CINXE.COM

Technocratie — Wikipédia

<!DOCTYPE html> <html class="client-nojs vector-feature-language-in-header-enabled vector-feature-language-in-main-page-header-disabled vector-feature-page-tools-pinned-disabled vector-feature-toc-pinned-clientpref-1 vector-feature-main-menu-pinned-disabled vector-feature-limited-width-clientpref-1 vector-feature-limited-width-content-enabled vector-feature-custom-font-size-clientpref-1 vector-feature-appearance-pinned-clientpref-1 vector-feature-night-mode-enabled skin-theme-clientpref-day vector-sticky-header-enabled vector-toc-available" lang="fr" dir="ltr"> <head> <meta charset="UTF-8"> <title>Technocratie — Wikipédia</title> <script>(function(){var className="client-js vector-feature-language-in-header-enabled vector-feature-language-in-main-page-header-disabled vector-feature-page-tools-pinned-disabled vector-feature-toc-pinned-clientpref-1 vector-feature-main-menu-pinned-disabled vector-feature-limited-width-clientpref-1 vector-feature-limited-width-content-enabled vector-feature-custom-font-size-clientpref-1 vector-feature-appearance-pinned-clientpref-1 vector-feature-night-mode-enabled skin-theme-clientpref-day vector-sticky-header-enabled vector-toc-available";var cookie=document.cookie.match(/(?:^|; )frwikimwclientpreferences=([^;]+)/);if(cookie){cookie[1].split('%2C').forEach(function(pref){className=className.replace(new RegExp('(^| )'+pref.replace(/-clientpref-\w+$|[^\w-]+/g,'')+'-clientpref-\\w+( |$)'),'$1'+pref+'$2');});}document.documentElement.className=className;}());RLCONF={"wgBreakFrames":false,"wgSeparatorTransformTable":[",\t."," \t,"],"wgDigitTransformTable":["",""],"wgDefaultDateFormat":"dmy", "wgMonthNames":["","janvier","février","mars","avril","mai","juin","juillet","août","septembre","octobre","novembre","décembre"],"wgRequestId":"0ae9a18d-453f-43e9-9b39-702492b2b671","wgCanonicalNamespace":"","wgCanonicalSpecialPageName":false,"wgNamespaceNumber":0,"wgPageName":"Technocratie","wgTitle":"Technocratie","wgCurRevisionId":221978092,"wgRevisionId":221978092,"wgArticleId":154071,"wgIsArticle":true,"wgIsRedirect":false,"wgAction":"view","wgUserName":null,"wgUserGroups":["*"],"wgCategories":["Article contenant un appel à traduction en anglais","Article contenant un appel à traduction en portugais","Article à référence souhaitée","Page utilisant un modèle Bases inactif","Page utilisant P1417","Page utilisant P5019","Page utilisant P8313","Page utilisant P902","Page utilisant P6404","Page utilisant P7982","Page utilisant P8349","Page utilisant P4342","Page utilisant P3365","Page utilisant P3219","Page utilisant P7666","Page pointant vers des bases externes", "Page pointant vers des dictionnaires ou encyclopédies généralistes","Article de Wikipédia avec notice d'autorité","Portail:Philosophie/Articles liés","Portail:Société/Articles liés","Portail:Sciences humaines et sociales/Articles liés","Portail:Politique/Articles liés","Portail:Sociologie/Articles liés","Portail:Économie/Articles liés","Technocratie"],"wgPageViewLanguage":"fr","wgPageContentLanguage":"fr","wgPageContentModel":"wikitext","wgRelevantPageName":"Technocratie","wgRelevantArticleId":154071,"wgIsProbablyEditable":true,"wgRelevantPageIsProbablyEditable":true,"wgRestrictionEdit":[],"wgRestrictionMove":[],"wgNoticeProject":"wikipedia","wgCiteReferencePreviewsActive":true,"wgMediaViewerOnClick":true,"wgMediaViewerEnabledByDefault":true,"wgPopupsFlags":0,"wgVisualEditor":{"pageLanguageCode":"fr","pageLanguageDir":"ltr","pageVariantFallbacks":"fr"},"wgMFDisplayWikibaseDescriptions":{"search":true,"watchlist":true,"tagline":true,"nearby":true}, "wgWMESchemaEditAttemptStepOversample":false,"wgWMEPageLength":40000,"wgEditSubmitButtonLabelPublish":true,"wgULSPosition":"interlanguage","wgULSisCompactLinksEnabled":false,"wgVector2022LanguageInHeader":true,"wgULSisLanguageSelectorEmpty":false,"wgWikibaseItemId":"Q190044","wgCheckUserClientHintsHeadersJsApi":["brands","architecture","bitness","fullVersionList","mobile","model","platform","platformVersion"],"GEHomepageSuggestedEditsEnableTopics":true,"wgGETopicsMatchModeEnabled":false,"wgGEStructuredTaskRejectionReasonTextInputEnabled":false,"wgGELevelingUpEnabledForUser":false};RLSTATE={"ext.globalCssJs.user.styles":"ready","site.styles":"ready","user.styles":"ready","ext.globalCssJs.user":"ready","user":"ready","user.options":"loading","ext.cite.styles":"ready","skins.vector.search.codex.styles":"ready","skins.vector.styles":"ready","skins.vector.icons":"ready","ext.wikimediamessages.styles":"ready","ext.visualEditor.desktopArticleTarget.noscript":"ready","ext.uls.interlanguage": "ready","wikibase.client.init":"ready"};RLPAGEMODULES=["ext.cite.ux-enhancements","mediawiki.page.media","site","mediawiki.page.ready","mediawiki.toc","skins.vector.js","ext.centralNotice.geoIP","ext.centralNotice.startUp","ext.gadget.ArchiveLinks","ext.gadget.Wdsearch","ext.urlShortener.toolbar","ext.centralauth.centralautologin","mmv.bootstrap","ext.popups","ext.visualEditor.desktopArticleTarget.init","ext.visualEditor.targetLoader","ext.echo.centralauth","ext.eventLogging","ext.wikimediaEvents","ext.navigationTiming","ext.uls.interface","ext.cx.eventlogging.campaigns","ext.cx.uls.quick.actions","wikibase.client.vector-2022","ext.checkUser.clientHints","ext.growthExperiments.SuggestedEditSession"];</script> <script>(RLQ=window.RLQ||[]).push(function(){mw.loader.impl(function(){return["user.options@12s5i",function($,jQuery,require,module){mw.user.tokens.set({"patrolToken":"+\\","watchToken":"+\\","csrfToken":"+\\"}); }];});});</script> <link rel="stylesheet" href="/w/load.php?lang=fr&amp;modules=ext.cite.styles%7Cext.uls.interlanguage%7Cext.visualEditor.desktopArticleTarget.noscript%7Cext.wikimediamessages.styles%7Cskins.vector.icons%2Cstyles%7Cskins.vector.search.codex.styles%7Cwikibase.client.init&amp;only=styles&amp;skin=vector-2022"> <script async="" src="/w/load.php?lang=fr&amp;modules=startup&amp;only=scripts&amp;raw=1&amp;skin=vector-2022"></script> <meta name="ResourceLoaderDynamicStyles" content=""> <link rel="stylesheet" href="/w/load.php?lang=fr&amp;modules=site.styles&amp;only=styles&amp;skin=vector-2022"> <meta name="generator" content="MediaWiki 1.44.0-wmf.18"> <meta name="referrer" content="origin"> <meta name="referrer" content="origin-when-cross-origin"> <meta name="robots" content="max-image-preview:standard"> <meta name="format-detection" content="telephone=no"> <meta name="viewport" content="width=1120"> <meta property="og:title" content="Technocratie — Wikipédia"> <meta property="og:type" content="website"> <link rel="preconnect" href="//upload.wikimedia.org"> <link rel="alternate" media="only screen and (max-width: 640px)" href="//fr.m.wikipedia.org/wiki/Technocratie"> <link rel="alternate" type="application/x-wiki" title="Modifier" href="/w/index.php?title=Technocratie&amp;action=edit"> <link rel="apple-touch-icon" href="/static/apple-touch/wikipedia.png"> <link rel="icon" href="/static/favicon/wikipedia.ico"> <link rel="search" type="application/opensearchdescription+xml" href="/w/rest.php/v1/search" title="Wikipédia (fr)"> <link rel="EditURI" type="application/rsd+xml" href="//fr.wikipedia.org/w/api.php?action=rsd"> <link rel="canonical" href="https://fr.wikipedia.org/wiki/Technocratie"> <link rel="license" href="https://creativecommons.org/licenses/by-sa/4.0/deed.fr"> <link rel="alternate" type="application/atom+xml" title="Flux Atom de Wikipédia" href="/w/index.php?title=Sp%C3%A9cial:Modifications_r%C3%A9centes&amp;feed=atom"> <link rel="dns-prefetch" href="//meta.wikimedia.org" /> <link rel="dns-prefetch" href="login.wikimedia.org"> </head> <body class="skin--responsive skin-vector skin-vector-search-vue mediawiki ltr sitedir-ltr mw-hide-empty-elt ns-0 ns-subject mw-editable page-Technocratie rootpage-Technocratie skin-vector-2022 action-view"><a class="mw-jump-link" href="#bodyContent">Aller au contenu</a> <div class="vector-header-container"> <header class="vector-header mw-header"> <div class="vector-header-start"> <nav class="vector-main-menu-landmark" aria-label="Site"> <div id="vector-main-menu-dropdown" class="vector-dropdown vector-main-menu-dropdown vector-button-flush-left vector-button-flush-right" title="Menu principal" > <input type="checkbox" id="vector-main-menu-dropdown-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-main-menu-dropdown" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="Menu principal" > <label id="vector-main-menu-dropdown-label" for="vector-main-menu-dropdown-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only " aria-hidden="true" ><span class="vector-icon mw-ui-icon-menu mw-ui-icon-wikimedia-menu"></span> <span class="vector-dropdown-label-text">Menu principal</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="vector-main-menu-unpinned-container" class="vector-unpinned-container"> <div id="vector-main-menu" class="vector-main-menu vector-pinnable-element"> <div class="vector-pinnable-header vector-main-menu-pinnable-header vector-pinnable-header-unpinned" data-feature-name="main-menu-pinned" data-pinnable-element-id="vector-main-menu" data-pinned-container-id="vector-main-menu-pinned-container" data-unpinned-container-id="vector-main-menu-unpinned-container" > <div class="vector-pinnable-header-label">Menu principal</div> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-pin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-main-menu.pin">déplacer vers la barre latérale</button> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-unpin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-main-menu.unpin">masquer</button> </div> <div id="p-navigation" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-navigation" > <div class="vector-menu-heading"> Navigation </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="n-mainpage-description" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Wikip%C3%A9dia:Accueil_principal" title="Accueil général [z]" accesskey="z"><span>Accueil</span></a></li><li id="n-thema" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Portail:Accueil"><span>Portails thématiques</span></a></li><li id="n-randompage" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Sp%C3%A9cial:Page_au_hasard" title="Affiche un article au hasard [x]" accesskey="x"><span>Article au hasard</span></a></li><li id="n-contact" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Wikip%C3%A9dia:Contact"><span>Contact</span></a></li><li id="n-specialpages" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Sp%C3%A9cial:Pages_sp%C3%A9ciales"><span>Pages spéciales</span></a></li> </ul> </div> </div> <div id="p-Contribuer" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-Contribuer" > <div class="vector-menu-heading"> Contribuer </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="n-aboutwp" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Aide:D%C3%A9buter"><span>Débuter sur Wikipédia</span></a></li><li id="n-help" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Aide:Accueil" title="Accès à l’aide"><span>Aide</span></a></li><li id="n-portal" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Wikip%C3%A9dia:Accueil_de_la_communaut%C3%A9" title="À propos du projet, ce que vous pouvez faire, où trouver les informations"><span>Communauté</span></a></li><li id="n-recentchanges" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Sp%C3%A9cial:Modifications_r%C3%A9centes" title="Liste des modifications récentes sur le wiki [r]" accesskey="r"><span>Modifications récentes</span></a></li> </ul> </div> </div> </div> </div> </div> </div> </nav> <a href="/wiki/Wikip%C3%A9dia:Accueil_principal" class="mw-logo"> <img class="mw-logo-icon" src="/static/images/icons/wikipedia.png" alt="" aria-hidden="true" height="50" width="50"> <span class="mw-logo-container skin-invert"> <img class="mw-logo-wordmark" alt="Wikipédia" src="/static/images/mobile/copyright/wikipedia-wordmark-fr.svg" style="width: 7.4375em; height: 1.125em;"> <img class="mw-logo-tagline" alt="l&#039;encyclopédie libre" src="/static/images/mobile/copyright/wikipedia-tagline-fr.svg" width="120" height="13" style="width: 7.5em; height: 0.8125em;"> </span> </a> </div> <div class="vector-header-end"> <div id="p-search" role="search" class="vector-search-box-vue vector-search-box-collapses vector-search-box-show-thumbnail vector-search-box-auto-expand-width vector-search-box"> <a href="/wiki/Sp%C3%A9cial:Recherche" class="cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only search-toggle" title="Rechercher sur Wikipédia [f]" accesskey="f"><span class="vector-icon mw-ui-icon-search mw-ui-icon-wikimedia-search"></span> <span>Rechercher</span> </a> <div class="vector-typeahead-search-container"> <div class="cdx-typeahead-search cdx-typeahead-search--show-thumbnail cdx-typeahead-search--auto-expand-width"> <form action="/w/index.php" id="searchform" class="cdx-search-input cdx-search-input--has-end-button"> <div id="simpleSearch" class="cdx-search-input__input-wrapper" data-search-loc="header-moved"> <div class="cdx-text-input cdx-text-input--has-start-icon"> <input class="cdx-text-input__input" type="search" name="search" placeholder="Rechercher sur Wikipédia" aria-label="Rechercher sur Wikipédia" autocapitalize="sentences" title="Rechercher sur Wikipédia [f]" accesskey="f" id="searchInput" > <span class="cdx-text-input__icon cdx-text-input__start-icon"></span> </div> <input type="hidden" name="title" value="Spécial:Recherche"> </div> <button class="cdx-button cdx-search-input__end-button">Rechercher</button> </form> </div> </div> </div> <nav class="vector-user-links vector-user-links-wide" aria-label="Outils personnels"> <div class="vector-user-links-main"> <div id="p-vector-user-menu-preferences" class="vector-menu mw-portlet emptyPortlet" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> </ul> </div> </div> <div id="p-vector-user-menu-userpage" class="vector-menu mw-portlet emptyPortlet" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> </ul> </div> </div> <nav class="vector-appearance-landmark" aria-label="Apparence"> <div id="vector-appearance-dropdown" class="vector-dropdown " title="Modifier l&#039;apparence de la taille, de la largeur et de la couleur de la police de la page" > <input type="checkbox" id="vector-appearance-dropdown-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-appearance-dropdown" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="Apparence" > <label id="vector-appearance-dropdown-label" for="vector-appearance-dropdown-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only " aria-hidden="true" ><span class="vector-icon mw-ui-icon-appearance mw-ui-icon-wikimedia-appearance"></span> <span class="vector-dropdown-label-text">Apparence</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="vector-appearance-unpinned-container" class="vector-unpinned-container"> </div> </div> </div> </nav> <div id="p-vector-user-menu-notifications" class="vector-menu mw-portlet emptyPortlet" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> </ul> </div> </div> <div id="p-vector-user-menu-overflow" class="vector-menu mw-portlet" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="pt-sitesupport-2" class="user-links-collapsible-item mw-list-item user-links-collapsible-item"><a data-mw="interface" href="https://donate.wikimedia.org/?wmf_source=donate&amp;wmf_medium=sidebar&amp;wmf_campaign=fr.wikipedia.org&amp;uselang=fr" class=""><span>Faire un don</span></a> </li> <li id="pt-createaccount-2" class="user-links-collapsible-item mw-list-item user-links-collapsible-item"><a data-mw="interface" href="/w/index.php?title=Sp%C3%A9cial:Cr%C3%A9er_un_compte&amp;returnto=Technocratie" title="Nous vous encourageons à créer un compte utilisateur et vous connecter ; ce n’est cependant pas obligatoire." class=""><span>Créer un compte</span></a> </li> <li id="pt-login-2" class="user-links-collapsible-item mw-list-item user-links-collapsible-item"><a data-mw="interface" href="/w/index.php?title=Sp%C3%A9cial:Connexion&amp;returnto=Technocratie" title="Nous vous encourageons à vous connecter ; ce n’est cependant pas obligatoire. [o]" accesskey="o" class=""><span>Se connecter</span></a> </li> </ul> </div> </div> </div> <div id="vector-user-links-dropdown" class="vector-dropdown vector-user-menu vector-button-flush-right vector-user-menu-logged-out" title="Plus d’options" > <input type="checkbox" id="vector-user-links-dropdown-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-user-links-dropdown" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="Outils personnels" > <label id="vector-user-links-dropdown-label" for="vector-user-links-dropdown-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only " aria-hidden="true" ><span class="vector-icon mw-ui-icon-ellipsis mw-ui-icon-wikimedia-ellipsis"></span> <span class="vector-dropdown-label-text">Outils personnels</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="p-personal" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-personal user-links-collapsible-item" title="Menu utilisateur" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="pt-sitesupport" class="user-links-collapsible-item mw-list-item"><a href="https://donate.wikimedia.org/?wmf_source=donate&amp;wmf_medium=sidebar&amp;wmf_campaign=fr.wikipedia.org&amp;uselang=fr"><span>Faire un don</span></a></li><li id="pt-createaccount" class="user-links-collapsible-item mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Sp%C3%A9cial:Cr%C3%A9er_un_compte&amp;returnto=Technocratie" title="Nous vous encourageons à créer un compte utilisateur et vous connecter ; ce n’est cependant pas obligatoire."><span class="vector-icon mw-ui-icon-userAdd mw-ui-icon-wikimedia-userAdd"></span> <span>Créer un compte</span></a></li><li id="pt-login" class="user-links-collapsible-item mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Sp%C3%A9cial:Connexion&amp;returnto=Technocratie" title="Nous vous encourageons à vous connecter ; ce n’est cependant pas obligatoire. [o]" accesskey="o"><span class="vector-icon mw-ui-icon-logIn mw-ui-icon-wikimedia-logIn"></span> <span>Se connecter</span></a></li> </ul> </div> </div> <div id="p-user-menu-anon-editor" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-user-menu-anon-editor" > <div class="vector-menu-heading"> Pages pour les contributeurs déconnectés <a href="/wiki/Aide:Premiers_pas" aria-label="En savoir plus sur la contribution"><span>en savoir plus</span></a> </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="pt-anoncontribs" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Sp%C3%A9cial:Mes_contributions" title="Une liste des modifications effectuées depuis cette adresse IP [y]" accesskey="y"><span>Contributions</span></a></li><li id="pt-anontalk" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Sp%C3%A9cial:Mes_discussions" title="La page de discussion pour les contributions depuis cette adresse IP [n]" accesskey="n"><span>Discussion</span></a></li> </ul> </div> </div> </div> </div> </nav> </div> </header> </div> <div class="mw-page-container"> <div class="mw-page-container-inner"> <div class="vector-sitenotice-container"> <div id="siteNotice"><!-- CentralNotice --></div> </div> <div class="vector-column-start"> <div class="vector-main-menu-container"> <div id="mw-navigation"> <nav id="mw-panel" class="vector-main-menu-landmark" aria-label="Site"> <div id="vector-main-menu-pinned-container" class="vector-pinned-container"> </div> </nav> </div> </div> <div class="vector-sticky-pinned-container"> <nav id="mw-panel-toc" aria-label="Sommaire" data-event-name="ui.sidebar-toc" class="mw-table-of-contents-container vector-toc-landmark"> <div id="vector-toc-pinned-container" class="vector-pinned-container"> <div id="vector-toc" class="vector-toc vector-pinnable-element"> <div class="vector-pinnable-header vector-toc-pinnable-header vector-pinnable-header-pinned" data-feature-name="toc-pinned" data-pinnable-element-id="vector-toc" > <h2 class="vector-pinnable-header-label">Sommaire</h2> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-pin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-toc.pin">déplacer vers la barre latérale</button> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-unpin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-toc.unpin">masquer</button> </div> <ul class="vector-toc-contents" id="mw-panel-toc-list"> <li id="toc-mw-content-text" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1"> <a href="#" class="vector-toc-link"> <div class="vector-toc-text">Début</div> </a> </li> <li id="toc-Origine_du_terme" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1 vector-toc-list-item-expanded"> <a class="vector-toc-link" href="#Origine_du_terme"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">1</span> <span>Origine du terme</span> </div> </a> <ul id="toc-Origine_du_terme-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Origines_et_histoire_du_concept" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1 vector-toc-list-item-expanded"> <a class="vector-toc-link" href="#Origines_et_histoire_du_concept"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">2</span> <span>Origines et histoire du concept</span> </div> </a> <ul id="toc-Origines_et_histoire_du_concept-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-La_technocratie_au_XXe_siècle_jusqu&#039;à_la_Seconde_Guerre_mondiale" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1 vector-toc-list-item-expanded"> <a class="vector-toc-link" href="#La_technocratie_au_XXe_siècle_jusqu&#039;à_la_Seconde_Guerre_mondiale"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">3</span> <span>La technocratie au <span>XX</span><sup>e</sup> siècle jusqu'à la Seconde Guerre mondiale</span> </div> </a> <button aria-controls="toc-La_technocratie_au_XXe_siècle_jusqu&#039;à_la_Seconde_Guerre_mondiale-sublist" class="cdx-button cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only vector-toc-toggle"> <span class="vector-icon mw-ui-icon-wikimedia-expand"></span> <span>Afficher / masquer la sous-section La technocratie au <span>XX</span><sup>e</sup> siècle jusqu'à la Seconde Guerre mondiale</span> </button> <ul id="toc-La_technocratie_au_XXe_siècle_jusqu&#039;à_la_Seconde_Guerre_mondiale-sublist" class="vector-toc-list"> <li id="toc-Aux_États-Unis" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Aux_États-Unis"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">3.1</span> <span>Aux États-Unis</span> </div> </a> <ul id="toc-Aux_États-Unis-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-En_France_et_en_Europe" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#En_France_et_en_Europe"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">3.2</span> <span>En France et en Europe</span> </div> </a> <ul id="toc-En_France_et_en_Europe-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-En_URSS" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#En_URSS"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">3.3</span> <span>En URSS</span> </div> </a> <ul id="toc-En_URSS-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> </ul> </li> <li id="toc-La_technocratie_dans_la_société_contemporaine" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1 vector-toc-list-item-expanded"> <a class="vector-toc-link" href="#La_technocratie_dans_la_société_contemporaine"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">4</span> <span>La technocratie dans la société contemporaine</span> </div> </a> <button aria-controls="toc-La_technocratie_dans_la_société_contemporaine-sublist" class="cdx-button cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only vector-toc-toggle"> <span class="vector-icon mw-ui-icon-wikimedia-expand"></span> <span>Afficher / masquer la sous-section La technocratie dans la société contemporaine</span> </button> <ul id="toc-La_technocratie_dans_la_société_contemporaine-sublist" class="vector-toc-list"> <li id="toc-En_Chine_post-maoïste" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#En_Chine_post-maoïste"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">4.1</span> <span>En Chine post-maoïste</span> </div> </a> <ul id="toc-En_Chine_post-maoïste-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Points_de_vue_en_lien_avec_la_technique" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Points_de_vue_en_lien_avec_la_technique"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">4.2</span> <span>Points de vue en lien avec la technique</span> </div> </a> <ul id="toc-Points_de_vue_en_lien_avec_la_technique-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> </ul> </li> <li id="toc-Suites_de_la_crise_de_la_dette_dans_la_zone_euro" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1 vector-toc-list-item-expanded"> <a class="vector-toc-link" href="#Suites_de_la_crise_de_la_dette_dans_la_zone_euro"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">5</span> <span>Suites de la crise de la dette dans la zone euro</span> </div> </a> <ul id="toc-Suites_de_la_crise_de_la_dette_dans_la_zone_euro-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Technocratie_en_entreprise" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1 vector-toc-list-item-expanded"> <a class="vector-toc-link" href="#Technocratie_en_entreprise"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">6</span> <span>Technocratie en entreprise</span> </div> </a> <ul id="toc-Technocratie_en_entreprise-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Bibliographie" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1 vector-toc-list-item-expanded"> <a class="vector-toc-link" href="#Bibliographie"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">7</span> <span>Bibliographie</span> </div> </a> <ul id="toc-Bibliographie-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Notes_et_références" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1 vector-toc-list-item-expanded"> <a class="vector-toc-link" href="#Notes_et_références"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">8</span> <span>Notes et références</span> </div> </a> <ul id="toc-Notes_et_références-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Annexes" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1 vector-toc-list-item-expanded"> <a class="vector-toc-link" href="#Annexes"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">9</span> <span>Annexes</span> </div> </a> <button aria-controls="toc-Annexes-sublist" class="cdx-button cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only vector-toc-toggle"> <span class="vector-icon mw-ui-icon-wikimedia-expand"></span> <span>Afficher / masquer la sous-section Annexes</span> </button> <ul id="toc-Annexes-sublist" class="vector-toc-list"> <li id="toc-Articles_connexes" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Articles_connexes"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">9.1</span> <span>Articles connexes</span> </div> </a> <ul id="toc-Articles_connexes-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Liens_externes" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Liens_externes"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">9.2</span> <span>Liens externes</span> </div> </a> <ul id="toc-Liens_externes-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> </ul> </li> </ul> </div> </div> </nav> </div> </div> <div class="mw-content-container"> <main id="content" class="mw-body"> <header class="mw-body-header vector-page-titlebar"> <nav aria-label="Sommaire" class="vector-toc-landmark"> <div id="vector-page-titlebar-toc" class="vector-dropdown vector-page-titlebar-toc vector-button-flush-left" title="Table des matières" > <input type="checkbox" id="vector-page-titlebar-toc-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-page-titlebar-toc" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="Basculer la table des matières" > <label id="vector-page-titlebar-toc-label" for="vector-page-titlebar-toc-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only " aria-hidden="true" ><span class="vector-icon mw-ui-icon-listBullet mw-ui-icon-wikimedia-listBullet"></span> <span class="vector-dropdown-label-text">Basculer la table des matières</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="vector-page-titlebar-toc-unpinned-container" class="vector-unpinned-container"> </div> </div> </div> </nav> <h1 id="firstHeading" class="firstHeading mw-first-heading"><span class="mw-page-title-main">Technocratie</span></h1> <div id="p-lang-btn" class="vector-dropdown mw-portlet mw-portlet-lang" > <input type="checkbox" id="p-lang-btn-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-p-lang-btn" class="vector-dropdown-checkbox mw-interlanguage-selector" aria-label="Aller à un article dans une autre langue. Disponible en 58 langues." > <label id="p-lang-btn-label" for="p-lang-btn-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--action-progressive mw-portlet-lang-heading-58" aria-hidden="true" ><span class="vector-icon mw-ui-icon-language-progressive mw-ui-icon-wikimedia-language-progressive"></span> <span class="vector-dropdown-label-text">58 langues</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li class="interlanguage-link interwiki-ar mw-list-item"><a href="https://ar.wikipedia.org/wiki/%D8%AA%D9%83%D9%86%D9%88%D9%82%D8%B1%D8%A7%D8%B7%D9%8A%D8%A9" title="تكنوقراطية – arabe" lang="ar" hreflang="ar" data-title="تكنوقراطية" data-language-autonym="العربية" data-language-local-name="arabe" class="interlanguage-link-target"><span>العربية</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-arz mw-list-item"><a href="https://arz.wikipedia.org/wiki/%D8%AA%D9%83%D9%86%D9%88%D9%82%D8%B1%D8%A7%D8%B7%D9%8A%D9%87" title="تكنوقراطيه – arabe égyptien" lang="arz" hreflang="arz" data-title="تكنوقراطيه" data-language-autonym="مصرى" data-language-local-name="arabe égyptien" class="interlanguage-link-target"><span>مصرى</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ast mw-list-item"><a href="https://ast.wikipedia.org/wiki/Teunocracia" title="Teunocracia – asturien" lang="ast" hreflang="ast" data-title="Teunocracia" data-language-autonym="Asturianu" data-language-local-name="asturien" class="interlanguage-link-target"><span>Asturianu</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-az mw-list-item"><a href="https://az.wikipedia.org/wiki/Texnokratiya" title="Texnokratiya – azerbaïdjanais" lang="az" hreflang="az" data-title="Texnokratiya" data-language-autonym="Azərbaycanca" data-language-local-name="azerbaïdjanais" class="interlanguage-link-target"><span>Azərbaycanca</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-azb mw-list-item"><a href="https://azb.wikipedia.org/wiki/%D8%AA%DA%A9%D9%86%D9%88%DA%A9%D8%B1%D8%A7%D8%B3%DB%8C" title="تکنوکراسی – South Azerbaijani" lang="azb" hreflang="azb" data-title="تکنوکراسی" data-language-autonym="تۆرکجه" data-language-local-name="South Azerbaijani" class="interlanguage-link-target"><span>تۆرکجه</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-bg mw-list-item"><a href="https://bg.wikipedia.org/wiki/%D0%A2%D0%B5%D1%85%D0%BD%D0%BE%D0%BA%D1%80%D0%B0%D1%86%D0%B8%D1%8F" title="Технокрация – bulgare" lang="bg" hreflang="bg" data-title="Технокрация" data-language-autonym="Български" data-language-local-name="bulgare" class="interlanguage-link-target"><span>Български</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-bn mw-list-item"><a href="https://bn.wikipedia.org/wiki/%E0%A6%AC%E0%A6%BF%E0%A6%B6%E0%A7%87%E0%A6%B7%E0%A6%9C%E0%A7%8D%E0%A6%9E%E0%A6%A4%E0%A6%A8%E0%A7%8D%E0%A6%A4%E0%A7%8D%E0%A6%B0" title="বিশেষজ্ঞতন্ত্র – bengali" lang="bn" hreflang="bn" data-title="বিশেষজ্ঞতন্ত্র" data-language-autonym="বাংলা" data-language-local-name="bengali" class="interlanguage-link-target"><span>বাংলা</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ca mw-list-item"><a href="https://ca.wikipedia.org/wiki/Tecnocr%C3%A0cia" title="Tecnocràcia – catalan" lang="ca" hreflang="ca" data-title="Tecnocràcia" data-language-autonym="Català" data-language-local-name="catalan" class="interlanguage-link-target"><span>Català</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-cs mw-list-item"><a href="https://cs.wikipedia.org/wiki/Technokracie" title="Technokracie – tchèque" lang="cs" hreflang="cs" data-title="Technokracie" data-language-autonym="Čeština" data-language-local-name="tchèque" class="interlanguage-link-target"><span>Čeština</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-da mw-list-item"><a href="https://da.wikipedia.org/wiki/Teknokrati" title="Teknokrati – danois" lang="da" hreflang="da" data-title="Teknokrati" data-language-autonym="Dansk" data-language-local-name="danois" class="interlanguage-link-target"><span>Dansk</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-de mw-list-item"><a href="https://de.wikipedia.org/wiki/Technokratie" title="Technokratie – allemand" lang="de" hreflang="de" data-title="Technokratie" data-language-autonym="Deutsch" data-language-local-name="allemand" class="interlanguage-link-target"><span>Deutsch</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-el mw-list-item"><a href="https://el.wikipedia.org/wiki/%CE%A4%CE%B5%CF%87%CE%BD%CE%BF%CE%BA%CF%81%CE%B1%CF%84%CE%AF%CE%B1" title="Τεχνοκρατία – grec" lang="el" hreflang="el" data-title="Τεχνοκρατία" data-language-autonym="Ελληνικά" data-language-local-name="grec" class="interlanguage-link-target"><span>Ελληνικά</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-en mw-list-item"><a href="https://en.wikipedia.org/wiki/Technocracy" title="Technocracy – anglais" lang="en" hreflang="en" data-title="Technocracy" data-language-autonym="English" data-language-local-name="anglais" class="interlanguage-link-target"><span>English</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-eo mw-list-item"><a href="https://eo.wikipedia.org/wiki/Teknokratio" title="Teknokratio – espéranto" lang="eo" hreflang="eo" data-title="Teknokratio" data-language-autonym="Esperanto" data-language-local-name="espéranto" class="interlanguage-link-target"><span>Esperanto</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-es mw-list-item"><a href="https://es.wikipedia.org/wiki/Tecnocracia" title="Tecnocracia – espagnol" lang="es" hreflang="es" data-title="Tecnocracia" data-language-autonym="Español" data-language-local-name="espagnol" class="interlanguage-link-target"><span>Español</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-et mw-list-item"><a href="https://et.wikipedia.org/wiki/Tehnokraatia" title="Tehnokraatia – estonien" lang="et" hreflang="et" data-title="Tehnokraatia" data-language-autonym="Eesti" data-language-local-name="estonien" class="interlanguage-link-target"><span>Eesti</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-eu mw-list-item"><a href="https://eu.wikipedia.org/wiki/Teknokrazia" title="Teknokrazia – basque" lang="eu" hreflang="eu" data-title="Teknokrazia" data-language-autonym="Euskara" data-language-local-name="basque" class="interlanguage-link-target"><span>Euskara</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-fa mw-list-item"><a href="https://fa.wikipedia.org/wiki/%D9%81%D9%86%E2%80%8C%D8%B3%D8%A7%D9%84%D8%A7%D8%B1%DB%8C" title="فن‌سالاری – persan" lang="fa" hreflang="fa" data-title="فن‌سالاری" data-language-autonym="فارسی" data-language-local-name="persan" class="interlanguage-link-target"><span>فارسی</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-fi mw-list-item"><a href="https://fi.wikipedia.org/wiki/Teknokratia" title="Teknokratia – finnois" lang="fi" hreflang="fi" data-title="Teknokratia" data-language-autonym="Suomi" data-language-local-name="finnois" class="interlanguage-link-target"><span>Suomi</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-gl mw-list-item"><a href="https://gl.wikipedia.org/wiki/Tecnocracia" title="Tecnocracia – galicien" lang="gl" hreflang="gl" data-title="Tecnocracia" data-language-autonym="Galego" data-language-local-name="galicien" class="interlanguage-link-target"><span>Galego</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-he mw-list-item"><a href="https://he.wikipedia.org/wiki/%D7%98%D7%9B%D7%A0%D7%95%D7%A7%D7%A8%D7%98%D7%99%D7%94" title="טכנוקרטיה – hébreu" lang="he" hreflang="he" data-title="טכנוקרטיה" data-language-autonym="עברית" data-language-local-name="hébreu" class="interlanguage-link-target"><span>עברית</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-hr mw-list-item"><a href="https://hr.wikipedia.org/wiki/Tehnokracija" title="Tehnokracija – croate" lang="hr" hreflang="hr" data-title="Tehnokracija" data-language-autonym="Hrvatski" data-language-local-name="croate" class="interlanguage-link-target"><span>Hrvatski</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-hu mw-list-item"><a href="https://hu.wikipedia.org/wiki/Technokr%C3%A1cia" title="Technokrácia – hongrois" lang="hu" hreflang="hu" data-title="Technokrácia" data-language-autonym="Magyar" data-language-local-name="hongrois" class="interlanguage-link-target"><span>Magyar</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-hy mw-list-item"><a href="https://hy.wikipedia.org/wiki/%D5%8F%D5%A5%D5%AD%D5%B6%D5%B8%D5%AF%D6%80%D5%A1%D5%BF%D5%AB%D5%A1" title="Տեխնոկրատիա – arménien" lang="hy" hreflang="hy" data-title="Տեխնոկրատիա" data-language-autonym="Հայերեն" data-language-local-name="arménien" class="interlanguage-link-target"><span>Հայերեն</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-id mw-list-item"><a href="https://id.wikipedia.org/wiki/Teknokrasi" title="Teknokrasi – indonésien" lang="id" hreflang="id" data-title="Teknokrasi" data-language-autonym="Bahasa Indonesia" data-language-local-name="indonésien" class="interlanguage-link-target"><span>Bahasa Indonesia</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-is mw-list-item"><a href="https://is.wikipedia.org/wiki/T%C3%A6kniveldi" title="Tækniveldi – islandais" lang="is" hreflang="is" data-title="Tækniveldi" data-language-autonym="Íslenska" data-language-local-name="islandais" class="interlanguage-link-target"><span>Íslenska</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-it mw-list-item"><a href="https://it.wikipedia.org/wiki/Tecnocrazia" title="Tecnocrazia – italien" lang="it" hreflang="it" data-title="Tecnocrazia" data-language-autonym="Italiano" data-language-local-name="italien" class="interlanguage-link-target"><span>Italiano</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ja mw-list-item"><a href="https://ja.wikipedia.org/wiki/%E3%83%86%E3%82%AF%E3%83%8E%E3%82%AF%E3%83%A9%E3%83%BC%E3%83%88" title="テクノクラート – japonais" lang="ja" hreflang="ja" data-title="テクノクラート" data-language-autonym="日本語" data-language-local-name="japonais" class="interlanguage-link-target"><span>日本語</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ka mw-list-item"><a href="https://ka.wikipedia.org/wiki/%E1%83%A2%E1%83%94%E1%83%A5%E1%83%9C%E1%83%9D%E1%83%99%E1%83%A0%E1%83%90%E1%83%A2%E1%83%98%E1%83%90" title="ტექნოკრატია – géorgien" lang="ka" hreflang="ka" data-title="ტექნოკრატია" data-language-autonym="ქართული" data-language-local-name="géorgien" class="interlanguage-link-target"><span>ქართული</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-kk mw-list-item"><a href="https://kk.wikipedia.org/wiki/%D0%A2%D0%B5%D1%85%D0%BD%D0%BE%D0%BA%D1%80%D0%B0%D1%82%D0%B8%D1%8F" title="Технократия – kazakh" lang="kk" hreflang="kk" data-title="Технократия" data-language-autonym="Қазақша" data-language-local-name="kazakh" class="interlanguage-link-target"><span>Қазақша</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ko mw-list-item"><a href="https://ko.wikipedia.org/wiki/%EA%B8%B0%EC%88%A0%EA%B4%80%EB%A3%8C%EC%A0%9C" title="기술관료제 – coréen" lang="ko" hreflang="ko" data-title="기술관료제" data-language-autonym="한국어" data-language-local-name="coréen" class="interlanguage-link-target"><span>한국어</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ky mw-list-item"><a href="https://ky.wikipedia.org/wiki/%D0%A2%D0%B5%D1%85%D0%BD%D0%BE%D0%BA%D1%80%D0%B0%D1%82%D0%B8%D1%8F" title="Технократия – kirghize" lang="ky" hreflang="ky" data-title="Технократия" data-language-autonym="Кыргызча" data-language-local-name="kirghize" class="interlanguage-link-target"><span>Кыргызча</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-lmo mw-list-item"><a href="https://lmo.wikipedia.org/wiki/Tecnocrazia" title="Tecnocrazia – lombard" lang="lmo" hreflang="lmo" data-title="Tecnocrazia" data-language-autonym="Lombard" data-language-local-name="lombard" class="interlanguage-link-target"><span>Lombard</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-lt mw-list-item"><a href="https://lt.wikipedia.org/wiki/Technokratija" title="Technokratija – lituanien" lang="lt" hreflang="lt" data-title="Technokratija" data-language-autonym="Lietuvių" data-language-local-name="lituanien" class="interlanguage-link-target"><span>Lietuvių</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-mk mw-list-item"><a href="https://mk.wikipedia.org/wiki/%D0%A2%D0%B5%D1%85%D0%BD%D0%BE%D0%BA%D1%80%D0%B0%D1%82%D0%B8%D1%98%D0%B0" title="Технократија – macédonien" lang="mk" hreflang="mk" data-title="Технократија" data-language-autonym="Македонски" data-language-local-name="macédonien" class="interlanguage-link-target"><span>Македонски</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ml mw-list-item"><a href="https://ml.wikipedia.org/wiki/%E0%B4%9F%E0%B5%86%E0%B4%95%E0%B5%8D%E0%B4%A8%E0%B5%8B%E0%B4%95%E0%B5%8D%E0%B4%B0%E0%B4%B8%E0%B4%BF" title="ടെക്നോക്രസി – malayalam" lang="ml" hreflang="ml" data-title="ടെക്നോക്രസി" data-language-autonym="മലയാളം" data-language-local-name="malayalam" class="interlanguage-link-target"><span>മലയാളം</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ms mw-list-item"><a href="https://ms.wikipedia.org/wiki/Teknokrasi" title="Teknokrasi – malais" lang="ms" hreflang="ms" data-title="Teknokrasi" data-language-autonym="Bahasa Melayu" data-language-local-name="malais" class="interlanguage-link-target"><span>Bahasa Melayu</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-nl mw-list-item"><a href="https://nl.wikipedia.org/wiki/Technocratie" title="Technocratie – néerlandais" lang="nl" hreflang="nl" data-title="Technocratie" data-language-autonym="Nederlands" data-language-local-name="néerlandais" class="interlanguage-link-target"><span>Nederlands</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-nn mw-list-item"><a href="https://nn.wikipedia.org/wiki/Teknokrati" title="Teknokrati – norvégien nynorsk" lang="nn" hreflang="nn" data-title="Teknokrati" data-language-autonym="Norsk nynorsk" data-language-local-name="norvégien nynorsk" class="interlanguage-link-target"><span>Norsk nynorsk</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-no mw-list-item"><a href="https://no.wikipedia.org/wiki/Teknokrati" title="Teknokrati – norvégien bokmål" lang="nb" hreflang="nb" data-title="Teknokrati" data-language-autonym="Norsk bokmål" data-language-local-name="norvégien bokmål" class="interlanguage-link-target"><span>Norsk bokmål</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-pa mw-list-item"><a href="https://pa.wikipedia.org/wiki/%E0%A8%A4%E0%A8%95%E0%A8%A8%E0%A9%80%E0%A8%95%E0%A9%80%E0%A8%B0%E0%A8%BE%E0%A8%9C" title="ਤਕਨੀਕੀਰਾਜ – pendjabi" lang="pa" hreflang="pa" data-title="ਤਕਨੀਕੀਰਾਜ" data-language-autonym="ਪੰਜਾਬੀ" data-language-local-name="pendjabi" class="interlanguage-link-target"><span>ਪੰਜਾਬੀ</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-pl mw-list-item"><a href="https://pl.wikipedia.org/wiki/Technokracja_(polityka)" title="Technokracja (polityka) – polonais" lang="pl" hreflang="pl" data-title="Technokracja (polityka)" data-language-autonym="Polski" data-language-local-name="polonais" class="interlanguage-link-target"><span>Polski</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-pt mw-list-item"><a href="https://pt.wikipedia.org/wiki/Tecnocracia" title="Tecnocracia – portugais" lang="pt" hreflang="pt" data-title="Tecnocracia" data-language-autonym="Português" data-language-local-name="portugais" class="interlanguage-link-target"><span>Português</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ro mw-list-item"><a href="https://ro.wikipedia.org/wiki/Tehnocra%C8%9Bie" title="Tehnocrație – roumain" lang="ro" hreflang="ro" data-title="Tehnocrație" data-language-autonym="Română" data-language-local-name="roumain" class="interlanguage-link-target"><span>Română</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ru mw-list-item"><a href="https://ru.wikipedia.org/wiki/%D0%A2%D0%B5%D1%85%D0%BD%D0%BE%D0%BA%D1%80%D0%B0%D1%82%D0%B8%D1%8F" title="Технократия – russe" lang="ru" hreflang="ru" data-title="Технократия" data-language-autonym="Русский" data-language-local-name="russe" class="interlanguage-link-target"><span>Русский</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sh mw-list-item"><a href="https://sh.wikipedia.org/wiki/Tehnokratija" title="Tehnokratija – serbo-croate" lang="sh" hreflang="sh" data-title="Tehnokratija" data-language-autonym="Srpskohrvatski / српскохрватски" data-language-local-name="serbo-croate" class="interlanguage-link-target"><span>Srpskohrvatski / српскохрватски</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-simple mw-list-item"><a href="https://simple.wikipedia.org/wiki/Technocracy" title="Technocracy – Simple English" lang="en-simple" hreflang="en-simple" data-title="Technocracy" data-language-autonym="Simple English" data-language-local-name="Simple English" class="interlanguage-link-target"><span>Simple English</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sk mw-list-item"><a href="https://sk.wikipedia.org/wiki/Technokratizmus" title="Technokratizmus – slovaque" lang="sk" hreflang="sk" data-title="Technokratizmus" data-language-autonym="Slovenčina" data-language-local-name="slovaque" class="interlanguage-link-target"><span>Slovenčina</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sr mw-list-item"><a href="https://sr.wikipedia.org/wiki/%D0%A2%D0%B5%D1%85%D0%BD%D0%BE%D0%BA%D1%80%D0%B0%D1%82%D0%B8%D1%98%D0%B0" title="Технократија – serbe" lang="sr" hreflang="sr" data-title="Технократија" data-language-autonym="Српски / srpski" data-language-local-name="serbe" class="interlanguage-link-target"><span>Српски / srpski</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sv mw-list-item"><a href="https://sv.wikipedia.org/wiki/Teknokrati_(styrelseskick)" title="Teknokrati (styrelseskick) – suédois" lang="sv" hreflang="sv" data-title="Teknokrati (styrelseskick)" data-language-autonym="Svenska" data-language-local-name="suédois" class="interlanguage-link-target"><span>Svenska</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-th mw-list-item"><a href="https://th.wikipedia.org/wiki/%E0%B8%84%E0%B8%95%E0%B8%B4%E0%B8%99%E0%B8%B4%E0%B8%A2%E0%B8%A1%E0%B8%99%E0%B8%B1%E0%B8%81%E0%B8%A7%E0%B8%B4%E0%B8%8A%E0%B8%B2%E0%B8%81%E0%B8%B2%E0%B8%A3" title="คตินิยมนักวิชาการ – thaï" lang="th" hreflang="th" data-title="คตินิยมนักวิชาการ" data-language-autonym="ไทย" data-language-local-name="thaï" class="interlanguage-link-target"><span>ไทย</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-tr mw-list-item"><a href="https://tr.wikipedia.org/wiki/Teknokrasi" title="Teknokrasi – turc" lang="tr" hreflang="tr" data-title="Teknokrasi" data-language-autonym="Türkçe" data-language-local-name="turc" class="interlanguage-link-target"><span>Türkçe</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-uk mw-list-item"><a href="https://uk.wikipedia.org/wiki/%D0%A2%D0%B5%D1%85%D0%BD%D0%BE%D0%BA%D1%80%D0%B0%D1%82%D1%96%D1%8F_(%D0%BF%D0%BE%D0%BB%D1%96%D1%82%D0%BE%D0%BB%D0%BE%D0%B3%D1%96%D1%8F)" title="Технократія (політологія) – ukrainien" lang="uk" hreflang="uk" data-title="Технократія (політологія)" data-language-autonym="Українська" data-language-local-name="ukrainien" class="interlanguage-link-target"><span>Українська</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ur mw-list-item"><a href="https://ur.wikipedia.org/wiki/%D9%B9%DB%8C%DA%A9%D9%86%D9%88%DA%A9%D8%B1%DB%8C%D8%B3%DB%8C" title="ٹیکنوکریسی – ourdou" lang="ur" hreflang="ur" data-title="ٹیکنوکریسی" data-language-autonym="اردو" data-language-local-name="ourdou" class="interlanguage-link-target"><span>اردو</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-uz mw-list-item"><a href="https://uz.wikipedia.org/wiki/Texnokratiya" title="Texnokratiya – ouzbek" lang="uz" hreflang="uz" data-title="Texnokratiya" data-language-autonym="Oʻzbekcha / ўзбекча" data-language-local-name="ouzbek" class="interlanguage-link-target"><span>Oʻzbekcha / ўзбекча</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-vi mw-list-item"><a href="https://vi.wikipedia.org/wiki/K%E1%BB%B9_tr%E1%BB%8B" title="Kỹ trị – vietnamien" lang="vi" hreflang="vi" data-title="Kỹ trị" data-language-autonym="Tiếng Việt" data-language-local-name="vietnamien" class="interlanguage-link-target"><span>Tiếng Việt</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-xmf mw-list-item"><a href="https://xmf.wikipedia.org/wiki/%E1%83%A2%E1%83%94%E1%83%A5%E1%83%9C%E1%83%9D%E1%83%99%E1%83%A0%E1%83%90%E1%83%A2%E1%83%98%E1%83%90" title="ტექნოკრატია – mingrélien" lang="xmf" hreflang="xmf" data-title="ტექნოკრატია" data-language-autonym="მარგალური" data-language-local-name="mingrélien" class="interlanguage-link-target"><span>მარგალური</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-zh mw-list-item"><a href="https://zh.wikipedia.org/wiki/%E4%B8%93%E5%AE%B6%E7%BB%9F%E6%B2%BB" title="专家统治 – chinois" lang="zh" hreflang="zh" data-title="专家统治" data-language-autonym="中文" data-language-local-name="chinois" class="interlanguage-link-target"><span>中文</span></a></li> </ul> <div class="after-portlet after-portlet-lang"><span class="wb-langlinks-edit wb-langlinks-link"><a href="https://www.wikidata.org/wiki/Special:EntityPage/Q190044#sitelinks-wikipedia" title="Modifier les liens interlangues" class="wbc-editpage">Modifier les liens</a></span></div> </div> </div> </div> </header> <div class="vector-page-toolbar"> <div class="vector-page-toolbar-container"> <div id="left-navigation"> <nav aria-label="Espaces de noms"> <div id="p-associated-pages" class="vector-menu vector-menu-tabs mw-portlet mw-portlet-associated-pages" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="ca-nstab-main" class="selected vector-tab-noicon mw-list-item"><a href="/wiki/Technocratie" title="Voir le contenu de la page [c]" accesskey="c"><span>Article</span></a></li><li id="ca-talk" class="vector-tab-noicon mw-list-item"><a href="/wiki/Discussion:Technocratie" rel="discussion" title="Discussion au sujet de cette page de contenu [t]" accesskey="t"><span>Discussion</span></a></li> </ul> </div> </div> <div id="vector-variants-dropdown" class="vector-dropdown emptyPortlet" > <input type="checkbox" id="vector-variants-dropdown-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-variants-dropdown" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="Modifier la variante de langue" > <label id="vector-variants-dropdown-label" for="vector-variants-dropdown-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet" aria-hidden="true" ><span class="vector-dropdown-label-text">français</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="p-variants" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-variants emptyPortlet" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> </ul> </div> </div> </div> </div> </nav> </div> <div id="right-navigation" class="vector-collapsible"> <nav aria-label="Affichages"> <div id="p-views" class="vector-menu vector-menu-tabs mw-portlet mw-portlet-views" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="ca-view" class="selected vector-tab-noicon mw-list-item"><a href="/wiki/Technocratie"><span>Lire</span></a></li><li id="ca-ve-edit" class="vector-tab-noicon mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Technocratie&amp;veaction=edit" title="Modifier cette page [v]" accesskey="v"><span>Modifier</span></a></li><li id="ca-edit" class="collapsible vector-tab-noicon mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Technocratie&amp;action=edit" title="Modifier le wikicode de cette page [e]" accesskey="e"><span>Modifier le code</span></a></li><li id="ca-history" class="vector-tab-noicon mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Technocratie&amp;action=history" title="Historique des versions de cette page [h]" accesskey="h"><span>Voir l’historique</span></a></li> </ul> </div> </div> </nav> <nav class="vector-page-tools-landmark" aria-label="Outils de la page"> <div id="vector-page-tools-dropdown" class="vector-dropdown vector-page-tools-dropdown" > <input type="checkbox" id="vector-page-tools-dropdown-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-page-tools-dropdown" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="Outils" > <label id="vector-page-tools-dropdown-label" for="vector-page-tools-dropdown-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet" aria-hidden="true" ><span class="vector-dropdown-label-text">Outils</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="vector-page-tools-unpinned-container" class="vector-unpinned-container"> <div id="vector-page-tools" class="vector-page-tools vector-pinnable-element"> <div class="vector-pinnable-header vector-page-tools-pinnable-header vector-pinnable-header-unpinned" data-feature-name="page-tools-pinned" data-pinnable-element-id="vector-page-tools" data-pinned-container-id="vector-page-tools-pinned-container" data-unpinned-container-id="vector-page-tools-unpinned-container" > <div class="vector-pinnable-header-label">Outils</div> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-pin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-page-tools.pin">déplacer vers la barre latérale</button> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-unpin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-page-tools.unpin">masquer</button> </div> <div id="p-cactions" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-cactions emptyPortlet vector-has-collapsible-items" title="Plus d’options" > <div class="vector-menu-heading"> Actions </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="ca-more-view" class="selected vector-more-collapsible-item mw-list-item"><a href="/wiki/Technocratie"><span>Lire</span></a></li><li id="ca-more-ve-edit" class="vector-more-collapsible-item mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Technocratie&amp;veaction=edit" title="Modifier cette page [v]" accesskey="v"><span>Modifier</span></a></li><li id="ca-more-edit" class="collapsible vector-more-collapsible-item mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Technocratie&amp;action=edit" title="Modifier le wikicode de cette page [e]" accesskey="e"><span>Modifier le code</span></a></li><li id="ca-more-history" class="vector-more-collapsible-item mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Technocratie&amp;action=history"><span>Voir l’historique</span></a></li> </ul> </div> </div> <div id="p-tb" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-tb" > <div class="vector-menu-heading"> Général </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="t-whatlinkshere" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Sp%C3%A9cial:Pages_li%C3%A9es/Technocratie" title="Liste des pages liées qui pointent sur celle-ci [j]" accesskey="j"><span>Pages liées</span></a></li><li id="t-recentchangeslinked" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Sp%C3%A9cial:Suivi_des_liens/Technocratie" rel="nofollow" title="Liste des modifications récentes des pages appelées par celle-ci [k]" accesskey="k"><span>Suivi des pages liées</span></a></li><li id="t-upload" class="mw-list-item"><a href="//fr.wikipedia.org/wiki/Aide:Importer_un_fichier" title="Téléverser des fichiers [u]" accesskey="u"><span>Téléverser un fichier</span></a></li><li id="t-permalink" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Technocratie&amp;oldid=221978092" title="Adresse permanente de cette version de cette page"><span>Lien permanent</span></a></li><li id="t-info" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Technocratie&amp;action=info" title="Davantage d’informations sur cette page"><span>Informations sur la page</span></a></li><li id="t-cite" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Sp%C3%A9cial:Citer&amp;page=Technocratie&amp;id=221978092&amp;wpFormIdentifier=titleform" title="Informations sur la manière de citer cette page"><span>Citer cette page</span></a></li><li id="t-urlshortener" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Sp%C3%A9cial:UrlShortener&amp;url=https%3A%2F%2Ffr.wikipedia.org%2Fwiki%2FTechnocratie"><span>Obtenir l'URL raccourcie</span></a></li><li id="t-urlshortener-qrcode" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Sp%C3%A9cial:QrCode&amp;url=https%3A%2F%2Ffr.wikipedia.org%2Fwiki%2FTechnocratie"><span>Télécharger le code QR</span></a></li> </ul> </div> </div> <div id="p-coll-print_export" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-coll-print_export" > <div class="vector-menu-heading"> Imprimer / exporter </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="coll-create_a_book" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Sp%C3%A9cial:Livre&amp;bookcmd=book_creator&amp;referer=Technocratie"><span>Créer un livre</span></a></li><li id="coll-download-as-rl" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Sp%C3%A9cial:DownloadAsPdf&amp;page=Technocratie&amp;action=show-download-screen"><span>Télécharger comme PDF</span></a></li><li id="t-print" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Technocratie&amp;printable=yes" title="Version imprimable de cette page [p]" accesskey="p"><span>Version imprimable</span></a></li> </ul> </div> </div> <div id="p-wikibase-otherprojects" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-wikibase-otherprojects" > <div class="vector-menu-heading"> Dans d’autres projets </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li class="wb-otherproject-link wb-otherproject-commons mw-list-item"><a href="https://commons.wikimedia.org/wiki/Category:Technocracy" hreflang="en"><span>Wikimedia Commons</span></a></li><li id="t-wikibase" class="wb-otherproject-link wb-otherproject-wikibase-dataitem mw-list-item"><a href="https://www.wikidata.org/wiki/Special:EntityPage/Q190044" title="Lien vers l’élément dans le dépôt de données connecté [g]" accesskey="g"><span>Élément Wikidata</span></a></li> </ul> </div> </div> </div> </div> </div> </div> </nav> </div> </div> </div> <div class="vector-column-end"> <div class="vector-sticky-pinned-container"> <nav class="vector-page-tools-landmark" aria-label="Outils de la page"> <div id="vector-page-tools-pinned-container" class="vector-pinned-container"> </div> </nav> <nav class="vector-appearance-landmark" aria-label="Apparence"> <div id="vector-appearance-pinned-container" class="vector-pinned-container"> <div id="vector-appearance" class="vector-appearance vector-pinnable-element"> <div class="vector-pinnable-header vector-appearance-pinnable-header vector-pinnable-header-pinned" data-feature-name="appearance-pinned" data-pinnable-element-id="vector-appearance" data-pinned-container-id="vector-appearance-pinned-container" data-unpinned-container-id="vector-appearance-unpinned-container" > <div class="vector-pinnable-header-label">Apparence</div> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-pin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-appearance.pin">déplacer vers la barre latérale</button> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-unpin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-appearance.unpin">masquer</button> </div> </div> </div> </nav> </div> </div> <div id="bodyContent" class="vector-body" aria-labelledby="firstHeading" data-mw-ve-target-container> <div class="vector-body-before-content"> <div class="mw-indicators"> </div> <div id="siteSub" class="noprint">Un article de Wikipédia, l&#039;encyclopédie libre.</div> </div> <div id="contentSub"><div id="mw-content-subtitle"></div></div> <div id="mw-content-text" class="mw-body-content"><div class="mw-content-ltr mw-parser-output" lang="fr" dir="ltr"><div class="bandeau-container metadata homonymie hatnote"><div class="bandeau-cell bandeau-icone" style="display:table-cell;padding-right:0.5em"><span class="noviewer" typeof="mw:File"><a href="/wiki/Aide:Homonymie" title="Aide:Homonymie"><img alt="Page d’aide sur l’homonymie" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/a/a9/Logo_disambig.svg/20px-Logo_disambig.svg.png" decoding="async" width="20" height="15" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/a/a9/Logo_disambig.svg/30px-Logo_disambig.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/a/a9/Logo_disambig.svg/40px-Logo_disambig.svg.png 2x" data-file-width="512" data-file-height="375" /></a></span></div><div class="bandeau-cell" style="display:table-cell;padding-right:0.5em"> <p>Pour les articles homonymes, voir <a href="/wiki/Technocratie_(homonymie)" class="mw-disambig" title="Technocratie (homonymie)">Technocratie (homonymie)</a>. </p> </div></div> <p>La <b>technocratie</b> est une <a href="/wiki/Forme_de_gouvernement" class="mw-redirect" title="Forme de gouvernement">forme de gouvernement</a> (d'<a href="/wiki/Entreprise" title="Entreprise">entreprise</a>, d'<a href="/wiki/%C3%89tat" title="État">État</a>) où la place des experts techniques et de leurs méthodes est centrale dans les prises de décision<sup id="cite_ref-1" class="reference"><a href="#cite_note-1"><span class="cite_crochet">[</span>D 1<span class="cite_crochet">]</span></a></sup>. Selon le <i>Dictionnaire de la langue philosophique</i><sup id="cite_ref-2" class="reference"><a href="#cite_note-2"><span class="cite_crochet">[</span>1<span class="cite_crochet">]</span></a></sup>, la technocratie est <span class="citation">«&#160;la condition politique dans laquelle le pouvoir effectif appartient à des techniciens appelés «&#160;technocrates&#160;»&#160;»</span>. Le terme même de «&#160;technocratie&#160;» trouve ses origines dans les <a href="/wiki/Ann%C3%A9es_1920" title="Années 1920">années 1920</a>, avec l'industrialisation, la crise économique et la <a href="/wiki/Grande_D%C3%A9pression" title="Grande Dépression">Grande Dépression</a>&#160;; mais la notion correspondante possède des racines profondes dans la culture et dans l’histoire occidentale. Après un «&#160;âge d'or&#160;» dans les années 1920-1930 où l'on avait une véritable foi dans le <a href="/wiki/Progr%C3%A8s_technique" title="Progrès technique">progrès technique</a> (avec notamment le <a href="/wiki/Groupe_X-Crise" class="mw-redirect" title="Groupe X-Crise">groupe X-Crise</a> en <a href="/wiki/France" title="France">France</a>, et le <a href="/wiki/Mouvement_technocratique" title="Mouvement technocratique">Mouvement technocratique</a> aux <a href="/wiki/%C3%89tats-Unis" title="États-Unis">États-Unis</a>), la technocratie se retrouve sous diverses formes dérivées dans les sociétés post-industrielles<sup id="cite_ref-3" class="reference"><a href="#cite_note-3"><span class="cite_crochet">[</span>D 2<span class="cite_crochet">]</span></a></sup>, comme la <a href="/wiki/Technostructure" title="Technostructure">technostructure</a> de <a href="/wiki/John_Kenneth_Galbraith" title="John Kenneth Galbraith">John Kenneth Galbraith</a>. </p><p>Parmi les traits caractéristiques et récurrents de la notion de technocratie, on trouve la mise en avant de la compétence et des méthodes du technicien et du scientifique<sup id="cite_ref-4" class="reference"><a href="#cite_note-4"><span class="cite_crochet">[</span>M 1<span class="cite_crochet">]</span></a></sup>, identifiées aux notions de rigueur et de rationalité. Ces notions sont opposées aux caractéristiques supposées de l’homme et du système politique, ou de l’homme d’affaires, considérés comme <a href="/wiki/V%C3%A9nalit%C3%A9" class="mw-redirect" title="Vénalité">vénaux</a>, incompétents et soumis aux intérêts privés œuvrant dans un sens contraire aux intérêts de la société<sup id="cite_ref-5" class="reference"><a href="#cite_note-5"><span class="cite_crochet">[</span>M 2<span class="cite_crochet">]</span></a></sup>. Dans une technocratie, les compétences techniques et de leadership sont davantage sélectionnées par des processus <a href="/wiki/Bureaucratie" title="Bureaucratie">bureaucratiques</a> et <a href="/wiki/M%C3%A9ritocratie" title="Méritocratie">méritocratiques</a> basés sur le savoir et la performance, que par des procédures <a href="/wiki/D%C3%A9mocratie" title="Démocratie">démocratiques</a><sup id="cite_ref-6" class="reference"><a href="#cite_note-6"><span class="cite_crochet">[</span>M 3<span class="cite_crochet">]</span></a></sup>. </p><p>Dans le langage populaire, le terme «&#160;technocrates&#160;» est souvent employé péjorativement, notamment par les <a href="/wiki/Populisme_(politique)" title="Populisme (politique)">mouvements populistes</a>, pour désigner des experts et techniciens purs qui seraient déconnectés de la réalité et proposeraient des solutions plus néfastes que bénéfiques. </p> <meta property="mw:PageProp/toc" /> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Origine_du_terme">Origine du terme</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Technocratie&amp;veaction=edit&amp;section=1" title="Modifier la section : Origine du terme" class="mw-editsection-visualeditor"><span>modifier</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Technocratie&amp;action=edit&amp;section=1" title="Modifier le code source de la section : Origine du terme"><span>modifier le code</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>Le terme «&#160;technocratie&#160;» dérive du grec «&#160;<i><a href="/wiki/Techn%C3%A8" title="Technè">technè</a></i>&#160;» qui désigne le <a href="/wiki/Savoir-faire" title="Savoir-faire">savoir-faire</a> et «&#160;<i>kratos</i>&#160;» qui désigne le pouvoir et la capacité de gouverner. La politique comme <i><a href="/wiki/Techn%C3%A8" title="Technè">technè</a></i> serait donc l'objet d'un savoir objectif. </p><p>C'est William Henry Smyth, un ingénieur californien, qui a forgé le terme «&#160;technocratie&#160;» en <a href="/wiki/1919" title="1919">1919</a><sup id="cite_ref-G393_7-0" class="reference"><a href="#cite_note-G393-7"><span class="cite_crochet">[</span>G 1<span class="cite_crochet">]</span></a></sup> pour décrire <span class="citation">«&#160;le pouvoir du peuple rendu effectif par la représentation de leurs serviteurs&#160;: les scientifiques et ingénieurs&#160;»</span><sup id="cite_ref-8" class="reference"><a href="#cite_note-8"><span class="cite_crochet">[</span>2<span class="cite_crochet">]</span></a></sup>. Smyth a utilisé le terme «&#160;technocratie&#160;» dans l'article «&#160;<i>Technocracy&#160;: Ways and Means to Gain Industrial Democracy</i>&#160;» publié dans le journal <i>Industrial Management</i> (57)<sup id="cite_ref-ReferenceA_9-0" class="reference"><a href="#cite_note-ReferenceA-9"><span class="cite_crochet">[</span>3<span class="cite_crochet">]</span></a></sup>. Toutefois, dans l'idée de Smyth, il s'agissait plutôt de décrire une <a href="/w/index.php?title=D%C3%A9mocratie_industrielle&amp;action=edit&amp;redlink=1" class="new" title="Démocratie industrielle (page inexistante)">démocratie industrielle</a>&#160;<a href="https://en.wikipedia.org/wiki/industrial_democracy" class="extiw" title="en:industrial democracy"><span class="indicateur-langue" title="Article en anglais&#160;: «&#160;industrial democracy&#160;»">(en)</span></a>&#160;: un mouvement qui intègre les travailleurs dans le processus de décision dans les entreprises<sup id="cite_ref-ReferenceA_9-1" class="reference"><a href="#cite_note-ReferenceA-9"><span class="cite_crochet">[</span>3<span class="cite_crochet">]</span></a></sup>. </p><p>Le terme «&#160;technocratie&#160;» ne fut employé pour désigner un type de gouvernement par des prises de décision techniques qu'à partir de <a href="/wiki/1932" title="1932">1932</a><sup id="cite_ref-ReferenceA_9-2" class="reference"><a href="#cite_note-ReferenceA-9"><span class="cite_crochet">[</span>3<span class="cite_crochet">]</span></a></sup>, quand il fut repris par le <a href="/wiki/Mouvement_technocratique" title="Mouvement technocratique">mouvement technocratique</a> qui connut pendant les <a href="/wiki/Ann%C3%A9es_1930" title="Années 1930">années 1930</a> une notoriété importante et une adhésion significative. Mais, bien que le terme date du début du <a href="/wiki/XXe_si%C3%A8cle" title="XXe siècle"><abbr class="abbr" title="20ᵉ siècle"><span class="romain">XX</span><sup style="font-size:72%">e</sup></abbr>&#160;siècle</a>, la notion d'experts rationnels et rigoureux gouvernant pour l'intérêt général a cependant connu diverses incarnations au fil de l'histoire occidentale. </p> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Origines_et_histoire_du_concept">Origines et histoire du concept</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Technocratie&amp;veaction=edit&amp;section=2" title="Modifier la section : Origines et histoire du concept" class="mw-editsection-visualeditor"><span>modifier</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Technocratie&amp;action=edit&amp;section=2" title="Modifier le code source de la section : Origines et histoire du concept"><span>modifier le code</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <figure class="mw-default-size mw-halign-left" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/Fichier:Plato-raphael.jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/4a/Plato-raphael.jpg/170px-Plato-raphael.jpg" decoding="async" width="170" height="181" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/4/4a/Plato-raphael.jpg 1.5x" data-file-width="246" data-file-height="262" /></a><figcaption>Platon (<abbr class="abbr" title="4ᵉ siècle"><span class="romain">IV</span><sup style="font-size:72%">e</sup></abbr>&#160;siècle&#160;<abbr class="abbr nowrap" title="avant Jésus-Christ">av. J.-C.</abbr>).</figcaption></figure> <p>Dans la <a href="/wiki/Gr%C3%A8ce_ancienne" class="mw-redirect" title="Grèce ancienne">Grèce ancienne</a>, <a href="/wiki/Platon" title="Platon">Platon</a> (<abbr class="abbr" title="4ᵉ siècle"><span class="romain">IV</span><sup style="font-size:72%">e</sup></abbr>&#160;siècle&#160;<abbr class="abbr nowrap" title="avant Jésus-Christ">av. J.-C.</abbr>) proposait que le gouvernement soit l'affaire de <a href="/wiki/Philosophe" title="Philosophe">philosophes</a>, rompus aux formes de raisonnement les plus évoluées par une formation mathématique et logique poussée, ce qui peut être considérée comme une certaine forme de technocratie<sup id="cite_ref-10" class="reference"><a href="#cite_note-10"><span class="cite_crochet">[</span>D 3<span class="cite_crochet">]</span></a></sup><sup class="reference cite_virgule">,</sup><sup id="cite_ref-11" class="reference"><a href="#cite_note-11"><span class="cite_crochet">[</span>M 4<span class="cite_crochet">]</span></a></sup><sup class="reference cite_virgule">,</sup><sup id="cite_ref-G393_7-1" class="reference"><a href="#cite_note-G393-7"><span class="cite_crochet">[</span>G 1<span class="cite_crochet">]</span></a></sup>, dans le sens étymologique du terme. Pour Platon, les chefs politiques n'ont pas besoin de devoir justifier ce qu'ils font par des textes de loi parce que les lois seront toujours sans rapport avec les cas particuliers dans la réalité&#160;: les chefs savent et cela suffit légitimement. Cela a été exprimé par la métaphore du capitaine d'un navire dans <i>Le Politique</i>, 289c<sup id="cite_ref-12" class="reference"><a href="#cite_note-12"><span class="cite_crochet">[</span>4<span class="cite_crochet">]</span></a></sup>. Par ailleurs, dans le <i><a href="/wiki/Gorgias" title="Gorgias">Gorgias</a></i>, Platon fait une comparaison entre la médecine et la cuisine, analogie entre une technocratie et une démocratie&#160;: pour lui c'est au médecin, autrement dit à l'expert en politique, qu'il faut se fier. Dans 464d, il écrit&#160;: <span class="citation">«&#160;Ainsi, la cuisine s'est glissée sous la médecine, elle en a pris le masque. Elle fait donc comme si elle savait quels aliments sont meilleurs pour le corps. Et s'il fallait que, devant des enfants, ou devant des gens qui n'ont pas plus de raison que des enfants, eût lieu la confrontation d'un médecin et d'un cuisinier afin de savoir lequel, du médecin ou du cuisinier, est compétent pour décider quels aliments sont bienfaisants et quels autres sont nocifs, le pauvre médecin n'aurait plus qu'à mourir de faim&#160;!&#160;»</span><sup id="cite_ref-13" class="reference"><a href="#cite_note-13"><span class="cite_crochet">[</span>5<span class="cite_crochet">]</span></a></sup>. Cette citation met en lumière l'idée de Platon selon laquelle le peuple ne connaît pas son véritable bien, il aurait donc besoin d'être gouverné par un expert en politique qui sait ce qui est bon pour lui. </p><p>Cependant, la <a href="/wiki/Technique" title="Technique">technique</a> en tant que telle, est relativement peu développée par les Grecs anciens. Elle ne jouait pas de rôle déterminant. Mais, par la suite, la puissance et la rigueur des mathématiques a toujours joué un rôle important dans le concept technocratique. </p> <figure class="mw-default-size mw-halign-right" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/Fichier:Francis_Bacon.jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/6/65/Francis_Bacon.jpg/170px-Francis_Bacon.jpg" decoding="async" width="170" height="201" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/6/65/Francis_Bacon.jpg/255px-Francis_Bacon.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/6/65/Francis_Bacon.jpg/340px-Francis_Bacon.jpg 2x" data-file-width="721" data-file-height="853" /></a><figcaption>Francis Bacon (1561-1626).</figcaption></figure> <p>Au <a href="/wiki/XVIIe_si%C3%A8cle" title="XVIIe siècle"><abbr class="abbr" title="17ᵉ siècle"><span class="romain">XVII</span><sup style="font-size:72%">e</sup></abbr>&#160;siècle</a>, le philosophe <a href="/wiki/Francis_Bacon_(philosophe)" title="Francis Bacon (philosophe)">Francis Bacon</a> promeut l'idée que la connaissance des mécanismes de la nature et des moyens techniques de la maîtriser apporte une clarté d'esprit et une pureté d'action bénéfique au gouvernement<sup id="cite_ref-14" class="reference"><a href="#cite_note-14"><span class="cite_crochet">[</span>D 4<span class="cite_crochet">]</span></a></sup>. Il propose en <a href="/wiki/1624" title="1624">1624</a> dans une utopie <i><a href="/wiki/La_Nouvelle_Atlantide" title="La Nouvelle Atlantide">La Nouvelle Atlantide</a></i>, un système où un collège de savants (la «&#160;maison de Salomon&#160;») est chargée de conseiller le gouvernement, vers une exploitation sage et raisonnée de la nature menant à la richesse et à la puissance de la nation. Dans ce système, la classe de la <a href="/wiki/Noblesse" title="Noblesse">noblesse</a> est constituée par les savants<sup id="cite_ref-Postface_p112_15-0" class="reference"><a href="#cite_note-Postface_p112-15"><span class="cite_crochet">[</span>6<span class="cite_crochet">]</span></a></sup>. Ce livre est considéré comme le premier paradigme de l'utopie scientifique<sup id="cite_ref-G394_16-0" class="reference"><a href="#cite_note-G394-16"><span class="cite_crochet">[</span>G 2<span class="cite_crochet">]</span></a></sup>, mais dans cette utopie, ce ne sont pas encore les scientifiques et les techniciens qui sont directement responsables du gouvernement. </p> <figure class="mw-default-size mw-halign-left" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/Fichier:Claude_Henri_de_Rouvroy.jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/2/25/Claude_Henri_de_Rouvroy.jpg/170px-Claude_Henri_de_Rouvroy.jpg" decoding="async" width="170" height="202" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/2/25/Claude_Henri_de_Rouvroy.jpg/255px-Claude_Henri_de_Rouvroy.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/2/25/Claude_Henri_de_Rouvroy.jpg/340px-Claude_Henri_de_Rouvroy.jpg 2x" data-file-width="1575" data-file-height="1869" /></a><figcaption>Saint-Simon (1760-1825).</figcaption></figure> <p>Beaucoup de caractéristiques du concept technocratique se retrouvent, au début du <a href="/wiki/XIXe_si%C3%A8cle" title="XIXe siècle"><abbr class="abbr" title="19ᵉ siècle"><span class="romain">XIX</span><sup style="font-size:72%">e</sup></abbr>&#160;siècle</a>, dans l’œuvre de l'économiste et philosophe français <a href="/wiki/Claude_Henri_de_Rouvroy_de_Saint-Simon" class="mw-redirect" title="Claude Henri de Rouvroy de Saint-Simon">Claude Henri de Rouvroy de Saint-Simon</a><sup id="cite_ref-G394_16-1" class="reference"><a href="#cite_note-G394-16"><span class="cite_crochet">[</span>G 2<span class="cite_crochet">]</span></a></sup><sup class="reference cite_virgule">,</sup><sup id="cite_ref-17" class="reference"><a href="#cite_note-17"><span class="cite_crochet">[</span>D 5<span class="cite_crochet">]</span></a></sup><sup class="reference cite_virgule">,</sup><sup id="cite_ref-M215_18-0" class="reference"><a href="#cite_note-M215-18"><span class="cite_crochet">[</span>M 5<span class="cite_crochet">]</span></a></sup>. Saint-Simon décrit, au fil de son œuvre, différents systèmes pour appliquer à la politique les qualités de rigueur et de fiabilité qu'il reconnaît à la science, et assurer la prééminence de l'économique et de l'industriel sur le politique<sup id="cite_ref-M215_18-1" class="reference"><a href="#cite_note-M215-18"><span class="cite_crochet">[</span>M 5<span class="cite_crochet">]</span></a></sup>. En <a href="/wiki/1802" title="1802">1802</a>, il propose dans ses <i>Lettres d'un habitant de Genève à ses contemporains</i><sup id="cite_ref-19" class="reference"><a href="#cite_note-19"><span class="cite_crochet">[</span>7<span class="cite_crochet">]</span></a></sup> la création d'un comité exécutif européen, composé de douze scientifiques et neuf artistes, chargés de guider la civilisation vers le progrès. </p><p>En <a href="/wiki/1820" title="1820">1820</a> il publie <i>L'Organisation</i> dans lequel il fait apparaître une des premières organisations qui peut être qualifiée de purement technocratique<sup id="cite_ref-G394_16-2" class="reference"><a href="#cite_note-G394-16"><span class="cite_crochet">[</span>G 2<span class="cite_crochet">]</span></a></sup>&#160;: un parlement composé de trois chambres; une chambre «&#160;d'invention&#160;» composée d'ingénieurs et d'artistes, une chambre «&#160;d'examen&#160;» composés de savants, et une chambre «&#160;d'exécution&#160;» comprenant des représentants de l'industrie. Ce parlement est pourvu des pouvoirs législatifs et exécutifs, et a aussi pour objectif de résoudre les problèmes sociaux et créer un ordre social rationnel par l'application du savoir technique. Pour Saint-Simon, le gouvernement est une «&#160;administration des choses&#160;», qui prendrait à tous en fonction de leur capacité, et redistribuerait à tous en fonction de leur performance<sup id="cite_ref-G394_16-3" class="reference"><a href="#cite_note-G394-16"><span class="cite_crochet">[</span>G 2<span class="cite_crochet">]</span></a></sup>. Cette prééminence de la technique et de l'industrie sur le politique et le social sera au cœur d'une doctrine&#160;: le <a href="/wiki/Saint-simonisme" title="Saint-simonisme">saint-simonisme</a> qui aura une influence déterminante au <a href="/wiki/XIXe_si%C3%A8cle" title="XIXe siècle"><abbr class="abbr" title="19ᵉ siècle"><span class="romain">XIX</span><sup style="font-size:72%">e</sup></abbr>&#160;siècle</a>, et par exemple sur certaines idées développées par <a href="/wiki/Friedrich_Engels" title="Friedrich Engels">Friedrich Engels</a> et <a href="/wiki/L%C3%A9nine" class="mw-redirect" title="Lénine">Lénine</a> dont certaines phrases comme <span class="citation">«&#160;la société est une vaste usine&#160;»</span>, ou <span class="citation">«&#160;une organisation des choses et non des hommes&#160;»</span> sont très représentatives du saint-simonisme<sup id="cite_ref-D44_20-0" class="reference"><a href="#cite_note-D44-20"><span class="cite_crochet">[</span>D 6<span class="cite_crochet">]</span></a></sup>. L'organisation de la future <a href="/wiki/Union_des_r%C3%A9publiques_socialistes_sovi%C3%A9tiques" title="Union des républiques socialistes soviétiques">Union des républiques socialistes soviétiques</a> présentera d'ailleurs de nombreuses similitudes avec le socialisme centralisé, technocratique et planifié de Saint-Simon<sup id="cite_ref-D44_20-1" class="reference"><a href="#cite_note-D44-20"><span class="cite_crochet">[</span>D 6<span class="cite_crochet">]</span></a></sup>. </p> <figure class="mw-default-size mw-halign-right" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/Fichier:Auguste_Comte.jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/b/b3/Auguste_Comte.jpg/170px-Auguste_Comte.jpg" decoding="async" width="170" height="218" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/b/b3/Auguste_Comte.jpg/255px-Auguste_Comte.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/b/b3/Auguste_Comte.jpg/340px-Auguste_Comte.jpg 2x" data-file-width="1595" data-file-height="2048" /></a><figcaption>Auguste Comte (1798-1857).</figcaption></figure> <figure class="mw-default-size mw-halign-left" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/Fichier:Flag_of_Brazil.svg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/0/05/Flag_of_Brazil.svg/170px-Flag_of_Brazil.svg.png" decoding="async" width="170" height="119" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/0/05/Flag_of_Brazil.svg/255px-Flag_of_Brazil.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/0/05/Flag_of_Brazil.svg/340px-Flag_of_Brazil.svg.png 2x" data-file-width="1000" data-file-height="700" /></a><figcaption>Le drapeau du Brésil, incorporant une devise positiviste Comtienne «&#160;<i>Ordre et Progrès</i>&#160;».</figcaption></figure> <p><a href="/wiki/Auguste_Comte" title="Auguste Comte">Auguste Comte</a>, secrétaire particulier et disciple de Saint-Simon, reprend et développe cette doctrine dans un sens cependant plus orienté vers l'ordre que vers le progrès<sup id="cite_ref-M218_21-0" class="reference"><a href="#cite_note-M218-21"><span class="cite_crochet">[</span>M 6<span class="cite_crochet">]</span></a></sup>. Pour Comte, la méthode scientifique doit être étendue au contrôle de la société, et les régimes politiques doivent être supplantés par une autorité sociale constituées d'administrateurs issus des sciences pures et appliquées<sup id="cite_ref-G394_16-4" class="reference"><a href="#cite_note-G394-16"><span class="cite_crochet">[</span>G 2<span class="cite_crochet">]</span></a></sup>. À la différence de Saint-Simon, ces administrateurs incluent des <a href="/wiki/Sociologue" title="Sociologue">sociologues</a>, des «&#160;ingénieurs sociaux&#160;», considérés par Comte comme d'authentiques scientifiques et techniciens au même titre que ceux associés à des sciences plus «&#160;dures&#160;»<sup id="cite_ref-D46_22-0" class="reference"><a href="#cite_note-D46-22"><span class="cite_crochet">[</span>D 7<span class="cite_crochet">]</span></a></sup>. Cette vision s'intègre dans la <a href="/wiki/Loi_des_trois_%C3%A9tats" title="Loi des trois états">loi des trois états</a> énoncée par Comte&#160;: si cette loi est surtout connue pour son application à la <a href="/wiki/Th%C3%A9orie_de_la_connaissance" title="Théorie de la connaissance">théorie de la connaissance</a>, Comte la décline aussi en ce qui concerne l'évolution de la société&#160;: le premier état «&#160;théologique&#160;» correspond à une société gouvernée par la force militaire, le second état «&#160;métaphysique&#160;» à une société de lois et de politique, et le troisième état «&#160;positif&#160;» à une société industrielle et scientifique<sup id="cite_ref-D45_23-0" class="reference"><a href="#cite_note-D45-23"><span class="cite_crochet">[</span>D 8<span class="cite_crochet">]</span></a></sup>. </p><p>Afin de faciliter l'acceptation par la population de ce nouvel ordre social rationnel, Comte envisage la création d'une véritable «&#160;église&#160;» laïque chargée de promouvoir les valeurs de la science et du <a href="/wiki/Positivisme" title="Positivisme">positivisme</a>, en une sorte de «&#160;catéchisme positiviste&#160;»<sup id="cite_ref-D45_23-1" class="reference"><a href="#cite_note-D45-23"><span class="cite_crochet">[</span>D 8<span class="cite_crochet">]</span></a></sup>. L'<a href="/wiki/%C3%89glise_positiviste" title="Église positiviste">église positiviste</a> n'a jamais rencontré le succès, sauf brièvement au Brésil, où un «&#160;temple positiviste&#160;» a été construit en 1881, par le philosophe brésilien <a href="/w/index.php?title=Miguel_Lemos&amp;action=edit&amp;redlink=1" class="new" title="Miguel Lemos (page inexistante)">Miguel Lemos</a>&#160;<a href="https://pt.wikipedia.org/wiki/Miguel_Lemos" class="extiw" title="pt:Miguel Lemos"><span class="indicateur-langue" title="Article en portugais&#160;: «&#160;Miguel Lemos&#160;»">(pt)</span></a> et le philosophe et mathématicien <a href="/w/index.php?title=Raimundo_Teixeira_Mendes&amp;action=edit&amp;redlink=1" class="new" title="Raimundo Teixeira Mendes (page inexistante)">Raimundo Teixeira Mendes</a>&#160;<a href="https://en.wikipedia.org/wiki/Raimundo_Teixeira_Mendes" class="extiw" title="en:Raimundo Teixeira Mendes"><span class="indicateur-langue" title="Article en anglais&#160;: «&#160;Raimundo Teixeira Mendes&#160;»">(en)</span></a>. La devise nationale du Brésil, «&#160;<i>Ordre et Progrès</i>&#160;», est issue de ces tentatives d'«&#160;évangélisation&#160;» comtienne. En France, il subsiste un temple positiviste&#160;: le <a href="/wiki/Temple_de_l%27Humanit%C3%A9" class="mw-redirect" title="Temple de l&#39;Humanité">Temple de l'Humanité</a>. </p> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="La_technocratie_au_XXe_siècle_jusqu'à_la_Seconde_Guerre_mondiale"><span id="La_technocratie_au_XXe_si.C3.A8cle_jusqu.27.C3.A0_la_Seconde_Guerre_mondiale"></span>La technocratie au <abbr class="abbr" title="20ᵉ siècle"><span class="romain">XX</span><sup style="font-size:72%">e</sup></abbr>&#160;siècle jusqu'à la Seconde Guerre mondiale</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Technocratie&amp;veaction=edit&amp;section=3" title="Modifier la section : La technocratie au XXe&#160;siècle jusqu&#39;à la Seconde Guerre mondiale" class="mw-editsection-visualeditor"><span>modifier</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Technocratie&amp;action=edit&amp;section=3" title="Modifier le code source de la section : La technocratie au XXe&#160;siècle jusqu&#39;à la Seconde Guerre mondiale"><span>modifier le code</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Aux_États-Unis"><span id="Aux_.C3.89tats-Unis"></span>Aux États-Unis</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Technocratie&amp;veaction=edit&amp;section=4" title="Modifier la section : Aux États-Unis" class="mw-editsection-visualeditor"><span>modifier</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Technocratie&amp;action=edit&amp;section=4" title="Modifier le code source de la section : Aux États-Unis"><span>modifier le code</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <div class="bandeau-container bandeau-section metadata bandeau-niveau-information"><div class="bandeau-cell bandeau-icone-css loupe">Article détaillé&#160;: <a href="/wiki/Mouvement_technocratique" title="Mouvement technocratique">Mouvement technocratique</a>.</div></div> <figure class="mw-default-size mw-halign-left" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/Fichier:Veblen3a.jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/e/e9/Veblen3a.jpg/170px-Veblen3a.jpg" decoding="async" width="170" height="214" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/e/e9/Veblen3a.jpg/255px-Veblen3a.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/e/e9/Veblen3a.jpg/340px-Veblen3a.jpg 2x" data-file-width="814" data-file-height="1024" /></a><figcaption>Thorstein Veblen (1857-1929).</figcaption></figure> <p>Le concept de technocratie a connu un essor significatif aux <a href="/wiki/%C3%89tats-Unis" title="États-Unis">États-Unis</a>, dans les premières décennies du <a href="/wiki/XXe_si%C3%A8cle" title="XXe siècle"><abbr class="abbr" title="20ᵉ siècle"><span class="romain">XX</span><sup style="font-size:72%">e</sup></abbr>&#160;siècle</a>. C'est l'économiste <a href="/wiki/Thorstein_Veblen" title="Thorstein Veblen">Thorstein Veblen</a> qui a donné l'élan d'un mouvement technocratique qui allait connaitre un développement rapide et une chute non moins brutale. Son œuvre consiste en une étude et critique acerbe de la classe des hommes d'affaires et des mœurs de consommation de son temps, ainsi que de la culture académique<sup id="cite_ref-D46_22-1" class="reference"><a href="#cite_note-D46-22"><span class="cite_crochet">[</span>D 7<span class="cite_crochet">]</span></a></sup>. Il est connu pour avoir mis en évidence et dénoncé le concept de <a href="/wiki/Consommation_ostentatoire" title="Consommation ostentatoire">consommation ostentatoire</a>, associé à l'<a href="/wiki/Effet_Veblen" title="Effet Veblen">effet Veblen</a>, dans son livre <i>The Theory of the Leisure Class</i><sup id="cite_ref-24" class="reference"><a href="#cite_note-24"><span class="cite_crochet">[</span>8<span class="cite_crochet">]</span></a></sup> (1899). </p><p>Dans <i>The Engineers and the Price System</i><sup id="cite_ref-25" class="reference"><a href="#cite_note-25"><span class="cite_crochet">[</span>9<span class="cite_crochet">]</span></a></sup> (1921) et <i>Abstentee Ownership and business enterprise in recent time</i> (1923), il pose les fondements d'une société technocratique. Il y oppose l'efficacité des ingénieurs et de leurs méthodes, à l'entrepreneur capitaliste préoccupé de spéculation et guidé par le profit, venant ruiner les perspectives prometteuses d'une société fondée sur l'industrie et la machine<sup id="cite_ref-26" class="reference"><a href="#cite_note-26"><span class="cite_crochet">[</span>M 7<span class="cite_crochet">]</span></a></sup>. Veblen propose une société où le contrôle de la production est attribué à un corps d'ingénieurs et de scientifiques qui remplaceraient entièrement les entrepreneurs capitalistes. </p> <figure class="mw-default-size" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/Fichier:Howard_Scott.jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/47/Howard_Scott.jpg/170px-Howard_Scott.jpg" decoding="async" width="170" height="241" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/47/Howard_Scott.jpg/255px-Howard_Scott.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/47/Howard_Scott.jpg/340px-Howard_Scott.jpg 2x" data-file-width="423" data-file-height="600" /></a><figcaption>Howard Scott en 1942.</figcaption></figure> <p>L'œuvre de Veblen tombe à point dans une société qui allait bientôt être ruinée par la <a href="/wiki/Grande_D%C3%A9pression" title="Grande Dépression">Grande Dépression</a> des années 1930, dans laquelle la <a href="/wiki/Sp%C3%A9culation_(%C3%A9conomie)" title="Spéculation (économie)">spéculation</a> a joué un rôle majeur. C'est au sein de ces bouleversements que <a href="/wiki/Howard_Scott" title="Howard Scott">Howard Scott</a>, ingénieur autoproclamé, reprend et développe l’œuvre de Veblen. Après avoir fondé en 1919, inspiré notamment par les idées de Veblen et d'<a href="/wiki/Edward_Bellamy" title="Edward Bellamy">Edward Bellamy</a><sup id="cite_ref-A16_27-0" class="reference"><a href="#cite_note-A16-27"><span class="cite_crochet">[</span>A 1<span class="cite_crochet">]</span></a></sup>, un mouvement nommé «&#160;Technical Alliance&#160;», Scott se fait connaitre en 1932 en organisant une étude - l'<i>Energy Survey of North America</i> - visant à quantifier l'évolution et les rendements de l'industrie américaine depuis un siècle, et en extrapoler les tendances, non pas en <a href="/wiki/Monnaie" title="Monnaie">unité monétaire</a> de valeur, mais en <a href="/wiki/Unit%C3%A9_d%27%C3%A9nergie" title="Unité d&#39;énergie">unité d'énergie</a><sup id="cite_ref-28" class="reference"><a href="#cite_note-28"><span class="cite_crochet">[</span>E 1<span class="cite_crochet">]</span></a></sup>. </p><p>De cette étude, Scott tire la conclusion que le système industriel, économique et social existant se dirige inexorablement vers un effondrement total. De plus, les chiffres de cette étude montrent - selon lui - que seules 660&#160;heures de travail par an et par citoyen seraient nécessaires pour fournir un meilleur revenu moyen à tous, si les produits du travail étaient équitablement répartis. Cette étude provoque un intérêt considérable des médias et du grand public. Scott se retrouve bientôt à la tête d'un véritable <a href="/wiki/Mouvement_technocratique" title="Mouvement technocratique">mouvement technocratique</a> qui acquiert une notoriété et une audience très importante dans la société américaine en 1932 et 1933. Le plan d'organisation de la société, nommé par Scott lui-même «&#160;<i>Technocracy</i>&#160;», était le suivant<sup id="cite_ref-A16_27-1" class="reference"><a href="#cite_note-A16-27"><span class="cite_crochet">[</span>A 1<span class="cite_crochet">]</span></a></sup>&#160;: </p> <ul><li>Organisation de toutes les industries en un petit nombre d'unités nationalisées, administrées par des experts techniques sélectionnés dans le rang des unités concernées.</li> <li>Les revenus et les biens et services sont échangés par un système «&#160;non monétaire&#160;», fondé sur une unité objective d'<a href="/wiki/%C3%89nergie" title="Énergie">énergie</a><sup id="cite_ref-29" class="reference"><a href="#cite_note-29"><span class="cite_crochet">[</span>M 8<span class="cite_crochet">]</span></a></sup>, qui permet de comptabiliser et de gérer la production selon des lois rationnelles et scientifiques. Le «&#160;système prix&#160;», qui fixe arbitrairement une valeur aux biens et services en fonction de l'offre et de la demande est supprimé<sup id="cite_ref-30" class="reference"><a href="#cite_note-30"><span class="cite_crochet">[</span>E 2<span class="cite_crochet">]</span></a></sup>.</li> <li>Pour lutter contre la sous-consommation, considérée comme une des causes de la Grande Dépression, un <a href="/wiki/Cr%C3%A9dit_social" title="Crédit social">crédit social</a> est distribué à tous les citoyens de la société, chaque adulte recevant une part égale et équitable. Cette part est calculée en divisant les capacités productives de l'État («&#160;Technat&#160;», dans la terminologie Technocratique) exprimées en unités d'énergie, desquelles est soustrait le coût des services publics, par le nombre de citoyens<sup id="cite_ref-31" class="reference"><a href="#cite_note-31"><span class="cite_crochet">[</span>E 3<span class="cite_crochet">]</span></a></sup>.</li> <li>Pas de gouvernement politique, abolition des partis politiques. Pas d'autres personnages officiels que les dirigeants techniques des unités productives et redistributives.</li></ul> <figure class="mw-default-size mw-halign-right" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/Fichier:TechnocracySign.gif" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/9/9b/TechnocracySign.gif/220px-TechnocracySign.gif" decoding="async" width="220" height="230" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/9/9b/TechnocracySign.gif/330px-TechnocracySign.gif 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/9/9b/TechnocracySign.gif/440px-TechnocracySign.gif 2x" data-file-width="840" data-file-height="880" /></a><figcaption>Pancarte de Technocracy Inc., dans les années 1930.</figcaption></figure> <p>Début 1933, en réponse à la notoriété et aux controverses croissantes engendrées par son mouvement, Scott se voit attribuer une tribune à la radio qualifiée comme étant «&#160;la plus importante jamais attribuée à un orateur en Amérique&#160;»<sup id="cite_ref-A36_32-0" class="reference"><a href="#cite_note-A36-32"><span class="cite_crochet">[</span>A 2<span class="cite_crochet">]</span></a></sup>, qui fut - selon tous les comptes rendus - un désastre total<sup id="cite_ref-A36_32-1" class="reference"><a href="#cite_note-A36-32"><span class="cite_crochet">[</span>A 2<span class="cite_crochet">]</span></a></sup>. Le <a href="/wiki/Mouvement_technocratique" title="Mouvement technocratique">mouvement technocratique</a> se scinde alors en deux organisations concurrentes&#160;: Technocracy Inc. menée par Howard Scott, et Continental Comitee for Technocracy (CCT), mené par deux dissidents <a href="/w/index.php?title=Harold_Loeb&amp;action=edit&amp;redlink=1" class="new" title="Harold Loeb (page inexistante)">Harold Loeb</a>&#160;<a href="https://en.wikipedia.org/wiki/Harold_Loeb" class="extiw" title="en:Harold Loeb"><span class="indicateur-langue" title="Article en anglais&#160;: «&#160;Harold Loeb&#160;»">(en)</span></a> et Felix Frazer<sup id="cite_ref-33" class="reference"><a href="#cite_note-33"><span class="cite_crochet">[</span>E 4<span class="cite_crochet">]</span></a></sup>. </p><p>Bien que l'intérêt du grand public et des médias pour le mouvement technocratique se soit brusquement effondré à cette date, le CCT connaît un certain succès, comptant jusqu'à 25&#160;000 adhérents<sup id="cite_ref-34" class="reference"><a href="#cite_note-34"><span class="cite_crochet">[</span>E 5<span class="cite_crochet">]</span></a></sup>, jusqu'en 1936 où il disparaît complètement faute de capacité organisationnelle de ses deux dirigeants<sup id="cite_ref-35" class="reference"><a href="#cite_note-35"><span class="cite_crochet">[</span>E 6<span class="cite_crochet">]</span></a></sup>. Technocracy Inc. réussit à mieux s'organiser et progresse jusqu'au début des années 1940, comptant probablement jusqu'à 20&#160;000 adhérents, avec au total environ 40&#160;000 personnes ayant adhéré au mouvement à un moment ou à un autre<sup id="cite_ref-36" class="reference"><a href="#cite_note-36"><span class="cite_crochet">[</span>E 7<span class="cite_crochet">]</span></a></sup>. Après cette date, le mouvement décline irrésistiblement, mais subsiste toujours de nos jours<sup id="cite_ref-D47_37-0" class="reference"><a href="#cite_note-D47-37"><span class="cite_crochet">[</span>D 9<span class="cite_crochet">]</span></a></sup><sup class="reference cite_virgule">,</sup><sup id="cite_ref-38" class="reference"><a href="#cite_note-38"><span class="cite_crochet">[</span>10<span class="cite_crochet">]</span></a></sup>. </p><p>Cependant, les idées technocratiques s'étaient largement diffusées dans la société américaine, et on retrouve un certain nombre de composantes technocratiques dans la politique de <a href="/wiki/New_Deal" title="New Deal">New Deal</a> menée par <a href="/wiki/Franklin_Delano_Roosevelt" title="Franklin Delano Roosevelt">Roosevelt</a> de 1933 à 1938<sup id="cite_ref-D47_37-1" class="reference"><a href="#cite_note-D47-37"><span class="cite_crochet">[</span>D 9<span class="cite_crochet">]</span></a></sup>. </p> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="En_France_et_en_Europe">En France et en Europe</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Technocratie&amp;veaction=edit&amp;section=5" title="Modifier la section : En France et en Europe" class="mw-editsection-visualeditor"><span>modifier</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Technocratie&amp;action=edit&amp;section=5" title="Modifier le code source de la section : En France et en Europe"><span>modifier le code</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>En <a href="/wiki/France" title="France">France</a>, c'est au sortir de la Première Guerre mondiale que commence à se développer une volonté non seulement d'organiser l'économie par des procédures rationnelles, mais aussi de fonder un nouvel ordre social promouvant la science et la technique, où le contrat social serait fondé sur le partage des richesses produites par l'accroissement de productivité. Tel est le fond du rapport monumental d'<a href="/wiki/%C3%89tienne_Cl%C3%A9mentel" title="Étienne Clémentel">Étienne Clémentel</a>, remis à <a href="/wiki/Georges_Clemenceau" title="Georges Clemenceau">Georges Clemenceau</a> en <a href="/wiki/1919" title="1919">1919</a>, qui est considéré comme un acte fondateur de la technocratie en France<sup id="cite_ref-39" class="reference"><a href="#cite_note-39"><span class="cite_crochet">[</span>11<span class="cite_crochet">]</span></a></sup>. </p><p>Mais c'est davantage dans les années <a href="/wiki/1930" title="1930">1930</a>, comme aux États-Unis, que l'on constate l’essor de l'idéologie technocratique, qui fait réellement partie - selon <a href="/wiki/Jean_Touchard" title="Jean Touchard">Jean Touchard</a> - de l'<span class="citation">«&#160;esprit des années 1930&#160;»</span><sup id="cite_ref-M224_40-0" class="reference"><a href="#cite_note-M224-40"><span class="cite_crochet">[</span>M 9<span class="cite_crochet">]</span></a></sup>. En <a href="/wiki/1925" title="1925">1925</a>, on peut noter la fondation du <a href="/wiki/Redressement_fran%C3%A7ais" title="Redressement français">Redressement français</a> par <a href="/wiki/Ernest_Mercier_(industriel)" title="Ernest Mercier (industriel)">Ernest Mercier</a>, qualifié de technocratique par <a href="/wiki/Emmanuel_Beau_de_Lom%C3%A9nie" title="Emmanuel Beau de Loménie">Emmanuel Beau de Loménie</a><sup id="cite_ref-41" class="reference"><a href="#cite_note-41"><span class="cite_crochet">[</span>12<span class="cite_crochet">]</span></a></sup> de par notamment son antiparlementarisme et élitisme<sup id="cite_ref-M224_40-1" class="reference"><a href="#cite_note-M224-40"><span class="cite_crochet">[</span>M 9<span class="cite_crochet">]</span></a></sup>. </p><p>Mais c'est essentiellement sous une forme <a href="/wiki/Planisme" title="Planisme">planiste</a> que se manifestent ces idées, avec le «&#160;groupe du <time class="nowrap" datetime="07-09" data-sort-value="07-09">9 juillet</time>&#160;», auteur en <a href="/wiki/1934" title="1934">1934</a> d'un des plans les plus célèbres de l'époque<sup id="cite_ref-dard_42-0" class="reference"><a href="#cite_note-dard-42"><span class="cite_crochet">[</span>13<span class="cite_crochet">]</span></a></sup>, et surtout le <a href="/wiki/Groupe_X-Crise" class="mw-redirect" title="Groupe X-Crise">groupe X-Crise</a> fondé en <a href="/wiki/1931" title="1931">1931</a>, qui peut être considéré comme l'une des principales expressions de la technocratie en France<sup id="cite_ref-F2_43-0" class="reference"><a href="#cite_note-F2-43"><span class="cite_crochet">[</span>FL 1<span class="cite_crochet">]</span></a></sup>. Ses fondateurs - un groupe de <a href="/wiki/Polytechnicien" class="mw-redirect" title="Polytechnicien">polytechniciens</a> mené notamment par <a href="/wiki/Jean_Coutrot" title="Jean Coutrot">Jean Coutrot</a> - veulent analyser les problèmes posés par la Grande Dépression en mettant en valeur les <span class="citation">«&#160;avantages de rapidité et de précision dans la discussion que procure une formation commune&#160;»</span><sup id="cite_ref-M224_40-2" class="reference"><a href="#cite_note-M224-40"><span class="cite_crochet">[</span>M 9<span class="cite_crochet">]</span></a></sup>. </p><p>Ces groupes promeuvent l'abandon du <a href="/wiki/Lib%C3%A9ralisme_%C3%A9conomique" title="Libéralisme économique">libéralisme économique</a>, et le développement de modèles <a href="/wiki/Macro%C3%A9conomie" title="Macroéconomie">macroéconomiques</a> et de l'<a href="/wiki/%C3%89conom%C3%A9trie" title="Économétrie">économétrie</a> pour <span class="citation">«&#160;substituer une économie consciente à une économie aveugle&#160;»</span><sup id="cite_ref-44" class="reference"><a href="#cite_note-44"><span class="cite_crochet">[</span>14<span class="cite_crochet">]</span></a></sup>, et permettre à l'État de planifier et organiser ses interventions<sup id="cite_ref-dard_42-1" class="reference"><a href="#cite_note-dard-42"><span class="cite_crochet">[</span>13<span class="cite_crochet">]</span></a></sup>. Comme les autres mouvements technocratiques, ils critiquent les idéologies qui sous-tendent les décisions politiques, et veulent une réflexion raisonnée, scientifique et ouverte à tous les courants politiques<sup id="cite_ref-FL3_45-0" class="reference"><a href="#cite_note-FL3-45"><span class="cite_crochet">[</span>FL 2<span class="cite_crochet">]</span></a></sup>. Le groupe X-Crise tente également de réfléchir sur les fondements sociaux de la société et oriente sa réflexion vers une démarche se voulant humaniste, où les aspects techniques sont au service du progrès social<sup id="cite_ref-F10_46-0" class="reference"><a href="#cite_note-F10-46"><span class="cite_crochet">[</span>FL 3<span class="cite_crochet">]</span></a></sup>. </p><p>Le groupe X-Crise a une influence importante sur l'organisation de l'État, notamment pendant la période du <a href="/wiki/Front_populaire_(France)" title="Front populaire (France)">Front populaire</a> et du <a href="/wiki/R%C3%A9gime_de_Vichy" title="Régime de Vichy">régime de Vichy</a><sup id="cite_ref-F20_47-0" class="reference"><a href="#cite_note-F20-47"><span class="cite_crochet">[</span>FL 4<span class="cite_crochet">]</span></a></sup>, où des membres de X-Crise ont collaboré avec le gouvernement, ou ont été ministre comme <a href="/wiki/Charles_Spinasse" title="Charles Spinasse">Charles Spinasse</a> dans le <a href="/wiki/Gouvernement_L%C3%A9on_Blum_(1)" class="mw-redirect" title="Gouvernement Léon Blum (1)">gouvernement Léon Blum</a>. Le développement de la <a href="/wiki/Comptabilit%C3%A9_nationale" title="Comptabilité nationale">comptabilité nationale</a> et des normes comptables<sup id="cite_ref-48" class="reference"><a href="#cite_note-48"><span class="cite_crochet">[</span>15<span class="cite_crochet">]</span></a></sup>, la création du <a href="/wiki/Commissariat_au_plan" class="mw-redirect" title="Commissariat au plan">commissariat au plan</a>, ou la conversion des experts de l'État à la <a href="/wiki/Macro%C3%A9conomie" title="Macroéconomie">macroéconomie</a> procèdent de leurs actions politiques durant ces périodes<sup id="cite_ref-F20_47-1" class="reference"><a href="#cite_note-F20-47"><span class="cite_crochet">[</span>FL 4<span class="cite_crochet">]</span></a></sup>. </p><p>Dans l'<a href="/wiki/Espagne_franquiste" title="Espagne franquiste">Espagne franquiste</a> les <i>tecnócratas</i> étaient un groupe d'hommes politiques liés à l'<a href="/wiki/Opus_Dei" title="Opus Dei">Opus Dei</a> qui lancèrent une reconversion à l'<a href="/wiki/%C3%89conomie_espagnole" class="mw-redirect" title="Économie espagnole">économie espagnole</a>, à partir de la situation d'<a href="/wiki/Autarcie" title="Autarcie">autarcie</a> laissée par les <a href="/wiki/Phalange_espagnole" title="Phalange espagnole">phalangistes</a>. Ils sortirent l'Espagne de son isolement en l'attelant au système capitaliste d'Europe occidentale et en amorçant le «&#160;<a href="/wiki/Miracle_%C3%A9conomique_espagnol" title="Miracle économique espagnol">miracle économique espagnol</a>&#160;». </p> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="En_URSS">En URSS</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Technocratie&amp;veaction=edit&amp;section=6" title="Modifier la section : En URSS" class="mw-editsection-visualeditor"><span>modifier</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Technocratie&amp;action=edit&amp;section=6" title="Modifier le code source de la section : En URSS"><span>modifier le code</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>En <a href="/wiki/Union_des_r%C3%A9publiques_socialistes_sovi%C3%A9tiques" title="Union des républiques socialistes soviétiques">URSS</a>, à partir de 1928, l'économie du pays présente de fortes composantes technocratiques<sup id="cite_ref-D48_49-0" class="reference"><a href="#cite_note-D48-49"><span class="cite_crochet">[</span>D 10<span class="cite_crochet">]</span></a></sup>. En effet, à partir de cette date et jusqu'en 1991, l'économie de l'union va être planifiée et centralisée par des hommes experts dans différents domaines. Le Conseil des ministres définissait des objectifs économiques larges, l'administration donnait des chiffres sur les résultats et la situation économique, et le <a href="/wiki/Gosplan" title="Gosplan">Gosplan</a> donnait des objectifs plus précis. On aboutissait ainsi à un <a href="/wiki/Plan_quinquennal" class="mw-redirect" title="Plan quinquennal">plan quinquennal</a>, c'est-à-dire, à la fixation d'objectifs de production minimum, distribués à chacun des secteurs économiques concernés, et ce pendant cinq ans. Cet idéal de planification centralisée présente des similitudes avec les visions de Saint-Simon<sup id="cite_ref-D48_49-1" class="reference"><a href="#cite_note-D48-49"><span class="cite_crochet">[</span>D 10<span class="cite_crochet">]</span></a></sup>. </p><p>Une idéologie technocratique assez forte peut également être décelée dans la rhétorique staliniste d'<span class="citation">«&#160;industrialisation forcée&#160;»</span><sup id="cite_ref-50" class="reference"><a href="#cite_note-50"><span class="cite_crochet">[</span>16<span class="cite_crochet">]</span></a></sup>. </p> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="La_technocratie_dans_la_société_contemporaine"><span id="La_technocratie_dans_la_soci.C3.A9t.C3.A9_contemporaine"></span>La technocratie dans la société contemporaine</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Technocratie&amp;veaction=edit&amp;section=7" title="Modifier la section : La technocratie dans la société contemporaine" class="mw-editsection-visualeditor"><span>modifier</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Technocratie&amp;action=edit&amp;section=7" title="Modifier le code source de la section : La technocratie dans la société contemporaine"><span>modifier le code</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>Les modèles de société technocratiques où les experts, guidés par des modèles scientifiques de production et de société, sont directement au pouvoir, n'ont jamais été véritablement appliqués. En revanche, la science et la technologie prenant une place de plus en plus importante dans les sociétés développées, il existe forcément des articulations et des rapports de force - tacites ou non - entre les scientifiques et experts techniques et les hommes politiques au pouvoir. </p><p>John G. Gunnel distingue trois composantes à ces rapports de force<sup id="cite_ref-51" class="reference"><a href="#cite_note-51"><span class="cite_crochet">[</span>G 3<span class="cite_crochet">]</span></a></sup>&#160;: </p> <ul><li>Les décisions politiques nécessitent de plus en plus d'expertise technique, et les hommes politiques ont en conséquence tendance à graviter autour d'élites scientifiques et techniques à l'influence notable.</li> <li>La <a href="/wiki/Technologie" title="Technologie">technologie</a> et l'<a href="/wiki/Industrie" title="Industrie">industrie</a> deviennent des entités autonomes, qui ont tendance à échapper au pouvoir des hommes politiques (notions de <a href="/wiki/Complexe_militaro-industriel" title="Complexe militaro-industriel">complexe militaro-industriel</a> ou de <a href="/wiki/Technostructure" title="Technostructure">technostructure</a> par exemple).</li> <li>La <a href="/wiki/Science" title="Science">science</a> et la technologie peuvent constituer une idéologie en soi, qui peut ainsi posséder une action sur la société, sur le plan collectif et sociologique (<a href="/wiki/Scientisme" title="Scientisme">scientisme</a>, ou <a href="/wiki/Soci%C3%A9t%C3%A9_post-industrielle" title="Société post-industrielle">société post-industrielle</a> par exemple).</li></ul> <p>C'est notamment la forme <a href="/wiki/Soci%C3%A9t%C3%A9_postindustrielle" class="mw-redirect" title="Société postindustrielle">post-industrielle</a> des sociétés contemporaines, axées davantage sur l'<a href="/wiki/%C3%89conomie_de_l%27information" title="Économie de l&#39;information">économie de l'information</a>, des services et de la finance que sur la production matérielle, qui implique l'émergence de ces nouveaux rapports<sup id="cite_ref-52" class="reference"><a href="#cite_note-52"><span class="cite_crochet">[</span>D 11<span class="cite_crochet">]</span></a></sup>. <a href="/wiki/Daniel_Bell_(sociologue)" title="Daniel Bell (sociologue)">Daniel Bell</a>, dans son ouvrage <i>The Coming of Post-industrial society</i> (1976) insiste sur l'émergence d'une classe professionnelle technique, éduquée, venant peu à peu remplacer la <a href="/wiki/Classe_ouvri%C3%A8re" title="Classe ouvrière">classe ouvrière</a> et accédant aux postes de décision et de pouvoir par leurs compétences techniques, et pouvant influencer profondément la structure de la société<sup id="cite_ref-53" class="reference"><a href="#cite_note-53"><span class="cite_crochet">[</span>G 4<span class="cite_crochet">]</span></a></sup>. De même que le stade pré-industriel, fondé sur le travail humain a mené à une société de paysans et une société féodale, que le stade industriel, fondé sur les machines et le travail humain a mené à une classe ouvrière et à une société capitaliste, le stade post-industriel fondé sur l'information et la connaissance, peut mener à une classe d'ingénieurs, de techniciens et de spécialistes, et à une société ayant de fortes composantes technocratiques<sup id="cite_ref-54" class="reference"><a href="#cite_note-54"><span class="cite_crochet">[</span>D 12<span class="cite_crochet">]</span></a></sup>. </p> <figure class="mw-default-size" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/Fichier:Technostructure.svg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/8/81/Technostructure.svg/220px-Technostructure.svg.png" decoding="async" width="220" height="185" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/8/81/Technostructure.svg/330px-Technostructure.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/8/81/Technostructure.svg/440px-Technostructure.svg.png 2x" data-file-width="549" data-file-height="461" /></a><figcaption>Emplacement de la <a href="/wiki/Technostructure" title="Technostructure">technostructure</a> dans les schémas d'organisation, selon <a href="/wiki/Henry_Mintzberg" title="Henry Mintzberg">Henry Mintzberg</a>.</figcaption></figure> <p>On retrouve des considérations similaires dans l’œuvre de <a href="/wiki/John_Kenneth_Galbraith" title="John Kenneth Galbraith">John Kenneth Galbraith</a>, qui met l'accent sur l'émergence d'organisations, au sein des entreprises ou des états, composée de <span class="citation">«&#160;personnes ayant les compétences techniques, l'expérience ou autres <a href="/wiki/Talent_(aptitude)" title="Talent (aptitude)">talents</a> nécessaires aux exigences de planification et de décision dans l'industrie moderne&#160;»</span><sup id="cite_ref-55" class="reference"><a href="#cite_note-55"><span class="cite_crochet">[</span>17<span class="cite_crochet">]</span></a></sup>, ce qu'il appelle la <a href="/wiki/Technostructure" title="Technostructure">technostructure</a>. Le schéma d'organisation ci-contre se retrouve aussi bien dans les grandes entreprises, dans l'armée ou dans l'<a href="/wiki/Administration_publique" title="Administration publique">administration publique</a>. L'articulation entre les élites scientifiques et techniques et le pouvoir (ou le management) semble avoir trouvé une structure naturelle et universelle dans les organisations contemporaines. Cependant, une des conséquences politique majeure de la technostructure, selon Galbraith, est que le système industriel et l’État deviennent inextricablement liés et interdépendants et qu'il n'y a plus de frontière nette entre le public et le privé<sup id="cite_ref-G401_56-0" class="reference"><a href="#cite_note-G401-56"><span class="cite_crochet">[</span>G 5<span class="cite_crochet">]</span></a></sup>, car dans le cas de l'administration publique, une partie de la technostructure peut provenir de l'industrie et du privé. </p><p>La technostructure, même dans les plus grandes organisations, a tendance à être d'une taille assez restreinte, en tout cas pour un domaine déterminé. Cela amène à s'interroger sur le pouvoir ou l'influence réelle que peut avoir un faible nombre de personnes sur des décisions politiques majeures, en éventuelle contradiction avec les grands principes d'une <a href="/wiki/D%C3%A9mocratie" title="Démocratie">démocratie</a>. <a href="/wiki/Charles_Percy_Snow" title="Charles Percy Snow">Charles Percy Snow</a> note que <span class="citation">«&#160;une des caractéristiques les plus singulières de toute société industriellement avancée, est que certains choix cardinaux ne dépendent que d'une poignée d'hommes&#160;»</span><sup id="cite_ref-57" class="reference"><a href="#cite_note-57"><span class="cite_crochet">[</span>18<span class="cite_crochet">]</span></a></sup><sup class="reference cite_virgule">,</sup><sup id="cite_ref-G398_58-0" class="reference"><a href="#cite_note-G398-58"><span class="cite_crochet">[</span>G 6<span class="cite_crochet">]</span></a></sup>. <a href="/w/index.php?title=Don_Price&amp;action=edit&amp;redlink=1" class="new" title="Don Price (page inexistante)">Don Price</a>&#160;<a href="https://en.wikipedia.org/wiki/Don_K._Price" class="extiw" title="en:Don K. Price"><span class="indicateur-langue" title="Article en anglais&#160;: «&#160;Don K. Price&#160;»">(en)</span></a> estime qu'il apparaît un «&#160;domaine&#160;» scientifique qui <span class="citation">«&#160;remet en cause l'ancienne notion stipulant que, en matière de politique publique, les scientifiques doivent être dirigés par les objectifs définis par les politiques&#160;»</span><sup id="cite_ref-Price_59-0" class="reference"><a href="#cite_note-Price-59"><span class="cite_crochet">[</span>19<span class="cite_crochet">]</span></a></sup><sup class="reference cite_virgule">,</sup><sup id="cite_ref-G398_58-1" class="reference"><a href="#cite_note-G398-58"><span class="cite_crochet">[</span>G 6<span class="cite_crochet">]</span></a></sup>. Cependant, Price estime également que le système fonctionne en définitive correctement par un consensus sociétal stipulant que politiques et scientifiques doivent rester dans leurs domaines respectifs, avec la possibilité de s'évaluer et se critiquer mutuellement<sup id="cite_ref-Price_59-1" class="reference"><a href="#cite_note-Price-59"><span class="cite_crochet">[</span>19<span class="cite_crochet">]</span></a></sup>. De même, <a href="/wiki/Daniel_Bell_(sociologue)" title="Daniel Bell (sociologue)">Daniel Bell</a> ne perçoit pas une réelle menace de domination des politiques par une élite scientifique, arguant du fait que, quel que soit le processus de décision technique mis en place, les ultimes arbitrages prennent toujours une forme politique et que le pouvoir reste aux mains des politiciens<sup id="cite_ref-60" class="reference"><a href="#cite_note-60"><span class="cite_crochet">[</span>20<span class="cite_crochet">]</span></a></sup><sup class="reference cite_virgule">,</sup><sup id="cite_ref-G401_56-1" class="reference"><a href="#cite_note-G401-56"><span class="cite_crochet">[</span>G 5<span class="cite_crochet">]</span></a></sup>. </p> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="En_Chine_post-maoïste"><span id="En_Chine_post-mao.C3.AFste"></span>En Chine post-maoïste</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Technocratie&amp;veaction=edit&amp;section=8" title="Modifier la section : En Chine post-maoïste" class="mw-editsection-visualeditor"><span>modifier</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Technocratie&amp;action=edit&amp;section=8" title="Modifier le code source de la section : En Chine post-maoïste"><span>modifier le code</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>Selon Jungwon Yoon, la Chine post-maoïste est gouvernée, depuis l'évolution majeure des élites chinoises instaurée par <a href="/wiki/Deng_Xiaoping" title="Deng Xiaoping">Deng Xiaoping</a> au début des <a href="/wiki/Ann%C3%A9es_1980" title="Années 1980">années 1980</a>, par trois générations de gouvernement à forte tendance technocratique<sup id="cite_ref-61" class="reference"><a href="#cite_note-61"><span class="cite_crochet">[</span>Y 1<span class="cite_crochet">]</span></a></sup>. Ces gouvernements sont de plus en plus constitués de politiciens ayant une formation poussée en ingénierie et en sciences, poussant à une modernisation et une industrialisation rationnelle du pays. Les instances politiques dirigeantes les plus puissantes du pays comme le <a href="/wiki/Bureau_politique_du_Parti_communiste_chinois" title="Bureau politique du Parti communiste chinois">politburo</a> ou le <a href="/wiki/Comit%C3%A9_central_du_Parti_communiste_chinois" title="Comité central du Parti communiste chinois">comité central</a> possèdent un fort taux de diplômés supérieur en ingénierie ou en sciences (plus de 50&#160;% pour le comité central, et la quasi-totalité des nouveaux entrants au politburo)<sup id="cite_ref-62" class="reference"><a href="#cite_note-62"><span class="cite_crochet">[</span>Y 2<span class="cite_crochet">]</span></a></sup>. </p><p>Toutefois, la technocratie à la chinoise, à l'orientale presque, doit être selon Yoon distinguée de la technocratie occidentale où la technocratie a trouvé son berceau<sup id="cite_ref-63" class="reference"><a href="#cite_note-63"><span class="cite_crochet">[</span>Y 3<span class="cite_crochet">]</span></a></sup>&#160;: la technocratie occidentale est plus orientée vers des solutions techniques tandis que la technocratie chinoise est orientée vers le développement économique et une rationalisation et une optimisation de celui-ci. De plus, certains commentateurs<sup id="cite_ref-64" class="reference"><a href="#cite_note-64"><span class="cite_crochet">[</span>21<span class="cite_crochet">]</span></a></sup> contestent l'existence d'une authentique technocratie en Chine car les instances dirigeantes sont avant tout des politiciens ayant une formation d'ingénieur, et non des experts techniques purs<sup id="cite_ref-65" class="reference"><a href="#cite_note-65"><span class="cite_crochet">[</span>Y 4<span class="cite_crochet">]</span></a></sup>. </p> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Points_de_vue_en_lien_avec_la_technique">Points de vue en lien avec la technique</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Technocratie&amp;veaction=edit&amp;section=9" title="Modifier la section : Points de vue en lien avec la technique" class="mw-editsection-visualeditor"><span>modifier</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Technocratie&amp;action=edit&amp;section=9" title="Modifier le code source de la section : Points de vue en lien avec la technique"><span>modifier le code</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>Au milieu du <abbr class="abbr" title="20ᵉ siècle"><span class="romain">XX</span><sup style="font-size:72%">e</sup></abbr>&#160;siècle, <a href="/wiki/Jacques_Ellul" title="Jacques Ellul">Jacques Ellul</a> estime que la technocratie n'est qu'un aspect parmi d'autres d'une idéologie nouvelle, «&#160;la technique&#160;», qui façonne toutes les autres, en premier lieu le <a href="/wiki/Socialisme" title="Socialisme">socialisme</a> et le <a href="/wiki/Capitalisme" title="Capitalisme">capitalisme</a><sup id="cite_ref-66" class="reference"><a href="#cite_note-66"><span class="cite_crochet">[</span>22<span class="cite_crochet">]</span></a></sup>. Il estime que la technique est une idéologie du fait que <span class="citation">«&#160;la préoccupation de l'immense majorité des hommes de notre temps est de rechercher en toutes choses la méthode absolument la plus efficace&#160;»</span><sup id="cite_ref-67" class="reference"><a href="#cite_note-67"><span class="cite_crochet">[</span>23<span class="cite_crochet">]</span></a></sup>. En 1977, il précise toutefois que la majorité des critiques à l'endroit de la technocratie doivent être nuancées&#160;: </p> <blockquote> <p>«&#160;La technique [est un facteur] autonome et déterminant. Or cela ne peut s'effectuer qu'au travers d'une couche sociale qui tend à devenir caste ou classe&#160;: les technocrates, qui agissent par voie organisationnelle&#160;: donc il faut parler de société technocratique et bureaucratique. Et l'on part aussitôt en guerre contre la technocratie… [Voilà qui] est un peu artificiel&#160;! Dire que la technique ne fonctionne qu'au travers d'une classe, c'est ne pas voir que, précisément, chacun participe à tous les niveaux au système technicien. Pour négliger un tel fait, il faut vouloir appliquer à toute force les catégories d'interprétation marxiste […]. Il faut ne pas voir que la croissance du système technique dissout les classes<sup id="cite_ref-68" class="reference"><a href="#cite_note-68"><span class="cite_crochet">[</span>24<span class="cite_crochet">]</span></a></sup>.&#160;» </p> </blockquote> <p>Le <a href="/wiki/Fran%C3%A7ois_(pape)" title="François (pape)">pape François</a>, dans son encyclique <i><a href="/wiki/Laudato_si%E2%80%99" class="mw-redirect" title="Laudato si’">Laudato si’</a></i> (2015)<sup id="cite_ref-69" class="reference"><a href="#cite_note-69"><span class="cite_crochet">[</span>25<span class="cite_crochet">]</span></a></sup> estime que <span class="citation">«&#160;la tendance, pas toujours consciente, à faire de la méthodologie et des objectifs de la techno-science un paradigme de compréhension qui conditionne la vie des personnes et le fonctionnement de la société&#160;»</span> est à l’origine d'un grand nombre de difficultés du monde actuel. Car d'après lui, l’idée d’une croissance infinie ou illimitée est issue de la vision technicienne de la nature, et elle <span class="citation">«&#160;suppose le mensonge de la disponibilité infinie des biens de la planète, qui conduit à la «&#160;presser&#160;» jusqu'aux limites et même au-delà des limites&#160;»</span><sup id="cite_ref-70" class="reference"><a href="#cite_note-70"><span class="cite_crochet">[</span>26<span class="cite_crochet">]</span></a></sup>. François va même jusqu'à accuser le <span class="citation">«&#160;<a href="/wiki/Paradigme_technocratique" class="mw-redirect" title="Paradigme technocratique">paradigme technocratique</a>&#160;»</span> de domination tyrannique, paradigme qu'il est presque impossible d'utiliser <span class="citation">«&#160;sans être dominé par son pouvoir et sa logique&#160;»</span>. L'emprise de la technocratie s'étend, d'après François, jusqu'à l'économie et la politique&#160;: le développement des technologies n'est guidé que par le profit, et <span class="citation">«&#160;les finances étouffent l’économie réelle&#160;»</span>. Le pape estime que les racines les plus profondes des dérèglements actuels sont liées à l'orientation, la fin et le contexte social de la croissance technologique et économique<sup id="cite_ref-71" class="reference"><a href="#cite_note-71"><span class="cite_crochet">[</span>27<span class="cite_crochet">]</span></a></sup>. </p> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Suites_de_la_crise_de_la_dette_dans_la_zone_euro">Suites de la crise de la dette dans la zone euro</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Technocratie&amp;veaction=edit&amp;section=10" title="Modifier la section : Suites de la crise de la dette dans la zone euro" class="mw-editsection-visualeditor"><span>modifier</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Technocratie&amp;action=edit&amp;section=10" title="Modifier le code source de la section : Suites de la crise de la dette dans la zone euro"><span>modifier le code</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>Avec la <a href="/wiki/Crise_de_la_dette_dans_la_zone_euro" title="Crise de la dette dans la zone euro">crise de la dette dans la zone euro</a>, certains États européens appellent à leur tête des techniciens plus que des hommes politiques pour gérer la crise. Les profils et les politiques engagées par <a href="/wiki/Mario_Monti" title="Mario Monti">Mario Monti</a> ou <a href="/wiki/Louk%C3%A1s_Papad%C3%ADmos" title="Loukás Papadímos">Loukás Papadímos</a> sont qualifiés de technocratiques par les observateurs<sup id="cite_ref-72" class="reference"><a href="#cite_note-72"><span class="cite_crochet">[</span>28<span class="cite_crochet">]</span></a></sup>. </p> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Technocratie_en_entreprise">Technocratie en entreprise</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Technocratie&amp;veaction=edit&amp;section=11" title="Modifier la section : Technocratie en entreprise" class="mw-editsection-visualeditor"><span>modifier</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Technocratie&amp;action=edit&amp;section=11" title="Modifier le code source de la section : Technocratie en entreprise"><span>modifier le code</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>Dans le monde de l'entreprise, une organisation technocratique est une organisation qui met l'<a href="/wiki/Expertise" title="Expertise">expertise</a> des <a href="/wiki/Ing%C3%A9nieur" title="Ingénieur">ingénieurs</a> au cœur de son système de décision. </p><p>C'est avec une mise en cause de la <span class="need_ref" title="Une source est souhaitée pour ce passage." style="cursor:help;">technocratie</span><sup class="need_ref_tag" style="padding-left:2px;"><a href="/wiki/Aide:R%C3%A9f%C3%A9rence_n%C3%A9cessaire" title="Aide:Référence nécessaire">[<abbr class="abbr" title="référence">réf.</abbr>&#160;souhaitée]</a></sup> au pouvoir dans la multinationale <a href="/wiki/General_Electric" title="General Electric">General Electric</a> que <a href="/wiki/Jack_Welch" title="Jack Welch">Jack Welch</a>, nouveau PDG en 1981, amorça une nouvelle ère qui a fait depuis école en matière de <a href="/wiki/Gestion_d%27entreprise" title="Gestion d&#39;entreprise">gestion d'entreprise</a><sup class="need_ref_tag" style="padding-left:2px;"><a href="/wiki/Aide:R%C3%A9f%C3%A9rence_n%C3%A9cessaire" title="Aide:Référence nécessaire">[<abbr class="abbr" title="référence">réf.</abbr>&#160;souhaitée]</a></sup>. </p> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Bibliographie">Bibliographie</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Technocratie&amp;veaction=edit&amp;section=12" title="Modifier la section : Bibliographie" class="mw-editsection-visualeditor"><span>modifier</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Technocratie&amp;action=edit&amp;section=12" title="Modifier le code source de la section : Bibliographie"><span>modifier le code</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p><b>Après 2000</b>&#160;: </p> <ul><li><i>La technocratie en France, Une nouvelle classe dirigeante&#160;?</i> de Isabelle Grand, Salvador Juan et Julien Vignet (dir., GURVITCH), Le bord de l'eau, 2015</li> <li><i>Capitalisme ou technocratie. Sociologie des transformations sociales et politiques contemporaines</i>, Le Roulley et Uhel (dir., GURVITCH), L'Harmattan, 2019</li> <li><span class="ouvrage" id="FischmanLendjel2008"><span class="ouvrage" id="Marianne_FischmanEmeric_Lendjel2008">Marianne <span class="nom_auteur">Fischman</span> et Emeric <span class="nom_auteur">Lendjel</span>, <cite class="italique">De X-Crise (1931-1939) à X-Sursaut (2005-&#160;?)&#160;: L'apport des Polytechniciens à la réflexion sur le rôle de l'État dans la vie économique</cite>, <time>2008</time> <small style="line-height:1em;">(<a rel="nofollow" class="external text" href="http://hal.archives-ouvertes.fr/docs/00/26/93/86/PDF/fischman_lendjel_X_Sursaut_2006.pdf">lire en ligne</a> <abbr class="abbr indicateur-format format-pdf" title="Document au format Portable Document Format (PDF) d&#39;Adobe">&#91;PDF&#93;</abbr>)</small><span class="Z3988" title="ctx_ver=Z39.88-2004&amp;rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&amp;rft.genre=book&amp;rft.btitle=De+X-Crise+%281931-1939%29+%C3%A0+X-Sursaut+%282005-+%3F%29+%3A+L%27apport+des+Polytechniciens+%C3%A0+la+r%C3%A9flexion+sur+le+r%C3%B4le+de+l%27%C3%89tat+dans+la+vie+%C3%A9conomique&amp;rft.aulast=Fischman&amp;rft.aufirst=Marianne&amp;rft.au=Lendjel%2C+Emeric&amp;rft.date=2008&amp;rfr_id=info%3Asid%2Ffr.wikipedia.org%3ATechnocratie"></span></span></span>&#160;:</li></ul> <div class="references-small decimal" style="column-width:18em; column-count:4;"><ol class="references"> <li id="cite_note-F2-43"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-F2_43-0">↑</a> </span><span class="reference-text"><abbr class="abbr" title="page">p.</abbr>&#160;2</span> </li> <li id="cite_note-FL3-45"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-FL3_45-0">↑</a> </span><span class="reference-text"><abbr class="abbr" title="page">p.</abbr>&#160;3</span> </li> <li id="cite_note-F10-46"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-F10_46-0">↑</a> </span><span class="reference-text"><abbr class="abbr" title="page">p.</abbr>&#160;10</span> </li> <li id="cite_note-F20-47"><span class="mw-cite-backlink noprint">↑ <sup><a href="#cite_ref-F20_47-0">a</a> et <a href="#cite_ref-F20_47-1">b</a></sup> </span><span class="reference-text"><abbr class="abbr" title="page">p.</abbr>&#160;20</span> </li> </ol> </div> <ul><li><i>Formation d'une technocratie, L'École polytechnique et ses élèves</i> de Bruno Belhoste, Belin, 2003</li> <li><i>Les commissaires européens. Technocrates, diplomates ou politiques&#160;?</i>, de Jean Joana et Andy Smith, Presses de Sciences Po, 2002</li> <li><i>La question technocratique&#160;: De l'invention d'une figure aux transformations de l'action publique</i>, de Vincent Dubois et Delphine Dulong, P.U.S., 2000</li> <li><i>L'ère des technocrates</i>, de <a href="/wiki/Jean-Claude_Thoenig" title="Jean-Claude Thoenig">Jean-Claude Thoenig</a>, L'Harmattan, 2000</li></ul> <p><b>Avant 2000</b>&#160;: </p> <ul><li><i>Coup de gueule contre la technocratie. Les cannibales de l'État</i>, de <a href="/wiki/Marie-No%C3%ABlle_Lienemann" title="Marie-Noëlle Lienemann">Marie-Noëlle Lienemann</a>, Ramsey, 1995</li> <li><i>Le Paradoxe des technocrates</i>, <a href="/wiki/Georges_Elgozy" title="Georges Elgozy">Georges Elgozy</a>, Denoël, 1981</li> <li><i>La fin des technocrates</i>, de Luc Rouban, Sciences Po, 1998</li> <li><i>Technocrates et technocratie en France, 1918-1945</i>, de Gérard Brun, Albatros, 1985</li> <li><i>Les technocrates, les élus et les autres</i>, de Jean Hussonnois, Entente, 1978</li> <li><i><a href="/wiki/Le_Syst%C3%A8me_technicien" title="Le Système technicien">Le système technicien</a></i>, de <a href="/wiki/Jacques_Ellul" title="Jacques Ellul">Jacques Ellul</a>, Calmann-Lévy, 1977; <abbr class="abbr" title="Troisième">3<sup>e</sup></abbr>&#160;édition, Le Cherche midi, 2012</li> <li><i>Technocratie et démocratie</i>, de <a href="/wiki/Raymond_Boisd%C3%A9" title="Raymond Boisdé">Raymond Boisdé</a>, Plon, 1964</li> <li><span class="ouvrage" id="Meynaud1964"><span class="ouvrage" id="Jean_Meynaud1964">Jean <span class="nom_auteur">Meynaud</span>, <cite class="italique">La technocratie. Mythe ou réalité&#160;?</cite>, <a href="/wiki/Payot_(%C3%A9ditions)" class="mw-redirect" title="Payot (éditions)">Payot</a>, <time>1964</time> <small style="line-height:1em;">(<a rel="nofollow" class="external text" href="http://classiques.uqac.ca/contemporains/meynaud_jean/technocratie_mythe_realite/technocratie_mythe_realite.html">lire en ligne</a>)</small><span class="Z3988" title="ctx_ver=Z39.88-2004&amp;rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&amp;rft.genre=book&amp;rft.btitle=La+technocratie.+Mythe+ou+r%C3%A9alit%C3%A9+%3F&amp;rft.pub=Payot&amp;rft.aulast=Meynaud&amp;rft.aufirst=Jean&amp;rft.date=1964&amp;rfr_id=info%3Asid%2Ffr.wikipedia.org%3ATechnocratie"></span></span></span>&#160;:</li></ul> <div class="references-small decimal" style="column-width:18em; column-count:4;"><ol class="references"> <li id="cite_note-4"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-4">↑</a> </span><span class="reference-text"><abbr class="abbr" title="page">p.</abbr>&#160;229</span> </li> <li id="cite_note-5"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-5">↑</a> </span><span class="reference-text"><abbr class="abbr" title="page">p.</abbr>&#160;239</span> </li> <li id="cite_note-6"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-6">↑</a> </span><span class="reference-text"><abbr class="abbr" title="page">p.</abbr>&#160;66</span> </li> <li id="cite_note-11"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-11">↑</a> </span><span class="reference-text"><abbr class="abbr" title="page">p.</abbr>&#160;214</span> </li> <li id="cite_note-M215-18"><span class="mw-cite-backlink noprint">↑ <sup><a href="#cite_ref-M215_18-0">a</a> et <a href="#cite_ref-M215_18-1">b</a></sup> </span><span class="reference-text"><abbr class="abbr" title="page">p.</abbr>&#160;215</span> </li> <li id="cite_note-M218-21"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-M218_21-0">↑</a> </span><span class="reference-text"><abbr class="abbr" title="page">p.</abbr>&#160;218</span> </li> <li id="cite_note-26"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-26">↑</a> </span><span class="reference-text"><abbr class="abbr" title="page">p.</abbr>&#160;222</span> </li> <li id="cite_note-29"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-29">↑</a> </span><span class="reference-text"><abbr class="abbr" title="page">p.</abbr>&#160;223</span> </li> <li id="cite_note-M224-40"><span class="mw-cite-backlink noprint">↑ <sup><a href="#cite_ref-M224_40-0">a</a> <a href="#cite_ref-M224_40-1">b</a> et <a href="#cite_ref-M224_40-2">c</a></sup> </span><span class="reference-text"><abbr class="abbr" title="page">p.</abbr>&#160;224</span> </li> </ol> </div> <ul><li><i>La technocratie et les libertés</i>, du Club Jean-Louis Richard, 1963</li> <li><i>Technique, développement économique et technocratie</i>, de <a href="/wiki/Henri_Janne" title="Henri Janne">Henri Janne</a>, Université libre de Bruxelles, 1963</li> <li><i>La dictature qui vient&#160;: la technocratie</i>, de Jean Bourdier, Presses continentales, 1959</li> <li><i>La technocratie, nouveau pouvoir</i>, de Jean Louis Cottier Éditions du Cerf, 1959</li> <li><i>Industrialisation et technocratie</i>, de <a href="/wiki/Georges_Gurvitch" title="Georges Gurvitch">Georges Gurvitch</a>, dir. Armand Colin, 1949</li> <li><i>La technocratie</i>, de Joseph Le Breton de la Perrière, Faculté de droit de Paris, 1934</li></ul> <p><b>En anglais</b>&#160;: </p> <ul><li><span class="ouvrage" id="Dusek2006"><span class="ouvrage" id="Val_Dusek2006"><abbr class="abbr indicateur-langue" title="Langue : anglais">(en)</abbr> Val <span class="nom_auteur">Dusek</span>, <cite class="italique" lang="en">Philosophy of Technology&#160;: An Introduction</cite>, <a href="/wiki/Wiley-Blackwell" title="Wiley-Blackwell">Blackwell Publishing</a>, <time>2006</time><span class="Z3988" title="ctx_ver=Z39.88-2004&amp;rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&amp;rft.genre=book&amp;rft.btitle=Philosophy+of+Technology&amp;rft.pub=Blackwell+Publishing&amp;rft.stitle=An+Introduction&amp;rft.aulast=Dusek&amp;rft.aufirst=Val&amp;rft.date=2006&amp;rfr_id=info%3Asid%2Ffr.wikipedia.org%3ATechnocratie"></span></span></span>&#160;:</li></ul> <div class="references-small decimal" style="column-width:18em; column-count:4;"><ol class="references"> <li id="cite_note-1"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-1">↑</a> </span><span class="reference-text"><abbr class="abbr" title="page">p.</abbr>&#160;38</span> </li> <li id="cite_note-3"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-3">↑</a> </span><span class="reference-text"><abbr class="abbr" title="page">p.</abbr>&#160;51</span> </li> <li id="cite_note-10"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-10">↑</a> </span><span class="reference-text"><abbr class="abbr" title="page">p.</abbr>&#160;39</span> </li> <li id="cite_note-14"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-14">↑</a> </span><span class="reference-text"><abbr class="abbr" title="page">p.</abbr>&#160;41</span> </li> <li id="cite_note-17"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-17">↑</a> </span><span class="reference-text"><abbr class="abbr" title="page">p.</abbr>&#160;43</span> </li> <li id="cite_note-D44-20"><span class="mw-cite-backlink noprint">↑ <sup><a href="#cite_ref-D44_20-0">a</a> et <a href="#cite_ref-D44_20-1">b</a></sup> </span><span class="reference-text"><abbr class="abbr" title="page">p.</abbr>&#160;44</span> </li> <li id="cite_note-D46-22"><span class="mw-cite-backlink noprint">↑ <sup><a href="#cite_ref-D46_22-0">a</a> et <a href="#cite_ref-D46_22-1">b</a></sup> </span><span class="reference-text"><abbr class="abbr" title="page">p.</abbr>&#160;46</span> </li> <li id="cite_note-D45-23"><span class="mw-cite-backlink noprint">↑ <sup><a href="#cite_ref-D45_23-0">a</a> et <a href="#cite_ref-D45_23-1">b</a></sup> </span><span class="reference-text"><abbr class="abbr" title="page">p.</abbr>&#160;45</span> </li> <li id="cite_note-D47-37"><span class="mw-cite-backlink noprint">↑ <sup><a href="#cite_ref-D47_37-0">a</a> et <a href="#cite_ref-D47_37-1">b</a></sup> </span><span class="reference-text"><abbr class="abbr" title="page">p.</abbr>&#160;47</span> </li> <li id="cite_note-D48-49"><span class="mw-cite-backlink noprint">↑ <sup><a href="#cite_ref-D48_49-0">a</a> et <a href="#cite_ref-D48_49-1">b</a></sup> </span><span class="reference-text"><abbr class="abbr" title="page">p.</abbr>&#160;48</span> </li> <li id="cite_note-52"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-52">↑</a> </span><span class="reference-text"><abbr class="abbr" title="page">p.</abbr>&#160;49</span> </li> <li id="cite_note-54"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-54">↑</a> </span><span class="reference-text"><abbr class="abbr" title="page">p.</abbr>&#160;50</span> </li> </ol> </div> <ul><li><span class="ouvrage" id="Gunnel1982"><span class="ouvrage" id="John_G._Gunnel1982"><abbr class="abbr indicateur-langue" title="Langue : anglais">(en)</abbr> John G. <span class="nom_auteur">Gunnel</span>, <cite class="italique" lang="en">The Technocratic Image and the Theory of Technocracy</cite>, <a href="/wiki/Johns_Hopkins_University_Press" title="Johns Hopkins University Press">Johns Hopkins University Press</a>, <time>1982</time> <small style="line-height:1em;">(<a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.greentechhistory.com/wp-content/uploads/2009/06/3104485.pdf">lire en ligne</a> <abbr class="abbr indicateur-format format-pdf" title="Document au format Portable Document Format (PDF) d&#39;Adobe">&#91;PDF&#93;</abbr>)</small><span class="Z3988" title="ctx_ver=Z39.88-2004&amp;rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&amp;rft.genre=book&amp;rft.btitle=The+Technocratic+Image+and+the+Theory+of+Technocracy&amp;rft.pub=Johns+Hopkins+University+Press&amp;rft.aulast=Gunnel&amp;rft.aufirst=John+G.&amp;rft.date=1982&amp;rfr_id=info%3Asid%2Ffr.wikipedia.org%3ATechnocratie"></span></span></span>&#160;:</li></ul> <div class="references-small decimal" style="column-width:18em; column-count:4;"><ol class="references"> <li id="cite_note-G393-7"><span class="mw-cite-backlink noprint">↑ <sup><a href="#cite_ref-G393_7-0">a</a> et <a href="#cite_ref-G393_7-1">b</a></sup> </span><span class="reference-text"><abbr class="abbr" title="page">p.</abbr>&#160;393</span> </li> <li id="cite_note-G394-16"><span class="mw-cite-backlink noprint">↑ <sup><a href="#cite_ref-G394_16-0">a</a> <a href="#cite_ref-G394_16-1">b</a> <a href="#cite_ref-G394_16-2">c</a> <a href="#cite_ref-G394_16-3">d</a> et <a href="#cite_ref-G394_16-4">e</a></sup> </span><span class="reference-text"><abbr class="abbr" title="page">p.</abbr>&#160;394</span> </li> <li id="cite_note-51"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-51">↑</a> </span><span class="reference-text"><abbr class="abbr" title="page">p.</abbr>&#160;397</span> </li> <li id="cite_note-53"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-53">↑</a> </span><span class="reference-text"><abbr class="abbr" title="page">p.</abbr>&#160;400</span> </li> <li id="cite_note-G401-56"><span class="mw-cite-backlink noprint">↑ <sup><a href="#cite_ref-G401_56-0">a</a> et <a href="#cite_ref-G401_56-1">b</a></sup> </span><span class="reference-text"><abbr class="abbr" title="page">p.</abbr>&#160;401</span> </li> <li id="cite_note-G398-58"><span class="mw-cite-backlink noprint">↑ <sup><a href="#cite_ref-G398_58-0">a</a> et <a href="#cite_ref-G398_58-1">b</a></sup> </span><span class="reference-text"><abbr class="abbr" title="page">p.</abbr>&#160;398</span> </li> </ol> </div> <ul><li><span class="ouvrage" id="Adair1970"><span class="ouvrage" id="David_Adair1970"><abbr class="abbr indicateur-langue" title="Langue : anglais">(en)</abbr> David <span class="nom_auteur">Adair</span>, <cite class="italique" lang="en">The Technocrats 1919-1967&#160;: a case study of conflict and change in a social movement</cite>, Thèse universitaire Simon Fraser University, <time>1970</time> <small style="line-height:1em;">(<a rel="nofollow" class="external text" href="http://ir.lib.sfu.ca/bitstream/1892/5072/1/b13876442.pdf">lire en ligne</a> <abbr class="abbr indicateur-format format-pdf" title="Document au format Portable Document Format (PDF) d&#39;Adobe">&#91;PDF&#93;</abbr>)</small><span class="Z3988" title="ctx_ver=Z39.88-2004&amp;rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&amp;rft.genre=book&amp;rft.btitle=The+Technocrats+1919-1967&amp;rft.pub=Th%C3%A8se+universitaire+Simon+Fraser+University&amp;rft.stitle=a+case+study+of+conflict+and+change+in+a+social+movement&amp;rft.aulast=Adair&amp;rft.aufirst=David&amp;rft.date=1970&amp;rfr_id=info%3Asid%2Ffr.wikipedia.org%3ATechnocratie"></span></span></span>&#160;:</li></ul> <div class="references-small decimal" style="column-width:18em; column-count:4;"><ol class="references"> <li id="cite_note-A16-27"><span class="mw-cite-backlink noprint">↑ <sup><a href="#cite_ref-A16_27-0">a</a> et <a href="#cite_ref-A16_27-1">b</a></sup> </span><span class="reference-text"><abbr class="abbr" title="page">p.</abbr>&#160;16</span> </li> <li id="cite_note-A36-32"><span class="mw-cite-backlink noprint">↑ <sup><a href="#cite_ref-A36_32-0">a</a> et <a href="#cite_ref-A36_32-1">b</a></sup> </span><span class="reference-text"><abbr class="abbr" title="page">p.</abbr>&#160;36</span> </li> </ol> </div> <ul><li><span class="ouvrage" id="Elsner1967"><span class="ouvrage" id="Henry_Elsner1967"><abbr class="abbr indicateur-langue" title="Langue : anglais">(en)</abbr> Henry <span class="nom_auteur">Elsner</span>, <cite class="italique" lang="en">The Technocrats&#160;: Prophets of Automation</cite>, Syracuse University Press, <time>1967</time><span class="Z3988" title="ctx_ver=Z39.88-2004&amp;rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&amp;rft.genre=book&amp;rft.btitle=The+Technocrats&amp;rft.pub=Syracuse+University+Press&amp;rft.stitle=Prophets+of+Automation&amp;rft.aulast=Elsner&amp;rft.aufirst=Henry&amp;rft.date=1967&amp;rfr_id=info%3Asid%2Ffr.wikipedia.org%3ATechnocratie"></span></span></span>&#160;:</li></ul> <div class="references-small decimal" style="column-width:18em; column-count:4;"><ol class="references"> <li id="cite_note-28"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-28">↑</a> </span><span class="reference-text"><abbr class="abbr" title="page">p.</abbr>&#160;2</span> </li> <li id="cite_note-30"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-30">↑</a> </span><span class="reference-text"><abbr class="abbr" title="page">p.</abbr>&#160;121</span> </li> <li id="cite_note-31"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-31">↑</a> </span><span class="reference-text"><abbr class="abbr" title="page">p.</abbr>&#160;130</span> </li> <li id="cite_note-33"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-33">↑</a> </span><span class="reference-text"><abbr class="abbr" title="page">p.</abbr>&#160;56</span> </li> <li id="cite_note-34"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-34">↑</a> </span><span class="reference-text"><abbr class="abbr" title="page">p.</abbr>&#160;69</span> </li> <li id="cite_note-35"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-35">↑</a> </span><span class="reference-text"><abbr class="abbr" title="page">p.</abbr>&#160;75</span> </li> <li id="cite_note-36"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-36">↑</a> </span><span class="reference-text"><abbr class="abbr" title="page">p.</abbr>&#160;88</span> </li> </ol> </div> <ul><li><span class="ouvrage" id="Yoon2007"><span class="ouvrage" id="Jungwon_Yoon2007"><abbr class="abbr indicateur-langue" title="Langue : anglais">(en)</abbr> Jungwon <span class="nom_auteur">Yoon</span>, <cite class="italique" lang="en">The Technocratic Trend and Its Implication in China</cite>, <time>2007</time> <small style="line-height:1em;">(<a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.cspo.org/igscdocs/Jungwon%20Yoon.pdf">lire en ligne</a> <abbr class="abbr indicateur-format format-pdf" title="Document au format Portable Document Format (PDF) d&#39;Adobe">&#91;PDF&#93;</abbr>)</small><span class="Z3988" title="ctx_ver=Z39.88-2004&amp;rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&amp;rft.genre=book&amp;rft.btitle=The+Technocratic+Trend+and+Its+Implication+in+China&amp;rft.aulast=Yoon&amp;rft.aufirst=Jungwon&amp;rft.date=2007&amp;rfr_id=info%3Asid%2Ffr.wikipedia.org%3ATechnocratie"></span></span></span>&#160;:</li></ul> <div class="references-small decimal" style="column-width:18em; column-count:4;"><ol class="references"> <li id="cite_note-61"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-61">↑</a> </span><span class="reference-text"><abbr class="abbr" title="page">p.</abbr>&#160;1</span> </li> <li id="cite_note-62"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-62">↑</a> </span><span class="reference-text"><abbr class="abbr" title="page">p.</abbr>&#160;15</span> </li> <li id="cite_note-63"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-63">↑</a> </span><span class="reference-text"><abbr class="abbr" title="page">p.</abbr>&#160;4</span> </li> <li id="cite_note-65"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-65">↑</a> </span><span class="reference-text"><abbr class="abbr" title="page">p.</abbr>&#160;17</span> </li> </ol> </div> <ul><li><span class="ouvrage" id="Fischer1990"><span class="ouvrage" id="Frank_Fischer1990"><abbr class="abbr indicateur-langue" title="Langue : anglais">(en)</abbr> Frank <span class="nom_auteur">Fischer</span>, <cite class="italique" lang="en">Technocracy and Politics of Expertise</cite>, Sage Publications, <time>1990</time><span class="Z3988" title="ctx_ver=Z39.88-2004&amp;rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&amp;rft.genre=book&amp;rft.btitle=Technocracy+and+Politics+of+Expertise&amp;rft.pub=Sage+Publications&amp;rft.aulast=Fischer&amp;rft.aufirst=Frank&amp;rft.date=1990&amp;rfr_id=info%3Asid%2Ffr.wikipedia.org%3ATechnocratie"></span></span></span></li></ul> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Notes_et_références"><span id="Notes_et_r.C3.A9f.C3.A9rences"></span>Notes et références</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Technocratie&amp;veaction=edit&amp;section=13" title="Modifier la section : Notes et références" class="mw-editsection-visualeditor"><span>modifier</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Technocratie&amp;action=edit&amp;section=13" title="Modifier le code source de la section : Notes et références"><span>modifier le code</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <div class="references-small decimal" style=""><div class="mw-references-wrap mw-references-columns"><ol class="references"> <li id="cite_note-2"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-2">↑</a> </span><span class="reference-text">Paris, 1962.</span> </li> <li id="cite_note-8"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-8">↑</a> </span><span class="reference-text"><abbr class="abbr indicateur-langue" title="Langue : anglais">(en)</abbr> Barry Jones, <i>Sleepers, Wake! Technology and the Future of Work</i>, <a href="/wiki/Oxford_University_Press" title="Oxford University Press">Oxford University Press</a>, 1995, <abbr class="abbr" title="Quatrième">4<sup>e</sup></abbr>&#160;édition), <abbr class="abbr" title="page">p.</abbr>&#160;214.</span> </li> <li id="cite_note-ReferenceA-9"><span class="mw-cite-backlink noprint">↑ <sup><a href="#cite_ref-ReferenceA_9-0">a</a> <a href="#cite_ref-ReferenceA_9-1">b</a> et <a href="#cite_ref-ReferenceA_9-2">c</a></sup> </span><span class="reference-text"><abbr class="abbr indicateur-langue" title="Langue : anglais">(en)</abbr> <i>Oxford English Dictionary</i>, <abbr class="abbr" title="Troisième">3<sup>e</sup></abbr>&#160;édition (Word from <abbr class="abbr" title="Deuxième">2<sup>e</sup></abbr>&#160;édition 1989)</span> </li> <li id="cite_note-12"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-12">↑</a> </span><span class="reference-text">Platon, Politique, 289c</span> </li> <li id="cite_note-13"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-13">↑</a> </span><span class="reference-text">Platon, Gorgias, GF Flammarion, 2007, traduit par Monique Canto-Sperber, 464d, <abbr class="abbr" title="page">p.</abbr>&#160;164</span> </li> <li id="cite_note-Postface_p112-15"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-Postface_p112_15-0">↑</a> </span><span class="reference-text"><i>La Nouvelle Atlantide</i>, Payot, 1983, <i>Voyage dans la pensée baroque</i> (postface), par <a href="/wiki/Mich%C3%A8le_Le_D%C5%93uff" title="Michèle Le Dœuff">Michèle Le Dœuff</a> et Margaret Lasera, <abbr class="abbr" title="page">p.</abbr>&#160;112</span> </li> <li id="cite_note-19"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-19">↑</a> </span><span class="reference-text"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://gallica.bnf.fr/ark:/12148/bpt6k833303"><i>Lettres d'un habitant de Genève à ses contemporains</i></a> sur <i><a href="/wiki/Gallica" title="Gallica">Gallica</a></i></span> </li> <li id="cite_note-24"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-24">↑</a> </span><span class="reference-text"><span class="ouvrage" id="Veblen1899"><span class="ouvrage" id="Thorstein_Veblen1899"><abbr class="abbr indicateur-langue" title="Langue : anglais">(en)</abbr> <a href="/wiki/Thorstein_Veblen" title="Thorstein Veblen">Thorstein Veblen</a>, <cite class="italique" lang="en">The Theory of the Leisure Class</cite>, <time>1899</time> <small style="line-height:1em;">(<a rel="nofollow" class="external text" href="http://www2.hn.psu.edu/faculty/jmanis/veblen/theory-leisure-class.pdf">lire en ligne</a> <abbr class="abbr indicateur-format format-pdf" title="Document au format Portable Document Format (PDF) d&#39;Adobe">&#91;PDF&#93;</abbr>)</small><span class="Z3988" title="ctx_ver=Z39.88-2004&amp;rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&amp;rft.genre=book&amp;rft.btitle=The+Theory+of+the+Leisure+Class&amp;rft.aulast=Veblen&amp;rft.aufirst=Thorstein&amp;rft.date=1899&amp;rfr_id=info%3Asid%2Ffr.wikipedia.org%3ATechnocratie"></span></span></span></span> </li> <li id="cite_note-25"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-25">↑</a> </span><span class="reference-text"><span class="ouvrage" id="Veblen1921"><span class="ouvrage" id="Thorstein_Veblen1921"><abbr class="abbr indicateur-langue" title="Langue : anglais">(en)</abbr> <a href="/wiki/Thorstein_Veblen" title="Thorstein Veblen">Thorstein Veblen</a>, <cite class="italique" lang="en">The Engineers and the Price System</cite>, <time>1921</time> <small style="line-height:1em;">(<a rel="nofollow" class="external text" href="http://socserv.mcmaster.ca/~econ/ugcm/3ll3/veblen/Engineers.pdf">lire en ligne</a> <abbr class="abbr indicateur-format format-pdf" title="Document au format Portable Document Format (PDF) d&#39;Adobe">&#91;PDF&#93;</abbr>)</small><span class="Z3988" title="ctx_ver=Z39.88-2004&amp;rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&amp;rft.genre=book&amp;rft.btitle=The+Engineers+and+the+Price+System&amp;rft.aulast=Veblen&amp;rft.aufirst=Thorstein&amp;rft.date=1921&amp;rfr_id=info%3Asid%2Ffr.wikipedia.org%3ATechnocratie"></span></span></span></span> </li> <li id="cite_note-38"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-38">↑</a> </span><span class="reference-text"><span class="ouvrage"><abbr class="abbr indicateur-langue" title="Langue : anglais">(en)</abbr> «&#160;<a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.technocracy.org"><cite style="font-style:normal;" lang="en">Site officiel de Technocracy Inc.</cite></a>&#160;»</span></span> </li> <li id="cite_note-39"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-39">↑</a> </span><span class="reference-text"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://halshs.archives-ouvertes.fr/file/index/docid/541854/filename/la_voie_de_la_technocratie_et_de_la_rationalisation.pdf">La voie de la technocratie et de la rationalisation au sortir de la Première Guerre mondiale&#160;: le rapport d’Étienne Clémentel (1919)</a> - Michel Letté, HAL-SHS, <abbr class="abbr" title="Premier">1<sup>er</sup></abbr> décembre 2010<abbr class="abbr indicateur-format format-pdf" title="Document au format Portable Document Format (PDF)">[PDF]</abbr></span> </li> <li id="cite_note-41"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-41">↑</a> </span><span class="reference-text">E. Beau de Loménie <i>Les responsabilités des dynasties bourgeoises</i> Tome IV, Paris, 1963, <span class="nowrap"><abbr class="abbr" title="pages">pp.</abbr>&#160;190-194</span>.</span> </li> <li id="cite_note-dard-42"><span class="mw-cite-backlink noprint">↑ <sup><a href="#cite_ref-dard_42-0">a</a> et <a href="#cite_ref-dard_42-1">b</a></sup> </span><span class="reference-text">Olivier Dard <a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.ceras-projet.org/index.php?id=1941">L’État et l’économie en France au <abbr class="abbr" title="20ᵉ siècle"><span class="romain">XX</span><sup style="font-size:72%">e</sup></abbr>&#160;siècle</a> Ceras</span> </li> <li id="cite_note-44"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-44">↑</a> </span><span class="reference-text"><i>Plan du 9 juillet 1934</i>, Gallimard, préface de Jules Romains, 1934, <abbr class="abbr" title="page">p.</abbr>&#160;44.</span> </li> <li id="cite_note-48"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-48">↑</a> </span><span class="reference-text"><span class="ouvrage" id="Ouriemmi2007"><span class="ouvrage" id="Oussama_Ouriemmi2007">Oussama <span class="nom_auteur">Ouriemmi</span>, <cite class="italique">L'histoire de la normalisation comptable en France (1936-1944)</cite>, CEREGE, <time>2007</time> <small style="line-height:1em;">(<a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.management.free.fr/formations/Contenu/Ouriemmi.pdf">lire en ligne</a> <abbr class="abbr indicateur-format format-pdf" title="Document au format Portable Document Format (PDF) d&#39;Adobe">&#91;PDF&#93;</abbr>)</small><span class="Z3988" title="ctx_ver=Z39.88-2004&amp;rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&amp;rft.genre=book&amp;rft.btitle=L%27histoire+de+la+normalisation+comptable+en+France+%281936-1944%29&amp;rft.pub=CEREGE&amp;rft.aulast=Ouriemmi&amp;rft.aufirst=Oussama&amp;rft.date=2007&amp;rfr_id=info%3Asid%2Ffr.wikipedia.org%3ATechnocratie"></span></span></span></span> </li> <li id="cite_note-50"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-50">↑</a> </span><span class="reference-text"><abbr class="abbr indicateur-langue" title="Langue : anglais">(en)</abbr> K.E Bailes, <i>Technology and Society under Lenin and Stalin&#160;: Origins of the Soviet Technical Intelligentsia, 1917-1941</i>, <a href="/wiki/Princeton_University_Press" title="Princeton University Press">Princeton University Press</a>, 1978.</span> </li> <li id="cite_note-55"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-55">↑</a> </span><span class="reference-text"><abbr class="abbr indicateur-langue" title="Langue : anglais">(en)</abbr> John Kenneth Galbraith, <i>The New Industrial State</i>, 1967, <abbr class="abbr" title="page">p.</abbr>&#160;59.</span> </li> <li id="cite_note-57"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-57">↑</a> </span><span class="reference-text"><abbr class="abbr indicateur-langue" title="Langue : anglais">(en)</abbr> C.P. Snow, <i>Science and Government</i>, Cambridge, 1961.</span> </li> <li id="cite_note-Price-59"><span class="mw-cite-backlink noprint">↑ <sup><a href="#cite_ref-Price_59-0">a</a> et <a href="#cite_ref-Price_59-1">b</a></sup> </span><span class="reference-text"><abbr class="abbr indicateur-langue" title="Langue : anglais">(en)</abbr> Don K. Price, <i>The Scientific Estate</i>, Cambridge, 1965.</span> </li> <li id="cite_note-60"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-60">↑</a> </span><span class="reference-text"><abbr class="abbr indicateur-langue" title="Langue : anglais">(en)</abbr> Daniel Bell, <i>The coming of Post-industrial Society</i>, New York, 1976.</span> </li> <li id="cite_note-64"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-64">↑</a> </span><span class="reference-text"><abbr class="abbr indicateur-langue" title="Langue : anglais">(en)</abbr> Li Cheng et Lynn White, <i>The Fifteenth Central Committee of the Chinese Communist Party&#160;: Full Fledged Technocratic Leadership with Partial Control by Jiang Zemin</i>, Asian Survey 38(3), 1998.</span> </li> <li id="cite_note-66"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-66">↑</a> </span><span class="reference-text">Jacques Ellul, <a href="/wiki/La_Technique_ou_l%27Enjeu_du_si%C3%A8cle" title="La Technique ou l&#39;Enjeu du siècle">La technique ou l'enjeu du siècle</a>, Armand Colin, 1954&#160;; <abbr class="abbr" title="Troisième">3<sup>e</sup></abbr>&#160;édition, Economica, 2008, <abbr class="abbr" title="pages">p.</abbr>&#160;<span class="nowrap">292-293</span>.</span> </li> <li id="cite_note-67"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-67">↑</a> </span><span class="reference-text">Ibid. <abbr class="abbr" title="pages">p.</abbr>&#160;<span class="nowrap">18-19</span></span> </li> <li id="cite_note-68"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-68">↑</a> </span><span class="reference-text">Jacques Ellul, <i>Le système technicien</i>, 1977&#160;; deuxième édition, Le cherche midi, 2004, <abbr class="abbr" title="page">p.</abbr>&#160;25.</span> </li> <li id="cite_note-69"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-69">↑</a> </span><span class="reference-text"><span class="ouvrage" id="François2015"><a href="/wiki/Fran%C3%A7ois_(pape)" title="François (pape)"><span class="nom_auteur">François</span></a>, <cite class="italique">Loué sois-tu. Laudato si'&#160;: Encyclique</cite>, Montrouge/Paris, Cerf, <abbr class="abbr" title="collection">coll.</abbr>&#160;«&#160;Docs Eglises&#160;», <time class="nowrap" datetime="2015-06" data-sort-value="2015-06">juin 2015</time>, 120&#160;<abbr class="abbr" title="pages">p.</abbr> <small style="line-height:1em;">(<a href="/wiki/International_Standard_Book_Number" title="International Standard Book Number">ISBN</a>&#160;<a href="/wiki/Sp%C3%A9cial:Ouvrages_de_r%C3%A9f%C3%A9rence/978-2-204-10287-2" title="Spécial:Ouvrages de référence/978-2-204-10287-2"><span class="nowrap">978-2-204-10287-2</span></a>, <a rel="nofollow" class="external text" href="http://w2.vatican.va/content/francesco/fr/encyclicals/documents/papa-francesco_20150524_enciclica-laudato-si.html">lire en ligne</a>)</small><span class="Z3988" title="ctx_ver=Z39.88-2004&amp;rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&amp;rft.genre=book&amp;rft.btitle=Lou%C3%A9+sois-tu.+Laudato+si%27&amp;rft.place=Montrouge%2FParis&amp;rft.pub=Cerf&amp;rft.stitle=Encyclique&amp;rft.aulast=Fran%C3%A7ois&amp;rft.date=2015-06&amp;rft.tpages=120&amp;rft.isbn=978-2-204-10287-2&amp;rfr_id=info%3Asid%2Ffr.wikipedia.org%3ATechnocratie"></span></span>.</span> </li> <li id="cite_note-70"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-70">↑</a> </span><span class="reference-text"><a href="#François2015">François 2015</a>, <span class="nowrap"><abbr class="abbr" title="paragraphe(s)">§</abbr>&#160;106-107</span></span> </li> <li id="cite_note-71"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-71">↑</a> </span><span class="reference-text"><a href="#François2015">François 2015</a>, <span class="nowrap"><abbr class="abbr" title="paragraphe(s)">§</abbr>&#160;108-109</span></span> </li> <li id="cite_note-72"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-72">↑</a> </span><span class="reference-text"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.courrierinternational.com/breve/2011/11/14/mario-monti-un-technocrate-pour-relever-l-italie">Courrier International</a> ou <a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.presseurop.eu/fr/content/article/1172291-les-technocrates-l-epreuve-de-la-politique">Financial Times</a></span> </li> </ol></div> </div> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Annexes">Annexes</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Technocratie&amp;veaction=edit&amp;section=14" title="Modifier la section : Annexes" class="mw-editsection-visualeditor"><span>modifier</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Technocratie&amp;action=edit&amp;section=14" title="Modifier le code source de la section : Annexes"><span>modifier le code</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <style data-mw-deduplicate="TemplateStyles:r194021218">.mw-parser-output .autres-projets>.titre{text-align:center;margin:0.2em 0}.mw-parser-output .autres-projets>ul{margin:0;padding:0}.mw-parser-output .autres-projets>ul>li{list-style:none;margin:0.2em 0;text-indent:0;padding-left:24px;min-height:20px;text-align:left;display:block}.mw-parser-output .autres-projets>ul>li>a{font-style:italic}@media(max-width:720px){.mw-parser-output .autres-projets{float:none}}</style><div class="autres-projets boite-grise boite-a-droite noprint js-interprojets"> <p class="titre">Sur les autres projets Wikimedia&#160;:</p> <ul class="noarchive plainlinks"> <li class="wiktionary"><a href="https://fr.wiktionary.org/wiki/technocratie" class="extiw" title="wikt:technocratie">technocratie</a>, <span class="nowrap">sur le <span class="project">Wiktionnaire</span></span></li> </ul> </div> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Articles_connexes">Articles connexes</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Technocratie&amp;veaction=edit&amp;section=15" title="Modifier la section : Articles connexes" class="mw-editsection-visualeditor"><span>modifier</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Technocratie&amp;action=edit&amp;section=15" title="Modifier le code source de la section : Articles connexes"><span>modifier le code</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <div style="column-count:3;column-gap:1em;" class="colonnes"> <ul><li><a href="/wiki/Bureaucratie" title="Bureaucratie">Bureaucratie</a></li> <li><a href="/wiki/M%C3%A9ritocratie" title="Méritocratie">Méritocratie</a></li> <li><a href="/wiki/%C3%89pistocratie" title="Épistocratie">Épistocratie</a></li> <li><a href="/wiki/Mouvement_technocratique" title="Mouvement technocratique">Mouvement technocratique</a></li> <li><a href="/wiki/Positivisme" title="Positivisme">Positivisme</a></li> <li><a href="/wiki/Progr%C3%A8s_technique" title="Progrès technique">Progrès technique</a></li> <li><a href="/wiki/Scientisme" title="Scientisme">Scientisme</a></li> <li><a href="/wiki/Technique" title="Technique">Technique</a></li> <li><a href="/wiki/Technostructure" title="Technostructure">Technostructure</a></li></ul> </div> <p><b>Théoriciens</b>&#160;: </p> <div style="column-count:4;column-gap:1em;" class="colonnes"> <ul><li><a href="/wiki/Edward_Bellamy" title="Edward Bellamy">Edward Bellamy</a></li> <li><a href="/wiki/Howard_Scott" title="Howard Scott">Howard Scott</a></li> <li><a href="/wiki/Thorstein_Veblen" title="Thorstein Veblen">Thorstein Veblen </a></li></ul> </div> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Liens_externes">Liens externes</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Technocratie&amp;veaction=edit&amp;section=16" title="Modifier la section : Liens externes" class="mw-editsection-visualeditor"><span>modifier</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Technocratie&amp;action=edit&amp;section=16" title="Modifier le code source de la section : Liens externes"><span>modifier le code</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p class="mw-empty-elt"> </p> <ul><li class="mw-empty-elt"></li> <li class="mw-empty-elt"></li> <li><div class="liste-horizontale"><span class="wd_identifiers">Notices dans des dictionnaires ou encyclopédies généralistes<span class="noprint wikidata-linkback skin-invert"><span class="mw-valign-baseline noviewer" typeof="mw:File"><a href="https://www.wikidata.org/wiki/Q190044?uselang=fr#identifiers" title="Voir et modifier les données sur Wikidata"><img alt="Voir et modifier les données sur Wikidata" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/7/73/Blue_pencil.svg/10px-Blue_pencil.svg.png" decoding="async" width="10" height="10" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/7/73/Blue_pencil.svg/15px-Blue_pencil.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/7/73/Blue_pencil.svg/20px-Blue_pencil.svg.png 2x" data-file-width="600" data-file-height="600" /></a></span></span></span>&#160;: <ul><li><a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.britannica.com/topic/technocracy"><i>Britannica</i></a></li> <li><a rel="nofollow" class="external text" href="https://brockhaus.de/ecs/enzy/article/technokratie"><i>Brockhaus</i></a></li> <li><a rel="nofollow" class="external text" href="https://denstoredanske.lex.dk//teknokrati/"><i>Den Store Danske Encyklopædi</i></a></li> <li><a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.hls-dhs-dss.ch/textes/f/F044246.php"><i>Dictionnaire historique de la Suisse</i></a></li> <li><a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.treccani.it/enciclopedia/tecnocrazia_(Dizionario-di-Storia)/"><i>Dizionario di Storia</i></a></li> <li><a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.enciklopedija.hr/Natuknica.aspx?ID=60657"><i>Hrvatska Enciklopedija</i></a></li> <li><a rel="nofollow" class="external text" href="https://proleksis.lzmk.hr/5767"><i>Proleksis enciklopedija</i></a></li> <li><a rel="nofollow" class="external text" href="https://snl.no/teknokrati"><i>Store norske leksikon</i></a></li> <li><a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.treccani.it/enciclopedia/tecnocrazia"><i>Treccani</i></a></li> <li><a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.universalis.fr/encyclopedie/technocratie/"><i>Universalis</i></a></li> <li><a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.vle.lt/Straipsnis/technokratija"><i>Visuotinė lietuvių enciklopedija</i></a></li> </ul></div></li> <li><div class="liste-horizontale"><span class="wd_identifiers"><a href="/wiki/Autorit%C3%A9_(sciences_de_l%27information)" title="Autorité (sciences de l&#39;information)">Notices d'autorité</a><span class="noprint wikidata-linkback skin-invert"><span class="mw-valign-baseline noviewer" typeof="mw:File"><a href="https://www.wikidata.org/wiki/Q190044?uselang=fr#identifiers" title="Voir et modifier les données sur Wikidata"><img alt="Voir et modifier les données sur Wikidata" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/7/73/Blue_pencil.svg/10px-Blue_pencil.svg.png" decoding="async" width="10" height="10" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/7/73/Blue_pencil.svg/15px-Blue_pencil.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/7/73/Blue_pencil.svg/20px-Blue_pencil.svg.png 2x" data-file-width="600" data-file-height="600" /></a></span></span></span>&#160;: <ul><li><span class="nowrap uid noarchive"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://catalogue.bnf.fr/ark:/12148/cb11971487j">BnF</a></span> (<span class="nowrap uid noarchive"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://data.bnf.fr/ark:/12148/cb11971487j">données</a></span>)</li> <li><span class="nowrap uid noarchive"><a rel="nofollow" class="external text" href="http://id.loc.gov/authorities/sh85133140">LCCN</a></span></li> <li><span class="nowrap uid noarchive"><a rel="nofollow" class="external text" href="http://olduli.nli.org.il/F/?func=find-b&amp;local_base=NLX10&amp;find_code=UID&amp;request=987007563487005171">Israël</a></span></li> <li><span class="nowrap uid noarchive"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://aleph.nkp.cz/F/?func=find-c&amp;local_base=aut&amp;ccl_term=ica=ph126486">Tchéquie</a></span></li> </ul></div></li></ul> <div class="navbox-container" style="clear:both;"> <table class="navbox collapsible noprint autocollapse" style=""> <tbody><tr><th class="navbox-title" colspan="3" style=""><div style="float:left; width:6em; text-align:left"><div class="noprint plainlinks nowrap tnavbar" style="padding:0; font-size:xx-small; color:var(--color-emphasized, #000000);"><a href="/wiki/Mod%C3%A8le:Palette_Formes_de_gouvernements" title="Modèle:Palette Formes de gouvernements"><abbr class="abbr" title="Voir ce modèle.">v</abbr></a>&#160;· <a class="external text" href="https://fr.wikipedia.org/w/index.php?title=Mod%C3%A8le:Palette_Formes_de_gouvernements&amp;action=edit"><abbr class="abbr" title="Modifier ce modèle. Merci de prévisualiser avant de sauvegarder.">m</abbr></a></div></div><div style="font-size:110%"><a href="/wiki/R%C3%A9gime_politique" title="Régime politique">Formes de gouvernements</a> <small><small>(<a href="/wiki/Liste_de_formes_de_gouvernements" title="Liste de formes de gouvernements">liste</a>)</small></small></div></th> </tr> <tr> <th class="navbox-group" style=""><a href="/wiki/D%C3%A9mocratie_directe" title="Démocratie directe">Démocratie directe</a> <br /> <small><small>(gouvernement du peuple directement)</small></small></th> <td class="navbox-list" style=""><div class="liste-horizontale"> <ul><li><a href="/wiki/Acratie" title="Acratie">Acratie</a></li> <li><a href="/wiki/Anarchie" title="Anarchie">Anarchie</a></li> <li><a href="/wiki/Autogestion" title="Autogestion">Autogestion</a></li> <li><a href="/wiki/Communalisme" title="Communalisme">Communalisme</a> <ul><li>expériences de <a href="/wiki/Communisme_libertaire#Expériences_de_mise_en_pratique_de_communisme_libertaire" title="Communisme libertaire">communisme libertaire</a></li> <li><a href="/wiki/Municipalisme_libertaire" title="Municipalisme libertaire">Municipalisme libertaire</a></li></ul></li> <li><a href="/wiki/D%C3%A9mocratie_liquide" title="Démocratie liquide">Démocratie liquide</a></li> <li><a href="/wiki/Soci%C3%A9t%C3%A9_sans_%C3%89tat" title="Société sans État">Société sans État</a></li></ul> </div></td> <td class="navbox-image" rowspan="5" style="vertical-align:middle;padding-left:7px"><span typeof="mw:File"><a href="/wiki/Fichier:Government_icon_(black).svg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/6/6c/Government_icon_%28black%29.svg/80px-Government_icon_%28black%29.svg.png" decoding="async" width="80" height="77" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/6/6c/Government_icon_%28black%29.svg/120px-Government_icon_%28black%29.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/6/6c/Government_icon_%28black%29.svg/160px-Government_icon_%28black%29.svg.png 2x" data-file-width="390" data-file-height="373" /></a></span></td> </tr> <tr> <th class="navbox-group" style=""><a href="/wiki/D%C3%A9mocratie_repr%C3%A9sentative" title="Démocratie représentative">Démocratie représentative</a> <br /> <small><small>(gouvernement des élus)</small></small></th> <td class="navbox-list navbox-even" style=""><div class="liste-horizontale"> <ul><li><a href="/wiki/D%C3%A9mocratie_lib%C3%A9rale" title="Démocratie libérale">Démocratie libérale</a></li> <li><a href="/wiki/Illib%C3%A9ralisme" title="Illibéralisme">Démocratie illibérale</a></li> <li><a href="/wiki/D%C3%A9mocratie_non_partisane" title="Démocratie non partisane">Démocratie non partisane</a></li> <li><a href="/wiki/D%C3%A9mocratie_parlementaire" title="Démocratie parlementaire">Démocratie parlementaire</a> <ul><li>Régime&#160;: <a href="/wiki/R%C3%A9gime_d%27assembl%C3%A9e" title="Régime d&#39;assemblée">d'assemblée</a></li> <li><a href="/wiki/R%C3%A9gime_parlementaire" title="Régime parlementaire">parlementaire</a></li> <li><a href="/wiki/R%C3%A9gime_pr%C3%A9sidentiel" title="Régime présidentiel">présidentiel</a></li> <li><a href="/wiki/R%C3%A9gime_semi-pr%C3%A9sidentiel" title="Régime semi-présidentiel">semi-présidentiel</a></li></ul></li> <li><a href="/wiki/D%C3%A9mocratie_participative" title="Démocratie participative">Démocratie participative</a> (hybridation avec la démocratie directe)</li> <li><a href="/wiki/Monarchie_constitutionnelle" title="Monarchie constitutionnelle">Monarchie constitutionnelle parlementaire</a></li> <li><a href="/wiki/R%C3%A9publique" title="République">République démocratique</a></li></ul> </div></td> </tr> <tr> <th class="navbox-group" style=""><a href="/wiki/Oligarchie" title="Oligarchie">Oligarchie</a> <br /> <small><small>(gouvernement de quelques-uns)</small></small></th> <td class="navbox-list" style=""><div class="liste-horizontale"> <ul><li><a href="/wiki/Aristocratie" title="Aristocratie">Aristocratie</a></li> <li><a href="/wiki/Cacocratie" title="Cacocratie">Cacocratie</a></li> <li><a href="/wiki/Dictature" title="Dictature">Dictature</a> <ul><li><a href="/wiki/Dictature_militaire" title="Dictature militaire">Dictature militaire</a></li></ul></li> <li><a href="/wiki/G%C3%A9rontocratie" title="Gérontocratie">Gérontocratie</a></li> <li><a href="/wiki/Th%C3%A9ocratie" title="Théocratie">Théocratie</a> <ul><li><a href="/wiki/%C3%89tats_pontificaux" title="États pontificaux">États pontificaux</a></li> <li><a href="/wiki/Th%C3%A9ocratie_tib%C3%A9taine" title="Théocratie tibétaine">Théocratie tibétaine</a></li></ul></li> <li><a href="/wiki/M%C3%A9ritocratie" title="Méritocratie">Méritocratie</a></li> <li><a href="/wiki/N%C3%A9potisme" title="Népotisme">Népotisme</a></li> <li><a href="/wiki/Ochlocratie" title="Ochlocratie">Ochlocratie</a></li> <li><a href="/wiki/Particratie" title="Particratie">Particratie</a></li> <li><a href="/wiki/Ploutocratie" title="Ploutocratie">Ploutocratie</a></li> <li><a href="/wiki/R%C3%A9publique_aristocratique" title="République aristocratique">République aristocratique</a></li> <li><a href="/wiki/Stratocratie" title="Stratocratie">Stratocratie</a></li> <li><a class="mw-selflink selflink">Technocratie</a></li> <li><a href="/wiki/%C3%89pistocratie" title="Épistocratie">Épistocratie</a></li></ul> </div></td> </tr> <tr> <th class="navbox-group" style=""><a href="/wiki/Autocratie" title="Autocratie">Autocratie</a> <br /> <small><small>(gouvernement d'un seul)</small></small></th> <td class="navbox-list navbox-even" style=""><div class="liste-horizontale"> <ul><li><a href="/wiki/Despotisme" title="Despotisme">Despotisme</a> <ul><li><a href="/wiki/Despotisme_%C3%A9clair%C3%A9" title="Despotisme éclairé">Despotisme éclairé</a></li></ul></li> <li><a href="/wiki/Dictature" title="Dictature">Dictature</a> <ul><li><a href="/wiki/Dictature_militaire" title="Dictature militaire">Dictature militaire</a></li></ul></li> <li><a href="/wiki/Absolutisme" title="Absolutisme">Monarchie absolue</a> <ul><li><a href="/wiki/Monarchie_h%C3%A9r%C3%A9ditaire" title="Monarchie héréditaire">héréditaire</a></li> <li><a href="/wiki/Monarchie_%C3%A9lective" title="Monarchie élective">élective</a></li></ul></li> <li><a href="/wiki/Totalitarisme" title="Totalitarisme">Totalitarisme</a>/<a href="/wiki/Parti_unique" title="Parti unique">Parti unique</a> <ul><li><a href="/wiki/Communisme" title="Communisme">Communisme</a></li> <li><a href="/wiki/Nazisme" title="Nazisme">National-socialisme</a></li> <li><a href="/wiki/Fascisme" title="Fascisme">Fascisme</a></li></ul></li> <li><a href="/wiki/Tyran" title="Tyran">Tyrannie</a></li></ul> </div></td> </tr> <tr> <th class="navbox-group" style="">Caractères transversaux</th> <td class="navbox-list" style=""><div class="liste-horizontale"> <ul><li><a href="/wiki/Autoritarisme" title="Autoritarisme">Autoritarisme</a></li> <li><a href="/wiki/Gouvernement_mixte" title="Gouvernement mixte">Gouvernement mixte</a></li> <li><a href="/wiki/Tirage_au_sort_en_politique" title="Tirage au sort en politique">Stochocratie</a></li> <li><a href="/wiki/R%C3%A9seaucratie" title="Réseaucratie">Réseaucratie</a></li> <li><a href="/wiki/Th%C3%A9ocratie" title="Théocratie">Théocratie</a> <ul><li><a href="/wiki/%C3%89tat_islamique" title="État islamique">État islamique</a>/<a href="/wiki/R%C3%A9publique_islamique" title="République islamique">République islamique</a></li></ul></li></ul> </div></td> </tr> </tbody></table> </div> <ul id="bandeau-portail" class="bandeau-portail"><li><span class="bandeau-portail-element"><span class="bandeau-portail-icone"><span class="noviewer" typeof="mw:File"><a href="/wiki/Portail:Philosophie" title="Portail de la philosophie"><img alt="icône décorative" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/8/86/Portal_Philosophy_Icon.svg/24px-Portal_Philosophy_Icon.svg.png" decoding="async" width="24" height="24" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/8/86/Portal_Philosophy_Icon.svg/36px-Portal_Philosophy_Icon.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/8/86/Portal_Philosophy_Icon.svg/48px-Portal_Philosophy_Icon.svg.png 2x" data-file-width="512" data-file-height="512" /></a></span></span> <span class="bandeau-portail-texte"><a href="/wiki/Portail:Philosophie" title="Portail:Philosophie">Portail de la philosophie</a></span> </span></li> <li><span class="bandeau-portail-element"><span class="bandeau-portail-icone"><span class="noviewer skin-invert-image" typeof="mw:File"><a href="/wiki/Portail:Politique" title="Portail de la politique"><img alt="icône décorative" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/5/5b/Society.svg/48px-Society.svg.png" decoding="async" width="48" height="19" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/5/5b/Society.svg/72px-Society.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/5/5b/Society.svg/96px-Society.svg.png 2x" data-file-width="96" data-file-height="38" /></a></span></span> <span class="bandeau-portail-texte"><a href="/wiki/Portail:Politique" title="Portail:Politique">Portail de la politique</a></span> </span></li> <li><span class="bandeau-portail-element"><span class="bandeau-portail-icone"><span class="noviewer" typeof="mw:File"><a href="/wiki/Portail:Sociologie" title="Portail de la sociologie"><img alt="icône décorative" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/0/0d/Portal_Sociology_icon.svg/24px-Portal_Sociology_icon.svg.png" decoding="async" width="24" height="24" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/0/0d/Portal_Sociology_icon.svg/36px-Portal_Sociology_icon.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/0/0d/Portal_Sociology_icon.svg/48px-Portal_Sociology_icon.svg.png 2x" data-file-width="512" data-file-height="512" /></a></span></span> <span class="bandeau-portail-texte"><a href="/wiki/Portail:Sociologie" title="Portail:Sociologie">Portail de la sociologie</a></span> </span></li> <li><span class="bandeau-portail-element"><span class="bandeau-portail-icone"><span class="noviewer" typeof="mw:File"><a href="/wiki/Portail:%C3%89conomie" title="Portail de l’économie"><img alt="icône décorative" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/f/f3/Emblem-money.svg/24px-Emblem-money.svg.png" decoding="async" width="24" height="24" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/f/f3/Emblem-money.svg/36px-Emblem-money.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/f/f3/Emblem-money.svg/48px-Emblem-money.svg.png 2x" data-file-width="48" data-file-height="48" /></a></span></span> <span class="bandeau-portail-texte"><a href="/wiki/Portail:%C3%89conomie" title="Portail:Économie">Portail de l’économie</a></span> </span></li> </ul> <!-- NewPP limit report Parsed by mw‐web.codfw.main‐6455b7c8bf‐vfbq5 Cached time: 20250228101214 Cache expiry: 2592000 Reduced expiry: false Complications: [show‐toc] CPU time usage: 0.439 seconds Real time usage: 0.590 seconds Preprocessor visited node count: 6496/1000000 Post‐expand include size: 103683/2097152 bytes Template argument size: 19403/2097152 bytes Highest expansion depth: 14/100 Expensive parser function count: 5/500 Unstrip recursion depth: 0/20 Unstrip post‐expand size: 43500/5000000 bytes Lua time usage: 0.148/10.000 seconds Lua memory usage: 6566592/52428800 bytes Number of Wikibase entities loaded: 1/400 --> <!-- Transclusion expansion time report (%,ms,calls,template) 100.00% 480.402 1 -total 22.51% 108.156 1 Modèle:Liens 19.61% 94.193 8 Modèle:Références 11.95% 57.409 12 Modèle:Ouvrage 5.70% 27.368 1 Modèle:Voir_homonymes 5.51% 26.454 1 Modèle:Portail 5.37% 25.808 52 Modèle:P. 5.37% 25.782 1 Modèle:Méta_bandeau_de_note 5.29% 25.397 1 Modèle:Autres_projets 5.05% 24.261 1 Modèle:Méta_bandeau --> <!-- Saved in parser cache with key frwiki:pcache:154071:|#|:idhash:canonical and timestamp 20250228101214 and revision id 221978092. Rendering was triggered because: page-view --> </div><!--esi <esi:include src="/esitest-fa8a495983347898/content" /> --><noscript><img src="https://login.wikimedia.org/wiki/Special:CentralAutoLogin/start?useformat=desktop&amp;type=1x1&amp;usesul3=0" alt="" width="1" height="1" style="border: none; position: absolute;"></noscript> <div class="printfooter" data-nosnippet="">Ce document provient de «&#160;<a dir="ltr" href="https://fr.wikipedia.org/w/index.php?title=Technocratie&amp;oldid=221978092">https://fr.wikipedia.org/w/index.php?title=Technocratie&amp;oldid=221978092</a>&#160;».</div></div> <div id="catlinks" class="catlinks" data-mw="interface"><div id="mw-normal-catlinks" class="mw-normal-catlinks"><a href="/wiki/Cat%C3%A9gorie:Accueil" title="Catégorie:Accueil">Catégorie</a> : <ul><li><a href="/wiki/Cat%C3%A9gorie:Technocratie" title="Catégorie:Technocratie">Technocratie</a></li></ul></div><div id="mw-hidden-catlinks" class="mw-hidden-catlinks mw-hidden-cats-hidden">Catégories cachées : <ul><li><a href="/wiki/Cat%C3%A9gorie:Article_contenant_un_appel_%C3%A0_traduction_en_anglais" title="Catégorie:Article contenant un appel à traduction en anglais">Article contenant un appel à traduction en anglais</a></li><li><a href="/wiki/Cat%C3%A9gorie:Article_contenant_un_appel_%C3%A0_traduction_en_portugais" title="Catégorie:Article contenant un appel à traduction en portugais">Article contenant un appel à traduction en portugais</a></li><li><a href="/wiki/Cat%C3%A9gorie:Article_%C3%A0_r%C3%A9f%C3%A9rence_souhait%C3%A9e" title="Catégorie:Article à référence souhaitée">Article à référence souhaitée</a></li><li><a href="/wiki/Cat%C3%A9gorie:Page_utilisant_un_mod%C3%A8le_Bases_inactif" title="Catégorie:Page utilisant un modèle Bases inactif">Page utilisant un modèle Bases inactif</a></li><li><a href="/wiki/Cat%C3%A9gorie:Page_utilisant_P1417" title="Catégorie:Page utilisant P1417">Page utilisant P1417</a></li><li><a href="/wiki/Cat%C3%A9gorie:Page_utilisant_P5019" title="Catégorie:Page utilisant P5019">Page utilisant P5019</a></li><li><a href="/wiki/Cat%C3%A9gorie:Page_utilisant_P8313" title="Catégorie:Page utilisant P8313">Page utilisant P8313</a></li><li><a href="/wiki/Cat%C3%A9gorie:Page_utilisant_P902" title="Catégorie:Page utilisant P902">Page utilisant P902</a></li><li><a href="/wiki/Cat%C3%A9gorie:Page_utilisant_P6404" title="Catégorie:Page utilisant P6404">Page utilisant P6404</a></li><li><a href="/wiki/Cat%C3%A9gorie:Page_utilisant_P7982" title="Catégorie:Page utilisant P7982">Page utilisant P7982</a></li><li><a href="/wiki/Cat%C3%A9gorie:Page_utilisant_P8349" title="Catégorie:Page utilisant P8349">Page utilisant P8349</a></li><li><a href="/wiki/Cat%C3%A9gorie:Page_utilisant_P4342" title="Catégorie:Page utilisant P4342">Page utilisant P4342</a></li><li><a href="/wiki/Cat%C3%A9gorie:Page_utilisant_P3365" title="Catégorie:Page utilisant P3365">Page utilisant P3365</a></li><li><a href="/wiki/Cat%C3%A9gorie:Page_utilisant_P3219" title="Catégorie:Page utilisant P3219">Page utilisant P3219</a></li><li><a href="/wiki/Cat%C3%A9gorie:Page_utilisant_P7666" title="Catégorie:Page utilisant P7666">Page utilisant P7666</a></li><li><a href="/wiki/Cat%C3%A9gorie:Page_pointant_vers_des_bases_externes" title="Catégorie:Page pointant vers des bases externes">Page pointant vers des bases externes</a></li><li><a href="/wiki/Cat%C3%A9gorie:Page_pointant_vers_des_dictionnaires_ou_encyclop%C3%A9dies_g%C3%A9n%C3%A9ralistes" title="Catégorie:Page pointant vers des dictionnaires ou encyclopédies généralistes">Page pointant vers des dictionnaires ou encyclopédies généralistes</a></li><li><a href="/wiki/Cat%C3%A9gorie:Article_de_Wikip%C3%A9dia_avec_notice_d%27autorit%C3%A9" title="Catégorie:Article de Wikipédia avec notice d&#039;autorité">Article de Wikipédia avec notice d'autorité</a></li><li><a href="/wiki/Cat%C3%A9gorie:Portail:Philosophie/Articles_li%C3%A9s" title="Catégorie:Portail:Philosophie/Articles liés">Portail:Philosophie/Articles liés</a></li><li><a href="/wiki/Cat%C3%A9gorie:Portail:Soci%C3%A9t%C3%A9/Articles_li%C3%A9s" title="Catégorie:Portail:Société/Articles liés">Portail:Société/Articles liés</a></li><li><a href="/wiki/Cat%C3%A9gorie:Portail:Sciences_humaines_et_sociales/Articles_li%C3%A9s" title="Catégorie:Portail:Sciences humaines et sociales/Articles liés">Portail:Sciences humaines et sociales/Articles liés</a></li><li><a href="/wiki/Cat%C3%A9gorie:Portail:Politique/Articles_li%C3%A9s" title="Catégorie:Portail:Politique/Articles liés">Portail:Politique/Articles liés</a></li><li><a href="/wiki/Cat%C3%A9gorie:Portail:Sociologie/Articles_li%C3%A9s" title="Catégorie:Portail:Sociologie/Articles liés">Portail:Sociologie/Articles liés</a></li><li><a href="/wiki/Cat%C3%A9gorie:Portail:%C3%89conomie/Articles_li%C3%A9s" title="Catégorie:Portail:Économie/Articles liés">Portail:Économie/Articles liés</a></li></ul></div></div> </div> </main> </div> <div class="mw-footer-container"> <footer id="footer" class="mw-footer" > <ul id="footer-info"> <li id="footer-info-lastmod"> La dernière modification de cette page a été faite le 10 janvier 2025 à 19:55.</li> <li id="footer-info-copyright"><span style="white-space: normal"><a href="/wiki/Wikip%C3%A9dia:Citation_et_r%C3%A9utilisation_du_contenu_de_Wikip%C3%A9dia" title="Wikipédia:Citation et réutilisation du contenu de Wikipédia">Droit d'auteur</a>&#160;: les textes sont disponibles sous <a rel="nofollow" class="external text" href="https://creativecommons.org/licenses/by-sa/4.0/deed.fr">licence Creative Commons attribution, partage dans les mêmes conditions</a>&#160;; d’autres conditions peuvent s’appliquer. Voyez les <a class="external text" href="https://foundation.wikimedia.org/wiki/Policy:Terms_of_Use/fr">conditions d’utilisation</a> pour plus de détails, ainsi que les <a href="/wiki/Wikip%C3%A9dia:Cr%C3%A9dits_graphiques" title="Wikipédia:Crédits graphiques">crédits graphiques</a>. En cas de réutilisation des textes de cette page, voyez <a href="/wiki/Sp%C3%A9cial:Citer/Technocratie" title="Spécial:Citer/Technocratie">comment citer les auteurs et mentionner la licence</a>.<br /> Wikipedia® est une marque déposée de la <a rel="nofollow" class="external text" href="https://wikimediafoundation.org/">Wikimedia Foundation, Inc.</a>, organisation de bienfaisance régie par le paragraphe <a href="/wiki/501c" title="501c">501(c)(3)</a> du code fiscal des États-Unis.</span><br /></li> </ul> <ul id="footer-places"> <li id="footer-places-privacy"><a href="https://foundation.wikimedia.org/wiki/Special:MyLanguage/Policy:Privacy_policy/fr">Politique de confidentialité</a></li> <li id="footer-places-about"><a href="/wiki/Wikip%C3%A9dia:%C3%80_propos_de_Wikip%C3%A9dia">À propos de Wikipédia</a></li> <li id="footer-places-disclaimers"><a href="/wiki/Wikip%C3%A9dia:Avertissements_g%C3%A9n%C3%A9raux">Avertissements</a></li> <li id="footer-places-contact"><a href="//fr.wikipedia.org/wiki/Wikipédia:Contact">Contact</a></li> <li id="footer-places-wm-codeofconduct"><a href="https://foundation.wikimedia.org/wiki/Special:MyLanguage/Policy:Universal_Code_of_Conduct">Code de conduite</a></li> <li id="footer-places-developers"><a href="https://developer.wikimedia.org">Développeurs</a></li> <li id="footer-places-statslink"><a href="https://stats.wikimedia.org/#/fr.wikipedia.org">Statistiques</a></li> <li id="footer-places-cookiestatement"><a href="https://foundation.wikimedia.org/wiki/Special:MyLanguage/Policy:Cookie_statement">Déclaration sur les témoins (cookies)</a></li> <li id="footer-places-mobileview"><a href="//fr.m.wikipedia.org/w/index.php?title=Technocratie&amp;mobileaction=toggle_view_mobile" class="noprint stopMobileRedirectToggle">Version mobile</a></li> </ul> <ul id="footer-icons" class="noprint"> <li id="footer-copyrightico"><a href="https://wikimediafoundation.org/" class="cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--size-large cdx-button--fake-button--enabled"><picture><source media="(min-width: 500px)" srcset="/static/images/footer/wikimedia-button.svg" width="84" height="29"><img src="/static/images/footer/wikimedia.svg" width="25" height="25" alt="Wikimedia Foundation" lang="en" loading="lazy"></picture></a></li> <li id="footer-poweredbyico"><a href="https://www.mediawiki.org/" class="cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--size-large cdx-button--fake-button--enabled"><picture><source media="(min-width: 500px)" srcset="/w/resources/assets/poweredby_mediawiki.svg" width="88" height="31"><img src="/w/resources/assets/mediawiki_compact.svg" alt="Powered by MediaWiki" lang="en" width="25" height="25" loading="lazy"></picture></a></li> </ul> </footer> </div> </div> </div> <div class="vector-header-container vector-sticky-header-container"> <div id="vector-sticky-header" class="vector-sticky-header"> <div class="vector-sticky-header-start"> <div class="vector-sticky-header-icon-start vector-button-flush-left vector-button-flush-right" aria-hidden="true"> <button class="cdx-button cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only vector-sticky-header-search-toggle" tabindex="-1" data-event-name="ui.vector-sticky-search-form.icon"><span class="vector-icon mw-ui-icon-search mw-ui-icon-wikimedia-search"></span> <span>Rechercher</span> </button> </div> <div role="search" class="vector-search-box-vue vector-search-box-show-thumbnail vector-search-box"> <div class="vector-typeahead-search-container"> <div class="cdx-typeahead-search cdx-typeahead-search--show-thumbnail"> <form action="/w/index.php" id="vector-sticky-search-form" class="cdx-search-input cdx-search-input--has-end-button"> <div class="cdx-search-input__input-wrapper" data-search-loc="header-moved"> <div class="cdx-text-input cdx-text-input--has-start-icon"> <input class="cdx-text-input__input" type="search" name="search" placeholder="Rechercher sur Wikipédia"> <span class="cdx-text-input__icon cdx-text-input__start-icon"></span> </div> <input type="hidden" name="title" value="Spécial:Recherche"> </div> <button class="cdx-button cdx-search-input__end-button">Rechercher</button> </form> </div> </div> </div> <div class="vector-sticky-header-context-bar"> <nav aria-label="Sommaire" class="vector-toc-landmark"> <div id="vector-sticky-header-toc" class="vector-dropdown mw-portlet mw-portlet-sticky-header-toc vector-sticky-header-toc vector-button-flush-left" > <input type="checkbox" id="vector-sticky-header-toc-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-sticky-header-toc" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="Basculer la table des matières" > <label id="vector-sticky-header-toc-label" for="vector-sticky-header-toc-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only " aria-hidden="true" ><span class="vector-icon mw-ui-icon-listBullet mw-ui-icon-wikimedia-listBullet"></span> <span class="vector-dropdown-label-text">Basculer la table des matières</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="vector-sticky-header-toc-unpinned-container" class="vector-unpinned-container"> </div> </div> </div> </nav> <div class="vector-sticky-header-context-bar-primary" aria-hidden="true" ><span class="mw-page-title-main">Technocratie</span></div> </div> </div> <div class="vector-sticky-header-end" aria-hidden="true"> <div class="vector-sticky-header-icons"> <a href="#" class="cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only" id="ca-talk-sticky-header" tabindex="-1" data-event-name="talk-sticky-header"><span class="vector-icon mw-ui-icon-speechBubbles mw-ui-icon-wikimedia-speechBubbles"></span> <span></span> </a> <a href="#" class="cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only" id="ca-subject-sticky-header" tabindex="-1" data-event-name="subject-sticky-header"><span class="vector-icon mw-ui-icon-article mw-ui-icon-wikimedia-article"></span> <span></span> </a> <a href="#" class="cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only" id="ca-history-sticky-header" tabindex="-1" data-event-name="history-sticky-header"><span class="vector-icon mw-ui-icon-wikimedia-history mw-ui-icon-wikimedia-wikimedia-history"></span> <span></span> </a> <a href="#" class="cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only mw-watchlink" id="ca-watchstar-sticky-header" tabindex="-1" data-event-name="watch-sticky-header"><span class="vector-icon mw-ui-icon-wikimedia-star mw-ui-icon-wikimedia-wikimedia-star"></span> <span></span> </a> <a href="#" class="cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only" id="ca-ve-edit-sticky-header" tabindex="-1" data-event-name="ve-edit-sticky-header"><span class="vector-icon mw-ui-icon-wikimedia-edit mw-ui-icon-wikimedia-wikimedia-edit"></span> <span></span> </a> <a href="#" class="cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only" id="ca-edit-sticky-header" tabindex="-1" data-event-name="wikitext-edit-sticky-header"><span class="vector-icon mw-ui-icon-wikimedia-wikiText mw-ui-icon-wikimedia-wikimedia-wikiText"></span> <span></span> </a> <a href="#" class="cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only" id="ca-viewsource-sticky-header" tabindex="-1" data-event-name="ve-edit-protected-sticky-header"><span class="vector-icon mw-ui-icon-wikimedia-editLock mw-ui-icon-wikimedia-wikimedia-editLock"></span> <span></span> </a> </div> <div class="vector-sticky-header-buttons"> <button class="cdx-button cdx-button--weight-quiet mw-interlanguage-selector" id="p-lang-btn-sticky-header" tabindex="-1" data-event-name="ui.dropdown-p-lang-btn-sticky-header"><span class="vector-icon mw-ui-icon-wikimedia-language mw-ui-icon-wikimedia-wikimedia-language"></span> <span>58 langues</span> </button> <a href="#" class="cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--action-progressive" id="ca-addsection-sticky-header" tabindex="-1" data-event-name="addsection-sticky-header"><span class="vector-icon mw-ui-icon-speechBubbleAdd-progressive mw-ui-icon-wikimedia-speechBubbleAdd-progressive"></span> <span>Ajouter un sujet</span> </a> </div> <div class="vector-sticky-header-icon-end"> <div class="vector-user-links"> </div> </div> </div> </div> </div> <div class="mw-portlet mw-portlet-dock-bottom emptyPortlet" id="p-dock-bottom"> <ul> </ul> </div> <script>(RLQ=window.RLQ||[]).push(function(){mw.config.set({"wgHostname":"mw-web.codfw.main-76d4c66f66-s2fdf","wgBackendResponseTime":167,"wgPageParseReport":{"limitreport":{"cputime":"0.439","walltime":"0.590","ppvisitednodes":{"value":6496,"limit":1000000},"postexpandincludesize":{"value":103683,"limit":2097152},"templateargumentsize":{"value":19403,"limit":2097152},"expansiondepth":{"value":14,"limit":100},"expensivefunctioncount":{"value":5,"limit":500},"unstrip-depth":{"value":0,"limit":20},"unstrip-size":{"value":43500,"limit":5000000},"entityaccesscount":{"value":1,"limit":400},"timingprofile":["100.00% 480.402 1 -total"," 22.51% 108.156 1 Modèle:Liens"," 19.61% 94.193 8 Modèle:Références"," 11.95% 57.409 12 Modèle:Ouvrage"," 5.70% 27.368 1 Modèle:Voir_homonymes"," 5.51% 26.454 1 Modèle:Portail"," 5.37% 25.808 52 Modèle:P."," 5.37% 25.782 1 Modèle:Méta_bandeau_de_note"," 5.29% 25.397 1 Modèle:Autres_projets"," 5.05% 24.261 1 Modèle:Méta_bandeau"]},"scribunto":{"limitreport-timeusage":{"value":"0.148","limit":"10.000"},"limitreport-memusage":{"value":6566592,"limit":52428800}},"cachereport":{"origin":"mw-web.codfw.main-6455b7c8bf-vfbq5","timestamp":"20250228101214","ttl":2592000,"transientcontent":false}}});});</script> <script type="application/ld+json">{"@context":"https:\/\/schema.org","@type":"Article","name":"Technocratie","url":"https:\/\/fr.wikipedia.org\/wiki\/Technocratie","sameAs":"http:\/\/www.wikidata.org\/entity\/Q190044","mainEntity":"http:\/\/www.wikidata.org\/entity\/Q190044","author":{"@type":"Organization","name":"Contributeurs aux projets Wikimedia"},"publisher":{"@type":"Organization","name":"Fondation Wikimedia, Inc.","logo":{"@type":"ImageObject","url":"https:\/\/www.wikimedia.org\/static\/images\/wmf-hor-googpub.png"}},"datePublished":"2004-11-28T18:43:12Z","dateModified":"2025-01-10T18:55:36Z","headline":"forme de gouvernement o\u00f9 la place des experts techniques et de leurs m\u00e9thodes est centrale dans les prises de d\u00e9cision"}</script> </body> </html>

Pages: 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10