CINXE.COM

<!DOCTYPE html> <html class="client-nojs vector-feature-language-in-header-enabled vector-feature-language-in-main-page-header-disabled vector-feature-sticky-header-disabled vector-feature-page-tools-pinned-disabled vector-feature-toc-pinned-clientpref-1 vector-feature-main-menu-pinned-disabled vector-feature-limited-width-clientpref-1 vector-feature-limited-width-content-enabled vector-feature-custom-font-size-clientpref-1 vector-feature-appearance-pinned-clientpref-1 vector-feature-night-mode-enabled skin-theme-clientpref-day vector-toc-available" lang="fa" dir="rtl"> <head> <meta charset="UTF-8"> <title>لودویگ فان بتهوون - ویکی‌پدیا، دانشنامهٔ آزاد</title> <script>(function(){var className="client-js vector-feature-language-in-header-enabled vector-feature-language-in-main-page-header-disabled vector-feature-sticky-header-disabled vector-feature-page-tools-pinned-disabled vector-feature-toc-pinned-clientpref-1 vector-feature-main-menu-pinned-disabled vector-feature-limited-width-clientpref-1 vector-feature-limited-width-content-enabled vector-feature-custom-font-size-clientpref-1 vector-feature-appearance-pinned-clientpref-1 vector-feature-night-mode-enabled skin-theme-clientpref-day vector-toc-available";var cookie=document.cookie.match(/(?:^|; )fawikimwclientpreferences=([^;]+)/);if(cookie){cookie[1].split('%2C').forEach(function(pref){className=className.replace(new RegExp('(^| )'+pref.replace(/-clientpref-\w+$|[^\w-]+/g,'')+'-clientpref-\\w+( |$)'),'$1'+pref+'$2');});}document.documentElement.className=className;}());RLCONF={"wgBreakFrames":false,"wgSeparatorTransformTable":[".\t,","٫\t٬"],"wgDigitTransformTable":[ "0\t1\t2\t3\t4\t5\t6\t7\t8\t9\t%","۰\t۱\t۲\t۳\t۴\t۵\t۶\t۷\t۸\t۹\t٪"],"wgDefaultDateFormat":"dmy","wgMonthNames":["","ژانویه","فوریه","مارس","آوریل","مه","ژوئن","ژوئیه","اوت","سپتامبر","اکتبر","نوامبر","دسامبر"],"wgRequestId":"6c67c712-afb5-4af3-b479-a6d2ab735e7f","wgCanonicalNamespace":"","wgCanonicalSpecialPageName":false,"wgNamespaceNumber":0,"wgPageName":"لودویگ_فان_بتهوون","wgTitle":"لودویگ فان بتهوون","wgCurRevisionId":40496943,"wgRevisionId":40496943,"wgArticleId":1066747,"wgIsArticle":true,"wgIsRedirect":false,"wgAction":"view","wgUserName":null,"wgUserGroups":["*"],"wgCategories":["صفحه‌های دارای تابع تجزیه‌گر آرایش‌عدد با آرگومان غیرعددی","مقاله‌هایی که تجمیع ارجاع در آن‌ها ممنوع است","یادکردهای دارای منبع به زبان انگلیسی", "صفحه‌هایی که از یادکرد وب با پارامتر وضعیت پیوند استفاده می‌کنند","پیوندهای وی‌بک الگوی بایگانی اینترنت","یادکردهای دارای منبع به زبان آلمانی","نگهداری یادکرد:نام‌های متعدد:فهرست نویسندگان","مقاله‌های خوب","مقاله‌های دارای واژگان به زبان فرانسوی","صفحه‌هایی که از جعبه اطلاعات زندگی‌نامه با پارامترهای نامعلوم استفاده می‌کنند","زندگی‌نامه‌های دارای امضاء","مقاله‌ها با اچ‌کاردها","مقاله‌های دارای واژگان به زبان آلمانی","صفحه‌هایی که از الگوهای Lang-xx استفاده می‌کنند","مقاله‌های دارای الگوی یادکرد-ویکی","نگهداری یادکرد:تاریخ و سال", "پیوند رده انبار در ویکی‌داده است","مقاله‌ها با پیوندهای کرلی","مقاله‌های با پیوند پروژه گوتنبرگ","مقاله‌های با پیوند به بایگانی اینترنت","مقاله‌ها با پیوندهای لیبری‌واکس","آهنگسازان دارای لینک‌های پروژه بین‌المللی کتابخانه نت‌های موسیقی","مقاله‌ها با پیوند پروژه بین‌المللی کتابخانه نت‌های موسیقی","مقاله‌های دارای پیوند با میان‌ویکی","مقاله‌های ویکی‌پدیا همراه شناسه‌های ISNI","مقاله‌های ویکی‌پدیا همراه شناسه‌های VIAF","مقاله‌های ویکی‌پدیا همراه شناسه‌های BIBSYS","مقاله‌های ویکی‌پدیا همراه شناسه‌های BNC", "مقاله‌های ویکی‌پدیا همراه شناسه‌های BNE","مقاله‌های ویکی‌پدیا همراه شناسه‌های BNF","مقاله‌های ویکی‌پدیا همراه شناسه‌های CANTICN","مقاله‌های ویکی‌پدیا همراه شناسه‌های GND","مقاله‌های ویکی‌پدیا همراه شناسه‌های ICCU","مقاله‌های ویکی‌پدیا همراه شناسه‌های J9U","مقاله‌های ویکی‌پدیا همراه شناسه‌های LCCN","مقاله‌های ویکی‌پدیا همراه شناسه‌های LNB","مقاله‌های ویکی‌پدیا همراه شناسه‌های NCL","مقاله‌های ویکی‌پدیا همراه شناسه‌های NDL","مقاله‌های ویکی‌پدیا همراه شناسه‌های NKC","مقاله‌های ویکی‌پدیا همراه شناسه‌های NLA", "مقاله‌های ویکی‌پدیا همراه شناسه‌های NLG","مقاله‌های ویکی‌پدیا همراه شناسه‌های NLK","مقاله‌های ویکی‌پدیا همراه شناسه‌های NLR","مقاله‌های ویکی‌پدیا همراه شناسه‌های NSK","مقاله‌های ویکی‌پدیا همراه شناسه‌های NTA","مقاله‌های ویکی‌پدیا همراه شناسه‌های PLWABN","مقاله‌های ویکی‌پدیا همراه شناسه‌های SELIBR","مقاله‌های ویکی‌پدیا همراه شناسه‌های VcBA","مقاله‌های ویکی‌پدیا همراه شناسه‌های TePapa","مقاله‌های ویکی‌پدیا همراه شناسه‌های KULTURNAV","مقاله‌های ویکی‌پدیا همراه شناسه‌های RKDartists","مقاله‌های ویکی‌پدیا همراه شناسه‌های ULAN", "مقاله‌های ویکی‌پدیا همراه شناسه‌های DTBIO","مقاله‌های ویکی‌پدیا همراه شناسه‌های CINII","مقاله‌های ویکی‌پدیا همراه شناسه‌های FAST","مقاله‌های ویکی‌پدیا همراه شناسه‌های MusicBrainz","مقاله‌های ویکی‌پدیا همراه شناسه‌های معیوب RISM","مقاله‌های ویکی‌پدیا همراه شناسه‌های RERO","مقاله‌های ویکی‌پدیا همراه شناسه‌های SNAC-ID","مقاله‌های ویکی‌پدیا همراه شناسه‌های SUDOC","مقاله‌های ویکی‌پدیا همراه شناسه‌های Trove","مقاله‌های ویکی‌پدیا همراه شناسه‌های WorldCat-VIAF","داده‌های کتابخانه‌ای با ۳۸ عنصر","مقاله‌های ویکی‌پدیا همراه شناسه‌های چندگانه", "موسیقی دوره کلاسیک","آلمانی‌های فلاندری‌تبار","آهنگسازان اپرا اهل آلمان","آهنگسازان اپرای مرد","آهنگسازان اوراتوریو","آهنگسازان باله","آهنگسازان پیانو","آهنگسازان دوره کلاسیک اهل آلمان","آهنگسازان رمانتیک اهل آلمان","آهنگسازان سده ۱۸ (میلادی) اهل آلمان","آهنگسازان کاتولیک","آهنگسازان کلاسیک اهل آلمان","آهنگسازان کلاسیک سده ۱۸ (میلادی)","آهنگسازان کلاسیک سده ۱۹ (میلادی)","آهنگسازان کلاسیک مرد اهل آلمان","آهنگسازان کوارتت زهی","آهنگسازان مرد اهل آلمان","اهالی بن","پیانونوازان کلاسیک سده ۱۸ (میلادی)","پیانیست‌های کلاسیک مرد", "خاک‌سپاری‌ها در گورستان مرکزی وین","خانواده بتهوون","درگذشتگان ۱۸۲۷ (میلادی)","زادگان ۱۷۷۰ (میلادی)","شاگردان یوزف هایدن","شاگردان یوهان آلبرشتس‌برگر","عصر روشنگری","کاتولیک‌های رومی اهل آلمان","کیبوردنوازان سده ۱۸ (میلادی)","لودویگ فان بتهوون","موسیقی‌دانان سده ۱۸ (میلادی) اهل آلمان","موسیقی‌دانان کلاسیک خردسال","موسیقی‌دانان کلاسیک ناشنوا","موسیقی‌دانان مرد سده ۱۹ (میلادی)","ناشنوایان اهل آلمان","نجات‌یافتگان از آبله","نوازندگان پیانو کلاسیک اهل آلمان","نوازندگان پیانو مرد اهل آلمان","نویسندگان سرود ملی"],"wgPageViewLanguage":"fa","wgPageContentLanguage":"fa","wgPageContentModel": "wikitext","wgRelevantPageName":"لودویگ_فان_بتهوون","wgRelevantArticleId":1066747,"wgIsProbablyEditable":true,"wgRelevantPageIsProbablyEditable":true,"wgRestrictionEdit":[],"wgRestrictionMove":[],"wgRedirectedFrom":"بتهوون","wgNoticeProject":"wikipedia","wgCiteReferencePreviewsActive":true,"wgFlaggedRevsParams":{"tags":{"status":{"levels":1}}},"wgStableRevisionId":40496943,"wgMediaViewerOnClick":true,"wgMediaViewerEnabledByDefault":true,"wgPopupsFlags":0,"wgVisualEditor":{"pageLanguageCode":"fa","pageLanguageDir":"rtl","pageVariantFallbacks":"fa"},"wgMFDisplayWikibaseDescriptions":{"search":true,"watchlist":true,"tagline":true,"nearby":true},"wgWMESchemaEditAttemptStepOversample":false,"wgWMEPageLength":200000,"wgInternalRedirectTargetUrl":"/wiki/%D9%84%D9%88%D8%AF%D9%88%DB%8C%DA%AF_%D9%81%D8%A7%D9%86_%D8%A8%D8%AA%D9%87%D9%88%D9%88%D9%86","wgRelatedArticlesCompat":[],"wgCentralAuthMobileDomain":false,"wgEditSubmitButtonLabelPublish":true,"wgULSPosition": "interlanguage","wgULSisCompactLinksEnabled":false,"wgVector2022LanguageInHeader":true,"wgULSisLanguageSelectorEmpty":false,"wgWikibaseItemId":"Q255","wgCheckUserClientHintsHeadersJsApi":["brands","architecture","bitness","fullVersionList","mobile","model","platform","platformVersion"],"GEHomepageSuggestedEditsEnableTopics":true,"wgGETopicsMatchModeEnabled":true,"wgGEStructuredTaskRejectionReasonTextInputEnabled":false,"wgGELevelingUpEnabledForUser":false};RLSTATE={"ext.globalCssJs.user.styles":"ready","site.styles":"ready","user.styles":"ready","ext.globalCssJs.user":"ready","user":"ready","user.options":"loading","ext.cite.styles":"ready","ext.tmh.player.styles":"ready","skins.vector.search.codex.styles":"ready","skins.vector.styles":"ready","skins.vector.icons":"ready","jquery.makeCollapsible.styles":"ready","ext.flaggedRevs.basic":"ready","mediawiki.codex.messagebox.styles":"ready","ext.wikimediamessages.styles":"ready","ext.visualEditor.desktopArticleTarget.noscript":"ready", "ext.uls.interlanguage":"ready","wikibase.client.init":"ready","ext.wikimediaBadges":"ready"};RLPAGEMODULES=["mediawiki.action.view.redirect","ext.cite.ux-enhancements","mediawiki.page.media","ext.tmh.player","site","mediawiki.page.ready","jquery.makeCollapsible","mediawiki.toc","skins.vector.js","ext.centralNotice.geoIP","ext.centralNotice.startUp","ext.flaggedRevs.advanced","ext.gadget.Edittools","ext.gadget.EasyNewSection","ext.gadget.signit","ext.gadget.decodesummary","ext.gadget.Watchlist","ext.gadget.switcher","ext.gadget.refToolbar","ext.urlShortener.toolbar","ext.centralauth.centralautologin","mmv.bootstrap","ext.popups","ext.visualEditor.desktopArticleTarget.init","ext.visualEditor.targetLoader","ext.echo.centralauth","ext.eventLogging","ext.wikimediaEvents","ext.navigationTiming","ext.uls.interface","ext.cx.eventlogging.campaigns","ext.cx.uls.quick.actions","wikibase.client.vector-2022","ext.checkUser.clientHints","ext.growthExperiments.SuggestedEditSession", "wikibase.sidebar.tracking"];</script> <script>(RLQ=window.RLQ||[]).push(function(){mw.loader.impl(function(){return["user.options@12s5i",function($,jQuery,require,module){mw.user.tokens.set({"patrolToken":"+\\","watchToken":"+\\","csrfToken":"+\\"}); }];});});</script> <link rel="stylesheet" href="/w/load.php?lang=fa&modules=ext.cite.styles%7Cext.flaggedRevs.basic%7Cext.tmh.player.styles%7Cext.uls.interlanguage%7Cext.visualEditor.desktopArticleTarget.noscript%7Cext.wikimediaBadges%7Cext.wikimediamessages.styles%7Cjquery.makeCollapsible.styles%7Cmediawiki.codex.messagebox.styles%7Cskins.vector.icons%2Cstyles%7Cskins.vector.search.codex.styles%7Cwikibase.client.init&only=styles&skin=vector-2022"> <script async="" src="/w/load.php?lang=fa&modules=startup&only=scripts&raw=1&skin=vector-2022"></script> <meta name="ResourceLoaderDynamicStyles" content=""> <link rel="stylesheet" href="/w/load.php?lang=fa&modules=site.styles&only=styles&skin=vector-2022"> <meta name="generator" content="MediaWiki 1.44.0-wmf.4"> <meta name="referrer" content="origin"> <meta name="referrer" content="origin-when-cross-origin"> <meta name="robots" content="max-image-preview:standard"> <meta name="format-detection" content="telephone=no"> <meta property="og:image" content="https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/6/6f/Beethoven.jpg"> <meta property="og:image:width" content="1200"> <meta property="og:image:height" content="1443"> <meta property="og:image" content="https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/6/6f/Beethoven.jpg/800px-Beethoven.jpg"> <meta property="og:image:width" content="800"> <meta property="og:image:height" content="962"> <meta property="og:image" content="https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/6/6f/Beethoven.jpg/640px-Beethoven.jpg"> <meta property="og:image:width" content="640"> <meta property="og:image:height" content="770"> <meta name="viewport" content="width=1120"> <meta property="og:title" content="لودویگ فان بتهوون - ویکی‌پدیا، دانشنامهٔ آزاد"> <meta property="og:type" content="website"> <link rel="preconnect" href="//upload.wikimedia.org"> <link rel="alternate" media="only screen and (max-width: 640px)" href="//fa.m.wikipedia.org/wiki/%D9%84%D9%88%D8%AF%D9%88%DB%8C%DA%AF_%D9%81%D8%A7%D9%86_%D8%A8%D8%AA%D9%87%D9%88%D9%88%D9%86"> <link rel="alternate" type="application/x-wiki" title="ویرایش" href="/w/index.php?title=%D9%84%D9%88%D8%AF%D9%88%DB%8C%DA%AF_%D9%81%D8%A7%D9%86_%D8%A8%D8%AA%D9%87%D9%88%D9%88%D9%86&action=edit"> <link rel="apple-touch-icon" href="/static/apple-touch/wikipedia.png"> <link rel="icon" href="/static/favicon/wikipedia.ico"> <link rel="search" type="application/opensearchdescription+xml" href="/w/rest.php/v1/search" title="ویکی‌پدیا (fa)"> <link rel="EditURI" type="application/rsd+xml" href="//fa.wikipedia.org/w/api.php?action=rsd"> <link rel="canonical" href="https://fa.wikipedia.org/wiki/%D9%84%D9%88%D8%AF%D9%88%DB%8C%DA%AF_%D9%81%D8%A7%D9%86_%D8%A8%D8%AA%D9%87%D9%88%D9%88%D9%86"> <link rel="license" href="https://creativecommons.org/licenses/by-sa/4.0/deed.fa"> <link rel="alternate" type="application/atom+xml" title="خوراک اتم برای ویکی‌پدیا" href="/w/index.php?title=%D9%88%DB%8C%DA%98%D9%87:%D8%AA%D8%BA%DB%8C%DB%8C%D8%B1%D8%A7%D8%AA_%D8%A7%D8%AE%DB%8C%D8%B1&feed=atom"> <link rel="dns-prefetch" href="//meta.wikimedia.org" /> <link rel="dns-prefetch" href="//login.wikimedia.org"> </head> <body class="skin--responsive skin-vector skin-vector-search-vue mediawiki rtl sitedir-rtl mw-hide-empty-elt ns-0 ns-subject mw-editable page-لودویگ_فان_بتهوون rootpage-لودویگ_فان_بتهوون skin-vector-2022 action-view"><a class="mw-jump-link" href="#bodyContent">پرش به محتوا</a> <div class="vector-header-container"> <header class="vector-header mw-header"> <div class="vector-header-start"> <nav class="vector-main-menu-landmark" aria-label="وبگاه"> <div id="vector-main-menu-dropdown" class="vector-dropdown vector-main-menu-dropdown vector-button-flush-left vector-button-flush-right" > <input type="checkbox" id="vector-main-menu-dropdown-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-main-menu-dropdown" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="منوی اصلی" > <label id="vector-main-menu-dropdown-label" for="vector-main-menu-dropdown-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only " aria-hidden="true" > منوی اصلی </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="vector-main-menu-unpinned-container" class="vector-unpinned-container"> <div id="vector-main-menu" class="vector-main-menu vector-pinnable-element"> <div class="vector-pinnable-header vector-main-menu-pinnable-header vector-pinnable-header-unpinned" data-feature-name="main-menu-pinned" data-pinnable-element-id="vector-main-menu" data-pinned-container-id="vector-main-menu-pinned-container" data-unpinned-container-id="vector-main-menu-unpinned-container" > <div class="vector-pinnable-header-label">منوی اصلی</div> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-pin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-main-menu.pin">انتقال به نوار کناری</button> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-unpin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-main-menu.unpin">نهفتن</button> </div> <div id="p-navigation" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-navigation" > <div class="vector-menu-heading"> بازدید محتوا </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="n-mainpage" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%D8%B5%D9%81%D8%AD%D9%87%D9%94_%D8%A7%D8%B5%D9%84%DB%8C" title="مشاهدهٔ صفحهٔ اصلی [z]" accesskey="z">صفحهٔ اصلی</a></li><li id="n-currentevents" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%D8%AF%D8%B1%DA%AF%D8%A7%D9%87:%D8%B1%D9%88%DB%8C%D8%AF%D8%A7%D8%AF%D9%87%D8%A7%DB%8C_%DA%A9%D9%86%D9%88%D9%86%DB%8C" title="یافتن اطلاعات پس‌زمینه پیرامون رویدادهای کنونی">رویدادهای کنونی</a></li><li id="n-randompage" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%D9%88%DB%8C%DA%98%D9%87:%D8%B5%D9%81%D8%AD%D9%87%D9%94_%D8%AA%D8%B5%D8%A7%D8%AF%D9%81%DB%8C" title="آوردن یک صفحهٔ تصادفی [x]" accesskey="x">مقالهٔ تصادفی</a></li> </ul> </div> </div> <div id="p-collaboration" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-collaboration" > <div class="vector-menu-heading"> همکاری </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="n-recentchanges" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%D9%88%DB%8C%DA%98%D9%87:%D8%AA%D8%BA%DB%8C%DB%8C%D8%B1%D8%A7%D8%AA_%D8%A7%D8%AE%DB%8C%D8%B1" title="فهرستی از تغییرات اخیر ویکی [r]" accesskey="r">تغییرات اخیر</a></li><li id="n-cooperateing" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%D8%B1%D8%A7%D9%87%D9%86%D9%85%D8%A7:%D9%87%D9%85%DA%A9%D8%A7%D8%B1%DB%8C">ویکی‌نویس شوید!</a></li><li id="n-help" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%D8%B1%D8%A7%D9%87%D9%86%D9%85%D8%A7:%D9%81%D9%87%D8%B1%D8%B3%D8%AA" title="مکانی برای دریافتن">راهنما</a></li><li id="n-contact" class="mw-list-item"><a href="//fa.wikipedia.org/wiki/%D9%88%DB%8C%DA%A9%DB%8C%E2%80%8C%D9%BE%D8%AF%DB%8C%D8%A7:%D8%AA%D9%85%D8%A7%D8%B3_%D8%A8%D8%A7_%D9%85%D8%A7">تماس با ویکی‌پدیا</a></li> </ul> </div> </div> </div> </div> </div> </div> </nav> <a href="/wiki/%D8%B5%D9%81%D8%AD%D9%87%D9%94_%D8%A7%D8%B5%D9%84%DB%8C" class="mw-logo"> <img class="mw-logo-icon" src="/static/images/icons/wikipedia.png" alt="" aria-hidden="true" height="50" width="50"> <img class="mw-logo-wordmark" alt="ویکی‌پدیا" src="/static/images/mobile/copyright/wikipedia-wordmark-fa.svg" style="width: 6em; height: 2em;"> <img class="mw-logo-tagline" alt="دانشنامهٔ آزاد" src="/static/images/mobile/copyright/wikipedia-tagline-fa.svg" width="72" height="18" style="width: 4.5em; height: 1.125em;"> </a> </div> <div class="vector-header-end"> <div id="p-search" role="search" class="vector-search-box-vue vector-search-box-collapses vector-search-box-show-thumbnail vector-search-box-auto-expand-width vector-search-box"> <a href="/wiki/%D9%88%DB%8C%DA%98%D9%87:%D8%AC%D8%B3%D8%AA%D8%AC%D9%88" class="cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only search-toggle" title="جستجو در ویکی‌پدیا [f]" accesskey="f"> جستجو </a> <div class="vector-typeahead-search-container"> <div class="cdx-typeahead-search cdx-typeahead-search--show-thumbnail cdx-typeahead-search--auto-expand-width"> <form action="/w/index.php" id="searchform" class="cdx-search-input cdx-search-input--has-end-button"> <div id="simpleSearch" class="cdx-search-input__input-wrapper" data-search-loc="header-moved"> <div class="cdx-text-input cdx-text-input--has-start-icon"> <input class="cdx-text-input__input" type="search" name="search" placeholder="جستجو در ویکی‌پدیا" aria-label="جستجو در ویکی‌پدیا" autocapitalize="sentences" title="جستجو در ویکی‌پدیا [f]" accesskey="f" id="searchInput" > </div> <input type="hidden" name="title" value="ویژه:جستجو"> </div> <button class="cdx-button cdx-search-input__end-button">جستجو</button> </form> </div> </div> </div> <nav class="vector-user-links vector-user-links-wide" aria-label="ابزارهای شخصی"> <div class="vector-user-links-main"> <div id="p-vector-user-menu-preferences" class="vector-menu mw-portlet emptyPortlet" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> </ul> </div> </div> <div id="p-vector-user-menu-userpage" class="vector-menu mw-portlet emptyPortlet" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> </ul> </div> </div> <nav class="vector-appearance-landmark" aria-label="ظاهر"> <div id="vector-appearance-dropdown" class="vector-dropdown " title="تغییر ظاهر اندازهٔ قلم، عرض و رنگ صفحه" > <input type="checkbox" id="vector-appearance-dropdown-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-appearance-dropdown" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="ظاهر" > <label id="vector-appearance-dropdown-label" for="vector-appearance-dropdown-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only " aria-hidden="true" > ظاهر </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="vector-appearance-unpinned-container" class="vector-unpinned-container"> </div> </div> </div> </nav> <div id="p-vector-user-menu-notifications" class="vector-menu mw-portlet emptyPortlet" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> </ul> </div> </div> <div id="p-vector-user-menu-overflow" class="vector-menu mw-portlet" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="pt-sitesupport-2" class="user-links-collapsible-item mw-list-item user-links-collapsible-item"><a data-mw="interface" href="//donate.wikimedia.org/wiki/Special:FundraiserRedirector?utm_source=donate&utm_medium=sidebar&utm_campaign=C13_fa.wikipedia.org&uselang=fa" class="">کمک مالی</a> </li> <li id="pt-createaccount-2" class="user-links-collapsible-item mw-list-item user-links-collapsible-item"><a data-mw="interface" href="/w/index.php?title=%D9%88%DB%8C%DA%98%D9%87:%D8%A7%DB%8C%D8%AC%D8%A7%D8%AF_%D8%AD%D8%B3%D8%A7%D8%A8_%DA%A9%D8%A7%D8%B1%D8%A8%D8%B1%DB%8C&returnto=%D9%84%D9%88%D8%AF%D9%88%DB%8C%DA%AF+%D9%81%D8%A7%D9%86+%D8%A8%D8%AA%D9%87%D9%88%D9%88%D9%86" title="از شما دعوت می‌شود که یک حساب ایجاد کنید و وارد شوید؛ هرچند که این کار اختیاری است." class="">ایجاد حساب</a> </li> <li id="pt-login-2" class="user-links-collapsible-item mw-list-item user-links-collapsible-item"><a data-mw="interface" href="/w/index.php?title=%D9%88%DB%8C%DA%98%D9%87:%D9%88%D8%B1%D9%88%D8%AF_%D8%A8%D9%87_%D8%B3%D8%A7%D9%85%D8%A7%D9%86%D9%87&returnto=%D9%84%D9%88%D8%AF%D9%88%DB%8C%DA%AF+%D9%81%D8%A7%D9%86+%D8%A8%D8%AA%D9%87%D9%88%D9%88%D9%86" title="توصیه می‌شود که به سامانه وارد شوید، گرچه اجباری نیست [o]" accesskey="o" class="">ورود</a> </li> </ul> </div> </div> </div> <div id="vector-user-links-dropdown" class="vector-dropdown vector-user-menu vector-button-flush-right vector-user-menu-logged-out" title="گزینه‌های بیشتر" > <input type="checkbox" id="vector-user-links-dropdown-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-user-links-dropdown" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="ابزارهای شخصی" > <label id="vector-user-links-dropdown-label" for="vector-user-links-dropdown-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only " aria-hidden="true" > ابزارهای شخصی </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="p-personal" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-personal user-links-collapsible-item" title="منوی کاربری" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="pt-sitesupport" class="user-links-collapsible-item mw-list-item"><a href="//donate.wikimedia.org/wiki/Special:FundraiserRedirector?utm_source=donate&utm_medium=sidebar&utm_campaign=C13_fa.wikipedia.org&uselang=fa">کمک مالی</a></li><li id="pt-createaccount" class="user-links-collapsible-item mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%D9%88%DB%8C%DA%98%D9%87:%D8%A7%DB%8C%D8%AC%D8%A7%D8%AF_%D8%AD%D8%B3%D8%A7%D8%A8_%DA%A9%D8%A7%D8%B1%D8%A8%D8%B1%DB%8C&returnto=%D9%84%D9%88%D8%AF%D9%88%DB%8C%DA%AF+%D9%81%D8%A7%D9%86+%D8%A8%D8%AA%D9%87%D9%88%D9%88%D9%86" title="از شما دعوت می‌شود که یک حساب ایجاد کنید و وارد شوید؛ هرچند که این کار اختیاری است."> ایجاد حساب</a></li><li id="pt-login" class="user-links-collapsible-item mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%D9%88%DB%8C%DA%98%D9%87:%D9%88%D8%B1%D9%88%D8%AF_%D8%A8%D9%87_%D8%B3%D8%A7%D9%85%D8%A7%D9%86%D9%87&returnto=%D9%84%D9%88%D8%AF%D9%88%DB%8C%DA%AF+%D9%81%D8%A7%D9%86+%D8%A8%D8%AA%D9%87%D9%88%D9%88%D9%86" title="توصیه می‌شود که به سامانه وارد شوید، گرچه اجباری نیست [o]" accesskey="o"> ورود</a></li> </ul> </div> </div> <div id="p-user-menu-anon-editor" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-user-menu-anon-editor" > <div class="vector-menu-heading"> صفحه‌هایی برای ویرایشگرانی که از سامانه خارج شدند <a href="/wiki/%D8%B1%D8%A7%D9%87%D9%86%D9%85%D8%A7:%D9%85%D9%82%D8%AF%D9%85%D9%87" aria-label="دربارهٔ ویرایش‌کردن بیشتر بدانید">بیشتر بدانید</a> </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="pt-anoncontribs" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%D9%88%DB%8C%DA%98%D9%87:%D9%85%D8%B4%D8%A7%D8%B1%DA%A9%D8%AA%E2%80%8C%D9%87%D8%A7%DB%8C_%D9%85%D9%86" title="فهرست ویرایش‌ها انجام شده از این نشانی آی‌پی [y]" accesskey="y">مشارکت‌ها</a></li><li id="pt-anontalk" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%D9%88%DB%8C%DA%98%D9%87:%D8%A8%D8%AD%D8%AB_%D9%85%D9%86" title="بحث پیرامون ویرایش‌های این نشانی آی‌پی [n]" accesskey="n">بحث</a></li> </ul> </div> </div> </div> </div> </nav> </div> </header> </div> <div class="mw-page-container"> <div class="mw-page-container-inner"> <div class="vector-sitenotice-container"> <div id="siteNotice"></div> </div> <div class="vector-column-start"> <div class="vector-main-menu-container"> <div id="mw-navigation"> <nav id="mw-panel" class="vector-main-menu-landmark" aria-label="وبگاه"> <div id="vector-main-menu-pinned-container" class="vector-pinned-container"> </div> </nav> </div> </div> <div class="vector-sticky-pinned-container"> <nav id="mw-panel-toc" aria-label="فهرست" data-event-name="ui.sidebar-toc" class="mw-table-of-contents-container vector-toc-landmark"> <div id="vector-toc-pinned-container" class="vector-pinned-container"> <div id="vector-toc" class="vector-toc vector-pinnable-element"> <div class="vector-pinnable-header vector-toc-pinnable-header vector-pinnable-header-pinned" data-feature-name="toc-pinned" data-pinnable-element-id="vector-toc" > <h2 class="vector-pinnable-header-label">فهرست</h2> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-pin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-toc.pin">انتقال به نوار کناری</button> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-unpin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-toc.unpin">نهفتن</button> </div> <ul class="vector-toc-contents" id="mw-panel-toc-list"> <li id="toc-mw-content-text" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1"> <a href="#" class="vector-toc-link"> <div class="vector-toc-text">بخش آغازین</div> </a> </li> <li id="toc-زندگی_و_فعالیت" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1"> <a class="vector-toc-link" href="#زندگی_و_فعالیت"> <div class="vector-toc-text"> ۱ زندگی و فعالیت </div> </a> <button aria-controls="toc-زندگی_و_فعالیت-sublist" class="cdx-button cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only vector-toc-toggle"> تغییر وضعیت زیربخش‌های زندگی و فعالیت </button> <ul id="toc-زندگی_و_فعالیت-sublist" class="vector-toc-list"> <li id="toc-خانواده_و_کودکی" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#خانواده_و_کودکی"> <div class="vector-toc-text"> ۱.۱ خانواده و کودکی </div> </a> <ul id="toc-خانواده_و_کودکی-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-توالی‌یابی_دی‌ان‌ای" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#توالی‌یابی_دی‌ان‌ای"> <div class="vector-toc-text"> ۱.۲ توالی‌یابی دی‌ان‌ای </div> </a> <ul id="toc-توالی‌یابی_دی‌ان‌ای-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-آموزش_و_تعلیم" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#آموزش_و_تعلیم"> <div class="vector-toc-text"> ۱.۳ آموزش و تعلیم </div> </a> <ul id="toc-آموزش_و_تعلیم-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-۱۷۹۲–۱۷۸۰:_بن" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#۱۷۹۲–۱۷۸۰:_بن"> <div class="vector-toc-text"> ۱.۴ ۱۷۹۲–۱۷۸۰: بن </div> </a> <ul id="toc-۱۷۹۲–۱۷۸۰:_بن-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-۱۸۰۲–۱۷۹۲:_وین" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#۱۸۰۲–۱۷۹۲:_وین"> <div class="vector-toc-text"> ۱.۵ ۱۸۰۲–۱۷۹۲: وین </div> </a> <ul id="toc-۱۸۰۲–۱۷۹۲:_وین-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-۱۸۱۲–۱۸۰۲:_دورهٔ_«قهرمانانه»" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#۱۸۱۲–۱۸۰۲:_دورهٔ_«قهرمانانه»"> <div class="vector-toc-text"> ۱.۶ ۱۸۱۲–۱۸۰۲: دورهٔ «قهرمانانه» </div> </a> <ul id="toc-۱۸۱۲–۱۸۰۲:_دورهٔ_«قهرمانانه»-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-۱۸۲۲–۱۸۱۳" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#۱۸۲۲–۱۸۱۳"> <div class="vector-toc-text"> ۱.۷ ۱۸۲۲–۱۸۱۳ </div> </a> <ul id="toc-۱۸۲۲–۱۸۱۳-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-۱۸۲۷–۱۸۲۲" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#۱۸۲۷–۱۸۲۲"> <div class="vector-toc-text"> ۱.۸ ۱۸۲۷–۱۸۲۲ </div> </a> <ul id="toc-۱۸۲۷–۱۸۲۲-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-بیماری_و_مرگ" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#بیماری_و_مرگ"> <div class="vector-toc-text"> ۱.۹ بیماری و مرگ </div> </a> <ul id="toc-بیماری_و_مرگ-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> </ul> </li> <li id="toc-آهنگسازی" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1"> <a class="vector-toc-link" href="#آهنگسازی"> <div class="vector-toc-text"> ۲ آهنگسازی </div> </a> <button aria-controls="toc-آهنگسازی-sublist" class="cdx-button cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only vector-toc-toggle"> تغییر وضعیت زیربخش‌های آهنگسازی </button> <ul id="toc-آهنگسازی-sublist" class="vector-toc-list"> <li id="toc-سبک" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#سبک"> <div class="vector-toc-text"> ۲.۱ سبک </div> </a> <ul id="toc-سبک-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-آثار" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#آثار"> <div class="vector-toc-text"> ۲.۲ آثار </div> </a> <ul id="toc-آثار-sublist" class="vector-toc-list"> <li id="toc-دورهٔ_اول" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-3"> <a class="vector-toc-link" href="#دورهٔ_اول"> <div class="vector-toc-text"> ۲.۲.۱ دورهٔ اول </div> </a> <ul id="toc-دورهٔ_اول-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-دورهٔ_میانی" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-3"> <a class="vector-toc-link" href="#دورهٔ_میانی"> <div class="vector-toc-text"> ۲.۲.۲ دورهٔ میانی </div> </a> <ul id="toc-دورهٔ_میانی-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-دورهٔ_پایانی" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-3"> <a class="vector-toc-link" href="#دورهٔ_پایانی"> <div class="vector-toc-text"> ۲.۲.۳ دورهٔ پایانی </div> </a> <ul id="toc-دورهٔ_پایانی-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-پیانوهای_بتهوون" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-3"> <a class="vector-toc-link" href="#پیانوهای_بتهوون"> <div class="vector-toc-text"> ۲.۲.۴ پیانوهای بتهوون </div> </a> <ul id="toc-پیانوهای_بتهوون-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> </ul> </li> </ul> </li> <li id="toc-شخصیت،_افکار_و_اندیشه" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1"> <a class="vector-toc-link" href="#شخصیت،_افکار_و_اندیشه"> <div class="vector-toc-text"> ۳ شخصیت، افکار و اندیشه </div> </a> <button aria-controls="toc-شخصیت،_افکار_و_اندیشه-sublist" class="cdx-button cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only vector-toc-toggle"> تغییر وضعیت زیربخش‌های شخصیت، افکار و اندیشه </button> <ul id="toc-شخصیت،_افکار_و_اندیشه-sublist" class="vector-toc-list"> <li id="toc-خصوصیات_فردی" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#خصوصیات_فردی"> <div class="vector-toc-text"> ۳.۱ خصوصیات فردی </div> </a> <ul id="toc-خصوصیات_فردی-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-دین" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#دین"> <div class="vector-toc-text"> ۳.۲ دین </div> </a> <ul id="toc-دین-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-سیاست" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#سیاست"> <div class="vector-toc-text"> ۳.۳ سیاست </div> </a> <ul id="toc-سیاست-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-زنان_و_عشق" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#زنان_و_عشق"> <div class="vector-toc-text"> ۳.۴ زنان و عشق </div> </a> <ul id="toc-زنان_و_عشق-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-ناشنوایی" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#ناشنوایی"> <div class="vector-toc-text"> ۳.۵ ناشنوایی </div> </a> <ul id="toc-ناشنوایی-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> </ul> </li> <li id="toc-میراث" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1"> <a class="vector-toc-link" href="#میراث"> <div class="vector-toc-text"> ۴ میراث </div> </a> <ul id="toc-میراث-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-جستارهای_وابسته" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1"> <a class="vector-toc-link" href="#جستارهای_وابسته"> <div class="vector-toc-text"> ۵ جستارهای وابسته </div> </a> <ul id="toc-جستارهای_وابسته-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-پی‌نوشت‌ها" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1"> <a class="vector-toc-link" href="#پی‌نوشت‌ها"> <div class="vector-toc-text"> ۶ پی‌نوشت‌ها </div> </a> <button aria-controls="toc-پی‌نوشت‌ها-sublist" class="cdx-button cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only vector-toc-toggle"> تغییر وضعیت زیربخش‌های پی‌نوشت‌ها </button> <ul id="toc-پی‌نوشت‌ها-sublist" class="vector-toc-list"> <li id="toc-پانویس" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#پانویس"> <div class="vector-toc-text"> ۶.۱ پانویس </div> </a> <ul id="toc-پانویس-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-واژه‌نامه" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#واژه‌نامه"> <div class="vector-toc-text"> ۶.۲ واژه‌نامه </div> </a> <ul id="toc-واژه‌نامه-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-یادکردها" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#یادکردها"> <div class="vector-toc-text"> ۶.۳ یادکردها </div> </a> <ul id="toc-یادکردها-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-منابع" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#منابع"> <div class="vector-toc-text"> ۶.۴ منابع </div> </a> <ul id="toc-منابع-sublist" class="vector-toc-list"> <li id="toc-فارسی" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-3"> <a class="vector-toc-link" href="#فارسی"> <div class="vector-toc-text"> ۶.۴.۱ فارسی </div> </a> <ul id="toc-فارسی-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-انگلیسی" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-3"> <a class="vector-toc-link" href="#انگلیسی"> <div class="vector-toc-text"> ۶.۴.۲ انگلیسی </div> </a> <ul id="toc-انگلیسی-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> </ul> </li> </ul> </li> <li id="toc-کتاب‌شناسی" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1"> <a class="vector-toc-link" href="#کتاب‌شناسی"> <div class="vector-toc-text"> ۷ کتاب‌شناسی </div> </a> <ul id="toc-کتاب‌شناسی-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-پیوند_به_بیرون" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1"> <a class="vector-toc-link" href="#پیوند_به_بیرون"> <div class="vector-toc-text"> ۸ پیوند به بیرون </div> </a> <ul id="toc-پیوند_به_بیرون-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> </ul> </div> </div> </nav> </div> </div> <div class="mw-content-container"> <main id="content" class="mw-body"> <header class="mw-body-header vector-page-titlebar"> <nav aria-label="فهرست" class="vector-toc-landmark"> <div id="vector-page-titlebar-toc" class="vector-dropdown vector-page-titlebar-toc vector-button-flush-left" > <input type="checkbox" id="vector-page-titlebar-toc-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-page-titlebar-toc" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="تغییر وضعیت فهرست محتویات" > <label id="vector-page-titlebar-toc-label" for="vector-page-titlebar-toc-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only " aria-hidden="true" > تغییر وضعیت فهرست محتویات </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="vector-page-titlebar-toc-unpinned-container" class="vector-unpinned-container"> </div> </div> </div> </nav> <h1 id="firstHeading" class="firstHeading mw-first-heading">لودویگ فان بتهوون</h1> <div id="p-lang-btn" class="vector-dropdown mw-portlet mw-portlet-lang" > <input type="checkbox" id="p-lang-btn-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-p-lang-btn" class="vector-dropdown-checkbox mw-interlanguage-selector" aria-label="به مقاله‌ای به یک زبان دیگر بروید. به ۲۰۴ زبان در دسترس است." > <label id="p-lang-btn-label" for="p-lang-btn-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--action-progressive mw-portlet-lang-heading-204" aria-hidden="true" > ۲۰۴ زبان </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li class="interlanguage-link interwiki-ab mw-list-item"><a href="https://ab.wikipedia.org/wiki/%D0%91%D0%B5%D1%82%D1%85%D0%BE%D0%B2%D0%B5%D0%BD,_%D0%9B%D0%B8%D1%83%D0%B4%D0%B2%D0%B8%D0%B3_%D0%B2%D0%B0%D0%BD" title="Бетховен, Лиудвиг ван–آبخازی" lang="ab" hreflang="ab" data-title="Бетховен, Лиудвиг ван" data-language-autonym="Аԥсшәа" data-language-local-name="آبخازی" class="interlanguage-link-target">Аԥсшәа</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-af mw-list-item"><a href="https://af.wikipedia.org/wiki/Ludwig_van_Beethoven" title="Ludwig van Beethoven–آفریکانس" lang="af" hreflang="af" data-title="Ludwig van Beethoven" data-language-autonym="Afrikaans" data-language-local-name="آفریکانس" class="interlanguage-link-target">Afrikaans</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-als mw-list-item"><a href="https://als.wikipedia.org/wiki/Ludwig_van_Beethoven" title="Ludwig van Beethoven–آلمانی سوئیسی" lang="gsw" hreflang="gsw" data-title="Ludwig van Beethoven" data-language-autonym="Alemannisch" data-language-local-name="آلمانی سوئیسی" class="interlanguage-link-target">Alemannisch</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-am mw-list-item"><a href="https://am.wikipedia.org/wiki/%E1%88%89%E1%8B%B5%E1%89%AA%E1%8C%8D_%E1%89%AB%E1%8A%95_%E1%89%A4%E1%89%B5%E1%88%86%E1%89%A8%E1%8A%95" title="ሉድቪግ ቫን ቤትሆቨን–امهری" lang="am" hreflang="am" data-title="ሉድቪግ ቫን ቤትሆቨን" data-language-autonym="አማርኛ" data-language-local-name="امهری" class="interlanguage-link-target">አማርኛ</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-an mw-list-item"><a href="https://an.wikipedia.org/wiki/Ludwig_van_Beethoven" title="Ludwig van Beethoven–آراگونی" lang="an" hreflang="an" data-title="Ludwig van Beethoven" data-language-autonym="Aragonés" data-language-local-name="آراگونی" class="interlanguage-link-target">Aragonés</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ang mw-list-item"><a href="https://ang.wikipedia.org/wiki/Hlo%C3%B0wig_van_Beethoven" title="Hloðwig van Beethoven–انگلیسی باستان" lang="ang" hreflang="ang" data-title="Hloðwig van Beethoven" data-language-autonym="Ænglisc" data-language-local-name="انگلیسی باستان" class="interlanguage-link-target">Ænglisc</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ann mw-list-item"><a href="https://ann.wikipedia.org/wiki/Bitovin" title="Bitovin–اوبولو" lang="ann" hreflang="ann" data-title="Bitovin" data-language-autonym="Obolo" data-language-local-name="اوبولو" class="interlanguage-link-target">Obolo</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ar badge-Q17437796 badge-featuredarticle mw-list-item" title="مقالهٔ برگزیده"><a href="https://ar.wikipedia.org/wiki/%D9%84%D9%88%D8%AF%D9%81%D9%8A%D8%AC_%D9%81%D8%A7%D9%86_%D8%A8%D9%8A%D8%AA%D9%87%D9%88%D9%81%D9%86" title="لودفيج فان بيتهوفن–عربی" lang="ar" hreflang="ar" data-title="لودفيج فان بيتهوفن" data-language-autonym="العربية" data-language-local-name="عربی" class="interlanguage-link-target">العربية</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-arc mw-list-item"><a href="https://arc.wikipedia.org/wiki/%DC%A0%DC%98%DC%95%DC%92%DC%9D%DC%93_%DC%92%DC%90%DC%A2_%DC%92%DC%9D%DC%9B%DC%97%DC%98%DC%92%DC%A2" title="ܠܘܕܒܝܓ ܒܐܢ ܒܝܛܗܘܒܢ–آرامی" lang="arc" hreflang="arc" data-title="ܠܘܕܒܝܓ ܒܐܢ ܒܝܛܗܘܒܢ" data-language-autonym="ܐܪܡܝܐ" data-language-local-name="آرامی" class="interlanguage-link-target">ܐܪܡܝܐ</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ary mw-list-item"><a href="https://ary.wikipedia.org/wiki/%D8%A8%D9%8A%D8%AA%D9%87%D9%88%DA%A4%D9%86" title="بيتهوڤن–عربی مراکشی" lang="ary" hreflang="ary" data-title="بيتهوڤن" data-language-autonym="الدارجة" data-language-local-name="عربی مراکشی" class="interlanguage-link-target">الدارجة</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-arz mw-list-item"><a href="https://arz.wikipedia.org/wiki/%D8%A8%D9%8A%D8%AA%D9%87%D9%88%D9%81%D9%8A%D9%86" title="بيتهوفين–عربی مصری" lang="arz" hreflang="arz" data-title="بيتهوفين" data-language-autonym="مصرى" data-language-local-name="عربی مصری" class="interlanguage-link-target">مصرى</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-as mw-list-item"><a href="https://as.wikipedia.org/wiki/%E0%A6%B2%E0%A7%81%E0%A6%9F%E0%A7%B1%E0%A6%BF%E0%A6%B8_%E0%A6%AB%E0%A6%BE%E0%A6%A8_%E0%A6%AC%E0%A6%BF%E0%A6%9F%E0%A6%B9%27%E0%A6%AB%E0%A6%A8" title="লুটৱিস ফান বিটহ'ফন–آسامی" lang="as" hreflang="as" data-title="লুটৱিস ফান বিটহ'ফন" data-language-autonym="অসমীয়া" data-language-local-name="آسامی" class="interlanguage-link-target">অসমীয়া</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ast mw-list-item"><a href="https://ast.wikipedia.org/wiki/Ludwig_van_Beethoven" title="Ludwig van Beethoven–آستوری" lang="ast" hreflang="ast" data-title="Ludwig van Beethoven" data-language-autonym="Asturianu" data-language-local-name="آستوری" class="interlanguage-link-target">Asturianu</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-av mw-list-item"><a href="https://av.wikipedia.org/wiki/%D0%9B%D1%83%D0%B4%D0%B2%D0%B8%D0%B3_%D0%B2%D0%B0%D0%BD_%D0%91%D0%B5%D1%82%D0%B3%D1%8C%D0%BE%D0%B2%D0%B5%D0%BD" title="Лудвиг ван Бетгьовен–آواری" lang="av" hreflang="av" data-title="Лудвиг ван Бетгьовен" data-language-autonym="Авар" data-language-local-name="آواری" class="interlanguage-link-target">Авар</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ay mw-list-item"><a href="https://ay.wikipedia.org/wiki/Ludwig_van_Beethoven" title="Ludwig van Beethoven–آیمارایی" lang="ay" hreflang="ay" data-title="Ludwig van Beethoven" data-language-autonym="Aymar aru" data-language-local-name="آیمارایی" class="interlanguage-link-target">Aymar aru</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-az mw-list-item"><a href="https://az.wikipedia.org/wiki/L%C3%BCdviq_van_Bethoven" title="Lüdviq van Bethoven–ترکی آذربایجانی" lang="az" hreflang="az" data-title="Lüdviq van Bethoven" data-language-autonym="Azərbaycanca" data-language-local-name="ترکی آذربایجانی" class="interlanguage-link-target">Azərbaycanca</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-azb mw-list-item"><a href="https://azb.wikipedia.org/wiki/%D9%84%D9%88%D8%AF%D9%88%D9%8A%DA%A9_%D8%A8%D8%AA%D9%87%D9%88%D9%88%D9%86" title="لودويک بتهوون–South Azerbaijani" lang="azb" hreflang="azb" data-title="لودويک بتهوون" data-language-autonym="تۆرکجه" data-language-local-name="South Azerbaijani" class="interlanguage-link-target">تۆرکجه</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ba mw-list-item"><a href="https://ba.wikipedia.org/wiki/%D0%9B%D1%8E%D0%B4%D0%B2%D0%B8%D0%B3_%D0%B2%D0%B0%D0%BD_%D0%91%D0%B5%D1%82%D1%85%D0%BE%D0%B2%D0%B5%D0%BD" title="Людвиг ван Бетховен–باشقیری" lang="ba" hreflang="ba" data-title="Людвиг ван Бетховен" data-language-autonym="Башҡортса" data-language-local-name="باشقیری" class="interlanguage-link-target">Башҡортса</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-bar mw-list-item"><a href="https://bar.wikipedia.org/wiki/Ludwig_van_Beethoven" title="Ludwig van Beethoven–باواریایی" lang="bar" hreflang="bar" data-title="Ludwig van Beethoven" data-language-autonym="Boarisch" data-language-local-name="باواریایی" class="interlanguage-link-target">Boarisch</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-bat-smg mw-list-item"><a href="https://bat-smg.wikipedia.org/wiki/Liodv%C4%97ks_van_Bethuovens" title="Liodvėks van Bethuovens–ساموگیتی" lang="sgs" hreflang="sgs" data-title="Liodvėks van Bethuovens" data-language-autonym="Žemaitėška" data-language-local-name="ساموگیتی" class="interlanguage-link-target">Žemaitėška</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-bcl mw-list-item"><a href="https://bcl.wikipedia.org/wiki/Ludwig_Van_Beethoven" title="Ludwig Van Beethoven–Central Bikol" lang="bcl" hreflang="bcl" data-title="Ludwig Van Beethoven" data-language-autonym="Bikol Central" data-language-local-name="Central Bikol" class="interlanguage-link-target">Bikol Central</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-be mw-list-item"><a href="https://be.wikipedia.org/wiki/%D0%9B%D1%8E%D0%B4%D0%B2%D1%96%D0%B3_%D0%B2%D0%B0%D0%BD_%D0%91%D0%B5%D1%82%D1%85%D0%BE%D0%B2%D0%B5%D0%BD" title="Людвіг ван Бетховен–بلاروسی" lang="be" hreflang="be" data-title="Людвіг ван Бетховен" data-language-autonym="Беларуская" data-language-local-name="بلاروسی" class="interlanguage-link-target">Беларуская</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-be-x-old mw-list-item"><a href="https://be-tarask.wikipedia.org/wiki/%D0%9B%D1%8E%D0%B4%D0%B2%D1%96%D0%B3_%D0%B2%D0%B0%D0%BD_%D0%91%D1%8D%D1%82%D0%B3%D0%BE%D0%B2%D1%8D%D0%BD" title="Людвіг ван Бэтговэн–بلاروسی (دستورخط کلاسیک)" lang="be-tarask" hreflang="be-tarask" data-title="Людвіг ван Бэтговэн" data-language-autonym="Беларуская (тарашкевіца)" data-language-local-name="بلاروسی (دستورخط کلاسیک)" class="interlanguage-link-target">Беларуская (тарашкевіца)</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-bew mw-list-item"><a href="https://bew.wikipedia.org/wiki/Lodew%C3%A8k_pan_B%C3%A8thopen" title="Lodewèk pan Bèthopen–Betawi" lang="bew" hreflang="bew" data-title="Lodewèk pan Bèthopen" data-language-autonym="Betawi" data-language-local-name="Betawi" class="interlanguage-link-target">Betawi</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-bg mw-list-item"><a href="https://bg.wikipedia.org/wiki/%D0%9B%D1%83%D0%B4%D0%B2%D0%B8%D0%B3_%D0%B2%D0%B0%D0%BD_%D0%91%D0%B5%D1%82%D1%85%D0%BE%D0%B2%D0%B5%D0%BD" title="Лудвиг ван Бетховен–بلغاری" lang="bg" hreflang="bg" data-title="Лудвиг ван Бетховен" data-language-autonym="Български" data-language-local-name="بلغاری" class="interlanguage-link-target">Български</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-bh mw-list-item"><a href="https://bh.wikipedia.org/wiki/%E0%A4%B2%E0%A5%81%E0%A4%A1%E0%A4%B5%E0%A4%BF%E0%A4%97_%E0%A4%B5%E0%A5%89%E0%A4%A8_%E0%A4%AC%E0%A5%87%E0%A4%A5%E0%A5%8B%E0%A4%B5%E0%A5%87%E0%A4%A8" title="लुडविग वॉन बेथोवेन–Bhojpuri" lang="bh" hreflang="bh" data-title="लुडविग वॉन बेथोवेन" data-language-autonym="भोजपुरी" data-language-local-name="Bhojpuri" class="interlanguage-link-target">भोजपुरी</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-bi mw-list-item"><a href="https://bi.wikipedia.org/wiki/Ludwig_van_Beethoven" title="Ludwig van Beethoven–بیسلاما" lang="bi" hreflang="bi" data-title="Ludwig van Beethoven" data-language-autonym="Bislama" data-language-local-name="بیسلاما" class="interlanguage-link-target">Bislama</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-bn mw-list-item"><a href="https://bn.wikipedia.org/wiki/%E0%A6%B2%E0%A7%81%E0%A6%A1%E0%A6%AD%E0%A6%BF%E0%A6%97_%E0%A6%AB%E0%A6%BE%E0%A6%A8_%E0%A6%AC%E0%A7%87%E0%A6%9F%E0%A6%B9%E0%A7%8B%E0%A6%AB%E0%A7%87%E0%A6%A8" title="লুডভিগ ফান বেটহোফেন–بنگالی" lang="bn" hreflang="bn" data-title="লুডভিগ ফান বেটহোফেন" data-language-autonym="বাংলা" data-language-local-name="بنگالی" class="interlanguage-link-target">বাংলা</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-br mw-list-item"><a href="https://br.wikipedia.org/wiki/Ludwig_van_Beethoven" title="Ludwig van Beethoven–برتون" lang="br" hreflang="br" data-title="Ludwig van Beethoven" data-language-autonym="Brezhoneg" data-language-local-name="برتون" class="interlanguage-link-target">Brezhoneg</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-bs mw-list-item"><a href="https://bs.wikipedia.org/wiki/Ludwig_van_Beethoven" title="Ludwig van Beethoven–بوسنیایی" lang="bs" hreflang="bs" data-title="Ludwig van Beethoven" data-language-autonym="Bosanski" data-language-local-name="بوسنیایی" class="interlanguage-link-target">Bosanski</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-btm mw-list-item"><a href="https://btm.wikipedia.org/wiki/Ludwig_van_Beethoven" title="Ludwig van Beethoven–Batak Mandailing" lang="btm" hreflang="btm" data-title="Ludwig van Beethoven" data-language-autonym="Batak Mandailing" data-language-local-name="Batak Mandailing" class="interlanguage-link-target">Batak Mandailing</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-bxr mw-list-item"><a href="https://bxr.wikipedia.org/wiki/%D0%9B%D1%8E%D0%B4%D0%B2%D0%B8%D0%B3_%D0%B2%D0%B0%D0%BD_%D0%91%D0%B5%D1%82%D1%85%D0%BE%D0%B2%D0%B5%D0%BD" title="Людвиг ван Бетховен–Russia Buriat" lang="bxr" hreflang="bxr" data-title="Людвиг ван Бетховен" data-language-autonym="Буряад" data-language-local-name="Russia Buriat" class="interlanguage-link-target">Буряад</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ca mw-list-item"><a href="https://ca.wikipedia.org/wiki/Ludwig_van_Beethoven" title="Ludwig van Beethoven–کاتالان" lang="ca" hreflang="ca" data-title="Ludwig van Beethoven" data-language-autonym="Català" data-language-local-name="کاتالان" class="interlanguage-link-target">Català</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-cbk-zam mw-list-item"><a href="https://cbk-zam.wikipedia.org/wiki/Ludwig_van_Beethoven" title="Ludwig van Beethoven–Chavacano" lang="cbk" hreflang="cbk" data-title="Ludwig van Beethoven" data-language-autonym="Chavacano de Zamboanga" data-language-local-name="Chavacano" class="interlanguage-link-target">Chavacano de Zamboanga</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-cdo mw-list-item"><a href="https://cdo.wikipedia.org/wiki/Ludwig_van_Beethoven" title="Ludwig van Beethoven–چینی مین شرقی" lang="cdo" hreflang="cdo" data-title="Ludwig van Beethoven" data-language-autonym="閩東語 / Mìng-dĕ̤ng-ngṳ̄" data-language-local-name="چینی مین شرقی" class="interlanguage-link-target">閩東語 / Mìng-dĕ̤ng-ngṳ̄</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ce mw-list-item"><a href="https://ce.wikipedia.org/wiki/%D0%91%D0%B5%D1%82%D1%85%D0%BE%D0%B2%D0%B5%D0%BD,_%D0%9B%D1%8E%D0%B4%D0%B2%D0%B8%D0%B3_%D0%B2%D0%B0%D0%BD" title="Бетховен, Людвиг ван–چچنی" lang="ce" hreflang="ce" data-title="Бетховен, Людвиг ван" data-language-autonym="Нохчийн" data-language-local-name="چچنی" class="interlanguage-link-target">Нохчийн</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ceb badge-Q17437796 badge-featuredarticle mw-list-item" title="مقالهٔ برگزیده"><a href="https://ceb.wikipedia.org/wiki/Ludwig_van_Beethoven" title="Ludwig van Beethoven–سبویی" lang="ceb" hreflang="ceb" data-title="Ludwig van Beethoven" data-language-autonym="Cebuano" data-language-local-name="سبویی" class="interlanguage-link-target">Cebuano</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ch mw-list-item"><a href="https://ch.wikipedia.org/wiki/Ludwig_van_Beethoven" title="Ludwig van Beethoven–چامورویی" lang="ch" hreflang="ch" data-title="Ludwig van Beethoven" data-language-autonym="Chamoru" data-language-local-name="چامورویی" class="interlanguage-link-target">Chamoru</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ckb badge-Q17437796 badge-featuredarticle mw-list-item" title="مقالهٔ برگزیده"><a href="https://ckb.wikipedia.org/wiki/%D9%84%D9%88%D8%AF%DA%A4%DB%8C%DA%AF_%DA%A4%D8%A7%D9%86_%D8%A8%DB%8E%D8%AA%DA%BE%DB%86%DA%A4%D9%86" title="لودڤیگ ڤان بێتھۆڤن–کردی مرکزی" lang="ckb" hreflang="ckb" data-title="لودڤیگ ڤان بێتھۆڤن" data-language-autonym="کوردی" data-language-local-name="کردی مرکزی" class="interlanguage-link-target">کوردی</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-co mw-list-item"><a href="https://co.wikipedia.org/wiki/Ludwig_van_Beethoven" title="Ludwig van Beethoven–کورسی" lang="co" hreflang="co" data-title="Ludwig van Beethoven" data-language-autonym="Corsu" data-language-local-name="کورسی" class="interlanguage-link-target">Corsu</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-crh mw-list-item"><a href="https://crh.wikipedia.org/wiki/L%C3%BCdvig_van_Bethoven" title="Lüdvig van Bethoven–ترکی کریمه" lang="crh" hreflang="crh" data-title="Lüdvig van Bethoven" data-language-autonym="Qırımtatarca" data-language-local-name="ترکی کریمه" class="interlanguage-link-target">Qırımtatarca</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-cs mw-list-item"><a href="https://cs.wikipedia.org/wiki/Ludwig_van_Beethoven" title="Ludwig van Beethoven–چکی" lang="cs" hreflang="cs" data-title="Ludwig van Beethoven" data-language-autonym="Čeština" data-language-local-name="چکی" class="interlanguage-link-target">Čeština</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-cv mw-list-item"><a href="https://cv.wikipedia.org/wiki/%D0%9B%D1%8E%D0%B4%D0%B2%D0%B8%D0%B3_%D0%B2%D0%B0%D0%BD_%D0%91%D0%B5%D1%82%D1%85%D0%BE%D0%B2%D0%B5%D0%BD" title="Людвиг ван Бетховен–چوواشی" lang="cv" hreflang="cv" data-title="Людвиг ван Бетховен" data-language-autonym="Чӑвашла" data-language-local-name="چوواشی" class="interlanguage-link-target">Чӑвашла</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-cy mw-list-item"><a href="https://cy.wikipedia.org/wiki/Ludwig_van_Beethoven" title="Ludwig van Beethoven–ولزی" lang="cy" hreflang="cy" data-title="Ludwig van Beethoven" data-language-autonym="Cymraeg" data-language-local-name="ولزی" class="interlanguage-link-target">Cymraeg</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-da badge-Q17437798 badge-goodarticle mw-list-item" title="مقالهٔ خوب"><a href="https://da.wikipedia.org/wiki/Ludwig_van_Beethoven" title="Ludwig van Beethoven–دانمارکی" lang="da" hreflang="da" data-title="Ludwig van Beethoven" data-language-autonym="Dansk" data-language-local-name="دانمارکی" class="interlanguage-link-target">Dansk</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-de mw-list-item"><a href="https://de.wikipedia.org/wiki/Ludwig_van_Beethoven" title="Ludwig van Beethoven–آلمانی" lang="de" hreflang="de" data-title="Ludwig van Beethoven" data-language-autonym="Deutsch" data-language-local-name="آلمانی" class="interlanguage-link-target">Deutsch</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-diq mw-list-item"><a href="https://diq.wikipedia.org/wiki/Ludwig_van_Beethoven" title="Ludwig van Beethoven–Zazaki" lang="diq" hreflang="diq" data-title="Ludwig van Beethoven" data-language-autonym="Zazaki" data-language-local-name="Zazaki" class="interlanguage-link-target">Zazaki</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-el mw-list-item"><a href="https://el.wikipedia.org/wiki/%CE%9B%CE%BF%CF%8D%CE%BD%CF%84%CE%B2%CE%B9%CF%87_%CE%B2%CE%B1%CE%BD_%CE%9C%CF%80%CE%B5%CF%84%CF%8C%CE%B2%CE%B5%CE%BD" title="Λούντβιχ βαν Μπετόβεν–یونانی" lang="el" hreflang="el" data-title="Λούντβιχ βαν Μπετόβεν" data-language-autonym="Ελληνικά" data-language-local-name="یونانی" class="interlanguage-link-target">Ελληνικά</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-en mw-list-item"><a href="https://en.wikipedia.org/wiki/Ludwig_van_Beethoven" title="Ludwig van Beethoven–انگلیسی" lang="en" hreflang="en" data-title="Ludwig van Beethoven" data-language-autonym="English" data-language-local-name="انگلیسی" class="interlanguage-link-target">English</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-eo badge-Q17437798 badge-goodarticle mw-list-item" title="مقالهٔ خوب"><a href="https://eo.wikipedia.org/wiki/Ludwig_van_Beethoven" title="Ludwig van Beethoven–اسپرانتو" lang="eo" hreflang="eo" data-title="Ludwig van Beethoven" data-language-autonym="Esperanto" data-language-local-name="اسپرانتو" class="interlanguage-link-target">Esperanto</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-es badge-Q17437796 badge-featuredarticle mw-list-item" title="مقالهٔ برگزیده"><a href="https://es.wikipedia.org/wiki/Ludwig_van_Beethoven" title="Ludwig van Beethoven–اسپانیایی" lang="es" hreflang="es" data-title="Ludwig van Beethoven" data-language-autonym="Español" data-language-local-name="اسپانیایی" class="interlanguage-link-target">Español</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-et badge-Q17437796 badge-featuredarticle mw-list-item" title="مقالهٔ برگزیده"><a href="https://et.wikipedia.org/wiki/Ludwig_van_Beethoven" title="Ludwig van Beethoven–استونیایی" lang="et" hreflang="et" data-title="Ludwig van Beethoven" data-language-autonym="Eesti" data-language-local-name="استونیایی" class="interlanguage-link-target">Eesti</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-eu mw-list-item"><a href="https://eu.wikipedia.org/wiki/Ludwig_van_Beethoven" title="Ludwig van Beethoven–باسکی" lang="eu" hreflang="eu" data-title="Ludwig van Beethoven" data-language-autonym="Euskara" data-language-local-name="باسکی" class="interlanguage-link-target">Euskara</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ext mw-list-item"><a href="https://ext.wikipedia.org/wiki/Ludwig_van_Beethoven" title="Ludwig van Beethoven–اکسترامادورایی" lang="ext" hreflang="ext" data-title="Ludwig van Beethoven" data-language-autonym="Estremeñu" data-language-local-name="اکسترامادورایی" class="interlanguage-link-target">Estremeñu</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-fi badge-Q17437798 badge-goodarticle mw-list-item" title="مقالهٔ خوب"><a href="https://fi.wikipedia.org/wiki/Ludwig_van_Beethoven" title="Ludwig van Beethoven–فنلاندی" lang="fi" hreflang="fi" data-title="Ludwig van Beethoven" data-language-autonym="Suomi" data-language-local-name="فنلاندی" class="interlanguage-link-target">Suomi</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-fiu-vro mw-list-item"><a href="https://fiu-vro.wikipedia.org/wiki/Van_Beethoveni_Ludwig" title="Van Beethoveni Ludwig–Võro" lang="vro" hreflang="vro" data-title="Van Beethoveni Ludwig" data-language-autonym="Võro" data-language-local-name="Võro" class="interlanguage-link-target">Võro</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-fj mw-list-item"><a href="https://fj.wikipedia.org/wiki/Ludwig_van_Beethoven" title="Ludwig van Beethoven–فیجیایی" lang="fj" hreflang="fj" data-title="Ludwig van Beethoven" data-language-autonym="Na Vosa Vakaviti" data-language-local-name="فیجیایی" class="interlanguage-link-target">Na Vosa Vakaviti</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-fo mw-list-item"><a href="https://fo.wikipedia.org/wiki/Ludwig_van_Beethoven" title="Ludwig van Beethoven–فارویی" lang="fo" hreflang="fo" data-title="Ludwig van Beethoven" data-language-autonym="Føroyskt" data-language-local-name="فارویی" class="interlanguage-link-target">Føroyskt</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-fr mw-list-item"><a href="https://fr.wikipedia.org/wiki/Ludwig_van_Beethoven" title="Ludwig van Beethoven–فرانسوی" lang="fr" hreflang="fr" data-title="Ludwig van Beethoven" data-language-autonym="Français" data-language-local-name="فرانسوی" class="interlanguage-link-target">Français</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-frr mw-list-item"><a href="https://frr.wikipedia.org/wiki/Ludwig_van_Beethoven" title="Ludwig van Beethoven–فریزی شمالی" lang="frr" hreflang="frr" data-title="Ludwig van Beethoven" data-language-autonym="Nordfriisk" data-language-local-name="فریزی شمالی" class="interlanguage-link-target">Nordfriisk</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-fur mw-list-item"><a href="https://fur.wikipedia.org/wiki/Ludwig_van_Beethoven" title="Ludwig van Beethoven–فریولیایی" lang="fur" hreflang="fur" data-title="Ludwig van Beethoven" data-language-autonym="Furlan" data-language-local-name="فریولیایی" class="interlanguage-link-target">Furlan</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-fy mw-list-item"><a href="https://fy.wikipedia.org/wiki/Ludwig_van_Beethoven" title="Ludwig van Beethoven–فریسی غربی" lang="fy" hreflang="fy" data-title="Ludwig van Beethoven" data-language-autonym="Frysk" data-language-local-name="فریسی غربی" class="interlanguage-link-target">Frysk</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ga mw-list-item"><a href="https://ga.wikipedia.org/wiki/Ludwig_van_Beethoven" title="Ludwig van Beethoven–ایرلندی" lang="ga" hreflang="ga" data-title="Ludwig van Beethoven" data-language-autonym="Gaeilge" data-language-local-name="ایرلندی" class="interlanguage-link-target">Gaeilge</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-gag mw-list-item"><a href="https://gag.wikipedia.org/wiki/L%C3%BCdvig_van_Bethoven" title="Lüdvig van Bethoven–گاگائوزیایی" lang="gag" hreflang="gag" data-title="Lüdvig van Bethoven" data-language-autonym="Gagauz" data-language-local-name="گاگائوزیایی" class="interlanguage-link-target">Gagauz</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-gan mw-list-item"><a href="https://gan.wikipedia.org/wiki/%E8%B2%9D%E5%A4%9A%E8%8A%AC" title="貝多芬–گن" lang="gan" hreflang="gan" data-title="貝多芬" data-language-autonym="贛語" data-language-local-name="گن" class="interlanguage-link-target">贛語</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-gcr mw-list-item"><a href="https://gcr.wikipedia.org/wiki/Ludwig_van_Beethoven" title="Ludwig van Beethoven–Guianan Creole" lang="gcr" hreflang="gcr" data-title="Ludwig van Beethoven" data-language-autonym="Kriyòl gwiyannen" data-language-local-name="Guianan Creole" class="interlanguage-link-target">Kriyòl gwiyannen</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-gd mw-list-item"><a href="https://gd.wikipedia.org/wiki/Ludwig_van_Beethoven" title="Ludwig van Beethoven–گیلی اسکاتلندی" lang="gd" hreflang="gd" data-title="Ludwig van Beethoven" data-language-autonym="Gàidhlig" data-language-local-name="گیلی اسکاتلندی" class="interlanguage-link-target">Gàidhlig</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-gl mw-list-item"><a href="https://gl.wikipedia.org/wiki/Ludwig_van_Beethoven" title="Ludwig van Beethoven–گالیسیایی" lang="gl" hreflang="gl" data-title="Ludwig van Beethoven" data-language-autonym="Galego" data-language-local-name="گالیسیایی" class="interlanguage-link-target">Galego</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-glk mw-list-item"><a href="https://glk.wikipedia.org/wiki/%D9%84%DB%8A%D8%AF%D9%88%D9%8A%DA%AF_%D9%88%D8%A7%D9%86_%D8%A8%D8%A6%D8%AA%D9%87%D8%A4%D9%88%D9%86" title="لۊدويگ وان بئتهؤون–گیلکی" lang="glk" hreflang="glk" data-title="لۊدويگ وان بئتهؤون" data-language-autonym="گیلکی" data-language-local-name="گیلکی" class="interlanguage-link-target">گیلکی</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-gn mw-list-item"><a href="https://gn.wikipedia.org/wiki/Ludwig_van_Beethoven" title="Ludwig van Beethoven–گوارانی" lang="gn" hreflang="gn" data-title="Ludwig van Beethoven" data-language-autonym="Avañe'ẽ" data-language-local-name="گوارانی" class="interlanguage-link-target">Avañe'ẽ</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-gom mw-list-item"><a href="https://gom.wikipedia.org/wiki/Ludwig_Beethoven" title="Ludwig Beethoven–کونکانی گن" lang="gom" hreflang="gom" data-title="Ludwig Beethoven" data-language-autonym="गोंयची कोंकणी / Gõychi Konknni" data-language-local-name="کونکانی گن" class="interlanguage-link-target">गोंयची कोंकणी / Gõychi Konknni</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-gor mw-list-item"><a href="https://gor.wikipedia.org/wiki/Ludwig_van_Beethoven" title="Ludwig van Beethoven–گورونتالو" lang="gor" hreflang="gor" data-title="Ludwig van Beethoven" data-language-autonym="Bahasa Hulontalo" data-language-local-name="گورونتالو" class="interlanguage-link-target">Bahasa Hulontalo</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-gv mw-list-item"><a href="https://gv.wikipedia.org/wiki/Ludwig_van_Beethoven" title="Ludwig van Beethoven–مانی" lang="gv" hreflang="gv" data-title="Ludwig van Beethoven" data-language-autonym="Gaelg" data-language-local-name="مانی" class="interlanguage-link-target">Gaelg</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ha mw-list-item"><a href="https://ha.wikipedia.org/wiki/Ludwig_van_Beethoven" title="Ludwig van Beethoven–هوسایی" lang="ha" hreflang="ha" data-title="Ludwig van Beethoven" data-language-autonym="Hausa" data-language-local-name="هوسایی" class="interlanguage-link-target">Hausa</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-hak mw-list-item"><a href="https://hak.wikipedia.org/wiki/Ludwig_van_Beethoven" title="Ludwig van Beethoven–Hakka Chinese" lang="hak" hreflang="hak" data-title="Ludwig van Beethoven" data-language-autonym="客家語 / Hak-kâ-ngî" data-language-local-name="Hakka Chinese" class="interlanguage-link-target">客家語 / Hak-kâ-ngî</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-haw mw-list-item"><a href="https://haw.wikipedia.org/wiki/Ludwig_van_Beethoven" title="Ludwig van Beethoven–هاوایی" lang="haw" hreflang="haw" data-title="Ludwig van Beethoven" data-language-autonym="Hawaiʻi" data-language-local-name="هاوایی" class="interlanguage-link-target">Hawaiʻi</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-he mw-list-item"><a href="https://he.wikipedia.org/wiki/%D7%9C%D7%95%D7%93%D7%95%D7%95%D7%99%D7%92_%D7%95%D7%90%D7%9F_%D7%91%D7%98%D7%94%D7%95%D7%91%D7%9F" title="לודוויג ואן בטהובן–عبری" lang="he" hreflang="he" data-title="לודוויג ואן בטהובן" data-language-autonym="עברית" data-language-local-name="عبری" class="interlanguage-link-target">עברית</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-hi mw-list-item"><a href="https://hi.wikipedia.org/wiki/%E0%A4%B2%E0%A5%81%E0%A4%A1%E0%A4%B5%E0%A4%BF%E0%A4%97_%E0%A4%B5%E0%A4%BE%E0%A4%A8_%E0%A4%AC%E0%A5%80%E0%A4%A5%E0%A5%8B%E0%A4%B5%E0%A5%87%E0%A4%A8" title="लुडविग वान बीथोवेन–هندی" lang="hi" hreflang="hi" data-title="लुडविग वान बीथोवेन" data-language-autonym="हिन्दी" data-language-local-name="هندی" class="interlanguage-link-target">हिन्दी</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-hif mw-list-item"><a href="https://hif.wikipedia.org/wiki/Ludwig_van_Beethoven" title="Ludwig van Beethoven–هندی فیجیایی" lang="hif" hreflang="hif" data-title="Ludwig van Beethoven" data-language-autonym="Fiji Hindi" data-language-local-name="هندی فیجیایی" class="interlanguage-link-target">Fiji Hindi</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-hr mw-list-item"><a href="https://hr.wikipedia.org/wiki/Ludwig_van_Beethoven" title="Ludwig van Beethoven–کروات" lang="hr" hreflang="hr" data-title="Ludwig van Beethoven" data-language-autonym="Hrvatski" data-language-local-name="کروات" class="interlanguage-link-target">Hrvatski</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-hsb mw-list-item"><a href="https://hsb.wikipedia.org/wiki/Ludwig_van_Beethoven" title="Ludwig van Beethoven–صُربی علیا" lang="hsb" hreflang="hsb" data-title="Ludwig van Beethoven" data-language-autonym="Hornjoserbsce" data-language-local-name="صُربی علیا" class="interlanguage-link-target">Hornjoserbsce</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ht mw-list-item"><a href="https://ht.wikipedia.org/wiki/Ludwig_van_Beethoven" title="Ludwig van Beethoven–هائیتیایی" lang="ht" hreflang="ht" data-title="Ludwig van Beethoven" data-language-autonym="Kreyòl ayisyen" data-language-local-name="هائیتیایی" class="interlanguage-link-target">Kreyòl ayisyen</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-hu mw-list-item"><a href="https://hu.wikipedia.org/wiki/Ludwig_van_Beethoven" title="Ludwig van Beethoven–مجاری" lang="hu" hreflang="hu" data-title="Ludwig van Beethoven" data-language-autonym="Magyar" data-language-local-name="مجاری" class="interlanguage-link-target">Magyar</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-hy mw-list-item"><a href="https://hy.wikipedia.org/wiki/%D4%BC%D5%B5%D5%B8%D6%82%D5%A4%D5%BE%D5%AB%D5%A3_%D5%BE%D5%A1%D5%B6_%D4%B2%D5%A5%D5%A9%D5%B0%D5%B8%D5%BE%D5%A5%D5%B6" title="Լյուդվիգ վան Բեթհովեն–ارمنی" lang="hy" hreflang="hy" data-title="Լյուդվիգ վան Բեթհովեն" data-language-autonym="Հայերեն" data-language-local-name="ارمنی" class="interlanguage-link-target">Հայերեն</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-hyw mw-list-item"><a href="https://hyw.wikipedia.org/wiki/%D4%BC%D5%B8%D6%82%D5%BF%D5%B8%D6%82%D5%AB%D5%AF_%D5%BE%D5%A1%D5%B6_%D5%8A%D5%A5%D5%A9%D5%B0%D5%B8%D5%BE%D5%A7%D5%B6" title="Լուտուիկ վան Պեթհովէն–Western Armenian" lang="hyw" hreflang="hyw" data-title="Լուտուիկ վան Պեթհովէն" data-language-autonym="Արեւմտահայերէն" data-language-local-name="Western Armenian" class="interlanguage-link-target">Արեւմտահայերէն</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ia mw-list-item"><a href="https://ia.wikipedia.org/wiki/Ludwig_van_Beethoven" title="Ludwig van Beethoven–اینترلینگوا" lang="ia" hreflang="ia" data-title="Ludwig van Beethoven" data-language-autonym="Interlingua" data-language-local-name="اینترلینگوا" class="interlanguage-link-target">Interlingua</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-id mw-list-item"><a href="https://id.wikipedia.org/wiki/Ludwig_van_Beethoven" title="Ludwig van Beethoven–اندونزیایی" lang="id" hreflang="id" data-title="Ludwig van Beethoven" data-language-autonym="Bahasa Indonesia" data-language-local-name="اندونزیایی" class="interlanguage-link-target">Bahasa Indonesia</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ie mw-list-item"><a href="https://ie.wikipedia.org/wiki/Ludwig_van_Beethoven" title="Ludwig van Beethoven–اکسیدنتال" lang="ie" hreflang="ie" data-title="Ludwig van Beethoven" data-language-autonym="Interlingue" data-language-local-name="اکسیدنتال" class="interlanguage-link-target">Interlingue</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ig mw-list-item"><a href="https://ig.wikipedia.org/wiki/Ludwig_van_Beethoven" title="Ludwig van Beethoven–ایگبویی" lang="ig" hreflang="ig" data-title="Ludwig van Beethoven" data-language-autonym="Igbo" data-language-local-name="ایگبویی" class="interlanguage-link-target">Igbo</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ilo mw-list-item"><a href="https://ilo.wikipedia.org/wiki/Ludwig_van_Beethoven" title="Ludwig van Beethoven–ایلوکویی" lang="ilo" hreflang="ilo" data-title="Ludwig van Beethoven" data-language-autonym="Ilokano" data-language-local-name="ایلوکویی" class="interlanguage-link-target">Ilokano</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-io mw-list-item"><a href="https://io.wikipedia.org/wiki/Ludwig_van_Beethoven" title="Ludwig van Beethoven–ایدو" lang="io" hreflang="io" data-title="Ludwig van Beethoven" data-language-autonym="Ido" data-language-local-name="ایدو" class="interlanguage-link-target">Ido</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-is mw-list-item"><a href="https://is.wikipedia.org/wiki/Ludwig_van_Beethoven" title="Ludwig van Beethoven–ایسلندی" lang="is" hreflang="is" data-title="Ludwig van Beethoven" data-language-autonym="Íslenska" data-language-local-name="ایسلندی" class="interlanguage-link-target">Íslenska</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-it mw-list-item"><a href="https://it.wikipedia.org/wiki/Ludwig_van_Beethoven" title="Ludwig van Beethoven–ایتالیایی" lang="it" hreflang="it" data-title="Ludwig van Beethoven" data-language-autonym="Italiano" data-language-local-name="ایتالیایی" class="interlanguage-link-target">Italiano</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ja mw-list-item"><a href="https://ja.wikipedia.org/wiki/%E3%83%AB%E3%83%BC%E3%83%88%E3%83%B4%E3%82%A3%E3%83%92%E3%83%BB%E3%83%B4%E3%82%A1%E3%83%B3%E3%83%BB%E3%83%99%E3%83%BC%E3%83%88%E3%83%BC%E3%83%B4%E3%82%A7%E3%83%B3" title="ルートヴィヒ・ヴァン・ベートーヴェン–ژاپنی" lang="ja" hreflang="ja" data-title="ルートヴィヒ・ヴァン・ベートーヴェン" data-language-autonym="日本語" data-language-local-name="ژاپنی" class="interlanguage-link-target">日本語</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-jam mw-list-item"><a href="https://jam.wikipedia.org/wiki/Ludwig_van_Beethoven" title="Ludwig van Beethoven–Jamaican Creole English" lang="jam" hreflang="jam" data-title="Ludwig van Beethoven" data-language-autonym="Patois" data-language-local-name="Jamaican Creole English" class="interlanguage-link-target">Patois</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-jbo mw-list-item"><a href="https://jbo.wikipedia.org/wiki/ludvix.fan.beitoven" title="ludvix.fan.beitoven–لوجبان" lang="jbo" hreflang="jbo" data-title="ludvix.fan.beitoven" data-language-autonym="La .lojban." data-language-local-name="لوجبان" class="interlanguage-link-target">La .lojban.</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-jv mw-list-item"><a href="https://jv.wikipedia.org/wiki/Ludwig_van_Beethoven" title="Ludwig van Beethoven–جاوه‌ای" lang="jv" hreflang="jv" data-title="Ludwig van Beethoven" data-language-autonym="Jawa" data-language-local-name="جاوه‌ای" class="interlanguage-link-target">Jawa</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ka mw-list-item"><a href="https://ka.wikipedia.org/wiki/%E1%83%9A%E1%83%A3%E1%83%93%E1%83%95%E1%83%98%E1%83%92_%E1%83%95%E1%83%90%E1%83%9C_%E1%83%91%E1%83%94%E1%83%97%E1%83%B0%E1%83%9D%E1%83%95%E1%83%94%E1%83%9C%E1%83%98" title="ლუდვიგ ვან ბეთჰოვენი–گرجی" lang="ka" hreflang="ka" data-title="ლუდვიგ ვან ბეთჰოვენი" data-language-autonym="ქართული" data-language-local-name="گرجی" class="interlanguage-link-target">ქართული</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-kaa mw-list-item"><a href="https://kaa.wikipedia.org/wiki/Ludwig_van_Beethoven" title="Ludwig van Beethoven–قره‌قالپاقی" lang="kaa" hreflang="kaa" data-title="Ludwig van Beethoven" data-language-autonym="Qaraqalpaqsha" data-language-local-name="قره‌قالپاقی" class="interlanguage-link-target">Qaraqalpaqsha</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-kab mw-list-item"><a href="https://kab.wikipedia.org/wiki/Ludwig_van_Beethoven" title="Ludwig van Beethoven–قبایلی" lang="kab" hreflang="kab" data-title="Ludwig van Beethoven" data-language-autonym="Taqbaylit" data-language-local-name="قبایلی" class="interlanguage-link-target">Taqbaylit</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-kbd mw-list-item"><a href="https://kbd.wikipedia.org/wiki/%D0%9B%D1%83%D0%B4%D0%B2%D0%B8%D0%B3_%D0%B2%D0%B0%D0%BD_%D0%91%D0%B5%D1%82%D1%85%D0%BE%D0%B2%D0%B5%D0%BD" title="Лудвиг ван Бетховен–کاباردینی" lang="kbd" hreflang="kbd" data-title="Лудвиг ван Бетховен" data-language-autonym="Адыгэбзэ" data-language-local-name="کاباردینی" class="interlanguage-link-target">Адыгэбзэ</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-kbp mw-list-item"><a href="https://kbp.wikipedia.org/wiki/Ludwig_van_Beethoven" title="Ludwig van Beethoven–Kabiye" lang="kbp" hreflang="kbp" data-title="Ludwig van Beethoven" data-language-autonym="Kabɩyɛ" data-language-local-name="Kabiye" class="interlanguage-link-target">Kabɩyɛ</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-kk mw-list-item"><a href="https://kk.wikipedia.org/wiki/%D0%9B%D1%8E%D0%B4%D0%B2%D0%B8%D0%B3_%D0%B2%D0%B0%D0%BD_%D0%91%D0%B5%D1%82%D1%85%D0%BE%D0%B2%D0%B5%D0%BD" title="Людвиг ван Бетховен–قزاقی" lang="kk" hreflang="kk" data-title="Людвиг ван Бетховен" data-language-autonym="Қазақша" data-language-local-name="قزاقی" class="interlanguage-link-target">Қазақша</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-kn mw-list-item"><a href="https://kn.wikipedia.org/wiki/%E0%B2%B2%E0%B3%81%E0%B2%A1%E0%B3%8D%E0%B2%B5%E0%B2%BF%E0%B2%97%E0%B3%8D_%E0%B2%B5%E0%B2%BE%E0%B2%A8%E0%B3%8D_%E0%B2%AC%E0%B3%86%E0%B2%9F%E0%B3%8D%E0%B2%B9%E0%B3%8B%E0%B2%B5%E0%B2%A8%E0%B3%8D" title="ಲುಡ್ವಿಗ್ ವಾನ್ ಬೆಟ್ಹೋವನ್–کانارا" lang="kn" hreflang="kn" data-title="ಲುಡ್ವಿಗ್ ವಾನ್ ಬೆಟ್ಹೋವನ್" data-language-autonym="ಕನ್ನಡ" data-language-local-name="کانارا" class="interlanguage-link-target">ಕನ್ನಡ</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ko mw-list-item"><a href="https://ko.wikipedia.org/wiki/%EB%A3%A8%ED%8A%B8%EB%B9%84%ED%9E%88_%ED%8C%90_%EB%B2%A0%ED%86%A0%EB%B2%A4" title="루트비히 판 베토벤–کره‌ای" lang="ko" hreflang="ko" data-title="루트비히 판 베토벤" data-language-autonym="한국어" data-language-local-name="کره‌ای" class="interlanguage-link-target">한국어</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-krc mw-list-item"><a href="https://krc.wikipedia.org/wiki/%D0%91%D0%B5%D1%82%D1%85%D0%BE%D0%B2%D0%B5%D0%BD,_%D0%9B%D1%8E%D0%B4%D0%B2%D0%B8%D0%B3_%D0%B2%D0%B0%D0%BD" title="Бетховен, Людвиг ван–قره‌چایی‐بالکاری" lang="krc" hreflang="krc" data-title="Бетховен, Людвиг ван" data-language-autonym="Къарачай-малкъар" data-language-local-name="قره‌چایی‐بالکاری" class="interlanguage-link-target">Къарачай-малкъар</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ku mw-list-item"><a href="https://ku.wikipedia.org/wiki/Ludwig_van_Beethoven" title="Ludwig van Beethoven–کردی" lang="ku" hreflang="ku" data-title="Ludwig van Beethoven" data-language-autonym="Kurdî" data-language-local-name="کردی" class="interlanguage-link-target">Kurdî</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-kw mw-list-item"><a href="https://kw.wikipedia.org/wiki/Ludwig_van_Beethoven" title="Ludwig van Beethoven–کورنی" lang="kw" hreflang="kw" data-title="Ludwig van Beethoven" data-language-autonym="Kernowek" data-language-local-name="کورنی" class="interlanguage-link-target">Kernowek</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ky mw-list-item"><a href="https://ky.wikipedia.org/wiki/%D0%9B%D1%8E%D0%B4%D0%B2%D0%B8%D0%B3_%D0%B2%D0%B0%D0%BD_%D0%91%D0%B5%D1%82%D1%85%D0%BE%D0%B2%D0%B5%D0%BD" title="Людвиг ван Бетховен–قرقیزی" lang="ky" hreflang="ky" data-title="Людвиг ван Бетховен" data-language-autonym="Кыргызча" data-language-local-name="قرقیزی" class="interlanguage-link-target">Кыргызча</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-la mw-list-item"><a href="https://la.wikipedia.org/wiki/Ludovicus_van_Beethoven" title="Ludovicus van Beethoven–لاتین" lang="la" hreflang="la" data-title="Ludovicus van Beethoven" data-language-autonym="Latina" data-language-local-name="لاتین" class="interlanguage-link-target">Latina</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-lad mw-list-item"><a href="https://lad.wikipedia.org/wiki/Ludwig_van_Beethoven" title="Ludwig van Beethoven–لادینو" lang="lad" hreflang="lad" data-title="Ludwig van Beethoven" data-language-autonym="Ladino" data-language-local-name="لادینو" class="interlanguage-link-target">Ladino</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-lb mw-list-item"><a href="https://lb.wikipedia.org/wiki/Ludwig_van_Beethoven" title="Ludwig van Beethoven–لوگزامبورگی" lang="lb" hreflang="lb" data-title="Ludwig van Beethoven" data-language-autonym="Lëtzebuergesch" data-language-local-name="لوگزامبورگی" class="interlanguage-link-target">Lëtzebuergesch</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-lez mw-list-item"><a href="https://lez.wikipedia.org/wiki/%D0%9B%D1%8E%D0%B4%D0%B2%D0%B8%D0%B3_%D0%B2%D0%B0%D0%BD_%D0%91%D0%B5%D1%82%D1%85%D0%BE%D0%B2%D0%B5%D0%BD" title="Людвиг ван Бетховен–لزگی" lang="lez" hreflang="lez" data-title="Людвиг ван Бетховен" data-language-autonym="Лезги" data-language-local-name="لزگی" class="interlanguage-link-target">Лезги</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-lfn mw-list-item"><a href="https://lfn.wikipedia.org/wiki/Ludwig_van_Beethoven" title="Ludwig van Beethoven–Lingua Franca Nova" lang="lfn" hreflang="lfn" data-title="Ludwig van Beethoven" data-language-autonym="Lingua Franca Nova" data-language-local-name="Lingua Franca Nova" class="interlanguage-link-target">Lingua Franca Nova</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-li mw-list-item"><a href="https://li.wikipedia.org/wiki/Ludwig_van_Beethoven" title="Ludwig van Beethoven–لیمبورگی" lang="li" hreflang="li" data-title="Ludwig van Beethoven" data-language-autonym="Limburgs" data-language-local-name="لیمبورگی" class="interlanguage-link-target">Limburgs</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-lij mw-list-item"><a href="https://lij.wikipedia.org/wiki/Ludwig_van_Beethoven" title="Ludwig van Beethoven–Ligurian" lang="lij" hreflang="lij" data-title="Ludwig van Beethoven" data-language-autonym="Ligure" data-language-local-name="Ligurian" class="interlanguage-link-target">Ligure</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-lmo mw-list-item"><a href="https://lmo.wikipedia.org/wiki/Ludwig_van_Beethoven" title="Ludwig van Beethoven–لومبارد" lang="lmo" hreflang="lmo" data-title="Ludwig van Beethoven" data-language-autonym="Lombard" data-language-local-name="لومبارد" class="interlanguage-link-target">Lombard</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-lt badge-Q17437798 badge-goodarticle mw-list-item" title="مقالهٔ خوب"><a href="https://lt.wikipedia.org/wiki/Ludwig_van_Beethoven" title="Ludwig van Beethoven–لیتوانیایی" lang="lt" hreflang="lt" data-title="Ludwig van Beethoven" data-language-autonym="Lietuvių" data-language-local-name="لیتوانیایی" class="interlanguage-link-target">Lietuvių</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-lv mw-list-item"><a href="https://lv.wikipedia.org/wiki/Ludvigs_van_B%C4%93thovens" title="Ludvigs van Bēthovens–لتونیایی" lang="lv" hreflang="lv" data-title="Ludvigs van Bēthovens" data-language-autonym="Latviešu" data-language-local-name="لتونیایی" class="interlanguage-link-target">Latviešu</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-map-bms mw-list-item"><a href="https://map-bms.wikipedia.org/wiki/Ludwig_van_Beethoven" title="Ludwig van Beethoven–Banyumasan" lang="jv-x-bms" hreflang="jv-x-bms" data-title="Ludwig van Beethoven" data-language-autonym="Basa Banyumasan" data-language-local-name="Banyumasan" class="interlanguage-link-target">Basa Banyumasan</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-mg mw-list-item"><a href="https://mg.wikipedia.org/wiki/Ludwig_van_Beethoven" title="Ludwig van Beethoven–مالاگاسی" lang="mg" hreflang="mg" data-title="Ludwig van Beethoven" data-language-autonym="Malagasy" data-language-local-name="مالاگاسی" class="interlanguage-link-target">Malagasy</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-mhr mw-list-item"><a href="https://mhr.wikipedia.org/wiki/%D0%91%D0%B5%D1%82%D1%85%D0%BE%D0%B2%D0%B5%D0%BD,_%D0%9B%D1%8E%D0%B4%D0%B2%D0%B8%D0%B3_%D0%B2%D0%B0%D0%BD" title="Бетховен, Людвиг ван–ماری" lang="mhr" hreflang="mhr" data-title="Бетховен, Людвиг ван" data-language-autonym="Олык марий" data-language-local-name="ماری" class="interlanguage-link-target">Олык марий</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-min mw-list-item"><a href="https://min.wikipedia.org/wiki/Ludwig_van_Beethoven" title="Ludwig van Beethoven–مینانگ‌کابویی" lang="min" hreflang="min" data-title="Ludwig van Beethoven" data-language-autonym="Minangkabau" data-language-local-name="مینانگ‌کابویی" class="interlanguage-link-target">Minangkabau</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-mk mw-list-item"><a href="https://mk.wikipedia.org/wiki/%D0%9B%D1%83%D0%B4%D0%B2%D0%B8%D0%B3_%D0%B2%D0%B0%D0%BD_%D0%91%D0%B5%D1%82%D0%BE%D0%B2%D0%B5%D0%BD" title="Лудвиг ван Бетовен–مقدونی" lang="mk" hreflang="mk" data-title="Лудвиг ван Бетовен" data-language-autonym="Македонски" data-language-local-name="مقدونی" class="interlanguage-link-target">Македонски</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ml mw-list-item"><a href="https://ml.wikipedia.org/wiki/%E0%B4%AC%E0%B5%80%E0%B4%A5%E0%B5%8B%E0%B4%B5%E0%B5%BB" title="ബീഥോവൻ–مالایالامی" lang="ml" hreflang="ml" data-title="ബീഥോവൻ" data-language-autonym="മലയാളം" data-language-local-name="مالایالامی" class="interlanguage-link-target">മലയാളം</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-mn mw-list-item"><a href="https://mn.wikipedia.org/wiki/%D0%9B%D1%8E%D0%B4%D0%B2%D0%B8%D0%B3_%D0%B2%D0%B0%D0%BD_%D0%91%D0%B5%D1%82%D1%85%D0%BE%D0%B2%D0%B5%D0%BD" title="Людвиг ван Бетховен–مغولی" lang="mn" hreflang="mn" data-title="Людвиг ван Бетховен" data-language-autonym="Монгол" data-language-local-name="مغولی" class="interlanguage-link-target">Монгол</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-mr mw-list-item"><a href="https://mr.wikipedia.org/wiki/%E0%A4%B2%E0%A5%81%E0%A4%A1%E0%A4%B5%E0%A4%BF%E0%A4%97_%E0%A4%AB%E0%A4%BE%E0%A4%A8_%E0%A4%AC%E0%A5%80%E0%A4%A5%E0%A5%8B%E0%A4%B5%E0%A5%8D%E0%A4%B9%E0%A5%87%E0%A4%A8" title="लुडविग फान बीथोव्हेन–مراتی" lang="mr" hreflang="mr" data-title="लुडविग फान बीथोव्हेन" data-language-autonym="मराठी" data-language-local-name="مراتی" class="interlanguage-link-target">मराठी</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ms mw-list-item"><a href="https://ms.wikipedia.org/wiki/Ludwig_van_Beethoven" title="Ludwig van Beethoven–مالایی" lang="ms" hreflang="ms" data-title="Ludwig van Beethoven" data-language-autonym="Bahasa Melayu" data-language-local-name="مالایی" class="interlanguage-link-target">Bahasa Melayu</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-mt badge-Q17437796 badge-featuredarticle mw-list-item" title="مقالهٔ برگزیده"><a href="https://mt.wikipedia.org/wiki/Ludwig_van_Beethoven" title="Ludwig van Beethoven–مالتی" lang="mt" hreflang="mt" data-title="Ludwig van Beethoven" data-language-autonym="Malti" data-language-local-name="مالتی" class="interlanguage-link-target">Malti</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-mwl mw-list-item"><a href="https://mwl.wikipedia.org/wiki/Ludwig_van_Beethoven" title="Ludwig van Beethoven–میراندی" lang="mwl" hreflang="mwl" data-title="Ludwig van Beethoven" data-language-autonym="Mirandés" data-language-local-name="میراندی" class="interlanguage-link-target">Mirandés</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-my mw-list-item"><a href="https://my.wikipedia.org/wiki/%E1%80%98%E1%80%AE%E1%80%9E%E1%80%AD%E1%80%AF%E1%80%97%E1%80%84%E1%80%BA" title="ဘီသိုဗင်–برمه‌ای" lang="my" hreflang="my" data-title="ဘီသိုဗင်" data-language-autonym="မြန်မာဘာသာ" data-language-local-name="برمه‌ای" class="interlanguage-link-target">မြန်မာဘာသာ</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-myv mw-list-item"><a href="https://myv.wikipedia.org/wiki/%D0%91%D0%B5%D1%82%D1%85%D0%BE%D0%B2%D0%B5%D0%BD,_%D0%9B%D1%8E%D0%B4%D0%B2%D0%B8%D0%B3_%D0%B2%D0%B0%D0%BD" title="Бетховен, Людвиг ван–ارزیایی" lang="myv" hreflang="myv" data-title="Бетховен, Людвиг ван" data-language-autonym="Эрзянь" data-language-local-name="ارزیایی" class="interlanguage-link-target">Эрзянь</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-nah mw-list-item"><a href="https://nah.wikipedia.org/wiki/Ludwig_van_Beethoven" title="Ludwig van Beethoven–Nahuatl" lang="nah" hreflang="nah" data-title="Ludwig van Beethoven" data-language-autonym="Nāhuatl" data-language-local-name="Nahuatl" class="interlanguage-link-target">Nāhuatl</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-nds mw-list-item"><a href="https://nds.wikipedia.org/wiki/Ludwig_van_Beethoven" title="Ludwig van Beethoven–آلمانی سفلی" lang="nds" hreflang="nds" data-title="Ludwig van Beethoven" data-language-autonym="Plattdüütsch" data-language-local-name="آلمانی سفلی" class="interlanguage-link-target">Plattdüütsch</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-nds-nl mw-list-item"><a href="https://nds-nl.wikipedia.org/wiki/Ludwig_van_Beethoven" title="Ludwig van Beethoven–ساکسونی سفلی" lang="nds-NL" hreflang="nds-NL" data-title="Ludwig van Beethoven" data-language-autonym="Nedersaksies" data-language-local-name="ساکسونی سفلی" class="interlanguage-link-target">Nedersaksies</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-new mw-list-item"><a href="https://new.wikipedia.org/wiki/%E0%A4%B2%E0%A5%82%E0%A4%9F%E0%A5%8D%E0%A4%B5%E0%A4%BF%E0%A4%B6%E0%A5%8D_%E0%A4%AB%E0%A4%BC%E0%A4%BE%E0%A4%A8%E0%A5%8D_%E0%A4%AC%E0%A5%87%E0%A4%9F%E0%A5%8D%E0%A4%B9%E0%A5%8B%E0%A4%AB%E0%A4%BC%E0%A4%A8%E0%A5%8D" title="लूट्विश् फ़ान् बेट्होफ़न्–نواریایی" lang="new" hreflang="new" data-title="लूट्विश् फ़ान् बेट्होफ़न्" data-language-autonym="नेपाल भाषा" data-language-local-name="نواریایی" class="interlanguage-link-target">नेपाल भाषा</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-nl mw-list-item"><a href="https://nl.wikipedia.org/wiki/Ludwig_van_Beethoven" title="Ludwig van Beethoven–هلندی" lang="nl" hreflang="nl" data-title="Ludwig van Beethoven" data-language-autonym="Nederlands" data-language-local-name="هلندی" class="interlanguage-link-target">Nederlands</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-nn mw-list-item"><a href="https://nn.wikipedia.org/wiki/Ludwig_van_Beethoven" title="Ludwig van Beethoven–نروژی نی‌نُشک" lang="nn" hreflang="nn" data-title="Ludwig van Beethoven" data-language-autonym="Norsk nynorsk" data-language-local-name="نروژی نی‌نُشک" class="interlanguage-link-target">Norsk nynorsk</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-no mw-list-item"><a href="https://no.wikipedia.org/wiki/Ludwig_van_Beethoven" title="Ludwig van Beethoven–نروژی بوک‌مُل" lang="nb" hreflang="nb" data-title="Ludwig van Beethoven" data-language-autonym="Norsk bokmål" data-language-local-name="نروژی بوک‌مُل" class="interlanguage-link-target">Norsk bokmål</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-oc mw-list-item"><a href="https://oc.wikipedia.org/wiki/Ludwig_van_Beethoven" title="Ludwig van Beethoven–اکسیتان" lang="oc" hreflang="oc" data-title="Ludwig van Beethoven" data-language-autonym="Occitan" data-language-local-name="اکسیتان" class="interlanguage-link-target">Occitan</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-olo mw-list-item"><a href="https://olo.wikipedia.org/wiki/Ludwig_van_Beethoven" title="Ludwig van Beethoven–لیوی-کارلیان" lang="olo" hreflang="olo" data-title="Ludwig van Beethoven" data-language-autonym="Livvinkarjala" data-language-local-name="لیوی-کارلیان" class="interlanguage-link-target">Livvinkarjala</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-os mw-list-item"><a href="https://os.wikipedia.org/wiki/%D0%91%D0%B5%D1%82%D1%85%D0%BE%D0%B2%D0%B5%D0%BD,_%D0%9B%D1%8E%D0%B4%D0%B2%D0%B8%D0%B3_%D0%B2%D0%B0%D0%BD" title="Бетховен, Людвиг ван–آسی" lang="os" hreflang="os" data-title="Бетховен, Людвиг ван" data-language-autonym="Ирон" data-language-local-name="آسی" class="interlanguage-link-target">Ирон</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-pa mw-list-item"><a href="https://pa.wikipedia.org/wiki/%E0%A8%B2%E0%A9%81%E0%A8%A1%E0%A8%B5%E0%A8%BF%E0%A8%97_%E0%A8%B5%E0%A8%BE%E0%A8%A8_%E0%A8%AC%E0%A9%80%E0%A8%A5%E0%A9%8B%E0%A8%B5%E0%A8%A8" title="ਲੁਡਵਿਗ ਵਾਨ ਬੀਥੋਵਨ–پنجابی" lang="pa" hreflang="pa" data-title="ਲੁਡਵਿਗ ਵਾਨ ਬੀਥੋਵਨ" data-language-autonym="ਪੰਜਾਬੀ" data-language-local-name="پنجابی" class="interlanguage-link-target">ਪੰਜਾਬੀ</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-pag mw-list-item"><a href="https://pag.wikipedia.org/wiki/Ludwig_van_Beethoven" title="Ludwig van Beethoven–پانگاسینانی" lang="pag" hreflang="pag" data-title="Ludwig van Beethoven" data-language-autonym="Pangasinan" data-language-local-name="پانگاسینانی" class="interlanguage-link-target">Pangasinan</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-pam mw-list-item"><a href="https://pam.wikipedia.org/wiki/Ludwig_van_Beethoven" title="Ludwig van Beethoven–پامپانگایی" lang="pam" hreflang="pam" data-title="Ludwig van Beethoven" data-language-autonym="Kapampangan" data-language-local-name="پامپانگایی" class="interlanguage-link-target">Kapampangan</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-pcd mw-list-item"><a href="https://pcd.wikipedia.org/wiki/Ludwig_van_Beethoven" title="Ludwig van Beethoven–Picard" lang="pcd" hreflang="pcd" data-title="Ludwig van Beethoven" data-language-autonym="Picard" data-language-local-name="Picard" class="interlanguage-link-target">Picard</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-pdc mw-list-item"><a href="https://pdc.wikipedia.org/wiki/Ludwig_van_Beethoven" title="Ludwig van Beethoven–آلمانی پنسیلوانیایی" lang="pdc" hreflang="pdc" data-title="Ludwig van Beethoven" data-language-autonym="Deitsch" data-language-local-name="آلمانی پنسیلوانیایی" class="interlanguage-link-target">Deitsch</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-pl badge-Q17437798 badge-goodarticle mw-list-item" title="مقالهٔ خوب"><a href="https://pl.wikipedia.org/wiki/Ludwig_van_Beethoven" title="Ludwig van Beethoven–لهستانی" lang="pl" hreflang="pl" data-title="Ludwig van Beethoven" data-language-autonym="Polski" data-language-local-name="لهستانی" class="interlanguage-link-target">Polski</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-pms mw-list-item"><a href="https://pms.wikipedia.org/wiki/Ludwig_van_Beethoven" title="Ludwig van Beethoven–پیدمونتی" lang="pms" hreflang="pms" data-title="Ludwig van Beethoven" data-language-autonym="Piemontèis" data-language-local-name="پیدمونتی" class="interlanguage-link-target">Piemontèis</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-pnb mw-list-item"><a href="https://pnb.wikipedia.org/wiki/%D9%84%DA%88%D9%88%DA%AF_%D9%81%D8%A7%D9%86_%D8%A8%DB%8C%D8%AA%DA%BE%D9%88%D9%88%D9%86" title="لڈوگ فان بیتھوون–پنجابی" lang="pnb" hreflang="pnb" data-title="لڈوگ فان بیتھوون" data-language-autonym="پنجابی" data-language-local-name="پنجابی" class="interlanguage-link-target">پنجابی</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ps mw-list-item"><a href="https://ps.wikipedia.org/wiki/%D9%84%DB%8C%D9%88%D8%AF%D9%88%DB%8C%DA%AF_%D9%88%D8%A7%D9%86_%D8%A8%DB%8C%D8%AA%D9%87%D9%88%D9%88%DB%8C%D9%86" title="لیودویگ وان بیتهووین–پشتو" lang="ps" hreflang="ps" data-title="لیودویگ وان بیتهووین" data-language-autonym="پښتو" data-language-local-name="پشتو" class="interlanguage-link-target">پښتو</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-pt mw-list-item"><a href="https://pt.wikipedia.org/wiki/Ludwig_van_Beethoven" title="Ludwig van Beethoven–پرتغالی" lang="pt" hreflang="pt" data-title="Ludwig van Beethoven" data-language-autonym="Português" data-language-local-name="پرتغالی" class="interlanguage-link-target">Português</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-qu mw-list-item"><a href="https://qu.wikipedia.org/wiki/Ludwig_van_Beethoven" title="Ludwig van Beethoven–کچوایی" lang="qu" hreflang="qu" data-title="Ludwig van Beethoven" data-language-autonym="Runa Simi" data-language-local-name="کچوایی" class="interlanguage-link-target">Runa Simi</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-rm mw-list-item"><a href="https://rm.wikipedia.org/wiki/Ludwig_van_Beethoven" title="Ludwig van Beethoven–رومانش" lang="rm" hreflang="rm" data-title="Ludwig van Beethoven" data-language-autonym="Rumantsch" data-language-local-name="رومانش" class="interlanguage-link-target">Rumantsch</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ro mw-list-item"><a href="https://ro.wikipedia.org/wiki/Ludwig_van_Beethoven" title="Ludwig van Beethoven–رومانیایی" lang="ro" hreflang="ro" data-title="Ludwig van Beethoven" data-language-autonym="Română" data-language-local-name="رومانیایی" class="interlanguage-link-target">Română</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-roa-rup mw-list-item"><a href="https://roa-rup.wikipedia.org/wiki/Ludwig_van_Beethoven" title="Ludwig van Beethoven–آرومانی" lang="rup" hreflang="rup" data-title="Ludwig van Beethoven" data-language-autonym="Armãneashti" data-language-local-name="آرومانی" class="interlanguage-link-target">Armãneashti</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ru mw-list-item"><a href="https://ru.wikipedia.org/wiki/%D0%91%D0%B5%D1%82%D1%85%D0%BE%D0%B2%D0%B5%D0%BD,_%D0%9B%D1%8E%D0%B4%D0%B2%D0%B8%D0%B3_%D0%B2%D0%B0%D0%BD" title="Бетховен, Людвиг ван–روسی" lang="ru" hreflang="ru" data-title="Бетховен, Людвиг ван" data-language-autonym="Русский" data-language-local-name="روسی" class="interlanguage-link-target">Русский</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-rue mw-list-item"><a href="https://rue.wikipedia.org/wiki/%D0%9B%D1%8E%D0%B4%D0%B2%D1%96%D2%91_%D0%B2%D0%B0%D0%BD_%D0%91%D0%B5%D1%82%D1%85%D0%BE%D0%B2%D0%B5%D0%BD" title="Людвіґ ван Бетховен–Rusyn" lang="rue" hreflang="rue" data-title="Людвіґ ван Бетховен" data-language-autonym="Русиньскый" data-language-local-name="Rusyn" class="interlanguage-link-target">Русиньскый</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sah mw-list-item"><a href="https://sah.wikipedia.org/wiki/%D0%9B%D1%8E%D0%B4%D0%B2%D0%B8%D0%B3_%D0%B2%D0%B0%D0%BD_%D0%91%D0%B5%D1%82%D1%85%D0%BE%D0%B2%D0%B5%D0%BD" title="Людвиг ван Бетховен–یاقوتی" lang="sah" hreflang="sah" data-title="Людвиг ван Бетховен" data-language-autonym="Саха тыла" data-language-local-name="یاقوتی" class="interlanguage-link-target">Саха тыла</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sc mw-list-item"><a href="https://sc.wikipedia.org/wiki/Ludwig_van_Beethoven" title="Ludwig van Beethoven–ساردینیایی" lang="sc" hreflang="sc" data-title="Ludwig van Beethoven" data-language-autonym="Sardu" data-language-local-name="ساردینیایی" class="interlanguage-link-target">Sardu</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-scn mw-list-item"><a href="https://scn.wikipedia.org/wiki/Ludwig_van_Beethoven" title="Ludwig van Beethoven–سیسیلی" lang="scn" hreflang="scn" data-title="Ludwig van Beethoven" data-language-autonym="Sicilianu" data-language-local-name="سیسیلی" class="interlanguage-link-target">Sicilianu</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sco mw-list-item"><a href="https://sco.wikipedia.org/wiki/Ludwig_van_Beethoven" title="Ludwig van Beethoven–اسکاتلندی" lang="sco" hreflang="sco" data-title="Ludwig van Beethoven" data-language-autonym="Scots" data-language-local-name="اسکاتلندی" class="interlanguage-link-target">Scots</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sh mw-list-item"><a href="https://sh.wikipedia.org/wiki/Ludwig_van_Beethoven" title="Ludwig van Beethoven–صرب و کرواتی" lang="sh" hreflang="sh" data-title="Ludwig van Beethoven" data-language-autonym="Srpskohrvatski / српскохрватски" data-language-local-name="صرب و کرواتی" class="interlanguage-link-target">Srpskohrvatski / српскохрватски</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-si mw-list-item"><a href="https://si.wikipedia.org/wiki/%E0%B6%BD%E0%B7%96%E0%B6%A9%E0%B7%8A%E0%B7%80%E0%B7%92%E0%B6%9C%E0%B7%8A_%E0%B7%80%E0%B7%90%E0%B6%B1%E0%B7%8A_%E0%B6%B6%E0%B7%93%E0%B6%AD%E0%B7%9D%E0%B7%80%E0%B6%B1%E0%B7%8A" title="ලූඩ්විග් වැන් බීතෝවන්–سینهالی" lang="si" hreflang="si" data-title="ලූඩ්විග් වැන් බීතෝවන්" data-language-autonym="සිංහල" data-language-local-name="سینهالی" class="interlanguage-link-target">සිංහල</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-simple badge-Q17437798 badge-goodarticle mw-list-item" title="مقالهٔ خوب"><a href="https://simple.wikipedia.org/wiki/Ludwig_van_Beethoven" title="Ludwig van Beethoven–انگلیسی ساده" lang="en-simple" hreflang="en-simple" data-title="Ludwig van Beethoven" data-language-autonym="Simple English" data-language-local-name="انگلیسی ساده" class="interlanguage-link-target">Simple English</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sk mw-list-item"><a href="https://sk.wikipedia.org/wiki/Ludwig_van_Beethoven" title="Ludwig van Beethoven–اسلواکی" lang="sk" hreflang="sk" data-title="Ludwig van Beethoven" data-language-autonym="Slovenčina" data-language-local-name="اسلواکی" class="interlanguage-link-target">Slovenčina</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sl mw-list-item"><a href="https://sl.wikipedia.org/wiki/Ludwig_van_Beethoven" title="Ludwig van Beethoven–اسلوونیایی" lang="sl" hreflang="sl" data-title="Ludwig van Beethoven" data-language-autonym="Slovenščina" data-language-local-name="اسلوونیایی" class="interlanguage-link-target">Slovenščina</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-so mw-list-item"><a href="https://so.wikipedia.org/wiki/Ludwig_van_Beethoven" title="Ludwig van Beethoven–سومالیایی" lang="so" hreflang="so" data-title="Ludwig van Beethoven" data-language-autonym="Soomaaliga" data-language-local-name="سومالیایی" class="interlanguage-link-target">Soomaaliga</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sq mw-list-item"><a href="https://sq.wikipedia.org/wiki/Ludwig_van_Beethoven" title="Ludwig van Beethoven–آلبانیایی" lang="sq" hreflang="sq" data-title="Ludwig van Beethoven" data-language-autonym="Shqip" data-language-local-name="آلبانیایی" class="interlanguage-link-target">Shqip</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sr mw-list-item"><a href="https://sr.wikipedia.org/wiki/%D0%9B%D1%83%D0%B4%D0%B2%D0%B8%D0%B3_%D0%B2%D0%B0%D0%BD_%D0%91%D0%B5%D1%82%D0%BE%D0%B2%D0%B5%D0%BD" title="Лудвиг ван Бетовен–صربی" lang="sr" hreflang="sr" data-title="Лудвиг ван Бетовен" data-language-autonym="Српски / srpski" data-language-local-name="صربی" class="interlanguage-link-target">Српски / srpski</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-stq mw-list-item"><a href="https://stq.wikipedia.org/wiki/Ludwig_van_Beethoven" title="Ludwig van Beethoven–Saterland Frisian" lang="stq" hreflang="stq" data-title="Ludwig van Beethoven" data-language-autonym="Seeltersk" data-language-local-name="Saterland Frisian" class="interlanguage-link-target">Seeltersk</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-su mw-list-item"><a href="https://su.wikipedia.org/wiki/Ludwig_van_Beethoven" title="Ludwig van Beethoven–سوندایی" lang="su" hreflang="su" data-title="Ludwig van Beethoven" data-language-autonym="Sunda" data-language-local-name="سوندایی" class="interlanguage-link-target">Sunda</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sv badge-Q17559452 badge-recommendedarticle mw-list-item" title="مقالهٔ توصیه‌شده"><a href="https://sv.wikipedia.org/wiki/Ludwig_van_Beethoven" title="Ludwig van Beethoven–سوئدی" lang="sv" hreflang="sv" data-title="Ludwig van Beethoven" data-language-autonym="Svenska" data-language-local-name="سوئدی" class="interlanguage-link-target">Svenska</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sw mw-list-item"><a href="https://sw.wikipedia.org/wiki/Ludwig_van_Beethoven" title="Ludwig van Beethoven–سواحیلی" lang="sw" hreflang="sw" data-title="Ludwig van Beethoven" data-language-autonym="Kiswahili" data-language-local-name="سواحیلی" class="interlanguage-link-target">Kiswahili</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-szl mw-list-item"><a href="https://szl.wikipedia.org/wiki/Ludwig_van_Beethoven" title="Ludwig van Beethoven–سیلزیایی" lang="szl" hreflang="szl" data-title="Ludwig van Beethoven" data-language-autonym="Ślůnski" data-language-local-name="سیلزیایی" class="interlanguage-link-target">Ślůnski</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ta mw-list-item"><a href="https://ta.wikipedia.org/wiki/%E0%AE%B2%E0%AF%81%E0%AE%9F%E0%AF%81%E0%AE%B5%E0%AE%BF%E0%AE%95%E0%AF%8D_%E0%AE%B5%E0%AE%BE%E0%AE%A9%E0%AF%8D_%E0%AE%AA%E0%AF%87%E0%AE%A4%E0%AF%8D%E0%AE%A4%E0%AF%8B%E0%AE%B5%E0%AE%A9%E0%AF%8D" title="லுடுவிக் வான் பேத்தோவன்–تامیلی" lang="ta" hreflang="ta" data-title="லுடுவிக் வான் பேத்தோவன்" data-language-autonym="தமிழ்" data-language-local-name="تامیلی" class="interlanguage-link-target">தமிழ்</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-te mw-list-item"><a href="https://te.wikipedia.org/wiki/%E0%B0%B2%E0%B1%81%E0%B0%A1%E0%B1%8D%E0%B0%B5%E0%B0%BF%E0%B0%97%E0%B1%8D_%E0%B0%B5%E0%B0%BE%E0%B0%A8%E0%B1%8D_%E0%B0%AC%E0%B1%80%E0%B0%A5%E0%B1%8B%E0%B0%B5%E0%B1%86%E0%B0%A8%E0%B1%8D" title="లుడ్విగ్ వాన్ బీథోవెన్–تلوگویی" lang="te" hreflang="te" data-title="లుడ్విగ్ వాన్ బీథోవెన్" data-language-autonym="తెలుగు" data-language-local-name="تلوگویی" class="interlanguage-link-target">తెలుగు</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-tg mw-list-item"><a href="https://tg.wikipedia.org/wiki/%D0%9B%D1%8E%D0%B4%D0%B2%D0%B8%D0%B3_%D0%B2%D0%B0%D0%BD_%D0%91%D0%B5%D1%82%D2%B3%D0%BE%D0%B2%D0%B5%D0%BD" title="Людвиг ван Бетҳовен–تاجیکی" lang="tg" hreflang="tg" data-title="Людвиг ван Бетҳовен" data-language-autonym="Тоҷикӣ" data-language-local-name="تاجیکی" class="interlanguage-link-target">Тоҷикӣ</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-th mw-list-item"><a href="https://th.wikipedia.org/wiki/%E0%B8%A5%E0%B8%B9%E0%B8%97%E0%B8%A7%E0%B8%B4%E0%B8%8A_%E0%B8%9F%E0%B8%B1%E0%B8%99_%E0%B9%80%E0%B8%9A%E0%B8%97%E0%B9%82%E0%B8%AE%E0%B9%80%E0%B8%9F%E0%B8%B4%E0%B8%99" title="ลูทวิช ฟัน เบทโฮเฟิน–تایلندی" lang="th" hreflang="th" data-title="ลูทวิช ฟัน เบทโฮเฟิน" data-language-autonym="ไทย" data-language-local-name="تایلندی" class="interlanguage-link-target">ไทย</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-tl mw-list-item"><a href="https://tl.wikipedia.org/wiki/Ludwig_van_Beethoven" title="Ludwig van Beethoven–تاگالوگی" lang="tl" hreflang="tl" data-title="Ludwig van Beethoven" data-language-autonym="Tagalog" data-language-local-name="تاگالوگی" class="interlanguage-link-target">Tagalog</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-tr mw-list-item"><a href="https://tr.wikipedia.org/wiki/Ludwig_van_Beethoven" title="Ludwig van Beethoven–ترکی استانبولی" lang="tr" hreflang="tr" data-title="Ludwig van Beethoven" data-language-autonym="Türkçe" data-language-local-name="ترکی استانبولی" class="interlanguage-link-target">Türkçe</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-tt mw-list-item"><a href="https://tt.wikipedia.org/wiki/%D0%9B%D1%8E%D0%B4%D0%B2%D0%B8%D0%B3_%D0%B2%D0%B0%D0%BD_%D0%91%D0%B5%D1%82%D1%85%D0%BE%D0%B2%D0%B5%D0%BD" title="Людвиг ван Бетховен–تاتاری" lang="tt" hreflang="tt" data-title="Людвиг ван Бетховен" data-language-autonym="Татарча / tatarça" data-language-local-name="تاتاری" class="interlanguage-link-target">Татарча / tatarça</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-tyv mw-list-item"><a href="https://tyv.wikipedia.org/wiki/%D0%91%D0%B5%D1%82%D1%85%D0%BE%D0%B2%D0%B5%D0%BD,_%D0%9B%D1%8E%D0%B4%D0%B2%D0%B8%D0%B3_%D0%B2%D0%B0%D0%BD" title="Бетховен, Людвиг ван–تووایی" lang="tyv" hreflang="tyv" data-title="Бетховен, Людвиг ван" data-language-autonym="Тыва дыл" data-language-local-name="تووایی" class="interlanguage-link-target">Тыва дыл</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-udm mw-list-item"><a href="https://udm.wikipedia.org/wiki/%D0%9B%D1%8E%D0%B4%D0%B2%D0%B8%D0%B3_%D0%B2%D0%B0%D0%BD_%D0%91%D0%B5%D1%82%D1%85%D0%BE%D0%B2%D0%B5%D0%BD" title="Людвиг ван Бетховен–اودمورتی" lang="udm" hreflang="udm" data-title="Людвиг ван Бетховен" data-language-autonym="Удмурт" data-language-local-name="اودمورتی" class="interlanguage-link-target">Удмурт</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ug mw-list-item"><a href="https://ug.wikipedia.org/wiki/%D8%A8%D9%89%D8%AA%D8%AE%D9%88%DB%8B%D9%89%D9%86" title="بىتخوۋىن–اویغوری" lang="ug" hreflang="ug" data-title="بىتخوۋىن" data-language-autonym="ئۇيغۇرچە / Uyghurche" data-language-local-name="اویغوری" class="interlanguage-link-target">ئۇيغۇرچە / Uyghurche</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-uk mw-list-item"><a href="https://uk.wikipedia.org/wiki/%D0%9B%D1%8E%D0%B4%D0%B2%D1%96%D0%B3_%D0%B2%D0%B0%D0%BD_%D0%91%D0%B5%D1%82%D1%85%D0%BE%D0%B2%D0%B5%D0%BD" title="Людвіг ван Бетховен–اوکراینی" lang="uk" hreflang="uk" data-title="Людвіг ван Бетховен" data-language-autonym="Українська" data-language-local-name="اوکراینی" class="interlanguage-link-target">Українська</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ur mw-list-item"><a href="https://ur.wikipedia.org/wiki/%D9%84%DA%88%D9%88%DA%AF_%D8%A8%DB%8C%D8%AA%DA%BE%D9%88%D9%88%D9%86" title="لڈوگ بیتھوون–اردو" lang="ur" hreflang="ur" data-title="لڈوگ بیتھوون" data-language-autonym="اردو" data-language-local-name="اردو" class="interlanguage-link-target">اردو</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-uz mw-list-item"><a href="https://uz.wikipedia.org/wiki/Ludwig_van_Beethoven" title="Ludwig van Beethoven–ازبکی" lang="uz" hreflang="uz" data-title="Ludwig van Beethoven" data-language-autonym="Oʻzbekcha / ўзбекча" data-language-local-name="ازبکی" class="interlanguage-link-target">Oʻzbekcha / ўзбекча</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-vec mw-list-item"><a href="https://vec.wikipedia.org/wiki/Ludwig_van_Beethoven" title="Ludwig van Beethoven–Venetian" lang="vec" hreflang="vec" data-title="Ludwig van Beethoven" data-language-autonym="Vèneto" data-language-local-name="Venetian" class="interlanguage-link-target">Vèneto</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-vep mw-list-item"><a href="https://vep.wikipedia.org/wiki/Bethoven_L%C3%BCdvig_van" title="Bethoven Lüdvig van–وپس" lang="vep" hreflang="vep" data-title="Bethoven Lüdvig van" data-language-autonym="Vepsän kel’" data-language-local-name="وپس" class="interlanguage-link-target">Vepsän kel’</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-vi mw-list-item"><a href="https://vi.wikipedia.org/wiki/Ludwig_van_Beethoven" title="Ludwig van Beethoven–ویتنامی" lang="vi" hreflang="vi" data-title="Ludwig van Beethoven" data-language-autonym="Tiếng Việt" data-language-local-name="ویتنامی" class="interlanguage-link-target">Tiếng Việt</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-vo mw-list-item"><a href="https://vo.wikipedia.org/wiki/Ludwig_van_Beethoven" title="Ludwig van Beethoven–ولاپوک" lang="vo" hreflang="vo" data-title="Ludwig van Beethoven" data-language-autonym="Volapük" data-language-local-name="ولاپوک" class="interlanguage-link-target">Volapük</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-wa mw-list-item"><a href="https://wa.wikipedia.org/wiki/Ludwig_van_Beethoven" title="Ludwig van Beethoven–والونی" lang="wa" hreflang="wa" data-title="Ludwig van Beethoven" data-language-autonym="Walon" data-language-local-name="والونی" class="interlanguage-link-target">Walon</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-war mw-list-item"><a href="https://war.wikipedia.org/wiki/Ludwig_van_Beethoven" title="Ludwig van Beethoven–وارایی" lang="war" hreflang="war" data-title="Ludwig van Beethoven" data-language-autonym="Winaray" data-language-local-name="وارایی" class="interlanguage-link-target">Winaray</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-wuu mw-list-item"><a href="https://wuu.wikipedia.org/wiki/%E8%B7%AF%E5%BE%B7%E7%BB%B4%E5%B8%8C%C2%B7%E5%87%A1%C2%B7%E8%B4%9D%E5%A4%9A%E8%8A%AC" title="路德维希·凡·贝多芬–وو" lang="wuu" hreflang="wuu" data-title="路德维希·凡·贝多芬" data-language-autonym="吴语" data-language-local-name="وو" class="interlanguage-link-target">吴语</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-xmf mw-list-item"><a href="https://xmf.wikipedia.org/wiki/%E1%83%9A%E1%83%A3%E1%83%93%E1%83%95%E1%83%98%E1%83%92_%E1%83%95%E1%83%90%E1%83%9C_%E1%83%91%E1%83%94%E1%83%97%E1%83%B0%E1%83%9D%E1%83%95%E1%83%94%E1%83%9C%E1%83%98" title="ლუდვიგ ვან ბეთჰოვენი–Mingrelian" lang="xmf" hreflang="xmf" data-title="ლუდვიგ ვან ბეთჰოვენი" data-language-autonym="მარგალური" data-language-local-name="Mingrelian" class="interlanguage-link-target">მარგალური</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-yi mw-list-item"><a href="https://yi.wikipedia.org/wiki/%D7%9C%D7%95%D7%93%D7%95%D7%95%D7%99%D7%92_%D7%95%D7%95%D7%90%D7%9F_%D7%91%D7%A2%D7%98%D7%94%D7%90%D7%95%D7%95%D7%9F" title="לודוויג וואן בעטהאוון–یدی" lang="yi" hreflang="yi" data-title="לודוויג וואן בעטהאוון" data-language-autonym="ייִדיש" data-language-local-name="یدی" class="interlanguage-link-target">ייִדיש</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-yo mw-list-item"><a href="https://yo.wikipedia.org/wiki/Ludwig_van_Beethoven" title="Ludwig van Beethoven–یوروبایی" lang="yo" hreflang="yo" data-title="Ludwig van Beethoven" data-language-autonym="Yorùbá" data-language-local-name="یوروبایی" class="interlanguage-link-target">Yorùbá</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-za mw-list-item"><a href="https://za.wikipedia.org/wiki/Ludwig_van_Beethoven" title="Ludwig van Beethoven–چوانگی" lang="za" hreflang="za" data-title="Ludwig van Beethoven" data-language-autonym="Vahcuengh" data-language-local-name="چوانگی" class="interlanguage-link-target">Vahcuengh</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-zea mw-list-item"><a href="https://zea.wikipedia.org/wiki/Ludwig_van_Beethoven" title="Ludwig van Beethoven–زیلاندی" lang="zea" hreflang="zea" data-title="Ludwig van Beethoven" data-language-autonym="Zeêuws" data-language-local-name="زیلاندی" class="interlanguage-link-target">Zeêuws</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-zh mw-list-item"><a href="https://zh.wikipedia.org/wiki/%E8%B7%AF%E5%BE%B7%E7%BB%B4%E5%B8%8C%C2%B7%E8%8C%83%C2%B7%E8%B4%9D%E5%A4%9A%E8%8A%AC" title="路德维希·范·贝多芬–چینی" lang="zh" hreflang="zh" data-title="路德维希·范·贝多芬" data-language-autonym="中文" data-language-local-name="چینی" class="interlanguage-link-target">中文</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-zh-classical mw-list-item"><a href="https://zh-classical.wikipedia.org/wiki/%E8%B2%9D%E5%A4%9A%E8%8A%AC" title="貝多芬–چینی ادبی" lang="lzh" hreflang="lzh" data-title="貝多芬" data-language-autonym="文言" data-language-local-name="چینی ادبی" class="interlanguage-link-target">文言</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-zh-min-nan mw-list-item"><a href="https://zh-min-nan.wikipedia.org/wiki/Ludwig_van_Beethoven" title="Ludwig van Beethoven–مین نان" lang="nan" hreflang="nan" data-title="Ludwig van Beethoven" data-language-autonym="閩南語 / Bân-lâm-gú" data-language-local-name="مین نان" class="interlanguage-link-target">閩南語 / Bân-lâm-gú</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-zh-yue mw-list-item"><a href="https://zh-yue.wikipedia.org/wiki/%E8%B7%AF%E5%BE%B7%E7%B6%AD%E5%B8%8C%C2%B7%E8%8C%83%C2%B7%E8%B2%9D%E5%A4%9A%E8%8A%AC" title="路德維希·范·貝多芬–کانتونی" lang="yue" hreflang="yue" data-title="路德維希·范·貝多芬" data-language-autonym="粵語" data-language-local-name="کانتونی" class="interlanguage-link-target">粵語</a></li> </ul> <div class="after-portlet after-portlet-lang"><a href="https://www.wikidata.org/wiki/Special:EntityPage/Q255#sitelinks-wikipedia" title="ویرایش پیوندهای بین‌زبانی" class="wbc-editpage">ویرایش پیوندها</a></div> </div> </div> </div> </header> <div class="vector-page-toolbar"> <div class="vector-page-toolbar-container"> <div id="left-navigation"> <nav aria-label="فضاهای نام"> <div id="p-associated-pages" class="vector-menu vector-menu-tabs mw-portlet mw-portlet-associated-pages" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="ca-nstab-main" class="selected vector-tab-noicon mw-list-item"><a href="/wiki/%D9%84%D9%88%D8%AF%D9%88%DB%8C%DA%AF_%D9%81%D8%A7%D9%86_%D8%A8%D8%AA%D9%87%D9%88%D9%88%D9%86" title="دیدن صفحهٔ محتویات [c]" accesskey="c">مقاله</a></li><li id="ca-talk" class="vector-tab-noicon mw-list-item"><a href="/wiki/%D8%A8%D8%AD%D8%AB:%D9%84%D9%88%D8%AF%D9%88%DB%8C%DA%AF_%D9%81%D8%A7%D9%86_%D8%A8%D8%AA%D9%87%D9%88%D9%88%D9%86" rel="discussion" title="گفتگو پیرامون محتوای صفحه [t]" accesskey="t">بحث</a></li> </ul> </div> </div> <div id="vector-variants-dropdown" class="vector-dropdown emptyPortlet" > <input type="checkbox" id="vector-variants-dropdown-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-variants-dropdown" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="تغییر گونهٔ زبان" > <label id="vector-variants-dropdown-label" for="vector-variants-dropdown-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet" aria-hidden="true" >فارسی </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="p-variants" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-variants emptyPortlet" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> </ul> </div> </div> </div> </div> </nav> </div> <div id="right-navigation" class="vector-collapsible"> <nav aria-label="بازدیدها"> <div id="p-views" class="vector-menu vector-menu-tabs mw-portlet mw-portlet-views" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="ca-view" class="selected vector-tab-noicon mw-list-item"><a href="/wiki/%D9%84%D9%88%D8%AF%D9%88%DB%8C%DA%AF_%D9%81%D8%A7%D9%86_%D8%A8%D8%AA%D9%87%D9%88%D9%88%D9%86">خواندن</a></li><li id="ca-edit" class="vector-tab-noicon mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%D9%84%D9%88%D8%AF%D9%88%DB%8C%DA%AF_%D9%81%D8%A7%D9%86_%D8%A8%D8%AA%D9%87%D9%88%D9%88%D9%86&action=edit" title="ویرایش کد مبدأ این صفحه [e]" accesskey="e">ویرایش</a></li><li id="ca-history" class="vector-tab-noicon mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%D9%84%D9%88%D8%AF%D9%88%DB%8C%DA%AF_%D9%81%D8%A7%D9%86_%D8%A8%D8%AA%D9%87%D9%88%D9%88%D9%86&action=history" title="نسخه‌های پیشین این صفحه [h]" accesskey="h">نمایش تاریخچه</a></li> </ul> </div> </div> </nav> <nav class="vector-page-tools-landmark" aria-label="ابزارهای صفحه"> <div id="vector-page-tools-dropdown" class="vector-dropdown vector-page-tools-dropdown" > <input type="checkbox" id="vector-page-tools-dropdown-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-page-tools-dropdown" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="ابزارها" > <label id="vector-page-tools-dropdown-label" for="vector-page-tools-dropdown-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet" aria-hidden="true" >ابزارها </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="vector-page-tools-unpinned-container" class="vector-unpinned-container"> <div id="vector-page-tools" class="vector-page-tools vector-pinnable-element"> <div class="vector-pinnable-header vector-page-tools-pinnable-header vector-pinnable-header-unpinned" data-feature-name="page-tools-pinned" data-pinnable-element-id="vector-page-tools" data-pinned-container-id="vector-page-tools-pinned-container" data-unpinned-container-id="vector-page-tools-unpinned-container" > <div class="vector-pinnable-header-label">ابزارها</div> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-pin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-page-tools.pin">انتقال به نوار کناری</button> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-unpin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-page-tools.unpin">نهفتن</button> </div> <div id="p-cactions" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-cactions emptyPortlet vector-has-collapsible-items" title="گزینه‌های بیشتر" > <div class="vector-menu-heading"> عمل‌ها </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="ca-more-view" class="selected vector-more-collapsible-item mw-list-item"><a href="/wiki/%D9%84%D9%88%D8%AF%D9%88%DB%8C%DA%AF_%D9%81%D8%A7%D9%86_%D8%A8%D8%AA%D9%87%D9%88%D9%88%D9%86">خواندن</a></li><li id="ca-more-edit" class="vector-more-collapsible-item mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%D9%84%D9%88%D8%AF%D9%88%DB%8C%DA%AF_%D9%81%D8%A7%D9%86_%D8%A8%D8%AA%D9%87%D9%88%D9%88%D9%86&action=edit" title="ویرایش کد مبدأ این صفحه [e]" accesskey="e">ویرایش</a></li><li id="ca-more-history" class="vector-more-collapsible-item mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%D9%84%D9%88%D8%AF%D9%88%DB%8C%DA%AF_%D9%81%D8%A7%D9%86_%D8%A8%D8%AA%D9%87%D9%88%D9%88%D9%86&action=history">نمایش تاریخچه</a></li> </ul> </div> </div> <div id="p-tb" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-tb" > <div class="vector-menu-heading"> عمومی </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="t-whatlinkshere" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%D9%88%DB%8C%DA%98%D9%87:%D9%BE%DB%8C%D9%88%D9%86%D8%AF_%D8%A8%D9%87_%D8%A7%DB%8C%D9%86_%D8%B5%D9%81%D8%AD%D9%87/%D9%84%D9%88%D8%AF%D9%88%DB%8C%DA%AF_%D9%81%D8%A7%D9%86_%D8%A8%D8%AA%D9%87%D9%88%D9%88%D9%86" title="فهرست همهٔ صفحه‌هایی که به این صفحه پیوند می‌دهند [j]" accesskey="j">پیوندها به این صفحه</a></li><li id="t-recentchangeslinked" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%D9%88%DB%8C%DA%98%D9%87:%D8%AA%D8%BA%DB%8C%DB%8C%D8%B1%D8%A7%D8%AA_%D9%85%D8%B1%D8%AA%D8%A8%D8%B7/%D9%84%D9%88%D8%AF%D9%88%DB%8C%DA%AF_%D9%81%D8%A7%D9%86_%D8%A8%D8%AA%D9%87%D9%88%D9%88%D9%86" rel="nofollow" title="تغییرات اخیر صفحه‌هایی که این صفحه به آن‌ها پیوند دارد [k]" accesskey="k">تغییرات مرتبط</a></li><li id="t-upload" class="mw-list-item"><a href="/wiki/ویکی‌پدیا:بارگذاری" title="بارگذاری تصاویر و پرونده‌های دیگر [u]" accesskey="u">بارگذاری پرونده</a></li><li id="t-specialpages" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%D9%88%DB%8C%DA%98%D9%87:%D8%B5%D9%81%D8%AD%D9%87%E2%80%8C%D9%87%D8%A7%DB%8C_%D9%88%DB%8C%DA%98%D9%87" title="فهرستی از همهٔ صفحه‌های ویژه [q]" accesskey="q">صفحه‌های ویژه</a></li><li id="t-permalink" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%D9%84%D9%88%D8%AF%D9%88%DB%8C%DA%AF_%D9%81%D8%A7%D9%86_%D8%A8%D8%AA%D9%87%D9%88%D9%88%D9%86&oldid=40496943" title="پیوند پایدار به این نسخه از این صفحه">پیوند پایدار</a></li><li id="t-info" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%D9%84%D9%88%D8%AF%D9%88%DB%8C%DA%AF_%D9%81%D8%A7%D9%86_%D8%A8%D8%AA%D9%87%D9%88%D9%88%D9%86&action=info" title="اطلاعات بیشتر دربارهٔ این صفحه">اطلاعات صفحه</a></li><li id="t-cite" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%D9%88%DB%8C%DA%98%D9%87:%DB%8C%D8%A7%D8%AF%DA%A9%D8%B1%D8%AF&page=%D9%84%D9%88%D8%AF%D9%88%DB%8C%DA%AF_%D9%81%D8%A7%D9%86_%D8%A8%D8%AA%D9%87%D9%88%D9%88%D9%86&id=40496943&wpFormIdentifier=titleform" title="اطلاعات در خصوص چگونگی یادکرد این صفحه">یادکرد این صفحه</a></li><li id="t-urlshortener" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%D9%88%DB%8C%DA%98%D9%87:UrlShortener&url=https%3A%2F%2Ffa.wikipedia.org%2Fwiki%2F%25D9%2584%25D9%2588%25D8%25AF%25D9%2588%25DB%258C%25DA%25AF_%25D9%2581%25D8%25A7%25D9%2586_%25D8%25A8%25D8%25AA%25D9%2587%25D9%2588%25D9%2588%25D9%2586">دریافت نشانی کوتاه‌شده</a></li><li id="t-urlshortener-qrcode" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%D9%88%DB%8C%DA%98%D9%87:QrCode&url=https%3A%2F%2Ffa.wikipedia.org%2Fwiki%2F%25D9%2584%25D9%2588%25D8%25AF%25D9%2588%25DB%258C%25DA%25AF_%25D9%2581%25D8%25A7%25D9%2586_%25D8%25A8%25D8%25AA%25D9%2587%25D9%2588%25D9%2588%25D9%2586">بارگیری کد QR</a></li> </ul> </div> </div> <div id="p-coll-print_export" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-coll-print_export" > <div class="vector-menu-heading"> نسخه‌برداری </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="coll-download-as-rl" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%D9%88%DB%8C%DA%98%D9%87:DownloadAsPdf&page=%D9%84%D9%88%D8%AF%D9%88%DB%8C%DA%AF_%D9%81%D8%A7%D9%86_%D8%A8%D8%AA%D9%87%D9%88%D9%88%D9%86&action=show-download-screen">بارگیری به‌صورت PDF</a></li><li id="t-print" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%D9%84%D9%88%D8%AF%D9%88%DB%8C%DA%AF_%D9%81%D8%A7%D9%86_%D8%A8%D8%AA%D9%87%D9%88%D9%88%D9%86&printable=yes" title="نسخهٔ قابل چاپ این صفحه [p]" accesskey="p">نسخهٔ قابل چاپ</a></li> </ul> </div> </div> <div id="p-wikibase-otherprojects" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-wikibase-otherprojects" > <div class="vector-menu-heading"> در پروژه‌های دیگر </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li class="wb-otherproject-link wb-otherproject-commons mw-list-item"><a href="https://commons.wikimedia.org/wiki/Ludwig_van_Beethoven" hreflang="en">ویکی‌انبار</a></li><li class="wb-otherproject-link wb-otherproject-sources mw-list-item"><a href="https://wikisource.org/wiki/Author:Ludwig_van_Beethoven" hreflang="en">ویکی‌نبشته چندزبانی</a></li><li class="wb-otherproject-link wb-otherproject-wikiquote mw-list-item"><a href="https://fa.wikiquote.org/wiki/%D9%84%D9%88%D8%AF%D9%88%DB%8C%DA%AF_%D9%81%D8%A7%D9%86_%D8%A8%D8%AA%D9%87%D9%88%D9%88%D9%86" hreflang="fa">ویکی‌گفتاورد</a></li><li id="t-wikibase" class="wb-otherproject-link wb-otherproject-wikibase-dataitem mw-list-item"><a href="https://www.wikidata.org/wiki/Special:EntityPage/Q255" title="پیوند به آیتم متصل‌شدۀ مخزن داده‌ها [g]" accesskey="g">آیتم ویکی‌داده</a></li> </ul> </div> </div> </div> </div> </div> </div> </nav> </div> </div> </div> <div class="vector-column-end"> <div class="vector-sticky-pinned-container"> <nav class="vector-page-tools-landmark" aria-label="ابزارهای صفحه"> <div id="vector-page-tools-pinned-container" class="vector-pinned-container"> </div> </nav> <nav class="vector-appearance-landmark" aria-label="ظاهر"> <div id="vector-appearance-pinned-container" class="vector-pinned-container"> <div id="vector-appearance" class="vector-appearance vector-pinnable-element"> <div class="vector-pinnable-header vector-appearance-pinnable-header vector-pinnable-header-pinned" data-feature-name="appearance-pinned" data-pinnable-element-id="vector-appearance" data-pinned-container-id="vector-appearance-pinned-container" data-unpinned-container-id="vector-appearance-unpinned-container" > <div class="vector-pinnable-header-label">ظاهر</div> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-pin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-appearance.pin">انتقال به نوار کناری</button> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-unpin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-appearance.unpin">نهفتن</button> </div> </div> </div> </nav> </div> </div> <div id="bodyContent" class="vector-body" aria-labelledby="firstHeading" data-mw-ve-target-container> <div class="vector-body-before-content"> <div class="mw-indicators"> <div id="mw-indicator-good-star" class="mw-indicator"><div class="mw-parser-output"><a href="/wiki/%D9%88%DB%8C%DA%A9%DB%8C%E2%80%8C%D9%BE%D8%AF%DB%8C%D8%A7:%D9%85%D9%82%D8%A7%D9%84%D9%87%E2%80%8C%D9%87%D8%A7%DB%8C_%D8%AE%D9%88%D8%A8" title="این یک مقالهٔ خوب است. برای اطلاعات بیشتر اینجا را کلیک کنید."><img alt="این یک مقالهٔ خوب است. برای اطلاعات بیشتر اینجا را کلیک کنید." src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/3/3a/Symbol_star2.svg/19px-Symbol_star2.svg.png" decoding="async" width="19" height="20" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/3/3a/Symbol_star2.svg/29px-Symbol_star2.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/3/3a/Symbol_star2.svg/39px-Symbol_star2.svg.png 2x" data-file-width="180" data-file-height="185" /></a></div></div> <div id="mw-indicator-indicator-fr-review-status" class="mw-indicator"><indicator name="fr-review-status" class="mw-fr-review-status-indicator" id="mw-fr-revision-toggle">بررسی‌شده</indicator></div> </div> <div id="siteSub" class="noprint">از ویکی‌پدیا، دانشنامهٔ آزاد</div> </div> <div id="contentSub"><div id="mw-content-subtitle">(تغییرمسیر از <a href="/w/index.php?title=%D8%A8%D8%AA%D9%87%D9%88%D9%88%D9%86&redirect=no" class="mw-redirect" title="بتهوون">بتهوون</a>) <div id="mw-fr-revision-messages"><div id="mw-fr-revision-details" class="mw-fr-revision-details-dialog" style="display:none;"><div tabindex="0"></div><div class="cdx-dialog cdx-dialog--horizontal-actions"><header class="cdx-dialog__header cdx-dialog__header--default"><div class="cdx-dialog__header__title-group"><h2 class="cdx-dialog__header__title">وضعیت نسخهٔ صفحه</h2>این یک نسخهٔ بررسی‌شده از صفحه است</div><button class="cdx-button cdx-button--action-default cdx-button--weight-quiet
							cdx-button--size-medium cdx-button--icon-only cdx-dialog__header__close-button" aria-label="بستن" onclick="document.getElementById("mw-fr-revision-details").style.display = "none";" type="submit"></button></header><div class="cdx-dialog__body">این <a href="/wiki/%D9%88%DB%8C%DA%A9%DB%8C%E2%80%8C%D9%BE%D8%AF%DB%8C%D8%A7:%D8%AA%D8%BA%DB%8C%DB%8C%D8%B1%D8%A7%D8%AA_%D8%AF%D8%B1_%D8%AD%D8%A7%D9%84_%D8%A7%D9%86%D8%AA%D8%B8%D8%A7%D8%B1" title="ویکی‌پدیا:تغییرات در حال انتظار">نسخهٔ پایداری</a> است که در ۲۲ اکتبر ۲۰۲۴ <a class="external text" href="https://fa.wikipedia.org/w/index.php?title=%D9%88%DB%8C%DA%98%D9%87:%D8%B3%DB%8C%D8%A7%D9%87%D9%87%E2%80%8C%D9%87%D8%A7&type=review&page=%D9%88%DB%8C%DA%98%D9%87:Badtitle/Message">بررسی شده است</a>.</div></div><div tabindex="0"></div></div></div></div></div> <div id="mw-content-text" class="mw-body-content"><div class="mw-content-rtl mw-parser-output" lang="fa" dir="rtl"> <style data-mw-deduplicate="TemplateStyles:r35841839">.mw-parser-output .hatnote{font-style:italic}.mw-parser-output div.hatnote{padding-right:1.6em;margin-bottom:0.5em}.mw-parser-output .hatnote i{font-style:normal}.mw-parser-output .hatnote+link+.hatnote{margin-top:-0.5em}</style><div role="note" class="hatnote navigation-not-searchable">«بتهوون» به اینجا تغییرمسیر دارد. برای دیگر کاربردها، <a href="/wiki/%D8%A8%D8%AA%D9%87%D9%88%D9%88%D9%86_(%D8%A7%D8%A8%D9%87%D8%A7%D9%85%E2%80%8C%D8%B2%D8%AF%D8%A7%DB%8C%DB%8C)" class="mw-disambig" title="بتهوون (ابهام‌زدایی)">بتهوون (ابهام‌زدایی)</a> را ببینید.</div> <style data-mw-deduplicate="TemplateStyles:r35359648">.mw-parser-output .infobox-subbox{padding:0;border:none;margin:-3px;width:auto;min-width:100%;font-size:100%;clear:none;float:none;background-color:transparent}.mw-parser-output .infobox-3cols-child{margin:auto}.mw-parser-output .infobox .navbar{font-size:100%}body.skin-minerva .mw-parser-output .infobox-header,body.skin-minerva .mw-parser-output .infobox-subheader,body.skin-minerva .mw-parser-output .infobox-above,body.skin-minerva .mw-parser-output .infobox-title,body.skin-minerva .mw-parser-output .infobox-image,body.skin-minerva .mw-parser-output .infobox-full-data,body.skin-minerva .mw-parser-output .infobox-below{text-align:center}</style><table class="infobox biography vcard"><tbody><tr><th colspan="2" class="infobox-above"><div class="fn">لودویگ فان بتهوون</div></th></tr><tr><td colspan="2" class="infobox-image"><a href="/wiki/%D9%BE%D8%B1%D9%88%D9%86%D8%AF%D9%87:Beethoven.jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/6/6f/Beethoven.jpg/250px-Beethoven.jpg" decoding="async" width="250" height="301" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/6/6f/Beethoven.jpg/375px-Beethoven.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/6/6f/Beethoven.jpg/500px-Beethoven.jpg 2x" data-file-width="1200" data-file-height="1443" /></a><div class="infobox-caption"><a href="/wiki/%D9%BE%D8%B1%D8%AA%D8%B1%D9%87_%D8%A8%D8%AA%D9%87%D9%88%D9%88%D9%86" title="پرتره بتهوون">پرترهٔ بتهوون</a>، اثر <a href="/wiki/%DB%8C%D9%88%D8%B2%D9%81_%DA%A9%D8%A7%D8%B1%D9%84_%D8%A7%D8%B4%D8%AA%DB%8C%D9%84%D8%B1" title="یوزف کارل اشتیلر">یوزف کارل اشتیلر</a>، ۱۸۲۰</div></td></tr><tr><th scope="row" class="infobox-label">زادهٔ</th><td class="infobox-data">۱۷ دسامبر ۱۷۷۰ (تاریخ <a href="/wiki/%D8%BA%D8%B3%D9%84_%D8%AA%D8%B9%D9%85%DB%8C%D8%AF" title="غسل تعمید">غسل تعمید</a>) <div style="display:inline" class="birthplace"><a href="/wiki/%D8%A8%D9%86" title="بن">بن</a>، <a href="/wiki/%D8%A2%D9%84%D9%85%D8%A7%D9%86" title="آلمان">آلمان</a></div></td></tr><tr><th scope="row" class="infobox-label">درگذشت</th><td class="infobox-data">۲۶ مارس ۱۸۲۷ (۵۶ سال) <div style="display:inline" class="deathplace"><a href="/wiki/%D9%88%DB%8C%D9%86" title="وین">وین</a>، <a href="/wiki/%D8%A7%D9%85%D9%BE%D8%B1%D8%A7%D8%AA%D9%88%D8%B1%DB%8C_%D8%A7%D8%AA%D8%B1%DB%8C%D8%B4" title="امپراتوری اتریش">امپراتوری اتریش</a></div></td></tr><tr><th scope="row" class="infobox-label">ملیت</th><td class="infobox-data category"><a href="/wiki/%D8%A2%D9%84%D9%85%D8%A7%D9%86%DB%8C%E2%80%8C%D9%87%D8%A7" title="آلمانی‌ها">آلمانی</a></td></tr><tr><th scope="row" class="infobox-label">دیگر نام‌ها</th><td class="infobox-data nickname">لودویگ وان (دُ) بتهوون (به <a href="/wiki/%D8%B2%D8%A8%D8%A7%D9%86_%D9%81%D8%B1%D8%A7%D9%86%D8%B3%D9%88%DB%8C" title="زبان فرانسوی">فرانسوی</a>: Louis van (de) Beethoven)</td></tr><tr><th scope="row" class="infobox-label">پیشه(ها)</th><td class="infobox-data role"><a href="/wiki/%D8%A2%D9%87%D9%86%DA%AF%D8%B3%D8%A7%D8%B2" title="آهنگساز">آهنگساز</a>، <a href="/wiki/%D9%86%D9%88%D8%A7%D8%B2%D9%86%D8%AF%D9%87_%D9%BE%DB%8C%D8%A7%D9%86%D9%88" title="نوازنده پیانو">نوازندهٔ پیانو</a></td></tr><tr><th scope="row" class="infobox-label">شناخته‌شده برای</th><td class="infobox-data"><a href="/wiki/%D8%B3%D9%85%D9%81%D9%88%D9%86%DB%8C" title="سمفونی">سمفونیها</a> (به‌ویژه <a href="/wiki/%D8%B3%D9%85%D9%81%D9%88%D9%86%DB%8C_%D8%B4%D9%85%D8%A7%D8%B1%D9%87_%DB%B3_(%D8%A8%D8%AA%D9%87%D9%88%D9%88%D9%86)" title="سمفونی شماره ۳ (بتهوون)">۳</a>، <a href="/wiki/%D8%B3%D9%85%D9%81%D9%88%D9%86%DB%8C_%D8%B4%D9%85%D8%A7%D8%B1%D9%87_%DB%B5_(%D8%A8%D8%AA%D9%87%D9%88%D9%88%D9%86)" title="سمفونی شماره ۵ (بتهوون)">۵</a>، <a href="/wiki/%D8%B3%D9%85%D9%81%D9%88%D9%86%DB%8C_%D8%B4%D9%85%D8%A7%D8%B1%D9%87_%DB%B6_(%D8%A8%D8%AA%D9%87%D9%88%D9%88%D9%86)" title="سمفونی شماره ۶ (بتهوون)">۶</a>، <a href="/wiki/%D8%B3%D9%85%D9%81%D9%88%D9%86%DB%8C_%D8%B4%D9%85%D8%A7%D8%B1%D9%87_%DB%B9_(%D8%A8%D8%AA%D9%87%D9%88%D9%88%D9%86)" title="سمفونی شماره ۹ (بتهوون)">۹</a>)<div style="clear:both;"></div><a href="/wiki/%DA%A9%D9%86%D8%B3%D8%B1%D8%AA%D9%88_%D9%BE%DB%8C%D8%A7%D9%86%D9%88" title="کنسرتو پیانو">کنسرتوهای پیانو</a> (به‌ویژه <a href="/wiki/%DA%A9%D9%86%D8%B3%D8%B1%D8%AA%D9%88_%D9%BE%DB%8C%D8%A7%D9%86%D9%88_%D8%B4%D9%85%D8%A7%D8%B1%D9%87_%DB%B5_(%D8%A8%D8%AA%D9%87%D9%88%D9%88%D9%86)" title="کنسرتو پیانو شماره ۵ (بتهوون)">۵</a>)<div style="clear:both;"></div><a href="/wiki/%D8%B3%D9%88%D9%86%D8%A7%D8%AA_%D9%BE%DB%8C%D8%A7%D9%86%D9%88" title="سونات پیانو">سونات‌های پیانو</a> (به‌ویژه <a href="/wiki/%D8%B3%D9%88%D9%86%D8%A7%D8%AA_%D8%B4%D9%85%D8%A7%D8%B1%D9%87_%DB%B8_%D9%BE%DB%8C%D8%A7%D9%86%D9%88_(%D8%A8%D8%AA%D9%87%D9%88%D9%88%D9%86)" title="سونات شماره ۸ پیانو (بتهوون)">۸</a>، <a href="/wiki/%D8%B3%D9%88%D9%86%D8%A7%D8%AA_%D8%B4%D9%85%D8%A7%D8%B1%D9%87_%DB%B1%DB%B4_%D9%BE%DB%8C%D8%A7%D9%86%D9%88_(%D8%A8%D8%AA%D9%87%D9%88%D9%88%D9%86)" title="سونات شماره ۱۴ پیانو (بتهوون)">۱۴</a>، <a href="/wiki/%D8%B3%D9%88%D9%86%D8%A7%D8%AA_%D8%B4%D9%85%D8%A7%D8%B1%D9%87_%DB%B2%DB%B9_%D9%BE%DB%8C%D8%A7%D9%86%D9%88_(%D8%A8%D8%AA%D9%87%D9%88%D9%88%D9%86)" title="سونات شماره ۲۹ پیانو (بتهوون)">۲۹</a>)<div style="clear:both;"></div><a href="/wiki/%DA%A9%D9%88%D8%A7%D8%B1%D8%AA%D8%AA_%D8%B2%D9%87%DB%8C" title="کوارتت زهی">کوارتت‌های زهی</a> (به‌ویژه <a href="/wiki/%DA%A9%D9%88%D8%A7%D8%B1%D8%AA%D8%AA%E2%80%8C%D9%87%D8%A7%DB%8C_%D8%B2%D9%87%DB%8C_%D9%BE%D8%A7%DB%8C%D8%A7%D9%86%DB%8C_(%D8%A8%D8%AA%D9%87%D9%88%D9%88%D9%86)" title="کوارتت‌های زهی پایانی (بتهوون)">۱۲–۱۶</a>)<div style="clear:both;"></div><a href="/wiki/%D8%A8%D8%A7%DA%AF%D8%A7%D8%AA%D9%84_(%D9%85%D9%88%D8%B3%DB%8C%D9%82%DB%8C)" title="باگاتل (موسیقی)">باگاتلِ پیانوی</a> <a href="/wiki/%D8%A8%D8%B1%D8%A7%DB%8C_%D8%A7%D9%84%DB%8C%D8%B2%D9%87" title="برای الیزه">«برای اِلیزه»</a></td></tr><tr><th scope="row" class="infobox-label">مکتب</th><td class="infobox-data"><a href="/wiki/%D9%85%D9%88%D8%B3%DB%8C%D9%82%DB%8C_%D8%AF%D9%88%D8%B1%D9%87_%DA%A9%D9%84%D8%A7%D8%B3%DB%8C%DA%A9" title="موسیقی دوره کلاسیک">دورهٔ کلاسیک</a><div style="clear:both;"></div><a href="/wiki/%D9%85%D9%88%D8%B3%DB%8C%D9%82%DB%8C_%D8%B1%D9%85%D8%A7%D9%86%D8%AA%DB%8C%DA%A9" title="موسیقی رمانتیک">دورهٔ رمانتیک</a> (از بنیان‌گذاران)</td></tr><tr><th scope="row" class="infobox-label">آثار</th><td class="infobox-data">۹ <a href="/wiki/%D8%B3%D9%85%D9%81%D9%88%D9%86%DB%8C" title="سمفونی">سمفونی</a><div style="clear:both;"></div>۵ <a href="/wiki/%DA%A9%D9%86%D8%B3%D8%B1%D8%AA%D9%88_%D9%BE%DB%8C%D8%A7%D9%86%D9%88" title="کنسرتو پیانو">کنسرتو پیانو</a><div style="clear:both;"></div>۳۲ <a href="/wiki/%D8%B3%D9%88%D9%86%D8%A7%D8%AA_%D9%BE%DB%8C%D8%A7%D9%86%D9%88" title="سونات پیانو">سونات پیانو</a><div style="clear:both;"></div>۱۶ <a href="/wiki/%DA%A9%D9%88%D8%A7%D8%B1%D8%AA%D8%AA_%D8%B2%D9%87%DB%8C" title="کوارتت زهی">کوارتت زهی</a><div style="clear:both;"></div>۱۲ <a href="/wiki/%D8%A7%D9%88%D9%88%D8%B1%D8%AA%D9%88%D8%B1" title="اوورتور">اُوِرتور</a><div style="clear:both;"></div>۱۰ <a href="/wiki/%D8%B3%D9%88%D9%86%D8%A7%D8%AA_%D9%88%DB%8C%D9%88%D9%84%D9%86" title="سونات ویولن">سونات ویولن</a><div style="clear:both;"></div>۳ <a href="/wiki/%D8%B3%D9%87%E2%80%8C%D9%86%D9%88%D8%A7%D8%B2%DB%8C" title="سه‌نوازی">تریو</a> پیانو<div style="clear:both;"></div>۲ <a href="/wiki/%D9%85%D8%B3_(%D9%85%D9%88%D8%B3%DB%8C%D9%82%DB%8C)" title="مس (موسیقی)">مس</a><div style="clear:both;"></div> <a href="/wiki/%D8%B3%D9%88%D9%86%D8%A7%D8%AA%E2%80%8C%D9%87%D8%A7%DB%8C_%D9%88%DB%8C%D9%88%D9%84%D9%86%D8%B3%D9%84_%D8%B4%D9%85%D8%A7%D8%B1%D9%87_%DB%B1_%D9%88_%DB%B2_(%D8%A8%D8%AA%D9%87%D9%88%D9%88%D9%86)" title="سونات‌های ویولنسل شماره ۱ و ۲ (بتهوون)">۲ سونات ویولنسل</a><div style="clear:both;"></div>۱ <a href="/wiki/%D8%A7%D9%BE%D8%B1%D8%A7" title="اپرا">اپرا</a><div style="clear:both;"></div>۱ <a href="/wiki/%D8%B1%D9%82%D8%B5_%D8%A8%D8%A7%D9%84%D9%87" title="رقص باله">باله</a><div style="clear:both;"></div>۱ <a href="/wiki/%DA%A9%D9%86%D8%B3%D8%B1%D8%AA%D9%88_%D9%88%DB%8C%D9%88%D9%84%D9%86" title="کنسرتو ویولن">کنسرتو ویولن</a><div style="clear:both;"></div><a href="/wiki/%D9%81%D9%87%D8%B1%D8%B3%D8%AA_%D8%A2%D8%AB%D8%A7%D8%B1_%D9%84%D9%88%D8%AF%D9%88%DB%8C%DA%AF_%D9%81%D8%A7%D9%86_%D8%A8%D8%AA%D9%87%D9%88%D9%88%D9%86" title="فهرست آثار لودویگ فان بتهوون">... فهرست آثار</a></td></tr><tr><th scope="row" class="infobox-label">سبک</th><td class="infobox-data category"><a href="/wiki/%D9%85%D9%88%D8%B3%DB%8C%D9%82%DB%8C_%DA%A9%D9%84%D8%A7%D8%B3%DB%8C%DA%A9" title="موسیقی کلاسیک">موسیقی کلاسیک</a></td></tr><tr><th scope="row" class="infobox-label">عنوان</th><td class="infobox-data title">پادشاه <a href="/wiki/%D8%B3%D9%85%D9%81%D9%88%D9%86%DB%8C" title="سمفونی">سمفونی</a></td></tr><tr><th scope="row" class="infobox-label">دوره</th><td class="infobox-data">اواخر <a href="/wiki/%D9%85%D9%88%D8%B3%DB%8C%D9%82%DB%8C_%D8%AF%D9%88%D8%B1%D9%87_%DA%A9%D9%84%D8%A7%D8%B3%DB%8C%DA%A9" title="موسیقی دوره کلاسیک">دورهٔ کلاسیک</a> اوایل <a href="/wiki/%D9%85%D9%88%D8%B3%DB%8C%D9%82%DB%8C_%D8%B1%D9%85%D8%A7%D9%86%D8%AA%DB%8C%DA%A9" title="موسیقی رمانتیک">دورهٔ رمانتیک</a></td></tr><tr><th scope="row" class="infobox-label">والدین</th><td class="infobox-data"><a href="/wiki/%DB%8C%D9%88%D9%87%D8%A7%D9%86_%D9%81%D8%A7%D9%86_%D8%A8%D8%AA%D9%87%D9%88%D9%88%D9%86" title="یوهان فان بتهوون">یوهان فان بتهوون</a><div style="clear:both;"></div><a href="/wiki/%D9%85%D8%A7%D8%B1%DB%8C%D8%A7_%D9%85%D8%A7%DA%AF%D8%AF%D8%A7%D9%84%D9%86%D8%A7_%DA%A9%D9%88%D8%B1%DB%8C%D8%B4" title="ماریا ماگدالنا کوریش">ماریا ماگدالِنا کِوِریش فان بتهوون</a></td></tr><tr><th colspan="2" class="infobox-header">امضاء</th></tr><tr><td colspan="2" class="infobox-full-data"><a href="/wiki/%D9%BE%D8%B1%D9%88%D9%86%D8%AF%D9%87:Beethoven_Signature.svg" class="mw-file-description"><img alt="signature written in ink in a flowing script" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/6/62/Beethoven_Signature.svg/200px-Beethoven_Signature.svg.png" decoding="async" width="200" height="32" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/6/62/Beethoven_Signature.svg/300px-Beethoven_Signature.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/6/62/Beethoven_Signature.svg/400px-Beethoven_Signature.svg.png 2x" data-file-width="392" data-file-height="62" /></a></td></tr></tbody></table> لودویگ فان بتهوون (<a href="/wiki/%D8%B2%D8%A8%D8%A7%D9%86_%D8%A2%D9%84%D9%85%D8%A7%D9%86%DB%8C" title="زبان آلمانی">آلمانی</a>: Ludwig van Beethoven, <a href="https://en.wikipedia.org/wiki/WP:IPA_for_German" class="extiw" title="en:WP:IPA for German">[ˈlu:tvɪç fan ˈbe:tˌho:fn̩]</a> (<a href="/wiki/%D9%BE%D8%B1%D9%88%D9%86%D8%AF%D9%87:De-Ludwig_van_Beethoven.ogg" title="دربارهٔ این پرونده"><img alt="دربارهٔ این پرونده" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/8/8a/OOjs_UI_icon_volumeUp-rtl.svg/11px-OOjs_UI_icon_volumeUp-rtl.svg.png" decoding="async" width="11" height="11" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/8/8a/OOjs_UI_icon_volumeUp-rtl.svg/17px-OOjs_UI_icon_volumeUp-rtl.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/8/8a/OOjs_UI_icon_volumeUp-rtl.svg/22px-OOjs_UI_icon_volumeUp-rtl.svg.png 2x" data-file-width="20" data-file-height="20" /></a> <a href="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/a/ae/De-Ludwig_van_Beethoven.ogg" class="internal" title="De-Ludwig van Beethoven.ogg">شنیدن</a>)؛ <a href="/wiki/%D8%BA%D8%B3%D9%84_%D8%AA%D8%B9%D9%85%DB%8C%D8%AF" title="غسل تعمید">غسل تعمید</a> <a href="/wiki/%DB%B1%DB%B7_%D8%AF%D8%B3%D8%A7%D9%85%D8%A8%D8%B1" title="۱۷ دسامبر">۱۷ دسامبر</a> <a href="/wiki/%DB%B1%DB%B7%DB%B7%DB%B0_(%D9%85%DB%8C%D9%84%D8%A7%D8%AF%DB%8C)" title="۱۷۷۰ (میلادی)">۱۷۷۰</a> – <a href="/wiki/%DB%B2%DB%B6_%D9%85%D8%A7%D8%B1%D8%B3" title="۲۶ مارس">۲۶ مارس</a> <a href="/wiki/%DB%B1%DB%B8%DB%B2%DB%B7_(%D9%85%DB%8C%D9%84%D8%A7%D8%AF%DB%8C)" title="۱۸۲۷ (میلادی)">۱۸۲۷</a>) <a href="/wiki/%D9%85%D9%88%D8%B3%DB%8C%D9%82%DB%8C%E2%80%8C%D8%AF%D8%A7%D9%86" title="موسیقی‌دان">موسیقی‌دان</a> و <a href="/wiki/%D8%A2%D9%87%D9%86%DA%AF%D8%B3%D8%A7%D8%B2" title="آهنگساز">آهنگساز</a> اهل <a href="/wiki/%D8%A2%D9%84%D9%85%D8%A7%D9%86%DB%8C%E2%80%8C%D9%87%D8%A7" title="آلمانی‌ها">آلمان</a> بود. او شخصیتی مهم در انتقال بین دوره‌های <a href="/wiki/%D9%85%D9%88%D8%B3%DB%8C%D9%82%DB%8C_%D8%AF%D9%88%D8%B1%D9%87_%DA%A9%D9%84%D8%A7%D8%B3%DB%8C%DA%A9" title="موسیقی دوره کلاسیک">کلاسیک</a> و <a href="/wiki/%D9%85%D9%88%D8%B3%DB%8C%D9%82%DB%8C_%D8%B1%D9%85%D8%A7%D9%86%D8%AA%DB%8C%DA%A9" title="موسیقی رمانتیک">رمانتیک</a> در <a href="/wiki/%D9%85%D9%88%D8%B3%DB%8C%D9%82%DB%8C_%DA%A9%D9%84%D8%A7%D8%B3%DB%8C%DA%A9" title="موسیقی کلاسیک">موسیقی غرب</a> بود و یکی از بزرگ‌ترین آهنگسازان اروپایی به‌حساب می‌آید. زندگی حرفه‌ای او معمولاً به سه دورهٔ «اولیه»، «میانی» و «پایانی» تقسیم می‌شود. دورهٔ «اولیه» حدوداً تا سال ۱۸۰۲ ادامه دارد، دورهٔ «میانی» از سال ۱۸۰۲ تا ۱۸۱۲ را شامل می‌شود و دورهٔ «پایانی» از ۱۸۱۲ تا زمانِ مرگ وی در سال ۱۸۲۷ است. بتهوون در طول زندگی خود آثار بسیاری آفرید که نُه <a href="/wiki/%D8%B3%D9%85%D9%81%D9%88%D9%86%DB%8C" title="سمفونی">سمفونی</a>، پنج <a href="/wiki/%DA%A9%D9%86%D8%B3%D8%B1%D8%AA%D9%88_%D9%BE%DB%8C%D8%A7%D9%86%D9%88" title="کنسرتو پیانو">کنسرتو پیانو</a>، یک <a href="/wiki/%DA%A9%D9%86%D8%B3%D8%B1%D8%AA%D9%88_%D9%88%DB%8C%D9%88%D9%84%D9%86" title="کنسرتو ویولن">کنسرتو ویولن</a>، سی و دو <a href="/wiki/%D8%B3%D9%88%D9%86%D8%A7%D8%AA_%D9%BE%DB%8C%D8%A7%D9%86%D9%88" title="سونات پیانو">سونات پیانو</a>، شانزده <a href="/wiki/%DA%A9%D9%88%D8%A7%D8%B1%D8%AA%D8%AA_%D8%B2%D9%87%DB%8C" title="کوارتت زهی">کوارتت زهی</a>، دو <a href="/wiki/%D9%85%D8%B3_(%D9%85%D9%88%D8%B3%DB%8C%D9%82%DB%8C)" title="مس (موسیقی)">مس</a> و <a href="/wiki/%D8%A7%D9%BE%D8%B1%D8%A7" title="اپرا">اپرای</a> <a href="/wiki/%D9%81%DB%8C%D8%AF%D9%84%DB%8C%D9%88" title="فیدلیو">فیدِلیو</a> از آن جمله‌اند. او در طول زندگی هنری‌اش حدود ۳۰۰ اثر خلق کرد. بتهوون در <a href="/wiki/%D8%A8%D9%86" title="بن">بن</a> متولد شد. استعداد موسیقی‌اش در سنین کودکی آشکار بود، و در ابتدا توسط پدرش <a href="/wiki/%DB%8C%D9%88%D9%87%D8%A7%D9%86_%D9%81%D8%A7%D9%86_%D8%A8%D8%AA%D9%87%D9%88%D9%88%D9%86" title="یوهان فان بتهوون">یوهان فان بتهوون</a> به‌سختی و فشرده آموزش داده می‌شد. او بعداً نزد آهنگساز و <a href="/wiki/%D8%B1%D9%87%D8%A8%D8%B1_(%D9%85%D9%88%D8%B3%DB%8C%D9%82%DB%8C)" title="رهبر (موسیقی)">رهبر ارکستر</a>، <a href="/wiki/%DA%A9%D8%B1%DB%8C%D8%B3%D8%AA%DB%8C%D8%A7%D9%86_%DA%AF%D9%88%D8%AA%D9%84%D9%88%D8%A8_%D9%86%DB%8C%D9%81%D9%87" title="کریستیان گوتلوب نیفه">کریستیان گوتلوب نیفه</a>، موسیقی آموخت و تحت نظارت وی نخستین اثرِ خود، مجموعه‌ای از <a href="/wiki/%D9%88%D8%A7%D8%B1%DB%8C%D8%A7%D8%B3%DB%8C%D9%88%D9%86" title="واریاسیون">واریاسیون‌ها</a> برای <a href="/wiki/%D8%B3%D8%A7%D8%B2_%D8%B4%D8%B3%D8%AA%DB%8C%E2%80%8C%D8%AF%D8%A7%D8%B1" title="ساز شستی‌دار">ساز شستی‌دار</a> را در سال ۱۷۸۳ (حدود سیزده‌سالگی) منتشر کرد. او بیشتر اوقات با خانوادهٔ هلنه فون بروینینگ<a href="#cite_note-1">[الف]</a> رفت‌وآمد داشت و با علاقه در آنجا <a href="/wiki/%D9%BE%DB%8C%D8%A7%D9%86%D9%88" title="پیانو">پیانو</a> تدریس می‌کرد. این راهی بود تا از زندگی خانگیِ ناکارآمد رهایی یابد. بتهوون در ۱۷۹۲ (حدود ۲۲سالگی)، به <a href="/wiki/%D9%88%DB%8C%D9%86" title="وین">وین</a> نقل مکان کرد و در آنجا آموختن آهنگسازی را با <a href="/wiki/%DB%8C%D9%88%D8%B2%D9%81_%D9%87%D8%A7%DB%8C%D8%AF%D9%86" title="یوزف هایدن">یوزف هایدن</a>، آهنگساز نامدار و صاحب‌سبک اتریشی، ادامه داد. او سپس به‌عنوان یک <a href="/wiki/%D9%86%D9%88%D8%A7%D8%B2%D9%86%D8%AF%D9%87_%D9%BE%DB%8C%D8%A7%D9%86%D9%88" title="نوازنده پیانو">پیانیست</a> <a href="/wiki/%DA%86%DB%8C%D8%B1%D9%87%E2%80%8C%D8%AF%D8%B3%D8%AA" title="چیره‌دست">چیره‌دست</a> شهرت پیدا کرد و به‌زودی توسط کارل آلویس، شاهزاده لیخنوفسکی<a href="#cite_note-2">[ب]</a> برای آهنگسازی مورد حمایت قرار گرفت، که نتیجهٔ آن ساختِ سه «<a href="/wiki/%D8%AA%D8%B1%DB%8C%D9%88" class="mw-redirect" title="تریو">تریو</a> پیانو <a href="/wiki/%D8%A7%D9%BE%D9%88%D8%B3" title="اپوس">اُپوس</a> ۱» در سال ۱۷۹۵ بود (اولین کارهایی که او با <a href="/wiki/%D8%A7%D9%BE%D9%88%D8%B3" title="اپوس">اپوس</a> نامگذاری‌شان کرد). اولین اثر بزرگِ <a href="/wiki/%D8%A7%D8%B1%DA%A9%D8%B3%D8%AA%D8%B1%D8%A7%D9%84" class="mw-redirect" title="ارکسترال">ارکسترال</a> بتهوون، <a href="/wiki/%D8%B3%D9%85%D9%81%D9%88%D9%86%DB%8C_%D8%B4%D9%85%D8%A7%D8%B1%D9%87_%DB%B1_(%D8%A8%D8%AA%D9%87%D9%88%D9%88%D9%86)" title="سمفونی شماره ۱ (بتهوون)">سمفونی شماره ۱</a>، در سال ۱۸۰۰ خلق شد؛ و در سال ۱۸۰۱، شش <a href="/wiki/%DA%A9%D9%88%D8%A7%D8%B1%D8%AA%D8%AA_%D8%B2%D9%87%DB%8C" title="کوارتت زهی">کوارتت زهی</a> (اپوس ۱۸) ساخت. بتهوون از کمی پیشتر به کم‌شنوایی مبتلا شده بود و این عارضه در این سال‌ها رو به وخامت نهاده بود، اما او همچنان به فعالیت ادامه داد و سمفونی‌های <a href="/wiki/%D8%B3%D9%85%D9%81%D9%88%D9%86%DB%8C_%D8%B4%D9%85%D8%A7%D8%B1%D9%87_%DB%B3_(%D8%A8%D8%AA%D9%87%D9%88%D9%88%D9%86)" title="سمفونی شماره ۳ (بتهوون)">سوم</a> و <a href="/wiki/%D8%B3%D9%85%D9%81%D9%88%D9%86%DB%8C_%D8%B4%D9%85%D8%A7%D8%B1%D9%87_%DB%B5_(%D8%A8%D8%AA%D9%87%D9%88%D9%88%D9%86)" title="سمفونی شماره ۵ (بتهوون)">پنجمِ</a> خود را به‌ترتیب در سال‌های ۱۸۰۴ و ۱۸۰۸ منتشر کرد. <a href="/wiki/%DA%A9%D9%86%D8%B3%D8%B1%D8%AA%D9%88_%D9%88%DB%8C%D9%88%D9%84%D9%86_(%D8%A8%D8%AA%D9%87%D9%88%D9%88%D9%86)" title="کنسرتو ویولن (بتهوون)">کنسرتو ویولن</a> خود را نیز در سال ۱۸۰۶ تصنیف کرد. وضعیت جسمانی بتهوون تا سال ۱۸۱۱، با ناشنواییِ تقریباً کامل، وخیم‌تر شد، و او به همین دلیل از اجرای موسیقی و حضور در مجامع عمومی خودداری می‌کرد. آخرین کنسرتو پیانوی وی (<a href="/wiki/%DA%A9%D9%86%D8%B3%D8%B1%D8%AA%D9%88_%D9%BE%DB%8C%D8%A7%D9%86%D9%88_%D8%B4%D9%85%D8%A7%D8%B1%D9%87_%DB%B5_(%D8%A8%D8%AA%D9%87%D9%88%D9%88%D9%86)" title="کنسرتو پیانو شماره ۵ (بتهوون)">شماره ۵</a> معروف به «امپراتور») در آن سال با اجرای اولیه توسط پیانیست معروف، <a href="/wiki/%D8%A2%D8%B1%D8%B4%DB%8C%D8%AF%D9%88%DA%A9_%D8%B1%D9%88%D8%AF%D9%88%D9%84%D9%81_%D8%A7%D8%AA%D8%B1%DB%8C%D8%B4_(%DB%B1%DB%B7%DB%B8%DB%B8%E2%80%93%DB%B1%DB%B8%DB%B3%DB%B1)" title="آرشیدوک رودولف اتریش (۱۷۸۸–۱۸۳۱)">آرشیدوک رودولف</a>، که از حامیان بتهوون نیز بود، به نمایش درآمد. بتهوون بعد از دوری گزیدن از اجتماع، بسیاری از تحسین‌برانگیزترین آثار خود مانند سمفونی‌های بعدی، <a href="/wiki/%D9%85%D9%88%D8%B3%DB%8C%D9%82%DB%8C_%D9%85%D8%AC%D9%84%D8%B3%DB%8C" title="موسیقی مجلسی">موسیقی مجلسی</a> و <a href="/wiki/%D8%B3%D9%88%D9%86%D8%A7%D8%AA_%D9%BE%DB%8C%D8%A7%D9%86%D9%88" title="سونات پیانو">سونات‌های پیانو</a> را در دورهٔ پایانی زندگی‌اش تألیف کرد. تنها <a href="/wiki/%D8%A7%D9%BE%D8%B1%D8%A7" title="اپرا">اپرای</a> خود را، که <a href="/wiki/%D9%81%DB%8C%D8%AF%D9%84%DB%8C%D9%88" title="فیدلیو">فیدِلیو</a> نام دارد و اولین بار در سال ۱۸۰۵ اجرا شده بود، در ۱۸۱۴ به نسخهٔ نهایی رساند؛ <a href="/wiki/%D9%85%DB%8C%D8%B3%D8%A7_%D8%B3%D9%88%D9%84%D9%85%D9%86%DB%8C%D8%B3" title="میسا سولمنیس">میسا سولِمنیس</a> در سال‌های ۱۸۲۳–۱۸۱۹ ساخته شد، و آخرین سمفونی‌اش، یعنی سمفونی <a href="/wiki/%D8%B3%D9%85%D9%81%D9%88%D9%86%DB%8C_%D8%B4%D9%85%D8%A7%D8%B1%D9%87_%DB%B9_(%D8%A8%D8%AA%D9%87%D9%88%D9%88%D9%86)" title="سمفونی شماره ۹ (بتهوون)">سمفونی نهم</a> موسوم به کُرال (آوازی) را نیز در سال‌های ۱۸۲۴–۱۸۲۲ ساخت. این سمفونی که <a href="/wiki/%D8%B3%D9%85%D9%81%D9%88%D9%86%DB%8C_%D8%B4%D9%85%D8%A7%D8%B1%D9%87_%DB%B9_(%D8%A8%D8%AA%D9%87%D9%88%D9%88%D9%86)" title="سمفونی شماره ۹ (بتهوون)">شماره ۹</a> نام گرفت، اولین سمفونی با <a href="/wiki/%DA%AF%D8%B1%D9%88%D9%87_%DA%A9%D8%B1" title="گروه کر">گروه کر</a> در <a href="/wiki/%D8%AA%D8%A7%D8%B1%DB%8C%D8%AE_%D9%85%D9%88%D8%B3%DB%8C%D9%82%DB%8C" title="تاریخ موسیقی">تاریخ موسیقی</a> است. <a href="/wiki/%DA%A9%D9%88%D8%A7%D8%B1%D8%AA%D8%AA%E2%80%8C%D9%87%D8%A7%DB%8C_%D8%B2%D9%87%DB%8C_%D9%BE%D8%A7%DB%8C%D8%A7%D9%86%DB%8C_(%D8%A8%D8%AA%D9%87%D9%88%D9%88%D9%86)" title="کوارتت‌های زهی پایانی (بتهوون)">آخرین کوارتت‌های زهی</a> (۱۸۲۶–۱۸۲۵) از جمله دستاوردهای نهایی بتهوون است. او سرانجام پس از چند ماه بیماری و بستری شدن در خانه، در ۲۶ مارس ۱۸۲۷ درگذشت. سبک موسیقی بتهوون به‌سختی در <a href="/wiki/%D9%85%D9%88%D8%B3%DB%8C%D9%82%DB%8C_%D8%AF%D9%88%D8%B1%D9%87_%DA%A9%D9%84%D8%A7%D8%B3%DB%8C%DA%A9" title="موسیقی دوره کلاسیک">موسیقی دورهٔ کلاسیک</a> می‌گنجید، چراکه شخصیتِ قهرمانانه، اندیشه و نبوغِ بتهوون در آرمان‌های <a href="/wiki/%D9%85%D9%88%D8%B3%DB%8C%D9%82%DB%8C_%D8%B1%D9%85%D8%A7%D9%86%D8%AA%DB%8C%DA%A9" title="موسیقی رمانتیک">رمانتیک</a> تحقق می‌یافت. او با نوآوری‌هایی مانند <a href="/wiki/%D9%85%D8%AF%D9%88%D9%84%D9%87%E2%80%8C%D8%B3%D8%A7%D8%B2%DB%8C" title="مدوله‌سازی">مدولاسیون‌های</a> زیاد، ناگهانی و خیلی دور از <a href="/wiki/%D8%AA%D9%88%D9%86%D8%A7%D9%84%DB%8C%D8%AA%D9%87" title="تونالیته">تنالیتهٔ</a> اصلی، حذف <a href="/wiki/%D8%B3%DA%A9%D9%88%D8%AA_(%D9%85%D9%88%D8%B3%DB%8C%D9%82%DB%8C)" title="سکوت (موسیقی)">سکوت</a> و ایست در بین بعضی از <a href="/wiki/%D9%85%D9%88%D9%88%D9%85%D8%A7%D9%86" title="موومان">موومان‌ها</a>، حرکت دَوَرانی (<a href="/wiki/%DA%86%D8%B1%D8%AE%D8%B4" class="mw-redirect" title="چرخش">سیکلیک</a>) بر روی یک <a href="/wiki/%D8%B2%D9%85%DB%8C%D9%86%D9%87_%D9%85%D9%88%D8%B3%DB%8C%D9%82%D8%A7%DB%8C%DB%8C" title="زمینه موسیقایی">تِم</a>، طولانی‌کردن موومان‌ها از طریق <a href="/wiki/%D8%A8%D8%B3%D8%B7_%D9%88_%DA%AF%D8%B3%D8%AA%D8%B1%D8%B4_%D9%85%D9%88%D8%B3%DB%8C%D9%82%DB%8C" title="بسط و گسترش موسیقی">گسترش</a> و <a href="/wiki/%DA%A9%D8%AF%D8%A7_(%D9%85%D9%88%D8%B3%DB%8C%D9%82%DB%8C)" class="mw-redirect" title="کدا (موسیقی)">کُدا</a>، جایگزینی <a href="/wiki/%D8%A7%D8%B3%DA%A9%D8%B1%D8%AA%D8%B3%D9%88" title="اسکرتسو">اسکِرتسو</a> به جای <a href="/wiki/%D9%85%D9%86%D9%88%D8%A6%D9%87" title="منوئه">مِنوئه</a>، گنجاندن <a href="/wiki/%D9%85%D8%A7%D8%B1%D8%B4_(%D9%85%D9%88%D8%B3%DB%8C%D9%82%DB%8C)" title="مارش (موسیقی)">مارش عزا</a> و <a href="/wiki/%D9%85%D9%88%D8%B3%DB%8C%D9%82%DB%8C_%D8%A2%D9%88%D8%A7%D8%B2%DB%8C" title="موسیقی آوازی">موسیقی آوازی</a> در سمفونی، استفادهٔ متفاوت از <a href="/wiki/%D8%B4%D8%AF%D8%AA_(%D9%85%D9%88%D8%B3%DB%8C%D9%82%DB%8C)" title="شدت (موسیقی)">نوانس</a> و در نهایت <a href="/wiki/%D8%A7%D8%B1%DA%A9%D8%B3%D8%AA%D8%B1%D8%A7%D8%B3%DB%8C%D9%88%D9%86" title="ارکستراسیون">ارکستراسیون</a> نوآورانه و رنگ‌آمیزی‌های جدید ارکسترال است که می‌توان بتهوون را نخستین آهنگساز رمانتیک به‌شمار آورد. آثار بتهوون در همهٔ <a href="/wiki/%D8%B3%D8%A8%DA%A9_%D9%85%D9%88%D8%B3%DB%8C%D9%82%DB%8C" title="سبک موسیقی">سبک‌ها</a> همچنان اصلی‌ترین <a href="/wiki/%D8%B1%D9%BE%D8%B1%D8%AA%D9%88%D8%A7%D8%B1" title="رپرتوار">رپرتوارِ</a> <a href="/wiki/%D9%85%D9%88%D8%B3%DB%8C%D9%82%DB%8C_%DA%A9%D9%84%D8%A7%D8%B3%DB%8C%DA%A9" title="موسیقی کلاسیک">موسیقی کلاسیک</a> در نظر گرفته می‌شود. همچنین، از او به‌عنوان کسی که رابطهٔ دردسرساز با معاصرانش داشته‌است، یاد می‌کنند. <meta property="mw:PageProp/toc" /> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="زندگی_و_فعالیت">زندگی و فعالیت</h2>[<a href="/w/index.php?title=%D9%84%D9%88%D8%AF%D9%88%DB%8C%DA%AF_%D9%81%D8%A7%D9%86_%D8%A8%D8%AA%D9%87%D9%88%D9%88%D9%86&action=edit&section=1" title="ویرایش بخش: زندگی و فعالیت">ویرایش</a>]</div> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="خانواده_و_کودکی">خانواده و کودکی</h3>[<a href="/w/index.php?title=%D9%84%D9%88%D8%AF%D9%88%DB%8C%DA%AF_%D9%81%D8%A7%D9%86_%D8%A8%D8%AA%D9%87%D9%88%D9%88%D9%86&action=edit&section=2" title="ویرایش بخش: خانواده و کودکی">ویرایش</a>]</div> <figure class="mw-default-size mw-halign-right" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/%D9%BE%D8%B1%D9%88%D9%86%D8%AF%D9%87:Beethoven_house_of_birth_Bonn_2008.jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/7/76/Beethoven_house_of_birth_Bonn_2008.jpg/170px-Beethoven_house_of_birth_Bonn_2008.jpg" decoding="async" width="170" height="281" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/7/76/Beethoven_house_of_birth_Bonn_2008.jpg/255px-Beethoven_house_of_birth_Bonn_2008.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/7/76/Beethoven_house_of_birth_Bonn_2008.jpg/340px-Beethoven_house_of_birth_Bonn_2008.jpg 2x" data-file-width="1996" data-file-height="3302" /></a><figcaption>محل تولد بتهوون (بونگاس ۲۰<a href="#cite_note-3">[پ]</a>) که اکنون موزهٔ <a href="/wiki/%D8%AE%D8%A7%D9%86%D9%87_%D8%A8%D8%AA%D9%87%D9%88%D9%88%D9%86" title="خانه بتهوون">خانه بتهوون</a> نام دارد.</figcaption></figure> لودویگ فان بتهوون، روز ۱۶ دسامبر ۱۷۷۰<a href="/wiki/%D9%85%DB%8C%D9%84%D8%A7%D8%AF%DB%8C" class="mw-redirect" title="میلادی">م</a> در اطاقی محقر (<a href="/wiki/%D8%B2%DB%8C%D8%B1%D8%B4%DB%8C%D8%B1%D9%88%D8%A7%D9%86%DB%8C" title="زیرشیروانی">زیرشیروانی</a>) و خانه‌ای فقیرانه در شهر <a href="/wiki/%D8%A8%D9%86" title="بن">بن</a> واقع در <a href="/wiki/%D8%A2%D9%84%D9%85%D8%A7%D9%86" title="آلمان">آلمان</a> امروزی متولد شد.<a href="#cite_note-4">[۱]</a> پدرش، <a href="/wiki/%DB%8C%D9%88%D9%87%D8%A7%D9%86_%D9%81%D8%A7%D9%86_%D8%A8%D8%AA%D9%87%D9%88%D9%88%D9%86" title="یوهان فان بتهوون">یوهان فان بتهوون</a> یک <a href="/wiki/%D9%85%D9%88%D8%B3%DB%8C%D9%82%DB%8C%E2%80%8C%D8%AF%D8%A7%D9%86" title="موسیقی‌دان">موسیقیدان</a> از شهر <a href="/wiki/%D9%85%D8%B4%D9%84%D8%A7%D9%86" title="مشلان">مشلان</a> در ایالت دوشی برابانت<a href="#cite_note-5">[ت]</a> اتریش (<a href="/wiki/%D9%85%D9%86%D8%B7%D9%82%D9%87_%D9%88%D9%84%D8%A7%D9%85%D8%B3" title="منطقه ولامس">منطقه ولامس</a> کنونی) و مادرش <a href="/wiki/%D9%85%D8%A7%D8%B1%DB%8C%D8%A7_%D9%85%D8%A7%DA%AF%D8%AF%D8%A7%D9%84%D9%86%D8%A7_%DA%A9%D9%88%D8%B1%DB%8C%D8%B4" title="ماریا ماگدالنا کوریش">ماریا ماگدالِنا کِوِریش فان بتهوون</a> بود. پدربزرگ پدری‌اش <a href="/wiki/%D9%84%D9%88%D8%AF%D9%88%DB%8C%DA%AF_%D9%81%D8%A7%D9%86_%D8%A8%D8%AA%D9%87%D9%88%D9%88%D9%86_(%DB%B1%DB%B7%DB%B1%DB%B2%E2%80%93%DB%B1%DB%B7%DB%B7%DB%B3)" title="لودویگ فان بتهوون (۱۷۱۲–۱۷۷۳)">لودویگ فان بتهوون</a> (۱۷۷۳–۱۷۱۲)، در سال ۱۷۳۳ از <a href="/wiki/%D9%81%D9%84%D8%A7%D9%86%D8%AF%D8%B1" title="فلاندر">فلاندر</a> به بن نقل مکان کرده بود.<a href="#cite_note-FOOTNOTEGroveOnlinesection_1-6">[۲]</a><a href="#cite_note-FOOTNOTECooper2008407-7">[۳]</a> لودویگ (پدربزرگ) به عنوان <a href="/wiki/%D8%A8%DB%8C%D8%B3_(%DA%AF%D9%88%D9%86%D9%87_%D8%B5%D8%AF%D8%A7)" class="mw-redirect" title="بیس (گونه صدا)">خواننده باس</a> در دربار کلمنز اوگوست<a href="#cite_note-8">[ث]</a>، <a href="/wiki/%D8%A7%D8%B3%D9%82%D9%81_%D8%A7%D8%B9%D8%B8%D9%85" title="اسقف اعظم">اسقف اعظم</a> و <a href="/wiki/%D8%A7%D9%84%DA%A9%D8%AA%D9%88%D8%B1_%DA%A9%D9%84%D9%86" class="mw-redirect" title="الکتور کلن">الکتور کلن</a>، مشغول به کار بود و بعدتر در سال ۱۷۶۱ به‌عنوان <a href="/wiki/%DA%A9%D8%A7%D9%BE%D9%84%E2%80%8C%D9%85%D8%A7%DB%8C%D8%B3%D8%AA%D8%B1" title="کاپل‌مایستر">کاپل‌مایستر</a> (مدیر موسیقی) منصوب و پس از آن نوازندهٔ برجسته‌ای در بن شد. در <a href="/wiki/%D8%AA%DA%A9%E2%80%8C%DA%86%D9%87%D8%B1%D9%87" title="تک‌چهره">پرتره‌ای</a> که در آخر عمر سفارش داده بود را بعدها نوه‌اش (بتهوون) به‌عنوان نمادی از میراث موسیقی خود، در اتاقش به نمایش گذاشته بود.<a href="#cite_note-FOOTNOTESwafford201412–17-9">[۴]</a> لودویگ یک پسر به‌نام <a href="/wiki/%DB%8C%D9%88%D9%87%D8%A7%D9%86_%D9%81%D8%A7%D9%86_%D8%A8%D8%AA%D9%87%D9%88%D9%88%D9%86" title="یوهان فان بتهوون">یوهان</a> داشت که در همان مؤسسهٔ موسیقی به‌عنوان خوانندهٔ <a href="/wiki/%D8%AA%D9%86%D9%88%D8%B1_(%D8%B5%D8%AF%D8%A7)" title="تنور (صدا)">تنور</a> کار می‌کرد و برای تکمیل درآمدش، به آموزش <a href="/wiki/%D8%B3%D8%A7%D8%B2_%D8%B4%D8%B3%D8%AA%DB%8C%E2%80%8C%D8%AF%D8%A7%D8%B1" title="ساز شستی‌دار">ساز شستی‌دار</a> و <a href="/wiki/%D9%88%DB%8C%D9%88%D9%84%D9%86" title="ویولن">ویولن</a> نیز می‌پرداخت.<a href="#cite_note-FOOTNOTEGroveOnlinesection_1-6">[۲]</a> یوهان در سال ۱۷۶۷ با <a href="/wiki/%D9%85%D8%A7%D8%B1%DB%8C%D8%A7_%D9%85%D8%A7%DA%AF%D8%AF%D8%A7%D9%84%D9%86%D8%A7_%DA%A9%D9%88%D8%B1%DB%8C%D8%B4" title="ماریا ماگدالنا کوریش">ماریا ماگدالنا کوریش</a> ازدواج کرد. او دختر هاینریش کِوِریچ<a href="#cite_note-10">[ج]</a> (۱۷۵۱–۱۷۰۱)، سرآشپز در دربار اسقف اعظم کلیسای تریر<a href="#cite_note-11">[چ]</a> بود.<a href="#cite_note-FOOTNOTEThayer1967a50-12">[۵]</a> بتهوون از حاصلِ این ازدواج، در بن متولد شد. هیچ سابقهٔ معتبری از تاریخ تولد وی در دست نیست. با این حال، اسناد <a href="/wiki/%D8%BA%D8%B3%D9%84_%D8%AA%D8%B9%D9%85%DB%8C%D8%AF" title="غسل تعمید">غسل تعمید</a> وی که مورخ ۱۷ دسامبر ۱۷۷۰ بود، در مدارک یک <a href="/wiki/%DA%A9%D9%84%DB%8C%D8%B3%D8%A7%DB%8C_%DA%A9%D8%A7%D8%AA%D9%88%D9%84%DB%8C%DA%A9" title="کلیسای کاتولیک">کلیسای کاتولیک</a> بر جای مانده‌است.<a href="#cite_note-FOOTNOTEThorneCollocott1986114-13">[۶]</a> از آنجایی که نوزادانِ آن دوره به‌طور سنتی ظرف ۲۴ ساعت از تولدشان غسل تعمید می‌شدند، چنین بر می‌آید که خانوادهٔ بتهوون و معلمشان <a href="/wiki/%DB%8C%D9%88%D9%87%D8%A7%D9%86_%D8%A2%D9%84%D8%A8%D8%B1%D8%B4%D8%AA%D8%B3%E2%80%8C%D8%A8%D8%B1%DA%AF%D8%B1" title="یوهان آلبرشتس‌برگر">یوهان آلبرشتسنبرگر</a>، روز تولد او را در ۱۶ دسامبر جشن گرفته‌اند. اکثر محققان ۱۶ دسامبر ۱۷۷۰ را به‌عنوان تاریخ تولد او پذیرفته‌اند، اگرچه سند قطعی برای آن موجود نیست.<a href="#cite_note-FOOTNOTEThayer1967a53-14">[۷]</a> این خانواده صاحب هفت فرزند شدند که چهار تن از آنان در کودکی درگذشتند. آنان که باقی ماندند عبارت بودند از لودویگ و دو برادر کوچکتر از او به نام‌های <a href="/wiki/%DA%A9%D8%A7%D8%B3%D9%BE%D8%A7%D8%B1_%D8%A2%D9%86%D8%AA%D9%88%D9%86_%DA%A9%D8%A7%D8%B1%D9%84_%D9%81%D8%A7%D9%86_%D8%A8%D8%AA%D9%87%D9%88%D9%88%D9%86" title="کاسپار آنتون کارل فان بتهوون">کاسپار کارل</a> (۱۸۱۵–۱۷۷۴) و نیکولاوس یوهان<a href="#cite_note-15">[ح]</a> (۱۸۴۸–۱۷۷۶).<a href="#cite_note-FOOTNOTEStanley20007-16">[۸]</a> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="توالی‌یابی_دی‌ان‌ای">توالی‌یابی دی‌ان‌ای</h3>[<a href="/w/index.php?title=%D9%84%D9%88%D8%AF%D9%88%DB%8C%DA%AF_%D9%81%D8%A7%D9%86_%D8%A8%D8%AA%D9%87%D9%88%D9%88%D9%86&action=edit&section=3" title="ویرایش بخش: توالی‌یابی دی‌ان‌ای">ویرایش</a>]</div> یک تیم بین‌المللی و تحقیقاتی از جمله <a href="/wiki/%D8%AF%D8%A7%D9%86%D8%B4%DA%AF%D8%A7%D9%87_%DA%A9%D9%85%D8%A8%D8%B1%DB%8C%D8%AC" title="دانشگاه کمبریج">دانشگاه کمبریج</a> و <a href="/wiki/%D9%85%D9%88%D8%B3%D8%B3%D9%87_%D8%A7%D9%86%D8%B3%D8%A7%D9%86%E2%80%8C%D8%B4%D9%86%D8%A7%D8%B3%DB%8C_%D8%AA%DA%A9%D8%A7%D9%85%D9%84%DB%8C_%D9%85%D8%A7%DA%A9%D8%B3_%D9%BE%D9%84%D8%A7%D9%86%DA%A9" title="موسسه انسان‌شناسی تکاملی ماکس پلانک">موسسه انسان‌شناسی تکاملی ماکس پلانک</a> در <a href="/wiki/%D9%84%D8%A7%DB%8C%D9%BE%D8%B2%DB%8C%DA%AF" title="لایپزیگ">لایپزیک</a> که خبر آن در ۲۲ مارس ۲۰۲۳، به صورت جهانی منتشر شد، اعلام کردند آزمایشی روی یک <a href="/wiki/%D8%AA%D9%88%D8%A7%D9%84%DB%8C%E2%80%8C%DB%8C%D8%A7%D8%A8%DB%8C_%D8%AF%DB%8C%E2%80%8C%D8%A7%D9%86%E2%80%8C%D8%A7%DB%8C" title="توالی‌یابی دی‌ان‌ای">توالی‌یابی دی‌ان‌ای</a> از رشته موهای بتهوون انجام داده و نتیجه گرفته‌اند که لودویگ فان بتهوون از لحاظ <a href="/wiki/%D8%A8%DB%8C%D9%88%D9%84%D9%88%DA%98%DB%8C%DA%A9" class="mw-redirect" title="بیولوژیک">بیولوژیک</a> به «خانوادهٔ بتهوون» تعلق ندارد.<a href="#cite_note-17">[۹]</a><a href="#cite_note-18">[۱۰]</a><a href="#cite_note-:0-19">[۱۱]</a><a href="#cite_note-20">[۱۲]</a><a href="#cite_note-21">[۱۳]</a> یوهانس کراوز<a href="#cite_note-22">[خ]</a> از روزنامۀ <a href="/wiki/%D9%81%D8%B1%D8%A7%D9%86%DA%A9%D9%81%D9%88%D8%B1%D8%AA%D8%B1_%D8%A2%D9%84%DA%AF%D9%85%D8%A7%DB%8C%D9%86%D9%87_%D8%B2%D8%A7%DB%8C%D8%AA%D9%88%D9%86%DA%AF" title="فرانکفورتر آلگماینه زایتونگ">فرانکفورتر آلگماینه زایتونگ</a> توضیح می‌دهد:<a href="#cite_note-23">[۱۴]</a> «ما <a href="/wiki/%DA%A9%D8%B1%D9%88%D9%85%D9%88%D8%B2%D9%88%D9%85_Y" title="کروموزوم Y">کروموزوم Y</a>، از پنج عضو زندهٔ خانوادهٔ فان بتهوون را تجزیه‌وتحلیل کردیم و مشخص شد که کروموزوم این افراد، رابطهٔ مشترک آنها را ثابت می‌کند». علاوه بر این سوابق <a href="/wiki/%D8%BA%D8%B3%D9%84_%D8%AA%D8%B9%D9%85%DB%8C%D8%AF" title="غسل تعمید">غسل تعمید</a> خانواده را از طرفِ <a href="/wiki/%D9%BE%D8%AF%D8%B1" title="پدر">پدری</a> می‌توان از <a href="/wiki/%D8%B3%D8%AF%D9%87_%D8%B4%D8%A7%D9%86%D8%B2%D8%AF%D9%87%D9%85_%D9%85%DB%8C%D9%84%D8%A7%D8%AF%DB%8C" title="سده شانزدهم میلادی">قرن شانزدهم</a> در آرشیو ردیابی کرد، در این مسیر که به لودویگ فان بتهوون تلاقی و منتهی می‌شود، آنها «بتهوون‌های واقعی» هستند اما فقط <a href="/wiki/%DA%98%D9%86%D9%88%D9%85" title="ژنوم">ژنوم</a> آهنگساز در این مسیر نمی‌گنجد و خیلی متفاوت است. او می‌گوید: «لودویگ فان بتهوون مستقیماً با آنها مرتبط نیست». وی می‌افزاید در مقطعی، از هفت نسل قبل از تولد بتهوون باید یک رابطه وجود داشته باشد، با این حال، «ما نمی‌توانیم بگوییم که آیا بتهوون (فقط) خودش یک [بچه‌فاخته]<a href="#endnote_فاخته">∗</a><a href="#cite_note-24">[د]</a> بوده یا اینکه آیا پدر، پدربزرگ یا پدرِ پدر بزرگ او فرزند یک رابطهٔ خارج از ازدواج بوده‌است».<a href="#cite_note-25">[۱۵]</a> در واقع، ساختار ژنتیکی لودویگ فان بتهوون بیشتر شبیه به ساختار ژنتیکی ساکنان شمالِ <a href="/wiki/%D9%86%D9%88%D8%B1%D8%AF%D8%B1%D8%A7%DB%8C%D9%86-%D9%88%D8%B3%D8%AA%D9%81%D8%A7%D9%84%D9%86" title="نوردراین-وستفالن">نوردراین-وستفالن</a> امروزی است.<a href="#cite_note-26">[۱۶]</a><a href="#cite_note-27">[۱۷]</a> اما آنچه مشخص شد این بود که گواهی غسل تعمید پدرِ بتهوون (یوهان)، موجود نیست و او - <a href="/wiki/%D8%A7%D8%B3%D9%85" title="اسم">اِسمیِ</a>ِ - خود را تحقیر می‌کرد.<a href="#cite_note-28">[۱۸]</a> طبق نوشته‌های تاریخی <a href="/wiki/%D9%81%D8%B1%DB%8C%D8%AF%D8%B1%DB%8C%D8%B4_%D8%A2%D8%B1%D9%86%D9%88%D9%84%D8%AF_%D8%A8%D8%B1%D9%88%DA%A9%E2%80%8C%D9%87%D8%A7%D9%88%D8%B3" title="فریدریش آرنولد بروک‌هاوس">فریدریش بروک‌هاوس</a> در <a href="/wiki/%D8%AF%D8%A7%D9%86%D8%B4%D9%86%D8%A7%D9%85%D9%87_%D8%A8%D8%B1%D9%88%DA%A9%E2%80%8C%D9%87%D8%A7%D9%88%D8%B3" title="دانشنامه بروک‌هاوس">دانشنامه بروک‌هاوس</a> (تا چاپ پنجم) و حتی در زمان حیات خود نیز بیان می‌کرد که بتهوون پسر نامشروع <a href="/wiki/%D9%81%D8%B1%DB%8C%D8%AF%D8%B1%DB%8C%D8%B4_%D9%88%DB%8C%D9%84%D9%87%D9%84%D9%85_%D8%AF%D9%88%D9%85" title="فریدریش ویلهلم دوم">فریدریش ویلهلم دوم</a> پادشاه <a href="/wiki/%D9%BE%D8%B1%D9%88%D8%B3" title="پروس">پروس</a> بود (بتهوون دو <a href="/wiki/%D8%B3%D9%88%D9%86%D8%A7%D8%AA%E2%80%8C%D9%87%D8%A7%DB%8C_%D9%88%DB%8C%D9%88%D9%84%D9%86%D8%B3%D9%84_%D8%B4%D9%85%D8%A7%D8%B1%D9%87_%DB%B1_%D9%88_%DB%B2_(%D8%A8%D8%AA%D9%87%D9%88%D9%88%D9%86)" title="سونات‌های ویولنسل شماره ۱ و ۲ (بتهوون)">سونات خود را برای ویولنسل و پیانو</a>، به او تقدیم کرد).<a href="#cite_note-29">[۱۹]</a> موضوعی که آهنگساز در نامه‌ای، اندکی قبل از مرگش، با اکراه آن را انکار کرد.<a href="#cite_note-30">[۲۰]</a> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="آموزش_و_تعلیم">آموزش و تعلیم</h3>[<a href="/w/index.php?title=%D9%84%D9%88%D8%AF%D9%88%DB%8C%DA%AF_%D9%81%D8%A7%D9%86_%D8%A8%D8%AA%D9%87%D9%88%D9%88%D9%86&action=edit&section=4" title="ویرایش بخش: آموزش و تعلیم">ویرایش</a>]</div> اولین معلم موسیقی بتهوون پدرش بود. وی بعدها معلمانِ محلی دیگری نیز داشت، مانند: ژیل ون دن ایدن<a href="#cite_note-31">[ذ]</a> (نوازنده ارگ دربار، درگذشتهٔ ۱۷۸۲)، توبیاس فردریش فایفر<a href="#cite_note-32">[ر]</a> (یک دوست خانوادگی که شهریهٔ آموزش ساز شصتی‌دار او را پرداخت می‌کرد)، و فرانتس روانتینی<a href="#cite_note-33">[ز]</a> (از بستگانی که او را در نواختن <a href="/wiki/%D9%88%DB%8C%D9%88%D9%84%D9%86" title="ویولن">ویولن</a> و <a href="/wiki/%D9%88%DB%8C%D9%88%D9%84%D8%A7" title="ویولا">ویولا</a> راهنمایی می‌کرد).<a href="#cite_note-FOOTNOTEGroveOnlinesection_1-6">[۲]</a> روشِ تعلیم بتهوون که از پنج سالگی‌اش شروع شد، از همان ابتدا سخت و شدید بود و اغلب او را به گریه می‌انداخت. دخالت و بی‌خوابی‌های استادش فایفر، باعث می‌شد در اواخر شب جلسات نامنظمی برگزار کند و بتهوون جوان از تختخوابش به طرفِ ساز کشیده می‌شد. استعداد موسیقی او از سنین کودکی آشکار بود. یوهان با آگاهی از موفقیت‌های <a href="/wiki/%D9%84%D8%A6%D9%88%D9%BE%D9%84%D8%AF_%D9%85%D9%88%D8%AA%D8%B3%D8%A7%D8%B1%D8%AA" title="لئوپلد موتسارت">لئوپلد موتسارت</a> در این زمینه به همراه پسرش <a href="/wiki/%D9%88%D9%84%D9%81%DA%AF%D8%A7%D9%86%DA%AF_%D8%A2%D9%85%D8%A7%D8%AF%D8%A6%D9%88%D8%B3_%D9%85%D9%88%D8%AA%D8%B3%D8%A7%D8%B1%D8%AA" title="ولفگانگ آمادئوس موتسارت">ولفگانگ آمادئوس موتسارت</a> و دخترش <a href="/wiki/%D9%85%D8%A7%D8%B1%DB%8C%D8%A7_%D8%A2%D9%86%D8%A7_%D9%85%D9%88%D8%AA%D8%B3%D8%A7%D8%B1%D8%AA" title="ماریا آنا موتسارت">ماریا آنا موتسارت</a>، کوشش کرد تا پسرش را به‌عنوان یک <a href="/wiki/%DA%A9%D9%88%D8%AF%DA%A9_%D9%86%D8%A7%D8%A8%D8%BA%D9%87" title="کودک نابغه">کودک نابغه</a> معرفی کند، چنان‌که ادعا می‌کرد بتهوون در اولین اجرای عمومی‌اش در مارس ۱۷۷۸ (هنگامی که نامش روی پوسترهای این اجرا قرار گرفت)، تنها شش سال داشت.<a href="#cite_note-FOOTNOTEThayer1967a57–8-34">[۲۱]</a> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="۱۷۹۲–۱۷۸۰:_بن">۱۷۹۲–۱۷۸۰: بن</h3>[<a href="/w/index.php?title=%D9%84%D9%88%D8%AF%D9%88%DB%8C%DA%AF_%D9%81%D8%A7%D9%86_%D8%A8%D8%AA%D9%87%D9%88%D9%88%D9%86&action=edit&section=5" title="ویرایش بخش: ۱۷۹۲–۱۷۸۰: بن">ویرایش</a>]</div> <figure class="mw-default-size mw-halign-left" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/%D9%BE%D8%B1%D9%88%D9%86%D8%AF%D9%87:Christian_Gottlob_Neefe.jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/9/92/Christian_Gottlob_Neefe.jpg/170px-Christian_Gottlob_Neefe.jpg" decoding="async" width="170" height="210" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/9/92/Christian_Gottlob_Neefe.jpg/255px-Christian_Gottlob_Neefe.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/9/92/Christian_Gottlob_Neefe.jpg/340px-Christian_Gottlob_Neefe.jpg 2x" data-file-width="2100" data-file-height="2600" /></a><figcaption><a href="/wiki/%DA%A9%D8%B1%DB%8C%D8%B3%D8%AA%DB%8C%D8%A7%D9%86_%DA%AF%D9%88%D8%AA%D9%84%D9%88%D8%A8_%D9%86%DB%8C%D9%81%D9%87" title="کریستیان گوتلوب نیفه">کریستیان گوتلوب نیفه</a>، معلم بتهوون</figcaption></figure> در سال ۱۷۸۰ یا ۱۷۸۱، بتهوون تحصیلات خود را با مهم‌ترین معلم خود در <a href="/wiki/%D8%A8%D9%86" title="بن">بن</a>، <a href="/wiki/%DA%A9%D8%B1%DB%8C%D8%B3%D8%AA%DB%8C%D8%A7%D9%86_%DA%AF%D9%88%D8%AA%D9%84%D9%88%D8%A8_%D9%86%DB%8C%D9%81%D9%87" title="کریستیان گوتلوب نیفه">کریستیان گوتلوب نیفه</a>، که در آن سال به‌عنوان نوازندهٔ <a href="/wiki/%D8%A7%D8%B1%DA%AF_(%D8%B3%D8%A7%D8%B2)" title="ارگ (ساز)">اُرگِ</a> دربار معرفی شده‌ بود، آغاز کرد.<a href="#cite_note-FOOTNOTEThayer192167-35">[۲۲]</a> نیفه <a href="/wiki/%D8%A2%D9%87%D9%86%DA%AF%D8%B3%D8%A7%D8%B2%DB%8C" title="آهنگسازی">آهنگسازی</a> را به او آموخت و تا مارس ۱۷۸۳ به او کمک کرد تا اولین اثر خود را با نامِ «<a href="/wiki/%D9%88%D8%A7%D8%B1%DB%8C%D8%A7%D8%B3%DB%8C%D9%88%D9%86" title="واریاسیون">واریاسیون‌ها</a> روی ساز شستی‌دار» <a href="/wiki/%D9%88%D9%88_(%D8%A8%D8%AA%D9%87%D9%88%D9%88%D9%86)" title="وو (بتهوون)">وو ۶۳</a>، نوشته و منتشر کند.<a href="#cite_note-FOOTNOTEStanley20007-16">[۸]</a> (کارهای اولیه و بدون شمارهٔ بتهوون امروزه با عنوان «وو» شناخته می‌شود و بدون شمارهٔ <a href="/wiki/%D8%A7%D9%BE%D9%88%D8%B3" title="اپوس">اپوس</a> است). بتهوون خیلی زود با نیفه به‌عنوان دستیارِ <a href="/wiki/%D8%A7%D8%B1%DA%AF_(%D8%B3%D8%A7%D8%B2)" title="ارگ (ساز)">ارگ‌نواز</a> شروع به کار کرد؛ در ابتدا (۱۷۸۱) وی بدون دستمزد کار می‌کرد اما سپس‌تر (۱۷۸۴) به‌عنوان یک کارمند حقوق‌بگیرِ دربار که توسط <a href="/wiki/%DA%A9%D8%A7%D9%BE%D9%84%E2%80%8C%D9%85%D8%A7%DB%8C%D8%B3%D8%AA%D8%B1" title="کاپل‌مایستر">کاپل‌مایستر</a> و <a href="/wiki/%D8%B1%D9%87%D8%A8%D8%B1_%D8%A7%D8%B1%DA%A9%D8%B3%D8%AA%D8%B1" class="mw-redirect" title="رهبر ارکستر">رهبر ارکستر</a> <a href="/wiki/%D8%A2%D9%86%D8%AF%D8%B1%D9%87%E2%80%8C%D8%A2_%D9%84%D9%88%DA%A9%D8%B2%DB%8C" title="آندره‌آ لوکزی">آندره‌آ لوکزی</a> اداره می‌شد، مشغول به کار شد. حاصل این دوره، سه <a href="/wiki/%D8%B3%D9%88%D9%86%D8%A7%D8%AA_%D9%BE%DB%8C%D8%A7%D9%86%D9%88" title="سونات پیانو">سونات پیانوی</a> نخستین وی (وو ۴۷) است. این اثر که در سال ۱۷۸۳ منتشر شد و از آنجا که به ماکسیمیلیان فردریش<a href="#cite_note-36">[ژ]</a> (۱۷۰۸–۱۷۸۴) از <a href="/wiki/%D8%A7%D9%85%D8%B1%D8%A7%DB%8C_%D8%A7%D9%86%D8%AA%D8%AE%D8%A7%D8%A8%DA%AF%D8%B1" title="امرای انتخابگر">امرای انتخابگر</a> اهدا شده بود، به‌نام «سونات انتخابگر» نیز شناخته می‌شود.<a href="#cite_note-FOOTNOTEThayer1967a65–70-37">[۲۳]</a> در این هنگام <a href="/wiki/%D9%85%D8%A7%DA%A9%D8%B3%DB%8C%D9%85%DB%8C%D9%84%DB%8C%D8%A7%D9%86_%D9%81%D8%B1%D8%A7%D9%86%D8%AA%D8%B3" title="ماکسیمیلیان فرانتس">ماکسیمیلیان فرانتس</a> (جانشینِ ماکسیمیلیان فردریش)، به‌عنوان منتخبِ بُن و جوانترین فرزندِ ملکهٔ <a href="/wiki/%D8%A7%D8%AA%D8%B1%DB%8C%D8%B4" title="اتریش">اتریش</a>، <a href="/wiki/%D9%85%D8%A7%D8%B1%DB%8C%D8%A7_%D8%AA%D8%B1%D8%B2%D8%A7%D8%8C_%D8%A7%D8%AA%D8%B1%DB%8C%D8%B4" class="mw-redirect" title="ماریا ترزا، اتریش">ماریا ترزا</a> بود. او تغییرات چشمگیری را در بن انجام داد. از آن جمله، با تکرار تغییراتی که در وین توسط برادرش <a href="/wiki/%DB%8C%D9%88%D8%B2%D9%81_%D8%AF%D9%88%D9%85%D8%8C_%D8%A7%D9%85%D9%BE%D8%B1%D8%A7%D8%AA%D9%88%D8%B1_%D9%85%D9%82%D8%AF%D8%B3_%D8%B1%D9%88%D9%85" title="یوزف دوم، امپراتور مقدس روم">یوزف دوم</a> انجام شده بود، اصلاحاتی را مبتنی بر <a href="/wiki/%D8%B9%D8%B5%D8%B1_%D8%B1%D9%88%D8%B4%D9%86%DA%AF%D8%B1%DB%8C" title="عصر روشنگری">فلسفه روشنگری</a> انجام داد و به افزایش حمایت از آموزش و هنر پرداخت. بتهوونِ نوجوان تقریباً (یا مطمئناً) تحتِ تأثیر این تغییرات بود. او همچنین ممکن است در این زمان متأثر از ایده‌های برجسته در <a href="/wiki/%D9%81%D8%B1%D8%A7%D9%85%D8%A7%D8%B3%D9%88%D9%86%D8%B1%DB%8C" title="فراماسونری">فراماسونری</a> بوده باشد، زیرا کریستیان نیفه و دیگرانی که در اطراف بتهوون بودند، اعضای بخش محلیِ انجمنِ <a href="/wiki/%D8%A7%DB%8C%D9%84%D9%88%D9%85%DB%8C%D9%86%D8%A7%D8%AA%DB%8C" title="ایلومیناتی">ایلومیناتی</a> بودند. نیفه مستقیم از بتهوون حمایت می‌کرد و او را به‌عنوان ارگ‌نوازِ اولِ دربار منصوب کرد.<a href="#cite_note-FOOTNOTECooper200824-38">[۲۴]</a> بتهوون در دسامبر ۱۷۸۶، برای اولین بار با هزینهٔ کارفرمای خود به وین سفر کرد، که ظاهراً این سفر به امید آموزش موسیقی از موتسارت بوده‌است.<a href="#cite_note-FOOTNOTEHaberl2006215–255-39">[۲۵]</a> جزئیات رابطهٔ بتهوون و موتسارت نامشخص است، و از جمله اینکه آیا آنها واقعاً ملاقات داشته‌اند، مشخص نیست.<a href="#endnote_موتسارت">∗</a><a href="#cite_note-FOOTNOTECooper200823-40">[۲۶]</a> در مهٔ ۱۷۸۷، بتهوون با آگاهی از اینکه مادرش بیمار است، سریعاً به بن بازگشت، اما مادرش پس از مدت کوتاهی درگذشت،<a href="#endnote_مادر">∗</a> و به‌دنبال آن <a href="/wiki/%D8%A7%D8%B9%D8%AA%DB%8C%D8%A7%D8%AF_%D8%A8%D9%87_%D8%A7%D9%84%DA%A9%D9%84" class="mw-redirect" title="اعتیاد به الکل">اعتیاد به الکل</a> پدرش، عمیق‌تر شد؛ در نتیجه وی مسئولیت مراقبت از دو برادر کوچکتر خود را به‌عهده گرفت و پنج سال دیگر در بن اقامت گزید.<a href="#cite_note-FOOTNOTECooper200824-38">[۲۴]</a> <figure class="mw-default-size mw-halign-right" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/%D9%BE%D8%B1%D9%88%D9%86%D8%AF%D9%87:Count_von_Waldstein.jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/e/e2/Count_von_Waldstein.jpg/170px-Count_von_Waldstein.jpg" decoding="async" width="170" height="180" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/e/e2/Count_von_Waldstein.jpg/255px-Count_von_Waldstein.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/e/e2/Count_von_Waldstein.jpg/340px-Count_von_Waldstein.jpg 2x" data-file-width="385" data-file-height="408" /></a><figcaption><a href="/wiki/%DA%A9%D9%86%D8%AA_(%D9%84%D9%82%D8%A8)" class="mw-redirect" title="کنت (لقب)">کُنت</a> فردیناند فان والدشتاین، حامی مالی بتهوون در <a href="/wiki/%D8%A8%D9%86" title="بن">بن</a></figcaption></figure> او در این سال‌ها به چند نفر معرفی شد که در زندگی‌اش اهمیت داشتند. <a href="/wiki/%D9%81%D8%B1%D8%A7%D9%86%D8%AA%D8%B3_%DA%AF%D8%B1%D9%87%D8%A7%D8%B1%D8%AF_%D9%88%DA%AF%D9%84%D8%B1" title="فرانتس گرهارد وگلر">فرانتس گرهارد وگلر</a>، دانشجوی جوان <a href="/wiki/%D9%BE%D8%B2%D8%B4%DA%A9%DB%8C" title="پزشکی">پزشکی</a>، وی را با خانوادهٔ فان برونینگ<a href="#cite_note-41">[س]</a> معرفی کرد (یکی از دختران فان برونینگ در نهایت با وگلر ازدواج کرد). بتهوون غالباً با خانوادهٔ فان برونینگ، رفت‌وآمد داشت و در خانهٔ آنها به برخی از کودکان، پیانو آموزش می‌داد. همان‌جا بود که وی با <a href="/wiki/%D8%A7%D8%AF%D8%A8%DB%8C%D8%A7%D8%AA_%D8%A2%D9%84%D9%85%D8%A7%D9%86%DB%8C" title="ادبیات آلمانی">ادبیات آلمانی</a> و کلاسیک آشنا شد. محیط خانوادگی فان برونینگ آرام‌بخش‌تر از خانهٔ خودش بود، که به‌طور فزاینده‌ای زوالِ رفتاری و اخلاقی پدرش در آن حاکم بود.<a href="#cite_note-FOOTNOTECooper200816-42">[۲۷]</a> وی همچنین مورد توجه <a href="/wiki/%DA%A9%D9%86%D8%AA_(%D9%84%D9%82%D8%A8)" class="mw-redirect" title="کنت (لقب)">کُنت</a> فردیناند فان والدشتاین<a href="#cite_note-43">[ش]</a> قرار گرفت که در دورهٔ اقامت بتهوون در بن، به‌عنوان دوست و پشتیبانِ مالی‌اش محسوب می‌شد.<a href="#cite_note-FOOTNOTEThayer1967a95-44">[۲۸]</a> در سال ۱۷۸۹، پدر بتهوون بالاجبار از خدمت در دربار بازنشسته شد؛ از این رو بتهوون با نوازندگی <a href="/wiki/%D9%88%DB%8C%D9%88%D9%84%D8%A7" title="ویولا">ویولا</a> در ارکستر دربار، کمک بیشتری جهت کسب درآمد برای خانواده کرد.<a href="#cite_note-FOOTNOTEThayer1967a95-44">[۲۸]</a> علاوه بر این، او در آنجا با انواع <a href="/wiki/%D8%A7%D9%BE%D8%B1%D8%A7" title="اپرا">اپرا</a> از جمله سه اپرای موتسارت که در این دوره توسط ارکستر دربار اجرا می‌شدند، آشنا شد. وی همچنین با <a href="/wiki/%D8%A2%D9%86%D8%AA%D9%88%D9%86%DB%8C%D9%86_%D8%B1%D8%A7%DB%8C%D8%B4%D8%A7" title="آنتونین رایشا">آنتونین رایشا</a>، (آهنگساز، نوازندهٔ <a href="/wiki/%D9%81%D9%84%D9%88%D8%AA" title="فلوت">فلوت</a> و ویولن) که تقریباً همسن خودش بود، آشنا شد (رایشا خواهرزادهٔ یوزف رایشا<a href="#cite_note-45">[ص]</a> رهبر ارکسترِ دربار بود).<a href="#cite_note-FOOTNOTEThayer1967a96-46">[۲۹]</a> او از سال ۱۷۹۰ تا ۱۷۹۲، تعدادی اثر (که هیچ‌کدام در آن زمان منتشر نشده بودند) تألیف کرد که نشان‌دهندهٔ دامنه و بلوغِ رو به رشد بتهوون است. بعدها <a href="/wiki/%D9%85%D9%88%D8%B3%DB%8C%D9%82%DB%8C%E2%80%8C%D8%B4%D9%86%D8%A7%D8%B3" title="موسیقی‌شناس">موسیقی‌شناسان</a>، <a href="/wiki/%D8%AA%D9%85_%D9%85%D9%88%D8%B3%DB%8C%D9%82%D8%A7%DB%8C%DB%8C" class="mw-redirect" title="تم موسیقایی">تمی</a> شبیه به <a href="/wiki/%D8%B3%D9%85%D9%81%D9%88%D9%86%DB%8C_%D8%B4%D9%85%D8%A7%D8%B1%D9%87_%DB%B3_(%D8%A8%D8%AA%D9%87%D9%88%D9%88%D9%86)" title="سمفونی شماره ۳ (بتهوون)">سمفونی سوم</a> را در مجموعه‌ای از واریاسیون‌های نوشته‌شده در سال ۱۷۹۱، شناسایی و مشاهده کردند.<a href="#cite_note-FOOTNOTECooper200835–41-47">[۳۰]</a> در این زمان، احتمالاً به توصیهٔ نیفه بود که بتهوون اولین حق‌الزحمه‌های خود را دریافت کرد. کار بعدی او وقتی بود که مقامات شهرداری در بن، مأمور شده بودند به‌مناسبت وفات <a href="/wiki/%DB%8C%D9%88%D8%B2%D9%81_%D8%AF%D9%88%D9%85%D8%8C_%D8%A7%D9%85%D9%BE%D8%B1%D8%A7%D8%AA%D9%88%D8%B1_%D9%85%D9%82%D8%AF%D8%B3_%D8%B1%D9%88%D9%85" title="یوزف دوم، امپراتور مقدس روم">یوزف دوم</a> در سال ۱۷۹۰ و همچنین انتخابِ <a href="/wiki/%D9%84%D8%A6%D9%88%D9%BE%D9%88%D9%84%D8%AF_%D8%AF%D9%88%D9%85%D8%8C_%D8%A7%D9%85%D9%BE%D8%B1%D8%A7%D8%AA%D9%88%D8%B1_%D9%85%D9%82%D8%AF%D8%B3_%D8%B1%D9%88%D9%85" class="mw-redirect" title="لئوپولد دوم، امپراتور مقدس روم">لئوپولد دوم</a> به‌عنوانِ <a href="/wiki/%D8%A7%D9%85%D9%BE%D8%B1%D8%A7%D8%AA%D9%88%D8%B1%DB%8C_%D8%B1%D9%88%D9%85_%D9%85%D9%82%D8%AF%D8%B3" class="mw-redirect" title="امپراتوری روم مقدس">امپراتوری روم مقدس</a>، قطعهٔ <a href="/wiki/%DA%A9%D8%A7%D9%86%D8%AA%D8%A7%D8%AA" title="کانتات">کانتات</a> سفارش دهند. بتهوون یکی از این افراد بود که دو کانتات (وو ۸۷، وو ۸۸) برای امپراتور ساخت که هرگز در آن زمان اجرا نشدند و تا دههٔ ۱۸۸۰، از بین رفتند. به‌نظر <a href="/wiki/%D8%A8%D8%B1%D8%A7%D9%85%D8%B3" class="mw-redirect" title="برامس">برامس</a>، این کانتات‌ها به‌طور مشخصی نمایانگر سبکِ بتهوون بودند و به‌عنوان یک پیامِ روشن، موسیقی او را از <a href="/wiki/%D9%85%D9%88%D8%B3%DB%8C%D9%82%DB%8C_%D8%AF%D9%88%D8%B1%D9%87_%DA%A9%D9%84%D8%A7%D8%B3%DB%8C%DA%A9" title="موسیقی دوره کلاسیک">سنت کلاسیک</a> متمایز می‌کرد.<a href="#cite_note-FOOTNOTESwafford2014107–111-48">[۳۱]</a> بتهوون احتمالاً برای اولین بار در اواخر سال ۱۷۹۰ (حدود کریسمس)، هنگامی که <a href="/wiki/%DB%8C%D9%88%D8%B2%D9%81_%D9%87%D8%A7%DB%8C%D8%AF%D9%86" title="یوزف هایدن">یوزف هایدن</a> در راه سفر به <a href="/wiki/%D9%84%D9%86%D8%AF%D9%86" title="لندن">لندن</a> در <a href="/wiki/%D8%A8%D9%86" title="بن">بن</a> توقف کرد، به وی معرفی شد.<a href="#cite_note-FOOTNOTECooper200835-49">[۳۲]</a> یک سال و نیم بعد در ژوئیه سال ۱۷۹۲، آنها در هنگام بازگشتِ هایدن از لندن به وین (در زمانی که بتهوون در ارکستر رودوت در گودسبرگ<a href="#cite_note-50">[ض]</a> نوازندگی می‌کرد)، در بن دیدار کردند. احتمالاً در آن زمان تمهیداتی برای تحصیل بتهوون نزدِ استاد قدیمی انجام گرفته‌است.<a href="#cite_note-FOOTNOTECooper200841-51">[۳۳]</a> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="۱۸۰۲–۱۷۹۲:_وین">۱۸۰۲–۱۷۹۲: وین</h3>[<a href="/w/index.php?title=%D9%84%D9%88%D8%AF%D9%88%DB%8C%DA%AF_%D9%81%D8%A7%D9%86_%D8%A8%D8%AA%D9%87%D9%88%D9%88%D9%86&action=edit&section=6" title="ویرایش بخش: ۱۸۰۲–۱۷۹۲: وین">ویرایش</a>]</div> نوامبر ۱۷۹۲، در پی شایعاتی دربارهٔ وقوعِ <a href="/wiki/%D8%AC%D9%86%DA%AF_%D8%A7%D8%A6%D8%AA%D9%84%D8%A7%D9%81_%D8%A7%D9%88%D9%84" class="mw-redirect" title="جنگ ائتلاف اول">جنگ ائتلاف اول</a>، بتهوون بن را به مقصد وین ترک کرد. او اندکی پس از ورودش فهمید که پدرش درگذشته است.<a href="#cite_note-FOOTNOTEThayer1921124-52">[۳۴]</a><a href="#cite_note-FOOTNOTEThayer1921148-53">[۳۵]</a><a href="#cite_note-FOOTNOTECooper200842-54">[۳۶]</a> موتسارت نیز اخیراً درگذشته بود. کُنت والدشتاین (پشتیبان و حامی مالی بتهوون در بن)، در یادداشت خداحافظی‌اش برای بدرقهٔ او به وین، نوشت: «با تلاش و کوشش بی‌وقفه روحِ موتسارت را از طریق دست‌های هایدن دریافت خواهید کرد».<a href="#cite_note-FOOTNOTECooper200842-54">[۳۶]</a> بتهوون طی سال‌های بعدی، به احساسات گستردهٔ افکار عمومی در وین، مبنی بر اینکه او جانشین موتسارت است، با مطالعه روی کارهای آن استاد و نوشتن آثار با طعم کاملاً مشخصِ موتسارتی، به این تشویق‌ها پاسخ مثبت داد.<a href="#cite_note-FOOTNOTECooper200843-55">[۳۷]</a> <figure class="mw-default-size" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/%D9%BE%D8%B1%D9%88%D9%86%D8%AF%D9%87:Beethoven_Riedel_1801.jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/e/e7/Beethoven_Riedel_1801.jpg/170px-Beethoven_Riedel_1801.jpg" decoding="async" width="170" height="193" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/e/e7/Beethoven_Riedel_1801.jpg/255px-Beethoven_Riedel_1801.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/e/e7/Beethoven_Riedel_1801.jpg/340px-Beethoven_Riedel_1801.jpg 2x" data-file-width="425" data-file-height="482" /></a><figcaption>پرترهٔ بتهوونِ جوان (۱۸۰۱)، اثرِ کارل تراوگُت ریدل.<a href="#cite_note-56">[ط]</a></figcaption></figure> بتهوون که تصمیم نداشت بلافاصله موقعیت خود را به‌عنوان آهنگساز تثبیت کند، وقت خود را به مطالعه و اجرای موسیقی گذراند.<a href="#cite_note-FOOTNOTEGroveOnlinesection_3-57">[۳۸]</a> او تحت نظرِ هایدن آموزش دید و تلاش کرد بر <a href="/wiki/%DA%A9%D9%86%D8%AA%D8%B1%D9%BE%D9%88%D8%A7%D9%86" title="کنترپوان">کنترپوان</a> مسلط شود. وی همچنین نزد <a href="/wiki/%D8%A7%DB%8C%DA%AF%D9%86%D8%A7%D8%AA%D8%B3_%D8%B4%D9%88%D9%BE%D8%A7%D9%86%D8%AA%D8%B3%DB%8C%DA%AF" title="ایگناتس شوپانتسیگ">ایگناتس شوپانتسیگ</a> به فراگیری ویولون پرداخت.<a href="#cite_note-FOOTNOTECooper200847,_54-58">[۳۹]</a> او سپس در اوایل این دوره، به دریافتِ دروس آموزشی گاه‌به‌گاه از <a href="/wiki/%D8%A2%D9%86%D8%AA%D9%88%D9%86%DB%8C%D9%88_%D8%B3%D8%A7%D9%84%DB%8C%DB%8C%D8%B1%DB%8C" title="آنتونیو سالییری">آنتونیو سالییری</a> می‌پرداخت تا بتواند در درجهٔ اول، با سبک و ترکیب آواز ایتالیایی آشنا شود. این رابطه دست کم تا ۱۸۰۲ و احتمالاً تا اواخر سال ۱۸۰۹ ادامه داشت.<a href="#cite_note-FOOTNOTEThayer1921161-59">[۴۰]</a> با عزیمت هایدن به انگلستان در سال ۱۷۹۴، انتظار می‌رفت انتخاب بتهوون، بازگشت به خانهٔ خود در بن باشد.<a href="#cite_note-FOOTNOTERonge2013-60">[۴۱]</a> ولی او در عوض تصمیم گرفت که در وین بماند و آموزش خود را در کنار <a href="/wiki/%DB%8C%D9%88%D9%87%D8%A7%D9%86_%D8%A2%D9%84%D8%A8%D8%B1%D8%B4%D8%AA%D8%B3%E2%80%8C%D8%A8%D8%B1%DA%AF%D8%B1" title="یوهان آلبرشتس‌برگر">یوهان آلبرشتس‌برگر</a> و سایر معلمان ادامه دهد. در هر صورت تا این زمان باید برای کارفرمای او روشن شده باشد که بن نیز مانند اکتبر ۱۷۹۴، توسط فرانسوی‌ها سقوط خواهد کرد، و به‌طور یقین برای بتهوون که هیچ‌گونه دستمزدی دریافت نمی‌کرد، ضرورت و الزامی برای بازگشت نبود. با این حال، تعدادی از اشراف وین توانایی او را به رسمیت شناختند و از وی حمایت مالی نیز کردند، از جمله <a href="/wiki/%D8%B4%D8%A7%D9%87%D8%B2%D8%A7%D8%AF%D9%87" title="شاهزاده">شاهزاده</a> جوزف فرانتس فون لوبکوویتس<a href="#cite_note-61">[ظ]</a>، کارل آلویس، شاهزاده لیخنوفسکی<a href="#cite_note-62">[ع]</a> و <a href="/wiki/%D8%A8%D8%A7%D8%B1%D9%88%D9%86" title="بارون">بارون</a> گتفرید فان سویتن.<a href="#cite_note-63">[غ]</a><a href="#cite_note-FOOTNOTECooper200853-64">[۴۲]</a> تا سال ۱۷۹۳، وی به‌عنوان <a href="/wiki/%D8%A8%D8%AF%D8%A7%D9%87%D9%87%E2%80%8C%D9%86%D9%88%D8%A7%D8%B2" class="mw-redirect" title="بداهه‌نواز">بداهه‌نواز</a> در تالارهای تازه تأسیس‌شده توسط اشراف نوازندگی می‌کرد و اغلب آثار <a href="/wiki/%DB%8C%D9%88%D9%87%D8%A7%D9%86_%D8%B3%D8%A8%D8%A7%D8%B3%D8%AA%DB%8C%D8%A7%D9%86_%D8%A8%D8%A7%D8%AE" title="یوهان سباستیان باخ">یوهان سباستیان باخ</a>، شامل <a href="/wiki/%D9%BE%D8%B1%D9%84%D9%88%D8%AF" title="پرلود">پرلودها</a> و <a href="/wiki/%D9%81%D9%88%DA%AF" title="فوگ">فوگ‌های</a> <a href="/wiki/%DA%A9%D9%84%D8%A7%D9%88%DB%8C%D9%87_%D8%AE%D9%88%D8%B4%E2%80%8C%D8%A2%D9%87%D9%86%DA%AF" title="کلاویه خوش‌آهنگ">کلاویه خوش‌آهنگ</a> را اجرا می‌کرد.<a href="#cite_note-FOOTNOTESolomon199859-65">[۴۳]</a> دوست وی نیکولاس سیمروک<a href="#cite_note-66">[ف]</a> شروع به انتشار آثار او کرده بود. اعتقاد بر این است که اولین آثار انتشاریافته از او، مجموعه‌ای از واریاسیون‌هاست (وو ۶۶).<a href="#cite_note-FOOTNOTECooper200846-67">[۴۴]</a> در ادامه و تا سال ۱۷۹۳، وی شهرت خود را در وین به‌عنوان یک نوازندهٔ <a href="/wiki/%DA%86%DB%8C%D8%B1%D9%87%E2%80%8C%D8%AF%D8%B3%D8%AA" title="چیره‌دست">چیره‌دست</a> پیانو تثبیت کرده بود، اما ظاهراً از انتشار آثارش خودداری می‌کرد تا بتواند با ظهورِ نهایی آنها، اثرگذاری بیشتری داشته باشد.<a href="#cite_note-FOOTNOTECooper200853-64">[۴۲]</a> در مارس ۱۷۹۵، اولین اجرای عمومی آثار بتهوون در وین انجام گرفت، کنسرتی که در آن برای نخستین بار یکی از <a href="/wiki/%DA%A9%D9%86%D8%B3%D8%B1%D8%AA%D9%88_%D9%BE%DB%8C%D8%A7%D9%86%D9%88" title="کنسرتو پیانو">کنسرتو پیانوهای</a> خود را اجرا کرد. مشخص نیست که آیا این <a href="/wiki/%DA%A9%D9%86%D8%B3%D8%B1%D8%AA%D9%88_%D9%BE%DB%8C%D8%A7%D9%86%D9%88_%D8%B4%D9%85%D8%A7%D8%B1%D9%87_%DB%B1_(%D8%A8%D8%AA%D9%87%D9%88%D9%88%D9%86)" title="کنسرتو پیانو شماره ۱ (بتهوون)">کنسرتو پیانو شماره ۱</a> بوده یا <a href="/wiki/%DA%A9%D9%86%D8%B3%D8%B1%D8%AA%D9%88_%D9%BE%DB%8C%D8%A7%D9%86%D9%88_%D8%B4%D9%85%D8%A7%D8%B1%D9%87_%DB%B2_(%D8%A8%D8%AA%D9%87%D9%88%D9%88%D9%86)" title="کنسرتو پیانو شماره ۲ (بتهوون)">کنسرتو پیانو شماره ۲</a>؛ مدارکِ مستند نامشخص است و هر دو کنسرتو در وضعیت تقریباً مشابهی قرار داشتند (که برای چندین سال کامل نبودند و منتشر نشده بودند).<a href="#cite_note-FOOTNOTECooper200859-68">[۴۵]</a><a href="#cite_note-FOOTNOTELockwood2005144-69">[۴۶]</a> اندکی پس از این اجرا، او اولین آهنگ‌هایش را با <a href="/wiki/%D8%A7%D9%BE%D9%88%D8%B3" title="اپوس">اپوس</a> شماره‌بندی و منتشر کرد که شامل «سه <a href="/wiki/%D8%AA%D8%B1%DB%8C%D9%88" class="mw-redirect" title="تریو">تریوی</a> پیانو» (اپوس ۱) بود. وی این آثار را به حامی خود، شاهزاده لیخنوفسکی اهدا کرد،<a href="#cite_note-FOOTNOTECooper200859-68">[۴۵]</a> و از موفقیت مالی این آثار سود بسیاری نصیبش شد که تقریباً برای تأمین هزینه‌های زندگی یک سالِ او کافی بود.<a href="#cite_note-FOOTNOTECooper200856-70">[۴۷]</a> <figure class="mw-default-size mw-halign-right" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/%D9%BE%D8%B1%D9%88%D9%86%D8%AF%D9%87:Beethoven_Hornemann.jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/0/0e/Beethoven_Hornemann.jpg/170px-Beethoven_Hornemann.jpg" decoding="async" width="170" height="194" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/0/0e/Beethoven_Hornemann.jpg/255px-Beethoven_Hornemann.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/0/0e/Beethoven_Hornemann.jpg/340px-Beethoven_Hornemann.jpg 2x" data-file-width="800" data-file-height="912" /></a><figcaption>پرترهٔ بتهوون (۱۸۰۳)، اثرِ کریستیان هُرنِمان<a href="#cite_note-71">[ق]</a></figcaption></figure> بتهوون شش <a href="/wiki/%DA%A9%D9%88%D8%A7%D8%B1%D8%AA%D8%AA_%D8%B2%D9%87%DB%8C" title="کوارتت زهی">کوارتت زهی</a> اولِ خود را (اپوس ۱۸) بین سالهای ۱۷۹۸ تا ۱۸۰۰ (به سفارش و اهدا‌ شده به شاهزاده لوبکوویتس) ساخت و در سال ۱۸۰۱ منتشر کرد. اجرای اولیه در سال‌های ۱۸۰۰ و ۱۸۰۳، با نخستین سمفونی‌های او (<a href="/wiki/%D8%B3%D9%85%D9%81%D9%88%D9%86%DB%8C_%D8%B4%D9%85%D8%A7%D8%B1%D9%87_%DB%B1_(%D8%A8%D8%AA%D9%87%D9%88%D9%88%D9%86)" title="سمفونی شماره ۱ (بتهوون)">اول</a> و <a href="/wiki/%D8%B3%D9%85%D9%81%D9%88%D9%86%DB%8C_%D8%B4%D9%85%D8%A7%D8%B1%D9%87_%DB%B2_(%D8%A8%D8%AA%D9%87%D9%88%D9%88%D9%86)" title="سمفونی شماره ۲ (بتهوون)">دوم</a>) همراه بود و بدین خاطر به‌عنوان یکی از مهم‌ترین آهنگسازان نسلِ جوانِ کشور، پس از هایدن و موتسارت شناخته شد. او همچنان به نوشتن در <a href="/wiki/%D9%81%D8%B1%D9%85_(%D9%85%D9%88%D8%B3%DB%8C%D9%82%DB%8C)" title="فرم (موسیقی)">فرم‌های</a> دیگر ادامه داد. سونات‌های پیانویی را که ساخت، مانند «<a href="/wiki/%D8%B3%D9%88%D9%86%D8%A7%D8%AA_%D9%BE%DB%8C%D8%A7%D9%86%D9%88_%D8%B4%D9%85%D8%A7%D8%B1%D9%87_%DB%B8_(%D8%A8%D8%AA%D9%87%D9%88%D9%88%D9%86)" class="mw-redirect" title="سونات پیانو شماره ۸ (بتهوون)">پاتِتیک، اپوس ۱۳</a>»، به‌طور گسترده‌ای مورد توجه قرار گرفت، چنان‌که باری کوپر<a href="#cite_note-72">[ک]</a> آن را «از نظر قدرت شخصیت، عمق احساسات، سطح اصالت و مهارت در <a href="/wiki/%D9%85%D9%88%D8%AA%DB%8C%D9%81_(%D9%85%D9%88%D8%B3%DB%8C%D9%82%DB%8C)" title="موتیف (موسیقی)">موتیف</a> و <a href="/wiki/%D8%AA%D9%86%D8%A7%D9%84%DB%8C%D8%AA%D9%87" class="mw-redirect" title="تنالیته">تنالیته</a>، فراتر از آثار قبلیِ» بتهوون توصیف کرد.<a href="#cite_note-FOOTNOTECooper200882-73">[۴۸]</a> وی همچنین «<a href="/wiki/%D8%B3%D9%BE%D8%AA%D8%AA_(%D8%A8%D8%AA%D9%87%D9%88%D9%88%D9%86)" title="سپتت (بتهوون)">سپتت</a>، اپوس ۲۰» خود را در سال ۱۷۹۹ به‌پایان برد که یکی از آثار محبوبِ او در طول عمرش بود.<a href="#cite_note-FOOTNOTECooper200858-74">[۴۹]</a> در دوم آوریل ۱۸۰۰، بتهوون برای نخستین بار سمفونی اول خود را در سالن <a href="/wiki/%D8%A8%D9%88%D8%B1%DA%AF%E2%80%8C%D8%AA%D8%A6%D8%A7%D8%AA%D8%B1" title="بورگ‌تئاتر">بورگ‌تئاتر</a>، همراه با <a href="/wiki/%D8%B1%D9%BE%D8%B1%D8%AA%D9%88%D8%A7%D8%B1" title="رپرتوار">رپرتوار</a> گسترده‌ای از آثار هایدن و موتسارت، و نیز یک <a href="/wiki/%D8%B3%D9%BE%D8%AA%D8%AA" class="mw-redirect" title="سپتت">سپتت</a> و یکی از کنسرتوهای پیانو را به اجرا گذاشت. مجلهٔ آلمانی «روزنامه عمومی موسیقی»<a href="#cite_note-75">[گ]</a>، این کنسرتو را «جالب‌ترین کنسرتو با مدت زمانی طولانی» توصیف کرده بود. این کنسرتو بدون اشکال هم نبود، یکی از انتقادات این بود که «نوازندگان به خود زحمت ندادند که به <a href="/wiki/%D8%AA%DA%A9%D9%86%D9%88%D8%A7%D8%B2" class="mw-redirect" title="تکنواز">تکنواز</a> (برای هماهنگی)، توجه کنند».<a href="#cite_note-FOOTNOTECooper200890-76">[۵۰]</a> موتسارت و هایدن اثرگذاری غیرقابل انکاری در کار بتهوون داشتند. به‌عنوان مثال گفته می‌شود که <a href="/wiki/%DA%A9%D9%88%D8%A6%DB%8C%D9%86%D8%AA%D8%AA_%D8%A8%D8%B1%D8%A7%DB%8C_%D9%BE%DB%8C%D8%A7%D9%86%D9%88_%D9%88_%D8%B3%D8%A7%D8%B2%D9%87%D8%A7%DB%8C_%D8%A8%D8%A7%D8%AF%DB%8C_(%D8%A8%D8%AA%D9%87%D9%88%D9%88%D9%86)" title="کوئینتت برای پیانو و سازهای بادی (بتهوون)">کوئینتت برای پیانو و سازهای بادیِ بتهوون</a> شباهت بسیار نزدیکی با <a href="/wiki/%DA%A9%D9%88%D8%A6%DB%8C%D9%86%D8%AA%D8%AA_%D8%A8%D8%B1%D8%A7%DB%8C_%D9%BE%DB%8C%D8%A7%D9%86%D9%88_%D9%88_%D8%B3%D8%A7%D8%B2%D9%87%D8%A7%DB%8C_%D8%A8%D8%A7%D8%AF%DB%8C_(%D9%85%D9%88%D8%AA%D8%B3%D8%A7%D8%B1%D8%AA)" title="کوئینتت برای پیانو و سازهای بادی (موتسارت)">کوئینتت برای پیانو و سازهای بادی موتسارت</a> با همان <a href="/wiki/%D8%AA%D9%86%D8%B8%DB%8C%D9%85_(%D9%85%D9%88%D8%B3%DB%8C%D9%82%DB%8C)" title="تنظیم (موسیقی)">تنظیمات</a> دارد،<a href="#cite_note-FOOTNOTECooper200866-77">[۵۱]</a> اما ملودی‌های بتهوون، <a href="/wiki/%D8%A8%D8%B3%D8%B7_%D9%88_%DA%AF%D8%B3%D8%AA%D8%B1%D8%B4_%D9%85%D9%88%D8%B3%DB%8C%D9%82%DB%8C" title="بسط و گسترش موسیقی">بسط و گسترش موسیقی</a>، استفاده از <a href="/wiki/%D9%BE%D8%B1%D8%AF%D9%87%E2%80%8C%DA%AF%D8%B1%D8%AF%D8%A7%D9%86%DB%8C" title="پرده‌گردانی">مدولاسیون</a>، <a href="/wiki/%D8%A8%D8%A7%D9%81%D8%AA_(%D9%85%D9%88%D8%B3%DB%8C%D9%82%DB%8C)" title="بافت (موسیقی)">بافت</a>، توصیفِ احساسات و همهٔ این روش‌ها، سبکِ او را از موتسارت جدا کرد. او همچنین تأثیرِ سبک خود را در برخی از کارهای اولیه‌اش که برای اولین بار منتشر شده بود، افزایش داد؛<a href="#cite_note-FOOTNOTECooper200858-74">[۴۹]</a> به‌همین سبب از اواخر سال ۱۸۰۰، آثار قبلی‌اش مورد توجه حامیان وی و ناشران موسیقی قرار گرفت.<a href="#cite_note-FOOTNOTECooper200897-78">[۵۲]</a> <figure class="mw-default-size" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/%D9%BE%D8%B1%D9%88%D9%86%D8%AF%D9%87:Carl-Czerny-young.png" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/a/a6/Carl-Czerny-young.png/170px-Carl-Czerny-young.png" decoding="async" width="170" height="243" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/a/a6/Carl-Czerny-young.png/255px-Carl-Czerny-young.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/a/a6/Carl-Czerny-young.png/340px-Carl-Czerny-young.png 2x" data-file-width="2128" data-file-height="3048" /></a><figcaption><a href="/wiki/%DA%A9%D8%A7%D8%B1%D9%84_%DA%86%D8%B1%D9%86%DB%8C" title="کارل چرنی">کارل چرنی</a>، شاگرد بتهوون.</figcaption></figure> بتهوون در ماه مه ۱۷۹۹، به دخترانِ آنا برونسویک<a href="#cite_note-79">[ل]</a>(<a href="/wiki/%DA%A9%D9%86%D8%AA%D8%B3" class="mw-redirect" title="کنتس">کُنتس</a> <a href="/wiki/%D9%85%D8%AC%D8%A7%D8%B1%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86" title="مجارستان">مجارستان</a>) پیانو آموزش می‌داد. در این مدت، او عاشق دختر کوچکتر شد که <a href="/wiki/%DB%8C%D9%88%D8%B2%D9%81%DB%8C%D9%86%D9%87_%D8%A8%D8%B1%D9%88%D9%86%D8%B3%D9%88%DB%8C%DA%A9" title="یوزفینه برونسویک">یوزفینه</a> نام داشت. پس از آن نیز بتهوون به تدریس موسیقی ادامه داد. از جمله، طی سال‌های ۱۸۰۱ تا ۱۸۰۵، <a href="/wiki/%D9%81%D8%B1%D8%AF%DB%8C%D9%86%D8%A7%D9%86%D8%AF_%D8%B1%DB%8C%D8%B3" title="فردیناند ریس">فردیناند ریس</a> را آموزش داد که طی آن به آهنگساز تبدیل شد و بتهوون بعدها در مورد روابط‌شان، خاطرات نوشت. همچنین <a href="/wiki/%DA%A9%D8%A7%D8%B1%D9%84_%DA%86%D8%B1%D9%86%DB%8C" title="کارل چرنی">کارل چرنی</a> جوان، از سال ۱۸۰۱ تا ۱۸۰۳ با بتهوون تحصیل کرد و بعد از آن، معلمِ مشهوری شد. در اواخر سال ۱۸۰۱، بتهوون از طریق خانوادهٔ برونسویک با یک کُنتسِ جوان به‌نام <a href="/wiki/%D8%AC%D9%88%D9%84%DB%8C%D8%AA%D8%A7_%DA%AF%D9%88%DB%8C%DA%86%D8%A7%D8%B1%D8%AF%DB%8C" title="جولیتا گویچاردی">جولیتا گویچاردی</a> آشنا شد. وی نوامبر ۱۸۰۱، در نامه‌ای به دوست خود <a href="/wiki/%D9%81%D8%B1%D8%A7%D9%86%D8%AA%D8%B3_%DA%AF%D8%B1%D9%87%D8%A7%D8%B1%D8%AF_%D9%88%DA%AF%D9%84%D8%B1" title="فرانتس گرهارد وگلر">فرانتس گرهارد وگلر</a>، از عشق خود به «جولی» نوشت اما اضافه کرد که اختلاف طبقاتی را مانع از این می‌داند که موضوع را دنبال کند. وی بعدها <a href="/wiki/%D8%B3%D9%88%D9%86%D8%A7%D8%AA_%D9%BE%DB%8C%D8%A7%D9%86%D9%88_%D8%B4%D9%85%D8%A7%D8%B1%D9%87_%DB%B1%DB%B4_(%D8%A8%D8%AA%D9%87%D9%88%D9%88%D9%86)" class="mw-redirect" title="سونات پیانو شماره ۱۴ (بتهوون)">سونات پیانو شماره ۱۴</a> را به جولی اهدا کرد که امروزه معمولاً با نام «سونات مهتاب» شناخته می‌شود.<a href="#cite_note-FOOTNOTESteblin2009-80">[۵۳]</a> در بهار سال ۱۸۰۱، بتهوون ساخت یک <a href="/wiki/%D8%A8%D8%A7%D9%84%D9%87_(%D8%B1%D9%82%D8%B5)" class="mw-redirect" title="باله (رقص)">باله</a> به‌نام <a href="/wiki/%D8%A2%D9%81%D8%B1%DB%8C%D8%AF%DA%AF%D8%A7%D9%86_%D9%BE%D8%B1%D9%88%D9%85%D8%AA%D8%A6%D9%88%D8%B3" title="آفریدگان پرومتئوس">آفریدگان پرومتئوس</a> را به‌پایان رساند. این اثر در سال‌های ۱۸۰۱ و ۱۸۰۲ بارها اجرا شد، و بتهوون با عجله به انتشار یک <a href="/wiki/%D8%AA%D9%86%D8%B8%DB%8C%D9%85_(%D9%85%D9%88%D8%B3%DB%8C%D9%82%DB%8C)" title="تنظیم (موسیقی)">تنظیم</a> جدید از آن برای پیانو پرداخت تا از محبوبیت اولیهٔ این اثر بیشترین بهره را ببرد.<a href="#cite_note-FOOTNOTECooper200898–103-81">[۵۴]</a> در بهار سال ۱۸۰۲، او <a href="/wiki/%D8%B3%D9%85%D9%81%D9%88%D9%86%DB%8C_%D8%B4%D9%85%D8%A7%D8%B1%D9%87_%DB%B2_(%D8%A8%D8%AA%D9%87%D9%88%D9%88%D9%86)" title="سمفونی شماره ۲ (بتهوون)">سمفونی شماره ۲</a> را تکمیل کرد و قصد اجرا در یک کنسرت را داشت، که این کنسرت لغو شد. این اثر بعداً در روز پنجم آوریل ۱۸۰۳ در تئاتر ان د وین<a href="#cite_note-82">[م]</a> برای نخستین بار به اجرا درآمد. بتهوون در آن زمان در این تئاتر به‌عنوان آهنگساز مشغول بود. در آن کنسرت، علاوه بر سمفونی شماره ۲، <a href="/wiki/%DA%A9%D9%86%D8%B3%D8%B1%D8%AA%D9%88_%D9%BE%DB%8C%D8%A7%D9%86%D9%88_%D8%B4%D9%85%D8%A7%D8%B1%D9%87_%DB%B3_(%D8%A8%D8%AA%D9%87%D9%88%D9%88%D9%86)" title="کنسرتو پیانو شماره ۳ (بتهوون)">کنسرتو پیانو شمارهٔ ۳</a> و قطعهٔ <a href="/wiki/%D8%A7%D9%88%D8%B1%D8%A7%D8%AA%D9%88%D8%B1%DB%8C%D9%88" title="اوراتوریو">اوراتوریوی</a> <a href="/w/index.php?title=%D9%85%D8%B3%DB%8C%D8%AD_%D8%A8%D8%B1_%DA%A9%D9%88%D9%87_%D8%B2%DB%8C%D8%AA%D9%88%D9%86&action=edit&redlink=1" class="new" title="مسیح بر کوه زیتون (صفحه وجود ندارد)">مسیح بر کوه زیتون</a><a href="#cite_note-83">[ن]</a> نیز اجرا شدند. واکنش‌ها به این اجرا متفاوت بود اما کنسرت از نظر مالی موفقیت داشت تا جایی که بتهوون توانست بهایی سه برابرِ هزینهٔ یک بلیط معمولی را برای تماشای اجرا مطالبه کند.<a href="#cite_note-FOOTNOTECooper2008112–27-84">[۵۵]</a> روابط تجاری بتهوون با ناشران نیز در سال ۱۸۰۲ بهتر شد. در این دوره همکاری برادرش <a href="/wiki/%DA%A9%D8%A7%D8%B3%D9%BE%D8%A7%D8%B1_%D8%A2%D9%86%D8%AA%D9%88%D9%86_%DA%A9%D8%A7%D8%B1%D9%84_%D9%81%D8%A7%D9%86_%D8%A8%D8%AA%D9%87%D9%88%D9%88%D9%86" title="کاسپار آنتون کارل فان بتهوون">کاسپار</a> با وی (که پیش از این به‌طور اتفاقی به او کمک کرده بود)، تداوم یافت و او شروع به ایفای نقش یک بزرگتر در مدیریت امورِ بتهوون کرد. کاسپار علاوه بر مذاکره در مورد قیمت‌های بالاتر برای آثاری که بتهوون اخیراً ساخته بود، فروش برخی از آهنگ‌های منتشر نشدهٔ قبلی وی را نیز آغاز کرد و بتهوون را (برخلاف میلش) تشویق کرد که نسخه‌هایی از آثار محبوب خود را برای سایر سازهای ترکیبی تنظیم کند. بتهوون به این درخواست‌ها پاسخ مثبت داد، زیرا او نتوانست مانع از فعالیت ناشران دیگر برای انجام تنظیم‌های مشابهِ در آثارش شود.<a href="#cite_note-FOOTNOTECooper2008112–15-85">[۵۶]</a> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="۱۸۱۲–۱۸۰۲:_دورهٔ_«قهرمانانه»">۱۸۱۲–۱۸۰۲: دورهٔ «قهرمانانه»</h3>[<a href="/w/index.php?title=%D9%84%D9%88%D8%AF%D9%88%DB%8C%DA%AF_%D9%81%D8%A7%D9%86_%D8%A8%D8%AA%D9%87%D9%88%D9%88%D9%86&action=edit&section=7" title="ویرایش بخش: ۱۸۱۲–۱۸۰۲: دورهٔ «قهرمانانه»">ویرایش</a>]</div> <figure class="mw-default-size mw-halign-right" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/%D9%BE%D8%B1%D9%88%D9%86%D8%AF%D9%87:Beethoven_3.jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/7/7b/Beethoven_3.jpg/170px-Beethoven_3.jpg" decoding="async" width="170" height="202" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/7/7b/Beethoven_3.jpg/255px-Beethoven_3.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/7/7b/Beethoven_3.jpg/340px-Beethoven_3.jpg 2x" data-file-width="1276" data-file-height="1515" /></a><figcaption>پرترهٔ بتهوون (۱۸۰۴–۱۸۰۵)، اثرِ یوزف ویلی‌برورد مِهلِر<a href="#cite_note-86">[و]</a> (۱۸۶۰–۱۷۷۸)؛ در تصویر کامل، بتهوون یک لیر-گیتار در دست دارد.</figcaption></figure> اوایل سال ۱۸۰۱، بتهوون در نامه‌هایی برای دوستانش، راجع به علائم و مشکلاتی نوشت که هم در زندگی حرفه‌ای و هم در زندگی اجتماعی‌اش، برای او مشکل ایجاد کرده‌ بود (گرچه احتمالاً برخی از نزدیکانش قبلاً از این مشکلات آگاه بودند). مشکل آن بود که بتهوون در طی سال‌های پیش از آن، دچار نزول تدریجیِ شنوایی شده بود که با شکل شدیدی از <a href="/wiki/%D9%88%D8%B2%D9%88%D8%B2_%DA%AF%D9%88%D8%B4" title="وزوز گوش">وزوز گوش</a> همراه بود.<a href="#cite_note-FOOTNOTECooper2008108-87">[۵۷]</a> او به توصیهٔ پزشک خود از آوریل تا اکتبر ۱۸۰۲ به یک شهر کوچکِ <a href="/wiki/%D8%A7%D8%AA%D8%B1%DB%8C%D8%B4" title="اتریش">اتریش</a> هایلیگنشتاد<a href="#cite_note-88">[ه]</a>، در خارج از <a href="/wiki/%D9%88%DB%8C%D9%86" title="وین">وین</a>، سفر کرد تا تلاش کند خود را با شرایط جدید وفق دهد. در آنجا تصمیم گرفت که نامه‌ای به برادران خود بنویسد که بعدها به <a href="/wiki/%D9%88%D8%B5%DB%8C%D8%AA%E2%80%8C%D9%86%D8%A7%D9%85%D9%87_%D9%87%D8%A7%DB%8C%D9%84%DB%8C%DA%AF%D9%86%D8%B4%D8%AA%D8%A7%D8%AA" title="وصیت‌نامه هایلیگنشتات">وصیت‌نامه هایلیگنشتات</a> معروف شد. در این نامه، وی به وضوح افکار خودکشی و تصمیم به متوقف‌کردنِ زندگی خود را به‌دلیل ناشنوایی ثبت کرده‌است.<a href="#cite_note-FOOTNOTECooper2008120-89">[۵۸]</a> کم‌شنوایی او مانعی برای آهنگ‌سازی‌اش نشد، اما نوازندگی در کنسرت‌ها، که یک منبع درآمد سودآور برای او بود، به‌طور فزاینده‌ای برایش دشوار شده بود. در سال ۱۸۱۱، بتهوون پس از یک تلاش ناموفق برای اجرای <a href="/wiki/%DA%A9%D9%86%D8%B3%D8%B1%D8%AA%D9%88_%D9%BE%DB%8C%D8%A7%D9%86%D9%88_%D8%B4%D9%85%D8%A7%D8%B1%D9%87_%DB%B5_(%D8%A8%D8%AA%D9%87%D9%88%D9%88%D9%86)" title="کنسرتو پیانو شماره ۵ (بتهوون)">کنسرتو پیانو شماره ۵</a> (که شرح آن در خاطرات <a href="/wiki/%DA%A9%D8%A7%D8%B1%D9%84_%DA%86%D8%B1%D9%86%DB%8C" title="کارل چرنی">کارل چرنی</a> نوشته شده‌است)، دیگر در ملاء عام، اثری اجرا نکرد، تا اینکه <a href="/wiki/%D8%B1%D9%87%D8%A8%D8%B1_(%D9%85%D9%88%D8%B3%DB%8C%D9%82%DB%8C)" title="رهبر (موسیقی)">رهبری</a> اولین اجرای سمفونی نهم در سال ۱۸۲۴ را به‌عهده گرفت که این امر نیز مشکلاتی در علامت‌دادنِ وی به نوازندگان ایجاد کرد و باعث نگرانی رهبر دیگر این ارکستر، میخائیل اوملاوف<a href="#cite_note-90">[ی]</a> شد.<a href="#cite_note-FOOTNOTESolomon1998351-91">[۵۹]</a> بازگشت بتهوون به وین از هایلیگنشتاد، با تغییر در سبک موسیقی او همراه شد و این زمان به‌عنوان آغاز «دورهٔ میانی» زندگی او در نظر گرفته می‌شود که به‌نام «دورهٔ قهرمانانه» نیز شناخته شده‌است. طبق روایت کارل چرنی، بتهوون در این دوره گفته بود: «من از کارهایی که تاکنون انجام داده‌ام راضی نیستم. از این پس قصد دارم راهی جدید را طی کنم».<a href="#cite_note-FOOTNOTECooper2008131-92">[۶۰]</a> اولین کار بزرگِ وی در استفاده از این <a href="/wiki/%D8%B3%D8%A8%DA%A9_%D9%85%D9%88%D8%B3%DB%8C%D9%82%DB%8C" title="سبک موسیقی">سبک</a> جدید، <a href="/wiki/%D8%B3%D9%85%D9%81%D9%88%D9%86%DB%8C_%D8%B4%D9%85%D8%A7%D8%B1%D9%87_%DB%B3_(%D8%A8%D8%AA%D9%87%D9%88%D9%88%D9%86)" title="سمفونی شماره ۳ (بتهوون)">سمفونی سوم</a> در <a href="/wiki/%D9%85%DB%8C_%D8%A8%D9%85%D9%84_%D9%85%D8%A7%DA%98%D9%88%D8%B1" title="می بمل ماژور">می بمل ماژور</a>، معروف به اِروئیکا<a href="#cite_note-93">[اا]</a> بود. این اثر که طولانی‌تر و حجیم‌تر از هر سمفونی قبل از آن بود، در اوایل سال ۱۸۰۵ به اجرا درآمد اما با استقبال کمی روبرو شد. تعدادی از شنوندگان به طولانی‌بودن آن اعتراض کردند یا ساختار آن را اشتباه درک می‌کردند، در حالی که برخی دیگر آن را شاهکار می‌دانستند.<a href="#cite_note-FOOTNOTECooper2008148-94">[۶۱]</a> بعضی از آثار دورهٔ میانیِ بتهوون متأثر از هایدن و موتسارت بوده‌است. <a href="/wiki/%D8%B3%D9%85%D9%81%D9%88%D9%86%DB%8C_%D8%B4%D9%85%D8%A7%D8%B1%D9%87_%DB%B8_(%D8%A8%D8%AA%D9%87%D9%88%D9%88%D9%86)" title="سمفونی شماره ۸ (بتهوون)">سمفونی شماره ۸</a>، کوارتت‌های رازوموفسکی،<a href="#cite_note-95">[اب]</a> <a href="/wiki/%D8%A7%D9%BE%D9%88%D8%B3" title="اپوس">اپوس</a> ۵۹، <a href="/wiki/%D8%B3%D9%88%D9%86%D8%A7%D8%AA_%D8%B4%D9%85%D8%A7%D8%B1%D9%87_%DB%B2%DB%B1_%D9%BE%DB%8C%D8%A7%D9%86%D9%88_(%D8%A8%D8%AA%D9%87%D9%88%D9%88%D9%86)" title="سونات شماره ۲۱ پیانو (بتهوون)">سونات پیانو شماره ۲۱</a>، <a href="/wiki/%D8%B3%D9%88%D9%86%D8%A7%D8%AA_%D8%B4%D9%85%D8%A7%D8%B1%D9%87_%DB%B2%DB%B3_%D9%BE%DB%8C%D8%A7%D9%86%D9%88_(%D8%A8%D8%AA%D9%87%D9%88%D9%88%D9%86)" title="سونات شماره ۲۳ پیانو (بتهوون)">سونات پیانو شماره ۲۳</a>، <a href="/w/index.php?title=%D9%85%D8%B3%DB%8C%D8%AD_%D8%A8%D8%B1_%DA%A9%D9%88%D9%87_%D8%B2%DB%8C%D8%AA%D9%88%D9%86&action=edit&redlink=1" class="new" title="مسیح بر کوه زیتون (صفحه وجود ندارد)">مسیح بر کوه زیتون</a>، <a href="/wiki/%DA%A9%D9%86%D8%B3%D8%B1%D8%AA%D9%88_%D9%88%DB%8C%D9%88%D9%84%D9%86_(%D8%A8%D8%AA%D9%87%D9%88%D9%88%D9%86)" title="کنسرتو ویولن (بتهوون)">کنسرتو ویولون</a>، <a href="/wiki/%D8%A7%D9%BE%D8%B1%D8%A7%DB%8C_%D9%81%DB%8C%D8%AF%D9%84%DB%8C%D9%88" class="mw-redirect" title="اپرای فیدلیو">اپرای فیدلیو</a> و بسیاری از آثار دیگر، تحت تأثیرِ این دو آهنگساز بوده‌است.<a href="#cite_note-FOOTNOTECassedy20101–6-96">[۶۲]</a> در این دوره، بتهوون از چاپ و اجرای کارهایش، اجراهای خصوصی برای طرفدارانش و انتشار نسخه‌هایی از آثارش که برای یک دورهٔ انحصاری، قبل از انتشار عمومی آماده می‌شدند، کسب درآمد می‌کرد. برخی از حامیان اولیهٔ وی، از جمله شاهزاده لوبکوویتس و شاهزاده لیخنوفسکی، علاوه بر راه‌اندازی کارها و خریدن آثار منتشر شده، به وی دستمزد سالیانه نیز پرداخت می‌کردند.<a href="#cite_note-FOOTNOTECooper200878–79-97">[۶۳]</a> شاید مهم‌ترین حامی اشرافی وی، <a href="/wiki/%D8%A2%D8%B1%D8%B4%DB%8C%D8%AF%D9%88%DA%A9_%D8%B1%D9%88%D8%AF%D9%88%D9%84%D9%81_%D8%A7%D8%AA%D8%B1%DB%8C%D8%B4_(%DB%B1%DB%B7%DB%B8%DB%B8%E2%80%93%DB%B1%DB%B8%DB%B3%DB%B1)" title="آرشیدوک رودولف اتریش (۱۷۸۸–۱۸۳۱)">آرشیدوک رودولف</a> (جوانترین فرزندِ امپراتور <a href="/wiki/%D9%84%D8%A6%D9%88%D9%BE%D9%88%D9%84%D8%AF_%D8%AF%D9%88%D9%85%D8%8C_%D8%A7%D9%85%D9%BE%D8%B1%D8%A7%D8%AA%D9%88%D8%B1_%D9%85%D9%82%D8%AF%D8%B3_%D8%B1%D9%88%D9%85" class="mw-redirect" title="لئوپولد دوم، امپراتور مقدس روم">لئوپولد دوم</a>) بود که در سال ۱۸۰۳ یا ۱۸۰۴ شروع به آموختن پیانو و آهنگسازی نزد وی کرد. بتهوون و این <a href="/wiki/%DA%A9%D8%A7%D8%B1%D8%AF%DB%8C%D9%86%D8%A7%D9%84" title="کاردینال">کاردینال</a> اتریشی با هم دوست شدند و ملاقات‌های آنها تا سال ۱۸۲۴ ادامه داشت.<a href="#cite_note-FOOTNOTELockwood2005300–01-98">[۶۴]</a> بتهوون ۱۴ اثر خود، از جمله «تریو پیانو» (اپوس ۹۷) موسوم به تریوی آرشیدوک (۱۸۱۱) و <a href="/wiki/%D9%85%DB%8C%D8%B3%D8%A7_%D8%B3%D9%88%D9%84%D9%85%D9%86%DB%8C%D8%B3" title="میسا سولمنیس">میسا سولمنیس</a> (۱۸۲۳) را به رودولف اهدا کرد. <figure class="mw-default-size" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/%D9%BE%D8%B1%D9%88%D9%86%D8%AF%D9%87:Rudolf-habsburg-olmuetz.jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/5/5f/Rudolf-habsburg-olmuetz.jpg/170px-Rudolf-habsburg-olmuetz.jpg" decoding="async" width="170" height="226" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/5/5f/Rudolf-habsburg-olmuetz.jpg/255px-Rudolf-habsburg-olmuetz.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/5/5f/Rudolf-habsburg-olmuetz.jpg/340px-Rudolf-habsburg-olmuetz.jpg 2x" data-file-width="1378" data-file-height="1829" /></a><figcaption><a href="/wiki/%D8%A2%D8%B1%D8%B4%DB%8C%D8%AF%D9%88%DA%A9_%D8%B1%D9%88%D8%AF%D9%88%D9%84%D9%81_%D8%A7%D8%AA%D8%B1%DB%8C%D8%B4_(%DB%B1%DB%B7%DB%B8%DB%B8%E2%80%93%DB%B1%DB%B8%DB%B3%DB%B1)" title="آرشیدوک رودولف اتریش (۱۷۸۸–۱۸۳۱)">آرشیدوک رودولف</a>، حامی بتهوون</figcaption></figure> در اوایل سال ۱۸۰۴، با تغییر مدیریت در تئاتر ان د وین، اقامت بتهوون در آن مکان پایان یافت و او مجبور شد به همراه دوستش استفان فان برونینگ<a href="#cite_note-99">[اپ]</a>، به‌طور موقت به حومهٔ وین سفر کند؛ این سفر برای مدتی موجبِ کُندیِ کار بر روی اپرای فیدلیو شد که بزرگ‌ترین کار او محسوب می‌شد. اجرای این اثر مجدداً توسط ادارهٔ <a href="/wiki/%D8%B3%D8%A7%D9%86%D8%B3%D9%88%D8%B1" title="سانسور">سانسور</a> اتریش به تأخیر افتاد و سرانجام در نوامبر ۱۸۰۵ در خانه‌هایی که به‌دلیل <a href="/wiki/%D8%AC%D9%86%DA%AF_%D8%A7%D8%A6%D8%AA%D9%84%D8%A7%D9%81_%D8%B3%D9%88%D9%85" title="جنگ ائتلاف سوم">جنگ ائتلاف سوم</a> و اِشغال شهر توسط فرانسه، تقریباً خالی از سکنه بودند، اجرا شد. این کنسرت یک شکست اقتصادی محسوب شد، و آن نسخه از فیدلیو نیز یک شکست اساسی بود و بتهوون شروع به تجدیدنظر و اصلاحِ اپرا کرد.<a href="#cite_note-FOOTNOTECooper2008150-100">[۶۵]</a> در پاییز سال ۱۸۰۸، پس از رد تقاضا برای یک شغل در تئاتر سلطنتی، وی پیشنهادی را از برادرِ <a href="/wiki/%D9%86%D8%A7%D9%BE%D9%84%D8%A6%D9%88%D9%86_%D8%A8%D9%86%D8%A7%D9%BE%D8%A7%D8%B1%D8%AA" title="ناپلئون بناپارت">ناپلئون بناپارت</a> (جروم بناپارت<a href="#cite_note-101">[ات]</a>)، و سپس <a href="/wiki/%D9%BE%D8%A7%D8%AF%D8%B4%D8%A7%D9%87%DB%8C_%D9%88%D8%B3%D8%AA%D9%81%D8%A7%D9%84%DB%8C%D8%A7" title="پادشاهی وستفالیا">پادشاهی وستفالیا</a> دریافت کرد، تا بتواند دستمزد خوبی دریافت کند. سِمَت او <a href="/wiki/%DA%A9%D8%A7%D9%BE%D9%84%E2%80%8C%D9%85%D8%A7%DB%8C%D8%B3%D8%AA%D8%B1" title="کاپل‌مایستر">کاپل‌مایستر</a>، در دربارِ <a href="/wiki/%DA%A9%D8%A7%D8%B3%D9%84" title="کاسل">کاسل</a> بود. همچنین برای ترغیب بتهوون به ماندن در وین، شاهزاده کینسکی<a href="#cite_note-102">[اث]</a>، آرشیدوک رودولف و شاهزاده جوزف فرانتس فون لوبکوویتس به نیابت از دوستانِ آهنگساز، قول دادند که مُستمری ۴۰۰۰ فلورین در سال را به او پرداخت کنند. اما فقط آرشیدوک رودولف بود که سهم خود از این حقوق را در تاریخ توافق شده، پرداخت کرد.<a href="#cite_note-FOOTNOTECooper2008195-103">[۶۶]</a> کینسکی که بلافاصله به <a href="/wiki/%D9%86%D8%B8%D8%A7%D9%85_%D9%88%D8%B8%DB%8C%D9%81%D9%87" class="mw-redirect" title="نظام وظیفه">نظام وظیفه</a> فراخوانده شده‌بود، کمکی نکرد و کمی بعدتر به‌دنبال سقوط از روی اسبش درگذشت.<a href="#cite_note-FOOTNOTECooper199648-104">[۶۷]</a> لوبکوویتس در سپتامبر ۱۸۱۱ به‌علت بی‌ثباتیِ ارزش پول اتریش، ورشکست شد و پرداخت خود را متوقف کرد و هیچ جانشینی هم برای ادامهٔ حمایت پیدا نشد. بتهوون پس از ۱۸۱۵، بیشتر به فروش حقِ تألیف آثارِ خود و مقدار اندکی مستمری، متکی بود.<a href="#cite_note-FOOTNOTESolomon1998194-105">[۶۸]</a> در ماه مه ۱۸۰۹، هنگامی که نیروهای نظامی، وین را به توپ بسته بودند، به گفته <a href="/wiki/%D9%81%D8%B1%D8%AF%DB%8C%D9%86%D8%A7%D9%86%D8%AF_%D8%B1%DB%8C%D8%B3" title="فردیناند ریس">فردیناند ریس</a>، بتهوون بسیار نگران بود که این سروصدا، آنچه را که از شنوایی او باقی مانده بود، نابود کند. به‌همین جهت در زیرزمین خانهٔ برادرش پنهان می‌شد و گوش‌هایش را با بالش می‌پوشانید.<a href="#cite_note-FOOTNOTECooper2008185-106">[۶۹]</a> آثار دوران میانیِ بتهوون جایگاه او را به‌عنوان یک استاد، تثبیت کرد. سال ۱۸۱۰، در یک بررسی از کارهای وی که توسط <a href="/wiki/%D8%A7%D8%B1%D9%86%D8%B3%D8%AA_%D9%87%D9%88%D9%81%D9%85%D8%A7%D9%86" class="mw-redirect" title="ارنست هوفمان">ارنست هوفمان</a> انجام گرفت، همراه با هایدن و موتسارت از او به‌عنوان یکی از سه آهنگساز بزرگِ <a href="/wiki/%D9%85%D9%88%D8%B3%DB%8C%D9%82%DB%8C_%D8%AF%D9%88%D8%B1%D9%87_%DA%A9%D9%84%D8%A7%D8%B3%DB%8C%DA%A9" title="موسیقی دوره کلاسیک">موسیقی کلاسیک</a> یاد شد. هوفمان <a href="/wiki/%D8%B3%D9%85%D9%81%D9%88%D9%86%DB%8C_%D8%B4%D9%85%D8%A7%D8%B1%D9%87_%DB%B5_(%D8%A8%D8%AA%D9%87%D9%88%D9%88%D9%86)" title="سمفونی شماره ۵ (بتهوون)">سمفونی شماره ۵</a> بتهوون را «یکی از مهم‌ترین آثار عصر» نامید.<a href="#cite_note-FOOTNOTEHoffmann2003-107">[۷۰]</a> در بهار ۱۸۱۱، وی به‌شدت دچار بیماری، سردرد و تب شدید شد. به توصیهٔ پزشک، شش هفته را در <a href="/wiki/%DA%86%D8%B4%D9%85%D9%87_%D8%A2%D8%A8%E2%80%8C%DA%AF%D8%B1%D9%85" title="چشمه آب‌گرم">آبگرم</a> شهر <a href="/wiki/%D8%AA%D9%BE%D9%84%DB%8C%D8%AA%D8%B3%D9%87" title="تپلیتسه">تپلیتسه</a> در <a href="/wiki/%D8%A8%D9%88%D9%87%D9%85" title="بوهم">بوهم</a> گذراند. زمستانِ بعدی نیز که مشغول کار روی <a href="/wiki/%D8%B3%D9%85%D9%81%D9%88%D9%86%DB%8C_%D8%B4%D9%85%D8%A7%D8%B1%D9%87_%DB%B7_(%D8%A8%D8%AA%D9%87%D9%88%D9%88%D9%86)" title="سمفونی شماره ۷ (بتهوون)">سمفونی هفتم</a> بود، دوباره بیمار شد و پزشک وی دستور داد تابستان سال ۱۸۱۲ را نیز در آبگرم تپلیتسه بگذراند.<a href="#cite_note-FOOTNOTEKermanTysonBurnham2001§_7-108">[۷۱]</a> مسلم شده‌است که او هنگام اقامت در تپلیتسه، اقدام به نوشتن نامه‌ای عاشقانه با عنوانِ معشوقهٔ جاودانی<a href="#cite_note-109">[اج]</a> نموده‌است.<a href="#cite_note-FOOTNOTEBrandenburg1996582-110">[۷۲]</a> هویت گیرندهٔ نامه مدتی طولانی مورد بحث بوده‌است و برخی از حدس و گمان‌ها در مورد آن شامل <a href="/wiki/%D8%AA%D8%B1%D8%B2%D9%87_%D9%85%D8%A7%D9%84%D9%81%D8%A7%D8%AA%DB%8C" title="ترزه مالفاتی">ترزه مالفاتی</a>، <a href="/wiki/%DB%8C%D9%88%D8%B2%D9%81%DB%8C%D9%86%D9%87_%D8%A8%D8%B1%D9%88%D9%86%D8%B3%D9%88%DB%8C%DA%A9" title="یوزفینه برونسویک">یوزفینه برونسویک</a>، آنا ماریا آوردی<a href="#cite_note-111">[اچ]</a> و آنتونی برنتانو<a href="#cite_note-112">[اح]</a> می‌شوند.<a href="#cite_note-FOOTNOTESolomon1998223–231-113">[۷۳]</a> <figure class="mw-halign-right" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/%D9%BE%D8%B1%D9%88%D9%86%D8%AF%D9%87:Incident_Teplitz_1812.png" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/0/01/Incident_Teplitz_1812.png/306px-Incident_Teplitz_1812.png" decoding="async" width="306" height="266" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/0/01/Incident_Teplitz_1812.png 1.5x" data-file-width="425" data-file-height="369" /></a><figcaption>دیدار بتهوون و <a href="/wiki/%DA%AF%D9%88%D8%AA%D9%87" class="mw-redirect" title="گوته">گوته</a> با خانوادهٔ امپراتوری در شهر <a href="/wiki/%D8%AA%D9%BE%D9%84%DB%8C%D8%AA%D8%B3%D9%87" title="تپلیتسه">تپلیتسه</a>، ژوئیه ۱۸۱۲، که توسط کارل رولینگ<a href="#cite_note-114">[اخ]</a> به تصویر کشیده شده‌است.</figcaption></figure> بتهوون در تپلیتسه با <a href="/wiki/%DA%AF%D9%88%D8%AA%D9%87" class="mw-redirect" title="گوته">گوته</a> که مایل بود با او آشنا شود، ملاقات کرد. این دیدار خوشایندِ هیچ‌کدام از دو طرف نبود. بتهوون نبوغ او را تحسین می‌کرد ولی گوته اخلاق تند و رفتار بتهوون را نمی‌پسندید.<a href="#cite_note-115">[۷۴]</a> گوته هیچ‌گاه دربارهٔ آثار بتهوون اظهار نظر نکرد و در عین حال مخالفتی هم از خود بروز نداد. وی اعتقاد داشت که موسیقی بتهوون هیجان زیادی دارد و ممکن است آرامش او را که طی سالیان دراز و با رنج به‌دست آورده بود، برهم زند. <a href="/wiki/%D9%81%D9%84%DB%8C%DA%A9%D8%B3_%D9%85%D9%86%D8%AF%D9%84%D8%B3%D9%88%D9%86" title="فلیکس مندلسون">مندلسون</a> می‌نویسد:<a href="#cite_note-116">[۷۵]</a><style data-mw-deduplicate="TemplateStyles:r39401425">.mw-parser-output .templatequote{overflow:hidden;margin:1em 0;padding:0 32px}.mw-parser-output .templatequote .templatequotecite{line-height:1.5em;text-align:right;padding-right:1.6em;margin-top:0}</style><blockquote class="templatequote">گوته ابتدا نمی‌خواست که اثری از بتهوون بشنود، اما بالاخره مجبور شد که به آن تن دردهد و موومان اول سمفونی شماره پنج را بشنود. این آهنگ به شدت در او تأثیر کرد ولی گوته نمی‌خواست که هیجانش نمایان شود و گفت: «این آهنگ هیچ تأثیری ندارد جز اینکه فقط شخص را به تعجب می‌اندازد» اگر چه کمی بعد گفت: «این آهنگ پرعظمت و شگف‌انگیز بود، گویی تمام بنای ساختمان می‌خواست فرو بریزد».</blockquote> بتهوون برخلاف گوته، هیچگاه در خدمت اشراف وین نبود و بر این اعتقاد بود که «هنرمندان به‌اندازهٔ اشراف قابل احترام‌اند». در یکی از روزهای ملاقاتِ <a href="/wiki/%DB%8C%D9%88%D9%87%D8%A7%D9%86_%D9%88%D9%84%D9%81%DA%AF%D8%A7%D9%86%DA%AF_%D9%81%D9%88%D9%86_%DA%AF%D9%88%D8%AA%D9%87" title="یوهان ولفگانگ فون گوته">گوته</a> با بتهوون در سال ۱۸۱۲، چنین نقل می‌کنند: «روزی گوته و بتهوون در کوچه‌های ویَن در حال قدم‌زدن بودند. جمعی از اشراف‌زادگان ویَنی از مقابل آن دو در حال عبور از همان کوچه بودند. گوته به بتهوون اشاره می‌کند که بهتر است کناری بروند و به اشراف‌زادگان اجازهٔ عبور دهند. بتهوون با عصبانیت می‌گوید که «ارزش هنرمند بیشتر از اشراف است. آن‌ها باید کنار روند و به ما احترام بگذارند». گوته بتهوون را رها می‌کند و در گوشه‌ای منتظر می‌ماند تا اشراف‌زادگان عبور کنند. کلاهش را به نشانهٔ احترام برمی‌دارد و گردنش را نیز خم می‌کند. بتهوون با همان آهنگ به راهش ادامه می‌دهد. اشراف‌زادگان با دیدن بتهوون کنار می‌روند و راه را برای عبور او باز کرده و به وی ادای احترام می‌کنند. بتهوون هم از میان آن‌ها عبور می‌کند و فقط کلاهش را به نشانهٔ احترام، کمی با دست بالا می‌بَرد. او سپس در انتهای دیگرِ کوچه منتظرِ گوته می‌ماند تا پس از عبورِ اشراف‌زاده‌ها به او بپیوندد».<a href="#cite_note-117">[۷۶]</a> وی در اواخر اکتبر سال ۱۸۱۲، با برادرش «نیکولاوس یوهان» دیدار کرد. او آرزو داشت که یوهان به زندگی مشترک با ترزه اوبرمایر<a href="#cite_note-118">[اد]</a> (زنی که قبلاً فرزند نامشروع داشته)، پایان دهد. ولی قادر به متقاعدکردنِ یوهان برای پایان‌دادن به این روابط نبود و از مقامات محلی و مذهبی درخواست وساطت کرد. اما سرانجام یوهان و ترزه در ۹ نوامبر با هم ازدواج کردند.<a href="#cite_note-FOOTNOTECooper2008212-119">[۷۷]</a> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="۱۸۲۲–۱۸۱۳">۱۸۲۲–۱۸۱۳</h3>[<a href="/w/index.php?title=%D9%84%D9%88%D8%AF%D9%88%DB%8C%DA%AF_%D9%81%D8%A7%D9%86_%D8%A8%D8%AA%D9%87%D9%88%D9%88%D9%86&action=edit&section=8" title="ویرایش بخش: ۱۸۲۲–۱۸۱۳">ویرایش</a>]</div> <figure class="mw-default-size" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/%D9%BE%D8%B1%D9%88%D9%86%D8%AF%D9%87:Beethoven_Letronne.jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/c/c2/Beethoven_Letronne.jpg/170px-Beethoven_Letronne.jpg" decoding="async" width="170" height="201" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/c/c2/Beethoven_Letronne.jpg/255px-Beethoven_Letronne.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/c/c2/Beethoven_Letronne.jpg/340px-Beethoven_Letronne.jpg 2x" data-file-width="493" data-file-height="583" /></a><figcaption>بتهوون (۱۸۱۴)، اثرِ لویی-رُنه لِترون<a href="#cite_note-120">[اذ]</a></figcaption></figure> اوایل سال ۱۸۱۳، ظاهراً بتهوون دورهٔ عاطفی سختی را پشت سر گذاشت و فعالیت آهنگسازی او کاهش یافت. ظاهرِ شخصی وی نیز مانند: نظم، ظرافت و رفتارهای عمومی در بین مردم (به‌خصوص هنگام صَرفِ غذا) تخریب شد. همزمان او از برادرش (که از <a href="/wiki/%D8%A8%DB%8C%D9%85%D8%A7%D8%B1%DB%8C_%D8%B3%D9%84" class="mw-redirect" title="بیماری سل">بیماری سل</a> رنج می‌برد) و خانوادۀ خود مراقبت می‌کرد، و اظهار می‌کرد که زحمت و هزینهٔ این کار، او را بی‌پناه گذاشته‌است.<a href="#cite_note-FOOTNOTELockwood2005278-121">[۷۸]</a> در ژوئن ۱۸۱۳، پس از ایجاد ائتلافی توسط نیروهای تحت رهبری <a href="/wiki/%D8%A2%D8%B1%D8%AA%D9%88%D8%B1_%D9%88%D9%84%D8%B2%D9%84%DB%8C_(%D8%A7%D9%88%D9%84%DB%8C%D9%86_%D8%AF%D9%88%DA%A9_%D9%88%D9%84%DB%8C%D9%86%DA%AF%D8%AA%D9%88%D9%86)" title="آرتور ولزلی (اولین دوک ولینگتون)">آرتور ولزلی</a> و خبری مبنی بر شکست نیروهای <a href="/wiki/%D9%86%D8%A7%D9%BE%D9%84%D8%A6%D9%88%D9%86_%D8%A8%D9%86%D8%A7%D9%BE%D8%A7%D8%B1%D8%AA" title="ناپلئون بناپارت">ناپلئون</a> در شهر <a href="/wiki/%D8%A8%DB%8C%D8%AA%D9%88%D8%B1%DB%8C%D8%A7" title="بیتوریا">بیتوریا</a>، بتهوون مشتاق شد تا قطعه‌ای <a href="/wiki/%D8%A7%D8%B1%DA%A9%D8%B3%D8%AA%D8%B1%D8%A7%D9%84" class="mw-redirect" title="ارکسترال">ارکسترال</a> با موضوع نبردی معروف به پیروزی ولینگتون<a href="#cite_note-122">[ار]</a> بنویسد. این اثر نخستین بار در ۸ دسامبر به‌همراه هفتمین سمفونیِ وی در یک کنسرت خیریه برای قربانیان جنگ اجرا شد. اجرای این اثر مورد استقبال قرار گرفت و محبوب شد (که احتمالاً به‌دلیل برنامهٔ سرگرم‌کننده و ساده‌ای بود که برای این کنسرت به کار بست). این برنامه اجراهای مکرری در کنسرت‌های ژانویه و فوریه ۱۸۱۴ داشت. محبوبیت تجدیدشدهٔ بتهوون منجر به تقاضا برای احیای (بازنویسی) اپرای فیدلیو شد که سومین نسخهٔ اصلاح‌شدهٔ آن در اولین اجرای ماه ژوئیه همان سال، با استقبال خوبی روبرو شد.<a href="#cite_note-FOOTNOTELockwood2005278-121">[۷۸]</a> در تابستان ۱۸۱۴، بتهوون برای اولین بار و پس از پنج سال کم‌کاری، یک سونات پیانو (شمارهٔ ۲۷، اپوس ۹۰) را آهنگسازی کرد. این اثر به‌صورت قابل توجهی نسبت به سونات‌های قبلی او <a href="/wiki/%D8%B1%D9%85%D8%A7%D9%86%D8%AA%DB%8C%D8%B3%D9%85" title="رمانتیسم">رمانتیک</a> بود. وی که مانند بسیاری از آهنگسازان آن دوره، آثاری با مضمونِ وطن‌پرستانه می‌ساخت، این قطعات را برای سرگرمی سران دولت و دیپلمات‌هایی ساخت که در <a href="/wiki/%DA%A9%D9%86%DA%AF%D8%B1%D9%87_%D9%88%DB%8C%D9%86" title="کنگره وین">کنگره وین</a> — که از نوامبر ۱۸۱۴ فعالیت آن آغاز شده بود — شرکت داشتند. از آثار بتهوون با مضمونِ وطن‌پرستانه در این دوره می‌توان به دو مجموعهٔ قطعات، که اولین آن با نام به عزیزان دور، اپوس ۹۸<a href="#cite_note-123">[از]</a> و دومین مجموعه با نام امیدواری، اپوس ۹۴<a href="#cite_note-124">[اژ]</a> (۱۸۱۵) اشاره کرد. تنظیم مجددِ مجموعهٔ قطعات دوم در مقایسه با اولین تنظیم آن در سال ۱۸۰۵ (هدیه‌ای برای <a href="/wiki/%DB%8C%D9%88%D8%B2%D9%81%DB%8C%D9%86%D9%87_%D8%A8%D8%B1%D9%88%D9%86%D8%B3%D9%88%DB%8C%DA%A9" title="یوزفینه برونسویک">یوزفینه برونسویک</a>)، برتری فوق‌العاده‌ای داشت.<a href="#cite_note-FOOTNOTELockwood2005278-121">[۷۸]</a><a href="#cite_note-FOOTNOTECooper199624–25-125">[۷۹]</a> <figure class="mw-default-size mw-halign-right" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/%D9%BE%D8%B1%D9%88%D9%86%D8%AF%D9%87:Beethoven_M%C3%A4hler_1815.jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/8/8f/Beethoven_M%C3%A4hler_1815.jpg/170px-Beethoven_M%C3%A4hler_1815.jpg" decoding="async" width="170" height="215" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/8/8f/Beethoven_M%C3%A4hler_1815.jpg/255px-Beethoven_M%C3%A4hler_1815.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/8/8f/Beethoven_M%C3%A4hler_1815.jpg/340px-Beethoven_M%C3%A4hler_1815.jpg 2x" data-file-width="775" data-file-height="980" /></a><figcaption>پرترهٔ بتهوون (۱۸۱۵)، اثرِ یوزف ویلی‌برورد مِهلِر<a href="#cite_note-126">[اس]</a></figcaption></figure> بین سالهای ۱۸۱۵ و ۱۸۱۷، کارایی بتهوون برای آهنگسازی دوباره کاهش یافت.<a href="#cite_note-FOOTNOTESolomon1998296-127">[۸۰]</a> خودِ او بخشی از این توقف را ناشی از یک بیماری طولانی مدت (که او آن را «تب التهابی» نام نهاده بود) می‌دانست که از اکتبر ۱۸۱۶ شروع شد و بیش از یک سال ادامه داشت.<a href="#cite_note-FOOTNOTECooper2008254-128">[۸۱]</a> زندگی‌نامه‌نویسان دلایل مختلف دیگری را نیز مطرح کرده‌اند که در کاهشِ فعالیت وی نقش داشته‌است، از جملهٔ آنها را علاقه‌های او به عاشقی و ارتباط با زنان یا سیاست‌های سانسورِ شدیدِ دولت اتریش می‌دانستند. بیماری و مرگ برادرش <a href="/wiki/%DA%A9%D8%A7%D8%B3%D9%BE%D8%A7%D8%B1_%D8%A2%D9%86%D8%AA%D9%88%D9%86_%DA%A9%D8%A7%D8%B1%D9%84_%D9%81%D8%A7%D9%86_%D8%A8%D8%AA%D9%87%D9%88%D9%88%D9%86" title="کاسپار آنتون کارل فان بتهوون">کاسپار</a> در اثر <a href="/wiki/%D8%A8%DB%8C%D9%85%D8%A7%D8%B1%DB%8C_%D8%B3%D9%84" class="mw-redirect" title="بیماری سل">بیماری سل</a> نیز ممکن است در این دورهٔ کم‌کاری، نقش داشته باشد. همچنین در مدتی که کاسپار بیمار شده بود، بتهوون برای مراقبت از وی در سال ۱۸۱۵، متحمل هزینه زیادی شد و نتوانست برای مراقبت از خودش پولی داشته باشد.<a href="#cite_note-FOOTNOTESolomon1998301–302-129">[۸۲]</a> پس از درگذشت کاسپار در ۱۵ نوامبر ۱۸۱۵، بتهوون بلافاصله وارد یک درگیری حقوقی طولانی با همسرِ کاسپار، <a href="/wiki/%DB%8C%D9%88%D9%87%D8%A7%D9%86%D8%A7_%D9%81%D8%A7%D9%86_%D8%A8%D8%AA%D9%87%D9%88%D9%88%D9%86" title="یوهانا فان بتهوون">یوهانا فان بتهوون</a>، شد که موضوع آن گرفتنِ سرپرستی کارل، فرزند کاسپار و یوهانا، پس از نه سالگی بود. بتهوون یوهانا را به‌دلیل مدیریت مالی و اخلاقی جزو والدین ناسالم قلمداد می‌کرد (او قبل از ازدواج با کاسپار، دارای یک فرزند نامشروع بود و محکومیت کیفری سرقت نیز داشت) و پیشتر موافقت کاسپار را برای حضانت تنها پسرش جلب کرده بود. نهایتاً بر اساس یک نوشته شبیه وصیت‌نامه از کاسپار (که دیر به‌دست آمده بود)، باعث شد تا سرپرستی کاسپار را به صورت مشترک به وی و یوهانا بدهند.<a href="#cite_note-FOOTNOTESolomon1998301–302-129">[۸۲]</a> در حالی که بتهوون موفق شد خواهر و برادرش را در فوریه ۱۸۱۶ از حضانت خارج کند، پروندهٔ برادرزاده‌اش تا سال ۱۸۲۰ به‌طور کامل حل نشده بود، و او غالباً به دنبال دادخواهی و دیدار با کارل، ابتدا در یک مدرسهٔ غیرانتفاعی و سپس در بهزیستی بود.<a href="#cite_note-FOOTNOTESolomon1998303-130">[۸۳]</a> <figure class="mw-default-size" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/%D9%BE%D8%B1%D9%88%D9%86%D8%AF%D9%87:Karl_van_Beethoven_Miniature_Portrait.jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/a/a5/Karl_van_Beethoven_Miniature_Portrait.jpg/170px-Karl_van_Beethoven_Miniature_Portrait.jpg" decoding="async" width="170" height="210" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/a/a5/Karl_van_Beethoven_Miniature_Portrait.jpg/255px-Karl_van_Beethoven_Miniature_Portrait.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/a/a5/Karl_van_Beethoven_Miniature_Portrait.jpg/340px-Karl_van_Beethoven_Miniature_Portrait.jpg 2x" data-file-width="516" data-file-height="637" /></a><figcaption>پرترهٔ «کارل فان بتهوون» (۱۸۲۰) اثر یک هنرمند ناشناس.</figcaption></figure> بتهوون عشق و علاقهٔ شدیدی به برادرزاده‌اش کارل داشت و در این راه از هیچ کوشش و فداکاری دریغ نمی‌کرد، به همین خاطر متحمل رنج و سختی‌های زیادی شد. وی در این باره می‌نویسد:<a href="#cite_note-131">[۸۴]</a><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r39401425"><blockquote class="templatequote">ای خدای من! ای مدافع و نگه‌دار من! ای تنها پناه من! تو از اعماق دلم باخبری و تو می‌دانی چقدر از کسانی که بر سرِ «کارل» من، گنجینهٔ گران‌بهای من، با من نزاع و کشمکش می‌کنند رنج می‌برم. ای وجودی که نمی‌دانم ترا چگونه بنامم. فریاد مرا بشنو و خواهش سوزان این بدبخت‌ترین مخلوقات خود را برآور.</blockquote> در اوایل سال ۱۸۱۸، سلامتی بتهوون مقداری بهبود یافته بود و برادرزادهٔ وی در ژانویهٔ همان سال به او ملحق شد؛ اما شنوایی‌اش بدتر از قبل شده بود تا جایی که مکالمه نیز برایش دشوار شد و برای این کار نیاز به استفاده از دفترچهٔ یادداشت داشت. همزمان، مدیریت خانواده نیز تا حدودی بهبود یافته بود. نانت اشترایشر<a href="#cite_note-132">[اش]</a>، که در طولِ بیماریِ بتهوون از او مراقبت کرده بود، همچنان به حمایت خود ادامه داد.<a href="#cite_note-FOOTNOTECooper2008260-133">[۸۵]</a> بازدهیِ موسیقی او در سال ۱۸۱۸ هنوز هم تا حدودی کاهش یافته بود، اما کماکان آثار و آهنگ‌هایی ساخت، از جمله <a href="/wiki/%D8%B3%D9%88%D9%86%D8%A7%D8%AA_%D8%B4%D9%85%D8%A7%D8%B1%D9%87_%DB%B2%DB%B9_%D9%BE%DB%8C%D8%A7%D9%86%D9%88_(%D8%A8%D8%AA%D9%87%D9%88%D9%88%D9%86)" title="سونات شماره ۲۹ پیانو (بتهوون)">سونات پیانو شماره ۲۹</a>،<a href="#cite_note-FOOTNOTEThayer1967b659,_717-134">[۸۶]</a> و همچنین طرح‌هایی برای دو سمفونی، که سرانجام در <a href="/wiki/%D8%B3%D9%85%D9%81%D9%88%D9%86%DB%8C_%D8%B4%D9%85%D8%A7%D8%B1%D9%87_%DB%B9_(%D8%A8%D8%AA%D9%87%D9%88%D9%88%D9%86)" title="سمفونی شماره ۹ (بتهوون)">حماسه نهم</a> تجلی یافت.<a href="#cite_note-FOOTNOTESolomon1998322-135">[۸۷]</a> در سال ۱۸۱۸، او مجدداً گرفتار درگیری‌های حقوقی پیرامون کارل شد. سیستم قضاییِ اتریش دارای یک قانون عرفی<a href="#cite_note-136">[اص]</a> برای دادگاه <a href="/wiki/%D9%86%D8%AC%DB%8C%D8%A8%E2%80%8C%D8%B2%D8%A7%D8%AF%DA%AF%DB%8C" title="نجیب‌زادگی">نجیب‌زادگان</a> و بسیاری از دادگاه‌های دیگر برای غیر اشراف‌زاده‌ها بود که از جمله آنها می‌توان به «دادگاه مدنیِ دادستانی وین» اشاره کرد. بتهوون علی‌رغم ارائهٔ شواهد به دادگاه نجیب‌زادگان، نتوانست اشراف‌زادگیِ کارل را ثابت کند و به تبعِ آن، در ۱۸ دسامبر ۱۸۱۸ این پرونده به دادگاهی مدنی منتقل شد، و در آنجا وی حق حضانت خود را از دست داد.<a href="#cite_note-FOOTNOTESolomon1998303-130">[۸۳]</a> او سپس درخواست تجدیدنظر داد و سرپرستی مجدد را به‌دست‌آورد.<a href="#cite_note-FOOTNOTESolomon1998316–321-137">[۸۸]</a> در طولِ سالهای بعد، بتهوون به‌طور مکرر در زندگی برادرزادهٔ خود دخالت می‌کرد، کاری که کارل احساس می‌کرد رفتاری مغرورانه است.<a href="#cite_note-FOOTNOTESolomon1998364–365-138">[۸۹]</a> <figure class="mw-default-size mw-halign-right" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/%D9%BE%D8%B1%D9%88%D9%86%D8%AF%D9%87:Beethoven_7.jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/3/32/Beethoven_7.jpg/170px-Beethoven_7.jpg" decoding="async" width="170" height="247" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/3/32/Beethoven_7.jpg/255px-Beethoven_7.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/3/32/Beethoven_7.jpg/340px-Beethoven_7.jpg 2x" data-file-width="440" data-file-height="640" /></a><figcaption>طرحی از بتهوون (۱۸۱۸)، اثرِ آوگوست کلوبِر<a href="#cite_note-139">[اض]</a></figcaption></figure> بتهوون بعدها کارل را شایستهٔ عشق و محبت خود ندانست و در نامه‌ای به او نوشت: «... اگر باید یکبار دیگر هم مزد رنج‌های من، حق‌ناشناسی و ناسپاسی باشد، بسیار خوب. اگر بنا هست که رشتهٔ ارتباط ما گسیخته شود، چنین باشد! تمام مردمِ بی‌طرف وقتی از این ماجرا باخبر شوند، از تو نفرت خواهند داشت …». نامه‌های بتهوون به کارل، دردناک و غم‌انگیز است و در شکلی ساده‌تر و تاثیرگذارتر، شبیه نامه‌های <a href="/wiki/%D9%85%DB%8C%DA%A9%D9%84%E2%80%8C%D8%A2%D9%86%DA%98" title="میکل‌آنژ">میکل‌آنژ</a> به برادرانش است.<a href="#cite_note-140">[۹۰]</a> بتهوون آرزو داشت و سعی می‌کرد برادرزاده‌اش تحصیلات عالیه داشته باشد یا تاجری معروف شود، اما در این راه ناکام ماند و کارل بیشترِ وقت خود را در قمارخانه‌ها می‌گذراند و از دیگران پول قرض می‌گرفت.<a href="#cite_note-141">[۹۱]</a> بتهوون در نامه‌ای دیگر به او می‌نویسد: «... برای شخص فاسدی چون تو ضرری نخواهد داشت که بکوشی ساده و با حقیقت باشی، دل من از رفتارِ ریاکارانه‌ای که با من داشته‌ای رنج‌ها برده‌است و به آسانی نمی‌توان از یاد برد…». با این حال مهر و محبت او به کارل باعث می‌شود که او را ببخشد و برایش بنویسد: «... پسر عزیزم! دیگر یک کلمه حرف هم لازم نیست، به آغوش من بازگرد، دیگر هیچ حرف تندی از من نخواهی شنید …».<a href="#cite_note-142">[۹۲]</a> در اظهاراتی که به کارل نسبت داده شده‌است گفته‌است: «من خراب و فاسد شده‌ام، عمویم می‌خواست بهترین باشم». و سرانجام کارل در تابستان ۱۸۲۶، تصمیم گرفت با شلیک گلوله‌ای به مغز خود، زندگی‌اش را پایان دهد، اما وی از این حادثه جانِ سالم به‌در برد ولی بتهوون را تا آستانهٔ مرگ از غصه به پیش برد. رفتار کارل در مرگ بتهوون بی‌تأثیر نبود و کسی که بتهوون آرزو داشت هنگام مرگ در بالین او باشد و چشم‌های او را ببندد، حضور نداشت و کارل کسی نبود که بتهوون، «پسرم» می‌نامید.<a href="#cite_note-143">[۹۳]</a> بتهوون در سال ۱۸۱۹، کار بر روی <a href="/wiki/%D9%88%D8%A7%D8%B1%DB%8C%D8%A7%D8%B3%DB%8C%D9%88%D9%86%E2%80%8C%D9%87%D8%A7%DB%8C_%D8%AF%DB%8C%D8%A7%D8%A8%D9%84%DB%8C" title="واریاسیون‌های دیابلی">واریاسیون‌های دیابلی</a> و <a href="/wiki/%D9%85%DB%8C%D8%B3%D8%A7_%D8%B3%D9%88%D9%84%D9%85%D9%86%DB%8C%D8%B3" title="میسا سولمنیس">میسا سولمنیس</a> را شروع کرد و در طی سال‌های بعد سونات‌ها و <a href="/wiki/%D8%A8%D8%A7%DA%AF%D8%A7%D8%AA%D9%84_(%D9%85%D9%88%D8%B3%DB%8C%D9%82%DB%8C)" title="باگاتل (موسیقی)">باگاتل‌های پیانو</a> را برای برآوردنِ مطالباتِ ناشران و رفع نیاز مالی خودش آهنگسازی کرد. وی دوباره در سال ۱۸۲۱ برای مدت طولانی بیمار شد و تحویلِ قطعهٔ «میسا سولمنیس» را در سال ۱۸۲۳، سه سال پس از موعد مقرر به اتمام رساند. در حدود سال ۱۸۲۲، برادرش یوهان شروع به کمک به وی در امور تجارت کرد، از جمله وام‌هایی در مقابلِ مالکیتِ برخی از آثار به او پرداخت کرد.<a href="#cite_note-FOOTNOTESolomon1998360-144">[۹۴]</a> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="۱۸۲۷–۱۸۲۲">۱۸۲۷–۱۸۲۲</h3>[<a href="/w/index.php?title=%D9%84%D9%88%D8%AF%D9%88%DB%8C%DA%AF_%D9%81%D8%A7%D9%86_%D8%A8%D8%AA%D9%87%D9%88%D9%88%D9%86&action=edit&section=9" title="ویرایش بخش: ۱۸۲۷–۱۸۲۲">ویرایش</a>]</div> <figure class="mw-default-size" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/%D9%BE%D8%B1%D9%88%D9%86%D8%AF%D9%87:Beethoven_Waldmuller_1823.jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/9/95/Beethoven_Waldmuller_1823.jpg/170px-Beethoven_Waldmuller_1823.jpg" decoding="async" width="170" height="198" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/9/95/Beethoven_Waldmuller_1823.jpg/255px-Beethoven_Waldmuller_1823.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/9/95/Beethoven_Waldmuller_1823.jpg/340px-Beethoven_Waldmuller_1823.jpg 2x" data-file-width="1050" data-file-height="1226" /></a><figcaption>پرترهٔ بتهوون (۱۸۲۳)، اثرِ فردیناند گِئورگ والدمولر<a href="#cite_note-145">[اط]</a></figcaption></figure> بتهوون نسبت به عدمِ استقبال اهالی وین از آثارش گلایه داشت. او در سال ۱۸۲۲ خطاب به فریدریش روخلیتس<a href="#cite_note-146">[اظ]</a> (منتقد هنری و موسیقی‌شناس آلمانی)، که به دیدار او رفته بود، می‌گوید:<a href="#cite_note-FOOTNOTEThayer1967b801-147">[۹۵]</a> <link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r39401425"><blockquote class="templatequote">شما در اینجا چیزی از من نخواهی شنید… <a href="/wiki/%D9%81%DB%8C%D8%AF%D9%84%DB%8C%D9%88" title="فیدلیو">فیدلیو</a>؟ نه می‌خواهند آن را نمایش دهند و نه می‌خواهند بشنوند. سمفونی‌ها؟ آنها برای این وقت ندارند. کنسرتوهای من؟ هر کس فقط برای چیزهایی که خودش ساخته‌است تلاش می‌کند. قطعات <a href="/wiki/%D8%AA%DA%A9%E2%80%8C%D9%86%D9%88%D8%A7%D8%B2%DB%8C" title="تک‌نوازی">سولو</a>؟ آنها مدت‌ها پیش از مُد افتاده‌اند و اینجا مُد همه چیز است. حداکثر <a href="/wiki/%D8%A7%DB%8C%DA%AF%D9%86%D8%A7%D8%AA%D8%B3_%D8%B4%D9%88%D9%BE%D8%A7%D9%86%D8%AA%D8%B3%DB%8C%DA%AF" title="ایگناتس شوپانتسیگ">شوپانتسیگ</a>، گهگاهی یک <a href="/wiki/%DA%A9%D9%88%D8%A7%D8%B1%D8%AA%D8%AA" title="کوارتت">کوارتت</a> (به آنها) تحمیل می‌کند.</blockquote> در همین سال دریافتِ دو حق‌الزحمه، چشم‌انداز مالیِ بتهوون را بهبود بخشید. انجمن فیلارمونیک سلطنتی<a href="#cite_note-148">[اع]</a> در لندن، پیش پرداختی برای سمفونی ارائه داد. همچنین شاهزاده نیکلاس گولیتسین<a href="#cite_note-149">[اغ]</a> از <a href="/wiki/%D8%B3%D9%86%D8%AA_%D9%BE%D8%AA%D8%B1%D8%B2%D8%A8%D9%88%D8%B1%DA%AF" title="سنت پترزبورگ">سنت پترزبورگ</a> پیشنهاد داد دستمزدِ بتهوون برای سه <a href="/wiki/%DA%A9%D9%88%D8%A7%D8%B1%D8%AA%D8%AA_%D8%B2%D9%87%DB%8C" title="کوارتت زهی">کوارتت زهی</a> را بپردازد. این اولین حق‌الزحمه برای تحققِ سمفونی نهم بود که نخستین بار به همراه «میسا سولمنیس» در ۷ مه ۱۸۲۴ در سالن تئاترِ کِرْنْتْنِرتور<a href="#cite_note-150">[اف]</a> <a href="/wiki/%D9%88%DB%8C%D9%86" title="وین">وین</a> اجرا شد و باعث تحسین فراوان «روزنامه عمومی موسیقی» (چاپ آلمان) شد و نوشت که این اثر «نبوغی وصف‌ناشدنی از دنیای جدید را به ما نشان داد». <a href="/wiki/%DA%A9%D8%A7%D8%B1%D9%84_%DA%86%D8%B1%D9%86%DB%8C" title="کارل چرنی">کارل چرنی</a> نوشت که در سمفونی «نفسی تازه، سرشار از جنب و جوش و نیروی جوانی دمیده شده‌است» و اینکه «همان اندازه قدرت، نوآوری و زیبایی در آن هست که در دیگر آثار این مرد اصیل وجود دارد، اگرچه او یقیناً گاهی چنان موسیقی را نوشته که کلاه‌گیس‌داران قدیمی سرِ خود را (به علامت رضایت) تکان دهند». اما برخلاف کنسرت‌های قبلی که پرسودتر بود، از این کنسرت پول زیادی به دست نیامد، زیرا هزینه‌های اجرای آن به‌طور قابل توجهی بیشتر بود.<a href="#cite_note-FOOTNOTECooper2008317-151">[۹۶]</a> دومین کنسرت در تاریخ ۲۴ مه برگزار شد و اگرچه تهیه‌کنندهٔ آن، حداقلِ هزینه را برای بتهوون تضمین کرد، اما از این کنسرت موفقیتی حاصل نشد. برادرزاده‌اش کارل گفته‌است که دلیل این عدم موفقیت، آن بود که «بسیاری از افراد (قبلاً) از کشور رفته بودند».<a href="#endnote_شیندلر">∗</a> این آخرین کنسرت عمومی بتهوون بود.<a href="#cite_note-FOOTNOTECooper2008318-152">[۹۷]</a> در سال ۱۸۲۵، نُه سمفونی او در یک دوره، برای اولین بار توسط <a href="/wiki/%D8%A7%D8%B1%DA%A9%D8%B3%D8%AA%D8%B1_%DA%AF%D9%88%D8%A7%D9%86%D8%AF%D9%87%D8%A7%D9%88%D8%B3" title="ارکستر گواندهاوس">ارکستر گواندهاوس</a> <a href="/wiki/%D9%84%D8%A7%DB%8C%D9%BE%D8%B2%DB%8C%DA%AF" title="لایپزیگ">لایپزیگ</a> تحت <a href="/wiki/%D8%B1%D9%87%D8%A8%D8%B1_(%D9%85%D9%88%D8%B3%DB%8C%D9%82%DB%8C)" title="رهبر (موسیقی)">رهبری</a> یوهان فیلیپ کریستیان شولتز اجرا شد. این دورهٔ کنسرت در سال ۱۸۲۶، بار دیگر تکرار شد.<a href="#cite_note-153">[۹۸]</a><a href="#cite_note-154">[۹۹]</a> سپس بتهوون به نوشتن <a href="/wiki/%DA%A9%D9%88%D8%A7%D8%B1%D8%AA%D8%AA_%D8%B2%D9%87%DB%8C" title="کوارتت زهی">کوارتت‌های زهی</a> برای شاهزاده نیکلاس گولیتسین روی آورد. این مجموعه از کوارتت‌ها، معروف به <a href="/wiki/%DA%A9%D9%88%D8%A7%D8%B1%D8%AA%D8%AA%E2%80%8C%D9%87%D8%A7%DB%8C_%D8%B2%D9%87%DB%8C_%D9%BE%D8%A7%DB%8C%D8%A7%D9%86%DB%8C_(%D8%A8%D8%AA%D9%87%D9%88%D9%88%D9%86)" title="کوارتت‌های زهی پایانی (بتهوون)">آخرین کوارتت‌ها</a>، فراتر از چیزی بود که در آن زمان نوازندگان یا شنوندگان انتظار داشتند. آهنگساز <a href="/wiki/%D9%84%D9%88%DB%8C%DB%8C_%D8%A7%D8%B4%D9%BE%D9%88%D8%B1" title="لویی اشپور">لویی اشپور</a>، آنها را «غیرقابل کشف» و «وحشتِ اصلاح‌نشدنی» نامید. نظرها پس از اولین استقبالِ مبهم، بسیار تغییر کرد. فرم‌ها و ایده‌های این اثر الهام‌بخشِ آهنگسازانی چون <a href="/wiki/%D8%B1%DB%8C%D8%B4%D8%A7%D8%B1%D8%AF_%D9%88%D8%A7%DA%AF%D9%86%D8%B1" title="ریشارد واگنر">ریشارد واگنر</a> و <a href="/wiki/%D8%A8%D9%84%D8%A7_%D8%A8%D8%A7%D8%B1%D8%AA%D9%88%DA%A9" title="بلا بارتوک">بلا بارتوک</a> شد که بعداً به این سبک ادامه دادند. از «آخرین کوارتت‌ها»، چهاردهمین کوارتت (در <a href="/wiki/%D8%AF%D9%88_%D8%AF%DB%8C%D8%B2_%D9%85%DB%8C%D9%86%D9%88%D8%B1" title="دو دیز مینور">دو دیز مینور</a>، اپوس ۱۳۱)، مورد علاقهٔ بتهوون و گزینهٔ اول او بود؛ وی این اثر را به‌عنوان کامل‌ترین اثر مجردِ خود ارزیابی می‌کرد.<a href="#cite_note-FOOTNOTEMorris2010213-155">[۱۰۰]</a> آخرین آرزوی موسیقایی <a href="/wiki/%D9%81%D8%B1%D8%A7%D9%86%D8%AA%D8%B3_%D8%B4%D9%88%D8%A8%D8%B1%D8%AA" title="فرانتس شوبرت">شوبرت</a>، شنیدن «کوارتت اپوس ۱۳۱» بود، که در ۱۴ نوامبر ۱۸۲۸ (پنج روز قبل از مرگش) آن را شنید.<a href="#cite_note-FOOTNOTEWinter1994245-156">[۱۰۱]</a> بتهوون «آخرین کوارتت‌ها» را هنگام ناخوشی نوشت. در آوریل ۱۸۲۵ در بستر بیماری افتاد و حدود یک ماه طول کشید. او در هنگام این بیماری یا به عبارت دقیق‌تر پس از بهبودی از این بیماری، به‌یاد آورد که موومان نیمه‌تمام و آهستهٔ کوارتت پانزدهم را باید به‌خوبی تکمیل کند و به اتمام برساند. او این قسمت را «شکرگزاری مقدس» به <a href="/wiki/%D8%A7%D9%84%D9%88%D9%87%DB%8C%D8%AA" title="الوهیت">الوهیت</a> خواند.<a href="#cite_note-FOOTNOTEKermanTysonBurnham2001§_9-157">[۱۰۲]</a> بتهوون در ادامه، تکمیلِ کوارتت‌هایی را که اکنون شمارهٔ آنها سیزدهم، چهاردهم و شانزدهم است، به‌پایان رساند. آخرین اثری که بتهوون تمام کرد، موومان نهاییِ کوارتت سیزدهم بود که برایش یک قطعهٔ جایگزین، به‌جای قسمت دشوارِ <a href="/wiki/%D9%81%D9%88%DA%AF_%D8%A8%D8%B2%D8%B1%DA%AF" title="فوگ بزرگ">فوگ بزرگ</a> نوشت.<a href="#cite_note-FOOTNOTEKermanTysonBurnham2001§10-158">[۱۰۳]</a> اندکی پس از آن، در دسامبر سال ۱۸۲۶، بیماری وی دوباره شدت یافت و با <a href="/wiki/%D8%A7%D8%B3%D8%AA%D9%81%D8%B1%D8%A7%D8%BA" title="استفراغ">استفراغ</a> و <a href="/wiki/%D8%A7%D8%B3%D9%87%D8%A7%D9%84" title="اسهال">اسهال</a> همراه شد.<a href="#cite_note-FOOTNOTEKermanTysonBurnham2001§11-159">[۱۰۴]</a><a href="#cite_note-FOOTNOTEThayer1967b1017–1024-160">[۱۰۵]</a> در ۳۱ ژوئیهٔ ۱۸۲۶، برادرزادهٔ بتهوون، که پس از شلیک به خود با هدف خودکشی، زنده مانده و در خانهٔ مادرش بهبود یافته بود، با بتهوون آشتی کرد، اما کارل اصرار داشت به ارتش بپیوندد و آخرین دیدارش با بتهوون، ژانویهٔ سال ۱۸۲۷ بود.<a href="#cite_note-161">[۱۰۶]</a> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="بیماری_و_مرگ">بیماری و مرگ</h3>[<a href="/w/index.php?title=%D9%84%D9%88%D8%AF%D9%88%DB%8C%DA%AF_%D9%81%D8%A7%D9%86_%D8%A8%D8%AA%D9%87%D9%88%D9%88%D9%86&action=edit&section=10" title="ویرایش بخش: بیماری و مرگ">ویرایش</a>]</div> <style data-mw-deduplicate="TemplateStyles:r39598369">.mw-parser-output .quotebox{background-color:#F9F9F9;border:1px solid #aaa;box-sizing:border-box;padding:10px;font-size:88%;max-width:100%}.mw-parser-output .quotebox.floatleft{margin:.5em 1.4em .8em 0}.mw-parser-output .quotebox.floatright{margin:.5em 0 .8em 1.4em}.mw-parser-output .quotebox.centered{overflow:hidden;position:relative;margin:.5em auto .8em auto}.mw-parser-output .quotebox.floatleft span,.mw-parser-output .quotebox.floatright span{font-style:inherit}.mw-parser-output .quotebox>blockquote{margin:0;padding:0;border-right:0;font-family:inherit;font-size:inherit}.mw-parser-output .quotebox-title{text-align:center;font-size:110%;font-weight:bold}.mw-parser-output .quotebox-quote>:first-child{margin-top:0}.mw-parser-output .quotebox-quote:last-child>:last-child{margin-bottom:0}.mw-parser-output .quotebox-quote.quoted:before{font-family:"Times New Roman",serif;font-weight:bold;font-size:large;color:gray;content:" “ ";vertical-align:-45%;line-height:0}.mw-parser-output .quotebox-quote.quoted:after{font-family:"Times New Roman",serif;font-weight:bold;font-size:large;color:gray;content:" ” ";line-height:0}.mw-parser-output .quotebox .left-aligned{text-align:left}.mw-parser-output .quotebox .right-aligned{text-align:right}.mw-parser-output .quotebox .center-aligned{text-align:center}.mw-parser-output .quotebox .quote-title,.mw-parser-output .quotebox .quotebox-quote{display:block}.mw-parser-output .quotebox cite{display:block;font-style:normal}@media screen and (max-width:640px){.mw-parser-output .quotebox{width:100%!important;margin:0 0 .8em!important;float:none!important}}</style><div class="quotebox pullquote floatright" style="width:306px; R;"> <blockquote class="quotebox-quote right-aligned" style=""> «<a href="/wiki/%D8%A7%DB%8C%DA%AF%D9%86%D8%A7%D8%AA%D8%B3_%D9%85%D8%B4%D9%87%E2%80%8C%D9%84%D8%B3" title="ایگناتس مشه‌لس">مشه‌لس</a> عزیزم!<div style="clear:both;"></div>در ۲۷ فوریه چهارمین جراحی من انجام گرفت و حالا علایم مسلمی نشان می‌دهند که باید در انتظار یک عمل جراحی پنجم هم باشم. آیا این کارها به کجا خواهد کشید؟ و آیا اگر هنوز هم این وضع مدتی طول بکشد، چه بر سرم خواهد آمد؟ حقیقتاً که قسمت من در زندگانی خیلی سخت بوده‌است، ولی به ارادهٔ تقدیر سر می‌سپارم و از خدا می‌خواهم در مشیت الهی خود چنین بخواهد که تا وقتی مقدر است، این زندگانی بدتر از مرگ را تحمل کنم، لااقل از احتیاج مصون بمانم. این به من نیرو خواهد بخشید تا بتوانم مقدرات خود را هر قدر هم تلخ و دهشتناک باشد، تحمل کنم و به مشیت اعلای الهی تسلیم باشم.» </blockquote> <cite class="left-aligned" style="">لودویگ فان بتهوون<a href="#cite_note-162">[۱۰۷]</a></cite> </div> در اواخرِ پاییز ۱۸۲۶، بتهوون در راه بازگشت از سفری به ییلاق‌های اطرافِ وین، به‌شدت دچار سرماخوردگی و <a href="/wiki/%D8%B3%DB%8C%D9%86%D9%87%E2%80%8C%D9%BE%D9%87%D9%84%D9%88" title="سینه‌پهلو">سینه‌پهلو</a> شد و در منزلش بستری گردید. برادرزاده‌اش را در پیِ <a href="/wiki/%D8%B7%D8%A8%DB%8C%D8%A8" class="mw-redirect" title="طبیب">طبیب</a> فرستادند اما نقل می‌شود که وی این مأموریت را فراموش کرده و پس از دو روز به یاد می‌آورد که چه کاری داشته‌است.<a href="#cite_note-163">[۱۰۸]</a> بتهوون در هنگام بستری بدون پرستار بود و برادرزاده‌اش نیز مشغول بازی <a href="/wiki/%D8%A8%DB%8C%D9%84%DB%8C%D8%A7%D8%B1%D8%AF" title="بیلیارد">بیلیارد</a> بود و پول‌هایی هم که از بتهوون می‌گرفت، خرج <a href="/wiki/%D9%82%D9%85%D8%A7%D8%B1" title="قمار">قمار</a> می‌کرد. سرانجام مستخدم میخانه‌ای که کارل در آنجا قماربازی می‌کرد، <a href="/wiki/%D8%B7%D8%A8%DB%8C%D8%A8" class="mw-redirect" title="طبیب">طبیبی</a> را به بالین بتهوون فرستاد. پزشک که او را با صورت برافروخته و تنگیِ نفسِ شدید مشاهده کرد، برای مشورت از <a href="/wiki/%D8%AC%D8%B1%D8%A7%D8%AD" title="جراح">جراح</a> معروف شهر کمک خواست و بتهوون تحت عمل جراحی قرار گرفت.<a href="#cite_note-164">[۱۰۹]</a> او چهار بار در تاریخ‌های ۲۰ دسامبر ۱۸۲۶، ۸ ژانویه، ۲ فوریه و ۲۷ فوریهٔ ۱۸۲۷، تحت عمل جراحی قرار گرفت و جسم نیرومند وی به‌مدت سه ماه با بیماری دست و پنجه نرم می‌کرد.<a href="#cite_note-165">[۱۱۰]</a> در این زمان خیلی از دوستان بتهوون او را فراموش کرده بودند و اگر کمک‌های دوستان انگلیسی وی نبود، آخرین روزهای زندگی‌اش با فلاکتِ بیشتری سپری می‌شد.<a href="#cite_note-166">[۱۱۱]</a> از اواخر فوریه، حال بتهوون رو به وخامت گذاشت، <a href="/wiki/%DB%8C%D9%88%D9%87%D8%A7%D9%86_%D9%86%D9%BE%D9%88%D9%85%D9%88%DA%A9_%D9%87%D9%88%D9%85%D9%84" title="یوهان نپوموک هومل">یوهان نپوموک هومل</a> کدورت‌های خود را با بتهوون به فراموشی سپرد و به همراه همسرش در ششم مارس، به دیدار بتهوون شتافت. وی پس از دیدنِ بتهوون نتوانست مانع از ریختن اشک خود شود.<a href="#cite_note-167">[۱۱۲]</a> <a href="/wiki/%D9%81%D8%B1%D8%AF%DB%8C%D9%86%D8%A7%D9%86%D8%AF_%D9%87%DB%8C%D9%84%D8%B1" title="فردیناند هیلر">فردیناند هیلر</a> که در زمان بیماری و چند روز قبل از مرگ، به ملاقات بتهوون آمده بود، می‌گوید:<a href="#cite_note-168">[۱۱۳]</a> <link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r39401425"><blockquote class="templatequote">بتهوون در حالیکه لباس خاکستری بلندی به تن داشت و کفش‌های بزرگی تا زانو پوشیده بود، جلوی پنجره دراز کشیده بود و نمی‌توانست چیزی بگوید. قطرات عرق روی پیشانی او چون مروارید می‌درخشید. همسرِ <a href="/wiki/%DB%8C%D9%88%D9%87%D8%A7%D9%86_%D9%86%D9%BE%D9%88%D9%85%D9%88%DA%A9_%D9%87%D9%88%D9%85%D9%84" title="یوهان نپوموک هومل">هومل</a> دستمالی خیس کرده روی پیشانی‌اش گذاشت. من هیچ‌گاه نمی‌توانم نگاهی که در کمالِ حق‌شناسی به ما افکنده بود، فراموش کنم. در این هنگام بتهوون قلم برداشت و وصیت‌نامهٔ مختصری به برادرزاده‌اش (کارل) نوشت.</blockquote> بتهوون بیشتر ماه‌های باقی‌مانده از عمرش در بستر بود و بسیاری از دوستانش برای ملاقات به آنجا می‌آمدند. وی در ۲۶ مارس ۱۸۲۷ در سن ۵۶ سالگی درگذشت. این باور نیز وجود دارد که رفتار و خودکشی نافرجام برادرزاده‌اش کارل، در مرگ زودهنگام بتهوون تأثیر داشته‌است.<a href="#endnote_کارل">∗</a> دوست وی آنسلم هوتنبرنر<a href="#cite_note-169">[اق]</a>، که در لحظهٔ مرگ حضور داشت، گفت که: «حدود ساعت پنج بعدازظهر در لحظهٔ مرگ، طوفان و رعدوبرق وجود داشت، بتهوون چشمان خود را باز کرد و چند لحظه با دست راست مشت گره‌کرده‌اش را بالا برد و پس از آن نه نفسی وجود داشت و نه ضربان قلبی».<a href="#cite_note-FOOTNOTEThayer1967b1050–1051-170">[۱۱۴]</a> <a href="/wiki/%DA%A9%D8%A7%D9%84%D8%A8%D8%AF%D8%B4%DA%A9%D8%A7%D9%81%DB%8C" title="کالبدشکافی">کالبدشکافی</a> آسیب قابل توجهی در کبد را نشان می‌داد که ممکن است به دلیلِ مصرف سنگینِ الکل باشد.<a href="#cite_note-FOOTNOTECooper2008318,_349-171">[۱۱۵]</a> همچنین آسیب‌دیدگی در اعصاب شنوایی و سایر اعضای بدن نیز مشاهده شد.<a href="#cite_note-FOOTNOTESaccentiSmildeSaris2011-172">[۱۱۶]</a><a href="#cite_note-FOOTNOTESaccentiSmildeSaris2012-173">[۱۱۷]</a> در مراسم تشییعِ جنازهٔ بتهوون در ۲۹ مارس ۱۸۲۷، طبق تخمین‌های متفاوتی که از شاهدان عینی نقل می‌شود، حدود ده تا سی هزار نفر حضور داشته‌اند که تا آن زمان بی‌سابقه بود.<a href="#cite_note-FOOTNOTEGibbs2000139-174">[۱۱۸]</a> <a href="/wiki/%D9%81%D8%B1%D8%A7%D9%86%D8%AA%D8%B3_%D8%B4%D9%88%D8%A8%D8%B1%D8%AA" title="فرانتس شوبرت">فرانتس شوبرت</a>، که مشعل‌دارِ این مراسم بود، یک سال بعد درگذشت و در کنار او دفن شد. تشییع پیکر وی پس از خواندن <a href="/wiki/%D9%85%D8%B3_(%D9%85%D9%88%D8%B3%DB%8C%D9%82%DB%8C)" title="مس (موسیقی)">مناجات</a> و <a href="/wiki/%D8%B1%DA%A9%D9%88%D8%A6%DB%8C%D9%85" class="mw-redirect" title="رکوئیم">دعای آمرزش</a> در کلیسای مقدس<a href="#cite_note-175">[اک]</a>، به گورستان اختصاصی در قبرستان واهرینگ<a href="#cite_note-176">[اگ]</a>، شمال غربیِ وین، منتقل و به خاک سپرده شد. در سال ۱۸۶۲ (چند سال پس از <a href="/wiki/%D8%AE%D8%A7%DA%A9%E2%80%8C%D8%B3%D9%BE%D8%A7%D8%B1%DB%8C" class="mw-redirect" title="خاک‌سپاری">خاک‌سپاری</a>) بقایای جسدِ وی برای مطالعه مجدد نبش قبر شد و در سال ۱۸۸۸ به <a href="/wiki/%DA%AF%D9%88%D8%B1%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86_%D9%85%D8%B1%DA%A9%D8%B2%DB%8C_%D9%88%DB%8C%D9%86" title="گورستان مرکزی وین">گورستان مرکزی وین</a> (در کنار قبر شوبرت) منتقل شد.<a href="#cite_note-FOOTNOTECooper2008318,_349-171">[۱۱۵]</a> <style data-mw-deduplicate="TemplateStyles:r26758752/mw-parser-output/.tmulti">.mw-parser-output .tmulti .thumbinner{display:flex;flex-direction:column}.mw-parser-output .tmulti .trow{display:flex;flex-direction:row;clear:left;flex-wrap:wrap;width:100%;box-sizing:border-box}.mw-parser-output .tmulti .tsingle{margin:1px;float:left}.mw-parser-output .tmulti .theader{clear:both;font-weight:bold;text-align:center;align-self:center;background-color:transparent;width:100%}.mw-parser-output .tmulti .thumbcaption{text-align:right;background-color:transparent}.mw-parser-output .tmulti .text-align-left{text-align:left}.mw-parser-output .tmulti .text-align-right{text-align:right}.mw-parser-output .tmulti .text-align-center{text-align:center}@media all and (max-width:720px){.mw-parser-output .tmulti .thumbinner{width:100%!important;box-sizing:border-box;max-width:none!important;align-items:center}.mw-parser-output .tmulti .trow{justify-content:center}.mw-parser-output .tmulti .tsingle{float:none!important;max-width:100%!important;box-sizing:border-box;text-align:center}.mw-parser-output .tmulti .thumbcaption{text-align:center}}</style><div class="thumb tmulti tnone center"><div class="thumbinner multiimageinner" style="width:902px;max-width:902px"><div class="trow"><div class="tsingle" style="width:311px;max-width:311px"><div class="thumbimage"><a href="/wiki/%D9%BE%D8%B1%D9%88%D9%86%D8%AF%D9%87:Teltscher-beethoven.jpg" class="mw-file-description"><img alt="" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/a/ac/Teltscher-beethoven.jpg/309px-Teltscher-beethoven.jpg" decoding="async" width="309" height="254" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/a/ac/Teltscher-beethoven.jpg 1.5x" data-file-width="420" data-file-height="345" /></a></div><div class="thumbcaption">بتهوون در بستر مرگ، طرحی از ژوزف ادوارد تلچر<a href="#cite_note-177">[ال]</a></div></div><div class="tsingle" style="width:392px;max-width:392px"><div class="thumbimage"><a href="/wiki/%D9%BE%D8%B1%D9%88%D9%86%D8%AF%D9%87:Beethoven_Funerals.jpg" class="mw-file-description"><img alt="" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/f/fa/Beethoven_Funerals.jpg/390px-Beethoven_Funerals.jpg" decoding="async" width="390" height="255" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/f/fa/Beethoven_Funerals.jpg/585px-Beethoven_Funerals.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/f/fa/Beethoven_Funerals.jpg/780px-Beethoven_Funerals.jpg 2x" data-file-width="1858" data-file-height="1215" /></a></div><div class="thumbcaption">مراسم خاکسپاری بتهوون، اثر فرانتس گوستاو اشتوبر<a href="#cite_note-178">[ام]</a></div></div><div class="tsingle" style="width:193px;max-width:193px"><div class="thumbimage"><a href="/wiki/%D9%BE%D8%B1%D9%88%D9%86%D8%AF%D9%87:Zentralfriedhof_Vienna_-_Beethoven.JPG" class="mw-file-description"><img alt="" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/5/5a/Zentralfriedhof_Vienna_-_Beethoven.JPG/191px-Zentralfriedhof_Vienna_-_Beethoven.JPG" decoding="async" width="191" height="255" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/5/5a/Zentralfriedhof_Vienna_-_Beethoven.JPG/287px-Zentralfriedhof_Vienna_-_Beethoven.JPG 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/5/5a/Zentralfriedhof_Vienna_-_Beethoven.JPG/382px-Zentralfriedhof_Vienna_-_Beethoven.JPG 2x" data-file-width="1920" data-file-height="2560" /></a></div><div class="thumbcaption">آرامگاه بتهوون در وین</div></div></div></div></div> پس از مرگ بتهوون، تمام نوشته‌ها، دفاتر یادداشت روزانه، کتاب‌های خطی، موسیقی و اثاثیهٔ وی به حراج گذاشته شد و به فروش رفت. در میان کتاب‌ها، آثاری علمی و ادبی وجود داشت که مسیر فکری بتهوون را نشان می‌داد که این امر موجب توقیف برخی از کتاب‌ها توسط پلیس شد و از حراج و فروش آن جلوگیری کردند، چرا که موضوع آنها بر ضد سلطنت، اشرافیت و دین مسیح بود.<a href="#cite_note-179">[۱۱۹]</a> در مورد علت مرگ وی اختلاف‌نظر وجود دارد: <a href="/wiki/%D8%B3%DB%8C%D8%B1%D9%88%D8%B2" title="سیروز">سیروز</a>، <a href="/wiki/%D8%B3%DB%8C%D9%81%D9%84%DB%8C%D8%B3" title="سیفلیس">سیفلیس</a>، <a href="/wiki/%D9%87%D9%BE%D8%A7%D8%AA%DB%8C%D8%AA_%D8%A2" class="mw-redirect" title="هپاتیت آ">هپاتیت آ</a>، <a href="/wiki/%D9%85%D8%B3%D9%85%D9%88%D9%85%DB%8C%D8%AA_%D8%B3%D8%B1%D8%A8" class="mw-redirect" title="مسمومیت سرب">مسمومیت سرب</a>، <a href="/wiki/%D8%B3%D8%A7%D8%B1%DA%A9%D9%88%D8%A6%DB%8C%D8%AF%D9%88%D8%B2" title="سارکوئیدوز">سارکوئیدوز</a> و <a href="/wiki/%D8%A8%DB%8C%D9%85%D8%A7%D8%B1%DB%8C_%D9%88%DB%8C%D9%BE%D9%84" title="بیماری ویپل">بیماری ویپل</a>، همه پیشنهاد شده‌اند.<a href="#cite_note-FOOTNOTEMai2006-180">[۱۲۰]</a> دوستان و بازدیدکنندگان قبل و بعد از مرگ وی، چین‌هایی از موی او برداشتند که برخی از آنها نیز حفظ شده‌اند و مورد تجزیه و تحلیل بیشتر قرار گرفته‌اند؛ همان‌طور که قطعاتی از جمجمه نیز در هنگام بازبینی در سال ۱۸۶۲، برداشته شده‌است.<a href="#cite_note-FOOTNOTEMeredith20052–3-181">[۱۲۱]</a> برخی از این تجزیه و تحلیل‌ها منجر به ادعاهای بحث‌برانگیزی مبنی بر اینکه وی با <a href="/wiki/%D8%AF%D9%88%D8%B2_%D8%AF%D8%A7%D8%B1%D9%88" class="mw-redirect" title="دوز دارو">دوزهای</a> زیاد از درمان‌هایی مبتنی بر سرب (که تحت تجویزِ پزشک بوده) و به‌طور تصادفی، مرگ وی بر اثر <a href="/wiki/%D8%B3%D9%85" title="سم">سم</a> بوده‌است.<a href="#cite_note-FOOTNOTEEisinger2008-182">[۱۲۲]</a><a href="#cite_note-FOOTNOTELorenz2007-183">[۱۲۳]</a> در سال ۲۰۱۲، در پیِ سرقت‌های سنگینِ آرامگاه‌های سایر آهنگسازان مشهور وین، آرامگاه وی نیز مورد بررسی قرار گرفت و مشخص شد که دندان‌های وی به سرقت رفته‌است.<a href="#cite_note-184">[۱۲۴]</a> در ۲۲ مارس ۲۰۲۳، مجلهٔ کارنت بیولوژی<a href="#cite_note-185">[ان]</a> اعلام کرد طبق تحقیقات انجام‌شدهٔ دانشمندان بر روی <a href="/wiki/%D8%AF%DB%8C%E2%80%8C%D8%A7%D9%86%E2%80%8C%D8%A7%DB%8C" title="دی‌ان‌ای">دی‌ان‌ای</a> پنج تار موی بتهوون که اطمینان داشتند معتبر است، وی دارای <a href="/wiki/%D9%86%D8%A7%D9%87%D9%86%D8%AC%D8%A7%D8%B1%DB%8C_%DA%98%D9%86%D8%AA%DB%8C%DA%A9%DB%8C" title="ناهنجاری ژنتیکی">اختلال ژنتیکی</a> در کبد بوده‌است که در اواخر عمر به بیماری <a href="/wiki/%D9%87%D9%BE%D8%A7%D8%AA%DB%8C%D8%AA_%D8%A8" title="هپاتیت ب">هپاتیت ب</a> نیز مبتلا شده‌است و نتیجه می‌گیرند که این دو عامل همراه با نوشیدن زیاد الکل، می‌تواند دلایلی کافی برای مرگ بتهوون باشد.<a href="#cite_note-186">[۱۲۵]</a> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="آهنگسازی">آهنگسازی</h2>[<a href="/w/index.php?title=%D9%84%D9%88%D8%AF%D9%88%DB%8C%DA%AF_%D9%81%D8%A7%D9%86_%D8%A8%D8%AA%D9%87%D9%88%D9%88%D9%86&action=edit&section=11" title="ویرایش بخش: آهنگسازی">ویرایش</a>]</div> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="سبک">سبک</h3>[<a href="/w/index.php?title=%D9%84%D9%88%D8%AF%D9%88%DB%8C%DA%AF_%D9%81%D8%A7%D9%86_%D8%A8%D8%AA%D9%87%D9%88%D9%88%D9%86&action=edit&section=12" title="ویرایش بخش: سبک">ویرایش</a>]</div> <link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r39598369"><div class="quotebox pullquote floatleft" style="width:300px; R;"> <blockquote class="quotebox-quote right-aligned" style=""> <ul><li>«موسیقی باید آتشِ آدمی را برافروزد.»</li> <li>«برای چه این آهنگ‌ها را می‌نویسم؟ آنچه در قلبم دارم باید بیرون بریزد، و برای همین می‌نویسم.»</li> <li>«آیا باور می‌کنید که وقتی روح با من سخن می‌گوید، مثل این است که که یک ویولنِ مقدس در گوشم صدا می‌کند و هر چه او می‌سراید، می‌نویسم.»</li> <li>«موسیقی حالتِ درک و کشفی است که از هر دانش و فلسفه‌ای برتر است … کسی که به اعماق معانیِ موسیقیِ من راه یابد، از بند تمام بدبختی‌هایی که مردمان را به دنبال خود می‌کشاند، آزاد خواهد بود.»</li></ul> </blockquote> <cite class="left-aligned" style="">لودویگ فان بتهوون<a href="#cite_note-187">[۱۲۶]</a></cite> </div> بتهوون که متعلق به نسلی جوانتر از <a href="/wiki/%DB%8C%D9%88%D8%B2%D9%81_%D9%87%D8%A7%DB%8C%D8%AF%D9%86" title="یوزف هایدن">هایدن</a> و <a href="/wiki/%D9%88%D9%84%D9%81%DA%AF%D8%A7%D9%86%DA%AF_%D8%A2%D9%85%D8%A7%D8%AF%D8%A6%D9%88%D8%B3_%D9%85%D9%88%D8%AA%D8%B3%D8%A7%D8%B1%D8%AA" title="ولفگانگ آمادئوس موتسارت">موتسارت</a><a href="#endnote_موتسارت">∗</a> بود، بسیار تحتِ تأثیر و نفوذ موسیقی آن دو قرار گرفت.<a href="#endnote_سمفونی">∗</a> وی به‌خاطر افکارِ نوآورانه و <a href="/wiki/%D8%B1%D9%85%D8%A7%D9%86%D8%AA%DB%8C%D8%B3%D9%85" title="رمانتیسم">رمانتیکی</a> که داشت، شخصیتی اساسی و نقشی تأثیرگذار در عبور از <a href="/wiki/%D9%85%D9%88%D8%B3%DB%8C%D9%82%DB%8C_%D8%AF%D9%88%D8%B1%D9%87_%DA%A9%D9%84%D8%A7%D8%B3%DB%8C%DA%A9" title="موسیقی دوره کلاسیک">موسیقی دورهٔ کلاسیک</a> (قرن هجدهم) به <a href="/wiki/%D9%85%D9%88%D8%B3%DB%8C%D9%82%DB%8C_%D8%AF%D9%88%D8%B1%D9%87_%D8%B1%D9%85%D8%A7%D9%86%D8%AA%DB%8C%DA%A9" class="mw-redirect" title="موسیقی دوره رمانتیک">دورهٔ رمانتیک</a> (قرن نوزدهم) داشت و نفوذ او بر نسل‌های بعدیِ آهنگسازان عمیق بود. وی در ابتدا از فرم‌های معمولِ آن دوره مانند فرم سونات، <a href="/wiki/%D9%88%D8%A7%D8%B1%DB%8C%D8%A7%D8%B3%DB%8C%D9%88%D9%86" title="واریاسیون">تم و واریاسیون</a>، و <a href="/wiki/%D8%B1%D9%88%D9%86%D8%AF%D9%88" title="روندو">روندو</a> استفاده کرد؛ از همین رو، بزرگ‌ترین آثارش برای <a href="/wiki/%D9%85%D9%88%D8%B3%DB%8C%D9%82%DB%8C_%D8%B3%D8%A7%D8%B2%DB%8C" title="موسیقی سازی">موسیقی سازی</a> است و تنها دو اثر به نام‌های <a href="/wiki/%D9%85%DB%8C%D8%B3%D8%A7_%D8%B3%D9%88%D9%84%D9%85%D9%86%DB%8C%D8%B3" title="میسا سولمنیس">میسا سولمنیس</a> و اپرای فیدلیو را برای <a href="/wiki/%D9%85%D9%88%D8%B3%DB%8C%D9%82%DB%8C_%D8%A2%D9%88%D8%A7%D8%B2%DB%8C" title="موسیقی آوازی">موسیقی آوازی</a> نوشته‌است. بتهوون نیز مانند دیگر افرادی که در دورهٔ انتقالی قرار می‌گیرند، به سختی در سبک کلاسیک می‌گنجید، چرا که شخصیتِ قهرمانانه، اندیشه و نبوغِ بتهوون، در آرمان‌های رمانتیک تحقق می‌یافت. این نبوغ با حس <a href="/wiki/%D8%A7%D8%B2%D8%AE%D9%88%D8%AF%D8%A8%DB%8C%DA%AF%D8%A7%D9%86%DA%AF%DB%8C" class="mw-redirect" title="ازخودبیگانگی">بیگانگیِ</a> توأم بود که ناشی از ناشنوایی و رنجی بود که در طولِ زندگی‌اش با آن درگیر بود.<a href="#cite_note-188">[۱۲۷]</a> بتهوون از حدود سال ۱۸۱۵ تا لحظهٔ مرگش، در یک سیر تدریجی، آثاری به مراتب باشکوه‌تری ثبت کرد و سبک او به سمت خلق آثاری به‌شدت شخصی حرکت کرد. سونات پیانوهای آخرین وی در نهایتِ دقت نوشته شده‌اند و <a href="/wiki/%DA%A9%D9%88%D8%A7%D8%B1%D8%AA%D8%AA%E2%80%8C%D9%87%D8%A7%DB%8C_%D8%B2%D9%87%DB%8C_%D9%BE%D8%A7%DB%8C%D8%A7%D9%86%DB%8C_(%D8%A8%D8%AA%D9%87%D9%88%D9%88%D9%86)" title="کوارتت‌های زهی پایانی (بتهوون)">آخرین کوارتت‌های زهی</a> وی نیز دارای تکنیک پیچیده و از نظر اجرا بسیار مشکل هستند. دوران بتهوون را به‌عنوان اوجِ موسیقی کلاسیک و شروع رمانتیک توصیف می‌کنند؛ نوآوری‌هایی مانند <a href="/wiki/%D9%85%D8%AF%D9%88%D9%84%D8%A7%D8%B3%DB%8C%D9%88%D9%86" class="mw-redirect" title="مدولاسیون">مدولاسیون‌های</a> زیاد، ناگهانی و خیلی دور از <a href="/wiki/%D8%AA%D9%86%D8%A7%D9%84%DB%8C%D8%AA%D9%87" class="mw-redirect" title="تنالیته">تنالیتهٔ</a> اصلی، حذف سکوت و ایست در بین بعضی از موومان‌ها، حرکت دَوَرانی (<a href="/wiki/%DA%86%D8%B1%D8%AE%D8%B4" class="mw-redirect" title="چرخش">سیکلیک</a>) بر روی یک <a href="/wiki/%D8%AA%D9%85_%D9%85%D9%88%D8%B3%DB%8C%D9%82%D8%A7%DB%8C%DB%8C" class="mw-redirect" title="تم موسیقایی">تم</a>، طولانی‌کردن موومان‌ها از طریق <a href="/wiki/%D8%A8%D8%B3%D8%B7_%D9%88_%DA%AF%D8%B3%D8%AA%D8%B1%D8%B4_%D9%85%D9%88%D8%B3%DB%8C%D9%82%DB%8C" title="بسط و گسترش موسیقی">گسترش</a> و <a href="/wiki/%DA%A9%D8%AF%D8%A7_(%D9%85%D9%88%D8%B3%DB%8C%D9%82%DB%8C)" class="mw-redirect" title="کدا (موسیقی)">کدا</a>، جایگزینی <a href="/wiki/%D8%A7%D8%B3%DA%A9%D8%B1%D8%AA%D8%B3%D9%88" title="اسکرتسو">اسکرتسو</a> به جای <a href="/wiki/%D9%85%D9%86%D9%88%D8%A6%D9%87" title="منوئه">منوئه</a>، گنجاندن <a href="/wiki/%D9%85%D8%A7%D8%B1%D8%B4" class="mw-redirect" title="مارش">مارش عزا</a> و موسیقی آوازی در سمفونی (که تا آن زمان معمول نبود)، استفادهٔ متفاوت از <a href="/wiki/%D9%86%D9%88%D8%A7%D9%86%D8%B3" class="mw-redirect" title="نوانس">نوانس</a> نسبت به موسیقی کلاسیک (که در آن زمان فقط به‌عنوان یک سایه‌روشن برجستگی داشت) به صورت <a href="/wiki/%DA%A9%D8%B1%D8%B4%D9%86%D8%AF%D9%88" title="کرشندو">کرشندوی شدید</a> با حرکت مداومِ <a href="/wiki/%D8%AC%D9%85%D9%84%D9%87_(%D9%85%D9%88%D8%B3%DB%8C%D9%82%DB%8C)" title="جمله (موسیقی)">جملهٔ موسیقی</a> از یک نقطهٔ تاریک به روشنایی و <a href="/wiki/%D8%B4%D8%AF%D8%AA_(%D9%85%D9%88%D8%B3%DB%8C%D9%82%DB%8C)" title="شدت (موسیقی)">شدت صدای زیاد</a> برای تغییر بیان و حالات جدیدِ دراماتیک (شیوه‌ای برای رسیدن به اوجِ <a href="/wiki/%D9%81%DB%8C%D9%86%D8%A7%D9%84%D9%87" title="فیناله">فینال</a> که ناشی از تأثیرات <a href="/wiki/%D9%85%DA%A9%D8%AA%D8%A8_%D9%85%D8%A7%D9%86%D9%87%D8%A7%DB%8C%D9%85" title="مکتب مانهایم">مکتب مانهایم</a> بود)، و در نهایت <a href="/wiki/%D8%A7%D8%B1%DA%A9%D8%B3%D8%AA%D8%B1%D8%A7%D8%B3%DB%8C%D9%88%D9%86" title="ارکستراسیون">ارکستراسیون</a> نوآورانه و رنگ‌آمیزی‌های جدید ارکسترال، باعث می‌شود تا بتوان بتهوون را نخستین آهنگساز رمانتیک به‌شمار آورد.<a href="#cite_note-189">[۱۲۸]</a><a href="#cite_note-190">[۱۲۹]</a> فعالیت بتهوون به‌عنوان آهنگساز، معمولاً به دوره‌های اولیه، میانی و پایانی تقسیم می‌شود. «دورهٔ اولیه» به‌صورت تقریبی تا سال ۱۸۰۲ ادامه دارد، «دورهٔ میانی» از ۱۸۰۲ تا ۱۸۱۲ و «دورهٔ پایانی» پس از آن است. این تمایز برای اولین بار در سال ۱۸۲۸، فقط یک سال پس از مرگ وی به کار گرفته شد، و اگرچه اغلب مورد چالش و پالایش قرار می‌گیرد، اما به‌عنوان نقطهٔ شروع، برای درک و پیشرفت کارِ بتهوون در نظر گرفته شده‌است.<a href="#cite_note-FOOTNOTEGroveOnlinesection_11-191">[۱۳۰]</a> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="آثار">آثار</h3>[<a href="/w/index.php?title=%D9%84%D9%88%D8%AF%D9%88%DB%8C%DA%AF_%D9%81%D8%A7%D9%86_%D8%A8%D8%AA%D9%87%D9%88%D9%88%D9%86&action=edit&section=13" title="ویرایش بخش: آثار">ویرایش</a>]</div> <link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r35841839"><div role="note" class="hatnote navigation-not-searchable">همچنین ببینید: <a href="/wiki/%D9%81%D9%87%D8%B1%D8%B3%D8%AA_%D8%A2%D8%AB%D8%A7%D8%B1_%D9%84%D9%88%D8%AF%D9%88%DB%8C%DA%AF_%D9%81%D8%A7%D9%86_%D8%A8%D8%AA%D9%87%D9%88%D9%88%D9%86" title="فهرست آثار لودویگ فان بتهوون">فهرست آثار لودویگ فان بتهوون</a></div> <figure class="mw-halign-right" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/%D9%BE%D8%B1%D9%88%D9%86%D8%AF%D9%87:Ninth_Symphony_original.png" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/3/3f/Ninth_Symphony_original.png/306px-Ninth_Symphony_original.png" decoding="async" width="306" height="242" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/3/3f/Ninth_Symphony_original.png/459px-Ninth_Symphony_original.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/3/3f/Ninth_Symphony_original.png/612px-Ninth_Symphony_original.png 2x" data-file-width="4096" data-file-height="3233" /></a><figcaption>دست خط بتهوون، برگه‌ای از صفحهٔ دوازدهم سمفونی نهم</figcaption></figure> بتهوون در <a href="/wiki/%D8%B3%D8%A8%DA%A9_%D9%85%D9%88%D8%B3%DB%8C%D9%82%DB%8C" title="سبک موسیقی">سبک‌های</a> مختلف موسیقی و برای انواع سازها <a href="/wiki/%D8%A2%D9%87%D9%86%DA%AF%D8%B3%D8%A7%D8%B2%DB%8C" title="آهنگسازی">آهنگسازی</a> کرده‌است. آثار او برای <a href="/wiki/%D8%A7%D8%B1%DA%A9%D8%B3%D8%AA%D8%B1_%D8%B3%D9%85%D9%81%D9%88%D9%86%DB%8C%DA%A9" class="mw-redirect" title="ارکستر سمفونیک">ارکستر سمفونیک</a> شامل ۹ <a href="/wiki/%D8%B3%D9%85%D9%81%D9%88%D9%86%DB%8C" title="سمفونی">سمفونی</a> (که سمفونی نهم شامل <a href="/wiki/%DA%AF%D8%B1%D9%88%D9%87_%DA%A9%D8%B1" title="گروه کر">گروه کر</a> نیز می‌شود) و حدوداً ۱۰ قطعهٔ موسیقی «گاه به گاه» است. وی ۷ <a href="/wiki/%DA%A9%D9%86%D8%B3%D8%B1%D8%AA%D9%88" title="کنسرتو">کنسرتو</a> برای یک یا چند <a href="/wiki/%D8%AA%DA%A9%D9%86%D9%88%D8%A7%D8%B2" class="mw-redirect" title="تکنواز">تکنواز</a> با <a href="/wiki/%D8%A7%D8%B1%DA%A9%D8%B3%D8%AA%D8%B1" title="ارکستر">ارکستر</a>، و همچنین چهار اثر کوتاه‌تر نوشت که شامل تکنواز همراه با ارکستر است. تنها اپرای او <a href="/wiki/%D8%A7%D9%BE%D8%B1%D8%A7%DB%8C_%D9%81%DB%8C%D8%AF%D9%84%DB%8C%D9%88" class="mw-redirect" title="اپرای فیدلیو">فیدلیو</a> است. سایر آثار آوازی ارکسترال او شامل ۲ <a href="/wiki/%D9%85%D8%B3_(%D9%85%D9%88%D8%B3%DB%8C%D9%82%DB%8C)" title="مس (موسیقی)">مس</a> و تعدادی قطعهٔ کوتاه‌تر است. مجموعه بزرگی از آهنگسازی‌های وی برای <a href="/wiki/%D9%BE%DB%8C%D8%A7%D9%86%D9%88" title="پیانو">پیانو</a> شامل ۳۲ <a href="/wiki/%D8%B3%D9%88%D9%86%D8%A7%D8%AA_%D9%BE%DB%8C%D8%A7%D9%86%D9%88" title="سونات پیانو">سونات پیانو</a> و قطعات کوتاه‌ترِ متعدد است، از جمله <a href="/wiki/%D8%AA%D9%86%D8%B8%DB%8C%D9%85_(%D9%85%D9%88%D8%B3%DB%8C%D9%82%DB%8C)" title="تنظیم (موسیقی)">تنظیم</a> برخی از کارهای دیگرش (غیر پیانویی) برای پیانو است. آثار با <a href="/wiki/%D9%87%D9%85%D8%B1%D8%A7%D9%87%DB%8C_(%D9%85%D9%88%D8%B3%DB%8C%D9%82%DB%8C)" title="همراهی (موسیقی)">همراهی</a> پیانو، شامل ۱۰ <a href="/wiki/%D8%B3%D9%88%D9%86%D8%A7%D8%AA_%D9%88%DB%8C%D9%88%D9%84%D9%86" title="سونات ویولن">سونات ویولن</a>، ۵ سونات <a href="/wiki/%D9%88%DB%8C%D9%88%D9%84%D9%86%D8%B3%D9%84" title="ویولنسل">ویولنسل</a> و سونات برای <a href="/wiki/%DA%A9%D8%B1_(%D8%B3%D8%A7%D8%B2)" title="کر (ساز)">هورن</a> است. همچنین ۱۲ <a href="/wiki/%D8%A7%D9%88%D9%88%D8%B1%D8%AA%D9%88%D8%B1" title="اوورتور">اورتور</a> برای ارکستر و چندین اثر دیگر از آن جمله‌اند. بتهوون تعداد قابل‌توجهی آهنگ برای <a href="/wiki/%D9%85%D9%88%D8%B3%DB%8C%D9%82%DB%8C_%D9%85%D8%AC%D9%84%D8%B3%DB%8C" title="موسیقی مجلسی">موسیقی مجلسی</a> نوشت. وی علاوه بر ۱۶ <a href="/wiki/%DA%A9%D9%88%D8%A7%D8%B1%D8%AA%D8%AA_%D8%B2%D9%87%DB%8C" title="کوارتت زهی">کوارتت زهی</a>، ۵ اثر برای <a href="/wiki/%D9%BE%D9%86%D8%AC%E2%80%8C%D9%86%D9%88%D8%A7%D8%B2%DB%8C" title="پنج‌نوازی">کوئینتت زهی</a>، ۷ مورد برای <a href="/wiki/%D8%AA%D8%B1%DB%8C%D9%88" class="mw-redirect" title="تریو">تریو</a> پیانو، ۵ تریو برای <a href="/wiki/%D8%B3%D8%A7%D8%B2%D9%87%D8%A7%DB%8C_%D8%B2%D9%87%DB%8C" title="سازهای زهی">سازهای زهی</a> و بیش از ۱۰ اثر برای ترکیب‌های مختلفِ <a href="/wiki/%D8%B3%D8%A7%D8%B2%D9%87%D8%A7%DB%8C_%D8%A8%D8%A7%D8%AF%DB%8C" title="سازهای بادی">سازهای بادی</a> نوشت.<a href="#cite_note-192">[۱۳۱]</a> <div class="mw-heading mw-heading4"><h4 id="دورهٔ_اول">دورهٔ اول</h4>[<a href="/w/index.php?title=%D9%84%D9%88%D8%AF%D9%88%DB%8C%DA%AF_%D9%81%D8%A7%D9%86_%D8%A8%D8%AA%D9%87%D9%88%D9%88%D9%86&action=edit&section=14" title="ویرایش بخش: دورهٔ اول">ویرایش</a>]</div> <div class="noprint"> <style data-mw-deduplicate="TemplateStyles:r39940593">.mw-parser-output .side-box{margin:4px 0;box-sizing:border-box;border:1px solid #aaa;font-size:88%;line-height:1.25em;background-color:var(--background-color-interactive-subtle,#f8f9fa);display:flow-root}.mw-parser-output .side-box-abovebelow,.mw-parser-output .side-box-text{padding:0.25em 0.9em}.mw-parser-output .side-box-image{padding:2px 0.9em 2px 0;text-align:center}.mw-parser-output .side-box-imageright{padding:2px 0 2px 0.9em;text-align:center}@media(min-width:500px){.mw-parser-output .side-box-flex{display:flex;align-items:center}.mw-parser-output .side-box-text{flex:1;min-width:0}}@media(min-width:720px){.mw-parser-output .side-box{width:238px}.mw-parser-output .side-box-left{clear:left;float:left;margin-right:1em}.mw-parser-output .side-box-right{margin-left:1em}}</style><div class="side-box metadata side-box-left"><style data-mw-deduplicate="TemplateStyles:r38264903">.mw-parser-output .plainlist ol,.mw-parser-output .plainlist ul{line-height:inherit;list-style:none;margin:0;padding:0}.mw-parser-output .plainlist ol li,.mw-parser-output .plainlist ul li{margin-bottom:0}</style> <div class="side-box-flex"> <div class="side-box-image"><figure class="mw-halign-center" typeof="mw:File"><img alt="" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/c/cb/Gnome-mime-audio-openclipart.svg/50px-Gnome-mime-audio-openclipart.svg.png" decoding="async" width="50" height="50" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/c/cb/Gnome-mime-audio-openclipart.svg/75px-Gnome-mime-audio-openclipart.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/c/cb/Gnome-mime-audio-openclipart.svg/100px-Gnome-mime-audio-openclipart.svg.png 2x" data-file-width="160" data-file-height="160" /><figcaption></figcaption></figure></div> <div class="side-box-text plainlist"><div class="haudio"> <div style="padding:2px 0;" class="fn"><a href="/wiki/%D9%BE%D8%B1%D9%88%D9%86%D8%AF%D9%87:Beethoven,_Sonata_No._8_in_C_Minor_Pathetique,_Op._13_-_I._Grave_-_Allegro_di_molto_e_con_brio.ogg" title="پرونده:Beethoven, Sonata No. 8 in C Minor Pathetique, Op. 13 - I. Grave - Allegro di molto e con brio.ogg">سونات پیانو شماره ۸، (موومان اول)</a></div> <div style="padding-right:4px; margin-top:5px; margin-bottom:5px;"><audio id="mwe_player_0" controls="" preload="none" data-mw-tmh="" class="mw-file-element" width="220" style="width:220px;" data-durationhint="420" data-mwtitle="Beethoven,_Sonata_No._8_in_C_Minor_Pathetique,_Op._13_-_I._Grave_-_Allegro_di_molto_e_con_brio.ogg" data-mwprovider="wikimediacommons"><source src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/transcoded/2/26/Beethoven%2C_Sonata_No._8_in_C_Minor_Pathetique%2C_Op._13_-_I._Grave_-_Allegro_di_molto_e_con_brio.ogg/Beethoven%2C_Sonata_No._8_in_C_Minor_Pathetique%2C_Op._13_-_I._Grave_-_Allegro_di_molto_e_con_brio.ogg.mp3" type="audio/mpeg" data-transcodekey="mp3" data-width="0" data-height="0" /><source src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/2/26/Beethoven%2C_Sonata_No._8_in_C_Minor_Pathetique%2C_Op._13_-_I._Grave_-_Allegro_di_molto_e_con_brio.ogg" type="audio/ogg; codecs="vorbis"" data-width="0" data-height="0" /></audio></div> <div style="padding:0;" class="description">ساخته‌شده در دورهٔ اولِ زندگی بتهوون</div> </div> <hr /></div></div> <div class="side-box-abovebelow">آیا مشکلی با شنیدن این پرونده دارید؟ <a href="/wiki/%D9%88%DB%8C%DA%A9%DB%8C%E2%80%8C%D9%BE%D8%AF%DB%8C%D8%A7:%D8%B1%D8%A7%D9%87%D9%86%D9%85%D8%A7%DB%8C_%D8%B1%D8%B3%D8%A7%D9%86%D9%87" title="ویکی‌پدیا:راهنمای رسانه">راهنمای رسانه</a> را ببینید.</div> </div></div> دورهٔ اول پس از ورود بتهوون به وین در سال ۱۷۹۲ آغاز می‌شود. در چند سال اول، به‌نظر می‌رسد کمتر از آنچه در بن انجام داد، آهنگسازی کرده‌است و «پیانو تریو، اپوس ۱» تا سال ۱۷۹۵ منتشر نشده بود. از این نقطه به بعد، او به <a href="/wiki/%D9%86%D8%AE%D8%B3%D8%AA%DB%8C%D9%86_%D9%85%DA%A9%D8%AA%D8%A8_%D9%88%DB%8C%D9%86" class="mw-redirect" title="نخستین مکتب وین">نخستین مکتب وین</a> تسلط یافته بود (در آن روزها هایدن و موتسارت مشهورترین آهنگسازان این مکتب بودند) و سبک خود را شکل می‌داد. آثار او از سال ۱۷۹۵ تا ۱۸۰۰، طولانی‌تر از حدِ معمول است (نظیر نوشتن سونات در چهار موومان، در حالی که سه موومان رایج بود). او از اسکرتسو به‌جای سه‌گانهٔ منوئه (منوئه-تریو-منوئه) استفاده می‌کند؛ موسیقی او اغلب شامل احساساتِ دراماتیک و حتی گاهی، فراگیر و با استفاده از <a href="/wiki/%D8%B4%D8%AF%D8%AA_(%D9%85%D9%88%D8%B3%DB%8C%D9%82%DB%8C)" title="شدت (موسیقی)">دینامیک شدید</a>، تغییر <a href="/wiki/%D8%AA%D9%85%D9%BE%D9%88" class="mw-redirect" title="تمپو">تمپو</a> و <a href="/wiki/%D9%87%D8%A7%D8%B1%D9%85%D9%88%D9%86%DB%8C" title="هارمونی">هارمونی</a> <a href="/wiki/%DA%AF%D8%A7%D9%85_%DA%A9%D8%B1%D9%88%D9%85%D8%A7%D8%AA%DB%8C%DA%A9" title="گام کروماتیک">کروماتیک</a> همراه است. همین مسئله باعث شد که هایدن به این باور برسد که «پیانو تریو، اپوس ۱» برای درکِ مخاطبان (در آن زمان)، بسیار دشوار است.<a href="#cite_note-FOOTNOTEGroveOnlinesection_13-193">[۱۳۲]</a> او همچنین به کاوش در افق‌های جدیدی پرداخت و به‌تدریج دامنهٔ جاه‌طلبی‌هایش را گسترش داد. برخی از قطعات مهمِ دورهٔ اول عبارتند از: <a href="/wiki/%D8%B3%D9%85%D9%81%D9%88%D9%86%DB%8C_%D8%B4%D9%85%D8%A7%D8%B1%D9%87_%DB%B1_(%D8%A8%D8%AA%D9%87%D9%88%D9%88%D9%86)" title="سمفونی شماره ۱ (بتهوون)">سمفونی شماره ۱</a> و <a href="/wiki/%D8%B3%D9%85%D9%81%D9%88%D9%86%DB%8C_%D8%B4%D9%85%D8%A7%D8%B1%D9%87_%DB%B2_(%D8%A8%D8%AA%D9%87%D9%88%D9%88%D9%86)" title="سمفونی شماره ۲ (بتهوون)">شماره ۲</a>، مجموعهٔ «شش کوارتت زهی، اپوس ۱۸»، دو کنسرتو پیانو <a href="/wiki/%DA%A9%D9%86%D8%B3%D8%B1%D8%AA%D9%88_%D9%BE%DB%8C%D8%A7%D9%86%D9%88_%D8%B4%D9%85%D8%A7%D8%B1%D9%87_%DB%B1_(%D8%A8%D8%AA%D9%87%D9%88%D9%88%D9%86)" title="کنسرتو پیانو شماره ۱ (بتهوون)">شماره یک</a> و <a href="/wiki/%DA%A9%D9%86%D8%B3%D8%B1%D8%AA%D9%88_%D9%BE%DB%8C%D8%A7%D9%86%D9%88_%D8%B4%D9%85%D8%A7%D8%B1%D9%87_%DB%B2_(%D8%A8%D8%AA%D9%87%D9%88%D9%88%D9%86)" title="کنسرتو پیانو شماره ۲ (بتهوون)">شماره دو</a>، چندین سونات پیانو از جمله <a href="/wiki/%D8%B3%D9%88%D9%86%D8%A7%D8%AA_%D8%B4%D9%85%D8%A7%D8%B1%D9%87_%DB%B8_%D9%BE%DB%8C%D8%A7%D9%86%D9%88_(%D8%A8%D8%AA%D9%87%D9%88%D9%88%D9%86)" title="سونات شماره ۸ پیانو (بتهوون)">سونات پیانو شماره ۸</a>، که معروف‌ترین است.<a href="#cite_note-194">[۱۳۳]</a> <div class="mw-heading mw-heading4"><h4 id="دورهٔ_میانی">دورهٔ میانی</h4>[<a href="/w/index.php?title=%D9%84%D9%88%D8%AF%D9%88%DB%8C%DA%AF_%D9%81%D8%A7%D9%86_%D8%A8%D8%AA%D9%87%D9%88%D9%88%D9%86&action=edit&section=15" title="ویرایش بخش: دورهٔ میانی">ویرایش</a>]</div> <div class="noprint"> <link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r39940593"><div class="side-box metadata side-box-left"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r38264903"> <div class="side-box-flex"> <div class="side-box-image"><figure class="mw-halign-center" typeof="mw:File"><img alt="" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/c/cb/Gnome-mime-audio-openclipart.svg/50px-Gnome-mime-audio-openclipart.svg.png" decoding="async" width="50" height="50" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/c/cb/Gnome-mime-audio-openclipart.svg/75px-Gnome-mime-audio-openclipart.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/c/cb/Gnome-mime-audio-openclipart.svg/100px-Gnome-mime-audio-openclipart.svg.png 2x" data-file-width="160" data-file-height="160" /><figcaption></figcaption></figure></div> <div class="side-box-text plainlist"><div class="haudio"> <div style="padding:2px 0;" class="fn"><a href="/wiki/%D9%BE%D8%B1%D9%88%D9%86%D8%AF%D9%87:Beethoven_-_opus47-1_01.ogg" title="پرونده:Beethoven - opus47-1 01.ogg">سونات ویولون شماره ۹، (موومان اول)</a></div> <div style="padding-right:4px; margin-top:5px; margin-bottom:5px;"><audio id="mwe_player_1" controls="" preload="none" data-mw-tmh="" class="mw-file-element" width="220" style="width:220px;" data-durationhint="624" data-mwtitle="Beethoven_-_opus47-1_01.ogg" data-mwprovider="wikimediacommons"><source src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/8/87/Beethoven_-_opus47-1_01.ogg" type="audio/ogg; codecs="vorbis"" data-width="0" data-height="0" /><source src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/transcoded/8/87/Beethoven_-_opus47-1_01.ogg/Beethoven_-_opus47-1_01.ogg.mp3" type="audio/mpeg" data-transcodekey="mp3" data-width="0" data-height="0" /></audio></div> <div style="padding:0;" class="description">ساخته‌شده در دورهٔ میانیِ زندگی بتهوون</div> </div> <hr /></div></div> <div class="side-box-abovebelow">آیا مشکلی با شنیدن این پرونده دارید؟ <a href="/wiki/%D9%88%DB%8C%DA%A9%DB%8C%E2%80%8C%D9%BE%D8%AF%DB%8C%D8%A7:%D8%B1%D8%A7%D9%87%D9%86%D9%85%D8%A7%DB%8C_%D8%B1%D8%B3%D8%A7%D9%86%D9%87" title="ویکی‌پدیا:راهنمای رسانه">راهنمای رسانه</a> را ببینید.</div> </div></div> دورهٔ میانیِ (یا قهرمانانهٔ) او از سال ۱۸۰۲، اندکی پس از بحران شخصی‌اش که در ارتباط با ناشنوایی به وجود آمده بود، آغاز شد. این دوران شامل آثاری با مقیاسی بزرگ (حجم ارکستر و مدت) است که بیانگر روحیهٔ قهرمانی و مبارزه است. آثار دورهٔ میانی شامل شش سمفونی (شماره ۳ تا ۸)، دو کنسرتو پیانوی آخرین، <a href="/wiki/%D8%AA%D8%B1%DB%8C%D9%BE%D9%84_%DA%A9%D9%86%D8%B3%D8%B1%D8%AA%D9%88_(%D8%A8%D8%AA%D9%87%D9%88%D9%88%D9%86)" title="تریپل کنسرتو (بتهوون)">تریپل کنسرتو</a>، <a href="/wiki/%DA%A9%D9%86%D8%B3%D8%B1%D8%AA%D9%88_%D9%88%DB%8C%D9%88%D9%84%D9%86_(%D8%A8%D8%AA%D9%87%D9%88%D9%88%D9%86)" title="کنسرتو ویولن (بتهوون)">کنسرتو ویولن</a>، پنج کوارتت زهی (شماره ۷ تا ۱۱)، چندین سونات پیانو از جمله <a href="/wiki/%D8%B3%D9%88%D9%86%D8%A7%D8%AA_%D8%B4%D9%85%D8%A7%D8%B1%D9%87_%DB%B2%DB%B1_%D9%BE%DB%8C%D8%A7%D9%86%D9%88_(%D8%A8%D8%AA%D9%87%D9%88%D9%88%D9%86)" title="سونات شماره ۲۱ پیانو (بتهوون)">سونات پیانو شماره ۲۱</a>، <a href="/wiki/%D8%B3%D9%88%D9%86%D8%A7%D8%AA_%D9%BE%DB%8C%D8%A7%D9%86%D9%88_%D8%B4%D9%85%D8%A7%D8%B1%D9%87_%DB%B2%DB%B3_(%D8%A8%D8%AA%D9%87%D9%88%D9%88%D9%86)" class="mw-redirect" title="سونات پیانو شماره ۲۳ (بتهوون)">شماره ۲۳</a>، <a href="/wiki/%D8%B3%D9%88%D9%86%D8%A7%D8%AA_%D9%88%DB%8C%D9%88%D9%84%D9%86_%D8%B4%D9%85%D8%A7%D8%B1%D9%87_%DB%B9_(%D8%A8%D8%AA%D9%87%D9%88%D9%88%D9%86)" title="سونات ویولن شماره ۹ (بتهوون)">سونات ویولن شماره ۹</a> و تنها اپرایش به نام فیدلیو است.<a href="#cite_note-195">[۱۳۴]</a><a href="#cite_note-196">[۱۳۵]</a> دورهٔ میانی گاهی با تفسیری به‌نام شیوهٔ آهنگسازی «قهرمانانه» همراه است،<a href="#cite_note-FOOTNOTESolomon1990124-197">[۱۳۶]</a> اما استفاده از اصطلاحِ «قهرمانانه» به‌طور فزاینده‌ای در روش و دانشِ بتهوون بحث‌برانگیز شده‌است. این اصطلاح بیشتر به‌عنوان یک نامِ جایگزین برای «دورهٔ میانی» استفاده می‌شود.<a href="#cite_note-FOOTNOTESteinberg200659–60-198">[۱۳۷]</a> مناسب بودنِ اصطلاح قهرمانانه برای توصیف کلِ دورهٔ میانی نیز زیر سؤال رفته‌است. در حالی که برخی از آثار مانند سمفونی‌های سوم و پنجم، به آسانی قابل توصیفِ «قهرمانانه» هستند، بسیاری دیگر مانند <a href="/wiki/%D8%B3%D9%85%D9%81%D9%88%D9%86%DB%8C_%D8%B4%D9%85%D8%A7%D8%B1%D9%87_%DB%B6_(%D8%A8%D8%AA%D9%87%D9%88%D9%88%D9%86)" title="سمفونی شماره ۶ (بتهوون)">سمفونی شماره ۶</a>، در این تعریف نمی‌گنجد.<a href="#cite_note-FOOTNOTEBurnhamSteinberg200039–40-199">[۱۳۸]</a> رمانتیک‌ترین آثار بتهوون در همین دوره خلق شده‌اند و آثار این دوره تأثیر و نفوذ زیادی بر آهنگسازان قرن نوزدهم داشته‌است. سمفونی سوم مهم‌ترین اثر او در این دوره است. تغییرات در <a href="/wiki/%D9%81%D8%B1%D9%85_(%D9%85%D9%88%D8%B3%DB%8C%D9%82%DB%8C)" title="فرم (موسیقی)">فرم</a> از جمله جایگزینیِ «اسکرتسو-تریو» به‌جای «منوئه-تریو»، طولانی‌شدن بخش <a href="/wiki/%D8%A8%D8%B3%D8%B7_%D9%88_%DA%AF%D8%B3%D8%AA%D8%B1%D8%B4_%D9%85%D9%88%D8%B3%DB%8C%D9%82%DB%8C" title="بسط و گسترش موسیقی">بسط و گسترش</a> و <a href="/wiki/%DA%A9%D9%88%D8%AF%D8%A7_(%D9%85%D9%88%D8%B3%DB%8C%D9%82%DB%8C)" title="کودا (موسیقی)">کدا</a>، نوآوری در حرکتِ <a href="/wiki/%DA%86%D8%B1%D8%AE%D8%B4" class="mw-redirect" title="چرخش">چرخشی</a> (سیکلیک) روی یک تم و بزرگ‌تر شدن سمفونی برخلاف شیوهٔ کلاسیک، در این زمان شکل گرفتند.<a href="#cite_note-200">[۱۳۹]</a> <div class="mw-heading mw-heading4"><h4 id="دورهٔ_پایانی">دورهٔ پایانی</h4>[<a href="/w/index.php?title=%D9%84%D9%88%D8%AF%D9%88%DB%8C%DA%AF_%D9%81%D8%A7%D9%86_%D8%A8%D8%AA%D9%87%D9%88%D9%88%D9%86&action=edit&section=16" title="ویرایش بخش: دورهٔ پایانی">ویرایش</a>]</div> <div class="noprint"> <link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r39940593"><div class="side-box metadata side-box-left"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r38264903"> <div class="side-box-flex"> <div class="side-box-image"><figure class="mw-halign-center" typeof="mw:File"><img alt="" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/c/cb/Gnome-mime-audio-openclipart.svg/50px-Gnome-mime-audio-openclipart.svg.png" decoding="async" width="50" height="50" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/c/cb/Gnome-mime-audio-openclipart.svg/75px-Gnome-mime-audio-openclipart.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/c/cb/Gnome-mime-audio-openclipart.svg/100px-Gnome-mime-audio-openclipart.svg.png 2x" data-file-width="160" data-file-height="160" /><figcaption></figcaption></figure></div> <div class="side-box-text plainlist"><div class="haudio"> <div style="padding:2px 0;" class="fn"><a href="/wiki/%D9%BE%D8%B1%D9%88%D9%86%D8%AF%D9%87:Beethoven_-_Piano_sonata_in_C_minor_(opus_111),_movement_1.ogg" title="پرونده:Beethoven - Piano sonata in C minor (opus 111), movement 1.ogg">سونات پیانو شماره ۳۲، (موومان اول)</a></div> <div style="padding-right:4px; margin-top:5px; margin-bottom:5px;"><audio id="mwe_player_2" controls="" preload="none" data-mw-tmh="" class="mw-file-element" width="220" style="width:220px;" data-durationhint="549" data-mwtitle="Beethoven_-_Piano_sonata_in_C_minor_(opus_111),_movement_1.ogg" data-mwprovider="wikimediacommons"><source src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/9/95/Beethoven_-_Piano_sonata_in_C_minor_%28opus_111%29%2C_movement_1.ogg" type="audio/ogg; codecs="vorbis"" data-width="0" data-height="0" /><source src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/transcoded/9/95/Beethoven_-_Piano_sonata_in_C_minor_%28opus_111%29%2C_movement_1.ogg/Beethoven_-_Piano_sonata_in_C_minor_%28opus_111%29%2C_movement_1.ogg.mp3" type="audio/mpeg" data-transcodekey="mp3" data-width="0" data-height="0" /></audio></div> <div style="padding:0;" class="description">ساخته‌شده در دوران پایانیِ زندگی بتهوون</div> </div> <hr /></div></div> <div class="side-box-abovebelow">آیا مشکلی با شنیدن این پرونده دارید؟ <a href="/wiki/%D9%88%DB%8C%DA%A9%DB%8C%E2%80%8C%D9%BE%D8%AF%DB%8C%D8%A7:%D8%B1%D8%A7%D9%87%D9%86%D9%85%D8%A7%DB%8C_%D8%B1%D8%B3%D8%A7%D9%86%D9%87" title="ویکی‌پدیا:راهنمای رسانه">راهنمای رسانه</a> را ببینید.</div> </div></div> دورهٔ پایانی بتهوون در دههٔ ۱۸۱۰–۱۸۱۹، آغاز شد. در پیِ نخستین تلاش‌ها برای چاپ و انتشار کامل آثار موسیقی قدیمی، بتهوون به مطالعهٔ این آثار پرداخت؛ از جمله، مطالعهٔ کارهای <a href="/wiki/%DB%8C%D9%88%D9%87%D8%A7%D9%86_%D8%B3%D8%A8%D8%A7%D8%B3%D8%AA%DB%8C%D8%A7%D9%86_%D8%A8%D8%A7%D8%AE" title="یوهان سباستیان باخ">یوهان سباستیان باخ</a><a href="#endnote_باخ">∗</a> و <a href="/wiki/%D8%AC%D8%B1%D8%AC_%D9%81%D8%B1%D8%AF%D8%B1%DB%8C%DA%A9_%D9%87%D9%86%D8%AF%D9%84" title="جرج فردریک هندل">جرج فردریک هندل</a><a href="#endnote_هندل">∗</a>، که <a href="/wiki/%D8%A7%D9%88%D8%B1%D8%AA%D9%88%D8%B1" class="mw-redirect" title="اورتور">اورتور</a> تقدیسِ خانه<a href="#cite_note-201">[او]</a> (۱۸۲۲)، اولین ساختهٔ وی بود که از این تحقیقات تأثیر گرفته بود. بتهوون سبکی جدید پدیدآورد که اکنون آن را «دورهٔ پایانی» می‌نامند. در این دوره، وی نگارش و <a href="/wiki/%D8%AA%D9%86%D8%B8%DB%8C%D9%85_(%D9%85%D9%88%D8%B3%DB%8C%D9%82%DB%8C)" title="تنظیم (موسیقی)">تنظیم</a> جدیدی از سونات پیانو برای <a href="/wiki/%D8%B3%D8%A7%D8%B2_%D8%B4%D8%B3%D8%AA%DB%8C%E2%80%8C%D8%AF%D8%A7%D8%B1" title="ساز شستی‌دار">ساز شستی‌دار</a> را به سرانجام رساند که تقریباً به مدت یک دهه طول کشیده بود. سایر آثار این دوره شامل <a href="/wiki/%D9%88%D8%A7%D8%B1%DB%8C%D8%A7%D8%B3%DB%8C%D9%88%D9%86%E2%80%8C%D9%87%D8%A7%DB%8C_%D8%AF%DB%8C%D8%A7%D8%A8%D9%84%DB%8C" title="واریاسیون‌های دیابلی">واریاسیون‌های دیابلی</a>، دو سونات آخر برای «<a href="/wiki/%D9%88%DB%8C%D9%88%D9%84%D9%86%D8%B3%D9%84" title="ویولنسل">ویولنسل</a> و پیانو» بود، همچنین دو اثر بزرگ با اجراکنندگان بسیار با نام: <a href="/wiki/%D9%85%DB%8C%D8%B3%D8%A7_%D8%B3%D9%88%D9%84%D9%85%D9%86%DB%8C%D8%B3" title="میسا سولمنیس">میسا سولمنیس</a> و <a href="/wiki/%D8%B3%D9%85%D9%81%D9%88%D9%86%DB%8C_%D8%B4%D9%85%D8%A7%D8%B1%D9%87_%DB%B9_(%D8%A8%D8%AA%D9%87%D9%88%D9%88%D9%86)" title="سمفونی شماره ۹ (بتهوون)">سمفونی نهم</a>. گفته می‌شود نوآوری‌ها و بیان شدیدِ شخصی وی در کارهای این دوره کاملاً مشخص است، چنان‌که «کوارتت زهی، اپوس ۱۳۱»، را در هفت موومان ساخت و به «سمفونی نهم» در آخرین موومان، حجم زیادی از نیروی <a href="/wiki/%DA%AF%D8%B1%D9%88%D9%87_%DA%A9%D8%B1" title="گروه کر">گروه کر</a> را به ارکستر اضافه کرد. از دیگر آهنگسازی‌های این دوره می‌توان به پنج <a href="/wiki/%DA%A9%D9%88%D8%A7%D8%B1%D8%AA%D8%AA%E2%80%8C%D9%87%D8%A7%DB%8C_%D8%B2%D9%87%DB%8C_%D9%BE%D8%A7%DB%8C%D8%A7%D9%86%DB%8C_(%D8%A8%D8%AA%D9%87%D9%88%D9%88%D9%86)" title="کوارتت‌های زهی پایانی (بتهوون)">کوارتت زهی پایانی</a> (از جمله <a href="/wiki/%D9%81%D9%88%DA%AF_%D8%A8%D8%B2%D8%B1%DA%AF" title="فوگ بزرگ">فوگ بزرگ</a>) و پنج سونات پیانوی آخرین او اشاره کرد.<a href="#cite_note-FOOTNOTEGroveOnline-202">[۱۴۰]</a><a href="#cite_note-203">[۱۴۱]</a> <div class="mw-heading mw-heading4"><h4 id="پیانوهای_بتهوون">پیانوهای بتهوون</h4>[<a href="/w/index.php?title=%D9%84%D9%88%D8%AF%D9%88%DB%8C%DA%AF_%D9%81%D8%A7%D9%86_%D8%A8%D8%AA%D9%87%D9%88%D9%88%D9%86&action=edit&section=17" title="ویرایش بخش: پیانوهای بتهوون">ویرایش</a>]</div> پیانوهای قبلی بتهوون که او ترجیح می‌داد با آنها کار کند، پیانوهای یوهان آندریاس اشتاین<a href="#cite_note-204">[اه]</a> (سازندهٔ پیانو و <a href="/wiki/%DA%A9%DB%8C%D8%A8%D9%88%D8%B1%D8%AF_(%D9%85%D9%88%D8%B3%DB%8C%D9%82%DB%8C)" class="mw-redirect" title="کیبورد (موسیقی)">کیبورد</a>) بود. همچنین ممکن است یک «پیانو اشتاین» از طرف <a href="/wiki/%DA%A9%D9%86%D8%AA_(%D8%B9%D9%86%D9%88%D8%A7%D9%86)" title="کنت (عنوان)">کنت</a> والشتاین به او داده شده باشد.<a href="#cite_note-FOOTNOTENewman1970486-205">[۱۴۲]</a> از سال ۱۷۸۶ به بعد شواهدی مبنی بر همکاری بتهوون با یوهان آندریاس اشترایکر<a href="#cite_note-206">[ای]</a> (یکی دیگر از سازندگان پیانو) وجود دارد، وی که با نانت،<a href="#cite_note-207">[با]</a> دختر یوهان آندریاس اشتاین ازدواج کرده بود، پس از مدتی، کسب و کار با اشتاین را رها کرد تا شرکت مستقلِ خود را در سال ۱۸۰۳ راه اندازی کند، بتهوون همیشه محصولات او را تحسین می‌کرد و در سال ۱۸۱۷، طی نامه‌ای به او نوشت که «اولویتِ اولش» پیانوهای اوست.<a href="#cite_note-FOOTNOTENewman1970486-205">[۱۴۲]</a> از جمله پیانوهای دیگری که بتهوون در اختیار داشت، پیانوی <a href="/wiki/%D8%B3%D8%A8%D8%A7%D8%B3%D8%AA%DB%8C%D9%86_%D8%A7%D8%B1%D8%A7%D8%B1%D8%AF" title="سباستین ارارد">سباستین ارارد</a> بود و در سال ۱۸۰۳ توسط سازندهٔ آن به بتهوون داده شد.<a href="#cite_note-FOOTNOTESkowroneck2002523-208">[۱۴۳]</a> پیانوی «ارارد» با طنین استثنایی‌اش، ممکن است بر سبک پیانوییِ بتهوون تأثیر گذاشته باشد (وی اندکی پس از دریافت آن، شروع به نوشتنِ <a href="/wiki/%D8%B3%D9%88%D9%86%D8%A7%D8%AA_%D9%88%D8%A7%D9%84%D8%AF%D8%B4%D8%AA%D8%A7%DB%8C%D9%86" class="mw-redirect" title="سونات والدشتاین">سونات والدشتاین</a> کرد)؛<a href="#cite_note-FOOTNOTESkowroneck2002530–531-209">[۱۴۴]</a> اما به‌نظر می‌رسد با وجودِ اشتیاق اولیه، قبل از سال ۱۸۱۰ آن را رها کرده و نوشت که «واقعاً دیگر فایده‌ای ندارد» و سرانجام در سال ۱۸۲۴ آن را به برادرش یوهان سپرد.<a href="#endnote_پیانو">∗</a><a href="#cite_note-FOOTNOTESkowroneck2002530–531-209">[۱۴۴]</a> بتهوون در سال ۱۸۱۸ یک <a href="/wiki/%D9%BE%DB%8C%D8%A7%D9%86%D9%88" title="پیانو">گراند پیانو</a> از «جان برادوود و پسران»<a href="#cite_note-210">[بب]</a> (سازندهٔ پیانو اهل <a href="/wiki/%D8%A7%D9%86%DA%AF%D9%84%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86" title="انگلستان">انگلستان</a>) به‌عنوان هدیه دریافت کرد؛ اگرچه بتهوون به دریافت آن افتخار می‌کرد، ولی ظاهرا از صدای آن ناراضی بوده‌است (این نارضایتی شاید به خاطر ناشنوایی فزایندهٔ او نیز باشد) و به دنبال بازسازیِ پیانو برای بلندترکردنِ صدای آن بود.<a href="#endnote_لیست">∗</a><a href="#cite_note-FOOTNOTENewman1970489–90-211">[۱۴۵]</a> او در سال ۱۸۲۵ پیانویی را به «کنراد گراف»<a href="#cite_note-212">[بپ]</a> (سازندهٔ پیانو، اتریشی/آلمانی) سفارش داد که مجهز به سیم‌های چهارگانه و <a href="/wiki/%D8%B1%D8%B2%D9%88%D9%86%D8%A7%D9%86%D8%B3" class="mw-redirect" title="رزونانس">رزونانس</a> ویژه برای او بود تا صدا را برایش قابلِ شنیدن کند، اما در انجام کار با آن ناموفق بود.<a href="#endnote_خانه">∗</a><a href="#cite_note-FOOTNOTENewman1970491-213">[۱۴۶]</a> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="شخصیت،_افکار_و_اندیشه">شخصیت، افکار و اندیشه</h2>[<a href="/w/index.php?title=%D9%84%D9%88%D8%AF%D9%88%DB%8C%DA%AF_%D9%81%D8%A7%D9%86_%D8%A8%D8%AA%D9%87%D9%88%D9%88%D9%86&action=edit&section=18" title="ویرایش بخش: شخصیت، افکار و اندیشه">ویرایش</a>]</div> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="خصوصیات_فردی">خصوصیات فردی</h3>[<a href="/w/index.php?title=%D9%84%D9%88%D8%AF%D9%88%DB%8C%DA%AF_%D9%81%D8%A7%D9%86_%D8%A8%D8%AA%D9%87%D9%88%D9%88%D9%86&action=edit&section=19" title="ویرایش بخش: خصوصیات فردی">ویرایش</a>]</div> <link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r39598369"><div class="quotebox pullquote floatleft" style="width:306px; R;"> <blockquote class="quotebox-quote right-aligned" style=""> «من همچون <a href="/wiki/%D8%AF%DB%8C%D9%88%D9%86%DB%8C%D8%B3%D9%88%D8%B3" class="mw-redirect" title="دیونیسوس">دیونیسوس</a> هستم که برای بشریت شرابی مطبوع بسازم، من هستم که به‌روحِ مردم، سرمستی الهی می‌بخشم.» </blockquote> <cite class="left-aligned" style="">لودویگ فان بتهوون<a href="#cite_note-214">[۱۴۷]</a></cite> </div> <figure class="mw-default-size mw-halign-right" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/%D9%BE%D8%B1%D9%88%D9%86%D8%AF%D9%87:Ludwig_Van_Beethoven_LCCN2003663902.jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/9/9b/Ludwig_Van_Beethoven_LCCN2003663902.jpg/170px-Ludwig_Van_Beethoven_LCCN2003663902.jpg" decoding="async" width="170" height="214" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/9/9b/Ludwig_Van_Beethoven_LCCN2003663902.jpg/255px-Ludwig_Van_Beethoven_LCCN2003663902.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/9/9b/Ludwig_Van_Beethoven_LCCN2003663902.jpg/340px-Ludwig_Van_Beethoven_LCCN2003663902.jpg 2x" data-file-width="4752" data-file-height="5968" /></a><figcaption>پرترهٔ بتهوون (۱۸۱۹)، اثر فردیناند شیمون.<a href="#cite_note-215">[بت]</a> این پرتره از بتهوون را آشناترین تصویر از وی می‌دانند و توسط <a href="/wiki/%D8%A2%D9%86%D8%AA%D9%88%D9%86_%D8%B4%DB%8C%D9%86%D8%AF%D9%84%D8%B1" title="آنتون شیندلر">آنتون شیندلر</a> این‌طور توصیف شده‌است که علی‌رغم ضعف هنری، «ارایهٔ یک نمای خاص … پیشانی با شکوه … دهان محکم و بسته … چانه‌ای به مانند صدف … طبیعی‌ترین پرتره از بتهوون نسبت به هر تصویر دیگری است.»<a href="#cite_note-FOOTNOTEThayer1967b742-216">[۱۴۸]</a></figcaption></figure> معاصران بتهوون وی را چنین توصیف می‌کردند: مردی کوتاه قد با هیکلی درشت که موهای سیاه، زبر، وزکرده و شانه نخورده‌اش، مارهای <a href="/wiki/%D9%85%D8%AF%D9%88%D8%B3%D8%A7" title="مدوسا">مدوسا</a> را به یاد می‌آورد. او پیشانی برجسته‌ای داشت و رنگ چشمانش به سیاهی می‌زد اما در واقع سبزِ خاکستری بود. نیرویی که از چشمانش شعله می‌زد هر کسی را جذب می‌کرد.<a href="#endnote_چشم">∗</a> بینی کوتاهی داشت که به پوزه و بینی <a href="/wiki/%D8%B4%DB%8C%D8%B1_(%DA%AF%D8%B1%D8%A8%D9%87%E2%80%8C%D8%B3%D8%A7%D9%86)" title="شیر (گربه‌سان)">شیر</a> شباهت داشت. دهانش ظریف بود و فک‌های محکمی داشت اما لب پایینی او بر روی لب بالا قرار می‌گرفت. چاله‌ای در سمت راست چانه‌اش وجود داشت که تقارنِ صورتش را تغییر داده بود. رنگ صورتش سرخِ آجری بود که در دوران تنهایی و بیماری، رنگ‌پریده و به زردی می‌زد. <a href="/wiki/%D8%A7%DB%8C%DA%AF%D9%86%D8%A7%D8%AA%D8%B3_%D9%85%D8%B4%D9%87%E2%80%8C%D9%84%D8%B3" title="ایگناتس مشه‌لس">مشه‌لس</a> می‌گوید: «تبسمی قشنگ داشت و به هنگام صحبت اغلب لحنی گرم و تشویق‌آمیز داشت اما خنده‌اش ناخوشایند، شدید و کوتاه بود و به صورتش حالتی عجیب و خاص می‌داد.» هنگامی که ایده‌ای به او الهام می‌شد حالتِ صورتش تغییر می‌کرد و در این حالت اگر در حال عبور از کوچه و خیابان بود، به دیگران طعنه می‌زد. وقتی پیانو می‌نواخت و کسی سرزده وارد می‌شد، از خشم صورتش برافروخته، رگ‌هایش متورم و با لب‌های لرزان، حالتِ جادوگری را داشت که در چنگالِ ارواح و شیاطین اسیر شده باشد. ژولیوس بندیکت<a href="#cite_note-217">[بث]</a> از معاصران بتهوون چهرهٔ او را همچون صورتک‌های ساختهٔ <a href="/wiki/%D8%B4%DA%A9%D8%B3%D9%BE%DB%8C%D8%B1" class="mw-redirect" title="شکسپیر">شکسپیر</a> و شبیه <a href="/wiki/%D8%B4%D8%A7%D9%87_%D9%84%DB%8C%D8%B1" title="شاه لیر">شاه لیر</a> توصیف کرده‌است.<a href="#endnote_چهره">∗</a><a href="#cite_note-218">[۱۴۹]</a> از همان دوران کودکی، زندگی بتهوون با اندوه و خشونت همراه بود و چنان نبود که مانند <a href="/wiki/%D9%85%D9%88%D8%AA%D8%B3%D8%A7%D8%B1%D8%AA" class="mw-redirect" title="موتسارت">موتسارت</a> از نوازش و مهر خانوادگی برخوردار باشد. پدرش قصد داشت از هوش و استعداد وی در موسیقی، بهرهٔ مادی ببرد و از چهارسالگی او را وادار می‌کرد تا <a href="/wiki/%D9%BE%DB%8C%D8%A7%D9%86%D9%88" title="پیانو">پیانو</a> بنوازد یا او را در اتاقی حبس می‌کرد تا به صورت جان‌فرسایی ساز <a href="/wiki/%D9%88%DB%8C%D9%88%D9%84%D9%86" title="ویولن">ویولن</a> را تمرین کند. این شدت و فشار پدرش برای آموزش موسیقی به وی، تا مرز بیزاری بتهوون از هنر و موسیقی پیش رفت. نوجوانی و جوانی وی نیز با نگرانی از غمِ تهیهٔ نان و کوشش سخت وی برای گذران زندگی همراه بود. سیزده ساله بود که کار می‌کرد و در کلیسا <a href="/wiki/%D8%A7%D8%B1%DA%AF_(%D8%B3%D8%A7%D8%B2)" title="ارگ (ساز)">ارگ</a> می‌نواخت. در هفده سالگی مادرش را که خیلی دوست داشت، از دست داد. می‌خوارگی و عدم مسئولیت‌پذیری پدرش باعث شد تا سرپرستی خانواده را پس از مرگ مادرش به عهده بگیرد. رفتار پدرش همیشه باعث شرمساری و خجالت بتهوون بود به‌طوری که مستمری او را به خاطر اینکه خرج می‌گساری‌اش نکند، به بتهوون پرداخت می‌کردند.<a href="#cite_note-219">[۱۵۰]</a> از بیست سالگی با شنوایی و درد مزمنِ معده درگیر بود. وی همان‌طور که در <a href="/wiki/%D9%88%D8%B5%DB%8C%D8%AA%E2%80%8C%D9%86%D8%A7%D9%85%D9%87_%D9%87%D8%A7%DB%8C%D9%84%DB%8C%DA%AF%D9%86%D8%B4%D8%AA%D8%A7%D8%AA" title="وصیت‌نامه هایلیگنشتات">وصیت‌نامه هایلیگنشتات</a> نوشته‌است، قصد خودکشی داشت. با این وجود در طولِ زندگی خود، دایرهٔ نزدیک و صمیمانه با دوستانش داشت. تصور می‌شود که وی دارای شخصیتی جذاب بوده‌است، و از همین‌رو، دوستان او در تلاش برای کمک به وی برای کنار آمدن با ناتوانی‌ها و مشکلاتش به رقابت می‌پرداختند.<a href="#cite_note-FOOTNOTEGroveOnline-202">[۱۴۰]</a> بتهوون نسبت به اظهارات منتقدان بی‌اعتنا بود و می‌گفت: «... پرحرفی و یاوه‌گویی‌های آنها هیچ‌کس را بزرگ و جاودان نخواهد ساخت، همچنان‌که از بزرگی و عظمت کسی نخواهد کاست … هرگز از من نخواهید شنید در بارهٔ آنچه از هنرم می‌گویند توجهی داشته باشم … من هم مانند <a href="/wiki/%D9%88%D9%84%D8%AA%D8%B1" title="ولتر">ولتر</a> فکر می‌کنم که چند نیشِ حشره، هرگز اسب چابک را از دویدن بازنمی‌دارد.»<a href="#endnote_نقد">∗</a><a href="#cite_note-220">[۱۵۱]</a> وی بیشتر اوقات با خویشاوندان و بقیهٔ مردم نزاع و با آنان به تلخی برخورد می‌کرد. شخصیت بسیار مرموزی داشت و برای اطرافیانش به‌مانند یک راز باقی ماند. لباس‌هایش اغلب کثیف و ژولیده بود. در آپارتمان‌های خیلی به‌هم‌ریخته زندگی می‌کرد و بسیار تغییرمکان می‌داد. طی ۳۵ سال زندگی در وین، حدود ۳۰ بار محل زندگی‌اش را تغییر داد. در معامله با ناشرانش، همیشه بی‌دقت بود و اکثر اوقات مشکل مالی داشت.<a href="#cite_note-221">[۱۵۲]</a><a href="#cite_note-222">[۱۵۳]</a> <figure typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/%D9%BE%D8%B1%D9%88%D9%86%D8%AF%D9%87:Beethoven_walk.jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/43/Beethoven_walk.jpg/306px-Beethoven_walk.jpg" decoding="async" width="306" height="177" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/43/Beethoven_walk.jpg/459px-Beethoven_walk.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/43/Beethoven_walk.jpg/612px-Beethoven_walk.jpg 2x" data-file-width="787" data-file-height="454" /></a><figcaption>پیاده‌روی بتهوون در طبیعت، اثر جولیوس اشمیت<a href="#cite_note-223">[بج]</a></figcaption></figure> بتهوون عاشق طبیعت بود و بخش زیادی از وقت خود را در پیاده‌روی در کشور گذراند. او غالباً <a href="/wiki/%D9%88%DB%8C%D9%86" title="وین">وین</a> را برای کار در مناطق روستایی ترک می‌کرد. وی آرامش خود را تنها در طبیعت می‌جست. چارلز نیات<a href="#cite_note-224">[بچ]</a> موسیقیدان <a href="/wiki/%D8%A8%D8%B1%DB%8C%D8%AA%D8%A7%D9%86%DB%8C%D8%A7" title="بریتانیا">بریتانیایی</a> که در سال ۱۸۱۵ با بتهوون آشنا شده بود، می‌نویسد: «هیچ‌کس را ندیده‌است که همچون او عاشق طبیعت باشد و گلها و ابرها را دوست بدارد، مثل اینکه در طبیعت زندگی می‌کرد». بتهوون خودش می‌نویسد: «در این دنیا هیچ‌کس نیست که به اندازهٔ من ییلاق را دوست بدارد، هر درخت به اندازهٔ یک انسان برایم عزیز و دوست‌داشتی است».<a href="#cite_note-225">[۱۵۴]</a> منابع نشان می‌دهد که او برای اصحاب قدرت، مقامات اجتماعی و قوانین دربار ارزشی قایل نمی‌شد. به عنوان مثال، هرگاه تماشاگران در حین اجرای او گپ می‌زدند یا توجهی به او نداشتند، اجرای پیانو را متوقف می‌کرد. در مهمانی‌ها و محفل‌های شبانهٔ دربار، اگر ناگهان و بدون برنامه از وی می‌خواستند که پیانو بنوازد، از انجام این کار خودداری می‌کرد. سرانجام، پس از درگیری‌های بسیار، <a href="/wiki/%D8%A2%D8%B1%D8%B4%DB%8C%D8%AF%D9%88%DA%A9_%D8%B1%D9%88%D8%AF%D9%88%D9%84%D9%81_%D8%A7%D8%AA%D8%B1%DB%8C%D8%B4_(%DB%B1%DB%B7%DB%B8%DB%B8%E2%80%93%DB%B1%DB%B8%DB%B3%DB%B1)" title="آرشیدوک رودولف اتریش (۱۷۸۸–۱۸۳۱)">آرشیدوک ردودلف</a> حکم داد که قوانین معمولِ آداب و رسوم دربار، برای بتهوون اِعمال نشود.<a href="#cite_note-FOOTNOTEGroveOnline-202">[۱۴۰]</a> رفتارهای جسورانه، گستاخانه و آزاد بتهوون در شهری مانند وین که مظهرِ نظم و انضباط بود، شگفت‌انگیز و ناشی از روحیات وی بود که ریشه‌های آن را می‌توان در آثاری مانند <a href="/wiki/%D8%B3%D9%85%D9%81%D9%88%D9%86%DB%8C_%D8%B4%D9%85%D8%A7%D8%B1%D9%87_%DB%B7_(%D8%A8%D8%AA%D9%87%D9%88%D9%88%D9%86)" title="سمفونی شماره ۷ (بتهوون)">سمفونی شماره ۷</a>، جستجو کرد. با این حال در سال ۱۸۱۴، کنگرهٔ وین او را مایه افتخار اروپا دانست و در جشن‌های با شکوهی که در این دوره برگزار می‌شد، بتهوون نقش زیادی داشت. پادشاهان و شاهزادگان نیز به او خیلی احترام می‌گذاشتند و او مغرورانه، این احترامات را می‌پذیرفت.<a href="#cite_note-226">[۱۵۵]</a> بتهوون به‌خاطر افکار آزادی‌خواهی، هرگز شهر وین را دوست نمی‌داشت و از آن نفرت داشت، یک بار نیز در حدود سال ۱۸۰۸، به‌صورت جدی تصمیم گرفت که این شهر را ترک کند، اما وین شهری بود که منبع درآمد زیادی داشت و شاهزادگان و عاشقان موسیقی، بزرگی و عظمتِ بتهوون را درک می‌کردند و مانع از ترک وی از وین شدند، چرا که آن را مایهٔ ننگ شهر خود می‌دانستند که نتوانسته بتهوون را نزد خود حفظ کند.<a href="#cite_note-227">[۱۵۶]</a> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="دین">دین</h3>[<a href="/w/index.php?title=%D9%84%D9%88%D8%AF%D9%88%DB%8C%DA%AF_%D9%81%D8%A7%D9%86_%D8%A8%D8%AA%D9%87%D9%88%D9%88%D9%86&action=edit&section=20" title="ویرایش بخش: دین">ویرایش</a>]</div> بتهوون اگرچه <a href="/wiki/%DA%A9%D9%84%DB%8C%D8%B3%D8%A7%DB%8C_%DA%A9%D8%A7%D8%AA%D9%88%D9%84%DB%8C%DA%A9" title="کلیسای کاتولیک">کاتولیک</a> متولد شد، اما به شکلی از این مذهب که در دربار وین به‌وجود آمده بود (ر.ک. <a href="/wiki/%D8%B9%D8%B5%D8%B1_%D8%B1%D9%88%D8%B4%D9%86%DA%AF%D8%B1%DB%8C" title="عصر روشنگری">عصر روشنگری</a>) و او در آنجا رشد کرده بود، خو گرفت. به قولِ مینارد سولومن<a href="#cite_note-228">[بح]</a> <a href="/wiki/%D9%85%D9%88%D8%B3%DB%8C%D9%82%DB%8C%E2%80%8C%D8%B4%D9%86%D8%A7%D8%B3" title="موسیقی‌شناس">موسیقی‌شناس</a> و زندگی‌نامه‌نویسِ بتهوون: یک «ایدئولوژی سازش‌پذیر (از مذهب کاتولیک) که امکان همزیستی نسبتاً مسالمت‌آمیز بین کلیسا و <a href="/wiki/%D8%AE%D8%B1%D8%AF%DA%AF%D8%B1%D8%A7%DB%8C%DB%8C" title="خردگرایی">خردگرایی</a> را فراهم می‌آورد.»<a href="#cite_note-FOOTNOTESolomon199854-229">[۱۵۷]</a> بتهوون در دفتر خاطراتش (خاطراتی روزانه که او بین سال‌های ۱۸۱۲ تا ۱۸۱۸ نگاشته و بعضی از آن‌ها را حفظ کرده بود)، علاقه خود را به انواع <a href="/wiki/%D9%81%D9%84%D8%B3%D9%81%D9%87" title="فلسفه">فلسفه‌های</a> مذهبی از کشورهایی مانند: <a href="/wiki/%D9%87%D9%86%D8%AF" title="هند">هند</a>، <a href="/wiki/%D9%85%D8%B5%D8%B1" title="مصر">مصر</a>، شرق و نوشته‌های <a href="/wiki/%D8%B1%DB%8C%DA%AF%E2%80%8C%D9%88%D8%AF%D8%A7" title="ریگ‌ودا">ریگ‌ودا</a> نشان می‌دهد.<a href="#cite_note-FOOTNOTECooper1996146–147-230">[۱۵۸]</a> وی در ژوئیه ۱۸۲۱، در نامه‌ای به <a href="/wiki/%D8%A2%D8%B1%D8%B4%DB%8C%D8%AF%D9%88%DA%A9_%D8%B1%D9%88%D8%AF%D9%88%D9%84%D9%81_%D8%A7%D8%AA%D8%B1%DB%8C%D8%B4_(%DB%B1%DB%B7%DB%B8%DB%B8%E2%80%93%DB%B1%DB%B8%DB%B3%DB%B1)" title="آرشیدوک رودولف اتریش (۱۷۸۸–۱۸۳۱)">آرشیدوک رودولف</a> اعتقاد خود را به خدای یکتا، اینگونه بیان می‌کند: «خدا … مرا به عنوان یک انسان می‌شناسد و درون قلب من را می‌بیند، من با وظیفه‌شناسی بسیار، تمام تکالیفی که پروردگار، طبیعت و بشریت تعیین کرده‌است، انجام می‌دهم». وی در یکی از طرح‌های مربوط به <a href="/wiki/%D9%85%DB%8C%D8%B3%D8%A7_%D8%B3%D9%88%D9%84%D9%85%D9%86%DB%8C%D8%B3" title="میسا سولمنیس">میسا سولمنیس</a> نوشت: «برای آرامش درونی و بیرونی».<a href="#cite_note-FOOTNOTESolomon1998342-231">[۱۵۹]</a> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="سیاست">سیاست</h3>[<a href="/w/index.php?title=%D9%84%D9%88%D8%AF%D9%88%DB%8C%DA%AF_%D9%81%D8%A7%D9%86_%D8%A8%D8%AA%D9%87%D9%88%D9%88%D9%86&action=edit&section=21" title="ویرایش بخش: سیاست">ویرایش</a>]</div> <link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r39598369"><div class="quotebox pullquote floatright" style="width:306px; R;"> <blockquote class="quotebox-quote right-aligned" style=""> «تا می‌توانیم نیکی کنیم، آزادی را از هر چیز گرامی‌تر بداریم، و به‌خاطر اورنگ پادشاهی هم، هرگز به حقیقت خیانت نکنیم.» </blockquote> <cite class="left-aligned" style="">لودویگ فان بتهوون<a href="#cite_note-232">[۱۶۰]</a></cite> </div> بتهوون دارای روحیات انقلابی و طرفدار <a href="/wiki/%D8%AC%D9%85%D9%87%D9%88%D8%B1%DB%8C%E2%80%8C%D8%AE%D9%88%D8%A7%D9%87%DB%8C" title="جمهوری‌خواهی">جمهوری‌خواهی</a> بود که این امر ناشی از برافروخته‌شدن <a href="/wiki/%D8%A7%D9%86%D9%82%D9%84%D8%A7%D8%A8_%D9%81%D8%B1%D8%A7%D9%86%D8%B3%D9%87" title="انقلاب فرانسه">انقلاب فرانسه</a> و احساسات انقلابی در سراسر اروپا بود. <a href="/wiki/%D8%AF%D8%A7%D9%86%D8%B4%DA%AF%D8%A7%D9%87_%D8%A8%D9%86" title="دانشگاه بن">دانشگاه بن</a>، یکی از مراکز نشر افکار تازه و انقلابی بود که بتهوون در ۱۴ مه ۱۷۸۹، به عنوان دانشجوی <a href="/wiki/%D8%A7%D8%AF%D8%A8%DB%8C%D8%A7%D8%AA_%D8%A2%D9%84%D9%85%D8%A7%D9%86%DB%8C" title="ادبیات آلمانی">ادبیات آلمانی</a> در آن ثبت‌نام کرد. استاد این رشتهٔ تحصیلی، پروفسوری سرشناس به نام اولوگیوس اشنایدر<a href="#cite_note-233">[بخ]</a> بود که بعد از تصرف <a href="/wiki/%D9%82%D9%84%D8%B9%D9%87_%D8%A8%D8%A7%D8%B3%D8%AA%DB%8C%D9%84" title="قلعه باستیل">قلعه باستیل</a> توسط انقلابیون، شعری انقلابی سرود و یک سال بعد مجموعه‌ای از اشعار انقلابی خود را منتشر ساخت که برای پیش خرید آن، نام «بتهوون موسیقی‌دان دربار» به‌چشم می‌خورد. اما بتهوون با این حال نمی‌توانست از احساسات وطن‌پرستانهٔ خود دوری کند و هنگام ترک وین در نوامبر ۱۷۹۲، و در سال‌های ۱۷۹۶ و ۱۷۹۷، هنگامی که سپاه آلمان به جنگ با نیروهای انقلابی فرانسه می‌رفت، تصمیم گرفت بر روی اشعار حماسی فریدبرگ<a href="#cite_note-234">[بد]</a> آثاری بسازد. وی همچنین قطعهٔ «سرود حرکت» و یک اثر با نام «ما یک ملت بزرگ آلمانی هستیم» برای <a href="/wiki/%DA%AF%D8%B1%D9%88%D9%87_%DA%A9%D8%B1" title="گروه کر">گروه کر</a> تصنیف کرد.<a href="#cite_note-235">[۱۶۱]</a> این آثار برای بتهوون که انقلاب، روح آزادی‌خواهی را در وی گسترش داده بود، بیهوده به‌نظر می‌رسید، حتی اگر مخالفان انقلاب هم‌وطنش باشند. وی از سال ۱۷۹۸، با این روحیه و با آنکه روابط <a href="/wiki/%D8%A7%D8%AA%D8%B1%DB%8C%D8%B4" title="اتریش">اتریش</a> با <a href="/wiki/%D9%81%D8%B1%D8%A7%D9%86%D8%B3%D9%87" title="فرانسه">فرانسه</a> تیره بود و هنگامی که وین تسخیر شده بود، با ژنرال برنادوت<a href="#cite_note-236">[بذ]</a> و سفارت فرانسهٔ انقلابی، بدون ترس و واهمه رفت‌وآمد و ارتباط داشت.<a href="#cite_note-237">[۱۶۲]</a> آثار این تمایلات انقلابی و آزادی‌خواهی در بتهوون که با مطالعهٔ بسیاری از آثار <a href="/wiki/%D9%BE%D9%84%D9%88%D8%AA%D8%A7%D8%B1%DA%A9" title="پلوتارک">پلوتارک</a> و امید به ایجاد جمهوری توسط <a href="/wiki/%D9%86%D8%A7%D9%BE%D9%84%D8%A6%D9%88%D9%86" class="mw-redirect" title="ناپلئون">ناپلئون</a> (هرچند خیلی زود از انقلابیون فرانسه نفرت پیدا کرد)، تا پایان عمرش برجسته ماند.<a href="#cite_note-238">[۱۶۳]</a><a href="#cite_note-239">[۱۶۴]</a> <figure class="mw-halign-left" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/%D9%BE%D8%B1%D9%88%D9%86%D8%AF%D9%87:Eug%C3%A8ne_Delacroix_-_Le_28_Juillet._La_Libert%C3%A9_guidant_le_peuple.jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/5/5d/Eug%C3%A8ne_Delacroix_-_Le_28_Juillet._La_Libert%C3%A9_guidant_le_peuple.jpg/306px-Eug%C3%A8ne_Delacroix_-_Le_28_Juillet._La_Libert%C3%A9_guidant_le_peuple.jpg" decoding="async" width="306" height="246" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/5/5d/Eug%C3%A8ne_Delacroix_-_Le_28_Juillet._La_Libert%C3%A9_guidant_le_peuple.jpg/459px-Eug%C3%A8ne_Delacroix_-_Le_28_Juillet._La_Libert%C3%A9_guidant_le_peuple.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/5/5d/Eug%C3%A8ne_Delacroix_-_Le_28_Juillet._La_Libert%C3%A9_guidant_le_peuple.jpg/612px-Eug%C3%A8ne_Delacroix_-_Le_28_Juillet._La_Libert%C3%A9_guidant_le_peuple.jpg 2x" data-file-width="5946" data-file-height="4771" /></a><figcaption> نقاشی <a href="/wiki/%D8%AF%D9%88%D8%B1%D9%87_%D8%B1%D9%88%D9%85%D8%A7%D9%86%D8%AA%DB%8C%DA%A9" class="mw-redirect" title="دوره رومانتیک">دوره رومانتیک</a> از <a href="/wiki/%D8%A7%D9%86%D9%82%D9%84%D8%A7%D8%A8_%D9%81%D8%B1%D8%A7%D9%86%D8%B3%D9%87" title="انقلاب فرانسه">انقلاب فرانسه</a> (۱۸۳۰)، اثر <a href="/wiki/%D8%A7%D9%88%DA%98%D9%86_%D8%AF%D9%88%D9%84%D8%A7%DA%A9%D8%B1%D9%88%D8%A7" title="اوژن دولاکروا">اوژن دولاکروا</a></figcaption></figure> وی غیر از آثار پلوتارک که مورد علاقهٔ انقلابیون فرانسه نیز بود، به شخصیت و افکار انقلابی و آزادی‌خواهانهٔ افرادی مانند: <a href="/wiki/%D9%85%D8%A7%D8%B1%DA%A9%D9%88%D8%B3_%DB%8C%D9%88%D9%86%DB%8C%D9%88%D8%B3_%D8%A8%D8%B1%D9%88%D8%AA%D9%88%D8%B3" title="مارکوس یونیوس بروتوس">بروتوس</a> قهرمان انقلابی <a href="/wiki/%D8%AC%D9%85%D9%87%D9%88%D8%B1%DB%8C_%D8%B1%D9%88%D9%85" title="جمهوری روم">جمهوری روم</a>، <a href="/wiki/%D9%85%DB%8C%DA%A9%D9%84_%D8%A2%D9%86%DA%98" class="mw-redirect" title="میکل آنژ">میکل آنژ</a> آزادیخواه <a href="/wiki/%D8%AF%D9%88%D8%B1%D9%87_%D8%B1%D9%86%D8%B3%D8%A7%D9%86%D8%B3" class="mw-redirect" title="دوره رنسانس">دوره رنسانس</a>، <a href="/wiki/%D9%87%D9%88%D9%85%D8%B1" title="هومر">هومر</a> حماسه‌سرای <a href="/wiki/%DB%8C%D9%88%D9%86%D8%A7%D9%86_%D8%A8%D8%A7%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86" title="یونان باستان">یونانی</a> و <a href="/wiki/%D8%A7%D9%81%D9%84%D8%A7%D8%B7%D9%88%D9%86" title="افلاطون">افلاطون</a> (که بتهوون آرزو داشت جمهوری افلاطونی در سراسر جهان برقرار شود)، احترام می‌گذاشت. او همچنین به خاطر نشان‌دادنِ علاقه‌اش به آزادی‌خواهی، مجسمهٔ <a href="/wiki/%D8%AC%D8%A8%D8%A7%D8%B1%DB%8C%D8%AA" title="جباریت">جباریت</a> را در اتاقش قرار داده بود و در ادبیات نیز <a href="/wiki/%D8%B4%DA%A9%D8%B3%D9%BE%DB%8C%D8%B1" class="mw-redirect" title="شکسپیر">شکسپیر</a> را دوست داشت و بر اساس آثار وی قطعات بزرگی مانند <a href="/wiki/%DA%A9%D9%88%D8%B1%DB%8C%D9%88%D9%84%D8%A7%D9%86_(%D8%A8%D8%AA%D9%87%D9%88%D9%88%D9%86)" title="کوریولان (بتهوون)">اورتور کوریولان</a> را خلق کرد.<a href="#cite_note-240">[۱۶۵]</a> همان‌طور که قبلاً گفته شد، بتهوون برای اصحاب قدرت و مقام‌های اجتماعی در وین ارزشی قایل نمی‌شد. مولر<a href="#cite_note-241">[بر]</a> از معاصران بتهوون می‌گوید: «بتهوون همیشه عقاید خود را بر ضد دولت، پلیس و اشرافیت حتی در مجامع عمومی آزادانه و بی‌پروا بیان می‌کرد…». بتهوون نیز در یکی از یادداشت‌هایش اشرافیت را پوسیده و فاسد خوانده‌است.<a href="#cite_note-242">[۱۶۶]</a> در سال ۱۸۰۴، توجه وی به آرمانهای <a href="/wiki/%D8%B9%D8%B5%D8%B1_%D8%B1%D9%88%D8%B4%D9%86%DA%AF%D8%B1%DB%8C" title="عصر روشنگری">عصر روشنگری</a> جلب شد. هنگامی که جاه‌طلبی‌های امپراتوری ناپلئون روشن شد، بتهوون عنوان صفحهٔ «سمفونی سوم» را در دست گرفت و نام <a href="/wiki/%D9%86%D8%A7%D9%BE%D9%84%D8%A6%D9%88%D9%86_%D8%A8%D9%86%D8%A7%D9%BE%D8%A7%D8%B1%D8%AA" title="ناپلئون بناپارت">بناپارت</a> را با عصبانیت مخدوش کرد که سوراخی در کاغذ ایجاد شد. وی بعداً عنوان این اثر را به سمفونی اِروئیکا … آهنگسازی برای تجلیل از یادبود یک مرد بزرگ<a href="#cite_note-243">[بز]</a> تغییر داد و آن را دوباره به حامی خود، شاهزاده جوزف فرانتس فون لوبکوویتس اهدا کرد و برای اولین بار در کاخ وی اجرا شد.<a href="#cite_note-244">[۱۶۷]</a> وی از سال ۱۸۱۵، گرایش سیاسی به انگلستان پیدا کرد و همیشه گزارش‌های گروه مخالفان در پارلمان انگلستان را پیگیری و به آن علاقه داشت. بی‌پروایی بتهوون در انتقاد از فساد اجتماعی و اداری، اختلاف طبقاتی، شکنجه‌های پلیس، فساد دادگستری و … شدید بود به‌طوری که در سال ۱۸۱۹، در یک مجمع عمومی، هنگامی که گفته بود: «<a href="/wiki/%D9%85%D8%B3%DB%8C%D8%AD" title="مسیح">مسیح</a> هم یک <a href="/wiki/%DB%8C%D9%87%D9%88%D8%AF%DB%8C%D8%AA" title="یهودیت">یهودی</a> مصلوب بیش نیست»، پلیس قصد دستگیری او را داشت.<a href="#cite_note-245">[۱۶۸]</a> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="زنان_و_عشق">زنان و عشق</h3>[<a href="/w/index.php?title=%D9%84%D9%88%D8%AF%D9%88%DB%8C%DA%AF_%D9%81%D8%A7%D9%86_%D8%A8%D8%AA%D9%87%D9%88%D9%88%D9%86&action=edit&section=22" title="ویرایش بخش: زنان و عشق">ویرایش</a>]</div> <link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r39598369"><div class="quotebox pullquote floatright" style="width:306px; R;"> <blockquote class="quotebox-quote right-aligned" style=""> «... می‌خواهم گریبان تقدیر را بگیرم، بی‌شک او نخواهد توانست که یک‌باره مرا به زانو درآورد، وه که چقدر خوب است اگر انسان بتواند هزار بار دیگر، زندگی از سر بگیرد…» </blockquote> <cite class="left-aligned" style="">لودویگ فان بتهوون<a href="#cite_note-246">[۱۶۹]</a></cite> </div> بتهوون دارای روحیه‌ای جدا از روابط غیراخلاقی بود و از افکار ناروا و به‌دور از نزاکت بیزاری می‌جست و عشق را به صورت پایان‌ناپذیری مقدس می‌شمرد. حتی گفته می‌شود که وی کارِ <a href="/wiki/%D9%85%D9%88%D8%AA%D8%B3%D8%A7%D8%B1%D8%AA" class="mw-redirect" title="موتسارت">موتسارت</a> را به خاطر ساختن اپرای <a href="/wiki/%D8%AF%D9%88%D9%86_%DA%98%D9%88%D8%A7%D9%86" class="mw-redirect" title="دون ژوان">دون ژوان</a> نابخشودنی می‌دانست و گفته بود که او با این کار نبوغ موسیقی و بزرگی خود را آلوده کرده‌است. <a href="/wiki/%D9%81%D8%B1%D8%A7%D9%86%D8%AA%D8%B3_%DA%AF%D8%B1%D9%87%D8%A7%D8%B1%D8%AF_%D9%88%DA%AF%D9%84%D8%B1" title="فرانتس گرهارد وگلر">فرانتس گرهارد وگلر</a> می‌گوید: «هرگز بتهوون را خالی از عشق شدید و آتشین ندیده‌ام، و این عشق‌ها همچنان‌که پیداست، همیشه در کمالِ عفاف و پاکی بوده‌اند». <a href="/wiki/%D8%A2%D9%86%D8%AA%D9%88%D9%86_%D8%B4%DB%8C%D9%86%D8%AF%D9%84%D8%B1" title="آنتون شیندلر">آنتون شیندلر</a> دوست نزدیک بتهوون می‌نویسد: «او سراسر عمرش را به پاکی و عفافی دوشیزه‌وار گذراند و هرگز ضعف نفسی نداشت که به خاطر آن وجدانش در خورِ ملامت باشد».<a href="#cite_note-247">[۱۷۰]</a> <figure class="mw-default-size mw-halign-left" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/%D9%BE%D8%B1%D9%88%D9%86%D8%AF%D9%87:Brunswick_Ter%C3%A9z.jpg" class="mw-file-description"><img alt="" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/0/03/Brunswick_Ter%C3%A9z.jpg/170px-Brunswick_Ter%C3%A9z.jpg" decoding="async" width="170" height="190" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/0/03/Brunswick_Ter%C3%A9z.jpg/255px-Brunswick_Ter%C3%A9z.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/0/03/Brunswick_Ter%C3%A9z.jpg/340px-Brunswick_Ter%C3%A9z.jpg 2x" data-file-width="507" data-file-height="566" /></a><figcaption>«تِرِز برونسویک»، معشوقهٔ بتهوون</figcaption></figure> وی در ۳۰سالگی با دو دوشیزهٔ جوان دیدار کرد که تأثیر برجسته‌ای در زندگی او داشتند و رابطهٔ بتهوون با این دو از همهٔ روابط عاشقانهٔ او پررنگ‌تر هستند؛ هر دوی دوشیزگان از خانوادهٔ اشرافی، هر دو شیفتهٔ موسیقی و با وجود این، درست نقطهٔ مقابل یکدیگر بودند. تِرِز برونسویک<a href="#cite_note-248">[بژ]</a> ۲۰ساله بود و سری چون <a href="/wiki/%D8%A7%DB%8C%D9%81%DB%8C%DA%AF%D9%86%DB%8C%D8%A7" title="ایفیگنیا">ایفی‌ژنی</a> داشت. او دورانی بَس آرمانی را در قصر خانوادگی در <a href="/wiki/%D9%85%D8%AC%D8%A7%D8%B1%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86" title="مجارستان">مجارستان</a> گذرانده بود. وقتی بتهوون با ترز آشنا شد، او دختر کوچکی بود و بتهوون مدتی در وین به وی درس پیانو می‌داد. گاهی هر درس چهار ساعت به طول می‌انجامید. وی از آن هنگام عاشق بتهوون شده بود و در ماه مه ۱۸۰۶، با یکدیگر نامزد شدند. ترز فکری آسمانی و دور از امیال روان‌تنی داشت. دربارهٔ بتهوون کمتر حرف می‌زد و در خاطراتش، به نامه یا هدیه‌ای از طرف بتهوون اشاره نمی‌کند.<a href="#cite_note-249">[۱۷۱]</a> مشخص نیست چه مانعی در راه ازدواج این دو نفر وجود داشته‌است. ممکن است اختلاف طبقاتی یا فقر مالی بتهوون باشد، یا رفتار و بیماری او که از مردم دوری می‌جست، ترز را تحت تأثیر قرار داده و او را از این ازدواج مأیوس کرده باشد. در هر صورت این ازدواج صورت نگرفت ولی ترز تا آخرین لحظات عمرش (۱۸۶۱)، بتهوون را دوست داشت و بتهوون نیز سالها بعد (۱۸۱۶) گفته بود: «وقتی به‌یاد او هستم، مثل نخستین باری که او را دیدم، دلم به تپش می‌افتد». ترز نیز عکسی به یادگار از خودش به بتهوون اهدا کرده بود و روی آن نوشته بود: «به نابغهٔ بی‌مانند، به هنرمند بزرگ، به انسان خوب». عشق بتهوون به وی به قدری شدید بود که یک بار در سال آخر عمرش و در حضور یکی از دوستانش عکس ترز را گریه‌کنان می‌بوسید و با صدای بلند می‌گفت: «تو همچون فرشتگان زیبا و بزرگ بودی».<a href="#cite_note-250">[۱۷۲]</a> <figure class="mw-default-size mw-halign-right" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/%D9%BE%D8%B1%D9%88%D9%86%D8%AF%D9%87:Giulietta_Guicciardi_Heliogravure.png" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/0/05/Giulietta_Guicciardi_Heliogravure.png/170px-Giulietta_Guicciardi_Heliogravure.png" decoding="async" width="170" height="227" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/0/05/Giulietta_Guicciardi_Heliogravure.png/255px-Giulietta_Guicciardi_Heliogravure.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/0/05/Giulietta_Guicciardi_Heliogravure.png/340px-Giulietta_Guicciardi_Heliogravure.png 2x" data-file-width="1080" data-file-height="1439" /></a><figcaption><a href="/wiki/%D8%AC%D9%88%D9%84%DB%8C%D8%AA%D8%A7_%DA%AF%D9%88%DB%8C%DA%86%D8%A7%D8%B1%D8%AF%DB%8C" title="جولیتا گویچاردی">جولیتا گویچاردی</a>، معشوقهٔ بتهوون</figcaption></figure> دوشیزهٔ جوان دوم، در انتظار جایگزینی برای نخستین عشقش بود. او ۱۶ سال داشت و نامش <a href="/wiki/%D8%AC%D9%88%D9%84%DB%8C%D8%AA%D8%A7_%DA%AF%DB%8C%DA%86%D8%A7%D8%B1%D8%AF%DB%8C" class="mw-redirect" title="جولیتا گیچاردی">جولیِتا گیچاردی</a> بود. جولیتا از خانوادهٔ کُنت‌های <a href="/wiki/%D9%85%DB%8C%D9%84%D8%A7%D9%86" title="میلان">میلان</a> بود و چنین به نظر می‌رسد که برای هم‌آغوشی با این نابغهٔ سرکش آفریده شده بود؛ با چهره‌ای مطبوع و رنگ‌پریده. بتهوون بعد از افسردگی‌ها و رنج‌های بی‌شمار، لبخند زندگی را در آغوش این دختر بازیافت. وی به دوستش <a href="/wiki/%D9%81%D8%B1%D8%A7%D9%86%D8%AA%D8%B3_%DA%AF%D8%B1%D9%87%D8%A7%D8%B1%D8%AF_%D9%88%DA%AF%D9%84%D8%B1" title="فرانتس گرهارد وگلر">فرانتس گرهارد وگلر</a> می‌نویسد:<a href="#cite_note-251">[۱۷۳]</a> <link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r39401425"><blockquote class="templatequote">به دست دختری جوان و پرستیدنی همه چیز دگرگون شده‌است. او مرا دوست دارد و من هم او را. پس از دو سال، اکنون این نخستین باری است که دَمی راحتی و آسایش احساس می‌کنم. شاید ازدواج بتواند مرا خوشبخت سازد. بدبختانه او از طبقهٔ من نیست و در این صورت ازدواج برایم ناممکن است. باید تلاش بیشتری بکنم.</blockquote> ولی آن دوشیزه به‌زودی عشق دیگری یافت، مردی ۱۸ساله و از طبقهٔ خودش به نام کُنت فون گالِنبِرگ<a href="#cite_note-252">[بس]</a> و از اشراف قدیمی. جولیتا در غرقاب عجیب احساسات بتهوون، غوطه‌ور بود چنان‌که سال‌های بعد، روی دفتر نُت‌های خود نوشت: «بتهوون با کمترین صدایی برمی‌خاست و می‌رفت؛ خیلی زودرنج بود. دفترهای نُت را پرت می‌کرد و پاره می‌کرد، ولی مهربان و احساساتی بود و غالباً لباس محقرانه‌ای می‌پوشید».<a href="#cite_note-253">[۱۷۴]</a> به هر تقدیر جولیِتا با کنت فون گالنبرگ ازدواج کرد و قبل از عزیمت به <a href="/wiki/%D9%86%D8%A7%D9%BE%D9%84" title="ناپل">ناپل</a>، اغلب با بتهوون در تالارهای اشرافیِ وین برخورد داشت. در همان دوران بود که بتهوون <a href="/wiki/%D8%B3%D9%88%D9%86%D8%A7%D8%AA_%D9%85%D9%87%D8%AA%D8%A7%D8%A8" class="mw-redirect" title="سونات مهتاب">سونات مهتاب</a> را تصنیف و به وی تقدیم کرد. جولیتا گرچه معشوقهٔ بتهوون بود اما هیچ‌گاه علاقهٔ جدی به وی نداشت و بعد از ازدواج سعی داشت از او به نفع شوهرش بهره ببرد. بتهوون نیز با آنکه از وی نفرت پیدا کرده بود، اما از کمک به وی دریغ نمی‌کرد. <a href="/wiki/%D8%A2%D9%86%D8%AA%D9%88%D9%86_%D8%B4%DB%8C%D9%86%D8%AF%D9%84%D8%B1" title="آنتون شیندلر">آنتون شیندلر</a> منشی و زندگی‌نامه‌نویسِ وی از قول بتهوون اظهار داشت: «وقتی که جولیتا به وین بازگشت، گریه‌کنان نزد من آمد، ولی من از او بیزار بودم».<a href="#cite_note-254">[۱۷۵]</a><a href="#cite_note-FOOTNOTESolomon1998196–197-255">[۱۷۶]</a> <figure class="mw-default-size mw-halign-left" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/%D9%BE%D8%B1%D9%88%D9%86%D8%AF%D9%87:Josephine_Brunsvik.jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/b/b2/Josephine_Brunsvik.jpg/170px-Josephine_Brunsvik.jpg" decoding="async" width="170" height="220" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/b/b2/Josephine_Brunsvik.jpg/255px-Josephine_Brunsvik.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/b/b2/Josephine_Brunsvik.jpg/340px-Josephine_Brunsvik.jpg 2x" data-file-width="1234" data-file-height="1600" /></a><figcaption><a href="/wiki/%DB%8C%D9%88%D8%B2%D9%81%DB%8C%D9%86%D9%87_%D8%A8%D8%B1%D9%88%D9%86%D8%B3%D9%88%DB%8C%DA%A9" title="یوزفینه برونسویک">یوزفینه برونسویک</a>، معشوقهٔ بتهوون.</figcaption></figure> <a href="/wiki/%DB%8C%D9%88%D8%B2%D9%81%DB%8C%D9%86%D9%87_%D8%A8%D8%B1%D9%88%D9%86%D8%B3%D9%88%DB%8C%DA%A9" title="یوزفینه برونسویک">یوزفینه برونسویک</a> خواهرِ تِرز، یکی دیگر از زنان زندگی بتهوون بود. بتهوون پس از مکالمات پرشور با وی (حداقل ۱۵ نامهٔ عاشقانه)، سرانجام به این نتیجه رسید که یوزفینه نمی‌تواند وی را دوست داشته باشد. با این حال پس از آن که یوزفینه وین را ترک کرد و به <a href="/wiki/%D8%A8%D9%88%D8%AF%D8%A7%D9%BE%D8%B3%D8%AA" title="بوداپست">بوداپست</a> رفت، مکاتبات بتهوون با وی ادامه داشت. یوزفینه نیز احتمالاً یکی از زنان مهم در زندگی بتهوون بوده‌است.<a href="#cite_note-FOOTNOTESolomon1998197–199-256">[۱۷۷]</a><a href="#cite_note-FOOTNOTELa_Mara1909105–107-257">[۱۷۸]</a> عشق دیگر، <a href="/wiki/%D8%AA%D8%B1%D8%B2%D9%87_%D9%85%D8%A7%D9%84%D9%81%D8%A7%D8%AA%DB%8C" title="ترزه مالفاتی">ترزه مالفاتی</a> خواهرزادهٔ پزشکِ بتهوون بود. این پزشک در سال ۱۸۱۰، تِرِزه را برای ازدواج به بتهوون پیشنهاد داده بود، در این زمان بتهوون ۴۰ ساله و ترزه ۱۹ ساله بود و این رابطه هم به فرجام نرسید.<a href="#cite_note-FOOTNOTECooper199620-258">[۱۷۹]</a> اکنون قطعهٔ پیانویی <a href="/wiki/%D8%A8%D8%B1%D8%A7%DB%8C_%D8%A7%D9%84%DB%8C%D8%B2%D9%87" title="برای الیزه">برای الیزه</a> اهداشده به ترزه، او را به‌یاد می‌آورد.<a href="#cite_note-FOOTNOTEThayer1967a502-259">[۱۸۰]</a> <figure class="mw-default-size mw-halign-right" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/%D9%BE%D8%B1%D9%88%D9%86%D8%AF%D9%87:Antonie_Brentano3.jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/b/b1/Antonie_Brentano3.jpg/170px-Antonie_Brentano3.jpg" decoding="async" width="170" height="263" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/b/b1/Antonie_Brentano3.jpg/255px-Antonie_Brentano3.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/b/b1/Antonie_Brentano3.jpg/340px-Antonie_Brentano3.jpg 2x" data-file-width="1506" data-file-height="2334" /></a><figcaption>«آنتونی برنتانو» (۱۸۰۸)، معشوقهٔ بتهوون، اثر <a href="/wiki/%DB%8C%D9%88%D8%B2%D9%81_%DA%A9%D8%A7%D8%B1%D9%84_%D8%A7%D8%B4%D8%AA%DB%8C%D9%84%D8%B1" title="یوزف کارل اشتیلر">یوزف کارل اشتیلر</a></figcaption></figure> آنتونی برنتانو<a href="#cite_note-260">[بش]</a> که ده سال از آهنگساز جوان‌تر بود، توسط <a href="/wiki/%D8%A8%D8%AA%DB%8C%D9%86%D8%A7_%D9%81%D9%88%D9%86_%D8%A2%D8%B1%D9%86%DB%8C%D9%85" title="بتینا فون آرنیم">بتینا فون آرنیم</a> به خانواده‌اش معرفی شد. به‌نظر می‌رسد که آنتونی و بتهوون در طول ۱۸۱۲–۱۸۱۱ با هم رابطه داشته‌اند. آنتونی ازدواج کرد و در اواخر سال ۱۸۱۲ با همسرش وین را ترک کرد و هرگز با بتهوون ملاقاتِ دوباره نداشت (یا ظاهراً این‌طور به نظر می‌رسد)، اگرچه در سال‌های بعد بتهوون با علاقه‌مندی از او نوشت و صحبت می‌کرد.<a href="#cite_note-FOOTNOTESolomon1998231–239-261">[۱۸۱]</a> نامهٔ تاریخیِ عاشقانه‌ای که از بتهوون است، در این دوران نوشته شده‌است؛ ولی این نامه‌ای است یکتا که برای هیچ‌کس فرستاده نشد. این نامهٔ بدون تاریخ، که تحت عنوان «معشوقهٔ جاودانی» مشهور گشته، بعد از مرگ آهنگ‌ساز در دفتر نُت وی پیدا شده و سال‌ها بعد انتشار یافته‌است. کاملاً یقین نیست که این نامه را به خاطر جولیِتا نوشته باشد، و کوشش کارشناسان در این زمینه به جایی نرسیده‌است و گمان جمیع آنان بر این است که این نامه احتمالاً خطاب به تمامی زنان است. بررسی‌های کارشناسیِ دقیق نشان داده‌است که نامه در ماه ژوئن در طول دو روز نگارش یافته و سه بار قطع شده و از نو ادامه یافته‌است. در این نامه معشوقه در واقع گمنام است. بتهوون هرگز این نامه را برای گیرنده‌ای نفرستاد، ولی آنقدر مهم تشخیص داده‌است که در سراسر عمرش آن را محفوظ نگه داشته بود.<a href="#cite_note-262">[۱۸۲]</a> مینارد سولومن <a href="/wiki/%D9%85%D9%88%D8%B3%DB%8C%D9%82%DB%8C%E2%80%8C%D8%B4%D9%86%D8%A7%D8%B3" title="موسیقی‌شناس">موسیقی‌شناس</a> در کتاب زندگی‌نامهٔ بتهوون مفصل توضیح داده و اظهار داشته که ثابت شده‌است نامهٔ بدون تاریخ، که تحت عنوان «معشوقهٔ جاودانی» مشهور گشته، گیرنده‌اش آنتونی بوده‌است. از دیگر پیشنهادها برای دریافت نامه جولیتا گویچاردی، ترزه مالفاتی و یوزفینه برونسویک بودند.<a href="#cite_note-FOOTNOTESolomon1998223-231-263">[۱۸۳]</a><a href="#cite_note-FOOTNOTECooper1996107-264">[۱۸۴]</a> پس از سال ۱۸۱۲، هیچ گزارشی در مورد رابطهٔ عاشقانهٔ جدیدی از بتهوون وجود ندارد. با این حال از مکاتبات و کتاب‌های گفتگو مشخص است که او پس از آن دوره، گاه‌به‌گاه با زنان <a href="/wiki/%D9%81%D8%A7%D8%AD%D8%B4%D9%87" title="فاحشه">فاحشه</a> ارتباط داشته‌است.<a href="#cite_note-FOOTNOTESolomon1998284,_339–340-265">[۱۸۵]</a> از طرف دیگر روایتی وجود دارد که <a href="/wiki/%D8%A7%DB%8C%DA%AF%D9%86%D8%A7%D8%AA%D8%B3_%D8%B4%D9%88%D9%BE%D8%A7%D9%86%D8%AA%D8%B3%DB%8C%DA%AF" title="ایگناتس شوپانتسیگ">ایگناتس شوپانتسیگ</a> از دوستان نزدیک بتهوون، او را به <a href="/wiki/%D8%B1%D9%88%D8%B3%D9%BE%DB%8C%E2%80%8C%D8%AE%D8%A7%D9%86%D9%87" title="روسپی‌خانه">فاحشه‌خانه</a> کشاند و این امر باعث خشم بتهوون شد، به‌طوری‌که آن دو، تا چند ماه از یکدیگر دوری گزیدند.<a href="#cite_note-266">[۱۸۶]</a> ناشی‌گری بتهوون در رفتار با زنان، ارتباط او را با آن‌ها بسیار مشکل می‌ساخت؛ اغلب به دام عشق زنانی می‌افتاد که ازدواج با آن‌ها برای او محال بود.<a href="#cite_note-267">[۱۸۷]</a> وی همیشه آرزوی رویاهای شیرین و خوشبختی در برابرش قرار می‌گرفتند و همیشه هم با ناکامی، شکنجهٔ روحی و سختی‌های زیاد همراه بود. به این دلیل منبع الهام و سرچشمهٔ پرفراز و نشیبِ آثارش را باید در همین روحیهٔ او جستجو کرد که با تسلسلی از عشق و امید بود و همواره نیز با ناکامی روبرو می‌شد. این هیجانات که در طبیعت او وجود داشت، تا لحظهٔ مرگش فروکش نکرد.<a href="#cite_note-268">[۱۸۸]</a> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="ناشنوایی">ناشنوایی</h3>[<a href="/w/index.php?title=%D9%84%D9%88%D8%AF%D9%88%DB%8C%DA%AF_%D9%81%D8%A7%D9%86_%D8%A8%D8%AA%D9%87%D9%88%D9%88%D9%86&action=edit&section=23" title="ویرایش بخش: ناشنوایی">ویرایش</a>]</div> <figure class="mw-default-size mw-halign-left" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/%D9%BE%D8%B1%D9%88%D9%86%D8%AF%D9%87:Beethoven_wiki.jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/9/96/Beethoven_wiki.jpg/170px-Beethoven_wiki.jpg" decoding="async" width="170" height="242" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/9/96/Beethoven_wiki.jpg/255px-Beethoven_wiki.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/9/96/Beethoven_wiki.jpg/340px-Beethoven_wiki.jpg 2x" data-file-width="1024" data-file-height="1458" /></a><figcaption>پرترهٔ بتهوون، اثرِ کارل یِگِر<a href="#cite_note-269">[بص]</a></figcaption></figure> ناشنوایی بتهوون اندوهی بود که به آن مبتلا شد و تا پایان عمر با آن خو گرفت و از جانش بیرون نرفت.<a href="#cite_note-270">[۱۸۹]</a> کتاب‌ها و مقالات متعددی دربارهٔ علت ناشنوایی وی منتشر شده که همیشه همراه با حدس و گمان بوده‌است.<a href="#cite_note-271">[۱۹۰]</a> به هر روی، علت ناشنوایی وی ناشناخته مانده‌است، اما با گمانه‌زنی‌های مختلفی به بیماری‌هایی مانند <a href="/wiki/%D8%AA%DB%8C%D9%81%D9%88%D8%B3" title="تیفوس">تیفوس</a>، <a href="/wiki/%D8%A8%DB%8C%D9%85%D8%A7%D8%B1%DB%8C_%D8%AE%D9%88%D8%AF%D8%A7%DB%8C%D9%85%D9%86%DB%8C" title="بیماری خودایمنی">خود ایمنی</a>، <a href="/wiki/%D9%84%D9%88%D9%BE%D9%88%D8%B3_%D9%85%D9%86%D8%AA%D8%B4%D8%B1" title="لوپوس منتشر">لوپوس</a> و حتی عادت وی در غوطه‌ور کردنِ سرش در آبِ سرد برای بیدار ماندن نسبت داده شده‌است. <a href="/wiki/%D8%A8%DB%8C%D9%85%D8%A7%D8%B1%DB%8C_%D9%BE%D8%A7%DA%98%D9%87" title="بیماری پاژه">بیماری پاژه</a> نیز یکی دیگر از دلایل احتمالی ناشنوایی وی ذکر شده‌است.<a href="#cite_note-272">[۱۹۱]</a><a href="#cite_note-FOOTNOTEOiseth2015139–47-273">[۱۹۲]</a><a href="#endnote_گوش">∗</a> ناشنوایی تدریجیِ بتهوون از سال ۱۷۹۶ تا ۱۸۰۰ شروع شد.<a href="#endnote_ناشنوا">∗</a> گوشهایش مدام صدا می‌کرد و درد معده هم بیشتر او را ناراحت می‌کرد. تا چند سال درد خود را از دوستانش پنهان می‌کرد و از اجتماع گریزان بود، اما در سال ۱۸۰۱ دیگر نتوانست این راز را مخفی نگه دارد و طی نامه‌هایی به دوستانش آن را بر ملا کرد. وی در این نامه‌ها درد و رنج خود را چنین بیان می‌کند:<a href="#cite_note-274">[۱۹۳]</a> <link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r39401425"><blockquote class="templatequote">«... بتهوونِ تو فوق‌العاده بدبخت است، بدان که گرامی‌ترین قسمتِ وجودم، سامعه‌ام، بسیار آسیب دیده‌است … آثار این بیماری را می‌دیدم و آن را پنهان می‌کردم، اما وضع از همیشه بدتر شده‌است … آیا شفا خواهم یافت؟ طبعاً امیدوارم، اما خیلی کم، چنین بیماری‌هایی درمان ناپذیرند، چقدر زندگی من تلخ خواهد بود، زیرا مجبورم از تمام کسانی که دوستشان دارم و برایم عزیز هستند، دوری کنم …»</blockquote> غم و اندوه بتهوون از این تلخی، در چند قطعه از آثارش مانند «<a href="/wiki/%D8%B3%D9%88%D9%86%D8%A7%D8%AA_%D9%BE%DB%8C%D8%A7%D9%86%D9%88" title="سونات پیانو">سونات پیانو</a>، <a href="/wiki/%D8%A7%D9%BE%D9%88%D8%B3" title="اپوس">اپوس</a> ۱۳» به خوبی آشکار است؛ و شگفتی در این است که این غم در همهٔ آثار این دوره وجود ندارد، مانند <a href="/wiki/%D8%B3%D9%85%D9%81%D9%88%D9%86%DB%8C_%D8%B4%D9%85%D8%A7%D8%B1%D9%87_%DB%B1_(%D8%A8%D8%AA%D9%87%D9%88%D9%88%D9%86)" title="سمفونی شماره ۱ (بتهوون)">سمفونی شماره ۱</a>، که در سال ۱۸۰۰ ساخته شده و دارای نشاطِ جوانی است. شاید مهلتی می‌خواسته تا با این مصیبت خو بگیرد، گرچه بتهوون آنقدر به شادی نیاز داشت که اگر نمی‌یافت، آن را خلق می‌کرد.<a href="#cite_note-275">[۱۹۴]</a> <a href="/wiki/%DA%A9%D8%A7%D8%B1%D9%84_%DA%86%D8%B1%D9%86%DB%8C" title="کارل چرنی">چرنی</a> اظهار داشت که بتهوون گفتار و موسیقی را به‌طور معمول تا سال ۱۸۱۲ هنوز می‌توانست بشنود.<a href="#cite_note-FOOTNOTEEaly1994-276">[۱۹۵]</a> اما بتهوون قبلاً در سال ۱۸۰۶ شروع به آشکاری این مسئله کرده بود، هنگامی که او در مورد طرح‌های موزیکال خود کار می‌کرد، خاطرنشان کرد: «بگذار ناشنوایی‌های شما دیگر راز نباشد، حتی در هنر».<a href="#cite_note-FOOTNOTESolomon1998162-277">[۱۹۶]</a> <figure class="mw-halign-right" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/%D9%BE%D8%B1%D9%88%D9%86%D8%AF%D9%87:Johann_Nepomuk_Hoechle_-_Beethoven%27s_Room_-_WGA11448.jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/5/5b/Johann_Nepomuk_Hoechle_-_Beethoven%27s_Room_-_WGA11448.jpg/230px-Johann_Nepomuk_Hoechle_-_Beethoven%27s_Room_-_WGA11448.jpg" decoding="async" width="230" height="286" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/5/5b/Johann_Nepomuk_Hoechle_-_Beethoven%27s_Room_-_WGA11448.jpg/345px-Johann_Nepomuk_Hoechle_-_Beethoven%27s_Room_-_WGA11448.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/5/5b/Johann_Nepomuk_Hoechle_-_Beethoven%27s_Room_-_WGA11448.jpg/460px-Johann_Nepomuk_Hoechle_-_Beethoven%27s_Room_-_WGA11448.jpg 2x" data-file-width="724" data-file-height="900" /></a><figcaption>آخرین محل کار بتهوون (۱۸۲۷)، اثر یوهان نپوموک هوچل<a href="#cite_note-278">[بض]</a></figcaption></figure> در نتیجهٔ کم‌شنوایی، بتهوون شروع به استفاده از دفترچه یادداشت کرد که اینک یک منبع کتبیِ غنی و منحصر به‌فرد دانسته می‌شود. دوستان او که عمدتاً در ده سال گذشتهٔ زندگی او رابطه داشتند، در این دفترچه‌ها می‌نوشتند تا بتهوون بداند که آنها چه می‌گویند و بتهوون نیز به صورت شفاهی یا با نوشتن در دفترچهٔ یادداشت پاسخشان را می‌داد. این دفترچه‌ها حاوی مباحثی در مورد موسیقی و سایر موارد هستند که بینش و تفکر او را نشان می‌دهد. آنها منبع تحقیق برای چگونگی اجرای موسیقی وی و همچنین درک او از رابطه‌اش با هنر هستند. از مجموع ۴۰۰ یادداشت گفتگو که توسط زندگینامه‌نویس وی الکساندر ویلوک تایر<a href="#cite_note-279">[بط]</a> به تحریر درآمده، گفته می‌شود ۲۶۴ یادداشت نابود شده‌است (و یا دیگران تغییرش داده‌اند)، این کار را به <a href="/wiki/%D8%A2%D9%86%D8%AA%D9%88%D9%86_%D8%B4%DB%8C%D9%86%D8%AF%D9%84%D8%B1" title="آنتون شیندلر">آنتون شیندلر</a> منشی وی نسبت می‌دهند که پس از مرگ نویسندهٔ خاطرات، با این آرزو که فقط یک زندگی‌نامهٔ ایده‌آل از آهنگساز باقی بماند، بقیهٔ یادداشت‌ها را از بین برده‌است.<a href="#cite_note-FOOTNOTEClive2001239-280">[۱۹۷]</a> (مورخ موسیقی تئودور آلبرخت<a href="#cite_note-281">[بظ]</a> با این داستان مخالفت می‌کند).<a href="#endnote_آلبرخت">∗</a> با توجه به اظهارات بتهوون در مورد شروع ناشنوایی‌اش، تقریباً می‌توان حدس زد که بیشترین آثاری که وی خلق کرده‌است، در دورانِ کم‌شنوایی یا ناشنوایی او بوده‌است. از سال ۱۷۹۶ که درد گوش او شروع شد، فقط اولین اثرش که «سه قطعهٔ <a href="/wiki/%D8%AA%D8%B1%DB%8C%D9%88" class="mw-redirect" title="تریو">تریو</a>» نام دارد، قبل از ۱۷۹۶ ساخته شده و سپس دومین ساختهٔ او «سه قطعهٔ <a href="/wiki/%D8%B3%D9%88%D9%86%D8%A7%D8%AA" title="سونات">سونات</a>» بود که در مارس ۱۷۹۶ منتشر شده‌است. بتهوون پیش از آنکه به ناشنوایی کامل برسد، صداهای کوتاه و پرطنین را بهتر از صدای بلند می‌شنید. نقل شده‌است که او برای نواختن <a href="/wiki/%D9%BE%DB%8C%D8%A7%D9%86%D9%88" title="پیانو">پیانو</a> از چوب نازک و درازی استفاده می‌کرد که یک سَرِ آن را روی جعبهٔ پیانو و سَرِ دیگر چوب را میان دندانهایش قرار می‌داد تا بهتر بشنود.<a href="#cite_note-282">[۱۹۸]</a> بتهوون از سال ۱۸۱۵، به ناشنوایی کامل رسید و هیچ‌گونه ارتباطی جز با دفتر یادداشت برایش امکان‌پذیر نبود و قدیمی‌ترین یادداشت‌های وی مربوط به سال ۱۸۱۶ است.<a href="#endnote_یادداشت">∗</a> شرح زندگی بتهوون پس از ناشنوایی کامل، غم‌انگیز است و تا لحظهٔ مرگ، تأثیر ناگوار آن در وی وجود داشت. در نوامبر سال ۱۸۲۲، بتهوون به هنگام رهبری پردهٔ اول از اپرای <a href="/wiki/%D9%81%DB%8C%D8%AF%D9%84%DB%8C%D9%88" title="فیدلیو">فیدلیو</a>، حرکات دست او به خاطر عدم رعایت <a href="/wiki/%D8%B1%DB%8C%D8%AA%D9%85" class="mw-redirect" title="ریتم">ریتم</a> و <a href="/wiki/%D8%B6%D8%B1%D8%A8_(%D9%85%D9%88%D8%B3%DB%8C%D9%82%DB%8C)" title="ضرب (موسیقی)">ضرب</a>، باعث ناهماهنگی در ارکستر شد، به ناچار ارکستر توسط رهبر دوم متوقف شد و بدون اینکه بتهوون متوجه شود، با خوانندگان صحبت کرد که بتهوون کاملاً ناشنواست و باید دقت بیشتری داشته باشند. اما با شروع مجدد، ارکستر دوباره دچار بی‌نظمی و آشفتگی شد. بتهوون نیز با نگرانی و اضطراب به اطراف صحنه می‌نگریست که بداند مشکل از کجاست، کسی جرات نداشت که به وی بگوید مشکل از رهبری خودش است. سرانجام دوستش شیندلر طی یادداشتی به وی می‌نویسد: «تمنا دارم ادامه ندهید، دلیلش را در منزل خواهم گفت». بتهوون نیز بلافاصله صحنه را ترک کرده و با عجله تا منزلش می‌دویده‌است. شیندلر بعدها گفت: «در تمام دورهٔ آشنایی با بتهوون روزی را سراغ ندارم که بتوان با آن نوامبرِ شوم مقایسه کنم».<a href="#cite_note-283">[۱۹۹]</a> پس از آن نیز در سال ۱۸۲۴، بتهوون هنگام رهبری سمفونی نهم، شور و هیجان شنوندگان هنگام اجرا به حدی بود که ارکستر بناچار متوقف شد، وی تصورش را هم نمی‌کرد و صدای تشویق تماشاگران را نمی‌شنید و نمی‌دانست چرا نوازندگان و خوانندگان اجرا را متوقف کرده‌اند، در نهایت یکی از خوانندگان زنِ <a href="/wiki/%D8%AA%DA%A9%E2%80%8C%D8%AE%D9%88%D8%A7%D9%86" class="mw-redirect" title="تک‌خوان">سولیست</a> (<a href="/wiki/%DA%A9%D8%A7%D8%B1%D9%88%D9%84%DB%8C%D9%86%D9%87_%D8%A7%D9%88%D9%86%DA%AF%D8%B1" title="کارولینه اونگر">کارولینه اونگر</a>) <a href="#endnote_گروو">∗</a>، که به او نزدیک بود، دست وی را می‌گیرد و روی او را به سوی تماشاگران برمی‌گرداند که ایستاده‌اند، کلاه از سر برداشته، تکان می‌دهند و با کف‌زدن‌های ممتد، او را تشویق می‌کنند.<a href="#endnote_تشویق">∗</a><a href="#cite_note-284">[۲۰۰]</a> مجموعهٔ بزرگی از سمعک‌های بتهوون مانند شاخِ مخصوص گوش را می‌توان در موزهٔ <a href="/wiki/%D8%AE%D8%A7%D9%86%D9%87_%D8%A8%D8%AA%D9%87%D9%88%D9%88%D9%86" title="خانه بتهوون">خانه بتهوون</a> در <a href="/wiki/%D8%A8%D9%86" title="بن">بن</a>، <a href="/wiki/%D8%A2%D9%84%D9%85%D8%A7%D9%86" title="آلمان">آلمان</a> مشاهده کرد.<a href="#cite_note-285">[۲۰۱]</a> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="میراث">میراث</h2>[<a href="/w/index.php?title=%D9%84%D9%88%D8%AF%D9%88%DB%8C%DA%AF_%D9%81%D8%A7%D9%86_%D8%A8%D8%AA%D9%87%D9%88%D9%88%D9%86&action=edit&section=24" title="ویرایش بخش: میراث">ویرایش</a>]</div> <link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r39598369"><div class="quotebox pullquote floatleft" style="width:320px; border-width: ۲px solid #F۰DC۸۲;;"> <blockquote class="quotebox-quote right-aligned" style=""> <figure class="mw-halign-right" typeof="mw:File/Frameless"><a href="/wiki/%D9%BE%D8%B1%D9%88%D9%86%D8%AF%D9%87:Romain_Rolland-1914.jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/6/6a/Romain_Rolland-1914.jpg/70px-Romain_Rolland-1914.jpg" decoding="async" width="70" height="96" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/6/6a/Romain_Rolland-1914.jpg/105px-Romain_Rolland-1914.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/6/6a/Romain_Rolland-1914.jpg/140px-Romain_Rolland-1914.jpg 2x" data-file-width="1209" data-file-height="1664" /></a><figcaption></figcaption></figure> ... بسیار کسان عظمت هنری او را ستوده‌اند، اما مقام بتهوون والاتر از آنست که فقط پیشوای موسیقی‌دانان جهان شمرده شود، زیرا او دلیرترین پیشوای هنر جدید است، او بزرگ‌ترین و بهترین دوستِ کسانی است که رنج می‌برند و مبارزه می‌کنند… </blockquote> <cite class="left-aligned" style=""><a href="/wiki/%D8%B1%D9%88%D9%85%D9%86_%D8%B1%D9%88%D9%84%D8%A7%D9%86" title="رومن رولان">رومن رولان</a>، نویسندهٔ زندگی‌نامه بتهوون.<a href="#cite_note-286">[۲۰۲]</a></cite> </div> <ul><li>بنای یادبود بتهوون در <a href="/wiki/%D8%A8%D9%86" title="بن">بن</a> به مناسبت هفتاد و پنجمین سالگرد تولدش در اوت سال ۱۸۴۵ رونمایی شد. این نخستین مجسمهٔ ساخته شده از آهنگساز در آلمان بود و همراه با پرده‌برداری، جشنواره موسیقی نیز برگزار شد، و این انگیزه‌ای برای ساخت بسیار شتابزدهٔ تالار بتهوون<a href="#cite_note-287">[بع]</a> در بن شد (به درخواست <a href="/wiki/%D9%81%D8%B1%D8%A7%D9%86%D8%AA%D8%B3_%D9%84%DB%8C%D8%B3%D8%AA" title="فرانتس لیست">فرانتس لیست</a>، در کمتر از یک ماه طراحی و ساخته شد). در سال ۱۸۴۲، مجسمهٔ موتسارت در <a href="/wiki/%D8%B3%D8%A7%D9%84%D8%B2%D8%A8%D9%88%D8%B1%DA%AF" class="mw-redirect" title="سالزبورگ">سالزبورگ</a> اتریش رونمایی شده بود، اما <a href="/wiki/%D9%88%DB%8C%D9%86" title="وین">وین</a> تا سال ۱۸۸۰، با مجسمه به بتهوون احترام نمی‌گذاشت. او تنها نامی است که دارای یک لوح حکاکی شده روی یکی از کتیبه‌های تالار <a href="/wiki/%D8%A7%D8%B1%DA%A9%D8%B3%D8%AA%D8%B1_%D8%B3%D9%85%D9%81%D9%88%D9%86%DB%8C%DA%A9_%D8%A8%D9%88%D8%B3%D8%AA%D9%88%D9%86" title="ارکستر سمفونیک بوستون">ارکستر سمفونیک بوستون</a> است. جاهای دیگر خالی ماندند، زیرا احساس می‌شد تنها محبوبیتِ بتهوون است که دوام خواهد داشت.<a href="#cite_note-FOOTNOTEComini2008316-288">[۲۰۳]</a></li> <li>یک موزه به نام <a href="/wiki/%D8%AE%D8%A7%D9%86%D9%87_%D8%A8%D8%AA%D9%87%D9%88%D9%88%D9%86" title="خانه بتهوون">خانه بتهوون</a> در محل تولد وی و در مرکز شهر بن وجود دارد. از همان سال ۱۸۴۵ این شهر میزبان یک جشنوارهٔ موسیقی به نام «جشن بتهوون» بوده‌است. این جشنواره در ابتدا نامنظم بود اما از سال ۲۰۰۷ همه ساله برگزار می‌شود.</li> <li>در محوطهٔ دانشگاه <a href="/wiki/%D8%B3%D9%86_%D8%AE%D9%88%D8%B2%D9%87%D8%8C_%DA%A9%D8%A7%D9%84%DB%8C%D9%81%D8%B1%D9%86%DB%8C%D8%A7" class="mw-redirect" title="سن خوزه، کالیفرنیا">سن خوزه، کالیفرنیا</a>، یک مرکز تحقیقاتی و میزبان سخنرانی‌ها و اجراهای اختصاصی مربوط به زندگی و آثار بتهوون<a href="#cite_note-289">[بغ]</a> به‌عنوان موزه فعالیت می‌کند. این تنها مؤسسه در نوع خود در <a href="/wiki/%D8%A2%D9%85%D8%B1%DB%8C%DA%A9%D8%A7%DB%8C_%D8%B4%D9%85%D8%A7%D9%84%DB%8C" title="آمریکای شمالی">آمریکای شمالی</a> است و بزرگ‌ترین مجموعه آثار و یادگاری‌های بتهوون را در خارج از <a href="/wiki/%D8%A7%D8%B1%D9%88%D9%BE%D8%A7" title="اروپا">اروپا</a> در اختیار دارد.<a href="#cite_note-290">[۲۰۴]</a></li> <li>سومین <a href="/wiki/%D8%AF%D9%87%D8%A7%D9%86%D9%87%E2%80%8C%D9%87%D8%A7%DB%8C_%D8%A8%D8%B1%D8%AE%D9%88%D8%B1%D8%AF%DB%8C" class="mw-redirect" title="دهانه‌های برخوردی">دهانهٔ بزرگ</a> روی سیارهٔ <a href="/wiki/%D8%B9%D8%B7%D8%A7%D8%B1%D8%AF" title="عطارد">عطارد</a> به افتخار او نامگذاری شده‌است،<a href="#cite_note-291">[۲۰۵]</a> همان‌طور که یک سیارک، <a href="/wiki/%D8%A8%D8%AA%D9%87%D9%88%D9%88%D9%86_%DB%B1%DB%B8%DB%B1%DB%B5" title="بتهوون ۱۸۱۵">بتهوون ۱۸۱۵</a> نام گرفت.<a href="#cite_note-292">[۲۰۶]</a></li> <li>نسخهٔ دست‌نویس اصلیِ سمفونی ۹ بتهوون، که در <a href="/wiki/%DA%A9%D8%AA%D8%A7%D8%A8%D8%AE%D8%A7%D9%86%D9%87_%D8%AF%D9%88%D9%84%D8%AA%DB%8C_%D8%A8%D8%B1%D9%84%DB%8C%D9%86" title="کتابخانه دولتی برلین">کتابخانهٔ دولتیِ برلین</a> نگهداری می‌شود، در سال ۲۰۰۱، در <a href="/wiki/%D8%AD%D8%A7%D9%81%D8%B8%D9%87_%D8%AC%D9%87%D8%A7%D9%86%DB%8C_%DB%8C%D9%88%D9%86%D8%B3%DA%A9%D9%88" class="mw-redirect" title="حافظه جهانی یونسکو">حافظهٔ جهانی یونسکو</a> ثبت شد.<a href="#cite_note-293">[۲۰۷]</a></li> <li>یک نسخهٔ ضبطِ <a href="/wiki/%D8%B5%D9%81%D8%AD%D9%87_%DA%AF%D8%B1%D8%A7%D9%85%D8%A7%D9%81%D9%88%D9%86" title="صفحه گرامافون">فونوگرافی</a> از <a href="/wiki/%D8%B3%D9%85%D9%81%D9%88%D9%86%DB%8C_%D8%B4%D9%85%D8%A7%D8%B1%D9%87_%DB%B5_(%D8%A8%D8%AA%D9%87%D9%88%D9%88%D9%86)" title="سمفونی شماره ۵ (بتهوون)">سمفونی شماره ۵</a> که همراه با نمونه‌های گسترده‌ای از تصاویر، صداهای رایج، زبان‌ها و موسیقی زمین است، در سال ۱۹۷۷ با کاوشگر <a href="/wiki/%D9%88%D9%88%DB%8C%D8%AC%D8%B1" title="وویجر">وویجر</a>، به فضا فرستاده شد.<a href="#cite_note-294">[۲۰۸]</a></li></ul> <link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r26758752/mw-parser-output/.tmulti"><div class="thumb tmulti tnone center"><div class="thumbinner multiimageinner" style="width:572px;max-width:572px"><div class="trow"><div class="tsingle" style="width:141px;max-width:141px"><div class="thumbimage"><a href="/wiki/%D9%BE%D8%B1%D9%88%D9%86%D8%AF%D9%87:Beethoven_monument_bonn_muensterplatz_2008.jpg" class="mw-file-description"><img alt="" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/d/d7/Beethoven_monument_bonn_muensterplatz_2008.jpg/139px-Beethoven_monument_bonn_muensterplatz_2008.jpg" decoding="async" width="139" height="295" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/d/d7/Beethoven_monument_bonn_muensterplatz_2008.jpg/209px-Beethoven_monument_bonn_muensterplatz_2008.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/d/d7/Beethoven_monument_bonn_muensterplatz_2008.jpg/278px-Beethoven_monument_bonn_muensterplatz_2008.jpg 2x" data-file-width="1790" data-file-height="3796" /></a></div><div class="thumbcaption">مجسمه بتهوون در بن، آلمان، اثر ارنست هولن<a href="#cite_note-295">[بف]</a></div></div><div class="tsingle" style="width:201px;max-width:201px"><div class="thumbimage"><a href="/wiki/%D9%BE%D8%B1%D9%88%D9%86%D8%AF%D9%87:Beethoven_bust_statue_by_Hagen.jpg" class="mw-file-description"><img alt="" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/a/aa/Beethoven_bust_statue_by_Hagen.jpg/199px-Beethoven_bust_statue_by_Hagen.jpg" decoding="async" width="199" height="296" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/a/aa/Beethoven_bust_statue_by_Hagen.jpg/299px-Beethoven_bust_statue_by_Hagen.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/a/aa/Beethoven_bust_statue_by_Hagen.jpg/398px-Beethoven_bust_statue_by_Hagen.jpg 2x" data-file-width="2350" data-file-height="3500" /></a></div><div class="thumbcaption">مجسمه بتهوون اثر هوگو هاگِن<a href="#cite_note-296">[بق]</a></div></div><div class="tsingle" style="width:224px;max-width:224px"><div class="thumbimage"><a href="/wiki/%D9%BE%D8%B1%D9%88%D9%86%D8%AF%D9%87:Monumento_a_Beethoven,_Ciudad_de_M%C3%A9xico.jpg" class="mw-file-description"><img alt="" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/9/99/Monumento_a_Beethoven%2C_Ciudad_de_M%C3%A9xico.jpg/222px-Monumento_a_Beethoven%2C_Ciudad_de_M%C3%A9xico.jpg" decoding="async" width="222" height="296" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/9/99/Monumento_a_Beethoven%2C_Ciudad_de_M%C3%A9xico.jpg/333px-Monumento_a_Beethoven%2C_Ciudad_de_M%C3%A9xico.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/9/99/Monumento_a_Beethoven%2C_Ciudad_de_M%C3%A9xico.jpg/444px-Monumento_a_Beethoven%2C_Ciudad_de_M%C3%A9xico.jpg 2x" data-file-width="2532" data-file-height="3376" /></a></div><div class="thumbcaption">بنای یادبود بتهوون واقع در مرکز آلامدا، <a href="/wiki/%D9%85%DA%A9%D8%B2%DB%8C%DA%A9%D9%88%D8%B3%DB%8C%D8%AA%DB%8C" title="مکزیکوسیتی">مکزیکوسیتی</a></div></div></div></div></div> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="جستارهای_وابسته">جستارهای وابسته</h2>[<a href="/w/index.php?title=%D9%84%D9%88%D8%AF%D9%88%DB%8C%DA%AF_%D9%81%D8%A7%D9%86_%D8%A8%D8%AA%D9%87%D9%88%D9%88%D9%86&action=edit&section=25" title="ویرایش بخش: جستارهای وابسته">ویرایش</a>]</div> <ul><li><a href="/wiki/%D8%A8%D8%AA%D9%87%D9%88%D9%88%D9%86_%D9%88_%D9%85%D9%88%D8%AA%D8%B3%D8%A7%D8%B1%D8%AA" title="بتهوون و موتسارت">بتهوون و موتسارت</a></li></ul> <style data-mw-deduplicate="TemplateStyles:r33877113">.mw-parser-output .portal-bar{font-size:88%;font-weight:bold;display:flex;justify-content:center;align-items:baseline}.mw-parser-output .portal-bar-bordered{padding:0 2em;background-color:#fdfdfd;border:1px solid #a2a9b1;clear:both;margin:1em auto 0}.mw-parser-output .portal-bar-unbordered{padding:0 1.7em;margin-right:0}.mw-parser-output .portal-bar-header{margin:0 0.5em 0 1em;padding:0.2em 0;flex:0 0 auto;min-height:24px;line-height:22px}.mw-parser-output .portal-bar-content{display:flex;flex-flow:row wrap;align-items:baseline;flex:0 1 auto;padding:0.15em 0;column-gap:1em}.mw-parser-output .portal-bar-item{display:flex;align-items:baseline;margin:0.15em 0;min-height:24px;text-align:right}.mw-parser-output .portal-bar-logo{width:22px;line-height:22px;margin:0 0.2em;text-align:left}.mw-parser-output .portal-bar-link{margin:0 0.2em;text-align:right}@media screen and (max-width:768px){.mw-parser-output .portal-bar{font-size:88%;font-weight:bold;display:flex;flex-flow:column wrap}.mw-parser-output .portal-bar-header{text-align:center;flex:0;padding-right:0.5em;margin:0 auto}.mw-parser-output .portal-bar-content{display:flex;flex-flow:row wrap;align-items:baseline;flex:0;margin:0 auto;column-gap:1em;border-top:1px solid #a2a9b1}}.mw-parser-output .navbox+link+.portal-bar-bordered{margin-top:-1px}.mw-parser-output .navbox+style+.portal-bar-bordered{margin-top:-1px}.mw-parser-output .portal-bar+.navbox-styles+.navbox{margin-top:-1px}</style><div class="portal-bar noprint metadata noviewer portal-bar-bordered" role="navigation" aria-label="Portals"><a href="/wiki/%D8%AF%D8%B1%DA%AF%D8%A7%D9%87:%D8%AF%D8%B1%D9%88%D9%86%D9%85%D8%A7%DB%8C%D9%87/%D8%AF%D8%B1%DA%AF%D8%A7%D9%87%E2%80%8C%D9%87%D8%A7" class="mw-redirect" title="درگاه:درونمایه/درگاه‌ها">درگاه‌ها</a>:<div class="portal-bar-content"><div class="portal-bar-item"><a href="/wiki/%D9%BE%D8%B1%D9%88%D9%86%D8%AF%D9%87:P_vip.svg" class="mw-file-description"><img alt="" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/6/69/P_vip.svg/19px-P_vip.svg.png" decoding="async" width="19" height="19" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/6/69/P_vip.svg/28px-P_vip.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/6/69/P_vip.svg/37px-P_vip.svg.png 2x" data-file-width="1911" data-file-height="1944" /></a><a href="/wiki/%D8%AF%D8%B1%DA%AF%D8%A7%D9%87:%D8%B2%D9%86%D8%AF%DA%AF%DB%8C%E2%80%8C%D9%86%D8%A7%D9%85%D9%87" title="درگاه:زندگی‌نامه">زندگی‌نامه</a></div><div class="portal-bar-item"><a href="/wiki/%D9%BE%D8%B1%D9%88%D9%86%D8%AF%D9%87:Audio_a.svg" class="mw-file-description"><img alt="" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/2/2b/Audio_a.svg/21px-Audio_a.svg.png" decoding="async" width="21" height="12" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/2/2b/Audio_a.svg/32px-Audio_a.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/2/2b/Audio_a.svg/42px-Audio_a.svg.png 2x" data-file-width="800" data-file-height="460" /></a><a href="/wiki/%D8%AF%D8%B1%DA%AF%D8%A7%D9%87:%D9%85%D9%88%D8%B3%DB%8C%D9%82%DB%8C" title="درگاه:موسیقی">موسیقی</a></div></div></div> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="پی‌نوشت‌ها">پی‌نوشت‌ها</h2>[<a href="/w/index.php?title=%D9%84%D9%88%D8%AF%D9%88%DB%8C%DA%AF_%D9%81%D8%A7%D9%86_%D8%A8%D8%AA%D9%87%D9%88%D9%88%D9%86&action=edit&section=26" title="ویرایش بخش: پی‌نوشت‌ها">ویرایش</a>]</div> <style data-mw-deduplicate="TemplateStyles:r32987365">.mw-parser-output .refbegin{font-size:90%;margin-bottom:0.5em}.mw-parser-output .refbegin-hanging-indents>ul{margin-left:0}.mw-parser-output .refbegin-hanging-indents>ul>li{margin-left:0;padding-left:3.2em;text-indent:-3.2em}.mw-parser-output .refbegin-hanging-indents ul,.mw-parser-output .refbegin-hanging-indents ul li{list-style:none}@media(max-width:720px){.mw-parser-output .refbegin-hanging-indents>ul>li{padding-left:1.6em;text-indent:-1.6em}}.mw-parser-output .refbegin-100{font-size:100%}.mw-parser-output .refbegin-columns{margin-top:0.3em}.mw-parser-output .refbegin-columns ul{margin-top:0}.mw-parser-output .refbegin-columns li{page-break-inside:avoid;break-inside:avoid-column}</style><div class="refbegin" style=""> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="پانویس">پانویس</h3>[<a href="/w/index.php?title=%D9%84%D9%88%D8%AF%D9%88%DB%8C%DA%AF_%D9%81%D8%A7%D9%86_%D8%A8%D8%AA%D9%87%D9%88%D9%88%D9%86&action=edit&section=27" title="ویرایش بخش: پانویس">ویرایش</a>]</div> <ol><li><cite id="endnote_فاخته"><a href="#ref_فاخته">^</a></cite>  اصطلاحی آلمانی برای توصیف کودکی استفاده می‌شود که <a href="/wiki/%D9%BE%D8%AF%D8%B1" title="پدر">پدر</a> <a href="/wiki/%D8%A8%DB%8C%D9%88%D9%84%D9%88%DA%98%DB%8C%DA%A9" class="mw-redirect" title="بیولوژیک">بیولوژیکی</a> او با مردی که کودک را بزرگ می‌کند یکسان نیست. این اصطلاح از عادت‌های لانه‌سازی <a href="/wiki/%D9%81%D8%A7%D8%AE%D8%AA%D9%87" title="فاخته">فاخته</a> الهام گرفته شده‌است، که شامل <a href="/wiki/%D8%AA%D8%AE%D9%85%E2%80%8C%DA%AF%D8%B0%D8%A7%D8%B1%DB%8C" title="تخم‌گذاری">تخم‌گذاری</a> در لانه پرندگان دیگر می‌شود.<a href="#cite_note-297">[۲۰۹]</a></li> <li><cite id="endnote_موتسارت"><a href="#ref_موتسارت">^</a></cite> گفته می‌شود بتهوون در سال ۱۷۸۷، هنگامی که فقط ۱۶ سال داشت، طی سفری کوتاه به وین، برای اولین بار با موتسارت ملاقات می‌کند، اما چنین به‌نظر می‌رسد که موتسارت توجهی به وی نمی‌کند.<a href="#cite_note-298">[۲۱۰]</a></li> <li><cite id="endnote_مادر"><a href="#ref_مادر">^</a></cite> مادر بتهوون بر اثر بیماری سِل درگذشت، بتهوون خودش این حدس را زده بود که مادرش مسلول است و این مشکل او را عذاب می‌داد، پس از آن وی در نامه‌ای رنج و غمش را از این دو موضوع بیان کرده‌است.<a href="#cite_note-299">[۲۱۱]</a></li> <li><cite id="endnote_موتسارت"><a href="#ref_موتسارت">^</a></cite> بتهوون در اواخر زندگی (۱۸۲۶)، طی نامه‌ای که به یکی از دوستانش نوشته‌بود، دربارهٔ موتسارت می‌گوید: «همیشه بزرگ‌ترین ستایشگر موتسارت بوده‌ام و تا آخرین دَم نیز چنین خواهم بود.»<a href="#cite_note-300">[۲۱۲]</a></li> <li><cite id="endnote_شیندلر"><a href="#ref_شیندلر">^</a></cite> بتهوون منشی خود <a href="/wiki/%D8%A2%D9%86%D8%AA%D9%88%D9%86_%D8%B4%DB%8C%D9%86%D8%AF%D9%84%D8%B1" title="آنتون شیندلر">شیندلر</a> را متهم کرد که یا او را فریب داده‌است یا در مدیریت تحویل بلیط‌ها نادرست عمل کرده‌است. این امر منجر به جایگزینی کارل هولز<a href="#cite_note-301">[بک]</a> (نوازندهٔ <a href="/wiki/%D9%88%DB%8C%D9%88%D9%84%D9%86" title="ویولن">ویولن</a> اهل <a href="/wiki/%D8%A7%D8%AA%D8%B1%DB%8C%D8%B4" title="اتریش">اتریش</a>) به جای شیندلر شد. اگرچه در سال ۱۸۲۶ بتهوون و شیندلر با هم آشتی کردند.<a href="#cite_note-FOOTNOTECooper1996310-302">[۲۱۳]</a></li> <li><cite id="endnote_سمفونی"><a href="#ref_سمفونی">^</a></cite> هایدن ۱۰۴ سمفونی و موتسارت ۵۰ سمفونی تصنیف کرده‌اند. در حالی که بتهوون تنها ۹ سمفونی ساخته‌است، اما در تاریخ موسیقی سمفونی‌های بتهوون را دارای ارزشی بیش از تمام سمفونی‌های هایدن و موتسارت می‌دانند و از بتهوون به‌عنوان «پادشاه سمفونی» و از هایدن به‌عنوان «پدر سمفونی» نام می‌برند.<a href="#cite_note-303">[۲۱۴]</a></li> <li><cite id="endnote_کارل"><a href="#ref_کارل">^</a></cite>  شیندلر دوست نزدیک بتهوون می‌گوید پس از خودکشی نافرجام کارل، بتهوون به یکباره مانند پیرمردی هفتاد ساله و شکسته به‌نظر می‌رسید و اگر کارل مرده بود، بتهوون نیز درمی‌گذشت، هرچند پس از چند ماه این اتفاق افتاد.<a href="#cite_note-304">[۲۱۵]</a></li> <li><cite id="endnote_باخ"><a href="#ref_باخ">^</a></cite> وی دربارهٔ باخ می‌گوید: «دل من همیشه برای هنر عالی و پر عظمتِ باخ که پدر هارمونی بود، در تپش است.»<a href="#cite_note-305">[۲۱۶]</a></li> <li><cite id="endnote_هندل"><a href="#ref_هندل">^</a></cite>  بتهوون از میانِ استادان قدیمی فقط باخ، آلماند و هندل را دارای نبوغ می‌دانست.<a href="#cite_note-306">[۲۱۷]</a></li> <li><cite id="endnote_پیانو"><a href="#ref_پیانو">^</a></cite>  این پیانو اکنون در «موزهٔ دولتی اتریش علیا»<a href="#cite_note-307">[بگ]</a> در شهر <a href="/wiki/%D9%84%DB%8C%D9%86%D8%AA%D8%B3" title="لینتس">لینتس</a>، نگهداری می‌شود.<a href="#cite_note-FOOTNOTESkowroneck2002522-308">[۲۱۸]</a></li> <li><cite id="endnote_لیست"><a href="#ref_لیست">^</a></cite>  این پیانو اکنون در <a href="/wiki/%D9%85%D9%88%D8%B2%D9%87_%D9%85%D9%84%DB%8C_%D9%85%D8%AC%D8%A7%D8%B1%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86" title="موزه ملی مجارستان">موزه ملی مجارستان</a>،<a href="#cite_note-309">[بل]</a> <a href="/wiki/%D8%A8%D9%88%D8%AF%D8%A7%D9%BE%D8%B3%D8%AA" title="بوداپست">بوداپست</a>، که توسط <a href="/wiki/%D9%81%D8%B1%D8%A7%D9%86%D8%AA%D8%B3_%D9%84%DB%8C%D8%B3%D8%AA" title="فرانتس لیست">فرانتس لیست</a> به آنجا اهدا شد، قرار دارد و در سال ۱۹۹۱ به شرایط اجرای موسیقی بازگردانده شد.<a href="#cite_note-FOOTNOTEWinston1993-310">[۲۱۹]</a></li> <li><cite id="endnote_خانه"><a href="#ref_خانه">^</a></cite>  اکنون در <a href="/wiki/%D8%A8%D9%86" title="بن">بن</a>، <a href="/wiki/%D8%AE%D8%A7%D9%86%D9%87_%D8%A8%D8%AA%D9%87%D9%88%D9%88%D9%86" title="خانه بتهوون">خانه بتهوون</a> قرار دارد.<a href="#cite_note-311">[۲۲۰]</a></li> <li><cite id="endnote_چشم"><a href="#ref_چشم">^</a></cite> چشمانِ بتهوون ضعیف و نزدیک‌بین بود و گفته می‌شود آبلهٔ مختصری باعث این عارضه در چشمانش شده بود، در نامه‌های سال‌های ۱۸۲۳ و ۲۴ مشخص شده که از این مشکل رنج می‌کشیده و بسیار ناراضی بوده‌است.<a href="#cite_note-312">[۲۲۱]</a></li> <li><cite id="endnote_چهره"><a href="#ref_چهره">^</a></cite> خصوصیاتی که از چهرهٔ بتهوون توصیف شده‌است، از یادداشت‌های دوستان، معاصرانِ بتهوون یا از مسافران نقل شده‌است.<a href="#cite_note-313">[۲۲۲]</a></li> <li><cite id="endnote_نقد"><a href="#ref_نقد">^</a></cite> به عنوان مثال، منتقدان اولیه و سرسختِ موسیقی، پنهان و غیرمستقیم، فینالِ سمفونی شماره ۹ را به عنوان محصولی از یک آهنگسازِ ناشنوا و پیر، رد کردند.<a href="#cite_note-FOOTNOTECook1993-314">[۲۲۳]</a></li> <li><cite id="endnote_گوش"><a href="#ref_گوش">^</a></cite> در سال ۲۰۲۳، تجزیه و تحلیل جامعی از چندین تار موی بتهوون و <a href="/wiki/%D8%AF%DB%8C%E2%80%8C%D8%A7%D9%86%E2%80%8C%D8%A7%DB%8C" title="دی‌ان‌ای">دی‌ان‌ای</a> آنها انجام گرفت و با آنکه به کشفیات مهمی از جمله علت مرگ و عدم اشتراک ژنتیکی با دیگر اعضای خانواده به‌دست آمد، اما علت ناشنوایی وی همچنان در هاله‌ای از ابهام باقی مانده‌است.<a href="#cite_note-315">[۲۲۴]</a></li> <li><cite id="endnote_ناشنوا"><a href="#ref_ناشنوا">^</a></cite> در وصیت‌نامه‌ای که بتهوون در سال ۱۸۰۲ نوشته‌است، اشاره کرده که درد گوش او از شش سال پیش شروع شده‌است.<a href="#cite_note-316">[۲۲۵]</a></li> <li><cite id="endnote_آلبرخت"><a href="#ref_آلبرخت">^</a></cite>  «تئودور آلبرخت» در مطلبی با عنوان «آنتون شیندلر به عنوان ویرانگر و جاعلِ یادداشت‌های گفتگوی بتهوون: پرونده‌ای برای جرم‌زدایی» می‌نویسد: «(اکنون) کاملاً مشخص است که شیندلر هرگز به اندازهٔ ۴۰۰ یادداشت در اختیار نداشته‌است و آنها را نابود نکرده‌است.»<a href="#cite_note-FOOTNOTEAlbrecht2009181-317">[۲۲۶]</a> اما با این حال به‌نظر می‌رسد شیندلر مواردی جعلی از مطالب در خاطرات وارده کرده‌است که نشان از تعصبات شخصی وی به بتهوون دارد.<a href="#cite_note-FOOTNOTECooper199652-318">[۲۲۷]</a><a href="#cite_note-FOOTNOTENettl1994103-319">[۲۲۸]</a></li> <li><cite id="endnote_یادداشت"><a href="#ref_یادداشت">^</a></cite>  دفتر یادداشت‌های بتهوون بالغ بر ۱۱۰۰۰ صفحه است که در کتابخانهٔ دولتی برلین نگهداری می‌شود و برخی از آنها چاپ شده‌است.<a href="#cite_note-320">[۲۲۹]</a></li> <li><cite id="endnote_خوانندگان"><a href="#ref_خوانندگان">^</a></cite>  در آن زمان خوانندگان را بین ارکستر و مخاطب قرار می‌دادند و خوانندگان <a href="/wiki/%D8%B3%D9%88%D9%84%DB%8C%D8%B3%D8%AA" class="mw-redirect" title="سولیست">سولیست</a> نیز نزدیک رهبر می‌ایستادند، سالها بعد واگنر در اجرای <a href="/wiki/%D8%AF%D8%B1%D8%B3%D8%AF%D9%86" title="درسدن">درسدن</a> سمفونی نهم در سال ۱۸۶۴، اولین کسی بود که <a href="/wiki/%DA%AF%D8%B1%D9%88%D9%87_%DA%A9%D8%B1" title="گروه کر">گروه کر</a> و «خوانندگان سلو» را در پشت ارکستر قرار داد و از آن زمان استاندارد شد.<a href="#cite_note-FOOTNOTEHolden2011-321">[۲۳۰]</a></li> <li><cite id="endnote_گروو"><a href="#ref_گروو">^</a></cite>  <a href="/wiki/%D8%AC%D8%B1%D8%AC_%DA%AF%D8%B1%D9%88%D9%88" title="جرج گروو">جرج گروو</a> به نقل از خانمی که در گروه کُر آواز می‌خواند و در آن زمان ۱۶ سال داشت و تا سال ۱۹۴۰ زنده مانده بود، اشاره می‌کند که این کار توسط «مایکل اوملاوف» صورت گرفته است.<a href="#cite_note-322">[۲۳۱]</a></li> <li><cite id="endnote_تشویق"><a href="#ref_تشویق">^</a></cite> قبل از اجرا نیز مراسم همراه با آشوب بود، زیرا با آمدن بتهوون بر روی صحنه، تماشاگران با <a href="/wiki/%D8%AA%D8%B4%D9%88%DB%8C%D9%82_%D8%A7%DB%8C%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D8%AF%D9%87" title="تشویق ایستاده">تشویق ایستاده</a> پنج بار برای او کف زدند و این در حالی بود که طبق تشریفات رسمی در اتریش، برای ورود خاندان سلطنتی، سه بار کف می‌زدند. این امر موجب دخالت پلیس شد و جمعیت را کنترل کردند.<a href="#cite_note-323">[۲۳۲]</a></li></ol> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="واژه‌نامه">واژه‌نامه</h3>[<a href="/w/index.php?title=%D9%84%D9%88%D8%AF%D9%88%DB%8C%DA%AF_%D9%81%D8%A7%D9%86_%D8%A8%D8%AA%D9%87%D9%88%D9%88%D9%86&action=edit&section=28" title="ویرایش بخش: واژه‌نامه">ویرایش</a>]</div> <div dir="ltr" class="mw-content-ltr"> <style data-mw-deduplicate="TemplateStyles:r37199623">.mw-parser-output .reflist{font-size:90%;margin-bottom:0.5em;list-style-type:decimal}.mw-parser-output .reflist .references{font-size:100%;margin-bottom:0;list-style-type:inherit}.mw-parser-output .reflist-columns-2{column-width:30em}.mw-parser-output .reflist-columns-3{column-width:25em}.mw-parser-output .reflist-columns{margin-top:0.3em}.mw-parser-output .reflist-columns ol{margin-top:0}.mw-parser-output .reflist-columns li{page-break-inside:avoid;break-inside:avoid-column}.mw-parser-output .reflist-upper-alpha{list-style-type:upper-alpha}.mw-parser-output .reflist-upper-roman{list-style-type:upper-roman}.mw-parser-output .reflist-lower-alpha{list-style-type:lower-alpha}.mw-parser-output .reflist-lower-greek{list-style-type:lower-greek}.mw-parser-output .reflist-lower-roman{list-style-type:lower-roman}</style><div class="reflist reflist-columns references-column-width reflist-persian-alpha reflist-columns-3"> <ol class="references"> <li id="cite_note-1" class="mw-cite-dir-ltr"><a href="#cite_ref-1">↑</a> Helene von Breuning </li> <li id="cite_note-2" class="mw-cite-dir-ltr"><a href="#cite_ref-2">↑</a> Karl Alois, Prince Lichnowsky </li> <li id="cite_note-3" class="mw-cite-dir-ltr"><a href="#cite_ref-3">↑</a> Bonngasse 20 </li> <li id="cite_note-5" class="mw-cite-dir-ltr"><a href="#cite_ref-5">↑</a> Duchy of Brabant </li> <li id="cite_note-8" class="mw-cite-dir-ltr"><a href="#cite_ref-8">↑</a> Clemens August </li> <li id="cite_note-10" class="mw-cite-dir-ltr"><a href="#cite_ref-10">↑</a> Heinrich Keverich </li> <li id="cite_note-11" class="mw-cite-dir-ltr"><a href="#cite_ref-11">↑</a> Roman Catholic Diocese of Trier </li> <li id="cite_note-15" class="mw-cite-dir-ltr"><a href="#cite_ref-15">↑</a> Nikolaus Johann </li> <li id="cite_note-22" class="mw-cite-dir-ltr"><a href="#cite_ref-22">↑</a> Johannes Krause </li> <li id="cite_note-24" class="mw-cite-dir-ltr"><a href="#cite_ref-24">↑</a> Kuckuckskind </li> <li id="cite_note-31" class="mw-cite-dir-ltr"><a href="#cite_ref-31">↑</a> Gilles van den Eeden </li> <li id="cite_note-32" class="mw-cite-dir-ltr"><a href="#cite_ref-32">↑</a> Tobias Friedrich Pfeiffer </li> <li id="cite_note-33" class="mw-cite-dir-ltr"><a href="#cite_ref-33">↑</a> Franz Rovantini </li> <li id="cite_note-36" class="mw-cite-dir-ltr"><a href="#cite_ref-36">↑</a> Maximilian Friedrich </li> <li id="cite_note-41" class="mw-cite-dir-ltr"><a href="#cite_ref-41">↑</a> von Breuning </li> <li id="cite_note-43" class="mw-cite-dir-ltr"><a href="#cite_ref-43">↑</a> Ferdinand von Waldstein </li> <li id="cite_note-45" class="mw-cite-dir-ltr"><a href="#cite_ref-45">↑</a> Josef Reicha </li> <li id="cite_note-50" class="mw-cite-dir-ltr"><a href="#cite_ref-50">↑</a> Redoute, Bad Godesberg </li> <li id="cite_note-56" class="mw-cite-dir-ltr"><a href="#cite_ref-56">↑</a> Carl Traugott Riedel </li> <li id="cite_note-61" class="mw-cite-dir-ltr"><a href="#cite_ref-61">↑</a> Joseph Franz Lobkowitz </li> <li id="cite_note-62" class="mw-cite-dir-ltr"><a href="#cite_ref-62">↑</a> Karl Alois, Prince Lichnowsky </li> <li id="cite_note-63" class="mw-cite-dir-ltr"><a href="#cite_ref-63">↑</a> Gottfried van Swieten </li> <li id="cite_note-66" class="mw-cite-dir-ltr"><a href="#cite_ref-66">↑</a> Nikolaus Simrock </li> <li id="cite_note-71" class="mw-cite-dir-ltr"><a href="#cite_ref-71">↑</a> Christian Horneman Zeitung </li> <li id="cite_note-72" class="mw-cite-dir-ltr"><a href="#cite_ref-72">↑</a> Barry Cooper </li> <li id="cite_note-75" class="mw-cite-dir-ltr"><a href="#cite_ref-75">↑</a> Allgemeine musikalische Zeitung </li> <li id="cite_note-79" class="mw-cite-dir-ltr"><a href="#cite_ref-79">↑</a> Anna Brunsvik </li> <li id="cite_note-82" class="mw-cite-dir-ltr"><a href="#cite_ref-82">↑</a> Theater an der Wien </li> <li id="cite_note-83" class="mw-cite-dir-ltr"><a href="#cite_ref-83">↑</a> Christ on the Mount of Olives </li> <li id="cite_note-86" class="mw-cite-dir-ltr"><a href="#cite_ref-86">↑</a> Joseph Willibrord Mähler </li> <li id="cite_note-88" class="mw-cite-dir-ltr"><a href="#cite_ref-88">↑</a> Heiligenstadt </li> <li id="cite_note-90" class="mw-cite-dir-ltr"><a href="#cite_ref-90">↑</a> Michael Umlauf </li> <li id="cite_note-93" class="mw-cite-dir-ltr"><a href="#cite_ref-93">↑</a> Eroica </li> <li id="cite_note-95" class="mw-cite-dir-ltr"><a href="#cite_ref-95">↑</a> Razumovsky string quartets </li> <li id="cite_note-99" class="mw-cite-dir-ltr"><a href="#cite_ref-99">↑</a> Stephan von Breuning </li> <li id="cite_note-101" class="mw-cite-dir-ltr"><a href="#cite_ref-101">↑</a> Jérôme Bonaparte </li> <li id="cite_note-102" class="mw-cite-dir-ltr"><a href="#cite_ref-102">↑</a> Ferdinand, 5th Prince Kinsky </li> <li id="cite_note-109" class="mw-cite-dir-ltr"><a href="#cite_ref-109">↑</a> Immortal Beloved </li> <li id="cite_note-111" class="mw-cite-dir-ltr"><a href="#cite_ref-111">↑</a> Anna Maria Erdődy </li> <li id="cite_note-112" class="mw-cite-dir-ltr"><a href="#cite_ref-112">↑</a> Antonie Brentano </li> <li id="cite_note-114" class="mw-cite-dir-ltr"><a href="#cite_ref-114">↑</a> Carl Rohling </li> <li id="cite_note-118" class="mw-cite-dir-ltr"><a href="#cite_ref-118">↑</a> Therese Obermayer Erdődy </li> <li id="cite_note-120" class="mw-cite-dir-ltr"><a href="#cite_ref-120">↑</a> Louis-René Létronne </li> <li id="cite_note-122" class="mw-cite-dir-ltr"><a href="#cite_ref-122">↑</a> Wellington's Victory </li> <li id="cite_note-123" class="mw-cite-dir-ltr"><a href="#cite_ref-123">↑</a> An die Ferne Geliebte </li> <li id="cite_note-124" class="mw-cite-dir-ltr"><a href="#cite_ref-124">↑</a> An die Hoffnung </li> <li id="cite_note-126" class="mw-cite-dir-ltr"><a href="#cite_ref-126">↑</a> Joseph Willibrord Mähler </li> <li id="cite_note-132" class="mw-cite-dir-ltr"><a href="#cite_ref-132">↑</a> Nanette Streicher </li> <li id="cite_note-136" class="mw-cite-dir-ltr"><a href="#cite_ref-136">↑</a> Landrecht (medieval) </li> <li id="cite_note-139" class="mw-cite-dir-ltr"><a href="#cite_ref-139">↑</a> August von Kloeber </li> <li id="cite_note-145" class="mw-cite-dir-ltr"><a href="#cite_ref-145">↑</a> Ferdinand Georg Waldmuller </li> <li id="cite_note-146" class="mw-cite-dir-ltr"><a href="#cite_ref-146">↑</a> Friedrich Rochlitz </li> <li id="cite_note-148" class="mw-cite-dir-ltr"><a href="#cite_ref-148">↑</a> Royal Philharmonic Society </li> <li id="cite_note-149" class="mw-cite-dir-ltr"><a href="#cite_ref-149">↑</a> Nikolas Golitsin </li> <li id="cite_note-150" class="mw-cite-dir-ltr"><a href="#cite_ref-150">↑</a> Theater am Kärntnertor </li> <li id="cite_note-169" class="mw-cite-dir-ltr"><a href="#cite_ref-169">↑</a> Anselm Hüttenbrenner </li> <li id="cite_note-175" class="mw-cite-dir-ltr"><a href="#cite_ref-175">↑</a> Dreifaltigkeitskirche Hüttenbrenner </li> <li id="cite_note-176" class="mw-cite-dir-ltr"><a href="#cite_ref-176">↑</a> Währing </li> <li id="cite_note-177" class="mw-cite-dir-ltr"><a href="#cite_ref-177">↑</a> Josef Eduard Teltscher </li> <li id="cite_note-178" class="mw-cite-dir-ltr"><a href="#cite_ref-178">↑</a> Franz Stöber </li> <li id="cite_note-185" class="mw-cite-dir-ltr"><a href="#cite_ref-185">↑</a> CURRENT BIOLOGY </li> <li id="cite_note-201" class="mw-cite-dir-ltr"><a href="#cite_ref-201">↑</a> The Consecration of the House </li> <li id="cite_note-204" class="mw-cite-dir-ltr"><a href="#cite_ref-204">↑</a> Johann Andreas Stein </li> <li id="cite_note-206" class="mw-cite-dir-ltr"><a href="#cite_ref-206">↑</a> Johann Andreas Streicher </li> <li id="cite_note-207" class="mw-cite-dir-ltr"><a href="#cite_ref-207">↑</a> Nannette </li> <li id="cite_note-210" class="mw-cite-dir-ltr"><a href="#cite_ref-210">↑</a> John Broadwood & Sons </li> <li id="cite_note-212" class="mw-cite-dir-ltr"><a href="#cite_ref-212">↑</a> Conrad Graf </li> <li id="cite_note-215" class="mw-cite-dir-ltr"><a href="#cite_ref-215">↑</a> Ferdinand Schimon </li> <li id="cite_note-217" class="mw-cite-dir-ltr"><a href="#cite_ref-217">↑</a> Julius Benedict </li> <li id="cite_note-223" class="mw-cite-dir-ltr"><a href="#cite_ref-223">↑</a> Julius Schmid </li> <li id="cite_note-224" class="mw-cite-dir-ltr"><a href="#cite_ref-224">↑</a> Charles Neate </li> <li id="cite_note-228" class="mw-cite-dir-ltr"><a href="#cite_ref-228">↑</a> Maynard Solomon </li> <li id="cite_note-233" class="mw-cite-dir-ltr"><a href="#cite_ref-233">↑</a> Eulogius Schneider </li> <li id="cite_note-234" class="mw-cite-dir-ltr"><a href="#cite_ref-234">↑</a> Friedberg </li> <li id="cite_note-236" class="mw-cite-dir-ltr"><a href="#cite_ref-236">↑</a> Bernadotte </li> <li id="cite_note-241" class="mw-cite-dir-ltr"><a href="#cite_ref-241">↑</a> Muller </li> <li id="cite_note-243" class="mw-cite-dir-ltr"><a href="#cite_ref-243">↑</a> Sinfonia Eroica … composta per festeggiare il sovvenire di un grande Uomo </li> <li id="cite_note-248" class="mw-cite-dir-ltr"><a href="#cite_ref-248">↑</a> Teréz Brunszvik </li> <li id="cite_note-252" class="mw-cite-dir-ltr"><a href="#cite_ref-252">↑</a> Count von Gallenberg </li> <li id="cite_note-260" class="mw-cite-dir-ltr"><a href="#cite_ref-260">↑</a> Antonie Brentano </li> <li id="cite_note-269" class="mw-cite-dir-ltr"><a href="#cite_ref-269">↑</a> Karl Jäger </li> <li id="cite_note-278" class="mw-cite-dir-ltr"><a href="#cite_ref-278">↑</a> Johann Nepomuk Hoechle </li> <li id="cite_note-279" class="mw-cite-dir-ltr"><a href="#cite_ref-279">↑</a> Alexander Wheelock Thayer </li> <li id="cite_note-281" class="mw-cite-dir-ltr"><a href="#cite_ref-281">↑</a> Theodore Albrecht </li> <li id="cite_note-287" class="mw-cite-dir-ltr"><a href="#cite_ref-287">↑</a> Beethovenhalle Wheelock Thayer </li> <li id="cite_note-289" class="mw-cite-dir-ltr"><a href="#cite_ref-289">↑</a> Ira F. Brilliant Center for Beethoven Studies </li> <li id="cite_note-295" class="mw-cite-dir-ltr"><a href="#cite_ref-295">↑</a> Ernst Julius Hähnel </li> <li id="cite_note-296" class="mw-cite-dir-ltr"><a href="#cite_ref-296">↑</a> Hugo Hagen </li> <li id="cite_note-301" class="mw-cite-dir-ltr"><a href="#cite_ref-301">↑</a> Karl Holz </li> <li id="cite_note-307" class="mw-cite-dir-ltr"><a href="#cite_ref-307">↑</a> Oberösterreichisches Landesmuseum </li> <li id="cite_note-309" class="mw-cite-dir-ltr"><a href="#cite_ref-309">↑</a> Hungarian National Museum </li> </ol></div> </div> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="یادکردها">یادکردها</h3>[<a href="/w/index.php?title=%D9%84%D9%88%D8%AF%D9%88%DB%8C%DA%AF_%D9%81%D8%A7%D9%86_%D8%A8%D8%AA%D9%87%D9%88%D9%88%D9%86&action=edit&section=29" title="ویرایش بخش: یادکردها">ویرایش</a>]</div> <link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r37199623"><div class="reflist reflist-columns references-column-width reflist-columns-3"> <ol class="references"> <li id="cite_note-4"><a href="#cite_ref-4">↑</a> <a href="#CITEREFرولان1358">رولان، زندگانی بتهوون</a>، <bdi>۲۴</bdi>. </li> <li id="cite_note-FOOTNOTEGroveOnlinesection_1-6" class="mw-cite-dir-ltr">↑ <a href="#cite_ref-FOOTNOTEGroveOnlinesection_1_6-0">۲٫۰</a> <a href="#cite_ref-FOOTNOTEGroveOnlinesection_1_6-1">۲٫۱</a> <a href="#cite_ref-FOOTNOTEGroveOnlinesection_1_6-2">۲٫۲</a> <a href="#CITEREFGroveOnline">GroveOnline</a>, section 1. </li> <li id="cite_note-FOOTNOTECooper2008407-7" class="mw-cite-dir-ltr"><a href="#cite_ref-FOOTNOTECooper2008407_7-0">↑</a> <a href="#CITEREFCooper2008">Cooper 2008</a>, p. 407. </li> <li id="cite_note-FOOTNOTESwafford201412–17-9" class="mw-cite-dir-ltr"><a href="#cite_ref-FOOTNOTESwafford201412–17_9-0">↑</a> <a href="#CITEREFSwafford2014">Swafford 2014</a>, pp. 12–17. </li> <li id="cite_note-FOOTNOTEThayer1967a50-12" class="mw-cite-dir-ltr"><a href="#cite_ref-FOOTNOTEThayer1967a50_12-0">↑</a> <a href="#CITEREFThayer1967a">Thayer 1967a</a>, p. 50. </li> <li id="cite_note-FOOTNOTEThorneCollocott1986114-13" class="mw-cite-dir-ltr"><a href="#cite_ref-FOOTNOTEThorneCollocott1986114_13-0">↑</a> <a href="#CITEREFThorneCollocott1986">Thorne & Collocott 1986</a>, pp. 114. </li> <li id="cite_note-FOOTNOTEThayer1967a53-14" class="mw-cite-dir-ltr"><a href="#cite_ref-FOOTNOTEThayer1967a53_14-0">↑</a> <a href="#CITEREFThayer1967a">Thayer 1967a</a>, p. 53. </li> <li id="cite_note-FOOTNOTEStanley20007-16" class="mw-cite-dir-ltr">↑ <a href="#cite_ref-FOOTNOTEStanley20007_16-0">۸٫۰</a> <a href="#cite_ref-FOOTNOTEStanley20007_16-1">۸٫۱</a> <a href="#CITEREFStanley2000">Stanley 2000</a>, p. 7. </li> <li id="cite_note-17" class="mw-cite-dir-ltr"><a href="#cite_ref-17">↑</a> <style data-mw-deduplicate="TemplateStyles:r39868036">.mw-parser-output cite.citation{font-style:inherit;word-wrap:break-word}.mw-parser-output .citation q{quotes:"\"""\"""'""'"}.mw-parser-output .citation:target{background-color:rgba(0,127,255,0.133)}.mw-parser-output .id-lock-free a,.mw-parser-output .citation .cs1-lock-free a{background:linear-gradient(transparent,transparent),url("//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/6/65/Lock-green.svg")right 0.1em center/9px no-repeat}.mw-parser-output .id-lock-limited a,.mw-parser-output .id-lock-registration a,.mw-parser-output .citation .cs1-lock-limited a,.mw-parser-output .citation .cs1-lock-registration a{background:linear-gradient(transparent,transparent),url("//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/d/d6/Lock-gray-alt-2.svg")right 0.1em center/9px no-repeat}.mw-parser-output .id-lock-subscription a,.mw-parser-output .citation .cs1-lock-subscription a{background:linear-gradient(transparent,transparent),url("//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/a/aa/Lock-red-alt-2.svg")right 0.1em center/9px no-repeat}.mw-parser-output .cs1-ws-icon a{background:linear-gradient(transparent,transparent),url("//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/4/4c/Wikisource-logo.svg")right 0.1em center/12px no-repeat}.mw-parser-output .cs1-code{color:inherit;background:inherit;border:none;padding:inherit}.mw-parser-output .cs1-hidden-error{display:none;color:var(--color-error,#d33)}.mw-parser-output .cs1-visible-error{color:var(--color-error,#d33)}.mw-parser-output .cs1-maint{display:none;color:#3a3;margin-left:0.3em}.mw-parser-output .cs1-format{font-size:95%}.mw-parser-output .cs1-kern-left{padding-left:0.2em}.mw-parser-output .cs1-kern-right{padding-right:0.2em}.mw-parser-output .citation .mw-selflink{font-weight:inherit}</style><cite id="CITEREFKolata2023" class="citation web cs1 cs1-prop-foreign-lang-source">Kolata, Gina (۲۲ مارس ۲۰۲۳). <a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.nytimes.com/2023/03/22/health/beethoven-death-dna-hair.html">"DNA From Beethoven's Hair Unlocks Medical and Family Secrets"</a>. The New York Times (به انگلیسی). <a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20230327063748/https://www.nytimes.com/2023/03/22/health/beethoven-death-dna-hair.html">Archived</a> from the original on 27 March 2023. Retrieved 27 March 2023.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&rft.genre=unknown&rft.jtitle=The+New+York+Times&rft.atitle=DNA+From+Beethoven%E2%80%99s+Hair+Unlocks+Medical+and+Family+Secrets&rft.date=2023-03-22&rft.aulast=Kolata&rft.aufirst=Gina&rft_id=https%3A%2F%2Fwww.nytimes.com%2F2023%2F03%2F22%2Fhealth%2Fbeethoven-death-dna-hair.html&rfr_id=info%3Asid%2Ffa.wikipedia.org%3A%D9%84%D9%88%D8%AF%D9%88%DB%8C%DA%AF+%D9%81%D8%A7%D9%86+%D8%A8%D8%AA%D9%87%D9%88%D9%88%D9%86" class="Z3988"> </li> <li id="cite_note-18" class="mw-cite-dir-ltr"><a href="#cite_ref-18">↑</a> <link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r39868036"><cite id="CITEREFTom_Almeroth-Williams2023" class="citation web cs1 cs1-prop-foreign-lang-source">Tom Almeroth-Williams (2023-03-22). <a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.cam.ac.uk/stories/beethovens-dna-reveals-health-and-family-history-clues">"Beethoven's genome sequenced from locks of his hair"</a> (به انگلیسی). Retrieved 2023-03-22.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=unknown&rft.btitle=Beethoven%E2%80%99s+genome+sequenced+from+locks+of+his+hair&rft.date=2023-03-22&rft.au=Tom+Almeroth-Williams&rft_id=https%3A%2F%2Fwww.cam.ac.uk%2Fstories%2Fbeethovens-dna-reveals-health-and-family-history-clues&rfr_id=info%3Asid%2Ffa.wikipedia.org%3A%D9%84%D9%88%D8%AF%D9%88%DB%8C%DA%AF+%D9%81%D8%A7%D9%86+%D8%A8%D8%AA%D9%87%D9%88%D9%88%D9%86" class="Z3988"> <a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20231209235008/https://www.cam.ac.uk/stories/beethovens-dna-reveals-health-and-family-history-clues">بایگانی‌شده</a> در ۹ دسامبر ۲۰۲۳ توسط <a href="/wiki/Wayback_Machine" class="mw-redirect" title="Wayback Machine">Wayback Machine</a> </li> <li id="cite_note-:0-19" class="mw-cite-dir-ltr"><a href="#cite_ref-:0_19-0">↑</a> Tristan James Alexander Begg, Axel Schmidt, Arthur Kocher, Maarten H. D. Larmuseau, Göran Runfeldt, Paul Andrew Maier, John D. Wilson, Rodrigo Barquera, Carlo Maj, András Szolek, Michael Sager, Stephen Clayton, Alexander Peltzer, Ruoyun Hui, Julia Ronge, Ella Reiter, Cäcilia Freund, Marta Burri, Franziska Aron, Anthi Tiliakou, Joanna Osborn, Doron M. Behar, Malte Boecker, Guido Brandt, Isabelle Cleynen, Christian Strassburg, Kay Prüfer, Denise Kühnert, William Rhea Meredith, Markus M. Nöthen, Robert David Attenborough, Toomas Kivisild, Johannes Krause: Genomic analyses of hair from Ludwig van Beethoven. In: Current Biology. <a href="/wiki/%D8%B4%D9%85%D8%A7%D8%B1%D9%87_%D8%A7%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86%D8%AF%D8%A7%D8%B1%D8%AF_%D8%A8%DB%8C%D9%86%E2%80%8C%D8%A7%D9%84%D9%85%D9%84%D9%84%DB%8C_%D9%BE%DB%8C%D8%A7%DB%8C%D9%86%D8%AF%D9%87%D8%A7" class="mw-redirect" title="شماره استاندارد بین‌المللی پیایندها">ISSN</a> <a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.worldcat.org/search?fq=x0:jrnl&q=n2:0960-9822">0960-9822</a> (<a href="/wiki/%D9%86%D8%B4%D8%A7%D9%86%DA%AF%D8%B1_%D8%AF%DB%8C%D8%AC%DB%8C%D8%AA%D8%A7%D9%84%DB%8C_%D8%B4%DB%8C%D8%A1" class="mw-redirect" title="نشانگر دیجیتالی شیء">doi</a>:<a rel="nofollow" class="external text" href="https://dx.doi.org/10.1016%2Fj.cub.2023.02.041">10.1016/j.cub.2023.02.041</a>) (<a rel="nofollow" class="external free" href="https://www.cell.com/current-biology/abstract/S0960-9822(23)00181-1)">https://www.cell.com/current-biology/abstract/S0960-9822(23)00181-1)</a>.<span style="display: none;" class="Z3988" title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&rft.genre=journal&rfr_id=info%3Asid%2Fde.wikipedia.org%3A%D9%84%D9%88%D8%AF%D9%88%DB%8C%DA%AF+%D9%81%D8%A7%D9%86+%D8%A8%D8%AA%D9%87%D9%88%D9%88%D9%86&rft.atitle=Genomic+analyses+of+hair+from+Ludwig+van+Beethoven&rft.jtitle=Current+Biology&rft.au=Tristan+James+Alexander+Begg%2C+Axel+Schmidt%2C+Arthur+Kocher%2C+Maarten+H.+D.+Larmuseau%2C+G%C3%B6ran+Runfeldt%2C+Paul+Andrew+Maier%2C+John+D.+Wilson%2C+Rodrigo+Barquera%2C+Carlo+Maj%2C+Andr%C3%A1s+Szolek%2C+Michael+Sager%2C+Stephen+Clayton%2C+Alexander+Peltzer%2C+Ruoyun+Hui%2C+Julia+Ronge%2C+Ella+Reiter%2C+C%C3%A4cilia+Freund%2C+Marta+Burri%2C+Franziska+Aron%2C+Anthi+Tiliakou%2C+Joanna+Osborn%2C+Doron+M.+Behar%2C+Malte+Boecker%2C+Guido+Brandt%2C+Isabelle+Cleynen%2C+Christian+Strassburg%2C+Kay+Pr%C3%BCfer%2C+Denise+K%C3%BChnert%2C+William+Rhea+Meredith%2C+Markus+M.+N%C3%B6then%2C+Robert+David+Attenborough%2C+Toomas+Kivisild%2C+Johannes+Krause&rft.issn=0960-9822&rft_id=info:doi/10.1016%2Fj.cub.2023.02.041&rft_id=https%3A%2F%2Fwww.cell.com%2Fcurrent-biology%2Fabstract%2FS0960-9822%2823%2900181-1">  </li> <li id="cite_note-20" class="mw-cite-dir-ltr"><a href="#cite_ref-20">↑</a> <link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r39868036"><cite class="citation web cs1 cs1-prop-foreign-lang-source"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.uni-bonn.de/en/news/beethoven2019s-genome-offers-clues-to-composer2019s-health-and-family-history-1">"Beethoven's genome offers clues to composer's health and family history"</a> (به انگلیسی). Retrieved 2023-03-22.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=unknown&rft.btitle=Beethoven%E2%80%99s+genome+offers+clues+to+composer%E2%80%99s+health+and+family+history&rft_id=https%3A%2F%2Fwww.uni-bonn.de%2Fen%2Fnews%2Fbeethoven2019s-genome-offers-clues-to-composer2019s-health-and-family-history-1&rfr_id=info%3Asid%2Ffa.wikipedia.org%3A%D9%84%D9%88%D8%AF%D9%88%DB%8C%DA%AF+%D9%81%D8%A7%D9%86+%D8%A8%D8%AA%D9%87%D9%88%D9%88%D9%86" class="Z3988"> <a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20231005030111/https://www.uni-bonn.de/en/news/beethoven2019s-genome-offers-clues-to-composer2019s-health-and-family-history-1">بایگانی‌شده</a> در ۲۰۲۳-۱۰-۰۵ توسط <a href="/wiki/Wayback_Machine" class="mw-redirect" title="Wayback Machine">Wayback Machine</a> </li> <li id="cite_note-21" class="mw-cite-dir-ltr"><a href="#cite_ref-21">↑</a> Guido Kleinhubbert: (S+) Genforschung: Wissenschaftler haben anhand von Haarsträhnen die DNA Ludwig van Beethovens analysiert. In: Der Spiegel. <a href="/wiki/%D8%B4%D9%85%D8%A7%D8%B1%D9%87_%D8%A7%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86%D8%AF%D8%A7%D8%B1%D8%AF_%D8%A8%DB%8C%D9%86%E2%80%8C%D8%A7%D9%84%D9%85%D9%84%D9%84%DB%8C_%D9%BE%DB%8C%D8%A7%DB%8C%D9%86%D8%AF%D9%87%D8%A7" class="mw-redirect" title="شماره استاندارد بین‌المللی پیایندها">ISSN</a> <a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.worldcat.org/search?fq=x0:jrnl&q=n2:2195-1349">2195-1349</a> (<a rel="nofollow" class="external free" href="https://www.spiegel.de/wissenschaft/genforschung-wissenschaftler-haben-anhand-von-haarstraehnen-die-dna-ludwig-van-beethovens-analysiert-a-19aa32e9-7f32-4269-99ce-21428358216d">https://www.spiegel.de/wissenschaft/genforschung-wissenschaftler-haben-anhand-von-haarstraehnen-die-dna-ludwig-van-beethovens-analysiert-a-19aa32e9-7f32-4269-99ce-21428358216d</a>).<span style="display: none;" class="Z3988" title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&rft.genre=journal&rfr_id=info%3Asid%2Fde.wikipedia.org%3A%D9%84%D9%88%D8%AF%D9%88%DB%8C%DA%AF+%D9%81%D8%A7%D9%86+%D8%A8%D8%AA%D9%87%D9%88%D9%88%D9%86&rft.atitle=%28S%2B%29+Genforschung%3A+Wissenschaftler+haben+anhand+von+Haarstr%C3%A4hnen+die+DNA+Ludwig+van+Beethovens+analysiert&rft.jtitle=Der+Spiegel&rft.au=Guido+Kleinhubbert&rft.issn=2195-1349&rft_id=https%3A%2F%2Fwww.spiegel.de%2Fwissenschaft%2Fgenforschung-wissenschaftler-haben-anhand-von-haarstraehnen-die-dna-ludwig-van-beethovens-analysiert-a-19aa32e9-7f32-4269-99ce-21428358216d">  </li> <li id="cite_note-23" class="mw-cite-dir-ltr"><a href="#cite_ref-23">↑</a> Jan Brachmann, Pia Heinemann: War Ludwig van Beethoven gar kein Beethoven? Brisante Gen-Analyse. In: FAZ.NET. <a href="/wiki/%D8%B4%D9%85%D8%A7%D8%B1%D9%87_%D8%A7%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86%D8%AF%D8%A7%D8%B1%D8%AF_%D8%A8%DB%8C%D9%86%E2%80%8C%D8%A7%D9%84%D9%85%D9%84%D9%84%DB%8C_%D9%BE%DB%8C%D8%A7%DB%8C%D9%86%D8%AF%D9%87%D8%A7" class="mw-redirect" title="شماره استاندارد بین‌المللی پیایندها">ISSN</a> <a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.worldcat.org/search?fq=x0:jrnl&q=n2:0174-4909">0174-4909</a> (<a rel="nofollow" class="external free" href="https://www.faz.net/aktuell/feuilleton/buehne-und-konzert/war-ludwig-van-beethoven-gar-kein-beethoven-brisante-gen-analyse-18765183.html">https://www.faz.net/aktuell/feuilleton/buehne-und-konzert/war-ludwig-van-beethoven-gar-kein-beethoven-brisante-gen-analyse-18765183.html</a>).<span style="display: none;" class="Z3988" title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&rft.genre=journal&rfr_id=info%3Asid%2Fde.wikipedia.org%3A%D9%84%D9%88%D8%AF%D9%88%DB%8C%DA%AF+%D9%81%D8%A7%D9%86+%D8%A8%D8%AA%D9%87%D9%88%D9%88%D9%86&rft.atitle=War+Ludwig+van+Beethoven+gar+kein+Beethoven%3F+Brisante+Gen-Analyse&rft.jtitle=FAZ.NET&rft.au=Jan+Brachmann%2C+Pia+Heinemann&rft.issn=0174-4909&rft_id=https%3A%2F%2Fwww.faz.net%2Faktuell%2Ffeuilleton%2Fbuehne-und-konzert%2Fwar-ludwig-van-beethoven-gar-kein-beethoven-brisante-gen-analyse-18765183.html">  </li> <li id="cite_note-25" class="mw-cite-dir-ltr"><a href="#cite_ref-25">↑</a> <link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r39868036"><cite class="citation web cs1 cs1-prop-foreign-lang-source"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.derstandard.de/story/2000144765832/beethovens-genom-erstmals-entschluesselt">"Beethovens Genom erstmals entschlüsselt"</a> (به آلمانی). Retrieved 2023-03-22.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=unknown&rft.btitle=Beethovens+Genom+erstmals+entschl%C3%BCsselt&rft_id=https%3A%2F%2Fwww.derstandard.de%2Fstory%2F2000144765832%2Fbeethovens-genom-erstmals-entschluesselt&rfr_id=info%3Asid%2Ffa.wikipedia.org%3A%D9%84%D9%88%D8%AF%D9%88%DB%8C%DA%AF+%D9%81%D8%A7%D9%86+%D8%A8%D8%AA%D9%87%D9%88%D9%88%D9%86" class="Z3988"> <a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20230909154751/https://www.derstandard.de/story/2000144765832/beethovens-genom-erstmals-entschluesselt">بایگانی‌شده</a> در ۹ سپتامبر ۲۰۲۳ توسط <a href="/wiki/Wayback_Machine" class="mw-redirect" title="Wayback Machine">Wayback Machine</a> </li> <li id="cite_note-26" class="mw-cite-dir-ltr"><a href="#cite_ref-26">↑</a> <link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r39868036"><cite class="citation web cs1 cs1-prop-foreign-lang-source"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.mdr.de/wissen/todesursache-familiengeheimnis-ludwig-van-beethoven-dna-analyse100.html">"Ludwig van wer – Beethoven war vielleicht gar kein Beethoven!"</a>. MDR Wissen (به آلمانی). 2023-03-23. Retrieved 2024-02-15.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&rft.genre=unknown&rft.jtitle=MDR+Wissen&rft.atitle=Ludwig+van+wer+%E2%80%93+Beethoven+war+vielleicht+gar+kein+Beethoven%21&rft.date=2023-03-23&rft_id=https%3A%2F%2Fwww.mdr.de%2Fwissen%2Ftodesursache-familiengeheimnis-ludwig-van-beethoven-dna-analyse100.html&rfr_id=info%3Asid%2Ffa.wikipedia.org%3A%D9%84%D9%88%D8%AF%D9%88%DB%8C%DA%AF+%D9%81%D8%A7%D9%86+%D8%A8%D8%AA%D9%87%D9%88%D9%88%D9%86" class="Z3988"> <a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20240215181807/https://www.mdr.de/wissen/todesursache-familiengeheimnis-ludwig-van-beethoven-dna-analyse100.html">بایگانی‌شده</a> در ۱۵ فوریه ۲۰۲۴ توسط <a href="/wiki/Wayback_Machine" class="mw-redirect" title="Wayback Machine">Wayback Machine</a> </li> <li id="cite_note-27" class="mw-cite-dir-ltr"><a href="#cite_ref-27">↑</a> <link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r39868036"><cite id="CITEREFNadja_Podbregar2023" class="citation web cs1 cs1-prop-foreign-lang-source">Nadja Podbregar (2023-03-23). <a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.scinexx.de/news/medizin/was-beethovens-erbgut-verraet/">"Was Beethovens Erbgut verrät"</a>. ScineXX (به آلمانی). Retrieved 2024-02-15.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&rft.genre=unknown&rft.jtitle=ScineXX&rft.atitle=Was+Beethovens+Erbgut+verr%C3%A4t&rft.date=2023-03-23&rft.au=Nadja+Podbregar&rft_id=https%3A%2F%2Fwww.scinexx.de%2Fnews%2Fmedizin%2Fwas-beethovens-erbgut-verraet%2F&rfr_id=info%3Asid%2Ffa.wikipedia.org%3A%D9%84%D9%88%D8%AF%D9%88%DB%8C%DA%AF+%D9%81%D8%A7%D9%86+%D8%A8%D8%AA%D9%87%D9%88%D9%88%D9%86" class="Z3988"> <a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20240215203705/https://www.scinexx.de/news/medizin/was-beethovens-erbgut-verraet/">بایگانی‌شده</a> در ۱۵ فوریه ۲۰۲۴ توسط <a href="/wiki/Wayback_Machine" class="mw-redirect" title="Wayback Machine">Wayback Machine</a> </li> <li id="cite_note-28" class="mw-cite-dir-ltr"><a href="#cite_ref-28">↑</a> <link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r39868036"><cite class="citation web cs1"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.faz.net/aktuell/feuilleton/buehne-und-konzert/war-ludwig-van-beethoven-gar-kein-beethoven-brisante-gen-analyse-18765183.html">""FAZ: Beethoven war gar kein Beethoven""</a>. Retrieved 2023-03-22.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=unknown&rft.btitle=%22FAZ%3A+Beethoven+war+gar+kein+Beethoven%22&rft_id=https%3A%2F%2Fwww.faz.net%2Faktuell%2Ffeuilleton%2Fbuehne-und-konzert%2Fwar-ludwig-van-beethoven-gar-kein-beethoven-brisante-gen-analyse-18765183.html&rfr_id=info%3Asid%2Ffa.wikipedia.org%3A%D9%84%D9%88%D8%AF%D9%88%DB%8C%DA%AF+%D9%81%D8%A7%D9%86+%D8%A8%D8%AA%D9%87%D9%88%D9%88%D9%86" class="Z3988"> <a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20230322172220/https://www.faz.net/aktuell/feuilleton/buehne-und-konzert/war-ludwig-van-beethoven-gar-kein-beethoven-brisante-gen-analyse-18765183.html">بایگانی‌شده</a> در ۲۲ مارس ۲۰۲۳ توسط <a href="/wiki/Wayback_Machine" class="mw-redirect" title="Wayback Machine">Wayback Machine</a> </li> <li id="cite_note-29" class="mw-cite-dir-ltr"><a href="#cite_ref-29">↑</a> <link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r39868036"><cite id="CITEREFBeethoven-Haus_Bonn,_Friedrich_Wilhelm_II_,_König_von_Preußen_(1744–1797)-_Fotografie_eines_Stiches_von_Johann_Ernst_Mansfeld" class="citation web cs1 cs1-prop-foreign-lang-source">Beethoven-Haus Bonn, Friedrich Wilhelm II , König von Preußen (1744–1797)- Fotografie eines Stiches von Johann Ernst Mansfeld. <a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.beethoven.de/de/media/view/5691268369743872/">"Friedrich Wilhelm II., König von Preußen (1744–1797) - Fotografie eines Stiches von Johann Ernst Mansfeld"</a> (به آلمانی). Retrieved 2023-03-22.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=unknown&rft.btitle=Friedrich+Wilhelm+II.%2C+K%C3%B6nig+von+Preu%C3%9Fen+%281744%E2%80%931797%29+-+Fotografie+eines+Stiches+von+Johann+Ernst+Mansfeld&rft.au=Beethoven-Haus+Bonn%2C+Friedrich+Wilhelm+II+%2C+K%C3%B6nig+von+Preu%C3%9Fen+%281744%E2%80%931797%29-+Fotografie+eines+Stiches+von+Johann+Ernst+Mansfeld&rft_id=https%3A%2F%2Fwww.beethoven.de%2Fde%2Fmedia%2Fview%2F5691268369743872%2F&rfr_id=info%3Asid%2Ffa.wikipedia.org%3A%D9%84%D9%88%D8%AF%D9%88%DB%8C%DA%AF+%D9%81%D8%A7%D9%86+%D8%A8%D8%AA%D9%87%D9%88%D9%88%D9%86" class="Z3988"><code class="cs1-code">{{<a href="/wiki/%D8%A7%D9%84%DA%AF%D9%88:Cite_web" title="الگو:Cite web">cite web</a>}}</code>: نگهداری یادکرد:نام‌های متعدد:فهرست نویسندگان (<a href="/wiki/%D8%B1%D8%AF%D9%87:%D9%86%DA%AF%D9%87%D8%AF%D8%A7%D8%B1%DB%8C_%DB%8C%D8%A7%D8%AF%DA%A9%D8%B1%D8%AF:%D9%86%D8%A7%D9%85%E2%80%8C%D9%87%D8%A7%DB%8C_%D9%85%D8%AA%D8%B9%D8%AF%D8%AF:%D9%81%D9%87%D8%B1%D8%B3%D8%AA_%D9%86%D9%88%DB%8C%D8%B3%D9%86%D8%AF%DA%AF%D8%A7%D9%86" title="رده:نگهداری یادکرد:نام‌های متعدد:فهرست نویسندگان">link</a>) <a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20230322223910/https://www.beethoven.de/de/media/view/5691268369743872/">بایگانی‌شده</a> در ۲۲ مارس ۲۰۲۳ توسط <a href="/wiki/Wayback_Machine" class="mw-redirect" title="Wayback Machine">Wayback Machine</a> </li> <li id="cite_note-30" class="mw-cite-dir-ltr"><a href="#cite_ref-30">↑</a> <link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r39868036"><cite id="CITEREFStiftung_Preußische_Schlösser_und_Gärten_Berlin-Brandenburg_(SPSG)" class="citation web cs1 cs1-prop-foreign-lang-source">Stiftung Preußische Schlösser und Gärten Berlin-Brandenburg (SPSG). <a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.spsg.de/schauplaetze-der-geschichte/marmorpalais-1796/">"Marmorpalais / 1796"</a> (به آلمانی). Retrieved 2023-03-22.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=unknown&rft.btitle=Marmorpalais+%2F+1796&rft.au=Stiftung+Preu%C3%9Fische+Schl%C3%B6sser+und+G%C3%A4rten+Berlin-Brandenburg+%28SPSG%29&rft_id=https%3A%2F%2Fwww.spsg.de%2Fschauplaetze-der-geschichte%2Fmarmorpalais-1796%2F&rfr_id=info%3Asid%2Ffa.wikipedia.org%3A%D9%84%D9%88%D8%AF%D9%88%DB%8C%DA%AF+%D9%81%D8%A7%D9%86+%D8%A8%D8%AA%D9%87%D9%88%D9%88%D9%86" class="Z3988"> <a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20231130014008/https://www.spsg.de/schauplaetze-der-geschichte/marmorpalais-1796/">بایگانی‌شده</a> در ۳۰ نوامبر ۲۰۲۳ توسط <a href="/wiki/Wayback_Machine" class="mw-redirect" title="Wayback Machine">Wayback Machine</a> </li> <li id="cite_note-FOOTNOTEThayer1967a57–8-34" class="mw-cite-dir-ltr"><a href="#cite_ref-FOOTNOTEThayer1967a57–8_34-0">↑</a> <a href="#CITEREFThayer1967a">Thayer 1967a</a>, pp. 57–8. </li> <li id="cite_note-FOOTNOTEThayer192167-35" class="mw-cite-dir-ltr"><a href="#cite_ref-FOOTNOTEThayer192167_35-0">↑</a> <a href="#CITEREFThayer1921">Thayer 1921</a>, p. 67. </li> <li id="cite_note-FOOTNOTEThayer1967a65–70-37" class="mw-cite-dir-ltr"><a href="#cite_ref-FOOTNOTEThayer1967a65–70_37-0">↑</a> <a href="#CITEREFThayer1967a">Thayer 1967a</a>, pp. 65–70. </li> <li id="cite_note-FOOTNOTECooper200824-38" class="mw-cite-dir-ltr">↑ <a href="#cite_ref-FOOTNOTECooper200824_38-0">۲۴٫۰</a> <a href="#cite_ref-FOOTNOTECooper200824_38-1">۲۴٫۱</a> <a href="#CITEREFCooper2008">Cooper 2008</a>, p. 24. </li> <li id="cite_note-FOOTNOTEHaberl2006215–255-39" class="mw-cite-dir-ltr"><a href="#cite_ref-FOOTNOTEHaberl2006215–255_39-0">↑</a> <a href="#CITEREFHaberl2006">Haberl 2006</a>, p. 215–255. </li> <li id="cite_note-FOOTNOTECooper200823-40" class="mw-cite-dir-ltr"><a href="#cite_ref-FOOTNOTECooper200823_40-0">↑</a> <a href="#CITEREFCooper2008">Cooper 2008</a>, p. 23. </li> <li id="cite_note-FOOTNOTECooper200816-42" class="mw-cite-dir-ltr"><a href="#cite_ref-FOOTNOTECooper200816_42-0">↑</a> <a href="#CITEREFCooper2008">Cooper 2008</a>, p. 16. </li> <li id="cite_note-FOOTNOTEThayer1967a95-44" class="mw-cite-dir-ltr">↑ <a href="#cite_ref-FOOTNOTEThayer1967a95_44-0">۲۸٫۰</a> <a href="#cite_ref-FOOTNOTEThayer1967a95_44-1">۲۸٫۱</a> <a href="#CITEREFThayer1967a">Thayer 1967a</a>, p. 95. </li> <li id="cite_note-FOOTNOTEThayer1967a96-46" class="mw-cite-dir-ltr"><a href="#cite_ref-FOOTNOTEThayer1967a96_46-0">↑</a> <a href="#CITEREFThayer1967a">Thayer 1967a</a>, p. 96. </li> <li id="cite_note-FOOTNOTECooper200835–41-47" class="mw-cite-dir-ltr"><a href="#cite_ref-FOOTNOTECooper200835–41_47-0">↑</a> <a href="#CITEREFCooper2008">Cooper 2008</a>, pp. 35–41. </li> <li id="cite_note-FOOTNOTESwafford2014107–111-48" class="mw-cite-dir-ltr"><a href="#cite_ref-FOOTNOTESwafford2014107–111_48-0">↑</a> <a href="#CITEREFSwafford2014">Swafford 2014</a>, pp. 107–111. </li> <li id="cite_note-FOOTNOTECooper200835-49" class="mw-cite-dir-ltr"><a href="#cite_ref-FOOTNOTECooper200835_49-0">↑</a> <a href="#CITEREFCooper2008">Cooper 2008</a>, p. 35. </li> <li id="cite_note-FOOTNOTECooper200841-51" class="mw-cite-dir-ltr"><a href="#cite_ref-FOOTNOTECooper200841_51-0">↑</a> <a href="#CITEREFCooper2008">Cooper 2008</a>, p. 41. </li> <li id="cite_note-FOOTNOTEThayer1921124-52" class="mw-cite-dir-ltr"><a href="#cite_ref-FOOTNOTEThayer1921124_52-0">↑</a> <a href="#CITEREFThayer1921">Thayer 1921</a>, p. 124. </li> <li id="cite_note-FOOTNOTEThayer1921148-53" class="mw-cite-dir-ltr"><a href="#cite_ref-FOOTNOTEThayer1921148_53-0">↑</a> <a href="#CITEREFThayer1921">Thayer 1921</a>, p. 148. </li> <li id="cite_note-FOOTNOTECooper200842-54" class="mw-cite-dir-ltr">↑ <a href="#cite_ref-FOOTNOTECooper200842_54-0">۳۶٫۰</a> <a href="#cite_ref-FOOTNOTECooper200842_54-1">۳۶٫۱</a> <a href="#CITEREFCooper2008">Cooper 2008</a>, p. 42. </li> <li id="cite_note-FOOTNOTECooper200843-55" class="mw-cite-dir-ltr"><a href="#cite_ref-FOOTNOTECooper200843_55-0">↑</a> <a href="#CITEREFCooper2008">Cooper 2008</a>, p. 43. </li> <li id="cite_note-FOOTNOTEGroveOnlinesection_3-57" class="mw-cite-dir-ltr"><a href="#cite_ref-FOOTNOTEGroveOnlinesection_3_57-0">↑</a> <a href="#CITEREFGroveOnline">GroveOnline</a>, section 3. </li> <li id="cite_note-FOOTNOTECooper200847,_54-58" class="mw-cite-dir-ltr"><a href="#cite_ref-FOOTNOTECooper200847,_54_58-0">↑</a> <a href="#CITEREFCooper2008">Cooper 2008</a>, pp. 47, 54. </li> <li id="cite_note-FOOTNOTEThayer1921161-59" class="mw-cite-dir-ltr"><a href="#cite_ref-FOOTNOTEThayer1921161_59-0">↑</a> <a href="#CITEREFThayer1921">Thayer 1921</a>, p. 161. </li> <li id="cite_note-FOOTNOTERonge2013-60" class="mw-cite-dir-ltr"><a href="#cite_ref-FOOTNOTERonge2013_60-0">↑</a> <a href="#CITEREFRonge2013">Ronge 2013</a>. </li> <li id="cite_note-FOOTNOTECooper200853-64" class="mw-cite-dir-ltr">↑ <a href="#cite_ref-FOOTNOTECooper200853_64-0">۴۲٫۰</a> <a href="#cite_ref-FOOTNOTECooper200853_64-1">۴۲٫۱</a> <a href="#CITEREFCooper2008">Cooper 2008</a>, p. 53. </li> <li id="cite_note-FOOTNOTESolomon199859-65" class="mw-cite-dir-ltr"><a href="#cite_ref-FOOTNOTESolomon199859_65-0">↑</a> <a href="#CITEREFSolomon1998">Solomon 1998</a>, p. 59. </li> <li id="cite_note-FOOTNOTECooper200846-67" class="mw-cite-dir-ltr"><a href="#cite_ref-FOOTNOTECooper200846_67-0">↑</a> <a href="#CITEREFCooper2008">Cooper 2008</a>, p. 46. </li> <li id="cite_note-FOOTNOTECooper200859-68" class="mw-cite-dir-ltr">↑ <a href="#cite_ref-FOOTNOTECooper200859_68-0">۴۵٫۰</a> <a href="#cite_ref-FOOTNOTECooper200859_68-1">۴۵٫۱</a> <a href="#CITEREFCooper2008">Cooper 2008</a>, p. 59. </li> <li id="cite_note-FOOTNOTELockwood2005144-69" class="mw-cite-dir-ltr"><a href="#cite_ref-FOOTNOTELockwood2005144_69-0">↑</a> <a href="#CITEREFLockwood2005">Lockwood 2005</a>, p. 144. </li> <li id="cite_note-FOOTNOTECooper200856-70" class="mw-cite-dir-ltr"><a href="#cite_ref-FOOTNOTECooper200856_70-0">↑</a> <a href="#CITEREFCooper2008">Cooper 2008</a>, p. 56. </li> <li id="cite_note-FOOTNOTECooper200882-73" class="mw-cite-dir-ltr"><a href="#cite_ref-FOOTNOTECooper200882_73-0">↑</a> <a href="#CITEREFCooper2008">Cooper 2008</a>, p. 82. </li> <li id="cite_note-FOOTNOTECooper200858-74" class="mw-cite-dir-ltr">↑ <a href="#cite_ref-FOOTNOTECooper200858_74-0">۴۹٫۰</a> <a href="#cite_ref-FOOTNOTECooper200858_74-1">۴۹٫۱</a> <a href="#CITEREFCooper2008">Cooper 2008</a>, p. 58. </li> <li id="cite_note-FOOTNOTECooper200890-76" class="mw-cite-dir-ltr"><a href="#cite_ref-FOOTNOTECooper200890_76-0">↑</a> <a href="#CITEREFCooper2008">Cooper 2008</a>, p. 90. </li> <li id="cite_note-FOOTNOTECooper200866-77" class="mw-cite-dir-ltr"><a href="#cite_ref-FOOTNOTECooper200866_77-0">↑</a> <a href="#CITEREFCooper2008">Cooper 2008</a>, p. 66. </li> <li id="cite_note-FOOTNOTECooper200897-78" class="mw-cite-dir-ltr"><a href="#cite_ref-FOOTNOTECooper200897_78-0">↑</a> <a href="#CITEREFCooper2008">Cooper 2008</a>, p. 97. </li> <li id="cite_note-FOOTNOTESteblin2009-80" class="mw-cite-dir-ltr"><a href="#cite_ref-FOOTNOTESteblin2009_80-0">↑</a> <a href="#CITEREFSteblin2009">Steblin 2009</a>. </li> <li id="cite_note-FOOTNOTECooper200898–103-81" class="mw-cite-dir-ltr"><a href="#cite_ref-FOOTNOTECooper200898–103_81-0">↑</a> <a href="#CITEREFCooper2008">Cooper 2008</a>, pp. 98–103. </li> <li id="cite_note-FOOTNOTECooper2008112–27-84" class="mw-cite-dir-ltr"><a href="#cite_ref-FOOTNOTECooper2008112–27_84-0">↑</a> <a href="#CITEREFCooper2008">Cooper 2008</a>, pp. 112–27. </li> <li id="cite_note-FOOTNOTECooper2008112–15-85" class="mw-cite-dir-ltr"><a href="#cite_ref-FOOTNOTECooper2008112–15_85-0">↑</a> <a href="#CITEREFCooper2008">Cooper 2008</a>, pp. 112–15. </li> <li id="cite_note-FOOTNOTECooper2008108-87" class="mw-cite-dir-ltr"><a href="#cite_ref-FOOTNOTECooper2008108_87-0">↑</a> <a href="#CITEREFCooper2008">Cooper 2008</a>, p. 108. </li> <li id="cite_note-FOOTNOTECooper2008120-89" class="mw-cite-dir-ltr"><a href="#cite_ref-FOOTNOTECooper2008120_89-0">↑</a> <a href="#CITEREFCooper2008">Cooper 2008</a>, p. 120. </li> <li id="cite_note-FOOTNOTESolomon1998351-91" class="mw-cite-dir-ltr"><a href="#cite_ref-FOOTNOTESolomon1998351_91-0">↑</a> <a href="#CITEREFSolomon1998">Solomon 1998</a>, p. 351. </li> <li id="cite_note-FOOTNOTECooper2008131-92" class="mw-cite-dir-ltr"><a href="#cite_ref-FOOTNOTECooper2008131_92-0">↑</a> <a href="#CITEREFCooper2008">Cooper 2008</a>, p. 131. </li> <li id="cite_note-FOOTNOTECooper2008148-94" class="mw-cite-dir-ltr"><a href="#cite_ref-FOOTNOTECooper2008148_94-0">↑</a> <a href="#CITEREFCooper2008">Cooper 2008</a>, p. 148. </li> <li id="cite_note-FOOTNOTECassedy20101–6-96" class="mw-cite-dir-ltr"><a href="#cite_ref-FOOTNOTECassedy20101–6_96-0">↑</a> <a href="#CITEREFCassedy2010">Cassedy 2010</a>, pp. 1–6. </li> <li id="cite_note-FOOTNOTECooper200878–79-97" class="mw-cite-dir-ltr"><a href="#cite_ref-FOOTNOTECooper200878–79_97-0">↑</a> <a href="#CITEREFCooper2008">Cooper 2008</a>, pp. 78–79. </li> <li id="cite_note-FOOTNOTELockwood2005300–01-98" class="mw-cite-dir-ltr"><a href="#cite_ref-FOOTNOTELockwood2005300–01_98-0">↑</a> <a href="#CITEREFLockwood2005">Lockwood 2005</a>, pp. 300–01. </li> <li id="cite_note-FOOTNOTECooper2008150-100" class="mw-cite-dir-ltr"><a href="#cite_ref-FOOTNOTECooper2008150_100-0">↑</a> <a href="#CITEREFCooper2008">Cooper 2008</a>, p. 150. </li> <li id="cite_note-FOOTNOTECooper2008195-103" class="mw-cite-dir-ltr"><a href="#cite_ref-FOOTNOTECooper2008195_103-0">↑</a> <a href="#CITEREFCooper2008">Cooper 2008</a>, p. 195. </li> <li id="cite_note-FOOTNOTECooper199648-104" class="mw-cite-dir-ltr"><a href="#cite_ref-FOOTNOTECooper199648_104-0">↑</a> <a href="#CITEREFCooper1996">Cooper 1996</a>, p. 48. </li> <li id="cite_note-FOOTNOTESolomon1998194-105" class="mw-cite-dir-ltr"><a href="#cite_ref-FOOTNOTESolomon1998194_105-0">↑</a> <a href="#CITEREFSolomon1998">Solomon 1998</a>, p. 194. </li> <li id="cite_note-FOOTNOTECooper2008185-106" class="mw-cite-dir-ltr"><a href="#cite_ref-FOOTNOTECooper2008185_106-0">↑</a> <a href="#CITEREFCooper2008">Cooper 2008</a>, p. 185. </li> <li id="cite_note-FOOTNOTEHoffmann2003-107" class="mw-cite-dir-ltr"><a href="#cite_ref-FOOTNOTEHoffmann2003_107-0">↑</a> <a href="#CITEREFHoffmann2003">Hoffmann 2003</a>. </li> <li id="cite_note-FOOTNOTEKermanTysonBurnham2001§_7-108" class="mw-cite-dir-ltr"><a href="#cite_ref-FOOTNOTEKermanTysonBurnham2001§_7_108-0">↑</a> <a href="#CITEREFKermanTysonBurnham2001">Kerman, Tyson & Burnham 2001</a>, § 7. </li> <li id="cite_note-FOOTNOTEBrandenburg1996582-110" class="mw-cite-dir-ltr"><a href="#cite_ref-FOOTNOTEBrandenburg1996582_110-0">↑</a> <a href="#CITEREFBrandenburg1996">Brandenburg 1996</a>, p. 582. </li> <li id="cite_note-FOOTNOTESolomon1998223–231-113" class="mw-cite-dir-ltr"><a href="#cite_ref-FOOTNOTESolomon1998223–231_113-0">↑</a> <a href="#CITEREFSolomon1998">Solomon 1998</a>, pp. 223–231. </li> <li id="cite_note-115"><a href="#cite_ref-115">↑</a> <a href="#CITEREFرولان1358">رولان، زندگانی بتهوون</a>، <bdi>۶۲</bdi>. </li> <li id="cite_note-116"><a href="#cite_ref-116">↑</a> <a href="#CITEREFرولان1358">رولان، زندگانی بتهوون</a>، <bdi>۶۶</bdi>. </li> <li id="cite_note-117"><a href="#cite_ref-117">↑</a> <a href="#CITEREFرولان1358">رولان، زندگانی بتهوون</a>، <bdi>۶۳–۶۴</bdi>. </li> <li id="cite_note-FOOTNOTECooper2008212-119" class="mw-cite-dir-ltr"><a href="#cite_ref-FOOTNOTECooper2008212_119-0">↑</a> <a href="#CITEREFCooper2008">Cooper 2008</a>, p. 212. </li> <li id="cite_note-FOOTNOTELockwood2005278-121" class="mw-cite-dir-ltr">↑ <a href="#cite_ref-FOOTNOTELockwood2005278_121-0">۷۸٫۰</a> <a href="#cite_ref-FOOTNOTELockwood2005278_121-1">۷۸٫۱</a> <a href="#cite_ref-FOOTNOTELockwood2005278_121-2">۷۸٫۲</a> <a href="#CITEREFLockwood2005">Lockwood 2005</a>, p. 278. </li> <li id="cite_note-FOOTNOTECooper199624–25-125" class="mw-cite-dir-ltr"><a href="#cite_ref-FOOTNOTECooper199624–25_125-0">↑</a> <a href="#CITEREFCooper1996">Cooper 1996</a>, pp. 24–25. </li> <li id="cite_note-FOOTNOTESolomon1998296-127" class="mw-cite-dir-ltr"><a href="#cite_ref-FOOTNOTESolomon1998296_127-0">↑</a> <a href="#CITEREFSolomon1998">Solomon 1998</a>, p. 296. </li> <li id="cite_note-FOOTNOTECooper2008254-128" class="mw-cite-dir-ltr"><a href="#cite_ref-FOOTNOTECooper2008254_128-0">↑</a> <a href="#CITEREFCooper2008">Cooper 2008</a>, p. 254. </li> <li id="cite_note-FOOTNOTESolomon1998301–302-129" class="mw-cite-dir-ltr">↑ <a href="#cite_ref-FOOTNOTESolomon1998301–302_129-0">۸۲٫۰</a> <a href="#cite_ref-FOOTNOTESolomon1998301–302_129-1">۸۲٫۱</a> <a href="#CITEREFSolomon1998">Solomon 1998</a>, pp. 301–302. </li> <li id="cite_note-FOOTNOTESolomon1998303-130" class="mw-cite-dir-ltr">↑ <a href="#cite_ref-FOOTNOTESolomon1998303_130-0">۸۳٫۰</a> <a href="#cite_ref-FOOTNOTESolomon1998303_130-1">۸۳٫۱</a> <a href="#CITEREFSolomon1998">Solomon 1998</a>, p. 303. </li> <li id="cite_note-131"><a href="#cite_ref-131">↑</a> <a href="#CITEREFرولان1358">رولان، زندگانی بتهوون</a>، <bdi>۸۱–۸۲</bdi>. </li> <li id="cite_note-FOOTNOTECooper2008260-133" class="mw-cite-dir-ltr"><a href="#cite_ref-FOOTNOTECooper2008260_133-0">↑</a> <a href="#CITEREFCooper2008">Cooper 2008</a>, p. 260. </li> <li id="cite_note-FOOTNOTEThayer1967b659,_717-134" class="mw-cite-dir-ltr"><a href="#cite_ref-FOOTNOTEThayer1967b659,_717_134-0">↑</a> <a href="#CITEREFThayer1967b">Thayer 1967b</a>, pp. 659, 717. </li> <li id="cite_note-FOOTNOTESolomon1998322-135" class="mw-cite-dir-ltr"><a href="#cite_ref-FOOTNOTESolomon1998322_135-0">↑</a> <a href="#CITEREFSolomon1998">Solomon 1998</a>, p. 322. </li> <li id="cite_note-FOOTNOTESolomon1998316–321-137" class="mw-cite-dir-ltr"><a href="#cite_ref-FOOTNOTESolomon1998316–321_137-0">↑</a> <a href="#CITEREFSolomon1998">Solomon 1998</a>, p. 316–321. </li> <li id="cite_note-FOOTNOTESolomon1998364–365-138" class="mw-cite-dir-ltr"><a href="#cite_ref-FOOTNOTESolomon1998364–365_138-0">↑</a> <a href="#CITEREFSolomon1998">Solomon 1998</a>, pp. 364–365. </li> <li id="cite_note-140"><a href="#cite_ref-140">↑</a> <a href="#CITEREFرولان1358">رولان، زندگانی بتهوون</a>، <bdi>۸۲</bdi>. </li> <li id="cite_note-141"><a href="#cite_ref-141">↑</a> <a href="#CITEREFرولان1358">رولان، زندگانی بتهوون</a>، <bdi>۸۴</bdi>. </li> <li id="cite_note-142"><a href="#cite_ref-142">↑</a> <a href="#CITEREFرولان1358">رولان، زندگانی بتهوون</a>، <bdi>۸۳</bdi>. </li> <li id="cite_note-143"><a href="#cite_ref-143">↑</a> <a href="#CITEREFرولان1358">رولان، زندگانی بتهوون</a>، <bdi>۸۴–۸۵</bdi>. </li> <li id="cite_note-FOOTNOTESolomon1998360-144" class="mw-cite-dir-ltr"><a href="#cite_ref-FOOTNOTESolomon1998360_144-0">↑</a> <a href="#CITEREFSolomon1998">Solomon 1998</a>, p. 360. </li> <li id="cite_note-FOOTNOTEThayer1967b801-147" class="mw-cite-dir-ltr"><a href="#cite_ref-FOOTNOTEThayer1967b801_147-0">↑</a> <a href="#CITEREFThayer1967b">Thayer 1967b</a>, p. 801. </li> <li id="cite_note-FOOTNOTECooper2008317-151" class="mw-cite-dir-ltr"><a href="#cite_ref-FOOTNOTECooper2008317_151-0">↑</a> <a href="#CITEREFCooper2008">Cooper 2008</a>, p. 317. </li> <li id="cite_note-FOOTNOTECooper2008318-152" class="mw-cite-dir-ltr"><a href="#cite_ref-FOOTNOTECooper2008318_152-0">↑</a> <a href="#CITEREFCooper2008">Cooper 2008</a>, p. 318. </li> <li id="cite_note-153" class="mw-cite-dir-ltr"><a href="#cite_ref-153">↑</a> <a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.instantencore.com/buzz/feed.aspx?FeedId=5000199&PageNum=45">Instant Encore</a> <a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20141103163640/http://www.instantencore.com/buzz/feed.aspx?FeedId=5000199&PageNum=45">بایگانی‌شده</a> در ۳ نوامبر ۲۰۱۴ توسط <a href="/wiki/Wayback_Machine" class="mw-redirect" title="Wayback Machine">Wayback Machine</a>. Retrieved 4 August 2014 </li> <li id="cite_note-154" class="mw-cite-dir-ltr"><a href="#cite_ref-154">↑</a> Tom Service. <a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.theguardian.com/music/2011/oct/25/beethoven-cycle-riccardo-chailly">"Riccardo Chailly on Beethoven: 'It's a long way from the First to the Ninth'"</a> <a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20200326175044/https://www.theguardian.com/music/2011/oct/25/beethoven-cycle-riccardo-chailly">بایگانی‌شده</a> در ۲۶ مارس ۲۰۲۰ توسط <a href="/wiki/Wayback_Machine" class="mw-redirect" title="Wayback Machine">Wayback Machine</a>, The Guardian, 26 October 2011. Retrieved 4 August 2014 </li> <li id="cite_note-FOOTNOTEMorris2010213-155" class="mw-cite-dir-ltr"><a href="#cite_ref-FOOTNOTEMorris2010213_155-0">↑</a> <a href="#CITEREFMorris2010">Morris 2010</a>, p. 213. </li> <li id="cite_note-FOOTNOTEWinter1994245-156" class="mw-cite-dir-ltr"><a href="#cite_ref-FOOTNOTEWinter1994245_156-0">↑</a> <a href="#CITEREFWinter1994">Winter 1994</a>, p. 245. </li> <li id="cite_note-FOOTNOTEKermanTysonBurnham2001§_9-157" class="mw-cite-dir-ltr"><a href="#cite_ref-FOOTNOTEKermanTysonBurnham2001§_9_157-0">↑</a> <a href="#CITEREFKermanTysonBurnham2001">Kerman, Tyson & Burnham 2001</a>, § 9. </li> <li id="cite_note-FOOTNOTEKermanTysonBurnham2001§10-158" class="mw-cite-dir-ltr"><a href="#cite_ref-FOOTNOTEKermanTysonBurnham2001§10_158-0">↑</a> <a href="#CITEREFKermanTysonBurnham2001">Kerman, Tyson & Burnham 2001</a>, §10. </li> <li id="cite_note-FOOTNOTEKermanTysonBurnham2001§11-159" class="mw-cite-dir-ltr"><a href="#cite_ref-FOOTNOTEKermanTysonBurnham2001§11_159-0">↑</a> <a href="#CITEREFKermanTysonBurnham2001">Kerman, Tyson & Burnham 2001</a>, §11. </li> <li id="cite_note-FOOTNOTEThayer1967b1017–1024-160" class="mw-cite-dir-ltr"><a href="#cite_ref-FOOTNOTEThayer1967b1017–1024_160-0">↑</a> <a href="#CITEREFThayer1967b">Thayer 1967b</a>, pp. 1017–1024. </li> <li id="cite_note-161" class="mw-cite-dir-ltr"><a href="#cite_ref-161">↑</a> <link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r39868036"><cite id="CITEREFJohn_Suchet" class="citation web cs1">John Suchet. <a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20170421225953/http://www.classicfm.com/composers/beethoven/guides/karl-van-beethoven-nephew/#L3gz13I4CD25MpEx.97">"Karl van Beethoven (1806–58) Beethoven's nephew"</a>. Classic FM (UK). Archived from <a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.classicfm.com/composers/beethoven/guides/karl-van-beethoven-nephew/#L3gz13I4CD25MpEx.97">the original</a> on 21 April 2017. Retrieved 12 January 2016.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=unknown&rft.btitle=Karl+van+Beethoven+%281806%E2%80%9358%29+Beethoven%27s+nephew&rft.pub=Classic+FM+%28UK%29&rft.au=John+Suchet&rft_id=http%3A%2F%2Fwww.classicfm.com%2Fcomposers%2Fbeethoven%2Fguides%2Fkarl-van-beethoven-nephew%2F%23L3gz13I4CD25MpEx.97&rfr_id=info%3Asid%2Ffa.wikipedia.org%3A%D9%84%D9%88%D8%AF%D9%88%DB%8C%DA%AF+%D9%81%D8%A7%D9%86+%D8%A8%D8%AA%D9%87%D9%88%D9%88%D9%86" class="Z3988"> </li> <li id="cite_note-162"><a href="#cite_ref-162">↑</a> <a href="#CITEREFرولان1358">رولان، زندگانی بتهوون</a>، <bdi>۱۴۸–۱۴۹</bdi>. </li> <li id="cite_note-163"><a href="#cite_ref-163">↑</a> <a href="#CITEREFرولان1358">رولان، زندگانی بتهوون</a>، <bdi>۱۰۰–۱۰۱</bdi>. </li> <li id="cite_note-164"><a href="#cite_ref-164">↑</a> <a href="#CITEREFحسنی1363">حسنی، تاریخ موسیقی</a>، <bdi>۱۵۵</bdi>. </li> <li id="cite_note-165"><a href="#cite_ref-165">↑</a> <a href="#CITEREFرولان1358">رولان، زندگانی بتهوون</a>، <bdi>۱۰۲</bdi>. </li> <li id="cite_note-166"><a href="#cite_ref-166">↑</a> <a href="#CITEREFرولان1358">رولان، زندگانی بتهوون</a>، <bdi>۱۰۱–۱۰۲</bdi>. </li> <li id="cite_note-167"><a href="#cite_ref-167">↑</a> <a href="#CITEREFحسنی1363">حسنی، تاریخ موسیقی</a>، <bdi>۱۵۵</bdi>. </li> <li id="cite_note-168"><a href="#cite_ref-168">↑</a> <a href="#CITEREFحسنی1363">حسنی، تاریخ موسیقی</a>، <bdi>۱۵۵–۱۵۶</bdi>. </li> <li id="cite_note-FOOTNOTEThayer1967b1050–1051-170" class="mw-cite-dir-ltr"><a href="#cite_ref-FOOTNOTEThayer1967b1050–1051_170-0">↑</a> <a href="#CITEREFThayer1967b">Thayer 1967b</a>, p. 1050–1051. </li> <li id="cite_note-FOOTNOTECooper2008318,_349-171" class="mw-cite-dir-ltr">↑ <a href="#cite_ref-FOOTNOTECooper2008318,_349_171-0">۱۱۵٫۰</a> <a href="#cite_ref-FOOTNOTECooper2008318,_349_171-1">۱۱۵٫۱</a> <a href="#CITEREFCooper2008">Cooper 2008</a>, pp. 318, 349. </li> <li id="cite_note-FOOTNOTESaccentiSmildeSaris2011-172" class="mw-cite-dir-ltr"><a href="#cite_ref-FOOTNOTESaccentiSmildeSaris2011_172-0">↑</a> <a href="#CITEREFSaccentiSmildeSaris2011">SaccentiSmildeSaris 2011</a>. </li> <li id="cite_note-FOOTNOTESaccentiSmildeSaris2012-173" class="mw-cite-dir-ltr"><a href="#cite_ref-FOOTNOTESaccentiSmildeSaris2012_173-0">↑</a> <a href="#CITEREFSaccentiSmildeSaris2012">SaccentiSmildeSaris 2012</a>. </li> <li id="cite_note-FOOTNOTEGibbs2000139-174" class="mw-cite-dir-ltr"><a href="#cite_ref-FOOTNOTEGibbs2000139_174-0">↑</a> <a href="#CITEREFGibbs2000">Gibbs 2000</a>, p. 139. </li> <li id="cite_note-179"><a href="#cite_ref-179">↑</a> <a href="#CITEREFرولان1358">رولان، زندگانی بتهوون</a>، <bdi>۱۰۳</bdi>. </li> <li id="cite_note-FOOTNOTEMai2006-180" class="mw-cite-dir-ltr"><a href="#cite_ref-FOOTNOTEMai2006_180-0">↑</a> <a href="#CITEREFMai2006">Mai 2006</a>. </li> <li id="cite_note-FOOTNOTEMeredith20052–3-181" class="mw-cite-dir-ltr"><a href="#cite_ref-FOOTNOTEMeredith20052–3_181-0">↑</a> <a href="#CITEREFMeredith2005">Meredith 2005</a>, pp. 2–3. </li> <li id="cite_note-FOOTNOTEEisinger2008-182" class="mw-cite-dir-ltr"><a href="#cite_ref-FOOTNOTEEisinger2008_182-0">↑</a> <a href="#CITEREFEisinger2008">Eisinger 2008</a>. </li> <li id="cite_note-FOOTNOTELorenz2007-183" class="mw-cite-dir-ltr"><a href="#cite_ref-FOOTNOTELorenz2007_183-0">↑</a> <a href="#CITEREFLorenz2007">Lorenz 2007</a>. </li> <li id="cite_note-184" class="mw-cite-dir-ltr"><a href="#cite_ref-184">↑</a> <link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r39868036"><cite id="CITEREFJovanovic2012" class="citation web cs1">Jovanovic, Dragana (3 July 2012). <a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20140202193218/http://abcnews.go.com/International/teeth-stolen-graves-great-composers/story?id=16701894">"Teeth Thief Hits Graves of Great Composers"</a>. ABC. Archived from <a rel="nofollow" class="external text" href="http://abcnews.go.com/International/teeth-stolen-graves-great-composers/story?id=16701894">the original</a> on 2 February 2014. Retrieved 3 July 2012.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&rft.genre=unknown&rft.jtitle=ABC&rft.atitle=Teeth+Thief+Hits+Graves+of+Great+Composers&rft.date=2012-07-03&rft.aulast=Jovanovic&rft.aufirst=Dragana&rft_id=http%3A%2F%2Fabcnews.go.com%2FInternational%2Fteeth-stolen-graves-great-composers%2Fstory%3Fid%3D16701894&rfr_id=info%3Asid%2Ffa.wikipedia.org%3A%D9%84%D9%88%D8%AF%D9%88%DB%8C%DA%AF+%D9%81%D8%A7%D9%86+%D8%A8%D8%AA%D9%87%D9%88%D9%88%D9%86" class="Z3988"> </li> <li id="cite_note-186" class="mw-cite-dir-ltr"><a href="#cite_ref-186">↑</a> <link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r39868036"><cite id="CITEREFMubashar2023" class="citation news cs1 cs1-prop-foreign-lang-source">Mubashar, Laiba (۲۴ مارس ۲۰۲۳). <a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.euronews.com/culture/2023/03/22/what-killed-beethoven-scientific-researchers-make-surprising-discovery">"What killed Beethoven? Scientific researchers make surprising discovery"</a> (به انگلیسی). Euronews. <a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20230323161302/https://www.euronews.com/culture/2023/03/22/what-killed-beethoven-scientific-researchers-make-surprising-discovery">Archived</a> from the original on 23 March 2023. Retrieved 27 March 2023.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&rft.genre=article&rft.atitle=What+killed+Beethoven%3F+Scientific+researchers+make+surprising+discovery&rft.date=2023-03-24&rft.aulast=Mubashar&rft.aufirst=Laiba&rft_id=https%3A%2F%2Fwww.euronews.com%2Fculture%2F2023%2F03%2F22%2Fwhat-killed-beethoven-scientific-researchers-make-surprising-discovery&rfr_id=info%3Asid%2Ffa.wikipedia.org%3A%D9%84%D9%88%D8%AF%D9%88%DB%8C%DA%AF+%D9%81%D8%A7%D9%86+%D8%A8%D8%AA%D9%87%D9%88%D9%88%D9%86" class="Z3988"> </li> <li id="cite_note-187"><a href="#cite_ref-187">↑</a> <a href="#CITEREFرولان1358">رولان، زندگانی بتهوون</a>، <bdi>۱۵۳–۱۵۴</bdi>. </li> <li id="cite_note-188"><a href="#cite_ref-188">↑</a> <a href="#CITEREFل-وینک1366">ل-وینک، چگونه خوب بشنویم</a>، <bdi>۴۱۵</bdi>. </li> <li id="cite_note-189"><a href="#cite_ref-189">↑</a> <a href="#CITEREFل-وینک1366">ل-وینک، چگونه خوب بشنویم</a>، <bdi>۴۲۱–۴۲۲</bdi>. </li> <li id="cite_note-190"><a href="#cite_ref-190">↑</a> <a href="#CITEREFحسنی1363">حسنی، تاریخ موسیقی</a>، <bdi>۱۵۸–۱۵۹</bdi>. </li> <li id="cite_note-FOOTNOTEGroveOnlinesection_11-191" class="mw-cite-dir-ltr"><a href="#cite_ref-FOOTNOTEGroveOnlinesection_11_191-0">↑</a> <a href="#CITEREFGroveOnline">GroveOnline</a>, section 11. </li> <li id="cite_note-192"><a href="#cite_ref-192">↑</a> <a href="#CITEREFحسنی1363">حسنی، تاریخ موسیقی</a>، <bdi>۱۵۶–۱۵۷</bdi>. </li> <li id="cite_note-FOOTNOTEGroveOnlinesection_13-193" class="mw-cite-dir-ltr"><a href="#cite_ref-FOOTNOTEGroveOnlinesection_13_193-0">↑</a> <a href="#CITEREFGroveOnline">GroveOnline</a>, section 13. </li> <li id="cite_note-194"><a href="#cite_ref-194">↑</a> <a href="#CITEREFل-وینک1366">ل-وینک، چگونه خوب بشنویم</a>، <bdi>۴۱۷</bdi>. </li> <li id="cite_note-195"><a href="#cite_ref-195">↑</a> <a href="#CITEREFل-وینک1366">ل-وینک، چگونه خوب بشنویم</a>، <bdi>۴۱۸</bdi>. </li> <li id="cite_note-196"><a href="#cite_ref-196">↑</a> <a href="#CITEREFحسنی1363">حسنی، تفسیر موسیقی</a>، <bdi>۱۵۷–۱۶۶</bdi>. </li> <li id="cite_note-FOOTNOTESolomon1990124-197" class="mw-cite-dir-ltr"><a href="#cite_ref-FOOTNOTESolomon1990124_197-0">↑</a> <a href="#CITEREFSolomon1990">Solomon 1990</a>, p. 124. </li> <li id="cite_note-FOOTNOTESteinberg200659–60-198" class="mw-cite-dir-ltr"><a href="#cite_ref-FOOTNOTESteinberg200659–60_198-0">↑</a> <a href="#CITEREFSteinberg2006">Steinberg 2006</a>, pp. 59–60. </li> <li id="cite_note-FOOTNOTEBurnhamSteinberg200039–40-199" class="mw-cite-dir-ltr"><a href="#cite_ref-FOOTNOTEBurnhamSteinberg200039–40_199-0">↑</a> <a href="#CITEREFBurnhamSteinberg2000">Burnham & Steinberg 2000</a>, pp. 39–40. </li> <li id="cite_note-200"><a href="#cite_ref-200">↑</a> <a href="#CITEREFل-وینک1366">ل-وینک، چگونه خوب بشنویم</a>، <bdi>۴۱۷–۴۱۸</bdi>. </li> <li id="cite_note-FOOTNOTEGroveOnline-202" class="mw-cite-dir-ltr">↑ <a href="#cite_ref-FOOTNOTEGroveOnline_202-0">۱۴۰٫۰</a> <a href="#cite_ref-FOOTNOTEGroveOnline_202-1">۱۴۰٫۱</a> <a href="#cite_ref-FOOTNOTEGroveOnline_202-2">۱۴۰٫۲</a> <a href="#CITEREFGroveOnline">GroveOnline</a>. </li> <li id="cite_note-203"><a href="#cite_ref-203">↑</a> <a href="#CITEREFل-وینک1366">ل-وینک، چگونه خوب بشنویم</a>، <bdi>۴۲۱–۴۲۲</bdi>. </li> <li id="cite_note-FOOTNOTENewman1970486-205" class="mw-cite-dir-ltr">↑ <a href="#cite_ref-FOOTNOTENewman1970486_205-0">۱۴۲٫۰</a> <a href="#cite_ref-FOOTNOTENewman1970486_205-1">۱۴۲٫۱</a> <a href="#CITEREFNewman1970">Newman 1970</a>, p. 486. </li> <li id="cite_note-FOOTNOTESkowroneck2002523-208" class="mw-cite-dir-ltr"><a href="#cite_ref-FOOTNOTESkowroneck2002523_208-0">↑</a> <a href="#CITEREFSkowroneck2002">Skowroneck 2002</a>, p. 523. </li> <li id="cite_note-FOOTNOTESkowroneck2002530–531-209" class="mw-cite-dir-ltr">↑ <a href="#cite_ref-FOOTNOTESkowroneck2002530–531_209-0">۱۴۴٫۰</a> <a href="#cite_ref-FOOTNOTESkowroneck2002530–531_209-1">۱۴۴٫۱</a> <a href="#CITEREFSkowroneck2002">Skowroneck 2002</a>, p. 530–531. </li> <li id="cite_note-FOOTNOTENewman1970489–90-211" class="mw-cite-dir-ltr"><a href="#cite_ref-FOOTNOTENewman1970489–90_211-0">↑</a> <a href="#CITEREFNewman1970">Newman 1970</a>, p. 489–90. </li> <li id="cite_note-FOOTNOTENewman1970491-213" class="mw-cite-dir-ltr"><a href="#cite_ref-FOOTNOTENewman1970491_213-0">↑</a> <a href="#CITEREFNewman1970">Newman 1970</a>, p. 491. </li> <li id="cite_note-214"><a href="#cite_ref-214">↑</a> <a href="#CITEREFرولان1358">رولان، زندگانی بتهوون</a>، <bdi>۶۷–۶۸</bdi>. </li> <li id="cite_note-FOOTNOTEThayer1967b742-216" class="mw-cite-dir-ltr"><a href="#cite_ref-FOOTNOTEThayer1967b742_216-0">↑</a> <a href="#CITEREFThayer1967b">Thayer 1967b</a>, p. 742. </li> <li id="cite_note-218"><a href="#cite_ref-218">↑</a> <a href="#CITEREFرولان1358">رولان، زندگانی بتهوون</a>، <bdi>۲۱-۲۲-۲۳</bdi>. </li> <li id="cite_note-219"><a href="#cite_ref-219">↑</a> <a href="#CITEREFرولان1358">رولان، زندگانی بتهوون</a>، <bdi>۲۵–۲۶</bdi>. </li> <li id="cite_note-220"><a href="#cite_ref-220">↑</a> <a href="#CITEREFرولان1358">رولان، زندگانی بتهوون</a>، <bdi>۱۵۹</bdi>. </li> <li id="cite_note-221"><a href="#cite_ref-221">↑</a> <a href="#CITEREFلودویگ1365">لودویگ، از بتهوون</a>، <bdi>۹۵</bdi>. </li> <li id="cite_note-222"><a href="#cite_ref-222">↑</a> <a href="#CITEREFرولان1358">رولان، زندگانی بتهوون</a>، <bdi>۸۰</bdi>. </li> <li id="cite_note-225"><a href="#cite_ref-225">↑</a> <a href="#CITEREFرولان1358">رولان، زندگانی بتهوون</a>، <bdi>۷۸–۷۹</bdi>. </li> <li id="cite_note-226"><a href="#cite_ref-226">↑</a> <a href="#CITEREFرولان1358">رولان، زندگانی بتهوون</a>، <bdi>۶۸–۶۹</bdi>. </li> <li id="cite_note-227"><a href="#cite_ref-227">↑</a> <a href="#CITEREFرولان1358">رولان، زندگانی بتهوون</a>، <bdi>۷۲–۷۳</bdi>. </li> <li id="cite_note-FOOTNOTESolomon199854-229" class="mw-cite-dir-ltr"><a href="#cite_ref-FOOTNOTESolomon199854_229-0">↑</a> <a href="#CITEREFSolomon1998">Solomon 1998</a>, p. 54. </li> <li id="cite_note-FOOTNOTECooper1996146–147-230" class="mw-cite-dir-ltr"><a href="#cite_ref-FOOTNOTECooper1996146–147_230-0">↑</a> <a href="#CITEREFCooper1996">Cooper 1996</a>, pp. 146–147. </li> <li id="cite_note-FOOTNOTESolomon1998342-231" class="mw-cite-dir-ltr"><a href="#cite_ref-FOOTNOTESolomon1998342_231-0">↑</a> <a href="#CITEREFSolomon1998">Solomon 1998</a>, p. 342. </li> <li id="cite_note-232"><a href="#cite_ref-232">↑</a> <a href="#CITEREFرولان1358">رولان، زندگانی بتهوون</a>، <bdi>۱۹</bdi>. </li> <li id="cite_note-235"><a href="#cite_ref-235">↑</a> <a href="#CITEREFرولان1358">رولان، زندگانی بتهوون</a>، <bdi>۲۹–۳۰</bdi>. </li> <li id="cite_note-237"><a href="#cite_ref-237">↑</a> <a href="#CITEREFرولان1358">رولان، زندگانی بتهوون</a>، <bdi>۳۰–۳۱</bdi>. </li> <li id="cite_note-238"><a href="#cite_ref-238">↑</a> <a href="#CITEREFرولان1358">رولان، زندگانی بتهوون</a>، <bdi>۴۷–۴۸</bdi>. </li> <li id="cite_note-239"><a href="#cite_ref-239">↑</a> <a href="#CITEREFرولان1358">رولان، زندگانی بتهوون</a>، <bdi>۵۲</bdi>. </li> <li id="cite_note-240"><a href="#cite_ref-240">↑</a> <a href="#CITEREFرولان1358">رولان، زندگانی بتهوون</a>، <bdi>۶۳</bdi>. </li> <li id="cite_note-242"><a href="#cite_ref-242">↑</a> <a href="#CITEREFرولان1358">رولان، زندگانی بتهوون</a>، <bdi>۹۸</bdi>. </li> <li id="cite_note-244" class="mw-cite-dir-ltr"><a href="#cite_ref-244">↑</a> <link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r39868036"><cite class="citation web cs1"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20160322212535/http://www.lobkowicz.cz/en/Family-History-68.htm">"Lobkowicz Family History"</a>. Lobkowicz Collections. Archived from <a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.lobkowicz.cz/en/Family-History-68.htm">the original</a> on 22 March 2016. Retrieved 11 February 2014.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&rft.genre=unknown&rft.jtitle=Lobkowicz+Collections&rft.atitle=Lobkowicz+Family+History&rft_id=http%3A%2F%2Fwww.lobkowicz.cz%2Fen%2FFamily-History-68.htm&rfr_id=info%3Asid%2Ffa.wikipedia.org%3A%D9%84%D9%88%D8%AF%D9%88%DB%8C%DA%AF+%D9%81%D8%A7%D9%86+%D8%A8%D8%AA%D9%87%D9%88%D9%88%D9%86" class="Z3988"> </li> <li id="cite_note-245"><a href="#cite_ref-245">↑</a> <a href="#CITEREFرولان1358">رولان، زندگانی بتهوون</a>، <bdi>۹۸–۹۹</bdi>. </li> <li id="cite_note-246"><a href="#cite_ref-246">↑</a> <a href="#CITEREFرولان1358">رولان، زندگانی بتهوون</a>، <bdi>۱۳۸</bdi>. </li> <li id="cite_note-247"><a href="#cite_ref-247">↑</a> <a href="#CITEREFرولان1358">رولان، زندگانی بتهوون</a>، <bdi>۳۹–۴۰</bdi>. </li> <li id="cite_note-249"><a href="#cite_ref-249">↑</a> <a href="#CITEREFرولان1358">رولان، زندگانی بتهوون</a>، <bdi>۵۳–۵۴</bdi>. </li> <li id="cite_note-250"><a href="#cite_ref-250">↑</a> <a href="#CITEREFرولان1358">رولان، زندگانی بتهوون</a>، <bdi>۵۹–۶۰</bdi>. </li> <li id="cite_note-251"><a href="#cite_ref-251">↑</a> <a href="#CITEREFرولان1358">رولان، زندگانی بتهوون</a>، <bdi>۴۱–۴۲</bdi>. </li> <li id="cite_note-253"><a href="#cite_ref-253">↑</a> <a href="#CITEREFلودویگ1368">لودویگ، از بتهوون</a>، <bdi>۹۶</bdi>. </li> <li id="cite_note-254"><a href="#cite_ref-254">↑</a> <a href="#CITEREFرولان1358">رولان، زندگانی بتهوون</a>، <bdi>۴۲</bdi>. </li> <li id="cite_note-FOOTNOTESolomon1998196–197-255" class="mw-cite-dir-ltr"><a href="#cite_ref-FOOTNOTESolomon1998196–197_255-0">↑</a> <a href="#CITEREFSolomon1998">Solomon 1998</a>, pp. 196–197. </li> <li id="cite_note-FOOTNOTESolomon1998197–199-256" class="mw-cite-dir-ltr"><a href="#cite_ref-FOOTNOTESolomon1998197–199_256-0">↑</a> <a href="#CITEREFSolomon1998">Solomon 1998</a>, pp. 197–199. </li> <li id="cite_note-FOOTNOTELa_Mara1909105–107-257" class="mw-cite-dir-ltr"><a href="#cite_ref-FOOTNOTELa_Mara1909105–107_257-0">↑</a> <a href="#CITEREFLa_Mara1909">La Mara 1909</a>, pp. 105–107. </li> <li id="cite_note-FOOTNOTECooper199620-258" class="mw-cite-dir-ltr"><a href="#cite_ref-FOOTNOTECooper199620_258-0">↑</a> <a href="#CITEREFCooper1996">Cooper 1996</a>, p. 20. </li> <li id="cite_note-FOOTNOTEThayer1967a502-259" class="mw-cite-dir-ltr"><a href="#cite_ref-FOOTNOTEThayer1967a502_259-0">↑</a> <a href="#CITEREFThayer1967a">Thayer 1967a</a>, p. 502. </li> <li id="cite_note-FOOTNOTESolomon1998231–239-261" class="mw-cite-dir-ltr"><a href="#cite_ref-FOOTNOTESolomon1998231–239_261-0">↑</a> <a href="#CITEREFSolomon1998">Solomon 1998</a>, pp. 231–239. </li> <li id="cite_note-262"><a href="#cite_ref-262">↑</a> <a href="#CITEREFلودویگ1365">لودویگ، از بتهوون</a>، <bdi>۴۷</bdi>. </li> <li id="cite_note-FOOTNOTESolomon1998223-231-263" class="mw-cite-dir-ltr"><a href="#cite_ref-FOOTNOTESolomon1998223-231_263-0">↑</a> <a href="#CITEREFSolomon1998">Solomon 1998</a>, pp. 223-231. </li> <li id="cite_note-FOOTNOTECooper1996107-264" class="mw-cite-dir-ltr"><a href="#cite_ref-FOOTNOTECooper1996107_264-0">↑</a> <a href="#CITEREFCooper1996">Cooper 1996</a>, p. 107. </li> <li id="cite_note-FOOTNOTESolomon1998284,_339–340-265" class="mw-cite-dir-ltr"><a href="#cite_ref-FOOTNOTESolomon1998284,_339–340_265-0">↑</a> <a href="#CITEREFSolomon1998">Solomon 1998</a>, pp. 284, 339–340. </li> <li id="cite_note-266" class="mw-cite-dir-ltr"><a href="#cite_ref-266">↑</a> <link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r39868036"><cite id="CITEREFSwafford2014" class="citation book cs1">Swafford, Jan (2014). Beethoven: Anguish and Triumph. Houghton Mifflin Harcourt. <a href="/wiki/%D8%B4%D9%85%D8%A7%D8%B1%D9%87_%D8%A7%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86%D8%AF%D8%A7%D8%B1%D8%AF_%D8%A8%DB%8C%D9%86%E2%80%8C%D8%A7%D9%84%D9%85%D9%84%D9%84%DB%8C_%DA%A9%D8%AA%D8%A7%D8%A8" title="شماره استاندارد بین‌المللی کتاب">ISBN</a> <a href="/wiki/%D9%88%DB%8C%DA%98%D9%87:%D9%85%D9%86%D8%A7%D8%A8%D8%B9_%DA%A9%D8%AA%D8%A7%D8%A8/978-0-544-24558-7" title="ویژه:منابع کتاب/978-0-544-24558-7"><bdi>978-0-544-24558-7</bdi></a>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=book&rft.btitle=Beethoven%3A+Anguish+and+Triumph&rft.pub=Houghton+Mifflin+Harcourt&rft.date=2014&rft.isbn=978-0-544-24558-7&rft.aulast=Swafford&rft.aufirst=Jan&rfr_id=info%3Asid%2Ffa.wikipedia.org%3A%D9%84%D9%88%D8%AF%D9%88%DB%8C%DA%AF+%D9%81%D8%A7%D9%86+%D8%A8%D8%AA%D9%87%D9%88%D9%88%D9%86" class="Z3988"> </li> <li id="cite_note-267"><a href="#cite_ref-267">↑</a> <a href="#CITEREFلودویگ1365">لودویگ، از بتهوون</a>، <bdi>۴۷</bdi>. </li> <li id="cite_note-268"><a href="#cite_ref-268">↑</a> <a href="#CITEREFرولان1358">رولان، زندگانی بتهوون</a>، <bdi>۴۰–۴۱</bdi>. </li> <li id="cite_note-270"><a href="#cite_ref-270">↑</a> <a href="#CITEREFرولان1358">رولان، زندگانی بتهوون</a>، <bdi>۳۴</bdi>. </li> <li id="cite_note-271"><a href="#cite_ref-271">↑</a> <a href="#CITEREFرولان1358">رولان، زندگانی بتهوون</a>، <bdi>۳۵</bdi>. </li> <li id="cite_note-272" class="mw-cite-dir-ltr"><a href="#cite_ref-272">↑</a> <a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.beethoven.ws/loss_of_hearing.html">Loss of Hearing</a> <a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20170812045048/http://www.beethoven.ws/loss_of_hearing.html">بایگانی‌شده</a> در ۱۲ اوت ۲۰۱۷ توسط <a href="/wiki/Wayback_Machine" class="mw-redirect" title="Wayback Machine">Wayback Machine</a>, Beethoven biography at beethoven.ws </li> <li id="cite_note-FOOTNOTEOiseth2015139–47-273" class="mw-cite-dir-ltr"><a href="#cite_ref-FOOTNOTEOiseth2015139–47_273-0">↑</a> <a href="#CITEREFOiseth2015">Oiseth 2015</a>, pp. 139–47. </li> <li id="cite_note-274"><a href="#cite_ref-274">↑</a> <a href="#CITEREFرولان1358">رولان، زندگانی بتهوون</a>، <bdi>۳۵–۳۶</bdi>. </li> <li id="cite_note-275"><a href="#cite_ref-275">↑</a> <a href="#CITEREFرولان1358">رولان، زندگانی بتهوون</a>، <bdi>۳۷–۳۸</bdi>. </li> <li id="cite_note-FOOTNOTEEaly1994-276" class="mw-cite-dir-ltr"><a href="#cite_ref-FOOTNOTEEaly1994_276-0">↑</a> <a href="#CITEREFEaly1994">Ealy 1994</a>. </li> <li id="cite_note-FOOTNOTESolomon1998162-277" class="mw-cite-dir-ltr"><a href="#cite_ref-FOOTNOTESolomon1998162_277-0">↑</a> <a href="#CITEREFSolomon1998">Solomon 1998</a>, p. 162. </li> <li id="cite_note-FOOTNOTEClive2001239-280" class="mw-cite-dir-ltr"><a href="#cite_ref-FOOTNOTEClive2001239_280-0">↑</a> <a href="#CITEREFClive2001">Clive 2001</a>, p. 239. </li> <li id="cite_note-282"><a href="#cite_ref-282">↑</a> <a href="#CITEREFلودویگ1365">لودویگ، از بتهوون</a>، <bdi>۳۴–۳۵</bdi>. </li> <li id="cite_note-283"><a href="#cite_ref-283">↑</a> <a href="#CITEREFرولان1358">رولان، زندگانی بتهوون</a>، <bdi>۷۶–۷۷</bdi>. </li> <li id="cite_note-284"><a href="#cite_ref-284">↑</a> <a href="#CITEREFرولان1358">رولان، زندگانی بتهوون</a>، <bdi>۷۷–۷۸</bdi>. </li> <li id="cite_note-285"><a href="#cite_ref-285">↑</a> <a href="#CITEREFرولان1358">رولان، زندگانی بتهوون</a>، <bdi>۳۵</bdi>. </li> <li id="cite_note-286"><a href="#cite_ref-286">↑</a> <a href="#CITEREFرولان1358">رولان، زندگانی بتهوون</a>، <bdi>۱۰۳–۱۰۴</bdi>. </li> <li id="cite_note-FOOTNOTEComini2008316-288" class="mw-cite-dir-ltr"><a href="#cite_ref-FOOTNOTEComini2008316_288-0">↑</a> <a href="#CITEREFComini2008">Comini 2008</a>, p. 316. </li> <li id="cite_note-290" class="mw-cite-dir-ltr"><a href="#cite_ref-290">↑</a> <a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.sjsu.edu/beethoven/about_us/about.html">About the Beethoven Center</a> <a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20091114082540/http://www.sjsu.edu/beethoven/about_us/about.html">بایگانی‌شده</a> در ۲۰۰۹-۱۱-۱۴ توسط <a href="/wiki/Wayback_Machine" class="mw-redirect" title="Wayback Machine">Wayback Machine</a>, The Ira F. Brilliant Center for Beethoven Studies </li> <li id="cite_note-291" class="mw-cite-dir-ltr"><a href="#cite_ref-291">↑</a> <link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r39868036"><cite id="CITEREFSpudisProsser1984" class="citation journal cs1">Spudis, P.D.; Prosser, J.G. (1984). <a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20200808184020/https://www.lpi.usra.edu/resources/mercury_maps/MichelangeloI-1067/">"Geologic map of the Michelangelo quadrangle of Mercury"</a>. U.S. Geological Survey Miscellaneous Investigations Series. Map I-1659, scale 1:5,000,000. Archived from <a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.lpi.usra.edu/resources/mercury_maps/MichelangeloI-1067/">the original</a> on 8 August 2020. Retrieved 15 April 2020.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&rft.genre=article&rft.jtitle=U.S.+Geological+Survey+Miscellaneous+Investigations+Series&rft.atitle=Geologic+map+of+the+Michelangelo+quadrangle+of+Mercury&rft.date=1984&rft.aulast=Spudis&rft.aufirst=P.D.&rft.au=Prosser%2C+J.G.&rft_id=http%3A%2F%2Fwww.lpi.usra.edu%2Fresources%2Fmercury_maps%2FMichelangeloI-1067%2F&rfr_id=info%3Asid%2Ffa.wikipedia.org%3A%D9%84%D9%88%D8%AF%D9%88%DB%8C%DA%AF+%D9%81%D8%A7%D9%86+%D8%A8%D8%AA%D9%87%D9%88%D9%88%D9%86" class="Z3988"> </li> <li id="cite_note-292" class="mw-cite-dir-ltr"><a href="#cite_ref-292">↑</a> <link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r39868036"><cite class="citation web cs1"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20160304110043/http://www.minorplanetcenter.net/db_search/show_object?object_id=1815">"1815 Beethoven (1932 CE1)"</a>. Minor Planet Center. Archived from <a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.minorplanetcenter.net/db_search/show_object?object_id=1815">the original</a> on 4 March 2016. Retrieved 15 April 2020.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&rft.genre=unknown&rft.jtitle=Minor+Planet+Center&rft.atitle=1815+Beethoven+%281932+CE1%29&rft_id=https%3A%2F%2Fwww.minorplanetcenter.net%2Fdb_search%2Fshow_object%3Fobject_id%3D1815&rfr_id=info%3Asid%2Ffa.wikipedia.org%3A%D9%84%D9%88%D8%AF%D9%88%DB%8C%DA%AF+%D9%81%D8%A7%D9%86+%D8%A8%D8%AA%D9%87%D9%88%D9%88%D9%86" class="Z3988"> </li> <li id="cite_note-293" class="mw-cite-dir-ltr"><a href="#cite_ref-293">↑</a> <cite class="citation web"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20190702171809/http://www.unesco.org/new/en/communication-and-information/memory-of-the-world/register/full-list-of-registered-heritage/registered-heritage-page-5/ludwig-van-beethoven-symphony-no-9-d-minor-op-125/">«Memory of the World (2001) – Ludwig van Beethoven: Symphony No 9, D minor, Op. 125»</a>. بایگانی‌شده از <a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.unesco.org/new/en/communication-and-information/memory-of-the-world/register/full-list-of-registered-heritage/registered-heritage-page-5/ludwig-van-beethoven-symphony-no-9-d-minor-op-125/">اصلی</a> در ۲ ژوئیه ۲۰۱۹. دریافت‌شده در <bdi>۲۹ مارس ۲۰۲۰</bdi>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=unknown&rft.btitle=Memory+of+the+World+%282001%29+%E2%80%93+Ludwig+van+Beethoven%3A+Symphony+No+9%2C+D+minor%2C+Op.+125&rft_id=http%3A%2F%2Fwww.unesco.org%2Fnew%2Fen%2Fcommunication-and-information%2Fmemory-of-the-world%2Fregister%2Ffull-list-of-registered-heritage%2Fregistered-heritage-page-5%2Fludwig-van-beethoven-symphony-no-9-d-minor-op-125%2F&rfr_id=info%3Asid%2Ffa.wikipedia.org%3A%D9%84%D9%88%D8%AF%D9%88%DB%8C%DA%AF+%D9%81%D8%A7%D9%86+%D8%A8%D8%AA%D9%87%D9%88%D9%88%D9%86" class="Z3988"><style data-mw-deduplicate="TemplateStyles:r28290294">.mw-parser-output cite.citation{font-style:inherit}.mw-parser-output q{quotes:"\"""\"""'""'"}.mw-parser-output code.cs1-code{color:inherit;background:inherit;border:inherit;padding:inherit}.mw-parser-output .cs1-lock-free a{background:url("//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/6/65/Lock-green.svg/9px-Lock-green.svg.png")no-repeat;background-position:right .1em center;padding-right:1em;padding-left:0}.mw-parser-output .cs1-lock-limited a,.mw-parser-output .cs1-lock-registration a{background:url("//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/d/d6/Lock-gray-alt-2.svg/9px-Lock-gray-alt-2.svg.png")no-repeat;background-position:right .1em center;padding-right:1em;padding-left:0}.mw-parser-output .cs1-lock-subscription a{background:url("//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/a/aa/Lock-red-alt-2.svg/9px-Lock-red-alt-2.svg.png")no-repeat;background-position:right .1em center;padding-right:1em;padding-left:0}.mw-parser-output div[dir=ltr] .cs1-lock-free a,.mw-parser-output div[dir=ltr] .cs1-lock-subscription a,.mw-parser-output div[dir=ltr] .cs1-lock-limited a,.mw-parser-output div[dir=ltr] .cs1-lock-registration a{background-position:left .1em center;padding-left:1em;padding-right:0}.mw-parser-output .cs1-subscription,.mw-parser-output .cs1-registration{color:#555}.mw-parser-output .cs1-subscription span,.mw-parser-output .cs1-registration span{border-bottom:1px dotted;cursor:help}.mw-parser-output .cs1-hidden-error{display:none;font-size:100%}.mw-parser-output .cs1-visible-error{font-size:100%}.mw-parser-output .cs1-subscription,.mw-parser-output .cs1-registration,.mw-parser-output .cs1-format{font-size:95%}.mw-parser-output .cs1-kern-left,.mw-parser-output .cs1-kern-wl-left{padding-left:0.2em}.mw-parser-output .cs1-kern-right,.mw-parser-output .cs1-kern-wl-right{padding-right:0.2em}</style> </li> <li id="cite_note-294" class="mw-cite-dir-ltr"><a href="#cite_ref-294">↑</a> <link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r39868036"><cite class="citation web cs1"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.webcitation.org/6IPpJxbM4?url=http://voyager.jpl.nasa.gov/spacecraft/music.html">"Golden Record Music List"</a>. <a href="/wiki/%D9%86%D8%A7%D8%B3%D8%A7" title="ناسا">NASA</a>. Archived from <a rel="nofollow" class="external text" href="https://voyager.jpl.nasa.gov/spacecraft/music.html">the original</a> on 27 July 2013. Retrieved 26 July 2012.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=unknown&rft.btitle=Golden+Record+Music+List&rft.pub=NASA&rft_id=http%3A%2F%2Fvoyager.jpl.nasa.gov%2Fspacecraft%2Fmusic.html&rfr_id=info%3Asid%2Ffa.wikipedia.org%3A%D9%84%D9%88%D8%AF%D9%88%DB%8C%DA%AF+%D9%81%D8%A7%D9%86+%D8%A8%D8%AA%D9%87%D9%88%D9%88%D9%86" class="Z3988"> </li> <li id="cite_note-297" class="mw-cite-dir-ltr"><a href="#cite_ref-297">↑</a> <link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r39868036"><cite class="citation web cs1 cs1-prop-foreign-lang-source"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://doesnottranslate.com/kuckuckskind/">"German: Kuckuckskind – Does Not Translate"</a> (به انگلیسی). <a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20231013082816/https://doesnottranslate.com/kuckuckskind/">Archived</a> from the original on October 13, 2023. Retrieved 2023-10-13.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=unknown&rft.btitle=German%3A+Kuckuckskind+%E2%80%93+Does+Not+Translate&rft_id=https%3A%2F%2Fdoesnottranslate.com%2Fkuckuckskind%2F&rfr_id=info%3Asid%2Ffa.wikipedia.org%3A%D9%84%D9%88%D8%AF%D9%88%DB%8C%DA%AF+%D9%81%D8%A7%D9%86+%D8%A8%D8%AA%D9%87%D9%88%D9%88%D9%86" class="Z3988"> </li> <li id="cite_note-298"><a href="#cite_ref-298">↑</a> <a href="#CITEREFرولان1358">رولان، زندگانی بتهوون</a>، <bdi>۳۰</bdi>. </li> <li id="cite_note-299"><a href="#cite_ref-299">↑</a> <a href="#CITEREFرولان1358">رولان، زندگانی بتهوون</a>، <bdi>۲۶</bdi>. </li> <li id="cite_note-300"><a href="#cite_ref-300">↑</a> <a href="#CITEREFرولان1358">رولان، زندگانی بتهوون</a>، <bdi>۱۵۶</bdi>. </li> <li id="cite_note-FOOTNOTECooper1996310-302" class="mw-cite-dir-ltr"><a href="#cite_ref-FOOTNOTECooper1996310_302-0">↑</a> <a href="#CITEREFCooper1996">Cooper 1996</a>, p. 310. </li> <li id="cite_note-303"><a href="#cite_ref-303">↑</a> <a href="#CITEREFحسنی1363">حسنی، تاریخ موسیقی</a>، <bdi>۱۶۲</bdi>. </li> <li id="cite_note-304"><a href="#cite_ref-304">↑</a> <a href="#CITEREFرولان1358">رولان، زندگانی بتهوون</a>، <bdi>۸۵</bdi>. </li> <li id="cite_note-305"><a href="#cite_ref-305">↑</a> <a href="#CITEREFرولان1358">رولان، زندگانی بتهوون</a>، <bdi>۱۵۶</bdi>. </li> <li id="cite_note-306"><a href="#cite_ref-306">↑</a> <a href="#CITEREFرولان1358">رولان، زندگانی بتهوون</a>، <bdi>۱۵۶</bdi>. </li> <li id="cite_note-FOOTNOTESkowroneck2002522-308" class="mw-cite-dir-ltr"><a href="#cite_ref-FOOTNOTESkowroneck2002522_308-0">↑</a> <a href="#CITEREFSkowroneck2002">Skowroneck 2002</a>, p. 522. </li> <li id="cite_note-FOOTNOTEWinston1993-310" class="mw-cite-dir-ltr"><a href="#cite_ref-FOOTNOTEWinston1993_310-0">↑</a> <a href="#CITEREFWinston1993">Winston 1993</a>. </li> <li id="cite_note-311" class="mw-cite-dir-ltr"><a href="#cite_ref-311">↑</a> <link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r39868036"><cite class="citation web cs1"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.beethoven.de/en/g/Beethovens-letzter-Fluegel">"Beethoven's Last Grand Piano"</a>. Beethoven House, Bonn. <a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20210313132157/https://www.beethoven.de/en/g/Beethovens-letzter-Fluegel">Archived</a> from the original on 13 March 2021. Retrieved 21 February 2021.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&rft.genre=unknown&rft.jtitle=Beethoven+House%2C+Bonn&rft.atitle=Beethoven%27s+Last+Grand+Piano&rft_id=https%3A%2F%2Fwww.beethoven.de%2Fen%2Fg%2FBeethovens-letzter-Fluegel&rfr_id=info%3Asid%2Ffa.wikipedia.org%3A%D9%84%D9%88%D8%AF%D9%88%DB%8C%DA%AF+%D9%81%D8%A7%D9%86+%D8%A8%D8%AA%D9%87%D9%88%D9%88%D9%86" class="Z3988"> </li> <li id="cite_note-312"><a href="#cite_ref-312">↑</a> <a href="#CITEREFرولان1358">رولان، زندگانی بتهوون</a>، <bdi>۵۵</bdi>. </li> <li id="cite_note-313"><a href="#cite_ref-313">↑</a> <a href="#CITEREFرولان1358">رولان، زندگانی بتهوون</a>، <bdi>۲۳</bdi>. </li> <li id="cite_note-FOOTNOTECook1993-314" class="mw-cite-dir-ltr"><a href="#cite_ref-FOOTNOTECook1993_314-0">↑</a> <a href="#CITEREFCook1993">Cook 1993</a>. </li> <li id="cite_note-315"><a href="#cite_ref-315">↑</a> <cite class="citation web"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20230323174421/https://parsi.euronews.com/2023/03/22/beethoven-sick-dna-hair-offers-clues-illnesses-hepatitis-health">«دی‌ان‌ای بتهوون به دست آمده از موهای این آهنگساز از چه رازهایی پرده برداشت؟»</a>. یورونیوز فارسی. بایگانی‌شده از <a rel="nofollow" class="external text" href="https://parsi.euronews.com/2023/03/22/beethoven-sick-dna-hair-offers-clues-illnesses-hepatitis-health">اصلی</a> در ۲۳ مارس ۲۰۲۳. دریافت‌شده در <bdi>۲۳ مارس ۲۰۲۳</bdi>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&rft.genre=unknown&rft.jtitle=%DB%8C%D9%88%D8%B1%D9%88%D9%86%DB%8C%D9%88%D8%B2+%D9%81%D8%A7%D8%B1%D8%B3%DB%8C&rft.atitle=%D8%AF%DB%8C%E2%80%8C%D8%A7%D9%86%E2%80%8C%D8%A7%DB%8C+%D8%A8%D8%AA%D9%87%D9%88%D9%88%D9%86+%D8%A8%D9%87+%D8%AF%D8%B3%D8%AA+%D8%A2%D9%85%D8%AF%D9%87+%D8%A7%D8%B2+%D9%85%D9%88%D9%87%D8%A7%DB%8C+%D8%A7%DB%8C%D9%86+%D8%A2%D9%87%D9%86%DA%AF%D8%B3%D8%A7%D8%B2+%D8%A7%D8%B2+%DA%86%D9%87+%D8%B1%D8%A7%D8%B2%D9%87%D8%A7%DB%8C%DB%8C+%D9%BE%D8%B1%D8%AF%D9%87+%D8%A8%D8%B1%D8%AF%D8%A7%D8%B4%D8%AA%D8%9F&rft_id=https%3A%2F%2Fparsi.euronews.com%2F2023%2F03%2F22%2Fbeethoven-sick-dna-hair-offers-clues-illnesses-hepatitis-health&rfr_id=info%3Asid%2Ffa.wikipedia.org%3A%D9%84%D9%88%D8%AF%D9%88%DB%8C%DA%AF+%D9%81%D8%A7%D9%86+%D8%A8%D8%AA%D9%87%D9%88%D9%88%D9%86" class="Z3988"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r28290294"> </li> <li id="cite_note-316"><a href="#cite_ref-316">↑</a> <a href="#CITEREFرولان1358">رولان، زندگانی بتهوون</a>، <bdi>۲۴</bdi>. </li> <li id="cite_note-FOOTNOTEAlbrecht2009181-317" class="mw-cite-dir-ltr"><a href="#cite_ref-FOOTNOTEAlbrecht2009181_317-0">↑</a> <a href="#CITEREFAlbrecht2009">Albrecht 2009</a>, p. 181. </li> <li id="cite_note-FOOTNOTECooper199652-318" class="mw-cite-dir-ltr"><a href="#cite_ref-FOOTNOTECooper199652_318-0">↑</a> <a href="#CITEREFCooper1996">Cooper 1996</a>, p. 52. </li> <li id="cite_note-FOOTNOTENettl1994103-319" class="mw-cite-dir-ltr"><a href="#cite_ref-FOOTNOTENettl1994103_319-0">↑</a> <a href="#CITEREFNettl1994">Nettl 1994</a>, p. 103. </li> <li id="cite_note-320"><a href="#cite_ref-320">↑</a> <a href="#CITEREFرولان1358">رولان، زندگانی بتهوون</a>، <bdi>۷۵</bdi>. </li> <li id="cite_note-FOOTNOTEHolden2011-321" class="mw-cite-dir-ltr"><a href="#cite_ref-FOOTNOTEHolden2011_321-0">↑</a> <a href="#CITEREFHolden2011">Holden 2011</a>. </li> <li id="cite_note-322"><a href="#cite_ref-322">↑</a> <a href="#CITEREFحسنی1363">حسنی، تفسیر موسیقی</a>، <bdi>۱۶۹</bdi>. </li> <li id="cite_note-323"><a href="#cite_ref-323">↑</a> <a href="#CITEREFرولان1358">رولان، زندگانی بتهوون</a>، <bdi>۹۳</bdi>. </li> </ol></div> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="منابع">منابع</h3>[<a href="/w/index.php?title=%D9%84%D9%88%D8%AF%D9%88%DB%8C%DA%AF_%D9%81%D8%A7%D9%86_%D8%A8%D8%AA%D9%87%D9%88%D9%88%D9%86&action=edit&section=30" title="ویرایش بخش: منابع">ویرایش</a>]</div> <ul><li>مشارکت‌کنندگان ویکی‌پدیا. «<bdi><a class="external text" href="https://en.wikipedia.org/wiki/Ludwig_van_Beethoven">Ludwig van Beethoven</a></bdi>». در <a href="/wiki/%D9%88%DB%8C%DA%A9%DB%8C%E2%80%8C%D9%BE%D8%AF%DB%8C%D8%A7%DB%8C_%D8%A7%D9%86%DA%AF%D9%84%DB%8C%D8%B3%DB%8C" title="ویکی‌پدیای انگلیسی">دانشنامهٔ ویکی‌پدیای انگلیسی</a>، بازبینی‌شده در ۲۵ مارس ۲۰۲۰.</li></ul> <div class="mw-heading mw-heading4"><h4 id="فارسی">فارسی</h4>[<a href="/w/index.php?title=%D9%84%D9%88%D8%AF%D9%88%DB%8C%DA%AF_%D9%81%D8%A7%D9%86_%D8%A8%D8%AA%D9%87%D9%88%D9%88%D9%86&action=edit&section=31" title="ویرایش بخش: فارسی">ویرایش</a>]</div> <ul><li><cite id="CITEREFحسنی1363" class="citation book"><a href="/wiki/%D8%B3%D8%B9%D8%AF%DB%8C_%D8%AD%D8%B3%D9%86%DB%8C" title="سعدی حسنی">حسنی، سعدی</a> (<bdi>۱۳۶۳</bdi>). تاریخ موسیقی. ج. اول. تهران: صفی‌علیشاه.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=book&rft.btitle=%D8%AA%D8%A7%D8%B1%DB%8C%D8%AE+%D9%85%D9%88%D8%B3%DB%8C%D9%82%DB%8C&rft.place=%D8%AA%D9%87%D8%B1%D8%A7%D9%86&rft.pub=%D8%B5%D9%81%DB%8C%E2%80%8C%D8%B9%D9%84%DB%8C%D8%B4%D8%A7%D9%87&rft.date=1363&rft.aulast=%D8%AD%D8%B3%D9%86%DB%8C&rft.aufirst=%D8%B3%D8%B9%D8%AF%DB%8C&rfr_id=info%3Asid%2Ffa.wikipedia.org%3A%D9%84%D9%88%D8%AF%D9%88%DB%8C%DA%AF+%D9%81%D8%A7%D9%86+%D8%A8%D8%AA%D9%87%D9%88%D9%88%D9%86" class="Z3988"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r28290294"></li> <li><cite id="CITEREFلودویگ1365" class="citation book">لودویگ، امیل (<bdi>۱۳۶۵</bdi>). از بتهوون. ترجمهٔ <a href="/wiki/%D9%85%D9%87%D8%AF%DB%8C_%D9%81%D8%B1%D9%88%D8%BA" title="مهدی فروغ">مهدی فروغ</a>. تهران: انتشارات نیما.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=book&rft.btitle=%D8%A7%D8%B2+%D8%A8%D8%AA%D9%87%D9%88%D9%88%D9%86&rft.place=%D8%AA%D9%87%D8%B1%D8%A7%D9%86&rft.pub=%D8%A7%D9%86%D8%AA%D8%B4%D8%A7%D8%B1%D8%A7%D8%AA+%D9%86%DB%8C%D9%85%D8%A7&rft.date=1365&rft.aulast=%D9%84%D9%88%D8%AF%D9%88%DB%8C%DA%AF&rft.aufirst=%D8%A7%D9%85%DB%8C%D9%84&rfr_id=info%3Asid%2Ffa.wikipedia.org%3A%D9%84%D9%88%D8%AF%D9%88%DB%8C%DA%AF+%D9%81%D8%A7%D9%86+%D8%A8%D8%AA%D9%87%D9%88%D9%88%D9%86" class="Z3988"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r28290294"></li> <li><cite id="CITEREFحسنی1363" class="citation book"><a href="/wiki/%D8%B3%D8%B9%D8%AF%DB%8C_%D8%AD%D8%B3%D9%86%DB%8C" title="سعدی حسنی">حسنی، سعدی</a> (<bdi>۱۳۶۳</bdi>). <a href="/wiki/%D8%AA%D9%81%D8%B3%DB%8C%D8%B1_%D9%85%D9%88%D8%B3%DB%8C%D9%82%DB%8C" title="تفسیر موسیقی">تفسیر موسیقی</a>. ج. ۱ و ۲. تهران: انتشارات صفی‌علیشاه.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=book&rft.btitle=%D8%AA%D9%81%D8%B3%DB%8C%D8%B1+%D9%85%D9%88%D8%B3%DB%8C%D9%82%DB%8C&rft.place=%D8%AA%D9%87%D8%B1%D8%A7%D9%86&rft.pub=%D8%A7%D9%86%D8%AA%D8%B4%D8%A7%D8%B1%D8%A7%D8%AA+%D8%B5%D9%81%DB%8C%E2%80%8C%D8%B9%D9%84%DB%8C%D8%B4%D8%A7%D9%87&rft.date=1363&rft.aulast=%D8%AD%D8%B3%D9%86%DB%8C&rft.aufirst=%D8%B3%D8%B9%D8%AF%DB%8C&rfr_id=info%3Asid%2Ffa.wikipedia.org%3A%D9%84%D9%88%D8%AF%D9%88%DB%8C%DA%AF+%D9%81%D8%A7%D9%86+%D8%A8%D8%AA%D9%87%D9%88%D9%88%D9%86" class="Z3988"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r28290294"></li> <li><cite id="CITEREFلودویگ1368" class="citation book"><a href="/wiki/%D8%A7%D9%85%DB%8C%D9%84_%D9%84%D9%88%D8%AF%D9%88%DB%8C%DA%AF" title="امیل لودویگ">لودویگ، امیل</a> (<bdi>۱۳۶۸</bdi>). از بتهوون. ترجمهٔ خسرو رضایی. تهران: انتشارات کسری.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=book&rft.btitle=%D8%A7%D8%B2+%D8%A8%D8%AA%D9%87%D9%88%D9%88%D9%86&rft.place=%D8%AA%D9%87%D8%B1%D8%A7%D9%86&rft.pub=%D8%A7%D9%86%D8%AA%D8%B4%D8%A7%D8%B1%D8%A7%D8%AA+%DA%A9%D8%B3%D8%B1%DB%8C&rft.date=1368&rft.aulast=%D9%84%D9%88%D8%AF%D9%88%DB%8C%DA%AF&rft.aufirst=%D8%A7%D9%85%DB%8C%D9%84&rfr_id=info%3Asid%2Ffa.wikipedia.org%3A%D9%84%D9%88%D8%AF%D9%88%DB%8C%DA%AF+%D9%81%D8%A7%D9%86+%D8%A8%D8%AA%D9%87%D9%88%D9%88%D9%86" class="Z3988"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r28290294"></li> <li><cite id="CITEREFرولان1358" class="citation book"><a href="/wiki/%D8%B1%D9%88%D9%85%D9%86_%D8%B1%D9%88%D9%84%D8%A7%D9%86" title="رومن رولان">رولان، رومن</a> (<bdi>۱۳۵۸</bdi>). زندگانی بتهوون. ترجمهٔ <a href="/wiki/%D9%85%D8%AD%D9%85%D9%88%D8%AF_%D8%AA%D9%81%D8%B6%D9%84%DB%8C" title="محمود تفضلی">محمود تفضلی</a>. <a href="/wiki/%D9%85%D8%A4%D8%B3%D8%B3%D9%87_%D8%A7%D9%86%D8%AA%D8%B4%D8%A7%D8%B1%D8%A7%D8%AA_%D8%A7%D9%85%DB%8C%D8%B1%DA%A9%D8%A8%DB%8C%D8%B1" title="مؤسسه انتشارات امیرکبیر">انتشارات امیرکبیر</a>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=book&rft.btitle=%D8%B2%D9%86%D8%AF%DA%AF%D8%A7%D9%86%DB%8C+%D8%A8%D8%AA%D9%87%D9%88%D9%88%D9%86&rft.pub=%D8%A7%D9%86%D8%AA%D8%B4%D8%A7%D8%B1%D8%A7%D8%AA+%D8%A7%D9%85%DB%8C%D8%B1%DA%A9%D8%A8%DB%8C%D8%B1&rft.date=1358&rft.aulast=%D8%B1%D9%88%D9%84%D8%A7%D9%86&rft.aufirst=%D8%B1%D9%88%D9%85%D9%86&rfr_id=info%3Asid%2Ffa.wikipedia.org%3A%D9%84%D9%88%D8%AF%D9%88%DB%8C%DA%AF+%D9%81%D8%A7%D9%86+%D8%A8%D8%AA%D9%87%D9%88%D9%88%D9%86" class="Z3988"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r28290294"></li> <li><cite id="CITEREFل-وینک1366" class="citation book">ل-وینک، ریچارد (<bdi>۱۳۶۶</bdi>). چگونه خوب بشنویم. ج. چاپ اول. ترجمهٔ <a href="/wiki/%D9%BE%D8%B1%D9%88%DB%8C%D8%B2_%D9%85%D9%86%D8%B5%D9%88%D8%B1%DB%8C" title="پرویز منصوری">پرویز منصوری</a>. تهران: کتاب زمان.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=book&rft.btitle=%DA%86%DA%AF%D9%88%D9%86%D9%87+%D8%AE%D9%88%D8%A8+%D8%A8%D8%B4%D9%86%D9%88%DB%8C%D9%85&rft.place=%D8%AA%D9%87%D8%B1%D8%A7%D9%86&rft.pub=%DA%A9%D8%AA%D8%A7%D8%A8+%D8%B2%D9%85%D8%A7%D9%86&rft.date=1366&rft.aulast=%D9%84-%D9%88%DB%8C%D9%86%DA%A9&rft.aufirst=%D8%B1%DB%8C%DA%86%D8%A7%D8%B1%D8%AF&rfr_id=info%3Asid%2Ffa.wikipedia.org%3A%D9%84%D9%88%D8%AF%D9%88%DB%8C%DA%AF+%D9%81%D8%A7%D9%86+%D8%A8%D8%AA%D9%87%D9%88%D9%88%D9%86" class="Z3988"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r28290294"></li></ul> <div class="mw-heading mw-heading4"><h4 id="انگلیسی">انگلیسی</h4>[<a href="/w/index.php?title=%D9%84%D9%88%D8%AF%D9%88%DB%8C%DA%AF_%D9%81%D8%A7%D9%86_%D8%A8%D8%AA%D9%87%D9%88%D9%88%D9%86&action=edit&section=32" title="ویرایش بخش: انگلیسی">ویرایش</a>]</div> <div dir="ltr" class="mw-content-ltr"> <div class="div-col columns column-count column-count-۲" style="column-count: 2; -moz-column-count: 2; -webkit-column-count: 2; آری"> <ul><li><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r39868036"><cite id="CITEREFWinston1993" class="citation journal cs1">Winston, David (1993). <a rel="nofollow" class="external text" href="https://archive.org/details/sim_galpin-society-journal_1993-03_46/page/147">"The Restoration of Beethoven's 1817 Broadwood Grand Piano"</a>. The Galpin Society Journal. 46: 147–151. <a href="/wiki/%D8%B4%D9%86%D8%A7%D8%B3%D8%A7%DA%AF%D8%B1_%D8%A7%D8%B4%DB%8C%D8%A7%D8%A1_%D8%AF%DB%8C%D8%AC%DB%8C%D8%AA%D8%A7%D9%84" title="شناساگر اشیاء دیجیتال">doi</a>:<a rel="nofollow" class="external text" href="https://doi.org/10.2307%2F842353">10.2307/842353</a>. <a href="/wiki/%D8%B4%D9%85%D8%A7%D8%B1%D9%87_%D8%A7%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86%D8%AF%D8%A7%D8%B1%D8%AF_%D8%A8%DB%8C%D9%86%E2%80%8C%D8%A7%D9%84%D9%85%D9%84%D9%84%DB%8C_%D9%BE%DB%8C%D8%A7%DB%8C%D9%86%D8%AF" title="شماره استاندارد بین‌المللی پیایند">ISSN</a> <a rel="nofollow" class="external text" href="//www.worldcat.org/issn/0072-0127">0072-0127</a>. <a href="/wiki/%D8%AC%DB%8C%E2%80%8C%D8%A7%D8%B3%D8%AA%D9%88%D8%B1" title="جی‌استور">JSTOR</a> <a rel="nofollow" class="external text" href="//www.jstor.org/stable/842353">842353</a>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&rft.genre=article&rft.jtitle=The+Galpin+Society+Journal&rft.atitle=The+Restoration+of+Beethoven%27s+1817+Broadwood+Grand+Piano&rft.volume=46&rft.pages=147-151&rft.date=1993&rft.issn=0072-0127&rft_id=%2F%2Fwww.jstor.org%2Fstable%2F842353%23id-name%3DJSTOR&rft_id=info%3Adoi%2F10.2307%2F842353&rft.aulast=Winston&rft.aufirst=David&rft_id=https%3A%2F%2Farchive.org%2Fdetails%2Fsim_galpin-society-journal_1993-03_46%2Fpage%2F147&rfr_id=info%3Asid%2Ffa.wikipedia.org%3A%D9%84%D9%88%D8%AF%D9%88%DB%8C%DA%AF+%D9%81%D8%A7%D9%86+%D8%A8%D8%AA%D9%87%D9%88%D9%88%D9%86" class="Z3988"></li> <li><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r39868036"><cite id="CITEREFSkowroneck2002" class="citation journal cs1">Skowroneck, Tilman (2002). "Beethoven's Erard Piano: Its Influence on His Compositions and on Viennese Fortepiano Building". Early Music (journal). Oxford: Oxford University Press. 30 (4): 522–538. <a href="/wiki/%D8%B4%D9%86%D8%A7%D8%B3%D8%A7%DA%AF%D8%B1_%D8%A7%D8%B4%DB%8C%D8%A7%D8%A1_%D8%AF%DB%8C%D8%AC%DB%8C%D8%AA%D8%A7%D9%84" title="شناساگر اشیاء دیجیتال">doi</a>:<a rel="nofollow" class="external text" href="https://doi.org/10.1093%2Fem%2F30.4.522">10.1093/em/30.4.522</a>. <a href="/wiki/%D8%AC%DB%8C%E2%80%8C%D8%A7%D8%B3%D8%AA%D9%88%D8%B1" title="جی‌استور">JSTOR</a> <a rel="nofollow" class="external text" href="//www.jstor.org/stable/3519211">3519211</a>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&rft.genre=article&rft.jtitle=Early+Music+%28journal%29&rft.atitle=Beethoven%27s+Erard+Piano%3A+Its+Influence+on+His+Compositions+and+on+Viennese+Fortepiano+Building&rft.volume=30&rft.issue=4&rft.pages=522-538&rft.date=2002&rft_id=info%3Adoi%2F10.1093%2Fem%2F30.4.522&rft_id=%2F%2Fwww.jstor.org%2Fstable%2F3519211%23id-name%3DJSTOR&rft.aulast=Skowroneck&rft.aufirst=Tilman&rfr_id=info%3Asid%2Ffa.wikipedia.org%3A%D9%84%D9%88%D8%AF%D9%88%DB%8C%DA%AF+%D9%81%D8%A7%D9%86+%D8%A8%D8%AA%D9%87%D9%88%D9%88%D9%86" class="Z3988"></li> <li><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r39868036"><cite id="CITEREFNewman1970" class="citation journal cs1">Newman, William S. (1970). "Beethoven's Pianos versus His Piano Ideals". Journal of the American Musicological Society. 23 (3): 484–504. <a href="/wiki/%D8%B4%D9%86%D8%A7%D8%B3%D8%A7%DA%AF%D8%B1_%D8%A7%D8%B4%DB%8C%D8%A7%D8%A1_%D8%AF%DB%8C%D8%AC%DB%8C%D8%AA%D8%A7%D9%84" title="شناساگر اشیاء دیجیتال">doi</a>:<a rel="nofollow" class="external text" href="https://doi.org/10.2307%2F830617">10.2307/830617</a>. <a href="/wiki/%D8%AC%DB%8C%E2%80%8C%D8%A7%D8%B3%D8%AA%D9%88%D8%B1" title="جی‌استور">JSTOR</a> <a rel="nofollow" class="external text" href="//www.jstor.org/stable/830617">830617</a>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&rft.genre=article&rft.jtitle=Journal+of+the+American+Musicological+Society&rft.atitle=Beethoven%27s+Pianos+versus+His+Piano+Ideals&rft.volume=23&rft.issue=3&rft.pages=484-504&rft.date=1970&rft_id=info%3Adoi%2F10.2307%2F830617&rft_id=%2F%2Fwww.jstor.org%2Fstable%2F830617%23id-name%3DJSTOR&rft.aulast=Newman&rft.aufirst=William+S.&rfr_id=info%3Asid%2Ffa.wikipedia.org%3A%D9%84%D9%88%D8%AF%D9%88%DB%8C%DA%AF+%D9%81%D8%A7%D9%86+%D8%A8%D8%AA%D9%87%D9%88%D9%88%D9%86" class="Z3988"></li> <li><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r39868036"><cite id="CITEREFAlbrecht2009" class="citation encyclopaedia cs1">Albrecht, Theodore (2009). <a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20201022030919/https://rilm.org/historiography/talbrecht.pdf">"Anton Schindler as destroyer and forger of Beethoven's conversation books: A case for decriminalization"</a> (PDF). In Blažeković, Zdravko (ed.). Music's intellectual history. New York: RILM. pp. 169–181. <a href="/wiki/%D8%B4%D9%85%D8%A7%D8%B1%D9%87_%D8%A7%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86%D8%AF%D8%A7%D8%B1%D8%AF_%D8%A8%DB%8C%D9%86%E2%80%8C%D8%A7%D9%84%D9%85%D9%84%D9%84%DB%8C_%DA%A9%D8%AA%D8%A7%D8%A8" title="شماره استاندارد بین‌المللی کتاب">ISBN</a> <a href="/wiki/%D9%88%DB%8C%DA%98%D9%87:%D9%85%D9%86%D8%A7%D8%A8%D8%B9_%DA%A9%D8%AA%D8%A7%D8%A8/978-1-932765-05-2" title="ویژه:منابع کتاب/978-1-932765-05-2"><bdi>978-1-932765-05-2</bdi></a>. Archived from <a rel="nofollow" class="external text" href="https://rilm.org/historiography/talbrecht.pdf">the original</a> (PDF) on 22 October 2020. Retrieved 11 September 2020.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=bookitem&rft.atitle=Anton+Schindler+as+destroyer+and+forger+of+Beethoven%27s+conversation+books%3A+A+case+for+decriminalization&rft.btitle=Music%27s+intellectual+history&rft.place=New+York&rft.pages=169-181&rft.pub=RILM&rft.date=2009&rft.isbn=978-1-932765-05-2&rft.aulast=Albrecht&rft.aufirst=Theodore&rft_id=https%3A%2F%2Frilm.org%2Fhistoriography%2Ftalbrecht.pdf&rfr_id=info%3Asid%2Ffa.wikipedia.org%3A%D9%84%D9%88%D8%AF%D9%88%DB%8C%DA%AF+%D9%81%D8%A7%D9%86+%D8%A8%D8%AA%D9%87%D9%88%D9%88%D9%86" class="Z3988"></li> <li><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r39868036"><cite id="CITEREFBrandenburg1996" class="citation book cs1">Brandenburg, Sieghard, ed. (1996). Ludwig van Beethoven: Briefwechsel. Gesamtausgabe. Munich: Henle.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=book&rft.btitle=Ludwig+van+Beethoven%3A+Briefwechsel.+Gesamtausgabe&rft.place=Munich&rft.pub=Henle&rft.date=1996&rfr_id=info%3Asid%2Ffa.wikipedia.org%3A%D9%84%D9%88%D8%AF%D9%88%DB%8C%DA%AF+%D9%81%D8%A7%D9%86+%D8%A8%D8%AA%D9%87%D9%88%D9%88%D9%86" class="Z3988"></li> <li><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r39868036"><cite id="CITEREFClive2001" class="citation book cs1">Clive, H.P. (2001). <a rel="nofollow" class="external text" href="https://archive.org/details/beethovenhisworl0000cliv">Beethoven and His World: A Biographical Dictionary</a>. Oxford University Press. <a href="/wiki/%D8%B4%D9%85%D8%A7%D8%B1%D9%87_%D8%A7%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86%D8%AF%D8%A7%D8%B1%D8%AF_%D8%A8%DB%8C%D9%86%E2%80%8C%D8%A7%D9%84%D9%85%D9%84%D9%84%DB%8C_%DA%A9%D8%AA%D8%A7%D8%A8" title="شماره استاندارد بین‌المللی کتاب">ISBN</a> <a href="/wiki/%D9%88%DB%8C%DA%98%D9%87:%D9%85%D9%86%D8%A7%D8%A8%D8%B9_%DA%A9%D8%AA%D8%A7%D8%A8/978-0-19-816672-6" title="ویژه:منابع کتاب/978-0-19-816672-6"><bdi>978-0-19-816672-6</bdi></a>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=book&rft.btitle=Beethoven+and+His+World%3A+A+Biographical+Dictionary&rft.pub=Oxford+University+Press&rft.date=2001&rft.isbn=978-0-19-816672-6&rft.aulast=Clive&rft.aufirst=H.P.&rft_id=https%3A%2F%2Farchive.org%2Fdetails%2Fbeethovenhisworl0000cliv&rfr_id=info%3Asid%2Ffa.wikipedia.org%3A%D9%84%D9%88%D8%AF%D9%88%DB%8C%DA%AF+%D9%81%D8%A7%D9%86+%D8%A8%D8%AA%D9%87%D9%88%D9%88%D9%86" class="Z3988"></li> <li><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r39868036"><cite id="CITEREFCassedy2010" class="citation journal cs1">Cassedy, Steven (January 2010). <a rel="nofollow" class="external text" href="https://archive.org/details/sim_journal-of-the-history-of-ideas_2010-01_71_1/page/1">"Beethoven the Romantic: How E. T. A. Hoffmann Got It Right"</a>. Journal of the History of Ideas. 71 (1): 1–34. <a href="/wiki/%D8%B4%D9%86%D8%A7%D8%B3%D8%A7%DA%AF%D8%B1_%D8%A7%D8%B4%DB%8C%D8%A7%D8%A1_%D8%AF%DB%8C%D8%AC%DB%8C%D8%AA%D8%A7%D9%84" title="شناساگر اشیاء دیجیتال">doi</a>:<a rel="nofollow" class="external text" href="https://doi.org/10.1353%2Fjhi.0.0071">10.1353/jhi.0.0071</a>. <a href="/wiki/%D8%AC%DB%8C%E2%80%8C%D8%A7%D8%B3%D8%AA%D9%88%D8%B1" title="جی‌استور">JSTOR</a> <a rel="nofollow" class="external text" href="//www.jstor.org/stable/20621921">20621921</a>. <a href="/wiki/%D8%B3%D9%85%D8%A7%D9%86%D8%AA%DB%8C%DA%A9_%D8%A7%D8%B3%DA%A9%D8%A7%D9%84%D8%B1" title="سمانتیک اسکالر">S2CID</a> <a rel="nofollow" class="external text" href="https://api.semanticscholar.org/CorpusID:170552244">170552244</a>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&rft.genre=article&rft.jtitle=Journal+of+the+History+of+Ideas&rft.atitle=Beethoven+the+Romantic%3A+How+E.+T.+A.+Hoffmann+Got+It+Right&rft.volume=71&rft.issue=1&rft.pages=1-34&rft.date=2010-01&rft_id=https%3A%2F%2Fapi.semanticscholar.org%2FCorpusID%3A170552244%23id-name%3DS2CID&rft_id=%2F%2Fwww.jstor.org%2Fstable%2F20621921%23id-name%3DJSTOR&rft_id=info%3Adoi%2F10.1353%2Fjhi.0.0071&rft.aulast=Cassedy&rft.aufirst=Steven&rft_id=https%3A%2F%2Farchive.org%2Fdetails%2Fsim_journal-of-the-history-of-ideas_2010-01_71_1%2Fpage%2F1&rfr_id=info%3Asid%2Ffa.wikipedia.org%3A%D9%84%D9%88%D8%AF%D9%88%DB%8C%DA%AF+%D9%81%D8%A7%D9%86+%D8%A8%D8%AA%D9%87%D9%88%D9%88%D9%86" class="Z3988"></li> <li><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r39868036"><cite id="CITEREFCooper1996" class="citation book cs1">Cooper, Barry, ed. (1996). <a rel="nofollow" class="external text" href="https://archive.org/details/beethovencompend0000unse_e3i0">The Beethoven Companion</a> (revised ed.). Thames and Hudson. <a href="/wiki/%D8%B4%D9%85%D8%A7%D8%B1%D9%87_%D8%A7%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86%D8%AF%D8%A7%D8%B1%D8%AF_%D8%A8%DB%8C%D9%86%E2%80%8C%D8%A7%D9%84%D9%85%D9%84%D9%84%DB%8C_%DA%A9%D8%AA%D8%A7%D8%A8" title="شماره استاندارد بین‌المللی کتاب">ISBN</a> <a href="/wiki/%D9%88%DB%8C%DA%98%D9%87:%D9%85%D9%86%D8%A7%D8%A8%D8%B9_%DA%A9%D8%AA%D8%A7%D8%A8/978-0-500-27871-0" title="ویژه:منابع کتاب/978-0-500-27871-0"><bdi>978-0-500-27871-0</bdi></a>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=book&rft.btitle=The+Beethoven+Companion&rft.edition=revised&rft.pub=Thames+and+Hudson&rft.date=1996&rft.isbn=978-0-500-27871-0&rft_id=https%3A%2F%2Farchive.org%2Fdetails%2Fbeethovencompend0000unse_e3i0&rfr_id=info%3Asid%2Ffa.wikipedia.org%3A%D9%84%D9%88%D8%AF%D9%88%DB%8C%DA%AF+%D9%81%D8%A7%D9%86+%D8%A8%D8%AA%D9%87%D9%88%D9%88%D9%86" class="Z3988"></li> <li><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r39868036"><cite id="CITEREFComini2008" class="citation book cs1">Comini, Allesandra (2008). <a rel="nofollow" class="external text" href="https://archive.org/details/changingimageofb0000comi_p9z8">The Changing Image of Beethoven: A Study in Mythmaking</a>. Santa Fe: Sunstone Press. <a href="/wiki/%D8%B4%D9%85%D8%A7%D8%B1%D9%87_%D8%A7%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86%D8%AF%D8%A7%D8%B1%D8%AF_%D8%A8%DB%8C%D9%86%E2%80%8C%D8%A7%D9%84%D9%85%D9%84%D9%84%DB%8C_%DA%A9%D8%AA%D8%A7%D8%A8" title="شماره استاندارد بین‌المللی کتاب">ISBN</a> <a href="/wiki/%D9%88%DB%8C%DA%98%D9%87:%D9%85%D9%86%D8%A7%D8%A8%D8%B9_%DA%A9%D8%AA%D8%A7%D8%A8/978-0-86534-661-1" title="ویژه:منابع کتاب/978-0-86534-661-1"><bdi>978-0-86534-661-1</bdi></a>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=book&rft.btitle=The+Changing+Image+of+Beethoven%3A+A+Study+in+Mythmaking&rft.place=Santa+Fe&rft.pub=Sunstone+Press&rft.date=2008&rft.isbn=978-0-86534-661-1&rft.aulast=Comini&rft.aufirst=Allesandra&rft_id=https%3A%2F%2Farchive.org%2Fdetails%2Fchangingimageofb0000comi_p9z8&rfr_id=info%3Asid%2Ffa.wikipedia.org%3A%D9%84%D9%88%D8%AF%D9%88%DB%8C%DA%AF+%D9%81%D8%A7%D9%86+%D8%A8%D8%AA%D9%87%D9%88%D9%88%D9%86" class="Z3988"></li> <li><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r39868036"><cite id="CITEREFCooper2008" class="citation book cs1">Cooper, Barry (2008). Beethoven. Oxford: Oxford University Press. <a href="/wiki/%D8%B4%D9%85%D8%A7%D8%B1%D9%87_%D8%A7%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86%D8%AF%D8%A7%D8%B1%D8%AF_%D8%A8%DB%8C%D9%86%E2%80%8C%D8%A7%D9%84%D9%85%D9%84%D9%84%DB%8C_%DA%A9%D8%AA%D8%A7%D8%A8" title="شماره استاندارد بین‌المللی کتاب">ISBN</a> <a href="/wiki/%D9%88%DB%8C%DA%98%D9%87:%D9%85%D9%86%D8%A7%D8%A8%D8%B9_%DA%A9%D8%AA%D8%A7%D8%A8/978-0-19-531331-4" title="ویژه:منابع کتاب/978-0-19-531331-4"><bdi>978-0-19-531331-4</bdi></a>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=book&rft.btitle=Beethoven&rft.place=Oxford&rft.pub=Oxford+University+Press&rft.date=2008&rft.isbn=978-0-19-531331-4&rft.aulast=Cooper&rft.aufirst=Barry&rfr_id=info%3Asid%2Ffa.wikipedia.org%3A%D9%84%D9%88%D8%AF%D9%88%DB%8C%DA%AF+%D9%81%D8%A7%D9%86+%D8%A8%D8%AA%D9%87%D9%88%D9%88%D9%86" class="Z3988"></li> <li><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r39868036"><cite id="CITEREFEaly1994" class="citation journal cs1">Ealy, George Thomas (Spring 1994). "Of Ear Trumpets and a Resonance Plate: Early Hearing Aids and Beethoven's Hearing Perception". 19th-Century Music. 17 (3): 262–73. <a href="/wiki/%D8%B4%D9%86%D8%A7%D8%B3%D8%A7%DA%AF%D8%B1_%D8%A7%D8%B4%DB%8C%D8%A7%D8%A1_%D8%AF%DB%8C%D8%AC%DB%8C%D8%AA%D8%A7%D9%84" title="شناساگر اشیاء دیجیتال">doi</a>:<a rel="nofollow" class="external text" href="https://doi.org/10.1525%2Fncm.1994.17.3.02a00050">10.1525/ncm.1994.17.3.02a00050</a>. <a href="/wiki/%D8%AC%DB%8C%E2%80%8C%D8%A7%D8%B3%D8%AA%D9%88%D8%B1" title="جی‌استور">JSTOR</a> <a rel="nofollow" class="external text" href="//www.jstor.org/stable/746569">746569</a>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&rft.genre=article&rft.jtitle=19th-Century+Music&rft.atitle=Of+Ear+Trumpets+and+a+Resonance+Plate%3A+Early+Hearing+Aids+and+Beethoven%27s+Hearing+Perception&rft.ssn=spring&rft.volume=17&rft.issue=3&rft.pages=262-73&rft.date=1994&rft_id=info%3Adoi%2F10.1525%2Fncm.1994.17.3.02a00050&rft_id=%2F%2Fwww.jstor.org%2Fstable%2F746569%23id-name%3DJSTOR&rft.aulast=Ealy&rft.aufirst=George+Thomas&rfr_id=info%3Asid%2Ffa.wikipedia.org%3A%D9%84%D9%88%D8%AF%D9%88%DB%8C%DA%AF+%D9%81%D8%A7%D9%86+%D8%A8%D8%AA%D9%87%D9%88%D9%88%D9%86" class="Z3988"></li> <li><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r39868036"><cite id="CITEREFEisinger2008" class="citation journal cs1">Eisinger, Josef (2008). "The lead in Beethoven's hair". Toxicological & Environmental Chemistry. 90: 1–5. <a href="/wiki/%D8%B4%D9%86%D8%A7%D8%B3%D8%A7%DA%AF%D8%B1_%D8%A7%D8%B4%DB%8C%D8%A7%D8%A1_%D8%AF%DB%8C%D8%AC%DB%8C%D8%AA%D8%A7%D9%84" title="شناساگر اشیاء دیجیتال">doi</a>:<a rel="nofollow" class="external text" href="https://doi.org/10.1080%2F02772240701630588">10.1080/02772240701630588</a>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&rft.genre=article&rft.jtitle=Toxicological+%26+Environmental+Chemistry&rft.atitle=The+lead+in+Beethoven%27s+hair&rft.volume=90&rft.pages=1-5&rft.date=2008&rft_id=info%3Adoi%2F10.1080%2F02772240701630588&rft.aulast=Eisinger&rft.aufirst=Josef&rfr_id=info%3Asid%2Ffa.wikipedia.org%3A%D9%84%D9%88%D8%AF%D9%88%DB%8C%DA%AF+%D9%81%D8%A7%D9%86+%D8%A8%D8%AA%D9%87%D9%88%D9%88%D9%86" class="Z3988"></li> <li><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r39868036"><cite id="CITEREFGroveOnline" class="citation encyclopaedia cs1">Kerman, Joseph; Tyson, Alan; Burnham, Scott G.; et al. (2001). <a rel="nofollow" class="external text" href="https://doi.org/10.1093//gmo/9781561592630.article.40026">"Ludwig van Beethoven"</a>. Oxford Music Online. Retrieved 25 March 2020.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=bookitem&rft.atitle=Ludwig+van+Beethoven&rft.btitle=Oxford+Music+Online&rft.date=2001&rft.au=Kerman%2C+Joseph&rft.au=Tyson%2C+Alan&rft.au=Burnham%2C+Scott+G.&rft_id=https%3A%2F%2Fdoi.org%2F10.1093%2F%2Fgmo%2F9781561592630.article.40026&rfr_id=info%3Asid%2Ffa.wikipedia.org%3A%D9%84%D9%88%D8%AF%D9%88%DB%8C%DA%AF+%D9%81%D8%A7%D9%86+%D8%A8%D8%AA%D9%87%D9%88%D9%88%D9%86" class="Z3988"></li> <li><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r39868036"><cite id="CITEREFHaberl2006" class="citation journal cs1">Haberl, Dieter (2006). "Beethovens erste Reise nach Wien – Die Datierung seiner Schulreise zu W.A. Mozart". Neues Musikwissenschaftliches Jahrbuch. 14: 215–255.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&rft.genre=article&rft.jtitle=Neues+Musikwissenschaftliches+Jahrbuch&rft.atitle=Beethovens+erste+Reise+nach+Wien+%E2%80%93+Die+Datierung+seiner+Schulreise+zu+W.A.+Mozart&rft.volume=14&rft.pages=215-255&rft.date=2006&rft.aulast=Haberl&rft.aufirst=Dieter&rfr_id=info%3Asid%2Ffa.wikipedia.org%3A%D9%84%D9%88%D8%AF%D9%88%DB%8C%DA%AF+%D9%81%D8%A7%D9%86+%D8%A8%D8%AA%D9%87%D9%88%D9%88%D9%86" class="Z3988"></li> <li><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r39868036"><cite id="CITEREFHoffmann2003" class="citation book cs1">Hoffmann, E. T. A. (2003). E. T. A. Hoffmann's musical writings: Kreisleriana, The poet and the composer, music criticism. <a href="/wiki/%D8%B4%D9%85%D8%A7%D8%B1%D9%87_%D8%A7%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86%D8%AF%D8%A7%D8%B1%D8%AF_%D8%A8%DB%8C%D9%86%E2%80%8C%D8%A7%D9%84%D9%85%D9%84%D9%84%DB%8C_%DA%A9%D8%AA%D8%A7%D8%A8" title="شماره استاندارد بین‌المللی کتاب">ISBN</a> <a href="/wiki/%D9%88%DB%8C%DA%98%D9%87:%D9%85%D9%86%D8%A7%D8%A8%D8%B9_%DA%A9%D8%AA%D8%A7%D8%A8/978-0-521-54339-2" title="ویژه:منابع کتاب/978-0-521-54339-2"><bdi>978-0-521-54339-2</bdi></a>. <a href="/wiki/%D8%A7%D8%B3%DB%8C%E2%80%8C%D8%A7%D9%84%E2%80%8C%D8%B3%DB%8C_(%D8%B4%D9%86%D8%A7%D8%B3%D9%87)" class="mw-redirect" title="اسی‌ال‌سی (شناسه)">OCLC</a> <a rel="nofollow" class="external text" href="//www.worldcat.org/oclc/1050939426">1050939426</a>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=book&rft.btitle=E.+T.+A.+Hoffmann%27s+musical+writings%3A+Kreisleriana%2C+The+poet+and+the+composer%2C+music+criticism&rft.date=2003&rft_id=info%3Aoclcnum%2F1050939426&rft.isbn=978-0-521-54339-2&rft.aulast=Hoffmann&rft.aufirst=E.+T.+A.&rfr_id=info%3Asid%2Ffa.wikipedia.org%3A%D9%84%D9%88%D8%AF%D9%88%DB%8C%DA%AF+%D9%81%D8%A7%D9%86+%D8%A8%D8%AA%D9%87%D9%88%D9%88%D9%86" class="Z3988"></li> <li><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r39868036"><cite id="CITEREFLockwood2005" class="citation book cs1">Lockwood, Lewis (17 January 2005). <a rel="nofollow" class="external text" href="https://archive.org/details/beethovenmusicli0000lock">Beethoven: The Music and the Life</a>. W.W. Norton. <a href="/wiki/%D8%B4%D9%85%D8%A7%D8%B1%D9%87_%D8%A7%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86%D8%AF%D8%A7%D8%B1%D8%AF_%D8%A8%DB%8C%D9%86%E2%80%8C%D8%A7%D9%84%D9%85%D9%84%D9%84%DB%8C_%DA%A9%D8%AA%D8%A7%D8%A8" title="شماره استاندارد بین‌المللی کتاب">ISBN</a> <a href="/wiki/%D9%88%DB%8C%DA%98%D9%87:%D9%85%D9%86%D8%A7%D8%A8%D8%B9_%DA%A9%D8%AA%D8%A7%D8%A8/978-0-393-32638-3" title="ویژه:منابع کتاب/978-0-393-32638-3"><bdi>978-0-393-32638-3</bdi></a>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=book&rft.btitle=Beethoven%3A+The+Music+and+the+Life&rft.pub=W.W.+Norton&rft.date=2005-01-17&rft.isbn=978-0-393-32638-3&rft.aulast=Lockwood&rft.aufirst=Lewis&rft_id=https%3A%2F%2Farchive.org%2Fdetails%2Fbeethovenmusicli0000lock&rfr_id=info%3Asid%2Ffa.wikipedia.org%3A%D9%84%D9%88%D8%AF%D9%88%DB%8C%DA%AF+%D9%81%D8%A7%D9%86+%D8%A8%D8%AA%D9%87%D9%88%D9%88%D9%86" class="Z3988"></li> <li><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r39868036"><cite id="CITEREFKermanTysonBurnham2001" class="citation encyclopaedia cs1">Kerman, Joseph; Tyson, Alan; Burnham, Scott G. (2001). "Ludwig van Beethoven". Oxford Music Online. <a href="/wiki/%D8%B4%D9%86%D8%A7%D8%B3%D8%A7%DA%AF%D8%B1_%D8%A7%D8%B4%DB%8C%D8%A7%D8%A1_%D8%AF%DB%8C%D8%AC%DB%8C%D8%AA%D8%A7%D9%84" title="شناساگر اشیاء دیجیتال">doi</a>:<a rel="nofollow" class="external text" href="https://doi.org/10.1093%2Fgmo%2F9781561592630.article.40026">10.1093/gmo/9781561592630.article.40026</a>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=bookitem&rft.atitle=Ludwig+van+Beethoven&rft.btitle=Oxford+Music+Online&rft.date=2001&rft_id=info%3Adoi%2F10.1093%2Fgmo%2F9781561592630.article.40026&rft.aulast=Kerman&rft.aufirst=Joseph&rft.au=Tyson%2C+Alan&rft.au=Burnham%2C+Scott+G.&rfr_id=info%3Asid%2Ffa.wikipedia.org%3A%D9%84%D9%88%D8%AF%D9%88%DB%8C%DA%AF+%D9%81%D8%A7%D9%86+%D8%A8%D8%AA%D9%87%D9%88%D9%88%D9%86" class="Z3988"></li> <li><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r39868036"><cite id="CITEREFLorenz2007" class="citation journal cs1">Lorenz, Michael (Winter 2007). <a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20210216103955/https://www.gale.com/databases/questia">"Commentary on Wawruch's Report: Biographies of Andreas Wawruch and Johann Seibert, Schindler's Responses to Wawruch's Report, and Beethoven's Medical Condition and Alcohol Consumption"</a>. The Beethoven Journal. 22 (2): 92–100. Archived from <a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.questia.com/read/1P3-1543548641">the original</a> on 16 February 2021. Retrieved 29 March 2020.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&rft.genre=article&rft.jtitle=The+Beethoven+Journal&rft.atitle=Commentary+on+Wawruch%27s+Report%3A+Biographies+of+Andreas+Wawruch+and+Johann+Seibert%2C+Schindler%27s+Responses+to+Wawruch%27s+Report%2C+and+Beethoven%27s+Medical+Condition+and+Alcohol+Consumption&rft.ssn=winter&rft.volume=22&rft.issue=2&rft.pages=92-100&rft.date=2007&rft.aulast=Lorenz&rft.aufirst=Michael&rft_id=https%3A%2F%2Fwww.questia.com%2Fread%2F1P3-1543548641&rfr_id=info%3Asid%2Ffa.wikipedia.org%3A%D9%84%D9%88%D8%AF%D9%88%DB%8C%DA%AF+%D9%81%D8%A7%D9%86+%D8%A8%D8%AA%D9%87%D9%88%D9%88%D9%86" class="Z3988"></li> <li><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r39868036"><cite id="CITEREFMai2006" class="citation journal cs1">Mai, FM (2006). "Beethoven's terminal illness and death". The Journal of the Royal College of Physicians of Edinburgh. 36 (3): 258–63. <a href="/wiki/%D9%BE%D8%A7%D8%A8%E2%80%8C%D9%85%D8%AF" title="پاب‌مد">PMID</a> <a rel="nofollow" class="external text" href="//pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/17214130">17214130</a>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&rft.genre=article&rft.jtitle=The+Journal+of+the+Royal+College+of+Physicians+of+Edinburgh&rft.atitle=Beethoven%27s+terminal+illness+and+death&rft.volume=36&rft.issue=3&rft.pages=258-63&rft.date=2006&rft_id=info%3Apmid%2F17214130&rft.aulast=Mai&rft.aufirst=FM&rfr_id=info%3Asid%2Ffa.wikipedia.org%3A%D9%84%D9%88%D8%AF%D9%88%DB%8C%DA%AF+%D9%81%D8%A7%D9%86+%D8%A8%D8%AA%D9%87%D9%88%D9%88%D9%86" class="Z3988"></li> <li><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r39868036"><cite id="CITEREFMeredith2005" class="citation journal cs1">Meredith, William Rhea (2005). <a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20210216103908/https://www.gale.com/databases/questia">"The History of Beethoven's Skull Fragments"</a>. Beethoven Journal. 20 (1–2): 3–46. <a href="/wiki/%D8%A7%D8%B3%DB%8C%E2%80%8C%D8%A7%D9%84%E2%80%8C%D8%B3%DB%8C_(%D8%B4%D9%86%D8%A7%D8%B3%D9%87)" class="mw-redirect" title="اسی‌ال‌سی (شناسه)">OCLC</a> <a rel="nofollow" class="external text" href="//www.worldcat.org/oclc/64392567">64392567</a>. Archived from <a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.questia.com/read/1P3-1552096671">the original</a> on 16 February 2021. Retrieved 29 March 2020.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&rft.genre=article&rft.jtitle=Beethoven+Journal&rft.atitle=The+History+of+Beethoven%27s+Skull+Fragments&rft.volume=20&rft.issue=1%E2%80%932&rft.pages=3-46&rft.date=2005&rft_id=info%3Aoclcnum%2F64392567&rft.aulast=Meredith&rft.aufirst=William+Rhea&rft_id=https%3A%2F%2Fwww.questia.com%2Fread%2F1P3-1552096671&rfr_id=info%3Asid%2Ffa.wikipedia.org%3A%D9%84%D9%88%D8%AF%D9%88%DB%8C%DA%AF+%D9%81%D8%A7%D9%86+%D8%A8%D8%AA%D9%87%D9%88%D9%88%D9%86" class="Z3988"></li> <li><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r39868036"><cite id="CITEREFMorris2010" class="citation book cs1">Morris, Edmund (2010). Beethoven: The Universal Composer. HarperCollins. <a href="/wiki/%D8%B4%D9%85%D8%A7%D8%B1%D9%87_%D8%A7%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86%D8%AF%D8%A7%D8%B1%D8%AF_%D8%A8%DB%8C%D9%86%E2%80%8C%D8%A7%D9%84%D9%85%D9%84%D9%84%DB%8C_%DA%A9%D8%AA%D8%A7%D8%A8" title="شماره استاندارد بین‌المللی کتاب">ISBN</a> <a href="/wiki/%D9%88%DB%8C%DA%98%D9%87:%D9%85%D9%86%D8%A7%D8%A8%D8%B9_%DA%A9%D8%AA%D8%A7%D8%A8/978-0-06-075975-9" title="ویژه:منابع کتاب/978-0-06-075975-9"><bdi>978-0-06-075975-9</bdi></a>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=book&rft.btitle=Beethoven%3A+The+Universal+Composer&rft.pub=HarperCollins&rft.date=2010&rft.isbn=978-0-06-075975-9&rft.aulast=Morris&rft.aufirst=Edmund&rfr_id=info%3Asid%2Ffa.wikipedia.org%3A%D9%84%D9%88%D8%AF%D9%88%DB%8C%DA%AF+%D9%81%D8%A7%D9%86+%D8%A8%D8%AA%D9%87%D9%88%D9%88%D9%86" class="Z3988"></li> <li><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r39868036"><cite id="CITEREFOiseth2015" class="citation journal cs1 cs1-prop-foreign-lang-source">Oiseth, Stanley J (27 October 2015). "Beethoven's autopsy revisited: A pathologist sounds a final note". Journal of Medical Biography (به انگلیسی). 25 (3): 139–147. <a href="/wiki/%D8%B4%D9%86%D8%A7%D8%B3%D8%A7%DA%AF%D8%B1_%D8%A7%D8%B4%DB%8C%D8%A7%D8%A1_%D8%AF%DB%8C%D8%AC%DB%8C%D8%AA%D8%A7%D9%84" title="شناساگر اشیاء دیجیتال">doi</a>:<a rel="nofollow" class="external text" href="https://doi.org/10.1177%2F0967772015575883">10.1177/0967772015575883</a>. <a href="/wiki/%D9%BE%D8%A7%D8%A8%E2%80%8C%D9%85%D8%AF" title="پاب‌مد">PMID</a> <a rel="nofollow" class="external text" href="//pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/26508624">26508624</a>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&rft.genre=article&rft.jtitle=Journal+of+Medical+Biography&rft.atitle=Beethoven%27s+autopsy+revisited%3A+A+pathologist+sounds+a+final+note&rft.volume=25&rft.issue=3&rft.pages=139-147&rft.date=2015-10-27&rft_id=info%3Adoi%2F10.1177%2F0967772015575883&rft_id=info%3Apmid%2F26508624&rft.aulast=Oiseth&rft.aufirst=Stanley+J&rfr_id=info%3Asid%2Ffa.wikipedia.org%3A%D9%84%D9%88%D8%AF%D9%88%DB%8C%DA%AF+%D9%81%D8%A7%D9%86+%D8%A8%D8%AA%D9%87%D9%88%D9%88%D9%86" class="Z3988"><code class="cs1-code">{{<a href="/wiki/%D8%A7%D9%84%DA%AF%D9%88:Cite_journal" title="الگو:Cite journal">cite journal</a>}}</code>: نگهداری یادکرد:تاریخ و سال (<a href="/wiki/%D8%B1%D8%AF%D9%87:%D9%86%DA%AF%D9%87%D8%AF%D8%A7%D8%B1%DB%8C_%DB%8C%D8%A7%D8%AF%DA%A9%D8%B1%D8%AF:%D8%AA%D8%A7%D8%B1%DB%8C%D8%AE_%D9%88_%D8%B3%D8%A7%D9%84" title="رده:نگهداری یادکرد:تاریخ و سال">link</a>)</li> <li><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r39868036"><cite id="CITEREFRonge2013" class="citation journal cs1">Ronge, Julia (2013). "Beethoven's Studies with Joseph Haydn (With a Postscript on the Length of Beethoven's Bonn Employment". Beethoven Journal. 28 (1): 4–25.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&rft.genre=article&rft.jtitle=Beethoven+Journal&rft.atitle=Beethoven%27s+Studies+with+Joseph+Haydn+%28With+a+Postscript+on+the+Length+of+Beethoven%27s+Bonn+Employment&rft.volume=28&rft.issue=1&rft.pages=4-25&rft.date=2013&rft.aulast=Ronge&rft.aufirst=Julia&rfr_id=info%3Asid%2Ffa.wikipedia.org%3A%D9%84%D9%88%D8%AF%D9%88%DB%8C%DA%AF+%D9%81%D8%A7%D9%86+%D8%A8%D8%AA%D9%87%D9%88%D9%88%D9%86" class="Z3988"></li> <li><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r39868036"><cite id="CITEREFSaccentiSmildeSaris2011" class="citation journal cs1">Saccenti, Edoardo; Smilde, Age K; Saris, Wim H M (2011). "Beethoven's deafness and his three styles". BMJ. 343: d7589. <a href="/wiki/%D8%B4%D9%86%D8%A7%D8%B3%D8%A7%DA%AF%D8%B1_%D8%A7%D8%B4%DB%8C%D8%A7%D8%A1_%D8%AF%DB%8C%D8%AC%DB%8C%D8%AA%D8%A7%D9%84" title="شناساگر اشیاء دیجیتال">doi</a>:<a rel="nofollow" class="external text" href="https://doi.org/10.1136%2Fbmj.d7589">10.1136/bmj.d7589</a>. <a href="/wiki/%D9%BE%D8%A7%D8%A8%E2%80%8C%D9%85%D8%AF" title="پاب‌مد">PMID</a> <a rel="nofollow" class="external text" href="//pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/22187391">22187391</a>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&rft.genre=article&rft.jtitle=BMJ&rft.atitle=Beethoven%27s+deafness+and+his+three+styles&rft.volume=343&rft.pages=d7589&rft.date=2011&rft_id=info%3Adoi%2F10.1136%2Fbmj.d7589&rft_id=info%3Apmid%2F22187391&rft.aulast=Saccenti&rft.aufirst=Edoardo&rft.au=Smilde%2C+Age+K&rft.au=Saris%2C+Wim+H+M&rfr_id=info%3Asid%2Ffa.wikipedia.org%3A%D9%84%D9%88%D8%AF%D9%88%DB%8C%DA%AF+%D9%81%D8%A7%D9%86+%D8%A8%D8%AA%D9%87%D9%88%D9%88%D9%86" class="Z3988"></li> <li><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r39868036"><cite id="CITEREFNettl1994" class="citation book cs1">Nettl, Paul (1994). <a rel="nofollow" class="external text" href="https://archive.org/details/beethovenencyclo0000nett_m3b4">Beethoven Encyclopedia</a>. Secaucus, NJ: Carel Publishing. <a href="/wiki/%D8%B4%D9%85%D8%A7%D8%B1%D9%87_%D8%A7%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86%D8%AF%D8%A7%D8%B1%D8%AF_%D8%A8%DB%8C%D9%86%E2%80%8C%D8%A7%D9%84%D9%85%D9%84%D9%84%DB%8C_%DA%A9%D8%AA%D8%A7%D8%A8" title="شماره استاندارد بین‌المللی کتاب">ISBN</a> <a href="/wiki/%D9%88%DB%8C%DA%98%D9%87:%D9%85%D9%86%D8%A7%D8%A8%D8%B9_%DA%A9%D8%AA%D8%A7%D8%A8/978-0-7351-0113-5" title="ویژه:منابع کتاب/978-0-7351-0113-5"><bdi>978-0-7351-0113-5</bdi></a>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=book&rft.btitle=Beethoven+Encyclopedia&rft.place=Secaucus%2C+NJ&rft.pub=Carel+Publishing&rft.date=1994&rft.isbn=978-0-7351-0113-5&rft.aulast=Nettl&rft.aufirst=Paul&rft_id=https%3A%2F%2Farchive.org%2Fdetails%2Fbeethovenencyclo0000nett_m3b4&rfr_id=info%3Asid%2Ffa.wikipedia.org%3A%D9%84%D9%88%D8%AF%D9%88%DB%8C%DA%AF+%D9%81%D8%A7%D9%86+%D8%A8%D8%AA%D9%87%D9%88%D9%88%D9%86" class="Z3988"></li> <li><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r39868036"><cite id="CITEREFStanley2000" class="citation book cs1">Stanley, Glenn, ed. (2000). The Cambridge Companion to Beethoven. Cambridge: Cambridge University Press. <a href="/wiki/%D8%B4%D9%85%D8%A7%D8%B1%D9%87_%D8%A7%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86%D8%AF%D8%A7%D8%B1%D8%AF_%D8%A8%DB%8C%D9%86%E2%80%8C%D8%A7%D9%84%D9%85%D9%84%D9%84%DB%8C_%DA%A9%D8%AA%D8%A7%D8%A8" title="شماره استاندارد بین‌المللی کتاب">ISBN</a> <a href="/wiki/%D9%88%DB%8C%DA%98%D9%87:%D9%85%D9%86%D8%A7%D8%A8%D8%B9_%DA%A9%D8%AA%D8%A7%D8%A8/978-0-521-58074-8" title="ویژه:منابع کتاب/978-0-521-58074-8"><bdi>978-0-521-58074-8</bdi></a>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=book&rft.btitle=The+Cambridge+Companion+to+Beethoven&rft.place=Cambridge&rft.pub=Cambridge+University+Press&rft.date=2000&rft.isbn=978-0-521-58074-8&rfr_id=info%3Asid%2Ffa.wikipedia.org%3A%D9%84%D9%88%D8%AF%D9%88%DB%8C%DA%AF+%D9%81%D8%A7%D9%86+%D8%A8%D8%AA%D9%87%D9%88%D9%88%D9%86" class="Z3988"></li> <li><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r39868036"><cite id="CITEREFSaccentiSmildeSaris2012" class="citation journal cs1">Saccenti, Edoardo; Smilde, Age K; Saris, Wim H M (2012). "Beethoven's deafness and his three styles". BMJ. 344: e512. <a href="/wiki/%D8%B4%D9%86%D8%A7%D8%B3%D8%A7%DA%AF%D8%B1_%D8%A7%D8%B4%DB%8C%D8%A7%D8%A1_%D8%AF%DB%8C%D8%AC%DB%8C%D8%AA%D8%A7%D9%84" title="شناساگر اشیاء دیجیتال">doi</a>:<a rel="nofollow" class="external text" href="https://doi.org/10.1136%2Fbmj.e512">10.1136/bmj.e512</a>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&rft.genre=article&rft.jtitle=BMJ&rft.atitle=Beethoven%27s+deafness+and+his+three+styles&rft.volume=344&rft.pages=e512&rft.date=2012&rft_id=info%3Adoi%2F10.1136%2Fbmj.e512&rft.aulast=Saccenti&rft.aufirst=Edoardo&rft.au=Smilde%2C+Age+K&rft.au=Saris%2C+Wim+H+M&rfr_id=info%3Asid%2Ffa.wikipedia.org%3A%D9%84%D9%88%D8%AF%D9%88%DB%8C%DA%AF+%D9%81%D8%A7%D9%86+%D8%A8%D8%AA%D9%87%D9%88%D9%88%D9%86" class="Z3988"></li> <li><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r39868036"><cite id="CITEREFSolomon1998" class="citation book cs1">Solomon, Maynard (November 1998). Beethoven (2nd revised ed.). New York: Schirmer Trade Books. <a href="/wiki/%D8%B4%D9%85%D8%A7%D8%B1%D9%87_%D8%A7%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86%D8%AF%D8%A7%D8%B1%D8%AF_%D8%A8%DB%8C%D9%86%E2%80%8C%D8%A7%D9%84%D9%85%D9%84%D9%84%DB%8C_%DA%A9%D8%AA%D8%A7%D8%A8" title="شماره استاندارد بین‌المللی کتاب">ISBN</a> <a href="/wiki/%D9%88%DB%8C%DA%98%D9%87:%D9%85%D9%86%D8%A7%D8%A8%D8%B9_%DA%A9%D8%AA%D8%A7%D8%A8/978-0-8256-7268-2" title="ویژه:منابع کتاب/978-0-8256-7268-2"><bdi>978-0-8256-7268-2</bdi></a>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=book&rft.btitle=Beethoven&rft.place=New+York&rft.edition=2nd+revised&rft.pub=Schirmer+Trade+Books&rft.date=1998-11&rft.isbn=978-0-8256-7268-2&rft.aulast=Solomon&rft.aufirst=Maynard&rfr_id=info%3Asid%2Ffa.wikipedia.org%3A%D9%84%D9%88%D8%AF%D9%88%DB%8C%DA%AF+%D9%81%D8%A7%D9%86+%D8%A8%D8%AA%D9%87%D9%88%D9%88%D9%86" class="Z3988"></li> <li><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r39868036"><cite id="CITEREFStanley2000" class="citation book cs1">Stanley, Glenn, ed. (2000). The Cambridge Companion to Beethoven. <a href="/wiki/%D8%B4%D9%86%D8%A7%D8%B3%D8%A7%DA%AF%D8%B1_%D8%A7%D8%B4%DB%8C%D8%A7%D8%A1_%D8%AF%DB%8C%D8%AC%DB%8C%D8%AA%D8%A7%D9%84" title="شناساگر اشیاء دیجیتال">doi</a>:<a rel="nofollow" class="external text" href="https://doi.org/10.1017%2Fccol9780521580748">10.1017/ccol9780521580748</a>. <a href="/wiki/%D8%B4%D9%85%D8%A7%D8%B1%D9%87_%D8%A7%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86%D8%AF%D8%A7%D8%B1%D8%AF_%D8%A8%DB%8C%D9%86%E2%80%8C%D8%A7%D9%84%D9%85%D9%84%D9%84%DB%8C_%DA%A9%D8%AA%D8%A7%D8%A8" title="شماره استاندارد بین‌المللی کتاب">ISBN</a> <a href="/wiki/%D9%88%DB%8C%DA%98%D9%87:%D9%85%D9%86%D8%A7%D8%A8%D8%B9_%DA%A9%D8%AA%D8%A7%D8%A8/978-0-521-58074-8" title="ویژه:منابع کتاب/978-0-521-58074-8"><bdi>978-0-521-58074-8</bdi></a>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=book&rft.btitle=The+Cambridge+Companion+to+Beethoven&rft.date=2000&rft_id=info%3Adoi%2F10.1017%2Fccol9780521580748&rft.isbn=978-0-521-58074-8&rfr_id=info%3Asid%2Ffa.wikipedia.org%3A%D9%84%D9%88%D8%AF%D9%88%DB%8C%DA%AF+%D9%81%D8%A7%D9%86+%D8%A8%D8%AA%D9%87%D9%88%D9%88%D9%86" class="Z3988"></li> <li><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r39868036"><cite id="CITEREFSteblin2009" class="citation journal cs1">Steblin, Rita (2009). "'A dear, enchanting girl who loves me and whom I love': New Facts about Beethoven's Beloved Piano Pupil Julie Guicciardi". Bonner Beethoven-Studien. 8: 89–152.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&rft.genre=article&rft.jtitle=Bonner+Beethoven-Studien&rft.atitle=%27A+dear%2C+enchanting+girl+who+loves+me+and+whom+I+love%27%3A+New+Facts+about+Beethoven%27s+Beloved+Piano+Pupil+Julie+Guicciardi&rft.volume=8&rft.pages=89-152&rft.date=2009&rft.aulast=Steblin&rft.aufirst=Rita&rfr_id=info%3Asid%2Ffa.wikipedia.org%3A%D9%84%D9%88%D8%AF%D9%88%DB%8C%DA%AF+%D9%81%D8%A7%D9%86+%D8%A8%D8%AA%D9%87%D9%88%D9%88%D9%86" class="Z3988"></li> <li><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r39868036"><cite id="CITEREFStevens2013" class="citation journal cs1 cs1-prop-foreign-lang-source">Stevens, Michael; et al. (November 2013). <a rel="nofollow" class="external text" href="https://archive.org/details/sim_laryngoscope_2013-11_123_11/page/2854">"Lead and the Deafness of Ludwig Van Beethoven"</a>. Laryngoscope (به انگلیسی). 123 (11): 2854–2858. <a href="/wiki/%D8%B4%D9%86%D8%A7%D8%B3%D8%A7%DA%AF%D8%B1_%D8%A7%D8%B4%DB%8C%D8%A7%D8%A1_%D8%AF%DB%8C%D8%AC%DB%8C%D8%AA%D8%A7%D9%84" title="شناساگر اشیاء دیجیتال">doi</a>:<a rel="nofollow" class="external text" href="https://doi.org/10.1002%2Flary.24120">10.1002/lary.24120</a>. <a href="/wiki/%D9%BE%D8%A7%D8%A8%E2%80%8C%D9%85%D8%AF" title="پاب‌مد">PMID</a> <a rel="nofollow" class="external text" href="//pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/23686526">23686526</a>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&rft.genre=article&rft.jtitle=Laryngoscope&rft.atitle=Lead+and+the+Deafness+of+Ludwig+Van+Beethoven&rft.volume=123&rft.issue=11&rft.pages=2854-2858&rft.date=2013-11&rft_id=info%3Adoi%2F10.1002%2Flary.24120&rft_id=info%3Apmid%2F23686526&rft.aulast=Stevens&rft.aufirst=Michael&rft_id=https%3A%2F%2Farchive.org%2Fdetails%2Fsim_laryngoscope_2013-11_123_11%2Fpage%2F2854&rfr_id=info%3Asid%2Ffa.wikipedia.org%3A%D9%84%D9%88%D8%AF%D9%88%DB%8C%DA%AF+%D9%81%D8%A7%D9%86+%D8%A8%D8%AA%D9%87%D9%88%D9%88%D9%86" class="Z3988"><code class="cs1-code">{{<a href="/wiki/%D8%A7%D9%84%DA%AF%D9%88:Cite_journal" title="الگو:Cite journal">cite journal</a>}}</code>: نگهداری یادکرد:تاریخ و سال (<a href="/wiki/%D8%B1%D8%AF%D9%87:%D9%86%DA%AF%D9%87%D8%AF%D8%A7%D8%B1%DB%8C_%DB%8C%D8%A7%D8%AF%DA%A9%D8%B1%D8%AF:%D8%AA%D8%A7%D8%B1%DB%8C%D8%AE_%D9%88_%D8%B3%D8%A7%D9%84" title="رده:نگهداری یادکرد:تاریخ و سال">link</a>)</li> <li><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r39868036"><cite id="CITEREFSwafford2014" class="citation book cs1">Swafford, Jan (2014). Beethoven: Anguish and Triumph. London: Faber & Faber. <a href="/wiki/%D8%B4%D9%85%D8%A7%D8%B1%D9%87_%D8%A7%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86%D8%AF%D8%A7%D8%B1%D8%AF_%D8%A8%DB%8C%D9%86%E2%80%8C%D8%A7%D9%84%D9%85%D9%84%D9%84%DB%8C_%DA%A9%D8%AA%D8%A7%D8%A8" title="شماره استاندارد بین‌المللی کتاب">ISBN</a> <a href="/wiki/%D9%88%DB%8C%DA%98%D9%87:%D9%85%D9%86%D8%A7%D8%A8%D8%B9_%DA%A9%D8%AA%D8%A7%D8%A8/978-0-571-31255-9" title="ویژه:منابع کتاب/978-0-571-31255-9"><bdi>978-0-571-31255-9</bdi></a>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=book&rft.btitle=Beethoven%3A+Anguish+and+Triumph&rft.place=London&rft.pub=Faber+%26+Faber&rft.date=2014&rft.isbn=978-0-571-31255-9&rft.aulast=Swafford&rft.aufirst=Jan&rfr_id=info%3Asid%2Ffa.wikipedia.org%3A%D9%84%D9%88%D8%AF%D9%88%DB%8C%DA%AF+%D9%81%D8%A7%D9%86+%D8%A8%D8%AA%D9%87%D9%88%D9%88%D9%86" class="Z3988"></li> <li><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r39868036"><cite id="CITEREFThayer1921" class="citation book cs1">Thayer, A. W. (1921). Krehbiel, Henry Edward (ed.). The Life of Ludwig Van Beethoven, Vol 1. The Beethoven Association. <a href="/wiki/%D8%A7%D8%B3%DB%8C%E2%80%8C%D8%A7%D9%84%E2%80%8C%D8%B3%DB%8C_(%D8%B4%D9%86%D8%A7%D8%B3%D9%87)" class="mw-redirect" title="اسی‌ال‌سی (شناسه)">OCLC</a> <a rel="nofollow" class="external text" href="//www.worldcat.org/oclc/422583">422583</a>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=book&rft.btitle=The+Life+of+Ludwig+Van+Beethoven%2C+Vol+1&rft.pub=The+Beethoven+Association&rft.date=1921&rft_id=info%3Aoclcnum%2F422583&rft.aulast=Thayer&rft.aufirst=A.+W.&rfr_id=info%3Asid%2Ffa.wikipedia.org%3A%D9%84%D9%88%D8%AF%D9%88%DB%8C%DA%AF+%D9%81%D8%A7%D9%86+%D8%A8%D8%AA%D9%87%D9%88%D9%88%D9%86" class="Z3988"></li> <li><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r39868036"><cite id="CITEREFThayer1967a" class="citation book cs1">Thayer, Alexander Wheelock (1967a). Forbes, Elliot (ed.). Thayer's Life of Beethoven. Vol. 1. Princeton: Princeton University Press. <a href="/wiki/%D8%B4%D9%85%D8%A7%D8%B1%D9%87_%D8%A7%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86%D8%AF%D8%A7%D8%B1%D8%AF_%D8%A8%DB%8C%D9%86%E2%80%8C%D8%A7%D9%84%D9%85%D9%84%D9%84%DB%8C_%DA%A9%D8%AA%D8%A7%D8%A8" title="شماره استاندارد بین‌المللی کتاب">ISBN</a> <a href="/wiki/%D9%88%DB%8C%DA%98%D9%87:%D9%85%D9%86%D8%A7%D8%A8%D8%B9_%DA%A9%D8%AA%D8%A7%D8%A8/978-0-691-02717-3" title="ویژه:منابع کتاب/978-0-691-02717-3"><bdi>978-0-691-02717-3</bdi></a>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=book&rft.btitle=Thayer%27s+Life+of+Beethoven&rft.place=Princeton&rft.pub=Princeton+University+Press&rft.date=1967&rft.isbn=978-0-691-02717-3&rft.aulast=Thayer&rft.aufirst=Alexander+Wheelock&rfr_id=info%3Asid%2Ffa.wikipedia.org%3A%D9%84%D9%88%D8%AF%D9%88%DB%8C%DA%AF+%D9%81%D8%A7%D9%86+%D8%A8%D8%AA%D9%87%D9%88%D9%88%D9%86" class="Z3988"></li> <li><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r39868036"><cite id="CITEREFSolomon1990" class="citation book cs1">Solomon, Maynard (1990). <a rel="nofollow" class="external text" href="https://books.google.com/books?id=2ZH3v2_-4F4C&pg=PA124">Beethoven Essays</a>. Harvard University Press. p. 124. <a href="/wiki/%D8%B4%D9%85%D8%A7%D8%B1%D9%87_%D8%A7%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86%D8%AF%D8%A7%D8%B1%D8%AF_%D8%A8%DB%8C%D9%86%E2%80%8C%D8%A7%D9%84%D9%85%D9%84%D9%84%DB%8C_%DA%A9%D8%AA%D8%A7%D8%A8" title="شماره استاندارد بین‌المللی کتاب">ISBN</a> <a href="/wiki/%D9%88%DB%8C%DA%98%D9%87:%D9%85%D9%86%D8%A7%D8%A8%D8%B9_%DA%A9%D8%AA%D8%A7%D8%A8/978-0-674-06379-2" title="ویژه:منابع کتاب/978-0-674-06379-2"><bdi>978-0-674-06379-2</bdi></a>. Retrieved 4 August 2011.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=book&rft.btitle=Beethoven+Essays&rft.pages=124&rft.pub=Harvard+University+Press&rft.date=1990&rft.isbn=978-0-674-06379-2&rft.aulast=Solomon&rft.aufirst=Maynard&rft_id=https%3A%2F%2Fbooks.google.com%2Fbooks%3Fid%3D2ZH3v2_-4F4C%26pg%3DPA124&rfr_id=info%3Asid%2Ffa.wikipedia.org%3A%D9%84%D9%88%D8%AF%D9%88%DB%8C%DA%AF+%D9%81%D8%A7%D9%86+%D8%A8%D8%AA%D9%87%D9%88%D9%88%D9%86" class="Z3988"></li> <li><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r39868036"><cite id="CITEREFThayer1967b" class="citation book cs1">Thayer, Alexander Wheelock (1967b). Forbes, Elliot (ed.). Thayer's Life of Beethoven. Vol. 2. Princeton: Princeton University Press. <a href="/wiki/%D8%B4%D9%85%D8%A7%D8%B1%D9%87_%D8%A7%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86%D8%AF%D8%A7%D8%B1%D8%AF_%D8%A8%DB%8C%D9%86%E2%80%8C%D8%A7%D9%84%D9%85%D9%84%D9%84%DB%8C_%DA%A9%D8%AA%D8%A7%D8%A8" title="شماره استاندارد بین‌المللی کتاب">ISBN</a> <a href="/wiki/%D9%88%DB%8C%DA%98%D9%87:%D9%85%D9%86%D8%A7%D8%A8%D8%B9_%DA%A9%D8%AA%D8%A7%D8%A8/978-0-691-02718-0" title="ویژه:منابع کتاب/978-0-691-02718-0"><bdi>978-0-691-02718-0</bdi></a>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=book&rft.btitle=Thayer%27s+Life+of+Beethoven&rft.place=Princeton&rft.pub=Princeton+University+Press&rft.date=1967&rft.isbn=978-0-691-02718-0&rft.aulast=Thayer&rft.aufirst=Alexander+Wheelock&rfr_id=info%3Asid%2Ffa.wikipedia.org%3A%D9%84%D9%88%D8%AF%D9%88%DB%8C%DA%AF+%D9%81%D8%A7%D9%86+%D8%A8%D8%AA%D9%87%D9%88%D9%88%D9%86" class="Z3988"></li> <li><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r39868036"><cite id="CITEREFTyson1969" class="citation journal cs1 cs1-prop-foreign-lang-source">Tyson, Alan (February 1969). "Beethoven's Heroic Phase". Musical Times (به انگلیسی). 110 (1512): 139–141. <a href="/wiki/%D8%AC%DB%8C%E2%80%8C%D8%A7%D8%B3%D8%AA%D9%88%D8%B1" title="جی‌استور">JSTOR</a> <a rel="nofollow" class="external text" href="//www.jstor.org/stable/952790">952790</a>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&rft.genre=article&rft.jtitle=Musical+Times&rft.atitle=Beethoven%27s+Heroic+Phase&rft.volume=110&rft.issue=1512&rft.pages=139-141&rft.date=1969-02&rft_id=%2F%2Fwww.jstor.org%2Fstable%2F952790%23id-name%3DJSTOR&rft.aulast=Tyson&rft.aufirst=Alan&rfr_id=info%3Asid%2Ffa.wikipedia.org%3A%D9%84%D9%88%D8%AF%D9%88%DB%8C%DA%AF+%D9%81%D8%A7%D9%86+%D8%A8%D8%AA%D9%87%D9%88%D9%88%D9%86" class="Z3988"><code class="cs1-code">{{<a href="/wiki/%D8%A7%D9%84%DA%AF%D9%88:Cite_journal" title="الگو:Cite journal">cite journal</a>}}</code>: نگهداری یادکرد:تاریخ و سال (<a href="/wiki/%D8%B1%D8%AF%D9%87:%D9%86%DA%AF%D9%87%D8%AF%D8%A7%D8%B1%DB%8C_%DB%8C%D8%A7%D8%AF%DA%A9%D8%B1%D8%AF:%D8%AA%D8%A7%D8%B1%DB%8C%D8%AE_%D9%88_%D8%B3%D8%A7%D9%84" title="رده:نگهداری یادکرد:تاریخ و سال">link</a>)</li> <li><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r39868036"><cite id="CITEREFGibbs2000" class="citation book cs1">Gibbs, Christopher (2000). <a rel="nofollow" class="external text" href="https://archive.org/details/lifeofschubert00gibb">The Life of Schubert</a>. Cambridge University Press. <a href="/wiki/%D8%B4%D9%85%D8%A7%D8%B1%D9%87_%D8%A7%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86%D8%AF%D8%A7%D8%B1%D8%AF_%D8%A8%DB%8C%D9%86%E2%80%8C%D8%A7%D9%84%D9%85%D9%84%D9%84%DB%8C_%DA%A9%D8%AA%D8%A7%D8%A8" title="شماره استاندارد بین‌المللی کتاب">ISBN</a> <a href="/wiki/%D9%88%DB%8C%DA%98%D9%87:%D9%85%D9%86%D8%A7%D8%A8%D8%B9_%DA%A9%D8%AA%D8%A7%D8%A8/0-521-59426-X" title="ویژه:منابع کتاب/0-521-59426-X"><bdi>0-521-59426-X</bdi></a>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=book&rft.btitle=The+Life+of+Schubert&rft.pub=Cambridge+University+Press&rft.date=2000&rft.isbn=0-521-59426-X&rft.aulast=Gibbs&rft.aufirst=Christopher&rft_id=https%3A%2F%2Farchive.org%2Fdetails%2Flifeofschubert00gibb&rfr_id=info%3Asid%2Ffa.wikipedia.org%3A%D9%84%D9%88%D8%AF%D9%88%DB%8C%DA%AF+%D9%81%D8%A7%D9%86+%D8%A8%D8%AA%D9%87%D9%88%D9%88%D9%86" class="Z3988"></li> <li><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r39868036"><cite id="CITEREFCook1993" class="citation book cs1">Cook, Nicholas (1993). Beethoven: Symphony No. 9. Cambridge: Cambridge University Press. <a href="/wiki/%D8%B4%D9%85%D8%A7%D8%B1%D9%87_%D8%A7%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86%D8%AF%D8%A7%D8%B1%D8%AF_%D8%A8%DB%8C%D9%86%E2%80%8C%D8%A7%D9%84%D9%85%D9%84%D9%84%DB%8C_%DA%A9%D8%AA%D8%A7%D8%A8" title="شماره استاندارد بین‌المللی کتاب">ISBN</a> <a href="/wiki/%D9%88%DB%8C%DA%98%D9%87:%D9%85%D9%86%D8%A7%D8%A8%D8%B9_%DA%A9%D8%AA%D8%A7%D8%A8/0-521-39039-7" title="ویژه:منابع کتاب/0-521-39039-7"><bdi>0-521-39039-7</bdi></a>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=book&rft.btitle=Beethoven%3A+Symphony+No.+9&rft.place=Cambridge&rft.pub=Cambridge+University+Press&rft.date=1993&rft.isbn=0-521-39039-7&rft.aulast=Cook&rft.aufirst=Nicholas&rfr_id=info%3Asid%2Ffa.wikipedia.org%3A%D9%84%D9%88%D8%AF%D9%88%DB%8C%DA%AF+%D9%81%D8%A7%D9%86+%D8%A8%D8%AA%D9%87%D9%88%D9%88%D9%86" class="Z3988"></li> <li><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r39868036"><cite id="CITEREFLa_Mara1909" class="citation book cs1">La Mara (1909). <a rel="nofollow" class="external text" href="https://archive.org/details/bub_gb_V2s_AAAAMAAJ">Beethovens Unsterbliche Geliebte. Das Geheimnis der Gräfin Brunsvik und ihre Memoiren</a>. Breitkopf & Härtel.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=book&rft.btitle=Beethovens+Unsterbliche+Geliebte.+Das+Geheimnis+der+Gr%C3%A4fin+Brunsvik+und+ihre+Memoiren&rft.pub=Breitkopf+%26+H%C3%A4rtel&rft.date=1909&rft.au=La+Mara&rft_id=https%3A%2F%2Farchive.org%2Fdetails%2Fbub_gb_V2s_AAAAMAAJ&rfr_id=info%3Asid%2Ffa.wikipedia.org%3A%D9%84%D9%88%D8%AF%D9%88%DB%8C%DA%AF+%D9%81%D8%A7%D9%86+%D8%A8%D8%AA%D9%87%D9%88%D9%88%D9%86" class="Z3988"></li> <li><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r39868036"><cite id="CITEREFHolden2011" class="citation book cs1">Holden (2011). The iconic symphony: performing Beethoven's Ninth Wagner's Way. The Musical Times.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=book&rft.btitle=The+iconic+symphony%3A+performing+Beethoven%27s+Ninth+Wagner%27s+Way&rft.pub=The+Musical+Times&rft.date=2011&rft.au=Holden&rfr_id=info%3Asid%2Ffa.wikipedia.org%3A%D9%84%D9%88%D8%AF%D9%88%DB%8C%DA%AF+%D9%81%D8%A7%D9%86+%D8%A8%D8%AA%D9%87%D9%88%D9%88%D9%86" class="Z3988"></li> <li><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r39868036"><cite id="CITEREFThorneCollocott1986" class="citation book cs1">Thorne, J.O; Collocott, T.C (1986). Chambers Biographical Dictionary. Edinburgh: W & R Chambers Ltd. <a href="/wiki/%D8%B4%D9%85%D8%A7%D8%B1%D9%87_%D8%A7%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86%D8%AF%D8%A7%D8%B1%D8%AF_%D8%A8%DB%8C%D9%86%E2%80%8C%D8%A7%D9%84%D9%85%D9%84%D9%84%DB%8C_%DA%A9%D8%AA%D8%A7%D8%A8" title="شماره استاندارد بین‌المللی کتاب">ISBN</a> <a href="/wiki/%D9%88%DB%8C%DA%98%D9%87:%D9%85%D9%86%D8%A7%D8%A8%D8%B9_%DA%A9%D8%AA%D8%A7%D8%A8/978-0-550-18022-3" title="ویژه:منابع کتاب/978-0-550-18022-3"><bdi>978-0-550-18022-3</bdi></a>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=book&rft.btitle=Chambers+Biographical+Dictionary&rft.pub=Edinburgh%3A+W+%26+R+Chambers+Ltd&rft.date=1986&rft.isbn=978-0-550-18022-3&rft.aulast=Thorne&rft.aufirst=J.O&rft.au=Collocott%2C+T.C&rfr_id=info%3Asid%2Ffa.wikipedia.org%3A%D9%84%D9%88%D8%AF%D9%88%DB%8C%DA%AF+%D9%81%D8%A7%D9%86+%D8%A8%D8%AA%D9%87%D9%88%D9%88%D9%86" class="Z3988"></li> <li><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r39868036"><cite id="CITEREFWinter1994" class="citation book cs1">Winter, Robert (1994). The Beethoven quartet companion. University of California Press. <a href="/wiki/%D8%B4%D9%85%D8%A7%D8%B1%D9%87_%D8%A7%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86%D8%AF%D8%A7%D8%B1%D8%AF_%D8%A8%DB%8C%D9%86%E2%80%8C%D8%A7%D9%84%D9%85%D9%84%D9%84%DB%8C_%DA%A9%D8%AA%D8%A7%D8%A8" title="شماره استاندارد بین‌المللی کتاب">ISBN</a> <a href="/wiki/%D9%88%DB%8C%DA%98%D9%87:%D9%85%D9%86%D8%A7%D8%A8%D8%B9_%DA%A9%D8%AA%D8%A7%D8%A8/978-0-520-20420-1" title="ویژه:منابع کتاب/978-0-520-20420-1"><bdi>978-0-520-20420-1</bdi></a>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=book&rft.btitle=The+Beethoven+quartet+companion&rft.pub=University+of+California+Press&rft.date=1994&rft.isbn=978-0-520-20420-1&rft.aulast=Winter&rft.aufirst=Robert&rfr_id=info%3Asid%2Ffa.wikipedia.org%3A%D9%84%D9%88%D8%AF%D9%88%DB%8C%DA%AF+%D9%81%D8%A7%D9%86+%D8%A8%D8%AA%D9%87%D9%88%D9%88%D9%86" class="Z3988"></li> <li><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r39868036"><cite id="CITEREFSteinberg2006" class="citation book cs1">Steinberg, Michael P (2006). <a rel="nofollow" class="external text" href="https://books.google.com/books?id=Xj43LwnGAccC&pg=PA59#v=onepage&q&f=false">Listening to reason: culture, subjectivity, and nineteenth-century music</a>. University of California Press. <a href="/wiki/%D8%B4%D9%85%D8%A7%D8%B1%D9%87_%D8%A7%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86%D8%AF%D8%A7%D8%B1%D8%AF_%D8%A8%DB%8C%D9%86%E2%80%8C%D8%A7%D9%84%D9%85%D9%84%D9%84%DB%8C_%DA%A9%D8%AA%D8%A7%D8%A8" title="شماره استاندارد بین‌المللی کتاب">ISBN</a> <a href="/wiki/%D9%88%DB%8C%DA%98%D9%87:%D9%85%D9%86%D8%A7%D8%A8%D8%B9_%DA%A9%D8%AA%D8%A7%D8%A8/978-0-691-12616-6" title="ویژه:منابع کتاب/978-0-691-12616-6"><bdi>978-0-691-12616-6</bdi></a>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=book&rft.btitle=Listening+to+reason%3A+culture%2C+subjectivity%2C+and+nineteenth-century+music&rft.pub=University+of+California+Press&rft.date=2006&rft.isbn=978-0-691-12616-6&rft.aulast=Steinberg&rft.aufirst=Michael+P&rft_id=https%3A%2F%2Fbooks.google.com%2Fbooks%3Fid%3DXj43LwnGAccC%26pg%3DPA59%23v%3Donepage%26q%26f%3Dfalse&rfr_id=info%3Asid%2Ffa.wikipedia.org%3A%D9%84%D9%88%D8%AF%D9%88%DB%8C%DA%AF+%D9%81%D8%A7%D9%86+%D8%A8%D8%AA%D9%87%D9%88%D9%88%D9%86" class="Z3988"></li> <li><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r39868036"><cite id="CITEREFBurnhamSteinberg2000" class="citation book cs1">Burnham, Scott G; Steinberg, Michael P (2000). <a rel="nofollow" class="external text" href="https://books.google.com/books?id=iIAexj-DFqYC&pg=PA39#v=onepage&q&f=false">Beethoven and his world</a>. Princeton University Press. <a href="/wiki/%D8%B4%D9%85%D8%A7%D8%B1%D9%87_%D8%A7%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86%D8%AF%D8%A7%D8%B1%D8%AF_%D8%A8%DB%8C%D9%86%E2%80%8C%D8%A7%D9%84%D9%85%D9%84%D9%84%DB%8C_%DA%A9%D8%AA%D8%A7%D8%A8" title="شماره استاندارد بین‌المللی کتاب">ISBN</a> <a href="/wiki/%D9%88%DB%8C%DA%98%D9%87:%D9%85%D9%86%D8%A7%D8%A8%D8%B9_%DA%A9%D8%AA%D8%A7%D8%A8/978-0-691-07073-5" title="ویژه:منابع کتاب/978-0-691-07073-5"><bdi>978-0-691-07073-5</bdi></a>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=book&rft.btitle=Beethoven+and+his+world&rft.pub=Princeton+University+Press&rft.date=2000&rft.isbn=978-0-691-07073-5&rft.aulast=Burnham&rft.aufirst=Scott+G&rft.au=Steinberg%2C+Michael+P&rft_id=https%3A%2F%2Fbooks.google.com%2Fbooks%3Fid%3DiIAexj-DFqYC%26pg%3DPA39%23v%3Donepage%26q%26f%3Dfalse&rfr_id=info%3Asid%2Ffa.wikipedia.org%3A%D9%84%D9%88%D8%AF%D9%88%DB%8C%DA%AF+%D9%81%D8%A7%D9%86+%D8%A8%D8%AA%D9%87%D9%88%D9%88%D9%86" class="Z3988"></li></ul> </div> </div> </div> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="کتاب‌شناسی">کتاب‌شناسی</h2>[<a href="/w/index.php?title=%D9%84%D9%88%D8%AF%D9%88%DB%8C%DA%AF_%D9%81%D8%A7%D9%86_%D8%A8%D8%AA%D9%87%D9%88%D9%88%D9%86&action=edit&section=33" title="ویرایش بخش: کتاب‌شناسی">ویرایش</a>]</div> <ul><li><cite id="CITEREFدبیری1380" class="citation book">دبیری، پرویز (<bdi>۱۳۸۰</bdi>). زندگی و آثار بتهوون. اصفهان: باغ اصفهان.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=book&rft.btitle=%D8%B2%D9%86%D8%AF%DA%AF%DB%8C+%D9%88+%D8%A2%D8%AB%D8%A7%D8%B1+%D8%A8%D8%AA%D9%87%D9%88%D9%88%D9%86&rft.place=%D8%A7%D8%B5%D9%81%D9%87%D8%A7%D9%86&rft.pub=%D8%A8%D8%A7%D8%BA+%D8%A7%D8%B5%D9%81%D9%87%D8%A7%D9%86&rft.date=1380&rft.aulast=%D8%AF%D8%A8%DB%8C%D8%B1%DB%8C&rft.aufirst=%D9%BE%D8%B1%D9%88%DB%8C%D8%B2&rfr_id=info%3Asid%2Ffa.wikipedia.org%3A%D9%84%D9%88%D8%AF%D9%88%DB%8C%DA%AF+%D9%81%D8%A7%D9%86+%D8%A8%D8%AA%D9%87%D9%88%D9%88%D9%86" class="Z3988"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r28290294"></li> <li><cite id="CITEREFصفا1362" class="citation book">صفا، پری (<bdi>۱۳۶۲</bdi>). لودویگ وان بتهوون (زندگی و آثار). تهران: فاریاب.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=book&rft.btitle=%D9%84%D9%88%D8%AF%D9%88%DB%8C%DA%AF+%D9%88%D8%A7%D9%86+%D8%A8%D8%AA%D9%87%D9%88%D9%88%D9%86+%28%D8%B2%D9%86%D8%AF%DA%AF%DB%8C+%D9%88+%D8%A2%D8%AB%D8%A7%D8%B1%29&rft.place=%D8%AA%D9%87%D8%B1%D8%A7%D9%86&rft.pub=%D9%81%D8%A7%D8%B1%DB%8C%D8%A7%D8%A8&rft.date=1362&rft.aulast=%D8%B5%D9%81%D8%A7&rft.aufirst=%D9%BE%D8%B1%DB%8C&rfr_id=info%3Asid%2Ffa.wikipedia.org%3A%D9%84%D9%88%D8%AF%D9%88%DB%8C%DA%AF+%D9%81%D8%A7%D9%86+%D8%A8%D8%AA%D9%87%D9%88%D9%88%D9%86" class="Z3988"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r28290294"></li> <li><cite id="CITEREFلودویک1329" class="citation book">لودویک، امیل (<bdi>۱۳۲۹</bdi>). بتهوون. ترجمهٔ حسن صفاری. تهران: امیرکبیر.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=book&rft.btitle=%D8%A8%D8%AA%D9%87%D9%88%D9%88%D9%86&rft.place=%D8%AA%D9%87%D8%B1%D8%A7%D9%86&rft.pub=%D8%A7%D9%85%DB%8C%D8%B1%DA%A9%D8%A8%DB%8C%D8%B1&rft.date=1329&rft.aulast=%D9%84%D9%88%D8%AF%D9%88%DB%8C%DA%A9&rft.aufirst=%D8%A7%D9%85%DB%8C%D9%84&rfr_id=info%3Asid%2Ffa.wikipedia.org%3A%D9%84%D9%88%D8%AF%D9%88%DB%8C%DA%AF+%D9%81%D8%A7%D9%86+%D8%A8%D8%AA%D9%87%D9%88%D9%88%D9%86" class="Z3988"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r28290294"></li> <li><cite id="CITEREFرولان1368" class="citation book"><a href="/wiki/%D8%B1%D9%88%D9%85%D9%86_%D8%B1%D9%88%D9%84%D8%A7%D9%86" title="رومن رولان">رولان، رومن</a> (<bdi>۱۳۶۸</bdi>). زندگی بتهوون. ترجمهٔ فرهاد غبرایی. تهران: نیلوفر.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=book&rft.btitle=%D8%B2%D9%86%D8%AF%DA%AF%DB%8C+%D8%A8%D8%AA%D9%87%D9%88%D9%88%D9%86&rft.place=%D8%AA%D9%87%D8%B1%D8%A7%D9%86&rft.pub=%D9%86%DB%8C%D9%84%D9%88%D9%81%D8%B1&rft.date=1368&rft.aulast=%D8%B1%D9%88%D9%84%D8%A7%D9%86&rft.aufirst=%D8%B1%D9%88%D9%85%D9%86&rfr_id=info%3Asid%2Ffa.wikipedia.org%3A%D9%84%D9%88%D8%AF%D9%88%DB%8C%DA%AF+%D9%81%D8%A7%D9%86+%D8%A8%D8%AA%D9%87%D9%88%D9%88%D9%86" class="Z3988"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r28290294"></li> <li><cite id="CITEREFرولان1372" class="citation book"><a href="/wiki/%D8%B1%D9%88%D9%85%D9%86_%D8%B1%D9%88%D9%84%D8%A7%D9%86" title="رومن رولان">رولان، رومن</a> (<bdi>۱۳۷۲</bdi>). زندگی بتهوون. ترجمهٔ محمد مجلسی. تهران: دنیای نو.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=book&rft.btitle=%D8%B2%D9%86%D8%AF%DA%AF%DB%8C+%D8%A8%D8%AA%D9%87%D9%88%D9%88%D9%86&rft.place=%D8%AA%D9%87%D8%B1%D8%A7%D9%86&rft.pub=%D8%AF%D9%86%DB%8C%D8%A7%DB%8C+%D9%86%D9%88&rft.date=1372&rft.aulast=%D8%B1%D9%88%D9%84%D8%A7%D9%86&rft.aufirst=%D8%B1%D9%88%D9%85%D9%86&rfr_id=info%3Asid%2Ffa.wikipedia.org%3A%D9%84%D9%88%D8%AF%D9%88%DB%8C%DA%AF+%D9%81%D8%A7%D9%86+%D8%A8%D8%AA%D9%87%D9%88%D9%88%D9%86" class="Z3988"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r28290294"></li> <li><cite id="CITEREFگلسرخی1337" class="citation book">گلسرخی، ایرج (<bdi>۱۳۳۷</bdi>). بتهوون مردی که موسیقی را آزاد کرد. تهران: ابن سینا.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=book&rft.btitle=%D8%A8%D8%AA%D9%87%D9%88%D9%88%D9%86+%D9%85%D8%B1%D8%AF%DB%8C+%DA%A9%D9%87+%D9%85%D9%88%D8%B3%DB%8C%D9%82%DB%8C+%D8%B1%D8%A7+%D8%A2%D8%B2%D8%A7%D8%AF+%DA%A9%D8%B1%D8%AF&rft.place=%D8%AA%D9%87%D8%B1%D8%A7%D9%86&rft.pub=%D8%A7%D8%A8%D9%86+%D8%B3%DB%8C%D9%86%D8%A7&rft.date=1337&rft.aulast=%DA%AF%D9%84%D8%B3%D8%B1%D8%AE%DB%8C&rft.aufirst=%D8%A7%DB%8C%D8%B1%D8%AC&rfr_id=info%3Asid%2Ffa.wikipedia.org%3A%D9%84%D9%88%D8%AF%D9%88%DB%8C%DA%AF+%D9%81%D8%A7%D9%86+%D8%A8%D8%AA%D9%87%D9%88%D9%88%D9%86" class="Z3988"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r28290294"></li> <li><cite id="CITEREFسالیوان1365" class="citation book">سالیوان، ج. و.ن. (<bdi>۱۳۶۵</bdi>). سلوک روحی بتهوون. ترجمهٔ کامران فانی. تهران: آگاه.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=book&rft.btitle=%D8%B3%D9%84%D9%88%DA%A9+%D8%B1%D9%88%D8%AD%DB%8C+%D8%A8%D8%AA%D9%87%D9%88%D9%88%D9%86&rft.place=%D8%AA%D9%87%D8%B1%D8%A7%D9%86&rft.pub=%D8%A2%DA%AF%D8%A7%D9%87&rft.date=1365&rft.aulast=%D8%B3%D8%A7%D9%84%DB%8C%D9%88%D8%A7%D9%86&rft.aufirst=%D8%AC.+%D9%88.%D9%86.&rfr_id=info%3Asid%2Ffa.wikipedia.org%3A%D9%84%D9%88%D8%AF%D9%88%DB%8C%DA%AF+%D9%81%D8%A7%D9%86+%D8%A8%D8%AA%D9%87%D9%88%D9%88%D9%86" class="Z3988"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r28290294"></li> <li><cite id="CITEREFسونگ1372" class="citation book">سونگ، ا. جی. (<bdi>۱۳۷۲</bdi>). بتهوون به روایت معاصرانش. ترجمهٔ مرتضی افتخاری. تهران: آگاه.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=book&rft.btitle=%D8%A8%D8%AA%D9%87%D9%88%D9%88%D9%86+%D8%A8%D9%87+%D8%B1%D9%88%D8%A7%DB%8C%D8%AA+%D9%85%D8%B9%D8%A7%D8%B5%D8%B1%D8%A7%D9%86%D8%B4&rft.place=%D8%AA%D9%87%D8%B1%D8%A7%D9%86&rft.pub=%D8%A2%DA%AF%D8%A7%D9%87&rft.date=1372&rft.aulast=%D8%B3%D9%88%D9%86%DA%AF&rft.aufirst=%D8%A7.+%D8%AC%DB%8C.&rfr_id=info%3Asid%2Ffa.wikipedia.org%3A%D9%84%D9%88%D8%AF%D9%88%DB%8C%DA%AF+%D9%81%D8%A7%D9%86+%D8%A8%D8%AA%D9%87%D9%88%D9%88%D9%86" class="Z3988"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r28290294"></li> <li><cite id="CITEREFادوارد_کربیل1371" class="citation book">ادوارد کربیل، هنری (<bdi>۱۳۷۱</bdi>). بتهوون از زبان خودش. ترجمهٔ محسن الهامیان. تهران: روزبهان.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=book&rft.btitle=%D8%A8%D8%AA%D9%87%D9%88%D9%88%D9%86+%D8%A7%D8%B2+%D8%B2%D8%A8%D8%A7%D9%86+%D8%AE%D9%88%D8%AF%D8%B4&rft.place=%D8%AA%D9%87%D8%B1%D8%A7%D9%86&rft.pub=%D8%B1%D9%88%D8%B2%D8%A8%D9%87%D8%A7%D9%86&rft.date=1371&rft.aulast=%D8%A7%D8%AF%D9%88%D8%A7%D8%B1%D8%AF+%DA%A9%D8%B1%D8%A8%DB%8C%D9%84&rft.aufirst=%D9%87%D9%86%D8%B1%DB%8C&rfr_id=info%3Asid%2Ffa.wikipedia.org%3A%D9%84%D9%88%D8%AF%D9%88%DB%8C%DA%AF+%D9%81%D8%A7%D9%86+%D8%A8%D8%AA%D9%87%D9%88%D9%88%D9%86" class="Z3988"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r28290294"></li></ul> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="پیوند_به_بیرون">پیوند به بیرون</h2>[<a href="/w/index.php?title=%D9%84%D9%88%D8%AF%D9%88%DB%8C%DA%AF_%D9%81%D8%A7%D9%86_%D8%A8%D8%AA%D9%87%D9%88%D9%88%D9%86&action=edit&section=34" title="ویرایش بخش: پیوند به بیرون">ویرایش</a>]</div> <link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r39940593"><div class="side-box side-box-left plainlinks sistersitebox"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r38264903"> <div class="side-box-flex"> <div class="side-box-image"><img alt="" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/4a/Commons-logo.svg/30px-Commons-logo.svg.png" decoding="async" width="30" height="40" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/4a/Commons-logo.svg/45px-Commons-logo.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/4a/Commons-logo.svg/59px-Commons-logo.svg.png 2x" data-file-width="1024" data-file-height="1376" /></div> <div class="side-box-text plainlist">در <a href="/wiki/%D9%88%DB%8C%DA%A9%DB%8C%E2%80%8C%D8%A7%D9%86%D8%A8%D8%A7%D8%B1" title="ویکی‌انبار">ویکی‌انبار</a> پرونده‌هایی دربارهٔ <a href="https://commons.wikimedia.org/wiki/Category:Ludwig_van_Beethoven" class="extiw" title="commons:Category:Ludwig van Beethoven">لودویگ فان بتهوون</a> موجود است.</div></div> </div> <link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r39940593"><div class="side-box side-box-left plainlinks sistersitebox"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r38264903"> <div class="side-box-flex"> <div class="side-box-image"><img alt="" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/f/fa/Wikiquote-logo.svg/34px-Wikiquote-logo.svg.png" decoding="async" width="34" height="40" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/f/fa/Wikiquote-logo.svg/51px-Wikiquote-logo.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/f/fa/Wikiquote-logo.svg/68px-Wikiquote-logo.svg.png 2x" data-file-width="300" data-file-height="355" /></div> <div class="side-box-text plainlist">مجموعه‌ای از گفتاوردهای مربوط به <a href="https://fa.wikiquote.org/wiki/%D9%84%D9%88%D8%AF%D9%88%DB%8C%DA%AF_%D9%81%D8%A7%D9%86_%D8%A8%D8%AA%D9%87%D9%88%D9%88%D9%86" class="extiw" title="q:لودویگ فان بتهوون">لودویگ فان بتهوون</a> در ویکی‌گفتاورد موجود است.</div></div> </div> <link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r39940593"><div class="side-box side-box-left plainlinks sistersitebox"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r38264903"> <div class="side-box-flex"> <div class="side-box-image"><img alt="" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/4c/Wikisource-logo.svg/38px-Wikisource-logo.svg.png" decoding="async" width="38" height="40" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/4c/Wikisource-logo.svg/57px-Wikisource-logo.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/4c/Wikisource-logo.svg/76px-Wikisource-logo.svg.png 2x" data-file-width="410" data-file-height="430" /></div> <div class="side-box-text plainlist"><a href="/wiki/%D9%88%DB%8C%DA%A9%DB%8C%E2%80%8C%D9%86%D8%A8%D8%B4%D8%AA%D9%87" title="ویکی‌نبشته">ویکی‌نبشته</a> حاوی متنی از <a href="/wiki/%D9%88%DB%8C%D8%B1%D8%A7%DB%8C%D8%B4_%DB%8C%D8%A7%D8%B2%D8%AF%D9%87%D9%85_%D8%AF%D8%A7%D9%86%D8%B4%D9%86%D8%A7%D9%85%D9%87_%D8%A8%D8%B1%DB%8C%D8%AA%D8%A7%D9%86%DB%8C%DA%A9%D8%A7" title="ویرایش یازدهم دانشنامه بریتانیکا">ویرایش یازدهم دانشنامه بریتانیکا</a> «<a href="https://en.wikisource.org/wiki/1911_Encyclop%C3%A6dia_Britannica/Beethoven,_Ludwig_van" class="extiw" title="wikisource:1911 Encyclopædia Britannica/Beethoven, Ludwig van">Beethoven, Ludwig van</a>» است.</div></div> </div> <ul><li><a rel="nofollow" class="external text" href="https://curlie.org/Arts/Music/Composition/Composers/B/Beethoven%2C_Ludwig_van/">لودویگ فان بتهوون</a> در <a href="/wiki/%D8%AF%DB%8C%E2%80%8C%D9%85%D9%88%D8%B2" title="دی‌موز">کرلی</a></li> <li><a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.gutenberg.org/author/Beethoven,+Ludwig+van">کارهای لودویگ فان بتهوون</a> در <a href="/wiki/%D9%BE%D8%B1%D9%88%DA%98%D9%87_%DA%AF%D9%88%D8%AA%D9%86%D8%A8%D8%B1%DA%AF" title="پروژه گوتنبرگ">پروژه گوتنبرگ</a></li> <li><a rel="nofollow" class="external text" href="//archive.org/search.php?query=%28subject%3A%22Beethoven%2C%20Ludwig%20van%22%20OR%20subject%3A%22Beethoven%2C%20Ludwig%20v%2E%22%20OR%20subject%3A%22Beethoven%2C%20L%2E%20v%2E%22%20OR%20subject%3A%22Ludwig%20van%20Beethoven%22%20OR%20subject%3A%22Ludwig%20v%2E%20Beethoven%22%20OR%20subject%3A%22L%2E%20v%2E%20Beethoven%22%20OR%20subject%3A%22Beethoven%2C%20Ludwig%22%20OR%20subject%3A%22Ludwig%20Beethoven%22%20OR%20creator%3A%22Ludwig%20van%20Beethoven%22%20OR%20creator%3A%22Ludwig%20v%2E%20Beethoven%22%20OR%20creator%3A%22L%2E%20v%2E%20Beethoven%22%20OR%20creator%3A%22L%2E%20van%20Beethoven%22%20OR%20creator%3A%22Beethoven%2C%20Ludwig%20van%22%20OR%20creator%3A%22Beethoven%2C%20Ludwig%20v%2E%22%20OR%20creator%3A%22Beethoven%2C%20L%2E%20v%2E%22%20OR%20creator%3A%22Beethoven%2C%20L%2E%20van%22%20OR%20creator%3A%22Ludwig%20Beethoven%22%20OR%20creator%3A%22Beethoven%2C%20Ludwig%22%20OR%20title%3A%22Ludwig%20van%20Beethoven%22%20OR%20title%3A%22Ludwig%20v%2E%20Beethoven%22%20OR%20title%3A%22L%2E%20v%2E%20Beethoven%22%20OR%20title%3A%22Ludwig%20Beethoven%22%20OR%20description%3A%22Ludwig%20van%20Beethoven%22%20OR%20description%3A%22Ludwig%20v%2E%20Beethoven%22%20OR%20description%3A%22L%2E%20v%2E%20Beethoven%22%20OR%20description%3A%22Beethoven%2C%20Ludwig%20van%22%20OR%20description%3A%22Beethoven%2C%20Ludwig%20v%2E%22%20OR%20description%3A%22Ludwig%20Beethoven%22%20OR%20description%3A%22Beethoven%2C%20Ludwig%22%29%20OR%20%28%221770-1827%22%20AND%20Beethoven%29">آثار نوشته‌شده یا دربارهٔ لودویگ فان بتهوون</a> در <a href="/wiki/%D8%A8%D8%A7%DB%8C%DA%AF%D8%A7%D9%86%DB%8C_%D8%A7%DB%8C%D9%86%D8%AA%D8%B1%D9%86%D8%AA" title="بایگانی اینترنت">بایگانی اینترنت</a></li> <li><a rel="nofollow" class="external text" href="https://librivox.org/author/4437">آثار لودویگ فان بتهوون</a> در <a href="/wiki/%D9%84%DB%8C%D8%A8%D8%B1%DB%8C%E2%80%8C%D9%88%D8%A7%DA%A9%D8%B3" title="لیبری‌واکس">لیبری‌واکس</a> (کتابخانهٔ صوتی با مالکیت عمومی) <img alt="" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/2/21/Speaker_Icon.svg/15px-Speaker_Icon.svg.png" decoding="async" width="15" height="15" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/2/21/Speaker_Icon.svg/23px-Speaker_Icon.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/2/21/Speaker_Icon.svg/30px-Speaker_Icon.svg.png 2x" data-file-width="500" data-file-height="500" /></li> <li><a href="https://imslp.org/wiki/Category:Beethoven,_Ludwig_van" class="extiw" title="scores:Category:Beethoven, Ludwig van">نت‌های رایگان اثرِ لودویگ فان بتهوون</a> در <a href="/wiki/%D9%BE%D8%B1%D9%88%DA%98%D9%87_%D8%A8%DB%8C%D9%86%E2%80%8C%D8%A7%D9%84%D9%85%D9%84%D9%84%DB%8C_%DA%A9%D8%AA%D8%A7%D8%A8%D8%AE%D8%A7%D9%86%D9%87_%D9%86%D8%AA%E2%80%8C%D9%87%D8%A7%DB%8C_%D9%85%D9%88%D8%B3%DB%8C%D9%82%DB%8C" title="پروژه بین‌المللی کتابخانه نت‌های موسیقی">پروژه بین‌المللی کتابخانه نت‌های موسیقی</a> (IMSLP)</li> <li class="mw-empty-elt"></li> <li><a href="https://www.cpdl.org/wiki/index.php/%D9%84%D9%88%D8%AF%D9%88%DB%8C%DA%AF_%D9%81%D8%A7%D9%86_%D8%A8%D8%AA%D9%87%D9%88%D9%88%D9%86" class="extiw" title="choralwiki:لودویگ فان بتهوون">نت‌های رایگان اثر لودویگ فان بتهوون</a> در <a href="/wiki/%DA%A9%D8%AA%D8%A7%D8%A8%D8%AE%D8%A7%D9%86%D9%87_%D9%85%D9%88%D8%B3%DB%8C%D9%82%DB%8C_%DA%A9%D8%B1%D8%A7%D9%84_%D8%A8%D8%A7_%D9%85%D8%A7%D9%84%DA%A9%DB%8C%D8%AA_%D8%B9%D9%85%D9%88%D9%85%DB%8C" title="کتابخانه موسیقی کرال با مالکیت عمومی">کتابخانه موسیقی کرال با مالکیت عمومی</a> (کُرال‌ویکی)</li></ul> <div class="navbox-styles"><style data-mw-deduplicate="TemplateStyles:r40355799">.mw-parser-output .hlist dl,.mw-parser-output .hlist ol,.mw-parser-output .hlist ul{margin:0;padding:0}.mw-parser-output .hlist dd,.mw-parser-output .hlist dt,.mw-parser-output .hlist li{margin:0;display:inline}.mw-parser-output .hlist.inline,.mw-parser-output .hlist.inline dl,.mw-parser-output .hlist.inline ol,.mw-parser-output .hlist.inline ul,.mw-parser-output .hlist dl dl,.mw-parser-output .hlist dl ol,.mw-parser-output .hlist dl ul,.mw-parser-output .hlist ol dl,.mw-parser-output .hlist ol ol,.mw-parser-output .hlist ol ul,.mw-parser-output .hlist ul dl,.mw-parser-output .hlist ul ol,.mw-parser-output .hlist ul ul{display:inline}.mw-parser-output .hlist .mw-empty-li{display:none}.mw-parser-output .hlist dt::after{content:": "}.mw-parser-output .hlist dd::after,.mw-parser-output .hlist li::after{content:" · ";font-weight:bold}.mw-parser-output .hlist dd:last-child::after,.mw-parser-output .hlist dt:last-child::after,.mw-parser-output .hlist li:last-child::after{content:none}.mw-parser-output .hlist dd dd:first-child::before,.mw-parser-output .hlist dd dt:first-child::before,.mw-parser-output .hlist dd li:first-child::before,.mw-parser-output .hlist dt dd:first-child::before,.mw-parser-output .hlist dt dt:first-child::before,.mw-parser-output .hlist dt li:first-child::before,.mw-parser-output .hlist li dd:first-child::before,.mw-parser-output .hlist li dt:first-child::before,.mw-parser-output .hlist li li:first-child::before{content:" (";font-weight:normal}.mw-parser-output .hlist dd dd:last-child::after,.mw-parser-output .hlist dd dt:last-child::after,.mw-parser-output .hlist dd li:last-child::after,.mw-parser-output .hlist dt dd:last-child::after,.mw-parser-output .hlist dt dt:last-child::after,.mw-parser-output .hlist dt li:last-child::after,.mw-parser-output .hlist li dd:last-child::after,.mw-parser-output .hlist li dt:last-child::after,.mw-parser-output .hlist li li:last-child::after{content:")";font-weight:normal}.mw-parser-output .hlist ol{counter-reset:listitem}.mw-parser-output .hlist ol>li{counter-increment:listitem}.mw-parser-output .hlist ol>li::before{content:" "counter(listitem)"\a0 "}.mw-parser-output .hlist dd ol>li:first-child::before,.mw-parser-output .hlist dt ol>li:first-child::before,.mw-parser-output .hlist li ol>li:first-child::before{content:" ("counter(listitem)"\a0 "}</style><style data-mw-deduplicate="TemplateStyles:r39648996">.mw-parser-output .navbox{box-sizing:border-box;border:1px solid #a2a9b1;width:100%;clear:both;font-size:88%;text-align:center;padding:1px;margin:1em auto 0}.mw-parser-output .navbox .navbox{margin-top:0}.mw-parser-output .navbox+.navbox,.mw-parser-output .navbox+.navbox-styles+.navbox{margin-top:-1px}.mw-parser-output .navbox-inner,.mw-parser-output .navbox-subgroup{width:100%}.mw-parser-output .navbox-group,.mw-parser-output .navbox-title,.mw-parser-output .navbox-abovebelow{padding:0.25em 1em;line-height:1.5em;text-align:center}.mw-parser-output .navbox-group{white-space:nowrap;text-align:right}.mw-parser-output .navbox,.mw-parser-output .navbox-subgroup{background-color:#f8f9fa}.mw-parser-output .navbox-list{line-height:1.5em;border-color:#f8f9fa}.mw-parser-output .navbox-list-with-group{text-align:right;border-left-width:2px;border-right-style:solid}.mw-parser-output tr+tr>.navbox-abovebelow,.mw-parser-output tr+tr>.navbox-group,.mw-parser-output tr+tr>.navbox-image,.mw-parser-output tr+tr>.navbox-list{border-top:2px solid #f8f9fa}.mw-parser-output .navbox-title{background-color:#b3ccff}.mw-parser-output .navbox-abovebelow,.mw-parser-output .navbox-group,.mw-parser-output .navbox-subgroup .navbox-title{background-color:#dbe7ff}.mw-parser-output .navbox-subgroup .navbox-group,.mw-parser-output .navbox-subgroup .navbox-abovebelow{background-color:#e5edff}.mw-parser-output .navbox-even{background-color:#f8f9fa}.mw-parser-output .navbox-odd{background-color:transparent}.mw-parser-output .navbox .hlist td dl,.mw-parser-output .navbox .hlist td ol,.mw-parser-output .navbox .hlist td ul,.mw-parser-output .navbox td.hlist dl,.mw-parser-output .navbox td.hlist ol,.mw-parser-output .navbox td.hlist ul{padding:0.125em 0}.mw-parser-output .navbox .navbar{display:block;font-size:100%}.mw-parser-output .navbox-title .navbar{float:right;text-align:right;margin-left:0.5em}.mw-parser-output .navbox-list li{unicode-bidi:isolate}</style></div><div role="navigation" class="navbox" aria-labelledby="لودویگ_فان_بتهوون" style="padding:3px"><table class="nowraplinks hlist mw-collapsible autocollapse navbox-inner" style="border-spacing:0;background:transparent;color:inherit"><tbody><tr><th scope="col" class="navbox-title" colspan="2"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r40355799"><style data-mw-deduplicate="TemplateStyles:r40261389">.mw-parser-output .navbar{display:inline;font-size:88%;font-weight:normal}.mw-parser-output .navbar-collapse{float:right;text-align:right}.mw-parser-output .navbar-boxtext{word-spacing:0}.mw-parser-output .navbar ul{display:inline-block;white-space:nowrap;line-height:inherit}.mw-parser-output .navbar-brackets::before{margin-left:-0.125em;content:"[ "}.mw-parser-output .navbar-brackets::after{margin-right:-0.125em;content:" ]"}.mw-parser-output .navbar li{word-spacing:-0.125em}.mw-parser-output .navbar a>span,.mw-parser-output .navbar a>abbr{text-decoration:inherit}.mw-parser-output .navbar-mini abbr{font-variant:small-caps;border-bottom:none;text-decoration:none;cursor:inherit}.mw-parser-output .navbar-ct-full{font-size:114%;margin:0 7em}.mw-parser-output .navbar-ct-mini{font-size:114%;margin:0 4em}html.skin-theme-clientpref-night .mw-parser-output .navbar li a abbr{color:var(--color-base)!important}@media(prefers-color-scheme:dark){html.skin-theme-clientpref-os .mw-parser-output .navbar li a abbr{color:var(--color-base)!important}}@media print{.mw-parser-output .navbar{display:none!important}}</style><div class="navbar plainlinks hlist navbar-mini"><ul><li class="nv-نمایش"><a href="/w/index.php?title=%D8%A7%D9%84%DA%AF%D9%88:Ludwig_van_Beethoven&action=edit&redlink=1" class="new" title="الگو:Ludwig van Beethoven (صفحه وجود ندارد)"><abbr title="مشاهدهٔ این الگو">ن</abbr></a></li><li class="nv-بحث"><a href="/w/index.php?title=%D8%A8%D8%AD%D8%AB_%D8%A7%D9%84%DA%AF%D9%88:Ludwig_van_Beethoven&action=edit&redlink=1" class="new" title="بحث الگو:Ludwig van Beethoven (صفحه وجود ندارد)"><abbr title="بحث پیرامون این الگو">ب</abbr></a></li><li class="nv-ویرایش"><a href="/wiki/%D9%88%DB%8C%DA%98%D9%87:%D9%88%DB%8C%D8%B1%D8%A7%DB%8C%D8%B4_%D8%B5%D9%81%D8%AD%D9%87/%D8%A7%D9%84%DA%AF%D9%88:Ludwig_van_Beethoven" title="ویژه:ویرایش صفحه/الگو:Ludwig van Beethoven"><abbr title="ویرایش کردن این الگو">و</abbr></a></li></ul></div><div id="لودویگ_فان_بتهوون" style="font-size:114%;margin:0 4em"><a class="mw-selflink selflink">لودویگ فان بتهوون</a></div></th></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%">زندگی</th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-odd" style="width:100%;padding:0"><div style="padding:0 0.25em"> <ul><li><a class="mw-selflink selflink">لودویگ فان بتهوون</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%AE%D8%A7%D9%86%D9%87_%D8%A8%D8%AA%D9%87%D9%88%D9%88%D9%86" title="خانه بتهوون">خانهٔ بتهوون (محل تولد)</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=%D9%85%D8%B9%D8%A7%D8%B5%D8%B1%D8%A7%D9%86_%D8%A8%D8%AA%D9%87%D9%88%D9%88%D9%86&action=edit&redlink=1" class="new" title="معاصران بتهوون (صفحه وجود ندارد)">معاصران بتهوون</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=%D9%85%D8%B1%DA%AF_%D8%A8%D8%AA%D9%87%D9%88%D9%88%D9%86&action=edit&redlink=1" class="new" title="مرگ بتهوون (صفحه وجود ندارد)">مرگ بتهوون</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%88%D8%B5%DB%8C%D8%AA%E2%80%8C%D9%86%D8%A7%D9%85%D9%87_%D9%87%D8%A7%DB%8C%D9%84%DB%8C%DA%AF%D9%86%D8%B4%D8%AA%D8%A7%D8%AA" title="وصیت‌نامه هایلیگنشتات">وصیت‌نامهٔ هایلیگِنْشتات</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=%D9%85%DA%A9%D8%A7%D9%86%E2%80%8C%D9%87%D8%A7%DB%8C_%D8%AA%D8%A7%D8%B1%DB%8C%D8%AE%DB%8C_%D9%85%D8%B1%D8%AA%D8%A8%D8%B7_%D8%A8%D8%A7_%D8%A8%D8%AA%D9%87%D9%88%D9%88%D9%86&action=edit&redlink=1" class="new" title="مکان‌های تاریخی مرتبط با بتهوون (صفحه وجود ندارد)">مکان‌های تاریخی مرتبط با بتهوون</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%A8%D8%AA%D9%87%D9%88%D9%88%D9%86_%D9%88_%D9%85%D9%88%D8%AA%D8%B3%D8%A7%D8%B1%D8%AA" title="بتهوون و موتسارت">بتهوون و موتسارت</a></li></ul> </div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%">خانواده و اقوام</th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-even" style="width:100%;padding:0"><div style="padding:0 0.25em"> <ul><li><a href="/wiki/%DB%8C%D9%88%D9%87%D8%A7%D9%86_%D9%81%D8%A7%D9%86_%D8%A8%D8%AA%D9%87%D9%88%D9%88%D9%86" title="یوهان فان بتهوون">یوهان فان بتهوون</a> (پدر)</li> <li><a href="/wiki/%D9%85%D8%A7%D8%B1%DB%8C%D8%A7_%D9%85%D8%A7%DA%AF%D8%AF%D8%A7%D9%84%D9%86%D8%A7_%DA%A9%D9%88%D8%B1%DB%8C%D8%B4" title="ماریا ماگدالنا کوریش">ماریا ماگدالنا کِوِریش فان بتهوون</a> (مادر)</li> <li><a href="/wiki/%DB%8C%D9%88%D9%87%D8%A7%D9%86%D8%A7_%D9%81%D8%A7%D9%86_%D8%A8%D8%AA%D9%87%D9%88%D9%88%D9%86" title="یوهانا فان بتهوون">یوهانا</a> (زنِ برادر)</li> <li><a href="/wiki/%DA%A9%D8%A7%D8%B3%D9%BE%D8%A7%D8%B1_%D8%A2%D9%86%D8%AA%D9%88%D9%86_%DA%A9%D8%A7%D8%B1%D9%84_%D9%81%D8%A7%D9%86_%D8%A8%D8%AA%D9%87%D9%88%D9%88%D9%86" title="کاسپار آنتون کارل فان بتهوون">کاسپار</a> (برادر)</li> <li><a href="/wiki/%D9%84%D9%88%D8%AF%D9%88%DB%8C%DA%AF_%D9%81%D8%A7%D9%86_%D8%A8%D8%AA%D9%87%D9%88%D9%88%D9%86_(%DB%B1%DB%B7%DB%B1%DB%B2%E2%80%93%DB%B1%DB%B7%DB%B7%DB%B3)" title="لودویگ فان بتهوون (۱۷۱۲–۱۷۷۳)">لودویگ فان بتهوون (۱۷۱۲–۱۷۷۳)</a> (پدربزرگ)</li></ul> </div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%">موسیقی</th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-odd" style="width:100%;padding:0"><div style="padding:0 0.25em"> <ul><li><a href="/w/index.php?title=%D8%A8%D8%AA%D9%87%D9%88%D9%88%D9%86_%D9%88_%D8%AF%D9%88_%D9%85%DB%8C%D9%86%D9%88%D8%B1&action=edit&redlink=1" class="new" title="بتهوون و دو مینور (صفحه وجود ندارد)">بتهوون و دو مینور</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%81%D9%87%D8%B1%D8%B3%D8%AA_%D8%A8%DB%8C%D8%A7%D9%85%D9%88%D9%86%D8%AA%DB%8C" title="فهرست بیامونتی">فهرست بیامونتی</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=%D9%86%D8%B3%D8%AE%D9%87%E2%80%8C%D9%87%D8%A7%DB%8C_%DA%A9%D8%A7%D9%85%D9%84_%D8%A2%D8%AB%D8%A7%D8%B1_%D8%A8%D8%AA%D9%87%D9%88%D9%88%D9%86&action=edit&redlink=1" class="new" title="نسخه‌های کامل آثار بتهوون (صفحه وجود ندارد)">نسخه‌های کامل آثار بتهوون</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=%D8%B3%D8%A8%DA%A9_%D9%85%D9%88%D8%B3%DB%8C%D9%82%DB%8C_%D8%A8%D8%AA%D9%87%D9%88%D9%88%D9%86&action=edit&redlink=1" class="new" title="سبک موسیقی بتهوون (صفحه وجود ندارد)">سبک موسیقی بتهوون</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%88%D9%88_(%D8%A8%D8%AA%D9%87%D9%88%D9%88%D9%86)" title="وو (بتهوون)">وو (بتهوون)</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=%DA%A9%D8%A7%D8%AA%D8%A7%D9%84%D9%88%DA%AF%E2%80%8C%D9%87%D8%A7%DB%8C_%D8%A2%D8%AB%D8%A7%D8%B1_%D8%A8%D8%AA%D9%87%D9%88%D9%88%D9%86&action=edit&redlink=1" class="new" title="کاتالوگ‌های آثار بتهوون (صفحه وجود ندارد)">کاتالوگ‌های آثار بتهوون</a></li></ul> </div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%">فیلم‌های فرهنگی</th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-even" style="width:100%;padding:0"><div style="padding:0 0.25em"> <ul><li><a href="/wiki/%D8%B2%D9%86%D8%AF%DA%AF%DB%8C_%D8%A8%D8%AA%D9%87%D9%88%D9%88%D9%86_(%D9%81%DB%8C%D9%84%D9%85)" title="زندگی بتهوون (فیلم)">زندگی بتهوون</a> (۱۹۲۷)</li> <li><a href="/w/index.php?title=%D8%A7%D8%B1%D9%88%D8%A6%DB%8C%DA%A9%D8%A7_(%D9%81%DB%8C%D9%84%D9%85_%DB%B1%DB%B9%DB%B4%DB%B9)&action=edit&redlink=1" class="new" title="اروئیکا (فیلم ۱۹۴۹) (صفحه وجود ندارد)">اروئیکا (فیلم ۱۹۴۹)</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%84%D9%88%D8%AF%D9%88%DB%8C%DA%AF_%D9%81%D8%A7%D9%86_(%D9%81%DB%8C%D9%84%D9%85)" title="لودویگ فان (فیلم)">لودویگ فان</a> (۱۹۶۹)</li> <li><a href="/wiki/%D9%85%D8%B9%D8%B4%D9%88%D9%82_%D8%AC%D8%A7%D9%88%D8%AF%D8%A7%D9%86_(%D9%81%DB%8C%D9%84%D9%85)" title="معشوق جاودان (فیلم)">معشوق جاودان</a> (۱۹۹۴)</li> <li><a href="/w/index.php?title=%D8%A7%D8%B1%D9%88%D8%A6%DB%8C%DA%A9%D8%A7_(%D9%81%DB%8C%D9%84%D9%85_%DB%B2%DB%B0%DB%B0%DB%B3)&action=edit&redlink=1" class="new" title="اروئیکا (فیلم ۲۰۰۳) (صفحه وجود ندارد)">اروئیکا (فیلم ۲۰۰۳)</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%B1%D9%88%D9%86%D9%88%DB%8C%D8%B3%DB%8C_%D8%A8%D8%B1%D8%A7%DB%8C_%D8%A8%D8%AA%D9%87%D9%88%D9%88%D9%86" title="رونویسی برای بتهوون">نسخه‌برداری بتهوون</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=%D8%A8%D8%AA%D9%87%D9%88%D9%88%D9%86_%D8%AF%D8%B1_%D9%81%DB%8C%D9%84%D9%85&action=edit&redlink=1" class="new" title="بتهوون در فیلم (صفحه وجود ندارد)">بتهوون در فیلم</a></li></ul> </div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%">یادبودها</th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-odd" style="width:100%;padding:0"><div style="padding:0 0.25em"> <ul><li><a href="/wiki/%D8%A8%D8%AA%D9%87%D9%88%D9%88%D9%86_%DB%B1%DB%B8%DB%B1%DB%B5" title="بتهوون ۱۸۱۵">بتهوون ۱۸۱۵</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=%D8%A8%D8%AA%D9%87%D9%88%D9%88%D9%86_(%DA%A9%D8%A7%D8%B1%D8%AA%D8%B1)&action=edit&redlink=1" class="new" title="بتهوون (کارتر) (صفحه وجود ندارد)">بتهوون (کارتر)</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=%D8%AA%D8%A7%D9%84%D8%A7%D8%B1_%D8%A8%D8%AA%D9%87%D9%88%D9%88%D9%86_(%D8%A8%D9%88%D8%B3%D8%AA%D9%88%D9%86)&action=edit&redlink=1" class="new" title="تالار بتهوون (بوستون) (صفحه وجود ندارد)">تالار بتهوون (بوستون)</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=%D8%AA%D8%A7%D9%84%D8%A7%D8%B1_%D8%A8%D8%AA%D9%87%D9%88%D9%88%D9%86_(%D8%A8%D9%86)&action=edit&redlink=1" class="new" title="تالار بتهوون (بن) (صفحه وجود ندارد)">تالار بتهوون (بن)</a></li> <li><a href="/wiki/%DB%8C%D8%A7%D8%AF%D8%A8%D9%88%D8%AF_%D8%A8%D8%AA%D9%87%D9%88%D9%88%D9%86-%D9%87%D8%A7%DB%8C%D8%AF%D9%86-%D9%85%D9%88%D8%AA%D8%B3%D8%A7%D8%B1%D8%AA" title="یادبود بتهوون-هایدن-موتسارت">یادبود بتهوون-هایدن-موتسارت</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=%DB%8C%D8%A7%D8%AF%D8%A8%D9%88%D8%AF_%D8%A8%D8%AA%D9%87%D9%88%D9%88%D9%86_(%D8%A8%D9%86)&action=edit&redlink=1" class="new" title="یادبود بتهوون (بن) (صفحه وجود ندارد)">یادبود بتهوون (بن)</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=%D8%B4%D8%A8%D9%87%E2%80%8C%D8%AC%D8%B2%DB%8C%D8%B1%D9%87_%D8%A8%D8%AA%D9%87%D9%88%D9%88%D9%86&action=edit&redlink=1" class="new" title="شبه‌جزیره بتهوون (صفحه وجود ندارد)">شبه‌جزیرهٔ بتهوون</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=%DA%86%D9%87%D8%A7%D8%B1%DA%AF%D9%88%D8%B4_%D8%A8%D8%AA%D9%87%D9%88%D9%88%D9%86&action=edit&redlink=1" class="new" title="چهارگوش بتهوون (صفحه وجود ندارد)">چهارگوش بتهوون</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=%D9%81%D9%87%D8%B1%D8%B3%D8%AA_%D8%AA%D9%86%D8%AF%DB%8C%D8%B3%E2%80%8C%D9%87%D8%A7%DB%8C_%D8%A8%D8%AA%D9%87%D9%88%D9%88%D9%86&action=edit&redlink=1" class="new" title="فهرست تندیس‌های بتهوون (صفحه وجود ندارد)">فهرست تندیس‌های بتهوون</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=%D8%B2%D8%A7%D8%AF%DA%AF%D8%A7%D9%87_%D9%85%D8%A7%D8%AF%D8%B1_%D8%A8%D8%AA%D9%87%D9%88%D9%88%D9%86&action=edit&redlink=1" class="new" title="زادگاه مادر بتهوون (صفحه وجود ندارد)">زادگاه مادر بتهوون</a></li></ul> </div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%">سایر مقاله‌های مرتبط</th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-even" style="width:100%;padding:0"><div style="padding:0 0.25em"> <ul><li><a href="/w/index.php?title=%D8%A7%D9%86%D9%81%D8%AC%D8%A7%D8%B1_%D8%A8%D8%AA%D9%87%D9%88%D9%88%D9%86%DB%8C&action=edit&redlink=1" class="new" title="انفجار بتهوونی (صفحه وجود ندارد)">انفجار بتهوونی</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=%DA%A9%D9%86%D8%B3%D8%B1%D8%AA_%D8%A8%D8%AA%D9%87%D9%88%D9%88%D9%86_(%DB%B2%DB%B2_%D8%AF%D8%B3%D8%A7%D9%85%D8%A8%D8%B1_%DB%B1%DB%B8%DB%B0%DB%B8)&action=edit&redlink=1" class="new" title="کنسرت بتهوون (۲۲ دسامبر ۱۸۰۸) (صفحه وجود ندارد)">کنسرت بتهوون (۲۲ دسامبر ۱۸۰۸)</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=%D8%A8%D8%AA%D9%87%D9%88%D9%88%D9%86_%D9%81%D8%B1%DB%8C%D8%B2%D9%87&action=edit&redlink=1" class="new" title="بتهوون فریزه (صفحه وجود ندارد)">بتهوون فریزه</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=%D8%A8%D8%AA%D9%87%D9%88%D9%88%D9%86_(%D9%85%D9%87%D9%84%D8%B1%D8%8C_%DB%B1%DB%B8%DB%B0%DB%B4%E2%80%93%DB%B1%DB%B8%DB%B0%DB%B5)&action=edit&redlink=1" class="new" title="بتهوون (مهلر، ۱۸۰۴–۱۸۰۵) (صفحه وجود ندارد)">بتهوون (مِهلر، ۱۸۰۴–۱۸۰۵)</a> (<a href="/w/index.php?title=%D9%86%D8%B3%D8%AE%D9%87_%D8%AA%D8%A7%DB%8C%D8%B1&action=edit&redlink=1" class="new" title="نسخه تایر (صفحه وجود ندارد)">نسخهٔ تایر</a>)</li> <li><a href="/w/index.php?title=%D8%AA%D8%B1%DB%8C%D9%88%DB%8C_%D9%BE%D8%B1%D9%88%DA%98%D9%87_%D8%A8%D8%AA%D9%87%D9%88%D9%88%D9%86&action=edit&redlink=1" class="new" title="تریوی پروژه بتهوون (صفحه وجود ندارد)">تریوی پروژه بتهوون</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=%D8%A7%D9%86%D8%AC%D9%85%D9%86_%DA%A9%D9%88%D8%A7%D8%B1%D8%AA%D8%AA_%D8%A8%D8%AA%D9%87%D9%88%D9%88%D9%86&action=edit&redlink=1" class="new" title="انجمن کوارتت بتهوون (صفحه وجود ندارد)">انجمن کوارتت بتهوون</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=%D8%B4%D8%A8%D9%87%E2%80%8C%D8%AC%D8%B2%DB%8C%D8%B1%D9%87_%D8%A7%D8%B1%D9%88%D8%A6%DB%8C%DA%A9%D8%A7&action=edit&redlink=1" class="new" title="شبه‌جزیره اروئیکا (صفحه وجود ندارد)">شبه‌جزیرهٔ اروئیکا</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=%D9%85%D8%B1%DA%A9%D8%B2_%D8%A8%D8%AA%D9%87%D9%88%D9%88%D9%86%E2%80%8C%D8%B4%D9%86%D8%A7%D8%B3%DB%8C_%D8%A7%DB%8C%D8%B1%D8%A7_%D8%A7%D9%81._%D8%A8%D8%B1%DB%8C%D9%84%DB%8C%D8%A7%D9%86%D8%AA&action=edit&redlink=1" class="new" title="مرکز بتهوون‌شناسی ایرا اف. بریلیانت (صفحه وجود ندارد)">مرکز بتهوون‌شناسی ایرا اف. بریلیانت</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%BE%D8%B1%D8%AA%D8%B1%D9%87_%D8%A8%D8%AA%D9%87%D9%88%D9%88%D9%86" title="پرتره بتهوون">پرترهٔ بتهوون</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=%D9%85%D8%AC%D8%B3%D9%85%D9%87%E2%80%8C%D8%B3%D8%A7%D8%B2%DB%8C_%D8%A7%D8%B2_%D8%A8%D8%AA%D9%87%D9%88%D9%88%D9%86&action=edit&redlink=1" class="new" title="مجسمه‌سازی از بتهوون (صفحه وجود ندارد)">مجسمه‌سازی از بتهوون</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=%D8%B3%D9%87_%C2%AB%D8%A8%C2%BB&action=edit&redlink=1" class="new" title="سه «ب» (صفحه وجود ندارد)">سه «ب»</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%A8%D8%AA%D9%87%D9%88%D9%88%D9%86_(%DA%A9%D8%AA%D8%A7%D8%A8)" title="بتهوون (کتاب)">بتهوون (کتاب)</a></li></ul> </div></td></tr><tr><td class="navbox-abovebelow" colspan="2"><div><a href="/wiki/%D9%BE%D8%B1%D9%88%D9%86%D8%AF%D9%87:Symbol_list_class.svg" class="mw-file-description" title="مقالهٔ درجه فهرست"><img alt="" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/d/db/Symbol_list_class.svg/16px-Symbol_list_class.svg.png" decoding="async" width="16" height="16" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/d/db/Symbol_list_class.svg/23px-Symbol_list_class.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/d/db/Symbol_list_class.svg/31px-Symbol_list_class.svg.png 2x" data-file-width="180" data-file-height="185" /></a> <a href="/wiki/%D9%81%D9%87%D8%B1%D8%B3%D8%AA_%D8%A2%D8%AB%D8%A7%D8%B1_%D9%84%D9%88%D8%AF%D9%88%DB%8C%DA%AF_%D9%81%D8%A7%D9%86_%D8%A8%D8%AA%D9%87%D9%88%D9%88%D9%86" title="فهرست آثار لودویگ فان بتهوون">فهرست آثار بتهوون</a> <a href="/wiki/%D9%BE%D8%B1%D9%88%D9%86%D8%AF%D9%87:Symbol_category_class.svg" class="mw-file-description" title="رده"><img alt="" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/9/96/Symbol_category_class.svg/16px-Symbol_category_class.svg.png" decoding="async" width="16" height="16" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/9/96/Symbol_category_class.svg/23px-Symbol_category_class.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/9/96/Symbol_category_class.svg/31px-Symbol_category_class.svg.png 2x" data-file-width="180" data-file-height="185" /></a> <a href="/wiki/%D8%B1%D8%AF%D9%87:%D8%A2%D8%AB%D8%A7%D8%B1_%D9%84%D9%88%D8%AF%D9%88%DB%8C%DA%AF_%D9%81%D8%A7%D9%86_%D8%A8%D8%AA%D9%87%D9%88%D9%88%D9%86" title="رده:آثار لودویگ فان بتهوون">رده:آثار بتهوون</a></div></td></tr></tbody></table></div> <div class="navbox-styles"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r40355799"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r39648996"></div><div role="navigation" class="navbox" aria-labelledby="رمانتیسم" style="padding:3px"><table class="nowraplinks mw-collapsible autocollapse navbox-inner" style="border-spacing:0;background:transparent;color:inherit"><tbody><tr><th scope="col" class="navbox-title" colspan="2" style="background:#EEDD82;"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r40355799"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r40261389"><div class="navbar plainlinks hlist navbar-mini"><ul><li class="nv-نمایش"><a href="/wiki/%D8%A7%D9%84%DA%AF%D9%88:%D8%B1%D9%85%D8%A7%D9%86%D8%AA%DB%8C%D8%B3%DB%8C%D8%B3%D9%85" title="الگو:رمانتیسیسم"><abbr title="مشاهدهٔ این الگو">ن</abbr></a></li><li class="nv-بحث"><a href="/wiki/%D8%A8%D8%AD%D8%AB_%D8%A7%D9%84%DA%AF%D9%88:%D8%B1%D9%85%D8%A7%D9%86%D8%AA%DB%8C%D8%B3%DB%8C%D8%B3%D9%85" title="بحث الگو:رمانتیسیسم"><abbr title="بحث پیرامون این الگو">ب</abbr></a></li><li class="nv-ویرایش"><a href="/wiki/%D9%88%DB%8C%DA%98%D9%87:%D9%88%DB%8C%D8%B1%D8%A7%DB%8C%D8%B4_%D8%B5%D9%81%D8%AD%D9%87/%D8%A7%D9%84%DA%AF%D9%88:%D8%B1%D9%85%D8%A7%D9%86%D8%AA%DB%8C%D8%B3%DB%8C%D8%B3%D9%85" title="ویژه:ویرایش صفحه/الگو:رمانتیسیسم"><abbr title="ویرایش کردن این الگو">و</abbr></a></li></ul></div><div id="رمانتیسم" style="font-size:114%;margin:0 4em"><a href="/wiki/%D8%B1%D9%85%D8%A7%D9%86%D8%AA%DB%8C%D8%B3%D9%85" title="رمانتیسم">رمانتیسم</a></div></th></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="background:#EEDD82;;width:1%;text-align: center;">کشورها</th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-odd hlist" style="width:100%;padding:0"><div style="padding:0 0.25em"> <ul><li><a href="/w/index.php?title=Danish_Golden_Age&action=edit&redlink=1" class="new" title="Danish Golden Age (صفحه وجود ندارد)">دانمارک</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%A7%D8%AF%D8%A8%DB%8C%D8%A7%D8%AA_%D8%A7%D9%86%DA%AF%D9%84%DB%8C%D8%B3%DB%8C" title="ادبیات انگلیسی">ادبیات انگلیسی</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=19th-century_French_literature&action=edit&redlink=1" class="new" title="19th-century French literature (صفحه وجود ندارد)">فرانسه (ادبیات)</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%B1%D9%85%D8%A7%D9%86%D8%AA%DB%8C%D8%B3%D9%85_%D8%A2%D9%84%D9%85%D8%A7%D9%86%DB%8C" title="رمانتیسم آلمانی">آلمان</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Norwegian_romantic_nationalism&action=edit&redlink=1" class="new" title="Norwegian romantic nationalism (صفحه وجود ندارد)">نروژ</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Romanticism_in_Poland&action=edit&redlink=1" class="new" title="Romanticism in Poland (صفحه وجود ندارد)">لهستان</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=%D8%B9%D8%B5%D8%B1_%D8%B7%D9%84%D8%A7%DB%8C%DB%8C_%D8%B4%D8%B9%D8%B1_%D8%B1%D9%88%D8%B3%DB%8C&action=edit&redlink=1" class="new" title="عصر طلایی شعر روسی (صفحه وجود ندارد)">روسیه (ادبیات)</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Romanticism_in_Scotland&action=edit&redlink=1" class="new" title="Romanticism in Scotland (صفحه وجود ندارد)">اسکاتلند</a></li></ul> </div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="background:#EEDD82;;width:1%;text-align: center;">جنبش‌ها</th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-even hlist" style="width:100%;padding:0"><div style="padding:0 0.25em"> <ul><li><a href="/wiki/%D8%A8%D9%88%D9%87%D9%85%DB%8C%D9%86" title="بوهمین">بوهمین</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%B6%D8%AF%D8%B1%D9%88%D8%B4%D9%86%DA%AF%D8%B1%DB%8C" title="ضدروشنگری">ضدروشنگری</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Dark_Romanticism&action=edit&redlink=1" class="new" title="Dark Romanticism (صفحه وجود ندارد)">Dark Romanticism</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%85%DA%A9%D8%AA%D8%A8_%D9%86%D9%82%D8%A7%D8%B4%DB%8C_%D8%AF%D9%88%D8%B3%D9%84%D8%AF%D9%88%D8%B1%D9%81" title="مکتب نقاشی دوسلدورف">مکتب نقاشی دوسلدورف</a></li> <li><a href="/wiki/%DA%AF%D8%B2%D8%A7%D9%85%D8%AA%E2%80%8C%DA%A9%D9%88%D9%86%D8%B3%D8%AA%E2%80%8C%D9%88%D8%B1%DA%A9" title="گزامت‌کونست‌ورک">گزامت‌کونست‌ورک</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%AF%D8%A7%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86_%DA%AF%D9%88%D8%AA%DB%8C%DA%A9" class="mw-redirect" title="داستان گوتیک">داستان گوتیک</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%85%D8%B9%D9%85%D8%A7%D8%B1%DB%8C_%D9%86%D8%A6%D9%88%DA%AF%D9%88%D8%AA%DB%8C%DA%A9" class="mw-redirect" title="معماری نئوگوتیک">معماری نئوگوتیک</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%85%DA%A9%D8%AA%D8%A8_%D9%87%D8%A7%D8%AF%D8%B3%D9%86_%D8%B1%DB%8C%D9%88%D8%B1" title="مکتب هادسن ریور">مکتب هادسن ریور</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Indianism_(arts)&action=edit&redlink=1" class="new" title="Indianism (arts) (صفحه وجود ندارد)">Indianism</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Nazarene_movement&action=edit&redlink=1" class="new" title="Nazarene movement (صفحه وجود ندارد)">Nazarene movement</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%A7%D9%88%D8%B3%DB%8C%D8%A7%D9%86" title="اوسیان">اوسیان</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%82%D9%87%D8%B1%D9%85%D8%A7%D9%86_%D8%B1%D9%85%D8%A7%D9%86%D8%AA%DB%8C%DA%A9" title="قهرمان رمانتیک">قهرمان رمانتیک</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Romanticism_in_science&action=edit&redlink=1" class="new" title="Romanticism in science (صفحه وجود ندارد)">Romanticism in science</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%85%D9%84%DB%8C%E2%80%8C%DA%AF%D8%B1%D8%A7%DB%8C%DB%8C_%D8%B1%D9%85%D8%A7%D9%86%D8%AA%DB%8C%DA%A9" title="ملی‌گرایی رمانتیک">ملی‌گرایی رمانتیک</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Opium_and_Romanticism&action=edit&redlink=1" class="new" title="Opium and Romanticism (صفحه وجود ندارد)">Opium and Romanticism</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%AA%D8%B9%D8%A7%D9%84%DB%8C%E2%80%8C%DA%AF%D8%B1%D8%A7%DB%8C%DB%8C" title="تعالی‌گرایی">تعالی‌گرایی</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=%D9%81%D8%B1%D8%A7%D8%B1%D9%85%D8%A7%D9%86%D8%AA%DB%8C%D8%B3%D9%85&action=edit&redlink=1" class="new" title="فرارمانتیسم (صفحه وجود ندارد)">فرارمانتیسم</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Konrad_Wallenrod&action=edit&redlink=1" class="new" title="Konrad Wallenrod (صفحه وجود ندارد)">Wallenrodism</a></li></ul> </div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="background:#EEDD82;;width:1%;text-align: center;">نویسندگان</th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-odd hlist" style="width:100%;padding:0"><div style="padding:0 0.25em"> <ul><li><a href="/wiki/%DA%98%D9%88%D8%B2%D9%87_%D8%AF%D9%87_%D8%A2%D9%84%D9%86%DA%A9%D8%A7%D8%B1" class="mw-redirect" title="ژوزه ده آلنکار">ژوزه ده آلنکار</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%87%D8%A7%D9%86%D8%B3_%DA%A9%D8%B1%DB%8C%D8%B3%D8%AA%DB%8C%D8%A7%D9%86_%D8%A2%D9%86%D8%AF%D8%B1%D8%B3%D9%86" title="هانس کریستیان آندرسن">آندرسن</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%84%D9%88%D8%AF%D9%88%DB%8C%DA%AF_%D8%A2%D8%AE%DB%8C%D9%85_%D9%81%D9%86_%D8%A2%D8%B1%D9%86%DB%8C%D9%85" title="لودویگ آخیم فن آرنیم">آرنیم</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%A8%D8%AA%DB%8C%D9%86%D8%A7_%D9%81%D9%88%D9%86_%D8%A2%D8%B1%D9%86%DB%8C%D9%85" title="بتینا فون آرنیم">آرنیم</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%A2%D9%84%D9%88%D8%A7%D8%B1%D8%B2_%D8%AF_%D8%A2%D8%B2%D9%88%D8%AF%D9%88" title="آلوارز د آزودو">آزودو</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%86%DB%8C%DA%A9%D9%88%D9%84%D9%88%D8%B2_%D8%A8%D8%A7%D8%B1%D8%A7%D8%AA%D8%A7%D8%B4%D9%88%DB%8C%D9%84%DB%8C" title="نیکولوز باراتاشویلی">نیکولوز باراتاشویلی</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%A2%D9%86%D8%A7_%D9%84%D8%A7%DB%8C%D8%AA%DB%8C%D8%AA%DB%8C%D8%A7_%D8%A8%D8%A7%D8%B1%D8%A8%D8%A7%D9%84%D8%AF" title="آنا لایتیتیا باربالد">باربالد</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Konstantin_Batyushkov&action=edit&redlink=1" class="new" title="Konstantin Batyushkov (صفحه وجود ندارد)">Batyushkov</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%B4%D8%A7%D8%B1%D9%84_%D8%A8%D9%88%D8%AF%D9%84%D8%B1" title="شارل بودلر">بودلر</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=%D9%85%D8%A7%DB%8C%DA%A9%D9%84_%D8%A8%DB%8C%D8%B1&action=edit&redlink=1" class="new" title="مایکل بیر (صفحه وجود ندارد)">بیر</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%A2%D9%84%D9%88%D8%A7%D8%B2%DB%8C%D9%88%D8%B3_%D8%A8%D8%B1%D8%AA%D8%B1%D8%A7%D9%86" title="آلوازیوس برتران">برتران</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%88%DB%8C%D9%84%DB%8C%D8%A7%D9%85_%D8%A8%D9%84%DB%8C%DA%A9" title="ویلیام بلیک">بلیک</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%87%D8%B1%DB%8C%D8%B3%D8%AA%D9%88_%D8%A8%D9%88%D8%AA%DB%8C%D9%81" title="هریستو بوتیف">بوتیف</a></li> <li><a href="/wiki/%DA%A9%D9%84%D9%85%D9%86%D8%B3_%D8%A8%D8%B1%D9%86%D8%AA%D8%A7%D9%86%D9%88" title="کلمنس برنتانو">برنتانو</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%88%DB%8C%D9%84%DB%8C%D8%A7%D9%85_%DA%A9%D8%A7%D9%84%D9%86_%D8%A8%D8%B1%D8%A7%DB%8C%D9%86%D8%AA" title="ویلیام کالن براینت">براینت</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%B1%D8%A7%D8%A8%D8%B1%D8%AA_%D8%A8%D8%B1%D9%86%D8%B2" title="رابرت برنز">برنز</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%84%D8%B1%D8%AF_%D8%A8%D8%A7%DB%8C%D8%B1%D9%88%D9%86" title="لرد بایرون">بایرون</a></li> <li><a href="/wiki/%DA%98%D8%A7%DA%A9_%DA%A9%D8%A7%D8%B2%D9%88%D8%AA" title="ژاک کازوت">کازوت</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Grigol_Orbeliani&action=edit&redlink=1" class="new" title="Grigol Orbeliani (صفحه وجود ندارد)">Orbeliani</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%81%D8%B1%D8%A7%D9%86%D8%B3%D9%88%D8%A7-%D8%B1%D9%86%D9%87_%D8%AF%D9%88_%D8%B4%D8%A7%D8%AA%D9%88%D8%A8%D8%B1%DB%8C%D8%A7%D9%86" title="فرانسوا-رنه دو شاتوبریان">شاتوبریان</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%A7%D9%84%DA%A9%D8%B3%D8%A7%D9%86%D8%AF%D8%B1_%DA%86%D8%A7%D9%88%DA%86%D8%A7%D9%88%D8%A7%D8%AF%D8%B2%D9%87" title="الکساندر چاوچاوادزه">الکساندر چاوچاوادزه</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%AC%D8%A7%D9%86_%DA%A9%D9%84%D8%B1" title="جان کلر">کلر</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%B3%D9%85%DB%8C%D9%88%D8%A6%D9%84_%D8%AA%DB%8C%D9%84%D9%88%D8%B1_%DA%A9%D9%88%D9%84%D8%B1%DB%8C%D8%AC" class="mw-redirect" title="سمیوئل تیلور کولریج">کولریج</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%AC%DB%8C%D9%85%D8%B2_%D9%81%D9%86%DB%8C%D9%85%D9%88%D8%B1_%DA%A9%D9%88%D9%BE%D8%B1" title="جیمز فنیمور کوپر">کوپر</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%AA%D8%A7%D9%85%D8%B3_%D8%AF_%DA%A9%D9%88%D8%A6%DB%8C%D9%86%D8%B3%DB%8C" title="تامس د کوئینسی">د کوئینسی</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Gon%C3%A7alves_Dias&action=edit&redlink=1" class="new" title="Gonçalves Dias (صفحه وجود ندارد)">Dias</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%A7%D9%84%DA%A9%D8%B3%D8%A7%D9%86%D8%AF%D8%B1_%D8%AF%D9%88%D9%85%D8%A7" title="الکساندر دوما">دوما</a></li> <li><a href="/wiki/%DB%8C%D9%88%D8%B2%D9%81_%D9%81%D8%B1%D8%A7%DB%8C%D9%87%D8%B1_%D9%81%D9%86_%D8%A2%DB%8C%D8%B4%D9%86%D8%AF%D8%B1%D9%81" title="یوزف فرایهر فن آیشندرف">آیشندرف</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%B1%D8%A7%D9%84%D9%81_%D9%88%D8%A7%D9%84%D8%AF%D9%88_%D8%A7%D9%85%D8%B1%D8%B3%D9%88%D9%86" title="رالف والدو امرسون">امرسون</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%85%DB%8C%D9%87%D8%A7%DB%8C_%D8%A7%D9%85%DB%8C%D9%86%D8%B3%DA%A9%D9%88" title="میهای امینسکو">امینسکو</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%AE%D9%88%D8%B2%D9%87_%D8%A7%D8%B3%D9%BE%D9%88%D8%B1%D9%88%D9%86%D8%B3%D9%87%E2%80%8C%D8%AF%D8%A7" title="خوزه اسپورونسه‌دا">اسپورونسه‌دا</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%81%D8%B1%DB%8C%D8%AF%D8%B1%DB%8C%D8%B4_%D8%AF_%D9%84%D8%A7_%D9%85%D8%AA_%D9%81%D9%88%DA%A9%D9%87" title="فریدریش د لا مت فوکه">فوکه</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%A7%D9%88%DA%AF%D9%88_%D9%81%D8%B3%DA%A9%D9%88%D9%84%D9%88" title="اوگو فسکولو">اوگو فسکولو</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Almeida_Garrett&action=edit&redlink=1" class="new" title="Almeida Garrett (صفحه وجود ندارد)">گرت</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%AA%D8%A6%D9%88%D9%81%DB%8C%D9%84_%DA%AF%D9%88%D8%AA%DB%8C%D9%87" title="تئوفیل گوتیه">گوتیه</a></li> <li><a href="/wiki/%DB%8C%D9%88%D9%87%D8%A7%D9%86_%D9%88%D9%84%D9%81%DA%AF%D8%A7%D9%86%DA%AF_%D9%81%D9%88%D9%86_%DA%AF%D9%88%D8%AA%D9%87" title="یوهان ولفگانگ فون گوته">گوته</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%A8%D8%B1%D8%A7%D8%AF%D8%B1%D8%A7%D9%86_%DA%AF%D8%B1%DB%8C%D9%85" title="برادران گریم">گریم</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%88%DB%8C%D9%84%D9%87%D9%84%D9%85_%D9%87%D8%A7%D9%88%D9%81" title="ویلهلم هاوف">هاوف</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%86%D8%A7%D8%AA%D8%A7%D9%86%DB%8C%D9%84_%D9%87%D8%A7%D9%88%D8%AB%D9%88%D8%B1%D9%86" class="mw-redirect" title="ناتانیل هاوثورن">هاوثورن</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%87%D8%A7%DB%8C%D9%86%D8%B1%DB%8C%D8%B4_%D9%87%D8%A7%DB%8C%D9%86%D9%87" title="هاینریش هاینه">هاینه</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%A7%DB%8C%D9%88%D9%86_%D9%87%D9%84%DB%8C%D8%A7%D8%AF%D9%87_%D8%B1%D8%A7%D8%AF%D9%88%D9%84%D8%B3%DA%A9%D9%88" title="ایون هلیاده رادولسکو">ایون هلیاده رادولسکو</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Alexandre_Herculano&action=edit&redlink=1" class="new" title="Alexandre Herculano (صفحه وجود ندارد)">Herculano</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%A7%D8%B1%D9%86%D8%B3%D8%AA_%D9%87%D9%88%D9%81%D9%85%D8%A7%D9%86" class="mw-redirect" title="ارنست هوفمان">هوفمان</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%81%D8%B1%DB%8C%D8%AF%D8%B1%DB%8C%D8%B4_%D9%87%D9%88%D9%84%D8%AF%D8%B1%D9%84%DB%8C%D9%86" title="فریدریش هولدرلین">هولدرین</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%88%DB%8C%DA%A9%D8%AA%D9%88%D8%B1_%D9%87%D9%88%DA%AF%D9%88" title="ویکتور هوگو">هوگو</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Vojislav_Ili%C4%87&action=edit&redlink=1" class="new" title="Vojislav Ilić (صفحه وجود ندارد)">Ilić</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%88%D8%A7%D8%B4%DB%8C%D9%86%DA%AF%D8%AA%D9%86_%D8%A7%D8%B1%D9%88%DB%8C%D9%86%DA%AF" title="واشینگتن اروینگ">اروینگ</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%AF%D9%88%D8%B1%D8%A7_%DB%8C%D8%A7%DA%A9%D8%B4%DB%8C%D8%AC" title="دورا یاکشیج">دورا یاکشیج</a></li> <li><a href="/wiki/%DA%98%D8%A7%D9%86_%D9%BE%D9%84" title="ژان پل">پل</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%86%DB%8C%DA%A9%D9%88%D9%84%D8%A7%DB%8C_%DA%A9%D8%A7%D8%B1%D8%A7%D9%85%D8%B2%DB%8C%D9%86" title="نیکولای کارامزین">کارامزین</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%AC%D8%A7%D9%86_%DA%A9%DB%8C%D8%AA%D8%B3" title="جان کیتس">کیتس</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%87%D9%86%D8%B1%DB%8C%D8%B4_%D9%81%D9%88%D9%86_%DA%A9%D9%84%D8%A7%DB%8C%D8%B3%D8%AA" title="هنریش فون کلایست">کلایست</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%B2%DA%AF%D9%85%D9%88%D9%86%D8%AA_%DA%A9%D8%B1%D8%A7%D8%B4%DB%8C%D9%86%D8%B3%DA%A9%DB%8C" class="mw-redirect" title="زگمونت کراشینسکی">کراشینسکی</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%A2%D9%84%D9%81%D9%88%D9%86%D8%B3_%D8%AF%D9%88_%D9%84%D8%A7%D9%85%D8%A7%D8%B1%D8%AA%DB%8C%D9%86" title="آلفونس دو لامارتین">لامارتین</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%85%D8%A7%D8%B1%DB%8C%D8%A7%D9%86%D9%88_%D8%AE%D9%88%D8%B2%D9%87_%D8%AF%D9%84%D8%A7%D8%B1%D8%A7" title="ماریانو خوزه دلارا">ماریانو خوزه دلارا</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%AC%D8%A7%DA%A9%D9%88%D9%85%D9%88_%D9%84%D8%A6%D9%88%D9%BE%D8%A7%D8%B1%D8%AF%DB%8C" title="جاکومو لئوپاردی">لئوپاردی</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%85%DB%8C%D8%AE%D8%A7%D8%A6%DB%8C%D9%84_%D9%84%D8%B1%D9%85%D9%88%D9%86%D8%AA%D9%88%D9%81" class="mw-redirect" title="میخائیل لرمونتوف">لرمونتوف</a></li> <li><a href="/wiki/%DA%A9%D8%A7%D8%B1%D9%84_%D9%87%DB%8C%D9%86%DA%A9_%D9%85%D8%A7%D8%AE%D8%A7" title="کارل هینک ماخا">ماخا</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Gon%C3%A7alves_de_Magalh%C3%A3es,_Viscount_of_Araguaia&action=edit&redlink=1" class="new" title="Gonçalves de Magalhães, Viscount of Araguaia (صفحه وجود ندارد)">Magalhães</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Antoni_Malczewski&action=edit&redlink=1" class="new" title="Antoni Malczewski (صفحه وجود ندارد)">Malczewski</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%A2%D9%84%D8%B3%D8%A7%D9%86%D8%AF%D8%B1%D9%88_%D9%85%D8%A7%D9%86%D8%AF%D8%B2%D9%88%D9%86%DB%8C" title="آلساندرو ماندزونی">ماندزونی</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Charles_Maturin&action=edit&redlink=1" class="new" title="Charles Maturin (صفحه وجود ندارد)">Maturin</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%A2%D8%AF%D8%A7%D9%85_%D9%85%DB%8C%D8%AA%D8%B3%DA%A9%DB%8C%D9%87%E2%80%8C%D9%88%DB%8C%DA%86" title="آدام میتسکیه‌ویچ">میتسکیه‌ویچ</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%A2%D9%84%D9%81%D8%B1%D8%AF_%D8%AF%D9%88_%D9%85%D9%88%D8%B3%D9%87" title="آلفرد دو موسه">موسه</a></li> <li><a href="/wiki/%DA%98%D8%B1%D8%A7%D8%B1_%D8%AF%D9%88_%D9%86%D8%B1%D9%88%D8%A7%D9%84" title="ژرار دو نروال">نروال</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%B4%D8%A7%D8%B1%D9%84_%D9%86%D9%88%D8%AF%DB%8C%D9%87" title="شارل نودیه">نودیه</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%B3%DB%8C%D9%BE%D8%B1%DB%8C%D8%A7%D9%86_%D9%86%D9%88%D8%B1%D9%88%DB%8C%D8%AF" title="سیپریان نوروید">سیپریان نوروید</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%86%D9%88%D9%88%D8%A7%D9%84%DB%8C%D8%B3" title="نووالیس">نووالیس</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%A2%D8%AF%D8%A7%D9%85_%D8%A7%D9%88%D9%87%D9%84%D9%86%D8%B4%DA%AF%D8%B1" title="آدام اوهلنشگر">اوهلنشگر</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%A7%D8%AF%DA%AF%D8%A7%D8%B1_%D8%A2%D9%84%D9%86_%D9%BE%D9%88" title="ادگار آلن پو">پو</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=John_William_Polidori&action=edit&redlink=1" class="new" title="John William Polidori (صفحه وجود ندارد)">Polidori</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Jan_Potocki&action=edit&redlink=1" class="new" title="Jan Potocki (صفحه وجود ندارد)">Potocki</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%81%D8%B1%D8%A7%D9%86%D8%B3_%D9%BE%D8%B1%D8%B4%D8%B1%D9%86" title="فرانس پرشرن">فرانس پرشرن</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%A7%D9%84%DA%A9%D8%B3%D8%A7%D9%86%D8%AF%D8%B1_%D9%BE%D9%88%D8%B4%DA%A9%DB%8C%D9%86" title="الکساندر پوشکین">پوشکین</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%81%D8%B1%DB%8C%D8%AF%D8%B1%DB%8C%D8%B4_%D8%B4%DB%8C%D9%84%D8%B1" title="فریدریش شیلر">شیلر</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Gustav_Schwab&action=edit&redlink=1" class="new" title="Gustav Schwab (صفحه وجود ندارد)">Schwab</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%88%D8%A7%D9%84%D8%AA%D8%B1_%D8%A7%D8%B3%DA%A9%D8%A7%D8%AA" title="والتر اسکات">اسکات</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Anna_Seward&action=edit&redlink=1" class="new" title="Anna Seward (صفحه وجود ندارد)">سوارد</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%85%D8%B1%DB%8C_%D8%B4%D9%84%DB%8C" title="مری شلی">شلی</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%BE%D8%B1%D8%B3%DB%8C_%D8%A8%DB%8C%D8%B4_%D8%B4%D9%84%DB%8C" title="پرسی بیش شلی">شلی</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%AA%D8%A7%D8%B1%D8%A7%D8%B3_%D8%B4%D9%88%DA%86%D9%86%DA%A9%D9%88" title="تاراس شوچنکو">شوچنکو</a></li> <li><a href="/wiki/%DB%8C%D9%88%D9%84%DB%8C%D9%88%D8%B4_%D8%B3%D9%88%D8%A7%D8%AA%D8%B3%DA%A9%DB%8C" title="یولیوش سواتسکی">سواتسکی</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%85%D8%A7%D8%AF%D8%A7%D9%85_%D8%AF%D9%88_%D8%A7%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D8%A6%D9%84" title="مادام دو استائل">استائل</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%A7%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86%D8%AF%D8%A7%D9%84" title="استاندال">استاندال</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%84%D9%88%D8%AF%D9%88%DB%8C%DA%AF_%D8%AA%DB%8C%DA%A9" title="لودویگ تیک">تیک</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%84%D9%88%D8%AF%D9%88%DB%8C%DA%AF_%D8%A7%D9%88%D9%84%D8%A7%D9%86%D8%AF" title="لودویگ اولاند">اولاند</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%85%DB%8C%D9%87%D8%A7%DB%8C_%D9%88%D8%B1%D9%88%D8%B4%D9%85%D8%A7%D8%B1%D8%AA%DB%8C" class="mw-redirect" title="میهای وروشمارتی">وروشمارتی</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%88%DB%8C%D9%84%DB%8C%D8%A7%D9%85_%D9%88%D8%B1%D8%AF%D8%B2%D9%88%D8%B1%D8%AB" title="ویلیام وردزورث">وردزورث</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%88%D8%A7%D8%B3%DB%8C%D9%84%DB%8C_%DA%98%D9%88%DA%A9%D9%88%D9%81%D8%B3%DA%A9%DB%8C" title="واسیلی ژوکوفسکی">ژوکوفسکی</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%AE%D9%88%D8%B2%D9%87_%D8%B2%D9%88%D8%B1%DB%8C%D9%84%D8%A7" title="خوزه زوریلا">زوریلا</a></li></ul> </div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="background:#EEDD82;;width:1%;text-align: center;"><a href="/wiki/%D9%85%D9%88%D8%B3%DB%8C%D9%82%DB%8C_%D8%B1%D9%85%D8%A7%D9%86%D8%AA%DB%8C%DA%A9" title="موسیقی رمانتیک">موسیقی</a></th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-even hlist" style="width:100%;padding:0"><div style="padding:0 0.25em"> <ul><li><a href="/wiki/%D8%A2%D8%AF%D9%84%D9%81_%D8%A2%D8%AF%D8%A7%D9%85" title="آدلف آدام">آدام</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%B4%D8%A7%D8%B1%D9%84_%D9%88%D8%A7%D9%84%D9%86%D8%AA%DB%8C%D9%86_%D8%A2%D9%84%DA%A9%D8%A7%D9%86" title="شارل والنتین آلکان">شارل والنتین آلکان</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%AF%D8%A7%D9%86%DB%8C%D9%84_%D8%A7%D9%88%D8%A8%D8%B1" title="دانیل اوبر">اوبر</a></li> <li><a class="mw-selflink selflink">بتهوون</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%88%DB%8C%D9%86%DA%86%D9%86%D8%AA%D8%B2%D9%88_%D8%A8%D9%84%DB%8C%D9%86%DB%8C" title="وینچنتزو بلینی">بلینی</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%87%DA%A9%D8%AA%D9%88%D8%B1_%D8%A8%D8%B1%D9%84%DB%8C%D9%88%D8%B2" title="هکتور برلیوز">برلیوز</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%84%D9%88%D8%A6%DB%8C%D8%B2_%D8%A8%D8%B1%D8%AA%D9%86" title="لوئیز برتن">لوئیز برتن</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%81%D8%B1%D8%A7%D9%86%D8%B3_%D8%A8%D8%B1%D9%88%D8%A7%D9%84%D8%AF" title="فرانس بروالد">برلوات</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%81%D8%B1%D8%AF%D8%B1%DB%8C%DA%A9_%D8%B4%D9%88%D9%BE%D9%86" title="فردریک شوپن">شوپن</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=F%C3%A9licien_David&action=edit&redlink=1" class="new" title="Félicien David (صفحه وجود ندارد)">داوید</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%81%D8%B1%D8%AF%DB%8C%D9%86%D8%A7%D9%86%D8%AF_%D8%AF%D8%A7%D9%88%DB%8C%D8%AA" title="فردیناند داویت">فردیناند داویت</a></li> <li><a href="/wiki/%DA%AF%D8%A7%D8%A6%D8%AA%D8%A7%D9%86%D9%88_%D8%AF%D9%88%D9%86%DB%8C%D8%B2%D8%AA%DB%8C" title="گائتانو دونیزتی">دونیزتی</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%AC%D8%A7%D9%86_%D9%81%DB%8C%D9%84%D8%AF" title="جان فیلد">فیلد</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%B3%D8%B2%D8%A7%D8%B1_%D9%81%D8%B1%D8%A7%D9%86%DA%A9" title="سزار فرانک">فرانک</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%B1%D9%88%D8%A8%D8%B1%D8%AA_%D9%81%D8%B1%D8%A7%D9%86%D8%AA%D8%B3" title="روبرت فرانتس">روبرت فرانتس</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%85%DB%8C%D8%AE%D8%A7%D8%A6%DB%8C%D9%84_%DA%AF%D9%84%DB%8C%D9%86%DA%A9%D8%A7" title="میخائیل گلینکا">گلینکا</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%AE%D9%88%D8%B2%D9%87_%D9%85%D9%84%DA%86%D9%88%D8%B1_%DA%AF%D9%88%D9%85%DB%8C%D8%B3" title="خوزه ملچور گومیس">گومیس</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Fromental_Hal%C3%A9vy&action=edit&redlink=1" class="new" title="Fromental Halévy (صفحه وجود ندارد)">Halévy</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%81%D8%B1%D8%AF%D8%B1%DB%8C%D8%B4_%DA%A9%D8%A7%D9%84%DA%A9%D8%A8%D8%B1%D9%86%D8%B1" class="mw-redirect" title="فردریش کالکبرنر">کالکبرنر</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%81%D8%B1%D8%A7%D9%86%D8%AA%D8%B3_%D9%84%DB%8C%D8%B3%D8%AA" title="فرانتس لیست">لیست</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%85%D8%A7%DB%8C%DA%A9%D9%88%D9%84%D8%A7_%D9%84%DB%8C%D8%B3%D9%86%DA%A9%D9%88" title="مایکولا لیسنکو">لیسنکو</a></li> <li><a href="/wiki/%DA%A9%D8%A7%D8%B1%D9%84_%D9%84%D9%88%D9%87" title="کارل لوه">لوه</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%87%D8%A7%DB%8C%D9%86%D8%B1%DB%8C%D8%B4_%D9%85%D8%A7%D8%B1%D8%B4%D9%86%D8%B1" title="هاینریش مارشنر">مارشنر</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%B3%D8%A7%D9%86%D8%AA%DB%8C%D8%A7%DA%AF%D9%88_%D9%85%D8%A7%D8%B3%D8%A7%D8%B1%D9%86%D8%A7%D9%88_%D9%81%D8%B1%D9%86%D8%A7%D9%86%D8%AF%D8%B2" title="سانتیاگو ماسارناو فرناندز">سانتیاگو ماسارناو فرناندز</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%A7%D8%AA%DB%8C%D9%86_%D9%85%D8%A6%D9%88%D9%84" title="اتین مئول">اتین مئول</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%81%D8%A7%D9%86%DB%8C_%D9%85%D9%86%D8%AF%D9%84%D8%B3%D9%88%D9%86" title="فانی مندلسون">فانی مندلسون</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%81%D9%84%DB%8C%DA%A9%D8%B3_%D9%85%D9%86%D8%AF%D9%84%D8%B3%D9%88%D9%86" title="فلیکس مندلسون">فلیکس مندلسون</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%A2%D9%85%D8%AF%D9%87_%D9%85%D8%B1%D9%88" title="آمده مرو">آمده مرو</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%AC%D8%A7%DA%A9%D9%88%D9%85%D9%88_%D9%85%D8%A7%DB%8C%D8%B1%D8%A8%D8%B1" title="جاکومو مایربر">مایربر</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%A7%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86%DB%8C%D8%B3%D9%84%D8%A7%D9%88_%D9%85%D9%88%D9%86%DB%8C%D9%88%D8%B4%DA%A9%D9%88" class="mw-redirect" title="استانیسلاو مونیوشکو">مونیوشکو</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%A7%DB%8C%DA%AF%D9%86%D8%A7%D8%AA%D8%B3_%D9%85%D8%B4%D9%87%E2%80%8C%D9%84%D8%B3" title="ایگناتس مشه‌لس">موشلس</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%84%D9%88%DB%8C%DB%8C_%D9%86%DB%8C%D8%AF%D8%B1%D9%85%D8%A7%DB%8C%D8%B1" title="لویی نیدرمایر">لویی نیدرمایر</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%AC%D8%B1%D8%AC_%D8%A2%D9%86%D8%B2%D9%84%D9%88" class="mw-redirect" title="جرج آنزلو">آنزلو</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%86%DB%8C%DA%A9%D9%88%D9%84%D9%88_%D9%BE%D8%A7%DA%AF%D8%A7%D9%86%DB%8C%D9%86%DB%8C" title="نیکولو پاگانینی">پاگانینی</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=%C3%89mile_Prudent&action=edit&redlink=1" class="new" title="Émile Prudent (صفحه وجود ندارد)">Prudent</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%A2%D9%86%D8%AA%D9%88%D9%86%DB%8C%D9%86_%D8%B1%D8%A7%DB%8C%D8%B4%D8%A7" title="آنتونین رایشا">رایشا</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%AC%D9%88%D8%A7%DA%A9%DB%8C%D9%86%D9%88_%D8%B1%D9%88%D8%B3%DB%8C%D9%86%DB%8C" title="جواکینو روسینی">روسینی</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%A2%D9%86%D8%AA%D9%88%D9%86_%D8%B1%D9%88%D8%A8%DB%8C%D9%86%D8%B4%D8%AA%D8%A7%DB%8C%D9%86" title="آنتون روبینشتاین">روبینشتاین</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%81%D8%B1%D8%A7%D9%86%D8%AA%D8%B3_%D8%B4%D9%88%D8%A8%D8%B1%D8%AA" title="فرانتس شوبرت">شوبرت</a></li> <li><a href="/wiki/%DA%A9%D9%84%D8%A7%D8%B1%D8%A7_%D8%B4%D9%88%D9%85%D8%A7%D9%86" title="کلارا شومان">شومان</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%B1%D9%88%D8%A8%D8%B1%D8%AA_%D8%B4%D9%88%D9%85%D8%A7%D9%86" title="روبرت شومان">شومان</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%A8%D8%AF%D8%B1%DB%8C%D8%AE_%D8%A7%D8%B3%D9%85%D8%AA%D8%A7%D9%86%D8%A7" title="بدریخ اسمتانا">اسمتانا</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%81%D8%B1%D9%86%D8%A7%D9%86%D8%AF%D9%88_%D8%B3%D9%88%D8%B1" title="فرناندو سور">سور</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%84%D9%88%DB%8C%DB%8C_%D8%A7%D8%B4%D9%BE%D9%88%D8%B1" title="لویی اشپور">اشپور</a></li> <li><a href="/wiki/%DA%AF%D8%A7%D8%B3%D9%BE%D8%A7%D8%B1%D9%87_%D8%A7%D8%B3%D9%BE%D9%88%D9%86%D8%AA%DB%8C%D9%86%DB%8C" title="گاسپاره اسپونتینی">گاسپاره اسپونتینی</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%B3%DB%8C%DA%AF%DB%8C%D8%B3%D9%85%D9%88%D9%86%D8%AF_%D8%AA%D8%A7%D9%84%D8%A8%D8%B1%DA%AF" class="mw-redirect" title="سیگیسموند تالبرگ">تالبرگ</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%AC%D9%88%D8%B2%D9%BE%D9%87_%D9%88%D8%B1%D8%AF%DB%8C" title="جوزپه وردی">وردی</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Jan_V%C3%A1clav_Vo%C5%99%C3%AD%C5%A1ek&action=edit&redlink=1" class="new" title="Jan Václav Voříšek (صفحه وجود ندارد)">Voříšek</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%B1%DB%8C%D8%B4%D8%A7%D8%B1%D8%AF_%D9%88%D8%A7%DA%AF%D9%86%D8%B1" title="ریشارد واگنر">واگنر</a></li> <li><a href="/wiki/%DA%A9%D8%A7%D8%B1%D9%84_%D9%85%D8%A7%D8%B1%DB%8C%D8%A7_%D9%81%D9%88%D9%86_%D9%88%D8%A8%D8%B1" title="کارل ماریا فون وبر">وبر</a></li></ul> </div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="background:#EEDD82;;width:1%;text-align: center;"><div style="padding:0.1em 0;line-height:1.2em;">الهیدانان و فیلسوفان</div></th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-odd hlist" style="width:100%;padding:0"><div style="padding:0 0.25em"> <ul><li><a href="/w/index.php?title=Pyotr_Chaadayev&action=edit&redlink=1" class="new" title="Pyotr Chaadayev (صفحه وجود ندارد)">Chaadayev</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%B3%D9%85%DB%8C%D9%88%D8%A6%D9%84_%D8%AA%DB%8C%D9%84%D9%88%D8%B1_%DA%A9%D9%88%D9%84%D8%B1%DB%8C%D8%AC" class="mw-redirect" title="سمیوئل تیلور کولریج">کولریج</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%84%D9%88%D8%AF%D9%88%DB%8C%DA%AF_%D9%81%D9%88%DB%8C%D8%B1%D8%A8%D8%A7%D8%AE" title="لودویگ فویرباخ">فویرباخ</a></li> <li><a href="/wiki/%DB%8C%D9%88%D9%87%D8%A7%D9%86_%DA%AF%D9%88%D8%AA%D9%84%DB%8C%D8%A8_%D9%81%DB%8C%D8%B4%D8%AA%D9%87" title="یوهان گوتلیب فیشته">فیشته</a></li> <li><a href="/wiki/%DB%8C%D9%88%D9%87%D8%A7%D9%86_%D9%88%D9%84%D9%81%DA%AF%D8%A7%D9%86%DA%AF_%D9%81%D9%88%D9%86_%DA%AF%D9%88%D8%AA%D9%87" title="یوهان ولفگانگ فون گوته">گوته</a></li> <li><a href="/wiki/%DA%AF%D8%A6%D9%88%D8%B1%DA%AF_%D9%88%DB%8C%D9%84%D9%87%D9%84%D9%85_%D9%81%D8%B1%DB%8C%D8%AF%D8%B1%DB%8C%D8%B4_%D9%87%DA%AF%D9%84" title="گئورگ ویلهلم فریدریش هگل">هگل</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%A2%D8%AF%D8%A7%D9%85_%D9%85%D9%88%D9%84%D8%B1" title="آدام مولر">آدام مولر</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%A2%D9%84%D8%A8%D8%B1%D8%B4%D8%AA_%D8%B1%DB%8C%DA%86%D9%84" title="آلبرشت ریچل">آلبرشت ریچل</a></li> <li><a href="/wiki/%DA%98%D8%A7%D9%86-%DA%98%D8%A7%DA%A9_%D8%B1%D9%88%D8%B3%D9%88" title="ژان-ژاک روسو">روسو</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%81%D8%B1%DB%8C%D8%AF%D8%B1%DB%8C%D8%B4_%D8%B4%DB%8C%D9%84%D8%B1" title="فریدریش شیلر">شیلر</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%A2%D9%88%DA%AF%D9%88%D8%B3%D8%AA_%D9%88%DB%8C%D9%84%D9%87%D9%84%D9%85_%D9%81%D9%86_%D8%A7%D8%B4%D9%84%DA%AF%D9%84" title="آوگوست ویلهلم فن اشلگل">اشلگل</a></li> <li><a href="/wiki/%DA%A9%D8%A7%D8%B1%D9%84_%D9%88%DB%8C%D9%84%D9%87%D9%84%D9%85_%D9%81%D8%B1%DB%8C%D8%AF%D8%B1%DB%8C%D8%B4_%D8%A7%D8%B4%D9%84%DA%AF%D9%84" title="کارل ویلهلم فریدریش اشلگل">اشلگل</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%A2%D8%B1%D8%AA%D9%88%D8%B1_%D8%B4%D9%88%D9%BE%D9%86%D9%87%D8%A7%D9%88%D8%B1" title="آرتور شوپنهاور">شوپنهاور</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%81%D8%B1%DB%8C%D8%AF%D8%B1%DB%8C%D8%B4_%D8%B4%D9%84%D8%A7%DB%8C%D8%B1%D9%85%D8%A7%D8%AE%D8%B1" title="فریدریش شلایرماخر">اشلایرماخر</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%84%D9%88%D8%AF%D9%88%DB%8C%DA%AF_%D8%AA%DB%8C%DA%A9" title="لودویگ تیک">تیک</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%88%DB%8C%D9%84%D9%87%D9%84%D9%85_%D9%87%D8%A7%DB%8C%D9%86%D8%B1%DB%8C%D8%B4_%D9%88%D8%A7%DA%A9%D9%86%D8%B1%D8%AF%D8%B1" title="ویلهلم هاینریش واکنردر">واکنردر</a></li></ul> </div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="background:#EEDD82;;width:1%;text-align: center;">هنرمندان تجسمی</th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-even hlist" style="width:100%;padding:0"><div style="padding:0 0.25em"> <ul><li><a href="/wiki/%D8%A7%DB%8C%D9%88%D8%A7%D9%86_%D8%A2%DB%8C%D9%88%D8%A7%D8%B2%D9%88%D9%81%D8%B3%DA%A9%DB%8C" title="ایوان آیوازوفسکی">آیوازوفسکی</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%A2%D9%84%D8%A8%D8%B1%D8%AA_%D8%A8%DB%8C%D8%B1%D8%B4%D8%AA%D8%A7%D8%AA" title="آلبرت بیرشتات">بیرشتات</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%88%DB%8C%D9%84%DB%8C%D8%A7%D9%85_%D8%A8%D9%84%DB%8C%DA%A9" title="ویلیام بلیک">بلیک</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Richard_Parkes_Bonington&action=edit&redlink=1" class="new" title="Richard Parkes Bonington (صفحه وجود ندارد)">Bonington</a></li> <li><a href="/wiki/%DA%A9%D8%A7%D8%B1%D9%84_%D8%A8%D8%B1%DB%8C%D9%88%D9%84%D9%88%D9%81" title="کارل بریولوف">بریولوف</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Th%C3%A9odore_Chass%C3%A9riau&action=edit&redlink=1" class="new" title="Théodore Chassériau (صفحه وجود ندارد)">Chassériau</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%81%D8%B1%D8%AF%D8%B1%DB%8C%DA%A9_%D8%A7%D8%AF%D9%88%DB%8C%D9%86_%DA%86%D8%B1%DA%86" title="فردریک ادوین چرچ">چرچ</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%AC%D8%A7%D9%86_%DA%A9%D8%A7%D9%86%D8%B3%D8%AA%D8%A8%D9%84" title="جان کانستبل">کانستبل</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%AA%D9%88%D9%85%D8%A7%D8%B3_%DA%A9%D9%88%D9%84" title="توماس کول">کول</a></li> <li><a href="/wiki/%DA%98%D8%A7%D9%86_%D8%A8%D8%A7%D9%BE%D8%AA%DB%8C%D8%B3%D8%AA_%DA%A9%D8%A7%D9%85%DB%8C_%DA%A9%D9%88%D8%B1%D9%88" class="mw-redirect" title="ژان باپتیست کامی کورو">کورو</a></li> <li><a href="/wiki/%DB%8C%D9%88%D9%87%D8%A7%D9%86_%DA%A9%D8%B1%DB%8C%D8%B3%D8%AA%DB%8C%D9%86_%D8%AF%D8%A7%D9%84" title="یوهان کریستین دال">دال</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=David_d%27Angers&action=edit&redlink=1" class="new" title="David d'Angers (صفحه وجود ندارد)">David d'Angers</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%A7%D9%88%DA%98%D9%86_%D8%AF%D9%88%D9%84%D8%A7%DA%A9%D8%B1%D9%88%D8%A7" title="اوژن دولاکروا">دولاکروا</a></li> <li><a href="/wiki/%DA%A9%D8%A7%D8%B3%D9%BE%D8%A7%D8%B1_%D8%AF%D8%A7%D9%88%DB%8C%D8%AF_%D9%81%D8%B1%DB%8C%D8%AF%D8%B1%DB%8C%D8%B4" title="کاسپار داوید فریدریش">فریدریش</a></li> <li><a href="/wiki/%DB%8C%D9%88%D9%87%D8%A7%D9%86_%D9%87%D8%A7%DB%8C%D9%86%D8%B1%DB%8C%D8%B4_%D9%81%D9%88%D8%B3%D9%84%DB%8C" title="یوهان هاینریش فوسلی">فیوسلی</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%AA%D8%A6%D9%88%D8%AF%D9%88%D8%B1_%DA%98%D8%B1%DB%8C%DA%A9%D9%88" title="تئودور ژریکو">ژریکو</a></li> <li><a href="/wiki/%DA%98%DB%8C%D8%B1%D9%88%D8%AF%D8%AA" title="ژیرودت">ژیرودت</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Jan_Nepomucen_G%C5%82owacki&action=edit&redlink=1" class="new" title="Jan Nepomucen Głowacki (صفحه وجود ندارد)">Głowacki</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%81%D8%B1%D8%A7%D9%86%D8%B3%DB%8C%D8%B3%DA%A9%D9%88_%DA%AF%D9%88%DB%8C%D8%A7" title="فرانسیسکو گویا">گویا</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%87%D8%A7%D9%86%D8%B3_%DA%AF%D9%88%D8%AF%D9%87" title="هانس گوده">هانس گوده</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%81%D8%B1%D8%A7%D9%86%DA%86%D8%B3%DA%A9%D9%88_%D9%87%D8%A7%DB%8C%D8%B2" title="فرانچسکو هایز">هایز</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Louis_Janmot&action=edit&redlink=1" class="new" title="Louis Janmot (صفحه وجود ندارد)">Janmot</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%AA%D9%88%D9%85%D8%A7%D8%B3_%D8%AC%D9%88%D9%86%D8%B2_(%D9%87%D9%86%D8%B1%D9%85%D9%86%D8%AF)" title="توماس جونز (هنرمند)">توماس جونز (هنرمند)</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%A7%D9%88%D8%B1%D8%B3%D8%AA_%DA%A9%DB%8C%D9%BE%D8%B1%D9%86%D8%B3%DA%A9%DB%8C" title="اورست کیپرنسکی">کیپرنسکی</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Joseph_Anton_Koch&action=edit&redlink=1" class="new" title="Joseph Anton Koch (صفحه وجود ندارد)">Koch</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%A7%D9%85%D8%A7%D9%86%D9%88%D8%A6%D9%84_%D9%84%D9%88%D8%AA%D8%B2" title="امانوئل لوتز">لوتز</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%81%DB%8C%D9%84%DB%8C%D9%BE_%D8%AC%DB%8C%D9%85%D8%B2_%D8%AF%D9%88_%D9%84%D9%88%D8%AA%D8%B1%D8%A8%D9%88%D8%B1%DA%AF" title="فیلیپ جیمز دو لوتربورگ">فیلیپ جیمز دو لوتربورگ</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Rudolf_Maison&action=edit&redlink=1" class="new" title="Rudolf Maison (صفحه وجود ندارد)">Maison</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%AC%D8%A7%D9%86_%D9%85%D8%A7%D8%B1%D8%AA%DB%8C%D9%86_(%D9%86%D9%82%D8%A7%D8%B4)" title="جان مارتین (نقاش)">مارتین</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Piotr_Micha%C5%82owski&action=edit&redlink=1" class="new" title="Piotr Michałowski (صفحه وجود ندارد)">Michałowski</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Samuel_Palmer&action=edit&redlink=1" class="new" title="Samuel Palmer (صفحه وجود ندارد)">Palmer</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Manuel_de_Ara%C3%BAjo_Porto-Alegre,_Baron_of_Santo_%C3%82ngelo&action=edit&redlink=1" class="new" title="Manuel de Araújo Porto-Alegre, Baron of Santo Ângelo (صفحه وجود ندارد)">Porto-Alegre</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Antoine-Augustin_Pr%C3%A9ault&action=edit&redlink=1" class="new" title="Antoine-Augustin Préault (صفحه وجود ندارد)">Préault</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Pierre_R%C3%A9voil&action=edit&redlink=1" class="new" title="Pierre Révoil (صفحه وجود ندارد)">Révoil</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%81%D9%84%D9%88%D8%B1%DB%8C_%D9%81%D8%B1%D8%A7%D9%86%D8%B3%D9%88%D8%A7_%D8%B1%DB%8C%D8%B4%D8%A7%D8%B1" title="فلوری فرانسوا ریشار">فلوری فرانسوا ریشار</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%81%D8%B1%D8%A7%D9%86%D8%B3%DB%8C%D8%B3_%D8%B1%D9%88%D8%AF" title="فرانسیس رود">رود</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Philipp_Otto_Runge&action=edit&redlink=1" class="new" title="Philipp Otto Runge (صفحه وجود ندارد)">Runge</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%B1%D8%A7%D8%AF%D9%86_%D8%B5%D8%A7%D9%84%D8%AD" title="رادن صالح">صالح</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%A2%D8%B1%DB%8C_%D8%B4%D9%81%D8%B1" title="آری شفر">شفر</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%A2%D8%AF%D9%88%D9%84%D9%81_%D8%AA%DB%8C%D8%AF%D9%87_%D9%85%D8%A7%D9%86" title="آدولف تیده مان">تیده مان</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%88%D8%A7%D8%B3%DB%8C%D9%84%DB%8C_%D8%AA%D8%B1%D9%88%D9%BE%DB%8C%D9%86%DB%8C%D9%86" title="واسیلی تروپینین">تروپینین</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%88%DB%8C%D9%84%DB%8C%D8%A7%D9%85_%D8%AA%D8%B1%D9%86%D8%B1" title="ویلیام ترنر">ترنر</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%81%DB%8C%D9%84%DB%8C%D9%BE_%D9%81%D8%A7%DB%8C%D8%AA" title="فیلیپ فایت">فایت</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%AC%DB%8C%D9%85%D8%B2_%D9%88%D8%A7%D8%B1%D8%AF_(%D9%87%D9%86%D8%B1%D9%85%D9%86%D8%AF)" title="جیمز وارد (هنرمند)">جیمز وارد (هنرمند)</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Antoine_Wiertz&action=edit&redlink=1" class="new" title="Antoine Wiertz (صفحه وجود ندارد)">Wiertz</a></li></ul> </div></td></tr><tr><td class="navbox-abovebelow" colspan="2" style="background:#EEDD82;"><div><div style="float: left;"> «<a href="/wiki/%D8%B9%D8%B5%D8%B1_%D8%B1%D9%88%D8%B4%D9%86%DA%AF%D8%B1%DB%8C" title="عصر روشنگری">عصر روشنگری</a> </div> <div style="float: right;"><a href="/wiki/%D9%88%D8%A7%D9%82%D8%B9%E2%80%8C%DA%AF%D8%B1%D8%A7%DB%8C%DB%8C_(%D9%87%D9%86%D8%B1)" title="واقع‌گرایی (هنر)">واقع‌گرایی</a>» </div></div></td></tr></tbody></table></div> <div class="navbox-styles"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r40355799"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r39648996"></div><div role="navigation" class="navbox" aria-labelledby="نخستین_مکتب_موسیقی_وین" style="padding:3px"><table class="nowraplinks mw-collapsible autocollapse navbox-inner" style="border-spacing:0;background:transparent;color:inherit"><tbody><tr><th scope="col" class="navbox-title" colspan="2"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r40355799"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r40261389"><div class="navbar plainlinks hlist navbar-mini"><ul><li class="nv-نمایش"><a href="/wiki/%D8%A7%D9%84%DA%AF%D9%88:%D9%86%D8%AE%D8%B3%D8%AA%DB%8C%D9%86_%D9%85%DA%A9%D8%AA%D8%A8_%D9%85%D9%88%D8%B3%DB%8C%D9%82%DB%8C_%D9%88%DB%8C%D9%86" title="الگو:نخستین مکتب موسیقی وین"><abbr title="مشاهدهٔ این الگو">ن</abbr></a></li><li class="nv-بحث"><a href="/w/index.php?title=%D8%A8%D8%AD%D8%AB_%D8%A7%D9%84%DA%AF%D9%88:%D9%86%D8%AE%D8%B3%D8%AA%DB%8C%D9%86_%D9%85%DA%A9%D8%AA%D8%A8_%D9%85%D9%88%D8%B3%DB%8C%D9%82%DB%8C_%D9%88%DB%8C%D9%86&action=edit&redlink=1" class="new" title="بحث الگو:نخستین مکتب موسیقی وین (صفحه وجود ندارد)"><abbr title="بحث پیرامون این الگو">ب</abbr></a></li><li class="nv-ویرایش"><a href="/wiki/%D9%88%DB%8C%DA%98%D9%87:%D9%88%DB%8C%D8%B1%D8%A7%DB%8C%D8%B4_%D8%B5%D9%81%D8%AD%D9%87/%D8%A7%D9%84%DA%AF%D9%88:%D9%86%D8%AE%D8%B3%D8%AA%DB%8C%D9%86_%D9%85%DA%A9%D8%AA%D8%A8_%D9%85%D9%88%D8%B3%DB%8C%D9%82%DB%8C_%D9%88%DB%8C%D9%86" title="ویژه:ویرایش صفحه/الگو:نخستین مکتب موسیقی وین"><abbr title="ویرایش کردن این الگو">و</abbr></a></li></ul></div><div id="نخستین_مکتب_موسیقی_وین" style="font-size:114%;margin:0 4em"><a href="/wiki/%D9%86%D8%AE%D8%B3%D8%AA%DB%8C%D9%86_%D9%85%DA%A9%D8%AA%D8%A8_%D9%85%D9%88%D8%B3%DB%8C%D9%82%DB%8C_%D9%88%DB%8C%D9%86" title="نخستین مکتب موسیقی وین">نخستین مکتب موسیقی وین</a></div></th></tr><tr><td colspan="2" class="navbox-list navbox-odd hlist" style="width:100%;padding:0"><div style="padding:0 0.25em"> <ul><li><a href="/wiki/%DB%8C%D9%88%D8%B2%D9%81_%D9%87%D8%A7%DB%8C%D8%AF%D9%86" title="یوزف هایدن">یوزف هایدن</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%88%D9%84%D9%81%DA%AF%D8%A7%D9%86%DA%AF_%D8%A2%D9%85%D8%A7%D8%AF%D8%A6%D9%88%D8%B3_%D9%85%D9%88%D8%AA%D8%B3%D8%A7%D8%B1%D8%AA" title="ولفگانگ آمادئوس موتسارت">ولفگانگ آمادئوس موتسارت</a></li> <li><a class="mw-selflink selflink">لودویگ فان بتهوون</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%81%D8%B1%D8%A7%D9%86%D8%AA%D8%B3_%D8%B4%D9%88%D8%A8%D8%B1%D8%AA" title="فرانتس شوبرت">فرانتس شوبرت</a></li></ul> </div></td></tr></tbody></table></div> <div class="navbox-styles"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r40355799"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r39648996"></div><div role="navigation" class="navbox" aria-labelledby="موسیقی_دورهٔ_کلاسیک" style="padding:3px"><table class="nowraplinks hlist mw-collapsible autocollapse navbox-inner" style="border-spacing:0;background:transparent;color:inherit"><tbody><tr><th scope="col" class="navbox-title" colspan="3"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r40355799"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r40261389"><div class="navbar plainlinks hlist navbar-mini"><ul><li class="nv-نمایش"><a href="/wiki/%D8%A7%D9%84%DA%AF%D9%88:%D8%AF%D9%88%D8%B1%D9%87_%DA%A9%D9%84%D8%A7%D8%B3%DB%8C%DA%A9_(%D9%85%D9%88%D8%B3%DB%8C%D9%82%DB%8C)" title="الگو:دوره کلاسیک (موسیقی)"><abbr title="مشاهدهٔ این الگو">ن</abbr></a></li><li class="nv-بحث"><a href="/w/index.php?title=%D8%A8%D8%AD%D8%AB_%D8%A7%D9%84%DA%AF%D9%88:%D8%AF%D9%88%D8%B1%D9%87_%DA%A9%D9%84%D8%A7%D8%B3%DB%8C%DA%A9_(%D9%85%D9%88%D8%B3%DB%8C%D9%82%DB%8C)&action=edit&redlink=1" class="new" title="بحث الگو:دوره کلاسیک (موسیقی) (صفحه وجود ندارد)"><abbr title="بحث پیرامون این الگو">ب</abbr></a></li><li class="nv-ویرایش"><a href="/wiki/%D9%88%DB%8C%DA%98%D9%87:%D9%88%DB%8C%D8%B1%D8%A7%DB%8C%D8%B4_%D8%B5%D9%81%D8%AD%D9%87/%D8%A7%D9%84%DA%AF%D9%88:%D8%AF%D9%88%D8%B1%D9%87_%DA%A9%D9%84%D8%A7%D8%B3%DB%8C%DA%A9_(%D9%85%D9%88%D8%B3%DB%8C%D9%82%DB%8C)" title="ویژه:ویرایش صفحه/الگو:دوره کلاسیک (موسیقی)"><abbr title="ویرایش کردن این الگو">و</abbr></a></li></ul></div><div id="موسیقی_دورهٔ_کلاسیک" style="font-size:114%;margin:0 4em"><a href="/wiki/%D9%85%D9%88%D8%B3%DB%8C%D9%82%DB%8C_%D8%AF%D9%88%D8%B1%D9%87_%DA%A9%D9%84%D8%A7%D8%B3%DB%8C%DA%A9" title="موسیقی دوره کلاسیک">موسیقی دورهٔ کلاسیک</a></div></th></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%"><a href="/w/index.php?title=%D9%81%D9%87%D8%B1%D8%B3%D8%AA_%D8%A2%D9%87%D9%86%DA%AF%D8%B3%D8%A7%D8%B2%D8%A7%D9%86_%D8%AF%D9%88%D8%B1%D9%87_%DA%A9%D9%84%D8%A7%D8%B3%DB%8C%DA%A9&action=edit&redlink=1" class="new" title="فهرست آهنگسازان دوره کلاسیک (صفحه وجود ندارد)">آهنگسازان</a></th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-odd" style="width:100%;padding:0"><div style="padding:0 0.25em"> <ul><li><a href="/wiki/%D9%86%D8%AE%D8%B3%D8%AA%DB%8C%D9%86_%D9%85%DA%A9%D8%AA%D8%A8_%D9%85%D9%88%D8%B3%DB%8C%D9%82%DB%8C_%D9%88%DB%8C%D9%86" title="نخستین مکتب موسیقی وین">نخستین مکتب موسیقی وین</a> <ul><li><a href="/wiki/%DB%8C%D9%88%D8%B2%D9%81_%D9%87%D8%A7%DB%8C%D8%AF%D9%86" title="یوزف هایدن">یوزف هایدن</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%88%D9%84%D9%81%DA%AF%D8%A7%D9%86%DA%AF_%D8%A2%D9%85%D8%A7%D8%AF%D8%A6%D9%88%D8%B3_%D9%85%D9%88%D8%AA%D8%B3%D8%A7%D8%B1%D8%AA" title="ولفگانگ آمادئوس موتسارت">ولفگانگ آمادئوس موتسارت</a></li> <li><a class="mw-selflink selflink">لودویگ فان بتهوون</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%81%D8%B1%D8%A7%D9%86%D8%AA%D8%B3_%D8%B4%D9%88%D8%A8%D8%B1%D8%AA" title="فرانتس شوبرت">فرانتس شوبرت</a></li></ul></li> <li><a href="/wiki/%D9%85%DA%A9%D8%AA%D8%A8_%D9%85%D8%A7%D9%86%D9%87%D8%A7%DB%8C%D9%85" title="مکتب مانهایم">مکتب مانهایم</a> <ul><li><a href="/w/index.php?title=%D9%81%D8%B1%D8%A7%D9%86%D8%AA%D8%B3_%D8%A7%DB%8C%DA%AF%D9%86%D8%A7%D8%AA%D8%B3_%D8%A8%DA%A9&action=edit&redlink=1" class="new" title="فرانتس ایگناتس بک (صفحه وجود ندارد)">فرانتس ایگناتس بِک</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=%DA%A9%D8%B1%DB%8C%D8%B3%D8%AA%DB%8C%D8%A7%D9%86_%DA%A9%D8%A7%D9%86%D8%A7%D8%A8%DB%8C%D8%B4&action=edit&redlink=1" class="new" title="کریستیان کانابیش (صفحه وجود ندارد)">کریستیان کانابیش</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=%D8%A7%DB%8C%DA%AF%D9%86%D8%A7%D8%AA%D8%B3_%D9%81%D8%B1%D9%90%D9%86%D8%AA%D8%B3%D9%84&action=edit&redlink=1" class="new" title="ایگناتس فرِنتسل (صفحه وجود ندارد)">ایگناتس فرِنتسل</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=%D9%81%D8%B1%D8%A7%D9%86%D8%AA%D8%B3_%DA%A9%D8%B3%D8%A7%D9%81%D8%B1_%D8%B1%DB%8C%D8%B4%D8%AA%D8%B1&action=edit&redlink=1" class="new" title="فرانتس کسافر ریشتر (صفحه وجود ندارد)">فرانتس کسافِر ریشتر</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=%DA%A9%D8%A7%D8%B1%D9%84_%D8%A7%D8%B4%D8%AA%D8%A7%D9%85%DB%8C%D8%AA%D8%B3&action=edit&redlink=1" class="new" title="کارل اشتامیتس (صفحه وجود ندارد)">کارل اشتامیتس</a></li> <li><a href="/wiki/%DB%8C%D9%88%D9%87%D8%A7%D9%86_%D8%A7%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%85%DB%8C%D8%AA%D8%B2" title="یوهان استامیتز">یوهان استامیتز</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=%D8%A2%D9%86%D8%AA%D9%88%D9%86_%D9%81%DB%8C%D8%AA%D8%B3&action=edit&redlink=1" class="new" title="آنتون فیتس (صفحه وجود ندارد)">آنتون فیتس</a></li></ul></li> <li><a href="/wiki/%DA%A9%D8%B1%DB%8C%D8%B3%D8%AA%D9%81_%D9%88%DB%8C%D9%84%DB%8C%D8%A8%D8%A7%D9%84%D8%AF_%DA%AF%D9%84%D9%88%DA%A9" title="کریستف ویلیبالد گلوک">کریستف ویلیبالد گلوک</a></li></ul> </div></td><td class="noviewer navbox-image" rowspan="5" style="width:1px;padding:0 0 0 2px"><div><a href="/wiki/%D9%BE%D8%B1%D9%88%D9%86%D8%AF%D9%87:Pianotoetsen.jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/a/ad/Pianotoetsen.jpg/90px-Pianotoetsen.jpg" decoding="async" width="90" height="68" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/a/ad/Pianotoetsen.jpg/135px-Pianotoetsen.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/a/ad/Pianotoetsen.jpg/180px-Pianotoetsen.jpg 2x" data-file-width="2816" data-file-height="2112" /></a></div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%">ترکیب‌بندی سازها</th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-even" style="width:100%;padding:0"><div style="padding:0 0.25em"> <ul><li><a href="/wiki/%D8%A7%D8%B1%DA%A9%D8%B3%D8%AA%D8%B1" title="ارکستر">ارکستر</a></li> <li><a href="/wiki/%DA%A9%D9%88%D8%A7%D8%B1%D8%AA%D8%AA_%D8%B2%D9%87%DB%8C" title="کوارتت زهی">کوارتت زهی</a></li></ul> </div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%">ژانرها</th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-odd" style="width:100%;padding:0"><div style="padding:0 0.25em"> <ul><li><a href="/wiki/%D9%85%D9%88%D8%B3%DB%8C%D9%82%DB%8C_%DA%AF%D8%A7%D9%84%D8%A7%D9%86%D8%AA" title="موسیقی گالانت">موسیقی گالانت</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%A7%DB%8C%D9%86%D8%AA%D8%B1%D9%85%D8%AA%D8%B2%D9%88" title="اینترمتزو">اینترمتزو</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%85%D9%88%D8%B3%DB%8C%D9%82%DB%8C_%D8%B4%D8%A8%D8%A7%D9%86%DB%8C" title="موسیقی شبانی">موسیقی شبانی</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=%D8%B3%D8%A8%DA%A9_%D9%85%D9%88%D8%B3%DB%8C%D9%82%DB%8C_%D8%AD%D8%B3%D8%A7%D8%B3&action=edit&redlink=1" class="new" title="سبک موسیقی حساس (صفحه وجود ندارد)">سبک موسیقی حساس</a></li></ul> </div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%">تکنیک‌ها</th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-even" style="width:100%;padding:0"><div style="padding:0 0.25em"> <ul><li><a href="/w/index.php?title=%D9%86%D8%AA%E2%80%8C%D9%87%D8%A7%DB%8C_%D9%86%D8%A7%D8%A8%D8%B1%D8%A7%D8%A8%D8%B1&action=edit&redlink=1" class="new" title="نت‌های نابرابر (صفحه وجود ندارد)">نُت‌های نابرابر</a></li></ul> </div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%">پس‌زمینه</th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-odd" style="width:100%;padding:0"><div style="padding:0 0.25em"> <ul><li><a href="/wiki/%D9%85%D9%88%D8%B3%DB%8C%D9%82%DB%8C_%D8%A8%D8%A7%D8%B1%D9%88%DA%A9" title="موسیقی باروک">موسیقی باروک</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%AF%D9%88%D8%B1%D8%A7%D9%86_%D9%82%D9%88%D8%A7%D8%B9%D8%AF_%D9%85%D8%B4%D8%AA%D8%B1%DA%A9" title="دوران قواعد مشترک">دوران قواعد مشترک</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%B9%D8%B5%D8%B1_%D8%B1%D9%88%D8%B4%D9%86%DA%AF%D8%B1%DB%8C" title="عصر روشنگری">عصر روشنگری</a></li> <li><a href="/wiki/%DA%A9%D9%84%D8%A7%D8%B3%DB%8C%D8%B3%DB%8C%D8%B3%D9%85" title="کلاسیسیسم">کلاسیسیسم</a></li></ul> </div></td></tr><tr><td class="navbox-abovebelow" colspan="3" style="font-weight:bold;"><div> <ul><li class="mw-empty-elt"></li> <li><a href="/w/index.php?title=%D8%AF%D8%B1%DA%AF%D8%A7%D9%87:%D9%85%D9%88%D8%B3%DB%8C%D9%82%DB%8C_%DA%A9%D9%84%D8%A7%D8%B3%DB%8C%DA%A9&action=edit&redlink=1" class="new" title="درگاه:موسیقی کلاسیک (صفحه وجود ندارد)">درگاه موسیقی کلاسیک</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=%D9%88%DB%8C%DA%A9%DB%8C%E2%80%8C%D9%BE%D8%AF%DB%8C%D8%A7:%D9%88%DB%8C%DA%A9%DB%8C%E2%80%8C%D9%BE%D8%B1%D9%88%DA%98%D9%87_%D9%85%D9%88%D8%B3%DB%8C%D9%82%DB%8C_%DA%A9%D9%84%D8%A7%D8%B3%DB%8C%DA%A9&action=edit&redlink=1" class="new" title="ویکی‌پدیا:ویکی‌پروژه موسیقی کلاسیک (صفحه وجود ندارد)">ویکی‌پروژهٔ موسیقی کلاسیک</a></li></ul> </div></td></tr></tbody></table></div> <div class="navbox-styles"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r40355799"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r39648996"></div><div role="navigation" class="navbox" aria-labelledby="موسیقی_رمانتیک" style="padding:3px"><table class="nowraplinks hlist mw-collapsible autocollapse navbox-inner" style="border-spacing:0;background:transparent;color:inherit"><tbody><tr><th scope="col" class="navbox-title" colspan="2"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r40355799"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r40261389"><div class="navbar plainlinks hlist navbar-mini"><ul><li class="nv-نمایش"><a href="/wiki/%D8%A7%D9%84%DA%AF%D9%88:%D9%85%D9%88%D8%B3%DB%8C%D9%82%DB%8C_%D8%B1%D9%85%D8%A7%D9%86%D8%AA%DB%8C%DA%A9" title="الگو:موسیقی رمانتیک"><abbr title="مشاهدهٔ این الگو">ن</abbr></a></li><li class="nv-بحث"><a href="/w/index.php?title=%D8%A8%D8%AD%D8%AB_%D8%A7%D9%84%DA%AF%D9%88:%D9%85%D9%88%D8%B3%DB%8C%D9%82%DB%8C_%D8%B1%D9%85%D8%A7%D9%86%D8%AA%DB%8C%DA%A9&action=edit&redlink=1" class="new" title="بحث الگو:موسیقی رمانتیک (صفحه وجود ندارد)"><abbr title="بحث پیرامون این الگو">ب</abbr></a></li><li class="nv-ویرایش"><a href="/wiki/%D9%88%DB%8C%DA%98%D9%87:%D9%88%DB%8C%D8%B1%D8%A7%DB%8C%D8%B4_%D8%B5%D9%81%D8%AD%D9%87/%D8%A7%D9%84%DA%AF%D9%88:%D9%85%D9%88%D8%B3%DB%8C%D9%82%DB%8C_%D8%B1%D9%85%D8%A7%D9%86%D8%AA%DB%8C%DA%A9" title="ویژه:ویرایش صفحه/الگو:موسیقی رمانتیک"><abbr title="ویرایش کردن این الگو">و</abbr></a></li></ul></div><div id="موسیقی_رمانتیک" style="font-size:114%;margin:0 4em"><a href="/wiki/%D9%85%D9%88%D8%B3%DB%8C%D9%82%DB%8C_%D8%B1%D9%85%D8%A7%D9%86%D8%AA%DB%8C%DA%A9" title="موسیقی رمانتیک">موسیقی رمانتیک</a></div></th></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%;text-align: center;">آهنگسازان و موسیقی‌دانان</th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-odd" style="width:100%;padding:0"><div style="padding:0 0.25em"> <ul><li><a href="/wiki/%D8%A2%D8%AF%D9%84%D9%81_%D8%A2%D8%AF%D8%A7%D9%85" title="آدلف آدام">آدلف آدام</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%B4%D8%A7%D8%B1%D9%84_%D9%88%D8%A7%D9%84%D9%86%D8%AA%DB%8C%D9%86_%D8%A2%D9%84%DA%A9%D8%A7%D9%86" title="شارل والنتین آلکان">شارل والنتین آلکان</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%AF%D8%A7%D9%86%DB%8C%D9%84_%D8%A7%D9%88%D8%A8%D8%B1" title="دانیل اوبر">دانیل اوبر</a></li> <li><a class="mw-selflink selflink">لودویگ فان بتهوون</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%88%DB%8C%D9%86%DA%86%D9%86%D8%AA%D8%B2%D9%88_%D8%A8%D9%84%DB%8C%D9%86%DB%8C" title="وینچنتزو بلینی">وینچنتزو بلینی</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%88%DB%8C%D9%84%DB%8C%D8%A7%D9%85_%D8%A7%D8%B3%D8%AA%D8%B1%D9%86%D8%AF%DB%8C%D9%84_%D8%A8%D9%86%D8%AA" title="ویلیام استرندیل بنت">ویلیام استرندیل بنت</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%87%DA%A9%D8%AA%D9%88%D8%B1_%D8%A8%D8%B1%D9%84%DB%8C%D9%88%D8%B2" title="هکتور برلیوز">هکتور برلیوز</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%84%D9%88%D8%A6%DB%8C%D8%B2_%D8%A8%D8%B1%D8%AA%D9%86" title="لوئیز برتن">لوئیز برتن</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%81%D8%B1%D8%A7%D9%86%D8%B3_%D8%A8%D8%B1%D9%88%D8%A7%D9%84%D8%AF" title="فرانس بروالد">فرانس بروالد</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%81%D8%B1%D9%88%DA%86%D9%88_%D8%A8%D9%88%D8%B2%D9%88%D9%86%DB%8C" title="فروچو بوزونی">فروچو بوزونی</a></li> <li><a href="/wiki/%DB%8C%D9%88%D9%87%D8%A7%D9%86%D8%B3_%D8%A8%D8%B1%D8%A7%D9%85%D8%B3" title="یوهانس برامس">یوهانس برامس</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%85%D8%A7%DA%A9%D8%B3_%D8%A8%D8%B1%D9%88%D8%AE" title="ماکس بروخ">ماکس بروخ</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%A2%D9%86%D8%AA%D9%88%D9%86_%D8%A8%D8%B1%D9%88%DA%A9%D9%86%D8%B1" title="آنتون بروکنر">آنتون بروکنر</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%84%D9%88%D8%A6%DB%8C%D8%AC%DB%8C_%DA%A9%D8%B1%D9%88%D8%A8%DB%8C%D9%86%DB%8C" title="لوئیجی کروبینی">لوئیجی کروبینی</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%81%D8%B1%D8%AF%D8%B1%DB%8C%DA%A9_%D8%B4%D9%88%D9%BE%D9%86" title="فردریک شوپن">فردریک شوپن</a></li> <li><a href="/wiki/%DA%A9%D8%A7%D8%B1%D9%84_%DA%86%D8%B1%D9%86%DB%8C" title="کارل چرنی">کارل چرنی</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=F%C3%A9licien_David&action=edit&redlink=1" class="new" title="Félicien David (صفحه وجود ندارد)">Félicien David</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%81%D8%B1%D8%AF%DB%8C%D9%86%D8%A7%D9%86%D8%AF_%D8%AF%D8%A7%D9%88%DB%8C%D8%AA" title="فردیناند داویت">فردیناند داویت</a></li> <li><a href="/wiki/%DA%AF%D8%A7%D8%A6%D8%AA%D8%A7%D9%86%D9%88_%D8%AF%D9%88%D9%86%DB%8C%D8%B2%D8%AA%DB%8C" title="گائتانو دونیزتی">گائتانو دونیزتی</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%A2%D9%86%D8%AA%D9%88%D9%86%DB%8C%D9%86_%D8%AF%D9%88%D8%B1%DA%98%D8%A7%DA%A9" title="آنتونین دورژاک">آنتونین دورژاک</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%A7%D8%AF%D9%88%D8%A7%D8%B1%D8%AF_%D8%A7%D9%84%DA%AF%D8%A7%D8%B1" title="ادوارد الگار">ادوارد الگار</a></li> <li><a href="/wiki/%DA%AF%D8%A7%D8%A8%D8%B1%DB%8C%D9%84_%D9%81%D9%88%D8%B1%D9%87" title="گابریل فوره">گابریل فوره</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%AC%D8%A7%D9%86_%D9%81%DB%8C%D9%84%D8%AF" title="جان فیلد">جان فیلد</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%B3%D8%B2%D8%A7%D8%B1_%D9%81%D8%B1%D8%A7%D9%86%DA%A9" title="سزار فرانک">سزار فرانک</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%B1%D9%88%D8%A8%D8%B1%D8%AA_%D9%81%D8%B1%D8%A7%D9%86%D8%AA%D8%B3" title="روبرت فرانتس">روبرت فرانتس</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%85%DB%8C%D8%AE%D8%A7%D8%A6%DB%8C%D9%84_%DA%AF%D9%84%DB%8C%D9%86%DA%A9%D8%A7" title="میخائیل گلینکا">میخائیل گلینکا</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%A7%D8%AF%D9%88%D8%A7%D8%B1%D8%AF_%DA%AF%D8%B1%DB%8C%DA%AF" title="ادوارد گریگ">ادوارد گریگ</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%AE%D9%88%D8%B2%D9%87_%D9%85%D9%84%DA%86%D9%88%D8%B1_%DA%AF%D9%88%D9%85%DB%8C%D8%B3" title="خوزه ملچور گومیس">خوزه ملچور گومیس</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Fromental_Hal%C3%A9vy&action=edit&redlink=1" class="new" title="Fromental Halévy (صفحه وجود ندارد)">Fromental Halévy</a></li> <li><a href="/wiki/%DB%8C%D9%88%D9%87%D8%A7%D9%86_%D9%86%D9%BE%D9%88%D9%85%D9%88%DA%A9_%D9%87%D9%88%D9%85%D9%84" title="یوهان نپوموک هومل">یوهان نپوموک هومل</a></li> <li><a href="/wiki/%DB%8C%D9%88%D8%B2%D9%81_%DB%8C%D9%88%D8%A7%D8%AE%DB%8C%D9%85" title="یوزف یواخیم">یوزف یواخیم</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%A7%D8%B3%DA%A9%D8%A7%D8%AA_%D8%AC%D8%A7%D9%BE%D9%84%DB%8C%D9%86" title="اسکات جاپلین">اسکات جاپلین</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%81%D8%B1%DB%8C%D8%AF%D8%B1%DB%8C%D8%B4_%DA%A9%D8%A7%D9%84%DA%A9%D8%A8%D8%B1%D9%86%D8%B1" title="فریدریش کالکبرنر">فریدریش کالکبرنر</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%81%D8%B1%D8%A7%D9%86%D8%AA%D8%B3_%D9%84%DB%8C%D8%B3%D8%AA" title="فرانتس لیست">فرانتس لیست</a></li> <li><a href="/wiki/%DA%A9%D8%A7%D8%B1%D9%84_%D9%84%D9%88%D9%87" title="کارل لوه">کارل لوه</a></li> <li><a href="/wiki/%DA%AF%D9%88%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%88_%D9%85%D8%A7%D9%84%D8%B1" title="گوستاو مالر">گوستاو مالر</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%87%D8%A7%DB%8C%D9%86%D8%B1%DB%8C%D8%B4_%D9%85%D8%A7%D8%B1%D8%B4%D9%86%D8%B1" title="هاینریش مارشنر">هاینریش مارشنر</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%B3%D8%A7%D9%86%D8%AA%DB%8C%D8%A7%DA%AF%D9%88_%D9%85%D8%A7%D8%B3%D8%A7%D8%B1%D9%86%D8%A7%D9%88_%D9%81%D8%B1%D9%86%D8%A7%D9%86%D8%AF%D8%B2" title="سانتیاگو ماسارناو فرناندز">سانتیاگو ماسارناو فرناندز</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Nikolai_Medtner&action=edit&redlink=1" class="new" title="Nikolai Medtner (صفحه وجود ندارد)">Nikolai Medtner</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%A7%D8%AA%DB%8C%D9%86_%D9%85%D8%A6%D9%88%D9%84" title="اتین مئول">اتین مئول</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%81%D8%A7%D9%86%DB%8C_%D9%85%D9%86%D8%AF%D9%84%D8%B3%D9%88%D9%86" title="فانی مندلسون">فانی مندلسون</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%81%D9%84%DB%8C%DA%A9%D8%B3_%D9%85%D9%86%D8%AF%D9%84%D8%B3%D9%88%D9%86" title="فلیکس مندلسون">فلیکس مندلسون</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Saverio_Mercadante&action=edit&redlink=1" class="new" title="Saverio Mercadante (صفحه وجود ندارد)">Saverio Mercadante</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%A2%D9%85%D8%AF%D9%87_%D9%85%D8%B1%D9%88" title="آمده مرو">آمده مرو</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%AC%D8%A7%DA%A9%D9%88%D9%85%D9%88_%D9%85%D8%A7%DB%8C%D8%B1%D8%A8%D8%B1" title="جاکومو مایربر">جاکومو مایربر</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%A7%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86%DB%8C%D8%B3%D9%84%D8%A7%D9%88_%D9%85%D9%88%D9%86%DB%8C%D9%88%D8%B4%DA%A9%D9%88" class="mw-redirect" title="استانیسلاو مونیوشکو">استانیسلاو مونیوشکو</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%A7%DB%8C%DA%AF%D9%86%D8%A7%D8%AA%D8%B3_%D9%85%D8%B4%D9%87%E2%80%8C%D9%84%D8%B3" title="ایگناتس مشه‌لس">ایگناتس مشه‌لس</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%85%D9%88%D8%B1%DB%8C%D8%AA%D8%B3_%D9%85%D9%88%D8%B4%DA%A9%D9%88%D9%81%D8%B3%DA%A9%DB%8C" title="موریتس موشکوفسکی">موریتس موشکوفسکی</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%85%D9%88%D8%AF%D8%B3%D8%AA_%D9%85%D9%88%D8%B3%D9%88%D8%B1%DA%AF%D8%B3%DA%A9%DB%8C" title="مودست موسورگسکی">مودست موسورگسکی</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%84%D9%88%DB%8C%DB%8C_%D9%86%DB%8C%D8%AF%D8%B1%D9%85%D8%A7%DB%8C%D8%B1" title="لویی نیدرمایر">لویی نیدرمایر</a></li> <li><a href="/wiki/%DA%98%D8%B1%DA%98_%D8%A7%D9%86%D8%B2%D9%84%D9%88" title="ژرژ انزلو">ژرژ انزلو</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%86%DB%8C%DA%A9%D9%88%D9%84%D9%88_%D9%BE%D8%A7%DA%AF%D8%A7%D9%86%DB%8C%D9%86%DB%8C" title="نیکولو پاگانینی">نیکولو پاگانینی</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%A7%DB%8C%DA%AF%D9%86%D8%A7%D8%AA%D8%B3%DB%8C_%DB%8C%D8%A7%D9%86_%D9%BE%D8%A7%D8%AF%D8%B1%D9%81%D8%B3%DA%A9%DB%8C" title="ایگناتسی یان پادرفسکی">ایگناتسی یان پادرفسکی</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=%C3%89mile_Prudent&action=edit&redlink=1" class="new" title="Émile Prudent (صفحه وجود ندارد)">Émile Prudent</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%B3%D8%B1%DA%AF%D8%A6%DB%8C_%D8%B1%D8%A7%D8%AE%D9%85%D8%A7%D9%86%DB%8C%D9%86%D9%81" title="سرگئی راخمانینف">سرگئی راخمانینف</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%A2%D9%86%D8%AA%D9%88%D9%86%DB%8C%D9%86_%D8%B1%D8%A7%DB%8C%D8%B4%D8%A7" title="آنتونین رایشا">آنتونین رایشا</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%86%DB%8C%DA%A9%D9%84%D8%A7%DB%8C_%D8%B1%DB%8C%D9%85%D8%B3%DA%A9%DB%8C-%DA%A9%D9%88%D8%B1%D8%B3%D8%A7%DA%A9%D9%81" title="نیکلای ریمسکی-کورساکف">نیکلای ریمسکی-کورساکف</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%AC%D9%88%D8%A7%DA%A9%DB%8C%D9%86%D9%88_%D8%B1%D9%88%D8%B3%DB%8C%D9%86%DB%8C" title="جواکینو روسینی">جواکینو روسینی</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%A2%D9%86%D8%AA%D9%88%D9%86_%D8%B1%D9%88%D8%A8%DB%8C%D9%86%D8%B4%D8%AA%D8%A7%DB%8C%D9%86" title="آنتون روبینشتاین">آنتون روبینشتاین</a></li> <li><a href="/wiki/%DA%A9%D8%A7%D9%85%DB%8C_%D8%B3%D9%86-%D8%B3%D8%A7%D9%86%D8%B3" title="کامی سن-سانس">کامی سن-سانس</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%81%D8%B1%D8%A7%D9%86%D8%AA%D8%B3_%D8%B4%D9%88%D8%A8%D8%B1%D8%AA" title="فرانتس شوبرت">فرانتس شوبرت</a></li> <li><a href="/wiki/%DA%A9%D9%84%D8%A7%D8%B1%D8%A7_%D8%B4%D9%88%D9%85%D8%A7%D9%86" title="کلارا شومان">کلارا شومان</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%B1%D9%88%D8%A8%D8%B1%D8%AA_%D8%B4%D9%88%D9%85%D8%A7%D9%86" title="روبرت شومان">روبرت شومان</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%A7%D9%84%DA%A9%D8%B3%D8%A7%D9%86%D8%AF%D8%B1_%D8%A7%D8%B3%DA%A9%D8%B1%DB%8C%D8%A7%D8%A8%DB%8C%D9%86" title="الکساندر اسکریابین">الکساندر اسکریابین</a></li> <li><a href="/wiki/%DA%98%D8%A7%D9%86_%D8%B3%DB%8C%D8%A8%D9%84%DB%8C%D9%88%D8%B3" title="ژان سیبلیوس">ژان سیبلیوس</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%A8%D8%AF%D8%B1%DB%8C%D8%AE_%D8%A7%D8%B3%D9%85%D8%AA%D8%A7%D9%86%D8%A7" title="بدریخ اسمتانا">بدریخ اسمتانا</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%81%D8%B1%D9%86%D8%A7%D9%86%D8%AF%D9%88_%D8%B3%D9%88%D8%B1" title="فرناندو سور">فرناندو سور</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%84%D9%88%DB%8C%DB%8C_%D8%A7%D8%B4%D9%BE%D9%88%D8%B1" title="لویی اشپور">لویی اشپور</a></li> <li><a href="/wiki/%DA%AF%D8%A7%D8%B3%D9%BE%D8%A7%D8%B1%D9%87_%D8%A7%D8%B3%D9%BE%D9%88%D9%86%D8%AA%DB%8C%D9%86%DB%8C" title="گاسپاره اسپونتینی">گاسپاره اسپونتینی</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%B1%DB%8C%D8%B4%D8%A7%D8%B1%D8%AF_%D8%A7%D8%B4%D8%AA%D8%B1%D8%A7%D9%88%D8%B3" title="ریشارد اشتراوس">ریشارد اشتراوس</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%81%D8%B1%D8%A7%D9%86%D8%B3%DB%8C%D8%B3%DA%A9%D9%88_%D8%AA%D8%A7%D8%B1%DA%AF%D8%A7" title="فرانسیسکو تارگا">فرانسیسکو تارگا</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%BE%DB%8C%D9%88%D8%AA%D8%B1_%D8%A7%DB%8C%D9%84%DB%8C%DA%86_%DA%86%D8%A7%DB%8C%DA%A9%D9%88%D9%81%D8%B3%DA%A9%DB%8C" title="پیوتر ایلیچ چایکوفسکی">پیوتر ایلیچ چایکوفسکی</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%B2%DB%8C%DA%AF%DB%8C%D8%B3%D9%85%D9%88%D9%86%D8%AF_%D8%AA%D8%A7%D9%84%D8%A8%D8%B1%DA%AF" title="زیگیسموند تالبرگ">زیگیسموند تالبرگ</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%AC%D9%88%D8%B2%D9%BE%D9%87_%D9%88%D8%B1%D8%AF%DB%8C" title="جوزپه وردی">جوزپه وردی</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Jan_V%C3%A1clav_Vo%C5%99%C3%AD%C5%A1ek&action=edit&redlink=1" class="new" title="Jan Václav Voříšek (صفحه وجود ندارد)">Jan Václav Voříšek</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%B1%DB%8C%D8%B4%D8%A7%D8%B1%D8%AF_%D9%88%D8%A7%DA%AF%D9%86%D8%B1" title="ریشارد واگنر">ریشارد واگنر</a></li> <li><a href="/wiki/%DA%A9%D8%A7%D8%B1%D9%84_%D9%85%D8%A7%D8%B1%DB%8C%D8%A7_%D9%81%D9%88%D9%86_%D9%88%D8%A8%D8%B1" title="کارل ماریا فون وبر">کارل ماریا فون وبر</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%87%D9%88%DA%AF%D9%88_%D9%88%D9%84%D9%81" title="هوگو ولف">هوگو ولف</a></li></ul> </div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%;text-align: center;"><a href="/w/index.php?title=Instrumentation&action=edit&redlink=1" class="new" title="Instrumentation (صفحه وجود ندارد)">Instrumentation</a></th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-even" style="width:100%;padding:0"><div style="padding:0 0.25em"> <ul><li><a href="/w/index.php?title=Romantic_guitar&action=edit&redlink=1" class="new" title="Romantic guitar (صفحه وجود ندارد)">گیتار رمانتیک</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%A7%D8%B1%DA%A9%D8%B3%D8%AA%D8%B1" title="ارکستر">ارکستر رمانتیک</a></li></ul> </div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%;text-align: center;">انواع</th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-odd" style="width:100%;padding:0"><div style="padding:0 0.25em"> <ul><li><a href="/wiki/%D8%A8%D8%A7%D9%84%D8%A7%D8%AF_(%D9%85%D9%88%D8%B3%DB%8C%D9%82%DB%8C_%DA%A9%D9%84%D8%A7%D8%B3%DB%8C%DA%A9)" title="بالاد (موسیقی کلاسیک)">بالاد</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Character_piece&action=edit&redlink=1" class="new" title="Character piece (صفحه وجود ندارد)">Character piece</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Chorale_prelude&action=edit&redlink=1" class="new" title="Chorale prelude (صفحه وجود ندارد)">پرِلودِ آوازی</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%A7%DB%8C%D9%86%D8%AA%D8%B1%D9%85%D8%AA%D8%B2%D9%88" title="اینترمتزو">اینتِرمِتسو</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%84%DB%8C%D8%AF_(%D9%85%D9%88%D8%B3%DB%8C%D9%82%DB%8C)" title="لید (موسیقی)">لید</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%85%D8%A7%D8%B2%D9%88%D8%B1%DA%A9%D8%A7" title="مازورکا">مازورکا</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Orchestral_song&action=edit&redlink=1" class="new" title="Orchestral song (صفحه وجود ندارد)">آواز ارکستری</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Romantic_ballet&action=edit&redlink=1" class="new" title="Romantic ballet (صفحه وجود ندارد)">بالهٔ رمانتیک</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Romantische_Oper&action=edit&redlink=1" class="new" title="Romantische Oper (صفحه وجود ندارد)">اپرای رمانتیک</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%BE%D9%88%D8%A6%D9%85_%D8%B3%D9%85%D9%81%D9%88%D9%86%DB%8C%DA%A9" title="پوئم سمفونیک">پوئم سمفونیک</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%B3%D9%85%D9%81%D9%88%D9%86%DB%8C" title="سمفونی">سمفونی</a></li></ul> </div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%;text-align: center;">سایر موضوعات</th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-even" style="width:100%;padding:0"><div style="padding:0 0.25em"> <ul><li><a href="/w/index.php?title=Indianist_movement&action=edit&redlink=1" class="new" title="Indianist movement (صفحه وجود ندارد)">Indianist movement</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Musical_nationalism&action=edit&redlink=1" class="new" title="Musical nationalism (صفحه وجود ندارد)">ملی‌گرایی موسیقایی</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Neue_Zeitschrift_f%C3%BCr_Musik&action=edit&redlink=1" class="new" title="Neue Zeitschrift für Musik (صفحه وجود ندارد)">نشریهٔ جدید موسیقی</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=New_German_School&action=edit&redlink=1" class="new" title="New German School (صفحه وجود ندارد)">مکتب جدید آلمان</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Pyotr_Ilyich_Tchaikovsky_and_the_Belyayev_circle&action=edit&redlink=1" class="new" title="Pyotr Ilyich Tchaikovsky and the Belyayev circle (صفحه وجود ندارد)">چایکوفسکی و چرخهٔ بِلیایِف</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Pyotr_Ilyich_Tchaikovsky_and_The_Five&action=edit&redlink=1" class="new" title="Pyotr Ilyich Tchaikovsky and The Five (صفحه وجود ندارد)">چایکوفسکی و گروه پنج‌نفره</a></li> <li>"<a href="/w/index.php?title=War_of_the_Romantics&action=edit&redlink=1" class="new" title="War of the Romantics (صفحه وجود ندارد)">جنگ رمانتیک‌ها</a>"</li></ul> </div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%;text-align: center;">زمینه</th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-odd" style="width:100%;padding:0"><div style="padding:0 0.25em"> <ul><li><a href="/wiki/%D9%85%D9%88%D8%B3%DB%8C%D9%82%DB%8C_%D8%A8%D8%A7%D8%B1%D9%88%DA%A9" title="موسیقی باروک">موسیقی باروک</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%AF%D9%88%D8%B1%D8%A7%D9%86_%D9%82%D9%88%D8%A7%D8%B9%D8%AF_%D9%85%D8%B4%D8%AA%D8%B1%DA%A9" title="دوران قواعد مشترک">دوران قواعد مشترک</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%85%D9%88%D8%B3%DB%8C%D9%82%DB%8C_%D8%AF%D9%88%D8%B1%D9%87_%DA%A9%D9%84%D8%A7%D8%B3%DB%8C%DA%A9" title="موسیقی دوره کلاسیک">دورهٔ کلاسیک</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%85%D9%88%D8%B3%DB%8C%D9%82%DB%8C_%D8%B1%D9%85%D8%A7%D9%86%D8%AA%DB%8C%DA%A9" title="موسیقی رمانتیک">موسیقی رمانتیک</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%81%D9%84%D8%B3%D9%81%D9%87_%D8%B3%D8%AF%D9%87_%D9%86%D9%88%D8%B2%D8%AF%D9%87%D9%85" class="mw-redirect" title="فلسفه سده نوزدهم">فلسفهٔ سدهٔ نوزدهم</a></li></ul> </div></td></tr><tr><td class="navbox-abovebelow" colspan="2"><div> <ul><li><a href="/wiki/%D8%B1%D8%AF%D9%87:%D9%85%D9%88%D8%B3%DB%8C%D9%82%DB%8C_%D8%B1%D9%85%D8%A7%D9%86%D8%AA%DB%8C%DA%A9" title="رده:موسیقی رمانتیک">رده</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Portal:Classical_music&action=edit&redlink=1" class="new" title="Portal:Classical music (صفحه وجود ندارد)">درگاه</a></li></ul> </div></td></tr></tbody></table></div> <div class="navbox-styles"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r40355799"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r39648996"></div><div role="navigation" class="navbox authority-control" aria-labelledby="داده‌های_کتابخانه‌ای_frameless&#124;text-top&#124;10px&#124;alt=ویرایش_در_ویکی‌داده&#124;link=https&#58;//www.wikidata.org/wiki/Q255#identifiers&#124;class=noprint&#124;ویرایش_در_ویکی‌داده" style="padding:3px"><table class="nowraplinks hlist mw-collapsible autocollapse navbox-inner" style="border-spacing:0;background:transparent;color:inherit"><tbody><tr><th scope="col" class="navbox-title" colspan="2"><div id="داده‌های_کتابخانه‌ای_frameless&#124;text-top&#124;10px&#124;alt=ویرایش_در_ویکی‌داده&#124;link=https&#58;//www.wikidata.org/wiki/Q255#identifiers&#124;class=noprint&#124;ویرایش_در_ویکی‌داده" style="font-size:114%;margin:0 4em"><a href="/wiki/%D8%B1%D8%A7%D9%87%D9%86%D9%85%D8%A7:%D8%AF%D8%A7%D8%AF%D9%87%E2%80%8C%D9%87%D8%A7%DB%8C_%DA%A9%D8%AA%D8%A7%D8%A8%D8%AE%D8%A7%D9%86%D9%87%E2%80%8C%D8%A7%DB%8C" title="راهنما:داده‌های کتابخانه‌ای">داده‌های کتابخانه‌ای</a> <a href="https://www.wikidata.org/wiki/Q255#identifiers" title="ویرایش در ویکی‌داده"><img alt="ویرایش در ویکی‌داده" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/b/bf/OOjs_UI_icon_edit-rtl-progressive.svg/10px-OOjs_UI_icon_edit-rtl-progressive.svg.png" decoding="async" width="10" height="10" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/b/bf/OOjs_UI_icon_edit-rtl-progressive.svg/15px-OOjs_UI_icon_edit-rtl-progressive.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/b/bf/OOjs_UI_icon_edit-rtl-progressive.svg/20px-OOjs_UI_icon_edit-rtl-progressive.svg.png 2x" data-file-width="20" data-file-height="20" /></a></div></th></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%">عمومی</th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-odd" style="width:100%;padding:0"><div style="padding:0 0.25em"> <ul><li><a href="/wiki/%D8%A2%DB%8C%E2%80%8C%D8%A7%D8%B3%E2%80%8C%D8%A7%D9%86%E2%80%8C%D8%A2%DB%8C_(%D8%B4%D9%86%D8%A7%D8%B3%D9%87)" class="mw-redirect" title="آی‌اس‌ان‌آی (شناسه)">ISNI</a> <ul><li><a rel="nofollow" class="external text" href="https://isni.org/isni/0000000121268987">1</a></li></ul></li> <li><a href="/wiki/%D8%A8%D8%B1%DA%AF%D9%87%E2%80%8C%D8%AF%D8%A7%D9%86_%D9%85%D8%B3%D8%AA%D9%86%D8%AF_%D9%85%D8%AC%D8%A7%D8%B2%DB%8C_%D8%A8%DB%8C%D9%86%E2%80%8C%D8%A7%D9%84%D9%85%D9%84%D9%84%DB%8C" title="برگه‌دان مستند مجازی بین‌المللی">ویاف</a> <ul><li><a rel="nofollow" class="external text" href="https://viaf.org/viaf/32182557">1</a></li></ul></li> <li><a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.worldcat.org/identities/containsVIAFID/32182557">ورلدکت (از طریق ویاف)</a></li></ul> </div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%">کتابخانه‌های ملی</th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-even" style="width:100%;padding:0"><div style="padding:0 0.25em"> <ul><li><a rel="nofollow" class="external text" href="https://authority.bibsys.no/authority/rest/authorities/html/90051084">نروژ</a></li> <li><a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.bncatalogo.cl/F?func=direct&local_base=red10&doc_number=000039035">شیلی</a></li> <li><a rel="nofollow" class="external text" href="http://catalogo.bne.es/uhtbin/authoritybrowse.cgi?action=display&authority_id=XX826607">اسپانیا</a></li> <li><a rel="nofollow" class="external text" href="https://catalogue.bnf.fr/ark:/12148/cb138912954">فرانسه</a> <a rel="nofollow" class="external text" href="https://data.bnf.fr/ark:/12148/cb138912954">(داده‌ها)</a></li> <li><a rel="nofollow" class="external text" href="https://cantic.bnc.cat/registre/981058521267506706">کاتالونیا</a></li> <li><a rel="nofollow" class="external text" href="https://d-nb.info/gnd/118508288">آلمان</a></li> <li><a rel="nofollow" class="external text" href="https://opac.sbn.it/nome/CFIV005324">ایتالیا</a></li> <li><a rel="nofollow" class="external text" href="http://uli.nli.org.il/F/?func=find-b&local_base=NLX10&find_code=UID&request=987007258489805171">اسرائیل</a></li> <li><a rel="nofollow" class="external text" href="https://id.loc.gov/authorities/names/n79107741">ایالات متحده آمریکا</a></li> <li><a rel="nofollow" class="external text" href="https://kopkatalogs.lv/F?func=direct&local_base=lnc10&doc_number=000035013&P_CON_LNG=ENG">لتونی</a></li> <li><a rel="nofollow" class="external text" href="http://aleweb.ncl.edu.tw/F/?func=accref&acc_sequence=000441831&CON_LNG=ENG">تایوان</a> <ul><li><a rel="nofollow" class="external text" href="http://aleweb.ncl.edu.tw/F/?func=accref&acc_sequence=000297595&CON_LNG=ENG">2</a></li></ul></li> <li><a rel="nofollow" class="external text" href="https://id.ndl.go.jp/auth/ndlna/00432740">ژاپن</a></li> <li><a rel="nofollow" class="external text" href="https://aleph.nkp.cz/F/?func=find-c&local_base=aut&ccl_term=ica=jn19990000607&CON_LNG=ENG">جمهوری چک</a></li> <li><a rel="nofollow" class="external text" href="https://nla.gov.au/anbd.aut-an35016586">استرالیا</a></li> <li><a rel="nofollow" class="external text" href="https://data.nlg.gr/resource/authority/record62655">یونان</a></li> <li><a rel="nofollow" class="external text" href="https://librarian.nl.go.kr/LI/contents/L20101000000.do?id=KAC199602027">کره</a></li> <li><a rel="nofollow" class="external text" href="http://aleph.bibnat.ro:8991/F/?func=direct&local_base=NLR10&doc_number=000019344">رومانی</a></li> <li><a rel="nofollow" class="external text" href="http://katalog.nsk.hr/F/?func=direct&doc_number=000100923&local_base=nsk10">کرواسی</a></li> <li><a rel="nofollow" class="external text" href="http://data.bibliotheken.nl/id/thes/p068716494">هلند</a></li> <li><a rel="nofollow" class="external text" href="http://mak.bn.org.pl/cgi-bin/KHW/makwww.exe?BM=1&NU=1&IM=4&WI=9810553706605606">لهستان</a></li> <li><a rel="nofollow" class="external text" href="https://libris.kb.se/auth/177119">سوئد</a></li> <li><a rel="nofollow" class="external text" href="https://opac.vatlib.it/auth/detail/495_98205">واتیکان</a></li></ul> </div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%">نگارخانه‌های هنری و موزه‌ها</th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-odd" style="width:100%;padding:0"><div style="padding:0 0.25em"> <ul><li><a rel="nofollow" class="external text" href="https://collections.tepapa.govt.nz/agent/40377">تی پاپا (نیوزیلند)</a></li></ul> </div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%">نهادهای پژوهش هنری</th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-even" style="width:100%;padding:0"><div style="padding:0 0.25em"> <ul><li><a rel="nofollow" class="external text" href="http://kulturnav.org/b5001314-26fc-4b3c-bace-4fa56e01e14d">کولتورناو (نروژ)</a></li> <li><a rel="nofollow" class="external text" href="https://rkd.nl/en/explore/artists/448562">هنرمندان آرکی‌دی (هلند)</a></li> <li><a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.getty.edu/vow/ULANFullDisplay?find=&role=&nation=&subjectid=500339269">نام هنرمندان (گتی)</a></li></ul> </div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%">واژه‌نامه‌های زندگی‌نامه‌ای</th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-odd" style="width:100%;padding:0"><div style="padding:0 0.25em"> <ul><li><a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.deutsche-biographie.de/pnd118508288.html?language=en">آلمان</a></li></ul> </div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%">پایگاه‌های دادهٔ علمی</th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-even" style="width:100%;padding:0"><div style="padding:0 0.25em"> <ul><li><a rel="nofollow" class="external text" href="https://ci.nii.ac.jp/author/DA00371498?l=en">ساینی (ژاپن)</a></li></ul> </div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%">سایر</th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-odd" style="width:100%;padding:0"><div style="padding:0 0.25em"> <ul><li><a rel="nofollow" class="external text" href="http://id.worldcat.org/fast/42803/">کاربرد چندوجهی اصطلاحات موضوعی</a></li> <li><a rel="nofollow" class="external text" href="https://musicbrainz.org/artist/1f9df192-a621-4f54-8850-2c5373b7eac9">هنرمند</a> <a href="/wiki/%D9%85%D9%88%D8%B2%DB%8C%DA%A9%E2%80%8C%D8%A8%D8%B1%DB%8C%D9%86%D8%B2" title="موزیک‌برینز">موزیک‌برینز</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%B1%DB%8C%D8%B3%D9%85_(%D8%B4%D9%86%D8%A7%D8%B3%D9%87)" class="mw-redirect" title="ریسم (شناسه)">ریسم (فرانسه)</a> <ul><li>شناسه RISMبرابر با people/11035 معتبر نیست.</li></ul></li> <li><a href="/wiki/%D8%B1%DB%8C%D8%B1%D9%88_(%D8%B4%D9%86%D8%A7%D8%B3%D9%87)" class="mw-redirect" title="ریرو (شناسه)">ریرو (سوئیس)</a> <ul><li><a rel="nofollow" class="external text" href="http://data.rero.ch/02-A002984277">1</a></li></ul></li> <li><a rel="nofollow" class="external text" href="https://snaccooperative.org/ark:/99166/w6fn14dt">شبکه‌های اجتماعی و محتوای بایگانی شونده</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%B3%D9%88%D8%AF%D8%A7%DA%A9_(%D8%B4%D9%86%D8%A7%D8%B3%D9%87)" class="mw-redirect" title="سوداک (شناسه)">سوداک (فرانسه)</a> <ul><li><a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.idref.fr/026714329">1</a></li></ul></li> <li><a href="/wiki/%D8%AA%D8%B1%D9%88%D9%88" title="تروو">تروو (استرالیا)</a> <ul><li><a rel="nofollow" class="external text" href="https://trove.nla.gov.au/people/791482">1</a></li></ul></li></ul> </div></td></tr></tbody></table></div></div><noscript><img src="https://login.wikimedia.org/wiki/Special:CentralAutoLogin/start?type=1x1" alt="" width="1" height="1" style="border: none; position: absolute;"></noscript> <div class="printfooter" data-nosnippet="">برگرفته از «<a dir="ltr" href="https://fa.wikipedia.org/w/index.php?title=لودویگ_فان_بتهوون&oldid=40496943">https://fa.wikipedia.org/w/index.php?title=لودویگ_فان_بتهوون&oldid=40496943</a>»</div></div> <div id="catlinks" class="catlinks" data-mw="interface"><div id="mw-normal-catlinks" class="mw-normal-catlinks"><a href="/wiki/%D9%88%DB%8C%DA%98%D9%87:%D8%B1%D8%AF%D9%87%E2%80%8C%D9%87%D8%A7" title="ویژه:رده‌ها">رده‌ها</a>: <ul><li><a href="/wiki/%D8%B1%D8%AF%D9%87:%D9%85%D9%88%D8%B3%DB%8C%D9%82%DB%8C_%D8%AF%D9%88%D8%B1%D9%87_%DA%A9%D9%84%D8%A7%D8%B3%DB%8C%DA%A9" title="رده:موسیقی دوره کلاسیک">موسیقی دوره کلاسیک</a></li><li><a href="/wiki/%D8%B1%D8%AF%D9%87:%D8%A2%D9%84%D9%85%D8%A7%D9%86%DB%8C%E2%80%8C%D9%87%D8%A7%DB%8C_%D9%81%D9%84%D8%A7%D9%86%D8%AF%D8%B1%DB%8C%E2%80%8C%D8%AA%D8%A8%D8%A7%D8%B1" title="رده:آلمانی‌های فلاندری‌تبار">آلمانی‌های فلاندری‌تبار</a></li><li><a href="/wiki/%D8%B1%D8%AF%D9%87:%D8%A2%D9%87%D9%86%DA%AF%D8%B3%D8%A7%D8%B2%D8%A7%D9%86_%D8%A7%D9%BE%D8%B1%D8%A7_%D8%A7%D9%87%D9%84_%D8%A2%D9%84%D9%85%D8%A7%D9%86" title="رده:آهنگسازان اپرا اهل آلمان">آهنگسازان اپرا اهل آلمان</a></li><li><a href="/wiki/%D8%B1%D8%AF%D9%87:%D8%A2%D9%87%D9%86%DA%AF%D8%B3%D8%A7%D8%B2%D8%A7%D9%86_%D8%A7%D9%BE%D8%B1%D8%A7%DB%8C_%D9%85%D8%B1%D8%AF" title="رده:آهنگسازان اپرای مرد">آهنگسازان اپرای مرد</a></li><li><a href="/wiki/%D8%B1%D8%AF%D9%87:%D8%A2%D9%87%D9%86%DA%AF%D8%B3%D8%A7%D8%B2%D8%A7%D9%86_%D8%A7%D9%88%D8%B1%D8%A7%D8%AA%D9%88%D8%B1%DB%8C%D9%88" title="رده:آهنگسازان اوراتوریو">آهنگسازان اوراتوریو</a></li><li><a href="/wiki/%D8%B1%D8%AF%D9%87:%D8%A2%D9%87%D9%86%DA%AF%D8%B3%D8%A7%D8%B2%D8%A7%D9%86_%D8%A8%D8%A7%D9%84%D9%87" title="رده:آهنگسازان باله">آهنگسازان باله</a></li><li><a href="/wiki/%D8%B1%D8%AF%D9%87:%D8%A2%D9%87%D9%86%DA%AF%D8%B3%D8%A7%D8%B2%D8%A7%D9%86_%D9%BE%DB%8C%D8%A7%D9%86%D9%88" title="رده:آهنگسازان پیانو">آهنگسازان پیانو</a></li><li><a href="/wiki/%D8%B1%D8%AF%D9%87:%D8%A2%D9%87%D9%86%DA%AF%D8%B3%D8%A7%D8%B2%D8%A7%D9%86_%D8%AF%D9%88%D8%B1%D9%87_%DA%A9%D9%84%D8%A7%D8%B3%DB%8C%DA%A9_%D8%A7%D9%87%D9%84_%D8%A2%D9%84%D9%85%D8%A7%D9%86" title="رده:آهنگسازان دوره کلاسیک اهل آلمان">آهنگسازان دوره کلاسیک اهل آلمان</a></li><li><a href="/wiki/%D8%B1%D8%AF%D9%87:%D8%A2%D9%87%D9%86%DA%AF%D8%B3%D8%A7%D8%B2%D8%A7%D9%86_%D8%B1%D9%85%D8%A7%D9%86%D8%AA%DB%8C%DA%A9_%D8%A7%D9%87%D9%84_%D8%A2%D9%84%D9%85%D8%A7%D9%86" title="رده:آهنگسازان رمانتیک اهل آلمان">آهنگسازان رمانتیک اهل آلمان</a></li><li><a href="/wiki/%D8%B1%D8%AF%D9%87:%D8%A2%D9%87%D9%86%DA%AF%D8%B3%D8%A7%D8%B2%D8%A7%D9%86_%D8%B3%D8%AF%D9%87_%DB%B1%DB%B8_(%D9%85%DB%8C%D9%84%D8%A7%D8%AF%DB%8C)_%D8%A7%D9%87%D9%84_%D8%A2%D9%84%D9%85%D8%A7%D9%86" title="رده:آهنگسازان سده ۱۸ (میلادی) اهل آلمان">آهنگسازان سده ۱۸ (میلادی) اهل آلمان</a></li><li><a href="/wiki/%D8%B1%D8%AF%D9%87:%D8%A2%D9%87%D9%86%DA%AF%D8%B3%D8%A7%D8%B2%D8%A7%D9%86_%DA%A9%D8%A7%D8%AA%D9%88%D9%84%DB%8C%DA%A9" title="رده:آهنگسازان کاتولیک">آهنگسازان کاتولیک</a></li><li><a href="/wiki/%D8%B1%D8%AF%D9%87:%D8%A2%D9%87%D9%86%DA%AF%D8%B3%D8%A7%D8%B2%D8%A7%D9%86_%DA%A9%D9%84%D8%A7%D8%B3%DB%8C%DA%A9_%D8%A7%D9%87%D9%84_%D8%A2%D9%84%D9%85%D8%A7%D9%86" title="رده:آهنگسازان کلاسیک اهل آلمان">آهنگسازان کلاسیک اهل آلمان</a></li><li><a href="/wiki/%D8%B1%D8%AF%D9%87:%D8%A2%D9%87%D9%86%DA%AF%D8%B3%D8%A7%D8%B2%D8%A7%D9%86_%DA%A9%D9%84%D8%A7%D8%B3%DB%8C%DA%A9_%D8%B3%D8%AF%D9%87_%DB%B1%DB%B8_(%D9%85%DB%8C%D9%84%D8%A7%D8%AF%DB%8C)" title="رده:آهنگسازان کلاسیک سده ۱۸ (میلادی)">آهنگسازان کلاسیک سده ۱۸ (میلادی)</a></li><li><a href="/wiki/%D8%B1%D8%AF%D9%87:%D8%A2%D9%87%D9%86%DA%AF%D8%B3%D8%A7%D8%B2%D8%A7%D9%86_%DA%A9%D9%84%D8%A7%D8%B3%DB%8C%DA%A9_%D8%B3%D8%AF%D9%87_%DB%B1%DB%B9_(%D9%85%DB%8C%D9%84%D8%A7%D8%AF%DB%8C)" title="رده:آهنگسازان کلاسیک سده ۱۹ (میلادی)">آهنگسازان کلاسیک سده ۱۹ (میلادی)</a></li><li><a href="/wiki/%D8%B1%D8%AF%D9%87:%D8%A2%D9%87%D9%86%DA%AF%D8%B3%D8%A7%D8%B2%D8%A7%D9%86_%DA%A9%D9%84%D8%A7%D8%B3%DB%8C%DA%A9_%D9%85%D8%B1%D8%AF_%D8%A7%D9%87%D9%84_%D8%A2%D9%84%D9%85%D8%A7%D9%86" title="رده:آهنگسازان کلاسیک مرد اهل آلمان">آهنگسازان کلاسیک مرد اهل آلمان</a></li><li><a href="/wiki/%D8%B1%D8%AF%D9%87:%D8%A2%D9%87%D9%86%DA%AF%D8%B3%D8%A7%D8%B2%D8%A7%D9%86_%DA%A9%D9%88%D8%A7%D8%B1%D8%AA%D8%AA_%D8%B2%D9%87%DB%8C" title="رده:آهنگسازان کوارتت زهی">آهنگسازان کوارتت زهی</a></li><li><a href="/wiki/%D8%B1%D8%AF%D9%87:%D8%A2%D9%87%D9%86%DA%AF%D8%B3%D8%A7%D8%B2%D8%A7%D9%86_%D9%85%D8%B1%D8%AF_%D8%A7%D9%87%D9%84_%D8%A2%D9%84%D9%85%D8%A7%D9%86" title="رده:آهنگسازان مرد اهل آلمان">آهنگسازان مرد اهل آلمان</a></li><li><a href="/wiki/%D8%B1%D8%AF%D9%87:%D8%A7%D9%87%D8%A7%D9%84%DB%8C_%D8%A8%D9%86" title="رده:اهالی بن">اهالی بن</a></li><li><a href="/wiki/%D8%B1%D8%AF%D9%87:%D9%BE%DB%8C%D8%A7%D9%86%D9%88%D9%86%D9%88%D8%A7%D8%B2%D8%A7%D9%86_%DA%A9%D9%84%D8%A7%D8%B3%DB%8C%DA%A9_%D8%B3%D8%AF%D9%87_%DB%B1%DB%B8_(%D9%85%DB%8C%D9%84%D8%A7%D8%AF%DB%8C)" title="رده:پیانونوازان کلاسیک سده ۱۸ (میلادی)">پیانونوازان کلاسیک سده ۱۸ (میلادی)</a></li><li><a href="/wiki/%D8%B1%D8%AF%D9%87:%D9%BE%DB%8C%D8%A7%D9%86%DB%8C%D8%B3%D8%AA%E2%80%8C%D9%87%D8%A7%DB%8C_%DA%A9%D9%84%D8%A7%D8%B3%DB%8C%DA%A9_%D9%85%D8%B1%D8%AF" title="رده:پیانیست‌های کلاسیک مرد">پیانیست‌های کلاسیک مرد</a></li><li><a href="/wiki/%D8%B1%D8%AF%D9%87:%D8%AE%D8%A7%DA%A9%E2%80%8C%D8%B3%D9%BE%D8%A7%D8%B1%DB%8C%E2%80%8C%D9%87%D8%A7_%D8%AF%D8%B1_%DA%AF%D9%88%D8%B1%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86_%D9%85%D8%B1%DA%A9%D8%B2%DB%8C_%D9%88%DB%8C%D9%86" title="رده:خاک‌سپاری‌ها در گورستان مرکزی وین">خاک‌سپاری‌ها در گورستان مرکزی وین</a></li><li><a href="/wiki/%D8%B1%D8%AF%D9%87:%D8%AE%D8%A7%D9%86%D9%88%D8%A7%D8%AF%D9%87_%D8%A8%D8%AA%D9%87%D9%88%D9%88%D9%86" title="رده:خانواده بتهوون">خانواده بتهوون</a></li><li><a href="/wiki/%D8%B1%D8%AF%D9%87:%D8%AF%D8%B1%DA%AF%D8%B0%D8%B4%D8%AA%DA%AF%D8%A7%D9%86_%DB%B1%DB%B8%DB%B2%DB%B7_(%D9%85%DB%8C%D9%84%D8%A7%D8%AF%DB%8C)" title="رده:درگذشتگان ۱۸۲۷ (میلادی)">درگذشتگان ۱۸۲۷ (میلادی)</a></li><li><a href="/wiki/%D8%B1%D8%AF%D9%87:%D8%B2%D8%A7%D8%AF%DA%AF%D8%A7%D9%86_%DB%B1%DB%B7%DB%B7%DB%B0_(%D9%85%DB%8C%D9%84%D8%A7%D8%AF%DB%8C)" title="رده:زادگان ۱۷۷۰ (میلادی)">زادگان ۱۷۷۰ (میلادی)</a></li><li><a href="/wiki/%D8%B1%D8%AF%D9%87:%D8%B4%D8%A7%DA%AF%D8%B1%D8%AF%D8%A7%D9%86_%DB%8C%D9%88%D8%B2%D9%81_%D9%87%D8%A7%DB%8C%D8%AF%D9%86" title="رده:شاگردان یوزف هایدن">شاگردان یوزف هایدن</a></li><li><a href="/wiki/%D8%B1%D8%AF%D9%87:%D8%B4%D8%A7%DA%AF%D8%B1%D8%AF%D8%A7%D9%86_%DB%8C%D9%88%D9%87%D8%A7%D9%86_%D8%A2%D9%84%D8%A8%D8%B1%D8%B4%D8%AA%D8%B3%E2%80%8C%D8%A8%D8%B1%DA%AF%D8%B1" title="رده:شاگردان یوهان آلبرشتس‌برگر">شاگردان یوهان آلبرشتس‌برگر</a></li><li><a href="/wiki/%D8%B1%D8%AF%D9%87:%D8%B9%D8%B5%D8%B1_%D8%B1%D9%88%D8%B4%D9%86%DA%AF%D8%B1%DB%8C" title="رده:عصر روشنگری">عصر روشنگری</a></li><li><a href="/wiki/%D8%B1%D8%AF%D9%87:%DA%A9%D8%A7%D8%AA%D9%88%D9%84%DB%8C%DA%A9%E2%80%8C%D9%87%D8%A7%DB%8C_%D8%B1%D9%88%D9%85%DB%8C_%D8%A7%D9%87%D9%84_%D8%A2%D9%84%D9%85%D8%A7%D9%86" title="رده:کاتولیک‌های رومی اهل آلمان">کاتولیک‌های رومی اهل آلمان</a></li><li><a href="/wiki/%D8%B1%D8%AF%D9%87:%DA%A9%DB%8C%D8%A8%D9%88%D8%B1%D8%AF%D9%86%D9%88%D8%A7%D8%B2%D8%A7%D9%86_%D8%B3%D8%AF%D9%87_%DB%B1%DB%B8_(%D9%85%DB%8C%D9%84%D8%A7%D8%AF%DB%8C)" title="رده:کیبوردنوازان سده ۱۸ (میلادی)">کیبوردنوازان سده ۱۸ (میلادی)</a></li><li><a href="/wiki/%D8%B1%D8%AF%D9%87:%D9%84%D9%88%D8%AF%D9%88%DB%8C%DA%AF_%D9%81%D8%A7%D9%86_%D8%A8%D8%AA%D9%87%D9%88%D9%88%D9%86" title="رده:لودویگ فان بتهوون">لودویگ فان بتهوون</a></li><li><a href="/wiki/%D8%B1%D8%AF%D9%87:%D9%85%D9%88%D8%B3%DB%8C%D9%82%DB%8C%E2%80%8C%D8%AF%D8%A7%D9%86%D8%A7%D9%86_%D8%B3%D8%AF%D9%87_%DB%B1%DB%B8_(%D9%85%DB%8C%D9%84%D8%A7%D8%AF%DB%8C)_%D8%A7%D9%87%D9%84_%D8%A2%D9%84%D9%85%D8%A7%D9%86" title="رده:موسیقی‌دانان سده ۱۸ (میلادی) اهل آلمان">موسیقی‌دانان سده ۱۸ (میلادی) اهل آلمان</a></li><li><a href="/wiki/%D8%B1%D8%AF%D9%87:%D9%85%D9%88%D8%B3%DB%8C%D9%82%DB%8C%E2%80%8C%D8%AF%D8%A7%D9%86%D8%A7%D9%86_%DA%A9%D9%84%D8%A7%D8%B3%DB%8C%DA%A9_%D8%AE%D8%B1%D8%AF%D8%B3%D8%A7%D9%84" title="رده:موسیقی‌دانان کلاسیک خردسال">موسیقی‌دانان کلاسیک خردسال</a></li><li><a href="/wiki/%D8%B1%D8%AF%D9%87:%D9%85%D9%88%D8%B3%DB%8C%D9%82%DB%8C%E2%80%8C%D8%AF%D8%A7%D9%86%D8%A7%D9%86_%DA%A9%D9%84%D8%A7%D8%B3%DB%8C%DA%A9_%D9%86%D8%A7%D8%B4%D9%86%D9%88%D8%A7" title="رده:موسیقی‌دانان کلاسیک ناشنوا">موسیقی‌دانان کلاسیک ناشنوا</a></li><li><a href="/wiki/%D8%B1%D8%AF%D9%87:%D9%85%D9%88%D8%B3%DB%8C%D9%82%DB%8C%E2%80%8C%D8%AF%D8%A7%D9%86%D8%A7%D9%86_%D9%85%D8%B1%D8%AF_%D8%B3%D8%AF%D9%87_%DB%B1%DB%B9_(%D9%85%DB%8C%D9%84%D8%A7%D8%AF%DB%8C)" title="رده:موسیقی‌دانان مرد سده ۱۹ (میلادی)">موسیقی‌دانان مرد سده ۱۹ (میلادی)</a></li><li><a href="/wiki/%D8%B1%D8%AF%D9%87:%D9%86%D8%A7%D8%B4%D9%86%D9%88%D8%A7%DB%8C%D8%A7%D9%86_%D8%A7%D9%87%D9%84_%D8%A2%D9%84%D9%85%D8%A7%D9%86" title="رده:ناشنوایان اهل آلمان">ناشنوایان اهل آلمان</a></li><li><a href="/wiki/%D8%B1%D8%AF%D9%87:%D9%86%D8%AC%D8%A7%D8%AA%E2%80%8C%DB%8C%D8%A7%D9%81%D8%AA%DA%AF%D8%A7%D9%86_%D8%A7%D8%B2_%D8%A2%D8%A8%D9%84%D9%87" title="رده:نجات‌یافتگان از آبله">نجات‌یافتگان از آبله</a></li><li><a href="/wiki/%D8%B1%D8%AF%D9%87:%D9%86%D9%88%D8%A7%D8%B2%D9%86%D8%AF%DA%AF%D8%A7%D9%86_%D9%BE%DB%8C%D8%A7%D9%86%D9%88_%DA%A9%D9%84%D8%A7%D8%B3%DB%8C%DA%A9_%D8%A7%D9%87%D9%84_%D8%A2%D9%84%D9%85%D8%A7%D9%86" title="رده:نوازندگان پیانو کلاسیک اهل آلمان">نوازندگان پیانو کلاسیک اهل آلمان</a></li><li><a href="/wiki/%D8%B1%D8%AF%D9%87:%D9%86%D9%88%D8%A7%D8%B2%D9%86%D8%AF%DA%AF%D8%A7%D9%86_%D9%BE%DB%8C%D8%A7%D9%86%D9%88_%D9%85%D8%B1%D8%AF_%D8%A7%D9%87%D9%84_%D8%A2%D9%84%D9%85%D8%A7%D9%86" title="رده:نوازندگان پیانو مرد اهل آلمان">نوازندگان پیانو مرد اهل آلمان</a></li><li><a href="/wiki/%D8%B1%D8%AF%D9%87:%D9%86%D9%88%DB%8C%D8%B3%D9%86%D8%AF%DA%AF%D8%A7%D9%86_%D8%B3%D8%B1%D9%88%D8%AF_%D9%85%D9%84%DB%8C" title="رده:نویسندگان سرود ملی">نویسندگان سرود ملی</a></li></ul></div><div id="mw-hidden-catlinks" class="mw-hidden-catlinks mw-hidden-cats-hidden">رده‌های پنهان: <ul><li><a href="/wiki/%D8%B1%D8%AF%D9%87:%D8%B5%D9%81%D8%AD%D9%87%E2%80%8C%D9%87%D8%A7%DB%8C_%D8%AF%D8%A7%D8%B1%D8%A7%DB%8C_%D8%AA%D8%A7%D8%A8%D8%B9_%D8%AA%D8%AC%D8%B2%DB%8C%D9%87%E2%80%8C%DA%AF%D8%B1_%D8%A2%D8%B1%D8%A7%DB%8C%D8%B4%E2%80%8C%D8%B9%D8%AF%D8%AF_%D8%A8%D8%A7_%D8%A2%D8%B1%DA%AF%D9%88%D9%85%D8%A7%D9%86_%D8%BA%DB%8C%D8%B1%D8%B9%D8%AF%D8%AF%DB%8C" title="رده:صفحه‌های دارای تابع تجزیه‌گر آرایش‌عدد با آرگومان غیرعددی">صفحه‌های دارای تابع تجزیه‌گر آرایش‌عدد با آرگومان غیرعددی</a></li><li><a href="/wiki/%D8%B1%D8%AF%D9%87:%D9%85%D9%82%D8%A7%D9%84%D9%87%E2%80%8C%D9%87%D8%A7%DB%8C%DB%8C_%DA%A9%D9%87_%D8%AA%D8%AC%D9%85%DB%8C%D8%B9_%D8%A7%D8%B1%D8%AC%D8%A7%D8%B9_%D8%AF%D8%B1_%D8%A2%D9%86%E2%80%8C%D9%87%D8%A7_%D9%85%D9%85%D9%86%D9%88%D8%B9_%D8%A7%D8%B3%D8%AA" title="رده:مقاله‌هایی که تجمیع ارجاع در آن‌ها ممنوع است">مقاله‌هایی که تجمیع ارجاع در آن‌ها ممنوع است</a></li><li><a href="/wiki/%D8%B1%D8%AF%D9%87:%DB%8C%D8%A7%D8%AF%DA%A9%D8%B1%D8%AF%D9%87%D8%A7%DB%8C_%D8%AF%D8%A7%D8%B1%D8%A7%DB%8C_%D9%85%D9%86%D8%A8%D8%B9_%D8%A8%D9%87_%D8%B2%D8%A8%D8%A7%D9%86_%D8%A7%D9%86%DA%AF%D9%84%DB%8C%D8%B3%DB%8C" title="رده:یادکردهای دارای منبع به زبان انگلیسی">یادکردهای دارای منبع به زبان انگلیسی</a></li><li><a href="/wiki/%D8%B1%D8%AF%D9%87:%D8%B5%D9%81%D8%AD%D9%87%E2%80%8C%D9%87%D8%A7%DB%8C%DB%8C_%DA%A9%D9%87_%D8%A7%D8%B2_%DB%8C%D8%A7%D8%AF%DA%A9%D8%B1%D8%AF_%D9%88%D8%A8_%D8%A8%D8%A7_%D9%BE%D8%A7%D8%B1%D8%A7%D9%85%D8%AA%D8%B1_%D9%88%D8%B6%D8%B9%DB%8C%D8%AA_%D9%BE%DB%8C%D9%88%D9%86%D8%AF_%D8%A7%D8%B3%D8%AA%D9%81%D8%A7%D8%AF%D9%87_%D9%85%DB%8C%E2%80%8C%DA%A9%D9%86%D9%86%D8%AF" title="رده:صفحه‌هایی که از یادکرد وب با پارامتر وضعیت پیوند استفاده می‌کنند">صفحه‌هایی که از یادکرد وب با پارامتر وضعیت پیوند استفاده می‌کنند</a></li><li><a href="/wiki/%D8%B1%D8%AF%D9%87:%D9%BE%DB%8C%D9%88%D9%86%D8%AF%D9%87%D8%A7%DB%8C_%D9%88%DB%8C%E2%80%8C%D8%A8%DA%A9_%D8%A7%D9%84%DA%AF%D9%88%DB%8C_%D8%A8%D8%A7%DB%8C%DA%AF%D8%A7%D9%86%DB%8C_%D8%A7%DB%8C%D9%86%D8%AA%D8%B1%D9%86%D8%AA" title="رده:پیوندهای وی‌بک الگوی بایگانی اینترنت">پیوندهای وی‌بک الگوی بایگانی اینترنت</a></li><li><a href="/wiki/%D8%B1%D8%AF%D9%87:%DB%8C%D8%A7%D8%AF%DA%A9%D8%B1%D8%AF%D9%87%D8%A7%DB%8C_%D8%AF%D8%A7%D8%B1%D8%A7%DB%8C_%D9%85%D9%86%D8%A8%D8%B9_%D8%A8%D9%87_%D8%B2%D8%A8%D8%A7%D9%86_%D8%A2%D9%84%D9%85%D8%A7%D9%86%DB%8C" title="رده:یادکردهای دارای منبع به زبان آلمانی">یادکردهای دارای منبع به زبان آلمانی</a></li><li><a href="/wiki/%D8%B1%D8%AF%D9%87:%D9%86%DA%AF%D9%87%D8%AF%D8%A7%D8%B1%DB%8C_%DB%8C%D8%A7%D8%AF%DA%A9%D8%B1%D8%AF:%D9%86%D8%A7%D9%85%E2%80%8C%D9%87%D8%A7%DB%8C_%D9%85%D8%AA%D8%B9%D8%AF%D8%AF:%D9%81%D9%87%D8%B1%D8%B3%D8%AA_%D9%86%D9%88%DB%8C%D8%B3%D9%86%D8%AF%DA%AF%D8%A7%D9%86" title="رده:نگهداری یادکرد:نام‌های متعدد:فهرست نویسندگان">نگهداری یادکرد:نام‌های متعدد:فهرست نویسندگان</a></li><li><a href="/wiki/%D8%B1%D8%AF%D9%87:%D9%85%D9%82%D8%A7%D9%84%D9%87%E2%80%8C%D9%87%D8%A7%DB%8C_%D8%AE%D9%88%D8%A8" title="رده:مقاله‌های خوب">مقاله‌های خوب</a></li><li><a href="/wiki/%D8%B1%D8%AF%D9%87:%D9%85%D9%82%D8%A7%D9%84%D9%87%E2%80%8C%D9%87%D8%A7%DB%8C_%D8%AF%D8%A7%D8%B1%D8%A7%DB%8C_%D9%88%D8%A7%DA%98%DA%AF%D8%A7%D9%86_%D8%A8%D9%87_%D8%B2%D8%A8%D8%A7%D9%86_%D9%81%D8%B1%D8%A7%D9%86%D8%B3%D9%88%DB%8C" title="رده:مقاله‌های دارای واژگان به زبان فرانسوی">مقاله‌های دارای واژگان به زبان فرانسوی</a></li><li><a href="/wiki/%D8%B1%D8%AF%D9%87:%D8%B5%D9%81%D8%AD%D9%87%E2%80%8C%D9%87%D8%A7%DB%8C%DB%8C_%DA%A9%D9%87_%D8%A7%D8%B2_%D8%AC%D8%B9%D8%A8%D9%87_%D8%A7%D8%B7%D9%84%D8%A7%D8%B9%D8%A7%D8%AA_%D8%B2%D9%86%D8%AF%DA%AF%DB%8C%E2%80%8C%D9%86%D8%A7%D9%85%D9%87_%D8%A8%D8%A7_%D9%BE%D8%A7%D8%B1%D8%A7%D9%85%D8%AA%D8%B1%D9%87%D8%A7%DB%8C_%D9%86%D8%A7%D9%85%D8%B9%D9%84%D9%88%D9%85_%D8%A7%D8%B3%D8%AA%D9%81%D8%A7%D8%AF%D9%87_%D9%85%DB%8C%E2%80%8C%DA%A9%D9%86%D9%86%D8%AF" title="رده:صفحه‌هایی که از جعبه اطلاعات زندگی‌نامه با پارامترهای نامعلوم استفاده می‌کنند">صفحه‌هایی که از جعبه اطلاعات زندگی‌نامه با پارامترهای نامعلوم استفاده می‌کنند</a></li><li><a href="/wiki/%D8%B1%D8%AF%D9%87:%D8%B2%D9%86%D8%AF%DA%AF%DB%8C%E2%80%8C%D9%86%D8%A7%D9%85%D9%87%E2%80%8C%D9%87%D8%A7%DB%8C_%D8%AF%D8%A7%D8%B1%D8%A7%DB%8C_%D8%A7%D9%85%D8%B6%D8%A7%D8%A1" title="رده:زندگی‌نامه‌های دارای امضاء">زندگی‌نامه‌های دارای امضاء</a></li><li><a href="/wiki/%D8%B1%D8%AF%D9%87:%D9%85%D9%82%D8%A7%D9%84%D9%87%E2%80%8C%D9%87%D8%A7_%D8%A8%D8%A7_%D8%A7%DA%86%E2%80%8C%DA%A9%D8%A7%D8%B1%D8%AF%D9%87%D8%A7" title="رده:مقاله‌ها با اچ‌کاردها">مقاله‌ها با اچ‌کاردها</a></li><li><a href="/wiki/%D8%B1%D8%AF%D9%87:%D9%85%D9%82%D8%A7%D9%84%D9%87%E2%80%8C%D9%87%D8%A7%DB%8C_%D8%AF%D8%A7%D8%B1%D8%A7%DB%8C_%D9%88%D8%A7%DA%98%DA%AF%D8%A7%D9%86_%D8%A8%D9%87_%D8%B2%D8%A8%D8%A7%D9%86_%D8%A2%D9%84%D9%85%D8%A7%D9%86%DB%8C" title="رده:مقاله‌های دارای واژگان به زبان آلمانی">مقاله‌های دارای واژگان به زبان آلمانی</a></li><li><a href="/wiki/%D8%B1%D8%AF%D9%87:%D8%B5%D9%81%D8%AD%D9%87%E2%80%8C%D9%87%D8%A7%DB%8C%DB%8C_%DA%A9%D9%87_%D8%A7%D8%B2_%D8%A7%D9%84%DA%AF%D9%88%D9%87%D8%A7%DB%8C_Lang-xx_%D8%A7%D8%B3%D8%AA%D9%81%D8%A7%D8%AF%D9%87_%D9%85%DB%8C%E2%80%8C%DA%A9%D9%86%D9%86%D8%AF" title="رده:صفحه‌هایی که از الگوهای Lang-xx استفاده می‌کنند">صفحه‌هایی که از الگوهای Lang-xx استفاده می‌کنند</a></li><li><a href="/wiki/%D8%B1%D8%AF%D9%87:%D9%85%D9%82%D8%A7%D9%84%D9%87%E2%80%8C%D9%87%D8%A7%DB%8C_%D8%AF%D8%A7%D8%B1%D8%A7%DB%8C_%D8%A7%D9%84%DA%AF%D9%88%DB%8C_%DB%8C%D8%A7%D8%AF%DA%A9%D8%B1%D8%AF-%D9%88%DB%8C%DA%A9%DB%8C" title="رده:مقاله‌های دارای الگوی یادکرد-ویکی">مقاله‌های دارای الگوی یادکرد-ویکی</a></li><li><a href="/wiki/%D8%B1%D8%AF%D9%87:%D9%86%DA%AF%D9%87%D8%AF%D8%A7%D8%B1%DB%8C_%DB%8C%D8%A7%D8%AF%DA%A9%D8%B1%D8%AF:%D8%AA%D8%A7%D8%B1%DB%8C%D8%AE_%D9%88_%D8%B3%D8%A7%D9%84" title="رده:نگهداری یادکرد:تاریخ و سال">نگهداری یادکرد:تاریخ و سال</a></li><li><a href="/wiki/%D8%B1%D8%AF%D9%87:%D9%BE%DB%8C%D9%88%D9%86%D8%AF_%D8%B1%D8%AF%D9%87_%D8%A7%D9%86%D8%A8%D8%A7%D8%B1_%D8%AF%D8%B1_%D9%88%DB%8C%DA%A9%DB%8C%E2%80%8C%D8%AF%D8%A7%D8%AF%D9%87_%D8%A7%D8%B3%D8%AA" title="رده:پیوند رده انبار در ویکی‌داده است">پیوند رده انبار در ویکی‌داده است</a></li><li><a href="/wiki/%D8%B1%D8%AF%D9%87:%D9%85%D9%82%D8%A7%D9%84%D9%87%E2%80%8C%D9%87%D8%A7_%D8%A8%D8%A7_%D9%BE%DB%8C%D9%88%D9%86%D8%AF%D9%87%D8%A7%DB%8C_%DA%A9%D8%B1%D9%84%DB%8C" title="رده:مقاله‌ها با پیوندهای کرلی">مقاله‌ها با پیوندهای کرلی</a></li><li><a href="/wiki/%D8%B1%D8%AF%D9%87:%D9%85%D9%82%D8%A7%D9%84%D9%87%E2%80%8C%D9%87%D8%A7%DB%8C_%D8%A8%D8%A7_%D9%BE%DB%8C%D9%88%D9%86%D8%AF_%D9%BE%D8%B1%D9%88%DA%98%D9%87_%DA%AF%D9%88%D8%AA%D9%86%D8%A8%D8%B1%DA%AF" title="رده:مقاله‌های با پیوند پروژه گوتنبرگ">مقاله‌های با پیوند پروژه گوتنبرگ</a></li><li><a href="/wiki/%D8%B1%D8%AF%D9%87:%D9%85%D9%82%D8%A7%D9%84%D9%87%E2%80%8C%D9%87%D8%A7%DB%8C_%D8%A8%D8%A7_%D9%BE%DB%8C%D9%88%D9%86%D8%AF_%D8%A8%D9%87_%D8%A8%D8%A7%DB%8C%DA%AF%D8%A7%D9%86%DB%8C_%D8%A7%DB%8C%D9%86%D8%AA%D8%B1%D9%86%D8%AA" title="رده:مقاله‌های با پیوند به بایگانی اینترنت">مقاله‌های با پیوند به بایگانی اینترنت</a></li><li><a href="/wiki/%D8%B1%D8%AF%D9%87:%D9%85%D9%82%D8%A7%D9%84%D9%87%E2%80%8C%D9%87%D8%A7_%D8%A8%D8%A7_%D9%BE%DB%8C%D9%88%D9%86%D8%AF%D9%87%D8%A7%DB%8C_%D9%84%DB%8C%D8%A8%D8%B1%DB%8C%E2%80%8C%D9%88%D8%A7%DA%A9%D8%B3" title="رده:مقاله‌ها با پیوندهای لیبری‌واکس">مقاله‌ها با پیوندهای لیبری‌واکس</a></li><li><a href="/wiki/%D8%B1%D8%AF%D9%87:%D8%A2%D9%87%D9%86%DA%AF%D8%B3%D8%A7%D8%B2%D8%A7%D9%86_%D8%AF%D8%A7%D8%B1%D8%A7%DB%8C_%D9%84%DB%8C%D9%86%DA%A9%E2%80%8C%D9%87%D8%A7%DB%8C_%D9%BE%D8%B1%D9%88%DA%98%D9%87_%D8%A8%DB%8C%D9%86%E2%80%8C%D8%A7%D9%84%D9%85%D9%84%D9%84%DB%8C_%DA%A9%D8%AA%D8%A7%D8%A8%D8%AE%D8%A7%D9%86%D9%87_%D9%86%D8%AA%E2%80%8C%D9%87%D8%A7%DB%8C_%D9%85%D9%88%D8%B3%DB%8C%D9%82%DB%8C" title="رده:آهنگسازان دارای لینک‌های پروژه بین‌المللی کتابخانه نت‌های موسیقی">آهنگسازان دارای لینک‌های پروژه بین‌المللی کتابخانه نت‌های موسیقی</a></li><li><a href="/wiki/%D8%B1%D8%AF%D9%87:%D9%85%D9%82%D8%A7%D9%84%D9%87%E2%80%8C%D9%87%D8%A7_%D8%A8%D8%A7_%D9%BE%DB%8C%D9%88%D9%86%D8%AF_%D9%BE%D8%B1%D9%88%DA%98%D9%87_%D8%A8%DB%8C%D9%86%E2%80%8C%D8%A7%D9%84%D9%85%D9%84%D9%84%DB%8C_%DA%A9%D8%AA%D8%A7%D8%A8%D8%AE%D8%A7%D9%86%D9%87_%D9%86%D8%AA%E2%80%8C%D9%87%D8%A7%DB%8C_%D9%85%D9%88%D8%B3%DB%8C%D9%82%DB%8C" title="رده:مقاله‌ها با پیوند پروژه بین‌المللی کتابخانه نت‌های موسیقی">مقاله‌ها با پیوند پروژه بین‌المللی کتابخانه نت‌های موسیقی</a></li><li><a href="/wiki/%D8%B1%D8%AF%D9%87:%D9%85%D9%82%D8%A7%D9%84%D9%87%E2%80%8C%D9%87%D8%A7%DB%8C_%D8%AF%D8%A7%D8%B1%D8%A7%DB%8C_%D9%BE%DB%8C%D9%88%D9%86%D8%AF_%D8%A8%D8%A7_%D9%85%DB%8C%D8%A7%D9%86%E2%80%8C%D9%88%DB%8C%DA%A9%DB%8C" title="رده:مقاله‌های دارای پیوند با میان‌ویکی">مقاله‌های دارای پیوند با میان‌ویکی</a></li><li><a href="/wiki/%D8%B1%D8%AF%D9%87:%D9%85%D9%82%D8%A7%D9%84%D9%87%E2%80%8C%D9%87%D8%A7%DB%8C_%D9%88%DB%8C%DA%A9%DB%8C%E2%80%8C%D9%BE%D8%AF%DB%8C%D8%A7_%D9%87%D9%85%D8%B1%D8%A7%D9%87_%D8%B4%D9%86%D8%A7%D8%B3%D9%87%E2%80%8C%D9%87%D8%A7%DB%8C_ISNI" title="رده:مقاله‌های ویکی‌پدیا همراه شناسه‌های ISNI">مقاله‌های ویکی‌پدیا همراه شناسه‌های ISNI</a></li><li><a href="/wiki/%D8%B1%D8%AF%D9%87:%D9%85%D9%82%D8%A7%D9%84%D9%87%E2%80%8C%D9%87%D8%A7%DB%8C_%D9%88%DB%8C%DA%A9%DB%8C%E2%80%8C%D9%BE%D8%AF%DB%8C%D8%A7_%D9%87%D9%85%D8%B1%D8%A7%D9%87_%D8%B4%D9%86%D8%A7%D8%B3%D9%87%E2%80%8C%D9%87%D8%A7%DB%8C_VIAF" title="رده:مقاله‌های ویکی‌پدیا همراه شناسه‌های VIAF">مقاله‌های ویکی‌پدیا همراه شناسه‌های VIAF</a></li><li><a href="/wiki/%D8%B1%D8%AF%D9%87:%D9%85%D9%82%D8%A7%D9%84%D9%87%E2%80%8C%D9%87%D8%A7%DB%8C_%D9%88%DB%8C%DA%A9%DB%8C%E2%80%8C%D9%BE%D8%AF%DB%8C%D8%A7_%D9%87%D9%85%D8%B1%D8%A7%D9%87_%D8%B4%D9%86%D8%A7%D8%B3%D9%87%E2%80%8C%D9%87%D8%A7%DB%8C_BIBSYS" title="رده:مقاله‌های ویکی‌پدیا همراه شناسه‌های BIBSYS">مقاله‌های ویکی‌پدیا همراه شناسه‌های BIBSYS</a></li><li><a href="/wiki/%D8%B1%D8%AF%D9%87:%D9%85%D9%82%D8%A7%D9%84%D9%87%E2%80%8C%D9%87%D8%A7%DB%8C_%D9%88%DB%8C%DA%A9%DB%8C%E2%80%8C%D9%BE%D8%AF%DB%8C%D8%A7_%D9%87%D9%85%D8%B1%D8%A7%D9%87_%D8%B4%D9%86%D8%A7%D8%B3%D9%87%E2%80%8C%D9%87%D8%A7%DB%8C_BNC" title="رده:مقاله‌های ویکی‌پدیا همراه شناسه‌های BNC">مقاله‌های ویکی‌پدیا همراه شناسه‌های BNC</a></li><li><a href="/wiki/%D8%B1%D8%AF%D9%87:%D9%85%D9%82%D8%A7%D9%84%D9%87%E2%80%8C%D9%87%D8%A7%DB%8C_%D9%88%DB%8C%DA%A9%DB%8C%E2%80%8C%D9%BE%D8%AF%DB%8C%D8%A7_%D9%87%D9%85%D8%B1%D8%A7%D9%87_%D8%B4%D9%86%D8%A7%D8%B3%D9%87%E2%80%8C%D9%87%D8%A7%DB%8C_BNE" title="رده:مقاله‌های ویکی‌پدیا همراه شناسه‌های BNE">مقاله‌های ویکی‌پدیا همراه شناسه‌های BNE</a></li><li><a href="/wiki/%D8%B1%D8%AF%D9%87:%D9%85%D9%82%D8%A7%D9%84%D9%87%E2%80%8C%D9%87%D8%A7%DB%8C_%D9%88%DB%8C%DA%A9%DB%8C%E2%80%8C%D9%BE%D8%AF%DB%8C%D8%A7_%D9%87%D9%85%D8%B1%D8%A7%D9%87_%D8%B4%D9%86%D8%A7%D8%B3%D9%87%E2%80%8C%D9%87%D8%A7%DB%8C_BNF" title="رده:مقاله‌های ویکی‌پدیا همراه شناسه‌های BNF">مقاله‌های ویکی‌پدیا همراه شناسه‌های BNF</a></li><li><a href="/wiki/%D8%B1%D8%AF%D9%87:%D9%85%D9%82%D8%A7%D9%84%D9%87%E2%80%8C%D9%87%D8%A7%DB%8C_%D9%88%DB%8C%DA%A9%DB%8C%E2%80%8C%D9%BE%D8%AF%DB%8C%D8%A7_%D9%87%D9%85%D8%B1%D8%A7%D9%87_%D8%B4%D9%86%D8%A7%D8%B3%D9%87%E2%80%8C%D9%87%D8%A7%DB%8C_CANTICN" title="رده:مقاله‌های ویکی‌پدیا همراه شناسه‌های CANTICN">مقاله‌های ویکی‌پدیا همراه شناسه‌های CANTICN</a></li><li><a href="/wiki/%D8%B1%D8%AF%D9%87:%D9%85%D9%82%D8%A7%D9%84%D9%87%E2%80%8C%D9%87%D8%A7%DB%8C_%D9%88%DB%8C%DA%A9%DB%8C%E2%80%8C%D9%BE%D8%AF%DB%8C%D8%A7_%D9%87%D9%85%D8%B1%D8%A7%D9%87_%D8%B4%D9%86%D8%A7%D8%B3%D9%87%E2%80%8C%D9%87%D8%A7%DB%8C_GND" title="رده:مقاله‌های ویکی‌پدیا همراه شناسه‌های GND">مقاله‌های ویکی‌پدیا همراه شناسه‌های GND</a></li><li><a href="/wiki/%D8%B1%D8%AF%D9%87:%D9%85%D9%82%D8%A7%D9%84%D9%87%E2%80%8C%D9%87%D8%A7%DB%8C_%D9%88%DB%8C%DA%A9%DB%8C%E2%80%8C%D9%BE%D8%AF%DB%8C%D8%A7_%D9%87%D9%85%D8%B1%D8%A7%D9%87_%D8%B4%D9%86%D8%A7%D8%B3%D9%87%E2%80%8C%D9%87%D8%A7%DB%8C_ICCU" title="رده:مقاله‌های ویکی‌پدیا همراه شناسه‌های ICCU">مقاله‌های ویکی‌پدیا همراه شناسه‌های ICCU</a></li><li><a href="/wiki/%D8%B1%D8%AF%D9%87:%D9%85%D9%82%D8%A7%D9%84%D9%87%E2%80%8C%D9%87%D8%A7%DB%8C_%D9%88%DB%8C%DA%A9%DB%8C%E2%80%8C%D9%BE%D8%AF%DB%8C%D8%A7_%D9%87%D9%85%D8%B1%D8%A7%D9%87_%D8%B4%D9%86%D8%A7%D8%B3%D9%87%E2%80%8C%D9%87%D8%A7%DB%8C_J9U" title="رده:مقاله‌های ویکی‌پدیا همراه شناسه‌های J9U">مقاله‌های ویکی‌پدیا همراه شناسه‌های J9U</a></li><li><a href="/wiki/%D8%B1%D8%AF%D9%87:%D9%85%D9%82%D8%A7%D9%84%D9%87%E2%80%8C%D9%87%D8%A7%DB%8C_%D9%88%DB%8C%DA%A9%DB%8C%E2%80%8C%D9%BE%D8%AF%DB%8C%D8%A7_%D9%87%D9%85%D8%B1%D8%A7%D9%87_%D8%B4%D9%86%D8%A7%D8%B3%D9%87%E2%80%8C%D9%87%D8%A7%DB%8C_LCCN" title="رده:مقاله‌های ویکی‌پدیا همراه شناسه‌های LCCN">مقاله‌های ویکی‌پدیا همراه شناسه‌های LCCN</a></li><li><a href="/wiki/%D8%B1%D8%AF%D9%87:%D9%85%D9%82%D8%A7%D9%84%D9%87%E2%80%8C%D9%87%D8%A7%DB%8C_%D9%88%DB%8C%DA%A9%DB%8C%E2%80%8C%D9%BE%D8%AF%DB%8C%D8%A7_%D9%87%D9%85%D8%B1%D8%A7%D9%87_%D8%B4%D9%86%D8%A7%D8%B3%D9%87%E2%80%8C%D9%87%D8%A7%DB%8C_LNB" title="رده:مقاله‌های ویکی‌پدیا همراه شناسه‌های LNB">مقاله‌های ویکی‌پدیا همراه شناسه‌های LNB</a></li><li><a href="/wiki/%D8%B1%D8%AF%D9%87:%D9%85%D9%82%D8%A7%D9%84%D9%87%E2%80%8C%D9%87%D8%A7%DB%8C_%D9%88%DB%8C%DA%A9%DB%8C%E2%80%8C%D9%BE%D8%AF%DB%8C%D8%A7_%D9%87%D9%85%D8%B1%D8%A7%D9%87_%D8%B4%D9%86%D8%A7%D8%B3%D9%87%E2%80%8C%D9%87%D8%A7%DB%8C_NCL" title="رده:مقاله‌های ویکی‌پدیا همراه شناسه‌های NCL">مقاله‌های ویکی‌پدیا همراه شناسه‌های NCL</a></li><li><a href="/wiki/%D8%B1%D8%AF%D9%87:%D9%85%D9%82%D8%A7%D9%84%D9%87%E2%80%8C%D9%87%D8%A7%DB%8C_%D9%88%DB%8C%DA%A9%DB%8C%E2%80%8C%D9%BE%D8%AF%DB%8C%D8%A7_%D9%87%D9%85%D8%B1%D8%A7%D9%87_%D8%B4%D9%86%D8%A7%D8%B3%D9%87%E2%80%8C%D9%87%D8%A7%DB%8C_NDL" title="رده:مقاله‌های ویکی‌پدیا همراه شناسه‌های NDL">مقاله‌های ویکی‌پدیا همراه شناسه‌های NDL</a></li><li><a href="/wiki/%D8%B1%D8%AF%D9%87:%D9%85%D9%82%D8%A7%D9%84%D9%87%E2%80%8C%D9%87%D8%A7%DB%8C_%D9%88%DB%8C%DA%A9%DB%8C%E2%80%8C%D9%BE%D8%AF%DB%8C%D8%A7_%D9%87%D9%85%D8%B1%D8%A7%D9%87_%D8%B4%D9%86%D8%A7%D8%B3%D9%87%E2%80%8C%D9%87%D8%A7%DB%8C_NKC" title="رده:مقاله‌های ویکی‌پدیا همراه شناسه‌های NKC">مقاله‌های ویکی‌پدیا همراه شناسه‌های NKC</a></li><li><a href="/wiki/%D8%B1%D8%AF%D9%87:%D9%85%D9%82%D8%A7%D9%84%D9%87%E2%80%8C%D9%87%D8%A7%DB%8C_%D9%88%DB%8C%DA%A9%DB%8C%E2%80%8C%D9%BE%D8%AF%DB%8C%D8%A7_%D9%87%D9%85%D8%B1%D8%A7%D9%87_%D8%B4%D9%86%D8%A7%D8%B3%D9%87%E2%80%8C%D9%87%D8%A7%DB%8C_NLA" title="رده:مقاله‌های ویکی‌پدیا همراه شناسه‌های NLA">مقاله‌های ویکی‌پدیا همراه شناسه‌های NLA</a></li><li><a href="/wiki/%D8%B1%D8%AF%D9%87:%D9%85%D9%82%D8%A7%D9%84%D9%87%E2%80%8C%D9%87%D8%A7%DB%8C_%D9%88%DB%8C%DA%A9%DB%8C%E2%80%8C%D9%BE%D8%AF%DB%8C%D8%A7_%D9%87%D9%85%D8%B1%D8%A7%D9%87_%D8%B4%D9%86%D8%A7%D8%B3%D9%87%E2%80%8C%D9%87%D8%A7%DB%8C_NLG" title="رده:مقاله‌های ویکی‌پدیا همراه شناسه‌های NLG">مقاله‌های ویکی‌پدیا همراه شناسه‌های NLG</a></li><li><a href="/wiki/%D8%B1%D8%AF%D9%87:%D9%85%D9%82%D8%A7%D9%84%D9%87%E2%80%8C%D9%87%D8%A7%DB%8C_%D9%88%DB%8C%DA%A9%DB%8C%E2%80%8C%D9%BE%D8%AF%DB%8C%D8%A7_%D9%87%D9%85%D8%B1%D8%A7%D9%87_%D8%B4%D9%86%D8%A7%D8%B3%D9%87%E2%80%8C%D9%87%D8%A7%DB%8C_NLK" title="رده:مقاله‌های ویکی‌پدیا همراه شناسه‌های NLK">مقاله‌های ویکی‌پدیا همراه شناسه‌های NLK</a></li><li><a href="/wiki/%D8%B1%D8%AF%D9%87:%D9%85%D9%82%D8%A7%D9%84%D9%87%E2%80%8C%D9%87%D8%A7%DB%8C_%D9%88%DB%8C%DA%A9%DB%8C%E2%80%8C%D9%BE%D8%AF%DB%8C%D8%A7_%D9%87%D9%85%D8%B1%D8%A7%D9%87_%D8%B4%D9%86%D8%A7%D8%B3%D9%87%E2%80%8C%D9%87%D8%A7%DB%8C_NLR" title="رده:مقاله‌های ویکی‌پدیا همراه شناسه‌های NLR">مقاله‌های ویکی‌پدیا همراه شناسه‌های NLR</a></li><li><a href="/wiki/%D8%B1%D8%AF%D9%87:%D9%85%D9%82%D8%A7%D9%84%D9%87%E2%80%8C%D9%87%D8%A7%DB%8C_%D9%88%DB%8C%DA%A9%DB%8C%E2%80%8C%D9%BE%D8%AF%DB%8C%D8%A7_%D9%87%D9%85%D8%B1%D8%A7%D9%87_%D8%B4%D9%86%D8%A7%D8%B3%D9%87%E2%80%8C%D9%87%D8%A7%DB%8C_NSK" title="رده:مقاله‌های ویکی‌پدیا همراه شناسه‌های NSK">مقاله‌های ویکی‌پدیا همراه شناسه‌های NSK</a></li><li><a href="/wiki/%D8%B1%D8%AF%D9%87:%D9%85%D9%82%D8%A7%D9%84%D9%87%E2%80%8C%D9%87%D8%A7%DB%8C_%D9%88%DB%8C%DA%A9%DB%8C%E2%80%8C%D9%BE%D8%AF%DB%8C%D8%A7_%D9%87%D9%85%D8%B1%D8%A7%D9%87_%D8%B4%D9%86%D8%A7%D8%B3%D9%87%E2%80%8C%D9%87%D8%A7%DB%8C_NTA" title="رده:مقاله‌های ویکی‌پدیا همراه شناسه‌های NTA">مقاله‌های ویکی‌پدیا همراه شناسه‌های NTA</a></li><li><a href="/wiki/%D8%B1%D8%AF%D9%87:%D9%85%D9%82%D8%A7%D9%84%D9%87%E2%80%8C%D9%87%D8%A7%DB%8C_%D9%88%DB%8C%DA%A9%DB%8C%E2%80%8C%D9%BE%D8%AF%DB%8C%D8%A7_%D9%87%D9%85%D8%B1%D8%A7%D9%87_%D8%B4%D9%86%D8%A7%D8%B3%D9%87%E2%80%8C%D9%87%D8%A7%DB%8C_PLWABN" title="رده:مقاله‌های ویکی‌پدیا همراه شناسه‌های PLWABN">مقاله‌های ویکی‌پدیا همراه شناسه‌های PLWABN</a></li><li><a href="/wiki/%D8%B1%D8%AF%D9%87:%D9%85%D9%82%D8%A7%D9%84%D9%87%E2%80%8C%D9%87%D8%A7%DB%8C_%D9%88%DB%8C%DA%A9%DB%8C%E2%80%8C%D9%BE%D8%AF%DB%8C%D8%A7_%D9%87%D9%85%D8%B1%D8%A7%D9%87_%D8%B4%D9%86%D8%A7%D8%B3%D9%87%E2%80%8C%D9%87%D8%A7%DB%8C_SELIBR" title="رده:مقاله‌های ویکی‌پدیا همراه شناسه‌های SELIBR">مقاله‌های ویکی‌پدیا همراه شناسه‌های SELIBR</a></li><li><a href="/wiki/%D8%B1%D8%AF%D9%87:%D9%85%D9%82%D8%A7%D9%84%D9%87%E2%80%8C%D9%87%D8%A7%DB%8C_%D9%88%DB%8C%DA%A9%DB%8C%E2%80%8C%D9%BE%D8%AF%DB%8C%D8%A7_%D9%87%D9%85%D8%B1%D8%A7%D9%87_%D8%B4%D9%86%D8%A7%D8%B3%D9%87%E2%80%8C%D9%87%D8%A7%DB%8C_VcBA" title="رده:مقاله‌های ویکی‌پدیا همراه شناسه‌های VcBA">مقاله‌های ویکی‌پدیا همراه شناسه‌های VcBA</a></li><li><a href="/wiki/%D8%B1%D8%AF%D9%87:%D9%85%D9%82%D8%A7%D9%84%D9%87%E2%80%8C%D9%87%D8%A7%DB%8C_%D9%88%DB%8C%DA%A9%DB%8C%E2%80%8C%D9%BE%D8%AF%DB%8C%D8%A7_%D9%87%D9%85%D8%B1%D8%A7%D9%87_%D8%B4%D9%86%D8%A7%D8%B3%D9%87%E2%80%8C%D9%87%D8%A7%DB%8C_TePapa" title="رده:مقاله‌های ویکی‌پدیا همراه شناسه‌های TePapa">مقاله‌های ویکی‌پدیا همراه شناسه‌های TePapa</a></li><li><a href="/wiki/%D8%B1%D8%AF%D9%87:%D9%85%D9%82%D8%A7%D9%84%D9%87%E2%80%8C%D9%87%D8%A7%DB%8C_%D9%88%DB%8C%DA%A9%DB%8C%E2%80%8C%D9%BE%D8%AF%DB%8C%D8%A7_%D9%87%D9%85%D8%B1%D8%A7%D9%87_%D8%B4%D9%86%D8%A7%D8%B3%D9%87%E2%80%8C%D9%87%D8%A7%DB%8C_KULTURNAV" title="رده:مقاله‌های ویکی‌پدیا همراه شناسه‌های KULTURNAV">مقاله‌های ویکی‌پدیا همراه شناسه‌های KULTURNAV</a></li><li><a href="/wiki/%D8%B1%D8%AF%D9%87:%D9%85%D9%82%D8%A7%D9%84%D9%87%E2%80%8C%D9%87%D8%A7%DB%8C_%D9%88%DB%8C%DA%A9%DB%8C%E2%80%8C%D9%BE%D8%AF%DB%8C%D8%A7_%D9%87%D9%85%D8%B1%D8%A7%D9%87_%D8%B4%D9%86%D8%A7%D8%B3%D9%87%E2%80%8C%D9%87%D8%A7%DB%8C_RKDartists" title="رده:مقاله‌های ویکی‌پدیا همراه شناسه‌های RKDartists">مقاله‌های ویکی‌پدیا همراه شناسه‌های RKDartists</a></li><li><a href="/wiki/%D8%B1%D8%AF%D9%87:%D9%85%D9%82%D8%A7%D9%84%D9%87%E2%80%8C%D9%87%D8%A7%DB%8C_%D9%88%DB%8C%DA%A9%DB%8C%E2%80%8C%D9%BE%D8%AF%DB%8C%D8%A7_%D9%87%D9%85%D8%B1%D8%A7%D9%87_%D8%B4%D9%86%D8%A7%D8%B3%D9%87%E2%80%8C%D9%87%D8%A7%DB%8C_ULAN" title="رده:مقاله‌های ویکی‌پدیا همراه شناسه‌های ULAN">مقاله‌های ویکی‌پدیا همراه شناسه‌های ULAN</a></li><li><a href="/wiki/%D8%B1%D8%AF%D9%87:%D9%85%D9%82%D8%A7%D9%84%D9%87%E2%80%8C%D9%87%D8%A7%DB%8C_%D9%88%DB%8C%DA%A9%DB%8C%E2%80%8C%D9%BE%D8%AF%DB%8C%D8%A7_%D9%87%D9%85%D8%B1%D8%A7%D9%87_%D8%B4%D9%86%D8%A7%D8%B3%D9%87%E2%80%8C%D9%87%D8%A7%DB%8C_DTBIO" title="رده:مقاله‌های ویکی‌پدیا همراه شناسه‌های DTBIO">مقاله‌های ویکی‌پدیا همراه شناسه‌های DTBIO</a></li><li><a href="/wiki/%D8%B1%D8%AF%D9%87:%D9%85%D9%82%D8%A7%D9%84%D9%87%E2%80%8C%D9%87%D8%A7%DB%8C_%D9%88%DB%8C%DA%A9%DB%8C%E2%80%8C%D9%BE%D8%AF%DB%8C%D8%A7_%D9%87%D9%85%D8%B1%D8%A7%D9%87_%D8%B4%D9%86%D8%A7%D8%B3%D9%87%E2%80%8C%D9%87%D8%A7%DB%8C_CINII" title="رده:مقاله‌های ویکی‌پدیا همراه شناسه‌های CINII">مقاله‌های ویکی‌پدیا همراه شناسه‌های CINII</a></li><li><a href="/wiki/%D8%B1%D8%AF%D9%87:%D9%85%D9%82%D8%A7%D9%84%D9%87%E2%80%8C%D9%87%D8%A7%DB%8C_%D9%88%DB%8C%DA%A9%DB%8C%E2%80%8C%D9%BE%D8%AF%DB%8C%D8%A7_%D9%87%D9%85%D8%B1%D8%A7%D9%87_%D8%B4%D9%86%D8%A7%D8%B3%D9%87%E2%80%8C%D9%87%D8%A7%DB%8C_FAST" title="رده:مقاله‌های ویکی‌پدیا همراه شناسه‌های FAST">مقاله‌های ویکی‌پدیا همراه شناسه‌های FAST</a></li><li><a href="/wiki/%D8%B1%D8%AF%D9%87:%D9%85%D9%82%D8%A7%D9%84%D9%87%E2%80%8C%D9%87%D8%A7%DB%8C_%D9%88%DB%8C%DA%A9%DB%8C%E2%80%8C%D9%BE%D8%AF%DB%8C%D8%A7_%D9%87%D9%85%D8%B1%D8%A7%D9%87_%D8%B4%D9%86%D8%A7%D8%B3%D9%87%E2%80%8C%D9%87%D8%A7%DB%8C_MusicBrainz" title="رده:مقاله‌های ویکی‌پدیا همراه شناسه‌های MusicBrainz">مقاله‌های ویکی‌پدیا همراه شناسه‌های MusicBrainz</a></li><li><a href="/wiki/%D8%B1%D8%AF%D9%87:%D9%85%D9%82%D8%A7%D9%84%D9%87%E2%80%8C%D9%87%D8%A7%DB%8C_%D9%88%DB%8C%DA%A9%DB%8C%E2%80%8C%D9%BE%D8%AF%DB%8C%D8%A7_%D9%87%D9%85%D8%B1%D8%A7%D9%87_%D8%B4%D9%86%D8%A7%D8%B3%D9%87%E2%80%8C%D9%87%D8%A7%DB%8C_%D9%85%D8%B9%DB%8C%D9%88%D8%A8_RISM" title="رده:مقاله‌های ویکی‌پدیا همراه شناسه‌های معیوب RISM">مقاله‌های ویکی‌پدیا همراه شناسه‌های معیوب RISM</a></li><li><a href="/wiki/%D8%B1%D8%AF%D9%87:%D9%85%D9%82%D8%A7%D9%84%D9%87%E2%80%8C%D9%87%D8%A7%DB%8C_%D9%88%DB%8C%DA%A9%DB%8C%E2%80%8C%D9%BE%D8%AF%DB%8C%D8%A7_%D9%87%D9%85%D8%B1%D8%A7%D9%87_%D8%B4%D9%86%D8%A7%D8%B3%D9%87%E2%80%8C%D9%87%D8%A7%DB%8C_RERO" title="رده:مقاله‌های ویکی‌پدیا همراه شناسه‌های RERO">مقاله‌های ویکی‌پدیا همراه شناسه‌های RERO</a></li><li><a href="/wiki/%D8%B1%D8%AF%D9%87:%D9%85%D9%82%D8%A7%D9%84%D9%87%E2%80%8C%D9%87%D8%A7%DB%8C_%D9%88%DB%8C%DA%A9%DB%8C%E2%80%8C%D9%BE%D8%AF%DB%8C%D8%A7_%D9%87%D9%85%D8%B1%D8%A7%D9%87_%D8%B4%D9%86%D8%A7%D8%B3%D9%87%E2%80%8C%D9%87%D8%A7%DB%8C_SNAC-ID" title="رده:مقاله‌های ویکی‌پدیا همراه شناسه‌های SNAC-ID">مقاله‌های ویکی‌پدیا همراه شناسه‌های SNAC-ID</a></li><li><a href="/wiki/%D8%B1%D8%AF%D9%87:%D9%85%D9%82%D8%A7%D9%84%D9%87%E2%80%8C%D9%87%D8%A7%DB%8C_%D9%88%DB%8C%DA%A9%DB%8C%E2%80%8C%D9%BE%D8%AF%DB%8C%D8%A7_%D9%87%D9%85%D8%B1%D8%A7%D9%87_%D8%B4%D9%86%D8%A7%D8%B3%D9%87%E2%80%8C%D9%87%D8%A7%DB%8C_SUDOC" title="رده:مقاله‌های ویکی‌پدیا همراه شناسه‌های SUDOC">مقاله‌های ویکی‌پدیا همراه شناسه‌های SUDOC</a></li><li><a href="/wiki/%D8%B1%D8%AF%D9%87:%D9%85%D9%82%D8%A7%D9%84%D9%87%E2%80%8C%D9%87%D8%A7%DB%8C_%D9%88%DB%8C%DA%A9%DB%8C%E2%80%8C%D9%BE%D8%AF%DB%8C%D8%A7_%D9%87%D9%85%D8%B1%D8%A7%D9%87_%D8%B4%D9%86%D8%A7%D8%B3%D9%87%E2%80%8C%D9%87%D8%A7%DB%8C_Trove" title="رده:مقاله‌های ویکی‌پدیا همراه شناسه‌های Trove">مقاله‌های ویکی‌پدیا همراه شناسه‌های Trove</a></li><li><a href="/wiki/%D8%B1%D8%AF%D9%87:%D9%85%D9%82%D8%A7%D9%84%D9%87%E2%80%8C%D9%87%D8%A7%DB%8C_%D9%88%DB%8C%DA%A9%DB%8C%E2%80%8C%D9%BE%D8%AF%DB%8C%D8%A7_%D9%87%D9%85%D8%B1%D8%A7%D9%87_%D8%B4%D9%86%D8%A7%D8%B3%D9%87%E2%80%8C%D9%87%D8%A7%DB%8C_WorldCat-VIAF" title="رده:مقاله‌های ویکی‌پدیا همراه شناسه‌های WorldCat-VIAF">مقاله‌های ویکی‌پدیا همراه شناسه‌های WorldCat-VIAF</a></li><li><a href="/wiki/%D8%B1%D8%AF%D9%87:%D8%AF%D8%A7%D8%AF%D9%87%E2%80%8C%D9%87%D8%A7%DB%8C_%DA%A9%D8%AA%D8%A7%D8%A8%D8%AE%D8%A7%D9%86%D9%87%E2%80%8C%D8%A7%DB%8C_%D8%A8%D8%A7_%DB%B3%DB%B8_%D8%B9%D9%86%D8%B5%D8%B1" title="رده:داده‌های کتابخانه‌ای با ۳۸ عنصر">داده‌های کتابخانه‌ای با ۳۸ عنصر</a></li><li><a href="/wiki/%D8%B1%D8%AF%D9%87:%D9%85%D9%82%D8%A7%D9%84%D9%87%E2%80%8C%D9%87%D8%A7%DB%8C_%D9%88%DB%8C%DA%A9%DB%8C%E2%80%8C%D9%BE%D8%AF%DB%8C%D8%A7_%D9%87%D9%85%D8%B1%D8%A7%D9%87_%D8%B4%D9%86%D8%A7%D8%B3%D9%87%E2%80%8C%D9%87%D8%A7%DB%8C_%DA%86%D9%86%D8%AF%DA%AF%D8%A7%D9%86%D9%87" title="رده:مقاله‌های ویکی‌پدیا همراه شناسه‌های چندگانه">مقاله‌های ویکی‌پدیا همراه شناسه‌های چندگانه</a></li></ul></div></div> </div> </main> </div> <div class="mw-footer-container"> <footer id="footer" class="mw-footer" > <ul id="footer-info"> <li id="footer-info-lastmod"> این صفحه آخرین‌بار در ۲۲ اکتبر ۲۰۲۴ ساعت ۰۷:۱۷ ویرایش شده است.</li> <li id="footer-info-copyright">همهٔ نوشته‌ها تحت <a rel="nofollow" class="external text" href="//creativecommons.org/licenses/by-sa/4.0/deed.ar">مجوز Creative Commons Attribution/Share-Alike</a> در دسترس است؛ برای جزئیات بیشتر <a class="external text" href="https://foundation.wikimedia.org/wiki/Special:MyLanguage/Policy:Terms_of_Use">شرایط استفاده</a> را بخوانید. ویکی‌پدیا® علامتی تجاری متعلق به سازمان غیرانتفاعی <a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.wikimediafoundation.org/">بنیاد ویکی‌مدیا</a> است. </li> </ul> <ul id="footer-places"> <li id="footer-places-privacy"><a href="https://foundation.wikimedia.org/wiki/Special:MyLanguage/Policy:Privacy_policy">سیاست حفظ حریم خصوصی</a></li> <li id="footer-places-about"><a href="/wiki/%D9%88%DB%8C%DA%A9%DB%8C%E2%80%8C%D9%BE%D8%AF%DB%8C%D8%A7:%D8%AF%D8%B1%D8%A8%D8%A7%D8%B1%D9%87">دربارهٔ ویکی‌پدیا</a></li> <li id="footer-places-disclaimers"><a href="/wiki/%D9%88%DB%8C%DA%A9%DB%8C%E2%80%8C%D9%BE%D8%AF%DB%8C%D8%A7:%D8%AA%DA%A9%D8%B0%DB%8C%D8%A8%E2%80%8C%D9%86%D8%A7%D9%85%D9%87%D9%94_%D8%B9%D9%85%D9%88%D9%85%DB%8C">تکذیب‌نامه‌ها</a></li> <li id="footer-places-wm-codeofconduct"><a href="https://foundation.wikimedia.org/wiki/Special:MyLanguage/Policy:Universal_Code_of_Conduct">آیین‌نامه رفتاری</a></li> <li id="footer-places-developers"><a href="https://www.mediawiki.org/wiki/How_to_contribute/fa?uselang=fa">توسعه‌دهندگان</a></li> <li id="footer-places-statslink"><a href="https://stats.wikimedia.org/#/fa.wikipedia.org">آمار</a></li> <li id="footer-places-cookiestatement"><a href="https://foundation.wikimedia.org/wiki/Special:MyLanguage/Policy:Cookie_statement">بیانیهٔ کوکی</a></li> <li id="footer-places-mobileview"><a href="//fa.m.wikipedia.org/w/index.php?title=%D9%84%D9%88%D8%AF%D9%88%DB%8C%DA%AF_%D9%81%D8%A7%D9%86_%D8%A8%D8%AA%D9%87%D9%88%D9%88%D9%86&mobileaction=toggle_view_mobile" class="noprint stopMobileRedirectToggle">نمای موبایل</a></li> </ul> <ul id="footer-icons" class="noprint"> <li id="footer-copyrightico"><a href="https://wikimediafoundation.org/" class="cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--size-large cdx-button--fake-button--enabled"><img src="/static/images/footer/wikimedia-button.svg" width="84" height="29" alt="Wikimedia Foundation" loading="lazy"></a></li> <li id="footer-poweredbyico"><a href="https://www.mediawiki.org/" class="cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--size-large cdx-button--fake-button--enabled"><img src="/w/resources/assets/poweredby_mediawiki.svg" alt="Powered by MediaWiki" width="88" height="31" loading="lazy"></a></li> </ul> </footer> </div> </div> </div> <div class="vector-settings" id="p-dock-bottom"> <ul></ul> </div><script>(RLQ=window.RLQ||[]).push(function(){mw.config.set({"wgHostname":"mw-web.codfw.main-f69cdc8f6-9msw5","wgBackendResponseTime":199,"wgPageParseReport":{"limitreport":{"cputime":"3.265","walltime":"3.730","ppvisitednodes":{"value":32130,"limit":1000000},"postexpandincludesize":{"value":473185,"limit":2097152},"templateargumentsize":{"value":47827,"limit":2097152},"expansiondepth":{"value":16,"limit":100},"expensivefunctioncount":{"value":47,"limit":500},"unstrip-depth":{"value":1,"limit":20},"unstrip-size":{"value":390842,"limit":5000000},"entityaccesscount":{"value":1,"limit":400},"timingprofile":["100.00% 3187.351 1 -total"," 28.84% 919.228 2 الگو:پانویس"," 10.77% 343.332 146 الگو:Sfn"," 10.02% 319.430 1 الگو:جعبه_زندگینامه"," 10.01% 319.177 26 الگو:Cite_book"," 9.16% 291.910 18 الگو:Cite_journal"," 8.17% 260.554 15 الگو:Cite_web"," 7.31% 232.904 3 الگو:یادکرد_وب"," 6.17% 196.747 76 الگو:پک"," 5.41% 172.381 8 الگو:Internetquelle"]},"scribunto":{"limitreport-timeusage":{"value":"1.931","limit":"10.000"},"limitreport-memusage":{"value":16853269,"limit":52428800},"limitreport-profile":[["MediaWiki\\Extension\\Scribunto\\Engines\\LuaSandbox\\LuaSandboxCallback::gsub","500","25.3"],["MediaWiki\\Extension\\Scribunto\\Engines\\LuaSandbox\\LuaSandboxCallback::callParserFunction","280","14.1"],["?","280","14.1"],["MediaWiki\\Extension\\Scribunto\\Engines\\LuaSandbox\\LuaSandboxCallback::match","280","14.1"],["MediaWiki\\Extension\\Scribunto\\Engines\\LuaSandbox\\LuaSandboxCallback::getExpandedArgument","100","5.1"],["dataWrapper \u003Cmw.lua:672\u003E","80","4.0"],["recursiveClone \u003CmwInit.lua:45\u003E","80","4.0"],["MediaWiki\\Extension\\Scribunto\\Engines\\LuaSandbox\\LuaSandboxCallback::formatDate","60","3.0"],["\u003Cmw.lua:706\u003E","40","2.0"],["MediaWiki\\Extension\\Scribunto\\Engines\\LuaSandbox\\LuaSandboxCallback::getAllExpandedArguments","40","2.0"],["[others]","240","12.1"]]},"cachereport":{"origin":"mw-web.codfw.main-f69cdc8f6-4fsrh","timestamp":"20241124172010","ttl":2592000,"transientcontent":false}}});});</script> <script type="application/ld+json">{"@context":"https:\/\/schema.org","@type":"Article","name":"\u0644\u0648\u062f\u0648\u06cc\u06af \u0641\u0627\u0646 \u0628\u062a\u0647\u0648\u0648\u0646","url":"https:\/\/fa.wikipedia.org\/wiki\/%D9%84%D9%88%D8%AF%D9%88%DB%8C%DA%AF_%D9%81%D8%A7%D9%86_%D8%A8%D8%AA%D9%87%D9%88%D9%88%D9%86","sameAs":"http:\/\/www.wikidata.org\/entity\/Q255","mainEntity":"http:\/\/www.wikidata.org\/entity\/Q255","author":{"@type":"Organization","name":"\u0645\u0634\u0627\u0631\u06a9\u062a\u200c\u06a9\u0646\u0646\u062f\u06af\u0627\u0646 \u067e\u0631\u0648\u0698\u0647\u0654 \u0648\u06cc\u06a9\u06cc\u200c\u0645\u062f\u06cc\u0627"},"publisher":{"@type":"Organization","name":"Wikimedia Foundation, Inc.","logo":{"@type":"ImageObject","url":"https:\/\/www.wikimedia.org\/static\/images\/wmf-hor-googpub.png"}},"datePublished":"2012-05-18T16:26:37Z","image":"https:\/\/upload.wikimedia.org\/wikipedia\/commons\/6\/6f\/Beethoven.jpg","headline":"\u0645\u0648\u0633\u06cc\u0642\u06cc\u200c\u062f\u0627\u0646 \u0648 \u0622\u0647\u0646\u06af\u0633\u0627\u0632 \u0622\u0644\u0645\u0627\u0646\u06cc (\u06f1\u06f7\u06f7\u06f0\u2013\u06f1\u06f8\u06f2\u06f7)"}</script> </body> </html>