CINXE.COM

<!DOCTYPE html> <html class="client-nojs vector-feature-language-in-header-enabled vector-feature-language-in-main-page-header-disabled vector-feature-sticky-header-disabled vector-feature-page-tools-pinned-disabled vector-feature-toc-pinned-clientpref-1 vector-feature-main-menu-pinned-disabled vector-feature-limited-width-clientpref-1 vector-feature-limited-width-content-enabled vector-feature-custom-font-size-clientpref-1 vector-feature-appearance-pinned-clientpref-1 vector-feature-night-mode-enabled skin-theme-clientpref-day vector-toc-available" lang="pl" dir="ltr"> <head> <meta charset="UTF-8"> <title>Prekambr – Wikipedia, wolna encyklopedia</title> <script>(function(){var className="client-js vector-feature-language-in-header-enabled vector-feature-language-in-main-page-header-disabled vector-feature-sticky-header-disabled vector-feature-page-tools-pinned-disabled vector-feature-toc-pinned-clientpref-1 vector-feature-main-menu-pinned-disabled vector-feature-limited-width-clientpref-1 vector-feature-limited-width-content-enabled vector-feature-custom-font-size-clientpref-1 vector-feature-appearance-pinned-clientpref-1 vector-feature-night-mode-enabled skin-theme-clientpref-day vector-toc-available";var cookie=document.cookie.match(/(?:^|; )plwikimwclientpreferences=([^;]+)/);if(cookie){cookie[1].split('%2C').forEach(function(pref){className=className.replace(new RegExp('(^| )'+pref.replace(/-clientpref-\w+$|[^\w-]+/g,'')+'-clientpref-\\w+( |$)'),'$1'+pref+'$2');});}document.documentElement.className=className;}());RLCONF={"wgBreakFrames":false,"wgSeparatorTransformTable":[",\t."," \t,"],"wgDigitTransformTable":["",""], "wgDefaultDateFormat":"dmy","wgMonthNames":["","styczeń","luty","marzec","kwiecień","maj","czerwiec","lipiec","sierpień","wrzesień","październik","listopad","grudzień"],"wgRequestId":"b27f29a6-f7f6-4459-ab71-3313e007f8f3","wgCanonicalNamespace":"","wgCanonicalSpecialPageName":false,"wgNamespaceNumber":0,"wgPageName":"Prekambr","wgTitle":"Prekambr","wgCurRevisionId":75318165,"wgRevisionId":75318165,"wgArticleId":1274528,"wgIsArticle":true,"wgIsRedirect":false,"wgAction":"view","wgUserName":null,"wgUserGroups":["*"],"wgCategories":["Artykuły z brakującymi przypisami od 2021-06","Kontrola autorytatywna potrzebuje polskiej etykiety","Prekambr"],"wgPageViewLanguage":"pl","wgPageContentLanguage":"pl","wgPageContentModel":"wikitext","wgRelevantPageName":"Prekambr","wgRelevantArticleId":1274528,"wgIsProbablyEditable":true,"wgRelevantPageIsProbablyEditable":true,"wgRestrictionEdit":[],"wgRestrictionMove":[],"wgNoticeProject":"wikipedia","wgCiteReferencePreviewsActive":true, "wgFlaggedRevsParams":{"tags":{"accuracy":{"levels":1}}},"wgStableRevisionId":75318165,"wgMediaViewerOnClick":true,"wgMediaViewerEnabledByDefault":true,"wgPopupsFlags":0,"wgVisualEditor":{"pageLanguageCode":"pl","pageLanguageDir":"ltr","pageVariantFallbacks":"pl"},"wgMFDisplayWikibaseDescriptions":{"search":true,"watchlist":true,"tagline":true,"nearby":true},"wgWMESchemaEditAttemptStepOversample":false,"wgWMEPageLength":7000,"wgRelatedArticlesCompat":[],"wgCentralAuthMobileDomain":false,"wgEditSubmitButtonLabelPublish":true,"wgULSPosition":"interlanguage","wgULSisCompactLinksEnabled":false,"wgVector2022LanguageInHeader":true,"wgULSisLanguageSelectorEmpty":false,"wgWikibaseItemId":"Q103910","wgCheckUserClientHintsHeadersJsApi":["brands","architecture","bitness","fullVersionList","mobile","model","platform","platformVersion"],"GEHomepageSuggestedEditsEnableTopics":true,"wgGETopicsMatchModeEnabled":false,"wgGEStructuredTaskRejectionReasonTextInputEnabled":false, "wgGELevelingUpEnabledForUser":false};RLSTATE={"ext.gadget.wikiflex":"ready","ext.gadget.infobox":"ready","ext.gadget.hlist":"ready","ext.gadget.darkmode-overrides":"ready","ext.gadget.small-references":"ready","ext.gadget.citation-access-info":"ready","ext.gadget.sprawdz-problemy-szablony":"ready","ext.globalCssJs.user.styles":"ready","site.styles":"ready","user.styles":"ready","ext.globalCssJs.user":"ready","user":"ready","user.options":"loading","skins.vector.search.codex.styles":"ready","skins.vector.styles":"ready","skins.vector.icons":"ready","jquery.makeCollapsible.styles":"ready","ext.flaggedRevs.basic":"ready","mediawiki.codex.messagebox.styles":"ready","ext.wikimediamessages.styles":"ready","ext.visualEditor.desktopArticleTarget.noscript":"ready","ext.uls.interlanguage":"ready","wikibase.client.init":"ready","ext.wikimediaBadges":"ready"};RLPAGEMODULES=["mediawiki.page.media","ext.scribunto.logs","site","mediawiki.page.ready","jquery.makeCollapsible","mediawiki.toc", "skins.vector.js","ext.centralNotice.geoIP","ext.centralNotice.startUp","ext.flaggedRevs.advanced","ext.gadget.ll-script-loader","ext.gadget.veKeepParameters","ext.gadget.szablon-galeria","ext.gadget.NavFrame","ext.gadget.citoid-overrides","ext.gadget.maps","ext.gadget.padlock-indicators","ext.gadget.interwiki-langlist","ext.gadget.edit-summaries","ext.gadget.edit-first-section","ext.gadget.wikibugs","ext.gadget.map-toggler","ext.gadget.narrowFootnoteColumns","ext.gadget.WDsearch","ext.urlShortener.toolbar","ext.centralauth.centralautologin","mmv.bootstrap","ext.popups","ext.visualEditor.desktopArticleTarget.init","ext.visualEditor.targetLoader","ext.echo.centralauth","ext.eventLogging","ext.wikimediaEvents","ext.navigationTiming","ext.uls.interface","ext.cx.eventlogging.campaigns","ext.cx.uls.quick.actions","wikibase.client.vector-2022","ext.checkUser.clientHints","ext.growthExperiments.SuggestedEditSession","wikibase.sidebar.tracking"];</script> <script>(RLQ=window.RLQ||[]).push(function(){mw.loader.impl(function(){return["user.options@12s5i",function($,jQuery,require,module){mw.user.tokens.set({"patrolToken":"+\\","watchToken":"+\\","csrfToken":"+\\"}); }];});});</script> <link rel="stylesheet" href="/w/load.php?lang=pl&modules=ext.flaggedRevs.basic%7Cext.uls.interlanguage%7Cext.visualEditor.desktopArticleTarget.noscript%7Cext.wikimediaBadges%7Cext.wikimediamessages.styles%7Cjquery.makeCollapsible.styles%7Cmediawiki.codex.messagebox.styles%7Cskins.vector.icons%2Cstyles%7Cskins.vector.search.codex.styles%7Cwikibase.client.init&only=styles&skin=vector-2022"> <script async="" src="/w/load.php?lang=pl&modules=startup&only=scripts&raw=1&skin=vector-2022"></script> <meta name="ResourceLoaderDynamicStyles" content=""> <link rel="stylesheet" href="/w/load.php?lang=pl&modules=ext.gadget.citation-access-info%2Cdarkmode-overrides%2Chlist%2Cinfobox%2Csmall-references%2Csprawdz-problemy-szablony%2Cwikiflex&only=styles&skin=vector-2022"> <link rel="stylesheet" href="/w/load.php?lang=pl&modules=site.styles&only=styles&skin=vector-2022"> <meta name="generator" content="MediaWiki 1.44.0-wmf.5"> <meta name="referrer" content="origin"> <meta name="referrer" content="origin-when-cross-origin"> <meta name="robots" content="max-image-preview:standard"> <meta name="format-detection" content="telephone=no"> <meta name="viewport" content="width=1120"> <meta property="og:title" content="Prekambr – Wikipedia, wolna encyklopedia"> <meta property="og:type" content="website"> <link rel="preconnect" href="//upload.wikimedia.org"> <link rel="alternate" media="only screen and (max-width: 640px)" href="//pl.m.wikipedia.org/wiki/Prekambr"> <link rel="alternate" type="application/x-wiki" title="Edytuj" href="/w/index.php?title=Prekambr&action=edit"> <link rel="apple-touch-icon" href="/static/apple-touch/wikipedia.png"> <link rel="icon" href="/static/favicon/wikipedia.ico"> <link rel="search" type="application/opensearchdescription+xml" href="/w/rest.php/v1/search" title="Wikipedia (pl)"> <link rel="EditURI" type="application/rsd+xml" href="//pl.wikipedia.org/w/api.php?action=rsd"> <link rel="canonical" href="https://pl.wikipedia.org/wiki/Prekambr"> <link rel="license" href="https://creativecommons.org/licenses/by-sa/4.0/deed.pl"> <link rel="alternate" type="application/atom+xml" title="Kanał Atom Wikipedii" href="/w/index.php?title=Specjalna:Ostatnie_zmiany&feed=atom"> <link rel="dns-prefetch" href="//meta.wikimedia.org" /> <link rel="dns-prefetch" href="//login.wikimedia.org"> </head> <body class="skin--responsive skin-vector skin-vector-search-vue mediawiki ltr sitedir-ltr mw-hide-empty-elt ns-0 ns-subject mw-editable page-Prekambr rootpage-Prekambr skin-vector-2022 action-view"><a class="mw-jump-link" href="#bodyContent">Przejdź do zawartości</a> <div class="vector-header-container"> <header class="vector-header mw-header"> <div class="vector-header-start"> <nav class="vector-main-menu-landmark" aria-label="Witryna"> <div id="vector-main-menu-dropdown" class="vector-dropdown vector-main-menu-dropdown vector-button-flush-left vector-button-flush-right" > <input type="checkbox" id="vector-main-menu-dropdown-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-main-menu-dropdown" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="Menu główne" > <label id="vector-main-menu-dropdown-label" for="vector-main-menu-dropdown-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only " aria-hidden="true" ><span class="vector-icon mw-ui-icon-menu mw-ui-icon-wikimedia-menu"></span> <span class="vector-dropdown-label-text">Menu główne</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="vector-main-menu-unpinned-container" class="vector-unpinned-container"> <div id="vector-main-menu" class="vector-main-menu vector-pinnable-element"> <div class="vector-pinnable-header vector-main-menu-pinnable-header vector-pinnable-header-unpinned" data-feature-name="main-menu-pinned" data-pinnable-element-id="vector-main-menu" data-pinned-container-id="vector-main-menu-pinned-container" data-unpinned-container-id="vector-main-menu-unpinned-container" > <div class="vector-pinnable-header-label">Menu główne</div> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-pin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-main-menu.pin">przypnij</button> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-unpin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-main-menu.unpin">ukryj</button> </div> <div id="p-navigation" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-navigation" > <div class="vector-menu-heading"> Nawigacja </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="n-mainpage-description" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Wikipedia:Strona_g%C5%82%C3%B3wna" title="Przejdź na stronę główną [z]" accesskey="z"><span>Strona główna</span></a></li><li id="n-randompage" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Specjalna:Losowa_strona" title="Załaduj losową stronę [x]" accesskey="x"><span>Losuj artykuł</span></a></li><li id="n-Kategorie" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Portal:Kategorie_G%C5%82%C3%B3wne"><span>Kategorie artykułów</span></a></li><li id="n-Featured-articles" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Wikipedia:Wyr%C3%B3%C5%BCniona_zawarto%C5%9B%C4%87_Wikipedii"><span>Najlepsze artykuły</span></a></li><li id="n-FAQ" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Pomoc:FAQ"><span>Częste pytania (FAQ)</span></a></li> </ul> </div> </div> <div id="p-zmiany" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-zmiany" > <div class="vector-menu-heading"> Dla czytelników </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="n-czytelnicy" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Wikipedia:O_Wikipedii"><span>O Wikipedii</span></a></li><li id="n-contact" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Wikipedia:Kontakt_z_wikipedystami"><span>Kontakt</span></a></li> </ul> </div> </div> <div id="p-edytorzy" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-edytorzy" > <div class="vector-menu-heading"> Dla wikipedystów </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="n-pierwsze-kroki" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Pomoc:Pierwsze_kroki"><span>Pierwsze kroki</span></a></li><li id="n-portal" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Wikipedia:Portal_wikipedyst%C3%B3w" title="O projekcie – co możesz zrobić, gdzie możesz znaleźć informacje"><span>Portal wikipedystów</span></a></li><li id="n-Noticeboard" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Wikipedia:Tablica_og%C5%82osze%C5%84"><span>Ogłoszenia</span></a></li><li id="n-Guidelines" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Wikipedia:Zasady"><span>Zasady</span></a></li><li id="n-helppage-name" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Pomoc:Spis_tre%C5%9Bci"><span>Pomoc</span></a></li><li id="n-recentchanges" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Specjalna:Ostatnie_zmiany" title="Lista ostatnich zmian w Wikipedii. [r]" accesskey="r"><span>Ostatnie zmiany</span></a></li> </ul> </div> </div> </div> </div> </div> </div> </nav> <a href="/wiki/Wikipedia:Strona_g%C5%82%C3%B3wna" class="mw-logo"> <img class="mw-logo-icon" src="/static/images/icons/wikipedia.png" alt="" aria-hidden="true" height="50" width="50"> <span class="mw-logo-container skin-invert"> <img class="mw-logo-wordmark" alt="Wikipedia" src="/static/images/mobile/copyright/wikipedia-wordmark-en.svg" style="width: 7.5em; height: 1.125em;"> <img class="mw-logo-tagline" alt="wolna encyklopedia" src="/static/images/mobile/copyright/wikipedia-tagline-pl.svg" width="120" height="13" style="width: 7.5em; height: 0.8125em;"> </span> </a> </div> <div class="vector-header-end"> <div id="p-search" role="search" class="vector-search-box-vue vector-search-box-collapses vector-search-box-show-thumbnail vector-search-box-auto-expand-width vector-search-box"> <a href="/wiki/Specjalna:Szukaj" class="cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only search-toggle" title="Przeszukaj Wikipedię [f]" accesskey="f"><span class="vector-icon mw-ui-icon-search mw-ui-icon-wikimedia-search"></span> <span>Szukaj</span> </a> <div class="vector-typeahead-search-container"> <div class="cdx-typeahead-search cdx-typeahead-search--show-thumbnail cdx-typeahead-search--auto-expand-width"> <form action="/w/index.php" id="searchform" class="cdx-search-input cdx-search-input--has-end-button"> <div id="simpleSearch" class="cdx-search-input__input-wrapper" data-search-loc="header-moved"> <div class="cdx-text-input cdx-text-input--has-start-icon"> <input class="cdx-text-input__input" type="search" name="search" placeholder="Przeszukaj Wikipedię" aria-label="Przeszukaj Wikipedię" autocapitalize="sentences" title="Przeszukaj Wikipedię [f]" accesskey="f" id="searchInput" > <span class="cdx-text-input__icon cdx-text-input__start-icon"></span> </div> <input type="hidden" name="title" value="Specjalna:Szukaj"> </div> <button class="cdx-button cdx-search-input__end-button">Szukaj</button> </form> </div> </div> </div> <nav class="vector-user-links vector-user-links-wide" aria-label="Narzędzia osobiste"> <div class="vector-user-links-main"> <div id="p-vector-user-menu-preferences" class="vector-menu mw-portlet emptyPortlet" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> </ul> </div> </div> <div id="p-vector-user-menu-userpage" class="vector-menu mw-portlet emptyPortlet" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> </ul> </div> </div> <nav class="vector-appearance-landmark" aria-label="Wygląd"> <div id="vector-appearance-dropdown" class="vector-dropdown " title="Zmień rozmiar czcionki, szerokość oraz kolorystykę strony" > <input type="checkbox" id="vector-appearance-dropdown-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-appearance-dropdown" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="Wygląd" > <label id="vector-appearance-dropdown-label" for="vector-appearance-dropdown-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only " aria-hidden="true" ><span class="vector-icon mw-ui-icon-appearance mw-ui-icon-wikimedia-appearance"></span> <span class="vector-dropdown-label-text">Wygląd</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="vector-appearance-unpinned-container" class="vector-unpinned-container"> </div> </div> </div> </nav> <div id="p-vector-user-menu-notifications" class="vector-menu mw-portlet emptyPortlet" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> </ul> </div> </div> <div id="p-vector-user-menu-overflow" class="vector-menu mw-portlet" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="pt-sitesupport-2" class="user-links-collapsible-item mw-list-item user-links-collapsible-item"><a data-mw="interface" href="//donate.wikimedia.org/wiki/Special:FundraiserRedirector?utm_source=donate&utm_medium=sidebar&utm_campaign=C13_pl.wikipedia.org&uselang=pl" class=""><span>Wspomóż Wikipedię</span></a> </li> <li id="pt-createaccount-2" class="user-links-collapsible-item mw-list-item user-links-collapsible-item"><a data-mw="interface" href="/w/index.php?title=Specjalna:Utw%C3%B3rz_konto&returnto=Prekambr" title="Zachęcamy do stworzenia konta i zalogowania, ale nie jest to obowiązkowe." class=""><span>Utwórz konto</span></a> </li> <li id="pt-login-2" class="user-links-collapsible-item mw-list-item user-links-collapsible-item"><a data-mw="interface" href="/w/index.php?title=Specjalna:Zaloguj&returnto=Prekambr" title="Zachęcamy do zalogowania się, choć nie jest to obowiązkowe. [o]" accesskey="o" class=""><span>Zaloguj się</span></a> </li> </ul> </div> </div> </div> <div id="vector-user-links-dropdown" class="vector-dropdown vector-user-menu vector-button-flush-right vector-user-menu-logged-out" title="Więcej opcji" > <input type="checkbox" id="vector-user-links-dropdown-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-user-links-dropdown" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="Narzędzia osobiste" > <label id="vector-user-links-dropdown-label" for="vector-user-links-dropdown-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only " aria-hidden="true" ><span class="vector-icon mw-ui-icon-ellipsis mw-ui-icon-wikimedia-ellipsis"></span> <span class="vector-dropdown-label-text">Narzędzia osobiste</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="p-personal" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-personal user-links-collapsible-item" title="Menu użytkownika" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="pt-sitesupport" class="user-links-collapsible-item mw-list-item"><a href="//donate.wikimedia.org/wiki/Special:FundraiserRedirector?utm_source=donate&utm_medium=sidebar&utm_campaign=C13_pl.wikipedia.org&uselang=pl"><span>Wspomóż Wikipedię</span></a></li><li id="pt-createaccount" class="user-links-collapsible-item mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Specjalna:Utw%C3%B3rz_konto&returnto=Prekambr" title="Zachęcamy do stworzenia konta i zalogowania, ale nie jest to obowiązkowe."><span class="vector-icon mw-ui-icon-userAdd mw-ui-icon-wikimedia-userAdd"></span> <span>Utwórz konto</span></a></li><li id="pt-login" class="user-links-collapsible-item mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Specjalna:Zaloguj&returnto=Prekambr" title="Zachęcamy do zalogowania się, choć nie jest to obowiązkowe. [o]" accesskey="o"><span class="vector-icon mw-ui-icon-logIn mw-ui-icon-wikimedia-logIn"></span> <span>Zaloguj się</span></a></li> </ul> </div> </div> <div id="p-user-menu-anon-editor" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-user-menu-anon-editor" > <div class="vector-menu-heading"> Strony dla anonimowych edytorów <a href="/wiki/Pomoc:Pierwsze_kroki" aria-label="Dowiedz się więcej na temat edytowania"><span>dowiedz się więcej</span></a> </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="pt-anoncontribs" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Specjalna:M%C3%B3j_wk%C5%82ad" title="Lista edycji wykonanych z tego adresu IP [y]" accesskey="y"><span>Edycje</span></a></li><li id="pt-anontalk" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Specjalna:Moja_dyskusja" title="Dyskusja użytkownika dla tego adresu IP [n]" accesskey="n"><span>Dyskusja</span></a></li> </ul> </div> </div> </div> </div> </nav> </div> </header> </div> <div class="mw-page-container"> <div class="mw-page-container-inner"> <div class="vector-sitenotice-container"> <div id="siteNotice"></div> </div> <div class="vector-column-start"> <div class="vector-main-menu-container"> <div id="mw-navigation"> <nav id="mw-panel" class="vector-main-menu-landmark" aria-label="Witryna"> <div id="vector-main-menu-pinned-container" class="vector-pinned-container"> </div> </nav> </div> </div> <div class="vector-sticky-pinned-container"> <nav id="mw-panel-toc" aria-label="Spis treści" data-event-name="ui.sidebar-toc" class="mw-table-of-contents-container vector-toc-landmark"> <div id="vector-toc-pinned-container" class="vector-pinned-container"> <div id="vector-toc" class="vector-toc vector-pinnable-element"> <div class="vector-pinnable-header vector-toc-pinnable-header vector-pinnable-header-pinned" data-feature-name="toc-pinned" data-pinnable-element-id="vector-toc" > <h2 class="vector-pinnable-header-label">Spis treści</h2> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-pin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-toc.pin">przypnij</button> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-unpin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-toc.unpin">ukryj</button> </div> <ul class="vector-toc-contents" id="mw-panel-toc-list"> <li id="toc-mw-content-text" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1"> <a href="#" class="vector-toc-link"> <div class="vector-toc-text">Początek</div> </a> </li> <li id="toc-Przebieg_kluczowych_zmian" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1 vector-toc-list-item-expanded"> <a class="vector-toc-link" href="#Przebieg_kluczowych_zmian"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">1</span> <span>Przebieg kluczowych zmian</span> </div> </a> <ul id="toc-Przebieg_kluczowych_zmian-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Podział" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1 vector-toc-list-item-expanded"> <a class="vector-toc-link" href="#Podział"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">2</span> <span>Podział</span> </div> </a> <ul id="toc-Podział-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Organizmy_żywe_prekambru" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1 vector-toc-list-item-expanded"> <a class="vector-toc-link" href="#Organizmy_żywe_prekambru"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">3</span> <span>Organizmy żywe prekambru</span> </div> </a> <ul id="toc-Organizmy_żywe_prekambru-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Skamieniałości_charakterystyczne" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1 vector-toc-list-item-expanded"> <a class="vector-toc-link" href="#Skamieniałości_charakterystyczne"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">4</span> <span>Skamieniałości charakterystyczne</span> </div> </a> <ul id="toc-Skamieniałości_charakterystyczne-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Zobacz_też" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1 vector-toc-list-item-expanded"> <a class="vector-toc-link" href="#Zobacz_też"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">5</span> <span>Zobacz też</span> </div> </a> <ul id="toc-Zobacz_też-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Bibliografia" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1 vector-toc-list-item-expanded"> <a class="vector-toc-link" href="#Bibliografia"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">6</span> <span>Bibliografia</span> </div> </a> <ul id="toc-Bibliografia-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> </ul> </div> </div> </nav> </div> </div> <div class="mw-content-container"> <main id="content" class="mw-body"> <header class="mw-body-header vector-page-titlebar"> <nav aria-label="Spis treści" class="vector-toc-landmark"> <div id="vector-page-titlebar-toc" class="vector-dropdown vector-page-titlebar-toc vector-button-flush-left" > <input type="checkbox" id="vector-page-titlebar-toc-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-page-titlebar-toc" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="Przełącz stan spisu treści" > <label id="vector-page-titlebar-toc-label" for="vector-page-titlebar-toc-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only " aria-hidden="true" ><span class="vector-icon mw-ui-icon-listBullet mw-ui-icon-wikimedia-listBullet"></span> <span class="vector-dropdown-label-text">Przełącz stan spisu treści</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="vector-page-titlebar-toc-unpinned-container" class="vector-unpinned-container"> </div> </div> </div> </nav> <h1 id="firstHeading" class="firstHeading mw-first-heading"><span class="mw-page-title-main">Prekambr</span></h1> <div id="p-lang-btn" class="vector-dropdown mw-portlet mw-portlet-lang" > <input type="checkbox" id="p-lang-btn-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-p-lang-btn" class="vector-dropdown-checkbox mw-interlanguage-selector" aria-label="Przejdź do artykułu w innym języku. Treść dostępna w 80 językach" > <label id="p-lang-btn-label" for="p-lang-btn-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--action-progressive mw-portlet-lang-heading-80" aria-hidden="true" ><span class="vector-icon mw-ui-icon-language-progressive mw-ui-icon-wikimedia-language-progressive"></span> <span class="vector-dropdown-label-text">80 języków</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li class="interlanguage-link interwiki-af mw-list-item"><a href="https://af.wikipedia.org/wiki/Prekambrium" title="Prekambrium – afrikaans" lang="af" hreflang="af" data-title="Prekambrium" data-language-autonym="Afrikaans" data-language-local-name="afrikaans" class="interlanguage-link-target"><span>Afrikaans</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ar mw-list-item"><a href="https://ar.wikipedia.org/wiki/%D9%85%D8%A7_%D9%82%D8%A8%D9%84_%D8%A7%D9%84%D9%83%D9%85%D8%A8%D8%B1%D9%8A" title="ما قبل الكمبري – arabski" lang="ar" hreflang="ar" data-title="ما قبل الكمبري" data-language-autonym="العربية" data-language-local-name="arabski" class="interlanguage-link-target"><span>العربية</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ast mw-list-item"><a href="https://ast.wikipedia.org/wiki/Precambrianu" title="Precambrianu – asturyjski" lang="ast" hreflang="ast" data-title="Precambrianu" data-language-autonym="Asturianu" data-language-local-name="asturyjski" class="interlanguage-link-target"><span>Asturianu</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-az mw-list-item"><a href="https://az.wikipedia.org/wiki/Kembrid%C9%99n_%C9%99vv%C9%99l" title="Kembridən əvvəl – azerbejdżański" lang="az" hreflang="az" data-title="Kembridən əvvəl" data-language-autonym="Azərbaycanca" data-language-local-name="azerbejdżański" class="interlanguage-link-target"><span>Azərbaycanca</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-bn mw-list-item"><a href="https://bn.wikipedia.org/wiki/%E0%A6%AA%E0%A7%8D%E0%A6%B0%E0%A6%BE%E0%A6%95%E0%A7%8D-%E0%A6%95%E0%A7%8D%E0%A6%AF%E0%A6%BE%E0%A6%AE%E0%A7%8D%E0%A6%AC%E0%A7%8D%E0%A6%B0%E0%A6%BF%E0%A6%AF%E0%A6%BC%E0%A6%BE%E0%A6%A8" title="প্রাক্-ক্যাম্ব্রিয়ান – bengalski" lang="bn" hreflang="bn" data-title="প্রাক্-ক্যাম্ব্রিয়ান" data-language-autonym="বাংলা" data-language-local-name="bengalski" class="interlanguage-link-target"><span>বাংলা</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-bjn mw-list-item"><a href="https://bjn.wikipedia.org/wiki/Prakambrium" title="Prakambrium – banjar" lang="bjn" hreflang="bjn" data-title="Prakambrium" data-language-autonym="Banjar" data-language-local-name="banjar" class="interlanguage-link-target"><span>Banjar</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-zh-min-nan mw-list-item"><a href="https://zh-min-nan.wikipedia.org/wiki/Sian-Cambria_s%C3%AE-t%C4%81i" title="Sian-Cambria sî-tāi – minnański" lang="nan" hreflang="nan" data-title="Sian-Cambria sî-tāi" data-language-autonym="閩南語 / Bân-lâm-gú" data-language-local-name="minnański" class="interlanguage-link-target"><span>閩南語 / Bân-lâm-gú</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-be mw-list-item"><a href="https://be.wikipedia.org/wiki/%D0%94%D0%B0%D0%BA%D0%B5%D0%BC%D0%B1%D1%80%D1%8B%D0%B9" title="Дакембрый – białoruski" lang="be" hreflang="be" data-title="Дакембрый" data-language-autonym="Беларуская" data-language-local-name="białoruski" class="interlanguage-link-target"><span>Беларуская</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-bh mw-list-item"><a href="https://bh.wikipedia.org/wiki/%E0%A4%AA%E0%A5%8D%E0%A4%B0%E0%A5%80%E0%A4%95%E0%A5%88%E0%A4%82%E0%A4%AC%E0%A5%8D%E0%A4%B0%E0%A4%BF%E0%A4%AF%E0%A4%A8" title="प्रीकैंब्रियन – Bhojpuri" lang="bh" hreflang="bh" data-title="प्रीकैंब्रियन" data-language-autonym="भोजपुरी" data-language-local-name="Bhojpuri" class="interlanguage-link-target"><span>भोजपुरी</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-bg mw-list-item"><a href="https://bg.wikipedia.org/wiki/%D0%94%D0%BE%D0%BA%D0%B0%D0%BC%D0%B1%D1%80%D0%B8%D0%B9" title="Докамбрий – bułgarski" lang="bg" hreflang="bg" data-title="Докамбрий" data-language-autonym="Български" data-language-local-name="bułgarski" class="interlanguage-link-target"><span>Български</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-bs mw-list-item"><a href="https://bs.wikipedia.org/wiki/Prekambrij" title="Prekambrij – bośniacki" lang="bs" hreflang="bs" data-title="Prekambrij" data-language-autonym="Bosanski" data-language-local-name="bośniacki" class="interlanguage-link-target"><span>Bosanski</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ca mw-list-item"><a href="https://ca.wikipedia.org/wiki/Precambri%C3%A0" title="Precambrià – kataloński" lang="ca" hreflang="ca" data-title="Precambrià" data-language-autonym="Català" data-language-local-name="kataloński" class="interlanguage-link-target"><span>Català</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-cs mw-list-item"><a href="https://cs.wikipedia.org/wiki/Prekambrium" title="Prekambrium – czeski" lang="cs" hreflang="cs" data-title="Prekambrium" data-language-autonym="Čeština" data-language-local-name="czeski" class="interlanguage-link-target"><span>Čeština</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-cy mw-list-item"><a href="https://cy.wikipedia.org/wiki/Cyn-Gambriaidd" title="Cyn-Gambriaidd – walijski" lang="cy" hreflang="cy" data-title="Cyn-Gambriaidd" data-language-autonym="Cymraeg" data-language-local-name="walijski" class="interlanguage-link-target"><span>Cymraeg</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-da mw-list-item"><a href="https://da.wikipedia.org/wiki/Pr%C3%A6kambrium" title="Prækambrium – duński" lang="da" hreflang="da" data-title="Prækambrium" data-language-autonym="Dansk" data-language-local-name="duński" class="interlanguage-link-target"><span>Dansk</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-de mw-list-item"><a href="https://de.wikipedia.org/wiki/Pr%C3%A4kambrium" title="Präkambrium – niemiecki" lang="de" hreflang="de" data-title="Präkambrium" data-language-autonym="Deutsch" data-language-local-name="niemiecki" class="interlanguage-link-target"><span>Deutsch</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-et mw-list-item"><a href="https://et.wikipedia.org/wiki/Eelkambrium" title="Eelkambrium – estoński" lang="et" hreflang="et" data-title="Eelkambrium" data-language-autonym="Eesti" data-language-local-name="estoński" class="interlanguage-link-target"><span>Eesti</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-el mw-list-item"><a href="https://el.wikipedia.org/wiki/%CE%A0%CF%81%CE%BF%CE%BA%CE%AC%CE%BC%CE%B2%CF%81%CE%B9%CE%BF" title="Προκάμβριο – grecki" lang="el" hreflang="el" data-title="Προκάμβριο" data-language-autonym="Ελληνικά" data-language-local-name="grecki" class="interlanguage-link-target"><span>Ελληνικά</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-en mw-list-item"><a href="https://en.wikipedia.org/wiki/Precambrian" title="Precambrian – angielski" lang="en" hreflang="en" data-title="Precambrian" data-language-autonym="English" data-language-local-name="angielski" class="interlanguage-link-target"><span>English</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-es mw-list-item"><a href="https://es.wikipedia.org/wiki/Prec%C3%A1mbrico" title="Precámbrico – hiszpański" lang="es" hreflang="es" data-title="Precámbrico" data-language-autonym="Español" data-language-local-name="hiszpański" class="interlanguage-link-target"><span>Español</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-eo mw-list-item"><a href="https://eo.wikipedia.org/wiki/Anta%C5%ADkambrio" title="Antaŭkambrio – esperanto" lang="eo" hreflang="eo" data-title="Antaŭkambrio" data-language-autonym="Esperanto" data-language-local-name="esperanto" class="interlanguage-link-target"><span>Esperanto</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-eu mw-list-item"><a href="https://eu.wikipedia.org/wiki/Kanbriarraurre" title="Kanbriarraurre – baskijski" lang="eu" hreflang="eu" data-title="Kanbriarraurre" data-language-autonym="Euskara" data-language-local-name="baskijski" class="interlanguage-link-target"><span>Euskara</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-fa mw-list-item"><a href="https://fa.wikipedia.org/wiki/%D9%BE%D8%B1%DA%A9%D8%A7%D9%85%D8%A8%D8%B1%DB%8C%D9%86" title="پرکامبرین – perski" lang="fa" hreflang="fa" data-title="پرکامبرین" data-language-autonym="فارسی" data-language-local-name="perski" class="interlanguage-link-target"><span>فارسی</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-fr mw-list-item"><a href="https://fr.wikipedia.org/wiki/Pr%C3%A9cambrien" title="Précambrien – francuski" lang="fr" hreflang="fr" data-title="Précambrien" data-language-autonym="Français" data-language-local-name="francuski" class="interlanguage-link-target"><span>Français</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ga mw-list-item"><a href="https://ga.wikipedia.org/wiki/R%C3%A9amh-Chaimbriach" title="Réamh-Chaimbriach – irlandzki" lang="ga" hreflang="ga" data-title="Réamh-Chaimbriach" data-language-autonym="Gaeilge" data-language-local-name="irlandzki" class="interlanguage-link-target"><span>Gaeilge</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-gl mw-list-item"><a href="https://gl.wikipedia.org/wiki/Prec%C3%A1mbrico" title="Precámbrico – galicyjski" lang="gl" hreflang="gl" data-title="Precámbrico" data-language-autonym="Galego" data-language-local-name="galicyjski" class="interlanguage-link-target"><span>Galego</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ko mw-list-item"><a href="https://ko.wikipedia.org/wiki/%EC%84%A0%EC%BA%84%EB%B8%8C%EB%A6%AC%EC%95%84_%EC%8B%9C%EB%8C%80" title="선캄브리아 시대 – koreański" lang="ko" hreflang="ko" data-title="선캄브리아 시대" data-language-autonym="한국어" data-language-local-name="koreański" class="interlanguage-link-target"><span>한국어</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-hy mw-list-item"><a href="https://hy.wikipedia.org/wiki/%D5%84%D5%AB%D5%B6%D5%B9%D6%84%D5%A5%D5%B4%D5%A2%D6%80%D5%AB_%D5%AA%D5%A1%D5%B4%D5%A1%D5%B6%D5%A1%D5%AF%D5%A1%D5%B7%D6%80%D5%BB%D5%A1%D5%B6" title="Մինչքեմբրի ժամանակաշրջան – ormiański" lang="hy" hreflang="hy" data-title="Մինչքեմբրի ժամանակաշրջան" data-language-autonym="Հայերեն" data-language-local-name="ormiański" class="interlanguage-link-target"><span>Հայերեն</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-hi mw-list-item"><a href="https://hi.wikipedia.org/wiki/%E0%A4%95%E0%A5%88%E0%A4%82%E0%A4%AC%E0%A5%8D%E0%A4%B0%E0%A4%BF%E0%A4%AF%E0%A4%A8%E0%A4%AA%E0%A5%82%E0%A4%B0%E0%A5%8D%E0%A4%B5" title="कैंब्रियनपूर्व – hindi" lang="hi" hreflang="hi" data-title="कैंब्रियनपूर्व" data-language-autonym="हिन्दी" data-language-local-name="hindi" class="interlanguage-link-target"><span>हिन्दी</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-hr mw-list-item"><a href="https://hr.wikipedia.org/wiki/Prekambrij" title="Prekambrij – chorwacki" lang="hr" hreflang="hr" data-title="Prekambrij" data-language-autonym="Hrvatski" data-language-local-name="chorwacki" class="interlanguage-link-target"><span>Hrvatski</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-id mw-list-item"><a href="https://id.wikipedia.org/wiki/Prakambrium" title="Prakambrium – indonezyjski" lang="id" hreflang="id" data-title="Prakambrium" data-language-autonym="Bahasa Indonesia" data-language-local-name="indonezyjski" class="interlanguage-link-target"><span>Bahasa Indonesia</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-is mw-list-item"><a href="https://is.wikipedia.org/wiki/Forkambr%C3%ADum" title="Forkambríum – islandzki" lang="is" hreflang="is" data-title="Forkambríum" data-language-autonym="Íslenska" data-language-local-name="islandzki" class="interlanguage-link-target"><span>Íslenska</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-it mw-list-item"><a href="https://it.wikipedia.org/wiki/Precambriano" title="Precambriano – włoski" lang="it" hreflang="it" data-title="Precambriano" data-language-autonym="Italiano" data-language-local-name="włoski" class="interlanguage-link-target"><span>Italiano</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-he mw-list-item"><a href="https://he.wikipedia.org/wiki/%D7%A4%D7%A8%D7%A7%D7%9E%D7%91%D7%A8%D7%99%D7%95%D7%9F" title="פרקמבריון – hebrajski" lang="he" hreflang="he" data-title="פרקמבריון" data-language-autonym="עברית" data-language-local-name="hebrajski" class="interlanguage-link-target"><span>עברית</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-jv mw-list-item"><a href="https://jv.wikipedia.org/wiki/Prakambriyum" title="Prakambriyum – jawajski" lang="jv" hreflang="jv" data-title="Prakambriyum" data-language-autonym="Jawa" data-language-local-name="jawajski" class="interlanguage-link-target"><span>Jawa</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-kn mw-list-item"><a href="https://kn.wikipedia.org/wiki/%E0%B2%86%E0%B2%B0%E0%B3%8D%E0%B2%B7%E0%B3%87%E0%B2%AF_%E0%B2%AF%E0%B3%81%E0%B2%97" title="ಆರ್ಷೇಯ ಯುಗ – kannada" lang="kn" hreflang="kn" data-title="ಆರ್ಷೇಯ ಯುಗ" data-language-autonym="ಕನ್ನಡ" data-language-local-name="kannada" class="interlanguage-link-target"><span>ಕನ್ನಡ</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-kk mw-list-item"><a href="https://kk.wikipedia.org/wiki/%D0%9F%D1%80%D0%B5%D0%BA%D0%B5%D0%BC%D0%B1%D1%80%D0%B8%D0%B9" title="Прекембрий – kazachski" lang="kk" hreflang="kk" data-title="Прекембрий" data-language-autonym="Қазақша" data-language-local-name="kazachski" class="interlanguage-link-target"><span>Қазақша</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-avk mw-list-item"><a href="https://avk.wikipedia.org/wiki/Abdikambruk" title="Abdikambruk – kotava" lang="avk" hreflang="avk" data-title="Abdikambruk" data-language-autonym="Kotava" data-language-local-name="kotava" class="interlanguage-link-target"><span>Kotava</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ky mw-list-item"><a href="https://ky.wikipedia.org/wiki/%D0%9A%D0%B5%D0%BC%D0%B1%D1%80%D0%B8%D0%B9%D0%B3%D0%B5_%D1%87%D0%B5%D0%B9%D0%B8%D0%BD%D0%BA%D0%B8_%D0%BC%D0%B5%D0%B7%D0%B3%D0%B8%D0%BB" title="Кембрийге чейинки мезгил – kirgiski" lang="ky" hreflang="ky" data-title="Кембрийге чейинки мезгил" data-language-autonym="Кыргызча" data-language-local-name="kirgiski" class="interlanguage-link-target"><span>Кыргызча</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-la mw-list-item"><a href="https://la.wikipedia.org/wiki/Praecambrium" title="Praecambrium – łaciński" lang="la" hreflang="la" data-title="Praecambrium" data-language-autonym="Latina" data-language-local-name="łaciński" class="interlanguage-link-target"><span>Latina</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-lv mw-list-item"><a href="https://lv.wikipedia.org/wiki/Pirmskembrijs" title="Pirmskembrijs – łotewski" lang="lv" hreflang="lv" data-title="Pirmskembrijs" data-language-autonym="Latviešu" data-language-local-name="łotewski" class="interlanguage-link-target"><span>Latviešu</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-lt mw-list-item"><a href="https://lt.wikipedia.org/wiki/Prekambras" title="Prekambras – litewski" lang="lt" hreflang="lt" data-title="Prekambras" data-language-autonym="Lietuvių" data-language-local-name="litewski" class="interlanguage-link-target"><span>Lietuvių</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-hu mw-list-item"><a href="https://hu.wikipedia.org/wiki/Prekambrium" title="Prekambrium – węgierski" lang="hu" hreflang="hu" data-title="Prekambrium" data-language-autonym="Magyar" data-language-local-name="węgierski" class="interlanguage-link-target"><span>Magyar</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ms mw-list-item"><a href="https://ms.wikipedia.org/wiki/Prakambrium" title="Prakambrium – malajski" lang="ms" hreflang="ms" data-title="Prakambrium" data-language-autonym="Bahasa Melayu" data-language-local-name="malajski" class="interlanguage-link-target"><span>Bahasa Melayu</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-nl mw-list-item"><a href="https://nl.wikipedia.org/wiki/Precambrium" title="Precambrium – niderlandzki" lang="nl" hreflang="nl" data-title="Precambrium" data-language-autonym="Nederlands" data-language-local-name="niderlandzki" class="interlanguage-link-target"><span>Nederlands</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ne mw-list-item"><a href="https://ne.wikipedia.org/wiki/%E0%A4%A4%E0%A5%8D%E0%A4%B0%E0%A4%BF%E0%A4%96%E0%A4%A3%E0%A5%8D%E0%A4%A1_%E0%A4%AA%E0%A5%82%E0%A4%B0%E0%A5%8D%E0%A4%B5%E0%A4%AF%E0%A5%81%E0%A4%97" title="त्रिखण्ड पूर्वयुग – nepalski" lang="ne" hreflang="ne" data-title="त्रिखण्ड पूर्वयुग" data-language-autonym="नेपाली" data-language-local-name="nepalski" class="interlanguage-link-target"><span>नेपाली</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ja mw-list-item"><a href="https://ja.wikipedia.org/wiki/%E5%85%88%E3%82%AB%E3%83%B3%E3%83%96%E3%83%AA%E3%82%A2%E6%99%82%E4%BB%A3" title="先カンブリア時代 – japoński" lang="ja" hreflang="ja" data-title="先カンブリア時代" data-language-autonym="日本語" data-language-local-name="japoński" class="interlanguage-link-target"><span>日本語</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-no mw-list-item"><a href="https://no.wikipedia.org/wiki/Prekambrium" title="Prekambrium – norweski (bokmål)" lang="nb" hreflang="nb" data-title="Prekambrium" data-language-autonym="Norsk bokmål" data-language-local-name="norweski (bokmål)" class="interlanguage-link-target"><span>Norsk bokmål</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-nn mw-list-item"><a href="https://nn.wikipedia.org/wiki/Prekambrium" title="Prekambrium – norweski (nynorsk)" lang="nn" hreflang="nn" data-title="Prekambrium" data-language-autonym="Norsk nynorsk" data-language-local-name="norweski (nynorsk)" class="interlanguage-link-target"><span>Norsk nynorsk</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-oc mw-list-item"><a href="https://oc.wikipedia.org/wiki/Precambrian" title="Precambrian – oksytański" lang="oc" hreflang="oc" data-title="Precambrian" data-language-autonym="Occitan" data-language-local-name="oksytański" class="interlanguage-link-target"><span>Occitan</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-om mw-list-item"><a href="https://om.wikipedia.org/wiki/Durleetoo" title="Durleetoo – oromo" lang="om" hreflang="om" data-title="Durleetoo" data-language-autonym="Oromoo" data-language-local-name="oromo" class="interlanguage-link-target"><span>Oromoo</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-uz mw-list-item"><a href="https://uz.wikipedia.org/wiki/Tokembriy" title="Tokembriy – uzbecki" lang="uz" hreflang="uz" data-title="Tokembriy" data-language-autonym="Oʻzbekcha / ўзбекча" data-language-local-name="uzbecki" class="interlanguage-link-target"><span>Oʻzbekcha / ўзбекча</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-pms mw-list-item"><a href="https://pms.wikipedia.org/wiki/Precambrian" title="Precambrian – piemoncki" lang="pms" hreflang="pms" data-title="Precambrian" data-language-autonym="Piemontèis" data-language-local-name="piemoncki" class="interlanguage-link-target"><span>Piemontèis</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-nds mw-list-item"><a href="https://nds.wikipedia.org/wiki/Pr%C3%A4kambrium" title="Präkambrium – dolnoniemiecki" lang="nds" hreflang="nds" data-title="Präkambrium" data-language-autonym="Plattdüütsch" data-language-local-name="dolnoniemiecki" class="interlanguage-link-target"><span>Plattdüütsch</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-pt mw-list-item"><a href="https://pt.wikipedia.org/wiki/Pr%C3%A9-Cambriano" title="Pré-Cambriano – portugalski" lang="pt" hreflang="pt" data-title="Pré-Cambriano" data-language-autonym="Português" data-language-local-name="portugalski" class="interlanguage-link-target"><span>Português</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ro mw-list-item"><a href="https://ro.wikipedia.org/wiki/Precambrian" title="Precambrian – rumuński" lang="ro" hreflang="ro" data-title="Precambrian" data-language-autonym="Română" data-language-local-name="rumuński" class="interlanguage-link-target"><span>Română</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ru mw-list-item"><a href="https://ru.wikipedia.org/wiki/%D0%94%D0%BE%D0%BA%D0%B5%D0%BC%D0%B1%D1%80%D0%B8%D0%B9" title="Докембрий – rosyjski" lang="ru" hreflang="ru" data-title="Докембрий" data-language-autonym="Русский" data-language-local-name="rosyjski" class="interlanguage-link-target"><span>Русский</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sq mw-list-item"><a href="https://sq.wikipedia.org/wiki/Koha_Prekambriane" title="Koha Prekambriane – albański" lang="sq" hreflang="sq" data-title="Koha Prekambriane" data-language-autonym="Shqip" data-language-local-name="albański" class="interlanguage-link-target"><span>Shqip</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-si mw-list-item"><a href="https://si.wikipedia.org/wiki/Precambrian" title="Precambrian – syngaleski" lang="si" hreflang="si" data-title="Precambrian" data-language-autonym="සිංහල" data-language-local-name="syngaleski" class="interlanguage-link-target"><span>සිංහල</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-simple mw-list-item"><a href="https://simple.wikipedia.org/wiki/Precambrian" title="Precambrian – Simple English" lang="en-simple" hreflang="en-simple" data-title="Precambrian" data-language-autonym="Simple English" data-language-local-name="Simple English" class="interlanguage-link-target"><span>Simple English</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sk mw-list-item"><a href="https://sk.wikipedia.org/wiki/Predkambrium" title="Predkambrium – słowacki" lang="sk" hreflang="sk" data-title="Predkambrium" data-language-autonym="Slovenčina" data-language-local-name="słowacki" class="interlanguage-link-target"><span>Slovenčina</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sl mw-list-item"><a href="https://sl.wikipedia.org/wiki/Predkambrij" title="Predkambrij – słoweński" lang="sl" hreflang="sl" data-title="Predkambrij" data-language-autonym="Slovenščina" data-language-local-name="słoweński" class="interlanguage-link-target"><span>Slovenščina</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-so mw-list-item"><a href="https://so.wikipedia.org/wiki/Kambriyaan_ka_hor" title="Kambriyaan ka hor – somalijski" lang="so" hreflang="so" data-title="Kambriyaan ka hor" data-language-autonym="Soomaaliga" data-language-local-name="somalijski" class="interlanguage-link-target"><span>Soomaaliga</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sr mw-list-item"><a href="https://sr.wikipedia.org/wiki/Prekambrijum" title="Prekambrijum – serbski" lang="sr" hreflang="sr" data-title="Prekambrijum" data-language-autonym="Српски / srpski" data-language-local-name="serbski" class="interlanguage-link-target"><span>Српски / srpski</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sh mw-list-item"><a href="https://sh.wikipedia.org/wiki/Prekambrij" title="Prekambrij – serbsko-chorwacki" lang="sh" hreflang="sh" data-title="Prekambrij" data-language-autonym="Srpskohrvatski / српскохрватски" data-language-local-name="serbsko-chorwacki" class="interlanguage-link-target"><span>Srpskohrvatski / српскохрватски</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-su mw-list-item"><a href="https://su.wikipedia.org/wiki/Prakambrium" title="Prakambrium – sundajski" lang="su" hreflang="su" data-title="Prakambrium" data-language-autonym="Sunda" data-language-local-name="sundajski" class="interlanguage-link-target"><span>Sunda</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-fi mw-list-item"><a href="https://fi.wikipedia.org/wiki/Prekambri" title="Prekambri – fiński" lang="fi" hreflang="fi" data-title="Prekambri" data-language-autonym="Suomi" data-language-local-name="fiński" class="interlanguage-link-target"><span>Suomi</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sv mw-list-item"><a href="https://sv.wikipedia.org/wiki/Prekambrium" title="Prekambrium – szwedzki" lang="sv" hreflang="sv" data-title="Prekambrium" data-language-autonym="Svenska" data-language-local-name="szwedzki" class="interlanguage-link-target"><span>Svenska</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-tl mw-list-item"><a href="https://tl.wikipedia.org/wiki/Prekambriyano" title="Prekambriyano – tagalski" lang="tl" hreflang="tl" data-title="Prekambriyano" data-language-autonym="Tagalog" data-language-local-name="tagalski" class="interlanguage-link-target"><span>Tagalog</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-th mw-list-item"><a href="https://th.wikipedia.org/wiki/%E0%B8%9E%E0%B8%A3%E0%B8%B5%E0%B9%81%E0%B8%84%E0%B8%A1%E0%B9%80%E0%B8%9A%E0%B8%A3%E0%B8%B5%E0%B8%A2%E0%B8%99" title="พรีแคมเบรียน – tajski" lang="th" hreflang="th" data-title="พรีแคมเบรียน" data-language-autonym="ไทย" data-language-local-name="tajski" class="interlanguage-link-target"><span>ไทย</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-tr mw-list-item"><a href="https://tr.wikipedia.org/wiki/Prekambriyen" title="Prekambriyen – turecki" lang="tr" hreflang="tr" data-title="Prekambriyen" data-language-autonym="Türkçe" data-language-local-name="turecki" class="interlanguage-link-target"><span>Türkçe</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-uk mw-list-item"><a href="https://uk.wikipedia.org/wiki/%D0%94%D0%BE%D0%BA%D0%B5%D0%BC%D0%B1%D1%80%D1%96%D0%B9" title="Докембрій – ukraiński" lang="uk" hreflang="uk" data-title="Докембрій" data-language-autonym="Українська" data-language-local-name="ukraiński" class="interlanguage-link-target"><span>Українська</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ur mw-list-item"><a href="https://ur.wikipedia.org/wiki/%D9%82%D8%A8%D9%84_%DA%A9%DB%8C%D9%85%D8%A8%D8%B1%DB%8C_%D8%AF%D9%88%D8%B1" title="قبل کیمبری دور – urdu" lang="ur" hreflang="ur" data-title="قبل کیمبری دور" data-language-autonym="اردو" data-language-local-name="urdu" class="interlanguage-link-target"><span>اردو</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-vi mw-list-item"><a href="https://vi.wikipedia.org/wiki/Th%E1%BB%9Di_k%E1%BB%B3_Ti%E1%BB%81n_Cambri" title="Thời kỳ Tiền Cambri – wietnamski" lang="vi" hreflang="vi" data-title="Thời kỳ Tiền Cambri" data-language-autonym="Tiếng Việt" data-language-local-name="wietnamski" class="interlanguage-link-target"><span>Tiếng Việt</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-zh-classical mw-list-item"><a href="https://zh-classical.wikipedia.org/wiki/%E5%89%8D%E5%AF%92%E6%AD%A6%E7%B4%80" title="前寒武紀 – chiński klasyczny" lang="lzh" hreflang="lzh" data-title="前寒武紀" data-language-autonym="文言" data-language-local-name="chiński klasyczny" class="interlanguage-link-target"><span>文言</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-war mw-list-item"><a href="https://war.wikipedia.org/wiki/Precambrian" title="Precambrian – waraj" lang="war" hreflang="war" data-title="Precambrian" data-language-autonym="Winaray" data-language-local-name="waraj" class="interlanguage-link-target"><span>Winaray</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-wuu mw-list-item"><a href="https://wuu.wikipedia.org/wiki/%E5%89%8D%E5%AF%92%E6%AD%A6%E7%BA%AA" title="前寒武纪 – wu" lang="wuu" hreflang="wuu" data-title="前寒武纪" data-language-autonym="吴语" data-language-local-name="wu" class="interlanguage-link-target"><span>吴语</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-yo mw-list-item"><a href="https://yo.wikipedia.org/wiki/%C3%8Cgb%C3%A0_iw%C3%A1j%C3%BA_K%C3%A1mbr%C3%AD%C3%A0" title="Ìgbà iwájú Kámbríà – joruba" lang="yo" hreflang="yo" data-title="Ìgbà iwájú Kámbríà" data-language-autonym="Yorùbá" data-language-local-name="joruba" class="interlanguage-link-target"><span>Yorùbá</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-zh-yue mw-list-item"><a href="https://zh-yue.wikipedia.org/wiki/%E5%89%8D%E5%AF%92%E6%AD%A6%E7%B4%80" title="前寒武紀 – kantoński" lang="yue" hreflang="yue" data-title="前寒武紀" data-language-autonym="粵語" data-language-local-name="kantoński" class="interlanguage-link-target"><span>粵語</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-zh mw-list-item"><a href="https://zh.wikipedia.org/wiki/%E5%89%8D%E5%AF%92%E6%AD%A6%E7%BA%AA" title="前寒武纪 – chiński" lang="zh" hreflang="zh" data-title="前寒武纪" data-language-autonym="中文" data-language-local-name="chiński" class="interlanguage-link-target"><span>中文</span></a></li> </ul> <div class="after-portlet after-portlet-lang"><span class="wb-langlinks-edit wb-langlinks-link"><a href="https://www.wikidata.org/wiki/Special:EntityPage/Q103910#sitelinks-wikipedia" title="Edytuj linki pomiędzy wersjami językowymi" class="wbc-editpage">Edytuj linki</a></span></div> </div> </div> </div> </header> <div class="vector-page-toolbar"> <div class="vector-page-toolbar-container"> <div id="left-navigation"> <nav aria-label="Przestrzenie nazw"> <div id="p-associated-pages" class="vector-menu vector-menu-tabs mw-portlet mw-portlet-associated-pages" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="ca-nstab-main" class="selected vector-tab-noicon mw-list-item"><a href="/wiki/Prekambr" title="Zobacz stronę treści [c]" accesskey="c"><span>Artykuł</span></a></li><li id="ca-talk" class="new vector-tab-noicon mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Dyskusja:Prekambr&action=edit&redlink=1" rel="discussion" class="new" title="Dyskusja o zawartości tej strony (strona nie istnieje) [t]" accesskey="t"><span>Dyskusja</span></a></li> </ul> </div> </div> <div id="vector-variants-dropdown" class="vector-dropdown emptyPortlet" > <input type="checkbox" id="vector-variants-dropdown-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-variants-dropdown" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="Zmień wariant języka" > <label id="vector-variants-dropdown-label" for="vector-variants-dropdown-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet" aria-hidden="true" ><span class="vector-dropdown-label-text">polski</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="p-variants" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-variants emptyPortlet" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> </ul> </div> </div> </div> </div> </nav> </div> <div id="right-navigation" class="vector-collapsible"> <nav aria-label="Widok"> <div id="p-views" class="vector-menu vector-menu-tabs mw-portlet mw-portlet-views" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="ca-view" class="selected vector-tab-noicon mw-list-item"><a href="/wiki/Prekambr"><span>Czytaj</span></a></li><li id="ca-ve-edit" class="vector-tab-noicon mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Prekambr&veaction=edit" title="Edytuj tę stronę [v]" accesskey="v"><span>Edytuj</span></a></li><li id="ca-edit" class="collapsible vector-tab-noicon mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Prekambr&action=edit" title="Edycja kodu źródłowego strony [e]" accesskey="e"><span>Edytuj kod źródłowy</span></a></li><li id="ca-history" class="vector-tab-noicon mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Prekambr&action=history" title="Starsze wersje tej strony [h]" accesskey="h"><span>Wyświetl historię</span></a></li> </ul> </div> </div> </nav> <nav class="vector-page-tools-landmark" aria-label="Narzędzia dla stron"> <div id="vector-page-tools-dropdown" class="vector-dropdown vector-page-tools-dropdown" > <input type="checkbox" id="vector-page-tools-dropdown-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-page-tools-dropdown" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="Narzędzia" > <label id="vector-page-tools-dropdown-label" for="vector-page-tools-dropdown-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet" aria-hidden="true" ><span class="vector-dropdown-label-text">Narzędzia</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="vector-page-tools-unpinned-container" class="vector-unpinned-container"> <div id="vector-page-tools" class="vector-page-tools vector-pinnable-element"> <div class="vector-pinnable-header vector-page-tools-pinnable-header vector-pinnable-header-unpinned" data-feature-name="page-tools-pinned" data-pinnable-element-id="vector-page-tools" data-pinned-container-id="vector-page-tools-pinned-container" data-unpinned-container-id="vector-page-tools-unpinned-container" > <div class="vector-pinnable-header-label">Narzędzia</div> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-pin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-page-tools.pin">przypnij</button> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-unpin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-page-tools.unpin">ukryj</button> </div> <div id="p-cactions" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-cactions emptyPortlet vector-has-collapsible-items" title="Więcej opcji" > <div class="vector-menu-heading"> Działania </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="ca-more-view" class="selected vector-more-collapsible-item mw-list-item"><a href="/wiki/Prekambr"><span>Czytaj</span></a></li><li id="ca-more-ve-edit" class="vector-more-collapsible-item mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Prekambr&veaction=edit" title="Edytuj tę stronę [v]" accesskey="v"><span>Edytuj</span></a></li><li id="ca-more-edit" class="collapsible vector-more-collapsible-item mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Prekambr&action=edit" title="Edycja kodu źródłowego strony [e]" accesskey="e"><span>Edytuj kod źródłowy</span></a></li><li id="ca-more-history" class="vector-more-collapsible-item mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Prekambr&action=history"><span>Wyświetl historię</span></a></li> </ul> </div> </div> <div id="p-tb" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-tb" > <div class="vector-menu-heading"> Ogólne </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="t-whatlinkshere" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Specjalna:Linkuj%C4%85ce/Prekambr" title="Pokaż listę wszystkich stron linkujących do tej strony [j]" accesskey="j"><span>Linkujące</span></a></li><li id="t-recentchangeslinked" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Specjalna:Zmiany_w_linkowanych/Prekambr" rel="nofollow" title="Ostatnie zmiany w stronach, do których ta strona linkuje [k]" accesskey="k"><span>Zmiany w linkowanych</span></a></li><li id="t-upload" class="mw-list-item"><a href="//pl.wikipedia.org/wiki/Wikipedia:Prześlij_plik" title="Prześlij pliki [u]" accesskey="u"><span>Prześlij plik</span></a></li><li id="t-specialpages" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Specjalna:Strony_specjalne" title="Lista wszystkich stron specjalnych [q]" accesskey="q"><span>Strony specjalne</span></a></li><li id="t-permalink" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Prekambr&oldid=75318165" title="Stały link do tej wersji tej strony"><span>Link do tej wersji</span></a></li><li id="t-info" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Prekambr&action=info" title="Więcej informacji na temat tej strony"><span>Informacje o tej stronie</span></a></li><li id="t-cite" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Specjalna:Cytuj&page=Prekambr&id=75318165&wpFormIdentifier=titleform" title="Informacja o tym jak należy cytować tę stronę"><span>Cytowanie tego artykułu</span></a></li><li id="t-urlshortener" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Specjalna:Skr%C3%B3%C4%87_adres_URL&url=https%3A%2F%2Fpl.wikipedia.org%2Fwiki%2FPrekambr"><span>Zobacz skrócony adres URL</span></a></li><li id="t-urlshortener-qrcode" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Specjalna:Kod_QR&url=https%3A%2F%2Fpl.wikipedia.org%2Fwiki%2FPrekambr"><span>Pobierz kod QR</span></a></li> </ul> </div> </div> <div id="p-coll-print_export" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-coll-print_export" > <div class="vector-menu-heading"> Drukuj lub eksportuj </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="coll-create_a_book" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Specjalna:Ksi%C4%85%C5%BCka&bookcmd=book_creator&referer=Prekambr"><span>Utwórz książkę</span></a></li><li id="coll-download-as-rl" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Specjalna:DownloadAsPdf&page=Prekambr&action=show-download-screen"><span>Pobierz jako PDF</span></a></li><li id="t-print" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Prekambr&printable=yes" title="Wersja do wydruku [p]" accesskey="p"><span>Wersja do druku</span></a></li> </ul> </div> </div> <div id="p-wikibase-otherprojects" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-wikibase-otherprojects" > <div class="vector-menu-heading"> W innych projektach </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li class="wb-otherproject-link wb-otherproject-commons mw-list-item"><a href="https://commons.wikimedia.org/wiki/Category:Precambrian" hreflang="en"><span>Wikimedia Commons</span></a></li><li id="t-wikibase" class="wb-otherproject-link wb-otherproject-wikibase-dataitem mw-list-item"><a href="https://www.wikidata.org/wiki/Special:EntityPage/Q103910" title="Link do powiązanego elementu w repozytorium danych [g]" accesskey="g"><span>Element Wikidanych</span></a></li> </ul> </div> </div> </div> </div> </div> </div> </nav> </div> </div> </div> <div class="vector-column-end"> <div class="vector-sticky-pinned-container"> <nav class="vector-page-tools-landmark" aria-label="Narzędzia dla stron"> <div id="vector-page-tools-pinned-container" class="vector-pinned-container"> </div> </nav> <nav class="vector-appearance-landmark" aria-label="Wygląd"> <div id="vector-appearance-pinned-container" class="vector-pinned-container"> <div id="vector-appearance" class="vector-appearance vector-pinnable-element"> <div class="vector-pinnable-header vector-appearance-pinnable-header vector-pinnable-header-pinned" data-feature-name="appearance-pinned" data-pinnable-element-id="vector-appearance" data-pinned-container-id="vector-appearance-pinned-container" data-unpinned-container-id="vector-appearance-unpinned-container" > <div class="vector-pinnable-header-label">Wygląd</div> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-pin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-appearance.pin">przypnij</button> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-unpin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-appearance.unpin">ukryj</button> </div> </div> </div> </nav> </div> </div> <div id="bodyContent" class="vector-body" aria-labelledby="firstHeading" data-mw-ve-target-container> <div class="vector-body-before-content"> <div class="mw-indicators"> </div> <div id="siteSub" class="noprint">Z Wikipedii, wolnej encyklopedii</div> </div> <div id="contentSub"><div id="mw-content-subtitle"></div></div> <div id="mw-content-text" class="mw-body-content"><div class="mw-content-ltr mw-parser-output" lang="pl" dir="ltr"><div class="metadata plainlinks mbox mbox-content" tabindex="0"><style data-mw-deduplicate="TemplateStyles:r75358068">.mw-parser-output .mbox{border:1px solid var(--border-color-base,#a2a9b1);border-left:10px solid var(--color-progressive,#36c);background-color:var(--background-color-neutral-subtle,#f8f9fa);box-sizing:border-box;margin:0 10%0.5em 10%;display:grid;padding:.3em;gap:.3em;grid-template-columns:60px 1fr;align-items:center;word-break:break-word}.mw-parser-output .mbox.with-iconright{grid-template-columns:60px 1fr min-content}.mw-parser-output .mbox.without-icon{grid-template-columns:1fr}.mw-parser-output .mbox-iconright,.mw-parser-output .mbox-icon{justify-self:center}.mw-parser-output .mbox-icon img{max-width:100%;object-fit:contain}.mw-parser-output .mbox p{font-size:inherit}@media(max-width:720px){.mw-parser-output .mbox{margin-left:0;margin-right:0}}@media(max-width:600px){.mw-parser-output .mbox{width:100%}}@media(max-width:450px){.mw-parser-output .mbox-iconright{grid-row:2;grid-column:1/span 2;justify-self:end}.mw-parser-output .mbox.with-iconright{grid-template-columns:40px 1fr}.mw-parser-output .mbox{grid-template-columns:40px 1fr;font-size:0.85rem}}.mw-parser-output .mbox+.mbox{margin-top:calc(-0.5em + 2px)}.mw-parser-output .mbox.mbox-serious{border-left-color:#d33}.mw-parser-output .mbox.mbox-content{border-left-color:#f28500}.mw-parser-output .mbox.mbox-notice{border-left-color:var(--color-progressive,#36c)}.mw-parser-output .mbox.mbox-merge{border-left-color:#9932cc}body.ns-6 .mw-parser-output .mbox{width:unset;max-width:unset}</style> <div class="mbox-icon"> <div><span class="notpageimage" typeof="mw:File"><span><img alt="" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/0/00/REF_new_%28questionmark%29.svg/50px-REF_new_%28questionmark%29.svg.png" decoding="async" width="50" height="50" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/0/00/REF_new_%28questionmark%29.svg/75px-REF_new_%28questionmark%29.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/0/00/REF_new_%28questionmark%29.svg/100px-REF_new_%28questionmark%29.svg.png 2x" data-file-width="128" data-file-height="128" /></span></span></div></div> <div class="mbox-text"><b>Ten artykuł od 2021-06 zawiera treści, przy których <a href="/wiki/Wikipedia:Weryfikowalno%C5%9B%C4%87" title="Wikipedia:Weryfikowalność">brakuje odnośników do źródeł</a>.</b><div class="hide-when-compact">Należy dodać <b><a href="/wiki/Pomoc:Przypisy" title="Pomoc:Przypisy">przypisy</a></b> do treści niemających odnośników do źródeł. Dodanie listy <a href="/wiki/Wikipedia:Bibliografia" title="Wikipedia:Bibliografia">źródeł bibliograficznych</a> jest problematyczne, ponieważ nie wiadomo, które treści one uźródławiają.<br /><small><i>Sprawdź w źródłach:</i> <span class="plainlinks"> <a rel="nofollow" class="external text" href="https://encyklopedia.pwn.pl/szukaj/Prekambr.html">Encyklopedia PWN</a> • <a rel="nofollow" class="external text" href="http://books.google.com/books?as_brr=0&as_pub=-icon&q=%22Prekambr%22">Google Books</a> • <a rel="nofollow" class="external text" href="http://scholar.google.com/scholar?q=%22Prekambr%22">Google Scholar</a> • <a rel="nofollow" class="external text" href="https://fbc.pionier.net.pl/search#fq={!tag=dcterms_accessRights}dcterms_accessRights%3A%22Dost%C4%99p%20otwarty%22&q=%22Prekambr%22">Federacja Bibliotek Cyfrowych</a> • <a rel="nofollow" class="external text" href="https://bazhum.muzhp.pl/artykul/lista/?generalQuery=%22Prekambr%22">BazHum</a> • <a rel="nofollow" class="external text" href="https://yadda.icm.edu.pl/baztech/search/page.action?qt=SEARCH&q=c_0language_0eq.all*sc.article*c_0keywords_0eq.Prekambr*l_0*c_0fulltext_0eq.all">BazTech</a> • <a rel="nofollow" class="external text" href="https://rcin.org.pl/dlibra/results?q=%22Prekambr%22&action=SimpleSearchAction&type=-6&p=0">RCIN</a> • Internet Archive (<a rel="nofollow" class="external text" href="https://archive.org/details/texts?query=%22Prekambr%22">texts</a> / <a rel="nofollow" class="external text" href="https://archive.org/details/inlibrary?query=%22Prekambr%22">inlibrary</a>)</span></small><br /><span style="color: var(--color-subtle, #54595d); font-size:80%"> Po wyeliminowaniu niedoskonałości należy usunąć szablon <a href="/wiki/Szablon:Dopracowa%C4%87" title="Szablon:Dopracować">{{Dopracować}}</a> z tego artykułu.</span></div></div> </div> <table class="infobox"> <caption class="naglowek" style="background-color:rgb(255,64,179); color:#000000;"><style data-mw-deduplicate="TemplateStyles:r65781301">.mw-parser-output .infobox>caption>.iboxt-flex{display:flex;justify-content:flex-start;align-items:center;gap:4px}.mw-parser-output .infobox>caption>.iboxt-flex>.iboxt-ikona{flex-grow:0;flex-shrink:0;font-size:7px;max-width:40px;overflow:hidden}.mw-parser-output .infobox>caption>.iboxt-flex>.iboxt-tekst{flex-grow:1}.mw-parser-output .infobox>caption .iboxt-1{font-weight:bold}.mw-parser-output .infobox>caption .iboxt-2{font-style:italic}.mw-parser-output .infobox>caption .iboxt-3{font-style:italic;font-size:90%}</style><div class="iboxt-1">Prekambr</div><div class="iboxt-2">4567,3–538,8 mln lat temu</div> </caption> <tbody><tr> <td colspan="2" style="text-align:center; font-size:90%; border-bottom:1px solid #aaa;"><div style="margin: 4px auto 0; clear:both; width:200px; padding:0px; height:18px; overflow:visible; border:1px #666; border-style:solid none; position:relative; z-index:0;"> <div style="z-index:1000; position:absolute; left:5px; overflow:visible; width:min-content; position:absolute; height:100%; font-size:12px"><a class="mw-selflink selflink">PreꞒ</a></div> <div class="ediacaran-gradient" style="position:absolute; height:100%; text-align:center; color:black; background:rgba(255,217,115,30%); background: linear-gradient(90deg, rgba(255,217,115,10%) 0%, rgba(255,217,115,100%) 100%); left:0px; width:20px;"></div> <div class="ediacaran-right" style="position:absolute; height:100%; text-align:center; color:black; background:rgb(255,217,115); left:20px; width:14.230769230769px;"></div> <div style="box-sizing:border-box; border-left:1px solid darkgrey; position:absolute; height:100%; text-align:center; color:black; background:rgba(128,204,89,30%); left:34.215384615385px; width:16.430769230769px; font-size:12px"><a href="/wiki/Kambr" title="Kambr">Ꞓ</a></div> <div style="box-sizing:border-box; border-left:1px solid darkgrey; position:absolute; height:100%; text-align:center; color:black; background:rgba(0,255,102,30%); left:50.646153846154px; width:12.8px; font-size:12px"><a href="/wiki/Ordowik" title="Ordowik">O</a></div> <div style="box-sizing:border-box; border-left:1px solid darkgrey; position:absolute; height:100%; text-align:center; color:black; background:rgba(179,255,191,30%); left:63.446153846154px; width:7.5692307692308px; font-size:12px"><a href="/wiki/Sylur" title="Sylur"><small style="font-size:10px">S</small></a></div> <div style="box-sizing:border-box; border-left:1px solid darkgrey; position:absolute; height:100%; text-align:center; color:black; background:rgba(204,153,64,30%); left:71.015384615385px; width:18.553846153846px; font-size:12px"><a href="/wiki/Dewon" title="Dewon">D</a></div> <div style="box-sizing:border-box; border-left:1px solid darkgrey; position:absolute; height:100%; text-align:center; color:black; background:rgba(102,217,179,30%); left:89.569230769231px; width:18.461538461538px; font-size:12px"><a href="/wiki/Karbon" title="Karbon">C</a></div> <div style="box-sizing:border-box; border-left:1px solid darkgrey; position:absolute; height:100%; text-align:center; color:black; background:rgba(242,64,64,30%); left:108.03076923077px; width:14.460923076923px; font-size:12px"><a href="/wiki/Perm" title="Perm">P</a></div> <div style="box-sizing:border-box; border-left:1px solid darkgrey; position:absolute; height:100%; text-align:center; color:black; background:rgba(128,51,255,30%); left:122.49169230769px; width:15.539076923077px; font-size:12px"><a href="/wiki/Trias" title="Trias">T</a></div> <div style="box-sizing:border-box; border-left:1px solid darkgrey; position:absolute; height:100%; text-align:center; color:black; background:rgba(51,255,242,30%); left:138.03076923077px; width:17.353846153846px; font-size:12px"><a href="/wiki/Jura" title="Jura">J</a></div> <div style="box-sizing:border-box; border-left:1px solid darkgrey; position:absolute; height:100%; text-align:center; color:black; background:rgba(128,255,64,30%); left:155.38461538462px; width:24.307692307692px; font-size:12px"><a href="/wiki/Kreda_(okres)" title="Kreda (okres)">K</a></div> <div style="box-sizing:border-box; border-left:1px solid darkgrey; position:absolute; height:100%; text-align:center; color:black; background:rgba(255,153,102,30%); left:179.69230769231px; width:13.221538461538px; font-size:12px"><a href="/wiki/Paleogen" title="Paleogen"><small style="font-size:9px">Pg</small></a></div> <div style="box-sizing:border-box; border-left:1px solid darkgrey; position:absolute; height:100%; text-align:center; color:black; background:rgba(255,230,26,30%); left:192.91384615385px; width:6.2923076923077px; font-size:12px"><a href="/wiki/Neogen" title="Neogen"><small style="font-size:8px">N</small></a></div> <div style="box-sizing:border-box; border-left:1px solid darkgrey; position:absolute; height:100%; text-align:center; color:black; background:rgba(255,255,128,30%); left:199.20615384615px; width:0.79384615384615px; font-size:12px"><a href="/wiki/Czwartorz%C4%99d" title="Czwartorzęd"><small style="padding-left:1px">Q</small></a></div> <div style="position:absolute; height:100%; color:black; background:#666; width:1px; left:199px"></div></div> </td></tr> <tr> <td colspan="2" style="background:#eee; color:black; text-align:center; font-weight:bold; border:1px solid #aaa;"><a href="/wiki/Tabela_stratygraficzna" title="Tabela stratygraficzna">Tabela stratygraficzna</a> </td></tr> <tr class="ibox-nav"> <td colspan="2"> <table> <tbody><tr> <td>poprzedni okres<br />powstanie Ziemi </td> <td>następny okres<br /><a href="/wiki/Fanerozoik" title="Fanerozoik">fanerozoik</a> </td></tr></tbody></table> </td></tr> </tbody></table> <p><b>Prekambr</b> – nieformalna jednostka <a href="/wiki/Geochronologia" title="Geochronologia">geochronologiczna</a> w dziejach Ziemi, obejmująca przedział czasu od powstania Ziemi do początku okresu <a href="/wiki/Kambr" title="Kambr">kambryjskiego</a>, czyli interwał wiekowy od 4,6 mld lat do 542 mln lat temu. Prekambrowi odpowiadają wiekowo dwie formalne jednostki stratygraficzne, <a href="/wiki/Eon" title="Eon">eony</a>: <a href="/wiki/Archaik" title="Archaik">archaik</a>, <a href="/wiki/Proterozoik" title="Proterozoik">proterozoik</a> oraz starszy od archaiku <a href="/wiki/Hadeik" title="Hadeik">hadeik</a> uznawany kiedyś za <a href="/wiki/Eon" title="Eon">eon</a>, obecnie raczej za jednostkę nieformalną. Prekambr obejmuje blisko 85% dziejów Ziemi. Pomimo że jest jednostką nieformalną, to powszechnie jest stosowany w fachowej literaturze, występuje też w oficjalnej <a href="/wiki/Tabela_stratygraficzna" title="Tabela stratygraficzna">tabeli stratygraficznej</a>, jako nieskategoryzowana jednostka powyżej eonów. </p><p>Z proterozoiku, zwłaszcza z <a href="/wiki/Ediakar" title="Ediakar">ediakaru</a>, pochodzą pierwsze znane nam odciski ciał oraz ślady działalności pierwszych organizmów żywych. We wcześniejszym eonie, archaiku, powstały najstarsze skały budujące tzw. <a href="/wiki/Tarcza_kontynentalna" title="Tarcza kontynentalna">tarcze kontynentalne</a> oraz podłoże <a href="/wiki/Platforma_(geologia)" title="Platforma (geologia)">platform kontynentalnych</a>. Archaik poprzedza <a href="/wiki/Hadeik" title="Hadeik">hadeik</a> – nieformalny eon, pod koniec którego Ziemia ostygła, umożliwiając skroplenie się wód i powstanie twardej skorupy ziemskiej. </p><p>Skały prekambru stanowią krystaliczny fundament wielu obecnie wyróżnianych <a href="/wiki/Tektonika_p%C5%82yt" title="Tektonika płyt">płyt tektonicznych</a>. Stopniowe schładzanie skorupy ziemskiej doprowadziło do powstania wielu złóż, w tym: </p> <ul><li>złota (<a href="/wiki/Z%C5%82oto" title="Złoto">Au</a>) - <a href="/wiki/Po%C5%82udniowa_Afryka" title="Południowa Afryka">RPA</a>, <a href="/wiki/Kanada" title="Kanada">Kanada</a>, <a href="/wiki/Stany_Zjednoczone" title="Stany Zjednoczone">USA</a>, <a href="/wiki/Australia" title="Australia">Australia</a></li> <li>rud żelaza (<a href="/wiki/%C5%BBelazo" title="Żelazo">Fe</a>) - <a href="/wiki/Szwecja" title="Szwecja">Szwecja</a>, <a href="/wiki/Norwegia" title="Norwegia">Norwegia</a>, <a href="/wiki/Stany_Zjednoczone" title="Stany Zjednoczone">USA</a>, <a href="/wiki/Meksyk" title="Meksyk">Meksyk</a>, <a href="/wiki/Chile" title="Chile">Chile</a>, <a href="/wiki/Rosja" title="Rosja">Rosja</a>, <a href="/wiki/Kanada" title="Kanada">Kanada</a>, <a href="/wiki/Syberia" title="Syberia">Syberia</a></li> <li>rud miedzi (<a href="/wiki/Mied%C5%BA" title="Miedź">Cu</a>) - <a href="/wiki/Stany_Zjednoczone" title="Stany Zjednoczone">USA</a>, <a href="/wiki/Kanada" title="Kanada">Kanada</a></li> <li>rud uranu (<a href="/wiki/Uran_(pierwiastek)" title="Uran (pierwiastek)">U</a>) - <a href="/wiki/Australia" title="Australia">Australia</a>, <a href="/wiki/Kanada" title="Kanada">Kanada</a>, <a href="/wiki/Demokratyczna_Republika_Konga" title="Demokratyczna Republika Konga">Demokratyczna Republika Konga</a>, <a href="/wiki/Zambia" title="Zambia">Zambia</a>.</li></ul> <meta property="mw:PageProp/toc" /> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Przebieg_kluczowych_zmian">Przebieg kluczowych zmian</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Prekambr&veaction=edit&section=1" title="Edytuj sekcję: Przebieg kluczowych zmian" class="mw-editsection-visualeditor"><span>edytuj</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Prekambr&action=edit&section=1" title="Edytuj kod źródłowy sekcji: Przebieg kluczowych zmian"><span>edytuj kod</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <ul><li>5000-4500 milionów lat temu powstaje Układ Słoneczny, Ziemia z Księżycem i inne planety</li> <li>4500-4300 milionów lat temu na Ziemi pojawia się i kształtuje skorupa ziemska</li> <li>3800-2000 milionów lat temu pojawiają się pierwsze organizmy żywe: bakterie beztlenowe (atmosfera beztlenowa: głównie para wodna, wodór, azot, dwutlenek węgla, dwutlenek siarki, metan i amoniak)</li> <li>2500-1600 milionów lat temu pojawiają się pierwsze organizmy przypominające sinice, produkujące tlen</li> <li>1600-600 milionów lat temu znacząco wzrasta stężenie tlenu w atmosferze oraz tworzą się pierwsze organizmy wielokomórkowe</li></ul> <p>W prekambrze zaczęły tworzyć się pierwsze <b>kontynenty</b>, m.in.: </p> <ul><li><a href="/w/index.php?title=Yilgarn&action=edit&redlink=1" class="new" title="Yilgarn (strona nie istnieje)">Yilgarn</a> (4,4 - 4,3 mld lat temu) - najstarsze znane osady lądowe, znalezione w Australii</li> <li><a href="/wiki/Walbara" title="Walbara">Walbara</a> (~3,4 mld lat temu)</li> <li><a href="/wiki/Ur_(superkontynent)" title="Ur (superkontynent)">Ur</a> (~3 mld lat temu) - pierwszy pewny kontynent (choć mniejszy niż dzisiejsza Australia)</li> <li><a href="/wiki/Kenorland" title="Kenorland">Kenorland</a> (2,7 - 2,1 mld lat temu)</li> <li><a href="/wiki/Nena_(superkontynent)" title="Nena (superkontynent)">Nena</a> (od 1,8 mld lat temu, później weszła w skład superkontynentu Kolumbii)</li> <li><a href="/wiki/Kolumbia_(superkontynent)" title="Kolumbia (superkontynent)">Kolumbia</a> zwana też Nuna (1,8 - 1,5 mld lat temu) - pierwszy pewny <a href="/wiki/Superkontynent" title="Superkontynent">superkontynent</a></li> <li><a href="/wiki/Rodinia" title="Rodinia">Rodinia</a> (1,1 - 0,75 mld lat temu)</li> <li><a href="/wiki/Pannocja" title="Pannocja">Pannocja</a> (600 - 540 mln lat temu, istnienie niepewne)</li></ul> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Podział"><span id="Podzia.C5.82"></span>Podział</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Prekambr&veaction=edit&section=2" title="Edytuj sekcję: Podział" class="mw-editsection-visualeditor"><span>edytuj</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Prekambr&action=edit&section=2" title="Edytuj kod źródłowy sekcji: Podział"><span>edytuj kod</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>Do prekambru zalicza się dwa eony: archaik i proterozoik (nieformalnie wyróżnia się także hadeik), dzielące się na 7 er. </p><p><b>Prekambr</b> </p> <ul><li><a href="/wiki/Proterozoik" title="Proterozoik">Proterozoik</a> <ul><li><a href="/wiki/Neoproterozoik" title="Neoproterozoik">Neoproterozoik</a> <ul><li><ul><li><a href="/wiki/Ediakar" title="Ediakar">Ediakar</a></li> <li><a href="/wiki/Kriogen" title="Kriogen">Kriogen</a></li> <li><a href="/wiki/Ton_(geologia)" title="Ton (geologia)">Ton</a></li></ul></li></ul></li> <li><a href="/wiki/Mezoproterozoik" title="Mezoproterozoik">Mezoproterozoik</a> <ul><li><ul><li><a href="/wiki/Sten_(geologia)" title="Sten (geologia)">Sten</a></li> <li><a href="/wiki/Ektas" title="Ektas">Ektas</a></li> <li><a href="/wiki/Kalim" title="Kalim">Kalim</a></li></ul></li></ul></li> <li><a href="/wiki/Paleoproterozoik" title="Paleoproterozoik">Paleoproterozoik</a> <ul><li><ul><li><a href="/wiki/Stater_(geologia)" title="Stater (geologia)">Stater</a></li> <li><a href="/wiki/Orosir" title="Orosir">Orosir</a></li> <li><a href="/wiki/Riak" title="Riak">Riak</a></li> <li><a href="/wiki/Sider" title="Sider">Sider</a></li></ul></li></ul></li></ul></li> <li><a href="/wiki/Archaik" title="Archaik">Archaik</a> <ul><li><a href="/wiki/Neoarchaik" title="Neoarchaik">Neoarchaik</a></li> <li><a href="/wiki/Mezoarchaik" title="Mezoarchaik">Mezoarchaik</a></li> <li><a href="/wiki/Paleoarchaik" title="Paleoarchaik">Paleoarchaik</a></li> <li><a href="/wiki/Eoarchaik" title="Eoarchaik">Eoarchaik</a></li></ul></li> <li><a href="/wiki/Hadeik" title="Hadeik">Hadeik</a></li></ul> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Organizmy_żywe_prekambru"><span id="Organizmy_.C5.BCywe_prekambru"></span>Organizmy żywe prekambru</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Prekambr&veaction=edit&section=3" title="Edytuj sekcję: Organizmy żywe prekambru" class="mw-editsection-visualeditor"><span>edytuj</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Prekambr&action=edit&section=3" title="Edytuj kod źródłowy sekcji: Organizmy żywe prekambru"><span>edytuj kod</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <figure typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/Plik:Stromatolites.jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/c/c0/Stromatolites.jpg/250px-Stromatolites.jpg" decoding="async" width="250" height="169" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/c/c0/Stromatolites.jpg/375px-Stromatolites.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/c/c0/Stromatolites.jpg/500px-Stromatolites.jpg 2x" data-file-width="550" data-file-height="371" /></a><figcaption>Prekambryjskie <a href="/wiki/Stromatolity" title="Stromatolity">stromatolity</a> - geologiczne twory z cienkich warstw węglanu wapnia wytrąconego z wody morskiej jako efekt uboczny życia sinic. Należą do najstarszych śladów życia na Ziemi, najstarszy stromatolit pochodzi sprzed 3,2 mld lat.</figcaption></figure> <p>Upływ czasu, przekształcenia skorupy ziemskiej oraz brak twardych elementów strukturalnych sprawiły, że ślady ówczesnego życia zachowały się sporadycznie, przez to trudne są do identyfikacji i klasyfikacji. Pierwsze ślady <a href="/wiki/%C5%BBycie" title="Życie">życia</a> pochodzą sprzed 3,8 miliardów lat. Są to ślady <a href="/wiki/Archeony" title="Archeony">archeonów</a> (archeobakterii) oraz <a href="/wiki/Bakterie" title="Bakterie">bakterii</a>, w tym <a href="/wiki/Sinice" title="Sinice">sinic</a>. Po ówczesnych sinicach pozostały <a href="/wiki/Stromatolity" title="Stromatolity">stromatolity</a>. Pierwsze pewne <a href="/wiki/Eukarionty" title="Eukarionty">eukarionty</a> pojawiły się przed dwoma miliardami lat. Najstarszymi prawdopodobnymi organizmami wielokomórkowymi są <a href="/wiki/Gabonionta" title="Gabonionta">gabonionta</a> (złożone organizmy o trudnej do ustalenia pozycji systematycznej) i <i><a href="/wiki/Grypania_spiralis" title="Grypania spiralis">Grypania spiralis</a></i> (glon albo kolonia jednokomórkowych sinic). </p><p>Prawdopodobnie wskutek zakończenia <a href="/wiki/Ziemia-%C5%9Bnie%C5%BCka" class="mw-redirect" title="Ziemia-śnieżka">ogólnoświatowego zlodowacenia</a>, które wystąpiło około 700 mln lat temu, wielokomórkowce pojawiły się na Ziemi na dużą skalę. Na około 650 mln lat datuje się kosmopolityczną <a href="/wiki/Fauna_ediakara%C5%84ska" class="mw-redirect" title="Fauna ediakarańska">faunę z Ediacara</a> o niejasnej przynależności systematycznej. Wśród zwierząt prócz <a href="/wiki/Jamoch%C5%82ony" title="Jamochłony">jamochłonów</a> wyróżnia się (o ile klasyfikacja jest słuszna) <a href="/wiki/Pier%C5%9Bcienice" title="Pierścienice">pierścienice</a>, a nawet <a href="/wiki/Mi%C4%99czaki" title="Mięczaki">mięczaki</a>. Pod koniec proterozoiku pojawiły się ślady przekopywania <a href="/wiki/Osady" title="Osady">osadów</a> pozostawione przez nagie zwierzęta. Niektóre organizmy były w stanie osiągnąć wielkość dwóch <a href="/wiki/Metr" title="Metr">metrów</a> np. (<a href="/wiki/Charnia" title="Charnia">Charnia</a>), jednak wielkość większości zwykle wahała się od 5-25 <a href="/wiki/Centymetr" title="Centymetr">centymetrów</a>. Spośród roślin żyły: <a href="/wiki/Acritarcha" title="Acritarcha">akritarchy</a>, <a href="/wiki/Wiciowce" title="Wiciowce">wiciowce</a> i <a href="/wiki/Zielenice" title="Zielenice">zielenice</a>. </p> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Skamieniałości_charakterystyczne"><span id="Skamienia.C5.82o.C5.9Bci_charakterystyczne"></span>Skamieniałości charakterystyczne</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Prekambr&veaction=edit&section=4" title="Edytuj sekcję: Skamieniałości charakterystyczne" class="mw-editsection-visualeditor"><span>edytuj</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Prekambr&action=edit&section=4" title="Edytuj kod źródłowy sekcji: Skamieniałości charakterystyczne"><span>edytuj kod</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p><a href="/wiki/Fauna_ediakara%C5%84ska" class="mw-redirect" title="Fauna ediakarańska">Fauna ediakarańska</a>: </p> <ul><li><i><a href="/wiki/Spriggina" title="Spriggina">Spriggina</a></i></li> <li><i><a href="/w/index.php?title=Kimberella&action=edit&redlink=1" class="new" title="Kimberella (strona nie istnieje)">Kimberella</a></i></li> <li><i><a href="/w/index.php?title=Parvancorina&action=edit&redlink=1" class="new" title="Parvancorina (strona nie istnieje)">Parvancorina</a></i></li> <li><i><a href="/w/index.php?title=Tribrachidium&action=edit&redlink=1" class="new" title="Tribrachidium (strona nie istnieje)">Tribrachidium</a></i></li> <li><i><a href="/w/index.php?title=Dickinsonia&action=edit&redlink=1" class="new" title="Dickinsonia (strona nie istnieje)">Dickinsonia</a></i></li></ul> <p><a href="/wiki/Parzyde%C5%82kowce" title="Parzydełkowce">Parzydełkowce</a> </p> <ul><li><i><a href="/w/index.php?title=Barachina&action=edit&redlink=1" class="new" title="Barachina (strona nie istnieje)">Barachina</a></i></li> <li><i><a href="/w/index.php?title=Anabarties&action=edit&redlink=1" class="new" title="Anabarties (strona nie istnieje)">Anabarties</a></i></li> <li><i><a href="/w/index.php?title=Paleolina&action=edit&redlink=1" class="new" title="Paleolina (strona nie istnieje)">Paleolina</a></i></li> <li><i><a href="/w/index.php?title=Cloudina&action=edit&redlink=1" class="new" title="Cloudina (strona nie istnieje)">Cloudina</a></i></li></ul> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Zobacz_też"><span id="Zobacz_te.C5.BC"></span>Zobacz też</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Prekambr&veaction=edit&section=5" title="Edytuj sekcję: Zobacz też" class="mw-editsection-visualeditor"><span>edytuj</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Prekambr&action=edit&section=5" title="Edytuj kod źródłowy sekcji: Zobacz też"><span>edytuj kod</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <table class="infobox noprint plainlinks" cellpadding="4" role="presentation"> <tbody><tr> <td style="vertical-align:middle; text-align:center; width:30px;"><span class="notpageimage" typeof="mw:File"><span><img alt="" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/6/67/WiktionaryPl_nodesc.svg/28px-WiktionaryPl_nodesc.svg.png" decoding="async" width="28" height="27" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/6/67/WiktionaryPl_nodesc.svg/42px-WiktionaryPl_nodesc.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/6/67/WiktionaryPl_nodesc.svg/56px-WiktionaryPl_nodesc.svg.png 2x" data-file-width="122" data-file-height="117" /></span></span> </td> <td style="line-height:normal; vertical-align:middle; text-align:center; flex:unset;"><a href="https://pl.wiktionary.org/wiki/prekambr" class="extiw" title="wikt:prekambr"><strong>Zobacz hasło</strong> <em>prekambr</em> w Wikisłowniku</a> </td></tr></tbody></table> <ul><li><a href="/wiki/Chronostratygrafia" title="Chronostratygrafia">chronostratygrafia</a></li> <li><a href="/wiki/Ziemia_%C5%9Bnie%C5%BCka" title="Ziemia śnieżka">Ziemia śnieżka</a></li></ul> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Bibliografia">Bibliografia</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Prekambr&veaction=edit&section=6" title="Edytuj sekcję: Bibliografia" class="mw-editsection-visualeditor"><span>edytuj</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Prekambr&action=edit&section=6" title="Edytuj kod źródłowy sekcji: Bibliografia"><span>edytuj kod</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <ul><li>A. Kozłowski, S. Speczik, Z geologią za pan brat, wydawnictwo Iskry, Warszawa 1988.</li></ul> <p><br /> <br style="clear:both;" /> </p> <table style="width:819px;border-width:1px; border-style:solid; font-size:small;font-variant:small-caps;" cellpadding="0" cellspacing="1"> <tbody><tr> <td colspan="13"><div style="float:right;">← mln lat temu</div><div style="box-sizing:border-box; padding-left: .3em; float:left;margin-left:1px; border:1px solid black; width:77.333333333333px; color:black; background:rgb(160,160,255,60%);">Prekambr (~4,6 mld ← 542 mln)</div> </td></tr> <tr style="font-variant:normal"> <td><div style="width:78px; color:black; background:rgba(255,64,179,40%);text-align:center"><i><a class="mw-selflink selflink"><span style="color:#001942">Prekambr</span></a></i></div>←4,6 mld </td> <td><div style="width:74px; color:black; background:rgba(128,204,89,40%);text-align:center"><a href="/wiki/Kambr" title="Kambr"><span style="color:#001942">Kambr</span></a></div>541 </td> <td><div style="width:55px; color:black; background:rgba(0,255,102,40%);text-align:center"><a href="/wiki/Ordowik" title="Ordowik"><span style="color:#001942">Ordowik</span></a></div>485 </td> <td><div style="width:31px; color:black; background:rgba(179,255,191,40%);text-align:center"><a href="/wiki/Sylur" title="Sylur"><span style="color:#001942">Sylur</span></a></div>443 </td> <td><div style="width:79px; color:black; background:rgba(204,153,64,40%);text-align:center"><a href="/wiki/Dewon" title="Dewon"><span style="color:#001942">Dewon</span></a></div>419 </td> <td><div style="width:79px; color:black; background:rgba(102,217,179,40%);text-align:center"><a href="/wiki/Karbon" title="Karbon"><span style="color:#001942">Karbon</span></a></div>359 </td> <td><div style="width:62px; color:black; background:rgba(242,64,64,30%);text-align:center"><a href="/wiki/Perm" title="Perm"><span style="color:#001942">Perm</span></a></div>299 </td> <td><div style="width:67px; color:black; background:rgba(128,51,255,25%);text-align:center"><a href="/wiki/Trias" title="Trias"><span style="color:#001942">Trias</span></a></div>252 </td> <td><div style="width:73px; color:black; background:rgba(51,255,242,40%);text-align:center"><a href="/wiki/Jura" title="Jura"><span style="color:#001942">Jura</span></a></div>201 </td> <td><div style="width:105px; color:black; background:rgba(128,255,64,40%);text-align:center"><a href="/wiki/Kreda_(okres)" title="Kreda (okres)"><span style="color:#001942">Kreda</span></a></div>145 </td> <td><div style="width:57px; color:black; background:rgba(255,153,102,40%);text-align:center"><a href="/wiki/Paleogen" title="Paleogen"><span style="color:#001942">Paleog.</span></a></div>66 </td> <td><div style="width:27px; color:black; background:rgba(255,230,26,40%);text-align:center"><a href="/wiki/Neogen" title="Neogen"><span style="color:#001942">Ng</span></a></div>23 </td> <td><div style="width:15px; color:black; background:rgba(255,255,128,40%);text-align:center"><a href="/wiki/Czwartorz%C4%99d" title="Czwartorzęd"><span style="color:#001942">Q</span></a></div>2 </td></tr> </tbody></table><p><br style="clear:both;" /> </p><div class="navbox do-not-make-smaller mw-collapsible mw-collapsed" data-expandtext="pokaż" data-collapsetext="ukryj"><style data-mw-deduplicate="TemplateStyles:r74983602">.mw-parser-output .navbox{border:1px solid var(--border-color-base,#a2a9b1);margin:auto;text-align:center;padding:3px;margin-top:1em;clear:both}.mw-parser-output table.navbox:not(.pionowy){width:100%}.mw-parser-output .navbox+.navbox{border-top:0;margin-top:0}.mw-parser-output .navbox.pionowy{width:250px;float:right;clear:right;margin:0 0 0.4em 1.4em}.mw-parser-output .navbox.pionowy .before,.mw-parser-output .navbox.pionowy .after{padding:0.5em 0;text-align:center}.mw-parser-output .navbox>.caption,.mw-parser-output .navbox>tbody>tr>th{background:#ccf;text-align:center;font-weight:bold}.mw-parser-output .navbox .tnavbar{font-weight:normal;font-size:xx-small;white-space:nowrap;padding:0}.mw-parser-output .navbox>.tnavbar{margin-left:1em;float:left}.mw-parser-output .navbox .below>hr+.tnavbar{margin-left:auto;margin-right:auto}.mw-parser-output .navbox .below>.tnavbar:before{content:"Ten szablon: "}.mw-parser-output .navbox .tnavbar li:after{content:" · "}.mw-parser-output .navbox .tnavbar li:last-child:after{content:none}.mw-parser-output .navbox hr{margin:0.2em 1em}.mw-parser-output .navbox .title{background:#ddf;text-align:center;font-weight:bold}.mw-parser-output .navbox>.mw-collapsible-content:not(.grupa-szablonów-nawigacyjnych){margin-top:2px;padding:0;font-size:smaller;overflow:auto}.mw-parser-output .navbox .above+div,.mw-parser-output .navbox .above+.navbox-main-content,.mw-parser-output .navbox .below,.mw-parser-output .navbox .title+.grid{margin-top:2px}.mw-parser-output .navbox>.mw-collapsible-content>.above,.mw-parser-output .navbox>.mw-collapsible-content>.below{background:#ddf;text-align:center;margin-left:auto;margin-right:auto}.mw-parser-output .navbox:not(.pionowy) .flex{display:flex;flex-direction:row}.mw-parser-output .navbox .flex>.before,.mw-parser-output .navbox .flex>.after{align-self:center;text-align:center}.mw-parser-output .navbox .flex>.navbox-main-content{flex-grow:1}.mw-parser-output .navbox:not(.pionowy) .before{margin-right:0.5em}.mw-parser-output .navbox:not(.pionowy) .after{margin-left:0.5em}.mw-parser-output .navbox .inner-columns,.mw-parser-output .navbox .inner-group,.mw-parser-output .navbox .inner-standard{border-spacing:0;border-collapse:collapse;width:100%}.mw-parser-output .navbox .inner-standard>tbody>tr>.opis{text-align:right;vertical-align:middle}.mw-parser-output .navbox .inner-standard>tbody>tr>.opis+.spis{border-left:2px solid var(--background-color-base,#fff);text-align:left}.mw-parser-output .navbox .inner-standard>tbody>tr>td{padding:0;width:100%}.mw-parser-output .navbox .inner-standard>tbody>tr>td:first-child{text-align:center}.mw-parser-output .navbox .inner-standard .inner-standard>tbody>tr>td{text-align:left}.mw-parser-output .navbox .inner-standard>tbody>tr>.navbox-odd,.mw-parser-output .navbox .inner-standard>tbody>tr>.navbox-even{padding:0 0.3em}.mw-parser-output .navbox .inner-standard>tbody>tr+tr>th,.mw-parser-output .navbox .inner-standard>tbody>tr+tr>td{border-top:2px solid var(--background-color-base,#fff)}.mw-parser-output .navbox .inner-standard>tbody>tr>th+td{border-left:2px solid var(--background-color-base,#fff)}.mw-parser-output .navbox .inner-columns{table-layout:fixed}.mw-parser-output .navbox .inner-columns>tbody>tr>th,.mw-parser-output .navbox .inner-columns>tbody>tr>td{padding:0;border-left:2px solid var(--background-color-base,#fff);border-right:2px solid var(--background-color-base,#fff)}.mw-parser-output .navbox .inner-columns>tbody>tr>td{vertical-align:top}.mw-parser-output .navbox .inner-columns>tbody>tr+tr>td{border-top:2px solid var(--background-color-base,#fff)}.mw-parser-output .navbox .inner-columns>tbody>tr>th:first-child,.mw-parser-output .navbox .inner-columns>tbody>tr>td:first-child{border-left:0}.mw-parser-output .navbox .inner-columns>tbody>tr>th:last-child,.mw-parser-output .navbox .inner-columns>tbody>tr>td:last-child{border-right:0}.mw-parser-output .navbox .inner-columns>tbody>tr>td>ul,.mw-parser-output .navbox .inner-columns>tbody>tr>td>ol,.mw-parser-output .navbox .inner-columns>tbody>tr>td>dl{text-align:left;column-width:24em}.mw-parser-output .navbox .inner-group>div+div,.mw-parser-output .navbox .inner-group>div>div+div,.mw-parser-output .navbox .inner-group>div>div+table{margin-top:2px}.mw-parser-output .navbox .inner-group>div>.opis,.mw-parser-output .navbox .inner-group>div>.spis{padding:0.1em 1em;text-align:center}.mw-parser-output .navbox>.mw-collapsible-toggle,.mw-parser-output .navbox .inner-group>div.mw-collapsible>.mw-collapsible-toggle{width:4em;text-align:right;margin-right:0.4em}.mw-parser-output .navbox>.fakebar,.mw-parser-output .navbox .inner-group>div.mw-collapsible>.fakebar{float:left;width:4em;height:1em}.mw-parser-output .navbox .opis{background:#ddf;padding:0 1em;white-space:nowrap;font-weight:bold}.mw-parser-output .navbox.pionowy .opis{white-space:normal}.mw-parser-output .navbox.pionowy .navbox-even,.mw-parser-output .navbox:not(.pionowy) .navbox-odd{background:transparent}.mw-parser-output .navbox.pionowy .navbox-odd,.mw-parser-output .navbox:not(.pionowy) .navbox-even{background:var(--background-color-neutral-subtle,#f8f9fa)}.mw-parser-output .navbox .inner-group>div>div+div{background:transparent}.mw-parser-output .navbox p{margin:0;padding:0.3em 0}.mw-parser-output .navbox.medaliści .opis.a1,.mw-parser-output .navbox.medaliści .a1 .opis{background:gold}.mw-parser-output .navbox.medaliści .opis.a2,.mw-parser-output .navbox.medaliści .a2 .opis{background:silver}.mw-parser-output .navbox.medaliści .opis.a3,.mw-parser-output .navbox.medaliści .a3 .opis{background:#c96}.mw-parser-output .navbox .navbox-main-content>ul,.mw-parser-output .navbox .navbox-main-content>dl,.mw-parser-output .navbox .navbox-main-content>ol{column-width:24em;text-align:left}.mw-parser-output .navbox ul{list-style:none}.mw-parser-output .navbox .references{background:transparent}.mw-parser-output .navbox .hwrap .hlist dd,.mw-parser-output .navbox .hwrap .hlist dt,.mw-parser-output .navbox .hwrap .hlist li{white-space:normal}.mw-parser-output .navbox .rok{display:inline-block;width:4em;padding-right:0.5em;text-align:right}.mw-parser-output .navbox .navbox-statistics{margin-top:2px;border-top:1px solid var(--border-color-base,#a2a9b1);text-align:center;font-size:small}.mw-parser-output .navbox-summary>.title{font-weight:bold;font-size:larger}.mw-parser-output .navbox:not(.grupa-szablonów) .navbox{margin:0;border:0;padding:0}.mw-parser-output .navbox.grupa-szablonów>.grupa-szablonów-nawigacyjnych>.navbox:first-child{margin-top:2px}@media(max-width:800px){.mw-parser-output .navbox:not(.pionowy) .flex>.before,.mw-parser-output .navbox:not(.pionowy) .flex>.after{display:none}}.mw-parser-output .navbox .opis img,.mw-parser-output .navbox .opis .flagicon,.mw-parser-output .navbox>.caption>.flagicon,.mw-parser-output .navbox>.caption>.image{display:none}@media screen{html.skin-theme-clientpref-night .mw-parser-output .navbox>.caption,html.skin-theme-clientpref-night .mw-parser-output .navbox>tbody>tr>th{background-color:#3a3c3e}html.skin-theme-clientpref-night .mw-parser-output .navbox .title,html.skin-theme-clientpref-night .mw-parser-output .navbox>.mw-collapsible-content>.above,html.skin-theme-clientpref-night .mw-parser-output .navbox>.mw-collapsible-content>.below,html.skin-theme-clientpref-night .mw-parser-output .navbox .opis{background-color:#303234}html.skin-theme-clientpref-night .mw-parser-output .navbox.medaliści .opis.a1,html.skin-theme-clientpref-night .mw-parser-output .navbox.medaliści .a1 .opis{background:#715f00}html.skin-theme-clientpref-night .mw-parser-output .navbox.medaliści .opis.a2,html.skin-theme-clientpref-night .mw-parser-output .navbox.medaliści .a2 .opis{background:#5f5f5f}html.skin-theme-clientpref-night .mw-parser-output .navbox.medaliści .opis.a3,html.skin-theme-clientpref-night .mw-parser-output .navbox.medaliści .a3 .opis{background:#764617}}@media screen and (prefers-color-scheme:dark){html.skin-theme-clientpref-os .mw-parser-output .navbox>.caption,html.skin-theme-clientpref-os .mw-parser-output .navbox>tbody>tr>th{background-color:#3a3c3e}html.skin-theme-clientpref-os .mw-parser-output .navbox .title,html.skin-theme-clientpref-os .mw-parser-output .navbox>.mw-collapsible-content>.above,html.skin-theme-clientpref-os .mw-parser-output .navbox>.mw-collapsible-content>.below,html.skin-theme-clientpref-os .mw-parser-output .navbox .opis{background-color:#303234}html.skin-theme-clientpref-os .mw-parser-output .navbox.medaliści .opis.a1,html.skin-theme-clientpref-os .mw-parser-output .navbox.medaliści .a1 .opis{background:#715f00}html.skin-theme-clientpref-os .mw-parser-output .navbox.medaliści .opis.a2,html.skin-theme-clientpref-os .mw-parser-output .navbox.medaliści .a2 .opis{background:#5f5f5f}html.skin-theme-clientpref-os .mw-parser-output .navbox.medaliści .opis.a3,html.skin-theme-clientpref-os .mw-parser-output .navbox.medaliści .a3 .opis{background:#764617}}</style><ul class="tnavbar noprint plainlinks hlist"><li><a href="/wiki/Szablon:Historia_geologiczna" title="Szablon:Historia geologiczna"><span title="Pokaż ten szablon">p</span></a></li><li><a href="/w/index.php?title=Dyskusja_szablonu:Historia_geologiczna&action=edit&redlink=1" class="new" title="Dyskusja szablonu:Historia geologiczna (strona nie istnieje)"><span title="Dyskusja na temat tego szablonu">d</span></a></li><li title="Możesz edytować ten szablon. Użyj przycisku podglądu przed zapisaniem zmian."><a class="external text" href="https://pl.wikipedia.org/w/index.php?title=Szablon:Historia_geologiczna&action=edit">e</a></li></ul><div class="navbox-title caption"><a href="/wiki/Tabela_stratygraficzna" title="Tabela stratygraficzna">Geologiczna historia Ziemi</a></div><div class="mw-collapsible-content"><div class="navbox-main-content inner-group"><div class="tr a1 mw-collapsible" data-expandtext="pokaż" data-collapsetext="ukryj"><span class="fakebar"></span><div class="navbox-group opis"><a class="mw-selflink selflink">Prekambr <small>(nieformalny; 4,567 mld lat temu – 538,8 mln lat temu)</small></a></div><div class="mw-collapsible-content"><table class="a1 inner-standard"><tbody><tr class="a1_1"><td colspan="2" class="navbox-list spis hlist navbox-odd"> <ul><li><small>W lewych kolumnach znajdują się <a href="/wiki/Eon" title="Eon">eony</a>; prawa kolumna: <b>pogrubionym</b> tekstem zaznaczone są <a href="/wiki/Era_(geochronologia)" title="Era (geochronologia)">ery</a>; zwykłym tekstem zaznaczone są <a href="/wiki/Okres_(geologia)" title="Okres (geologia)">okresy</a></small></li></ul> </td></tr><tr class="a1_2"><th class="navbox-group opis" scope="row"><a href="/wiki/Hadeik" title="Hadeik">Hadeik</a><br /><small><span style="font-weight:normal;">(4,567 – 4,0 mld lat temu)</span></small></th><td class="navbox-list spis hlist navbox-even"> </td></tr><tr class="a1_3"><th class="navbox-group opis" scope="row"><a href="/wiki/Archaik" title="Archaik">Archaik</a><br /><small><span style="font-weight:normal;">(4,0 – 2,5 mld lat temu)</span></small></th><td class="navbox-list spis hlist navbox-odd"> <dl><dt><a href="/wiki/Eoarchaik" title="Eoarchaik">Eoarchaik <small>(4 – 3,6 mld lat temu)</small></a></dt></dl> <dl><dt><a href="/wiki/Paleoarchaik" title="Paleoarchaik">Paleoarchaik <small>(3,6 – 3,2 mld lat temu)</small></a></dt></dl> <dl><dt><a href="/wiki/Mezoarchaik" title="Mezoarchaik">Mezoarchaik <small>(3,2 – 2,8 mld lat temu)</small></a></dt></dl> <dl><dt><a href="/wiki/Neoarchaik" title="Neoarchaik">Neoarchaik <small>(2,8 – 2,5 mld lat temu)</small></a></dt></dl> </td></tr><tr class="a1_4"><th class="navbox-group opis" scope="row"><a href="/wiki/Proterozoik" title="Proterozoik">Proterozoik</a><br /><small><span style="font-weight:normal;">(2,5 mld lat temu – 538,8 mln lat temu)</span></small></th><td class="navbox-list spis hlist navbox-even"> <dl><dt><a href="/wiki/Paleoproterozoik" title="Paleoproterozoik">Paleoproterozoik <small>(2,5 – 1,6 mld lat temu)</small></a></dt> <dd><a href="/wiki/Sider" title="Sider">Sider <small>(2,5 – 2,3 mld lat temu)</small></a></dd> <dd><a href="/wiki/Riak" title="Riak">Riak <small>(2,3 – 2,05 mld lat temu)</small></a></dd> <dd><a href="/wiki/Orosir" title="Orosir">Orosir <small>(2,05 – 1,8 mld lat temu)</small></a></dd> <dd><a href="/wiki/Stater_(geologia)" title="Stater (geologia)">Stater <small>(1,8 – 1,6 mld lat temu)</small></a></dd></dl> <dl><dt><a href="/wiki/Mezoproterozoik" title="Mezoproterozoik">Mezoproterozoik <small>(1,6 – 1 mld lat temu)</small></a></dt> <dd><a href="/wiki/Kalim" title="Kalim">Kalim <small>(1,6 – 1,4 mld lat temu)</small></a></dd> <dd><a href="/wiki/Ektas" title="Ektas">Ektas <small>(1,4 – 1,2 mld lat temu)</small></a></dd> <dd><a href="/wiki/Sten_(geologia)" title="Sten (geologia)">Sten <small>(1,2 – 1 mld lat temu)</small></a></dd></dl> <dl><dt><a href="/wiki/Neoproterozoik" title="Neoproterozoik">Neoproterozoik <small>(1 mld lat temu – 542 mln lat temu)</small></a></dt> <dd><a href="/wiki/Ton_(geologia)" title="Ton (geologia)">Ton <small>(1 mld lat temu – 720 mln lat temu)</small></a></dd> <dd><a href="/wiki/Kriogen" title="Kriogen">Kriogen <small>(720 – 635 mln lat temu)</small></a></dd> <dd><a href="/wiki/Ediakar" title="Ediakar">Ediakar <small>(635 – 538,8 mln lat temu)</small></a></dd></dl> </td></tr></tbody></table></div></div><div class="tr a2 mw-collapsible mw-collapsed" data-expandtext="pokaż" data-collapsetext="ukryj"><span class="fakebar"></span><div class="navbox-group opis"><a href="/wiki/Fanerozoik" title="Fanerozoik">Fanerozoik <small>(538,8 mln lat temu – dziś)</small></a></div><div class="mw-collapsible-content a2 inner-group"><div class="a2_1 hlist navbox-list spis navbox-odd"> <ul><li><small>Poziomo zaznaczono <a href="/wiki/Era_(geochronologia)" title="Era (geochronologia)">ery</a>; W lewych kolumnach znajdują się <a href="/wiki/Okres_(geologia)" title="Okres (geologia)">okresy</a>; prawa kolumna: <b>pogrubionym</b> tekstem zaznaczone są <a href="/wiki/Epoka_geologiczna" title="Epoka geologiczna">epoki</a>; zwykłym tekstem zaznaczone są <a href="/wiki/Wiek_(geologia)" title="Wiek (geologia)">wieki</a></small></li></ul> </div><div class="tr a2_2 mw-collapsible mw-collapsed" data-expandtext="pokaż" data-collapsetext="ukryj"><span class="fakebar"></span><div class="navbox-group opis"><a href="/wiki/Paleozoik" title="Paleozoik">Paleozoik <small>(538,8 – 251,9 mln lat temu)</small></a></div><div class="mw-collapsible-content"><table class="a2_2 inner-standard"><tbody><tr class="a2_2_1"><th class="navbox-group opis" scope="row"><a href="/wiki/Kambr" title="Kambr">Kambr</a><br /><small><span style="color:#313131"><span style="font-weight:normal;">(538,8 – 485,4 mln lat temu)</span></span></small></th><td class="navbox-list spis hlist navbox-even"> <dl><dt><a href="/wiki/Terenew" title="Terenew">Terenew <small>(538,8 – 521 mln lat temu)</small></a></dt> <dd><a href="/wiki/Fortun" title="Fortun">Fortun <small>(538,8 – 529 mln lat temu)</small></a></dd> <dd>wiek 2 <small>(529 – 521 mln lat temu)</small></dd></dl> <dl><dt><a href="/wiki/Druga_epoka_kambru" title="Druga epoka kambru">Epoka 2</a> <small>(521 – 509 mln lat temu)</small></dt> <dd>wiek 3 <small>(521 – 514 mln lat temu)</small></dd> <dd>wiek 4 <small>(514 – 509 mln lat temu)</small></dd></dl> <dl><dt><a href="/wiki/Miaoling" title="Miaoling">Miaoling <small>(509 – 497 mln lat temu)</small></a></dt> <dd><a href="/w/index.php?title=Wuliuan&action=edit&redlink=1" class="new" title="Wuliuan (strona nie istnieje)">Wuliuan <small>(509 – 504,5 mln lat temu)</small></a></dd> <dd><a href="/wiki/Drum_(geologia)" title="Drum (geologia)">Drum <small>(504,5 – 500,5 mln lat temu)</small></a></dd> <dd><a href="/wiki/Gu%C5%BCang" title="Gużang">Gużang <small>(500,5 – 497 mln lat temu)</small></a></dd></dl> <dl><dt><a href="/wiki/Furong" title="Furong">Furong <small>(497 – 485,4 mln lat temu)</small></a></dt> <dd><a href="/wiki/Paib" title="Paib">Paib <small>(497 – 494 mln lat temu)</small></a></dd> <dd><a href="/wiki/Dziangszan" title="Dziangszan">Dziangszan <small>(494 – 489,5 mln lat temu)</small></a></dd> <dd>wiek 10 <small>(489,5 – 485,4 mln lat temu)</small></dd></dl> </td></tr><tr class="a2_2_2"><th class="navbox-group opis" scope="row"><a href="/wiki/Ordowik" title="Ordowik">Ordowik</a><br /><small><span style="color:#313131"><span style="font-weight:normal;">(485,4 – 443,8 mln lat temu)</span></span></small></th><td class="navbox-list spis hlist navbox-odd"> <dl><dt><a href="/wiki/Ordowik_wczesny" title="Ordowik wczesny">Wczesny ordowik <small>(485,4 – 470,0 mln lat temu)</small></a></dt> <dd><a href="/wiki/Tremadok" title="Tremadok">Tremadok <small>(485,4 – 477,7 mln lat temu)</small></a></dd> <dd><a href="/wiki/Flo_(geologia)" title="Flo (geologia)">Flo <small>(477,7 – 470,0 mln lat temu)</small></a></dd></dl> <dl><dt><a href="/wiki/Ordowik_%C5%9Brodkowy" title="Ordowik środkowy">Ordowik środkowy <small>(470,0 – 458,4 mln lat temu)</small></a></dt> <dd><a href="/wiki/Daping" title="Daping">Daping <small>(470,0 – 467,3 mln lat temu)</small></a></dd> <dd><a href="/wiki/Darriwil" title="Darriwil">Darriwil <small>(467,3 – 458,4 mln lat temu)</small></a></dd></dl> <dl><dt><a href="/wiki/Ordowik_p%C3%B3%C5%BAny" title="Ordowik późny">Ordowik późny <small>(458,4 – 443,8 mln lat temu)</small></a></dt> <dd><a href="/wiki/Sandb" title="Sandb">Sandb <small>(458,4 – 453,0 mln lat temu)</small></a></dd> <dd><a href="/wiki/Kat_(geologia)" title="Kat (geologia)">Kat <small>(453,0 – 445,2 mln lat temu)</small></a></dd> <dd><a href="/wiki/Hirnant" title="Hirnant">Hirnant <small>(445,2 – 443,8 mln lat temu)</small></a></dd></dl> </td></tr><tr class="a2_2_3"><th class="navbox-group opis" scope="row"><a href="/wiki/Sylur" title="Sylur">Sylur</a><br /><small><span style="color:#313131"><span style="font-weight:normal;">(443,8 – 419,2 mln lat temu)</span></span></small></th><td class="navbox-list spis hlist navbox-even"> <dl><dt><a href="/wiki/Landower" title="Landower">Landower <small>(443,8 – 433,4 mln lat temu)</small></a></dt> <dd><a href="/wiki/Ruddan" title="Ruddan">Ruddan <small>(443,8 – 440,8 mln lat temu)</small></a></dd> <dd><a href="/wiki/Aeron" title="Aeron">Aeron <small>(440,8 – 438,5 mln lat temu)</small></a></dd> <dd><a href="/wiki/Telicz" title="Telicz">Telicz <small>(438,5 – 433,4 mln lat temu)</small></a></dd></dl> <dl><dt><a href="/wiki/Wenlok" title="Wenlok">Wenlok <small>(433,4 – 427,4 mln lat temu)</small></a></dt> <dd><a href="/wiki/Szejnwud" title="Szejnwud">Szejnwud <small>(433,4 – 430,5 mln lat temu)</small></a></dd> <dd><a href="/wiki/Homer_(geologia)" title="Homer (geologia)">Homer <small>(430,5 – 427,4 mln lat temu)</small></a></dd></dl> <dl><dt><a href="/wiki/Ludlow_(geologia)" title="Ludlow (geologia)">Ludlow <small>(427,4 – 423,0 mln lat temu)</small></a></dt> <dd><a href="/wiki/Gorst" title="Gorst">Gorst <small>(427,4 – 425,6 mln lat temu)</small></a></dd> <dd><a href="/wiki/Ludford" title="Ludford">Ludford <small>(425,6 – 423,0 mln lat temu)</small></a></dd></dl> <dl><dt><a href="/wiki/Przydol" title="Przydol">Przydol <small>(423,0 – 419,2 mln lat temu)</small></a></dt></dl> </td></tr><tr class="a2_2_4"><th class="navbox-group opis" scope="row"><a href="/wiki/Dewon" title="Dewon">Dewon</a><br /><small><span style="color:#313131"><span style="font-weight:normal;">(419,2 – 358,9 mln lat temu)</span></span></small></th><td class="navbox-list spis hlist navbox-odd"> <dl><dt><a href="/wiki/Dewon_wczesny" title="Dewon wczesny">Wczesny dewon <small>(419,2 – 393,3 mln lat temu)</small></a></dt> <dd><a href="/wiki/Lochkow" title="Lochkow">Lochkow <small>(419,2 – 410,8 mln lat temu)</small></a></dd> <dd><a href="/wiki/Prag" title="Prag">Prag <small>(410,8 – 407,6 mln lat temu)</small></a></dd> <dd><a href="/wiki/Ems_(geologia)" title="Ems (geologia)">Ems <small>(407,6 – 393,3 mln lat temu)</small></a></dd></dl> <dl><dt><a href="/wiki/Dewon_%C5%9Brodkowy" title="Dewon środkowy">Dewon środkowy <small>(393,3 – 382,7 mln lat temu)</small></a></dt> <dd><a href="/wiki/Eifel_(geologia)" title="Eifel (geologia)">Eifel <small>(393,3 – 387,7 mln lat temu)</small></a></dd> <dd><a href="/wiki/%C5%BBywet" title="Żywet">Żywet <small>(387,7 – 382,7 mln lat temu)</small></a></dd></dl> <dl><dt><a href="/wiki/Dewon_p%C3%B3%C5%BAny" title="Dewon późny">Dewon późny <small>(382,7 – 358,9 mln lat temu)</small></a></dt> <dd><a href="/wiki/Fran" title="Fran">Fran <small>(382,7 – 372,2 mln lat temu)</small></a></dd> <dd><a href="/wiki/Famen" title="Famen">Famen <small>(372,2 – 358,9 mln lat temu)</small></a></dd></dl> </td></tr><tr class="a2_2_5"><th class="navbox-group opis" scope="row"><a href="/wiki/Karbon" title="Karbon">Karbon</a><br /><small><span style="color:#313131"><span style="font-weight:normal;">(358,9 – 298,9 mln lat temu)</span></span></small></th><td class="navbox-list spis hlist navbox-even"> <dl><dt><a href="/wiki/Missisip" title="Missisip">Missisip <small>(358,9 – 323,2 mln lat temu)</small></a></dt> <dd><b><a href="/wiki/Turnej" title="Turnej">Wczesny missisip</a></b>/<a href="/wiki/Turnej" title="Turnej">Turnej <small>(358,9 – 346,7 mln lat temu)</small></a></dd> <dd><b><a href="/wiki/Wizen" title="Wizen">Środkowy missisip</a></b>/<a href="/wiki/Wizen" title="Wizen">Wizen <small>(346,7 – 330,9 mln lat temu)</small></a></dd> <dd><b><a href="/wiki/Serpuchow" title="Serpuchow">Późny missisip</a></b>/<a href="/wiki/Serpuchow" title="Serpuchow">Serpuchow <small>(330,9 – 323,2 mln lat temu)</small></a></dd></dl> <dl><dt><a href="/wiki/Pensylwan" title="Pensylwan">Pensylwan <small>(323,2 – 298,9 mln lat temu)</small></a></dt> <dd><b><a href="/wiki/Baszkir" title="Baszkir">Wczesny pensylwan</a></b>/<a href="/wiki/Baszkir" title="Baszkir">Baszkir <small>(323,2 – 315,2 mln lat temu)</small></a></dd> <dd><b><a href="/wiki/Moskow_(geologia)" title="Moskow (geologia)">Środkowy pensylwan</a></b>/<a href="/wiki/Moskow_(geologia)" title="Moskow (geologia)">Moskow <small>(315,2 – 307,0 mln lat temu)</small></a></dd> <dd><b><a href="/wiki/P%C3%B3%C5%BAny_pensylwan" title="Późny pensylwan">Późny pensylwan <small>(307,0 – 298,9 mln lat temu)</small></a></b>: <a href="/wiki/Kasimow_(geologia)" title="Kasimow (geologia)">Kasimow <small>(307,0 – 303,7 mln lat temu)</small></a></dd> <dd><a href="/wiki/G%C5%BCel" title="Gżel">Gżel <small>(303,7 – 298,9 mln lat temu)</small></a></dd></dl> </td></tr><tr class="a2_2_6"><th class="navbox-group opis" scope="row"><a href="/wiki/Perm" title="Perm">Perm</a><br /><small><span style="color:#313131"><span style="font-weight:normal;">(298,9 – 251,9 mln lat temu)</span></span></small></th><td class="navbox-list spis hlist navbox-odd"> <dl><dt><a href="/wiki/Cisural" title="Cisural">Cisural <small>(298,9 – 273,0 mln lat temu)</small></a></dt> <dd><a href="/wiki/Assel_(geologia)" title="Assel (geologia)">Assel <small>(298,9 – 293,5 mln lat temu)</small></a></dd> <dd><a href="/wiki/Sakmar" title="Sakmar">Sakmar <small>(293,5 – 290,1 mln lat temu)</small></a></dd> <dd><a href="/wiki/Artinsk" title="Artinsk">Artinsk <small>(290,1 – 283,5 mln lat temu)</small></a></dd> <dd><a href="/wiki/Kungur_(geologia)" title="Kungur (geologia)">Kungur <small>(283,5 – 273,0 mln lat temu)</small></a></dd></dl> <dl><dt><a href="/wiki/Gwadalup" title="Gwadalup">Gwadalup <small>(273,0 – 259,5 mln lat temu)</small></a></dt> <dd><a href="/wiki/Road_(geologia)" title="Road (geologia)">Road <small>(273,0 – 266,9 mln lat temu)</small></a></dd> <dd><a href="/wiki/Word_(geologia)" title="Word (geologia)">Word <small>(266,9 – 264,3 mln lat temu)</small></a></dd> <dd><a href="/wiki/Kapitan_(geologia)" title="Kapitan (geologia)">Kapitan <small>(264,3 – 259,5 mln lat temu)</small></a></dd></dl> <dl><dt><a href="/wiki/Loping" title="Loping">Loping <small>(259,5 – 251,9 mln lat temu)</small></a></dt> <dd><a href="/wiki/Wucziaping" title="Wucziaping">Wucziaping <small>(259,5 – 254,1 mln lat temu)</small></a></dd> <dd><a href="/wiki/Czangsing" title="Czangsing">Czangsing <small>(254,1 – 251,9 mln lat temu)</small></a></dd></dl> </td></tr></tbody></table></div></div><div class="tr a2_3 mw-collapsible mw-collapsed" data-expandtext="pokaż" data-collapsetext="ukryj"><span class="fakebar"></span><div class="navbox-group opis"><a href="/wiki/Mezozoik" title="Mezozoik">Mezozoik <small>(251,9 – 66,0 mln lat temu)</small></a></div><div class="mw-collapsible-content"><table class="a2_3 inner-standard"><tbody><tr class="a2_3_1"><th class="navbox-group opis" scope="row"><a href="/wiki/Trias" title="Trias">Trias</a><br /> <small><span style="font-weight:normal;">(251,9 – 201,3 mln lat temu)</span></small></th><td class="navbox-list spis hlist navbox-even"> <dl><dt><a href="/wiki/Trias_wczesny" title="Trias wczesny">Wczesny trias <small>(251,9 – 247,2 mln lat temu)</small></a></dt> <dd><a href="/wiki/Ind_(geologia)" title="Ind (geologia)">Ind <small>(251,9 – 251,2 mln lat temu)</small></a></dd> <dd><a href="/wiki/Olenek" title="Olenek">Olenek <small>(251,2 – 247,2 mln lat temu)</small></a></dd></dl> <dl><dt><a href="/wiki/Trias_%C5%9Brodkowy" title="Trias środkowy">Środkowy trias <small>(247,2 – 235 mln lat temu)</small></a></dt> <dd><a href="/wiki/Anizyk" title="Anizyk">Anizyk <small>(247,2 – 242 mln lat temu)</small></a></dd> <dd><a href="/wiki/Ladyn" title="Ladyn">Ladyn <small>(242 – 237 mln lat temu)</small></a></dd></dl> <dl><dt><a href="/wiki/Trias_p%C3%B3%C5%BAny" title="Trias późny">Późny trias <small>(237 – 201,3 mln lat temu)</small></a></dt> <dd><a href="/wiki/Karnik" title="Karnik">Karnik <small>(237 – 227 mln lat temu)</small></a></dd> <dd><a href="/wiki/Noryk" title="Noryk">Noryk <small>(227 – 208,5 mln lat temu)</small></a></dd> <dd><a href="/wiki/Retyk_(geologia)" title="Retyk (geologia)">Retyk <small>(208,5 – 201,4 mln lat temu)</small></a></dd></dl> </td></tr><tr class="a2_3_2"><th class="navbox-group opis" scope="row"><a href="/wiki/Jura" title="Jura">Jura</a> <br /> <small><span style="color:#313131"><span style="font-weight:normal;">(201,4 – 145,0 mln lat temu)</span></span></small></th><td class="navbox-list spis hlist navbox-odd"> <dl><dt><a href="/wiki/Jura_wczesna" title="Jura wczesna">Jura wczesna <small>(201,4 – 174,7 mln lat temu)</small></a></dt> <dd><a href="/wiki/Hettang" title="Hettang">Hettang <small>(201,4 – 199,5 mln lat temu)</small></a></dd> <dd><a href="/wiki/Synemur" title="Synemur">Synemur <small>(199,5 – 192,9 mln lat temu)</small></a></dd> <dd><a href="/wiki/Pliensbach" title="Pliensbach">Pliensbach <small>(192,9 – 184,2 mln lat temu)</small></a></dd> <dd><a href="/wiki/Toark" title="Toark">Toark <small>(184,2 – 174,7 mln lat temu)</small></a></dd></dl> <dl><dt><a href="/wiki/Jura_%C5%9Brodkowa" title="Jura środkowa">Jura środkowa <small>(174,7 – 161,5 mln lat temu)</small></a></dt> <dd><a href="/wiki/Aalen_(geologia)" title="Aalen (geologia)">Aalen <small>(174,7 – 170,9 mln lat temu)</small></a></dd> <dd><a href="/wiki/Bajos" title="Bajos">Bajos <small>(170,9 – 168,2 mln lat temu)</small></a></dd> <dd><a href="/wiki/Baton_(geologia)" title="Baton (geologia)">Baton <small>(168,2 – 165,3 mln lat temu)</small></a></dd> <dd><a href="/wiki/Kelowej" title="Kelowej">Kelowej <small>(165,3 – 161,5 mln lat temu)</small></a></dd></dl> <dl><dt><a href="/wiki/Jura_p%C3%B3%C5%BAna" title="Jura późna">Jura późna <small>(161,5 – 145,0 mln lat temu)</small></a></dt> <dd><a href="/wiki/Oksford_(geologia)" title="Oksford (geologia)">Oksford <small>(161,5 – 154,8 mln lat temu)</small></a></dd> <dd><a href="/wiki/Kimeryd" title="Kimeryd">Kimeryd <small>(154,8 – 149,2 mln lat temu)</small></a></dd> <dd><a href="/wiki/Tyton" title="Tyton">Tyton <small>(149,2 – 145,0 mln lat temu)</small></a></dd></dl> </td></tr><tr class="a2_3_3"><th class="navbox-group opis" scope="row"><a href="/wiki/Kreda_(okres)" title="Kreda (okres)">Kreda</a><br /> <small><span style="color:#313131"><span style="font-weight:normal;">(145,0 – 66 mln lat temu)</span></span></small></th><td class="navbox-list spis hlist navbox-even"> <dl><dt><a href="/wiki/Kreda_wczesna" title="Kreda wczesna">Wczesna kreda <small>(145,0 – 100,5 mln lat temu)</small></a></dt> <dd><a href="/wiki/Berrias" title="Berrias">Berrias <small>(145,0 – 139,8 mln lat temu)</small></a></dd> <dd><a href="/wiki/Walan%C5%BCyn" title="Walanżyn">Walanżyn <small>(139,8 – 132,6 mln lat temu)</small></a></dd> <dd><a href="/wiki/Hoteryw" title="Hoteryw">Hoteryw <small>(132,6 – 125,77 mln lat temu)</small></a></dd> <dd><a href="/wiki/Barrem" title="Barrem">Barrem <small>(125,77 – 121,4 mln lat temu)</small></a></dd> <dd><a href="/wiki/Apt_(geologia)" title="Apt (geologia)">Apt <small>(121,4 – 113,0 mln lat temu)</small></a></dd> <dd><a href="/wiki/Alb_(geologia)" title="Alb (geologia)">Alb <small>(113,0 – 100,5 mln lat temu)</small></a></dd></dl> <dl><dt><a href="/wiki/Kreda_p%C3%B3%C5%BAna" title="Kreda późna">Późna kreda <small>(100,5 – 66 mln lat temu)</small></a></dt> <dd><a href="/wiki/Cenoman" title="Cenoman">Cenoman <small>(100,5 – 93,9 mln lat temu)</small></a></dd> <dd><a href="/wiki/Turon" title="Turon">Turon <small>(93,9 – 89,8 mln lat temu)</small></a></dd> <dd><a href="/wiki/Koniak_(geologia)" title="Koniak (geologia)">Koniak <small>(89,8 – 86,3 mln lat temu)</small></a></dd> <dd><a href="/wiki/Santon" title="Santon">Santon <small>(86,3 – 83,6 mln lat temu)</small></a></dd> <dd><a href="/wiki/Kampan" title="Kampan">Kampan <small>(83,6 – 72,1 mln lat temu)</small></a></dd> <dd><a href="/wiki/Mastrycht" title="Mastrycht">Mastrycht <small>(72,1 – 66 mln lat temu)</small></a></dd></dl> </td></tr></tbody></table></div></div><div class="tr a2_4 mw-collapsible mw-collapsed" data-expandtext="pokaż" data-collapsetext="ukryj"><span class="fakebar"></span><div class="navbox-group opis"><a href="/wiki/Kenozoik" title="Kenozoik">Kenozoik <small>(66 mln lat temu – dziś)</small></a></div><div class="mw-collapsible-content"><table class="a2_4 inner-standard"><tbody><tr class="a2_4_1"><th class="navbox-group opis" scope="row"><a href="/wiki/Paleogen" title="Paleogen">Paleogen</a><br /><small><span style="color:#313131; font-weight:normal;">(66 – 23,03 mln lat temu)</span></small></th><td class="navbox-list spis hlist navbox-odd"> <dl><dt><a href="/wiki/Paleocen" title="Paleocen">Paleocen <small>(66 – 56 mln lat temu)</small></a></dt> <dd><a href="/wiki/Dan_(geologia)" title="Dan (geologia)">Dan <small>(66 – 61,6 mln lat temu)</small></a></dd> <dd><a href="/wiki/Zeland" title="Zeland">Zeland <small>(61,6 – 59,2 mln lat temu)</small></a></dd> <dd><a href="/wiki/Tanet" title="Tanet">Tanet <small>(59,2 – 56 mln lat temu)</small></a></dd></dl> <dl><dt><a href="/wiki/Eocen" title="Eocen">Eocen <small>(56 – 33,9 mln lat temu)</small></a></dt> <dd><a href="/wiki/Iprez" title="Iprez">Iprez <small>(56 – 47,8 mln lat temu)</small></a></dd> <dd><a href="/wiki/Lutet_(geologia)" title="Lutet (geologia)">Lutet <small>(47,8 – 41,2 mln lat temu)</small></a></dd> <dd><a href="/wiki/Barton_(geologia)" title="Barton (geologia)">Barton <small>(41,2 – 37,71 mln lat temu)</small></a></dd> <dd><a href="/wiki/Priabon" title="Priabon">Priabon <small>(37,71 – 33,9 mln lat temu)</small></a></dd></dl> <dl><dt><a href="/wiki/Oligocen" title="Oligocen">Oligocen <small>(33,9 – 23,03 mln lat temu)</small></a></dt> <dd><a href="/wiki/Rupel_(geologia)" title="Rupel (geologia)">Rupel <small>(33,9 – 27,82 mln lat temu)</small></a></dd> <dd><a href="/wiki/Szat" title="Szat">Szat <small>(27,82 – 23,03 mln lat temu)</small></a></dd></dl> </td></tr><tr class="a2_4_2"><th class="navbox-group opis" scope="row"><a href="/wiki/Neogen" title="Neogen">Neogen</a><br /><small><span style="color:#313131; font-weight:normal;">(23,03 – 2,58 mln lat temu)</span></small></th><td class="navbox-list spis hlist navbox-even"> <dl><dt><a href="/wiki/Miocen" title="Miocen">Miocen <small>(23,03 – 5,332 mln lat temu)</small></a></dt> <dd><a href="/wiki/Akwitan" title="Akwitan">Akwitan <small>(23,03 – 20,44 mln lat temu)</small></a></dd> <dd><a href="/wiki/Burdyga%C5%82" title="Burdygał">Burdygał <small>(20,44 – 15,97 mln lat temu)</small></a></dd> <dd><a href="/wiki/Lang" title="Lang">Lang <small>(15,97 – 13,82 mln lat temu)</small></a></dd> <dd><a href="/wiki/Serrawal" title="Serrawal">Serrawal <small>(13,82 – 11,63 mln lat temu)</small></a></dd> <dd><a href="/wiki/Torton" title="Torton">Torton <small>(11,63 – 7,246 mln lat temu)</small></a></dd> <dd><a href="/wiki/Messyn" title="Messyn">Messyn <small>(7,246 – 5,333 mln lat temu)</small></a></dd></dl> <dl><dt><a href="/wiki/Pliocen" title="Pliocen">Pliocen <small>(5,333 – 2,58 mln lat temu)</small></a></dt> <dd><a href="/wiki/Zankl" title="Zankl">Zankl <small>(5,333 – 3,600 mln lat temu)</small></a></dd> <dd><a href="/wiki/Piacent" title="Piacent">Piacent <small>(3,600 – 2,58 mln lat temu)</small></a></dd></dl> </td></tr><tr class="a2_4_3"><th class="navbox-group opis" scope="row"><a href="/wiki/Czwartorz%C4%99d" title="Czwartorzęd">Czwartorzęd</a><br /><small><span style="color:#313131"><span style="font-weight:normal;">(2,58 mln lat temu – dziś)</span></span></small></th><td class="navbox-list spis hlist navbox-odd"> <dl><dt><a href="/wiki/Plejstocen" title="Plejstocen">Plejstocen <small>(2,58 mln lat temu – 11,7 tys. lat temu)</small></a></dt> <dd><a href="/wiki/Gelas" title="Gelas">Gelas <small>(2,58 – 1,80 mln lat temu)</small></a></dd> <dd><a href="/wiki/Kalabr" title="Kalabr">Kalabr <small>(1,80 mln lat temu – 774 tys. lat temu)</small></a></dd> <dd><a href="/w/index.php?title=Chiban&action=edit&redlink=1" class="new" title="Chiban (strona nie istnieje)">Chiban <small>(774 – 129 tys. lat temu)</small></a></dd> <dd><a href="/w/index.php?title=P%C3%B3%C5%BAny_plejstocen&action=edit&redlink=1" class="new" title="Późny plejstocen (strona nie istnieje)">Późny plejstocen <small>(129 – 11,7 tys. lat temu)</small></a></dd></dl> <dl><dt><a href="/wiki/Holocen" title="Holocen">Holocen <small>(11,7 tys. lat temu – dziś)</small></a></dt> <dd><a href="/w/index.php?title=Grenland&action=edit&redlink=1" class="new" title="Grenland (strona nie istnieje)">Grenland <small>(11,7 – 8,2 tys. lat temu)</small></a></dd> <dd><a href="/w/index.php?title=Northgrip&action=edit&redlink=1" class="new" title="Northgrip (strona nie istnieje)">Northgrip <small>(8,2 – 4,2 tys. lat temu)</small></a></dd> <dd><a href="/w/index.php?title=Megalaj&action=edit&redlink=1" class="new" title="Megalaj (strona nie istnieje)">Megalaj <small>(4,2 tys. – dziś)</small></a></dd></dl> </td></tr></tbody></table></div></div></div></div></div><div class="hlist navbox-below below"> <ul><li><small>Źródło: <a rel="nofollow" class="external text" href="http://stratigraphy.org/index.php/ics-chart-timescale">International Stratigraphic Chart</a>, <a href="/wiki/Mi%C4%99dzynarodowa_Komisja_Stratygrafii" title="Międzynarodowa Komisja Stratygrafii">Międzynarodowa Komisja Stratygrafii</a>, dostęp 22 maja 2023.</small></li></ul> </div></div></div> <style data-mw-deduplicate="TemplateStyles:r74016753">.mw-parser-output #normdaten>div+div{margin-top:0.5em}.mw-parser-output #normdaten>div>div{background:var(--background-color-neutral,#eaecf0);padding:.2em .5em}.mw-parser-output #normdaten ul{margin:0;padding:0}.mw-parser-output #normdaten ul li:first-child{padding-left:.5em;border-left:1px solid var(--border-color-base,#a2a9b1)}</style> <div id="normdaten" class="catlinks"><div class="normdaten-typ-fehlt"><div><a href="/wiki/Kontrola_autorytatywna" title="Kontrola autorytatywna">Kontrola autorytatywna</a> (<span class="description">supereon</span>):</div><ul><li><a href="/wiki/Library_of_Congress_Control_Number" title="Library of Congress Control Number">LCCN</a>: <span class="uid"><a rel="nofollow" class="external text" href="http://lccn.loc.gov/sh2002004620">sh2002004620</a></span></li><li><a href="/wiki/Gemeinsame_Normdatei" title="Gemeinsame Normdatei">GND</a>: <span class="uid"><a rel="nofollow" class="external text" href="http://d-nb.info/gnd/4046985-2">4046985-2</a></span></li><li><a href="https://de.wikipedia.org/wiki/Web_NDL_Authorities" class="extiw" title="de:Web NDL Authorities">NDL</a>: <span class="uid"><a rel="nofollow" class="external text" href="http://id.ndl.go.jp/auth/ndlna/00570680">00570680</a></span></li><li><a href="/wiki/Biblioth%C3%A8que_nationale" title="Bibliothèque nationale">BnF</a>: <span class="uid"><a rel="nofollow" class="external text" href="http://catalogue.bnf.fr/ark:/12148/cb11944292p">11944292p</a></span></li><li><a href="/wiki/Centralna_Biblioteka_Narodowa_we_Florencji" title="Centralna Biblioteka Narodowa we Florencji">BNCF</a>: <span class="uid"><a rel="nofollow" class="external text" href="http://thes.bncf.firenze.sbn.it/termine.php?id=31159">31159</a></span></li><li><a href="/wiki/Biblioteka_Narodowa_Republiki_Czeskiej" title="Biblioteka Narodowa Republiki Czeskiej">NKC</a>: <span class="uid"><a rel="nofollow" class="external text" href="http://aut.nkp.cz/ph727128">ph727128</a></span></li><li><a href="/wiki/Biblioteka_Narodowa_Izraela" title="Biblioteka Narodowa Izraela">J9U</a>: <span class="uid"><a rel="nofollow" class="external text" href="http://olduli.nli.org.il/F/?func=find-b&local_base=NLX10&find_code=UID&request=987007539736705171">987007539736705171</a></span></li><li><a href="/wiki/Biblioteka_Narodowa_%C5%81otwy" title="Biblioteka Narodowa Łotwy">LNB</a>: <span class="uid"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://kopkatalogs.lv/F?func=direct&local_base=lnc10&doc_number=000128995&P_CON_LNG=ENG">000128995</a></span></li></ul></div><div class="normdaten-andere"><div><a href="/wiki/Encyklopedia_internetowa" title="Encyklopedia internetowa">Encyklopedie internetowe</a>:</div> <ul><li><a href="/wiki/Encyklopedia_PWN_(internetowa)" title="Encyklopedia PWN (internetowa)">PWN</a>: <span class="uid"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://encyklopedia.pwn.pl/haslo/;3962048.html">3962048</a></span></li> <li><a href="/wiki/Encyklopedia_Britannica" title="Encyklopedia Britannica">Britannica</a>: <span class="uid"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.britannica.com/science/Cryptozoic-Eon">science/Cryptozoic-Eon</a></span></li> <li><a href="/wiki/Wielka_Encyklopedia_Rosyjska" title="Wielka Encyklopedia Rosyjska">БРЭ</a>: <span class="uid"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://old.bigenc.ru/text/1963549">1963549</a></span></li> <li><a href="/wiki/Encyk%C5%82opedija_suczasnoji_Ukrajiny" title="Encykłopedija suczasnoji Ukrajiny">ЕСУ</a>: <span class="uid"><a rel="nofollow" class="external text" href="http://esu.com.ua/search_articles.php?id=20523">20523</a></span></li> <li><a href="/wiki/Store_norske_leksikon" title="Store norske leksikon">SNL</a>: <span class="uid"><a class="external text" href="https://wikidata-externalid-url.toolforge.org/?p=4342&url_prefix=https://snl.no/&id=prekambrium">prekambrium</a></span>, <span class="uid"><a class="external text" href="https://wikidata-externalid-url.toolforge.org/?p=4342&url_prefix=https://snl.no/&id=prekambrium_-_fossiler">prekambrium_-_fossiler</a></span></li> <li><a href="/wiki/Visuotin%C4%97_lietuvi%C5%B3_enciklopedija" title="Visuotinė lietuvių enciklopedija">VLE</a>: <span class="uid"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.vle.lt/straipsnis/prekambras/">prekambras</a></span></li> <li><a href="https://www.wikidata.org/wiki/Property:P1296" class="extiw" title="d:Property:P1296">Catalana</a>: <span class="uid"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.enciclopedia.cat/ec-gec-0020688.xml">0020688</a></span>, <span class="uid"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.enciclopedia.cat/ec-gec-0052636.xml">0052636</a></span>, <span class="uid"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.enciclopedia.cat/ec-gec-0001016.xml">0001016</a></span></li> <li><a href="/wiki/Den_Store_Danske_Encyklop%C3%A6di" title="Den Store Danske Encyklopædi">DSDE</a>: <span class="uid"><a class="external text" href="https://wikidata-externalid-url.toolforge.org/?p=8313&url_prefix=https://lex.dk/&id=Pr%C3%A6kambrium">Prækambrium</a></span></li></ul> </div></div></div><noscript><img src="https://login.wikimedia.org/wiki/Special:CentralAutoLogin/start?type=1x1" alt="" width="1" height="1" style="border: none; position: absolute;"></noscript> <div class="printfooter" data-nosnippet="">Źródło: „<a dir="ltr" href="https://pl.wikipedia.org/w/index.php?title=Prekambr&oldid=75318165">https://pl.wikipedia.org/w/index.php?title=Prekambr&oldid=75318165</a>”</div></div> <div id="catlinks" class="catlinks" data-mw="interface"><div id="mw-normal-catlinks" class="mw-normal-catlinks"><a href="/wiki/Specjalna:Kategorie" title="Specjalna:Kategorie">Kategoria</a>: <ul><li><a href="/wiki/Kategoria:Prekambr" title="Kategoria:Prekambr">Prekambr</a></li></ul></div><div id="mw-hidden-catlinks" class="mw-hidden-catlinks mw-hidden-cats-hidden">Ukryte kategorie: <ul><li><a href="/wiki/Kategoria:Artyku%C5%82y_z_brakuj%C4%85cymi_przypisami_od_2021-06" title="Kategoria:Artykuły z brakującymi przypisami od 2021-06">Artykuły z brakującymi przypisami od 2021-06</a></li><li><a href="/wiki/Kategoria:Kontrola_autorytatywna_potrzebuje_polskiej_etykiety" title="Kategoria:Kontrola autorytatywna potrzebuje polskiej etykiety">Kontrola autorytatywna potrzebuje polskiej etykiety</a></li></ul></div></div> </div> </main> </div> <div class="mw-footer-container"> <footer id="footer" class="mw-footer" > <ul id="footer-info"> <li id="footer-info-lastmod"> Tę stronę ostatnio edytowano 21 lis 2024, 23:14.</li> <li id="footer-info-copyright">Tekst udostępniany na licencji <a rel="nofollow" class="external text" href="https://creativecommons.org/licenses/by-sa/4.0/deed.pl">Creative Commons: uznanie autorstwa, na tych samych warunkach</a>, z możliwością obowiązywania dodatkowych ograniczeń. Zobacz szczegółowe informacje o <a class="external text" href="https://foundation.wikimedia.org/wiki/Policy:Terms_of_Use/pl">warunkach korzystania</a>.</li> </ul> <ul id="footer-places"> <li id="footer-places-privacy"><a href="https://foundation.wikimedia.org/wiki/Special:MyLanguage/Policy:Privacy_policy">Polityka prywatności</a></li> <li id="footer-places-about"><a href="/wiki/Wikipedia:O_Wikipedii">O Wikipedii</a></li> <li id="footer-places-disclaimers"><a href="/wiki/Wikipedia:Korzystasz_z_Wikipedii_tylko_na_w%C5%82asn%C4%85_odpowiedzialno%C5%9B%C4%87">Korzystasz z Wikipedii tylko na własną odpowiedzialność</a></li> <li id="footer-places-wm-codeofconduct"><a href="https://foundation.wikimedia.org/wiki/Special:MyLanguage/Policy:Universal_Code_of_Conduct">Powszechne Zasady Postępowania</a></li> <li id="footer-places-developers"><a href="https://developer.wikimedia.org">Dla deweloperów</a></li> <li id="footer-places-statslink"><a href="https://stats.wikimedia.org/#/pl.wikipedia.org">Statystyki</a></li> <li id="footer-places-cookiestatement"><a href="https://foundation.wikimedia.org/wiki/Special:MyLanguage/Policy:Cookie_statement">Oświadczenie o ciasteczkach</a></li> <li id="footer-places-mobileview"><a href="//pl.m.wikipedia.org/w/index.php?title=Prekambr&mobileaction=toggle_view_mobile" class="noprint stopMobileRedirectToggle">Wersja mobilna</a></li> </ul> <ul id="footer-icons" class="noprint"> <li id="footer-copyrightico"><a href="https://wikimediafoundation.org/" class="cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--size-large cdx-button--fake-button--enabled"><img src="/static/images/footer/wikimedia-button.svg" width="84" height="29" alt="Wikimedia Foundation" loading="lazy"></a></li> <li id="footer-poweredbyico"><a href="https://www.mediawiki.org/" class="cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--size-large cdx-button--fake-button--enabled"><img src="/w/resources/assets/poweredby_mediawiki.svg" alt="Powered by MediaWiki" width="88" height="31" loading="lazy"></a></li> </ul> </footer> </div> </div> </div> <div class="vector-settings" id="p-dock-bottom"> <ul></ul> </div><script>(RLQ=window.RLQ||[]).push(function(){mw.config.set({"wgHostname":"mw-web.codfw.main-76c6b8f495-ncscr","wgBackendResponseTime":161,"wgPageParseReport":{"limitreport":{"cputime":"0.462","walltime":"0.639","ppvisitednodes":{"value":11921,"limit":1000000},"postexpandincludesize":{"value":160305,"limit":2097152},"templateargumentsize":{"value":13289,"limit":2097152},"expansiondepth":{"value":24,"limit":100},"expensivefunctioncount":{"value":1,"limit":500},"unstrip-depth":{"value":0,"limit":20},"unstrip-size":{"value":11697,"limit":5000000},"entityaccesscount":{"value":9,"limit":400},"timingprofile":["100.00% 551.136 1 -total"," 30.60% 168.646 2 Szablon:Szablon_nawigacyjny_ze_zwijanymi_grupami"," 28.96% 159.629 1 Szablon:Historia_geologiczna"," 28.77% 158.561 1 Szablon:Kontrola_autorytatywna"," 27.12% 149.468 1 Szablon:Okres_geologiczny_infobox"," 12.79% 70.484 3 Szablon:Infobox_nagłówek_dodaj"," 12.48% 68.757 2 Szablon:Infobox_nagłówek"," 12.06% 66.449 1 Szablon:Fanerozoik"," 9.85% 54.268 12 Szablon:Okres_istnienia_grupy_organizmów_2/wykres"," 9.23% 50.846 1 Szablon:Dopracować"]},"scribunto":{"limitreport-timeusage":{"value":"0.230","limit":"10.000"},"limitreport-memusage":{"value":3094265,"limit":52428800},"limitreport-logs":"required = table#1 {\n}\n\n== Szablon:Szablon nawigacyjny ze zwijanymi grupami ==\n\n\n== Szablon:Szablon nawigacyjny ==\n\n\n== Szablon:Szablon nawigacyjny ze zwijanymi grupami ==\n\n\n== Szablon:Szablon nawigacyjny ==\n\n\n== Szablon:Szablon nawigacyjny ==\n\n\n== Szablon:Szablon nawigacyjny ==\n\ntitlePattern = \"%[%[%s*[Pp]rekambr%s*[|%]]\"\nrequired = table#1 {\n}\n"},"cachereport":{"origin":"mw-web.eqiad.main-68db4b6789-mnp6b","timestamp":"20241126072755","ttl":2592000,"transientcontent":false}}});});</script> <script type="application/ld+json">{"@context":"https:\/\/schema.org","@type":"Article","name":"Prekambr","url":"https:\/\/pl.wikipedia.org\/wiki\/Prekambr","sameAs":"http:\/\/www.wikidata.org\/entity\/Q103910","mainEntity":"http:\/\/www.wikidata.org\/entity\/Q103910","author":{"@type":"Organization","name":"Wsp\u00f3\u0142tw\u00f3rcy projekt\u00f3w Fundacji Wikimedia"},"publisher":{"@type":"Organization","name":"Wikimedia Foundation, Inc.","logo":{"@type":"ImageObject","url":"https:\/\/www.wikimedia.org\/static\/images\/wmf-hor-googpub.png"}},"datePublished":"2002-02-07T08:51:18Z","headline":"nieformalna jednostka dziej\u00f3w Ziemi"}</script> </body> </html>