CINXE.COM

<!DOCTYPE html> <html class="client-nojs vector-feature-language-in-header-enabled vector-feature-language-in-main-page-header-disabled vector-feature-sticky-header-disabled vector-feature-page-tools-pinned-disabled vector-feature-toc-pinned-clientpref-1 vector-feature-main-menu-pinned-disabled vector-feature-limited-width-clientpref-1 vector-feature-limited-width-content-enabled vector-feature-custom-font-size-clientpref-1 vector-feature-appearance-pinned-clientpref-1 vector-feature-night-mode-enabled skin-theme-clientpref-day vector-toc-available" lang="nl" dir="ltr"> <head> <meta charset="UTF-8"> <title>Unix - Wikipedia</title> <script>(function(){var className="client-js vector-feature-language-in-header-enabled vector-feature-language-in-main-page-header-disabled vector-feature-sticky-header-disabled vector-feature-page-tools-pinned-disabled vector-feature-toc-pinned-clientpref-1 vector-feature-main-menu-pinned-disabled vector-feature-limited-width-clientpref-1 vector-feature-limited-width-content-enabled vector-feature-custom-font-size-clientpref-1 vector-feature-appearance-pinned-clientpref-1 vector-feature-night-mode-enabled skin-theme-clientpref-day vector-toc-available";var cookie=document.cookie.match(/(?:^|; )nlwikimwclientpreferences=([^;]+)/);if(cookie){cookie[1].split('%2C').forEach(function(pref){className=className.replace(new RegExp('(^| )'+pref.replace(/-clientpref-\w+$|[^\w-]+/g,'')+'-clientpref-\\w+( |$)'),'$1'+pref+'$2');});}document.documentElement.className=className;}());RLCONF={"wgBreakFrames":false,"wgSeparatorTransformTable":[",\t.",".\t,"],"wgDigitTransformTable":["",""], "wgDefaultDateFormat":"dmy","wgMonthNames":["","januari","februari","maart","april","mei","juni","juli","augustus","september","oktober","november","december"],"wgRequestId":"5a1b5eca-3e3b-498e-b187-c1ed048d28e2","wgCanonicalNamespace":"","wgCanonicalSpecialPageName":false,"wgNamespaceNumber":0,"wgPageName":"Unix","wgTitle":"Unix","wgCurRevisionId":67994863,"wgRevisionId":67994863,"wgArticleId":1783,"wgIsArticle":true,"wgIsRedirect":false,"wgAction":"view","wgUserName":null,"wgUserGroups":["*"],"wgCategories":["Unix"],"wgPageViewLanguage":"nl","wgPageContentLanguage":"nl","wgPageContentModel":"wikitext","wgRelevantPageName":"Unix","wgRelevantArticleId":1783,"wgIsProbablyEditable":true,"wgRelevantPageIsProbablyEditable":true,"wgRestrictionEdit":[],"wgRestrictionMove":[],"wgNoticeProject":"wikipedia","wgCiteReferencePreviewsActive":true,"wgMediaViewerOnClick":true,"wgMediaViewerEnabledByDefault":true,"wgPopupsFlags":0,"wgVisualEditor":{"pageLanguageCode":"nl","pageLanguageDir":"ltr", "pageVariantFallbacks":"nl"},"wgMFDisplayWikibaseDescriptions":{"search":true,"watchlist":true,"tagline":true,"nearby":true},"wgWMESchemaEditAttemptStepOversample":false,"wgWMEPageLength":20000,"wgRelatedArticlesCompat":[],"wgCentralAuthMobileDomain":false,"wgEditSubmitButtonLabelPublish":true,"wgULSPosition":"interlanguage","wgULSisCompactLinksEnabled":false,"wgVector2022LanguageInHeader":true,"wgULSisLanguageSelectorEmpty":false,"wgWikibaseItemId":"Q11368","wgCheckUserClientHintsHeadersJsApi":["brands","architecture","bitness","fullVersionList","mobile","model","platform","platformVersion"],"GEHomepageSuggestedEditsEnableTopics":true,"wgGETopicsMatchModeEnabled":false,"wgGEStructuredTaskRejectionReasonTextInputEnabled":false,"wgGELevelingUpEnabledForUser":false};RLSTATE={"ext.globalCssJs.user.styles":"ready","site.styles":"ready","user.styles":"ready","ext.globalCssJs.user":"ready","user":"ready","user.options":"loading","ext.cite.styles":"ready","skins.vector.search.codex.styles": "ready","skins.vector.styles":"ready","skins.vector.icons":"ready","ext.wikimediamessages.styles":"ready","ext.visualEditor.desktopArticleTarget.noscript":"ready","ext.uls.interlanguage":"ready","wikibase.client.init":"ready","ext.wikimediaBadges":"ready"};RLPAGEMODULES=["ext.cite.ux-enhancements","mediawiki.page.media","site","mediawiki.page.ready","mediawiki.toc","skins.vector.js","ext.centralNotice.geoIP","ext.centralNotice.startUp","ext.gadget.Direct-link-to-Commons","ext.gadget.ProtectionTemplates","ext.gadget.InterProjectLinks","ext.gadget.hoofdbetekenis-titelwijziging","ext.gadget.switcher","ext.gadget.OpenStreetMapFrame","ext.gadget.subpages","ext.urlShortener.toolbar","ext.centralauth.centralautologin","mmv.bootstrap","ext.popups","ext.visualEditor.desktopArticleTarget.init","ext.visualEditor.targetLoader","ext.echo.centralauth","ext.eventLogging","ext.wikimediaEvents","ext.navigationTiming","ext.uls.interface","ext.cx.eventlogging.campaigns","ext.cx.uls.quick.actions", "wikibase.client.vector-2022","ext.checkUser.clientHints","ext.growthExperiments.SuggestedEditSession","wikibase.sidebar.tracking"];</script> <script>(RLQ=window.RLQ||[]).push(function(){mw.loader.impl(function(){return["user.options@12s5i",function($,jQuery,require,module){mw.user.tokens.set({"patrolToken":"+\\","watchToken":"+\\","csrfToken":"+\\"}); }];});});</script> <link rel="stylesheet" href="/w/load.php?lang=nl&modules=ext.cite.styles%7Cext.uls.interlanguage%7Cext.visualEditor.desktopArticleTarget.noscript%7Cext.wikimediaBadges%7Cext.wikimediamessages.styles%7Cskins.vector.icons%2Cstyles%7Cskins.vector.search.codex.styles%7Cwikibase.client.init&only=styles&skin=vector-2022"> <script async="" src="/w/load.php?lang=nl&modules=startup&only=scripts&raw=1&skin=vector-2022"></script> <meta name="ResourceLoaderDynamicStyles" content=""> <link rel="stylesheet" href="/w/load.php?lang=nl&modules=site.styles&only=styles&skin=vector-2022"> <meta name="generator" content="MediaWiki 1.44.0-wmf.4"> <meta name="referrer" content="origin"> <meta name="referrer" content="origin-when-cross-origin"> <meta name="robots" content="noindex,nofollow,max-image-preview:standard"> <meta name="format-detection" content="telephone=no"> <meta property="og:image" content="https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/7/77/Unix_history-simple.svg/1200px-Unix_history-simple.svg.png"> <meta property="og:image:width" content="1200"> <meta property="og:image:height" content="675"> <meta property="og:image" content="https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/7/77/Unix_history-simple.svg/800px-Unix_history-simple.svg.png"> <meta property="og:image:width" content="800"> <meta property="og:image:height" content="450"> <meta property="og:image" content="https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/7/77/Unix_history-simple.svg/640px-Unix_history-simple.svg.png"> <meta property="og:image:width" content="640"> <meta property="og:image:height" content="360"> <meta name="viewport" content="width=1120"> <meta property="og:title" content="Unix - Wikipedia"> <meta property="og:type" content="website"> <link rel="preconnect" href="//upload.wikimedia.org"> <link rel="alternate" media="only screen and (max-width: 640px)" href="//nl.m.wikipedia.org/wiki/Unix"> <link rel="alternate" type="application/x-wiki" title="Bewerken" href="/w/index.php?title=Unix&action=edit"> <link rel="apple-touch-icon" href="/static/apple-touch/wikipedia.png"> <link rel="icon" href="/static/favicon/wikipedia.ico"> <link rel="search" type="application/opensearchdescription+xml" href="/w/rest.php/v1/search" title="Wikipedia (nl)"> <link rel="EditURI" type="application/rsd+xml" href="//nl.wikipedia.org/w/api.php?action=rsd"> <link rel="canonical" href="https://nl.wikipedia.org/wiki/Unix"> <link rel="license" href="https://creativecommons.org/licenses/by-sa/4.0/deed.nl"> <link rel="alternate" type="application/atom+xml" title="Wikipedia Atom-feed" href="/w/index.php?title=Speciaal:RecenteWijzigingen&feed=atom"> <link rel="dns-prefetch" href="//meta.wikimedia.org" /> <link rel="dns-prefetch" href="//login.wikimedia.org"> </head> <body class="skin--responsive skin-vector skin-vector-search-vue mediawiki ltr sitedir-ltr mw-hide-empty-elt ns-0 ns-subject mw-editable page-Unix rootpage-Unix skin-vector-2022 action-view"><a class="mw-jump-link" href="#bodyContent">Naar inhoud springen</a> <div class="vector-header-container"> <header class="vector-header mw-header"> <div class="vector-header-start"> <nav class="vector-main-menu-landmark" aria-label="Site"> <div id="vector-main-menu-dropdown" class="vector-dropdown vector-main-menu-dropdown vector-button-flush-left vector-button-flush-right" > <input type="checkbox" id="vector-main-menu-dropdown-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-main-menu-dropdown" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="Hoofdmenu" > <label id="vector-main-menu-dropdown-label" for="vector-main-menu-dropdown-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only " aria-hidden="true" ><span class="vector-icon mw-ui-icon-menu mw-ui-icon-wikimedia-menu"></span> <span class="vector-dropdown-label-text">Hoofdmenu</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="vector-main-menu-unpinned-container" class="vector-unpinned-container"> <div id="vector-main-menu" class="vector-main-menu vector-pinnable-element"> <div class="vector-pinnable-header vector-main-menu-pinnable-header vector-pinnable-header-unpinned" data-feature-name="main-menu-pinned" data-pinnable-element-id="vector-main-menu" data-pinned-container-id="vector-main-menu-pinned-container" data-unpinned-container-id="vector-main-menu-unpinned-container" > <div class="vector-pinnable-header-label">Hoofdmenu</div> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-pin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-main-menu.pin">naar zijbalk verplaatsen</button> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-unpin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-main-menu.unpin">verbergen</button> </div> <div id="p-navigation" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-navigation" > <div class="vector-menu-heading"> Navigatie </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="n-mainpage" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Hoofdpagina" title="Naar de hoofdpagina gaan [z]" accesskey="z"><span>Hoofdpagina</span></a></li><li id="n-zoekartikel" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Portaal:Navigatie"><span>Vind een artikel</span></a></li><li id="n-today" class="mw-list-item"><a href="/wiki/28_november"><span>Vandaag</span></a></li><li id="n-Etalage" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Wikipedia:Etalage"><span>Etalage</span></a></li><li id="n-categories" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Categorie:Alles"><span>Categorieën</span></a></li><li id="n-recentchanges" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Speciaal:RecenteWijzigingen" title="Een lijst met recente wijzigingen in deze wiki. [r]" accesskey="r"><span>Recente wijzigingen</span></a></li><li id="n-newpages" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Speciaal:NieuwePaginas"><span>Nieuwe artikelen</span></a></li><li id="n-randompage" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Speciaal:Willekeurig" title="Een willekeurige pagina bekijken [x]" accesskey="x"><span>Willekeurige pagina</span></a></li> </ul> </div> </div> <div id="p-navigation2" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-navigation2" > <div class="vector-menu-heading"> Informatie </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="n-portal" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Portaal:Gebruikersportaal" title="Informatie over het project: wat u kunt doen, waar u dingen kunt vinden"><span>Gebruikersportaal</span></a></li><li id="n-Snelcursus" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Wikipedia:Snelcursus"><span>Snelcursus</span></a></li><li id="n-help" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Portaal:Hulp_en_beheer" title="Hulpinformatie over deze wiki"><span>Hulp en contact</span></a></li> </ul> </div> </div> </div> </div> </div> </div> </nav> <a href="/wiki/Hoofdpagina" class="mw-logo"> <img class="mw-logo-icon" src="/static/images/icons/wikipedia.png" alt="" aria-hidden="true" height="50" width="50"> <span class="mw-logo-container skin-invert"> <img class="mw-logo-wordmark" alt="Wikipedia" src="/static/images/mobile/copyright/wikipedia-wordmark-en.svg" style="width: 7.5em; height: 1.125em;"> <img class="mw-logo-tagline" alt="de vrije encyclopedie" src="/static/images/mobile/copyright/wikipedia-tagline-nl.svg" width="120" height="13" style="width: 7.5em; height: 0.8125em;"> </span> </a> </div> <div class="vector-header-end"> <div id="p-search" role="search" class="vector-search-box-vue vector-search-box-collapses vector-search-box-show-thumbnail vector-search-box-auto-expand-width vector-search-box"> <a href="/wiki/Speciaal:Zoeken" class="cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only search-toggle" title="Doorzoek Wikipedia [f]" accesskey="f"><span class="vector-icon mw-ui-icon-search mw-ui-icon-wikimedia-search"></span> <span>Zoeken</span> </a> <div class="vector-typeahead-search-container"> <div class="cdx-typeahead-search cdx-typeahead-search--show-thumbnail cdx-typeahead-search--auto-expand-width"> <form action="/w/index.php" id="searchform" class="cdx-search-input cdx-search-input--has-end-button"> <div id="simpleSearch" class="cdx-search-input__input-wrapper" data-search-loc="header-moved"> <div class="cdx-text-input cdx-text-input--has-start-icon"> <input class="cdx-text-input__input" type="search" name="search" placeholder="Doorzoek Wikipedia" aria-label="Doorzoek Wikipedia" autocapitalize="sentences" title="Doorzoek Wikipedia [f]" accesskey="f" id="searchInput" > <span class="cdx-text-input__icon cdx-text-input__start-icon"></span> </div> <input type="hidden" name="title" value="Speciaal:Zoeken"> </div> <button class="cdx-button cdx-search-input__end-button">Zoeken</button> </form> </div> </div> </div> <nav class="vector-user-links vector-user-links-wide" aria-label="Persoonlijke hulpmiddelen"> <div class="vector-user-links-main"> <div id="p-vector-user-menu-preferences" class="vector-menu mw-portlet emptyPortlet" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> </ul> </div> </div> <div id="p-vector-user-menu-userpage" class="vector-menu mw-portlet emptyPortlet" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> </ul> </div> </div> <nav class="vector-appearance-landmark" aria-label="Uiterlijk"> <div id="vector-appearance-dropdown" class="vector-dropdown " title="De lettergrootte, breedte en kleur van de pagina wijzigen" > <input type="checkbox" id="vector-appearance-dropdown-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-appearance-dropdown" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="Uiterlijk" > <label id="vector-appearance-dropdown-label" for="vector-appearance-dropdown-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only " aria-hidden="true" ><span class="vector-icon mw-ui-icon-appearance mw-ui-icon-wikimedia-appearance"></span> <span class="vector-dropdown-label-text">Uiterlijk</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="vector-appearance-unpinned-container" class="vector-unpinned-container"> </div> </div> </div> </nav> <div id="p-vector-user-menu-notifications" class="vector-menu mw-portlet emptyPortlet" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> </ul> </div> </div> <div id="p-vector-user-menu-overflow" class="vector-menu mw-portlet" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="pt-sitesupport-2" class="user-links-collapsible-item mw-list-item user-links-collapsible-item"><a data-mw="interface" href="//donate.wikimedia.org/wiki/Special:FundraiserRedirector?utm_source=donate&utm_medium=sidebar&utm_campaign=C13_nl.wikipedia.org&uselang=nl" class=""><span>Doneren</span></a> </li> <li id="pt-createaccount-2" class="user-links-collapsible-item mw-list-item user-links-collapsible-item"><a data-mw="interface" href="/w/index.php?title=Speciaal:GebruikerAanmaken&returnto=Unix&returntoquery=section%3D3%26veaction%3Dedit%26redirect%3Dno" title="Registreer u vooral en meld u aan. Dit is echter niet verplicht." class=""><span>Account aanmaken</span></a> </li> <li id="pt-login-2" class="user-links-collapsible-item mw-list-item user-links-collapsible-item"><a data-mw="interface" href="/w/index.php?title=Speciaal:Aanmelden&returnto=Unix&returntoquery=section%3D3%26veaction%3Dedit%26redirect%3Dno" title="U wordt van harte uitgenodigd om aan te melden, maar dit is niet verplicht [o]" accesskey="o" class=""><span>Aanmelden</span></a> </li> </ul> </div> </div> </div> <div id="vector-user-links-dropdown" class="vector-dropdown vector-user-menu vector-button-flush-right vector-user-menu-logged-out" title="Meer opties" > <input type="checkbox" id="vector-user-links-dropdown-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-user-links-dropdown" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="Persoonlijke hulpmiddelen" > <label id="vector-user-links-dropdown-label" for="vector-user-links-dropdown-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only " aria-hidden="true" ><span class="vector-icon mw-ui-icon-ellipsis mw-ui-icon-wikimedia-ellipsis"></span> <span class="vector-dropdown-label-text">Persoonlijke hulpmiddelen</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="p-personal" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-personal user-links-collapsible-item" title="Gebruikersmenu" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="pt-sitesupport" class="user-links-collapsible-item mw-list-item"><a href="//donate.wikimedia.org/wiki/Special:FundraiserRedirector?utm_source=donate&utm_medium=sidebar&utm_campaign=C13_nl.wikipedia.org&uselang=nl"><span>Doneren</span></a></li><li id="pt-createaccount" class="user-links-collapsible-item mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Speciaal:GebruikerAanmaken&returnto=Unix&returntoquery=section%3D3%26veaction%3Dedit%26redirect%3Dno" title="Registreer u vooral en meld u aan. Dit is echter niet verplicht."><span class="vector-icon mw-ui-icon-userAdd mw-ui-icon-wikimedia-userAdd"></span> <span>Account aanmaken</span></a></li><li id="pt-login" class="user-links-collapsible-item mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Speciaal:Aanmelden&returnto=Unix&returntoquery=section%3D3%26veaction%3Dedit%26redirect%3Dno" title="U wordt van harte uitgenodigd om aan te melden, maar dit is niet verplicht [o]" accesskey="o"><span class="vector-icon mw-ui-icon-logIn mw-ui-icon-wikimedia-logIn"></span> <span>Aanmelden</span></a></li> </ul> </div> </div> <div id="p-user-menu-anon-editor" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-user-menu-anon-editor" > <div class="vector-menu-heading"> Pagina's voor uitgelogde redacteuren <a href="/wiki/Help:Inleiding" aria-label="Meer leren over bewerken"><span>meer lezen</span></a> </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="pt-anoncontribs" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Speciaal:MijnBijdragen" title="Bijdragen IP-adres [y]" accesskey="y"><span>Bijdragen</span></a></li><li id="pt-anontalk" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Speciaal:MijnOverleg" title="Overlegpagina van de anonieme gebruiker van dit IP-adres [n]" accesskey="n"><span>Overleg</span></a></li> </ul> </div> </div> </div> </div> </nav> </div> </header> </div> <div class="mw-page-container"> <div class="mw-page-container-inner"> <div class="vector-sitenotice-container"> <div id="siteNotice"></div> </div> <div class="vector-column-start"> <div class="vector-main-menu-container"> <div id="mw-navigation"> <nav id="mw-panel" class="vector-main-menu-landmark" aria-label="Site"> <div id="vector-main-menu-pinned-container" class="vector-pinned-container"> </div> </nav> </div> </div> <div class="vector-sticky-pinned-container"> <nav id="mw-panel-toc" aria-label="Inhoud" data-event-name="ui.sidebar-toc" class="mw-table-of-contents-container vector-toc-landmark"> <div id="vector-toc-pinned-container" class="vector-pinned-container"> <div id="vector-toc" class="vector-toc vector-pinnable-element"> <div class="vector-pinnable-header vector-toc-pinnable-header vector-pinnable-header-pinned" data-feature-name="toc-pinned" data-pinnable-element-id="vector-toc" > <h2 class="vector-pinnable-header-label">Inhoud</h2> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-pin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-toc.pin">naar zijbalk verplaatsen</button> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-unpin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-toc.unpin">verbergen</button> </div> <ul class="vector-toc-contents" id="mw-panel-toc-list"> <li id="toc-mw-content-text" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1"> <a href="#" class="vector-toc-link"> <div class="vector-toc-text">Top</div> </a> </li> <li id="toc-Naam_en_handelsmerk" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1 vector-toc-list-item-expanded"> <a class="vector-toc-link" href="#Naam_en_handelsmerk"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">1</span> <span>Naam en handelsmerk</span> </div> </a> <ul id="toc-Naam_en_handelsmerk-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Werkomgeving" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1 vector-toc-list-item-expanded"> <a class="vector-toc-link" href="#Werkomgeving"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">2</span> <span>Werkomgeving</span> </div> </a> <ul id="toc-Werkomgeving-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Bestandssysteem" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1 vector-toc-list-item-expanded"> <a class="vector-toc-link" href="#Bestandssysteem"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">3</span> <span>Bestandssysteem</span> </div> </a> <button aria-controls="toc-Bestandssysteem-sublist" class="cdx-button cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only vector-toc-toggle"> <span class="vector-icon mw-ui-icon-wikimedia-expand"></span> <span>Bestandssysteem-subkopje inklappen</span> </button> <ul id="toc-Bestandssysteem-sublist" class="vector-toc-list"> <li id="toc-Koppelingen_(links)" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Koppelingen_(links)"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">3.1</span> <span>Koppelingen (links)</span> </div> </a> <ul id="toc-Koppelingen_(links)-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Eigendom_en_permissies" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Eigendom_en_permissies"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">3.2</span> <span>Eigendom en permissies</span> </div> </a> <ul id="toc-Eigendom_en_permissies-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Apparaatbestanden" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Apparaatbestanden"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">3.3</span> <span>Apparaatbestanden</span> </div> </a> <ul id="toc-Apparaatbestanden-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> </ul> </li> <li id="toc-Geschiedenis" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1 vector-toc-list-item-expanded"> <a class="vector-toc-link" href="#Geschiedenis"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">4</span> <span>Geschiedenis</span> </div> </a> <button aria-controls="toc-Geschiedenis-sublist" class="cdx-button cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only vector-toc-toggle"> <span class="vector-icon mw-ui-icon-wikimedia-expand"></span> <span>Geschiedenis-subkopje inklappen</span> </button> <ul id="toc-Geschiedenis-sublist" class="vector-toc-list"> <li id="toc-Voorgeschiedenis:_Multics" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Voorgeschiedenis:_Multics"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">4.1</span> <span>Voorgeschiedenis: Multics</span> </div> </a> <ul id="toc-Voorgeschiedenis:_Multics-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-PDP-11" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#PDP-11"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">4.2</span> <span>PDP-11</span> </div> </a> <ul id="toc-PDP-11-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Verspreiding_buiten_Bell_Labs" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Verspreiding_buiten_Bell_Labs"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">4.3</span> <span>Verspreiding buiten Bell Labs</span> </div> </a> <ul id="toc-Verspreiding_buiten_Bell_Labs-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-De_jaren_80:_commercialisering" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#De_jaren_80:_commercialisering"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">4.4</span> <span>De jaren 80: commercialisering</span> </div> </a> <ul id="toc-De_jaren_80:_commercialisering-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-De_Unixoorlogen" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#De_Unixoorlogen"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">4.5</span> <span>De Unixoorlogen</span> </div> </a> <ul id="toc-De_Unixoorlogen-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-GNU_en_Linux" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#GNU_en_Linux"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">4.6</span> <span>GNU en Linux</span> </div> </a> <ul id="toc-GNU_en_Linux-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> </ul> </li> <li id="toc-Belangrijke_Unix-varianten" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1 vector-toc-list-item-expanded"> <a class="vector-toc-link" href="#Belangrijke_Unix-varianten"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">5</span> <span>Belangrijke Unix-varianten</span> </div> </a> <ul id="toc-Belangrijke_Unix-varianten-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Enkele_belangrijke_Unixopdrachten" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1 vector-toc-list-item-expanded"> <a class="vector-toc-link" href="#Enkele_belangrijke_Unixopdrachten"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">6</span> <span>Enkele belangrijke Unixopdrachten</span> </div> </a> <ul id="toc-Enkele_belangrijke_Unixopdrachten-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Zie_ook" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1 vector-toc-list-item-expanded"> <a class="vector-toc-link" href="#Zie_ook"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">7</span> <span>Zie ook</span> </div> </a> <ul id="toc-Zie_ook-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Externe_link" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1 vector-toc-list-item-expanded"> <a class="vector-toc-link" href="#Externe_link"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">8</span> <span>Externe link</span> </div> </a> <ul id="toc-Externe_link-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> </ul> </div> </div> </nav> </div> </div> <div class="mw-content-container"> <main id="content" class="mw-body"> <header class="mw-body-header vector-page-titlebar"> <nav aria-label="Inhoud" class="vector-toc-landmark"> <div id="vector-page-titlebar-toc" class="vector-dropdown vector-page-titlebar-toc vector-button-flush-left" > <input type="checkbox" id="vector-page-titlebar-toc-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-page-titlebar-toc" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="Inhoudsopgave omschakelen" > <label id="vector-page-titlebar-toc-label" for="vector-page-titlebar-toc-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only " aria-hidden="true" ><span class="vector-icon mw-ui-icon-listBullet mw-ui-icon-wikimedia-listBullet"></span> <span class="vector-dropdown-label-text">Inhoudsopgave omschakelen</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="vector-page-titlebar-toc-unpinned-container" class="vector-unpinned-container"> </div> </div> </div> </nav> <h1 id="firstHeading" class="firstHeading mw-first-heading"><span class="mw-page-title-main">Unix</span></h1> <div id="p-lang-btn" class="vector-dropdown mw-portlet mw-portlet-lang" > <input type="checkbox" id="p-lang-btn-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-p-lang-btn" class="vector-dropdown-checkbox mw-interlanguage-selector" aria-label="Ga naar een artikel in een andere taal. Beschikbaar in 107 talen" > <label id="p-lang-btn-label" for="p-lang-btn-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--action-progressive mw-portlet-lang-heading-107" aria-hidden="true" ><span class="vector-icon mw-ui-icon-language-progressive mw-ui-icon-wikimedia-language-progressive"></span> <span class="vector-dropdown-label-text">107 talen</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li class="interlanguage-link interwiki-af mw-list-item"><a href="https://af.wikipedia.org/wiki/Unix" title="Unix – Afrikaans" lang="af" hreflang="af" data-title="Unix" data-language-autonym="Afrikaans" data-language-local-name="Afrikaans" class="interlanguage-link-target"><span>Afrikaans</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-als mw-list-item"><a href="https://als.wikipedia.org/wiki/UNIX" title="UNIX – Zwitserduits" lang="gsw" hreflang="gsw" data-title="UNIX" data-language-autonym="Alemannisch" data-language-local-name="Zwitserduits" class="interlanguage-link-target"><span>Alemannisch</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-an mw-list-item"><a href="https://an.wikipedia.org/wiki/Unix" title="Unix – Aragonees" lang="an" hreflang="an" data-title="Unix" data-language-autonym="Aragonés" data-language-local-name="Aragonees" class="interlanguage-link-target"><span>Aragonés</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ar mw-list-item"><a href="https://ar.wikipedia.org/wiki/%D9%8A%D9%88%D9%86%D9%83%D8%B3" title="يونكس – Arabisch" lang="ar" hreflang="ar" data-title="يونكس" data-language-autonym="العربية" data-language-local-name="Arabisch" class="interlanguage-link-target"><span>العربية</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ast mw-list-item"><a href="https://ast.wikipedia.org/wiki/Unix" title="Unix – Asturisch" lang="ast" hreflang="ast" data-title="Unix" data-language-autonym="Asturianu" data-language-local-name="Asturisch" class="interlanguage-link-target"><span>Asturianu</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-az mw-list-item"><a href="https://az.wikipedia.org/wiki/Unix" title="Unix – Azerbeidzjaans" lang="az" hreflang="az" data-title="Unix" data-language-autonym="Azərbaycanca" data-language-local-name="Azerbeidzjaans" class="interlanguage-link-target"><span>Azərbaycanca</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-bar mw-list-item"><a href="https://bar.wikipedia.org/wiki/Unix" title="Unix – Beiers" lang="bar" hreflang="bar" data-title="Unix" data-language-autonym="Boarisch" data-language-local-name="Beiers" class="interlanguage-link-target"><span>Boarisch</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-bat-smg mw-list-item"><a href="https://bat-smg.wikipedia.org/wiki/UNIX" title="UNIX – Samogitisch" lang="sgs" hreflang="sgs" data-title="UNIX" data-language-autonym="Žemaitėška" data-language-local-name="Samogitisch" class="interlanguage-link-target"><span>Žemaitėška</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-be mw-list-item"><a href="https://be.wikipedia.org/wiki/Unix" title="Unix – Belarussisch" lang="be" hreflang="be" data-title="Unix" data-language-autonym="Беларуская" data-language-local-name="Belarussisch" class="interlanguage-link-target"><span>Беларуская</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-be-x-old mw-list-item"><a href="https://be-tarask.wikipedia.org/wiki/UNIX" title="UNIX – Belarusian (Taraškievica orthography)" lang="be-tarask" hreflang="be-tarask" data-title="UNIX" data-language-autonym="Беларуская (тарашкевіца)" data-language-local-name="Belarusian (Taraškievica orthography)" class="interlanguage-link-target"><span>Беларуская (тарашкевіца)</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-bg mw-list-item"><a href="https://bg.wikipedia.org/wiki/Unix" title="Unix – Bulgaars" lang="bg" hreflang="bg" data-title="Unix" data-language-autonym="Български" data-language-local-name="Bulgaars" class="interlanguage-link-target"><span>Български</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-bn mw-list-item"><a href="https://bn.wikipedia.org/wiki/%E0%A6%87%E0%A6%89%E0%A6%A8%E0%A6%BF%E0%A6%95%E0%A7%8D%E0%A6%B8" title="ইউনিক্স – Bengaals" lang="bn" hreflang="bn" data-title="ইউনিক্স" data-language-autonym="বাংলা" data-language-local-name="Bengaals" class="interlanguage-link-target"><span>বাংলা</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-br mw-list-item"><a href="https://br.wikipedia.org/wiki/Unix" title="Unix – Bretons" lang="br" hreflang="br" data-title="Unix" data-language-autonym="Brezhoneg" data-language-local-name="Bretons" class="interlanguage-link-target"><span>Brezhoneg</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-bs mw-list-item"><a href="https://bs.wikipedia.org/wiki/UNIX" title="UNIX – Bosnisch" lang="bs" hreflang="bs" data-title="UNIX" data-language-autonym="Bosanski" data-language-local-name="Bosnisch" class="interlanguage-link-target"><span>Bosanski</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ca mw-list-item"><a href="https://ca.wikipedia.org/wiki/Unix" title="Unix – Catalaans" lang="ca" hreflang="ca" data-title="Unix" data-language-autonym="Català" data-language-local-name="Catalaans" class="interlanguage-link-target"><span>Català</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-cdo mw-list-item"><a href="https://cdo.wikipedia.org/wiki/Unix" title="Unix – Mindong" lang="cdo" hreflang="cdo" data-title="Unix" data-language-autonym="閩東語 / Mìng-dĕ̤ng-ngṳ̄" data-language-local-name="Mindong" class="interlanguage-link-target"><span>閩東語 / Mìng-dĕ̤ng-ngṳ̄</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ckb mw-list-item"><a href="https://ckb.wikipedia.org/wiki/%DB%8C%D9%88%D9%88%D9%86%DB%8C%DA%A9%D8%B3" title="یوونیکس – Soranî" lang="ckb" hreflang="ckb" data-title="یوونیکس" data-language-autonym="کوردی" data-language-local-name="Soranî" class="interlanguage-link-target"><span>کوردی</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-cs mw-list-item"><a href="https://cs.wikipedia.org/wiki/Unix" title="Unix – Tsjechisch" lang="cs" hreflang="cs" data-title="Unix" data-language-autonym="Čeština" data-language-local-name="Tsjechisch" class="interlanguage-link-target"><span>Čeština</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-cv mw-list-item"><a href="https://cv.wikipedia.org/wiki/UNIX" title="UNIX – Tsjoevasjisch" lang="cv" hreflang="cv" data-title="UNIX" data-language-autonym="Чӑвашла" data-language-local-name="Tsjoevasjisch" class="interlanguage-link-target"><span>Чӑвашла</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-cy mw-list-item"><a href="https://cy.wikipedia.org/wiki/Unix" title="Unix – Welsh" lang="cy" hreflang="cy" data-title="Unix" data-language-autonym="Cymraeg" data-language-local-name="Welsh" class="interlanguage-link-target"><span>Cymraeg</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-da mw-list-item"><a href="https://da.wikipedia.org/wiki/UNIX" title="UNIX – Deens" lang="da" hreflang="da" data-title="UNIX" data-language-autonym="Dansk" data-language-local-name="Deens" class="interlanguage-link-target"><span>Dansk</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-de mw-list-item"><a href="https://de.wikipedia.org/wiki/Unix" title="Unix – Duits" lang="de" hreflang="de" data-title="Unix" data-language-autonym="Deutsch" data-language-local-name="Duits" class="interlanguage-link-target"><span>Deutsch</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-el mw-list-item"><a href="https://el.wikipedia.org/wiki/Unix" title="Unix – Grieks" lang="el" hreflang="el" data-title="Unix" data-language-autonym="Ελληνικά" data-language-local-name="Grieks" class="interlanguage-link-target"><span>Ελληνικά</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-en mw-list-item"><a href="https://en.wikipedia.org/wiki/Unix" title="Unix – Engels" lang="en" hreflang="en" data-title="Unix" data-language-autonym="English" data-language-local-name="Engels" class="interlanguage-link-target"><span>English</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-eo mw-list-item"><a href="https://eo.wikipedia.org/wiki/Unikso" title="Unikso – Esperanto" lang="eo" hreflang="eo" data-title="Unikso" data-language-autonym="Esperanto" data-language-local-name="Esperanto" class="interlanguage-link-target"><span>Esperanto</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-es mw-list-item"><a href="https://es.wikipedia.org/wiki/Unix" title="Unix – Spaans" lang="es" hreflang="es" data-title="Unix" data-language-autonym="Español" data-language-local-name="Spaans" class="interlanguage-link-target"><span>Español</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-et mw-list-item"><a href="https://et.wikipedia.org/wiki/UNIX" title="UNIX – Estisch" lang="et" hreflang="et" data-title="UNIX" data-language-autonym="Eesti" data-language-local-name="Estisch" class="interlanguage-link-target"><span>Eesti</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-eu mw-list-item"><a href="https://eu.wikipedia.org/wiki/Unix" title="Unix – Baskisch" lang="eu" hreflang="eu" data-title="Unix" data-language-autonym="Euskara" data-language-local-name="Baskisch" class="interlanguage-link-target"><span>Euskara</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-fa mw-list-item"><a href="https://fa.wikipedia.org/wiki/%DB%8C%D9%88%D9%86%DB%8C%DA%A9%D8%B3" title="یونیکس – Perzisch" lang="fa" hreflang="fa" data-title="یونیکس" data-language-autonym="فارسی" data-language-local-name="Perzisch" class="interlanguage-link-target"><span>فارسی</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-fi mw-list-item"><a href="https://fi.wikipedia.org/wiki/Unix" title="Unix – Fins" lang="fi" hreflang="fi" data-title="Unix" data-language-autonym="Suomi" data-language-local-name="Fins" class="interlanguage-link-target"><span>Suomi</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-fiu-vro mw-list-item"><a href="https://fiu-vro.wikipedia.org/wiki/Unix" title="Unix – Võro" lang="vro" hreflang="vro" data-title="Unix" data-language-autonym="Võro" data-language-local-name="Võro" class="interlanguage-link-target"><span>Võro</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-fr mw-list-item"><a href="https://fr.wikipedia.org/wiki/Unix" title="Unix – Frans" lang="fr" hreflang="fr" data-title="Unix" data-language-autonym="Français" data-language-local-name="Frans" class="interlanguage-link-target"><span>Français</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ga mw-list-item"><a href="https://ga.wikipedia.org/wiki/UNIX" title="UNIX – Iers" lang="ga" hreflang="ga" data-title="UNIX" data-language-autonym="Gaeilge" data-language-local-name="Iers" class="interlanguage-link-target"><span>Gaeilge</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-gl mw-list-item"><a href="https://gl.wikipedia.org/wiki/UNIX" title="UNIX – Galicisch" lang="gl" hreflang="gl" data-title="UNIX" data-language-autonym="Galego" data-language-local-name="Galicisch" class="interlanguage-link-target"><span>Galego</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-he mw-list-item"><a href="https://he.wikipedia.org/wiki/Unix" title="Unix – Hebreeuws" lang="he" hreflang="he" data-title="Unix" data-language-autonym="עברית" data-language-local-name="Hebreeuws" class="interlanguage-link-target"><span>עברית</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-hi mw-list-item"><a href="https://hi.wikipedia.org/wiki/%E0%A4%AF%E0%A5%82%E0%A4%A8%E0%A4%BF%E0%A4%95%E0%A5%8D%E0%A4%B8" title="यूनिक्स – Hindi" lang="hi" hreflang="hi" data-title="यूनिक्स" data-language-autonym="हिन्दी" data-language-local-name="Hindi" class="interlanguage-link-target"><span>हिन्दी</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-hif mw-list-item"><a href="https://hif.wikipedia.org/wiki/UNIX" title="UNIX – Fijisch Hindi" lang="hif" hreflang="hif" data-title="UNIX" data-language-autonym="Fiji Hindi" data-language-local-name="Fijisch Hindi" class="interlanguage-link-target"><span>Fiji Hindi</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-hr mw-list-item"><a href="https://hr.wikipedia.org/wiki/UNIX" title="UNIX – Kroatisch" lang="hr" hreflang="hr" data-title="UNIX" data-language-autonym="Hrvatski" data-language-local-name="Kroatisch" class="interlanguage-link-target"><span>Hrvatski</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-hu mw-list-item"><a href="https://hu.wikipedia.org/wiki/Unix" title="Unix – Hongaars" lang="hu" hreflang="hu" data-title="Unix" data-language-autonym="Magyar" data-language-local-name="Hongaars" class="interlanguage-link-target"><span>Magyar</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-hy mw-list-item"><a href="https://hy.wikipedia.org/wiki/%D5%85%D5%B8%D6%82%D5%B6%D5%AB%D6%84%D5%BD" title="Յունիքս – Armeens" lang="hy" hreflang="hy" data-title="Յունիքս" data-language-autonym="Հայերեն" data-language-local-name="Armeens" class="interlanguage-link-target"><span>Հայերեն</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ia mw-list-item"><a href="https://ia.wikipedia.org/wiki/UNIX" title="UNIX – Interlingua" lang="ia" hreflang="ia" data-title="UNIX" data-language-autonym="Interlingua" data-language-local-name="Interlingua" class="interlanguage-link-target"><span>Interlingua</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-id mw-list-item"><a href="https://id.wikipedia.org/wiki/Unix" title="Unix – Indonesisch" lang="id" hreflang="id" data-title="Unix" data-language-autonym="Bahasa Indonesia" data-language-local-name="Indonesisch" class="interlanguage-link-target"><span>Bahasa Indonesia</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ilo mw-list-item"><a href="https://ilo.wikipedia.org/wiki/UNIX" title="UNIX – Iloko" lang="ilo" hreflang="ilo" data-title="UNIX" data-language-autonym="Ilokano" data-language-local-name="Iloko" class="interlanguage-link-target"><span>Ilokano</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-io mw-list-item"><a href="https://io.wikipedia.org/wiki/Unix" title="Unix – Ido" lang="io" hreflang="io" data-title="Unix" data-language-autonym="Ido" data-language-local-name="Ido" class="interlanguage-link-target"><span>Ido</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-is mw-list-item"><a href="https://is.wikipedia.org/wiki/Unix" title="Unix – IJslands" lang="is" hreflang="is" data-title="Unix" data-language-autonym="Íslenska" data-language-local-name="IJslands" class="interlanguage-link-target"><span>Íslenska</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-it mw-list-item"><a href="https://it.wikipedia.org/wiki/Unix" title="Unix – Italiaans" lang="it" hreflang="it" data-title="Unix" data-language-autonym="Italiano" data-language-local-name="Italiaans" class="interlanguage-link-target"><span>Italiano</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ja mw-list-item"><a href="https://ja.wikipedia.org/wiki/UNIX" title="UNIX – Japans" lang="ja" hreflang="ja" data-title="UNIX" data-language-autonym="日本語" data-language-local-name="Japans" class="interlanguage-link-target"><span>日本語</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-jbo mw-list-item"><a href="https://jbo.wikipedia.org/wiki/lo_.uniks." title="lo .uniks. – Lojban" lang="jbo" hreflang="jbo" data-title="lo .uniks." data-language-autonym="La .lojban." data-language-local-name="Lojban" class="interlanguage-link-target"><span>La .lojban.</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ka mw-list-item"><a href="https://ka.wikipedia.org/wiki/UNIX" title="UNIX – Georgisch" lang="ka" hreflang="ka" data-title="UNIX" data-language-autonym="ქართული" data-language-local-name="Georgisch" class="interlanguage-link-target"><span>ქართული</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-kaa mw-list-item"><a href="https://kaa.wikipedia.org/wiki/Unix" title="Unix – Karakalpaks" lang="kaa" hreflang="kaa" data-title="Unix" data-language-autonym="Qaraqalpaqsha" data-language-local-name="Karakalpaks" class="interlanguage-link-target"><span>Qaraqalpaqsha</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-kk mw-list-item"><a href="https://kk.wikipedia.org/wiki/UNIX" title="UNIX – Kazachs" lang="kk" hreflang="kk" data-title="UNIX" data-language-autonym="Қазақша" data-language-local-name="Kazachs" class="interlanguage-link-target"><span>Қазақша</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-kn mw-list-item"><a href="https://kn.wikipedia.org/wiki/%E0%B2%AF%E0%B3%81%E0%B2%A8%E0%B2%BF%E0%B2%95%E0%B3%8D%E0%B2%B8%E0%B3%8D" title="ಯುನಿಕ್ಸ್ – Kannada" lang="kn" hreflang="kn" data-title="ಯುನಿಕ್ಸ್" data-language-autonym="ಕನ್ನಡ" data-language-local-name="Kannada" class="interlanguage-link-target"><span>ಕನ್ನಡ</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ko mw-list-item"><a href="https://ko.wikipedia.org/wiki/%EC%9C%A0%EB%8B%89%EC%8A%A4" title="유닉스 – Koreaans" lang="ko" hreflang="ko" data-title="유닉스" data-language-autonym="한국어" data-language-local-name="Koreaans" class="interlanguage-link-target"><span>한국어</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ku mw-list-item"><a href="https://ku.wikipedia.org/wiki/Unix" title="Unix – Koerdisch" lang="ku" hreflang="ku" data-title="Unix" data-language-autonym="Kurdî" data-language-local-name="Koerdisch" class="interlanguage-link-target"><span>Kurdî</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ky mw-list-item"><a href="https://ky.wikipedia.org/wiki/Unix" title="Unix – Kirgizisch" lang="ky" hreflang="ky" data-title="Unix" data-language-autonym="Кыргызча" data-language-local-name="Kirgizisch" class="interlanguage-link-target"><span>Кыргызча</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-la mw-list-item"><a href="https://la.wikipedia.org/wiki/Unix" title="Unix – Latijn" lang="la" hreflang="la" data-title="Unix" data-language-autonym="Latina" data-language-local-name="Latijn" class="interlanguage-link-target"><span>Latina</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-lfn mw-list-item"><a href="https://lfn.wikipedia.org/wiki/Unix" title="Unix – Lingua Franca Nova" lang="lfn" hreflang="lfn" data-title="Unix" data-language-autonym="Lingua Franca Nova" data-language-local-name="Lingua Franca Nova" class="interlanguage-link-target"><span>Lingua Franca Nova</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-lij mw-list-item"><a href="https://lij.wikipedia.org/wiki/Unix" title="Unix – Ligurisch" lang="lij" hreflang="lij" data-title="Unix" data-language-autonym="Ligure" data-language-local-name="Ligurisch" class="interlanguage-link-target"><span>Ligure</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-lt mw-list-item"><a href="https://lt.wikipedia.org/wiki/UNIX" title="UNIX – Litouws" lang="lt" hreflang="lt" data-title="UNIX" data-language-autonym="Lietuvių" data-language-local-name="Litouws" class="interlanguage-link-target"><span>Lietuvių</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-lv mw-list-item"><a href="https://lv.wikipedia.org/wiki/UNIX" title="UNIX – Lets" lang="lv" hreflang="lv" data-title="UNIX" data-language-autonym="Latviešu" data-language-local-name="Lets" class="interlanguage-link-target"><span>Latviešu</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-mg mw-list-item"><a href="https://mg.wikipedia.org/wiki/UNIX" title="UNIX – Malagassisch" lang="mg" hreflang="mg" data-title="UNIX" data-language-autonym="Malagasy" data-language-local-name="Malagassisch" class="interlanguage-link-target"><span>Malagasy</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-min mw-list-item"><a href="https://min.wikipedia.org/wiki/Unix" title="Unix – Minangkabau" lang="min" hreflang="min" data-title="Unix" data-language-autonym="Minangkabau" data-language-local-name="Minangkabau" class="interlanguage-link-target"><span>Minangkabau</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-mk mw-list-item"><a href="https://mk.wikipedia.org/wiki/%D0%A3%D0%BD%D0%B8%D0%BA%D1%81" title="Уникс – Macedonisch" lang="mk" hreflang="mk" data-title="Уникс" data-language-autonym="Македонски" data-language-local-name="Macedonisch" class="interlanguage-link-target"><span>Македонски</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ml mw-list-item"><a href="https://ml.wikipedia.org/wiki/%E0%B4%AF%E0%B5%81%E0%B4%A3%E0%B4%BF%E0%B4%95%E0%B5%8D%E0%B4%B8%E0%B5%8D" title="യുണിക്സ് – Malayalam" lang="ml" hreflang="ml" data-title="യുണിക്സ്" data-language-autonym="മലയാളം" data-language-local-name="Malayalam" class="interlanguage-link-target"><span>മലയാളം</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-mn mw-list-item"><a href="https://mn.wikipedia.org/wiki/Unix" title="Unix – Mongools" lang="mn" hreflang="mn" data-title="Unix" data-language-autonym="Монгол" data-language-local-name="Mongools" class="interlanguage-link-target"><span>Монгол</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-mr mw-list-item"><a href="https://mr.wikipedia.org/wiki/%E0%A4%AF%E0%A5%81%E0%A4%A8%E0%A4%BF%E0%A4%95%E0%A5%8D%E0%A4%B8" title="युनिक्स – Marathi" lang="mr" hreflang="mr" data-title="युनिक्स" data-language-autonym="मराठी" data-language-local-name="Marathi" class="interlanguage-link-target"><span>मराठी</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ms mw-list-item"><a href="https://ms.wikipedia.org/wiki/UNIX" title="UNIX – Maleis" lang="ms" hreflang="ms" data-title="UNIX" data-language-autonym="Bahasa Melayu" data-language-local-name="Maleis" class="interlanguage-link-target"><span>Bahasa Melayu</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-my mw-list-item"><a href="https://my.wikipedia.org/wiki/%E1%80%9A%E1%80%B0%E1%80%B8%E1%80%94%E1%80%85%E1%80%BA%E1%80%85%E1%80%BA" title="ယူးနစ်စ် – Birmaans" lang="my" hreflang="my" data-title="ယူးနစ်စ်" data-language-autonym="မြန်မာဘာသာ" data-language-local-name="Birmaans" class="interlanguage-link-target"><span>မြန်မာဘာသာ</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-nds mw-list-item"><a href="https://nds.wikipedia.org/wiki/Unix" title="Unix – Nedersaksisch" lang="nds" hreflang="nds" data-title="Unix" data-language-autonym="Plattdüütsch" data-language-local-name="Nedersaksisch" class="interlanguage-link-target"><span>Plattdüütsch</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-new mw-list-item"><a href="https://new.wikipedia.org/wiki/%E0%A4%AF%E0%A5%81%E0%A4%A8%E0%A4%BF%E0%A4%95%E0%A5%8D%E0%A4%B8%E0%A5%8D" title="युनिक्स् – Newari" lang="new" hreflang="new" data-title="युनिक्स्" data-language-autonym="नेपाल भाषा" data-language-local-name="Newari" class="interlanguage-link-target"><span>नेपाल भाषा</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-nn mw-list-item"><a href="https://nn.wikipedia.org/wiki/Unix" title="Unix – Noors - Nynorsk" lang="nn" hreflang="nn" data-title="Unix" data-language-autonym="Norsk nynorsk" data-language-local-name="Noors - Nynorsk" class="interlanguage-link-target"><span>Norsk nynorsk</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-no mw-list-item"><a href="https://no.wikipedia.org/wiki/Unix" title="Unix – Noors - Bokmål" lang="nb" hreflang="nb" data-title="Unix" data-language-autonym="Norsk bokmål" data-language-local-name="Noors - Bokmål" class="interlanguage-link-target"><span>Norsk bokmål</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-oc mw-list-item"><a href="https://oc.wikipedia.org/wiki/Unix" title="Unix – Occitaans" lang="oc" hreflang="oc" data-title="Unix" data-language-autonym="Occitan" data-language-local-name="Occitaans" class="interlanguage-link-target"><span>Occitan</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-os mw-list-item"><a href="https://os.wikipedia.org/wiki/UNIX" title="UNIX – Ossetisch" lang="os" hreflang="os" data-title="UNIX" data-language-autonym="Ирон" data-language-local-name="Ossetisch" class="interlanguage-link-target"><span>Ирон</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-pl mw-list-item"><a href="https://pl.wikipedia.org/wiki/Unix" title="Unix – Pools" lang="pl" hreflang="pl" data-title="Unix" data-language-autonym="Polski" data-language-local-name="Pools" class="interlanguage-link-target"><span>Polski</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-pt mw-list-item"><a href="https://pt.wikipedia.org/wiki/Unix" title="Unix – Portugees" lang="pt" hreflang="pt" data-title="Unix" data-language-autonym="Português" data-language-local-name="Portugees" class="interlanguage-link-target"><span>Português</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-qu mw-list-item"><a href="https://qu.wikipedia.org/wiki/Unix" title="Unix – Quechua" lang="qu" hreflang="qu" data-title="Unix" data-language-autonym="Runa Simi" data-language-local-name="Quechua" class="interlanguage-link-target"><span>Runa Simi</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ro mw-list-item"><a href="https://ro.wikipedia.org/wiki/UNIX" title="UNIX – Roemeens" lang="ro" hreflang="ro" data-title="UNIX" data-language-autonym="Română" data-language-local-name="Roemeens" class="interlanguage-link-target"><span>Română</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ru mw-list-item"><a href="https://ru.wikipedia.org/wiki/Unix" title="Unix – Russisch" lang="ru" hreflang="ru" data-title="Unix" data-language-autonym="Русский" data-language-local-name="Russisch" class="interlanguage-link-target"><span>Русский</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sah mw-list-item"><a href="https://sah.wikipedia.org/wiki/Unix" title="Unix – Jakoets" lang="sah" hreflang="sah" data-title="Unix" data-language-autonym="Саха тыла" data-language-local-name="Jakoets" class="interlanguage-link-target"><span>Саха тыла</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sc mw-list-item"><a href="https://sc.wikipedia.org/wiki/UNIX" title="UNIX – Sardijns" lang="sc" hreflang="sc" data-title="UNIX" data-language-autonym="Sardu" data-language-local-name="Sardijns" class="interlanguage-link-target"><span>Sardu</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sco mw-list-item"><a href="https://sco.wikipedia.org/wiki/Unix" title="Unix – Schots" lang="sco" hreflang="sco" data-title="Unix" data-language-autonym="Scots" data-language-local-name="Schots" class="interlanguage-link-target"><span>Scots</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sh mw-list-item"><a href="https://sh.wikipedia.org/wiki/Unix" title="Unix – Servo-Kroatisch" lang="sh" hreflang="sh" data-title="Unix" data-language-autonym="Srpskohrvatski / српскохрватски" data-language-local-name="Servo-Kroatisch" class="interlanguage-link-target"><span>Srpskohrvatski / српскохрватски</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-si mw-list-item"><a href="https://si.wikipedia.org/wiki/%E0%B6%BA%E0%B7%94%E0%B6%B1%E0%B7%92%E0%B6%9A%E0%B7%8A%E0%B7%83%E0%B7%8A" title="යුනික්ස් – Singalees" lang="si" hreflang="si" data-title="යුනික්ස්" data-language-autonym="සිංහල" data-language-local-name="Singalees" class="interlanguage-link-target"><span>සිංහල</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-simple mw-list-item"><a href="https://simple.wikipedia.org/wiki/UNIX" title="UNIX – Simple English" lang="en-simple" hreflang="en-simple" data-title="UNIX" data-language-autonym="Simple English" data-language-local-name="Simple English" class="interlanguage-link-target"><span>Simple English</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sk mw-list-item"><a href="https://sk.wikipedia.org/wiki/Unix" title="Unix – Slowaaks" lang="sk" hreflang="sk" data-title="Unix" data-language-autonym="Slovenčina" data-language-local-name="Slowaaks" class="interlanguage-link-target"><span>Slovenčina</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sl mw-list-item"><a href="https://sl.wikipedia.org/wiki/Unix" title="Unix – Sloveens" lang="sl" hreflang="sl" data-title="Unix" data-language-autonym="Slovenščina" data-language-local-name="Sloveens" class="interlanguage-link-target"><span>Slovenščina</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sq mw-list-item"><a href="https://sq.wikipedia.org/wiki/UNIX" title="UNIX – Albanees" lang="sq" hreflang="sq" data-title="UNIX" data-language-autonym="Shqip" data-language-local-name="Albanees" class="interlanguage-link-target"><span>Shqip</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sr mw-list-item"><a href="https://sr.wikipedia.org/wiki/Unix" title="Unix – Servisch" lang="sr" hreflang="sr" data-title="Unix" data-language-autonym="Српски / srpski" data-language-local-name="Servisch" class="interlanguage-link-target"><span>Српски / srpski</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sv mw-list-item"><a href="https://sv.wikipedia.org/wiki/Unix" title="Unix – Zweeds" lang="sv" hreflang="sv" data-title="Unix" data-language-autonym="Svenska" data-language-local-name="Zweeds" class="interlanguage-link-target"><span>Svenska</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sw mw-list-item"><a href="https://sw.wikipedia.org/wiki/UNIX" title="UNIX – Swahili" lang="sw" hreflang="sw" data-title="UNIX" data-language-autonym="Kiswahili" data-language-local-name="Swahili" class="interlanguage-link-target"><span>Kiswahili</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ta mw-list-item"><a href="https://ta.wikipedia.org/wiki/%E0%AE%AF%E0%AF%81%E0%AE%A9%E0%AE%BF%E0%AE%95%E0%AF%8D%E0%AE%9A%E0%AF%81" title="யுனிக்சு – Tamil" lang="ta" hreflang="ta" data-title="யுனிக்சு" data-language-autonym="தமிழ்" data-language-local-name="Tamil" class="interlanguage-link-target"><span>தமிழ்</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-te mw-list-item"><a href="https://te.wikipedia.org/wiki/%E0%B0%AF%E0%B1%81%E0%B0%A8%E0%B0%BF%E0%B0%95%E0%B1%8D%E0%B0%B8%E0%B1%8D" title="యునిక్స్ – Telugu" lang="te" hreflang="te" data-title="యునిక్స్" data-language-autonym="తెలుగు" data-language-local-name="Telugu" class="interlanguage-link-target"><span>తెలుగు</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-th mw-list-item"><a href="https://th.wikipedia.org/wiki/%E0%B8%A2%E0%B8%B9%E0%B8%99%E0%B8%B4%E0%B8%81%E0%B8%8B%E0%B9%8C" title="ยูนิกซ์ – Thai" lang="th" hreflang="th" data-title="ยูนิกซ์" data-language-autonym="ไทย" data-language-local-name="Thai" class="interlanguage-link-target"><span>ไทย</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-tl mw-list-item"><a href="https://tl.wikipedia.org/wiki/Unix" title="Unix – Tagalog" lang="tl" hreflang="tl" data-title="Unix" data-language-autonym="Tagalog" data-language-local-name="Tagalog" class="interlanguage-link-target"><span>Tagalog</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-tr mw-list-item"><a href="https://tr.wikipedia.org/wiki/Unix" title="Unix – Turks" lang="tr" hreflang="tr" data-title="Unix" data-language-autonym="Türkçe" data-language-local-name="Turks" class="interlanguage-link-target"><span>Türkçe</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-tt mw-list-item"><a href="https://tt.wikipedia.org/wiki/Unix" title="Unix – Tataars" lang="tt" hreflang="tt" data-title="Unix" data-language-autonym="Татарча / tatarça" data-language-local-name="Tataars" class="interlanguage-link-target"><span>Татарча / tatarça</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-uk mw-list-item"><a href="https://uk.wikipedia.org/wiki/Unix" title="Unix – Oekraïens" lang="uk" hreflang="uk" data-title="Unix" data-language-autonym="Українська" data-language-local-name="Oekraïens" class="interlanguage-link-target"><span>Українська</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ur mw-list-item"><a href="https://ur.wikipedia.org/wiki/%DB%8C%D9%88%D9%86%DA%A9%D8%B3" title="یونکس – Urdu" lang="ur" hreflang="ur" data-title="یونکس" data-language-autonym="اردو" data-language-local-name="Urdu" class="interlanguage-link-target"><span>اردو</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-uz mw-list-item"><a href="https://uz.wikipedia.org/wiki/UNIX" title="UNIX – Oezbeeks" lang="uz" hreflang="uz" data-title="UNIX" data-language-autonym="Oʻzbekcha / ўзбекча" data-language-local-name="Oezbeeks" class="interlanguage-link-target"><span>Oʻzbekcha / ўзбекча</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-vi mw-list-item"><a href="https://vi.wikipedia.org/wiki/Unix" title="Unix – Vietnamees" lang="vi" hreflang="vi" data-title="Unix" data-language-autonym="Tiếng Việt" data-language-local-name="Vietnamees" class="interlanguage-link-target"><span>Tiếng Việt</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-war mw-list-item"><a href="https://war.wikipedia.org/wiki/Unix" title="Unix – Waray" lang="war" hreflang="war" data-title="Unix" data-language-autonym="Winaray" data-language-local-name="Waray" class="interlanguage-link-target"><span>Winaray</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-wuu mw-list-item"><a href="https://wuu.wikipedia.org/wiki/UNIX" title="UNIX – Wuyu" lang="wuu" hreflang="wuu" data-title="UNIX" data-language-autonym="吴语" data-language-local-name="Wuyu" class="interlanguage-link-target"><span>吴语</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-yi mw-list-item"><a href="https://yi.wikipedia.org/wiki/%D7%99%D7%95%D7%A0%D7%99%D7%A7%D7%A1" title="יוניקס – Jiddisch" lang="yi" hreflang="yi" data-title="יוניקס" data-language-autonym="ייִדיש" data-language-local-name="Jiddisch" class="interlanguage-link-target"><span>ייִדיש</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-zh mw-list-item"><a href="https://zh.wikipedia.org/wiki/UNIX" title="UNIX – Chinees" lang="zh" hreflang="zh" data-title="UNIX" data-language-autonym="中文" data-language-local-name="Chinees" class="interlanguage-link-target"><span>中文</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-zh-min-nan mw-list-item"><a href="https://zh-min-nan.wikipedia.org/wiki/Unix" title="Unix – Minnanyu" lang="nan" hreflang="nan" data-title="Unix" data-language-autonym="閩南語 / Bân-lâm-gú" data-language-local-name="Minnanyu" class="interlanguage-link-target"><span>閩南語 / Bân-lâm-gú</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-zh-yue mw-list-item"><a href="https://zh-yue.wikipedia.org/wiki/UNIX" title="UNIX – Kantonees" lang="yue" hreflang="yue" data-title="UNIX" data-language-autonym="粵語" data-language-local-name="Kantonees" class="interlanguage-link-target"><span>粵語</span></a></li> </ul> <div class="after-portlet after-portlet-lang"><span class="wb-langlinks-edit wb-langlinks-link"><a href="https://www.wikidata.org/wiki/Special:EntityPage/Q11368#sitelinks-wikipedia" title="Taalkoppelingen bewerken" class="wbc-editpage">Koppelingen bewerken</a></span></div> </div> </div> </div> </header> <div class="vector-page-toolbar"> <div class="vector-page-toolbar-container"> <div id="left-navigation"> <nav aria-label="Naamruimten"> <div id="p-associated-pages" class="vector-menu vector-menu-tabs mw-portlet mw-portlet-associated-pages" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="ca-nstab-main" class="selected vector-tab-noicon mw-list-item"><a href="/wiki/Unix" title="Inhoudspagina bekijken [c]" accesskey="c"><span>Artikel</span></a></li><li id="ca-talk" class="vector-tab-noicon mw-list-item"><a href="/wiki/Overleg:Unix" rel="discussion" title="Overleg over deze pagina [t]" accesskey="t"><span>Overleg</span></a></li> </ul> </div> </div> <div id="vector-variants-dropdown" class="vector-dropdown emptyPortlet" > <input type="checkbox" id="vector-variants-dropdown-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-variants-dropdown" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="Taalvariant wijzigen" > <label id="vector-variants-dropdown-label" for="vector-variants-dropdown-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet" aria-hidden="true" ><span class="vector-dropdown-label-text">Nederlands</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="p-variants" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-variants emptyPortlet" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> </ul> </div> </div> </div> </div> </nav> </div> <div id="right-navigation" class="vector-collapsible"> <nav aria-label="Weergaven"> <div id="p-views" class="vector-menu vector-menu-tabs mw-portlet mw-portlet-views" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="ca-view" class="selected vector-tab-noicon mw-list-item"><a href="/wiki/Unix"><span>Lezen</span></a></li><li id="ca-ve-edit" class="vector-tab-noicon mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Unix&veaction=edit" title="Deze pagina bewerken [v]" accesskey="v"><span>Bewerken</span></a></li><li id="ca-edit" class="collapsible vector-tab-noicon mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Unix&action=edit" title="Broncode van deze pagina bewerken [e]" accesskey="e"><span>Brontekst bewerken</span></a></li><li id="ca-history" class="vector-tab-noicon mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Unix&action=history" title="Eerdere versies van deze pagina [h]" accesskey="h"><span>Geschiedenis weergeven</span></a></li> </ul> </div> </div> </nav> <nav class="vector-page-tools-landmark" aria-label="Paginahulpmiddelen"> <div id="vector-page-tools-dropdown" class="vector-dropdown vector-page-tools-dropdown" > <input type="checkbox" id="vector-page-tools-dropdown-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-page-tools-dropdown" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="Hulpmiddelen" > <label id="vector-page-tools-dropdown-label" for="vector-page-tools-dropdown-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet" aria-hidden="true" ><span class="vector-dropdown-label-text">Hulpmiddelen</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="vector-page-tools-unpinned-container" class="vector-unpinned-container"> <div id="vector-page-tools" class="vector-page-tools vector-pinnable-element"> <div class="vector-pinnable-header vector-page-tools-pinnable-header vector-pinnable-header-unpinned" data-feature-name="page-tools-pinned" data-pinnable-element-id="vector-page-tools" data-pinned-container-id="vector-page-tools-pinned-container" data-unpinned-container-id="vector-page-tools-unpinned-container" > <div class="vector-pinnable-header-label">Hulpmiddelen</div> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-pin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-page-tools.pin">naar zijbalk verplaatsen</button> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-unpin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-page-tools.unpin">verbergen</button> </div> <div id="p-cactions" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-cactions emptyPortlet vector-has-collapsible-items" title="Meer opties" > <div class="vector-menu-heading"> Handelingen </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="ca-more-view" class="selected vector-more-collapsible-item mw-list-item"><a href="/wiki/Unix"><span>Lezen</span></a></li><li id="ca-more-ve-edit" class="vector-more-collapsible-item mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Unix&veaction=edit" title="Deze pagina bewerken [v]" accesskey="v"><span>Bewerken</span></a></li><li id="ca-more-edit" class="collapsible vector-more-collapsible-item mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Unix&action=edit" title="Broncode van deze pagina bewerken [e]" accesskey="e"><span>Brontekst bewerken</span></a></li><li id="ca-more-history" class="vector-more-collapsible-item mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Unix&action=history"><span>Geschiedenis weergeven</span></a></li> </ul> </div> </div> <div id="p-tb" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-tb" > <div class="vector-menu-heading"> Algemeen </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="t-whatlinkshere" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Speciaal:VerwijzingenNaarHier/Unix" title="Lijst met alle pagina's die naar deze pagina verwijzen [j]" accesskey="j"><span>Links naar deze pagina</span></a></li><li id="t-recentchangeslinked" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Speciaal:RecenteWijzigingenGelinkt/Unix" rel="nofollow" title="Recente wijzigingen in pagina's waar deze pagina naar verwijst [k]" accesskey="k"><span>Gerelateerde wijzigingen</span></a></li><li id="t-upload" class="mw-list-item"><a href="//commons.wikimedia.org/wiki/Special:UploadWizard?uselang=nl" title="Bestanden uploaden [u]" accesskey="u"><span>Bestand uploaden</span></a></li><li id="t-specialpages" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Speciaal:SpecialePaginas" title="Lijst met alle speciale pagina's [q]" accesskey="q"><span>Speciale pagina's</span></a></li><li id="t-permalink" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Unix&oldid=67994863" title="Permanente koppeling naar deze versie van deze pagina"><span>Permanente koppeling</span></a></li><li id="t-info" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Unix&action=info" title="Meer informatie over deze pagina"><span>Paginagegevens</span></a></li><li id="t-cite" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Speciaal:Citeren&page=Unix&id=67994863&wpFormIdentifier=titleform" title="Informatie over hoe u deze pagina kunt citeren"><span>Deze pagina citeren</span></a></li><li id="t-urlshortener" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Speciaal:UrlShortener&url=https%3A%2F%2Fnl.wikipedia.org%2Fw%2Findex.php%3Ftitle%3DUnix%26section%3D3%26veaction%3Dedit"><span>Verkorte URL verkrijgen</span></a></li><li id="t-urlshortener-qrcode" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Speciaal:QrCode&url=https%3A%2F%2Fnl.wikipedia.org%2Fw%2Findex.php%3Ftitle%3DUnix%26section%3D3%26veaction%3Dedit"><span>QR-code downloaden</span></a></li> </ul> </div> </div> <div id="p-coll-print_export" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-coll-print_export" > <div class="vector-menu-heading"> Afdrukken/exporteren </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="coll-create_a_book" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Speciaal:Boek&bookcmd=book_creator&referer=Unix"><span>Boek aanmaken</span></a></li><li id="coll-download-as-rl" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Speciaal:DownloadAsPdf&page=Unix&action=show-download-screen"><span>Downloaden als PDF</span></a></li><li id="t-print" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Unix&printable=yes" title="Printvriendelijke versie van deze pagina [p]" accesskey="p"><span>Afdrukversie</span></a></li> </ul> </div> </div> <div id="p-wikibase-otherprojects" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-wikibase-otherprojects" > <div class="vector-menu-heading"> In andere projecten </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li class="wb-otherproject-link wb-otherproject-commons mw-list-item"><a href="https://commons.wikimedia.org/wiki/Category:Unix" hreflang="en"><span>Wikimedia Commons</span></a></li><li id="t-wikibase" class="wb-otherproject-link wb-otherproject-wikibase-dataitem mw-list-item"><a href="https://www.wikidata.org/wiki/Special:EntityPage/Q11368" title="Koppeling naar item in verbonden gegevensrepository [g]" accesskey="g"><span>Wikidata-item</span></a></li> </ul> </div> </div> </div> </div> </div> </div> </nav> </div> </div> </div> <div class="vector-column-end"> <div class="vector-sticky-pinned-container"> <nav class="vector-page-tools-landmark" aria-label="Paginahulpmiddelen"> <div id="vector-page-tools-pinned-container" class="vector-pinned-container"> </div> </nav> <nav class="vector-appearance-landmark" aria-label="Uiterlijk"> <div id="vector-appearance-pinned-container" class="vector-pinned-container"> <div id="vector-appearance" class="vector-appearance vector-pinnable-element"> <div class="vector-pinnable-header vector-appearance-pinnable-header vector-pinnable-header-pinned" data-feature-name="appearance-pinned" data-pinnable-element-id="vector-appearance" data-pinned-container-id="vector-appearance-pinned-container" data-unpinned-container-id="vector-appearance-unpinned-container" > <div class="vector-pinnable-header-label">Uiterlijk</div> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-pin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-appearance.pin">naar zijbalk verplaatsen</button> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-unpin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-appearance.unpin">verbergen</button> </div> </div> </div> </nav> </div> </div> <div id="bodyContent" class="vector-body" aria-labelledby="firstHeading" data-mw-ve-target-container> <div class="vector-body-before-content"> <div class="mw-indicators"> </div> <div id="siteSub" class="noprint">Uit Wikipedia, de vrije encyclopedie</div> </div> <div id="contentSub"><div id="mw-content-subtitle"></div></div> <div id="mw-content-text" class="mw-body-content"><div class="mw-content-ltr mw-parser-output" lang="nl" dir="ltr"><figure typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/Bestand:Unix_history-simple.svg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/7/77/Unix_history-simple.svg/300px-Unix_history-simple.svg.png" decoding="async" width="300" height="169" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/7/77/Unix_history-simple.svg/450px-Unix_history-simple.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/7/77/Unix_history-simple.svg/600px-Unix_history-simple.svg.png 2x" data-file-width="1920" data-file-height="1080" /></a><figcaption>Beknopte stamboom van de Unixfamilie</figcaption></figure> <p><b>Unix</b> (of <b>UNIX</b>) is een familie van <a href="/wiki/Besturingssysteem" title="Besturingssysteem">besturingssystemen</a> met <i><a href="/wiki/Multitasking_(computer)" title="Multitasking (computer)">multitasking</a></i>- en <i><a href="/w/index.php?title=Multiuser&action=edit&redlink=1" class="new" title="Multiuser (de pagina bestaat niet)">multiuser</a></i>-mogelijkheden voor zeer uiteenlopende typen <a href="/wiki/Computer" title="Computer">computers</a>, ontwikkeld door verscheidene fabrikanten en groepen. De eerste versie van Unix werd ontworpen bij <a href="/wiki/Bell_Labs" title="Bell Labs">Bell Labs</a> in <a href="/wiki/1969" title="1969">1969</a>, door (onder anderen) <a href="/wiki/Ken_Thompson" title="Ken Thompson">Ken Thompson</a> en <a href="/wiki/Dennis_Ritchie" title="Dennis Ritchie">Dennis Ritchie</a>. </p><p>Unix wordt gekenmerkt door de centrale rol van het <a href="/wiki/Bestandssysteem" title="Bestandssysteem">bestandssysteem</a>, dat niet alleen gebruikt wordt om bestanden op <a href="/wiki/Harde_schijf" title="Harde schijf">schijven</a> en andere fysieke media aan te spreken, maar ook randapparatuur en in sommige varianten ook <a href="/wiki/Computernetwerk" title="Computernetwerk">netwerkverbindingen</a>. </p><p>Om met het bestandssysteem te werken maakt Unix van oudsher gebruik van een groot aantal kleine, niet-interactieve programma's, die allemaal één zeer specifieke taak verrichten, en die via de <a href="/wiki/Shell_(informatica)" title="Shell (informatica)"><i>shell</i></a> gecombineerd kunnen worden tot grotere programma's. </p><p>Hoewel Unix vaak geassocieerd wordt met een <a href="/wiki/Command-line-interface" title="Command-line-interface">opdrachtregelinterface</a>, zijn <a href="/wiki/Grafische_gebruikersomgeving" title="Grafische gebruikersomgeving">grafische gebruikersomgevingen</a> op Unix al sinds begin <a href="/wiki/1980-1989" title="1980-1989">jaren 80</a> beschikbaar. Ook <a href="/wiki/MacOS" title="MacOS">macOS</a>, het besturingssysteem van <a href="/wiki/Apple_Inc." title="Apple Inc.">Apple</a>, is "onder de motorkap" Unix (meer specifiek <a href="/wiki/Berkeley_Software_Distribution" title="Berkeley Software Distribution">BSD</a>-gebaseerd). Dat geldt ook voor <a href="/wiki/IOS_(Apple)" title="IOS (Apple)">iOS</a>, het besturingsysteem van de <a href="/wiki/IPad" title="IPad">iPad</a> en de <a href="/wiki/IPhone" title="IPhone">iPhone</a>. <a href="/wiki/Android_(besturingssysteem)" title="Android (besturingssysteem)">Android</a>, het besturingssysteem van <a href="/wiki/Google_Inc." class="mw-redirect" title="Google Inc.">Google</a> voor mobiele apparaten, zoals <a href="/wiki/Smartphone" title="Smartphone">smartphones</a> en <a href="/wiki/Tabletcomputer" title="Tabletcomputer">tablets</a>, is gebaseerd op <a href="/wiki/Linux" title="Linux">Linux</a>, dat ook veel eigenschappen van Unix heeft. </p> <meta property="mw:PageProp/toc" /> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Naam_en_handelsmerk">Naam en handelsmerk</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Unix&veaction=edit&section=1" title="Bewerk dit kopje: Naam en handelsmerk" class="mw-editsection-visualeditor"><span>bewerken</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Unix&action=edit&section=1" title="De broncode bewerken van de sectie: Naam en handelsmerk"><span>brontekst bewerken</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>De naam Unix wordt vaak met hoofdletters geschreven, maar is geen afkorting. Unix is een woordspeling op de naam van een eerder systeem, <a href="/wiki/Multics" title="Multics">Multics</a> (zie verderop). "UNIX" is een geregistreerd <a href="/wiki/Merk" title="Merk">handelsmerk</a> van <a href="/wiki/The_Open_Group" title="The Open Group">The Open Group</a>; dit <a href="/wiki/Consortium_(organisatievorm)" title="Consortium (organisatievorm)">consortium</a> verleent het recht om het merk te gebruiken aan producten die voldoen aan de <a href="/wiki/Single_UNIX_Specification" title="Single UNIX Specification">Single UNIX Specification</a>.<sup id="cite_ref-sus_1-0" class="reference"><a href="#cite_note-sus-1"><span class="cite-bracket">[</span>1<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> De meeste systemen die aan deze standaard voldoen stammen af van de "<a href="/wiki/Research_Unix" title="Research Unix">oer-Unix</a>" van Bell Labs, maar er zijn uitzonderingen, waaronder <a href="/w/index.php?title=SOX_(besturingssysteem)&action=edit&redlink=1" class="new" title="SOX (besturingssysteem) (de pagina bestaat niet)">SOX</a> en <a href="/wiki/Z/OS" title="Z/OS">z/OS</a>. </p><p>In de praktijk wordt de naam Unix ook wel gebruikt als generiek handelsmerk (soortnaam), ter aanduiding van alle besturingssystemen die op enigerlei wijze hun oorsprong vinden in het eerste Unixsysteem van Bell Labs. Voor meerdere Unixsystemen wordt wel het pseudo <a href="/wiki/Latijn" title="Latijn">Latijnse</a> meervoud <i>unices</i> gebruikt. </p> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Werkomgeving">Werkomgeving</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Unix&veaction=edit&section=2" title="Bewerk dit kopje: Werkomgeving" class="mw-editsection-visualeditor"><span>bewerken</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Unix&action=edit&section=2" title="De broncode bewerken van de sectie: Werkomgeving"><span>brontekst bewerken</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>Traditioneel biedt Unix de gebruiker een opdrachtregelinterface, de <i>shell</i>. Deze biedt de gebruiker niet alleen de mogelijkheid om programma's op te starten, maar heeft in feite een complete ingebouwde <a href="/wiki/Scripttaal" title="Scripttaal">scripttaal</a> met <a href="/wiki/Variabele_(informatica)" title="Variabele (informatica)">variabelen</a> en <i><a href="/wiki/Control_flow" title="Control flow">control flow</a></i>. </p><p>Naast de shell beschikken veel Unices sinds de jaren 80 over grafische vensteromgevingen. Aanvankelijk had elke leverancier zijn eigen vensteromgeving, maar vanaf midden jaren 80 begon het <a href="/wiki/X_Window_System" title="X Window System">X Window System</a> (kortweg X of X11) langzaam de standaard te worden. Vandaag de dag wordt X gebruikt op bijna alle Unices, behalve Mac OS X (hoewel hiervoor wel een versie van X beschikbaar is, om grafische Unixprogramma's te kunnen draaien die niet specifiek voor OS X geschreven zijn) en enkele uitzonderingen die zijn overgegaan op <a href="/wiki/Wayland_(protocol)" title="Wayland (protocol)">Wayland</a>. Voor X.Org bestaan daarnaast <a href="/wiki/Desktopomgeving" title="Desktopomgeving">desktopomgevingen</a> zoals <a href="/wiki/KDE" title="KDE">KDE</a>, <a href="/wiki/GNOME" title="GNOME">GNOME</a>, <a href="/wiki/Xfce" title="Xfce">Xfce</a>, <a href="/wiki/LXDE" title="LXDE">LXDE</a> en <a href="/wiki/Enlightenment" title="Enlightenment">Enlightenment</a>. </p> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Bestandssysteem">Bestandssysteem</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Unix&veaction=edit&section=3" title="Bewerk dit kopje: Bestandssysteem" class="mw-editsection-visualeditor"><span>bewerken</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Unix&action=edit&section=3" title="De broncode bewerken van de sectie: Bestandssysteem"><span>brontekst bewerken</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>Het bestandssysteem van Unix vormt één grote <a href="/wiki/Boomstructuur" title="Boomstructuur">boomstructuur</a>. In tegenstelling tot systemen als <a href="/wiki/MS-DOS" title="MS-DOS">MS-DOS</a> en <a href="/wiki/Microsoft_Windows" title="Microsoft Windows">Windows</a> kent Unix dus geen <a href="/w/index.php?title=Schijfletter&action=edit&redlink=1" class="new" title="Schijfletter (de pagina bestaat niet)">schijfletters</a>; in plaats daarvan wordt een (fysieke of virtuele) schijf aan een bestaande <a href="/wiki/Directory" title="Directory">directory</a> gehecht met het commando <code>mount</code>; die directory wordt dan <i><a href="/wiki/Mounten" title="Mounten">mountpoint</a></i> genoemd. Als bijvoorbeeld systeembestanden op harde schijf 1 staan, en gebruikersbestanden op schijf 2, dan kan schijf 1 als <i>root</i> (wortel) van het bestandssysteem ingesteld worden, en wordt schijf 2 "gemount" op de directory <code>/home</code>. Deze directory gedraagt zich verder zo veel mogelijk als een gewone directory; de grens tussen beide schijven wordt zo veel mogelijk voor de gebruiker verborgen gehouden. </p><p>Bestanden worden op Unix aangeduid met een "pad" dat bestaat uit een aantal namen van directory's, gescheiden door slashes, en uiteindelijk een bestandsnaam. De root wordt aangeduid met <code>/</code>. Als in de root een directory <code>foo</code> staat met daarin een directory <code>bar</code> en daarin een bestand <code>baz</code>, dan kan dit bestand aangeduid worden met <code>/foo/bar/baz</code>. Deze manier van bestanden aanduiden komt ook voor in <a href="/wiki/Uniform_Resource_Locator" title="Uniform Resource Locator">URL</a>'s (die op de Unixconventie gebaseerd zijn). </p><p>Een aantal directory's bestaat standaard op vrijwel elk Unixsysteem, de volgende zelfs al sinds eind jaren 70: </p> <ul><li><code>/bin</code> bevat systeemcommando's</li> <li><code>/dev</code> bevat apparaatbestanden (<i>device files</i>; zie hieronder)</li> <li><code>/etc</code> bevat <a href="/wiki/Configuratiebestand" title="Configuratiebestand">configuratiebestanden</a> (en oorspronkelijk ook programma's voor systeembeheer)</li> <li><code>/lib</code> bevat <a href="/wiki/Bibliotheek_(informatica)" title="Bibliotheek (informatica)">programmabibliotheken</a></li> <li><code>/tmp</code> bevat tijdelijke bestanden</li> <li><code>/usr</code> bevat programma's die niet nodig zijn tijdens de opstartfase</li></ul> <p>Onder <code>/usr</code> bevindt zich weer een hele hiërarchie die gedeeltelijk vergelijkbaar is met de root (zo is er een <code>/usr/bin</code> en een <code>/usr/lib</code>). </p><p>Verder heeft elke gebruiker een eigen directory, de <i><a href="/wiki/Homedirectory" title="Homedirectory">homedirectory</a></i>, die alle privébestanden (documenten, instellingen, programma's) van die gebruiker bevat. Natuurlijk kunnen binnen deze directory weer subdirectory's aangemaakt worden. De homedirectory's zijn weer verzameld in een overkoepelende directory; oorspronkelijk was dit <code>/usr</code>, maar tegenwoordig is het meestal een aparte directory als <code>/home</code> of <code>/users</code>. </p><p>De verdeling van programma's over <code>/bin</code> en <code>/usr/bin</code> is gedeeltelijk een historische: op de oudste Unixinstallaties bij <a href="/wiki/Bell_Labs" title="Bell Labs">Bell Labs</a> waren de harde schijven zo klein (10 à 25 <a href="/wiki/Megabyte" title="Megabyte">MB</a>) dat de programma's verdeeld moesten worden. Vanaf één schijf werd opgestart, waarna de andere werd gemount. </p><p>De huidige <a href="/wiki/POSIX" title="POSIX">POSIX</a>-standaard voor Unix-bestandssystemen is vastgelegd in de <a href="/wiki/Filesystem_Hierarchy_Standard" title="Filesystem Hierarchy Standard">Filesystem Hierarchy Standard</a>. </p> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Koppelingen_(links)"><span id="Koppelingen_.28links.29"></span>Koppelingen (links)</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Unix&veaction=edit&section=4" title="Bewerk dit kopje: Koppelingen (links)" class="mw-editsection-visualeditor"><span>bewerken</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Unix&action=edit&section=4" title="De broncode bewerken van de sectie: Koppelingen (links)"><span>brontekst bewerken</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>Op Unix is het mogelijk een bestand meer dan één naam te geven, door middel van harde en zachte/symbolische koppelingen (<i>hard links</i> en <i>soft</i> of <i>symbolic links</i>). </p><p>Een <i>harde</i> koppeling is een koppeling tussen een bestandsnaam en het onderliggende bestand. Gewoonlijk heeft een bestand één koppeling, en dus één naam, maar nieuwe koppelingen kunnen gemaakt worden met het commando <code>ln</code>: </p> <pre>ln foo bar </pre> <p>maakt een nieuwe koppeling genaamd <code>bar</code> die naar hetzelfde bestand verwijst als <code>foo</code>. Bewerkingen die op de inhoud van <code>foo</code> worden uitgevoerd werken door in <code>bar</code> en <i>vice versa</i>. Alleen het verwijderen van een van beide heeft geen effect op de ander; het verwijderen van een bestand (met het commando <code>rm</code>) verwijdert eigenlijk alleen de koppeling. </p><p><i>Symbolische</i> of <i>zachte</i> koppelingen (<i>symlinks</i>) werken anders. Een symbolische koppeling is een speciaal type bestand dat een verwijzing is naar een ander pad. Ze worden aangemaakt met <code>ln -s</code>: </p> <pre>ln -s foo bar </pre> <p><code>bar</code> is nu een symlink naar <code>foo</code>. <code>foo</code> hoeft hiervoor geen bestand te zijn; het mag ook een directory zijn, en hoeft zelfs niet te bestaan. <code>bar</code> verwijst alleen naar de <i>naam</i> (het <i>symbool</i>) <code>foo</code>. </p> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Eigendom_en_permissies">Eigendom en permissies</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Unix&veaction=edit&section=5" title="Bewerk dit kopje: Eigendom en permissies" class="mw-editsection-visualeditor"><span>bewerken</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Unix&action=edit&section=5" title="De broncode bewerken van de sectie: Eigendom en permissies"><span>brontekst bewerken</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>Omdat Unix meerdere gebruikers op hetzelfde systeem toestaat, hebben alle bestanden in het systeem een eigenaar, die bepaalt wie er toestemming hebben om een bestand in te lezen, te wijzigen of uit te voeren (in het geval van een programma). Deze rechten worden apart toegekend aan de eigenaar van het bestand (die ze zelf kan wijzigen, maar op deze manier zijn bestanden tegen eigen fouten kan beschermen), de groep van het bestand (een gebruikersgroep waar de eigenaar lid van moet zijn) en alle andere gebruikers op het systeem. </p> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Apparaatbestanden">Apparaatbestanden</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Unix&veaction=edit&section=6" title="Bewerk dit kopje: Apparaatbestanden" class="mw-editsection-visualeditor"><span>bewerken</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Unix&action=edit&section=6" title="De broncode bewerken van de sectie: Apparaatbestanden"><span>brontekst bewerken</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>Unix heeft een vrij aparte manier om <a href="/wiki/Randapparatuur_(informatica)" title="Randapparatuur (informatica)">randapparatuur</a> aan te spreken: in de directory <code>/dev</code> staan zogenaamde "apparaatbestanden", die gekoppeld zijn aan de apparaten. Op een modern systeem kunnen bijvoorbeeld bestanden met namen als <code>/dev/usb0</code> (<code>usb1</code>, <code>usb2</code>, ...) aanwezig zijn. Door een dergelijk bestand te openen en de inhoud te lezen of er naar te schrijven, kan met een <a href="/wiki/Universal_Serial_Bus" class="mw-redirect" title="Universal Serial Bus">USB</a>-apparaat gecommuniceerd worden. Voor de gebruiker, en zelfs voor <a href="/wiki/Softwareontwikkelaar" title="Softwareontwikkelaar">softwareontwikkelaars</a> gedraagt een apparaatbestand zich als een gewoon bestand, maar "onder de motorkap" worden alle <a href="/wiki/Invoer_(automatisering)" title="Invoer (automatisering)">in</a>- en <a href="/wiki/Uitvoer_(automatisering)" title="Uitvoer (automatisering)">uitvoerhandelingen</a> doorgesluisd naar het corresponderende apparaat. </p> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Geschiedenis">Geschiedenis</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Unix&veaction=edit&section=7" title="Bewerk dit kopje: Geschiedenis" class="mw-editsection-visualeditor"><span>bewerken</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Unix&action=edit&section=7" title="De broncode bewerken van de sectie: Geschiedenis"><span>brontekst bewerken</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Voorgeschiedenis:_Multics">Voorgeschiedenis: Multics</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Unix&veaction=edit&section=8" title="Bewerk dit kopje: Voorgeschiedenis: Multics" class="mw-editsection-visualeditor"><span>bewerken</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Unix&action=edit&section=8" title="De broncode bewerken van de sectie: Voorgeschiedenis: Multics"><span>brontekst bewerken</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <figure class="mw-default-size" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/Bestand:Ken_Thompson_and_Dennis_Ritchie--1973.jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/1/1b/Ken_Thompson_and_Dennis_Ritchie--1973.jpg/260px-Ken_Thompson_and_Dennis_Ritchie--1973.jpg" decoding="async" width="260" height="169" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/1/1b/Ken_Thompson_and_Dennis_Ritchie--1973.jpg 1.5x" data-file-width="310" data-file-height="201" /></a><figcaption>Ken Thompson (links) en Dennis Ritchie</figcaption></figure> <p>In <a href="/wiki/1965" title="1965">1965</a> ging <a href="/wiki/Bell_Labs" title="Bell Labs">Bell Labs</a>, de onderzoeksafdeling van de <a href="/wiki/Verenigde_Staten" title="Verenigde Staten">Amerikaanse</a> <a href="/wiki/Telecommunicatie" title="Telecommunicatie">telecomgigant</a> <a href="/wiki/AT%26T" title="AT&T">AT&T</a>, met <a href="/wiki/General_Electric" title="General Electric">General Electric</a> en het <a href="/wiki/Massachusetts_Institute_of_Technology" title="Massachusetts Institute of Technology">MIT</a> in zee om samen een besturingssysteem voor de <a href="/w/index.php?title=GE-645&action=edit&redlink=1" class="new" title="GE-645 (de pagina bestaat niet)">GE-645</a> te ontwikkelen, dat Multics zou gaan heten. Het project was zeer ambitieus: Multics zou een <a href="/wiki/Timesharing_(informatica)" title="Timesharing (informatica)">timesharingsysteem</a> worden, waarop meerdere gebruikers tegelijk interactief konden werken (aan meerdere <a href="/wiki/Computerterminal" title="Computerterminal">terminals</a>). Dergelijke faciliteiten waren medio jaren 60 bijzonder geavanceerd: de meeste computers werden gebruikt en geprogrammeerd door middel van <a href="/wiki/Ponskaart" title="Ponskaart">ponskaarten</a>. Voor Bell Labs werkten de <a href="/wiki/Softwareontwikkelaar" title="Softwareontwikkelaar">softwareontwikkelaars</a> <a href="/wiki/Ken_Thompson" title="Ken Thompson">Ken Thompson</a> en <a href="/wiki/Dennis_Ritchie" title="Dennis Ritchie">Dennis Ritchie</a> aan het project. </p><p>Omdat Multics echter niet op tijd aan de eisen van Bell Labs kon voldoen werd de deelname van Bell Labs aan de ontwikkeling van het systeem in april 1969 stopgezet. Het project werd echter wel met succes voortgezet door GE en MIT.<sup id="cite_ref-multics_2-0" class="reference"><a href="#cite_note-multics-2"><span class="cite-bracket">[</span>2<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </p><p>Om te proberen er toch nog wat van te maken, besloten Ritchie en Thompson er een nieuw bestandssysteem voor te schrijven. Dit zou later het bestandssysteem voor Unix worden. Om het concept uit te werken schreef Ken Thompson zelfs een <a href="/wiki/Kernel" title="Kernel">kernel</a> voor de GE-645. Intussen schreef hij ook een spelletje voor deze machine, maar omdat het veel te duur was om te draaien en omdat het niet soepel liep ging hij op zoek naar een andere computer waar het beter op zou draaien. Dat werd een op dat moment ongebruikte <a href="/wiki/PDP-7" title="PDP-7">PDP-7</a>, een toen al verouderd type <a href="/wiki/Minicomputer" title="Minicomputer">minicomputer</a>. Door het programmeren hiervan leerde hij deze machine zo goed kennen dat hij later de kernel overbracht naar deze machine. Later werden er een hoop nieuwe hulpprogramma's geschreven door Ritchie en Thompson en anderen en het systeem ontwikkelde zich steeds meer tot een volwaardig bruikbaar besturingssysteem op de PDP-7. Toen er een naam voor het systeem moest komen werd <i>UNICS</i> voorgesteld (naar verluidt door <a href="/wiki/Brian_Kernighan" title="Brian Kernighan">Brian Kernighan</a><sup id="cite_ref-multics_2-1" class="reference"><a href="#cite_note-multics-2"><span class="cite-bracket">[</span>2<span class="cite-bracket">]</span></a></sup>), voor <i>Uniplexed Information and Computation Service</i>, een woordspeling op Multics, dat stond voor <i>Multiplexed Information and Computation Service</i>. <i>Uniplexed</i> is een onzinwoord, dat zoiets zou moeten betekenen als "in enen gesplitst". In het Engels klinkt <i>UNICS</i> echter hetzelfde als <i>eunuchs</i>, "<a href="/wiki/Eunuch" title="Eunuch">eunuchen</a>;" het systeem was dus een "<a href="/wiki/Castratie" title="Castratie">ontmande</a> Multics."<sup id="cite_ref-salus_3-0" class="reference"><a href="#cite_note-salus-3"><span class="cite-bracket">[</span>3<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </p> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="PDP-11">PDP-11</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Unix&veaction=edit&section=9" title="Bewerk dit kopje: PDP-11" class="mw-editsection-visualeditor"><span>bewerken</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Unix&action=edit&section=9" title="De broncode bewerken van de sectie: PDP-11"><span>brontekst bewerken</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>Om te laten zien wat het besturingssysteem waard was werd het in <a href="/wiki/1971" title="1971">1971</a> overgezet naar de <a href="/wiki/PDP-11" title="PDP-11">PDP-11</a>. Financiering voor dit experiment was beschikbaar omdat de patentenafdeling van Bell Labs een nieuw <a href="/wiki/Tekstverwerking" class="mw-redirect" title="Tekstverwerking">tekstverwerkingssysteem</a> nodig had; dit zou samen met het nieuwe systeem ontwikkeld worden. Intussen was UNICS veranderd in UNIX; het precieze moment waarop de naamsverandering werd ingevoerd, en wiens idee dat was, is niet meer te achterhalen.<sup id="cite_ref-salus_3-1" class="reference"><a href="#cite_note-salus-3"><span class="cite-bracket">[</span>3<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </p><p>Al snel probeerde Thompson een <a href="/wiki/Compiler" title="Compiler">compiler</a> voor de destijds universele programmeertaal <a href="/wiki/Fortran" title="Fortran">Fortran</a> te ontwikkelen. Na een tijdje bedacht hij zich echter, en vond hij de programmeertaal <a href="/wiki/B_(programmeertaal)" title="B (programmeertaal)">B</a> uit, gebaseerd op de eerdere taal <a href="/wiki/BCPL" title="BCPL">BCPL</a>. Deze taal werd door een <a href="/wiki/Interpreter" title="Interpreter">interpreter</a> uitgevoerd, waardoor programma's relatief traag draaiden. Er werd daarom al snel gewerkt aan een nieuwe gecompileerde taal die <a href="/wiki/C_(programmeertaal)" title="C (programmeertaal)">C</a> werd genoemd. </p> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Verspreiding_buiten_Bell_Labs">Verspreiding buiten Bell Labs</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Unix&veaction=edit&section=10" title="Bewerk dit kopje: Verspreiding buiten Bell Labs" class="mw-editsection-visualeditor"><span>bewerken</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Unix&action=edit&section=10" title="De broncode bewerken van de sectie: Verspreiding buiten Bell Labs"><span>brontekst bewerken</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>In <a href="/wiki/1973" title="1973">1973</a> werd nagenoeg het hele systeem herschreven in C waardoor het makkelijker overdraagbaar werd naar andere computertypes en er steeds meer gebruikers bij kwamen.<sup id="cite_ref-cacm_4-0" class="reference"><a href="#cite_note-cacm-4"><span class="cite-bracket">[</span>4<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> Ritchie en Thompson presenteerden het systeem voor het eerst buiten Bell Labs op een informaticacongres aan de <a href="/wiki/Purdue-universiteit" title="Purdue-universiteit">Purdue-universiteit</a>, waarna het aan verschillende academia werd geleverd; het systeem was interessant voor onderwijs en onderzoek omdat de volledige broncode met het systeem meegeleverd werd, het conceptueel eenvoudig was, begrijpelijk geïmplementeerd (in een <i><a href="/wiki/Hogere_programmeertaal" class="mw-redirect" title="Hogere programmeertaal">high-level language</a></i>, C) en bovendien goedkoop: de relatief kleine PDP-11 paste binnen het budget van universiteiten. In dezelfde tijd begonnen binnen en buiten Bell Labs allerlei varianten te ontstaan. Er werd een interne UNIX Support Group opgezet, die later commerciële varianten ging verzorgen. </p><p>Unix Versie 6 (V6), van 1975, was de eerste versie die ook buiten Bell Labs veel gebruikt werd: een aantal <a href="/wiki/Universiteit" title="Universiteit">universiteiten</a> kocht een licentie voor $150<sup id="cite_ref-5" class="reference"><a href="#cite_note-5"><span class="cite-bracket">[</span>5<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> en maakte eigen Unixvarianten. In <a href="/wiki/1977" title="1977">1977</a> werd Unix voor het eerst overgezet naar een niet-<a href="/wiki/Programmed_Data_Processor" title="Programmed Data Processor">PDP</a>-machine, de <a href="/w/index.php?title=Interdata_7/32&action=edit&redlink=1" class="new" title="Interdata 7/32 (de pagina bestaat niet)">Interdata 7/32</a>. Dit werd gedaan door medewerkers van de <a href="/wiki/Universiteit_van_Wollongong" title="Universiteit van Wollongong">Universiteit van Wollongong</a> in Australië. </p><p>In <a href="/wiki/1979" title="1979">1979</a> kwam <a href="/wiki/Unix_Versie_7" title="Unix Versie 7">Versie 7</a> uit, misschien wel de belangrijkste versie ooit: praktisch alle latere versies van Unix stammen af van V7. In juni '79 volgde een versie van V7 voor de <a href="/wiki/VAX" title="VAX">VAX</a>, genaamd UNIX/32V. </p><p>De onderzoeksgroep binnen Bell Labs ontwikkelde Unix verder tot Versie 10, maar de versies na V7 werden buiten Bell Labs nauwelijks gebruikt. Wel kwamen onderdelen van V8 in <a href="/wiki/System_V" title="System V">System V</a> terecht. Na V10 werd <a href="/wiki/Plan_9" title="Plan 9">Plan 9</a> ontwikkeld, bedoeld als "opvolger" van Unix. </p> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="De_jaren_80:_commercialisering">De jaren 80: commercialisering</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Unix&veaction=edit&section=11" title="Bewerk dit kopje: De jaren 80: commercialisering" class="mw-editsection-visualeditor"><span>bewerken</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Unix&action=edit&section=11" title="De broncode bewerken van de sectie: De jaren 80: commercialisering"><span>brontekst bewerken</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p><a href="/wiki/AT%26T" title="AT&T">AT&T</a>, het moederbedrijf van Bell Labs, had een overeenkomst gesloten met de Amerikaanse overheid waardoor het zich niet in de softwarebranche mocht begeven. Unix werd wel verkocht, via AT&T-dochter <a href="/w/index.php?title=Western_Electric&action=edit&redlink=1" class="new" title="Western Electric (de pagina bestaat niet)">Western Electric</a>, maar altijd tegen relatief lage kosten en zonder ondersteuningscontract. Dit maakte het vooral aantrekkelijk voor universiteiten en onderzoeksinstellingen. Ook het feit dat de <a href="/wiki/Broncode" title="Broncode">broncode</a> bij het systeem geleverd werd droeg hier sterk aan bij: gebruikers (onderzoekers en studenten) konden makkelijk zelf aanpassingen aan Unix maken. De <a href="/wiki/Universiteit_van_Californi%C3%AB,_Berkeley" class="mw-redirect" title="Universiteit van Californië, Berkeley">Universiteit van Berkeley</a> ontwikkelde eind jaren 70 haar eigen versie, de <a href="/wiki/Berkeley_Software_Distribution" title="Berkeley Software Distribution">Berkeley Software Distribution</a> (BSD), die in een concurrentieslag met AT&T UNIX zou belanden. </p><p>De eerste twee versies van BSD waren <a href="/wiki/Magneetband" title="Magneetband">tapes</a> met hulpprogramma's, uitgebracht in 1977 (voor Unix V6) en 1979 (voor V7). In 1979 kwam een versie van Unix voor de 32-bits <a href="/wiki/VAX" title="VAX">VAX</a>-computer uit (32V). Deze maakte echter geen optimaal gebruik van de VAX-processor; met name ontbrak ondersteuning voor de vernieuwing waar de VAX haar naam aan dankte, <a href="/wiki/Virtueel_geheugen" title="Virtueel geheugen">virtueel geheugen</a>. De onderzoekers te Berkeley ontwikkelden een eigen versie van Unix en gaven die vrij als 3BSD. 4BSD en 4.1BSD volgden in 1980 en '81. Met sponsoring van het Amerikaanse ministerie van Defensie (via <a href="/wiki/DARPA" class="mw-redirect" title="DARPA">DARPA</a>) ontwikkelde de onderzoeksgroep te Berkeley netwerkondersteuning, inclusief de mogelijkheid om Unix-machines aan het <a href="/wiki/ARPANET" title="ARPANET">ARPANET</a> te knopen, de voorloper van het <a href="/wiki/Internet" title="Internet">Internet</a>. </p><p>Softwarebedrijven konden intussen een licentie kopen op Unix om een eigen versie op de markt te brengen. Voorwaarde was dat zij de naam Unix niet voor hun product gebruikten. In 1980 ontwikkelde <a href="/wiki/Microsoft" title="Microsoft">Microsoft</a> zo'n eigen versie, die verkocht werd als <a href="/wiki/Xenix" title="Xenix">Xenix</a> en uitgroeide tot (waarschijnlijk) de meest gebruikte Unix.<sup id="cite_ref-6" class="reference"><a href="#cite_note-6"><span class="cite-bracket">[</span>6<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> Ook hardwarefabrikanten als Digital, <a href="/wiki/Hewlett-Packard" title="Hewlett-Packard">Hewlett-Packard</a> (HP) en <a href="/wiki/Sun_Microsystems" title="Sun Microsystems">Sun Microsystems</a> kochten Unixlicenties om eigen versies te kunnen leveren bij hun servers en workstations. </p><p>In <a href="/wiki/1982" title="1982">1982</a> werd <a href="/wiki/Monopolie" title="Monopolie">telecommonopolist</a> AT&T op last van justitie opgesplitst in een aantal kleinere bedrijven. Regionale takken van het bedrijf werden afgestoten; in ruil daarvoor kwam de weg naar de ICT-sector vrij. Nog in hetzelfde jaar bracht AT&T een eerste commerciële variant van Unix op de markt, onder de naam <a href="/wiki/System_III" title="System III">UNIX System III</a>. Er waren geen <i>Systems</i> I en II; de naam is waarschijnlijk gekozen omdat System III gebaseerd was op de intern gebruikte versies UNIX/TS 3.0.1 en CB UNIX 3. System III werd in 1983 opgevolgd door <a href="/wiki/System_V" title="System V">System V</a>, gebaseerd op UNIX/TS 5.0.<sup id="cite_ref-7" class="reference"><a href="#cite_note-7"><span class="cite-bracket">[</span>7<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> Deze versie, inclusief varianten ontwikkeld door derden (inclusief Microsoft Xenix) bleek succesvol: in 1984 draaide Unix op ca. 10.000 computers wereldwijd. </p><p>Verschillende versies van System V werden door AT&T uitgegeven, waaronder System V.2 (1984) en System V.3 (1987, met netwerkondersteuning). De wildgroei aan onderling niet-uitwisselbare Unixversies leidde in 1984 tot de oprichting van <a href="/wiki/X/Open" title="X/Open">X/Open</a>, een consortium dat een standaard voor Unix zou produceren, zodat applicatieprogramma's niet langer voor elke specifieke versie van het besturingssysteem hoefden te worden aangepast.<sup id="cite_ref-DaemonGnuPenguin11_8-0" class="reference"><a href="#cite_note-DaemonGnuPenguin11-8"><span class="cite-bracket">[</span>8<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </p> <figure class="mw-default-size" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/Bestand:X-Window-System.png" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/d/d4/X-Window-System.png/260px-X-Window-System.png" decoding="async" width="260" height="217" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/d/d4/X-Window-System.png/390px-X-Window-System.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/d/d4/X-Window-System.png/520px-X-Window-System.png 2x" data-file-width="900" data-file-height="750" /></a><figcaption>Typische werkomgeving van een Unixmachine, ca. 1990 (reconstructie)</figcaption></figure> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="De_Unixoorlogen">De Unixoorlogen</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Unix&veaction=edit&section=12" title="Bewerk dit kopje: De Unixoorlogen" class="mw-editsection-visualeditor"><span>bewerken</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Unix&action=edit&section=12" title="De broncode bewerken van de sectie: De Unixoorlogen"><span>brontekst bewerken</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>Eind jaren 80 besloten AT&T en Sun om System V, BSD, SunOS en Xenix te combineren in één versie, System V Release 4 (SVR4). AT&T kocht een aanzienlijk aandeel in Sun, dat een "voorkeursbehandeling" van AT&T zou krijgen. Andere Unixleveranciers, waaronder Digital en HP organiseerden zich in 1988 tegen het "monsterverbond" van AT&T en Sun.<sup id="cite_ref-DaemonGnuPenguin11_8-1" class="reference"><a href="#cite_note-DaemonGnuPenguin11-8"><span class="cite-bracket">[</span>8<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> Ook <a href="/wiki/International_Business_Machines" class="mw-redirect" title="International Business Machines">IBM</a>, dat de System V-variant <a href="/wiki/AIX" title="AIX">AIX</a> uitgaf, sloot zich aan bij wat de "Hamiltongroep" genoemd werd. In mei '88 ontstond uit deze groep de <a href="/wiki/Open_Software_Foundation" title="Open Software Foundation">Open Software Foundation</a> (OSF), met als voornaamste doel een eigen verenigde Unix te produceren, eveneens op basis van System V.3 en 4.3BSD. AT&T en Sun reageerden met de oprichting van een eigen consortium met de naam <a href="/wiki/Unix_International" title="Unix International">Unix International</a>. </p><p>AT&T SVR4.0 en de Sunversie Solaris verschenen in <a href="/wiki/1990" title="1990">1990</a>. Het OSF-systeem, <a href="/wiki/OSF/1" title="OSF/1">OSF/1</a>, vormde de basis van <a href="/wiki/Digital_Unix" class="mw-redirect" title="Digital Unix">Digital Unix</a> maar werd verder weinig populair. De wereldwijde economische neergang van 1991/'92 bracht de Unixoorlogen tot een einde.<sup id="cite_ref-DaemonGnuPenguin11_8-2" class="reference"><a href="#cite_note-DaemonGnuPenguin11-8"><span class="cite-bracket">[</span>8<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> AT&T verkocht uiteindelijk in 1993 de rechten op Unix aan <a href="/wiki/Novell" title="Novell">Novell</a>, dat het verkocht als <a href="/wiki/UnixWare" title="UnixWare">UnixWare</a>. Novell verkocht dit systeem twee jaar later aan <a href="/wiki/Santa_Cruz_Operation" title="Santa Cruz Operation">Santa Cruz Operation</a> dat het in 2000 verder verkocht aan <a href="/wiki/Caldera_International" title="Caldera International">Caldera</a> (in 2002 van naam veranderd in <a href="/wiki/SCO_Group" title="SCO Group">SCO</a>). Na slepende procedures en uiteindelijk een rechtszaak in 2010 bleek echter dat SCO niet de auteursrechten van Unix had gekocht maar slechts het recht op de verkoop van licenties. X/Open en OSF fuseerden in 1996 tot <a href="/wiki/The_Open_Group" title="The Open Group">The Open Group</a>, dat het handelsmerk Unix beheert en dit toekent aan ieder systeem dat aan een bepaalde standaard voldoet. Intussen verloor Unix een groot deel van zijn marktpositie aan het nieuwe besturingssysteem <a href="/wiki/Windows_NT" title="Windows NT">Windows NT</a>. </p> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="GNU_en_Linux">GNU en Linux</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Unix&veaction=edit&section=13" title="Bewerk dit kopje: GNU en Linux" class="mw-editsection-visualeditor"><span>bewerken</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Unix&action=edit&section=13" title="De broncode bewerken van de sectie: GNU en Linux"><span>brontekst bewerken</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>Door toedoen van <a href="/wiki/Richard_M._Stallman" title="Richard M. Stallman">Richard Stallman</a> en het door hem opgezette <a href="/wiki/GNU" title="GNU">GNU</a>-project ontstond eind <a href="/wiki/1980-1989" title="1980-1989">jaren tachtig</a> een <a href="/wiki/Vrije_software" title="Vrije software">vrije</a> Unixkloon. In <a href="/wiki/1991" title="1991">1991</a> kwam <a href="/wiki/Linus_Torvalds" title="Linus Torvalds">Linus Torvalds</a> met zijn <a href="/wiki/Linuxkernel" title="Linuxkernel">Linuxkernel</a>, het enige onderdeel dat nog ontbrak om van het GNU-project een compleet besturingssysteem te maken. <a href="/wiki/GNU" title="GNU">GNU</a>/<a href="/wiki/Linux" title="Linux">Linux</a> is tegenwoordig het bekendste vrije besturingssysteem. </p> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Belangrijke_Unix-varianten">Belangrijke Unix-varianten</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Unix&veaction=edit&section=14" title="Bewerk dit kopje: Belangrijke Unix-varianten" class="mw-editsection-visualeditor"><span>bewerken</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Unix&action=edit&section=14" title="De broncode bewerken van de sectie: Belangrijke Unix-varianten"><span>brontekst bewerken</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <ul><li>BSD: <ul><li><a href="/wiki/FreeBSD" title="FreeBSD">FreeBSD</a></li> <li><a href="/wiki/MacOS" title="MacOS">macOS</a></li> <li><a href="/wiki/OpenBSD" title="OpenBSD">OpenBSD</a></li> <li><a href="/wiki/NetBSD" title="NetBSD">NetBSD</a></li> <li><a href="/wiki/Solaris_(besturingssysteem)" title="Solaris (besturingssysteem)">SunOS</a></li> <li><a href="/wiki/Ultrix" title="Ultrix">Ultrix</a></li></ul></li> <li><a href="/wiki/Compaq" title="Compaq">Compaq</a> <a href="/wiki/Tru64_UNIX" title="Tru64 UNIX">Tru64 UNIX</a> (voorheen OSF/1 en Digital UNIX)</li> <li><a href="/wiki/GNU" title="GNU">GNU</a>/<a href="/wiki/Linux" title="Linux">Linux</a> <ul><li><a href="/wiki/Debian" title="Debian">Debian</a></li> <li><a href="/wiki/Gentoo_Linux" title="Gentoo Linux">Gentoo</a></li> <li><a href="/wiki/Red_Hat" title="Red Hat">Red Hat</a></li> <li><a href="/wiki/Slackware_Linux" title="Slackware Linux">Slackware Linux</a></li> <li><a href="/wiki/Android_(besturingssysteem)" title="Android (besturingssysteem)">Android</a></li></ul></li> <li><a href="/wiki/Minix" title="Minix">Minix</a></li> <li><a href="/wiki/System_V" title="System V">System V</a> <ul><li><a href="/wiki/AIX" title="AIX">AIX</a></li> <li><a href="/wiki/HP-UX" title="HP-UX">HP-UX</a></li> <li><a href="/wiki/IRIX" title="IRIX">IRIX</a></li> <li><a href="/wiki/SCO_UNIX" class="mw-redirect" title="SCO UNIX">SCO UNIX</a></li> <li><a href="/wiki/Solaris_(besturingssysteem)" title="Solaris (besturingssysteem)">Solaris</a> (opvolger van SunOS)</li> <li><a href="/wiki/Xenix" title="Xenix">Xenix</a></li></ul></li></ul> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Enkele_belangrijke_Unixopdrachten">Enkele belangrijke Unixopdrachten</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Unix&veaction=edit&section=15" title="Bewerk dit kopje: Enkele belangrijke Unixopdrachten" class="mw-editsection-visualeditor"><span>bewerken</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Unix&action=edit&section=15" title="De broncode bewerken van de sectie: Enkele belangrijke Unixopdrachten"><span>brontekst bewerken</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <dl><dt><a href="/wiki/Pwd_(Unix)" title="Pwd (Unix)">pwd</a></dt> <dd><i>print working directory</i></dd> <dt><a href="/wiki/Cd_(Unix)" title="Cd (Unix)">cd</a></dt> <dd><i>change directory</i></dd> <dt><a href="/wiki/Cat_(Unix)" title="Cat (Unix)">cat</a></dt> <dd><i>concatenate</i></dd> <dt><a href="/wiki/Cp_(Unix)" title="Cp (Unix)">cp</a></dt> <dd><i>copy</i></dd> <dt><a href="/wiki/Ln_(Unix)" title="Ln (Unix)">ln</a></dt> <dd><i>link</i></dd> <dt><a href="/wiki/Ls_(Unix)" title="Ls (Unix)">ls</a></dt> <dd><i>list</i></dd> <dt><a href="/wiki/Mkdir" title="Mkdir">mkdir</a></dt> <dd><i>make directory</i></dd> <dt><a href="/wiki/Mv_(Unix)" title="Mv (Unix)">mv</a></dt> <dd><i>move</i></dd> <dt><a href="/wiki/Rm_(Unix)" title="Rm (Unix)">rm</a></dt> <dd><i>remove</i></dd> <dt><a href="/wiki/Su_(Unix)" title="Su (Unix)">su</a></dt> <dd><i>switch user</i> (ook wel <i>run with substitute user and group IDs</i>)</dd></dl> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Zie_ook">Zie ook</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Unix&veaction=edit&section=16" title="Bewerk dit kopje: Zie ook" class="mw-editsection-visualeditor"><span>bewerken</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Unix&action=edit&section=16" title="De broncode bewerken van de sectie: Zie ook"><span>brontekst bewerken</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <ul><li><a href="/wiki/Unix_Epoch" title="Unix Epoch">Unix Epoch</a></li></ul> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Externe_link">Externe link</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Unix&veaction=edit&section=17" title="Bewerk dit kopje: Externe link" class="mw-editsection-visualeditor"><span>bewerken</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Unix&action=edit&section=17" title="De broncode bewerken van de sectie: Externe link"><span>brontekst bewerken</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <ul><li><style data-mw-deduplicate="TemplateStyles:r67679320">.mw-parser-output .taalaanduiding{font-family:sans-serif;font-size:85%;cursor:help;color:var(--color-subtle,#555)}.mw-parser-output .taalaanduiding span{border-bottom:1px dotted var(--color-subtle,#555)}</style><span class="taalaanduiding" title="Taal: Engels">(<span>en</span>) </span> <a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.levenez.com/unix/">Uitgebreide stamboom van de Unixfamilie</a></li></ul> <div class="toccolours appendix" role="presentation" style="font-size:90%; margin:1em 0 -0.5em; clear:both;"> <div><span style="font-weight:bold">Noten</span></div> <div class="reflist" style="list-style-type: decimal;"><div class="mw-references-wrap"><ol class="references"> <li id="cite_note-sus-1"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-sus_1-0">↑</a></span> <span class="reference-text">The Open Group (2001) <a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20110819034029/http://www.unix.org/what_is_unix/single_unix_specification.html">The Single UNIX Specification</a> URL bezocht op 11 mei 2006.</span> </li> <li id="cite_note-multics-2"><span class="mw-cite-backlink">↑ <a href="#cite_ref-multics_2-0"><sup><i><b>a</b></i></sup></a> <a href="#cite_ref-multics_2-1"><sup><i><b>b</b></i></sup></a></span> <span class="reference-text">Van Vleck, Thomas H. (1995) <a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.multicians.org/unix.html">Unix and Multics</a>, Multicians.org. URL bezocht op 11 mei 2006.</span> </li> <li id="cite_note-salus-3"><span class="mw-cite-backlink">↑ <a href="#cite_ref-salus_3-0"><sup><i><b>a</b></i></sup></a> <a href="#cite_ref-salus_3-1"><sup><i><b>b</b></i></sup></a></span> <span class="reference-text">Salus, Peter H. (1994) <i><a rel="nofollow" class="external text" href="https://wiki.tuhs.org/lib/exe/fetch.php?media=publications:qcu.pdf">A Quarter Century of UNIX</a></i>. <a href="/w/index.php?title=Reading_(Massachusetts)&action=edit&redlink=1" class="new" title="Reading (Massachusetts) (de pagina bestaat niet)">Reading, MA</a>: <a href="/w/index.php?title=Addison-Wesley&action=edit&redlink=1" class="new" title="Addison-Wesley (de pagina bestaat niet)">Addison-Wesley</a>, p. 9. <span class="ISBN"><a href="/wiki/Speciaal:Boekbronnen/978-02-015-4777-1" title="Speciaal:Boekbronnen/978-02-015-4777-1">ISBN 978-02-015-4777-1</a></span>.</span> </li> <li id="cite_note-cacm-4"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-cacm_4-0">↑</a></span> <span class="reference-text">Ritchie, Dennis M. and Ken Thompson (1978) <a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20051230143815/http://cm.bell-labs.com/cm/cs/who/dmr/cacm.html">The UNIX Time-Sharing System</a>. Bell System Technical Journal <b>57</b>(6) deel 2. (gearchiveerd)</span> </li> <li id="cite_note-5"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-5">↑</a></span> <span class="reference-text">S. Holmgren (1975). Network UNIX. <a href="/wiki/Request_for_Comments" title="Request for Comments">RFC</a> <a rel="nofollow" class="external text" href="https://datatracker.ietf.org/doc/html/rfc681">681</a> Network Working Group.</span> </li> <li id="cite_note-6"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-6">↑</a></span> <span class="reference-text">Samuel Leffler, e.a. (1989). <i>The Design and Implementation of the 4.3BSD UNIX Operating System</i>. Addison-Wesley, p. 7. <span class="ISBN"><a href="/wiki/Speciaal:Boekbronnen/0-201-06196-1" title="Speciaal:Boekbronnen/0-201-06196-1">ISBN 0-201-06196-1</a></span>.</span> </li> <li id="cite_note-7"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-7">↑</a></span> <span class="reference-text">Er was geen externe uitgave van System IV. Salus, Peter H. (2000) <a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.usenix.org/publications/login/2000-4/20yearsago.html">20 Years Ago in UNIX.</a> <i>;login:</i> <b>25</b>(2), april 2000.</span> </li> <li id="cite_note-DaemonGnuPenguin11-8"><span class="mw-cite-backlink">↑ <a href="#cite_ref-DaemonGnuPenguin11_8-0"><sup><i><b>a</b></i></sup></a> <a href="#cite_ref-DaemonGnuPenguin11_8-1"><sup><i><b>b</b></i></sup></a> <a href="#cite_ref-DaemonGnuPenguin11_8-2"><sup><i><b>c</b></i></sup></a></span> <span class="reference-text">Peter H. Salus (2005). <i>The Daemon, the GNU and the Penguin</i>, hoofdstuk 11, op <a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.groklaw.net/article.php?story=20050601125916588">Groklaw</a>.</span> </li> </ol></div></div> </div>    </div><noscript><img src="https://login.wikimedia.org/wiki/Special:CentralAutoLogin/start?type=1x1" alt="" width="1" height="1" style="border: none; position: absolute;"></noscript> <div class="printfooter" data-nosnippet="">Overgenomen van "<a dir="ltr" href="https://nl.wikipedia.org/w/index.php?title=Unix&oldid=67994863">https://nl.wikipedia.org/w/index.php?title=Unix&oldid=67994863</a>"</div></div> <div id="catlinks" class="catlinks" data-mw="interface"><div id="mw-normal-catlinks" class="mw-normal-catlinks"><a href="/wiki/Categorie:Alles" title="Categorie:Alles">Categorie</a>: <ul><li><a href="/wiki/Categorie:Unix" title="Categorie:Unix">Unix</a></li></ul></div></div> </div> </main> </div> <div class="mw-footer-container"> <footer id="footer" class="mw-footer" > <ul id="footer-info"> <li id="footer-info-lastmod"> Deze pagina is voor het laatst bewerkt op 20 aug 2024 om 21:10.</li> <li id="footer-info-copyright">De tekst is beschikbaar onder de licentie <a rel="nofollow" class="external text" href="//creativecommons.org/licenses/by-sa/4.0/deed.nl">Creative Commons Naamsvermelding/Gelijk delen</a>, er kunnen aanvullende voorwaarden van toepassing zijn. Zie de <a class="external text" href="https://foundation.wikimedia.org/wiki/Special:MyLanguage/Policy:Terms_of_Use/nl">gebruiksvoorwaarden</a> voor meer informatie.<br /> Wikipedia® is een geregistreerd handelsmerk van de <a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.wikimediafoundation.org">Wikimedia Foundation, Inc.</a>, een organisatie zonder winstoogmerk.</li> </ul> <ul id="footer-places"> <li id="footer-places-privacy"><a href="https://foundation.wikimedia.org/wiki/Special:MyLanguage/Policy:Privacy_policy">Privacybeleid</a></li> <li id="footer-places-about"><a href="/wiki/Wikipedia">Over Wikipedia</a></li> <li id="footer-places-disclaimers"><a href="/wiki/Wikipedia:Algemeen_voorbehoud">Disclaimers</a></li> <li id="footer-places-wm-codeofconduct"><a href="https://foundation.wikimedia.org/wiki/Special:MyLanguage/Policy:Universal_Code_of_Conduct">Gedragscode</a></li> <li id="footer-places-developers"><a href="https://developer.wikimedia.org">Ontwikkelaars</a></li> <li id="footer-places-statslink"><a href="https://stats.wikimedia.org/#/nl.wikipedia.org">Statistieken</a></li> <li id="footer-places-cookiestatement"><a href="https://foundation.wikimedia.org/wiki/Special:MyLanguage/Policy:Cookie_statement">Cookieverklaring</a></li> <li id="footer-places-mobileview"><a href="//nl.m.wikipedia.org/w/index.php?title=Unix&section=3&veaction=edit&mobileaction=toggle_view_mobile" class="noprint stopMobileRedirectToggle">Mobiele weergave</a></li> </ul> <ul id="footer-icons" class="noprint"> <li id="footer-copyrightico"><a href="https://wikimediafoundation.org/" class="cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--size-large cdx-button--fake-button--enabled"><img src="/static/images/footer/wikimedia-button.svg" width="84" height="29" alt="Wikimedia Foundation" loading="lazy"></a></li> <li id="footer-poweredbyico"><a href="https://www.mediawiki.org/" class="cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--size-large cdx-button--fake-button--enabled"><img src="/w/resources/assets/poweredby_mediawiki.svg" alt="Powered by MediaWiki" width="88" height="31" loading="lazy"></a></li> </ul> </footer> </div> </div> </div> <div class="vector-settings" id="p-dock-bottom"> <ul></ul> </div><script>(RLQ=window.RLQ||[]).push(function(){mw.config.set({"wgHostname":"mw-web.codfw.main-6b8d669998-nnk4x","wgBackendResponseTime":131,"wgPageParseReport":{"limitreport":{"cputime":"0.099","walltime":"0.135","ppvisitednodes":{"value":463,"limit":1000000},"postexpandincludesize":{"value":996,"limit":2097152},"templateargumentsize":{"value":184,"limit":2097152},"expansiondepth":{"value":7,"limit":100},"expensivefunctioncount":{"value":0,"limit":500},"unstrip-depth":{"value":0,"limit":20},"unstrip-size":{"value":5862,"limit":5000000},"entityaccesscount":{"value":0,"limit":400},"timingprofile":["100.00% 51.149 1 -total"," 75.06% 38.391 1 Sjabloon:Appendix"," 70.72% 36.173 1 Sjabloon:References"," 24.79% 12.678 1 Sjabloon:En"," 16.98% 8.687 1 Sjabloon:Taalaanduiding"," 11.32% 5.792 1 Sjabloon:RFC"," 3.80% 1.943 2 Sjabloon:ISBN"]},"scribunto":{"limitreport-timeusage":{"value":"0.003","limit":"10.000"},"limitreport-memusage":{"value":584221,"limit":52428800}},"cachereport":{"origin":"mw-web.eqiad.main-64476968cd-rz99v","timestamp":"20241102115942","ttl":2592000,"transientcontent":false}}});});</script> <script type="application/ld+json">{"@context":"https:\/\/schema.org","@type":"Article","name":"Unix","url":"https:\/\/nl.wikipedia.org\/wiki\/Unix","sameAs":"http:\/\/www.wikidata.org\/entity\/Q11368","mainEntity":"http:\/\/www.wikidata.org\/entity\/Q11368","author":{"@type":"Organization","name":"Bijdragers aan Wikimedia-projecten"},"publisher":{"@type":"Organization","name":"Wikimedia Foundation, Inc.","logo":{"@type":"ImageObject","url":"https:\/\/www.wikimedia.org\/static\/images\/wmf-hor-googpub.png"}},"datePublished":"2002-02-14T15:46:25Z","dateModified":"2024-08-20T20:10:11Z","image":"https:\/\/upload.wikimedia.org\/wikipedia\/commons\/7\/77\/Unix_history-simple.svg","headline":"familie van besturingssystemen met multitasking- en multiuser-mogelijkheden voor zeer uiteenlopende typen computers"}</script> </body> </html>