CINXE.COM

<!DOCTYPE html> <html class="client-nojs vector-feature-language-in-header-enabled vector-feature-language-in-main-page-header-disabled vector-feature-sticky-header-disabled vector-feature-page-tools-pinned-disabled vector-feature-toc-pinned-clientpref-1 vector-feature-main-menu-pinned-disabled vector-feature-limited-width-clientpref-1 vector-feature-limited-width-content-enabled vector-feature-custom-font-size-clientpref-1 vector-feature-appearance-pinned-clientpref-1 vector-feature-night-mode-enabled skin-theme-clientpref-day vector-toc-available" lang="nl" dir="ltr"> <head> <meta charset="UTF-8"> <title>Personal digital assistant - Wikipedia</title> <script>(function(){var className="client-js vector-feature-language-in-header-enabled vector-feature-language-in-main-page-header-disabled vector-feature-sticky-header-disabled vector-feature-page-tools-pinned-disabled vector-feature-toc-pinned-clientpref-1 vector-feature-main-menu-pinned-disabled vector-feature-limited-width-clientpref-1 vector-feature-limited-width-content-enabled vector-feature-custom-font-size-clientpref-1 vector-feature-appearance-pinned-clientpref-1 vector-feature-night-mode-enabled skin-theme-clientpref-day vector-toc-available";var cookie=document.cookie.match(/(?:^|; )nlwikimwclientpreferences=([^;]+)/);if(cookie){cookie[1].split('%2C').forEach(function(pref){className=className.replace(new RegExp('(^| )'+pref.replace(/-clientpref-\w+$|[^\w-]+/g,'')+'-clientpref-\\w+( |$)'),'$1'+pref+'$2');});}document.documentElement.className=className;}());RLCONF={"wgBreakFrames":false,"wgSeparatorTransformTable":[",\t.",".\t,"],"wgDigitTransformTable":["",""], "wgDefaultDateFormat":"dmy","wgMonthNames":["","januari","februari","maart","april","mei","juni","juli","augustus","september","oktober","november","december"],"wgRequestId":"eafde336-0000-4815-a70e-3d42ab20d22c","wgCanonicalNamespace":"","wgCanonicalSpecialPageName":false,"wgNamespaceNumber":0,"wgPageName":"Personal_digital_assistant","wgTitle":"Personal digital assistant","wgCurRevisionId":62146641,"wgRevisionId":62146641,"wgArticleId":4330,"wgIsArticle":true,"wgIsRedirect":false,"wgAction":"view","wgUserName":null,"wgUserGroups":["*"],"wgCategories":["Wikipedia:Onbereikbare externe link","Personal digital assistant","Consumentenelektronica","Computer"],"wgPageViewLanguage":"nl","wgPageContentLanguage":"nl","wgPageContentModel":"wikitext","wgRelevantPageName":"Personal_digital_assistant","wgRelevantArticleId":4330,"wgIsProbablyEditable":true,"wgRelevantPageIsProbablyEditable":true,"wgRestrictionEdit":[],"wgRestrictionMove":[],"wgNoticeProject":"wikipedia", "wgCiteReferencePreviewsActive":true,"wgMediaViewerOnClick":true,"wgMediaViewerEnabledByDefault":true,"wgPopupsFlags":0,"wgVisualEditor":{"pageLanguageCode":"nl","pageLanguageDir":"ltr","pageVariantFallbacks":"nl"},"wgMFDisplayWikibaseDescriptions":{"search":true,"watchlist":true,"tagline":true,"nearby":true},"wgWMESchemaEditAttemptStepOversample":false,"wgWMEPageLength":20000,"wgRelatedArticlesCompat":[],"wgEditSubmitButtonLabelPublish":true,"wgULSPosition":"interlanguage","wgULSisCompactLinksEnabled":false,"wgVector2022LanguageInHeader":true,"wgULSisLanguageSelectorEmpty":false,"wgWikibaseItemId":"Q162768","wgCheckUserClientHintsHeadersJsApi":["brands","architecture","bitness","fullVersionList","mobile","model","platform","platformVersion"],"GEHomepageSuggestedEditsEnableTopics":true,"wgGETopicsMatchModeEnabled":false,"wgGEStructuredTaskRejectionReasonTextInputEnabled":false,"wgGELevelingUpEnabledForUser":false};RLSTATE={"ext.globalCssJs.user.styles":"ready","site.styles":"ready", "user.styles":"ready","ext.globalCssJs.user":"ready","user":"ready","user.options":"loading","ext.cite.styles":"ready","skins.vector.search.codex.styles":"ready","skins.vector.styles":"ready","skins.vector.icons":"ready","ext.wikimediamessages.styles":"ready","ext.visualEditor.desktopArticleTarget.noscript":"ready","ext.uls.interlanguage":"ready","wikibase.client.init":"ready","ext.wikimediaBadges":"ready"};RLPAGEMODULES=["ext.cite.ux-enhancements","mediawiki.page.media","site","mediawiki.page.ready","mediawiki.toc","skins.vector.js","ext.centralNotice.geoIP","ext.centralNotice.startUp","ext.gadget.Direct-link-to-Commons","ext.gadget.ProtectionTemplates","ext.gadget.InterProjectLinks","ext.gadget.hoofdbetekenis-titelwijziging","ext.gadget.switcher","ext.gadget.OpenStreetMapFrame","ext.gadget.subpages","ext.urlShortener.toolbar","ext.centralauth.centralautologin","mmv.bootstrap","ext.popups","ext.visualEditor.desktopArticleTarget.init","ext.visualEditor.targetLoader", "ext.echo.centralauth","ext.eventLogging","ext.wikimediaEvents","ext.navigationTiming","ext.uls.interface","ext.cx.eventlogging.campaigns","ext.cx.uls.quick.actions","wikibase.client.vector-2022","ext.checkUser.clientHints","ext.growthExperiments.SuggestedEditSession"];</script> <script>(RLQ=window.RLQ||[]).push(function(){mw.loader.impl(function(){return["user.options@12s5i",function($,jQuery,require,module){mw.user.tokens.set({"patrolToken":"+\\","watchToken":"+\\","csrfToken":"+\\"}); }];});});</script> <link rel="stylesheet" href="/w/load.php?lang=nl&modules=ext.cite.styles%7Cext.uls.interlanguage%7Cext.visualEditor.desktopArticleTarget.noscript%7Cext.wikimediaBadges%7Cext.wikimediamessages.styles%7Cskins.vector.icons%2Cstyles%7Cskins.vector.search.codex.styles%7Cwikibase.client.init&only=styles&skin=vector-2022"> <script async="" src="/w/load.php?lang=nl&modules=startup&only=scripts&raw=1&skin=vector-2022"></script> <meta name="ResourceLoaderDynamicStyles" content=""> <link rel="stylesheet" href="/w/load.php?lang=nl&modules=site.styles&only=styles&skin=vector-2022"> <meta name="generator" content="MediaWiki 1.44.0-wmf.6"> <meta name="referrer" content="origin"> <meta name="referrer" content="origin-when-cross-origin"> <meta name="robots" content="max-image-preview:standard"> <meta name="format-detection" content="telephone=no"> <meta property="og:image" content="https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/f/ff/Palmone_pdas.jpg/1200px-Palmone_pdas.jpg"> <meta property="og:image:width" content="1200"> <meta property="og:image:height" content="900"> <meta property="og:image" content="https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/f/ff/Palmone_pdas.jpg/800px-Palmone_pdas.jpg"> <meta property="og:image:width" content="800"> <meta property="og:image:height" content="600"> <meta property="og:image" content="https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/f/ff/Palmone_pdas.jpg/640px-Palmone_pdas.jpg"> <meta property="og:image:width" content="640"> <meta property="og:image:height" content="480"> <meta name="viewport" content="width=1120"> <meta property="og:title" content="Personal digital assistant - Wikipedia"> <meta property="og:type" content="website"> <link rel="preconnect" href="//upload.wikimedia.org"> <link rel="alternate" media="only screen and (max-width: 640px)" href="//nl.m.wikipedia.org/wiki/Personal_digital_assistant"> <link rel="alternate" type="application/x-wiki" title="Bewerken" href="/w/index.php?title=Personal_digital_assistant&action=edit"> <link rel="apple-touch-icon" href="/static/apple-touch/wikipedia.png"> <link rel="icon" href="/static/favicon/wikipedia.ico"> <link rel="search" type="application/opensearchdescription+xml" href="/w/rest.php/v1/search" title="Wikipedia (nl)"> <link rel="EditURI" type="application/rsd+xml" href="//nl.wikipedia.org/w/api.php?action=rsd"> <link rel="canonical" href="https://nl.wikipedia.org/wiki/Personal_digital_assistant"> <link rel="license" href="https://creativecommons.org/licenses/by-sa/4.0/deed.nl"> <link rel="alternate" type="application/atom+xml" title="Wikipedia Atom-feed" href="/w/index.php?title=Speciaal:RecenteWijzigingen&feed=atom"> <link rel="dns-prefetch" href="//meta.wikimedia.org" /> <link rel="dns-prefetch" href="login.wikimedia.org"> </head> <body class="skin--responsive skin-vector skin-vector-search-vue mediawiki ltr sitedir-ltr mw-hide-empty-elt ns-0 ns-subject mw-editable page-Personal_digital_assistant rootpage-Personal_digital_assistant skin-vector-2022 action-view"><a class="mw-jump-link" href="#bodyContent">Naar inhoud springen</a> <div class="vector-header-container"> <header class="vector-header mw-header"> <div class="vector-header-start"> <nav class="vector-main-menu-landmark" aria-label="Site"> <div id="vector-main-menu-dropdown" class="vector-dropdown vector-main-menu-dropdown vector-button-flush-left vector-button-flush-right" > <input type="checkbox" id="vector-main-menu-dropdown-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-main-menu-dropdown" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="Hoofdmenu" > <label id="vector-main-menu-dropdown-label" for="vector-main-menu-dropdown-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only " aria-hidden="true" ><span class="vector-icon mw-ui-icon-menu mw-ui-icon-wikimedia-menu"></span> <span class="vector-dropdown-label-text">Hoofdmenu</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="vector-main-menu-unpinned-container" class="vector-unpinned-container"> <div id="vector-main-menu" class="vector-main-menu vector-pinnable-element"> <div class="vector-pinnable-header vector-main-menu-pinnable-header vector-pinnable-header-unpinned" data-feature-name="main-menu-pinned" data-pinnable-element-id="vector-main-menu" data-pinned-container-id="vector-main-menu-pinned-container" data-unpinned-container-id="vector-main-menu-unpinned-container" > <div class="vector-pinnable-header-label">Hoofdmenu</div> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-pin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-main-menu.pin">naar zijbalk verplaatsen</button> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-unpin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-main-menu.unpin">verbergen</button> </div> <div id="p-navigation" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-navigation" > <div class="vector-menu-heading"> Navigatie </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="n-mainpage" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Hoofdpagina" title="Naar de hoofdpagina gaan [z]" accesskey="z"><span>Hoofdpagina</span></a></li><li id="n-zoekartikel" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Portaal:Navigatie"><span>Vind een artikel</span></a></li><li id="n-today" class="mw-list-item"><a href="/wiki/12_december"><span>Vandaag</span></a></li><li id="n-Etalage" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Wikipedia:Etalage"><span>Etalage</span></a></li><li id="n-categories" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Categorie:Alles"><span>Categorieën</span></a></li><li id="n-recentchanges" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Speciaal:RecenteWijzigingen" title="Een lijst met recente wijzigingen in deze wiki. [r]" accesskey="r"><span>Recente wijzigingen</span></a></li><li id="n-newpages" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Speciaal:NieuwePaginas"><span>Nieuwe artikelen</span></a></li><li id="n-randompage" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Speciaal:Willekeurig" title="Een willekeurige pagina bekijken [x]" accesskey="x"><span>Willekeurige pagina</span></a></li> </ul> </div> </div> <div id="p-navigation2" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-navigation2" > <div class="vector-menu-heading"> Informatie </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="n-portal" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Portaal:Gebruikersportaal" title="Informatie over het project: wat u kunt doen, waar u dingen kunt vinden"><span>Gebruikersportaal</span></a></li><li id="n-Snelcursus" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Wikipedia:Snelcursus"><span>Snelcursus</span></a></li><li id="n-help" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Portaal:Hulp_en_beheer" title="Hulpinformatie over deze wiki"><span>Hulp en contact</span></a></li> </ul> </div> </div> </div> </div> </div> </div> </nav> <a href="/wiki/Hoofdpagina" class="mw-logo"> <img class="mw-logo-icon" src="/static/images/icons/wikipedia.png" alt="" aria-hidden="true" height="50" width="50"> <span class="mw-logo-container skin-invert"> <img class="mw-logo-wordmark" alt="Wikipedia" src="/static/images/mobile/copyright/wikipedia-wordmark-en.svg" style="width: 7.5em; height: 1.125em;"> <img class="mw-logo-tagline" alt="de vrije encyclopedie" src="/static/images/mobile/copyright/wikipedia-tagline-nl.svg" width="120" height="13" style="width: 7.5em; height: 0.8125em;"> </span> </a> </div> <div class="vector-header-end"> <div id="p-search" role="search" class="vector-search-box-vue vector-search-box-collapses vector-search-box-show-thumbnail vector-search-box-auto-expand-width vector-search-box"> <a href="/wiki/Speciaal:Zoeken" class="cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only search-toggle" title="Doorzoek Wikipedia [f]" accesskey="f"><span class="vector-icon mw-ui-icon-search mw-ui-icon-wikimedia-search"></span> <span>Zoeken</span> </a> <div class="vector-typeahead-search-container"> <div class="cdx-typeahead-search cdx-typeahead-search--show-thumbnail cdx-typeahead-search--auto-expand-width"> <form action="/w/index.php" id="searchform" class="cdx-search-input cdx-search-input--has-end-button"> <div id="simpleSearch" class="cdx-search-input__input-wrapper" data-search-loc="header-moved"> <div class="cdx-text-input cdx-text-input--has-start-icon"> <input class="cdx-text-input__input" type="search" name="search" placeholder="Doorzoek Wikipedia" aria-label="Doorzoek Wikipedia" autocapitalize="sentences" title="Doorzoek Wikipedia [f]" accesskey="f" id="searchInput" > <span class="cdx-text-input__icon cdx-text-input__start-icon"></span> </div> <input type="hidden" name="title" value="Speciaal:Zoeken"> </div> <button class="cdx-button cdx-search-input__end-button">Zoeken</button> </form> </div> </div> </div> <nav class="vector-user-links vector-user-links-wide" aria-label="Persoonlijke hulpmiddelen"> <div class="vector-user-links-main"> <div id="p-vector-user-menu-preferences" class="vector-menu mw-portlet emptyPortlet" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> </ul> </div> </div> <div id="p-vector-user-menu-userpage" class="vector-menu mw-portlet emptyPortlet" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> </ul> </div> </div> <nav class="vector-appearance-landmark" aria-label="Uiterlijk"> <div id="vector-appearance-dropdown" class="vector-dropdown " title="De lettergrootte, breedte en kleur van de pagina wijzigen" > <input type="checkbox" id="vector-appearance-dropdown-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-appearance-dropdown" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="Uiterlijk" > <label id="vector-appearance-dropdown-label" for="vector-appearance-dropdown-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only " aria-hidden="true" ><span class="vector-icon mw-ui-icon-appearance mw-ui-icon-wikimedia-appearance"></span> <span class="vector-dropdown-label-text">Uiterlijk</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="vector-appearance-unpinned-container" class="vector-unpinned-container"> </div> </div> </div> </nav> <div id="p-vector-user-menu-notifications" class="vector-menu mw-portlet emptyPortlet" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> </ul> </div> </div> <div id="p-vector-user-menu-overflow" class="vector-menu mw-portlet" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="pt-sitesupport-2" class="user-links-collapsible-item mw-list-item user-links-collapsible-item"><a data-mw="interface" href="https://donate.wikimedia.org/?wmf_source=donate&wmf_medium=sidebar&wmf_campaign=nl.wikipedia.org&uselang=nl" class=""><span>Doneren</span></a> </li> <li id="pt-createaccount-2" class="user-links-collapsible-item mw-list-item user-links-collapsible-item"><a data-mw="interface" href="/w/index.php?title=Speciaal:GebruikerAanmaken&returnto=Personal+digital+assistant" title="Registreer u vooral en meld u aan. Dit is echter niet verplicht." class=""><span>Account aanmaken</span></a> </li> <li id="pt-login-2" class="user-links-collapsible-item mw-list-item user-links-collapsible-item"><a data-mw="interface" href="/w/index.php?title=Speciaal:Aanmelden&returnto=Personal+digital+assistant" title="U wordt van harte uitgenodigd om aan te melden, maar dit is niet verplicht [o]" accesskey="o" class=""><span>Aanmelden</span></a> </li> </ul> </div> </div> </div> <div id="vector-user-links-dropdown" class="vector-dropdown vector-user-menu vector-button-flush-right vector-user-menu-logged-out" title="Meer opties" > <input type="checkbox" id="vector-user-links-dropdown-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-user-links-dropdown" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="Persoonlijke hulpmiddelen" > <label id="vector-user-links-dropdown-label" for="vector-user-links-dropdown-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only " aria-hidden="true" ><span class="vector-icon mw-ui-icon-ellipsis mw-ui-icon-wikimedia-ellipsis"></span> <span class="vector-dropdown-label-text">Persoonlijke hulpmiddelen</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="p-personal" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-personal user-links-collapsible-item" title="Gebruikersmenu" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="pt-sitesupport" class="user-links-collapsible-item mw-list-item"><a href="https://donate.wikimedia.org/?wmf_source=donate&wmf_medium=sidebar&wmf_campaign=nl.wikipedia.org&uselang=nl"><span>Doneren</span></a></li><li id="pt-createaccount" class="user-links-collapsible-item mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Speciaal:GebruikerAanmaken&returnto=Personal+digital+assistant" title="Registreer u vooral en meld u aan. Dit is echter niet verplicht."><span class="vector-icon mw-ui-icon-userAdd mw-ui-icon-wikimedia-userAdd"></span> <span>Account aanmaken</span></a></li><li id="pt-login" class="user-links-collapsible-item mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Speciaal:Aanmelden&returnto=Personal+digital+assistant" title="U wordt van harte uitgenodigd om aan te melden, maar dit is niet verplicht [o]" accesskey="o"><span class="vector-icon mw-ui-icon-logIn mw-ui-icon-wikimedia-logIn"></span> <span>Aanmelden</span></a></li> </ul> </div> </div> <div id="p-user-menu-anon-editor" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-user-menu-anon-editor" > <div class="vector-menu-heading"> Pagina's voor uitgelogde redacteuren <a href="/wiki/Help:Inleiding" aria-label="Meer leren over bewerken"><span>meer lezen</span></a> </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="pt-anoncontribs" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Speciaal:MijnBijdragen" title="Bijdragen IP-adres [y]" accesskey="y"><span>Bijdragen</span></a></li><li id="pt-anontalk" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Speciaal:MijnOverleg" title="Overlegpagina van de anonieme gebruiker van dit IP-adres [n]" accesskey="n"><span>Overleg</span></a></li> </ul> </div> </div> </div> </div> </nav> </div> </header> </div> <div class="mw-page-container"> <div class="mw-page-container-inner"> <div class="vector-sitenotice-container"> <div id="siteNotice"></div> </div> <div class="vector-column-start"> <div class="vector-main-menu-container"> <div id="mw-navigation"> <nav id="mw-panel" class="vector-main-menu-landmark" aria-label="Site"> <div id="vector-main-menu-pinned-container" class="vector-pinned-container"> </div> </nav> </div> </div> <div class="vector-sticky-pinned-container"> <nav id="mw-panel-toc" aria-label="Inhoud" data-event-name="ui.sidebar-toc" class="mw-table-of-contents-container vector-toc-landmark"> <div id="vector-toc-pinned-container" class="vector-pinned-container"> <div id="vector-toc" class="vector-toc vector-pinnable-element"> <div class="vector-pinnable-header vector-toc-pinnable-header vector-pinnable-header-pinned" data-feature-name="toc-pinned" data-pinnable-element-id="vector-toc" > <h2 class="vector-pinnable-header-label">Inhoud</h2> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-pin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-toc.pin">naar zijbalk verplaatsen</button> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-unpin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-toc.unpin">verbergen</button> </div> <ul class="vector-toc-contents" id="mw-panel-toc-list"> <li id="toc-mw-content-text" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1"> <a href="#" class="vector-toc-link"> <div class="vector-toc-text">Top</div> </a> </li> <li id="toc-Kenmerken" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1 vector-toc-list-item-expanded"> <a class="vector-toc-link" href="#Kenmerken"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">1</span> <span>Kenmerken</span> </div> </a> <ul id="toc-Kenmerken-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Hardware" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1 vector-toc-list-item-expanded"> <a class="vector-toc-link" href="#Hardware"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">2</span> <span>Hardware</span> </div> </a> <button aria-controls="toc-Hardware-sublist" class="cdx-button cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only vector-toc-toggle"> <span class="vector-icon mw-ui-icon-wikimedia-expand"></span> <span>Hardware-subkopje inklappen</span> </button> <ul id="toc-Hardware-sublist" class="vector-toc-list"> <li id="toc-Processor" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Processor"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">2.1</span> <span>Processor</span> </div> </a> <ul id="toc-Processor-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Werkgeheugen" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Werkgeheugen"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">2.2</span> <span>Werkgeheugen</span> </div> </a> <ul id="toc-Werkgeheugen-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Scherm" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Scherm"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">2.3</span> <span>Scherm</span> </div> </a> <ul id="toc-Scherm-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> </ul> </li> <li id="toc-Software" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1 vector-toc-list-item-expanded"> <a class="vector-toc-link" href="#Software"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">3</span> <span>Software</span> </div> </a> <button aria-controls="toc-Software-sublist" class="cdx-button cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only vector-toc-toggle"> <span class="vector-icon mw-ui-icon-wikimedia-expand"></span> <span>Software-subkopje inklappen</span> </button> <ul id="toc-Software-sublist" class="vector-toc-list"> <li id="toc-Besturingssystemen" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Besturingssystemen"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">3.1</span> <span>Besturingssystemen</span> </div> </a> <ul id="toc-Besturingssystemen-sublist" class="vector-toc-list"> <li id="toc-Symbian" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-3"> <a class="vector-toc-link" href="#Symbian"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">3.1.1</span> <span>Symbian</span> </div> </a> <ul id="toc-Symbian-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Windows_CE" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-3"> <a class="vector-toc-link" href="#Windows_CE"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">3.1.2</span> <span>Windows CE</span> </div> </a> <ul id="toc-Windows_CE-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-EPOC_OS" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-3"> <a class="vector-toc-link" href="#EPOC_OS"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">3.1.3</span> <span>EPOC OS</span> </div> </a> <ul id="toc-EPOC_OS-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-eCos/M3" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-3"> <a class="vector-toc-link" href="#eCos/M3"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">3.1.4</span> <span>eCos/M3</span> </div> </a> <ul id="toc-eCos/M3-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Palm_OS" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-3"> <a class="vector-toc-link" href="#Palm_OS"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">3.1.5</span> <span>Palm OS</span> </div> </a> <ul id="toc-Palm_OS-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Newton_OS_(Newton_Intelligence)" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-3"> <a class="vector-toc-link" href="#Newton_OS_(Newton_Intelligence)"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">3.1.6</span> <span>Newton OS (Newton Intelligence)</span> </div> </a> <ul id="toc-Newton_OS_(Newton_Intelligence)-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> </ul> </li> <li id="toc-Toepassingen" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Toepassingen"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">3.2</span> <span>Toepassingen</span> </div> </a> <ul id="toc-Toepassingen-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> </ul> </li> <li id="toc-Oorsprong_en_evolutie" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1 vector-toc-list-item-expanded"> <a class="vector-toc-link" href="#Oorsprong_en_evolutie"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">4</span> <span>Oorsprong en evolutie</span> </div> </a> <ul id="toc-Oorsprong_en_evolutie-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Vergelijking_met_de_smartphone" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1 vector-toc-list-item-expanded"> <a class="vector-toc-link" href="#Vergelijking_met_de_smartphone"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">5</span> <span>Vergelijking met de smartphone</span> </div> </a> <ul id="toc-Vergelijking_met_de_smartphone-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-ICR" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1 vector-toc-list-item-expanded"> <a class="vector-toc-link" href="#ICR"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">6</span> <span>ICR</span> </div> </a> <ul id="toc-ICR-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Synchronisatie" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1 vector-toc-list-item-expanded"> <a class="vector-toc-link" href="#Synchronisatie"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">7</span> <span>Synchronisatie</span> </div> </a> <ul id="toc-Synchronisatie-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Expansiemogelijkheden" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1 vector-toc-list-item-expanded"> <a class="vector-toc-link" href="#Expansiemogelijkheden"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">8</span> <span>Expansiemogelijkheden</span> </div> </a> <ul id="toc-Expansiemogelijkheden-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Externe_links" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1 vector-toc-list-item-expanded"> <a class="vector-toc-link" href="#Externe_links"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">9</span> <span>Externe links</span> </div> </a> <ul id="toc-Externe_links-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> </ul> </div> </div> </nav> </div> </div> <div class="mw-content-container"> <main id="content" class="mw-body"> <header class="mw-body-header vector-page-titlebar"> <nav aria-label="Inhoud" class="vector-toc-landmark"> <div id="vector-page-titlebar-toc" class="vector-dropdown vector-page-titlebar-toc vector-button-flush-left" > <input type="checkbox" id="vector-page-titlebar-toc-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-page-titlebar-toc" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="Inhoudsopgave omschakelen" > <label id="vector-page-titlebar-toc-label" for="vector-page-titlebar-toc-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only " aria-hidden="true" ><span class="vector-icon mw-ui-icon-listBullet mw-ui-icon-wikimedia-listBullet"></span> <span class="vector-dropdown-label-text">Inhoudsopgave omschakelen</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="vector-page-titlebar-toc-unpinned-container" class="vector-unpinned-container"> </div> </div> </div> </nav> <h1 id="firstHeading" class="firstHeading mw-first-heading"><span class="mw-page-title-main">Personal digital assistant</span></h1> <div id="p-lang-btn" class="vector-dropdown mw-portlet mw-portlet-lang" > <input type="checkbox" id="p-lang-btn-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-p-lang-btn" class="vector-dropdown-checkbox mw-interlanguage-selector" aria-label="Ga naar een artikel in een andere taal. Beschikbaar in 60 talen" > <label id="p-lang-btn-label" for="p-lang-btn-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--action-progressive mw-portlet-lang-heading-60" aria-hidden="true" ><span class="vector-icon mw-ui-icon-language-progressive mw-ui-icon-wikimedia-language-progressive"></span> <span class="vector-dropdown-label-text">60 talen</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li class="interlanguage-link interwiki-ar mw-list-item"><a href="https://ar.wikipedia.org/wiki/%D9%85%D8%B3%D8%A7%D8%B9%D8%AF_%D8%B1%D9%82%D9%85%D9%8A_%D8%B4%D8%AE%D8%B5%D9%8A" title="مساعد رقمي شخصي – Arabisch" lang="ar" hreflang="ar" data-title="مساعد رقمي شخصي" data-language-autonym="العربية" data-language-local-name="Arabisch" class="interlanguage-link-target"><span>العربية</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-as mw-list-item"><a href="https://as.wikipedia.org/wiki/%E0%A6%AC%E0%A7%8D%E0%A6%AF%E0%A6%95%E0%A7%8D%E0%A6%A4%E0%A6%BF%E0%A6%97%E0%A6%A4_%E0%A6%85%E0%A6%82%E0%A6%95%E0%A7%80%E0%A6%AF%E0%A6%BC_%E0%A6%B8%E0%A6%B9%E0%A6%BE%E0%A6%AF%E0%A6%BC%E0%A6%95" title="ব্যক্তিগত অংকীয় সহায়ক – Assamees" lang="as" hreflang="as" data-title="ব্যক্তিগত অংকীয় সহায়ক" data-language-autonym="অসমীয়া" data-language-local-name="Assamees" class="interlanguage-link-target"><span>অসমীয়া</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-az mw-list-item"><a href="https://az.wikipedia.org/wiki/F%C9%99rdi_cib_komp%C3%BCteri" title="Fərdi cib kompüteri – Azerbeidzjaans" lang="az" hreflang="az" data-title="Fərdi cib kompüteri" data-language-autonym="Azərbaycanca" data-language-local-name="Azerbeidzjaans" class="interlanguage-link-target"><span>Azərbaycanca</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-bg mw-list-item"><a href="https://bg.wikipedia.org/wiki/PDA" title="PDA – Bulgaars" lang="bg" hreflang="bg" data-title="PDA" data-language-autonym="Български" data-language-local-name="Bulgaars" class="interlanguage-link-target"><span>Български</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-bn mw-list-item"><a href="https://bn.wikipedia.org/wiki/%E0%A6%AA%E0%A6%BE%E0%A6%B0%E0%A7%8D%E0%A6%B8%E0%A7%8B%E0%A6%A8%E0%A6%BE%E0%A6%B2_%E0%A6%A1%E0%A6%BF%E0%A6%9C%E0%A6%BF%E0%A6%9F%E0%A6%BE%E0%A6%B2_%E0%A6%85%E0%A7%8D%E0%A6%AF%E0%A6%BE%E0%A6%B8%E0%A6%BF%E0%A6%B8%E0%A6%9F%E0%A7%87%E0%A6%A8%E0%A7%8D%E0%A6%9F" title="পার্সোনাল ডিজিটাল অ্যাসিসটেন্ট – Bengaals" lang="bn" hreflang="bn" data-title="পার্সোনাল ডিজিটাল অ্যাসিসটেন্ট" data-language-autonym="বাংলা" data-language-local-name="Bengaals" class="interlanguage-link-target"><span>বাংলা</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ca mw-list-item"><a href="https://ca.wikipedia.org/wiki/Organitzador_personal" title="Organitzador personal – Catalaans" lang="ca" hreflang="ca" data-title="Organitzador personal" data-language-autonym="Català" data-language-local-name="Catalaans" class="interlanguage-link-target"><span>Català</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-cs mw-list-item"><a href="https://cs.wikipedia.org/wiki/Personal_Digital_Assistant" title="Personal Digital Assistant – Tsjechisch" lang="cs" hreflang="cs" data-title="Personal Digital Assistant" data-language-autonym="Čeština" data-language-local-name="Tsjechisch" class="interlanguage-link-target"><span>Čeština</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-cy mw-list-item"><a href="https://cy.wikipedia.org/wiki/Cledrydd" title="Cledrydd – Welsh" lang="cy" hreflang="cy" data-title="Cledrydd" data-language-autonym="Cymraeg" data-language-local-name="Welsh" class="interlanguage-link-target"><span>Cymraeg</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-da mw-list-item"><a href="https://da.wikipedia.org/wiki/PDA" title="PDA – Deens" lang="da" hreflang="da" data-title="PDA" data-language-autonym="Dansk" data-language-local-name="Deens" class="interlanguage-link-target"><span>Dansk</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-de mw-list-item"><a href="https://de.wikipedia.org/wiki/Personal_Digital_Assistant" title="Personal Digital Assistant – Duits" lang="de" hreflang="de" data-title="Personal Digital Assistant" data-language-autonym="Deutsch" data-language-local-name="Duits" class="interlanguage-link-target"><span>Deutsch</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-el mw-list-item"><a href="https://el.wikipedia.org/wiki/%CE%A0%CF%81%CE%BF%CF%83%CF%89%CF%80%CE%B9%CE%BA%CF%8C%CF%82_%CF%88%CE%B7%CF%86%CE%B9%CE%B1%CE%BA%CF%8C%CF%82_%CE%BF%CE%B4%CE%B7%CE%B3%CF%8C%CF%82" title="Προσωπικός ψηφιακός οδηγός – Grieks" lang="el" hreflang="el" data-title="Προσωπικός ψηφιακός οδηγός" data-language-autonym="Ελληνικά" data-language-local-name="Grieks" class="interlanguage-link-target"><span>Ελληνικά</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-en mw-list-item"><a href="https://en.wikipedia.org/wiki/Personal_digital_assistant" title="Personal digital assistant – Engels" lang="en" hreflang="en" data-title="Personal digital assistant" data-language-autonym="English" data-language-local-name="Engels" class="interlanguage-link-target"><span>English</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-eo mw-list-item"><a href="https://eo.wikipedia.org/wiki/Po%C5%9Dkomputilo" title="Poŝkomputilo – Esperanto" lang="eo" hreflang="eo" data-title="Poŝkomputilo" data-language-autonym="Esperanto" data-language-local-name="Esperanto" class="interlanguage-link-target"><span>Esperanto</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-es mw-list-item"><a href="https://es.wikipedia.org/wiki/PDA" title="PDA – Spaans" lang="es" hreflang="es" data-title="PDA" data-language-autonym="Español" data-language-local-name="Spaans" class="interlanguage-link-target"><span>Español</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-et mw-list-item"><a href="https://et.wikipedia.org/wiki/Pihuarvuti" title="Pihuarvuti – Estisch" lang="et" hreflang="et" data-title="Pihuarvuti" data-language-autonym="Eesti" data-language-local-name="Estisch" class="interlanguage-link-target"><span>Eesti</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-eu mw-list-item"><a href="https://eu.wikipedia.org/wiki/PDA" title="PDA – Baskisch" lang="eu" hreflang="eu" data-title="PDA" data-language-autonym="Euskara" data-language-local-name="Baskisch" class="interlanguage-link-target"><span>Euskara</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-fa mw-list-item"><a href="https://fa.wikipedia.org/wiki/%D8%AF%D8%B3%D8%AA%DB%8C%D8%A7%D8%B1_%D8%AF%DB%8C%D8%AC%DB%8C%D8%AA%D8%A7%D9%84_%D8%B4%D8%AE%D8%B5%DB%8C" title="دستیار دیجیتال شخصی – Perzisch" lang="fa" hreflang="fa" data-title="دستیار دیجیتال شخصی" data-language-autonym="فارسی" data-language-local-name="Perzisch" class="interlanguage-link-target"><span>فارسی</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-fi mw-list-item"><a href="https://fi.wikipedia.org/wiki/K%C3%A4mmentietokone" title="Kämmentietokone – Fins" lang="fi" hreflang="fi" data-title="Kämmentietokone" data-language-autonym="Suomi" data-language-local-name="Fins" class="interlanguage-link-target"><span>Suomi</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-fr mw-list-item"><a href="https://fr.wikipedia.org/wiki/Assistant_personnel" title="Assistant personnel – Frans" lang="fr" hreflang="fr" data-title="Assistant personnel" data-language-autonym="Français" data-language-local-name="Frans" class="interlanguage-link-target"><span>Français</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-he mw-list-item"><a href="https://he.wikipedia.org/wiki/%D7%9E%D7%97%D7%A9%D7%91_%D7%9B%D7%A3_%D7%99%D7%93" title="מחשב כף יד – Hebreeuws" lang="he" hreflang="he" data-title="מחשב כף יד" data-language-autonym="עברית" data-language-local-name="Hebreeuws" class="interlanguage-link-target"><span>עברית</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-hi mw-list-item"><a href="https://hi.wikipedia.org/wiki/%E0%A4%AA%E0%A4%B0%E0%A5%8D%E0%A4%B8%E0%A4%A8%E0%A4%B2_%E0%A4%A1%E0%A4%BF%E0%A4%9C%E0%A4%BC%E0%A4%BF%E0%A4%9F%E0%A4%B2_%E0%A4%8F%E0%A4%B8%E0%A4%BF%E0%A4%B8%E0%A5%8D%E0%A4%9F%E0%A5%87%E0%A4%82%E0%A4%9F" title="पर्सनल डिज़िटल एसिस्टेंट – Hindi" lang="hi" hreflang="hi" data-title="पर्सनल डिज़िटल एसिस्टेंट" data-language-autonym="हिन्दी" data-language-local-name="Hindi" class="interlanguage-link-target"><span>हिन्दी</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-hr mw-list-item"><a href="https://hr.wikipedia.org/wiki/Dlanovnik" title="Dlanovnik – Kroatisch" lang="hr" hreflang="hr" data-title="Dlanovnik" data-language-autonym="Hrvatski" data-language-local-name="Kroatisch" class="interlanguage-link-target"><span>Hrvatski</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-hu mw-list-item"><a href="https://hu.wikipedia.org/wiki/Personal_Digital_Assistant" title="Personal Digital Assistant – Hongaars" lang="hu" hreflang="hu" data-title="Personal Digital Assistant" data-language-autonym="Magyar" data-language-local-name="Hongaars" class="interlanguage-link-target"><span>Magyar</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-hy mw-list-item"><a href="https://hy.wikipedia.org/wiki/%D4%B1%D5%B6%D5%B1%D5%B6%D5%A1%D5%AF%D5%A1%D5%B6_%D5%A9%D5%BE%D5%A1%D5%B5%D5%AB%D5%B6_%D6%85%D5%A3%D5%B6%D5%A1%D5%AF%D5%A1%D5%B6" title="Անձնական թվային օգնական – Armeens" lang="hy" hreflang="hy" data-title="Անձնական թվային օգնական" data-language-autonym="Հայերեն" data-language-local-name="Armeens" class="interlanguage-link-target"><span>Հայերեն</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-id mw-list-item"><a href="https://id.wikipedia.org/wiki/Asisten_digital_pribadi" title="Asisten digital pribadi – Indonesisch" lang="id" hreflang="id" data-title="Asisten digital pribadi" data-language-autonym="Bahasa Indonesia" data-language-local-name="Indonesisch" class="interlanguage-link-target"><span>Bahasa Indonesia</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-io mw-list-item"><a href="https://io.wikipedia.org/wiki/Posh-komputero" title="Posh-komputero – Ido" lang="io" hreflang="io" data-title="Posh-komputero" data-language-autonym="Ido" data-language-local-name="Ido" class="interlanguage-link-target"><span>Ido</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-is mw-list-item"><a href="https://is.wikipedia.org/wiki/L%C3%B3fat%C3%B6lva" title="Lófatölva – IJslands" lang="is" hreflang="is" data-title="Lófatölva" data-language-autonym="Íslenska" data-language-local-name="IJslands" class="interlanguage-link-target"><span>Íslenska</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-it mw-list-item"><a href="https://it.wikipedia.org/wiki/Computer_palmare" title="Computer palmare – Italiaans" lang="it" hreflang="it" data-title="Computer palmare" data-language-autonym="Italiano" data-language-local-name="Italiaans" class="interlanguage-link-target"><span>Italiano</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ja mw-list-item"><a href="https://ja.wikipedia.org/wiki/%E6%90%BA%E5%B8%AF%E6%83%85%E5%A0%B1%E7%AB%AF%E6%9C%AB" title="携帯情報端末 – Japans" lang="ja" hreflang="ja" data-title="携帯情報端末" data-language-autonym="日本語" data-language-local-name="Japans" class="interlanguage-link-target"><span>日本語</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-kk mw-list-item"><a href="https://kk.wikipedia.org/wiki/%D2%9A%D0%B0%D0%BB%D1%82%D0%B0_%D0%BA%D0%BE%D0%BC%D0%BF%D1%8C%D1%8E%D1%82%D0%B5%D1%80%D1%96" title="Қалта компьютері – Kazachs" lang="kk" hreflang="kk" data-title="Қалта компьютері" data-language-autonym="Қазақша" data-language-local-name="Kazachs" class="interlanguage-link-target"><span>Қазақша</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ko mw-list-item"><a href="https://ko.wikipedia.org/wiki/%EA%B0%9C%EC%9D%B8_%EC%A0%95%EB%B3%B4_%EB%8B%A8%EB%A7%90%EA%B8%B0" title="개인 정보 단말기 – Koreaans" lang="ko" hreflang="ko" data-title="개인 정보 단말기" data-language-autonym="한국어" data-language-local-name="Koreaans" class="interlanguage-link-target"><span>한국어</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ku mw-list-item"><a href="https://ku.wikipedia.org/wiki/Ar%C3%AEkareka_Kesok%C3%AE_a_D%C3%AEg%C3%AEtal_(PDA)" title="Arîkareka Kesokî a Dîgîtal (PDA) – Koerdisch" lang="ku" hreflang="ku" data-title="Arîkareka Kesokî a Dîgîtal (PDA)" data-language-autonym="Kurdî" data-language-local-name="Koerdisch" class="interlanguage-link-target"><span>Kurdî</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-lmo mw-list-item"><a href="https://lmo.wikipedia.org/wiki/Palmar" title="Palmar – Lombardisch" lang="lmo" hreflang="lmo" data-title="Palmar" data-language-autonym="Lombard" data-language-local-name="Lombardisch" class="interlanguage-link-target"><span>Lombard</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-lt mw-list-item"><a href="https://lt.wikipedia.org/wiki/Delninis_kompiuteris" title="Delninis kompiuteris – Litouws" lang="lt" hreflang="lt" data-title="Delninis kompiuteris" data-language-autonym="Lietuvių" data-language-local-name="Litouws" class="interlanguage-link-target"><span>Lietuvių</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ltg mw-list-item"><a href="https://ltg.wikipedia.org/wiki/Plaukstin%C4%ABks" title="Plaukstinīks – Letgaals" lang="ltg" hreflang="ltg" data-title="Plaukstinīks" data-language-autonym="Latgaļu" data-language-local-name="Letgaals" class="interlanguage-link-target"><span>Latgaļu</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-lv mw-list-item"><a href="https://lv.wikipedia.org/wiki/Plaukstdators" title="Plaukstdators – Lets" lang="lv" hreflang="lv" data-title="Plaukstdators" data-language-autonym="Latviešu" data-language-local-name="Lets" class="interlanguage-link-target"><span>Latviešu</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ml mw-list-item"><a href="https://ml.wikipedia.org/wiki/%E0%B4%AA%E0%B4%BF.%E0%B4%A1%E0%B4%BF.%E0%B4%8E." title="പി.ഡി.എ. – Malayalam" lang="ml" hreflang="ml" data-title="പി.ഡി.എ." data-language-autonym="മലയാളം" data-language-local-name="Malayalam" class="interlanguage-link-target"><span>മലയാളം</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ms mw-list-item"><a href="https://ms.wikipedia.org/wiki/Pembantu_digital_peribadi" title="Pembantu digital peribadi – Maleis" lang="ms" hreflang="ms" data-title="Pembantu digital peribadi" data-language-autonym="Bahasa Melayu" data-language-local-name="Maleis" class="interlanguage-link-target"><span>Bahasa Melayu</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-nn mw-list-item"><a href="https://nn.wikipedia.org/wiki/PDA" title="PDA – Noors - Nynorsk" lang="nn" hreflang="nn" data-title="PDA" data-language-autonym="Norsk nynorsk" data-language-local-name="Noors - Nynorsk" class="interlanguage-link-target"><span>Norsk nynorsk</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-no mw-list-item"><a href="https://no.wikipedia.org/wiki/PDA" title="PDA – Noors - Bokmål" lang="nb" hreflang="nb" data-title="PDA" data-language-autonym="Norsk bokmål" data-language-local-name="Noors - Bokmål" class="interlanguage-link-target"><span>Norsk bokmål</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-pam mw-list-item"><a href="https://pam.wikipedia.org/wiki/Personal_digital_assistant" title="Personal digital assistant – Pampanga" lang="pam" hreflang="pam" data-title="Personal digital assistant" data-language-autonym="Kapampangan" data-language-local-name="Pampanga" class="interlanguage-link-target"><span>Kapampangan</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-pl mw-list-item"><a href="https://pl.wikipedia.org/wiki/Palmtop" title="Palmtop – Pools" lang="pl" hreflang="pl" data-title="Palmtop" data-language-autonym="Polski" data-language-local-name="Pools" class="interlanguage-link-target"><span>Polski</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-pt mw-list-item"><a href="https://pt.wikipedia.org/wiki/Personal_digital_assistant" title="Personal digital assistant – Portugees" lang="pt" hreflang="pt" data-title="Personal digital assistant" data-language-autonym="Português" data-language-local-name="Portugees" class="interlanguage-link-target"><span>Português</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ro mw-list-item"><a href="https://ro.wikipedia.org/wiki/Personal_digital_assistant" title="Personal digital assistant – Roemeens" lang="ro" hreflang="ro" data-title="Personal digital assistant" data-language-autonym="Română" data-language-local-name="Roemeens" class="interlanguage-link-target"><span>Română</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ru mw-list-item"><a href="https://ru.wikipedia.org/wiki/%D0%9A%D0%B0%D1%80%D0%BC%D0%B0%D0%BD%D0%BD%D1%8B%D0%B9_%D0%BF%D0%B5%D1%80%D1%81%D0%BE%D0%BD%D0%B0%D0%BB%D1%8C%D0%BD%D1%8B%D0%B9_%D0%BA%D0%BE%D0%BC%D0%BF%D1%8C%D1%8E%D1%82%D0%B5%D1%80" title="Карманный персональный компьютер – Russisch" lang="ru" hreflang="ru" data-title="Карманный персональный компьютер" data-language-autonym="Русский" data-language-local-name="Russisch" class="interlanguage-link-target"><span>Русский</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-simple mw-list-item"><a href="https://simple.wikipedia.org/wiki/Personal_digital_assistant" title="Personal digital assistant – Simple English" lang="en-simple" hreflang="en-simple" data-title="Personal digital assistant" data-language-autonym="Simple English" data-language-local-name="Simple English" class="interlanguage-link-target"><span>Simple English</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sk mw-list-item"><a href="https://sk.wikipedia.org/wiki/Personal_Digital_Assistant" title="Personal Digital Assistant – Slowaaks" lang="sk" hreflang="sk" data-title="Personal Digital Assistant" data-language-autonym="Slovenčina" data-language-local-name="Slowaaks" class="interlanguage-link-target"><span>Slovenčina</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sl mw-list-item"><a href="https://sl.wikipedia.org/wiki/Dlan%C4%8Dnik" title="Dlančnik – Sloveens" lang="sl" hreflang="sl" data-title="Dlančnik" data-language-autonym="Slovenščina" data-language-local-name="Sloveens" class="interlanguage-link-target"><span>Slovenščina</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sq mw-list-item"><a href="https://sq.wikipedia.org/wiki/PDA" title="PDA – Albanees" lang="sq" hreflang="sq" data-title="PDA" data-language-autonym="Shqip" data-language-local-name="Albanees" class="interlanguage-link-target"><span>Shqip</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sr mw-list-item"><a href="https://sr.wikipedia.org/wiki/%D0%A0%D1%83%D1%87%D0%BD%D0%B8_%D1%80%D0%B0%D1%87%D1%83%D0%BD%D0%B0%D1%80" title="Ручни рачунар – Servisch" lang="sr" hreflang="sr" data-title="Ручни рачунар" data-language-autonym="Српски / srpski" data-language-local-name="Servisch" class="interlanguage-link-target"><span>Српски / srpski</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sv mw-list-item"><a href="https://sv.wikipedia.org/wiki/Handdator" title="Handdator – Zweeds" lang="sv" hreflang="sv" data-title="Handdator" data-language-autonym="Svenska" data-language-local-name="Zweeds" class="interlanguage-link-target"><span>Svenska</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ta mw-list-item"><a href="https://ta.wikipedia.org/wiki/%E0%AE%A4%E0%AE%A9%E0%AE%BF%E0%AE%A8%E0%AE%AA%E0%AE%B0%E0%AF%8D_%E0%AE%8E%E0%AE%A3%E0%AF%8D%E0%AE%AE%E0%AE%A4%E0%AF%8D%E0%AE%A4%E0%AF%81%E0%AE%A3%E0%AF%88" title="தனிநபர் எண்மத்துணை – Tamil" lang="ta" hreflang="ta" data-title="தனிநபர் எண்மத்துணை" data-language-autonym="தமிழ்" data-language-local-name="Tamil" class="interlanguage-link-target"><span>தமிழ்</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-tr mw-list-item"><a href="https://tr.wikipedia.org/wiki/Cep_bilgisayar%C4%B1" title="Cep bilgisayarı – Turks" lang="tr" hreflang="tr" data-title="Cep bilgisayarı" data-language-autonym="Türkçe" data-language-local-name="Turks" class="interlanguage-link-target"><span>Türkçe</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-tt mw-list-item"><a href="https://tt.wikipedia.org/wiki/%D0%9A%D0%B5%D1%81%D3%99_%D0%BF%D0%B5%D1%80%D1%81%D0%BE%D0%BD%D0%B0%D0%BB%D1%8C_%D0%BA%D0%BE%D0%BC%D0%BF%D1%8C%D1%8E%D1%82%D0%B5%D1%80%D1%8B" title="Кесә персональ компьютеры – Tataars" lang="tt" hreflang="tt" data-title="Кесә персональ компьютеры" data-language-autonym="Татарча / tatarça" data-language-local-name="Tataars" class="interlanguage-link-target"><span>Татарча / tatarça</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-uk mw-list-item"><a href="https://uk.wikipedia.org/wiki/%D0%9A%D0%B8%D1%88%D0%B5%D0%BD%D1%8C%D0%BA%D0%BE%D0%B2%D0%B8%D0%B9_%D0%BA%D0%BE%D0%BC%D0%BF%27%D1%8E%D1%82%D0%B5%D1%80" title="Кишеньковий комп'ютер – Oekraïens" lang="uk" hreflang="uk" data-title="Кишеньковий комп'ютер" data-language-autonym="Українська" data-language-local-name="Oekraïens" class="interlanguage-link-target"><span>Українська</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ur mw-list-item"><a href="https://ur.wikipedia.org/wiki/%D9%BE%DB%8C_%DA%88%DB%8C_%D8%A7%DB%92" title="پی ڈی اے – Urdu" lang="ur" hreflang="ur" data-title="پی ڈی اے" data-language-autonym="اردو" data-language-local-name="Urdu" class="interlanguage-link-target"><span>اردو</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-vi mw-list-item"><a href="https://vi.wikipedia.org/wiki/Thi%E1%BA%BFt_b%E1%BB%8B_k%E1%BB%B9_thu%E1%BA%ADt_s%E1%BB%91_h%E1%BB%97_tr%E1%BB%A3_c%C3%A1_nh%C3%A2n" title="Thiết bị kỹ thuật số hỗ trợ cá nhân – Vietnamees" lang="vi" hreflang="vi" data-title="Thiết bị kỹ thuật số hỗ trợ cá nhân" data-language-autonym="Tiếng Việt" data-language-local-name="Vietnamees" class="interlanguage-link-target"><span>Tiếng Việt</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-zh mw-list-item"><a href="https://zh.wikipedia.org/wiki/%E4%B8%AA%E4%BA%BA%E6%95%B0%E7%A0%81%E5%8A%A9%E7%90%86" title="个人数码助理 – Chinees" lang="zh" hreflang="zh" data-title="个人数码助理" data-language-autonym="中文" data-language-local-name="Chinees" class="interlanguage-link-target"><span>中文</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-zh-min-nan mw-list-item"><a href="https://zh-min-nan.wikipedia.org/wiki/K%C3%B2-j%C3%AEn_s%C3%B2%CD%98-%C5%ABi_ch%C5%8D%CD%98-l%C3%AD" title="Kò-jîn sò͘-ūi chō͘-lí – Minnanyu" lang="nan" hreflang="nan" data-title="Kò-jîn sò͘-ūi chō͘-lí" data-language-autonym="閩南語 / Bân-lâm-gú" data-language-local-name="Minnanyu" class="interlanguage-link-target"><span>閩南語 / Bân-lâm-gú</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-zh-yue mw-list-item"><a href="https://zh-yue.wikipedia.org/wiki/%E5%80%8B%E4%BA%BA%E6%95%B8%E7%A2%BC%E5%8A%A9%E7%90%86" title="個人數碼助理 – Kantonees" lang="yue" hreflang="yue" data-title="個人數碼助理" data-language-autonym="粵語" data-language-local-name="Kantonees" class="interlanguage-link-target"><span>粵語</span></a></li> </ul> <div class="after-portlet after-portlet-lang"><span class="wb-langlinks-edit wb-langlinks-link"><a href="https://www.wikidata.org/wiki/Special:EntityPage/Q162768#sitelinks-wikipedia" title="Taalkoppelingen bewerken" class="wbc-editpage">Koppelingen bewerken</a></span></div> </div> </div> </div> </header> <div class="vector-page-toolbar"> <div class="vector-page-toolbar-container"> <div id="left-navigation"> <nav aria-label="Naamruimten"> <div id="p-associated-pages" class="vector-menu vector-menu-tabs mw-portlet mw-portlet-associated-pages" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="ca-nstab-main" class="selected vector-tab-noicon mw-list-item"><a href="/wiki/Personal_digital_assistant" title="Inhoudspagina bekijken [c]" accesskey="c"><span>Artikel</span></a></li><li id="ca-talk" class="vector-tab-noicon mw-list-item"><a href="/wiki/Overleg:Personal_digital_assistant" rel="discussion" title="Overleg over deze pagina [t]" accesskey="t"><span>Overleg</span></a></li> </ul> </div> </div> <div id="vector-variants-dropdown" class="vector-dropdown emptyPortlet" > <input type="checkbox" id="vector-variants-dropdown-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-variants-dropdown" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="Taalvariant wijzigen" > <label id="vector-variants-dropdown-label" for="vector-variants-dropdown-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet" aria-hidden="true" ><span class="vector-dropdown-label-text">Nederlands</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="p-variants" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-variants emptyPortlet" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> </ul> </div> </div> </div> </div> </nav> </div> <div id="right-navigation" class="vector-collapsible"> <nav aria-label="Weergaven"> <div id="p-views" class="vector-menu vector-menu-tabs mw-portlet mw-portlet-views" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="ca-view" class="selected vector-tab-noicon mw-list-item"><a href="/wiki/Personal_digital_assistant"><span>Lezen</span></a></li><li id="ca-ve-edit" class="vector-tab-noicon mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Personal_digital_assistant&veaction=edit" title="Deze pagina bewerken [v]" accesskey="v"><span>Bewerken</span></a></li><li id="ca-edit" class="collapsible vector-tab-noicon mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Personal_digital_assistant&action=edit" title="Broncode van deze pagina bewerken [e]" accesskey="e"><span>Brontekst bewerken</span></a></li><li id="ca-history" class="vector-tab-noicon mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Personal_digital_assistant&action=history" title="Eerdere versies van deze pagina [h]" accesskey="h"><span>Geschiedenis weergeven</span></a></li> </ul> </div> </div> </nav> <nav class="vector-page-tools-landmark" aria-label="Paginahulpmiddelen"> <div id="vector-page-tools-dropdown" class="vector-dropdown vector-page-tools-dropdown" > <input type="checkbox" id="vector-page-tools-dropdown-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-page-tools-dropdown" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="Hulpmiddelen" > <label id="vector-page-tools-dropdown-label" for="vector-page-tools-dropdown-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet" aria-hidden="true" ><span class="vector-dropdown-label-text">Hulpmiddelen</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="vector-page-tools-unpinned-container" class="vector-unpinned-container"> <div id="vector-page-tools" class="vector-page-tools vector-pinnable-element"> <div class="vector-pinnable-header vector-page-tools-pinnable-header vector-pinnable-header-unpinned" data-feature-name="page-tools-pinned" data-pinnable-element-id="vector-page-tools" data-pinned-container-id="vector-page-tools-pinned-container" data-unpinned-container-id="vector-page-tools-unpinned-container" > <div class="vector-pinnable-header-label">Hulpmiddelen</div> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-pin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-page-tools.pin">naar zijbalk verplaatsen</button> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-unpin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-page-tools.unpin">verbergen</button> </div> <div id="p-cactions" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-cactions emptyPortlet vector-has-collapsible-items" title="Meer opties" > <div class="vector-menu-heading"> Handelingen </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="ca-more-view" class="selected vector-more-collapsible-item mw-list-item"><a href="/wiki/Personal_digital_assistant"><span>Lezen</span></a></li><li id="ca-more-ve-edit" class="vector-more-collapsible-item mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Personal_digital_assistant&veaction=edit" title="Deze pagina bewerken [v]" accesskey="v"><span>Bewerken</span></a></li><li id="ca-more-edit" class="collapsible vector-more-collapsible-item mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Personal_digital_assistant&action=edit" title="Broncode van deze pagina bewerken [e]" accesskey="e"><span>Brontekst bewerken</span></a></li><li id="ca-more-history" class="vector-more-collapsible-item mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Personal_digital_assistant&action=history"><span>Geschiedenis weergeven</span></a></li> </ul> </div> </div> <div id="p-tb" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-tb" > <div class="vector-menu-heading"> Algemeen </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="t-whatlinkshere" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Speciaal:VerwijzingenNaarHier/Personal_digital_assistant" title="Lijst met alle pagina's die naar deze pagina verwijzen [j]" accesskey="j"><span>Links naar deze pagina</span></a></li><li id="t-recentchangeslinked" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Speciaal:RecenteWijzigingenGelinkt/Personal_digital_assistant" rel="nofollow" title="Recente wijzigingen in pagina's waar deze pagina naar verwijst [k]" accesskey="k"><span>Gerelateerde wijzigingen</span></a></li><li id="t-upload" class="mw-list-item"><a href="//commons.wikimedia.org/wiki/Special:UploadWizard?uselang=nl" title="Bestanden uploaden [u]" accesskey="u"><span>Bestand uploaden</span></a></li><li id="t-specialpages" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Speciaal:SpecialePaginas" title="Lijst met alle speciale pagina's [q]" accesskey="q"><span>Speciale pagina's</span></a></li><li id="t-permalink" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Personal_digital_assistant&oldid=62146641" title="Permanente koppeling naar deze versie van deze pagina"><span>Permanente koppeling</span></a></li><li id="t-info" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Personal_digital_assistant&action=info" title="Meer informatie over deze pagina"><span>Paginagegevens</span></a></li><li id="t-cite" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Speciaal:Citeren&page=Personal_digital_assistant&id=62146641&wpFormIdentifier=titleform" title="Informatie over hoe u deze pagina kunt citeren"><span>Deze pagina citeren</span></a></li><li id="t-urlshortener" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Speciaal:UrlQ%C4%B1sald%C4%B1c%C4%B1s%C4%B1&url=https%3A%2F%2Fnl.wikipedia.org%2Fwiki%2FPersonal_digital_assistant"><span>Verkorte URL verkrijgen</span></a></li><li id="t-urlshortener-qrcode" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Speciaal:QrKodu&url=https%3A%2F%2Fnl.wikipedia.org%2Fwiki%2FPersonal_digital_assistant"><span>QR-code downloaden</span></a></li> </ul> </div> </div> <div id="p-coll-print_export" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-coll-print_export" > <div class="vector-menu-heading"> Afdrukken/exporteren </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="coll-create_a_book" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Speciaal:Boek&bookcmd=book_creator&referer=Personal+digital+assistant"><span>Boek aanmaken</span></a></li><li id="coll-download-as-rl" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Speciaal:DownloadAsPdf&page=Personal_digital_assistant&action=show-download-screen"><span>Downloaden als PDF</span></a></li><li id="t-print" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Personal_digital_assistant&printable=yes" title="Printvriendelijke versie van deze pagina [p]" accesskey="p"><span>Afdrukversie</span></a></li> </ul> </div> </div> <div id="p-wikibase-otherprojects" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-wikibase-otherprojects" > <div class="vector-menu-heading"> In andere projecten </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li class="wb-otherproject-link wb-otherproject-commons mw-list-item"><a href="https://commons.wikimedia.org/wiki/Personal_digital_assistant" hreflang="en"><span>Wikimedia Commons</span></a></li><li id="t-wikibase" class="wb-otherproject-link wb-otherproject-wikibase-dataitem mw-list-item"><a href="https://www.wikidata.org/wiki/Special:EntityPage/Q162768" title="Koppeling naar item in verbonden gegevensrepository [g]" accesskey="g"><span>Wikidata-item</span></a></li> </ul> </div> </div> </div> </div> </div> </div> </nav> </div> </div> </div> <div class="vector-column-end"> <div class="vector-sticky-pinned-container"> <nav class="vector-page-tools-landmark" aria-label="Paginahulpmiddelen"> <div id="vector-page-tools-pinned-container" class="vector-pinned-container"> </div> </nav> <nav class="vector-appearance-landmark" aria-label="Uiterlijk"> <div id="vector-appearance-pinned-container" class="vector-pinned-container"> <div id="vector-appearance" class="vector-appearance vector-pinnable-element"> <div class="vector-pinnable-header vector-appearance-pinnable-header vector-pinnable-header-pinned" data-feature-name="appearance-pinned" data-pinnable-element-id="vector-appearance" data-pinned-container-id="vector-appearance-pinned-container" data-unpinned-container-id="vector-appearance-unpinned-container" > <div class="vector-pinnable-header-label">Uiterlijk</div> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-pin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-appearance.pin">naar zijbalk verplaatsen</button> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-unpin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-appearance.unpin">verbergen</button> </div> </div> </div> </nav> </div> </div> <div id="bodyContent" class="vector-body" aria-labelledby="firstHeading" data-mw-ve-target-container> <div class="vector-body-before-content"> <div class="mw-indicators"> </div> <div id="siteSub" class="noprint">Uit Wikipedia, de vrije encyclopedie</div> </div> <div id="contentSub"><div id="mw-content-subtitle"></div></div> <div id="mw-content-text" class="mw-body-content"><div class="mw-content-ltr mw-parser-output" lang="nl" dir="ltr"><figure class="mw-default-size" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/Bestand:Palmone_pdas.jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/f/ff/Palmone_pdas.jpg/260px-Palmone_pdas.jpg" decoding="async" width="260" height="195" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/f/ff/Palmone_pdas.jpg/390px-Palmone_pdas.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/f/ff/Palmone_pdas.jpg/520px-Palmone_pdas.jpg 2x" data-file-width="2816" data-file-height="2112" /></a><figcaption>Twee voorbeelden van een pda</figcaption></figure> <p>Een <b>personal digital assistant</b> ofwel een <b>persoonlijke digitale assistent</b> (ook: <b>palmtop</b>, <b>zakcomputer</b> of <b>handpalmcomputer</b>), kortweg <b>pda</b>, is een klein draagbaar toestel dat <a href="/wiki/Computer" title="Computer">computer</a>-, <a href="/wiki/Telefonie" title="Telefonie">telefonie</a>-, <a href="/wiki/Fax" title="Fax">fax</a>- en <a href="/wiki/Netwerk_(algemeen)" title="Netwerk (algemeen)">netwerkfuncties</a> combineert. Een pda dient vooral als <a href="/wiki/Mobiele_telefoon" title="Mobiele telefoon">mobiele telefoon</a> en persoonlijke agenda. Pda's worden grotendeels als verouderd beschouwd door de opkomst van de <a href="/wiki/Smartphone" title="Smartphone">smartphone</a>. </p><p>De term <i>Personal Digital Assistant</i> werd bedacht door <a href="/wiki/John_Sculley" title="John Sculley">John Sculley</a>, topman van <a href="/wiki/Apple_Inc." title="Apple Inc.">Apple</a> in de periode 1983–1993. </p> <meta property="mw:PageProp/toc" /> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Kenmerken">Kenmerken</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Personal_digital_assistant&veaction=edit&section=1" title="Bewerk dit kopje: Kenmerken" class="mw-editsection-visualeditor"><span>bewerken</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Personal_digital_assistant&action=edit&section=1" title="De broncode bewerken van de sectie: Kenmerken"><span>brontekst bewerken</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>Een pda is een 'handheld'-<a href="/wiki/Personal_computer" title="Personal computer">pc</a> (handcomputer) die een modern, digitaal alternatief vormt van de papieren <a href="/wiki/Agenda_(persoonlijk)" title="Agenda (persoonlijk)">agenda</a>. Een pda biedt immers een adresboek, kladblok, agenda en telefoonlijst. Vaak zijn er nog meer functies, zoals rekenbladen, <a href="/wiki/Tekstverwerking" class="mw-redirect" title="Tekstverwerking">tekstverwerking</a>, databasemanagement, <a href="/wiki/Software" title="Software">software</a> voor het beheer van financiële zaken, <a href="/wiki/Uurwerk" class="mw-redirect" title="Uurwerk">uurwerk</a>, <a href="/wiki/Rekenmachine" title="Rekenmachine">rekenmachine</a>, <a href="/wiki/Computerspel" title="Computerspel">spelletjes</a>, <a href="/wiki/Mobiele_telefoon" title="Mobiele telefoon">mobiele functies</a> en <a href="/wiki/Routenavigatiesysteem" title="Routenavigatiesysteem">gps-navigatie</a>. </p><p>Een <a href="/wiki/Personal_information_manager" title="Personal information manager">personal information manager</a> (PIM) is vaak onderdeel van een pda. Hij stelt de gebruiker in staat om tekst in te voeren die later snel geraadpleegd kan worden, zoals een telefoonlijst. </p><p>Wat de pda voor veel pc-gebruikers zo aantrekkelijk maakt, is de mogelijkheid om gemakkelijk gegevens uit te wisselen tussen de pc en de pda. Dit geldt met name voor automatische <a href="/wiki/Bestandssynchronisatie" title="Bestandssynchronisatie">synchronisatie</a>, waarbij wijzigingen op de pc worden bijgewerkt op het draagbare toestel en andersom. Bij de meeste pda's wordt een houder meegeleverd die aangesloten wordt op een stopcontact en via een usb-kabel met de pc verbonden kan worden. Via deze usb-verbinding worden gegevens gesynchroniseerd. Zo kan bijvoorbeeld ingesteld worden dat nieuwe e-mail uit "postvak IN" op de bureaucomputer automatisch naar de pda wordt overgezet. </p><p>Kleine maar krachtige draagbare technologie heeft altijd op veel aandacht kunnen rekenen, in het bijzonder van mensen die op zoek zijn naar de laatste gadgets. De pda past in deze visie naast een ander bedrijfsitem van de <a href="/wiki/1990-1999" title="1990-1999">jaren 90</a>, de mobiele telefoon. De interesse vanuit de bedrijfswereld voor de pda is vooral te danken aan de voortdurend toenemende rekenkracht van deze toestellen. Het idee bestaat uit gemakkelijk gegevensbeheer gecombineerd met telefonie en internettoegang. </p><p>Een van de ontwerpproblemen was de vraag hoe de gegevens in te voeren. Het minitoetsenbord bleek niet erg handig om op te typen. Hierna kwam de Graffiti-tekenherkenningsoftware op de markt, die een aanraakscherm en een afgeslankt (gemakkelijk, snel aanleerbaar) alfabet gebruikte om gegevens te digitaliseren. </p><p>Het eindresultaat is dat de markt opgesplitst is in twee grote segmenten: apparaten met toetsenbordje en met een aanraakscherm uitgeruste toestellen zonder toetsenbord. De keuze van de eindgebruiker tussen deze twee hangt af van persoonlijke voorkeur en gewenste functionaliteit. Met betrekking tot deze twee soorten modellen ontwikkelde <a href="/wiki/Microsoft" title="Microsoft">Microsoft</a> dan ook twee verschillende versies van zijn <a href="/wiki/Windows_CE" class="mw-redirect" title="Windows CE">Windows CE</a>. </p> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Hardware"><a href="/wiki/Hardware" title="Hardware">Hardware</a></h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Personal_digital_assistant&veaction=edit&section=2" title="Bewerk dit kopje: Hardware" class="mw-editsection-visualeditor"><span>bewerken</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Personal_digital_assistant&action=edit&section=2" title="De broncode bewerken van de sectie: Hardware"><span>brontekst bewerken</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>Pda's zijn kleine computers met een <a href="/wiki/Processor_(computer)" title="Processor (computer)">processor</a>, die al het rekenwerk uitvoert. Gegevens invoeren kan via een toetsenbord of <a href="/wiki/Aanraakscherm" title="Aanraakscherm">aanraakscherm</a>. De uitvoer gebeurt via een scherm (dat zowel in kleur als in zwart-wit kan zijn). </p> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Processor"><a href="/wiki/Processor_(computer)" title="Processor (computer)">Processor</a></h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Personal_digital_assistant&veaction=edit&section=3" title="Bewerk dit kopje: Processor" class="mw-editsection-visualeditor"><span>bewerken</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Personal_digital_assistant&action=edit&section=3" title="De broncode bewerken van de sectie: Processor"><span>brontekst bewerken</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>Pda-processoren zijn anders opgebouwd dan desktopprocessoren omdat ze energiezuinig en kleiner moeten zijn. Daarom zijn ze ook minder krachtig dan desktopprocessors. De <a href="/wiki/Kloksnelheid" title="Kloksnelheid">kloksnelheid</a> ligt normaal gesproken tussen de 600–1000 MHz. De meest gebruikte processor is van het merk <a href="/wiki/Qualcomm" title="Qualcomm">Qualcomm</a>. </p> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Werkgeheugen"><a href="/wiki/Werkgeheugen_(computer)" title="Werkgeheugen (computer)">Werkgeheugen</a></h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Personal_digital_assistant&veaction=edit&section=4" title="Bewerk dit kopje: Werkgeheugen" class="mw-editsection-visualeditor"><span>bewerken</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Personal_digital_assistant&action=edit&section=4" title="De broncode bewerken van de sectie: Werkgeheugen"><span>brontekst bewerken</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>Qua RAM-geheugen moet de pda het veel minder stellen dan de pc's: 64 <a href="/wiki/Megabyte" title="Megabyte">MB</a> tot 128 MB is de standaard. Dit verklaart ook waarom er specifieke besturingssystemen en toepassingssoftware geschreven dienen te worden voor deze toestelletjes. </p><p>Een pda heeft meestal geen <a href="/wiki/Harde_schijf" title="Harde schijf">harde schijf</a>, alle data worden op geheugenchips bijgehouden. Het is op de meeste pda's wel mogelijk om het geheugen uit te breiden met <a href="/wiki/Flashgeheugen" title="Flashgeheugen">flashgeheugen</a>. Nieuwere modellen hebben wel een schokbestendige harde schijf en ook zijn er harde schijven die in <a href="/wiki/CompactFlash" title="CompactFlash">CompactFlash</a>-slots passen. </p> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Scherm">Scherm</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Personal_digital_assistant&veaction=edit&section=5" title="Bewerk dit kopje: Scherm" class="mw-editsection-visualeditor"><span>bewerken</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Personal_digital_assistant&action=edit&section=5" title="De broncode bewerken van de sectie: Scherm"><span>brontekst bewerken</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>Het scherm is steeds kleiner dan een laptop. Het aantal <a href="/wiki/Pixel" title="Pixel">pixels</a> en kleuren varieert van 160 x 160 met 16 grijswaarden tot 640 x 480 met 65536 kleuren. </p> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Software">Software</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Personal_digital_assistant&veaction=edit&section=6" title="Bewerk dit kopje: Software" class="mw-editsection-visualeditor"><span>bewerken</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Personal_digital_assistant&action=edit&section=6" title="De broncode bewerken van de sectie: Software"><span>brontekst bewerken</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Besturingssystemen">Besturingssystemen</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Personal_digital_assistant&veaction=edit&section=7" title="Bewerk dit kopje: Besturingssystemen" class="mw-editsection-visualeditor"><span>bewerken</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Personal_digital_assistant&action=edit&section=7" title="De broncode bewerken van de sectie: Besturingssystemen"><span>brontekst bewerken</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p><a href="/wiki/Microsoft" title="Microsoft">Microsoft</a> heeft altijd al de kunst begrepen om de situatie om te keren op de technologische domeinen die het wil controleren, en dus wordt de oorlog van de besturingssystemen uitgebreid tot het land van de kleine pc's. Momenteel (tot 2012) is het overgrote deel (meer dan de helft) van de pda's voorzien van het <a href="/wiki/Symbian" title="Symbian">Symbian</a>-besturingssysteem (dat wordt ondersteund door verscheidene constructeurs zoals <a href="/wiki/Nokia_(bedrijf)" title="Nokia (bedrijf)">Nokia</a>, <a href="/wiki/Sony_Corporation" class="mw-redirect" title="Sony Corporation">Sony</a>, <a href="/wiki/Panasonic" title="Panasonic">Panasonic</a> en <a href="/wiki/Samsung_Electronics" title="Samsung Electronics">Samsung</a>).<sup id="cite_ref-1" class="reference"><a href="#cite_note-1"><span class="cite-bracket">[</span>1<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> Microsoft <a href="/wiki/Windows_CE" class="mw-redirect" title="Windows CE">Windows CE</a> had het andere grote aandeel hierin. Hiernaast bestaan er ook <a href="/w/index.php?title=EPOC_OS&action=edit&redlink=1" class="new" title="EPOC OS (de pagina bestaat niet)">EPOC OS</a> en <a href="/w/index.php?title=ECos/M3&action=edit&redlink=1" class="new" title="ECos/M3 (de pagina bestaat niet)">eCos/M3</a> of de nu ook in Nederland opkomende Javabesturing van <a href="/wiki/BlackBerry_(smartphone)" title="BlackBerry (smartphone)">BlackBerry</a>. </p> <div class="mw-heading mw-heading4"><h4 id="Symbian"><a href="/wiki/Symbian" title="Symbian">Symbian</a></h4><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Personal_digital_assistant&veaction=edit&section=8" title="Bewerk dit kopje: Symbian" class="mw-editsection-visualeditor"><span>bewerken</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Personal_digital_assistant&action=edit&section=8" title="De broncode bewerken van de sectie: Symbian"><span>brontekst bewerken</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>Symbian is het besturingssysteem met het grootste marktaandeel, dat komt onder andere doordat het geen hoge systeemeisen stelt, waardoor de fabrikanten waaruit Symbian is ontstaan (<a href="/wiki/Nokia_(bedrijf)" title="Nokia (bedrijf)">Nokia</a>, <a href="/wiki/Ericsson" title="Ericsson">Ericsson</a>, <a href="/wiki/Panasonic" title="Panasonic">Panasonic</a> en <a href="/wiki/Samsung_Electronics" title="Samsung Electronics">Samsung</a>) zonder zeer krachtige hardware toch een goed en soepel werkend systeem hebben kunnen neerzetten. Symbian staat onder de kenners bekend als het besturingssysteem met de grote compatibiliteit met andere besturingssystemen op pda's. De kern van het Symbiansysteem zoals die nu is, is gebaseerd op het oude EPOC-platform van <a href="/wiki/Psion" title="Psion">Psion</a>. Symbian is daarna een eigen leven gaan leiden en Psion is hernoemd naar Psion Teklogix, dat zich vooral is gaan richten op de zakelijke markt. </p> <div class="mw-heading mw-heading4"><h4 id="Windows_CE"><a href="/wiki/Windows_CE" class="mw-redirect" title="Windows CE">Windows CE</a></h4><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Personal_digital_assistant&veaction=edit&section=9" title="Bewerk dit kopje: Windows CE" class="mw-editsection-visualeditor"><span>bewerken</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Personal_digital_assistant&action=edit&section=9" title="De broncode bewerken van de sectie: Windows CE"><span>brontekst bewerken</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>Toen Microsofts Windows CE in de herfst van <a href="/wiki/1996" title="1996">1996</a> werd aangekondigd was er een veertigtal bedrijven dat zei CE-compatibele hardware of software te zullen produceren. De eerste op CE gebaseerde pda's schoten echter te kort: enerzijds door tekortkomingen van het besturingssysteem, anderzijds door de korte stand-bytijd die het gevolg was van de stroomverslindende hardware. Ondanks talloze verbeteringen verloor CE samenwerkende bedrijven, waaronder ook grote namen als NEC, <a href="/wiki/Motorola" title="Motorola">Motorola</a> en <a href="/wiki/Koninklijke_Philips_Electronics_N.V." class="mw-redirect" title="Koninklijke Philips Electronics N.V.">Philips</a>. </p><p>Kleurenschermen werden vanaf CE 2.0 ondersteund, RISC-processoren vanaf versie 2.1. </p><p>Velen zien Microsofts beslissing om CE de 'look and feel' van de traditionele Windows-omgeving te geven als de oorzaak van de fouten die het systeem bevat. Daardoor is CE een besturingssysteem dat simpelweg te complex is voor systemen als pda's. Dit hoewel de architectuur van CE schaalbaar is en het bedrijven de mogelijkheid biedt alleen die modules te gebruiken die ze nodig hebben. Microsofts oplossing was het ontwikkelen van twee verschillende versies van CE: Handheld PC voor de pda met toetsenbord en Pocket PC voor pda's zonder toetsenbord. </p> <div class="mw-heading mw-heading4"><h4 id="EPOC_OS"><a href="/w/index.php?title=EPOC_OS&action=edit&redlink=1" class="new" title="EPOC OS (de pagina bestaat niet)">EPOC OS</a></h4><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Personal_digital_assistant&veaction=edit&section=10" title="Bewerk dit kopje: EPOC OS" class="mw-editsection-visualeditor"><span>bewerken</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Personal_digital_assistant&action=edit&section=10" title="De broncode bewerken van de sectie: EPOC OS"><span>brontekst bewerken</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p><a href="/wiki/Psion" title="Psion">Psions</a> OS EPOC ondersteunde eerst enkel RISC-processoren die de ARM-architectuur gebruikten, in een latere versie werd het echter overdraagbaar naar elke hardware-architectuur. Totdat Psion een joint venture aanging (genaamd <a href="/wiki/Symbian" title="Symbian">Symbian</a>) in 1998 met Ericsson, <a href="/wiki/Nokia_(bedrijf)" title="Nokia (bedrijf)">Nokia</a> en Motorola was er voor dit besturingssysteem vrijwel geen support te krijgen. Enkel Philips toonde enige blijk van interesse. Met de oprichting van Symbian wilden deze bedrijven een nieuw besturingssysteem, gebaseerd op het vroegere EPOC, ontwikkelen dat <i>mobile computing</i> en draadloze technologieën verenigt om het internet bereikbaar te maken, messaging en gemakkelijke gegevensuitwisseling mogelijk te maken, en dit alles moet in je borstzakje passen. </p><p>EPOC32 zal in twee versies beschikbaar zijn: een voor de pda's en een andere voor de tablet-pc. Enkele eigenschappen (gegeven door Symbian) van EPOC32 zijn: de modulariteit, schaalbaarheid, laag stroomverbruik en compatibiliteit met RISC-chips, zoals de StrongARM. </p> <div class="mw-heading mw-heading4"><h4 id="eCos/M3"><span id="eCos.2FM3"></span><a href="/w/index.php?title=ECos/M3&action=edit&redlink=1" class="new" title="ECos/M3 (de pagina bestaat niet)">eCos/M3</a></h4><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Personal_digital_assistant&veaction=edit&section=11" title="Bewerk dit kopje: eCos/M3" class="mw-editsection-visualeditor"><span>bewerken</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Personal_digital_assistant&action=edit&section=11" title="De broncode bewerken van de sectie: eCos/M3"><span>brontekst bewerken</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>eCos/M3 is een niet alom bekend besturingssysteem voor de pda's, maar daarom niet bepaald minderwaardig. Ook al verklaart Microsoft meer schrik te hebben van Symbian, eCos/M3 kan ook een geduchte concurrent blijken te zijn in de toekomst. Het gaat hier over een op eCos van <a href="/wiki/Red_Hat_Linux" title="Red Hat Linux">Red Hat Linux</a> gebaseerd besturingssysteem ontwikkeld door Red Hat & 3G Lab Ltd. voor de draadloze pda's en <a href="/wiki/Smartphone" title="Smartphone">smartphones</a>. </p> <div class="mw-heading mw-heading4"><h4 id="Palm_OS"><a href="/wiki/Palm_OS" title="Palm OS">Palm OS</a></h4><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Personal_digital_assistant&veaction=edit&section=12" title="Bewerk dit kopje: Palm OS" class="mw-editsection-visualeditor"><span>bewerken</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Personal_digital_assistant&action=edit&section=12" title="De broncode bewerken van de sectie: Palm OS"><span>brontekst bewerken</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>Het succes dat Palm OS kende is te danken aan het succes dat de Pilot heeft gekend in de jaren 90 (in <a href="/wiki/1999" title="1999">1999</a> beweerde <a href="/wiki/Palm,_Inc." title="Palm, Inc.">Palm Computing</a> 70% van de hele pda-markt te bezitten). De Palm-pda's meest in het oog springende eigenschappen waren het hemdzakformaat, hun elegante grafische interface en de bijzonder gemakkelijke synchronisatie met de pc en omgekeerd (door middel van 1 enkele druk op de knop). </p><p>Naast het enorme aantal programmeurs dat voor dit platform begon te schrijven, steeg ook het aantal bedrijven dat licenties voor het OS nam (zoals <a href="/wiki/IBM" title="IBM">IBM</a>, Nokia, Sony en zelfs een concurrent op de pda-markt, Handspring Inc.). </p><p>Dat Palm OS het gebruik van kleurenschermen pas in de <a href="/w/index.php?title=Palm_IIIc&action=edit&redlink=1" class="new" title="Palm IIIc (de pagina bestaat niet)">Palm IIIc</a> (lente <a href="/wiki/2000" title="2000">2000</a>) ondersteunde, was te wijten aan het feit dat ze hun naam van batterijbesparend besturingssysteem niet kwijt wilden. </p><p>Enkele software-items die standaard aanwezig zijn op Palm OS zijn onder andere agenda, adresboek, takenlijst, uitgavenbeheersoftware, rekenmachine, kladblok en spelletjes. De gegevensinvoer gebeurt met behulp van <a href="/w/index.php?title=Graffiti_(Palm_OS)&action=edit&redlink=1" class="new" title="Graffiti (Palm OS) (de pagina bestaat niet)">Graffiti</a>. </p><p>Palm OS werkte samen met enkele bedrijven om Palmtoestellen op afstand te beheren (<a href="/w/index.php?title=Computer_Associates_TNG_Management_Support_software&action=edit&redlink=1" class="new" title="Computer Associates TNG Management Support software (de pagina bestaat niet)">Computer Associates TNG Management Support software</a>). </p> <div class="mw-heading mw-heading4"><h4 id="Newton_OS_(Newton_Intelligence)"><span id="Newton_OS_.28Newton_Intelligence.29"></span><a href="/wiki/Newton_OS" title="Newton OS">Newton OS</a> (Newton Intelligence)</h4><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Personal_digital_assistant&veaction=edit&section=13" title="Bewerk dit kopje: Newton OS (Newton Intelligence)" class="mw-editsection-visualeditor"><span>bewerken</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Personal_digital_assistant&action=edit&section=13" title="De broncode bewerken van de sectie: Newton OS (Newton Intelligence)"><span>brontekst bewerken</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>Newton Intelligence is het besturingssysteem van de Newton MessagePads. Bijzonder aan dit systeem is dat het eigenlijk een volledig besturingssysteem is (vooral de 2.x-versies). Versie 1.0 was nogal slecht en veroorzaakte mede de flop van de Newton. 1.3 was een stuk beter en versie 2.1 is nog altijd beter dan welk ander pda-besturingssysteem dan ook, al is het in 1998 uitgekomen. Er zijn mensen die van hun Palm uit 2002 overgestapt zijn naar een tweedehands Newton 2000 of 2001 na het zien van dit systeem. Echter, nadat 1.0 in de kranten voor gek gestaan had, gingen de meeste mensen naar Palm. </p> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Toepassingen">Toepassingen</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Personal_digital_assistant&veaction=edit&section=14" title="Bewerk dit kopje: Toepassingen" class="mw-editsection-visualeditor"><span>bewerken</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Personal_digital_assistant&action=edit&section=14" title="De broncode bewerken van de sectie: Toepassingen"><span>brontekst bewerken</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>In het beginstadium van de pda's was er nog niet echt een vaste set gebruikte PIM-applicaties. Deze software is door de tijd heen geëvolueerd en nieuwe toepassingen en/of spelletjes zijn toegevoegd. Hieronder krijg je een lijst van software die tegenwoordig op een Palm-size, stylus-based pda aanwezig is, naast enige vorm van tekenherkenningssoftware. </p> <ul><li>Agenda met planner</li> <li>Takenlijst</li> <li>Telefoon/adresboek</li> <li>Readers voor digitale boeken</li> <li>Kladblok</li> <li>Tekenapplicatie</li> <li>Software voor het beheer van <a href="/w/index.php?title=Financieel&action=edit&redlink=1" class="new" title="Financieel (de pagina bestaat niet)">financiën</a></li> <li>Rekenmachine</li> <li>Alarm / timer</li> <li><a href="/w/index.php?title=Wereldklok&action=edit&redlink=1" class="new" title="Wereldklok (de pagina bestaat niet)">Wereldklok</a></li> <li><a href="/wiki/Bestandbeheer" class="mw-redirect" title="Bestandbeheer">Bestandbeheerder</a></li> <li>Geluidsrecorder</li> <li>Datasynchronisatie</li> <li><a href="/wiki/Printer" title="Printer">Printerconnectie</a></li> <li>Beheer van voorraden en bestellingen in supermarkten</li></ul> <p>Dankzij <a href="/wiki/Mobiel_internet" title="Mobiel internet">mobiel internet</a> is het ook mogelijk om via <a href="/wiki/E-mail" title="E-mail">e-mail</a> te communiceren en websites te raadplegen via de <a href="/wiki/Webbrowser" title="Webbrowser">webbrowser</a>. De toestellen met toetsenbord kunnen daarnaast afgeslankte versies bevatten van tekstverwerkers, rekenbladsoftware, spellingscontrole en een aangepast <a href="/wiki/Woordenboek" title="Woordenboek">woordenboek</a>. </p> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Oorsprong_en_evolutie">Oorsprong en evolutie</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Personal_digital_assistant&veaction=edit&section=15" title="Bewerk dit kopje: Oorsprong en evolutie" class="mw-editsection-visualeditor"><span>bewerken</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Personal_digital_assistant&action=edit&section=15" title="De broncode bewerken van de sectie: Oorsprong en evolutie"><span>brontekst bewerken</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>Algemeen aanvaard is dat <a href="/wiki/Psion" title="Psion">Psion</a> de ontwerper is van het "pda-genre". Hun eerste organiser werd in 1984 gelanceerd. Deze was iets smaller, maar langer en dikker dan een pakje sigaretten. Hij was gebaseerd op 8-bitstechnologie en bevatte standaard 10 <a href="/wiki/Kilobyte" title="Kilobyte">kB</a> niet-vluchtig geheugen, een database met zoekmogelijkheid, enkele rekenfuncties en een <a href="/wiki/Liquid_crystal_display" class="mw-redirect" title="Liquid crystal display">lcd</a>-scherm met ruimte voor 16 tekens. Hij had een ingebouwde klok en kalender. Een optioneel wetenschappelijk pakket maakte van dit toestel een programmeerbare computer die de mogelijkheid had wetenschappelijke programma's te draaien. </p><p>Hierna kwam de <a href="/w/index.php?title=Psion_II&action=edit&redlink=1" class="new" title="Psion II (de pagina bestaat niet)">Psion II</a> waarvan er tot <a href="/wiki/1990" title="1990">1990</a> ongeveer een 500.000-tal verkocht werden. De derde versie, de zogenaamde Series 3a (daterend uit <a href="/wiki/1993" title="1993">1993</a>), was de eerste die de verbinding tussen desktop-pc en organiser mogelijk maakte. </p><p>Psions succes wekte de interesse van andere bedrijven voor de pda-markt. Een van de eerste concurrenten die een vergelijkbaar toestel lanceerde was <a href="/wiki/Apple_Inc." title="Apple Inc.">Apple Computer</a> met de Newton MessagePad rond 1993. Al snel volgden andere elektronicafabrikanten met vergelijkbare producten: <a href="/wiki/Hewlett-Packard" title="Hewlett-Packard">Hewlett-Packard</a>, Motorola, <a href="/w/index.php?title=Sharp_Electronics&action=edit&redlink=1" class="new" title="Sharp Electronics (de pagina bestaat niet)">Sharp Electronics</a> en Sony. </p><p>Apple gebruikte op de eerste twee modellen het door Apple zelf ontwikkelde <a href="/w/index.php?title=Newton_(besturingssysteem)&action=edit&redlink=1" class="new" title="Newton (besturingssysteem) (de pagina bestaat niet)">Newton</a>-besturingssysteem met tekenherkenningssoftware, maar zette de ontwikkeling ervan na verloop van tijd stop. Het bleek niet betrouwbaar of niet snel genoeg te werken. </p><p>Rond <a href="/wiki/1995" title="1995">1995</a> kwam Palm Computing met Pilot-toestellen zonder toetsenbord op de markt. Deze gebruikten de eerder genoemde Graffiti-software. </p> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Vergelijking_met_de_smartphone">Vergelijking met de smartphone</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Personal_digital_assistant&veaction=edit&section=16" title="Bewerk dit kopje: Vergelijking met de smartphone" class="mw-editsection-visualeditor"><span>bewerken</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Personal_digital_assistant&action=edit&section=16" title="De broncode bewerken van de sectie: Vergelijking met de smartphone"><span>brontekst bewerken</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>De <a href="/wiki/Smartphone" title="Smartphone">smartphone</a>, onder andere van <a href="/wiki/Ericsson" title="Ericsson">Ericsson</a>, <a href="/wiki/Motorola" title="Motorola">Motorola</a> en <a href="/wiki/Nokia_(bedrijf)" title="Nokia (bedrijf)">Nokia</a>, maakt gebruik van een eigen besturingssysteem of van Symbian, geërfd van Psion. Uiterlijk verschilt een pda (waaronder de nieuwe Pocket PC) niet veel van een smartphone, maar de filosofie achter beide producten verschilt sterk. </p><p>Pda's zijn <i>digital assistants</i> ofwel zakcomputers met daarbovenop een antenne. Daartegenover is een smartphone een <a href="/wiki/Mobiele_telefoon" title="Mobiele telefoon">mobiele telefoon</a> met pda-functies. De draadloze Pocket PC heeft een groter scherm dan de smartphone, wordt bediend met 2 handen en een stift en bevat (in tegenstelling tot de smartphone) softwarepakketten als Pocket Word & Excel. Dankzij de kleine ingebouwde microfoon kan de Pocket PC ook als mobiele telefoon dienen, maar hij is toch iets te groot gebouwd om dit als handig te ervaren. </p><p>Beide producten ondersteunen vaak <a href="/wiki/GPRS" class="mw-redirect" title="GPRS">GPRS</a>, <a href="/wiki/UMTS" class="mw-redirect" title="UMTS">UMTS</a> en <a href="/wiki/Bluetooth" title="Bluetooth">bluetooth</a>. </p><p>Naast de pda en smartphone is er ook nog de tablet-pc, maar deze hoort niet direct in deze vergelijking thuis omdat hier de telefoon-functie ontbreekt, waardoor het in wezen een computer is. </p> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="ICR">ICR</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Personal_digital_assistant&veaction=edit&section=17" title="Bewerk dit kopje: ICR" class="mw-editsection-visualeditor"><span>bewerken</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Personal_digital_assistant&action=edit&section=17" title="De broncode bewerken van de sectie: ICR"><span>brontekst bewerken</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>Typen op een te klein toetsenbordje is traag en wordt na een tijd frustrerend. "Schrijven" op je pda is een veel aantrekkelijker idee. Veel pda's hebben technologie aan boord die aan <a href="/w/index.php?title=Intelligent_Character_Recognition&action=edit&redlink=1" class="new" title="Intelligent Character Recognition (de pagina bestaat niet)">Intelligent Character Recognition</a> (ICR) ofwel <a href="/wiki/Handschriftherkenning" title="Handschriftherkenning">handschriftherkenning</a> doet. Hierdoor kan de gebruiker met een pen op het beeldscherm schrijven waarna de pda het handschrift herkent en omzet in letters. </p><p>Voor het menselijke oog is het verschil tussen een getekend huis en een woord meer dan duidelijk, maar wat maakt nu juist het verschil? De computer kan op twee manieren te werk gaan om dit te ontdekken. De simpele manier is degene die Graffiti gebruikt: het verstaat de vorm van elke letter en zet die om naar zijn digitale equivalent. Het probeert geen woorden of context te kennen. Om het nog simpeler te maken, maakt Graffiti gebruik van eigen aangepaste vormen voor elke letter die de gebruiker dient te kennen. Deze vormen gelijken sterk op ons authentiek <a href="/wiki/Alfabet" title="Alfabet">alfabet</a> en zijn naar verluidt in minder dan 20 minuten aangeleerd. </p><p>Apples Newton had een andere aanpak: het leerde het handschrift van de gebruiker "lezen" en naar woorden omzetten aan de hand van enkele standaardtestjes. Dit systeem werd handiger en slimmer naargelang je het meer gebruikte. Je kon meer dan één gebruiker definiëren op je pda en moest er dus voor opletten in je eigen profiel te werken, teneinde de tekenherkenning van een medegebruiker niet in de war te sturen. Zoals reeds vermeld werd Newton geen succes. </p> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Synchronisatie">Synchronisatie</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Personal_digital_assistant&veaction=edit&section=18" title="Bewerk dit kopje: Synchronisatie" class="mw-editsection-visualeditor"><span>bewerken</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Personal_digital_assistant&action=edit&section=18" title="De broncode bewerken van de sectie: Synchronisatie"><span>brontekst bewerken</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>Indien de mogelijkheid niet bestond gegevens van en naar de pda te versturen en te synchroniseren met de data op desktop-pc's zouden verschillende softwaretoepassingen (zoals tekstverwerking) niet bijzonder veel nut hebben op de pda, aangezien maar weinig toestellen printen via een parallelle printerpoort ondersteunen. Het is dan ook niet verwonderlijk dat dit onderdeel van de pda in de loop der jaren beduidend verbeterd werd, mede dankzij externe bedrijven die hardwarecomponenten (zoals pda-<i>docking cradles</i>) ontwierpen, alsook softwaretoepassingen die het synchroniseren vergemakkelijkten en zo efficiënt mogelijk maakten. </p><p>De meeste pda's worden geleverd met een zogenaamd <a href="/wiki/Dockingstation" title="Dockingstation">dockingstation</a>, dat de connectie naar en van de pc via een parallelle, seriële of <a href="/wiki/Universal_Serial_Bus" class="mw-redirect" title="Universal Serial Bus">USB</a>-kabel legt en bevat meestal ook een voedingskabel waarmee je de batterij van je pda kunt herladen. Twee draadloze verbindingsmogelijkheden winnen echter meer en meer terrein op het synchronisatiegebied: <a href="/wiki/IrDA" title="IrDA">IrDA</a> (<a href="/wiki/Infrarood" title="Infrarood">infrarood</a>) en de nieuwere en snellere <a href="/wiki/Bluetooth" title="Bluetooth">Bluetooth</a>-technologie. Ook is het inmiddels mogelijk om via <a href="/wiki/WLAN" class="mw-redirect" title="WLAN">WLAN</a> te synchroniseren. </p> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Expansiemogelijkheden">Expansiemogelijkheden</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Personal_digital_assistant&veaction=edit&section=19" title="Bewerk dit kopje: Expansiemogelijkheden" class="mw-editsection-visualeditor"><span>bewerken</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Personal_digital_assistant&action=edit&section=19" title="De broncode bewerken van de sectie: Expansiemogelijkheden"><span>brontekst bewerken</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>Naast de standaardmogelijkheden om de pda met de pc te verbinden, zijn er meer en meer mogelijkheden hem uit te breiden door toevoeging van gsm, printer, extra geheugenkaartjes, <a href="/wiki/Modem" title="Modem">modem</a> of andere hardware. </p><p>Enkele voorbeelden zijn: </p> <ul><li><a href="/wiki/CompactFlash" title="CompactFlash">CompactFlash</a>: standaard, algemeen ondersteunde geheugenkaartjes, die ondanks hun klein formaat een relatief grote hoeveelheid data kunnen bevatten.</li> <li>Seriële poorten, modems, netwerkkaarten, gsm-netwerkadapters en <a href="/wiki/Gps" class="mw-redirect" title="Gps">gps</a>-systemen zijn enkele voorbeelden van toepassingen die mogelijk zijn op CompactFlash-kaartjes.</li> <li><a href="/wiki/SmartMedia" title="SmartMedia">SmartMedia</a>, <a href="/wiki/Memory_Stick" title="Memory Stick">Memory Stick</a>, <a href="/wiki/MMC-kaart" title="MMC-kaart">MultimediaCard</a> en <a href="/wiki/Secure_Digital" class="mw-redirect" title="Secure Digital">Secure Digital</a> zijn allemaal geheugenuitbreidingen, maar geproduceerd door verschillende fabrikanten, met elk hun voor- en nadelen.</li> <li>PC Card: ook wel <a href="/wiki/PCMCIA" class="mw-redirect" title="PCMCIA">PCMCIA</a>-kaart genoemd, is de oudste standaard in expansietoepassingen. Ze zijn erg gangbaar bij laptopcomputers. Voor gebruik op een pda is er meestal een adapter nodig, maar vanwege hun relatief hoge stroomverbruik zijn deze kaarten niet erg gangbaar op pda's.</li></ul> <p>De grootte van deze verschillende kaartjes varieert: de kleinere zijn meestal alleen geheugenuitbreiding; de grotere modellen bieden ook extra mogelijkheden, bijvoorbeeld een andere soort verbinding met de buitenwereld. </p> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Externe_links">Externe links</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Personal_digital_assistant&veaction=edit&section=20" title="Bewerk dit kopje: Externe links" class="mw-editsection-visualeditor"><span>bewerken</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Personal_digital_assistant&action=edit&section=20" title="De broncode bewerken van de sectie: Externe links"><span>brontekst bewerken</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <ul><li><a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20101006133019/http://wapedia.mobi/">Wikipedia voor pda's met internet</a> (alle talen)</li> <li><a rel="nofollow" class="external text" href="http://nl.wapedia.mobi">Wikipedia voor pda's met internet</a><sup><a href="/wiki/Wikipedia:Onbereikbare_externe_links" title="Wikipedia:Onbereikbare externe links">[dode link]</a></sup> (Nederlands)</li></ul> <div class="toccolours appendix" role="presentation" style="font-size:90%; margin:1em 0 -0.5em; clear:both;"> <div><span style="font-weight:bold">Bronnen, noten en/of referenties</span></div> <div class="reflist" style="list-style-type: decimal;"><div class="mw-references-wrap"><ol class="references"> <li id="cite_note-1"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-1">↑</a></span> <span class="reference-text"><style data-mw-deduplicate="TemplateStyles:r67679320">.mw-parser-output .taalaanduiding{font-family:sans-serif;font-size:85%;cursor:help;color:var(--color-subtle,#555)}.mw-parser-output .taalaanduiding span{border-bottom:1px dotted var(--color-subtle,#555)}</style><span class="taalaanduiding" title="Taal: Nederlands">(<span>nl</span>) </span><a rel="nofollow" class="external text" href="https://tweakers.net/nieuws/69970/samsung-stopt-met-symbian.html">Samsung stopt met Symbian</a></span> </li> </ol></div></div> </div> <div class="interProject commons mw-list-item" style="display:none;"><a href="https://commons.wikimedia.org/wiki/Category:Personal_digital_assistants#mw-subcategories" class="extiw" title="commons:Category:Personal digital assistants">Mediabestanden</a></div> <div class="interProjectTemplate interProject-groot toccolours" style="display:flex; gap:1em; align-items:center; clear:both; margin:1em 0 -0.5em 0;"> <div style="min-width:max-content;"><span class="noviewer noresize" typeof="mw:File"><a href="/wiki/Bestand:Commons-logo.svg" class="mw-file-description"><img alt="" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/4a/Commons-logo.svg/25px-Commons-logo.svg.png" decoding="async" width="25" height="34" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/4a/Commons-logo.svg/38px-Commons-logo.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/4a/Commons-logo.svg/50px-Commons-logo.svg.png 2x" data-file-width="1024" data-file-height="1376" /></a></span></div> <div>Zie de categorie <i><b><a href="https://commons.wikimedia.org/wiki/Category:Personal_digital_assistants#mw-subcategories" class="extiw" title="commons:Category:Personal digital assistants">Personal digital assistants</a></b></i> van <a href="/wiki/Wikimedia_Commons" title="Wikimedia Commons">Wikimedia Commons</a> voor mediabestanden over dit onderwerp.</div> </div>    </div><noscript><img src="https://login.wikimedia.org/wiki/Special:CentralAutoLogin/start?useformat=desktop&type=1x1&usesul3=0" alt="" width="1" height="1" style="border: none; position: absolute;"></noscript> <div class="printfooter" data-nosnippet="">Overgenomen van "<a dir="ltr" href="https://nl.wikipedia.org/w/index.php?title=Personal_digital_assistant&oldid=62146641">https://nl.wikipedia.org/w/index.php?title=Personal_digital_assistant&oldid=62146641</a>"</div></div> <div id="catlinks" class="catlinks" data-mw="interface"><div id="mw-normal-catlinks" class="mw-normal-catlinks"><a href="/wiki/Categorie:Alles" title="Categorie:Alles">Categorieën</a>: <ul><li><a href="/wiki/Categorie:Personal_digital_assistant" title="Categorie:Personal digital assistant">Personal digital assistant</a></li><li><a href="/wiki/Categorie:Consumentenelektronica" title="Categorie:Consumentenelektronica">Consumentenelektronica</a></li><li><a href="/wiki/Categorie:Computer" title="Categorie:Computer">Computer</a></li></ul></div><div id="mw-hidden-catlinks" class="mw-hidden-catlinks mw-hidden-cats-hidden">Verborgen categorie: <ul><li><a href="/wiki/Categorie:Wikipedia:Onbereikbare_externe_link" title="Categorie:Wikipedia:Onbereikbare externe link">Wikipedia:Onbereikbare externe link</a></li></ul></div></div> </div> </main> </div> <div class="mw-footer-container"> <footer id="footer" class="mw-footer" > <ul id="footer-info"> <li id="footer-info-lastmod"> Deze pagina is voor het laatst bewerkt op 30 mei 2022 om 05:54.</li> <li id="footer-info-copyright">De tekst is beschikbaar onder de licentie <a rel="nofollow" class="external text" href="//creativecommons.org/licenses/by-sa/4.0/deed.nl">Creative Commons Naamsvermelding/Gelijk delen</a>, er kunnen aanvullende voorwaarden van toepassing zijn. Zie de <a class="external text" href="https://foundation.wikimedia.org/wiki/Special:MyLanguage/Policy:Terms_of_Use/nl">gebruiksvoorwaarden</a> voor meer informatie.<br /> Wikipedia® is een geregistreerd handelsmerk van de <a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.wikimediafoundation.org">Wikimedia Foundation, Inc.</a>, een organisatie zonder winstoogmerk.</li> </ul> <ul id="footer-places"> <li id="footer-places-privacy"><a href="https://foundation.wikimedia.org/wiki/Special:MyLanguage/Policy:Privacy_policy">Privacybeleid</a></li> <li id="footer-places-about"><a href="/wiki/Wikipedia">Over Wikipedia</a></li> <li id="footer-places-disclaimers"><a href="/wiki/Wikipedia:Algemeen_voorbehoud">Disclaimers</a></li> <li id="footer-places-wm-codeofconduct"><a href="https://foundation.wikimedia.org/wiki/Special:MyLanguage/Policy:Universal_Code_of_Conduct">Gedragscode</a></li> <li id="footer-places-developers"><a href="https://developer.wikimedia.org">Ontwikkelaars</a></li> <li id="footer-places-statslink"><a href="https://stats.wikimedia.org/#/nl.wikipedia.org">Statistieken</a></li> <li id="footer-places-cookiestatement"><a href="https://foundation.wikimedia.org/wiki/Special:MyLanguage/Policy:Cookie_statement">Cookieverklaring</a></li> <li id="footer-places-mobileview"><a href="//nl.m.wikipedia.org/w/index.php?title=Personal_digital_assistant&mobileaction=toggle_view_mobile" class="noprint stopMobileRedirectToggle">Mobiele weergave</a></li> </ul> <ul id="footer-icons" class="noprint"> <li id="footer-copyrightico"><a href="https://wikimediafoundation.org/" class="cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--size-large cdx-button--fake-button--enabled"><img src="/static/images/footer/wikimedia-button.svg" width="84" height="29" alt="Wikimedia Foundation" loading="lazy"></a></li> <li id="footer-poweredbyico"><a href="https://www.mediawiki.org/" class="cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--size-large cdx-button--fake-button--enabled"><img src="/w/resources/assets/poweredby_mediawiki.svg" alt="Powered by MediaWiki" width="88" height="31" loading="lazy"></a></li> </ul> </footer> </div> </div> </div> <div class="vector-settings" id="p-dock-bottom"> <ul></ul> </div><script>(RLQ=window.RLQ||[]).push(function(){mw.config.set({"wgHostname":"mw-web.codfw.main-7959fbf7c4-f4s57","wgBackendResponseTime":159,"wgPageParseReport":{"limitreport":{"cputime":"0.086","walltime":"0.373","ppvisitednodes":{"value":354,"limit":1000000},"postexpandincludesize":{"value":2729,"limit":2097152},"templateargumentsize":{"value":593,"limit":2097152},"expansiondepth":{"value":10,"limit":100},"expensivefunctioncount":{"value":0,"limit":500},"unstrip-depth":{"value":1,"limit":20},"unstrip-size":{"value":919,"limit":5000000},"entityaccesscount":{"value":1,"limit":400},"timingprofile":["100.00% 92.899 1 -total"," 60.32% 56.037 1 Sjabloon:Commonscat"," 52.82% 49.069 1 Sjabloon:Zusterproject_box"," 35.86% 33.316 1 Sjabloon:Appendix"," 32.77% 30.442 1 Sjabloon:References"," 13.37% 12.423 1 Sjabloon:Nl"," 12.96% 12.037 2 Sjabloon:First_non_empty"," 8.23% 7.646 1 Sjabloon:Taalaanduiding"," 3.69% 3.431 1 Sjabloon:InterProject"," 3.62% 3.366 1 Sjabloon:Dode_link"]},"scribunto":{"limitreport-timeusage":{"value":"0.005","limit":"10.000"},"limitreport-memusage":{"value":638512,"limit":52428800}},"cachereport":{"origin":"mw-web.eqiad.main-6b68c86545-2n5x5","timestamp":"20241202114129","ttl":2592000,"transientcontent":false}}});});</script> <script type="application/ld+json">{"@context":"https:\/\/schema.org","@type":"Article","name":"Personal digital assistant","url":"https:\/\/nl.wikipedia.org\/wiki\/Personal_digital_assistant","sameAs":"http:\/\/www.wikidata.org\/entity\/Q162768","mainEntity":"http:\/\/www.wikidata.org\/entity\/Q162768","author":{"@type":"Organization","name":"Bijdragers aan Wikimedia-projecten"},"publisher":{"@type":"Organization","name":"Wikimedia Foundation, Inc.","logo":{"@type":"ImageObject","url":"https:\/\/www.wikimedia.org\/static\/images\/wmf-hor-googpub.png"}},"datePublished":"2002-10-31T15:36:19Z","dateModified":"2022-05-30T04:54:24Z","image":"https:\/\/upload.wikimedia.org\/wikipedia\/commons\/f\/ff\/Palmone_pdas.jpg","headline":"voorloper van de smartphone"}</script> </body> </html>