polski" data-language-local-name="Pools" class="interlanguage-link-target"><span>Polski</span></a></li> </ul> <div class="after-portlet after-portlet-lang"><span class="wb-langlinks-edit wb-langlinks-link"><a href="https://www.wikidata.org/wiki/Special:EntityPage/Q25380890#sitelinks-wikipedia" title="Taalkoppelingen bewerken" class="wbc-editpage">Koppelingen bewerken</a></span></div> </div> </div> </div> </header> <div class="vector-page-toolbar"> <div class="vector-page-toolbar-container"> <div id="left-navigation"> <nav aria-label="Naamruimten"> <div id="p-associated-pages" class="vector-menu vector-menu-tabs mw-portlet mw-portlet-associated-pages" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="ca-nstab-main" class="selected vector-tab-noicon mw-list-item"><a href="/wiki/Embryonale_inductie" title="Inhoudspagina bekijken [c]" accesskey="c"><span>Artikel</span></a></li><li id="ca-talk" class="vector-tab-noicon mw-list-item"><a href="/wiki/Overleg:Embryonale_inductie" rel="discussion" title="Overleg over deze pagina [t]" accesskey="t"><span>Overleg</span></a></li> </ul> </div> </div> <div id="vector-variants-dropdown" class="vector-dropdown emptyPortlet" > <input type="checkbox" id="vector-variants-dropdown-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-variants-dropdown" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="Taalvariant wijzigen" > <label id="vector-variants-dropdown-label" for="vector-variants-dropdown-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet" aria-hidden="true" ><span class="vector-dropdown-label-text">Nederlands</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="p-variants" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-variants emptyPortlet" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> </ul> </div> </div> </div> </div> </nav> </div> <div id="right-navigation" class="vector-collapsible"> <nav aria-label="Weergaven"> <div id="p-views" class="vector-menu vector-menu-tabs mw-portlet mw-portlet-views" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="ca-view" class="selected vector-tab-noicon mw-list-item"><a href="/wiki/Embryonale_inductie"><span>Lezen</span></a></li><li id="ca-ve-edit" class="vector-tab-noicon mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Embryonale_inductie&veaction=edit" title="Deze pagina bewerken [v]" accesskey="v"><span>Bewerken</span></a></li><li id="ca-edit" class="collapsible vector-tab-noicon mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Embryonale_inductie&action=edit" title="Broncode van deze pagina bewerken [e]" accesskey="e"><span>Brontekst bewerken</span></a></li><li id="ca-history" class="vector-tab-noicon mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Embryonale_inductie&action=history" title="Eerdere versies van deze pagina [h]" accesskey="h"><span>Geschiedenis weergeven</span></a></li> </ul> </div> </div> </nav> <nav class="vector-page-tools-landmark" aria-label="Paginahulpmiddelen"> <div id="vector-page-tools-dropdown" class="vector-dropdown vector-page-tools-dropdown" > <input type="checkbox" id="vector-page-tools-dropdown-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-page-tools-dropdown" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="Hulpmiddelen" > <label id="vector-page-tools-dropdown-label" for="vector-page-tools-dropdown-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet" aria-hidden="true" ><span class="vector-dropdown-label-text">Hulpmiddelen</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="vector-page-tools-unpinned-container" class="vector-unpinned-container"> <div id="vector-page-tools" class="vector-page-tools vector-pinnable-element"> <div class="vector-pinnable-header vector-page-tools-pinnable-header vector-pinnable-header-unpinned" data-feature-name="page-tools-pinned" data-pinnable-element-id="vector-page-tools" data-pinned-container-id="vector-page-tools-pinned-container" data-unpinned-container-id="vector-page-tools-unpinned-container" > <div class="vector-pinnable-header-label">Hulpmiddelen</div> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-pin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-page-tools.pin">naar zijbalk verplaatsen</button> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-unpin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-page-tools.unpin">verbergen</button> </div> <div id="p-cactions" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-cactions emptyPortlet vector-has-collapsible-items" title="Meer opties" > <div class="vector-menu-heading"> Handelingen </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="ca-more-view" class="selected vector-more-collapsible-item mw-list-item"><a href="/wiki/Embryonale_inductie"><span>Lezen</span></a></li><li id="ca-more-ve-edit" class="vector-more-collapsible-item mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Embryonale_inductie&veaction=edit" title="Deze pagina bewerken [v]" accesskey="v"><span>Bewerken</span></a></li><li id="ca-more-edit" class="collapsible vector-more-collapsible-item mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Embryonale_inductie&action=edit" title="Broncode van deze pagina bewerken [e]" accesskey="e"><span>Brontekst bewerken</span></a></li><li id="ca-more-history" class="vector-more-collapsible-item mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Embryonale_inductie&action=history"><span>Geschiedenis weergeven</span></a></li> </ul> </div> </div> <div id="p-tb" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-tb" > <div class="vector-menu-heading"> Algemeen </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="t-whatlinkshere" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Speciaal:VerwijzingenNaarHier/Embryonale_inductie" title="Lijst met alle pagina's die naar deze pagina verwijzen [j]" accesskey="j"><span>Links naar deze pagina</span></a></li><li id="t-recentchangeslinked" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Speciaal:RecenteWijzigingenGelinkt/Embryonale_inductie" rel="nofollow" title="Recente wijzigingen in pagina's waar deze pagina naar verwijst [k]" accesskey="k"><span>Gerelateerde wijzigingen</span></a></li><li id="t-upload" class="mw-list-item"><a href="//commons.wikimedia.org/wiki/Special:UploadWizard?uselang=nl" title="Bestanden uploaden [u]" accesskey="u"><span>Bestand uploaden</span></a></li><li id="t-specialpages" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Speciaal:SpecialePaginas" title="Lijst met alle speciale pagina's [q]" accesskey="q"><span>Speciale pagina's</span></a></li><li id="t-permalink" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Embryonale_inductie&oldid=67924127" title="Permanente koppeling naar deze versie van deze pagina"><span>Permanente koppeling</span></a></li><li id="t-info" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Embryonale_inductie&action=info" title="Meer informatie over deze pagina"><span>Paginagegevens</span></a></li><li id="t-cite" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Speciaal:Citeren&page=Embryonale_inductie&id=67924127&wpFormIdentifier=titleform" title="Informatie over hoe u deze pagina kunt citeren"><span>Deze pagina citeren</span></a></li><li id="t-urlshortener" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Speciaal:UrlShortener&url=https%3A%2F%2Fnl.wikipedia.org%2Fwiki%2FEmbryonale_inductie"><span>Verkorte URL verkrijgen</span></a></li><li id="t-urlshortener-qrcode" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Speciaal:QrCode&url=https%3A%2F%2Fnl.wikipedia.org%2Fwiki%2FEmbryonale_inductie"><span>QR-code downloaden</span></a></li> </ul> </div> </div> <div id="p-coll-print_export" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-coll-print_export" > <div class="vector-menu-heading"> Afdrukken/exporteren </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="coll-create_a_book" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Speciaal:Boek&bookcmd=book_creator&referer=Embryonale+inductie"><span>Boek aanmaken</span></a></li><li id="coll-download-as-rl" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Speciaal:DownloadAsPdf&page=Embryonale_inductie&action=show-download-screen"><span>Downloaden als PDF</span></a></li><li id="t-print" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Embryonale_inductie&printable=yes" title="Printvriendelijke versie van deze pagina [p]" accesskey="p"><span>Afdrukversie</span></a></li> </ul> </div> </div> <div id="p-wikibase-otherprojects" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-wikibase-otherprojects" > <div class="vector-menu-heading"> In andere projecten </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li class="wb-otherproject-link wb-otherproject-commons mw-list-item"><a href="https://commons.wikimedia.org/wiki/Category:Embryonic_induction" hreflang="en"><span>Wikimedia Commons</span></a></li><li id="t-wikibase" class="wb-otherproject-link wb-otherproject-wikibase-dataitem mw-list-item"><a href="https://www.wikidata.org/wiki/Special:EntityPage/Q25380890" title="Koppeling naar item in verbonden gegevensrepository [g]" accesskey="g"><span>Wikidata-item</span></a></li> </ul> </div> </div> </div> </div> </div> </div> </nav> </div> </div> </div> <div class="vector-column-end"> <div class="vector-sticky-pinned-container"> <nav class="vector-page-tools-landmark" aria-label="Paginahulpmiddelen"> <div id="vector-page-tools-pinned-container" class="vector-pinned-container"> </div> </nav> <nav class="vector-appearance-landmark" aria-label="Uiterlijk"> <div id="vector-appearance-pinned-container" class="vector-pinned-container"> <div id="vector-appearance" class="vector-appearance vector-pinnable-element"> <div class="vector-pinnable-header vector-appearance-pinnable-header vector-pinnable-header-pinned" data-feature-name="appearance-pinned" data-pinnable-element-id="vector-appearance" data-pinned-container-id="vector-appearance-pinned-container" data-unpinned-container-id="vector-appearance-unpinned-container" > <div class="vector-pinnable-header-label">Uiterlijk</div> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-pin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-appearance.pin">naar zijbalk verplaatsen</button> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-unpin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-appearance.unpin">verbergen</button> </div> </div> </div> </nav> </div> </div> <div id="bodyContent" class="vector-body" aria-labelledby="firstHeading" data-mw-ve-target-container> <div class="vector-body-before-content"> <div class="mw-indicators"> </div> <div id="siteSub" class="noprint">Uit Wikipedia, de vrije encyclopedie</div> </div> <div id="contentSub"><div id="mw-content-subtitle"></div></div> <div id="mw-content-text" class="mw-body-content"><div class="mw-content-ltr mw-parser-output" lang="nl" dir="ltr"><figure class="mw-default-size" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/Bestand:Gastrulatie.png" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/8/8b/Gastrulatie.png/260px-Gastrulatie.png" decoding="async" width="260" height="222" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/8/8b/Gastrulatie.png/390px-Gastrulatie.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/8/8b/Gastrulatie.png/520px-Gastrulatie.png 2x" data-file-width="1780" data-file-height="1520" /></a><figcaption>Tijdens de <a href="/wiki/Gastrulatie" title="Gastrulatie">gastrulatie</a>, een vroege stap in de embryonale ontwikkeling van dieren, komen cellen dicht bij elkaar te liggen, zodat deze cellen elkaar middels biochemische signalen kunnen beïnvloeden.</figcaption></figure> <p><b>Embryonale inductie</b> is het proces waarbij <a href="/wiki/Cel_(biologie)" title="Cel (biologie)">cellen</a> elkaars <a href="/wiki/Celdifferentiatie" title="Celdifferentiatie">differentiatie</a> beïnvloeden tijdens de <a href="/wiki/Embryogenese" title="Embryogenese">embryonale ontwikkeling</a>. De beïnvloeding of stimulatie wordt <i>inductie</i> genoemd en vindt plaats door middel van mechanische en <a href="/wiki/Biochemie" title="Biochemie">biochemische</a> signalen. Een dergelijk signaal wordt geproduceerd door inducerende cellen. Het gevolg is dat een ontvangende cel zijn <a href="/wiki/Genexpressie" title="Genexpressie">genexpressie</a> verandert wat aanleiding geeft tot <a href="/wiki/Celdifferentiatie" title="Celdifferentiatie">differentiatie</a> en <a href="/wiki/Celmigratie" title="Celmigratie">migratie</a>.<sup id="cite_ref-1" class="reference"><a href="#cite_note-1"><span class="cite-bracket">[</span>1<span class="cite-bracket">]</span></a></sup><sup id="cite_ref-2" class="reference"><a href="#cite_note-2"><span class="cite-bracket">[</span>2<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> Embryonale inductie is hiermee een fundamenteel principe in de embryologie. </p><p>De belangrijkste inductie speelt zich af tijdens de <a href="/wiki/Gastrulatie" title="Gastrulatie">gastrulatie</a> wanneer de <a href="/wiki/Blastocyste" title="Blastocyste">blastula</a> tegenoverliggende weefsels bij elkaar brengt door het naar binnen rollen van groepen cellen via de blastoporus. Het <a href="/wiki/Ectoderm" title="Ectoderm">ectoderm</a>, <a href="/wiki/Endoderm" title="Endoderm">endoderm</a> en <a href="/wiki/Mesoderm" title="Mesoderm">mesoderm</a> komen hierdoor tegen elkaar aan te liggen en beïnvloeden elkaar waarbij het mesoderm, dat ook naar binnen rolt, het ectoderm induceert tot het vormen van het neuroectoderm.<sup id="cite_ref-3" class="reference"><a href="#cite_note-3"><span class="cite-bracket">[</span>3<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> Vervolgens gaat de gastrulatie over in de <a href="/wiki/Neurulatie" title="Neurulatie">neurulatie</a>, die geïnduceerd wordt door de dorsale lip van de <a href="/wiki/Blastoporus" title="Blastoporus">blastoporus</a>, de zogenaamde <i>organizer.</i> Deze beschrijving is gebaseerd op de gastrulatie van <a href="/wiki/Amfibie%C3%ABn" title="Amfibieën">amfibieën</a>.<sup id="cite_ref-:1_4-0" class="reference"><a href="#cite_note-:1-4"><span class="cite-bracket">[</span>4<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </p> <meta property="mw:PageProp/toc" /> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Signalen">Signalen</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Embryonale_inductie&veaction=edit&section=1" title="Bewerk dit kopje: Signalen" class="mw-editsection-visualeditor"><span>bewerken</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Embryonale_inductie&action=edit&section=1" title="De broncode bewerken van de sectie: Signalen"><span>brontekst bewerken</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>Het proces van inductie in het <a href="/wiki/Embryo" title="Embryo">embryo</a> is voor de verschillende cellen en weefsels beperkt in tijd en plaats. Op de vorming van de <a href="/wiki/Morula" title="Morula">morula</a> volgt die van de <a href="/wiki/Blastocyste" title="Blastocyste">blastula</a> waaruit zich de <a href="/wiki/Gastrula" title="Gastrula">gastrula</a> ontwikkelt. De gastrula is uitvoerig bestudeerd, niet alleen vanwege de ontwikkeling van de drie <a href="/wiki/Kiemblad" title="Kiemblad">kiembladen</a>, maar ook omdat deze overgaat in de <a href="/wiki/Neurulatie" title="Neurulatie">neurulatie</a> waarbij de eerste assen (anterior-posterior, dorsoventraal en links-rechts) worden gelegd. Al deze ontwikkelingen worden geïnduceerd en de cellen of groepen cellen zullen als antwoord op deze inductie differentiëren en/of migreren. Ze reageren daarbij op mechanische en biochemische signalen die richting en een differentiatiegraad geven aan de migrerende cellen. </p> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Biochemisch">Biochemisch</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Embryonale_inductie&veaction=edit&section=2" title="Bewerk dit kopje: Biochemisch" class="mw-editsection-visualeditor"><span>bewerken</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Embryonale_inductie&action=edit&section=2" title="De broncode bewerken van de sectie: Biochemisch"><span>brontekst bewerken</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>De biochemische signalen die verantwoordelijk zijn voor de inductie worden ook wel <a href="/wiki/Morfogenese" title="Morfogenese">morfogenen</a> genoemd omdat ze 'vorm' aan de weefsels en het zich ontwikkelende embryo geven. Deze signaaleiwitten, die behoren tot onder andere de families van <a href="/wiki/Wnt-signalering" title="Wnt-signalering">Wnt</a>, Hh, <a href="/w/index.php?title=EGF&action=edit&redlink=1" class="new" title="EGF (de pagina bestaat niet)">EGF</a>, <a href="/wiki/Fibroblastgroeifactor" title="Fibroblastgroeifactor">FGF</a> en <a href="/wiki/TGF-%CE%B2" title="TGF-β">TGF-β</a> geven de cellen in weefsels hun identiteit. Ze worden in de extracellulaire ruimte afgescheiden door inducerende cellen waar ze zich binden aan <a href="/wiki/Receptor_(biochemie)" title="Receptor (biochemie)">receptoren</a> die gedragen worden door reagerende cellen waarvan ze de <a href="/wiki/Genexpressie" title="Genexpressie">genexpressie</a> beïnvloeden. De signaaleiwitten verspreiden zich door en langs het zich ontwikkelende weefsel en creëren zo een gradiënt, waardoor er patroonvorming (<i>patterning</i>) in de weefsels ontstaat. Het aflopende gradiënt vormt namelijk diverse drempelwaarden waarboven en waaronder verschillende genen tot uitdrukking komen. Op deze wijze ontstaat er op verschillende afstanden van de signaalbron een ruimtelijke patroonvorming van genexpressie.<sup id="cite_ref-5" class="reference"><a href="#cite_note-5"><span class="cite-bracket">[</span>5<span class="cite-bracket">]</span></a></sup><sup id="cite_ref-6" class="reference"><a href="#cite_note-6"><span class="cite-bracket">[</span>6<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> Dit model van patroonvorming door morfogenen is bevestigd door uiteenlopende experimenten, waarvan die met <a href="/wiki/Immuunhistochemie" title="Immuunhistochemie">immunohistochemie</a> in de <a href="/wiki/Bananenvlieg" title="Bananenvlieg">bananenvlieg</a> <i>Drosophila melanogaster</i>, dat een gradiënt liet zien, het meest overtuigend was.<sup id="cite_ref-7" class="reference"><a href="#cite_note-7"><span class="cite-bracket">[</span>7<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </p> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Mechanisch">Mechanisch</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Embryonale_inductie&veaction=edit&section=3" title="Bewerk dit kopje: Mechanisch" class="mw-editsection-visualeditor"><span>bewerken</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Embryonale_inductie&action=edit&section=3" title="De broncode bewerken van de sectie: Mechanisch"><span>brontekst bewerken</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>Terwijl de moleculaire signalen voor <a href="/wiki/Celmigratie" title="Celmigratie">celmigratie</a> tijdens embryonale inductie goed begrepen zijn, heeft men nog maar nauwelijks een duidelijk idee van de mechanische signalen waar de cellen of weefsels op reageren. Een belangrijke factor in cel- en weefselmigratie is de visco-elasticiteit van gezamenlijk migrerende groepen cellen.<sup id="cite_ref-:2_8-0" class="reference"><a href="#cite_note-:2-8"><span class="cite-bracket">[</span>8<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> De fysieke factoren van betekenis voor migrerende cellen en celgroepen <i>in vivo</i> zijn meestal adhesie of wrijving, stijfheid van het substraat, het vloeien van extracellulaire vloeistoffen, dichtheid van de omringende weefsels of de <a href="/wiki/Extracellulaire_matrix" title="Extracellulaire matrix">extracellulaire matrix</a>. Deze factoren hangen af van <a href="/wiki/Celadhesiemoleculen" title="Celadhesiemoleculen">celadhesiemoleculen</a> waaronder <a href="/wiki/Fibronectine" title="Fibronectine">fibronectine</a>, <a href="/wiki/Integrine" title="Integrine">integrine</a>, <a href="/wiki/Cadherine" title="Cadherine">cadherine</a>. Deze eiwitten, die zich in de extracellulaire matrix bevinden of met deze in contact staan, zijn van belang gedurende <a href="/wiki/Celmigratie" title="Celmigratie">celmigratie</a> en zorgen ervoor dat de cellen bij elkaar blijven zodat ze zich als groep kunnen verplaatsen.<sup id="cite_ref-9" class="reference"><a href="#cite_note-9"><span class="cite-bracket">[</span>9<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </p><p>Een belangrijk signaal bij de ontwikkeling van de hersenen bijvoorbeeld is dat van <a href="/wiki/Reeline" title="Reeline">reeline</a>. Dit eiwit, een <a href="/wiki/Glycoprote%C3%AFne" title="Glycoproteïne">glycoproteïne</a>, zorgt voor een correcte migratie van de <a href="/wiki/Gliacel" title="Gliacel">gliacellen</a> en vervolgens ook van de <a href="/wiki/Zenuwcel" title="Zenuwcel">neuronen</a> naar de verschillende lagen in de <a href="/wiki/Neocortex" title="Neocortex">neocortex</a>. Wanneer het gen voor reeline of zijn <a href="/wiki/Receptor_(biochemie)" title="Receptor (biochemie)">receptoren</a> muteert of sterk wordt <a href="/wiki/Methylering" title="Methylering">gemethyleerd</a>, en de expressie van reeline of de receptoren aanzienlijk daalt, verloopt de migratie en differentiatie van de neuronen niet goed en doen zich afwijkingen voor in de ontwikkeling van de <a href="/wiki/Hersenschors" title="Hersenschors">hersenschors</a>. De lagen in de hersenschors zijn nu in de verkeerde volgorde op elkaar gestapeld en hebben niet de correcte structuur. Deze afwijking heeft bij mensen zeer ernstige gevolgen voor de <a href="/wiki/Mentale_gezondheid" title="Mentale gezondheid">mentale gezondheid</a> en kan zich uiten in <a href="/wiki/Bipolaire_stoornis" title="Bipolaire stoornis">bipolaire stoornissen</a>, <a href="/wiki/Schizofrenie" title="Schizofrenie">schizofrenie</a>, <a href="/wiki/Lissencefalie" title="Lissencefalie">lissencefalie</a>, <a href="/wiki/Depressie_(klinisch)" title="Depressie (klinisch)">depressies</a>, <a href="/wiki/Autisme" title="Autisme">autisme</a> en <a href="/wiki/Ziekte_van_Alzheimer" title="Ziekte van Alzheimer">Alzheimer</a>.<sup id="cite_ref-10" class="reference"><a href="#cite_note-10"><span class="cite-bracket">[</span>10<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </p> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Geschiedenis">Geschiedenis</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Embryonale_inductie&veaction=edit&section=4" title="Bewerk dit kopje: Geschiedenis" class="mw-editsection-visualeditor"><span>bewerken</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Embryonale_inductie&action=edit&section=4" title="De broncode bewerken van de sectie: Geschiedenis"><span>brontekst bewerken</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <figure class="mw-default-size" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/Bestand:Cristatus_implant.png" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/1/1f/Cristatus_implant.png/260px-Cristatus_implant.png" decoding="async" width="260" height="253" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/1/1f/Cristatus_implant.png/390px-Cristatus_implant.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/1/1f/Cristatus_implant.png/520px-Cristatus_implant.png 2x" data-file-width="768" data-file-height="748" /></a><figcaption>Spemann-Mangold experiment. Figuren 2 (links) en 3 (rechts). Het <i>taeniatus</i> embryo in het neurulastadium, met primaire (links) en secundaire (rechts) neurale plaat ( 'achter' naar voren'); het langwerpige witte <i>cristatus</i> implantaat bevindt zich in het middenvlak van de rechtse van de twee neurula's.<sup id="cite_ref-:3_11-0" class="reference"><a href="#cite_note-:3-11"><span class="cite-bracket">[</span>11<span class="cite-bracket">]</span></a></sup></figcaption></figure><p> Wilhelm Roux liet in 1883 zien dat wanneer een van de twee eerste cellen van een kikker embryo wordt vernietigd met een hete naald, de overgebleven cel slechts een van de twee helften van het embryo vormt. <a href="/wiki/Thomas_Hunt_Morgan" title="Thomas Hunt Morgan">Thomas Hunt Morgan</a>, die, voordat hij <a href="/wiki/Geneticus" title="Geneticus">geneticus</a> werd, embryoloog was, herhaalde het experiment van Roux in 1895 en liet zien dat met het zachtjes wegzuigen van een van de twee blastomeren van het embryo van een kikker, in plaats van het te doden en te laten zitten, <a href="/wiki/Amfibie%C3%ABn" title="Amfibieën">amfibieën</a> ook complete embryo’s kunnen vormen uit een halve <a href="/wiki/O%C3%B6cyt" title="Oöcyt">oöcyt</a>. <a href="/wiki/Hans_Driesch" title="Hans Driesch">Hans Driesch</a> liet in 1891 zien dat wanneer met het embryo van een <a href="/wiki/Zee-egels" title="Zee-egels">zee-egel</a>, de twee blastomeren gescheiden worden, elk van deze cellen zich tot een wat kleiner embryo ontwikkelt. Zowel <a href="/wiki/Hans_Spemann" title="Hans Spemann">Hans Spemann</a> in 1901 als Warren H. Lewis in 1904 beschreven dat voor de ontwikkeling van de ooglens in bepaalde soorten <i><a href="/wiki/Bruine_kikkers" title="Bruine kikkers">Rana</a></i> de invloed van de optische blaasjes van de hersenen op het <a href="/wiki/Ectoderm" title="Ectoderm">ectoderm</a> nodig is. Het ectoderm wordt in dit geval door de optische blaasjes geïnduceerd tot het vormen van de ooglens.<sup id="cite_ref-12" class="reference"><a href="#cite_note-12"><span class="cite-bracket">[</span>12<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> Maar het bekendste experiment dat een echte start gaf aan het onderzoek naar embryonale inductie was dat van Hans Spemann en <a href="/wiki/Hilde_Mangold" title="Hilde Mangold">Hilde Mangold</a> uit 1924.<sup id="cite_ref-:3_11-1" class="reference"><a href="#cite_note-:3-11"><span class="cite-bracket">[</span>11<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </p><figure typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/Bestand:Dorsal_lip_transplantation_in_a_salamander_embryo.png" class="mw-file-description"><img alt="Transplantatie van dorsale lip in een salamander embryo" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/9/99/Dorsal_lip_transplantation_in_a_salamander_embryo.png/350px-Dorsal_lip_transplantation_in_a_salamander_embryo.png" decoding="async" width="350" height="403" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/9/99/Dorsal_lip_transplantation_in_a_salamander_embryo.png/526px-Dorsal_lip_transplantation_in_a_salamander_embryo.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/9/99/Dorsal_lip_transplantation_in_a_salamander_embryo.png/700px-Dorsal_lip_transplantation_in_a_salamander_embryo.png 2x" data-file-width="728" data-file-height="838" /></a><figcaption>Experiment van Spemann en Mangold. In de figuur zijn transversale doorsneden te zien van blastula, gastrula en neurula met de getransplanteerde dorsale lip en dus met de twee neurale buizen evenals de resulterende Siamese tweeling. Let op de donker gepigmenteerde en getransplanteerde dorsale lip. (Het tegenovergestelde ten opzichte van de figuur hierboven<sup id="cite_ref-13" class="reference"><a href="#cite_note-13"><span class="cite-bracket">[</span>13<span class="cite-bracket">]</span></a></sup></figcaption></figure> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Transplantatie">Transplantatie</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Embryonale_inductie&veaction=edit&section=5" title="Bewerk dit kopje: Transplantatie" class="mw-editsection-visualeditor"><span>bewerken</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Embryonale_inductie&action=edit&section=5" title="De broncode bewerken van de sectie: Transplantatie"><span>brontekst bewerken</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>Dit experiment werd uitgevoerd door Hilde Mangold. Zij gebruikte de <a href="/wiki/Gastrula" title="Gastrula">gastrula</a> van het embryo van de salamandersoort <a href="/wiki/Kamsalamander" title="Kamsalamander"><i>Triturus cristatus</i></a>, die ongepigmenteerd was. Ze transplanteerde de dorsale lip van de blastoporus naar de ventrale zijde van een andere gastrula. Het ontvangende embryo was van de gepigmenteerde <i>Triturus taeniatus</i> waardoor zich een tweede lichaamsas vormde van gepigmenteerde cellen. Er ontwikkelde zich zo een siamese tweeling. Elk van deze assen bevat een <a href="/wiki/Neurale_buis" title="Neurale buis">neurale buis</a> die gevormd wordt door inductie van het ectoderm door het <a href="/wiki/Mesoderm" title="Mesoderm">mesoderm</a>. Het mesoderm induceert het ectoderm tot het aanleggen van een groeve die zich sluit en zo de neurale buis vormt. Dit experiment toonde aan dat de dorsale lip van de blastoporus in staat is het weefsel te organiseren in dorsaal-ventrale en antero-posteriore assen. De dorsale lip van de blastoporus wordt daarom ook wel de <i>Spemann</i>-<i>Mangold</i> <i>organizer</i> genoemd.<sup id="cite_ref-:1_4-1" class="reference"><a href="#cite_note-:1-4"><span class="cite-bracket">[</span>4<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> Bovendien toont het experiment het belang aan van inductie tussen cellen voor de embryonale ontwikkeling van dieren. Spemann ontving voor deze experimenten in 1953 de <a href="/wiki/Nobelprijs" title="Nobelprijs">Nobelprijs</a>. </p><p>Omdat het moeilijk bleek de moleculaire stappen te bepalen die verantwoordelijk waren voor de inductie en de patroonvorming van het zenuwstelsel door de organizer, zou er sprake zijn van een default-model van neurale inductie. In dit model zou een inhibitoire of remmend signaal van de organizer uitgaan die op deze wijze het neurale weefsel induceert. De epidermale bestemming zou geïnduceerd zijn, terwijl de neurale bestemming default ofwel ongeïnduceerd zou zijn, dat wil zeggen de bestemming van het ectoderm.<sup id="cite_ref-:0_14-0" class="reference"><a href="#cite_note-:0-14"><span class="cite-bracket">[</span>14<span class="cite-bracket">]</span></a></sup><sup id="cite_ref-15" class="reference"><a href="#cite_note-15"><span class="cite-bracket">[</span>15<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> Het blijkt het eiwit en <a href="/wiki/Cytokine" title="Cytokine">cytokine</a> BMP (Bone Morphogenetic Protein) te zijn dat verantwoordelijk is voor de differentiatie door inductie van ectoderm in <a href="/wiki/Epidermis" title="Epidermis">epidermis</a>. Het onderliggende mesoderm produceert echter inhibitoren (noggine, cordine) die BMP blokkeren, waardoor het ectoderm zich daar differentieert in zijn standaard bestemming: het neurale weefsel. </p><p>Pieter Nieuwkoop (1917-1996) was een Nederlandse Embryoloog. Hij had een alternatieve verklaring voor de vorming van de antero-posteriore as van het zenuwstelsel en stelde het activatie-transformatie model voor. Dit model gaat er van uit dat neurulatie-signalen van het mesoderm in de gastrula het embryologisch ectoderm induceert tot het vormen van neuraal weefsel. Dit weefsel heeft aanvankelijk als default een anteriore identiteit. Dit wordt gevolgd door een transformatie-signaal dat het achterste deel van het neurale weefsel doet vormen. Anterior-posteriore gradiënten van morfogenen kunnen verantwoordelijk zijn voor de tweede stap, de transformatie. Dit model komt vooralsnog overeen met de moleculaire onderzoeken op het centraal zenuwstelsel.<sup id="cite_ref-:0_14-1" class="reference"><a href="#cite_note-:0-14"><span class="cite-bracket">[</span>14<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </p> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Evolutie">Evolutie</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Embryonale_inductie&veaction=edit&section=6" title="Bewerk dit kopje: Evolutie" class="mw-editsection-visualeditor"><span>bewerken</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Embryonale_inductie&action=edit&section=6" title="De broncode bewerken van de sectie: Evolutie"><span>brontekst bewerken</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Gastrulatie">Gastrulatie</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Embryonale_inductie&veaction=edit&section=7" title="Bewerk dit kopje: Gastrulatie" class="mw-editsection-visualeditor"><span>bewerken</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Embryonale_inductie&action=edit&section=7" title="De broncode bewerken van de sectie: Gastrulatie"><span>brontekst bewerken</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>De morfogenetische bewegingen van gastrulatie zijn in hoge mate geconserveerd in een grote verscheidenheid aan organismen. Dit heeft te maken met de noodzaak de tweedimensionale kiembladen te vormen en de creatie van een derde dimensie door invouwen van de cellen.<sup id="cite_ref-:2_8-1" class="reference"><a href="#cite_note-:2-8"><span class="cite-bracket">[</span>8<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> De oorsprong van de gastrula kan verklaard worden met de <i><a href="/wiki/Gastraea" title="Gastraea">gastraea theorie</a></i> van <a href="/wiki/Ernst_Haeckel" title="Ernst Haeckel">Ernst Haeckel</a>, die het bestaan veronderstelde van een vroege <a href="/wiki/Dieren_(biologie)" title="Dieren (biologie)">metazoan</a>, een primitief dier, die op een gastrula leek. De totaliteit van evolutie van multicellulaire dieren is het resultaat van het veranderen van de ontwikkelingsprogramma's van het embryo.<sup id="cite_ref-16" class="reference"><a href="#cite_note-16"><span class="cite-bracket">[</span>16<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </p><p>De eencellige eukaryoten hadden en hebben over het algemeen ongeveer dezelfde structuur, dus was er weinig extra nodig voor de ontwikkeling van meercelligheid. <a href="/wiki/Mitose" title="Mitose">Mitose</a> is een belangrijke fase in de <a href="/wiki/Celcyclus" title="Celcyclus">celcyclus</a> en vormt binnen de ontwikkeling van de <a href="/wiki/Morula" title="Morula">morula</a> en <a href="/wiki/Gastrula" title="Gastrula">gastrula</a> een gelegenheid voor de delende cel om het vlak van <a href="/wiki/Klieving_(embryo)" title="Klieving (embryo)">klieving</a> te vormen en daarmee de verdeling van celcomponenten te regelen tussen de <a href="/wiki/Dochtercel" title="Dochtercel">dochtercellen</a>. Dit kan bepalend zijn voor de bestemming van de cel en haar differentiatie. Ook <a href="/wiki/Celadhesie" title="Celadhesie">celadhesie</a> en signalering tussen cellen vergen niet veel extra van een cel die toch al over een <a href="/wiki/Golgicomplex" title="Golgicomplex">Golgi complex</a> beschikt. Ook voor een <a href="/wiki/Extracellulaire_matrix" title="Extracellulaire matrix">extracellulaire matrix</a> is er weinig meer nodig, wat betekent dat de eencellige organismen al vrij goed uitgerust zijn met functies die van pas komen in een meercellige ontwikkeling. </p><p>Bijna alle <a href="/wiki/O%C3%B6cyt" title="Oöcyt">oocyten</a>, <a href="/wiki/Zoogdieren" title="Zoogdieren">zoogdieren</a> uitgezonderd, hebben een duidelijke polariteit, een dierlijke en een vegetatieve pool. Ze zijn voor wat betreft de inhoud van het <a href="/wiki/Cytoplasma" title="Cytoplasma">cytoplasma</a> asymmetrisch. Toch ontstaan de meeste latere verschillen niet zozeer door polariteit, maar dankzij interactie tussen de cellen.<sup id="cite_ref-17" class="reference"><a href="#cite_note-17"><span class="cite-bracket">[</span>17<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </p> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Meercelligheid">Meercelligheid</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Embryonale_inductie&veaction=edit&section=8" title="Bewerk dit kopje: Meercelligheid" class="mw-editsection-visualeditor"><span>bewerken</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Embryonale_inductie&action=edit&section=8" title="De broncode bewerken van de sectie: Meercelligheid"><span>brontekst bewerken</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>Meercellige dieren zijn waarschijnlijk geëvolueerd uit <a href="/wiki/Kolonie_(biologie)" title="Kolonie (biologie)">kolonievormende</a> <a href="/wiki/Eencellige" title="Eencellige">eencellige</a> <a href="/wiki/Choanoflagellata" title="Choanoflagellata">choanoflagellata</a>-voorouders. Dit zijn zweepdiertjes met een kraag rond de zweepstaart. De morfologie van deze eencelligen lijkt sterk op bepaalde lichaamscellen van de sponsdieren (de choanocyten), en gelijksoortige kraagcellen komen in het gehele dierenrijk voor. </p><p>Meercelligheid kan op twee manieren ontstaan. De cellen kunnen na deling aan elkaar blijven zitten. Op deze manier kunnen er allerlei macroscopische vormen ontstaan zoals lange filamenten, platte schotels of perfecte bollen. Ten tweede kunnen de individuele cellen zich verzamelen en aggregeren. Dit wordt vaak veroorzaakt door omgevingsfactoren. Ook hier kan er sprake zijn van verschillende vormen en gedrag. </p><p>In <i>Pleodorina californica</i> is de kolonie gewoonlijk 64 tot 128 cellen groot en 24 tot 48 zijn <a href="/wiki/Somatische_cel" title="Somatische cel">somatische</a> cellen. De rest van de cellen, bevindt zich aan de achterzijde en is in staat tot reproductie. In <i><a href="/wiki/Volvox_(groenalg)" title="Volvox (groenalg)">Volvox carteri</a></i> ontstaat een vergelijkbare kolonie, maar de reproductieve cellen hebben geen <a href="/wiki/Zweepstaartje" title="Zweepstaartje">zweepstaartjes</a> en zijn dus niet betrokken bij de voortbeweging. Het gaat om 16 cellen die zich binnen in de bol bevinden en die <i>gonidia</i> genoemd worden. <i>Volvox</i> kan zich onder bepaalde omstandigheden ook seksueel voortplanten met de vorming van ei- en zaadcellen door de <i>gonidia</i>. </p><p><a href="/wiki/Dictyostelium" title="Dictyostelium">Dictyostelium</a> of <a href="/wiki/Slijmzwammen" title="Slijmzwammen">slijmzwam</a> is een voorbeeld van een <a href="/wiki/Amoebe" title="Amoebe">amoebe</a> die zich bij gebrek aan voedsel (<a href="/wiki/Bacteri%C3%ABn" title="Bacteriën">bacteriën</a>) aggregeert tot een slijmzwam waaruit uiteindelijk <a href="/wiki/Haplo%C3%AFdie" title="Haploïdie">haploïde</a> <a href="/wiki/Spore" title="Spore">sporen</a> vrijkomen die nieuwe individuen voortbrengen.<sup id="cite_ref-18" class="reference"><a href="#cite_note-18"><span class="cite-bracket">[</span>18<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </p> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Zie_ook">Zie ook</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Embryonale_inductie&veaction=edit&section=9" title="Bewerk dit kopje: Zie ook" class="mw-editsection-visualeditor"><span>bewerken</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Embryonale_inductie&action=edit&section=9" title="De broncode bewerken van de sectie: Zie ook"><span>brontekst bewerken</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <ul><li><a href="/wiki/Genregulatie" title="Genregulatie">Genregulatie</a></li> <li><a href="/wiki/Gastrulatie" title="Gastrulatie">Gastrulatie</a></li> <li><a href="/wiki/Neurulatie" title="Neurulatie">Neurulatie</a></li> <li><a href="/wiki/Celdifferentiatie" title="Celdifferentiatie">Celdifferentiatie</a></li> <li><a href="/wiki/Embryogenese" title="Embryogenese">Embryogenese</a></li></ul> <div class="toccolours appendix" role="presentation" style="font-size:90%; margin:1em 0 -0.5em; clear:both;"> <div><div style="margin-top:-16px"></div></div> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Bronnen">Bronnen</h2></div> <div class="reflist" style="-moz-column-count:2; -webkit-column-count:2; column-count:2;-moz-column-width:30em; -webkit-column-width:30em; column-width:30em; list-style-type: decimal;"><ol class="references"> <li id="cite_note-1"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-1">↑</a></span> <span class="reference-text"><span class="citation" id="TEST__CITEREFSlack1993"><style data-mw-deduplicate="TemplateStyles:r67679320">.mw-parser-output .taalaanduiding{font-family:sans-serif;font-size:85%;cursor:help;color:var(--color-subtle,#555)}.mw-parser-output .taalaanduiding span{border-bottom:1px dotted var(--color-subtle,#555)}</style><span class="taalaanduiding" title="Taal: Engels">(<span>en</span>) </span><span style="font-variant:small-caps;">Slack, J.M.W.</span><span style="font-variant:small-caps;"></span>  (1993-05). <cite><a rel="nofollow" class="external text" href="https://linkinghub.elsevier.com/retrieve/pii/0925477393900405">Embryonic induction</a></cite>. <i>Mechanisms of Development</i> 41 (2-3): 91–107. <a href="/wiki/Digital_object_identifier" title="Digital object identifier">DOI</a>:<a rel="nofollow" class="external text" href="https://dx.doi.org/10.1016/0925-4773(93)90040-5">10.1016/0925-4773(93)90040-5</a>.</span></span> </li> <li id="cite_note-2"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-2">↑</a></span> <span class="reference-text"><span class="citation" id="TEST__CITEREFGurdon1987"><span style="font-variant:small-caps;">Gurdon, J. B.</span><span style="font-variant:small-caps;"></span>  (<span class="mw-formatted-date" title="1987-03-01">1 maart 1987</span>). <cite><a rel="nofollow" class="external text" href="https://dx.doi.org/10.1242/dev.99.3.285">Embryonic induction - molecular prospects</a></cite>. <i>Development</i> 99 (3): 285–306. <a href="/wiki/International_Standard_Serial_Number" title="International Standard Serial Number">ISSN</a>:<a rel="nofollow" class="external text" href="https://worldcat.org/issn/0950-1991">0950-1991</a>. <a href="/wiki/Digital_object_identifier" title="Digital object identifier">DOI</a>:<a rel="nofollow" class="external text" href="https://dx.doi.org/10.1242/dev.99.3.285">10.1242/dev.99.3.285</a>.</span></span> </li> <li id="cite_note-3"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-3">↑</a></span> <span class="reference-text"><span class="citation" id="CITEREFRomer1987_135-155"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r67679320"><span class="taalaanduiding" title="Taal: Italiaans">(<span>it</span>) </span><span style="font-variant:small-caps;">Romer, Alfred S.</span> (september 1987). <cite><i><a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.medicalinformation.it/anatomia-comparata-dei-vertebrati-2-romer-edises.html">Anatomia Comparata dei Vertebrati (</a></i><a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.medicalinformation.it/anatomia-comparata-dei-vertebrati-2-romer-edises.html">The Vertebrate Body<i>)</i></a></cite>. Sagraf Napoli Società Editrice Scientifica s.r.l., p. 135-155. <span class="ISBN"><a href="/wiki/Speciaal:Boekbronnen/88-7790_004-0" title="Speciaal:Boekbronnen/88-7790 004-0">ISBN 88-7790 004-0</a></span>.</span></span> </li> <li id="cite_note-:1-4"><span class="mw-cite-backlink">↑ <a href="#cite_ref-:1_4-0"><sup><i><b>a</b></i></sup></a> <a href="#cite_ref-:1_4-1"><sup><i><b>b</b></i></sup></a></span> <span class="reference-text"><span class="citation" id="TEST__CITEREFDe_Robertis2006"><span style="font-variant:small-caps;">De Robertis, Edward M.</span><span style="font-variant:small-caps;"></span>  (2006-4). <cite><a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC2464568/">Spemann's organizer and self-regulation in amphibian embryos</a></cite>. <i>Nature reviews. Molecular cell biology</i> 7 (4): 296–302. <a href="/wiki/International_Standard_Serial_Number" title="International Standard Serial Number">ISSN</a>:<a rel="nofollow" class="external text" href="https://worldcat.org/issn/1471-0072">1471-0072</a>. <a href="/wiki/PubMed" title="PubMed">PMID</a>: <a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/16482093">16482093</a>. <a href="/wiki/PubMed_Central" title="PubMed Central">PMC</a>: <a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC2464568">2464568</a>. <a href="/wiki/Digital_object_identifier" title="Digital object identifier">DOI</a>:<a rel="nofollow" class="external text" href="https://dx.doi.org/10.1038/nrm1855">10.1038/nrm1855</a>.</span></span> </li> <li id="cite_note-5"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-5">↑</a></span> <span class="reference-text"><span class="citation" id="TEST__CITEREFDekantyMilán2011"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r67679320"><span class="taalaanduiding" title="Taal: Engels">(<span>en</span>) </span><span style="font-variant:small-caps;">Dekanty, Andrés</span><span style="font-variant:small-caps;">, Milán, Marco</span>  (2011-10). <cite><a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.embopress.org/doi/10.1038/embor.2011.172">The interplay between morphogens and tissue growth</a></cite>. <i>EMBO reports</i> 12 (10): 1003–1010. <a href="/wiki/International_Standard_Serial_Number" title="International Standard Serial Number">ISSN</a>:<a rel="nofollow" class="external text" href="https://worldcat.org/issn/1469-221X">1469-221X</a>. <a href="/wiki/PubMed" title="PubMed">PMID</a>: <a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/21886183">21886183</a>. <a href="/wiki/PubMed_Central" title="PubMed Central">PMC</a>: <a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMCPMC3185346">PMC3185346</a>. <a href="/wiki/Digital_object_identifier" title="Digital object identifier">DOI</a>:<a rel="nofollow" class="external text" href="https://dx.doi.org/10.1038/embor.2011.172">10.1038/embor.2011.172</a>.</span></span> </li> <li id="cite_note-6"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-6">↑</a></span> <span class="reference-text"><span class="citation" id="TEST__CITEREFWartlickKichevaGonzález-Gaitán2009"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r67679320"><span class="taalaanduiding" title="Taal: Engels">(<span>en</span>) </span><span style="font-variant:small-caps;">Wartlick, Ortrud</span><span style="font-variant:small-caps;">, Kicheva, Anna, González-Gaitán, Marcos</span>  (<span class="mw-formatted-date" title="2009-09-01">1 september 2009</span>). <cite><a rel="nofollow" class="external text" href="http://cshperspectives.cshlp.org/content/1/3/a001255">Morphogen Gradient Formation</a></cite>. <i>Cold Spring Harbor Perspectives in Biology</i> 1 (3): a001255. <a href="/wiki/International_Standard_Serial_Number" title="International Standard Serial Number">ISSN</a>:<a rel="nofollow" class="external text" href="https://worldcat.org/issn/1943-0264">1943-0264</a>. <a href="/wiki/PubMed" title="PubMed">PMID</a>: <a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/20066104">20066104</a>. <a href="/wiki/Digital_object_identifier" title="Digital object identifier">DOI</a>:<a rel="nofollow" class="external text" href="https://dx.doi.org/10.1101/cshperspect.a001255">10.1101/cshperspect.a001255</a>.</span></span> </li> <li id="cite_note-7"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-7">↑</a></span> <span class="reference-text"><span class="citation" id="TEST__CITEREFDrieverNüsslein-Volhard1988"><span style="font-variant:small-caps;">Driever, Wolfgang</span><span style="font-variant:small-caps;">, Nüsslein-Volhard, Christiane</span>  (1988-07). <cite><a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.nig.ac.jp/jimu/soken/courses/devbiol/2021/SAITO_1-s2.0-0092867488901821-main.pdf">A gradient of bicoid protein in Drosophila embryos</a></cite>. <i>Cell</i> 54 (1): 83–93. <a href="/wiki/International_Standard_Serial_Number" title="International Standard Serial Number">ISSN</a>:<a rel="nofollow" class="external text" href="https://worldcat.org/issn/0092-8674">0092-8674</a>. <a href="/wiki/Digital_object_identifier" title="Digital object identifier">DOI</a>:<a rel="nofollow" class="external text" href="https://dx.doi.org/10.1016/0092-8674(88)90182-1">10.1016/0092-8674(88)90182-1</a>.</span></span> </li> <li id="cite_note-:2-8"><span class="mw-cite-backlink">↑ <a href="#cite_ref-:2_8-0"><sup><i><b>a</b></i></sup></a> <a href="#cite_ref-:2_8-1"><sup><i><b>b</b></i></sup></a></span> <span class="reference-text"><span class="citation" id="CITEREFWinklbauer2009_215–275"><span style="font-variant:small-caps;">Winklbauer, Rudolf</span> (<span class="mw-formatted-date" title="2009-01-01">1 januari 2009</span>). <cite><i><a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.sciencedirect.com/science/article/pii/S1937644809780050">Chapter 5 Cell Adhesion in Amphibian Gastrulation</a></i></cite>. Academic Press, 215–275.</span></span> </li> <li id="cite_note-9"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-9">↑</a></span> <span class="reference-text"><span class="citation" id="TEST__CITEREFBarrigaMayor2019"><span style="font-variant:small-caps;">Barriga, Elias H.</span><span style="font-variant:small-caps;">, Mayor, Roberto</span>  (<span class="mw-formatted-date" title="2019-09-01">1 september 2019</span>). <cite><a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.sciencedirect.com/science/article/pii/S1084952117305505">Adjustable viscoelasticity allows for efficient collective cell migration</a></cite>. <i>Seminars in Cell & Developmental Biology</i> 93: 55–68. <a href="/wiki/International_Standard_Serial_Number" title="International Standard Serial Number">ISSN</a>:<a rel="nofollow" class="external text" href="https://worldcat.org/issn/1084-9521">1084-9521</a>. <a href="/wiki/Digital_object_identifier" title="Digital object identifier">DOI</a>:<a rel="nofollow" class="external text" href="https://dx.doi.org/10.1016/j.semcdb.2018.05.027">10.1016/j.semcdb.2018.05.027</a>.</span></span> </li> <li id="cite_note-10"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-10">↑</a></span> <span class="reference-text"><span class="citation" id="TEST__CITEREFFatemi2005"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r67679320"><span class="taalaanduiding" title="Taal: Engels">(<span>en</span>) </span><span style="font-variant:small-caps;">Fatemi, S. H.</span><span style="font-variant:small-caps;"></span>  (2005-03). <cite><a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.nature.com/articles/4001613">Reelin glycoprotein: structure, biology and roles in health and disease</a></cite>. <i>Molecular Psychiatry</i> 10 (3): 251–257. <a href="/wiki/International_Standard_Serial_Number" title="International Standard Serial Number">ISSN</a>:<a rel="nofollow" class="external text" href="https://worldcat.org/issn/1476-5578">1476-5578</a>. <a href="/wiki/Digital_object_identifier" title="Digital object identifier">DOI</a>:<a rel="nofollow" class="external text" href="https://dx.doi.org/10.1038/sj.mp.4001613">10.1038/sj.mp.4001613</a>.</span></span> </li> <li id="cite_note-:3-11"><span class="mw-cite-backlink">↑ <a href="#cite_ref-:3_11-0"><sup><i><b>a</b></i></sup></a> <a href="#cite_ref-:3_11-1"><sup><i><b>b</b></i></sup></a></span> <span class="reference-text"><span class="citation" id="TEST__CITEREFSpemannMangold2001"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r67679320"><span class="taalaanduiding" title="Taal: Engels">(<span>en</span>) </span><span style="font-variant:small-caps;">Spemann, H.</span><span style="font-variant:small-caps;">, Mangold, H.</span>  (<span class="mw-formatted-date" title="2001-02-01">1 februari 2001</span>). <cite><a rel="nofollow" class="external text" href="https://ijdb.ehu.eus/article/11291841">Induction of embryonic primordia by implantation of organizers from a different species. 1923.</a></cite>. <i>The International Journal of Developmental Biology</i> 45 (1): 13–38. <a href="/wiki/International_Standard_Serial_Number" title="International Standard Serial Number">ISSN</a>:<a rel="nofollow" class="external text" href="https://worldcat.org/issn/0214-6282">0214-6282</a>. <a href="/wiki/Digital_object_identifier" title="Digital object identifier">DOI</a>:<a rel="nofollow" class="external text" href="https://dx.doi.org/10.1387/ijdb.11291841">10.1387/ijdb.11291841</a>.</span></span> </li> <li id="cite_note-12"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-12">↑</a></span> <span class="reference-text"><span class="citation" id="TEST__CITEREFLewis1904"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r67679320"><span class="taalaanduiding" title="Taal: Engels">(<span>en</span>) </span><span style="font-variant:small-caps;">Lewis, Warren Harmon</span><span style="font-variant:small-caps;"></span>  (<span class="mw-formatted-date" title="1904-09-20">20 september 1904</span>). <cite><a rel="nofollow" class="external text" href="https://onlinelibrary.wiley.com/doi/10.1002/aja.1000030405">Experimental studies on the development of the eye in amphibia. I. On the origin of the lens.Rana palustris</a></cite>. <i>American Journal of Anatomy</i> 3 (4): 505–536. <a href="/wiki/International_Standard_Serial_Number" title="International Standard Serial Number">ISSN</a>:<a rel="nofollow" class="external text" href="https://worldcat.org/issn/0002-9106">0002-9106</a>. <a href="/wiki/Digital_object_identifier" title="Digital object identifier">DOI</a>:<a rel="nofollow" class="external text" href="https://dx.doi.org/10.1002/aja.1000030405">10.1002/aja.1000030405</a>.</span></span> </li> <li id="cite_note-13"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-13">↑</a></span> <span class="reference-text"><span class="citation" id="TEST__CITEREFVAN_ROBAYS2016"><span style="font-variant:small-caps;">VAN ROBAYS, J</span><span style="font-variant:small-caps;"></span>  (<span class="mw-formatted-date" title="2016-03-31">31 maart 2016</span>). <cite><a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC5096429/">Hilde Mangold-Pröscholdt (1898 – 1924)</a></cite>. <i>Facts, Views & Vision in ObGyn</i> 8 (1): 63–68. <a href="/wiki/International_Standard_Serial_Number" title="International Standard Serial Number">ISSN</a>:<a rel="nofollow" class="external text" href="https://worldcat.org/issn/2032-0418">2032-0418</a>. <a href="/wiki/PubMed" title="PubMed">PMID</a>: <a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/27822353">27822353</a>. <a href="/wiki/PubMed_Central" title="PubMed Central">PMC</a>: <a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC5096429">5096429</a></span></span> </li> <li id="cite_note-:0-14"><span class="mw-cite-backlink">↑ <a href="#cite_ref-:0_14-0"><sup><i><b>a</b></i></sup></a> <a href="#cite_ref-:0_14-1"><sup><i><b>b</b></i></sup></a></span> <span class="reference-text"><span class="citation" id="CITEREFBell2004_299–313"><span style="font-variant:small-caps;">Bell, Esther</span> (2004). <cite><i><a rel="nofollow" class="external text" href="https://dx.doi.org/10.1007/978-3-662-10416-3_18">Molecular Patterning of the Embryonic Brain</a></i></cite>. Springer Berlin Heidelberg, Berlin, Heidelberg, 299–313. <span class="ISBN"><a href="/wiki/Speciaal:Boekbronnen/978-3-642-05732-8" title="Speciaal:Boekbronnen/978-3-642-05732-8">ISBN 978-3-642-05732-8</a></span>.</span></span> </li> <li id="cite_note-15"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-15">↑</a></span> <span class="reference-text"><span class="citation" id="TEST__CITEREFGilbert2000"><span style="font-variant:small-caps;">Gilbert, Scott F.</span><span style="font-variant:small-caps;"></span>  (2000). <cite><a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.jstor.org/stable/23633955">Paradigm shifts in neural induction</a></cite>. <i>Revue d'histoire des sciences</i> 53 (3/4): 555–579. <a href="/wiki/International_Standard_Serial_Number" title="International Standard Serial Number">ISSN</a>:<a rel="nofollow" class="external text" href="https://worldcat.org/issn/0151-4105">0151-4105</a></span></span> </li> <li id="cite_note-16"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-16">↑</a></span> <span class="reference-text"><span class="citation" id="TEST__CITEREFLevitHoßfeldNaumannLukas2022"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r67679320"><span class="taalaanduiding" title="Taal: Engels">(<span>en</span>) </span><span style="font-variant:small-caps;">Levit, Georgy S.</span><span style="font-variant:small-caps;">, Hoßfeld, Uwe, Naumann, Benjamin, Lukas, Paul, Olsson, Lennart</span>  (2022-01). <cite><a rel="nofollow" class="external text" href="https://onlinelibrary.wiley.com/doi/10.1002/jez.b.23039">The biogenetic law and the Gastraea theory: From Ernst Haeckel's discoveries to contemporary views</a></cite>. <i>Journal of Experimental Zoology Part B: Molecular and Developmental Evolution</i> 338 (1-2): 13–27. <a href="/wiki/International_Standard_Serial_Number" title="International Standard Serial Number">ISSN</a>:<a rel="nofollow" class="external text" href="https://worldcat.org/issn/1552-5007">1552-5007</a>. <a href="/wiki/Digital_object_identifier" title="Digital object identifier">DOI</a>:<a rel="nofollow" class="external text" href="https://dx.doi.org/10.1002/jez.b.23039">10.1002/jez.b.23039</a>.</span></span> </li> <li id="cite_note-17"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-17">↑</a></span> <span class="reference-text"><span class="citation" id="TEST__CITEREFWolpert1992"><span style="font-variant:small-caps;">Wolpert, L.</span><span style="font-variant:small-caps;"></span>  (<span class="mw-formatted-date" title="1992-04-01">1 april 1992</span>). <cite><a rel="nofollow" class="external text" href="https://dx.doi.org/10.1242/dev.116.supplement.7">Gastrulation and the evolution of development</a></cite>. <i>Development</i> 116 (Supplement): 7–13. <a href="/wiki/International_Standard_Serial_Number" title="International Standard Serial Number">ISSN</a>:<a rel="nofollow" class="external text" href="https://worldcat.org/issn/0950-1991">0950-1991</a>. <a href="/wiki/Digital_object_identifier" title="Digital object identifier">DOI</a>:<a rel="nofollow" class="external text" href="https://dx.doi.org/10.1242/dev.116.supplement.7">10.1242/dev.116.supplement.7</a>.</span></span> </li> <li id="cite_note-18"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-18">↑</a></span> <span class="reference-text"><span class="citation" id="CITEREFBarton2007_226-230"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r67679320"><span class="taalaanduiding" title="Taal: Engels">(<span>en</span>) </span><span style="font-variant:small-caps;">Barton</span> (2007). <cite><i><a rel="nofollow" class="external text" href="https://archive.org/details/evolution0000unse_x9v3">Evolution</a></i></cite>. Cold Spring Harbor laboratory press, Cold Spring Harbor (N.Y.), p. 226-230. <span class="ISBN"><a href="/wiki/Speciaal:Boekbronnen/978-0-87969-684-9" title="Speciaal:Boekbronnen/978-0-87969-684-9">ISBN 978-0-87969-684-9</a></span>.</span></span> </li> </ol></div> </div> <style data-mw-deduplicate="TemplateStyles:r67837862">.mw-parser-output .navigatie{position:relative;clear:both;overflow:auto;margin:1em auto -0.5em;padding:2px;background-color:var(--background-color-neutral-subtle,#f8f9fa);border:1px solid var(--border-color-base,#a2a9b1);text-align:center;font-size:87%}.mw-parser-output .navigatie-bewerken{margin-left:0.5em}.mw-parser-output .navigatie-bewerken .mw-ui-icon::before{background-size:0.9em}.mw-parser-output .navigatie-afb-links,.mw-parser-output .navigatie-afb-rechts{position:absolute}.mw-parser-output .navigatie-afb-rechts{right:2px}.mw-parser-output .navigatie-afb-groot{float:right;padding-left:0.5em}.mw-parser-output .navigatie-titel{background-color:#ddeef8;padding:2px 5.5em;font-weight:bold}.mw-parser-output .navigatie-inhoud{padding:0.5em}.mw-parser-output .navigatie-inhoud p:first-child{margin:0}.mw-parser-output .navigatie div[style*="background-color"],.mw-parser-output .navigatie div[style*="background"]{color:inherit}@media screen{html.skin-theme-clientpref-night .mw-parser-output .navigatie-titel{background-color:var(--background-color-interactive,#eaecf0)!important}}@media screen and (prefers-color-scheme:dark){html.skin-theme-clientpref-os .mw-parser-output .navigatie-titel{background-color:var(--background-color-interactive,#eaecf0)!important}}</style> <div class="navigatie mw-collapsible mw-collapsed" role="navigation" aria-labelledby="Menselijke_embryogenese" data-expandtext="Uitklappen" data-collapsetext="Inklappen"> <div class="navigatie-afb-links noviewer"><div class="navigatie-bewerken show-autoconfirmed nomobile"><span class="nowrap skin-invert-image"><span typeof="mw:File"><a href="/wiki/Sjabloon:Navigatie_embryogenese" title="Sjabloon:Navigatie embryogenese"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/c/c4/OOjs_UI_icon_article-ltr.svg/16px-OOjs_UI_icon_article-ltr.svg.png" decoding="async" width="16" height="16" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/c/c4/OOjs_UI_icon_article-ltr.svg/24px-OOjs_UI_icon_article-ltr.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/c/c4/OOjs_UI_icon_article-ltr.svg/32px-OOjs_UI_icon_article-ltr.svg.png 2x" data-file-width="20" data-file-height="20" /></a></span> · <span class="ui-state-disabled" typeof="mw:File"><span title="Overleg sjabloon (de pagina bestaat niet)"><img alt="Overleg sjabloon (de pagina bestaat niet)" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/40/OOjs_UI_icon_speechBubbles-ltr.svg/16px-OOjs_UI_icon_speechBubbles-ltr.svg.png" decoding="async" width="16" height="16" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/40/OOjs_UI_icon_speechBubbles-ltr.svg/24px-OOjs_UI_icon_speechBubbles-ltr.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/40/OOjs_UI_icon_speechBubbles-ltr.svg/32px-OOjs_UI_icon_speechBubbles-ltr.svg.png 2x" data-file-width="20" data-file-height="20" /></span></span> · <span typeof="mw:File"><a href="//nl.wikipedia.org/w/index.php?title=Sjabloon:Navigatie_embryogenese&action=edit" title="Sjabloon bewerken"><img alt="Sjabloon bewerken" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/8/8a/OOjs_UI_icon_edit-ltr.svg/16px-OOjs_UI_icon_edit-ltr.svg.png" decoding="async" width="16" height="16" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/8/8a/OOjs_UI_icon_edit-ltr.svg/24px-OOjs_UI_icon_edit-ltr.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/8/8a/OOjs_UI_icon_edit-ltr.svg/32px-OOjs_UI_icon_edit-ltr.svg.png 2x" data-file-width="20" data-file-height="20" /></a></span></span></div></div> <div id="Menselijke_embryogenese" class="navigatie-titel"><a href="/wiki/Embryogenese" title="Embryogenese">Menselijke embryogenese</a></div> <div class="navigatie-inhoud mw-collapsible-content"> <div style="background-color:#DDEEF8;"><b>Menselijke embryogenese in de eerste drie weken na de bevruchting</b></div> <style data-mw-deduplicate="TemplateStyles:r67785531">.mw-parser-output .navigatie-tabel{margin:0 auto 0 auto;text-align:left}.mw-parser-output .navigatie-tabel .links{text-align:right}.mw-parser-output .navigatie-tabel .rechts{padding-left:0.5em}@media screen and (max-width:640px){.mw-parser-output .navigatie-tabel tr{display:grid;grid-template-columns:1fr;width:100%;margin-bottom:0.5em}.mw-parser-output .navigatie-tabel tr:last-of-type{margin-bottom:0}.mw-parser-output .navigatie-tabel .links{text-align:unset}.mw-parser-output .navigatie-tabel .rechts{padding:unset}}</style><table class="navigatie-tabel vatop" cellpadding="0" cellspacing="0" style="width:100%;"><tbody><tr><td class="links" style="width:10em;"><b>Week 1:</b></td><td class="rechts"><a href="/wiki/Baarmoederslijmvlies" title="Baarmoederslijmvlies">Baarmoederslijmvlies</a> · <a href="/wiki/Decidualisatie" title="Decidualisatie">Decidualisatie</a> · <a href="/wiki/Decidua" title="Decidua">Decidua</a> · <a href="/wiki/O%C3%B6cyt" title="Oöcyt">Oöcytactivering</a> · <a href="/wiki/Folliculogenese" title="Folliculogenese">Folliculogenese</a> · <a href="/wiki/Ovari%C3%ABle_follikel" title="Ovariële follikel">Ovariële follikel</a> · <a href="/wiki/Thecacel" title="Thecacel">Thecacel</a> · <a href="/wiki/Granulosacel" title="Granulosacel">Granulosacel</a> · <a href="/wiki/Corpus_luteum" title="Corpus luteum">Corpus luteum</a> · <a href="/wiki/Eicel" title="Eicel">Eicel</a> · <a href="/wiki/Zona_pellucida" title="Zona pellucida">Zona pellucida</a> · <a href="/wiki/Corona_radiata" title="Corona radiata">Corona radiata</a> · <a href="/wiki/Spatium_perivitellinum" title="Spatium perivitellinum">Spatium perivitellinum</a> · <a href="/wiki/Ovari%C3%ABle_follikel#Vitellogenese" title="Ovariële follikel">Vitellogenese</a> · <a href="/wiki/Membrana_vitellina" title="Membrana vitellina">Membrana vitellina</a> · <a href="/wiki/Dooiergang" title="Dooiergang">Dooiergang</a> · <a href="/wiki/Menselijke_bevruchting" title="Menselijke bevruchting">Menselijke bevruchting</a> · <a href="/wiki/Zygote" title="Zygote">Zygote</a> · <a href="/wiki/Embryo" title="Embryo">Embryo</a> · <a href="/wiki/Klieving_(embryo)" title="Klieving (embryo)">Klieving</a> · <a href="/wiki/Morula" title="Morula">Morula</a> · <a href="/wiki/Blastula" title="Blastula">Blastula</a> · <a href="/wiki/Blastocyste" title="Blastocyste">Blastocyste</a> · <a href="/wiki/Blastoporus" title="Blastoporus">Blastoporus</a> · <a href="/wiki/Trofoblast" title="Trofoblast">Trofoblast</a> · <a href="/wiki/Cytotrofoblast" title="Cytotrofoblast">Cytotrofoblast</a> · <a href="/wiki/Syncytiotrofoblast" class="mw-redirect" title="Syncytiotrofoblast">Syncytiotrofoblast</a> · <a href="/wiki/Blastomeer" title="Blastomeer">Blastomeer</a> · <a href="/wiki/Cavitatie_(embryogenese)" title="Cavitatie (embryogenese)">Cavitatie</a> · <a href="/wiki/Blastocoel" title="Blastocoel">Blastocoel</a> · <a href="/wiki/Embryoblast" title="Embryoblast">Embryoblast</a> · <a href="/wiki/Innesteling" title="Innesteling">Innesteling</a> · <a href="/wiki/Baarmoedermelk" title="Baarmoedermelk">Baarmoedermelk</a></td></tr><tr><td class="links"><b>Week 2:</b></td><td class="rechts"><a href="/wiki/Kiemschijf" title="Kiemschijf">Kiemschijf</a> · <a href="/wiki/Hypoblast" title="Hypoblast">Hypoblast</a> · <a href="/wiki/Epiblast" title="Epiblast">Epiblast</a> · <a href="/wiki/Tripoblast" title="Tripoblast">Monoblast</a> · <a href="/wiki/Tripoblast" title="Tripoblast">Diploblast</a> · <a href="/wiki/Tripoblast" title="Tripoblast">Tripoblast</a></td></tr><tr><td class="links"><b>Week 3:</b></td><td class="rechts"><a href="/wiki/Lamina_praechordalis" title="Lamina praechordalis">Lamina praechordalis</a> · <a href="/wiki/Archenteron" title="Archenteron">Archenteron</a> · <a href="/wiki/Primitieve_streep" title="Primitieve streep">Primitieve streep</a> · <a href="/wiki/Primitieve_knoop" title="Primitieve knoop">Fovea primitiva</a> · <a href="/wiki/Primitieve_knoop" title="Primitieve knoop">Primitieve knoop</a> · <a href="/wiki/Primitieve_streep#Primitieve_groef" title="Primitieve streep">Primitieve groef</a> · <a href="/wiki/Gastrula" title="Gastrula">Gastrula</a> · <a href="/wiki/Gastrulatie" title="Gastrulatie">Gastrulatie</a> · <a class="mw-selflink selflink">Embryonale inductie</a> · <a href="/wiki/Allantois" title="Allantois">Allantois</a> · <a href="/wiki/Mesendoderm" title="Mesendoderm">Mesendoderm</a> · <a href="/wiki/Invaginatie_(gastrulatie)" title="Invaginatie (gastrulatie)">Invaginatie</a> · <a href="/wiki/Hechtsteel" title="Hechtsteel">Hechtsteel</a> · <a href="/wiki/Extra-embryonaal_mesoderm" title="Extra-embryonaal mesoderm">Extra-embryonaal mesoderm</a> · <a href="/wiki/Extra-embryonaal_endoderm" title="Extra-embryonaal endoderm">Extra-embryonaal endoderm</a> · <a href="/wiki/Extra-embryonaal_ectoderm" title="Extra-embryonaal ectoderm">Extra-embryonaal ectoderm</a> · <a href="/wiki/Chorionvilli" title="Chorionvilli">Chorionvilli</a> · <a href="/wiki/Dooierzak" title="Dooierzak">Dooierzak</a> · <a href="/wiki/Neurulatie" title="Neurulatie">Neurulatie</a> · <a href="/wiki/Neurale_plaat" title="Neurale plaat">Neurale plaat</a> · <a href="/wiki/Neurale_plooi" title="Neurale plooi">Neurale plooi</a> · <a href="/wiki/Neurale_groeve" title="Neurale groeve">Neurale groeve</a> · <a href="/wiki/Neurale_lijst" title="Neurale lijst">Neurale lijst</a> · <a href="/wiki/Neurale_buis" title="Neurale buis">Neurale buis</a> · <a href="/wiki/Neuralebuisdefect" title="Neuralebuisdefect">Neuralebuisdefect</a> · <a href="/wiki/Urachus" title="Urachus">Urachus</a> · <a href="/wiki/Voorlopernier" title="Voorlopernier">Voorlopernier</a> · <a href="/wiki/Oerkiemcel" title="Oerkiemcel">Oerkiemcel</a></td></tr></tbody></table> <div style="background-color:#DDEEF8;"><b><a href="/wiki/Kiemblad" title="Kiemblad">Kiembladen</a></b></div> <link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r67785531"><table class="navigatie-tabel vatop" cellpadding="0" cellspacing="0" style="width:100%;"><tbody><tr><td class="links" style="width:10em;"></td><td class="rechts"></td></tr><tr><td class="links"><b><a href="/wiki/Ectoderm" title="Ectoderm">Ectoderm</a>:</b></td><td class="rechts"><a href="/wiki/Ectoderm" title="Ectoderm">Oppervlakte-ectoderm</a> · <a href="/wiki/Ectoderm#Neuro-ectoderm" title="Ectoderm">Neuro-ectoderm</a> · <a href="/wiki/Neurulatie" title="Neurulatie">Neurulatie</a> · <a href="/wiki/Neurale_lijst" title="Neurale lijst">Neurale lijst</a>· <a href="/wiki/Zakje_van_Rathke" title="Zakje van Rathke">Zakje van Rathke</a></td></tr><tr><td class="links"><b><a href="/wiki/Mesoderm" title="Mesoderm">Mesoderm</a>:</b></td><td class="rechts"><a href="/wiki/Mesenchymatische_stamcel" title="Mesenchymatische stamcel">Mesenchymatische stamcel</a> · <a href="/wiki/Mesoderm#Axiaal_mesoderm" title="Mesoderm">Axiaal mesoderm</a> · <a href="/wiki/Mesoderm#Paraxiaal_mesoderm" title="Mesoderm">Paraxiaal mesoderm</a> · <a href="/wiki/Metanefrogeen_blasteem" title="Metanefrogeen blasteem">Metanefrogeen blasteem</a> · (<a href="/wiki/Somiet" title="Somiet">Somiet</a> · <a href="/wiki/Somitomeer" title="Somitomeer">Somitomeer</a>) · <a href="/wiki/Neuromeer" title="Neuromeer">Neuromeer</a> · <a href="/wiki/Mesoderm#Tussenliggend_mesoderm" title="Mesoderm">Tussenliggend mesoderm</a> · <a href="/wiki/Mesoderm#Mesoderma_laminae_lateralis" title="Mesoderm">Mesoderma laminae lateralis</a> · <a href="/wiki/Coeloom" title="Coeloom">Coeloom</a> · <a href="/wiki/Coeloom" title="Coeloom">Coeloom</a> · <a href="/wiki/Mesenchym#Somatopleura_en_splanchnopleura" title="Mesenchym">Mesenchyma splanchnopleurale</a> · <a href="/wiki/Mesenchym#Somatopleura_en_splanchnopleura" title="Mesenchym">Mesenchyma somatopleurale</a> · <a href="/wiki/Chorion" title="Chorion">Chorion</a> · <a href="/wiki/Chorionvilli" title="Chorionvilli">Chorionvilli</a> · <a href="/wiki/Amnion" title="Amnion">Amnion</a> (Vruchtvlies) · <a href="/wiki/Vruchtwater" title="Vruchtwater">Vruchtwater</a> · <a href="/wiki/Vruchtzak" title="Vruchtzak">Vruchtzak</a> (Vruchtblaas) · <a href="/wiki/Allantois" title="Allantois">Allantois</a> · <a href="/wiki/Mesenchym" title="Mesenchym">Mesenchym</a></td></tr><tr><td class="links"><b><a href="/wiki/Endoderm" title="Endoderm">Endoderm</a>:</b></td><td class="rechts"><a href="/wiki/Endoderm#Visceraal_endoderm" title="Endoderm">Visceraal endoderm</a></td></tr></tbody></table> <div style="background-color:#DDEEF8;"><b><a href="/wiki/Chronologie_van_de_menselijke_zwangerschapsontwikkeling" title="Chronologie van de menselijke zwangerschapsontwikkeling">Chronologie van de menselijke zwangerschapsontwikkeling</a></b> in 40 weken</div> <link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r67785531"><table class="navigatie-tabel vatop" cellpadding="0" cellspacing="0" style="width:100%;"><tbody><tr><td class="links" style="width:10em;"></td><td class="rechts"></td></tr><tr><td class="links"><b>Overige termen:</b></td><td class="rechts"><a href="/wiki/20_wekenecho" title="20 wekenecho">20 wekenecho</a> · <a href="/wiki/Aangeboren_afwijking" title="Aangeboren afwijking">Aangeboren afwijking</a> · <a href="/wiki/Ruggenmerg#Grijze_stof" title="Ruggenmerg">Achterhoorn</a> · <a href="/wiki/Agenesie" title="Agenesie">Agenesie</a> · <a href="/wiki/Alvleesklierknop" title="Alvleesklierknop">Alvleesklierknop</a> · <a href="/wiki/Ampulla_tubae_uterinae" title="Ampulla tubae uterinae">Ampulla tubae uterinae</a> · <a href="/wiki/Bekkeninstabiliteit" title="Bekkeninstabiliteit">Bekkeninstabiliteit</a> · <a href="/wiki/Foetale_bloedsomloop" title="Foetale bloedsomloop">Bloedeilandje</a> · <a href="/wiki/Boezemtussenschot" title="Boezemtussenschot">Boezemtussenschot</a> · <a href="/wiki/Carnegiestadia" title="Carnegiestadia">Carnegiestadia</a> · <a href="/wiki/Chorioamnionitis" title="Chorioamnionitis">Chorioamnionitis</a> · <a href="/wiki/Chorda_dorsalis" title="Chorda dorsalis">Chorda dorsalis</a> · <a href="/wiki/Cloaca_(embryo)" title="Cloaca (embryo)">Cloaca</a> · <a href="/wiki/Coloboom" title="Coloboom">Coloboom</a> · <a href="/wiki/Doodgeboorte" title="Doodgeboorte">Doodgeboorte</a> · <a href="/wiki/Doppler_foetus_monitor" title="Doppler foetus monitor">Doppler foetus monitor</a> · <a href="/wiki/Ductus_arteriosus" title="Ductus arteriosus">Ductus arteriosus</a> · <a href="/wiki/Ductus_venosus" title="Ductus venosus">Ductus venosus</a> · <a href="/wiki/Echografie" title="Echografie">Echografie</a> · <a href="/wiki/Erytropo%C3%ABse" title="Erytropoëse">Erytropoëse</a> · <a href="/wiki/Faryngula-stadium" title="Faryngula-stadium">Faryngula-stadium</a> · <a href="/wiki/Foetale_bloedsomloop" title="Foetale bloedsomloop">Foetale bloedsomloop</a> · <a href="/wiki/Foetale_pool" title="Foetale pool">Foetale pool</a> · <a href="/wiki/Foetus" title="Foetus">Foetus</a> · <a href="/wiki/Foetushouding" title="Foetushouding">Foetushouding</a> · <a href="/wiki/Foramen_ovale_(hart)" title="Foramen ovale (hart)">Foramen ovale </a> · <a href="/wiki/Fysiologische_veranderingen_tijdens_de_zwangerschap" title="Fysiologische veranderingen tijdens de zwangerschap">Fysiologische veranderingen tijdens de zwangerschap</a>· <a href="/wiki/Galblaasknop" title="Galblaasknop">Galblaasknop</a> · <a href="/wiki/Gang_van_Wolff" title="Gang van Wolff">Gang van Wolff</a> · <a href="/wiki/Gang_van_M%C3%BCller" title="Gang van Müller">Gang van Müller</a> · <a href="/wiki/Gehoorblaasje" title="Gehoorblaasje">Gehoorblaasje</a> · <a href="/wiki/Gelei_van_Wharton" title="Gelei van Wharton">Gelei van Wharton</a> · <a href="/wiki/Geslachtsstrengen" title="Geslachtsstrengen">Geslachtsstrengen</a> · <a href="/wiki/Gonadale_richel" title="Gonadale richel">Gonadale richel</a> · <a href="/wiki/Groeiecho" title="Groeiecho">Groeiecho</a> · <a href="/wiki/Gubernaculum_(zoogdier)" title="Gubernaculum (zoogdier)">Gubernaculum</a> · <a href="/wiki/Harde_buik" title="Harde buik">Harde buik</a> · <a href="/wiki/Helm_(volksgeloof)" title="Helm (volksgeloof)">Helm</a> · <a href="/wiki/Hersenblaasje" title="Hersenblaasje">Hersenblaasje</a> · <a href="/wiki/Huidmaceratie" title="Huidmaceratie">Huidmaceratie</a> · <a href="/wiki/In-vitrofertilisatie" title="In-vitrofertilisatie">In-vitrofertilisatie</a> · <a href="/wiki/Kiembaan" title="Kiembaan">Kiembaan</a> · <a href="/wiki/Kieuwspleet" title="Kieuwspleet">Kieuwspleet</a> · <a href="/wiki/Kieuwspleet" title="Kieuwspleet">Kieuwboog</a> · <a href="/wiki/Kieuwspleet" title="Kieuwspleet">Kieuwzakje</a> · <a href="/wiki/Kop-romplengte" title="Kop-romplengte">Kop-romplengte</a> · <a href="/wiki/Kunstmatige_inseminatie_bij_de_mens" title="Kunstmatige inseminatie bij de mens">Kunstmatige inseminatie bij de mens</a> · <a href="/wiki/Laag_van_Nitabuch" title="Laag van Nitabuch">Laag van Nitabuch</a> · <a href="/wiki/Laag_van_Rohr" title="Laag van Rohr">Laag van Rohr</a> · <a href="/wiki/Labioscrotale_plooi" title="Labioscrotale plooi">Labioscrotale plooi</a> · <a href="/wiki/Lanugo_(haar)" title="Lanugo (haar)">Lanugo</a> · <a href="/wiki/Ledemaatknop" title="Ledemaatknop">Ledemaatknop</a> · <a href="/wiki/Lensblaasje" title="Lensblaasje">Lensblaasje</a> · <a href="/wiki/Lensplacode" title="Lensplacode">Lensplacode</a> · <a href="/wiki/Leverknop" title="Leverknop">Leverknop</a> · <a href="/wiki/Meconium" title="Meconium">Meconium</a> · <a href="/wiki/Membraan_van_Heuser" title="Membraan van Heuser">Membraan van Heuser</a> · <a href="/wiki/Membraan_van_Reichert" title="Membraan van Reichert">Membraan van Reichert</a> · <a href="/wiki/Membrana_buccopharyngea" title="Membrana buccopharyngea">Membrana buccopharyngea</a> · <a href="/wiki/Menselijke_vruchtbaarheid" title="Menselijke vruchtbaarheid">Menselijke vruchtbaarheid</a> · <a href="/wiki/Metanefrogeen_blasteem" title="Metanefrogeen blasteem">Metanefrogeen blasteem</a> · <a href="/wiki/Miskraam" title="Miskraam">Miskraam</a> · <a href="/wiki/Mittelschmerz" title="Mittelschmerz">Mittelschmerz</a> · <a href="/wiki/Moederkoek" class="mw-redirect" title="Moederkoek">Moederkoek</a> · <a href="/wiki/Nageboorte" title="Nageboorte">Nageboorte</a> · <a href="/wiki/Navelstreng" title="Navelstreng">Navelstreng</a> · <a href="/wiki/Navelstrengbloed" class="mw-redirect" title="Navelstrengbloed">Navelstrengbloed</a> · <a href="/wiki/Navelstrengader" title="Navelstrengader">Navelstrengader</a> · <a href="/wiki/Navelstrengslagader" title="Navelstrengslagader">Navelstrengslagader</a> · <a href="/wiki/Neusplacode" title="Neusplacode">Neusplacode</a> · <a href="/wiki/Oernier" title="Oernier">Oernier</a> · <a href="/wiki/Ontwikkeling_van_het_hart" title="Ontwikkeling van het hart">Ontwikkeling van het hart</a> · <a href="/wiki/Oog_(anatomie)#Ontwikkeling_van_het_oog" title="Oog (anatomie)">Ontwikkeling van het oog</a> · <a href="/wiki/Oogbeker" title="Oogbeker">Oogbeker</a> · <a href="/wiki/Oogblaasje" title="Oogblaasje">Oogblaasje</a> · <a href="/wiki/Oorplacode" title="Oorplacode">Oorplacode</a> · <a href="/wiki/Ossificatie" title="Ossificatie">Ossificatie</a> · <a href="/wiki/Pinopodium" title="Pinopodium">Pinopodium</a> · <a href="/wiki/Placenta" title="Placenta">Placenta</a> · <a href="/wiki/Placentaloslating" title="Placentaloslating">Placentaloslating</a> · <a href="/wiki/Placenta_praevia" title="Placenta praevia">Placenta praevia</a> · <a href="/wiki/Placentofagie" title="Placentofagie">Placentofagie</a> · <a href="/wiki/Placode" title="Placode">Placode</a> · <a href="/wiki/Polyhydramnion" title="Polyhydramnion">Polyhydramnion</a> · <a href="/wiki/Pretecho" title="Pretecho">Pretecho</a> · <a href="/wiki/Septum_urorectale" title="Septum urorectale">Septum urorectale</a> · <a href="/wiki/Sinus_urogenitalis" title="Sinus urogenitalis">Sinus urogenitalis</a> · <a href="/wiki/Spildraai" title="Spildraai">Spildraai</a> · <a href="/wiki/Spiraalarterie" title="Spiraalarterie">Spiraalarterie</a> · <a href="/wiki/Stomodeum" title="Stomodeum">Stomodeum</a> · <a href="/wiki/Stroma_(eierstok)" title="Stroma (eierstok)">Stroma (eierstok)</a> · <a href="/wiki/Stuitligging" title="Stuitligging">Stuitligging</a> · <a href="/wiki/Superfecundatie" title="Superfecundatie">Superfecundatie</a> · <a href="/wiki/Superfoetatie" title="Superfoetatie">Superfoetatie</a> · <a href="/wiki/Termijnecho" title="Termijnecho">Termijnecho</a> · <a href="/wiki/Tuberculum_genitale" title="Tuberculum genitale">Tuberculum genitale</a> · <a href="/wiki/Urachus" title="Urachus">Urachus</a> · <a href="/wiki/Urineleiderknop" title="Urineleiderknop">Urineleiderknop</a> · <a href="/wiki/Urogenitale_plooi" title="Urogenitale plooi">Urogenitale plooi</a> · <a href="/wiki/Vasa_praevia" title="Vasa praevia">Vasa praevia</a> · <a href="/wiki/Navelstreng#Anatomie" title="Navelstreng">Vena umbilicalis</a> · <a href="/wiki/Vernix_caseosa" title="Vernix caseosa">Vernix caseosa</a> · <a href="/wiki/Vesicula_optica" class="mw-redirect" title="Vesicula optica">Vesicula optica</a> · <a href="/wiki/Vitaliteitsecho" title="Vitaliteitsecho">Vitaliteitsecho</a> · <a href="/wiki/Ruggenmerg#Grijze_stof" title="Ruggenmerg">Voorhoorn</a> · <a href="/wiki/Vroeggeboorte" title="Vroeggeboorte">Vroeggeboorte</a> · <a href="/wiki/Vruchtwaterpunctie" title="Vruchtwaterpunctie">Vruchtwaterpunctie</a> · <a href="/wiki/Wnt-signalering" title="Wnt-signalering">Wnt-signalering</a> · <a href="/wiki/Zwangerschap" title="Zwangerschap">Zwangerschap</a> · <a href="/wiki/Zwangerschapscategorie" title="Zwangerschapscategorie">Zwangerschapscategorie</a> · <a href="/wiki/Zwangerschapsecho" title="Zwangerschapsecho">Zwangerschapsecho</a> · <a href="/wiki/Zwangerschapsmisselijkheid" title="Zwangerschapsmisselijkheid">Zwangerschapsmisselijkheid</a> · <a href="/wiki/Pre-eclampsie" title="Pre-eclampsie">Zwangerschapsvergiftiging</a> · <a href="/wiki/Zweedse_Classificatie" title="Zweedse Classificatie">Zweedse Classificatie</a></td></tr></tbody></table> </div></div>    </div><noscript><img src="https://login.wikimedia.org/wiki/Special:CentralAutoLogin/start?type=1x1&useformat=desktop" alt="" width="1" height="1" style="border: none; position: absolute;"></noscript> <div class="printfooter" data-nosnippet="">Overgenomen van "<a dir="ltr" href="https://nl.wikipedia.org/w/index.php?title=Embryonale_inductie&oldid=67924127">https://nl.wikipedia.org/w/index.php?title=Embryonale_inductie&oldid=67924127</a>"</div></div> <div id="catlinks" class="catlinks" data-mw="interface"><div id="mw-normal-catlinks" class="mw-normal-catlinks"><a href="/wiki/Categorie:Alles" title="Categorie:Alles">Categorieën</a>: <ul><li><a href="/wiki/Categorie:Ontwikkelingsbiologie" title="Categorie:Ontwikkelingsbiologie">Ontwikkelingsbiologie</a></li><li><a href="/wiki/Categorie:Dierlijke_ontwikkeling" title="Categorie:Dierlijke ontwikkeling">Dierlijke ontwikkeling</a></li></ul></div></div> </div> </main> </div> <div class="mw-footer-container"> <footer id="footer" class="mw-footer" > <ul id="footer-info"> <li id="footer-info-lastmod"> Deze pagina is voor het laatst bewerkt op 5 aug 2024 om 00:40.</li> <li id="footer-info-copyright">De tekst is beschikbaar onder de licentie <a rel="nofollow" class="external text" href="//creativecommons.org/licenses/by-sa/4.0/deed.nl">Creative Commons Naamsvermelding/Gelijk delen</a>, er kunnen aanvullende voorwaarden van toepassing zijn. Zie de <a class="external text" href="https://foundation.wikimedia.org/wiki/Special:MyLanguage/Policy:Terms_of_Use/nl">gebruiksvoorwaarden</a> voor meer informatie.<br /> Wikipedia® is een geregistreerd handelsmerk van de <a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.wikimediafoundation.org">Wikimedia Foundation, Inc.</a>, een organisatie zonder winstoogmerk.</li> </ul> <ul id="footer-places"> <li id="footer-places-privacy"><a href="https://foundation.wikimedia.org/wiki/Special:MyLanguage/Policy:Privacy_policy">Privacybeleid</a></li> <li id="footer-places-about"><a href="/wiki/Wikipedia">Over Wikipedia</a></li> <li id="footer-places-disclaimers"><a href="/wiki/Wikipedia:Algemeen_voorbehoud">Disclaimers</a></li> <li id="footer-places-wm-codeofconduct"><a href="https://foundation.wikimedia.org/wiki/Special:MyLanguage/Policy:Universal_Code_of_Conduct">Gedragscode</a></li> <li id="footer-places-developers"><a href="https://developer.wikimedia.org">Ontwikkelaars</a></li> <li id="footer-places-statslink"><a href="https://stats.wikimedia.org/#/nl.wikipedia.org">Statistieken</a></li> <li id="footer-places-cookiestatement"><a href="https://foundation.wikimedia.org/wiki/Special:MyLanguage/Policy:Cookie_statement">Cookieverklaring</a></li> <li id="footer-places-mobileview"><a href="//nl.m.wikipedia.org/w/index.php?title=Embryonale_inductie&mobileaction=toggle_view_mobile" class="noprint stopMobileRedirectToggle">Mobiele weergave</a></li> </ul> <ul id="footer-icons" class="noprint"> <li id="footer-copyrightico"><a href="https://wikimediafoundation.org/" class="cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--size-large cdx-button--fake-button--enabled"><img src="/static/images/footer/wikimedia-button.svg" width="84" height="29" alt="Wikimedia Foundation" loading="lazy"></a></li> <li id="footer-poweredbyico"><a href="https://www.mediawiki.org/" class="cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--size-large cdx-button--fake-button--enabled"><img src="/w/resources/assets/poweredby_mediawiki.svg" alt="Powered by MediaWiki" width="88" height="31" loading="lazy"></a></li> </ul> </footer> </div> </div> </div> <div class="vector-settings" id="p-dock-bottom"> <ul></ul> </div><script>(RLQ=window.RLQ||[]).push(function(){mw.config.set({"wgHostname":"mw-web.codfw.main-5c59558b9d-kvmpb","wgBackendResponseTime":182,"wgPageParseReport":{"limitreport":{"cputime":"0.228","walltime":"0.518","ppvisitednodes":{"value":6998,"limit":1000000},"postexpandincludesize":{"value":70890,"limit":2097152},"templateargumentsize":{"value":30491,"limit":2097152},"expansiondepth":{"value":21,"limit":100},"expensivefunctioncount":{"value":3,"limit":500},"unstrip-depth":{"value":1,"limit":20},"unstrip-size":{"value":26802,"limit":5000000},"entityaccesscount":{"value":0,"limit":400},"timingprofile":["100.00% 181.160 1 -total"," 81.52% 147.683 1 Sjabloon:Appendix"," 79.88% 144.708 2 Sjabloon:Bevat"," 68.34% 123.806 1 Sjabloon:References"," 34.31% 62.160 14 Sjabloon:Citeer_tijdschrift"," 23.21% 42.051 4 Sjabloon:Citeer_boek"," 18.45% 33.417 1 Sjabloon:Navigatie_embryogenese"," 16.88% 30.579 1 Sjabloon:Navigatie_uitklapbaar"," 8.78% 15.911 3 Sjabloon:Navigatie/Tabel"," 8.67% 15.704 18 Sjabloon:Sfnref"]},"scribunto":{"limitreport-timeusage":{"value":"0.019","limit":"10.000"},"limitreport-memusage":{"value":1075399,"limit":52428800}},"cachereport":{"origin":"mw-web.eqiad.main-75c465f4c6-wkwvh","timestamp":"20241125135134","ttl":2592000,"transientcontent":false}}});});</script> <script type="application/ld+json">{"@context":"https:\/\/schema.org","@type":"Article","name":"Embryonale inductie","url":"https:\/\/nl.wikipedia.org\/wiki\/Embryonale_inductie","sameAs":"http:\/\/www.wikidata.org\/entity\/Q25380890","mainEntity":"http:\/\/www.wikidata.org\/entity\/Q25380890","author":{"@type":"Organization","name":"Bijdragers aan Wikimedia-projecten"},"publisher":{"@type":"Organization","name":"Wikimedia Foundation, Inc.","logo":{"@type":"ImageObject","url":"https:\/\/www.wikimedia.org\/static\/images\/wmf-hor-googpub.png"}},"datePublished":"2023-11-02T21:34:39Z","dateModified":"2024-08-04T23:40:30Z","image":"https:\/\/upload.wikimedia.org\/wikipedia\/commons\/8\/8b\/Gastrulatie.png"}</script> </body> </html>