CINXE.COM

<!DOCTYPE html> <html class="client-nojs vector-feature-language-in-header-enabled vector-feature-language-in-main-page-header-disabled vector-feature-sticky-header-disabled vector-feature-page-tools-pinned-disabled vector-feature-toc-pinned-clientpref-1 vector-feature-main-menu-pinned-disabled vector-feature-limited-width-clientpref-1 vector-feature-limited-width-content-enabled vector-feature-custom-font-size-clientpref-1 vector-feature-appearance-pinned-clientpref-1 vector-feature-night-mode-disabled skin-theme-clientpref-day vector-toc-available" lang="hy" dir="ltr"> <head> <meta charset="UTF-8"> <title>Գլյուտեն - Վիքիպեդիա</title> <script>(function(){var className="client-js vector-feature-language-in-header-enabled vector-feature-language-in-main-page-header-disabled vector-feature-sticky-header-disabled vector-feature-page-tools-pinned-disabled vector-feature-toc-pinned-clientpref-1 vector-feature-main-menu-pinned-disabled vector-feature-limited-width-clientpref-1 vector-feature-limited-width-content-enabled vector-feature-custom-font-size-clientpref-1 vector-feature-appearance-pinned-clientpref-1 vector-feature-night-mode-disabled skin-theme-clientpref-day vector-toc-available";var cookie=document.cookie.match(/(?:^|; )hywikimwclientpreferences=([^;]+)/);if(cookie){cookie[1].split('%2C').forEach(function(pref){className=className.replace(new RegExp('(^| )'+pref.replace(/-clientpref-\w+$|[^\w-]+/g,'')+'-clientpref-\\w+( |$)'),'$1'+pref+'$2');});}document.documentElement.className=className;}());RLCONF={"wgBreakFrames":false,"wgSeparatorTransformTable":[",\t."," \t,"],"wgDigitTransformTable":["",""], "wgDefaultDateFormat":"dmy","wgMonthNames":["","Հունվար","Փետրվար","Մարտ","Ապրիլ","Մայիս","Հունիս","Հուլիս","Օգոստոս","Սեպտեմբեր","Հոկտեմբեր","Նոյեմբեր","Դեկտեմբեր"],"wgRequestId":"c19ef6db-869b-4326-8ba0-4c48ef2570fb","wgCanonicalNamespace":"","wgCanonicalSpecialPageName":false,"wgNamespaceNumber":0,"wgPageName":"Գլյուտեն","wgTitle":"Գլյուտեն","wgCurRevisionId":9807253,"wgRevisionId":9807253,"wgArticleId":1127739,"wgIsArticle":true,"wgIsRedirect":false,"wgAction":"view","wgUserName":null,"wgUserGroups":["*"],"wgCategories":["CS1 անգլերեն աղբյուրներով էջեր (en)","CS1: long volume value","CS1 սպաս․ բազմաթիվ անուններ: authors list","CS1 սխալներ: բացակայող periodical","Pages using PMID magic links","Բուսական հումք","Գաստրոէնտերոլոգիա","Հացահատիկային բույսեր", "Մարսողական համակարգ","Սննդամթերք","Սնունդ","Սպիտակուցներ"],"wgPageViewLanguage":"hy","wgPageContentLanguage":"hy","wgPageContentModel":"wikitext","wgRelevantPageName":"Գլյուտեն","wgRelevantArticleId":1127739,"wgIsProbablyEditable":true,"wgRelevantPageIsProbablyEditable":true,"wgRestrictionEdit":[],"wgRestrictionMove":[],"wgNoticeProject":"wikipedia","wgCiteReferencePreviewsActive":true,"wgMediaViewerOnClick":true,"wgMediaViewerEnabledByDefault":true,"wgPopupsFlags":0,"wgVisualEditor":{"pageLanguageCode":"hy","pageLanguageDir":"ltr","pageVariantFallbacks":"hy"},"wgMFDisplayWikibaseDescriptions":{"search":true,"watchlist":true,"tagline":true,"nearby":true},"wgWMESchemaEditAttemptStepOversample":false,"wgWMEPageLength":70000,"wgRelatedArticlesCompat":[],"wgEditSubmitButtonLabelPublish":true,"wgULSPosition":"interlanguage","wgULSisCompactLinksEnabled":false,"wgVector2022LanguageInHeader":true,"wgULSisLanguageSelectorEmpty":false, "wgWikibaseItemId":"Q188251","wgCheckUserClientHintsHeadersJsApi":["brands","architecture","bitness","fullVersionList","mobile","model","platform","platformVersion"],"GEHomepageSuggestedEditsEnableTopics":true,"wgGETopicsMatchModeEnabled":false,"wgGEStructuredTaskRejectionReasonTextInputEnabled":false,"wgGELevelingUpEnabledForUser":false};RLSTATE={"ext.gadget.relatedIcons":"ready","ext.globalCssJs.user.styles":"ready","site.styles":"ready","user.styles":"ready","ext.globalCssJs.user":"ready","user":"ready","user.options":"loading","ext.cite.styles":"ready","ext.tmh.player.styles":"ready","skins.vector.search.codex.styles":"ready","skins.vector.styles":"ready","skins.vector.icons":"ready","ext.wikimediamessages.styles":"ready","ext.visualEditor.desktopArticleTarget.noscript":"ready","ext.uls.interlanguage":"ready","wikibase.client.init":"ready","ext.wikimediaBadges":"ready"};RLPAGEMODULES=["ext.cite.ux-enhancements","mediawiki.page.media","ext.tmh.player","site","mediawiki.page.ready", "mediawiki.toc","skins.vector.js","ext.centralNotice.geoIP","ext.centralNotice.startUp","ext.gadget.ondemand-pgn","ext.gadget.ArmSpelling","ext.gadget.HotCat","ext.gadget.Provelt","ext.gadget.easyTranslate","ext.gadget.edittop","ext.urlShortener.toolbar","ext.centralauth.centralautologin","mmv.bootstrap","ext.popups","ext.visualEditor.desktopArticleTarget.init","ext.visualEditor.targetLoader","ext.echo.centralauth","ext.eventLogging","ext.wikimediaEvents","ext.navigationTiming","ext.uls.interface","ext.cx.eventlogging.campaigns","ext.cx.uls.quick.actions","wikibase.client.vector-2022","ext.checkUser.clientHints","ext.growthExperiments.SuggestedEditSession","wikibase.sidebar.tracking"];</script> <script>(RLQ=window.RLQ||[]).push(function(){mw.loader.impl(function(){return["user.options@12s5i",function($,jQuery,require,module){mw.user.tokens.set({"patrolToken":"+\\","watchToken":"+\\","csrfToken":"+\\"}); }];});});</script> <link rel="stylesheet" href="/w/load.php?lang=hy&modules=ext.cite.styles%7Cext.tmh.player.styles%7Cext.uls.interlanguage%7Cext.visualEditor.desktopArticleTarget.noscript%7Cext.wikimediaBadges%7Cext.wikimediamessages.styles%7Cskins.vector.icons%2Cstyles%7Cskins.vector.search.codex.styles%7Cwikibase.client.init&only=styles&skin=vector-2022"> <script async="" src="/w/load.php?lang=hy&modules=startup&only=scripts&raw=1&skin=vector-2022"></script> <meta name="ResourceLoaderDynamicStyles" content=""> <link rel="stylesheet" href="/w/load.php?lang=hy&modules=ext.gadget.relatedIcons&only=styles&skin=vector-2022"> <link rel="stylesheet" href="/w/load.php?lang=hy&modules=site.styles&only=styles&skin=vector-2022"> <meta name="generator" content="MediaWiki 1.44.0-wmf.5"> <meta name="referrer" content="origin"> <meta name="referrer" content="origin-when-cross-origin"> <meta name="robots" content="max-image-preview:standard"> <meta name="format-detection" content="telephone=no"> <meta property="og:image" content="https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/b/b3/Gluten_Sources.png"> <meta property="og:image:width" content="1200"> <meta property="og:image:height" content="659"> <meta property="og:image" content="https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/b/b3/Gluten_Sources.png"> <meta property="og:image:width" content="800"> <meta property="og:image:height" content="439"> <meta property="og:image:width" content="640"> <meta property="og:image:height" content="352"> <meta name="viewport" content="width=1120"> <meta property="og:title" content="Գլյուտեն - Վիքիպեդիա"> <meta property="og:type" content="website"> <link rel="preconnect" href="//upload.wikimedia.org"> <link rel="alternate" media="only screen and (max-width: 640px)" href="//hy.m.wikipedia.org/wiki/%D4%B3%D5%AC%D5%B5%D5%B8%D6%82%D5%BF%D5%A5%D5%B6"> <link rel="alternate" type="application/x-wiki" title="Խմբագրել" href="/w/index.php?title=%D4%B3%D5%AC%D5%B5%D5%B8%D6%82%D5%BF%D5%A5%D5%B6&action=edit"> <link rel="apple-touch-icon" href="/static/apple-touch/wikipedia.png"> <link rel="icon" href="/static/favicon/wikipedia.ico"> <link rel="search" type="application/opensearchdescription+xml" href="/w/rest.php/v1/search" title="Վիքիպեդիա (hy)"> <link rel="EditURI" type="application/rsd+xml" href="//hy.wikipedia.org/w/api.php?action=rsd"> <link rel="canonical" href="https://hy.wikipedia.org/wiki/%D4%B3%D5%AC%D5%B5%D5%B8%D6%82%D5%BF%D5%A5%D5%B6"> <link rel="license" href="https://creativecommons.org/licenses/by-sa/4.0/deed.hy"> <link rel="alternate" type="application/atom+xml" title="Վիքիպեդիա Atom Սնուցում" href="/w/index.php?title=%D5%8D%D5%BA%D5%A1%D5%BD%D5%A1%D6%80%D5%AF%D5%B8%D5%B2:%D5%8E%D5%A5%D6%80%D5%BB%D5%AB%D5%B6%D6%83%D5%B8%D6%83%D5%B8%D5%AD%D5%B8%D6%82%D5%A9%D5%B5%D5%B8%D6%82%D5%B6%D5%B6%D5%A5%D6%80%D5%A8&feed=atom"> <link rel="dns-prefetch" href="//meta.wikimedia.org" /> <link rel="dns-prefetch" href="//login.wikimedia.org"> </head> <body class="skin--responsive skin-vector skin-vector-search-vue mediawiki ltr sitedir-ltr mw-hide-empty-elt ns-0 ns-subject mw-editable page-Գլյուտեն rootpage-Գլյուտեն skin-vector-2022 action-view"><a class="mw-jump-link" href="#bodyContent">Jump to content</a> <div class="vector-header-container"> <header class="vector-header mw-header"> <div class="vector-header-start"> <nav class="vector-main-menu-landmark" aria-label="Site"> <div id="vector-main-menu-dropdown" class="vector-dropdown vector-main-menu-dropdown vector-button-flush-left vector-button-flush-right" > <input type="checkbox" id="vector-main-menu-dropdown-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-main-menu-dropdown" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="Հիմնական ընտրացանկ" > <label id="vector-main-menu-dropdown-label" for="vector-main-menu-dropdown-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only " aria-hidden="true" > Հիմնական ընտրացանկ </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="vector-main-menu-unpinned-container" class="vector-unpinned-container"> <div id="vector-main-menu" class="vector-main-menu vector-pinnable-element"> <div class="vector-pinnable-header vector-main-menu-pinnable-header vector-pinnable-header-unpinned" data-feature-name="main-menu-pinned" data-pinnable-element-id="vector-main-menu" data-pinned-container-id="vector-main-menu-pinned-container" data-unpinned-container-id="vector-main-menu-unpinned-container" > <div class="vector-pinnable-header-label">Հիմնական ընտրացանկ</div> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-pin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-main-menu.pin">տեղափոխել կողագոտի</button> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-unpin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-main-menu.unpin">թաքցնել</button> </div> <div id="p-navigation" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-navigation" > <div class="vector-menu-heading"> Նավարկում </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="n-Գլխավոր-էջ" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%D4%B3%D5%AC%D5%AD%D5%A1%D5%BE%D5%B8%D6%80_%D5%A7%D5%BB">Գլխավոր էջ</a></li><li id="n-browse" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%D5%8E%D5%AB%D6%84%D5%AB%D5%BA%D5%A5%D5%A4%D5%AB%D5%A1:%D5%88%D6%80%D5%B8%D5%B6%D5%B8%D6%82%D5%B4_%D5%A8%D5%BD%D5%BF_%D5%AF%D5%A1%D5%BF%D5%A5%D5%A3%D5%B8%D6%80%D5%AB%D5%A1%D5%B6%D5%A5%D6%80%D5%AB">Կատեգորիաներ</a></li><li id="n-randompage" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%D5%8D%D5%BA%D5%A1%D5%BD%D5%A1%D6%80%D5%AF%D5%B8%D5%B2:%D5%8A%D5%A1%D5%BF%D5%A1%D5%B0%D5%A1%D5%AF%D5%A1%D5%B6%D5%A7%D5%BB" title="Այցելեք պատահական էջ [x]" accesskey="x">Պատահական հոդված</a></li><li id="n-newpages" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%D5%8D%D5%BA%D5%A1%D5%BD%D5%A1%D6%80%D5%AF%D5%B8%D5%B2:%D5%86%D5%B8%D6%80%D5%A7%D5%BB%D5%A5%D6%80%D5%A8">Նոր էջեր</a></li><li id="n-currentevents" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%D5%8E%D5%AB%D6%84%D5%AB%D5%BA%D5%A5%D5%A4%D5%AB%D5%A1:%D4%B8%D5%B6%D5%A9%D5%A1%D6%81%D5%AB%D5%AF_%D5%AB%D6%80%D5%A1%D5%A4%D5%A1%D6%80%D5%B1%D5%B8%D6%82%D5%A9%D5%B5%D5%B8%D6%82%D5%B6%D5%B6%D5%A5%D6%80" title="Տեղեկություններ ընթացիկ իրադարձությունների մասին">Ընթացիկ իրադարձություններ</a></li> </ul> </div> </div> <div id="p-participation" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-participation" > <div class="vector-menu-heading"> Մասնակցել </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="n-Էությունը" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%D5%8E%D5%AB%D6%84%D5%AB%D5%BA%D5%A5%D5%A4%D5%AB%D5%A1:%D4%B7%D5%B8%D6%82%D5%A9%D5%B5%D5%B8%D6%82%D5%B6%D5%A8">Էությունը</a></li><li id="n-Խորհրդարան" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%D5%8E%D5%AB%D6%84%D5%AB%D5%BA%D5%A5%D5%A4%D5%AB%D5%A1:%D4%BD%D5%B8%D6%80%D5%B0%D6%80%D5%A4%D5%A1%D6%80%D5%A1%D5%B6">Խորհրդարան</a></li><li id="n-recentchanges" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%D5%8D%D5%BA%D5%A1%D5%BD%D5%A1%D6%80%D5%AF%D5%B8%D5%B2:%D5%8E%D5%A5%D6%80%D5%BB%D5%AB%D5%B6%D6%83%D5%B8%D6%83%D5%B8%D5%AD%D5%B8%D6%82%D5%A9%D5%B5%D5%B8%D6%82%D5%B6%D5%B6%D5%A5%D6%80%D5%A8" title="Վիքիում կատարված վերջին փոփոխությունների ցանկը [r]" accesskey="r">Վերջին փոփոխություններ</a></li><li id="n-help" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%D5%95%D5%A3%D5%B6%D5%B8%D6%82%D5%A9%D5%B5%D5%B8%D6%82%D5%B6:%D4%B3%D5%AC%D5%AD%D5%A1%D6%81%D5%A1%D5%B6%D5%AF" title="Վիքիպեդիա նախագծի ուղեցույց">Օգնություն</a></li> </ul> </div> </div> </div> </div> </div> </div> </nav> <a href="/wiki/%D4%B3%D5%AC%D5%AD%D5%A1%D5%BE%D5%B8%D6%80_%D5%A7%D5%BB" class="mw-logo"> <img class="mw-logo-icon" src="/static/images/icons/wikipedia.png" alt="" aria-hidden="true" height="50" width="50"> <img class="mw-logo-wordmark" alt="Վիքիպեդիա" src="/static/images/mobile/copyright/wikipedia-wordmark-hy.svg" style="width: 8.625em; height: 1.375em;"> <img class="mw-logo-tagline" alt="" src="/static/images/mobile/copyright/wikipedia-tagline-hy.svg" width="150" height="15" style="width: 9.375em; height: 0.9375em;"> </a> </div> <div class="vector-header-end"> <div id="p-search" role="search" class="vector-search-box-vue vector-search-box-collapses vector-search-box-show-thumbnail vector-search-box-auto-expand-width vector-search-box"> <a href="/wiki/%D5%8D%D5%BA%D5%A1%D5%BD%D5%A1%D6%80%D5%AF%D5%B8%D5%B2:%D5%88%D6%80%D5%B8%D5%B6%D5%A5%D5%AC" class="cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only search-toggle" title="Որոնել Վիքիպեդիա կայքում [f]" accesskey="f"> Որոնել </a> <div class="vector-typeahead-search-container"> <div class="cdx-typeahead-search cdx-typeahead-search--show-thumbnail cdx-typeahead-search--auto-expand-width"> <form action="/w/index.php" id="searchform" class="cdx-search-input cdx-search-input--has-end-button"> <div id="simpleSearch" class="cdx-search-input__input-wrapper" data-search-loc="header-moved"> <div class="cdx-text-input cdx-text-input--has-start-icon"> <input class="cdx-text-input__input" type="search" name="search" placeholder="Որոնել Վիքիպեդիա կայքում" aria-label="Որոնել Վիքիպեդիա կայքում" autocapitalize="sentences" title="Որոնել Վիքիպեդիա կայքում [f]" accesskey="f" id="searchInput" > </div> <input type="hidden" name="title" value="Սպասարկող:Որոնել"> </div> <button class="cdx-button cdx-search-input__end-button">Որոնել</button> </form> </div> </div> </div> <nav class="vector-user-links vector-user-links-wide" aria-label="Անձնական գործիքներ"> <div class="vector-user-links-main"> <div id="p-vector-user-menu-preferences" class="vector-menu mw-portlet emptyPortlet" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> </ul> </div> </div> <div id="p-vector-user-menu-userpage" class="vector-menu mw-portlet emptyPortlet" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> </ul> </div> </div> <nav class="vector-appearance-landmark" aria-label="Արտաքին տեսք"> <div id="vector-appearance-dropdown" class="vector-dropdown " title="Change the appearance of the page's font size, width, and color" > <input type="checkbox" id="vector-appearance-dropdown-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-appearance-dropdown" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="Արտաքին տեսք" > <label id="vector-appearance-dropdown-label" for="vector-appearance-dropdown-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only " aria-hidden="true" > Արտաքին տեսք </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="vector-appearance-unpinned-container" class="vector-unpinned-container"> </div> </div> </div> </nav> <div id="p-vector-user-menu-notifications" class="vector-menu mw-portlet emptyPortlet" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> </ul> </div> </div> <div id="p-vector-user-menu-overflow" class="vector-menu mw-portlet" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="pt-sitesupport-2" class="user-links-collapsible-item mw-list-item user-links-collapsible-item"><a data-mw="interface" href="//donate.wikimedia.org/wiki/Special:FundraiserRedirector?utm_source=donate&utm_medium=sidebar&utm_campaign=C13_hy.wikipedia.org&uselang=hy" class="">Նվիրաբերել</a> </li> <li id="pt-createaccount-2" class="user-links-collapsible-item mw-list-item user-links-collapsible-item"><a data-mw="interface" href="/w/index.php?title=%D5%8D%D5%BA%D5%A1%D5%BD%D5%A1%D6%80%D5%AF%D5%B8%D5%B2:CreateAccount&returnto=%D4%B3%D5%AC%D5%B5%D5%B8%D6%82%D5%BF%D5%A5%D5%B6" title="Խորհուրդ է տրվում ստեղծել մասնակցային հաշիվ և մուտք գործել համակարգ, սակայն դա անելը պարտադիր չէ։" class="">Ստեղծել հաշիվ</a> </li> <li id="pt-login-2" class="user-links-collapsible-item mw-list-item user-links-collapsible-item"><a data-mw="interface" href="/w/index.php?title=%D5%8D%D5%BA%D5%A1%D5%BD%D5%A1%D6%80%D5%AF%D5%B8%D5%B2:%D5%84%D5%A1%D5%BD%D5%B6%D5%A1%D5%AF%D6%81%D5%AB%D5%B4%D5%B8%D6%82%D5%BF%D6%84&returnto=%D4%B3%D5%AC%D5%B5%D5%B8%D6%82%D5%BF%D5%A5%D5%B6" title="Կոչ ենք անում մտնել համակարգ, սակայն դա պարտադիր չէ [o]" accesskey="o" class="">Մտնել</a> </li> </ul> </div> </div> </div> <div id="vector-user-links-dropdown" class="vector-dropdown vector-user-menu vector-button-flush-right vector-user-menu-logged-out" title="Այլ ընտրանքներ" > <input type="checkbox" id="vector-user-links-dropdown-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-user-links-dropdown" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="Անձնական գործիքներ" > <label id="vector-user-links-dropdown-label" for="vector-user-links-dropdown-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only " aria-hidden="true" > Անձնական գործիքներ </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="p-personal" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-personal user-links-collapsible-item" title="Օգտվողի ընտրացանկ" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="pt-sitesupport" class="user-links-collapsible-item mw-list-item"><a href="//donate.wikimedia.org/wiki/Special:FundraiserRedirector?utm_source=donate&utm_medium=sidebar&utm_campaign=C13_hy.wikipedia.org&uselang=hy">Նվիրաբերել</a></li><li id="pt-createaccount" class="user-links-collapsible-item mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%D5%8D%D5%BA%D5%A1%D5%BD%D5%A1%D6%80%D5%AF%D5%B8%D5%B2:CreateAccount&returnto=%D4%B3%D5%AC%D5%B5%D5%B8%D6%82%D5%BF%D5%A5%D5%B6" title="Խորհուրդ է տրվում ստեղծել մասնակցային հաշիվ և մուտք գործել համակարգ, սակայն դա անելը պարտադիր չէ։"> Ստեղծել հաշիվ</a></li><li id="pt-login" class="user-links-collapsible-item mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%D5%8D%D5%BA%D5%A1%D5%BD%D5%A1%D6%80%D5%AF%D5%B8%D5%B2:%D5%84%D5%A1%D5%BD%D5%B6%D5%A1%D5%AF%D6%81%D5%AB%D5%B4%D5%B8%D6%82%D5%BF%D6%84&returnto=%D4%B3%D5%AC%D5%B5%D5%B8%D6%82%D5%BF%D5%A5%D5%B6" title="Կոչ ենք անում մտնել համակարգ, սակայն դա պարտադիր չէ [o]" accesskey="o"> Մտնել</a></li> </ul> </div> </div> <div id="p-user-menu-anon-editor" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-user-menu-anon-editor" > <div class="vector-menu-heading"> Էջեր չգրանցված խմբագիրների համար <a href="/wiki/%D5%95%D5%A3%D5%B6%D5%B8%D6%82%D5%A9%D5%B5%D5%B8%D6%82%D5%B6:%D4%B3%D5%AC%D5%AD%D5%A1%D6%81%D5%A1%D5%B6%D5%AF" aria-label="Learn more about editing">իմանալ ավելին</a> </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="pt-anoncontribs" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%D5%8D%D5%BA%D5%A1%D5%BD%D5%A1%D6%80%D5%AF%D5%B8%D5%B2:%D4%BB%D5%B4%D5%B6%D5%A5%D6%80%D5%A4%D6%80%D5%B8%D6%82%D5%B4%D5%B6%D5%A5%D6%80%D5%A8" title="A list of edits made from this IP address [y]" accesskey="y">Ներդրումներ</a></li><li id="pt-anontalk" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%D5%8D%D5%BA%D5%A1%D5%BD%D5%A1%D6%80%D5%AF%D5%B8%D5%B2:%D4%BB%D5%B4%D6%84%D5%B6%D5%B6%D5%A1%D6%80%D5%AF%D5%B8%D6%82%D5%B4%D5%B6%D5%A5%D6%80%D5%A8" title="IP-հասցեից կատարված խմբագրումների քննարկում [n]" accesskey="n">Քննարկում</a></li> </ul> </div> </div> </div> </div> </nav> </div> </header> </div> <div class="mw-page-container"> <div class="mw-page-container-inner"> <div class="vector-sitenotice-container"> <div id="siteNotice"></div> </div> <div class="vector-column-start"> <div class="vector-main-menu-container"> <div id="mw-navigation"> <nav id="mw-panel" class="vector-main-menu-landmark" aria-label="Site"> <div id="vector-main-menu-pinned-container" class="vector-pinned-container"> </div> </nav> </div> </div> <div class="vector-sticky-pinned-container"> <nav id="mw-panel-toc" aria-label="Բովանդակություն" data-event-name="ui.sidebar-toc" class="mw-table-of-contents-container vector-toc-landmark"> <div id="vector-toc-pinned-container" class="vector-pinned-container"> <div id="vector-toc" class="vector-toc vector-pinnable-element"> <div class="vector-pinnable-header vector-toc-pinnable-header vector-pinnable-header-pinned" data-feature-name="toc-pinned" data-pinnable-element-id="vector-toc" > <h2 class="vector-pinnable-header-label">Բովանդակություն</h2> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-pin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-toc.pin">տեղափոխել կողագոտի</button> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-unpin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-toc.unpin">թաքցնել</button> </div> <ul class="vector-toc-contents" id="mw-panel-toc-list"> <li id="toc-mw-content-text" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1"> <a href="#" class="vector-toc-link"> <div class="vector-toc-text">Ներածություն</div> </a> </li> <li id="toc-Կիրառումը" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1 vector-toc-list-item-expanded"> <a class="vector-toc-link" href="#Կիրառումը"> <div class="vector-toc-text"> 1 Կիրառումը </div> </a> <button aria-controls="toc-Կիրառումը-sublist" class="cdx-button cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only vector-toc-toggle"> Toggle Կիրառումը subsection </button> <ul id="toc-Կիրառումը-sublist" class="vector-toc-list"> <li id="toc-Հացամթերք" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Հացամթերք"> <div class="vector-toc-text"> 1.1 Հացամթերք </div> </a> <ul id="toc-Հացամթերք-sublist" class="vector-toc-list"> <li id="toc-Ավելացված_գլյուտեն" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-3"> <a class="vector-toc-link" href="#Ավելացված_գլյուտեն"> <div class="vector-toc-text"> 1.1.1 Ավելացված գլյուտեն </div> </a> <ul id="toc-Ավելացված_գլյուտեն-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> </ul> </li> <li id="toc-Մսի_իմիտացիա" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Մսի_իմիտացիա"> <div class="vector-toc-text"> 1.2 Մսի իմիտացիա </div> </a> <ul id="toc-Մսի_իմիտացիա-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Այլ_սպառողական_ապրանքներ" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Այլ_սպառողական_ապրանքներ"> <div class="vector-toc-text"> 1.3 Այլ սպառողական ապրանքներ </div> </a> <ul id="toc-Այլ_սպառողական_ապրանքներ-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> </ul> </li> <li id="toc-Հիվանդություններ" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1 vector-toc-list-item-expanded"> <a class="vector-toc-link" href="#Հիվանդություններ"> <div class="vector-toc-text"> 2 Հիվանդություններ </div> </a> <button aria-controls="toc-Հիվանդություններ-sublist" class="cdx-button cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only vector-toc-toggle"> Toggle Հիվանդություններ subsection </button> <ul id="toc-Հիվանդություններ-sublist" class="vector-toc-list"> <li id="toc-Ախտաֆիզիոլոգիական_ուսումնասիրություն" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Ախտաֆիզիոլոգիական_ուսումնասիրություն"> <div class="vector-toc-text"> 2.1 Ախտաֆիզիոլոգիական ուսումնասիրություն </div> </a> <ul id="toc-Ախտաֆիզիոլոգիական_ուսումնասիրություն-sublist" class="vector-toc-list"> <li id="toc-In_vitro_և_in_vivo_ուսումնասիրություններ" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-3"> <a class="vector-toc-link" href="#In_vitro_և_in_vivo_ուսումնասիրություններ"> <div class="vector-toc-text"> 2.1.1 In vitro և in vivo ուսումնասիրություններ </div> </a> <ul id="toc-In_vitro_և_in_vivo_ուսումնասիրություններ-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> </ul> </li> <li id="toc-Հիվանդացություն" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Հիվանդացություն"> <div class="vector-toc-text"> 2.2 Հիվանդացություն </div> </a> <ul id="toc-Հիվանդացություն-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Ցելիակիա" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Ցելիակիա"> <div class="vector-toc-text"> 2.3 Ցելիակիա </div> </a> <ul id="toc-Ցելիակիա-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Ոչ_ցելիակային_գլյուտեն_գերզգայունություն" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Ոչ_ցելիակային_գլյուտեն_գերզգայունություն"> <div class="vector-toc-text"> 2.4 Ոչ ցելիակային գլյուտեն գերզգայունություն </div> </a> <ul id="toc-Ոչ_ցելիակային_գլյուտեն_գերզգայունություն-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Ցորենի_նկատմամբ_ալերգիա" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Ցորենի_նկատմամբ_ալերգիա"> <div class="vector-toc-text"> 2.5 Ցորենի նկատմամբ ալերգիա </div> </a> <ul id="toc-Ցորենի_նկատմամբ_ալերգիա-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Գլյուտենային_ատաքսիա" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Գլյուտենային_ատաքսիա"> <div class="vector-toc-text"> 2.6 Գլյուտենային ատաքսիա </div> </a> <ul id="toc-Գլյուտենային_ատաքսիա-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Այլ_նյարդաբանական_հիվանդություններ" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Այլ_նյարդաբանական_հիվանդություններ"> <div class="vector-toc-text"> 2.7 Այլ նյարդաբանական հիվանդություններ </div> </a> <ul id="toc-Այլ_նյարդաբանական_հիվանդություններ-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> </ul> </li> <li id="toc-Պիտակավորում" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1 vector-toc-list-item-expanded"> <a class="vector-toc-link" href="#Պիտակավորում"> <div class="vector-toc-text"> 3 Պիտակավորում </div> </a> <ul id="toc-Պիտակավորում-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Ծանոթագրություններ" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1 vector-toc-list-item-expanded"> <a class="vector-toc-link" href="#Ծանոթագրություններ"> <div class="vector-toc-text"> 4 Ծանոթագրություններ </div> </a> <ul id="toc-Ծանոթագրություններ-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Հետագա_ընթերցանություն" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1 vector-toc-list-item-expanded"> <a class="vector-toc-link" href="#Հետագա_ընթերցանություն"> <div class="vector-toc-text"> 5 Հետագա ընթերցանություն </div> </a> <ul id="toc-Հետագա_ընթերցանություն-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> </ul> </div> </div> </nav> </div> </div> <div class="mw-content-container"> <main id="content" class="mw-body"> <header class="mw-body-header vector-page-titlebar"> <nav aria-label="Բովանդակություն" class="vector-toc-landmark"> <div id="vector-page-titlebar-toc" class="vector-dropdown vector-page-titlebar-toc vector-button-flush-left" > <input type="checkbox" id="vector-page-titlebar-toc-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-page-titlebar-toc" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="Toggle the table of contents" > <label id="vector-page-titlebar-toc-label" for="vector-page-titlebar-toc-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only " aria-hidden="true" > Toggle the table of contents </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="vector-page-titlebar-toc-unpinned-container" class="vector-unpinned-container"> </div> </div> </div> </nav> <h1 id="firstHeading" class="firstHeading mw-first-heading">Գլյուտեն</h1> <div id="p-lang-btn" class="vector-dropdown mw-portlet mw-portlet-lang" > <input type="checkbox" id="p-lang-btn-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-p-lang-btn" class="vector-dropdown-checkbox mw-interlanguage-selector" aria-label="Go to an article in another language. Available in 65 languages" > <label id="p-lang-btn-label" for="p-lang-btn-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--action-progressive mw-portlet-lang-heading-65" aria-hidden="true" > 65 լեզու </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li class="interlanguage-link interwiki-af mw-list-item"><a href="https://af.wikipedia.org/wiki/Gluten" title="Gluten – աֆրիկաանս" lang="af" hreflang="af" data-title="Gluten" data-language-autonym="Afrikaans" data-language-local-name="աֆրիկաանս" class="interlanguage-link-target">Afrikaans</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ar mw-list-item"><a href="https://ar.wikipedia.org/wiki/%D8%BA%D9%84%D9%88%D8%AA%D9%8A%D9%86" title="غلوتين – արաբերեն" lang="ar" hreflang="ar" data-title="غلوتين" data-language-autonym="العربية" data-language-local-name="արաբերեն" class="interlanguage-link-target">العربية</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ast mw-list-item"><a href="https://ast.wikipedia.org/wiki/Gluten" title="Gluten – աստուրերեն" lang="ast" hreflang="ast" data-title="Gluten" data-language-autonym="Asturianu" data-language-local-name="աստուրերեն" class="interlanguage-link-target">Asturianu</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-az mw-list-item"><a href="https://az.wikipedia.org/wiki/Ql%C3%BCten" title="Qlüten – ադրբեջաներեն" lang="az" hreflang="az" data-title="Qlüten" data-language-autonym="Azərbaycanca" data-language-local-name="ադրբեջաներեն" class="interlanguage-link-target">Azərbaycanca</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-azb mw-list-item"><a href="https://azb.wikipedia.org/wiki/%DA%AF%D9%84%D9%88%D8%AA%D9%86" title="گلوتن – South Azerbaijani" lang="azb" hreflang="azb" data-title="گلوتن" data-language-autonym="تۆرکجه" data-language-local-name="South Azerbaijani" class="interlanguage-link-target">تۆرکجه</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-be mw-list-item"><a href="https://be.wikipedia.org/wiki/%D0%93%D0%BB%D1%8E%D1%82%D1%8D%D0%BD" title="Глютэн – բելառուսերեն" lang="be" hreflang="be" data-title="Глютэн" data-language-autonym="Беларуская" data-language-local-name="բելառուսերեն" class="interlanguage-link-target">Беларуская</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-be-x-old mw-list-item"><a href="https://be-tarask.wikipedia.org/wiki/%D0%93%D0%BB%D1%8E%D1%82%D1%8D%D0%BD" title="Глютэн – Belarusian (Taraškievica orthography)" lang="be-tarask" hreflang="be-tarask" data-title="Глютэн" data-language-autonym="Беларуская (тарашкевіца)" data-language-local-name="Belarusian (Taraškievica orthography)" class="interlanguage-link-target">Беларуская (тарашкевіца)</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-bg mw-list-item"><a href="https://bg.wikipedia.org/wiki/%D0%93%D0%BB%D1%83%D1%82%D0%B5%D0%BD" title="Глутен – բուլղարերեն" lang="bg" hreflang="bg" data-title="Глутен" data-language-autonym="Български" data-language-local-name="բուլղարերեն" class="interlanguage-link-target">Български</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-bh mw-list-item"><a href="https://bh.wikipedia.org/wiki/%E0%A4%97%E0%A5%8D%E0%A4%B2%E0%A5%82%E0%A4%9F%E0%A5%87%E0%A4%A8" title="ग्लूटेन – Bhojpuri" lang="bh" hreflang="bh" data-title="ग्लूटेन" data-language-autonym="भोजपुरी" data-language-local-name="Bhojpuri" class="interlanguage-link-target">भोजपुरी</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-br mw-list-item"><a href="https://br.wikipedia.org/wiki/Gluten" title="Gluten – բրետոներեն" lang="br" hreflang="br" data-title="Gluten" data-language-autonym="Brezhoneg" data-language-local-name="բրետոներեն" class="interlanguage-link-target">Brezhoneg</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ca mw-list-item"><a href="https://ca.wikipedia.org/wiki/Gluten" title="Gluten – կատալաներեն" lang="ca" hreflang="ca" data-title="Gluten" data-language-autonym="Català" data-language-local-name="կատալաներեն" class="interlanguage-link-target">Català</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-cs mw-list-item"><a href="https://cs.wikipedia.org/wiki/Lepek" title="Lepek – չեխերեն" lang="cs" hreflang="cs" data-title="Lepek" data-language-autonym="Čeština" data-language-local-name="չեխերեն" class="interlanguage-link-target">Čeština</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-cv mw-list-item"><a href="https://cv.wikipedia.org/wiki/%D0%9D%D3%B3%D0%BD%D0%B5%D0%BA%D0%B5" title="Нӳнеке – չուվաշերեն" lang="cv" hreflang="cv" data-title="Нӳнеке" data-language-autonym="Чӑвашла" data-language-local-name="չուվաշերեն" class="interlanguage-link-target">Чӑвашла</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-da mw-list-item"><a href="https://da.wikipedia.org/wiki/Gluten" title="Gluten – դանիերեն" lang="da" hreflang="da" data-title="Gluten" data-language-autonym="Dansk" data-language-local-name="դանիերեն" class="interlanguage-link-target">Dansk</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-de mw-list-item"><a href="https://de.wikipedia.org/wiki/Gluten" title="Gluten – գերմաներեն" lang="de" hreflang="de" data-title="Gluten" data-language-autonym="Deutsch" data-language-local-name="գերմաներեն" class="interlanguage-link-target">Deutsch</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-el mw-list-item"><a href="https://el.wikipedia.org/wiki/%CE%93%CE%BB%CE%BF%CF%85%CF%84%CE%AD%CE%BD%CE%B7" title="Γλουτένη – հունարեն" lang="el" hreflang="el" data-title="Γλουτένη" data-language-autonym="Ελληνικά" data-language-local-name="հունարեն" class="interlanguage-link-target">Ελληνικά</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-en mw-list-item"><a href="https://en.wikipedia.org/wiki/Gluten" title="Gluten – անգլերեն" lang="en" hreflang="en" data-title="Gluten" data-language-autonym="English" data-language-local-name="անգլերեն" class="interlanguage-link-target">English</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-eo mw-list-item"><a href="https://eo.wikipedia.org/wiki/Gluteno" title="Gluteno – էսպերանտո" lang="eo" hreflang="eo" data-title="Gluteno" data-language-autonym="Esperanto" data-language-local-name="էսպերանտո" class="interlanguage-link-target">Esperanto</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-es mw-list-item"><a href="https://es.wikipedia.org/wiki/Gluten" title="Gluten – իսպաներեն" lang="es" hreflang="es" data-title="Gluten" data-language-autonym="Español" data-language-local-name="իսպաներեն" class="interlanguage-link-target">Español</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-et mw-list-item"><a href="https://et.wikipedia.org/wiki/Gluteen" title="Gluteen – էստոներեն" lang="et" hreflang="et" data-title="Gluteen" data-language-autonym="Eesti" data-language-local-name="էստոներեն" class="interlanguage-link-target">Eesti</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-eu mw-list-item"><a href="https://eu.wikipedia.org/wiki/Gluten" title="Gluten – բասկերեն" lang="eu" hreflang="eu" data-title="Gluten" data-language-autonym="Euskara" data-language-local-name="բասկերեն" class="interlanguage-link-target">Euskara</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-fa mw-list-item"><a href="https://fa.wikipedia.org/wiki/%DA%AF%D9%84%D9%88%D8%AA%D9%86" title="گلوتن – պարսկերեն" lang="fa" hreflang="fa" data-title="گلوتن" data-language-autonym="فارسی" data-language-local-name="պարսկերեն" class="interlanguage-link-target">فارسی</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-fi mw-list-item"><a href="https://fi.wikipedia.org/wiki/Gluteeni" title="Gluteeni – ֆիններեն" lang="fi" hreflang="fi" data-title="Gluteeni" data-language-autonym="Suomi" data-language-local-name="ֆիններեն" class="interlanguage-link-target">Suomi</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-fr mw-list-item"><a href="https://fr.wikipedia.org/wiki/Gluten" title="Gluten – ֆրանսերեն" lang="fr" hreflang="fr" data-title="Gluten" data-language-autonym="Français" data-language-local-name="ֆրանսերեն" class="interlanguage-link-target">Français</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ga mw-list-item"><a href="https://ga.wikipedia.org/wiki/Gl%C3%BAtan" title="Glútan – իռլանդերեն" lang="ga" hreflang="ga" data-title="Glútan" data-language-autonym="Gaeilge" data-language-local-name="իռլանդերեն" class="interlanguage-link-target">Gaeilge</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-gl mw-list-item"><a href="https://gl.wikipedia.org/wiki/Glute" title="Glute – գալիսերեն" lang="gl" hreflang="gl" data-title="Glute" data-language-autonym="Galego" data-language-local-name="գալիսերեն" class="interlanguage-link-target">Galego</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-he mw-list-item"><a href="https://he.wikipedia.org/wiki/%D7%92%D7%9C%D7%95%D7%98%D7%9F" title="גלוטן – եբրայերեն" lang="he" hreflang="he" data-title="גלוטן" data-language-autonym="עברית" data-language-local-name="եբրայերեն" class="interlanguage-link-target">עברית</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-hr mw-list-item"><a href="https://hr.wikipedia.org/wiki/Gluten" title="Gluten – խորվաթերեն" lang="hr" hreflang="hr" data-title="Gluten" data-language-autonym="Hrvatski" data-language-local-name="խորվաթերեն" class="interlanguage-link-target">Hrvatski</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-hu mw-list-item"><a href="https://hu.wikipedia.org/wiki/Glut%C3%A9n" title="Glutén – հունգարերեն" lang="hu" hreflang="hu" data-title="Glutén" data-language-autonym="Magyar" data-language-local-name="հունգարերեն" class="interlanguage-link-target">Magyar</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-id mw-list-item"><a href="https://id.wikipedia.org/wiki/Gluten" title="Gluten – ինդոնեզերեն" lang="id" hreflang="id" data-title="Gluten" data-language-autonym="Bahasa Indonesia" data-language-local-name="ինդոնեզերեն" class="interlanguage-link-target">Bahasa Indonesia</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-io mw-list-item"><a href="https://io.wikipedia.org/wiki/Gluteno" title="Gluteno – իդո" lang="io" hreflang="io" data-title="Gluteno" data-language-autonym="Ido" data-language-local-name="իդո" class="interlanguage-link-target">Ido</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-is mw-list-item"><a href="https://is.wikipedia.org/wiki/Gl%C3%BAten" title="Glúten – իսլանդերեն" lang="is" hreflang="is" data-title="Glúten" data-language-autonym="Íslenska" data-language-local-name="իսլանդերեն" class="interlanguage-link-target">Íslenska</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-it mw-list-item"><a href="https://it.wikipedia.org/wiki/Glutine" title="Glutine – իտալերեն" lang="it" hreflang="it" data-title="Glutine" data-language-autonym="Italiano" data-language-local-name="իտալերեն" class="interlanguage-link-target">Italiano</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ja mw-list-item"><a href="https://ja.wikipedia.org/wiki/%E3%82%B0%E3%83%AB%E3%83%86%E3%83%B3" title="グルテン – ճապոներեն" lang="ja" hreflang="ja" data-title="グルテン" data-language-autonym="日本語" data-language-local-name="ճապոներեն" class="interlanguage-link-target">日本語</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-jv mw-list-item"><a href="https://jv.wikipedia.org/wiki/Gluten" title="Gluten – ճավայերեն" lang="jv" hreflang="jv" data-title="Gluten" data-language-autonym="Jawa" data-language-local-name="ճավայերեն" class="interlanguage-link-target">Jawa</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ko mw-list-item"><a href="https://ko.wikipedia.org/wiki/%EA%B8%80%EB%A3%A8%ED%85%90" title="글루텐 – կորեերեն" lang="ko" hreflang="ko" data-title="글루텐" data-language-autonym="한국어" data-language-local-name="կորեերեն" class="interlanguage-link-target">한국어</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-la mw-list-item"><a href="https://la.wikipedia.org/wiki/Gluten_(permixtio_proteinorum)" title="Gluten (permixtio proteinorum) – լատիներեն" lang="la" hreflang="la" data-title="Gluten (permixtio proteinorum)" data-language-autonym="Latina" data-language-local-name="լատիներեն" class="interlanguage-link-target">Latina</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-lt mw-list-item"><a href="https://lt.wikipedia.org/wiki/Glitimas" title="Glitimas – լիտվերեն" lang="lt" hreflang="lt" data-title="Glitimas" data-language-autonym="Lietuvių" data-language-local-name="լիտվերեն" class="interlanguage-link-target">Lietuvių</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-lv mw-list-item"><a href="https://lv.wikipedia.org/wiki/Lipeklis" title="Lipeklis – լատվիերեն" lang="lv" hreflang="lv" data-title="Lipeklis" data-language-autonym="Latviešu" data-language-local-name="լատվիերեն" class="interlanguage-link-target">Latviešu</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ms mw-list-item"><a href="https://ms.wikipedia.org/wiki/Gluten" title="Gluten – մալայերեն" lang="ms" hreflang="ms" data-title="Gluten" data-language-autonym="Bahasa Melayu" data-language-local-name="մալայերեն" class="interlanguage-link-target">Bahasa Melayu</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-my mw-list-item"><a href="https://my.wikipedia.org/wiki/%E1%80%82%E1%80%9C%E1%80%B0%E1%80%B8%E1%80%90%E1%80%94%E1%80%BA" title="ဂလူးတန် – բիրմայերեն" lang="my" hreflang="my" data-title="ဂလူးတန်" data-language-autonym="မြန်မာဘာသာ" data-language-local-name="բիրմայերեն" class="interlanguage-link-target">မြန်မာဘာသာ</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-nds-nl mw-list-item"><a href="https://nds-nl.wikipedia.org/wiki/Gluten" title="Gluten – ստորին սաքսոներեն" lang="nds-NL" hreflang="nds-NL" data-title="Gluten" data-language-autonym="Nedersaksies" data-language-local-name="ստորին սաքսոներեն" class="interlanguage-link-target">Nedersaksies</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-nl mw-list-item"><a href="https://nl.wikipedia.org/wiki/Gluten" title="Gluten – հոլանդերեն" lang="nl" hreflang="nl" data-title="Gluten" data-language-autonym="Nederlands" data-language-local-name="հոլանդերեն" class="interlanguage-link-target">Nederlands</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-nn mw-list-item"><a href="https://nn.wikipedia.org/wiki/Gluten" title="Gluten – նոր նորվեգերեն" lang="nn" hreflang="nn" data-title="Gluten" data-language-autonym="Norsk nynorsk" data-language-local-name="նոր նորվեգերեն" class="interlanguage-link-target">Norsk nynorsk</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-no mw-list-item"><a href="https://no.wikipedia.org/wiki/Gluten" title="Gluten – գրքային նորվեգերեն" lang="nb" hreflang="nb" data-title="Gluten" data-language-autonym="Norsk bokmål" data-language-local-name="գրքային նորվեգերեն" class="interlanguage-link-target">Norsk bokmål</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-oc mw-list-item"><a href="https://oc.wikipedia.org/wiki/Glut%C3%A8n" title="Glutèn – օքսիտաներեն" lang="oc" hreflang="oc" data-title="Glutèn" data-language-autonym="Occitan" data-language-local-name="օքսիտաներեն" class="interlanguage-link-target">Occitan</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-pl mw-list-item"><a href="https://pl.wikipedia.org/wiki/Gluten" title="Gluten – լեհերեն" lang="pl" hreflang="pl" data-title="Gluten" data-language-autonym="Polski" data-language-local-name="լեհերեն" class="interlanguage-link-target">Polski</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-pt mw-list-item"><a href="https://pt.wikipedia.org/wiki/Gl%C3%BAten" title="Glúten – պորտուգալերեն" lang="pt" hreflang="pt" data-title="Glúten" data-language-autonym="Português" data-language-local-name="պորտուգալերեն" class="interlanguage-link-target">Português</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ro mw-list-item"><a href="https://ro.wikipedia.org/wiki/Gluten" title="Gluten – ռումիներեն" lang="ro" hreflang="ro" data-title="Gluten" data-language-autonym="Română" data-language-local-name="ռումիներեն" class="interlanguage-link-target">Română</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ru mw-list-item"><a href="https://ru.wikipedia.org/wiki/%D0%9A%D0%BB%D0%B5%D0%B9%D0%BA%D0%BE%D0%B2%D0%B8%D0%BD%D0%B0" title="Клейковина – ռուսերեն" lang="ru" hreflang="ru" data-title="Клейковина" data-language-autonym="Русский" data-language-local-name="ռուսերեն" class="interlanguage-link-target">Русский</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sh mw-list-item"><a href="https://sh.wikipedia.org/wiki/Gluten" title="Gluten – սերբա-խորվաթերեն" lang="sh" hreflang="sh" data-title="Gluten" data-language-autonym="Srpskohrvatski / српскохрватски" data-language-local-name="սերբա-խորվաթերեն" class="interlanguage-link-target">Srpskohrvatski / српскохрватски</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-simple mw-list-item"><a href="https://simple.wikipedia.org/wiki/Gluten" title="Gluten – Simple English" lang="en-simple" hreflang="en-simple" data-title="Gluten" data-language-autonym="Simple English" data-language-local-name="Simple English" class="interlanguage-link-target">Simple English</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sk mw-list-item"><a href="https://sk.wikipedia.org/wiki/Lepok" title="Lepok – սլովակերեն" lang="sk" hreflang="sk" data-title="Lepok" data-language-autonym="Slovenčina" data-language-local-name="սլովակերեն" class="interlanguage-link-target">Slovenčina</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sl mw-list-item"><a href="https://sl.wikipedia.org/wiki/Gluten" title="Gluten – սլովեներեն" lang="sl" hreflang="sl" data-title="Gluten" data-language-autonym="Slovenščina" data-language-local-name="սլովեներեն" class="interlanguage-link-target">Slovenščina</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sq mw-list-item"><a href="https://sq.wikipedia.org/wiki/Glutine" title="Glutine – ալբաներեն" lang="sq" hreflang="sq" data-title="Glutine" data-language-autonym="Shqip" data-language-local-name="ալբաներեն" class="interlanguage-link-target">Shqip</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sr mw-list-item"><a href="https://sr.wikipedia.org/wiki/Gluten" title="Gluten – սերբերեն" lang="sr" hreflang="sr" data-title="Gluten" data-language-autonym="Српски / srpski" data-language-local-name="սերբերեն" class="interlanguage-link-target">Српски / srpski</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sv mw-list-item"><a href="https://sv.wikipedia.org/wiki/Gluten" title="Gluten – շվեդերեն" lang="sv" hreflang="sv" data-title="Gluten" data-language-autonym="Svenska" data-language-local-name="շվեդերեն" class="interlanguage-link-target">Svenska</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ta mw-list-item"><a href="https://ta.wikipedia.org/wiki/%E0%AE%AA%E0%AE%9A%E0%AF%88%E0%AE%AF%E0%AE%AE%E0%AF%8D_(%E0%AE%95%E0%AF%81%E0%AE%B3%E0%AF%81%E0%AE%9F%E0%AF%8D%E0%AE%9F%E0%AE%A9%E0%AF%8D)" title="பசையம் (குளுட்டன்) – թամիլերեն" lang="ta" hreflang="ta" data-title="பசையம் (குளுட்டன்)" data-language-autonym="தமிழ்" data-language-local-name="թամիլերեն" class="interlanguage-link-target">தமிழ்</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-th mw-list-item"><a href="https://th.wikipedia.org/wiki/%E0%B8%81%E0%B8%A5%E0%B8%B9%E0%B9%80%E0%B8%95%E0%B8%99" title="กลูเตน – թայերեն" lang="th" hreflang="th" data-title="กลูเตน" data-language-autonym="ไทย" data-language-local-name="թայերեն" class="interlanguage-link-target">ไทย</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-tr mw-list-item"><a href="https://tr.wikipedia.org/wiki/Gl%C3%BCten" title="Glüten – թուրքերեն" lang="tr" hreflang="tr" data-title="Glüten" data-language-autonym="Türkçe" data-language-local-name="թուրքերեն" class="interlanguage-link-target">Türkçe</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-uk mw-list-item"><a href="https://uk.wikipedia.org/wiki/%D0%9A%D0%BB%D0%B5%D0%B9%D0%BA%D0%BE%D0%B2%D0%B8%D0%BD%D0%B0" title="Клейковина – ուկրաիներեն" lang="uk" hreflang="uk" data-title="Клейковина" data-language-autonym="Українська" data-language-local-name="ուկրաիներեն" class="interlanguage-link-target">Українська</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-vi mw-list-item"><a href="https://vi.wikipedia.org/wiki/Gluten" title="Gluten – վիետնամերեն" lang="vi" hreflang="vi" data-title="Gluten" data-language-autonym="Tiếng Việt" data-language-local-name="վիետնամերեն" class="interlanguage-link-target">Tiếng Việt</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-vls mw-list-item"><a href="https://vls.wikipedia.org/wiki/Gluutn" title="Gluutn – արևմտաֆլամանդերեն" lang="vls" hreflang="vls" data-title="Gluutn" data-language-autonym="West-Vlams" data-language-local-name="արևմտաֆլամանդերեն" class="interlanguage-link-target">West-Vlams</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-wuu mw-list-item"><a href="https://wuu.wikipedia.org/wiki/%E9%BA%B8%E8%B4%A8" title="麸质 – վու չինարեն" lang="wuu" hreflang="wuu" data-title="麸质" data-language-autonym="吴语" data-language-local-name="վու չինարեն" class="interlanguage-link-target">吴语</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-zh mw-list-item"><a href="https://zh.wikipedia.org/wiki/%E9%BA%B8%E8%B4%A8" title="麸质 – չինարեն" lang="zh" hreflang="zh" data-title="麸质" data-language-autonym="中文" data-language-local-name="չինարեն" class="interlanguage-link-target">中文</a></li> </ul> <div class="after-portlet after-portlet-lang"><a href="https://www.wikidata.org/wiki/Special:EntityPage/Q188251#sitelinks-wikipedia" title="Խմբագրել միջլեզվային հղումները" class="wbc-editpage">Փոխել հղումները</a></div> </div> </div> </div> </header> <div class="vector-page-toolbar"> <div class="vector-page-toolbar-container"> <div id="left-navigation"> <nav aria-label="Անվանատարածքներ"> <div id="p-associated-pages" class="vector-menu vector-menu-tabs mw-portlet mw-portlet-associated-pages" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="ca-nstab-main" class="selected vector-tab-noicon mw-list-item"><a href="/wiki/%D4%B3%D5%AC%D5%B5%D5%B8%D6%82%D5%BF%D5%A5%D5%B6" title="Դիտել հոդվածը [c]" accesskey="c">Հոդված</a></li><li id="ca-talk" class="vector-tab-noicon mw-list-item"><a href="/wiki/%D5%94%D5%B6%D5%B6%D5%A1%D6%80%D5%AF%D5%B8%D6%82%D5%B4:%D4%B3%D5%AC%D5%B5%D5%B8%D6%82%D5%BF%D5%A5%D5%B6" rel="discussion" title="Քննարկումներ այս էջի բովանդակության մասին [t]" accesskey="t">քննարկում</a></li> </ul> </div> </div> <div id="vector-variants-dropdown" class="vector-dropdown emptyPortlet" > <input type="checkbox" id="vector-variants-dropdown-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-variants-dropdown" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="Change language variant" > <label id="vector-variants-dropdown-label" for="vector-variants-dropdown-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet" aria-hidden="true" >հայերեն </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="p-variants" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-variants emptyPortlet" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> </ul> </div> </div> </div> </div> </nav> </div> <div id="right-navigation" class="vector-collapsible"> <nav aria-label="Դիտումները"> <div id="p-views" class="vector-menu vector-menu-tabs mw-portlet mw-portlet-views" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="ca-view" class="selected vector-tab-noicon mw-list-item"><a href="/wiki/%D4%B3%D5%AC%D5%B5%D5%B8%D6%82%D5%BF%D5%A5%D5%B6">Կարդալ</a></li><li id="ca-ve-edit" class="vector-tab-noicon mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%D4%B3%D5%AC%D5%B5%D5%B8%D6%82%D5%BF%D5%A5%D5%B6&veaction=edit" title="Խմբագրել այս էջը [v]" accesskey="v">Խմբագրել</a></li><li id="ca-edit" class="collapsible vector-tab-noicon mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%D4%B3%D5%AC%D5%B5%D5%B8%D6%82%D5%BF%D5%A5%D5%B6&action=edit" title="Խմբագրել այս էջի ելատեքստը [e]" accesskey="e">Խմբագրել կոդը</a></li><li id="ca-history" class="vector-tab-noicon mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%D4%B3%D5%AC%D5%B5%D5%B8%D6%82%D5%BF%D5%A5%D5%B6&action=history" title="Այս էջի խմբագրումների պատմությունը [h]" accesskey="h">Դիտել պատմությունը</a></li> </ul> </div> </div> </nav> <nav class="vector-page-tools-landmark" aria-label="Page tools"> <div id="vector-page-tools-dropdown" class="vector-dropdown vector-page-tools-dropdown" > <input type="checkbox" id="vector-page-tools-dropdown-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-page-tools-dropdown" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="Գործիքներ" > <label id="vector-page-tools-dropdown-label" for="vector-page-tools-dropdown-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet" aria-hidden="true" >Գործիքներ </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="vector-page-tools-unpinned-container" class="vector-unpinned-container"> <div id="vector-page-tools" class="vector-page-tools vector-pinnable-element"> <div class="vector-pinnable-header vector-page-tools-pinnable-header vector-pinnable-header-unpinned" data-feature-name="page-tools-pinned" data-pinnable-element-id="vector-page-tools" data-pinned-container-id="vector-page-tools-pinned-container" data-unpinned-container-id="vector-page-tools-unpinned-container" > <div class="vector-pinnable-header-label">Գործիքներ</div> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-pin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-page-tools.pin">տեղափոխել կողագոտի</button> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-unpin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-page-tools.unpin">թաքցնել</button> </div> <div id="p-cactions" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-cactions emptyPortlet vector-has-collapsible-items" title="Այլ ընտրանքներ" > <div class="vector-menu-heading"> Գործողություններ </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="ca-more-view" class="selected vector-more-collapsible-item mw-list-item"><a href="/wiki/%D4%B3%D5%AC%D5%B5%D5%B8%D6%82%D5%BF%D5%A5%D5%B6">Կարդալ</a></li><li id="ca-more-ve-edit" class="vector-more-collapsible-item mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%D4%B3%D5%AC%D5%B5%D5%B8%D6%82%D5%BF%D5%A5%D5%B6&veaction=edit" title="Խմբագրել այս էջը [v]" accesskey="v">Խմբագրել</a></li><li id="ca-more-edit" class="collapsible vector-more-collapsible-item mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%D4%B3%D5%AC%D5%B5%D5%B8%D6%82%D5%BF%D5%A5%D5%B6&action=edit" title="Խմբագրել այս էջի ելատեքստը [e]" accesskey="e">Խմբագրել կոդը</a></li><li id="ca-more-history" class="vector-more-collapsible-item mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%D4%B3%D5%AC%D5%B5%D5%B8%D6%82%D5%BF%D5%A5%D5%B6&action=history">Դիտել պատմությունը</a></li> </ul> </div> </div> <div id="p-tb" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-tb" > <div class="vector-menu-heading"> Ընդհանուր </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="t-whatlinkshere" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%D5%8D%D5%BA%D5%A1%D5%BD%D5%A1%D6%80%D5%AF%D5%B8%D5%B2:%D4%B1%D5%B5%D5%BD%D5%BF%D5%A5%D5%B2%D5%B0%D5%B2%D5%BE%D5%B8%D5%B2%D5%A7%D5%BB%D5%A5%D6%80%D5%A8/%D4%B3%D5%AC%D5%B5%D5%B8%D6%82%D5%BF%D5%A5%D5%B6" title="Այս էջին հղվող բոլոր վիքի էջերի ցանկը [j]" accesskey="j">Այստեղ հղվող էջերը</a></li><li id="t-recentchangeslinked" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%D5%8D%D5%BA%D5%A1%D5%BD%D5%A1%D6%80%D5%AF%D5%B8%D5%B2:%D4%BF%D5%A1%D5%BA%D5%BE%D5%A1%D5%AE%D5%A7%D5%BB%D5%A5%D6%80%D5%AB%D6%83%D5%B8%D6%83%D5%B8%D5%AD%D5%B8%D6%82%D5%A9%D5%B5%D5%B8%D6%82%D5%B6%D5%B6%D5%A5%D6%80%D5%A8/%D4%B3%D5%AC%D5%B5%D5%B8%D6%82%D5%BF%D5%A5%D5%B6" rel="nofollow" title="Այս էջից կապված էջերի վերջին փոփոխությունները [k]" accesskey="k">Կապված փոփոխություններ</a></li><li id="t-specialpages" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%D5%8D%D5%BA%D5%A1%D5%BD%D5%A1%D6%80%D5%AF%D5%B8%D5%B2:%D5%8D%D5%BA%D5%A1%D5%BD%D5%A1%D6%80%D5%AF%D5%B8%D5%B2%D5%A7%D5%BB%D5%A5%D6%80%D5%A8" title="Բոլոր սպասարկող էջերի ցանկը [q]" accesskey="q">Սպասարկող էջեր</a></li><li id="t-permalink" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%D4%B3%D5%AC%D5%B5%D5%B8%D6%82%D5%BF%D5%A5%D5%B6&oldid=9807253" title="Էջի այս տարբերակի մշտական հղում">Մշտական հղում</a></li><li id="t-info" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%D4%B3%D5%AC%D5%B5%D5%B8%D6%82%D5%BF%D5%A5%D5%B6&action=info" title="Վիճակագրական տվյալներ էջի մասին">Էջի վիճակագրություն</a></li><li id="t-cite" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%D5%8D%D5%BA%D5%A1%D5%BD%D5%A1%D6%80%D5%AF%D5%B8%D5%B2:CiteThisPage&page=%D4%B3%D5%AC%D5%B5%D5%B8%D6%82%D5%BF%D5%A5%D5%B6&id=9807253&wpFormIdentifier=titleform" title="Տեղեկատվություն, թե ինչպես պետք է մեջբերել այս էջը">Մեջբերել այս էջը</a></li><li id="t-urlshortener" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%D5%8D%D5%BA%D5%A1%D5%BD%D5%A1%D6%80%D5%AF%D5%B8%D5%B2:UrlShortener&url=https%3A%2F%2Fhy.wikipedia.org%2Fwiki%2F%25D4%25B3%25D5%25AC%25D5%25B5%25D5%25B8%25D6%2582%25D5%25BF%25D5%25A5%25D5%25B6">Ստանալ կարճ URL հասցե</a></li><li id="t-urlshortener-qrcode" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%D5%8D%D5%BA%D5%A1%D5%BD%D5%A1%D6%80%D5%AF%D5%B8%D5%B2:QrCode&url=https%3A%2F%2Fhy.wikipedia.org%2Fwiki%2F%25D4%25B3%25D5%25AC%25D5%25B5%25D5%25B8%25D6%2582%25D5%25BF%25D5%25A5%25D5%25B6">Download QR code</a></li> </ul> </div> </div> <div id="p-coll-print_export" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-coll-print_export" > <div class="vector-menu-heading"> Տպել/արտահանել </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="coll-create_a_book" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%D5%8D%D5%BA%D5%A1%D5%BD%D5%A1%D6%80%D5%AF%D5%B8%D5%B2:Book&bookcmd=book_creator&referer=%D4%B3%D5%AC%D5%B5%D5%B8%D6%82%D5%BF%D5%A5%D5%B6">Ստեղծել գիրք</a></li><li id="coll-download-as-rl" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%D5%8D%D5%BA%D5%A1%D5%BD%D5%A1%D6%80%D5%AF%D5%B8%D5%B2:DownloadAsPdf&page=%D4%B3%D5%AC%D5%B5%D5%B8%D6%82%D5%BF%D5%A5%D5%B6&action=show-download-screen">Ներբեռնել որպես PDF</a></li><li id="t-print" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%D4%B3%D5%AC%D5%B5%D5%B8%D6%82%D5%BF%D5%A5%D5%B6&printable=yes" title="Այս էջի տպելու տարբերակ [p]" accesskey="p">Տպելու տարբերակ</a></li> </ul> </div> </div> <div id="p-wikibase-otherprojects" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-wikibase-otherprojects" > <div class="vector-menu-heading"> Այլ նախագծերում </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li class="wb-otherproject-link wb-otherproject-commons mw-list-item"><a href="https://commons.wikimedia.org/wiki/Category:Gluten" hreflang="en">Վիքիպահեստ</a></li><li id="t-wikibase" class="wb-otherproject-link wb-otherproject-wikibase-dataitem mw-list-item"><a href="https://www.wikidata.org/wiki/Special:EntityPage/Q188251" title="Հղում Վիքիտվյալի համապատասխան էջին [g]" accesskey="g">Վիքիտվյալների տարր</a></li> </ul> </div> </div> </div> </div> </div> </div> </nav> </div> </div> </div> <div class="vector-column-end"> <div class="vector-sticky-pinned-container"> <nav class="vector-page-tools-landmark" aria-label="Page tools"> <div id="vector-page-tools-pinned-container" class="vector-pinned-container"> </div> </nav> <nav class="vector-appearance-landmark" aria-label="Արտաքին տեսք"> <div id="vector-appearance-pinned-container" class="vector-pinned-container"> <div id="vector-appearance" class="vector-appearance vector-pinnable-element"> <div class="vector-pinnable-header vector-appearance-pinnable-header vector-pinnable-header-pinned" data-feature-name="appearance-pinned" data-pinnable-element-id="vector-appearance" data-pinned-container-id="vector-appearance-pinned-container" data-unpinned-container-id="vector-appearance-unpinned-container" > <div class="vector-pinnable-header-label">Արտաքին տեսք</div> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-pin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-appearance.pin">տեղափոխել կողագոտի</button> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-unpin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-appearance.unpin">թաքցնել</button> </div> </div> </div> </nav> </div> </div> <div id="bodyContent" class="vector-body" aria-labelledby="firstHeading" data-mw-ve-target-container> <div class="vector-body-before-content"> <div class="mw-indicators"> </div> <div id="siteSub" class="noprint">Վիքիպեդիայից՝ ազատ հանրագիտարանից</div> </div> <div id="contentSub"><div id="mw-content-subtitle"></div></div> <div id="mw-content-text" class="mw-body-content"><div class="mw-content-ltr mw-parser-output" lang="hy" dir="ltr"><figure class="mw-default-size mw-halign-right" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/%D5%8A%D5%A1%D5%BF%D5%AF%D5%A5%D6%80:Gluten_Sources.png" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/b/b3/Gluten_Sources.png/290px-Gluten_Sources.png" decoding="async" width="290" height="159" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/b/b3/Gluten_Sources.png/435px-Gluten_Sources.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/b/b3/Gluten_Sources.png 2x" data-file-width="528" data-file-height="290" /></a><figcaption>Գլյուտենի աղբյուրի օրինակներ՝ (վերևից ժամսլաքի ուղղությամբ) ցորենի ալյուր, հաճար, գարի և աշորայի փաթիլներ</figcaption></figure> Գլյուտեն (սնձան, <a href="/wiki/%D4%B1%D5%B6%D5%A3%D5%AC%D5%A5%D6%80%D5%A5%D5%B6" title="Անգլերեն">անգլ.</a>՝ Gluten), կառուցվածքային սպիտակուց, որը հայտնաբերվում է որոշակի բնական հացահատիկներում<a href="#cite_note-1">[1]</a>։ Թեև «գլյուտեն» բառը հաճախ վերաբերում է միայն ցորենի սպիտակուցներին, բժշկական գրականության մեջ այն վերաբերում է պրոլամինի և գլուտելինի սպիտակուցների համակցմանը, որոնք հայտնաբերված են բոլոր այն հացահատիկներում և հանդիսանում են խթանիչ <a href="/wiki/%D5%91%D5%A5%D5%AC%D5%AB%D5%A1%D5%AF%D5%AB%D5%A1" title="Ցելիակիա">ցելիակիայի</a> զարգացման համար։ Դրանց թվում են՝ ցանկացած տեսակի <a href="/wiki/%D5%91%D5%B8%D6%80%D5%A5%D5%B6" title="Ցորեն">ցորեն</a> (օրինակ՝ սովորական ցորեն, կարծր ցորեն, խորասան, <a href="/wiki/%D5%80%D5%A1%D5%B3%D5%A1%D6%80" title="Հաճար">հաճար</a> և ամբողջահատիկ ցորեն), <a href="/wiki/%D4%B3%D5%A1%D6%80%D5%AB" title="Գարի">գարի</a>, տարեկանի և <a href="/wiki/%D5%8E%D5%A1%D6%80%D5%BD%D5%A1%D5%AF" title="Վարսակ">վարսակի</a> որոշ տեսակներ, ինչպես նաև՝ այդ հատիկների ցանկացած հիբրիդ (օրինակ՝ տրիտիկալե)<a href="#cite_note-FDAlabeling2007-2">[2]</a><a href="#cite_note-Biesiekierski2017-3">[3]</a>։ Գլյուտենը սովորական ցորենի ընդհանուր սպիտակուցի 75–85%-ն է<a href="#cite_note-shewry1-4">[4]</a><a href="#cite_note-cgc-5">[5]</a>։ Գլյուտենները, ունեն յուրահատուկ մածուցիկ և կպչուն հատկություններ, ինչը խմորին տալիս է առաձգականություն՝ թույլ տալով հասունանալ և պահպանել իր ձևը<a href="#cite_note-shewry1-4">[4]</a><a href="#cite_note-LamacchiaCamarca2014-6">[6]</a><a href="#cite_note-DayAugustin2006-7">[7]</a>։ Այս առանձնահատկությունները և համեմատաբար ցածր արժեքը, գլյուտենը դարձնում են արժեքավոր և՛ սննդի, և՛ ոչ սննդային արդյունաբերություններում<a href="#cite_note-DayAugustin2006-7">[7]</a>։ Ցորենի գլուտենը հիմնականում կազմված է երկու տեսակ սպիտակուցներից՝ գլյուտեինիններ<a href="#cite_note-8">[8]</a> և <a href="/w/index.php?title=%D4%B3%D5%AC%D5%AB%D5%A1%D5%A4%D5%AB%D5%B6&action=edit&redlink=1" class="new" title="Գլիադին (դեռ գրված չէ)">գլիադիններ</a><a href="#cite_note-9">[9]</a>, որը կարող է բաժանվել բարձր մոլեկուլյար և ցածր մոլեկուլյար գլյուտեինիների և α/β, γ և Ω գլիադինների։ Դրա հոմոլոգները գարում հորդեիններն են, աշորայում՝ սեկալինները և վարսակում՝ ավեինինները<a href="#cite_note-10">[10]</a>։ Սպիտակուցների այս խմբերը միասին կոչվում են "գլյուտեն"<a href="#cite_note-Biesiekierski2017-3">[3]</a>. Այլ հացահատիկների պահեստավորման սպիտակուցները, ինչպիսիք են <a href="/wiki/%D4%B5%D5%A3%D5%AB%D5%BA%D5%BF%D5%A1%D6%81%D5%B8%D6%80%D5%A5%D5%B6" title="Եգիպտացորեն">եգիպտացորենը</a> (զեյնը) և <a href="/wiki/%D4%B2%D6%80%D5%AB%D5%B6%D5%B1" title="Բրինձ">բրինձը</a> (բրնձի սպիտակուցը), երբեմն անվանում են գլյուտեն, բայց դրանք վնասակար չեն ցելիակիա հիվանդությամբ տառապող մարդկանց համար<a href="#cite_note-FDAlabeling2007-2">[2]</a>։ <figure class="mw-default-size mw-halign-right" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/%D5%8A%D5%A1%D5%BF%D5%AF%D5%A5%D6%80:Pain_sans_gluten_%C3%A0_la_farine_de_ch%C3%A2taigne_et_charcuterie_corse.jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/b/b9/Pain_sans_gluten_%C3%A0_la_farine_de_ch%C3%A2taigne_et_charcuterie_corse.jpg/290px-Pain_sans_gluten_%C3%A0_la_farine_de_ch%C3%A2taigne_et_charcuterie_corse.jpg" decoding="async" width="290" height="193" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/b/b9/Pain_sans_gluten_%C3%A0_la_farine_de_ch%C3%A2taigne_et_charcuterie_corse.jpg/435px-Pain_sans_gluten_%C3%A0_la_farine_de_ch%C3%A2taigne_et_charcuterie_corse.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/b/b9/Pain_sans_gluten_%C3%A0_la_farine_de_ch%C3%A2taigne_et_charcuterie_corse.jpg/580px-Pain_sans_gluten_%C3%A0_la_farine_de_ch%C3%A2taigne_et_charcuterie_corse.jpg 2x" data-file-width="1890" data-file-height="1260" /></a><figcaption>Հացահատիկներից պատրաստված հացը պարունակում է գլյուտեն։</figcaption></figure> Գլյուտենը որոշ մարդկանց մոտ հանդիսանում է խթանիչ կողմնակի, բորբոքային, իմունոլոգիական և աուտոիմուն ռեակցիաների զարգացման համար։ Գլյուտենի հետ կապված հիվանդությունների տիրույթը ներառում է ցելիակիան (ընդհանուր բնակչության 1–2%–ը), ոչ ցելիակային գերզգայունությունը գլյուտենի նկատմամբ (ընդհանուր բնակչության 0.5–13%–ը), հերպեսանման մաշկաբորբը (դերմատիտը), գլյուտենային ատաքսիան և այլ նյարդաբանական հիվանդությունները<a href="#cite_note-LundinWijmenga2015-11">[11]</a><a href="#cite_note-MolinaInfanteSantolaria-12">[12]</a><a href="#cite_note-LudvigssonLeffler2013-13">[13]</a><a href="#cite_note-ZisHadjivassiliou2019-14">[14]</a>։ Այս հիվանդությունները բուժվում են գլյուտենից զուրկ սննդակարգի կիրառմամբ<a href="#cite_note-ZisHadjivassiliou2019-14">[14]</a>։ <meta property="mw:PageProp/toc" /> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Կիրառումը">Կիրառումը</h2>[<a href="/w/index.php?title=%D4%B3%D5%AC%D5%B5%D5%B8%D6%82%D5%BF%D5%A5%D5%B6&veaction=edit&section=1" title="Խմբագրել բաժինը. Կիրառումը" class="mw-editsection-visualeditor">խմբագրել</a> | <a href="/w/index.php?title=%D4%B3%D5%AC%D5%B5%D5%B8%D6%82%D5%BF%D5%A5%D5%B6&action=edit&section=1" title="Edit section's source code: Կիրառումը">խմբագրել կոդը</a>]</div> <figure class="mw-default-size" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/%D5%8A%D5%A1%D5%BF%D5%AF%D5%A5%D6%80:Wheat_field.jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/7/71/Wheat_field.jpg/220px-Wheat_field.jpg" decoding="async" width="220" height="305" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/7/71/Wheat_field.jpg 1.5x" data-file-width="250" data-file-height="347" /></a><figcaption>Ցորեն, գլյուտենի հիմնական աղբյուր</figcaption></figure> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Հացամթերք">Հացամթերք</h3>[<a href="/w/index.php?title=%D4%B3%D5%AC%D5%B5%D5%B8%D6%82%D5%BF%D5%A5%D5%B6&veaction=edit&section=2" title="Խմբագրել բաժինը. Հացամթերք" class="mw-editsection-visualeditor">խմբագրել</a> | <a href="/w/index.php?title=%D4%B3%D5%AC%D5%B5%D5%B8%D6%82%D5%BF%D5%A5%D5%B6&action=edit&section=2" title="Edit section's source code: Հացամթերք">խմբագրել կոդը</a>]</div> Գլյուտենը ձևավորվում է, երբ գլյուտենինի մոլեկուլները դիսուլֆիդային կապերի միջոցով խաչաձև միանում են գլիադինին՝ ձևավորելով ենթամիկրոսկոպիկ ցանց, որը խառնուրդին տալիս է մածուցիկություն (հաստություն) և առաձգականություն<a href="#cite_note-shewry1-4">[4]</a><a href="#cite_note-15">[15]</a>։ Խմորիչ օգտագործելիս ֆերմենտացիայի արդյունքում արտադրվում են <a href="/wiki/%D4%B1%D5%AE%D5%AD%D5%A1%D5%A9%D5%A9%D5%B8%D6%82_%D5%A3%D5%A1%D5%A6" title="Ածխաթթու գազ">ածխաթթու գազի</a> պղպջակներ, որոնք, կապվելով գլյուտենային ցանցի հետ, նպաստում են <a href="/wiki/%D4%BD%D5%B4%D5%B8%D6%80" title="Խմոր">խմորի</a> հասունացմանը։ Թխելու ընթացքում գլյուտենը մակարդվում է, որը <a href="/wiki/%D5%95%D5%BD%D5%AC%D5%A1" title="Օսլա">օսլայի</a> հետ միասին կայունացնում է վերջնական արտադրանքի ձևը։ Գլյուտենի պարունակությունը համարվում է <a href="/wiki/%D5%80%D5%A1%D6%81" title="Հաց">հացի</a> հնության գործոն, գուցե այն պատճառով, որ այն խոնավացման միջոցով կապում է ջուրը<a href="#cite_note-16">[16]</a><a href="#cite_note-17">[17]</a>։ <figure class="mw-halign-left" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/%D5%8A%D5%A1%D5%BF%D5%AF%D5%A5%D6%80:Pain_au_levain_dit_%C3%A0_l%27ancienne_02.jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/7/7b/Pain_au_levain_dit_%C3%A0_l%27ancienne_02.jpg/235px-Pain_au_levain_dit_%C3%A0_l%27ancienne_02.jpg" decoding="async" width="235" height="203" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/7/7b/Pain_au_levain_dit_%C3%A0_l%27ancienne_02.jpg/353px-Pain_au_levain_dit_%C3%A0_l%27ancienne_02.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/7/7b/Pain_au_levain_dit_%C3%A0_l%27ancienne_02.jpg/470px-Pain_au_levain_dit_%C3%A0_l%27ancienne_02.jpg 2x" data-file-width="1844" data-file-height="1596" /></a><figcaption>Գլյուտենի ձևավորած ամուր ցանցը բագետի լայնական կտրվածքի վրա</figcaption></figure> Գլյուտենի ձևավորումը ազդում է թխած մթերքների հյուսվածքի վրա<a href="#cite_note-shewry1-4">[4]</a>։ Գլյուտենի հասանելի առաձգականությունը համաչափ է ցածր մոլեկուլային զանգվածով գլյուտենինների պարունակությանը, քանի որ պարունակում է <a href="/wiki/%D4%BE%D5%AE%D5%B8%D6%82%D5%B4%D5%A2" title="Ծծումբ">ծծմբի</a> ատոմների մեծ քանակություն, որոնք պատասխանատու են գլյուտենի ցանցում խաչաձև կապի համար<a href="#cite_note-18">[18]</a><a href="#cite_note-19">[19]</a>։ Գլյուտենի ավելի բարձր պարունակությամբ ալյուր օգտագործելիս՝ ստացվում է ավելի ձգվող խմոր, օրինակ՝ պիցցայի համար նախատեսված, մինչդեռ գլյուտենի ավելի ցածր պարունակությամբ ալյուր օգտագործելիս՝ ստացվում է ավելի նուրբ խմոր, օրինակ՝ հրուշակեղեն պատրաստելիս<a href="#cite_note-Baking_Technology,_Bread-20">[20]</a>։ Հացի ալյուրը պարունակում է գլյուտենի բարձր պարունակություն (կարծր ցորեն), հրուշակեղենի ալյուրը գլյուտենի ավելի ցածր պարունակություն ունի։ Հացը հունցելը նպաստում է գլյուտենի թելերի և խաչաձև կապերի ձևավորմանը, որոնք ավելի հեշտ ծամվող թխվածքի ստացման։ Խմորի մեջ խոնավության բարձր պարունակությունը խթանում է գլյուտենի զարգացումը<a href="#cite_note-Baking_Technology,_Bread-20">[20]</a>, իսկ շատ խոնավ խմորը, որը երկար է հասունանում, հունցման կարիք չունի։ <a href="/wiki/%D4%BF%D5%A1%D6%80%D5%A1%D5%A3" title="Կարագ">Կարագի</a> օգտագործումը՝ ընկճելով խաչաձև կապերի ձևավորումը, թույլ է տալիս ստանալ փափուկ և շերտավոր խմորեղեն։ Ալյուրի մեջ գլյուտենի ամրությունն ու առաձգականությունը չափվում է հացաթխման արդյունաբերության մեջ՝ օգտագործելով ֆարինոգրաֆ։ Սա հնարավորություն է տալիս հացթուխին գնահատել տարբեր տեսակի ալյուրների որակը՝ խմորեղենի տարբեր բաղադրատոմսեր մշակելիս<a href="#cite_note-shewry1-4">[4]</a><a href="#cite_note-21">[21]</a><a href="#cite_note-22">[22]</a>։ <div class="mw-heading mw-heading4"><h4 id="Ավելացված_գլյուտեն">Ավելացված գլյուտեն</h4>[<a href="/w/index.php?title=%D4%B3%D5%AC%D5%B5%D5%B8%D6%82%D5%BF%D5%A5%D5%B6&veaction=edit&section=3" title="Խմբագրել բաժինը. Ավելացված գլյուտեն" class="mw-editsection-visualeditor">խմբագրել</a> | <a href="/w/index.php?title=%D4%B3%D5%AC%D5%B5%D5%B8%D6%82%D5%BF%D5%A5%D5%B6&action=edit&section=3" title="Edit section's source code: Ավելացված գլյուտեն">խմբագրել կոդը</a>]</div> Արդյունաբերական արտադրության մեջ ցորենի ալյուրի լուծույթը մեքենաների միջոցով հունցվում է այնքան ժամանակ, մինչև գլյուտենը վերածվի համասեռ զանգվածի<a href="#cite_note-sakhare-23">[23]</a> Այս զանգվածը հավաքվում է ցենտրիֆուգմամբ, այնուհետև տեղափոխվում է մի քանի համակցված շարունակական փուլերով։ Թաց գլյուտենից ջրի մոտ 65%-ը պտուտակային մամլիչով հեռացվում է, մնացորդը ցողվում է չորացման խցիկի մեջ, որտեղ այն կարճ ժամանակով մնում է բարձր ջերմաստիճանային պայմաններում, որպեսզի ջուրը գոլորշիանա՝ առանց գլյուտենի կազմաքանդման[<a href="/wiki/%D5%8E%D5%AB%D6%84%D5%AB%D5%BA%D5%A5%D5%A4%D5%AB%D5%A1:%D5%8E%D5%BD%D5%BF%D5%A1%D5%B0%D5%A5%D5%AC%D5%AB_%D5%A1%D5%B2%D5%A2%D5%B5%D5%B8%D6%82%D6%80%D5%B6%D5%A5%D6%80" title="Վիքիպեդիա:Վստահելի աղբյուրներ">փա՞ստ</a>]։ Արդյունքում ստացվում է 7%–ոց խոնավությամբ ալյուրանման փոշի, որը սառեցվում է օդով և տեղափոխվում պահեստ։ Վերջնական փուլում վերամշակված գլյուտենը մաղում և մանրացնում են՝ համասեռ արտադրանք ստանալու համար<a href="#cite_note-sakhare-23">[23]</a>։ Այս ալյուրանման փոշին, ավելացնելով սովորական ալյուրի խմորին, կարող է նպաստել խմորի ծավալի մեծացման։ Ստացված խառնուրդը նաև բարելավում է հացի կառուցվածքային կայունությունը<a href="#cite_note-24">[24]</a>։ Ավելացված գլյուտենով խմորն անհրաժեշտ է ակտիվորեն խառնել, որպեսզի այն հասունանա իր ամբողջ հնարավորությամբ․ գլյուտենի բարձր պարունակությամբ մթերքները հունցելու համար կարող է պահանջվել հաց պատրաստող սարք կամ սննդի պրոցեսոր<a href="#cite_note-25">[25]</a>։ Ընդհանուր առմամբ, գլյուտենի բարձր մակարդակները կապված են ընդհանուր սպիտակուցի բարձր պարունակության հետ<a href="#cite_note-26">[26]</a>։ <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Մսի_իմիտացիա">Մսի իմիտացիա</h3>[<a href="/w/index.php?title=%D4%B3%D5%AC%D5%B5%D5%B8%D6%82%D5%BF%D5%A5%D5%B6&veaction=edit&section=4" title="Խմբագրել բաժինը. Մսի իմիտացիա" class="mw-editsection-visualeditor">խմբագրել</a> | <a href="/w/index.php?title=%D4%B3%D5%AC%D5%B5%D5%B8%D6%82%D5%BF%D5%A5%D5%B6&action=edit&section=4" title="Edit section's source code: Մսի իմիտացիա">խմբագրել կոդը</a>]</div> <figure class="mw-default-size" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/%D5%8A%D5%A1%D5%BF%D5%AF%D5%A5%D6%80:Wheat_gluten_(vegetarian_mock_duck)_2007.jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/d/dd/Wheat_gluten_%28vegetarian_mock_duck%29_2007.jpg/220px-Wheat_gluten_%28vegetarian_mock_duck%29_2007.jpg" decoding="async" width="220" height="184" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/d/dd/Wheat_gluten_%28vegetarian_mock_duck%29_2007.jpg/330px-Wheat_gluten_%28vegetarian_mock_duck%29_2007.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/d/dd/Wheat_gluten_%28vegetarian_mock_duck%29_2007.jpg/440px-Wheat_gluten_%28vegetarian_mock_duck%29_2007.jpg 2x" data-file-width="1734" data-file-height="1454" /></a><figcaption>Գլյուտենը հաճախ կիրառվում է մսի իմիտացիաներում՝ բուսակերների սննդակարգում լրացուցիչ սպիտակուց ապահովելու համար:</figcaption></figure> Գլյուտենը, հատկապես ցորենի գլյուտենը (սեյթան), հաճախ հիմք է հանդիսանում տավարի, հավի, բադի, խոզի միսը և ձուկը փոխարինելու այլընտրանքային սննդով։ Արգանակի մեջ եփելիս գլյուտենը կլանում է շրջապատող հեղուկի մի մասը (ներառյալ համը) և կծելիս դառնում կոշտ<a href="#cite_note-27">[27]</a><a href="#cite_note-28">[28]</a>։ Գլյուտենի այս ձևով կիրառումը շատ բուսակերների սննդակարգում սպիտակուցներ ավելացնելու հանրաճանաչ միջոց է։ Տնային կամ ռեստորանային խոհարարությունում ցորենի գլյուտենը ստանում են ալյուրից՝ ջրի հետ խառնելու, առաձգական կապերի շնորհիվ խմոր ստանալու և օսլան լվանալու ուղիով<a href="#cite_note-shewry1-4">[4]</a>։ <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Այլ_սպառողական_ապրանքներ">Այլ սպառողական ապրանքներ</h3>[<a href="/w/index.php?title=%D4%B3%D5%AC%D5%B5%D5%B8%D6%82%D5%BF%D5%A5%D5%B6&veaction=edit&section=5" title="Խմբագրել բաժինը. Այլ սպառողական ապրանքներ" class="mw-editsection-visualeditor">խմբագրել</a> | <a href="/w/index.php?title=%D4%B3%D5%AC%D5%B5%D5%B8%D6%82%D5%BF%D5%A5%D5%B6&action=edit&section=5" title="Edit section's source code: Այլ սպառողական ապրանքներ">խմբագրել կոդը</a>]</div> Գլյուտենը հաճախ պարունակվում է <a href="/wiki/%D4%B3%D5%A1%D6%80%D5%A5%D5%BB%D5%B8%D6%82%D6%80" title="Գարեջուր">գարեջրում</a> և <a href="/wiki/%D5%8D%D5%B8%D5%B5%D5%A1%D5%B5%D5%AB_%D5%BD%D5%B8%D5%B8%D6%82%D5%BD" title="Սոյայի սոուս">սոյայի սոուսում</a>, կարող է օգտագործվել որպես կայունացուցիչ շատ անսպասելի մթերքներում, ինչպիսիք են <a href="/wiki/%D5%8A%D5%A1%D5%B2%D5%BA%D5%A1%D5%B2%D5%A1%D5%AF" title="Պաղպաղակ">պաղպաղակը</a> և <a href="/wiki/%D4%BF%D5%A5%D5%BF%D5%B9%D5%B8%D6%82%D5%BA" title="Կետչուպ">կետչուպը։</a> Այս տեսակի սնունդը, պայմանավորված թաքնված գլյուտենի վտանգավոր ազդեցությամբ, կարող է <a href="/wiki/%D5%91%D5%A5%D5%AC%D5%AB%D5%A1%D5%AF%D5%AB%D5%A1" title="Ցելիակիա">ցելիակիայով</a> և գլյուտենի գերզգայունությամբ անհատների մոտ խնդիրներ առաջացնել։ Ընտանի կենդանիների որոշ մթերքներում սպիտակուցի պարունակությունը կարող է բարձրացվել նաև գլյուտենի ավելացմամբ<a href="#cite_note-29">[29]</a>։ Գլյուտեն պարունակվում է նաև <a href="/wiki/%D4%BF%D5%B8%D5%BD%D5%B4%D5%A5%D5%BF%D5%AB%D5%AF%D5%A1" title="Կոսմետիկա">կոսմետիկայի</a>, մազերի խնամքի և այլ մաշկաբանական պատրաստուկների մեջ<a href="#cite_note-30">[30]</a>։ <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Հիվանդություններ">Հիվանդություններ</h2>[<a href="/w/index.php?title=%D4%B3%D5%AC%D5%B5%D5%B8%D6%82%D5%BF%D5%A5%D5%B6&veaction=edit&section=6" title="Խմբագրել բաժինը. Հիվանդություններ" class="mw-editsection-visualeditor">խմբագրել</a> | <a href="/w/index.php?title=%D4%B3%D5%AC%D5%B5%D5%B8%D6%82%D5%BF%D5%A5%D5%B6&action=edit&section=6" title="Edit section's source code: Հիվանդություններ">խմբագրել կոդը</a>]</div> «Գլյուտենի հետ կապված հիվանդություններ» տերմինը համախմբում է բոլոր այն հիվանդությունները, որոնք դրդվում են գլյուտենով և ներառում են ցելիակիան, ոչ ցելիակային–գլյուտեն գերզգայունությունը, ցորենի նկատմամբ ալերգիան, գլյուտենային ատաքսիան և հերպեսանման դերմատիտը<a href="#cite_note-LudvigssonLeffler2013-13">[13]</a>։ <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Ախտաֆիզիոլոգիական_ուսումնասիրություն"><span id=".D4.B1.D5.AD.D5.BF.D5.A1.D6.86.D5.AB.D5.A6.D5.AB.D5.B8.D5.AC.D5.B8.D5.A3.D5.AB.D5.A1.D5.AF.D5.A1.D5.B6_.D5.B8.D6.82.D5.BD.D5.B8.D6.82.D5.B4.D5.B6.D5.A1.D5.BD.D5.AB.D6.80.D5.B8.D6.82.D5.A9.D5.B5.D5.B8.D6.82.D5.B6">Ախտաֆիզիոլոգիական ուսումնասիրություն</h3>[<a href="/w/index.php?title=%D4%B3%D5%AC%D5%B5%D5%B8%D6%82%D5%BF%D5%A5%D5%B6&veaction=edit&section=7" title="Խմբագրել բաժինը. Ախտաֆիզիոլոգիական ուսումնասիրություն" class="mw-editsection-visualeditor">խմբագրել</a> | <a href="/w/index.php?title=%D4%B3%D5%AC%D5%B5%D5%B8%D6%82%D5%BF%D5%A5%D5%B6&action=edit&section=7" title="Edit section's source code: Ախտաֆիզիոլոգիական ուսումնասիրություն">խմբագրել կոդը</a>]</div> Գլյուտենի պեպտիդները պատասխանատու են գլյուտենի հետ կապված հիվանդությունների առաջացման համար<a href="#cite_note-LammersHerrera2018-31">[31]</a>։ Ցելիակիա ունեցող մարդկանց մոտ այդ պեպտիդները առաջացնում են աղիների էպիթելի վնասում, որը կարող է արտահայտվել բորբոքումից մինչև աղիների լորձաթաղանթի թարթիչների մասնակի կամ ամբողջական քայքայում<a href="#cite_note-DicksonStreutker2006-32">[32]</a><a href="#cite_note-StovenMurray2013-33">[33]</a>։ Այս վնասման մեխանիզմը հասկանալու համար կատարվել են in vitro և in vivo լաբորատոր հետազոտություններ<a href="#cite_note-StovenMurray2013-33">[33]</a><a href="#cite_note-KupferJabri2012-34">[34]</a>։ Գլյուտենի պեպտիդներից գլիադինը ամենալայն է ուսումնասիրվել<a href="#cite_note-LammersHerrera2018-31">[31]</a>։ <div class="mw-heading mw-heading4"><h4 id="In_vitro_և_in_vivo_ուսումնասիրություններ">In vitro և in vivo ուսումնասիրություններ</h4>[<a href="/w/index.php?title=%D4%B3%D5%AC%D5%B5%D5%B8%D6%82%D5%BF%D5%A5%D5%B6&veaction=edit&section=8" title="Խմբագրել բաժինը. In vitro և in vivo ուսումնասիրություններ" class="mw-editsection-visualeditor">խմբագրել</a> | <a href="/w/index.php?title=%D4%B3%D5%AC%D5%B5%D5%B8%D6%82%D5%BF%D5%A5%D5%B6&action=edit&section=8" title="Edit section's source code: In vitro և in vivo ուսումնասիրություններ">խմբագրել կոդը</a>]</div> Ցելիակիա հիվանդության համատեքստում գլիադին պեպտիդները հիմնական և կլինիկական հետազոտություններում դասակարգվում են որպես թունավոր կամ իմունոգեն՝ կախված իրենց գործողության մեխանիզմից<a href="#cite_note-LammersHerrera2018-31">[31]</a><a href="#cite_note-SilanoVincentini2009-35">[35]</a>։ <ul><li>Տոքսիկ պեպտիդները ունակ են in vitro ուղղակիորեն ազդել բջիջների և աղիքային պատրաստուկների վրա՝ in vivo առաջացնելով բջիջների վնասում և բնածին իմուն պատասխան<a href="#cite_note-LammersHerrera2018-31">[31]</a><a href="#cite_note-SilanoVincentini2009-35">[35]</a>։ In vitro, պեպտիդները խթանում են բջիջների <a href="/wiki/%D4%B1%D5%BA%D5%B8%D5%BA%D5%BF%D5%B8%D5%A6" title="Ապոպտոզ">ապոպտոզը</a> (բջիջների ծրագրավորված մահվան ձև) և ընկճում են նուկլեինաթթուների (<a href="/wiki/%D4%B4%D5%86%D4%B9" title="ԴՆԹ">ԴՆԹ</a> և <a href="/wiki/%D5%8C%D5%86%D4%B9" title="ՌՆԹ">ՌՆԹ</a>) և սպիտակուցների սինթեզը՝ նվազեցնելով բջիջների կենսունակությունը<a href="#cite_note-ElliRoncoroni2015-36">[36]</a>։ In vivo կատարված փորձերը մկների վրա ցույց են տվել, որ այդ պեպտիդները մեծացնում են բջիջների մահը և տիպ I ինտերֆերոնի արտադրությունը (բորբոքային միջնորդանյութ)<a href="#cite_note-LammersHerrera2018-31">[31]</a>։ In vitro, գլյուտենը փոխում է բջիջների մորֆոլոգիան և շարժունակությունը, բջջակմախքի կազմավորումը, օքսիդատիվ հավասարակշռությունը և ամուր կապերը<a href="#cite_note-ElliRoncoroni2015-36">[36]</a><a href="#cite_note-Fasano2011-37">[37]</a><a href="#cite_note-LeonardSapone2017-38">[38]</a>։</li> <li>Իմունոգեն պեպտիդները ունակ են in vitro ակտիվացնել T–բջիջները<a href="#cite_note-LammersHerrera2018-31">[31]</a>։</li></ul> Գլյուտենի առնվազն 50 էպիտոպներ կարող են ունենալ ցիտոտոքսիկ, իմունոմոդուլացնող և աղիների պատից թափանցող ազդեցություն<a href="#cite_note-Fasano2011-37">[37]</a>։ Վարսակի պեպտիդների (ավեինների) ազդեցությունը ցելիակիայով հիվանդների մոտ կախված է օգտագործվող վարսակի սորտից՝ պրոլամինի գեներով, սպիտակուցային ամինաթթուների հաջորդականությամբ և պրոլամինների ինտոքսիկությամբ պայմանավորված, որոնք վարսակի սորտից կախված տարբերվում են<a href="#cite_note-PenaginiDilillo-39">[39]</a><a href="#cite_note-DeSouzaDeschenes2016-40">[40]</a><a href="#cite_note-CominoMoreno2015-41">[41]</a>։ Բացի այդ, վարսակը կարող է խաչաձեւ աղտոտվել գլյուտեն պարունակող այլ հացահատիկային մշակաբույսերի հետ<a href="#cite_note-DeSouzaDeschenes2016-40">[40]</a>։ <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Հիվանդացություն">Հիվանդացություն</h3>[<a href="/w/index.php?title=%D4%B3%D5%AC%D5%B5%D5%B8%D6%82%D5%BF%D5%A5%D5%B6&veaction=edit&section=9" title="Խմբագրել բաժինը. Հիվանդացություն" class="mw-editsection-visualeditor">խմբագրել</a> | <a href="/w/index.php?title=%D4%B3%D5%AC%D5%B5%D5%B8%D6%82%D5%BF%D5%A5%D5%B6&action=edit&section=9" title="Edit section's source code: Հիվանդացություն">խմբագրել կոդը</a>]</div> 2017 թվականի դրությամբ տարբեր աշխարհագրական տարածաշրջաններում աճում է գլյուտենի հետ կապված հիվանդությունների դեպքերը<a href="#cite_note-LeonardSapone2017-38">[38]</a><a href="#cite_note-TovoliMasi-42">[42]</a><a href="#cite_note-LionettiGatti2015-43">[43]</a><a href="#cite_note-SaponeBai2012-44">[44]</a>։ Այս աճի առաջարկվող բացատրություններն են սննդակարգի արևմտականացում<a href="#cite_note-TovoliMasi-42">[42]</a>, ցորենի վրա հիմնված արտադրանքի ավելացում՝ ինչպես միջերկրածովյան սննդակարգը<a href="#cite_note-VoltaCaioQuestionsQuotation-45">[45]</a><a href="#cite_note-GuandaliniPolanco-46">[46]</a>, Ասիայի, Մերձավոր Արևելքի և Հյուսիսային Աֆրիկայի շատ երկրներում բրնձի աստիճանական փոխարինում ցորենով<a href="#cite_note-TovoliMasi-42">[42]</a>, հացի և հացաբուլկեղենի արտադրությունում խմորի խմորման ժամանակի կրճատման պատճառով գլյուտենի ավելի մեծ պարունակություն<a href="#cite_note-VoltaCaioQuestions-47">[47]</a><a href="#cite_note-GobbettiGiuseppe2007-48">[48]</a> և վերջին տարիներին գլյուտենի ցիտոտոքսիկ պեպտիդների ավելի բարձր քանակով ցորենի նոր սորտերի զարգացման հետ<a href="#cite_note-VoltaCaioQuestions-47">[47]</a><a href="#cite_note-Belderok-49">[49]</a>։ Այնուամենայնիվ, 2020 թվականի ուսումնասիրությունը, որը մշակել և վերլուծել է ցորենի 60 սորտեր 1891-ից 2010 թվականներին, այդ ժամանակահատվածում ալբումինի/գլոբուլինի և գլյուտենի պարունակության տարբերություն չի գտել։ «Ընդհանուր առմամբ, բերքահավաքի տարին ավելի էական ազդեցություն է ունեցել սպիտակուցի բաղադրության վրա, քան՝ սորտը։ Սպիտակուցի մակարդակով մենք ոչ մի ապացույց չգտանք, որը կաջակցի ժամանակակից ձմեռային ցորենի իմունախթանիչ ներուժի ավելացմանը»<a href="#cite_note-Scherf-50">[50]</a>։ <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Ցելիակիա">Ցելիակիա</h3>[<a href="/w/index.php?title=%D4%B3%D5%AC%D5%B5%D5%B8%D6%82%D5%BF%D5%A5%D5%B6&veaction=edit&section=10" title="Խմբագրել բաժինը. Ցելիակիա" class="mw-editsection-visualeditor">խմբագրել</a> | <a href="/w/index.php?title=%D4%B3%D5%AC%D5%B5%D5%B8%D6%82%D5%BF%D5%A5%D5%B6&action=edit&section=10" title="Edit section's source code: Ցելիակիա">խմբագրել կոդը</a>]</div> <figure class="mw-default-size" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/%D5%8A%D5%A1%D5%BF%D5%AF%D5%A5%D6%80:Inflammed_mucous_layer_of_the_intestinal_villi_depicting_Celiac_disease.jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/7/74/Inflammed_mucous_layer_of_the_intestinal_villi_depicting_Celiac_disease.jpg/220px-Inflammed_mucous_layer_of_the_intestinal_villi_depicting_Celiac_disease.jpg" decoding="async" width="220" height="124" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/7/74/Inflammed_mucous_layer_of_the_intestinal_villi_depicting_Celiac_disease.jpg/330px-Inflammed_mucous_layer_of_the_intestinal_villi_depicting_Celiac_disease.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/7/74/Inflammed_mucous_layer_of_the_intestinal_villi_depicting_Celiac_disease.jpg/440px-Inflammed_mucous_layer_of_the_intestinal_villi_depicting_Celiac_disease.jpg 2x" data-file-width="1920" data-file-height="1080" /></a><figcaption>Բժշկական անիմացիան ցույց է տալիս հարթեցված աղիքային թարթիչները։</figcaption></figure> Ցելիակիան քրոնիկ բազմաօրգանային <a href="/wiki/%D4%B1%D5%B8%D6%82%D5%BF%D5%B8%D5%AB%D5%B4%D5%B8%D6%82%D5%B6_%D5%B0%D5%AB%D5%BE%D5%A1%D5%B6%D5%A4%D5%B8%D6%82%D5%A9%D5%B5%D5%B8%D6%82%D5%B6" title="Աուտոիմուն հիվանդություն">աուտոիմուն հիվանդություն</a> է, որը ցանկացած տարիքի ժառանգական նախատրամադրվածություն ունեցող անհատների առաջնային բարակ աղիների ախտահարումն է՝ պայմանավորված ցորենի, գարու, աշորայի, վարսակի և նրանց ածանցյալների ընդունմամբ<a href="#cite_note-:0-51">[51]</a>։ Ցելիակիան միայն ստամոքսաղիքային հիվանդություն չէ, այն կարող է ընդգրկել տարբեր օրգաններ և ունենալ արտահայտված ոչ ստամոքս–աղիքային դրսևորումներ, ինչպես նաև կարող է ընթանալ անախտանիշ<a href="#cite_note-Biesiekierski2017-3">[3]</a><a href="#cite_note-WGO2016-52">[52]</a>։ Շատ անախտանիշ մարդիկ սովոր են ապրել քրոնիկ վատ առողջական վիճակում՝ կարծելով, որ դա նորմալ է, բայց գլյուտենից զուրկ սննդակարգ պահելուց հետո ցելիակիային բնորոշ ախտանիշները բարելավում են<a href="#cite_note-LionettiGatti2015-43">[43]</a><a href="#cite_note-WGO2016-52">[52]</a><a href="#cite_note-LudvigssonCard-53">[53]</a>։ Ախտորոշման համար հավելյալ դժվարություն է հանդիսանում, որ շճաբանական մարկերները (հակահյուսվածքային տրանսգլուտամինազան) ոչ միշտ են առկա<a href="#cite_note-NEJM2012-54">[54]</a> և շատ մարդիկ կարող են ունենալ նվազագույն լորձաթաղանթային ախտահարումներ՝ առանց աղիքային թարթչային էպիթելի քայքայման<a href="#cite_note-BoldRostami-55">[55]</a>։ Ցելիակիան ախտահարում է ընդհանուր բնակչության մոտավորապես 1–2%–ը<a href="#cite_note-LundinWijmenga2015-11">[11]</a>, բայց շատ դեպքեր մնում են չբացահայտված, չախտորոշված ու չբուժված և գտնվում են առողջական լուրջ բարդությունների զարգացման վտանգի տակ<a href="#cite_note-LundinWijmenga2015-11">[11]</a><a href="#cite_note-LionettiGatti2015-43">[43]</a><a href="#cite_note-Fasano2005Pediatric-56">[56]</a><a href="#cite_note-ElliBranchi-57">[57]</a>։ Մարդիկ կարող են տառապել ծանր հիվանդությունների ախտանիշներով և ուղղորդվել լայնածավալ հետազոտությունների մինչև ճիշտ ախտորոշման հաստատվելը<a href="#cite_note-LudvigssonCard-53">[53]</a>։ Չբուժված ցելիակիան կարող է բերել մալաբսորբցիայի համախտանիշի, երկաթի անբավարարության, օստեոպորոզի զարգացման, իջեցնել կյանքի որակը, մեծացնել աղիքային լիմֆոմաների զարգացումը և մահացությունը<a href="#cite_note-LebwoholLudvigsson-58">[58]</a>։ Ցելիակիան համակցված է այլ աուտոիմուն հիվանդույթունների հետ, ինչպիսիք են I տիպի շաքարային դիաբետը<a href="#cite_note-LundinWijmenga-59">[59]</a>, գլյուտենային ատաքսիան, պսորիազը, վիտիլիգոն, աուտոիմուն հեպատիտը, հերպեսանման դերմատիտը, առաջնային սկլերոզացնող խոլանգիտը և այլն<a href="#cite_note-:0-51">[51]</a><a href="#cite_note-LundinWijmenga-59">[59]</a>։ Ցելիակիայի դասական ախտանիշները ներառում են ստամոքս–աղիքային դրսևորումներ՝ քրոնիկ փորլուծություն, որովայնի փքվածություն, մալաբսորբցիա, ախորժակի կորուստ և անբավարար աճ, որոնք հիվանդության ավելի քիչ հանդիպող դրսևորումներն են և գերազանցապես հանդիպում են մինչև երկու տարեկան երեխաների մոտ<a href="#cite_note-:0-51">[51]</a><a href="#cite_note-LudvigssonCard-53">[53]</a><a href="#cite_note-Fasano2005Pediatric-56">[56]</a>։ Ոչչ դասական ախտանիշներով ցելակիան ամենահաճախ հանդիպող կլինիկական տեսակն է<a href="#cite_note-LudvigssonCard-53">[53]</a> և հանդիպում է երկու տարեկանից մեծ երեխաների<a href="#cite_note-LudvigssonCard-53">[53]</a>, դեռահասների և մեծահասակների մոտ<a href="#cite_note-LudvigssonCard-53">[53]</a>։ Այն բնութագրվում է ավելի քիչ արտահայտած կամ նույնիսկ բացակայող ստամոքս-աղիքային ախտանիշներով և արտաաղիքային դրսևորումների լայն շրջանակով, որոնք կարող են ընդգրկել մարմնի ցանկացած օրգան և շատ հաճախ կարող են ամբողջովին անախտանիշ ընթանալ<a href="#cite_note-Fasano2005Pediatric-56">[56]</a> ինչպես երեխաների (առնվազն 43% դեպքերում<a href="#cite_note-VriezingaSchweizer-60">[60]</a>), այնպես էլ մեծահասակների մոտ<a href="#cite_note-Fasano2005Pediatric-56">[56]</a>։ Անախտանիշ ցելիակիան առկա է հիվանդների մեծամասնության մոտ և բնութագրվում է դասական գլյուտեն–անտանելիության նշանների (փորլուծություն, փքվածություն և որովայնացավ) բացակայությամբ։ Այնուամենայնիվ, այս մարդկանց մոտ շատ հաճախ են զարգանում հիվանդություններ, որոնք կարող են կապված լինել գլյուտենի կիրառման հետ։ Գլյուտենը կարող է տրոհվել մի քանի մորֆինանման նյութերի, որոնք կոչվում են գլյուտեն–էկզորֆիններ։ Այս միացություններն ունեն ապացուցված օփիոիդային ազդեցություն և կարող են քողարկել գլյուտեն սպիտակուցի վնասակար ազդեցությունը լորձաթաղանթի և ստամոքս-աղիքային համակարգի գործունեության վրա<a href="#cite_note-61">[61]</a>։ <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Ոչ_ցելիակային_գլյուտեն_գերզգայունություն"><span id=".D5.88.D5.B9_.D6.81.D5.A5.D5.AC.D5.AB.D5.A1.D5.AF.D5.A1.D5.B5.D5.AB.D5.B6_.D5.A3.D5.AC.D5.B5.D5.B8.D6.82.D5.BF.D5.A5.D5.B6_.D5.A3.D5.A5.D6.80.D5.A6.D5.A3.D5.A1.D5.B5.D5.B8.D6.82.D5.B6.D5.B8.D6.82.D5.A9.D5.B5.D5.B8.D6.82.D5.B6">Ոչ ցելիակային գլյուտեն գերզգայունություն</h3>[<a href="/w/index.php?title=%D4%B3%D5%AC%D5%B5%D5%B8%D6%82%D5%BF%D5%A5%D5%B6&veaction=edit&section=11" title="Խմբագրել բաժինը. Ոչ ցելիակային գլյուտեն գերզգայունություն" class="mw-editsection-visualeditor">խմբագրել</a> | <a href="/w/index.php?title=%D4%B3%D5%AC%D5%B5%D5%B8%D6%82%D5%BF%D5%A5%D5%B6&action=edit&section=11" title="Edit section's source code: Ոչ ցելիակային գլյուտեն գերզգայունություն">խմբագրել կոդը</a>]</div> Ոչ ցելիակային գլյուտենային գերզգայունությունը (NCGS–Non-celiac gluten sensitivity) նկարագրվում է որպես բազմաթիվ ախտանիշներով դրսևորվող վիճակ, որը բարելավվում է գլյուտենից զուրկ սննդակարգի անցնելիս, երբ բացառվել են ցելիակիան և ցորենի նկատմամբ ալերգիան<a href="#cite_note-NijeboerBontkes-62">[62]</a><a href="#cite_note-63">[63]</a>։ Այն ճանաչված է 2010 թվականից<a href="#cite_note-CatassiBai-64">[64]</a><a href="#cite_note-FasanoSapone2015-65">[65]</a> և ներառված է գլյուտենի հետ կապված խանգարումների շարքում<a href="#cite_note-CatassiBai-64">[64]</a>։ Դրա ախտածնությունը դեռևս լիովին պարզաբանած չէ, բայց ենթադրում է բնածին իմունային համակարգի ակտիվացում, գլյուտենի և, հնարավոր է նաև ցորենի այլ բաղադրիչների անմիջական բացասական ազդեցություն<a href="#cite_note-ElliRoncoroni2015-36">[36]</a><a href="#cite_note-FasanoSapone2015-65">[65]</a>։ Ոչ ցելիակային գլյուտենային գերզգայունությունը գլյուտենի անտանելիության<a href="#cite_note-CatassiBai-64">[64]</a><a href="#cite_note-CzajaBulsa-66">[66]</a> ամենատարածված համախտանիշն է, որի տարածվածությունը գնահատվում է 6-10%<a href="#cite_note-MolinaInfanteSantolaria-12">[12]</a>։ Ոչ ցելիակային գլյուտենային գերզգայունությունը ախտորոշումը դառնում է ավելի ու ավելի տարածված, բայց դրա իրական տարածվածությունը դժվար է որոշել, քանի որ շատ մարդիկ իրենց մոտ ինքնուրույն ախտորոշում և գլյուտենից զուրկ սննդակարգի են անցնում ՝ առանց նախապես ստուգվելու ցելիակիա հիվանդության կապակցությամբ կամ բժշկի կողմից հատուկ սննդակարգ ստանալու<a href="#cite_note-Igbinedion2017-67">[67]</a>։ Ոչ ցելիակային գլյուտենային գերզգայունությամբ և ստամոքս-աղիքային ախտանշաններով մարդիկ սովորաբար մնում են «անորոշ վիճակում»՝ առանց մասնագետների կողմից ախտորոշվելու և առանց համապատասխան բժշկական օգնության և բուժման<a href="#cite_note-VerduArmstrong2009-68">[68]</a>։ Այս մարդկանց մեծամասնությունը առողջական գանգատների և բազմաթիվ բժիշկների հետ անհաջող խորհրդատվությունների երկար պատմություն ունի, ովքեր փորձել են ախտորոշել ցելիակիա հիվանդությունը, բայց վիճակը նկարագրվել է որպես գրգռված աղիքի համախտանիշ<a href="#cite_note-VerduArmstrong2009-68">[68]</a><a href="#cite_note-mansueto-etal-2014-69">[69]</a>։ Երբեմն անորոշ թվով մարդիկ հրաժարվում են գլյուտենից՝ կարծելով, որ դա պատասխանատու է իրենց ախտանիշների դրսևորման համար, և, երբ նրանք անցնում են գլյուտենից զուրկ սննդակարգի, այս ախտանիշները բարելավվում են, ուստի նրանք ինքնուրույն իրենց մոտ ախտորոշում են ոչ ցելիակային գլյուտենային գերզգայունություն<a href="#cite_note-VerduArmstrong2009-68">[68]</a><a href="#cite_note-mansueto-etal-2014-69">[69]</a>։ Ոչ ցելիակային գլյուտենային գերզգայունություն ունեցող մարդկանց մոտ կարող են զարգանալ աղեստամոքսային ուղու ախտանիշներ, որոնք նման են գրգռված աղիքի համախտանիշին կամ ցորենի նկատմամբ ալերգիային<a href="#cite_note-ElliRoncoroni2015-36">[36]</a><a href="#cite_note-CatassiBai-64">[64]</a> կամ ոչ ստամոքս-աղիքային ախտանիշներ, ինչպիսիք են գլխացավը, քրոնիկ հոգնածությունը, ֆիբրոմիալգիան, ատոպիկ հիվանդությունը, ալերգիան, նյարդաբանական և հոգեկան խանգարումները՝ ի թիվս այլոց<a href="#cite_note-LebwoholLudvigsson-58">[58]</a><a href="#cite_note-FasanoSapone2015-65">[65]</a><a href="#cite_note-FasanoSapone2015-65">[65]</a>։ 2017 թվականի ուսումնասիրության արդյունքները ցույց են տալիս, որ ոչ ցելիակային գլյուտենային գերզգայունությունը կարող է լինել քրոնիկ խանգարում, ինչպես ցելիակիա հիվանդությունը<a href="#cite_note-VoltaDeGiorgio2019-70">[70]</a>։ Բացի գլյուտենից, ցորենի, տարեկանի, գարու, վարսակի և դրանց ածանցյալների մեջ առկա լրացուցիչ բաղադրիչները, պարունակում են այլ սպիտակուցներ՝ ամիլազ-տրիպսին ընկճողներ և կարճ շղթայով ածխաջրեր՝ FODMAP–ներ (ֆերմենտացվող օլիգո–, դի–, մոնոսախարիդներ և պոլիոլներ(բազմատոմ սպիրտներ)), որոնք կարող են առաջացնել ոչ ցելիակային գլյուտենային գերզգայունության ախտանիշներ<a href="#cite_note-FasanoSapone2015-65">[65]</a>։ 2019 թվականի դրությամբ կատարված եզրահանգումների համաձայն՝ թեև ցորենի և ազգակից այլ հացահատիկների մեջ առկա FODMAP-ները կարող են դեր խաղալ ոչ ցելիակային գլյուտենային գերզգայունության մեջ, դրանք բացատրում են միայն ստամոքս-աղիքային որոշ ախտանիշներ, ինչպիսին է փքվածությունը, բայց ոչ արտաաղիքային ախտանիշները՝ նյարդաբանական խանգարումները, ֆիբրոմիալգիան, հոգեբանական խանգարումները և դերմատիտը, որոնք կարող են զարգանալ ոչ ցելիակային գլյուտենային գերզգայունությամբ մարդկանց մոտ<a href="#cite_note-FasanoSapone2015-65">[65]</a><a href="#cite_note-VoltaDeGiorgio2019-70">[70]</a><a href="#cite_note-Verbeke2018-71">[71]</a>։ Ամիլազ–տրիպսին ընկճողները կարող են առաջացնել TLR4 ընկալիչ–միջնորդավորված աղիքային բորբոքում<a href="#cite_note-BaroneTroncone2014-72">[72]</a><a href="#cite_note-junker-etal-2012-73">[73]</a>։ <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Ցորենի_նկատմամբ_ալերգիա">Ցորենի նկատմամբ ալերգիա</h3>[<a href="/w/index.php?title=%D4%B3%D5%AC%D5%B5%D5%B8%D6%82%D5%BF%D5%A5%D5%B6&veaction=edit&section=12" title="Խմբագրել բաժինը. Ցորենի նկատմամբ ալերգիա" class="mw-editsection-visualeditor">խմբագրել</a> | <a href="/w/index.php?title=%D4%B3%D5%AC%D5%B5%D5%B8%D6%82%D5%BF%D5%A5%D5%B6&action=edit&section=12" title="Edit section's source code: Ցորենի նկատմամբ ալերգիա">խմբագրել կոդը</a>]</div> Մարդիկ կարող են ցորենի կողմնակի ազդեցությունները զգալ նաև ցորենի ալերգիայի ժամանակ<a href="#cite_note-ElliBranchi-57">[57]</a>։ Ինչպես ալերգիաների մեծ մասի դեպքում, ցորենի ալերգիան դրսևորվում է իմունային համակարգի ոչ նորմալ պատասխանով ցորենի որոշակի բաղադրիչի նկատմամբ, որն ընկալվում է որպես սպառնացող օտար մարմին։ Այս իմունային պատասխանը հաճախ զարգանում է սահմանափակ ժամանակով և մարմնի հյուսվածքներին տևական վնաս չի հասցնում<a href="#cite_note-74">[74]</a>։ Ցորենի նկատմամբ ալերգիան և ցելիակիան տարբեր հիվանդություններ են<a href="#cite_note-ElliBranchi-57">[57]</a><a href="#cite_note-75">[75]</a>։ Ցորենի ալերգիայի ստամոքս-աղիքային ախտանշանները նման են ցելիակիա հիվանդության և ոչ ցելիակային գլյուտենային գերզգայունության ժամանակ դիտվող ախտանիշներին, բայց ցորենի ազդեցության և ախտանիշների դրսևորման միջև կա տարբեր ժամանակային ընդմիջում։ Ցորենի նկատմամբ ալերգիկ ռեակցիան առաջանում է արագ (րոպեներ–ժամեր անց) ցորեն պարունակող մթերքներ ուտելուց հետո և կարող է դիտվել անաֆիլաքսիա<a href="#cite_note-NEJM2012-54">[54]</a>։ <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Գլյուտենային_ատաքսիա">Գլյուտենային ատաքսիա</h3>[<a href="/w/index.php?title=%D4%B3%D5%AC%D5%B5%D5%B8%D6%82%D5%BF%D5%A5%D5%B6&veaction=edit&section=13" title="Խմբագրել բաժինը. Գլյուտենային ատաքսիա" class="mw-editsection-visualeditor">խմբագրել</a> | <a href="/w/index.php?title=%D4%B3%D5%AC%D5%B5%D5%B8%D6%82%D5%BF%D5%A5%D5%B6&action=edit&section=13" title="Edit section's source code: Գլյուտենային ատաքսիա">խմբագրել կոդը</a>]</div> <figure class="mw-default-size" typeof="mw:File/Thumb"><video id="mwe_player_0" poster="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/6/67/Gluten_ataxia_eng.ogv/220px--Gluten_ataxia_eng.ogv.jpg" controls="" preload="none" data-mw-tmh="" class="mw-file-element" width="220" height="125" data-durationhint="111" data-mwtitle="Gluten_ataxia_eng.ogv" data-mwprovider="wikimediacommons" resource="/wiki/%D5%8A%D5%A1%D5%BF%D5%AF%D5%A5%D6%80:Gluten_ataxia_eng.ogv"><source src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/transcoded/6/67/Gluten_ataxia_eng.ogv/Gluten_ataxia_eng.ogv.360p.webm" type="video/webm; codecs="vp8, vorbis"" data-transcodekey="360p.webm" data-width="480" data-height="272" /><source src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/6/67/Gluten_ataxia_eng.ogv" type="video/ogg; codecs="theora, vorbis"" data-width="480" data-height="272" /><source src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/transcoded/6/67/Gluten_ataxia_eng.ogv/Gluten_ataxia_eng.ogv.144p.mjpeg.mov" type="video/quicktime" data-transcodekey="144p.mjpeg.mov" data-width="254" data-height="144" /><source src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/transcoded/6/67/Gluten_ataxia_eng.ogv/Gluten_ataxia_eng.ogv.240p.vp9.webm" type="video/webm; codecs="vp9, opus"" data-transcodekey="240p.vp9.webm" data-width="424" data-height="240" /></video><figcaption>Գլյուտենային ատաքսիայով տղամարդու վիճակը մինչև և երեք ամիս գլյուտենից զուրկ սննդակարգ պահելուց հետո</figcaption></figure> Գլյուտենային ատաքսիան աուտոիմուն հիվանդություն է, որն առաջանում է գլյուտեն օգտագործելու հետևանքով<a href="#cite_note-sapone-etal-2010-b-76">[76]</a>։ Գլյուտենային ատաքսիայի դեպքում վնասվում է ուղեղիկը՝ ուղեկցվելով Պուրկինյեի բջիջների կորստով։ Ուղեղիկը ուղեղի հավասարակշռության կենտրոնն է, որը վերահսկում է կոորդինացիան և բարդ շարժումները, ինչպիսիք են քայլելը, խոսելը և կուլ տալը։ Գլյուտենային ատաքսիայով մարդիկ սովորաբար ունենում են քայլվածքի կամ կոորդինացիայի խնդիրներ և վերին վերջույթների դող։ Նիստագմը և ուղեղիկային դիսֆունկցիայի այլ ակնային նշանները հաճախ են։ Կարող են ի հայտ գալ նաև միոկլոնուս, քմային տրեմոր և օպսոկլոնուս-միոկլոնուս<a href="#cite_note-HadjivassiliouSanders2015-77">[77]</a>։ Վաղ ախտորոշումը և բուժումը գլյուտենից զուրկ սննդակարգով կարող է բարելավել ատաքսիան և կաաանխարգելել հետագա վատթարացումը։ Բուժման արդյունավետությունը կախված է ատաքսիայի սկսվելու և մինչև ախտորոշումն ընկած ժամանակահատվածով, քանի որ գլյուտենի ազդեցության հետևանքով ուղեղիկում նեյրոնների մահն անդարձելի է<a href="#cite_note-HadjivassiliouSanders2015-77">[77]</a><a href="#cite_note-MitomaAdhikari2016-78">[78]</a>։ Գլյուտենային ատաքսիան կազմում է անհայտ ծագման ատաքսիայի 40%-ը և բոլոր ատաքսիաների 15%-ը<a href="#cite_note-HadjivassiliouSanders2015-77">[77]</a><a href="#cite_note-pmid12566288-79">[79]</a>։ Գլյուտենային ատաքսիա ունեցող մարդկանց մինչև10%-ն է ներկայացնում ստամոքս-աղիքային ուղու որևէ ախտանիշ, սակայն մոտ 40%-ն ունի աղիների վնասում<a href="#cite_note-HadjivassiliouSanders2015-77">[77]</a>։ <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Այլ_նյարդաբանական_հիվանդություններ">Այլ նյարդաբանական հիվանդություններ</h3>[<a href="/w/index.php?title=%D4%B3%D5%AC%D5%B5%D5%B8%D6%82%D5%BF%D5%A5%D5%B6&veaction=edit&section=14" title="Խմբագրել բաժինը. Այլ նյարդաբանական հիվանդություններ" class="mw-editsection-visualeditor">խմբագրել</a> | <a href="/w/index.php?title=%D4%B3%D5%AC%D5%B5%D5%B8%D6%82%D5%BF%D5%A5%D5%B6&action=edit&section=14" title="Edit section's source code: Այլ նյարդաբանական հիվանդություններ">խմբագրել կոդը</a>]</div> Ի լրացում գլյուտենային ատաքսիայի, գլյուտենի նկատմամբ գերզգայունությունը կարող է առաջացնել նյարդաբանական խանգարումների լայն շրջանակ, որոնք զարգանում են մարսողական ախտանիշներով կամ աղիների վնասումով կամ առանց դրանց<a href="#cite_note-ZisHadjivassiliou2019-14">[14]</a>։ Այդ խանգարումներն են ծայրամասային նեյրոպաթիան, էպիլեպսիան, գլխացավը, էնցեֆալոպաթիան, անոթային դեմենցիան և շարժողական տարբեր խանգարումները (անհանգիստ ոտքերի համախտանիշ, խորեա, պարկինսոնիզմ, <a href="/wiki/%D5%8F%D5%B8%D6%82%D6%80%D5%A5%D5%BF%D5%AB_%D5%B0%D5%A1%D5%B4%D5%A1%D5%AD%D5%BF%D5%A1%D5%B6%D5%AB%D5%B7" title="Տուրետի համախտանիշ">Տուրետի համախտանիշ</a>, քմային տրեմոր, միոկլոնուս, դիստոնիա, օպսոկլոնուս-միոկլոնուսի համախտանիշ, պարոքսիզմներ, դիսկինեզիա)<a href="#cite_note-ZisHadjivassiliou2019-14">[14]</a><a href="#cite_note-VinagreAragonGrunewald2018-80">[80]</a>։ Գլյուտենի նկատմամբ գերզգայունության ախտորոշումը դժվար է և հետաձգվում է, երբ չկան մարսողական ախտանիշներ։ Մարդիկ, ովքեր ունեն ստամոքս-աղիքային խնդիրներ, ավելի հավանական է, որ ճիշտ կախտորոշվեն և համապատասխան բուժում կստանան։ Խիստ գլյոտենից զուրկ սննդակարգը առաջին գծի բուժումն է, որը պետք է սկսել որքան հնարավոր է շուտ։ Այն այս խանգարումների մեծ մասի դեպքում արդյունավետ է։ Երբ դեմենցիան հասել է վերջնական փուլի, դսննդակարգը դրական ազդեցություն չի ունենում։ Կեղևի միոկլոնուսը, ըստ երևույթին, կայուն է բուժմանը ինչպես գլյուտենից զուրկ սննդակարգի, այնպես էլ՝ իմունոսուպրեսիվ թերապիայի դեպքում<a href="#cite_note-ZisHadjivassiliou2019-14">[14]</a>։ <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Պիտակավորում">Պիտակավորում</h2>[<a href="/w/index.php?title=%D4%B3%D5%AC%D5%B5%D5%B8%D6%82%D5%BF%D5%A5%D5%B6&veaction=edit&section=15" title="Խմբագրել բաժինը. Պիտակավորում" class="mw-editsection-visualeditor">խմբագրել</a> | <a href="/w/index.php?title=%D4%B3%D5%AC%D5%B5%D5%B8%D6%82%D5%BF%D5%A5%D5%B6&action=edit&section=15" title="Edit section's source code: Պիտակավորում">խմբագրել կոդը</a>]</div> Գլյուտենի հետ կապված խանգարումներ ունեցող մարդիկ իրենց սննդակարգից պետք է խստորեն բացառեն գլյուտենը, ուստի նրանց անհրաժեշտ են հստակ պիտակավորման ուղեցույցներ<a href="#cite_note-Diaz-AmigoPopping2012-81">[81]</a>։ «Առանց գլյուտեն» տերմինը սովորաբար ենթադրում է անվնաս գլյուտեն, այլ ոչ թե դրա լիակատար բացակայությունը<a href="#cite_note-Akobeng2008-82">[82]</a>։ Ճշգրիտ մակարդակը, որի դեպքում գլյուտենն անվնաս է, անհայտ է և վիճելի։ 2008թ.-ի համակարգված վերանայումը փորձնականորեն եզրակացրեց, որ օրական 10 մգ-ից պակաս գլյուտեն օգտագործելը հազիվ թե կարող է աղիների վնաս պատճառել ցելիակիայով տառապող մարդկանց մոտ, թեև նշվեց, որ քիչ վստահելի ուսումնասիրություններ կան<a href="#cite_note-Akobeng2008-82">[82]</a>։ «Առանց սգլյուտեն» պիտակի կարգավորումը տարբեր է<a href="#cite_note-Diaz-AmigoPopping2012-81">[81]</a>։ <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Ծանոթագրություններ">Ծանոթագրություններ</h2>[<a href="/w/index.php?title=%D4%B3%D5%AC%D5%B5%D5%B8%D6%82%D5%BF%D5%A5%D5%B6&veaction=edit&section=16" title="Խմբագրել բաժինը. Ծանոթագրություններ" class="mw-editsection-visualeditor">խմբագրել</a> | <a href="/w/index.php?title=%D4%B3%D5%AC%D5%B5%D5%B8%D6%82%D5%BF%D5%A5%D5%B6&action=edit&section=16" title="Edit section's source code: Ծանոթագրություններ">խմբագրել կոդը</a>]</div> <style data-mw-deduplicate="TemplateStyles:r9141943">.mw-parser-output .reflist{font-size:90%;margin-bottom:0.5em;list-style-type:decimal}.mw-parser-output .reflist .references{font-size:100%;margin-bottom:0;list-style-type:inherit}.mw-parser-output .reflist-columns-2{column-width:30em}.mw-parser-output .reflist-columns-3{column-width:25em}.mw-parser-output .reflist-columns{margin-top:0.3em}.mw-parser-output .reflist-columns ol{margin-top:0}.mw-parser-output .reflist-columns li{page-break-inside:avoid;break-inside:avoid-column}.mw-parser-output .reflist-upper-alpha{list-style-type:upper-alpha}.mw-parser-output .reflist-upper-roman{list-style-type:upper-roman}.mw-parser-output .reflist-lower-alpha{list-style-type:lower-alpha}.mw-parser-output .reflist-lower-greek{list-style-type:lower-greek}.mw-parser-output .reflist-lower-roman{list-style-type:lower-roman}</style><div class="reflist"> <div class="mw-references-wrap mw-references-columns"><ol class="references"> <li id="cite_note-1"><a href="#cite_ref-1">↑</a> Hervé This, « Who discovered the gluten and who discovered its production by lixiviation? », Notes Académiques de l'Académie d'Agriculture de France/Academic Notes from the French Academy of Agriculture, vol. 3, no 3, 2002, p. 1–11 (<a class="external mw-magiclink-pmid" rel="nofollow" href="//www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/11911770?dopt=Abstract">PMID 11911770</a>, PMCID 1692935, DOI 10.1098/rstb.2001.1024). </li> <li id="cite_note-FDAlabeling2007-2">↑ <a href="#cite_ref-FDAlabeling2007_2-0">2,0</a> <a href="#cite_ref-FDAlabeling2007_2-1">2,1</a> <style data-mw-deduplicate="TemplateStyles:r10127783">.mw-parser-output cite.citation{font-style:inherit;word-wrap:break-word}.mw-parser-output .citation q{quotes:"\"""\"""'""'"}.mw-parser-output .citation:target{background-color:rgba(0,127,255,0.133)}.mw-parser-output .id-lock-free a,.mw-parser-output .citation .cs1-lock-free a{background:url("//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/6/65/Lock-green.svg")right 0.1em center/9px no-repeat}.mw-parser-output .id-lock-limited a,.mw-parser-output .id-lock-registration a,.mw-parser-output .citation .cs1-lock-limited a,.mw-parser-output .citation .cs1-lock-registration a{background:url("//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/d/d6/Lock-gray-alt-2.svg")right 0.1em center/9px no-repeat}.mw-parser-output .id-lock-subscription a,.mw-parser-output .citation .cs1-lock-subscription a{background:url("//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/a/aa/Lock-red-alt-2.svg")right 0.1em center/9px no-repeat}.mw-parser-output .cs1-ws-icon a{background:url("//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/4/4c/Wikisource-logo.svg")right 0.1em center/12px no-repeat}.mw-parser-output .cs1-code{color:inherit;background:inherit;border:none;padding:inherit}.mw-parser-output .cs1-hidden-error{display:none;color:var(--color-error,#d33)}.mw-parser-output .cs1-visible-error{color:var(--color-error,#d33)}.mw-parser-output .cs1-maint{display:none;color:#3a3;margin-left:0.3em}.mw-parser-output .cs1-format{font-size:95%}.mw-parser-output .cs1-kern-left{padding-left:0.2em}.mw-parser-output .cs1-kern-right{padding-right:0.2em}.mw-parser-output .citation .mw-selflink{font-weight:inherit}</style><cite id="CITEREFFood_and_Drug_Administration" class="citation web cs1">Food and Drug Administration (2007 թ․ հունվար). <a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20070126011901/https://www.fda.gov/OHRMS/DOCKETS/98fr/05n-0279-npr0001.pdf">«Food Labeling; Gluten-Free Labeling of Foods»</a> (PDF). Արխիվացված է <a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.fda.gov/OHRMS/DOCKETS/98fr/05n-0279-npr0001.pdf">օրիգինալից</a> (PDF) 2007 թ․ հունվարի 26-ին.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=unknown&rft.btitle=Food+Labeling%3B+Gluten-Free+Labeling+of+Foods&rft.au=Food+and+Drug+Administration&rft_id=https%3A%2F%2Fwww.fda.gov%2FOHRMS%2FDOCKETS%2F98fr%2F05n-0279-npr0001.pdf&rfr_id=info%3Asid%2Fhy.wikipedia.org%3A%D4%B3%D5%AC%D5%B5%D5%B8%D6%82%D5%BF%D5%A5%D5%B6" class="Z3988"> </li> <li id="cite_note-Biesiekierski2017-3">↑ <a href="#cite_ref-Biesiekierski2017_3-0">3,0</a> <a href="#cite_ref-Biesiekierski2017_3-1">3,1</a> <a href="#cite_ref-Biesiekierski2017_3-2">3,2</a> <link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r10127783"><cite id="CITEREFBiesiekierski_JR2017" class="citation journal cs1">Biesiekierski JR (2017). <a rel="nofollow" class="external text" href="https://doi.org/10.1111%2Fjgh.13703">«What is gluten?»</a>. J Gastroenterol Hepatol (Review). 32 (Suppl 1): 78–81. <a href="/wiki/Doi_(identifier)" class="mw-redirect" title="Doi (identifier)">doi</a>:<a rel="nofollow" class="external text" href="https://doi.org/10.1111%2Fjgh.13703">10.1111/jgh.13703</a>. <a href="/wiki/PMID_(identifier)" class="mw-redirect" title="PMID (identifier)">PMID</a> <a rel="nofollow" class="external text" href="https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/28244676">28244676</a>. «Similar proteins to the gliadin found in wheat exist as secalin in rye, hordein in barley, and avenins in oats, and are collectively referred to as 'gluten'. The gluten found in all of these grains has been identified as the component capable of triggering the immune-mediated disorder, celiac disease.»</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&rft.genre=article&rft.jtitle=J+Gastroenterol+Hepatol&rft.atitle=What+is+gluten%3F&rft.volume=32&rft.issue=Suppl+1&rft.pages=78-81&rft.date=2017&rft_id=info%3Adoi%2F10.1111%2Fjgh.13703&rft_id=info%3Apmid%2F28244676&rft.au=Biesiekierski+JR&rft_id=https%3A%2F%2Fdoi.org%2F10.1111%252Fjgh.13703&rfr_id=info%3Asid%2Fhy.wikipedia.org%3A%D4%B3%D5%AC%D5%B5%D5%B8%D6%82%D5%BF%D5%A5%D5%B6" class="Z3988"> </li> <li id="cite_note-shewry1-4">↑ <a href="#cite_ref-shewry1_4-0">4,0</a> <a href="#cite_ref-shewry1_4-1">4,1</a> <a href="#cite_ref-shewry1_4-2">4,2</a> <a href="#cite_ref-shewry1_4-3">4,3</a> <a href="#cite_ref-shewry1_4-4">4,4</a> <a href="#cite_ref-shewry1_4-5">4,5</a> <link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r10127783"><cite id="CITEREFShewryHalfordBeltonTatham2002" class="citation journal cs1">Shewry, P. R.; Halford, N. G.; Belton, P. S.; Tatham, A. S. (2002). <a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC1692935">«The structure and properties of gluten: An elastic protein from wheat grain»</a>. Philosophical Transactions of the Royal Society B: Biological Sciences. 357 (1418): 133–142. <a href="/wiki/Doi_(identifier)" class="mw-redirect" title="Doi (identifier)">doi</a>:<a rel="nofollow" class="external text" href="https://doi.org/10.1098%2Frstb.2001.1024">10.1098/rstb.2001.1024</a>. <a href="/wiki/PMC_(identifier)" class="mw-redirect" title="PMC (identifier)">PMC</a> <a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC1692935">1692935</a>. <a href="/wiki/PMID_(identifier)" class="mw-redirect" title="PMID (identifier)">PMID</a> <a rel="nofollow" class="external text" href="https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/11911770">11911770</a>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&rft.genre=article&rft.jtitle=Philosophical+Transactions+of+the+Royal+Society+B%3A+Biological+Sciences&rft.atitle=The+structure+and+properties+of+gluten%3A+An+elastic+protein+from+wheat+grain&rft.volume=357&rft.issue=1418&rft.pages=133-142&rft.date=2002&rft_id=https%3A%2F%2Fwww.ncbi.nlm.nih.gov%2Fpmc%2Farticles%2FPMC1692935%23id-name%3DPMC&rft_id=info%3Apmid%2F11911770&rft_id=info%3Adoi%2F10.1098%2Frstb.2001.1024&rft.aulast=Shewry&rft.aufirst=P.+R.&rft.au=Halford%2C+N.+G.&rft.au=Belton%2C+P.+S.&rft.au=Tatham%2C+A.+S.&rft_id=https%3A%2F%2Fwww.ncbi.nlm.nih.gov%2Fpmc%2Farticles%2FPMC1692935&rfr_id=info%3Asid%2Fhy.wikipedia.org%3A%D4%B3%D5%AC%D5%B5%D5%B8%D6%82%D5%BF%D5%A5%D5%B6" class="Z3988"> </li> <li id="cite_note-cgc-5"><a href="#cite_ref-cgc_5-0">↑</a> <link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r10127783"><cite class="citation web cs1"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.grainscanada.gc.ca/fact-fait/gluten-eng.htm">«Gluten's role in bread baking performance»</a>. Canadian Grain Commission. 2016 թ․ մարտի 29.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=unknown&rft.btitle=Gluten%27s+role+in+bread+baking+performance&rft.pub=Canadian+Grain+Commission&rft_id=https%3A%2F%2Fwww.grainscanada.gc.ca%2Ffact-fait%2Fgluten-eng.htm&rfr_id=info%3Asid%2Fhy.wikipedia.org%3A%D4%B3%D5%AC%D5%B5%D5%B8%D6%82%D5%BF%D5%A5%D5%B6" class="Z3988"> </li> <li id="cite_note-LamacchiaCamarca2014-6"><a href="#cite_ref-LamacchiaCamarca2014_6-0">↑</a> <link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r10127783"><cite id="CITEREFLamacchiaCamarcaPicasciaDi_Luccia" class="citation journal cs1">Lamacchia C, Camarca A, Picascia S, Di Luccia A, Gianfrani C (2014 թ․ հունվարի 29). <a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC3942718">«Cereal-based gluten-free food: how to reconcile nutritional and technological properties of wheat proteins with safety for celiac disease patients»</a>. Nutrients (Review). 6 (2): 575–90. <a href="/wiki/Doi_(identifier)" class="mw-redirect" title="Doi (identifier)">doi</a>:<a rel="nofollow" class="external text" href="https://doi.org/10.3390%2Fnu6020575">10.3390/nu6020575</a>. <a href="/wiki/PMC_(identifier)" class="mw-redirect" title="PMC (identifier)">PMC</a> <a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC3942718">3942718</a>. <a href="/wiki/PMID_(identifier)" class="mw-redirect" title="PMID (identifier)">PMID</a> <a rel="nofollow" class="external text" href="https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/24481131">24481131</a>. «the distinctive feature that makes wheat unique is, precisely, the visco-elasticity of gluten. When the grain is milled and mixed with water, storage proteins form a dough, capable of retaining gas bubbles. These properties make wheat suitable for the preparation of a great diversity of food products»</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&rft.genre=article&rft.jtitle=Nutrients&rft.atitle=Cereal-based+gluten-free+food%3A+how+to+reconcile+nutritional+and+technological+properties+of+wheat+proteins+with+safety+for+celiac+disease+patients&rft.volume=6&rft.issue=2&rft.pages=575-90&rft_id=https%3A%2F%2Fwww.ncbi.nlm.nih.gov%2Fpmc%2Farticles%2FPMC3942718%23id-name%3DPMC&rft_id=info%3Apmid%2F24481131&rft_id=info%3Adoi%2F10.3390%2Fnu6020575&rft.aulast=Lamacchia&rft.aufirst=C&rft.au=Camarca%2C+A&rft.au=Picascia%2C+S&rft.au=Di+Luccia%2C+A&rft.au=Gianfrani%2C+C&rft_id=https%3A%2F%2Fwww.ncbi.nlm.nih.gov%2Fpmc%2Farticles%2FPMC3942718&rfr_id=info%3Asid%2Fhy.wikipedia.org%3A%D4%B3%D5%AC%D5%B5%D5%B8%D6%82%D5%BF%D5%A5%D5%B6" class="Z3988"> </li> <li id="cite_note-DayAugustin2006-7">↑ <a href="#cite_ref-DayAugustin2006_7-0">7,0</a> <a href="#cite_ref-DayAugustin2006_7-1">7,1</a> <link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r10127783"><cite id="CITEREFDayAugustinBateyWrigley" class="citation journal cs1">Day L, Augustin MA, Batey IL, Wrigley, CW (2006 թ․ փետրվար). «Wheat-gluten uses and industry needs». Trends in Food Science & Technology (Review). 17 (2): 82–90. <a href="/wiki/Doi_(identifier)" class="mw-redirect" title="Doi (identifier)">doi</a>:<a rel="nofollow" class="external text" href="https://doi.org/10.1016%2Fj.tifs.2005.10.003">10.1016/j.tifs.2005.10.003</a>. «Given the unique properties of wheat gluten, it is not surprising that it has been the subject of intense attention by the food industry. (...) Gluten does have economic benefits over and above the more expensive milk- or soy-protein products (Table 1), and its functional properties, which other products cannot duplicate, give it a unique place among the various protein products. (...) Unlike whey and soy proteins, gluten or wheat proteins are not high in biological value and have not been widely researched for nutritional advantages.»</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&rft.genre=article&rft.jtitle=Trends+in+Food+Science+%26+Technology&rft.atitle=Wheat-gluten+uses+and+industry+needs&rft.volume=17&rft.issue=2&rft.pages=82-90&rft_id=info%3Adoi%2F10.1016%2Fj.tifs.2005.10.003&rft.aulast=Day&rft.aufirst=L&rft.au=Augustin%2C+MA&rft.au=Batey%2C+IL&rft.au=Wrigley&rft.au=CW&rfr_id=info%3Asid%2Fhy.wikipedia.org%3A%D4%B3%D5%AC%D5%B5%D5%B8%D6%82%D5%BF%D5%A5%D5%B6" class="Z3988"> </li> <li id="cite_note-8"><a href="#cite_ref-8">↑</a> <link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r10127783"><cite id="CITEREFPayne" class="citation book cs1 cs1-prop-foreign-lang-source">Payne, P. I. (2012 թ․ դեկտեմբերի 6). <a rel="nofollow" class="external text" href="https://books.google.com/books?id=LPbxCAAAQBAJ&pg=PA210">«Endosperm Proteins»</a>. In Blonstein, A. D.; King, P. J. (eds.). A Genetic Approach to Plant Biochemistry (անգլերեն). Springer Science & Business Media. էջ 210. <a href="/wiki/ISBN_(identifier)" class="mw-redirect" title="ISBN (identifier)">ISBN</a> <a href="/wiki/%D5%8D%D5%BA%D5%A1%D5%BD%D5%A1%D6%80%D5%AF%D5%B8%D5%B2:%D4%B3%D6%80%D6%84%D5%A1%D5%B5%D5%AB%D5%B6%D5%A1%D5%B2%D5%A2%D5%B5%D5%B8%D6%82%D6%80%D5%B6%D5%A5%D6%80%D5%A8/9783709169896" title="Սպասարկող:Գրքայինաղբյուրները/9783709169896"><bdi>9783709169896</bdi></a>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=bookitem&rft.atitle=Endosperm+Proteins&rft.btitle=A+Genetic+Approach+to+Plant+Biochemistry&rft.pages=210&rft.pub=Springer+Science+%26+Business+Media&rft.isbn=9783709169896&rft.aulast=Payne&rft.aufirst=P.+I.&rft_id=https%3A%2F%2Fbooks.google.com%2Fbooks%3Fid%3DLPbxCAAAQBAJ%26pg%3DPA210&rfr_id=info%3Asid%2Fhy.wikipedia.org%3A%D4%B3%D5%AC%D5%B5%D5%B8%D6%82%D5%BF%D5%A5%D5%B6" class="Z3988"> </li> <li id="cite_note-9"><a href="#cite_ref-9">↑</a> <link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r10127783"><cite id="CITEREFZhao" class="citation journal cs1 cs1-prop-long-vol">Zhao, Hefei (2020 թ․ փետրվար). <a rel="nofollow" class="external text" href="https://doi.org/10.1111%2Fjfbc.13157">«Comparison of wheat, soybean, rice, and pea protein properties for effective applications in food products»</a>. Journal of Food Biochemistry. (44)4 (4): e13157. <a href="/wiki/Doi_(identifier)" class="mw-redirect" title="Doi (identifier)">doi</a>:<a rel="nofollow" class="external text" href="https://doi.org/10.1111%2Fjfbc.13157">10.1111/jfbc.13157</a>. <a href="/wiki/PMID_(identifier)" class="mw-redirect" title="PMID (identifier)">PMID</a> <a rel="nofollow" class="external text" href="https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/32020651">32020651</a>. <a href="/w/index.php?title=S2CID_(identifier)&action=edit&redlink=1" class="new" title="S2CID (identifier) (դեռ գրված չէ)">S2CID</a> <a rel="nofollow" class="external text" href="https://api.semanticscholar.org/CorpusID:211034183">211034183</a>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&rft.genre=article&rft.jtitle=Journal+of+Food+Biochemistry&rft.atitle=Comparison+of+wheat%2C+soybean%2C+rice%2C+and+pea+protein+properties+for+effective+applications+in+food+products&rft.volume=%2844%294&rft.issue=4&rft.pages=e13157&rft_id=https%3A%2F%2Fapi.semanticscholar.org%2FCorpusID%3A211034183%23id-name%3DS2CID&rft_id=info%3Apmid%2F32020651&rft_id=info%3Adoi%2F10.1111%2Fjfbc.13157&rft.aulast=Zhao&rft.aufirst=Hefei&rft_id=https%3A%2F%2Fdoi.org%2F10.1111%252Fjfbc.13157&rfr_id=info%3Asid%2Fhy.wikipedia.org%3A%D4%B3%D5%AC%D5%B5%D5%B8%D6%82%D5%BF%D5%A5%D5%B6" class="Z3988"> </li> <li id="cite_note-10"><a href="#cite_ref-10">↑</a> <link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r10127783"><cite id="CITEREFRosentraterEvers2018" class="citation book cs1">Rosentrater, Kurt A.; Evers, A.D. (2018). «Chemical components and nutrition». Kent's Technology of Cereals. էջեր 267–368. <a href="/wiki/Doi_(identifier)" class="mw-redirect" title="Doi (identifier)">doi</a>:<a rel="nofollow" class="external text" href="https://doi.org/10.1016%2FB978-0-08-100529-3.00004-9">10.1016/B978-0-08-100529-3.00004-9</a>. <a href="/wiki/ISBN_(identifier)" class="mw-redirect" title="ISBN (identifier)">ISBN</a> <a href="/wiki/%D5%8D%D5%BA%D5%A1%D5%BD%D5%A1%D6%80%D5%AF%D5%B8%D5%B2:%D4%B3%D6%80%D6%84%D5%A1%D5%B5%D5%AB%D5%B6%D5%A1%D5%B2%D5%A2%D5%B5%D5%B8%D6%82%D6%80%D5%B6%D5%A5%D6%80%D5%A8/978-0-08-100529-3" title="Սպասարկող:Գրքայինաղբյուրները/978-0-08-100529-3"><bdi>978-0-08-100529-3</bdi></a>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=bookitem&rft.atitle=Chemical+components+and+nutrition&rft.btitle=Kent%27s+Technology+of+Cereals&rft.pages=267-368&rft.date=2018&rft_id=info%3Adoi%2F10.1016%2FB978-0-08-100529-3.00004-9&rft.isbn=978-0-08-100529-3&rft.aulast=Rosentrater&rft.aufirst=Kurt+A.&rft.au=Evers%2C+A.D.&rfr_id=info%3Asid%2Fhy.wikipedia.org%3A%D4%B3%D5%AC%D5%B5%D5%B8%D6%82%D5%BF%D5%A5%D5%B6" class="Z3988"> </li> <li id="cite_note-LundinWijmenga2015-11">↑ <a href="#cite_ref-LundinWijmenga2015_11-0">11,0</a> <a href="#cite_ref-LundinWijmenga2015_11-1">11,1</a> <a href="#cite_ref-LundinWijmenga2015_11-2">11,2</a> <link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r10127783"><cite id="CITEREFLundinWijmenga" class="citation journal cs1">Lundin KE, Wijmenga C (2015 թ․ սեպտեմբեր). «Coeliac disease and autoimmune disease-genetic overlap and screening». Nat Rev Gastroenterol Hepatol. 12 (9): 507–15. <a href="/wiki/Doi_(identifier)" class="mw-redirect" title="Doi (identifier)">doi</a>:<a rel="nofollow" class="external text" href="https://doi.org/10.1038%2Fnrgastro.2015.136">10.1038/nrgastro.2015.136</a>. <a href="/wiki/PMID_(identifier)" class="mw-redirect" title="PMID (identifier)">PMID</a> <a rel="nofollow" class="external text" href="https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/26303674">26303674</a>. <a href="/w/index.php?title=S2CID_(identifier)&action=edit&redlink=1" class="new" title="S2CID (identifier) (դեռ գրված չէ)">S2CID</a> <a rel="nofollow" class="external text" href="https://api.semanticscholar.org/CorpusID:24533103">24533103</a>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&rft.genre=article&rft.jtitle=Nat+Rev+Gastroenterol+Hepatol&rft.atitle=Coeliac+disease+and+autoimmune+disease-genetic+overlap+and+screening&rft.volume=12&rft.issue=9&rft.pages=507-15&rft_id=https%3A%2F%2Fapi.semanticscholar.org%2FCorpusID%3A24533103%23id-name%3DS2CID&rft_id=info%3Apmid%2F26303674&rft_id=info%3Adoi%2F10.1038%2Fnrgastro.2015.136&rft.aulast=Lundin&rft.aufirst=KE&rft.au=Wijmenga%2C+C&rfr_id=info%3Asid%2Fhy.wikipedia.org%3A%D4%B3%D5%AC%D5%B5%D5%B8%D6%82%D5%BF%D5%A5%D5%B6" class="Z3988"> </li> <li id="cite_note-MolinaInfanteSantolaria-12">↑ <a href="#cite_ref-MolinaInfanteSantolaria_12-0">12,0</a> <a href="#cite_ref-MolinaInfanteSantolaria_12-1">12,1</a> <link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r10127783"><cite id="CITEREFMolina-InfanteSantolariaMontoroEsteve2014" class="citation journal cs1">Molina-Infante J, Santolaria S, Montoro M, Esteve M, Fernández-Bañares F (2014). «[Non-celiac gluten sensitivity: a critical review of current evidence] [Article in Spanish]». Gastroenterol Hepatol. 37 (6): 362–71. <a href="/wiki/Doi_(identifier)" class="mw-redirect" title="Doi (identifier)">doi</a>:<a rel="nofollow" class="external text" href="https://doi.org/10.1016%2Fj.gastrohep.2014.01.005">10.1016/j.gastrohep.2014.01.005</a>. <a href="/wiki/PMID_(identifier)" class="mw-redirect" title="PMID (identifier)">PMID</a> <a rel="nofollow" class="external text" href="https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/24667093">24667093</a>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&rft.genre=article&rft.jtitle=Gastroenterol+Hepatol&rft.atitle=%5BNon-celiac+gluten+sensitivity%3A+a+critical+review+of+current+evidence%5D+%5BArticle+in+Spanish%5D&rft.volume=37&rft.issue=6&rft.pages=362-71&rft.date=2014&rft_id=info%3Adoi%2F10.1016%2Fj.gastrohep.2014.01.005&rft_id=info%3Apmid%2F24667093&rft.aulast=Molina-Infante&rft.aufirst=J&rft.au=Santolaria%2C+S&rft.au=Montoro%2C+M&rft.au=Esteve%2C+M&rft.au=Fern%C3%A1ndez-Ba%C3%B1ares%2C+F&rfr_id=info%3Asid%2Fhy.wikipedia.org%3A%D4%B3%D5%AC%D5%B5%D5%B8%D6%82%D5%BF%D5%A5%D5%B6" class="Z3988"> </li> <li id="cite_note-LudvigssonLeffler2013-13">↑ <a href="#cite_ref-LudvigssonLeffler2013_13-0">13,0</a> <a href="#cite_ref-LudvigssonLeffler2013_13-1">13,1</a> <link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r10127783"><cite id="CITEREFLudvigssonLefflerBaiBiagi" class="citation journal cs1">Ludvigsson JF, Leffler DA, Bai JC, Biagi F, Fasano A, Green PH, Hadjivassiliou M, Kaukinen K, Kelly CP, Leonard JN, Lundin KE, Murray JA, Sanders DS, Walker MM, Zingone F, Ciacci C (2013 թ․ հունվար). <a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC3440559">«The Oslo definitions for coeliac disease and related terms»</a>. Gut (Review). 62 (1): 43–52. <a href="/wiki/Doi_(identifier)" class="mw-redirect" title="Doi (identifier)">doi</a>:<a rel="nofollow" class="external text" href="https://doi.org/10.1136%2Fgutjnl-2011-301346">10.1136/gutjnl-2011-301346</a>. <a href="/wiki/PMC_(identifier)" class="mw-redirect" title="PMC (identifier)">PMC</a> <a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC3440559">3440559</a>. <a href="/wiki/PMID_(identifier)" class="mw-redirect" title="PMID (identifier)">PMID</a> <a rel="nofollow" class="external text" href="https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/22345659">22345659</a>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&rft.genre=article&rft.jtitle=Gut&rft.atitle=The+Oslo+definitions+for+coeliac+disease+and+related+terms&rft.volume=62&rft.issue=1&rft.pages=43-52&rft_id=https%3A%2F%2Fwww.ncbi.nlm.nih.gov%2Fpmc%2Farticles%2FPMC3440559%23id-name%3DPMC&rft_id=info%3Apmid%2F22345659&rft_id=info%3Adoi%2F10.1136%2Fgutjnl-2011-301346&rft.aulast=Ludvigsson&rft.aufirst=JF&rft.au=Leffler%2C+DA&rft.au=Bai%2C+JC&rft.au=Biagi%2C+F&rft.au=Fasano%2C+A&rft.au=Green%2C+PH&rft.au=Hadjivassiliou%2C+M&rft.au=Kaukinen%2C+K&rft.au=Kelly%2C+CP&rft.au=Leonard%2C+JN&rft.au=Lundin%2C+KE&rft.au=Murray%2C+JA&rft.au=Sanders%2C+DS&rft.au=Walker%2C+MM&rft.au=Zingone%2C+F&rft.au=Ciacci%2C+C&rft_id=https%3A%2F%2Fwww.ncbi.nlm.nih.gov%2Fpmc%2Farticles%2FPMC3440559&rfr_id=info%3Asid%2Fhy.wikipedia.org%3A%D4%B3%D5%AC%D5%B5%D5%B8%D6%82%D5%BF%D5%A5%D5%B6" class="Z3988"> </li> <li id="cite_note-ZisHadjivassiliou2019-14">↑ <a href="#cite_ref-ZisHadjivassiliou2019_14-0">14,0</a> <a href="#cite_ref-ZisHadjivassiliou2019_14-1">14,1</a> <a href="#cite_ref-ZisHadjivassiliou2019_14-2">14,2</a> <a href="#cite_ref-ZisHadjivassiliou2019_14-3">14,3</a> <a href="#cite_ref-ZisHadjivassiliou2019_14-4">14,4</a> <link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r10127783"><cite id="CITEREFZisHadjivassiliou" class="citation journal cs1">Zis P, Hadjivassiliou M (2019 թ․ փետրվարի 26). <a rel="nofollow" class="external text" href="https://doi.org/10.1007%2Fs11940-019-0552-7">«Treatment of Neurological Manifestations of Gluten Sensitivity and Coeliac Disease»</a>. Curr Treat Options Neurol (Review). 21 (3): 10. <a href="/wiki/Doi_(identifier)" class="mw-redirect" title="Doi (identifier)">doi</a>:<a rel="nofollow" class="external text" href="https://doi.org/10.1007%2Fs11940-019-0552-7">10.1007/s11940-019-0552-7</a>. <a href="/wiki/PMID_(identifier)" class="mw-redirect" title="PMID (identifier)">PMID</a> <a rel="nofollow" class="external text" href="https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/30806821">30806821</a>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&rft.genre=article&rft.jtitle=Curr+Treat+Options+Neurol&rft.atitle=Treatment+of+Neurological+Manifestations+of+Gluten+Sensitivity+and+Coeliac+Disease&rft.volume=21&rft.issue=3&rft.pages=10&rft_id=info%3Adoi%2F10.1007%2Fs11940-019-0552-7&rft_id=info%3Apmid%2F30806821&rft.aulast=Zis&rft.aufirst=P&rft.au=Hadjivassiliou%2C+M&rft_id=https%3A%2F%2Fdoi.org%2F10.1007%252Fs11940-019-0552-7&rfr_id=info%3Asid%2Fhy.wikipedia.org%3A%D4%B3%D5%AC%D5%B5%D5%B8%D6%82%D5%BF%D5%A5%D5%B6" class="Z3988"> </li> <li id="cite_note-15"><a href="#cite_ref-15">↑</a> <link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r10127783"><cite id="CITEREFWoychick" class="citation web cs1">Woychick, JH; և այլք:. <a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20090812231402/http://www.friedli.com/research/PhD/gluten/chap2.html">«The Gluten Proteins and Deamidated Soluble Wheat Protein»</a>. Արխիվացված է <a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.friedli.com/research/PhD/gluten/chap2.html">օրիգինալից</a> 2009 թ․ օգոստոսի 12-ին. Վերցված է 2009 թ․ սեպտեմբերի 8-ին.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=unknown&rft.btitle=The+Gluten+Proteins+and+Deamidated+Soluble+Wheat+Protein&rft.aulast=Woychick&rft.aufirst=JH&rft_id=http%3A%2F%2Fwww.friedli.com%2Fresearch%2FPhD%2Fgluten%2Fchap2.html&rfr_id=info%3Asid%2Fhy.wikipedia.org%3A%D4%B3%D5%AC%D5%B5%D5%B8%D6%82%D5%BF%D5%A5%D5%B6" class="Z3988"> </li> <li id="cite_note-16"><a href="#cite_ref-16">↑</a> <link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r10127783"><cite id="CITEREFSahlströmBråthen" class="citation journal cs1">Sahlström, S.; Bråthen, E. (1997 թ․ հունվար). «Effects of enzyme preparations for baking, mixing time and resting time on bread quality and bread staling». Food Chemistry. 58 (1–2): 75–80. <a href="/wiki/Doi_(identifier)" class="mw-redirect" title="Doi (identifier)">doi</a>:<a rel="nofollow" class="external text" href="https://doi.org/10.1016%2FS0308-8146%2896%2900216-6">10.1016/S0308-8146(96)00216-6</a>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&rft.genre=article&rft.jtitle=Food+Chemistry&rft.atitle=Effects+of+enzyme+preparations+for+baking%2C+mixing+time+and+resting+time+on+bread+quality+and+bread+staling&rft.volume=58&rft.issue=1%E2%80%932&rft.pages=75-80&rft_id=info%3Adoi%2F10.1016%2FS0308-8146%2896%2900216-6&rft.aulast=Sahlstr%C3%B6m&rft.aufirst=S.&rft.au=Br%C3%A5then%2C+E.&rfr_id=info%3Asid%2Fhy.wikipedia.org%3A%D4%B3%D5%AC%D5%B5%D5%B8%D6%82%D5%BF%D5%A5%D5%B6" class="Z3988"> </li> <li id="cite_note-17"><a href="#cite_ref-17">↑</a> <link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r10127783"><cite id="CITEREFMagnusBråthenSahlströmFærgestad" class="citation journal cs1">Magnus, E.M.; Bråthen, E.; Sahlström, S.; Færgestad, E.Mosleth; Ellekjær, M.R. (1997 թ․ մայիս). «Effects of Wheat Variety and Processing Conditions in Experimental Bread Baking Studied by Univariate and Multivariate Analyses». Journal of Cereal Science. 25 (3): 289–301. <a href="/wiki/Doi_(identifier)" class="mw-redirect" title="Doi (identifier)">doi</a>:<a rel="nofollow" class="external text" href="https://doi.org/10.1006%2Fjcrs.1996.0094">10.1006/jcrs.1996.0094</a>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&rft.genre=article&rft.jtitle=Journal+of+Cereal+Science&rft.atitle=Effects+of+Wheat+Variety+and+Processing+Conditions+in+Experimental+Bread+Baking+Studied+by+Univariate+and+Multivariate+Analyses&rft.volume=25&rft.issue=3&rft.pages=289-301&rft_id=info%3Adoi%2F10.1006%2Fjcrs.1996.0094&rft.aulast=Magnus&rft.aufirst=E.M.&rft.au=Br%C3%A5then%2C+E.&rft.au=Sahlstr%C3%B6m%2C+S.&rft.au=F%C3%A6rgestad%2C+E.Mosleth&rft.au=Ellekj%C3%A6r%2C+M.R.&rfr_id=info%3Asid%2Fhy.wikipedia.org%3A%D4%B3%D5%AC%D5%B5%D5%B8%D6%82%D5%BF%D5%A5%D5%B6" class="Z3988"> </li> <li id="cite_note-18"><a href="#cite_ref-18">↑</a> <link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r10127783"><cite id="CITEREFEdwardsMulvaneyScanlonDexter" class="citation journal cs1">Edwards, N. M.; Mulvaney, S. J.; Scanlon, M. G.; Dexter, J. E. (2003 թ․ նոյեմբեր). «Role of Gluten and Its Components in Determining Durum Semolina Dough Viscoelastic Properties». Cereal Chemistry. 80 (6): 755–763. <a href="/wiki/Doi_(identifier)" class="mw-redirect" title="Doi (identifier)">doi</a>:<a rel="nofollow" class="external text" href="https://doi.org/10.1094%2FCCHEM.2003.80.6.755">10.1094/CCHEM.2003.80.6.755</a>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&rft.genre=article&rft.jtitle=Cereal+Chemistry&rft.atitle=Role+of+Gluten+and+Its+Components+in+Determining+Durum+Semolina+Dough+Viscoelastic+Properties&rft.volume=80&rft.issue=6&rft.pages=755-763&rft_id=info%3Adoi%2F10.1094%2FCCHEM.2003.80.6.755&rft.aulast=Edwards&rft.aufirst=N.+M.&rft.au=Mulvaney%2C+S.+J.&rft.au=Scanlon%2C+M.+G.&rft.au=Dexter%2C+J.+E.&rfr_id=info%3Asid%2Fhy.wikipedia.org%3A%D4%B3%D5%AC%D5%B5%D5%B8%D6%82%D5%BF%D5%A5%D5%B6" class="Z3988"> </li> <li id="cite_note-19"><a href="#cite_ref-19">↑</a> <link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r10127783"><cite id="CITEREFTosiMasciGiovangrossiD’Ovidio" class="citation journal cs1">Tosi, Paola; Masci, Stefania; Giovangrossi, Angela; D’Ovidio, Renato; Bekes, Frank; Larroque, Oscar; Napier, Johnathan; Shewry, Peter (2005 թ․ սեպտեմբեր). «Modification of the Low Molecular Weight (LMW) Glutenin Composition of Transgenic Durum Wheat: Effects on Glutenin Polymer Size and Gluten Functionality». Molecular Breeding. 16 (2): 113–126. <a href="/wiki/Doi_(identifier)" class="mw-redirect" title="Doi (identifier)">doi</a>:<a rel="nofollow" class="external text" href="https://doi.org/10.1007%2Fs11032-005-5912-1">10.1007/s11032-005-5912-1</a>. <a href="/w/index.php?title=S2CID_(identifier)&action=edit&redlink=1" class="new" title="S2CID (identifier) (դեռ գրված չէ)">S2CID</a> <a rel="nofollow" class="external text" href="https://api.semanticscholar.org/CorpusID:24914227">24914227</a>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&rft.genre=article&rft.jtitle=Molecular+Breeding&rft.atitle=Modification+of+the+Low+Molecular+Weight+%28LMW%29+Glutenin+Composition+of+Transgenic+Durum+Wheat%3A+Effects+on+Glutenin+Polymer+Size+and+Gluten+Functionality&rft.volume=16&rft.issue=2&rft.pages=113-126&rft_id=info%3Adoi%2F10.1007%2Fs11032-005-5912-1&rft_id=https%3A%2F%2Fapi.semanticscholar.org%2FCorpusID%3A24914227%23id-name%3DS2CID&rft.aulast=Tosi&rft.aufirst=Paola&rft.au=Masci%2C+Stefania&rft.au=Giovangrossi%2C+Angela&rft.au=D%E2%80%99Ovidio%2C+Renato&rft.au=Bekes%2C+Frank&rft.au=Larroque%2C+Oscar&rft.au=Napier%2C+Johnathan&rft.au=Shewry%2C+Peter&rfr_id=info%3Asid%2Fhy.wikipedia.org%3A%D4%B3%D5%AC%D5%B5%D5%B8%D6%82%D5%BF%D5%A5%D5%B6" class="Z3988"> </li> <li id="cite_note-Baking_Technology,_Bread-20">↑ <a href="#cite_ref-Baking_Technology,_Bread_20-0">20,0</a> <a href="#cite_ref-Baking_Technology,_Bread_20-1">20,1</a> <link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r10127783"><cite class="citation web cs1"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20070823120653/http://www.bakersassist.nl/processing5-2.htm">«Baking Technology, Bread»</a>. Bakersassist. Արխիվացված է <a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.bakersassist.nl/processing5-2.htm">օրիգինալից</a> 2007 թ․ օգոստոսի 23-ին. Վերցված է 2007 թ․ օգոստոսի 14-ին.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=unknown&rft.btitle=Baking+Technology%2C+Bread&rft.pub=Bakersassist&rft_id=http%3A%2F%2Fwww.bakersassist.nl%2Fprocessing5-2.htm&rfr_id=info%3Asid%2Fhy.wikipedia.org%3A%D4%B3%D5%AC%D5%B5%D5%B8%D6%82%D5%BF%D5%A5%D5%B6" class="Z3988"> </li> <li id="cite_note-21"><a href="#cite_ref-21">↑</a> <link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r10127783"><cite class="citation web cs1"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20141223044437/http://www.ndsu.edu/ndsu/simsek/wheat/farinograph.html">«Farinograph»</a>. Wheat Quality and Carbohydrate Research. North Dakota State University. 2014 թ․ սեպտեմբերի 22. Արխիվացված է <a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.ndsu.edu/ndsu/simsek/wheat/farinograph.html">օրիգինալից</a> 2014 թ․ դեկտեմբերի 23-ին. Վերցված է 2014 թ․ դեկտեմբերի 8-ին.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&rft.genre=unknown&rft.jtitle=Wheat+Quality+and+Carbohydrate+Research&rft.atitle=Farinograph&rft_id=http%3A%2F%2Fwww.ndsu.edu%2Fndsu%2Fsimsek%2Fwheat%2Ffarinograph.html&rfr_id=info%3Asid%2Fhy.wikipedia.org%3A%D4%B3%D5%AC%D5%B5%D5%B8%D6%82%D5%BF%D5%A5%D5%B6" class="Z3988"> </li> <li id="cite_note-22"><a href="#cite_ref-22">↑</a> <link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r10127783"><cite id="CITEREFOliverAllen" class="citation journal cs1">Oliver, JR; Allen, HM (1992 թ․ հունվար). «The prediction of bread baking performance using the farinograph and extensograph». Journal of Cereal Science. 15 (1): 79–89. <a href="/wiki/Doi_(identifier)" class="mw-redirect" title="Doi (identifier)">doi</a>:<a rel="nofollow" class="external text" href="https://doi.org/10.1016%2FS0733-5210%2809%2980058-1">10.1016/S0733-5210(09)80058-1</a>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&rft.genre=article&rft.jtitle=Journal+of+Cereal+Science&rft.atitle=The+prediction+of+bread+baking+performance+using+the+farinograph+and+extensograph&rft.volume=15&rft.issue=1&rft.pages=79-89&rft_id=info%3Adoi%2F10.1016%2FS0733-5210%2809%2980058-1&rft.aulast=Oliver&rft.aufirst=JR&rft.au=Allen%2C+HM&rfr_id=info%3Asid%2Fhy.wikipedia.org%3A%D4%B3%D5%AC%D5%B5%D5%B8%D6%82%D5%BF%D5%A5%D5%B6" class="Z3988"> </li> <li id="cite_note-sakhare-23">↑ <a href="#cite_ref-sakhare_23-0">23,0</a> <a href="#cite_ref-sakhare_23-1">23,1</a> <link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r10127783"><cite id="CITEREFSakhareInamdarSoumyaIndrani2013" class="citation journal cs1">Sakhare, S. D.; Inamdar, A. A.; Soumya, C; Indrani, D; Rao, G. V. (2013). <a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC4252461">«Effect of flour particle size on microstructural, rheological and physico-sensory characteristics of bread and south Indian parotta»</a>. Journal of Food Science and Technology. 51 (12): 4108–4113. <a href="/wiki/Doi_(identifier)" class="mw-redirect" title="Doi (identifier)">doi</a>:<a rel="nofollow" class="external text" href="https://doi.org/10.1007%2Fs13197-013-0939-5">10.1007/s13197-013-0939-5</a>. <a href="/wiki/PMC_(identifier)" class="mw-redirect" title="PMC (identifier)">PMC</a> <a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC4252461">4252461</a>. <a href="/wiki/PMID_(identifier)" class="mw-redirect" title="PMID (identifier)">PMID</a> <a rel="nofollow" class="external text" href="https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/25477689">25477689</a>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&rft.genre=article&rft.jtitle=Journal+of+Food+Science+and+Technology&rft.atitle=Effect+of+flour+particle+size+on+microstructural%2C+rheological+and+physico-sensory+characteristics+of+bread+and+south+Indian+parotta&rft.volume=51&rft.issue=12&rft.pages=4108-4113&rft.date=2013&rft_id=https%3A%2F%2Fwww.ncbi.nlm.nih.gov%2Fpmc%2Farticles%2FPMC4252461%23id-name%3DPMC&rft_id=info%3Apmid%2F25477689&rft_id=info%3Adoi%2F10.1007%2Fs13197-013-0939-5&rft.aulast=Sakhare&rft.aufirst=S.+D.&rft.au=Inamdar%2C+A.+A.&rft.au=Soumya%2C+C&rft.au=Indrani%2C+D&rft.au=Rao%2C+G.+V.&rft_id=https%3A%2F%2Fwww.ncbi.nlm.nih.gov%2Fpmc%2Farticles%2FPMC4252461&rfr_id=info%3Asid%2Fhy.wikipedia.org%3A%D4%B3%D5%AC%D5%B5%D5%B8%D6%82%D5%BF%D5%A5%D5%B6" class="Z3988"> </li> <li id="cite_note-24"><a href="#cite_ref-24">↑</a> <link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r10127783"><cite id="CITEREFAmendola,_J.Rees,_N.Lundberg,_D._E.2002" class="citation book cs1">Amendola, J.; Rees, N.; Lundberg, D. E. (2002). Understanding Baking.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=book&rft.btitle=Understanding+Baking&rft.date=2002&rft.au=Amendola%2C+J.&rft.au=Rees%2C+N.&rft.au=Lundberg%2C+D.+E.&rfr_id=info%3Asid%2Fhy.wikipedia.org%3A%D4%B3%D5%AC%D5%B5%D5%B8%D6%82%D5%BF%D5%A5%D5%B6" class="Z3988"> </li> <li id="cite_note-25"><a href="#cite_ref-25">↑</a> <link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r10127783"><cite id="CITEREFEckhardt,_L.W.Butts,_D.C.1997" class="citation book cs1">Eckhardt, L.W.; Butts, D.C. (1997). Rustic European Breads from your Bread Machine.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=book&rft.btitle=Rustic+European+Breads+from+your+Bread+Machine&rft.date=1997&rft.au=Eckhardt%2C+L.W.&rft.au=Butts%2C+D.C.&rfr_id=info%3Asid%2Fhy.wikipedia.org%3A%D4%B3%D5%AC%D5%B5%D5%B8%D6%82%D5%BF%D5%A5%D5%B6" class="Z3988"> </li> <li id="cite_note-26"><a href="#cite_ref-26">↑</a> <link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r10127783"><cite class="citation magazine cs1"><a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.newyorker.com/magazine/2014/11/03/grain">«Against the Grain»</a>. The New Yorker. 2014 թ․ նոյեմբերի 3. Վերցված է 2014 թ․ դեկտեմբերի 8-ին.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&rft.genre=article&rft.jtitle=The+New+Yorker&rft.atitle=Against+the+Grain&rft_id=http%3A%2F%2Fwww.newyorker.com%2Fmagazine%2F2014%2F11%2F03%2Fgrain&rfr_id=info%3Asid%2Fhy.wikipedia.org%3A%D4%B3%D5%AC%D5%B5%D5%B8%D6%82%D5%BF%D5%A5%D5%B6" class="Z3988"> </li> <li id="cite_note-27"><a href="#cite_ref-27">↑</a> <link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r10127783"><cite id="CITEREFBatesWingate1993" class="citation book cs1">Bates, Dorothy R.; Wingate, Colby (1993). <a rel="nofollow" class="external text" href="https://archive.org/details/cookingwithglute0000bate">Cooking with Gluten and Seitan</a>. Book Publishing Company. էջ <a rel="nofollow" class="external text" href="https://archive.org/details/cookingwithglute0000bate/page/128">128</a>. <a href="/wiki/ISBN_(identifier)" class="mw-redirect" title="ISBN (identifier)">ISBN</a> <a href="/wiki/%D5%8D%D5%BA%D5%A1%D5%BD%D5%A1%D6%80%D5%AF%D5%B8%D5%B2:%D4%B3%D6%80%D6%84%D5%A1%D5%B5%D5%AB%D5%B6%D5%A1%D5%B2%D5%A2%D5%B5%D5%B8%D6%82%D6%80%D5%B6%D5%A5%D6%80%D5%A8/978-0-913990-95-7" title="Սպասարկող:Գրքայինաղբյուրները/978-0-913990-95-7"><bdi>978-0-913990-95-7</bdi></a>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=book&rft.btitle=Cooking+with+Gluten+and+Seitan&rft.pages=128&rft.pub=Book+Publishing+Company&rft.date=1993&rft.isbn=978-0-913990-95-7&rft.aulast=Bates&rft.aufirst=Dorothy+R.&rft.au=Wingate%2C+Colby&rft_id=https%3A%2F%2Farchive.org%2Fdetails%2Fcookingwithglute0000bate&rfr_id=info%3Asid%2Fhy.wikipedia.org%3A%D4%B3%D5%AC%D5%B5%D5%B8%D6%82%D5%BF%D5%A5%D5%B6" class="Z3988"> </li> <li id="cite_note-28"><a href="#cite_ref-28">↑</a> <link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r10127783"><cite id="CITEREFAbramowski" class="citation web cs1">Abramowski, Nicole (2011 թ․ մարտի 11). <a rel="nofollow" class="external text" href="http://vegannomnoms.net/2011/03/how-to-make-seitan-an-illustrated-guide.html">«How to Make Seitan: An Illustrated Guide»</a>. Vegan Nom Noms. Վերցված է 2014 թ․ դեկտեմբերի 8-ին.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&rft.genre=unknown&rft.jtitle=Vegan+Nom+Noms&rft.atitle=How+to+Make+Seitan%3A+An+Illustrated+Guide&rft.aulast=Abramowski&rft.aufirst=Nicole&rft_id=http%3A%2F%2Fvegannomnoms.net%2F2011%2F03%2Fhow-to-make-seitan-an-illustrated-guide.html&rfr_id=info%3Asid%2Fhy.wikipedia.org%3A%D4%B3%D5%AC%D5%B5%D5%B8%D6%82%D5%BF%D5%A5%D5%B6" class="Z3988"> </li> <li id="cite_note-29"><a href="#cite_ref-29">↑</a> <link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r10127783"><cite class="citation web cs1"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20071007175039/http://www.iwga.net/04_pet.htm">«Pet Foods»</a>. International Wheat Gluten Association. Արխիվացված է <a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.iwga.net/04_pet.htm">օրիգինալից</a> 2007 թ․ հոկտեմբերի 7-ին. Վերցված է 2007 թ․ օգոստոսի 14-ին.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=unknown&rft.btitle=Pet+Foods&rft.pub=International+Wheat+Gluten+Association&rft_id=http%3A%2F%2Fwww.iwga.net%2F04_pet.htm&rfr_id=info%3Asid%2Fhy.wikipedia.org%3A%D4%B3%D5%AC%D5%B5%D5%B8%D6%82%D5%BF%D5%A5%D5%B6" class="Z3988"> </li> <li id="cite_note-30"><a href="#cite_ref-30">↑</a> <link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r10127783"><cite id="CITEREFHumbertPelletierDrenoPuzenat" class="citation journal cs1">Humbert, Philippe; Pelletier, Fabien; Dreno, Brigitte; Puzenat, Eve; Aubin, François (2006 թ․ հունվարի 1). <a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.jle.com/en/revues/ejd/e-docs/gluten_intolerance_and_skin_diseases_267550/article.phtml">«Gluten intolerance and skin diseases»</a>. European Journal of Dermatology. 16 (1): 4–11. <a href="/wiki/PMID_(identifier)" class="mw-redirect" title="PMID (identifier)">PMID</a> <a rel="nofollow" class="external text" href="https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/16436335">16436335</a>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&rft.genre=article&rft.jtitle=European+Journal+of+Dermatology&rft.atitle=Gluten+intolerance+and+skin+diseases&rft.volume=16&rft.issue=1&rft.pages=4-11&rft_id=info%3Apmid%2F16436335&rft.aulast=Humbert&rft.aufirst=Philippe&rft.au=Pelletier%2C+Fabien&rft.au=Dreno%2C+Brigitte&rft.au=Puzenat%2C+Eve&rft.au=Aubin%2C+Fran%C3%A7ois&rft_id=https%3A%2F%2Fwww.jle.com%2Fen%2Frevues%2Fejd%2Fe-docs%2Fgluten_intolerance_and_skin_diseases_267550%2Farticle.phtml&rfr_id=info%3Asid%2Fhy.wikipedia.org%3A%D4%B3%D5%AC%D5%B5%D5%B8%D6%82%D5%BF%D5%A5%D5%B6" class="Z3988"> </li> <li id="cite_note-LammersHerrera2018-31">↑ <a href="#cite_ref-LammersHerrera2018_31-0">31,0</a> <a href="#cite_ref-LammersHerrera2018_31-1">31,1</a> <a href="#cite_ref-LammersHerrera2018_31-2">31,2</a> <a href="#cite_ref-LammersHerrera2018_31-3">31,3</a> <a href="#cite_ref-LammersHerrera2018_31-4">31,4</a> <a href="#cite_ref-LammersHerrera2018_31-5">31,5</a> <link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r10127783"><cite id="CITEREFLammersHerreraDodero2018" class="citation journal cs1">Lammers KM, Herrera MG, Dodero VI (2018). <a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC5838388">«Translational Chemistry Meets Gluten-Related Disorders»</a>. ChemistryOpen (Review). 7 (3): 217–232. <a href="/wiki/Doi_(identifier)" class="mw-redirect" title="Doi (identifier)">doi</a>:<a rel="nofollow" class="external text" href="https://doi.org/10.1002%2Fopen.201700197">10.1002/open.201700197</a>. <a href="/wiki/PMC_(identifier)" class="mw-redirect" title="PMC (identifier)">PMC</a> <a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC5838388">5838388</a>. <a href="/wiki/PMID_(identifier)" class="mw-redirect" title="PMID (identifier)">PMID</a> <a rel="nofollow" class="external text" href="https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/29531885">29531885</a>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&rft.genre=article&rft.jtitle=ChemistryOpen&rft.atitle=Translational+Chemistry+Meets+Gluten-Related+Disorders&rft.volume=7&rft.issue=3&rft.pages=217-232&rft.date=2018&rft_id=https%3A%2F%2Fwww.ncbi.nlm.nih.gov%2Fpmc%2Farticles%2FPMC5838388%23id-name%3DPMC&rft_id=info%3Apmid%2F29531885&rft_id=info%3Adoi%2F10.1002%2Fopen.201700197&rft.aulast=Lammers&rft.aufirst=KM&rft.au=Herrera%2C+MG&rft.au=Dodero%2C+VI&rft_id=https%3A%2F%2Fwww.ncbi.nlm.nih.gov%2Fpmc%2Farticles%2FPMC5838388&rfr_id=info%3Asid%2Fhy.wikipedia.org%3A%D4%B3%D5%AC%D5%B5%D5%B8%D6%82%D5%BF%D5%A5%D5%B6" class="Z3988"> </li> <li id="cite_note-DicksonStreutker2006-32"><a href="#cite_ref-DicksonStreutker2006_32-0">↑</a> <link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r10127783"><cite id="CITEREFDicksonStreutkerChetty2006" class="citation journal cs1">Dickson BC, Streutker CJ, Chetty R (2006). <a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC1861744">«Coeliac disease: an update for pathologists»</a>. J Clin Pathol (Review). 59 (10): 1008–16. <a href="/wiki/Doi_(identifier)" class="mw-redirect" title="Doi (identifier)">doi</a>:<a rel="nofollow" class="external text" href="https://doi.org/10.1136%2Fjcp.2005.035345">10.1136/jcp.2005.035345</a>. <a href="/wiki/PMC_(identifier)" class="mw-redirect" title="PMC (identifier)">PMC</a> <a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC1861744">1861744</a>. <a href="/wiki/PMID_(identifier)" class="mw-redirect" title="PMID (identifier)">PMID</a> <a rel="nofollow" class="external text" href="https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/17021129">17021129</a>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&rft.genre=article&rft.jtitle=J+Clin+Pathol&rft.atitle=Coeliac+disease%3A+an+update+for+pathologists&rft.volume=59&rft.issue=10&rft.pages=1008-16&rft.date=2006&rft_id=https%3A%2F%2Fwww.ncbi.nlm.nih.gov%2Fpmc%2Farticles%2FPMC1861744%23id-name%3DPMC&rft_id=info%3Apmid%2F17021129&rft_id=info%3Adoi%2F10.1136%2Fjcp.2005.035345&rft.aulast=Dickson&rft.aufirst=BC&rft.au=Streutker%2C+CJ&rft.au=Chetty%2C+R&rft_id=https%3A%2F%2Fwww.ncbi.nlm.nih.gov%2Fpmc%2Farticles%2FPMC1861744&rfr_id=info%3Asid%2Fhy.wikipedia.org%3A%D4%B3%D5%AC%D5%B5%D5%B8%D6%82%D5%BF%D5%A5%D5%B6" class="Z3988"> </li> <li id="cite_note-StovenMurray2013-33">↑ <a href="#cite_ref-StovenMurray2013_33-0">33,0</a> <a href="#cite_ref-StovenMurray2013_33-1">33,1</a> <link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r10127783"><cite id="CITEREFStoven_S,_Murray_JA,_Marietta_EV2013" class="citation journal cs1">Stoven S, Murray JA, Marietta EV (2013). <a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC3605231">«Latest in vitro and in vivo models of celiac disease»</a>. Expert Opin Drug Discov (Review). 8 (4): 445–57. <a href="/wiki/Doi_(identifier)" class="mw-redirect" title="Doi (identifier)">doi</a>:<a rel="nofollow" class="external text" href="https://doi.org/10.1517%2F17460441.2013.761203">10.1517/17460441.2013.761203</a>. <a href="/wiki/PMC_(identifier)" class="mw-redirect" title="PMC (identifier)">PMC</a> <a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC3605231">3605231</a>. <a href="/wiki/PMID_(identifier)" class="mw-redirect" title="PMID (identifier)">PMID</a> <a rel="nofollow" class="external text" href="https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/23293929">23293929</a>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&rft.genre=article&rft.jtitle=Expert+Opin+Drug+Discov&rft.atitle=Latest+in+vitro+and+in+vivo+models+of+celiac+disease&rft.volume=8&rft.issue=4&rft.pages=445-57&rft.date=2013&rft_id=https%3A%2F%2Fwww.ncbi.nlm.nih.gov%2Fpmc%2Farticles%2FPMC3605231%23id-name%3DPMC&rft_id=info%3Apmid%2F23293929&rft_id=info%3Adoi%2F10.1517%2F17460441.2013.761203&rft.au=Stoven+S%2C+Murray+JA%2C+Marietta+EV&rft_id=https%3A%2F%2Fwww.ncbi.nlm.nih.gov%2Fpmc%2Farticles%2FPMC3605231&rfr_id=info%3Asid%2Fhy.wikipedia.org%3A%D4%B3%D5%AC%D5%B5%D5%B8%D6%82%D5%BF%D5%A5%D5%B6" class="Z3988"><code class="cs1-code">{{<a href="/wiki/%D4%BF%D5%A1%D5%B2%D5%A1%D5%BA%D5%A1%D6%80:Cite_journal" title="Կաղապար:Cite journal">cite journal</a>}}</code>: CS1 սպաս․ բազմաթիվ անուններ: authors list (<a href="/wiki/%D4%BF%D5%A1%D5%BF%D5%A5%D5%A3%D5%B8%D6%80%D5%AB%D5%A1:CS1_%D5%BD%D5%BA%D5%A1%D5%BD%E2%80%A4_%D5%A2%D5%A1%D5%A6%D5%B4%D5%A1%D5%A9%D5%AB%D5%BE_%D5%A1%D5%B6%D5%B8%D6%82%D5%B6%D5%B6%D5%A5%D6%80:_authors_list" title="Կատեգորիա:CS1 սպաս․ բազմաթիվ անուններ: authors list">link</a>) </li> <li id="cite_note-KupferJabri2012-34"><a href="#cite_ref-KupferJabri2012_34-0">↑</a> <link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r10127783"><cite id="CITEREFKupferJabri2012" class="citation journal cs1">Kupfer SS, Jabri B (2012). <a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC3872820">«Pathophysiology of celiac disease»</a>. Gastrointest Endosc Clin N Am (Review). 22 (4): 639–60. <a href="/wiki/Doi_(identifier)" class="mw-redirect" title="Doi (identifier)">doi</a>:<a rel="nofollow" class="external text" href="https://doi.org/10.1016%2Fj.giec.2012.07.003">10.1016/j.giec.2012.07.003</a>. <a href="/wiki/PMC_(identifier)" class="mw-redirect" title="PMC (identifier)">PMC</a> <a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC3872820">3872820</a>. <a href="/wiki/PMID_(identifier)" class="mw-redirect" title="PMID (identifier)">PMID</a> <a rel="nofollow" class="external text" href="https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/23083984">23083984</a>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&rft.genre=article&rft.jtitle=Gastrointest+Endosc+Clin+N+Am&rft.atitle=Pathophysiology+of+celiac+disease&rft.volume=22&rft.issue=4&rft.pages=639-60&rft.date=2012&rft_id=https%3A%2F%2Fwww.ncbi.nlm.nih.gov%2Fpmc%2Farticles%2FPMC3872820%23id-name%3DPMC&rft_id=info%3Apmid%2F23083984&rft_id=info%3Adoi%2F10.1016%2Fj.giec.2012.07.003&rft.aulast=Kupfer&rft.aufirst=SS&rft.au=Jabri%2C+B&rft_id=https%3A%2F%2Fwww.ncbi.nlm.nih.gov%2Fpmc%2Farticles%2FPMC3872820&rfr_id=info%3Asid%2Fhy.wikipedia.org%3A%D4%B3%D5%AC%D5%B5%D5%B8%D6%82%D5%BF%D5%A5%D5%B6" class="Z3988"> </li> <li id="cite_note-SilanoVincentini2009-35">↑ <a href="#cite_ref-SilanoVincentini2009_35-0">35,0</a> <a href="#cite_ref-SilanoVincentini2009_35-1">35,1</a> <link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r10127783"><cite id="CITEREFSilanoVincentiniDe_Vincenzi2009" class="citation journal cs1">Silano M, Vincentini O, De Vincenzi M (2009). «Toxic, immunostimulatory and antagonist gluten peptides in celiac disease». Curr Med Chem (Review). 16 (12): 1489–98. <a href="/wiki/Doi_(identifier)" class="mw-redirect" title="Doi (identifier)">doi</a>:<a rel="nofollow" class="external text" href="https://doi.org/10.2174%2F092986709787909613">10.2174/092986709787909613</a>. <a href="/wiki/PMID_(identifier)" class="mw-redirect" title="PMID (identifier)">PMID</a> <a rel="nofollow" class="external text" href="https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/19355902">19355902</a>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&rft.genre=article&rft.jtitle=Curr+Med+Chem&rft.atitle=Toxic%2C+immunostimulatory+and+antagonist+gluten+peptides+in+celiac+disease&rft.volume=16&rft.issue=12&rft.pages=1489-98&rft.date=2009&rft_id=info%3Adoi%2F10.2174%2F092986709787909613&rft_id=info%3Apmid%2F19355902&rft.aulast=Silano&rft.aufirst=M&rft.au=Vincentini%2C+O&rft.au=De+Vincenzi%2C+M&rfr_id=info%3Asid%2Fhy.wikipedia.org%3A%D4%B3%D5%AC%D5%B5%D5%B8%D6%82%D5%BF%D5%A5%D5%B6" class="Z3988"> </li> <li id="cite_note-ElliRoncoroni2015-36">↑ <a href="#cite_ref-ElliRoncoroni2015_36-0">36,0</a> <a href="#cite_ref-ElliRoncoroni2015_36-1">36,1</a> <a href="#cite_ref-ElliRoncoroni2015_36-2">36,2</a> <a href="#cite_ref-ElliRoncoroni2015_36-3">36,3</a> <link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r10127783"><cite id="CITEREFElli_L,_Roncoroni_L,_Bardella_MT2015" class="citation journal cs1">Elli L, Roncoroni L, Bardella MT (2015). <a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC4507091">«Non-celiac gluten sensitivity: Time for sifting the grain»</a>. World J Gastroenterol (Review). 21 (27): 8221–6. <a href="/wiki/Doi_(identifier)" class="mw-redirect" title="Doi (identifier)">doi</a>:<a rel="nofollow" class="external text" href="https://doi.org/10.3748%2Fwjg.v21.i27.8221">10.3748/wjg.v21.i27.8221</a>. <a href="/wiki/PMC_(identifier)" class="mw-redirect" title="PMC (identifier)">PMC</a> <a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC4507091">4507091</a>. <a href="/wiki/PMID_(identifier)" class="mw-redirect" title="PMID (identifier)">PMID</a> <a rel="nofollow" class="external text" href="https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/26217073">26217073</a>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&rft.genre=article&rft.jtitle=World+J+Gastroenterol&rft.atitle=Non-celiac+gluten+sensitivity%3A+Time+for+sifting+the+grain&rft.volume=21&rft.issue=27&rft.pages=8221-6&rft.date=2015&rft_id=https%3A%2F%2Fwww.ncbi.nlm.nih.gov%2Fpmc%2Farticles%2FPMC4507091%23id-name%3DPMC&rft_id=info%3Apmid%2F26217073&rft_id=info%3Adoi%2F10.3748%2Fwjg.v21.i27.8221&rft.au=Elli+L%2C+Roncoroni+L%2C+Bardella+MT&rft_id=https%3A%2F%2Fwww.ncbi.nlm.nih.gov%2Fpmc%2Farticles%2FPMC4507091&rfr_id=info%3Asid%2Fhy.wikipedia.org%3A%D4%B3%D5%AC%D5%B5%D5%B8%D6%82%D5%BF%D5%A5%D5%B6" class="Z3988"><code class="cs1-code">{{<a href="/wiki/%D4%BF%D5%A1%D5%B2%D5%A1%D5%BA%D5%A1%D6%80:Cite_journal" title="Կաղապար:Cite journal">cite journal</a>}}</code>: CS1 սպաս․ բազմաթիվ անուններ: authors list (<a href="/wiki/%D4%BF%D5%A1%D5%BF%D5%A5%D5%A3%D5%B8%D6%80%D5%AB%D5%A1:CS1_%D5%BD%D5%BA%D5%A1%D5%BD%E2%80%A4_%D5%A2%D5%A1%D5%A6%D5%B4%D5%A1%D5%A9%D5%AB%D5%BE_%D5%A1%D5%B6%D5%B8%D6%82%D5%B6%D5%B6%D5%A5%D6%80:_authors_list" title="Կատեգորիա:CS1 սպաս․ բազմաթիվ անուններ: authors list">link</a>) </li> <li id="cite_note-Fasano2011-37">↑ <a href="#cite_ref-Fasano2011_37-0">37,0</a> <a href="#cite_ref-Fasano2011_37-1">37,1</a> <link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r10127783"><cite id="CITEREFFasano_A" class="citation journal cs1">Fasano A (2011 թ․ հունվար). <a rel="nofollow" class="external text" href="https://archive.org/details/sim_physiological-reviews_2011-01_91_1/page/151">«Zonulin and its regulation of intestinal barrier function: the biological door to inflammation, autoimmunity, and cancer»</a>. Physiol. Rev. (Review). 91 (1): 151–75. <a href="/w/index.php?title=CiteSeerX_(identifier)&action=edit&redlink=1" class="new" title="CiteSeerX (identifier) (դեռ գրված չէ)">CiteSeerX</a> <a rel="nofollow" class="external text" href="https://citeseerx.ist.psu.edu/viewdoc/summary?doi=10.1.1.653.3967">10.1.1.653.3967</a>. <a href="/wiki/Doi_(identifier)" class="mw-redirect" title="Doi (identifier)">doi</a>:<a rel="nofollow" class="external text" href="https://doi.org/10.1152%2Fphysrev.00003.2008">10.1152/physrev.00003.2008</a>. <a href="/wiki/PMID_(identifier)" class="mw-redirect" title="PMID (identifier)">PMID</a> <a rel="nofollow" class="external text" href="https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/21248165">21248165</a>. «There are at least 50 toxic epitopes in gluten peptides exerting cytotoxic, immunomodulatory, and gut-permeating activities.»</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&rft.genre=article&rft.jtitle=Physiol.+Rev.&rft.atitle=Zonulin+and+its+regulation+of+intestinal+barrier+function%3A+the+biological+door+to+inflammation%2C+autoimmunity%2C+and+cancer&rft.volume=91&rft.issue=1&rft.pages=151-75&rft_id=https%3A%2F%2Fciteseerx.ist.psu.edu%2Fviewdoc%2Fsummary%3Fdoi%3D10.1.1.653.3967%23id-name%3DCiteSeerX&rft_id=info%3Apmid%2F21248165&rft_id=info%3Adoi%2F10.1152%2Fphysrev.00003.2008&rft.au=Fasano+A&rft_id=https%3A%2F%2Farchive.org%2Fdetails%2Fsim_physiological-reviews_2011-01_91_1%2Fpage%2F151&rfr_id=info%3Asid%2Fhy.wikipedia.org%3A%D4%B3%D5%AC%D5%B5%D5%B8%D6%82%D5%BF%D5%A5%D5%B6" class="Z3988"> </li> <li id="cite_note-LeonardSapone2017-38">↑ <a href="#cite_ref-LeonardSapone2017_38-0">38,0</a> <a href="#cite_ref-LeonardSapone2017_38-1">38,1</a> <link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r10127783"><cite id="CITEREFLeonardSaponeCatassiFasano2017" class="citation journal cs1">Leonard MM, Sapone A, Catassi C, Fasano A (2017). «Celiac Disease and Nonceliac Gluten Sensitivity: A Review». JAMA (Review). 318 (7): 647–656. <a href="/wiki/Doi_(identifier)" class="mw-redirect" title="Doi (identifier)">doi</a>:<a rel="nofollow" class="external text" href="https://doi.org/10.1001%2Fjama.2017.9730">10.1001/jama.2017.9730</a>. <a href="/wiki/PMID_(identifier)" class="mw-redirect" title="PMID (identifier)">PMID</a> <a rel="nofollow" class="external text" href="https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/28810029">28810029</a>. <a href="/w/index.php?title=S2CID_(identifier)&action=edit&redlink=1" class="new" title="S2CID (identifier) (դեռ գրված չէ)">S2CID</a> <a rel="nofollow" class="external text" href="https://api.semanticscholar.org/CorpusID:205094729">205094729</a>. «Previous studies have shown that gliadin can cause an immediate and transient increase in gut permeability. This permeating effect is secondary to the binding of specific undigestible gliadin fragments to the CXCR3 chemokine receptor with subsequent release of zonulin, a modulator of intercellular tight junctions. This process takes place in all individuals who ingest gluten. For the majority, these events do not lead to abnormal consequences. However, these same events can lead to an inflammatory process in genetically predisposed individuals when the immunologic surveillance system mistakenly recognizes gluten as a pathogen.»</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&rft.genre=article&rft.jtitle=JAMA&rft.atitle=Celiac+Disease+and+Nonceliac+Gluten+Sensitivity%3A+A+Review&rft.volume=318&rft.issue=7&rft.pages=647-656&rft.date=2017&rft_id=https%3A%2F%2Fapi.semanticscholar.org%2FCorpusID%3A205094729%23id-name%3DS2CID&rft_id=info%3Apmid%2F28810029&rft_id=info%3Adoi%2F10.1001%2Fjama.2017.9730&rft.aulast=Leonard&rft.aufirst=MM&rft.au=Sapone%2C+A&rft.au=Catassi%2C+C&rft.au=Fasano%2C+A&rfr_id=info%3Asid%2Fhy.wikipedia.org%3A%D4%B3%D5%AC%D5%B5%D5%B8%D6%82%D5%BF%D5%A5%D5%B6" class="Z3988"> </li> <li id="cite_note-PenaginiDilillo-39"><a href="#cite_ref-PenaginiDilillo_39-0">↑</a> <link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r10127783"><cite id="CITEREFPenaginiDililloMeneghinMameli" class="citation journal cs1">Penagini F, Dilillo D, Meneghin F, Mameli C, Fabiano V, Zuccotti GV (2013 թ․ նոյեմբերի 18). <a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC3847748">«Gluten-free diet in children: an approach to a nutritionally adequate and balanced diet»</a>. Nutrients (Review). 5 (11): 4553–65. <a href="/wiki/Doi_(identifier)" class="mw-redirect" title="Doi (identifier)">doi</a>:<a rel="nofollow" class="external text" href="https://doi.org/10.3390%2Fnu5114553">10.3390/nu5114553</a>. <a href="/wiki/PMC_(identifier)" class="mw-redirect" title="PMC (identifier)">PMC</a> <a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC3847748">3847748</a>. <a href="/wiki/PMID_(identifier)" class="mw-redirect" title="PMID (identifier)">PMID</a> <a rel="nofollow" class="external text" href="https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/24253052">24253052</a>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&rft.genre=article&rft.jtitle=Nutrients&rft.atitle=Gluten-free+diet+in+children%3A+an+approach+to+a+nutritionally+adequate+and+balanced+diet&rft.volume=5&rft.issue=11&rft.pages=4553-65&rft_id=https%3A%2F%2Fwww.ncbi.nlm.nih.gov%2Fpmc%2Farticles%2FPMC3847748%23id-name%3DPMC&rft_id=info%3Apmid%2F24253052&rft_id=info%3Adoi%2F10.3390%2Fnu5114553&rft.aulast=Penagini&rft.aufirst=F&rft.au=Dilillo%2C+D&rft.au=Meneghin%2C+F&rft.au=Mameli%2C+C&rft.au=Fabiano%2C+V&rft.au=Zuccotti%2C+GV&rft_id=https%3A%2F%2Fwww.ncbi.nlm.nih.gov%2Fpmc%2Farticles%2FPMC3847748&rfr_id=info%3Asid%2Fhy.wikipedia.org%3A%D4%B3%D5%AC%D5%B5%D5%B8%D6%82%D5%BF%D5%A5%D5%B6" class="Z3988"> </li> <li id="cite_note-DeSouzaDeschenes2016-40">↑ <a href="#cite_ref-DeSouzaDeschenes2016_40-0">40,0</a> <a href="#cite_ref-DeSouzaDeschenes2016_40-1">40,1</a> <link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r10127783"><cite id="CITEREFde_SouzaDeschênesLaurencelleGodet2016" class="citation journal cs1">de Souza MC, Deschênes ME, Laurencelle S, Godet P, Roy CC, Djilali-Saiah I (2016). <a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC4904650">«Pure Oats as Part of the Canadian Gluten-Free Diet in Celiac Disease: The Need to Revisit the Issue»</a>. Can J Gastroenterol Hepatol (Review). 2016: 1–8. <a href="/wiki/Doi_(identifier)" class="mw-redirect" title="Doi (identifier)">doi</a>:<a rel="nofollow" class="external text" href="https://doi.org/10.1155%2F2016%2F1576360">10.1155/2016/1576360</a>. <a href="/wiki/PMC_(identifier)" class="mw-redirect" title="PMC (identifier)">PMC</a> <a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC4904650">4904650</a>. <a href="/wiki/PMID_(identifier)" class="mw-redirect" title="PMID (identifier)">PMID</a> <a rel="nofollow" class="external text" href="https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/27446824">27446824</a>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&rft.genre=article&rft.jtitle=Can+J+Gastroenterol+Hepatol&rft.atitle=Pure+Oats+as+Part+of+the+Canadian+Gluten-Free+Diet+in+Celiac+Disease%3A+The+Need+to+Revisit+the+Issue&rft.volume=2016&rft.pages=1-8&rft.date=2016&rft_id=https%3A%2F%2Fwww.ncbi.nlm.nih.gov%2Fpmc%2Farticles%2FPMC4904650%23id-name%3DPMC&rft_id=info%3Apmid%2F27446824&rft_id=info%3Adoi%2F10.1155%2F2016%2F1576360&rft.aulast=de+Souza&rft.aufirst=MC&rft.au=Desch%C3%AAnes%2C+ME&rft.au=Laurencelle%2C+S&rft.au=Godet%2C+P&rft.au=Roy%2C+CC&rft.au=Djilali-Saiah%2C+I&rft_id=https%3A%2F%2Fwww.ncbi.nlm.nih.gov%2Fpmc%2Farticles%2FPMC4904650&rfr_id=info%3Asid%2Fhy.wikipedia.org%3A%D4%B3%D5%AC%D5%B5%D5%B8%D6%82%D5%BF%D5%A5%D5%B6" class="Z3988"> </li> <li id="cite_note-CominoMoreno2015-41"><a href="#cite_ref-CominoMoreno2015_41-0">↑</a> <link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r10127783"><cite id="CITEREFCominoMoreno_MdeSousa" class="citation journal cs1">Comino I, Moreno Mde L, Sousa C (2015 թ․ նոյեմբերի 7). <a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC4631980">«Role of oats in celiac disease»</a>. World J Gastroenterol. 21 (41): 11825–31. <a href="/wiki/Doi_(identifier)" class="mw-redirect" title="Doi (identifier)">doi</a>:<a rel="nofollow" class="external text" href="https://doi.org/10.3748%2Fwjg.v21.i41.11825">10.3748/wjg.v21.i41.11825</a>. <a href="/wiki/PMC_(identifier)" class="mw-redirect" title="PMC (identifier)">PMC</a> <a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC4631980">4631980</a>. <a href="/wiki/PMID_(identifier)" class="mw-redirect" title="PMID (identifier)">PMID</a> <a rel="nofollow" class="external text" href="https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/26557006">26557006</a>. «It is necessary to consider that oats include many varieties, containing various amino acid sequences and showing different immunoreactivities associated with toxic prolamins. As a result, several studies have shown that the immunogenicity of oats varies depending on the cultivar consumed. Thus, it is essential to thoroughly study the variety of oats used in a food ingredient before including it in a gluten-free diet.»</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&rft.genre=article&rft.jtitle=World+J+Gastroenterol&rft.atitle=Role+of+oats+in+celiac+disease&rft.volume=21&rft.issue=41&rft.pages=11825-31&rft_id=https%3A%2F%2Fwww.ncbi.nlm.nih.gov%2Fpmc%2Farticles%2FPMC4631980%23id-name%3DPMC&rft_id=info%3Apmid%2F26557006&rft_id=info%3Adoi%2F10.3748%2Fwjg.v21.i41.11825&rft.aulast=Comino&rft.aufirst=I&rft.au=Moreno+Mde%2C+L&rft.au=Sousa%2C+C&rft_id=https%3A%2F%2Fwww.ncbi.nlm.nih.gov%2Fpmc%2Farticles%2FPMC4631980&rfr_id=info%3Asid%2Fhy.wikipedia.org%3A%D4%B3%D5%AC%D5%B5%D5%B8%D6%82%D5%BF%D5%A5%D5%B6" class="Z3988"> </li> <li id="cite_note-TovoliMasi-42">↑ <a href="#cite_ref-TovoliMasi_42-0">42,0</a> <a href="#cite_ref-TovoliMasi_42-1">42,1</a> <a href="#cite_ref-TovoliMasi_42-2">42,2</a> <link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r10127783"><cite id="CITEREFTovoliMasiGuidettiNegrini" class="citation journal cs1">Tovoli F, Masi C, Guidetti E, Negrini G, Paterini P, Bolondi L (2015 թ․ մարտի 16). <a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC4360499">«Clinical and diagnostic aspects of gluten related disorders»</a>. World J Clin Cases (Review). 3 (3): 275–84. <a href="/wiki/Doi_(identifier)" class="mw-redirect" title="Doi (identifier)">doi</a>:<a rel="nofollow" class="external text" href="https://doi.org/10.12998%2Fwjcc.v3.i3.275">10.12998/wjcc.v3.i3.275</a>. <a href="/wiki/PMC_(identifier)" class="mw-redirect" title="PMC (identifier)">PMC</a> <a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC4360499">4360499</a>. <a href="/wiki/PMID_(identifier)" class="mw-redirect" title="PMID (identifier)">PMID</a> <a rel="nofollow" class="external text" href="https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/25789300">25789300</a>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&rft.genre=article&rft.jtitle=World+J+Clin+Cases&rft.atitle=Clinical+and+diagnostic+aspects+of+gluten+related+disorders&rft.volume=3&rft.issue=3&rft.pages=275-84&rft_id=https%3A%2F%2Fwww.ncbi.nlm.nih.gov%2Fpmc%2Farticles%2FPMC4360499%23id-name%3DPMC&rft_id=info%3Apmid%2F25789300&rft_id=info%3Adoi%2F10.12998%2Fwjcc.v3.i3.275&rft.aulast=Tovoli&rft.aufirst=F&rft.au=Masi%2C+C&rft.au=Guidetti%2C+E&rft.au=Negrini%2C+G&rft.au=Paterini%2C+P&rft.au=Bolondi%2C+L&rft_id=https%3A%2F%2Fwww.ncbi.nlm.nih.gov%2Fpmc%2Farticles%2FPMC4360499&rfr_id=info%3Asid%2Fhy.wikipedia.org%3A%D4%B3%D5%AC%D5%B5%D5%B8%D6%82%D5%BF%D5%A5%D5%B6" class="Z3988"> </li> <li id="cite_note-LionettiGatti2015-43">↑ <a href="#cite_ref-LionettiGatti2015_43-0">43,0</a> <a href="#cite_ref-LionettiGatti2015_43-1">43,1</a> <a href="#cite_ref-LionettiGatti2015_43-2">43,2</a> <link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r10127783"><cite id="CITEREFLionettiGattiPulvirentiCatassi" class="citation journal cs1">Lionetti E, Gatti S, Pulvirenti A, Catassi C (2015 թ․ հունիս). «Celiac disease from a global perspective». Best Pract Res Clin Gastroenterol (Review). 29 (3): 365–79. <a href="/wiki/Doi_(identifier)" class="mw-redirect" title="Doi (identifier)">doi</a>:<a rel="nofollow" class="external text" href="https://doi.org/10.1016%2Fj.bpg.2015.05.004">10.1016/j.bpg.2015.05.004</a>. <a href="/wiki/PMID_(identifier)" class="mw-redirect" title="PMID (identifier)">PMID</a> <a rel="nofollow" class="external text" href="https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/26060103">26060103</a>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&rft.genre=article&rft.jtitle=Best+Pract+Res+Clin+Gastroenterol&rft.atitle=Celiac+disease+from+a+global+perspective&rft.volume=29&rft.issue=3&rft.pages=365-79&rft_id=info%3Adoi%2F10.1016%2Fj.bpg.2015.05.004&rft_id=info%3Apmid%2F26060103&rft.aulast=Lionetti&rft.aufirst=E&rft.au=Gatti%2C+S&rft.au=Pulvirenti%2C+A&rft.au=Catassi%2C+C&rfr_id=info%3Asid%2Fhy.wikipedia.org%3A%D4%B3%D5%AC%D5%B5%D5%B8%D6%82%D5%BF%D5%A5%D5%B6" class="Z3988"> </li> <li id="cite_note-SaponeBai2012-44"><a href="#cite_ref-SaponeBai2012_44-0">↑</a> <link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r10127783"><cite id="CITEREFSaponeBaiCiacciDolinsek2012" class="citation journal cs1">Sapone A, Bai JC, Ciacci C, Dolinsek J, Green PH, Hadjivassiliou M, Kaukinen K, Rostami K, Sanders DS, Schumann M, Ullrich R, Villalta D, Volta U, Catassi C, Fasano A (2012). <a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC3292448">«Spectrum of gluten-related disorders: consensus on new nomenclature and classification»</a>. BMC Medicine (Review). 10: 13. <a href="/wiki/Doi_(identifier)" class="mw-redirect" title="Doi (identifier)">doi</a>:<a rel="nofollow" class="external text" href="https://doi.org/10.1186%2F1741-7015-10-13">10.1186/1741-7015-10-13</a>. <a href="/wiki/PMC_(identifier)" class="mw-redirect" title="PMC (identifier)">PMC</a> <a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC3292448">3292448</a>. <a href="/wiki/PMID_(identifier)" class="mw-redirect" title="PMID (identifier)">PMID</a> <a rel="nofollow" class="external text" href="https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/22313950">22313950</a>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&rft.genre=article&rft.jtitle=BMC+Medicine&rft.atitle=Spectrum+of+gluten-related+disorders%3A+consensus+on+new+nomenclature+and+classification&rft.volume=10&rft.pages=13&rft.date=2012&rft_id=https%3A%2F%2Fwww.ncbi.nlm.nih.gov%2Fpmc%2Farticles%2FPMC3292448%23id-name%3DPMC&rft_id=info%3Apmid%2F22313950&rft_id=info%3Adoi%2F10.1186%2F1741-7015-10-13&rft.aulast=Sapone&rft.aufirst=A&rft.au=Bai%2C+JC&rft.au=Ciacci%2C+C&rft.au=Dolinsek%2C+J&rft.au=Green%2C+PH&rft.au=Hadjivassiliou%2C+M&rft.au=Kaukinen%2C+K&rft.au=Rostami%2C+K&rft.au=Sanders%2C+DS&rft.au=Schumann%2C+M&rft.au=Ullrich%2C+R&rft.au=Villalta%2C+D&rft.au=Volta%2C+U&rft.au=Catassi%2C+C&rft.au=Fasano%2C+A&rft_id=https%3A%2F%2Fwww.ncbi.nlm.nih.gov%2Fpmc%2Farticles%2FPMC3292448&rfr_id=info%3Asid%2Fhy.wikipedia.org%3A%D4%B3%D5%AC%D5%B5%D5%B8%D6%82%D5%BF%D5%A5%D5%B6" class="Z3988"> <a href="/wiki/%D4%B2%D5%A1%D6%81_%D5%B4%D5%B8%D6%82%D5%BF%D6%84" title="հրապարակում բաց հնարավորություն"><img alt="հրապարակում բաց հնարավորություն" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/7/77/Open_Access_logo_PLoS_transparent.svg/8px-Open_Access_logo_PLoS_transparent.svg.png" decoding="async" width="8" height="13" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/7/77/Open_Access_logo_PLoS_transparent.svg/12px-Open_Access_logo_PLoS_transparent.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/7/77/Open_Access_logo_PLoS_transparent.svg/16px-Open_Access_logo_PLoS_transparent.svg.png 2x" data-file-width="640" data-file-height="1000" /></a> </li> <li id="cite_note-VoltaCaioQuestionsQuotation-45"><a href="#cite_ref-VoltaCaioQuestionsQuotation_45-0">↑</a> <link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r10127783"><cite id="CITEREFVoltaCaioTovoliDe_Giorgio2013" class="citation journal cs1">Volta U, Caio G, Tovoli F, De Giorgio R (2013). <a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC4003198">«Non-celiac gluten sensitivity: questions still to be answered despite increasing awareness»</a>. Cellular and Molecular Immunology (Review). 10 (5): 383–392. <a href="/wiki/Doi_(identifier)" class="mw-redirect" title="Doi (identifier)">doi</a>:<a rel="nofollow" class="external text" href="https://doi.org/10.1038%2Fcmi.2013.28">10.1038/cmi.2013.28</a>. <a href="/wiki/PMC_(identifier)" class="mw-redirect" title="PMC (identifier)">PMC</a> <a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC4003198">4003198</a>. <a href="/wiki/PMID_(identifier)" class="mw-redirect" title="PMID (identifier)">PMID</a> <a rel="nofollow" class="external text" href="https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/23934026">23934026</a>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&rft.genre=article&rft.jtitle=Cellular+and+Molecular+Immunology&rft.atitle=Non-celiac+gluten+sensitivity%3A+questions+still+to+be+answered+despite+increasing+awareness&rft.volume=10&rft.issue=5&rft.pages=383-392&rft.date=2013&rft_id=https%3A%2F%2Fwww.ncbi.nlm.nih.gov%2Fpmc%2Farticles%2FPMC4003198%23id-name%3DPMC&rft_id=info%3Apmid%2F23934026&rft_id=info%3Adoi%2F10.1038%2Fcmi.2013.28&rft.aulast=Volta&rft.aufirst=U&rft.au=Caio%2C+G&rft.au=Tovoli%2C+F&rft.au=De+Giorgio%2C+R&rft_id=https%3A%2F%2Fwww.ncbi.nlm.nih.gov%2Fpmc%2Farticles%2FPMC4003198&rfr_id=info%3Asid%2Fhy.wikipedia.org%3A%D4%B3%D5%AC%D5%B5%D5%B8%D6%82%D5%BF%D5%A5%D5%B6" class="Z3988"> </li> <li id="cite_note-GuandaliniPolanco-46"><a href="#cite_ref-GuandaliniPolanco_46-0">↑</a> <link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r10127783"><cite id="CITEREFGuandaliniPolanco" class="citation journal cs1">Guandalini S, Polanco I (2015 թ․ ապրիլ). <a rel="nofollow" class="external text" href="https://archive.org/details/sim_journal-of-pediatrics_2015-04_166_4/page/805">«Nonceliac gluten sensitivity or wheat intolerance syndrome?»</a>. J Pediatr (Review). 166 (4): 805–11. <a href="/wiki/Doi_(identifier)" class="mw-redirect" title="Doi (identifier)">doi</a>:<a rel="nofollow" class="external text" href="https://doi.org/10.1016%2Fj.jpeds.2014.12.039">10.1016/j.jpeds.2014.12.039</a>. <a href="/wiki/PMID_(identifier)" class="mw-redirect" title="PMID (identifier)">PMID</a> <a rel="nofollow" class="external text" href="https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/25662287">25662287</a>. «The increase in world-wide consumption of a Mediterranean diet, which includes a wide range of wheat-based foods, has possibly contributed to an alarming rise in the incidence of wheat (gluten?)-related disorders.1, 2»</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&rft.genre=article&rft.jtitle=J+Pediatr&rft.atitle=Nonceliac+gluten+sensitivity+or+wheat+intolerance+syndrome%3F&rft.volume=166&rft.issue=4&rft.pages=805-11&rft_id=info%3Adoi%2F10.1016%2Fj.jpeds.2014.12.039&rft_id=info%3Apmid%2F25662287&rft.aulast=Guandalini&rft.aufirst=S&rft.au=Polanco%2C+I&rft_id=https%3A%2F%2Farchive.org%2Fdetails%2Fsim_journal-of-pediatrics_2015-04_166_4%2Fpage%2F805&rfr_id=info%3Asid%2Fhy.wikipedia.org%3A%D4%B3%D5%AC%D5%B5%D5%B8%D6%82%D5%BF%D5%A5%D5%B6" class="Z3988"> </li> <li id="cite_note-VoltaCaioQuestions-47">↑ <a href="#cite_ref-VoltaCaioQuestions_47-0">47,0</a> <a href="#cite_ref-VoltaCaioQuestions_47-1">47,1</a> <link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r10127783"><cite id="CITEREFVoltaCaioTovoliDe_Giorgio" class="citation journal cs1">Volta U, Caio G, Tovoli F, De Giorgio R (2013 թ․ սեպտեմբեր). <a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC4003198">«Non-celiac gluten sensitivity: questions still to be answered despite increasing awareness»</a>. Cellular & Molecular Immunology (Review). 10 (5): 383–92. <a href="/wiki/Doi_(identifier)" class="mw-redirect" title="Doi (identifier)">doi</a>:<a rel="nofollow" class="external text" href="https://doi.org/10.1038%2Fcmi.2013.28">10.1038/cmi.2013.28</a>. <a href="/wiki/PMC_(identifier)" class="mw-redirect" title="PMC (identifier)">PMC</a> <a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC4003198">4003198</a>. <a href="/wiki/PMID_(identifier)" class="mw-redirect" title="PMID (identifier)">PMID</a> <a rel="nofollow" class="external text" href="https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/23934026">23934026</a>. «mechanization of farming and the growing industrial use of pesticides have favored the development of new types of wheat with a higher amount of toxic gluten peptides that cause the development of gluten-related disorders»</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&rft.genre=article&rft.jtitle=Cellular+%26+Molecular+Immunology&rft.atitle=Non-celiac+gluten+sensitivity%3A+questions+still+to+be+answered+despite+increasing+awareness&rft.volume=10&rft.issue=5&rft.pages=383-92&rft_id=https%3A%2F%2Fwww.ncbi.nlm.nih.gov%2Fpmc%2Farticles%2FPMC4003198%23id-name%3DPMC&rft_id=info%3Apmid%2F23934026&rft_id=info%3Adoi%2F10.1038%2Fcmi.2013.28&rft.aulast=Volta&rft.aufirst=U&rft.au=Caio%2C+G&rft.au=Tovoli%2C+F&rft.au=De+Giorgio%2C+R&rft_id=https%3A%2F%2Fwww.ncbi.nlm.nih.gov%2Fpmc%2Farticles%2FPMC4003198&rfr_id=info%3Asid%2Fhy.wikipedia.org%3A%D4%B3%D5%AC%D5%B5%D5%B8%D6%82%D5%BF%D5%A5%D5%B6" class="Z3988"> </li> <li id="cite_note-GobbettiGiuseppe2007-48"><a href="#cite_ref-GobbettiGiuseppe2007_48-0">↑</a> <link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r10127783"><cite id="CITEREFGobbettiGiuseppe_RizzelloDi_CagnoDe_Angelis" class="citation journal cs1">Gobbetti M, Giuseppe Rizzello C, Di Cagno R, De Angelis M (2007 թ․ ապրիլ). «Sourdough lactobacilli and celiac disease». Food Microbiol (Review). 24 (2): 187–96. <a href="/wiki/Doi_(identifier)" class="mw-redirect" title="Doi (identifier)">doi</a>:<a rel="nofollow" class="external text" href="https://doi.org/10.1016%2Fj.fm.2006.07.014">10.1016/j.fm.2006.07.014</a>. <a href="/wiki/PMID_(identifier)" class="mw-redirect" title="PMID (identifier)">PMID</a> <a rel="nofollow" class="external text" href="https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/17008163">17008163</a>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&rft.genre=article&rft.jtitle=Food+Microbiol&rft.atitle=Sourdough+lactobacilli+and+celiac+disease&rft.volume=24&rft.issue=2&rft.pages=187-96&rft_id=info%3Adoi%2F10.1016%2Fj.fm.2006.07.014&rft_id=info%3Apmid%2F17008163&rft.aulast=Gobbetti&rft.aufirst=M&rft.au=Giuseppe+Rizzello%2C+C&rft.au=Di+Cagno%2C+R&rft.au=De+Angelis%2C+M&rfr_id=info%3Asid%2Fhy.wikipedia.org%3A%D4%B3%D5%AC%D5%B5%D5%B8%D6%82%D5%BF%D5%A5%D5%B6" class="Z3988"> </li> <li id="cite_note-Belderok-49"><a href="#cite_ref-Belderok_49-0">↑</a> <link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r10127783"><cite id="CITEREFBelderok_B2000" class="citation journal cs1">Belderok B (2000). «Developments in bread-making processes». Plant Foods Hum Nutr (Review). 55 (1): 1–86. <a href="/wiki/Doi_(identifier)" class="mw-redirect" title="Doi (identifier)">doi</a>:<a rel="nofollow" class="external text" href="https://doi.org/10.1023%2FA%3A1008199314267">10.1023/A:1008199314267</a>. <a href="/wiki/PMID_(identifier)" class="mw-redirect" title="PMID (identifier)">PMID</a> <a rel="nofollow" class="external text" href="https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/10823487">10823487</a>. <a href="/w/index.php?title=S2CID_(identifier)&action=edit&redlink=1" class="new" title="S2CID (identifier) (դեռ գրված չէ)">S2CID</a> <a rel="nofollow" class="external text" href="https://api.semanticscholar.org/CorpusID:46259398">46259398</a>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&rft.genre=article&rft.jtitle=Plant+Foods+Hum+Nutr&rft.atitle=Developments+in+bread-making+processes&rft.volume=55&rft.issue=1&rft.pages=1-86&rft.date=2000&rft_id=https%3A%2F%2Fapi.semanticscholar.org%2FCorpusID%3A46259398%23id-name%3DS2CID&rft_id=info%3Apmid%2F10823487&rft_id=info%3Adoi%2F10.1023%2FA%3A1008199314267&rft.au=Belderok+B&rfr_id=info%3Asid%2Fhy.wikipedia.org%3A%D4%B3%D5%AC%D5%B5%D5%B8%D6%82%D5%BF%D5%A5%D5%B6" class="Z3988"> </li> <li id="cite_note-Scherf-50"><a href="#cite_ref-Scherf_50-0">↑</a> <link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r10127783"><cite id="CITEREFProninBornerWeberScherf" class="citation journal cs1">Pronin, Darina; Borner, Andreas; Weber, Hans; Scherf, Ann (2020 թ․ հուլիսի 10). «Wheat (Triticum aestivum L.) Breeding from 1891 to 2010 Contributed to Increasing Yield and Glutenin Contents but Decreasing Protein and Gliadin Contents». 68 (46): 13247–13256. <a href="/wiki/Doi_(identifier)" class="mw-redirect" title="Doi (identifier)">doi</a>:<a rel="nofollow" class="external text" href="https://doi.org/10.1021%2Facs.jafc.0c02815">10.1021/acs.jafc.0c02815</a>. <a href="/wiki/PMID_(identifier)" class="mw-redirect" title="PMID (identifier)">PMID</a> <a rel="nofollow" class="external text" href="https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/32648759">32648759</a>. <a href="/w/index.php?title=S2CID_(identifier)&action=edit&redlink=1" class="new" title="S2CID (identifier) (դեռ գրված չէ)">S2CID</a> <a rel="nofollow" class="external text" href="https://api.semanticscholar.org/CorpusID:220469138">220469138</a>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&rft.genre=article&rft.atitle=Wheat+%28Triticum+aestivum+L.%29+Breeding+from+1891+to+2010+Contributed+to+Increasing+Yield+and+Glutenin+Contents+but+Decreasing+Protein+and+Gliadin+Contents&rft.volume=68&rft.issue=46&rft.pages=13247-13256&rft_id=https%3A%2F%2Fapi.semanticscholar.org%2FCorpusID%3A220469138%23id-name%3DS2CID&rft_id=info%3Apmid%2F32648759&rft_id=info%3Adoi%2F10.1021%2Facs.jafc.0c02815&rft.aulast=Pronin&rft.aufirst=Darina&rft.au=Borner%2C+Andreas&rft.au=Weber%2C+Hans&rft.au=Scherf%2C+Ann&rfr_id=info%3Asid%2Fhy.wikipedia.org%3A%D4%B3%D5%AC%D5%B5%D5%B8%D6%82%D5%BF%D5%A5%D5%B6" class="Z3988"> <code class="cs1-code">{{<a href="/wiki/%D4%BF%D5%A1%D5%B2%D5%A1%D5%BA%D5%A1%D6%80:Cite_journal" title="Կաղապար:Cite journal">cite journal</a>}}</code>: Cite journal requires <code class="cs1-code">|journal=</code> (<a href="/wiki/%D5%95%D5%A3%D5%B6%D5%B8%D6%82%D5%A9%D5%B5%D5%B8%D6%82%D5%B6:CS1_errors#missing_periodical" class="mw-redirect" title="Օգնություն:CS1 errors">օգնություն</a>) </li> <li id="cite_note-:0-51">↑ <a href="#cite_ref-:0_51-0">51,0</a> <a href="#cite_ref-:0_51-1">51,1</a> <a href="#cite_ref-:0_51-2">51,2</a> <link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r10127783"><cite id="CITEREFCaioVoltaSaponeLeffler" class="citation journal cs1">Caio, Giacomo; Volta, Umberto; Sapone, Anna; Leffler, Daniel A.; De Giorgio, Roberto; Catassi, Carlo; Fasano, Alessio (2019 թ․ հուլիսի 23). <a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC6647104">«Celiac disease: a comprehensive current review»</a>. BMC Medicine. 17 (1): 142. <a href="/wiki/Doi_(identifier)" class="mw-redirect" title="Doi (identifier)">doi</a>:<a rel="nofollow" class="external text" href="https://doi.org/10.1186%2Fs12916-019-1380-z">10.1186/s12916-019-1380-z</a>. <a href="/wiki/PMC_(identifier)" class="mw-redirect" title="PMC (identifier)">PMC</a> <a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC6647104">6647104</a>. <a href="/wiki/PMID_(identifier)" class="mw-redirect" title="PMID (identifier)">PMID</a> <a rel="nofollow" class="external text" href="https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/31331324">31331324</a>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&rft.genre=article&rft.jtitle=BMC+Medicine&rft.atitle=Celiac+disease%3A+a+comprehensive+current+review&rft.volume=17&rft.issue=1&rft.pages=142&rft_id=https%3A%2F%2Fwww.ncbi.nlm.nih.gov%2Fpmc%2Farticles%2FPMC6647104%23id-name%3DPMC&rft_id=info%3Apmid%2F31331324&rft_id=info%3Adoi%2F10.1186%2Fs12916-019-1380-z&rft.aulast=Caio&rft.aufirst=Giacomo&rft.au=Volta%2C+Umberto&rft.au=Sapone%2C+Anna&rft.au=Leffler%2C+Daniel+A.&rft.au=De+Giorgio%2C+Roberto&rft.au=Catassi%2C+Carlo&rft.au=Fasano%2C+Alessio&rft_id=https%3A%2F%2Fwww.ncbi.nlm.nih.gov%2Fpmc%2Farticles%2FPMC6647104&rfr_id=info%3Asid%2Fhy.wikipedia.org%3A%D4%B3%D5%AC%D5%B5%D5%B8%D6%82%D5%BF%D5%A5%D5%B6" class="Z3988"> </li> <li id="cite_note-WGO2016-52">↑ <a href="#cite_ref-WGO2016_52-0">52,0</a> <a href="#cite_ref-WGO2016_52-1">52,1</a> <link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r10127783"><cite class="citation web cs1"><a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.worldgastroenterology.org/guidelines/global-guidelines/celiac-disease/celiac-disease-english">«Celiac disease»</a>. Global Guidelines. 2016 թ․ հուլիս. Վերցված է 2017 թ․ ապրիլի 23-ին.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=unknown&rft.btitle=Celiac+disease&rft.pub=Global+Guidelines&rft_id=http%3A%2F%2Fwww.worldgastroenterology.org%2Fguidelines%2Fglobal-guidelines%2Fceliac-disease%2Fceliac-disease-english&rfr_id=info%3Asid%2Fhy.wikipedia.org%3A%D4%B3%D5%AC%D5%B5%D5%B8%D6%82%D5%BF%D5%A5%D5%B6" class="Z3988"> </li> <li id="cite_note-LudvigssonCard-53">↑ <a href="#cite_ref-LudvigssonCard_53-0">53,0</a> <a href="#cite_ref-LudvigssonCard_53-1">53,1</a> <a href="#cite_ref-LudvigssonCard_53-2">53,2</a> <a href="#cite_ref-LudvigssonCard_53-3">53,3</a> <a href="#cite_ref-LudvigssonCard_53-4">53,4</a> <a href="#cite_ref-LudvigssonCard_53-5">53,5</a> <link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r10127783"><cite id="CITEREFLudvigssonCardCiclitiraSwift" class="citation journal cs1">Ludvigsson JF, Card T, Ciclitira PJ, Swift GL, Nasr I, Sanders DS, Ciacci C (2015 թ․ ապրիլ). <a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC4406900">«Support for patients with celiac disease: A literature review»</a>. United European Gastroenterol J. 3 (2): 146–59. <a href="/wiki/Doi_(identifier)" class="mw-redirect" title="Doi (identifier)">doi</a>:<a rel="nofollow" class="external text" href="https://doi.org/10.1177%2F2050640614562599">10.1177/2050640614562599</a>. <a href="/wiki/PMC_(identifier)" class="mw-redirect" title="PMC (identifier)">PMC</a> <a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC4406900">4406900</a>. <a href="/wiki/PMID_(identifier)" class="mw-redirect" title="PMID (identifier)">PMID</a> <a rel="nofollow" class="external text" href="https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/25922674">25922674</a>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&rft.genre=article&rft.jtitle=United+European+Gastroenterol+J&rft.atitle=Support+for+patients+with+celiac+disease%3A+A+literature+review&rft.volume=3&rft.issue=2&rft.pages=146-59&rft_id=https%3A%2F%2Fwww.ncbi.nlm.nih.gov%2Fpmc%2Farticles%2FPMC4406900%23id-name%3DPMC&rft_id=info%3Apmid%2F25922674&rft_id=info%3Adoi%2F10.1177%2F2050640614562599&rft.aulast=Ludvigsson&rft.aufirst=JF&rft.au=Card%2C+T&rft.au=Ciclitira%2C+PJ&rft.au=Swift%2C+GL&rft.au=Nasr%2C+I&rft.au=Sanders%2C+DS&rft.au=Ciacci%2C+C&rft_id=https%3A%2F%2Fwww.ncbi.nlm.nih.gov%2Fpmc%2Farticles%2FPMC4406900&rfr_id=info%3Asid%2Fhy.wikipedia.org%3A%D4%B3%D5%AC%D5%B5%D5%B8%D6%82%D5%BF%D5%A5%D5%B6" class="Z3988"> </li> <li id="cite_note-NEJM2012-54">↑ <a href="#cite_ref-NEJM2012_54-0">54,0</a> <a href="#cite_ref-NEJM2012_54-1">54,1</a> <link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r10127783"><cite id="CITEREFFasanoCatassi" class="citation journal cs1">Fasano, A; Catassi, C (2012 թ․ դեկտեմբերի 20). <a rel="nofollow" class="external text" href="https://archive.org/details/sim_new-england-journal-of-medicine_2012-12-20_367_25/page/2419">«Clinical practice. Celiac disease»</a>. The New England Journal of Medicine. 367 (25): 2419–26. <a href="/wiki/Doi_(identifier)" class="mw-redirect" title="Doi (identifier)">doi</a>:<a rel="nofollow" class="external text" href="https://doi.org/10.1056%2FNEJMcp1113994">10.1056/NEJMcp1113994</a>. <a href="/wiki/PMID_(identifier)" class="mw-redirect" title="PMID (identifier)">PMID</a> <a rel="nofollow" class="external text" href="https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/23252527">23252527</a>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&rft.genre=article&rft.jtitle=The+New+England+Journal+of+Medicine&rft.atitle=Clinical+practice.+Celiac+disease.&rft.volume=367&rft.issue=25&rft.pages=2419-26&rft_id=info%3Adoi%2F10.1056%2FNEJMcp1113994&rft_id=info%3Apmid%2F23252527&rft.aulast=Fasano&rft.aufirst=A&rft.au=Catassi%2C+C&rft_id=https%3A%2F%2Farchive.org%2Fdetails%2Fsim_new-england-journal-of-medicine_2012-12-20_367_25%2Fpage%2F2419&rfr_id=info%3Asid%2Fhy.wikipedia.org%3A%D4%B3%D5%AC%D5%B5%D5%B8%D6%82%D5%BF%D5%A5%D5%B6" class="Z3988"> </li> <li id="cite_note-BoldRostami-55"><a href="#cite_ref-BoldRostami_55-0">↑</a> <link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r10127783"><cite id="CITEREFBoldRostami2011" class="citation journal cs1">Bold J, Rostami K (2011). <a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC4017406">«Gluten tolerance; potential challenges in treatment strategies»</a>. Gastroenterol Hepatol Bed Bench. 4 (2): 53–7. <a href="/wiki/PMC_(identifier)" class="mw-redirect" title="PMC (identifier)">PMC</a> <a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC4017406">4017406</a>. <a href="/wiki/PMID_(identifier)" class="mw-redirect" title="PMID (identifier)">PMID</a> <a rel="nofollow" class="external text" href="https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/24834157">24834157</a>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&rft.genre=article&rft.jtitle=Gastroenterol+Hepatol+Bed+Bench&rft.atitle=Gluten+tolerance%3B+potential+challenges+in+treatment+strategies&rft.volume=4&rft.issue=2&rft.pages=53-7&rft.date=2011&rft_id=https%3A%2F%2Fwww.ncbi.nlm.nih.gov%2Fpmc%2Farticles%2FPMC4017406%23id-name%3DPMC&rft_id=info%3Apmid%2F24834157&rft.aulast=Bold&rft.aufirst=J&rft.au=Rostami%2C+K&rft_id=https%3A%2F%2Fwww.ncbi.nlm.nih.gov%2Fpmc%2Farticles%2FPMC4017406&rfr_id=info%3Asid%2Fhy.wikipedia.org%3A%D4%B3%D5%AC%D5%B5%D5%B8%D6%82%D5%BF%D5%A5%D5%B6" class="Z3988"> </li> <li id="cite_note-Fasano2005Pediatric-56">↑ <a href="#cite_ref-Fasano2005Pediatric_56-0">56,0</a> <a href="#cite_ref-Fasano2005Pediatric_56-1">56,1</a> <a href="#cite_ref-Fasano2005Pediatric_56-2">56,2</a> <a href="#cite_ref-Fasano2005Pediatric_56-3">56,3</a> <link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r10127783"><cite id="CITEREFFasano_A" class="citation journal cs1">Fasano A (2005 թ․ ապրիլ). «Clinical presentation of celiac disease in the pediatric population». Gastroenterology. 128 (4 Suppl 1): S68–73. <a href="/wiki/Doi_(identifier)" class="mw-redirect" title="Doi (identifier)">doi</a>:<a rel="nofollow" class="external text" href="https://doi.org/10.1053%2Fj.gastro.2005.02.015">10.1053/j.gastro.2005.02.015</a>. <a href="/wiki/PMID_(identifier)" class="mw-redirect" title="PMID (identifier)">PMID</a> <a rel="nofollow" class="external text" href="https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/15825129">15825129</a>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&rft.genre=article&rft.jtitle=Gastroenterology&rft.atitle=Clinical+presentation+of+celiac+disease+in+the+pediatric+population&rft.volume=128&rft.issue=4+Suppl+1&rft.pages=S68-73&rft_id=info%3Adoi%2F10.1053%2Fj.gastro.2005.02.015&rft_id=info%3Apmid%2F15825129&rft.au=Fasano+A&rfr_id=info%3Asid%2Fhy.wikipedia.org%3A%D4%B3%D5%AC%D5%B5%D5%B8%D6%82%D5%BF%D5%A5%D5%B6" class="Z3988"> </li> <li id="cite_note-ElliBranchi-57">↑ <a href="#cite_ref-ElliBranchi_57-0">57,0</a> <a href="#cite_ref-ElliBranchi_57-1">57,1</a> <a href="#cite_ref-ElliBranchi_57-2">57,2</a> <link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r10127783"><cite id="CITEREFElliBranchiTombaVillalta" class="citation journal cs1">Elli L, Branchi F, Tomba C, Villalta D, Norsa L, Ferretti F, Roncoroni L, Bardella MT (2015 թ․ հունիս). <a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC4476872">«Diagnosis of gluten related disorders: Celiac disease, wheat allergy and non-celiac gluten sensitivity»</a>. World J Gastroenterol. 21 (23): 7110–9. <a href="/wiki/Doi_(identifier)" class="mw-redirect" title="Doi (identifier)">doi</a>:<a rel="nofollow" class="external text" href="https://doi.org/10.3748%2Fwjg.v21.i23.7110">10.3748/wjg.v21.i23.7110</a>. <a href="/wiki/PMC_(identifier)" class="mw-redirect" title="PMC (identifier)">PMC</a> <a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC4476872">4476872</a>. <a href="/wiki/PMID_(identifier)" class="mw-redirect" title="PMID (identifier)">PMID</a> <a rel="nofollow" class="external text" href="https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/26109797">26109797</a>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&rft.genre=article&rft.jtitle=World+J+Gastroenterol&rft.atitle=Diagnosis+of+gluten+related+disorders%3A+Celiac+disease%2C+wheat+allergy+and+non-celiac+gluten+sensitivity&rft.volume=21&rft.issue=23&rft.pages=7110-9&rft_id=https%3A%2F%2Fwww.ncbi.nlm.nih.gov%2Fpmc%2Farticles%2FPMC4476872%23id-name%3DPMC&rft_id=info%3Apmid%2F26109797&rft_id=info%3Adoi%2F10.3748%2Fwjg.v21.i23.7110&rft.aulast=Elli&rft.aufirst=L&rft.au=Branchi%2C+F&rft.au=Tomba%2C+C&rft.au=Villalta%2C+D&rft.au=Norsa%2C+L&rft.au=Ferretti%2C+F&rft.au=Roncoroni%2C+L&rft.au=Bardella%2C+MT&rft_id=https%3A%2F%2Fwww.ncbi.nlm.nih.gov%2Fpmc%2Farticles%2FPMC4476872&rfr_id=info%3Asid%2Fhy.wikipedia.org%3A%D4%B3%D5%AC%D5%B5%D5%B8%D6%82%D5%BF%D5%A5%D5%B6" class="Z3988"> </li> <li id="cite_note-LebwoholLudvigsson-58">↑ <a href="#cite_ref-LebwoholLudvigsson_58-0">58,0</a> <a href="#cite_ref-LebwoholLudvigsson_58-1">58,1</a> <link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r10127783"><cite id="CITEREFLebwohlLudvigssonGreen" class="citation journal cs1">Lebwohl B, Ludvigsson JF, Green PH (2015 թ․ հոկտեմբեր). <a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC4596973">«Celiac disease and non-celiac gluten sensitivity»</a>. BMJ (Review). 351: h4347. <a href="/wiki/Doi_(identifier)" class="mw-redirect" title="Doi (identifier)">doi</a>:<a rel="nofollow" class="external text" href="https://doi.org/10.1136%2Fbmj.h4347">10.1136/bmj.h4347</a>. <a href="/wiki/PMC_(identifier)" class="mw-redirect" title="PMC (identifier)">PMC</a> <a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC4596973">4596973</a>. <a href="/wiki/PMID_(identifier)" class="mw-redirect" title="PMID (identifier)">PMID</a> <a rel="nofollow" class="external text" href="https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/26438584">26438584</a>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&rft.genre=article&rft.jtitle=BMJ&rft.atitle=Celiac+disease+and+non-celiac+gluten+sensitivity&rft.volume=351&rft.pages=h4347&rft_id=https%3A%2F%2Fwww.ncbi.nlm.nih.gov%2Fpmc%2Farticles%2FPMC4596973%23id-name%3DPMC&rft_id=info%3Apmid%2F26438584&rft_id=info%3Adoi%2F10.1136%2Fbmj.h4347&rft.aulast=Lebwohl&rft.aufirst=B&rft.au=Ludvigsson%2C+JF&rft.au=Green%2C+PH&rft_id=https%3A%2F%2Fwww.ncbi.nlm.nih.gov%2Fpmc%2Farticles%2FPMC4596973&rfr_id=info%3Asid%2Fhy.wikipedia.org%3A%D4%B3%D5%AC%D5%B5%D5%B8%D6%82%D5%BF%D5%A5%D5%B6" class="Z3988"> </li> <li id="cite_note-LundinWijmenga-59">↑ <a href="#cite_ref-LundinWijmenga_59-0">59,0</a> <a href="#cite_ref-LundinWijmenga_59-1">59,1</a> <link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r10127783"><cite id="CITEREFLundinWijmenga" class="citation journal cs1">Lundin KE, Wijmenga C (2015 թ․ սեպտեմբեր). «Coeliac disease and autoimmune disease-genetic overlap and screening». Nat Rev Gastroenterol Hepatol. 12 (9): 507–15. <a href="/wiki/Doi_(identifier)" class="mw-redirect" title="Doi (identifier)">doi</a>:<a rel="nofollow" class="external text" href="https://doi.org/10.1038%2Fnrgastro.2015.136">10.1038/nrgastro.2015.136</a>. <a href="/wiki/PMID_(identifier)" class="mw-redirect" title="PMID (identifier)">PMID</a> <a rel="nofollow" class="external text" href="https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/26303674">26303674</a>. <a href="/w/index.php?title=S2CID_(identifier)&action=edit&redlink=1" class="new" title="S2CID (identifier) (դեռ գրված չէ)">S2CID</a> <a rel="nofollow" class="external text" href="https://api.semanticscholar.org/CorpusID:24533103">24533103</a>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&rft.genre=article&rft.jtitle=Nat+Rev+Gastroenterol+Hepatol&rft.atitle=Coeliac+disease+and+autoimmune+disease-genetic+overlap+and+screening&rft.volume=12&rft.issue=9&rft.pages=507-15&rft_id=https%3A%2F%2Fapi.semanticscholar.org%2FCorpusID%3A24533103%23id-name%3DS2CID&rft_id=info%3Apmid%2F26303674&rft_id=info%3Adoi%2F10.1038%2Fnrgastro.2015.136&rft.aulast=Lundin&rft.aufirst=KE&rft.au=Wijmenga%2C+C&rfr_id=info%3Asid%2Fhy.wikipedia.org%3A%D4%B3%D5%AC%D5%B5%D5%B8%D6%82%D5%BF%D5%A5%D5%B6" class="Z3988"> </li> <li id="cite_note-VriezingaSchweizer-60"><a href="#cite_ref-VriezingaSchweizer_60-0">↑</a> <link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r10127783"><cite id="CITEREFVriezingaSchweizerKoningMearin" class="citation journal cs1">Vriezinga SL, Schweizer JJ, Koning F, Mearin ML (2015 թ․ սեպտեմբեր). «Coeliac disease and gluten-related disorders in childhood». Nature Reviews. Gastroenterology & Hepatology (Review). 12 (9): 527–36. <a href="/wiki/Doi_(identifier)" class="mw-redirect" title="Doi (identifier)">doi</a>:<a rel="nofollow" class="external text" href="https://doi.org/10.1038%2Fnrgastro.2015.98">10.1038/nrgastro.2015.98</a>. <a href="/wiki/PMID_(identifier)" class="mw-redirect" title="PMID (identifier)">PMID</a> <a rel="nofollow" class="external text" href="https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/26100369">26100369</a>. <a href="/w/index.php?title=S2CID_(identifier)&action=edit&redlink=1" class="new" title="S2CID (identifier) (դեռ գրված չէ)">S2CID</a> <a rel="nofollow" class="external text" href="https://api.semanticscholar.org/CorpusID:2023530">2023530</a>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&rft.genre=article&rft.jtitle=Nature+Reviews.+Gastroenterology+%26+Hepatology&rft.atitle=Coeliac+disease+and+gluten-related+disorders+in+childhood&rft.volume=12&rft.issue=9&rft.pages=527-36&rft_id=https%3A%2F%2Fapi.semanticscholar.org%2FCorpusID%3A2023530%23id-name%3DS2CID&rft_id=info%3Apmid%2F26100369&rft_id=info%3Adoi%2F10.1038%2Fnrgastro.2015.98&rft.aulast=Vriezinga&rft.aufirst=SL&rft.au=Schweizer%2C+JJ&rft.au=Koning%2C+F&rft.au=Mearin%2C+ML&rfr_id=info%3Asid%2Fhy.wikipedia.org%3A%D4%B3%D5%AC%D5%B5%D5%B8%D6%82%D5%BF%D5%A5%D5%B6" class="Z3988"> </li> <li id="cite_note-61"><a href="#cite_ref-61">↑</a> <link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r10127783"><cite id="CITEREFPruimboomde_Punder" class="citation journal cs1">Pruimboom, Leo; de Punder, Karin (2015 թ․ նոյեմբերի 24). <a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC5025969">«The opioid effects of gluten exorphins: asymptomatic celiac disease»</a>. Journal of Health, Population, and Nutrition (Review). 33: 24. <a href="/wiki/Doi_(identifier)" class="mw-redirect" title="Doi (identifier)">doi</a>:<a rel="nofollow" class="external text" href="https://doi.org/10.1186%2Fs41043-015-0032-y">10.1186/s41043-015-0032-y</a>. <a href="/wiki/PMC_(identifier)" class="mw-redirect" title="PMC (identifier)">PMC</a> <a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC5025969">5025969</a>. <a href="/wiki/PMID_(identifier)" class="mw-redirect" title="PMID (identifier)">PMID</a> <a rel="nofollow" class="external text" href="https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/26825414">26825414</a>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&rft.genre=article&rft.jtitle=Journal+of+Health%2C+Population%2C+and+Nutrition&rft.atitle=The+opioid+effects+of+gluten+exorphins%3A+asymptomatic+celiac+disease&rft.volume=33&rft.pages=24&rft_id=https%3A%2F%2Fwww.ncbi.nlm.nih.gov%2Fpmc%2Farticles%2FPMC5025969%23id-name%3DPMC&rft_id=info%3Apmid%2F26825414&rft_id=info%3Adoi%2F10.1186%2Fs41043-015-0032-y&rft.aulast=Pruimboom&rft.aufirst=Leo&rft.au=de+Punder%2C+Karin&rft_id=https%3A%2F%2Fwww.ncbi.nlm.nih.gov%2Fpmc%2Farticles%2FPMC5025969&rfr_id=info%3Asid%2Fhy.wikipedia.org%3A%D4%B3%D5%AC%D5%B5%D5%B8%D6%82%D5%BF%D5%A5%D5%B6" class="Z3988"> </li> <li id="cite_note-NijeboerBontkes-62"><a href="#cite_ref-NijeboerBontkes_62-0">↑</a> <link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r10127783"><cite id="CITEREFMooneyAzizSanders2013" class="citation journal cs1">Mooney, P; Aziz, I; Sanders, D (2013). «Non-celiac gluten sensitivity: clinical relevance and recommendations for future research». Neurogastroenterology & Motility. 25 (11): 864–871. <a href="/wiki/Doi_(identifier)" class="mw-redirect" title="Doi (identifier)">doi</a>:<a rel="nofollow" class="external text" href="https://doi.org/10.1111%2Fnmo.12216">10.1111/nmo.12216</a>. <a href="/wiki/PMID_(identifier)" class="mw-redirect" title="PMID (identifier)">PMID</a> <a rel="nofollow" class="external text" href="https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/23937528">23937528</a>. <a href="/w/index.php?title=S2CID_(identifier)&action=edit&redlink=1" class="new" title="S2CID (identifier) (դեռ գրված չէ)">S2CID</a> <a rel="nofollow" class="external text" href="https://api.semanticscholar.org/CorpusID:9277897">9277897</a>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&rft.genre=article&rft.jtitle=Neurogastroenterology+%26+Motility&rft.atitle=Non-celiac+gluten+sensitivity%3A+clinical+relevance+and+recommendations+for+future+research&rft.volume=25&rft.issue=11&rft.pages=864-871&rft.date=2013&rft_id=https%3A%2F%2Fapi.semanticscholar.org%2FCorpusID%3A9277897%23id-name%3DS2CID&rft_id=info%3Apmid%2F23937528&rft_id=info%3Adoi%2F10.1111%2Fnmo.12216&rft.aulast=Mooney&rft.aufirst=P&rft.au=Aziz%2C+I&rft.au=Sanders%2C+D&rfr_id=info%3Asid%2Fhy.wikipedia.org%3A%D4%B3%D5%AC%D5%B5%D5%B8%D6%82%D5%BF%D5%A5%D5%B6" class="Z3988"> </li> <li id="cite_note-63"><a href="#cite_ref-63">↑</a> <link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r10127783"><cite id="CITEREFNijeboerBontkesMulderBouma2013" class="citation journal cs1">Nijeboer, P; Bontkes, H; Mulder, C; Bouma, G (2013). «Non-celiac gluten sensitivity. Is it in the gluten or the grain?». Journal of Gastrointestinal and Liver Disorders. 22 (4): 435–40. <a href="/wiki/PMID_(identifier)" class="mw-redirect" title="PMID (identifier)">PMID</a> <a rel="nofollow" class="external text" href="https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/24369326">24369326</a>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&rft.genre=article&rft.jtitle=Journal+of+Gastrointestinal+and+Liver+Disorders&rft.atitle=Non-celiac+gluten+sensitivity.+Is+it+in+the+gluten+or+the+grain%3F&rft.volume=22&rft.issue=4&rft.pages=435-40&rft.date=2013&rft_id=info%3Apmid%2F24369326&rft.aulast=Nijeboer&rft.aufirst=P&rft.au=Bontkes%2C+H&rft.au=Mulder%2C+C&rft.au=Bouma%2C+G&rfr_id=info%3Asid%2Fhy.wikipedia.org%3A%D4%B3%D5%AC%D5%B5%D5%B8%D6%82%D5%BF%D5%A5%D5%B6" class="Z3988"> </li> <li id="cite_note-CatassiBai-64">↑ <a href="#cite_ref-CatassiBai_64-0">64,0</a> <a href="#cite_ref-CatassiBai_64-1">64,1</a> <a href="#cite_ref-CatassiBai_64-2">64,2</a> <a href="#cite_ref-CatassiBai_64-3">64,3</a> <link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r10127783"><cite id="CITEREFCatassiBaiBonazBouma" class="citation journal cs1">Catassi C, Bai JC, Bonaz B, Bouma G, Calabrò A, Carroccio A, Castillejo G, Ciacci C, Cristofori F, Dolinsek J, Francavilla R, Elli L, Green P, Holtmeier W, Koehler P, Koletzko S, Meinhold C, Sanders D, Schumann M, Schuppan D, Ullrich R, Vécsei A, Volta U, Zevallos V, Sapone A, Fasano A (2013 թ․ սեպտեմբեր). <a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC3820047">«Non-Celiac Gluten sensitivity: the new frontier of gluten related disorders»</a>. Nutrients. 5 (10): 3839–53. <a href="/wiki/Doi_(identifier)" class="mw-redirect" title="Doi (identifier)">doi</a>:<a rel="nofollow" class="external text" href="https://doi.org/10.3390%2Fnu5103839">10.3390/nu5103839</a>. <a href="/wiki/PMC_(identifier)" class="mw-redirect" title="PMC (identifier)">PMC</a> <a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC3820047">3820047</a>. <a href="/wiki/PMID_(identifier)" class="mw-redirect" title="PMID (identifier)">PMID</a> <a rel="nofollow" class="external text" href="https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/24077239">24077239</a>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&rft.genre=article&rft.jtitle=Nutrients&rft.atitle=Non-Celiac+Gluten+sensitivity%3A+the+new+frontier+of+gluten+related+disorders&rft.volume=5&rft.issue=10&rft.pages=3839-53&rft_id=https%3A%2F%2Fwww.ncbi.nlm.nih.gov%2Fpmc%2Farticles%2FPMC3820047%23id-name%3DPMC&rft_id=info%3Apmid%2F24077239&rft_id=info%3Adoi%2F10.3390%2Fnu5103839&rft.aulast=Catassi&rft.aufirst=C&rft.au=Bai%2C+JC&rft.au=Bonaz%2C+B&rft.au=Bouma%2C+G&rft.au=Calabr%C3%B2%2C+A&rft.au=Carroccio%2C+A&rft.au=Castillejo%2C+G&rft.au=Ciacci%2C+C&rft.au=Cristofori%2C+F&rft.au=Dolinsek%2C+J&rft.au=Francavilla%2C+R&rft.au=Elli%2C+L&rft.au=Green%2C+P&rft.au=Holtmeier%2C+W&rft.au=Koehler%2C+P&rft.au=Koletzko%2C+S&rft.au=Meinhold%2C+C&rft.au=Sanders%2C+D&rft.au=Schumann%2C+M&rft.au=Schuppan%2C+D&rft.au=Ullrich%2C+R&rft.au=V%C3%A9csei%2C+A&rft.au=Volta%2C+U&rft.au=Zevallos%2C+V&rft.au=Sapone%2C+A&rft.au=Fasano%2C+A&rft_id=https%3A%2F%2Fwww.ncbi.nlm.nih.gov%2Fpmc%2Farticles%2FPMC3820047&rfr_id=info%3Asid%2Fhy.wikipedia.org%3A%D4%B3%D5%AC%D5%B5%D5%B8%D6%82%D5%BF%D5%A5%D5%B6" class="Z3988"> </li> <li id="cite_note-FasanoSapone2015-65">↑ <a href="#cite_ref-FasanoSapone2015_65-0">65,0</a> <a href="#cite_ref-FasanoSapone2015_65-1">65,1</a> <a href="#cite_ref-FasanoSapone2015_65-2">65,2</a> <a href="#cite_ref-FasanoSapone2015_65-3">65,3</a> <a href="#cite_ref-FasanoSapone2015_65-4">65,4</a> <a href="#cite_ref-FasanoSapone2015_65-5">65,5</a> <link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r10127783"><cite id="CITEREFFasanoSaponeZevallosSchuppan" class="citation journal cs1">Fasano, Alessio; Sapone, Anna; Zevallos, Victor; Schuppan, Detlef (2015 թ․ մայիս). <a rel="nofollow" class="external text" href="https://doi.org/10.1053%2Fj.gastro.2014.12.049">«Nonceliac Gluten Sensitivity»</a>. Gastroenterology. 148 (6): 1195–1204. <a href="/wiki/Doi_(identifier)" class="mw-redirect" title="Doi (identifier)">doi</a>:<a rel="nofollow" class="external text" href="https://doi.org/10.1053%2Fj.gastro.2014.12.049">10.1053/j.gastro.2014.12.049</a>. <a href="/wiki/PMID_(identifier)" class="mw-redirect" title="PMID (identifier)">PMID</a> <a rel="nofollow" class="external text" href="https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/25583468">25583468</a>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&rft.genre=article&rft.jtitle=Gastroenterology&rft.atitle=Nonceliac+Gluten+Sensitivity&rft.volume=148&rft.issue=6&rft.pages=1195-1204&rft_id=info%3Adoi%2F10.1053%2Fj.gastro.2014.12.049&rft_id=info%3Apmid%2F25583468&rft.aulast=Fasano&rft.aufirst=Alessio&rft.au=Sapone%2C+Anna&rft.au=Zevallos%2C+Victor&rft.au=Schuppan%2C+Detlef&rft_id=https%3A%2F%2Fdoi.org%2F10.1053%252Fj.gastro.2014.12.049&rfr_id=info%3Asid%2Fhy.wikipedia.org%3A%D4%B3%D5%AC%D5%B5%D5%B8%D6%82%D5%BF%D5%A5%D5%B6" class="Z3988"> </li> <li id="cite_note-CzajaBulsa-66"><a href="#cite_ref-CzajaBulsa_66-0">↑</a> <link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r10127783"><cite id="CITEREFCzaja-Bulsa_G" class="citation journal cs1">Czaja-Bulsa G (2015 թ․ ապրիլ). <a rel="nofollow" class="external text" href="https://doi.org/10.1016%2Fj.clnu.2014.08.012">«Non coeliac gluten sensitivity - A new disease with gluten intolerance»</a>. Clin Nutr. 34 (2): 189–94. <a href="/wiki/Doi_(identifier)" class="mw-redirect" title="Doi (identifier)">doi</a>:<a rel="nofollow" class="external text" href="https://doi.org/10.1016%2Fj.clnu.2014.08.012">10.1016/j.clnu.2014.08.012</a>. <a href="/wiki/PMID_(identifier)" class="mw-redirect" title="PMID (identifier)">PMID</a> <a rel="nofollow" class="external text" href="https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/25245857">25245857</a>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&rft.genre=article&rft.jtitle=Clin+Nutr&rft.atitle=Non+coeliac+gluten+sensitivity+-+A+new+disease+with+gluten+intolerance&rft.volume=34&rft.issue=2&rft.pages=189-94&rft_id=info%3Adoi%2F10.1016%2Fj.clnu.2014.08.012&rft_id=info%3Apmid%2F25245857&rft.au=Czaja-Bulsa+G&rft_id=https%3A%2F%2Fdoi.org%2F10.1016%252Fj.clnu.2014.08.012&rfr_id=info%3Asid%2Fhy.wikipedia.org%3A%D4%B3%D5%AC%D5%B5%D5%B8%D6%82%D5%BF%D5%A5%D5%B6" class="Z3988"> </li> <li id="cite_note-Igbinedion2017-67"><a href="#cite_ref-Igbinedion2017_67-0">↑</a> <link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r10127783"><cite id="CITEREFIgbinedionAnsariVasikaranGavins" class="citation journal cs1">Igbinedion SO, Ansari J, Vasikaran A, Gavins FN, Jordan P, Boktor M, Alexander JS (2017 թ․ հոկտեմբեր). <a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC5677194">«Non-celiac gluten sensitivity: All wheat attack is not celiac»</a>. World Journal of Gastroenterology (Review). 23 (20): 7201–7210. <a href="/wiki/Doi_(identifier)" class="mw-redirect" title="Doi (identifier)">doi</a>:<a rel="nofollow" class="external text" href="https://doi.org/10.3748%2Fwjg.v23.i40.7201">10.3748/wjg.v23.i40.7201</a>. <a href="/wiki/PMC_(identifier)" class="mw-redirect" title="PMC (identifier)">PMC</a> <a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC5677194">5677194</a>. <a href="/wiki/PMID_(identifier)" class="mw-redirect" title="PMID (identifier)">PMID</a> <a rel="nofollow" class="external text" href="https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/29142467">29142467</a>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&rft.genre=article&rft.jtitle=World+Journal+of+Gastroenterology&rft.atitle=Non-celiac+gluten+sensitivity%3A+All+wheat+attack+is+not+celiac&rft.volume=23&rft.issue=20&rft.pages=7201-7210&rft_id=https%3A%2F%2Fwww.ncbi.nlm.nih.gov%2Fpmc%2Farticles%2FPMC5677194%23id-name%3DPMC&rft_id=info%3Apmid%2F29142467&rft_id=info%3Adoi%2F10.3748%2Fwjg.v23.i40.7201&rft.aulast=Igbinedion&rft.aufirst=SO&rft.au=Ansari%2C+J&rft.au=Vasikaran%2C+A&rft.au=Gavins%2C+FN&rft.au=Jordan%2C+P&rft.au=Boktor%2C+M&rft.au=Alexander%2C+JS&rft_id=https%3A%2F%2Fwww.ncbi.nlm.nih.gov%2Fpmc%2Farticles%2FPMC5677194&rfr_id=info%3Asid%2Fhy.wikipedia.org%3A%D4%B3%D5%AC%D5%B5%D5%B8%D6%82%D5%BF%D5%A5%D5%B6" class="Z3988"> </li> <li id="cite_note-VerduArmstrong2009-68">↑ <a href="#cite_ref-VerduArmstrong2009_68-0">68,0</a> <a href="#cite_ref-VerduArmstrong2009_68-1">68,1</a> <a href="#cite_ref-VerduArmstrong2009_68-2">68,2</a> <link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r10127783"><cite id="CITEREFVerduArmstrongMurray2009" class="citation journal cs1">Verdu EF, Armstrong D, Murray JA (2009). <a rel="nofollow" class="external text" href="https://archive.org/details/sim_american-journal-of-gastroenterology_2009-06_104_6/page/1587">«Between celiac disease and irritable bowel syndrome: the "no man's land" of gluten sensitivity»</a>. Am J Gastroenterol (Review). 104 (6): 1587–94. <a href="/wiki/Doi_(identifier)" class="mw-redirect" title="Doi (identifier)">doi</a>:<a rel="nofollow" class="external text" href="https://doi.org/10.1038%2Fajg.2009.188">10.1038/ajg.2009.188</a>. <a href="/wiki/PMC_(identifier)" class="mw-redirect" title="PMC (identifier)">PMC</a> <a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC3480312">3480312</a>. <a href="/wiki/PMID_(identifier)" class="mw-redirect" title="PMID (identifier)">PMID</a> <a rel="nofollow" class="external text" href="https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/19455131">19455131</a>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&rft.genre=article&rft.jtitle=Am+J+Gastroenterol&rft.atitle=Between+celiac+disease+and+irritable+bowel+syndrome%3A+the+%22no+man%27s+land%22+of+gluten+sensitivity&rft.volume=104&rft.issue=6&rft.pages=1587-94&rft.date=2009&rft_id=https%3A%2F%2Fwww.ncbi.nlm.nih.gov%2Fpmc%2Farticles%2FPMC3480312%23id-name%3DPMC&rft_id=info%3Apmid%2F19455131&rft_id=info%3Adoi%2F10.1038%2Fajg.2009.188&rft.aulast=Verdu&rft.aufirst=EF&rft.au=Armstrong%2C+D&rft.au=Murray%2C+JA&rft_id=https%3A%2F%2Farchive.org%2Fdetails%2Fsim_american-journal-of-gastroenterology_2009-06_104_6%2Fpage%2F1587&rfr_id=info%3Asid%2Fhy.wikipedia.org%3A%D4%B3%D5%AC%D5%B5%D5%B8%D6%82%D5%BF%D5%A5%D5%B6" class="Z3988"> </li> <li id="cite_note-mansueto-etal-2014-69">↑ <a href="#cite_ref-mansueto-etal-2014_69-0">69,0</a> <a href="#cite_ref-mansueto-etal-2014_69-1">69,1</a> <link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r10127783"><cite id="CITEREFMansuetoSeiditaD'AlcamoCarroccio2014" class="citation journal cs1">Mansueto, Pasquale; Seidita, Aurelio; D'Alcamo, Alberto; Carroccio, Antonio (2014). «Non-Celiac Gluten Sensitivity: Literature Review». Journal of the American College of Nutrition (Review). 33 (1): 39–54. <a href="/wiki/Doi_(identifier)" class="mw-redirect" title="Doi (identifier)">doi</a>:<a rel="nofollow" class="external text" href="https://doi.org/10.1080%2F07315724.2014.869996">10.1080/07315724.2014.869996</a>. <a href="/w/index.php?title=Hdl_(identifier)&action=edit&redlink=1" class="new" title="Hdl (identifier) (դեռ գրված չէ)">hdl</a>:<a rel="nofollow" class="external text" href="https://hdl.handle.net/10447%2F90208">10447/90208</a>. <a href="/wiki/PMID_(identifier)" class="mw-redirect" title="PMID (identifier)">PMID</a> <a rel="nofollow" class="external text" href="https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/24533607">24533607</a>. <a href="/w/index.php?title=S2CID_(identifier)&action=edit&redlink=1" class="new" title="S2CID (identifier) (դեռ գրված չէ)">S2CID</a> <a rel="nofollow" class="external text" href="https://api.semanticscholar.org/CorpusID:22521576">22521576</a>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&rft.genre=article&rft.jtitle=Journal+of+the+American+College+of+Nutrition&rft.atitle=Non-Celiac+Gluten+Sensitivity%3A+Literature+Review&rft.volume=33&rft.issue=1&rft.pages=39-54&rft.date=2014&rft_id=info%3Ahdl%2F10447%2F90208&rft_id=https%3A%2F%2Fapi.semanticscholar.org%2FCorpusID%3A22521576%23id-name%3DS2CID&rft_id=info%3Apmid%2F24533607&rft_id=info%3Adoi%2F10.1080%2F07315724.2014.869996&rft.aulast=Mansueto&rft.aufirst=Pasquale&rft.au=Seidita%2C+Aurelio&rft.au=D%27Alcamo%2C+Alberto&rft.au=Carroccio%2C+Antonio&rfr_id=info%3Asid%2Fhy.wikipedia.org%3A%D4%B3%D5%AC%D5%B5%D5%B8%D6%82%D5%BF%D5%A5%D5%B6" class="Z3988"> </li> <li id="cite_note-VoltaDeGiorgio2019-70">↑ <a href="#cite_ref-VoltaDeGiorgio2019_70-0">70,0</a> <a href="#cite_ref-VoltaDeGiorgio2019_70-1">70,1</a> <link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r10127783"><cite id="CITEREFVoltaDe_GiorgioCaioUhde" class="citation journal cs1">Volta U, De Giorgio R, Caio G, Uhde M, Manfredini R, Alaedini A (2019 թ․ մարտ). <a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC6364564">«Nonceliac Wheat Sensitivity: An Immune-Mediated Condition with Systemic Manifestations»</a>. Gastroenterol Clin North Am (Review). 48 (1): 165–182. <a href="/wiki/Doi_(identifier)" class="mw-redirect" title="Doi (identifier)">doi</a>:<a rel="nofollow" class="external text" href="https://doi.org/10.1016%2Fj.gtc.2018.09.012">10.1016/j.gtc.2018.09.012</a>. <a href="/wiki/PMC_(identifier)" class="mw-redirect" title="PMC (identifier)">PMC</a> <a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC6364564">6364564</a>. <a href="/wiki/PMID_(identifier)" class="mw-redirect" title="PMID (identifier)">PMID</a> <a rel="nofollow" class="external text" href="https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/30711208">30711208</a>. «Furthermore, a role for the FODMAP (eg, fructans) component of wheat as the sole trigger for symptoms is somewhat doubtful, because many patients with NCWS report resolution of symptoms after the withdrawal of wheat and related cereals, while continuing to ingest vegetables and fruits with high FODMAP content in their diets.59 On the whole, it is conceivable that more than one culprit may be involved in symptoms of NCWS (as they are currently defined), including gluten, other wheat proteins, and FODMAPs.60–62»</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&rft.genre=article&rft.jtitle=Gastroenterol+Clin+North+Am&rft.atitle=Nonceliac+Wheat+Sensitivity%3A+An+Immune-Mediated+Condition+with+Systemic+Manifestations&rft.volume=48&rft.issue=1&rft.pages=165-182&rft_id=https%3A%2F%2Fwww.ncbi.nlm.nih.gov%2Fpmc%2Farticles%2FPMC6364564%23id-name%3DPMC&rft_id=info%3Apmid%2F30711208&rft_id=info%3Adoi%2F10.1016%2Fj.gtc.2018.09.012&rft.aulast=Volta&rft.aufirst=U&rft.au=De+Giorgio%2C+R&rft.au=Caio%2C+G&rft.au=Uhde%2C+M&rft.au=Manfredini%2C+R&rft.au=Alaedini%2C+A&rft_id=https%3A%2F%2Fwww.ncbi.nlm.nih.gov%2Fpmc%2Farticles%2FPMC6364564&rfr_id=info%3Asid%2Fhy.wikipedia.org%3A%D4%B3%D5%AC%D5%B5%D5%B8%D6%82%D5%BF%D5%A5%D5%B6" class="Z3988"> </li> <li id="cite_note-Verbeke2018-71"><a href="#cite_ref-Verbeke2018_71-0">↑</a> <link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r10127783"><cite id="CITEREFVerbeke" class="citation journal cs1">Verbeke, K (2018 թ․ փետրվար). <a rel="nofollow" class="external text" href="https://doi.org/10.1053%2Fj.gastro.2018.01.013">«Nonceliac Gluten Sensitivity: What Is the Culprit?»</a>. Gastroenterology. 154 (3): 471–473. <a href="/wiki/Doi_(identifier)" class="mw-redirect" title="Doi (identifier)">doi</a>:<a rel="nofollow" class="external text" href="https://doi.org/10.1053%2Fj.gastro.2018.01.013">10.1053/j.gastro.2018.01.013</a>. <a href="/wiki/PMID_(identifier)" class="mw-redirect" title="PMID (identifier)">PMID</a> <a rel="nofollow" class="external text" href="https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/29337156">29337156</a>. «Although intolerance to fructans and other FODMAPs may contribute to NCGS, they may only explain gastrointestinal symptoms and not the extraintestinal symptoms observed in NCGS patients, such as neurologic dysfunction, psychological disturbances, fibromyalgia, and skin rash.15 Therefore, it is unlikely that they are the sole cause of NCGS.»</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&rft.genre=article&rft.jtitle=Gastroenterology&rft.atitle=Nonceliac+Gluten+Sensitivity%3A+What+Is+the+Culprit%3F&rft.volume=154&rft.issue=3&rft.pages=471-473&rft_id=info%3Adoi%2F10.1053%2Fj.gastro.2018.01.013&rft_id=info%3Apmid%2F29337156&rft.aulast=Verbeke&rft.aufirst=K&rft_id=https%3A%2F%2Fdoi.org%2F10.1053%252Fj.gastro.2018.01.013&rfr_id=info%3Asid%2Fhy.wikipedia.org%3A%D4%B3%D5%AC%D5%B5%D5%B8%D6%82%D5%BF%D5%A5%D5%B6" class="Z3988"> </li> <li id="cite_note-BaroneTroncone2014-72"><a href="#cite_ref-BaroneTroncone2014_72-0">↑</a> <link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r10127783"><cite id="CITEREFBaroneTronconeAuricchio2014" class="citation journal cs1">Barone, Maria; Troncone, Riccardo; Auricchio, Salvatore (2014). <a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC4264181">«Gliadin Peptides as Triggers of the Proliferative and Stress/Innate Immune Response of the Celiac Small Intestinal Mucosa»</a>. International Journal of Molecular Sciences (Review). 15 (11): 20518–20537. <a href="/wiki/Doi_(identifier)" class="mw-redirect" title="Doi (identifier)">doi</a>:<a rel="nofollow" class="external text" href="https://doi.org/10.3390%2Fijms151120518">10.3390/ijms151120518</a>. <a href="/wiki/PMC_(identifier)" class="mw-redirect" title="PMC (identifier)">PMC</a> <a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC4264181">4264181</a>. <a href="/wiki/PMID_(identifier)" class="mw-redirect" title="PMID (identifier)">PMID</a> <a rel="nofollow" class="external text" href="https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/25387079">25387079</a>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&rft.genre=article&rft.jtitle=International+Journal+of+Molecular+Sciences&rft.atitle=Gliadin+Peptides+as+Triggers+of+the+Proliferative+and+Stress%2FInnate+Immune+Response+of+the+Celiac+Small+Intestinal+Mucosa&rft.volume=15&rft.issue=11&rft.pages=20518-20537&rft.date=2014&rft_id=https%3A%2F%2Fwww.ncbi.nlm.nih.gov%2Fpmc%2Farticles%2FPMC4264181%23id-name%3DPMC&rft_id=info%3Apmid%2F25387079&rft_id=info%3Adoi%2F10.3390%2Fijms151120518&rft.aulast=Barone&rft.aufirst=Maria&rft.au=Troncone%2C+Riccardo&rft.au=Auricchio%2C+Salvatore&rft_id=https%3A%2F%2Fwww.ncbi.nlm.nih.gov%2Fpmc%2Farticles%2FPMC4264181&rfr_id=info%3Asid%2Fhy.wikipedia.org%3A%D4%B3%D5%AC%D5%B5%D5%B8%D6%82%D5%BF%D5%A5%D5%B6" class="Z3988"> </li> <li id="cite_note-junker-etal-2012-73"><a href="#cite_ref-junker-etal-2012_73-0">↑</a> <link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r10127783"><cite id="CITEREFJunkerZeissigKimBarisani2012" class="citation journal cs1">Junker, Y.; Zeissig, S.; Kim, S.-J.; Barisani, D.; Wieser, H.; Leffler, D. A.; Zevallos, V.; Libermann, T. A.; Dillon, S.; Freitag, T. L.; Kelly, C. P.; <a href="/w/index.php?title=Detlef_Schuppan&action=edit&redlink=1" class="new" title="Detlef Schuppan (դեռ գրված չէ)">Schuppan, D.</a> (2012). <a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC3526354">«Wheat amylase trypsin inhibitors drive intestinal inflammation via activation of toll-like receptor 4»</a>. Journal of Experimental Medicine. 209 (13): 2395–2408. <a href="/wiki/Doi_(identifier)" class="mw-redirect" title="Doi (identifier)">doi</a>:<a rel="nofollow" class="external text" href="https://doi.org/10.1084%2Fjem.20102660">10.1084/jem.20102660</a>. <a href="/wiki/PMC_(identifier)" class="mw-redirect" title="PMC (identifier)">PMC</a> <a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC3526354">3526354</a>. <a href="/wiki/PMID_(identifier)" class="mw-redirect" title="PMID (identifier)">PMID</a> <a rel="nofollow" class="external text" href="https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/23209313">23209313</a>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&rft.genre=article&rft.jtitle=Journal+of+Experimental+Medicine&rft.atitle=Wheat+amylase+trypsin+inhibitors+drive+intestinal+inflammation+via+activation+of+toll-like+receptor+4&rft.volume=209&rft.issue=13&rft.pages=2395-2408&rft.date=2012&rft_id=https%3A%2F%2Fwww.ncbi.nlm.nih.gov%2Fpmc%2Farticles%2FPMC3526354%23id-name%3DPMC&rft_id=info%3Apmid%2F23209313&rft_id=info%3Adoi%2F10.1084%2Fjem.20102660&rft.aulast=Junker&rft.aufirst=Y.&rft.au=Zeissig%2C+S.&rft.au=Kim%2C+S.-J.&rft.au=Barisani%2C+D.&rft.au=Wieser%2C+H.&rft.au=Leffler%2C+D.+A.&rft.au=Zevallos%2C+V.&rft.au=Libermann%2C+T.+A.&rft.au=Dillon%2C+S.&rft.au=Freitag%2C+T.+L.&rft.au=Kelly%2C+C.+P.&rft.au=Schuppan%2C+D.&rft_id=https%3A%2F%2Fwww.ncbi.nlm.nih.gov%2Fpmc%2Farticles%2FPMC3526354&rfr_id=info%3Asid%2Fhy.wikipedia.org%3A%D4%B3%D5%AC%D5%B5%D5%B8%D6%82%D5%BF%D5%A5%D5%B6" class="Z3988"> </li> <li id="cite_note-74"><a href="#cite_ref-74">↑</a> <link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r10127783"><cite class="citation web cs1"><a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.cureceliacdisease.org/archives/faq/what-is-the-difference-between-gluten-intolerance-gluten-sensitivity-and-wheat-allergy">«What's the difference between celiac disease, gluten intolerance, non-celiac gluten sensitivity and wheat allergy?»</a>. The University of Chicago Celiac Disease Center. 2015. Վերցված է 2015 թ․ հունվարի 4-ին.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=unknown&rft.btitle=What%27s+the+difference+between+celiac+disease%2C+gluten+intolerance%2C+non-celiac+gluten+sensitivity+and+wheat+allergy%3F&rft.pub=The+University+of+Chicago+Celiac+Disease+Center&rft.date=2015&rft_id=http%3A%2F%2Fwww.cureceliacdisease.org%2Farchives%2Ffaq%2Fwhat-is-the-difference-between-gluten-intolerance-gluten-sensitivity-and-wheat-allergy&rfr_id=info%3Asid%2Fhy.wikipedia.org%3A%D4%B3%D5%AC%D5%B5%D5%B8%D6%82%D5%BF%D5%A5%D5%B6" class="Z3988"> </li> <li id="cite_note-75"><a href="#cite_ref-75">↑</a> <link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r10127783"><cite class="citation web cs1"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20121015113504/http://www.food.gov.uk/multimedia/pdfs/allergyfactsheettwo.pdf">«Food intolerance and coeliac disease»</a> (PDF). Food Standards Agency. 2006 թ․ սեպտեմբեր. Արխիվացված է <a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.food.gov.uk/multimedia/pdfs/allergyfactsheettwo.pdf">օրիգինալից</a> (PDF) 2012 թ․ հոկտեմբերի 15-ին. Վերցված է 2009 թ․ սեպտեմբերի 8-ին.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=unknown&rft.btitle=Food+intolerance+and+coeliac+disease&rft.pub=Food+Standards+Agency&rft_id=http%3A%2F%2Fwww.food.gov.uk%2Fmultimedia%2Fpdfs%2Fallergyfactsheettwo.pdf&rfr_id=info%3Asid%2Fhy.wikipedia.org%3A%D4%B3%D5%AC%D5%B5%D5%B8%D6%82%D5%BF%D5%A5%D5%B6" class="Z3988"> </li> <li id="cite_note-sapone-etal-2010-b-76"><a href="#cite_ref-sapone-etal-2010-b_76-0">↑</a> <link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r10127783"><cite id="CITEREFSaponeBaiCiacciDolinsek2012" class="citation journal cs1">Sapone A, Bai JC, Ciacci C, Dolinsek J, Green PH, Hadjivassiliou M, Kaukinen K, Rostami K, Sanders DS, Schumann M, Ullrich R, Villalta D, Volta U, Catassi C, Fasano A (2012). <a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC3292448">«Spectrum of gluten-related disorders: consensus on new nomenclature and classification»</a>. BMC Medicine (Review). 10: 13. <a href="/wiki/Doi_(identifier)" class="mw-redirect" title="Doi (identifier)">doi</a>:<a rel="nofollow" class="external text" href="https://doi.org/10.1186%2F1741-7015-10-13">10.1186/1741-7015-10-13</a>. <a href="/wiki/PMC_(identifier)" class="mw-redirect" title="PMC (identifier)">PMC</a> <a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC3292448">3292448</a>. <a href="/wiki/PMID_(identifier)" class="mw-redirect" title="PMID (identifier)">PMID</a> <a rel="nofollow" class="external text" href="https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/22313950">22313950</a>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&rft.genre=article&rft.jtitle=BMC+Medicine&rft.atitle=Spectrum+of+gluten-related+disorders%3A+consensus+on+new+nomenclature+and+classification&rft.volume=10&rft.pages=13&rft.date=2012&rft_id=https%3A%2F%2Fwww.ncbi.nlm.nih.gov%2Fpmc%2Farticles%2FPMC3292448%23id-name%3DPMC&rft_id=info%3Apmid%2F22313950&rft_id=info%3Adoi%2F10.1186%2F1741-7015-10-13&rft.aulast=Sapone&rft.aufirst=A&rft.au=Bai%2C+JC&rft.au=Ciacci%2C+C&rft.au=Dolinsek%2C+J&rft.au=Green%2C+PH&rft.au=Hadjivassiliou%2C+M&rft.au=Kaukinen%2C+K&rft.au=Rostami%2C+K&rft.au=Sanders%2C+DS&rft.au=Schumann%2C+M&rft.au=Ullrich%2C+R&rft.au=Villalta%2C+D&rft.au=Volta%2C+U&rft.au=Catassi%2C+C&rft.au=Fasano%2C+A&rft_id=https%3A%2F%2Fwww.ncbi.nlm.nih.gov%2Fpmc%2Farticles%2FPMC3292448&rfr_id=info%3Asid%2Fhy.wikipedia.org%3A%D4%B3%D5%AC%D5%B5%D5%B8%D6%82%D5%BF%D5%A5%D5%B6" class="Z3988"> </li> <li id="cite_note-HadjivassiliouSanders2015-77">↑ <a href="#cite_ref-HadjivassiliouSanders2015_77-0">77,0</a> <a href="#cite_ref-HadjivassiliouSanders2015_77-1">77,1</a> <a href="#cite_ref-HadjivassiliouSanders2015_77-2">77,2</a> <a href="#cite_ref-HadjivassiliouSanders2015_77-3">77,3</a> <link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r10127783"><cite id="CITEREFHadjivassiliouSandersAeschlimann2015" class="citation journal cs1">Hadjivassiliou M, Sanders DD, Aeschlimann DP (2015). «Gluten-related disorders: gluten ataxia». Dig Dis (Review). 33 (2): 264–8. <a href="/wiki/Doi_(identifier)" class="mw-redirect" title="Doi (identifier)">doi</a>:<a rel="nofollow" class="external text" href="https://doi.org/10.1159%2F000369509">10.1159/000369509</a>. <a href="/wiki/PMID_(identifier)" class="mw-redirect" title="PMID (identifier)">PMID</a> <a rel="nofollow" class="external text" href="https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/25925933">25925933</a>. <a href="/w/index.php?title=S2CID_(identifier)&action=edit&redlink=1" class="new" title="S2CID (identifier) (դեռ գրված չէ)">S2CID</a> <a rel="nofollow" class="external text" href="https://api.semanticscholar.org/CorpusID:207673823">207673823</a>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&rft.genre=article&rft.jtitle=Dig+Dis&rft.atitle=Gluten-related+disorders%3A+gluten+ataxia&rft.volume=33&rft.issue=2&rft.pages=264-8&rft.date=2015&rft_id=https%3A%2F%2Fapi.semanticscholar.org%2FCorpusID%3A207673823%23id-name%3DS2CID&rft_id=info%3Apmid%2F25925933&rft_id=info%3Adoi%2F10.1159%2F000369509&rft.aulast=Hadjivassiliou&rft.aufirst=M&rft.au=Sanders%2C+DD&rft.au=Aeschlimann%2C+DP&rfr_id=info%3Asid%2Fhy.wikipedia.org%3A%D4%B3%D5%AC%D5%B5%D5%B8%D6%82%D5%BF%D5%A5%D5%B6" class="Z3988"> </li> <li id="cite_note-MitomaAdhikari2016-78"><a href="#cite_ref-MitomaAdhikari2016_78-0">↑</a> <link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r10127783"><cite id="CITEREFMitomaAdhikariAeschlimannChattopadhyay2016" class="citation journal cs1">Mitoma H, Adhikari K, Aeschlimann D, Chattopadhyay P, Hadjivassiliou M, Hampe CS, և այլք: (2016). <a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC4591117">«Consensus Paper: Neuroimmune Mechanisms of Cerebellar Ataxias»</a>. Cerebellum (Review). 15 (2): 213–32. <a href="/wiki/Doi_(identifier)" class="mw-redirect" title="Doi (identifier)">doi</a>:<a rel="nofollow" class="external text" href="https://doi.org/10.1007%2Fs12311-015-0664-x">10.1007/s12311-015-0664-x</a>. <a href="/wiki/PMC_(identifier)" class="mw-redirect" title="PMC (identifier)">PMC</a> <a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC4591117">4591117</a>. <a href="/wiki/PMID_(identifier)" class="mw-redirect" title="PMID (identifier)">PMID</a> <a rel="nofollow" class="external text" href="https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/25823827">25823827</a>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&rft.genre=article&rft.jtitle=Cerebellum&rft.atitle=Consensus+Paper%3A+Neuroimmune+Mechanisms+of+Cerebellar+Ataxias&rft.volume=15&rft.issue=2&rft.pages=213-32&rft.date=2016&rft_id=https%3A%2F%2Fwww.ncbi.nlm.nih.gov%2Fpmc%2Farticles%2FPMC4591117%23id-name%3DPMC&rft_id=info%3Apmid%2F25823827&rft_id=info%3Adoi%2F10.1007%2Fs12311-015-0664-x&rft.aulast=Mitoma&rft.aufirst=H&rft.au=Adhikari%2C+K&rft.au=Aeschlimann%2C+D&rft.au=Chattopadhyay%2C+P&rft.au=Hadjivassiliou%2C+M&rft.au=Hampe%2C+CS&rft_id=https%3A%2F%2Fwww.ncbi.nlm.nih.gov%2Fpmc%2Farticles%2FPMC4591117&rfr_id=info%3Asid%2Fhy.wikipedia.org%3A%D4%B3%D5%AC%D5%B5%D5%B8%D6%82%D5%BF%D5%A5%D5%B6" class="Z3988"> </li> <li id="cite_note-pmid12566288-79"><a href="#cite_ref-pmid12566288_79-0">↑</a> <link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r10127783"><cite id="CITEREFHadjivassiliouGrünewaldSharrackSanders" class="citation journal cs1">Hadjivassiliou M, Grünewald R, Sharrack B, Sanders D, Lobo A, Williamson C, Woodroofe N, Wood N, Davies-Jones A (2003 թ․ մարտ). <a rel="nofollow" class="external text" href="https://archive.org/details/sim_brain_2003-03_126_3/page/685">«Gluten ataxia in perspective: epidemiology, genetic susceptibility and clinical characteristics»</a>. Brain. 126 (Pt 3): 685–91. <a href="/wiki/Doi_(identifier)" class="mw-redirect" title="Doi (identifier)">doi</a>:<a rel="nofollow" class="external text" href="https://doi.org/10.1093%2Fbrain%2Fawg050">10.1093/brain/awg050</a>. <a href="/wiki/PMID_(identifier)" class="mw-redirect" title="PMID (identifier)">PMID</a> <a rel="nofollow" class="external text" href="https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/12566288">12566288</a>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&rft.genre=article&rft.jtitle=Brain&rft.atitle=Gluten+ataxia+in+perspective%3A+epidemiology%2C+genetic+susceptibility+and+clinical+characteristics&rft.volume=126&rft.issue=Pt+3&rft.pages=685-91&rft_id=info%3Adoi%2F10.1093%2Fbrain%2Fawg050&rft_id=info%3Apmid%2F12566288&rft.aulast=Hadjivassiliou&rft.aufirst=M&rft.au=Gr%C3%BCnewald%2C+R&rft.au=Sharrack%2C+B&rft.au=Sanders%2C+D&rft.au=Lobo%2C+A&rft.au=Williamson%2C+C&rft.au=Woodroofe%2C+N&rft.au=Wood%2C+N&rft.au=Davies-Jones%2C+A&rft_id=https%3A%2F%2Farchive.org%2Fdetails%2Fsim_brain_2003-03_126_3%2Fpage%2F685&rfr_id=info%3Asid%2Fhy.wikipedia.org%3A%D4%B3%D5%AC%D5%B5%D5%B8%D6%82%D5%BF%D5%A5%D5%B6" class="Z3988"> </li> <li id="cite_note-VinagreAragonGrunewald2018-80"><a href="#cite_ref-VinagreAragonGrunewald2018_80-0">↑</a> <link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r10127783"><cite id="CITEREFVinagre-AragónZisGrunewaldHadjivassiliou2018" class="citation journal cs1">Vinagre-Aragón A, Zis P, Grunewald RA, Hadjivassiliou M (2018). <a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC6115931">«Movement Disorders Related to Gluten Sensitivity: A Systematic Review»</a>. Nutrients (Review). 10 (8): 1034. <a href="/wiki/Doi_(identifier)" class="mw-redirect" title="Doi (identifier)">doi</a>:<a rel="nofollow" class="external text" href="https://doi.org/10.3390%2Fnu10081034">10.3390/nu10081034</a>. <a href="/wiki/PMC_(identifier)" class="mw-redirect" title="PMC (identifier)">PMC</a> <a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC6115931">6115931</a>. <a href="/wiki/PMID_(identifier)" class="mw-redirect" title="PMID (identifier)">PMID</a> <a rel="nofollow" class="external text" href="https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/30096784">30096784</a>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&rft.genre=article&rft.jtitle=Nutrients&rft.atitle=Movement+Disorders+Related+to+Gluten+Sensitivity%3A+A+Systematic+Review&rft.volume=10&rft.issue=8&rft.pages=1034&rft.date=2018&rft_id=https%3A%2F%2Fwww.ncbi.nlm.nih.gov%2Fpmc%2Farticles%2FPMC6115931%23id-name%3DPMC&rft_id=info%3Apmid%2F30096784&rft_id=info%3Adoi%2F10.3390%2Fnu10081034&rft.aulast=Vinagre-Arag%C3%B3n&rft.aufirst=A&rft.au=Zis%2C+P&rft.au=Grunewald%2C+RA&rft.au=Hadjivassiliou%2C+M&rft_id=https%3A%2F%2Fwww.ncbi.nlm.nih.gov%2Fpmc%2Farticles%2FPMC6115931&rfr_id=info%3Asid%2Fhy.wikipedia.org%3A%D4%B3%D5%AC%D5%B5%D5%B8%D6%82%D5%BF%D5%A5%D5%B6" class="Z3988"> </li> <li id="cite_note-Diaz-AmigoPopping2012-81">↑ <a href="#cite_ref-Diaz-AmigoPopping2012_81-0">81,0</a> <a href="#cite_ref-Diaz-AmigoPopping2012_81-1">81,1</a> <link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r10127783"><cite id="CITEREFDiaz-AmigoPopping2012" class="citation journal cs1">Diaz-Amigo C, Popping B (2012). «Gluten and gluten-free: issues and considerations of labeling regulations, detection methods, and assay validation». J AOAC Int (Review). 95 (2): 337–48. <a href="/wiki/Doi_(identifier)" class="mw-redirect" title="Doi (identifier)">doi</a>:<a rel="nofollow" class="external text" href="https://doi.org/10.5740%2Fjaoacint.SGE_Diaz-Amigo">10.5740/jaoacint.SGE_Diaz-Amigo</a>. <a href="/wiki/PMID_(identifier)" class="mw-redirect" title="PMID (identifier)">PMID</a> <a rel="nofollow" class="external text" href="https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/22649917">22649917</a>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&rft.genre=article&rft.jtitle=J+AOAC+Int&rft.atitle=Gluten+and+gluten-free%3A+issues+and+considerations+of+labeling+regulations%2C+detection+methods%2C+and+assay+validation&rft.volume=95&rft.issue=2&rft.pages=337-48&rft.date=2012&rft_id=info%3Adoi%2F10.5740%2Fjaoacint.SGE_Diaz-Amigo&rft_id=info%3Apmid%2F22649917&rft.aulast=Diaz-Amigo&rft.aufirst=C&rft.au=Popping%2C+B&rfr_id=info%3Asid%2Fhy.wikipedia.org%3A%D4%B3%D5%AC%D5%B5%D5%B8%D6%82%D5%BF%D5%A5%D5%B6" class="Z3988"> </li> <li id="cite_note-Akobeng2008-82">↑ <a href="#cite_ref-Akobeng2008_82-0">82,0</a> <a href="#cite_ref-Akobeng2008_82-1">82,1</a> <link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r10127783"><cite id="CITEREFAkobengThomas" class="citation journal cs1">Akobeng AK, Thomas AG (2008 թ․ հունիս). <a rel="nofollow" class="external text" href="https://doi.org/10.1111%2Fj.1365-2036.2008.03669.x">«Systematic review: tolerable amount of gluten for people with coeliac disease»</a>. Aliment. Pharmacol. Ther. 27 (11): 1044–52. <a href="/wiki/Doi_(identifier)" class="mw-redirect" title="Doi (identifier)">doi</a>:<a rel="nofollow" class="external text" href="https://doi.org/10.1111%2Fj.1365-2036.2008.03669.x">10.1111/j.1365-2036.2008.03669.x</a>. <a href="/wiki/PMID_(identifier)" class="mw-redirect" title="PMID (identifier)">PMID</a> <a rel="nofollow" class="external text" href="https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/18315587">18315587</a>. <a href="/w/index.php?title=S2CID_(identifier)&action=edit&redlink=1" class="new" title="S2CID (identifier) (դեռ գրված չէ)">S2CID</a> <a rel="nofollow" class="external text" href="https://api.semanticscholar.org/CorpusID:20539463">20539463</a>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&rft.genre=article&rft.jtitle=Aliment.+Pharmacol.+Ther.&rft.atitle=Systematic+review%3A+tolerable+amount+of+gluten+for+people+with+coeliac+disease&rft.volume=27&rft.issue=11&rft.pages=1044-52&rft_id=https%3A%2F%2Fapi.semanticscholar.org%2FCorpusID%3A20539463%23id-name%3DS2CID&rft_id=info%3Apmid%2F18315587&rft_id=info%3Adoi%2F10.1111%2Fj.1365-2036.2008.03669.x&rft.aulast=Akobeng&rft.aufirst=AK&rft.au=Thomas%2C+AG&rft_id=https%3A%2F%2Fdoi.org%2F10.1111%252Fj.1365-2036.2008.03669.x&rfr_id=info%3Asid%2Fhy.wikipedia.org%3A%D4%B3%D5%AC%D5%B5%D5%B8%D6%82%D5%BF%D5%A5%D5%B6" class="Z3988"> </li> </ol></div></div> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Հետագա_ընթերցանություն">Հետագա ընթերցանություն</h2>[<a href="/w/index.php?title=%D4%B3%D5%AC%D5%B5%D5%B8%D6%82%D5%BF%D5%A5%D5%B6&veaction=edit&section=17" title="Խմբագրել բաժինը. Հետագա ընթերցանություն" class="mw-editsection-visualeditor">խմբագրել</a> | <a href="/w/index.php?title=%D4%B3%D5%AC%D5%B5%D5%B8%D6%82%D5%BF%D5%A5%D5%B6&action=edit&section=17" title="Edit section's source code: Հետագա ընթերցանություն">խմբագրել կոդը</a>]</div> <ul><li><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r10127783"><cite id="CITEREFCurtisRajaramMacpherson" class="citation web cs1">Curtis, B.C.; Rajaram, S.; Macpherson, H.G. <a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.fao.org/DOCREP/006/Y4011E/y4011e05.htm">«Bread Wheat, Improvement and production — FAO Plant Production and Protection Series No. #30»</a>. Վերցված է 2007 թ․ օգոստոսի 21-ին.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=unknown&rft.btitle=Bread+Wheat%2C+Improvement+and+production+%E2%80%94+FAO+Plant+Production+and+Protection+Series+No.+%2330.&rft.aulast=Curtis&rft.aufirst=B.C.&rft.au=Rajaram%2C+S.&rft.au=Macpherson%2C+H.G.&rft_id=http%3A%2F%2Fwww.fao.org%2FDOCREP%2F006%2FY4011E%2Fy4011e05.htm&rfr_id=info%3Asid%2Fhy.wikipedia.org%3A%D4%B3%D5%AC%D5%B5%D5%B8%D6%82%D5%BF%D5%A5%D5%B6" class="Z3988"></li> <li><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r10127783"><cite id="CITEREFPfluger" class="citation web cs1">Pfluger, Laura. <a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20130121180539/http://maswheat.ucdavis.edu/protocols/gluten/index.htm">«Marker Assisted Selection in Wheat, Quality traits. Gluten Strength, Coordinated Agricultural Project (funded by USDACREES)»</a>. Արխիվացված է <a rel="nofollow" class="external text" href="http://maswheat.ucdavis.edu/protocols/gluten/index.htm">օրիգինալից</a> 2013 թ․ հունվարի 21-ին. Վերցված է 2007 թ․ սեպտեմբերի 29-ին.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=unknown&rft.btitle=Marker+Assisted+Selection+in+Wheat%2C+Quality+traits.+Gluten+Strength%2C+Coordinated+Agricultural+Project+%28funded+by+USDACREES%29&rft.aulast=Pfluger&rft.aufirst=Laura&rft_id=http%3A%2F%2Fmaswheat.ucdavis.edu%2Fprotocols%2Fgluten%2Findex.htm&rfr_id=info%3Asid%2Fhy.wikipedia.org%3A%D4%B3%D5%AC%D5%B5%D5%B8%D6%82%D5%BF%D5%A5%D5%B6" class="Z3988"></li></ul>    </div><noscript><img src="https://login.wikimedia.org/wiki/Special:CentralAutoLogin/start?type=1x1&useformat=desktop" alt="" width="1" height="1" style="border: none; position: absolute;"></noscript> <div class="printfooter" data-nosnippet="">Ստացված է «<a dir="ltr" href="https://hy.wikipedia.org/w/index.php?title=Գլյուտեն&oldid=9807253">https://hy.wikipedia.org/w/index.php?title=Գլյուտեն&oldid=9807253</a>» էջից</div></div> <div id="catlinks" class="catlinks" data-mw="interface"><div id="mw-normal-catlinks" class="mw-normal-catlinks"><a href="/wiki/%D5%8D%D5%BA%D5%A1%D5%BD%D5%A1%D6%80%D5%AF%D5%B8%D5%B2:%D4%BF%D5%A1%D5%BF%D5%A5%D5%A3%D5%B8%D6%80%D5%AB%D5%A1%D5%B6%D5%A5%D6%80%D5%A8" title="Սպասարկող:Կատեգորիաները">Կատեգորիաներ</a>: <ul><li><a href="/wiki/%D4%BF%D5%A1%D5%BF%D5%A5%D5%A3%D5%B8%D6%80%D5%AB%D5%A1:%D4%B2%D5%B8%D6%82%D5%BD%D5%A1%D5%AF%D5%A1%D5%B6_%D5%B0%D5%B8%D6%82%D5%B4%D6%84" title="Կատեգորիա:Բուսական հումք">Բուսական հումք</a></li><li><a href="/wiki/%D4%BF%D5%A1%D5%BF%D5%A5%D5%A3%D5%B8%D6%80%D5%AB%D5%A1:%D4%B3%D5%A1%D5%BD%D5%BF%D6%80%D5%B8%D5%A7%D5%B6%D5%BF%D5%A5%D6%80%D5%B8%D5%AC%D5%B8%D5%A3%D5%AB%D5%A1" title="Կատեգորիա:Գաստրոէնտերոլոգիա">Գաստրոէնտերոլոգիա</a></li><li><a href="/wiki/%D4%BF%D5%A1%D5%BF%D5%A5%D5%A3%D5%B8%D6%80%D5%AB%D5%A1:%D5%80%D5%A1%D6%81%D5%A1%D5%B0%D5%A1%D5%BF%D5%AB%D5%AF%D5%A1%D5%B5%D5%AB%D5%B6_%D5%A2%D5%B8%D6%82%D5%B5%D5%BD%D5%A5%D6%80" title="Կատեգորիա:Հացահատիկային բույսեր">Հացահատիկային բույսեր</a></li><li><a href="/wiki/%D4%BF%D5%A1%D5%BF%D5%A5%D5%A3%D5%B8%D6%80%D5%AB%D5%A1:%D5%84%D5%A1%D6%80%D5%BD%D5%B8%D5%B2%D5%A1%D5%AF%D5%A1%D5%B6_%D5%B0%D5%A1%D5%B4%D5%A1%D5%AF%D5%A1%D6%80%D5%A3" title="Կատեգորիա:Մարսողական համակարգ">Մարսողական համակարգ</a></li><li><a href="/wiki/%D4%BF%D5%A1%D5%BF%D5%A5%D5%A3%D5%B8%D6%80%D5%AB%D5%A1:%D5%8D%D5%B6%D5%B6%D5%A4%D5%A1%D5%B4%D5%A9%D5%A5%D6%80%D6%84" title="Կատեգորիա:Սննդամթերք">Սննդամթերք</a></li><li><a href="/wiki/%D4%BF%D5%A1%D5%BF%D5%A5%D5%A3%D5%B8%D6%80%D5%AB%D5%A1:%D5%8D%D5%B6%D5%B8%D6%82%D5%B6%D5%A4" title="Կատեգորիա:Սնունդ">Սնունդ</a></li><li><a href="/wiki/%D4%BF%D5%A1%D5%BF%D5%A5%D5%A3%D5%B8%D6%80%D5%AB%D5%A1:%D5%8D%D5%BA%D5%AB%D5%BF%D5%A1%D5%AF%D5%B8%D6%82%D6%81%D5%B6%D5%A5%D6%80" title="Կատեգորիա:Սպիտակուցներ">Սպիտակուցներ</a></li></ul></div><div id="mw-hidden-catlinks" class="mw-hidden-catlinks mw-hidden-cats-hidden">Թաքցված կատեգորիաներ: <ul><li><a href="/wiki/%D4%BF%D5%A1%D5%BF%D5%A5%D5%A3%D5%B8%D6%80%D5%AB%D5%A1:CS1_%D5%A1%D5%B6%D5%A3%D5%AC%D5%A5%D6%80%D5%A5%D5%B6_%D5%A1%D5%B2%D5%A2%D5%B5%D5%B8%D6%82%D6%80%D5%B6%D5%A5%D6%80%D5%B8%D5%BE_%D5%A7%D5%BB%D5%A5%D6%80_(en)" title="Կատեգորիա:CS1 անգլերեն աղբյուրներով էջեր (en)">CS1 անգլերեն աղբյուրներով էջեր (en)</a></li><li><a href="/wiki/%D4%BF%D5%A1%D5%BF%D5%A5%D5%A3%D5%B8%D6%80%D5%AB%D5%A1:CS1:_long_volume_value" title="Կատեգորիա:CS1: long volume value">CS1: long volume value</a></li><li><a href="/wiki/%D4%BF%D5%A1%D5%BF%D5%A5%D5%A3%D5%B8%D6%80%D5%AB%D5%A1:CS1_%D5%BD%D5%BA%D5%A1%D5%BD%E2%80%A4_%D5%A2%D5%A1%D5%A6%D5%B4%D5%A1%D5%A9%D5%AB%D5%BE_%D5%A1%D5%B6%D5%B8%D6%82%D5%B6%D5%B6%D5%A5%D6%80:_authors_list" title="Կատեգորիա:CS1 սպաս․ բազմաթիվ անուններ: authors list">CS1 սպաս․ բազմաթիվ անուններ: authors list</a></li><li><a href="/wiki/%D4%BF%D5%A1%D5%BF%D5%A5%D5%A3%D5%B8%D6%80%D5%AB%D5%A1:CS1_%D5%BD%D5%AD%D5%A1%D5%AC%D5%B6%D5%A5%D6%80:_%D5%A2%D5%A1%D6%81%D5%A1%D5%AF%D5%A1%D5%B5%D5%B8%D5%B2_periodical" title="Կատեգորիա:CS1 սխալներ: բացակայող periodical">CS1 սխալներ: բացակայող periodical</a></li><li><a href="/wiki/%D4%BF%D5%A1%D5%BF%D5%A5%D5%A3%D5%B8%D6%80%D5%AB%D5%A1:Pages_using_PMID_magic_links" title="Կատեգորիա:Pages using PMID magic links">Pages using PMID magic links</a></li></ul></div></div> </div> </main> </div> <div class="mw-footer-container"> <footer id="footer" class="mw-footer" > <ul id="footer-info"> <li id="footer-info-lastmod"> Այս էջը վերջին անգամ փոփոխվել է 12 Ապրիլի 2024-ի ժամը 20:58-ին:</li> <li id="footer-info-copyright">Տեքստը հասանելի է <a rel="nofollow" class="external text" href="https://creativecommons.org/licenses/by-sa/4.0/deed.hy">Քրիեյթիվ Քոմոնս Հղման-Համանման տարածման</a> թույլատրագրի ներքո, առանձին դեպքերում հնարավոր են հավելյալ պայմաններ։ Մանրամասնությունների համար այցելեք՝ <a class="external text" href="https://foundation.wikimedia.org/wiki/Special:MyLanguage/Policy:Terms_of_Use">Օգտագործման պայմաններ</a>։</li> </ul> <ul id="footer-places"> <li id="footer-places-privacy"><a href="https://foundation.wikimedia.org/wiki/Special:MyLanguage/Policy:Privacy_policy">Գաղտնիության քաղաքականություն</a></li> <li id="footer-places-about"><a href="/wiki/%D5%8E%D5%AB%D6%84%D5%AB%D5%BA%D5%A5%D5%A4%D5%AB%D5%A1:%D4%B7%D5%B8%D6%82%D5%A9%D5%B5%D5%B8%D6%82%D5%B6%D5%A8">Վիքիպեդիայի մասին</a></li> <li id="footer-places-disclaimers"><a href="/wiki/%D5%8E%D5%AB%D6%84%D5%AB%D5%BA%D5%A5%D5%A4%D5%AB%D5%A1:%D4%B1%D5%A6%D5%A1%D5%BF%D5%B8%D6%82%D5%B4_%D5%BA%D5%A1%D5%BF%D5%A1%D5%BD%D5%AD%D5%A1%D5%B6%D5%A1%D5%BF%D5%BE%D5%B8%D6%82%D5%A9%D5%B5%D5%B8%D6%82%D5%B6%D5%AB%D6%81">Հրաժարագրեր</a></li> <li id="footer-places-wm-codeofconduct"><a href="https://foundation.wikimedia.org/wiki/Special:MyLanguage/Policy:Universal_Code_of_Conduct">Code of Conduct</a></li> <li id="footer-places-developers"><a href="https://developer.wikimedia.org">Ծրագրավորողներ</a></li> <li id="footer-places-statslink"><a href="https://stats.wikimedia.org/#/hy.wikipedia.org">Վիճակագրություն</a></li> <li id="footer-places-cookiestatement"><a href="https://foundation.wikimedia.org/wiki/Special:MyLanguage/Policy:Cookie_statement">Cookie statement</a></li> <li id="footer-places-mobileview"><a href="//hy.m.wikipedia.org/w/index.php?title=%D4%B3%D5%AC%D5%B5%D5%B8%D6%82%D5%BF%D5%A5%D5%B6&mobileaction=toggle_view_mobile" class="noprint stopMobileRedirectToggle">Տեսքը բջջայինով</a></li> </ul> <ul id="footer-icons" class="noprint"> <li id="footer-copyrightico"><a href="https://wikimediafoundation.org/" class="cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--size-large cdx-button--fake-button--enabled"><img src="/static/images/footer/wikimedia-button.svg" width="84" height="29" alt="Wikimedia Foundation" loading="lazy"></a></li> <li id="footer-poweredbyico"><a href="https://www.mediawiki.org/" class="cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--size-large cdx-button--fake-button--enabled"><img src="/w/resources/assets/poweredby_mediawiki.svg" alt="Powered by MediaWiki" width="88" height="31" loading="lazy"></a></li> </ul> </footer> </div> </div> </div> <div class="vector-settings" id="p-dock-bottom"> <ul></ul> </div><script>(RLQ=window.RLQ||[]).push(function(){mw.config.set({"wgHostname":"mw-web.codfw.main-5f58cd8b6-dft8w","wgBackendResponseTime":137,"wgPageParseReport":{"limitreport":{"cputime":"0.921","walltime":"1.441","ppvisitednodes":{"value":4850,"limit":1000000},"postexpandincludesize":{"value":216188,"limit":2097152},"templateargumentsize":{"value":454,"limit":2097152},"expansiondepth":{"value":11,"limit":100},"expensivefunctioncount":{"value":0,"limit":500},"unstrip-depth":{"value":1,"limit":20},"unstrip-size":{"value":306699,"limit":5000000},"entityaccesscount":{"value":0,"limit":400},"timingprofile":["100.00% 836.346 1 -total"," 86.86% 726.486 1 Կաղապար:Ծանցանկ"," 47.30% 395.565 65 Կաղապար:Cite_journal"," 16.43% 137.447 12 Կաղապար:Cite_web"," 5.23% 43.706 1 Կաղապար:Citation_needed"," 4.01% 33.550 5 Կաղապար:Cite_book"," 2.98% 24.935 1 Կաղապար:Fix"," 2.57% 21.479 2 Կաղապար:Category_handler"," 0.78% 6.562 1 Կաղապար:Cite_magazine"," 0.39% 3.284 1 Կաղապար:Fix/category"]},"scribunto":{"limitreport-timeusage":{"value":"0.523","limit":"10.000"},"limitreport-memusage":{"value":4470669,"limit":52428800}},"cachereport":{"origin":"mw-web.eqiad.main-559c9fd9f4-bh6vh","timestamp":"20241126142433","ttl":2592000,"transientcontent":false}}});});</script> <script type="application/ld+json">{"@context":"https:\/\/schema.org","@type":"Article","name":"\u0533\u056c\u0575\u0578\u0582\u057f\u0565\u0576","url":"https:\/\/hy.wikipedia.org\/wiki\/%D4%B3%D5%AC%D5%B5%D5%B8%D6%82%D5%BF%D5%A5%D5%B6","sameAs":"http:\/\/www.wikidata.org\/entity\/Q188251","mainEntity":"http:\/\/www.wikidata.org\/entity\/Q188251","author":{"@type":"Organization","name":"Contributors to Wikimedia projects"},"publisher":{"@type":"Organization","name":"Wikimedia Foundation, Inc.","logo":{"@type":"ImageObject","url":"https:\/\/www.wikimedia.org\/static\/images\/wmf-hor-googpub.png"}},"datePublished":"2023-08-23T11:28:02Z","dateModified":"2024-04-12T20:58:34Z","image":"https:\/\/upload.wikimedia.org\/wikipedia\/commons\/b\/b3\/Gluten_Sources.png"}</script> </body> </html>