CINXE.COM

<!DOCTYPE html> <html class="client-nojs vector-feature-language-in-header-enabled vector-feature-language-in-main-page-header-disabled vector-feature-sticky-header-disabled vector-feature-page-tools-pinned-disabled vector-feature-toc-pinned-clientpref-1 vector-feature-main-menu-pinned-disabled vector-feature-limited-width-clientpref-1 vector-feature-limited-width-content-enabled vector-feature-custom-font-size-clientpref-1 vector-feature-appearance-pinned-clientpref-1 vector-feature-night-mode-disabled skin-theme-clientpref-day vector-toc-available" lang="gl" dir="ltr"> <head> <meta charset="UTF-8"> <title>Antigo Réxime - Wikipedia, a enciclopedia libre</title> <script>(function(){var className="client-js vector-feature-language-in-header-enabled vector-feature-language-in-main-page-header-disabled vector-feature-sticky-header-disabled vector-feature-page-tools-pinned-disabled vector-feature-toc-pinned-clientpref-1 vector-feature-main-menu-pinned-disabled vector-feature-limited-width-clientpref-1 vector-feature-limited-width-content-enabled vector-feature-custom-font-size-clientpref-1 vector-feature-appearance-pinned-clientpref-1 vector-feature-night-mode-disabled skin-theme-clientpref-day vector-toc-available";var cookie=document.cookie.match(/(?:^|; )glwikimwclientpreferences=([^;]+)/);if(cookie){cookie[1].split('%2C').forEach(function(pref){className=className.replace(new RegExp('(^| )'+pref.replace(/-clientpref-\w+$|[^\w-]+/g,'')+'-clientpref-\\w+( |$)'),'$1'+pref+'$2');});}document.documentElement.className=className;}());RLCONF={"wgBreakFrames":false,"wgSeparatorTransformTable":[",\t.",".\t,"],"wgDigitTransformTable":["",""], "wgDefaultDateFormat":"dmy","wgMonthNames":["","xaneiro","febreiro","marzo","abril","maio","xuño","xullo","agosto","setembro","outubro","novembro","decembro"],"wgRequestId":"aeb6969b-fb6b-4518-bb28-58a87971e48f","wgCanonicalNamespace":"","wgCanonicalSpecialPageName":false,"wgNamespaceNumber":0,"wgPageName":"Antigo_Réxime","wgTitle":"Antigo Réxime","wgCurRevisionId":6791630,"wgRevisionId":6791630,"wgArticleId":2257,"wgIsArticle":true,"wgIsRedirect":false,"wgAction":"view","wgUserName":null,"wgUserGroups":["*"],"wgCategories":["Todos os artigos con ligazóns externas rotas","Artigos con ligazóns externas rotas desde maio de 2019","Wikipedia:Páxinas que usan ligazóns máxicas ISBN","Wikipedia:Todos os artigos que requiren referencias","Wikipedia:Artigos que requiren referencias desde unha data descoñecida","Idade Moderna"],"wgPageViewLanguage":"gl","wgPageContentLanguage":"gl","wgPageContentModel":"wikitext","wgRelevantPageName":"Antigo_Réxime","wgRelevantArticleId":2257, "wgIsProbablyEditable":true,"wgRelevantPageIsProbablyEditable":true,"wgRestrictionEdit":[],"wgRestrictionMove":[],"wgNoticeProject":"wikipedia","wgCiteReferencePreviewsActive":false,"wgMediaViewerOnClick":true,"wgMediaViewerEnabledByDefault":true,"wgPopupsFlags":0,"wgVisualEditor":{"pageLanguageCode":"gl","pageLanguageDir":"ltr","pageVariantFallbacks":"gl"},"wgMFDisplayWikibaseDescriptions":{"search":true,"watchlist":true,"tagline":true,"nearby":true},"wgWMESchemaEditAttemptStepOversample":false,"wgWMEPageLength":80000,"wgRelatedArticlesCompat":[],"wgCentralAuthMobileDomain":false,"wgEditSubmitButtonLabelPublish":true,"wgULSPosition":"interlanguage","wgULSisCompactLinksEnabled":false,"wgVector2022LanguageInHeader":true,"wgULSisLanguageSelectorEmpty":false,"wgWikibaseItemId":"Q234081","wgCheckUserClientHintsHeadersJsApi":["brands","architecture","bitness","fullVersionList","mobile","model","platform","platformVersion"],"GEHomepageSuggestedEditsEnableTopics":true, "wgGETopicsMatchModeEnabled":false,"wgGEStructuredTaskRejectionReasonTextInputEnabled":false,"wgGELevelingUpEnabledForUser":false};RLSTATE={"ext.gadget.charinsert-styles":"ready","ext.gadget.PortalClass":"ready","ext.globalCssJs.user.styles":"ready","site.styles":"ready","user.styles":"ready","ext.globalCssJs.user":"ready","user":"ready","user.options":"loading","ext.cite.styles":"ready","mediawiki.page.gallery.styles":"ready","skins.vector.search.codex.styles":"ready","skins.vector.styles":"ready","skins.vector.icons":"ready","ext.wikimediamessages.styles":"ready","ext.visualEditor.desktopArticleTarget.noscript":"ready","ext.uls.interlanguage":"ready","wikibase.client.init":"ready","ext.wikimediaBadges":"ready"};RLPAGEMODULES=["ext.cite.ux-enhancements","mediawiki.page.media","site","mediawiki.page.ready","mediawiki.toc","skins.vector.js","ext.centralNotice.geoIP","ext.centralNotice.startUp","ext.gadget.ReferenceTooltips","ext.gadget.refToolbar","ext.gadget.charinsert", "ext.urlShortener.toolbar","ext.centralauth.centralautologin","mmv.bootstrap","ext.popups","ext.visualEditor.desktopArticleTarget.init","ext.visualEditor.targetLoader","ext.echo.centralauth","ext.eventLogging","ext.wikimediaEvents","ext.navigationTiming","ext.uls.interface","ext.cx.eventlogging.campaigns","ext.cx.uls.quick.actions","wikibase.client.vector-2022","ext.checkUser.clientHints","ext.growthExperiments.SuggestedEditSession","wikibase.sidebar.tracking"];</script> <script>(RLQ=window.RLQ||[]).push(function(){mw.loader.impl(function(){return["user.options@12s5i",function($,jQuery,require,module){mw.user.tokens.set({"patrolToken":"+\\","watchToken":"+\\","csrfToken":"+\\"}); }];});});</script> <link rel="stylesheet" href="/w/load.php?lang=gl&modules=ext.cite.styles%7Cext.uls.interlanguage%7Cext.visualEditor.desktopArticleTarget.noscript%7Cext.wikimediaBadges%7Cext.wikimediamessages.styles%7Cmediawiki.page.gallery.styles%7Cskins.vector.icons%2Cstyles%7Cskins.vector.search.codex.styles%7Cwikibase.client.init&only=styles&skin=vector-2022"> <script async="" src="/w/load.php?lang=gl&modules=startup&only=scripts&raw=1&skin=vector-2022"></script> <meta name="ResourceLoaderDynamicStyles" content=""> <link rel="stylesheet" href="/w/load.php?lang=gl&modules=ext.gadget.PortalClass%2Ccharinsert-styles&only=styles&skin=vector-2022"> <link rel="stylesheet" href="/w/load.php?lang=gl&modules=site.styles&only=styles&skin=vector-2022"> <meta name="generator" content="MediaWiki 1.44.0-wmf.4"> <meta name="referrer" content="origin"> <meta name="referrer" content="origin-when-cross-origin"> <meta name="robots" content="max-image-preview:standard"> <meta name="format-detection" content="telephone=no"> <meta property="og:image" content="https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/4e/Prise_de_la_Bastille.jpg/1200px-Prise_de_la_Bastille.jpg"> <meta property="og:image:width" content="1200"> <meta property="og:image:height" content="912"> <meta property="og:image" content="https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/4e/Prise_de_la_Bastille.jpg/800px-Prise_de_la_Bastille.jpg"> <meta property="og:image:width" content="800"> <meta property="og:image:height" content="608"> <meta property="og:image" content="https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/4e/Prise_de_la_Bastille.jpg/640px-Prise_de_la_Bastille.jpg"> <meta property="og:image:width" content="640"> <meta property="og:image:height" content="486"> <meta name="viewport" content="width=1120"> <meta property="og:title" content="Antigo Réxime - Wikipedia, a enciclopedia libre"> <meta property="og:type" content="website"> <link rel="preconnect" href="//upload.wikimedia.org"> <link rel="alternate" media="only screen and (max-width: 640px)" href="//gl.m.wikipedia.org/wiki/Antigo_R%C3%A9xime"> <link rel="alternate" type="application/x-wiki" title="Editar" href="/w/index.php?title=Antigo_R%C3%A9xime&action=edit"> <link rel="apple-touch-icon" href="/static/apple-touch/wikipedia.png"> <link rel="icon" href="/static/favicon/wikipedia.ico"> <link rel="search" type="application/opensearchdescription+xml" href="/w/rest.php/v1/search" title="Wikipedia (gl)"> <link rel="EditURI" type="application/rsd+xml" href="//gl.wikipedia.org/w/api.php?action=rsd"> <link rel="canonical" href="https://gl.wikipedia.org/wiki/Antigo_R%C3%A9xime"> <link rel="license" href="https://creativecommons.org/licenses/by-sa/4.0/deed.gl"> <link rel="alternate" type="application/atom+xml" title="Fonte Atom de novas de Wikipedia" href="/w/index.php?title=Especial:Cambios_recentes&feed=atom"> <link rel="dns-prefetch" href="//meta.wikimedia.org" /> <link rel="dns-prefetch" href="//login.wikimedia.org"> </head> <body class="skin--responsive skin-vector skin-vector-search-vue mediawiki ltr sitedir-ltr mw-hide-empty-elt ns-0 ns-subject mw-editable page-Antigo_Réxime rootpage-Antigo_Réxime skin-vector-2022 action-view"><a class="mw-jump-link" href="#bodyContent">Saltar ao contido</a> <div class="vector-header-container"> <header class="vector-header mw-header"> <div class="vector-header-start"> <nav class="vector-main-menu-landmark" aria-label="Sitio"> <div id="vector-main-menu-dropdown" class="vector-dropdown vector-main-menu-dropdown vector-button-flush-left vector-button-flush-right" > <input type="checkbox" id="vector-main-menu-dropdown-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-main-menu-dropdown" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="Menú principal" > <label id="vector-main-menu-dropdown-label" for="vector-main-menu-dropdown-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only " aria-hidden="true" ><span class="vector-icon mw-ui-icon-menu mw-ui-icon-wikimedia-menu"></span> <span class="vector-dropdown-label-text">Menú principal</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="vector-main-menu-unpinned-container" class="vector-unpinned-container"> <div id="vector-main-menu" class="vector-main-menu vector-pinnable-element"> <div class="vector-pinnable-header vector-main-menu-pinnable-header vector-pinnable-header-unpinned" data-feature-name="main-menu-pinned" data-pinnable-element-id="vector-main-menu" data-pinned-container-id="vector-main-menu-pinned-container" data-unpinned-container-id="vector-main-menu-unpinned-container" > <div class="vector-pinnable-header-label">Menú principal</div> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-pin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-main-menu.pin">mover á barra lateral</button> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-unpin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-main-menu.unpin">agochar</button> </div> <div id="p-navigation" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-navigation" > <div class="vector-menu-heading"> Navegación </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="n-mainpage-description" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Portada" title="Visitar a páxina principal [z]" accesskey="z"><span>Portada</span></a></li><li id="n-portal" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Wikipedia:Portal_da_comunidade" title="Información acerca do proxecto, do que pode facer e dos lugares onde atopar as cousas"><span>Portal da comunidade</span></a></li><li id="n-A-Taberna" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Wikipedia:A_Taberna"><span>A Taberna</span></a></li><li id="n-currentevents" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Wikipedia:Actualidade" title="Información acerca de acontecementos de actualidade"><span>Actualidade</span></a></li><li id="n-recentchanges" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Especial:Cambios_recentes" title="A lista de modificacións recentes no wiki [r]" accesskey="r"><span>Cambios recentes</span></a></li><li id="n-Artigos-de-calidade" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Wikipedia:Artigos_de_calidade"><span>Artigos de calidade</span></a></li><li id="n-randompage" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Especial:Ao_chou" title="Cargar unha páxina ao chou [x]" accesskey="x"><span>Páxina ao chou</span></a></li><li id="n-help" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Wikipedia:Axuda" title="O lugar para informarse"><span>Axuda</span></a></li> </ul> </div> </div> </div> </div> </div> </div> </nav> <a href="/wiki/Portada" class="mw-logo"> <img class="mw-logo-icon" src="/static/images/icons/wikipedia.png" alt="" aria-hidden="true" height="50" width="50"> <span class="mw-logo-container skin-invert"> <img class="mw-logo-wordmark" alt="Wikipedia" src="/static/images/mobile/copyright/wikipedia-wordmark-en.svg" style="width: 7.5em; height: 1.125em;"> <img class="mw-logo-tagline" alt="a Wikipedia en galego" src="/static/images/mobile/copyright/wikipedia-tagline-gl.svg" width="118" height="13" style="width: 7.375em; height: 0.8125em;"> </span> </a> </div> <div class="vector-header-end"> <div id="p-search" role="search" class="vector-search-box-vue vector-search-box-collapses vector-search-box-show-thumbnail vector-search-box-auto-expand-width vector-search-box"> <a href="/wiki/Especial:Procurar" class="cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only search-toggle" title="Procurar neste wiki [f]" accesskey="f"><span class="vector-icon mw-ui-icon-search mw-ui-icon-wikimedia-search"></span> <span>Procura</span> </a> <div class="vector-typeahead-search-container"> <div class="cdx-typeahead-search cdx-typeahead-search--show-thumbnail cdx-typeahead-search--auto-expand-width"> <form action="/w/index.php" id="searchform" class="cdx-search-input cdx-search-input--has-end-button"> <div id="simpleSearch" class="cdx-search-input__input-wrapper" data-search-loc="header-moved"> <div class="cdx-text-input cdx-text-input--has-start-icon"> <input class="cdx-text-input__input" type="search" name="search" placeholder="Procurar en Wikipedia" aria-label="Procurar en Wikipedia" autocapitalize="sentences" title="Procurar neste wiki [f]" accesskey="f" id="searchInput" > <span class="cdx-text-input__icon cdx-text-input__start-icon"></span> </div> <input type="hidden" name="title" value="Especial:Procurar"> </div> <button class="cdx-button cdx-search-input__end-button">Procurar</button> </form> </div> </div> </div> <nav class="vector-user-links vector-user-links-wide" aria-label="Ferramentas persoais"> <div class="vector-user-links-main"> <div id="p-vector-user-menu-preferences" class="vector-menu mw-portlet emptyPortlet" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> </ul> </div> </div> <div id="p-vector-user-menu-userpage" class="vector-menu mw-portlet emptyPortlet" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> </ul> </div> </div> <nav class="vector-appearance-landmark" aria-label="Aparencia"> <div id="vector-appearance-dropdown" class="vector-dropdown " title="Cambia a aparencia do tamaño da fonte, o ancho e a cor da páxina" > <input type="checkbox" id="vector-appearance-dropdown-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-appearance-dropdown" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="Aparencia" > <label id="vector-appearance-dropdown-label" for="vector-appearance-dropdown-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only " aria-hidden="true" ><span class="vector-icon mw-ui-icon-appearance mw-ui-icon-wikimedia-appearance"></span> <span class="vector-dropdown-label-text">Aparencia</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="vector-appearance-unpinned-container" class="vector-unpinned-container"> </div> </div> </div> </nav> <div id="p-vector-user-menu-notifications" class="vector-menu mw-portlet emptyPortlet" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> </ul> </div> </div> <div id="p-vector-user-menu-overflow" class="vector-menu mw-portlet" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="pt-sitesupport-2" class="user-links-collapsible-item mw-list-item user-links-collapsible-item"><a data-mw="interface" href="//donate.wikimedia.org/wiki/Special:FundraiserRedirector?utm_source=donate&utm_medium=sidebar&utm_campaign=C13_gl.wikipedia.org&uselang=gl" class=""><span>Doazóns</span></a> </li> <li id="pt-createaccount-2" class="user-links-collapsible-item mw-list-item user-links-collapsible-item"><a data-mw="interface" href="/w/index.php?title=Especial:Crear_unha_conta&returnto=Antigo+R%C3%A9xime" title="É recomendable que cree unha conta e acceda ao sistema, se ben non é obrigatorio" class=""><span>Crear unha conta</span></a> </li> <li id="pt-login-2" class="user-links-collapsible-item mw-list-item user-links-collapsible-item"><a data-mw="interface" href="/w/index.php?title=Especial:Iniciar_sesi%C3%B3n&returnto=Antigo+R%C3%A9xime" title="É recomendable que se rexistre, se ben non é obrigatorio [o]" accesskey="o" class=""><span>Acceder ao sistema</span></a> </li> </ul> </div> </div> </div> <div id="vector-user-links-dropdown" class="vector-dropdown vector-user-menu vector-button-flush-right vector-user-menu-logged-out" title="Máis opcións" > <input type="checkbox" id="vector-user-links-dropdown-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-user-links-dropdown" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="Ferramentas persoais" > <label id="vector-user-links-dropdown-label" for="vector-user-links-dropdown-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only " aria-hidden="true" ><span class="vector-icon mw-ui-icon-ellipsis mw-ui-icon-wikimedia-ellipsis"></span> <span class="vector-dropdown-label-text">Ferramentas persoais</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="p-personal" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-personal user-links-collapsible-item" title="Menú de usuario" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="pt-sitesupport" class="user-links-collapsible-item mw-list-item"><a href="//donate.wikimedia.org/wiki/Special:FundraiserRedirector?utm_source=donate&utm_medium=sidebar&utm_campaign=C13_gl.wikipedia.org&uselang=gl"><span>Doazóns</span></a></li><li id="pt-createaccount" class="user-links-collapsible-item mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Especial:Crear_unha_conta&returnto=Antigo+R%C3%A9xime" title="É recomendable que cree unha conta e acceda ao sistema, se ben non é obrigatorio"><span class="vector-icon mw-ui-icon-userAdd mw-ui-icon-wikimedia-userAdd"></span> <span>Crear unha conta</span></a></li><li id="pt-login" class="user-links-collapsible-item mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Especial:Iniciar_sesi%C3%B3n&returnto=Antigo+R%C3%A9xime" title="É recomendable que se rexistre, se ben non é obrigatorio [o]" accesskey="o"><span class="vector-icon mw-ui-icon-logIn mw-ui-icon-wikimedia-logIn"></span> <span>Acceder ao sistema</span></a></li> </ul> </div> </div> <div id="p-user-menu-anon-editor" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-user-menu-anon-editor" > <div class="vector-menu-heading"> Páxinas para os editores sen a sesión iniciada <a href="/wiki/Axuda:Introduci%C3%B3n" aria-label="Máis información sobre a edición"><span>máis información</span></a> </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="pt-anoncontribs" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Especial:As_mi%C3%B1as_contribuci%C3%B3ns" title="Unha lista das modificacións feitas desde este enderezo IP [y]" accesskey="y"><span>Contribucións</span></a></li><li id="pt-anontalk" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Especial:A_mi%C3%B1a_conversa" title="Conversa acerca de edicións feitas desde este enderezo IP [n]" accesskey="n"><span>Conversa</span></a></li> </ul> </div> </div> </div> </div> </nav> </div> </header> </div> <div class="mw-page-container"> <div class="mw-page-container-inner"> <div class="vector-sitenotice-container"> <div id="siteNotice"></div> </div> <div class="vector-column-start"> <div class="vector-main-menu-container"> <div id="mw-navigation"> <nav id="mw-panel" class="vector-main-menu-landmark" aria-label="Sitio"> <div id="vector-main-menu-pinned-container" class="vector-pinned-container"> </div> </nav> </div> </div> <div class="vector-sticky-pinned-container"> <nav id="mw-panel-toc" aria-label="Contidos" data-event-name="ui.sidebar-toc" class="mw-table-of-contents-container vector-toc-landmark"> <div id="vector-toc-pinned-container" class="vector-pinned-container"> <div id="vector-toc" class="vector-toc vector-pinnable-element"> <div class="vector-pinnable-header vector-toc-pinnable-header vector-pinnable-header-pinned" data-feature-name="toc-pinned" data-pinnable-element-id="vector-toc" > <h2 class="vector-pinnable-header-label">Contidos</h2> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-pin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-toc.pin">mover á barra lateral</button> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-unpin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-toc.unpin">agochar</button> </div> <ul class="vector-toc-contents" id="mw-panel-toc-list"> <li id="toc-mw-content-text" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1"> <a href="#" class="vector-toc-link"> <div class="vector-toc-text">Inicio</div> </a> </li> <li id="toc-Orixe_do_termo" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1 vector-toc-list-item-expanded"> <a class="vector-toc-link" href="#Orixe_do_termo"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">1</span> <span>Orixe do termo</span> </div> </a> <ul id="toc-Orixe_do_termo-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Definición" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1 vector-toc-list-item-expanded"> <a class="vector-toc-link" href="#Definición"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">2</span> <span>Definición</span> </div> </a> <ul id="toc-Definición-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Extensión" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1 vector-toc-list-item-expanded"> <a class="vector-toc-link" href="#Extensión"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">3</span> <span>Extensión</span> </div> </a> <button aria-controls="toc-Extensión-sublist" class="cdx-button cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only vector-toc-toggle"> <span class="vector-icon mw-ui-icon-wikimedia-expand"></span> <span>Mostrar ou agochar a subsección "Extensión"</span> </button> <ul id="toc-Extensión-sublist" class="vector-toc-list"> <li id="toc-O_modelo_francés" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#O_modelo_francés"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">3.1</span> <span>O modelo francés</span> </div> </a> <ul id="toc-O_modelo_francés-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-O_caso_español" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#O_caso_español"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">3.2</span> <span>O caso español</span> </div> </a> <ul id="toc-O_caso_español-sublist" class="vector-toc-list"> <li id="toc-O_caso_de_Galicia" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-3"> <a class="vector-toc-link" href="#O_caso_de_Galicia"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">3.2.1</span> <span>O caso de Galicia</span> </div> </a> <ul id="toc-O_caso_de_Galicia-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> </ul> </li> <li id="toc-Outros_países_europeos" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Outros_países_europeos"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">3.3</span> <span>Outros países europeos</span> </div> </a> <ul id="toc-Outros_países_europeos-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> </ul> </li> <li id="toc-Características" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1 vector-toc-list-item-expanded"> <a class="vector-toc-link" href="#Características"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">4</span> <span>Características</span> </div> </a> <button aria-controls="toc-Características-sublist" class="cdx-button cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only vector-toc-toggle"> <span class="vector-icon mw-ui-icon-wikimedia-expand"></span> <span>Mostrar ou agochar a subsección "Características"</span> </button> <ul id="toc-Características-sublist" class="vector-toc-list"> <li id="toc-Economía_e_demografía" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Economía_e_demografía"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">4.1</span> <span>Economía e demografía</span> </div> </a> <ul id="toc-Economía_e_demografía-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Sociedade" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Sociedade"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">4.2</span> <span>Sociedade</span> </div> </a> <ul id="toc-Sociedade-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Sistema_político" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Sistema_político"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">4.3</span> <span>Sistema político</span> </div> </a> <ul id="toc-Sistema_político-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Pensamento,_cultura_e_arte" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Pensamento,_cultura_e_arte"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">4.4</span> <span>Pensamento, cultura e arte</span> </div> </a> <ul id="toc-Pensamento,_cultura_e_arte-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> </ul> </li> <li id="toc-Notas" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1 vector-toc-list-item-expanded"> <a class="vector-toc-link" href="#Notas"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">5</span> <span>Notas</span> </div> </a> <ul id="toc-Notas-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Véxase_tamén" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1 vector-toc-list-item-expanded"> <a class="vector-toc-link" href="#Véxase_tamén"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">6</span> <span>Véxase tamén</span> </div> </a> <button aria-controls="toc-Véxase_tamén-sublist" class="cdx-button cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only vector-toc-toggle"> <span class="vector-icon mw-ui-icon-wikimedia-expand"></span> <span>Mostrar ou agochar a subsección "Véxase tamén"</span> </button> <ul id="toc-Véxase_tamén-sublist" class="vector-toc-list"> <li id="toc-Bibliografía" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Bibliografía"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">6.1</span> <span>Bibliografía</span> </div> </a> <ul id="toc-Bibliografía-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Outros_artigos" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Outros_artigos"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">6.2</span> <span>Outros artigos</span> </div> </a> <ul id="toc-Outros_artigos-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> </ul> </li> </ul> </div> </div> </nav> </div> </div> <div class="mw-content-container"> <main id="content" class="mw-body"> <header class="mw-body-header vector-page-titlebar"> <nav aria-label="Contidos" class="vector-toc-landmark"> <div id="vector-page-titlebar-toc" class="vector-dropdown vector-page-titlebar-toc vector-button-flush-left" > <input type="checkbox" id="vector-page-titlebar-toc-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-page-titlebar-toc" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="Mostrar ou agochar a táboa de contidos" > <label id="vector-page-titlebar-toc-label" for="vector-page-titlebar-toc-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only " aria-hidden="true" ><span class="vector-icon mw-ui-icon-listBullet mw-ui-icon-wikimedia-listBullet"></span> <span class="vector-dropdown-label-text">Mostrar ou agochar a táboa de contidos</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="vector-page-titlebar-toc-unpinned-container" class="vector-unpinned-container"> </div> </div> </div> </nav> <h1 id="firstHeading" class="firstHeading mw-first-heading"><span class="mw-page-title-main">Antigo Réxime</span></h1> <div id="p-lang-btn" class="vector-dropdown mw-portlet mw-portlet-lang" > <input type="checkbox" id="p-lang-btn-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-p-lang-btn" class="vector-dropdown-checkbox mw-interlanguage-selector" aria-label="Ir a un artigo noutra lingua. Dispoñible en 59 linguas" > <label id="p-lang-btn-label" for="p-lang-btn-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--action-progressive mw-portlet-lang-heading-59" aria-hidden="true" ><span class="vector-icon mw-ui-icon-language-progressive mw-ui-icon-wikimedia-language-progressive"></span> <span class="vector-dropdown-label-text">59 linguas</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li class="interlanguage-link interwiki-als mw-list-item"><a href="https://als.wikipedia.org/wiki/Ancien_R%C3%A9gime" title="Ancien Régime – alemán suízo" lang="gsw" hreflang="gsw" data-title="Ancien Régime" data-language-autonym="Alemannisch" data-language-local-name="alemán suízo" class="interlanguage-link-target"><span>Alemannisch</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ar mw-list-item"><a href="https://ar.wikipedia.org/wiki/%D8%A7%D9%84%D9%86%D8%B8%D8%A7%D9%85_%D8%A7%D9%84%D9%82%D8%AF%D9%8A%D9%85_(%D9%81%D8%B1%D9%86%D8%B3%D8%A7)" title="النظام القديم (فرنسا) – árabe" lang="ar" hreflang="ar" data-title="النظام القديم (فرنسا)" data-language-autonym="العربية" data-language-local-name="árabe" class="interlanguage-link-target"><span>العربية</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ast mw-list-item"><a href="https://ast.wikipedia.org/wiki/Antiguu_R%C3%A9xime" title="Antiguu Réxime – asturiano" lang="ast" hreflang="ast" data-title="Antiguu Réxime" data-language-autonym="Asturianu" data-language-local-name="asturiano" class="interlanguage-link-target"><span>Asturianu</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-az mw-list-item"><a href="https://az.wikipedia.org/wiki/K%C3%B6hn%C9%99_rejim" title="Köhnə rejim – acerbaixano" lang="az" hreflang="az" data-title="Köhnə rejim" data-language-autonym="Azərbaycanca" data-language-local-name="acerbaixano" class="interlanguage-link-target"><span>Azərbaycanca</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-be mw-list-item"><a href="https://be.wikipedia.org/wiki/%D0%A1%D1%82%D0%B0%D1%80%D1%8B_%D0%BF%D0%B0%D1%80%D0%B0%D0%B4%D0%B0%D0%BA" title="Стары парадак – belaruso" lang="be" hreflang="be" data-title="Стары парадак" data-language-autonym="Беларуская" data-language-local-name="belaruso" class="interlanguage-link-target"><span>Беларуская</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-bg mw-list-item"><a href="https://bg.wikipedia.org/wiki/%D0%A1%D1%82%D0%B0%D1%80_%D1%80%D0%B5%D0%B4" title="Стар ред – búlgaro" lang="bg" hreflang="bg" data-title="Стар ред" data-language-autonym="Български" data-language-local-name="búlgaro" class="interlanguage-link-target"><span>Български</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-bn mw-list-item"><a href="https://bn.wikipedia.org/wiki/%E0%A6%AB%E0%A6%B0%E0%A6%BE%E0%A6%B8%E0%A6%BF_%E0%A6%AC%E0%A6%BF%E0%A6%AA%E0%A7%8D%E0%A6%B2%E0%A6%AC%E0%A7%87%E0%A6%B0_%E0%A6%AA%E0%A7%82%E0%A6%B0%E0%A7%8D%E0%A6%AC%E0%A7%87%E0%A6%B0_%E0%A6%85%E0%A6%AC%E0%A6%B8%E0%A7%8D%E0%A6%A5%E0%A6%BE" title="ফরাসি বিপ্লবের পূর্বের অবস্থা – bengalí" lang="bn" hreflang="bn" data-title="ফরাসি বিপ্লবের পূর্বের অবস্থা" data-language-autonym="বাংলা" data-language-local-name="bengalí" class="interlanguage-link-target"><span>বাংলা</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-br mw-list-item"><a href="https://br.wikipedia.org/wiki/Renad_Kozh" title="Renad Kozh – bretón" lang="br" hreflang="br" data-title="Renad Kozh" data-language-autonym="Brezhoneg" data-language-local-name="bretón" class="interlanguage-link-target"><span>Brezhoneg</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ca badge-Q17437796 badge-featuredarticle mw-list-item" title="artigo de calidade"><a href="https://ca.wikipedia.org/wiki/Antic_R%C3%A8gim" title="Antic Règim – catalán" lang="ca" hreflang="ca" data-title="Antic Règim" data-language-autonym="Català" data-language-local-name="catalán" class="interlanguage-link-target"><span>Català</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-cs mw-list-item"><a href="https://cs.wikipedia.org/wiki/Ancien_r%C3%A9gime" title="Ancien régime – checo" lang="cs" hreflang="cs" data-title="Ancien régime" data-language-autonym="Čeština" data-language-local-name="checo" class="interlanguage-link-target"><span>Čeština</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-cy mw-list-item"><a href="https://cy.wikipedia.org/wiki/Ancien_R%C3%A9gime" title="Ancien Régime – galés" lang="cy" hreflang="cy" data-title="Ancien Régime" data-language-autonym="Cymraeg" data-language-local-name="galés" class="interlanguage-link-target"><span>Cymraeg</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-da mw-list-item"><a href="https://da.wikipedia.org/wiki/Ancien_r%C3%A9gime" title="Ancien régime – dinamarqués" lang="da" hreflang="da" data-title="Ancien régime" data-language-autonym="Dansk" data-language-local-name="dinamarqués" class="interlanguage-link-target"><span>Dansk</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-de mw-list-item"><a href="https://de.wikipedia.org/wiki/Ancien_R%C3%A9gime" title="Ancien Régime – alemán" lang="de" hreflang="de" data-title="Ancien Régime" data-language-autonym="Deutsch" data-language-local-name="alemán" class="interlanguage-link-target"><span>Deutsch</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-el mw-list-item"><a href="https://el.wikipedia.org/wiki/%CE%A0%CE%B1%CE%BB%CE%B1%CE%B9%CF%8C_%CE%9A%CE%B1%CE%B8%CE%B5%CF%83%CF%84%CF%8E%CF%82" title="Παλαιό Καθεστώς – grego" lang="el" hreflang="el" data-title="Παλαιό Καθεστώς" data-language-autonym="Ελληνικά" data-language-local-name="grego" class="interlanguage-link-target"><span>Ελληνικά</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-en mw-list-item"><a href="https://en.wikipedia.org/wiki/Ancien_r%C3%A9gime" title="Ancien régime – inglés" lang="en" hreflang="en" data-title="Ancien régime" data-language-autonym="English" data-language-local-name="inglés" class="interlanguage-link-target"><span>English</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-eo mw-list-item"><a href="https://eo.wikipedia.org/wiki/Malnova_Re%C4%9Dimo_(Francio)" title="Malnova Reĝimo (Francio) – esperanto" lang="eo" hreflang="eo" data-title="Malnova Reĝimo (Francio)" data-language-autonym="Esperanto" data-language-local-name="esperanto" class="interlanguage-link-target"><span>Esperanto</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-es badge-Q17437796 badge-featuredarticle mw-list-item" title="artigo de calidade"><a href="https://es.wikipedia.org/wiki/Antiguo_R%C3%A9gimen" title="Antiguo Régimen – español" lang="es" hreflang="es" data-title="Antiguo Régimen" data-language-autonym="Español" data-language-local-name="español" class="interlanguage-link-target"><span>Español</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-et mw-list-item"><a href="https://et.wikipedia.org/wiki/Ancien_r%C3%A9gime" title="Ancien régime – estoniano" lang="et" hreflang="et" data-title="Ancien régime" data-language-autonym="Eesti" data-language-local-name="estoniano" class="interlanguage-link-target"><span>Eesti</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-eu mw-list-item"><a href="https://eu.wikipedia.org/wiki/Antzinako_Erregimena" title="Antzinako Erregimena – éuscaro" lang="eu" hreflang="eu" data-title="Antzinako Erregimena" data-language-autonym="Euskara" data-language-local-name="éuscaro" class="interlanguage-link-target"><span>Euskara</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-fa mw-list-item"><a href="https://fa.wikipedia.org/wiki/%D8%B1%DA%98%DB%8C%D9%85_%D9%BE%DB%8C%D8%B4%DB%8C%D9%86" title="رژیم پیشین – persa" lang="fa" hreflang="fa" data-title="رژیم پیشین" data-language-autonym="فارسی" data-language-local-name="persa" class="interlanguage-link-target"><span>فارسی</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-fi mw-list-item"><a href="https://fi.wikipedia.org/wiki/Ancien_r%C3%A9gime" title="Ancien régime – finés" lang="fi" hreflang="fi" data-title="Ancien régime" data-language-autonym="Suomi" data-language-local-name="finés" class="interlanguage-link-target"><span>Suomi</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-fr mw-list-item"><a href="https://fr.wikipedia.org/wiki/Ancien_R%C3%A9gime" title="Ancien Régime – francés" lang="fr" hreflang="fr" data-title="Ancien Régime" data-language-autonym="Français" data-language-local-name="francés" class="interlanguage-link-target"><span>Français</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-hr mw-list-item"><a href="https://hr.wikipedia.org/wiki/Stari_poredak" title="Stari poredak – croata" lang="hr" hreflang="hr" data-title="Stari poredak" data-language-autonym="Hrvatski" data-language-local-name="croata" class="interlanguage-link-target"><span>Hrvatski</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ht mw-list-item"><a href="https://ht.wikipedia.org/wiki/Ansyen_Rejim" title="Ansyen Rejim – crioulo haitiano" lang="ht" hreflang="ht" data-title="Ansyen Rejim" data-language-autonym="Kreyòl ayisyen" data-language-local-name="crioulo haitiano" class="interlanguage-link-target"><span>Kreyòl ayisyen</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-hu mw-list-item"><a href="https://hu.wikipedia.org/wiki/Ancien_r%C3%A9gime" title="Ancien régime – húngaro" lang="hu" hreflang="hu" data-title="Ancien régime" data-language-autonym="Magyar" data-language-local-name="húngaro" class="interlanguage-link-target"><span>Magyar</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-id mw-list-item"><a href="https://id.wikipedia.org/wiki/Rezim_Kuno" title="Rezim Kuno – indonesio" lang="id" hreflang="id" data-title="Rezim Kuno" data-language-autonym="Bahasa Indonesia" data-language-local-name="indonesio" class="interlanguage-link-target"><span>Bahasa Indonesia</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-io mw-list-item"><a href="https://io.wikipedia.org/wiki/Anciena_rejimo" title="Anciena rejimo – ido" lang="io" hreflang="io" data-title="Anciena rejimo" data-language-autonym="Ido" data-language-local-name="ido" class="interlanguage-link-target"><span>Ido</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-it mw-list-item"><a href="https://it.wikipedia.org/wiki/Ancien_R%C3%A9gime" title="Ancien Régime – italiano" lang="it" hreflang="it" data-title="Ancien Régime" data-language-autonym="Italiano" data-language-local-name="italiano" class="interlanguage-link-target"><span>Italiano</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ja mw-list-item"><a href="https://ja.wikipedia.org/wiki/%E3%82%A2%E3%83%B3%E3%82%B7%E3%83%A3%E3%83%B3%E3%83%BB%E3%83%AC%E3%82%B8%E3%83%BC%E3%83%A0" title="アンシャン・レジーム – xaponés" lang="ja" hreflang="ja" data-title="アンシャン・レジーム" data-language-autonym="日本語" data-language-local-name="xaponés" class="interlanguage-link-target"><span>日本語</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ka mw-list-item"><a href="https://ka.wikipedia.org/wiki/%E1%83%AB%E1%83%95%E1%83%94%E1%83%9A%E1%83%98_%E1%83%A0%E1%83%94%E1%83%9F%E1%83%98%E1%83%9B%E1%83%98" title="ძველი რეჟიმი – xeorxiano" lang="ka" hreflang="ka" data-title="ძველი რეჟიმი" data-language-autonym="ქართული" data-language-local-name="xeorxiano" class="interlanguage-link-target"><span>ქართული</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ko mw-list-item"><a href="https://ko.wikipedia.org/wiki/%EC%95%99%EC%8B%9C%EC%95%B5_%EB%A0%88%EC%A7%90" title="앙시앵 레짐 – coreano" lang="ko" hreflang="ko" data-title="앙시앵 레짐" data-language-autonym="한국어" data-language-local-name="coreano" class="interlanguage-link-target"><span>한국어</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-lb mw-list-item"><a href="https://lb.wikipedia.org/wiki/Ancien_R%C3%A9gime" title="Ancien Régime – luxemburgués" lang="lb" hreflang="lb" data-title="Ancien Régime" data-language-autonym="Lëtzebuergesch" data-language-local-name="luxemburgués" class="interlanguage-link-target"><span>Lëtzebuergesch</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-li mw-list-item"><a href="https://li.wikipedia.org/wiki/Ancien_r%C3%A9gime" title="Ancien régime – limburgués" lang="li" hreflang="li" data-title="Ancien régime" data-language-autonym="Limburgs" data-language-local-name="limburgués" class="interlanguage-link-target"><span>Limburgs</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-lv mw-list-item"><a href="https://lv.wikipedia.org/wiki/Vecais_re%C5%BE%C4%ABms" title="Vecais režīms – letón" lang="lv" hreflang="lv" data-title="Vecais režīms" data-language-autonym="Latviešu" data-language-local-name="letón" class="interlanguage-link-target"><span>Latviešu</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-mk mw-list-item"><a href="https://mk.wikipedia.org/wiki/%D0%A1%D1%82%D0%B0%D1%80_%D0%BF%D0%BE%D1%80%D0%B5%D0%B4%D0%BE%D0%BA" title="Стар поредок – macedonio" lang="mk" hreflang="mk" data-title="Стар поредок" data-language-autonym="Македонски" data-language-local-name="macedonio" class="interlanguage-link-target"><span>Македонски</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-nds-nl mw-list-item"><a href="https://nds-nl.wikipedia.org/wiki/Ancien_r%C3%A9gime" title="Ancien régime – baixo saxón" lang="nds-NL" hreflang="nds-NL" data-title="Ancien régime" data-language-autonym="Nedersaksies" data-language-local-name="baixo saxón" class="interlanguage-link-target"><span>Nedersaksies</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-nl mw-list-item"><a href="https://nl.wikipedia.org/wiki/Ancien_r%C3%A9gime" title="Ancien régime – neerlandés" lang="nl" hreflang="nl" data-title="Ancien régime" data-language-autonym="Nederlands" data-language-local-name="neerlandés" class="interlanguage-link-target"><span>Nederlands</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-nn mw-list-item"><a href="https://nn.wikipedia.org/wiki/Ancien_r%C3%A9gime" title="Ancien régime – noruegués nynorsk" lang="nn" hreflang="nn" data-title="Ancien régime" data-language-autonym="Norsk nynorsk" data-language-local-name="noruegués nynorsk" class="interlanguage-link-target"><span>Norsk nynorsk</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-no mw-list-item"><a href="https://no.wikipedia.org/wiki/Ancien_R%C3%A9gime" title="Ancien Régime – noruegués bokmål" lang="nb" hreflang="nb" data-title="Ancien Régime" data-language-autonym="Norsk bokmål" data-language-local-name="noruegués bokmål" class="interlanguage-link-target"><span>Norsk bokmål</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-oc mw-list-item"><a href="https://oc.wikipedia.org/wiki/Ancian_Regim" title="Ancian Regim – occitano" lang="oc" hreflang="oc" data-title="Ancian Regim" data-language-autonym="Occitan" data-language-local-name="occitano" class="interlanguage-link-target"><span>Occitan</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-pl mw-list-item"><a href="https://pl.wikipedia.org/wiki/Ancien_r%C3%A9gime" title="Ancien régime – polaco" lang="pl" hreflang="pl" data-title="Ancien régime" data-language-autonym="Polski" data-language-local-name="polaco" class="interlanguage-link-target"><span>Polski</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-pt mw-list-item"><a href="https://pt.wikipedia.org/wiki/Antigo_Regime" title="Antigo Regime – portugués" lang="pt" hreflang="pt" data-title="Antigo Regime" data-language-autonym="Português" data-language-local-name="portugués" class="interlanguage-link-target"><span>Português</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ro mw-list-item"><a href="https://ro.wikipedia.org/wiki/Vechiul_Regim_(din_Fran%C8%9Ba)" title="Vechiul Regim (din Franța) – romanés" lang="ro" hreflang="ro" data-title="Vechiul Regim (din Franța)" data-language-autonym="Română" data-language-local-name="romanés" class="interlanguage-link-target"><span>Română</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ru mw-list-item"><a href="https://ru.wikipedia.org/wiki/%D0%A1%D1%82%D0%B0%D1%80%D1%8B%D0%B9_%D0%BF%D0%BE%D1%80%D1%8F%D0%B4%D0%BE%D0%BA" title="Старый порядок – ruso" lang="ru" hreflang="ru" data-title="Старый порядок" data-language-autonym="Русский" data-language-local-name="ruso" class="interlanguage-link-target"><span>Русский</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-scn mw-list-item"><a href="https://scn.wikipedia.org/wiki/Ancien_r%C3%A9gime" title="Ancien régime – siciliano" lang="scn" hreflang="scn" data-title="Ancien régime" data-language-autonym="Sicilianu" data-language-local-name="siciliano" class="interlanguage-link-target"><span>Sicilianu</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sco mw-list-item"><a href="https://sco.wikipedia.org/wiki/Ancien_R%C3%A9gime" title="Ancien Régime – escocés" lang="sco" hreflang="sco" data-title="Ancien Régime" data-language-autonym="Scots" data-language-local-name="escocés" class="interlanguage-link-target"><span>Scots</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sh mw-list-item"><a href="https://sh.wikipedia.org/wiki/Ancien_R%C3%A9gime" title="Ancien Régime – serbocroata" lang="sh" hreflang="sh" data-title="Ancien Régime" data-language-autonym="Srpskohrvatski / српскохрватски" data-language-local-name="serbocroata" class="interlanguage-link-target"><span>Srpskohrvatski / српскохрватски</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-simple mw-list-item"><a href="https://simple.wikipedia.org/wiki/Ancien_R%C3%A9gime" title="Ancien Régime – Simple English" lang="en-simple" hreflang="en-simple" data-title="Ancien Régime" data-language-autonym="Simple English" data-language-local-name="Simple English" class="interlanguage-link-target"><span>Simple English</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sk mw-list-item"><a href="https://sk.wikipedia.org/wiki/Ancien_r%C3%A9gime" title="Ancien régime – eslovaco" lang="sk" hreflang="sk" data-title="Ancien régime" data-language-autonym="Slovenčina" data-language-local-name="eslovaco" class="interlanguage-link-target"><span>Slovenčina</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sl mw-list-item"><a href="https://sl.wikipedia.org/wiki/Ancien_R%C3%A9gime" title="Ancien Régime – esloveno" lang="sl" hreflang="sl" data-title="Ancien Régime" data-language-autonym="Slovenščina" data-language-local-name="esloveno" class="interlanguage-link-target"><span>Slovenščina</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sr mw-list-item"><a href="https://sr.wikipedia.org/wiki/%D0%A1%D1%82%D0%B0%D1%80%D0%B8_%D0%BF%D0%BE%D1%80%D0%B5%D0%B4%D0%B0%D0%BA" title="Стари поредак – serbio" lang="sr" hreflang="sr" data-title="Стари поредак" data-language-autonym="Српски / srpski" data-language-local-name="serbio" class="interlanguage-link-target"><span>Српски / srpski</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sv mw-list-item"><a href="https://sv.wikipedia.org/wiki/Ancien_r%C3%A9gime" title="Ancien régime – sueco" lang="sv" hreflang="sv" data-title="Ancien régime" data-language-autonym="Svenska" data-language-local-name="sueco" class="interlanguage-link-target"><span>Svenska</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-th mw-list-item"><a href="https://th.wikipedia.org/wiki/%E0%B8%A3%E0%B8%B0%E0%B8%9A%E0%B8%AD%E0%B8%9A%E0%B9%80%E0%B8%81%E0%B9%88%E0%B8%B2" title="ระบอบเก่า – tailandés" lang="th" hreflang="th" data-title="ระบอบเก่า" data-language-autonym="ไทย" data-language-local-name="tailandés" class="interlanguage-link-target"><span>ไทย</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-tl mw-list-item"><a href="https://tl.wikipedia.org/wiki/Ancien_R%C3%A9gime" title="Ancien Régime – tagalo" lang="tl" hreflang="tl" data-title="Ancien Régime" data-language-autonym="Tagalog" data-language-local-name="tagalo" class="interlanguage-link-target"><span>Tagalog</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-tr mw-list-item"><a href="https://tr.wikipedia.org/wiki/Ancien_R%C3%A9gime" title="Ancien Régime – turco" lang="tr" hreflang="tr" data-title="Ancien Régime" data-language-autonym="Türkçe" data-language-local-name="turco" class="interlanguage-link-target"><span>Türkçe</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-uk mw-list-item"><a href="https://uk.wikipedia.org/wiki/%D0%A1%D1%82%D0%B0%D1%80%D0%B8%D0%B9_%D0%BF%D0%BE%D1%80%D1%8F%D0%B4%D0%BE%D0%BA" title="Старий порядок – ucraíno" lang="uk" hreflang="uk" data-title="Старий порядок" data-language-autonym="Українська" data-language-local-name="ucraíno" class="interlanguage-link-target"><span>Українська</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-vi mw-list-item"><a href="https://vi.wikipedia.org/wiki/Ch%E1%BA%BF_%C4%91%E1%BB%99_c%C5%A9_(Ph%C3%A1p)" title="Chế độ cũ (Pháp) – vietnamita" lang="vi" hreflang="vi" data-title="Chế độ cũ (Pháp)" data-language-autonym="Tiếng Việt" data-language-local-name="vietnamita" class="interlanguage-link-target"><span>Tiếng Việt</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-wa mw-list-item"><a href="https://wa.wikipedia.org/wiki/V%C3%AE_redjime" title="Vî redjime – valón" lang="wa" hreflang="wa" data-title="Vî redjime" data-language-autonym="Walon" data-language-local-name="valón" class="interlanguage-link-target"><span>Walon</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-zh mw-list-item"><a href="https://zh.wikipedia.org/wiki/%E6%97%A7%E5%88%B6%E5%BA%A6" title="旧制度 – chinés" lang="zh" hreflang="zh" data-title="旧制度" data-language-autonym="中文" data-language-local-name="chinés" class="interlanguage-link-target"><span>中文</span></a></li> </ul> <div class="after-portlet after-portlet-lang"><span class="wb-langlinks-edit wb-langlinks-link"><a href="https://www.wikidata.org/wiki/Special:EntityPage/Q234081#sitelinks-wikipedia" title="Editar as ligazóns interlingüísticas" class="wbc-editpage">Editar as ligazóns</a></span></div> </div> </div> </div> </header> <div class="vector-page-toolbar"> <div class="vector-page-toolbar-container"> <div id="left-navigation"> <nav aria-label="Espazos de nomes"> <div id="p-associated-pages" class="vector-menu vector-menu-tabs mw-portlet mw-portlet-associated-pages" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="ca-nstab-main" class="selected vector-tab-noicon mw-list-item"><a href="/wiki/Antigo_R%C3%A9xime" title="Ver o contido da páxina [c]" accesskey="c"><span>Artigo</span></a></li><li id="ca-talk" class="vector-tab-noicon mw-list-item"><a href="/wiki/Conversa:Antigo_R%C3%A9xime" rel="discussion" title="Conversa acerca do contido desta páxina [t]" accesskey="t"><span>Conversa</span></a></li> </ul> </div> </div> <div id="vector-variants-dropdown" class="vector-dropdown emptyPortlet" > <input type="checkbox" id="vector-variants-dropdown-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-variants-dropdown" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="Cambiar a variante de lingua" > <label id="vector-variants-dropdown-label" for="vector-variants-dropdown-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet" aria-hidden="true" ><span class="vector-dropdown-label-text">galego</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="p-variants" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-variants emptyPortlet" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> </ul> </div> </div> </div> </div> </nav> </div> <div id="right-navigation" class="vector-collapsible"> <nav aria-label="Vistas"> <div id="p-views" class="vector-menu vector-menu-tabs mw-portlet mw-portlet-views" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="ca-view" class="selected vector-tab-noicon mw-list-item"><a href="/wiki/Antigo_R%C3%A9xime"><span>Ler</span></a></li><li id="ca-ve-edit" class="vector-tab-noicon mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Antigo_R%C3%A9xime&veaction=edit" title="Editar esta páxina [v]" accesskey="v"><span>Editar</span></a></li><li id="ca-edit" class="collapsible vector-tab-noicon mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Antigo_R%C3%A9xime&action=edit" title="Editar o código fonte desta páxina [e]" accesskey="e"><span>Editar a fonte</span></a></li><li id="ca-history" class="vector-tab-noicon mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Antigo_R%C3%A9xime&action=history" title="Versións anteriores desta páxina [h]" accesskey="h"><span>Ver o historial</span></a></li> </ul> </div> </div> </nav> <nav class="vector-page-tools-landmark" aria-label="Ferramentas das páxinas"> <div id="vector-page-tools-dropdown" class="vector-dropdown vector-page-tools-dropdown" > <input type="checkbox" id="vector-page-tools-dropdown-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-page-tools-dropdown" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="Ferramentas" > <label id="vector-page-tools-dropdown-label" for="vector-page-tools-dropdown-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet" aria-hidden="true" ><span class="vector-dropdown-label-text">Ferramentas</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="vector-page-tools-unpinned-container" class="vector-unpinned-container"> <div id="vector-page-tools" class="vector-page-tools vector-pinnable-element"> <div class="vector-pinnable-header vector-page-tools-pinnable-header vector-pinnable-header-unpinned" data-feature-name="page-tools-pinned" data-pinnable-element-id="vector-page-tools" data-pinned-container-id="vector-page-tools-pinned-container" data-unpinned-container-id="vector-page-tools-unpinned-container" > <div class="vector-pinnable-header-label">Ferramentas</div> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-pin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-page-tools.pin">mover á barra lateral</button> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-unpin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-page-tools.unpin">agochar</button> </div> <div id="p-cactions" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-cactions emptyPortlet vector-has-collapsible-items" title="Máis opcións" > <div class="vector-menu-heading"> Accións </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="ca-more-view" class="selected vector-more-collapsible-item mw-list-item"><a href="/wiki/Antigo_R%C3%A9xime"><span>Ler</span></a></li><li id="ca-more-ve-edit" class="vector-more-collapsible-item mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Antigo_R%C3%A9xime&veaction=edit" title="Editar esta páxina [v]" accesskey="v"><span>Editar</span></a></li><li id="ca-more-edit" class="collapsible vector-more-collapsible-item mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Antigo_R%C3%A9xime&action=edit" title="Editar o código fonte desta páxina [e]" accesskey="e"><span>Editar a fonte</span></a></li><li id="ca-more-history" class="vector-more-collapsible-item mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Antigo_R%C3%A9xime&action=history"><span>Ver o historial</span></a></li> </ul> </div> </div> <div id="p-tb" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-tb" > <div class="vector-menu-heading"> Xeral </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="t-whatlinkshere" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Especial:P%C3%A1xinas_que_ligan_con_esta/Antigo_R%C3%A9xime" title="Lista de todas as páxinas do wiki que ligan cara a aquí [j]" accesskey="j"><span>Páxinas que ligan con esta</span></a></li><li id="t-recentchangeslinked" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Especial:Cambios_relacionados/Antigo_R%C3%A9xime" rel="nofollow" title="Cambios recentes nas páxinas ligadas desde esta [k]" accesskey="k"><span>Cambios relacionados</span></a></li><li id="t-specialpages" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Especial:P%C3%A1xinas_especiais" title="Lista de todas as páxinas especiais [q]" accesskey="q"><span>Páxinas especiais</span></a></li><li id="t-permalink" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Antigo_R%C3%A9xime&oldid=6791630" title="Ligazón permanente a esta versión desta páxina"><span>Ligazón permanente</span></a></li><li id="t-info" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Antigo_R%C3%A9xime&action=info" title="Máis información sobre esta páxina"><span>Información da páxina</span></a></li><li id="t-cite" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Especial:Cita&page=Antigo_R%C3%A9xime&id=6791630&wpFormIdentifier=titleform" title="Información sobre como citar esta páxina"><span>Citar esta páxina</span></a></li><li id="t-urlshortener" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Especial:UrlShortener&url=https%3A%2F%2Fgl.wikipedia.org%2Fwiki%2FAntigo_R%25C3%25A9xime"><span>Xerar URL acurtado</span></a></li><li id="t-urlshortener-qrcode" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Especial:QrCode&url=https%3A%2F%2Fgl.wikipedia.org%2Fwiki%2FAntigo_R%25C3%25A9xime"><span>Descargar o código QR</span></a></li> </ul> </div> </div> <div id="p-coll-print_export" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-coll-print_export" > <div class="vector-menu-heading"> Imprimir/exportar </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="coll-create_a_book" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Especial:Libro&bookcmd=book_creator&referer=Antigo+R%C3%A9xime"><span>Crear un libro</span></a></li><li id="coll-download-as-rl" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Especial:DownloadAsPdf&page=Antigo_R%C3%A9xime&action=show-download-screen"><span>Descargar como PDF</span></a></li><li id="t-print" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Antigo_R%C3%A9xime&printable=yes" title="Versión para imprimir da páxina [p]" accesskey="p"><span>Versión para imprimir</span></a></li> </ul> </div> </div> <div id="p-wikibase-otherprojects" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-wikibase-otherprojects" > <div class="vector-menu-heading"> Noutros proxectos </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li class="wb-otherproject-link wb-otherproject-commons mw-list-item"><a href="https://commons.wikimedia.org/wiki/Category:Ancien_R%C3%A9gime" hreflang="en"><span>Wikimedia Commons</span></a></li><li id="t-wikibase" class="wb-otherproject-link wb-otherproject-wikibase-dataitem mw-list-item"><a href="https://www.wikidata.org/wiki/Special:EntityPage/Q234081" title="Ligazón ao elemento conectado no repositorio de datos [g]" accesskey="g"><span>Elemento de Wikidata</span></a></li> </ul> </div> </div> </div> </div> </div> </div> </nav> </div> </div> </div> <div class="vector-column-end"> <div class="vector-sticky-pinned-container"> <nav class="vector-page-tools-landmark" aria-label="Ferramentas das páxinas"> <div id="vector-page-tools-pinned-container" class="vector-pinned-container"> </div> </nav> <nav class="vector-appearance-landmark" aria-label="Aparencia"> <div id="vector-appearance-pinned-container" class="vector-pinned-container"> <div id="vector-appearance" class="vector-appearance vector-pinnable-element"> <div class="vector-pinnable-header vector-appearance-pinnable-header vector-pinnable-header-pinned" data-feature-name="appearance-pinned" data-pinnable-element-id="vector-appearance" data-pinned-container-id="vector-appearance-pinned-container" data-unpinned-container-id="vector-appearance-unpinned-container" > <div class="vector-pinnable-header-label">Aparencia</div> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-pin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-appearance.pin">mover á barra lateral</button> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-unpin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-appearance.unpin">agochar</button> </div> </div> </div> </nav> </div> </div> <div id="bodyContent" class="vector-body" aria-labelledby="firstHeading" data-mw-ve-target-container> <div class="vector-body-before-content"> <div class="mw-indicators"> </div> <div id="siteSub" class="noprint">Na Galipedia, a Wikipedia en galego.</div> </div> <div id="contentSub"><div id="mw-content-subtitle"></div></div> <div id="mw-content-text" class="mw-body-content"><div class="mw-content-ltr mw-parser-output" lang="gl" dir="ltr"><figure class="mw-halign-right" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/Ficheiro:Prise_de_la_Bastille.jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/4e/Prise_de_la_Bastille.jpg/300px-Prise_de_la_Bastille.jpg" decoding="async" width="300" height="228" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/4e/Prise_de_la_Bastille.jpg/450px-Prise_de_la_Bastille.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/4e/Prise_de_la_Bastille.jpg/600px-Prise_de_la_Bastille.jpg 2x" data-file-width="8133" data-file-height="6181" /></a><figcaption>A <a href="/wiki/Bastilla" title="Bastilla">Bastilla</a>, fortaleza do rei en París usada como cárcere, era considerada como símbolo do <b>Antigo Réxime</b> polos seus inimigos, e a súa toma como o inicio da Revolución que levou ao <a href="/w/index.php?title=Novo_R%C3%A9xime&action=edit&redlink=1" class="new" title="Novo Réxime (a páxina aínda non existe)">Novo Réxime</a> (1789). Os seus cascallos acabarían sendo obxecto dun comercio parecido ao que douscentos anos máis tarde tiveron os do <a href="/wiki/Muro_de_Berl%C3%ADn" title="Muro de Berlín">muro de Berlín</a>.</figcaption></figure> <p>O <b>Antigo Réxime</b> (<i>Ancien Régime</i> en francés) é o termo utilizado polos revolucionarios franceses para se referir aos tempos anteriores ao inicio da <a href="/wiki/Revoluci%C3%B3n_Francesa" title="Revolución Francesa">Revolución francesa</a> de <a href="/wiki/1789" title="1789">1789</a> (a <a href="/wiki/Absolutismo" title="Absolutismo">monarquía absoluta</a> de <a href="/wiki/Lois_XVI_de_Francia" title="Lois XVI de Francia">Lois XVI</a>) e que pasou a denominar a organización social e política da Europa moderna, onde se fraguou a ruptura definitiva do <a href="/wiki/Feudalismo" title="Feudalismo">feudalismo</a>. </p><p>As súas principais características eran a monarquía absoluta baseada no dereito divino do <a href="/wiki/Monarca" title="Monarca">rei</a>, no cumio da pirámide social, e unha división social ríxida en tres estamentos: a <a href="/wiki/Aristocracia" title="Aristocracia">aristocracia</a>, o <a href="/wiki/Clero" title="Clero">clero</a> e o <a href="/wiki/Terceiro_Estado" title="Terceiro Estado">Terceiro Estado</a>. </p><p>Todo isto pode aplicarse como equivalente a unha época que, practicamente, coincidiría co que se coñece como <a href="/wiki/Idade_Moderna" title="Idade Moderna">Idade Moderna</a>. </p> <meta property="mw:PageProp/toc" /> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Orixe_do_termo">Orixe do termo</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Antigo_R%C3%A9xime&veaction=edit&section=1" title="Editar a sección: «Orixe do termo»" class="mw-editsection-visualeditor"><span>editar</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Antigo_R%C3%A9xime&action=edit&section=1" title="Editar o código fonte da sección: Orixe do termo"><span>editar a fonte</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>Aínda que a súa utilización é contemporánea á Revolución, a maior responsabilidade da súa fixación no ámbito literario perténcelle a <a href="/wiki/Alexis_de_Tocqueville" title="Alexis de Tocqueville">Alexis de Tocqueville</a>, autor do ensaio <i>l'Ancien Régime et la Révolution</i> (<i>O Antigo Réxime e a Revolución</i> <i>(en <a href="/wiki/Lingua_galega" title="Lingua galega">galego</a>)</i>).<sup id="cite_ref-1" class="reference"><a href="#cite_note-1"><span>[</span>1<span>]</span></a></sup> Nese texto indica precisamente que "a Revolución francesa bautizou o que abolía" (<i>La Révolution française a baptisé ce qu'elle a aboli</i>); Tocqueville dotou o concepto dunha confusa capacidade de oposición do Antigo Réxime fronte ao período medieval, que se fixo común na <a href="/wiki/Historiograf%C3%ADa" title="Historiografía">historiografía</a> durante os séculos <a href="/wiki/S%C3%A9culo_XIX" title="Século XIX">XIX</a> e primeira metade do <a href="/wiki/S%C3%A9culo_XX" title="Século XX">XX</a> e que historiadores posteriores discutiron (especialmente <a href="/wiki/Fran%C3%A7ois_Furet" title="François Furet">François Furet</a>).<sup id="cite_ref-2" class="reference"><a href="#cite_note-2"><span>[</span>2<span>]</span></a></sup> </p><p>Desde o punto de vista dos <a href="/w/index.php?title=Reaccionario&action=edit&redlink=1" class="new" title="Reaccionario (a páxina aínda non existe)">reaccionarios</a> inimigos da revolución, o termo Antigo Réxime foi reivindicado cun punto de nostalxia, seguindo o <a href="/wiki/T%C3%B3pico_literario" title="Tópico literario">tópico literario</a> do <i><a href="/wiki/Paradise_Lost" title="Paradise Lost">paraíso perdido</a></i> (ou o <a href="/wiki/Jorge_Manrique" title="Jorge Manrique">manriqueño</a> <i>calquera tempo pasado foi mellor</i>). <a href="/wiki/Charles-Maurice_de_Talleyrand-P%C3%A9rigord" title="Charles-Maurice de Talleyrand-Périgord">Talleyrand</a> chegou a dicir que "os que non coñeceron o Antigo Réxime nunca poderán saber o que era a dozura do vivir" (<i>ceux qui n'ont pas connu l'Ancien Régime ne pourront jamais savoir ce qu'était la douceur de vivre</i>). </p><p>A aplicación do termo ás estruturas económicas e sociais atribúese a <a href="/wiki/Ernest_Labrousse" title="Ernest Labrousse">Ernest Labrousse</a>,<sup id="cite_ref-3" class="reference"><a href="#cite_note-3"><span>[</span>3<span>]</span></a></sup> e foi difundido pola contemporánea <a href="/w/index.php?title=Escola_de_Annales&action=edit&redlink=1" class="new" title="Escola de Annales (a páxina aínda non existe)">Escola de Annales</a>, con grande aceptación en España a través de <a href="/w/index.php?title=Hispanista&action=edit&redlink=1" class="new" title="Hispanista (a páxina aínda non existe)">hispanistas</a> como <a href="/w/index.php?title=Pierre_Vilar&action=edit&redlink=1" class="new" title="Pierre Vilar (a páxina aínda non existe)">Pierre Vilar</a> ou <a href="/w/index.php?title=Bartolomeu_Bennassar&action=edit&redlink=1" class="new" title="Bartolomeu Bennassar (a páxina aínda non existe)">Bartolomeu Bennassar</a>. A súa utilización con este sentido, que non era usual antes, fíxose habitual polos autores do terceiro cuarto do século XX, como <a href="/w/index.php?title=Antonio_Dom%C3%ADnguez_Ortiz&action=edit&redlink=1" class="new" title="Antonio Domínguez Ortiz (a páxina aínda non existe)">Antonio Domínguez Ortiz</a>, <a href="/w/index.php?title=Gonzalo_Anes&action=edit&redlink=1" class="new" title="Gonzalo Anes (a páxina aínda non existe)">Gonzalo Anes</a> ou <a href="/w/index.php?title=Miguel_Artola&action=edit&redlink=1" class="new" title="Miguel Artola (a páxina aínda non existe)">Miguel Artola</a>, que terminaron por fixar o concepto na <a href="/wiki/Historiograf%C3%ADa" title="Historiografía">historiografía</a> española. A aplicación do termo á <a href="/w/index.php?title=Historia_das_instituci%C3%B3ns&action=edit&redlink=1" class="new" title="Historia das institucións (a páxina aínda non existe)">historia das institucións</a> españolas é moi anterior, pero parece que tamén se orixinou por influencia francesa, como é o caso da obra do hispanista do final do XIX <a href="/wiki/Georges_Desdevises_Du_D%C3%A9zert" title="Georges Desdevises Du Dézert">Georges Desdevises Du Dézert</a>,<sup id="cite_ref-4" class="reference"><a href="#cite_note-4"><span>[</span>4<span>]</span></a></sup> recollida por Antonio Rodríguez Vila en 1897.<sup id="cite_ref-5" class="reference"><a href="#cite_note-5"><span>[</span>5<span>]</span></a></sup> </p> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Definición"><span id="Definici.C3.B3n"></span>Definición</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Antigo_R%C3%A9xime&veaction=edit&section=2" title="Editar a sección: «Definición»" class="mw-editsection-visualeditor"><span>editar</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Antigo_R%C3%A9xime&action=edit&section=2" title="Editar o código fonte da sección: Definición"><span>editar a fonte</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <figure typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/Ficheiro:Herman_Moll_Map_of_Europe.jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/a/aa/Herman_Moll_Map_of_Europe.jpg/350px-Herman_Moll_Map_of_Europe.jpg" decoding="async" width="350" height="218" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/a/aa/Herman_Moll_Map_of_Europe.jpg/525px-Herman_Moll_Map_of_Europe.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/a/aa/Herman_Moll_Map_of_Europe.jpg/700px-Herman_Moll_Map_of_Europe.jpg 2x" data-file-width="760" data-file-height="474" /></a><figcaption>Mapa de Europa de Herman Moll (1703). As cores utilizadas polo <a href="/wiki/Cartograf%C3%ADa" title="Cartografía">cartógrafo</a> non designan entidades políticas existentes, senón máis ben o recordo das antigas divisións xeográficas de época romana (<a href="/wiki/Galia" title="Galia">Galia</a>, <a href="/wiki/Italia" title="Italia">Italia</a>, <a href="/wiki/Xermania_Magna" title="Xermania Magna">Xermania (Roma)</a>), xunto con outras que si son efectivas (<a href="/wiki/Imperio_Otom%C3%A1n" title="Imperio Otomán">Imperios Turco</a> e <a href="/wiki/Imperio_Ruso" title="Imperio Ruso">Ruso</a>, <a href="/wiki/Su%C3%ADza" title="Suíza">Confederación Helvética</a>, Reinos de <a href="/wiki/Portugal" title="Portugal">Portugal</a>, <a href="/wiki/Suecia" title="Suecia">Suecia</a> ou <a href="/wiki/Polonia" title="Polonia">Polonia</a>).</figcaption></figure> <p>Usando o vocabulario do <a href="/wiki/Materialismo_hist%C3%B3rico" title="Materialismo histórico">materialismo histórico</a>, o Antigo Réxime definiríase como unha <a href="/wiki/Formaci%C3%B3n_econ%C3%B3mico_social" title="Formación económico social">formación económico social</a>, é dicir, a combinación peculiar de <a href="/w/index.php?title=Modo_de_produci%C3%B3n&action=edit&redlink=1" class="new" title="Modo de produción (a páxina aínda non existe)">modos de produción</a> e <a href="/w/index.php?title=Relaci%C3%B3n_social&action=edit&redlink=1" class="new" title="Relación social (a páxina aínda non existe)">relacións sociais</a> para un ámbito espazo-temporal máis ou menos amplo, que constrúe a súa adecuada <a href="/w/index.php?title=Superestrutura_(marxismo)&action=edit&redlink=1" class="new" title="Superestrutura (marxismo) (a páxina aínda non existe)">superestrutura</a> política e que se xustifica pola súa correspondente <a href="/wiki/Ideolox%C3%ADa" title="Ideoloxía">ideoloxía</a>. Para a súa localización en tempo e espazo pódense restrinxir a tres os requisitos que un "aspirante" debía cumprir para alcanzar tal denominación. </p> <ul><li>1º <a href="/w/index.php?title=Sistema_econ%C3%B3mico&action=edit&redlink=1" class="new" title="Sistema económico (a páxina aínda non existe)">sistema económico</a>: en transición do <a href="/wiki/Feudalismo" title="Feudalismo">feudalismo</a> ao <a href="/wiki/Capitalismo" title="Capitalismo">capitalismo</a>;<sup id="cite_ref-6" class="reference"><a href="#cite_note-6"><span>[</span>6<span>]</span></a></sup></li> <li>2º <a href="/w/index.php?title=Relaci%C3%B3n_social&action=edit&redlink=1" class="new" title="Relación social (a páxina aínda non existe)">relacións sociais</a>: determinadas pola oposición entre a sociedade estamental e unha <a href="/wiki/Burgues%C3%ADa" title="Burguesía">burguesía</a> que non pode acceder ao papel de clase dominante que ocupan os <a href="/wiki/Privilexio" title="Privilexio">estamentos privilexiados</a>;</li> <li>3º <a href="/w/index.php?title=Sistema_pol%C3%ADtico&action=edit&redlink=1" class="new" title="Sistema político (a páxina aínda non existe)">sistema político</a>: <a href="/wiki/Absolutismo" title="Absolutismo">monarquía absoluta</a> ou, como pouco, <a href="/w/index.php?title=Monarqu%C3%ADa_autoritaria&action=edit&redlink=1" class="new" title="Monarquía autoritaria (a páxina aínda non existe)">monarquía autoritaria</a>. A tensión fundamental neste ámbito é a que se produce entre a <a href="/wiki/Centralismo" title="Centralismo">centralización</a> do poder e o respecto dos <a href="/wiki/Privilexio" title="Privilexio">privilexios</a> de todo tipo (persoais, estamentais e territoriais), que mantiñan unha gran multiplicidade de xurisdicións e foros.</li></ul> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Extensión"><span id="Extensi.C3.B3n"></span>Extensión</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Antigo_R%C3%A9xime&veaction=edit&section=3" title="Editar a sección: «Extensión»" class="mw-editsection-visualeditor"><span>editar</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Antigo_R%C3%A9xime&action=edit&section=3" title="Editar o código fonte da sección: Extensión"><span>editar a fonte</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <figure typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/Ficheiro:Europe_map_1648.PNG" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/d/d0/Europe_map_1648.PNG/350px-Europe_map_1648.PNG" decoding="async" width="350" height="253" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/d/d0/Europe_map_1648.PNG/525px-Europe_map_1648.PNG 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/d/d0/Europe_map_1648.PNG/700px-Europe_map_1648.PNG 2x" data-file-width="1894" data-file-height="1367" /></a><figcaption>Recreación moderna que presenta as efectivas divisións políticas despois do <a href="/wiki/Tratado_de_Westfalia" class="mw-redirect" title="Tratado de Westfalia">Tratado de Westfalia</a> (1648), que pecha a <a href="/wiki/Guerra_dos_Trinta_Anos" title="Guerra dos Trinta Anos">guerra dos Trinta Anos</a> cun novo <a href="/w/index.php?title=Equilibrio_europeo&action=edit&redlink=1" class="new" title="Equilibrio europeo (a páxina aínda non existe)">equilibrio europeo</a> sobre o nacente concepto de <a href="/wiki/Relaci%C3%B3ns_internacionais" title="Relacións internacionais">relacións internacionais</a> en pé de igualdade.</figcaption></figure> <p>O concepto de Antigo Réxime pode aplicarse con propiedade aos reinos da <a href="/wiki/Europa_Occidental" title="Europa Occidental">Europa occidental</a> que tenden a definirse como <a href="/w/index.php?title=Estado_Naci%C3%B3n&action=edit&redlink=1" class="new" title="Estado Nación (a páxina aínda non existe)">estados-nación</a> desde final da <a href="/wiki/Idade_Media" title="Idade Media">Idade Media</a>. O primeiro exemplo foi, sen dúbida, <a href="/wiki/Portugal" title="Portugal">Portugal</a>. No final do século XV só podemos engadir <a href="/wiki/Reino_de_Francia" title="Reino de Francia">Francia</a>, <a href="/wiki/Inglaterra" title="Inglaterra">Inglaterra</a> e a <a href="/w/index.php?title=Monarqu%C3%ADa_Cat%C3%B3lica&action=edit&redlink=1" class="new" title="Monarquía Católica (a páxina aínda non existe)">Monarquía Hispánica</a>. Inglaterra superará o concepto ao longo dos séculos XVI e XVII. Os demais, durante a <a href="/wiki/Crise_do_Antigo_R%C3%A9xime" title="Crise do Antigo Réxime">crise do Antigo Réxime</a> (1751-1848). Para o resto de Europa o concepto é de uso problemático (ver apartado <a class="mw-selflink-fragment" href="#Outros_países_europeos">outros países europeos</a> neste mesmo artigo). Para o resto do mundo, unicamente <a href="/wiki/Am%C3%A9rica" title="América">América</a>, durante o período que foi colonizada polas potencias europeas, podería (forzando moito o concepto) considerarse en algo semellante ao modelo vixente nas súas <a href="/wiki/%C3%81rea_metropolitana" title="Área metropolitana">metrópoles</a>.<sup id="cite_ref-7" class="reference"><a href="#cite_note-7"><span>[</span>7<span>]</span></a></sup> A <a href="/wiki/Descolonizaci%C3%B3n_de_Am%C3%A9rica" title="Descolonización de América">Independencia americana</a> coincide co final do Antigo Réxime; de feito, contribúe decisivamente a el. Os outros continentes son colonizados posteriormente, xa na época industrial ou Novo Réxime. O caso do <a href="/wiki/Xap%C3%B3n" title="Xapón">Xapón</a> representa unha formación económica social que, dalgún xeito, mostra semellanzas coas occidentais, polo que algúns autores lle aplicaron o concepto de <a href="/wiki/Feudalismo" title="Feudalismo">feudalismo</a> ou o de <a href="/wiki/Monarqu%C3%ADa_absoluta" title="Monarquía absoluta">monarquía absoluta</a> (non tanto o Antigo Réxime), e sería esa similitude (fronte á diferenza da <a href="/wiki/Rep%C3%BAblica_Popular_da_China" title="República Popular da China">China</a>, un <a href="/wiki/Despotismo_hidr%C3%A1ulico" title="Despotismo hidráulico">imperio hidráulico</a>) xunto coa non submisión colonial, o que explicaría a posibilidade do seu acceso acelerado á modernidade na <a href="/wiki/Era_Meiji" title="Era Meiji">Era Meiji</a>.Entre outros, Perry Anderson e Kohachiro Takahasi trataron o tema durante os debates historiográficos entre historiadores materialistas de mediados do século XX. </p><p>A imposibilidade de retrotraer o concepto a entidades políticas dun período anterior, ata en Europa, vén do feito de que as formas políticas medievais eran de carácter <a href="/wiki/Feudal" class="mw-redirect" title="Feudal">feudal</a>, dependentes nalgunha medida do <a href="/wiki/Imperio" title="Imperio">Imperio</a> ou do <a href="/wiki/Papa" title="Papa">Papado</a>, ou ben eran algunha forma de <a href="/wiki/Cidade_estado" title="Cidade estado">cidade estado</a>; doutra banda, o nacente capitalismo era aínda algo completamente marxinal, e a sociedade estamental (xa definida) aínda non producira os seus mecanismos e <a href="/wiki/Instituci%C3%B3n" title="Institución">institucións</a> finais. En ningún caso responden aos requirimentos propostos. </p><p>A duración temporal do Antigo Réxime coincidiría co que chamamos <a href="/wiki/Idade_Moderna" title="Idade Moderna">Idade Moderna</a>: do século XV ao XVIII. Isto é válido tanto para Francia (desde o fin da <a href="/wiki/Guerra_dos_Cen_Anos" title="Guerra dos Cen Anos">guerra dos Cen Anos</a> ata a Revolución francesa) como para España (de <a href="/wiki/1492" title="1492">1492</a> a <a href="/wiki/1808" title="1808">1808</a>). No entanto, algún autor, como <a href="/w/index.php?title=Arno_Mayer&action=edit&redlink=1" class="new" title="Arno Mayer (a páxina aínda non existe)">Arno Mayer</a>, argumenta a persistencia de trazos propios do Antigo Réxime na Europa de final do <a href="/wiki/S%C3%A9culo_XIX" title="Século XIX">século XIX</a> e ata a <a href="/wiki/Primeira_guerra_mundial" title="Primeira guerra mundial">primeira guerra mundial</a>.<sup id="cite_ref-8" class="reference"><a href="#cite_note-8"><span>[</span>8<span>]</span></a></sup> </p> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="O_modelo_francés"><span id="O_modelo_franc.C3.A9s"></span>O modelo francés</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Antigo_R%C3%A9xime&veaction=edit&section=4" title="Editar a sección: «O modelo francés»" class="mw-editsection-visualeditor"><span>editar</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Antigo_R%C3%A9xime&action=edit&section=4" title="Editar o código fonte da sección: O modelo francés"><span>editar a fonte</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <div class="detail principal"> <dl><dd><span><span><i>Artigo principal</i><i>:</i> <a href="/w/index.php?title=Antigo_R%C3%A9xime_en_Francia&action=edit&redlink=1" class="new" title="Antigo Réxime en Francia (a páxina aínda non existe)">Antigo Réxime en Francia</a>.</span></span></dd></dl></div> <figure typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/Ficheiro:Peter_Paul_Rubens_-_The_Reconciliation_of_King_Henry_III_and_Henry_of_Navarre.JPG" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/5/55/Peter_Paul_Rubens_-_The_Reconciliation_of_King_Henry_III_and_Henry_of_Navarre.JPG/250px-Peter_Paul_Rubens_-_The_Reconciliation_of_King_Henry_III_and_Henry_of_Navarre.JPG" decoding="async" width="250" height="308" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/5/55/Peter_Paul_Rubens_-_The_Reconciliation_of_King_Henry_III_and_Henry_of_Navarre.JPG/375px-Peter_Paul_Rubens_-_The_Reconciliation_of_King_Henry_III_and_Henry_of_Navarre.JPG 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/5/55/Peter_Paul_Rubens_-_The_Reconciliation_of_King_Henry_III_and_Henry_of_Navarre.JPG 2x" data-file-width="482" data-file-height="593" /></a><figcaption><i>A reconciliación de Henrique III e Henrique de Navarra</i>, por <a href="/wiki/Peter_Paul_Rubens" title="Peter Paul Rubens">Rubens</a> (1628). Un episodio da <a href="/w/index.php?title=Guerra_dos_tres_Henriques&action=edit&redlink=1" class="new" title="Guerra dos tres Henriques (a páxina aínda non existe)">guerra dos tres Henriques</a>, que terminou gañando o de Navarra, futuro <a href="/wiki/Henrique_IV_de_Francia" title="Henrique IV de Francia">Henrique IV de Francia</a>.</figcaption></figure> <p>O Antigo Réxime tomado como modelo desenvolveuse en Francia ao emerxer a monarquía francesa da <a href="/wiki/Dinast%C3%ADa_Valois" title="Dinastía Valois">dinastía Valois</a> do seu enfrontamento con <a href="/wiki/Inglaterra" title="Inglaterra">Inglaterra</a> na <a href="/wiki/Guerra_dos_Cen_Anos" title="Guerra dos Cen Anos">guerra dos Cen Anos</a>, marxinando a rival <a href="/wiki/Dinast%C3%ADa_de_Borgo%C3%B1a" title="Dinastía de Borgoña">casa de Borgoña</a> e sometendo a maior parte dos "estados nobiliarios" máis ou menos turbulentos (<a href="/wiki/Normand%C3%ADa" title="Normandía">Normandía</a>, <a href="/wiki/Provenza" title="Provenza">Provenza</a>...). A volta da <a href="/wiki/Cidade_do_Vaticano" title="Cidade do Vaticano">sede pontificia</a> de <a href="/wiki/Avi%C3%B1%C3%B3n" title="Aviñón">Aviñón</a> a <a href="/wiki/Roma" title="Roma">Roma</a> tras a resolución do <a href="/wiki/Cisma_de_Occidente" title="Cisma de Occidente">Cisma de Occidente</a> supuxo unha diminución do control que chegara a alcanzar a monarquía francesa sobre a Igrexa, e Italia pasará a ser o principal taboleiro de xogo na disputa da <a href="/w/index.php?title=Hexemon%C3%ADa_europea&action=edit&redlink=1" class="new" title="Hexemonía europea (a páxina aínda non existe)">hexemonía europea</a>. Nese contexto <a href="/wiki/Lois_XI_de_Francia" title="Lois XI de Francia">Lois XI</a> sería un bo exemplo de rei autoritario para o século XV. <a href="/wiki/Francisco_I_de_Francia" title="Francisco I de Francia">Francisco I</a>, na primeira metade do XVI, non conseguiu prevalecer sobre o seu inimigo <a href="/wiki/Carlos_V,_Sacro_Emperador_Romano-Xerm%C3%A1nico" title="Carlos V, Sacro Emperador Romano-Xermánico">Carlos V</a>, nin nas guerras europeas nin na expansión colonial, pero conseguiu asentar un poder interior indiscutible. O turbulento período que levará os seus sucesores ás <a href="/w/index.php?title=Guerras_de_relixi%C3%B3n_de_Francia&action=edit&redlink=1" class="new" title="Guerras de relixión de Francia (a páxina aínda non existe)">guerras de relixión</a> da segunda metade do século XVI terminará co breve pero decisivo reinado de <a href="/wiki/Henrique_IV_de_Francia" title="Henrique IV de Francia">Henrique IV</a> que inaugura a <a href="/wiki/Casa_de_Borb%C3%B3n" title="Casa de Borbón">dinastía dos Borbón</a>. No reinado de <a href="/wiki/Lois_XIII_de_Francia" title="Lois XIII de Francia">Lois XIII</a> e a minoría de idade de <a href="/wiki/Lois_XIV_de_Francia" title="Lois XIV de Francia">Lois XIV</a>, validos como <a href="/wiki/Cardeal_Richelieu" title="Cardeal Richelieu">Richelieu</a> e <a href="/wiki/Jules_Mazarin" title="Jules Mazarin">Mazzarino</a> irán habilmente concentrando o poder real no medio dunha complicada conxuntura europea e interior (<a href="/wiki/Guerra_dos_Trinta_Anos" title="Guerra dos Trinta Anos">Guerra dos Trinta Anos</a> e <a href="/w/index.php?title=Fronda_(sublevaci%C3%B3n)&action=edit&redlink=1" class="new" title="Fronda (sublevación) (a páxina aínda non existe)">Fronda</a>). Non se alcanzará acabar con este modelo ata a <a href="/wiki/Monarqu%C3%ADa_absoluta" title="Monarquía absoluta">monarquía absoluta</a> de Lois XIV, que puido facerse chamar <i>o rei Sol</i>. </p><p>Identificado, polo menos en teoría, o interese do <a href="/wiki/Estado" title="Estado">Estado</a>, o do <a href="/wiki/Pobo" title="Pobo">Pobo</a> e o do <a href="/wiki/Monarca" title="Monarca">Rei</a>, avánzase na construción dun <a href="/wiki/Mercado" title="Mercado">mercado</a> de dimensións nacionais, co apoio dun <a href="/wiki/Imperio_colonial_franc%C3%A9s" title="Imperio colonial francés">imperio colonial</a> (que sofre grandes altibaixos ao albur das continuas guerras); modernízase a <a href="/wiki/Administraci%C3%B3n_p%C3%BAblica" title="Administración pública">administración</a> e os <a href="/wiki/Imposto" title="Imposto">impostos</a> (a <a href="/w/index.php?title=Gabela&action=edit&redlink=1" class="new" title="Gabela (a páxina aínda non existe)">gabela</a>, a <a href="/w/index.php?title=Talla_(imposto)&action=edit&redlink=1" class="new" title="Talla (imposto) (a páxina aínda non existe)">tallación</a>) todo o que os <a href="/wiki/Privilexio" title="Privilexio">privilexios</a> estamentais ou territoriais permiten; conséguese a imposición do catolicismo (revogación do <a href="/w/index.php?title=Edicto_de_Nantes&action=edit&redlink=1" class="new" title="Edicto de Nantes (a páxina aínda non existe)">Edicto de Nantes</a>) e o control da Igrexa (<a href="/w/index.php?title=Galicanismo&action=edit&redlink=1" class="new" title="Galicanismo (a páxina aínda non existe)">galicanismo</a>); ou se prestixia o <a href="/wiki/Lingua_francesa" title="Lingua francesa">francés</a> como a lingua común (e a culta de Europa, en substitución do <a href="/wiki/Lingua_latina" title="Lingua latina">latín</a>) e o vehículo dunha puxante <a href="/wiki/Cultura_francesa" title="Cultura francesa">cultura</a> (<a href="/wiki/Moli%C3%A8re" title="Molière">Molière</a>, <a href="/wiki/Jean_Racine" title="Jean Racine">Racine</a>, <a href="/wiki/Pierre_Corneille" title="Pierre Corneille">Corneille</a>) que destrona ao <a href="/wiki/S%C3%A9culo_de_Ouro" title="Século de Ouro">Século de Ouro</a> español, institucionalizada na <a href="/wiki/Academia_Francesa" title="Academia Francesa">Académie Française</a>. </p><p>No entanto, a acumulación de contradicións entre a pechada sociedade estamental e a puxanza da burguesía levou á <a href="/wiki/Revoluci%C3%B3n_Francesa" title="Revolución Francesa">Revolución Francesa</a> de <a href="/wiki/1789" title="1789">1789</a>, que foi modelo das demais <a href="/w/index.php?title=Revoluci%C3%B3ns_burguesas&action=edit&redlink=1" class="new" title="Revolucións burguesas (a páxina aínda non existe)">revolucións burguesas</a> que transformaron os sistemas políticos europeos en <a href="/wiki/Monarqu%C3%ADa_constitucional" title="Monarquía constitucional">monarquías constitucionais</a> ao longo do <a href="/wiki/S%C3%A9culo_XIX" title="Século XIX">século XIX</a> ou <a href="/wiki/Rep%C3%BAblica" title="República">repúblicas</a> no horizonte da <a href="/wiki/Primeira_guerra_mundial" title="Primeira guerra mundial">primeira guerra mundial</a>. </p> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="O_caso_español"><span id="O_caso_espa.C3.B1ol"></span>O caso español</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Antigo_R%C3%A9xime&veaction=edit&section=5" title="Editar a sección: «O caso español»" class="mw-editsection-visualeditor"><span>editar</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Antigo_R%C3%A9xime&action=edit&section=5" title="Editar o código fonte da sección: O caso español"><span>editar a fonte</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <div class="detail principal"> <dl><dd><span><span><i>Artigo principal</i><i>:</i> <a href="/wiki/Instituci%C3%B3ns_espa%C3%B1olas_do_Antigo_R%C3%A9xime" title="Institucións españolas do Antigo Réxime">Institucións españolas do Antigo Réxime</a>.</span></span></dd></dl></div> <figure class="mw-halign-right" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/Ficheiro:Bartolom%C3%A9_Esteban_Murillo_-_The_Young_Beggar.JPG" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/6/6e/Bartolom%C3%A9_Esteban_Murillo_-_The_Young_Beggar.JPG/250px-Bartolom%C3%A9_Esteban_Murillo_-_The_Young_Beggar.JPG" decoding="async" width="250" height="307" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/6/6e/Bartolom%C3%A9_Esteban_Murillo_-_The_Young_Beggar.JPG/375px-Bartolom%C3%A9_Esteban_Murillo_-_The_Young_Beggar.JPG 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/6/6e/Bartolom%C3%A9_Esteban_Murillo_-_The_Young_Beggar.JPG/500px-Bartolom%C3%A9_Esteban_Murillo_-_The_Young_Beggar.JPG 2x" data-file-width="1920" data-file-height="2357" /></a><figcaption><i>O esmoleiro</i>, de <a href="/wiki/Bartolom%C3%A9_Esteban_Murillo" title="Bartolomé Esteban Murillo">Murillo</a>. A cómoda posición da <a href="/w/index.php?title=Monarqu%C3%ADa_Cat%C3%B3lica&action=edit&redlink=1" class="new" title="Monarquía Católica (a páxina aínda non existe)">Monarquía Católica</a> da España do Antigo Réxime, recibindo inmensas rendas de América que gasta nas guerras de Europa e nos luxos da corte, lonxe de buscar a modernización e o cambio social, valora a <a href="/wiki/Pobreza" title="Pobreza">pobreza</a> pola súa positiva dimensión teolóxica.</figcaption></figure> <p>O papel dos <a href="/wiki/Reis_Cat%C3%B3licos" title="Reis Católicos">Reis Católicos</a> foi decisivo. Os <a href="/wiki/Casa_de_Habsburgo" title="Casa de Habsburgo">Habsburgo</a> e os <a href="/wiki/Casa_de_Borb%C3%B3n" title="Casa de Borbón">Borbóns</a> van prolongando con variacións un sistema político entre a <a href="/w/index.php?title=Monarqu%C3%ADa_autoritaria&action=edit&redlink=1" class="new" title="Monarquía autoritaria (a páxina aínda non existe)">monarquía autoritaria</a> e a <a href="/wiki/Monarqu%C3%ADa_absoluta" title="Monarquía absoluta">monarquía absoluta</a>, que se sustenta nun sistema económico e social ancorado no predominio dos <a href="/wiki/Privilexio" title="Privilexio">estamentos privilexiados</a> (<a href="/wiki/Nobreza" title="Nobreza">nobreza</a> e <a href="/wiki/Clero" title="Clero">clero</a>) e unhas cidades parasitarias da <a href="/w/index.php?title=Renda_feudal&action=edit&redlink=1" class="new" title="Renda feudal (a páxina aínda non existe)">renda feudal</a> e do <a href="/wiki/Imperio" title="Imperio">Imperio</a> ultramarino que non albergaban unha <a href="/wiki/Burgues%C3%ADa" title="Burguesía">burguesía</a> similar á francesa. </p><p>O éxito é indubidable, e avantaxou ao da monarquía francesa durante o século XVI: conséguese un conxunto territorial sen comparación (Filipe II puido dicir "nos meus dominios non se pon o sol") que, aínda que pouco cohesionado, pode ser eficazmente gobernado desde un centro localizable en <a href="/wiki/Coroa_de_Castela" title="Coroa de Castela">Castela</a> tras a <a href="/wiki/Guerra_das_Comunidades_de_Castela" title="Guerra das Comunidades de Castela">Guerra das Comunidades</a> (1521) e a elección de Madrid como <a href="/wiki/Capital" title="Capital">capital política</a> (1561); de Castela drénanse unha fabulosa cantidade de recursos impositivos (<a href="/w/index.php?title=Alcabala&action=edit&redlink=1" class="new" title="Alcabala (a páxina aínda non existe)">alcabalas</a>, <a href="/w/index.php?title=Regal%C3%ADa&action=edit&redlink=1" class="new" title="Regalía (a páxina aínda non existe)">regalías</a>, <a href="/wiki/Servizo" title="Servizo">servizos</a> dunhas <a href="/w/index.php?title=Cortes_(Antigo_R%C3%A9ximen)&action=edit&redlink=1" class="new" title="Cortes (Antigo Réximen) (a páxina aínda non existe)">Cortes</a> comprensivas, <a href="/wiki/Quinto_real" title="Quinto real">Quinto real</a> das remesas metálicas americanas) que se gastan na política europea que identifica os intereses da <a href="/w/index.php?title=Monarqu%C3%ADa_Cat%C3%B3lica&action=edit&redlink=1" class="new" title="Monarquía Católica (a páxina aínda non existe)">Monarquía Católica</a> cos da causa do <a href="/wiki/Catolicismo" title="Catolicismo">catolicismo</a>. O éxito queda confirmado pola propia <a href="/w/index.php?title=Lenda_negra&action=edit&redlink=1" class="new" title="Lenda negra (a páxina aínda non existe)">Lenda negra</a>, explicada tanto pola realidade do cruel dominio sobre América (da que os propios colonizadores foron conscientes: <a href="/w/index.php?title=Xunta_de_Valladolid&action=edit&redlink=1" class="new" title="Xunta de Valladolid (a páxina aínda non existe)">polémica dos naturais</a>), a <a href="/wiki/Represi%C3%B3n" title="Represión">represión</a> da disidencia (á que se forzaba á <a href="/wiki/Asimilaci%C3%B3n" title="Asimilación">asimilación</a>, a <a href="/w/index.php?title=Expulsi%C3%B3n&action=edit&redlink=1" class="new" title="Expulsión (a páxina aínda non existe)">expulsión</a> ou a <a href="/wiki/Fogueira" title="Fogueira">fogueira</a>: <a href="/w/index.php?title=Cristi%C3%A1n_novo&action=edit&redlink=1" class="new" title="Cristián novo (a páxina aínda non existe)">conversos</a>, <a href="/wiki/Mourisco" title="Mourisco">mouriscos</a>; ou as máis minoritarias condutas consideradas "contranaturais", a <a href="/wiki/Bruxar%C3%ADa" title="Bruxaría">bruxaría</a> e os mínimos focos de <a href="/wiki/Protestante" class="mw-redirect" title="Protestante">protestantes</a>) e a impotencia dos seus inimigos, resignados a combater con propaganda antiespañola á potencia hexemónica (o paralelismo co <a href="/w/index.php?title=Antiamericanismo&action=edit&redlink=1" class="new" title="Antiamericanismo (a páxina aínda non existe)">antiamericanismo</a> do século XX é claro). O control interior queda garantido por unha crecente <a href="/wiki/Burocracia" title="Burocracia">burocracia</a> (<a href="/wiki/Polisinodial" title="Polisinodial">réxime polisinodial</a> dos <a href="/w/index.php?title=Consellos_en_Espa%C3%B1a&action=edit&redlink=1" class="new" title="Consellos en España (a páxina aínda non existe)">Consellos</a>) que se implanta territorialmente a través dos <a href="/wiki/Vicerrei" title="Vicerrei">vicerreis</a>, (nos reinos) e os <a href="/wiki/Corrixidor" title="Corrixidor">corrixidores</a> (nas cidades). O control dos estamentos privilexiados lógrase pola submisión do clero (<a href="/w/index.php?title=Padroado_rexio&action=edit&redlink=1" class="new" title="Padroado rexio (a páxina aínda non existe)">padroado rexio</a>, reformas de <a href="/wiki/Francisco_Jim%C3%A9nez_de_Cisneros" title="Francisco Jiménez de Cisneros">Cisneros</a>) e a nobreza, afeita a pór e quitar reis nas <a href="/w/index.php?title=Guerras_civ%C3%ADs_castel%C3%A1s&action=edit&redlink=1" class="new" title="Guerras civís castelás (a páxina aínda non existe)">guerras civís castelás</a> da <a href="/w/index.php?title=Crise_da_Idade_Media_en_Espa%C3%B1a&action=edit&redlink=1" class="new" title="Crise da Idade Media en España (a páxina aínda non existe)">Baixa Idade Media</a>, das que a Guerra das Comunidades son o último episodio;<sup id="cite_ref-9" class="reference"><a href="#cite_note-9"><span>[</span>9<span>]</span></a></sup> o rei convértese en <a href="/w/index.php?title=Gran_Maestre&action=edit&redlink=1" class="new" title="Gran Maestre (a páxina aínda non existe)">Gran Maestre</a> das <a href="/wiki/Orde_militar" title="Orde militar">Ordes Militares</a> (desde <a href="/wiki/Fernando_o_Cat%C3%B3lico" class="mw-redirect" title="Fernando o Católico">Fernando o Católico</a>), implica á aristocracia na súa política de nomeamentos (institución da <a href="/wiki/Grandeza_de_Espa%C3%B1a" title="Grandeza de España">grandeza de España</a> con Carlos V), e deixa claro que, en troco de exercer sen inxerencias, o poder político garántelles o poder social e económico (institución do <a href="/wiki/Morgado" title="Morgado">morgado</a>, <a href="/w/index.php?title=Leis_de_Toro&action=edit&redlink=1" class="new" title="Leis de Toro (a páxina aínda non existe)">leis de Toro</a>). Os esmoucamentos de torreóns (que sofre ata <a href="/wiki/Gonzalo_Fern%C3%A1ndez_de_C%C3%B3rdoba" title="Gonzalo Fernández de Córdoba">Gonzalo Fernández de Córdoba</a>, o <i>Gran Capitán</i> ao que se pediron as famosas <a href="/w/index.php?title=Contas_do_Gran_Capit%C3%A1n&action=edit&redlink=1" class="new" title="Contas do Gran Capitán (a páxina aínda non existe)">contas</a> da súa xestión en Italia) son unha clara mensaxe simbólica. Os postos burocráticos son unha boa bandeirola de enganche para a baixa nobreza e a burguesía. Na falta dunha policía digna de tal nome (a Santa Irmandade non pasou de ser un corpo militar), dispúñase da rede informativa e represiva da <a href="/wiki/Inquisici%C3%B3n" title="Inquisición">Inquisición</a> (de cuxa submisión ao poder real é proba a súa utilización nalgún destacado caso, como o de <a href="/w/index.php?title=Antonio_P%C3%A9rez_(secretario_real)&action=edit&redlink=1" class="new" title="Antonio Pérez (secretario real) (a páxina aínda non existe)">Antonio Pérez</a>). </p> <figure typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/Ficheiro:Madrid_May_2014-33.jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/b/b6/Madrid_May_2014-33.jpg/250px-Madrid_May_2014-33.jpg" decoding="async" width="250" height="272" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/b/b6/Madrid_May_2014-33.jpg/375px-Madrid_May_2014-33.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/b/b6/Madrid_May_2014-33.jpg/500px-Madrid_May_2014-33.jpg 2x" data-file-width="4217" data-file-height="4587" /></a><figcaption><a href="/w/index.php?title=Monumento_a_Filipe_IV_(Madrid)&action=edit&redlink=1" class="new" title="Monumento a Filipe IV (Madrid) (a páxina aínda non existe)">Escultura ecuestre en bronce de Filipe IV</a>, deseñada por <a href="/wiki/Vel%C3%A1zquez" class="mw-redirect" title="Velázquez">Velázquez</a> e esculpida por <a href="/wiki/Pietro_Tacca" title="Pietro Tacca">Pietro Tacca</a> con asesoramento científico de <a href="/wiki/Galileo" class="mw-redirect" title="Galileo">Galileo</a>. O sábado 9 de abril de 1677 alguén colocou un pasquín na <a href="/w/index.php?title=Casa_da_Panader%C3%ADa&action=edit&redlink=1" class="new" title="Casa da Panadería (a páxina aínda non existe)">Casa da Panadería</a> da <a href="/wiki/Praza_Maior_de_Madrid" class="mw-redirect" title="Praza Maior de Madrid">Praza Maior de Madrid</a> que dicía <i>A que veu o señor don Juan?: A baixar o cabalo e subir o pan</i>, referíndose ao valido <a href="/wiki/Xo%C3%A1n_Xos%C3%A9_de_Austria" title="Xoán Xosé de Austria">Xoán Xosé de Austria</a>, que (ademais do do pan) fixera trasladar a estatua da fachada de <a href="/wiki/Palacio_Real_de_Madrid" title="Palacio Real de Madrid">Palacio</a> ata o <a href="/w/index.php?title=Bo_Retiro&action=edit&redlink=1" class="new" title="Bo Retiro (a páxina aínda non existe)">Bo Retiro</a>. Hoxe a estatua pode verse na <a href="/wiki/Praza_de_Oriente" class="mw-redirect" title="Praza de Oriente">Praza de Oriente</a> de Madrid.</figcaption></figure> <p>O fracaso quedou claro coa <a href="/w/index.php?title=Decadencia_espa%C3%B1ola&action=edit&redlink=1" class="new" title="Decadencia española (a páxina aínda non existe)">decadencia</a>. O brillo cultural do <a href="/wiki/S%C3%A9culo_de_Ouro" title="Século de Ouro">Século de Ouro</a> non ocultaba que a economía, estimulada pola <a href="/w/index.php?title=Revoluci%C3%B3n_dos_prezos&action=edit&redlink=1" class="new" title="Revolución dos prezos (a páxina aínda non existe)">Revolución dos prezos</a> do século XVI entra en <a href="/w/index.php?title=Crise_do_s%C3%A9culo_XVII&action=edit&redlink=1" class="new" title="Crise do século XVII (a páxina aínda non existe)">declive no XVII</a>, século de <a href="/w/index.php?title=Crise_xeral&action=edit&redlink=1" class="new" title="Crise xeral (a páxina aínda non existe)">crise xeral</a> que empuxará ao despoboamento en particular á Europa do Sur, moito máis a España, e máis aínda ao ata entón centro decisivo castelán. As solucións políticas (desorde monetaria, reformas fiscais repetitivas) non conseguiron máis que agravar a situación, e os intentos máis vigorosos de centralización (<a href="/wiki/Uni%C3%B3n_de_Armas" title="Unión de Armas">Unión de Armas</a> do <a href="/wiki/Conde-Duque_de_Olivares" class="mw-redirect" title="Conde-Duque de Olivares">Conde-Duque de Olivares</a>) precipitaron a <a href="/w/index.php?title=Crise_de_1640&action=edit&redlink=1" class="new" title="Crise de 1640 (a páxina aínda non existe)">crise de 1640</a>. </p><p>O cambio de dinastía de 1700 (<a href="/wiki/Filipe_V_de_Espa%C3%B1a" title="Filipe V de España">Filipe V de Borbón</a>) produciu o encanamento do sistema cara a un absolutismo con características similares ao francés, que produce intentos benintencionados pero sempre errados: a racionalización fiscal como o <a href="/wiki/Catastro_de_Ensenada" title="Catastro de Ensenada">Catastro de Ensenada</a>, reformas ilustradas como as do <a href="/w/index.php?title=Marqu%C3%A9s_de_Esquilache&action=edit&redlink=1" class="new" title="Marqués de Esquilache (a páxina aínda non existe)">Marqués de Esquilache</a> (expulsado do poder polo <a href="/w/index.php?title=Mot%C3%ADn_de_Esquilache&action=edit&redlink=1" class="new" title="Motín de Esquilache (a páxina aínda non existe)">Motín</a> que leva o seu nome tras unha liberalización do prezo do <a href="/wiki/Trigo" title="Trigo">trigo</a>, ata entón sometido a <a href="/w/index.php?title=Taxa&action=edit&redlink=1" class="new" title="Taxa (a páxina aínda non existe)">taxa</a>) ou o <a href="/w/index.php?title=Expediente_da_lei_Agraria&action=edit&redlink=1" class="new" title="Expediente da lei Agraria (a páxina aínda non existe)">expediente da lei Agraria</a>, eternamente tramitado, que pretendía resolver a <a href="/w/index.php?title=Fame_de_terra&action=edit&redlink=1" class="new" title="Fame de terra (a páxina aínda non existe)">fame de terra</a> dos campesiños. A <a href="/wiki/Revoluci%C3%B3n_francesa" class="mw-redirect" title="Revolución francesa">revolución francesa</a> truncou as expectativas do reformismo.<sup id="cite_ref-10" class="reference"><a href="#cite_note-10"><span>[</span>10<span>]</span></a></sup> </p><p>O Antigo Réxime perdura brevemente no <a href="/wiki/S%C3%A9culo_XIX" title="Século XIX">século XIX</a> ata a <a href="/wiki/Guerra_da_Independencia_Espa%C3%B1ola" class="mw-redirect" title="Guerra da Independencia Española">Guerra da Independencia Española</a>, cando, ao promulgarse a <a href="/wiki/Constituci%C3%B3n_espa%C3%B1ola_de_1812" title="Constitución española de 1812">Constitución de 1812</a> en <a href="/wiki/C%C3%A1diz" title="Cádiz">Cádiz</a> abriuse o proceso de constitucionalismo. Por outra banda, o termo <i>Antigo Réxime</i> tivo o mesmo significado que en Francia, a pesar de que o final de devandito réxime non foi tan drástico como o francés. Após os anos de ocupación francesa e a derrota de <a href="/wiki/Napole%C3%B3n_Bonaparte" class="mw-redirect" title="Napoleón Bonaparte">Napoleón</a> na <a href="/wiki/Guerra_da_Independencia_Espa%C3%B1ola" class="mw-redirect" title="Guerra da Independencia Española">Guerra da Independencia Española</a>, produciuse a <a href="/wiki/Reinado_de_Fernando_VII_de_Espa%C3%B1a" class="mw-redirect" title="Reinado de Fernando VII de España">restauración absolutista</a>, o que provocou a involución da política española ao Antigo Réxime durante a maior parte do reinado de <a href="/wiki/Fernando_VII" title="Fernando VII">Fernando VII</a>. A súa sombra continuou presente durante o segundo terzo do XIX coas <a href="/wiki/Guerras_Carlistas" class="mw-redirect" title="Guerras Carlistas">Guerras Carlistas</a>, a pesar da sucesión de textos constitucionais, a chegada de liberais máis ou menos moderados ao goberno, case sempre tras <a href="/wiki/Golpe_de_Estado" title="Golpe de Estado">pronunciamentos</a> militares e de iniciarse unha modesta <a href="/wiki/Industrializaci%C3%B3n" title="Industrialización">industrialización</a>. A revolución de <a href="/wiki/1868" title="1868">1868</a> co derrocamento da Raíña <a href="/wiki/Isabel_II_de_Espa%C3%B1a" title="Isabel II de España">Isabel II</a> non pechou definitivamente a tentación involucionista, pero xa nun contexto completamente diferente: a <a href="/wiki/Restauraci%C3%B3n_borb%C3%B3nica_en_Espa%C3%B1a" title="Restauración borbónica en España">Restauración</a> de <a href="/wiki/Afonso_XII" class="mw-redirect" title="Afonso XII">Afonso XII</a> ou as <a href="/wiki/Ditadura" title="Ditadura">Ditaduras</a> de <a href="/wiki/Miguel_Primo_de_Rivera" title="Miguel Primo de Rivera">Miguel Primo de Rivera</a> ou <a href="/wiki/Franco" class="mw-redirect" title="Franco">Franco</a>, por moito que recuperase esta última a nostalxia do Imperio, teñen outra definición. </p> <div class="detail principal"> <dl><dd><span><span><i>Véxase tamén</i><i>:</i> <a href="/wiki/Historia_de_Espa%C3%B1a" title="Historia de España">Historia de España</a>, <a href="/w/index.php?title=Monarqu%C3%ADa_Cat%C3%B3lica&action=edit&redlink=1" class="new" title="Monarquía Católica (a páxina aínda non existe)">Monarquía Católica</a>, <a href="/w/index.php?title=Lenda_negra&action=edit&redlink=1" class="new" title="Lenda negra (a páxina aínda non existe)">Lenda negra</a> e <a href="/wiki/Capital_(pol%C3%ADtica)" class="mw-redirect" title="Capital (política)">Capital (política)</a>.</span></span></dd></dl></div> <div class="mw-heading mw-heading4"><h4 id="O_caso_de_Galicia">O caso de Galicia</h4><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Antigo_R%C3%A9xime&veaction=edit&section=6" title="Editar a sección: «O caso de Galicia»" class="mw-editsection-visualeditor"><span>editar</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Antigo_R%C3%A9xime&action=edit&section=6" title="Editar o código fonte da sección: O caso de Galicia"><span>editar a fonte</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <div class="detail principal"> <dl><dd><span><span><i>Véxase tamén</i><i>:</i> <a href="/wiki/Historia_de_Galicia" title="Historia de Galicia">Historia de Galicia</a>.</span></span></dd></dl></div> <p>O historiador <a href="/wiki/Francisco_Carballo" title="Francisco Carballo">Francisco Carballo</a> fala de catro fases económicas en Galicia durante o Antigo Réxime:<sup>[<i><a href="/wiki/Wikipedia:C%C3%B3mpre_referencia" title="Wikipedia:Cómpre referencia">Cómpre referencia</a></i>]</sup> </p> <ul><li>1ª fase, 1500-1580: Leve expansión, beneficiada pola abertura comercial a América (desde <a href="/wiki/1529" title="1529">1529</a> concédese o dereito comercial con América a <a href="/wiki/Baiona" title="Baiona">Baiona</a> e á <a href="/wiki/A_Coru%C3%B1a" title="A Coruña">Coruña</a>), cun sistema agrario encadrábel nos sistemas europeos coetáneos e cunha Galicia comercial na costa e nas vías fluviais.</li> <li>2ª fase, 1580-1630: Contracción, debida a cuestións monetarias, a causas climáticas, á perda do dereito comercial con América (retirado en <a href="/wiki/1753" title="1753">1753</a> por presións de <a href="/wiki/Sevilla" title="Sevilla">Sevilla</a>) e aos saqueos de <a href="/wiki/Francis_Drake" title="Francis Drake">Drake</a> (na <a href="/wiki/A_Coru%C3%B1a" title="A Coruña">Coruña</a> e <a href="/wiki/Vigo" title="Vigo">Vigo</a>) e dos piratas berberiscos (en <a href="/wiki/Cangas" title="Cangas">Cangas</a>).</li> <li>3ª fase, 1631-1753: Expansión constante, desacelerada durante as guerras de independencia de Portugal e tamén no <a href="/wiki/S%C3%A9culo_XVIII" title="Século XVIII">século XVIII</a>. Galicia exporta cereais, ademais están os campesiños en auxe ao seren artesáns e comerciantes ao mesmo tempo.</li> <li>4ª fase, 1753-1813: Preocupante recesión, debido ao descenso da produción agraria (aínda que parcialmente compensada polo auxe comercial a partir de 1764), á suba de prezos e descenso dos salarios reais, á emigración e ás guerras de <a href="/wiki/Carlos_IV_de_Espa%C3%B1a" title="Carlos IV de España">Carlos IV</a>.</li></ul> <p>Esta universidade, dotada dun número reducido de cátedras durante o reinado de <a href="/wiki/Filipe_II_de_Espa%C3%B1a" title="Filipe II de España">Filipe II</a>, vai gañando novas cátedras co tempo e no XVIII ten Artes, Teoloxía, Canons, Medicina, Leis, Anatomía e Matemáticas. A lingua das aulas universitarias era o <a href="/wiki/Lingua_latina" title="Lingua latina">latín</a>, despois sumáselle tamén o <a href="/wiki/Lingua_castel%C3%A1" title="Lingua castelá">castelán</a>, mais sen acceder o <a href="/wiki/Lingua_galega" title="Lingua galega">galego</a>. A dita Universidade dependía do Arcebispo e do Cabido, até secularizarse no XVIII. O certo foi que os xesuítas buscaban unha universidade propia en Monterrei e Monforte (non o conseguindo), e algo similar facían os monxes nalgúns mosteiros e os mendicantes dominicos, e sucedeu que houbo máis intelectuais dos centros monásticos e conventuais que da propia Universidade durante o Antigo Réxime. </p><p>A incorporación de novos cultivos vidos de América, o <a href="/wiki/Millo" title="Millo">millo</a> contra <a href="/wiki/1630" title="1630">1630</a>, e máis serodiamente a <a href="/wiki/Pataca" title="Pataca">pataca</a> (tubérculo que se estenderá por toda Galicia a partir de <a href="/wiki/1770" title="1770">1770</a> en substitución das <a href="/wiki/Casta%C3%B1a" title="Castaña">castañas</a>, que antes se comían diariamente), produce unha fonda transformación agrícola, debido a que estes cultivos se adaptaron moi ben e melloraron a alimentación da poboación. Consecuencia directa será unha explosión demográfica precoz. A poboación galega duplicouse entre mediados do século XVI e a metade do século XVIII. O modelo demográfico galego resulta ser enormemente orixinal, con permanencia no tempo das fases alcistas. Deste xeito, a mediados do <a href="/wiki/S%C3%A9culo_XVIII" title="Século XVIII">século XVIII</a> Galicia terá 44 habitantes por quilómetro cadrado fronte aos 18 de Castela. </p> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Outros_países_europeos"><span id="Outros_pa.C3.ADses_europeos"></span>Outros países europeos</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Antigo_R%C3%A9xime&veaction=edit&section=7" title="Editar a sección: «Outros países europeos»" class="mw-editsection-visualeditor"><span>editar</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Antigo_R%C3%A9xime&action=edit&section=7" title="Editar o código fonte da sección: Outros países europeos"><span>editar a fonte</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>Como mostraba o mapa do comezo, a situación espacial de Europa era dunha extraordinaria complexidade, que non eliminaron nin os <a href="/wiki/Paz_de_Westfalia" title="Paz de Westfalia">tratados de Westfalia</a> (<a href="/w/index.php?title=M%C3%BCnster&action=edit&redlink=1" class="new" title="Münster (a páxina aínda non existe)">Münster</a> e <a href="/w/index.php?title=Osnabr%C3%BCck&action=edit&redlink=1" class="new" title="Osnabrück (a páxina aínda non existe)">Osnabrück</a>, 1648), nin os posteriores de <a href="/wiki/Tratado_de_Utrecht" title="Tratado de Utrecht">Utrecht e Rastadt</a> (1714). O que si produciron foi unha clara modernización das relacións internacionais, nun sentido pragmático que esquecía as fantasías medievais (herdanza do <a href="/w/index.php?title=Dominium_mundi&action=edit&redlink=1" class="new" title="Dominium mundi (a páxina aínda non existe)">Dominium mundi</a>) e o fundamentalismo relixioso aínda vixentes no século XVI. En 1648 os <a href="/wiki/Casa_dos_Austria" title="Casa dos Austria">Habsburgo de Madrid</a> resígnanse á independencia das <a href="/wiki/Provincias_Unidas" title="Provincias Unidas">Provincias Unidas</a> e recoñecerán pouco despois a de <a href="/wiki/Portugal" title="Portugal">Portugal</a>, pero continúan controlando debilmente <a href="/wiki/Italia" title="Italia">Italia</a> e <a href="/wiki/Flandres" title="Flandres">Flandres</a>, ademais dun inmenso <a href="/wiki/Colonizaci%C3%B3n_europea_de_Am%C3%A9rica" title="Colonización europea de América">imperio americano</a> cuxa xestión é cada vez máis problemática. <a href="/wiki/Polonia" title="Polonia">Polonia</a> expándese ao leste e sur. A ameazadora proximidade do imperio turco continuará ata o <a href="/w/index.php?title=Batalla_de_Viena&action=edit&redlink=1" class="new" title="Batalla de Viena (a páxina aínda non existe)">cerco de Viena</a> de 1683. As <a href="/wiki/Escandinavia" title="Escandinavia">monarquías escandinavas</a> continúan dominando o <a href="/wiki/B%C3%A1ltico" class="mw-redirect" title="Báltico">Báltico</a>, aínda que abandonarán os asuntos centroeuropeos aos esnaquizados <a href="/wiki/Sacro_Imperio_Romano_Xerm%C3%A1nico" title="Sacro Imperio Romano Xermánico">principados alemáns</a>, principais vítimas da <a href="/w/index.php?title=Crise_do_s%C3%A9culo_XVII&action=edit&redlink=1" class="new" title="Crise do século XVII (a páxina aínda non existe)">Crise do século XVII</a>, entre cuxas ruínas destaca o nacente reino de <a href="/wiki/Prusia" title="Prusia">Prusia</a>; xa libres de calquera inxerencia do Emperador (<a href="/wiki/Habsburgo" class="mw-redirect" title="Habsburgo">Habsburgo de Viena</a>) que concentrará o seu interese nos seus estados patrimoniais de Austria. <a href="/wiki/Francia" title="Francia">Francia</a>, cun <a href="/wiki/Lois_XIV_de_Francia" title="Lois XIV de Francia">Lois XIV</a> en minoría de idade que segue a guerra contra España ao mesmo tempo que sae dos seus problemas internos da <a href="/wiki/Fronda" title="Fronda">Fronda</a>, controla temporalmente <a href="/wiki/Guerra_dels_Segadors" class="mw-redirect" title="Guerra dels Segadors">Cataluña</a> ata o <a href="/wiki/Tratado_dos_Pireneos" title="Tratado dos Pireneos">tratado dos Pireneos</a>, que a dividirá. <a href="/wiki/Inglaterra" title="Inglaterra">Inglaterra</a>, mergullada na <a href="/wiki/Guerra_civil_inglesa" title="Guerra civil inglesa">guerra civil</a>, parece un pigmeo territorial que nin sequera controla <a href="/wiki/Escocia" title="Escocia">Escocia</a> ou <a href="/wiki/Irlanda" title="Irlanda">Irlanda</a> (teoricamente comparten a persoa do mesmo rei, e debátense na simultánea <a href="/w/index.php?title=Guerra_dos_tres_reinos&action=edit&redlink=1" class="new" title="Guerra dos tres reinos (a páxina aínda non existe)">guerra dos tres reinos</a>); pero será o xigante do futuro, ao saírse do modelo do Antigo Réxime. </p> <figure typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/Ficheiro:Cristina_de_Suecia_a_caballo_(Bourdon).jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/4f/Cristina_de_Suecia_a_caballo_%28Bourdon%29.jpg/250px-Cristina_de_Suecia_a_caballo_%28Bourdon%29.jpg" decoding="async" width="250" height="285" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/4f/Cristina_de_Suecia_a_caballo_%28Bourdon%29.jpg/375px-Cristina_de_Suecia_a_caballo_%28Bourdon%29.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/4f/Cristina_de_Suecia_a_caballo_%28Bourdon%29.jpg/500px-Cristina_de_Suecia_a_caballo_%28Bourdon%29.jpg 2x" data-file-width="1684" data-file-height="1920" /></a><figcaption><i>A raíña <a href="/wiki/Cristina_de_Suecia" title="Cristina de Suecia">Cristina de Suecia</a></i>, por <a href="/w/index.php?title=S%C3%A9bastien_Bourdon&action=edit&redlink=1" class="new" title="Sébastien Bourdon (a páxina aínda non existe)">Sébastien Bourdon</a> (1653). Protagonizou un soado episodio co seu traslado aos Estados Papais logo da súa abdicación, onde foi acollida polo Papa, en previsión dun triunfo da Contrarreforma no norte de Europa que nunca se chegou a producir. A interpretación da súa vida foi obxecto de moitas especulacións, e máis que ser mostra da condición común da muller no Antigo Réxime, o é de excepcionalidade.</figcaption></figure> <p>O tratado de Utrecht, ademais de sancionar o papel de Inglaterra como potencia, proporcionará a Austria os territorios europeos españois e iniciará a alianza franco-española (<a href="/wiki/Pactos_de_Familia" title="Pactos de Familia">Pactos de Familia</a>) que caracterizará as relacións internacionais ata 1789. </p><p>Para a maior parte da <a href="/wiki/Idade_Moderna" title="Idade Moderna">Idade Moderna</a> en <a href="/wiki/Inglaterra" title="Inglaterra">Inglaterra</a> ou <a href="/wiki/Pa%C3%ADses_Baixos" title="Países Baixos">Holanda</a> o termo Antigo Réxime non é aplicable dado que desde o século XVI ou XVII están no Novo Réxime económica, social e politicamente (ata tal punto non ve descontinuidade coa Idade Contemporánea, que a historiografía anglosaxoa chama <i>Modern History</i> ao período desde a <a href="/wiki/Idade_Media" title="Idade Media">Idade Media</a> ata o presente). </p><p>En canto a como encaixar cada unha das pezas do resto deste crebacabezas europeo no concepto <i>Antigo Réxime</i>, xa se advertía ao comezo que, exceptuando Francia, Portugal e España, para o resto de <a href="/wiki/Europa" title="Europa">Europa</a> o termo é pouco significativo: na dividida <a href="/wiki/Italia" title="Italia">Italia</a> pódese identificar co dominio dos Habsburgo (desde a <a href="/wiki/Batalla_de_Pavia" title="Batalla de Pavia">batalla de Pavia</a> ata a <a href="/wiki/Unificaci%C3%B3n_de_Italia" class="mw-redirect" title="Unificación de Italia">Unificación</a>). En <a href="/wiki/Centroeuropa" class="mw-redirect" title="Centroeuropa">Centroeuropa</a>, a descomposición do <a href="/wiki/Sacro_Imperio_Romano_Xerm%C3%A1nico" title="Sacro Imperio Romano Xermánico">Sacro Imperio</a>, o ascenso dos <a href="/wiki/Habsburgo" class="mw-redirect" title="Habsburgo">Habsburgo</a>, a <a href="/wiki/Reforma_protestante" title="Reforma protestante">Reforma protestante</a>, a <a href="/wiki/Guerra_dos_Trinta_Anos" title="Guerra dos Trinta Anos">guerra dos Trinta Anos</a>, e o xurdimento de <a href="/wiki/Prusia" title="Prusia">Prusia</a> foron debuxando e esvaecendo un panorama que non se aclarou ata a <a href="/wiki/Unificaci%C3%B3n_Alem%C3%A1" title="Unificación Alemá">unificación Alemá</a>, xa na <a href="/wiki/Idade_Contempor%C3%A1nea" title="Idade Contemporánea">Idade Contemporánea</a> e con distintos criterios. Os <a href="/wiki/Pa%C3%ADses_escandinavos" class="mw-redirect" title="Países escandinavos">países escandinavos</a> desenvolveron monarquías nacionais desde a Idade Media, aínda que a definición da súa personalidade definitiva non chegou ata o século XX. A súa evolución económica e social foi de certo xeito similar á de Europa Occidental, intervindo nos procesos intelectuais clave (Renacemento, Reforma, Ilustración) e implicándose nos conflitos europeos, especialmente na <a href="/wiki/Guerra_dos_Trinta_Anos" title="Guerra dos Trinta Anos">guerra dos Trinta Anos</a> en que foron decisivos. Polonia, non presenciará a formación da monarquía forte que intentou a <a href="/w/index.php?title=Dinast%C3%ADa_Jogalia&action=edit&redlink=1" class="new" title="Dinastía Jogalia (a páxina aínda non existe)">dinastía Jogalia</a>, senón unha república nobiliaria (que xogou ata a política de Europa Occidental coa elección dun rei Valois). Nos <a href="/wiki/Balc%C3%A1ns" title="Balcáns">Balcáns</a> o dominio <a href="/wiki/Turco" class="mw-redirect" title="Turco">turco</a> (desde a <a href="/wiki/Ca%C3%ADda_de_Constantinopla" title="Caída de Constantinopla">toma de Constantinopla</a> ata as <a href="/wiki/Guerras_balc%C3%A1nicas" title="Guerras balcánicas">guerras balcánicas</a> de final do XIX) e en <a href="/wiki/Rusia" title="Rusia">Rusia</a> a época <a href="/wiki/Tsar" title="Tsar">tsarista</a> (de <a href="/wiki/Iv%C3%A1n_o_Terrible" class="mw-redirect" title="Iván o Terrible">Iván o Terrible</a> ata a <a href="/wiki/Revoluci%C3%B3n_Rusa_de_1917" title="Revolución Rusa de 1917">Revolución Rusa de 1917</a>) cobren a dimensión temporal, pero non a caracterización proposta: son vastos imperios que non poden medirse cos criterios da dinámica económica, social ou política do Antigo Réxime de Europa Occidental. </p> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Características"><span id="Caracter.C3.ADsticas"></span>Características</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Antigo_R%C3%A9xime&veaction=edit&section=8" title="Editar a sección: «Características»" class="mw-editsection-visualeditor"><span>editar</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Antigo_R%C3%A9xime&action=edit&section=8" title="Editar o código fonte da sección: Características"><span>editar a fonte</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <figure typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/Ficheiro:Brueghel_le_Jeune-Le_paiement_de_la_d%C3%AEme.jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/2/2d/Brueghel_le_Jeune-Le_paiement_de_la_d%C3%AEme.jpg/250px-Brueghel_le_Jeune-Le_paiement_de_la_d%C3%AEme.jpg" decoding="async" width="250" height="173" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/2/2d/Brueghel_le_Jeune-Le_paiement_de_la_d%C3%AEme.jpg/375px-Brueghel_le_Jeune-Le_paiement_de_la_d%C3%AEme.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/2/2d/Brueghel_le_Jeune-Le_paiement_de_la_d%C3%AEme.jpg/500px-Brueghel_le_Jeune-Le_paiement_de_la_d%C3%AEme.jpg 2x" data-file-width="1855" data-file-height="1280" /></a><figcaption><a href="/wiki/Pieter_Brueghel_o_Novo" title="Pieter Brueghel o Novo">Pieter Brueghel o Novo</a>: <i>O censo de Belén ou O pagamento do <a href="/wiki/D%C3%A9cimo_(imposto)" title="Décimo (imposto)">décimo</a></i> (1566), un tema relixioso camuflado nunha escena costumista, ambientada no cru inverno do norte de Europa.</figcaption></figure> <figure typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/Ficheiro:The_Harvesters_by_Brueghel.jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/4b/The_Harvesters_by_Brueghel.jpg/250px-The_Harvesters_by_Brueghel.jpg" decoding="async" width="250" height="182" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/4b/The_Harvesters_by_Brueghel.jpg/375px-The_Harvesters_by_Brueghel.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/4/4b/The_Harvesters_by_Brueghel.jpg 2x" data-file-width="500" data-file-height="364" /></a><figcaption><a href="/wiki/Pieter_Brueghel_o_Vello" title="Pieter Brueghel o Vello">Pieter Brueghel o Vello</a>, pai do anterior, píntanos como <i>Os segadores</i>, no verán, confíanse aos ritmos anuais que repiten procesos de <a href="/w/index.php?title=Longa_duraci%C3%B3n&action=edit&redlink=1" class="new" title="Longa duración (a páxina aínda non existe)">longa duración</a>. A vida humana sométese a eles coa mesma fatalidade que ao pagamento dos impostos.</figcaption></figure> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Economía_e_demografía"><span id="Econom.C3.ADa_e_demograf.C3.ADa"></span>Economía e demografía</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Antigo_R%C3%A9xime&veaction=edit&section=9" title="Editar a sección: «Economía e demografía»" class="mw-editsection-visualeditor"><span>editar</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Antigo_R%C3%A9xime&action=edit&section=9" title="Editar o código fonte da sección: Economía e demografía"><span>editar a fonte</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>A <a href="/wiki/Propiedade" title="Propiedade">propiedade</a> da <a href="/wiki/Terra" title="Terra">terra</a>, principal <a href="/w/index.php?title=Factores_de_producci%C3%B3n&action=edit&redlink=1" class="new" title="Factores de producción (a páxina aínda non existe)">factor de produción</a>, estaba sometida a <a href="/w/index.php?title=Vinculaci%C3%B3n&action=edit&redlink=1" class="new" title="Vinculación (a páxina aínda non existe)">vinculacións</a> que incluían os <a href="/wiki/Morgado" title="Morgado">morgados</a> en poder da nobreza, as <a href="/wiki/Mans_mortas" title="Mans mortas">mans mortas</a> en poder do clero e as terras <a href="/w/index.php?title=Ben_comunal&action=edit&redlink=1" class="new" title="Ben comunal (a páxina aínda non existe)">comunais</a> dos concellos. A natureza compartida deste tipo de propiedade, cun propósito de permanencia no tempo, facía que non se podía dispor libremente dela, co que a existencia dun <a href="/wiki/Mercado_libre" title="Mercado libre">mercado libre</a> de terras era imposible.<sup id="cite_ref-11" class="reference"><a href="#cite_note-11"><span>[</span>11<span>]</span></a></sup> </p><p>O mesmo podería dicirse do mercado libre para os outros dous <a href="/w/index.php?title=Factores_de_produci%C3%B3n&action=edit&redlink=1" class="new" title="Factores de produción (a páxina aínda non existe)">factores de produción</a>: nin <a href="/wiki/Capital" title="Capital">capital</a> (sospeitoso de representar unha forma de riqueza non compatible co modo de vida nobre ou clerical, e aínda lonxe da acumulación necesaria para unha <a href="/wiki/Revoluci%C3%B3n_industrial" class="mw-redirect" title="Revolución industrial">revolución industrial</a>) nin <a href="/w/index.php?title=Traballo_(econom%C3%ADa&action=edit&redlink=1" class="new" title="Traballo (economía (a páxina aínda non existe)">traballo</a> (impropio dos privilexiados, e considerado como unha maldición bíblica) véndense libremente no <a href="/wiki/Mercado" title="Mercado">mercado</a> como <a href="/wiki/Mercador%C3%ADa" class="mw-redirect" title="Mercadoría">mercadorías</a> suxeitas ao libre xogo da <a href="/w/index.php?title=Oferta&action=edit&redlink=1" class="new" title="Oferta (a páxina aínda non existe)">oferta</a> e <a href="/wiki/Demanda" title="Demanda">demanda</a>. </p><p>O crecemento do tamaño das cidades (só unhas poucas: <a href="/wiki/Par%C3%ADs" title="París">París</a>, <a href="/wiki/Londres" title="Londres">Londres</a>, <a href="/wiki/Sevilla" title="Sevilla">Sevilla</a>, <a href="/wiki/Madrid" title="Madrid">Madrid</a>, <a href="/wiki/Roma" title="Roma">Roma</a>, <a href="/wiki/N%C3%A1poles" title="Nápoles">Nápoles</a>, <a href="/wiki/Istambul" title="Istambul">Istambul</a>, superan os cen mil habitantes),<sup id="cite_ref-12" class="reference"><a href="#cite_note-12"><span>[</span>12<span>]</span></a></sup> a pesar de funcionar como sumidoiros demográficos e de recursos de todo tipo, contribuíu decisivamente á transición do <a href="/wiki/Feudalismo" title="Feudalismo">feudalismo</a> ao <a href="/wiki/Capitalismo" title="Capitalismo">capitalismo</a> (o papel de Londres foi fundamental para a creación dun mercado nacional, o de París, intermedio; o de Madrid, un relativo fracaso).<sup id="cite_ref-13" class="reference"><a href="#cite_note-13"><span>[</span>13<span>]</span></a></sup> Pero non facía esquecer que seguía a época <a href="/w/index.php?title=Sociedade_preindustrial&action=edit&redlink=1" class="new" title="Sociedade preindustrial (a páxina aínda non existe)">preindustrial</a>, e a ocupación da inmensa maioría da poboación, a das omnipresentes zonas rurais,<sup id="cite_ref-14" class="reference"><a href="#cite_note-14"><span>[</span>14<span>]</span></a></sup> seguían sendo actividades agropecuarias de produtividade e rendementos baxísimos, cuxas técnicas evolucionaban moi amodo (a <a href="/w/index.php?title=Longa_duraci%C3%B3n&action=edit&redlink=1" class="new" title="Longa duración (a páxina aínda non existe)">longa duración</a> <a href="/wiki/Fernand_Braudel" title="Fernand Braudel">braudeliana</a>), condenando á dependencia dos ciclos naturais e as periódicas <a href="/w/index.php?title=Econom%C3%ADa_de_subsistencia&action=edit&redlink=1" class="new" title="Economía de subsistencia (a páxina aínda non existe)">crises de subsistencia</a> repetidas ciclicamente, coincidindo cos <a href="/w/index.php?title=Meses_maiores&action=edit&redlink=1" class="new" title="Meses maiores (a páxina aínda non existe)">meses maiores</a> previos ás colleitas, cando o trigo estaba máis caro. Non é casualidade que esas <a href="/w/index.php?title=Conxuntura&action=edit&redlink=1" class="new" title="Conxuntura (a páxina aínda non existe)">conxunturas</a> xerasen movementos de descontento coñecidos como <a href="/w/index.php?title=Mot%C3%ADn_de_subsistencias&action=edit&redlink=1" class="new" title="Motín de subsistencias (a páxina aínda non existe)">motíns de subsistencia</a>,<sup id="cite_ref-15" class="reference"><a href="#cite_note-15"><span>[</span>15<span>]</span></a></sup> que nalgúns casos podían ter repercusións políticas (<a href="/w/index.php?title=Mot%C3%ADn_dos_gatos&action=edit&redlink=1" class="new" title="Motín dos gatos (a páxina aínda non existe)">Motín dos gatos</a>, <a href="/w/index.php?title=Mot%C3%ADn_de_Esquilache&action=edit&redlink=1" class="new" title="Motín de Esquilache (a páxina aínda non existe)">Motín de Esquilache</a>, ou a propia <a href="/wiki/Revoluci%C3%B3n_Francesa" title="Revolución Francesa">Revolución Francesa</a>) ou no peor dos casos a <a href="/wiki/Fame_negra" class="mw-redirect" title="Fame negra">fame negra</a> que levaban a <a href="/w/index.php?title=Crise_demogr%C3%A1fica&action=edit&redlink=1" class="new" title="Crise demográfica (a páxina aínda non existe)">crises demográficas</a> (a coñecida como <a href="/w/index.php?title=Cat%C3%A1strofe_malthusiana&action=edit&redlink=1" class="new" title="Catástrofe malthusiana (a páxina aínda non existe)">trampa malthusiana</a>). De feito, é habitual en demografía falar dun <a href="/w/index.php?title=Transici%C3%B3n_demogr%C3%A1fica&action=edit&redlink=1" class="new" title="Transición demográfica (a páxina aínda non existe)">Antigo Réxime demográfico</a>, que se caracterizaba por altas taxas de <a href="/w/index.php?title=Natalidade&action=edit&redlink=1" class="new" title="Natalidade (a páxina aínda non existe)">natalidade</a> e <a href="/w/index.php?title=Mortalidade&action=edit&redlink=1" class="new" title="Mortalidade (a páxina aínda non existe)">mortalidade</a>, escaso <a href="/wiki/Crecemento_natural" title="Crecemento natural">crecemento natural</a> que se contrarrestaba polos anos de <a href="/w/index.php?title=Mortalidade_catastr%C3%B3fica&action=edit&redlink=1" class="new" title="Mortalidade catastrófica (a páxina aínda non existe)">mortalidade catastrófica</a>, elevada <a href="/wiki/Fecundidade" title="Fecundidade">fecundidade</a> (requirida con afán polas familias titulares de explotacións agrícolas), compensada co <a href="/w/index.php?title=Celibato&action=edit&redlink=1" class="new" title="Celibato (a páxina aínda non existe)">celibato</a> (a <a href="/w/index.php?title=Nupcialidade&action=edit&redlink=1" class="new" title="Nupcialidade (a páxina aínda non existe)">nupcialidade</a>, en idades moi precoces que ás veces se atrasaba, non afectaba a totalidade da poboación) e a moi baixa <a href="/wiki/Esperanza_de_vida" title="Esperanza de vida">esperanza de vida</a>. </p> <figure typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/Ficheiro:Casa-peso.jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/b/b2/Casa-peso.jpg/250px-Casa-peso.jpg" decoding="async" width="250" height="207" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/b/b2/Casa-peso.jpg/375px-Casa-peso.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/b/b2/Casa-peso.jpg/500px-Casa-peso.jpg 2x" data-file-width="640" data-file-height="531" /></a><figcaption>A <b>Casa do Peso</b> de <a href="/wiki/Medina_del_Campo" title="Medina del Campo">Medina del Campo</a> onde se gardaban os <a href="/wiki/Peso" title="Peso">pesos</a> e <a href="/wiki/Medici%C3%B3n" title="Medición">medidas</a> oficiais para garantir os intercambios comerciais nas súas famosas <a href="/wiki/Feira" title="Feira">feiras</a>.</figcaption></figure> <p>O <a href="/wiki/Comercio" title="Comercio">comercio</a> estaba controlado polos <a href="/wiki/Gremio" title="Gremio">gremios</a> e as asociacións gremiais, que controlaban a calidade e cantidade de produción que se realizaba todo o tempo. A aspiración a controlar a vida económica pretendía que só aqueles que pertencesen a un gremio ou tivesen autorización real podían dedicarse á fabricación e distribución de produtos, desde o máis rico dos <a href="/wiki/Obrigado" title="Obrigado">obrigados</a> do abasto ao máis miserable <a href="/w/index.php?title=Carniceiro&action=edit&redlink=1" class="new" title="Carniceiro (a páxina aínda non existe)">carniceiro</a>. A misión de controlar a fidelidade do comercio era unha responsabilidade da autoridade desde tempos antigos (a <a href="/w/index.php?title=Medidas_e_pesos_da_Antiga_Roma&action=edit&redlink=1" class="new" title="Medidas e pesos da Antiga Roma (a páxina aínda non existe)">mensa ponderaria</a> do <a href="/w/index.php?title=Foro_(Roma)&action=edit&redlink=1" class="new" title="Foro (Roma) (a páxina aínda non existe)">foro</a> romano). No Antigo Réxime español dependía de institucións como o <a href="/w/index.php?title=Repeso&action=edit&redlink=1" class="new" title="Repeso (a páxina aínda non existe)">Repeso</a> ou o <a href="/w/index.php?title=Fiel_Almotac%C3%A9n&action=edit&redlink=1" class="new" title="Fiel Almotacén (a páxina aínda non existe)">Fiel Almotacén</a>, controladas polos <a href="/wiki/Municipio" title="Municipio">concellos</a> (ou a <a href="/w/index.php?title=Sala_de_Alcaldes_da_Casa_e_Corte&action=edit&redlink=1" class="new" title="Sala de Alcaldes da Casa e Corte (a páxina aínda non existe)">Sala de Alcaldes</a> na corte), que vixiaban a correcta aplicación das medidas nos intercambios, sobre todo os do comercio alimentario, o máis sensible para a paz pública. A dispersión <a href="/wiki/Metrolox%C3%ADa" title="Metroloxía">metrolóxica</a> (non coincidían as medidas de cada localidade) intentouse remediar co prestixio dalgunhas medidas locais, como a <a href="/w/index.php?title=Vara&action=edit&redlink=1" class="new" title="Vara (a páxina aínda non existe)">vara</a> de Burgos, pero foi preciso agardar ao final do Antigo Réxime, cos traballos científicos de conformación do <a href="/wiki/Sistema_m%C3%A9trico" title="Sistema métrico">Sistema Métrico Decimal</a>. Considerábase idóneo o acceso cos menores intermediarios posibles do produtor ao consumidor, e a <a href="/w/index.php?title=Revenda&action=edit&redlink=1" class="new" title="Revenda (a páxina aínda non existe)">revenda</a> e todo tipo de <a href="/w/index.php?title=Especulaci%C3%B3n_financeira&action=edit&redlink=1" class="new" title="Especulación financeira (a páxina aínda non existe)">especulación</a> co <a href="/wiki/Prezo" title="Prezo">prezo</a> intentaba prohibirse, ata con sancións relixiosas (pecado-delito de <a href="/w/index.php?title=Usura&action=edit&redlink=1" class="new" title="Usura (a páxina aínda non existe)">usura</a>) o cal non quere dicir que se conseguise sempre, como demostra a práctica da vida cotiá no <a href="/wiki/Mercado" title="Mercado">mercado</a>.<sup id="cite_ref-16" class="reference"><a href="#cite_note-16"><span>[</span>16<span>]</span></a></sup> Semellante pretensión non se irá materializando con eficacia ata a conformación do estado burgués liberal do Novo Réxime, como explica <a href="/wiki/Michel_Foucault" title="Michel Foucault">Michel Foucault</a>.<sup id="cite_ref-17" class="reference"><a href="#cite_note-17"><span>[</span>17<span>]</span></a></sup> A apertura do mundo aos europeos coa <a href="/wiki/Era_dos_descubrimentos" title="Era dos descubrimentos">Era dos descubrimentos</a> trae como consecuencia a primeira <a href="/w/index.php?title=Econom%C3%ADa-mundo&action=edit&redlink=1" class="new" title="Economía-mundo (a páxina aínda non existe)">economía-mundo</a>.<sup id="cite_ref-18" class="reference"><a href="#cite_note-18"><span>[</span>18<span>]</span></a></sup> As <a href="/w/index.php?title=Compa%C3%B1%C3%ADa_privilexiada&action=edit&redlink=1" class="new" title="Compañía privilexiada (a páxina aínda non existe)">compañías privilexiadas</a> tomaban o control <a href="/wiki/Monopolio" title="Monopolio">monopolístico</a> de rutas e produtos (o <a href="/wiki/Cacao" title="Cacao">cacao</a> de <a href="/wiki/Caracas" title="Caracas">Caracas</a> primeiro para os <a href="/w/index.php?title=Fugger&action=edit&redlink=1" class="new" title="Fugger (a páxina aínda non existe)">Fugger</a>,<sup id="cite_ref-19" class="reference"><a href="#cite_note-19"><span>[</span>19<span>]</span></a></sup> e logo para a <a href="/w/index.php?title=Compa%C3%B1%C3%ADa_Guipuscoana&action=edit&redlink=1" class="new" title="Compañía Guipuscoana (a páxina aínda non existe)">Compañía Guipuscoana</a>; o <a href="/w/index.php?title=Abastecemento&action=edit&redlink=1" class="new" title="Abastecemento (a páxina aínda non existe)">abastecemento</a> de Madrid para os <a href="/wiki/Cinco_Gremios_Maiores_de_Madrid" title="Cinco Gremios Maiores de Madrid">Cinco Gremios Maiores de Madrid</a>...).<sup id="cite_ref-20" class="reference"><a href="#cite_note-20"><span>[</span>20<span>]</span></a></sup> As primeiras e máis eficaces foron as holandesas (<a href="/wiki/Compa%C3%B1%C3%ADa_Holandesa_das_Indias_Occidentais" title="Compañía Holandesa das Indias Occidentais">WIC</a> <i>(West-Indische Compagnie)</i> e <a href="/wiki/Compa%C3%B1%C3%ADa_Holandesa_das_Indias_Orientais" title="Compañía Holandesa das Indias Orientais">VOC</a> <i>(Verenigde Oostindische Compagnie)</i>), seguidas polas inglesas (<a href="/wiki/Compa%C3%B1%C3%ADa_Brit%C3%A1nica_das_Indias_Orientais" title="Compañía Británica das Indias Orientais">Compañía Británica das Indias Orientais</a> e <a href="/w/index.php?title=Merchants_Adventurers&action=edit&redlink=1" class="new" title="Merchants Adventurers (a páxina aínda non existe)">Merchants Adventurers</a>, que se basea nunha <a href="/w/index.php?title=Guilda&action=edit&redlink=1" class="new" title="Guilda (a páxina aínda non existe)">guilda</a> anterior). Ambas as nacións (a través da <a href="/wiki/Bolsa_de_%C3%81msterdan" title="Bolsa de Ámsterdan">bolsa de Ámsterdan</a> e <a href="/wiki/Bolsa_de_Londres" title="Bolsa de Londres">a de Londres</a>) encabezan o nacente <a href="/w/index.php?title=Capitalismo_comercial&action=edit&redlink=1" class="new" title="Capitalismo comercial (a páxina aínda non existe)">capitalismo comercial</a> tras o <a href="/w/index.php?title=Saqueo_de_Antwerpen&action=edit&redlink=1" class="new" title="Saqueo de Antwerpen (a páxina aínda non existe)">saqueo de Antwerpen</a>, que ata entón era a encargada de drenar cara ao norte de Europa os recursos americanos extraídos a través da monopolística <a href="/wiki/Casa_de_Contrataci%C3%B3n" class="mw-redirect" title="Casa de Contratación">Casa de Contratación</a> de <a href="/wiki/Sevilla" title="Sevilla">Sevilla</a> ou o porto de <a href="/wiki/Lisboa" title="Lisboa">Lisboa</a>. </p> <figure typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/Ficheiro:Barri%C3%A8re_Saint-Martin.jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/8/8c/Barri%C3%A8re_Saint-Martin.jpg/250px-Barri%C3%A8re_Saint-Martin.jpg" decoding="async" width="250" height="164" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/8/8c/Barri%C3%A8re_Saint-Martin.jpg/375px-Barri%C3%A8re_Saint-Martin.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/8/8c/Barri%C3%A8re_Saint-Martin.jpg 2x" data-file-width="468" data-file-height="307" /></a><figcaption>Barrière Saint-Martin, proxecto do visionario arquitecto <a href="/wiki/Claude_Nicolas_Ledoux" title="Claude Nicolas Ledoux">Claude Nicolas Ledoux</a> (1788). As <a href="/wiki/Aduana" class="mw-redirect" title="Aduana">aduanas</a> interiores, os <a href="/w/index.php?title=Dereito_de_pontazgo&action=edit&redlink=1" class="new" title="Dereito de pontazgo (a páxina aínda non existe)">dereitos de pontados</a>, rexistros e <a href="/wiki/Peaxe" title="Peaxe">portados</a>, como este, que controlaría o acceso dos produtos a París en vésperas da Revolución Francesa, eran características do Antigo Réxime.</figcaption></figure> <p>A <a href="/wiki/Industria" title="Industria">industria</a> estaba entorpecida con excesivas regulamentacións e impostos. Existían <a href="/wiki/Aduana" class="mw-redirect" title="Aduana">aduanas</a> internas; os <a href="/w/index.php?title=Unidades_de_medida&action=edit&redlink=1" class="new" title="Unidades de medida (a páxina aínda non existe)">pesos e medidas</a> variaban segundo as rexións;<sup id="cite_ref-21" class="reference"><a href="#cite_note-21"><span>[</span>21<span>]</span></a></sup> algúns artigos, en especial os <a href="/wiki/Cereal" title="Cereal">cereais</a> (verdadeira base da pobre alimentación da maior parte da poboación), eran sometidos a unha obsesiva política de proteccionismo paternalista, co que ou ben debían consumirse no lugar de produción, ou ben estaban sometidos a taxa, ou de calquera modo facían imposible a seguridade da subministración; para outros aplicabanse dereitos de aduana (non só exteriores senón interiores aos estados) que en moitos casos anulaban o intercambio.<sup id="cite_ref-22" class="reference"><a href="#cite_note-22"><span>[</span>22<span>]</span></a></sup> </p><p>Non existe, polo tanto, <a href="/w/index.php?title=Liberdade_econ%C3%B3mica&action=edit&redlink=1" class="new" title="Liberdade económica (a páxina aínda non existe)">liberdade económica</a> nin competencia, xa que todo estaba controlado ora polos gremios, polas Corporacións ou polo propio Estado que, por veces, funcionaba como axente económico el mesmo: <a href="/wiki/Manufactura_real" title="Manufactura real">reais manufacturas</a> como as de armamento (a <a href="/w/index.php?title=Real_F%C3%A1brica_de_Artillar%C3%ADa_da_Cavada&action=edit&redlink=1" class="new" title="Real Fábrica de Artillaría da Cavada (a páxina aínda non existe)">Real Fábrica de Artillaría da Cavada</a>), ou de bens suntuarios (a <a href="/w/index.php?title=Real_F%C3%A1brica_de_Tapices&action=edit&redlink=1" class="new" title="Real Fábrica de Tapices (a páxina aínda non existe)">Real Fábrica de Tapices</a>, de <a href="/w/index.php?title=Porcelana_do_Bo_Retiro&action=edit&redlink=1" class="new" title="Porcelana do Bo Retiro (a páxina aínda non existe)">Porcelana do Bo Retiro</a>, de <a href="/w/index.php?title=Real_F%C3%A1brica_de_Cristales_da_Granxa&action=edit&redlink=1" class="new" title="Real Fábrica de Cristales da Granxa (a páxina aínda non existe)">Cristal da Granxa</a>) e as <a href="/w/index.php?title=Regal%C3%ADa&action=edit&redlink=1" class="new" title="Regalía (a páxina aínda non existe)">regalías</a> ou os <a href="/w/index.php?title=Estanco&action=edit&redlink=1" class="new" title="Estanco (a páxina aínda non existe)">estancos</a> de sal, tabaco (a <a href="/w/index.php?title=Real_F%C3%A1brica_de_Tabacos&action=edit&redlink=1" class="new" title="Real Fábrica de Tabacos (a páxina aínda non existe)">Real Fábrica de Tabacos</a> de Sevilla <a href="/w/index.php?title=F%C3%A1brica_de_Tabacos_(Madrid)&action=edit&redlink=1" class="new" title="Fábrica de Tabacos (Madrid) (a páxina aínda non existe)">e a de Madrid</a>), augardente e naipes. O <a href="/wiki/Mercantilismo" title="Mercantilismo">mercantilismo</a> nas súas variadas formas, <a href="/w/index.php?title=Metalismo&action=edit&redlink=1" class="new" title="Metalismo (a páxina aínda non existe)">metalismo</a>, <a href="/w/index.php?title=Bullonismo&action=edit&redlink=1" class="new" title="Bullonismo (a páxina aínda non existe)">bullonismo</a>, <a href="/w/index.php?title=Colbertismo&action=edit&redlink=1" class="new" title="Colbertismo (a páxina aínda non existe)">colbertismo</a>, é a <a href="/w/index.php?title=Doutrina_econ%C3%B3mica&action=edit&redlink=1" class="new" title="Doutrina económica (a páxina aínda non existe)">doutrina económica</a> que xustifica a <a href="/w/index.php?title=Pol%C3%ADtica_econ%C3%B3mica&action=edit&redlink=1" class="new" title="Política económica (a páxina aínda non existe)">política económica</a> dominante: o <a href="/w/index.php?title=Proteccionismo&action=edit&redlink=1" class="new" title="Proteccionismo (a páxina aínda non existe)">proteccionismo</a>. Na maior parte das ocasións, consegue o contrario do que pretende. Nin o poder nin os teóricos da época dispón de instrumentos fiables de análise económica, e tampouco comprenden o funcionamento do sistema económico (que non é nin o do inexistente mercado libre nin o da autarquía aldeá medieval). <a href="/wiki/Fisiocracia" title="Fisiocracia">Fisiocracia</a> e <a href="/wiki/Libre_comercio" title="Libre comercio">libre comercio</a> ou liberalismo <a href="/wiki/Econom%C3%ADa" title="Economía">económico</a> aparecen no século XVIII como propostas alternativas que van abríndose camiño nunha <a href="/w/index.php?title=Conxuntura&action=edit&redlink=1" class="new" title="Conxuntura (a páxina aínda non existe)">conxuntura</a> de transformación do sistema. </p> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Sociedade">Sociedade</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Antigo_R%C3%A9xime&veaction=edit&section=10" title="Editar a sección: «Sociedade»" class="mw-editsection-visualeditor"><span>editar</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Antigo_R%C3%A9xime&action=edit&section=10" title="Editar o código fonte da sección: Sociedade"><span>editar a fonte</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <figure class="mw-default-size" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/Ficheiro:Francisco_de_Zurbar%C3%A1n_019.jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/d/d1/Francisco_de_Zurbar%C3%A1n_019.jpg/220px-Francisco_de_Zurbar%C3%A1n_019.jpg" decoding="async" width="220" height="298" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/d/d1/Francisco_de_Zurbar%C3%A1n_019.jpg/330px-Francisco_de_Zurbar%C3%A1n_019.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/d/d1/Francisco_de_Zurbar%C3%A1n_019.jpg/440px-Francisco_de_Zurbar%C3%A1n_019.jpg 2x" data-file-width="2024" data-file-height="2743" /></a><figcaption><i>Frei Martín de Biscaia repartindo pan aos pobres</i>, de <a href="/wiki/Francisco_de_Zurbar%C3%A1n" title="Francisco de Zurbarán">Francisco de Zurbarán</a> (1639), <a href="/wiki/Mosteiro_de_Guadalupe" class="mw-redirect" title="Mosteiro de Guadalupe">Mosteiro de Guadalupe</a>. A <a href="/wiki/Sopa_boba" title="Sopa boba">sopa boba</a> dos conventos xustificaba socialmente tanto a estes como a forma de vida de <a href="/wiki/P%C3%ADcaro" class="mw-redirect" title="Pícaro">pícaros</a> e <a href="/w/index.php?title=Esmoleiro&action=edit&redlink=1" class="new" title="Esmoleiro (a páxina aínda non existe)">esmoleiros</a>. Ningún deses grupos tería cabida nunha sociedade que respondese ao criterio burgués da <a href="/w/index.php?title=%C3%89tica_do_traballo&action=edit&redlink=1" class="new" title="Ética do traballo (a páxina aínda non existe)">ética do traballo</a>.</figcaption></figure> <p>Outra das características principais do Antigo Réxime é a organización da sociedade en tres <a href="/wiki/Estamento" title="Estamento">estamentos</a> definidos desde o nacemento: dous <a href="/wiki/Privilexio" title="Privilexio">estamentos privilexiados</a>: <a href="/wiki/Nobreza" title="Nobreza">nobreza</a> (laica) e o <a href="/wiki/Clero" title="Clero">clero</a> (que na súa parte alta correspondía aos fillos segundoxénitos das familias nobres) estaban por encima do resto das persoas: o <a href="/wiki/Terceiro_Estado" title="Terceiro Estado">Terceiro Estado</a> ou o Común (os <a href="/w/index.php?title=Campesi%C3%B1o&action=edit&redlink=1" class="new" title="Campesiño (a páxina aínda non existe)">campesiños</a>, inmensa maioría da poboación, e os <a href="/wiki/Burgues%C3%ADa" title="Burguesía">burgueses</a>, <a href="/wiki/Comercio" title="Comercio">comerciantes</a> ou <a href="/wiki/Artesan%C3%ADa" title="Artesanía">artesáns</a>). Os <a href="/wiki/Dereito" title="Dereito">dereitos</a> das persoas non eran igualitarios, senón que, legalmente, os nobres laicos e eclesiásticos tiñan unha serie de <a href="/wiki/Privilexio" title="Privilexio">privilexios</a> que non tiñan os <a href="/w/index.php?title=Peiteiro&action=edit&redlink=1" class="new" title="Peiteiro (a páxina aínda non existe)">peiteiros</a>. Aínda que os estamentos son pechados, non son impermeables, e é posible o paso dun non privilexiado a unha situación de privilexio, por ennobrecemento ou pola entrada no clero. </p><p>O papel que a <a href="/w/index.php?title=Exclaustraci%C3%B3n&action=edit&redlink=1" class="new" title="Exclaustración (a páxina aínda non existe)">exclaustración</a> das <a href="/w/index.php?title=Orde_relixiosa_cat%C3%B3lica&action=edit&redlink=1" class="new" title="Orde relixiosa católica (a páxina aínda non existe)">ordes relixiosas</a>, coa consecuente <a href="/wiki/Desamortizaci%C3%B3n" title="Desamortización">desamortización</a> e o fin do <a href="/w/index.php?title=Celibato&action=edit&redlink=1" class="new" title="Celibato (a páxina aínda non existe)">celibato</a> do <a href="/w/index.php?title=Clero_secular&action=edit&redlink=1" class="new" title="Clero secular (a páxina aínda non existe)">clero secular</a>, tivo na <a href="/wiki/Reforma_protestante" title="Reforma protestante">Reforma protestante</a> é unha das cuestións que fixo afastarse do <b>Antigo Réxime</b> aos países que optaron por ela. Son os países católicos do suroeste de Europa (e Polonia) os que presencian o triunfo da <a href="/wiki/Contrarreforma" title="Contrarreforma">Contrarreforma</a>, que significa en termos sociais o triunfo da sociedade estamental: a configuración piramidal do clero, os tres votos do clero regular, o celibato do clero secular, a xustificación da presenza económica das institucións relixiosas (chegouse a dicir, desde a postura liberal-burguesa, que a Igrexa, cos <a href="/wiki/D%C3%A9cimo_(imposto)" title="Décimo (imposto)">décimos</a> e as <a href="/wiki/Mans_mortas" title="Mans mortas">mans mortas</a> creaba a <a href="/wiki/Pobreza" title="Pobreza">pobreza</a> que xustificaba a súa existencia) e a súa presenza a todos os niveis da vida, pública e privada.<sup id="cite_ref-23" class="reference"><a href="#cite_note-23"><span>[</span>23<span>]</span></a></sup> </p><p>A interpretación historiográfica da natureza da sociedade estamental deu orixe a un notable debate entre os que, próximos ao <a href="/wiki/Materialismo_hist%C3%B3rico" title="Materialismo histórico">materialismo histórico</a> (<a href="/w/index.php?title=Escola_de_Annales&action=edit&redlink=1" class="new" title="Escola de Annales (a páxina aínda non existe)">escola de Annales</a>, ou de <a href="/w/index.php?title=Past_and_Present&action=edit&redlink=1" class="new" title="Past and Present (a páxina aínda non existe)">Past and Present</a>), utilizan o concepto de clase, e os que, desde unha posición <a href="/wiki/Institucionalismo" title="Institucionalismo">institucionalista</a> (e tamén próxima ao <a href="/w/index.php?title=Funcionalismo_(sociolox%C3%ADa)&action=edit&redlink=1" class="new" title="Funcionalismo (socioloxía) (a páxina aínda non existe)">funcionalismo</a> sociolóxico e antropolóxico das perspectivas <i><a href="/w/index.php?title=Emic_e_etic&action=edit&redlink=1" class="new" title="Emic e etic (a páxina aínda non existe)">emic</a></i> fronte ás perspectivas <i><a href="/w/index.php?title=Emic_e_etic&action=edit&redlink=1" class="new" title="Emic e etic (a páxina aínda non existe)">etic</a></i>), prefiren falar dunha <a href="/wiki/Estamento" title="Estamento">sociedade de ordes</a>. Así, <a href="/w/index.php?title=Roland_Mousnier&action=edit&redlink=1" class="new" title="Roland Mousnier (a páxina aínda non existe)">Roland Mousnier</a> identifica a <a href="/wiki/Honra" title="Honra">honra</a>, o <a href="/wiki/Status_social" title="Status social">status</a> e o <a href="/wiki/Prestixio" title="Prestixio">prestixio</a> como marcadores sociais máis significativos que a <a href="/wiki/Riqueza" title="Riqueza">riqueza</a>. Segundo esta perspectiva, a sociedade dividíase verticalmente segundo os rangos sociais (relacións de patronaxe ou <a href="/wiki/Clientelismo" title="Clientelismo">clientelismo</a> entre patrón e cliente: <i>maîtres-fidèles</i>), e non horizontalmente segundo as clases. </p><p>En particular, as <a href="/wiki/Elite" title="Elite">elites</a> da sociedade do Antigo Réxime poden entenderse como unha <a href="/w/index.php?title=Clase_privilexiada&action=edit&redlink=1" class="new" title="Clase privilexiada (a páxina aínda non existe)">clase privilexiada</a> formada por unha nobreza e un clero identificados nos seus intereses económicos e interpenetrados polas estratexias de <a href="/w/index.php?title=Vinculaci%C3%B3n&action=edit&redlink=1" class="new" title="Vinculación (a páxina aínda non existe)">vinculación</a> familiar de terras e cargos na <a href="/wiki/Igrexa_cat%C3%B3lica" title="Igrexa católica">Igrexa</a>, a <a href="/wiki/Burocracia" title="Burocracia">burocracia</a>, o <a href="/wiki/Ex%C3%A9rcito" title="Exército">exército</a> e a <a href="/w/index.php?title=Corte_nobre&action=edit&redlink=1" class="new" title="Corte nobre (a páxina aínda non existe)">corte</a> (segundo a interpretación materialista); ou ben un conxunto non homoxéneo de ordes como a <a href="/w/index.php?title=Nobreza_de_espada&action=edit&redlink=1" class="new" title="Nobreza de espada (a páxina aínda non existe)">nobreza de espada</a> e a <a href="/w/index.php?title=Nobreza_de_toga&action=edit&redlink=1" class="new" title="Nobreza de toga (a páxina aínda non existe)">nobreza de toga</a> (<i>noblesse d'épée e noblesse de roube</i>) máis diferentes entre si que co <a href="/w/index.php?title=Campesi%C3%B1o&action=edit&redlink=1" class="new" title="Campesiño (a páxina aínda non existe)">campesiñado</a> ou a <a href="/wiki/Burgues%C3%ADa" title="Burguesía">burguesía</a> (segundo a interpretación institucionalista ou funcionalista).<sup id="cite_ref-24" class="reference"><a href="#cite_note-24"><span>[</span>24<span>]</span></a></sup> </p><p>O papel da <a href="/wiki/Burgues%C3%ADa" title="Burguesía">burguesía</a> foi tamén obxecto de profundas controversias, pois se nalgúns casos e períodos parece ser o apoio principal dos monarcas para aumentar o seu poder, nunha alianza mutuamente benéfica para a formación dun mercado nacional e en detrimento das feudais: nobreza e clero; noutros parece que a monarquía non é senón a <a href="/wiki/Superestrutura" title="Superestrutura">superestrutura</a> que exerce o poder en beneficio das tradicionais clases dominantes, e os burgueses elevados* só esperan a oportunidade para "traizoar" á súa clase e ennobrecerse, abandonando os <i><a href="/wiki/Oficios_viles_e_mec%C3%A1nicos" title="Oficios viles e mecánicos">oficios viles e mecánicos</a></i> polas <i><a href="/wiki/Artes_liberais" title="Artes liberais">profesións e artes liberais</a></i>, cando non dar o paso definitivo da compra de terras, o matrimonio desigual con nobres empobrecidos e o definitivo ennobrecemento, moitas veces por simple compra ante uns reis sempre faltos de diñeiro.<sup id="cite_ref-25" class="reference"><a href="#cite_note-25"><span>[</span>25<span>]</span></a></sup> Sexa por esa razón, sexa por cuestións económicas, como a ruína da industria castelá, incapaz de aproveitar a oportunidade do mercado americano que si beneficia ao norte de Europa, a debilidade ou fortaleza da burguesía marca a diferenza entre uns casos nacionais e outros. </p> <figure class="mw-default-size" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/Ficheiro:Goya_Tauromachia1.jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/2/25/Goya_Tauromachia1.jpg/220px-Goya_Tauromachia1.jpg" decoding="async" width="220" height="145" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/2/25/Goya_Tauromachia1.jpg/330px-Goya_Tauromachia1.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/2/25/Goya_Tauromachia1.jpg/440px-Goya_Tauromachia1.jpg 2x" data-file-width="1065" data-file-height="700" /></a><figcaption><i>Temeridade de <a href="/w/index.php?title=Martincho&action=edit&redlink=1" class="new" title="Martincho (a páxina aínda non existe)">Martincho</a> na praza de Zaragoza</i>, <a href="/wiki/Gravado" title="Gravado">gravado</a> da serie <i><a href="/wiki/Tauromaquia" title="Tauromaquia">Tauromaquia</a></i> de <a href="/wiki/Goya" class="mw-redirect" title="Goya">Goya</a> (1815).</figcaption></figure> <p>O mesmo podería dicirse do <a href="/w/index.php?title=Campesi%C3%B1o&action=edit&redlink=1" class="new" title="Campesiño (a páxina aínda non existe)">campesiñado</a>: liberado da <a href="/wiki/Servidume" title="Servidume">servidume</a> en <a href="/wiki/Europa_Occidental" title="Europa Occidental">Europa Occidental</a> desde a <a href="/wiki/Baixa_Idade_Media" title="Baixa Idade Media">Baixa Idade Media</a> (mentres que en <a href="/wiki/Europa_Oriental" title="Europa Oriental">Europa Oriental</a> caía nela) pode atopar no Antigo Réxime unha oportunidade de participar do <a href="/w/index.php?title=Excedente&action=edit&redlink=1" class="new" title="Excedente (a páxina aínda non existe)">excedente</a> produtivo cos señores que haberían de extraelo totalmente mediante <a href="/w/index.php?title=Renta_feudal&action=edit&redlink=1" class="new" title="Renta feudal (a páxina aínda non existe)">coerción extraeconómica</a>, segundo predí o modelo marxista. Ata que punto é posible ou non isto determinará a posibilidade de que xurda a figura do <a href="/wiki/Labrego" class="mw-redirect" title="Labrego">labrego</a> rico (o orgulloso <i>Pedro Crespo</i> d´<i>O Alcalde de Zalamea</i> de <a href="/wiki/Calder%C3%B3n_de_la_Barca" class="mw-redirect" title="Calderón de la Barca">Calderón de la Barca</a> ou <i>Camacho o rico</i> do <i><a href="/wiki/Don_Quixote_da_Mancha" title="Don Quixote da Mancha">Don Quixote da Mancha</a></i> de <a href="/wiki/Cervantes" title="Cervantes">Cervantes</a>) que poida comezar unha acumulación primaria de capital no campo. En todo caso, a famosa resposta do "vilán" Pedro Crespo ao "linaxudo" don Lope: <style data-mw-deduplicate="TemplateStyles:r6856698">.mw-parser-output .flexquote{display:flex;flex-direction:column;background:var(--background-color-neutral-subtle,#f8f9fa);border-left:3px solid var(--border-color-subtle,#c8ccd1);font-size:90%;margin:1em 4em;padding:.4em .8em}.mw-parser-output .flexquote>.flex{display:flex;flex-direction:row}.mw-parser-output .flexquote>.flex>.quote{width:100%}.mw-parser-output .flexquote>.flex>.separator{border-left:1px solid var(--border-color-subtle,#c8ccd1);border-top:1px solid var(--border-color-subtle,#c8ccd1);margin:.4em .8em}.mw-parser-output .flexquote>.cite{text-align:right}@media all and (max-width:600px){.mw-parser-output .flexquote>.flex{flex-direction:column}}</style> </p> <blockquote class="flexquote"> <div class="flex"> <div class="quote"> <dl><dd>Ao rei a facenda e a vida</dd> <dd>hase dar, pero a honra</dd> <dd>é patrimonio da alma,</dd> <dd>e a alma só é de Deus.<sup id="cite_ref-26" class="reference"><a href="#cite_note-26"><span>[</span>26<span>]</span></a></sup></dd></dl></div> </div> </blockquote> <p>recórdanos, polo provocadora, que os campesiños non podían aspirar á mesma clase de <a href="/wiki/Honra" title="Honra">honra</a> que os nobres: non é para estes a <a href="/w/index.php?title=Honradez&action=edit&redlink=1" class="new" title="Honradez (a páxina aínda non existe)">honradez</a> burguesa de ser fiable nos negocios, senón a <a href="/w/index.php?title=Opini%C3%B3n(%C3%A9tica)&action=edit&redlink=1" class="new" title="Opinión(ética) (a páxina aínda non existe)">opinión</a> ou <a href="/wiki/Honra" title="Honra">fama</a> que ninguén puidese cuestionar da continuidade do <a href="/wiki/Sangue" title="Sangue">sangue</a>, garantida pola <a href="/w/index.php?title=Castidade&action=edit&redlink=1" class="new" title="Castidade (a páxina aínda non existe)">castidade</a> das mulleres da familia (e que o propio Calderón encargouse de codificar en dramóns como <i>A secreto agravio, secreta vinganza</i>). Bastaba ser fillo de algo (fidalgo), provir dunha esclarecida estirpe, se é posible <i>vir de godos</i>. Polo menos os campesiños, sobre todo na metade norte da Península Ibérica (dalgún modo parecido aos <i>ingleses libres de nacemento</i>, que non teñen equivalente no campesiñado francés) participaban orgullosos na categoría de <a href="/w/index.php?title=Cristi%C3%A1n_vello&action=edit&redlink=1" class="new" title="Cristián vello (a páxina aínda non existe)">cristián vello</a>, que lles puña imaxinariamente a maior altura que moitos nobres aos que o <i><a href="/w/index.php?title=Tiz%C3%B3n_da_nobreza&action=edit&redlink=1" class="new" title="Tizón da nobreza (a páxina aínda non existe)">Tizón da nobreza</a></i> infamaba por ter ascendencia <a href="/w/index.php?title=Cristi%C3%A1n_novo&action=edit&redlink=1" class="new" title="Cristián novo (a páxina aínda non existe)">cristiá nova</a>.<sup id="cite_ref-27" class="reference"><a href="#cite_note-27"><span>[</span>27<span>]</span></a></sup> Mentres que o abismo social que separaba a orgullosa nobreza francesa dos humildes plebeos era considerado algo natural, e garantía da <a href="/w/index.php?title=Distinci%C3%B3n&action=edit&redlink=1" class="new" title="Distinción (a páxina aínda non existe)">distinción</a> das elites (aínda que creou tamén un enorme resentimento que explica a violencia revolucionaria), era un lugar común no <a href="/wiki/S%C3%A9culo_XVIII" title="Século XVIII">século XVIII</a> que os viaxeiros estranxeiros se asombrasen da ousadía da plebe británica, que parecía ter dereito a de berrar e empurrar a calquera, sen reparar en rangos, cando se cruzaba con el pola rúa. En España, o <a href="/w/index.php?title=Casticismo&action=edit&redlink=1" class="new" title="Casticismo (a páxina aínda non existe)">casticismo</a> da aristocracia, que imitaba a vestimenta e a cultura popular dos <a href="/w/index.php?title=Simp%C3%A1tico&action=edit&redlink=1" class="new" title="Simpático (a páxina aínda non existe)">simpáticos</a> (por exemplo, a <a href="/wiki/Tauromaquia" title="Tauromaquia">tauromaquia</a>), non era un síntoma de igualdade, senón unha arma de loita social e ideolóxica contra os modernizadores <a href="/wiki/Afrancesado" title="Afrancesado">afrancesados</a>. A pesar da oposición da maior parte dos <a href="/w/index.php?title=Ilustrado&action=edit&redlink=1" class="new" title="Ilustrado (a páxina aínda non existe)">ilustrados</a>, o público taurino é unha mostra interclasista que goza dunha politicamente inofensiva capacidade de decisión democrática no premio ao toureiro, e da posibilidade de identificación co encumbramento* individual dun personaxe proveniente das baixas capas sociais, como posteriormente ocorrerá co <a href="/wiki/Deporte" title="Deporte">deporte</a>. A función social é clara, e non nova: o entretemento amortece os conflitos (o <i><a href="/w/index.php?title=Panem_et_circensis&action=edit&redlink=1" class="new" title="Panem et circensis (a páxina aínda non existe)">Panem et circensis</a></i> romano, expresión parafraseada na expresión galega <i><a href="/w/index.php?title=Pan_e_Circo&action=edit&redlink=1" class="new" title="Pan e Circo (a páxina aínda non existe)">Pan e Circo</a></i>) e proporciona cohesión social e <a href="/wiki/Identidade_cultural" title="Identidade cultural">identidade</a>. Posteriormente, cando o adxectivo perdera a súa carga revolucionaria, cuñouse o termo <i>Festa Nacional</i> para se referir aos touros. </p> <div class="detail principal"> <dl><dd><span><span><i>Véxase tamén</i><i>:</i> <a href="/wiki/Estamento" title="Estamento">Estamento</a>, <a href="/wiki/Privilexio" title="Privilexio">Privilexio</a>, <a href="/wiki/Clero" title="Clero">Clero</a>, <a href="/wiki/Nobreza" title="Nobreza">Nobreza</a>, <a href="/wiki/Burgues%C3%ADa" title="Burguesía">Burguesía</a>, <a href="/w/index.php?title=Campesi%C3%B1o&action=edit&redlink=1" class="new" title="Campesiño (a páxina aínda non existe)">Campesiño</a> e <a href="/w/index.php?title=Cristi%C3%A1n_novo&action=edit&redlink=1" class="new" title="Cristián novo (a páxina aínda non existe)">Cristián novo</a>.</span></span></dd></dl></div> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Sistema_político"><span id="Sistema_pol.C3.ADtico"></span>Sistema político</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Antigo_R%C3%A9xime&veaction=edit&section=11" title="Editar a sección: «Sistema político»" class="mw-editsection-visualeditor"><span>editar</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Antigo_R%C3%A9xime&action=edit&section=11" title="Editar o código fonte da sección: Sistema político"><span>editar a fonte</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <figure typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/Ficheiro:Map_France_1477-es.svg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/e/e7/Map_France_1477-es.svg/300px-Map_France_1477-es.svg.png" decoding="async" width="300" height="323" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/e/e7/Map_France_1477-es.svg/450px-Map_France_1477-es.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/e/e7/Map_France_1477-es.svg/600px-Map_France_1477-es.svg.png 2x" data-file-width="900" data-file-height="970" /></a><figcaption>As distintas partes do territorio francés, máis compacto que a Monarquía Católica pero igualmente difuso en cuestións de soberanía.</figcaption></figure> <figure typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/Ficheiro:Charles_I_and_V_empire.png" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/c/c7/Charles_I_and_V_empire.png/300px-Charles_I_and_V_empire.png" decoding="async" width="300" height="268" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/c/c7/Charles_I_and_V_empire.png/450px-Charles_I_and_V_empire.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/c/c7/Charles_I_and_V_empire.png/600px-Charles_I_and_V_empire.png 2x" data-file-width="782" data-file-height="699" /></a><figcaption>O Imperio europeo de <a href="/wiki/Carlos_I_de_Espa%C3%B1a" class="mw-redirect" title="Carlos I de España">Carlos V</a> foi a máxima expresión tanto de acumulación de poder como de diseminación territorial. En distintas cores, a herdanza da súa avoa materna, <a href="/wiki/Isabel_a_Cat%C3%B3lica" class="mw-redirect" title="Isabel a Católica">Isabel a Católica</a> (azul), do seu avó materno, <a href="/wiki/Fernando_o_Cat%C3%B3lico" class="mw-redirect" title="Fernando o Católico">Fernando o Católico</a> (laranxa), da súa avoa paterna, <a href="/wiki/Mar%C3%ADa_de_Borgo%C3%B1a" title="María de Borgoña">María de Borgoña</a> (morado), e do seu avó paterno <a href="/w/index.php?title=Maximiliano_de_Habsburgo&action=edit&redlink=1" class="new" title="Maximiliano de Habsburgo (a páxina aínda non existe)">Maximiliano de Habsburgo</a> (verde). O territorio de <a href="/wiki/Mil%C3%A1n" title="Milán">Milán</a> non é herdado, senón conquistado en disputa con Francia, aínda que teoricamente tributario do <a href="/wiki/Sacro_Imperio_Romano_Xerm%C3%A1nico" title="Sacro Imperio Romano Xermánico">Sacro Imperio</a>, que obtivo por elección. Non se debe esquecer os territorios extraeuropeos que están en proceso de descubrimento e conquista.</figcaption></figure> <div class="detail principal"> <dl><dd><span><span><i>Artigo principal</i><i>:</i> <a href="/w/index.php?title=Monarqu%C3%ADas_autoritarias&action=edit&redlink=1" class="new" title="Monarquías autoritarias (a páxina aínda non existe)">Monarquías autoritarias</a>.</span></span></dd></dl></div> <p>As <a href="/w/index.php?title=Monarqu%C3%ADas_autoritarias&action=edit&redlink=1" class="new" title="Monarquías autoritarias (a páxina aínda non existe)">monarquías autoritarias</a> que acumulanbán o poder político que a nobreza tiña na Idade Media basean o seu poder nuns mecanismos como o <a href="/wiki/Ex%C3%A9rcito" title="Exército">exército</a>, constituído por <a href="/wiki/Mercenario" title="Mercenario">mercenarios</a> que o rei contrataba, aínda que en caso de <a href="/wiki/Guerra" title="Guerra">guerra</a> eran <a href="/w/index.php?title=Recruta&action=edit&redlink=1" class="new" title="Recruta (a páxina aínda non existe)">recrutados</a> os civís de xeito forzoso para a defensa do país. O fin das <a href="/wiki/Mesnada" title="Mesnada">mesnadas</a> medievais controladas pola nobreza dá a este estamento unha nova función, non de <a href="/w/index.php?title=Goberno_militar&action=edit&redlink=1" class="new" title="Goberno militar (a páxina aínda non existe)">poder militar</a> senón económico e social, e a súa posición na <a href="/w/index.php?title=Cortes_(Antigo_R%C3%A9ximen)&action=edit&redlink=1" class="new" title="Cortes (Antigo Réximen) (a páxina aínda non existe)">Corte</a> xunto ao rei daralle a súa medida de <a href="/w/index.php?title=Poder_pol%C3%ADtico&action=edit&redlink=1" class="new" title="Poder político (a páxina aínda non existe)">poder político</a>. </p><p>Para o aumento do seu poder, na <a href="/wiki/Baixa_Idade_Media" title="Baixa Idade Media">Baixa Idade Media</a>, as <a href="/wiki/Cidade" title="Cidade">cidades</a> libres (illas no océano feudal) representaron un apoio para os reis contra os privilexiados. Delas obtén os recursos en forma de <a href="/wiki/Impostos" class="mw-redirect" title="Impostos">impostos</a> das actividades mercantís, mentres que a maior parte da riqueza, as propiedades rurais dos privilexiados, non esta suxeita a imposición. Unha vez asentado o poder real, o rei procuraba restrinxir as funcións dos representantes das cidades, sexan <a href="/wiki/Burgues%C3%ADa" title="Burguesía">burguesía</a>, <a href="/wiki/Patricio" title="Patricio">patriciado urbano</a> ou como se lles queira cualificar. Case nunca convocaba ás <a href="/w/index.php?title=Cortes_(Antigo_R%C3%A9ximen)&action=edit&redlink=1" class="new" title="Cortes (Antigo Réximen) (a páxina aínda non existe)">Cortes</a> e, cando o facía, reservábase sempre o dereito de tomar a decisión final. As Cortes estaban constituídas por representantes dos tres estamentos (nobreza, clero e terceiro estado), pero no caso de <a href="/wiki/Coroa_de_Castela" title="Coroa de Castela">Castela</a> (pois as dos reinos da <a href="/wiki/Coroa_de_Arag%C3%B3n" title="Coroa de Aragón">coroa de Aragón</a> reuníanse por separado) só se convocaba aos representantes das cidades, e para aprobar impostos. Cando as institucións representativas alcanzan protagonismo (<a href="/wiki/Parlamento" title="Parlamento">Parlamento</a> inglés no século XVII, <a href="/w/index.php?title=Estados_Xerais&action=edit&redlink=1" class="new" title="Estados Xerais (a páxina aínda non existe)">Estados Xerais</a> en 1789), o modelo rompese. </p><p>O titular da Coroa ten nas súas mans todos os <a href="/wiki/Separaci%C3%B3n_de_poderes" title="Separación de poderes">poderes</a> (<a href="/wiki/Poder_executivo" title="Poder executivo">executivo</a>, <a href="/wiki/Lexislativo" class="mw-redirect" title="Lexislativo">lexislativo</a> e <a href="/wiki/Poder_xudicial" title="Poder xudicial">xudicial</a>), aínda que na práctica tiña que utilizar unha enorme <a href="/wiki/Burocracia" title="Burocracia">burocracia</a> e designaba uns representantes aos que encarga o goberno no seu nome, secretarios, <a href="/wiki/Ministro_(goberno)" title="Ministro (goberno)">ministros</a> ou no caso español, un <a href="/wiki/Valido" title="Valido">valido</a>. </p><p>A descontinuidade territorial e a confusión de xurisdicións era máis a norma que a excepción das entidades políticas, tanto estatais como infraestatais. As <a href="/wiki/Fronteira" title="Fronteira">fronteiras</a> eran cambiantes e inseguras, e había multitude de <a href="/wiki/Enclave" title="Enclave">enclaves</a>, <a href="/wiki/Exclave" title="Exclave">exclaves</a>, territorios de foro especial, e ata con <a href="/wiki/Soberan%C3%ADa" title="Soberanía">soberanía</a> compartida (<a href="/wiki/Andorra" title="Andorra">Andorra</a>) ou alterna (<a href="/wiki/Illa_dos_Fais%C3%A1ns" title="Illa dos Faisáns">Illa dos Faisáns</a>, e <a href="/wiki/Facer%C3%ADas" class="mw-redirect" title="Facerías">facerías</a> do Pireneo navarro). Cando Filipe II quiso facerse unha idea clara das súas posesións, non recorría aos mapas da biblioteca do <a href="/wiki/Mosteiro_do_Escorial" title="Mosteiro do Escorial">Mosteiro do Escorial</a>, que lle mostrarían un confuso crebacabezas, senón ás <a href="/w/index.php?title=Relaci%C3%B3ns_Topogr%C3%A1ficas&action=edit&redlink=1" class="new" title="Relacións Topográficas (a páxina aínda non existe)">Relacións Topográficas</a> (un esforzo protoestatístico só comparable ao <a href="/wiki/Catastro_de_Ensenada" title="Catastro de Ensenada">Catastro de Ensenada</a> dous séculos posterior) ou ás vistas que encargou tomar a <a href="/w/index.php?title=Anton_Van_der_Wyngaerde&action=edit&redlink=1" class="new" title="Anton Van der Wyngaerde (a páxina aínda non existe)">Anton Van der Wyngaerde</a>. O soño das <a href="/w/index.php?title=Fronteiras_naturais&action=edit&redlink=1" class="new" title="Fronteiras naturais (a páxina aínda non existe)">fronteiras naturais</a> (a Francia do <a href="/wiki/R%C3%ADo_Rin" title="Río Rin">Rin</a> aos <a href="/wiki/Pireneos" title="Pireneos">Pireneos</a> que retrospectivamente parece na súa <a href="/w/index.php?title=Misi%C3%B3n_hist%C3%B3rica&action=edit&redlink=1" class="new" title="Misión histórica (a páxina aínda non existe)">misión histórica</a>) é máis unha idea do <a href="/wiki/Nacionalismo" title="Nacionalismo">nacionalismo</a> do século XIX, como o <i>Manifest Destiny</i> (<a href="/w/index.php?title=Destino_manifesto&action=edit&redlink=1" class="new" title="Destino manifesto (a páxina aínda non existe)">destino manifesto</a> <i>(en <a href="/wiki/Lingua_galega" title="Lingua galega">galego</a>)</i>) que levou Estados Unidos ao Pacífico. </p> <div class="detail principal"> <dl><dd><span><span><i>Artigo principal</i><i>:</i> <a href="/wiki/Monarqu%C3%ADa_absoluta" title="Monarquía absoluta">Monarquía absoluta</a>.</span></span></dd></dl></div> <figure class="mw-default-size" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/Ficheiro:Maria_Stuart_Execution.jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/45/Maria_Stuart_Execution.jpg/220px-Maria_Stuart_Execution.jpg" decoding="async" width="220" height="179" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/45/Maria_Stuart_Execution.jpg/330px-Maria_Stuart_Execution.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/45/Maria_Stuart_Execution.jpg/440px-Maria_Stuart_Execution.jpg 2x" data-file-width="927" data-file-height="754" /></a><figcaption>A execución de <a href="/wiki/Mar%C3%ADa_I_de_Escocia" title="María I de Escocia">María Estuardo</a> (1587), raíña de Escocia.</figcaption></figure> <p>A partir do século XVII pode falarse da presenza dunha <a href="/wiki/Monarqu%C3%ADa_absoluta" title="Monarquía absoluta">monarquía absoluta</a> que ten a <a href="/wiki/Soberan%C3%ADa" title="Soberanía">soberanía</a> do <a href="/wiki/Estado" title="Estado">Estado</a>. Esta monarquía xustificábase sobre o suposto da procedencia divina do poder, de quen o recibe sen intermediarios (por exemplo, a <a href="/wiki/Naci%C3%B3n" title="Nación">nación</a> ou o <a href="/wiki/Pobo" title="Pobo">pobo</a>). O rei só ten que se xustificar diante os ollos de <a href="/wiki/Deus" title="Deus">Deus</a>. O exemplo máis acabado é a Francia do <i>Rei Sol</i>, <a href="/wiki/Lois_XIV_de_Francia" title="Lois XIV de Francia">Lois XIV</a>, que atopou o seu mellor teórico en <a href="/w/index.php?title=Jacques-B%C3%A9nigne_Bossuet&action=edit&redlink=1" class="new" title="Jacques-Bénigne Bossuet (a páxina aínda non existe)">Bossuet</a>. </p><p>O rei declaraba a guerra e facía a paz; comandaba os exércitos; determinaba os gastos e fixaba os impostos; nomeaba e destituía os funcionarios e dirixía a administración enteira. As provincias eran administradas polos <a href="/wiki/Intendente" title="Intendente">intendentes</a>, con poder absoluto e arbitrario. </p><p>O rei facía as leis, que eran a expresión da súa vontade persoal, pois aínda que debía ter en conta as "<a href="/wiki/Costume" title="Costume">costumes</a> fundamentais do reino", tales costumes eran contraditorios e imprecisos, e sería difícil definilas claramente. Os seus súbditos non tiñan propiamente ningún dereito exercible ou exixible ante o Estado (que non ten entre as súas funcións garantir dereitos, como si terá o <a href="/wiki/Estado_de_dereito" title="Estado de dereito">Estado de dereito</a>), aínda que si unha difusa constelación de <i>dereitos, liberdades e privilexios</i>, non universais senón diferentes segundo a condición individual, familiar, corporativa ou territorial de cada un, e un conxunto igualmente difuso de deberes co rei, cuxa capacidade de esixirlles o seu cumprimento era máis ampla en teoría que na práctica. </p><p>Ademais, o rei dirixía a administración de xustiza, pois esta ditábase no seu nome e por funcionarios que el designaba. Usábase a <a href="/wiki/Tortura" title="Tortura">tortura</a> xudicial para lograr a confesión dos acusados, a quen se xulgaba en segredo e aos que se aplicaban cruentas <a href="/w/index.php?title=Pena_(dereito)&action=edit&redlink=1" class="new" title="Pena (dereito) (a páxina aínda non existe)">penas</a> corporais (as marcas con ferros candentes, a picota, o látego) incluíndo unha ampla panoplia de tipos de penas de morte axeitadas á categoría do reo ou do delito (decapitación con distintas armas, degolamento, enforcamento, fogueira, desmembramento...). O suplicio de <a href="/w/index.php?title=Fran%C3%A7ois_Ravaillac&action=edit&redlink=1" class="new" title="François Ravaillac (a páxina aínda non existe)">Ravaillac</a>, asasino de <a href="/wiki/Henrique_IV_de_Francia" title="Henrique IV de Francia">Henrique IV de Francia</a>, pasa por ser un dos máis truculentos.<sup id="cite_ref-28" class="reference"><a href="#cite_note-28"><span>[</span>28<span>]</span></a></sup> A homoxeneización da pena capital foi unha peculiar <i>conquista</i> da Revolución, que igualou as condicións comezando literalmente pola cabeza (a <a href="/w/index.php?title=Guillotina&action=edit&redlink=1" class="new" title="Guillotina (a páxina aínda non existe)">guillotina</a>). En España cumpriu a mesma función o <a href="/wiki/Garrote" title="Garrote">garrote</a> (que, aínda sendo igual para todos, podíase graduar en vil e nobre segundo o aparato que lle rodeaba).<sup id="cite_ref-29" class="reference"><a href="#cite_note-29"><span>[</span>29<span>]</span></a></sup> O <a href="/wiki/Fusilamento" title="Fusilamento">fusilamento</a> parece que tamén foi unha macabra modernización, aplicado sobre todo no exército. </p><p>A liberdade individual estaba ameazada constantemente pola <a href="/wiki/Polic%C3%ADa" title="Policía">policía</a>, que podía prender a calquera cunha simple orde do rei, a "carta selada" (<i><a href="/w/index.php?title=Lettre_de_cachet&action=edit&redlink=1" class="new" title="Lettre de cachet (a páxina aínda non existe)">lettre de cachet</a></i> <i>(en <a href="/wiki/Lingua_francesa" title="Lingua francesa">francés</a>)</i>). Non se explicitaba a causa da detención, senón que simplemente se indicaba que "tal era a vontade do rei" (<i>car tel est mon bon plaisir</i>). Existía a <a href="/wiki/Censura" title="Censura">censura</a> previa, que exercía fundamentalmente a autoridade eclesiástica (o <i>nihil obstat</i>). Non se concedía a liberdade de conciencia ou <a href="/wiki/Liberdade_relixiosa" class="mw-redirect" title="Liberdade relixiosa">liberdade relixiosa</a>, senón que se aplicaba o principio <i>cuius rexio eius religio</i> (o rei impón a relixión ao súbdito) da <a href="/w/index.php?title=Dieta_de_Augsburgo&action=edit&redlink=1" class="new" title="Dieta de Augsburgo (a páxina aínda non existe)">Dieta de Augsburgo</a>. </p> <figure typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/Ficheiro:Anthonis_van_Dyck_044.jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/2/20/Anthonis_van_Dyck_044.jpg/220px-Anthonis_van_Dyck_044.jpg" decoding="async" width="220" height="280" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/2/20/Anthonis_van_Dyck_044.jpg/330px-Anthonis_van_Dyck_044.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/2/20/Anthonis_van_Dyck_044.jpg/440px-Anthonis_van_Dyck_044.jpg 2x" data-file-width="2024" data-file-height="2579" /></a><figcaption><a href="/wiki/Carlos_I_de_Inglaterra" title="Carlos I de Inglaterra">Carlos I de Inglaterra</a>, aquí magníficamente retratado co máximo de <a href="/w/index.php?title=Decorum&action=edit&redlink=1" class="new" title="Decorum (a páxina aínda non existe)">decorum</a> rexio por <a href="/w/index.php?title=Ant%C3%B3n_Van_Dyck&action=edit&redlink=1" class="new" title="Antón Van Dyck (a páxina aínda non existe)">Antón Van Dyck</a>, foi decapitado en 1640, incapaz de crear unha monarquía absoluta sobre unha sociedade burguesa</figcaption></figure> <figure typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/Ficheiro:Adolph-von-Menzel-Tafelrunde2.jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/42/Adolph-von-Menzel-Tafelrunde2.jpg/220px-Adolph-von-Menzel-Tafelrunde2.jpg" decoding="async" width="220" height="265" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/42/Adolph-von-Menzel-Tafelrunde2.jpg/330px-Adolph-von-Menzel-Tafelrunde2.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/42/Adolph-von-Menzel-Tafelrunde2.jpg/440px-Adolph-von-Menzel-Tafelrunde2.jpg 2x" data-file-width="980" data-file-height="1181" /></a><figcaption>Voltaire con Frederico II en <a href="/wiki/Palacio_de_Sanssouci" title="Palacio de Sanssouci">Sanssouci</a>, por <a href="/wiki/Adolph_von_Menzel" title="Adolph von Menzel">Adolph von Menzel</a> (1850).</figcaption></figure> <p>A monarquía francesa dos <a href="/wiki/Borb%C3%B3n" class="mw-redirect" title="Borbón">Borbón</a>, desde a instauración desta dinastía, foi habilmente afianzándose no poder a partir dunha débil situación, tanto no exterior (<a href="/wiki/Hexemon%C3%ADa" title="Hexemonía">hexemonía</a> española) como no interior, en boa parte pola división relixiosa non resolta polas <a href="/w/index.php?title=Guerra_de_relixi%C3%B3n&action=edit&redlink=1" class="new" title="Guerra de relixión (a páxina aínda non existe)">guerras de relixión</a>. <a href="/wiki/Henrique_IV_de_Francia" title="Henrique IV de Francia">Henrique IV</a>, antigo <a href="/wiki/Protestante" class="mw-redirect" title="Protestante">protestante</a>, finalizounas co <a href="/w/index.php?title=Edicto_de_Nantes&action=edit&redlink=1" class="new" title="Edicto de Nantes (a páxina aínda non existe)">Edicto de Nantes</a>, que convertía ás prazas de seguridade <a href="/wiki/Hugonotes" title="Hugonotes">hugonotes</a> nun <a href="/w/index.php?title=Estado_dentro_do_estado&action=edit&redlink=1" class="new" title="Estado dentro do estado (a páxina aínda non existe)">estado dentro do estado</a>; as <a href="/wiki/Rexencia" title="Rexencia">rexencias</a> nas minorías de idade de <a href="/wiki/Lois_XIII_de_Francia" title="Lois XIII de Francia">Lois XIII</a> e <a href="/wiki/Lois_XIV_de_Francia" title="Lois XIV de Francia">Lois XIV</a> e a personalidade dos <a href="/wiki/Valido" title="Valido">validos</a> ou <a href="/wiki/Ministro_(goberno)" title="Ministro (goberno)">ministros</a> (<a href="/wiki/Cardeal_Richelieu" title="Cardeal Richelieu">Richelieu</a>, <a href="/w/index.php?title=Xullo_Mazarino&action=edit&redlink=1" class="new" title="Xullo Mazarino (a páxina aínda non existe)">Mazarino</a>, <a href="/w/index.php?title=Jean-Baptiste_Colbert&action=edit&redlink=1" class="new" title="Jean-Baptiste Colbert (a páxina aínda non existe)">Colbert</a>), conseguiron facer de Francia a final de século a principal <a href="/wiki/Potencia" title="Potencia">potencia</a> de Europa. Simultaneamente a <a href="/w/index.php?title=Monarqu%C3%ADa_Cat%C3%B3lica&action=edit&redlink=1" class="new" title="Monarquía Católica (a páxina aínda non existe)">Monarquía Hispánica</a> entra na <a href="/w/index.php?title=Decadencia_espa%C3%B1ola&action=edit&redlink=1" class="new" title="Decadencia española (a páxina aínda non existe)">profunda decadencia</a> á que contribuíron tanto as políticas acomodaticias e corruptas do <a href="/w/index.php?title=Francisco_G%C3%B3mez_de_Sandoval-Rojas_y_Borja&action=edit&redlink=1" class="new" title="Francisco Gómez de Sandoval-Rojas y Borja (a páxina aínda non existe)">Duque de Lerma</a> (valido de <a href="/wiki/Filipe_III_de_Espa%C3%B1a" title="Filipe III de España">Filipe III</a>), como as agresivas e de <a href="/w/index.php?title=Reputaci%C3%B3n&action=edit&redlink=1" class="new" title="Reputación (a páxina aínda non existe)">reputación</a> do <a href="/wiki/Conde-Duque_de_Olivares" class="mw-redirect" title="Conde-Duque de Olivares">Conde-Duque de Olivares</a> (valido de <a href="/wiki/Filipe_IV_de_Espa%C3%B1a" title="Filipe IV de España">Filipe IV</a>), que ao forzar os inestables equilibrios territoriais co seu intento de <a href="/wiki/Uni%C3%B3n_de_Armas" title="Unión de Armas">Unión de Armas</a>, provocou a <a href="/w/index.php?title=Crise_de_1640&action=edit&redlink=1" class="new" title="Crise de 1640 (a páxina aínda non existe)">crise de 1640</a> e chegou a un paso de acabar de feito co <a href="/wiki/Imperio_espa%C3%B1ol" class="mw-redirect" title="Imperio español">Imperio español</a>. O absolutismo non chegará a España ata os <a href="/wiki/Decretos_de_Nueva_Planta" title="Decretos de Nueva Planta">Decretos de Nueva Planta</a>, despois de que <a href="/wiki/Filipe_V_de_Espa%C3%B1a" title="Filipe V de España">Filipe V de Borbón</a> gañe a <a href="/wiki/Guerra_de_sucesi%C3%B3n_espa%C3%B1ola" class="mw-redirect" title="Guerra de sucesión española">guerra de sucesión</a> (1715) tanto aos seus inimigos europeos como aos que dentro da Península Ibérica (especialmente Valencia e Cataluña) aspiraban a continuar cun Habsburgo máis respectuoso cos foros territoriais. </p><p>A incapacidade de formar monarquías absolutas noutros reinos pode exemplificarse co caso inglés, onde os <a href="/wiki/Tudor" class="mw-redirect" title="Tudor">Tudor</a>, monarquía autoritaria que mantivo o equilibrio co Parlamento mentres se producían os cambios sociais da <a href="/w/index.php?title=Reforma_anglicana&action=edit&redlink=1" class="new" title="Reforma anglicana (a páxina aínda non existe)">Reforma</a>, deron paso aos <a href="/wiki/Estuardo" class="mw-redirect" title="Estuardo">Estuardo</a>, que na pugna por aumentar o seu poder, perderon literalmente a cabeza. </p><p>O exposto con anterioridade, e ao que tenderían máis ou menos os diferentes casos, é o que podería considerarse o modelo ideal de absolutismo. Era moi relativo ata que punto os monarcas chamados absolutos podían exercer un poder semellante, e ata é planteable se nin sequera terían a pretensión de organizar a <a href="/wiki/Pol%C3%ADtica" title="Política">vida pública</a> en toda a súa extensión,<sup id="cite_ref-30" class="reference"><a href="#cite_note-30"><span>[</span>30<span>]</span></a></sup> xa que se deixaban enormes espazos en que o poder se exerce por multiplos <a href="/w/index.php?title=Intermediario&action=edit&redlink=1" class="new" title="Intermediario (a páxina aínda non existe)">intermediarios</a> (os "estados" nobiliarios, a poderosísima <a href="/w/index.php?title=Xurisdici%C3%B3n_eclesi%C3%A1stica&action=edit&redlink=1" class="new" title="Xurisdición eclesiástica (a páxina aínda non existe)">xurisdición eclesiástica</a>, os <a href="/w/index.php?title=Territorios_forais&action=edit&redlink=1" class="new" title="Territorios forais (a páxina aínda non existe)">territorios forais</a>, e todo tipo de <a href="/wiki/Corporaci%C3%B3n" title="Corporación">corporacións</a>, como os <a href="/wiki/Municipio" title="Municipio">concellos</a>, os <a href="/wiki/Gremio" title="Gremio">gremios</a>, as <a href="/wiki/Universidade" title="Universidade">Universidades</a>...). A capacidade de decisión dos reis estaba minada polo <a href="/wiki/D%C3%A9ficit_orzamentario" title="Déficit orzamentario">déficit</a> crónico de recursos financeiros, que axiña que como se reciben (e aínda antes) son gastados no <a href="/wiki/Ex%C3%A9rcito" title="Exército">exército</a> e o suntuoso <a href="/w/index.php?title=Luxo&action=edit&redlink=1" class="new" title="Luxo (a páxina aínda non existe)">luxo</a> da corte (enormemente necesario para manter o prestixio da monarquía e a fidelidade da nobreza, atraída ao seu servizo). </p> <div class="detail principal"> <dl><dd><span><span><i>Artigo principal</i><i>:</i> <a href="/wiki/Despotismo_ilustrado" title="Despotismo ilustrado">Despotismo ilustrado</a>.</span></span></dd></dl></div> <p>No século XVIII prodúcese unha variante do absolutismo, o <a href="/wiki/Despotismo_ilustrado" title="Despotismo ilustrado">despotismo ilustrado</a>, en que un rei absoluto exerce o seu poder, de forma paternalista, baixo o lema "todo para o pobo pero sen o pobo", pero segue posuíndo a soberanía do Estado, non é necesaria unha <a href="/wiki/Constituci%C3%B3n" title="Constitución">Constitución</a>, a vontade do rei é a lei. Máis que nas pouco atractivas personalidades de <a href="/wiki/Lois_XV_de_Francia" title="Lois XV de Francia">Lois XV</a> ou <a href="/wiki/Lois_XVI_de_Francia" title="Lois XVI de Francia">Lois XVI</a>, o exotismo dos franceses buscaba o modelo do monarca ideal fóra das súas fronteiras; algún tan lonxe como <a href="/wiki/Montesquieu" title="Montesquieu">Montesquieu</a>, coas súas <i><a href="/w/index.php?title=Cartas_persas&action=edit&redlink=1" class="new" title="Cartas persas (a páxina aínda non existe)">Cartas persas</a></i>. </p><p>En España, fixo o propio <a href="/wiki/Jos%C3%A9_Cadalso" title="José Cadalso">José de Cadalso</a> coas súas <i><a href="/w/index.php?title=Cartas_marruecas&action=edit&redlink=1" class="new" title="Cartas marruecas (a páxina aínda non existe)">Cartas marruecas</a></i>. No entanto, adoita convirse en que mostras deste tipo de monarquía serían as de <a href="/wiki/Carlos_III_de_Espa%C3%B1a" title="Carlos III de España">Carlos III</a> en Nápoles e España, a de <a href="/wiki/Xos%C3%A9_I_de_Portugal" title="Xosé I de Portugal">Xosé I de Portugal</a> (co seu ministro, o <a href="/w/index.php?title=Sebasti%C3%A3o_Jos%C3%A9_de_Carvalho_e_Melo,_Marqu%C3%A9s_de_Pombal&action=edit&redlink=1" class="new" title="Sebastião José de Carvalho e Melo, Marqués de Pombal (a páxina aínda non existe)">marqués de Pombal</a>) a de <a href="/w/index.php?title=Xos%C3%A9_II,_Sacro_Emperador_Romano-Xerm%C3%A1nico&action=edit&redlink=1" class="new" title="Xosé II, Sacro Emperador Romano-Xermánico (a páxina aínda non existe)">Xosé II</a> en Austria, a de <a href="/wiki/Frederico_II_de_Prusia" title="Frederico II de Prusia">Frederico o Grande</a> de <a href="/wiki/Prusia" title="Prusia">Prusia</a>, e con distancia ao modelo, a da tsarina <a href="/wiki/Catarina_II_de_Rusia" title="Catarina II de Rusia">Catarina a Grande</a> de Rusia. A amizade (por impropio que sexa este nome para unha relación tan desigual) de <a href="/wiki/Ilustraci%C3%B3n" title="Ilustración">ilustrados</a> con fama de solventes, como <a href="/wiki/Voltaire" title="Voltaire">Voltaire</a>, con algún destes reis, non debe facer esquecer que, como dicía <a href="/w/index.php?title=Johann_Baptist_Geich&action=edit&redlink=1" class="new" title="Johann Baptist Geich (a páxina aínda non existe)">Johann Baptist Geich</a>: <i>o sabio quentándose no seu braseiro non é precisamente ao que debe temer nin o monarca nin a estrutura da que é cúspide</i>.<sup id="cite_ref-31" class="reference"><a href="#cite_note-31"><span>[</span>31<span>]</span></a></sup> </p> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Pensamento,_cultura_e_arte"><span id="Pensamento.2C_cultura_e_arte"></span>Pensamento, cultura e arte</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Antigo_R%C3%A9xime&veaction=edit&section=12" title="Editar a sección: «Pensamento, cultura e arte»" class="mw-editsection-visualeditor"><span>editar</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Antigo_R%C3%A9xime&action=edit&section=12" title="Editar o código fonte da sección: Pensamento, cultura e arte"><span>editar a fonte</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <table align="center" width="800px" border="2" cellpadding="4" cellspacing="0" style="padding: 0.5em; background: #f9f9f9; border: 1px #aaa solid; border-collapse: collapse; collapse; font-size: 90%; clear: both"> <tbody><tr align="center"> <td><b>O ser humano, centro da reflexión intelectual</b> </td></tr> <tr> <td><figure class="mw-halign-left" typeof="mw:File"><a href="/wiki/Ficheiro:God2-Sistine_Chapel.png" class="mw-file-description" title="A creación do home"><img alt="A creación do home" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/7/73/God2-Sistine_Chapel.png/480px-God2-Sistine_Chapel.png" decoding="async" width="480" height="224" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/7/73/God2-Sistine_Chapel.png/720px-God2-Sistine_Chapel.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/7/73/God2-Sistine_Chapel.png/960px-God2-Sistine_Chapel.png 2x" data-file-width="3141" data-file-height="1463" /></a><figcaption>A creación do home</figcaption></figure><figure class="mw-halign-right" typeof="mw:File"><a href="/wiki/Ficheiro:Michelangelo_Buonarroti_005.jpg" class="mw-file-description" title="No teito da Capela Sistina O Xuízo Final"><img alt="No teito da Capela Sistina O Xuízo Final" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/1/11/Michelangelo_Buonarroti_005.jpg/280px-Michelangelo_Buonarroti_005.jpg" decoding="async" width="280" height="378" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/1/11/Michelangelo_Buonarroti_005.jpg/420px-Michelangelo_Buonarroti_005.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/1/11/Michelangelo_Buonarroti_005.jpg/560px-Michelangelo_Buonarroti_005.jpg 2x" data-file-width="2536" data-file-height="3426" /></a><figcaption>No teito da Capela Sistina O Xuízo Final</figcaption></figure><a href="/wiki/Michelangelo" title="Michelangelo">Michelangelo</a>, en <i><a href="/wiki/A_creaci%C3%B3n_do_home" title="A creación do home">A creación do home</a></i> (<i>esquerda</i>, teito da <a href="/wiki/Capela_Sistina" title="Capela Sistina">Capela Sistina</a>, 1510), parece querer pasar a testemuña do <a href="/wiki/Teocentrismo" title="Teocentrismo">teocentrismo</a> medieval ao <a href="/wiki/Antropocentrismo" title="Antropocentrismo">antropocentrismo</a> humanista, antes de que a <a href="/wiki/Reforma_protestante" title="Reforma protestante">Reforma</a> e a <a href="/wiki/Contrarreforma" title="Contrarreforma">Contrarreforma</a> pechen o paso á <a href="/wiki/Utop%C3%ADa" title="Utopía">Utopía</a>. <p>Pola contra, <i><a href="/wiki/Xu%C3%ADzo_Final_(Michelangelo)" title="Xuízo Final (Michelangelo)">O Xuízo Final</a></i> (<i>dereita</i>, do mesmo autor, no mesmo edificio, pero na parede do altar, entre 1535 e 1541), abre o camiño do <a href="/wiki/Manierismo" title="Manierismo">manierismo</a>, presentando a un Cristo irado, nunha contorna máis pesimista, tras o <a href="/wiki/Saqueo_de_Roma" class="mw-redirect" title="Saqueo de Roma">Saqueo de Roma</a>, cando Italia xa está no Antigo Réxime, definido nesta contorna como o predominio dos <a href="/wiki/Habsburgo" class="mw-redirect" title="Habsburgo">Habsburgo</a>. Os seus espidos serán posteriormente arrombados polo xiro moral do <a href="/wiki/Concilio_de_Trento" title="Concilio de Trento">Concilio de Trento</a>. </p> </td></tr></tbody></table> <p>As relacións entre o que en termos <a href="/wiki/Materialismo" title="Materialismo">materialistas</a> chámase "<a href="/w/index.php?title=Infraestructura_e_superestructura&action=edit&redlink=1" class="new" title="Infraestructura e superestructura (a páxina aínda non existe)">superestructura</a> ideolóxica" e as partes máis básicas da <a href="/wiki/Estrutura_social" title="Estrutura social">estrutura económico-social</a>, son de moi delicado encaixe e non suscitan moito consenso. </p><p>O predominio da <a href="/wiki/Igrexa_cat%C3%B3lica" title="Igrexa católica">Igrexa</a> no pensamento, a educación e a cultura segue sendo abafador e, como na <a href="/wiki/Idade_Media" title="Idade Media">Idade Media</a>, segue sendo a principal xustificación da orde política e social e non está <a href="/w/index.php?title=Separaci%C3%B3n_Igrexa-Estado&action=edit&redlink=1" class="new" title="Separación Igrexa-Estado (a páxina aínda non existe)">separada do Estado</a> (por máis que manteñan unha relación conflitiva, como proba o <a href="/w/index.php?title=Regalismo&action=edit&redlink=1" class="new" title="Regalismo (a páxina aínda non existe)">regalismo</a>, con distinta forza en Francia e España). No entanto, en canto ao seu papel <a href="/wiki/Ideolox%C3%ADa" title="Ideoloxía">ideolóxico</a>, desde o <a href="/wiki/Humanismo_renacentista" title="Humanismo renacentista">Humanismo</a> e o <a href="/wiki/Renacemento" title="Renacemento">Renacemento</a>, o <a href="/wiki/Antropocentrismo" title="Antropocentrismo">Antropocentrismo</a> sucede ao <a href="/wiki/Teocentrismo" title="Teocentrismo">Teocentrismo</a> como constante nas concepcións culturais. O <a href="/w/index.php?title=Erasmismo&action=edit&redlink=1" class="new" title="Erasmismo (a páxina aínda non existe)">erasmismo</a> e as súas vicisitudes <a href="/w/index.php?title=Erasmismo_en_Espa%C3%B1a&action=edit&redlink=1" class="new" title="Erasmismo en España (a páxina aínda non existe)">en España</a> son unha boa mostra das dificultades que atopaba o pensamento avanzado ata gozando da protección real,<sup id="cite_ref-32" class="reference"><a href="#cite_note-32"><span>[</span>32<span>]</span></a></sup> e non foi o único nin o máis soado, como proban os casos, perseguidos pola <a href="/wiki/Inquisici%C3%B3n" title="Inquisición">Inquisición</a>, do profesor e poeta <a href="/wiki/Frei_Luis_de_Le%C3%B3n" class="mw-redirect" title="Frei Luis de León">Frei Luis de León</a>, do arcebispo <a href="/wiki/Bartolom%C3%A9_de_Carranza" title="Bartolomé de Carranza">Bartolomé de Carranza</a>, ou do intendente <a href="/w/index.php?title=Pablo_de_Olavide&action=edit&redlink=1" class="new" title="Pablo de Olavide (a páxina aínda non existe)">Pablo de Olavide</a>. O clima en Francia non era máis permisivo, como proban os casos en que se viu envolvido <a href="/wiki/Voltaire" title="Voltaire">Voltaire</a>. A Europa protestante tendeu a ser máis tolerante, sen descoñecer a represión, como probou <a href="/wiki/Miguel_Servet" title="Miguel Servet">Miguel Servet</a>. </p><p>A <a href="/wiki/Universidade" title="Universidade">Universidade</a>, que fora unha institución puxante e en desenvolvemento durante a <a href="/wiki/Baixa_Idade_Media" title="Baixa Idade Media">Baixa Idade Media</a>, coa <a href="/wiki/Escol%C3%A1stica_(filosof%C3%ADa)" title="Escolástica (filosofía)">escolástica</a>, experimentará un período de afastamento da vangarda científica e cultural, que pasa a outros ámbitos (as <a href="/wiki/Academia_(instituci%C3%B3n)" title="Academia (institución)">academias</a>, as <a href="/wiki/Sociedade_cient%C3%ADfica" title="Sociedade científica">sociedades científicas</a>), ata o século XIX. Como excepción, como en tantas outras cousas, na Monarquía Hispánica as universidades (<a href="/wiki/Universidade_de_Salamanca" title="Universidade de Salamanca">Salamanca</a> e <a href="/wiki/Universidade_de_Alcal%C3%A1" title="Universidade de Alcalá">Alcalá</a> na Península e as de nova creación en América) atravesan unha idade de ouro (<a href="/w/index.php?title=Biblia_pol%C3%ADglota_complutense&action=edit&redlink=1" class="new" title="Biblia políglota complutense (a páxina aínda non existe)">Biblia políglota complutense</a>, <a href="/w/index.php?title=Escola_de_Salamanca&action=edit&redlink=1" class="new" title="Escola de Salamanca (a páxina aínda non existe)">escola de Salamanca</a>, neoescolástica) respondendo o claro papel social: fornecer cadros á burocracia e o clero e elevar ou manter a condición social dunha nobreza triunfante e unha burguesía acomodaticia e claudicante en canto á súa capacidade desvinculante da formación económico social. O máximo brillo quizais o alcanzaron como consecuencia dos debates xustificativos da colonización americana coñecidos como <a href="/w/index.php?title=Leis_de_Burgos&action=edit&redlink=1" class="new" title="Leis de Burgos (a páxina aínda non existe)">leis de Burgos</a> e <a href="/w/index.php?title=Xunta_de_Valladolid&action=edit&redlink=1" class="new" title="Xunta de Valladolid (a páxina aínda non existe)">Xunta de Valladolid</a>. Este último realizado na <a href="/wiki/Universidade_de_Valladolid" title="Universidade de Valladolid">Universidade de Valladolid</a> acolleu o famoso debate entre <a href="/wiki/Bartolom%C3%A9_de_las_Casas" title="Bartolomé de las Casas">Bartolomé de las Casas</a> e <a href="/w/index.php?title=Juan_Gin%C3%A9s_de_Sep%C3%BAlveda&action=edit&redlink=1" class="new" title="Juan Ginés de Sepúlveda (a páxina aínda non existe)">Juan Ginés de Sepúlveda</a> sobre a <a href="/w/index.php?title=Pol%C3%A9mica_dos_naturais&action=edit&redlink=1" class="new" title="Polémica dos naturais (a páxina aínda non existe)">polémica dos naturais</a> e as <a href="/w/index.php?title=Leis_de_Indias&action=edit&redlink=1" class="new" title="Leis de Indias (a páxina aínda non existe)">Leis de Indias</a> (1550-1551). En 1527 esta universidade tamén fora sede da <a href="/w/index.php?title=Conferencia_de_Valladolid&action=edit&redlink=1" class="new" title="Conferencia de Valladolid (a páxina aínda non existe)">conferencia</a> que cuestionou o <a href="/w/index.php?title=Erasmismo&action=edit&redlink=1" class="new" title="Erasmismo (a páxina aínda non existe)">erasmismo</a>. </p> <center><ul class="gallery mw-gallery-traditional"> <li class="gallerybox" style="width: 155px"> <div class="thumb" style="width: 150px; height: 150px;"><span typeof="mw:File"><a href="/wiki/Ficheiro:Sorbonne_17thc.jpg" class="mw-file-description" title="A Sorbona, universidade de París, nun gravado do século XVII. Era a máis prestixiosa do mundo católico. Outras tamén eran moi destacadas, como Lovaina, Coímbra ou as españolas. Oxford e Cambridge quedaban no ámbito do anglicanismo."><img alt="A Sorbona, universidade de París, nun gravado do século XVII. Era a máis prestixiosa do mundo católico. Outras tamén eran moi destacadas, como Lovaina, Coímbra ou as españolas. Oxford e Cambridge quedaban no ámbito do anglicanismo." src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/d/d4/Sorbonne_17thc.jpg/120px-Sorbonne_17thc.jpg" decoding="async" width="120" height="80" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/d/d4/Sorbonne_17thc.jpg/180px-Sorbonne_17thc.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/d/d4/Sorbonne_17thc.jpg/240px-Sorbonne_17thc.jpg 2x" data-file-width="467" data-file-height="313" /></a></span></div> <div class="gallerytext">A <a href="/wiki/Sorbona" title="Sorbona">Sorbona</a>, universidade de París, nun gravado do século XVII. Era a máis prestixiosa do mundo católico. Outras tamén eran moi destacadas, como <a href="/w/index.php?title=Universidade_Cat%C3%B3lica_de_Lovaina&action=edit&redlink=1" class="new" title="Universidade Católica de Lovaina (a páxina aínda non existe)">Lovaina</a>, <a href="/wiki/Universidade_de_Co%C3%ADmbra" title="Universidade de Coímbra">Coímbra</a> ou as españolas. <a href="/wiki/Universidade_de_Oxford" title="Universidade de Oxford">Oxford</a> e <a href="/wiki/Universidade_de_Cambridge" title="Universidade de Cambridge">Cambridge</a> quedaban no ámbito do anglicanismo.</div> </li> <li class="gallerybox" style="width: 155px"> <div class="thumb" style="width: 150px; height: 150px;"><span typeof="mw:File"><a href="/wiki/Ficheiro:Dendrono_-_Der_fechtende_Student.jpg" class="mw-file-description" title="Clase de esgrima na universidade de Nuremberg, gravado de 1725. As universidades do Antigo Réxime non foron precisamente o centro da revolución científica, que utilizou outros ámbitos máis propicios á innovación."><img alt="Clase de esgrima na universidade de Nuremberg, gravado de 1725. As universidades do Antigo Réxime non foron precisamente o centro da revolución científica, que utilizou outros ámbitos máis propicios á innovación." src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/41/Dendrono_-_Der_fechtende_Student.jpg/120px-Dendrono_-_Der_fechtende_Student.jpg" decoding="async" width="120" height="83" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/41/Dendrono_-_Der_fechtende_Student.jpg/180px-Dendrono_-_Der_fechtende_Student.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/41/Dendrono_-_Der_fechtende_Student.jpg/240px-Dendrono_-_Der_fechtende_Student.jpg 2x" data-file-width="1114" data-file-height="774" /></a></span></div> <div class="gallerytext">Clase de <a href="/wiki/Esgrima" title="Esgrima">esgrima</a> na universidade de Nuremberg, gravado de 1725. As universidades do Antigo Réxime non foron precisamente o centro da <a href="/wiki/Revoluci%C3%B3n_cient%C3%ADfica" title="Revolución científica">revolución científica</a>, que utilizou outros ámbitos máis propicios á innovación.</div> </li> <li class="gallerybox" style="width: 155px"> <div class="thumb" style="width: 150px; height: 150px;"><span typeof="mw:File"><a href="/wiki/Ficheiro:Collegio-spagna1.jpg" class="mw-file-description" title="O Colexio de España en Boloña, prestixioso centro de estudos xurídicos onde acudían estudantes españois."><img alt="O Colexio de España en Boloña, prestixioso centro de estudos xurídicos onde acudían estudantes españois." src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/5/55/Collegio-spagna1.jpg/120px-Collegio-spagna1.jpg" decoding="async" width="120" height="90" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/5/55/Collegio-spagna1.jpg/180px-Collegio-spagna1.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/5/55/Collegio-spagna1.jpg/240px-Collegio-spagna1.jpg 2x" data-file-width="2048" data-file-height="1536" /></a></span></div> <div class="gallerytext">O <a href="/w/index.php?title=Real_Colexio_de_Espa%C3%B1a&action=edit&redlink=1" class="new" title="Real Colexio de España (a páxina aínda non existe)">Colexio de España</a> en <a href="/wiki/Bolo%C3%B1a" title="Boloña">Boloña</a>, prestixioso centro de estudos xurídicos onde acudían estudantes españois.</div> </li> <li class="gallerybox" style="width: 155px"> <div class="thumb" style="width: 150px; height: 150px;"><span typeof="mw:File"><a href="/wiki/Ficheiro:University_of_Salamanca.jpg" class="mw-file-description" title="Universidade de Salamanca, a máis prestixiosa das españolas. Máis que pola súa contribución ao aumento do saber (ancorado no neoescolasticismo), déronlle fama as espectaculares disputas entre estudantes e ordes relixiosas que controlaban os distintos colexios. Os intentos ilustrados por reformala (Meléndez Valdés) foron inútiles.[33]"><img alt="Universidade de Salamanca, a máis prestixiosa das españolas. Máis que pola súa contribución ao aumento do saber (ancorado no neoescolasticismo), déronlle fama as espectaculares disputas entre estudantes e ordes relixiosas que controlaban os distintos colexios. Os intentos ilustrados por reformala (Meléndez Valdés) foron inútiles.[33]" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/3/30/University_of_Salamanca.jpg/83px-University_of_Salamanca.jpg" decoding="async" width="83" height="120" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/3/30/University_of_Salamanca.jpg/125px-University_of_Salamanca.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/3/30/University_of_Salamanca.jpg/167px-University_of_Salamanca.jpg 2x" data-file-width="1008" data-file-height="1448" /></a></span></div> <div class="gallerytext"><a href="/wiki/Universidade_de_Salamanca" title="Universidade de Salamanca">Universidade de Salamanca</a>, a máis prestixiosa das españolas. Máis que pola súa contribución ao aumento do saber (ancorado no neoescolasticismo), déronlle fama as espectaculares disputas entre estudantes e ordes relixiosas que controlaban os distintos colexios. Os intentos ilustrados por reformala (<a href="/w/index.php?title=Juan_Mel%C3%A9ndez_Vald%C3%A9s&action=edit&redlink=1" class="new" title="Juan Meléndez Valdés (a páxina aínda non existe)">Meléndez Valdés</a>) foron inútiles.<sup id="cite_ref-33" class="reference"><a href="#cite_note-33"><span>[</span>33<span>]</span></a></sup></div> </li> <li class="gallerybox" style="width: 155px"> <div class="thumb" style="width: 150px; height: 150px;"><span typeof="mw:File"><a href="/wiki/Ficheiro:Universidad_de_Alcala.jpg" class="mw-file-description" title="Universidade de Alcalá de Henares, refundada por Cisneros, chegou a gozar dun espectacular florecemento. Personaxes imprescindibles da cultura española como San Ignacio de Loyola, Quevedo ou Jovellanos asistiron a ela. Após a desamortización trasladouse para Madrid, co que a cidade pasou a ser un fantasmal escenario de conventos e cuarteis, ata a súa segunda refundación nos anos setenta do século XX."><img alt="Universidade de Alcalá de Henares, refundada por Cisneros, chegou a gozar dun espectacular florecemento. Personaxes imprescindibles da cultura española como San Ignacio de Loyola, Quevedo ou Jovellanos asistiron a ela. Após a desamortización trasladouse para Madrid, co que a cidade pasou a ser un fantasmal escenario de conventos e cuarteis, ata a súa segunda refundación nos anos setenta do século XX." src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/5/58/Universidad_de_Alcala.jpg/120px-Universidad_de_Alcala.jpg" decoding="async" width="120" height="75" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/5/58/Universidad_de_Alcala.jpg/180px-Universidad_de_Alcala.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/5/58/Universidad_de_Alcala.jpg/240px-Universidad_de_Alcala.jpg 2x" data-file-width="800" data-file-height="500" /></a></span></div> <div class="gallerytext"><a href="/wiki/Universidade_de_Alcal%C3%A1_de_Henares" class="mw-redirect" title="Universidade de Alcalá de Henares">Universidade de Alcalá de Henares</a>, refundada por <a href="/w/index.php?title=Gonzalo_Jim%C3%A9nez_de_Cisneros&action=edit&redlink=1" class="new" title="Gonzalo Jiménez de Cisneros (a páxina aínda non existe)">Cisneros</a>, chegou a gozar dun espectacular florecemento. Personaxes imprescindibles da cultura española como <a href="/wiki/San_Ignacio_de_Loyola" class="mw-redirect" title="San Ignacio de Loyola">San Ignacio de Loyola</a>, <a href="/wiki/Quevedo" class="mw-redirect" title="Quevedo">Quevedo</a> ou <a href="/wiki/Gaspar_Melchor_de_Jovellanos" title="Gaspar Melchor de Jovellanos">Jovellanos</a> asistiron a ela. Após a <a href="/wiki/Desamortizaci%C3%B3n" title="Desamortización">desamortización</a> trasladouse para Madrid, co que a cidade pasou a ser un fantasmal escenario de conventos e cuarteis, ata a súa segunda refundación nos anos setenta do século XX.</div> </li> <li class="gallerybox" style="width: 155px"> <div class="thumb" style="width: 150px; height: 150px;"><span typeof="mw:File"><a href="/wiki/Ficheiro:Casa_primera_imprenta_Mexico.jpg" class="mw-file-description" title="A casa da primeira imprenta en México. A actividade intelectual da América española foi moi notable desde o comezo da súa colonización."><img alt="A casa da primeira imprenta en México. A actividade intelectual da América española foi moi notable desde o comezo da súa colonización." src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/5/5d/Casa_primera_imprenta_Mexico.jpg/120px-Casa_primera_imprenta_Mexico.jpg" decoding="async" width="120" height="90" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/5/5d/Casa_primera_imprenta_Mexico.jpg/180px-Casa_primera_imprenta_Mexico.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/5/5d/Casa_primera_imprenta_Mexico.jpg/240px-Casa_primera_imprenta_Mexico.jpg 2x" data-file-width="640" data-file-height="480" /></a></span></div> <div class="gallerytext">A casa da primeira <a href="/wiki/Imprenta" title="Imprenta">imprenta</a> en <a href="/wiki/M%C3%A9xico" title="México">México</a>. A actividade intelectual da América española foi moi notable desde o comezo da súa colonización.</div> </li> <li class="gallerybox" style="width: 155px"> <div class="thumb" style="width: 150px; height: 150px;"><span typeof="mw:File"><a href="/wiki/Ficheiro:Fachada_de_Derecho.jpg" class="mw-file-description" title="Fachada da Universidade de Valladolid, institución que acolleu o famoso debate entre Bartolomé de las Casas e Juan Ginés de Sepúlveda sobre a polémica dos naturais e as Leis de Indias (1550-1551), ou a conferencia que cuestionou o erasmismo (1527)."><img alt="Fachada da Universidade de Valladolid, institución que acolleu o famoso debate entre Bartolomé de las Casas e Juan Ginés de Sepúlveda sobre a polémica dos naturais e as Leis de Indias (1550-1551), ou a conferencia que cuestionou o erasmismo (1527)." src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/6/69/Fachada_de_Derecho.jpg/80px-Fachada_de_Derecho.jpg" decoding="async" width="80" height="120" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/6/69/Fachada_de_Derecho.jpg/120px-Fachada_de_Derecho.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/6/69/Fachada_de_Derecho.jpg/159px-Fachada_de_Derecho.jpg 2x" data-file-width="2000" data-file-height="3008" /></a></span></div> <div class="gallerytext"><a href="/w/index.php?title=Fachada_da_Universidade_de_Valladolid&action=edit&redlink=1" class="new" title="Fachada da Universidade de Valladolid (a páxina aínda non existe)">Fachada da Universidade de Valladolid</a>, <a href="/wiki/Universidade_de_Valladolid" title="Universidade de Valladolid">institución</a> que acolleu o famoso debate entre <a href="/wiki/Bartolom%C3%A9_de_las_Casas" title="Bartolomé de las Casas">Bartolomé de las Casas</a> e <a href="/w/index.php?title=Juan_Gin%C3%A9s_de_Sep%C3%BAlveda&action=edit&redlink=1" class="new" title="Juan Ginés de Sepúlveda (a páxina aínda non existe)">Juan Ginés de Sepúlveda</a> sobre a <a href="/w/index.php?title=Pol%C3%A9mica_dos_naturais&action=edit&redlink=1" class="new" title="Polémica dos naturais (a páxina aínda non existe)">polémica dos naturais</a> e as <a href="/w/index.php?title=Leis_de_Indias&action=edit&redlink=1" class="new" title="Leis de Indias (a páxina aínda non existe)">Leis de Indias</a> (1550-1551), ou a <a href="/w/index.php?title=Conferencia_de_Valladolid&action=edit&redlink=1" class="new" title="Conferencia de Valladolid (a páxina aínda non existe)">conferencia</a> que cuestionou o <a href="/w/index.php?title=Erasmismo&action=edit&redlink=1" class="new" title="Erasmismo (a páxina aínda non existe)">erasmismo</a> (1527).</div> </li> </ul></center> <p>Que, en cambio, fosen <a href="/wiki/Italia" title="Italia">Italia</a> e <a href="/wiki/Flandres" title="Flandres">Flandres</a>, emporios da burguesía baixomedieval unidos polas rutas mercantís do oeste europeo, as que destaquen en ambos os movementos culturais (Humanismo e Renacemento), non debe ser casualidade. As monarquías nacionais máis adecuadas ao modelo Antigo Réxime séguenos por difusión, e ata impulsados pola oportunidade de lexitimación que o mecenado da vangarda artística e intelectual, e os programas arquitectónicos, proporcionan ás puxantes monarquías. Clero e nobreza non quedan atrás por emulación. O papel social do <a href="/wiki/Artista" title="Artista">artista</a> evoluciona desde o <a href="/w/index.php?title=Anonimato&action=edit&redlink=1" class="new" title="Anonimato (a páxina aínda non existe)">anonimato</a> <a href="/wiki/Gremio" title="Gremio">gremial</a> da Idade Media ata a pseudodivinización de <a href="/wiki/Rafael_Sanzio" class="mw-redirect" title="Rafael Sanzio">Rafael</a>. A academización e profesionalización terminarán levando á independencia do artista, con maior ou menor auréola bohemia, que pode confiar nun mercado para a súa produción, liberado dos encargos, nun proceso que non se completa ata o século XIX. </p><p>Tras a ruptura e recolocación que supuxo a <a href="/wiki/Reforma_protestante" title="Reforma protestante">Reforma protestante</a> e a <a href="/wiki/Contrarreforma" title="Contrarreforma">Contrarreforma</a> Católica, <a href="/wiki/Manierismo" title="Manierismo">Manierismo</a> e <a href="/wiki/Barroco" title="Barroco">Barroco</a> foron sucesivamente os estilos artísticos que se difunden desde Italia a toda Europa desde mediados do XVI e XVII. Con maior ou menor medida intensidade ao servizo da ideoloxía e das clases dominantes, aínda que tamén haberá arte burguesa alí onde a burguesía o é, como Holanda. </p><p>Tras a <a href="/w/index.php?title=Crise_da_conciencia_europea&action=edit&redlink=1" class="new" title="Crise da conciencia europea (a páxina aínda non existe)">crise da conciencia europea</a> de final do século XVII,<sup id="cite_ref-34" class="reference"><a href="#cite_note-34"><span>[</span>34<span>]</span></a></sup> que abre o camiño á <a href="/wiki/Ciencia" title="Ciencia">Ciencia</a> Moderna que segue o <a href="/wiki/Isaac_Newton" title="Isaac Newton">paradigma newtoniano</a> e ao <a href="/w/index.php?title=Enciclopedismo&action=edit&redlink=1" class="new" title="Enciclopedismo (a páxina aínda non existe)">enciclopedismo</a>; no século XVIII a cultura debátese entre o mantemento do monopolio da Igrexa, e os principios do <i><a href="/wiki/Sapere_aude" title="Sapere aude">Sapere aude</a></i> <a href="/wiki/Immanuel_Kant" title="Immanuel Kant">kantiano</a> que representa a <a href="/wiki/Ilustraci%C3%B3n" title="Ilustración">Ilustración</a>. Do aletargamento cultural da España da primeira metade do XVIII pode ser mostra que o catedrático de matemáticas da Universidade de Salamanca sexa un personaxe tan extravaxante como o visionario <a href="/wiki/Diego_de_Torres_Villarroel" title="Diego de Torres Villarroel">Diego de Torres Villarroel</a>. Predomina o illamento (cando non a ignorancia) das correntes europeas, fóra dos <a href="/w/index.php?title=Novatores&action=edit&redlink=1" class="new" title="Novatores (a páxina aínda non existe)">novatores</a> ou figuras illadas como <a href="/wiki/Benito_Xer%C3%B3nimo_Feijoo_e_Montenegro" class="mw-redirect" title="Benito Xerónimo Feijoo e Montenegro">Feijoo</a> ou o <a href="/w/index.php?title=Marqu%C3%A9s_de_Mond%C3%A9jar&action=edit&redlink=1" class="new" title="Marqués de Mondéjar (a páxina aínda non existe)">Marqués de Mondéjar</a>. Os intentos de modernización ilustrados son importantes nas últimas décadas do século,<sup id="cite_ref-35" class="reference"><a href="#cite_note-35"><span>[</span>35<span>]</span></a></sup> impulsados por <a href="/wiki/Carlos_III_de_Espa%C3%B1a" title="Carlos III de España">Carlos III de España</a> e <a href="/wiki/Carlos_IV_de_Espa%C3%B1a" title="Carlos IV de España">Carlos IV</a>, e difundíronse a América, que pasa a ser "redescuberta" intelectualmente (medicións de <a href="/w/index.php?title=Jorge_Juan_e_Santacilia&action=edit&redlink=1" class="new" title="Jorge Juan e Santacilia (a páxina aínda non existe)">Jorge Juan</a> e <a href="/w/index.php?title=Antonio_de_Ulloa&action=edit&redlink=1" class="new" title="Antonio de Ulloa (a páxina aínda non existe)">Antonio de Ulloa</a>, expedicións naturalistas de <a href="/w/index.php?title=Antonio_Jos%C3%A9_de_Cavanilles&action=edit&redlink=1" class="new" title="Antonio José de Cavanilles (a páxina aínda non existe)">Cavanilles</a> e <a href="/wiki/Humboldt" class="mw-redirect" title="Humboldt">Humboldt</a>, e o primeiro programa médico moderno, que foi a <a href="/wiki/Vacina" title="Vacina">vacinación</a> contra as vexigas) xusto no momento en que internamente está xurdindo a conciencia americana que levará ao movemento emancipador.<sup id="cite_ref-36" class="reference"><a href="#cite_note-36"><span>[</span>36<span>]</span></a></sup> </p><p>O <a href="/wiki/Barroco" title="Barroco">Barroco</a> tardío e o <a href="/wiki/Rococ%C3%B3" title="Rococó">Rococó</a> son os estilos artísticos de comezos do XVIII, aínda mantendo a ideoloxía dominante das clases privilexiadas; <a href="/wiki/Neoclasicismo" title="Neoclasicismo">Neoclasicismo</a> e o <a href="/wiki/Prerromanticismo" title="Prerromanticismo">Prerromanticismo</a> os do seu final, abertos á nova realidade. </p><p>Ademais do triunfo da estética racionalista e a técnica academicista, desprestixiadora dos excesos sensoriais barrocos, o Neoclasicismo vese impulsado polo descubrimento das ruínas de <a href="/wiki/Pompeia" title="Pompeia">Pompeia</a> e a súa difusión por toda Europa (ao que contribuíu a moda do <a href="/wiki/Grand_Tour" title="Grand Tour">Grand Tour</a>, ou nacente turismo aristocrático), que coincide no tempo con acontecementos intelectuais disolventes para o Antigo Réxime: o inicio da publicación da <i><a href="/wiki/Encyclop%C3%A9die" title="Encyclopédie">Encyclopédie</a></i> (1751) ou as volterianas reflexións sobre o <a href="/wiki/Terremoto_de_Lisboa_de_1755" title="Terremoto de Lisboa de 1755">terremoto de Lisboa</a> (1755); a moda en Europa e América é atopar as sobrias virtudes da Roma republicana (máis que a decadente imperial): é un bo exemplo a elección de <a href="/w/index.php?title=Cincinato&action=edit&redlink=1" class="new" title="Cincinato (a páxina aínda non existe)">Cincinato</a> (o modelo de paterfamilias que abandonou os seus bois para acudir á chamada do servizo público como ditador temporal e que, terminada a duración do seu cargo, volve ao seu arado) para nomear a <a href="/wiki/Cincinnati" title="Cincinnati">Cincinnati</a>, unha cidade de nova creación nos nacentes <a href="/wiki/Estados_Unidos_de_Am%C3%A9rica" title="Estados Unidos de América">Estados Unidos</a>. <a href="/wiki/Benjamin_Franklin" title="Benjamin Franklin">Benjamin Franklin</a>, embaixador en Francia, foi testemuña de como a decadente corte de Versalles acollía con simpatía á nacente República cunha mestura de condescendencia e admiración diante os que imaxina (e imaxinan a si mesmos) como unha mestura de <a href="/w/index.php?title=Bo_salvaxe&action=edit&redlink=1" class="new" title="Bo salvaxe (a páxina aínda non existe)">bo salvaxe</a> e <a href="/wiki/Nova_Roma" title="Nova Roma">Nova Roma</a>. </p><p>Doutra banda, a estética prerromántica do <a href="/wiki/Sturm_und_Drang" title="Sturm und Drang">Sturm und Drang</a>, o taciturno modelo xuvenil do <a href="/w/index.php?title=Werther&action=edit&redlink=1" class="new" title="Werther (a páxina aínda non existe)">Werther</a> de <a href="/wiki/Johann_Wolfgang_von_Goethe" title="Johann Wolfgang von Goethe">Goethe</a> ou as <i>Noites lúgubres</i> de <a href="/wiki/Jos%C3%A9_Cadalso" title="José Cadalso">José Cadalso</a> presaxian xa unha época convulsa, en que as contradicións insolubles da Ilustración, que non pode conciliar o Antigo Réxime coas emerxentes forzas da Revolución, resolveranse violentamente: <i>o soño da razón produce monstros</i>, como tan xenialmente expresou <a href="/wiki/Goya" class="mw-redirect" title="Goya">Goya</a>. </p> <table style="clear: both"> <tbody><tr> <td> <table border="2" cellpadding="4" cellspacing="0" style="padding: 0.5em; background: #f9f9f9; border: 1px #aaa solid; border-collapse: collapse; collapse; font-size: 90%;"> <tbody><tr> <td width="55%"><figure class="mw-halign-center" typeof="mw:File"><a href="/wiki/Ficheiro:Fragonard,_The_Swing.jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/e/eb/Fragonard%2C_The_Swing.jpg/260px-Fragonard%2C_The_Swing.jpg" decoding="async" width="260" height="326" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/e/eb/Fragonard%2C_The_Swing.jpg/390px-Fragonard%2C_The_Swing.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/e/eb/Fragonard%2C_The_Swing.jpg/520px-Fragonard%2C_The_Swing.jpg 2x" data-file-width="4280" data-file-height="5373" /></a><figcaption></figcaption></figure> <p>Plenamente rococó <i><a href="/w/index.php?title=O_Baloizo&action=edit&redlink=1" class="new" title="O Baloizo (a páxina aínda non existe)">O Baloizo</a></i> de <a href="/wiki/Jean-Honore_Fragonard" class="mw-redirect" title="Jean-Honore Fragonard">Fragonard</a> (1767) presenta de forma cínica e acrítica -aínda que será ben aproveitada polos seus inimigos- a decadente e corrupta sociedade do Antigo Réxime, incapaz de superar as súas contradicións que imposibilitan o desenvolvemento das novas forzas sociais, produtivas e ideolóxicas. A mesma función podería verse nas novelas do <a href="/wiki/Donatien_Alphonse_Fran%C3%A7ois_de_Sade" class="mw-redirect" title="Donatien Alphonse François de Sade">Marqués de Sade</a>. </p> </td> <td><figure class="mw-halign-center" typeof="mw:File"><a href="/wiki/Ficheiro:David-Oath_of_the_Horatii-1784.jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/b/bb/David-Oath_of_the_Horatii-1784.jpg/390px-David-Oath_of_the_Horatii-1784.jpg" decoding="async" width="390" height="302" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/b/bb/David-Oath_of_the_Horatii-1784.jpg/585px-David-Oath_of_the_Horatii-1784.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/b/bb/David-Oath_of_the_Horatii-1784.jpg/780px-David-Oath_of_the_Horatii-1784.jpg 2x" data-file-width="1292" data-file-height="1001" /></a><figcaption></figcaption></figure> <p>Totalmente oposta á obra anterior, a exposición pública (1784) do <i><a href="/wiki/Xuramento_dos_Horacios" title="Xuramento dos Horacios">Xuramento dos Horacios</a></i> de <a href="/wiki/Jacques_Louis_David" class="mw-redirect" title="Jacques Louis David">Jacques Louis David</a> (que posteriormente se elevou como pintor da Revolución e de Napoleón), serviu non só de manifesto do Neoclasicismo, senón de implicación da arte no debate sociopolítico, ao ser interpretado como unha chamada ao compromiso na defensa da <a href="/wiki/Naci%C3%B3n" title="Nación">Nación</a> -esa nova idea revolucionaria- en vésperas da <a href="/wiki/Revoluci%C3%B3n_francesa" class="mw-redirect" title="Revolución francesa">Revolución francesa</a>. </p> </td></tr></tbody></table> </td></tr></tbody></table> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Notas">Notas</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Antigo_R%C3%A9xime&veaction=edit&section=13" title="Editar a sección: «Notas»" class="mw-editsection-visualeditor"><span>editar</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Antigo_R%C3%A9xime&action=edit&section=13" title="Editar o código fonte da sección: Notas"><span>editar a fonte</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <div class="reflist columns references-column-width" style="-moz-column-width: 30em; -webkit-column-width: 30em; column-width: 30em; list-style-type: decimal;"> <ol class="references"> <li id="cite_note-1"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-1">↑</a></span> <span class="reference-text">TOCQUEVILLE, Alexis (1856) <i>L'ancien régime et a Révolution</i>. foi recentemente reeditado en castelán: (2005) <i>El Antiguo Régimen y la Revolución,</i>, Madrid, Alianza Editorial. <a href="/wiki/Especial:Fontes_bibliogr%C3%A1ficas/8420658618" class="internal mw-magiclink-isbn">ISBN 8420658618</a></span> </li> <li id="cite_note-2"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-2">↑</a></span> <span class="reference-text">François Furet ten numerosas obras dedicadas ao tema, desde <i>A Révolution française</i>, en colaboración con <a href="/w/index.php?title=Denis_Richet&action=edit&redlink=1" class="new" title="Denis Richet (a páxina aínda non existe)">Denis Richet</a> (Fayard, Paris, 1965), ata un <i>Dictionnaire critique da Révolution Française</i></span> </li> <li id="cite_note-3"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-3">↑</a></span> <span class="reference-text">Soada pola súa concepción da historia en tres planos: económico, social e político. Desde o seu <i>Crise de l’économie française à la veille de la Révolution</i> (1944), que lle fixo gañar a súa cátedra na Sorbona, dedicouse a construír a <a href="/w/index.php?title=Historia_econ%C3%B3mica_e_social&action=edit&redlink=1" class="new" title="Historia económica e social (a páxina aínda non existe)">historia económica e social</a> do Antigo Réxime.</span> </li> <li id="cite_note-4"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-4">↑</a></span> <span class="reference-text"><i>L’Espagne de l’Ancien Régime. Les institutions</i>, París, 1899, traducido ao castelán no ano 1989 <i>La España del Antiguo Régimen</i>, Madrid, FUE.</span> </li> <li id="cite_note-5"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-5">↑</a></span> <span class="reference-text">RODRIGUEZ VILA, Antonio <i>A España do Antigo Réxime</i>, en <i>Boletín da Real Academia da Historia</i>, informe VII, cadernos I ao III, xullo-setembro, Tomo 31, ano 1897 (en castelán)</span> </li> <li id="cite_note-6"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-6">↑</a></span> <span class="reference-text">O termo quedou cuñado no soado debate que a mediados do século XX mantiveron personalidades da <a href="/wiki/Historiograf%C3%ADa" title="Historiografía">historiografía</a> e a <a href="/wiki/Econom%C3%ADa" title="Economía">economía</a> máis ou menos próximas ao paradigma do <a href="/wiki/Materialismo_hist%C3%B3rico" title="Materialismo histórico">materialismo histórico</a>, na súa versión inglesa ou francesa (revistas <a href="/w/index.php?title=Past_and_Present&action=edit&redlink=1" class="new" title="Past and Present (a páxina aínda non existe)">Past and Present</a> e <a href="/w/index.php?title=Annales&action=edit&redlink=1" class="new" title="Annales (a páxina aínda non existe)">Annales</a>), como <a href="/w/index.php?title=Maurice_Dobb&action=edit&redlink=1" class="new" title="Maurice Dobb (a páxina aínda non existe)">Maurice Dobb</a>, <a href="/wiki/Karl_Polanyi" title="Karl Polanyi">Karl Polanyi</a>, <a href="/w/index.php?title=R._H._Tawney&action=edit&redlink=1" class="new" title="R. H. Tawney (a páxina aínda non existe)">R. H. Tawney</a>, <a href="/w/index.php?title=Paul_Sweezy&action=edit&redlink=1" class="new" title="Paul Sweezy (a páxina aínda non existe)">Paul Sweezy</a>, <a href="/w/index.php?title=Kohachiro_Takahashi&action=edit&redlink=1" class="new" title="Kohachiro Takahashi (a páxina aínda non existe)">Kohachiro Takahashi</a>, <a href="/wiki/Christopher_Hill" title="Christopher Hill">Christopher Hill</a>, <a href="/w/index.php?title=Georges_Lefebvre&action=edit&redlink=1" class="new" title="Georges Lefebvre (a páxina aínda non existe)">Georges Lefebvre</a>, <a href="/w/index.php?title=Giuliano_Procacci&action=edit&redlink=1" class="new" title="Giuliano Procacci (a páxina aínda non existe)">Giuliano Procacci</a>, <a href="/wiki/Eric_Hobsbawm" title="Eric Hobsbawm">Eric Hobsbawm</a> e <a href="/w/index.php?title=John_Merrington&action=edit&redlink=1" class="new" title="John Merrington (a páxina aínda non existe)">John Merrington</a> entre outros. Unha recompilación dos artigos coas súas respostas fíxose en HILTON, Rodney (ed.) (1976, 1977 en castelán) <i>La transición del feudalismo al capitalismo</i>, Barcelona, Crítica, <a href="/wiki/Especial:Fontes_bibliogr%C3%A1ficas/8474230179" class="internal mw-magiclink-isbn">ISBN 84-7423-017-9</a></span> </li> <li id="cite_note-7"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-7">↑</a></span> <span class="reference-text">Con todo, existe algunha utilización do concepto para a América española:<cite class="citation book">GUERRA, Francois Xavier (1988). <i><span></span></i>México: do Antigo Réxime á Revolución<i><span></span></i>. México, FCE. <a href="/wiki/ISBN" title="ISBN">ISBN</a> <a href="/wiki/Especial:Fontes_bibliogr%C3%A1ficas/9681629728" title="Especial:Fontes bibliográficas/9681629728">9681629728</a>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rfr_id=info%3Asid%2Fgl.wikipedia.org%3AAntigo+R%C3%A9xime&rft.au=GUERRA%2C+Francois+Xavier&rft.btitle=M%C3%A9xico%3A+do+Antigo+R%C3%A9xime+%C3%A1+Revoluci%C3%B3n&rft.date=1988&rft.genre=book&rft.isbn=9681629728&rft.place=M%C3%A9xico%2C+FCE&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook" class="Z3988"><span style="display:none;"> </span></span></span> </li> <li id="cite_note-8"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-8">↑</a></span> <span class="reference-text">MAYER, Arno (1983) <i>The Persistence of the Old Regime: Europe from 1848 to the Great War</i></span> </li> <li id="cite_note-9"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-9">↑</a></span> <span class="reference-text"><a href="/w/index.php?title=Jos%C3%A9_Antonio_Maravall&action=edit&redlink=1" class="new" title="José Antonio Maravall (a páxina aínda non existe)">José Antonio Maravall</a> e <a href="/w/index.php?title=Joseph_P%C3%A9rez&action=edit&redlink=1" class="new" title="Joseph Pérez (a páxina aínda non existe)">Joseph Pérez</a> teñen estudos clásicos do tema.</span> </li> <li id="cite_note-10"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-10">↑</a></span> <span class="reference-text">BERNAL, Antonio Miguel (1979) <i>A loita pola terra na crise do Antigo Réxime</i>, Taurus. <a href="/wiki/Especial:Fontes_bibliogr%C3%A1ficas/8430630422" class="internal mw-magiclink-isbn">ISBN 8430630422</a>. ORTEGA, Margarita (1986) <i>A loita pola terra na Coroa de Castela ao final do Antigo Réxime: O expediente de lei agraria</i> (Serie Estudos) Madrid, Ministerio de Agricultura. <a href="/wiki/Especial:Fontes_bibliogr%C3%A1ficas/8474794579" class="internal mw-magiclink-isbn">ISBN 8474794579</a></span> </li> <li id="cite_note-11"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-11">↑</a></span> <span class="reference-text">A resistencia da economía tradicional á institución do mercado libre, considerada como "natural" polo liberalismo económico, é maxistralmente explicada por Karl Polanyi (1989) <i>A gran transformación</i> Madrid, A Picaraña <a href="/wiki/Especial:Fontes_bibliogr%C3%A1ficas/8477310475" class="internal mw-magiclink-isbn">ISBN 84-7731-047-5</a>.</span> </li> <li id="cite_note-12"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-12">↑</a></span> <span class="reference-text">VRIES, Jan de (1984-1987): <i>A urbanización de Europa, 1500-1800</i>, Barcelona, Crítica. <a href="/wiki/Especial:Fontes_bibliogr%C3%A1ficas/8474233305" class="internal mw-magiclink-isbn">ISBN 84-7423-330-5</a></span> </li> <li id="cite_note-13"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-13">↑</a></span> <span class="reference-text">RINGROSE, David (1985) <i>Madrid e a economía española, 1560-1850. Cidade, Corte e País no Antigo Réxime</i>, Madrid, Alianza Universidade. <a href="/wiki/Especial:Fontes_bibliogr%C3%A1ficas/8420624438" class="internal mw-magiclink-isbn">ISBN 84-206-2443-8</a></span> </li> <li id="cite_note-14"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-14">↑</a></span> <span class="reference-text">Un estudo rexional clásico dunha zona agrícola española é o de GARCÍA SANZ, Anxo (1986) <i>Desenvolvemento e crise do Antigo Réxime en Castela a Vella: Economía e sociedade en terras de Segovia de 1500 a 1814</i>, Akal <a href="/wiki/Especial:Fontes_bibliogr%C3%A1ficas/8476001274" class="internal mw-magiclink-isbn">ISBN 8476001274</a></span> </li> <li id="cite_note-15"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-15">↑</a></span> <span class="reference-text">O estudo destes, e a súa difusa ideoloxía fíxose por <a href="/w/index.php?title=E._P._Thompson&action=edit&redlink=1" class="new" title="E. P. Thompson (a páxina aínda non existe)">E. P. Thompson</a> (1979) <i>A economía moral da multitude</i></span> </li> <li id="cite_note-16"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-16">↑</a></span> <span class="reference-text">ALFARO ROCA, Anxo Luís (1990) <i>Fontes Documentais para o estudo do comercio alimentario en Madrid no século XVIII</i> en <i>Fontes Documentais para a Historia de Madrid</i>, Madrid, Consellería de Cultura <a href="/wiki/Especial:Fontes_bibliogr%C3%A1ficas/8445101730" class="internal mw-magiclink-isbn">ISBN 84-451-0173-0</a></span> </li> <li id="cite_note-17"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-17">↑</a></span> <span class="reference-text">FOUCAULT, Michel (1975) <i>Vixiar e Castigar</i>, Madrid, Século XXI <a href="/wiki/Especial:Fontes_bibliogr%C3%A1ficas/8432303321" class="internal mw-magiclink-isbn">ISBN 84-323-0332-1</a>. O control público da vida, máis aló do espiritual tradicional da Igrexa, non é propio da época anterior á formación do Estado liberal, aínda que o Estado absolutista os váia preconfigurando: será confiado a institucións de encadramento como A <a href="/wiki/Escola" title="Escola">Escola</a>, o <a href="/wiki/C%C3%A1rcere" class="mw-redirect" title="Cárcere">Cárcere</a>, o <a href="/wiki/Ex%C3%A9rcito" title="Exército">Exército</a>, que pon a cada un no seu lugar na sociedade burguesa, pouco amiga da promiscuidade das rúas do Antigo Réxime, cuxos aromas tan ben describe <a href="/wiki/Patrick_S%C3%BCskind" title="Patrick Süskind">Patrick Süskind</a> en <i><a href="/wiki/O_perfume" title="O perfume">O perfume</a></i></span> </li> <li id="cite_note-18"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-18">↑</a></span> <span class="reference-text">Concepto de <a href="/wiki/Fernand_Braudel" title="Fernand Braudel">Fernand Braudel</a> (<i>O Mediterráneo e o mundo mediterráneo na época de Filipe II</i>) desenvolvido por <a href="/w/index.php?title=Immanuel_Wallerstein&action=edit&redlink=1" class="new" title="Immanuel Wallerstein (a páxina aínda non existe)">Immanuel Wallerstein</a> (<i>O moderno sistema mundial</i>)</span> </li> <li id="cite_note-19"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-19">↑</a></span> <span class="reference-text">Familia de banqueiros alemáns que conseguiu a elección imperial de Carlos V, que se viu obrigado a premialos coa contrata do <a href="/w/index.php?title=Mercurio_de_Almad%C3%A9n&action=edit&redlink=1" class="new" title="Mercurio de Almadén (a páxina aínda non existe)">mercurio de Almadén</a>, señoríos en Castela (<a href="/wiki/Almagro,_Cidade_Real" title="Almagro, Cidade Real">Almagro</a>) e moitas outras prebendas (seguen tendo na súa honra o nome unha rúa en Madrid: a <i>Rúa do Fúcar</i>). <a href="/w/index.php?title=Ram%C3%B3n_Carande&action=edit&redlink=1" class="new" title="Ramón Carande (a páxina aínda non existe)">Ramón Carande</a> <i>Carlos V e os seus banqueiros</i>.</span> </li> <li id="cite_note-20"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-20">↑</a></span> <span class="reference-text">CASTRO, Concepción de (1987) <i>O pan de Madrid. O abasto das cidades españolas do Antigo Réxime.</i> Madrid, Alianza <a href="/wiki/Especial:Fontes_bibliogr%C3%A1ficas/8420624926" class="internal mw-magiclink-isbn">ISBN 84-206-2492-6</a></span> </li> <li id="cite_note-21"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-21">↑</a></span> <span class="reference-text">O estudo clásico (dun punto de vista materialista) da metroloxía histórica é o do polaco <a href="/w/index.php?title=Witold_Kula&action=edit&redlink=1" class="new" title="Witold Kula (a páxina aínda non existe)">Witold Kula</a> <i>As medidas e os homes</i></span> </li> <li id="cite_note-22"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-22">↑</a></span> <span class="reference-text">Un estudo moi completo da situación fiscal da Monarquía Hispánica é o de <a href="/w/index.php?title=Miguel_Artola&action=edit&redlink=1" class="new" title="Miguel Artola (a páxina aínda non existe)">Miguel Artola</a> <i>A Facenda do Antigo Réxime</i>. Anteriormente, a Universidade Autónoma de Madrid dirixira (1977) <i>A "renda nacional" da Coroa de Castela (A Economía do Antigo Réxime)</i> <a href="/wiki/Especial:Fontes_bibliogr%C3%A1ficas/8460008398" class="internal mw-magiclink-isbn">ISBN 8460008398</a></span> </li> <li id="cite_note-23"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-23">↑</a></span> <span class="reference-text">Unha obra de referencia para a Igrexa no Antigo Réxime en España é a de CALLAHAN, William J. (2000) <i>Igrexa, Poder e Sociedade En España 1570-1874</i>, Nerea, Madrid. <a href="/wiki/Especial:Fontes_bibliogr%C3%A1ficas/8486763126" class="internal mw-magiclink-isbn">ISBN 8486763126</a></span> </li> <li id="cite_note-24"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-24">↑</a></span> <span class="reference-text"> MOUSNIER, Roland (1970) <i>La Plume, la faucille et le marteau: institutions et société en France du Moyen Âge à la Révolution</i>; (1974-1980) <i>Les Institutions de la France sous la monarchie absolue, 1598-1789</i></span> </li> <li id="cite_note-25"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-25">↑</a></span> <span class="reference-text">A natureza do Estado moderno e a súa relación coa burguesía e os estamentos privilexiados, e a transición do feudalismo ao capitalismo é amplamente analizada por <a href="/w/index.php?title=Perry_Anderson&action=edit&redlink=1" class="new" title="Perry Anderson (a páxina aínda non existe)">Perry Anderson</a> (1979) <i>O estado absolutista</i> (1974 en inglés).</span> </li> <li id="cite_note-26"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-26">↑</a></span> <span class="reference-text">Biblioteca de autores clásicos: Calderón de la Barca, en Centro Virtual Cervantes: <a rel="nofollow" class="external autonumber" href="http://www.cervantesvirtual.com/bib_autor/Calderon/index.shtml">[1]</a> <i>(en <a href="/wiki/Lingua_castel%C3%A1" title="Lingua castelá">castelán</a>)</i></span> </li> <li id="cite_note-27"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-27">↑</a></span> <span class="reference-text">O cardeal <a href="/w/index.php?title=Francisco_de_Mendoza_e_Bovadilla&action=edit&redlink=1" class="new" title="Francisco de Mendoza e Bovadilla (a páxina aínda non existe)">Francisco de Mendoza e Bovadilla</a> compuxo un famoso libelo: <i>O tizón da nobreza española, ou máculas e sambenitos das súas liñaxes</i> (Barcelona, A Selecta, 1880) escrito en 1560 como memorial ao rei <a href="/wiki/Filipe_II_de_Espa%C3%B1a" title="Filipe II de España">Filipe II</a> onde puña en cuestión a <a href="/w/index.php?title=Limpeza_de_sangue&action=edit&redlink=1" class="new" title="Limpeza de sangue (a páxina aínda non existe)">limpeza de sangue</a> da nobreza española. Tamén foi famoso o <i>Libro verde de Aragón</i>, igualmente do <a href="/wiki/S%C3%A9culo_XVI" title="Século XVI">século XVI</a>.</span> </li> <li id="cite_note-28"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-28">↑</a></span> <span class="reference-text">FOUCAULT, Michel Vixiar e Castigar</span> </li> <li id="cite_note-29"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-29">↑</a></span> <span class="reference-text"><a href="/wiki/Mariano_Jos%C3%A9_de_Larra" title="Mariano José de Larra">Mariano José de Larra</a> ironiza con amargura sobre a pena de morte en garrote nun dos seus artigos de costumes, publicado en 1835 na revista <i>Mensaxeiro</i> <a rel="nofollow" class="external autonumber" href="http://www.amnistiacatalunya.org/educadors/2/pm/pm-cites-larra.html">[2]</a><sup>[<i><a href="/wiki/Wikipedia:Ligaz%C3%B3ns_mortas" title="Wikipedia:Ligazóns mortas">Ligazón morta</a></i>]</sup></span> </li> <li id="cite_note-30"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-30">↑</a></span> <span class="reference-text"><a href="/w/index.php?title=Bartolomeu_Clavero&action=edit&redlink=1" class="new" title="Bartolomeu Clavero (a páxina aínda non existe)">Bartolomeu Clavero</a>, un historiador do dereito, desenvolveu en varias obras a idea de que non poidan sequera chamarse <a href="/wiki/Estado" title="Estado">Estado</a> as entidades políticas anteriores á <a href="/w/index.php?title=Revoluci%C3%B3n_liberal&action=edit&redlink=1" class="new" title="Revolución liberal (a páxina aínda non existe)">Revolución liberal</a>, por exemplo en <i>Tantas Persoas como Estados</i>. Madrid. Tecnos. 1986.</span> </li> <li id="cite_note-31"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-31">↑</a></span> <span class="reference-text"><i>A respecto da influencia da ilustración sobre as revolucións</i>, recompilado xunto a outros textos, traducido e estudado por MAESTRE, Agapito (1988) <i>Que é Ilustración?</i>, Madrid, Tecnos, <a href="/wiki/Especial:Fontes_bibliogr%C3%A1ficas/8430915389" class="internal mw-magiclink-isbn">ISBN 84-309-1538-9</a></span> </li> <li id="cite_note-32"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-32">↑</a></span> <span class="reference-text">O libro clásico sobre o tema é o de BATAILLON, Marcel <i>Erasmo en España</i></span> </li> <li id="cite_note-33"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-33">↑</a></span> <span class="reference-text">Torremocha Hernández, Margarita (1998) <i>A vida estudantil no Antigo Réxime</i> Madrid, Alianza.</span> </li> <li id="cite_note-34"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-34">↑</a></span> <span class="reference-text"><a href="/w/index.php?title=Paul_Hazard&action=edit&redlink=1" class="new" title="Paul Hazard (a páxina aínda non existe)">HAZARD, Paul</a> <i>A crise da conciencia europea</i></span> </li> <li id="cite_note-35"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-35">↑</a></span> <span class="reference-text">SARRAILH, Jean <i>A España ilustrada da segunda metade do século XVII</i></span> </li> <li id="cite_note-36"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-36">↑</a></span> <span class="reference-text">FRÍAS NÚÑEZ, Marcelo (1992)<i>Enfermidade e sociedade na crise colonial do antigo réxime: Nova Granada no tránsito do século XVIII ao XIX, as epidemias de vexigas</i> (Cadernos Galileo de historia da ciencia), Madrid, CSIC.<a href="/wiki/Especial:Fontes_bibliogr%C3%A1ficas/8400072456" class="internal mw-magiclink-isbn">ISBN 8400072456</a></span> </li> </ol></div> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Véxase_tamén"><span id="V.C3.A9xase_tam.C3.A9n"></span>Véxase tamén</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Antigo_R%C3%A9xime&veaction=edit&section=14" title="Editar a sección: «Véxase tamén»" class="mw-editsection-visualeditor"><span>editar</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Antigo_R%C3%A9xime&action=edit&section=14" title="Editar o código fonte da sección: Véxase tamén"><span>editar a fonte</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Bibliografía"><span id="Bibliograf.C3.ADa"></span>Bibliografía</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Antigo_R%C3%A9xime&veaction=edit&section=15" title="Editar a sección: «Bibliografía»" class="mw-editsection-visualeditor"><span>editar</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Antigo_R%C3%A9xime&action=edit&section=15" title="Editar o código fonte da sección: Bibliografía"><span>editar a fonte</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <div class="refbegin references-column-count references-column-count-02" style="-moz-column-count: 02; -webkit-column-count: 02; column-count: 02;"> <ul><li><cite class="citation book">ANES, Gonzalo (1975). <i>El Antiguo Régimen: Los Borbones</i>. Madrid, Alianza Universidad. <a href="/wiki/Especial:Fontes_bibliogr%C3%A1ficas/8420620440" class="internal mw-magiclink-isbn">ISBN 84-206-2044-0</a>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rfr_id=info%3Asid%2Fgl.wikipedia.org%3AAntigo+R%C3%A9xime&rft.au=ANES%2C+Gonzalo&rft.btitle=El+Antiguo+R%C3%A9gimen%3A+Los+Borbones&rft.date=1975&rft.genre=book&rft.pub=Madrid%2C+Alianza+Universidad&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook" class="Z3988"><span style="display:none;"> </span></span></li> <li><cite class="citation book">ANES, Gonzalo (1988). <i>Economía y sociedad en la Asturias del antiguo régimen</i>. Barcelona, Ariel. <a href="/wiki/Especial:Fontes_bibliogr%C3%A1ficas/8434465612" class="internal mw-magiclink-isbn">ISBN 8434465612</a>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rfr_id=info%3Asid%2Fgl.wikipedia.org%3AAntigo+R%C3%A9xime&rft.au=ANES%2C+Gonzalo&rft.btitle=Econom%C3a+y+sociedad+en+la+Asturias+del+antiguo+r%C3%A9gimen&rft.date=1988&rft.genre=book&rft.pub=Barcelona%2C+Ariel&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook" class="Z3988"><span style="display:none;"> </span></span></li> <li><cite class="citation book">ANES, Gonzalo; TEDDE, Pedro; FONTANA, Josep y ARTOLA, Miguel (eds.) (1982). <i>La economía española al final del antiguo régimen (4 vols.) I. Agricultura II. Manufacturas III. Comercio y Colonias IV. Instituciones</i>. Madrid, Banco de España-Alianza Editorial. ISBN 84-.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rfr_id=info%3Asid%2Fgl.wikipedia.org%3AAntigo+R%C3%A9xime&rft.au=ANES%2C+Gonzalo%3B+TEDDE%2C+Pedro%3B+FONTANA%2C+Josep+y+ARTOLA%2C+Miguel+%28eds.%29&rft.btitle=La+econom%C3a+espa%C3%B1ola+al+final+del+antiguo+r%C3%A9gimen+%284+vols.%29+I.+Agricultura+II.+Manufacturas+III.+Comercio+y+Colonias+IV.+Instituciones&rft.date=1982&rft.genre=book&rft.pub=Madrid%2C+Banco+de+Espa%C3%B1a-Alianza+Editorial&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook" class="Z3988"><span style="display:none;"> </span></span></li> <li><cite class="citation book">ANDERSON, Perry (1979). <i>El Estado absolutista</i>. Madrid, Siglo XXI. <a href="/wiki/Especial:Fontes_bibliogr%C3%A1ficas/8432303623" class="internal mw-magiclink-isbn">ISBN 8432303623</a>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rfr_id=info%3Asid%2Fgl.wikipedia.org%3AAntigo+R%C3%A9xime&rft.au=ANDERSON%2C+Perry&rft.btitle=El+Estado+absolutista&rft.date=1979&rft.genre=book&rft.pub=Madrid%2C+Siglo+XXI&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook" class="Z3988"><span style="display:none;"> </span></span></li> <li><cite class="citation book">ARTOLA, Miguel (1983). <i>Antiguo Régimen y revolución liberal</i>. Barcelona, Ariel. <a href="/wiki/Especial:Fontes_bibliogr%C3%A1ficas/8434465124" class="internal mw-magiclink-isbn">ISBN 84-344-6512-4</a>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rfr_id=info%3Asid%2Fgl.wikipedia.org%3AAntigo+R%C3%A9xime&rft.au=ARTOLA%2C+Miguel&rft.btitle=Antiguo+R%C3%A9gimen+y+revoluci%C3%B3n+liberal&rft.date=1983&rft.genre=book&rft.pub=Barcelona%2C+Ariel&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook" class="Z3988"><span style="display:none;"> </span></span></li> <li><cite class="citation book">ASTON, Trevor (compilador) (1983). <i>Crisis en Europa</i>. Madrid, Alianza Universidad. <a href="/wiki/Especial:Fontes_bibliogr%C3%A1ficas/8420623598" class="internal mw-magiclink-isbn">ISBN 84-206-2359-8</a>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rfr_id=info%3Asid%2Fgl.wikipedia.org%3AAntigo+R%C3%A9xime&rft.au=ASTON%2C+Trevor+%28compilador%29&rft.btitle=Crisis+en+Europa&rft.date=1983&rft.genre=book&rft.pub=Madrid%2C+Alianza+Universidad&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook" class="Z3988"><span style="display:none;"> </span></span></li> <li><cite class="citation book">ATIENZA, Ignacio (1987). <i>Aristocracia, poder y riqueza en la España moderna. La Casa de Osuna. Siglos XV-XIX</i>. Madrid, Siglo XXI. <a href="/wiki/Especial:Fontes_bibliogr%C3%A1ficas/8432306010" class="internal mw-magiclink-isbn">ISBN 84-323-0601-0</a>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rfr_id=info%3Asid%2Fgl.wikipedia.org%3AAntigo+R%C3%A9xime&rft.au=ATIENZA%2C+Ignacio&rft.btitle=Aristocracia%2C+poder+y+riqueza+en+la+Espa%C3%B1a+moderna.+La+Casa+de+Osuna.+Siglos+XV-XIX&rft.date=1987&rft.genre=book&rft.pub=Madrid%2C+Siglo+XXI&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook" class="Z3988"><span style="display:none;"> </span></span></li> <li><cite class="citation book">CORVISIER, André (1982). <i>Historia Moderna</i>. Barcelona, Labor. <a href="/wiki/Especial:Fontes_bibliogr%C3%A1ficas/8433517155" class="internal mw-magiclink-isbn">ISBN 84-335-1715-5</a>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rfr_id=info%3Asid%2Fgl.wikipedia.org%3AAntigo+R%C3%A9xime&rft.au=CORVISIER%2C+Andr%C3%A9&rft.btitle=Historia+Moderna&rft.date=1982&rft.genre=book&rft.pub=Barcelona%2C+Labor&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook" class="Z3988"><span style="display:none;"> </span></span></li> <li><cite class="citation book">DOMÍNGUEZ ORTIZ, Antonio (1973). <i>El Antiguo Régimen: Los Reyes Católicos y los Austrias</i>. Madrid, Alianza Universidad. <a href="/wiki/Especial:Fontes_bibliogr%C3%A1ficas/8420620424" class="internal mw-magiclink-isbn">ISBN 84-206-2042-4</a>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rfr_id=info%3Asid%2Fgl.wikipedia.org%3AAntigo+R%C3%A9xime&rft.au=DOM%C3NGUEZ+ORTIZ%2C+Antonio&rft.btitle=El+Antiguo+R%C3%A9gimen%3A+Los+Reyes+Cat%C3%B3licos+y+los+Austrias&rft.date=1973&rft.genre=book&rft.pub=Madrid%2C+Alianza+Universidad&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook" class="Z3988"><span style="display:none;"> </span></span></li> <li><cite class="citation book">DOMÍNGUEZ ORTIZ, Antonio (1981). <i>Sociedad y Estado en el siglo XVIII español</i>. Barcelona, Ariel. <a href="/wiki/Especial:Fontes_bibliogr%C3%A1ficas/8434465094" class="internal mw-magiclink-isbn">ISBN 84-344-6509-4</a>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rfr_id=info%3Asid%2Fgl.wikipedia.org%3AAntigo+R%C3%A9xime&rft.au=DOM%C3NGUEZ+ORTIZ%2C+Antonio&rft.btitle=Sociedad+y+Estado+en+el+siglo+XVIII+espa%C3%B1ol&rft.date=1981&rft.genre=book&rft.pub=Barcelona%2C+Ariel&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook" class="Z3988"><span style="display:none;"> </span></span></li> <li><cite class="citation book">DOMÍNGUEZ ORTIZ, Antonio y otros (1981). <i>Historia de España (volúmenes 6, 7 y 8): Carlos V y Felipe II; Esplendor y Decadencia; El Reformismo borbónico</i>. Madrid, Historia 16. Depósito legal M. 12.869/76.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rfr_id=info%3Asid%2Fgl.wikipedia.org%3AAntigo+R%C3%A9xime&rft.au=DOM%C3NGUEZ+ORTIZ%2C+Antonio+y+otros&rft.btitle=Historia+de+Espa%C3%B1a+%28vol%C3%BAmenes+6%2C+7+y+8%29%3A+Carlos+V+y+Felipe+II%3B+Esplendor+y+Decadencia%3B+El+Reformismo+borb%C3%B3nico&rft.date=1981&rft.genre=book&rft.pub=Madrid%2C+Historia+16&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook" class="Z3988"><span style="display:none;"> </span></span></li> <li><cite class="citation book">FERNÁNDEZ ÁLVAREZ, Manuel; AVILÉS FERNÁNDEZ, Miguel y ESPADAS BURGOS, Manuel (dirs.) (1986). <i>Gran Historia Universal (volúmenes XIV al XVIII)</i>. Barcelona, Club Internacional del Libro. <a href="/wiki/Especial:Fontes_bibliogr%C3%A1ficas/8474616549" class="internal mw-magiclink-isbn">ISBN 84-7461-654-9</a>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rfr_id=info%3Asid%2Fgl.wikipedia.org%3AAntigo+R%C3%A9xime&rft.au=FERN%C3%81NDEZ+%C3%81LVAREZ%2C+Manuel%3B+AVIL%C3%89S+FERN%C3%81NDEZ%2C+Miguel+y+ESPADAS+BURGOS%2C+Manuel+%28dirs.%29&rft.btitle=Gran+Historia+Universal+%28vol%C3%BAmenes+XIV+al+XVIII%29&rft.date=1986&rft.genre=book&rft.pub=Barcelona%2C+Club+Internacional+del+Libro&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook" class="Z3988"><span style="display:none;"> </span></span></li> <li><cite class="citation book">HAUSER, Arnold (1998). <i>Historia social de la literatura y el Arte</i>. Barcelona, Debate. <a href="/wiki/Especial:Fontes_bibliogr%C3%A1ficas/8483061104" class="internal mw-magiclink-isbn">ISBN 84-8306-110-4</a>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rfr_id=info%3Asid%2Fgl.wikipedia.org%3AAntigo+R%C3%A9xime&rft.au=HAUSER%2C+Arnold&rft.btitle=Historia+social+de+la+literatura+y+el+Arte&rft.date=1998&rft.genre=book&rft.pub=Barcelona%2C+Debate&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook" class="Z3988"><span style="display:none;"> </span></span></li> <li><cite class="citation book">ROMANO, Ruggiero y TENENTI, Alberto (1971). <i>Los fundamentos del mundo moderno. Edad Media tardía, Renacimiento, Reforma</i>. Madrid, Siglo XXI. Depósito Legal M. 23.301-1970.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rfr_id=info%3Asid%2Fgl.wikipedia.org%3AAntigo+R%C3%A9xime&rft.au=ROMANO%2C+Ruggiero+y+TENENTI%2C+Alberto&rft.btitle=Los+fundamentos+del+mundo+moderno.+Edad+Media+tard%C3a%2C+Renacimiento%2C+Reforma&rft.date=1971&rft.genre=book&rft.pub=Madrid%2C+Siglo+XXI&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook" class="Z3988"><span style="display:none;"> </span></span></li></ul> <ul><li><cite class="citation book"><a href="/wiki/Pegerto_Saavedra" title="Pegerto Saavedra">SAAVEDRA, P.</a> (1994). <a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.alcanalibros.com/322194.jpg"><i>La vida cotidiana en la Galicia del Antiguo Régimen</i></a> <span style="font-style: italic;">(en <a href="/wiki/Lingua_castel%C3%A1" title="Lingua castelá">castelán</a>)</span>. Crítica. <a href="/wiki/ISBN" title="ISBN">ISBN</a> <a href="/wiki/Especial:Fontes_bibliogr%C3%A1ficas/84-7423-672-X" title="Especial:Fontes bibliográficas/84-7423-672-X">84-7423-672-X</a>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rfr_id=info%3Asid%2Fgl.wikipedia.org%3AAntigo+R%C3%A9xime&rft.aufirst=P.&rft.aulast=SAAVEDRA&rft.btitle=La+vida+cotidiana+en+la+Galicia+del+Antiguo+R%C3%A9gimen&rft.date=1994&rft.genre=book&rft.isbn=84-7423-672-X&rft.pub=Cr%C3tica&rft_id=https%3A%2F%2Fwww.alcanalibros.com%2F322194.jpg&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook" class="Z3988"><span style="display:none;"> </span></span></li> <li><cite class="citation book">TOMÁS Y VALIENTE, Francisco (1982). <i>Gobierno e instituciones en la España del Antiguo Régimen</i>. Madrid : Alianza. ISBN 84-.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rfr_id=info%3Asid%2Fgl.wikipedia.org%3AAntigo+R%C3%A9xime&rft.au=TOM%C3%81S+Y+VALIENTE%2C+Francisco&rft.btitle=Gobierno+e+instituciones+en+la+Espa%C3%B1a+del+Antiguo+R%C3%A9gimen&rft.date=1982&rft.genre=book&rft.pub=Madrid+%3A+Alianza&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook" class="Z3988"><span style="display:none;"> </span></span></li> <li><cite class="citation book">TUÑÓN DE LARA, Manuel (dir.) (1987). <i>Historia de España (volúmenes 5 y 7): La Frustración de un imperio; Centralismo, Ilustración y Agonía del Antiguo Régimen</i>. Barcelona, Labor. <a href="/wiki/Especial:Fontes_bibliogr%C3%A1ficas/8433594311" class="internal mw-magiclink-isbn">ISBN 84-335-9431-1</a>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rfr_id=info%3Asid%2Fgl.wikipedia.org%3AAntigo+R%C3%A9xime&rft.au=TU%C3%91%C3%93N+DE+LARA%2C+Manuel+%28dir.%29&rft.btitle=Historia+de+Espa%C3%B1a+%28vol%C3%BAmenes+5+y+7%29%3A+La+Frustraci%C3%B3n+de+un+imperio%3B+Centralismo%2C+Ilustraci%C3%B3n+y+Agon%C3a+del+Antiguo+R%C3%A9gimen&rft.date=1987&rft.genre=book&rft.pub=Barcelona%2C+Labor&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook" class="Z3988"><span style="display:none;"> </span></span></li> <li><cite class="citation book">WALLERSTEIN, Immanuel (1979). <i>El moderno sistema mundial La agricultura capitalista y los orígenes de la economía-mundo europea en el siglo XVI</i>. Madrid, Siglo XXI. <a href="/wiki/Especial:Fontes_bibliogr%C3%A1ficas/8432303429" class="internal mw-magiclink-isbn">ISBN 84-323-0342-9</a>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rfr_id=info%3Asid%2Fgl.wikipedia.org%3AAntigo+R%C3%A9xime&rft.au=WALLERSTEIN%2C+Immanuel&rft.btitle=El+moderno+sistema+mundial+La+agricultura+capitalista+y+los+or%C3genes+de+la+econom%C3a-mundo+europea+en+el+siglo+XVI&rft.date=1979&rft.genre=book&rft.pub=Madrid%2C+Siglo+XXI&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook" class="Z3988"><span style="display:none;"> </span></span></li> <li><cite class="citation book">WALLERSTEIN, Immanuel (1984). <i>El moderno sistema mundial II El mercantilismo y la consolidación de la economía-mundo europea, 1600-1750</i>. Madrid, Siglo XXI. <a href="/wiki/Especial:Fontes_bibliogr%C3%A1ficas/8432304816" class="internal mw-magiclink-isbn">ISBN 84-323-0481-6</a>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rfr_id=info%3Asid%2Fgl.wikipedia.org%3AAntigo+R%C3%A9xime&rft.au=WALLERSTEIN%2C+Immanuel&rft.btitle=El+moderno+sistema+mundial+II+El+mercantilismo+y+la+consolidaci%C3%B3n+de+la+econom%C3a-mundo+europea%2C+1600-1750&rft.date=1984&rft.genre=book&rft.pub=Madrid%2C+Siglo+XXI&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook" class="Z3988"><span style="display:none;"> </span></span></li></ul> </div> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Outros_artigos">Outros artigos</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Antigo_R%C3%A9xime&veaction=edit&section=16" title="Editar a sección: «Outros artigos»" class="mw-editsection-visualeditor"><span>editar</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Antigo_R%C3%A9xime&action=edit&section=16" title="Editar o código fonte da sección: Outros artigos"><span>editar a fonte</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <ul><li><a href="/wiki/Revoluci%C3%B3n_francesa" class="mw-redirect" title="Revolución francesa">Revolución francesa</a>.</li></ul> <div role="navigation" class="navbox" aria-labelledby="Control_de_autoridades" style="padding:3px"><table class="nowraplinks hlist navbox-inner" style="border-spacing:0;background:transparent;color:inherit"><tbody><tr><th id="Control_de_autoridades" scope="row" class="navbox-group" style="width:1%;width: 12%; text-align:center;"><a href="/wiki/Axuda:Control_de_autoridades" title="Axuda:Control de autoridades">Control de autoridades</a></th><td class="navbox-list navbox-odd plainlinks" style="text-align:left;border-left-width:2px;border-left-style:solid;width:100%;padding:0px"><div style="padding:0em 0.25em"> <ul><li><span style="white-space:nowrap;"><span typeof="mw:File"><a href="https://www.wikidata.org/wiki/Wikidata:Main_Page" title="Wikidata"><img alt="Wd" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/f/ff/Wikidata-logo.svg/20px-Wikidata-logo.svg.png" decoding="async" width="20" height="11" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/f/ff/Wikidata-logo.svg/30px-Wikidata-logo.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/f/ff/Wikidata-logo.svg/40px-Wikidata-logo.svg.png 2x" data-file-width="1050" data-file-height="590" /></a></span>: <span class="uid"><a href="https://www.wikidata.org/wiki/Q234081" class="extiw" title="wikidata:Q234081">Q234081</a></span></span></li> <li><span style="white-space:nowrap;"><a href="/wiki/Encyclop%C3%A6dia_Britannica" title="Encyclopædia Britannica">EBID</a>: <span class="uid"><span class="plainlinks"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.britannica.com/event/ancien-regime">ID</a></span></span></span></li> <li><span style="white-space:nowrap;"><a href="/wiki/Gran_Enciclopedia_Aragonesa" title="Gran Enciclopedia Aragonesa">GEA</a>: <span class="uid"><span class="plainlinks"><a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.enciclopedia-aragonesa.com/voz.asp?voz_id=1017">1017</a></span></span></span></li> <li><span style="white-space:nowrap;"><a href="/wiki/Gran_Enciclop%C3%A8dia_Catalana" title="Gran Enciclopèdia Catalana">GEC</a>: <span class="uid"><span class="plainlinks"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.enciclopedia.cat/ec-gec-0206730.xml">0206730</a></span></span></span></li> <li><span style="white-space:nowrap;"><a href="/wiki/Gemeinsame_Normdatei" title="Gemeinsame Normdatei">GND</a>: <span class="uid"><span class="plainlinks"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://d-nb.info/gnd/4142381-1">4142381-1</a></span></span></span></li> <li><span style="white-space:nowrap;"><a href="/wiki/Enciclopedia_Treccani" title="Enciclopedia Treccani">Treccani</a>: <span class="uid"><span class="plainlinks"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.treccani.it/enciclopedia/ancien-regime">ancien-regime</a></span></span></span></li></ul> </div></td></tr></tbody></table></div>    </div><noscript><img src="https://login.wikimedia.org/wiki/Special:CentralAutoLogin/start?type=1x1" alt="" width="1" height="1" style="border: none; position: absolute;"></noscript> <div class="printfooter" data-nosnippet="">Traído desde «<a dir="ltr" href="https://gl.wikipedia.org/w/index.php?title=Antigo_Réxime&oldid=6791630">https://gl.wikipedia.org/w/index.php?title=Antigo_Réxime&oldid=6791630</a>»</div></div> <div id="catlinks" class="catlinks" data-mw="interface"><div id="mw-normal-catlinks" class="mw-normal-catlinks"><a href="/wiki/Especial:Categor%C3%ADas" title="Especial:Categorías">Categoría</a>: <ul><li><a href="/wiki/Categor%C3%ADa:Idade_Moderna" title="Categoría:Idade Moderna">Idade Moderna</a></li></ul></div><div id="mw-hidden-catlinks" class="mw-hidden-catlinks mw-hidden-cats-hidden">Categorías agochadas: <ul><li><a href="/wiki/Categor%C3%ADa:Todos_os_artigos_con_ligaz%C3%B3ns_externas_rotas" title="Categoría:Todos os artigos con ligazóns externas rotas">Todos os artigos con ligazóns externas rotas</a></li><li><a href="/wiki/Categor%C3%ADa:Artigos_con_ligaz%C3%B3ns_externas_rotas_desde_maio_de_2019" title="Categoría:Artigos con ligazóns externas rotas desde maio de 2019">Artigos con ligazóns externas rotas desde maio de 2019</a></li><li><a href="/wiki/Categor%C3%ADa:Wikipedia:P%C3%A1xinas_que_usan_ligaz%C3%B3ns_m%C3%A1xicas_ISBN" title="Categoría:Wikipedia:Páxinas que usan ligazóns máxicas ISBN">Wikipedia:Páxinas que usan ligazóns máxicas ISBN</a></li><li><a href="/wiki/Categor%C3%ADa:Wikipedia:Todos_os_artigos_que_requiren_referencias" title="Categoría:Wikipedia:Todos os artigos que requiren referencias">Wikipedia:Todos os artigos que requiren referencias</a></li><li><a href="/wiki/Categor%C3%ADa:Wikipedia:Artigos_que_requiren_referencias_desde_unha_data_desco%C3%B1ecida" title="Categoría:Wikipedia:Artigos que requiren referencias desde unha data descoñecida">Wikipedia:Artigos que requiren referencias desde unha data descoñecida</a></li></ul></div></div> </div> </main> </div> <div class="mw-footer-container"> <footer id="footer" class="mw-footer" > <ul id="footer-info"> <li id="footer-info-lastmod"> A última edición desta páxina foi o 14 de xullo de 2024 ás 01:48.</li> <li id="footer-info-copyright">Todo o texto está dispoñible baixo a <a rel="nofollow" class="external text" href="https://creativecommons.org/licenses/by-sa/4.0/">licenza Creative Commons recoñecemento compartir igual 4.0</a>; pódense aplicar termos adicionais. Consulte os <a class="external text" href="https://foundation.wikimedia.org/wiki/Special:MyLanguage/Policy:Terms_of_Use/gl">termos de uso</a> para obter máis información.<br />Wikipedia® é unha marca rexistrada da <a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.wikimediafoundation.org/">Wikimedia Foundation, Inc.</a>, unha organización sen fins lucrativos.<br /></li> </ul> <ul id="footer-places"> <li id="footer-places-privacy"><a href="https://foundation.wikimedia.org/wiki/Special:MyLanguage/Policy:Privacy_policy">Normas de protección de datos</a></li> <li id="footer-places-about"><a href="/wiki/Wikipedia:Acerca_de">Acerca de Wikipedia</a></li> <li id="footer-places-disclaimers"><a href="/wiki/Wikipedia:Advertencia_xeral">Advertencias</a></li> <li id="footer-places-wm-codeofconduct"><a href="https://foundation.wikimedia.org/wiki/Special:MyLanguage/Policy:Universal_Code_of_Conduct">Código de conduta</a></li> <li id="footer-places-developers"><a href="https://developer.wikimedia.org">Desenvolvedores</a></li> <li id="footer-places-statslink"><a href="https://stats.wikimedia.org/#/gl.wikipedia.org">Estatísticas</a></li> <li id="footer-places-cookiestatement"><a href="https://foundation.wikimedia.org/wiki/Special:MyLanguage/Policy:Cookie_statement">Declaración de cookies</a></li> <li id="footer-places-mobileview"><a href="//gl.m.wikipedia.org/w/index.php?title=Antigo_R%C3%A9xime&mobileaction=toggle_view_mobile" class="noprint stopMobileRedirectToggle">Vista móbil</a></li> </ul> <ul id="footer-icons" class="noprint"> <li id="footer-copyrightico"><a href="https://wikimediafoundation.org/" class="cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--size-large cdx-button--fake-button--enabled"><img src="/static/images/footer/wikimedia-button.svg" width="84" height="29" alt="Wikimedia Foundation" loading="lazy"></a></li> <li id="footer-poweredbyico"><a href="https://www.mediawiki.org/" class="cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--size-large cdx-button--fake-button--enabled"><img src="/w/resources/assets/poweredby_mediawiki.svg" alt="Powered by MediaWiki" width="88" height="31" loading="lazy"></a></li> </ul> </footer> </div> </div> </div> <div class="vector-settings" id="p-dock-bottom"> <ul></ul> </div><script>(RLQ=window.RLQ||[]).push(function(){mw.config.set({"wgHostname":"mw-web.codfw.main-f69cdc8f6-m825k","wgBackendResponseTime":162,"wgPageParseReport":{"limitreport":{"cputime":"0.455","walltime":"0.588","ppvisitednodes":{"value":2619,"limit":1000000},"postexpandincludesize":{"value":34435,"limit":2097152},"templateargumentsize":{"value":1709,"limit":2097152},"expansiondepth":{"value":10,"limit":100},"expensivefunctioncount":{"value":5,"limit":500},"unstrip-depth":{"value":1,"limit":20},"unstrip-size":{"value":33004,"limit":5000000},"entityaccesscount":{"value":6,"limit":400},"timingprofile":["100.00% 366.782 1 -total"," 36.65% 134.439 1 Modelo:Control_de_autoridades"," 29.42% 107.895 20 Modelo:Cita_libro"," 19.81% 72.642 1 Modelo:Listaref"," 5.26% 19.294 1 Modelo:Cita"," 3.03% 11.111 5 Modelo:Artigo_principal"," 2.36% 8.649 3 Modelo:VT"," 2.04% 7.497 8 Modelo:Ligazóns_multiparámetros"," 1.46% 5.342 1 Modelo:Refempeza"," 1.12% 4.096 1 Modelo:Cómpre_referencia"]},"scribunto":{"limitreport-timeusage":{"value":"0.168","limit":"10.000"},"limitreport-memusage":{"value":4231646,"limit":52428800}},"cachereport":{"origin":"mw-web.eqiad.main-7c479b968-lcqpr","timestamp":"20241117194110","ttl":2592000,"transientcontent":false}}});});</script> <script type="application/ld+json">{"@context":"https:\/\/schema.org","@type":"Article","name":"Antigo R\u00e9xime","url":"https:\/\/gl.wikipedia.org\/wiki\/Antigo_R%C3%A9xime","sameAs":"http:\/\/www.wikidata.org\/entity\/Q234081","mainEntity":"http:\/\/www.wikidata.org\/entity\/Q234081","author":{"@type":"Organization","name":"Colaboradores dos proxectos da Wikimedia"},"publisher":{"@type":"Organization","name":"Wikimedia Foundation, Inc.","logo":{"@type":"ImageObject","url":"https:\/\/www.wikimedia.org\/static\/images\/wmf-hor-googpub.png"}},"datePublished":"2004-04-28T19:53:55Z","dateModified":"2024-07-14T01:48:01Z","image":"https:\/\/upload.wikimedia.org\/wikipedia\/commons\/4\/4e\/Prise_de_la_Bastille.jpg"}</script> </body> </html>