CINXE.COM

<!DOCTYPE html> <html lang="pl-PL" class="no-js no-svg"> <head>  <script async src="https://www.googletagmanager.com/gtag/js?id=G-72T61THE2K"></script> <script> window.dataLayer = window.dataLayer || []; function gtag(){dataLayer.push(arguments);} gtag('js', new Date()); gtag('config', 'G-72T61THE2K'); </script> <meta charset="UTF-8"> <meta name="viewport" content="width=device-width, initial-scale=1"> <link rel="profile" href="//gmpg.org/xfn/11"> <meta name='robots' content='index, follow, max-image-preview:large, max-snippet:-1, max-video-preview:-1' />  <title>Ziemia Lubuska – rodząca się tożsamość, nowe aspiracje – Kongres Obywatelski</title> <link rel="canonical" href="https://www.kongresobywatelski.pl/idee-dla-polski/ziemia-lubuska-rodzaca-sie-tozsamosc-nowe-aspiracje/" /> <meta property="og:locale" content="pl_PL" /> <meta property="og:type" content="article" /> <meta property="og:title" content="Ziemia Lubuska – rodząca się tożsamość, nowe aspiracje – Kongres Obywatelski" /> <meta property="og:description" content="Ziemię Lubuską po II wojnie światowej zasiedlili polscy osadnicy, którzy budowali polską tożsamość poniemieckiego regionu niemal od zera. Proces ten został już dawno zakończony, ale nadal – oprócz cech wspólnych dla polskiej tożsamości – można dostrzec typowo lubuskie wartości. Jedną z ważniejszych jest społeczna akceptacja dla odmienności zarówno narodowej, jak i – częściowo – światopoglądowej. Z czego ona wynika? Jakie jeszcze postawy charakteryzują Lubuszan? Jakie czynniki kształtowały przez ostatnie dekady regionalną tożsamość?" /> <meta property="og:url" content="https://www.kongresobywatelski.pl/idee-dla-polski/ziemia-lubuska-rodzaca-sie-tozsamosc-nowe-aspiracje/" /> <meta property="og:site_name" content="Kongres Obywatelski" /> <meta property="article:publisher" content="https://www.facebook.com/KongresObywatelski/" /> <meta property="article:published_time" content="2019-09-11T03:58:53+00:00" /> <meta property="article:modified_time" content="2023-02-13T00:16:57+00:00" /> <meta property="og:image" content="https://www.kongresobywatelski.pl/wp-content/uploads/2022/12/kongres-facebook.png" /> <meta property="og:image:width" content="1200" /> <meta property="og:image:height" content="630" /> <meta property="og:image:type" content="image/png" /> <meta name="author" content="–––" /> <meta name="twitter:card" content="summary_large_image" /> <meta name="twitter:creator" content="@Obywatelski" /> <meta name="twitter:site" content="@Obywatelski" /> <meta name="twitter:label1" content="Napisane przez" /> <meta name="twitter:data1" content="–––" /> <meta name="twitter:label2" content="Szacowany czas czytania" /> <meta name="twitter:data2" content="14 minut" /> <script type="application/ld+json" class="yoast-schema-graph">{"@context":"https://schema.org","@graph":[{"@type":"Article","@id":"https://www.kongresobywatelski.pl/idee-dla-polski/ziemia-lubuska-rodzaca-sie-tozsamosc-nowe-aspiracje/#article","isPartOf":{"@id":"https://www.kongresobywatelski.pl/idee-dla-polski/ziemia-lubuska-rodzaca-sie-tozsamosc-nowe-aspiracje/"},"author":{"name":"–––","@id":"https://www.kongresobywatelski.pl/#/schema/person/6ac7682502b910e79f97886dda74ec17"},"headline":"Ziemia Lubuska – rodząca się tożsamość, nowe aspiracje","datePublished":"2019-09-11T03:58:53+00:00","dateModified":"2023-02-13T00:16:57+00:00","mainEntityOfPage":{"@id":"https://www.kongresobywatelski.pl/idee-dla-polski/ziemia-lubuska-rodzaca-sie-tozsamosc-nowe-aspiracje/"},"wordCount":2832,"publisher":{"@id":"https://www.kongresobywatelski.pl/#organization"},"articleSection":["Idee dla Polski"],"inLanguage":"pl-PL"},{"@type":"WebPage","@id":"https://www.kongresobywatelski.pl/idee-dla-polski/ziemia-lubuska-rodzaca-sie-tozsamosc-nowe-aspiracje/","url":"https://www.kongresobywatelski.pl/idee-dla-polski/ziemia-lubuska-rodzaca-sie-tozsamosc-nowe-aspiracje/","name":"Ziemia Lubuska – rodząca się tożsamość, nowe aspiracje – Kongres Obywatelski","isPartOf":{"@id":"https://www.kongresobywatelski.pl/#website"},"datePublished":"2019-09-11T03:58:53+00:00","dateModified":"2023-02-13T00:16:57+00:00","breadcrumb":{"@id":"https://www.kongresobywatelski.pl/idee-dla-polski/ziemia-lubuska-rodzaca-sie-tozsamosc-nowe-aspiracje/#breadcrumb"},"inLanguage":"pl-PL","potentialAction":[{"@type":"ReadAction","target":["https://www.kongresobywatelski.pl/idee-dla-polski/ziemia-lubuska-rodzaca-sie-tozsamosc-nowe-aspiracje/"]}]},{"@type":"BreadcrumbList","@id":"https://www.kongresobywatelski.pl/idee-dla-polski/ziemia-lubuska-rodzaca-sie-tozsamosc-nowe-aspiracje/#breadcrumb","itemListElement":[{"@type":"ListItem","position":1,"name":"Strona główna","item":"https://www.kongresobywatelski.pl/"},{"@type":"ListItem","position":2,"name":"Ziemia Lubuska – rodząca się tożsamość, nowe aspiracje"}]},{"@type":"WebSite","@id":"https://www.kongresobywatelski.pl/#website","url":"https://www.kongresobywatelski.pl/","name":"Kongres Obywatelski","description":"","publisher":{"@id":"https://www.kongresobywatelski.pl/#organization"},"potentialAction":[{"@type":"SearchAction","target":{"@type":"EntryPoint","urlTemplate":"https://www.kongresobywatelski.pl/?s={search_term_string}"},"query-input":{"@type":"PropertyValueSpecification","valueRequired":true,"valueName":"search_term_string"}}],"inLanguage":"pl-PL"},{"@type":"Organization","@id":"https://www.kongresobywatelski.pl/#organization","name":"Kongres Obywatelski","url":"https://www.kongresobywatelski.pl/","logo":{"@type":"ImageObject","inLanguage":"pl-PL","@id":"https://www.kongresobywatelski.pl/#/schema/logo/image/","url":"https://www.kongresobywatelski.pl/wp-content/uploads/2022/11/nowe_logo.png","contentUrl":"https://www.kongresobywatelski.pl/wp-content/uploads/2022/11/nowe_logo.png","width":835,"height":543,"caption":"Kongres Obywatelski"},"image":{"@id":"https://www.kongresobywatelski.pl/#/schema/logo/image/"},"sameAs":["https://www.facebook.com/KongresObywatelski/","https://x.com/Obywatelski","https://www.youtube.com/channel/UCn3cn6PS0o-1U6tm7Sq6PgA"]},{"@type":"Person","@id":"https://www.kongresobywatelski.pl/#/schema/person/6ac7682502b910e79f97886dda74ec17","name":"–––","image":{"@type":"ImageObject","inLanguage":"pl-PL","@id":"https://www.kongresobywatelski.pl/#/schema/person/image/","url":"https://secure.gravatar.com/avatar/b60af566ad4f62536d619438fde3b745?s=96&d=mm&r=g","contentUrl":"https://secure.gravatar.com/avatar/b60af566ad4f62536d619438fde3b745?s=96&d=mm&r=g","caption":"–––"},"url":"https://www.kongresobywatelski.pl/author/m-wegrzynowicz/"}]}</script>  <link rel='dns-prefetch' href='//cdnjs.cloudflare.com' /> <link rel='dns-prefetch' href='//fonts.googleapis.com' /> <link rel="alternate" type="application/rss+xml" title="Kongres Obywatelski » Kanał z wpisami" href="https://www.kongresobywatelski.pl/feed/" /> <script type="text/javascript"> /* <![CDATA[ */ window._wpemojiSettings = {"baseUrl":"https:\/\/s.w.org\/images\/core\/emoji\/15.0.3\/72x72\/","ext":".png","svgUrl":"https:\/\/s.w.org\/images\/core\/emoji\/15.0.3\/svg\/","svgExt":".svg","source":{"concatemoji":"https:\/\/www.kongresobywatelski.pl\/wp-includes\/js\/wp-emoji-release.min.js?ver=d266af73b7ef8fa7ac01623cc0b0ab64"}}; /*! This file is auto-generated */ !function(i,n){var o,s,e;function c(e){try{var t={supportTests:e,timestamp:(new Date).valueOf()};sessionStorage.setItem(o,JSON.stringify(t))}catch(e){}}function p(e,t,n){e.clearRect(0,0,e.canvas.width,e.canvas.height),e.fillText(t,0,0);var t=new Uint32Array(e.getImageData(0,0,e.canvas.width,e.canvas.height).data),r=(e.clearRect(0,0,e.canvas.width,e.canvas.height),e.fillText(n,0,0),new Uint32Array(e.getImageData(0,0,e.canvas.width,e.canvas.height).data));return t.every(function(e,t){return e===r[t]})}function u(e,t,n){switch(t){case"flag":return n(e,"\ud83c\udff3\ufe0f\u200d\u26a7\ufe0f","\ud83c\udff3\ufe0f\u200b\u26a7\ufe0f")?!1:!n(e,"\ud83c\uddfa\ud83c\uddf3","\ud83c\uddfa\u200b\ud83c\uddf3")&&!n(e,"\ud83c\udff4\udb40\udc67\udb40\udc62\udb40\udc65\udb40\udc6e\udb40\udc67\udb40\udc7f","\ud83c\udff4\u200b\udb40\udc67\u200b\udb40\udc62\u200b\udb40\udc65\u200b\udb40\udc6e\u200b\udb40\udc67\u200b\udb40\udc7f");case"emoji":return!n(e,"\ud83d\udc26\u200d\u2b1b","\ud83d\udc26\u200b\u2b1b")}return!1}function f(e,t,n){var r="undefined"!=typeof WorkerGlobalScope&&self instanceof WorkerGlobalScope?new OffscreenCanvas(300,150):i.createElement("canvas"),a=r.getContext("2d",{willReadFrequently:!0}),o=(a.textBaseline="top",a.font="600 32px Arial",{});return e.forEach(function(e){o[e]=t(a,e,n)}),o}function t(e){var t=i.createElement("script");t.src=e,t.defer=!0,i.head.appendChild(t)}"undefined"!=typeof Promise&&(o="wpEmojiSettingsSupports",s=["flag","emoji"],n.supports={everything:!0,everythingExceptFlag:!0},e=new Promise(function(e){i.addEventListener("DOMContentLoaded",e,{once:!0})}),new Promise(function(t){var n=function(){try{var e=JSON.parse(sessionStorage.getItem(o));if("object"==typeof e&&"number"==typeof e.timestamp&&(new Date).valueOf()<e.timestamp+604800&&"object"==typeof e.supportTests)return e.supportTests}catch(e){}return null}();if(!n){if("undefined"!=typeof Worker&&"undefined"!=typeof OffscreenCanvas&&"undefined"!=typeof URL&&URL.createObjectURL&&"undefined"!=typeof Blob)try{var e="postMessage("+f.toString()+"("+[JSON.stringify(s),u.toString(),p.toString()].join(",")+"));",r=new Blob([e],{type:"text/javascript"}),a=new Worker(URL.createObjectURL(r),{name:"wpTestEmojiSupports"});return void(a.onmessage=function(e){c(n=e.data),a.terminate(),t(n)})}catch(e){}c(n=f(s,u,p))}t(n)}).then(function(e){for(var t in e)n.supports[t]=e[t],n.supports.everything=n.supports.everything&&n.supports[t],"flag"!==t&&(n.supports.everythingExceptFlag=n.supports.everythingExceptFlag&&n.supports[t]);n.supports.everythingExceptFlag=n.supports.everythingExceptFlag&&!n.supports.flag,n.DOMReady=!1,n.readyCallback=function(){n.DOMReady=!0}}).then(function(){return e}).then(function(){var e;n.supports.everything||(n.readyCallback(),(e=n.source||{}).concatemoji?t(e.concatemoji):e.wpemoji&&e.twemoji&&(t(e.twemoji),t(e.wpemoji)))}))}((window,document),window._wpemojiSettings); /* ]]> */ </script> <link rel='stylesheet' id='alpaca-theme-google-fonts-css' href='https://fonts.googleapis.com/css?family=Merriweather%3A100%2C200%2C300%2C400%2C500%2C600%2C700%2C800&display=swap&ver=2022021201' type='text/css' media='all' /> <link rel='stylesheet' id='slick-css' href='https://www.kongresobywatelski.pl/wp-content/themes/alpaca/assets/libs/slick/slick.min.css?ver=1.8.1' type='text/css' media='all' /> <link rel='stylesheet' id='font-awesome-all-css' href='https://www.kongresobywatelski.pl/wp-content/themes/alpaca/assets/fonts/font-awesome/css/all.min.css?ver=d266af73b7ef8fa7ac01623cc0b0ab64' type='text/css' media='all' /> <link rel='stylesheet' id='elegant-font-css' href='https://www.kongresobywatelski.pl/wp-content/themes/alpaca/assets/fonts/elegant-font/font.min.css?ver=d266af73b7ef8fa7ac01623cc0b0ab64' type='text/css' media='all' /> <link rel='stylesheet' id='wp-block-library-css' href='https://www.kongresobywatelski.pl/wp-includes/css/dist/block-library/style.min.css?ver=d266af73b7ef8fa7ac01623cc0b0ab64' type='text/css' media='all' /> <link rel='stylesheet' id='alpaca-theme-style-css' href='https://www.kongresobywatelski.pl/wp-content/themes/alpaca/assets/styles/front/main.min.css?ver=2022021201' type='text/css' media='all' /> <style id='wp-emoji-styles-inline-css' type='text/css'> img.wp-smiley, img.emoji { display: inline !important; border: none !important; box-shadow: none !important; height: 1em !important; width: 1em !important; margin: 0 0.07em !important; vertical-align: -0.1em !important; background: none !important; padding: 0 !important; } </style> <style id='safe-svg-svg-icon-style-inline-css' type='text/css'> .safe-svg-cover{text-align:center}.safe-svg-cover .safe-svg-inside{display:inline-block;max-width:100%}.safe-svg-cover svg{height:100%;max-height:100%;max-width:100%;width:100%} </style> <style id='classic-theme-styles-inline-css' type='text/css'> /*! This file is auto-generated */ .wp-block-button__link{color:#fff;background-color:#32373c;border-radius:9999px;box-shadow:none;text-decoration:none;padding:calc(.667em + 2px) calc(1.333em + 2px);font-size:1.125em}.wp-block-file__button{background:#32373c;color:#fff;text-decoration:none} </style> <style id='global-styles-inline-css' type='text/css'> :root{--wp--preset--aspect-ratio--square: 1;--wp--preset--aspect-ratio--4-3: 4/3;--wp--preset--aspect-ratio--3-4: 3/4;--wp--preset--aspect-ratio--3-2: 3/2;--wp--preset--aspect-ratio--2-3: 2/3;--wp--preset--aspect-ratio--16-9: 16/9;--wp--preset--aspect-ratio--9-16: 9/16;--wp--preset--color--black: #000000;--wp--preset--color--cyan-bluish-gray: #abb8c3;--wp--preset--color--white: #ffffff;--wp--preset--color--pale-pink: #f78da7;--wp--preset--color--vivid-red: #cf2e2e;--wp--preset--color--luminous-vivid-orange: #ff6900;--wp--preset--color--luminous-vivid-amber: #fcb900;--wp--preset--color--light-green-cyan: #7bdcb5;--wp--preset--color--vivid-green-cyan: #00d084;--wp--preset--color--pale-cyan-blue: #8ed1fc;--wp--preset--color--vivid-cyan-blue: #0693e3;--wp--preset--color--vivid-purple: #9b51e0;--wp--preset--gradient--vivid-cyan-blue-to-vivid-purple: linear-gradient(135deg,rgba(6,147,227,1) 0%,rgb(155,81,224) 100%);--wp--preset--gradient--light-green-cyan-to-vivid-green-cyan: linear-gradient(135deg,rgb(122,220,180) 0%,rgb(0,208,130) 100%);--wp--preset--gradient--luminous-vivid-amber-to-luminous-vivid-orange: linear-gradient(135deg,rgba(252,185,0,1) 0%,rgba(255,105,0,1) 100%);--wp--preset--gradient--luminous-vivid-orange-to-vivid-red: linear-gradient(135deg,rgba(255,105,0,1) 0%,rgb(207,46,46) 100%);--wp--preset--gradient--very-light-gray-to-cyan-bluish-gray: linear-gradient(135deg,rgb(238,238,238) 0%,rgb(169,184,195) 100%);--wp--preset--gradient--cool-to-warm-spectrum: linear-gradient(135deg,rgb(74,234,220) 0%,rgb(151,120,209) 20%,rgb(207,42,186) 40%,rgb(238,44,130) 60%,rgb(251,105,98) 80%,rgb(254,248,76) 100%);--wp--preset--gradient--blush-light-purple: linear-gradient(135deg,rgb(255,206,236) 0%,rgb(152,150,240) 100%);--wp--preset--gradient--blush-bordeaux: linear-gradient(135deg,rgb(254,205,165) 0%,rgb(254,45,45) 50%,rgb(107,0,62) 100%);--wp--preset--gradient--luminous-dusk: linear-gradient(135deg,rgb(255,203,112) 0%,rgb(199,81,192) 50%,rgb(65,88,208) 100%);--wp--preset--gradient--pale-ocean: linear-gradient(135deg,rgb(255,245,203) 0%,rgb(182,227,212) 50%,rgb(51,167,181) 100%);--wp--preset--gradient--electric-grass: linear-gradient(135deg,rgb(202,248,128) 0%,rgb(113,206,126) 100%);--wp--preset--gradient--midnight: linear-gradient(135deg,rgb(2,3,129) 0%,rgb(40,116,252) 100%);--wp--preset--font-size--small: 13px;--wp--preset--font-size--medium: 20px;--wp--preset--font-size--large: 36px;--wp--preset--font-size--x-large: 42px;--wp--preset--spacing--20: 0.44rem;--wp--preset--spacing--30: 0.67rem;--wp--preset--spacing--40: 1rem;--wp--preset--spacing--50: 1.5rem;--wp--preset--spacing--60: 2.25rem;--wp--preset--spacing--70: 3.38rem;--wp--preset--spacing--80: 5.06rem;--wp--preset--shadow--natural: 6px 6px 9px rgba(0, 0, 0, 0.2);--wp--preset--shadow--deep: 12px 12px 50px rgba(0, 0, 0, 0.4);--wp--preset--shadow--sharp: 6px 6px 0px rgba(0, 0, 0, 0.2);--wp--preset--shadow--outlined: 6px 6px 0px -3px rgba(255, 255, 255, 1), 6px 6px rgba(0, 0, 0, 1);--wp--preset--shadow--crisp: 6px 6px 0px rgba(0, 0, 0, 1);}:where(.is-layout-flex){gap: 0.5em;}:where(.is-layout-grid){gap: 0.5em;}body .is-layout-flex{display: flex;}.is-layout-flex{flex-wrap: wrap;align-items: center;}.is-layout-flex > :is(*, div){margin: 0;}body .is-layout-grid{display: grid;}.is-layout-grid > :is(*, div){margin: 0;}:where(.wp-block-columns.is-layout-flex){gap: 2em;}:where(.wp-block-columns.is-layout-grid){gap: 2em;}:where(.wp-block-post-template.is-layout-flex){gap: 1.25em;}:where(.wp-block-post-template.is-layout-grid){gap: 1.25em;}.has-black-color{color: var(--wp--preset--color--black) !important;}.has-cyan-bluish-gray-color{color: var(--wp--preset--color--cyan-bluish-gray) !important;}.has-white-color{color: var(--wp--preset--color--white) !important;}.has-pale-pink-color{color: var(--wp--preset--color--pale-pink) !important;}.has-vivid-red-color{color: var(--wp--preset--color--vivid-red) !important;}.has-luminous-vivid-orange-color{color: var(--wp--preset--color--luminous-vivid-orange) !important;}.has-luminous-vivid-amber-color{color: var(--wp--preset--color--luminous-vivid-amber) !important;}.has-light-green-cyan-color{color: var(--wp--preset--color--light-green-cyan) !important;}.has-vivid-green-cyan-color{color: var(--wp--preset--color--vivid-green-cyan) !important;}.has-pale-cyan-blue-color{color: var(--wp--preset--color--pale-cyan-blue) !important;}.has-vivid-cyan-blue-color{color: var(--wp--preset--color--vivid-cyan-blue) !important;}.has-vivid-purple-color{color: var(--wp--preset--color--vivid-purple) !important;}.has-black-background-color{background-color: var(--wp--preset--color--black) !important;}.has-cyan-bluish-gray-background-color{background-color: var(--wp--preset--color--cyan-bluish-gray) !important;}.has-white-background-color{background-color: var(--wp--preset--color--white) !important;}.has-pale-pink-background-color{background-color: var(--wp--preset--color--pale-pink) !important;}.has-vivid-red-background-color{background-color: var(--wp--preset--color--vivid-red) !important;}.has-luminous-vivid-orange-background-color{background-color: var(--wp--preset--color--luminous-vivid-orange) !important;}.has-luminous-vivid-amber-background-color{background-color: var(--wp--preset--color--luminous-vivid-amber) !important;}.has-light-green-cyan-background-color{background-color: var(--wp--preset--color--light-green-cyan) !important;}.has-vivid-green-cyan-background-color{background-color: var(--wp--preset--color--vivid-green-cyan) !important;}.has-pale-cyan-blue-background-color{background-color: var(--wp--preset--color--pale-cyan-blue) !important;}.has-vivid-cyan-blue-background-color{background-color: var(--wp--preset--color--vivid-cyan-blue) !important;}.has-vivid-purple-background-color{background-color: var(--wp--preset--color--vivid-purple) !important;}.has-black-border-color{border-color: var(--wp--preset--color--black) !important;}.has-cyan-bluish-gray-border-color{border-color: var(--wp--preset--color--cyan-bluish-gray) !important;}.has-white-border-color{border-color: var(--wp--preset--color--white) !important;}.has-pale-pink-border-color{border-color: var(--wp--preset--color--pale-pink) !important;}.has-vivid-red-border-color{border-color: var(--wp--preset--color--vivid-red) !important;}.has-luminous-vivid-orange-border-color{border-color: var(--wp--preset--color--luminous-vivid-orange) !important;}.has-luminous-vivid-amber-border-color{border-color: var(--wp--preset--color--luminous-vivid-amber) !important;}.has-light-green-cyan-border-color{border-color: var(--wp--preset--color--light-green-cyan) !important;}.has-vivid-green-cyan-border-color{border-color: var(--wp--preset--color--vivid-green-cyan) !important;}.has-pale-cyan-blue-border-color{border-color: var(--wp--preset--color--pale-cyan-blue) !important;}.has-vivid-cyan-blue-border-color{border-color: var(--wp--preset--color--vivid-cyan-blue) !important;}.has-vivid-purple-border-color{border-color: var(--wp--preset--color--vivid-purple) !important;}.has-vivid-cyan-blue-to-vivid-purple-gradient-background{background: var(--wp--preset--gradient--vivid-cyan-blue-to-vivid-purple) !important;}.has-light-green-cyan-to-vivid-green-cyan-gradient-background{background: var(--wp--preset--gradient--light-green-cyan-to-vivid-green-cyan) !important;}.has-luminous-vivid-amber-to-luminous-vivid-orange-gradient-background{background: var(--wp--preset--gradient--luminous-vivid-amber-to-luminous-vivid-orange) !important;}.has-luminous-vivid-orange-to-vivid-red-gradient-background{background: var(--wp--preset--gradient--luminous-vivid-orange-to-vivid-red) !important;}.has-very-light-gray-to-cyan-bluish-gray-gradient-background{background: var(--wp--preset--gradient--very-light-gray-to-cyan-bluish-gray) !important;}.has-cool-to-warm-spectrum-gradient-background{background: var(--wp--preset--gradient--cool-to-warm-spectrum) !important;}.has-blush-light-purple-gradient-background{background: var(--wp--preset--gradient--blush-light-purple) !important;}.has-blush-bordeaux-gradient-background{background: var(--wp--preset--gradient--blush-bordeaux) !important;}.has-luminous-dusk-gradient-background{background: var(--wp--preset--gradient--luminous-dusk) !important;}.has-pale-ocean-gradient-background{background: var(--wp--preset--gradient--pale-ocean) !important;}.has-electric-grass-gradient-background{background: var(--wp--preset--gradient--electric-grass) !important;}.has-midnight-gradient-background{background: var(--wp--preset--gradient--midnight) !important;}.has-small-font-size{font-size: var(--wp--preset--font-size--small) !important;}.has-medium-font-size{font-size: var(--wp--preset--font-size--medium) !important;}.has-large-font-size{font-size: var(--wp--preset--font-size--large) !important;}.has-x-large-font-size{font-size: var(--wp--preset--font-size--x-large) !important;} :where(.wp-block-post-template.is-layout-flex){gap: 1.25em;}:where(.wp-block-post-template.is-layout-grid){gap: 1.25em;} :where(.wp-block-columns.is-layout-flex){gap: 2em;}:where(.wp-block-columns.is-layout-grid){gap: 2em;} :root :where(.wp-block-pullquote){font-size: 1.5em;line-height: 1.6;} </style> <link rel='stylesheet' id='cookie-law-info-css' href='https://www.kongresobywatelski.pl/wp-content/plugins/cookie-law-info/legacy/public/css/cookie-law-info-public.css?ver=3.2.6' type='text/css' media='all' /> <link rel='stylesheet' id='cookie-law-info-gdpr-css' href='https://www.kongresobywatelski.pl/wp-content/plugins/cookie-law-info/legacy/public/css/cookie-law-info-gdpr.css?ver=3.2.6' type='text/css' media='all' /> <link rel='stylesheet' id='djacc-style-css' href='https://www.kongresobywatelski.pl/wp-content/plugins/dj-accessibility/module/assets/css/accessibility.css?ver=99.1.02-1739843691' type='text/css' media='all' /> <link rel='stylesheet' id='ns-category-widget-tree-style-css' href='https://www.kongresobywatelski.pl/wp-content/plugins/ns-category-widget/third-party/jstree/css/themes/default/style.min.css?ver=3.3.16' type='text/css' media='all' /> <link rel='stylesheet' id='bs-style-css' href='https://www.kongresobywatelski.pl/wp-content/themes/alpaca-child/bootstrap/css/bootstrap.min.css?ver=d266af73b7ef8fa7ac01623cc0b0ab64' type='text/css' media='all' /> <link rel='stylesheet' id='alpaca-child-theme-style-css' href='https://www.kongresobywatelski.pl/wp-content/themes/alpaca-child/style.css?ver=2.1.3' type='text/css' media='all' /> <style id='alpaca-child-theme-style-inline-css' type='text/css'> :root { --primary-color: #d52728; --primary-color-semi: rgba(213, 39, 40, 0.3); --dark-bg-color: #333333; --heading-font: "Merriweather"; } </style> <link rel='stylesheet' id='mimetypes-link-icons-css' href='https://www.kongresobywatelski.pl/wp-content/plugins/mimetypes-link-icons/css/style.php?cssvars=bXRsaV9oZWlnaHQ9MjQmbXRsaV9pbWFnZV90eXBlPXBuZyZtdGxpX2xlZnRvcnJpZ2h0PWxlZnQmYWN0aXZlX3R5cGVzPWNzdnxkb2N8cGRm&ver=3.0' type='text/css' media='all' /> <script type="text/javascript" src="https://www.kongresobywatelski.pl/wp-includes/js/jquery/jquery.min.js?ver=3.7.1" id="jquery-core-js"></script> <script type="text/javascript" src="https://www.kongresobywatelski.pl/wp-includes/js/jquery/jquery-migrate.min.js?ver=3.4.1" id="jquery-migrate-js"></script> <script type="text/javascript" src="https://www.kongresobywatelski.pl/wp-content/themes/alpaca/assets/scripts/libs/modernizr.min.js?ver=3.3.1" id="modernizr-js"></script>  <script type="text/javascript" id="cookie-law-info-js-extra"> /* <![CDATA[ */ var Cli_Data = {"nn_cookie_ids":[],"cookielist":[],"non_necessary_cookies":[],"ccpaEnabled":"","ccpaRegionBased":"","ccpaBarEnabled":"","strictlyEnabled":["necessary","obligatoire"],"ccpaType":"gdpr","js_blocking":"","custom_integration":"","triggerDomRefresh":"","secure_cookies":""}; var cli_cookiebar_settings = {"animate_speed_hide":"500","animate_speed_show":"500","background":"#fff","border":"#444","border_on":"","button_1_button_colour":"#000","button_1_button_hover":"#000000","button_1_link_colour":"#fff","button_1_as_button":"1","button_1_new_win":"","button_2_button_colour":"#333","button_2_button_hover":"#292929","button_2_link_colour":"#444","button_2_as_button":"","button_2_hidebar":"","button_3_button_colour":"#000","button_3_button_hover":"#000000","button_3_link_colour":"#fff","button_3_as_button":"1","button_3_new_win":"","button_4_button_colour":"#000","button_4_button_hover":"#000000","button_4_link_colour":"#fff","button_4_as_button":"1","button_7_button_colour":"#61a229","button_7_button_hover":"#4e8221","button_7_link_colour":"#fff","button_7_as_button":"1","button_7_new_win":"","font_family":"inherit","header_fix":"","notify_animate_hide":"1","notify_animate_show":"","notify_div_id":"#cookie-law-info-bar","notify_position_horizontal":"right","notify_position_vertical":"bottom","scroll_close":"","scroll_close_reload":"","accept_close_reload":"","reject_close_reload":"","showagain_tab":"","showagain_background":"#fff","showagain_border":"#000","showagain_div_id":"#cookie-law-info-again","showagain_x_position":"100px","text":"#000","show_once_yn":"","show_once":"10000","logging_on":"","as_popup":"","popup_overlay":"1","bar_heading_text":"","cookie_bar_as":"banner","popup_showagain_position":"bottom-right","widget_position":"left"}; var log_object = {"ajax_url":"https:\/\/www.kongresobywatelski.pl\/wp-admin\/admin-ajax.php"}; /* ]]> */ </script> <script type="text/javascript" src="https://www.kongresobywatelski.pl/wp-content/plugins/cookie-law-info/legacy/public/js/cookie-law-info-public.js?ver=3.2.6" id="cookie-law-info-js"></script> <script type="text/javascript" src="https://www.kongresobywatelski.pl/wp-content/themes/alpaca-child/bootstrap/js/bootstrap.min.js?ver=d266af73b7ef8fa7ac01623cc0b0ab64" id="bs-script-js"></script> <script type="text/javascript" src="https://cdnjs.cloudflare.com/ajax/libs/sticky-sidebar/3.3.1/sticky-sidebar.min.js?ver=d266af73b7ef8fa7ac01623cc0b0ab64" id="sticky-script-js"></script> <script type="text/javascript" src="https://www.kongresobywatelski.pl/wp-content/themes/alpaca-child/js/script.js?ver=d266af73b7ef8fa7ac01623cc0b0ab64" id="main-script-js"></script> <link rel="https://api.w.org/" href="https://www.kongresobywatelski.pl/wp-json/" /><link rel="alternate" title="JSON" type="application/json" href="https://www.kongresobywatelski.pl/wp-json/wp/v2/posts/39890" /><link rel="EditURI" type="application/rsd+xml" title="RSD" href="https://www.kongresobywatelski.pl/xmlrpc.php?rsd" /> <link rel='shortlink' href='https://www.kongresobywatelski.pl/?p=39890' /> <link rel="alternate" title="oEmbed (JSON)" type="application/json+oembed" href="https://www.kongresobywatelski.pl/wp-json/oembed/1.0/embed?url=https%3A%2F%2Fwww.kongresobywatelski.pl%2Fidee-dla-polski%2Fziemia-lubuska-rodzaca-sie-tozsamosc-nowe-aspiracje%2F" /> <link rel="alternate" title="oEmbed (XML)" type="text/xml+oembed" href="https://www.kongresobywatelski.pl/wp-json/oembed/1.0/embed?url=https%3A%2F%2Fwww.kongresobywatelski.pl%2Fidee-dla-polski%2Fziemia-lubuska-rodzaca-sie-tozsamosc-nowe-aspiracje%2F&format=xml" /> <script type="text/javascript"> (function(url){ if(/(?:Chrome\/26\.0\.1410\.63 Safari\/537\.31|WordfenceTestMonBot)/.test(navigator.userAgent)){ return; } var addEvent = function(evt, handler) { if (window.addEventListener) { document.addEventListener(evt, handler, false); } else if (window.attachEvent) { document.attachEvent('on' + evt, handler); } }; var removeEvent = function(evt, handler) { if (window.removeEventListener) { document.removeEventListener(evt, handler, false); } else if (window.detachEvent) { document.detachEvent('on' + evt, handler); } }; var evts = 'contextmenu dblclick drag dragend dragenter dragleave dragover dragstart drop keydown keypress keyup mousedown mousemove mouseout mouseover mouseup mousewheel scroll'.split(' '); var logHuman = function() { if (window.wfLogHumanRan) { return; } window.wfLogHumanRan = true; var wfscr = document.createElement('script'); wfscr.type = 'text/javascript'; wfscr.async = true; wfscr.src = url + '&r=' + Math.random(); (document.getElementsByTagName('head')[0]||document.getElementsByTagName('body')[0]).appendChild(wfscr); for (var i = 0; i < evts.length; i++) { removeEvent(evts[i], logHuman); } }; for (var i = 0; i < evts.length; i++) { addEvent(evts[i], logHuman); } })('//www.kongresobywatelski.pl/?wordfence_lh=1&hid=AA80E47F7382E1538D641E159B423B59'); </script><script>document.querySelector('.button').addEventListener('click', function(e) { e.preventDefault(); // Check if the form exists, append if not if (!document.querySelector('getresponse-form')) { const form = document.createElement('getresponse-form'); form.setAttribute('form-id', 'f387784c-d4b6-41e5-b861-abfd6fa1bf7c'); form.setAttribute('e', '0'); document.body.appendChild(form); // Or insert into a specific container } }); </script> <style type="text/css" id="wp-custom-css"> /* kolor pod obrazem */ .posts .post-overlay, .overlay-header { background: #be2222; } /* kolor tekstu i rozmiar subtitle ciemna sekcja */ .dark-color .section-sub-title { color: #ffffff; font-size: 1rem; opacity: 1; } .read-more-btn { font-size: 2rem; } /* zmiany widgetow front */ .home-widgets-section { display: flex; flex-wrap: wrap; } /* inne do przeniesienia do scss */ .home-widgets-section > div { width: 100%; } .home-widgets-section .posts.layout-full-overlay, .home-widgets-section .posts.alignfull { width: 100%; margin: 0; left: auto; } @media(min-width: 1280px) { .home-widgets-section .w50 { width: 50%; } } .home-widgets-section .overlay .container { padding: 0; } .home-widgets-section .w50.overlay div, .home-widgets-section .w50.overlay article, .home-widgets-section .w50.overlay .featured-img { height: 100%; } .site-header-horizontal .posts.layout-full-overlay .post-overlay .featured-img { height: 100% !important; } .overlay-header .cat-links { color: #fff; } @media screen and (max-width: 599px) { .archive .primary .posts:not(.alignfull), .blog .primary .posts:not(.alignfull), .front-page .primary .posts:not(.alignfull), .search-results .primary .posts:not(.alignfull) { margin-right: auto; margin-left: auto; } } /* 15.02 */ .pagination ul { margin: 30px 0; } /* 21.02 */ .posts.multimedia.layout-grid.grid-style-2 .posts-wrapper .post { margin-bottom: 40px; } .site-content:not(.with-sidebar-right) .sidebar { display: none; } </style>  <script type="text/javascript"> (function(m, o, n, t, e, r, _){ m['__GetResponseAnalyticsObject'] = e;m[e] = m[e] || function() {(m[e].q = m[e].q || []).push(arguments)}; r = o.createElement(n);_ = o.getElementsByTagName(n)[0];r.async = 1;r.src = t;r.setAttribute('crossorigin', 'use-credentials');_.parentNode .insertBefore(r, _); })(window, document, 'script', 'https://an.gr-wcon.com/script/f9f6d3e9-7ba9-4792-9320-f75ed6344b45/ga.js', 'GrTracking'); </script>  </head> <body class="post-template-default single single-post postid-39890 single-format-standard wp-custom-logo wp-embed-responsive post-template-normal light-color site-header-horizontal site-header-horizontal-3"> <section class="djacc djacc-container djacc-toolbar djacc--hidden djacc--light djacc--custom"> <div class="djacc__panel"> <ul class="djacc__list"> <li class="djacc__item djacc__item--contrast"> <button class="djacc__btn djacc__btn--dark-contrast" aria-label="Wysoki kontrast"> <svg xmlns="http://www.w3.org/2000/svg" width="16" height="16" viewBox="0 0 24 24"> <g fill="none" stroke="#fff" stroke-width="2"> <circle cx="12" cy="12" r="12" stroke="none"></circle> <circle cx="12" cy="12" r="11" fill="none"></circle> </g> <path d="M0,12A12,12,0,0,1,12,0V24A12,12,0,0,1,0,12Z" fill="#fff"></path> </svg> <span class="djacc__title">Wysoki kontrast</span> </button> </li> <li class="djacc__item"> <span class="djacc__arrows djacc__arrows--font-size"> <button class="djacc__dec" aria-label="Zmniejsz rozmiar czcionki"> <svg xmlns="http://www.w3.org/2000/svg" width="10" height="2" viewBox="0 0 10 2"> <g transform="translate(1 1)"> <line x1="8" fill="none" stroke="#fff" stroke-linecap="round" stroke-width="2"/> </g> </svg> </button> <svg xmlns="http://www.w3.org/2000/svg" width="10" height="21" viewBox="0 0 10 21"> <text id="Aa" transform="translate(0 17)" fill="#404042" font-size="16" font-weight="500"><tspan x="0" y="0">A</tspan></text> </svg> <span class="djacc__title">Czcionka <span class="djacc__size">100<span class="djacc__percent">%</span></span></span> <button class="djacc__inc" aria-label="Zwiększ rozmiar czcionki"> <svg xmlns="http://www.w3.org/2000/svg" width="10" height="10" viewBox="0 0 10 10"> <g transform="translate(1 1)"> <line y2="8" transform="translate(4)" fill="none" stroke="#fff" stroke-linecap="round" stroke-width="2"/> <line x1="8" transform="translate(0 4)" fill="none" stroke="#fff" stroke-linecap="round" stroke-width="2"/> </g> </svg> </button> </span> </li>  </ul> </div> </section> <div class="skip-menu"> <div class="menu-skip-menu-container"><ul id="menu-skip-menu" class="menu"><li id="menu-item-43957" class="menu-item menu-item-type-custom menu-item-object-custom menu-item-43957"><a href="#horizontal-site-header-navigation">Przejdź do menu</a></li> <li id="menu-item-43958" class="menu-item menu-item-type-custom menu-item-object-custom menu-item-43958"><a href="#content">Przejdź do zawartości</a></li> </ul></div></div> <header id="masthead" class="site-header light-color"> <div class="site-header-main"> <div class="container"> <div class="site-branding"> <a href="https://www.kongresobywatelski.pl/" class="custom-logo-link" aria-label="Logo Kongresu Obywatelskiego"><img width="160" height="104" src="https://www.kongresobywatelski.pl/wp-content/uploads/2022/11/nowe_logo.png" class="custom-logo desktop-logo light-logo" alt="Logo Kongresu Obywatelskiego" decoding="async" srcset="https://www.kongresobywatelski.pl/wp-content/uploads/2022/11/nowe_logo.png 835w, https://www.kongresobywatelski.pl/wp-content/uploads/2022/11/nowe_logo-300x195.png 300w, https://www.kongresobywatelski.pl/wp-content/uploads/2022/11/nowe_logo-768x499.png 768w, https://www.kongresobywatelski.pl/wp-content/uploads/2022/11/nowe_logo-280x182.png 280w, https://www.kongresobywatelski.pl/wp-content/uploads/2022/11/nowe_logo-150x98.png 150w, https://www.kongresobywatelski.pl/wp-content/uploads/2022/11/nowe_logo-200x130.png 200w, https://www.kongresobywatelski.pl/wp-content/uploads/2022/11/nowe_logo-400x260.png 400w, https://www.kongresobywatelski.pl/wp-content/uploads/2022/11/nowe_logo-610x397.png 610w, https://www.kongresobywatelski.pl/wp-content/uploads/2022/11/nowe_logo-480x312.png 480w, https://www.kongresobywatelski.pl/wp-content/uploads/2022/11/nowe_logo-500x325.png 500w, https://www.kongresobywatelski.pl/wp-content/uploads/2022/11/nowe_logo-540x351.png 540w, https://www.kongresobywatelski.pl/wp-content/uploads/2022/11/nowe_logo-560x364.png 560w, https://www.kongresobywatelski.pl/wp-content/uploads/2022/11/nowe_logo-780x507.png 780w, https://www.kongresobywatelski.pl/wp-content/uploads/2022/11/nowe_logo-600x390.png 600w, https://www.kongresobywatelski.pl/wp-content/uploads/2022/11/nowe_logo-550x358.png 550w, https://www.kongresobywatelski.pl/wp-content/uploads/2022/11/nowe_logo-370x241.png 370w, https://www.kongresobywatelski.pl/wp-content/uploads/2022/11/nowe_logo-255x166.png 255w" sizes="255px" data-loftocean-lazy-load-sizes="(max-width: 160px) 100vw, 160px" data-loftocean-loading-image="on" /><img width="100" height="65" src="https://www.kongresobywatelski.pl/wp-content/uploads/2022/11/nowe_logo.png" class="custom-logo mobile-logo light-logo" alt="Logo Kongresu Obywatelskiego" decoding="async" srcset="https://www.kongresobywatelski.pl/wp-content/uploads/2022/11/nowe_logo.png 835w, https://www.kongresobywatelski.pl/wp-content/uploads/2022/11/nowe_logo-300x195.png 300w, https://www.kongresobywatelski.pl/wp-content/uploads/2022/11/nowe_logo-768x499.png 768w, https://www.kongresobywatelski.pl/wp-content/uploads/2022/11/nowe_logo-280x182.png 280w, https://www.kongresobywatelski.pl/wp-content/uploads/2022/11/nowe_logo-150x98.png 150w, https://www.kongresobywatelski.pl/wp-content/uploads/2022/11/nowe_logo-200x130.png 200w, https://www.kongresobywatelski.pl/wp-content/uploads/2022/11/nowe_logo-400x260.png 400w, https://www.kongresobywatelski.pl/wp-content/uploads/2022/11/nowe_logo-610x397.png 610w, https://www.kongresobywatelski.pl/wp-content/uploads/2022/11/nowe_logo-480x312.png 480w, https://www.kongresobywatelski.pl/wp-content/uploads/2022/11/nowe_logo-500x325.png 500w, https://www.kongresobywatelski.pl/wp-content/uploads/2022/11/nowe_logo-540x351.png 540w, https://www.kongresobywatelski.pl/wp-content/uploads/2022/11/nowe_logo-560x364.png 560w, https://www.kongresobywatelski.pl/wp-content/uploads/2022/11/nowe_logo-780x507.png 780w, https://www.kongresobywatelski.pl/wp-content/uploads/2022/11/nowe_logo-600x390.png 600w, https://www.kongresobywatelski.pl/wp-content/uploads/2022/11/nowe_logo-550x358.png 550w, https://www.kongresobywatelski.pl/wp-content/uploads/2022/11/nowe_logo-370x241.png 370w, https://www.kongresobywatelski.pl/wp-content/uploads/2022/11/nowe_logo-255x166.png 255w" sizes="255px" data-loftocean-lazy-load-sizes="(max-width: 100px) 100vw, 100px" data-loftocean-loading-image="on" /><img width="160" height="104" src="https://www.kongresobywatelski.pl/wp-content/uploads/2022/11/nowe_logo.png" class="custom-logo desktop-logo dark-logo" alt="Logo Kongresu Obywatelskiego" decoding="async" srcset="https://www.kongresobywatelski.pl/wp-content/uploads/2022/11/nowe_logo.png 835w, https://www.kongresobywatelski.pl/wp-content/uploads/2022/11/nowe_logo-300x195.png 300w, https://www.kongresobywatelski.pl/wp-content/uploads/2022/11/nowe_logo-768x499.png 768w, https://www.kongresobywatelski.pl/wp-content/uploads/2022/11/nowe_logo-280x182.png 280w, https://www.kongresobywatelski.pl/wp-content/uploads/2022/11/nowe_logo-150x98.png 150w, https://www.kongresobywatelski.pl/wp-content/uploads/2022/11/nowe_logo-200x130.png 200w, https://www.kongresobywatelski.pl/wp-content/uploads/2022/11/nowe_logo-400x260.png 400w, https://www.kongresobywatelski.pl/wp-content/uploads/2022/11/nowe_logo-610x397.png 610w, https://www.kongresobywatelski.pl/wp-content/uploads/2022/11/nowe_logo-480x312.png 480w, https://www.kongresobywatelski.pl/wp-content/uploads/2022/11/nowe_logo-500x325.png 500w, https://www.kongresobywatelski.pl/wp-content/uploads/2022/11/nowe_logo-540x351.png 540w, https://www.kongresobywatelski.pl/wp-content/uploads/2022/11/nowe_logo-560x364.png 560w, https://www.kongresobywatelski.pl/wp-content/uploads/2022/11/nowe_logo-780x507.png 780w, https://www.kongresobywatelski.pl/wp-content/uploads/2022/11/nowe_logo-600x390.png 600w, https://www.kongresobywatelski.pl/wp-content/uploads/2022/11/nowe_logo-550x358.png 550w, https://www.kongresobywatelski.pl/wp-content/uploads/2022/11/nowe_logo-370x241.png 370w, https://www.kongresobywatelski.pl/wp-content/uploads/2022/11/nowe_logo-255x166.png 255w" sizes="255px" data-loftocean-lazy-load-sizes="(max-width: 160px) 100vw, 160px" data-loftocean-loading-image="on" /><img width="100" height="65" src="https://www.kongresobywatelski.pl/wp-content/uploads/2022/11/nowe_logo.png" class="custom-logo mobile-logo dark-logo" alt="Logo Kongresu Obywatelskiego" decoding="async" srcset="https://www.kongresobywatelski.pl/wp-content/uploads/2022/11/nowe_logo.png 835w, https://www.kongresobywatelski.pl/wp-content/uploads/2022/11/nowe_logo-300x195.png 300w, https://www.kongresobywatelski.pl/wp-content/uploads/2022/11/nowe_logo-768x499.png 768w, https://www.kongresobywatelski.pl/wp-content/uploads/2022/11/nowe_logo-280x182.png 280w, https://www.kongresobywatelski.pl/wp-content/uploads/2022/11/nowe_logo-150x98.png 150w, https://www.kongresobywatelski.pl/wp-content/uploads/2022/11/nowe_logo-200x130.png 200w, https://www.kongresobywatelski.pl/wp-content/uploads/2022/11/nowe_logo-400x260.png 400w, https://www.kongresobywatelski.pl/wp-content/uploads/2022/11/nowe_logo-610x397.png 610w, https://www.kongresobywatelski.pl/wp-content/uploads/2022/11/nowe_logo-480x312.png 480w, https://www.kongresobywatelski.pl/wp-content/uploads/2022/11/nowe_logo-500x325.png 500w, https://www.kongresobywatelski.pl/wp-content/uploads/2022/11/nowe_logo-540x351.png 540w, https://www.kongresobywatelski.pl/wp-content/uploads/2022/11/nowe_logo-560x364.png 560w, https://www.kongresobywatelski.pl/wp-content/uploads/2022/11/nowe_logo-780x507.png 780w, https://www.kongresobywatelski.pl/wp-content/uploads/2022/11/nowe_logo-600x390.png 600w, https://www.kongresobywatelski.pl/wp-content/uploads/2022/11/nowe_logo-550x358.png 550w, https://www.kongresobywatelski.pl/wp-content/uploads/2022/11/nowe_logo-370x241.png 370w, https://www.kongresobywatelski.pl/wp-content/uploads/2022/11/nowe_logo-255x166.png 255w" sizes="255px" data-loftocean-lazy-load-sizes="(max-width: 100px) 100vw, 100px" data-loftocean-loading-image="on" /></a> <div class="site-titles hide-title-tagline"> <p class="site-title"> <a href="https://www.kongresobywatelski.pl/" rel="home">Kongres Obywatelski</a> </p> </div> </div> <button id="menu-toggle" class="menu-toggle">Menu</button> <div class="container menu-container"> <nav id="horizontal-site-header-navigation" class="main-navigation"> <ul id="horizontal-site-header-main-menu" class="primary-menu"> <li id="menu-item-43806" class="menu-item menu-item-type-post_type menu-item-object-page menu-item-has-children menu-item-43806"><a href="https://www.kongresobywatelski.pl/idee-dla-polski/">Thinkletter</a> <ul class="sub-menu"> <li id="menu-item-43807" class="menu-item menu-item-type-post_type menu-item-object-page menu-item-43807"><a href="https://www.kongresobywatelski.pl/idee-dla-polski/teksty/">Teksty</a></li> <li id="menu-item-43808" class="menu-item menu-item-type-post_type menu-item-object-page menu-item-43808"><a href="https://www.kongresobywatelski.pl/idee-dla-polski/autorzy/">Autorzy</a></li> <li id="menu-item-43809" class="menu-item menu-item-type-post_type menu-item-object-page menu-item-43809"><a href="https://www.kongresobywatelski.pl/idee-dla-polski/o-thinkletterze/">O thinkletterze</a></li> <li id="menu-item-43810" class="menu-item menu-item-type-post_type menu-item-object-page menu-item-43810"><a href="https://www.kongresobywatelski.pl/idee-dla-polski/redakcja/">Redakcja</a></li> </ul> </li> <li id="menu-item-46229" class="menu-item menu-item-type-post_type menu-item-object-page menu-item-has-children menu-item-46229"><a href="https://www.kongresobywatelski.pl/pomorski-thinkletter/wydania/">Pomorski Thinkletter</a> <ul class="sub-menu"> <li id="menu-item-46223" class="menu-item menu-item-type-post_type menu-item-object-page menu-item-46223"><a href="https://www.kongresobywatelski.pl/pomorski-thinkletter/wydania/">Wydania</a></li> <li id="menu-item-46486" class="menu-item menu-item-type-post_type menu-item-object-page menu-item-46486"><a href="https://www.kongresobywatelski.pl/pomorski-thinkletter/teksty/">Teksty</a></li> <li id="menu-item-43814" class="menu-item menu-item-type-post_type menu-item-object-page menu-item-43814"><a href="https://www.kongresobywatelski.pl/pomorski-thinkletter/redakcja/">Redakcja</a></li> </ul> </li> <li id="menu-item-43871" class="menu-item menu-item-type-taxonomy menu-item-object-category menu-item-43871"><a href="https://www.kongresobywatelski.pl/category/podcasty/">Podcasty</a></li> <li id="menu-item-43932" class="menu-item menu-item-type-post_type menu-item-object-page menu-item-43932"><a href="https://www.kongresobywatelski.pl/pomorski-thinkletter/debaty-online/">Debaty online</a></li> <li id="menu-item-43819" class="menu-item menu-item-type-taxonomy menu-item-object-category menu-item-43819"><a href="https://www.kongresobywatelski.pl/category/dorobek/ksiazki/">E-Książki</a></li> <li id="menu-item-46090" class="menu-item menu-item-type-taxonomy menu-item-object-category menu-item-has-children menu-item-46090"><a href="https://www.kongresobywatelski.pl/category/inicjatywy/">Inicjatywy</a> <ul class="sub-menu"> <li id="menu-item-43848" class="menu-item menu-item-type-post_type menu-item-object-page menu-item-43848"><a href="https://www.kongresobywatelski.pl/pomorski-thinkletter/">Pomorski Thinkletter</a></li> <li id="menu-item-46871" class="menu-item menu-item-type-taxonomy menu-item-object-category menu-item-46871"><a href="https://www.kongresobywatelski.pl/category/podcasty/">Podcasty</a></li> <li id="menu-item-43847" class="menu-item menu-item-type-post_type menu-item-object-page menu-item-43847"><a href="https://www.kongresobywatelski.pl/idee-dla-polski/">Ogólnopolski Thinkletter</a></li> <li id="menu-item-45096" class="menu-item menu-item-type-post_type menu-item-object-kongresy menu-item-has-children menu-item-45096"><a href="https://www.kongresobywatelski.pl/ogolnopolski-kongres-obywatelski/xvii-ogolnopolski-kongres-obywatelski/aktualnosci/">Ogólnopolski Kongres Obywatelski</a> <ul class="sub-menu"> <li id="menu-item-45098" class="menu-item menu-item-type-post_type menu-item-object-kongresy menu-item-45098"><a href="https://www.kongresobywatelski.pl/ogolnopolski-kongres-obywatelski/xvii-ogolnopolski-kongres-obywatelski/aktualnosci/">Aktualności</a></li> <li id="menu-item-45099" class="menu-item menu-item-type-post_type menu-item-object-kongresy menu-item-45099"><a href="https://www.kongresobywatelski.pl/ogolnopolski-kongres-obywatelski/xvii-ogolnopolski-kongres-obywatelski/program/">Program</a></li> <li id="menu-item-45097" class="menu-item menu-item-type-post_type menu-item-object-kongresy menu-item-45097"><a href="https://www.kongresobywatelski.pl/ogolnopolski-kongres-obywatelski/xvii-ogolnopolski-kongres-obywatelski/transmisja/">Nagrania</a></li> <li id="menu-item-43827" class="menu-item menu-item-type-post_type_archive menu-item-object-kongresy menu-item-43827"><a href="https://www.kongresobywatelski.pl/ogolnopolski-kongres-obywatelski/">Wcześniejsze Kongresy</a></li> </ul> </li> <li id="menu-item-43860" class="menu-item menu-item-type-post_type menu-item-object-pomorskie menu-item-has-children menu-item-43860"><a href="https://www.kongresobywatelski.pl/pomorski-kongres-obywatelski/xi-pomorski-kongres-obywatelski/aktualnosci/">Pomorski Kongres Obywatelski</a> <ul class="sub-menu"> <li id="menu-item-43842" class="menu-item menu-item-type-post_type menu-item-object-pomorskie menu-item-43842"><a href="https://www.kongresobywatelski.pl/pomorski-kongres-obywatelski/xi-pomorski-kongres-obywatelski/aktualnosci/">Aktualności</a></li> <li id="menu-item-43843" class="menu-item menu-item-type-post_type menu-item-object-pomorskie menu-item-43843"><a href="https://www.kongresobywatelski.pl/pomorski-kongres-obywatelski/xi-pomorski-kongres-obywatelski/program/">Program</a></li> <li id="menu-item-43844" class="menu-item menu-item-type-post_type menu-item-object-pomorskie menu-item-43844"><a href="https://www.kongresobywatelski.pl/pomorski-kongres-obywatelski/xi-pomorski-kongres-obywatelski/galerie-zdjec/">Galerie zdjęć</a></li> <li id="menu-item-43845" class="menu-item menu-item-type-post_type menu-item-object-pomorskie menu-item-43845"><a href="https://www.kongresobywatelski.pl/pomorski-kongres-obywatelski/xi-pomorski-kongres-obywatelski/audio-wideo/">Audio / Wideo</a></li> <li id="menu-item-43846" class="menu-item menu-item-type-post_type_archive menu-item-object-pomorskie menu-item-43846"><a href="https://www.kongresobywatelski.pl/pomorski-kongres-obywatelski/">Wcześniejsze Kongresy</a></li> </ul> </li> <li id="menu-item-43849" class="menu-item menu-item-type-taxonomy menu-item-object-category menu-item-43849"><a href="https://www.kongresobywatelski.pl/category/dorobek/projekty/">Projekty</a></li> </ul> </li> <li id="menu-item-43850" class="menu-item menu-item-type-post_type menu-item-object-page menu-item-has-children menu-item-43850"><a href="https://www.kongresobywatelski.pl/o-kongresie/">O Nas</a> <ul class="sub-menu"> <li id="menu-item-43851" class="menu-item menu-item-type-post_type menu-item-object-page menu-item-43851"><a href="https://www.kongresobywatelski.pl/o-kongresie/czym-kongres-obywatelski/">Cele i wartości</a></li> <li id="menu-item-43852" class="menu-item menu-item-type-post_type menu-item-object-page menu-item-43852"><a href="https://www.kongresobywatelski.pl/o-kongresie/rada-programowa/">Rada Programowa</a></li> <li id="menu-item-43853" class="menu-item menu-item-type-post_type menu-item-object-page menu-item-43853"><a href="https://www.kongresobywatelski.pl/o-kongresie/organizator/">Organizator</a></li> <li id="menu-item-43854" class="menu-item menu-item-type-post_type menu-item-object-page menu-item-43854"><a href="https://www.kongresobywatelski.pl/o-kongresie/zespol-kongresu/">Zespół</a></li> <li id="menu-item-43855" class="menu-item menu-item-type-post_type menu-item-object-page menu-item-43855"><a href="https://www.kongresobywatelski.pl/o-kongresie/ludzie-kongresu/">Ludzie Kongresu</a></li> <li id="menu-item-43858" class="menu-item menu-item-type-taxonomy menu-item-object-category menu-item-43858"><a href="https://www.kongresobywatelski.pl/category/dorobek/materialy-prasowe/">Materiały prasowe</a></li> <li id="menu-item-43857" class="menu-item menu-item-type-post_type menu-item-object-page menu-item-43857"><a href="https://www.kongresobywatelski.pl/o-kongresie/dla-mediow/">Dla mediów</a></li> <li id="menu-item-43856" class="menu-item menu-item-type-post_type menu-item-object-page menu-item-43856"><a href="https://www.kongresobywatelski.pl/kontakt/">Kontakt</a></li> </ul> </li> </ul> </nav> </div> <div class="header-section-misc"> <div class="newsletter"> <ul id="menu-newsletter" class="menu"><li id="menu-item-43884" class="button menu-item menu-item-type-custom menu-item-object-custom menu-item-43884"><a href="#">Zapisz się</a></li> </ul> </div> <div class="newsletter-rest"> <div id="djacc"></div> <div class="header-section-more hide-label"> <div class="header-more-btn search"> <a href="/?s=" aria-label="Search"><span class="fas fa-search" aria-hidden="true"></span></a> </div> </div> <nav id="site-header-social-menu-wrap" class="social-navigation"><ul id="site-header-social-menu" class="social-nav menu"><li id="menu-item-43772" class="menu-item menu-item-type-custom menu-item-object-custom menu-item-43772"><a href="https://www.facebook.com/KongresObywatelski/">Facebook</a></li> <li id="menu-item-43773" class="menu-item menu-item-type-custom menu-item-object-custom menu-item-43773"><a href="https://twitter.com/Obywatelski">Twitter</a></li> <li id="menu-item-43774" class="menu-item menu-item-type-custom menu-item-object-custom menu-item-43774"><a href="https://www.youtube.com/channel/UCn3cn6PS0o-1U6tm7Sq6PgA">Youtube</a></li> <li id="menu-item-47790" class="menu-item menu-item-type-custom menu-item-object-custom menu-item-47790"><a href="https://www.linkedin.com/company/kongres-obywatelski/">LinkedIn</a></li> </ul></nav> </div> </div> </div> </div> </header> <div id="page"> <div id="content" class="site-content with-sidebar-right"> <div class="main"> <div class="container"> <div id="primary" class="primary content-area"> <div class="single-article"> <div class="download_pdf"> <a class="pobierz" href="https://www.kongresobywatelski.pl/wp-content/uploads/2019/09/ko-czeslaw_osekowski-ziemia_lubuska-rodzaca_sie_tozsamosc_nowe_aspiracje.pdf" target="blank" title="Pobierz PDF: Ziemia Lubuska – rodząca się tożsamość, nowe aspiracje"><span><strong>Pobierz pdf </strong></span></a> </div> <article class="post-39890 post type-post status-publish format-standard hentry category-idee-dla-polski single-post-wrapper"> <div class="article-content"> <header class="entry-header overlay-header no-thumbnail"> <div class="header-text"> <h1 class="entry-title">Ziemia Lubuska – rodząca się tożsamość, nowe aspiracje</h1> <div class="entry-meta has-author-photo"> <div class="entry-author"> <div class="meta-group author"> <div class="author-photo"> <a href="https://www.kongresobywatelski.pl/osoby/osekowski-czeslaw/"> <img width="80" height="80" src="https://www.kongresobywatelski.pl/wp-content/uploads/2019/09/czeslaw-osekowski-80x80.jpg" class="img-responsive wp-post-image" alt="prof. Czesław Osękowski" decoding="async" srcset="https://www.kongresobywatelski.pl/wp-content/uploads/2019/09/czeslaw-osekowski-80x80.jpg 80w, https://www.kongresobywatelski.pl/wp-content/uploads/2019/09/czeslaw-osekowski-150x150.jpg 150w, https://www.kongresobywatelski.pl/wp-content/uploads/2019/09/czeslaw-osekowski-300x300.jpg 300w, https://www.kongresobywatelski.pl/wp-content/uploads/2019/09/czeslaw-osekowski-768x768.jpg 768w, https://www.kongresobywatelski.pl/wp-content/uploads/2019/09/czeslaw-osekowski-1024x1024.jpg 1024w, https://www.kongresobywatelski.pl/wp-content/uploads/2019/09/czeslaw-osekowski-120x120.jpg 120w, https://www.kongresobywatelski.pl/wp-content/uploads/2019/09/czeslaw-osekowski-214x214.jpg 214w, https://www.kongresobywatelski.pl/wp-content/uploads/2019/09/czeslaw-osekowski-200x200.jpg 200w, https://www.kongresobywatelski.pl/wp-content/uploads/2019/09/czeslaw-osekowski-400x400.jpg 400w, https://www.kongresobywatelski.pl/wp-content/uploads/2019/09/czeslaw-osekowski-610x610.jpg 610w, https://www.kongresobywatelski.pl/wp-content/uploads/2019/09/czeslaw-osekowski-480x480.jpg 480w, https://www.kongresobywatelski.pl/wp-content/uploads/2019/09/czeslaw-osekowski-500x500.jpg 500w, https://www.kongresobywatelski.pl/wp-content/uploads/2019/09/czeslaw-osekowski-540x540.jpg 540w, https://www.kongresobywatelski.pl/wp-content/uploads/2019/09/czeslaw-osekowski-560x560.jpg 560w, https://www.kongresobywatelski.pl/wp-content/uploads/2019/09/czeslaw-osekowski.jpg 1400w" sizes="255px" data-loftocean-lazy-load-sizes="(max-width: 80px) 100vw, 80px" data-loftocean-loading-image="on" /> </a> </div> <div class="meta-item author-name"> <a href="https://www.kongresobywatelski.pl/osoby/osekowski-czeslaw/">prof. Czesław Osękowski</a> </div> </div> </div> <div class="meta-group"> <div class="meta-item post-date">11 września 2019</div> <div class="meta-item read-time">10 minut czytania</div> </div> </div> <div class="entry-excerpt"><p>Ziemię Lubuską po II wojnie światowej zasiedlili polscy osadnicy, którzy budowali polską tożsamość poniemieckiego regionu niemal od zera. Proces ten został już dawno zakończony, ale nadal – oprócz cech wspólnych dla polskiej tożsamości – można dostrzec typowo lubuskie wartości. Jedną z ważniejszych jest społeczna akceptacja dla odmienności zarówno narodowej, jak i – częściowo – światopoglądowej. Z czego ona wynika? Jakie jeszcze postawy charakteryzują Lubuszan? Jakie czynniki kształtowały przez ostatnie dekady regionalną tożsamość?</p></div> </div> </header> <div class="entry-content"><p style="text-align: left;"><strong>Nowy region na mapie Polski</strong></p> <p >Ziemia Lubuska jest jednym z najmłodszych regionów w Polsce. Połączono w niej poniemiecką przestrzeń i infrastrukturę z tradycją i dorobkiem wniesionym i wytworzonym przez polskich osadników z Kresów Wschodnich II Rzeczypospolitej i z centralnej Polski. Potrzeba stworzenia po II wojnie światowej regionu lubuskiego wynikała z przesłanek narodowych, administracyjnych i praktycznych – zamierzano zagospodarować i wypełnić przestrzeń między Pomorzem Zachodnim, Wielkopolską i Dolnym Śląskiem.</p> <p >Przyjęło się, że dzieje Ziemi Lubuskiej dzieli się na trzy epoki określone przez Gerarda Labudę: piastowską – do połowy XIII w., brandenbursko‑pruską – do 1945 r. i polską – od 1945 r. Po 1945 r. określenie „Ziemia Lubuska” odnosiło się – i tak jest nadal – do 19 poniemieckich powiatów, z których w 1950 r. utworzono województwo zielonogórskie. Dla tak ukształtowanego województwa zielonogórskiego zamiennie używano nazwy „Ziemia Lubuska”, która powoli wchodziła do powszechnego użytku i utrwalała się w codziennej praktyce administracyjnej oraz w świadomości społeczeństwa regionu i kraju.</p> <p >Po reformie administracyjnej z 1975 r. i rozdrobnieniu województw proces budowania regionu lubuskiego osłabł, a nawet można powiedzieć, że pozostawał w swoistym zawieszeniu. Tak było aż do końca 1998 r., kiedy to utworzono województwo lubuskie. Częste zmiany terytorialne regionu nie wpływały pozytywnie na szeroko rozumianą spójność Ziemi Lubuskiej i opóźniały kształtowanie się regionalnej tożsamości.</p> <p >Specyfika Ziemi Lubuskiej wynika z jednej strony z wielowiekowej przynależności tego obszaru do Niemiec, z drugiej zaś z tworzenia tu szeroko rozumianej państwowości polskiej od podstaw, a następnie jej utrwalania. Za najbardziej typową cechę regionu należy uznać niemal całkowitą wymianę ludności, odzwierciedlającą się w świadomości nowych mieszkańców oraz w poczuciu tymczasowości występującym wśród mieszkańców przez kolejne dziesięciolecia.</p> <blockquote> <p style="text-align: left;">Specyfika Ziemi Lubuskiej wynika z jednej strony z wielowiekowej przynależności tego obszaru do Niemiec, z drugiej zaś z tworzenia tu szeroko rozumianej państwowości polskiej od podstaw, a następnie jej utrwalania.</p> </blockquote> <p style="text-align: left;"><strong>Trudne początki lubuskiej tożsamości</strong></p> <p >Tożsamość Ziemi Lubuskiej, nawet obecnie nie do końca jeszcze utrwalona i oczywista, kształtowała się w procesie uzależnionym od wielu czynników. Pierwszym i najważniejszym było osiedlenie się tu Polaków, którzy przybyli z województw Polski centralnej i Kresów Wschodnich oraz w mniejszej skali – z zachodniej Europy. W wypadku braku regionalnej ciągłości trwania w sensie terytorialnym i demograficznym potencjał osadników był podstawową wartością, która decydowała o początkach i fundamentach lubuskiej tożsamości. Nowi mieszkańcy regionu mieli już swoją tożsamość i mentalność wyniesioną z miejsc dotychczasowego zamieszkania, które w nowym miejscu musiały przejść trudny egzamin pamięci i zachowania. Tożsamość lubuska często przegrywała z zachowywaną przez osadników w sercach i umysłach tożsamością kresową, wielkopolską czy też ukraińską lub łemkowską.</p> <p >Z czasem zarysowała się tożsamość związana z miejscem zamieszkania, pracy i nauki, ale tożsamość lubuska była dla osadników wciąż niejasna i nieostra, można nawet powiedzieć – niezrozumiała i trudna do określenia oraz zaakceptowania. Jednym z zasadniczych czynników utrudniających integrowanie się ludzi i budowanie szerszej tożsamości było poczucie tymczasowości.</p> <p >Ziemię Lubuską odbudowywali po wojnie przesiedleńcy zza Buga, którzy stanowili w 1950 r. nieco ponad 41% mieszkańców tego obszaru, Wielkopolanie (22% społeczności) oraz osadnicy z województw Polski centralnej, głównie z warszawskiego, łódzkiego, rzeszowskiego, kieleckiego, lubelskiego i krakowskiego (24,5% ogółu mieszkańców). Ludzie ci wnieśli na Ziemię Lubuską wartości z dawnego miejsca zamieszkania oraz własną osobowość, wiarę i talenty. Byli bardzo zróżnicowani, co przez kolejne dziesięciolecia tworzyło specyfikę regionu i wpływało na dokonujące się tu procesy integracji społecznej.</p> <p >Kulą u nogi w dążeniu do spójności regionu było jego niedoludnienie. Liczba mieszkającej tu pięć lat po wojnie ludności była o blisko 39% mniejsza niż przed wojną, kiedy region należał do Niemiec. Problem zbyt małej liczby ludności Ziemi Lubuskiej był znacznie większy niż na Warmii i Mazurach, Pomorzu Zachodnim i Dolnym Śląsku, co przez kolejne lata negatywnie wpływało na spójność i szeroko rozumiany rozwój regionu.</p> <p style="text-align: left;"><strong>Lubuskie stereotypy</strong></p> <p >Na przestrzeni lat na temat Ziemi Lubuskiej powstało wiele stereotypów, z których część znajduje odzwierciedlenie w rzeczywistości, natomiast pozostałe nie mają uzasadnienia. Starsi Lubuszanie znają slogany „dziki zachód”, czy też „lasek, piasek i lembasek”. Pominę pierwszy, który odnoszono do całego pogranicza polsko‑niemieckiego jeszcze długo po wojnie, chcąc zazwyczaj wskazać na trudne uwarunkowania tutejszej rzeczywistości w pionierskim okresie. Za drugim natomiast kryła się opinia na temat potencjału lubuskiego regionu, w którym dominują lasy, gleba niskiej klasy i skostniała władza.</p> <p >Prawdą jest, że na Ziemi Lubuskiej w porównaniu z innymi regionami kraju społeczeństwo było bardziej uległe wobec władz, a opozycja polityczna była słabsza. Wynikało to m.in. z osamotnienia regionu spowodowanego oddaleniem od dużych miast, brakiem kontaktów z ideami i działaniami ówczesnych opozycjonistów. Własne środowiska inteligenckie zdolne do przeciwstawienia się władzom dopiero się kształtowały, a lokalna społeczność nadal zachowywała się biernie. Do stolicy regionu – Zielonej Góry – na lata przylgnęło określenie „Czerwona Góra”, co wiązało się m.in. z organizowanym tu od 1962 r. Festiwalem Piosenki Radzieckiej.</p> <blockquote> <p style="text-align: left;">Na Ziemi Lubuskiej w porównaniu z innymi regionami kraju społeczeństwo było bardziej uległe wobec władz, a opozycja polityczna była słabsza. Wynikało to m.in. z osamotnienia regionu spowodowanego oddaleniem od dużych miast, brakiem kontaktów z ideami i działaniami ówczesnych opozycjonistów.</p> </blockquote> <p >Inna była pod tym względem opinia o drugiej stolicy województwa: Gorzowie Wielkopolskim, którego mieszkańcy bardziej sprzeciwiali się polityce ówczesnych władz – było to zwłaszcza widoczne w okresie pierwszej „Solidarności” i stanu wojennego. Nie bez znaczenia dla takiej opinii o Gorzowie było również to, że miasto aż do 1972 r. było siedzibą administracji apostolskiej dla ziem Pomorza Zachodniego, Ziemi Lubuskiej i Prałatury Pilskiej. Kuria biskupia była w tamtych latach symbolem oporu przeciwko polityce władz na Ziemi Lubuskiej.</p> <p >Nie oznacza to jednak, że w Zielonej Górze za czasów PRL‑u nie dochodziło do żadnych aktów sprzeciwu wobec władzy. Do takiej sytuacji doszło np. w 1960 r., kiedy to mieszkańcy miasta protestowali przeciwko odebraniu jednej z parafii Domu Katolickiego. W całodziennych starciach z milicją wzięło udział 5 tys. zielonogórzan, spośród których zatrzymano 333 osoby. Wydarzenia te jednak przeszły bez większego echa w kraju, głównie z powodu nałożonej przez władze cenzury. Dopiero po 1990 r. przywrócono pamięć o tych protestach i są dziś one jednym z symboli lubuskiej tożsamości i oporu Lubuszan przeciwko ówczesnej władzy.</p> <p style="text-align: left;"><strong>Region zmilitaryzowany</strong></p> <p >Ziemia Lubuska przez wszystkie powojenne lata była regionem zmilitaryzowanym – stacjonowały tu polskie i sowieckie jednostki wojskowe, a w ostatnich latach także amerykańskie. Kiedy w 1993 r. ostatni rosyjscy żołnierze opuszczali Ziemię Lubuską krajobraz po pół wieku ich obecności był porażający: zniszczone domy, koszary, poligony, kwatery miast, zabetonowane lotniska i bunkry atomowe, straty ekologiczne. Sowieckie wojska wyjechały, ale do rozwiązania pozostało wiele poważnych problemów gospodarczych i społecznych.</p> <p >Na Ziemi Lubuskiej przez wszystkie powojenne lata stacjonowała też zasadnicza część polskiego wojska. Garnizony wojskowe stały się naturalnym elementem krajobrazu regionu oraz poszczególnych jego miast i miasteczek. Wojsko zrosło się z lokalnymi społecznościami, było ważnym elementem wszystkich dziedzin życia m.in. Gubina, Krosna Odrzańskiego, Żagania czy Kostrzyna. Po 1989 r. nastąpiły jednak poważne zmiany w strukturze oraz lokacji polskiego wojska. Kolejne jednostki były likwidowane lub przenoszone do innych części kraju, a kadra wraz z rodzinami wyjeżdżała z poszczególnych miejscowości. Spowodowało to częściową degradację i zubożenie niemal wszystkich miast, w których zamknięto garnizony wojskowe. Nie wszystkie władze samorządowe poradziły sobie z odbudową życia gospodarczego, kulturalnego i oświatowego, upadło wiele firm, zwłaszcza z branży usługowej. Na lokalnym rynku zaznaczył się kryzys kapitału, który dotychczas w znacznym stopniu dostarczali nieźle zarabiający wojskowi.</p> <blockquote> <p style="text-align: left;">Po 1989 r. wiele jednostek wojskowych stacjonujących dotąd na Ziemi Lubuskiej zostało zamkniętych. Nie wszędzie odbudowa życia gospodarczego, kulturalnego i oświatowego się powiodła. Na lokalnym rynku zaznaczył się kryzys kapitału, który dotychczas w znacznym stopniu dostarczali nieźle zarabiający wojskowi.</p> </blockquote> <p style="text-align: left;"><strong>Gospodarcze fundamenty regionu</strong></p> <p >W powojennych latach mieliśmy do czynienia z drenażem ekonomicznym Ziemi Lubuskiej. Poniemieckie mienie materialne zostało w znacznym stopniu zniszczone przez działania wojenne bądź też wywiezione do Związku Radzieckiego przez radzieckich żołnierzy. Część majątku została przejęta przez państwo polskie i pozostała w dotychczasowym miejscu lub została wywieziona do Polski centralnej, część trafiła też w ręce osadników i szabrowników.</p> <p >Gospodarka Ziemi Lubuskiej przez co najmniej dwadzieścia powojennych lat oparta była na poniemieckim mieniu materialnym i technologiach przy zupełnym braku nowych inwestycji. Lubuskie lasy dostarczały surowców dla krajowego przemysłu drzewnego i drożności kopalń na Śląsku, a miliony cegieł m.in. z Gubina, Zasiek, Kostrzyna i Głogowa wykorzystano do odbudowy Warszawy i innych dużych polskich miast. Kontynuowano niemieckie tradycje branżowe (włókiennicze, maszynowe, przetwórstwa drewna, metalowe), zachowując w fabrykach przedwojenną produkcję. Stąd też najczęściej praca miejscowych zależała od konkretnej fabryki, jej zdolności produkcyjnych i utrzymania w ruchu poniemieckich maszyn i urządzeń fabrycznych. W praktyce okazywało się, że zakład pracy był najważniejszym miejscem publicznym, z którym utożsamiali się ludzie.</p> <p >Ocena ta nie dotyczy spółdzielczego i państwowego sektora rolnego, który właściwie aż do upadku PRL był symbolem fatalnego gospodarowania i marnotrawstwa. Po 1989 r. nie powiódł się program przekształcenia PGR‑ów i większość z nich została pozostawiona sama sobie, ich majątek został zmarnotrawiony lub za bezcen trafił w prywatne ręce. Ludzie niemal z dnia na dzień tracili pracę i poczucie stabilizacji. Obszary popegeerowskie należały przez lata do najbardziej zdegradowanych w sensie ekonomicznym i społecznym, do dzisiaj brakuje skutecznego programu włączenia w lokalne przemiany pozostałego po nich potencjału.</p> <p >Ważne przewartościowanie w gospodarce Ziemi Lubuskiej dokonało się po 1989 r. Pewna grupa dotychczas funkcjonujących przedsiębiorstw państwowych poddana została przekształceniom własnościowym, inne nie wykorzystały pojawiających się możliwości na rynku przekształceń i z czasem przestały istnieć. Osłabiło to znacznie potencjał gospodarczy regionu i potrzeba było sporo czasu, aby dokonało się ożywienie inwestycyjne i produkcyjne w regionie.</p> <p style="text-align: left;"><strong>Nowe otwarcie</strong></p> <p >W pierwszych latach polskiej transformacji ustrojowej idea lubuskości była bardziej eksponowana i wdrażana w województwie zielonogórskim niż gorzowskim. Przejawiało się to m.in. zachowaniem nazw instytucji i organizacji z terminem „lubuski” czy popularyzowaniem szeroko rozumianego dorobku Lubuszan. Nie oznacza to, że na północy regionu zaniechano całkowicie promowania Ziemi Lubuskiej – czyniono to jednak w mniejszym zakresie niż wcześniej, ponadto w codziennym działaniu preferowano regionalizm gorzowski.</p> <p >Nowe elity polityczne i intelektualne obu województw nie były skłonne do bliższej współpracy i wiele wskazywało na to, że w przyszłości nie będzie możliwe porozumienie, choć we wspólnym interesie było w tym czasie wzajemne współdziałanie. Przykładem pewnej krótkowzroczności w tym względzie może być powołanie na pograniczu z Niemcami dwóch euroregionów: Pro Europa Viadrina z udziałem gmin województwa gorzowskiego i partnerów z Niemiec oraz Sprewa – Nysa – Bóbr z udziałem gmin województwa zielonogórskiego i ich niemieckich partnerów. Ważne sygnały na początku lat 90. wychodziły ze strony Kościoła katolickiego, który łączył w granicach diecezji gorzowskiej oba województwa. W 1992 r. doszło do reorganizacji struktur kościelnych, w której wyniku diecezja gorzowska została przemianowana na zielonogórsko‑gorzowską, a hierarchowie lubuskiego Kościoła sprzyjali integrowaniu się regionu i wiernych z obu województw.</p> <p >Od połowy lat 90. XX w. rozgorzała w Polsce debata nad reformą administracji, która zakładała radykalne zmniejszenie liczby województw. Pod znakiem zapytania stanęło wówczas powstanie województwa lubuskiego. Pierwotnie planowano włączyć dotychczasowe województwo gorzowskie do województwa wielkopolskiego, a województwo zielonogórskie częściowo do województw: wielkopolskiego i dolnośląskiego. Miałoby to fatalne skutki dla integralności Ziemi Lubuskiej, a właściwie oznaczałoby kres regionu – i to nie tylko administracyjny, ale w dłuższej perspektywie także kulturowy. Ostatecznie jednak porozumiano się co do utworzenia województwa, które w swojej nazwie miało nawiązywać do przeszłości i dorobku regionu lubuskiego.</p> <p >Warto przy tym dodać, że na Ziemi Lubuskiej od lat doceniana jest idea wzmacniania i doskonalenia już funkcjonujących struktur, co zazwyczaj wymaga tolerancji i rezygnacji z partykularnych interesów – nie jest to podejście powszechnie spotykane w innych regionach kraju. Jako przykład można podać połączenie w 2001 r. dwóch zielonogórskich uczelni wyższych: Politechniki i Wyższej Szkoły Pedagogicznej, z których utworzono Uniwersytet Zielonogórski. Decyzję podjęto za zgodą miejscowego środowiska akademickiego. Innym przykładem może być połączenie 1 stycznia 2015 r. miasta Zielona Góra z gminą Zielona Góra we wspólny samorząd terytorialny. Dokonało się to za zgodą mieszkańców obu samorządów wyrażoną w referendum i konsultacjach społecznych.</p> <blockquote> <p style="text-align: left;">Na Ziemi Lubuskiej od lat doceniana jest idea wzmacniania i doskonalenia już funkcjonujących struktur, co zazwyczaj wymaga tolerancji i rezygnacji z partykularnych interesów – nie jest to podejście powszechnie spotykane w innych regionach kraju.</p> </blockquote> <p style="text-align: left;"><strong>Współczesna lubuska tożsamość</strong></p> <p >Od 1945 r. różnice między Ziemiami Odzyskanymi a Polską centralną zacierały się i kształtował się szeroko rozumiany jednolity charakter państwa polskiego. Mimo to w różnych obszarach życia nadal dostrzega się elementy swoiste dla Ziemi Lubuskiej. Pod względem ekonomicznym widoczne są pewne różnice – bez wątpienia poziom wynagrodzeń jest tu niższy niż w wielu innych regionach Polski, dostrzegalny jest też deficyt krajowego i zagranicznego kapitału. Odczuwalny jest również brak miasta o charakterze metropolitalnym.</p> <p >Od strony społecznej region odznacza się stosunkowo pozytywnym na tle kraju stosunkiem mieszkańców do integracji europejskiej i przyzwoleniem na liberalne trendy w różnych obszarach życia. Większa jest tolerancja wobec poglądów liberalnych w kwestiach takich, jak rozwody, konkubinat czy zapisanych w konstytucji treści dotyczących życia. Region lubuski jest otwarty na obcych, stąd też panuje tu społeczna akceptacja dla pracy osób spoza Unii Europejskiej, zwłaszcza Ukraińców. Wynika to zarówno z potrzeb rynkowych, jak i z tego, że wielu Lubuszan od lat pracuje w Niemczech, codziennie dojeżdżając do miejsca zatrudnienia. Dodatkowo Lubuszanie okazują się też ludźmi skromniejszymi niż mieszkańcy wielu regionów Polski, co wynika z konieczności ciągłego poszukiwania i wzmacniania własnej tożsamości oraz trudniejszych warunków codziennego życia niż w zasobniejszych regionach kraju.</p> <blockquote> <p style="text-align: left;">Region lubuski jest otwarty na obcych, stąd też panuje tu społeczna akceptacja dla pracy osób spoza Unii Europejskiej, zwłaszcza Ukraińców. Wynika to zarówno z potrzeb rynkowych, jak i z tego, że wielu Lubuszan od lat pracuje w Niemczech, codziennie dojeżdżając do miejsca zatrudnienia.</p> </blockquote> <p >Spójności regionu lubuskiego nie sprzyjają jednak – i tak jest od dziesiątek lat – animozje między Zieloną Górą a Gorzowem. Narastające przez lata uprzedzenia wynikają m.in. z wzajemnego przekonania części społeczności obu aglomeracji o nierównych warunkach stwarzanych w przeszłości przez władze dla ich rozwoju, przy czym za bardziej skrzywdzonych uważają się mieszkańcy północnej części regionu lubuskiego i Gorzowa. O niesprawiedliwości i złych relacjach najczęściej mówią jednak politycy i część intelektualistów, zwykli obywatele natomiast zachowują z upływem czasu coraz większy dystans wobec wzajemnych rzeczywistych, ale i urojonych animozji Lubuszan z północy i południa województwa.</p> </div> <div class="article-share"> <a target="_blank" title="Like" href="#" class="post-like sharing-like-icon loftocean-like-meta" data-post-id="39890" data-like-count="0" > <i class="fas fa-heart"></i> <span>Like</span> <span class="like-count count">0</span> </a> <a class="popup-window loftocean-social-share-icon" target="_blank" title="Facebook" href="https://www.facebook.com/sharer.php?u=https%3A%2F%2Fwww.kongresobywatelski.pl%2Fidee-dla-polski%2Fziemia-lubuska-rodzaca-sie-tozsamosc-nowe-aspiracje%2F&t=Ziemia%20Lubuska%20%E2%80%93%20rodz%C4%85ca%20si%C4%99%20to%C5%BCsamo%C5%9B%C4%87%2C%20nowe%20aspiracje" data-social-type="facebook" data-facebook-post-id="39890" data-raw-counter="0" > <i class="fab fa-facebook"></i> <span>Facebook</span> <span class="count">0</span> </a> <a class="popup-window loftocean-social-share-icon" target="_blank" title="Twitter" href="https://twitter.com/share?text=Ziemia%20Lubuska%20%E2%80%93%20rodz%C4%85ca%20si%C4%99%20to%C5%BCsamo%C5%9B%C4%87%2C%20nowe%20aspiracje&url=https%3A%2F%2Fwww.kongresobywatelski.pl%2Fidee-dla-polski%2Fziemia-lubuska-rodzaca-sie-tozsamosc-nowe-aspiracje%2F" data-social-type="twitter" data-twitter-post-id="39890" data-raw-counter="0" > <i class="fab fa-twitter"></i> <span>Twitter</span> <span class="count">0</span> </a> <a class="popup-window loftocean-social-share-icon" target="_blank" title="Email" href="mailto:?subject=I%20wanted%20you%20to%20see%20this%20page%20Ziemia%20Lubuska%20%E2%80%93%20rodz%C4%85ca%20si%C4%99%20to%C5%BCsamo%C5%9B%C4%87%2C%20nowe%20aspiracje&body=Check%20out%20this%20site%20https%3A%2F%2Fwww.kongresobywatelski.pl%2Fidee-dla-polski%2Fziemia-lubuska-rodzaca-sie-tozsamosc-nowe-aspiracje%2F" data-social-type="email" data-email-post-id="39890" data-raw-counter="0" > <i class="fas fa-envelope"></i> <span>Email</span> <span class="count">0</span> </a> </div> </div> </article> <nav class="navigation alignfull post-navigation" aria-label="Wpisy"> <h2 class="screen-reader-text">Nawigacja wpisu</h2> <div class="nav-links"> <div class="nav-previous"> <a href="https://www.kongresobywatelski.pl/idee-dla-polski/regionalna-dezintegracja-pozytywna-przyklad-gornego-slaska/" rel="prev"> <div class="post-thumb"></div> <div class="post-info"><span class="text">Poprzedni</span><span class="post-title entry-title">Regionalna dezintegracja pozytywna<sup>*</sup>. Przykład Górnego Śląska</span></div> </a> </div> <div class="nav-next"> <a href="https://www.kongresobywatelski.pl/idee-dla-polski/jak-nie-wpasc-w-sidla-postprawdy/" rel="next"> <div class="post-thumb"></div> <div class="post-info"><span class="text">Następny</span><span class="post-title entry-title">Jak nie wpaść w sidła postprawdy?</span></div> </a> </div> </div> </nav> </div> </div> <div class="sidebar"> <div class="sidebar-container"> <div class="sidebar-categories"> <ul id="sidebar-menu-manual" class="menu"><li class="menu-item menu-item-type-post_type menu-item-object-page menu-item-has-children dropdown"><a href="#">Kategorie</a><ul class="sub-menu"> <li class="menu-item menu-item-type-post_type menu-item-object-page"> <a href="https://www.kongresobywatelski.pl/category/pomorski-thinkletter/wszystkie-teksty/ ">Pomorski Thinkletter</a> </li> <li class="menu-item menu-item-type-post_type menu-item-object-page"> <a href="https://www.kongresobywatelski.pl/category/teksty/ku-dojrzalej-wspolnocie-polakow/ ">Ku dojrzałej wspólnocie Polaków</a> </li> <li class="menu-item menu-item-type-post_type menu-item-object-page"> <a href="https://www.kongresobywatelski.pl/category/teksty/jaka-tozsamosc-polakow/ ">Jaka tożsamość Polaków?</a> </li> <li class="menu-item menu-item-type-post_type menu-item-object-page"> <a href="https://www.kongresobywatelski.pl/category/teksty/edukacja-do-rozumienia-siebie-i-swiata/ ">Edukacja do rozumienia siebie i świata</a> </li> <li class="menu-item menu-item-type-post_type menu-item-object-page"> <a href="https://www.kongresobywatelski.pl/category/teksty/druga-transformacja-polskiej-gospodarki/ ">Druga transformacja polskiej gospodarki</a> </li> <li class="menu-item menu-item-type-post_type menu-item-object-page"> <a href="https://www.kongresobywatelski.pl/category/teksty/wartosci-i-sens-zycia/ ">Wartości i sens życia</a> </li> <li class="menu-item menu-item-type-post_type menu-item-object-page"> <a href="https://www.kongresobywatelski.pl/category/teksty/tworcza-innowacyjna-dwupolkulowa-polska/ ">Twórcza, innowacyjna, dwupółkulowa Polska</a> </li> <li class="menu-item menu-item-type-post_type menu-item-object-page"> <a href="https://www.kongresobywatelski.pl/category/teksty/zrozumiec-i-docenic-polska-chlopskosc/ ">Zrozumieć i docenić polską chłopskość</a> </li> <li class="menu-item menu-item-type-post_type menu-item-object-page"> <a href="https://www.kongresobywatelski.pl/category/teksty/sila-lokalnosci-i-regionalnosci/ ">Siła lokalności i regionalności</a> </li> <li class="menu-item menu-item-type-post_type menu-item-object-page"> <a href="https://www.kongresobywatelski.pl/category/teksty/etosy-brakujacym-ogniwem-rozwoju/ ">Etosy brakującym ogniwem rozwoju</a> </li> <li class="menu-item menu-item-type-post_type menu-item-object-page"> <a href="https://www.kongresobywatelski.pl/category/teksty/okiem-kongresowicza/ ">Okiem Kongresowicza</a> </li> </ul></li></ul></div><ul id="sidebar-menu-manual" class="menu"><li id="menu-item-13514" class="menu-item menu-item-type-post_type menu-item-object-page menu-item-has-children menu-item-13514"><a href="https://www.kongresobywatelski.pl/idee-dla-polski/">Thinkletter</a> <ul class="sub-menu"> <li id="menu-item-13484" class="menu-item menu-item-type-post_type menu-item-object-page menu-item-13484"><a href="https://www.kongresobywatelski.pl/idee-dla-polski/teksty/">Teksty</a></li> <li id="menu-item-12387" class="menu-item menu-item-type-post_type menu-item-object-page menu-item-12387"><a href="https://www.kongresobywatelski.pl/idee-dla-polski/autorzy/">Autorzy</a></li> <li id="menu-item-12386" class="menu-item menu-item-type-post_type menu-item-object-page menu-item-12386"><a href="https://www.kongresobywatelski.pl/idee-dla-polski/o-thinkletterze/">O thinkletterze</a></li> <li id="menu-item-12385" class="menu-item menu-item-type-post_type menu-item-object-page menu-item-12385"><a href="https://www.kongresobywatelski.pl/idee-dla-polski/redakcja/">Redakcja</a></li> </ul> </li> </ul><ul id="sidebar-menu-manual" class="menu"><li class="menu-item menu-item-type-post_type menu-item-object-page menu-item-has-children menu-item-43806"><a href="https://www.kongresobywatelski.pl/idee-dla-polski/">Thinkletter</a> <ul class="sub-menu"> <li class="menu-item menu-item-type-post_type menu-item-object-page menu-item-43807"><a href="https://www.kongresobywatelski.pl/idee-dla-polski/teksty/">Teksty</a></li> <li class="menu-item menu-item-type-post_type menu-item-object-page menu-item-43808"><a href="https://www.kongresobywatelski.pl/idee-dla-polski/autorzy/">Autorzy</a></li> <li class="menu-item menu-item-type-post_type menu-item-object-page menu-item-43809"><a href="https://www.kongresobywatelski.pl/idee-dla-polski/o-thinkletterze/">O thinkletterze</a></li> <li class="menu-item menu-item-type-post_type menu-item-object-page menu-item-43810"><a href="https://www.kongresobywatelski.pl/idee-dla-polski/redakcja/">Redakcja</a></li> </ul> </li> <li class="menu-item menu-item-type-post_type menu-item-object-page menu-item-has-children menu-item-46229"><a href="https://www.kongresobywatelski.pl/pomorski-thinkletter/wydania/">Pomorski Thinkletter</a> <ul class="sub-menu"> <li class="menu-item menu-item-type-post_type menu-item-object-page menu-item-46223"><a href="https://www.kongresobywatelski.pl/pomorski-thinkletter/wydania/">Wydania</a></li> <li class="menu-item menu-item-type-post_type menu-item-object-page menu-item-46486"><a href="https://www.kongresobywatelski.pl/pomorski-thinkletter/teksty/">Teksty</a></li> <li class="menu-item menu-item-type-post_type menu-item-object-page menu-item-43814"><a href="https://www.kongresobywatelski.pl/pomorski-thinkletter/redakcja/">Redakcja</a></li> </ul> </li> <li class="menu-item menu-item-type-taxonomy menu-item-object-category menu-item-43871"><a href="https://www.kongresobywatelski.pl/category/podcasty/">Podcasty</a></li> <li class="menu-item menu-item-type-post_type menu-item-object-page menu-item-43932"><a href="https://www.kongresobywatelski.pl/pomorski-thinkletter/debaty-online/">Debaty online</a></li> <li class="menu-item menu-item-type-taxonomy menu-item-object-category menu-item-43819"><a href="https://www.kongresobywatelski.pl/category/dorobek/ksiazki/">E-Książki</a></li> <li class="menu-item menu-item-type-taxonomy menu-item-object-category menu-item-has-children menu-item-46090"><a href="https://www.kongresobywatelski.pl/category/inicjatywy/">Inicjatywy</a> <ul class="sub-menu"> <li class="menu-item menu-item-type-post_type menu-item-object-page menu-item-43848"><a href="https://www.kongresobywatelski.pl/pomorski-thinkletter/">Pomorski Thinkletter</a></li> <li class="menu-item menu-item-type-taxonomy menu-item-object-category menu-item-46871"><a href="https://www.kongresobywatelski.pl/category/podcasty/">Podcasty</a></li> <li class="menu-item menu-item-type-post_type menu-item-object-page menu-item-43847"><a href="https://www.kongresobywatelski.pl/idee-dla-polski/">Ogólnopolski Thinkletter</a></li> <li class="menu-item menu-item-type-post_type menu-item-object-kongresy menu-item-has-children menu-item-45096"><a href="https://www.kongresobywatelski.pl/ogolnopolski-kongres-obywatelski/xvii-ogolnopolski-kongres-obywatelski/aktualnosci/">Ogólnopolski Kongres Obywatelski</a> <ul class="sub-menu"> <li class="menu-item menu-item-type-post_type menu-item-object-kongresy menu-item-45098"><a href="https://www.kongresobywatelski.pl/ogolnopolski-kongres-obywatelski/xvii-ogolnopolski-kongres-obywatelski/aktualnosci/">Aktualności</a></li> <li class="menu-item menu-item-type-post_type menu-item-object-kongresy menu-item-45099"><a href="https://www.kongresobywatelski.pl/ogolnopolski-kongres-obywatelski/xvii-ogolnopolski-kongres-obywatelski/program/">Program</a></li> <li class="menu-item menu-item-type-post_type menu-item-object-kongresy menu-item-45097"><a href="https://www.kongresobywatelski.pl/ogolnopolski-kongres-obywatelski/xvii-ogolnopolski-kongres-obywatelski/transmisja/">Nagrania</a></li> <li class="menu-item menu-item-type-post_type_archive menu-item-object-kongresy menu-item-43827"><a href="https://www.kongresobywatelski.pl/ogolnopolski-kongres-obywatelski/">Wcześniejsze Kongresy</a></li> </ul> </li> <li class="menu-item menu-item-type-post_type menu-item-object-pomorskie menu-item-has-children menu-item-43860"><a href="https://www.kongresobywatelski.pl/pomorski-kongres-obywatelski/xi-pomorski-kongres-obywatelski/aktualnosci/">Pomorski Kongres Obywatelski</a> <ul class="sub-menu"> <li class="menu-item menu-item-type-post_type menu-item-object-pomorskie menu-item-43842"><a href="https://www.kongresobywatelski.pl/pomorski-kongres-obywatelski/xi-pomorski-kongres-obywatelski/aktualnosci/">Aktualności</a></li> <li class="menu-item menu-item-type-post_type menu-item-object-pomorskie menu-item-43843"><a href="https://www.kongresobywatelski.pl/pomorski-kongres-obywatelski/xi-pomorski-kongres-obywatelski/program/">Program</a></li> <li class="menu-item menu-item-type-post_type menu-item-object-pomorskie menu-item-43844"><a href="https://www.kongresobywatelski.pl/pomorski-kongres-obywatelski/xi-pomorski-kongres-obywatelski/galerie-zdjec/">Galerie zdjęć</a></li> <li class="menu-item menu-item-type-post_type menu-item-object-pomorskie menu-item-43845"><a href="https://www.kongresobywatelski.pl/pomorski-kongres-obywatelski/xi-pomorski-kongres-obywatelski/audio-wideo/">Audio / Wideo</a></li> <li class="menu-item menu-item-type-post_type_archive menu-item-object-pomorskie menu-item-43846"><a href="https://www.kongresobywatelski.pl/pomorski-kongres-obywatelski/">Wcześniejsze Kongresy</a></li> </ul> </li> <li class="menu-item menu-item-type-taxonomy menu-item-object-category menu-item-43849"><a href="https://www.kongresobywatelski.pl/category/dorobek/projekty/">Projekty</a></li> </ul> </li> <li class="menu-item menu-item-type-post_type menu-item-object-page menu-item-has-children menu-item-43850"><a href="https://www.kongresobywatelski.pl/o-kongresie/">O Nas</a> <ul class="sub-menu"> <li class="menu-item menu-item-type-post_type menu-item-object-page menu-item-43851"><a href="https://www.kongresobywatelski.pl/o-kongresie/czym-kongres-obywatelski/">Cele i wartości</a></li> <li class="menu-item menu-item-type-post_type menu-item-object-page menu-item-43852"><a href="https://www.kongresobywatelski.pl/o-kongresie/rada-programowa/">Rada Programowa</a></li> <li class="menu-item menu-item-type-post_type menu-item-object-page menu-item-43853"><a href="https://www.kongresobywatelski.pl/o-kongresie/organizator/">Organizator</a></li> <li class="menu-item menu-item-type-post_type menu-item-object-page menu-item-43854"><a href="https://www.kongresobywatelski.pl/o-kongresie/zespol-kongresu/">Zespół</a></li> <li class="menu-item menu-item-type-post_type menu-item-object-page menu-item-43855"><a href="https://www.kongresobywatelski.pl/o-kongresie/ludzie-kongresu/">Ludzie Kongresu</a></li> <li class="menu-item menu-item-type-taxonomy menu-item-object-category menu-item-43858"><a href="https://www.kongresobywatelski.pl/category/dorobek/materialy-prasowe/">Materiały prasowe</a></li> <li class="menu-item menu-item-type-post_type menu-item-object-page menu-item-43857"><a href="https://www.kongresobywatelski.pl/o-kongresie/dla-mediow/">Dla mediów</a></li> <li class="menu-item menu-item-type-post_type menu-item-object-page menu-item-43856"><a href="https://www.kongresobywatelski.pl/kontakt/">Kontakt</a></li> </ul> </li> </ul> </div> </div> </div> </div> </div>  <footer id="colophon" class="site-footer"> <div class="footer-bottom light-color"> <div class="container"> <div class="footer-logo"> <a href="https://www.kongresobywatelski.pl/"><img width="100" height="67" src="https://www.kongresobywatelski.pl/wp-content/uploads/2022/06/logo_kongres.jpg" class="attachment-100x99999 size-100x99999" alt="Logo Kongresu Obywatelskiego" decoding="async" srcset="https://www.kongresobywatelski.pl/wp-content/uploads/2022/06/logo_kongres.jpg 203w, https://www.kongresobywatelski.pl/wp-content/uploads/2022/06/logo_kongres-150x100.jpg 150w, https://www.kongresobywatelski.pl/wp-content/uploads/2022/06/logo_kongres-200x133.jpg 200w" sizes="255px" data-loftocean-lazy-load-sizes="(max-width: 100px) 100vw, 100px" data-loftocean-loading-image="on" /> </a> </div> <div class="footer-site-info"> <div class="widget widget_text"> <div class="textwidget">Kongres Obywatelski © Copyright 2023. All rights reserved.</div> </div> </div> </div> </div> </footer><a href="#" class="top-btn"><span>Na górę</span></a> </div>  <div class="alpaca-fullmenu"> <div class="menu-wrapper dark-color"> <span class="close-button">Close</span> <div class="container"> <nav id="fullscreen-menu-main-navigation-wrap" class="main-navigation"><ul id="fullscreen-menu-main-menu" class="primary-menu"><li class="menu-item menu-item-type-post_type menu-item-object-page menu-item-has-children menu-item-43806"><a href="https://www.kongresobywatelski.pl/idee-dla-polski/">Thinkletter</a> <button class="dropdown-toggle" aria-expanded="false"><span class="screen-reader-text">expand child menu</span></button><ul class="sub-menu"> <li class="menu-item menu-item-type-post_type menu-item-object-page menu-item-43807"><a href="https://www.kongresobywatelski.pl/idee-dla-polski/teksty/">Teksty</a></li> <li class="menu-item menu-item-type-post_type menu-item-object-page menu-item-43808"><a href="https://www.kongresobywatelski.pl/idee-dla-polski/autorzy/">Autorzy</a></li> <li class="menu-item menu-item-type-post_type menu-item-object-page menu-item-43809"><a href="https://www.kongresobywatelski.pl/idee-dla-polski/o-thinkletterze/">O thinkletterze</a></li> <li class="menu-item menu-item-type-post_type menu-item-object-page menu-item-43810"><a href="https://www.kongresobywatelski.pl/idee-dla-polski/redakcja/">Redakcja</a></li> </ul> </li> <li class="menu-item menu-item-type-post_type menu-item-object-page menu-item-has-children menu-item-46229"><a href="https://www.kongresobywatelski.pl/pomorski-thinkletter/wydania/">Pomorski Thinkletter</a> <button class="dropdown-toggle" aria-expanded="false"><span class="screen-reader-text">expand child menu</span></button><ul class="sub-menu"> <li class="menu-item menu-item-type-post_type menu-item-object-page menu-item-46223"><a href="https://www.kongresobywatelski.pl/pomorski-thinkletter/wydania/">Wydania</a></li> <li class="menu-item menu-item-type-post_type menu-item-object-page menu-item-46486"><a href="https://www.kongresobywatelski.pl/pomorski-thinkletter/teksty/">Teksty</a></li> <li class="menu-item menu-item-type-post_type menu-item-object-page menu-item-43814"><a href="https://www.kongresobywatelski.pl/pomorski-thinkletter/redakcja/">Redakcja</a></li> </ul> </li> <li class="menu-item menu-item-type-taxonomy menu-item-object-category menu-item-43871"><a href="https://www.kongresobywatelski.pl/category/podcasty/">Podcasty</a></li> <li class="menu-item menu-item-type-post_type menu-item-object-page menu-item-43932"><a href="https://www.kongresobywatelski.pl/pomorski-thinkletter/debaty-online/">Debaty online</a></li> <li class="menu-item menu-item-type-taxonomy menu-item-object-category menu-item-43819"><a href="https://www.kongresobywatelski.pl/category/dorobek/ksiazki/">E-Książki</a></li> <li class="menu-item menu-item-type-taxonomy menu-item-object-category menu-item-has-children menu-item-46090"><a href="https://www.kongresobywatelski.pl/category/inicjatywy/">Inicjatywy</a> <button class="dropdown-toggle" aria-expanded="false"><span class="screen-reader-text">expand child menu</span></button><ul class="sub-menu"> <li class="menu-item menu-item-type-post_type menu-item-object-page menu-item-43848"><a href="https://www.kongresobywatelski.pl/pomorski-thinkletter/">Pomorski Thinkletter</a></li> <li class="menu-item menu-item-type-taxonomy menu-item-object-category menu-item-46871"><a href="https://www.kongresobywatelski.pl/category/podcasty/">Podcasty</a></li> <li class="menu-item menu-item-type-post_type menu-item-object-page menu-item-43847"><a href="https://www.kongresobywatelski.pl/idee-dla-polski/">Ogólnopolski Thinkletter</a></li> <li class="menu-item menu-item-type-post_type menu-item-object-kongresy menu-item-has-children menu-item-45096"><a href="https://www.kongresobywatelski.pl/ogolnopolski-kongres-obywatelski/xvii-ogolnopolski-kongres-obywatelski/aktualnosci/">Ogólnopolski Kongres Obywatelski</a> <button class="dropdown-toggle" aria-expanded="false"><span class="screen-reader-text">expand child menu</span></button><ul class="sub-menu"> <li class="menu-item menu-item-type-post_type menu-item-object-kongresy menu-item-45098"><a href="https://www.kongresobywatelski.pl/ogolnopolski-kongres-obywatelski/xvii-ogolnopolski-kongres-obywatelski/aktualnosci/">Aktualności</a></li> <li class="menu-item menu-item-type-post_type menu-item-object-kongresy menu-item-45099"><a href="https://www.kongresobywatelski.pl/ogolnopolski-kongres-obywatelski/xvii-ogolnopolski-kongres-obywatelski/program/">Program</a></li> <li class="menu-item menu-item-type-post_type menu-item-object-kongresy menu-item-45097"><a href="https://www.kongresobywatelski.pl/ogolnopolski-kongres-obywatelski/xvii-ogolnopolski-kongres-obywatelski/transmisja/">Nagrania</a></li> <li class="menu-item menu-item-type-post_type_archive menu-item-object-kongresy menu-item-43827"><a href="https://www.kongresobywatelski.pl/ogolnopolski-kongres-obywatelski/">Wcześniejsze Kongresy</a></li> </ul> </li> <li class="menu-item menu-item-type-post_type menu-item-object-pomorskie menu-item-has-children menu-item-43860"><a href="https://www.kongresobywatelski.pl/pomorski-kongres-obywatelski/xi-pomorski-kongres-obywatelski/aktualnosci/">Pomorski Kongres Obywatelski</a> <button class="dropdown-toggle" aria-expanded="false"><span class="screen-reader-text">expand child menu</span></button><ul class="sub-menu"> <li class="menu-item menu-item-type-post_type menu-item-object-pomorskie menu-item-43842"><a href="https://www.kongresobywatelski.pl/pomorski-kongres-obywatelski/xi-pomorski-kongres-obywatelski/aktualnosci/">Aktualności</a></li> <li class="menu-item menu-item-type-post_type menu-item-object-pomorskie menu-item-43843"><a href="https://www.kongresobywatelski.pl/pomorski-kongres-obywatelski/xi-pomorski-kongres-obywatelski/program/">Program</a></li> <li class="menu-item menu-item-type-post_type menu-item-object-pomorskie menu-item-43844"><a href="https://www.kongresobywatelski.pl/pomorski-kongres-obywatelski/xi-pomorski-kongres-obywatelski/galerie-zdjec/">Galerie zdjęć</a></li> <li class="menu-item menu-item-type-post_type menu-item-object-pomorskie menu-item-43845"><a href="https://www.kongresobywatelski.pl/pomorski-kongres-obywatelski/xi-pomorski-kongres-obywatelski/audio-wideo/">Audio / Wideo</a></li> <li class="menu-item menu-item-type-post_type_archive menu-item-object-pomorskie menu-item-43846"><a href="https://www.kongresobywatelski.pl/pomorski-kongres-obywatelski/">Wcześniejsze Kongresy</a></li> </ul> </li> <li class="menu-item menu-item-type-taxonomy menu-item-object-category menu-item-43849"><a href="https://www.kongresobywatelski.pl/category/dorobek/projekty/">Projekty</a></li> </ul> </li> <li class="menu-item menu-item-type-post_type menu-item-object-page menu-item-has-children menu-item-43850"><a href="https://www.kongresobywatelski.pl/o-kongresie/">O Nas</a> <button class="dropdown-toggle" aria-expanded="false"><span class="screen-reader-text">expand child menu</span></button><ul class="sub-menu"> <li class="menu-item menu-item-type-post_type menu-item-object-page menu-item-43851"><a href="https://www.kongresobywatelski.pl/o-kongresie/czym-kongres-obywatelski/">Cele i wartości</a></li> <li class="menu-item menu-item-type-post_type menu-item-object-page menu-item-43852"><a href="https://www.kongresobywatelski.pl/o-kongresie/rada-programowa/">Rada Programowa</a></li> <li class="menu-item menu-item-type-post_type menu-item-object-page menu-item-43853"><a href="https://www.kongresobywatelski.pl/o-kongresie/organizator/">Organizator</a></li> <li class="menu-item menu-item-type-post_type menu-item-object-page menu-item-43854"><a href="https://www.kongresobywatelski.pl/o-kongresie/zespol-kongresu/">Zespół</a></li> <li class="menu-item menu-item-type-post_type menu-item-object-page menu-item-43855"><a href="https://www.kongresobywatelski.pl/o-kongresie/ludzie-kongresu/">Ludzie Kongresu</a></li> <li class="menu-item menu-item-type-taxonomy menu-item-object-category menu-item-43858"><a href="https://www.kongresobywatelski.pl/category/dorobek/materialy-prasowe/">Materiały prasowe</a></li> <li class="menu-item menu-item-type-post_type menu-item-object-page menu-item-43857"><a href="https://www.kongresobywatelski.pl/o-kongresie/dla-mediow/">Dla mediów</a></li> <li class="menu-item menu-item-type-post_type menu-item-object-page menu-item-43856"><a href="https://www.kongresobywatelski.pl/kontakt/">Kontakt</a></li> </ul> </li> </ul></nav> <div class="search"> <form class="search-form" action="https://www.kongresobywatelski.pl/"> <label> <span class="screen-reader-text">Search for:</span> <input type="search" class="search-field" placeholder="Hit enter to search" autocomplete="off" name="s"> </label> <button type="submit" class="button">Search</button> </form> </div> <div class="text">Kongres Obywatelski © Copyright 2022. All rights reserved.</div> </div> </div> </div> <div class="search-screen"> <div class="container"> <span class="close-button">Close</span> <div class="search"> <form class="search-form" role="search" method="get" action="https://www.kongresobywatelski.pl/"> <label> <span class="screen-reader-text">Search for:</span> <input type="search" class="search-field" placeholder="Hit enter to search" autocomplete="off" name="s"> </label> <button type="submit" class="button">Search</button> </form> </div> </div> </div> <div id="cookie-law-info-bar" data-nosnippet="true"><span>Ważne: ta strona wykorzystuje pliki cookie - "ciasteczka". Korzystanie z niej bez zmiany ustawień przeglądarki oznacza zgodę na ich użycie. <br /> Więcej informacji <a href="/polityka-prywatnosci/" id="CONSTANT_OPEN_URL" target="_blank" class="cli-plugin-main-link" style="display:inline-block">tutaj</a>. <a role='button' data-cli_action="accept" id="cookie_action_close_header" class="medium cli-plugin-button cli-plugin-main-button cookie_action_close_header cli_action_button wt-cli-accept-btn" style="display:inline-block">Zamknij</a></span></div><div id="cookie-law-info-again" style="display:none" data-nosnippet="true"><span id="cookie_hdr_showagain">Polityka prywatności i pliki cookie</span></div><div class="cli-modal" data-nosnippet="true" id="cliSettingsPopup" tabindex="-1" role="dialog" aria-labelledby="cliSettingsPopup" aria-hidden="true"> <div class="cli-modal-dialog" role="document"> <div class="cli-modal-content cli-bar-popup"> <button type="button" class="cli-modal-close" id="cliModalClose"> <svg class="" viewBox="0 0 24 24"><path d="M19 6.41l-1.41-1.41-5.59 5.59-5.59-5.59-1.41 1.41 5.59 5.59-5.59 5.59 1.41 1.41 5.59-5.59 5.59 5.59 1.41-1.41-5.59-5.59z"></path><path d="M0 0h24v24h-24z" fill="none"></path></svg> <span class="wt-cli-sr-only">Close</span> </button> <div class="cli-modal-body"> <div class="cli-container-fluid cli-tab-container"> <div class="cli-row"> <div class="cli-col-12 cli-align-items-stretch cli-px-0"> <div class="cli-privacy-overview"> <h4>Privacy Overview</h4> <div class="cli-privacy-content"> <div class="cli-privacy-content-text">This website uses cookies to improve your experience while you navigate through the website. Out of these, the cookies that are categorized as necessary are stored on your browser as they are essential for the working of basic functionalities of the website. We also use third-party cookies that help us analyze and understand how you use this website. These cookies will be stored in your browser only with your consent. You also have the option to opt-out of these cookies. But opting out of some of these cookies may affect your browsing experience.</div> </div> <a class="cli-privacy-readmore" aria-label="Show more" role="button" data-readmore-text="Show more" data-readless-text="Show less"></a> </div> </div> <div class="cli-col-12 cli-align-items-stretch cli-px-0 cli-tab-section-container"> <div class="cli-tab-section"> <div class="cli-tab-header"> <a role="button" tabindex="0" class="cli-nav-link cli-settings-mobile" data-target="necessary" data-toggle="cli-toggle-tab"> Necessary </a> <div class="wt-cli-necessary-checkbox"> <input type="checkbox" class="cli-user-preference-checkbox" id="wt-cli-checkbox-necessary" data-id="checkbox-necessary" checked="checked" /> <label class="form-check-label" for="wt-cli-checkbox-necessary">Necessary</label> </div> <span class="cli-necessary-caption">Always Enabled</span> </div> <div class="cli-tab-content"> <div class="cli-tab-pane cli-fade" data-id="necessary"> <div class="wt-cli-cookie-description"> Necessary cookies are absolutely essential for the website to function properly. This category only includes cookies that ensures basic functionalities and security features of the website. These cookies do not store any personal information. </div> </div> </div> </div> <div class="cli-tab-section"> <div class="cli-tab-header"> <a role="button" tabindex="0" class="cli-nav-link cli-settings-mobile" data-target="non-necessary" data-toggle="cli-toggle-tab"> Non-necessary </a> <div class="cli-switch"> <input type="checkbox" id="wt-cli-checkbox-non-necessary" class="cli-user-preference-checkbox" data-id="checkbox-non-necessary" checked='checked' /> <label for="wt-cli-checkbox-non-necessary" class="cli-slider" data-cli-enable="Enabled" data-cli-disable="Disabled"><span class="wt-cli-sr-only">Non-necessary</span></label> </div> </div> <div class="cli-tab-content"> <div class="cli-tab-pane cli-fade" data-id="non-necessary"> <div class="wt-cli-cookie-description"> Any cookies that may not be particularly necessary for the website to function and is used specifically to collect user personal data via analytics, ads, other embedded contents are termed as non-necessary cookies. It is mandatory to procure user consent prior to running these cookies on your website. </div> </div> </div> </div> </div> </div> </div> </div> <div class="cli-modal-footer"> <div class="wt-cli-element cli-container-fluid cli-tab-container"> <div class="cli-row"> <div class="cli-col-12 cli-align-items-stretch cli-px-0"> <div class="cli-tab-footer wt-cli-privacy-overview-actions"> <a id="wt-cli-privacy-save-btn" role="button" tabindex="0" data-cli-action="accept" class="wt-cli-privacy-btn cli_setting_save_button wt-cli-privacy-accept-btn cli-btn">SAVE & ACCEPT</a> </div> </div> </div> </div> </div> </div> </div> </div> <div class="cli-modal-backdrop cli-fade cli-settings-overlay"></div> <div class="cli-modal-backdrop cli-fade cli-popupbar-overlay"></div> <link rel='stylesheet' id='glg-photobox-style-css' href='https://www.kongresobywatelski.pl/wp-content/plugins/gallery-lightbox-slider/css/photobox/photobox.min.css?ver=1.0.0.41' type='text/css' media='' /> <link rel='stylesheet' id='justified-gallery-css' href='https://www.kongresobywatelski.pl/wp-content/themes/alpaca/assets/libs/justified-gallery/justifiedGallery.min.css?ver=3.6.3' type='text/css' media='all' /> <script type="text/javascript" src="https://www.kongresobywatelski.pl/wp-content/plugins/dj-accessibility/module/assets/js/accessibility.js?ver=99.1.02-1739843691" id="djacc-script-js"></script> <script type="text/javascript" id="djacc-script-js-after"> /* <![CDATA[ */ new DJAccessibility({"yootheme":false,"position":"custom","layout":"toolbar","align_position":"top center","align_mobile":"0","align_mobile_position":"bottom right","breakpoint":"767px","direction":"top left","space":"on","version":"dmVyc2lvbnBybw=="}) /* ]]> */ </script> <script type="text/javascript" src="https://www.kongresobywatelski.pl/wp-content/plugins/ns-category-widget/third-party/jstree/js/jstree.min.js?ver=3.3.16" id="tree-script-js"></script> <script type="text/javascript" id="loftocean-front-media-js-extra"> /* <![CDATA[ */ var loftoceanImageLoad = {"lazyLoadEnabled":"1"}; /* ]]> */ </script> <script type="text/javascript" src="https://www.kongresobywatelski.pl/wp-content/plugins/alpaca-extension/assets/js/front-media.min.js?ver=2022021202" id="loftocean-front-media-js"></script> <script type="text/javascript" src="https://www.kongresobywatelski.pl/wp-includes/js/underscore.min.js?ver=1.13.4" id="underscore-js"></script> <script type="text/javascript" src="https://www.kongresobywatelski.pl/wp-includes/js/backbone.min.js?ver=1.5.0" id="backbone-js"></script> <script type="text/javascript" id="wp-api-request-js-extra"> /* <![CDATA[ */ var wpApiSettings = {"root":"https:\/\/www.kongresobywatelski.pl\/wp-json\/","nonce":"de02a3396a","versionString":"wp\/v2\/"}; /* ]]> */ </script> <script type="text/javascript" src="https://www.kongresobywatelski.pl/wp-includes/js/api-request.min.js?ver=d266af73b7ef8fa7ac01623cc0b0ab64" id="wp-api-request-js"></script> <script type="text/javascript" src="https://www.kongresobywatelski.pl/wp-includes/js/wp-api.min.js?ver=d266af73b7ef8fa7ac01623cc0b0ab64" id="wp-api-js"></script> <script type="text/javascript" id="loftocean-post-metas-js-extra"> /* <![CDATA[ */ var loftoceanSocialAjax = {"url":"https:\/\/www.kongresobywatelski.pl\/wp-admin\/admin-ajax.php","like":{"action":"loftocean_post_like"},"social":{"action":"loftocean_social_counter"},"loadPostMetasDynamically":"1","currentPostID":"39890"}; /* ]]> */ </script> <script type="text/javascript" src="https://www.kongresobywatelski.pl/wp-content/plugins/alpaca-extension/assets/js/post-metas.min.js?ver=2022021202" id="loftocean-post-metas-js"></script> <script type="text/javascript" src="https://www.kongresobywatelski.pl/wp-includes/js/jquery/ui/core.min.js?ver=1.13.3" id="jquery-ui-core-js"></script> <script type="text/javascript" src="https://www.kongresobywatelski.pl/wp-includes/js/jquery/ui/accordion.min.js?ver=1.13.3" id="jquery-ui-accordion-js"></script> <script type="text/javascript" src="https://www.kongresobywatelski.pl/wp-content/plugins/alpaca-extension/assets/js/shortcodes.min.js?ver=2022021202" id="loftocean-shortcodes-js"></script> <script type="text/javascript" id="mimetypes-link-icons-js-extra"> /* <![CDATA[ */ var i18n_mtli = {"hidethings":"1","enable_async":"1","enable_async_debug":"1","avoid_selector":".wp-caption","mime_array":["csv","doc","pdf"]}; /* ]]> */ </script> <script type="text/javascript" src="https://www.kongresobywatelski.pl/wp-content/plugins/mimetypes-link-icons/js/mtli-str-replace.min.js?ver=3.1.0" id="mimetypes-link-icons-js"></script> <script type="text/javascript" src="https://www.kongresobywatelski.pl/wp-content/plugins/gallery-lightbox-slider/js/jquery/photobox/jquery.photobox.min.js?ver=1.0.0.41" id="glg-photobox-js"></script> <script type="text/javascript" id="loftocean-video-player-js-extra"> /* <![CDATA[ */ var loftoceanFullscreenVideos = {"videos":[],"wrapClass":"alpaca-media-wrapper alpaca-media-fullscreen-playing"}; /* ]]> */ </script> <script type="text/javascript" src="https://www.kongresobywatelski.pl/wp-content/plugins/alpaca-extension/assets/js/video-player.min.js?ver=2022021202" id="loftocean-video-player-js"></script> <script type="text/javascript" src="https://www.kongresobywatelski.pl/wp-content/themes/alpaca/assets/libs/slick/slick.min.js?ver=1.8.1" id="slick-js"></script> <script type="text/javascript" src="https://www.kongresobywatelski.pl/wp-content/themes/alpaca/assets/scripts/libs/jquery.fitvids.min.js?ver=1.1" id="jquery-fitvids-js"></script> <script type="text/javascript" src="https://www.kongresobywatelski.pl/wp-content/themes/alpaca/assets/libs/justified-gallery/jquery.justifiedGallery.min.js?ver=3.6.5" id="justified-gallery-js"></script> <script type="text/javascript" id="alpaca-helper-js-extra"> /* <![CDATA[ */ var alpacaHelper = {"siteURL":"https:\/\/www.kongresobywatelski.pl\/"}; /* ]]> */ </script> <script type="text/javascript" src="https://www.kongresobywatelski.pl/wp-content/themes/alpaca/assets/scripts/front/helper.min.js?ver=2022021201" id="alpaca-helper-js"></script> <script type="text/javascript" src="https://www.kongresobywatelski.pl/wp-content/themes/alpaca/assets/scripts/front/single-post.min.js?ver=2022021201" id="alpaca-post-js"></script> <script type="text/javascript" src="https://www.kongresobywatelski.pl/wp-content/themes/alpaca/assets/scripts/front/animations.min.js?ver=2022021201" id="alpaca-animations-js"></script> <script type="text/javascript" id="alpaca-theme-script-js-extra"> /* <![CDATA[ */ var alpaca = {"errorText":{"noMediaFound":"No image found"},"colorSchemeSwitcherSessionName":"alpacaReverseColorScheme"}; /* ]]> */ </script> <script type="text/javascript" src="https://www.kongresobywatelski.pl/wp-content/themes/alpaca/assets/scripts/front/main.min.js?ver=2022021201" id="alpaca-theme-script-js"></script>  <style type="text/css"> #pbOverlay { background:rgba(0,0,0,.90) none repeat scroll 0% 0% !important; } .gallery-caption, .blocks-gallery-item figcaption {} .pbWrapper > img{display: inline;} #pbThumbsToggler {display: none !important;} </style> <script type="text/javascript">// <![CDATA[ jQuery(document).ready(function($) { /* START --- Gallery Lightbox Lite --- */ /* Replace default title to more fancy :) */ $('.gallery img').each(function(i) { $alt = $(this).attr('alt'); $(this).attr('alt', $alt.replace(/-|_/g, ' ')); $altnew = $(this).attr('alt').replace(/\b[a-z]/g, function(letter) { return letter.toUpperCase(); }); $(this).attr('alt', $altnew ); }); function escapeHtml(unsafe) { return unsafe .replace(/&/g, "&") .replace(/</g, "<") .replace(/>/g, ">") .replace(/"/g, """) .replace(/'/g, "'"); } /* Gutenberg Adaptive */ $('.blocks-gallery-item, .wp-block-image').each(function(i) { var $blck = $(this).find('img'), $isSrc = $blck.attr('src'); if (! $blck.closest('a').length) { $blck.wrap('<a class="glg-a-custom-wrap" href="'+$isSrc+'"></a>'); } else { $blck.closest('a').addClass('glg-a-custom-wrap'); } /* Sanitize */ if (typeof $blck.attr('alt') !== 'undefined' && $blck.attr('alt') !== '') { $blck.attr('alt', escapeHtml($blck.attr('alt'))); } }); /* Initialize! .glg-a-custom-wrap (Block Gallery) .carousel-item:not(".bx-clone") > a:not(".icp_custom_link") (Image Carousel) .gallery-item > dt > a (Native Gallery) */ $('.gallery, .ghozylab-gallery, .wp-block-gallery') .photobox('.carousel-item > a:not(".icp_custom_link"),a.glg-a-custom-wrap, .gallery-item > dt > a, .gallery-item > div > a',{ autoplay: false, time: 3000, thumbs: true, counter: '' }, callback); function callback(){ }; }); /* END --- Gallery Lightbox Lite --- */ // ]]></script> </body> </html>