CINXE.COM

<!DOCTYPE html PUBLIC "-//W3C//DTD XHTML 1.0 Transitional//EN" "http://www.w3.org/TR/xhtml1/DTD/xhtml1-transitional.dtd"> <html xmlns="http://www.w3.org/1999/xhtml"> <head><script type="text/javascript" src="/_static/js/bundle-playback.js?v=HxkREWBo" charset="utf-8"></script> <script type="text/javascript" src="/_static/js/wombat.js?v=txqj7nKC" charset="utf-8"></script> <script>window.RufflePlayer=window.RufflePlayer||{};window.RufflePlayer.config={"autoplay":"on","unmuteOverlay":"hidden"};</script> <script type="text/javascript" src="/_static/js/ruffle/ruffle.js"></script> <script type="text/javascript"> __wm.init("https://web.archive.org/web"); __wm.wombat("http://arche.by/by/11/40/431/","20090406133157","https://web.archive.org/","web","/_static/", "1239024717"); </script> <link rel="stylesheet" type="text/css" href="/_static/css/banner-styles.css?v=S1zqJCYt" /> <link rel="stylesheet" type="text/css" href="/_static/css/iconochive.css?v=3PDvdIFv" />  <meta http-equiv="Content-Type" content="text/html; charset=utf-8"/> <meta name="copyright" content="Arche"/> <meta name="keywords" content="новости,комментарии,вести,рубрики,блоги,статья,экономика,политика,факты,Беларусь,Минск"/> <title>Arche - Змена оптыкі: рэванш спальных раёнаў</title> <meta name="description" content="Arche - новостное он-лайн издание"/> <meta name="robots" content="all"/> <meta name="revised" content="04 June 2008"/> <script src="/web/20090406133157js_/http://arche.by/templates/javascript/uitabs/jquery-1.2.6.pack.js" type="text/javascript"></script> <script src="/web/20090406133157js_/http://arche.by/templates/javascript/uitabs/ui.tabs.js" type="text/javascript"></script> <script src="/web/20090406133157js_/http://arche.by/templates/javascript/uitabs/height.js" type="text/javascript"></script> <script src="/web/20090406133157js_/http://arche.by/templates/javascript/uitabs/forms.js" type="text/javascript"></script> <script type="text/javascript" src="/web/20090406133157js_/http://arche.by/templates/javascript/archivetabs.js"></script> <script type="text/javascript" src="/web/20090406133157js_/http://arche.by/templates/javascript/popup.js"></script> <script type="text/javascript">$(function(){$('#container-1 ul').tabs();$('#container-2 ul').tabs();$('#container-3 ul').tabs();});</script> <link href="/web/20090406133157cs_/http://arche.by/templates/styles/reset.css" rel="stylesheet" type="text/css"/> <link href="/web/20090406133157cs_/http://arche.by/templates/styles/arche.css" rel="stylesheet" type="text/css"/> <link href="/web/20090406133157cs_/http://arche.by/templates/styles/ui.tabs.css" rel="stylesheet" type="text/css"/> <link href="/web/20090406133157cs_/http://arche.by/templates/styles/tabsheets.css" rel="stylesheet" type="text/css"/> <link href="/web/20090406133157cs_/http://arche.by/templates/phpscripts/sendmail/dd-formmailer.css" rel="stylesheet" type="text/css"/> <link rel="shortcut icon" type="image/x-icon" href="/web/20090406133157im_/http://arche.by/templates/images/favicon.ico"></head> <body>  <div id="header"> <div class="header-content"> <ul id="navlist"> <li><a href="/web/20090406133157/http://arche.by/" class="home">Галоўная</a></li> <li><a href="/web/20090406133157/http://arche.by/by/12/10/">Аналiтыка</a></li> <li><a href="/web/20090406133157/http://arche.by/by/12/20/">Крытыка</a></li> <li><a href="/web/20090406133157/http://arche.by/by/12/30/">Гiсторыя</a></li> <li><a href="/web/20090406133157/http://arche.by/by/12/40/">Эсэiстыка</a></li> <li><a href="/web/20090406133157/http://arche.by/by/12/50/">Лiтаратура</a></li> <li><a href="/web/20090406133157/http://arche.by/by/12/60/">Кароткiя рэцэнзii</a></li> <li><a href="/web/20090406133157/http://arche.by/by/1/70/">Кнiгi ARCHE</a></li> <li><a href="/web/20090406133157/http://arche.by/by/12/?tpl=123" class="rss">RSS</a></li> <li><a href="/web/20090406133157/http://arche.by/by/1/200/?tpl=111">Пра нас</a></li> <li><a href="/web/20090406133157/http://arche.by/by/1/210/?tpl=111">Кантакты</a></li> <li style="margin:0;"><a href="/web/20090406133157/http://arche.by/by/12/?tpl=137">Архіў</a></li> </ul> <div class="copy-text"> <p>Запрашаем на <em>arche.by!</em> Часопіс кніжных аглядаў, інтэлектуальнай аналітыкі і добрай літаратуры.</p> <div class="copy-divider"> <hr/> </div> <a href="/web/20090406133157/http://arche.by/"><img src="/web/20090406133157im_/http://arche.by/templates/images/logo.gif" alt=" " class="logopic"/></a> <div class="search-box"> <img src="/web/20090406133157im_/http://arche.by/templates/images/gpowered.gif" style="float:right;margin:0 0 0 -15px;" alt="Google search"/> <form action="/web/20090406133157/http://arche.by/by/12/" id="cse-search-box"> <input type="hidden" name="tpl" value="154"/> <input type="hidden" name="cx" value="005827618818561026790:xqfyfyene4w"/> <input type="hidden" name="cof" value="FORID:9"/> <input type="hidden" name="ie" value="UTF-8"/> <input type="text" name="q" maxlength="255" size="10" value="" type="text"/> <input type="submit" name="sa" value="OK" class="button"/> </form> <p>6 красавiка 2009 г.</p> </div> </div> </div> </div>   <div id="main" class="clearfix">  <div class="article-column clearfix"> <p class="article-tools"><a href="/web/20090406133157/http://arche.by/by/11/40/431/?tpl=100" class="print">Друкаваць</a> <a href="#comments" class="comments">Камэнтары (4) </a><a href="/web/20090406133157/http://arche.by/by/11/40/431/?tpl=149" class="email">Пераслаць на э-адрас</a> <a href="/web/20090406133157/http://arche.by/by/11/40/431/?tpl=123" class="rss">RSS</a></p> <p class="section-title">Эсэiстыка</p> <div class="title-divider"> <hr/> </div> <div style="float:left;clear:both;" class="list-heads"> </div><br/><br/> <div class="imgfloater"><img src="/web/20090406133157im_/http://arche.by/get_img?NrImage=2&NrArticle=431" alt=""/><p></p></div> <h1>Змена оптыкі: рэванш спальных раёнаў</h1> <p class="author">Аркадзь Несцярэнка Валера Руселік</p> <div class="intro">3 гады таму, 20 сакавіка 2006 году, на Кастрычніцкай плошчы ў цэнтры Менску ўзнікла спантаннае намётавае мястэчка. Пазней намёты на Кастрычніцкай стануцца, у нейкім сэнсе, легендай. А Плошча ператворыцца ў самадастатковы міф. У культурны фантом. У падзею, якой яна ніколі не была і не будзе.</div> <div class="full-text"><strong> </strong> <p style="text-align: center;"><strong>Кастусь Каліноўскі vs Вялікі Кастрычнік </strong></p> <p> </p> <p>Грамадзянская імправізацыя, якая была больш падобная да палітычнай нечаканасці, чым да сур’ёзнай і спланаванай акцыі пратэсту, цягнулася менш за тыдзень. Сутнасць не ў працягласці. Сутнасць у тым, што для моладзі, якая прапісала сябе на некалькі сутак каля Палаца Рэспублікі, Кастрычніцкай плошчы не існавала. Была плошча Каліноўскага, а яны былі ейнымі першымі жыхарамі.</p> <p> </p> <p>Сёння ў гарадской прасторы сталіцы мы маем феномен дзвюх цэнтральных плошчаў. Рэальнай Кастрычніцкай, якая лінкуецца з дзейснай уладай, і віртуальнай - Каліноўскага.</p> <p> </p> <p>Плошча Каліноўскага гэтак і не здолела зачапіцца за ўстойлівыя геаграфічныя каардынаты. Яна віртуальная, хоць існуюць яе рэальныя былыя жыхары - “каліноўцы”. Кастрычніцкая плошча адсылае нас да нашай савецкай мінуўшчыны. Плошча Каліноўскага гэтак і не сталася нашай будучыняй. Яна засталася нерэалізаванай утопіяй і месцам часовага жыхарства адваротнага боку нашага грамадства. Месцам без месца. Яна існуе сама па сабе, замкнутая сама на сябе і толькі час ад часу міргаціць у медыяпрасторы.</p> <p> </p> <p>Ці здольны быў пратэст на плошчы Каліноўскага рэвалюцыйна што-кольвек змяніць? У дадзеным выпадку, мы разумеем рэвалюцыю не ў палітычным сэнсе, але ў сэнсе ментальным. Духоўным, калі хочаце. Мы перакананыя: рэвалюцыя магла бы адбыцца, калі б новая плошча сталася рэчаіснасцю. На жаль, плошча Каліноўскага сталася медыяілюзіяй. Яна не здолела ўвабраць у сябе фізічную прастору беларускай сталіцы. Чаму? Таму што банальная змена назвы не здольная нічога змяніць. Кастрычніцкая плошча - савецкая паводле сваёй сутнасці і будзе заставацца гэткай датуль, пакуль не зменіцца прастора, архітэктура ўласна плошчы.</p> <p> </p> <p>Кастрычніцкая ахвотна трапляе ў гід па Горадзе Сонца, аднак выпадае са змагання за прастору гораду. І не таму, што яна гэтак сакральна ізалюецца АМАПам з гарадскога ландшафту. А таму, што яна наскрозь прасякнутая патэрнамі савецкай эпохі і прынцыпова не магла і не можа быць месцам змагання за Новую Беларусь.</p> <p> </p> <p style="text-align: center;"><strong>Смерць Рынку. Часовая </strong></p> <p> </p> <p>Сімвалічнае значэнне прасторы, у якой адбываецца пратэст, не менш важнае за колькасць прыхільнікаў тых ці іншых пераменаў. Рызыкнем ацаніць першае нават як больш важкі сёння аргумент. Аднак далёка не заўсёды ў змаганні за гарадскую прастору трэба прывязвацца да гістарычнага і геаграфічнага цэнтраў. І ўжо дакладна няма аніякага сэнсу ў перацягванні старых савецкіх сімвалаў на сябе.</p> <p> </p> <p>Часовы захоп чужога месца ў горадзе не атаясамляецца з поспехам. Гэта заўсёды акупацыя чужой тэрыторыі. Зусім інакш выглядае стварэнне і ўнясенне ў мапу горада новага месца сімвалічнага пратэсту.</p> <p> </p> <p>Калі гаворка вядзецца пра сучасную Беларусь, найбольш перспектыўным з’яўляецца перанясенне змагання за гарадскую прастору з цэнтру ў перэферыю. Універсальнасць жа мадэлі гораду як арганізацыі грамадскай супольнасці дазваляе разглядаць яе механізмы і ў маштабе краіны.</p> <p> </p> <p>Адным з найбольш яскравых прыкладаў змагання за гарадскую прастору, безумоўна, з’яўляецца супрацьстаянне абаронцаў гістарычнага цэнтру Горадні і тутэйшых “рэканструктараў”. Калі адным сказам, то чыноўнікі выраклі старую забудову пад знос і ўзвядзенне на яе месцы канструкцыяў з шкла і бетону, а неабыякавыя жыхары спрабуюць абараніць аўтэнтычныя камяніцы ад знішчэння. Эпіцэнтрам супрацьстаяння прадказальна сталася мясцовая цэнтральная плошча Савецкая, колішні Рынак. Менавіта тут у 2006 годзе разгарнулася сапраўдная вайна з усімі ейнымі атрыбутамі: скокамі пад “танкі”-экскаватары, улёткавымі і насценнымі дыверсіямі, агітацыяй сярод мясцовага насельніцтва і нават перамовамі паміж варожымі станамі.</p> <p> </p> <p>Безумоўна, абаронцы колішняга Рынку прайгралі ў адкрытым супрацьстаянні, як і “каліноўцы”: Плошчы Саветаў і Вялікага Кастрычніка мелі непараўнальна большыя рэсурсы - як матэрыяльныя, гэтак і чалавечыя. Таму адкрытае сутыкненне было, хутчэй, данінай уласнаму сумленню, роспачнай і безнадзейнай. Згусткам эмоцыяў, апошнім <em>fuck you </em>ў твар рэжыму.</p> <p> </p> <p>Адкінуўшы эмоцыі, аднак, выйсце бачыцца ў…<em> адмаўленні Плошчы</em>. У той час, як цэнтр віраваў, знішчаўся аднымі і адбудоўваўся іншымі, перэферыя мела магчымасць жыць і развівацца, пазбегнуўшы несупыннага цэнтралізаванага палімпсесту і захоўваючы традыцыі, закладзеныя <em>самай першай Плошчай</em>, з якой усё калісьці і пачалося.</p> <p> </p> <p>Гарадзенскія абаронцы цалкам слушна адышлі з “рэканструяванай” Савецкай у ціш наймаладзейшага з старасвецкіх раёнаў гораду - Новага Свету, якому, аднак, сёння таксама пагражае паступовае зьнішчэнне. Рытарычнае і фізічнае супрацьстаянне змянілася на больш стваральную працу. Сярод жыхароў Новага Свету вядзецца тлумачальная праца з мэтай паказаць яго унікальнасць і каштоўнасць. Адсутнасць тут нейкай лакальнай плошчы дэцэнтралізуе раён і адначасова робіць цэнтрам кожны асобны дом: ты сам ствараеш сваё асяроддзе, уплываеш на яго, змяняеш. Дый назва падказвае: тут, менавіта тут хаваецца ключык да брамы ў Новы Гарадзенскі Свет!</p> <p> </p> <p>Час сыходзіць з Плошчы. Сыйсці - каб аднойчы вярнуцца. Магчыма, некалі мы яшчэ вернемся на Плошчу. Кожны на сваю. З сваёй перэферыі.</p> <p> </p> <p> </p> <p>У адрозненне ад менскай Кастрычніцкай, дарэчы, гарадзенская Савецкая не страціла шанец вярнуцца ў кантэкст Новай Беларусі - дзякуючы сваму несавецкаму асяроддзю, дастаткова вялікай канцэнтрацыі тут гістарычнай забудовы. Вяртанне колішняга Рынку папросту адкладзенае на час. Рынак (які заўгодна) - гэта вынік каардынальных зменаў у асяроддзі. Зменаў у галовах, якія цягнуць за сабой і змены як у архітэктуры грамадства, гэтак і ў архітэктуры горада.</p> <p> </p> <p style="text-align: center;"><strong>Што далей? </strong></p> <p> </p> <p>Стары лозунг “Думай глабальна, дзейнічай лакальна!” павінен быць скарэктаваны на беларускую ментальнасць і рэчаіснасць. Архетыпу народу-партызана мае адпавядаць і пэўная стратэгія паводзінаў. Сучасная невысокая пратэстная актыўнасць набывае большую вагу і эфектыўнасць пры суадносных маштабах.</p> <p> </p> <p>Гэтак, абсалютна лагічным і мэтазгодным ўяўляецца правядзенне будучага Чарнобыльскага Шляху не па звыклым маршруце ў Менску: Акадэмія навук - Сурганава - Бангалор. Але арганізацыя і правядзенне ЧШ’2009 у Астраўцы ці ва ўжо згаданай Горадні. З умовай, вядома ж, што ўласна арганізатары Шляху разумеюць актуалізацыю чарнобыльскай тэматыкі ў сувязі з запланаванай пабудовай беларускай АЭС.</p> <p> </p> <p>Як, зрэшты, і Дзень Волі. Даўно наспеў час надаць гэтаму святу дынамікі і сапраўднай святочнасці. Чаму б не зрабіць Дзень Волі мабільным і насамрэч цікавым? Сёлета - у старадаўнім Полацку, на наступны год - Наваградак, далей - Горадня, Тураў, іншыя беларускія сталіцы. Дэцэнтралізацыя дазваляе зірнуць у твар <em>большасці</em> беларускіх грамадзянаў, адчуць гонар за сябе і за сваю малую радзіму.</p> <p> </p> <p>Дарэчы, менавіта “Дажынкі”, арганізаваныя ўладамі паводле прынцыпу “Штогод - у новым райцэнтры”, дазваляюць зразумець сапраўды народную папулярнасць і любоў насельніцтва да першага беларускага прэзідэнта. Хай толькі сёння, адзін дзень, але ж гэта магчымасць адчуць сябе ў цэнтры ўвагі, жыхаром некаранаванай сталіцы, не горшым за наведнікаў метрапалітэну і “Макдакаў”!</p> <p> </p> <p>“Дажынкі” - праўладны адпаведнік незалежніцкаму Дню Волі і маюць нават больш сакральны сэнс для рэжыму за гэткі пампезны Дзень незалежнасці 3 ліпеня. Гэта і ёсць код да разумення ментальнасці беларускай улады і логікі яе паводзінаў.</p> <p> </p> <p>“Скарыстай моц суперніка супраць яго самога”, - кажуць на Ўсходзе. Зразумеўшы сутнасць беларускага рэжыму, неабходна выбудаваць адпаведным чынам і стратэгію ўласных дзеянняў. Адмова ў манаполіі Цэнтру і пабудова стратэгіі пратэсту паводле прынцыпу адкрытай архітэктуры непазбежна цягне і да пабудовы адкрытага грамадства. Супольнасці свабодных і самадастатковых людзей.</p> <p> </p> <p><strong>P.S.</strong> Зрэшты, дэцэнтралізацыя як стратэгія паводзінаў актуальная не толькі ў палітычнай, але ў іншых сферах дзейнасці свабодных людзей. Разважаючы пра змяшчэнне актыўнасці з цэнтру на перэферыю нельга не згадаць “Рок-каранацыю’2009”. Здавалася, што як культурны праект “Рок-каранацыя” сябе цалкам вычарпала і страціла ўсялякую цікаўнасць як для ўдзельнікаў, гэтак і для аўдыторыі. Аднак пераезд у Маладзечна, на нашую думку, здольны надаць праекту новы пазітыўны імпульс. Гэта свайго кшталту культурная дынаміка, як у фізічным, гэтак і ў сімвалічным сэнсах.</p> <p> </p> <p>______________________________________________</p> <p> </p> <p><em><strong>Аркадзь Несьцярэнка, Валера Руселік</strong> - беларускія блёгеры.</em></p> <p> </p></div><br/><br/> <div style="float:left;" class="list-heads"> </div><br/><br/>  <a name="comments"></a> <div class="articlecomments"> <p class="title">Камэнтары(4)</p> <div class="articlecomment-hr"><hr/></div> <p class="comment_author">Мужык:</p> <p class="comment_date">21 сакавiка 2009</p> <p class="comment_content">«Калі гаворка вядзецца пра сучасную Беларусь, найбольш перспектыўным з’яўляецца перанясенне змагання за гарадскую прастору з цэнтру ў перэферыю». Псевдоинтеллектуальная высокопарная демагогия. Если за партиями и НГО банально нет людей, то никого вы не соберете, что в центре Минска, что на его окраинах. А вот почему за Вами нет людей, достаточно большого количества людей, и уже много лет ? Вот этот вопрос авторы статьи старательно и обходят. А он наиважнейший. Если Вы такие умные, почему за Вашими спинами нет людей? И почему все основные лидеры оппо-партий фактически бросили и предали молодежь в марте 2006 в Минске ? Ведь для них проявление молодежной инициативы было полнейшей неожиданностью. Сымитировали выборы, подыграли режиму на выборах и по домам. А тут молодежь на площадь вышла, поверило нашим оппам- парто-лидерам, а те их помурыжили, да затем банально бросили. Почему об этом никто не говорит? Стыдно? А как же без обсуждения таких вопросов можно бороться за будущее. А ведь борьба за будущее-это борьба за власть. Или имитация борьбы за власть некоторым все-таки милее? "Имитация или борьба" - вот та тема, которую я бы предложил для обсуждения авторам сайта и просьба к пишущим авторам написать об этом.</p> <div class="title-divider"> <hr/> </div> <p class="comment_author">Іван:</p> <p class="comment_date">21 сакавiка 2009</p> <p class="comment_content">Псеўдаінтэлектуальная дэмагогія. Плошчу лідэры апазіцыі задумалі і старанна рыхтавалі, шмат месяцаў. Розніца ў часе Плошчы была толькі ў тым, што некаторыя думалі, што людзей сабралася замала, і не варта рызыкаваць іх свабодай, а іншыя лічылі, што подзвіг Плошчы ў любым разе варты. А разважанні хлопчыкаў, якія лічаць сябе самымі разумнымі, седзячы ў глыбокім тыле, выклікаюць часам здаровы песімізм.</p> <div class="title-divider"> <hr/> </div> <p class="comment_author">Мужык:</p> <p class="comment_date">26 сакавiка 2009</p> <p class="comment_content">2 Ивану "А разважанні хлопчыкаў, якія лічаць сябе самымі разумнымі, седзячы ў глыбокім тыле, выклікаюць часам здаровы песімізм". Наверняка я вас старше. Это насчет хлопчыкау.:)) Во вторых, в глубоком тыле сейчас сидит большинство белорусского народа. А вот почему вы такие умные нас вывести не можете дураков- это хороший вопрос.:)) Я думаю потому, что народ сомневается в таких лидерах. 2 ред. Что ж у вас за сайт такой, что код подтверждения по 5-10 раз вводить приходится? Эуропа, блин.:))</p> <div class="title-divider"> <hr/> </div> <p class="comment_author">Павач Андрэй:</p> <p class="comment_date">29 сакавiка 2009</p> <p class="comment_content">Дазволю сабе падзяліцца некалькімі меркаваннямі наконт гэтага артыкула, тым быльш, што добра ведаю, якімі душэўнымі парывамі было выклікана яго напісанне прынамсі ў аднаго з аўтараў.Усе, што пішуць хлопцы,у пынцыпе правільна.Плошча ў любым выпадку павінна быць вынікам доўгай (шматгадовай) падрыхтоўчай працы з людзмі самых розных сацыяльных групаў і прафесій.Паняцце "нацыя" заўсёды складалася не з абстарктных разважанняў аб "духу крыві", продках ці аб тым,як мы шчыльнымі радамі парвем лукашыстаў і наступіць светлая будучыня.Нацыя сёння - гэта супольнасць людзей, гатовых аўтаномна ад дзяржавы памагаць адзін аднаму, разам вырашаць грамадскія праблемы і свае асабістыя.Толькі пры ўмове, што мы сарміруем такую супольнасць, будзе шанс зрабіць нашу дзяржаву нацыянальнай, прадыктаваць нарэшце ёй свае ўмовы.Таму сёння для мяне грамадзянская супольнасць і нацыянальная дзяржава - гэта бадай адно і тое самае.Іншая рэч, наколькі аўтары гатовы пакласціся на тое,каб самім спрычыніцца да выказаных тэзаў.Бо яны выдатна ведаюць,як мала людзей цяпер у Беларусі гатовых да такой жмуднай штодзённай работы.Такім чынам як хлопцы дакажуць слова справай - гонар ім і хвала. </p> <div class="title-divider"> <hr/> </div> </div> <div class="articlecomments"> <p class="title">Паслаць камэнтар</p> <div class="articlecomment-hr"><hr/></div> <form name="submit_comment" action="/web/20090406133157/http://arche.by/by/11/40/431/#comments" method="post"> <input type="hidden" name="IdLanguage" value="21"/> <input type="hidden" name="IdPublication" value="1"/> <input type="hidden" name="NrIssue" value="11"/> <input type="hidden" name="NrSection" value="40"/> <input type="hidden" name="NrArticle" value="431"/> <label>Iмя:</label><input type="text" name="f_comment_reader_email" maxlength="255" size="10" value="" class="formInputText"/> <br/><br/> <label>Тэма:</label><input type="text" name="f_comment_subject" maxlength="255" size="10" value="" class="formInputText"/><br/><br/> <label>Камэнтар:</label><textarea name="f_comment_content" cols="40" rows="4"></textarea><br/><br/> <label>CAPTCHA код:</label><img src="/web/20090406133157im_/http://arche.by/include/captcha/image.php"/> <br/><br/> <label>Увядзiце CAPTCHA код:</label> <input type="text" name="f_captcha_code" size="10" maxlength="255" class="formInputText"/><br/><br/> <input type="submit" name="f_submit_comment" id="article_comment_submit" value="Паслаць камэнтар"/> </form> </div>  </div>   <div class="column-3 clearfix">  <div id="container-1"> <ul> <li><a href="#fragment-1"><span>Абнаўленьні э-поштай</span></a></li> <li><a href="#fragment-2"><span>Ліст рэдактару</span></a></li> </ul> <div id="fragment-1"> <p>Каб атрымліваць інфармацыю пра новыя тэксты, што выстаўляюцца на arche.by, увядзіце свой э-адрас сюды </p> <div id="output1"> <form enctype="multipart/form-data" action="https://web.archive.org/web/20090406133157/http://arche.by/templates/phpscripts/newsletter/process1224770489.php" id="newsletter" method="post"> <table border="0" align="center" cellpadding="2" cellspacing="0" class="lightborder"> <tr> <td width="0%"> </td> <td class="error_msg"> </td> </tr> <tr> <td nowrap>Email <span class="error_msg">*</span>  </td> <td><input class="inputtext" type="Text" name="Email" value="">   </td> </tr><tr> <td nowrap>  </td> <td><input type="radio" name="Choice" value="падпісацца" class="radio"> <span class="normal">падпісацца</span><br><input type="radio" name="Choice" value="спыніць падпіску" class="radio"> <span class="normal">спыніць падпіску</span><br>   </td> </tr> <tr> <td nowrap> </td> <td><input type="submit" name="Submit" class="button" value="OK"></td> </tr> </table> </form> <script type="text/javascript"> // prepare the form when the DOM is ready $(document).ready(function() { // bind form using ajaxForm $('#newsletter').ajaxForm({ // target identifies the element(s) to update with the server response target: '#output1', // success identifies the function to invoke when the server response // has been received; here we apply a fade-in effect to the new content success: function() { $('#output1').fadeIn('slow'); return true; } }); }); </script> </div> </div> <div id="fragment-2"> <p>Каб даслаць ліст рэдактару ARCHE, упішыце тэкст і ўвядзіце свой э-адрас тутака.</p> <div id="output2" style="width:275px;overflow:hidden;"> <!DOCTYPE html PUBLIC "-//W3C//DTD XHTML 1.0 Transitional//EN" "http://www.w3.org/TR/xhtml1/DTD/xhtml1-transitional.dtd"> <html xmlns="http://www.w3.org/1999/xhtml"> <head profile="http://gmpg.org/xfn/11"> <meta http-equiv="Content-Type" content="text/html; charset=UTF-8"/> <title>Contact</title> <link rel="stylesheet" href="/web/20090406133157cs_/http://arche.by/by/11/40/431/dd-formmailer.css" type="text/css" media="screen"/> </head> <body style="margin:0;padding:0;"> <div align="left"> <div style="width: 380px; text-align:left;">  <div class="ddfmwrap"><form class="ddfm" id="mail" method="post" action="https://web.archive.org/web/20090406133157/http://arche.by/templates/phpscripts/sendmail/send.php" enctype="multipart/form-data"> <p class="fieldwrap"><label for="fm_name"><span class="required">*</span> Iмя</label><input class="fmtext" type="text" name="fm_name" id="fm_name" value=""/></p> <p class="fieldwrap"><label for="fm_email"><span class="required">*</span> e-mail</label><input class="fmtext" type="text" name="fm_email" id="fm_email" value=""/></p> <p class="fieldwrap"><label for="fm_subject"><span class="required">*</span> Тэма</label><input class="fmtext" type="text" name="fm_subject" id="fm_subject" value=""/></p> <p class="fieldwrap"><label for="fm_verify"><span class="required">*</span> Увядзiце код</label> <input class="fmverify" type="text" name="fm_verify" id="fm_verify"/> <img src="https://web.archive.org/web/20090406133157im_/http://arche.by/templates/phpscripts/sendmail/send.php?v=1" alt="Увядзiце код" title="Увядзiце код"/></p> <p class="fieldwrap"><label for="fm_message"><span class="required">*</span> Тэкст</label> <textarea class="fmtextarea" name="fm_message" cols="20" rows="6" id="fm_message"></textarea></p> <p><input type="hidden" name="MAX_FILE_SIZE" value="1000000"/></p> <div class="submit"><input type="submit" name="form_submitted" value="Отправить"/></div> <div class="credits"> <a href="#" title="Dagon Design"></a></div> <script type="text/javascript"> $(document).ready(function() { var options = { target: '#output2', }; $('#mail').ajaxForm(options); }); </script> </form></div>  </div> </div> </body> </html> </div> </div> </div>  <div class="readers-meeting"> <div class="title">Абвесткi</div> <h4><a href="/web/20090406133157/http://arche.by/by/12/300/471/">Хрысьціянства ў гістарычным лёсе беларускага народу</a></h4> <p class="date"> </p> <h4><a href="/web/20090406133157/http://arche.by/by/12/300/433/">Стажыроўка імя Паўла Тыгрыда</a></h4> <p class="date"> </p> <h4><a href="/web/20090406133157/http://arche.by/by/12/300/442/">Міжнародная летняя школа беларускіх дасьледаваньняў у Гайнаўцы</a></h4> <p class="date"> </p> <div class="title-divider"> <hr/> </div> </div> <div id="container-2"> <ul> <li><a href="#fragment-3"><span>Абмеркаваньні</span></a></li> </ul> <div id="fragment-3"> <p><a href="/web/20090406133157/http://arche.by/by/11/10/449/">Дыскрэдытацыя праваслаўя</a> <a href="/web/20090406133157/http://arche.by/by/11/10/449/#comments" class="comment"> (1) </a></p> <p><a href="/web/20090406133157/http://arche.by/by/11/110/448/">«Крывакрыж» і другія енкі паганаліцьвінаў</a> <a href="/web/20090406133157/http://arche.by/by/11/110/448/#comments" class="comment"> (2) </a></p> <p><a href="/web/20090406133157/http://arche.by/by/11/20/441/">Мадэль не Лефеўра</a> <a href="/web/20090406133157/http://arche.by/by/11/20/441/#comments" class="comment"> (1) </a></p> <p><a href="/web/20090406133157/http://arche.by/by/11/110/407/">Нацыя ліцьвінаў атрымала грант на сайт у Інтэрнэце</a> <a href="/web/20090406133157/http://arche.by/by/11/110/407/#comments" class="comment"> (12) </a></p> <p><a href="/web/20090406133157/http://arche.by/by/11/40/431/">Змена оптыкі: рэванш спальных раёнаў</a> <a href="/web/20090406133157/http://arche.by/by/11/40/431/#comments" class="comment"> (4) </a></p> <p><a href="/web/20090406133157/http://arche.by/by/10/30/379/">Праект “Беларусь”: aut pro, aut contra?</a> <a href="/web/20090406133157/http://arche.by/by/10/30/379/#comments" class="comment"> (33) </a></p> </div> </div> <br/>  <div class="column-3-banner"> <script type="text/javascript"></script><noscript><a href="https://web.archive.org/web/20090406133157/http://new.arche.by/banner/delivery/ck.php?n=a1f77c20&cb=INSERT_RANDOM_NUMBER_HERE" target="_blank"><img src="https://web.archive.org/web/20090406133157im_/http://new.arche.by/banner/delivery/avw.php?zoneid=1&cb=INSERT_RANDOM_NUMBER_HERE&n=a1f77c20" border="0" alt=""/></a></noscript> </div>   <div class="promobox"> <div class="boxtop">Самае чытанае</div> <ul style="list-style-type:none;"> <li><span>1. <a href="/web/20090406133157/http://arche.by/by/11/110/407/">Нацыя ліцьвінаў атрымала грант на сайт у Інтэрнэце</a></span></li> </ul> <ul style="list-style-type:none;"> <li><span>2. <a href="/web/20090406133157/http://arche.by/by/10/30/379/">Праект “Беларусь”: aut pro, aut contra?</a></span></li> </ul> <ul style="list-style-type:none;"> <li><span>3. <a href="/web/20090406133157/http://arche.by/by/9/30/222/">Міф пра Кастуся Каліноўскага*</a></span></li> </ul> <ul style="list-style-type:none;"> <li><span>4. <a href="/web/20090406133157/http://arche.by/by/10/30/360/">Дзяржаўная сымболіка Беларускай Народнай Рэспублікі</a></span></li> </ul> <ul style="list-style-type:none;"> <li><span>5. <a href="/web/20090406133157/http://arche.by/by/10/60/391/">Тры канцэпцыі беларускай нацыянальнай ідэнтычнасьці</a></span></li> </ul> <ul style="list-style-type:none;"> <li><span>6. <a href="/web/20090406133157/http://arche.by/by/9/20/331/">Міф пра вечнае вяртанне Літоўскай імперыі</a></span></li> </ul> <ul style="list-style-type:none;"> <li><span>7. <a href="/web/20090406133157/http://arche.by/by/11/40/431/">Змена оптыкі: рэванш спальных раёнаў</a></span></li> </ul> <ul style="list-style-type:none;"> <li><span>8. <a href="/web/20090406133157/http://arche.by/by/9/40/262/">Дасканалы дуэт: КГБ і Алесь Белы</a></span></li> </ul> <div class="boxbottom"> </div> </div>  <div class="column-3-banner">   <script type="text/javascript"></script><noscript><a href="https://web.archive.org/web/20090406133157/http://new.arche.by/banner/delivery/ck.php?n=a2a20169&cb=INSERT_RANDOM_NUMBER_HERE" target="_blank"><img src="https://web.archive.org/web/20090406133157im_/http://new.arche.by/banner/delivery/avw.php?zoneid=2&cb=INSERT_RANDOM_NUMBER_HERE&n=a2a20169" border="0" alt=""/></a></noscript> </div>   </div>  </div>   <div id="footer"> <div class="footer-content"> <ul class="footerlist"> <li><a href="/web/20090406133157/http://arche.by/" class="home">Галоўная</a><img src="/web/20090406133157im_/http://arche.by/templates/images/bottom-menu-spacer.gif" alt="spacer"/></li> <li><a href="/web/20090406133157/http://arche.by/by/12/10/">Аналiтыка</a><img src="/web/20090406133157im_/http://arche.by/templates/images/bottom-menu-spacer.gif" alt="spacer"/></li> <li><a href="/web/20090406133157/http://arche.by/by/12/20/">Крытыка</a><img src="/web/20090406133157im_/http://arche.by/templates/images/bottom-menu-spacer.gif" alt="spacer"/></li> <li><a href="/web/20090406133157/http://arche.by/by/12/30/">Гiсторыя</a><img src="/web/20090406133157im_/http://arche.by/templates/images/bottom-menu-spacer.gif" alt="spacer"/></li> <li><a href="/web/20090406133157/http://arche.by/by/12/40/">Эсэiстыка</a><img src="/web/20090406133157im_/http://arche.by/templates/images/bottom-menu-spacer.gif" alt="spacer"/></li> <li><a href="/web/20090406133157/http://arche.by/by/12/50/">Лiтаратура</a><img src="/web/20090406133157im_/http://arche.by/templates/images/bottom-menu-spacer.gif" alt="spacer"/></li> <li><a href="/web/20090406133157/http://arche.by/by/12/60/">Кароткiя рэцэнзii</a><img src="/web/20090406133157im_/http://arche.by/templates/images/bottom-menu-spacer.gif" alt="spacer"/></li> <li><a href="/web/20090406133157/http://arche.by/by/1/70/">Кнiгi ARCHE</a><img src="/web/20090406133157im_/http://arche.by/templates/images/bottom-menu-spacer.gif" alt="spacer"/></li> <li><a href="/web/20090406133157/http://arche.by/by/12/?tpl=123" class="rss">RSS</a><img src="/web/20090406133157im_/http://arche.by/templates/images/bottom-menu-spacer.gif" alt="spacer"/></li> <li><a href="/web/20090406133157/http://arche.by/by/1/200/?tpl=111">Пра нас</a><img src="/web/20090406133157im_/http://arche.by/templates/images/bottom-menu-spacer.gif" alt="spacer"/></li> <li><a href="/web/20090406133157/http://arche.by/by/1/210/?tpl=111">Кантакты</a><img src="/web/20090406133157im_/http://arche.by/templates/images/bottom-menu-spacer.gif" alt="spacer"/></li> <li style="margin:0;"><a href="/web/20090406133157/http://arche.by/by/12/?tpl=137">Архіў</a></li> </ul> <a target="_top" href="https://web.archive.org/web/20090406133157/http://www.akavita.by/"> <script language="javascript"></script><script language="javascript1.1"></script><script language="javascript1.2"></script><script language="javascript1.3"></script><script language="javascript"></script><noscript> <img src="https://web.archive.org/web/20090406133157im_/http://adlik.akavita.com/bin/lik?id=116" border="0" height="31" width="88" alt="Akavita: каталог, рейтинг, счетчик для сайтов Беларуси"> </noscript><script language="JavaScript"></script></a>  <a href="/web/20090406133157/http://arche.by/" class="footer-logo"><img src="/web/20090406133157im_/http://arche.by/templates/images/footer-logo.gif" alt="login"/></a> <p>Часопіс кніжных аглядаў, інтэлектуальнай аналітыкі і добрай літаратуры.</p> <p class="copyright">© Copyright 2009 Arche пачатак</p> </div> </div> <script type="text/javascript"> var gaJsHost = (("https:" == document.location.protocol) ? "https://web.archive.org/web/20090406133157/https://ssl." : "https://web.archive.org/web/20090406133157/http://www."); document.write(unescape("%3Cscript src='" + gaJsHost + "google-analytics.com/ga.js' type='text/javascript'%3E%3C/script%3E")); </script> <script type="text/javascript"> var pageTracker = _gat._getTracker("UA-5799499-1"); pageTracker._trackPageview(); </script>  </body> </html>