CINXE.COM

<!DOCTYPE html> <html class="client-nojs vector-feature-language-in-header-enabled vector-feature-language-in-main-page-header-disabled vector-feature-sticky-header-disabled vector-feature-page-tools-pinned-disabled vector-feature-toc-pinned-clientpref-1 vector-feature-main-menu-pinned-disabled vector-feature-limited-width-clientpref-1 vector-feature-limited-width-content-enabled vector-feature-custom-font-size-clientpref-1 vector-feature-appearance-pinned-clientpref-1 vector-feature-night-mode-disabled skin-theme-clientpref-day vector-toc-available" lang="sq" dir="ltr"> <head> <meta charset="UTF-8"> <title>Gjuha shqipe - Wikipedia</title> <script>(function(){var className="client-js vector-feature-language-in-header-enabled vector-feature-language-in-main-page-header-disabled vector-feature-sticky-header-disabled vector-feature-page-tools-pinned-disabled vector-feature-toc-pinned-clientpref-1 vector-feature-main-menu-pinned-disabled vector-feature-limited-width-clientpref-1 vector-feature-limited-width-content-enabled vector-feature-custom-font-size-clientpref-1 vector-feature-appearance-pinned-clientpref-1 vector-feature-night-mode-disabled skin-theme-clientpref-day vector-toc-available";var cookie=document.cookie.match(/(?:^|; )sqwikimwclientpreferences=([^;]+)/);if(cookie){cookie[1].split('%2C').forEach(function(pref){className=className.replace(new RegExp('(^| )'+pref.replace(/-clientpref-\w+$|[^\w-]+/g,'')+'-clientpref-\\w+( |$)'),'$1'+pref+'$2');});}document.documentElement.className=className;}());RLCONF={"wgBreakFrames":false,"wgSeparatorTransformTable":[",\t.",".\t,"],"wgDigitTransformTable":["",""], "wgDefaultDateFormat":"dmy","wgMonthNames":["","janar","shkurt","mars","prill","maj","qershor","korrik","gusht","shtator","tetor","nëntor","dhjetor"],"wgRequestId":"6986a6b7-8751-4a08-90e3-b4112d50350e","wgCanonicalNamespace":"","wgCanonicalSpecialPageName":false,"wgNamespaceNumber":0,"wgPageName":"Gjuha_shqipe","wgTitle":"Gjuha shqipe","wgCurRevisionId":2716835,"wgRevisionId":2641989,"wgArticleId":25895,"wgIsArticle":true,"wgIsRedirect":false,"wgAction":"view","wgUserName":null,"wgUserGroups":["*"],"wgCategories":["Pages with script errors","Vetitë CS1: Burime në shqip (sq)","Vetitë CS1: Burime në gjermanisht (de)","Artikuj me lidhje të jashtme të vdekura","Faqe me adresa nga Wayback Machine që përdorin stampën e arkivës së rrjetit","Mirëmbajtja CS1: Archived copy si titull","Pages using ISBN magic links","Gabime CS1: Mungon parametri i gjuhës","Artikuj me deklarata pa burim informacioni","Pages with plain IPA","Shqip","Gjuha shqipe","Gjuhë në Shqipëri", "Gjuhë në Kosovë","Gjuhë në Maqedoninë e Veriut","Gjuhë në Mal të Zi","Gjuhë në Turqi","Gjuhë në Itali","Gjuhët indo-evropiane"],"wgPageViewLanguage":"sq","wgPageContentLanguage":"sq","wgPageContentModel":"wikitext","wgRelevantPageName":"Gjuha_shqipe","wgRelevantArticleId":25895,"wgIsProbablyEditable":true,"wgRelevantPageIsProbablyEditable":true,"wgRestrictionEdit":[],"wgRestrictionMove":[],"wgNoticeProject":"wikipedia","wgCiteReferencePreviewsActive":true,"wgFlaggedRevsParams":{"tags":{"accuracy":{"levels":2}}},"wgStableRevisionId":2641989,"wgMediaViewerOnClick":true,"wgMediaViewerEnabledByDefault":true,"wgPopupsFlags":0,"wgVisualEditor":{"pageLanguageCode":"sq","pageLanguageDir":"ltr","pageVariantFallbacks":"sq"},"wgMFDisplayWikibaseDescriptions":{"search":true,"watchlist":true,"tagline":true,"nearby":true},"wgWMESchemaEditAttemptStepOversample":false,"wgWMEPageLength":100000,"ScribuntoErrors":{"92148839":true},"ScribuntoErrors-92148839": "\u003Cp\u003ELua error te Moduli:Citation/CS1 te rreshti 1697: attempt to index field '?' (a nil value).\u003C/p\u003E\u003Cp\u003EBacktrace:\u003C/p\u003E\u003Col class=\"scribunto-trace\"\u003E\u003Cli\u003E\u003Cstrong\u003E\u003Ca href=\"//sq.wikipedia.org/w/index.php?title=Moduli:Citation/CS1\u0026amp;action=edit#mw-ce-l1697\"\u003EModuli:Citation/CS1:1697\u003C/a\u003E\u003C/strong\u003E: in function \"name_tag_get\"\u003C/li\u003E\u003Cli\u003E\u003Cstrong\u003E\u003Ca href=\"//sq.wikipedia.org/w/index.php?title=Moduli:Citation/CS1\u0026amp;action=edit#mw-ce-l1770\"\u003EModuli:Citation/CS1:1770\u003C/a\u003E\u003C/strong\u003E: in function \"language_parameter\"\u003C/li\u003E\u003Cli\u003E\u003Cstrong\u003E\u003Ca href=\"//sq.wikipedia.org/w/index.php?title=Moduli:Citation/CS1\u0026amp;action=edit#mw-ce-l3924\"\u003EModuli:Citation/CS1:3924\u003C/a\u003E\u003C/strong\u003E: in function \"citation0\"\u003C/li\u003E\u003Cli\u003E\u003Cstrong\u003E\u003Ca href=\"//sq.wikipedia.org/w/index.php?title=Moduli:Citation/CS1\u0026amp;action=edit#mw-ce-l4476\"\u003EModuli:Citation/CS1:4476\u003C/a\u003E\u003C/strong\u003E: in function \"chunk\"\u003C/li\u003E\u003Cli\u003E\u003Cstrong\u003Emw.lua:527\u003C/strong\u003E:\u0026#160;?\u003C/li\u003E\u003Cli\u003E\u003Cstrong\u003E[C]\u003C/strong\u003E:\u0026#160;?\u003C/li\u003E\u003C/ol\u003E" ,"wgRelatedArticlesCompat":[],"wgCentralAuthMobileDomain":false,"wgEditSubmitButtonLabelPublish":true,"wgULSPosition":"interlanguage","wgULSisCompactLinksEnabled":false,"wgVector2022LanguageInHeader":true,"wgULSisLanguageSelectorEmpty":false,"wgWikibaseItemId":"Q8748","wgCheckUserClientHintsHeadersJsApi":["brands","architecture","bitness","fullVersionList","mobile","model","platform","platformVersion"],"GEHomepageSuggestedEditsEnableTopics":true,"wgGETopicsMatchModeEnabled":false,"wgGEStructuredTaskRejectionReasonTextInputEnabled":false,"wgGELevelingUpEnabledForUser":false,"wgEditLatestRevision":true};RLSTATE={"ext.globalCssJs.user.styles":"ready","site.styles":"ready","user.styles":"ready","ext.globalCssJs.user":"ready","user":"ready","user.options":"loading","ext.cite.styles":"ready","skins.vector.search.codex.styles":"ready","skins.vector.styles":"ready","skins.vector.icons":"ready","ext.flaggedRevs.basic":"ready","mediawiki.codex.messagebox.styles":"ready", "ext.wikimediamessages.styles":"ready","ext.visualEditor.desktopArticleTarget.noscript":"ready","ext.uls.interlanguage":"ready","wikibase.client.init":"ready","ext.wikimediaBadges":"ready"};RLPAGEMODULES=["ext.cite.ux-enhancements","ext.scribunto.errors","mediawiki.page.media","site","mediawiki.page.ready","mediawiki.toc","skins.vector.js","ext.centralNotice.geoIP","ext.centralNotice.startUp","ext.flaggedRevs.advanced","ext.gadget.lidhjetejashtme","ext.gadget.switcher","ext.urlShortener.toolbar","ext.centralauth.centralautologin","mmv.bootstrap","ext.popups","ext.visualEditor.desktopArticleTarget.init","ext.visualEditor.targetLoader","ext.echo.centralauth","ext.eventLogging","ext.wikimediaEvents","ext.navigationTiming","ext.uls.interface","ext.cx.eventlogging.campaigns","ext.cx.uls.quick.actions","wikibase.client.vector-2022","ext.checkUser.clientHints","ext.growthExperiments.SuggestedEditSession","wikibase.sidebar.tracking"];</script> <script>(RLQ=window.RLQ||[]).push(function(){mw.loader.impl(function(){return["user.options@12s5i",function($,jQuery,require,module){mw.user.tokens.set({"patrolToken":"+\\","watchToken":"+\\","csrfToken":"+\\"}); }];});});</script> <link rel="stylesheet" href="/w/load.php?lang=sq&modules=ext.cite.styles%7Cext.flaggedRevs.basic%7Cext.uls.interlanguage%7Cext.visualEditor.desktopArticleTarget.noscript%7Cext.wikimediaBadges%7Cext.wikimediamessages.styles%7Cmediawiki.codex.messagebox.styles%7Cskins.vector.icons%2Cstyles%7Cskins.vector.search.codex.styles%7Cwikibase.client.init&only=styles&skin=vector-2022"> <script async="" src="/w/load.php?lang=sq&modules=startup&only=scripts&raw=1&skin=vector-2022"></script> <meta name="ResourceLoaderDynamicStyles" content=""> <link rel="stylesheet" href="/w/load.php?lang=sq&modules=site.styles&only=styles&skin=vector-2022"> <meta name="generator" content="MediaWiki 1.44.0-wmf.4"> <meta name="referrer" content="origin"> <meta name="referrer" content="origin-when-cross-origin"> <meta name="robots" content="max-image-preview:standard"> <meta name="format-detection" content="telephone=no"> <meta property="og:image" content="https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/6/6c/Dialektet_e_gjuh%C3%ABs_shqipe.svg/1200px-Dialektet_e_gjuh%C3%ABs_shqipe.svg.png"> <meta property="og:image:width" content="1200"> <meta property="og:image:height" content="1015"> <meta property="og:image" content="https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/6/6c/Dialektet_e_gjuh%C3%ABs_shqipe.svg/800px-Dialektet_e_gjuh%C3%ABs_shqipe.svg.png"> <meta property="og:image:width" content="800"> <meta property="og:image:height" content="677"> <meta property="og:image" content="https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/6/6c/Dialektet_e_gjuh%C3%ABs_shqipe.svg/640px-Dialektet_e_gjuh%C3%ABs_shqipe.svg.png"> <meta property="og:image:width" content="640"> <meta property="og:image:height" content="542"> <meta name="viewport" content="width=1120"> <meta property="og:title" content="Gjuha shqipe - Wikipedia"> <meta property="og:type" content="website"> <link rel="preconnect" href="//upload.wikimedia.org"> <link rel="alternate" media="only screen and (max-width: 640px)" href="//sq.m.wikipedia.org/wiki/Gjuha_shqipe"> <link rel="alternate" type="application/x-wiki" title="Redaktoni" href="/w/index.php?title=Gjuha_shqipe&action=edit"> <link rel="apple-touch-icon" href="/static/apple-touch/wikipedia.png"> <link rel="icon" href="/static/favicon/wikipedia.ico"> <link rel="search" type="application/opensearchdescription+xml" href="/w/rest.php/v1/search" title="Wikipedia (sq)"> <link rel="EditURI" type="application/rsd+xml" href="//sq.wikipedia.org/w/api.php?action=rsd"> <link rel="canonical" href="https://sq.wikipedia.org/wiki/Gjuha_shqipe"> <link rel="license" href="https://creativecommons.org/licenses/by-sa/4.0/deed.sq"> <link rel="alternate" type="application/atom+xml" title="Wikipedia Atom feed" href="/w/index.php?title=Speciale:NdryshimeS%C3%ABFundmi&feed=atom"> <link rel="dns-prefetch" href="//meta.wikimedia.org" /> <link rel="dns-prefetch" href="//login.wikimedia.org"> </head> <body class="skin--responsive skin-vector skin-vector-search-vue mediawiki ltr sitedir-ltr mw-hide-empty-elt ns-0 ns-subject mw-editable page-Gjuha_shqipe rootpage-Gjuha_shqipe skin-vector-2022 action-view"><a class="mw-jump-link" href="#bodyContent">Jump to content</a> <div class="vector-header-container"> <header class="vector-header mw-header"> <div class="vector-header-start"> <nav class="vector-main-menu-landmark" aria-label="Site"> <div id="vector-main-menu-dropdown" class="vector-dropdown vector-main-menu-dropdown vector-button-flush-left vector-button-flush-right" > <input type="checkbox" id="vector-main-menu-dropdown-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-main-menu-dropdown" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="Main menu" > <label id="vector-main-menu-dropdown-label" for="vector-main-menu-dropdown-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only " aria-hidden="true" > Main menu </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="vector-main-menu-unpinned-container" class="vector-unpinned-container"> <div id="vector-main-menu" class="vector-main-menu vector-pinnable-element"> <div class="vector-pinnable-header vector-main-menu-pinnable-header vector-pinnable-header-unpinned" data-feature-name="main-menu-pinned" data-pinnable-element-id="vector-main-menu" data-pinned-container-id="vector-main-menu-pinned-container" data-unpinned-container-id="vector-main-menu-unpinned-container" > <div class="vector-pinnable-header-label">Main menu</div> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-pin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-main-menu.pin">move to sidebar</button> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-unpin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-main-menu.unpin">fshihe</button> </div> <div id="p-navigation" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-navigation" > <div class="vector-menu-heading"> Lëvizje </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="n-writearticle" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Wikipedia:Ndihm%C3%ABsi_i_Artikujve">Shkruaj një artikull</a></li><li id="n-randompage" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Speciale:ArtikullIRast%C3%ABsish%C3%ABm" title="Shikoni një artikull të rastit [x]" accesskey="x">Artikull i rastit</a></li><li id="n-recentchanges" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Speciale:NdryshimeS%C3%ABFundmi" title="Lista e ndryshimeve më të fundit në wiki [r]" accesskey="r">Ndryshimet më të fundit</a></li> </ul> </div> </div> <div id="p-content" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-content" > <div class="vector-menu-heading"> Përmbajtja </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="n-featuredarticles" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Wikipedia:Artikuj_t%C3%AB_p%C3%ABrkryer">Artikuj të përkryer</a></li><li id="n-goodarticles" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Wikipedia:Artikuj_t%C3%AB_mir%C3%AB">Artikuj të mirë</a></li> </ul> </div> </div> <div id="p-community" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-community" > <div class="vector-menu-heading"> Komuniteti </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="n-villagepump" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Wikipedia:Kuvendi">Kuvendi</a></li><li id="n-FAQ" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Ndihm%C3%AB:Pyetje_e_P%C3%ABrgjigje">Pyetje e Përgjigje</a></li><li id="n-complaints" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Wikipedia:Zyra_e_Ankesave">Zyra e Ankesave</a></li><li id="n-administration" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Wikipedia:Administrata">Administrata</a></li><li id="n-robot" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Wikipedia:Robot%C3%ABt">Ofiçina</a></li><li id="n-deletion" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Wikipedia:Forumi_i_Grisjes">Forumi i Grisjes</a></li><li id="n-embassy" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Wikipedia:Ambasadat">Ambasadat</a></li><li id="n-awards" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Wikipedia:%C3%87mimet">Çmimet</a></li><li id="n-sandbox" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Wikipedia:Livadhi">Livadhi</a></li> </ul> </div> </div> </div> </div> </div> </div> </nav> <a href="/wiki/Faqja_kryesore" class="mw-logo"> <img class="mw-logo-icon" src="/static/images/icons/wikipedia.png" alt="" aria-hidden="true" height="50" width="50"> <img class="mw-logo-wordmark" alt="Wikipedia" src="/static/images/mobile/copyright/wikipedia-wordmark-en.svg" style="width: 7.5em; height: 1.125em;"> <img class="mw-logo-tagline" alt="enciklopedia e lirë" src="/static/images/mobile/copyright/wikipedia-tagline-sq.svg" width="120" height="16" style="width: 7.5em; height: 1em;"> </a> </div> <div class="vector-header-end"> <div id="p-search" role="search" class="vector-search-box-vue vector-search-box-collapses vector-search-box-show-thumbnail vector-search-box-auto-expand-width vector-search-box"> <a href="/wiki/Speciale:K%C3%ABrko" class="cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only search-toggle" title="Kërko Wikipedia [f]" accesskey="f"> Kërko </a> <div class="vector-typeahead-search-container"> <div class="cdx-typeahead-search cdx-typeahead-search--show-thumbnail cdx-typeahead-search--auto-expand-width"> <form action="/w/index.php" id="searchform" class="cdx-search-input cdx-search-input--has-end-button"> <div id="simpleSearch" class="cdx-search-input__input-wrapper" data-search-loc="header-moved"> <div class="cdx-text-input cdx-text-input--has-start-icon"> <input class="cdx-text-input__input" type="search" name="search" placeholder="Kërko te Wikipedia" aria-label="Kërko te Wikipedia" autocapitalize="sentences" title="Kërko Wikipedia [f]" accesskey="f" id="searchInput" > </div> <input type="hidden" name="title" value="Speciale:Kërko"> </div> <button class="cdx-button cdx-search-input__end-button">Kërko</button> </form> </div> </div> </div> <nav class="vector-user-links vector-user-links-wide" aria-label="Mjete vetjake"> <div class="vector-user-links-main"> <div id="p-vector-user-menu-preferences" class="vector-menu mw-portlet emptyPortlet" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> </ul> </div> </div> <div id="p-vector-user-menu-userpage" class="vector-menu mw-portlet emptyPortlet" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> </ul> </div> </div> <nav class="vector-appearance-landmark" aria-label="Appearance"> <div id="vector-appearance-dropdown" class="vector-dropdown " title="Change the appearance of the page's font size, width, and color" > <input type="checkbox" id="vector-appearance-dropdown-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-appearance-dropdown" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="Appearance" > <label id="vector-appearance-dropdown-label" for="vector-appearance-dropdown-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only " aria-hidden="true" > Appearance </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="vector-appearance-unpinned-container" class="vector-unpinned-container"> </div> </div> </div> </nav> <div id="p-vector-user-menu-notifications" class="vector-menu mw-portlet emptyPortlet" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> </ul> </div> </div> <div id="p-vector-user-menu-overflow" class="vector-menu mw-portlet" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="pt-sitesupport-2" class="user-links-collapsible-item mw-list-item user-links-collapsible-item"><a data-mw="interface" href="//donate.wikimedia.org/wiki/Special:FundraiserRedirector?utm_source=donate&utm_medium=sidebar&utm_campaign=C13_sq.wikipedia.org&uselang=sq" class="">Dhuroni</a> </li> <li id="pt-createaccount-2" class="user-links-collapsible-item mw-list-item user-links-collapsible-item"><a data-mw="interface" href="/w/index.php?title=Speciale:HapLlogari&returnto=Gjuha+shqipe" title="Ju rekomandojmë të krijoni një llogari dhe të kyqeni; megjithatë, nuk është e detyrueshme" class="">Krijo llogari</a> </li> <li id="pt-login-2" class="user-links-collapsible-item mw-list-item user-links-collapsible-item"><a data-mw="interface" href="/w/index.php?title=Speciale:Hyrja&returnto=Gjuha+shqipe" title="Identifikimi nuk është i detyrueshëm, megjithatë ne jua rekomandojmë. [o]" accesskey="o" class="">Hyni</a> </li> </ul> </div> </div> </div> <div id="vector-user-links-dropdown" class="vector-dropdown vector-user-menu vector-button-flush-right vector-user-menu-logged-out" title="More options" > <input type="checkbox" id="vector-user-links-dropdown-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-user-links-dropdown" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="Mjete vetjake" > <label id="vector-user-links-dropdown-label" for="vector-user-links-dropdown-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only " aria-hidden="true" > Mjete vetjake </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="p-personal" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-personal" title="User menu" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="pt-sitesupport" class="user-links-collapsible-item mw-list-item"><a href="//donate.wikimedia.org/wiki/Special:FundraiserRedirector?utm_source=donate&utm_medium=sidebar&utm_campaign=C13_sq.wikipedia.org&uselang=sq">Dhuroni</a></li><li id="pt-contribute" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Speciale:Contribute"> Contribute</a></li><li id="pt-createaccount" class="user-links-collapsible-item mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Speciale:HapLlogari&returnto=Gjuha+shqipe" title="Ju rekomandojmë të krijoni një llogari dhe të kyqeni; megjithatë, nuk është e detyrueshme"> Krijo llogari</a></li><li id="pt-login" class="user-links-collapsible-item mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Speciale:Hyrja&returnto=Gjuha+shqipe" title="Identifikimi nuk është i detyrueshëm, megjithatë ne jua rekomandojmë. [o]" accesskey="o"> Hyni</a></li> </ul> </div> </div> <div id="p-user-menu-anon-editor" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-user-menu-anon-editor" > <div class="vector-menu-heading"> Pages for logged out editors <a href="/wiki/Ndihm%C3%AB:Introduction" aria-label="Learn more about editing">learn more</a> </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="pt-anontalk" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Speciale:DiskutimetVetjake" title="Faqja e diskutimeve të përdoruesve anonim për këtë adresë IP [n]" accesskey="n">Diskutimi</a></li> </ul> </div> </div> </div> </div> </nav> </div> </header> </div> <div class="mw-page-container"> <div class="mw-page-container-inner"> <div class="vector-sitenotice-container"> <div id="siteNotice"></div> </div> <div class="vector-column-start"> <div class="vector-main-menu-container"> <div id="mw-navigation"> <nav id="mw-panel" class="vector-main-menu-landmark" aria-label="Site"> <div id="vector-main-menu-pinned-container" class="vector-pinned-container"> </div> </nav> </div> </div> <div class="vector-sticky-pinned-container"> <nav id="mw-panel-toc" aria-label="Contents" data-event-name="ui.sidebar-toc" class="mw-table-of-contents-container vector-toc-landmark"> <div id="vector-toc-pinned-container" class="vector-pinned-container"> <div id="vector-toc" class="vector-toc vector-pinnable-element"> <div class="vector-pinnable-header vector-toc-pinnable-header vector-pinnable-header-pinned" data-feature-name="toc-pinned" data-pinnable-element-id="vector-toc" > <h2 class="vector-pinnable-header-label">Contents</h2> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-pin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-toc.pin">move to sidebar</button> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-unpin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-toc.unpin">fshihe</button> </div> <ul class="vector-toc-contents" id="mw-panel-toc-list"> <li id="toc-mw-content-text" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1"> <a href="#" class="vector-toc-link"> <div class="vector-toc-text">Fillim</div> </a> </li> <li id="toc-Shpërndarja_gjeografike" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1"> <a class="vector-toc-link" href="#Shpërndarja_gjeografike"> <div class="vector-toc-text"> 1 Shpërndarja gjeografike </div> </a> <button aria-controls="toc-Shpërndarja_gjeografike-sublist" class="cdx-button cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only vector-toc-toggle"> Toggle Shpërndarja gjeografike subsection </button> <ul id="toc-Shpërndarja_gjeografike-sublist" class="vector-toc-list"> <li id="toc-Ballkan" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Ballkan"> <div class="vector-toc-text"> 1.1 Ballkan </div> </a> <ul id="toc-Ballkan-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Evropë" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Evropë"> <div class="vector-toc-text"> 1.2 Evropë </div> </a> <ul id="toc-Evropë-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Amerikë" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Amerikë"> <div class="vector-toc-text"> 1.3 Amerikë </div> </a> <ul id="toc-Amerikë-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Azi_dhe_Oqeania" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Azi_dhe_Oqeania"> <div class="vector-toc-text"> 1.4 Azi dhe Oqeania </div> </a> <ul id="toc-Azi_dhe_Oqeania-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Dialektet" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Dialektet"> <div class="vector-toc-text"> 1.5 Dialektet </div> </a> <ul id="toc-Dialektet-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> </ul> </li> <li id="toc-Drejtshkrimi" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1"> <a class="vector-toc-link" href="#Drejtshkrimi"> <div class="vector-toc-text"> 2 Drejtshkrimi </div> </a> <button aria-controls="toc-Drejtshkrimi-sublist" class="cdx-button cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only vector-toc-toggle"> Toggle Drejtshkrimi subsection </button> <ul id="toc-Drejtshkrimi-sublist" class="vector-toc-list"> <li id="toc-Tradita_shkrimore" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Tradita_shkrimore"> <div class="vector-toc-text"> 2.1 Tradita shkrimore </div> </a> <ul id="toc-Tradita_shkrimore-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> </ul> </li> <li id="toc-Klasifikimi" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1"> <a class="vector-toc-link" href="#Klasifikimi"> <div class="vector-toc-text"> 3 Klasifikimi </div> </a> <button aria-controls="toc-Klasifikimi-sublist" class="cdx-button cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only vector-toc-toggle"> Toggle Klasifikimi subsection </button> <ul id="toc-Klasifikimi-sublist" class="vector-toc-list"> <li id="toc-Shqipja_e_vjetër" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Shqipja_e_vjetër"> <div class="vector-toc-text"> 3.1 Shqipja e vjetër </div> </a> <ul id="toc-Shqipja_e_vjetër-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> </ul> </li> <li id="toc-Historia" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1"> <a class="vector-toc-link" href="#Historia"> <div class="vector-toc-text"> 4 Historia </div> </a> <button aria-controls="toc-Historia-sublist" class="cdx-button cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only vector-toc-toggle"> Toggle Historia subsection </button> <ul id="toc-Historia-sublist" class="vector-toc-list"> <li id="toc-Afinitetet_gjuhësore" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Afinitetet_gjuhësore"> <div class="vector-toc-text"> 4.1 Afinitetet gjuhësore </div> </a> <ul id="toc-Afinitetet_gjuhësore-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Ndikimet_e_hershme_gjuhësore" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Ndikimet_e_hershme_gjuhësore"> <div class="vector-toc-text"> 4.2 Ndikimet e hershme gjuhësore </div> </a> <ul id="toc-Ndikimet_e_hershme_gjuhësore-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Influenca_latine" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Influenca_latine"> <div class="vector-toc-text"> 4.3 Influenca latine </div> </a> <ul id="toc-Influenca_latine-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Prania_dhe_vendndodhja_historike" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Prania_dhe_vendndodhja_historike"> <div class="vector-toc-text"> 4.4 Prania dhe vendndodhja historike </div> </a> <ul id="toc-Prania_dhe_vendndodhja_historike-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Karakteristikat_Proto-IE" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Karakteristikat_Proto-IE"> <div class="vector-toc-text"> 4.5 Karakteristikat Proto-IE </div> </a> <ul id="toc-Karakteristikat_Proto-IE-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Korrespondencat_fonologjike_shqiptare-PIE" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Korrespondencat_fonologjike_shqiptare-PIE"> <div class="vector-toc-text"> 4.6 Korrespondencat fonologjike shqiptare-PIE </div> </a> <ul id="toc-Korrespondencat_fonologjike_shqiptare-PIE-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> </ul> </li> <li id="toc-Shqipja_standarde" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1"> <a class="vector-toc-link" href="#Shqipja_standarde"> <div class="vector-toc-text"> 5 Shqipja standarde </div> </a> <ul id="toc-Shqipja_standarde-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Fonologjia" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1"> <a class="vector-toc-link" href="#Fonologjia"> <div class="vector-toc-text"> 6 Fonologjia </div> </a> <ul id="toc-Fonologjia-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Gramatika" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1"> <a class="vector-toc-link" href="#Gramatika"> <div class="vector-toc-text"> 7 Gramatika </div> </a> <ul id="toc-Gramatika-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Fonetika" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1"> <a class="vector-toc-link" href="#Fonetika"> <div class="vector-toc-text"> 8 Fonetika </div> </a> <ul id="toc-Fonetika-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Fjalori_dhe_kontaktet_me_gjuhët_e_tjera" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1"> <a class="vector-toc-link" href="#Fjalori_dhe_kontaktet_me_gjuhët_e_tjera"> <div class="vector-toc-text"> 9 Fjalori dhe kontaktet me gjuhët e tjera </div> </a> <ul id="toc-Fjalori_dhe_kontaktet_me_gjuhët_e_tjera-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Alfabeti" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1"> <a class="vector-toc-link" href="#Alfabeti"> <div class="vector-toc-text"> 10 Alfabeti </div> </a> <ul id="toc-Alfabeti-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Veçori_tipologjike_të_shqipes_së_sotme_standarde" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1"> <a class="vector-toc-link" href="#Veçori_tipologjike_të_shqipes_së_sotme_standarde"> <div class="vector-toc-text"> 11 Veçori tipologjike të shqipes së sotme standarde </div> </a> <ul id="toc-Veçori_tipologjike_të_shqipes_së_sotme_standarde-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Përhapja_e_gjuhës_shqipe" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1"> <a class="vector-toc-link" href="#Përhapja_e_gjuhës_shqipe"> <div class="vector-toc-text"> 12 Përhapja e gjuhës shqipe </div> </a> <ul id="toc-Përhapja_e_gjuhës_shqipe-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Studimet_për_gjuhën_shqipe" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1"> <a class="vector-toc-link" href="#Studimet_për_gjuhën_shqipe"> <div class="vector-toc-text"> 13 Studimet për gjuhën shqipe </div> </a> <button aria-controls="toc-Studimet_për_gjuhën_shqipe-sublist" class="cdx-button cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only vector-toc-toggle"> Toggle Studimet për gjuhën shqipe subsection </button> <ul id="toc-Studimet_për_gjuhën_shqipe-sublist" class="vector-toc-list"> <li id="toc-Bibliografia" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Bibliografia"> <div class="vector-toc-text"> 13.1 Bibliografia </div> </a> <ul id="toc-Bibliografia-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> </ul> </li> <li id="toc-Referime" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1"> <a class="vector-toc-link" href="#Referime"> <div class="vector-toc-text"> 14 Referime </div> </a> <ul id="toc-Referime-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Shiko_dhe_këtë" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1"> <a class="vector-toc-link" href="#Shiko_dhe_këtë"> <div class="vector-toc-text"> 15 Shiko dhe këtë </div> </a> <ul id="toc-Shiko_dhe_këtë-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Vegla_elektronike" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1"> <a class="vector-toc-link" href="#Vegla_elektronike"> <div class="vector-toc-text"> 16 Vegla elektronike </div> </a> <ul id="toc-Vegla_elektronike-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> </ul> </div> </div> </nav> </div> </div> <div class="mw-content-container"> <main id="content" class="mw-body"> <header class="mw-body-header vector-page-titlebar"> <nav aria-label="Contents" class="vector-toc-landmark"> <div id="vector-page-titlebar-toc" class="vector-dropdown vector-page-titlebar-toc vector-button-flush-left" > <input type="checkbox" id="vector-page-titlebar-toc-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-page-titlebar-toc" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="Toggle the table of contents" > <label id="vector-page-titlebar-toc-label" for="vector-page-titlebar-toc-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only " aria-hidden="true" > Toggle the table of contents </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="vector-page-titlebar-toc-unpinned-container" class="vector-unpinned-container"> </div> </div> </div> </nav> <h1 id="firstHeading" class="firstHeading mw-first-heading">Gjuha shqipe</h1> <div id="p-lang-btn" class="vector-dropdown mw-portlet mw-portlet-lang" > <input type="checkbox" id="p-lang-btn-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-p-lang-btn" class="vector-dropdown-checkbox mw-interlanguage-selector" aria-label="Go to an article in another language. Available in 155 languages" > <label id="p-lang-btn-label" for="p-lang-btn-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--action-progressive mw-portlet-lang-heading-155" aria-hidden="true" > 155 gjuhë </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li class="interlanguage-link interwiki-ab mw-list-item"><a href="https://ab.wikipedia.org/wiki/%D0%90%D1%80%D0%BD%D0%B0%D1%83%D2%AD_%D0%B1%D1%8B%D0%B7%D1%88%D3%99%D0%B0" title="Арнауҭ бызшәа – abkazisht" lang="ab" hreflang="ab" data-title="Арнауҭ бызшәа" data-language-autonym="Аԥсшәа" data-language-local-name="abkazisht" class="interlanguage-link-target">Аԥсшәа</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ady mw-list-item"><a href="https://ady.wikipedia.org/wiki/%D0%90%D0%BB%D0%B1%D0%B0%D0%BD%D1%8B%D0%B1%D0%B7%D1%8D" title="Албаныбзэ – adigisht" lang="ady" hreflang="ady" data-title="Албаныбзэ" data-language-autonym="Адыгабзэ" data-language-local-name="adigisht" class="interlanguage-link-target">Адыгабзэ</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-af mw-list-item"><a href="https://af.wikipedia.org/wiki/Albanees" title="Albanees – afrikanisht" lang="af" hreflang="af" data-title="Albanees" data-language-autonym="Afrikaans" data-language-local-name="afrikanisht" class="interlanguage-link-target">Afrikaans</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-als mw-list-item"><a href="https://als.wikipedia.org/wiki/Albanische_Sprache" title="Albanische Sprache – gjermanishte zvicerane" lang="gsw" hreflang="gsw" data-title="Albanische Sprache" data-language-autonym="Alemannisch" data-language-local-name="gjermanishte zvicerane" class="interlanguage-link-target">Alemannisch</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-am mw-list-item"><a href="https://am.wikipedia.org/wiki/%E1%8A%A0%E1%88%8D%E1%89%A3%E1%8A%95%E1%8A%9B" title="አልባንኛ – amarisht" lang="am" hreflang="am" data-title="አልባንኛ" data-language-autonym="አማርኛ" data-language-local-name="amarisht" class="interlanguage-link-target">አማርኛ</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-an mw-list-item"><a href="https://an.wikipedia.org/wiki/Idioma_alban%C3%A9s" title="Idioma albanés – aragonezisht" lang="an" hreflang="an" data-title="Idioma albanés" data-language-autonym="Aragonés" data-language-local-name="aragonezisht" class="interlanguage-link-target">Aragonés</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ang mw-list-item"><a href="https://ang.wikipedia.org/wiki/Albanisc_spr%C7%A3c" title="Albanisc sprǣc – Old English" lang="ang" hreflang="ang" data-title="Albanisc sprǣc" data-language-autonym="Ænglisc" data-language-local-name="Old English" class="interlanguage-link-target">Ænglisc</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-anp mw-list-item"><a href="https://anp.wikipedia.org/wiki/%E0%A4%85%E0%A4%B2%E0%A5%8D%E0%A4%AC%E0%A5%87%E0%A4%A8%E0%A4%BF%E0%A4%AF%E0%A4%BE%E0%A4%88_%E0%A4%AD%E0%A4%BE%E0%A4%B7%E0%A4%BE" title="अल्बेनियाई भाषा – angikisht" lang="anp" hreflang="anp" data-title="अल्बेनियाई भाषा" data-language-autonym="अंगिका" data-language-local-name="angikisht" class="interlanguage-link-target">अंगिका</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ar mw-list-item"><a href="https://ar.wikipedia.org/wiki/%D8%A7%D9%84%D9%84%D8%BA%D8%A9_%D8%A7%D9%84%D8%A3%D9%84%D8%A8%D8%A7%D9%86%D9%8A%D8%A9" title="اللغة الألبانية – arabisht" lang="ar" hreflang="ar" data-title="اللغة الألبانية" data-language-autonym="العربية" data-language-local-name="arabisht" class="interlanguage-link-target">العربية</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-arc mw-list-item"><a href="https://arc.wikipedia.org/wiki/%DC%A0%DC%AB%DC%A2%DC%90_%DC%90%DC%A0%DC%92%DC%A2%DC%9D%DC%90" title="ܠܫܢܐ ܐܠܒܢܝܐ – Aramaic" lang="arc" hreflang="arc" data-title="ܠܫܢܐ ܐܠܒܢܝܐ" data-language-autonym="ܐܪܡܝܐ" data-language-local-name="Aramaic" class="interlanguage-link-target">ܐܪܡܝܐ</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-arz mw-list-item"><a href="https://arz.wikipedia.org/wiki/%D9%84%D8%BA%D9%87_%D8%A7%D9%84%D8%A8%D8%A7%D9%86%D9%89" title="لغه البانى – Egyptian Arabic" lang="arz" hreflang="arz" data-title="لغه البانى" data-language-autonym="مصرى" data-language-local-name="Egyptian Arabic" class="interlanguage-link-target">مصرى</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ast mw-list-item"><a href="https://ast.wikipedia.org/wiki/Idioma_alban%C3%A9s" title="Idioma albanés – asturisht" lang="ast" hreflang="ast" data-title="Idioma albanés" data-language-autonym="Asturianu" data-language-local-name="asturisht" class="interlanguage-link-target">Asturianu</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-az mw-list-item"><a href="https://az.wikipedia.org/wiki/Alban_dili" title="Alban dili – azerbajxhanisht" lang="az" hreflang="az" data-title="Alban dili" data-language-autonym="Azərbaycanca" data-language-local-name="azerbajxhanisht" class="interlanguage-link-target">Azərbaycanca</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ba mw-list-item"><a href="https://ba.wikipedia.org/wiki/%D0%90%D0%BB%D0%B1%D0%B0%D0%BD_%D1%82%D0%B5%D0%BB%D0%B5" title="Албан теле – bashkirisht" lang="ba" hreflang="ba" data-title="Албан теле" data-language-autonym="Башҡортса" data-language-local-name="bashkirisht" class="interlanguage-link-target">Башҡортса</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ban mw-list-item"><a href="https://ban.wikipedia.org/wiki/Basa_Albania" title="Basa Albania – balinezisht" lang="ban" hreflang="ban" data-title="Basa Albania" data-language-autonym="Basa Bali" data-language-local-name="balinezisht" class="interlanguage-link-target">Basa Bali</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-bat-smg mw-list-item"><a href="https://bat-smg.wikipedia.org/wiki/Albanu_kalba" title="Albanu kalba – Samogitian" lang="sgs" hreflang="sgs" data-title="Albanu kalba" data-language-autonym="Žemaitėška" data-language-local-name="Samogitian" class="interlanguage-link-target">Žemaitėška</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-be mw-list-item"><a href="https://be.wikipedia.org/wiki/%D0%90%D0%BB%D0%B1%D0%B0%D0%BD%D1%81%D0%BA%D0%B0%D1%8F_%D0%BC%D0%BE%D0%B2%D0%B0" title="Албанская мова – bjellorusisht" lang="be" hreflang="be" data-title="Албанская мова" data-language-autonym="Беларуская" data-language-local-name="bjellorusisht" class="interlanguage-link-target">Беларуская</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-be-x-old mw-list-item"><a href="https://be-tarask.wikipedia.org/wiki/%D0%90%D0%BB%D1%8C%D0%B1%D0%B0%D0%BD%D1%81%D0%BA%D0%B0%D1%8F_%D0%BC%D0%BE%D0%B2%D0%B0" title="Альбанская мова – Belarusian (Taraškievica orthography)" lang="be-tarask" hreflang="be-tarask" data-title="Альбанская мова" data-language-autonym="Беларуская (тарашкевіца)" data-language-local-name="Belarusian (Taraškievica orthography)" class="interlanguage-link-target">Беларуская (тарашкевіца)</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-bg mw-list-item"><a href="https://bg.wikipedia.org/wiki/%D0%90%D0%BB%D0%B1%D0%B0%D0%BD%D1%81%D0%BA%D0%B8_%D0%B5%D0%B7%D0%B8%D0%BA" title="Албански език – bullgarisht" lang="bg" hreflang="bg" data-title="Албански език" data-language-autonym="Български" data-language-local-name="bullgarisht" class="interlanguage-link-target">Български</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-bn mw-list-item"><a href="https://bn.wikipedia.org/wiki/%E0%A6%86%E0%A6%B2%E0%A6%AC%E0%A7%87%E0%A6%A8%E0%A7%80%E0%A6%AF%E0%A6%BC_%E0%A6%AD%E0%A6%BE%E0%A6%B7%E0%A6%BE" title="আলবেনীয় ভাষা – bengalisht" lang="bn" hreflang="bn" data-title="আলবেনীয় ভাষা" data-language-autonym="বাংলা" data-language-local-name="bengalisht" class="interlanguage-link-target">বাংলা</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-br mw-list-item"><a href="https://br.wikipedia.org/wiki/Albaneg" title="Albaneg – bretonisht" lang="br" hreflang="br" data-title="Albaneg" data-language-autonym="Brezhoneg" data-language-local-name="bretonisht" class="interlanguage-link-target">Brezhoneg</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-bs mw-list-item"><a href="https://bs.wikipedia.org/wiki/Albanski_jezik" title="Albanski jezik – boshnjakisht" lang="bs" hreflang="bs" data-title="Albanski jezik" data-language-autonym="Bosanski" data-language-local-name="boshnjakisht" class="interlanguage-link-target">Bosanski</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ca mw-list-item"><a href="https://ca.wikipedia.org/wiki/Alban%C3%A8s" title="Albanès – katalonisht" lang="ca" hreflang="ca" data-title="Albanès" data-language-autonym="Català" data-language-local-name="katalonisht" class="interlanguage-link-target">Català</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ce mw-list-item"><a href="https://ce.wikipedia.org/wiki/%D0%90%D0%BB%D0%B1%D0%B0%D0%BD%D0%BE%D0%B9%D0%BD_%D0%BC%D0%BE%D1%82%D1%82" title="Албанойн мотт – çeçenisht" lang="ce" hreflang="ce" data-title="Албанойн мотт" data-language-autonym="Нохчийн" data-language-local-name="çeçenisht" class="interlanguage-link-target">Нохчийн</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ceb mw-list-item"><a href="https://ceb.wikipedia.org/wiki/Pinulongang_Albanes" title="Pinulongang Albanes – sebuanisht" lang="ceb" hreflang="ceb" data-title="Pinulongang Albanes" data-language-autonym="Cebuano" data-language-local-name="sebuanisht" class="interlanguage-link-target">Cebuano</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ckb mw-list-item"><a href="https://ckb.wikipedia.org/wiki/%D8%B2%D9%85%D8%A7%D9%86%DB%8C_%D8%A6%D8%A7%D9%84%D8%A8%D8%A7%D9%86%DB%8C" title="زمانی ئالبانی – kurdishte qendrore" lang="ckb" hreflang="ckb" data-title="زمانی ئالبانی" data-language-autonym="کوردی" data-language-local-name="kurdishte qendrore" class="interlanguage-link-target">کوردی</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-co mw-list-item"><a href="https://co.wikipedia.org/wiki/Lingua_albanese" title="Lingua albanese – korsikisht" lang="co" hreflang="co" data-title="Lingua albanese" data-language-autonym="Corsu" data-language-local-name="korsikisht" class="interlanguage-link-target">Corsu</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-crh mw-list-item"><a href="https://crh.wikipedia.org/wiki/Arnavut_tili" title="Arnavut tili – Crimean Tatar" lang="crh" hreflang="crh" data-title="Arnavut tili" data-language-autonym="Qırımtatarca" data-language-local-name="Crimean Tatar" class="interlanguage-link-target">Qırımtatarca</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-cs mw-list-item"><a href="https://cs.wikipedia.org/wiki/Alb%C3%A1n%C5%A1tina" title="Albánština – çekisht" lang="cs" hreflang="cs" data-title="Albánština" data-language-autonym="Čeština" data-language-local-name="çekisht" class="interlanguage-link-target">Čeština</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-cv mw-list-item"><a href="https://cv.wikipedia.org/wiki/%D0%90%D0%BB%D0%B1%D0%B0%D0%BD_%D1%87%C4%95%D0%BB%D1%85%D0%B8" title="Албан чĕлхи – çuvashisht" lang="cv" hreflang="cv" data-title="Албан чĕлхи" data-language-autonym="Чӑвашла" data-language-local-name="çuvashisht" class="interlanguage-link-target">Чӑвашла</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-cy mw-list-item"><a href="https://cy.wikipedia.org/wiki/Albaneg" title="Albaneg – uellsisht" lang="cy" hreflang="cy" data-title="Albaneg" data-language-autonym="Cymraeg" data-language-local-name="uellsisht" class="interlanguage-link-target">Cymraeg</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-da mw-list-item"><a href="https://da.wikipedia.org/wiki/Albansk_(sprog)" title="Albansk (sprog) – danisht" lang="da" hreflang="da" data-title="Albansk (sprog)" data-language-autonym="Dansk" data-language-local-name="danisht" class="interlanguage-link-target">Dansk</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-de mw-list-item"><a href="https://de.wikipedia.org/wiki/Albanische_Sprache" title="Albanische Sprache – gjermanisht" lang="de" hreflang="de" data-title="Albanische Sprache" data-language-autonym="Deutsch" data-language-local-name="gjermanisht" class="interlanguage-link-target">Deutsch</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-diq mw-list-item"><a href="https://diq.wikipedia.org/wiki/Arnawudki" title="Arnawudki – Zazaki" lang="diq" hreflang="diq" data-title="Arnawudki" data-language-autonym="Zazaki" data-language-local-name="Zazaki" class="interlanguage-link-target">Zazaki</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-dsb mw-list-item"><a href="https://dsb.wikipedia.org/wiki/Alban%C5%A1%C4%87ina" title="Albanšćina – sorbishte e poshtme" lang="dsb" hreflang="dsb" data-title="Albanšćina" data-language-autonym="Dolnoserbski" data-language-local-name="sorbishte e poshtme" class="interlanguage-link-target">Dolnoserbski</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-el mw-list-item"><a href="https://el.wikipedia.org/wiki/%CE%91%CE%BB%CE%B2%CE%B1%CE%BD%CE%B9%CE%BA%CE%AE_%CE%B3%CE%BB%CF%8E%CF%83%CF%83%CE%B1" title="Αλβανική γλώσσα – greqisht" lang="el" hreflang="el" data-title="Αλβανική γλώσσα" data-language-autonym="Ελληνικά" data-language-local-name="greqisht" class="interlanguage-link-target">Ελληνικά</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-en mw-list-item"><a href="https://en.wikipedia.org/wiki/Albanian_language" title="Albanian language – anglisht" lang="en" hreflang="en" data-title="Albanian language" data-language-autonym="English" data-language-local-name="anglisht" class="interlanguage-link-target">English</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-eo mw-list-item"><a href="https://eo.wikipedia.org/wiki/Albana_lingvo" title="Albana lingvo – esperanto" lang="eo" hreflang="eo" data-title="Albana lingvo" data-language-autonym="Esperanto" data-language-local-name="esperanto" class="interlanguage-link-target">Esperanto</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-es mw-list-item"><a href="https://es.wikipedia.org/wiki/Idioma_alban%C3%A9s" title="Idioma albanés – spanjisht" lang="es" hreflang="es" data-title="Idioma albanés" data-language-autonym="Español" data-language-local-name="spanjisht" class="interlanguage-link-target">Español</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-et mw-list-item"><a href="https://et.wikipedia.org/wiki/Albaania_keel" title="Albaania keel – estonisht" lang="et" hreflang="et" data-title="Albaania keel" data-language-autonym="Eesti" data-language-local-name="estonisht" class="interlanguage-link-target">Eesti</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-eu mw-list-item"><a href="https://eu.wikipedia.org/wiki/Albaniera" title="Albaniera – baskisht" lang="eu" hreflang="eu" data-title="Albaniera" data-language-autonym="Euskara" data-language-local-name="baskisht" class="interlanguage-link-target">Euskara</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-fa mw-list-item"><a href="https://fa.wikipedia.org/wiki/%D8%B2%D8%A8%D8%A7%D9%86_%D8%A2%D9%84%D8%A8%D8%A7%D9%86%DB%8C%D8%A7%DB%8C%DB%8C" title="زبان آلبانیایی – persisht" lang="fa" hreflang="fa" data-title="زبان آلبانیایی" data-language-autonym="فارسی" data-language-local-name="persisht" class="interlanguage-link-target">فارسی</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-fi mw-list-item"><a href="https://fi.wikipedia.org/wiki/Albanian_kieli" title="Albanian kieli – finlandisht" lang="fi" hreflang="fi" data-title="Albanian kieli" data-language-autonym="Suomi" data-language-local-name="finlandisht" class="interlanguage-link-target">Suomi</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-fiu-vro mw-list-item"><a href="https://fiu-vro.wikipedia.org/wiki/Albaania_kiil" title="Albaania kiil – Võro" lang="vro" hreflang="vro" data-title="Albaania kiil" data-language-autonym="Võro" data-language-local-name="Võro" class="interlanguage-link-target">Võro</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-fo mw-list-item"><a href="https://fo.wikipedia.org/wiki/Albanskt_m%C3%A1l" title="Albanskt mál – faroisht" lang="fo" hreflang="fo" data-title="Albanskt mál" data-language-autonym="Føroyskt" data-language-local-name="faroisht" class="interlanguage-link-target">Føroyskt</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-fr mw-list-item"><a href="https://fr.wikipedia.org/wiki/Albanais" title="Albanais – frëngjisht" lang="fr" hreflang="fr" data-title="Albanais" data-language-autonym="Français" data-language-local-name="frëngjisht" class="interlanguage-link-target">Français</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-frp mw-list-item"><a href="https://frp.wikipedia.org/wiki/Alban%C3%AAs" title="Albanês – Arpitan" lang="frp" hreflang="frp" data-title="Albanês" data-language-autonym="Arpetan" data-language-local-name="Arpitan" class="interlanguage-link-target">Arpetan</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-frr mw-list-item"><a href="https://frr.wikipedia.org/wiki/Albaansk_spriak" title="Albaansk spriak – frisianishte veriore" lang="frr" hreflang="frr" data-title="Albaansk spriak" data-language-autonym="Nordfriisk" data-language-local-name="frisianishte veriore" class="interlanguage-link-target">Nordfriisk</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ga mw-list-item"><a href="https://ga.wikipedia.org/wiki/An_Alb%C3%A1inis" title="An Albáinis – irlandisht" lang="ga" hreflang="ga" data-title="An Albáinis" data-language-autonym="Gaeilge" data-language-local-name="irlandisht" class="interlanguage-link-target">Gaeilge</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-gag mw-list-item"><a href="https://gag.wikipedia.org/wiki/Alban_dili" title="Alban dili – gagauzisht" lang="gag" hreflang="gag" data-title="Alban dili" data-language-autonym="Gagauz" data-language-local-name="gagauzisht" class="interlanguage-link-target">Gagauz</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-gd mw-list-item"><a href="https://gd.wikipedia.org/wiki/Alb%C3%A0inis" title="Albàinis – galishte skoceze" lang="gd" hreflang="gd" data-title="Albàinis" data-language-autonym="Gàidhlig" data-language-local-name="galishte skoceze" class="interlanguage-link-target">Gàidhlig</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-gl mw-list-item"><a href="https://gl.wikipedia.org/wiki/Lingua_albanesa" title="Lingua albanesa – galicisht" lang="gl" hreflang="gl" data-title="Lingua albanesa" data-language-autonym="Galego" data-language-local-name="galicisht" class="interlanguage-link-target">Galego</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-gv mw-list-item"><a href="https://gv.wikipedia.org/wiki/Albaanish" title="Albaanish – manksisht" lang="gv" hreflang="gv" data-title="Albaanish" data-language-autonym="Gaelg" data-language-local-name="manksisht" class="interlanguage-link-target">Gaelg</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-hak mw-list-item"><a href="https://hak.wikipedia.org/wiki/Albania-ng%C3%AE" title="Albania-ngî – Hakka Chinese" lang="hak" hreflang="hak" data-title="Albania-ngî" data-language-autonym="客家語 / Hak-kâ-ngî" data-language-local-name="Hakka Chinese" class="interlanguage-link-target">客家語 / Hak-kâ-ngî</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-he mw-list-item"><a href="https://he.wikipedia.org/wiki/%D7%90%D7%9C%D7%91%D7%A0%D7%99%D7%AA" title="אלבנית – hebraisht" lang="he" hreflang="he" data-title="אלבנית" data-language-autonym="עברית" data-language-local-name="hebraisht" class="interlanguage-link-target">עברית</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-hi mw-list-item"><a href="https://hi.wikipedia.org/wiki/%E0%A4%85%E0%A4%B2%E0%A5%8D%E0%A4%AC%E0%A4%BE%E0%A4%A8%E0%A4%BF%E0%A4%AF%E0%A4%BE%E0%A4%88_%E0%A4%AD%E0%A4%BE%E0%A4%B7%E0%A4%BE" title="अल्बानियाई भाषा – indisht" lang="hi" hreflang="hi" data-title="अल्बानियाई भाषा" data-language-autonym="हिन्दी" data-language-local-name="indisht" class="interlanguage-link-target">हिन्दी</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-hif mw-list-item"><a href="https://hif.wikipedia.org/wiki/Albanian_bhasa" title="Albanian bhasa – Fiji Hindi" lang="hif" hreflang="hif" data-title="Albanian bhasa" data-language-autonym="Fiji Hindi" data-language-local-name="Fiji Hindi" class="interlanguage-link-target">Fiji Hindi</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-hr mw-list-item"><a href="https://hr.wikipedia.org/wiki/Albanski_jezik" title="Albanski jezik – kroatisht" lang="hr" hreflang="hr" data-title="Albanski jezik" data-language-autonym="Hrvatski" data-language-local-name="kroatisht" class="interlanguage-link-target">Hrvatski</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-hsb mw-list-item"><a href="https://hsb.wikipedia.org/wiki/Alban%C5%A1%C4%87ina" title="Albanšćina – sorbishte e sipërme" lang="hsb" hreflang="hsb" data-title="Albanšćina" data-language-autonym="Hornjoserbsce" data-language-local-name="sorbishte e sipërme" class="interlanguage-link-target">Hornjoserbsce</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-hu mw-list-item"><a href="https://hu.wikipedia.org/wiki/Alb%C3%A1n_nyelv" title="Albán nyelv – hungarisht" lang="hu" hreflang="hu" data-title="Albán nyelv" data-language-autonym="Magyar" data-language-local-name="hungarisht" class="interlanguage-link-target">Magyar</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-hy mw-list-item"><a href="https://hy.wikipedia.org/wiki/%D4%B1%D5%AC%D5%A2%D5%A1%D5%B6%D5%A5%D6%80%D5%A5%D5%B6" title="Ալբաներեն – armenisht" lang="hy" hreflang="hy" data-title="Ալբաներեն" data-language-autonym="Հայերեն" data-language-local-name="armenisht" class="interlanguage-link-target">Հայերեն</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ia mw-list-item"><a href="https://ia.wikipedia.org/wiki/Lingua_albanese" title="Lingua albanese – interlingua" lang="ia" hreflang="ia" data-title="Lingua albanese" data-language-autonym="Interlingua" data-language-local-name="interlingua" class="interlanguage-link-target">Interlingua</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-id mw-list-item"><a href="https://id.wikipedia.org/wiki/Bahasa_Albania" title="Bahasa Albania – indonezisht" lang="id" hreflang="id" data-title="Bahasa Albania" data-language-autonym="Bahasa Indonesia" data-language-local-name="indonezisht" class="interlanguage-link-target">Bahasa Indonesia</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ilo mw-list-item"><a href="https://ilo.wikipedia.org/wiki/Pagsasao_nga_Albanes" title="Pagsasao nga Albanes – ilokoisht" lang="ilo" hreflang="ilo" data-title="Pagsasao nga Albanes" data-language-autonym="Ilokano" data-language-local-name="ilokoisht" class="interlanguage-link-target">Ilokano</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-io mw-list-item"><a href="https://io.wikipedia.org/wiki/Albaniana_linguo" title="Albaniana linguo – idoisht" lang="io" hreflang="io" data-title="Albaniana linguo" data-language-autonym="Ido" data-language-local-name="idoisht" class="interlanguage-link-target">Ido</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-is mw-list-item"><a href="https://is.wikipedia.org/wiki/Albanska" title="Albanska – islandisht" lang="is" hreflang="is" data-title="Albanska" data-language-autonym="Íslenska" data-language-local-name="islandisht" class="interlanguage-link-target">Íslenska</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-it mw-list-item"><a href="https://it.wikipedia.org/wiki/Lingua_albanese" title="Lingua albanese – italisht" lang="it" hreflang="it" data-title="Lingua albanese" data-language-autonym="Italiano" data-language-local-name="italisht" class="interlanguage-link-target">Italiano</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ja mw-list-item"><a href="https://ja.wikipedia.org/wiki/%E3%82%A2%E3%83%AB%E3%83%90%E3%83%8B%E3%82%A2%E8%AA%9E" title="アルバニア語 – japonisht" lang="ja" hreflang="ja" data-title="アルバニア語" data-language-autonym="日本語" data-language-local-name="japonisht" class="interlanguage-link-target">日本語</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-jv mw-list-item"><a href="https://jv.wikipedia.org/wiki/Basa_Albania" title="Basa Albania – javanisht" lang="jv" hreflang="jv" data-title="Basa Albania" data-language-autonym="Jawa" data-language-local-name="javanisht" class="interlanguage-link-target">Jawa</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ka mw-list-item"><a href="https://ka.wikipedia.org/wiki/%E1%83%90%E1%83%9A%E1%83%91%E1%83%90%E1%83%9C%E1%83%A3%E1%83%A0%E1%83%98_%E1%83%94%E1%83%9C%E1%83%90" title="ალბანური ენა – gjeorgjisht" lang="ka" hreflang="ka" data-title="ალბანური ენა" data-language-autonym="ქართული" data-language-local-name="gjeorgjisht" class="interlanguage-link-target">ქართული</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-kaa mw-list-item"><a href="https://kaa.wikipedia.org/wiki/Alban_tili" title="Alban tili – Kara-Kalpak" lang="kaa" hreflang="kaa" data-title="Alban tili" data-language-autonym="Qaraqalpaqsha" data-language-local-name="Kara-Kalpak" class="interlanguage-link-target">Qaraqalpaqsha</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-kbd mw-list-item"><a href="https://kbd.wikipedia.org/wiki/%D0%90%D0%BB%D0%B1%D0%B0%D0%BD%D1%8B%D0%B1%D0%B7%D1%8D" title="Албаныбзэ – kabardianisht" lang="kbd" hreflang="kbd" data-title="Албаныбзэ" data-language-autonym="Адыгэбзэ" data-language-local-name="kabardianisht" class="interlanguage-link-target">Адыгэбзэ</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-kge mw-list-item"><a href="https://kge.wikipedia.org/wiki/Bahasa_Albania" title="Bahasa Albania – Komering" lang="kge" hreflang="kge" data-title="Bahasa Albania" data-language-autonym="Kumoring" data-language-local-name="Komering" class="interlanguage-link-target">Kumoring</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-kk mw-list-item"><a href="https://kk.wikipedia.org/wiki/%D0%90%D0%BB%D0%B1%D0%B0%D0%BD_%D1%82%D1%96%D0%BB%D1%96" title="Албан тілі – kazakisht" lang="kk" hreflang="kk" data-title="Албан тілі" data-language-autonym="Қазақша" data-language-local-name="kazakisht" class="interlanguage-link-target">Қазақша</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-kn mw-list-item"><a href="https://kn.wikipedia.org/wiki/%E0%B2%86%E0%B2%B2%E0%B3%8D%E0%B2%AC%E0%B3%87%E0%B2%A8%E0%B2%BF%E0%B2%AF%E0%B2%BE_%E0%B2%AD%E0%B2%BE%E0%B2%B7%E0%B3%86_%E0%B2%AE%E0%B2%A4%E0%B3%8D%E0%B2%A4%E0%B3%81_%E0%B2%B8%E0%B2%BE%E0%B2%B9%E0%B2%BF%E0%B2%A4%E0%B3%8D%E0%B2%AF" title="ಆಲ್ಬೇನಿಯಾ ಭಾಷೆ ಮತ್ತು ಸಾಹಿತ್ಯ – kanadisht" lang="kn" hreflang="kn" data-title="ಆಲ್ಬೇನಿಯಾ ಭಾಷೆ ಮತ್ತು ಸಾಹಿತ್ಯ" data-language-autonym="ಕನ್ನಡ" data-language-local-name="kanadisht" class="interlanguage-link-target">ಕನ್ನಡ</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ko mw-list-item"><a href="https://ko.wikipedia.org/wiki/%EC%95%8C%EB%B0%94%EB%8B%88%EC%95%84%EC%96%B4" title="알바니아어 – koreanisht" lang="ko" hreflang="ko" data-title="알바니아어" data-language-autonym="한국어" data-language-local-name="koreanisht" class="interlanguage-link-target">한국어</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-koi mw-list-item"><a href="https://koi.wikipedia.org/wiki/%D0%A8%D1%82%D0%B8%D0%BF%D1%82%D0%B0%D1%80_%D0%BA%D1%8B%D0%B2" title="Штиптар кыв – komi-parmjakisht" lang="koi" hreflang="koi" data-title="Штиптар кыв" data-language-autonym="Перем коми" data-language-local-name="komi-parmjakisht" class="interlanguage-link-target">Перем коми</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ku mw-list-item"><a href="https://ku.wikipedia.org/wiki/Ziman%C3%AA_alban%C3%AE" title="Zimanê albanî – kurdisht" lang="ku" hreflang="ku" data-title="Zimanê albanî" data-language-autonym="Kurdî" data-language-local-name="kurdisht" class="interlanguage-link-target">Kurdî</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-kv mw-list-item"><a href="https://kv.wikipedia.org/wiki/%D0%A8%D1%82%D0%B8%D0%BF_%D0%BA%D1%8B%D0%B2" title="Штип кыв – komisht" lang="kv" hreflang="kv" data-title="Штип кыв" data-language-autonym="Коми" data-language-local-name="komisht" class="interlanguage-link-target">Коми</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-kw mw-list-item"><a href="https://kw.wikipedia.org/wiki/Albaniek" title="Albaniek – kornisht" lang="kw" hreflang="kw" data-title="Albaniek" data-language-autonym="Kernowek" data-language-local-name="kornisht" class="interlanguage-link-target">Kernowek</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ky mw-list-item"><a href="https://ky.wikipedia.org/wiki/%D0%90%D0%BB%D0%B1%D0%B0%D0%BD_%D1%82%D0%B8%D0%BB%D0%B8" title="Албан тили – kirgizisht" lang="ky" hreflang="ky" data-title="Албан тили" data-language-autonym="Кыргызча" data-language-local-name="kirgizisht" class="interlanguage-link-target">Кыргызча</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-la mw-list-item"><a href="https://la.wikipedia.org/wiki/Lingua_Albanica" title="Lingua Albanica – latinisht" lang="la" hreflang="la" data-title="Lingua Albanica" data-language-autonym="Latina" data-language-local-name="latinisht" class="interlanguage-link-target">Latina</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-lb mw-list-item"><a href="https://lb.wikipedia.org/wiki/Albanesch" title="Albanesch – luksemburgisht" lang="lb" hreflang="lb" data-title="Albanesch" data-language-autonym="Lëtzebuergesch" data-language-local-name="luksemburgisht" class="interlanguage-link-target">Lëtzebuergesch</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-lfn mw-list-item"><a href="https://lfn.wikipedia.org/wiki/Xcip_(lingua)" title="Xcip (lingua) – Lingua Franca Nova" lang="lfn" hreflang="lfn" data-title="Xcip (lingua)" data-language-autonym="Lingua Franca Nova" data-language-local-name="Lingua Franca Nova" class="interlanguage-link-target">Lingua Franca Nova</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-li mw-list-item"><a href="https://li.wikipedia.org/wiki/Albanees" title="Albanees – limburgisht" lang="li" hreflang="li" data-title="Albanees" data-language-autonym="Limburgs" data-language-local-name="limburgisht" class="interlanguage-link-target">Limburgs</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-lmo mw-list-item"><a href="https://lmo.wikipedia.org/wiki/L%C3%A8ngua_alban%C3%A9za" title="Lèngua albanéza – lombardisht" lang="lmo" hreflang="lmo" data-title="Lèngua albanéza" data-language-autonym="Lombard" data-language-local-name="lombardisht" class="interlanguage-link-target">Lombard</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-lt mw-list-item"><a href="https://lt.wikipedia.org/wiki/Alban%C5%B3_kalba" title="Albanų kalba – lituanisht" lang="lt" hreflang="lt" data-title="Albanų kalba" data-language-autonym="Lietuvių" data-language-local-name="lituanisht" class="interlanguage-link-target">Lietuvių</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-lv mw-list-item"><a href="https://lv.wikipedia.org/wiki/Alb%C4%81%C5%86u_valoda" title="Albāņu valoda – letonisht" lang="lv" hreflang="lv" data-title="Albāņu valoda" data-language-autonym="Latviešu" data-language-local-name="letonisht" class="interlanguage-link-target">Latviešu</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-mdf mw-list-item"><a href="https://mdf.wikipedia.org/wiki/%D0%90%D0%BB%D0%B1%D0%B0%D0%BD%D0%BE%D0%BD%D1%8C_%D0%BA%D1%8F%D0%BB%D1%8C" title="Албанонь кяль – mokshaisht" lang="mdf" hreflang="mdf" data-title="Албанонь кяль" data-language-autonym="Мокшень" data-language-local-name="mokshaisht" class="interlanguage-link-target">Мокшень</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-mg mw-list-item"><a href="https://mg.wikipedia.org/wiki/Fiteny_albaney" title="Fiteny albaney – madagaskarisht" lang="mg" hreflang="mg" data-title="Fiteny albaney" data-language-autonym="Malagasy" data-language-local-name="madagaskarisht" class="interlanguage-link-target">Malagasy</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-mk mw-list-item"><a href="https://mk.wikipedia.org/wiki/%D0%90%D0%BB%D0%B1%D0%B0%D0%BD%D1%81%D0%BA%D0%B8_%D1%98%D0%B0%D0%B7%D0%B8%D0%BA" title="Албански јазик – maqedonisht" lang="mk" hreflang="mk" data-title="Албански јазик" data-language-autonym="Македонски" data-language-local-name="maqedonisht" class="interlanguage-link-target">Македонски</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ml mw-list-item"><a href="https://ml.wikipedia.org/wiki/%E0%B4%85%E0%B5%BD%E0%B4%AC%E0%B5%87%E0%B4%A8%E0%B4%BF%E0%B4%AF%E0%B5%BB_%E0%B4%AD%E0%B4%BE%E0%B4%B7" title="അൽബേനിയൻ ഭാഷ – malajalamisht" lang="ml" hreflang="ml" data-title="അൽബേനിയൻ ഭാഷ" data-language-autonym="മലയാളം" data-language-local-name="malajalamisht" class="interlanguage-link-target">മലയാളം</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-mn mw-list-item"><a href="https://mn.wikipedia.org/wiki/%D0%90%D0%BB%D0%B1%D0%B0%D0%BD%D0%B8_%D1%85%D1%8D%D0%BB" title="Албани хэл – mongolisht" lang="mn" hreflang="mn" data-title="Албани хэл" data-language-autonym="Монгол" data-language-local-name="mongolisht" class="interlanguage-link-target">Монгол</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-mr mw-list-item"><a href="https://mr.wikipedia.org/wiki/%E0%A4%86%E0%A4%B2%E0%A5%8D%E0%A4%AC%E0%A5%87%E0%A4%A8%E0%A4%BF%E0%A4%AF%E0%A4%A8_%E0%A4%AD%E0%A4%BE%E0%A4%B7%E0%A4%BE" title="आल्बेनियन भाषा – maratisht" lang="mr" hreflang="mr" data-title="आल्बेनियन भाषा" data-language-autonym="मराठी" data-language-local-name="maratisht" class="interlanguage-link-target">मराठी</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ms mw-list-item"><a href="https://ms.wikipedia.org/wiki/Bahasa_Albania" title="Bahasa Albania – malajisht" lang="ms" hreflang="ms" data-title="Bahasa Albania" data-language-autonym="Bahasa Melayu" data-language-local-name="malajisht" class="interlanguage-link-target">Bahasa Melayu</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-myv mw-list-item"><a href="https://myv.wikipedia.org/wiki/%D0%90%D0%BB%D0%B1%D0%B0%D0%BD%D0%BE%D0%BD%D1%8C_%D0%BA%D0%B5%D0%BB%D1%8C" title="Албанонь кель – erzjaisht" lang="myv" hreflang="myv" data-title="Албанонь кель" data-language-autonym="Эрзянь" data-language-local-name="erzjaisht" class="interlanguage-link-target">Эрзянь</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-mzn mw-list-item"><a href="https://mzn.wikipedia.org/wiki/%D8%A2%D9%84%D8%A8%D8%A7%D9%86%DB%8C%D8%A7%DB%8C%DB%8C" title="آلبانیایی – mazanderanisht" lang="mzn" hreflang="mzn" data-title="آلبانیایی" data-language-autonym="مازِرونی" data-language-local-name="mazanderanisht" class="interlanguage-link-target">مازِرونی</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-nds mw-list-item"><a href="https://nds.wikipedia.org/wiki/Albaansche_Spraak" title="Albaansche Spraak – gjermanishte e vendeve të ulëta" lang="nds" hreflang="nds" data-title="Albaansche Spraak" data-language-autonym="Plattdüütsch" data-language-local-name="gjermanishte e vendeve të ulëta" class="interlanguage-link-target">Plattdüütsch</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-new mw-list-item"><a href="https://new.wikipedia.org/wiki/%E0%A4%85%E0%A4%B2%E0%A5%8D%E0%A4%AC%E0%A5%87%E0%A4%A8%E0%A4%BF%E0%A4%AF%E0%A4%A8_%E0%A4%AD%E0%A4%BE%E0%A4%B7%E0%A4%BE" title="अल्बेनियन भाषा – neuarisht" lang="new" hreflang="new" data-title="अल्बेनियन भाषा" data-language-autonym="नेपाल भाषा" data-language-local-name="neuarisht" class="interlanguage-link-target">नेपाल भाषा</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-nl mw-list-item"><a href="https://nl.wikipedia.org/wiki/Albanees" title="Albanees – holandisht" lang="nl" hreflang="nl" data-title="Albanees" data-language-autonym="Nederlands" data-language-local-name="holandisht" class="interlanguage-link-target">Nederlands</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-nn mw-list-item"><a href="https://nn.wikipedia.org/wiki/Albansk" title="Albansk – norvegjishte nynorsk" lang="nn" hreflang="nn" data-title="Albansk" data-language-autonym="Norsk nynorsk" data-language-local-name="norvegjishte nynorsk" class="interlanguage-link-target">Norsk nynorsk</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-no mw-list-item"><a href="https://no.wikipedia.org/wiki/Albansk" title="Albansk – norvegjishte letrare" lang="nb" hreflang="nb" data-title="Albansk" data-language-autonym="Norsk bokmål" data-language-local-name="norvegjishte letrare" class="interlanguage-link-target">Norsk bokmål</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-oc mw-list-item"><a href="https://oc.wikipedia.org/wiki/Alban%C3%A9s" title="Albanés – oksitanisht" lang="oc" hreflang="oc" data-title="Albanés" data-language-autonym="Occitan" data-language-local-name="oksitanisht" class="interlanguage-link-target">Occitan</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-os mw-list-item"><a href="https://os.wikipedia.org/wiki/%D0%90%D0%BB%D0%B1%D0%B0%D0%B9%D0%BD%D0%B0%D0%B3_%C3%A6%D0%B2%D0%B7%D0%B0%D0%B3" title="Албайнаг æвзаг – osetisht" lang="os" hreflang="os" data-title="Албайнаг æвзаг" data-language-autonym="Ирон" data-language-local-name="osetisht" class="interlanguage-link-target">Ирон</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-pa mw-list-item"><a href="https://pa.wikipedia.org/wiki/%E0%A8%85%E0%A8%B2%E0%A8%AC%E0%A8%BE%E0%A8%A8%E0%A9%80%E0%A8%86%E0%A8%88_%E0%A8%AD%E0%A8%BE%E0%A8%B8%E0%A8%BC%E0%A8%BE" title="ਅਲਬਾਨੀਆਈ ਭਾਸ਼ਾ – punxhabisht" lang="pa" hreflang="pa" data-title="ਅਲਬਾਨੀਆਈ ਭਾਸ਼ਾ" data-language-autonym="ਪੰਜਾਬੀ" data-language-local-name="punxhabisht" class="interlanguage-link-target">ਪੰਜਾਬੀ</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-pap mw-list-item"><a href="https://pap.wikipedia.org/wiki/Albanes" title="Albanes – papiamentisht" lang="pap" hreflang="pap" data-title="Albanes" data-language-autonym="Papiamentu" data-language-local-name="papiamentisht" class="interlanguage-link-target">Papiamentu</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-pih mw-list-item"><a href="https://pih.wikipedia.org/wiki/Elbanyan" title="Elbanyan – Norfuk / Pitkern" lang="pih" hreflang="pih" data-title="Elbanyan" data-language-autonym="Norfuk / Pitkern" data-language-local-name="Norfuk / Pitkern" class="interlanguage-link-target">Norfuk / Pitkern</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-pl mw-list-item"><a href="https://pl.wikipedia.org/wiki/J%C4%99zyk_alba%C5%84ski" title="Język albański – polonisht" lang="pl" hreflang="pl" data-title="Język albański" data-language-autonym="Polski" data-language-local-name="polonisht" class="interlanguage-link-target">Polski</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-pnb mw-list-item"><a href="https://pnb.wikipedia.org/wiki/%D8%A7%D9%84%D8%A8%D8%A7%D9%86%D9%88%DB%8C_%D8%A8%D9%88%D9%84%DB%8C" title="البانوی بولی – Western Punjabi" lang="pnb" hreflang="pnb" data-title="البانوی بولی" data-language-autonym="پنجابی" data-language-local-name="Western Punjabi" class="interlanguage-link-target">پنجابی</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ps mw-list-item"><a href="https://ps.wikipedia.org/wiki/%D8%A7%D9%84%D8%A8%D8%A7%D9%86%D9%8A%D8%A7%D9%8A%D9%8A_%DA%98%D8%A8%D9%87" title="البانيايي ژبه – pashtoisht" lang="ps" hreflang="ps" data-title="البانيايي ژبه" data-language-autonym="پښتو" data-language-local-name="pashtoisht" class="interlanguage-link-target">پښتو</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-pt mw-list-item"><a href="https://pt.wikipedia.org/wiki/L%C3%ADngua_albanesa" title="Língua albanesa – portugalisht" lang="pt" hreflang="pt" data-title="Língua albanesa" data-language-autonym="Português" data-language-local-name="portugalisht" class="interlanguage-link-target">Português</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-qu mw-list-item"><a href="https://qu.wikipedia.org/wiki/Albanya_simi" title="Albanya simi – keçuaisht" lang="qu" hreflang="qu" data-title="Albanya simi" data-language-autonym="Runa Simi" data-language-local-name="keçuaisht" class="interlanguage-link-target">Runa Simi</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ro mw-list-item"><a href="https://ro.wikipedia.org/wiki/Limba_albanez%C4%83" title="Limba albaneză – rumanisht" lang="ro" hreflang="ro" data-title="Limba albaneză" data-language-autonym="Română" data-language-local-name="rumanisht" class="interlanguage-link-target">Română</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-roa-rup mw-list-item"><a href="https://roa-rup.wikipedia.org/wiki/Limba_arbini%C8%99easc%C3%A2" title="Limba arbinișeascâ – vllahisht" lang="rup" hreflang="rup" data-title="Limba arbinișeascâ" data-language-autonym="Armãneashti" data-language-local-name="vllahisht" class="interlanguage-link-target">Armãneashti</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ru mw-list-item"><a href="https://ru.wikipedia.org/wiki/%D0%90%D0%BB%D0%B1%D0%B0%D0%BD%D1%81%D0%BA%D0%B8%D0%B9_%D1%8F%D0%B7%D1%8B%D0%BA" title="Албанский язык – rusisht" lang="ru" hreflang="ru" data-title="Албанский язык" data-language-autonym="Русский" data-language-local-name="rusisht" class="interlanguage-link-target">Русский</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-rue mw-list-item"><a href="https://rue.wikipedia.org/wiki/%D0%90%D0%BB%D0%B1%D0%B0%D0%BD%D1%8C%D1%81%D0%BA%D1%8B%D0%B9_%D1%8F%D0%B7%D1%8B%D0%BA" title="Албаньскый язык – Rusyn" lang="rue" hreflang="rue" data-title="Албаньскый язык" data-language-autonym="Русиньскый" data-language-local-name="Rusyn" class="interlanguage-link-target">Русиньскый</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-rw mw-list-item"><a href="https://rw.wikipedia.org/wiki/Icyalubaniya" title="Icyalubaniya – kiniaruandisht" lang="rw" hreflang="rw" data-title="Icyalubaniya" data-language-autonym="Ikinyarwanda" data-language-local-name="kiniaruandisht" class="interlanguage-link-target">Ikinyarwanda</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sat mw-list-item"><a href="https://sat.wikipedia.org/wiki/%E1%B1%9F%E1%B1%9E%E1%B1%B5%E1%B1%AE%E1%B1%B1%E1%B1%A4%E1%B1%AD%E1%B1%9F%E1%B1%B1_%E1%B1%AF%E1%B1%9F%E1%B1%B9%E1%B1%A8%E1%B1%A5%E1%B1%A4" title="ᱟᱞᱵᱮᱱᱤᱭᱟᱱ ᱯᱟᱹᱨᱥᱤ – santalisht" lang="sat" hreflang="sat" data-title="ᱟᱞᱵᱮᱱᱤᱭᱟᱱ ᱯᱟᱹᱨᱥᱤ" data-language-autonym="ᱥᱟᱱᱛᱟᱲᱤ" data-language-local-name="santalisht" class="interlanguage-link-target">ᱥᱟᱱᱛᱟᱲᱤ</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sc mw-list-item"><a href="https://sc.wikipedia.org/wiki/Limba_albanesa" title="Limba albanesa – sardenjisht" lang="sc" hreflang="sc" data-title="Limba albanesa" data-language-autonym="Sardu" data-language-local-name="sardenjisht" class="interlanguage-link-target">Sardu</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-scn mw-list-item"><a href="https://scn.wikipedia.org/wiki/Lingua_arbanisa" title="Lingua arbanisa – siçilianisht" lang="scn" hreflang="scn" data-title="Lingua arbanisa" data-language-autonym="Sicilianu" data-language-local-name="siçilianisht" class="interlanguage-link-target">Sicilianu</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sco mw-list-item"><a href="https://sco.wikipedia.org/wiki/Albainien_leid" title="Albainien leid – skotisht" lang="sco" hreflang="sco" data-title="Albainien leid" data-language-autonym="Scots" data-language-local-name="skotisht" class="interlanguage-link-target">Scots</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-se mw-list-item"><a href="https://se.wikipedia.org/wiki/Alb%C3%A1niagiella" title="Albániagiella – samishte veriore" lang="se" hreflang="se" data-title="Albániagiella" data-language-autonym="Davvisámegiella" data-language-local-name="samishte veriore" class="interlanguage-link-target">Davvisámegiella</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sh mw-list-item"><a href="https://sh.wikipedia.org/wiki/Albanski_jezik" title="Albanski jezik – serbo-kroatisht" lang="sh" hreflang="sh" data-title="Albanski jezik" data-language-autonym="Srpskohrvatski / српскохрватски" data-language-local-name="serbo-kroatisht" class="interlanguage-link-target">Srpskohrvatski / српскохрватски</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-shn mw-list-item"><a href="https://shn.wikipedia.org/wiki/%E1%81%BD%E1%82%83%E1%82%87%E1%80%9E%E1%82%83%E1%82%87%E1%80%A2%E1%82%83%E1%82%87%E1%80%95%E1%82%83%E1%80%B8%E1%81%BC%E1%80%AE%E1%80%B8%E1%80%9A%E1%82%83%E1%80%B8" title="ၽႃႇသႃႇဢႃႇပႃးၼီးယႃး – shanisht" lang="shn" hreflang="shn" data-title="ၽႃႇသႃႇဢႃႇပႃးၼီးယႃး" data-language-autonym="ၽႃႇသႃႇတႆး " data-language-local-name="shanisht" class="interlanguage-link-target">ၽႃႇသႃႇတႆး </a></li><li class="interlanguage-link interwiki-simple mw-list-item"><a href="https://simple.wikipedia.org/wiki/Albanian_language" title="Albanian language – Simple English" lang="en-simple" hreflang="en-simple" data-title="Albanian language" data-language-autonym="Simple English" data-language-local-name="Simple English" class="interlanguage-link-target">Simple English</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sk mw-list-item"><a href="https://sk.wikipedia.org/wiki/Alb%C3%A1n%C4%8Dina" title="Albánčina – sllovakisht" lang="sk" hreflang="sk" data-title="Albánčina" data-language-autonym="Slovenčina" data-language-local-name="sllovakisht" class="interlanguage-link-target">Slovenčina</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sl mw-list-item"><a href="https://sl.wikipedia.org/wiki/Alban%C5%A1%C4%8Dina" title="Albanščina – sllovenisht" lang="sl" hreflang="sl" data-title="Albanščina" data-language-autonym="Slovenščina" data-language-local-name="sllovenisht" class="interlanguage-link-target">Slovenščina</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sm mw-list-item"><a href="https://sm.wikipedia.org/wiki/Gagana_Kosovo" title="Gagana Kosovo – samoanisht" lang="sm" hreflang="sm" data-title="Gagana Kosovo" data-language-autonym="Gagana Samoa" data-language-local-name="samoanisht" class="interlanguage-link-target">Gagana Samoa</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sr mw-list-item"><a href="https://sr.wikipedia.org/wiki/%D0%90%D0%BB%D0%B1%D0%B0%D0%BD%D1%81%D0%BA%D0%B8_%D1%98%D0%B5%D0%B7%D0%B8%D0%BA" title="Албански језик – serbisht" lang="sr" hreflang="sr" data-title="Албански језик" data-language-autonym="Српски / srpski" data-language-local-name="serbisht" class="interlanguage-link-target">Српски / srpski</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sv mw-list-item"><a href="https://sv.wikipedia.org/wiki/Albanska" title="Albanska – suedisht" lang="sv" hreflang="sv" data-title="Albanska" data-language-autonym="Svenska" data-language-local-name="suedisht" class="interlanguage-link-target">Svenska</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sw mw-list-item"><a href="https://sw.wikipedia.org/wiki/Kialbania" title="Kialbania – suahilisht" lang="sw" hreflang="sw" data-title="Kialbania" data-language-autonym="Kiswahili" data-language-local-name="suahilisht" class="interlanguage-link-target">Kiswahili</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-szl mw-list-item"><a href="https://szl.wikipedia.org/wiki/Alba%C5%84sk%C5%8F_g%C5%8Fdka" title="Albańskŏ gŏdka – Silesian" lang="szl" hreflang="szl" data-title="Albańskŏ gŏdka" data-language-autonym="Ślůnski" data-language-local-name="Silesian" class="interlanguage-link-target">Ślůnski</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ta mw-list-item"><a href="https://ta.wikipedia.org/wiki/%E0%AE%85%E0%AE%B2%E0%AF%8D%E0%AE%AA%E0%AE%BE%E0%AE%A9%E0%AE%BF%E0%AE%AF_%E0%AE%AE%E0%AF%8A%E0%AE%B4%E0%AE%BF" title="அல்பானிய மொழி – tamilisht" lang="ta" hreflang="ta" data-title="அல்பானிய மொழி" data-language-autonym="தமிழ்" data-language-local-name="tamilisht" class="interlanguage-link-target">தமிழ்</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-tg mw-list-item"><a href="https://tg.wikipedia.org/wiki/%D0%97%D0%B0%D0%B1%D0%BE%D0%BD%D0%B8_%D0%B0%D0%BB%D0%B1%D0%B0%D0%BD%D3%A3" title="Забони албанӣ – taxhikisht" lang="tg" hreflang="tg" data-title="Забони албанӣ" data-language-autonym="Тоҷикӣ" data-language-local-name="taxhikisht" class="interlanguage-link-target">Тоҷикӣ</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-th mw-list-item"><a href="https://th.wikipedia.org/wiki/%E0%B8%A0%E0%B8%B2%E0%B8%A9%E0%B8%B2%E0%B9%81%E0%B8%AD%E0%B8%A5%E0%B9%80%E0%B8%9A%E0%B9%80%E0%B8%99%E0%B8%B5%E0%B8%A2" title="ภาษาแอลเบเนีย – tajlandisht" lang="th" hreflang="th" data-title="ภาษาแอลเบเนีย" data-language-autonym="ไทย" data-language-local-name="tajlandisht" class="interlanguage-link-target">ไทย</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-tl mw-list-item"><a href="https://tl.wikipedia.org/wiki/Wikang_Albanes" title="Wikang Albanes – Tagalog" lang="tl" hreflang="tl" data-title="Wikang Albanes" data-language-autonym="Tagalog" data-language-local-name="Tagalog" class="interlanguage-link-target">Tagalog</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-tly mw-list-item"><a href="https://tly.wikipedia.org/wiki/Albani_zyvon" title="Albani zyvon – Talysh" lang="tly" hreflang="tly" data-title="Albani zyvon" data-language-autonym="Tolışi" data-language-local-name="Talysh" class="interlanguage-link-target">Tolışi</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-tpi mw-list-item"><a href="https://tpi.wikipedia.org/wiki/Tokples_long_Albenia" title="Tokples long Albenia – pisinishte toku" lang="tpi" hreflang="tpi" data-title="Tokples long Albenia" data-language-autonym="Tok Pisin" data-language-local-name="pisinishte toku" class="interlanguage-link-target">Tok Pisin</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-tr mw-list-item"><a href="https://tr.wikipedia.org/wiki/Arnavut%C3%A7a" title="Arnavutça – turqisht" lang="tr" hreflang="tr" data-title="Arnavutça" data-language-autonym="Türkçe" data-language-local-name="turqisht" class="interlanguage-link-target">Türkçe</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-tt badge-Q17437798 badge-goodarticle mw-list-item" title="artikuj të mirë"><a href="https://tt.wikipedia.org/wiki/%D0%90%D0%BB%D0%B1%D0%B0%D0%BD_%D1%82%D0%B5%D0%BB%D0%B5" title="Албан теле – tatarisht" lang="tt" hreflang="tt" data-title="Албан теле" data-language-autonym="Татарча / tatarça" data-language-local-name="tatarisht" class="interlanguage-link-target">Татарча / tatarça</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ug mw-list-item"><a href="https://ug.wikipedia.org/wiki/%D8%A6%D8%A7%D9%84%D8%A8%D8%A7%D9%86_%D8%AA%D9%89%D9%84%D9%89" title="ئالبان تىلى – ujgurisht" lang="ug" hreflang="ug" data-title="ئالبان تىلى" data-language-autonym="ئۇيغۇرچە / Uyghurche" data-language-local-name="ujgurisht" class="interlanguage-link-target">ئۇيغۇرچە / Uyghurche</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-uk mw-list-item"><a href="https://uk.wikipedia.org/wiki/%D0%90%D0%BB%D0%B1%D0%B0%D0%BD%D1%81%D1%8C%D0%BA%D0%B0_%D0%BC%D0%BE%D0%B2%D0%B0" title="Албанська мова – ukrainisht" lang="uk" hreflang="uk" data-title="Албанська мова" data-language-autonym="Українська" data-language-local-name="ukrainisht" class="interlanguage-link-target">Українська</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ur mw-list-item"><a href="https://ur.wikipedia.org/wiki/%D8%A7%D9%84%D8%A8%D8%A7%D9%86%D9%88%DB%8C_%D8%B2%D8%A8%D8%A7%D9%86" title="البانوی زبان – urduisht" lang="ur" hreflang="ur" data-title="البانوی زبان" data-language-autonym="اردو" data-language-local-name="urduisht" class="interlanguage-link-target">اردو</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-uz mw-list-item"><a href="https://uz.wikipedia.org/wiki/Alban_tili" title="Alban tili – uzbekisht" lang="uz" hreflang="uz" data-title="Alban tili" data-language-autonym="Oʻzbekcha / ўзбекча" data-language-local-name="uzbekisht" class="interlanguage-link-target">Oʻzbekcha / ўзбекча</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-vep mw-list-item"><a href="https://vep.wikipedia.org/wiki/Albanijan_kel%27" title="Albanijan kel' – Veps" lang="vep" hreflang="vep" data-title="Albanijan kel'" data-language-autonym="Vepsän kel’" data-language-local-name="Veps" class="interlanguage-link-target">Vepsän kel’</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-vi mw-list-item"><a href="https://vi.wikipedia.org/wiki/Ti%E1%BA%BFng_Albania" title="Tiếng Albania – vietnamisht" lang="vi" hreflang="vi" data-title="Tiếng Albania" data-language-autonym="Tiếng Việt" data-language-local-name="vietnamisht" class="interlanguage-link-target">Tiếng Việt</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-war mw-list-item"><a href="https://war.wikipedia.org/wiki/Inalbanes" title="Inalbanes – uarajisht" lang="war" hreflang="war" data-title="Inalbanes" data-language-autonym="Winaray" data-language-local-name="uarajisht" class="interlanguage-link-target">Winaray</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-wuu mw-list-item"><a href="https://wuu.wikipedia.org/wiki/%E9%98%BF%E5%B0%94%E5%B7%B4%E5%B0%BC%E4%BA%9A%E8%AF%AD" title="阿尔巴尼亚语 – kinezishte vu" lang="wuu" hreflang="wuu" data-title="阿尔巴尼亚语" data-language-autonym="吴语" data-language-local-name="kinezishte vu" class="interlanguage-link-target">吴语</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-xmf mw-list-item"><a href="https://xmf.wikipedia.org/wiki/%E1%83%90%E1%83%9A%E1%83%91%E1%83%90%E1%83%9C%E1%83%A3%E1%83%A0%E1%83%98_%E1%83%9C%E1%83%98%E1%83%9C%E1%83%90" title="ალბანური ნინა – Mingrelian" lang="xmf" hreflang="xmf" data-title="ალბანური ნინა" data-language-autonym="მარგალური" data-language-local-name="Mingrelian" class="interlanguage-link-target">მარგალური</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-yo mw-list-item"><a href="https://yo.wikipedia.org/wiki/%C3%88d%C3%A8_Alb%C3%A1n%C3%AD%C3%A0" title="Èdè Albáníà – jorubaisht" lang="yo" hreflang="yo" data-title="Èdè Albáníà" data-language-autonym="Yorùbá" data-language-local-name="jorubaisht" class="interlanguage-link-target">Yorùbá</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-zgh mw-list-item"><a href="https://zgh.wikipedia.org/wiki/%E2%B5%9C%E2%B5%93%E2%B5%9C%E2%B5%8D%E2%B4%B0%E2%B5%A2%E2%B5%9C_%E2%B5%9C%E2%B4%B0%E2%B5%8D%E2%B4%B1%E2%B4%B0%E2%B5%8F%E2%B5%89%E2%B5%9C" title="ⵜⵓⵜⵍⴰⵢⵜ ⵜⴰⵍⴱⴰⵏⵉⵜ – tamaziatishte standarde marokene" lang="zgh" hreflang="zgh" data-title="ⵜⵓⵜⵍⴰⵢⵜ ⵜⴰⵍⴱⴰⵏⵉⵜ" data-language-autonym="ⵜⴰⵎⴰⵣⵉⵖⵜ ⵜⴰⵏⴰⵡⴰⵢⵜ" data-language-local-name="tamaziatishte standarde marokene" class="interlanguage-link-target">ⵜⴰⵎⴰⵣⵉⵖⵜ ⵜⴰⵏⴰⵡⴰⵢⵜ</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-zh mw-list-item"><a href="https://zh.wikipedia.org/wiki/%E9%98%BF%E5%B0%94%E5%B7%B4%E5%B0%BC%E4%BA%9A%E8%AF%AD" title="阿尔巴尼亚语 – kinezisht" lang="zh" hreflang="zh" data-title="阿尔巴尼亚语" data-language-autonym="中文" data-language-local-name="kinezisht" class="interlanguage-link-target">中文</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-zh-classical mw-list-item"><a href="https://zh-classical.wikipedia.org/wiki/%E9%98%BF%E7%88%BE%E5%B7%B4%E5%B0%BC%E4%BA%9E%E8%AA%9E" title="阿爾巴尼亞語 – Literary Chinese" lang="lzh" hreflang="lzh" data-title="阿爾巴尼亞語" data-language-autonym="文言" data-language-local-name="Literary Chinese" class="interlanguage-link-target">文言</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-zh-min-nan mw-list-item"><a href="https://zh-min-nan.wikipedia.org/wiki/Albania-g%C3%AD" title="Albania-gí – Minnan" lang="nan" hreflang="nan" data-title="Albania-gí" data-language-autonym="閩南語 / Bân-lâm-gú" data-language-local-name="Minnan" class="interlanguage-link-target">閩南語 / Bân-lâm-gú</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-zh-yue mw-list-item"><a href="https://zh-yue.wikipedia.org/wiki/%E9%98%BF%E7%88%BE%E5%B7%B4%E5%B0%BC%E4%BA%9E%E8%A9%B1" title="阿爾巴尼亞話 – kantonezisht" lang="yue" hreflang="yue" data-title="阿爾巴尼亞話" data-language-autonym="粵語" data-language-local-name="kantonezisht" class="interlanguage-link-target">粵語</a></li> </ul> <div class="after-portlet after-portlet-lang"><a href="https://www.wikidata.org/wiki/Special:EntityPage/Q8748#sitelinks-wikipedia" title="Përpunoni lidhje ndërgjuhësore" class="wbc-editpage">Përpunoni lidhje</a></div> </div> </div> </div> </header> <div class="vector-page-toolbar"> <div class="vector-page-toolbar-container"> <div id="left-navigation"> <nav aria-label="Emërhapësira"> <div id="p-associated-pages" class="vector-menu vector-menu-tabs mw-portlet mw-portlet-associated-pages" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="ca-nstab-main" class="selected vector-tab-noicon mw-list-item"><a href="/wiki/Gjuha_shqipe" title="Shikoni përmbajtjen e atikullit. [c]" accesskey="c">Artikulli</a></li><li id="ca-talk" class="vector-tab-noicon mw-list-item"><a href="/wiki/Diskutim:Gjuha_shqipe" rel="discussion" title="Diskutim për përmbajtjen e faqes [t]" accesskey="t">Diskutim</a></li> </ul> </div> </div> <div id="vector-variants-dropdown" class="vector-dropdown emptyPortlet" > <input type="checkbox" id="vector-variants-dropdown-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-variants-dropdown" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="Change language variant" > <label id="vector-variants-dropdown-label" for="vector-variants-dropdown-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet" aria-hidden="true" >shqip </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="p-variants" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-variants emptyPortlet" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> </ul> </div> </div> </div> </div> </nav> </div> <div id="right-navigation" class="vector-collapsible"> <nav aria-label="Shikime"> <div id="p-views" class="vector-menu vector-menu-tabs mw-portlet mw-portlet-views" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="ca-view" class="selected vector-tab-noicon mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Gjuha_shqipe&stable=1">Lexo</a></li><li id="ca-current" class="collapsible vector-tab-noicon mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Gjuha_shqipe&stable=0&redirect=no" title="Shih këtë faqe me ndryshimet në pritje [v]" accesskey="v">Duke kontrolluar</a></li><li id="ca-ve-edit" class="vector-tab-noicon mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Gjuha_shqipe&oldid=2641989&veaction=edit" title="Përpunoni këtë faqe [v]" accesskey="v">Redakto</a></li><li id="ca-edit" class="collapsible vector-tab-noicon mw-list-item"><a href="//sq.wikipedia.org/w/index.php?title=Gjuha_shqipe&action=edit" title="Përpunoni kodin burim të kësaj faqeje [e]" accesskey="e">Redakto nëpërmjet kodit</a></li><li id="ca-history" class="vector-tab-noicon mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Gjuha_shqipe&action=history" title="Versione të mëparshme të artikullit. [h]" accesskey="h">Shihni historikun</a></li> </ul> </div> </div> </nav> <nav class="vector-page-tools-landmark" aria-label="Page tools"> <div id="vector-page-tools-dropdown" class="vector-dropdown vector-page-tools-dropdown" > <input type="checkbox" id="vector-page-tools-dropdown-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-page-tools-dropdown" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="Mjete" > <label id="vector-page-tools-dropdown-label" for="vector-page-tools-dropdown-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet" aria-hidden="true" >Mjete </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="vector-page-tools-unpinned-container" class="vector-unpinned-container"> <div id="vector-page-tools" class="vector-page-tools vector-pinnable-element"> <div class="vector-pinnable-header vector-page-tools-pinnable-header vector-pinnable-header-unpinned" data-feature-name="page-tools-pinned" data-pinnable-element-id="vector-page-tools" data-pinned-container-id="vector-page-tools-pinned-container" data-unpinned-container-id="vector-page-tools-unpinned-container" > <div class="vector-pinnable-header-label">Mjete</div> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-pin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-page-tools.pin">move to sidebar</button> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-unpin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-page-tools.unpin">fshihe</button> </div> <div id="p-cactions" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-cactions emptyPortlet vector-has-collapsible-items" title="More options" > <div class="vector-menu-heading"> Actions </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="ca-more-view" class="selected vector-more-collapsible-item mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Gjuha_shqipe&stable=1">Lexo</a></li><li id="ca-more-current" class="collapsible vector-more-collapsible-item mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Gjuha_shqipe&stable=0&redirect=no">Duke kontrolluar</a></li><li id="ca-more-ve-edit" class="vector-more-collapsible-item mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Gjuha_shqipe&oldid=2641989&veaction=edit" title="Përpunoni këtë faqe [v]" accesskey="v">Redakto</a></li><li id="ca-more-edit" class="collapsible vector-more-collapsible-item mw-list-item"><a href="//sq.wikipedia.org/w/index.php?title=Gjuha_shqipe&action=edit" title="Përpunoni kodin burim të kësaj faqeje [e]" accesskey="e">Redakto nëpërmjet kodit</a></li><li id="ca-more-history" class="vector-more-collapsible-item mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Gjuha_shqipe&action=history">Shihni historikun</a></li> </ul> </div> </div> <div id="p-tb" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-tb" > <div class="vector-menu-heading"> Të përgjithshme </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="t-whatlinkshere" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Speciale:LidhjetK%C3%ABtu/Gjuha_shqipe" title="Lista e të gjitha faqeve wiki që lidhen tek kjo faqe [j]" accesskey="j">Lidhjet këtu</a></li><li id="t-recentchangeslinked" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Speciale:RecentChangesLinked/Gjuha_shqipe" rel="nofollow" title="Lista e ndryshimeve të faqeve që lidhen tek kjo faqe [k]" accesskey="k">Ndryshime të ndërvarura</a></li><li id="t-upload" class="mw-list-item"><a href="//commons.wikimedia.org/wiki/Special:UploadWizard?uselang=sq" title="Ngarko skeda [u]" accesskey="u">Ngarkoni materiale multimediale</a></li><li id="t-specialpages" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Speciale:FaqetSpeciale" title="Lista e të gjitha faqeve speciale. [q]" accesskey="q">Faqet e veçanta</a></li><li id="t-permalink" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Gjuha_shqipe&oldid=2641989" title="Lidhja e përhershme tek ky version i faqes">Lidhja e përhershme</a></li><li id="t-info" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Gjuha_shqipe&action=info" title="Më shumë informacion për këtë faqe">Informacioni i faqes</a></li><li id="t-cite" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Speciale:Citim&page=Gjuha_shqipe&id=2641989&wpFormIdentifier=titleform" title="Informacion mbi mënyrën e citimit të kësaj faqeje">Cito artikullin</a></li><li id="t-urlshortener" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Speciale:UrlShortener&url=https%3A%2F%2Fsq.wikipedia.org%2Fwiki%2FGjuha_shqipe">Get shortened URL</a></li><li id="t-urlshortener-qrcode" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Speciale:QrCode&url=https%3A%2F%2Fsq.wikipedia.org%2Fwiki%2FGjuha_shqipe">Download QR code</a></li> </ul> </div> </div> <div id="p-coll-print_export" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-coll-print_export" > <div class="vector-menu-heading"> Shtyp/eksporto </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="coll-create_a_book" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Speciale:Libra&bookcmd=book_creator&referer=Gjuha+shqipe">Krijo një libër</a></li><li id="t-print" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Gjuha_shqipe&printable=yes" title="Version i shtypshëm i kësaj faqeje [p]" accesskey="p">Version shtypi</a></li> </ul> </div> </div> <div id="p-wikibase-otherprojects" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-wikibase-otherprojects" > <div class="vector-menu-heading"> Në projekte të tjera </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li class="wb-otherproject-link wb-otherproject-commons mw-list-item"><a href="https://commons.wikimedia.org/wiki/Category:Albanian_language" hreflang="en">Wikimedia Commons</a></li><li class="wb-otherproject-link wb-otherproject-wikibooks mw-list-item"><a href="https://sq.wikibooks.org/wiki/Gjuha_shqipe" hreflang="sq">Vikilibra</a></li><li class="wb-otherproject-link wb-otherproject-wikiquote mw-list-item"><a href="https://sq.wikiquote.org/wiki/Gjuha_shqipe" hreflang="sq">Wikiquote</a></li><li id="t-wikibase" class="wb-otherproject-link wb-otherproject-wikibase-dataitem mw-list-item"><a href="https://www.wikidata.org/wiki/Special:EntityPage/Q8748" title="Lidhje për te objekt depoje të dhënash i lidhur [g]" accesskey="g">Objekt Wikidata</a></li> </ul> </div> </div> </div> </div> </div> </div> </nav> </div> </div> </div> <div class="vector-column-end"> <div class="vector-sticky-pinned-container"> <nav class="vector-page-tools-landmark" aria-label="Page tools"> <div id="vector-page-tools-pinned-container" class="vector-pinned-container"> </div> </nav> <nav class="vector-appearance-landmark" aria-label="Appearance"> <div id="vector-appearance-pinned-container" class="vector-pinned-container"> <div id="vector-appearance" class="vector-appearance vector-pinnable-element"> <div class="vector-pinnable-header vector-appearance-pinnable-header vector-pinnable-header-pinned" data-feature-name="appearance-pinned" data-pinnable-element-id="vector-appearance" data-pinned-container-id="vector-appearance-pinned-container" data-unpinned-container-id="vector-appearance-unpinned-container" > <div class="vector-pinnable-header-label">Appearance</div> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-pin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-appearance.pin">move to sidebar</button> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-unpin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-appearance.unpin">fshihe</button> </div> </div> </div> </nav> </div> </div> <div id="bodyContent" class="vector-body" aria-labelledby="firstHeading" data-mw-ve-target-container> <div class="vector-body-before-content"> <div class="mw-indicators"> <div id="mw-indicator-indicator-fr-review-status" class="mw-indicator"><indicator name="fr-review-status" class="mw-fr-review-status-indicator" id="mw-fr-revision-toggle">Checked</indicator></div> </div> <div id="siteSub" class="noprint">Nga Wikipedia, enciklopedia e lirë</div> </div> <div id="contentSub"><div id="mw-content-subtitle"><div id="mw-fr-revision-messages"><div id="mw-fr-revision-details" class="mw-fr-revision-details-dialog" style="display:none;"><div tabindex="0"></div><div class="cdx-dialog cdx-dialog--horizontal-actions"><header class="cdx-dialog__header cdx-dialog__header--default"><div class="cdx-dialog__header__title-group"><h2 class="cdx-dialog__header__title">Page version status</h2>Ky është një version i shqyrtuar i kësaj faqeje</div><button class="cdx-button cdx-button--action-default cdx-button--weight-quiet
							cdx-button--size-medium cdx-button--icon-only cdx-dialog__header__close-button" aria-label="Close" onclick="document.getElementById("mw-fr-revision-details").style.display = "none";" type="submit"></button></header><div class="cdx-dialog__body">This is the <a href="/wiki/Ndihm%C3%AB:Kontrolli_i_faqes" title="Ndihmë:Kontrolli i faqes">stable version</a>, <a class="external text" href="https://sq.wikipedia.org/w/index.php?title=Speciale:Log&type=review&page=Gjuha_shqipe">checked</a> on 17 shkurt 2024. <a class="external text" href="https://sq.wikipedia.org/w/index.php?title=Gjuha_shqipe&oldid=2641989&diff=cur">14 pending changes</a> await review.<table id="mw-fr-revisionratings-box" class="flaggedrevs-color-1" style="margin: auto;" cellpadding="0"><tr><td class="fr-text" style="vertical-align: middle;">Statusi</td><td class="fr-value40" style="vertical-align: middle;">Kthjellët</td></tr></table></div></div><div tabindex="0"></div></div></div></div></div> <div id="mw-content-text" class="mw-body-content"><div class="mw-content-ltr mw-parser-output" lang="sq" dir="ltr"><table class="infobox" summary="Box që përmban të dhënat e rëndsishme të gjuhës" style="width:300px;"> <tbody><tr class="infobox_head"> <th colspan="2" class="infobox_testata" style="background:#DDDDDD"><div style="text-align: center;"><big>Shqipja</big></div> <div style="text-align: center;"><big>Gjuha Shqipe</big></div> </th></tr> <tr> <th>Emri tjetër </th> <td>Shqip </td></tr> <tr> <th>Shqiptimi </th> <td>/ʃcip/ </td></tr> <tr> <th>Flitet në </th> <td><a href="/wiki/Skeda:Flag_of_Albania.svg" class="mw-file-description" title="Flamuri"><img alt="Flamuri" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/3/36/Flag_of_Albania.svg/20px-Flag_of_Albania.svg.png" decoding="async" width="20" height="14" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/3/36/Flag_of_Albania.svg/30px-Flag_of_Albania.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/3/36/Flag_of_Albania.svg/40px-Flag_of_Albania.svg.png 2x" data-file-width="700" data-file-height="500" /></a> <a href="/wiki/Shqip%C3%ABria" title="Shqipëria">Shqipëri</a> <a href="/wiki/Skeda:Flag_of_Kosovo.svg" class="mw-file-description" title="Flamuri"><img alt="Flamuri" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/1/1f/Flag_of_Kosovo.svg/20px-Flag_of_Kosovo.svg.png" decoding="async" width="20" height="14" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/1/1f/Flag_of_Kosovo.svg/30px-Flag_of_Kosovo.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/1/1f/Flag_of_Kosovo.svg/40px-Flag_of_Kosovo.svg.png 2x" data-file-width="840" data-file-height="600" /></a> <a href="/wiki/Kosova" title="Kosova">Kosovë</a> <a href="/wiki/Skeda:Flag_of_North_Macedonia.svg" class="mw-file-description" title="Flamuri"><img alt="Flamuri" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/7/79/Flag_of_North_Macedonia.svg/20px-Flag_of_North_Macedonia.svg.png" decoding="async" width="20" height="10" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/7/79/Flag_of_North_Macedonia.svg/30px-Flag_of_North_Macedonia.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/7/79/Flag_of_North_Macedonia.svg/40px-Flag_of_North_Macedonia.svg.png 2x" data-file-width="1200" data-file-height="600" /></a> <a href="/wiki/Maqedonia_e_Veriut" title="Maqedonia e Veriut">Maqedoni të Veriut</a> <a href="/wiki/Skeda:Flag_of_Montenegro.svg" class="mw-file-description" title="Flamuri"><img alt="Flamuri" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/6/64/Flag_of_Montenegro.svg/20px-Flag_of_Montenegro.svg.png" decoding="async" width="20" height="10" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/6/64/Flag_of_Montenegro.svg/30px-Flag_of_Montenegro.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/6/64/Flag_of_Montenegro.svg/40px-Flag_of_Montenegro.svg.png 2x" data-file-width="1200" data-file-height="600" /></a> <a href="/wiki/Mali_i_Zi" title="Mali i Zi">Mal të Zi</a> <a href="/wiki/Skeda:Flag_of_Serbia.svg" class="mw-file-description" title="Flamuri"><img alt="Flamuri" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/f/ff/Flag_of_Serbia.svg/20px-Flag_of_Serbia.svg.png" decoding="async" width="20" height="13" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/f/ff/Flag_of_Serbia.svg/30px-Flag_of_Serbia.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/f/ff/Flag_of_Serbia.svg/40px-Flag_of_Serbia.svg.png 2x" data-file-width="1350" data-file-height="900" /></a> <a href="/wiki/Serbia" title="Serbia">Serbi</a> <a href="/wiki/Skeda:Flag_of_Greece.svg" class="mw-file-description" title="Flamuri"><img alt="Flamuri" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/5/5c/Flag_of_Greece.svg/20px-Flag_of_Greece.svg.png" decoding="async" width="20" height="13" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/5/5c/Flag_of_Greece.svg/30px-Flag_of_Greece.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/5/5c/Flag_of_Greece.svg/40px-Flag_of_Greece.svg.png 2x" data-file-width="600" data-file-height="400" /></a> <a href="/wiki/Greqia" title="Greqia">Greqi</a> <a href="/wiki/Skeda:Flag_of_Italy.svg" class="mw-file-description" title="Flamuri"><img alt="Flamuri" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/0/03/Flag_of_Italy.svg/20px-Flag_of_Italy.svg.png" decoding="async" width="20" height="13" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/0/03/Flag_of_Italy.svg/30px-Flag_of_Italy.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/0/03/Flag_of_Italy.svg/40px-Flag_of_Italy.svg.png 2x" data-file-width="1500" data-file-height="1000" /></a> <a href="/wiki/Italia" title="Italia">Itali</a> </td></tr> <tr> <th>Rajoni </th> <td><a href="/wiki/Ballkani" title="Ballkani">Ballkan</a>, <a href="/wiki/Evropa" title="Evropa">Evropë</a> </td></tr> <tr> <th>Koha </th> <td>4000 paK - sot </td></tr> <tr class="infobox_division"> <th colspan="2" style="background:#DDDDDD;" align="center">Folësit </th></tr> <tr> <th>Përgjithshëm </th> <td>7 milionë </td></tr> <tr> <th><a href="/wiki/Gjuh%C3%ABt_bot%C3%ABrore" title="Gjuhët botërore">Rënditja</a> </th> <td> </td></tr> <tr class="infobox_division"> <th colspan="2" style="background:#DDDDDD;" align="center">Taksonomia </th></tr> <tr> <th><a href="/wiki/Familjet_e_Gjuh%C3%ABve" title="Familjet e Gjuhëve">Familja gjuhësore</a> </th> <td><a href="/wiki/Gjuh%C3%ABt_indo-evropiane" title="Gjuhët indo-evropiane">Indo-evropiane</a>  •  <a href="/wiki/Gjuh%C3%ABt_paleo-ballkanike" title="Gjuhët paleo-ballkanike">Paleo-ballkanike</a> </td></tr> <tr> <th><a href="/wiki/Dialekti" title="Dialekti">Dialektet</a> </th> <td> • <a href="/wiki/Geg%C3%ABrishtja" title="Gegërishtja">Gegërishtja</a>  • <a href="/wiki/Tosk%C3%ABrishtja" title="Toskërishtja">Toskërishtja</a>  • <a href="/wiki/Arb%C3%ABrishtja_(Itali)" title="Arbërishtja (Itali)">Arbërishtja (Itali)</a>  • <a href="/wiki/Arb%C3%ABrishtja_(Greqi)" title="Arbërishtja (Greqi)">Arbërishtja (Greqi)</a>  • <a href="/wiki/Lab%C3%ABrishtja" title="Labërishtja">Labërishtja</a>  • <a href="/wiki/Dialekti_%C3%A7am" title="Dialekti çam">Çamërishtja</a> </td></tr> <tr> <th><a href="/wiki/Shkrimi" title="Shkrimi">Shkrimi</a> </th> <td><a href="/wiki/Shkrimi_latin" title="Shkrimi latin">Shkrimi latin</a> (<a href="/wiki/Alfabeti_shqip" title="Alfabeti shqip">alfabeti shqip</a>) </td></tr> <tr class="infobox_division"> <th colspan="2" style="background:#DDDDDD;" align="center">Statusi zyrtar </th></tr> <tr> <th><a href="/wiki/Gjuha_zyrtare" title="Gjuha zyrtare">Zyrtare</a> në </th> <td><a href="/wiki/Skeda:Flag_of_Albania.svg" class="mw-file-description" title="Flamuri"><img alt="Flamuri" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/3/36/Flag_of_Albania.svg/20px-Flag_of_Albania.svg.png" decoding="async" width="20" height="14" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/3/36/Flag_of_Albania.svg/30px-Flag_of_Albania.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/3/36/Flag_of_Albania.svg/40px-Flag_of_Albania.svg.png 2x" data-file-width="700" data-file-height="500" /></a> <a href="/wiki/Shqip%C3%ABria" title="Shqipëria">Shqipëri</a> <a href="/wiki/Skeda:Flag_of_Kosovo.svg" class="mw-file-description" title="Flamuri"><img alt="Flamuri" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/1/1f/Flag_of_Kosovo.svg/20px-Flag_of_Kosovo.svg.png" decoding="async" width="20" height="14" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/1/1f/Flag_of_Kosovo.svg/30px-Flag_of_Kosovo.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/1/1f/Flag_of_Kosovo.svg/40px-Flag_of_Kosovo.svg.png 2x" data-file-width="840" data-file-height="600" /></a> <a href="/wiki/Kosova" title="Kosova">Kosovë</a> <a href="/wiki/Skeda:Flag_of_North_Macedonia.svg" class="mw-file-description" title="Flamuri"><img alt="Flamuri" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/7/79/Flag_of_North_Macedonia.svg/20px-Flag_of_North_Macedonia.svg.png" decoding="async" width="20" height="10" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/7/79/Flag_of_North_Macedonia.svg/30px-Flag_of_North_Macedonia.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/7/79/Flag_of_North_Macedonia.svg/40px-Flag_of_North_Macedonia.svg.png 2x" data-file-width="1200" data-file-height="600" /></a> <a href="/wiki/Maqedonia_e_Veriut" title="Maqedonia e Veriut">Maqedoni të Veriut</a> <a href="/wiki/Skeda:Flag_of_Montenegro.svg" class="mw-file-description" title="Flamuri"><img alt="Flamuri" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/6/64/Flag_of_Montenegro.svg/20px-Flag_of_Montenegro.svg.png" decoding="async" width="20" height="10" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/6/64/Flag_of_Montenegro.svg/30px-Flag_of_Montenegro.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/6/64/Flag_of_Montenegro.svg/40px-Flag_of_Montenegro.svg.png 2x" data-file-width="1200" data-file-height="600" /></a> <a href="/wiki/Mali_i_Zi" title="Mali i Zi">Mal të Zi</a> </td></tr> <tr> <th><a href="/wiki/Gjuha_minoritare" title="Gjuha minoritare">Minoritare</a> në </th> <td><a href="/wiki/Skeda:Flag_of_Italy.svg" class="mw-file-description" title="Flamuri"><img alt="Flamuri" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/0/03/Flag_of_Italy.svg/20px-Flag_of_Italy.svg.png" decoding="async" width="20" height="13" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/0/03/Flag_of_Italy.svg/30px-Flag_of_Italy.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/0/03/Flag_of_Italy.svg/40px-Flag_of_Italy.svg.png 2x" data-file-width="1500" data-file-height="1000" /></a> <a href="/wiki/Italia" title="Italia">Itali</a> <a href="/wiki/Skeda:Flag_of_Croatia.svg" class="mw-file-description" title="Flamuri"><img alt="Flamuri" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/1/1b/Flag_of_Croatia.svg/20px-Flag_of_Croatia.svg.png" decoding="async" width="20" height="10" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/1/1b/Flag_of_Croatia.svg/30px-Flag_of_Croatia.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/1/1b/Flag_of_Croatia.svg/40px-Flag_of_Croatia.svg.png 2x" data-file-width="1200" data-file-height="600" /></a> <a href="/wiki/Kroacia" title="Kroacia">Kroaci</a> <a href="/wiki/Skeda:Flag_of_Romania.svg" class="mw-file-description" title="Flamuri"><img alt="Flamuri" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/7/73/Flag_of_Romania.svg/20px-Flag_of_Romania.svg.png" decoding="async" width="20" height="13" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/7/73/Flag_of_Romania.svg/30px-Flag_of_Romania.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/7/73/Flag_of_Romania.svg/40px-Flag_of_Romania.svg.png 2x" data-file-width="600" data-file-height="400" /></a> <a href="/wiki/Rumania" title="Rumania">Rumani</a> <a href="/wiki/Skeda:Flag_of_Serbia.svg" class="mw-file-description" title="Flamuri"><img alt="Flamuri" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/f/ff/Flag_of_Serbia.svg/20px-Flag_of_Serbia.svg.png" decoding="async" width="20" height="13" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/f/ff/Flag_of_Serbia.svg/30px-Flag_of_Serbia.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/f/ff/Flag_of_Serbia.svg/40px-Flag_of_Serbia.svg.png 2x" data-file-width="1350" data-file-height="900" /></a> <a href="/wiki/Serbia" title="Serbia">Serbi</a> </td></tr> <tr> <th>Rregullohet nga </th> <td><a href="/wiki/Akademia_e_Shkencave_e_Shqip%C3%ABris%C3%AB" title="Akademia e Shkencave e Shqipërisë">Akademia e Shkencave e Shqipërisë</a> • <a href="/wiki/Akademia_e_Shkencave_dhe_e_Arteve_e_Kosov%C3%ABs" title="Akademia e Shkencave dhe e Arteve e Kosovës">Akademia e Shkencave dhe e Arteve e Kosovës</a> </td></tr> <tr class="infobox_division"> <th colspan="2" style="background:#DDDDDD;" align="center">Kodet e klasifikimit </th></tr> <tr> <th><a href="/wiki/ISO_639" title="ISO 639">ISO 639-1</a> </th> <td><a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.loc.gov/standards/iso639-2/php/langcodes_name.php?iso_639_1=sq">sq</a> </td></tr> <tr> <th><a href="/w/index.php?title=ISO_639-2&action=edit&redlink=1" class="new" title="ISO 639-2 (nuk është shkruar akoma)">ISO 639-2</a> </th> <td><a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.loc.gov/standards/iso639-2/php/langcodes_name.php?code_ID=14">alb</a> (B) <a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.loc.gov/standards/iso639-2/php/langcodes_name.php?code_ID=14">sqi</a> (T) </td></tr> <tr> <th><a href="/w/index.php?title=ISO_639-3&action=edit&redlink=1" class="new" title="ISO 639-3 (nuk është shkruar akoma)">ISO 639-3</a> </th> <td><a rel="nofollow" class="external text" href="http://www-01.sil.org/iso639-3/documentation.asp?id=sqi">sqi</a> – <a class="external text" href="https://en.wikipedia.org/wiki/ISO_639_macrolanguage">kodi gjithpërfshirës</a> Kodet individuale: <a rel="nofollow" class="external text" href="http://www-01.sil.org/iso639-3/documentation.asp?id=aae">aae</a> – <a href="/wiki/Arb%C3%ABrishtja_(Itali)" title="Arbërishtja (Itali)">Arbërishtja (Itali)</a> <a rel="nofollow" class="external text" href="http://www-01.sil.org/iso639-3/documentation.asp?id=aat">aat</a> – <a href="/wiki/Arb%C3%ABrishtja_(Greqi)" title="Arbërishtja (Greqi)">Arbërishtja (Greqi)</a> <a rel="nofollow" class="external text" href="http://www-01.sil.org/iso639-3/documentation.asp?id=aln">aln</a> – <a href="/wiki/Geg%C3%ABrishtja" title="Gegërishtja">Gegërisht</a> <a rel="nofollow" class="external text" href="http://www-01.sil.org/iso639-3/documentation.asp?id=als">als</a> – <a href="/wiki/Tosk%C3%ABrishtja" title="Toskërishtja">Toskërisht</a> </td></tr> <tr> <th><a href="/wiki/Glottolog" title="Glottolog">Glottolog</a> </th> <td><a rel="nofollow" class="external text" href="http://glottolog.org/resource/languoid/id/alba1267">alba1267</a> </td></tr> <tr> <th><a href="/wiki/Linguasphere_Observatory" class="mw-redirect" title="Linguasphere Observatory">Linguasphere</a> </th> <td><code>55-AAA-aaa — 55-AAA-ahe (25 shumëllojshmëri)</code> </td></tr> <tr> <td colspan="2" align="center"><figure class="mw-halign-center" typeof="mw:File"><a href="/wiki/Skeda:Dialektet_e_gjuh%C3%ABs_shqipe.svg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/6/6c/Dialektet_e_gjuh%C3%ABs_shqipe.svg/280px-Dialektet_e_gjuh%C3%ABs_shqipe.svg.png" decoding="async" width="280" height="237" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/6/6c/Dialektet_e_gjuh%C3%ABs_shqipe.svg/420px-Dialektet_e_gjuh%C3%ABs_shqipe.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/6/6c/Dialektet_e_gjuh%C3%ABs_shqipe.svg/560px-Dialektet_e_gjuh%C3%ABs_shqipe.svg.png 2x" data-file-width="1300" data-file-height="1100" /></a><figcaption></figcaption></figure> Dialektet e gjuhës shqipe. Harta nuk tregon se ku gjuha është shumicë ose pakicë. </td></tr></tbody></table> Gjuha shqipe (ose thjesht shqipja, historikisht gjuha arbëreshe, arbërishtja ose gjuha arbërore) është gjuhë dhe <a href="/wiki/Gjuha_e_izoluar" title="Gjuha e izoluar">degë e veçantë</a> e <a href="/wiki/Gjuh%C3%ABt_indo-evropiane" title="Gjuhët indo-evropiane">familjes indo-evropiane</a> që flitet nga rreth 7-10 milionë njerëz në botë,<a href="#cite_note-1">[1]</a> kryesisht në <a href="/wiki/Shqip%C3%ABria" title="Shqipëria">Shqipëri</a>, <a href="/wiki/Kosova" title="Kosova">Kosovë</a> dhe <a href="/wiki/Maqedonia_e_Veriut" title="Maqedonia e Veriut">Maqedoninë e Veriut</a>, por edhe në zona të tjera të <a href="/wiki/Evropa_Juglindore" title="Evropa Juglindore">Evropës Juglindore</a> ku ka një <a href="/wiki/Shqiptar%C3%ABt" title="Shqiptarët">popullsi shqiptare</a>, duke përfshirë <a href="/wiki/Mali_i_Zi" title="Mali i Zi">Malin e Zi</a> dhe <a href="/wiki/Lugina_e_Preshev%C3%ABs" title="Lugina e Preshevës">Luginën e Preshevës</a>. Shqipja është <a href="/wiki/Gjuha_zyrtare" title="Gjuha zyrtare">gjuha zyrtare</a> e <a href="/wiki/Shqip%C3%ABria" title="Shqipëria">Shqipërisë</a> dhe <a href="/wiki/Kosova" title="Kosova">Kosovës</a>, gjuhë bashkë-zyrtare e <a href="/wiki/Maqedonia_e_Veriut" title="Maqedonia e Veriut">Maqedonisë së Veriut</a> si dhe një nga gjuhët zyrtare e <a href="/wiki/Mali_i_Zi" title="Mali i Zi">Malit të Zi</a>. Komunitetet shekullore që flasin dialektet shqiptare mund të gjenden të shpërndara në <a href="/wiki/Kroacia" title="Kroacia">Kroaci</a> (<a href="/wiki/Arb%C3%ABresh%C3%ABt_n%C3%AB_Zar%C3%AB" title="Arbëreshët në Zarë">Arbëreshët në Zarë</a>), <a href="/wiki/Greqia" title="Greqia">Greqi</a> (<a href="/wiki/Arb%C3%ABresh%C3%ABt_n%C3%AB_Greqi" title="Arbëreshët në Greqi">Arbëreshët në Greqi</a>, <a href="/wiki/%C3%87am%C3%ABria" title="Çamëria">Çamëri</a> dhe disa komunitete në rajonet e <a href="/wiki/Maqedonia_Per%C3%ABndimore" title="Maqedonia Perëndimore">Maqedonisë Perëndimore</a> dhe <a href="/wiki/Shqiptar%C3%ABt_e_Trak%C3%ABs" title="Shqiptarët e Trakës">Trakës Perëndimore</a>)<a href="#cite_note-2">[2]</a>, <a href="/wiki/Italia" title="Italia">Itali</a> (<a href="/wiki/Arb%C3%ABresh%C3%ABt_n%C3%AB_Itali" title="Arbëreshët në Itali">Arbëreshët</a> në <a href="/wiki/Gjeografia_e_Italis%C3%AB" title="Gjeografia e Italisë">Italinë Jugore</a>,<a href="#cite_note-3">[3]</a> <a href="/wiki/Sicilia" class="mw-redirect" title="Sicilia">Sicili</a> dhe <a href="/wiki/Kalabria" title="Kalabria">Kalabri</a>) si dhe në <a href="/wiki/Rumania" title="Rumania">Rumani</a> dhe <a href="/wiki/Ukraina" title="Ukraina">Ukrainë</a><a href="#cite_note-4">[4]</a>. Ekziston poashtu edhe një <a href="/wiki/M%C3%ABrgata_shqiptare" title="Mërgata shqiptare">diasporë e madhe shqiptare</a>.<figure typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/Skeda:Idioma_alban%C3%A9s.png" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/d/d4/Idioma_alban%C3%A9s.png/250px-Idioma_alban%C3%A9s.png" decoding="async" width="250" height="221" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/d/d4/Idioma_alban%C3%A9s.png 1.5x" data-file-width="273" data-file-height="241" /></a><figcaption>Shpërndarja e gjuhës shqipe</figcaption></figure> Shqipja, si gjuhë moderne, përfaqëson një degë më vete në familjen e <a href="/wiki/Gjuh%C3%ABt_indo-evropiane" title="Gjuhët indo-evropiane">gjuhëve indo-evropiane</a>. Shkruhet me <a href="/wiki/Alfabeti_latin" class="mw-redirect" title="Alfabeti latin">shkronja latine</a>. Gjuha shqipe përfshin gjuhën standarde ose gjuhën e njësuar letrare shqipe, e cila u miratua në <a href="/wiki/Kongresi_i_Drejtshkrimit_t%C3%AB_Gjuh%C3%ABs_Shqipe" title="Kongresi i Drejtshkrimit të Gjuhës Shqipe">Kongresin e Drejtshkrimit të Shqipes</a> në vitin 1972 në <a href="/wiki/Tirana" title="Tirana">Tiranë</a>, dhe të gjitha dialektet, nëndialektet e të folurat që fliten nga shqiptarët. Gjuha shqipe ka dy dialekte kryesore: <a href="/wiki/Geg%C3%ABrishtja" title="Gegërishtja">gegërishten</a>, <a href="/wiki/Tosk%C3%ABrisht" class="mw-redirect" title="Toskërisht">toskërishten</a>, dhe një kronolekt: arbërishten. Fjalori i shqipes ka huazime nga <a href="/wiki/Greqishtja_e_lasht%C3%AB" title="Greqishtja e lashtë">greqishtja e lashtë</a>, si dhe një numër shumë të lartë nga <a href="/wiki/Latinishtja" class="mw-redirect" title="Latinishtja">latinishtja</a>; huazimet pastaj vazhdojnë nga <a href="/wiki/Gjuh%C3%ABt_sllave" title="Gjuhët sllave">gjuhët sllavo-jugore</a>, <a href="/wiki/Greqishtja" class="mw-disambig" title="Greqishtja">greqishtja</a> dhe <a href="/wiki/Turqishtja_osmane" title="Turqishtja osmane">osmanishtja</a>, si dhe nga <a href="/wiki/Italishtja" class="mw-redirect" title="Italishtja">italishtja</a> e <a href="/wiki/Fr%C3%ABngjishtja" class="mw-redirect" title="Frëngjishtja">frëngjishtja</a> dhe gjuhët tjera. Aktualisht gjithnjë vijnë duke u shtuar huazimet nga <a href="/wiki/Anglishtja" class="mw-redirect" title="Anglishtja">anglishtja</a>. <meta property="mw:PageProp/toc" /> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Shpërndarja_gjeografike">Shpërndarja gjeografike</h2>[<a href="/w/index.php?title=Gjuha_shqipe&veaction=edit&section=1" title="Redakto pjesën: Shpërndarja gjeografike" class="mw-editsection-visualeditor">Redakto</a> | <a href="/w/index.php?title=Gjuha_shqipe&action=edit&section=1" title="Edit section's source code: Shpërndarja gjeografike">Redakto nëpërmjet kodit</a>]</div> <div class="dablink"> <dl><dd>Artikuj kryesore: <a href="/wiki/Shqiptar%C3%ABt" title="Shqiptarët">Shqiptarët</a></dd></dl></div> Është gjuha amtare e 2,765,610 njerëzve në <a href="/wiki/Shqip%C3%ABria" title="Shqipëria">Shqipëri</a> (v. 2011<a href="#cite_note-5">[5]</a>), 1,644,865 në <a href="/wiki/Kosova" title="Kosova">Kosovë</a> (v. 2011<a href="#cite_note-6">[6]</a>), 507,989 në <a href="/wiki/Maqedonia_e_Veriut" title="Maqedonia e Veriut">Maqedoninë e Veriut</a> (v. 2002<a href="#cite_note-7">[7]</a>), 176,293 në <a href="/wiki/Zvicra" title="Zvicra">Zvicër</a> (v. 2013<a href="#cite_note-8">[8]</a>), rreth 66,000 në <a href="/wiki/Turqia" title="Turqia">Turqi</a> (v. 2014<a href="#cite_note-9">[9]</a>), 63,835 në <a href="/wiki/Serbia" title="Serbia">Serbi</a> (v. 2002<a href="#cite_note-10">[10]</a>), 32,671 në <a href="/wiki/Mali_i_Zi" title="Mali i Zi">Mal të Zi</a> (v. 2011<a href="#cite_note-11">[11]</a>), 23,820 në <a href="/wiki/Kanadaja" title="Kanadaja">Kanada</a> (v. 2011) 17,069 në <a href="/wiki/Kroacia" title="Kroacia">Kroaci</a> (v. 2011<a href="#cite_note-12">[12]</a>), rreth 10,000 në <a href="/wiki/Rumania" title="Rumania">Rumani</a> (v. 2009<a href="#cite_note-13">[13]</a>), 7,177 në Slloveni (v. 2002<a href="#cite_note-14">[14]</a>), 4,925 në <a href="/wiki/Bosnja_dhe_Hercegovina" title="Bosnja dhe Hercegovina">Bosnjë dhe Hercegovinë</a> (v. 1991<a href="#cite_note-15">[15]</a>), 1,740 në <a href="/wiki/Ukraina" title="Ukraina">Ukrainë</a> (v. 2001<a href="#cite_note-16">[16]</a>) e në <a href="/wiki/M%C3%ABrgata_shqiptare" title="Mërgata shqiptare">vende të tjera</a> si dhe ka rreth 100,000 folës të <a href="/wiki/Arb%C3%ABrishtja_(Itali)" title="Arbërishtja (Itali)">arbërishtes</a> në <a href="/wiki/Italia" title="Italia">Itali</a> dhe rreth 50,000 folës të <a href="/wiki/Arb%C3%ABrishtja_(Greqi)" title="Arbërishtja (Greqi)">arbërishtes</a> në <a href="/wiki/Greqia" title="Greqia">Greqi</a> (v. 2007).<a href="#cite_note-17">[17]</a><a href="#cite_note-18">[18]</a> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Ballkan">Ballkan</h3>[<a href="/w/index.php?title=Gjuha_shqipe&veaction=edit&section=2" title="Redakto pjesën: Ballkan" class="mw-editsection-visualeditor">Redakto</a> | <a href="/w/index.php?title=Gjuha_shqipe&action=edit&section=2" title="Edit section's source code: Ballkan">Redakto nëpërmjet kodit</a>]</div> Shqipja është <a href="/wiki/Gjuha_zyrtare" title="Gjuha zyrtare">gjuha zyrtare</a> e <a href="/wiki/Shqip%C3%ABria" title="Shqipëria">Shqipërisë</a>,<a href="#cite_note-19">[19]</a> dhe e <a href="/wiki/Kosova" title="Kosova">Kosovës</a>.<a href="#cite_note-20">[20]</a> Në <a href="/wiki/Maqedonia_e_Veriut" title="Maqedonia e Veriut">Maqedoninë e Veriut</a> shqipja është gjuhë zyrtare në <a href="/wiki/Nj%C3%ABsit%C3%AB_administrative_e_Maqedonis%C3%AB_s%C3%AB_Veriut" class="mw-redirect" title="Njësitë administrative e Maqedonisë së Veriut">komunat</a> ku shqiptarët përbëjnë më shumë se 20% të popullsisë. Shqipja është gjuha e dytë më e folur në <a href="/wiki/Greqia" title="Greqia">Greqi</a> (<a href="/wiki/Arb%C3%ABrishtja_(Greqi)" title="Arbërishtja (Greqi)">Arbërishtja</a> dhe <a href="/wiki/Dialekti_%C3%87am" class="mw-redirect" title="Dialekti Çam">Çamërishtja</a>). Gjuha shqipe është në përdorim zyrtar në katër komuna në <a href="/wiki/Mali_i_Zi" title="Mali i Zi">Mal të Zi</a> (<a href="/wiki/Ulqini" title="Ulqini">Ulqin</a>,<a href="#cite_note-21">[21]</a> <a href="/wiki/Tuzi" title="Tuzi">Tuz</a>,<a href="#cite_note-22">[22]</a> <a href="/wiki/Gucia" title="Gucia">Guci</a><a href="#cite_note-23">[23]</a> e <a href="/wiki/Plava" title="Plava">Plavë</a><a href="#cite_note-24">[24]</a>),<a href="#cite_note-25">[25]</a><a href="#cite_note-26">[26]</a> dhe tre në <a href="/wiki/Serbia" title="Serbia">Serbi</a> (<a href="/wiki/Presheva" title="Presheva">Preshevë</a>, <a href="/wiki/Bujanoci" title="Bujanoci">Bujanoc</a> dhe <a href="/wiki/Medvegja" title="Medvegja">Medvegjë</a>).<a href="#cite_note-27">[27]</a> Kartës Europiane mbi gjuhët rajonale ose minoritare, gjuha shqipe është e mbrojtur në <a href="/wiki/Serbia" title="Serbia">Serbi</a> (2006), <a href="/wiki/Mali_i_Zi" title="Mali i Zi">Mal të Zi</a> (2006), <a href="/wiki/Rumania" title="Rumania">Rumani</a> (2007), <a href="/wiki/Bosnj%C3%AB_dhe_Hercegovin%C3%AB" class="mw-redirect" title="Bosnjë dhe Hercegovinë">Bosnjë dhe Hercegovinë</a> (2010).<a href="#cite_note-28">[28]</a> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Evropë">Evropë</h3>[<a href="/w/index.php?title=Gjuha_shqipe&veaction=edit&section=3" title="Redakto pjesën: Evropë" class="mw-editsection-visualeditor">Redakto</a> | <a href="/w/index.php?title=Gjuha_shqipe&action=edit&section=3" title="Edit section's source code: Evropë">Redakto nëpërmjet kodit</a>]</div> <a href="/wiki/Arb%C3%ABrishtja_(Itali)" title="Arbërishtja (Itali)">Gjuha arbërishte</a> është gjuha e <a href="/wiki/Shqiptar%C3%ABt_n%C3%AB_Itali" title="Shqiptarët në Itali">shqiptarëve në Itali</a>, është e mbrojtur me ligj.<a href="#cite_note-29">[29]</a> Poashtu përafërsisht 1 milion <a href="/wiki/Shqiptar%C3%ABt_n%C3%AB_Kosov%C3%AB" title="Shqiptarët në Kosovë">shqiptarë</a> nga <a href="/wiki/Kosova" title="Kosova">Kosova</a> janë shpërndarë në të gjithë <a href="/wiki/Gjermania" title="Gjermania">Gjermaninë</a>, <a href="/wiki/Zvicra" title="Zvicra">Zvicrën</a> dhe <a href="/wiki/Austria" title="Austria">Austrinë</a>. Këto janë kryesisht refugjatë nga Kosova që kanë emigruar gjatë <a href="/wiki/Lufta_e_Kosov%C3%ABs" title="Lufta e Kosovës">Luftës së Kosovës</a>. Në <a href="/wiki/Zvicra" title="Zvicra">Zvicër</a>, gjuha shqipe është gjuha e shtatë më e folur me 176.293 folës amë. <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Amerikë">Amerikë</h3>[<a href="/w/index.php?title=Gjuha_shqipe&veaction=edit&section=4" title="Redakto pjesën: Amerikë" class="mw-editsection-visualeditor">Redakto</a> | <a href="/w/index.php?title=Gjuha_shqipe&action=edit&section=4" title="Edit section's source code: Amerikë">Redakto nëpërmjet kodit</a>]</div> Ka një numër të madh folësish shqiptarë në <a href="/wiki/Shtetet_e_Bashkuara_t%C3%AB_Amerik%C3%ABs" title="Shtetet e Bashkuara të Amerikës">Shtetet e Bashkuara</a>, <a href="/wiki/Argjentina" title="Argjentina">Argjentinë</a>, <a href="/wiki/Kili" title="Kili">Kili</a>, <a href="/wiki/Uruguaji" class="mw-redirect" title="Uruguaji">Uruguaj</a> dhe <a href="/wiki/Kanadaja" title="Kanadaja">Kanada</a>. Disa nga shqiptarët e parë etnikë që mbërritën në Shtetet e Bashkuara ishin <a href="/wiki/Arb%C3%ABresh%C3%ABt_n%C3%AB_Itali" title="Arbëreshët në Itali">Arbëreshët</a>. Arbëreshët kanë një ndjenjë të fortë identiteti, dhe janë unike në atë që flasin një dialekti <a href="/wiki/Tosk%C3%ABrishtja" title="Toskërishtja">Tosk</a> arkaik të shqipes së quajtur <a href="/wiki/Arb%C3%ABrishtja_(Itali)" title="Arbërishtja (Itali)">Arbëreshë</a>. Në Amerikën e Veriut (Shtetet e Bashkuara dhe Kanada) ka rreth 250,000 folës shqiptarë. Shqipja flitet në zonën lindore të Shteteve të Bashkuara në qytete si <a href="/wiki/New_York_City" class="mw-redirect" title="New York City">New York City</a>, <a href="/wiki/New_Jersey" class="mw-redirect" title="New Jersey">New Jersey</a>, <a href="/wiki/Boston" title="Boston">Boston</a>, <a href="/wiki/Filadelfia" title="Filadelfia">Filadelfia</a>, <a href="/wiki/Ohio" class="mw-redirect" title="Ohio">Ohio</a> dhe <a href="/wiki/Detroit" title="Detroit">Detroit</a>. <a href="/wiki/New_Orleans" title="New Orleans">Greater New Orleans</a> ka një komunitet të madh Arbëresh.Kudo që janë italianët, ka disa Arbëreshe të përzier me ta. Arbëreshët amerikanë,shpesh janë të padallueshëm nga amerikanët italianë për shkak të asimilimit në bashkësinë italiane amerikane.<a href="#cite_note-30">[30]</a> Në <a href="/wiki/Argjentina" title="Argjentina">Argjentinë</a> janë pothuajse <a href="/wiki/Argjentina" title="Argjentina">40,000 folës shqiptarë</a> kryesisht në <a href="/wiki/Buenos_Aires" title="Buenos Aires">Buenos Aires</a>.<a href="#cite_note-31">[31]</a> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Azi_dhe_Oqeania">Azi dhe Oqeania</h3>[<a href="/w/index.php?title=Gjuha_shqipe&veaction=edit&section=5" title="Redakto pjesën: Azi dhe Oqeania" class="mw-editsection-visualeditor">Redakto</a> | <a href="/w/index.php?title=Gjuha_shqipe&action=edit&section=5" title="Edit section's source code: Azi dhe Oqeania">Redakto nëpërmjet kodit</a>]</div> Përafërsisht 5-7 milionë njerëz me prejardhje shqiptare jetojnë në <a href="/wiki/Turqia" title="Turqia">Turqi</a> dhe më shumë se 500.000 njohin prejardhjen, gjuhën dhe kulturën e tyre. Ka megjithatë vlerësime të tjera që vendosin numrin e njerëzve në <a href="/wiki/Turqi" class="mw-redirect" title="Turqi">Turqi</a> me prejardhje shqiptare dhe ose sfondin lart në 10-12 milionë. Megjithatë, shumica dërrmuese e kësaj popullate është e asimiluar dhe nuk ka më rrjedhshmëri me gjuhën, megjithëse një komunitet i gjallë shqiptar mban identitetin e saj të veçantë në <a href="/wiki/Stamboll" class="mw-redirect" title="Stamboll">Stamboll</a> deri më sot. Në <a href="/wiki/Egjipti" title="Egjipti">Egjipt</a> ekzistojnë rreth 18,000 shqiptarë, kryesisht toskërisht folës.<a href="#cite_note-32">[32]</a> Shumë prej tyre janë pasardhës të Janezarit të <a href="/wiki/Mehmet_Ali_Pasha" title="Mehmet Ali Pasha">Muhammed Ali Pashës</a>, një shqiptar që u bë <a href="/wiki/Valiu" title="Valiu">Valiu</a> dhe vetëdeklaruar Khedive i Egjiptit dhe <a href="/wiki/Sudani" title="Sudani">Sudanit</a>. Përveç dinastisë që ai krijoi, një pjesë e madhe e ish <a href="/wiki/Aristokracia" title="Aristokracia">aristokracisë</a> egjiptiane dhe sudaneze ishte me origjinë shqiptare. Përveç emigrantëve të fundit, ka edhe komunitete më të vjetra diasporike në të gjithë botën. Shqipja flitet edhe nga komunitetet e <a href="/wiki/M%C3%ABrgata_shqiptare" title="Mërgata shqiptare">diasporës shqiptare</a> që banojnë në <a href="/wiki/Australia" title="Australia">Australi</a> dhe <a href="/wiki/Zelanda_e_Re" title="Zelanda e Re">Zelandë të Re</a>. <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Dialektet">Dialektet</h3>[<a href="/w/index.php?title=Gjuha_shqipe&veaction=edit&section=6" title="Redakto pjesën: Dialektet" class="mw-editsection-visualeditor">Redakto</a> | <a href="/w/index.php?title=Gjuha_shqipe&action=edit&section=6" title="Edit section's source code: Dialektet">Redakto nëpërmjet kodit</a>]</div> <div class="dablink"> <dl><dd>Artikuj kryesore: <a href="/wiki/Geg%C3%AB" class="mw-redirect" title="Gegë">Gegë</a></dd></dl></div> Dy dialektet kryesore të gjuhës shqipe janë <a href="/wiki/Geg%C3%AB" class="mw-redirect" title="Gegë">Gegë</a> në veri dhe <a href="/wiki/Tosk%C3%AB" class="mw-redirect" title="Toskë">Toskë</a> në jug, të ndara afërsisht nga <a href="/wiki/Lumi_Shkumbin" class="mw-redirect" title="Lumi Shkumbin">Lumi Shkumbin</a>. Gegërishtja dhe Toskërishtja janë degëzuar për së paku një mijëvjeçar[<a href="/wiki/Wikipedia:Citim_i_duhur" title="Wikipedia:Citim i duhur">nevojitet citimi</a>], dhe format e tyre më pak ekstreme janë ndërsjellash të kuptueshme. Gegërishtja ka nën-variantet më të dallueshme, prerjet të cilat janë lloje më veriore dhe lindore, që përfshinë ato të qyteteve të Shkodrës, rajonin e <a href="/wiki/Maqedonia_e_Veriut" title="Maqedonia e Veriut">Maqedonisë së Veriut</a> verilindore, <a href="/wiki/Kosova" title="Kosova">Kosovën</a>, <a href="/wiki/Mali_i_Zi" title="Mali i Zi">Malin e Zi</a>, <a href="/wiki/Serbi" class="mw-redirect" title="Serbi">Serbin</a>ë, dhe fshatin e izoluar Arbanasi (jashtë Zarës) të bregut të <a href="/wiki/Kroacia" title="Kroacia">Kroacisë</a>, Dalmacisë. “Arbanasi” i themeluar në fillimin e <a href="/wiki/Shekulli_XVIII" title="Shekulli XVIII">shekullin XVIII</a> nga refugjatët nga rajoni rreth qytetit bregdetar të <a href="/wiki/Mali_i_Zi" title="Mali i Zi">Malit të Zi</a>, <a href="/wiki/Tivari" title="Tivari">Tivarit</a>, ka rreth 17.000 folës të gjuhës shqipe. Toskërishtja dhe Gegërishtja kanë dallime fonetike, morfologjike apo dallime në fjalor. Dallimet fonetike janë të pakta dhe disa nga to janë: â hundore e gegërishtes me ë-në e Toskërishtes (nâna — nëna; bâni — bëri) n-ja e Gegërishtes me r-në e Toskërishtes (syni — syri) etj. Ato morfologjike Tosk - Gegë: të punoj — me punue etj. Disa nga dallimet në fjalor Toskërisht- Gegërisht janë: dhelpër — skile, gjalpë — tlyn, fshat — katund etj. Të gjitha dialektet e folura shqipe në enklavat italiane dhe greke janë variantet e toskërishtes dhe duket se janë të lidhura më së afërmi me dialektin e <a href="/wiki/%C3%87am%C3%ABria" title="Çamëria">Çamërisë</a> dhe te <a href="/wiki/Bregdeti" title="Bregdeti">Bregdetit</a> në jugun e <a href="/wiki/Shqip%C3%ABria" title="Shqipëria">Shqipërisë</a>. Enklavat Italiane — rreth 50 fshatra të shpërndarë — me siguri janë gjetur nga emigrantët nga sundimi i Turqisë në Greqi. Disa dialekte të largëta dhe të izoluara të origjinës jugore të Toskërishtes fliten në Bulgari dhe Trakinë Turke por nuk ka te dhëna të sakta. Gjuha ende përdoret në Madritsa, Bulgari, në kufirin afër Edirnesë, dhe në përfundim të këtij fshati që po mbijeton në Mandres, afër Kilkis në Greqi, që daton nga Lufta Ballkanike. Një enklavë Toskërisht afër Melitopolit në Ukrainë shfaqet vendosja e fundme nga <a href="/wiki/Bullgaria" title="Bullgaria">Bullgaria</a>. Dialektet Shqiptare nga <a href="/wiki/Istria" title="Istria">Istria</a>, për të cilin ekziston një tekst, dhe nga Sreim, për të cilin nuk ekziston asnjë tekst janë zhdukur. <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Drejtshkrimi">Drejtshkrimi</h2>[<a href="/w/index.php?title=Gjuha_shqipe&veaction=edit&section=7" title="Redakto pjesën: Drejtshkrimi" class="mw-editsection-visualeditor">Redakto</a> | <a href="/w/index.php?title=Gjuha_shqipe&action=edit&section=7" title="Edit section's source code: Drejtshkrimi">Redakto nëpërmjet kodit</a>]</div> <div class="dablink"> <dl><dd>Artikuj kryesore: <a href="/wiki/Alfabeti_shqip" title="Alfabeti shqip">Alfabeti shqip</a></dd></dl></div> <figure class="mw-halign-right" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/Skeda:Albanian_keyboard_layout.jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/a/ac/Albanian_keyboard_layout.jpg/212px-Albanian_keyboard_layout.jpg" decoding="async" width="212" height="71" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/a/ac/Albanian_keyboard_layout.jpg/318px-Albanian_keyboard_layout.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/a/ac/Albanian_keyboard_layout.jpg/424px-Albanian_keyboard_layout.jpg 2x" data-file-width="800" data-file-height="267" /></a><figcaption>Tastiera në gjuhën shqipe</figcaption></figure>Gjuha shqipe është shkruar duke përdorur shumë alfabete të ndryshme që nga regjistrimet më të hershme të shekullit të 14-të. Historia e ortografisë së gjuhës shqipe është e lidhur ngushtë me orientimin kulturor dhe njohuritë e disa gjuhëve të huaja midis shkrimtarëve shqiptarë. Të dhënat më të hershme të shkruara shqipe vijnë nga gegërishtja në alfafabete të improvizuara bazuar në karaktere italiane ose greke dhe nganjëherë në arabisht. Fillimisht, dialekti Tosk ishte shkruar në <a href="/wiki/Alfabeti_grek" title="Alfabeti grek">alfabetin grek</a> dhe dialekti Geg u shkrua në <a href="/wiki/Shkrimi_latin" title="Shkrimi latin">sciptn latin</a>. Të dy dialektet ishin shkruar edhe në versionin <a href="/wiki/Gjuha_osmane" class="mw-redirect" title="Gjuha osmane">turk të shkrimit</a> <a href="/wiki/Shkrimi_arab" title="Shkrimi arab">arab</a>, <a href="/wiki/Alfabeti_cirilik" title="Alfabeti cirilik">cirilik</a> dhe disa alfabete lokale (<a href="/wiki/Alfabeti_i_Elbasanit" title="Alfabeti i Elbasanit">Elbasan</a>, <a href="/wiki/Alfabeti_i_Vithkuqit" title="Alfabeti i Vithkuqit">Vithkuqi</a>, Todhri, Veso Bej, Jan Vellara dhe të tjerë, shih <a href="/wiki/Alfabeti_shqip" title="Alfabeti shqip">alfabetin origjinal shqip</a>). Më konkretisht, shkrimtarët nga Shqipëria e Veriut dhe nën ndikimin e Kishës Katolike përdorën letra latine, ata në Shqipërinë e Jugut dhe nën ndikimin e kishës ortodokse greke përdorën letra greke, ndërsa të tjerët në të gjithë Shqipërinë dhe nën ndikimin e Islamit përdorën shkronja arabe . Kishte përpjekje fillestare për të krijuar një alfabet origjinal shqiptar gjatë periudhës 1750-1850. Këto përpjekje u intensifikuan pas <a href="/wiki/Lidhja_e_Prizrenit" title="Lidhja e Prizrenit">Lidhjes së Prizrenit</a> dhe kulmuan me <a href="/wiki/Kongresi_i_Manastirit" title="Kongresi i Manastirit">Kongresin e Manastirit</a> të mbajtur nga intelektualët shqiptarë nga 14 deri më 22 nëntor 1908, në <a href="/wiki/Manastiri_(qytet)" title="Manastiri (qytet)">Manastir</a> , i cili vendosi se cili alfabet do të përdorte dhe çfarë do të ishte drejtshkrimi standard shqiptar. Kështu mbetet gjuha letrare. Alfabeti është alfabeti latin me shtimin e shkronjave <<a href="/wiki/%C3%8B" title="Ë">ë</a>>, <<a href="/wiki/%C3%87" title="Ç">ç</a>> dhe dhjetë digraphs: dh, th, xh, gj, nj, ng, ll, rr, zh dhe sh. <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Tradita_shkrimore">Tradita shkrimore</h3>[<a href="/w/index.php?title=Gjuha_shqipe&veaction=edit&section=8" title="Redakto pjesën: Tradita shkrimore" class="mw-editsection-visualeditor">Redakto</a> | <a href="/w/index.php?title=Gjuha_shqipe&action=edit&section=8" title="Edit section's source code: Tradita shkrimore">Redakto nëpërmjet kodit</a>]</div> <div class="dablink"> <dl><dd>Artikulli kryesor: <a href="/wiki/Kongresi_i_Manastirit" title="Kongresi i Manastirit">Kongresi i Manastirit</a></dd></dl></div> <figure typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/Skeda:Buzuku_meshari.jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/d/dc/Buzuku_meshari.jpg/250px-Buzuku_meshari.jpg" decoding="async" width="250" height="346" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/d/dc/Buzuku_meshari.jpg/375px-Buzuku_meshari.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/d/dc/Buzuku_meshari.jpg 2x" data-file-width="420" data-file-height="582" /></a><figcaption>Faqe nga <a href="/wiki/Meshari" title="Meshari">Meshari</a>. Libri i parë shqip 1555 </figcaption></figure> Gjuha zyrtare, e shkruar me germa <a href="/wiki/Latinishtja" class="mw-redirect" title="Latinishtja">latine</a> dhe që u përvetësua në vitin <a href="/wiki/1909" title="1909">1909</a>, ishte e bazuar në dialektin e Gegërishtes Jugore të qytetit të <a href="/wiki/Elbasani" title="Elbasani">Elbasanit</a> nga fillimi i shtetit të Shqipërisë deri në Luftën e dytë botërore. Deri në vitin 1968 shqiptarët e Kosovës, Maqedonisë së Veriut dhe Malit të Zi përdorën gegërishten letrare si gjuhë zyrtare. Në Shqipëri pas Luftës së Dytë Botërore gegërishtja letrare u mënjanua prej vitit <a href="/wiki/1945" title="1945">1945</a>, me vendim më 1952 nga tekstet <a href="/wiki/1967" title="1967">1967</a> dhe de-fakto prej vitit <a href="/wiki/1972" title="1972">1972</a> deri sot. Gjuha e sotme zyrtare shqipe jo vetëm që bazohet në toskërisht letrare, por edhe fjalët e shprehjet qe huazohen prej gegërishtes trupëzohen në morfologjinë, fonologjinë dhe sintaksën e variantit letrar. Më 1968 një konferencë studiuesish kosovarë, të mbledhur në Prishtinë, vendosën të të përqafonin gjuhën zyrtare shqipe. Këtë kosovarët e bënë për të theksuar kombësinë e tyre shqiptare në formë proteste kundër refuzimit të Federatës Jugosllave për t'i dhënë Kosovës statusin e Republikës<a href="#cite_note-:1-33">[33]</a>. Ky vendim politik i marrë në Prishtinë në vitin <a href="/wiki/1968" title="1968">1968</a> sot po sfidohet nga shkrimtarë, gazetarë dhe sidomos rinia që shkruan në internet si jo frutdhënës dhe diskriminues ndaj folësve të dialektit gegë, në veçanti ndaj kosovarëve të cilët tingëllojnë si emigrantë kur flasin gjuhën standarde shqipe. Libri i parë në gjuhën shqipe i gjetur deri më sot është <a href="/wiki/Meshari" title="Meshari">Meshari</a> i <a href="/wiki/Gjon_Buzuku" title="Gjon Buzuku">Gjon Buzukut</a> i shkruar nga data <a href="/wiki/20_mars" class="mw-redirect" title="20 mars">20 mars</a> <a href="/wiki/1554" title="1554">1554</a> deri më <a href="/wiki/5_janar" title="5 janar">5 janar</a> <a href="/wiki/1555" title="1555">1555</a>. Vetëm disa të dhëna të shkruara shkurt janë ruajtur nga shekulli i 15-të. E para ishte një formulë pagëzimi e vitit <a href="/wiki/1462" title="1462">1462</a>. Shpërndarja e librave të prodhuar nga shekujt 16 dhe 17 kanë buruar shumë në zonën e gegërishtes (shpesh në gegërishten Shkodrane veriore) dhe pasqyruan veprimtaritë misionare të Katolicizmit Romak. Një rrymë shumë më e vogël e literaturës në shekullin e 19-të ishte prodhuar nga mërgimtarët. Ndoshta punimet e letërsisë më të hershme dhe të pastër të çfarëdo niveli është poezia e shekullit të 18-të të <a href="/wiki/Jul_Variboba" title="Jul Variboba">Jul Varibobës</a>, të enklavave në <a href="/wiki/San_Giorgio_Albanese" class="mw-redirect" title="San Giorgio Albanese">S. Giorgio</a> në <a href="/wiki/Kalabria" title="Kalabria">Kalabri</a>. Disa prodhime letrare vazhduan në shekullin e 19-të në enklavat <a href="/wiki/Italia" title="Italia">italiane</a>, por asnjë veprimtari e ngjashme nuk është ruajtur në zonat e <a href="/wiki/Greqia" title="Greqia">Greqisë</a>. Të gjitha këto dokumente të hershme historike tregojnë për një gjuhë e cila dallon pak nga gjuha e tanishme, sepse këto dokumente nga krahina dhe kohë të ndryshme paraqesin karakteristikat e shënuara të dialektit. Sidoqoftë, ato shpesh kanë një vlerë për studimet e gjuhësisë dhe janë shumë më të rëndësishme për vlerën e tyre letrare. <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Klasifikimi">Klasifikimi</h2>[<a href="/w/index.php?title=Gjuha_shqipe&veaction=edit&section=9" title="Redakto pjesën: Klasifikimi" class="mw-editsection-visualeditor">Redakto</a> | <a href="/w/index.php?title=Gjuha_shqipe&action=edit&section=9" title="Edit section's source code: Klasifikimi">Redakto nëpërmjet kodit</a>]</div> <figure class="mw-default-size" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/Skeda:IndoEuropeanTree.svg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/4f/IndoEuropeanTree.svg/220px-IndoEuropeanTree.svg.png" decoding="async" width="220" height="203" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/4f/IndoEuropeanTree.svg/330px-IndoEuropeanTree.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/4f/IndoEuropeanTree.svg/440px-IndoEuropeanTree.svg.png 2x" data-file-width="1665" data-file-height="1535" /></a><figcaption>Pema e <a href="/wiki/Gjuh%C3%ABt_indo-evropiane" title="Gjuhët indo-evropiane">gjuhëve indo-evropiane</a>.</figcaption></figure> Që shqipja është qartë me prejardhje <a href="/wiki/Gjuh%C3%ABt_indo-evropiane" title="Gjuhët indo-evropiane">indo-evropiane</a> ishte e njohur nga filologu gjerman <a href="/wiki/Franz_Bopp" title="Franz Bopp">Franz Bopp</a> në <a href="/wiki/1854" title="1854">1854</a>; hollësitë e ngjashmërive kryesore të shqipes me gjuhët indo-evropiane ishin përpunuar nga një filolog tjetër gjerman, <a href="/wiki/Gustav_Meyer" title="Gustav Meyer">Gustav Meyer</a>, në vitet e <a href="/wiki/1880" title="1880">1880</a>-<a href="/wiki/1890" title="1890">1890</a>. Përmirësimet e mëtejme gjuhësore ishin paraqitur nga gjuhëtari <a href="/wiki/Danimarka" title="Danimarka">danez</a> <a href="/wiki/Holger_Pedersen" title="Holger Pedersen">Holger Pedersen</a> dhe <a href="/wiki/Norbert_Jokl" title="Norbert Jokl">Norbert Jokl</a> nga <a href="/wiki/Austria" title="Austria">Austria</a>. Gjuha shqipe zë një degë të pavarur të pemës gjuhësore Indo-Europiane.<a href="#cite_note-34">[34]</a> Shqipja u krahasua më parë nga disa linguistë indo-evropianë me <a href="/wiki/Gjuh%C3%ABt_gjermanike" title="Gjuhët gjermanike">gjuhët gjermanike</a> dhe <a href="/wiki/Gjuh%C3%ABt_balto-sllave" title="Gjuhët balto-sllave">gjuhët balto-sllave</a>, të cilët ndajnë të gjitha anët me <a href="/wiki/Isogloss" class="mw-redirect" title="Isogloss">isogloss</a> shqiptarë.<a href="#cite_note-35">[35]</a> Përndryshe gjuhëtarët e lidhën gjuhën shqipe me <a href="/wiki/Gjuha_latine" title="Gjuha latine">latinishten</a>, <a href="/wiki/Gjuha_greke" title="Gjuha greke">greqishten</a> dhe <a href="/wiki/Gjuha_armene" title="Gjuha armene">armenishten</a>, ndërkohë që vendosnin gjuhët gjermanike dhe gjuhët balto-sllave në një degë tjetër indo-evropiane.<a href="#cite_note-36">[36]</a><a href="#cite_note-37">[37]</a><a href="#cite_note-38">[38]</a> <a href="/wiki/Etimologjia" title="Etimologjia">Etimologjitë</a> në vazhdim e ilustrojnë lidhjen e shqipes me gjuhët indo-evropiane (një yll që i paraprin fjalës tregon të pavërtetuarat, fjala burimore indo-evropiane hipotetike): <ul><li>pesë (nga Geg. i lashtë pansë nga *pénkʷe);</li> <li>zjarr, zjarme (nga *xherma nga *gʷʰermós);</li> <li>natë (nga *nóktis);</li> <li>dhëndër (nga *xandor nga *ǵomh₃-ter-);</li> <li>gjarpër (nga *sérpeno);</li> <li>bjer (nga *bʰere);</li> <li>djeg (nga *dʰégʷʰo);</li> <li>kam (nga *kagmi);</li> <li>pata (nga *pót-);</li> <li>pjek (nga *pékʷo);</li> <li>thom, thotë (nga *cāmi, *cāte nga *ḱéh₁mi, *ḱéh₁te).</li></ul> Sistemi i foljes përfshin shumë tipare arkaike, si ruajtja e aktive e dallueshme dhe përfundimet mesatare personale (si në greqisht) dhe ndryshimi i zanores rrënjë "e" në të tanishmen në "o" në kohën e shkuar, një tipar i ndarë me gjuhët baltike. Për shembull, ekziston mbledh (kalimtare) dhe po ashtu mblidhet (jokalimtare), në kohën e shkuar, dhe mblodha me një "o" në të shkuarën. Për shkak të ndryshimeve sipërfaqësore në formën fonetike të gjuhës gjatë 2.000 vjetëve dhe për shkak të huazimit të fjalëve nga vendet fqinjë, vazhdimësia e trashëgimisë së indoevropianishtes në shqip ka qenë e nënvlerësuar. <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Shqipja_e_vjetër">Shqipja e vjetër</h3>[<a href="/w/index.php?title=Gjuha_shqipe&veaction=edit&section=10" title="Redakto pjesën: Shqipja e vjetër" class="mw-editsection-visualeditor">Redakto</a> | <a href="/w/index.php?title=Gjuha_shqipe&action=edit&section=10" title="Edit section's source code: Shqipja e vjetër">Redakto nëpërmjet kodit</a>]</div> Sipas hipotezës qendrore të një projekti të ndërmarrë nga <a href="/wiki/Fondi_Austriak_i_Shkenc%C3%ABs" title="Fondi Austriak i Shkencës">Fondi Austriak i Shkencës</a>, shqiptari i vjetër kishte një ndikim të rëndësishëm në zhvillimin e shumë gjuhëve në <a href="/wiki/Gadishulli_Ballkanik" class="mw-redirect" title="Gadishulli Ballkanik">Ballkan</a>. Hulumtimi intensiv tani synon të konfirmojë këtë teori. Gjuha shqipe po hulumtohet duke përdorur të gjitha tekstet në dispozicion përpara se të kryhet një krahasim me <a href="/wiki/Gjuh%C3%ABt_e_Ballkanit" title="Gjuhët e Ballkanit">gjuhët e tjera të Ballkanit</a>. Rezultati i kësaj vepre do të përfshijë përpilimin e një leksikoni duke ofruar një pasqyrë të të gjitha foljeve të vjetra shqipe.<a href="#cite_note-39">[39]</a><blockquote>Si udhëheqës i projektit Dr. Schumacher shpjegon, hulumtimi tashmë po jep fryt: "Deri më tani, puna jonë ka treguar se Shqipëria e Vjetër përmbante nivele të shumta modale që lejonin folësin të shprehte një qëndrim të veçantë për atë që u tha.Në krahasim me njohuritë ekzistuese Ne kemi zbuluar gjithashtu një numër të madh të formave verbale që tani janë të vjetruara ose janë humbur përmes ristrukturimit - deri më tani, këto forma mezi janë njohur ose, në të njëjtën kohë, më të mirë, janë klasifikuar gabimisht. " Këto forma verbale janë vendimtare për të shpjeguar historinë gjuhësore të shqiptarëve dhe përdorimin e saj të brendshëm. Megjithatë, ata gjithashtu mund të hedhin dritë mbi marrëdhëniet reciproke midis gjuhës shqipe dhe gjuhëve fqinje. Hulumtuesit po ndjekin drejtime të ndryshme që sugjerojnë se Shqipëria luajti një rol kyç në Sprachbundin e Ballkanit. Për shembull, ka të ngjarë që gjuha shqipe është burimi i artikullit të caktuar të caktuar në gjuhën rumune, bullgare dhe maqedonase, pasi kjo ka qenë një tipar i shqiptarëve që nga kohërat e lashta.</blockquote> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Historia">Historia</h2>[<a href="/w/index.php?title=Gjuha_shqipe&veaction=edit&section=11" title="Redakto pjesën: Historia" class="mw-editsection-visualeditor">Redakto</a> | <a href="/w/index.php?title=Gjuha_shqipe&action=edit&section=11" title="Edit section's source code: Historia">Redakto nëpërmjet kodit</a>]</div> Mendohet se përmendja e parë me shkrim në shqip ishte më 14 korrik 1284 në Ragusa ose Raguza (<a href="/wiki/Dubrovniku" title="Dubrovniku">Dubrovniku</a> i sotshëm) në <a href="/wiki/Kroacia" title="Kroacia">Kroacinë</a> moderne kur në hetimet për një vjedhje në shtëpinë e Petro de Volcio nga Belena, një farë Matheus, biri i Markut prej Mençe, i cili ishte, siç duket, një dëshmitar i krimit, raportoi kështu: Dëgjova një zë duke thirrur në mal në gjuhën shqipe (<a href="/wiki/Gjuha_latine" title="Gjuha latine">Latinisht</a>: “Audivi unam vocem clamantem in monte in lingua albanesca”).<a href="#cite_note-:0-40">[40]</a> Rastin e dytë, njëzet e tre vjet më vonë, e gjejmë në një përshkim të Shqipërisë në një vepër anonime të quajtur Anonymi Descripto Europea Orientalis <a href="#cite_note-41">[41]</a>. Kjo vepër mesjetare latine e vitit 1308 trajton vendet dhe viset e <a href="/wiki/Evropa_lindore" class="mw-redirect" title="Evropa lindore">Europës Lindore</a>, veçanërisht vendet e Gadishullit Ballkanik. Mendohet se autori ishte një prift frëng i urdhrit dominikan, i cili u dërgua nga kisha në Serbi.<a href="#cite_note-42">[42]</a> Përshkrimi Anonim ka kapituj mbi viset e ndryshme të Greqisë bizantine, mbi Rashën, Bullgarinë, Ruteninë, Hungarinë, Poloninë, Boheminë si dhe një kapitull mbi Shqipërinë, një përshkrim të rrallë të këtij vendi dhe të këtij populli në shekullin e katërmbëdhjetë.<a href="#cite_note-43">[43]</a> Rasti i tretë, ku gjuha shqipe përmendet gjendet në një vepër të shkruar nga një shtegtar i krishterë në udhëtimin për në Tokën e Shenjtë në vitin 1322.<a href="#cite_note-44">[44]</a> Shkrimet e shtegtarëve në rrugën për Tokën e Shenjtë përbëjnë një burim kryesor informacioni mbi vendet e Mesdheut Lindor në gjysmën e parë të mijëvjeçarit të dytë. Në këtë rast, dy shtegtarë angloirlandezë me emrat Symeon Semeonis dhe Hugo Iluminator, që mund t’i quajmë shqip Simon Simoni dhe Hugo Iluminatori, kaluan në Shqipëri në vitin 1322 dhe Simoni shkroi përshtypjet e tij në një lloj udhëpërshkrimi.<a href="#cite_note-:0-40">[40]</a><a href="#cite_note-45">[45]</a> Rastin e katërt ku përmendet ekzistenca e gjuhës shqipe e kemi në vitin 1332 në veprën e një murgu frëng të urdhrit dominikan me emrin Brokard (Lat. Brocardus monacus). Në traktatin e tij latin të quajtur Directorium ad passagiumfaciendum (Udhëzime për kapërcimin e detit), Brokardi shënon fjalinë tashmë të njohur në letërsinë shqipe: “Licet Albaneses aliam omnio linguam a latina habeant et diversam, tamen litteram latinam habent in uso et in omnibus suis libris” (Shqiptarët kanë një gjuhë tjetër krejt të ndryshme nga latinishtja, megjithatë, përdorin shkronja latine në të gjithë librat e tyre). [<a href="/wiki/Wikipedia:Citim_i_duhur" title="Wikipedia:Citim i duhur">nevojitet citimi</a>]<a href="#cite_note-:0-40">[40]</a> Regjistrimi i parë audio i shqipes u bë nga <a href="/wiki/Norbert_Jokl" title="Norbert Jokl">Norbert Jokl</a> më 4 prill 1914 në <a href="/wiki/Vjena" title="Vjena">Vienë</a>.<a href="#cite_note-46">[46]</a> Gjatë periudhës pesë shekullore të <a href="/wiki/Shqip%C3%ABria_osmane" class="mw-redirect" title="Shqipëria osmane">sundimit osman</a> në <a href="/wiki/Shqip%C3%ABria" title="Shqipëria">Shqipëri</a>, qeveria osmane ndaloi që më 1881 e deri më 1908 shkrimin dhe këndimin nëpër shkolla. Ky urdhër nuk ndaloi natyrisht ata që merreshin me letërsinë shqiptare të vazhdonin në punën e tyre, por pengoi arsimimin kombëtar për gati 30 vjet.<a href="#cite_note-47">[47]</a> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Afinitetet_gjuhësore">Afinitetet gjuhësore</h3>[<a href="/w/index.php?title=Gjuha_shqipe&veaction=edit&section=12" title="Redakto pjesën: Afinitetet gjuhësore" class="mw-editsection-visualeditor">Redakto</a> | <a href="/w/index.php?title=Gjuha_shqipe&action=edit&section=12" title="Edit section's source code: Afinitetet gjuhësore">Redakto nëpërmjet kodit</a>]</div> <div class="dablink"> <dl><dd>Artikuj kryesore: <a href="/wiki/Gjuha_ilire" title="Gjuha ilire">Gjuha ilire</a></dd></dl></div> Shqipja konsiderohet një <a href="/wiki/Gjuha_e_izoluar" title="Gjuha e izoluar">gjuhë e izoluar</a> brenda familjes indo-evropiane; asnjë gjuhë tjetër nuk është e lidhur drejtpërdrejt me <a href="/wiki/Familjet_e_Gjuh%C3%ABve" title="Familjet e Gjuhëve">degën</a> e saj. Të vetmet gjuhë të tjera që janë anëtare të vetme mbijetuese të një dege të gjuhëve indo-evropiane janë <a href="/wiki/Gjuha_armene" title="Gjuha armene">armenishtja</a> dhe <a href="/wiki/Greqishtja" class="mw-disambig" title="Greqishtja">greqishtja</a>. Gjuha shqipe është pjesë e <a href="/wiki/Familjet_e_Gjuh%C3%ABve" title="Familjet e Gjuhëve">grupit gjuhësor</a> <a href="/wiki/Gjuh%C3%ABt_indo-evropiane" title="Gjuhët indo-evropiane">indo-evropian</a> dhe konsiderohet të ketë evoluar nga një prej gjuhëve <a href="/wiki/Gjuh%C3%ABt_paleo-ballkanike" title="Gjuhët paleo-ballkanike">paleo-ballkanike</a> të antikitetit,<a href="#cite_note-48">[48]</a><a href="#cite_note-49">[49]</a><a href="#cite_note-50">[50]</a> megjithëse ende është e paqartë se cila gjuhë e veçantë paleo-ballkanike përfaqëson paraardhësin e gjuhës shqipe ose ku në Evropën Jugore jetonte popullata.<a href="#cite_note-51">[51]</a> Në përgjithësi nuk ka dëshmi të mjaftueshme për ta lidhur shqipen me një prej këtyre gjuhëve, qoftë një nga <a href="/wiki/Gjuha_ilire" title="Gjuha ilire">gjuhët ilire</a> (nga të cilat historianët më së shumti e konfirmojnë), ose <a href="/w/index.php?title=Gjuha_trake&action=edit&redlink=1" class="new" title="Gjuha trake (nuk është shkruar akoma)">trake</a> dhe <a href="/w/index.php?title=Gjuha_dake&action=edit&redlink=1" class="new" title="Gjuha dake (nuk është shkruar akoma)">dake</a>.<a href="#cite_note-52">[52]</a> Midis këtyre mundësive, ilirishtja zakonisht konsiderohet të jetë prova më e mundshme.<a href="#cite_note-53">[53]</a> Edhe pse shqiptarët ndajnë <a href="/wiki/Isogloss" class="mw-redirect" title="Isogloss">isogloss</a> leksik me <a href="/wiki/Gjuha_greke" title="Gjuha greke">greqishten</a>, <a href="/wiki/Gjuh%C3%ABt_gjermanike" title="Gjuhët gjermanike">gjuhët gjermanike</a>, dhe në një masë më të vogël me <a href="/wiki/Gjuh%C3%ABt_baltike" title="Gjuhët baltike">balto</a>-<a href="/wiki/Gjuh%C3%ABt_sllave" title="Gjuhët sllave">sllave</a>, fjalori i shqipes është mjaft i dallueshëm. Në vitin 1995, Taylor, Ringe dhe Warnow, duke përdorur teknika sasiore gjuhësore, gjetën se shqipja duket që përbën një "nëngrup me gjuhët gjermanike". Megjithatë, ata argumentuan se ky fakt nuk është i rëndësishëm, pasi shqipja ka humbur shumë nga fjalori dhe morfologjia e saj origjinale, dhe kështu kjo "lidhje që duket e ngushtë me gjuhët gjermanike mbështetet vetëm në disa ngjashmëri leksikore - pothuajse asnjë dëshmi fare"<a href="#cite_note-54">[54]</a> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Ndikimet_e_hershme_gjuhësore">Ndikimet e hershme gjuhësore</h3>[<a href="/w/index.php?title=Gjuha_shqipe&veaction=edit&section=13" title="Redakto pjesën: Ndikimet e hershme gjuhësore" class="mw-editsection-visualeditor">Redakto</a> | <a href="/w/index.php?title=Gjuha_shqipe&action=edit&section=13" title="Edit section's source code: Ndikimet e hershme gjuhësore">Redakto nëpërmjet kodit</a>]</div> <a href="/wiki/Fjala_e_huazuar" title="Fjala e huazuar">Huazimet</a> më të hershme të certifikuara në gjuhën shqipe vijnë nga <a href="/wiki/Dorishtja" title="Dorishtja">Dorishtja</a>,<a href="#cite_note-55">[55]</a> ndërsa ndikimi më i fortë erdhi nga <a href="/wiki/Gjuha_latine" title="Gjuha latine">latinishtja</a>. Sipas Mateu C. Curtis, huazimet nuk tregojnë domosdoshmërisht vendndodhjen gjeografike të paraardhësit të gjuhës shqipe.<a href="#cite_note-56">[56]</a> Megjithatë, sipas gjuhëtarëve të tjerë, fjalët e huazuara mund të ndihmojnë për të marrë një ide rreth vendit të origjinës dhe evoluimit të gjuhës shqipe.<a href="#cite_note-57">[57]</a><a href="#cite_note-58">[58]</a> Sipas një grupi tjetër të gjuhëtarëve, Shqipja vjen nga një zonë e vendosur në lindje të përhapjes së saj të tanishme gjeografike për shkak të disa artikujve të zakonshëm leksikor që gjenden midis gjuhës shqipe dhe asaj rumune.<a href="#cite_note-59">[59]</a> Periudha gjatë së cilës ndërveprou proto-shqipja dhe latinishtja ishte e zgjatur dhe e tërhequr afërsisht nga shekulli i II para Krishtit deri në shekullin e 5-të.<a href="#cite_note-60">[60]</a> Kjo mbështetet në afërsisht tre shtresa huamarrjesh, numri më i madh që i përket shtresës së dytë. E para, me huazimet më pak, ishte një kohë e ndërveprimit më pak të rëndësishëm. Periudha përfundimtare, ndoshta duke paraprirë pushtimeve sllave apo gjermane, gjithashtu ka një numër shumë më të vogël huamarrjesh. Çdo shtresë karakterizohet nga një trajtim i ndryshëm i shumicës së zanoreve, shtresa e parë që ka disa që ndjekin evolucionin e hershëm proto-shqip në gjuhën shqipe; shtresat e mëvonshme pasqyrojnë ndryshimet e zanoreve endemike në fund Latine dhe me sa duket Proto-Romance. Ndryshime të tjera formuese përfshijnë sinkretizmin e disa përfundimeve të lëndëve të emrave, veçanërisht në shumës, si dhe një palatalizim në shkallë të gjerë. Një periudhë e shkurtër pas shekujve 7 dhe 9, e cila u karakterizua nga huazime të rënda nga sllavët jugorë, disa prej të cilave paraprijnë ndryshimin "o-a" të përbashkët në format moderne të këtij grupi gjuhësor. Duke filluar në shekullin e 9-të, ka pasur një periudhë të karakterizuar nga kontakti i zgjatur me pro-rumunët ose vllehët, edhe pse huamarrja leksikore duket të ketë qenë kryesisht e njëanshëme - nga shqipja në rumanisht. Huamarrja e tillë tregon se rumunët migruan nga një zonë ku shumica ishte sllave (dmth. Bullgaria e Mesme) në një zonë me shumicën e folësve shqiptarë (<a href="/wiki/Dardania" title="Dardania">Dardania</a>, ku vllehët regjistrohen në shekullin e 10-të). ndoshta lidhur me zgjerimin e Perandorisë Bullgare në Shqipëri rreth asaj kohe. <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Influenca_latine">Influenca latine</h3>[<a href="/w/index.php?title=Gjuha_shqipe&veaction=edit&section=14" title="Redakto pjesën: Influenca latine" class="mw-editsection-visualeditor">Redakto</a> | <a href="/w/index.php?title=Gjuha_shqipe&action=edit&section=14" title="Edit section's source code: Influenca latine">Redakto nëpërmjet kodit</a>]</div> <a href="/wiki/Jernej_Kopitar" title="Jernej Kopitar">Jernej Kopitar</a> (1780-1844) ishte i pari që vuri në dukje ndikimin e latinishtes në gjuhën shqipe dhe pretendonte se "fjalë latine në gjuhën shqipe kishin shqiptimin e kohës së perandorit August".<a href="#cite_note-61">[61]</a> Kopitar dha shembuj të tillë si qiqer shqip nga latinisht cicer (që do të thotë bizele), qytet nga civitas, peshk nga piscis dhe shigjetë nga sagitta . Shprehjet e ashpra të latinishtes ⟨c⟩ dhe ⟨g⟩ mbahen si ndalesa palatare dhe velare në huazimet e gjuhës shqipe. Gustav Meyer (1888)<a href="#cite_note-62">[62]</a> dhe <a href="/wiki/Wilhelm_Meyer-L%C3%BCbke" title="Wilhelm Meyer-Lübke">Wilhelm Meyer-Lübke</a> (1914)<a href="#cite_note-63">[63]</a> më vonë e vërtetuan këtë. Meyer vuri në dukje ngjashmërinë midis foljeve në gjuhën shqipe: shqipoj dhe shqiptoj dhe fjala latine excipio (që do të thotë të mirëevini). Prandaj, ai besonte se fjala shqiptar rrjedh nga shqipoj, e cila nga ana e saj rrjedh nga fjala latine excipio. <a href="/wiki/Johann_Georg_von_Hahn" title="Johann Georg von Hahn">Johann Georg von Hahn</a>, një gjuhëtar austriak, kishte propozuar të njëjtën teori në 1854.<a href="#cite_note-64">[64]</a> <a href="/wiki/Eqrem_%C3%87abej" title="Eqrem Çabej">Eqrem Çabej</a> gjithashtu vuri re, ndër të tjera, elementet arkaike latine në shqip:<a href="#cite_note-65">[65]</a> <ol><li>Latinisht / au / bëhet në gjuhën shqipe /a/ në huazimet më të hershme: aurum → ar; gaudium → gaz; lauri → lar. Latinisht / au / është ruajtur në huazimet e mëvonshme, por ndryshohet në një mënyrë të ngjashme me greqishten: causa → kafshë;laud → lavd.</li> <li>Latinisht / ō / bëhet në gjuhën shqipe /e/ në huazimet më të vjetra latine: pōmum → pemë; hōra → herë. Një mutacion analog i ndodhur nga proto-indo-evropiane në shqip; PIE * nōs u bë shqipe, PIE * oḱtō + suffix -ti- u bë tetë shqipe etj.</li> <li>Shprehjet e brendshme dhe fillestare të pazgjidhura latine humbasin në shqip: cubitus → kub; medicus → mjek; paludem> V. latine padule → pyll. Një mutacion analoge ka ndodhur nga proto-indo-evropiane në shqip. Në të kundërt, në huazimet e mëvonshme latine, ruhet rrokje e brendshme: paganus → pagan; plaga → plagë etj.</li> <li>Latine / tj /, / dj /, / kj / palatalized për shqip / s /, / z /, / c /: vitius → ves;ratio → arsye ; radius → rreze ; facies → faqe ;socius → shoq etj. Nga ana tjetër, latinisht  /s/ u ndryshua në / ʃ / në shqip.</li></ol> Haralambie Mihăescu demonstoi se: <ul><li>Rreth 85 fjalë latine kanë mbijetuar në gjuhën shqipe, por jo (si të trashëguara) në asnjë gjuhë romance. Disa shembuj janë:bubulcus → bujk, hibernalia → mërrajë, sarcinarius → shelqëror,</li> <li> trifurcus → tërfurk, accipiter → skifter, chersydrus →kuçedër, spleneticum → shpretkë, solanum → shullë<a href="#cite_note-66">[66]</a></li> <li>151 fjalë shqipe me origjinë latine nuk ishin trashëguar në gjuhën rumune. Disa shembuj përfshijnë mik në shqip nga latinisht amicus, ose armik nga inimicus, arsye nga rationem, bekoj nga benedicere, qelq nga calix (calicis), kështjellë nga castellum, cent nga centum, gjel nga gallus, gjymtyrë nga iunctura, mjek nga medicus, rrjetë nga rete, shpresë nga sperare, vullnet nga voluntas (voluntatis)<a href="#cite_note-67">[67]</a></li> <li>Disa terminologji të kishës shqiptare kanë tipare fonetike që tregojnë huamarrjen e tyre të hershme nga latinishtja. Disa shembuj përfshijnë altarin shqiptar nga altari latin, engjëll nga angelus, bekoj nga benedicere, i krishterë nga christianus, kryq nga crux (crucis), kishë nga ecclesia, ipeshkv nga episcopus, ungjill nga evangelium,  mallkoj nga maledicere, meshë nga missa, murg nga monacus, pagan nga paganus<a href="#cite_note-68">[68]</a></li></ul> Autorët e tjerë<a href="#cite_note-69">[69]</a> kanë zbuluar huazimet latine në gjuhën shqipe me një model të lashtë të shëndoshë që nga shekulli i 1 para Krishtit,[<a href="/wiki/Wikipedia:Citim_i_duhur" title="Wikipedia:Citim i duhur">nevojitet citimi</a>] për shembull, qingëlë shqip nga cingula latine dhe shqipj e vjetër nga latine vetus / veteris. Gjuhët Romance trashëguan këto fjalë nga Latinishtja Vullgare: Vulgar Latinisht * cingla u bë N. Chinga rumune, që do të thotë "barku i barkut, qafa e shtratit", dhe Vulgar Latinisht vetrānus> vatrānus u bë N. Romanisht bătrân, që do të thotë "i vjetër". Shqip, <a href="/wiki/Gjuha_baske" title="Gjuha baske">Baske</a> dhe gjuhët mbijetuese <a href="/wiki/Gjuh%C3%ABt_keltike" title="Gjuhët keltike">keltike</a> si <a href="/wiki/Gjuha_bretoneze" title="Gjuha bretoneze">Breton</a> dhe <a href="/wiki/Gjuha_e_Uellsit" title="Gjuha e Uellsit">Uellsisht</a>, janë gjuhët jo-Romance që sot kanë këtë lloj gjërësish të gjerë latine që datojnë nga kohët e lashta romake, të cilat kanë pësuar ndryshime të shëndosha të lidhura me gjuhët. Gjuhë të tjera në ose pranë zonës së dikurshme romake ose erdhën në vendin e ngjarjes më vonë (turqisht, gjuhët sllave, arabisht) ose hidheshin pak nga latinishtja pavarësisht bashkëjetesës me të (greke, gjermane), edhe pse gjermanishtja ka disa huazime latine të lashta (Fenster, Käse, Köln). Studiuesit rumunë, të tillë si Vatasheku dhe Mihaesku, duke përdorur analizat leksikore të gjuhës shqipe, kanë arritur në përfundimin se shqipja u ndikua shumë nga një gjuhë romance e zhdukur, e cila ishte e dallueshme nga rumanishtja dhe <a href="/wiki/Gjuha_dalmate" title="Gjuha dalmate">gjuha dalmate</a>. Për shkak se fjalët latine të përbashkëta vetëm me gjuhën rumune dhe shqipe janë dukshëm më të vogla se ato që janë të përbashkëta vetëm me romancën shqipe dhe perëndimore, Mihaesku argumenton se gjuha shqipe ka evoluar në një rajon me kontakt shumë më të madh me rajonet e romances perëndimore sesa me rajonet rumune, dhe e vendosi këtë rajon në Shqipërinë e tanishme, Kosovë dhe Maqedoninë Perëndimore, që përfshin në lindje deri në <a href="/wiki/Manastiri_(qytet)" title="Manastiri (qytet)">Manastir</a> dhe <a href="/wiki/Prishtina" title="Prishtina">Prishtinë</a>.<a href="#cite_note-70">[70]</a> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Prania_dhe_vendndodhja_historike">Prania dhe vendndodhja historike</h3>[<a href="/w/index.php?title=Gjuha_shqipe&veaction=edit&section=15" title="Redakto pjesën: Prania dhe vendndodhja historike" class="mw-editsection-visualeditor">Redakto</a> | <a href="/w/index.php?title=Gjuha_shqipe&action=edit&section=15" title="Edit section's source code: Prania dhe vendndodhja historike">Redakto nëpërmjet kodit</a>]</div> Vendi dhe koha kur u formua gjuha shqipe është e pasigurtë.<a href="#cite_note-71">[71]</a> Gjuhëtari amerikan <a href="/wiki/Eric_P._Hamp" title="Eric P. Hamp">Eric Hamp</a> deklaroi se gjatë një periudhe kronologjike të panjohur një popullsi para-shqiptare (e quajtur "Albanoid" nga Hamp) zona të banuara që shtrihen nga <a href="/wiki/Polonia" title="Polonia">Polonia</a> në Ballkanin Jugperëndimor.<a href="#cite_note-72">[72]</a> Analiza të mëtejshme kanë sugjeruar se ajo ishte në një rajon malor dhe jo në një kodër ose bregdet:<a href="#cite_note-73">[73]</a> ndërkohë që fjalët për bimët dhe kafshët karakteristike të rajoneve malore janë tërësisht origjinale, emrat për peshk dhe për aktivitetet bujqësore (si <a href="/wiki/Parmenda" title="Parmenda">lërim</a>) janë marrë hua nga gjuhë të tjera.<a href="#cite_note-74">[74]</a> Një analizë më e thellë e fjalorit, megjithatë, tregon se kjo mund të jetë pasojë e një dominimi të tejzgjatur të latinishtes të zonave bregdetare dhe të thjeshtë të vendit, dhe jo dëshmi e mjedisit origjinal ku u formua gjuha shqipe. Për shembull, fjala për 'peshk' është huazuar nga latinishtja, por jo fjala për "gushat", e cila është vendase. Indigjenët janë gjithashtu fjalët për "anije", "trap", "lundrim", "raft detar" dhe disa emra të llojeve të peshkut, por jo fjalët për "vela", "radhë" dhe "port" objekte që kanë të bëjnë me vetë navigacion dhe një pjesë të madhe të faunës së detit. Kjo më tepër tregon se proto-shqiptarët u larguan nga zonat bregdetare në kohë të hershme (ndoshta pas pushtimit latin të rajonit) duke humbur kështu pjesë të mëdha (ose shumica) të leksikut të mjedisit detar. Një fenomen i ngjashëm mund të vërehet me terma bujqësorë. Ndërsa fjalët për "tokën e punueshme", "misri", "gruri", "drithërat", "vreshtin", "zgjedha", "korrja", "mbarështimi i gjedhëve" etj janë lindje, fjalët për "lërim" 'fermë' dhe 'fermeri', praktikat bujqësore dhe disa mjete të korrjes janë të huaja. Kjo, përsëri, tregon për kontakt të ngushtë me gjuhët dhe njerëzit e tjerë, në vend që të sigurojë dëshmi për një Urheimat të mundshëm.[<a href="/wiki/Wikipedia:Citim_i_duhur" title="Wikipedia:Citim i duhur">nevojitet citimi</a>] Qendra e vendbanimit shqiptar mbeti <a href="/wiki/Lumi_i_Matit" title="Lumi i Matit">lumi Mat</a>. Në vitin 1079, ata u regjistruan më larg në jug në luginën e <a href="/wiki/Shkumbini" class="mw-redirect" title="Shkumbini">lumit Shkumbin</a>.<a href="#cite_note-75">[75]</a> Shkumbin, një lumë sezonal që shtrihet pranë rrugës së vjetër <a href="/wiki/Via_Egnatia" title="Via Egnatia">Egnatia</a>, është përafërsisht kufiri i divizionit dialektik parësor për gjuhën shqipe, <a href="/wiki/Tosk%C3%ABrishtja" title="Toskërishtja">Toskërishtes</a> dhe <a href="/wiki/Geg%C3%ABrishtja" title="Gegërishtja">Gegërishtes</a>. Karakteristikat e Toskërishtes dhe Gegërishtes në trajtimin e gjuhës amtare dhe fjalëve të huaja nga gjuhë të tjera janë dëshmi se ndarja dialektale parapriu migrimin sllav në Ballkan,<a href="#cite_note-76">[76]</a><a href="#cite_note-77">[77]</a><a href="#cite_note-78">[78]</a> që do të thotë se në atë periudhë (nga Shek. 5 deri në Shekulli i 6-të pas Krishtit), shqiptarët po pushtonin pothuajse të njëjtën zonë rreth lumit Shkumbin, i cili shtrihej në <a href="/wiki/Linja_e_Jire%C3%A7ekut" title="Linja e Jireçekut">linjën e Jireçekut</a>.<a href="#cite_note-79">[79]</a> Referimet për ekzistencën e gjuhës shqipe si gjuhë të dallueshme mbijetojnë nga shekulli i 14-të, por nuk është cituar ndonjëgjë specifike. Dokumentet më të vjetra të mbijetuara të shkruara në shqip janë "<a href="/wiki/Formula_e_pag%C3%ABzimit" title="Formula e pagëzimit">Formula e pagëzimit</a>", Un'te paghesont 'pr'emenit t'Atit e t'Birit e t'Spertit Senit. ("Unë të pagëzoj në emër të Atit, Birit dhe Shpirtit të Shenjtë") të regjistruara nga Pal Engjelli, Peshkopi i Durrësit në vitin 1462 në dialektin gegë dhe disa vargje të <a href="/wiki/Bes%C3%ABlidhja_e_Re" title="Besëlidhja e Re">Dhiatës së Re</a> nga ajo periudhë. Libri më i vjetër i njohur shqiptar i shtypur, <a href="/wiki/Meshari" title="Meshari">Meshari</a>, u shkrua në vitin 1555 nga <a href="/wiki/Gjon_Buzuku" title="Gjon Buzuku">Gjon Buzuku</a>, një klerik <a href="/wiki/Kisha_Katolike" title="Kisha Katolike">katolik</a>. Në 1635, <a href="/wiki/Frang_Bardhi" title="Frang Bardhi">Frang Bardhi</a> shkroi fjalorin e parë latinisht-shqip. Besohet se shkolla e parë shqipe është hapur nga françeskanët në vitin 1638 në <a href="/wiki/Pllan%C3%AB" class="mw-redirect" title="Pllanë">Pllanë</a>. Një nga fjalorët më të hershëm të gjuhës shqipe u shkrua në vitin 1693, i cili ishte një dorëshkrim i <a href="/wiki/Gjuha_italiane" title="Gjuha italiane">gjuhës italiane</a> i shkruar nga kapiten i detit malazez <a href="/wiki/Julije_Balovi%C4%87" title="Julije Balović">Julije Balović</a> Pratichae Schrivaneschae dhe përmban një fjalor shumëgjuhësh me qindra fjalë të përdorura më shpesh në jetën e përditshme në italisht, Slavo-Illiririsht , Greqisht, shqipe dhe <a href="/wiki/Gjuha_turke" title="Gjuha turke">turke</a>.<a href="#cite_note-80">[80]</a> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Karakteristikat_Proto-IE">Karakteristikat Proto-IE</h3>[<a href="/w/index.php?title=Gjuha_shqipe&veaction=edit&section=16" title="Redakto pjesën: Karakteristikat Proto-IE" class="mw-editsection-visualeditor">Redakto</a> | <a href="/w/index.php?title=Gjuha_shqipe&action=edit&section=16" title="Edit section's source code: Karakteristikat Proto-IE">Redakto nëpërmjet kodit</a>]</div> Edhe pse shqipja është përmendur si "motra e çuditshme" për disa fjalë që nuk korrespondojnë me të afërmit e IE, ajo ka ruajtur shumë karakteristika proto-IE: për shembull, përemri demonstrative **ḱo- është stërgjyshor shqiptar ky/kjo dhe Anglisht he, por jo në anglisht this apo rusisht etot. Shqipja krahasohet me gjuhët e tjera indo-evropiane më poshtë, por thekson se shqipja ka shfaqur disa raste të dukshme të domethënies semantike (si motër në vend të "nënës" ose kreditë latine, gjelbër dhe verdhë që janë kthyer në kuptim). <table class="wikitable" border="1" cellspacing="0" cellpadding="4"> <caption>Krahasimi me gjuhët tjera indo-evropiane </caption> <tbody><tr> <th>Shqip</th> <th>muaj</th> <th>i ri / e re</th> <th>nënë</th> <th>motër</th> <th>natë</th> <th>hundë</th> <th>tre</th> <th>i zi /e zezë</th> <th>i kuq / e kuqe</th> <th>i/e gjelbër/blertë</th> <th>i/e verdhë</th> <th>ujk </th></tr> <tr> <th colspan="13" style="text-align:center; background:#dedede">Tjera <a href="/wiki/Gjuh%C3%ABt_indo-evropiane" title="Gjuhët indo-evropiane">Gjuhë indo-evropiane</a> </th></tr> <tr> <td><a href="/wiki/Sanskrit" class="mw-redirect" title="Sanskrit">Sanskrit</a></td> <td>māsa</td> <td>nava</td> <td>mātṛ</td> <td>svasṛ</td> <td>nakti</td> <td>nasa</td> <td>tri</td> <td>kāla</td> <td>rudhira</td> <td>hari</td> <td>pīta</td> <td>vṛka </td></tr> <tr> <td><a href="/wiki/Gjuha_perse" title="Gjuha perse">Persisht</a></td> <td>māh</td> <td>nou</td> <td>mādar</td> <td>xāhar</td> <td>shab</td> <td>damāg</td> <td>se</td> <td>siāh</td> <td>sorkh</td> <td>sabz</td> <td>zard</td> <td>gorg </td></tr> <tr> <td><a href="/wiki/Gjuha_angleze" title="Gjuha angleze">Anglisht</a></td> <td>month</td> <td>new</td> <td>mother</td> <td>sister</td> <td>night</td> <td>nose</td> <td>three</td> <td>black</td> <td>red</td> <td>green</td> <td>yellow</td> <td>wolf </td></tr> <tr> <td><a href="/wiki/Gjuha_fr%C3%ABnge" title="Gjuha frënge">Frëngjisht</a></td> <td>mois</td> <td>nouveau</td> <td>mère</td> <td>sœur</td> <td>nuit</td> <td>nez</td> <td>trois</td> <td>noir</td> <td>rouge</td> <td>vert</td> <td>jaune</td> <td>loup </td></tr> <tr> <td><a href="/wiki/Gjuha_latine" title="Gjuha latine">Latinisht</a></td> <td>mēnsis</td> <td>novus</td> <td>māter</td> <td>soror</td> <td>nox</td> <td>nasus</td> <td>trēs</td> <td>āter, niger</td> <td>ruber</td> <td>viridis</td> <td>flāvus, gilvus</td> <td>lupus </td></tr> <tr> <td><a href="/wiki/Gjuha_rumune" title="Gjuha rumune">Rumanisht</a></td> <td>luna</td> <td>nou/noi</td> <td>mamă</td> <td>soră</td> <td>noapte</td> <td>nas</td> <td>trei</td> <td>negru</td> <td>roşu</td> <td>verde</td> <td>galben</td> <td>lup </td></tr> <tr> <td><a href="/wiki/Gjuha_italiane" title="Gjuha italiane">Italisht</a></td> <td>mese</td> <td>nuovo</td> <td>madre/mamma</td> <td>sorella</td> <td>notte</td> <td>naso</td> <td>tre</td> <td>nero</td> <td>rosso</td> <td>verde</td> <td>giallo</td> <td>lupo </td></tr> <tr> <td><a href="/wiki/Gjuha_irlandeze" class="mw-redirect" title="Gjuha irlandeze">Irlandisht</a></td> <td>mí</td> <td>nua</td> <td>máthair</td> <td>deirfiúr</td> <td>oiche</td> <td>srón</td> <td>trí</td> <td>dubh</td> <td>dearg</td> <td>glas, uaine</td> <td>buí</td> <td>mac tíre, faolchú </td></tr> <tr> <td><a href="/wiki/Gjuha_uellsisht" class="mw-redirect" title="Gjuha uellsisht">Uellsisht</a></td> <td>mis</td> <td>newydd</td> <td>mam</td> <td>chwaer</td> <td>nos</td> <td>trwyn</td> <td>tri</td> <td>du (/di/)</td> <td>coch, rhudd</td> <td>gwyrdd, glas</td> <td>melyn</td> <td>blaidd </td></tr> <tr> <td><a href="/wiki/Gjuha_letoneze" title="Gjuha letoneze">Letonisht</a></td> <td>mēnesis</td> <td>jauns</td> <td>māte</td> <td>māsa</td> <td>nakts</td> <td>deguns</td> <td>trīs</td> <td>melns</td> <td>sarkans</td> <td>zaļš</td> <td>dzeltens</td> <td>vilks </td></tr> <tr> <td><a href="/wiki/Gjuha_greke" title="Gjuha greke">Greqishtja antike</a></td> <td>μήν mēn</td> <td>νέος néos</td> <td>μήτηρ mētēr</td> <td>αδελφή adelphē</td> <td>νύξ núx</td> <td>ῥίς rhís</td> <td>τρεῖς treĩs</td> <td>μέλας mélas</td> <td>ἐρυθρός eruthrós</td> <td>χλωρός khlōrós</td> <td>ξανθός xanthós</td> <td>λύκος lúkos </td></tr> <tr> <td><a href="/wiki/Gjuha_bullgare" title="Gjuha bullgare">Bullgarisht</a></td> <td>месец mesec</td> <td>нов nov</td> <td>майка majka</td> <td>сестра sestra</td> <td>нощ nošt</td> <td>нос nos</td> <td>три tri</td> <td>черен čeren</td> <td>червен červen</td> <td>зелен zelen</td> <td>жълт žălt</td> <td>вълк vălk </td></tr> <tr> <td><a href="/wiki/Gjuha_serbe" title="Gjuha serbe">Serbisht</a></td> <td>месец mesec</td> <td>нов nov</td> <td>мајка majka</td> <td>сестра sestra</td> <td>ноћ noć</td> <td>нос nos</td> <td>три tri</td> <td>црн crn</td> <td>црвен crven</td> <td>зелен zelen</td> <td>жут žut</td> <td>вук vuk </td></tr> <tr> <td><a href="/wiki/Gjuha_kroate" title="Gjuha kroate">Kroatisht</a></td> <td>mjesec</td> <td>nov</td> <td>majka</td> <td>sestra</td> <td>noć</td> <td>nos</td> <td>tri</td> <td>crn</td> <td>crven</td> <td>zelen</td> <td>žut</td> <td>vuk </td></tr> <tr> <td><a href="/wiki/Gjuha_lituane" title="Gjuha lituane">Lituanisht</a></td> <td>mėnesis/mėnuo</td> <td>naujas</td> <td>mama</td> <td>sesuo/sesė</td> <td>naktis</td> <td>nosis</td> <td>trys</td> <td>juoda</td> <td>raudona</td> <td>žalia</td> <td>geltona</td> <td>vilkas </td></tr></tbody></table> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Korrespondencat_fonologjike_shqiptare-PIE">Korrespondencat fonologjike shqiptare-PIE</h3>[<a href="/w/index.php?title=Gjuha_shqipe&veaction=edit&section=17" title="Redakto pjesën: Korrespondencat fonologjike shqiptare-PIE" class="mw-editsection-visualeditor">Redakto</a> | <a href="/w/index.php?title=Gjuha_shqipe&action=edit&section=17" title="Edit section's source code: Korrespondencat fonologjike shqiptare-PIE">Redakto nëpërmjet kodit</a>]</div> Fonologjikisht, shqipja nuk është aq konservatore. Ashtu si shumë aksione të IE, ajo ka shkrirë dy seri të ndalimeve të shprehura (p.sh., të dyja * d dhe * dʰ u bënë d). Përveç kësaj, ndalesa zanore tentojnë të zhduken midis zanoreve. Ekziston humbja pothuajse e plotë e rrokjeve përfundimtare dhe humbja shumë e gjerë e rrokjeve të tjera të padëshiruara (p.sh mik, "mik" nga Lat. Amicus). PIE * o shfaqet si (gjithashtu si e nëse një zanore e përparme e lartë vijon), ndërsa * ē dhe * ā bëhen o, dhe PIE * ō shfaqet si e. Të palatet, velaret dhe labiovelarët të gjitha mbeten të dallueshme përpara zanoreve të para, një ruajtje e gjetur ndryshe në gjuhët Luvian dhe në lidhje me Anatolinë. Kështu PIE, * k, dhe * kʷ bëhen th, q dhe s, përkatësisht (para mbrapa zanoreve * ќ bëhet th, ndërsa * k dhe * kʷ shkrihen si k) Një tjetër ruajtje e shquar është ruajtja e fillimit * h4 si Alb. h (të gjitha laringjet e tjera zhduken krejtësisht).<a href="#cite_note-81">[81]</a> <table class="wikitable"> <caption>Korrespondencat e plosives bilabial Proto-Indo-Europiane në shqip </caption> <tbody><tr> <th>PIE </th> <th>Shqip </th> <th>PIE </th> <th>Shqip </th></tr> <tr> <td>*p </td> <td>p </td> <td>*pékʷo </td> <td>pjek  </td></tr> <tr> <td>*b </td> <td>b </td> <td>*sorbéi̯e/o" </td> <td>gjerb  </td></tr> <tr> <td>*bʰ </td> <td>b </td> <td>*bʰaḱeh₂ </td> <td>bathë </td></tr></tbody></table> <table class="wikitable"> <caption>Korrespondencat e pllakave koronale Proto-Indo-Europiane në shqip </caption> <tbody><tr> <th>PIE </th> <th>Shqip </th> <th>PIE </th> <th>Albanian </th></tr> <tr> <td>*t </td> <td>t </td> <td>*túh₂ </td> <td>ti  </td></tr> <tr> <td>*d </td> <td>d </td> <td>*diHtis </td> <td>ditë  </td></tr> <tr> <td> </td> <td>dh </td> <td>*pérde/o </td> <td>pjerdh  </td></tr> <tr> <td> </td> <td>g </td> <td>*dl̥h₁gʰós </td> <td>gjatë (Tosk. dial. glatë) </td></tr> <tr> <td>*dʰ </td> <td>d </td> <td>*dʰégʷʰe/o </td> <td>djeg  </td></tr> <tr> <td> </td> <td>dh </td> <td>*gʰórdʰos </td> <td>gardh  </td></tr></tbody></table> <table class="wikitable"> <caption>Korrespondencat e plosives palatare Proto-Indo-Europiane në shqip </caption> <tbody><tr> <th>PIE </th> <th>Shqip </th> <th>PIE </th> <th>Albanian </th></tr> <tr> <td>*ḱ </td> <td>th </td> <td>*ḱéh₁mi </td> <td>them </td></tr> <tr> <td> </td> <td>s </td> <td>*ḱuk </td> <td>sutë  </td></tr> <tr> <td> </td> <td>k </td> <td>*ḱreh₂u </td> <td>krah  </td></tr> <tr> <td> </td> <td>ç/c </td> <td>*ḱentro </td> <td>çandër  </td></tr> <tr> <td>*ǵ </td> <td>dh </td> <td>*ǵómbʰos </td> <td>dhëmb </td></tr> <tr> <td> </td> <td>d </td> <td>*ǵēusnō </td> <td>dua  </td></tr> <tr> <td>*ǵʰ </td> <td>dh </td> <td>*ǵʰedi̯e/o </td> <td>dhjes  </td></tr> <tr> <td> </td> <td>d </td> <td>*ǵʰr̥sdʰi </td> <td>drithë </td></tr></tbody></table> <table class="wikitable"> <caption>Korrespondenca e plosive velare proto-indo-evropiane në shqip </caption> <tbody><tr> <th>PIE </th> <th>Shqip </th> <th>PIE </th> <th>Shqip </th></tr> <tr> <td>*k </td> <td>k </td> <td>*kágʰmi </td> <td>kam </td></tr> <tr> <td> </td> <td>q </td> <td>*klau-ei̯e/o </td> <td>qaj (Geg qanj, Salamis kla) </td></tr> <tr> <td>*g </td> <td>g </td> <td>*h₃lígos </td> <td>ligë  </td></tr> <tr> <td> </td> <td>gj </td> <td>*h₁reuge </td> <td>regj  </td></tr> <tr> <td>*gʰ </td> <td>g </td> <td>*gʰórdʰos </td> <td>gardh </td></tr> <tr> <td> </td> <td>gj </td> <td>*gʰédni̯e/o </td> <td>gjej  (Geg gjêj) </td></tr></tbody></table> <table class="wikitable"> <caption>Korrespondencat e plosive velar labializuar Proto-Indo-Europiane në shqip </caption> <tbody><tr> <th>PIE </th> <th>Shqip </th> <th>PIE </th> <th>Shqip </th></tr> <tr> <td>*kʷ </td> <td>k </td> <td>*kʷeh₂sleh₂ </td> <td>kollë  </td></tr> <tr> <td> </td> <td>s </td> <td>*kʷéle/o </td> <td>sjell  </td></tr> <tr> <td> </td> <td>q </td> <td>*kʷṓd </td> <td>që </td></tr> <tr> <td>*gʷ </td> <td>g </td> <td>*gʷr̥ </td> <td>gur  </td></tr> <tr> <td> </td> <td>z </td> <td>*gʷērHu </td> <td>zor </td></tr> <tr> <td>*gʷʰ </td> <td>g </td> <td>*dʰégʷʰe/o </td> <td>djeg  </td></tr> <tr> <td> </td> <td>z </td> <td>*h1en-dʰogʷʰéi̯e/o </td> <td>ndez </td></tr></tbody></table> <table class="wikitable"> <caption>Korrespondenca e proto-indo-evropiane * në shqip </caption> <tbody><tr> <th>PIE </th> <th>Shqip </th> <th>PIE </th> <th>Shqip </th></tr> <tr> <td>*s </td> <td>gj </td> <td>*séḱstis </td> <td>gjashtë  </td></tr> <tr> <td> </td> <td>h </td> <td>*nosōm </td> <td>nahe </td></tr> <tr> <td> </td> <td>sh </td> <td>*bʰreusinos </td> <td>breshër </td></tr> <tr> <td> </td> <td>th </td> <td>*gʷésdos </td> <td>gjeth </td></tr> <tr> <td> </td> <td>h </td> <td>*sḱi-eh₂ </td> <td>hije </td></tr> <tr> <td> </td> <td>f </td> <td>*spélnom </td> <td>fjalë  </td></tr> <tr> <td> </td> <td>sht </td> <td>*h₂osti  </td> <td>asht </td></tr> <tr> <td> </td> <td>th </td> <td>*suh₁s </td> <td>thi  </td></tr> <tr> <td> </td> <td>∅ </td> <td>h₁ésmi </td> <td>jam </td></tr></tbody></table> <table class="wikitable"> <caption>Korrespondencat e sonorantëve proto-indo-evropiane në shqip </caption> <tbody><tr> <th>PIE </th> <th>Shqip </th> <th>PIE </th> <th>Shqip </th></tr> <tr> <td>*i̯ </td> <td>gj </td> <td>*i̯ése/o </td> <td>gjesh  </td></tr> <tr> <td> </td> <td>j </td> <td>*i̯uHs </td> <td>ju  </td></tr> <tr> <td> </td> <td>∅ </td> <td>*bʰéri̯ō </td> <td>bie(r) </td></tr> <tr> <td> </td> <td>h </td> <td>*streh₂i̯eh₂ </td> <td>strohë  </td></tr> <tr> <td>*u̯ </td> <td>v </td> <td>*u̯oséi̯e/o </td> <td>vesh </td></tr> <tr> <td>*m </td> <td>m </td> <td>*meh₂tr-eh₂ </td> <td>motër </td></tr> <tr> <td>*n </td> <td>n </td> <td>*nōs </td> <td>ne </td></tr> <tr> <td> </td> <td>nj </td> <td>*eni-h₁ói-no </td> <td>një  </td></tr> <tr> <td> </td> <td>∅/^ </td> <td>*pénkʷe </td> <td>pesë, Geg. pês </td></tr> <tr> <td> </td> <td>r </td> <td>*ǵʰeimen </td> <td>dimër (Geg. dimën) </td></tr> <tr> <td>*l </td> <td>l </td> <td>*h₃lígos </td> <td>ligë </td></tr> <tr> <td> </td> <td>ll </td> <td>*kʷéle/o </td> <td>sjell </td></tr> <tr> <td>*r </td> <td>r </td> <td>*repe/o </td> <td>rjep </td></tr> <tr> <td> </td> <td>rr </td> <td>*u̯rh₁ḗn </td> <td>rrunjë </td></tr> <tr> <td>*n̥ </td> <td>e </td> <td>*h₁n̥men </td> <td>emër </td></tr> <tr> <td>*m̥ </td> <td>e </td> <td>*u̯iḱm̥ti </td> <td>(një)zet </td></tr> <tr> <td>*l̥ </td> <td>uj </td> <td>*u̯ĺ̥kʷos </td> <td>ujk  </td></tr> <tr> <td>*r̥ </td> <td>ri, ir </td> <td>*ǵʰr̥sdom </td> <td>drithë </td></tr></tbody></table> <table class="wikitable"> <caption>Korrespondencat e laryngeals proto-indo-evropiane në shqip </caption> <tbody><tr> <th>PIE </th> <th>Shqip </th> <th>PIE </th> <th>Shqip </th></tr> <tr> <td>*h1 </td> <td>∅ </td> <td>*h₁ésmi </td> <td>jam </td></tr> <tr> <td>*h2 </td> <td>∅ </td> <td>*h₂r̥tḱos </td> <td>ari </td></tr> <tr> <td>*h3 </td> <td>∅ </td> <td>*h₃ónr̥ </td> <td>ëndërr </td></tr> <tr> <td>*h4 </td> <td>h </td> <td>*h4órǵʰii̯eh₂ </td> <td>herdhe </td></tr></tbody></table> <table class="wikitable"> <caption>Korrespondencat e zanoreve Proto-Indo-Europiane në shqip </caption> <tbody><tr> <th>PIE </th> <th>Shqip </th> <th>PIE </th> <th>Shqip </th></tr> <tr> <td>*i </td> <td>i </td> <td>*sínos </td> <td>gji </td></tr> <tr> <td> </td> <td>e </td> <td>*du̯igʰeh₂ </td> <td>degë  </td></tr> <tr> <td>*ī </td> <td>i </td> <td>*dīHtis </td> <td>ditë </td></tr> <tr> <td>*e </td> <td>e </td> <td>*pénkʷe </td> <td>pesë (Gheg pês) </td></tr> <tr> <td> </td> <td>je </td> <td>*u̯étos </td> <td>vjet </td></tr> <tr> <td>*ē </td> <td>o </td> <td>*ǵʰēsreh₂ </td> <td>dorë </td></tr> <tr> <td>*a </td> <td>a </td> <td>*bʰaḱeh₂- </td> <td>bathë </td></tr> <tr> <td> </td> <td>e </td> <td>*h₂élbʰit </td> <td>elb </td></tr> <tr> <td>*o </td> <td>a </td> <td>*gʰórdʰos </td> <td>gardh </td></tr> <tr> <td>*ō </td> <td>e </td> <td>*h₂oḱtōtis </td> <td>tetë  </td></tr> <tr> <td>*u </td> <td>u </td> <td>*supnos </td> <td>gjumë </td></tr> <tr> <td>*ū </td> <td>y </td> <td>*suHsos </td> <td>gjysh " </td></tr> <tr> <td> </td> <td>i </td> <td>*mūs </td> <td>mi </td></tr></tbody></table> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Shqipja_standarde">Shqipja standarde</h2>[<a href="/w/index.php?title=Gjuha_shqipe&veaction=edit&section=18" title="Redakto pjesën: Shqipja standarde" class="mw-editsection-visualeditor">Redakto</a> | <a href="/w/index.php?title=Gjuha_shqipe&action=edit&section=18" title="Edit section's source code: Shqipja standarde">Redakto nëpërmjet kodit</a>]</div> <figure class="mw-default-size" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/Skeda:AlbaniaPeriodical.jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/6/6f/AlbaniaPeriodical.jpg/220px-AlbaniaPeriodical.jpg" decoding="async" width="220" height="300" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/6/6f/AlbaniaPeriodical.jpg/330px-AlbaniaPeriodical.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/6/6f/AlbaniaPeriodical.jpg/440px-AlbaniaPeriodical.jpg 2x" data-file-width="515" data-file-height="702" /></a><figcaption>Gazeta Albania, botim i <a href="/wiki/Tetor" class="mw-redirect" title="Tetor">tetor</a> <a href="/wiki/1899" title="1899">1899</a></figcaption></figure>Formimi i gjuhës letrare kombëtare të njësuar (gjuha standarde), si varianti më i përpunuar i gjuhës së popullit shqiptar, ka qenë një proces i gjatë, që ka filluar që në shekujt XVI-XVIII, por përpunimi i saj hyri në një periudhë të re, në shekullin XIX, gjatë <a href="/wiki/Rilindja_Komb%C3%ABtare" class="mw-redirect" title="Rilindja Kombëtare">Rilindjes Kombëtare</a>. Në vitin 1824 <a href="/wiki/Naum_Veqilharxhi" title="Naum Veqilharxhi">Naum Veqilharxhi</a> filloi punën për të krijuar <a href="/wiki/Alfabeti_shqip" title="Alfabeti shqip">alfabetin shqip</a> dhe në vitin <a href="/wiki/1844" title="1844">1844</a> dhe 1845 u botua “<a href="/wiki/%C3%8Bvetari" title="Ëvetari">Evetar</a>”-i. Vaqilharxhi ishte i pari që shprehu qëllimet e <a href="/wiki/Rilindja_Komb%C3%ABtare" class="mw-redirect" title="Rilindja Kombëtare">Rilindjes Kombëtare Shqiptare</a> nëpërmjet traktatit të tij, parathënies së “Evetar”-it të parë dhe shumë shkrimeve të tjera.<a href="#cite_note-82">[82]</a><a href="#cite_note-83">[83]</a> Në programin e Rilindjes, mësimi dhe lëvrimi i gjuhës amtare, përpjekjet për pasurimin e saj dhe pastrimin nga fjalët e huaja dhe të panevojshme, zinin një vend qendror. Gjatë kësaj periudhe, u zhvillua një veprimtari e gjerë letrare, kulturore dhe gjuhësore. Në vitin 1879, u krijua “<a href="/wiki/Shoq%C3%ABria_e_t%C3%AB_Shtypurit_Shkronja_Shqip" title="Shoqëria e të Shtypurit Shkronja Shqip">Shoqata e të shtypurit shkronja shqip</a>”, që i dha një shtysë të re kësaj veprimtarie.<a href="#cite_note-84">[84]</a> U hartuan gramatikat e para me synime normative dhe u bë hapi i parë për hartimin e një fjalori kombëtar i gjuhës shqipe, që është “<a href="/wiki/Kostandin_Kristoforidhi#Përkthime_dhe_vepra" title="Kostandin Kristoforidhi">Fjalori i Gjuhës Shqipe</a>” i <a href="/wiki/Kostandin_Kristoforidhi" title="Kostandin Kristoforidhi">Kostandin Kristoforidhit</a>, i botuar pas vdekjes së autorit, më 1904. Gjatë periudhës së Rilindjes Kombëtare, u përvijuan dy variante letrare të kombit shqiptar<a href="#cite_note-85">[85]</a>, varianti letrar jugor dhe varianti letrar verior. U bënë gjithashtu, përpjekje për afrimin e këtyre varianteve dhe për njësimin e gjuhës letrare. Detyra e parë që duhej zgjidhur, ishte njësimi i alfabetit. Deri atëherë, shqipja ishte shkruar në disa alfabete: <a href="/wiki/Alfabeti_latin" class="mw-redirect" title="Alfabeti latin">alfabeti latin</a>, <a href="/wiki/Alfabeti_grek" title="Alfabeti grek">alfabeti grek</a>, alfabeti turko-arab dhe alfabete të veçanta. Këtë detyrë e zgjidhi <a href="/wiki/Kongresi_i_Manastirit" title="Kongresi i Manastirit">Kongresi i Manastirit</a>, i mbledhur më 14 deri më 22 nëntor të vitit 1908, në qytetin e <a href="/wiki/Manastiri_(qytet)" title="Manastiri (qytet)">Manastirit</a>, që sot ndodhet në <a href="/wiki/Maqedonia_e_Veriut" title="Maqedonia e Veriut">Maqedoninë e Veriut</a>. Ne këtë Kongres, pas shumë diskutimesh, u vendos që të përdorej një alfabet i ri, i mbështetur tërësisht në alfabetin latin, i plotësuar me nëntë digrame (dh, gj, ll, nj, rr, sh, th, xh, zh), dhe me dy shkronja me shenja diakritike (ç, ë), është alfabeti që ka edhe sot në përdorim gjuha shqipe. Kongresi e la të lire edhe përdorimin e alfabetit të Stambollit, që kishte mjaft përhapje, por koha ja lëshoi vendin alfabetit të ri, që u paraqit në Kongres, pra alfabetit të sotëm. Një hap tjetër për njehsimin e gjuhës letrare shqipe, bëri <a href="/wiki/Komisia_Letrare_Shqipe" title="Komisia Letrare Shqipe">Komisia Letrare Shqipe</a>, që u mblodh në <a href="/wiki/Shkodra" title="Shkodra">Shkodër</a> në vitin 1916. Komisioni nënvizoi si detyrë themelore lëvrimin e gjuhës letrare shqipe dhe zhvillimin e letërsisë shqiptare. Ky komision <a href="/wiki/Gjuh%C3%ABtar" class="mw-redirect" title="Gjuhëtar">gjuhëtar</a>ësh e <a href="/wiki/Shkrimtar%C3%AB_shqiptar" class="mw-redirect" title="Shkrimtarë shqiptar">shkrimtarësh</a>, krijuar nën pushtim-administrimin austro-hungarez, për të ndihmuar në formimin e një gjuhe letrare të përbashkët përmes afrimit të dy varianteve letrare në përdorim, vlerësoi të adaptojë idiomën gego-jugore të Elbasanit<a href="#cite_note-:1-33">[33]</a>, si një urë në mes <a href="/wiki/Tosk%C3%ABrishtja" title="Toskërishtja">toskërishtes</a> dhe <a href="/wiki/Geg%C3%ABrishtja" title="Gegërishtja">gegërishtes</a> dhe përcaktoi disa rregulla për drejtshkrimin e tij, të cilat ndikuan në njësimin e shqipes së shkruar. Vendimet e Komisionit letrar shqip për gjuhën letrare e për drejtshkrimin e saj, u miratuan më vonë edhe nga Kongresi Arsimor i Lushnjës më 1920<a href="#cite_note-86">[86]</a> dhe vijuan te zbatoheshin duke fituar terren në zyrat e shtetit dhe në shkolla (sidomos shkollat fillore - Xhuvani për një kohë të gjatë ishte sekretar i përgjithshëm i Ministrisë së Arsimit)<a href="#cite_note-:1-33">[33]</a> deri në <a href="/wiki/Lufta_e_Dyt%C3%AB_Bot%C3%ABrore" title="Lufta e Dytë Botërore">Luftën e Dytë Botërore</a>. Pas Luftës së Dytë Botërore, puna për njësimin e gjuhës letrare kombëtare (gjuhës standarde) dhe të drejtshkrimit të saj, nisi të organizohet nga <a href="/wiki/Akademia_e_Shkencave_e_Shqip%C3%ABris%C3%AB" title="Akademia e Shkencave e Shqipërisë">Instituti i Shkencave</a>. U krijuan komisione të posaçme për hartimin e projekteve të drejtshkrimit. Kështu, u hartuan disa projekte në vitet 1948, 1951, 1953 e 1956. U organizuan gjithashtu, dy konferenca shkencore në vitin 1952, për të diskutuar për problemin e gjuhës letrare.<a href="#cite_note-87">[87]</a> Më 1952, <a href="/wiki/Lidhja_e_Shkrimtar%C3%ABve_(Tiran%C3%AB)" title="Lidhja e Shkrimtarëve (Tiranë)">Lidhja e Shkrimtarëve</a> e vendosi që botimet të dilnin vetëm toskërisht, duke ngushtuar qerthullin e gegërishtes letrare vetëm tek letërsia artistike. Më <a href="/wiki/1967" title="1967">1967</a>, u botua nga Instituti i Historisë dhe i Gjuhësisë, projekti i ri “<a href="/wiki/Kongresi_i_Drejtshkrimit_t%C3%AB_Gjuh%C3%ABs_Shqipe" title="Kongresi i Drejtshkrimit të Gjuhës Shqipe">Rregullat e drejtshkrimit të shqipes</a>”. Ky projekt filloi të zbatohet në të gjithë hapësirën shqiptare, në <a href="/wiki/Shqip%C3%ABria" title="Shqipëria">Republikën e Shqipërisë</a>, në <a href="/wiki/Kosova" title="Kosova">Kosovë</a> dhe në <a href="/wiki/Mali_i_Zi" title="Mali i Zi">Mal të Zi</a>. Ndërkohë, përpjekje për njehsimin e gjuhës letrare dhe për drejtshkrimn e saj bëheshin edhe në Kosovë. Në vitin 1968, u mblodh Konsulta Gjuhësore e Prishtinës<a href="#cite_note-88">[88]</a>, e cila, e udhëhequr nga parimi “një komb-një gjuhë letrare”, vendosi që projekti i ortografisë i vitit 1968, posa të miratohej e të merrte formën zyrtare në <a href="/wiki/Shqip%C3%ABria" title="Shqipëria">Republikën e Shqipërisë</a>, do të zbatohej edhe në Kosovë. Vendimet e kësaj Konsulte kanë qenë me rëndësi të jashtëzakonshme për njësimin e gjuhës letrare kombëtare shqipe. Projekti "<a href="/wiki/Kongresi_i_Drejtshkrimit_t%C3%AB_Gjuh%C3%ABs_Shqipe#Pika_I_e_Rezolutës" title="Kongresi i Drejtshkrimit të Gjuhës Shqipe">Rregullat e drejtshkrimit të shqipes" i vitit 1967</a>, pas një diskutimi publik, ai u paraqit për diskutim në Kongresin e Drejtshkrimit të Shqipes, që u mblodh në <a href="/wiki/Tirana" title="Tirana">Tiranë</a>, në vitin 1972, i cili ka hyrë në historinë e gjuhës shqipe dhe të kulturës shqiptare, si Kongresi i njësimit të gjuhës letrare kombëtare. Kongresi i Drejtshkrimit të Shqipes, në të cilin morën pjesë delegatë nga të gjitha rrethet e Shqipërisë, nga Kosova, nga Maqedonia e Veriut dhe nga Mali i Zi dhe nga arbëreshët e Italisë, pasi analizoi të gjithë punën e bërë deri atëherë për njësimin e gjuhës letrare, miratoi një rezolutë, në të cilën përveç të tjerash, pohohet se “populli shqiptar ka tashmë një gjuhë letrare të njësuar”. Gjuha letrare kombëtare e njësuar (gjuha standarde), mbështetej kryesisht në variantin letrar të jugut, sidomos në sistemin fonetik por në të janë integruar edhe elemente të variantit letrar të veriut. Pas Kongresit të Drejtshkrimit, janë botuar një varg vepra të rëndësishme, që përcaktojnë normat e gjuhës standarde, siç janë "Drejtshkrimi i gjuhës shqipe" (1973), “Fjalori i gjuhës së sotme letrare" (1980), "<a href="/wiki/Fjalor_i_shqipes_s%C3%AB_sotme" title="Fjalor i shqipes së sotme">Fjalori i shqipes së sotme</a>" (1984), "<a href="/wiki/Fjalori_drejtshkrimor_i_gjuh%C3%ABs_shqipe_(2011)" title="Fjalori drejtshkrimor i gjuhës shqipe (2011)">Fjalori drejtshkrimor i gjuhës shqipe</a>" (1976), "Gramatika e gjuhës së sotme shqipe, I Morfologjia" (1995), "Gramatika e gjuhës së sotme shqipe, II Sintaksa" (1997). <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Fonologjia">Fonologjia</h2>[<a href="/w/index.php?title=Gjuha_shqipe&veaction=edit&section=19" title="Redakto pjesën: Fonologjia" class="mw-editsection-visualeditor">Redakto</a> | <a href="/w/index.php?title=Gjuha_shqipe&action=edit&section=19" title="Edit section's source code: Fonologjia">Redakto nëpërmjet kodit</a>]</div> Standardi shqiptar ka 7 <a href="/w/index.php?title=Zanoret&action=edit&redlink=1" class="new" title="Zanoret (nuk është shkruar akoma)">zanore</a> dhe 29 <a href="/wiki/Bashk%C3%ABting%C3%ABlloret" class="mw-redirect" title="Bashkëtingëlloret">bashkëtingëllore</a>. Ashtu si <a href="/wiki/Gjuha_angleze" title="Gjuha angleze">gjuha angleze</a>, shqipja ka frikative dhëmbore / θ ð /, të cilat janë të rralla ndër-gjuhësore. Ato janë shkruar si th dhe dh, dhe të ngjashme me bashkëtingëlloret në fillim të anglishtes të hollë dhe kjo. Gegërishtja përdor zanoret e gjata dhe hundore, të cilat mungojnë në <a href="/wiki/Tosk%C3%ABrishtja" title="Toskërishtja">Toskërisht</a> dhe zanorja e mesit qendrore është e humbur në fund të fjalës. <a href="/wiki/Theksi_n%C3%AB_gjuh%C3%ABn_shqipe" title="Theksi në gjuhën shqipe">Theksi</a> është i ngulitur kryesisht në rrokjen e fundit. <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Gramatika">Gramatika</h2>[<a href="/w/index.php?title=Gjuha_shqipe&veaction=edit&section=20" title="Redakto pjesën: Gramatika" class="mw-editsection-visualeditor">Redakto</a> | <a href="/w/index.php?title=Gjuha_shqipe&action=edit&section=20" title="Edit section's source code: Gramatika">Redakto nëpërmjet kodit</a>]</div> Kategoritë e gramatikës së shqipes janë shumë të afërme me gjuhët e tjera evropiane. Emrat tregojnë dukshëm gjininë, numrin, dhe pesë rasa. Një tipar i pazakonshëm është që emrat ndryshohen më tutje me prapashtesa për të treguar domethënien e caktuar apo pacaktuar: bukë, buka. Mbiemrat-përveç numëror dhe disa shprehje të caktuara sasie-dhe emrat e varur përcjellin emrin të cilin e modifikojnë; dhe ata janë të shquar në kërkimin e pjesëzës që i përcjell ata që pajtohen me emrin. Andaj, në “një burrë i madh, modifikohet nga i madh, i cili paraprihet nga i, i cili pajtohet me termin për “njeri”; gjithashtu në “dy burra të mëdhenj”, mëdhenj, forma mashkullore e shumësit nga i madh, përcjellë emrin burra dhe paraprihet nga një pjesëz që pajtohet me emrin. Foljet kanë numrin dhe një llojllojshmëri të formave të gjetura në Frëngjisht apo Italisht dhe janë mjaft të parregullta në formimin e rrënjëve të tyre. Shumësat e emrit po ashtu janë të dukshëm për parregullsitë në një numër të madh të tyre. Kur të përcaktohet një emër apo një i marrur si i njohur është kundrinori i drejtë, një përemër në rastin e vërtetë që përsëritë këtë informacion po ashtu duhet të futet në shprehjen e foljes; p.sh. I-a dhashë librin atij drejtpërdrejtë është “him-it I-gave the-book to-him, e cila në anglishten standarde do të ishte “I gave the book to him.”Në përgjithësi, gramatika dhe dallimet formale të shqipes na kujtojnë greqishten moderne dhe gjuhët romane, veçanërisht atë rumune. Tingujt sugjerojnë hungarishten apo greqishten, por gegërishtja me zanoret e saj hundore tingëllon më karakteristike. Gramatika e gjuhës shqipe është mjaft e komplikuar në krahasim me gjuhët e tjera indoevropiane. Gjuha shqipe ka 6 ose 5 rasa, emërore, gjinore, dhanore, kallëzore, rrjedhore dhe thirrore, e cila është hequr. Foljet janë mjaft të parregullta. Disa folje si "jap" e "ha", në kohën e shkuar dhe në pjesore ndryshojnë plotësisht në "dhënë" dhe "ngrënë". Foljet të cilat mbarojnë me "t" në vetën e tretë njejës, të kohës së kryer të thjeshtë, marrin dy "tt" p.sh ai "hesht" bëhet "ai heshtte", që shpesh gabimisht shkruhet "heshte". Fjalët në gjuhën shqipe ndiqen nga nyje të shumta, gjë që e bën të komplikuar edhe për folësit e gjuhës shqipe. Ka 27 forma të shumësit. Shumësi i emrave ndiqet nga prapashtesat por, edhe nga ndryshie brenda emrit, p.sh dash-desh, kal-kuaj,djalë-djemë etj. Disa emra asnjëjës nuk ndryshojnë fare, si p.sh nxënës-nxënës, fëmijë-fëmijë etj. <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Fonetika">Fonetika</h2>[<a href="/w/index.php?title=Gjuha_shqipe&veaction=edit&section=21" title="Redakto pjesën: Fonetika" class="mw-editsection-visualeditor">Redakto</a> | <a href="/w/index.php?title=Gjuha_shqipe&action=edit&section=21" title="Edit section's source code: Fonetika">Redakto nëpërmjet kodit</a>]</div> <div class="dablink"> <dl><dd>Artikulli kryesor: <a href="/w/index.php?title=Pronunciation&action=edit&redlink=1" class="new" title="Pronunciation (nuk është shkruar akoma)"> pronunciation</a></dd></dl></div> Transkriptimin në pasoj të përdorimit e <a href="/wiki/Alfabeti_Fonetik_Nd%C3%ABrkomb%C3%ABtar" title="Alfabeti Fonetik Ndërkombëtar">Alfabetit Fonetik Ndërkombëtar</a>. <table bgcolor="#eef8ff" cellspacing="0" cellpadding="3" style="border: 1px solid #ced8df;"> <tbody><tr> <th style="white-space:nowrap" bgcolor="#ccccff" colspan="36" align="center">Alfabeti </th></tr> <tr align="center"> <td><a href="/wiki/A" title="A">A</a></td> <td><a href="/wiki/B" title="B">B</a></td> <td><a href="/wiki/C" title="C">C</a></td> <td><a href="/wiki/%C3%87" title="Ç">Ç</a></td> <td><a href="/wiki/D" class="mw-disambig" title="D">D</a></td> <td><a href="/wiki/DH" class="mw-redirect mw-disambig" title="DH">DH</a></td> <td><a href="/wiki/E" class="mw-disambig" title="E">E</a></td> <td><a href="/wiki/%C3%8B" title="Ë">Ë</a> </td> <td><a href="/wiki/F" class="mw-disambig" title="F">F</a></td> <td><a href="/wiki/G" class="mw-disambig" title="G">G</a></td> <td><a href="/wiki/Gj" class="mw-disambig" title="Gj">Gj</a></td> <td><a href="/wiki/H" class="mw-disambig" title="H">H</a></td> <td><a href="/wiki/I" class="mw-disambig" title="I">I</a></td> <td><a href="/wiki/J" class="mw-disambig" title="J">J</a></td> <td><a href="/wiki/K" class="mw-disambig" title="K">K</a></td> <td><a href="/wiki/L" class="mw-disambig" title="L">L</a></td> <td><a href="/wiki/Ll" class="mw-disambig" title="Ll">Ll</a></td> <td><a href="/wiki/M" class="mw-disambig" title="M">M</a> </td> <td><a href="/wiki/N" class="mw-disambig" title="N">N</a></td> <td><a href="/wiki/Nj" class="mw-disambig" title="Nj">Nj</a></td> <td><a href="/wiki/O" class="mw-disambig" title="O">O</a> </td> <td><a href="/wiki/P" class="mw-disambig" title="P">P</a></td> <td><a href="/wiki/Q" class="mw-disambig" title="Q">Q</a></td> <td><a href="/wiki/R" class="mw-disambig" title="R">R</a></td> <td><a href="/wiki/Rr" class="mw-disambig" title="Rr">Rr</a></td> <td><a href="/wiki/S" class="mw-disambig" title="S">S</a></td> <td><a href="/wiki/Sh" class="mw-disambig" title="Sh">Sh</a></td> <td><a href="/wiki/T" class="mw-disambig" title="T">T</a></td> <td><a href="/wiki/Th" class="mw-disambig" title="Th">Th</a></td> <td><a href="/wiki/U" class="mw-disambig" title="U">U</a></td> <td><a href="/wiki/V" class="mw-disambig" title="V">V</a></td> <td><a href="/wiki/X" class="mw-disambig" title="X">X</a> </td> <td><a href="/wiki/Xh" class="mw-disambig" title="Xh">Xh</a></td> <td><a href="/wiki/Y" class="mw-disambig" title="Y">Y</a></td> <td><a href="/wiki/Z" class="mw-disambig" title="Z">Z</a></td> <td><a href="/wiki/Zh" class="mw-disambig" title="Zh">Zh</a> </td></tr> <tr align="center"> <td><a href="/wiki/A" title="A">a</a></td> <td><a href="/wiki/B" title="B">b</a></td> <td><a href="/wiki/C" title="C">c</a></td> <td><a href="/wiki/%C3%87" title="Ç">ç</a></td> <td><a href="/wiki/D" class="mw-disambig" title="D">d</a></td> <td><a href="/wiki/Dh" class="mw-disambig" title="Dh">dh</a></td> <td><a href="/wiki/E" class="mw-disambig" title="E">e</a></td> <td><a href="/wiki/%C3%8B" title="Ë">ë</a> </td> <td><a href="/wiki/F" class="mw-disambig" title="F">f</a></td> <td><a href="/wiki/G" class="mw-disambig" title="G">g</a></td> <td><a href="/wiki/Gj" class="mw-disambig" title="Gj">gj</a></td> <td><a href="/wiki/H" class="mw-disambig" title="H">h</a></td> <td><a href="/wiki/I" class="mw-disambig" title="I">i</a></td> <td><a href="/wiki/J" class="mw-disambig" title="J">j</a></td> <td><a href="/wiki/K" class="mw-disambig" title="K">k</a></td> <td><a href="/wiki/L" class="mw-disambig" title="L">l</a></td> <td><a href="/wiki/Ll" class="mw-disambig" title="Ll">ll</a></td> <td><a href="/wiki/M" class="mw-disambig" title="M">m</a> </td> <td><a href="/wiki/N" class="mw-disambig" title="N">n</a></td> <td><a href="/wiki/Nj" class="mw-disambig" title="Nj">nj</a></td> <td><a href="/wiki/O" class="mw-disambig" title="O">o</a> </td> <td><a href="/wiki/P" class="mw-disambig" title="P">p</a></td> <td><a href="/wiki/Q" class="mw-disambig" title="Q">q</a></td> <td><a href="/wiki/R" class="mw-disambig" title="R">r</a></td> <td><a href="/wiki/Rr" class="mw-disambig" title="Rr">rr</a></td> <td><a href="/wiki/S" class="mw-disambig" title="S">s</a></td> <td><a href="/wiki/Sh" class="mw-disambig" title="Sh">sh</a></td> <td><a href="/wiki/T" class="mw-disambig" title="T">t</a></td> <td><a href="/wiki/Th" class="mw-disambig" title="Th">th</a></td> <td><a href="/wiki/U" class="mw-disambig" title="U">u</a></td> <td><a href="/wiki/V" class="mw-disambig" title="V">v</a></td> <td><a href="/wiki/X" class="mw-disambig" title="X">x</a> </td> <td><a href="/wiki/Xh" class="mw-disambig" title="Xh">xh</a></td> <td><a href="/wiki/Y" class="mw-disambig" title="Y">y</a></td> <td><a href="/wiki/Z" class="mw-disambig" title="Z">z</a></td> <td><a href="/wiki/Zh" class="mw-disambig" title="Zh">zh</a> </td></tr> <tr align="center" style="vertical-align: top;"> <td>a</td> <td>b</td> <td>ʦ</td> <td>ʧ</td> <td>d</td> <td>ð</td> <td>ɛ</td> <td>ə </td> <td>f</td> <td>g</td> <td>ɟ</td> <td>h</td> <td>i</td> <td>j</td> <td>k</td> <td>l</td> <td>ɫ</td> <td>m </td> <td>n</td> <td>ɲ</td> <td>ɔ </td> <td>p</td> <td>c</td> <td>ɾ</td> <td>r</td> <td>s</td> <td>ʃ</td> <td>t</td> <td>θ</td> <td>u</td> <td>v</td> <td>ʣ </td> <td>ʤ</td> <td>y</td> <td>z</td> <td>ʒ </td></tr></tbody></table> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Fjalori_dhe_kontaktet_me_gjuhët_e_tjera">Fjalori dhe kontaktet me gjuhët e tjera</h2>[<a href="/w/index.php?title=Gjuha_shqipe&veaction=edit&section=22" title="Redakto pjesën: Fjalori dhe kontaktet me gjuhët e tjera" class="mw-editsection-visualeditor">Redakto</a> | <a href="/w/index.php?title=Gjuha_shqipe&action=edit&section=22" title="Edit section's source code: Fjalori dhe kontaktet me gjuhët e tjera">Redakto nëpërmjet kodit</a>]</div> Edhe pse shqipja ka pranuar huazime nga fqinjët, po ashtu tregon jashtëzakonisht disa dëshmi të kontaktit me Greqishten e lashtë; Si e tillë është Gegërisht mokën (Toskërisht mokër), nga Greqishtja mekhane’. Kontaktet e afërta me Romakët japin shumë huazime latine — mik nga Latinishtja amicus, këndoj nga cantare. Përveç kësaj, huazimet e tilla të fjalëve në Shqip vërtetohen nga ngjashmëritë në zhvillimin e Latinishtes së folur në Ballkan dhe Rumani, një gjuhë e Romantizmit Ballkanik. Për shembull, Latinisht paludem u kthye në padulem dhe pastaj padure në Rumani dhe pastaj pyll në Shqip, të dyja me kuptim të modifikuar. Anasjelltas, rumanishtja po ashtu i ndan disa terma vendorë jo-latinishte me Shqipen — p.sh. Rumanisht brad, Shqip bredh. Andaj këto dy gjuhë reflektojnë kontakte të veçanta historike të kohëve të hershme. Komunikimet e hershme me barbarët me sa duket kontribuuan fjalën "tirq" (nga bashkimi i vjetër “thigh-breech), përderisa huazimet me kontaktet e hershme Sllave mund të atribuojnë në kontaktet kulturore gjatë 500 viteve të kaluara me Venedikasit, Osmanët, Grekët (deri në jug), dhe Sllavët (deri në lindje). Një numër i favorshëm i tipareve — p.sh. formimi i kohës së ardhshme dhe shprehjes së emrit – janë të ndara nga gjuhët tjera të Ballkanit por kanë një origjinë dhe zhvillim të pakuptueshëm, ku ndoshta ne te ardhmen mund të nxirët sekreti kodik i ndërtimit të tyre; Shqipja apo forma e sajë e hershme, shumë lehtë mund të jetë burimi për të zbërthyer mënyrën e ndërtimit te gjuhës se pare universale para çarjeve të mëdha dialektore dhe me vone shendrimit te tyre ne gjuhe te veçanta. Studimi i tipareve të tilla regjionale në Ballkan është bërë një rast klasik për hulumtimi mbi fenomenin e përhapjes së gjuhës. <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Alfabeti">Alfabeti</h2>[<a href="/w/index.php?title=Gjuha_shqipe&veaction=edit&section=23" title="Redakto pjesën: Alfabeti" class="mw-editsection-visualeditor">Redakto</a> | <a href="/w/index.php?title=Gjuha_shqipe&action=edit&section=23" title="Edit section's source code: Alfabeti">Redakto nëpërmjet kodit</a>]</div> <a href="/wiki/Alfabeti_shqip" title="Alfabeti shqip">Alfabeti shqip</a> ka tridhjetë e gjashtë shkronja dhe nga to shtatë zanore: A, E, Ë, I, O, U, Y, dhe 29 <a href="/wiki/Bashk%C3%ABting%C3%ABlloret" class="mw-redirect" title="Bashkëtingëlloret">bashkëtingëllore</a>: B, C, Ç, D, Dh, F, G, Gj, H, J, K, L, Ll, M, N, Nj, P, Q, R, Rr, S, Sh, T, Th, V, X, Xh, Z, Zh. Rreshtat e mësiperme i përkasin versionit zyrtar të përkufizimit të Alfabetit Shqip. Versioni i saktë është dhe duhet të jetë ky: <a href="/wiki/Alfabeti_shqip" title="Alfabeti shqip">Alfabeti shqip</a> ka 27 shkronja dhe 9 grupshkronja (<a href="/w/index.php?title=Digrafi&action=edit&redlink=1" class="new" title="Digrafi (nuk është shkruar akoma)">digrafi</a>) bashkëtingëlluese që së bashku përbëjnë 36 tingujt e Gjuhës Shqipe të folur. Ndahen në: shtatë zanore: A, E, Ë, I, O, U, Y, në 20 bashkëtingëllore: B, C, Ç, D, F, G, H, J, K, L, M, N, P, Q, R, S, T, V, X, Z, dhe në 9 tinguj: Dh, Gj, Ll, Nj, Rr, Sh, Th, Xh, Zh. Këta 36 tinguj studiohen së bashku në Shkollën Fillore dhe njihen gjithshmërisht që aty e tutje si <a href="/wiki/Alfabeti_shqip" title="Alfabeti shqip">Alfabeti shqip</a>. <a href="/wiki/Alfabeti" title="Alfabeti">Alfabeti</a> modern, i vendosur në <a href="/wiki/Kongresi_i_Manastirit" title="Kongresi i Manastirit">Kongresin e Manastirit</a> në vitin <a href="/wiki/1908" title="1908">1908</a>, është i bazuar në atë <a href="/wiki/Alfabeti_Latin" title="Alfabeti Latin">Latin</a>. <a class="external text" href="https://upload.wikimedia.org/wikipedia/sq/d/d3/Alfabeti_Shqip.ogg">Dëgjoni shqiptimin e alfabetit</a> (Skedar ne formatin <a href="/w/index.php?title=Ogg_Vorbis&action=edit&redlink=1" class="new" title="Ogg Vorbis (nuk është shkruar akoma)">Ogg Vorbis</a>, madhësia 146KB). <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Veçori_tipologjike_të_shqipes_së_sotme_standarde">Veçori tipologjike të shqipes së sotme standarde</h2>[<a href="/w/index.php?title=Gjuha_shqipe&veaction=edit&section=24" title="Redakto pjesën: Veçori tipologjike të shqipes së sotme standarde" class="mw-editsection-visualeditor">Redakto</a> | <a href="/w/index.php?title=Gjuha_shqipe&action=edit&section=24" title="Edit section's source code: Veçori tipologjike të shqipes së sotme standarde">Redakto nëpërmjet kodit</a>]</div> Nga ana strukturore, paraqitet sot si një gjuhë sintetiko-analitike, me një mbizotërim të tipareve sintetike dhe me një prirje drejt analitizmit. Një pjesë e mirë e tipareve të saj fonetike dhe gramatikore, janë të trashëguara nga një periudhë e lashtë indoevropiane, një pjesë tjetër janë zhvillime te mëvonshme. Shqipja ka sot një sistem fonologjik të vetin, që përbëhet nga shtatë fonema zanore dhe 29 fonema bashkëtingëllore. Shkruhet me alfabet latin të caktuar në vitin 1908 në Kongresin e Manastirit. Alfabeti i shqipes ka 36 shkronja, nga të cilat 25 janë të thjeshta (a, b, c, d, e, f, g, h, i, j, k, l, m, n, o, p, q, r, s, t, u, v, x, y, 9 janë bigrame (dh, gj, ll, nj, rr, sh, th, xh, zh)) dhe 2 me shkronja diakritike (ë, ç). Shqipja ka theks intensiteti dhe përgjithësisht të palëvizshëm gjate fleksionit. Në shumicën e rasteve, sidomos në sistemin emëror, theksi bie në rrokjen e parafundit. Shqipja ka një sistem të zhvilluar (të pasur) formash gramatikore, ka një sistem lakimi binar: lakimin e shquar dhe të pashquar, ruan ende mirë format rasore (ka pesë rasa), sistemin prej tri gjinish (mashkullore, femërore dhe asnjanëse), kjo e fundit po shkon drejt zhdukjes, mbahet vetëm në një kategori të veçantë emrash foljorë, të tipit: të shkruarit, të menduarit, etj. Sistemi emëror ka trajtë të shquar dhe të pashquar dhe për pasojë, edhe lakim të shquar e të pashquar; nyja shquese është e prapavendosur si në rumanisht dhe në bullgarisht; ka nyje të përparme te emrat në rasën gjinore (i, e malit) dhe te mbiemrat e nyjshëm (i mirë, i vogël, etj)., te emrat asnjanës të tipit të folurit, etj. Përvec fleksionit me mbaresa të veçanta, shqipja njeh edhe fleksionin e brendshëm (dash ~ desh, marr ~ merr); ka dy tipe strukturorë mbiemrash të ngjashëm (i madh, i ndershëm) dhe të panyjshëm (trim, besnik). Te numërorët përdor kryesisht sistemin decimal (dhjetë, tridhjetë, pesëdhjetë), por ruan edhe sistemin vigezimal (njëzet, dyzet); numërorët e përberë nga 11-19, formohen duke vënë numrin e njësheve përpara, parafjalën mbë dhe pastaj dhjetëshet (njëmbëdhjetë, dymbëdhjetë, etj) si në rumanisht dhe në gjuhët sllave. Sistemi foljor paraqitet mjaft i larmishëm. Shqipja ka një sistem të pasur formash mënyrore dhe kohore, një pjesë të e cilave janë të trashëguara nga një periudhë e hershme, një pjesë janë kryer gjatë evolucionit të saj historik. Folja ka gjashtë mënyra; (dëftore, lidhore, kushtore, habitore, dëshirore, urdhërore) dhe tri forma të pashtjelluara (pjesore, paskajore dhe përcjellore). Koha e ardhshme ndërtohet në mënyre analitike, me dy forma: me do (forma e foljes dua) + lidhore (do të punoj) dhe me foljen ndihmëse kam + paskajore (kam për të punuar). Rendi i fjalëve në fjali është përgjithësisht i lirë, por më i zakonshmi është rendi: kryefjalë + folje + objekt. Leksiku përbëhet nga fjalë me preardhje vendase e nga fjalë të huazuara. Fjalët me burim vendas trashëgohen nga periudha e lashtë indoevropiane (ditë, natë, dimër, motër, jani, etj.), ose janë formuara më vonë, me mjete të shqipes (ditor, dimëror, i përnatshëm). Për fjalët e huazuara qe disa mendojnë vijnë nga gjuhët e popujve me të cilët shqiptarët kanë pasur marrëdhënie gjatë shekujve, greqishtja e vjetër dhe e re, latinishtja e gjuhët romane, gjuhët sllave, turqishtja, frëngjishtja, është një proces i gjate ne diskutim dhe analizim. Kjo për arsyen e thjeshte sepse burimi i pare i tyre dyshohet se është përsëri gjuha shqipe e folur. Metodat e krahasimit ne shkencën e Entomologjisë nuk janë akoma ne nivelin e saktësisë se duhur përderisa nuk arrihet te zbërthehet ne njësinë minimale kuptimi logjik i simbolo-shkronjave te alfabetit grek dhe atij latin. <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Përhapja_e_gjuhës_shqipe">Përhapja e gjuhës shqipe</h2>[<a href="/w/index.php?title=Gjuha_shqipe&veaction=edit&section=25" title="Redakto pjesën: Përhapja e gjuhës shqipe" class="mw-editsection-visualeditor">Redakto</a> | <a href="/w/index.php?title=Gjuha_shqipe&action=edit&section=25" title="Edit section's source code: Përhapja e gjuhës shqipe">Redakto nëpërmjet kodit</a>]</div> Shqipja flitet sot nga më se gjashtë milionë vetë në Republikën e Shqipërisë, në Kosovë, në viset shqiptare të Maqedonisë së Veriut, të Malit të Zi, të Serbisë jugore, si dhe në viset e Çamërisë në Greqi. Shqipja flitet gjithashtu, në ngulimet shqiptare në Itali, në Greqi, në Bullgari, në Ukrainë, si dhe në shqiptarë të mërguar në viset e ndryshme të botës para Luftës se Dytë Botërore dhe në këtë dhjetëvjeçarin e fundit. Gjuha shqipe mësohet dhe studiohet në disa universitete dhe qendra albanologjike në bote, si në Paris, Romë, Napoli, Kozencë, Palermo, Shën Pjetërburg (Leningrad), Pekin, München, Bukuresht, Selanik, Sofie, etj. <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Studimet_për_gjuhën_shqipe">Studimet për gjuhën shqipe</h2>[<a href="/w/index.php?title=Gjuha_shqipe&veaction=edit&section=26" title="Redakto pjesën: Studimet për gjuhën shqipe" class="mw-editsection-visualeditor">Redakto</a> | <a href="/w/index.php?title=Gjuha_shqipe&action=edit&section=26" title="Edit section's source code: Studimet për gjuhën shqipe">Redakto nëpërmjet kodit</a>]</div> Gjuha dhe kultura e shqiptarëve, lashtësia dhe karakteri origjinal i tyre, kanë tërhequr prej kohësh vëmendjen e studiuesve të huaj dhe shqiptarë që në shekullin XVIII dhe më parë. Në mënyrë të veçantë, gjuha, historia dhe kultura e shqiptarëve, tërhoqi vëmendjen e botës gjermane. Me të u mor edhe një filozof i madh, siç ishte <a href="/wiki/Gotfried_Leibniz" class="mw-redirect" title="Gotfried Leibniz">Gotfried Leibniz</a>, që punoi një shekull para lindjes së gjuhësisë krahasimtare. Ai mendonte, se studimi krahasues i gjuhëve ishte themelor për të ndërtuar një histori universale të botës, për ta kuptuar dhe për ta shpjeguar atë. Në disa letra, qe ai i shkruante një bibliotekari të Bibliotekës Mbretërore të Berlinit, në fillim të shekullit XVIII, shprehet edhe për natyrën dhe prejardhjen e gjuhës shqipe dhe pas disa luhatjeve, arriti në përfundimin, se shqipja është gjuha e ilirëve të lashtë. Megjithatë, studimet shkencore për gjuhën shqipe, si dhe për shumë gjuhë të tjera, nisën pas lindjes së gjuhësisë historike-krahasuese nga mesi i shekullit XIX. Një nga themeluesit e kësaj gjuhësie, dijetari gjerman Franz Bopp, arriti të provonte që në vitin 1854, se shqipja bënte pjesë në familjen e gjuhëve indoevropiane dhe se zinte një vend të veçantë në këtë familje gjuhësore. Pas tij, studiues të tjerë, si G. Meyer, H. Pedersen, N. Jokli, studiuan aspekte të ndryshme të leksikut dhe të strukturës gramatikore të gjuhës shqipe. G. Meyer do të hartonte që në vitin 1891 një Fjalor etimologjik të Gjuhës shqipe (Etymologisches Wörterbuch der albanesischen Sprache, Strasburg 1891), i pari fjalor i këtij lloji për shqipen. Përveç këtyre, një varg i madh gjuhëtarësh të huaj, si F. Miclosich, G. Weigand, C. Tagliavini, St. Man, E. Hamp, A. Desnickaja, H. Ölberg, H. Mihaescu, W. Fredler, O. Bucholtz, M. Huld, G. B. Pellegrini, etj. kanë dhënë kontribute të shënuara për studimin e historisë së gjuhës shqipe, të problemeve që lidhen me prejardhjen e saj, me etimologjinë, fonetikën dhe gramatikën historike, si edhe në studimin e gjendjes së sotme të shqipes. Ndërkohë, krahas studimeve për gjuhën shqipe të albanologëve të huaj, lindi dhe u zhvillua edhe gjuhësia shqiptare. Ajo i ka fillimet e saj që në shekullin XVII, kur Frang Bardhi botoi të parin fjalor të gjuhës shqipe “Dictionarium Latino-Epiroticum” (1635). Gjatë Rilindjes Kombëtare u botuan disa gramatika të gjuhës shqipe. Kështu, në vitin 1864, Dhimitër Kamarda, nga arbëreshët e Italisë, botoi veprën “Laggio della grammatica comparata sulla lingua albanese”, Livorno 1864, vëll.II “L’Apendice al saggio dalla gramatica comparata sulla lingua albanese”, Prato 1866. Më 1882, Kostandin Kristoforidhi botoi “Gramatikën e gjuhës shqipe” dhe më 1806, Sami Frashëri botoi “Shkronjëtoren e gjuhës shqipe”, dy vepra gjuhësore të rëndësishme të shekullit XIX për gramatologjinë e gjuhës shqipe. Nga fundi i shekullit XIX, Kostandin Kristoforidhi përgatiti edhe një “Fjalor të gjuhës shqipe”, i cili u botua në vitin 1904 dhe përbën veprën më të rëndësishme të leksikografisë shqiptare, që u botua para Luftës se Dytë Botërore. Në vitin 1909, botohet Fjalori i shoqërisë “Bashkimi”. Pas shpalljes së Pavarësisë, u botuan një varg gramatikash dhe fjalorë dygjuhësh, për të plotësuar nevojat e shkollës dhe të kulturës kombëtare. Në fushën e gramatikës u shqua sidomos Prof. Dr. Aleksandër Xhuvani. Aleksandër Xhuvani (1880-1961) kreu studimet e larta në Universitetin e Athinës. Veprimtaria e tij për studimin e gjuhës shqipe dhe arsimin kombëtar, e nisi që gjatë periudhës së Rilindjes Kombëtare. Bëri një punë të madhe për pajisjen e shkollës sonë me tekste të gjuhës shqipe, të letërsisë, të pedagogjisë dhe të psikologjisë. Drejtoi e punoi për hartimin e udhëzuesve drejtshkrimorë në vitet 1949, 1951, 1954, 1956. Pati një veprimtari të gjerë në fushën e pastërtisë së gjuhës shqipe e të pasurimit të saj dhe botoi veprën “Për pastërtinë e gjuhës shqipe” (1956). Bashkëpunoi me profesorin Eqrem Çabej, për hartimin e veprave “Parashtesat” (1956) dhe “Prapashtesat e gjuhës shqipe” (1962), trajtesa themelore në fushën e fjalëformimit të gjuhës shqipe. Ai botoi gjithashtu edhe një varg punimesh monografike për pjesoren, paskajoren dhe parafjalët e gjuhës shqipe. Ai ishte njohës i mirë dhe mbledhës i pasionuar i visarit leksikor të gjuhës së popullit. Fjalët dhe shprehjet e mbledhura, u botuan pjesërisht pas vdekjes, në formën e një fjalori. Përgatiti një botim të dytë të “Fjalorit të gjuhës shqipe” të Kristoforidhit (1961). Vepra e plotë e tij, e projektuar në disa vëllime, ende nuk është botuar. Në vitin 1980 është botuar vëllimi i parë. Një zhvillim më të madh njohu gjuhësia shqiptare në gjysmën e dytë të shekullit XX, kur u krijuan edhe institucione shkencore të specializuara, si Universiteti i Tiranës, Universiteti i Prishtinës dhe Akademia e Shkencave, Universiteti i Shkodrës, më vonë, Universiteti i Elbasanit, Universiteti i Gjirokastrës, Universiteti i Vlorës, Universiteti i Tetovës, etj. Gjatë kësaj periudhe, u hartuan një varg veprash përgjithësuese nga fusha të ndryshme të gjuhësisë. Në fushën e leksikologjisë dhe të leksikografisë, përveç studime leksikologjike, u hartuan edhe një varg fjalorësh të gjuhës shqipe dhe fjalori dygjuhësh, nga të cilët, më kryesorët janë: “Fjalori i gjuhës shqipe” (1954), “Fjalori i gjuhës së sotme shqipe” (1980), “Fjalori i shqipes së sotme” (1984), “Fjalori drejtshkrimor i gjuhës shqipe” (1976), “Drejtshkrimi i gjuhës shqipe” (1973), etj. Kohët e fundit kanë dalë edhe “Fjalor frazeologjik i gjuhës shqipe” (2000) dhe “Fjalor frazeologjik ballkanik” (1999). Në fushën e dialektologjisë është bërë përshkrimi e studimi i të gjithë të folurave të shqipes dhe është hartuar “Atlasi dialektologjik i gjuhës shqipe”, një vepër madhore që pritet të dalë së shpejti nga shtypi. Është bërë gjithashtu, studimi i fonetikës dhe i strukturave gramatikore të gjuhës shqipe përmes studimeve të veçanta dhe përmes gramatikave të ndryshme, niveleve të ndryshme, nga të cilat, më e plota është “Gramatika e gjuhës shqipe” I Morfologjia (1995), II Sintaksa (1997), hartuar nga Akademia e Shkencave, në bashkëpunim me Universitetin e Tiranës, me kryeredaktor Mahir Domin. Një vend të gjerë në studimet gjuhësore të këtij gjysmëshekulli, kanë zënë problemet e historisë së gjuhës shqipe, problemet e etnogjenezës së popullit shqiptar e të gjuhës shqipe, të etimologjisë, të fonetikës dhe të gramatikës historike, etj. Disa nga veprat themelore në këto fusha janë: "Studime etimologjike në fushë të shqipes” në 7 vëllime, nga E.Çabej; “Meshari” i Gjon Buzukut (E.Çabej); “Gramatika historike e gjuhës shqipe” (Sh. Demiraj); “Fonologjia historike e gjuhës shqipe” (Sh. Demiraj); “Gjuhësia ballkanike” (Sh. Demiraj), etj. Eqrem Çabej (1908-1980). Studiuesi më i shquar i historisë së gjuhës shqipe dhe një nga personalitetet më në zë të kulturës shqiptare. Pasi bëri studimet e para në vendlindje (Gjirokastër), studimet e larta i kreu në Austri, në fushën e gjuhësisë së krahasuar indoevropiane. Pas mbarimit të studimeve, kthehet në atdhe dhe fillon veprimtarinë shkencore e arsimore në vitet ’30 të këtij shekulli dhe punoi në këto fusha për një gjysëm shekulli, duke lënë një trashëgimi të pasur shkencore. Eqerem Çabej solli dhe zbatoi në gjuhësinë shqiptare metodat dhe arritjet shkencore të gjuhësisë evropiane, duke kontribuar shumë në ngritjen e nivelit shkencor të studimeve gjuhësore shqiptare. Eqerem Cabej punoi shumë në disa fusha të dijes, por u shqua sidomos në fushën e historisë së gjuhës, në trajtimin e problemeve të origjinës së gjuhës shqipe, të autoktonisë së shqiptarëve e të etimologjisë dhe të filologjisë së teksteve të vjetra. Veprat themelore të tij janë: “Studime etimologjike në fushë të shqipes”, në shtatë vëllime, I “Hyrje në historinë e gjuhës shqipe”, II “Fonetikë historike” (1958), “Meshari i Gjon Buzukut” (1968), “Shqiptarët midis perëndimit dhe lindjes” (1944). Ai është bashkautor edhe në një varg veprash në fushën e gjuhës së sotme, siç janë: “Fjalor i gjuhës shqipe” (1954), “Rregullat e drejtshkrimit të gjuhës shqipe” (1972), “Fjalori drejtshkrimor”. Përveç veprave, ai ka botuar një varg studimesh në revista shkencore brenda e jashtë vendit dhe ka mbajtur dhjetëra referate e kumtesa në kongrese e konferenca kombëtare e ndërkombëtare, të cilat kanë bërë të njohura arritjet e gjuhësisë shqiptare në botë, duke rritur kështu prestigjin e saj. Veprat e Prof. Eqrem Çabej janë botuar në tetë vëllime, në Prishtinë, me titullin “Studime gjuhësore”. Me veprimtarinë e shumanshme shkencore e me nivel të lartë, Eqrem Çabej ndriçoi shumë probleme të gjuhës shqipe dhe të kulturës shqiptare, duke argumentuar lashtësinë dhe origjinën ilire të saj, vitalitetin e saj ndër shekuj dhe marrëdhëniet me gjuhët dhe kulturat e popujve të tjerë. Gjatë kësaj periudhe, gjuhësia shqiptare zgjidhi edhe problemin e gjuhës shqipe letrare kombëtare, të njësuar me çështjet teorike të së cilës është marrë veçanërisht prof. Androkli Kostallari. Në kuadrin e punës që është bërë në fushën e gjuhësisë normative dhe të kulturës së gjuhës, janë hartuar dhe një numër i madh fjalorësh terminologjikë për degë të ndryshme të shkencës e të teknikës. Përveç veprave të shumta që janë botuar në fushën e gjuhësisë, veprimtaria e gjuhësisë studimore e studiuesve shqiptarë pasqyrohet në botimin e disa revistave shkencore, nga të cilat më kryesoret sot, janë: “Studime filologjike” (Tiranë); “Gjuha shqipe” (Prishtinë); “Studia albanica” (Tiranë); “Jehona” (Shkup); etj. Studime te rëndësishme mbi gjuhën shqipe janë bërë nga gjuhëtarë në Kosovë, Maqedoninë e Veriut, Mal i Zi, ku janë botuar një numër i konsiderueshëm veprash mbi historinë e gjuhës shqipe, fonetikën, gramatikën, leksikun etj. Prof. Idriz Ajeti shquhet për kontributin e veçantë që ka dhënë në këtë fushë. Kontribut të veçantë për gjuhen shqipe kanë dhenë edhe shqiptaret e vendosur në Itali, të njohur si “<a href="/wiki/Arb%C3%ABresh%C3%AB" class="mw-redirect" title="Arbëreshë">Arbëresh</a>”. Disa nga figurat më të shquara të gjuhësisë shqiptare të këtyre dy shekujve të fundit, janë: <a href="/wiki/Dhimit%C3%ABr_Kamarda" title="Dhimitër Kamarda">Dhimitër Kamarda</a> (arbëresh i Italisë), <a href="/wiki/Kostandin_Kristoforidhi" title="Kostandin Kristoforidhi">Kostandin Kristoforidhi</a>, <a href="/wiki/Sami_Frash%C3%ABri" title="Sami Frashëri">Sami Frashëri</a>, Aleksandër Xhuvani, <a href="/wiki/Eqerem_%C3%87abej" class="mw-redirect" title="Eqerem Çabej">Eqerem Çabej</a>, <a href="/wiki/Selman_Riza" title="Selman Riza">Selman Riza</a>, <a href="/wiki/Kostaq_Cipo" title="Kostaq Cipo">Kostaq Cipo</a>, <a href="/wiki/Mahir_Domi" title="Mahir Domi">Mahir Domi</a>, <a href="/wiki/Shaban_Demiraj" title="Shaban Demiraj">Shaban Demiraj</a>, <a href="/wiki/Androkli_Kostallari" title="Androkli Kostallari">Androkli Kostallari</a>, <a href="/wiki/Idriz_Ajeti" title="Idriz Ajeti">Idriz Ajeti</a>, <a href="/wiki/Gjovalin_Shkurtaj" title="Gjovalin Shkurtaj">Gjovalin Shkurtaj</a> etj. Ekziston një qasje e re studimore që tregon origjinën e lashtë te gjuhes duke përdorur së bashku logjikën, filozofinë dhe etimologjinë. Pionieri në këtë qasje të re është <a href="/wiki/Petro_Zheji" title="Petro Zheji">Petro Zheji</a> i cili përfundoi punën e tij unike me librin e tij të fundit "Roli mesianik i shqipes" botuar në vitin 2015. Ai prezanton një mënyrë të re të klasifikimit të gjuhëve, në semantike dhe simbolike. Ai mendon se gjuha e vetme simbolike e mbijetuar është gjuha shqipe, me ane te simboleve te gjuhes shqipe ne mund të copëtojmë secilen fjale te cdo gjuhe dhe të gjejmë kuptimin e saj motivues në të. Për të demonstruar teorinë e tij ai merr 863 shembuj në shumë gjuhë: Kineze, Sanskritishte, Anglishte, Rusishte, Hindishte, Turqishte, Greqishte, Latinishte, Hebraishte, Gjermanishte, proto-gjermanishte, italishte, japoneze, indonezishte dhe persishte. Rrënjët primordiale të gjuhës shqipe u mbuluan edhe në librin e tij "Libri i aforizmave" i botuar në vitin 2012.<a href="#cite_note-89">[89]</a> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Bibliografia">Bibliografia</h3>[<a href="/w/index.php?title=Gjuha_shqipe&veaction=edit&section=27" title="Redakto pjesën: Bibliografia" class="mw-editsection-visualeditor">Redakto</a> | <a href="/w/index.php?title=Gjuha_shqipe&action=edit&section=27" title="Edit section's source code: Bibliografia">Redakto nëpërmjet kodit</a>]</div> <ul><li>Ajeti, Idriz. “La présence de l’albanais dans les parlers des populations slaves de la Péninsule balkanique à la lumière de la langue et de la toponymie”, <a href="/wiki/Studia_Albanica" title="Studia Albanica">Studia Albanica</a> 2 (1968): 131–6.</li> <li>Ajeti, Idriz. “Për historinë e marrëdhënieve të hershme gjuhësore shqiptare-sllave”, <a href="/wiki/Studime_Filologjike" title="Studime Filologjike">Studime Filologjike</a> 4 (1972): 83–94 (reprint in Gjurmime albanologjike – Seria e shkencave filologjike II – 1972. Pristina: 1974, pp. 33–44).</li> <li>Arapi, Inna. Der Gebrauch von Infinitiv und Konjunktiv im Altalbanischen mit Ausblick auf das Rumänische. Hamburg: Kovač, 2010.</li> <li>Banfi, Emanuele. Linguistica balcanica. Bologna: Zanichelli, 1985.</li> <li>Banfi, Emanuele. Storia linguistica del sud-est europeo: Crisi della Romània balcanica tra alto e basso medioevo. Milan: Franco Angeli, 1991.</li> <li>Bonnet, Guillaume. Les mots latins de l’albanais. Paris–Montréal: L'Harmattan, 1998.</li> <li><a href="/wiki/Franz_Bopp" title="Franz Bopp">Bopp, Franz</a>. “Über das Albanesische in seinen verwandtschaftlichen Beziehungen”, in Königliche Preußische Akademie der Wissenschaften. Abhandlungen der philosophisch-historischen Klasse. Berlin: J. Stargardt, 1855, pp. 459–549.</li> <li>Boretzky, Norbert. Der türkische Einfluss auf das Albanische. 2 vols. vol. 1: Phonologie und Morphologie der albanischen Turzismen; vol. 2: Wörterbuch der albanischen Turzismen. Wiesbaden: Otto Harrassowitz, 1975.</li> <li>Buchholz, Oda & Wilfried Fiedler. Albanische Grammatik. Leipzig: VEB Verlag Enzyklopädie, 1987.</li> <li><a href="/wiki/Eqrem_%C3%87abej" title="Eqrem Çabej">Çabej, Eqrem</a>. “Disa probleme themelore të historisë së vjetër të gjuhës shqipe”, Buletin i Universitetit Shtetëror të Tiranës. Seria e Shkencave Shoqërore 4 (1962): 117-148 (In GermanStudia Albanica 1 (1964))</li> <li>Çabej, Eqrem. “Zur Charakteristik der lateinischen Lehnwörter im Albanischen”, Revue roumaine de linguistique 7, vol. 1 (1962): 161–99 (In Albanian “Karakteristikat e huazimeve latine të gjuhës shqipe”, Studime Filologjike 2 (1974): 14-51)</li> <li>Çabej, Eqrem. “Rreth disa çështjeve të historisë së gjuhës shqipe”, Buletin i Universitetit Shtetëror të Tiranës. Seria e Shkencave Shoqërore 3 (1963): 69-101. (In Romanian Studii și cercetări lingvistiche 4 (1954))</li> <li>Çabej, Eqrem. “Mbi disa rregulla të fonetikës historike të shqipes”, Studime Filologjike 2 (1970): 77-95 (In German “Über einige Lautregeln des Albanischen”, <a href="/w/index.php?title=Die_Sprache&action=edit&redlink=1" class="new" title="Die Sprache (nuk është shkruar akoma)">Die Sprache</a> 18 (1972): 132–54)</li> <li>Çabej, Eqrem. “L'ancien nom national des albanais”, Studia Albanica 1 (1972): 1-40.</li> <li>Çabej, Eqrem. “Problemi i vendit të formimit të gjuhës shqipe”,Studime Filologjike 4 (1972): 3-27.</li> <li>Çabej, Eqrem. Studime etimologjike në fushë të shqipes. 7 vols. Tirana: Akademia et Shkencave e Republikës Popullore të Shqipërisë, Instituti i Gjuhësisë dhe i Letërsisë, 1976–2014.</li> <li>Camaj, Martin. Albanische Wortbildung. Wiesbaden: Otto Harrassowitz, 1966.</li> <li>Camaj, Martin. Albanian Grammar. Trans. Leonard Fox. Wiesbaden: Otto Harrassowitz, 1984.</li> <li>Camarda, Demetrio. <a rel="nofollow" class="external text" href="https://books.google.com/books?id=YWQCAAAAQAAJ&printsec=frontcover&dq=Saggio+di+grammatologia+comparata+sulla+lingua+albanese&cd=2#v=onepage&q&f=false">Saggio di grammatologia comparata sulla lingua albanese</a>. Livorno: Successore di Egisto Vignozzi, 1864.</li> <li>Camarda, Demetrio. <a rel="nofollow" class="external text" href="https://books.google.com/books?id=syYTAAAAYAAJ&pg=PT238&dq=Appendice+al+Saggio+di+grammatologia+sulla+lingua+albanese&cd=2#v=onepage&q&f=false">Appendice al saggio di grammatologia comparata sulla lingua albanese</a>. Prato, 1866.</li> <li>Campbell, George L., ed. Compendium of the World's Languages, 2nd edn. Vol. 1: Abaza to Kurdish, s.v. “Albanian”. London–NY: Routledge, 2000, pp. 50–7.</li> <li><a href="/wiki/Wac%C5%82aw_Cimochowski" title="Wacław Cimochowski">Cimochowski, Wacław</a>. “Recherches sur l'histoire du sandhi dans la langue albanaise”, Lingua Posnaniensis 2 (1950): 220–55.</li> <li>Cimochowski, Wacław. “Des recherches sur la toponomastique de l'Albanie”, Lingua Posnaniensis 8 (1960): 133–45.</li> <li>Cimochowski, Wacław. “Pozicioni gjuhësor i ilirishtes ballkanike në rrethin e gjuhëve indoevropiane”, Studime Filologjike 2 (1973).</li> <li>Demiraj, Bardhyl. Albanische Etymologien: Untersuchungen zum albanischen Erbwortschatz. Amsterdam–Atlanta: Rodopi, 1997.</li> <li><a href="/wiki/Shaban_Demiraj" title="Shaban Demiraj">Demiraj, Shaban</a>. “Albanian”, in <a rel="nofollow" class="external text" href="https://books.google.com/books?id=vwUMNCYbLL0C&printsec=frontcover&dq=The+Indo-European+Languages,+Anna+Giacalone+Ramat+and+Paolo+Ramat&hl=en&ei=RoLuS4jZL4T78Ab9x9D9Cg&sa=X&oi=book_result&ct=book-thumbnail&resnum=1&ved=0CCkQ6wEwAA#v=onepage&q&f=false">The Indo-European Languages</a>. Edited by Anna Giacalone Ramat & Paolo Ramat. London-NY: Routledge, 1998, pp. 480–501.</li> <li>Demiraj, Shaban. Gramatikë historike e gjuhës shqipe. Tirana: 8 Nëntori, 1986.</li> <li>Demiraj, Shaban. Gjuha shqipe dhe historia e saj. Tirana: Shtëpia botuese e librit universitar, 1988.</li> <li>Demiraj, Shaban. Fonologjia historike e gjuhës shqipe. (Akademia e Shkencave e Shqiperise. Instituti i Gjuhesise dhe i Letersise). Tirana: TOENA, 1996.</li> <li>Demiraj, Shaban. Prejardhja e shqiptarëve në dritën e dëshmive të gjuhës shqipe. Tirana: Shkenca, 1999.</li> <li>De Simone, Carlo. “Gli illiri del Sud. Tentativo di una definizione”, Iliria 1 (1986).</li> <li>Desnickaja, Agnija. Albanskij jazyk i ego dialekty. Leningrad: Nauka, 1968.</li> <li>Desnickaja, Agnija. “Language Interferences and Historical Dialectology”, Linguistics 113 (1973): 41–57.</li> <li>Desnickaja, Agnija. Osnovy balkanskogo jazykoznanija. Leningrad: Nauka, 1990.</li> <li><a href="/wiki/Mahir_Domi" title="Mahir Domi">Domi, Mahir</a>. “Prapashtesa ilire dhe shqipe, përkime dhe paralelizma”, Studime Filologjike 4 (1974).</li> <li>Domi, Mahir. “Considérations sur les traits communs ou parallèles de l'albanais avec les autres langues balkaniques et sur leur étude”, Studia Albanica 1 (1975).</li> <li>Fortson IV, Benjamin W. “Albanian”, in <a rel="nofollow" class="external text" href="https://books.google.com/books?id=5hOtPBF6XWwC&printsec=frontcover&dq=%27Indo-European+Language+and+Culture:++An+Introduction%27&cd=1#v=onepage&q&f=false">Indo-European Language and Culture: An Introduction</a>, 2nd edn. Malden: Wiley-Blackwell, 2010, pp. 446–58 (1st edn. 2004, pp. 390–9).</li> <li>Gjinari, Jorgji. “Për historinë e dialekteve të gjuhës shqipe”,Studime Filologjike 4 (1968).</li> <li>Gjinari, Jorgji. “Mbi vazhdimësinë e ilirishtes në gjuhën shqipe”,Studime Filologjike 3 (1969).</li> <li>Gjinari, Jorgji. “Struktura dialektore e shqipes e parë në lidhje me historinë e popullit”, Studime Filologjike 3 (1976).</li> <li>Gjinari, Jorgji. “Dëshmi të historisë së gjuhës shqipe për kohën dhe vendin e formimit të popullit shqiptar”, Studime Filologjike3 (1982).</li> <li>Gjinari, Jorgji. Dialektologjia shqiptare. Pristina: Universiteti, 1970.</li> <li>Gjinari, Jorgji, Bahri Beci, Gjovalin Shkurtaj, & Xheladin Gosturani. Atlasi dialektologjik i gjuhës shqipe, vol. 1. Naples: Università degli Studi di Napoli L’Orientali, 2007.</li> <li><a href="/wiki/Eric_P._Hamp" title="Eric P. Hamp">Hamp, Eric P.</a> “Albanian”, in Encyclopedia of Language and Linguistics. 2 vols. Edited by R. E. Asher. Oxford: Pergamon, 1994, pp. 1:65–7.</li> <li>Huld, Martin E. Basic Albanian Etymologies. Columbus, OH: Slavica Publishers, 1984.</li> <li>Katičić, Radoslav. Ancient Languages of the Balkans. 2 vols. The Hague–Paris: Mouton, 1976.</li> <li>Kopitar, Jernej K. “Albanische, walachische und bulgarische Sprache”, Jahrbücher der Literatur (Wien) 46 (1829): 59–106.</li> <li><a href="/wiki/Paul_Kretschmer" title="Paul Kretschmer">Kretschmer, Paul</a>. <a rel="nofollow" class="external text" href="https://books.google.com/books?id=f00TAAAAYAAJ&printsec=frontcover&dq=Einleitung+in+die+Geschichte+der+griechischen+Sprache&cd=1#v=onepage&q&f=false">Einleitung in die Geschichte der griechischen Sprache</a>. Göttingen, 1896.</li> <li>Kretschmer, Paul. “Sprachliche Vorgeschichte des Balkans”,Revue internationale des études balkaniques 2, no. 1 (1935): 41–8.</li> <li>Lloshi, Xhevat. “Substandard Albanian and Its Relation to Standard Albanian”, in Sprachlicher Standard und Substandard in Südosteuropa und Osteuropa: Beiträge zum Symposium vom 12.-16. Oktober 1992 in Berlin. Edited by Norbert Reiter, Uwe Hinrichs & Jirina van Leeuwen-Turnovcova. Berlin: Otto Harrassowitz, 1994, pp. 184–94.</li> <li>Lloshi, Xhevat. “Albanian”, in Handbuch der Südosteuropa-Linguistik. Edited by Uwe Hinrichs. Wiesbaden: Otto Harrassowitz, 1999, pp. 277–99.</li> <li>Lloshi, Xhevat. <a rel="nofollow" class="external text" href="https://books.google.com/books?id=9_gXTda0HS8C&pg=PA191&dq=gjuha+letrare+dhe+gjuha+standarde#v=onepage&q&f=false">Rreth alfabetit të shqipes: me rastin e 100-vjetorit të Kongresit të Manastirit</a>. Skopje–Pristina–Tirana: Logos-A, 2008.</li> <li><a href="/wiki/Maximilian_Lambertz" class="mw-redirect" title="Maximilian Lambertz">Lambertz, Maximilian</a>. Lehrgang des Albanischen. 3 vols., vol. 1: Albanisch-deutsches Wörterbuch; vol. 2: Albanische Chrestomathie; vol. 3: Grammatik der albanischen Sprache. Berlin: <a href="/w/index.php?title=Deutscher_Verlag_der_Wissenschaften&action=edit&redlink=1" class="new" title="Deutscher Verlag der Wissenschaften (nuk është shkruar akoma)">Deutscher Verlag der Wissenschaften</a> 1954; Berlin 1955; Halle an der Saale 1959.</li> <li><a href="/w/index.php?title=J._P._Mallory&action=edit&redlink=1" class="new" title="J. P. Mallory (nuk është shkruar akoma)">Mallory, J.P.</a> & <a href="/wiki/Douglas_Q._Adams" title="Douglas Q. Adams">D. Q. Adams</a>. “Albanian language”, inEncyclopedia of Indo-European Culture. London: Fitzroy Dearborn, 1997, pp. 8–11.</li> <li>Matzinger, Joachim. “Die Albaner als Nachkommen der Illyrier aus der Sicht der historischen Sprachwissenschaft”, inAlbanische Geschichte: Stand und Perspektiven der Forschung. Edited by Oliver Jens Schmitt & Eva Frantz. Munich: R. Oldenburg Verlag, 2009, pp. 13–35.</li> <li>Matzinger, Joachim. “Der lateinisch-albanische Sprachkontakt und seine Implikationen für Vorgeschichte des Albanischen und der Albaner”, in Südosteuropäische Romania: Siedlungs-/Migrationsgeschichte und Sprachtypologie. Edited by Wolfgang Dahmen et al. Tübingen: Narr Verlag, 2012, pp. 75–103.</li> <li>Mayer, Anton. Die Sprache der alten Illyrier. 2 vols. Vienna: Österreichische Akademie der Wissenschaften, 1957/1959.</li> <li>Mann, Stuart E. An Albanian Historical Grammar. Hamburg: Helmut Buske, 1977.</li> <li><a href="/wiki/Gustav_Meyer" title="Gustav Meyer">Meyer, Gustav</a>. “<a rel="nofollow" class="external text" href="https://books.google.com/books?id=E-IGAAAAQAAJ&printsec=frontcover&dq=Albanesische+Studien&cd=1#v=onepage&q&f=false">Albanesische Studien I. Die Pluralbildungen der albanesischen Nomina</a>”, in Sitzungsberichte der philosophisch-historischen Classe der Kaiserlichen Akademie der Wissenschaften 104 (1883): 257–362.</li> <li><a href="/w/index.php?title=Franc_Miklo%C5%A1i%C4%8D&action=edit&redlink=1" class="new" title="Franc Miklošič (nuk është shkruar akoma)">Miklošič, Franz</a>. Albanische Forschungen. 2 vols., vol. 1: Die slavischen Elemente im Albanischen; vol. 2: Die romanischen Elemente im Albanischen. Vienna: Karl Gerold's Sohn, 1870.</li> <li>Mihăescu, Haralambie. “Les éléments latins de la langue albanaise”, Révue des études sud-est européennes 4 (1966): 5–33, 323–53.</li> <li>Mihăescu, Haralambie. La langue latine dans le sud-est de l’Europe. Bucharest: Editura Academiei; Paris: Les Belles Lettres, 1978.</li> <li>Newmark, Leonard, Philip Hubbard, & Peter Prifti. Standard Albanian: A Reference Grammar for Students. Stanford: Stanford University Press, 1982.</li> <li>Ölberg, Hermann. “Einige Uberlegungen zur Autochtonie der Albaner auf der Balkanhalbinsel”, in Akten der internationalen albanologischen Kolloquiums, Innsbruck, 1972, zum Gedächtnis an Norbert Jokl. Edited by Hermann M. Ölberg. Innsbruck: Institut für Sprachwissenschaft der Universität Innsbruck, 1977.</li> <li>Ölberg, Hermann. “Kontributi i gjuhësisë për çështjen e atdheut ballkanik të shqiptarëve”, Studime Filologjike 3 (1982).</li> <li>Pedersen, Holger. “Bidrag til den albanesiske Sproghistorie”, inFestskrift til Vilhelm Tomsen. Kopenhagen: Gyldendal, 1894, pp. 246–57.</li> <li>Pedersen, Holger. “Albanesisch”, Kritischer Jahrbericht 9, vol. 1 (1905): 206–17. Erlangen (1909).</li> <li>Pellegrini, Giovan Battista. “I rapporti linguistici interadriatici e l’elemento latino dell’albanese”, Abruzzo 19 (1980): 31-71.</li> <li>Pellegrini, Giovan Battista. “Disa vëzhgime mbi elementin Latin të shqipes” [Some observations on the Latin element of the Albanian language], Studime Filologjike 3 (1982); (in Italian) “Alcune osservazioni sull’elemento latino dell’albanese”, Studia Albanica 1983: 63–83.</li> <li>Pellegrini, Giovan Battista. Avviamento alla linguistica albanese. Edizione rinnovata. Rende: Università degli studi della Calabria, Centro editoriale e librario, 1997.</li> <li>Pisani, Vittore. “L’albanais et les autres langues indo-européennes”, in Mélanges Henri Grégoire II. Brussels, 1950, pp. 519–38; reprint in Saggi di linguistica storica: Scritti scelti. Torino: Rosenberg & Sellier, 1959, pp. 96–114.</li> <li>Pisani, Vittore. “Les origines de la langue albanaise, questions de principe et de méthode”, Studia Albanica 1 (1964): 61–8.</li> <li>Pisani, Vittore. “Sulla genesi dell'albanese”, in Akten der internationalen albanologischen Kolloquiums, Innsbruck, 1972, zum Gedächtnis an Norbert Jokl. Edited by Hermann M. Ölberg. Innsbruck: Institut für Sprachwissenschaft der Universität Innsbruck, 1977, pp. 345–66.</li> <li><a href="/wiki/Vladimir_Orel" class="mw-redirect" title="Vladimir Orel">Orel, Vladimir</a>. Albanian Etymological Dictionary. Leiden: Brill, 1998.</li> <li>Orel, Vladimir. <a rel="nofollow" class="external text" href="https://books.google.com/books?id=xvKH56aT5mEC&printsec=frontcover&dq=Concise+Historical+Grammar+of+the+Albanian+Language&cd=1#v=onepage&q&f=false">A Concise Historical Grammar of the Albanian Language: Reconstruction of Proto-Albanian</a>. Leiden: Brill, 2000.</li> <li>Price, Glanville, ed. Encyclopedia of the Languages of Europe, s.v. “Albanian”. Oxford: Blackwell, 1998, pp. 4–8.</li> <li>Riza, Selman. Studime albanistike. Pristina 1979.</li> <li>Rusakov, Alexander. “Albanian”, in The Indo-European Languages, 2nd edn. Edited by Mate Kopović. London–NY: Routledge, 2014, pp. 552–608.</li> <li>Schumacher, Stefan & Joachim Matzinger. Die Verben des Altalbanischen: Belegwörterbuch, Vorgeschichte und Etymologie. Wiesbaden: Otto Harrassowitz, 2013.</li> <li>Svane, Gunnar. Slavische Lehnwörter im Albanischen. Århus: Aarhus University Press, 1992.</li> <li>Tagliavini, Carlo. La stratificazione del lessico albanese: Elementi indoeuropei. Bologna: Casa editrice Prof. Riccardo Pàtron, 1965.</li> <li>Thumb, Albert. “Altgriechische Elemente des Albanesischen”,<a href="/w/index.php?title=Indogermanische_Forschungen&action=edit&redlink=1" class="new" title="Indogermanische Forschungen (nuk është shkruar akoma)">Indogermanische Forschungen</a> 26 (1909): 1–20.</li> <li>von Hahn, Johann Georg. Albanesische Studien. 3 vols. Jena: F. Mauko, 1854.</li> <li><a href="/w/index.php?title=Calvert_Watkins&action=edit&redlink=1" class="new" title="Calvert Watkins (nuk është shkruar akoma)">Watkins, Calvert</a>. “Proto-Indo-European: Comparison and Reconstruction”, in The Indo-European Languages. Edited by Anna Giacalone Ramat & Paolo Ramat. London-NY: Routledge, 1998, pp. 25–73.</li> <li>Ylli, Xhelal. Das slawische Lehngut im Albanischen. 2 vols., vol. 1: Lehnwörter; vol. 2: Ortsnamen. Munich: Verlag Otto Sagner, 1997/2000.</li> <li>Ylli, Xhelal & Andrej N. Sobolev. Albanskii gegskii govor sela Muhurr. Munich: Biblion Verlag, 2003. <a href="/wiki/International_Standard_Book_Number" class="mw-redirect" title="International Standard Book Number">ISBN</a> <a href="/wiki/Speciale:BurimetELibrave/3-932331-36-2" title="Speciale:BurimetELibrave/3-932331-36-2">3-932331-36-2</a></li> <li>Zheji, Petro. "Roli mesianik i shqipes". UET Press, 2015. <a href="/wiki/Speciale:BurimetELibrave/9789928190246" class="internal mw-magiclink-isbn">ISBN 978-9928-190-24-6</a>.</li> <li>Zheji, Petro. "Libri i aforizmave". Media Print, 2012. <a href="/wiki/Speciale:BurimetELibrave/9789928080813" class="internal mw-magiclink-isbn">ISBN 9789928080813</a>.</li></ul> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Referime">Referime</h2>[<a href="/w/index.php?title=Gjuha_shqipe&veaction=edit&section=28" title="Redakto pjesën: Referime" class="mw-editsection-visualeditor">Redakto</a> | <a href="/w/index.php?title=Gjuha_shqipe&action=edit&section=28" title="Edit section's source code: Referime">Redakto nëpërmjet kodit</a>]</div> <div class="reflist references-column-count references-column-count-3" style="column-count: 3; -moz-column-count: 3; -webkit-column-count: 3; list-style-type: decimal;"> <ol class="references"> <li id="cite_note-1"><a href="#cite_ref-1">^</a> <a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.ethnologue.com/18/language/sqi/">Gjuha shqipe</a> në <a href="/wiki/Ethnologue" title="Ethnologue">Ethnologue</a> (18th ed., 2015) <a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.ethnologue.com/18/language/aae/">Arbërishtja(Itali)</a> në <a href="/wiki/Ethnologue" title="Ethnologue">Ethnologue</a> (18th ed., 2015) <a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.ethnologue.com/18/language/aat/">Arbërishtja(Greqi)</a> në <a href="/wiki/Ethnologue" title="Ethnologue">Ethnologue</a> (18th ed., 2015) <a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.ethnologue.com/18/language/aln/">Gegërishtja</a> në <a href="/wiki/Ethnologue" title="Ethnologue">Ethnologue</a> (18th ed., 2015) <a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.ethnologue.com/18/language/als/">Toskërishtja</a> në <a href="/wiki/Ethnologue" title="Ethnologue">Ethnologue</a> (18th ed., 2015) </li> <li id="cite_note-2"><a href="#cite_ref-2">^</a> Euromosaic project (2006). <a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.uoc.edu/euromosaic/web/document/albanes/fr/i2/i2.html">"L'arvanite/albanais en Grèce"</a> (Në Frangjisht). Brussels: <a href="/wiki/Komisioni_Evropian" title="Komisioni Evropian">European Commission</a>. Marrë 2016-12-05. </li> <li id="cite_note-3"><a href="#cite_ref-3">^</a> <a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20120121173237/http://www.minorityrights.org/1617/italy/albanians.html">"WEB Arkiva"</a>. Arkivuar nga <a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.minorityrights.org/1617/italy/albanians.html">the original</a> në 21 Janar 2012. Marrë 2012-01-02. </li> <li id="cite_note-4"><a href="#cite_ref-4">^</a> <a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.albanianlanguage.net/">"Robert Elsie"</a>. Gjuha Shqipe. 25 nëntor 1972. Marrë 17 Janar 2017. </li> <li id="cite_note-5"><a href="#cite_ref-5">^</a> <style data-mw-deduplicate="TemplateStyles:r2706204">.mw-parser-output cite.citation{font-style:inherit;word-wrap:break-word}.mw-parser-output .citation q{quotes:"\"""\"""'""'"}.mw-parser-output .citation:target{background-color:rgba(0,127,255,0.133)}.mw-parser-output .id-lock-free a,.mw-parser-output .citation .cs1-lock-free a{background:url("//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/6/65/Lock-green.svg")right 0.1em center/9px no-repeat}.mw-parser-output .id-lock-limited a,.mw-parser-output .id-lock-registration a,.mw-parser-output .citation .cs1-lock-limited a,.mw-parser-output .citation .cs1-lock-registration a{background:url("//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/d/d6/Lock-gray-alt-2.svg")right 0.1em center/9px no-repeat}.mw-parser-output .id-lock-subscription a,.mw-parser-output .citation .cs1-lock-subscription a{background:url("//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/a/aa/Lock-red-alt-2.svg")right 0.1em center/9px no-repeat}.mw-parser-output .cs1-ws-icon a{background:url("//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/4/4c/Wikisource-logo.svg")right 0.1em center/12px no-repeat}.mw-parser-output .cs1-code{color:inherit;background:inherit;border:none;padding:inherit}.mw-parser-output .cs1-hidden-error{display:none;color:var(--color-error,#d33)}.mw-parser-output .cs1-visible-error{color:var(--color-error,#d33)}.mw-parser-output .cs1-maint{display:none;color:#3a3;margin-left:0.3em}.mw-parser-output .cs1-format{font-size:95%}.mw-parser-output .cs1-kern-left{padding-left:0.2em}.mw-parser-output .cs1-kern-right{padding-right:0.2em}.mw-parser-output .citation .mw-selflink{font-weight:inherit}</style><cite class="citation web cs1 cs1-prop-local-lang-source"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20160309072923/http://www.instat.gov.al/media/180938/1.1.15.xls">"Censusi në Shqipëri 2011"</a>. Arkivuar nga <a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.instat.gov.al/media/180938/1.1.15.xls">origjinali</a> më 9 mars 2016. Marrë më 19 korrik 2016.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=unknown&rft.btitle=Censusi+n%C3%AB+Shqip%C3%ABri+2011&rft_id=http%3A%2F%2Fwww.instat.gov.al%2Fmedia%2F180938%2F1.1.15.xls&rfr_id=info%3Asid%2Fsq.wikipedia.org%3AGjuha+shqipe" class="Z3988"> </li> <li id="cite_note-6"><a href="#cite_ref-6">^</a> <link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r2706204"><cite class="citation web cs1"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20160707130744/https://ask.rks-gov.net/sq/rekos2011?download=333:te-dhenat-kryesore">"Censusi në Kosovë 2011"</a>. Arkivuar nga <a rel="nofollow" class="external text" href="http://ask.rks-gov.net/sq/rekos2011?download=333:te-dhenat-kryesore">origjinali</a> më 7 korrik 2016. Marrë më 19 korrik 2016.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=unknown&rft.btitle=Censusi+n%C3%AB+Kosov%C3%AB+2011&rft_id=http%3A%2F%2Fask.rks-gov.net%2Fsq%2Frekos2011%3Fdownload%3D333%3Ate-dhenat-kryesore&rfr_id=info%3Asid%2Fsq.wikipedia.org%3AGjuha+shqipe" class="Z3988"> <code class="cs1-code">{{<a href="/wiki/Stampa:Cite_web" title="Stampa:Cite web">cite web</a>}}</code>: Mungon ose është bosh parametri <code class="cs1-code">|language=</code> (<a href="/wiki/Ndihm%C3%AB:Gabimet_CS1#language_missing" title="Ndihmë:Gabimet CS1">Ndihmë!</a>) </li> <li id="cite_note-7"><a href="#cite_ref-7">^</a> <a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.stat.gov.mk/Publikacii/knigaX.pdf">Censusi në Maqedoni 2002</a> </li> <li id="cite_note-8"><a href="#cite_ref-8">^</a> <link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r2706204"><cite class="citation web cs1 cs1-prop-foreign-lang-source"><a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.bfs.admin.ch/bfs/portal/de/index/themen/01/05/blank/key/sprachen.html">"Ständige Wohnbevölkerung ab 15 Jahren 1) nach Hauptsprache, 2013"</a> (XLS) (në gjermanisht). Neuchâtel, Switzerland: Statistik Schweiz. 2015. Marrë më 24 tetor 2015.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=unknown&rft.btitle=St%C3%A4ndige+Wohnbev%C3%B6lkerung+ab+15+Jahren+1%29+nach+Hauptsprache%2C+2013&rft.place=Neuch%C3%A2tel%2C+Switzerland&rft.pub=Statistik+Schweiz&rft.date=2015&rft_id=http%3A%2F%2Fwww.bfs.admin.ch%2Fbfs%2Fportal%2Fde%2Findex%2Fthemen%2F01%2F05%2Fblank%2Fkey%2Fsprachen.html&rfr_id=info%3Asid%2Fsq.wikipedia.org%3AGjuha+shqipe" class="Z3988"> </li> <li id="cite_note-9"><a href="#cite_ref-9">^</a> <a href="//www.ethnologue.com/language/als" class="extiw" title="ethnologue:als">Ethnologue – ALS</a> </li> <li id="cite_note-10"><a href="#cite_ref-10">^</a> <a rel="nofollow" class="external text" href="http://pod2.stat.gov.rs/ObjavljenePublikacije/Popis2011/Knjiga4_Veroispovest.pdf">Censusi në Serbi 2002</a> </li> <li id="cite_note-11"><a href="#cite_ref-11">^</a> <a rel="nofollow" class="external text" href="http://monstat.org/userfiles/file/popis2011/saopstenje/saopstenje(1).pdf">Censusi në Mal të Zi 2011</a> </li> <li id="cite_note-12"><a href="#cite_ref-12">^</a> <a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.dzs.hr/Hrv_Eng/publication/2012/SI-1469.pdf">Censusi në Kroaci 2011</a> </li> <li id="cite_note-13"><a href="#cite_ref-13">^</a> <a rel="nofollow" class="external text" href="http://ec.europa.eu/languages/policy/language-policy/documents/euromosaic-romania_en.pdf">Euromosaic Romania 2009</a> </li> <li id="cite_note-14"><a href="#cite_ref-14">^</a> <a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.stat.si/popis2002/en/rezultati/rezultati_red.asp?ter=SLO&st=9">Population by mother tongue, Slovenia, Census 1991 and 2002</a> </li> <li id="cite_note-15"><a href="#cite_ref-15">^</a> <a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.oscebih.org/documents/osce_bih_doc_2011022813425011cro.pdf">Leonard Valenta NACIONALNE MANJINE U BOSNI I HERCEGOVINI</a>[<a href="https://en.wikipedia.org/wiki/en:Wikipedia:Link_rot" class="extiw" title="w:en:Wikipedia:Link rot">lidhje e vdekur</a>][<a href="https://en.wikipedia.org/wiki/en:Wikipedia:Link_rot" class="extiw" title="w:en:Wikipedia:Link rot">lidhje e vdekur</a>] </li> <li id="cite_note-16"><a href="#cite_ref-16">^</a> <a rel="nofollow" class="external text" href="http://2001.ukrcensus.gov.ua/eng/results/nationality_population/nationality_1/s5/?botton=cens_db&box=5.1W&k_t=00&p=0&rz=1_1&rz_b=2_1%20%20&n_page=1">The distribution of the population by nationality and mother tongue</a> – UKRAINE 2001 </li> <li id="cite_note-17"><a href="#cite_ref-17">^</a> <a href="//www.ethnologue.com/language/aae" class="extiw" title="ethnologue:aae">Arbërishtja e Italisë</a> 2007 </li> <li id="cite_note-18"><a href="#cite_ref-18">^</a> <a href="//www.ethnologue.com/language/aat" class="extiw" title="ethnologue:aat">Arbërishtja e Greqisë</a> 2007 </li> <li id="cite_note-19"><a href="#cite_ref-19">^</a> <a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.wipo.int/edocs/lexdocs/laws/sq/al/al057sq.pdf">KUSHTETUTA E REPUBLIKËS SË SHQIPËRISË</a> – wipo.int </li> <li id="cite_note-20"><a href="#cite_ref-20">^</a> <a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.kryeministri-ks.net/repository/docs/Kushtetuta.e.Republikes.se.Kosoves.pdf">KUSHTETUTA E REPUBLIKËS SË KOSOVËS</a> <a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20170829043131/http://www.kryeministri-ks.net/repository/docs/Kushtetuta.e.Republikes.se.Kosoves.pdf">Arkivuar</a> 29 gusht 2017 tek Wayback Machine – kryeministri-ks.net/ </li> <li id="cite_note-21"><a href="#cite_ref-21">^</a> <link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r2706204"><cite class="citation web cs1 cs1-prop-local-lang-source"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20200516133049/http://www.ul-gov.me/upload/document/20191206_statuti_i_komuns_s_ulqinit_2019_20191206_120238.pdf">"Statuti i Komunës së Ulqinit"</a> (PDF). Arkivuar nga <a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.ul-gov.me/upload/document/20191206_statuti_i_komuns_s_ulqinit_2019_20191206_120238.pdf">origjinali</a> (PDF) më 16 maj 2020. Marrë më 16 maj 2020.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=unknown&rft.btitle=Statuti+i+Komun%C3%ABs+s%C3%AB+Ulqinit&rft_id=http%3A%2F%2Fwww.ul-gov.me%2Fupload%2Fdocument%2F20191206_statuti_i_komuns_s_ulqinit_2019_20191206_120238.pdf&rfr_id=info%3Asid%2Fsq.wikipedia.org%3AGjuha+shqipe" class="Z3988"> </li> <li id="cite_note-22"><a href="#cite_ref-22">^</a> <link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r2706204"><cite class="citation web cs1 cs1-prop-local-lang-source"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://tuzi.org.me/wp-content/uploads/2020/02/Statuti-i-Komunes-se-Tuzit.docx">"Statuti i Komunës së Tuzit"</a>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=unknown&rft.btitle=Statuti+i+Komun%C3%ABs+s%C3%AB+Tuzit&rft_id=https%3A%2F%2Ftuzi.org.me%2Fwp-content%2Fuploads%2F2020%2F02%2FStatuti-i-Komunes-se-Tuzit.docx&rfr_id=info%3Asid%2Fsq.wikipedia.org%3AGjuha+shqipe" class="Z3988"> </li> <li id="cite_note-23"><a href="#cite_ref-23">^</a> Lua error te Moduli:Citation/CS1 te rreshti 1697: attempt to index field '?' (a nil value). </li> <li id="cite_note-24"><a href="#cite_ref-24">^</a> Lua error te Moduli:Citation/CS1 te rreshti 1697: attempt to index field '?' (a nil value). </li> <li id="cite_note-25"><a href="#cite_ref-25">^</a> [<a rel="nofollow" class="external free" href="https://www.coe.int/t/dg4/education/minlang/Report/EvaluationReports/MontenegroECRML1_me.pdf">https://www.coe.int/t/dg4/education/minlang/Report/EvaluationReports/MontenegroECRML1_me.pdf</a> ��Evropska Povelja o regionalnim i manjiskim jezicima u crnoj Gori�� ] �– coe.int </li> <li id="cite_note-26"><a href="#cite_ref-26">^</a> <a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.minmanj.gov.me/ResourceManager/FileDownload.aspx?rid=122181&rType=2&file=KUSHETUT%C3%8BN%20E%20MALIT%20T%C3%8B%20ZI.pdf">KUSHETUTA E MALIT TË ZI</a> <a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20160305021902/http://www.minmanj.gov.me/ResourceManager/FileDownload.aspx?rid=122181&rType=2&file=KUSHETUT%C3%8BN%20E%20MALIT%20T%C3%8B%20ZI.pdf">Arkivuar</a> 5 mars 2016 tek Wayback Machine – minmanj.gov.me </li> <li id="cite_note-27"><a href="#cite_ref-27">^</a> <a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.kas.de/upload/auslandshomepages/serbien/Gojkovic_pred.pdf">SISTEM ZAŠTITE MANJINA U REPUBLICI SRBIJI – Nevena Gojković</a> <a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20170630112306/http://www.kas.de/upload/auslandshomepages/serbien/Gojkovic_pred.pdf">Arkivuar</a> 30 qershor 2017 tek Wayback Machine – kas.de </li> <li id="cite_note-28"><a href="#cite_ref-28">^</a> <a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.coe.int/t/dg4/education/minlang/AboutCharter/LanguagesCovered.pdf">Languages covered by the European Charter for Regional or Minority Languages</a> – coe.int </li> <li id="cite_note-29"><a href="#cite_ref-29">^</a> Legge 15 Dicembre 1999, n. 482 "<a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.camera.it/parlam/leggi/99482l.htm">Norme in materia di tutela delle minoranze linguistiche storiche</a> <a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20150512051856/http://www.camera.it/parlam/leggi/99482l.htm">Arkivuar</a> 12 maj 2015 tek Wayback Machine" pubblicata nella Gazzetta Ufficiale n. 297 del 20 dicembre 1999 </li> <li id="cite_note-30"><a href="#cite_ref-30">^</a> Edwin E. Jacques, The Albanians: An Ethnic History from Prehistoric Times to the Present, 1995 ( në Anglisht ) </li> <li id="cite_note-31"><a href="#cite_ref-31">^</a> <a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20160916221528/http://edoc.bibliothek.uni-halle.de/servlets/MCRFileNodeServlet/HALCoRe_derivate_00003672/Albanianmigration.pdf">"Arkivimi i kopjuar"</a>(në Anglisjt) (PDF). Arkivuar nga <a rel="nofollow" class="external text" href="http://edoc.bibliothek.uni-halle.de/servlets/MCRFileNodeServlet/HALCoRe_derivate_00003672/Albanianmigration.pdf">the original</a>(PDF) në 16 Shtator 2016.Marrë 2017-07-09. </li> <li id="cite_note-32"><a href="#cite_ref-32">^</a> Saunders 2011, f. 98. "Përveç emigrantëve të fundit, ka edhe komunitete më të vjetra diasporike në mbarë botën. Në Republikën Turke ka mbi <a href="/wiki/Shqiptar%C3%ABt_n%C3%AB_Turqi" title="Shqiptarët në Turqi">5 milionë shqiptarë etnikë</a>, megjithatë shumica dërrmuese e kësaj popullate është asimiluar dhe nuk ka më rrjedhshmëri në gjuhën, megjithëse një komunitet i gjallë shqiptar mban identitetin e saj të veçantë në <a href="/wiki/Stambolli" title="Stambolli">Stamboll</a> deri më sot. Egjipti gjithashtu pretendon rreth 18,000 shqiptarë, që mbeten mbetjet e ushtrisë së Muhammed Aliut ". </li> <li id="cite_note-:1-33">^ <a href="#cite_ref-:1_33-0">a</a> <a href="#cite_ref-:1_33-1">b</a> <a href="#cite_ref-:1_33-2">c</a> Pipa A., Politika e Gjuhës në Shqipërinë Socialiste, Tiranë: Princi, 2010, fq. 23. <a href="/wiki/Speciale:BurimetELibrave/9789995673246" class="internal mw-magiclink-isbn">ISBN 978-99956-732-4-6</a> </li> <li id="cite_note-34"><a href="#cite_ref-34">^</a> Fortson, Benjamin W (2004). <a rel="nofollow" class="external text" href="https://books.google.com/books?id=5hOtPBF6XWwC&printsec=frontcover&dq=%27Indo-European+Language+and+Culture:++An+Introduction%27&cd=1#v=onepage&q&f=false">Indo-European language and culture: an introduction</a> (Gjuha indo-evropiane dhe kultura). Botime Blackwell. faqe 390. <a href="/wiki/International_Standard_Book_Number" class="mw-redirect" title="International Standard Book Number">ISBN</a> <a href="/wiki/Speciale:BurimetELibrave/1-4051-0315-9" title="Speciale:BurimetELibrave/1-4051-0315-9">1-4051-0315-9</a>. Marrë në 28 Maj 2010  Shqipja formon degën e saj të veçantë të gjuhve indo-evropiane; është dega e fundit që duhet të paraqitet në regjistrimet e shkruara </li> <li id="cite_note-35"><a href="#cite_ref-35">^</a> Watkins, Calvert. "Protoindo-evropiane: Krahasimi dhe Rindërtimi", në Gjuhët Indo-Europiane, Anna Giacalone Ramat dhe Paulo Ramat, eds. Londër: Routledge, 1998. </li> <li id="cite_note-36"><a href="#cite_ref-36">^</a> <a rel="nofollow" class="external text" href="https://books.google.com/books?id=yfZZX1qjpvkC&printsec=frontcover#PPA111,M1">Google Books</a>, Mallory, J. P. dhe Adams, D. Q.: Prezantimi i Oxford-it në botën Proto-Indo-Europiane dhe Proto-Indo-Europiane </li> <li id="cite_note-37"><a href="#cite_ref-37">^</a> <a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.hjholm.de/SLRD.pdf">JHholm.de</a> <a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20171011121308/http://www.hjholm.de/SLRD.pdf">Arkivuar</a> 11 tetor 2017 tek Wayback Machine, Holm, Hans J.: Shpërndarja e të dhënave në listat e fjalëve dhe ndikimi i tij në nëngrupimin e gjuhëve. Në: Christine Preisach, Hans Burkhardt, Lars Schmidt-Thieme, Reinhold Decker (eds.): Analiza e të Dhënave, Mësim Machine dhe Aplikacione. Proc. i Konferencës së 31-të Vjetore të Shoqërisë Gjermane të Klasifikimit (GfKl), Universiteti i Freiburgut, 7-9 mars 2007. Springer-Verlag, Heidelberg-Berlin </li> <li id="cite_note-38"><a href="#cite_ref-38">^</a> <a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.hjholm.de/">HJholm.de</a> <a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20190905220636/http://www.hjholm.de/">Arkivuar</a> 5 shtator 2019 tek Wayback Machine Një atdhe i mundshme i gjuhëve indo-evropiane dhe migrimet e tyre në dritën e metodës së rikuperimit të nivelit të ndarjes (SLRD) - Hans J. Holm </li> <li id="cite_note-39"><a href="#cite_ref-39">^</a> <a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.fwf.ac.at/en/research-in-practice/project-presentations-archive/2008/old-albanian-living-legacy-of-a-dead-language/">"FWF Austrian Science Fund – Press – (Old) Albanian – Living legacy of a dead language?"</a> <a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20171011121316/https://www.fwf.ac.at/en/research-in-practice/project-presentations-archive/2008/old-albanian-living-legacy-of-a-dead-language/">Arkivuar</a> 11 tetor 2017 tek Wayback Machine.(Trashëgimia e gjallë e një gjuhe të vdekur) Fwf.ac.at. Marrë 2 Dhjetor 2017. </li> <li id="cite_note-:0-40">^ <a href="#cite_ref-:0_40-0">a</a> <a href="#cite_ref-:0_40-1">b</a> <a href="#cite_ref-:0_40-2">c</a> <a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.zeriislam.com/artikulli.php?id=3168">Një vjedhje në Dubrovnik dhe dalja në skenë e gjuhës dhe kulturës shqiptare</a> <a href="/wiki/Robert_Elsie" title="Robert Elsie">Robert Elsie</a> (1996). 10 Tetor 2015. Marrë 4 Dhjetor 2017. </li> <li id="cite_note-41"><a href="#cite_ref-41">^</a> <a rel="nofollow" class="external text" href="https://books.google.mk/books?id=_sHmTRCEe7kC&pg=PA23&lpg=PA23&dq=Anonymi+Descripto+Europea+Orientalis&source=bl&ots=C5P_p9ACXA&sig=dT1vCvOws5MrLZe3twu1pTI9g-s&hl=mk&sa=X&ved=0ahUKEwjuo-aqoe_XAhUGuRQKHTCHAHkQ6AEIJTAA#v=onepage&q=Anonymi%20Descripto%20Europea%20Orientalis&f=false">Anonymi Descripto Europea Orientalis</a> (Përshkrim: Anonim I Europës Lindore) faqe. 33,34. Marrë 4 Dhjetor 2017 </li> <li id="cite_note-42"><a href="#cite_ref-42">^</a> Teksti i Anonymi Descripto Europea Orientalis ekziston në disa dorëshkrime, si për shembull Ms. Lat 5515 dhe Ms. Lat 14693 në Bibliotekën Kombëtare të Parisit, Ms 263 në Bibliotekën e qytetit Poatie (Poitiers) në Francë dhe Cod. Lat. 66 në Bibliotekën Universitare të Laiden-it të Holandës. </li> <li id="cite_note-43"><a href="#cite_ref-43">^</a> Në tekst thuhet se Shqipëria ka “banorë me të vërtetë luftëtarë, të cilët janë harkëtarë dhe ushtarë të shkëlqyeshëm… të cilët nuk kanë qytete, kampe, fortifikime ose ferma, por jetojnë në <a href="/wiki/%C3%87adra" title="Çadra">çadra</a> dhe janë gjithmonë në lëvizje nga një vend në tjetrin”. Kapitulli mbi Shqipërinë mbaron duke theksuar edhe këtu ekzistencën e gjuhës shqipe: “Habent enim Albani prelati linguam distinctam a Latinis, Grecis et Sclavis ita quod in nullo se inteligunt cum aliis nationibus” (Shqiptarët e lartpërmendur kanë një gjuhë të veçantë nga gjuha e latinëve, grekëve dhe sllavëve , kështu që nuk mund të komunikojnë fare me kombe të tjerë). </li> <li id="cite_note-44"><a href="#cite_ref-44">^</a> <a rel="nofollow" class="external text" href="https://celt.ucc.ie/published/L300002-001/">The journey of Symon Semeonis from Ireland to the Holy Land</a>.celt.ucc.ie . Marrë 4 Dhjetor 2017 </li> <li id="cite_note-45"><a href="#cite_ref-45">^</a> Symon Simeonis <a rel="nofollow" class="external text" href="https://books.google.mk/books/about/Itinerarium_Symonis_Semeonis_ab_Hybernia.html?id=7hsgswEACAAJ&redir_esc=y">Itinerarium Symonis Semeonis ab Hybernia ad Terram Sanctam</a>.<a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.google.mk/search?tbo=p&tbm=bks&q=bibliogroup:%22Scriptores+Latini+Hiberniae%22&source=gbs_metadata_r&cad=6">Bibliogroup:"Scriptores Latini Hiberniae"</a> Dublin Institute for Advanced Studies, 1960. 127 faqe. </li> <li id="cite_note-46"><a href="#cite_ref-46">^</a> <a href="/wiki/Robert_Elsie" title="Robert Elsie">Robert Elsie</a> (2010). <a rel="nofollow" class="external text" href="https://books.google.com/books?id=6inIiCF_930C&pg=PA216">Historical Dictionary of Albania</a>. Rowman & Littlefield. faqe. 216. <a href="/wiki/International_Standard_Book_Number" class="mw-redirect" title="International Standard Book Number">ISBN</a> <a href="/wiki/Speciale:BurimetELibrave/978-0-8108-6188-6" title="Speciale:BurimetELibrave/978-0-8108-6188-6">978-0-8108-6188-6</a>. Marrë 4 Dhjetor 2017 </li> <li id="cite_note-47"><a href="#cite_ref-47">^</a> <a href="/wiki/Eqrem_bej_Vlora" title="Eqrem bej Vlora">Vlora E</a>., Një vështrim mbi kulturën e popullit Shqiptar, Romë: Arti Grafiche Comm. A. Urbinati, “Shêjzat = [Le Pleiadi]: Vjeti VII, Nr. 05 - 06 - 07 - 08. fq. 215. </li> <li id="cite_note-48"><a href="#cite_ref-48">^</a> Fine, JA. Ballkani mesjetar i hershëm. Universiteti i Michigan Press, 1991. f.11. <a rel="nofollow" class="external text" href="https://books.google.com/books?id=YbS9QmwDC58C&printsec=frontcover&dq=isbn:0472081497&cd=1#v=onepage&q=&f=false">Google Books</a> </li> <li id="cite_note-49"><a href="#cite_ref-49">^</a> Në librin e tij të fundit, <a href="/wiki/Eric_P._Hamp" title="Eric P. Hamp">Eric Hamp</a> mbështet tezën se gjuha ilire i përket grupit veriperëndimor, se gjuha shqipe rrjedh nga gjuha ilire dhe se shqipja është e lidhur me Messapic, e cila është dialekt i mëparshëm ilir (Studimet krahasuese në gjuhën shqipe, 2007) . </li> <li id="cite_note-50"><a href="#cite_ref-50">^</a> Gjuhët e lashta të Evropës - Roger D. Woodard "Gjuha moderne shqipe, që është konjektuar, është pasardhëse direkt nga ilirët e lashtë ..." </li> <li id="cite_note-51"><a href="#cite_ref-51">^</a> Curtis, Matthew Cowan. <a rel="nofollow" class="external text" href="https://eric.ed.gov/?id=ED546136">"Slavic-Albanian Language Contact, Convergence, and Coexistence"</a>.(Kontakti i gjuhës sllavo-shqipe, konvergjenca dhe bashkëjetesa) ProQuest LLC. faqe 16. E pranuar më 31 mars 2017. Përgjithësisht pranohet se shqiptarët vazhdojnë një nga gjuhët e lashta të Ballkanit, ndonëse dijetarët nuk pajtohen se në cilën gjuhë ata flisnin dhe në cilën zonë të Ballkanit ata zunë përpara migrimit të sllavëve në Ballkan. </li> <li id="cite_note-52"><a href="#cite_ref-52">^</a> Curtis, Matthew Cowan. <a rel="nofollow" class="external text" href="https://eric.ed.gov/?id=ED546136">"Slavic-Albanian Language Contact, Convergence, and Coexistence"</a>. (Kontakti i gjuhës sllavo-shqipe, konvergjenca dhe bashkëjetesa). ProQuest LLC. faqe 18. Marrjen e 31 marsit 2017. Pra, ndërsa gjuhëtarët mund të debatojnë për lidhjet midis gjuhës shqipe dhe atyre të vjetra të Ballkanit dhe ndërkohë që shumica e shqiptarëve mund të marrin lidhjen gjenealogjike me ilirishten si të pakundërshtueshme, mbetet fakti se ka dëshmi të pamjaftueshme për të lidhur ilirët , trakët, apo dakët me ndonjë gjuhë, përfshirë shqipen. </li> <li id="cite_note-53"><a href="#cite_ref-53">^</a> Ranko Matasoviq (2012). "Një skemë gramatike shqiptare për studentët e gjuhëve indoeuropiane". Parardhësi më i mundshëm i shqiptarëve ishin ilirët, meqenëse shumë nga Shqipëria e sotme ishin të banuara nga ilirët gjatë antikitetit, por krahasimi i dy gjuhëve është i pamundur sepse pothuajse asgjë nuk dihet për ilirët ... Është më pak a priori mund të supozohet se një gjuhë e vetme flitej në të gjithë Ilirikumin, nga lumi Arsia në Istria, deri në Epir në Greqi, kur një uniformitet i tillë gjuhësor nuk gjendet askund tjetër në Evropë përpara pushtimit romak. Për më tepër, ekzaminimi i emrave personalë dhe toponimeve nga Illyricum tregon se disa zona onomastike mund të dallohen dhe këto zona onomastike mund të korrespondojnë me gjuhët e ndryshme të folura në Ilirikun e lashtë. Nëse ilirët në të vërtetë flasin disa gjuhë të ndryshme, lind pyetja - nga e cila zhvillohet shqipja gjuha 'ilire' dhe kjo pyetje nuk mund të përgjigjet derisa të zbulohen të dhëna të reja. </li> <li id="cite_note-54"><a href="#cite_ref-54">^</a> Ann Taylor, Donald Ringe and Tandy Warnow, 2000, "<a rel="nofollow" class="external text" href="https://books.google.com.au/books?id=RtsLKLhCZ0EC&pg=PA392&dq=Character+Based+Reconstruction+of+a+Linguistic+Cladogram+Albanian&hl=en&sa=X&redir_esc=y#v=onepage&q=Albanian%20cognates&f=false">Character Based Reconstruction of a Linguistic Cladogram</a>", ("Rindërtimi i Karakteri i një Cladogrami Gjuhësor"), në (eds) John Charles Smith, Delia Bentley Gjuhësi Historike 1995: Vëllimi 1: Çështje të përgjithshme dhe gjuhë jo-gjermanike. Dokumente të përzgjedhura nga Konferenca e 12-të Ndërkombëtare mbi Gjuhësinë Historike, Mançester, gusht 1995, Amsterdam, botimi i John Benjamins, f. 400. </li> <li id="cite_note-55"><a href="#cite_ref-55">^</a> Huld, Martin E. (1986). "Shtrirja e theksuar e fjalëve të huaja greke në gjuhën shqipe". Zeitschrift für vergleichende Sprachforschung (99,2): 245-253. </li> <li id="cite_note-56"><a href="#cite_ref-56">^</a> Curtis, Matthew Cowan. <a rel="nofollow" class="external text" href="https://eric.ed.gov/?id=ED546136">"Slavic-Albanian Language Contact, Convergence, and Coexistence"</a>. ("Kontakti i gjuhës sllavo-shqipe, konvergjenca dhe bashkëjetesa") ProQuest LLC. faqe 16. Numri i huazimeve nuk është domosdoshmërisht një argument bindës për vendosjen gjeografike, pasi fjalët e huazuara mund të zëvendësohen në zhvillimet e mëvonshme të gjuhës (sidomos duke pasur parasysh huamarrjen e madhe që shqiptari më vonë ka bërë nga latinishtja dhe sllave para se të hartohet ndonjë leksik i shqipes) ... atdheu i shqiptarëve. </li> <li id="cite_note-57"><a href="#cite_ref-57">^</a> Douglas Q. Adams (January 1997). <a rel="nofollow" class="external text" href="https://books.google.it/books?id=tzU3RIV2BWIC&pg=PA11">Encyclopedia of Indo-European Culture</a> (Enciklopedia e Kulturës Indo-Europiane). Taylor & Francis. p. 11.<a href="/wiki/International_Standard_Book_Number" class="mw-redirect" title="International Standard Book Number">ISBN</a> <a href="/wiki/Speciale:BurimetELibrave/978-1-884964-98-5" title="Speciale:BurimetELibrave/978-1-884964-98-5">978-1-884964-98-5</a>. <q>Fjalët e huazuara nga greqishtja dhe latinishtja datojnë para epokës së krishtit dhe sugjerojnë që paraardhësit e shqiptarëve duhet të kenë okupuar Shqipërinë deri atëherë të kenë zhytur huazime të tilla nga fqinjët e tyre historikë. Ndërsa ilirët pushtuan territorin shqiptar në këtë kohë, ata janë përfituesit më të mundshëm të këtyre huazimeve.</q> </li> <li id="cite_note-58"><a href="#cite_ref-58">^</a> Vladimir Orel (2000). <a rel="nofollow" class="external text" href="https://books.google.com/books?id=xvKH56aT5mEC&pg">A concise historical grammar of the Albanian language: reconstruction of Proto-Albanian</a> (Një gramatikë e shkurtër historike e gjuhës shqipe: rindërtimi i proto-shqiptarëve.) BRILL. p. 23. <a href="/wiki/International_Standard_Book_Number" class="mw-redirect" title="International Standard Book Number">ISBN</a> <a href="/wiki/Speciale:BurimetELibrave/978-90-04-11647-4" title="Speciale:BurimetELibrave/978-90-04-11647-4">978-90-04-11647-4</a>. <q>Huazimet latine janë të një rëndësie të jashtëzakonshme për historinë e fonologjisë shqiptare, sidomos të vocalizmit të saj. Kohëzgjatja e huamarrjes ishte aq e gjatë sa që huazimet reflektojnë disa faza kronologjike të dallueshme.</q> </li> <li id="cite_note-59"><a href="#cite_ref-59">^</a> Curtis, Matthew Cowan. <a rel="nofollow" class="external text" href="https://eric.ed.gov/?id=ED546136">"Slavic-Albanian Language Contact, Convergence, and Coexistence"</a>. ("Kontakti i gjuhës sllavo-shqipe, konvergjenca dhe bashkëjetesa"). ProQuest LLC. faqe 17. Një pikë tjetër që disa studiues bëjnë është fakti se shqiptarët dhe rumanët ndajnë shumë artikuj leksikorë; kjo ka bërë që disa të besojnë se shqiptarët kanë origjinën në lindje të përhapjes së tanishme gjeografike (Georgiev 1957; Hamp 1994). </li> <li id="cite_note-60"><a href="#cite_ref-60">^</a> Mallory & Adams 1997, f. 9. </li> <li id="cite_note-61"><a href="#cite_ref-61">^</a> Kopitar 1829, faq. 254. </li> <li id="cite_note-62"><a href="#cite_ref-62">^</a> Meyer 1888, faqe. 805. </li> <li id="cite_note-63"><a href="#cite_ref-63">^</a> Meyer-Lübke 1914, faqe. 32 </li> <li id="cite_note-64"><a href="#cite_ref-64">^</a> Bardhyl Demiraj (2010). Wir sind die Deinen. Studien zur albanischen Sprache, Literatur und Kulturgeschichte, dem Gedenken an Martin Camaj (1925–1992) gewidmet. Harrassowitz Verlag.(në gjermanisht) <a href="/wiki/International_Standard_Book_Number" class="mw-redirect" title="International Standard Book Number">ISBN</a> <a href="/wiki/Speciale:BurimetELibrave/978-3-447-06221-3" title="Speciale:BurimetELibrave/978-3-447-06221-3">978-3-447-06221-3</a>. </li> <li id="cite_note-65"><a href="#cite_ref-65">^</a> Çabej 1962, faqe. 13–51 </li> <li id="cite_note-66"><a href="#cite_ref-66">^</a> Mihaescu 1966, faqe. 1, 30. </li> <li id="cite_note-67"><a href="#cite_ref-67">^</a> Mihaescu 1966, faqe. 1, 21. </li> <li id="cite_note-68"><a href="#cite_ref-68">^</a> Mihaescu 1966, faqe. 1–2. </li> <li id="cite_note-69"><a href="#cite_ref-69">^</a> Rosetti 1986, faqe. 195–197. </li> <li id="cite_note-70"><a href="#cite_ref-70">^</a> Madgearu, Alexandru and Gordon, Martin. The Wars of the Balkan ( Luftërat e Gadishullit Ballkanik: Origjina e tyre Mesjetare). Faqet 146-147. </li> <li id="cite_note-71"><a href="#cite_ref-71">^</a> <a rel="nofollow" class="external text" href="https://balkanologie.revues.org/2272">"Mythifying the Albanians : A Historiographical Discussion on Vasa Efendi's "Albania and the Albanians""</a>. ("Mitifikimi i shqiptarëve: Një diskutim historik mbi" Shqipërinë dhe shqiptarët "të Vasa Efendisë".) balkanologie.revues.org. </li> <li id="cite_note-72"><a href="#cite_ref-72">^</a> Curtis, Matthew Cowan. <a rel="nofollow" class="external text" href="https://eric.ed.gov/?id=ED546136">"Slavic-Albanian Language Contact, Convergence, and Coexistence"</a>.("Kontakti i gjuhës sllavo-shqipe, konvergjenca dhe bashkëjetesa"). ProQuest LLC. faqe 17. për shembull, argumenton që nga një kohë e papërcaktuar një popullsi para-shqiptare (Albanoid në termin Hamp,) populluar zona që shtrihen nga Polonia në zonën aktuale </li> <li id="cite_note-73"><a href="#cite_ref-73">^</a> Hamp 1963. </li> <li id="cite_note-74"><a href="#cite_ref-74">^</a> Fine 1991, faqe. 10. </li> <li id="cite_note-75"><a href="#cite_ref-75">^</a> Kazhdan 1991, pp. 52–53. </li> <li id="cite_note-76"><a href="#cite_ref-76">^</a> Brown & Ogilvie 2008, p. 23. </li> <li id="cite_note-77"><a href="#cite_ref-77">^</a> Fortson 2004, p. 392 </li> <li id="cite_note-78"><a href="#cite_ref-78">^</a> Mallory & Adams 1997, faqe. 9. </li> <li id="cite_note-79"><a href="#cite_ref-79">^</a> Demiraj 1999. </li> <li id="cite_note-80"><a href="#cite_ref-80">^</a> Pantić, Miroslav (1990). <a rel="nofollow" class="external text" href="https://books.google.com/books?id=G5FiAAAAMAAJ">Književnost na tlu Crne Gore i Boke Kotorske od XVI do XVIII veka</a>. Srpska književna zadruga. p. 98 </li> <li id="cite_note-81"><a href="#cite_ref-81">^</a> Enciklopedia e kulturës indo-evropiane Nga J. P. Mallory, Douglas Q. Adams Botim: ilustruar Publikuar nga Taylor & Francis, 1997 <a href="/wiki/International_Standard_Book_Number" class="mw-redirect" title="International Standard Book Number">ISBN</a> <a href="/wiki/Speciale:BurimetELibrave/1-884964-98-2" title="Speciale:BurimetELibrave/1-884964-98-2">1-884964-98-2</a>, <a href="/wiki/International_Standard_Book_Number" class="mw-redirect" title="International Standard Book Number">ISBN</a> <a href="/wiki/Speciale:BurimetELibrave/978-1-884964-98-5" title="Speciale:BurimetELibrave/978-1-884964-98-5">978-1-884964-98-5</a> </li> <li id="cite_note-82"><a href="#cite_ref-82">^</a> <a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.panorama.com.al/veqilharxhi-babai-i-alfabetit-dhe-abetares-shqiptare/">Veqilharxhi,Babai i alfabetit dhe gjuhës shqipe</a> </li> <li id="cite_note-83"><a href="#cite_ref-83">^</a> <link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r2706204"><cite class="citation web cs1 cs1-prop-local-lang-source"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20170319144133/http://kosovarimedia.com/index.php/personalitete/37552-naum-veqilharxhi-1797-1846.html">"Naum Veqilharxhi 1797-1846"</a>. Arkivuar nga <a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.kosovarimedia.com/index.php/personalitete/37552-naum-veqilharxhi-1797-1846.html">origjinali</a> më 19 mars 2017. Marrë më 7 dhjetor 2017.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=unknown&rft.btitle=Naum+Veqilharxhi+1797-1846&rft_id=https%3A%2F%2Fwww.kosovarimedia.com%2Findex.php%2Fpersonalitete%2F37552-naum-veqilharxhi-1797-1846.html&rfr_id=info%3Asid%2Fsq.wikipedia.org%3AGjuha+shqipe" class="Z3988"> </li> <li id="cite_note-84"><a href="#cite_ref-84">^</a> <a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.shqiperia.com/Shoqeria-e-te-Shtypurit-Shkronja-Shqip-(Shoqeria-e-Stambollit-1879).313/">Shoqeria e te Shtypurit Shkronja Shqip (Shoqeria e Stambollit 1879)</a> </li> <li id="cite_note-85"><a href="#cite_ref-85">^</a> <a rel="nofollow" class="external free" href="https://modersmal.skolverket.se/albanska/index.php/component/content/article?id=76:prof-dr-bahri-beci-qmbi-disa-pikalpamje-palr-shqipaln-e-shkruarq">http://modersmal.skolverket.se/albanska/index.php/component/content/article?id=76:prof-dr-bahri-beci-qmbi-disa-pikalpamje-palr-shqipaln-e-shkruarq</a>[<a href="https://en.wikipedia.org/wiki/en:Wikipedia:Link_rot" class="extiw" title="w:en:Wikipedia:Link rot">lidhje e vdekur</a>][<a href="https://en.wikipedia.org/wiki/en:Wikipedia:Link_rot" class="extiw" title="w:en:Wikipedia:Link rot">lidhje e vdekur</a>] </li> <li id="cite_note-86"><a href="#cite_ref-86">^</a> Zerdelia E., Kongresi arsimor i Lushnjës, Tiranë : Morava, 2012. </li> <li id="cite_note-87"><a href="#cite_ref-87">^</a> <a rel="nofollow" class="external free" href="http://www.gazetatema.net/2017/11/14/analiza-shqipja-dhe-zhvillimi-i-saj-konferenca-ne-jena-ja-cfare-i-terheq-te-huajt-tek-ajo/">http://www.gazetatema.net/2017/11/14/analiza-shqipja-dhe-zhvillimi-i-saj-konferenca-ne-jena-ja-cfare-i-terheq-te-huajt-tek-ajo/</a> </li> <li id="cite_note-88"><a href="#cite_ref-88">^</a> <link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r2706204"><cite class="citation web cs1"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20191028234212/http://www.njekomb.com/?p=3715">"Kopje e arkivuar"</a>. Arkivuar nga <a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.njekomb.com/?p=3715">origjinali</a> më 28 tetor 2019. Marrë më 7 dhjetor 2017.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=unknown&rft.btitle=Kopje+e+arkivuar&rft_id=http%3A%2F%2Fwww.njekomb.com%2F%3Fp%3D3715&rfr_id=info%3Asid%2Fsq.wikipedia.org%3AGjuha+shqipe" class="Z3988"> <code class="cs1-code">{{<a href="/wiki/Stampa:Cite_web" title="Stampa:Cite web">cite web</a>}}</code>: Mungon ose është bosh parametri <code class="cs1-code">|language=</code> (<a href="/wiki/Ndihm%C3%AB:Gabimet_CS1#language_missing" title="Ndihmë:Gabimet CS1">Ndihmë!</a>)Mirëmbajtja CS1: Archived copy si titull (<a href="/wiki/Kategoria:Mir%C3%ABmbajtja_CS1:_Archived_copy_si_titull" title="Kategoria:Mirëmbajtja CS1: Archived copy si titull">lidhja</a>) </li> <li id="cite_note-89"><a href="#cite_ref-89">^</a> Balliu, Suadela (2015-03-21), <a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.arberianews.com/petro-zheji-nje-profet-per-gjuhen-shqipe/">Petro Zheji, një profet për gjuhën shqipe</a> <a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20180127083900/http://www.arberianews.com/petro-zheji-nje-profet-per-gjuhen-shqipe/">Arkivuar</a> 27 janar 2018 tek Wayback Machine, Arberia News </li> </ol></div> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Shiko_dhe_këtë">Shiko dhe këtë</h2>[<a href="/w/index.php?title=Gjuha_shqipe&veaction=edit&section=29" title="Redakto pjesën: Shiko dhe këtë" class="mw-editsection-visualeditor">Redakto</a> | <a href="/w/index.php?title=Gjuha_shqipe&action=edit&section=29" title="Edit section's source code: Shiko dhe këtë">Redakto nëpërmjet kodit</a>]</div> <div class="sisterproject" style="margin:0.1em 0 0 0;"><img alt="Wiki" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/c/c3/Wiktfavicon_en.svg/16px-Wiktfavicon_en.svg.png" decoding="async" width="16" height="16" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/c/c3/Wiktfavicon_en.svg/24px-Wiktfavicon_en.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/c/c3/Wiktfavicon_en.svg/32px-Wiktfavicon_en.svg.png 2x" data-file-width="16" data-file-height="16" /> <a href="https://sq.wiktionary.org/wiki/Gjuha_shqipe" class="extiw" title="wikt:Gjuha shqipe">WikiFjalori: Gjuha shqipe</a> – shfletoni më shumë në fjalorin e lirë</div> <a href="/wiki/Skeda:Wikibooks-logo.png" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/d/d5/Wikibooks-logo.png/20px-Wikibooks-logo.png" decoding="async" width="20" height="20" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/d/d5/Wikibooks-logo.png/30px-Wikibooks-logo.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/d/d5/Wikibooks-logo.png/40px-Wikibooks-logo.png 2x" data-file-width="135" data-file-height="135" /></a> <a href="https://sq.wikibooks.org/wiki/Faqja_Kryesore" class="extiw" title="b:Faqja Kryesore">Wiki Libri</a>: <a href="https://sq.wikibooks.org/wiki/Gjuha_jon%C3%AB" class="extiw" title="b:Gjuha jonë">Gjuha jonë</a> – Libër didaktik për mësimin e gjuhës shqipe <ul><li><a href="/wiki/SQ_Spell_Checker" title="SQ Spell Checker">SQ Spell Checker</a></li> <li><a href="/wiki/Kongresi_i_Drejtshkrimit_t%C3%AB_Gjuh%C3%ABs_Shqipe" title="Kongresi i Drejtshkrimit të Gjuhës Shqipe">Kongresi i Drejtshkrimit të Gjuhës Shqipe</a></li> <li><a href="/wiki/Tosk%C3%ABrishtja" title="Toskërishtja">Toskërishtja</a></li> <li><a href="/wiki/Geg%C3%ABrishtja" title="Gegërishtja">Gegërishtja</a></li> <li><a href="/wiki/Arb%C3%ABrishtja_(Itali)" title="Arbërishtja (Itali)">Arbërishtja (Itali)</a></li> <li><a href="/wiki/Arb%C3%ABrishtja_(Greqi)" title="Arbërishtja (Greqi)">Arbërishtja (Greqi)</a></li> <li><a href="/wiki/Gjuha_ilire" title="Gjuha ilire">Gjuha ilire</a></li></ul> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Vegla_elektronike">Vegla elektronike</h2>[<a href="/w/index.php?title=Gjuha_shqipe&veaction=edit&section=30" title="Redakto pjesën: Vegla elektronike" class="mw-editsection-visualeditor">Redakto</a> | <a href="/w/index.php?title=Gjuha_shqipe&action=edit&section=30" title="Edit section's source code: Vegla elektronike">Redakto nëpërmjet kodit</a>]</div> <ul><li><a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.fjalori.shkenca.org/">Fjalori i Gjuhës së Sotme Shqipe, online me rreth 40.000 fjalë.</a></li> <li><a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20180601063511/http://drejtshkrimi.net/">Drejtshkrimi i gjuhës shqipe</a></li> <li><a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.shkenca.org/k6i/index_sq.html">Fjalor i gjuhës shqipe për programet Aspell dhe Ispell</a></li> <li><a rel="nofollow" class="external text" href="http://vargmal.org/shqip">Prektora 1 - Përshtatje shqip e tastierës për Windows XP (ë, ç, é, â, ô)</a></li> <li><a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.learnalbanianlanguage.com/">Mësoni gjuhen shqipe online</a> <a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20080517030921/http://www.learnalbanianlanguage.com/">Arkivuar</a> 17 maj 2008 tek Wayback Machine</li> <li><a rel="nofollow" class="external text" href="https://addons.mozilla.org/en-US/firefox/addon/5485/">Fjalor drejtshkrimor i gjuhës shqipe për Firefox dhe Thunderbird (530.000 fjalë e trajta fjalësh)</a></li> <li><a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20110403021518/http://www.portashqipe.com/gjuha_shqipe/">Porta Shqipe | Gjuha Shqipe</a></li></ul></div><noscript><img src="https://login.wikimedia.org/wiki/Special:CentralAutoLogin/start?type=1x1" alt="" width="1" height="1" style="border: none; position: absolute;"></noscript> <div class="printfooter" data-nosnippet="">Marrë nga "<a dir="ltr" href="https://sq.wikipedia.org/w/index.php?title=Gjuha_shqipe&oldid=2641989">https://sq.wikipedia.org/w/index.php?title=Gjuha_shqipe&oldid=2641989</a>"</div></div> <div id="catlinks" class="catlinks" data-mw="interface"><div id="mw-normal-catlinks" class="mw-normal-catlinks"><a href="/wiki/Speciale:Kategorit%C3%AB" title="Speciale:Kategoritë">Kategoritë</a>: <ul><li><a href="/wiki/Kategoria:Gabime_CS1:_Mungon_parametri_i_gjuh%C3%ABs" title="Kategoria:Gabime CS1: Mungon parametri i gjuhës">Gabime CS1: Mungon parametri i gjuhës</a></li><li><a href="/wiki/Kategoria:Artikuj_me_deklarata_pa_burim_informacioni" title="Kategoria:Artikuj me deklarata pa burim informacioni">Artikuj me deklarata pa burim informacioni</a></li><li><a href="/w/index.php?title=Kategoria:Pages_with_plain_IPA&action=edit&redlink=1" class="new" title="Kategoria:Pages with plain IPA (nuk është shkruar akoma)">Pages with plain IPA</a></li><li><a href="/w/index.php?title=Kategoria:Shqip&action=edit&redlink=1" class="new" title="Kategoria:Shqip (nuk është shkruar akoma)">Shqip</a></li><li><a href="/wiki/Kategoria:Gjuha_shqipe" title="Kategoria:Gjuha shqipe">Gjuha shqipe</a></li><li><a href="/wiki/Kategoria:Gjuh%C3%AB_n%C3%AB_Shqip%C3%ABri" title="Kategoria:Gjuhë në Shqipëri">Gjuhë në Shqipëri</a></li><li><a href="/wiki/Kategoria:Gjuh%C3%AB_n%C3%AB_Kosov%C3%AB" title="Kategoria:Gjuhë në Kosovë">Gjuhë në Kosovë</a></li><li><a href="/w/index.php?title=Kategoria:Gjuh%C3%AB_n%C3%AB_Maqedonin%C3%AB_e_Veriut&action=edit&redlink=1" class="new" title="Kategoria:Gjuhë në Maqedoninë e Veriut (nuk është shkruar akoma)">Gjuhë në Maqedoninë e Veriut</a></li><li><a href="/wiki/Kategoria:Gjuh%C3%AB_n%C3%AB_Mal_t%C3%AB_Zi" title="Kategoria:Gjuhë në Mal të Zi">Gjuhë në Mal të Zi</a></li><li><a href="/wiki/Kategoria:Gjuh%C3%AB_n%C3%AB_Turqi" title="Kategoria:Gjuhë në Turqi">Gjuhë në Turqi</a></li><li><a href="/wiki/Kategoria:Gjuh%C3%AB_n%C3%AB_Itali" title="Kategoria:Gjuhë në Itali">Gjuhë në Itali</a></li><li><a href="/w/index.php?title=Kategoria:Gjuh%C3%ABt_indo-evropiane&action=edit&redlink=1" class="new" title="Kategoria:Gjuhët indo-evropiane (nuk është shkruar akoma)">Gjuhët indo-evropiane</a></li></ul></div><div id="mw-hidden-catlinks" class="mw-hidden-catlinks mw-hidden-cats-hidden">Kategori të fshehura: <ul><li><a href="/wiki/Kategoria:Pages_with_script_errors" title="Kategoria:Pages with script errors">Pages with script errors</a></li><li><a href="/wiki/Kategoria:Vetit%C3%AB_CS1:_Burime_n%C3%AB_shqip_(sq)" title="Kategoria:Vetitë CS1: Burime në shqip (sq)">Vetitë CS1: Burime në shqip (sq)</a></li><li><a href="/wiki/Kategoria:Vetit%C3%AB_CS1:_Burime_n%C3%AB_gjermanisht_(de)" title="Kategoria:Vetitë CS1: Burime në gjermanisht (de)">Vetitë CS1: Burime në gjermanisht (de)</a></li><li><a href="/wiki/Kategoria:Artikuj_me_lidhje_t%C3%AB_jashtme_t%C3%AB_vdekura" title="Kategoria:Artikuj me lidhje të jashtme të vdekura">Artikuj me lidhje të jashtme të vdekura</a></li><li><a href="/wiki/Kategoria:Faqe_me_adresa_nga_Wayback_Machine_q%C3%AB_p%C3%ABrdorin_stamp%C3%ABn_e_arkiv%C3%ABs_s%C3%AB_rrjetit" title="Kategoria:Faqe me adresa nga Wayback Machine që përdorin stampën e arkivës së rrjetit">Faqe me adresa nga Wayback Machine që përdorin stampën e arkivës së rrjetit</a></li><li><a href="/wiki/Kategoria:Mir%C3%ABmbajtja_CS1:_Archived_copy_si_titull" title="Kategoria:Mirëmbajtja CS1: Archived copy si titull">Mirëmbajtja CS1: Archived copy si titull</a></li><li><a href="/wiki/Kategoria:Pages_using_ISBN_magic_links" title="Kategoria:Pages using ISBN magic links">Pages using ISBN magic links</a></li></ul></div></div> </div> </main> </div> <div class="mw-footer-container"> <footer id="footer" class="mw-footer" > <ul id="footer-info"> <li id="footer-info-lastmod"> Kjo faqe është redaktuar për herë te fundit më 17 shkurt 2024, në orën 21:45.</li> <li id="footer-info-copyright">Të gjitha materialet që gjenden në këtë faqë janë të mbrojtura nga <a rel="nofollow" class="external text" href="//creativecommons.org/licenses/by-sa/4.0/">Creative Commons Attribution/Share-Alike License</a>;. Shiko <a class="external text" href="https://foundation.wikimedia.org/wiki/Special:MyLanguage/Policy:Terms_of_Use">Terms of Use</a> për më shumë informacione.</li> </ul> <ul id="footer-places"> <li id="footer-places-privacy"><a href="https://foundation.wikimedia.org/wiki/Special:MyLanguage/Policy:Privacy_policy">Rreth të dhënave vetjake</a></li> <li id="footer-places-about"><a href="/wiki/Wikipedia:Rreth">Rreth Wikipedia-s</a></li> <li id="footer-places-disclaimers"><a href="/wiki/Wikipedia:Shfaj%C3%ABsimet_e_p%C3%ABrgjithshme">Shfajësimet</a></li> <li id="footer-places-wm-codeofconduct"><a href="https://foundation.wikimedia.org/wiki/Special:MyLanguage/Policy:Universal_Code_of_Conduct">Code of Conduct</a></li> <li id="footer-places-developers"><a href="https://developer.wikimedia.org">Programuesit</a></li> <li id="footer-places-statslink"><a href="https://stats.wikimedia.org/#/sq.wikipedia.org">Statistikat</a></li> <li id="footer-places-cookiestatement"><a href="https://foundation.wikimedia.org/wiki/Special:MyLanguage/Policy:Cookie_statement">Deklarata e cookies</a></li> <li id="footer-places-mobileview"><a href="//sq.m.wikipedia.org/w/index.php?title=Gjuha_shqipe&mobileaction=toggle_view_mobile" class="noprint stopMobileRedirectToggle">Për celular</a></li> </ul> <ul id="footer-icons" class="noprint"> <li id="footer-copyrightico"><a href="https://wikimediafoundation.org/" class="cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--size-large cdx-button--fake-button--enabled"><img src="/static/images/footer/wikimedia-button.svg" width="84" height="29" alt="Wikimedia Foundation" loading="lazy"></a></li> <li id="footer-poweredbyico"><a href="https://www.mediawiki.org/" class="cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--size-large cdx-button--fake-button--enabled"><img src="/w/resources/assets/poweredby_mediawiki.svg" alt="Powered by MediaWiki" width="88" height="31" loading="lazy"></a></li> </ul> </footer> </div> </div> </div> <div class="vector-settings" id="p-dock-bottom"> <ul></ul> </div><script>(RLQ=window.RLQ||[]).push(function(){mw.config.set({"wgHostname":"mw-web.codfw.main-6df7948d6c-kr5z4","wgBackendResponseTime":895,"wgPageParseReport":{"limitreport":{"cputime":"0.483","walltime":"0.618","ppvisitednodes":{"value":7794,"limit":1000000},"postexpandincludesize":{"value":48747,"limit":2097152},"templateargumentsize":{"value":10279,"limit":2097152},"expansiondepth":{"value":12,"limit":100},"expensivefunctioncount":{"value":0,"limit":500},"unstrip-depth":{"value":1,"limit":20},"unstrip-size":{"value":65207,"limit":5000000},"entityaccesscount":{"value":0,"limit":400},"timingprofile":["100.00% 403.239 1 -total"," 48.29% 194.741 1 Stampa:Reflist"," 31.47% 126.883 9 Stampa:Cite_web"," 16.33% 65.848 4 Stampa:Fix"," 15.97% 64.398 1 Stampa:Cito!"," 12.17% 49.084 8 Stampa:Category_handler"," 9.78% 39.455 1 Stampa:Kutia_gjuhë"," 9.46% 38.155 36 Stampa:SAPI"," 6.21% 25.051 15 Stampa:Flamuri"," 5.50% 22.164 9 Stampa:Webarchive"]},"scribunto":{"limitreport-timeusage":{"value":"0.142","limit":"10.000"},"limitreport-memusage":{"value":4422444,"limit":52428800}},"cachereport":{"origin":"mw-web.codfw.main-6df7948d6c-kr5z4","timestamp":"20241127173142","ttl":2592000,"transientcontent":false}}});});</script> <script type="application/ld+json">{"@context":"https:\/\/schema.org","@type":"Article","name":"Gjuha shqipe","url":"https:\/\/sq.wikipedia.org\/wiki\/Gjuha_shqipe","sameAs":"http:\/\/www.wikidata.org\/entity\/Q8748","mainEntity":"http:\/\/www.wikidata.org\/entity\/Q8748","author":{"@type":"Organization","name":"Contributors to Wikimedia projects"},"publisher":{"@type":"Organization","name":"Wikimedia Foundation, Inc.","logo":{"@type":"ImageObject","url":"https:\/\/www.wikimedia.org\/static\/images\/wmf-hor-googpub.png"}},"datePublished":"2006-09-08T08:52:53Z","image":"https:\/\/upload.wikimedia.org\/wikipedia\/commons\/6\/6c\/Dialektet_e_gjuh%C3%ABs_shqipe.svg","headline":"gjuh\u00eb indoevropiane"}</script> </body> </html>