CINXE.COM

Meso-Amerika - Wikipedia

<!DOCTYPE html> <html class="client-nojs vector-feature-language-in-header-enabled vector-feature-language-in-main-page-header-disabled vector-feature-sticky-header-disabled vector-feature-page-tools-pinned-disabled vector-feature-toc-pinned-clientpref-1 vector-feature-main-menu-pinned-disabled vector-feature-limited-width-clientpref-1 vector-feature-limited-width-content-enabled vector-feature-custom-font-size-clientpref-1 vector-feature-appearance-pinned-clientpref-1 vector-feature-night-mode-enabled skin-theme-clientpref-day vector-toc-available" lang="nl" dir="ltr"> <head> <meta charset="UTF-8"> <title>Meso-Amerika - Wikipedia</title> <script>(function(){var className="client-js vector-feature-language-in-header-enabled vector-feature-language-in-main-page-header-disabled vector-feature-sticky-header-disabled vector-feature-page-tools-pinned-disabled vector-feature-toc-pinned-clientpref-1 vector-feature-main-menu-pinned-disabled vector-feature-limited-width-clientpref-1 vector-feature-limited-width-content-enabled vector-feature-custom-font-size-clientpref-1 vector-feature-appearance-pinned-clientpref-1 vector-feature-night-mode-enabled skin-theme-clientpref-day vector-toc-available";var cookie=document.cookie.match(/(?:^|; )nlwikimwclientpreferences=([^;]+)/);if(cookie){cookie[1].split('%2C').forEach(function(pref){className=className.replace(new RegExp('(^| )'+pref.replace(/-clientpref-\w+$|[^\w-]+/g,'')+'-clientpref-\\w+( |$)'),'$1'+pref+'$2');});}document.documentElement.className=className;}());RLCONF={"wgBreakFrames":false,"wgSeparatorTransformTable":[",\t.",".\t,"],"wgDigitTransformTable":["",""], "wgDefaultDateFormat":"dmy","wgMonthNames":["","januari","februari","maart","april","mei","juni","juli","augustus","september","oktober","november","december"],"wgRequestId":"2773ffc1-9998-4819-bfb5-541c107b7bc9","wgCanonicalNamespace":"","wgCanonicalSpecialPageName":false,"wgNamespaceNumber":0,"wgPageName":"Meso-Amerika","wgTitle":"Meso-Amerika","wgCurRevisionId":68234004,"wgRevisionId":68234004,"wgArticleId":7344,"wgIsArticle":true,"wgIsRedirect":false,"wgAction":"view","wgUserName":null,"wgUserGroups":["*"],"wgCategories":["Wikipedia:Pagina's die EasyTimeline gebruiken","Meso-Amerikaanse oudheid"],"wgPageViewLanguage":"nl","wgPageContentLanguage":"nl","wgPageContentModel":"wikitext","wgRelevantPageName":"Meso-Amerika","wgRelevantArticleId":7344,"wgIsProbablyEditable":true,"wgRelevantPageIsProbablyEditable":true,"wgRestrictionEdit":[],"wgRestrictionMove":[],"wgNoticeProject":"wikipedia","wgCiteReferencePreviewsActive":true,"wgMediaViewerOnClick":true,"wgMediaViewerEnabledByDefault": true,"wgPopupsFlags":0,"wgVisualEditor":{"pageLanguageCode":"nl","pageLanguageDir":"ltr","pageVariantFallbacks":"nl"},"wgMFDisplayWikibaseDescriptions":{"search":true,"watchlist":true,"tagline":true,"nearby":true},"wgWMESchemaEditAttemptStepOversample":false,"wgWMEPageLength":20000,"wgRelatedArticlesCompat":[],"wgCentralAuthMobileDomain":false,"wgEditSubmitButtonLabelPublish":true,"wgULSPosition":"interlanguage","wgULSisCompactLinksEnabled":false,"wgVector2022LanguageInHeader":true,"wgULSisLanguageSelectorEmpty":false,"wgWikibaseItemId":"Q13703","wgCheckUserClientHintsHeadersJsApi":["brands","architecture","bitness","fullVersionList","mobile","model","platform","platformVersion"],"GEHomepageSuggestedEditsEnableTopics":true,"wgGETopicsMatchModeEnabled":false,"wgGEStructuredTaskRejectionReasonTextInputEnabled":false,"wgGELevelingUpEnabledForUser":false};RLSTATE={"ext.globalCssJs.user.styles":"ready","site.styles":"ready","user.styles":"ready","ext.globalCssJs.user":"ready","user":"ready" ,"user.options":"loading","ext.cite.styles":"ready","ext.timeline.styles":"ready","skins.vector.search.codex.styles":"ready","skins.vector.styles":"ready","skins.vector.icons":"ready","ext.wikimediamessages.styles":"ready","ext.visualEditor.desktopArticleTarget.noscript":"ready","ext.uls.interlanguage":"ready","wikibase.client.init":"ready","ext.wikimediaBadges":"ready"};RLPAGEMODULES=["ext.cite.ux-enhancements","mediawiki.page.media","site","mediawiki.page.ready","mediawiki.toc","skins.vector.js","ext.centralNotice.geoIP","ext.centralNotice.startUp","ext.gadget.Direct-link-to-Commons","ext.gadget.ProtectionTemplates","ext.gadget.InterProjectLinks","ext.gadget.hoofdbetekenis-titelwijziging","ext.gadget.switcher","ext.gadget.OpenStreetMapFrame","ext.gadget.subpages","ext.urlShortener.toolbar","ext.centralauth.centralautologin","mmv.bootstrap","ext.popups","ext.visualEditor.desktopArticleTarget.init","ext.visualEditor.targetLoader","ext.echo.centralauth","ext.eventLogging", "ext.wikimediaEvents","ext.navigationTiming","ext.uls.interface","ext.cx.eventlogging.campaigns","ext.cx.uls.quick.actions","wikibase.client.vector-2022","ext.checkUser.clientHints","ext.growthExperiments.SuggestedEditSession","wikibase.sidebar.tracking"];</script> <script>(RLQ=window.RLQ||[]).push(function(){mw.loader.impl(function(){return["user.options@12s5i",function($,jQuery,require,module){mw.user.tokens.set({"patrolToken":"+\\","watchToken":"+\\","csrfToken":"+\\"}); }];});});</script> <link rel="stylesheet" href="/w/load.php?lang=nl&amp;modules=ext.cite.styles%7Cext.timeline.styles%7Cext.uls.interlanguage%7Cext.visualEditor.desktopArticleTarget.noscript%7Cext.wikimediaBadges%7Cext.wikimediamessages.styles%7Cskins.vector.icons%2Cstyles%7Cskins.vector.search.codex.styles%7Cwikibase.client.init&amp;only=styles&amp;skin=vector-2022"> <script async="" src="/w/load.php?lang=nl&amp;modules=startup&amp;only=scripts&amp;raw=1&amp;skin=vector-2022"></script> <meta name="ResourceLoaderDynamicStyles" content=""> <link rel="stylesheet" href="/w/load.php?lang=nl&amp;modules=site.styles&amp;only=styles&amp;skin=vector-2022"> <meta name="generator" content="MediaWiki 1.44.0-wmf.4"> <meta name="referrer" content="origin"> <meta name="referrer" content="origin-when-cross-origin"> <meta name="robots" content="max-image-preview:standard"> <meta name="format-detection" content="telephone=no"> <meta property="og:image" content="https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/e/e7/Tikal_mayan_ruins_2009.jpg/1200px-Tikal_mayan_ruins_2009.jpg"> <meta property="og:image:width" content="1200"> <meta property="og:image:height" content="692"> <meta property="og:image" content="https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/e/e7/Tikal_mayan_ruins_2009.jpg/800px-Tikal_mayan_ruins_2009.jpg"> <meta property="og:image:width" content="800"> <meta property="og:image:height" content="461"> <meta property="og:image" content="https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/e/e7/Tikal_mayan_ruins_2009.jpg/640px-Tikal_mayan_ruins_2009.jpg"> <meta property="og:image:width" content="640"> <meta property="og:image:height" content="369"> <meta name="viewport" content="width=1120"> <meta property="og:title" content="Meso-Amerika - Wikipedia"> <meta property="og:type" content="website"> <link rel="preconnect" href="//upload.wikimedia.org"> <link rel="alternate" media="only screen and (max-width: 640px)" href="//nl.m.wikipedia.org/wiki/Meso-Amerika"> <link rel="alternate" type="application/x-wiki" title="Bewerken" href="/w/index.php?title=Meso-Amerika&amp;action=edit"> <link rel="apple-touch-icon" href="/static/apple-touch/wikipedia.png"> <link rel="icon" href="/static/favicon/wikipedia.ico"> <link rel="search" type="application/opensearchdescription+xml" href="/w/rest.php/v1/search" title="Wikipedia (nl)"> <link rel="EditURI" type="application/rsd+xml" href="//nl.wikipedia.org/w/api.php?action=rsd"> <link rel="canonical" href="https://nl.wikipedia.org/wiki/Meso-Amerika"> <link rel="license" href="https://creativecommons.org/licenses/by-sa/4.0/deed.nl"> <link rel="alternate" type="application/atom+xml" title="Wikipedia Atom-feed" href="/w/index.php?title=Speciaal:RecenteWijzigingen&amp;feed=atom"> <link rel="dns-prefetch" href="//meta.wikimedia.org" /> <link rel="dns-prefetch" href="//login.wikimedia.org"> </head> <body class="skin--responsive skin-vector skin-vector-search-vue mediawiki ltr sitedir-ltr mw-hide-empty-elt ns-0 ns-subject mw-editable page-Meso-Amerika rootpage-Meso-Amerika skin-vector-2022 action-view"><a class="mw-jump-link" href="#bodyContent">Naar inhoud springen</a> <div class="vector-header-container"> <header class="vector-header mw-header"> <div class="vector-header-start"> <nav class="vector-main-menu-landmark" aria-label="Site"> <div id="vector-main-menu-dropdown" class="vector-dropdown vector-main-menu-dropdown vector-button-flush-left vector-button-flush-right" > <input type="checkbox" id="vector-main-menu-dropdown-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-main-menu-dropdown" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="Hoofdmenu" > <label id="vector-main-menu-dropdown-label" for="vector-main-menu-dropdown-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only " aria-hidden="true" ><span class="vector-icon mw-ui-icon-menu mw-ui-icon-wikimedia-menu"></span> <span class="vector-dropdown-label-text">Hoofdmenu</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="vector-main-menu-unpinned-container" class="vector-unpinned-container"> <div id="vector-main-menu" class="vector-main-menu vector-pinnable-element"> <div class="vector-pinnable-header vector-main-menu-pinnable-header vector-pinnable-header-unpinned" data-feature-name="main-menu-pinned" data-pinnable-element-id="vector-main-menu" data-pinned-container-id="vector-main-menu-pinned-container" data-unpinned-container-id="vector-main-menu-unpinned-container" > <div class="vector-pinnable-header-label">Hoofdmenu</div> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-pin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-main-menu.pin">naar zijbalk verplaatsen</button> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-unpin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-main-menu.unpin">verbergen</button> </div> <div id="p-navigation" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-navigation" > <div class="vector-menu-heading"> Navigatie </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="n-mainpage" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Hoofdpagina" title="Naar de hoofdpagina gaan [z]" accesskey="z"><span>Hoofdpagina</span></a></li><li id="n-zoekartikel" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Portaal:Navigatie"><span>Vind een artikel</span></a></li><li id="n-today" class="mw-list-item"><a href="/wiki/24_november"><span>Vandaag</span></a></li><li id="n-Etalage" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Wikipedia:Etalage"><span>Etalage</span></a></li><li id="n-categories" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Categorie:Alles"><span>Categorieën</span></a></li><li id="n-recentchanges" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Speciaal:RecenteWijzigingen" title="Een lijst met recente wijzigingen in deze wiki. [r]" accesskey="r"><span>Recente wijzigingen</span></a></li><li id="n-newpages" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Speciaal:NieuwePaginas"><span>Nieuwe artikelen</span></a></li><li id="n-randompage" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Speciaal:Willekeurig" title="Een willekeurige pagina bekijken [x]" accesskey="x"><span>Willekeurige pagina</span></a></li> </ul> </div> </div> <div id="p-navigation2" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-navigation2" > <div class="vector-menu-heading"> Informatie </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="n-portal" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Portaal:Gebruikersportaal" title="Informatie over het project: wat u kunt doen, waar u dingen kunt vinden"><span>Gebruikersportaal</span></a></li><li id="n-Snelcursus" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Wikipedia:Snelcursus"><span>Snelcursus</span></a></li><li id="n-help" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Portaal:Hulp_en_beheer" title="Hulpinformatie over deze wiki"><span>Hulp en contact</span></a></li> </ul> </div> </div> </div> </div> </div> </div> </nav> <a href="/wiki/Hoofdpagina" class="mw-logo"> <img class="mw-logo-icon" src="/static/images/icons/wikipedia.png" alt="" aria-hidden="true" height="50" width="50"> <span class="mw-logo-container skin-invert"> <img class="mw-logo-wordmark" alt="Wikipedia" src="/static/images/mobile/copyright/wikipedia-wordmark-en.svg" style="width: 7.5em; height: 1.125em;"> <img class="mw-logo-tagline" alt="de vrije encyclopedie" src="/static/images/mobile/copyright/wikipedia-tagline-nl.svg" width="120" height="13" style="width: 7.5em; height: 0.8125em;"> </span> </a> </div> <div class="vector-header-end"> <div id="p-search" role="search" class="vector-search-box-vue vector-search-box-collapses vector-search-box-show-thumbnail vector-search-box-auto-expand-width vector-search-box"> <a href="/wiki/Speciaal:Zoeken" class="cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only search-toggle" title="Doorzoek Wikipedia [f]" accesskey="f"><span class="vector-icon mw-ui-icon-search mw-ui-icon-wikimedia-search"></span> <span>Zoeken</span> </a> <div class="vector-typeahead-search-container"> <div class="cdx-typeahead-search cdx-typeahead-search--show-thumbnail cdx-typeahead-search--auto-expand-width"> <form action="/w/index.php" id="searchform" class="cdx-search-input cdx-search-input--has-end-button"> <div id="simpleSearch" class="cdx-search-input__input-wrapper" data-search-loc="header-moved"> <div class="cdx-text-input cdx-text-input--has-start-icon"> <input class="cdx-text-input__input" type="search" name="search" placeholder="Doorzoek Wikipedia" aria-label="Doorzoek Wikipedia" autocapitalize="sentences" title="Doorzoek Wikipedia [f]" accesskey="f" id="searchInput" > <span class="cdx-text-input__icon cdx-text-input__start-icon"></span> </div> <input type="hidden" name="title" value="Speciaal:Zoeken"> </div> <button class="cdx-button cdx-search-input__end-button">Zoeken</button> </form> </div> </div> </div> <nav class="vector-user-links vector-user-links-wide" aria-label="Persoonlijke hulpmiddelen"> <div class="vector-user-links-main"> <div id="p-vector-user-menu-preferences" class="vector-menu mw-portlet emptyPortlet" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> </ul> </div> </div> <div id="p-vector-user-menu-userpage" class="vector-menu mw-portlet emptyPortlet" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> </ul> </div> </div> <nav class="vector-appearance-landmark" aria-label="Uiterlijk"> <div id="vector-appearance-dropdown" class="vector-dropdown " title="De lettergrootte, breedte en kleur van de pagina wijzigen" > <input type="checkbox" id="vector-appearance-dropdown-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-appearance-dropdown" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="Uiterlijk" > <label id="vector-appearance-dropdown-label" for="vector-appearance-dropdown-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only " aria-hidden="true" ><span class="vector-icon mw-ui-icon-appearance mw-ui-icon-wikimedia-appearance"></span> <span class="vector-dropdown-label-text">Uiterlijk</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="vector-appearance-unpinned-container" class="vector-unpinned-container"> </div> </div> </div> </nav> <div id="p-vector-user-menu-notifications" class="vector-menu mw-portlet emptyPortlet" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> </ul> </div> </div> <div id="p-vector-user-menu-overflow" class="vector-menu mw-portlet" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="pt-sitesupport-2" class="user-links-collapsible-item mw-list-item user-links-collapsible-item"><a data-mw="interface" href="//donate.wikimedia.org/wiki/Special:FundraiserRedirector?utm_source=donate&amp;utm_medium=sidebar&amp;utm_campaign=C13_nl.wikipedia.org&amp;uselang=nl" class=""><span>Doneren</span></a> </li> <li id="pt-createaccount-2" class="user-links-collapsible-item mw-list-item user-links-collapsible-item"><a data-mw="interface" href="/w/index.php?title=Speciaal:GebruikerAanmaken&amp;returnto=Meso-Amerika" title="Registreer u vooral en meld u aan. Dit is echter niet verplicht." class=""><span>Account aanmaken</span></a> </li> <li id="pt-login-2" class="user-links-collapsible-item mw-list-item user-links-collapsible-item"><a data-mw="interface" href="/w/index.php?title=Speciaal:Aanmelden&amp;returnto=Meso-Amerika" title="U wordt van harte uitgenodigd om aan te melden, maar dit is niet verplicht [o]" accesskey="o" class=""><span>Aanmelden</span></a> </li> </ul> </div> </div> </div> <div id="vector-user-links-dropdown" class="vector-dropdown vector-user-menu vector-button-flush-right vector-user-menu-logged-out" title="Meer opties" > <input type="checkbox" id="vector-user-links-dropdown-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-user-links-dropdown" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="Persoonlijke hulpmiddelen" > <label id="vector-user-links-dropdown-label" for="vector-user-links-dropdown-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only " aria-hidden="true" ><span class="vector-icon mw-ui-icon-ellipsis mw-ui-icon-wikimedia-ellipsis"></span> <span class="vector-dropdown-label-text">Persoonlijke hulpmiddelen</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="p-personal" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-personal user-links-collapsible-item" title="Gebruikersmenu" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="pt-sitesupport" class="user-links-collapsible-item mw-list-item"><a href="//donate.wikimedia.org/wiki/Special:FundraiserRedirector?utm_source=donate&amp;utm_medium=sidebar&amp;utm_campaign=C13_nl.wikipedia.org&amp;uselang=nl"><span>Doneren</span></a></li><li id="pt-createaccount" class="user-links-collapsible-item mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Speciaal:GebruikerAanmaken&amp;returnto=Meso-Amerika" title="Registreer u vooral en meld u aan. Dit is echter niet verplicht."><span class="vector-icon mw-ui-icon-userAdd mw-ui-icon-wikimedia-userAdd"></span> <span>Account aanmaken</span></a></li><li id="pt-login" class="user-links-collapsible-item mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Speciaal:Aanmelden&amp;returnto=Meso-Amerika" title="U wordt van harte uitgenodigd om aan te melden, maar dit is niet verplicht [o]" accesskey="o"><span class="vector-icon mw-ui-icon-logIn mw-ui-icon-wikimedia-logIn"></span> <span>Aanmelden</span></a></li> </ul> </div> </div> <div id="p-user-menu-anon-editor" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-user-menu-anon-editor" > <div class="vector-menu-heading"> Pagina&#039;s voor uitgelogde redacteuren <a href="/wiki/Help:Inleiding" aria-label="Meer leren over bewerken"><span>meer lezen</span></a> </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="pt-anoncontribs" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Speciaal:MijnBijdragen" title="Bijdragen IP-adres [y]" accesskey="y"><span>Bijdragen</span></a></li><li id="pt-anontalk" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Speciaal:MijnOverleg" title="Overlegpagina van de anonieme gebruiker van dit IP-adres [n]" accesskey="n"><span>Overleg</span></a></li> </ul> </div> </div> </div> </div> </nav> </div> </header> </div> <div class="mw-page-container"> <div class="mw-page-container-inner"> <div class="vector-sitenotice-container"> <div id="siteNotice"><!-- CentralNotice --></div> </div> <div class="vector-column-start"> <div class="vector-main-menu-container"> <div id="mw-navigation"> <nav id="mw-panel" class="vector-main-menu-landmark" aria-label="Site"> <div id="vector-main-menu-pinned-container" class="vector-pinned-container"> </div> </nav> </div> </div> <div class="vector-sticky-pinned-container"> <nav id="mw-panel-toc" aria-label="Inhoud" data-event-name="ui.sidebar-toc" class="mw-table-of-contents-container vector-toc-landmark"> <div id="vector-toc-pinned-container" class="vector-pinned-container"> <div id="vector-toc" class="vector-toc vector-pinnable-element"> <div class="vector-pinnable-header vector-toc-pinnable-header vector-pinnable-header-pinned" data-feature-name="toc-pinned" data-pinnable-element-id="vector-toc" > <h2 class="vector-pinnable-header-label">Inhoud</h2> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-pin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-toc.pin">naar zijbalk verplaatsen</button> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-unpin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-toc.unpin">verbergen</button> </div> <ul class="vector-toc-contents" id="mw-panel-toc-list"> <li id="toc-mw-content-text" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1"> <a href="#" class="vector-toc-link"> <div class="vector-toc-text">Top</div> </a> </li> <li id="toc-Geografie" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1 vector-toc-list-item-expanded"> <a class="vector-toc-link" href="#Geografie"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">1</span> <span>Geografie</span> </div> </a> <ul id="toc-Geografie-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Kenmerken_van_Meso-Amerikaanse_volkeren" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1 vector-toc-list-item-expanded"> <a class="vector-toc-link" href="#Kenmerken_van_Meso-Amerikaanse_volkeren"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">2</span> <span>Kenmerken van Meso-Amerikaanse volkeren</span> </div> </a> <ul id="toc-Kenmerken_van_Meso-Amerikaanse_volkeren-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Chronologie" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1 vector-toc-list-item-expanded"> <a class="vector-toc-link" href="#Chronologie"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">3</span> <span>Chronologie</span> </div> </a> <button aria-controls="toc-Chronologie-sublist" class="cdx-button cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only vector-toc-toggle"> <span class="vector-icon mw-ui-icon-wikimedia-expand"></span> <span>Chronologie-subkopje inklappen</span> </button> <ul id="toc-Chronologie-sublist" class="vector-toc-list"> <li id="toc-Lithische_periode" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Lithische_periode"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">3.1</span> <span>Lithische periode</span> </div> </a> <ul id="toc-Lithische_periode-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Archaïsche_periode" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Archaïsche_periode"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">3.2</span> <span>Archaïsche periode</span> </div> </a> <ul id="toc-Archaïsche_periode-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Formatieve_periode" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Formatieve_periode"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">3.3</span> <span>Formatieve periode</span> </div> </a> <ul id="toc-Formatieve_periode-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Klassieke_periode" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Klassieke_periode"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">3.4</span> <span>Klassieke periode</span> </div> </a> <ul id="toc-Klassieke_periode-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Postklassieke_periode" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Postklassieke_periode"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">3.5</span> <span>Postklassieke periode</span> </div> </a> <ul id="toc-Postklassieke_periode-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Spaanse_Verovering_en_daarna" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Spaanse_Verovering_en_daarna"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">3.6</span> <span>Spaanse Verovering en daarna</span> </div> </a> <ul id="toc-Spaanse_Verovering_en_daarna-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> </ul> </li> <li id="toc-Meso-Amerikaanse_talen" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1 vector-toc-list-item-expanded"> <a class="vector-toc-link" href="#Meso-Amerikaanse_talen"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">4</span> <span>Meso-Amerikaanse talen</span> </div> </a> <ul id="toc-Meso-Amerikaanse_talen-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Pseudowetenschappelijke_theorieën" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1 vector-toc-list-item-expanded"> <a class="vector-toc-link" href="#Pseudowetenschappelijke_theorieën"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">5</span> <span>Pseudowetenschappelijke theorieën</span> </div> </a> <ul id="toc-Pseudowetenschappelijke_theorieën-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Zie_ook" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1 vector-toc-list-item-expanded"> <a class="vector-toc-link" href="#Zie_ook"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">6</span> <span>Zie ook</span> </div> </a> <ul id="toc-Zie_ook-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> </ul> </div> </div> </nav> </div> </div> <div class="mw-content-container"> <main id="content" class="mw-body"> <header class="mw-body-header vector-page-titlebar"> <nav aria-label="Inhoud" class="vector-toc-landmark"> <div id="vector-page-titlebar-toc" class="vector-dropdown vector-page-titlebar-toc vector-button-flush-left" > <input type="checkbox" id="vector-page-titlebar-toc-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-page-titlebar-toc" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="Inhoudsopgave omschakelen" > <label id="vector-page-titlebar-toc-label" for="vector-page-titlebar-toc-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only " aria-hidden="true" ><span class="vector-icon mw-ui-icon-listBullet mw-ui-icon-wikimedia-listBullet"></span> <span class="vector-dropdown-label-text">Inhoudsopgave omschakelen</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="vector-page-titlebar-toc-unpinned-container" class="vector-unpinned-container"> </div> </div> </div> </nav> <h1 id="firstHeading" class="firstHeading mw-first-heading"><span class="mw-page-title-main">Meso-Amerika</span></h1> <div id="p-lang-btn" class="vector-dropdown mw-portlet mw-portlet-lang" > <input type="checkbox" id="p-lang-btn-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-p-lang-btn" class="vector-dropdown-checkbox mw-interlanguage-selector" aria-label="Ga naar een artikel in een andere taal. Beschikbaar in 86 talen" > <label id="p-lang-btn-label" for="p-lang-btn-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--action-progressive mw-portlet-lang-heading-86" aria-hidden="true" ><span class="vector-icon mw-ui-icon-language-progressive mw-ui-icon-wikimedia-language-progressive"></span> <span class="vector-dropdown-label-text">86 talen</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li class="interlanguage-link interwiki-af mw-list-item"><a href="https://af.wikipedia.org/wiki/Meso-Amerika" title="Meso-Amerika – Afrikaans" lang="af" hreflang="af" data-title="Meso-Amerika" data-language-autonym="Afrikaans" data-language-local-name="Afrikaans" class="interlanguage-link-target"><span>Afrikaans</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ar mw-list-item"><a href="https://ar.wikipedia.org/wiki/%D9%88%D8%B3%D8%B7_%D8%A3%D9%85%D8%B1%D9%8A%D9%83%D8%A7" title="وسط أمريكا – Arabisch" lang="ar" hreflang="ar" data-title="وسط أمريكا" data-language-autonym="العربية" data-language-local-name="Arabisch" class="interlanguage-link-target"><span>العربية</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ast mw-list-item"><a href="https://ast.wikipedia.org/wiki/Mesoam%C3%A9rica" title="Mesoamérica – Asturisch" lang="ast" hreflang="ast" data-title="Mesoamérica" data-language-autonym="Asturianu" data-language-local-name="Asturisch" class="interlanguage-link-target"><span>Asturianu</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-az mw-list-item"><a href="https://az.wikipedia.org/wiki/Mezoamerika" title="Mezoamerika – Azerbeidzjaans" lang="az" hreflang="az" data-title="Mezoamerika" data-language-autonym="Azərbaycanca" data-language-local-name="Azerbeidzjaans" class="interlanguage-link-target"><span>Azərbaycanca</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-azb mw-list-item"><a href="https://azb.wikipedia.org/wiki/%D9%85%D8%B2%D9%88_%D8%A2%D9%85%D8%B1%DB%8C%DA%A9%D8%A7" title="مزو آمریکا – South Azerbaijani" lang="azb" hreflang="azb" data-title="مزو آمریکا" data-language-autonym="تۆرکجه" data-language-local-name="South Azerbaijani" class="interlanguage-link-target"><span>تۆرکجه</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ba mw-list-item"><a href="https://ba.wikipedia.org/wiki/%D0%9C%D0%B5%D0%B7%D0%BE%D0%B0%D0%BC%D0%B5%D1%80%D0%B8%D0%BA%D0%B0" title="Мезоамерика – Basjkiers" lang="ba" hreflang="ba" data-title="Мезоамерика" data-language-autonym="Башҡортса" data-language-local-name="Basjkiers" class="interlanguage-link-target"><span>Башҡортса</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-bar mw-list-item"><a href="https://bar.wikipedia.org/wiki/Mesoamerika" title="Mesoamerika – Beiers" lang="bar" hreflang="bar" data-title="Mesoamerika" data-language-autonym="Boarisch" data-language-local-name="Beiers" class="interlanguage-link-target"><span>Boarisch</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-be mw-list-item"><a href="https://be.wikipedia.org/wiki/%D0%9C%D0%B5%D1%81%D0%B0%D0%B0%D0%BC%D0%B5%D1%80%D1%8B%D0%BA%D0%B0" title="Месаамерыка – Belarussisch" lang="be" hreflang="be" data-title="Месаамерыка" data-language-autonym="Беларуская" data-language-local-name="Belarussisch" class="interlanguage-link-target"><span>Беларуская</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-be-x-old mw-list-item"><a href="https://be-tarask.wikipedia.org/wiki/%D0%9C%D1%8D%D0%B7%D0%B0%D0%B0%D0%BC%D1%8D%D1%80%D1%8B%D0%BA%D0%B0" title="Мэзаамэрыка – Belarusian (Taraškievica orthography)" lang="be-tarask" hreflang="be-tarask" data-title="Мэзаамэрыка" data-language-autonym="Беларуская (тарашкевіца)" data-language-local-name="Belarusian (Taraškievica orthography)" class="interlanguage-link-target"><span>Беларуская (тарашкевіца)</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-bg mw-list-item"><a href="https://bg.wikipedia.org/wiki/%D0%9C%D0%B5%D0%B7%D0%BE%D0%B0%D0%BC%D0%B5%D1%80%D0%B8%D0%BA%D0%B0" title="Мезоамерика – Bulgaars" lang="bg" hreflang="bg" data-title="Мезоамерика" data-language-autonym="Български" data-language-local-name="Bulgaars" class="interlanguage-link-target"><span>Български</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-bn mw-list-item"><a href="https://bn.wikipedia.org/wiki/%E0%A6%AE%E0%A7%87%E0%A6%B8%E0%A7%8B%E0%A6%86%E0%A6%AE%E0%A7%87%E0%A6%B0%E0%A6%BF%E0%A6%95%E0%A6%BE" title="মেসোআমেরিকা – Bengaals" lang="bn" hreflang="bn" data-title="মেসোআমেরিকা" data-language-autonym="বাংলা" data-language-local-name="Bengaals" class="interlanguage-link-target"><span>বাংলা</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ca mw-list-item"><a href="https://ca.wikipedia.org/wiki/Mesoam%C3%A8rica" title="Mesoamèrica – Catalaans" lang="ca" hreflang="ca" data-title="Mesoamèrica" data-language-autonym="Català" data-language-local-name="Catalaans" class="interlanguage-link-target"><span>Català</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ce mw-list-item"><a href="https://ce.wikipedia.org/wiki/%D0%9C%D0%B5%D0%B7%D0%BE%D0%B0%D0%BC%D0%B5%D1%80%D0%B8%D0%BA%D0%B0" title="Мезоамерика – Tsjetsjeens" lang="ce" hreflang="ce" data-title="Мезоамерика" data-language-autonym="Нохчийн" data-language-local-name="Tsjetsjeens" class="interlanguage-link-target"><span>Нохчийн</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-cs mw-list-item"><a href="https://cs.wikipedia.org/wiki/Mezoamerika" title="Mezoamerika – Tsjechisch" lang="cs" hreflang="cs" data-title="Mezoamerika" data-language-autonym="Čeština" data-language-local-name="Tsjechisch" class="interlanguage-link-target"><span>Čeština</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-da mw-list-item"><a href="https://da.wikipedia.org/wiki/Mesoamerika" title="Mesoamerika – Deens" lang="da" hreflang="da" data-title="Mesoamerika" data-language-autonym="Dansk" data-language-local-name="Deens" class="interlanguage-link-target"><span>Dansk</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-de mw-list-item"><a href="https://de.wikipedia.org/wiki/Mesoamerika" title="Mesoamerika – Duits" lang="de" hreflang="de" data-title="Mesoamerika" data-language-autonym="Deutsch" data-language-local-name="Duits" class="interlanguage-link-target"><span>Deutsch</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-diq mw-list-item"><a href="https://diq.wikipedia.org/wiki/Mezoamerika" title="Mezoamerika – Zazaki" lang="diq" hreflang="diq" data-title="Mezoamerika" data-language-autonym="Zazaki" data-language-local-name="Zazaki" class="interlanguage-link-target"><span>Zazaki</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-el mw-list-item"><a href="https://el.wikipedia.org/wiki/%CE%9C%CE%B5%CF%83%CE%BF%CE%B1%CE%BC%CE%B5%CF%81%CE%B9%CE%BA%CE%AE" title="Μεσοαμερική – Grieks" lang="el" hreflang="el" data-title="Μεσοαμερική" data-language-autonym="Ελληνικά" data-language-local-name="Grieks" class="interlanguage-link-target"><span>Ελληνικά</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-en mw-list-item"><a href="https://en.wikipedia.org/wiki/Mesoamerica" title="Mesoamerica – Engels" lang="en" hreflang="en" data-title="Mesoamerica" data-language-autonym="English" data-language-local-name="Engels" class="interlanguage-link-target"><span>English</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-eo mw-list-item"><a href="https://eo.wikipedia.org/wiki/Mezameriko" title="Mezameriko – Esperanto" lang="eo" hreflang="eo" data-title="Mezameriko" data-language-autonym="Esperanto" data-language-local-name="Esperanto" class="interlanguage-link-target"><span>Esperanto</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-es mw-list-item"><a href="https://es.wikipedia.org/wiki/Mesoam%C3%A9rica" title="Mesoamérica – Spaans" lang="es" hreflang="es" data-title="Mesoamérica" data-language-autonym="Español" data-language-local-name="Spaans" class="interlanguage-link-target"><span>Español</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-et mw-list-item"><a href="https://et.wikipedia.org/wiki/Mesoameerika" title="Mesoameerika – Estisch" lang="et" hreflang="et" data-title="Mesoameerika" data-language-autonym="Eesti" data-language-local-name="Estisch" class="interlanguage-link-target"><span>Eesti</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-eu mw-list-item"><a href="https://eu.wikipedia.org/wiki/Mesoamerika" title="Mesoamerika – Baskisch" lang="eu" hreflang="eu" data-title="Mesoamerika" data-language-autonym="Euskara" data-language-local-name="Baskisch" class="interlanguage-link-target"><span>Euskara</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-fa mw-list-item"><a href="https://fa.wikipedia.org/wiki/%D8%A2%D9%85%D8%B1%DB%8C%DA%A9%D8%A7%DB%8C_%D9%85%DB%8C%D8%A7%D9%86%D9%87" title="آمریکای میانه – Perzisch" lang="fa" hreflang="fa" data-title="آمریکای میانه" data-language-autonym="فارسی" data-language-local-name="Perzisch" class="interlanguage-link-target"><span>فارسی</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-fi mw-list-item"><a href="https://fi.wikipedia.org/wiki/Mesoamerikka" title="Mesoamerikka – Fins" lang="fi" hreflang="fi" data-title="Mesoamerikka" data-language-autonym="Suomi" data-language-local-name="Fins" class="interlanguage-link-target"><span>Suomi</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-fiu-vro mw-list-item"><a href="https://fiu-vro.wikipedia.org/wiki/Mesoameeriga" title="Mesoameeriga – Võro" lang="vro" hreflang="vro" data-title="Mesoameeriga" data-language-autonym="Võro" data-language-local-name="Võro" class="interlanguage-link-target"><span>Võro</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-fr mw-list-item"><a href="https://fr.wikipedia.org/wiki/M%C3%A9soam%C3%A9rique" title="Mésoamérique – Frans" lang="fr" hreflang="fr" data-title="Mésoamérique" data-language-autonym="Français" data-language-local-name="Frans" class="interlanguage-link-target"><span>Français</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-fy mw-list-item"><a href="https://fy.wikipedia.org/wiki/Meso-Amearika" title="Meso-Amearika – Fries" lang="fy" hreflang="fy" data-title="Meso-Amearika" data-language-autonym="Frysk" data-language-local-name="Fries" class="interlanguage-link-target"><span>Frysk</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-gl mw-list-item"><a href="https://gl.wikipedia.org/wiki/Mesoam%C3%A9rica" title="Mesoamérica – Galicisch" lang="gl" hreflang="gl" data-title="Mesoamérica" data-language-autonym="Galego" data-language-local-name="Galicisch" class="interlanguage-link-target"><span>Galego</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-he mw-list-item"><a href="https://he.wikipedia.org/wiki/%D7%9E%D7%A1%D7%95-%D7%90%D7%9E%D7%A8%D7%99%D7%A7%D7%94" title="מסו-אמריקה – Hebreeuws" lang="he" hreflang="he" data-title="מסו-אמריקה" data-language-autonym="עברית" data-language-local-name="Hebreeuws" class="interlanguage-link-target"><span>עברית</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-hi mw-list-item"><a href="https://hi.wikipedia.org/wiki/%E0%A4%AE%E0%A5%87%E0%A4%B8%E0%A5%8B%E0%A4%85%E0%A4%AE%E0%A5%87%E0%A4%B0%E0%A4%BF%E0%A4%95%E0%A5%80" title="मेसोअमेरिकी – Hindi" lang="hi" hreflang="hi" data-title="मेसोअमेरिकी" data-language-autonym="हिन्दी" data-language-local-name="Hindi" class="interlanguage-link-target"><span>हिन्दी</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-hr mw-list-item"><a href="https://hr.wikipedia.org/wiki/Mezoamerika" title="Mezoamerika – Kroatisch" lang="hr" hreflang="hr" data-title="Mezoamerika" data-language-autonym="Hrvatski" data-language-local-name="Kroatisch" class="interlanguage-link-target"><span>Hrvatski</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-hu mw-list-item"><a href="https://hu.wikipedia.org/wiki/Mezo-Amerika" title="Mezo-Amerika – Hongaars" lang="hu" hreflang="hu" data-title="Mezo-Amerika" data-language-autonym="Magyar" data-language-local-name="Hongaars" class="interlanguage-link-target"><span>Magyar</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-hy mw-list-item"><a href="https://hy.wikipedia.org/wiki/%D5%84%D5%A5%D5%A6%D5%B8%D5%A1%D5%B4%D5%A5%D6%80%D5%AB%D5%AF%D5%A1" title="Մեզոամերիկա – Armeens" lang="hy" hreflang="hy" data-title="Մեզոամերիկա" data-language-autonym="Հայերեն" data-language-local-name="Armeens" class="interlanguage-link-target"><span>Հայերեն</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ia mw-list-item"><a href="https://ia.wikipedia.org/wiki/Mesoamerica" title="Mesoamerica – Interlingua" lang="ia" hreflang="ia" data-title="Mesoamerica" data-language-autonym="Interlingua" data-language-local-name="Interlingua" class="interlanguage-link-target"><span>Interlingua</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-id mw-list-item"><a href="https://id.wikipedia.org/wiki/Mesoamerika" title="Mesoamerika – Indonesisch" lang="id" hreflang="id" data-title="Mesoamerika" data-language-autonym="Bahasa Indonesia" data-language-local-name="Indonesisch" class="interlanguage-link-target"><span>Bahasa Indonesia</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-is mw-list-item"><a href="https://is.wikipedia.org/wiki/Mi%C3%B0amer%C3%ADkumenningin" title="Miðameríkumenningin – IJslands" lang="is" hreflang="is" data-title="Miðameríkumenningin" data-language-autonym="Íslenska" data-language-local-name="IJslands" class="interlanguage-link-target"><span>Íslenska</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-it mw-list-item"><a href="https://it.wikipedia.org/wiki/Mesoamerica" title="Mesoamerica – Italiaans" lang="it" hreflang="it" data-title="Mesoamerica" data-language-autonym="Italiano" data-language-local-name="Italiaans" class="interlanguage-link-target"><span>Italiano</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ja mw-list-item"><a href="https://ja.wikipedia.org/wiki/%E3%83%A1%E3%82%BD%E3%82%A2%E3%83%A1%E3%83%AA%E3%82%AB" title="メソアメリカ – Japans" lang="ja" hreflang="ja" data-title="メソアメリカ" data-language-autonym="日本語" data-language-local-name="Japans" class="interlanguage-link-target"><span>日本語</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ka mw-list-item"><a href="https://ka.wikipedia.org/wiki/%E1%83%9B%E1%83%94%E1%83%A1%E1%83%9D%E1%83%90%E1%83%9B%E1%83%94%E1%83%A0%E1%83%98%E1%83%99%E1%83%90" title="მესოამერიკა – Georgisch" lang="ka" hreflang="ka" data-title="მესოამერიკა" data-language-autonym="ქართული" data-language-local-name="Georgisch" class="interlanguage-link-target"><span>ქართული</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-kk mw-list-item"><a href="https://kk.wikipedia.org/wiki/%D0%9C%D0%B5%D0%B7%D0%BE%D0%B0%D0%BC%D0%B5%D1%80%D0%B8%D0%BA%D0%B0" title="Мезоамерика – Kazachs" lang="kk" hreflang="kk" data-title="Мезоамерика" data-language-autonym="Қазақша" data-language-local-name="Kazachs" class="interlanguage-link-target"><span>Қазақша</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ko mw-list-item"><a href="https://ko.wikipedia.org/wiki/%EB%A9%94%EC%86%8C%EC%95%84%EB%A9%94%EB%A6%AC%EC%B9%B4" title="메소아메리카 – Koreaans" lang="ko" hreflang="ko" data-title="메소아메리카" data-language-autonym="한국어" data-language-local-name="Koreaans" class="interlanguage-link-target"><span>한국어</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ku mw-list-item"><a href="https://ku.wikipedia.org/wiki/Mezoamer%C3%AEka" title="Mezoamerîka – Koerdisch" lang="ku" hreflang="ku" data-title="Mezoamerîka" data-language-autonym="Kurdî" data-language-local-name="Koerdisch" class="interlanguage-link-target"><span>Kurdî</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-lfn mw-list-item"><a href="https://lfn.wikipedia.org/wiki/Mesoamerica" title="Mesoamerica – Lingua Franca Nova" lang="lfn" hreflang="lfn" data-title="Mesoamerica" data-language-autonym="Lingua Franca Nova" data-language-local-name="Lingua Franca Nova" class="interlanguage-link-target"><span>Lingua Franca Nova</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-lld mw-list-item"><a href="https://lld.wikipedia.org/wiki/Mesoamerica" title="Mesoamerica – Ladin" lang="lld" hreflang="lld" data-title="Mesoamerica" data-language-autonym="Ladin" data-language-local-name="Ladin" class="interlanguage-link-target"><span>Ladin</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-lt mw-list-item"><a href="https://lt.wikipedia.org/wiki/Mezoamerika" title="Mezoamerika – Litouws" lang="lt" hreflang="lt" data-title="Mezoamerika" data-language-autonym="Lietuvių" data-language-local-name="Litouws" class="interlanguage-link-target"><span>Lietuvių</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-lv mw-list-item"><a href="https://lv.wikipedia.org/wiki/Vidusamerika" title="Vidusamerika – Lets" lang="lv" hreflang="lv" data-title="Vidusamerika" data-language-autonym="Latviešu" data-language-local-name="Lets" class="interlanguage-link-target"><span>Latviešu</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-mg mw-list-item"><a href="https://mg.wikipedia.org/wiki/Mes%C3%B4amerika" title="Mesôamerika – Malagassisch" lang="mg" hreflang="mg" data-title="Mesôamerika" data-language-autonym="Malagasy" data-language-local-name="Malagassisch" class="interlanguage-link-target"><span>Malagasy</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-mk mw-list-item"><a href="https://mk.wikipedia.org/wiki/%D0%9C%D0%B5%D0%B7%D0%BE%D0%B0%D0%BC%D0%B5%D1%80%D0%B8%D0%BA%D0%B0" title="Мезоамерика – Macedonisch" lang="mk" hreflang="mk" data-title="Мезоамерика" data-language-autonym="Македонски" data-language-local-name="Macedonisch" class="interlanguage-link-target"><span>Македонски</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ml mw-list-item"><a href="https://ml.wikipedia.org/wiki/%E0%B4%AE%E0%B5%86%E0%B4%B8%E0%B5%8B%E0%B4%85%E0%B4%AE%E0%B5%87%E0%B4%B0%E0%B4%BF%E0%B4%95%E0%B5%8D%E0%B4%95" title="മെസോഅമേരിക്ക – Malayalam" lang="ml" hreflang="ml" data-title="മെസോഅമേരിക്ക" data-language-autonym="മലയാളം" data-language-local-name="Malayalam" class="interlanguage-link-target"><span>മലയാളം</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-mn mw-list-item"><a href="https://mn.wikipedia.org/wiki/%D0%9C%D0%B5%D0%B7%D0%BE%D0%B0%D0%BC%D0%B5%D1%80%D0%B8%D0%BA" title="Мезоамерик – Mongools" lang="mn" hreflang="mn" data-title="Мезоамерик" data-language-autonym="Монгол" data-language-local-name="Mongools" class="interlanguage-link-target"><span>Монгол</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-mr mw-list-item"><a href="https://mr.wikipedia.org/wiki/%E0%A4%AE%E0%A5%87%E0%A4%B8%E0%A5%8B%E0%A4%85%E0%A4%AE%E0%A5%87%E0%A4%B0%E0%A4%BF%E0%A4%95%E0%A4%BE" title="मेसोअमेरिका – Marathi" lang="mr" hreflang="mr" data-title="मेसोअमेरिका" data-language-autonym="मराठी" data-language-local-name="Marathi" class="interlanguage-link-target"><span>मराठी</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ms mw-list-item"><a href="https://ms.wikipedia.org/wiki/Mesoamerika" title="Mesoamerika – Maleis" lang="ms" hreflang="ms" data-title="Mesoamerika" data-language-autonym="Bahasa Melayu" data-language-local-name="Maleis" class="interlanguage-link-target"><span>Bahasa Melayu</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-mzn mw-list-item"><a href="https://mzn.wikipedia.org/wiki/%D9%85%DB%8C%D9%88%D9%86%DB%8C_%D8%A2%D9%85%D8%B1%DB%8C%DA%A9%D8%A7" title="میونی آمریکا – Mazanderani" lang="mzn" hreflang="mzn" data-title="میونی آمریکا" data-language-autonym="مازِرونی" data-language-local-name="Mazanderani" class="interlanguage-link-target"><span>مازِرونی</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-new mw-list-item"><a href="https://new.wikipedia.org/wiki/%E0%A4%AE%E0%A5%87%E0%A4%B8%E0%A5%8B%E0%A4%85%E0%A4%AE%E0%A5%87%E0%A4%B0%E0%A4%BF%E0%A4%95%E0%A4%BE" title="मेसोअमेरिका – Newari" lang="new" hreflang="new" data-title="मेसोअमेरिका" data-language-autonym="नेपाल भाषा" data-language-local-name="Newari" class="interlanguage-link-target"><span>नेपाल भाषा</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-nn mw-list-item"><a href="https://nn.wikipedia.org/wiki/Mesoamerika" title="Mesoamerika – Noors - Nynorsk" lang="nn" hreflang="nn" data-title="Mesoamerika" data-language-autonym="Norsk nynorsk" data-language-local-name="Noors - Nynorsk" class="interlanguage-link-target"><span>Norsk nynorsk</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-no mw-list-item"><a href="https://no.wikipedia.org/wiki/Mesoamerika" title="Mesoamerika – Noors - Bokmål" lang="nb" hreflang="nb" data-title="Mesoamerika" data-language-autonym="Norsk bokmål" data-language-local-name="Noors - Bokmål" class="interlanguage-link-target"><span>Norsk bokmål</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-oc mw-list-item"><a href="https://oc.wikipedia.org/wiki/Mesoamerica" title="Mesoamerica – Occitaans" lang="oc" hreflang="oc" data-title="Mesoamerica" data-language-autonym="Occitan" data-language-local-name="Occitaans" class="interlanguage-link-target"><span>Occitan</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-pl mw-list-item"><a href="https://pl.wikipedia.org/wiki/Mezoameryka" title="Mezoameryka – Pools" lang="pl" hreflang="pl" data-title="Mezoameryka" data-language-autonym="Polski" data-language-local-name="Pools" class="interlanguage-link-target"><span>Polski</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ps mw-list-item"><a href="https://ps.wikipedia.org/wiki/%D9%85%D9%8A%D8%B3%D9%88_%D8%A7%D9%85%D8%B1%D9%8A%DA%A9%D8%A7" title="ميسو امريکا – Pasjtoe" lang="ps" hreflang="ps" data-title="ميسو امريکا" data-language-autonym="پښتو" data-language-local-name="Pasjtoe" class="interlanguage-link-target"><span>پښتو</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-pt mw-list-item"><a href="https://pt.wikipedia.org/wiki/Mesoam%C3%A9rica" title="Mesoamérica – Portugees" lang="pt" hreflang="pt" data-title="Mesoamérica" data-language-autonym="Português" data-language-local-name="Portugees" class="interlanguage-link-target"><span>Português</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ro mw-list-item"><a href="https://ro.wikipedia.org/wiki/Mesoamerica" title="Mesoamerica – Roemeens" lang="ro" hreflang="ro" data-title="Mesoamerica" data-language-autonym="Română" data-language-local-name="Roemeens" class="interlanguage-link-target"><span>Română</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ru mw-list-item"><a href="https://ru.wikipedia.org/wiki/%D0%9C%D0%B5%D0%B7%D0%BE%D0%B0%D0%BC%D0%B5%D1%80%D0%B8%D0%BA%D0%B0" title="Мезоамерика – Russisch" lang="ru" hreflang="ru" data-title="Мезоамерика" data-language-autonym="Русский" data-language-local-name="Russisch" class="interlanguage-link-target"><span>Русский</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sh mw-list-item"><a href="https://sh.wikipedia.org/wiki/Mezoamerika" title="Mezoamerika – Servo-Kroatisch" lang="sh" hreflang="sh" data-title="Mezoamerika" data-language-autonym="Srpskohrvatski / српскохрватски" data-language-local-name="Servo-Kroatisch" class="interlanguage-link-target"><span>Srpskohrvatski / српскохрватски</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-si mw-list-item"><a href="https://si.wikipedia.org/wiki/%E0%B6%B8%E0%B6%B0%E0%B7%8A%E2%80%8D%E0%B6%BA-%E0%B6%87%E0%B6%B8%E0%B6%BB%E0%B7%92%E0%B6%9A%E0%B7%8F%E0%B7%80" title="මධ්‍ය-ඇමරිකාව – Singalees" lang="si" hreflang="si" data-title="මධ්‍ය-ඇමරිකාව" data-language-autonym="සිංහල" data-language-local-name="Singalees" class="interlanguage-link-target"><span>සිංහල</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-simple mw-list-item"><a href="https://simple.wikipedia.org/wiki/Mesoamerica" title="Mesoamerica – Simple English" lang="en-simple" hreflang="en-simple" data-title="Mesoamerica" data-language-autonym="Simple English" data-language-local-name="Simple English" class="interlanguage-link-target"><span>Simple English</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sk mw-list-item"><a href="https://sk.wikipedia.org/wiki/Mezoamerika" title="Mezoamerika – Slowaaks" lang="sk" hreflang="sk" data-title="Mezoamerika" data-language-autonym="Slovenčina" data-language-local-name="Slowaaks" class="interlanguage-link-target"><span>Slovenčina</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sl mw-list-item"><a href="https://sl.wikipedia.org/wiki/Mezoamerika" title="Mezoamerika – Sloveens" lang="sl" hreflang="sl" data-title="Mezoamerika" data-language-autonym="Slovenščina" data-language-local-name="Sloveens" class="interlanguage-link-target"><span>Slovenščina</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sq mw-list-item"><a href="https://sq.wikipedia.org/wiki/Mezoamerika" title="Mezoamerika – Albanees" lang="sq" hreflang="sq" data-title="Mezoamerika" data-language-autonym="Shqip" data-language-local-name="Albanees" class="interlanguage-link-target"><span>Shqip</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sr mw-list-item"><a href="https://sr.wikipedia.org/wiki/%D0%9C%D0%B5%D0%B7%D0%BE%D0%B0%D0%BC%D0%B5%D1%80%D0%B8%D0%BA%D0%B0" title="Мезоамерика – Servisch" lang="sr" hreflang="sr" data-title="Мезоамерика" data-language-autonym="Српски / srpski" data-language-local-name="Servisch" class="interlanguage-link-target"><span>Српски / srpski</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sv mw-list-item"><a href="https://sv.wikipedia.org/wiki/Mesoamerika" title="Mesoamerika – Zweeds" lang="sv" hreflang="sv" data-title="Mesoamerika" data-language-autonym="Svenska" data-language-local-name="Zweeds" class="interlanguage-link-target"><span>Svenska</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-szl mw-list-item"><a href="https://szl.wikipedia.org/wiki/Mezoameryka" title="Mezoameryka – Silezisch" lang="szl" hreflang="szl" data-title="Mezoameryka" data-language-autonym="Ślůnski" data-language-local-name="Silezisch" class="interlanguage-link-target"><span>Ślůnski</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ta mw-list-item"><a href="https://ta.wikipedia.org/wiki/%E0%AE%87%E0%AE%9F%E0%AF%88%E0%AE%AF%E0%AE%AE%E0%AF%86%E0%AE%B0%E0%AE%BF%E0%AE%95%E0%AF%8D%E0%AE%95%E0%AE%AA%E0%AF%8D_%E0%AE%AA%E0%AE%A3%E0%AF%8D%E0%AE%AA%E0%AE%BE%E0%AE%9F%E0%AF%8D%E0%AE%9F%E0%AF%81%E0%AE%AA%E0%AF%8D_%E0%AE%AA%E0%AE%95%E0%AF%81%E0%AE%A4%E0%AE%BF" title="இடையமெரிக்கப் பண்பாட்டுப் பகுதி – Tamil" lang="ta" hreflang="ta" data-title="இடையமெரிக்கப் பண்பாட்டுப் பகுதி" data-language-autonym="தமிழ்" data-language-local-name="Tamil" class="interlanguage-link-target"><span>தமிழ்</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-th mw-list-item"><a href="https://th.wikipedia.org/wiki/%E0%B8%A1%E0%B8%B5%E0%B9%82%E0%B8%8B%E0%B8%AD%E0%B9%80%E0%B8%A1%E0%B8%A3%E0%B8%B4%E0%B8%81%E0%B8%B2" title="มีโซอเมริกา – Thai" lang="th" hreflang="th" data-title="มีโซอเมริกา" data-language-autonym="ไทย" data-language-local-name="Thai" class="interlanguage-link-target"><span>ไทย</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-tl mw-list-item"><a href="https://tl.wikipedia.org/wiki/Mesoamerika" title="Mesoamerika – Tagalog" lang="tl" hreflang="tl" data-title="Mesoamerika" data-language-autonym="Tagalog" data-language-local-name="Tagalog" class="interlanguage-link-target"><span>Tagalog</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-tr mw-list-item"><a href="https://tr.wikipedia.org/wiki/Mezoamerika" title="Mezoamerika – Turks" lang="tr" hreflang="tr" data-title="Mezoamerika" data-language-autonym="Türkçe" data-language-local-name="Turks" class="interlanguage-link-target"><span>Türkçe</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-uk mw-list-item"><a href="https://uk.wikipedia.org/wiki/%D0%9C%D0%B5%D1%81%D0%BE%D0%B0%D0%BC%D0%B5%D1%80%D0%B8%D0%BA%D0%B0" title="Месоамерика – Oekraïens" lang="uk" hreflang="uk" data-title="Месоамерика" data-language-autonym="Українська" data-language-local-name="Oekraïens" class="interlanguage-link-target"><span>Українська</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ur mw-list-item"><a href="https://ur.wikipedia.org/wiki/%D9%88%D8%B3%D8%B7_%D8%A7%D9%85%D8%B1%DB%8C%DA%A9%D8%A7" title="وسط امریکا – Urdu" lang="ur" hreflang="ur" data-title="وسط امریکا" data-language-autonym="اردو" data-language-local-name="Urdu" class="interlanguage-link-target"><span>اردو</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-uz mw-list-item"><a href="https://uz.wikipedia.org/wiki/Mesoamerika" title="Mesoamerika – Oezbeeks" lang="uz" hreflang="uz" data-title="Mesoamerika" data-language-autonym="Oʻzbekcha / ўзбекча" data-language-local-name="Oezbeeks" class="interlanguage-link-target"><span>Oʻzbekcha / ўзбекча</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-vi mw-list-item"><a href="https://vi.wikipedia.org/wiki/Trung_B%E1%BB%99_ch%C3%A2u_M%E1%BB%B9" title="Trung Bộ châu Mỹ – Vietnamees" lang="vi" hreflang="vi" data-title="Trung Bộ châu Mỹ" data-language-autonym="Tiếng Việt" data-language-local-name="Vietnamees" class="interlanguage-link-target"><span>Tiếng Việt</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-war mw-list-item"><a href="https://war.wikipedia.org/wiki/Mesoamerika" title="Mesoamerika – Waray" lang="war" hreflang="war" data-title="Mesoamerika" data-language-autonym="Winaray" data-language-local-name="Waray" class="interlanguage-link-target"><span>Winaray</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-wuu mw-list-item"><a href="https://wuu.wikipedia.org/wiki/%E4%B8%AD%E9%83%A8%E7%BE%8E%E6%B4%B2" title="中部美洲 – Wuyu" lang="wuu" hreflang="wuu" data-title="中部美洲" data-language-autonym="吴语" data-language-local-name="Wuyu" class="interlanguage-link-target"><span>吴语</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-xmf mw-list-item"><a href="https://xmf.wikipedia.org/wiki/%E1%83%9B%E1%83%94%E1%83%A1%E1%83%9D%E1%83%90%E1%83%9B%E1%83%94%E1%83%A0%E1%83%98%E1%83%99%E1%83%90" title="მესოამერიკა – Mingreels" lang="xmf" hreflang="xmf" data-title="მესოამერიკა" data-language-autonym="მარგალური" data-language-local-name="Mingreels" class="interlanguage-link-target"><span>მარგალური</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-zh mw-list-item"><a href="https://zh.wikipedia.org/wiki/%E4%B8%AD%E9%83%A8%E7%BE%8E%E6%B4%B2" title="中部美洲 – Chinees" lang="zh" hreflang="zh" data-title="中部美洲" data-language-autonym="中文" data-language-local-name="Chinees" class="interlanguage-link-target"><span>中文</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-zh-min-nan mw-list-item"><a href="https://zh-min-nan.wikipedia.org/wiki/Mesoamerica" title="Mesoamerica – Minnanyu" lang="nan" hreflang="nan" data-title="Mesoamerica" data-language-autonym="閩南語 / Bân-lâm-gú" data-language-local-name="Minnanyu" class="interlanguage-link-target"><span>閩南語 / Bân-lâm-gú</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-zh-yue mw-list-item"><a href="https://zh-yue.wikipedia.org/wiki/%E7%BE%8E%E7%B4%A2%E7%BE%8E%E6%B4%B2" title="美索美洲 – Kantonees" lang="yue" hreflang="yue" data-title="美索美洲" data-language-autonym="粵語" data-language-local-name="Kantonees" class="interlanguage-link-target"><span>粵語</span></a></li> </ul> <div class="after-portlet after-portlet-lang"><span class="wb-langlinks-edit wb-langlinks-link"><a href="https://www.wikidata.org/wiki/Special:EntityPage/Q13703#sitelinks-wikipedia" title="Taalkoppelingen bewerken" class="wbc-editpage">Koppelingen bewerken</a></span></div> </div> </div> </div> </header> <div class="vector-page-toolbar"> <div class="vector-page-toolbar-container"> <div id="left-navigation"> <nav aria-label="Naamruimten"> <div id="p-associated-pages" class="vector-menu vector-menu-tabs mw-portlet mw-portlet-associated-pages" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="ca-nstab-main" class="selected vector-tab-noicon mw-list-item"><a href="/wiki/Meso-Amerika" title="Inhoudspagina bekijken [c]" accesskey="c"><span>Artikel</span></a></li><li id="ca-talk" class="vector-tab-noicon mw-list-item"><a href="/wiki/Overleg:Meso-Amerika" rel="discussion" title="Overleg over deze pagina [t]" accesskey="t"><span>Overleg</span></a></li> </ul> </div> </div> <div id="vector-variants-dropdown" class="vector-dropdown emptyPortlet" > <input type="checkbox" id="vector-variants-dropdown-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-variants-dropdown" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="Taalvariant wijzigen" > <label id="vector-variants-dropdown-label" for="vector-variants-dropdown-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet" aria-hidden="true" ><span class="vector-dropdown-label-text">Nederlands</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="p-variants" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-variants emptyPortlet" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> </ul> </div> </div> </div> </div> </nav> </div> <div id="right-navigation" class="vector-collapsible"> <nav aria-label="Weergaven"> <div id="p-views" class="vector-menu vector-menu-tabs mw-portlet mw-portlet-views" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="ca-view" class="selected vector-tab-noicon mw-list-item"><a href="/wiki/Meso-Amerika"><span>Lezen</span></a></li><li id="ca-ve-edit" class="vector-tab-noicon mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Meso-Amerika&amp;veaction=edit" title="Deze pagina bewerken [v]" accesskey="v"><span>Bewerken</span></a></li><li id="ca-edit" class="collapsible vector-tab-noicon mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Meso-Amerika&amp;action=edit" title="Broncode van deze pagina bewerken [e]" accesskey="e"><span>Brontekst bewerken</span></a></li><li id="ca-history" class="vector-tab-noicon mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Meso-Amerika&amp;action=history" title="Eerdere versies van deze pagina [h]" accesskey="h"><span>Geschiedenis weergeven</span></a></li> </ul> </div> </div> </nav> <nav class="vector-page-tools-landmark" aria-label="Paginahulpmiddelen"> <div id="vector-page-tools-dropdown" class="vector-dropdown vector-page-tools-dropdown" > <input type="checkbox" id="vector-page-tools-dropdown-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-page-tools-dropdown" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="Hulpmiddelen" > <label id="vector-page-tools-dropdown-label" for="vector-page-tools-dropdown-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet" aria-hidden="true" ><span class="vector-dropdown-label-text">Hulpmiddelen</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="vector-page-tools-unpinned-container" class="vector-unpinned-container"> <div id="vector-page-tools" class="vector-page-tools vector-pinnable-element"> <div class="vector-pinnable-header vector-page-tools-pinnable-header vector-pinnable-header-unpinned" data-feature-name="page-tools-pinned" data-pinnable-element-id="vector-page-tools" data-pinned-container-id="vector-page-tools-pinned-container" data-unpinned-container-id="vector-page-tools-unpinned-container" > <div class="vector-pinnable-header-label">Hulpmiddelen</div> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-pin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-page-tools.pin">naar zijbalk verplaatsen</button> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-unpin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-page-tools.unpin">verbergen</button> </div> <div id="p-cactions" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-cactions emptyPortlet vector-has-collapsible-items" title="Meer opties" > <div class="vector-menu-heading"> Handelingen </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="ca-more-view" class="selected vector-more-collapsible-item mw-list-item"><a href="/wiki/Meso-Amerika"><span>Lezen</span></a></li><li id="ca-more-ve-edit" class="vector-more-collapsible-item mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Meso-Amerika&amp;veaction=edit" title="Deze pagina bewerken [v]" accesskey="v"><span>Bewerken</span></a></li><li id="ca-more-edit" class="collapsible vector-more-collapsible-item mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Meso-Amerika&amp;action=edit" title="Broncode van deze pagina bewerken [e]" accesskey="e"><span>Brontekst bewerken</span></a></li><li id="ca-more-history" class="vector-more-collapsible-item mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Meso-Amerika&amp;action=history"><span>Geschiedenis weergeven</span></a></li> </ul> </div> </div> <div id="p-tb" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-tb" > <div class="vector-menu-heading"> Algemeen </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="t-whatlinkshere" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Speciaal:VerwijzingenNaarHier/Meso-Amerika" title="Lijst met alle pagina&#039;s die naar deze pagina verwijzen [j]" accesskey="j"><span>Links naar deze pagina</span></a></li><li id="t-recentchangeslinked" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Speciaal:RecenteWijzigingenGelinkt/Meso-Amerika" rel="nofollow" title="Recente wijzigingen in pagina&#039;s waar deze pagina naar verwijst [k]" accesskey="k"><span>Gerelateerde wijzigingen</span></a></li><li id="t-upload" class="mw-list-item"><a href="//commons.wikimedia.org/wiki/Special:UploadWizard?uselang=nl" title="Bestanden uploaden [u]" accesskey="u"><span>Bestand uploaden</span></a></li><li id="t-specialpages" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Speciaal:SpecialePaginas" title="Lijst met alle speciale pagina&#039;s [q]" accesskey="q"><span>Speciale pagina's</span></a></li><li id="t-permalink" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Meso-Amerika&amp;oldid=68234004" title="Permanente koppeling naar deze versie van deze pagina"><span>Permanente koppeling</span></a></li><li id="t-info" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Meso-Amerika&amp;action=info" title="Meer informatie over deze pagina"><span>Paginagegevens</span></a></li><li id="t-cite" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Speciaal:Citeren&amp;page=Meso-Amerika&amp;id=68234004&amp;wpFormIdentifier=titleform" title="Informatie over hoe u deze pagina kunt citeren"><span>Deze pagina citeren</span></a></li><li id="t-urlshortener" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Speciaal:UrlShortener&amp;url=https%3A%2F%2Fnl.wikipedia.org%2Fwiki%2FMeso-Amerika"><span>Verkorte URL verkrijgen</span></a></li><li id="t-urlshortener-qrcode" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Speciaal:QrCode&amp;url=https%3A%2F%2Fnl.wikipedia.org%2Fwiki%2FMeso-Amerika"><span>QR-code downloaden</span></a></li> </ul> </div> </div> <div id="p-coll-print_export" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-coll-print_export" > <div class="vector-menu-heading"> Afdrukken/exporteren </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="coll-create_a_book" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Speciaal:Boek&amp;bookcmd=book_creator&amp;referer=Meso-Amerika"><span>Boek aanmaken</span></a></li><li id="coll-download-as-rl" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Speciaal:DownloadAsPdf&amp;page=Meso-Amerika&amp;action=show-download-screen"><span>Downloaden als PDF</span></a></li><li id="t-print" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Meso-Amerika&amp;printable=yes" title="Printvriendelijke versie van deze pagina [p]" accesskey="p"><span>Afdrukversie</span></a></li> </ul> </div> </div> <div id="p-wikibase-otherprojects" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-wikibase-otherprojects" > <div class="vector-menu-heading"> In andere projecten </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li class="wb-otherproject-link wb-otherproject-commons mw-list-item"><a href="https://commons.wikimedia.org/wiki/Category:Mesoamerica" hreflang="en"><span>Wikimedia Commons</span></a></li><li id="t-wikibase" class="wb-otherproject-link wb-otherproject-wikibase-dataitem mw-list-item"><a href="https://www.wikidata.org/wiki/Special:EntityPage/Q13703" title="Koppeling naar item in verbonden gegevensrepository [g]" accesskey="g"><span>Wikidata-item</span></a></li> </ul> </div> </div> </div> </div> </div> </div> </nav> </div> </div> </div> <div class="vector-column-end"> <div class="vector-sticky-pinned-container"> <nav class="vector-page-tools-landmark" aria-label="Paginahulpmiddelen"> <div id="vector-page-tools-pinned-container" class="vector-pinned-container"> </div> </nav> <nav class="vector-appearance-landmark" aria-label="Uiterlijk"> <div id="vector-appearance-pinned-container" class="vector-pinned-container"> <div id="vector-appearance" class="vector-appearance vector-pinnable-element"> <div class="vector-pinnable-header vector-appearance-pinnable-header vector-pinnable-header-pinned" data-feature-name="appearance-pinned" data-pinnable-element-id="vector-appearance" data-pinned-container-id="vector-appearance-pinned-container" data-unpinned-container-id="vector-appearance-unpinned-container" > <div class="vector-pinnable-header-label">Uiterlijk</div> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-pin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-appearance.pin">naar zijbalk verplaatsen</button> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-unpin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-appearance.unpin">verbergen</button> </div> </div> </div> </nav> </div> </div> <div id="bodyContent" class="vector-body" aria-labelledby="firstHeading" data-mw-ve-target-container> <div class="vector-body-before-content"> <div class="mw-indicators"> </div> <div id="siteSub" class="noprint">Uit Wikipedia, de vrije encyclopedie</div> </div> <div id="contentSub"><div id="mw-content-subtitle"></div></div> <div id="mw-content-text" class="mw-body-content"><div class="mw-content-ltr mw-parser-output" lang="nl" dir="ltr"><style data-mw-deduplicate="TemplateStyles:r67645038">.mw-parser-output .link-portaal{float:right;clear:right;padding:0.5em;margin:0.5em 0 0.5em 1em;font-size:85%;background-color:var(--background-color-interactive-subtle,#f8f9fa);border:1px solid var(--border-color-base,#a2a9b1)}@media screen and (max-width:600px){.mw-parser-output .link-portaal{float:none;margin:0.5em 0 0.5em 0}}</style><div class="link-portaal noprint"><span typeof="mw:File"><a href="/wiki/Bestand:Portal.svg" class="mw-file-description"><img alt="" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/c/c9/Portal.svg/22px-Portal.svg.png" decoding="async" width="22" height="20" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/c/c9/Portal.svg/33px-Portal.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/c/c9/Portal.svg/44px-Portal.svg.png 2x" data-file-width="36" data-file-height="32" /></a></span>&#8194;<a href="/wiki/Portaal:Oudheid" title="Portaal:Oudheid">Portaal Oudheid</a></div> <link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r67645038"><div class="link-portaal noprint"><span typeof="mw:File"><a href="/wiki/Bestand:Portal.svg" class="mw-file-description"><img alt="" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/c/c9/Portal.svg/22px-Portal.svg.png" decoding="async" width="22" height="20" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/c/c9/Portal.svg/33px-Portal.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/c/c9/Portal.svg/44px-Portal.svg.png 2x" data-file-width="36" data-file-height="32" /></a></span>&#8194;<a href="/wiki/Portaal:Mexico" title="Portaal:Mexico">Portaal Mexico</a></div> <figure class="mw-default-size" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/Bestand:Tikal_mayan_ruins_2009.jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/e/e7/Tikal_mayan_ruins_2009.jpg/260px-Tikal_mayan_ruins_2009.jpg" decoding="async" width="260" height="150" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/e/e7/Tikal_mayan_ruins_2009.jpg/390px-Tikal_mayan_ruins_2009.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/e/e7/Tikal_mayan_ruins_2009.jpg/520px-Tikal_mayan_ruins_2009.jpg 2x" data-file-width="4288" data-file-height="2472" /></a><figcaption><a href="/wiki/Tikal_(stad)" title="Tikal (stad)">Tikal</a> was een van de grootste steden van de <a href="/wiki/Mayacultuur" title="Mayacultuur">Maya's</a> ten tijde van de <a href="/wiki/Klassieke_periode_(geschiedenis)" title="Klassieke periode (geschiedenis)">Klassieke Periode</a></figcaption></figure> <figure class="mw-default-size" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/Bestand:Templo_tazumal.jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/d/df/Templo_tazumal.jpg/260px-Templo_tazumal.jpg" decoding="async" width="260" height="195" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/d/df/Templo_tazumal.jpg/390px-Templo_tazumal.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/d/df/Templo_tazumal.jpg/520px-Templo_tazumal.jpg 2x" data-file-width="2816" data-file-height="2112" /></a><figcaption>De archeologische opgraving <a href="/wiki/Tazumal" title="Tazumal">Tazumal</a> in <a href="/w/index.php?title=Chalchuapa&amp;action=edit&amp;redlink=1" class="new" title="Chalchuapa (de pagina bestaat niet)">Chalchuapa</a>, <a href="/wiki/El_Salvador" title="El Salvador">El Salvador</a></figcaption></figure> <figure class="mw-default-size" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/Bestand:CPN_WEST_COURT_01.jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/8/81/CPN_WEST_COURT_01.jpg/260px-CPN_WEST_COURT_01.jpg" decoding="async" width="260" height="183" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/8/81/CPN_WEST_COURT_01.jpg/390px-CPN_WEST_COURT_01.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/8/81/CPN_WEST_COURT_01.jpg/520px-CPN_WEST_COURT_01.jpg 2x" data-file-width="2357" data-file-height="1662" /></a><figcaption><a href="/wiki/Cop%C3%A1n_(Mayastad)" title="Copán (Mayastad)">Copán</a> is een archeologische opgraving in het westen van <a href="/wiki/Honduras" title="Honduras">Honduras</a>, niet ver van de grens van <a href="/wiki/Guatemala" title="Guatemala">Guatemala</a></figcaption></figure> <figure class="mw-default-size" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/Bestand:Palenque_ruins_web.jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/1/14/Palenque_ruins_web.jpg/260px-Palenque_ruins_web.jpg" decoding="async" width="260" height="173" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/1/14/Palenque_ruins_web.jpg/390px-Palenque_ruins_web.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/1/14/Palenque_ruins_web.jpg/520px-Palenque_ruins_web.jpg 2x" data-file-width="2000" data-file-height="1331" /></a><figcaption>Uitzicht op de klassieke Mayastad <a href="/wiki/Palenque_(Mayastad)" title="Palenque (Mayastad)">Palenque</a></figcaption></figure> <figure class="mw-default-size" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/Bestand:Piramide_de_la_Luna_072006.jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/a/a1/Piramide_de_la_Luna_072006.jpg/260px-Piramide_de_la_Luna_072006.jpg" decoding="async" width="260" height="150" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/a/a1/Piramide_de_la_Luna_072006.jpg/390px-Piramide_de_la_Luna_072006.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/a/a1/Piramide_de_la_Luna_072006.jpg/520px-Piramide_de_la_Luna_072006.jpg 2x" data-file-width="2434" data-file-height="1400" /></a><figcaption>Uitzicht op de Meso-Amerikaanse stad <a href="/wiki/Teotihuac%C3%A1n_(historische_stad)" title="Teotihuacán (historische stad)">Teotihuacán</a></figcaption></figure> <p><b>Meso-Amerika</b> is een cultureel-historisch gebied dat zich uitstrekt van Centraal-<a href="/wiki/Mexico_(land)" title="Mexico (land)">Mexico</a> tot <a href="/wiki/Nicaragua" title="Nicaragua">Nicaragua</a>. Talrijke hoogstaande <a href="/wiki/Indianen" title="Indianen">indiaanse</a> culturen zijn hier ontstaan, waaronder die van de <a href="/wiki/Azteken" title="Azteken">Azteken</a>, <a href="/wiki/Mayacultuur" title="Mayacultuur">Maya's</a>, <a href="/wiki/Tolteken" title="Tolteken">Tolteken</a> en <a href="/wiki/Zapoteken" title="Zapoteken">Zapoteken</a>. Meso-Amerika is dus niet hetzelfde als <a href="/wiki/Midden-Amerika" title="Midden-Amerika">Midden-Amerika</a>, al maakt het er wel deel van uit. De naam Meso-Amerika werd voor het eerst gebruikt door de <a href="/wiki/Duitsland" title="Duitsland">Duitse</a> antropoloog <a href="/wiki/Paul_Kirchhoff" title="Paul Kirchhoff">Paul Kirchhoff</a>. </p> <meta property="mw:PageProp/toc" /> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Geografie">Geografie</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Meso-Amerika&amp;veaction=edit&amp;section=1" title="Bewerk dit kopje: Geografie" class="mw-editsection-visualeditor"><span>bewerken</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Meso-Amerika&amp;action=edit&amp;section=1" title="De broncode bewerken van de sectie: Geografie"><span>brontekst bewerken</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>De noordelijke grens van Meso-Amerika lag ongeveer op de <a href="/wiki/Kreeftskeerkring" title="Kreeftskeerkring">Kreeftskeerkring</a>, met een uitstulping naar het zuiden in de woestijnen van Centraal-Mexico. Het gebied ten noorden van deze grens wordt in het <a href="/wiki/Spaans" title="Spaans">Spaans</a> <i>aridoamérica</i> (Droog-Amerika) genoemd, de volken die hier leefden waren voornamelijk <a href="/wiki/Nomaden" class="mw-redirect" title="Nomaden">nomaden</a>. Dat betekende overigens niet dat er geen contact was tussen Meso-Amerika en aridoamérica. In het zuidwesten van de Verenigde Staten zijn verschillende artefacten ontdekt die wijzen op contacten met Meso-Amerika, en ook het Meso-Amerikaans balspel werd er beoefend. Verder bestaan er taalkundige verbanden tussen aridoamérica en Meso-Amerika. Van tijd tot tijd werd Meso-Amerika dan ook binnengevallen door 'barbaren' uit het noorden. Een aantal Meso-Amerikaanse volkeren, waaronder de Azteken, kennen verhalen van een trek uit het noorden in hun stichtingsmythen. </p><p>De zuidelijke grens loopt door <a href="/wiki/Centraal-Amerika" title="Centraal-Amerika">Centraal-Amerika</a>, en ligt evenmin als de noordelijke, niet duidelijk vast. Het zuidelijkste volk dat doorgaans tot de Meso-Amerikaanse indianen wordt gerekend zijn de <a href="/w/index.php?title=Nicarao&amp;action=edit&amp;redlink=1" class="new" title="Nicarao (de pagina bestaat niet)">Nicarao</a> uit <a href="/wiki/Nicaragua" title="Nicaragua">Nicaragua</a>. </p><p>Meso-Amerika zelf wordt doorgaans ingedeeld in een aantal subregio's: de <a href="/w/index.php?title=Golfkust&amp;action=edit&amp;redlink=1" class="new" title="Golfkust (de pagina bestaat niet)">Golfkust</a>, het <a href="/wiki/Dal_van_Mexico" class="mw-redirect" title="Dal van Mexico">Dal van Mexico</a>, het noordwesten, <a href="/wiki/Oaxaca_(staat)" title="Oaxaca (staat)">Oaxaca</a>, de hooglanden van <a href="/wiki/Guatemala" title="Guatemala">Guatemala</a> en <a href="/wiki/Chiapas" title="Chiapas">Chiapas</a> en <a href="/wiki/Yucat%C3%A1n_(schiereiland)" title="Yucatán (schiereiland)">Yucatán</a>. De geografie en het landschap van deze gebieden zijn verschillend. Yucatán is bijzonder vlak, terwijl Oaxaca juist weer erg bergachtig is. De Golfkust is erg vochtig, terwijl het noordwesten juist weer erg droog is, etc. Deze verschillen hadden uiteraard hun weerslag op de ontwikkeling van de verschillende beschavingen. </p> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Kenmerken_van_Meso-Amerikaanse_volkeren">Kenmerken van Meso-Amerikaanse volkeren</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Meso-Amerika&amp;veaction=edit&amp;section=2" title="Bewerk dit kopje: Kenmerken van Meso-Amerikaanse volkeren" class="mw-editsection-visualeditor"><span>bewerken</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Meso-Amerika&amp;action=edit&amp;section=2" title="De broncode bewerken van de sectie: Kenmerken van Meso-Amerikaanse volkeren"><span>brontekst bewerken</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>De Meso-Amerikaanse volken hadden een aantal fundamentele overeenkomsten. Zo aten ze grotendeels hetzelfde voedsel: maïs, en in mindere mate pompoenen, pepers en kalkoen. Maïs was zo belangrijk voor de gemiddelde Meso-Amerikaan, dat het haast een religieuze betekenis had. Zelfs oorlogen werden onderbroken wanneer het oogsttijd was. Er bestonden in sommige samenlevingen dan ook zware straffen op het vernielen van maïsvelden. </p> <figure class="mw-default-size" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/Bestand:Chac_Mool1.jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/4a/Chac_Mool1.jpg/260px-Chac_Mool1.jpg" decoding="async" width="260" height="162" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/4a/Chac_Mool1.jpg/390px-Chac_Mool1.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/4a/Chac_Mool1.jpg/520px-Chac_Mool1.jpg 2x" data-file-width="584" data-file-height="364" /></a><figcaption>Een <i><a href="/wiki/Chac_mool" title="Chac mool">chac mool</a></i>, waarin harten van geofferde mensen aan de goden werden aangeboden</figcaption></figure> <p>Een andere in het oog springende overeenkomst is de religie. De Azteekse god <a href="/wiki/Quetzalcoatl" title="Quetzalcoatl">Quetzalcoatl</a> bijvoorbeeld, heeft veel overeenkomsten met <a href="/wiki/Kukulcan" title="Kukulcan">Kukulcan</a> bij de <a href="/wiki/Yucateken" class="mw-redirect" title="Yucateken">Yucateken</a> en <a href="/w/index.php?title=Gukumatz&amp;action=edit&amp;redlink=1" class="new" title="Gukumatz (de pagina bestaat niet)">Gukumatz</a> bij de <a href="/wiki/K%27iche%27_(volk)" title="K&#39;iche&#39; (volk)">K'iche'</a>. Eveneens vereerden ze dezelfde dieren: slangen, <a href="/wiki/Jaguar" title="Jaguar">jaguars</a> en <a href="/wiki/Arend_(roofvogel)" title="Arend (roofvogel)">adelaars</a>. Bijna alle beschavingen <a href="/wiki/Mensenoffer" title="Mensenoffer">offerden mensen</a> aan hun goden, hoewel niet elk volk dat in dezelfde mate deed. De Azteken waren qua mensenoffers met enige afstand het actiefst, en men zou dan wel kunnen stellen dat de Azteken de Meso-Amerikaanse beschavingen daarmee een 'slechte naam' hebben gegeven. De Meso-Amerikanen geloofden dat de goden zichzelf hadden geofferd om de wereld te scheppen, en daarom was het niet meer dan rechtvaardig als de mensen hetzelfde zouden doen. Ook beoefenden bijna alle Meso-Amerikaanse volkeren het zojuist al even genoemde <a href="/wiki/Meso-Amerikaans_balspel" title="Meso-Amerikaans balspel">Meso-Amerikaans balspel</a>. </p><p>De Meso-Amerikaanse volkeren besteedden veel aandacht aan <a href="/wiki/Astronomie" title="Astronomie">astronomie</a>, <a href="/wiki/Astrologie" title="Astrologie">astrologie</a> en <a href="/wiki/Wiskunde" title="Wiskunde">wiskunde</a>. Zo kenden zij het getal <a href="/wiki/0_(getal)" title="0 (getal)">nul</a> eerder dan enig andere beschaving. Hun kalender was preciezer dan de Europese kalender van dat moment. Ze waren in staat <a href="/wiki/Zonsverduistering" title="Zonsverduistering">zons</a>- en <a href="/wiki/Maansverduistering" title="Maansverduistering">maansverduisteringen</a> te voorspellen. De <a href="/wiki/Mayakalender" title="Mayakalender">Mayakalender</a> wordt vaak voorgesteld als in elkaar draaiende <a href="/wiki/Tandwiel" title="Tandwiel">tandwielen</a>, en niet ten onrechte. Zij beschouwden de geschiedenis namelijk graag cyclisch. Volgens de Meso-Amerikanen was de wereldgeschiedenis verdeeld in verschillende tijdperken. Wij leven momenteel in de vierde (volgens sommige volken in de vijfde). </p> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Chronologie">Chronologie</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Meso-Amerika&amp;veaction=edit&amp;section=3" title="Bewerk dit kopje: Chronologie" class="mw-editsection-visualeditor"><span>bewerken</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Meso-Amerika&amp;action=edit&amp;section=3" title="De broncode bewerken van de sectie: Chronologie"><span>brontekst bewerken</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <table align="right" style="float:right; clear:right; margin:1em 0 1em 1em; text-align: center; width:270px; border:1px solid #aaaaaa; background-color:#f9f9f9; padding:5px; font-size:90%;"> <tbody><tr> <td align="center"><span typeof="mw:File"><a href="/wiki/Bestand:Flag_of_Mexico.svg" class="mw-file-description" title="Vlag van Mexico"><img alt="Vlag van Mexico" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/f/fc/Flag_of_Mexico.svg/20px-Flag_of_Mexico.svg.png" decoding="async" width="20" height="11" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/f/fc/Flag_of_Mexico.svg/30px-Flag_of_Mexico.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/f/fc/Flag_of_Mexico.svg/40px-Flag_of_Mexico.svg.png 2x" data-file-width="980" data-file-height="560" /></a></span></td> <td align="center"><b><a href="/wiki/Geschiedenis_van_Mexico" title="Geschiedenis van Mexico">Geschiedenis van Mexico</a></b></td> <td align="center"><span typeof="mw:File"><a href="/wiki/Bestand:Flag_of_Mexico.svg" class="mw-file-description" title="Vlag van Mexico"><img alt="Vlag van Mexico" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/f/fc/Flag_of_Mexico.svg/20px-Flag_of_Mexico.svg.png" decoding="async" width="20" height="11" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/f/fc/Flag_of_Mexico.svg/30px-Flag_of_Mexico.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/f/fc/Flag_of_Mexico.svg/40px-Flag_of_Mexico.svg.png 2x" data-file-width="980" data-file-height="560" /></a></span> </td></tr> <tr> <td colspan="3"> <hr /> </td></tr> <tr> <td colspan="3" align="left"> <p><a class="mw-selflink selflink">Meso-Amerika</a> (tot 1519)<br /> <a href="/wiki/Spaanse_verovering_van_Mexico" title="Spaanse verovering van Mexico">Spaanse veroveringen</a> (1519–1521)<br /> <a href="/wiki/Nieuw-Spanje" title="Nieuw-Spanje">Nieuw-Spanje</a> (1521–1810)<br /> <a href="/wiki/Mexicaanse_Onafhankelijkheidsoorlog" title="Mexicaanse Onafhankelijkheidsoorlog">Onafhankelijkheidsoorlog</a> (1810–1821)<br /> <a href="/wiki/Geschiedenis_van_Mexico_(1821-1855)" title="Geschiedenis van Mexico (1821-1855)">Onafhankelijk Mexico</a> (1821–1855)<br /> <a href="/wiki/Reforma" title="Reforma">Reforma</a> (1855–1876)<br /> <a href="/wiki/Porfiriaat" title="Porfiriaat">Porfiriaat</a> (1876–1910)<br /> <a href="/wiki/Mexicaanse_Revolutie" title="Mexicaanse Revolutie">Mexicaanse Revolutie</a> (1910–1929)<br /> <a href="/wiki/Geschiedenis_van_Mexico_(1929-2000)" title="Geschiedenis van Mexico (1929-2000)">Institutionele Revolutie</a> (1929–2000) </p> <hr /> </td></tr> <tr> <td colspan="3" style="text-align: center;"><b>Portaal</b>&#160; <span typeof="mw:File"><a href="/wiki/Bestand:Portal.svg" class="mw-file-description" title="Portaalicoon"><img alt="Portaalicoon" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/c/c9/Portal.svg/22px-Portal.svg.png" decoding="async" width="22" height="20" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/c/c9/Portal.svg/33px-Portal.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/c/c9/Portal.svg/44px-Portal.svg.png 2x" data-file-width="36" data-file-height="32" /></a></span> &#160;<b><a href="/wiki/Portaal:Mexico" title="Portaal:Mexico">Mexico</a></b><br /> <p><b>Portaal</b>&#160; <span typeof="mw:File"><a href="/wiki/Bestand:Portal.svg" class="mw-file-description" title="Portaalicoon"><img alt="Portaalicoon" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/c/c9/Portal.svg/22px-Portal.svg.png" decoding="async" width="22" height="20" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/c/c9/Portal.svg/33px-Portal.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/c/c9/Portal.svg/44px-Portal.svg.png 2x" data-file-width="36" data-file-height="32" /></a></span> &#160;<b><a href="/wiki/Portaal:Geschiedenis" title="Portaal:Geschiedenis">Geschiedenis</a></b> </p> </td></tr></tbody></table> <p>De geschiedenis van Meso-Amerika wordt opgedeeld in de <a href="/wiki/Lithische_periode" title="Lithische periode">Lithische periode</a>, <a href="/wiki/Archa%C3%AFsche_periode_(Amerika)" title="Archaïsche periode (Amerika)">archaïsche periode</a>, pre-klassieke of <a href="/wiki/Formatieve_periode" title="Formatieve periode">formatieve periode</a>, <a href="/wiki/Klassieke_periode_(Amerika)" title="Klassieke periode (Amerika)">klassieke</a> en <a href="/wiki/Post-klassieke_periode" class="mw-redirect" title="Post-klassieke periode">post-klassieke periodes</a>. </p> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Lithische_periode">Lithische periode</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Meso-Amerika&amp;veaction=edit&amp;section=4" title="Bewerk dit kopje: Lithische periode" class="mw-editsection-visualeditor"><span>bewerken</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Meso-Amerika&amp;action=edit&amp;section=4" title="De broncode bewerken van de sectie: Lithische periode"><span>brontekst bewerken</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>Mexico werd voor het eerst bevolkt door jager-verzamelaars 14.000 jaar geleden, en mogelijk eerder. Over hoe het Amerikaanse continent bevolkt is geraakt bestaan meerdere theorieën; de theorie dat zij via de bevroren <a href="/wiki/Beringstraat" title="Beringstraat">Beringstraat</a> zijn overgestoken geniet het meeste aanhang. </p> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Archaïsche_periode"><span id="Archa.C3.AFsche_periode"></span>Archaïsche periode</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Meso-Amerika&amp;veaction=edit&amp;section=5" title="Bewerk dit kopje: Archaïsche periode" class="mw-editsection-visualeditor"><span>bewerken</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Meso-Amerika&amp;action=edit&amp;section=5" title="De broncode bewerken van de sectie: Archaïsche periode"><span>brontekst bewerken</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>De <a href="/wiki/Archa%C3%AFsche_periode_(Amerika)" title="Archaïsche periode (Amerika)">archaïsche periode</a> duurt tot ongeveer <a href="/wiki/2000_v.Chr." class="mw-redirect" title="2000 v.Chr.">2000 v.Chr.</a>. </p><p>De oudste sporen van <a href="/wiki/Landbouw" title="Landbouw">landbouw</a> zijn aangetroffen in het <a href="/wiki/Dal_van_Tehuac%C3%A1n" title="Dal van Tehuacán">Dal van Tehuacán</a>, en dateren uit <a href="/wiki/7e_millennium_v.Chr." title="7e millennium v.Chr.">9000 BP</a>, waardoor het een van de vijf ontstaansgebieden van landbouw is. De belangrijkste landbouwproducten waren <a href="/wiki/Ma%C3%AFs" title="Maïs">maïs</a>, <a href="/wiki/Pompoen" title="Pompoen">pompoenen</a> en <a href="/wiki/Peper" title="Peper">pepers</a>. Ook werd de <a href="/wiki/Kalkoen_(dier)" title="Kalkoen (dier)">kalkoen</a> <a href="/wiki/Domesticatie" title="Domesticatie">gedomesticeerd</a>. </p> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Formatieve_periode">Formatieve periode</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Meso-Amerika&amp;veaction=edit&amp;section=6" title="Bewerk dit kopje: Formatieve periode" class="mw-editsection-visualeditor"><span>bewerken</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Meso-Amerika&amp;action=edit&amp;section=6" title="De broncode bewerken van de sectie: Formatieve periode"><span>brontekst bewerken</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <div class="hatnote" style="margin-bottom:0.5em; padding:0.5em 0 0.5em 1.6em; font-size:95%;" role="note"><span typeof="mw:File"><span><img alt="" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/e/ee/1rightarrow_blue.svg/15px-1rightarrow_blue.svg.png" decoding="async" width="15" height="15" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/e/ee/1rightarrow_blue.svg/23px-1rightarrow_blue.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/e/ee/1rightarrow_blue.svg/30px-1rightarrow_blue.svg.png 2x" data-file-width="480" data-file-height="480" /></span></span> <i>Zie <a href="/wiki/Formatieve_periode_(Meso-Amerika)" title="Formatieve periode (Meso-Amerika)">Formatieve periode (Meso-Amerika)</a> voor het hoofdartikel over dit onderwerp.</i></div> <p>De pre-klassieke of formatieve periode van Meso-Amerika duurde van ongeveer 2000 v.Chr. tot 300 n. Chr. In deze periode kwamen de eerste beschavingen op. De pre-klassieke periode wordt vaak nog opgedeeld in vroeg pre-klassiek (2000 v. Chr-900 v. Chr), midden pre-klassiek (900 v. Chr-300 v. Chr) en laat pre-klassiek (300 v.Chr.-300 n.Chr.) </p> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Klassieke_periode">Klassieke periode</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Meso-Amerika&amp;veaction=edit&amp;section=7" title="Bewerk dit kopje: Klassieke periode" class="mw-editsection-visualeditor"><span>bewerken</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Meso-Amerika&amp;action=edit&amp;section=7" title="De broncode bewerken van de sectie: Klassieke periode"><span>brontekst bewerken</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <div class="hatnote" style="margin-bottom:0.5em; padding:0.5em 0 0.5em 1.6em; font-size:95%;" role="note"><span typeof="mw:File"><span><img alt="" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/e/ee/1rightarrow_blue.svg/15px-1rightarrow_blue.svg.png" decoding="async" width="15" height="15" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/e/ee/1rightarrow_blue.svg/23px-1rightarrow_blue.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/e/ee/1rightarrow_blue.svg/30px-1rightarrow_blue.svg.png 2x" data-file-width="480" data-file-height="480" /></span></span> <i>Zie <a href="/wiki/Klassieke_periode_(Meso-Amerika)" title="Klassieke periode (Meso-Amerika)">Klassieke periode (Meso-Amerika)</a> voor het hoofdartikel over dit onderwerp.</i></div> <p>De klassieke periode van Meso-Amerika duurde van 300 tot 900. Culturen kwamen tot bloei, en de Meso-Amerikaanse steden behoorden tot de grootste ter wereld. De klassieke periode wordt vaak nog onderverdeeld in vroeg-klassiek (300-600) en laat-klassiek (600-900). </p> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Postklassieke_periode">Postklassieke periode</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Meso-Amerika&amp;veaction=edit&amp;section=8" title="Bewerk dit kopje: Postklassieke periode" class="mw-editsection-visualeditor"><span>bewerken</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Meso-Amerika&amp;action=edit&amp;section=8" title="De broncode bewerken van de sectie: Postklassieke periode"><span>brontekst bewerken</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <div class="hatnote" style="margin-bottom:0.5em; padding:0.5em 0 0.5em 1.6em; font-size:95%;" role="note"><span typeof="mw:File"><span><img alt="" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/e/ee/1rightarrow_blue.svg/15px-1rightarrow_blue.svg.png" decoding="async" width="15" height="15" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/e/ee/1rightarrow_blue.svg/23px-1rightarrow_blue.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/e/ee/1rightarrow_blue.svg/30px-1rightarrow_blue.svg.png 2x" data-file-width="480" data-file-height="480" /></span></span> <i>Zie <a href="/wiki/Postklassieke_periode_(Meso-Amerika)" title="Postklassieke periode (Meso-Amerika)">postklassieke periode (Meso-Amerika)</a> voor het hoofdartikel over dit onderwerp.</i></div> <p>De <a href="/wiki/Postklassieke_periode" title="Postklassieke periode">postklassieke periode</a> van Meso-Amerika duurde van 900 tot de Spaanse verovering in de zestiende eeuw. Dit was de tijd waarin de Azteken leefden. De postklassieke periode wordt doorgaan onderverdeeld in vroeg post-klassiek (900-1200) en laat post-klassiek (1200-1519). </p><p>Het zuidelijke deel van Meso-Amerika (El Salvador, zuid/centraal Honduras, zuid Nicaragua en Noordwest-Costa Rica) werd in deze periode echt deel van het gebied. Dit door de migratie van volkeren uit Mexico zoals de aan de Azteken verwant zijnde Nicarao (migratie rond 1350). </p> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Spaanse_Verovering_en_daarna">Spaanse Verovering en daarna</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Meso-Amerika&amp;veaction=edit&amp;section=9" title="Bewerk dit kopje: Spaanse Verovering en daarna" class="mw-editsection-visualeditor"><span>bewerken</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Meso-Amerika&amp;action=edit&amp;section=9" title="De broncode bewerken van de sectie: Spaanse Verovering en daarna"><span>brontekst bewerken</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <figure class="mw-default-size" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/Bestand:Mesoam%C3%A9rica.png" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/1/16/Mesoam%C3%A9rica.png/260px-Mesoam%C3%A9rica.png" decoding="async" width="260" height="191" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/1/16/Mesoam%C3%A9rica.png/390px-Mesoam%C3%A9rica.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/1/16/Mesoam%C3%A9rica.png/520px-Mesoam%C3%A9rica.png 2x" data-file-width="1074" data-file-height="789" /></a><figcaption>Gebieden in Meso-Amerika</figcaption></figure> <p>De eerste Spanjaarden bereikten Meso-Amerika in <a href="/wiki/1511" title="1511">1511</a>. Tussen <a href="/wiki/1519" title="1519">1519</a> en <a href="/wiki/1521" title="1521">1521</a> onderwierp <a href="/wiki/Hern%C3%A1n_Cort%C3%A9s" title="Hernán Cortés">Hernán Cortés</a> de Azteken. Ook de rest van Meso-Amerika werd in rap tempo veroverd, al zou het nog decennia duren voordat de indianen in de bergen van Oaxaca of de wouden van Yucatán definitief waren onderworpen. De laatste Mayastad, Tayasal, viel pas in <a href="/wiki/1697" title="1697">1697</a>. </p><p>Niet alleen werd de stedelijke Meso-Amerikaanse beschaving door de Europeanen vrijwel geheel vernietigd, maar er kwamen ook nog eens tientallen miljoenen indianen om het leven door ziektes (o.a. de <a href="/wiki/Pokken" title="Pokken">pokken</a>) waartegen ze niet resistent waren. In de zestiende eeuw kampte Meso-Amerika met een bevolkingsdaling van tegen de 90%; een van de grootste demografische catastrofes uit de wereldgeschiedenis. Naast de ruïnesteden en archeologische vondsten is de meeste kennis van de antieke beschavingen van Meso-Amerika ons overgeleverd door Spaanse missionarissen als <a href="/wiki/Peter_van_Gent" title="Peter van Gent">Peter van Gent</a>, <a href="/wiki/Bernardino_de_Sahag%C3%BAn" title="Bernardino de Sahagún">Bernardino de Sahagún</a>, <a href="/wiki/Bartolom%C3%A9_de_las_Casas" title="Bartolomé de las Casas">Bartolomé de las Casas</a> en <a href="/wiki/Diego_de_Landa" title="Diego de Landa">Diego de Landa</a>. Deze geestelijken speelden vaak een dubbelrol. Aan de ene kant toonden ze interesse voor de indiaanse culturen, en legden hun gebruiken vast, maar aan de andere kant konden ze weinig respect opbrengen voor de indianen die 'duivels' vereerden. Er is dan ook tegelijkertijd veel kennis vernietigd (met name De Landa is wat dat betreft berucht). </p><p>Tijdens de koloniale periode hadden de meeste indianen die de epidemieën overleefd hadden een armoedige levensstandaard (hoewel de <i><a href="/wiki/Cacique_(opperhoofd)" title="Cacique (opperhoofd)">caciques</a></i> het doorgaans beter hadden, de Spanjaarden lieten hen doorgaans hun functie behouden). Over hoe het precies zit bestaat discussie: aan de ene kant is er de <a href="/wiki/Zwarte_legende" title="Zwarte legende">zwarte legende</a> die zegt dat het een en al ellende was, en aan de andere kant is er de <a href="/wiki/Zwarte_legende#Negatieve_beeldvorming_over_Spanje" title="Zwarte legende">witte legende</a>, die zegt dat het op een aantal punten best wel meeviel. Hoe dan ook, de onafhankelijkheid bracht weinig verandering in het lot van de indianen. De elite van Europese Spanjaarden werd vervangen door creoolse Spanjaarden, maar indianen bleven onderaan de maatschappelijke ladder staan. Terwijl westerse archeologen zich op de ruïnes van de oorspronkelijke inheemse bevolking stortten, begonnen hun nakomelingen zich zeer geleidelijk te emanciperen. De <a href="/wiki/Mexicaanse_Revolutie" title="Mexicaanse Revolutie">Mexicaanse Revolutie</a> gaf hier een impuls aan. Onder anderen <a href="/wiki/Felipe_Carrillo_Puerto_(revolutionair)" title="Felipe Carrillo Puerto (revolutionair)">Felipe Carrillo Puerto</a> deed veel voor de emancipatie van de indianen, maar de ondergeschikte positie bleef lang in stand. In <a href="/wiki/Guatemala" title="Guatemala">Guatemala</a> werden de Maya in de tweede helft van de twintigste eeuw zelfs nog slachtoffer van een <a href="/wiki/Genocide" title="Genocide">genocide</a> door het militaire bewind van de herboren "christen" <a href="/wiki/Efra%C3%ADn_R%C3%ADos_Montt" title="Efraín Ríos Montt">Efraín Ríos Montt</a>. Hoewel de indianen nu in alle landen dezelfde wettelijke rechten en bescherming hebben als blanken en mestiezen, blijft er in de praktijk nog veel ongelijkheid bestaan. </p> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Meso-Amerikaanse_talen">Meso-Amerikaanse talen</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Meso-Amerika&amp;veaction=edit&amp;section=10" title="Bewerk dit kopje: Meso-Amerikaanse talen" class="mw-editsection-visualeditor"><span>bewerken</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Meso-Amerika&amp;action=edit&amp;section=10" title="De broncode bewerken van de sectie: Meso-Amerikaanse talen"><span>brontekst bewerken</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>Binnen de <a href="/wiki/Taalkunde" title="Taalkunde">taalkunde</a> spreekt men weleens van Meso-Amerikaanse talen. Dit is niet één <a href="/wiki/Taalfamilie" title="Taalfamilie">taalfamilie</a> met talen die onderling verwant zijn, maar een <i><a href="/wiki/Sprachbund" title="Sprachbund">Sprachbund</a></i>. Meso-Amerikaanse talen komen uit verschillende taalfamilies (<a href="/wiki/Uto-Azteekse_talen" title="Uto-Azteekse talen">Uto-Azteeks</a>, <a href="/wiki/Mayatalen" title="Mayatalen">Maya</a>, <a href="/wiki/Mixe-Zoque-talen" class="mw-redirect" title="Mixe-Zoque-talen">Mixe-Zoque</a>) die voor zover bekend niet verwant zijn, maar wel door langdurig onderling contact bepaalde eigenschappen van elkaar hebben overgenomen. </p> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Pseudowetenschappelijke_theorieën"><span id="Pseudowetenschappelijke_theorie.C3.ABn"></span>Pseudowetenschappelijke theorieën</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Meso-Amerika&amp;veaction=edit&amp;section=11" title="Bewerk dit kopje: Pseudowetenschappelijke theorieën" class="mw-editsection-visualeditor"><span>bewerken</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Meso-Amerika&amp;action=edit&amp;section=11" title="De broncode bewerken van de sectie: Pseudowetenschappelijke theorieën"><span>brontekst bewerken</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <figure class="mw-default-size" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/Bestand:Telamones_Tula.jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/c/c9/Telamones_Tula.jpg/260px-Telamones_Tula.jpg" decoding="async" width="260" height="195" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/c/c9/Telamones_Tula.jpg/390px-Telamones_Tula.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/c/c9/Telamones_Tula.jpg/520px-Telamones_Tula.jpg 2x" data-file-width="2592" data-file-height="1944" /></a><figcaption>Tolteekse krijgers volgens de een, buitenaards wapentuig volgens de ander</figcaption></figure> <p>De tempels en paleizen hebben niet alleen serieuze wetenschappers aangetrokken, ook minder serieuze fantasten hebben er theorieën over ontwikkeld. Hieronder een paar voorbeelden. </p> <ul><li>De eerste wetenschappers die Meso-Amerikaanse ruïnes ontdekten konden niet geloven dat 'wilden' tot zulke dingen in staat waren. Zij meenden dan ook dat de Meso-Amerikaanse bouwwerken waren opgericht door volkeren die afstamden van 'beschaafde' westerlingen. Een populaire theorie is dat het <a href="/wiki/Atlantis_(eiland)" title="Atlantis (eiland)">Atlantiërs</a> waren. Volgens een andere populaire theorie waren het de <a href="/wiki/Isra%C3%ABlieten" title="Israëlieten">verloren stammen van Israël</a>.</li> <li>Volgens de Azteekse <a href="/wiki/Geschiedschrijver" class="mw-redirect" title="Geschiedschrijver">geschiedschrijver</a> <a href="/w/index.php?title=Fernando_de_Alva_Ixtlilxochitl&amp;action=edit&amp;redlink=1" class="new" title="Fernando de Alva Ixtlilxochitl (de pagina bestaat niet)">Ixtlilxochitl</a>, die de oude geschriften van de Azteken bestudeerde, kenden de Azteken een <a href="/wiki/Fabel" title="Fabel">fabel</a> dat zij van de Tolteken afstamden en dat er voor de Tolteken een ‘eerste wereld’ geweest is, die 1716 jaar geduurd heeft. Die zou verdelgd zijn door enorme regens die het land zonder uitzondering bedekten met water. Zij vertelden er nog andere fabels bij, over hoe de mens zich vermenigvuldigde nadat enkelen deze ramp overleefden door in een ‘toptlipetlocali’ (afgesloten kist) te ontsnappen. Verder wordt er in de legende verhaald hoe de afstammelingen van deze mensen een zeer hoge ‘zacuali’ (toren) bouwden om erin te schuilen voor het geval ook de tweede wereld vernietigd zou worden. Op dat moment werden hun talen verward, en omdat ze elkaar niet konden verstaan trokken zij naar verschillende plaatsen op aarde. Volgens sommige geleerden zou dit verhaal dezelfde grondslag hebben als de overal op aarde voorkomende <a href="/wiki/Zondvloed" title="Zondvloed">zondvloedverhalen</a> en de <a href="/wiki/Toren_van_Babel" title="Toren van Babel">torenbouw van Babel</a>, die de <a href="/wiki/Bijbel_(christendom)" title="Bijbel (christendom)">Bijbel</a> ook vlak na de zondvloed plaatst.</li> <li>De Azteekse godheid <a href="/wiki/Quetzalcoatl" title="Quetzalcoatl">Quetzalcoatl</a>, een blanke man met een baard, was volgens sommigen dezelfde persoon als de Ierse reiziger <a href="/wiki/Sint-Brandaan" class="mw-redirect" title="Sint-Brandaan">Sint-Brandaan</a>, die volgens legenden de Atlantische Oceaan was overgestoken.</li> <li>Sommigen gebruiken taalkundige overeenkomsten als bewijs voor vermeende contacten. Overeenkomsten waar ze op wijzen zijn o.a. de <a href="/wiki/Latijn" title="Latijn">Latijnse</a> en <a href="/wiki/Nahuatl" title="Nahuatl">Nahuatl</a> woorden voor vlinder, respectievelijk <i>papilio</i> en <i>papalotl</i>, de <a href="/wiki/Oudgriekse" class="mw-redirect" title="Oudgriekse">Oudgriekse</a> en Nahuatl woorden voor god, resp. <i>theos</i> en <i><a href="/wiki/Teotl" title="Teotl">teotl</a></i>, en de <a href="/wiki/Hebreeuws" title="Hebreeuws">Hebreeuwse</a> en <a href="/wiki/Klassiek_Maya" title="Klassiek Maya">Maya</a> woorden voor priester, resp. <i><a href="/wiki/Bileam" title="Bileam">bileam</a></i> en <i>balaam</i>.<sup id="cite_ref-1" class="reference"><a href="#cite_note-1"><span class="cite-bracket">&#91;</span>1<span class="cite-bracket">&#93;</span></a></sup></li> <li>In moderner tijden wordt er nog steeds verband gezocht tussen Meso-Amerika en volken van buiten het Amerikaanse continent. De <a href="/wiki/Chinezen_(volk)" class="mw-redirect" title="Chinezen (volk)">Chinezen</a> zijn een volk dat in dit verband het vaakst wordt genoemd. Hoewel er wel enige aanwijzingen zijn voor contact met China, en er ook serieuze wetenschappers zijn die zich hiermee bezighouden, is contact met China nog verre van bewezen.</li> <li>De Zwitser <a href="/wiki/Erich_von_D%C3%A4niken" title="Erich von Däniken">Erich von Däniken</a> gelooft dat de Meso-Amerikaanse beschavingen contact hadden met buitenaardse wezens. Hij heeft onder andere luchtslangen en straalpistolen op afbeeldingen en beelden weten te ontdekken.</li> <li>Veel <a href="/wiki/Mormonen" class="mw-redirect" title="Mormonen">mormonen</a> geloven dat de Mexicaanse deelstaat <a href="/wiki/Chiapas" title="Chiapas">Chiapas</a> <a href="/w/index.php?title=Zarahemla&amp;action=edit&amp;redlink=1" class="new" title="Zarahemla (de pagina bestaat niet)">Zarahemla</a> is, uit het <a href="/wiki/Boek_van_Mormon" title="Boek van Mormon">boek van Mormon</a>. Zarahmla werd uiteindelijk vernield door de <a href="/wiki/Laman" title="Laman">Lamanieten</a>, indianen volgens de mormonen. Ook zouden ze <a href="/wiki/Jezus_(traditioneel-christelijk_benaderd)" class="mw-redirect" title="Jezus (traditioneel-christelijk benaderd)">Jezus</a>, die naar Amerika was gekomen, gedood hebben. De indianen zouden als straf van God een donkere huidskleur hebben gekregen. Dat mormonen niet erg populair zijn onder <a href="/wiki/Mexicaanse_Amerikanen" title="Mexicaanse Amerikanen">Mexicaanse Amerikanen</a> behoeft geen betoog.</li></ul> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Zie_ook">Zie ook</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Meso-Amerika&amp;veaction=edit&amp;section=12" title="Bewerk dit kopje: Zie ook" class="mw-editsection-visualeditor"><span>bewerken</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Meso-Amerika&amp;action=edit&amp;section=12" title="De broncode bewerken van de sectie: Zie ook"><span>brontekst bewerken</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <ul><li><i><a href="/wiki/Flora_Mesoamericana" title="Flora Mesoamericana">Flora Mesoamericana</a></i>, een samenwerkingsproject dat is gericht op het in kaart brengen en beschrijven van de vaatplanten van Meso-Amerika</li> <li><a href="/wiki/Geschiedenis_van_de_Mayabeschaving" title="Geschiedenis van de Mayabeschaving">geschiedenis van de Mayabeschaving</a></li> <li><a href="/wiki/Geschiedenis_van_Honduras" title="Geschiedenis van Honduras">geschiedenis van Honduras</a></li> <li><a href="/wiki/Geschiedenis_van_Mexico" title="Geschiedenis van Mexico">Geschiedenis van Mexico</a></li> <li><a href="/wiki/Indianen" title="Indianen">Indianen</a></li></ul> <style data-mw-deduplicate="TemplateStyles:r67837862">.mw-parser-output .navigatie{position:relative;clear:both;overflow:auto;margin:1em auto -0.5em;padding:2px;background-color:var(--background-color-neutral-subtle,#f8f9fa);border:1px solid var(--border-color-base,#a2a9b1);text-align:center;font-size:87%}.mw-parser-output .navigatie-bewerken{margin-left:0.5em}.mw-parser-output .navigatie-bewerken .mw-ui-icon::before{background-size:0.9em}.mw-parser-output .navigatie-afb-links,.mw-parser-output .navigatie-afb-rechts{position:absolute}.mw-parser-output .navigatie-afb-rechts{right:2px}.mw-parser-output .navigatie-afb-groot{float:right;padding-left:0.5em}.mw-parser-output .navigatie-titel{background-color:#ddeef8;padding:2px 5.5em;font-weight:bold}.mw-parser-output .navigatie-inhoud{padding:0.5em}.mw-parser-output .navigatie-inhoud p:first-child{margin:0}.mw-parser-output .navigatie div[style*="background-color"],.mw-parser-output .navigatie div[style*="background"]{color:inherit}@media screen{html.skin-theme-clientpref-night .mw-parser-output .navigatie-titel{background-color:var(--background-color-interactive,#eaecf0)!important}}@media screen and (prefers-color-scheme:dark){html.skin-theme-clientpref-os .mw-parser-output .navigatie-titel{background-color:var(--background-color-interactive,#eaecf0)!important}}</style> <div class="navigatie" role="navigation" aria-labelledby="Volken_en_Beschavingen_van_Meso-Amerika"> <div class="navigatie-afb-links noviewer"><div class="navigatie-bewerken show-autoconfirmed nomobile"><span class="nowrap skin-invert-image"><span typeof="mw:File"><a href="/wiki/Sjabloon:Navigatie_volken_en_beschavingen_Meso-Amerika" title="Sjabloon:Navigatie volken en beschavingen Meso-Amerika"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/c/c4/OOjs_UI_icon_article-ltr.svg/16px-OOjs_UI_icon_article-ltr.svg.png" decoding="async" width="16" height="16" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/c/c4/OOjs_UI_icon_article-ltr.svg/24px-OOjs_UI_icon_article-ltr.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/c/c4/OOjs_UI_icon_article-ltr.svg/32px-OOjs_UI_icon_article-ltr.svg.png 2x" data-file-width="20" data-file-height="20" /></a></span> · <span typeof="mw:File"><a href="https://en.wikipedia.org/wiki/nl:Overleg_sjabloon:Navigatie_volken_en_beschavingen_Meso-Amerika" title="Overleg sjabloon"><img alt="Overleg sjabloon" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/40/OOjs_UI_icon_speechBubbles-ltr.svg/16px-OOjs_UI_icon_speechBubbles-ltr.svg.png" decoding="async" width="16" height="16" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/40/OOjs_UI_icon_speechBubbles-ltr.svg/24px-OOjs_UI_icon_speechBubbles-ltr.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/40/OOjs_UI_icon_speechBubbles-ltr.svg/32px-OOjs_UI_icon_speechBubbles-ltr.svg.png 2x" data-file-width="20" data-file-height="20" /></a></span> · <span typeof="mw:File"><a href="//nl.wikipedia.org/w/index.php?title=Sjabloon:Navigatie_volken_en_beschavingen_Meso-Amerika&amp;action=edit" title="Sjabloon bewerken"><img alt="Sjabloon bewerken" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/8/8a/OOjs_UI_icon_edit-ltr.svg/16px-OOjs_UI_icon_edit-ltr.svg.png" decoding="async" width="16" height="16" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/8/8a/OOjs_UI_icon_edit-ltr.svg/24px-OOjs_UI_icon_edit-ltr.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/8/8a/OOjs_UI_icon_edit-ltr.svg/32px-OOjs_UI_icon_edit-ltr.svg.png 2x" data-file-width="20" data-file-height="20" /></a></span></span></div></div> <div id="Volken_en_Beschavingen_van_Meso-Amerika" class="navigatie-titel">Volken en Beschavingen van <a class="mw-selflink selflink">Meso-Amerika</a></div> <div class="navigatie-inhoud"> <div class="timeline-wrapper"><map name="timeline_8v7b2hrb9bk4yb17qxo3hs9u1gyy5ls"><area shape="rect" href="/wiki/Pur%C3%A9pecha_(volk)" coords="490,178,571,199" title="Purépecha (volk)" alt="Purépecha (volk)" /><area shape="rect" href="/wiki/Schachttombecultuur" coords="319,178,461,199" title="Schachttombecultuur" alt="Schachttombecultuur" /><area shape="rect" href="/wiki/Chup%C3%ADcuaro" coords="212,178,309,199" title="Chupícuaro" alt="Chupícuaro" /><area shape="rect" href="/wiki/Mayacultuur" coords="343,149,402,169" title="Mayacultuur" alt="Mayacultuur" /><area shape="rect" href="/wiki/Zempoala" coords="488,119,568,140" title="Zempoala" alt="Zempoala" /><area shape="rect" href="/wiki/El_Taj%C3%ADn" coords="390,119,476,140" title="El Tajín" alt="El Tajín" /><area shape="rect" href="/wiki/Olmeken" coords="128,119,203,140" title="Olmeken" alt="Olmeken" /><area shape="rect" href="/wiki/Mixteken" coords="481,90,562,110" title="Mixteken" alt="Mixteken" /><area shape="rect" href="/wiki/Zapoteken" coords="304,90,390,110" title="Zapoteken" alt="Zapoteken" /><area shape="rect" href="/wiki/Azteken" coords="512,60,587,81" title="Azteken" alt="Azteken" /><area shape="rect" href="/wiki/Tolteken" coords="442,60,522,81" title="Tolteken" alt="Tolteken" /><area shape="rect" href="/wiki/Xochicalco" coords="396,60,488,81" title="Xochicalco" alt="Xochicalco" /><area shape="rect" href="/wiki/Teotihuac%C3%A1n_(historische_stad)" coords="304,60,407,81" title="Teotihuacán (historische stad)" alt="Teotihuacán (historische stad)" /><area shape="rect" href="/wiki/Cuicuilco" coords="200,60,287,81" title="Cuicuilco" alt="Cuicuilco" /><area shape="rect" href="/wiki/Tlatilco" coords="108,60,189,81" title="Tlatilco" alt="Tlatilco" /><area shape="rect" href="/wiki/Postklassieke_periode_" coords="436,31,589,51" title="Postklassieke periode" alt="Postklassieke periode" /><area shape="rect" href="/wiki/Klassieke_periode_(Amerika)" coords="316,31,447,51" title="Klassieke periode (Amerika)" alt="Klassieke periode (Amerika)" /><area shape="rect" href="/wiki/Formatieve_periode" coords="132,31,269,51" title="Formatieve periode" alt="Formatieve periode" /><area shape="rect" href="/wiki/Mexico_(land)" coords="0,197,100,187" title="Mexico (land)" alt="Mexico (land)" /><area shape="rect" href="/wiki/Yucat%C3%A1n_(schiereiland)" coords="0,168,100,158" title="Yucatán (schiereiland)" alt="Yucatán (schiereiland)" /><area shape="rect" href="/wiki/Golf_van_Mexico" coords="0,138,100,128" title="Golf van Mexico" alt="Golf van Mexico" /><area shape="rect" href="/wiki/Oaxaca" coords="0,109,100,99" title="Oaxaca" alt="Oaxaca" /><area shape="rect" href="/wiki/Vallei_van_Mexico" coords="0,79,100,69" title="Vallei van Mexico" alt="Vallei van Mexico" /></map><img usemap="#timeline_8v7b2hrb9bk4yb17qxo3hs9u1gyy5ls" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/nl/timeline/8v7b2hrb9bk4yb17qxo3hs9u1gyy5ls.png" /></div> </div></div> <div class="interProject commons mw-list-item" style="display:none;"><a href="https://commons.wikimedia.org/wiki/Category:Mesoamerica#mw-subcategories" class="extiw" title="commons:Category:Mesoamerica">Mediabestanden</a></div> <div class="interProjectTemplate interProject-groot toccolours" style="display:flex; gap:1em; align-items:center; clear:both; margin:1em 0 -0.5em 0;"> <div style="min-width:max-content;"><span class="noviewer noresize" typeof="mw:File"><a href="/wiki/Bestand:Commons-logo.svg" class="mw-file-description"><img alt="" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/4a/Commons-logo.svg/25px-Commons-logo.svg.png" decoding="async" width="25" height="34" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/4a/Commons-logo.svg/38px-Commons-logo.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/4a/Commons-logo.svg/50px-Commons-logo.svg.png 2x" data-file-width="1024" data-file-height="1376" /></a></span></div> <div>Zie de categorie <i><b><a href="https://commons.wikimedia.org/wiki/Category:Mesoamerica#mw-subcategories" class="extiw" title="commons:Category:Mesoamerica">Mesoamerica</a></b></i> van <a href="/wiki/Wikimedia_Commons" title="Wikimedia Commons">Wikimedia Commons</a> voor mediabestanden over dit onderwerp.</div> </div> <div class="toccolours appendix" role="presentation" style="font-size:90%; margin:1em 0 -0.5em; clear:both;"> <div><span style="font-weight:bold">Bronnen, noten en/of referenties</span></div> <div class="reflist" style="list-style-type: decimal;"><div class="mw-references-wrap"><ol class="references"> <li id="cite_note-1"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-1">↑</a></span> <span class="reference-text">In werkelijkheid is <i><a href="/wiki/Bileam" title="Bileam">Bileam</a></i> de naam van een heidense profeet uit het <a href="/wiki/Oude_Testament" title="Oude Testament">Oude Testament</a>. 'Priester' is <i>כהן - k-h-n (kohen)</i> of <i>כמר- k-m-r (komer)</i>. <i>Baalam</i> (<a href="/wiki/Yucateeks_Maya" title="Yucateeks Maya">Yucateeks Maya</a>) en verwante vormen in andere <a href="/wiki/Mayatalen" title="Mayatalen">Mayatalen</a> betekenen <i>jaguar</i>.</span> </li> </ol></div></div> </div> <link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r67837862"> <div class="navigatie" role="navigation" aria-labelledby="Indiaanse_cultuurgebieden"> <div class="navigatie-afb-links noviewer"><div class="navigatie-bewerken show-autoconfirmed nomobile"><span class="nowrap skin-invert-image"><span typeof="mw:File"><a href="/wiki/Sjabloon:Navigatie_indiaanse_cultuurgebieden" title="Sjabloon:Navigatie indiaanse cultuurgebieden"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/c/c4/OOjs_UI_icon_article-ltr.svg/16px-OOjs_UI_icon_article-ltr.svg.png" decoding="async" width="16" height="16" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/c/c4/OOjs_UI_icon_article-ltr.svg/24px-OOjs_UI_icon_article-ltr.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/c/c4/OOjs_UI_icon_article-ltr.svg/32px-OOjs_UI_icon_article-ltr.svg.png 2x" data-file-width="20" data-file-height="20" /></a></span> · <span class="ui-state-disabled" typeof="mw:File"><span title="Overleg sjabloon (de pagina bestaat niet)"><img alt="Overleg sjabloon (de pagina bestaat niet)" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/40/OOjs_UI_icon_speechBubbles-ltr.svg/16px-OOjs_UI_icon_speechBubbles-ltr.svg.png" decoding="async" width="16" height="16" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/40/OOjs_UI_icon_speechBubbles-ltr.svg/24px-OOjs_UI_icon_speechBubbles-ltr.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/40/OOjs_UI_icon_speechBubbles-ltr.svg/32px-OOjs_UI_icon_speechBubbles-ltr.svg.png 2x" data-file-width="20" data-file-height="20" /></span></span> · <span typeof="mw:File"><a href="//nl.wikipedia.org/w/index.php?title=Sjabloon:Navigatie_indiaanse_cultuurgebieden&amp;action=edit" title="Sjabloon bewerken"><img alt="Sjabloon bewerken" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/8/8a/OOjs_UI_icon_edit-ltr.svg/16px-OOjs_UI_icon_edit-ltr.svg.png" decoding="async" width="16" height="16" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/8/8a/OOjs_UI_icon_edit-ltr.svg/24px-OOjs_UI_icon_edit-ltr.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/8/8a/OOjs_UI_icon_edit-ltr.svg/32px-OOjs_UI_icon_edit-ltr.svg.png 2x" data-file-width="20" data-file-height="20" /></a></span></span></div></div> <div id="Indiaanse_cultuurgebieden" class="navigatie-titel"><a href="/wiki/Indiaanse_cultuurgebieden" title="Indiaanse cultuurgebieden">Indiaanse cultuurgebieden</a></div> <div class="navigatie-inhoud"> <style data-mw-deduplicate="TemplateStyles:r67785531">.mw-parser-output .navigatie-tabel{margin:0 auto 0 auto;text-align:left}.mw-parser-output .navigatie-tabel .links{text-align:right}.mw-parser-output .navigatie-tabel .rechts{padding-left:0.5em}@media screen and (max-width:640px){.mw-parser-output .navigatie-tabel tr{display:grid;grid-template-columns:1fr;width:100%;margin-bottom:0.5em}.mw-parser-output .navigatie-tabel tr:last-of-type{margin-bottom:0}.mw-parser-output .navigatie-tabel .links{text-align:unset}.mw-parser-output .navigatie-tabel .rechts{padding:unset}}</style><table class="navigatie-tabel vatop" cellpadding="0" cellspacing="0" style=""><tbody><tr><td class="links" style=""><b>Noord-Amerikaanse cultuurgebieden:</b></td><td class="rechts"><a href="/wiki/Inheemse_volken_van_de_Arctische_regio" title="Inheemse volken van de Arctische regio">Arctische regio</a> · <a href="/wiki/Subarctische_regio" title="Subarctische regio">Subarctische regio</a> · <a href="/wiki/Noordoostelijke_Woudgebieden" title="Noordoostelijke Woudgebieden">Noordoosten</a> · <a href="/w/index.php?title=Zuidoosten_(cultuurgebied)&amp;action=edit&amp;redlink=1" class="new" title="Zuidoosten (cultuurgebied) (de pagina bestaat niet)">Zuidoosten</a> · <a href="/wiki/Prairie-indianen" title="Prairie-indianen">Grote Vlakten</a> · <a href="/w/index.php?title=Plateau_(cultuurgebied)&amp;action=edit&amp;redlink=1" class="new" title="Plateau (cultuurgebied) (de pagina bestaat niet)">Plateau</a> · <a href="/wiki/Inheemse_volken_van_het_Grote_Bekken" title="Inheemse volken van het Grote Bekken">Grote Bekken</a> · <a href="/w/index.php?title=Zuidwesten_(cultuurgebied)&amp;action=edit&amp;redlink=1" class="new" title="Zuidwesten (cultuurgebied) (de pagina bestaat niet)">Zuidwesten</a> · <a href="/wiki/Noordwestkust" title="Noordwestkust">Noordwestkust</a> · <a href="/wiki/Inheemse_volken_van_Californi%C3%AB" title="Inheemse volken van Californië">Californië</a></td></tr><tr><td class="links"><b>Midden- en Zuid-Amerikaanse cultuurgebieden:</b></td><td class="rechts"><a class="mw-selflink selflink">Meso-Amerika</a> · <a href="/w/index.php?title=Circumcara%C3%AFbisch_gebied&amp;action=edit&amp;redlink=1" class="new" title="Circumcaraïbisch gebied (de pagina bestaat niet)">Circumcaraïbisch gebied</a> · <a href="/wiki/Andes_(cultuurgebied)" class="mw-redirect" title="Andes (cultuurgebied)">Andes</a> · <a href="/w/index.php?title=Amazoneregenwoud_(cultuurgebied)&amp;action=edit&amp;redlink=1" class="new" title="Amazoneregenwoud (cultuurgebied) (de pagina bestaat niet)">Amazoneregenwoud</a> · <a href="/w/index.php?title=Marginale_regio%27s&amp;action=edit&amp;redlink=1" class="new" title="Marginale regio&#39;s (de pagina bestaat niet)">Marginale regio's</a></td></tr></tbody></table> </div></div> <!-- NewPP limit report Parsed by mw‐web.eqiad.main‐64476968cd‐wvpnq Cached time: 20241102141049 Cache expiry: 2592000 Reduced expiry: false Complications: [show‐toc] CPU time usage: 0.151 seconds Real time usage: 0.249 seconds Preprocessor visited node count: 921/1000000 Post‐expand include size: 16919/2097152 bytes Template argument size: 3506/2097152 bytes Highest expansion depth: 10/100 Expensive parser function count: 2/500 Unstrip recursion depth: 0/20 Unstrip post‐expand size: 7799/5000000 bytes Lua time usage: 0.006/10.000 seconds Lua memory usage: 626381/52428800 bytes Number of Wikibase entities loaded: 1/400 --> <!-- Transclusion expansion time report (%,ms,calls,template) 100.00% 163.771 1 -total 41.62% 68.158 2 Sjabloon:Navigatie 35.52% 58.166 1 Sjabloon:Navigatie_volken_en_beschavingen_Meso-Amerika 29.07% 47.606 1 Sjabloon:Commonscat 26.09% 42.730 1 Sjabloon:Zusterproject_box 11.58% 18.971 2 Sjabloon:First_non_empty 10.23% 16.747 1 Sjabloon:Navigatie_indiaanse_cultuurgebieden 8.13% 13.307 2 Sjabloon:Link_portaal 7.32% 11.981 1 Sjabloon:Navigatie/Tabel 6.23% 10.201 1 Sjabloon:Appendix --> <!-- Saved in parser cache with key nlwiki:pcache:idhash:7344-0!canonical and timestamp 20241102141049 and revision id 68234004. Rendering was triggered because: page-view --> </div><!--esi <esi:include src="/esitest-fa8a495983347898/content" /> --><noscript><img src="https://login.wikimedia.org/wiki/Special:CentralAutoLogin/start?type=1x1" alt="" width="1" height="1" style="border: none; position: absolute;"></noscript> <div class="printfooter" data-nosnippet="">Overgenomen van "<a dir="ltr" href="https://nl.wikipedia.org/w/index.php?title=Meso-Amerika&amp;oldid=68234004">https://nl.wikipedia.org/w/index.php?title=Meso-Amerika&amp;oldid=68234004</a>"</div></div> <div id="catlinks" class="catlinks" data-mw="interface"><div id="mw-normal-catlinks" class="mw-normal-catlinks"><a href="/wiki/Categorie:Alles" title="Categorie:Alles">Categorie</a>: <ul><li><a href="/wiki/Categorie:Meso-Amerikaanse_oudheid" title="Categorie:Meso-Amerikaanse oudheid">Meso-Amerikaanse oudheid</a></li></ul></div><div id="mw-hidden-catlinks" class="mw-hidden-catlinks mw-hidden-cats-hidden">Verborgen categorie: <ul><li><a href="/wiki/Categorie:Wikipedia:Pagina%27s_die_EasyTimeline_gebruiken" title="Categorie:Wikipedia:Pagina&#039;s die EasyTimeline gebruiken">Wikipedia:Pagina's die EasyTimeline gebruiken</a></li></ul></div></div> </div> </main> </div> <div class="mw-footer-container"> <footer id="footer" class="mw-footer" > <ul id="footer-info"> <li id="footer-info-lastmod"> Deze pagina is voor het laatst bewerkt op 11 okt 2024 om 10:30.</li> <li id="footer-info-copyright">De tekst is beschikbaar onder de licentie <a rel="nofollow" class="external text" href="//creativecommons.org/licenses/by-sa/4.0/deed.nl">Creative Commons Naamsvermelding/Gelijk delen</a>, er kunnen aanvullende voorwaarden van toepassing zijn. Zie de <a class="external text" href="https://foundation.wikimedia.org/wiki/Special:MyLanguage/Policy:Terms_of_Use/nl">gebruiksvoorwaarden</a> voor meer informatie.<br /> Wikipedia&#174; is een geregistreerd handelsmerk van de <a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.wikimediafoundation.org">Wikimedia Foundation, Inc.</a>, een organisatie zonder winstoogmerk.</li> </ul> <ul id="footer-places"> <li id="footer-places-privacy"><a href="https://foundation.wikimedia.org/wiki/Special:MyLanguage/Policy:Privacy_policy">Privacybeleid</a></li> <li id="footer-places-about"><a href="/wiki/Wikipedia">Over Wikipedia</a></li> <li id="footer-places-disclaimers"><a href="/wiki/Wikipedia:Algemeen_voorbehoud">Disclaimers</a></li> <li id="footer-places-wm-codeofconduct"><a href="https://foundation.wikimedia.org/wiki/Special:MyLanguage/Policy:Universal_Code_of_Conduct">Gedragscode</a></li> <li id="footer-places-developers"><a href="https://developer.wikimedia.org">Ontwikkelaars</a></li> <li id="footer-places-statslink"><a href="https://stats.wikimedia.org/#/nl.wikipedia.org">Statistieken</a></li> <li id="footer-places-cookiestatement"><a href="https://foundation.wikimedia.org/wiki/Special:MyLanguage/Policy:Cookie_statement">Cookieverklaring</a></li> <li id="footer-places-mobileview"><a href="//nl.m.wikipedia.org/w/index.php?title=Meso-Amerika&amp;mobileaction=toggle_view_mobile" class="noprint stopMobileRedirectToggle">Mobiele weergave</a></li> </ul> <ul id="footer-icons" class="noprint"> <li id="footer-copyrightico"><a href="https://wikimediafoundation.org/" class="cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--size-large cdx-button--fake-button--enabled"><img src="/static/images/footer/wikimedia-button.svg" width="84" height="29" alt="Wikimedia Foundation" loading="lazy"></a></li> <li id="footer-poweredbyico"><a href="https://www.mediawiki.org/" class="cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--size-large cdx-button--fake-button--enabled"><img src="/w/resources/assets/poweredby_mediawiki.svg" alt="Powered by MediaWiki" width="88" height="31" loading="lazy"></a></li> </ul> </footer> </div> </div> </div> <div class="vector-settings" id="p-dock-bottom"> <ul></ul> </div><script>(RLQ=window.RLQ||[]).push(function(){mw.config.set({"wgHostname":"mw-web.codfw.main-f69cdc8f6-85pl5","wgBackendResponseTime":185,"wgPageParseReport":{"limitreport":{"cputime":"0.151","walltime":"0.249","ppvisitednodes":{"value":921,"limit":1000000},"postexpandincludesize":{"value":16919,"limit":2097152},"templateargumentsize":{"value":3506,"limit":2097152},"expansiondepth":{"value":10,"limit":100},"expensivefunctioncount":{"value":2,"limit":500},"unstrip-depth":{"value":0,"limit":20},"unstrip-size":{"value":7799,"limit":5000000},"entityaccesscount":{"value":1,"limit":400},"timingprofile":["100.00% 163.771 1 -total"," 41.62% 68.158 2 Sjabloon:Navigatie"," 35.52% 58.166 1 Sjabloon:Navigatie_volken_en_beschavingen_Meso-Amerika"," 29.07% 47.606 1 Sjabloon:Commonscat"," 26.09% 42.730 1 Sjabloon:Zusterproject_box"," 11.58% 18.971 2 Sjabloon:First_non_empty"," 10.23% 16.747 1 Sjabloon:Navigatie_indiaanse_cultuurgebieden"," 8.13% 13.307 2 Sjabloon:Link_portaal"," 7.32% 11.981 1 Sjabloon:Navigatie/Tabel"," 6.23% 10.201 1 Sjabloon:Appendix"]},"scribunto":{"limitreport-timeusage":{"value":"0.006","limit":"10.000"},"limitreport-memusage":{"value":626381,"limit":52428800}},"cachereport":{"origin":"mw-web.eqiad.main-64476968cd-wvpnq","timestamp":"20241102141049","ttl":2592000,"transientcontent":false}}});});</script> <script type="application/ld+json">{"@context":"https:\/\/schema.org","@type":"Article","name":"Meso-Amerika","url":"https:\/\/nl.wikipedia.org\/wiki\/Meso-Amerika","sameAs":"http:\/\/www.wikidata.org\/entity\/Q13703","mainEntity":"http:\/\/www.wikidata.org\/entity\/Q13703","author":{"@type":"Organization","name":"Bijdragers aan Wikimedia-projecten"},"publisher":{"@type":"Organization","name":"Wikimedia Foundation, Inc.","logo":{"@type":"ImageObject","url":"https:\/\/www.wikimedia.org\/static\/images\/wmf-hor-googpub.png"}},"datePublished":"2003-01-14T16:19:35Z","dateModified":"2024-10-11T09:30:29Z","image":"https:\/\/upload.wikimedia.org\/wikipedia\/commons\/e\/e7\/Tikal_mayan_ruins_2009.jpg","headline":"een cultureel-historisch gebied dat zich uitstrekt van Centraal-Mexico tot Nicaragua"}</script> </body> </html>

Pages: 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10