CINXE.COM

<!DOCTYPE html> <html class="client-nojs vector-feature-language-in-header-enabled vector-feature-language-in-main-page-header-disabled vector-feature-sticky-header-disabled vector-feature-page-tools-pinned-disabled vector-feature-toc-pinned-clientpref-1 vector-feature-main-menu-pinned-disabled vector-feature-limited-width-clientpref-1 vector-feature-limited-width-content-enabled vector-feature-custom-font-size-clientpref-1 vector-feature-appearance-pinned-clientpref-1 vector-feature-night-mode-enabled skin-theme-clientpref-day vector-toc-available" lang="fa" dir="rtl"> <head> <meta charset="UTF-8"> <title>خون - ویکی‌پدیا، دانشنامهٔ آزاد</title> <script>(function(){var className="client-js vector-feature-language-in-header-enabled vector-feature-language-in-main-page-header-disabled vector-feature-sticky-header-disabled vector-feature-page-tools-pinned-disabled vector-feature-toc-pinned-clientpref-1 vector-feature-main-menu-pinned-disabled vector-feature-limited-width-clientpref-1 vector-feature-limited-width-content-enabled vector-feature-custom-font-size-clientpref-1 vector-feature-appearance-pinned-clientpref-1 vector-feature-night-mode-enabled skin-theme-clientpref-day vector-toc-available";var cookie=document.cookie.match(/(?:^|; )fawikimwclientpreferences=([^;]+)/);if(cookie){cookie[1].split('%2C').forEach(function(pref){className=className.replace(new RegExp('(^| )'+pref.replace(/-clientpref-\w+$|[^\w-]+/g,'')+'-clientpref-\\w+( |$)'),'$1'+pref+'$2');});}document.documentElement.className=className;}());RLCONF={"wgBreakFrames":false,"wgSeparatorTransformTable":[".\t,","٫\t٬"],"wgDigitTransformTable":[ "0\t1\t2\t3\t4\t5\t6\t7\t8\t9\t%","۰\t۱\t۲\t۳\t۴\t۵\t۶\t۷\t۸\t۹\t٪"],"wgDefaultDateFormat":"dmy","wgMonthNames":["","ژانویه","فوریه","مارس","آوریل","مه","ژوئن","ژوئیه","اوت","سپتامبر","اکتبر","نوامبر","دسامبر"],"wgRequestId":"ecacfe65-d086-4854-8929-2a04eb147d7d","wgCanonicalNamespace":"","wgCanonicalSpecialPageName":false,"wgNamespaceNumber":0,"wgPageName":"خون","wgTitle":"خون","wgCurRevisionId":40613792,"wgRevisionId":40613792,"wgArticleId":327691,"wgIsArticle":true,"wgIsRedirect":false,"wgAction":"view","wgUserName":null,"wgUserGroups":["*"],"wgCategories":["یادکردهای دارای منبع به زبان انگلیسی","صفحه‌هایی که از یادکرد وب با پارامتر وضعیت پیوند استفاده می‌کنند","خطاهای یادکرد: پیوندهای بیرونی","یادکردهای دارای منبع به زبان لاتین", "پیوندهای وی‌بک الگوی بایگانی اینترنت","خطاهای یادکرد: تاریخ","CS1: بازه مختصر سال","پیوند رده انبار در ویکی‌داده است","بافت‌ها","خون","خون‌شناسی","دستگاه قلبی-عروقی"],"wgPageViewLanguage":"fa","wgPageContentLanguage":"fa","wgPageContentModel":"wikitext","wgRelevantPageName":"خون","wgRelevantArticleId":327691,"wgIsProbablyEditable":true,"wgRelevantPageIsProbablyEditable":true,"wgRestrictionEdit":[],"wgRestrictionMove":[],"wgNoticeProject":"wikipedia","wgCiteReferencePreviewsActive":true,"wgFlaggedRevsParams":{"tags":{"status":{"levels":1}}},"wgMediaViewerOnClick":true,"wgMediaViewerEnabledByDefault":true,"wgPopupsFlags":0,"wgVisualEditor":{"pageLanguageCode":"fa","pageLanguageDir":"rtl","pageVariantFallbacks":"fa"},"wgMFDisplayWikibaseDescriptions":{"search":true,"watchlist":true,"tagline":true,"nearby":true},"wgWMESchemaEditAttemptStepOversample":false, "wgWMEPageLength":60000,"wgRelatedArticlesCompat":[],"wgCentralAuthMobileDomain":false,"wgEditSubmitButtonLabelPublish":true,"wgULSPosition":"interlanguage","wgULSisCompactLinksEnabled":false,"wgVector2022LanguageInHeader":true,"wgULSisLanguageSelectorEmpty":false,"wgWikibaseItemId":"Q7873","wgCheckUserClientHintsHeadersJsApi":["architecture","bitness","brands","fullVersionList","mobile","model","platform","platformVersion"],"GEHomepageSuggestedEditsEnableTopics":true,"wgGETopicsMatchModeEnabled":true,"wgGEStructuredTaskRejectionReasonTextInputEnabled":false,"wgGELevelingUpEnabledForUser":false};RLSTATE={"ext.globalCssJs.user.styles":"ready","site.styles":"ready","user.styles":"ready","ext.globalCssJs.user":"ready","user":"ready","user.options":"loading","ext.cite.styles":"ready","mediawiki.page.gallery.styles":"ready","skins.vector.search.codex.styles":"ready","skins.vector.styles":"ready","skins.vector.icons":"ready","jquery.makeCollapsible.styles":"ready", "ext.wikimediamessages.styles":"ready","ext.visualEditor.desktopArticleTarget.noscript":"ready","ext.uls.interlanguage":"ready","wikibase.client.init":"ready","ext.wikimediaBadges":"ready"};RLPAGEMODULES=["ext.cite.ux-enhancements","mediawiki.page.media","site","mediawiki.page.ready","jquery.makeCollapsible","mediawiki.toc","skins.vector.js","ext.centralNotice.geoIP","ext.centralNotice.startUp","ext.gadget.Edittools","ext.gadget.EasyNewSection","ext.gadget.signit","ext.gadget.decodesummary","ext.gadget.Watchlist","ext.gadget.switcher","ext.gadget.refToolbar","ext.urlShortener.toolbar","ext.centralauth.centralautologin","mmv.bootstrap","ext.popups","ext.visualEditor.desktopArticleTarget.init","ext.visualEditor.targetLoader","ext.echo.centralauth","ext.eventLogging","ext.wikimediaEvents","ext.navigationTiming","ext.uls.interface","ext.cx.eventlogging.campaigns","ext.cx.uls.quick.actions","wikibase.client.vector-2022","ext.checkUser.clientHints", "ext.growthExperiments.SuggestedEditSession","wikibase.sidebar.tracking"];</script> <script>(RLQ=window.RLQ||[]).push(function(){mw.loader.impl(function(){return["user.options@12s5i",function($,jQuery,require,module){mw.user.tokens.set({"patrolToken":"+\\","watchToken":"+\\","csrfToken":"+\\"}); }];});});</script> <link rel="stylesheet" href="/w/load.php?lang=fa&modules=ext.cite.styles%7Cext.uls.interlanguage%7Cext.visualEditor.desktopArticleTarget.noscript%7Cext.wikimediaBadges%7Cext.wikimediamessages.styles%7Cjquery.makeCollapsible.styles%7Cmediawiki.page.gallery.styles%7Cskins.vector.icons%2Cstyles%7Cskins.vector.search.codex.styles%7Cwikibase.client.init&only=styles&skin=vector-2022"> <script async="" src="/w/load.php?lang=fa&modules=startup&only=scripts&raw=1&skin=vector-2022"></script> <meta name="ResourceLoaderDynamicStyles" content=""> <link rel="stylesheet" href="/w/load.php?lang=fa&modules=site.styles&only=styles&skin=vector-2022"> <meta name="generator" content="MediaWiki 1.44.0-wmf.3"> <meta name="referrer" content="origin"> <meta name="referrer" content="origin-when-cross-origin"> <meta name="robots" content="max-image-preview:standard"> <meta name="format-detection" content="telephone=no"> <meta property="og:image" content="https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/5/50/Venous_and_arterial_blood.jpg/1200px-Venous_and_arterial_blood.jpg"> <meta property="og:image:width" content="1200"> <meta property="og:image:height" content="1600"> <meta property="og:image" content="https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/5/50/Venous_and_arterial_blood.jpg/800px-Venous_and_arterial_blood.jpg"> <meta property="og:image:width" content="800"> <meta property="og:image:height" content="1067"> <meta property="og:image" content="https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/5/50/Venous_and_arterial_blood.jpg/640px-Venous_and_arterial_blood.jpg"> <meta property="og:image:width" content="640"> <meta property="og:image:height" content="853"> <meta name="viewport" content="width=1120"> <meta property="og:title" content="خون - ویکی‌پدیا، دانشنامهٔ آزاد"> <meta property="og:type" content="website"> <link rel="preconnect" href="//upload.wikimedia.org"> <link rel="alternate" media="only screen and (max-width: 640px)" href="//fa.m.wikipedia.org/wiki/%D8%AE%D9%88%D9%86"> <link rel="alternate" type="application/x-wiki" title="ویرایش" href="/w/index.php?title=%D8%AE%D9%88%D9%86&action=edit"> <link rel="apple-touch-icon" href="/static/apple-touch/wikipedia.png"> <link rel="icon" href="/static/favicon/wikipedia.ico"> <link rel="search" type="application/opensearchdescription+xml" href="/w/rest.php/v1/search" title="ویکی‌پدیا (fa)"> <link rel="EditURI" type="application/rsd+xml" href="//fa.wikipedia.org/w/api.php?action=rsd"> <link rel="canonical" href="https://fa.wikipedia.org/wiki/%D8%AE%D9%88%D9%86"> <link rel="license" href="https://creativecommons.org/licenses/by-sa/4.0/deed.fa"> <link rel="alternate" type="application/atom+xml" title="خوراک اتم برای ویکی‌پدیا" href="/w/index.php?title=%D9%88%DB%8C%DA%98%D9%87:%D8%AA%D8%BA%DB%8C%DB%8C%D8%B1%D8%A7%D8%AA_%D8%A7%D8%AE%DB%8C%D8%B1&feed=atom"> <link rel="dns-prefetch" href="//meta.wikimedia.org" /> <link rel="dns-prefetch" href="//login.wikimedia.org"> </head> <body class="skin--responsive skin-vector skin-vector-search-vue mediawiki rtl sitedir-rtl mw-hide-empty-elt ns-0 ns-subject mw-editable page-خون rootpage-خون skin-vector-2022 action-view"><a class="mw-jump-link" href="#bodyContent">پرش به محتوا</a> <div class="vector-header-container"> <header class="vector-header mw-header"> <div class="vector-header-start"> <nav class="vector-main-menu-landmark" aria-label="وبگاه"> <div id="vector-main-menu-dropdown" class="vector-dropdown vector-main-menu-dropdown vector-button-flush-left vector-button-flush-right" > <input type="checkbox" id="vector-main-menu-dropdown-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-main-menu-dropdown" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="منوی اصلی" > <label id="vector-main-menu-dropdown-label" for="vector-main-menu-dropdown-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only " aria-hidden="true" ><span class="vector-icon mw-ui-icon-menu mw-ui-icon-wikimedia-menu"></span> <span class="vector-dropdown-label-text">منوی اصلی</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="vector-main-menu-unpinned-container" class="vector-unpinned-container"> <div id="vector-main-menu" class="vector-main-menu vector-pinnable-element"> <div class="vector-pinnable-header vector-main-menu-pinnable-header vector-pinnable-header-unpinned" data-feature-name="main-menu-pinned" data-pinnable-element-id="vector-main-menu" data-pinned-container-id="vector-main-menu-pinned-container" data-unpinned-container-id="vector-main-menu-unpinned-container" > <div class="vector-pinnable-header-label">منوی اصلی</div> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-pin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-main-menu.pin">انتقال به نوار کناری</button> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-unpin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-main-menu.unpin">نهفتن</button> </div> <div id="p-navigation" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-navigation" > <div class="vector-menu-heading"> بازدید محتوا </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="n-mainpage" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%D8%B5%D9%81%D8%AD%D9%87%D9%94_%D8%A7%D8%B5%D9%84%DB%8C" title="مشاهدهٔ صفحهٔ اصلی [z]" accesskey="z"><span>صفحهٔ اصلی</span></a></li><li id="n-currentevents" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%D8%AF%D8%B1%DA%AF%D8%A7%D9%87:%D8%B1%D9%88%DB%8C%D8%AF%D8%A7%D8%AF%D9%87%D8%A7%DB%8C_%DA%A9%D9%86%D9%88%D9%86%DB%8C" title="یافتن اطلاعات پس‌زمینه پیرامون رویدادهای کنونی"><span>رویدادهای کنونی</span></a></li><li id="n-randompage" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%D9%88%DB%8C%DA%98%D9%87:%D8%B5%D9%81%D8%AD%D9%87%D9%94_%D8%AA%D8%B5%D8%A7%D8%AF%D9%81%DB%8C" title="آوردن یک صفحهٔ تصادفی [x]" accesskey="x"><span>مقالهٔ تصادفی</span></a></li> </ul> </div> </div> <div id="p-collaboration" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-collaboration" > <div class="vector-menu-heading"> همکاری </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="n-recentchanges" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%D9%88%DB%8C%DA%98%D9%87:%D8%AA%D8%BA%DB%8C%DB%8C%D8%B1%D8%A7%D8%AA_%D8%A7%D8%AE%DB%8C%D8%B1" title="فهرستی از تغییرات اخیر ویکی [r]" accesskey="r"><span>تغییرات اخیر</span></a></li><li id="n-cooperateing" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%D8%B1%D8%A7%D9%87%D9%86%D9%85%D8%A7:%D9%87%D9%85%DA%A9%D8%A7%D8%B1%DB%8C"><span>ویکی‌نویس شوید!</span></a></li><li id="n-help" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%D8%B1%D8%A7%D9%87%D9%86%D9%85%D8%A7:%D9%81%D9%87%D8%B1%D8%B3%D8%AA" title="مکانی برای دریافتن"><span>راهنما</span></a></li><li id="n-contact" class="mw-list-item"><a href="//fa.wikipedia.org/wiki/%D9%88%DB%8C%DA%A9%DB%8C%E2%80%8C%D9%BE%D8%AF%DB%8C%D8%A7:%D8%AA%D9%85%D8%A7%D8%B3_%D8%A8%D8%A7_%D9%85%D8%A7"><span>تماس با ویکی‌پدیا</span></a></li> </ul> </div> </div> </div> </div> </div> </div> </nav> <a href="/wiki/%D8%B5%D9%81%D8%AD%D9%87%D9%94_%D8%A7%D8%B5%D9%84%DB%8C" class="mw-logo"> <img class="mw-logo-icon" src="/static/images/icons/wikipedia.png" alt="" aria-hidden="true" height="50" width="50"> <span class="mw-logo-container skin-invert"> <img class="mw-logo-wordmark" alt="ویکی‌پدیا" src="/static/images/mobile/copyright/wikipedia-wordmark-fa.svg" style="width: 6em; height: 2em;"> <img class="mw-logo-tagline" alt="دانشنامهٔ آزاد" src="/static/images/mobile/copyright/wikipedia-tagline-fa.svg" width="72" height="18" style="width: 4.5em; height: 1.125em;"> </span> </a> </div> <div class="vector-header-end"> <div id="p-search" role="search" class="vector-search-box-vue vector-search-box-collapses vector-search-box-show-thumbnail vector-search-box-auto-expand-width vector-search-box"> <a href="/wiki/%D9%88%DB%8C%DA%98%D9%87:%D8%AC%D8%B3%D8%AA%D8%AC%D9%88" class="cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only search-toggle" title="جستجو در ویکی‌پدیا [f]" accesskey="f"><span class="vector-icon mw-ui-icon-search mw-ui-icon-wikimedia-search"></span> <span>جستجو</span> </a> <div class="vector-typeahead-search-container"> <div class="cdx-typeahead-search cdx-typeahead-search--show-thumbnail cdx-typeahead-search--auto-expand-width"> <form action="/w/index.php" id="searchform" class="cdx-search-input cdx-search-input--has-end-button"> <div id="simpleSearch" class="cdx-search-input__input-wrapper" data-search-loc="header-moved"> <div class="cdx-text-input cdx-text-input--has-start-icon"> <input class="cdx-text-input__input" type="search" name="search" placeholder="جستجو در ویکی‌پدیا" aria-label="جستجو در ویکی‌پدیا" autocapitalize="sentences" title="جستجو در ویکی‌پدیا [f]" accesskey="f" id="searchInput" > <span class="cdx-text-input__icon cdx-text-input__start-icon"></span> </div> <input type="hidden" name="title" value="ویژه:جستجو"> </div> <button class="cdx-button cdx-search-input__end-button">جستجو</button> </form> </div> </div> </div> <nav class="vector-user-links vector-user-links-wide" aria-label="ابزارهای شخصی"> <div class="vector-user-links-main"> <div id="p-vector-user-menu-preferences" class="vector-menu mw-portlet emptyPortlet" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> </ul> </div> </div> <div id="p-vector-user-menu-userpage" class="vector-menu mw-portlet emptyPortlet" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> </ul> </div> </div> <nav class="vector-appearance-landmark" aria-label="ظاهر"> <div id="vector-appearance-dropdown" class="vector-dropdown " title="تغییر ظاهر اندازهٔ قلم، عرض و رنگ صفحه" > <input type="checkbox" id="vector-appearance-dropdown-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-appearance-dropdown" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="ظاهر" > <label id="vector-appearance-dropdown-label" for="vector-appearance-dropdown-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only " aria-hidden="true" ><span class="vector-icon mw-ui-icon-appearance mw-ui-icon-wikimedia-appearance"></span> <span class="vector-dropdown-label-text">ظاهر</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="vector-appearance-unpinned-container" class="vector-unpinned-container"> </div> </div> </div> </nav> <div id="p-vector-user-menu-notifications" class="vector-menu mw-portlet emptyPortlet" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> </ul> </div> </div> <div id="p-vector-user-menu-overflow" class="vector-menu mw-portlet" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="pt-sitesupport-2" class="user-links-collapsible-item mw-list-item user-links-collapsible-item"><a data-mw="interface" href="//donate.wikimedia.org/wiki/Special:FundraiserRedirector?utm_source=donate&utm_medium=sidebar&utm_campaign=C13_fa.wikipedia.org&uselang=fa" class=""><span>کمک مالی</span></a> </li> <li id="pt-createaccount-2" class="user-links-collapsible-item mw-list-item user-links-collapsible-item"><a data-mw="interface" href="/w/index.php?title=%D9%88%DB%8C%DA%98%D9%87:%D8%A7%DB%8C%D8%AC%D8%A7%D8%AF_%D8%AD%D8%B3%D8%A7%D8%A8_%DA%A9%D8%A7%D8%B1%D8%A8%D8%B1%DB%8C&returnto=%D8%AE%D9%88%D9%86" title="از شما دعوت می‌شود که یک حساب ایجاد کنید و وارد شوید؛ هرچند که این کار اختیاری است." class=""><span>ایجاد حساب</span></a> </li> <li id="pt-login-2" class="user-links-collapsible-item mw-list-item user-links-collapsible-item"><a data-mw="interface" href="/w/index.php?title=%D9%88%DB%8C%DA%98%D9%87:%D9%88%D8%B1%D9%88%D8%AF_%D8%A8%D9%87_%D8%B3%D8%A7%D9%85%D8%A7%D9%86%D9%87&returnto=%D8%AE%D9%88%D9%86" title="توصیه می‌شود که به سامانه وارد شوید، گرچه اجباری نیست [o]" accesskey="o" class=""><span>ورود</span></a> </li> </ul> </div> </div> </div> <div id="vector-user-links-dropdown" class="vector-dropdown vector-user-menu vector-button-flush-right vector-user-menu-logged-out" title="گزینه‌های بیشتر" > <input type="checkbox" id="vector-user-links-dropdown-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-user-links-dropdown" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="ابزارهای شخصی" > <label id="vector-user-links-dropdown-label" for="vector-user-links-dropdown-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only " aria-hidden="true" ><span class="vector-icon mw-ui-icon-ellipsis mw-ui-icon-wikimedia-ellipsis"></span> <span class="vector-dropdown-label-text">ابزارهای شخصی</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="p-personal" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-personal user-links-collapsible-item" title="منوی کاربری" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="pt-sitesupport" class="user-links-collapsible-item mw-list-item"><a href="//donate.wikimedia.org/wiki/Special:FundraiserRedirector?utm_source=donate&utm_medium=sidebar&utm_campaign=C13_fa.wikipedia.org&uselang=fa"><span>کمک مالی</span></a></li><li id="pt-createaccount" class="user-links-collapsible-item mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%D9%88%DB%8C%DA%98%D9%87:%D8%A7%DB%8C%D8%AC%D8%A7%D8%AF_%D8%AD%D8%B3%D8%A7%D8%A8_%DA%A9%D8%A7%D8%B1%D8%A8%D8%B1%DB%8C&returnto=%D8%AE%D9%88%D9%86" title="از شما دعوت می‌شود که یک حساب ایجاد کنید و وارد شوید؛ هرچند که این کار اختیاری است."><span class="vector-icon mw-ui-icon-userAdd mw-ui-icon-wikimedia-userAdd"></span> <span>ایجاد حساب</span></a></li><li id="pt-login" class="user-links-collapsible-item mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%D9%88%DB%8C%DA%98%D9%87:%D9%88%D8%B1%D9%88%D8%AF_%D8%A8%D9%87_%D8%B3%D8%A7%D9%85%D8%A7%D9%86%D9%87&returnto=%D8%AE%D9%88%D9%86" title="توصیه می‌شود که به سامانه وارد شوید، گرچه اجباری نیست [o]" accesskey="o"><span class="vector-icon mw-ui-icon-logIn mw-ui-icon-wikimedia-logIn"></span> <span>ورود</span></a></li> </ul> </div> </div> <div id="p-user-menu-anon-editor" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-user-menu-anon-editor" > <div class="vector-menu-heading"> صفحه‌هایی برای ویرایشگرانی که از سامانه خارج شدند <a href="/wiki/%D8%B1%D8%A7%D9%87%D9%86%D9%85%D8%A7:%D9%85%D9%82%D8%AF%D9%85%D9%87" aria-label="دربارهٔ ویرایش‌کردن بیشتر بدانید"><span>بیشتر بدانید</span></a> </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="pt-anoncontribs" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%D9%88%DB%8C%DA%98%D9%87:%D9%85%D8%B4%D8%A7%D8%B1%DA%A9%D8%AA%E2%80%8C%D9%87%D8%A7%DB%8C_%D9%85%D9%86" title="فهرست ویرایش‌ها انجام شده از این نشانی آی‌پی [y]" accesskey="y"><span>مشارکت‌ها</span></a></li><li id="pt-anontalk" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%D9%88%DB%8C%DA%98%D9%87:%D8%A8%D8%AD%D8%AB_%D9%85%D9%86" title="بحث پیرامون ویرایش‌های این نشانی آی‌پی [n]" accesskey="n"><span>بحث</span></a></li> </ul> </div> </div> </div> </div> </nav> </div> </header> </div> <div class="mw-page-container"> <div class="mw-page-container-inner"> <div class="vector-sitenotice-container"> <div id="siteNotice"></div> </div> <div class="vector-column-start"> <div class="vector-main-menu-container"> <div id="mw-navigation"> <nav id="mw-panel" class="vector-main-menu-landmark" aria-label="وبگاه"> <div id="vector-main-menu-pinned-container" class="vector-pinned-container"> </div> </nav> </div> </div> <div class="vector-sticky-pinned-container"> <nav id="mw-panel-toc" aria-label="فهرست" data-event-name="ui.sidebar-toc" class="mw-table-of-contents-container vector-toc-landmark"> <div id="vector-toc-pinned-container" class="vector-pinned-container"> <div id="vector-toc" class="vector-toc vector-pinnable-element"> <div class="vector-pinnable-header vector-toc-pinnable-header vector-pinnable-header-pinned" data-feature-name="toc-pinned" data-pinnable-element-id="vector-toc" > <h2 class="vector-pinnable-header-label">فهرست</h2> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-pin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-toc.pin">انتقال به نوار کناری</button> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-unpin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-toc.unpin">نهفتن</button> </div> <ul class="vector-toc-contents" id="mw-panel-toc-list"> <li id="toc-mw-content-text" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1"> <a href="#" class="vector-toc-link"> <div class="vector-toc-text">بخش آغازین</div> </a> </li> <li id="toc-عملکردها" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1"> <a class="vector-toc-link" href="#عملکردها"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">۱</span> <span>عملکردها</span> </div> </a> <ul id="toc-عملکردها-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-ترکیبات" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1"> <a class="vector-toc-link" href="#ترکیبات"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">۲</span> <span>ترکیبات</span> </div> </a> <button aria-controls="toc-ترکیبات-sublist" class="cdx-button cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only vector-toc-toggle"> <span class="vector-icon mw-ui-icon-wikimedia-expand"></span> <span>تغییر وضعیت زیربخش‌های ترکیبات</span> </button> <ul id="toc-ترکیبات-sublist" class="vector-toc-list"> <li id="toc-در_پستانداران" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#در_پستانداران"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">۲.۱</span> <span>در پستانداران</span> </div> </a> <ul id="toc-در_پستانداران-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-سلول‌ها" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#سلول‌ها"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">۲.۲</span> <span>سلول‌ها</span> </div> </a> <ul id="toc-سلول‌ها-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-اسیدیته" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#اسیدیته"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">۲.۳</span> <span>اسیدیته</span> </div> </a> <ul id="toc-اسیدیته-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-در_غیر_پستانداران" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#در_غیر_پستانداران"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">۲.۴</span> <span>در غیر پستانداران</span> </div> </a> <ul id="toc-در_غیر_پستانداران-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> </ul> </li> <li id="toc-فیزیولوژی" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1"> <a class="vector-toc-link" href="#فیزیولوژی"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">۳</span> <span>فیزیولوژی</span> </div> </a> <button aria-controls="toc-فیزیولوژی-sublist" class="cdx-button cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only vector-toc-toggle"> <span class="vector-icon mw-ui-icon-wikimedia-expand"></span> <span>تغییر وضعیت زیربخش‌های فیزیولوژی</span> </button> <ul id="toc-فیزیولوژی-sublist" class="vector-toc-list"> <li id="toc-دستگاه_گردش_خون" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#دستگاه_گردش_خون"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">۳.۱</span> <span>دستگاه گردش خون</span> </div> </a> <ul id="toc-دستگاه_گردش_خون-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-تولید_و_تخریب_سلولی" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#تولید_و_تخریب_سلولی"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">۳.۲</span> <span>تولید و تخریب سلولی</span> </div> </a> <ul id="toc-تولید_و_تخریب_سلولی-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-انتقال_اکسیژن" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#انتقال_اکسیژن"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">۳.۳</span> <span>انتقال اکسیژن</span> </div> </a> <ul id="toc-انتقال_اکسیژن-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-انتقال_کربن_دی‌اکسید" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#انتقال_کربن_دی‌اکسید"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">۳.۴</span> <span>انتقال کربن دی‌اکسید</span> </div> </a> <ul id="toc-انتقال_کربن_دی‌اکسید-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-انتقال_یون‌های_هیدروژن" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#انتقال_یون‌های_هیدروژن"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">۳.۵</span> <span>انتقال یون‌های هیدروژن</span> </div> </a> <ul id="toc-انتقال_یون‌های_هیدروژن-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-دستگاه_لنفاوی" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#دستگاه_لنفاوی"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">۳.۶</span> <span>دستگاه لنفاوی</span> </div> </a> <ul id="toc-دستگاه_لنفاوی-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-تنظیم_دمایی" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#تنظیم_دمایی"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">۳.۷</span> <span>تنظیم دمایی</span> </div> </a> <ul id="toc-تنظیم_دمایی-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-نرخ_جریان" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#نرخ_جریان"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">۳.۸</span> <span>نرخ جریان</span> </div> </a> <ul id="toc-نرخ_جریان-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-عملکردهای_هیدرولیک" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#عملکردهای_هیدرولیک"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">۳.۹</span> <span>عملکردهای هیدرولیک</span> </div> </a> <ul id="toc-عملکردهای_هیدرولیک-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> </ul> </li> <li id="toc-رنگ" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1"> <a class="vector-toc-link" href="#رنگ"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">۴</span> <span>رنگ</span> </div> </a> <ul id="toc-رنگ-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-بیماری‌های_خون" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1"> <a class="vector-toc-link" href="#بیماری‌های_خون"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">۵</span> <span>بیماری‌های خون</span> </div> </a> <button aria-controls="toc-بیماری‌های_خون-sublist" class="cdx-button cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only vector-toc-toggle"> <span class="vector-icon mw-ui-icon-wikimedia-expand"></span> <span>تغییر وضعیت زیربخش‌های بیماری‌های خون</span> </button> <ul id="toc-بیماری‌های_خون-sublist" class="vector-toc-list"> <li id="toc-بیماری‌های_عمومی" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#بیماری‌های_عمومی"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">۵.۱</span> <span>بیماری‌های عمومی</span> </div> </a> <ul id="toc-بیماری‌های_عمومی-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-هماتولوژی" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#هماتولوژی"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">۵.۲</span> <span>هماتولوژی</span> </div> </a> <ul id="toc-هماتولوژی-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-مسمومیت_با_مونوکسید_کربن" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#مسمومیت_با_مونوکسید_کربن"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">۵.۳</span> <span>مسمومیت با مونوکسید کربن</span> </div> </a> <ul id="toc-مسمومیت_با_مونوکسید_کربن-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> </ul> </li> <li id="toc-درمان‌ها" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1"> <a class="vector-toc-link" href="#درمان‌ها"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">۶</span> <span>درمان‌ها</span> </div> </a> <button aria-controls="toc-درمان‌ها-sublist" class="cdx-button cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only vector-toc-toggle"> <span class="vector-icon mw-ui-icon-wikimedia-expand"></span> <span>تغییر وضعیت زیربخش‌های درمان‌ها</span> </button> <ul id="toc-درمان‌ها-sublist" class="vector-toc-list"> <li id="toc-انتقال_خون" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#انتقال_خون"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">۶.۱</span> <span>انتقال خون</span> </div> </a> <ul id="toc-انتقال_خون-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-تزریق_داخل_وریدی" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#تزریق_داخل_وریدی"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">۶.۲</span> <span>تزریق داخل وریدی</span> </div> </a> <ul id="toc-تزریق_داخل_وریدی-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> </ul> </li> <li id="toc-تاریخچه" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1"> <a class="vector-toc-link" href="#تاریخچه"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">۷</span> <span>تاریخچه</span> </div> </a> <button aria-controls="toc-تاریخچه-sublist" class="cdx-button cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only vector-toc-toggle"> <span class="vector-icon mw-ui-icon-wikimedia-expand"></span> <span>تغییر وضعیت زیربخش‌های تاریخچه</span> </button> <ul id="toc-تاریخچه-sublist" class="vector-toc-list"> <li id="toc-طب_کلاسیک_یونانی" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#طب_کلاسیک_یونانی"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">۷.۱</span> <span>طب کلاسیک یونانی</span> </div> </a> <ul id="toc-طب_کلاسیک_یونانی-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-انواع_گروه_خونی" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#انواع_گروه_خونی"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">۷.۲</span> <span>انواع گروه خونی</span> </div> </a> <ul id="toc-انواع_گروه_خونی-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> </ul> </li> <li id="toc-جستارهای_وابسته" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1"> <a class="vector-toc-link" href="#جستارهای_وابسته"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">۸</span> <span>جستارهای وابسته</span> </div> </a> <ul id="toc-جستارهای_وابسته-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-منابع" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1"> <a class="vector-toc-link" href="#منابع"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">۹</span> <span>منابع</span> </div> </a> <ul id="toc-منابع-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-پیوند_به_بیرون" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1"> <a class="vector-toc-link" href="#پیوند_به_بیرون"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">۱۰</span> <span>پیوند به بیرون</span> </div> </a> <ul id="toc-پیوند_به_بیرون-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> </ul> </div> </div> </nav> </div> </div> <div class="mw-content-container"> <main id="content" class="mw-body"> <header class="mw-body-header vector-page-titlebar"> <nav aria-label="فهرست" class="vector-toc-landmark"> <div id="vector-page-titlebar-toc" class="vector-dropdown vector-page-titlebar-toc vector-button-flush-left" > <input type="checkbox" id="vector-page-titlebar-toc-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-page-titlebar-toc" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="تغییر وضعیت فهرست محتویات" > <label id="vector-page-titlebar-toc-label" for="vector-page-titlebar-toc-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only " aria-hidden="true" ><span class="vector-icon mw-ui-icon-listBullet mw-ui-icon-wikimedia-listBullet"></span> <span class="vector-dropdown-label-text">تغییر وضعیت فهرست محتویات</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="vector-page-titlebar-toc-unpinned-container" class="vector-unpinned-container"> </div> </div> </div> </nav> <h1 id="firstHeading" class="firstHeading mw-first-heading"><span class="mw-page-title-main">خون</span></h1> <div id="p-lang-btn" class="vector-dropdown mw-portlet mw-portlet-lang" > <input type="checkbox" id="p-lang-btn-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-p-lang-btn" class="vector-dropdown-checkbox mw-interlanguage-selector" aria-label="به مقاله‌ای به یک زبان دیگر بروید. به ۱۹۵ زبان در دسترس است." > <label id="p-lang-btn-label" for="p-lang-btn-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--action-progressive mw-portlet-lang-heading-195" aria-hidden="true" ><span class="vector-icon mw-ui-icon-language-progressive mw-ui-icon-wikimedia-language-progressive"></span> <span class="vector-dropdown-label-text">۱۹۵ زبان</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li class="interlanguage-link interwiki-af mw-list-item"><a href="https://af.wikipedia.org/wiki/Bloed" title="Bloed–آفریکانس" lang="af" hreflang="af" data-title="Bloed" data-language-autonym="Afrikaans" data-language-local-name="آفریکانس" class="interlanguage-link-target"><span>Afrikaans</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-als mw-list-item"><a href="https://als.wikipedia.org/wiki/Blut" title="Blut–آلمانی سوئیسی" lang="gsw" hreflang="gsw" data-title="Blut" data-language-autonym="Alemannisch" data-language-local-name="آلمانی سوئیسی" class="interlanguage-link-target"><span>Alemannisch</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-am mw-list-item"><a href="https://am.wikipedia.org/wiki/%E1%8B%B0%E1%88%9D" title="ደም–امهری" lang="am" hreflang="am" data-title="ደም" data-language-autonym="አማርኛ" data-language-local-name="امهری" class="interlanguage-link-target"><span>አማርኛ</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ami mw-list-item"><a href="https://ami.wikipedia.org/wiki/Remes" title="Remes–Amis" lang="ami" hreflang="ami" data-title="Remes" data-language-autonym="Pangcah" data-language-local-name="Amis" class="interlanguage-link-target"><span>Pangcah</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-an mw-list-item"><a href="https://an.wikipedia.org/wiki/Sangre" title="Sangre–آراگونی" lang="an" hreflang="an" data-title="Sangre" data-language-autonym="Aragonés" data-language-local-name="آراگونی" class="interlanguage-link-target"><span>Aragonés</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ang mw-list-item"><a href="https://ang.wikipedia.org/wiki/Bl%C5%8Dd" title="Blōd–انگلیسی باستان" lang="ang" hreflang="ang" data-title="Blōd" data-language-autonym="Ænglisc" data-language-local-name="انگلیسی باستان" class="interlanguage-link-target"><span>Ænglisc</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ann mw-list-item"><a href="https://ann.wikipedia.org/wiki/Eje" title="Eje–اوبولو" lang="ann" hreflang="ann" data-title="Eje" data-language-autonym="Obolo" data-language-local-name="اوبولو" class="interlanguage-link-target"><span>Obolo</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ar mw-list-item"><a href="https://ar.wikipedia.org/wiki/%D8%AF%D9%85" title="دم–عربی" lang="ar" hreflang="ar" data-title="دم" data-language-autonym="العربية" data-language-local-name="عربی" class="interlanguage-link-target"><span>العربية</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-arc mw-list-item"><a href="https://arc.wikipedia.org/wiki/%DC%95%DC%A1%DC%90" title="ܕܡܐ–آرامی" lang="arc" hreflang="arc" data-title="ܕܡܐ" data-language-autonym="ܐܪܡܝܐ" data-language-local-name="آرامی" class="interlanguage-link-target"><span>ܐܪܡܝܐ</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-arz mw-list-item"><a href="https://arz.wikipedia.org/wiki/%D8%AF%D9%85" title="دم–عربی مصری" lang="arz" hreflang="arz" data-title="دم" data-language-autonym="مصرى" data-language-local-name="عربی مصری" class="interlanguage-link-target"><span>مصرى</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-as mw-list-item"><a href="https://as.wikipedia.org/wiki/%E0%A6%A4%E0%A7%87%E0%A6%9C" title="তেজ–آسامی" lang="as" hreflang="as" data-title="তেজ" data-language-autonym="অসমীয়া" data-language-local-name="آسامی" class="interlanguage-link-target"><span>অসমীয়া</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ast mw-list-item"><a href="https://ast.wikipedia.org/wiki/Sangre" title="Sangre–آستوری" lang="ast" hreflang="ast" data-title="Sangre" data-language-autonym="Asturianu" data-language-local-name="آستوری" class="interlanguage-link-target"><span>Asturianu</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-atj mw-list-item"><a href="https://atj.wikipedia.org/wiki/Miko" title="Miko–آتیکامکو" lang="atj" hreflang="atj" data-title="Miko" data-language-autonym="Atikamekw" data-language-local-name="آتیکامکو" class="interlanguage-link-target"><span>Atikamekw</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-av mw-list-item"><a href="https://av.wikipedia.org/wiki/%D0%91%D0%B8" title="Би–آواری" lang="av" hreflang="av" data-title="Би" data-language-autonym="Авар" data-language-local-name="آواری" class="interlanguage-link-target"><span>Авар</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-az mw-list-item"><a href="https://az.wikipedia.org/wiki/Qan" title="Qan–ترکی آذربایجانی" lang="az" hreflang="az" data-title="Qan" data-language-autonym="Azərbaycanca" data-language-local-name="ترکی آذربایجانی" class="interlanguage-link-target"><span>Azərbaycanca</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-azb mw-list-item"><a href="https://azb.wikipedia.org/wiki/%D9%82%D8%A7%D9%86" title="قان–South Azerbaijani" lang="azb" hreflang="azb" data-title="قان" data-language-autonym="تۆرکجه" data-language-local-name="South Azerbaijani" class="interlanguage-link-target"><span>تۆرکجه</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ba mw-list-item"><a href="https://ba.wikipedia.org/wiki/%D2%A0%D0%B0%D0%BD" title="Ҡан–باشقیری" lang="ba" hreflang="ba" data-title="Ҡан" data-language-autonym="Башҡортса" data-language-local-name="باشقیری" class="interlanguage-link-target"><span>Башҡортса</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ban mw-list-item"><a href="https://ban.wikipedia.org/wiki/Getih" title="Getih–بالیایی" lang="ban" hreflang="ban" data-title="Getih" data-language-autonym="Basa Bali" data-language-local-name="بالیایی" class="interlanguage-link-target"><span>Basa Bali</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-bar mw-list-item"><a href="https://bar.wikipedia.org/wiki/Bluad" title="Bluad–باواریایی" lang="bar" hreflang="bar" data-title="Bluad" data-language-autonym="Boarisch" data-language-local-name="باواریایی" class="interlanguage-link-target"><span>Boarisch</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-bat-smg mw-list-item"><a href="https://bat-smg.wikipedia.org/wiki/Kraus" title="Kraus–ساموگیتی" lang="sgs" hreflang="sgs" data-title="Kraus" data-language-autonym="Žemaitėška" data-language-local-name="ساموگیتی" class="interlanguage-link-target"><span>Žemaitėška</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-bcl mw-list-item"><a href="https://bcl.wikipedia.org/wiki/Dugo" title="Dugo–Central Bikol" lang="bcl" hreflang="bcl" data-title="Dugo" data-language-autonym="Bikol Central" data-language-local-name="Central Bikol" class="interlanguage-link-target"><span>Bikol Central</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-be mw-list-item"><a href="https://be.wikipedia.org/wiki/%D0%9A%D1%80%D0%BE%D1%9E" title="Кроў–بلاروسی" lang="be" hreflang="be" data-title="Кроў" data-language-autonym="Беларуская" data-language-local-name="بلاروسی" class="interlanguage-link-target"><span>Беларуская</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-be-x-old mw-list-item"><a href="https://be-tarask.wikipedia.org/wiki/%D0%9A%D1%80%D0%BE%D1%9E" title="Кроў–بلاروسی (دستورخط کلاسیک)" lang="be-tarask" hreflang="be-tarask" data-title="Кроў" data-language-autonym="Беларуская (тарашкевіца)" data-language-local-name="بلاروسی (دستورخط کلاسیک)" class="interlanguage-link-target"><span>Беларуская (тарашкевіца)</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-bg mw-list-item"><a href="https://bg.wikipedia.org/wiki/%D0%9A%D1%80%D1%8A%D0%B2" title="Кръв–بلغاری" lang="bg" hreflang="bg" data-title="Кръв" data-language-autonym="Български" data-language-local-name="بلغاری" class="interlanguage-link-target"><span>Български</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-bh mw-list-item"><a href="https://bh.wikipedia.org/wiki/%E0%A4%96%E0%A5%82%E0%A4%A8" title="खून–Bhojpuri" lang="bh" hreflang="bh" data-title="खून" data-language-autonym="भोजपुरी" data-language-local-name="Bhojpuri" class="interlanguage-link-target"><span>भोजपुरी</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-bn mw-list-item"><a href="https://bn.wikipedia.org/wiki/%E0%A6%B0%E0%A6%95%E0%A7%8D%E0%A6%A4" title="রক্ত–بنگالی" lang="bn" hreflang="bn" data-title="রক্ত" data-language-autonym="বাংলা" data-language-local-name="بنگالی" class="interlanguage-link-target"><span>বাংলা</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-bo mw-list-item"><a href="https://bo.wikipedia.org/wiki/%E0%BD%81%E0%BE%B2%E0%BD%82" title="ཁྲག–تبتی" lang="bo" hreflang="bo" data-title="ཁྲག" data-language-autonym="བོད་ཡིག" data-language-local-name="تبتی" class="interlanguage-link-target"><span>བོད་ཡིག</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-br mw-list-item"><a href="https://br.wikipedia.org/wiki/Gwad" title="Gwad–برتون" lang="br" hreflang="br" data-title="Gwad" data-language-autonym="Brezhoneg" data-language-local-name="برتون" class="interlanguage-link-target"><span>Brezhoneg</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-bs mw-list-item"><a href="https://bs.wikipedia.org/wiki/Krv" title="Krv–بوسنیایی" lang="bs" hreflang="bs" data-title="Krv" data-language-autonym="Bosanski" data-language-local-name="بوسنیایی" class="interlanguage-link-target"><span>Bosanski</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-bxr mw-list-item"><a href="https://bxr.wikipedia.org/wiki/%D0%A8%D1%83%D2%BB%D0%B0%D0%BD" title="Шуһан–Russia Buriat" lang="bxr" hreflang="bxr" data-title="Шуһан" data-language-autonym="Буряад" data-language-local-name="Russia Buriat" class="interlanguage-link-target"><span>Буряад</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ca mw-list-item"><a href="https://ca.wikipedia.org/wiki/Sang" title="Sang–کاتالان" lang="ca" hreflang="ca" data-title="Sang" data-language-autonym="Català" data-language-local-name="کاتالان" class="interlanguage-link-target"><span>Català</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-cbk-zam mw-list-item"><a href="https://cbk-zam.wikipedia.org/wiki/Sangre" title="Sangre–Chavacano" lang="cbk" hreflang="cbk" data-title="Sangre" data-language-autonym="Chavacano de Zamboanga" data-language-local-name="Chavacano" class="interlanguage-link-target"><span>Chavacano de Zamboanga</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-cdo mw-list-item"><a href="https://cdo.wikipedia.org/wiki/H%C3%A1ik" title="Háik–چینی مین شرقی" lang="cdo" hreflang="cdo" data-title="Háik" data-language-autonym="閩東語 / Mìng-dĕ̤ng-ngṳ̄" data-language-local-name="چینی مین شرقی" class="interlanguage-link-target"><span>閩東語 / Mìng-dĕ̤ng-ngṳ̄</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ce mw-list-item"><a href="https://ce.wikipedia.org/wiki/%D0%A6%D3%80%D0%B8%D0%B9" title="ЦӀий–چچنی" lang="ce" hreflang="ce" data-title="ЦӀий" data-language-autonym="Нохчийн" data-language-local-name="چچنی" class="interlanguage-link-target"><span>Нохчийн</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ceb mw-list-item"><a href="https://ceb.wikipedia.org/wiki/Dugo" title="Dugo–سبویی" lang="ceb" hreflang="ceb" data-title="Dugo" data-language-autonym="Cebuano" data-language-local-name="سبویی" class="interlanguage-link-target"><span>Cebuano</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-chr mw-list-item"><a href="https://chr.wikipedia.org/wiki/%E1%8E%A9%E1%8E%A6" title="ᎩᎦ–چروکی" lang="chr" hreflang="chr" data-title="ᎩᎦ" data-language-autonym="ᏣᎳᎩ" data-language-local-name="چروکی" class="interlanguage-link-target"><span>ᏣᎳᎩ</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ckb mw-list-item"><a href="https://ckb.wikipedia.org/wiki/%D8%AE%D9%88%DB%8E%D9%86" title="خوێن–کردی مرکزی" lang="ckb" hreflang="ckb" data-title="خوێن" data-language-autonym="کوردی" data-language-local-name="کردی مرکزی" class="interlanguage-link-target"><span>کوردی</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-cs mw-list-item"><a href="https://cs.wikipedia.org/wiki/Krev" title="Krev–چکی" lang="cs" hreflang="cs" data-title="Krev" data-language-autonym="Čeština" data-language-local-name="چکی" class="interlanguage-link-target"><span>Čeština</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-cu mw-list-item"><a href="https://cu.wikipedia.org/wiki/%D0%9A%D1%80%D1%8A%D0%B2%D1%8C" title="Кръвь–اسلاوی کلیسایی" lang="cu" hreflang="cu" data-title="Кръвь" data-language-autonym="Словѣньскъ / ⰔⰎⰑⰂⰡⰐⰠⰔⰍⰟ" data-language-local-name="اسلاوی کلیسایی" class="interlanguage-link-target"><span>Словѣньскъ / ⰔⰎⰑⰂⰡⰐⰠⰔⰍⰟ</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-cv mw-list-item"><a href="https://cv.wikipedia.org/wiki/%D0%AE%D0%BD" title="Юн–چوواشی" lang="cv" hreflang="cv" data-title="Юн" data-language-autonym="Чӑвашла" data-language-local-name="چوواشی" class="interlanguage-link-target"><span>Чӑвашла</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-cy mw-list-item"><a href="https://cy.wikipedia.org/wiki/Gwaed" title="Gwaed–ولزی" lang="cy" hreflang="cy" data-title="Gwaed" data-language-autonym="Cymraeg" data-language-local-name="ولزی" class="interlanguage-link-target"><span>Cymraeg</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-da mw-list-item"><a href="https://da.wikipedia.org/wiki/Blod" title="Blod–دانمارکی" lang="da" hreflang="da" data-title="Blod" data-language-autonym="Dansk" data-language-local-name="دانمارکی" class="interlanguage-link-target"><span>Dansk</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-dag mw-list-item"><a href="https://dag.wikipedia.org/wiki/%C6%B7im" title="Ʒim–Dagbani" lang="dag" hreflang="dag" data-title="Ʒim" data-language-autonym="Dagbanli" data-language-local-name="Dagbani" class="interlanguage-link-target"><span>Dagbanli</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-de badge-Q17437796 badge-featuredarticle mw-list-item" title="مقالهٔ برگزیده"><a href="https://de.wikipedia.org/wiki/Blut" title="Blut–آلمانی" lang="de" hreflang="de" data-title="Blut" data-language-autonym="Deutsch" data-language-local-name="آلمانی" class="interlanguage-link-target"><span>Deutsch</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-diq mw-list-item"><a href="https://diq.wikipedia.org/wiki/Goni" title="Goni–Zazaki" lang="diq" hreflang="diq" data-title="Goni" data-language-autonym="Zazaki" data-language-local-name="Zazaki" class="interlanguage-link-target"><span>Zazaki</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-dv mw-list-item"><a href="https://dv.wikipedia.org/wiki/%DE%8D%DE%AD" title="ލޭ–دیوهی" lang="dv" hreflang="dv" data-title="ލޭ" data-language-autonym="ދިވެހިބަސް" data-language-local-name="دیوهی" class="interlanguage-link-target"><span>ދިވެހިބަސް</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-el mw-list-item"><a href="https://el.wikipedia.org/wiki/%CE%91%CE%AF%CE%BC%CE%B1" title="Αίμα–یونانی" lang="el" hreflang="el" data-title="Αίμα" data-language-autonym="Ελληνικά" data-language-local-name="یونانی" class="interlanguage-link-target"><span>Ελληνικά</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-en mw-list-item"><a href="https://en.wikipedia.org/wiki/Blood" title="Blood–انگلیسی" lang="en" hreflang="en" data-title="Blood" data-language-autonym="English" data-language-local-name="انگلیسی" class="interlanguage-link-target"><span>English</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-eo mw-list-item"><a href="https://eo.wikipedia.org/wiki/Sango" title="Sango–اسپرانتو" lang="eo" hreflang="eo" data-title="Sango" data-language-autonym="Esperanto" data-language-local-name="اسپرانتو" class="interlanguage-link-target"><span>Esperanto</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-es mw-list-item"><a href="https://es.wikipedia.org/wiki/Sangre" title="Sangre–اسپانیایی" lang="es" hreflang="es" data-title="Sangre" data-language-autonym="Español" data-language-local-name="اسپانیایی" class="interlanguage-link-target"><span>Español</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-et mw-list-item"><a href="https://et.wikipedia.org/wiki/Veri" title="Veri–استونیایی" lang="et" hreflang="et" data-title="Veri" data-language-autonym="Eesti" data-language-local-name="استونیایی" class="interlanguage-link-target"><span>Eesti</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-eu mw-list-item"><a href="https://eu.wikipedia.org/wiki/Odol" title="Odol–باسکی" lang="eu" hreflang="eu" data-title="Odol" data-language-autonym="Euskara" data-language-local-name="باسکی" class="interlanguage-link-target"><span>Euskara</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ext mw-list-item"><a href="https://ext.wikipedia.org/wiki/Sangri" title="Sangri–اکسترامادورایی" lang="ext" hreflang="ext" data-title="Sangri" data-language-autonym="Estremeñu" data-language-local-name="اکسترامادورایی" class="interlanguage-link-target"><span>Estremeñu</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-fi mw-list-item"><a href="https://fi.wikipedia.org/wiki/Veri" title="Veri–فنلاندی" lang="fi" hreflang="fi" data-title="Veri" data-language-autonym="Suomi" data-language-local-name="فنلاندی" class="interlanguage-link-target"><span>Suomi</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-fiu-vro mw-list-item"><a href="https://fiu-vro.wikipedia.org/wiki/Veri" title="Veri–Võro" lang="vro" hreflang="vro" data-title="Veri" data-language-autonym="Võro" data-language-local-name="Võro" class="interlanguage-link-target"><span>Võro</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-fj mw-list-item"><a href="https://fj.wikipedia.org/wiki/Dra" title="Dra–فیجیایی" lang="fj" hreflang="fj" data-title="Dra" data-language-autonym="Na Vosa Vakaviti" data-language-local-name="فیجیایی" class="interlanguage-link-target"><span>Na Vosa Vakaviti</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-fo mw-list-item"><a href="https://fo.wikipedia.org/wiki/Bl%C3%B3%C3%B0" title="Blóð–فارویی" lang="fo" hreflang="fo" data-title="Blóð" data-language-autonym="Føroyskt" data-language-local-name="فارویی" class="interlanguage-link-target"><span>Føroyskt</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-fr mw-list-item"><a href="https://fr.wikipedia.org/wiki/Sang" title="Sang–فرانسوی" lang="fr" hreflang="fr" data-title="Sang" data-language-autonym="Français" data-language-local-name="فرانسوی" class="interlanguage-link-target"><span>Français</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-frr mw-list-item"><a href="https://frr.wikipedia.org/wiki/Blud" title="Blud–فریزی شمالی" lang="frr" hreflang="frr" data-title="Blud" data-language-autonym="Nordfriisk" data-language-local-name="فریزی شمالی" class="interlanguage-link-target"><span>Nordfriisk</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-fur mw-list-item"><a href="https://fur.wikipedia.org/wiki/Sanc" title="Sanc–فریولیایی" lang="fur" hreflang="fur" data-title="Sanc" data-language-autonym="Furlan" data-language-local-name="فریولیایی" class="interlanguage-link-target"><span>Furlan</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-fy mw-list-item"><a href="https://fy.wikipedia.org/wiki/Bloed" title="Bloed–فریسی غربی" lang="fy" hreflang="fy" data-title="Bloed" data-language-autonym="Frysk" data-language-local-name="فریسی غربی" class="interlanguage-link-target"><span>Frysk</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ga mw-list-item"><a href="https://ga.wikipedia.org/wiki/Fuil" title="Fuil–ایرلندی" lang="ga" hreflang="ga" data-title="Fuil" data-language-autonym="Gaeilge" data-language-local-name="ایرلندی" class="interlanguage-link-target"><span>Gaeilge</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-gcr mw-list-item"><a href="https://gcr.wikipedia.org/wiki/Disan" title="Disan–Guianan Creole" lang="gcr" hreflang="gcr" data-title="Disan" data-language-autonym="Kriyòl gwiyannen" data-language-local-name="Guianan Creole" class="interlanguage-link-target"><span>Kriyòl gwiyannen</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-gd mw-list-item"><a href="https://gd.wikipedia.org/wiki/Fuil" title="Fuil–گیلی اسکاتلندی" lang="gd" hreflang="gd" data-title="Fuil" data-language-autonym="Gàidhlig" data-language-local-name="گیلی اسکاتلندی" class="interlanguage-link-target"><span>Gàidhlig</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-gl mw-list-item"><a href="https://gl.wikipedia.org/wiki/Sangue" title="Sangue–گالیسیایی" lang="gl" hreflang="gl" data-title="Sangue" data-language-autonym="Galego" data-language-local-name="گالیسیایی" class="interlanguage-link-target"><span>Galego</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-gn mw-list-item"><a href="https://gn.wikipedia.org/wiki/Tuguy" title="Tuguy–گوارانی" lang="gn" hreflang="gn" data-title="Tuguy" data-language-autonym="Avañe'ẽ" data-language-local-name="گوارانی" class="interlanguage-link-target"><span>Avañe'ẽ</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-gom mw-list-item"><a href="https://gom.wikipedia.org/wiki/%E0%A4%B0%E0%A4%97%E0%A4%A4" title="रगत–کونکانی گن" lang="gom" hreflang="gom" data-title="रगत" data-language-autonym="गोंयची कोंकणी / Gõychi Konknni" data-language-local-name="کونکانی گن" class="interlanguage-link-target"><span>गोंयची कोंकणी / Gõychi Konknni</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-gu mw-list-item"><a href="https://gu.wikipedia.org/wiki/%E0%AA%B2%E0%AB%8B%E0%AA%B9%E0%AB%80" title="લોહી–گجراتی" lang="gu" hreflang="gu" data-title="લોહી" data-language-autonym="ગુજરાતી" data-language-local-name="گجراتی" class="interlanguage-link-target"><span>ગુજરાતી</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ha mw-list-item"><a href="https://ha.wikipedia.org/wiki/Jini" title="Jini–هوسایی" lang="ha" hreflang="ha" data-title="Jini" data-language-autonym="Hausa" data-language-local-name="هوسایی" class="interlanguage-link-target"><span>Hausa</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-hak mw-list-item"><a href="https://hak.wikipedia.org/wiki/Hiet" title="Hiet–Hakka Chinese" lang="hak" hreflang="hak" data-title="Hiet" data-language-autonym="客家語 / Hak-kâ-ngî" data-language-local-name="Hakka Chinese" class="interlanguage-link-target"><span>客家語 / Hak-kâ-ngî</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-he mw-list-item"><a href="https://he.wikipedia.org/wiki/%D7%93%D7%9D" title="דם–عبری" lang="he" hreflang="he" data-title="דם" data-language-autonym="עברית" data-language-local-name="عبری" class="interlanguage-link-target"><span>עברית</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-hi mw-list-item"><a href="https://hi.wikipedia.org/wiki/%E0%A4%B0%E0%A4%95%E0%A5%8D%E0%A4%A4" title="रक्त–هندی" lang="hi" hreflang="hi" data-title="रक्त" data-language-autonym="हिन्दी" data-language-local-name="هندی" class="interlanguage-link-target"><span>हिन्दी</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-hif mw-list-item"><a href="https://hif.wikipedia.org/wiki/Khuun" title="Khuun–هندی فیجیایی" lang="hif" hreflang="hif" data-title="Khuun" data-language-autonym="Fiji Hindi" data-language-local-name="هندی فیجیایی" class="interlanguage-link-target"><span>Fiji Hindi</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-hr mw-list-item"><a href="https://hr.wikipedia.org/wiki/Krv" title="Krv–کروات" lang="hr" hreflang="hr" data-title="Krv" data-language-autonym="Hrvatski" data-language-local-name="کروات" class="interlanguage-link-target"><span>Hrvatski</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ht mw-list-item"><a href="https://ht.wikipedia.org/wiki/San_(non)" title="San (non)–هائیتیایی" lang="ht" hreflang="ht" data-title="San (non)" data-language-autonym="Kreyòl ayisyen" data-language-local-name="هائیتیایی" class="interlanguage-link-target"><span>Kreyòl ayisyen</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-hu mw-list-item"><a href="https://hu.wikipedia.org/wiki/V%C3%A9r" title="Vér–مجاری" lang="hu" hreflang="hu" data-title="Vér" data-language-autonym="Magyar" data-language-local-name="مجاری" class="interlanguage-link-target"><span>Magyar</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-hy mw-list-item"><a href="https://hy.wikipedia.org/wiki/%D4%B1%D6%80%D5%B5%D5%B8%D6%82%D5%B6" title="Արյուն–ارمنی" lang="hy" hreflang="hy" data-title="Արյուն" data-language-autonym="Հայերեն" data-language-local-name="ارمنی" class="interlanguage-link-target"><span>Հայերեն</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-hyw mw-list-item"><a href="https://hyw.wikipedia.org/wiki/%D4%B1%D6%80%D5%AB%D6%82%D5%B6" title="Արիւն–Western Armenian" lang="hyw" hreflang="hyw" data-title="Արիւն" data-language-autonym="Արեւմտահայերէն" data-language-local-name="Western Armenian" class="interlanguage-link-target"><span>Արեւմտահայերէն</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ia mw-list-item"><a href="https://ia.wikipedia.org/wiki/Sanguine" title="Sanguine–اینترلینگوا" lang="ia" hreflang="ia" data-title="Sanguine" data-language-autonym="Interlingua" data-language-local-name="اینترلینگوا" class="interlanguage-link-target"><span>Interlingua</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-iba mw-list-item"><a href="https://iba.wikipedia.org/wiki/Darah" title="Darah–ایبانی" lang="iba" hreflang="iba" data-title="Darah" data-language-autonym="Jaku Iban" data-language-local-name="ایبانی" class="interlanguage-link-target"><span>Jaku Iban</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-id mw-list-item"><a href="https://id.wikipedia.org/wiki/Darah" title="Darah–اندونزیایی" lang="id" hreflang="id" data-title="Darah" data-language-autonym="Bahasa Indonesia" data-language-local-name="اندونزیایی" class="interlanguage-link-target"><span>Bahasa Indonesia</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ie mw-list-item"><a href="https://ie.wikipedia.org/wiki/Sangue" title="Sangue–اکسیدنتال" lang="ie" hreflang="ie" data-title="Sangue" data-language-autonym="Interlingue" data-language-local-name="اکسیدنتال" class="interlanguage-link-target"><span>Interlingue</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ilo mw-list-item"><a href="https://ilo.wikipedia.org/wiki/Dara" title="Dara–ایلوکویی" lang="ilo" hreflang="ilo" data-title="Dara" data-language-autonym="Ilokano" data-language-local-name="ایلوکویی" class="interlanguage-link-target"><span>Ilokano</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-inh mw-list-item"><a href="https://inh.wikipedia.org/wiki/%D0%A6%D3%80%D0%B8%D0%B9" title="ЦӀий–اینگوشی" lang="inh" hreflang="inh" data-title="ЦӀий" data-language-autonym="ГӀалгӀай" data-language-local-name="اینگوشی" class="interlanguage-link-target"><span>ГӀалгӀай</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-io mw-list-item"><a href="https://io.wikipedia.org/wiki/Sango" title="Sango–ایدو" lang="io" hreflang="io" data-title="Sango" data-language-autonym="Ido" data-language-local-name="ایدو" class="interlanguage-link-target"><span>Ido</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-is mw-list-item"><a href="https://is.wikipedia.org/wiki/Bl%C3%B3%C3%B0" title="Blóð–ایسلندی" lang="is" hreflang="is" data-title="Blóð" data-language-autonym="Íslenska" data-language-local-name="ایسلندی" class="interlanguage-link-target"><span>Íslenska</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-it mw-list-item"><a href="https://it.wikipedia.org/wiki/Sangue" title="Sangue–ایتالیایی" lang="it" hreflang="it" data-title="Sangue" data-language-autonym="Italiano" data-language-local-name="ایتالیایی" class="interlanguage-link-target"><span>Italiano</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-iu mw-list-item"><a href="https://iu.wikipedia.org/wiki/%E1%90%8A%E1%90%85%E1%92%83" title="ᐊᐅᒃ–اینوکتیتوت" lang="iu" hreflang="iu" data-title="ᐊᐅᒃ" data-language-autonym="ᐃᓄᒃᑎᑐᑦ / inuktitut" data-language-local-name="اینوکتیتوت" class="interlanguage-link-target"><span>ᐃᓄᒃᑎᑐᑦ / inuktitut</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ja mw-list-item"><a href="https://ja.wikipedia.org/wiki/%E8%A1%80%E6%B6%B2" title="血液–ژاپنی" lang="ja" hreflang="ja" data-title="血液" data-language-autonym="日本語" data-language-local-name="ژاپنی" class="interlanguage-link-target"><span>日本語</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-jv mw-list-item"><a href="https://jv.wikipedia.org/wiki/Getih" title="Getih–جاوه‌ای" lang="jv" hreflang="jv" data-title="Getih" data-language-autonym="Jawa" data-language-local-name="جاوه‌ای" class="interlanguage-link-target"><span>Jawa</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ka mw-list-item"><a href="https://ka.wikipedia.org/wiki/%E1%83%A1%E1%83%98%E1%83%A1%E1%83%AE%E1%83%9A%E1%83%98" title="სისხლი–گرجی" lang="ka" hreflang="ka" data-title="სისხლი" data-language-autonym="ქართული" data-language-local-name="گرجی" class="interlanguage-link-target"><span>ქართული</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-kab mw-list-item"><a href="https://kab.wikipedia.org/wiki/Idammen" title="Idammen–قبایلی" lang="kab" hreflang="kab" data-title="Idammen" data-language-autonym="Taqbaylit" data-language-local-name="قبایلی" class="interlanguage-link-target"><span>Taqbaylit</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-kbp mw-list-item"><a href="https://kbp.wikipedia.org/wiki/Cal%C9%A9m" title="Calɩm–Kabiye" lang="kbp" hreflang="kbp" data-title="Calɩm" data-language-autonym="Kabɩyɛ" data-language-local-name="Kabiye" class="interlanguage-link-target"><span>Kabɩyɛ</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-kge mw-list-item"><a href="https://kge.wikipedia.org/wiki/Rah" title="Rah–Komering" lang="kge" hreflang="kge" data-title="Rah" data-language-autonym="Kumoring" data-language-local-name="Komering" class="interlanguage-link-target"><span>Kumoring</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-kk mw-list-item"><a href="https://kk.wikipedia.org/wiki/%D2%9A%D0%B0%D0%BD" title="Қан–قزاقی" lang="kk" hreflang="kk" data-title="Қан" data-language-autonym="Қазақша" data-language-local-name="قزاقی" class="interlanguage-link-target"><span>Қазақша</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-kl mw-list-item"><a href="https://kl.wikipedia.org/wiki/Aak" title="Aak–گرینلندی" lang="kl" hreflang="kl" data-title="Aak" data-language-autonym="Kalaallisut" data-language-local-name="گرینلندی" class="interlanguage-link-target"><span>Kalaallisut</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-km mw-list-item"><a href="https://km.wikipedia.org/wiki/%E1%9E%88%E1%9E%B6%E1%9E%98" title="ឈាម–خمری" lang="km" hreflang="km" data-title="ឈាម" data-language-autonym="ភាសាខ្មែរ" data-language-local-name="خمری" class="interlanguage-link-target"><span>ភាសាខ្មែរ</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-kn mw-list-item"><a href="https://kn.wikipedia.org/wiki/%E0%B2%B0%E0%B2%95%E0%B3%8D%E0%B2%A4" title="ರಕ್ತ–کانارا" lang="kn" hreflang="kn" data-title="ರಕ್ತ" data-language-autonym="ಕನ್ನಡ" data-language-local-name="کانارا" class="interlanguage-link-target"><span>ಕನ್ನಡ</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ko mw-list-item"><a href="https://ko.wikipedia.org/wiki/%ED%98%88%EC%95%A1" title="혈액–کره‌ای" lang="ko" hreflang="ko" data-title="혈액" data-language-autonym="한국어" data-language-local-name="کره‌ای" class="interlanguage-link-target"><span>한국어</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ks mw-list-item"><a href="https://ks.wikipedia.org/wiki/%D8%AE%D9%88%D9%97%D9%86" title="خوٗن–کشمیری" lang="ks" hreflang="ks" data-title="خوٗن" data-language-autonym="कॉशुर / کٲشُر" data-language-local-name="کشمیری" class="interlanguage-link-target"><span>कॉशुर / کٲشُر</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ku mw-list-item"><a href="https://ku.wikipedia.org/wiki/Xw%C3%AEn" title="Xwîn–کردی" lang="ku" hreflang="ku" data-title="Xwîn" data-language-autonym="Kurdî" data-language-local-name="کردی" class="interlanguage-link-target"><span>Kurdî</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-kus mw-list-item"><a href="https://kus.wikipedia.org/wiki/Ziim" title="Ziim–Kusaal" lang="kus" hreflang="kus" data-title="Ziim" data-language-autonym="Kʋsaal" data-language-local-name="Kusaal" class="interlanguage-link-target"><span>Kʋsaal</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-kw mw-list-item"><a href="https://kw.wikipedia.org/wiki/Goos" title="Goos–کورنی" lang="kw" hreflang="kw" data-title="Goos" data-language-autonym="Kernowek" data-language-local-name="کورنی" class="interlanguage-link-target"><span>Kernowek</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ky mw-list-item"><a href="https://ky.wikipedia.org/wiki/%D0%9A%D0%B0%D0%BD" title="Кан–قرقیزی" lang="ky" hreflang="ky" data-title="Кан" data-language-autonym="Кыргызча" data-language-local-name="قرقیزی" class="interlanguage-link-target"><span>Кыргызча</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-la mw-list-item"><a href="https://la.wikipedia.org/wiki/Sanguis" title="Sanguis–لاتین" lang="la" hreflang="la" data-title="Sanguis" data-language-autonym="Latina" data-language-local-name="لاتین" class="interlanguage-link-target"><span>Latina</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-lb mw-list-item"><a href="https://lb.wikipedia.org/wiki/Blutt" title="Blutt–لوگزامبورگی" lang="lb" hreflang="lb" data-title="Blutt" data-language-autonym="Lëtzebuergesch" data-language-local-name="لوگزامبورگی" class="interlanguage-link-target"><span>Lëtzebuergesch</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-lbe mw-list-item"><a href="https://lbe.wikipedia.org/wiki/%D0%9E%D1%8C" title="Оь–Lak" lang="lbe" hreflang="lbe" data-title="Оь" data-language-autonym="Лакку" data-language-local-name="Lak" class="interlanguage-link-target"><span>Лакку</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-lez mw-list-item"><a href="https://lez.wikipedia.org/wiki/%D0%98%D0%B2%D0%B8" title="Иви–لزگی" lang="lez" hreflang="lez" data-title="Иви" data-language-autonym="Лезги" data-language-local-name="لزگی" class="interlanguage-link-target"><span>Лезги</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-li mw-list-item"><a href="https://li.wikipedia.org/wiki/Blood" title="Blood–لیمبورگی" lang="li" hreflang="li" data-title="Blood" data-language-autonym="Limburgs" data-language-local-name="لیمبورگی" class="interlanguage-link-target"><span>Limburgs</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-lmo mw-list-item"><a href="https://lmo.wikipedia.org/wiki/Sangu" title="Sangu–لومبارد" lang="lmo" hreflang="lmo" data-title="Sangu" data-language-autonym="Lombard" data-language-local-name="لومبارد" class="interlanguage-link-target"><span>Lombard</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ln mw-list-item"><a href="https://ln.wikipedia.org/wiki/Makil%C3%A1" title="Makilá–لینگالا" lang="ln" hreflang="ln" data-title="Makilá" data-language-autonym="Lingála" data-language-local-name="لینگالا" class="interlanguage-link-target"><span>Lingála</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-lt mw-list-item"><a href="https://lt.wikipedia.org/wiki/Kraujas" title="Kraujas–لیتوانیایی" lang="lt" hreflang="lt" data-title="Kraujas" data-language-autonym="Lietuvių" data-language-local-name="لیتوانیایی" class="interlanguage-link-target"><span>Lietuvių</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-lv mw-list-item"><a href="https://lv.wikipedia.org/wiki/Asinis" title="Asinis–لتونیایی" lang="lv" hreflang="lv" data-title="Asinis" data-language-autonym="Latviešu" data-language-local-name="لتونیایی" class="interlanguage-link-target"><span>Latviešu</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-mdf mw-list-item"><a href="https://mdf.wikipedia.org/wiki/%D0%92%D0%B5%D1%80%D1%81%D1%8C" title="Версь–مکشایی" lang="mdf" hreflang="mdf" data-title="Версь" data-language-autonym="Мокшень" data-language-local-name="مکشایی" class="interlanguage-link-target"><span>Мокшень</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-mg mw-list-item"><a href="https://mg.wikipedia.org/wiki/Ra" title="Ra–مالاگاسی" lang="mg" hreflang="mg" data-title="Ra" data-language-autonym="Malagasy" data-language-local-name="مالاگاسی" class="interlanguage-link-target"><span>Malagasy</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-mhr mw-list-item"><a href="https://mhr.wikipedia.org/wiki/%D0%92%D3%B1%D1%80" title="Вӱр–ماری" lang="mhr" hreflang="mhr" data-title="Вӱр" data-language-autonym="Олык марий" data-language-local-name="ماری" class="interlanguage-link-target"><span>Олык марий</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-mk badge-Q17437796 badge-featuredarticle mw-list-item" title="مقالهٔ برگزیده"><a href="https://mk.wikipedia.org/wiki/%D0%9A%D1%80%D0%B2" title="Крв–مقدونی" lang="mk" hreflang="mk" data-title="Крв" data-language-autonym="Македонски" data-language-local-name="مقدونی" class="interlanguage-link-target"><span>Македонски</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ml mw-list-item"><a href="https://ml.wikipedia.org/wiki/%E0%B4%B0%E0%B4%95%E0%B5%8D%E0%B4%A4%E0%B4%82" title="രക്തം–مالایالامی" lang="ml" hreflang="ml" data-title="രക്തം" data-language-autonym="മലയാളം" data-language-local-name="مالایالامی" class="interlanguage-link-target"><span>മലയാളം</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-mn mw-list-item"><a href="https://mn.wikipedia.org/wiki/%D0%A6%D1%83%D1%81" title="Цус–مغولی" lang="mn" hreflang="mn" data-title="Цус" data-language-autonym="Монгол" data-language-local-name="مغولی" class="interlanguage-link-target"><span>Монгол</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-mr mw-list-item"><a href="https://mr.wikipedia.org/wiki/%E0%A4%B0%E0%A4%95%E0%A5%8D%E0%A4%A4" title="रक्त–مراتی" lang="mr" hreflang="mr" data-title="रक्त" data-language-autonym="मराठी" data-language-local-name="مراتی" class="interlanguage-link-target"><span>मराठी</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ms mw-list-item"><a href="https://ms.wikipedia.org/wiki/Darah" title="Darah–مالایی" lang="ms" hreflang="ms" data-title="Darah" data-language-autonym="Bahasa Melayu" data-language-local-name="مالایی" class="interlanguage-link-target"><span>Bahasa Melayu</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-mt mw-list-item"><a href="https://mt.wikipedia.org/wiki/Demm" title="Demm–مالتی" lang="mt" hreflang="mt" data-title="Demm" data-language-autonym="Malti" data-language-local-name="مالتی" class="interlanguage-link-target"><span>Malti</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-my mw-list-item"><a href="https://my.wikipedia.org/wiki/%E1%80%9E%E1%80%BD%E1%80%B1%E1%80%B8" title="သွေး–برمه‌ای" lang="my" hreflang="my" data-title="သွေး" data-language-autonym="မြန်မာဘာသာ" data-language-local-name="برمه‌ای" class="interlanguage-link-target"><span>မြန်မာဘာသာ</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-nds mw-list-item"><a href="https://nds.wikipedia.org/wiki/Blood" title="Blood–آلمانی سفلی" lang="nds" hreflang="nds" data-title="Blood" data-language-autonym="Plattdüütsch" data-language-local-name="آلمانی سفلی" class="interlanguage-link-target"><span>Plattdüütsch</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ne mw-list-item"><a href="https://ne.wikipedia.org/wiki/%E0%A4%B0%E0%A4%97%E0%A4%A4" title="रगत–نپالی" lang="ne" hreflang="ne" data-title="रगत" data-language-autonym="नेपाली" data-language-local-name="نپالی" class="interlanguage-link-target"><span>नेपाली</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-new mw-list-item"><a href="https://new.wikipedia.org/wiki/%E0%A4%B9%E0%A4%BF" title="हि–نواریایی" lang="new" hreflang="new" data-title="हि" data-language-autonym="नेपाल भाषा" data-language-local-name="نواریایی" class="interlanguage-link-target"><span>नेपाल भाषा</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-nl mw-list-item"><a href="https://nl.wikipedia.org/wiki/Bloed" title="Bloed–هلندی" lang="nl" hreflang="nl" data-title="Bloed" data-language-autonym="Nederlands" data-language-local-name="هلندی" class="interlanguage-link-target"><span>Nederlands</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-nn mw-list-item"><a href="https://nn.wikipedia.org/wiki/Blod" title="Blod–نروژی نی‌نُشک" lang="nn" hreflang="nn" data-title="Blod" data-language-autonym="Norsk nynorsk" data-language-local-name="نروژی نی‌نُشک" class="interlanguage-link-target"><span>Norsk nynorsk</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-no mw-list-item"><a href="https://no.wikipedia.org/wiki/Blod" title="Blod–نروژی بوک‌مُل" lang="nb" hreflang="nb" data-title="Blod" data-language-autonym="Norsk bokmål" data-language-local-name="نروژی بوک‌مُل" class="interlanguage-link-target"><span>Norsk bokmål</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-oc mw-list-item"><a href="https://oc.wikipedia.org/wiki/Sang" title="Sang–اکسیتان" lang="oc" hreflang="oc" data-title="Sang" data-language-autonym="Occitan" data-language-local-name="اکسیتان" class="interlanguage-link-target"><span>Occitan</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-om mw-list-item"><a href="https://om.wikipedia.org/wiki/Dhiiga" title="Dhiiga–اورومویی" lang="om" hreflang="om" data-title="Dhiiga" data-language-autonym="Oromoo" data-language-local-name="اورومویی" class="interlanguage-link-target"><span>Oromoo</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-or mw-list-item"><a href="https://or.wikipedia.org/wiki/%E0%AC%B0%E0%AC%95%E0%AD%8D%E0%AC%A4" title="ରକ୍ତ–اوریه‌ای" lang="or" hreflang="or" data-title="ରକ୍ତ" data-language-autonym="ଓଡ଼ିଆ" data-language-local-name="اوریه‌ای" class="interlanguage-link-target"><span>ଓଡ଼ିଆ</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-pa mw-list-item"><a href="https://pa.wikipedia.org/wiki/%E0%A8%B2%E0%A8%B9%E0%A9%82" title="ਲਹੂ–پنجابی" lang="pa" hreflang="pa" data-title="ਲਹੂ" data-language-autonym="ਪੰਜਾਬੀ" data-language-local-name="پنجابی" class="interlanguage-link-target"><span>ਪੰਜਾਬੀ</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-pam mw-list-item"><a href="https://pam.wikipedia.org/wiki/Daya" title="Daya–پامپانگایی" lang="pam" hreflang="pam" data-title="Daya" data-language-autonym="Kapampangan" data-language-local-name="پامپانگایی" class="interlanguage-link-target"><span>Kapampangan</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-pap mw-list-item"><a href="https://pap.wikipedia.org/wiki/Sanger" title="Sanger–پاپیامنتو" lang="pap" hreflang="pap" data-title="Sanger" data-language-autonym="Papiamentu" data-language-local-name="پاپیامنتو" class="interlanguage-link-target"><span>Papiamentu</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-pl mw-list-item"><a href="https://pl.wikipedia.org/wiki/Krew" title="Krew–لهستانی" lang="pl" hreflang="pl" data-title="Krew" data-language-autonym="Polski" data-language-local-name="لهستانی" class="interlanguage-link-target"><span>Polski</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-pnb mw-list-item"><a href="https://pnb.wikipedia.org/wiki/%D9%84%DB%81%D9%88" title="لہو–پنجابی" lang="pnb" hreflang="pnb" data-title="لہو" data-language-autonym="پنجابی" data-language-local-name="پنجابی" class="interlanguage-link-target"><span>پنجابی</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ps mw-list-item"><a href="https://ps.wikipedia.org/wiki/%D9%88%D9%8A%D9%86%D9%87" title="وينه–پشتو" lang="ps" hreflang="ps" data-title="وينه" data-language-autonym="پښتو" data-language-local-name="پشتو" class="interlanguage-link-target"><span>پښتو</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-pt mw-list-item"><a href="https://pt.wikipedia.org/wiki/Sangue" title="Sangue–پرتغالی" lang="pt" hreflang="pt" data-title="Sangue" data-language-autonym="Português" data-language-local-name="پرتغالی" class="interlanguage-link-target"><span>Português</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-qu mw-list-item"><a href="https://qu.wikipedia.org/wiki/Yawar" title="Yawar–کچوایی" lang="qu" hreflang="qu" data-title="Yawar" data-language-autonym="Runa Simi" data-language-local-name="کچوایی" class="interlanguage-link-target"><span>Runa Simi</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ro mw-list-item"><a href="https://ro.wikipedia.org/wiki/S%C3%A2nge" title="Sânge–رومانیایی" lang="ro" hreflang="ro" data-title="Sânge" data-language-autonym="Română" data-language-local-name="رومانیایی" class="interlanguage-link-target"><span>Română</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-roa-rup mw-list-item"><a href="https://roa-rup.wikipedia.org/wiki/S%C3%A2ndzi" title="Sândzi–آرومانی" lang="rup" hreflang="rup" data-title="Sândzi" data-language-autonym="Armãneashti" data-language-local-name="آرومانی" class="interlanguage-link-target"><span>Armãneashti</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ru mw-list-item"><a href="https://ru.wikipedia.org/wiki/%D0%9A%D1%80%D0%BE%D0%B2%D1%8C" title="Кровь–روسی" lang="ru" hreflang="ru" data-title="Кровь" data-language-autonym="Русский" data-language-local-name="روسی" class="interlanguage-link-target"><span>Русский</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-rue mw-list-item"><a href="https://rue.wikipedia.org/wiki/%D0%9A%D1%80%D0%BE%D0%B2%D1%8C" title="Кровь–Rusyn" lang="rue" hreflang="rue" data-title="Кровь" data-language-autonym="Русиньскый" data-language-local-name="Rusyn" class="interlanguage-link-target"><span>Русиньскый</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sa mw-list-item"><a href="https://sa.wikipedia.org/wiki/%E0%A4%B0%E0%A4%95%E0%A5%8D%E0%A4%A4%E0%A4%AE%E0%A5%8D" title="रक्तम्–سانسکریت" lang="sa" hreflang="sa" data-title="रक्तम्" data-language-autonym="संस्कृतम्" data-language-local-name="سانسکریت" class="interlanguage-link-target"><span>संस्कृतम्</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sah mw-list-item"><a href="https://sah.wikipedia.org/wiki/%D0%A5%D0%B0%D0%B0%D0%BD" title="Хаан–یاقوتی" lang="sah" hreflang="sah" data-title="Хаан" data-language-autonym="Саха тыла" data-language-local-name="یاقوتی" class="interlanguage-link-target"><span>Саха тыла</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sat mw-list-item"><a href="https://sat.wikipedia.org/wiki/%E1%B1%A2%E1%B1%9F%E1%B1%AD%E1%B1%9F%E1%B1%A2" title="ᱢᱟᱭᱟᱢ–سانتالی" lang="sat" hreflang="sat" data-title="ᱢᱟᱭᱟᱢ" data-language-autonym="ᱥᱟᱱᱛᱟᱲᱤ" data-language-local-name="سانتالی" class="interlanguage-link-target"><span>ᱥᱟᱱᱛᱟᱲᱤ</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-scn mw-list-item"><a href="https://scn.wikipedia.org/wiki/Sangu" title="Sangu–سیسیلی" lang="scn" hreflang="scn" data-title="Sangu" data-language-autonym="Sicilianu" data-language-local-name="سیسیلی" class="interlanguage-link-target"><span>Sicilianu</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sco mw-list-item"><a href="https://sco.wikipedia.org/wiki/Bluid" title="Bluid–اسکاتلندی" lang="sco" hreflang="sco" data-title="Bluid" data-language-autonym="Scots" data-language-local-name="اسکاتلندی" class="interlanguage-link-target"><span>Scots</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sd mw-list-item"><a href="https://sd.wikipedia.org/wiki/%D8%B1%D8%AA" title="رت–سندی" lang="sd" hreflang="sd" data-title="رت" data-language-autonym="سنڌي" data-language-local-name="سندی" class="interlanguage-link-target"><span>سنڌي</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-se mw-list-item"><a href="https://se.wikipedia.org/wiki/Varra" title="Varra–سامی شمالی" lang="se" hreflang="se" data-title="Varra" data-language-autonym="Davvisámegiella" data-language-local-name="سامی شمالی" class="interlanguage-link-target"><span>Davvisámegiella</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sh mw-list-item"><a href="https://sh.wikipedia.org/wiki/Krv" title="Krv–صرب و کرواتی" lang="sh" hreflang="sh" data-title="Krv" data-language-autonym="Srpskohrvatski / српскохрватски" data-language-local-name="صرب و کرواتی" class="interlanguage-link-target"><span>Srpskohrvatski / српскохрватски</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-shi mw-list-item"><a href="https://shi.wikipedia.org/wiki/Idammn" title="Idammn–تاچل‌هیت" lang="shi" hreflang="shi" data-title="Idammn" data-language-autonym="Taclḥit" data-language-local-name="تاچل‌هیت" class="interlanguage-link-target"><span>Taclḥit</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-si mw-list-item"><a href="https://si.wikipedia.org/wiki/%E0%B6%BD%E0%B7%9A" title="ලේ–سینهالی" lang="si" hreflang="si" data-title="ලේ" data-language-autonym="සිංහල" data-language-local-name="سینهالی" class="interlanguage-link-target"><span>සිංහල</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-simple mw-list-item"><a href="https://simple.wikipedia.org/wiki/Blood" title="Blood–انگلیسی ساده" lang="en-simple" hreflang="en-simple" data-title="Blood" data-language-autonym="Simple English" data-language-local-name="انگلیسی ساده" class="interlanguage-link-target"><span>Simple English</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sk mw-list-item"><a href="https://sk.wikipedia.org/wiki/Krv" title="Krv–اسلواکی" lang="sk" hreflang="sk" data-title="Krv" data-language-autonym="Slovenčina" data-language-local-name="اسلواکی" class="interlanguage-link-target"><span>Slovenčina</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sl mw-list-item"><a href="https://sl.wikipedia.org/wiki/Kri" title="Kri–اسلوونیایی" lang="sl" hreflang="sl" data-title="Kri" data-language-autonym="Slovenščina" data-language-local-name="اسلوونیایی" class="interlanguage-link-target"><span>Slovenščina</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sn mw-list-item"><a href="https://sn.wikipedia.org/wiki/Ropa" title="Ropa–شونایی" lang="sn" hreflang="sn" data-title="Ropa" data-language-autonym="ChiShona" data-language-local-name="شونایی" class="interlanguage-link-target"><span>ChiShona</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-so mw-list-item"><a href="https://so.wikipedia.org/wiki/Dhiig" title="Dhiig–سومالیایی" lang="so" hreflang="so" data-title="Dhiig" data-language-autonym="Soomaaliga" data-language-local-name="سومالیایی" class="interlanguage-link-target"><span>Soomaaliga</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sq mw-list-item"><a href="https://sq.wikipedia.org/wiki/Gjaku" title="Gjaku–آلبانیایی" lang="sq" hreflang="sq" data-title="Gjaku" data-language-autonym="Shqip" data-language-local-name="آلبانیایی" class="interlanguage-link-target"><span>Shqip</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sr mw-list-item"><a href="https://sr.wikipedia.org/wiki/%D0%9A%D1%80%D0%B2" title="Крв–صربی" lang="sr" hreflang="sr" data-title="Крв" data-language-autonym="Српски / srpski" data-language-local-name="صربی" class="interlanguage-link-target"><span>Српски / srpski</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-su badge-Q17437796 badge-featuredarticle mw-list-item" title="مقالهٔ برگزیده"><a href="https://su.wikipedia.org/wiki/Getih" title="Getih–سوندایی" lang="su" hreflang="su" data-title="Getih" data-language-autonym="Sunda" data-language-local-name="سوندایی" class="interlanguage-link-target"><span>Sunda</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sv mw-list-item"><a href="https://sv.wikipedia.org/wiki/Blod" title="Blod–سوئدی" lang="sv" hreflang="sv" data-title="Blod" data-language-autonym="Svenska" data-language-local-name="سوئدی" class="interlanguage-link-target"><span>Svenska</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sw mw-list-item"><a href="https://sw.wikipedia.org/wiki/Damu" title="Damu–سواحیلی" lang="sw" hreflang="sw" data-title="Damu" data-language-autonym="Kiswahili" data-language-local-name="سواحیلی" class="interlanguage-link-target"><span>Kiswahili</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-szy mw-list-item"><a href="https://szy.wikipedia.org/wiki/izang" title="izang–Sakizaya" lang="szy" hreflang="szy" data-title="izang" data-language-autonym="Sakizaya" data-language-local-name="Sakizaya" class="interlanguage-link-target"><span>Sakizaya</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ta mw-list-item"><a href="https://ta.wikipedia.org/wiki/%E0%AE%95%E0%AF%81%E0%AE%B0%E0%AF%81%E0%AE%A4%E0%AE%BF" title="குருதி–تامیلی" lang="ta" hreflang="ta" data-title="குருதி" data-language-autonym="தமிழ்" data-language-local-name="تامیلی" class="interlanguage-link-target"><span>தமிழ்</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-tcy mw-list-item"><a href="https://tcy.wikipedia.org/wiki/%E0%B2%A8%E0%B3%86%E0%B2%A4%E0%B3%8D%E0%B2%A4%E0%B3%86%E0%B2%B0%E0%B3%8D" title="ನೆತ್ತೆರ್–تولو" lang="tcy" hreflang="tcy" data-title="ನೆತ್ತೆರ್" data-language-autonym="ತುಳು" data-language-local-name="تولو" class="interlanguage-link-target"><span>ತುಳು</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-te mw-list-item"><a href="https://te.wikipedia.org/wiki/%E0%B0%B0%E0%B0%95%E0%B1%8D%E0%B0%A4%E0%B0%82" title="రక్తం–تلوگویی" lang="te" hreflang="te" data-title="రక్తం" data-language-autonym="తెలుగు" data-language-local-name="تلوگویی" class="interlanguage-link-target"><span>తెలుగు</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-tg mw-list-item"><a href="https://tg.wikipedia.org/wiki/%D0%A5%D1%83%D0%BD" title="Хун–تاجیکی" lang="tg" hreflang="tg" data-title="Хун" data-language-autonym="Тоҷикӣ" data-language-local-name="تاجیکی" class="interlanguage-link-target"><span>Тоҷикӣ</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-th mw-list-item"><a href="https://th.wikipedia.org/wiki/%E0%B9%80%E0%B8%A5%E0%B8%B7%E0%B8%AD%E0%B8%94" title="เลือด–تایلندی" lang="th" hreflang="th" data-title="เลือด" data-language-autonym="ไทย" data-language-local-name="تایلندی" class="interlanguage-link-target"><span>ไทย</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-tl mw-list-item"><a href="https://tl.wikipedia.org/wiki/Dugo" title="Dugo–تاگالوگی" lang="tl" hreflang="tl" data-title="Dugo" data-language-autonym="Tagalog" data-language-local-name="تاگالوگی" class="interlanguage-link-target"><span>Tagalog</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-tr mw-list-item"><a href="https://tr.wikipedia.org/wiki/Kan" title="Kan–ترکی استانبولی" lang="tr" hreflang="tr" data-title="Kan" data-language-autonym="Türkçe" data-language-local-name="ترکی استانبولی" class="interlanguage-link-target"><span>Türkçe</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-tt mw-list-item"><a href="https://tt.wikipedia.org/wiki/%D0%9A%D0%B0%D0%BD" title="Кан–تاتاری" lang="tt" hreflang="tt" data-title="Кан" data-language-autonym="Татарча / tatarça" data-language-local-name="تاتاری" class="interlanguage-link-target"><span>Татарча / tatarça</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-tw mw-list-item"><a href="https://tw.wikipedia.org/wiki/Mogya" title="Mogya–توی‌یایی" lang="tw" hreflang="tw" data-title="Mogya" data-language-autonym="Twi" data-language-local-name="توی‌یایی" class="interlanguage-link-target"><span>Twi</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ug mw-list-item"><a href="https://ug.wikipedia.org/wiki/%D9%82%D8%A7%D9%86" title="قان–اویغوری" lang="ug" hreflang="ug" data-title="قان" data-language-autonym="ئۇيغۇرچە / Uyghurche" data-language-local-name="اویغوری" class="interlanguage-link-target"><span>ئۇيغۇرچە / Uyghurche</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-uk mw-list-item"><a href="https://uk.wikipedia.org/wiki/%D0%9A%D1%80%D0%BE%D0%B2" title="Кров–اوکراینی" lang="uk" hreflang="uk" data-title="Кров" data-language-autonym="Українська" data-language-local-name="اوکراینی" class="interlanguage-link-target"><span>Українська</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ur mw-list-item"><a href="https://ur.wikipedia.org/wiki/%D8%AE%D9%88%D9%86" title="خون–اردو" lang="ur" hreflang="ur" data-title="خون" data-language-autonym="اردو" data-language-local-name="اردو" class="interlanguage-link-target"><span>اردو</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-uz mw-list-item"><a href="https://uz.wikipedia.org/wiki/Qon" title="Qon–ازبکی" lang="uz" hreflang="uz" data-title="Qon" data-language-autonym="Oʻzbekcha / ўзбекча" data-language-local-name="ازبکی" class="interlanguage-link-target"><span>Oʻzbekcha / ўзбекча</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-vec mw-list-item"><a href="https://vec.wikipedia.org/wiki/Sangue" title="Sangue–Venetian" lang="vec" hreflang="vec" data-title="Sangue" data-language-autonym="Vèneto" data-language-local-name="Venetian" class="interlanguage-link-target"><span>Vèneto</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-vep mw-list-item"><a href="https://vep.wikipedia.org/wiki/Veri" title="Veri–وپس" lang="vep" hreflang="vep" data-title="Veri" data-language-autonym="Vepsän kel’" data-language-local-name="وپس" class="interlanguage-link-target"><span>Vepsän kel’</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-vi mw-list-item"><a href="https://vi.wikipedia.org/wiki/M%C3%A1u" title="Máu–ویتنامی" lang="vi" hreflang="vi" data-title="Máu" data-language-autonym="Tiếng Việt" data-language-local-name="ویتنامی" class="interlanguage-link-target"><span>Tiếng Việt</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-vls mw-list-item"><a href="https://vls.wikipedia.org/wiki/Bloed" title="Bloed–West Flemish" lang="vls" hreflang="vls" data-title="Bloed" data-language-autonym="West-Vlams" data-language-local-name="West Flemish" class="interlanguage-link-target"><span>West-Vlams</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-vo mw-list-item"><a href="https://vo.wikipedia.org/wiki/Blud" title="Blud–ولاپوک" lang="vo" hreflang="vo" data-title="Blud" data-language-autonym="Volapük" data-language-local-name="ولاپوک" class="interlanguage-link-target"><span>Volapük</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-war mw-list-item"><a href="https://war.wikipedia.org/wiki/Dugo" title="Dugo–وارایی" lang="war" hreflang="war" data-title="Dugo" data-language-autonym="Winaray" data-language-local-name="وارایی" class="interlanguage-link-target"><span>Winaray</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-wo mw-list-item"><a href="https://wo.wikipedia.org/wiki/Dereet" title="Dereet–ولوفی" lang="wo" hreflang="wo" data-title="Dereet" data-language-autonym="Wolof" data-language-local-name="ولوفی" class="interlanguage-link-target"><span>Wolof</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-wuu mw-list-item"><a href="https://wuu.wikipedia.org/wiki/%E8%A1%80" title="血–وو" lang="wuu" hreflang="wuu" data-title="血" data-language-autonym="吴语" data-language-local-name="وو" class="interlanguage-link-target"><span>吴语</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-xh mw-list-item"><a href="https://xh.wikipedia.org/wiki/Igazi" title="Igazi–خوسایی" lang="xh" hreflang="xh" data-title="Igazi" data-language-autonym="IsiXhosa" data-language-local-name="خوسایی" class="interlanguage-link-target"><span>IsiXhosa</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-xmf mw-list-item"><a href="https://xmf.wikipedia.org/wiki/%E1%83%96%E1%83%98%E1%83%A1%E1%83%AE%E1%83%98%E1%83%A0%E1%83%98" title="ზისხირი–Mingrelian" lang="xmf" hreflang="xmf" data-title="ზისხირი" data-language-autonym="მარგალური" data-language-local-name="Mingrelian" class="interlanguage-link-target"><span>მარგალური</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-yi mw-list-item"><a href="https://yi.wikipedia.org/wiki/%D7%91%D7%9C%D7%95%D7%98" title="בלוט–یدی" lang="yi" hreflang="yi" data-title="בלוט" data-language-autonym="ייִדיש" data-language-local-name="یدی" class="interlanguage-link-target"><span>ייִדיש</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-yo mw-list-item"><a href="https://yo.wikipedia.org/wiki/%E1%BA%B8%CC%80j%E1%BA%B9%CC%80" title="Ẹ̀jẹ̀–یوروبایی" lang="yo" hreflang="yo" data-title="Ẹ̀jẹ̀" data-language-autonym="Yorùbá" data-language-local-name="یوروبایی" class="interlanguage-link-target"><span>Yorùbá</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-za mw-list-item"><a href="https://za.wikipedia.org/wiki/Lwed" title="Lwed–چوانگی" lang="za" hreflang="za" data-title="Lwed" data-language-autonym="Vahcuengh" data-language-local-name="چوانگی" class="interlanguage-link-target"><span>Vahcuengh</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-zh mw-list-item"><a href="https://zh.wikipedia.org/wiki/%E8%A1%80%E6%B6%B2" title="血液–چینی" lang="zh" hreflang="zh" data-title="血液" data-language-autonym="中文" data-language-local-name="چینی" class="interlanguage-link-target"><span>中文</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-zh-min-nan mw-list-item"><a href="https://zh-min-nan.wikipedia.org/wiki/Hoeh" title="Hoeh–مین نان" lang="nan" hreflang="nan" data-title="Hoeh" data-language-autonym="閩南語 / Bân-lâm-gú" data-language-local-name="مین نان" class="interlanguage-link-target"><span>閩南語 / Bân-lâm-gú</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-zh-yue mw-list-item"><a href="https://zh-yue.wikipedia.org/wiki/%E8%A1%80" title="血–کانتونی" lang="yue" hreflang="yue" data-title="血" data-language-autonym="粵語" data-language-local-name="کانتونی" class="interlanguage-link-target"><span>粵語</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-zu mw-list-item"><a href="https://zu.wikipedia.org/wiki/Igazi" title="Igazi–زولویی" lang="zu" hreflang="zu" data-title="Igazi" data-language-autonym="IsiZulu" data-language-local-name="زولویی" class="interlanguage-link-target"><span>IsiZulu</span></a></li> </ul> <div class="after-portlet after-portlet-lang"><span class="wb-langlinks-edit wb-langlinks-link"><a href="https://www.wikidata.org/wiki/Special:EntityPage/Q7873#sitelinks-wikipedia" title="ویرایش پیوندهای بین‌زبانی" class="wbc-editpage">ویرایش پیوندها</a></span></div> </div> </div> </div> </header> <div class="vector-page-toolbar"> <div class="vector-page-toolbar-container"> <div id="left-navigation"> <nav aria-label="فضاهای نام"> <div id="p-associated-pages" class="vector-menu vector-menu-tabs mw-portlet mw-portlet-associated-pages" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="ca-nstab-main" class="selected vector-tab-noicon mw-list-item"><a href="/wiki/%D8%AE%D9%88%D9%86" title="دیدن صفحهٔ محتویات [c]" accesskey="c"><span>مقاله</span></a></li><li id="ca-talk" class="vector-tab-noicon mw-list-item"><a href="/wiki/%D8%A8%D8%AD%D8%AB:%D8%AE%D9%88%D9%86" rel="discussion" title="گفتگو پیرامون محتوای صفحه [t]" accesskey="t"><span>بحث</span></a></li> </ul> </div> </div> <div id="vector-variants-dropdown" class="vector-dropdown emptyPortlet" > <input type="checkbox" id="vector-variants-dropdown-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-variants-dropdown" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="تغییر گونهٔ زبان" > <label id="vector-variants-dropdown-label" for="vector-variants-dropdown-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet" aria-hidden="true" ><span class="vector-dropdown-label-text">فارسی</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="p-variants" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-variants emptyPortlet" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> </ul> </div> </div> </div> </div> </nav> </div> <div id="right-navigation" class="vector-collapsible"> <nav aria-label="بازدیدها"> <div id="p-views" class="vector-menu vector-menu-tabs mw-portlet mw-portlet-views" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="ca-view" class="selected vector-tab-noicon mw-list-item"><a href="/wiki/%D8%AE%D9%88%D9%86"><span>خواندن</span></a></li><li id="ca-edit" class="vector-tab-noicon mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%D8%AE%D9%88%D9%86&action=edit" title="ویرایش کد مبدأ این صفحه [e]" accesskey="e"><span>ویرایش</span></a></li><li id="ca-history" class="vector-tab-noicon mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%D8%AE%D9%88%D9%86&action=history" title="نسخه‌های پیشین این صفحه [h]" accesskey="h"><span>نمایش تاریخچه</span></a></li> </ul> </div> </div> </nav> <nav class="vector-page-tools-landmark" aria-label="ابزارهای صفحه"> <div id="vector-page-tools-dropdown" class="vector-dropdown vector-page-tools-dropdown" > <input type="checkbox" id="vector-page-tools-dropdown-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-page-tools-dropdown" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="ابزارها" > <label id="vector-page-tools-dropdown-label" for="vector-page-tools-dropdown-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet" aria-hidden="true" ><span class="vector-dropdown-label-text">ابزارها</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="vector-page-tools-unpinned-container" class="vector-unpinned-container"> <div id="vector-page-tools" class="vector-page-tools vector-pinnable-element"> <div class="vector-pinnable-header vector-page-tools-pinnable-header vector-pinnable-header-unpinned" data-feature-name="page-tools-pinned" data-pinnable-element-id="vector-page-tools" data-pinned-container-id="vector-page-tools-pinned-container" data-unpinned-container-id="vector-page-tools-unpinned-container" > <div class="vector-pinnable-header-label">ابزارها</div> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-pin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-page-tools.pin">انتقال به نوار کناری</button> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-unpin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-page-tools.unpin">نهفتن</button> </div> <div id="p-cactions" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-cactions emptyPortlet vector-has-collapsible-items" title="گزینه‌های بیشتر" > <div class="vector-menu-heading"> عمل‌ها </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="ca-more-view" class="selected vector-more-collapsible-item mw-list-item"><a href="/wiki/%D8%AE%D9%88%D9%86"><span>خواندن</span></a></li><li id="ca-more-edit" class="vector-more-collapsible-item mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%D8%AE%D9%88%D9%86&action=edit" title="ویرایش کد مبدأ این صفحه [e]" accesskey="e"><span>ویرایش</span></a></li><li id="ca-more-history" class="vector-more-collapsible-item mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%D8%AE%D9%88%D9%86&action=history"><span>نمایش تاریخچه</span></a></li> </ul> </div> </div> <div id="p-tb" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-tb" > <div class="vector-menu-heading"> عمومی </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="t-whatlinkshere" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%D9%88%DB%8C%DA%98%D9%87:%D9%BE%DB%8C%D9%88%D9%86%D8%AF_%D8%A8%D9%87_%D8%A7%DB%8C%D9%86_%D8%B5%D9%81%D8%AD%D9%87/%D8%AE%D9%88%D9%86" title="فهرست همهٔ صفحه‌هایی که به این صفحه پیوند می‌دهند [j]" accesskey="j"><span>پیوندها به این صفحه</span></a></li><li id="t-recentchangeslinked" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%D9%88%DB%8C%DA%98%D9%87:%D8%AA%D8%BA%DB%8C%DB%8C%D8%B1%D8%A7%D8%AA_%D9%85%D8%B1%D8%AA%D8%A8%D8%B7/%D8%AE%D9%88%D9%86" rel="nofollow" title="تغییرات اخیر صفحه‌هایی که این صفحه به آن‌ها پیوند دارد [k]" accesskey="k"><span>تغییرات مرتبط</span></a></li><li id="t-upload" class="mw-list-item"><a href="/wiki/ویکی‌پدیا:بارگذاری" title="بارگذاری تصاویر و پرونده‌های دیگر [u]" accesskey="u"><span>بارگذاری پرونده</span></a></li><li id="t-specialpages" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%D9%88%DB%8C%DA%98%D9%87:%D8%B5%D9%81%D8%AD%D9%87%E2%80%8C%D9%87%D8%A7%DB%8C_%D9%88%DB%8C%DA%98%D9%87" title="فهرستی از همهٔ صفحه‌های ویژه [q]" accesskey="q"><span>صفحه‌های ویژه</span></a></li><li id="t-permalink" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%D8%AE%D9%88%D9%86&oldid=40613792" title="پیوند پایدار به این نسخه از این صفحه"><span>پیوند پایدار</span></a></li><li id="t-info" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%D8%AE%D9%88%D9%86&action=info" title="اطلاعات بیشتر دربارهٔ این صفحه"><span>اطلاعات صفحه</span></a></li><li id="t-cite" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%D9%88%DB%8C%DA%98%D9%87:%DB%8C%D8%A7%D8%AF%DA%A9%D8%B1%D8%AF&page=%D8%AE%D9%88%D9%86&id=40613792&wpFormIdentifier=titleform" title="اطلاعات در خصوص چگونگی یادکرد این صفحه"><span>یادکرد این صفحه</span></a></li><li id="t-urlshortener" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%D9%88%DB%8C%DA%98%D9%87:UrlShortener&url=https%3A%2F%2Ffa.wikipedia.org%2Fwiki%2F%25D8%25AE%25D9%2588%25D9%2586"><span>دریافت نشانی کوتاه‌شده</span></a></li><li id="t-urlshortener-qrcode" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%D9%88%DB%8C%DA%98%D9%87:QrCode&url=https%3A%2F%2Ffa.wikipedia.org%2Fwiki%2F%25D8%25AE%25D9%2588%25D9%2586"><span>بارگیری کد QR</span></a></li> </ul> </div> </div> <div id="p-coll-print_export" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-coll-print_export" > <div class="vector-menu-heading"> نسخه‌برداری </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="coll-download-as-rl" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%D9%88%DB%8C%DA%98%D9%87:DownloadAsPdf&page=%D8%AE%D9%88%D9%86&action=show-download-screen"><span>بارگیری به‌صورت PDF</span></a></li><li id="t-print" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%D8%AE%D9%88%D9%86&printable=yes" title="نسخهٔ قابل چاپ این صفحه [p]" accesskey="p"><span>نسخهٔ قابل چاپ</span></a></li> </ul> </div> </div> <div id="p-wikibase-otherprojects" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-wikibase-otherprojects" > <div class="vector-menu-heading"> در پروژه‌های دیگر </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li class="wb-otherproject-link wb-otherproject-commons mw-list-item"><a href="https://commons.wikimedia.org/wiki/Blood" hreflang="en"><span>ویکی‌انبار</span></a></li><li class="wb-otherproject-link wb-otherproject-wikiquote mw-list-item"><a href="https://fa.wikiquote.org/wiki/%D8%AE%D9%88%D9%86" hreflang="fa"><span>ویکی‌گفتاورد</span></a></li><li id="t-wikibase" class="wb-otherproject-link wb-otherproject-wikibase-dataitem mw-list-item"><a href="https://www.wikidata.org/wiki/Special:EntityPage/Q7873" title="پیوند به آیتم متصل‌شدۀ مخزن داده‌ها [g]" accesskey="g"><span>آیتم ویکی‌داده</span></a></li> </ul> </div> </div> </div> </div> </div> </div> </nav> </div> </div> </div> <div class="vector-column-end"> <div class="vector-sticky-pinned-container"> <nav class="vector-page-tools-landmark" aria-label="ابزارهای صفحه"> <div id="vector-page-tools-pinned-container" class="vector-pinned-container"> </div> </nav> <nav class="vector-appearance-landmark" aria-label="ظاهر"> <div id="vector-appearance-pinned-container" class="vector-pinned-container"> <div id="vector-appearance" class="vector-appearance vector-pinnable-element"> <div class="vector-pinnable-header vector-appearance-pinnable-header vector-pinnable-header-pinned" data-feature-name="appearance-pinned" data-pinnable-element-id="vector-appearance" data-pinned-container-id="vector-appearance-pinned-container" data-unpinned-container-id="vector-appearance-unpinned-container" > <div class="vector-pinnable-header-label">ظاهر</div> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-pin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-appearance.pin">انتقال به نوار کناری</button> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-unpin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-appearance.unpin">نهفتن</button> </div> </div> </div> </nav> </div> </div> <div id="bodyContent" class="vector-body" aria-labelledby="firstHeading" data-mw-ve-target-container> <div class="vector-body-before-content"> <div class="mw-indicators"> </div> <div id="siteSub" class="noprint">از ویکی‌پدیا، دانشنامهٔ آزاد</div> </div> <div id="contentSub"><div id="mw-content-subtitle"></div></div> <div id="mw-content-text" class="mw-body-content"><div class="mw-content-rtl mw-parser-output" lang="fa" dir="rtl"><style data-mw-deduplicate="TemplateStyles:r35841839">.mw-parser-output .hatnote{font-style:italic}.mw-parser-output div.hatnote{padding-right:1.6em;margin-bottom:0.5em}.mw-parser-output .hatnote i{font-style:normal}.mw-parser-output .hatnote+link+.hatnote{margin-top:-0.5em}</style><div role="note" class="hatnote navigation-not-searchable">برای دیگر کاربردها، <a href="/wiki/%D8%AE%D9%88%D9%86_(%D8%A7%D8%A8%D9%87%D8%A7%D9%85%E2%80%8C%D8%B2%D8%AF%D8%A7%DB%8C%DB%8C)" class="mw-disambig" title="خون (ابهام‌زدایی)">خون (ابهام‌زدایی)</a> را ببینید.</div><style data-mw-deduplicate="TemplateStyles:r35359648">.mw-parser-output .infobox-subbox{padding:0;border:none;margin:-3px;width:auto;min-width:100%;font-size:100%;clear:none;float:none;background-color:transparent}.mw-parser-output .infobox-3cols-child{margin:auto}.mw-parser-output .infobox .navbar{font-size:100%}body.skin-minerva .mw-parser-output .infobox-header,body.skin-minerva .mw-parser-output .infobox-subheader,body.skin-minerva .mw-parser-output .infobox-above,body.skin-minerva .mw-parser-output .infobox-title,body.skin-minerva .mw-parser-output .infobox-image,body.skin-minerva .mw-parser-output .infobox-full-data,body.skin-minerva .mw-parser-output .infobox-below{text-align:center}</style><table class="infobox"><tbody><tr><th colspan="2" class="infobox-above" style="background-color:dimgray; color: white"><i>خون</i></th></tr><tr><td colspan="2" class="infobox-image"><span class="mw-default-size" typeof="mw:File/Frameless"><a href="/wiki/%D9%BE%D8%B1%D9%88%D9%86%D8%AF%D9%87:Venous_and_arterial_blood.jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/5/50/Venous_and_arterial_blood.jpg/250px-Venous_and_arterial_blood.jpg" decoding="async" width="250" height="333" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/5/50/Venous_and_arterial_blood.jpg/375px-Venous_and_arterial_blood.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/5/50/Venous_and_arterial_blood.jpg/500px-Venous_and_arterial_blood.jpg 2x" data-file-width="2448" data-file-height="3264" /></a></span><div class="infobox-caption">خون وریدی (تیره‌تر) و خون شریانی (روشن‌تر)</div></td></tr><tr><th colspan="2" class="infobox-header" style="background-color: #efefef">شناسه‌ها</th></tr><tr><th scope="row" class="infobox-label" style="padding-right:0.25em"><a href="/wiki/%D8%B3%D8%B1%D8%B9%D9%86%D9%88%D8%A7%D9%86%E2%80%8C%D9%87%D8%A7%DB%8C_%D9%85%D9%88%D8%B6%D9%88%D8%B9%DB%8C_%D9%BE%D8%B2%D8%B4%DA%A9%DB%8C" title="سرعنوان‌های موضوعی پزشکی">MeSH</a></th><td class="infobox-data"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://meshb.nlm.nih.gov/record/ui?ui=D001769">D001769</a></td></tr><tr><th scope="row" class="infobox-label" style="padding-right:0.25em"><a href="/wiki/%D9%88%D8%A7%DA%98%DA%AF%D8%A7%D9%86_%DA%A9%D8%A7%D9%84%D8%A8%D8%AF%D8%B4%D9%86%D8%A7%D8%B3%DB%8C" title="واژگان کالبدشناسی">TA98</a></th><td class="infobox-data"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://ifaa.unifr.ch/Public/EntryPage/TA98%20Tree/Entity%20TA98%20EN/12.0.00.009%20Entity%20TA98%20EN.htm">A12.0.00.009</a></td></tr><tr><th scope="row" class="infobox-label" style="padding-right:0.25em"><a href="/wiki/%D9%88%D8%A7%DA%98%DA%AF%D8%A7%D9%86_%DA%A9%D8%A7%D9%84%D8%A8%D8%AF%D8%B4%D9%86%D8%A7%D8%B3%DB%8C" title="واژگان کالبدشناسی">TA2</a></th><td class="infobox-data"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://ta2viewer.openanatomy.org/?id=3892">3892</a></td></tr><tr><th scope="row" class="infobox-label" style="padding-right:0.25em"><a href="/w/index.php?title=%D8%A7%D9%84%DA%AF%D9%88%DB%8C_%D8%A8%D9%86%DB%8C%D8%A7%D8%AF%DB%8C%D9%86_%DA%A9%D8%A7%D9%84%D8%A8%D8%AF%D8%B4%D9%86%D8%A7%D8%B3%DB%8C&action=edit&redlink=1" class="new" title="الگوی بنیادین کالبدشناسی (صفحه وجود ندارد)">FMA</a></th><td class="infobox-data"><a rel="nofollow" class="external text" href="http://fme.biostr.washington.edu/FME/index.jsp?fmaid=9670">9670</a></td></tr></tbody></table> <p><b>خون</b> یکی از <a href="/wiki/%D9%85%D8%A7%DB%8C%D8%B9%D8%A7%D8%AA_%D8%A8%D8%AF%D9%86" title="مایعات بدن">مایعات بدن</a> در <a href="/wiki/%D8%AF%D8%B3%D8%AA%DA%AF%D8%A7%D9%87_%DA%AF%D8%B1%D8%AF%D8%B4_%D8%AE%D9%88%D9%86" title="دستگاه گردش خون">دستگاه گردش خون</a> <a href="/wiki/%D8%A7%D9%86%D8%B3%D8%A7%D9%86" title="انسان">انسان‌ها</a> و دیگر <a href="/wiki/%D9%85%D9%87%D8%B1%D9%87%E2%80%8C%D8%AF%D8%A7%D8%B1%D8%A7%D9%86" title="مهره‌داران">مهره‌داران</a> است که مواد ضروری مانند <a href="/wiki/%D9%85%D9%88%D8%A7%D8%AF_%D9%85%D8%BA%D8%B0%DB%8C" title="مواد مغذی">مواد مغذی</a> و <a href="/wiki/%D8%A7%DA%A9%D8%B3%DB%8C%DA%98%D9%86" title="اکسیژن">اکسیژن</a> را به <a href="/wiki/%D8%B3%D9%84%D9%88%D9%84" title="سلول">سلول‌ها</a> منتقل می‌کند و همچنین <a href="/wiki/%D9%BE%D8%B3%D9%85%D8%A7%D9%86%D8%AF_%D8%B3%D9%88%D8%AE%D8%AA%E2%80%8C%D9%88%D8%B3%D8%A7%D8%B2" title="پسماند سوخت‌وساز">محصولات زائد متابولیک</a> را از آن سلول‌ها دور می‌کند.<sup id="cite_ref-:0_1-0" class="reference"><a href="#cite_note-:0-1"><span class="cite-bracket">[</span>۱<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </p><p>خون از سلول‌های خونی که در <a href="/wiki/%D9%BE%D9%84%D8%A7%D8%B3%D9%85%D8%A7%DB%8C_%D8%AE%D9%88%D9%86" title="پلاسمای خون">پلاسمای خون</a> معلق هستند، تشکیل شده است. پلاسما که ۵۵٪ از مایع خون را تشکیل می‌دهد، عمدتاً از <a href="/wiki/%D8%A2%D8%A8" title="آب">آب</a> (۹۲٪ حجمی)<sup id="cite_ref-:2_2-0" class="reference"><a href="#cite_note-:2-2"><span class="cite-bracket">[</span>۲<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> تشکیل شده و شامل <a href="/wiki/%D9%BE%D8%B1%D9%88%D8%AA%D8%A6%DB%8C%D9%86" title="پروتئین">پروتئین‌ها</a>، <a href="/wiki/%DA%AF%D9%84%D9%88%DA%A9%D8%B2" title="گلوکز">گلوکز</a>، <a href="/wiki/%DB%8C%D9%88%D9%86" title="یون">یون‌های</a> معدنی و <a href="/wiki/%D9%87%D9%88%D8%B1%D9%85%D9%88%D9%86" title="هورمون">هورمون‌ها</a> می‌باشد. سلول‌های خونی عمدتاً شامل <a href="/wiki/%DA%AF%D9%84%D8%A8%D9%88%D9%84_%D9%82%D8%B1%D9%85%D8%B2" title="گلبول قرمز">گلبول‌های قرمز</a> (اریتروسیت‌ها) <a href="/wiki/%DA%AF%D9%84%D8%A8%D9%88%D9%84_%D8%B3%D9%81%DB%8C%D8%AF" title="گلبول سفید">گلبول‌های سفید</a> (لوکوسیت‌ها) و (در پستانداران) <a href="/wiki/%D9%BE%D9%84%D8%A7%DA%A9%D8%AA" title="پلاکت">پلاکت‌ها</a> (ترومبوسیت‌ها) هستند.<sup id="cite_ref-:3_3-0" class="reference"><a href="#cite_note-:3-3"><span class="cite-bracket">[</span>۳<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> گلبول‌های قرمز بیشتر از همه انواع سلول‌های خونی وجود دارند.<sup id="cite_ref-:4_4-0" class="reference"><a href="#cite_note-:4-4"><span class="cite-bracket">[</span>۴<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> این سلول‌ها حاوی <a href="/wiki/%D9%87%D9%85%D9%88%DA%AF%D9%84%D9%88%D8%A8%DB%8C%D9%86" title="هموگلوبین">هموگلوبین</a> هستند که به انتقال اکسیژن کمک می‌کند و با پیوندی معکوس به اکسیژن، حل‌پذیری آن را افزایش می‌دهد.<sup id="cite_ref-5" class="reference"><a href="#cite_note-5"><span class="cite-bracket">[</span>۵<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> <a href="/wiki/%D8%A2%D8%B1%D9%88%D8%A7%D8%B1%D9%87%E2%80%8C%D8%AF%D9%87%D8%A7%D9%86%D8%A7%D9%86" title="آرواره‌دهانان">مهره‌داران دارای فک</a> دارای یک <a href="/wiki/%D8%AF%D8%B3%D8%AA%DA%AF%D8%A7%D9%87_%D8%A7%DB%8C%D9%85%D9%86%DB%8C_%D8%AA%D8%B7%D8%A8%DB%8C%D9%82%DB%8C" title="دستگاه ایمنی تطبیقی">دستگاه ایمنی تطبیقی</a> هستند که عمدتاً بر اساس گلبول‌های سفید عمل می‌کند. گلبول‌های سفید به مقاومت در برابر عفونت‌ها و انگل‌ها کمک می‌کنند. پلاکت‌ها نیز در <a href="/wiki/%D9%84%D8%AE%D8%AA%D9%87_%D8%B4%D8%AF%D9%86_%D8%AE%D9%88%D9%86" title="لخته شدن خون">لخته شدن خون</a> نقش مهمی دارند. </p><p>خون از طریق <a href="/wiki/%D8%B1%DA%AF_%D8%AE%D9%88%D9%86%DB%8C" title="رگ خونی">رگ‌های خونی</a> به وسیله عمل پمپاژ <a href="/wiki/%D9%82%D9%84%D8%A8" title="قلب">قلب</a> در بدن به جریان می‌افتد. در حیوانات دارای <a href="/wiki/%D8%B4%D8%B4" title="شش">شش</a>، خون <a href="/wiki/%D8%B3%D8%B1%D8%AE%D8%B1%DA%AF" title="سرخرگ">شریانی</a> اکسیژن را از هوای تنفسی به بافت‌های بدن می‌برد و خون <a href="/wiki/%D8%B3%DB%8C%D8%A7%D9%87%D8%B1%DA%AF" title="سیاهرگ">وریدی</a> کربن دی‌اکسید، محصول زائد <a href="/wiki/%D9%85%D8%AA%D8%A7%D8%A8%D9%88%D9%84%DB%8C%D8%B3%D9%85" title="متابولیسم">متابولیسم</a> تولیدشده توسط سلول‌ها را از بافت‌ها به ریه‌ها منتقل می‌کند تا از بدن خارج شود. خون زمانی که هموگلوبین آن اکسیژن‌دار باشد، قرمز روشن و زمانی که اکسیژن‌زدوده باشد، قرمز تیره به نظر می‌رسد.<sup id="cite_ref-6" class="reference"><a href="#cite_note-6"><span class="cite-bracket">[</span>۶<span class="cite-bracket">]</span></a></sup><sup id="cite_ref-7" class="reference"><a href="#cite_note-7"><span class="cite-bracket">[</span>۷<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </p><p>اصطلاحات پزشکی مرتبط با خون معمولاً با پیشوندهای هِمو، هماتو، هما یا هماتو آغاز می‌شوند که از واژه یونانی αἷμα (هائیما) به معنی «خون» گرفته شده است. در زمینه <a href="/wiki/%DA%A9%D8%A7%D9%84%D8%A8%D8%AF%D8%B4%D9%86%D8%A7%D8%B3%DB%8C" title="کالبدشناسی">کالبدشناسی</a> و <a href="/wiki/%D8%A8%D8%A7%D9%81%D8%AA%E2%80%8C%D8%B4%D9%86%D8%A7%D8%B3%DB%8C" title="بافت‌شناسی">بافت‌شناسی</a>، خون به عنوان یک فرم تخصصی از <a href="/wiki/%D8%A8%D8%A7%D9%81%D8%AA_%D9%87%D9%85%D8%A8%D9%86%D8%AF" title="بافت همبند">بافت همبند</a> در نظر گرفته می‌شود،<sup id="cite_ref-Krause2005_8-0" class="reference"><a href="#cite_note-Krause2005-8"><span class="cite-bracket">[</span>۸<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> زیرا منشأ آن در استخوان‌ها است و حضور الیاف مولکولی بالقوه به شکل <a href="/wiki/%D9%81%DB%8C%D8%A8%D8%B1%DB%8C%D9%86%D9%88%DA%98%D9%86" title="فیبرینوژن">فیبرینوژن</a> را داراست. </p> <meta property="mw:PageProp/toc" /> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="عملکردها"><span id=".D8.B9.D9.85.D9.84.DA.A9.D8.B1.D8.AF.D9.87.D8.A7"></span>عملکردها</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%D8%AE%D9%88%D9%86&action=edit&section=1" title="ویرایش بخش: عملکردها"><span>ویرایش</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <figure class="mw-default-size mw-halign-right" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/%D9%BE%D8%B1%D9%88%D9%86%D8%AF%D9%87:1GZX_Haemoglobin.png" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/3/3d/1GZX_Haemoglobin.png/220px-1GZX_Haemoglobin.png" decoding="async" width="220" height="220" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/3/3d/1GZX_Haemoglobin.png/330px-1GZX_Haemoglobin.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/3/3d/1GZX_Haemoglobin.png/440px-1GZX_Haemoglobin.png 2x" data-file-width="1600" data-file-height="1600" /></a><figcaption>هموگلوبین، یک پروتئین کرویسبز = گروه‌های همقرمز و آبی = زیرواحدهای پروتئین</figcaption></figure> <p>خون در بدن وظایف مهم متعددی را انجام می‌دهد، از جمله: </p> <ul><li>تأمین <a href="/wiki/%D8%A7%DA%A9%D8%B3%DB%8C%DA%98%D9%86" title="اکسیژن">اکسیژن</a> برای بافت‌ها (به <a href="/wiki/%D9%87%D9%85%D9%88%DA%AF%D9%84%D9%88%D8%A8%DB%8C%D9%86" title="هموگلوبین">هموگلوبین</a> متصل می‌شود و توسط گلبول‌های قرمز خون حمل می‌شود)</li> <li>تأمین مواد مغذی مانند <a href="/wiki/%DA%AF%D9%84%D9%88%DA%A9%D8%B2" title="گلوکز">گلوکز</a>، <a href="/wiki/%D8%A2%D9%85%DB%8C%D9%86%D9%88_%D8%A7%D8%B3%DB%8C%D8%AF" title="آمینو اسید">آمینو اسیدها</a> و <a href="/wiki/%D8%A7%D8%B3%DB%8C%D8%AF_%DA%86%D8%B1%D8%A8" title="اسید چرب">اسیدهای چرب</a> (که یا در خون حل شده‌اند یا به <a href="/wiki/%D9%BE%D8%B1%D9%88%D8%AA%D8%A6%DB%8C%D9%86_%D8%AE%D9%88%D9%86" title="پروتئین خون">پروتئین‌های پلاسما</a> (مانند <a href="/wiki/%DA%86%D8%B1%D8%A8%DB%8C%E2%80%8C%D9%87%D8%A7%DB%8C_%D8%AE%D9%88%D9%86" title="چربی‌های خون">چربی‌های خون</a>) متصل هستند)</li> <li>حذف ضایعات مانند <a href="/wiki/%DA%A9%D8%B1%D8%A8%D9%86_%D8%AF%DB%8C%E2%80%8C%D8%A7%DA%A9%D8%B3%DB%8C%D8%AF" title="کربن دی‌اکسید">کربن دی‌اکسید</a>، <a href="/wiki/%D8%A7%D9%88%D8%B1%D9%87" title="اوره">اوره</a> و <a href="/wiki/%D8%A7%D8%B3%DB%8C%D8%AF_%D9%84%D8%A7%DA%A9%D8%AA%DB%8C%DA%A9" title="اسید لاکتیک">اسید لاکتیک</a></li> <li>عملکردهای ایمنی شامل گردش <a href="/wiki/%DA%AF%D9%84%D8%A8%D9%88%D9%84_%D8%B3%D9%81%DB%8C%D8%AF" title="گلبول سفید">گلبول‌های سفید</a> و شناسایی مواد خارجی توسط <a href="/wiki/%D9%BE%D8%A7%D8%AF%D8%AA%D9%86" title="پادتن">پادتن‌ها</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%A7%D9%86%D8%B9%D9%82%D8%A7%D8%AF_%D8%AE%D9%88%D9%86" class="mw-redirect" title="انعقاد خون">انعقاد خون</a>، واکنش به شکستگی رگ خونی که در آن خون از حالت مایع به حالت ژل نیمه‌جامد تبدیل می‌شود تا خونریزی متوقف شود</li> <li>عملکردهای پیام‌رسان، شامل انتقال <a href="/wiki/%D9%87%D9%88%D8%B1%D9%85%D9%88%D9%86" title="هورمون">هورمون‌ها</a> و سیگنال‌دهی به آسیب‌های <a href="/wiki/%D8%A8%D8%A7%D9%81%D8%AA_(%D8%B2%DB%8C%D8%B3%D8%AA%E2%80%8C%D8%B4%D9%86%D8%A7%D8%B3%DB%8C)" title="بافت (زیست‌شناسی)">بافتی</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%AA%D9%86%D8%B8%DB%8C%D9%85_%D8%AF%D9%85%D8%A7%DB%8C%DB%8C" title="تنظیم دمایی">تنظیم دمای</a> مرکزی بدن</li> <li>عملکردهای <a href="/wiki/%D9%87%DB%8C%D8%AF%D8%B1%D9%88%D9%84%DB%8C%DA%A9" title="هیدرولیک">هیدرولیک</a></li></ul> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="ترکیبات"><span id=".D8.AA.D8.B1.DA.A9.DB.8C.D8.A8.D8.A7.D8.AA"></span>ترکیبات</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%D8%AE%D9%88%D9%86&action=edit&section=2" title="ویرایش بخش: ترکیبات"><span>ویرایش</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="در_پستانداران"><span id=".D8.AF.D8.B1_.D9.BE.D8.B3.D8.AA.D8.A7.D9.86.D8.AF.D8.A7.D8.B1.D8.A7.D9.86"></span>در پستانداران</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%D8%AE%D9%88%D9%86&action=edit&section=3" title="ویرایش بخش: در پستانداران"><span>ویرایش</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r35841839"><div role="note" class="hatnote navigation-not-searchable">همچنین ببینید: <a href="/wiki/%D8%AF%D8%A7%D9%85%D9%86%D9%87%E2%80%8C%D9%87%D8%A7%DB%8C_%D9%85%D8%B1%D8%AC%D8%B9_%D8%AF%D8%B1_%D8%A2%D8%B2%D9%85%D8%A7%DB%8C%D8%B4_%D8%AE%D9%88%D9%86" title="دامنه‌های مرجع در آزمایش خون">دامنه‌های مرجع در آزمایش خون</a></div> <p>خون حدود ۷٪ از وزن بدن انسان را تشکیل می‌دهد،<sup id="cite_ref-9" class="reference"><a href="#cite_note-9"><span class="cite-bracket">[</span>۹<span class="cite-bracket">]</span></a></sup><sup id="cite_ref-10" class="reference"><a href="#cite_note-10"><span class="cite-bracket">[</span>۱۰<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> با چگالی متوسطی حدود ۱۰۶۰ کیلوگرم بر مترمکعب که بسیار نزدیک به چگالی آب خالص، ۱۰۰۰ کیلوگرم بر مترمکعب است.<sup id="cite_ref-11" class="reference"><a href="#cite_note-11"><span class="cite-bracket">[</span>۱۱<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> حجم خونی که یک فرد بزرگسال متوسط دارد تقریباً ۵ <a href="/wiki/%D9%84%DB%8C%D8%AA%D8%B1" title="لیتر">لیتر</a> (معادل ۱۱ پینت آمریکایی) یا ۱٫۳ گالن است.<sup id="cite_ref-12" class="reference"><a href="#cite_note-12"><span class="cite-bracket">[</span>۱۲<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> این حجم شامل پلاسما و <i>عناصر تشکیل‌دهنده</i> است. عناصر تشکیل‌دهنده شامل دو نوع سلول خونی به نام‌های <a href="/wiki/%DA%AF%D9%84%D8%A8%D9%88%D9%84_%D9%82%D8%B1%D9%85%D8%B2" title="گلبول قرمز">گلبول‌های قرمز</a> (اریتروسیت‌ها) و <a href="/wiki/%DA%AF%D9%84%D8%A8%D9%88%D9%84_%D8%B3%D9%81%DB%8C%D8%AF" title="گلبول سفید">گلبول‌های سفید</a> (لکوسیت‌ها) هستند و همچنین تکه‌های سلولی به نام <a href="/wiki/%D9%BE%D9%84%D8%A7%DA%A9%D8%AA" title="پلاکت">پلاکت‌ها</a><sup id="cite_ref-13" class="reference"><a href="#cite_note-13"><span class="cite-bracket">[</span>۱۳<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> که در فرآیند لختگی خون نقش دارند. به‌طور متوسط، گلبول‌های قرمز حدود ۴۵٪ از کل خون، پلاسما حدود ۵۴٫۳٪ و گلبول‌های سفید حدود ۰٫۷٪ از حجم خون را تشکیل می‌دهند. </p><p>خون کل (پلاسما و سلول‌ها) دینامیک <a href="/wiki/%D8%B3%DB%8C%D8%A7%D9%84_%D8%BA%DB%8C%D8%B1%D9%86%DB%8C%D9%88%D8%AA%D9%86%DB%8C" title="سیال غیرنیوتنی">سیال غیرنیوتنی</a> را نشان می‌دهد. </p> <ul class="gallery mw-gallery-traditional"> <li class="gallerybox" style="width: 155px"> <div class="thumb" style="width: 150px; height: 150px;"><span typeof="mw:File"><a href="/wiki/%D9%BE%D8%B1%D9%88%D9%86%D8%AF%D9%87:Krew_Frakcjonowana.jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/5/5a/Krew_Frakcjonowana.jpg/67px-Krew_Frakcjonowana.jpg" decoding="async" width="67" height="120" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/5/5a/Krew_Frakcjonowana.jpg/101px-Krew_Frakcjonowana.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/5/5a/Krew_Frakcjonowana.jpg/135px-Krew_Frakcjonowana.jpg 2x" data-file-width="890" data-file-height="1583" /></a></span></div> <div class="gallerytext"></div> </li> <li class="gallerybox" style="width: 155px"> <div class="thumb" style="width: 150px; height: 150px;"><span typeof="mw:File"><a href="/wiki/%D9%BE%D8%B1%D9%88%D9%86%D8%AF%D9%87:Blutkreislauf.png" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/e/ec/Blutkreislauf.png/70px-Blutkreislauf.png" decoding="async" width="70" height="120" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/e/ec/Blutkreislauf.png/105px-Blutkreislauf.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/e/ec/Blutkreislauf.png/141px-Blutkreislauf.png 2x" data-file-width="700" data-file-height="1193" /></a></span></div> <div class="gallerytext"></div> </li> <li class="gallerybox" style="width: 155px"> <div class="thumb" style="width: 150px; height: 150px;"><span typeof="mw:File"><a href="/wiki/%D9%BE%D8%B1%D9%88%D9%86%D8%AF%D9%87:Blausen_0425_Formed_Elements.png" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/1/1d/Blausen_0425_Formed_Elements.png/120px-Blausen_0425_Formed_Elements.png" decoding="async" width="120" height="90" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/1/1d/Blausen_0425_Formed_Elements.png/180px-Blausen_0425_Formed_Elements.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/1/1d/Blausen_0425_Formed_Elements.png/240px-Blausen_0425_Formed_Elements.png 2x" data-file-width="2000" data-file-height="1500" /></a></span></div> <div class="gallerytext"></div> </li> <li class="gallerybox" style="width: 155px"> <div class="thumb" style="width: 150px; height: 150px;"><span typeof="mw:File"><a href="/wiki/%D9%BE%D8%B1%D9%88%D9%86%D8%AF%D9%87:Blut-EDTA.jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/c/c1/Blut-EDTA.jpg/86px-Blut-EDTA.jpg" decoding="async" width="86" height="120" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/c/c1/Blut-EDTA.jpg/130px-Blut-EDTA.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/c/c1/Blut-EDTA.jpg/173px-Blut-EDTA.jpg 2x" data-file-width="848" data-file-height="1176" /></a></span></div> <div class="gallerytext"></div> </li> </ul> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="سلول‌ها"><span id=".D8.B3.D9.84.D9.88.D9.84.E2.80.8C.D9.87.D8.A7"></span>سلول‌ها</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%D8%AE%D9%88%D9%86&action=edit&section=4" title="ویرایش بخش: سلول‌ها"><span>ویرایش</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r35841839"><div role="note" class="hatnote navigation-not-searchable">اطلاعات بیشتر: <a href="/wiki/%D8%B4%D9%85%D8%A7%D8%B1%D8%B4_%DA%A9%D8%A7%D9%85%D9%84_%D8%AE%D9%88%D9%86" title="شمارش کامل خون">شمارش کامل خون</a></div> <figure class="mw-default-size mw-halign-right" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/%D9%BE%D8%B1%D9%88%D9%86%D8%AF%D9%87:Red_White_Blood_cells.jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/2/24/Red_White_Blood_cells.jpg/220px-Red_White_Blood_cells.jpg" decoding="async" width="220" height="143" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/2/24/Red_White_Blood_cells.jpg/330px-Red_White_Blood_cells.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/2/24/Red_White_Blood_cells.jpg/440px-Red_White_Blood_cells.jpg 2x" data-file-width="500" data-file-height="326" /></a><figcaption>یک تصویر <a href="/wiki/%D9%85%DB%8C%DA%A9%D8%B1%D9%88%D8%B3%DA%A9%D9%88%D9%BE_%D8%A7%D9%84%DA%A9%D8%AA%D8%B1%D9%88%D9%86%DB%8C_%D8%B1%D9%88%D8%A8%D8%B4%DB%8C" title="میکروسکوپ الکترونی روبشی">میکروسکوپ الکترونی روبشی</a> (اس‌ای‌ام) از یک <a href="/wiki/%DA%AF%D9%84%D8%A8%D9%88%D9%84_%D9%82%D8%B1%D9%85%D8%B2" title="گلبول قرمز">گلبول قرمز</a> معمولی (چپ)، یک پلاکت (وسط) و یک <a href="/wiki/%DA%AF%D9%84%D8%A8%D9%88%D9%84_%D8%B3%D9%81%DB%8C%D8%AF" title="گلبول سفید">گلبول سفید</a> (راست)</figcaption></figure> <p>شمار سلول‌های خونی در یک میکرولیتر خون: </p> <ul><li><b>۴٫۷ تا ۶٫۱ میلیون (مرد)، ۴٫۲ تا ۵٫۴ میلیون <a href="/wiki/%D8%A7%D8%B1%DB%8C%D8%AA%D8%B1%D9%88%D8%B3%DB%8C%D8%AA" class="mw-redirect" title="اریتروسیت">اریتروسیت</a>:</b><sup id="cite_ref-14" class="reference"><a href="#cite_note-14"><span class="cite-bracket">[</span>۱۴<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> گلبول‌های قرمز حامل <a href="/wiki/%D9%87%D9%85%D9%88%DA%AF%D9%84%D9%88%D8%A8%DB%8C%D9%86" title="هموگلوبین">هموگلوبین</a> خون هستند و وظیفه انتقال اکسیژن به بافت‌های بدن را بر عهده دارند. این سلول‌ها در پستانداران ناتوان در داشتن <a href="/wiki/%D9%87%D8%B3%D8%AA%D9%87_%D8%B3%D9%84%D9%88%D9%84" title="هسته سلول">هسته</a> و <a href="/wiki/%D8%A7%D9%86%D8%AF%D8%A7%D9%85%DA%A9" title="اندامک">اندامک‌ها</a> هستند. همچنین، گلبول‌های قرمز (به‌همراه سلول‌های <a href="/wiki/%D9%84%D8%A7%DB%8C%D9%87_%D8%AF%D8%B1%D9%88%D9%86%E2%80%8C%D8%B1%DA%AF%DB%8C" title="لایه درون‌رگی">لایه درون‌رگی</a> و سایر سلول‌ها) با <a href="/wiki/%DA%AF%D9%84%DB%8C%DA%A9%D9%88%D9%BE%D8%B1%D9%88%D8%AA%D8%A6%DB%8C%D9%86" title="گلیکوپروتئین">گلیکوپروتئین‌هایی</a> مشخص شده‌اند که انواع مختلف خون را تعریف می‌کنند. نسبت حجم خون که توسط گلبول‌های قرمز اشغال شده است، به‌عنوان <a href="/wiki/%D9%87%D9%85%D8%A7%D8%AA%D9%88%DA%A9%D8%B1%DB%8C%D8%AA" title="هماتوکریت">هماتوکریت</a> شناخته می‌شود و معمولاً حدود ۴۵٪ است. مساحت کل سطح گلبول‌های قرمز بدن انسان تقریباً ۲,۰۰۰ بار بیشتر از سطح خارجی بدن است.<sup id="cite_ref-15" class="reference"><a href="#cite_note-15"><span class="cite-bracket">[</span>۱۵<span class="cite-bracket">]</span></a></sup></li> <li><b>۴,۰۰۰–۱۱,۰۰۰ <a href="/wiki/%D9%84%D9%88%DA%A9%D9%88%D8%B3%DB%8C%D8%AA" class="mw-redirect" title="لوکوسیت">لوکوسیت</a>:<sup id="cite_ref-Ganong_WF_16-0" class="reference"><a href="#cite_note-Ganong_WF-16"><span class="cite-bracket">[</span>۱۶<span class="cite-bracket">]</span></a></sup></b> گلبول‌های سفید جزئی از <a href="/wiki/%D8%AF%D8%B3%D8%AA%DA%AF%D8%A7%D9%87_%D8%A7%DB%8C%D9%85%D9%86%DB%8C" title="دستگاه ایمنی">دستگاه ایمنی</a> بدن هستند. وظیفه آنها شامل نابود کردن و حذف سلول‌های قدیمی یا نادرست و همچنین مواد زائد سلولی است. آنها همچنین به‌عنوان خط اول دفاعی علیه عوامل عفونی (<a href="/wiki/%D9%BE%D8%A7%D8%AA%D9%88%DA%98%D9%86" class="mw-redirect" title="پاتوژن">پاتوژن‌ها</a>) و مواد خارجی عمل می‌کنند. سرطان لوکوسیت‌ها به‌عنوان <a href="/wiki/%D9%84%D9%88%D8%B3%D9%85%DB%8C" class="mw-redirect" title="لوسمی">لوسمی</a> شناخته می‌شود.</li> <li><b>۲۰۰,۰۰۰–۵۰۰,۰۰۰ <a href="/wiki/%D8%AA%D8%B1%D9%88%D9%85%D8%A8%D9%88%D8%B3%DB%8C%D8%AA" class="mw-redirect" title="ترومبوسیت">ترومبوسیت</a>:<sup id="cite_ref-Ganong_WF2_17-0" class="reference"><a href="#cite_note-Ganong_WF2-17"><span class="cite-bracket">[</span>۱۷<span class="cite-bracket">]</span></a></sup></b> پلاکت‌ها در فرآیند لخته شدن خون (<a href="/wiki/%D9%84%D8%AE%D8%AA%D9%87_%D8%B4%D8%AF%D9%86_%D8%AE%D9%88%D9%86" title="لخته شدن خون">کوگولاسیون</a>) نقش دارند. فیبرین از زنجیره‌های کوگولاسیون، یک شبکه بر روی لخته پلاکت ایجاد می‌کند که به تثبیت لخته خون و جلوگیری از خون‌ریزی کمک می‌کند.</li></ul> <table class="wikitable" style="float:center; margin-left:auto; margin-right:auto;"> <caption><div class="center" style="width:auto; margin-left:auto; margin-right:auto;">ترکیبات خون طبیعی</div> </caption> <tbody><tr> <th>پارامتر </th> <th>مقدار </th> <th>منبع </th></tr> <tr> <td><a href="/wiki/%D9%87%D9%85%D8%A7%D8%AA%D9%88%DA%A9%D8%B1%DB%8C%D8%AA" title="هماتوکریت">هماتوکریت</a></td> <td> <p>۴۵ ± ۷ (۳۸–۵۲٪) برای مردان </p><p>۴۲ ± ۵ (۳۷–۴۷٪) برای زنان </p> </td> <td> </td></tr> <tr> <td><a href="/wiki/%D9%BE%DB%8C%E2%80%8C%D8%A7%DA%86" title="پی‌اچ">پی‌اچ</a></td> <td>۷٫۳۵–۷٫۴۵ </td> <td><sup id="cite_ref-:1_18-0" class="reference"><a href="#cite_note-:1-18"><span class="cite-bracket">[</span>۱۸<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </td></tr> <tr> <td>بیش از حد پایه</td> <td>۳- تا ۳+ </td> <td> </td></tr> <tr> <td>P<a href="/wiki/Oxygen" class="mw-redirect" title="Oxygen">O<sub>2</sub></a></td> <td>۱۰–۱۳ کیلوپاسکال (۸۰–۱۰۰ میلی‌متر جیوه) </td> <td> </td></tr> <tr> <td>P<a href="/wiki/%DA%A9%D8%B1%D8%A8%D9%86_%D8%AF%DB%8C%E2%80%8C%D8%A7%DA%A9%D8%B3%DB%8C%D8%AF" title="کربن دی‌اکسید">CO<sub>2</sub></a></td> <td>۴٫۸–۵٫۸ کیلوپاسکال (۳۵‐۴۵ میلی‌متر جیوه) </td> <td> </td></tr> <tr> <td><a href="/wiki/%DA%A9%D8%B1%D8%A8%D9%86%DB%8C%DA%A9_%D8%A7%D8%B3%DB%8C%D8%AF" title="کربنیک اسید">کربنیک اسید</a></td> <td>۲۱–۲۷ میلی‌متر </td> <td> </td></tr> <tr> <td><a href="/wiki/%D8%A7%D8%B4%D8%A8%D8%A7%D8%B9_%D8%A7%DA%A9%D8%B3%DB%8C%DA%98%D9%86" title="اشباع اکسیژن">اشباع اکسیژن</a></td> <td> <p>اکسیژن‌دار: ۹۸–۹۹٪<br />بدون اکسیژن: ۷۵٪ </p> </td> <td> </td></tr></tbody></table> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="اسیدیته"><span id=".D8.A7.D8.B3.DB.8C.D8.AF.DB.8C.D8.AA.D9.87"></span>اسیدیته</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%D8%AE%D9%88%D9%86&action=edit&section=5" title="ویرایش بخش: اسیدیته"><span>ویرایش</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r35841839"><div role="note" class="hatnote navigation-not-searchable">همچنین ببینید: <a href="/wiki/%D8%AA%D8%B9%D8%A7%D8%AF%D9%84_%D8%A7%D8%B3%DB%8C%D8%AF-%D8%A8%D8%A7%D8%B2" title="تعادل اسید-باز">تعادل اسید-باز</a></div> <p>پی‌اچ خون باید در دامنه‌ی باریکی بین ۷٫۳۵ تا ۷٫۴۵ نگه‌داشته شود، که این حالت کمی <a href="/wiki/%D8%A8%D8%A7%D8%B2_(%D8%B4%DB%8C%D9%85%DB%8C)" title="باز (شیمی)">باز</a> (جبران) است.<sup id="cite_ref-Waugh_19-0" class="reference"><a href="#cite_note-Waugh-19"><span class="cite-bracket">[</span>۱۹<span class="cite-bracket">]</span></a></sup><sup id="cite_ref-20" class="reference"><a href="#cite_note-20"><span class="cite-bracket">[</span>۲۰<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> مایعات خارج‌سلولی در خون که پی‌اچ آنها کمتر از ۷٫۳۵ باشد، بیش از حد اسیدی است، در حالی که پی‌اچ خون که بالاتر از ۷٫۴۵ باشد، بیش از حد باز به‌حساب می‌آید.<sup id="cite_ref-21" class="reference"><a href="#cite_note-21"><span class="cite-bracket">[</span>۲۱<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> پی‌اچ کمتر از ۶٫۹ یا بیشتر از ۷٫۸ معمولاً کشنده است.<sup id="cite_ref-22" class="reference"><a href="#cite_note-22"><span class="cite-bracket">[</span>۲۲<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> پی‌اچ خون، فشار جزئی اکسیژن (pO2)، <a href="/wiki/%D9%81%D8%B4%D8%A7%D8%B1_%D8%AC%D8%B2%D8%A6%DB%8C_%D8%AF%DB%8C_%D8%A7%DA%A9%D8%B3%DB%8C%D8%AF_%DA%A9%D8%B1%D8%A8%D9%86" title="فشار جزئی دی اکسید کربن">فشار جزئی کربن دی‌اکسید (pCO2)</a> و <a href="/wiki/%D8%A8%DB%8C%E2%80%8C%DA%A9%D8%B1%D8%A8%D9%86%D8%A7%D8%AA" title="بی‌کربنات">بی‌کربنات</a> (HCO3−) به‌طور دقیق توسط تعدادی از <a href="/wiki/%D9%87%D9%85%E2%80%8C%D8%A7%DB%8C%D8%B3%D8%AA%D8%A7%DB%8C%DB%8C_(%D8%B2%DB%8C%D8%B3%D8%AA%E2%80%8C%D8%B4%D9%86%D8%A7%D8%B3%DB%8C)" title="هم‌ایستایی (زیست‌شناسی)">مکانیزم‌های هم‌ایستایی</a> تنظیم می‌شوند که تاثیر خود را عمدتاً از طریق <a href="/wiki/%D8%AF%D8%B3%D8%AA%DA%AF%D8%A7%D9%87_%D8%AA%D9%86%D9%81%D8%B3%DB%8C" title="دستگاه تنفسی">دستگاه تنفسی</a> و <a href="/wiki/%D8%AF%D8%B3%D8%AA%DA%AF%D8%A7%D9%87_%D8%A7%D8%AF%D8%B1%D8%A7%D8%B1%DB%8C" title="دستگاه ادراری">دستگاه ادراری</a> برای کنترل <a href="/wiki/%D8%AA%D8%B9%D8%A7%D8%AF%D9%84_%D8%A7%D8%B3%DB%8C%D8%AF-%D8%A8%D8%A7%D8%B2" title="تعادل اسید-باز">تعادل اسید-باز</a> و تنفس اعمال می‌کنند که به آن جبران می‌گویند.<sup id="cite_ref-23" class="reference"><a href="#cite_note-23"><span class="cite-bracket">[</span>۲۳<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> یک آزمایش <a href="/wiki/%DA%AF%D8%A7%D8%B2_%D8%AE%D9%88%D9%86_%D8%B4%D8%B1%DB%8C%D8%A7%D9%86%DB%8C" title="گاز خون شریانی">گاز خون شریانی</a> این مقادیر را اندازه‌گیری می‌کند. همچنین، پلاسما <a href="/wiki/%D9%87%D9%88%D8%B1%D9%85%D9%88%D9%86" title="هورمون">هورمون‌ها</a> را منتقل می‌کند که پیام‌های آن‌ها به بافت‌های مختلف می‌رسد. فهرست <a href="/wiki/%D8%AF%D8%A7%D9%85%D9%86%D9%87%E2%80%8C%D9%87%D8%A7%DB%8C_%D9%85%D8%B1%D8%AC%D8%B9_%D8%AF%D8%B1_%D8%A2%D8%B2%D9%85%D8%A7%DB%8C%D8%B4_%D8%AE%D9%88%D9%86" title="دامنه‌های مرجع در آزمایش خون">دامنه‌های مرجع</a> طبیعی برای الکترولیت‌های مختلف خون بسیار وسیع است. </p> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="در_غیر_پستانداران"><span id=".D8.AF.D8.B1_.D8.BA.DB.8C.D8.B1_.D9.BE.D8.B3.D8.AA.D8.A7.D9.86.D8.AF.D8.A7.D8.B1.D8.A7.D9.86"></span>در غیر پستانداران</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%D8%AE%D9%88%D9%86&action=edit&section=6" title="ویرایش بخش: در غیر پستانداران"><span>ویرایش</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <figure class="mw-default-size mw-halign-right" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/%D9%BE%D8%B1%D9%88%D9%86%D8%AF%D9%87:Newbloodm.jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/e/ed/Newbloodm.jpg/220px-Newbloodm.jpg" decoding="async" width="220" height="216" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/e/ed/Newbloodm.jpg/330px-Newbloodm.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/e/ed/Newbloodm.jpg 2x" data-file-width="376" data-file-height="369" /></a><figcaption>انواع گلبول‌های قرمز مهره‌داران، اندازه‌گیری در میکرومتر</figcaption></figure> <figure class="mw-default-size mw-halign-right" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/%D9%BE%D8%B1%D9%88%D9%86%D8%AF%D9%87:Frogrbc1000x.jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/f/f1/Frogrbc1000x.jpg/220px-Frogrbc1000x.jpg" decoding="async" width="220" height="165" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/f/f1/Frogrbc1000x.jpg/330px-Frogrbc1000x.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/f/f1/Frogrbc1000x.jpg/440px-Frogrbc1000x.jpg 2x" data-file-width="1272" data-file-height="952" /></a><figcaption>گلبول‌های قرمز قورباغه ۱۰۰۰ برابر بزرگ شده</figcaption></figure> <figure class="mw-default-size mw-halign-right" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/%D9%BE%D8%B1%D9%88%D9%86%D8%AF%D9%87:Turtlerbc1000x.jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/45/Turtlerbc1000x.jpg/220px-Turtlerbc1000x.jpg" decoding="async" width="220" height="165" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/45/Turtlerbc1000x.jpg/330px-Turtlerbc1000x.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/45/Turtlerbc1000x.jpg/440px-Turtlerbc1000x.jpg 2x" data-file-width="1272" data-file-height="952" /></a><figcaption>گلبول‌های قرمز قورباغه ۱۰۰۰ برابر بزرگ شده</figcaption></figure> <figure class="mw-default-size mw-halign-right" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/%D9%BE%D8%B1%D9%88%D9%86%D8%AF%D9%87:Chickenrbc1000x.jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/0/03/Chickenrbc1000x.jpg/220px-Chickenrbc1000x.jpg" decoding="async" width="220" height="165" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/0/03/Chickenrbc1000x.jpg/330px-Chickenrbc1000x.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/0/03/Chickenrbc1000x.jpg/440px-Chickenrbc1000x.jpg 2x" data-file-width="1272" data-file-height="952" /></a><figcaption>گلبول‌های قرمز خروس ۱۰۰۰ برابر بزرگ شده</figcaption></figure> <figure class="mw-default-size mw-halign-right" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/%D9%BE%D8%B1%D9%88%D9%86%D8%AF%D9%87:Humanrbc1000x.jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/f/f9/Humanrbc1000x.jpg/220px-Humanrbc1000x.jpg" decoding="async" width="220" height="165" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/f/f9/Humanrbc1000x.jpg/330px-Humanrbc1000x.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/f/f9/Humanrbc1000x.jpg/440px-Humanrbc1000x.jpg 2x" data-file-width="1272" data-file-height="952" /></a><figcaption>گلبول‌های قرمز انسان ۱۰۰۰ برابر بزرگ شده</figcaption></figure> <p>خون انسان مشابه خون پستانداران است، هرچند که جزئیات دقیق مربوط به تعداد سلول‌ها، اندازه، <a href="/wiki/%D8%B3%D8%A7%D8%AE%D8%AA%D8%A7%D8%B1_%D9%BE%D8%B1%D9%88%D8%AA%D8%A6%DB%8C%D9%86" title="ساختار پروتئین">ساختار پروتئین</a> و غیره، در گونه‌های مختلف متفاوت است. با این حال، در مهره‌داران غیرمهره‌دار تفاوت‌های کلیدی وجود دارد:<sup id="cite_ref-VB_24-0" class="reference"><a href="#cite_note-VB-24"><span class="cite-bracket">[</span>۲۴<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </p> <ul><li>گلبول‌های قرمز در مهره‌داران غیرپستاندار به صورت تخت و بیضی شکل هستند و هسته‌های سلولی خود را حفظ می‌کنند.</li> <li>در انواع و نسبت‌های گلبول‌های سفید، تفاوت‌های قابل توجهی وجود دارد؛ به عنوان مثال، اسیدوفیل‌ها به طور کلی بیشتر از انسان‌ها معمول هستند.</li> <li>پلاکت‌ها مختص پستانداران هستند؛ در سایر مهره‌داران، سلول‌های کوچک هسته‌دار و میله‌ای شکلی به نام <a href="/wiki/%D9%BE%D9%84%D8%A7%DA%A9%D8%AA" title="پلاکت">ترومبوسیت‌ها</a> مسئول لخته شدن خون هستند.</li></ul> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="فیزیولوژی"><span id=".D9.81.DB.8C.D8.B2.DB.8C.D9.88.D9.84.D9.88.DA.98.DB.8C"></span>فیزیولوژی</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%D8%AE%D9%88%D9%86&action=edit&section=7" title="ویرایش بخش: فیزیولوژی"><span>ویرایش</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="دستگاه_گردش_خون"><span id=".D8.AF.D8.B3.D8.AA.DA.AF.D8.A7.D9.87_.DA.AF.D8.B1.D8.AF.D8.B4_.D8.AE.D9.88.D9.86"></span>دستگاه گردش خون</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%D8%AE%D9%88%D9%86&action=edit&section=8" title="ویرایش بخش: دستگاه گردش خون"><span>ویرایش</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <figure class="mw-default-size mw-halign-right" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/%D9%BE%D8%B1%D9%88%D9%86%D8%AF%D9%87:Diagram_of_the_human_heart_(cropped).svg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/e/e5/Diagram_of_the_human_heart_%28cropped%29.svg/220px-Diagram_of_the_human_heart_%28cropped%29.svg.png" decoding="async" width="220" height="216" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/e/e5/Diagram_of_the_human_heart_%28cropped%29.svg/330px-Diagram_of_the_human_heart_%28cropped%29.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/e/e5/Diagram_of_the_human_heart_%28cropped%29.svg/440px-Diagram_of_the_human_heart_%28cropped%29.svg.png 2x" data-file-width="663" data-file-height="651" /></a><figcaption>گردش خون در قلب انسان</figcaption></figure> <link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r35841839"><div role="note" class="hatnote navigation-not-searchable">مقالهٔ اصلی: <a href="/wiki/%D8%AF%D8%B3%D8%AA%DA%AF%D8%A7%D9%87_%DA%AF%D8%B1%D8%AF%D8%B4_%D8%AE%D9%88%D9%86" title="دستگاه گردش خون">دستگاه گردش خون</a></div> <p>خون در سراسر بدن از طریق <a href="/wiki/%D8%B1%DA%AF_%D8%AE%D9%88%D9%86%DB%8C" title="رگ خونی">رگ‌های خونی</a> به وسیله عمل پمپاژ <a href="/wiki/%D9%82%D9%84%D8%A8" title="قلب">قلب</a> جریان می‌یابد. در انسان‌ها، خون از <a href="/wiki/%D8%A8%D8%B7%D9%86_%DA%86%D9%BE" title="بطن چپ">بطن چپ</a> قوی قلب از طریق <a href="/wiki/%D8%B3%D8%B1%D8%AE%D8%B1%DA%AF" title="سرخرگ">سرخرگ‌ها</a> به <a href="/wiki/%D8%A8%D8%A7%D9%81%D8%AA_(%D8%B2%DB%8C%D8%B3%D8%AA%E2%80%8C%D8%B4%D9%86%D8%A7%D8%B3%DB%8C)" title="بافت (زیست‌شناسی)">بافت‌های</a> محیطی پمپاژ می‌شود و از طریق <a href="/wiki/%D8%B3%DB%8C%D8%A7%D9%87%D8%B1%DA%AF" title="سیاهرگ">سیاهرگ‌ها</a> به <a href="/wiki/%D8%AF%D9%87%D9%84%DB%8C%D8%B2_(%D9%82%D9%84%D8%A8)" title="دهلیز (قلب)">دهلیز</a> راست قلب برمی‌گردد. سپس خون به <a href="/wiki/%D8%A8%D8%B7%D9%86_(%D9%82%D9%84%D8%A8)" title="بطن (قلب)">بطن</a> راست وارد می‌شود و از طریق <a href="/wiki/%D8%B3%D8%B1%D8%AE%D8%B1%DA%AF_%D8%B1%DB%8C%D9%88%DB%8C" title="سرخرگ ریوی">سرخرگ ریوی</a> به <a href="/wiki/%D8%B4%D8%B4" title="شش">شش‌ها</a> پمپاژ می‌شود و به دهلیز چپ از طریق <a href="/wiki/%D8%B3%DB%8C%D8%A7%D9%87%D8%B1%DA%AF_%D8%B1%DB%8C%D9%88%DB%8C" title="سیاهرگ ریوی">سیاهرگ‌های ریوی</a> برمی‌گردد. بعد از آن، خون دوباره به بطن چپ می‌رود تا دوباره به گردش درآید. خون سرخرگی اکسیژن را از هوای تنفسی به تمام سلول‌های بدن منتقل می‌کند و <a href="/wiki/%D8%AE%D9%88%D9%86_%D8%B3%DB%8C%D8%A7%D9%87%D8%B1%DA%AF%DB%8C" title="خون سیاهرگی">خون سیاهرگی</a> کربن دی‌اکسید، که محصول زائد <a href="/wiki/%D9%85%D8%AA%D8%A7%D8%A8%D9%88%D9%84%DB%8C%D8%B3%D9%85" title="متابولیسم">متابولیسم</a> <a href="/wiki/%D8%B3%D9%84%D9%88%D9%84" title="سلول">سلول‌ها</a> است، را به ریه‌ها منتقل می‌کند تا آن را به بیرون دم کند. با این حال، یک استثنا شامل سرخرگ‌های ریوی است که دارای بیشترین مقدار خون غیر اکسیژن‌دار در بدن هستند، در حالی که رگ‌های ریوی خون اکسیژن‌دار را حمل می‌کنند. </p><p>جریان خون اضافی ممکن است توسط حرکت <a href="/wiki/%D9%85%D8%A7%D9%87%DB%8C%DA%86%D9%87_%D8%A7%D8%B3%DA%A9%D9%84%D8%AA%DB%8C" title="ماهیچه اسکلتی">ماهیچه‌های اسکلتی</a> تولید شود، که می‌تواند سیاهرگ‌ها را فشرده کرده و خون را از طریق دریچه‌ها در سیاهرگ‌ها به سمت <a href="/wiki/%D8%AF%D9%87%D9%84%DB%8C%D8%B2_%D8%B1%D8%A7%D8%B3%D8%AA" title="دهلیز راست">دهلیز راست</a> برساند. </p><p>توصیف جریان خون به طور مشهور توسط <a href="/wiki/%D9%88%DB%8C%D9%84%DB%8C%D8%A7%D9%85_%D9%87%D8%A7%D8%B1%D9%88%DB%8C" title="ویلیام هاروی">ویلیام هاروی</a> در سال ۱۶۲۸ انجام شد.<sup id="cite_ref-25" class="reference"><a href="#cite_note-25"><span class="cite-bracket">[</span>۲۵<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </p> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="تولید_و_تخریب_سلولی"><span id=".D8.AA.D9.88.D9.84.DB.8C.D8.AF_.D9.88_.D8.AA.D8.AE.D8.B1.DB.8C.D8.A8_.D8.B3.D9.84.D9.88.D9.84.DB.8C"></span>تولید و تخریب سلولی</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%D8%AE%D9%88%D9%86&action=edit&section=9" title="ویرایش بخش: تولید و تخریب سلولی"><span>ویرایش</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>در مهره‌داران، سلول‌های مختلف خون در مغز استخوان تولید می‌شوند که به این فرآیند <a href="/wiki/%D8%AE%D9%88%D9%86%E2%80%8C%D8%B3%D8%A7%D8%B2%DB%8C" title="خون‌سازی">هماتوپوئز</a> گفته می‌شود. این شامل <a href="/wiki/%D8%A7%D8%B1%DB%8C%D8%AA%D8%B1%D9%88%D9%BE%D9%88%D8%A6%D8%B2" title="اریتروپوئز">اریتروپوئز</a>، که تولیدکننده گلبول‌های قرمز خون است، و <a href="/wiki/%D9%85%DB%8C%D9%84%D9%88%D9%BE%D9%88%D8%A6%D8%B2" title="میلوپوئز">میلوپوئز</a>، که تولید گلبول‌های سفید و پلاکت‌ها را شامل می‌شود. در دوران کودکی، تقریباً هر استخوان انسانی گلبول‌های قرمز تولید می‌کند؛ اما در بزرگسالی، تولید گلبول‌های قرمز محدود به استخوان‌های بزرگتر مانند بدن مهره‌ها، جناغ سینه، قفسه سینه، استخوان‌های لگن و استخوان‌های بالای بازوها و پاها می‌شود. علاوه بر این، در دوران کودکی، غده <a href="/wiki/%D8%AA%DB%8C%D9%85%D9%88%D8%B3" title="تیموس">تیموس</a> که در ناحیه <a href="/wiki/%D9%85%D8%AF%DB%8C%D8%A7%D8%B3%D8%AA%D9%86" title="مدیاستن">مدیاستن</a> قرار دارد، منبع مهمی از <a href="/wiki/%D9%84%D9%86%D9%81%D9%88%D8%B3%DB%8C%D8%AA_%D8%AA%DB%8C" title="لنفوسیت تی">لنفوسیت‌های تی</a> است.<sup id="cite_ref-26" class="reference"><a href="#cite_note-26"><span class="cite-bracket">[</span>۲۶<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> بخش پروتئینی خون (شامل پروتئین‌های لخته‌شوندگی) عمدتاً توسط <a href="/wiki/%DA%A9%D8%A8%D8%AF" title="کبد">کبد</a> تولید می‌شود، در حالی که هورمون‌ها توسط <a href="/wiki/%D8%BA%D8%AF%D9%87_%D8%AF%D8%B1%D9%88%D9%86%E2%80%8C%D8%B1%DB%8C%D8%B2" title="غده درون‌ریز">غدد درون‌ریز</a> تولید می‌شوند و بخش آبی خون توسط <a href="/wiki/%D9%87%DB%8C%D9%BE%D9%88%D8%AA%D8%A7%D9%84%D8%A7%D9%85%D9%88%D8%B3" title="هیپوتالاموس">هیپوتالاموس</a> تنظیم و توسط <a href="/wiki/%DA%A9%D9%84%DB%8C%D9%87" title="کلیه">کلیه‌ها</a> حفظ می‌شود. </p><p><a href="/wiki/%DA%AF%D9%84%D8%A8%D9%88%D9%84_%D9%82%D8%B1%D9%85%D8%B2" title="گلبول قرمز">اریتروسیت‌های</a> سالم حدود ۱۲۰ روز عمر پلاسما دارند و سپس توسط <a href="/wiki/%D8%B7%D8%AD%D8%A7%D9%84" title="طحال">طحال</a> و <a href="/wiki/%D8%B3%D9%84%D9%88%D9%84_%DA%A9%D9%88%D9%BE%D9%81%D8%B1" title="سلول کوپفر">سلول‌های کوپفر</a> در کبد تخریب می‌شوند. کبد همچنین برخی از پروتئین‌ها، چربی‌ها و آمینواسیدها را از خون پاکسازی می‌کند. کلیه به طور فعال مواد زائد را به <a href="/wiki/%D8%A7%D8%AF%D8%B1%D8%A7%D8%B1" title="ادرار">ادرار</a> ترشح می‌کند. </p> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="انتقال_اکسیژن"><span id=".D8.A7.D9.86.D8.AA.D9.82.D8.A7.D9.84_.D8.A7.DA.A9.D8.B3.DB.8C.DA.98.D9.86"></span>انتقال اکسیژن</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%D8%AE%D9%88%D9%86&action=edit&section=10" title="ویرایش بخش: انتقال اکسیژن"><span>ویرایش</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r35841839"><div role="note" class="hatnote navigation-not-searchable">اطلاعات بیشتر: <a href="/wiki/%D8%B3%DB%8C%D8%B1%D8%B4_%D8%A7%DA%A9%D8%B3%DB%8C%DA%98%D9%86_(%D9%BE%D8%B2%D8%B4%DA%A9%DB%8C)" title="سیرش اکسیژن (پزشکی)">سیرش اکسیژن (پزشکی)</a></div> <figure class="mw-default-size mw-halign-right" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/%D9%BE%D8%B1%D9%88%D9%86%D8%AF%D9%87:Oxyhaemoglobin_dissociation_curve.png" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/8/8a/Oxyhaemoglobin_dissociation_curve.png/220px-Oxyhaemoglobin_dissociation_curve.png" decoding="async" width="220" height="207" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/8/8a/Oxyhaemoglobin_dissociation_curve.png/330px-Oxyhaemoglobin_dissociation_curve.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/8/8a/Oxyhaemoglobin_dissociation_curve.png 2x" data-file-width="439" data-file-height="413" /></a><figcaption>منحنی اشباع هموگلوبین پایه. این منحنی در اسیدیته بالاتر (بیشتر شدن کربن دی‌اکسید حل‌شده) به سمت راست جابه‌جا می‌شود و در اسیدیته پایین‌تر (کمتر شدن کربن دی‌اکسید حل‌شده) به سمت چپ جابه‌جا می‌شود.</figcaption></figure> <p>حدود ۹۸٫۵٪<sup id="cite_ref-:0_1-1" class="reference"><a href="#cite_note-:0-1"><span class="cite-bracket">[</span>۱<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> از <a href="/wiki/%D8%A7%DA%A9%D8%B3%DB%8C%DA%98%D9%86" title="اکسیژن">اکسیژن</a> در یک نمونه از خون سرخرگی در یک انسان سالم که هوای فشار سطح دریا را تنفس می‌کند، به‌طور شیمیایی با <a href="/wiki/%D9%87%D9%85%D9%88%DA%AF%D9%84%D9%88%D8%A8%DB%8C%D9%86" title="هموگلوبین">هموگلوبین</a> ترکیب شده است. حدود ۱٫۵٪ به‌طور فیزیکی در دیگر مایعات خون حل شده و به هموگلوبین متصل نیست. مولکول هموگلوبین، حمل‌کننده اصلی اکسیژن در <a href="/wiki/%D9%BE%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86%D8%AF%D8%A7%D8%B1%D8%A7%D9%86" title="پستانداران">پستانداران</a> و بسیاری از گونه‌های دیگر است. هموگلوبین دارای ظرفیت اتصال اکسیژن بین ۱٫۳۶ تا ۱٫۴۰ میلی‌لیتر گاز اکسیژن به ازای هر گرم هموگلوبین است<sup id="cite_ref-:2_2-1" class="reference"><a href="#cite_note-:2-2"><span class="cite-bracket">[</span>۲<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> که ظرفیت کل اکسیژن خون را هفتاد برابر افزایش می‌دهد،<sup id="cite_ref-brsphys_27-0" class="reference"><a href="#cite_note-brsphys-27"><span class="cite-bracket">[</span>۲۷<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> در مقایسه با حالتی که اکسیژن تنها از طریق حلالیت آن که ۰٫۰۳ میلی‌لیتر گاز اکسیژن به ازای هر لیتر خون در هر میلی‌متر جیوه فشار جزئی اکسیژن (حدود ۱۰۰ میلی‌متر جیوه در سرخرگ‌ها) حمل می‌شود.<sup id="cite_ref-brsphys2_28-0" class="reference"><a href="#cite_note-brsphys2-28"><span class="cite-bracket">[</span>۲۸<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </p><p>با استثنای سرخرگ‌های ریوی و <a href="/wiki/%D8%B3%D8%B1%D8%AE%D8%B1%DA%AF_%D9%86%D8%A7%D9%81%DB%8C" title="سرخرگ نافی">ناف</a>، سرخرگ‌ها <b>خون اکسیژن‌دار</b> را از قلب به بدن منتقل کرده و آن را از طریق <a href="/wiki/%D8%A2%D8%B1%D8%AA%D8%B1%DB%8C%D9%88%D9%84" title="آرتریول">آرتریول‌ها</a> و <a href="/wiki/%D9%85%D9%88%DB%8C%D8%B1%DA%AF" title="مویرگ">مویرگ‌ها</a> به بافت‌ها می‌رسانند، جایی که اکسیژن مصرف می‌شود؛ پس از آن، سیاهرگ‌ها و <a href="/wiki/%D9%88%D9%86%D9%88%D9%84" title="ونول">ونول‌ها</a> <b>خون بدون اکسیژن</b> را دوباره به قلب بازمی‌گردانند. </p><p>در شرایط عادی، در انسان‌های بزرگسال در حالت استراحت، هموگلوبین در خونی که از ریه‌ها خارج می‌شود، حدود ۹۸–۹۹٪ <a href="/wiki/%D8%B3%DB%8C%D8%B1%D8%B4_%D8%A7%DA%A9%D8%B3%DB%8C%DA%98%D9%86_(%D9%BE%D8%B2%D8%B4%DA%A9%DB%8C)" title="سیرش اکسیژن (پزشکی)">اشباع از اکسیژن</a> است و تحویل اکسیژن به بدن بین ۹۵۰ و ۱۱۵۰ میلی‌لیتر در دقیقه<sup id="cite_ref-edwards_29-0" class="reference"><a href="#cite_note-edwards-29"><span class="cite-bracket">[</span>۲۹<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> به دست می‌آید. در یک بزرگسال سالم در حالت استراحت، مصرف اکسیژن تقریباً ۲۰۰–۲۵۰ میلی‌لیتر در دقیقه است<sup id="cite_ref-edwards2_30-0" class="reference"><a href="#cite_note-edwards2-30"><span class="cite-bracket">[</span>۳۰<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> و خون بدون اکسیژن که به ریه‌ها برمی‌گردد، هنوز حدود ۷۵٪<sup id="cite_ref-31" class="reference"><a href="#cite_note-31"><span class="cite-bracket">[</span>۳۱<span class="cite-bracket">]</span></a></sup><sup id="cite_ref-32" class="reference"><a href="#cite_note-32"><span class="cite-bracket">[</span>۳۲<span class="cite-bracket">]</span></a></sup>‌ (بین ۷۰ تا ۷۸٪)<sup id="cite_ref-edwards3_33-0" class="reference"><a href="#cite_note-edwards3-33"><span class="cite-bracket">[</span>۳۳<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> اشباع شده است. مصرف بالای اکسیژن در حین فعالیت شدید باعث کاهش اشباع اکسیژن خون سیاهرگی می‌شود، که می‌تواند در یک ورزشکار آموزش‌دیده به کمتر از ۱۵٪ برسد؛ هرچند که نرخ تنفس و جریان خون برای جبران افزایش می‌یابد، اما اشباع اکسیژن در خون سرخرگی می‌تواند در این شرایط به ۹۵٪ یا کمتر کاهش یابد.<sup id="cite_ref-34" class="reference"><a href="#cite_note-34"><span class="cite-bracket">[</span>۳۴<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> اشباع اکسیژن این‌چنینی در فردی در حالت استراحت (به عنوان مثال، در حین عمل جراحی تحت بیهوشی) خطرناک در نظر گرفته می‌شود. هیپوکسی پایدار (اشباع اکسیژن کمتر از ۹۰٪) برای سلامت خطرناک است و هیپوکسی شدید (اشباع کمتر از ۳۰٪) ممکن است به سرعت کشنده باشد.<sup id="cite_ref-35" class="reference"><a href="#cite_note-35"><span class="cite-bracket">[</span>۳۵<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </p><p><a href="/wiki/%D8%AC%D9%86%DB%8C%D9%86" title="جنین">جنین</a> که اکسیژن را از طریق <a href="/wiki/%D8%AC%D9%81%D8%AA_%D8%AC%D9%86%DB%8C%D9%86" title="جفت جنین">جفت</a> دریافت می‌کند، در معرض فشارهای اکسیژن بسیار کمتری است (حدود ۲۱٪ سطحی که در شش‌های یک بزرگسال پیدا می‌شود)، بنابراین جنین‌ها نوع دیگری از هموگلوبین با تمایل بسیار بالاتر به اکسیژن (هموگلوبین اف) تولید می‌کنند تا در این شرایط عمل کنند.<sup id="cite_ref-36" class="reference"><a href="#cite_note-36"><span class="cite-bracket">[</span>۳۶<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </p> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="انتقال_کربن_دی‌اکسید"><span id=".D8.A7.D9.86.D8.AA.D9.82.D8.A7.D9.84_.DA.A9.D8.B1.D8.A8.D9.86_.D8.AF.DB.8C.E2.80.8C.D8.A7.DA.A9.D8.B3.DB.8C.D8.AF"></span>انتقال کربن دی‌اکسید</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%D8%AE%D9%88%D9%86&action=edit&section=11" title="ویرایش بخش: انتقال کربن دی‌اکسید"><span>ویرایش</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>کربن دی‌اکسید در خون به سه روش مختلف حمل می‌شود. (درصدهای دقیق بسته به اینکه خون سرخرگی یا سیاهرگی باشد، متفاوت است). بیشتر کربن دی‌اکسید (حدود ۷۰٪) توسط آنزیم <a href="/wiki/%DA%A9%D8%B1%D8%A8%D9%86%DB%8C%DA%A9_%D8%A2%D9%86%D9%87%DB%8C%D8%AF%D8%B1%D8%A7%D8%B2" title="کربنیک آنهیدراز">کربنیک آنهیدراز</a> در گلبول‌های قرمز به یون‌های بی‌کربنات تبدیل می‌شود و واکنش به این صورت است: </p><p>CO<span style="display:inline-block; margin-bottom:-0.3em; vertical-align:-0.4em; line-height:1.2em; font-size:70%; text-align:left;"><br />2</span> + H<span style="display:inline-block; margin-bottom:-0.3em; vertical-align:-0.4em; line-height:1.2em; font-size:70%; text-align:left;"><br />2</span>O → H<span style="display:inline-block; margin-bottom:-0.3em; vertical-align:-0.4em; line-height:1.2em; font-size:70%; text-align:left;"><br />2</span>CO<span style="display:inline-block; margin-bottom:-0.3em; vertical-align:-0.4em; line-height:1.2em; font-size:70%; text-align:left;"><br />3</span> → H<span style="display:inline-block; margin-bottom:-0.3em; vertical-align:0.8em; line-height:1.2em; font-size:70%; text-align:left;">+<br /></span> + HCO<span style="display:inline-block; margin-bottom:-0.3em; vertical-align:-0.4em; line-height:1.2em; font-size:70%; text-align:left;">–<br />3</span>؛ حدود ۷٪ آن در پلاسما حل می‌شود و حدود ۲۳٪ به هموگلوبین به صورت ترکیبات <a href="/wiki/%DA%A9%D8%B1%D8%A8%D8%A7%D9%85%DB%8C%D9%86%D9%88" title="کربامینو">کربامینو</a> متصل می‌شود.<sup id="cite_ref-37" class="reference"><a href="#cite_note-37"><span class="cite-bracket">[</span>۳۷<span class="cite-bracket">]</span></a></sup><sup id="cite_ref-38" class="reference"><a href="#cite_note-38"><span class="cite-bracket">[</span>۳۸<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </p><p>هموگلوبین، مولکول اصلی حمل‌کننده اکسیژن در گلبول‌های قرمز، هم اکسیژن و هم کربن دی‌اکسید را حمل می‌کند. با این حال، کربن دی‌اکسید متصل به هموگلوبین به همان مکان متصل نمی‌شود که اکسیژن متصل می‌شود. بلکه، کربن دی‌اکسید با گروه‌های ترمینال-ان در چهار زنجیره گلوبین ترکیب می‌شود. اما به دلیل اثرات <a href="/wiki/%D8%AA%D9%86%D8%B8%DB%8C%D9%85_%D8%A2%D9%84%D9%88%D8%B3%D8%AA%D8%B1%DB%8C%DA%A9" title="تنظیم آلوستریک">آلوستریک</a> بر روی مولکول هموگلوبین، اتصال کربن دی‌اکسید میزان اکسیژن متصل شده را برای یک فشار جزئی مشخص از اکسیژن کاهش می‌دهد. کاهش اتصال به کربن دی‌اکسید در خون به دلیل افزایش سطوح اکسیژن به عنوان اثر هالدان شناخته می‌شود و در حمل کربن دی‌اکسید از بافت‌ها به شش‌ها اهمیت دارد. افزایش فشار جزئی کربن دی‌اکسید یا کاهش پی‌اچ باعث رهاسازی اکسیژن از هموگلوبین می‌شود که به این وضعیت <a href="/wiki/%D8%A7%D8%AB%D8%B1_%D8%A8%D9%88%D8%B1" title="اثر بور">اثر بور</a> نیز گفته می‌شود. </p> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="انتقال_یون‌های_هیدروژن"><span id=".D8.A7.D9.86.D8.AA.D9.82.D8.A7.D9.84_.DB.8C.D9.88.D9.86.E2.80.8C.D9.87.D8.A7.DB.8C_.D9.87.DB.8C.D8.AF.D8.B1.D9.88.DA.98.D9.86"></span>انتقال یون‌های هیدروژن</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%D8%AE%D9%88%D9%86&action=edit&section=12" title="ویرایش بخش: انتقال یون‌های هیدروژن"><span>ویرایش</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>برخی از اکسی‌هموگلوبین‌ها اکسیژن خود را از دست می‌دهند و به دکسی‌هموگلوبین تبدیل می‌شوند. دکسی‌هموگلوبین بیشتر یون‌های هیدروژن را به خود جذب می‌کند زیرا نسبت به اکسی‌هموگلوبین، تمایل بسیار بیشتری به یون‌های هیدروژن دارد. </p> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="دستگاه_لنفاوی"><span id=".D8.AF.D8.B3.D8.AA.DA.AF.D8.A7.D9.87_.D9.84.D9.86.D9.81.D8.A7.D9.88.DB.8C"></span>دستگاه لنفاوی</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%D8%AE%D9%88%D9%86&action=edit&section=13" title="ویرایش بخش: دستگاه لنفاوی"><span>ویرایش</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r35841839"><div role="note" class="hatnote navigation-not-searchable">مقالهٔ اصلی: <a href="/wiki/%D8%AF%D8%B3%D8%AA%DA%AF%D8%A7%D9%87_%D9%84%D9%86%D9%81%D8%A7%D9%88%DB%8C" title="دستگاه لنفاوی">دستگاه لنفاوی</a></div> <p>در پستانداران، خون در تعادل با <a href="/wiki/%D9%84%D9%86%D9%81" title="لنف">لنف</a> است که به‌طور مداوم از طریق اولترافیلتراسیون کمانی در بافت‌ها از خون تشکیل می‌شود. لنف توسط یک سیستم از عروق لنفاوی کوچک جمع‌آوری شده و به سمت <a href="/wiki/%D9%85%D8%AC%D8%B1%D8%A7%DB%8C_%D8%B3%DB%8C%D9%86%D9%87%E2%80%8C%D8%A7%DB%8C" title="مجرای سینه‌ای">مجرای سینه‌ای</a> هدایت می‌شود، که به <a href="/wiki/%D8%B3%DB%8C%D8%A7%D9%87%D8%B1%DA%AF_%D8%B2%DB%8C%D8%B1%D8%AA%D8%B1%D9%82%D9%88%D9%87%E2%80%8C%D8%A7%DB%8C" title="سیاهرگ زیرترقوه‌ای">سیاهرگ زیرترقوه‌ای</a> چپ تخلیه می‌شود، جایی که لنف دوباره به گردش خون سیستمیک ملحق می‌شود. </p> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="تنظیم_دمایی"><span id=".D8.AA.D9.86.D8.B8.DB.8C.D9.85_.D8.AF.D9.85.D8.A7.DB.8C.DB.8C"></span>تنظیم دمایی</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%D8%AE%D9%88%D9%86&action=edit&section=14" title="ویرایش بخش: تنظیم دمایی"><span>ویرایش</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>گردش خون گرما را در سرتاسر بدن حمل می‌کند و تنظیمات این جریان بخش مهمی از <a href="/wiki/%D8%AA%D9%86%D8%B8%DB%8C%D9%85_%D8%AF%D9%85%D8%A7%DB%8C%DB%8C" title="تنظیم دمایی">تنظیم دمایی</a> است. افزایش جریان خون به سطح بدن (مانند زمانی که هوا گرم است یا در حین ورزش شدید) باعث گرم‌تر شدن پوست می‌شود که منجر به افزایش سرعت از دست دادن گرما می‌گردد. در مقابل، زمانی که دمای خارجی پایین است، جریان خون به اندام‌های انتهایی و سطح پوست کاهش می‌یابد تا از دست دادن گرما جلوگیری شود و خون به‌صورت انتخابی به عضوهای مهم بدن گردش می‌کند. </p> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="نرخ_جریان"><span id=".D9.86.D8.B1.D8.AE_.D8.AC.D8.B1.DB.8C.D8.A7.D9.86"></span>نرخ جریان</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%D8%AE%D9%88%D9%86&action=edit&section=15" title="ویرایش بخش: نرخ جریان"><span>ویرایش</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>نرخ جریان خون بین عضوهای مختلف بسیار متفاوت است. کبد بیشترین تأمین خون را دارد با جریان تقریبی ۱۳۵۰ میلی‌لیتر در دقیقه. کلیه و مغز به ترتیب عضوهای دوم و سوم در تأمین خون هستند که به ترتیب ۱۱۰۰ میلی‌لیتر در دقیقه و حدود ۷۰۰ میلی‌لیتر در دقیقه خون دریافت می‌کنند.<sup id="cite_ref-:02_39-0" class="reference"><a href="#cite_note-:02-39"><span class="cite-bracket">[</span>۳۹<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </p><p>نرخ‌های نسبی جریان خون به ازای هر ۱۰۰ گرم بافت نیز متفاوت است. بافت‌های کلیه، غده فوق کلیوی و تیروئید به ترتیب در رتبه‌های اول، دوم و سوم از نظر تأمین خون قرار دارند. این تفاوت‌ها به نیازهای متابولیک و عملکردی خاص هر عضو بستگی دارد.<sup id="cite_ref-:03_40-0" class="reference"><a href="#cite_note-:03-40"><span class="cite-bracket">[</span>۴۰<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </p> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="عملکردهای_هیدرولیک"><span id=".D8.B9.D9.85.D9.84.DA.A9.D8.B1.D8.AF.D9.87.D8.A7.DB.8C_.D9.87.DB.8C.D8.AF.D8.B1.D9.88.D9.84.DB.8C.DA.A9"></span>عملکردهای هیدرولیک</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%D8%AE%D9%88%D9%86&action=edit&section=16" title="ویرایش بخش: عملکردهای هیدرولیک"><span>ویرایش</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>محدودیت جریان خون همچنین می‌تواند در بافت‌های خاص به کار رود تا باعث پر شدن خون شود و منجر به <a href="/wiki/%D9%86%D8%B9%D9%88%D8%B8" title="نعوظ">نعوظ</a> آن بافت شود؛ نمونه‌هایی از این موارد شامل بافت نعوظی در <a href="/wiki/%D8%A2%D9%84%D8%AA_%D9%86%D8%B1%DB%8C" title="آلت نری">آلت نری</a> و <a href="/wiki/%DA%A9%D9%84%DB%8C%D8%AA%D9%88%D8%B1%DB%8C%D8%B3" title="کلیتوریس">کلیتوریس</a> است. </p><p>یک مثال دیگر از عملکرد هیدرولیکی، <a href="/wiki/%D8%B9%D9%86%DA%A9%D8%A8%D9%88%D8%AA%E2%80%8C%D9%87%D8%A7%DB%8C_%D8%AC%D9%87%D9%86%D8%AF%D9%87" title="عنکبوت‌های جهنده">عنکبوت‌های جهنده</a> است که در آن خون تحت فشار به پاها ورود می‌کند و باعث می‌شود آن‌ها صاف شوند تا برای یک پرش قوی آماده شوند، بدون نیاز به پاهای عضلانی بزرگ. این نوع مکانیک به عنکبوت این امکان را می‌دهد که به طور مؤثر و سریع حرکت کند.<sup id="cite_ref-41" class="reference"><a href="#cite_note-41"><span class="cite-bracket">[</span>۴۱<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </p> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="رنگ"><span id=".D8.B1.D9.86.DA.AF"></span>رنگ</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%D8%AE%D9%88%D9%86&action=edit&section=17" title="ویرایش بخش: رنگ"><span>ویرایش</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r35841839"><div role="note" class="hatnote navigation-not-searchable">مقالهٔ اصلی: <a href="/wiki/%D9%87%D9%85%D9%88%DA%AF%D9%84%D9%88%D8%A8%DB%8C%D9%86" title="هموگلوبین">هموگلوبین</a></div><figure class="mw-default-size" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/%D9%BE%D8%B1%D9%88%D9%86%D8%AF%D9%87:Bleeding_finger.jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/e/e6/Bleeding_finger.jpg/220px-Bleeding_finger.jpg" decoding="async" width="220" height="165" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/e/e6/Bleeding_finger.jpg/330px-Bleeding_finger.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/e/e6/Bleeding_finger.jpg/440px-Bleeding_finger.jpg 2x" data-file-width="2288" data-file-height="1712" /></a><figcaption>خون مویرگی ناشی از خونریزی انگشت</figcaption></figure> <p>هموگلوبین عامل اصلی تعیین رنگ خون (<b>هموکروم</b>) است. هر مولکول هموگلوبین دارای چهار گروه هِم است و تعامل آن‌ها با مولکول‌های مختلف رنگ دقیق را تغییر می‌دهد. خون سرخرگی و خون مویرگی رنگ قرمز روشن دارد، زیرا اکسیژن رنگ قرمز قوی‌تری به گروه هِم می‌دهد. خون بدون اکسیژن، که در سیاهرگ‌ها وجود دارد، رنگ تیره‌تری از قرمز دارد و در هنگام <a href="/wiki/%D8%A7%D9%87%D8%AF%D8%A7%DB%8C_%D8%AE%D9%88%D9%86" title="اهدای خون">اهدای خون</a> و گرفتن نمونه‌های خونی سیاهرگی قابل مشاهده است. این امر به دلیل طیف نوری است که هموگلوبین بین حالت‌های اکسیژن‌دار و بدون اکسیژن جذب می‌کند.<sup id="cite_ref-42" class="reference"><a href="#cite_note-42"><span class="cite-bracket">[</span>۴۲<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </p><p>در <a href="/wiki/%D9%85%D8%B3%D9%85%D9%88%D9%85%DB%8C%D8%AA_%D8%A8%D8%A7_%DA%A9%D8%B1%D8%A8%D9%86_%D9%85%D9%86%D9%88%DA%A9%D8%B3%DB%8C%D8%AF" title="مسمومیت با کربن منوکسید">مسمومیت با کربن مونوکسید</a>، خون به رنگ قرمز روشن در می‌آید زیرا <a href="/wiki/%DA%A9%D8%B1%D8%A8%D9%86_%D9%85%D9%86%D9%88%DA%A9%D8%B3%DB%8C%D8%AF" title="کربن منوکسید">کربن مونوکسید</a> باعث تشکیل <a href="/wiki/%DA%A9%D8%B1%D8%A8%D9%88%DA%A9%D8%B3%DB%8C_%D9%87%D9%85%D9%88%DA%AF%D9%84%D9%88%D8%A8%DB%8C%D9%86" title="کربوکسی هموگلوبین">کربوکسی هموگلوبین</a> می‌شود. در مسمومیت با <a href="/wiki/%D8%B3%DB%8C%D8%A7%D9%86%D9%88%D8%B1" title="سیانور">سیانور</a>، بدن نمی‌تواند از اکسیژن استفاده کند، بنابراین خون سیاهرگی همچنان اکسیژنه می‌ماند و این امر رنگ قرمز را افزایش می‌دهد. برخی شرایطی که بر گروه‌های هِم موجود در هموگلوبین تأثیر می‌گذارند می‌توانند موجب ظهور رنگ آبی در پوست شوند – که به آن <a href="/wiki/%DA%A9%D8%A8%D9%88%D8%AF%DB%8C" title="کبودی">کبودی</a> گفته می‌شود. اگر هِم اکسیده شود، <a href="/wiki/%D9%85%D8%AB%DB%8C%D9%85%D9%88%DA%AF%D9%84%D9%88%D8%A8%DB%8C%D9%86" title="مثیموگلوبین">مثیموگلوبین</a> تشکیل می‌شود که رنگ قهوه‌ای‌تری دارد و نمی‌تواند اکسیژن را حمل کند. در حالت نادر سولف هموگلوبین، هموگلوبین سرخرگی به طور جزئی اکسیژن‌دار می‌شود و ظاهری تیره قرمز با رنگ آبی دارد. </p><p>رگ‌های خونی نزدیک به سطح پوست به دلایل مختلفی آبی به نظر می‌رسند. با این حال، عواملی که به این تغییر در درک رنگ کمک می‌کنند به خواص پردازش نور پوست و پردازش ورودی بصری توسط <a href="/wiki/%D9%82%D8%B4%D8%B1_%D8%A8%DB%8C%D9%86%D8%A7%DB%8C%DB%8C" title="قشر بینایی">قشر بینایی</a> مربوط می‌شوند، نه به رنگ واقعی خون وریدی.<sup id="cite_ref-:3_3-1" class="reference"><a href="#cite_note-:3-3"><span class="cite-bracket">[</span>۳<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </p><p><a href="/wiki/%D8%B3%D9%82%D9%86%D9%82%D9%88%D8%B1" title="سقنقور">سقنقورها</a> در جنس پراسینوهاما دارای خون سبز هستند که به دلیل تجمع محصول زائد <a href="/wiki/%D8%A8%DB%8C%D9%84%DB%8C%D9%88%D8%B1%D8%AF%DB%8C%D9%86" title="بیلیوردین">بیلیوردین</a> ایجاد می‌شود.<sup id="cite_ref-:4_4-1" class="reference"><a href="#cite_note-:4-4"><span class="cite-bracket">[</span>۴<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </p> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="بیماری‌های_خون"><span id=".D8.A8.DB.8C.D9.85.D8.A7.D8.B1.DB.8C.E2.80.8C.D9.87.D8.A7.DB.8C_.D8.AE.D9.88.D9.86"></span>بیماری‌های خون</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%D8%AE%D9%88%D9%86&action=edit&section=18" title="ویرایش بخش: بیماری‌های خون"><span>ویرایش</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="بیماری‌های_عمومی"><span id=".D8.A8.DB.8C.D9.85.D8.A7.D8.B1.DB.8C.E2.80.8C.D9.87.D8.A7.DB.8C_.D8.B9.D9.85.D9.88.D9.85.DB.8C"></span>بیماری‌های عمومی</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%D8%AE%D9%88%D9%86&action=edit&section=19" title="ویرایش بخش: بیماری‌های عمومی"><span>ویرایش</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>از دست دادن خون به دلیل آسیب، به ویژه خونریزی، می‌تواند منجر به کاهش حجم خون شود که علائم آن با نرخ ۲۰ درصد و ۴۰ درصد از دست دادن ظاهر می‌شود. ترومبوسیت‌ها نقش مهمی در انعقاد خون و تشکیل لخته برای جلوگیری از خونریزی دارند. <a href="/wiki/%D8%AE%D9%88%D9%86%E2%80%8C%D8%B1%DB%8C%D8%B2%DB%8C_%D8%AF%D8%A7%D8%AE%D9%84%DB%8C" title="خون‌ریزی داخلی">خونریزی داخلی</a> می‌تواند ناشی از ضربه به اندام‌ها یا استخوان‌ها باشد. کم‌آبی می‌تواند حجم خون را از طریق کاهش محتوای آب کاهش دهد، که به‌طور بالقوه منجر به افت فشار خون ارتواستاتیک و غش می‌شود، اما به ندرت به شوک می‌رسد. شوک، که به عنوان پرفیوژن ناکافی بافت تعریف می‌شود، می‌تواند توسط عوامل مختلفی مانند از دست دادن خون، عفونت یا برون ده قلبی ضعیف ایجاد شود. </p><p>آترواسکلروز شریان‌ها را به دلیل آتروما باریک می‌کند که توسط عواملی مانند سیگار کشیدن، فشار خون بالا، چربی خون بالا و دیابت تشدید می‌شود و باعث کاهش جریان خون می‌شود. ترومبوز ناشی از انعقاد می‌تواند عروق را مسدود کند و منجر به هیپوکسی بافتی، ایسکمی و در موارد شدید آنفارکتوس شود. مشکلات مربوط به ترکیب خون، عملکرد قلب یا باریک شدن رگ‌های خونی می‌تواند باعث هیپوکسی بافتی و ایسکمی شود. </p> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="هماتولوژی"><span id=".D9.87.D9.85.D8.A7.D8.AA.D9.88.D9.84.D9.88.DA.98.DB.8C"></span>هماتولوژی</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%D8%AE%D9%88%D9%86&action=edit&section=20" title="ویرایش بخش: هماتولوژی"><span>ویرایش</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>کم خونی، ناشی از توده ناکافی گلبول قرمز، ممکن است ناشی از خونریزی، اختلالات خونی یا کمبودهای تغذیه ای باشد. اگر مقدار هموگلوبین کمتر از ۱۳٫۵ گرم در دسی لیتر در مردان یا ۱۲٫۰ گرم در دسی لیتر در زنان باشد،<sup id="cite_ref-43" class="reference"><a href="#cite_note-43"><span class="cite-bracket">[</span>۴۳<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> ممکن است نیاز به تزریق خون داشته باشد و با آزمایش خون تأیید می‌شود. بانک‌های خون خون قابل انتقال را تأمین می‌کنند و سازگاری بین گروه‌های خون اهداکننده و گیرنده برای انتقال خون بسیار مهم است. </p><p>کم خونی داسی شکل یک اختلال ژنتیکی است که بر عملکرد گلبول‌های قرمز تأثیر می‌گذارد. اختلالات تکثیر سلولی شامل لوسمی، پلی سیتمی ورا، ترومبوسیتوز ضروری و سندرم‌های میلودیسپلاستیک است. هموفیلی یک بیماری ژنتیکی است که مکانیسم‌های انعقاد خون را مختل می‌کند و به‌طور بالقوه باعث خونریزی یا همارتروز خطرناک می‌شود. کمبود پلاکت منجر به انعقاد می‌شود، در حالی که حالت‌های انعقادی بیش از حد باعث ترومبوز به دلیل تنظیم پلاکت معیوب یا فاکتور لخته شدن می‌شود. </p><p>عفونت‌های خونی شامل HIV، هپاتیت B و C و عفونت‌های انگلی مانند مالاریا و تریپانوزومیازیس هستند. عفونت باکتریایی خون باکتریمی یا سپسیس است، در حالی که عفونت ویروسی ویرمی است. اشیاء آلوده به خون به دلیل خطر انتقال عفونت، خطرات زیستی محسوب می‌شوند. </p> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="مسمومیت_با_مونوکسید_کربن"><span id=".D9.85.D8.B3.D9.85.D9.88.D9.85.DB.8C.D8.AA_.D8.A8.D8.A7_.D9.85.D9.88.D9.86.D9.88.DA.A9.D8.B3.DB.8C.D8.AF_.DA.A9.D8.B1.D8.A8.D9.86"></span>مسمومیت با مونوکسید کربن</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%D8%AE%D9%88%D9%86&action=edit&section=21" title="ویرایش بخش: مسمومیت با مونوکسید کربن"><span>ویرایش</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>موادی غیر از اکسیژن می‌توانند به هموگلوبین متصل شوند و منجر به آسیب احتمالی به بدن شوند. به ویژه مونوکسید کربن پس از استنشاق بسیار خطرناک است. هنگامی که از طریق ریه‌ها به جریان خون می‌رسد، به‌طور غیرقابل برگشتی به هموگلوبین متصل می‌شود و کربوکسی هموگلوبین را تشکیل می‌دهد. این امر میزان هموگلوبین آزاد موجود برای اتصال اکسیژن را کاهش می‌دهد و حمل و نقل مولکول‌های اکسیژن را در سراسر خون محدود می‌کند و در نتیجه خفگی ایجاد می‌کند. تهویه ضعیف، مناطق محصور با آتش‌سوزی می‌تواند منجر به تجمع مونوکسید کربن شود و خطر را افزایش دهد. سیگار کشیدن نیز به اتصال مونوکسید کربن به هموگلوبین کمک می‌کند.<sup id="cite_ref-44" class="reference"><a href="#cite_note-44"><span class="cite-bracket">[</span>۴۴<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </p> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="درمان‌ها"><span id=".D8.AF.D8.B1.D9.85.D8.A7.D9.86.E2.80.8C.D9.87.D8.A7"></span>درمان‌ها</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%D8%AE%D9%88%D9%86&action=edit&section=22" title="ویرایش بخش: درمان‌ها"><span>ویرایش</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="انتقال_خون"><span id=".D8.A7.D9.86.D8.AA.D9.82.D8.A7.D9.84_.D8.AE.D9.88.D9.86"></span>انتقال خون</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%D8%AE%D9%88%D9%86&action=edit&section=23" title="ویرایش بخش: انتقال خون"><span>ویرایش</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>خون برای انتقال خون از اهداکنندگان انسانی از طریق اهدای خون گرفته می‌شود و در بانک‌های خون ذخیره می‌شود. سازگاری بسیار مهم است، زیرا انتقال خون ناسازگار ممکن است باعث عوارض شدید و اغلب کشنده شود؛ بنابراین، تطبیق متقاطع برای اطمینان از انتقال خون مناسب انجام می‌شود. سایر فرآورده‌های خونی که به صورت داخل وریدی تجویز می‌شوند عبارتند از: پلاکت‌ها، پلاسمای خون، کرایو رسوبات و کنسانتره‌های فاکتور انعقادی خاص. </p> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="تزریق_داخل_وریدی"><span id=".D8.AA.D8.B2.D8.B1.DB.8C.D9.82_.D8.AF.D8.A7.D8.AE.D9.84_.D9.88.D8.B1.DB.8C.D8.AF.DB.8C"></span>تزریق داخل وریدی</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%D8%AE%D9%88%D9%86&action=edit&section=24" title="ویرایش بخش: تزریق داخل وریدی"><span>ویرایش</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>تزریق داخل وریدی اغلب برای ارائه داروهای مختلف مانند آنتی‌بیوتیک‌ها و شیمی درمانی استفاده می‌شود، زیرا ممکن است به‌طور مؤثر از طریق دستگاه گوارش جذب نشوند. پس از از دست دادن حاد خون، منبسط کننده‌های پلاسما به صورت داخل وریدی برای حفظ سطح مایعات داده می‌شود. اینها ممکن است محلولهای نمکی یا محلولهای کلوئیدی مانند دکستران، آلبومین سرم انسانی یا پلاسمای تازه منجمد باشند. </p> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="تاریخچه"><span id=".D8.AA.D8.A7.D8.B1.DB.8C.D8.AE.DA.86.D9.87"></span>تاریخچه</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%D8%AE%D9%88%D9%86&action=edit&section=25" title="ویرایش بخش: تاریخچه"><span>ویرایش</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="طب_کلاسیک_یونانی"><span id=".D8.B7.D8.A8_.DA.A9.D9.84.D8.A7.D8.B3.DB.8C.DA.A9_.DB.8C.D9.88.D9.86.D8.A7.D9.86.DB.8C"></span>طب کلاسیک یونانی</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%D8%AE%D9%88%D9%86&action=edit&section=26" title="ویرایش بخش: طب کلاسیک یونانی"><span>ویرایش</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>سیستم شوخ‌طبعی یونان باستان، که چهار مایع بدنی متمایز مرتبط با خلق و خوی متفاوت را فرض می‌کرد، توسط رابین فاهرئوس، پزشک سوئدی، بر اساس مشاهده لخته شدن خون در یک ظرف شفاف پیشنهاد شده است. هنگامی که حدود یک ساعت دست نخورده باقی بماند، چهار لایه مشخص در خون گرفته شده تشکیل می‌شود: لخته تیره در پایین (صفرای سیاه)، به دنبال آن گلبول‌های قرمز خون (خون)، سپس یک لایه سفید رنگ از گلبول‌های سفید (بلغم). و در نهایت یک لایه سرمی زرد شفاف در بالا (صفرای زرد).<sup id="cite_ref-45" class="reference"><a href="#cite_note-45"><span class="cite-bracket">[</span>۴۵<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </p> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="انواع_گروه_خونی"><span id=".D8.A7.D9.86.D9.88.D8.A7.D8.B9_.DA.AF.D8.B1.D9.88.D9.87_.D8.AE.D9.88.D9.86.DB.8C"></span>انواع گروه خونی</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%D8%AE%D9%88%D9%86&action=edit&section=27" title="ویرایش بخش: انواع گروه خونی"><span>ویرایش</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>سیستم گروه خونی ABO در ابتدا توسط کارل لندشتاینر در سال ۱۹۰۰ کشف شد. یان یانسکی بعداً در سال ۱۹۰۷ خون را به چهار نوع (A, B، AB و O) طبقه‌بندی کرد، طبقه‌بندی که امروزه همچنان مورد استفاده قرار می‌گیرد. در سال ۱۹۰۷، اولین انتقال خون با استفاده از سیستم ABO برای پیش‌بینی سازگاری انجام شد.<sup id="cite_ref-46" class="reference"><a href="#cite_note-46"><span class="cite-bracket">[</span>۴۶<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> اولین تزریق غیر مستقیم در ۲۷ مارس ۱۹۱۴ انجام شد. فاکتور Rhesus در سال ۱۹۳۷ شناسایی شد. </p> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="جستارهای_وابسته"><span id=".D8.AC.D8.B3.D8.AA.D8.A7.D8.B1.D9.87.D8.A7.DB.8C_.D9.88.D8.A7.D8.A8.D8.B3.D8.AA.D9.87"></span>جستارهای وابسته</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%D8%AE%D9%88%D9%86&action=edit&section=28" title="ویرایش بخش: جستارهای وابسته"><span>ویرایش</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <ul><li><a href="/wiki/%D8%A2%D8%B4%D9%BE%D8%B2%DB%8C_%D8%A8%D8%A7_%D8%AE%D9%88%D9%86" title="آشپزی با خون">آشپزی با خون</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%81%D8%B4%D8%A7%D8%B1_%D8%AE%D9%88%D9%86" title="فشار خون">فشار خون</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%AC%D8%A7%DB%8C%DA%AF%D8%B2%DB%8C%D9%86%E2%80%8C%D9%87%D8%A7%DB%8C_%D8%AE%D9%88%D9%86" title="جایگزین‌های خون">جایگزین‌های خون</a> («خون مصنوعی»)</li> <li><a href="/wiki/%D8%A2%D8%B2%D9%85%D8%A7%DB%8C%D8%B4_%D8%AE%D9%88%D9%86" title="آزمایش خون">آزمایش خون</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%AE%D9%88%D9%86%E2%80%8C%D8%B4%D9%86%D8%A7%D8%B3%DB%8C" title="خون‌شناسی">خون‌شناسی</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%AE%D9%88%D9%86%E2%80%8C%D9%87%D8%B1%D8%A7%D8%B3%DB%8C" title="خون‌هراسی">خون‌هراسی</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%84%D9%88%D9%85%DB%8C%D9%86%D9%88%D9%84" title="لومینول">لومینول</a> (یک آزمایش بصری برای خون باقی‌مانده در صحنه جرم)</li> <li><a href="/wiki/%D8%A7%D9%88%DA%A9%D8%AA-%DB%B1-%D8%A7%DB%8C%E2%80%8C%D8%A7%D9%86-%DB%B3-%D9%88%D8%A7%D9%86" title="اوکت-۱-ای‌ان-۳-وان">اوکت-۱-ای‌ان-۳-وان</a> («بوی» خون)</li></ul> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="منابع"><span id=".D9.85.D9.86.D8.A7.D8.A8.D8.B9"></span>منابع</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%D8%AE%D9%88%D9%86&action=edit&section=29" title="ویرایش بخش: منابع"><span>ویرایش</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <style data-mw-deduplicate="TemplateStyles:r37199623">.mw-parser-output .reflist{font-size:90%;margin-bottom:0.5em;list-style-type:decimal}.mw-parser-output .reflist .references{font-size:100%;margin-bottom:0;list-style-type:inherit}.mw-parser-output .reflist-columns-2{column-width:30em}.mw-parser-output .reflist-columns-3{column-width:25em}.mw-parser-output .reflist-columns{margin-top:0.3em}.mw-parser-output .reflist-columns ol{margin-top:0}.mw-parser-output .reflist-columns li{page-break-inside:avoid;break-inside:avoid-column}.mw-parser-output .reflist-upper-alpha{list-style-type:upper-alpha}.mw-parser-output .reflist-upper-roman{list-style-type:upper-roman}.mw-parser-output .reflist-lower-alpha{list-style-type:lower-alpha}.mw-parser-output .reflist-lower-greek{list-style-type:lower-greek}.mw-parser-output .reflist-lower-roman{list-style-type:lower-roman}</style><div class="reflist reflist-columns references-column-width reflist-columns-2"> <ol class="references"> <li id="cite_note-:0-1"><span class="mw-cite-backlink">↑ <sup><a href="#cite_ref-:0_1-0">۱٫۰</a></sup> <sup><a href="#cite_ref-:0_1-1">۱٫۱</a></sup></span> <span class="reference-text"><style data-mw-deduplicate="TemplateStyles:r39868036">.mw-parser-output cite.citation{font-style:inherit;word-wrap:break-word}.mw-parser-output .citation q{quotes:"\"""\"""'""'"}.mw-parser-output .citation:target{background-color:rgba(0,127,255,0.133)}.mw-parser-output .id-lock-free a,.mw-parser-output .citation .cs1-lock-free a{background:linear-gradient(transparent,transparent),url("//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/6/65/Lock-green.svg")right 0.1em center/9px no-repeat}.mw-parser-output .id-lock-limited a,.mw-parser-output .id-lock-registration a,.mw-parser-output .citation .cs1-lock-limited a,.mw-parser-output .citation .cs1-lock-registration a{background:linear-gradient(transparent,transparent),url("//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/d/d6/Lock-gray-alt-2.svg")right 0.1em center/9px no-repeat}.mw-parser-output .id-lock-subscription a,.mw-parser-output .citation .cs1-lock-subscription a{background:linear-gradient(transparent,transparent),url("//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/a/aa/Lock-red-alt-2.svg")right 0.1em center/9px no-repeat}.mw-parser-output .cs1-ws-icon a{background:linear-gradient(transparent,transparent),url("//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/4/4c/Wikisource-logo.svg")right 0.1em center/12px no-repeat}.mw-parser-output .cs1-code{color:inherit;background:inherit;border:none;padding:inherit}.mw-parser-output .cs1-hidden-error{display:none;color:var(--color-error,#d33)}.mw-parser-output .cs1-visible-error{color:var(--color-error,#d33)}.mw-parser-output .cs1-maint{display:none;color:#3a3;margin-left:0.3em}.mw-parser-output .cs1-format{font-size:95%}.mw-parser-output .cs1-kern-left{padding-left:0.2em}.mw-parser-output .cs1-kern-right{padding-right:0.2em}.mw-parser-output .citation .mw-selflink{font-weight:inherit}</style><cite class="citation web cs1 cs1-prop-foreign-lang-source"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.merriam-webster.com/dictionary/blood">"Definition of BLOOD"</a>. <i>www.merriam-webster.com</i> (به انگلیسی). 2024-10-20<span class="reference-accessdate">. Retrieved <span class="nowrap">2024-10-25</span></span>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&rft.genre=unknown&rft.jtitle=www.merriam-webster.com&rft.atitle=Definition+of+BLOOD&rft.date=2024-10-20&rft_id=https%3A%2F%2Fwww.merriam-webster.com%2Fdictionary%2Fblood&rfr_id=info%3Asid%2Ffa.wikipedia.org%3A%D8%AE%D9%88%D9%86" class="Z3988"></span></span> </li> <li id="cite_note-:2-2"><span class="mw-cite-backlink">↑ <sup><a href="#cite_ref-:2_2-0">۲٫۰</a></sup> <sup><a href="#cite_ref-:2_2-1">۲٫۱</a></sup></span> <span class="reference-text"><cite class="citation web"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20090305043654/http://www.fi.edu/learn/heart/blood/blood.html">«Blood - The Human Heart: An Online Exploration from The Franklin Institute, made possible by Unisys»</a>. <i>web.archive.org</i>. <bdi>۲۰۰۹-۰۳-۰۵</bdi>. بایگانی‌شده از <a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.fi.edu/learn/heart/blood/blood.html">اصلی</a> در ۵ مارس ۲۰۰۹<span class="reference-accessdate">. دریافت‌شده در <bdi>۲۰۲۴-۱۰-۲۵</bdi></span>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&rft.genre=unknown&rft.jtitle=web.archive.org&rft.atitle=Blood+-+The+Human+Heart%3A+An+Online+Exploration+from+The+Franklin+Institute%2C+made+possible+by+Unisys&rft.date=2009-03-05&rft_id=http%3A%2F%2Fwww.fi.edu%2Flearn%2Fheart%2Fblood%2Fblood.html&rfr_id=info%3Asid%2Ffa.wikipedia.org%3A%D8%AE%D9%88%D9%86" class="Z3988"></span><style data-mw-deduplicate="TemplateStyles:r28290294">.mw-parser-output cite.citation{font-style:inherit}.mw-parser-output q{quotes:"\"""\"""'""'"}.mw-parser-output code.cs1-code{color:inherit;background:inherit;border:inherit;padding:inherit}.mw-parser-output .cs1-lock-free a{background:url("//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/6/65/Lock-green.svg/9px-Lock-green.svg.png")no-repeat;background-position:right .1em center;padding-right:1em;padding-left:0}.mw-parser-output .cs1-lock-limited a,.mw-parser-output .cs1-lock-registration a{background:url("//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/d/d6/Lock-gray-alt-2.svg/9px-Lock-gray-alt-2.svg.png")no-repeat;background-position:right .1em center;padding-right:1em;padding-left:0}.mw-parser-output .cs1-lock-subscription a{background:url("//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/a/aa/Lock-red-alt-2.svg/9px-Lock-red-alt-2.svg.png")no-repeat;background-position:right .1em center;padding-right:1em;padding-left:0}.mw-parser-output div[dir=ltr] .cs1-lock-free a,.mw-parser-output div[dir=ltr] .cs1-lock-subscription a,.mw-parser-output div[dir=ltr] .cs1-lock-limited a,.mw-parser-output div[dir=ltr] .cs1-lock-registration a{background-position:left .1em center;padding-left:1em;padding-right:0}.mw-parser-output .cs1-subscription,.mw-parser-output .cs1-registration{color:#555}.mw-parser-output .cs1-subscription span,.mw-parser-output .cs1-registration span{border-bottom:1px dotted;cursor:help}.mw-parser-output .cs1-hidden-error{display:none;font-size:100%}.mw-parser-output .cs1-visible-error{font-size:100%}.mw-parser-output .cs1-subscription,.mw-parser-output .cs1-registration,.mw-parser-output .cs1-format{font-size:95%}.mw-parser-output .cs1-kern-left,.mw-parser-output .cs1-kern-wl-left{padding-left:0.2em}.mw-parser-output .cs1-kern-right,.mw-parser-output .cs1-kern-wl-right{padding-right:0.2em}</style></span> </li> <li id="cite_note-:3-3"><span class="mw-cite-backlink">↑ <sup><a href="#cite_ref-:3_3-0">۳٫۰</a></sup> <sup><a href="#cite_ref-:3_3-1">۳٫۱</a></sup></span> <span class="reference-text"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r39868036"><cite class="citation web cs1 cs1-prop-foreign-lang-source"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.cancer.gov/publications/dictionaries/cancer-terms/def/red-blood-cell">"https://www.cancer.gov/publications/dictionaries/cancer-terms/def/red-blood-cell"</a>. <i>www.cancer.gov</i> (به انگلیسی). 2011-02-02<span class="reference-accessdate">. Retrieved <span class="nowrap">2024-10-25</span></span>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&rft.genre=unknown&rft.jtitle=www.cancer.gov&rft.atitle=https%3A%2F%2Fwww.cancer.gov%2Fpublications%2Fdictionaries%2Fcancer-terms%2Fdef%2Fred-blood-cell&rft.date=2011-02-02&rft_id=https%3A%2F%2Fwww.cancer.gov%2Fpublications%2Fdictionaries%2Fcancer-terms%2Fdef%2Fred-blood-cell&rfr_id=info%3Asid%2Ffa.wikipedia.org%3A%D8%AE%D9%88%D9%86" class="Z3988"></span> <span class="cs1-visible-error citation-comment"><code class="cs1-code">{{<a href="/wiki/%D8%A7%D9%84%DA%AF%D9%88:Cite_web" title="الگو:Cite web">cite web</a>}}</code>: </span><span class="cs1-visible-error citation-comment">External link in <code class="cs1-code"><code class="cs1-code">|عنوان=</code></code> (<a href="/wiki/%D8%B1%D8%A7%D9%87%D9%86%D9%85%D8%A7:CS1_errors#param_has_ext_link" class="mw-redirect" title="راهنما:CS1 errors">help</a>)</span></span> </li> <li id="cite_note-:4-4"><span class="mw-cite-backlink">↑ <sup><a href="#cite_ref-:4_4-0">۴٫۰</a></sup> <sup><a href="#cite_ref-:4_4-1">۴٫۱</a></sup></span> <span class="reference-text"><cite id="CITEREFAryal2017" class="citation web">Aryal، Sagar (<bdi>۲۰۱۷-۰۱-۰۳</bdi>). <a rel="nofollow" class="external text" href="https://microbiologyinfo.com/blood-cells-types-functions/">«Blood cells and its types with functions»</a>. <i>Microbiology Info.com</i> (به انگلیسی)<span class="reference-accessdate">. دریافت‌شده در <bdi>۲۰۲۴-۱۰-۲۵</bdi></span>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&rft.genre=unknown&rft.jtitle=Microbiology+Info.com&rft.atitle=Blood+cells+and+its+types+with+functions&rft.date=2017-01-03&rft.aulast=Aryal&rft.aufirst=Sagar&rft_id=https%3A%2F%2Fmicrobiologyinfo.com%2Fblood-cells-types-functions%2F&rfr_id=info%3Asid%2Ffa.wikipedia.org%3A%D8%AE%D9%88%D9%86" class="Z3988"></span><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r28290294"></span> </li> <li id="cite_note-5"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-5">↑</a></span> <span class="reference-text"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r39868036"><cite class="citation web cs1"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://my.clevelandclinic.org/health/symptoms/17705-low-hemoglobin">"Low Hemoglobin: Causes & Symptoms"</a>. <i>Cleveland Clinic</i>. <a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20220428204042/https://my.clevelandclinic.org/health/symptoms/17705-low-hemoglobin">Archived</a> from the original on 28 April 2022<span class="reference-accessdate">. Retrieved <span class="nowrap">2022-04-28</span></span>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&rft.genre=unknown&rft.jtitle=Cleveland+Clinic&rft.atitle=Low+Hemoglobin%3A+Causes+%26+Symptoms&rft_id=https%3A%2F%2Fmy.clevelandclinic.org%2Fhealth%2Fsymptoms%2F17705-low-hemoglobin&rfr_id=info%3Asid%2Ffa.wikipedia.org%3A%D8%AE%D9%88%D9%86" class="Z3988"></span></span> </li> <li id="cite_note-6"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-6">↑</a></span> <span class="reference-text"><cite id="CITEREFSéguin2022" class="citation web">Séguin، Chantal (<bdi>۲۰۲۲-۰۱-۰۸</bdi>). <a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.thebloodproject.com/did-you-know-13/">«Did You Know That Not All Blood is Red? • The Blood Project»</a>. <i>The Blood Project</i> (به انگلیسی)<span class="reference-accessdate">. دریافت‌شده در <bdi>۲۰۲۴-۱۰-۲۵</bdi></span>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&rft.genre=unknown&rft.jtitle=The+Blood+Project&rft.atitle=Did+You+Know+That+Not+All+Blood+is+Red%3F+%E2%80%A2+The+Blood+Project&rft.date=2022-01-08&rft.aulast=S%C3%A9guin&rft.aufirst=Chantal&rft_id=https%3A%2F%2Fwww.thebloodproject.com%2Fdid-you-know-13%2F&rfr_id=info%3Asid%2Ffa.wikipedia.org%3A%D8%AE%D9%88%D9%86" class="Z3988"></span><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r28290294"></span> </li> <li id="cite_note-7"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-7">↑</a></span> <span class="reference-text"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r39868036"><cite class="citation web cs1 cs1-prop-foreign-lang-source"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.medicalnewstoday.com/articles/321442">"Is blood blue? 7 facts about blood"</a>. <i>www.medicalnewstoday.com</i> (به انگلیسی). 2018-04-10<span class="reference-accessdate">. Retrieved <span class="nowrap">2024-10-25</span></span>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&rft.genre=unknown&rft.jtitle=www.medicalnewstoday.com&rft.atitle=Is+blood+blue%3F+7+facts+about+blood&rft.date=2018-04-10&rft_id=https%3A%2F%2Fwww.medicalnewstoday.com%2Farticles%2F321442&rfr_id=info%3Asid%2Ffa.wikipedia.org%3A%D8%AE%D9%88%D9%86" class="Z3988"></span></span> </li> <li id="cite_note-Krause2005-8"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-Krause2005_8-0">↑</a></span> <span class="reference-text"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r39868036"><cite id="CITEREFKrause2005" class="citation book cs1 cs1-prop-foreign-lang-source">Krause, William J. (2005). <a rel="nofollow" class="external text" href="https://books.google.com/books?id=cRayoldYrcUC&pg=PA67"><i>Krause's Essential Human Histology for Medical Students</i></a> (به انگلیسی) (3rd ed.). Universal-Publishers. p. 67. <a href="/wiki/%D8%B4%D9%85%D8%A7%D8%B1%D9%87_%D8%A7%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86%D8%AF%D8%A7%D8%B1%D8%AF_%D8%A8%DB%8C%D9%86%E2%80%8C%D8%A7%D9%84%D9%85%D9%84%D9%84%DB%8C_%DA%A9%D8%AA%D8%A7%D8%A8" title="شماره استاندارد بین‌المللی کتاب">ISBN</a> <a href="/wiki/%D9%88%DB%8C%DA%98%D9%87:%D9%85%D9%86%D8%A7%D8%A8%D8%B9_%DA%A9%D8%AA%D8%A7%D8%A8/978-1-58112-468-2" title="ویژه:منابع کتاب/978-1-58112-468-2"><bdi>978-1-58112-468-2</bdi></a>. <a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20230426075102/https://books.google.com/books?id=cRayoldYrcUC&pg=PA67">Archived</a> from the original on 26 April 2023<span class="reference-accessdate">. Retrieved <span class="nowrap">21 June</span> 2022</span>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=book&rft.btitle=Krause%27s+Essential+Human+Histology+for+Medical+Students&rft.pages=67&rft.edition=3rd&rft.pub=Universal-Publishers&rft.date=2005&rft.isbn=978-1-58112-468-2&rft.aulast=Krause&rft.aufirst=William+J.&rft_id=https%3A%2F%2Fbooks.google.com%2Fbooks%3Fid%3DcRayoldYrcUC%26pg%3DPA67&rfr_id=info%3Asid%2Ffa.wikipedia.org%3A%D8%AE%D9%88%D9%86" class="Z3988"></span></span> </li> <li id="cite_note-9"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-9">↑</a></span> <span class="reference-text"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r39868036"><cite id="CITEREFAlbertsJohnsonLewisRaff2002" class="citation web cs1 cs1-prop-foreign-lang-source">Alberts, Bruce; Johnson, Alexander; Lewis, Julian; Raff, Martin; Roberts, Keith; Walter, Peter (2002). <a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.ncbi.nlm.nih.gov/books/NBK26919/table/A4143/">"Table 22-1, Blood Cells"</a>. <i>www.ncbi.nlm.nih.gov</i> (به انگلیسی)<span class="reference-accessdate">. Retrieved <span class="nowrap">2024-10-25</span></span>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&rft.genre=unknown&rft.jtitle=www.ncbi.nlm.nih.gov&rft.atitle=Table+22-1%2C+Blood+Cells&rft.date=2002&rft.aulast=Alberts&rft.aufirst=Bruce&rft.au=Johnson%2C+Alexander&rft.au=Lewis%2C+Julian&rft.au=Raff%2C+Martin&rft.au=Roberts%2C+Keith&rft.au=Walter%2C+Peter&rft_id=https%3A%2F%2Fwww.ncbi.nlm.nih.gov%2Fbooks%2FNBK26919%2Ftable%2FA4143%2F&rfr_id=info%3Asid%2Ffa.wikipedia.org%3A%D8%AE%D9%88%D9%86" class="Z3988"></span></span> </li> <li id="cite_note-10"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-10">↑</a></span> <span class="reference-text"><cite class="citation web"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20121103090043/http://hypertextbook.com/facts/1998/LanNaLee.shtml">«Volume of Blood in a Human»</a>. <i>web.archive.org</i>. <bdi>۲۰۱۲-۱۱-۰۳</bdi>. بایگانی‌شده از <a rel="nofollow" class="external text" href="http://hypertextbook.com/facts/1998/LanNaLee.shtml">اصلی</a> در ۳ نوامبر ۲۰۱۲<span class="reference-accessdate">. دریافت‌شده در <bdi>۲۰۲۴-۱۰-۲۵</bdi></span>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&rft.genre=unknown&rft.jtitle=web.archive.org&rft.atitle=Volume+of+Blood+in+a+Human&rft.date=2012-11-03&rft_id=http%3A%2F%2Fhypertextbook.com%2Ffacts%2F1998%2FLanNaLee.shtml&rfr_id=info%3Asid%2Ffa.wikipedia.org%3A%D8%AE%D9%88%D9%86" class="Z3988"></span><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r28290294"></span> </li> <li id="cite_note-11"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-11">↑</a></span> <span class="reference-text"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r39868036"><cite id="CITEREFShmukler2004" class="citation web cs1">Shmukler, Michael (2004). <a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20060919051122/http://hypertextbook.com/facts/2004/MichaelShmukler.shtml">"Density of Blood"</a>. <i>The Physics Factbook</i>. Archived from <a rel="nofollow" class="external text" href="http://hypertextbook.com/facts/2004/MichaelShmukler.shtml">the original</a> on 19 September 2006<span class="reference-accessdate">. Retrieved <span class="nowrap">4 October</span> 2006</span>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&rft.genre=unknown&rft.jtitle=The+Physics+Factbook&rft.atitle=Density+of+Blood&rft.date=2004&rft.aulast=Shmukler&rft.aufirst=Michael&rft_id=http%3A%2F%2Fhypertextbook.com%2Ffacts%2F2004%2FMichaelShmukler.shtml&rfr_id=info%3Asid%2Ffa.wikipedia.org%3A%D8%AE%D9%88%D9%86" class="Z3988"></span></span> </li> <li id="cite_note-12"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-12">↑</a></span> <span class="reference-text"><cite class="citation web"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20121103090043/http://hypertextbook.com/facts/1998/LanNaLee.shtml">«Volume of Blood in a Human»</a>. <i>web.archive.org</i>. <bdi>۲۰۱۲-۱۱-۰۳</bdi>. بایگانی‌شده از <a rel="nofollow" class="external text" href="http://hypertextbook.com/facts/1998/LanNaLee.shtml">اصلی</a> در ۳ نوامبر ۲۰۱۲<span class="reference-accessdate">. دریافت‌شده در <bdi>۲۰۲۴-۱۰-۲۵</bdi></span>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&rft.genre=unknown&rft.jtitle=web.archive.org&rft.atitle=Volume+of+Blood+in+a+Human&rft.date=2012-11-03&rft_id=http%3A%2F%2Fhypertextbook.com%2Ffacts%2F1998%2FLanNaLee.shtml&rfr_id=info%3Asid%2Ffa.wikipedia.org%3A%D8%AE%D9%88%D9%86" class="Z3988"></span><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r28290294"></span> </li> <li id="cite_note-13"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-13">↑</a></span> <span class="reference-text"><cite class="citation web"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://training.seer.cancer.gov/leukemia/anatomy/composition.html">«Composition of the Blood | SEER Training»</a>. <i>training.seer.cancer.gov</i><span class="reference-accessdate">. دریافت‌شده در <bdi>۲۰۲۴-۱۰-۲۵</bdi></span>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&rft.genre=unknown&rft.jtitle=training.seer.cancer.gov&rft.atitle=Composition+of+the+Blood+%7C+SEER+Training&rft_id=https%3A%2F%2Ftraining.seer.cancer.gov%2Fleukemia%2Fanatomy%2Fcomposition.html&rfr_id=info%3Asid%2Ffa.wikipedia.org%3A%D8%AE%D9%88%D9%86" class="Z3988"></span><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r28290294"></span> </li> <li id="cite_note-14"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-14">↑</a></span> <span class="reference-text"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r39868036"><cite class="citation web cs1 cs1-prop-foreign-lang-source"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://medlineplus.gov/ency/article/003644.htm">"RBC count: MedlinePlus Medical Encyclopedia"</a>. <i>medlineplus.gov</i> (به انگلیسی)<span class="reference-accessdate">. Retrieved <span class="nowrap">2024-10-25</span></span>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&rft.genre=unknown&rft.jtitle=medlineplus.gov&rft.atitle=RBC+count%3A+MedlinePlus+Medical+Encyclopedia&rft_id=https%3A%2F%2Fmedlineplus.gov%2Fency%2Farticle%2F003644.htm&rfr_id=info%3Asid%2Ffa.wikipedia.org%3A%D8%AE%D9%88%D9%86" class="Z3988"></span></span> </li> <li id="cite_note-15"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-15">↑</a></span> <span class="reference-text"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r39868036"><cite id="CITEREFTallitschFredericMichael_J.2006" class="citation book cs1">Tallitsch, Robert B.; Frederic, Martini; Michael J., Timmons (2006). <i>Human anatomy</i> (5th ed.). San Francisco: Pearson/Benjamin Cummings. p. 529. <a href="/wiki/%D8%B4%D9%85%D8%A7%D8%B1%D9%87_%D8%A7%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86%D8%AF%D8%A7%D8%B1%D8%AF_%D8%A8%DB%8C%D9%86%E2%80%8C%D8%A7%D9%84%D9%85%D9%84%D9%84%DB%8C_%DA%A9%D8%AA%D8%A7%D8%A8" title="شماره استاندارد بین‌المللی کتاب">ISBN</a> <a href="/wiki/%D9%88%DB%8C%DA%98%D9%87:%D9%85%D9%86%D8%A7%D8%A8%D8%B9_%DA%A9%D8%AA%D8%A7%D8%A8/978-0-8053-7211-3" title="ویژه:منابع کتاب/978-0-8053-7211-3"><bdi>978-0-8053-7211-3</bdi></a>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=book&rft.btitle=Human+anatomy&rft.place=San+Francisco&rft.pages=529&rft.edition=5th&rft.pub=Pearson%2FBenjamin+Cummings&rft.date=2006&rft.isbn=978-0-8053-7211-3&rft.aulast=Tallitsch&rft.aufirst=Robert+B.&rft.au=Frederic%2C+Martini&rft.au=Michael+J.%2C+Timmons&rfr_id=info%3Asid%2Ffa.wikipedia.org%3A%D8%AE%D9%88%D9%86" class="Z3988"></span></span> </li> <li id="cite_note-Ganong_WF-16"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-Ganong_WF_16-0">↑</a></span> <span class="reference-text"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r39868036"><cite id="CITEREFGanong2003" class="citation book cs1">Ganong, William F. (2003). <a rel="nofollow" class="external text" href="https://archive.org/details/reviewmedicalphy00gano"><i>Review of medical physiology</i></a> (21 ed.). New York: Lange Medical Books/McGraw-Hill. p. <a rel="nofollow" class="external text" href="https://archive.org/details/reviewmedicalphy00gano/page/n517">518</a>. <a href="/wiki/%D8%B4%D9%85%D8%A7%D8%B1%D9%87_%D8%A7%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86%D8%AF%D8%A7%D8%B1%D8%AF_%D8%A8%DB%8C%D9%86%E2%80%8C%D8%A7%D9%84%D9%85%D9%84%D9%84%DB%8C_%DA%A9%D8%AA%D8%A7%D8%A8" title="شماره استاندارد بین‌المللی کتاب">ISBN</a> <a href="/wiki/%D9%88%DB%8C%DA%98%D9%87:%D9%85%D9%86%D8%A7%D8%A8%D8%B9_%DA%A9%D8%AA%D8%A7%D8%A8/978-0-07-121765-1" title="ویژه:منابع کتاب/978-0-07-121765-1"><bdi>978-0-07-121765-1</bdi></a>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=book&rft.btitle=Review+of+medical+physiology&rft.place=New+York&rft.pages=518&rft.edition=21&rft.pub=Lange+Medical+Books%2FMcGraw-Hill&rft.date=2003&rft.isbn=978-0-07-121765-1&rft.aulast=Ganong&rft.aufirst=William+F.&rft_id=https%3A%2F%2Farchive.org%2Fdetails%2Freviewmedicalphy00gano&rfr_id=info%3Asid%2Ffa.wikipedia.org%3A%D8%AE%D9%88%D9%86" class="Z3988"></span></span> </li> <li id="cite_note-Ganong_WF2-17"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-Ganong_WF2_17-0">↑</a></span> <span class="reference-text"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r39868036"><cite id="CITEREFGanong2003" class="citation book cs1">Ganong, William F. (2003). <a rel="nofollow" class="external text" href="https://archive.org/details/reviewmedicalphy00gano"><i>Review of medical physiology</i></a> (21 ed.). New York: Lange Medical Books/McGraw-Hill. p. <a rel="nofollow" class="external text" href="https://archive.org/details/reviewmedicalphy00gano/page/n517">518</a>. <a href="/wiki/%D8%B4%D9%85%D8%A7%D8%B1%D9%87_%D8%A7%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86%D8%AF%D8%A7%D8%B1%D8%AF_%D8%A8%DB%8C%D9%86%E2%80%8C%D8%A7%D9%84%D9%85%D9%84%D9%84%DB%8C_%DA%A9%D8%AA%D8%A7%D8%A8" title="شماره استاندارد بین‌المللی کتاب">ISBN</a> <a href="/wiki/%D9%88%DB%8C%DA%98%D9%87:%D9%85%D9%86%D8%A7%D8%A8%D8%B9_%DA%A9%D8%AA%D8%A7%D8%A8/978-0-07-121765-1" title="ویژه:منابع کتاب/978-0-07-121765-1"><bdi>978-0-07-121765-1</bdi></a>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=book&rft.btitle=Review+of+medical+physiology&rft.place=New+York&rft.pages=518&rft.edition=21&rft.pub=Lange+Medical+Books%2FMcGraw-Hill&rft.date=2003&rft.isbn=978-0-07-121765-1&rft.aulast=Ganong&rft.aufirst=William+F.&rft_id=https%3A%2F%2Farchive.org%2Fdetails%2Freviewmedicalphy00gano&rfr_id=info%3Asid%2Ffa.wikipedia.org%3A%D8%AE%D9%88%D9%86" class="Z3988"></span></span> </li> <li id="cite_note-:1-18"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-:1_18-0">↑</a></span> <span class="reference-text"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r39868036"><cite id="CITEREFIgnataviciusWorkmanRebarHeimgartner2018" class="citation book cs1 cs1-prop-foreign-lang-source">Ignatavicius, Donna D.; Workman, M. Linda; Rebar, Cherie R.; Heimgartner, Nicole M., eds. (2018). <a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.worldcat.org/oclc/1018308697"><i>Medical-surgical nursing : concepts for interprofessional collaborative care</i></a> (به انگلیسی) (9th ed.). St. Louis, Missouri: <a href="/w/index.php?title=Elsevier&action=edit&redlink=1" class="new" title="Elsevier (صفحه وجود ندارد)">Elsevier</a>. p. 190. <a href="/wiki/%D8%B4%D9%85%D8%A7%D8%B1%D9%87_%D8%A7%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86%D8%AF%D8%A7%D8%B1%D8%AF_%D8%A8%DB%8C%D9%86%E2%80%8C%D8%A7%D9%84%D9%85%D9%84%D9%84%DB%8C_%DA%A9%D8%AA%D8%A7%D8%A8" title="شماره استاندارد بین‌المللی کتاب">ISBN</a> <a href="/wiki/%D9%88%DB%8C%DA%98%D9%87:%D9%85%D9%86%D8%A7%D8%A8%D8%B9_%DA%A9%D8%AA%D8%A7%D8%A8/978-0-323-46158-0" title="ویژه:منابع کتاب/978-0-323-46158-0"><bdi>978-0-323-46158-0</bdi></a>. <a href="/wiki/%D8%A7%D8%B3%DB%8C%E2%80%8C%D8%A7%D9%84%E2%80%8C%D8%B3%DB%8C_(%D8%B4%D9%86%D8%A7%D8%B3%D9%87)" class="mw-redirect" title="اسی‌ال‌سی (شناسه)">OCLC</a> <a rel="nofollow" class="external text" href="//www.worldcat.org/oclc/1018308697">1018308697</a>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=book&rft.btitle=Medical-surgical+nursing+%3A+concepts+for+interprofessional+collaborative+care&rft.place=St.+Louis%2C+Missouri&rft.pages=190&rft.edition=9th&rft.pub=Elsevier&rft.date=2018&rft_id=info%3Aoclcnum%2F1018308697&rft.isbn=978-0-323-46158-0&rft_id=https%3A%2F%2Fwww.worldcat.org%2Foclc%2F1018308697&rfr_id=info%3Asid%2Ffa.wikipedia.org%3A%D8%AE%D9%88%D9%86" class="Z3988"></span></span> </li> <li id="cite_note-Waugh-19"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-Waugh_19-0">↑</a></span> <span class="reference-text"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r39868036"><cite id="CITEREFWaughGrant2007" class="citation book cs1">Waugh, Anne; Grant, Allison (2007). <a rel="nofollow" class="external text" href="https://archive.org/details/rosswilsonanatom0000waug_x2u4/page/22/mode/2up">"2"</a>. <i>Anatomy and Physiology in Health and Illness</i> (Tenth ed.). Churchill Livingstone Elsevier. p. 22. <a href="/wiki/%D8%B4%D9%85%D8%A7%D8%B1%D9%87_%D8%A7%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86%D8%AF%D8%A7%D8%B1%D8%AF_%D8%A8%DB%8C%D9%86%E2%80%8C%D8%A7%D9%84%D9%85%D9%84%D9%84%DB%8C_%DA%A9%D8%AA%D8%A7%D8%A8" title="شماره استاندارد بین‌المللی کتاب">ISBN</a> <a href="/wiki/%D9%88%DB%8C%DA%98%D9%87:%D9%85%D9%86%D8%A7%D8%A8%D8%B9_%DA%A9%D8%AA%D8%A7%D8%A8/978-0-443-10102-1" title="ویژه:منابع کتاب/978-0-443-10102-1"><bdi>978-0-443-10102-1</bdi></a>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=bookitem&rft.atitle=2&rft.btitle=Anatomy+and+Physiology+in+Health+and+Illness&rft.pages=22&rft.edition=Tenth&rft.pub=Churchill+Livingstone+Elsevier&rft.date=2007&rft.isbn=978-0-443-10102-1&rft.aulast=Waugh&rft.aufirst=Anne&rft.au=Grant%2C+Allison&rft_id=https%3A%2F%2Farchive.org%2Fdetails%2Frosswilsonanatom0000waug_x2u4%2Fpage%2F22%2Fmode%2F2up&rfr_id=info%3Asid%2Ffa.wikipedia.org%3A%D8%AE%D9%88%D9%86" class="Z3988"></span></span> </li> <li id="cite_note-20"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-20">↑</a></span> <span class="reference-text"><cite class="citation web"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.merckmanuals.com/professional/endocrine-and-metabolic-disorders/acid-base-regulation-and-disorders/acid-base-regulation">«Acid-Base Regulation - Acid-Base Regulation»</a>. <i>Merck Manual Professional Edition</i> (به انگلیسی)<span class="reference-accessdate">. دریافت‌شده در <bdi>۲۰۲۴-۱۰-۲۶</bdi></span>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&rft.genre=unknown&rft.jtitle=Merck+Manual+Professional+Edition&rft.atitle=Acid-Base+Regulation+-+Acid-Base+Regulation&rft_id=https%3A%2F%2Fwww.merckmanuals.com%2Fprofessional%2Fendocrine-and-metabolic-disorders%2Facid-base-regulation-and-disorders%2Facid-base-regulation&rfr_id=info%3Asid%2Ffa.wikipedia.org%3A%D8%AE%D9%88%D9%86" class="Z3988"></span><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r28290294"></span> </li> <li id="cite_note-21"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-21">↑</a></span> <span class="reference-text"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r39868036"><cite class="citation web cs1 cs1-prop-foreign-lang-source"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://search.worldcat.org/title/1018308697">"Medical-surgical nursing : concepts for interprofessional collaborative care | WorldCat.org"</a>. <i>search.worldcat.org</i> (به انگلیسی)<span class="reference-accessdate">. Retrieved <span class="nowrap">2024-10-26</span></span>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&rft.genre=unknown&rft.jtitle=search.worldcat.org&rft.atitle=Medical-surgical+nursing+%3A+concepts+for+interprofessional+collaborative+care+%7C+WorldCat.org&rft_id=https%3A%2F%2Fsearch.worldcat.org%2Ftitle%2F1018308697&rfr_id=info%3Asid%2Ffa.wikipedia.org%3A%D8%AE%D9%88%D9%86" class="Z3988"></span></span> </li> <li id="cite_note-22"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-22">↑</a></span> <span class="reference-text"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r39868036"><cite class="citation web cs1 cs1-prop-foreign-lang-source"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://search.worldcat.org/title/1018308697">"Medical-surgical nursing : concepts for interprofessional collaborative care | WorldCat.org"</a>. <i>search.worldcat.org</i> (به انگلیسی)<span class="reference-accessdate">. Retrieved <span class="nowrap">2024-10-26</span></span>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&rft.genre=unknown&rft.jtitle=search.worldcat.org&rft.atitle=Medical-surgical+nursing+%3A+concepts+for+interprofessional+collaborative+care+%7C+WorldCat.org&rft_id=https%3A%2F%2Fsearch.worldcat.org%2Ftitle%2F1018308697&rfr_id=info%3Asid%2Ffa.wikipedia.org%3A%D8%AE%D9%88%D9%86" class="Z3988"></span></span> </li> <li id="cite_note-23"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-23">↑</a></span> <span class="reference-text"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r39868036"><cite class="citation web cs1 cs1-prop-foreign-lang-source"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://search.worldcat.org/title/1018308697">"Medical-surgical nursing : concepts for interprofessional collaborative care | WorldCat.org"</a>. <i>search.worldcat.org</i> (به انگلیسی)<span class="reference-accessdate">. Retrieved <span class="nowrap">2024-10-26</span></span>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&rft.genre=unknown&rft.jtitle=search.worldcat.org&rft.atitle=Medical-surgical+nursing+%3A+concepts+for+interprofessional+collaborative+care+%7C+WorldCat.org&rft_id=https%3A%2F%2Fsearch.worldcat.org%2Ftitle%2F1018308697&rfr_id=info%3Asid%2Ffa.wikipedia.org%3A%D8%AE%D9%88%D9%86" class="Z3988"></span></span> </li> <li id="cite_note-VB-24"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-VB_24-0">↑</a></span> <span class="reference-text"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r39868036"><cite id="CITEREFRomerParsons1977" class="citation book cs1">Romer, Alfred Sherwood; Parsons, Thomas S. (1977). <a rel="nofollow" class="external text" href="https://archive.org/details/vertebratebody0000rome_a5a9/page/404/mode/2up"><i>The Vertebrate Body</i></a>. Philadelphia: Holt-Saunders International. pp. 404–406. <a href="/wiki/%D8%B4%D9%85%D8%A7%D8%B1%D9%87_%D8%A7%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86%D8%AF%D8%A7%D8%B1%D8%AF_%D8%A8%DB%8C%D9%86%E2%80%8C%D8%A7%D9%84%D9%85%D9%84%D9%84%DB%8C_%DA%A9%D8%AA%D8%A7%D8%A8" title="شماره استاندارد بین‌المللی کتاب">ISBN</a> <a href="/wiki/%D9%88%DB%8C%DA%98%D9%87:%D9%85%D9%86%D8%A7%D8%A8%D8%B9_%DA%A9%D8%AA%D8%A7%D8%A8/978-0-03-910284-5" title="ویژه:منابع کتاب/978-0-03-910284-5"><bdi>978-0-03-910284-5</bdi></a>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=book&rft.btitle=The+Vertebrate+Body&rft.place=Philadelphia&rft.pages=404-406&rft.pub=Holt-Saunders+International&rft.date=1977&rft.isbn=978-0-03-910284-5&rft.aulast=Romer&rft.aufirst=Alfred+Sherwood&rft.au=Parsons%2C+Thomas+S.&rft_id=https%3A%2F%2Farchive.org%2Fdetails%2Fvertebratebody0000rome_a5a9%2Fpage%2F404%2Fmode%2F2up&rfr_id=info%3Asid%2Ffa.wikipedia.org%3A%D8%AE%D9%88%D9%86" class="Z3988"></span></span> </li> <li id="cite_note-25"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-25">↑</a></span> <span class="reference-text"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r39868036"><cite id="CITEREFHarvey1628" class="citation web cs1 cs1-prop-foreign-lang-source"><a href="/w/index.php?title=William_Harvey&action=edit&redlink=1" class="new" title="William Harvey (صفحه وجود ندارد)">Harvey, William</a> (1628). <a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.rarebookroom.org/Control/hvyexc/index.html">"Exercitatio Anatomica de Motu Cordis et Sanguinis in Animalibus"</a> (به لاتین). <a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20101127002138/http://rarebookroom.org/Control/hvyexc/index.html">Archived</a> from the original on 27 November 2010.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=unknown&rft.btitle=Exercitatio+Anatomica+de+Motu+Cordis+et+Sanguinis+in+Animalibus&rft.date=1628&rft.aulast=Harvey&rft.aufirst=William&rft_id=http%3A%2F%2Fwww.rarebookroom.org%2FControl%2Fhvyexc%2Findex.html&rfr_id=info%3Asid%2Ffa.wikipedia.org%3A%D8%AE%D9%88%D9%86" class="Z3988"></span></span> </li> <li id="cite_note-26"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-26">↑</a></span> <span class="reference-text"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r39868036"><cite id="CITEREFWilliamsGray1989" class="citation book cs1">Williams, Peter W.; Gray, Henry David (1989). <a rel="nofollow" class="external text" href="https://archive.org/details/graysanatomy0000gray_m7a1"><i>Gray's anatomy</i></a> (37th ed.). New York: C. Livingstone. <a href="/wiki/%D8%B4%D9%85%D8%A7%D8%B1%D9%87_%D8%A7%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86%D8%AF%D8%A7%D8%B1%D8%AF_%D8%A8%DB%8C%D9%86%E2%80%8C%D8%A7%D9%84%D9%85%D9%84%D9%84%DB%8C_%DA%A9%D8%AA%D8%A7%D8%A8" title="شماره استاندارد بین‌المللی کتاب">ISBN</a> <a href="/wiki/%D9%88%DB%8C%DA%98%D9%87:%D9%85%D9%86%D8%A7%D8%A8%D8%B9_%DA%A9%D8%AA%D8%A7%D8%A8/978-0-443-02588-4" title="ویژه:منابع کتاب/978-0-443-02588-4"><bdi>978-0-443-02588-4</bdi></a>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=book&rft.btitle=Gray%27s+anatomy&rft.place=New+York&rft.edition=37th&rft.pub=C.+Livingstone&rft.date=1989&rft.isbn=978-0-443-02588-4&rft.aulast=Williams&rft.aufirst=Peter+W.&rft.au=Gray%2C+Henry+David&rft_id=https%3A%2F%2Farchive.org%2Fdetails%2Fgraysanatomy0000gray_m7a1&rfr_id=info%3Asid%2Ffa.wikipedia.org%3A%D8%AE%D9%88%D9%86" class="Z3988"></span></span> </li> <li id="cite_note-brsphys-27"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-brsphys_27-0">↑</a></span> <span class="reference-text"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r39868036"><cite id="CITEREFCostanzo2007" class="citation book cs1">Costanzo, Linda S. (2007). <a rel="nofollow" class="external text" href="https://archive.org/details/physiology00cost_0"><i>Physiology</i></a>. Hagerstown, Maryland: Lippincott Williams & Wilkins. <a href="/wiki/%D8%B4%D9%85%D8%A7%D8%B1%D9%87_%D8%A7%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86%D8%AF%D8%A7%D8%B1%D8%AF_%D8%A8%DB%8C%D9%86%E2%80%8C%D8%A7%D9%84%D9%85%D9%84%D9%84%DB%8C_%DA%A9%D8%AA%D8%A7%D8%A8" title="شماره استاندارد بین‌المللی کتاب">ISBN</a> <a href="/wiki/%D9%88%DB%8C%DA%98%D9%87:%D9%85%D9%86%D8%A7%D8%A8%D8%B9_%DA%A9%D8%AA%D8%A7%D8%A8/978-0-7817-7311-9" title="ویژه:منابع کتاب/978-0-7817-7311-9"><bdi>978-0-7817-7311-9</bdi></a>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=book&rft.btitle=Physiology&rft.place=Hagerstown%2C+Maryland&rft.pub=Lippincott+Williams+%26+Wilkins&rft.date=2007&rft.isbn=978-0-7817-7311-9&rft.aulast=Costanzo&rft.aufirst=Linda+S.&rft_id=https%3A%2F%2Farchive.org%2Fdetails%2Fphysiology00cost_0&rfr_id=info%3Asid%2Ffa.wikipedia.org%3A%D8%AE%D9%88%D9%86" class="Z3988"></span></span> </li> <li id="cite_note-brsphys2-28"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-brsphys2_28-0">↑</a></span> <span class="reference-text"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r39868036"><cite id="CITEREFCostanzo2007" class="citation book cs1">Costanzo, Linda S. (2007). <a rel="nofollow" class="external text" href="https://archive.org/details/physiology00cost_0"><i>Physiology</i></a>. Hagerstown, Maryland: Lippincott Williams & Wilkins. <a href="/wiki/%D8%B4%D9%85%D8%A7%D8%B1%D9%87_%D8%A7%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86%D8%AF%D8%A7%D8%B1%D8%AF_%D8%A8%DB%8C%D9%86%E2%80%8C%D8%A7%D9%84%D9%85%D9%84%D9%84%DB%8C_%DA%A9%D8%AA%D8%A7%D8%A8" title="شماره استاندارد بین‌المللی کتاب">ISBN</a> <a href="/wiki/%D9%88%DB%8C%DA%98%D9%87:%D9%85%D9%86%D8%A7%D8%A8%D8%B9_%DA%A9%D8%AA%D8%A7%D8%A8/978-0-7817-7311-9" title="ویژه:منابع کتاب/978-0-7817-7311-9"><bdi>978-0-7817-7311-9</bdi></a>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=book&rft.btitle=Physiology&rft.place=Hagerstown%2C+Maryland&rft.pub=Lippincott+Williams+%26+Wilkins&rft.date=2007&rft.isbn=978-0-7817-7311-9&rft.aulast=Costanzo&rft.aufirst=Linda+S.&rft_id=https%3A%2F%2Farchive.org%2Fdetails%2Fphysiology00cost_0&rfr_id=info%3Asid%2Ffa.wikipedia.org%3A%D8%AE%D9%88%D9%86" class="Z3988"></span></span> </li> <li id="cite_note-edwards-29"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-edwards_29-0">↑</a></span> <span class="reference-text"><a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.edwards.com/SiteCollectionImages/edwards/products/presep/ar04313hemodynpocketcard.pdf">Edwards Lifesciences LLC – Normal Hemodynamic Parameters – Adult</a> <a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20101110081655/http://www.edwards.com/SiteCollectionImages/edwards/products/presep/ar04313hemodynpocketcard.pdf">بایگانی‌شده</a> در ۱۰ نوامبر ۲۰۱۰ توسط <a href="/wiki/Wayback_Machine" class="mw-redirect" title="Wayback Machine">Wayback Machine</a> 2009</span> </li> <li id="cite_note-edwards2-30"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-edwards2_30-0">↑</a></span> <span class="reference-text"><a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.edwards.com/SiteCollectionImages/edwards/products/presep/ar04313hemodynpocketcard.pdf">Edwards Lifesciences LLC – Normal Hemodynamic Parameters – Adult</a> <a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20101110081655/http://www.edwards.com/SiteCollectionImages/edwards/products/presep/ar04313hemodynpocketcard.pdf">بایگانی‌شده</a> در ۱۰ نوامبر ۲۰۱۰ توسط <a href="/wiki/Wayback_Machine" class="mw-redirect" title="Wayback Machine">Wayback Machine</a> 2009</span> </li> <li id="cite_note-31"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-31">↑</a></span> <span class="reference-text"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r39868036"><cite class="citation web cs1"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20100323054138/http://home.hia.no/~stephens/ventphys.htm">"Ventilatory Physiology and Endurance"</a>. 23 March 2010. Archived from <a rel="nofollow" class="external text" href="http://home.hia.no/~stephens/ventphys.htm">the original</a> on 23 March 2010<span class="reference-accessdate">. Retrieved <span class="nowrap">4 March</span> 2017</span>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=unknown&rft.btitle=Ventilatory+Physiology+and+Endurance&rft.date=2010-03-23&rft_id=http%3A%2F%2Fhome.hia.no%2F~stephens%2Fventphys.htm&rfr_id=info%3Asid%2Ffa.wikipedia.org%3A%D8%AE%D9%88%D9%86" class="Z3988"></span></span> </li> <li id="cite_note-32"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-32">↑</a></span> <span class="reference-text"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20040224085741/http://groups.msn.com/TransplantSupportLungHeartLungHeart/oxygen2.msnw">Transplant Support- Lung, Heart/Lung, Heart</a> MSN groups</span> </li> <li id="cite_note-edwards3-33"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-edwards3_33-0">↑</a></span> <span class="reference-text"><a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.edwards.com/SiteCollectionImages/edwards/products/presep/ar04313hemodynpocketcard.pdf">Edwards Lifesciences LLC – Normal Hemodynamic Parameters – Adult</a> <a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20101110081655/http://www.edwards.com/SiteCollectionImages/edwards/products/presep/ar04313hemodynpocketcard.pdf">بایگانی‌شده</a> در ۱۰ نوامبر ۲۰۱۰ توسط <a href="/wiki/Wayback_Machine" class="mw-redirect" title="Wayback Machine">Wayback Machine</a> 2009</span> </li> <li id="cite_note-34"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-34">↑</a></span> <span class="reference-text"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r39868036"><cite id="CITEREFMortensenDawsonYoshigaDalsgaard2005" class="citation journal cs1">Mortensen SP, Dawson EA, Yoshiga CC, Dalsgaard MK, Damsgaard R, Secher NH, González-Alonso J, et al. (July 2005). <a rel="nofollow" class="external text" href="//www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC1464731">"Limitations to systemic and locomotor limb muscle oxygen delivery and uptake during maximal exercise in humans"</a>. <i>The Journal of Physiology</i>. <b>566</b> (Pt 1): 273–85. <a href="/wiki/%D8%B4%D9%86%D8%A7%D8%B3%D8%A7%DA%AF%D8%B1_%D8%A7%D8%B4%DB%8C%D8%A7%D8%A1_%D8%AF%DB%8C%D8%AC%DB%8C%D8%AA%D8%A7%D9%84" title="شناساگر اشیاء دیجیتال">doi</a>:<a rel="nofollow" class="external text" href="https://doi.org/10.1113%2Fjphysiol.2005.086025">10.1113/jphysiol.2005.086025</a>. <a href="/wiki/%D9%BE%D8%A7%D8%A8%E2%80%8C%D9%85%D8%AF_%D8%B3%D9%86%D8%AA%D8%B1%D8%A7%D9%84" title="پاب‌مد سنترال">PMC</a> <span class="cs1-lock-free" title="Freely accessible"><a rel="nofollow" class="external text" href="//www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC1464731">1464731</a></span>. <a href="/wiki/%D9%BE%D8%A7%D8%A8%E2%80%8C%D9%85%D8%AF" title="پاب‌مد">PMID</a> <a rel="nofollow" class="external text" href="//pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/15860533">15860533</a>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&rft.genre=article&rft.jtitle=The+Journal+of+Physiology&rft.atitle=Limitations+to+systemic+and+locomotor+limb+muscle+oxygen+delivery+and+uptake+during+maximal+exercise+in+humans&rft.volume=566&rft.issue=Pt+1&rft.pages=273-85&rft.date=2005-07&rft_id=%2F%2Fwww.ncbi.nlm.nih.gov%2Fpmc%2Farticles%2FPMC1464731%23id-name%3DPMC&rft_id=info%3Apmid%2F15860533&rft_id=info%3Adoi%2F10.1113%2Fjphysiol.2005.086025&rft.aulast=Mortensen&rft.aufirst=SP&rft.au=Dawson%2C+EA&rft.au=Yoshiga%2C+CC&rft.au=Dalsgaard%2C+MK&rft.au=Damsgaard%2C+R&rft.au=Secher%2C+NH&rft.au=Gonz%C3%A1lez-Alonso%2C+J&rft_id=%2F%2Fwww.ncbi.nlm.nih.gov%2Fpmc%2Farticles%2FPMC1464731&rfr_id=info%3Asid%2Ffa.wikipedia.org%3A%D8%AE%D9%88%D9%86" class="Z3988"></span></span> </li> <li id="cite_note-35"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-35">↑</a></span> <span class="reference-text"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r39868036"><cite class="citation web cs1"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20100925053056/http://manbit.com/PAC/chapters/P30.cfm">"Blood gas and Saturation measurements"</a>. 25 September 2010. Archived from <a rel="nofollow" class="external text" href="http://manbit.com/PAC/chapters/P30.cfm">the original</a> on 25 September 2010<span class="reference-accessdate">. Retrieved <span class="nowrap">4 March</span> 2017</span>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=unknown&rft.btitle=Blood+gas+and+Saturation+measurements&rft.date=2010-09-25&rft_id=http%3A%2F%2Fmanbit.com%2FPAC%2Fchapters%2FP30.cfm&rfr_id=info%3Asid%2Ffa.wikipedia.org%3A%D8%AE%D9%88%D9%86" class="Z3988"></span></span> </li> <li id="cite_note-36"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-36">↑</a></span> <span class="reference-text"><cite class="citation web"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/19990502195422/http://members.aol.com/Bio50/LecNotes/lecnot20.html">«Lecture Notes-20»</a>. <i>web.archive.org</i>. <bdi>۱۹۹۹-۰۵-۰۲</bdi>. بایگانی‌شده از <a rel="nofollow" class="external text" href="http://members.aol.com/Bio50/LecNotes/lecnot20.html">اصلی</a> در ۲ مه ۱۹۹۹<span class="reference-accessdate">. دریافت‌شده در <bdi>۲۰۲۴-۱۱-۰۱</bdi></span>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&rft.genre=unknown&rft.jtitle=web.archive.org&rft.atitle=Lecture+Notes-20&rft.date=1999-05-02&rft_id=http%3A%2F%2Fmembers.aol.com%2FBio50%2FLecNotes%2Flecnot20.html&rfr_id=info%3Asid%2Ffa.wikipedia.org%3A%D8%AE%D9%88%D9%86" class="Z3988"></span><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r28290294"></span> </li> <li id="cite_note-37"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-37">↑</a></span> <span class="reference-text"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r39868036"><cite id="CITEREFMartini2007" class="citation book cs1">Martini, Frederic; et al. (2007). <a rel="nofollow" class="external text" href="https://books.google.com/books?id=joJb82gVsLoC&pg=PA643"><i>Anatomy and Physiology</i></a>. Rex Bookstore, Inc. p. 643. <a href="/wiki/%D8%B4%D9%85%D8%A7%D8%B1%D9%87_%D8%A7%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86%D8%AF%D8%A7%D8%B1%D8%AF_%D8%A8%DB%8C%D9%86%E2%80%8C%D8%A7%D9%84%D9%85%D9%84%D9%84%DB%8C_%DA%A9%D8%AA%D8%A7%D8%A8" title="شماره استاندارد بین‌المللی کتاب">ISBN</a> <a href="/wiki/%D9%88%DB%8C%DA%98%D9%87:%D9%85%D9%86%D8%A7%D8%A8%D8%B9_%DA%A9%D8%AA%D8%A7%D8%A8/9789712348075" title="ویژه:منابع کتاب/9789712348075"><bdi>9789712348075</bdi></a>. <a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20160501022224/https://books.google.com/books?id=joJb82gVsLoC&pg=PA643">Archived</a> from the original on 1 May 2016.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=book&rft.btitle=Anatomy+and+Physiology&rft.pages=643&rft.pub=Rex+Bookstore%2C+Inc.&rft.date=2007&rft.isbn=9789712348075&rft.aulast=Martini&rft.aufirst=Frederic&rft_id=https%3A%2F%2Fbooks.google.com%2Fbooks%3Fid%3DjoJb82gVsLoC%26pg%3DPA643&rfr_id=info%3Asid%2Ffa.wikipedia.org%3A%D8%AE%D9%88%D9%86" class="Z3988"></span></span> </li> <li id="cite_note-38"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-38">↑</a></span> <span class="reference-text"><i>Vander's Human Physiology</i> reported similar numbers: 60% carried as bicarbonate, 30% bound to hemoglobin as <a href="/w/index.php?title=Carbaminohemoglobin&action=edit&redlink=1" class="new" title="Carbaminohemoglobin (صفحه وجود ندارد)">carbaminohemoglobin</a>, and 10% physically dissolved. <link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r39868036"><cite id="CITEREFWidmaierRaffStrang2003" class="citation book cs1">Widmaier, Eric P.; Raff, Hershel; Strang, Kevin T. (2003). <a rel="nofollow" class="external text" href="https://archive.org/details/humanphysiologym0000widm/page/493/mode/2up"><i>Vander's Human Physiology</i></a> (9th ed.). <a href="/w/index.php?title=McGraw-Hill_Education&action=edit&redlink=1" class="new" title="McGraw-Hill Education (صفحه وجود ندارد)">McGraw-Hill Education</a>. p. 493 (ch. Respiratory physiology § Transport of carbon dioxide in blood). <a href="/wiki/%D8%B4%D9%85%D8%A7%D8%B1%D9%87_%D8%A7%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86%D8%AF%D8%A7%D8%B1%D8%AF_%D8%A8%DB%8C%D9%86%E2%80%8C%D8%A7%D9%84%D9%85%D9%84%D9%84%DB%8C_%DA%A9%D8%AA%D8%A7%D8%A8" title="شماره استاندارد بین‌المللی کتاب">ISBN</a> <a href="/wiki/%D9%88%DB%8C%DA%98%D9%87:%D9%85%D9%86%D8%A7%D8%A8%D8%B9_%DA%A9%D8%AA%D8%A7%D8%A8/978-0-07-288074-8" title="ویژه:منابع کتاب/978-0-07-288074-8"><bdi>978-0-07-288074-8</bdi></a>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=book&rft.btitle=Vander%27s+Human+Physiology&rft.pages=p.+493+%28ch.+Respiratory+physiology+%C2%A7+Transport+of+carbon+dioxide+in+blood%29&rft.edition=9th&rft.pub=McGraw-Hill+Education&rft.date=2003&rft.isbn=978-0-07-288074-8&rft.aulast=Widmaier&rft.aufirst=Eric+P.&rft.au=Raff%2C+Hershel&rft.au=Strang%2C+Kevin+T.&rft_id=https%3A%2F%2Farchive.org%2Fdetails%2Fhumanphysiologym0000widm%2Fpage%2F493%2Fmode%2F2up&rfr_id=info%3Asid%2Ffa.wikipedia.org%3A%D8%AE%D9%88%D9%86" class="Z3988"></span></span> </li> <li id="cite_note-:02-39"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-:02_39-0">↑</a></span> <span class="reference-text"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r39868036"><cite class="citation book cs1"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://archive.org/details/guytonhalltextbo0000hall/page/204/mode/2up"><i>Guyton and Hall Textbook of Medical Physiology</i></a>. Saunders. 2015. p. 204. <a href="/wiki/%D8%B4%D9%85%D8%A7%D8%B1%D9%87_%D8%A7%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86%D8%AF%D8%A7%D8%B1%D8%AF_%D8%A8%DB%8C%D9%86%E2%80%8C%D8%A7%D9%84%D9%85%D9%84%D9%84%DB%8C_%DA%A9%D8%AA%D8%A7%D8%A8" title="شماره استاندارد بین‌المللی کتاب">ISBN</a> <a href="/wiki/%D9%88%DB%8C%DA%98%D9%87:%D9%85%D9%86%D8%A7%D8%A8%D8%B9_%DA%A9%D8%AA%D8%A7%D8%A8/978-1455770052" title="ویژه:منابع کتاب/978-1455770052"><bdi>978-1455770052</bdi></a>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=book&rft.btitle=Guyton+and+Hall+Textbook+of+Medical+Physiology&rft.pages=204&rft.pub=Saunders&rft.date=2015&rft.isbn=978-1455770052&rft_id=https%3A%2F%2Farchive.org%2Fdetails%2Fguytonhalltextbo0000hall%2Fpage%2F204%2Fmode%2F2up&rfr_id=info%3Asid%2Ffa.wikipedia.org%3A%D8%AE%D9%88%D9%86" class="Z3988"></span></span> </li> <li id="cite_note-:03-40"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-:03_40-0">↑</a></span> <span class="reference-text"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r39868036"><cite class="citation book cs1"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://archive.org/details/guytonhalltextbo0000hall/page/204/mode/2up"><i>Guyton and Hall Textbook of Medical Physiology</i></a>. Saunders. 2015. p. 204. <a href="/wiki/%D8%B4%D9%85%D8%A7%D8%B1%D9%87_%D8%A7%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86%D8%AF%D8%A7%D8%B1%D8%AF_%D8%A8%DB%8C%D9%86%E2%80%8C%D8%A7%D9%84%D9%85%D9%84%D9%84%DB%8C_%DA%A9%D8%AA%D8%A7%D8%A8" title="شماره استاندارد بین‌المللی کتاب">ISBN</a> <a href="/wiki/%D9%88%DB%8C%DA%98%D9%87:%D9%85%D9%86%D8%A7%D8%A8%D8%B9_%DA%A9%D8%AA%D8%A7%D8%A8/978-1455770052" title="ویژه:منابع کتاب/978-1455770052"><bdi>978-1455770052</bdi></a>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=book&rft.btitle=Guyton+and+Hall+Textbook+of+Medical+Physiology&rft.pages=204&rft.pub=Saunders&rft.date=2015&rft.isbn=978-1455770052&rft_id=https%3A%2F%2Farchive.org%2Fdetails%2Fguytonhalltextbo0000hall%2Fpage%2F204%2Fmode%2F2up&rfr_id=info%3Asid%2Ffa.wikipedia.org%3A%D8%AE%D9%88%D9%86" class="Z3988"></span></span> </li> <li id="cite_note-41"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-41">↑</a></span> <span class="reference-text"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r39868036"><cite class="citation encyclopaedia cs1"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.britannica.com/eb/topic-559817/spider">"Spiders: circulatory system"</a>. <i>Encyclopædia Britannica online</i>. <a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20071112190558/https://www.britannica.com/eb/topic-559817/spider">Archived</a> from the original on 12 November 2007<span class="reference-accessdate">. Retrieved <span class="nowrap">25 November</span> 2007</span>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=bookitem&rft.atitle=Spiders%3A+circulatory+system&rft.btitle=Encyclop%C3%A6dia+Britannica+online&rft_id=https%3A%2F%2Fwww.britannica.com%2Feb%2Ftopic-559817%2Fspider&rfr_id=info%3Asid%2Ffa.wikipedia.org%3A%D8%AE%D9%88%D9%86" class="Z3988"></span></span> </li> <li id="cite_note-42"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-42">↑</a></span> <span class="reference-text"><cite class="citation web"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://omlc.org/spectra/hemoglobin/">«Optical Absorption of Hemoglobin»</a>. <i>omlc.org</i><span class="reference-accessdate">. دریافت‌شده در <bdi>۲۰۲۴-۱۱-۰۱</bdi></span>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&rft.genre=unknown&rft.jtitle=omlc.org&rft.atitle=Optical+Absorption+of+Hemoglobin&rft_id=https%3A%2F%2Fomlc.org%2Fspectra%2Fhemoglobin%2F&rfr_id=info%3Asid%2Ffa.wikipedia.org%3A%D8%AE%D9%88%D9%86" class="Z3988"></span><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r28290294"></span> </li> <li id="cite_note-43"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-43">↑</a></span> <span class="reference-text"><cite class="citation web"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20170518202410/http://www.hematology.org/Patients/Anemia/">«Anemia»</a>. <i>web.archive.org</i>. <bdi>۲۰۱۷-۰۵-۱۸</bdi>. بایگانی‌شده از <a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.hematology.org/Patients/Anemia/">اصلی</a> در ۱۸ مه ۲۰۱۷<span class="reference-accessdate">. دریافت‌شده در <bdi>۲۰۲۴-۰۵-۳۰</bdi></span>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&rft.genre=unknown&rft.jtitle=web.archive.org&rft.atitle=Anemia&rft.date=2017-05-18&rft_id=http%3A%2F%2Fwww.hematology.org%2FPatients%2FAnemia%2F&rfr_id=info%3Asid%2Ffa.wikipedia.org%3A%D8%AE%D9%88%D9%86" class="Z3988"></span><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r28290294"></span> </li> <li id="cite_note-44"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-44">↑</a></span> <span class="reference-text"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r39868036"><cite id="CITEREFBlumenthal" class="citation journal cs1 cs1-prop-year-range-abbreviated cs1-prop-foreign-lang-source">Blumenthal, Ivan (2001-06). <a rel="nofollow" class="external text" href="http://journals.sagepub.com/doi/10.1177/014107680109400604">"Carbon Monoxide Poisoning"</a>. <i>Journal of the Royal Society of Medicine</i> (به انگلیسی). <b>94</b> (6): 270–272. <a href="/wiki/%D8%B4%D9%86%D8%A7%D8%B3%D8%A7%DA%AF%D8%B1_%D8%A7%D8%B4%DB%8C%D8%A7%D8%A1_%D8%AF%DB%8C%D8%AC%DB%8C%D8%AA%D8%A7%D9%84" title="شناساگر اشیاء دیجیتال">doi</a>:<a rel="nofollow" class="external text" href="https://doi.org/10.1177%2F014107680109400604">10.1177/014107680109400604</a>. <a href="/wiki/%D8%B4%D9%85%D8%A7%D8%B1%D9%87_%D8%A7%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86%D8%AF%D8%A7%D8%B1%D8%AF_%D8%A8%DB%8C%D9%86%E2%80%8C%D8%A7%D9%84%D9%85%D9%84%D9%84%DB%8C_%D9%BE%DB%8C%D8%A7%DB%8C%D9%86%D8%AF" title="شماره استاندارد بین‌المللی پیایند">ISSN</a> <a rel="nofollow" class="external text" href="//www.worldcat.org/issn/0141-0768">0141-0768</a>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&rft.genre=article&rft.jtitle=Journal+of+the+Royal+Society+of+Medicine&rft.atitle=Carbon+Monoxide+Poisoning&rft.chron=2001-06&rft.volume=94&rft.issue=6&rft.pages=270-272&rft_id=info%3Adoi%2F10.1177%2F014107680109400604&rft.issn=0141-0768&rft.aulast=Blumenthal&rft.aufirst=Ivan&rft_id=http%3A%2F%2Fjournals.sagepub.com%2Fdoi%2F10.1177%2F014107680109400604&rfr_id=info%3Asid%2Ffa.wikipedia.org%3A%D8%AE%D9%88%D9%86" class="Z3988"></span> <span class="cs1-visible-error citation-comment"><code class="cs1-code">{{<a href="/wiki/%D8%A7%D9%84%DA%AF%D9%88:Cite_journal" title="الگو:Cite journal">cite journal</a>}}</code>: </span><span class="cs1-visible-error citation-comment">Check date values in: <code class="cs1-code">|date=</code> (<a href="/wiki/%D8%B1%D8%A7%D9%87%D9%86%D9%85%D8%A7:CS1_errors#bad_date" class="mw-redirect" title="راهنما:CS1 errors">help</a>)</span></span> </li> <li id="cite_note-45"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-45">↑</a></span> <span class="reference-text"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r39868036"><cite id="CITEREFHart" class="citation journal cs1 cs1-prop-year-range-abbreviated cs1-prop-foreign-lang-source">Hart, Gerald D. (2001-12). <a rel="nofollow" class="external text" href="https://onlinelibrary.wiley.com/doi/10.1046/j.1365-2141.2001.03130.x">"Descriptions of blood and blood disorders before the advent of laboratory studies"</a>. <i>British Journal of Haematology</i> (به انگلیسی). <b>115</b> (4): 719–728. <a href="/wiki/%D8%B4%D9%86%D8%A7%D8%B3%D8%A7%DA%AF%D8%B1_%D8%A7%D8%B4%DB%8C%D8%A7%D8%A1_%D8%AF%DB%8C%D8%AC%DB%8C%D8%AA%D8%A7%D9%84" title="شناساگر اشیاء دیجیتال">doi</a>:<a rel="nofollow" class="external text" href="https://doi.org/10.1046%2Fj.1365-2141.2001.03130.x">10.1046/j.1365-2141.2001.03130.x</a>. <a href="/wiki/%D8%B4%D9%85%D8%A7%D8%B1%D9%87_%D8%A7%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86%D8%AF%D8%A7%D8%B1%D8%AF_%D8%A8%DB%8C%D9%86%E2%80%8C%D8%A7%D9%84%D9%85%D9%84%D9%84%DB%8C_%D9%BE%DB%8C%D8%A7%DB%8C%D9%86%D8%AF" title="شماره استاندارد بین‌المللی پیایند">ISSN</a> <a rel="nofollow" class="external text" href="//www.worldcat.org/issn/0007-1048">0007-1048</a>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&rft.genre=article&rft.jtitle=British+Journal+of+Haematology&rft.atitle=Descriptions+of+blood+and+blood+disorders+before+the+advent+of+laboratory+studies&rft.chron=2001-12&rft.volume=115&rft.issue=4&rft.pages=719-728&rft_id=info%3Adoi%2F10.1046%2Fj.1365-2141.2001.03130.x&rft.issn=0007-1048&rft.aulast=Hart&rft.aufirst=Gerald+D.&rft_id=https%3A%2F%2Fonlinelibrary.wiley.com%2Fdoi%2F10.1046%2Fj.1365-2141.2001.03130.x&rfr_id=info%3Asid%2Ffa.wikipedia.org%3A%D8%AE%D9%88%D9%86" class="Z3988"></span> <span class="cs1-visible-error citation-comment"><code class="cs1-code">{{<a href="/wiki/%D8%A7%D9%84%DA%AF%D9%88:Cite_journal" title="الگو:Cite journal">cite journal</a>}}</code>: </span><span class="cs1-visible-error citation-comment">Check date values in: <code class="cs1-code">|date=</code> (<a href="/wiki/%D8%B1%D8%A7%D9%87%D9%86%D9%85%D8%A7:CS1_errors#bad_date" class="mw-redirect" title="راهنما:CS1 errors">help</a>)</span></span> </li> <li id="cite_note-46"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-46">↑</a></span> <span class="reference-text"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r39868036"><cite class="citation web cs1 cs1-prop-foreign-lang-source"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.redcrossblood.org/donate-blood/blood-donation-process/what-happens-to-donated-blood/blood-transfusions/history-blood-transfusion.html">"History of Blood Transfusions"</a>. <i>www.redcrossblood.org</i> (به انگلیسی)<span class="reference-accessdate">. Retrieved <span class="nowrap">2024-05-30</span></span>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&rft.genre=unknown&rft.jtitle=www.redcrossblood.org&rft.atitle=History+of+Blood+Transfusions&rft_id=https%3A%2F%2Fwww.redcrossblood.org%2Fdonate-blood%2Fblood-donation-process%2Fwhat-happens-to-donated-blood%2Fblood-transfusions%2Fhistory-blood-transfusion.html&rfr_id=info%3Asid%2Ffa.wikipedia.org%3A%D8%AE%D9%88%D9%86" class="Z3988"></span></span> </li> </ol></div> <div class="navbox-styles"><style data-mw-deduplicate="TemplateStyles:r40355799">.mw-parser-output .hlist dl,.mw-parser-output .hlist ol,.mw-parser-output .hlist ul{margin:0;padding:0}.mw-parser-output .hlist dd,.mw-parser-output .hlist dt,.mw-parser-output .hlist li{margin:0;display:inline}.mw-parser-output .hlist.inline,.mw-parser-output .hlist.inline dl,.mw-parser-output .hlist.inline ol,.mw-parser-output .hlist.inline ul,.mw-parser-output .hlist dl dl,.mw-parser-output .hlist dl ol,.mw-parser-output .hlist dl ul,.mw-parser-output .hlist ol dl,.mw-parser-output .hlist ol ol,.mw-parser-output .hlist ol ul,.mw-parser-output .hlist ul dl,.mw-parser-output .hlist ul ol,.mw-parser-output .hlist ul ul{display:inline}.mw-parser-output .hlist .mw-empty-li{display:none}.mw-parser-output .hlist dt::after{content:": "}.mw-parser-output .hlist dd::after,.mw-parser-output .hlist li::after{content:" · ";font-weight:bold}.mw-parser-output .hlist dd:last-child::after,.mw-parser-output .hlist dt:last-child::after,.mw-parser-output .hlist li:last-child::after{content:none}.mw-parser-output .hlist dd dd:first-child::before,.mw-parser-output .hlist dd dt:first-child::before,.mw-parser-output .hlist dd li:first-child::before,.mw-parser-output .hlist dt dd:first-child::before,.mw-parser-output .hlist dt dt:first-child::before,.mw-parser-output .hlist dt li:first-child::before,.mw-parser-output .hlist li dd:first-child::before,.mw-parser-output .hlist li dt:first-child::before,.mw-parser-output .hlist li li:first-child::before{content:" (";font-weight:normal}.mw-parser-output .hlist dd dd:last-child::after,.mw-parser-output .hlist dd dt:last-child::after,.mw-parser-output .hlist dd li:last-child::after,.mw-parser-output .hlist dt dd:last-child::after,.mw-parser-output .hlist dt dt:last-child::after,.mw-parser-output .hlist dt li:last-child::after,.mw-parser-output .hlist li dd:last-child::after,.mw-parser-output .hlist li dt:last-child::after,.mw-parser-output .hlist li li:last-child::after{content:")";font-weight:normal}.mw-parser-output .hlist ol{counter-reset:listitem}.mw-parser-output .hlist ol>li{counter-increment:listitem}.mw-parser-output .hlist ol>li::before{content:" "counter(listitem)"\a0 "}.mw-parser-output .hlist dd ol>li:first-child::before,.mw-parser-output .hlist dt ol>li:first-child::before,.mw-parser-output .hlist li ol>li:first-child::before{content:" ("counter(listitem)"\a0 "}</style><style data-mw-deduplicate="TemplateStyles:r39648996">.mw-parser-output .navbox{box-sizing:border-box;border:1px solid #a2a9b1;width:100%;clear:both;font-size:88%;text-align:center;padding:1px;margin:1em auto 0}.mw-parser-output .navbox .navbox{margin-top:0}.mw-parser-output .navbox+.navbox,.mw-parser-output .navbox+.navbox-styles+.navbox{margin-top:-1px}.mw-parser-output .navbox-inner,.mw-parser-output .navbox-subgroup{width:100%}.mw-parser-output .navbox-group,.mw-parser-output .navbox-title,.mw-parser-output .navbox-abovebelow{padding:0.25em 1em;line-height:1.5em;text-align:center}.mw-parser-output .navbox-group{white-space:nowrap;text-align:right}.mw-parser-output .navbox,.mw-parser-output .navbox-subgroup{background-color:#f8f9fa}.mw-parser-output .navbox-list{line-height:1.5em;border-color:#f8f9fa}.mw-parser-output .navbox-list-with-group{text-align:right;border-left-width:2px;border-right-style:solid}.mw-parser-output tr+tr>.navbox-abovebelow,.mw-parser-output tr+tr>.navbox-group,.mw-parser-output tr+tr>.navbox-image,.mw-parser-output tr+tr>.navbox-list{border-top:2px solid #f8f9fa}.mw-parser-output .navbox-title{background-color:#b3ccff}.mw-parser-output .navbox-abovebelow,.mw-parser-output .navbox-group,.mw-parser-output .navbox-subgroup .navbox-title{background-color:#dbe7ff}.mw-parser-output .navbox-subgroup .navbox-group,.mw-parser-output .navbox-subgroup .navbox-abovebelow{background-color:#e5edff}.mw-parser-output .navbox-even{background-color:#f8f9fa}.mw-parser-output .navbox-odd{background-color:transparent}.mw-parser-output .navbox .hlist td dl,.mw-parser-output .navbox .hlist td ol,.mw-parser-output .navbox .hlist td ul,.mw-parser-output .navbox td.hlist dl,.mw-parser-output .navbox td.hlist ol,.mw-parser-output .navbox td.hlist ul{padding:0.125em 0}.mw-parser-output .navbox .navbar{display:block;font-size:100%}.mw-parser-output .navbox-title .navbar{float:right;text-align:right;margin-left:0.5em}.mw-parser-output .navbox-list li{unicode-bidi:isolate}</style></div><div role="navigation" class="navbox" aria-labelledby="دستگاه‌ها_و_اندام‌های_مرتبط_در_بدن_انسان" style="padding:3px"><table class="nowraplinks mw-collapsible autocollapse navbox-inner" style="border-spacing:0;background:transparent;color:inherit"><tbody><tr><th scope="col" class="navbox-title" colspan="2" style="background:#9BC0F5;"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r40355799"><style data-mw-deduplicate="TemplateStyles:r40261389">.mw-parser-output .navbar{display:inline;font-size:88%;font-weight:normal}.mw-parser-output .navbar-collapse{float:right;text-align:right}.mw-parser-output .navbar-boxtext{word-spacing:0}.mw-parser-output .navbar ul{display:inline-block;white-space:nowrap;line-height:inherit}.mw-parser-output .navbar-brackets::before{margin-left:-0.125em;content:"[ "}.mw-parser-output .navbar-brackets::after{margin-right:-0.125em;content:" ]"}.mw-parser-output .navbar li{word-spacing:-0.125em}.mw-parser-output .navbar a>span,.mw-parser-output .navbar a>abbr{text-decoration:inherit}.mw-parser-output .navbar-mini abbr{font-variant:small-caps;border-bottom:none;text-decoration:none;cursor:inherit}.mw-parser-output .navbar-ct-full{font-size:114%;margin:0 7em}.mw-parser-output .navbar-ct-mini{font-size:114%;margin:0 4em}html.skin-theme-clientpref-night .mw-parser-output .navbar li a abbr{color:var(--color-base)!important}@media(prefers-color-scheme:dark){html.skin-theme-clientpref-os .mw-parser-output .navbar li a abbr{color:var(--color-base)!important}}@media print{.mw-parser-output .navbar{display:none!important}}</style><div class="navbar plainlinks hlist navbar-mini"><ul><li class="nv-نمایش"><a href="/wiki/%D8%A7%D9%84%DA%AF%D9%88:%D8%AF%D8%B3%D8%AA%DA%AF%D8%A7%D9%87%E2%80%8C%D9%87%D8%A7_%D9%88_%D8%A7%D9%86%D8%AF%D8%A7%D9%85%E2%80%8C%D9%87%D8%A7%DB%8C_%D8%A8%D8%AF%D9%86" title="الگو:دستگاه‌ها و اندام‌های بدن"><abbr title="مشاهدهٔ این الگو">ن</abbr></a></li><li class="nv-بحث"><a href="/w/index.php?title=%D8%A8%D8%AD%D8%AB_%D8%A7%D9%84%DA%AF%D9%88:%D8%AF%D8%B3%D8%AA%DA%AF%D8%A7%D9%87%E2%80%8C%D9%87%D8%A7_%D9%88_%D8%A7%D9%86%D8%AF%D8%A7%D9%85%E2%80%8C%D9%87%D8%A7%DB%8C_%D8%A8%D8%AF%D9%86&action=edit&redlink=1" class="new" title="بحث الگو:دستگاه‌ها و اندام‌های بدن (صفحه وجود ندارد)"><abbr title="بحث پیرامون این الگو">ب</abbr></a></li><li class="nv-ویرایش"><a href="/wiki/%D9%88%DB%8C%DA%98%D9%87:%D9%88%DB%8C%D8%B1%D8%A7%DB%8C%D8%B4_%D8%B5%D9%81%D8%AD%D9%87/%D8%A7%D9%84%DA%AF%D9%88:%D8%AF%D8%B3%D8%AA%DA%AF%D8%A7%D9%87%E2%80%8C%D9%87%D8%A7_%D9%88_%D8%A7%D9%86%D8%AF%D8%A7%D9%85%E2%80%8C%D9%87%D8%A7%DB%8C_%D8%A8%D8%AF%D9%86" title="ویژه:ویرایش صفحه/الگو:دستگاه‌ها و اندام‌های بدن"><abbr title="ویرایش کردن این الگو">و</abbr></a></li></ul></div><div id="دستگاه‌ها_و_اندام‌های_مرتبط_در_بدن_انسان" style="font-size:114%;margin:0 4em"><a href="/wiki/%D8%AF%D8%B3%D8%AA%DA%AF%D8%A7%D9%87%E2%80%8C%D9%87%D8%A7%DB%8C_%D8%B2%DB%8C%D8%B3%D8%AA%DB%8C" class="mw-redirect" title="دستگاه‌های زیستی">دستگاه‌ها</a> و <a href="/wiki/%D8%A7%D9%86%D8%AF%D8%A7%D9%85" class="mw-redirect" title="اندام">اندام‌های مرتبط</a> <a href="/wiki/%DA%A9%D8%A7%D9%84%D8%A8%D8%AF%D8%B4%D9%86%D8%A7%D8%B3%DB%8C_%D8%A7%D9%86%D8%B3%D8%A7%D9%86" class="mw-redirect" title="کالبدشناسی انسان">در بدن انسان</a></div></th></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%;background:#CBDEFA"><a href="/wiki/%D8%AF%D8%B3%D8%AA%DA%AF%D8%A7%D9%87_%D9%85%D8%A7%D9%87%DB%8C%DA%86%D9%87%E2%80%8C%D8%A7%DB%8C%E2%80%8C%D8%A7%D8%B3%DA%A9%D9%84%D8%AA%DB%8C_%D8%A7%D9%86%D8%B3%D8%A7%D9%86" class="mw-redirect" title="دستگاه ماهیچه‌ای‌اسکلتی انسان">دستگاه<br /> ماهیچه‌ای‌استخوانی</a></th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-odd hlist" style="width:100%;padding:0"><div style="padding:0 0.25em"></div><table class="nowraplinks navbox-subgroup" style="border-spacing:0"><tbody><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%;padding-left:0em;padding-right:0em;;background:#CBDEFA"><div style="padding:0em 0.75em;"><a href="/wiki/%D8%AF%D8%B3%D8%AA%DA%AF%D8%A7%D9%87_%D9%85%D8%A7%D9%87%DB%8C%DA%86%D9%87%E2%80%8C%D8%A7%DB%8C" title="دستگاه ماهیچه‌ای">دستگاه ماهیچه‌ای</a></div></th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-odd" style="width:100%;padding:0"><div style="padding:0 0.25em"> <ul><li><a href="/wiki/%D9%85%D8%A7%D9%87%DB%8C%DA%86%D9%87" title="ماهیچه">ماهیچه</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%B2%D8%B1%D8%AF%D9%BE%DB%8C" title="زردپی">زردپی</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%AF%DB%8C%D8%A7%D9%81%D8%B1%D8%A7%DA%AF%D9%85_(%DA%A9%D8%A7%D9%84%D8%A8%D8%AF%D8%B4%D9%86%D8%A7%D8%B3%DB%8C)" title="دیافراگم (کالبدشناسی)">حجاب حاجز</a></li></ul> </div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%;padding-left:0em;padding-right:0em;;background:#CBDEFA"><div style="padding:0em 0.75em;"><a href="/wiki/%D8%A7%D8%B3%D8%AA%D8%AE%D9%88%D8%A7%D9%86%E2%80%8C%D8%A8%D9%86%D8%AF%DB%8C_%D8%A7%D9%86%D8%B3%D8%A7%D9%86" title="استخوان‌بندی انسان">دستگاه استخوانی</a></div></th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-even" style="width:100%;padding:0"><div style="padding:0 0.25em"> <ul><li><a href="/wiki/%D8%A7%D8%B3%D8%AA%D8%AE%D9%88%D8%A7%D9%86" title="استخوان">استخوان‌ها</a> (<a href="/wiki/%D8%A7%D8%B3%D8%AA%D8%AE%D9%88%D8%A7%D9%86_%D8%A8%D8%A7%D8%B2%D9%88" title="استخوان بازو">استخوان بازو</a>  • <span style="white-space:nowrap;"> <a href="/wiki/%D8%A7%D8%B3%D8%AA%D8%AE%D9%88%D8%A7%D9%86_%D8%A8%D9%86%D8%AF_%D8%A7%D9%86%DA%AF%D8%B4%D8%AA" title="استخوان بند انگشت">استخوان بند انگشت</a>  •</span> <span style="white-space:nowrap;"> <a href="/wiki/%D8%A7%D8%B3%D8%AA%D8%AE%D9%88%D8%A7%D9%86_%D8%B1%D8%A7%D9%86" title="استخوان ران">استخوان ران</a>  •</span> <span style="white-space:nowrap;"> <a href="/wiki/%D8%A7%D8%B3%D8%AA%D8%AE%D9%88%D8%A7%D9%86_%DA%A9%D9%81%E2%80%8C%D8%AF%D8%B3%D8%AA%DB%8C" class="mw-redirect" title="استخوان کف‌دستی">استخوان کف‌دستی</a>  •</span> <span style="white-space:nowrap;"> <a href="/wiki/%D8%A7%D8%B3%D8%AA%D8%AE%D9%88%D8%A7%D9%86%DA%86%D9%87%E2%80%8C%D9%87%D8%A7%DB%8C_%DA%AF%D9%88%D8%B4" title="استخوانچه‌های گوش">استخوانچه‌های گوش</a>  •</span> <span style="white-space:nowrap;"> <a href="/wiki/%D8%A7%D8%B3%D8%AA%D8%AE%D9%88%D8%A7%D9%86%E2%80%8C%D9%87%D8%A7%DB%8C_%DA%A9%D9%81_%D9%BE%D8%A7" title="استخوان‌های کف پا">استخوان‌های کف پا</a>  •</span> <span style="white-space:nowrap;"> <a href="/wiki/%D8%A7%D8%B3%D8%AA%D8%AE%D9%88%D8%A7%D9%86%E2%80%8C%D9%87%D8%A7%DB%8C_%D9%85%DA%86_%D9%BE%D8%A7" title="استخوان‌های مچ پا">استخوان‌های مچ پا</a>  •</span> <span style="white-space:nowrap;"> <a href="/wiki/%D8%A7%D8%B3%D8%AA%D8%AE%D9%88%D8%A7%D9%86%E2%80%8C%D9%87%D8%A7%DB%8C_%D9%85%DA%86_%D8%AF%D8%B3%D8%AA" title="استخوان‌های مچ دست">استخوان‌های مچ دست</a>  •</span> <span style="white-space:nowrap;"> <a href="/wiki/%D8%AA%D8%B1%D9%82%D9%88%D9%87" title="ترقوه">ترقوه</a>  •</span> <span style="white-space:nowrap;"> <a href="/wiki/%D8%AC%D9%85%D8%AC%D9%85%D9%87" title="جمجمه">جمجمه</a>  •</span> <span style="white-space:nowrap;"> <a href="/wiki/%D8%AC%D9%86%D8%A7%D8%BA" title="جناغ">جناغ</a>  •</span> <span style="white-space:nowrap;"> <a href="/wiki/%D8%AF%D8%B1%D8%B4%D8%AA%E2%80%8C%D9%86%DB%8C" title="درشت‌نی">درشت‌نی</a>  •</span> <span style="white-space:nowrap;"> <a href="/wiki/%D8%AF%D9%86%D8%AF%D9%87_(%DA%A9%D8%A7%D9%84%D8%A8%D8%AF%D8%B4%D9%86%D8%A7%D8%B3%DB%8C)" title="دنده (کالبدشناسی)">دنده</a>  •</span> <span style="white-space:nowrap;"> <a href="/wiki/%D8%B2%D9%86%D8%AF_%D8%B2%D8%A8%D8%B1%DB%8C%D9%86" title="زند زبرین">زند زبرین</a>  •</span> <span style="white-space:nowrap;"> <a href="/wiki/%D8%B2%D9%86%D8%AF_%D8%B2%DB%8C%D8%B1%DB%8C%D9%86" title="زند زیرین">زند زیرین</a>  •</span> <span style="white-space:nowrap;"> <a href="/wiki/%D8%B3%D8%AA%D9%88%D9%86_%D9%85%D9%87%D8%B1%D9%87%E2%80%8C%D9%87%D8%A7" title="ستون مهره‌ها">ستون مهره‌ها</a>  •</span> <span style="white-space:nowrap;"> <a href="/wiki/%D9%81%DA%A9_%D9%BE%D8%A7%DB%8C%DB%8C%D9%86" title="فک پایین">فک پایین</a>  •</span> <span style="white-space:nowrap;"> <a href="/wiki/%DA%A9%D8%B4%DA%A9%DA%A9" title="کشکک">کشکک</a>  •</span> <span style="white-space:nowrap;"> <a href="/wiki/%D9%84%DA%AF%D9%86_%D8%AE%D8%A7%D8%B5%D8%B1%D9%87" title="لگن خاصره">لگن خاصره</a>  •</span> <span style="white-space:nowrap;"> <a href="/wiki/%D9%86%D8%A7%D8%B2%DA%A9%E2%80%8C%D9%86%DB%8C" title="نازک‌نی">نازک‌نی</a>)</span></li> <li><a href="/wiki/%D8%BA%D8%B6%D8%B1%D9%88%D9%81" title="غضروف">غضروف‌ها</a></li></ul> </div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%;padding-left:0em;padding-right:0em;;background:#CBDEFA"><div style="padding:0em 0.75em;"><a href="/wiki/%D9%85%D9%81%D8%B5%D9%84" title="مفصل">دستگاه مفصلی</a></div></th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-odd" style="width:100%;padding:0"><div style="padding:0 0.25em"> <ul><li><a href="/wiki/%D9%85%D9%81%D8%B5%D9%84_%D8%B1%D8%B4%D8%AA%D9%87%E2%80%8C%D8%A7%DB%8C" title="مفصل رشته‌ای">مفصل‌های رشته‌ای</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%85%D9%81%D8%B5%D9%84_%D8%BA%D8%B6%D8%B1%D9%88%D9%81%DB%8C" title="مفصل غضروفی">مفصل‌های غضروفی</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%85%D9%81%D8%B5%D9%84_%D8%B2%D9%84%D8%A7%D9%84%D9%87%E2%80%8C%D8%A7%DB%8C" class="mw-redirect" title="مفصل زلاله‌ای">مفصل‌های زلاله‌ای</a></li></ul> </div></td></tr></tbody></table><div></div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%;background:#CBDEFA"><a href="/wiki/%D8%AF%D8%B3%D8%AA%DA%AF%D8%A7%D9%87_%DA%AF%D8%B1%D8%AF%D8%B4_%D8%AE%D9%88%D9%86" title="دستگاه گردش خون">دستگاه گردش خون</a></th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-odd hlist" style="width:100%;padding:0"><div style="padding:0 0.25em"></div><table class="nowraplinks navbox-subgroup" style="border-spacing:0"><tbody><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%;padding-left:0em;padding-right:0em;;background:#CBDEFA"><div style="padding:0em 0.75em;"><a href="/wiki/%D8%AF%D8%B3%D8%AA%DA%AF%D8%A7%D9%87_%DA%AF%D8%B1%D8%AF%D8%B4_%D8%AE%D9%88%D9%86" title="دستگاه گردش خون">دستگاه قلبی‌عروقی</a></div></th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-even" style="width:100%;padding:0"><div style="padding:0 0.25em"> <ul><li><i>محیطی</i> (<a href="/wiki/%D8%B3%D8%B1%D8%AE%D8%B1%DA%AF" title="سرخرگ">سرخرگ</a>  • <span style="white-space:nowrap;"> <a href="/wiki/%D8%B3%DB%8C%D8%A7%D9%87%D8%B1%DA%AF" title="سیاهرگ">سیاهرگ</a>  •</span> <span style="white-space:nowrap;"> <a href="/wiki/%D8%B1%DA%AF_%D9%84%D9%86%D9%81%DB%8C" title="رگ لنفی">رگ لنفی</a>)</span></li> <li><a href="/wiki/%D9%82%D9%84%D8%A8" title="قلب">قلب</a></li></ul> </div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%;padding-left:0em;padding-right:0em;;background:#CBDEFA"><div style="padding:0em 0.75em;"><a href="/wiki/%D8%AF%D8%B3%D8%AA%DA%AF%D8%A7%D9%87_%D9%84%D9%86%D9%81%D8%A7%D9%88%DB%8C" title="دستگاه لنفاوی">دستگاه لنفاوی</a></div></th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-odd" style="width:100%;padding:0"><div style="padding:0 0.25em"> <ul><li><i>اولیه</i> (<a href="/wiki/%D9%85%D8%BA%D8%B2_%D8%A7%D8%B3%D8%AA%D8%AE%D9%88%D8%A7%D9%86" title="مغز استخوان">مغز استخوان</a>  • <span style="white-space:nowrap;"> <a href="/wiki/%D8%AA%DB%8C%D9%85%D9%88%D8%B3" title="تیموس">آویشنک</a>)</span></li> <li><i>ثانویه</i> (<a href="/wiki/%D8%B7%D8%AD%D8%A7%D9%84" title="طحال">طحال</a>  • <span style="white-space:nowrap;"> <a href="/wiki/%D8%BA%D8%AF%D8%AF_%D9%84%D9%86%D9%81%D8%A7%D9%88%DB%8C" class="mw-redirect" title="غدد لنفاوی">غدد لنفاوی</a>)</span></li></ul> </div></td></tr></tbody></table><div></div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%;background:#CBDEFA"><a href="/wiki/%D8%AF%D8%B3%D8%AA%DA%AF%D8%A7%D9%87_%D8%B9%D8%B5%D8%A8%DB%8C" title="دستگاه عصبی">دستگاه عصبی</a></th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-even hlist" style="width:100%;padding:0"><div style="padding:0 0.25em">(<a href="/wiki/%D9%85%D8%BA%D8%B2_%D8%A7%D9%86%D8%B3%D8%A7%D9%86" title="مغز انسان">مغز</a>  • <span style="white-space:nowrap;"> <a href="/wiki/%D8%B7%D9%86%D8%A7%D8%A8_%D9%86%D8%AE%D8%A7%D8%B9%DB%8C" title="طناب نخاعی">طناب نخاعی</a>  •</span> <span style="white-space:nowrap;"> <a href="/wiki/%D8%B9%D8%B5%D8%A8_%D9%85%D8%AD%DB%8C%D8%B7%DB%8C" title="عصب محیطی">عصب محیطی</a>)، <a href="/wiki/%D8%AF%D8%B3%D8%AA%DA%AF%D8%A7%D9%87_%D8%AD%D8%B3%DB%8C" title="دستگاه حسی">دستگاه حسی</a> (<a href="/wiki/%DA%AF%D9%88%D8%B4" title="گوش">گوش</a>  •</span> <span style="white-space:nowrap;"> <a href="/wiki/%DA%86%D8%B4%D9%85_%D8%A7%D9%86%D8%B3%D8%A7%D9%86" title="چشم انسان">چشم</a>)</span></div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%;background:#CBDEFA"><a href="/wiki/%D8%AF%D8%B3%D8%AA%DA%AF%D8%A7%D9%87_%D9%BE%D9%88%D8%B4%D8%B4%DB%8C" title="دستگاه پوششی">دستگاه پوششی</a></th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-odd hlist" style="width:100%;padding:0"><div style="padding:0 0.25em"> <ul><li><a href="/wiki/%D9%BE%D9%88%D8%B3%D8%AA" title="پوست">پوست</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%A8%D8%A7%D9%81%D8%AA_%D8%B2%DB%8C%D8%B1%D9%BE%D9%88%D8%B3%D8%AA%DB%8C" title="بافت زیرپوستی">بافت زیرپوستی</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%BE%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86" title="پستان">پستان</a> (<a href="/wiki/%D8%BA%D8%AF%D9%87_%D8%B4%DB%8C%D8%B1%DB%8C" title="غده شیری">غده شیری</a>)</li></ul> </div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%;background:#CBDEFA"><a href="/wiki/%D8%AF%D8%B3%D8%AA%DA%AF%D8%A7%D9%87_%D8%A7%DB%8C%D9%85%D9%86%DB%8C" title="دستگاه ایمنی">دستگاه ایمنی</a></th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-even hlist" style="width:100%;padding:0"><div style="padding:0 0.25em"> <ul><li><a href="/wiki/%D9%85%D8%BA%D8%B2_%D8%A7%D8%B3%D8%AA%D8%AE%D9%88%D8%A7%D9%86" title="مغز استخوان">دستگاه ایمنی مغزاستخوانی</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%84%D9%86%D9%81%D9%88%D8%B3%DB%8C%D8%AA" title="لنفوسیت">دستگاه ایمنی لنفاوی</a></li></ul> </div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%;background:#CBDEFA"><a href="/wiki/%D8%AF%D8%B3%D8%AA%DA%AF%D8%A7%D9%87_%D8%AA%D9%86%D9%81%D8%B3" class="mw-redirect" title="دستگاه تنفس">دستگاه تنفس</a></th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-odd hlist" style="width:100%;padding:0"><div style="padding:0 0.25em"> <ul><li>بخش بالایی (<a href="/wiki/%D8%A8%DB%8C%D9%86%DB%8C" title="بینی">بینی</a>  • <span style="white-space:nowrap;"> <a href="/wiki/%D8%AD%D9%84%D9%82" title="حلق">حلق</a>  •</span> <span style="white-space:nowrap;"> <a href="/wiki/%D8%AD%D9%86%D8%AC%D8%B1%D9%87" title="حنجره">حنجره</a>)</span></li> <li>بخش پایینی (<a href="/wiki/%D8%B1%DB%8C%D9%87" class="mw-redirect" title="ریه">ریه</a>  • <span style="white-space:nowrap;"> <a href="/wiki/%D9%86%D8%A7%DB%8C" title="نای">نای</a>  •</span> <span style="white-space:nowrap;"> <a href="/wiki/%D9%86%D8%A7%DB%8C%DA%98%D9%87" title="نایژه">نایژه</a>)</span></li></ul> </div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%;background:#CBDEFA"><a href="/wiki/%D8%AF%D8%B3%D8%AA%DA%AF%D8%A7%D9%87_%DA%AF%D9%88%D8%A7%D8%B1%D8%B4" class="mw-redirect" title="دستگاه گوارش">دستگاه گوارش</a></th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-even hlist" style="width:100%;padding:0"><div style="padding:0 0.25em"> <ul><li><a href="/wiki/%D8%AF%D9%87%D8%A7%D9%86_%D8%A7%D9%86%D8%B3%D8%A7%D9%86" title="دهان انسان">دهان</a> (<a href="/wiki/%D8%BA%D8%AF%D8%AF_%D8%A8%D8%B2%D8%A7%D9%82%DB%8C" title="غدد بزاقی">غدد بزاقی</a>  • <span style="white-space:nowrap;"> <a href="/wiki/%D8%B2%D8%A8%D8%A7%D9%86_(%DA%A9%D8%A7%D9%84%D8%A8%D8%AF%D8%B4%D9%86%D8%A7%D8%B3%DB%8C)" title="زبان (کالبدشناسی)">زبان</a>)</span></li> <li><i>مجرای گوارشی بالا</i> (<a href="/wiki/%D8%AD%D9%84%D9%82" title="حلق">حلق</a>  • <span style="white-space:nowrap;"> <a href="/wiki/%D9%85%D8%B1%DB%8C" title="مری">مری</a>  •</span> <span style="white-space:nowrap;"> <a href="/wiki/%D9%85%D8%B9%D8%AF%D9%87" title="معده">معده</a>)</span></li> <li><i>مجرای گوارشی پایین</i> (<a href="/wiki/%D8%A2%D9%BE%D8%A7%D9%86%D8%AF%DB%8C%D8%B3" title="آپاندیس">آپاندیس</a>  • <span style="white-space:nowrap;"> <a href="/wiki/%D8%B1%D8%A7%D8%B3%D8%AA%E2%80%8C%D8%B1%D9%88%D8%AF%D9%87" title="راست‌روده">راست‌روده</a>  •</span> <span style="white-space:nowrap;"> <a href="/wiki/%D8%B1%D9%88%D8%AF%D9%87_%D8%A8%D8%A7%D8%B1%DB%8C%DA%A9" class="mw-redirect" title="روده باریک">روده باریک</a>  •</span> <span style="white-space:nowrap;"> <a href="/wiki/%D8%B1%D9%88%D8%AF%D9%87_%D8%A8%D8%B2%D8%B1%DA%AF" title="روده بزرگ">روده بزرگ</a>  •</span> <span style="white-space:nowrap;"> <a href="/wiki/%DA%A9%D9%88%D9%86" class="mw-redirect" title="کون">مخرج</a>)</span></li> <li><i><a href="/wiki/%D8%AF%D8%B3%D8%AA%DA%AF%D8%A7%D9%87_%DA%AF%D9%88%D8%A7%D8%B1%D8%B4" class="mw-redirect" title="دستگاه گوارش">جانبی</a></i> (<a href="/wiki/%DA%A9%D8%A8%D8%AF" title="کبد">کبد</a>  • <span style="white-space:nowrap;"> <a href="/wiki/%D8%AF%D8%B3%D8%AA%DA%AF%D8%A7%D9%87_%D8%B5%D9%81%D8%B1%D8%A7%D9%88%DB%8C" title="دستگاه صفراوی">صفرا</a>  •</span> <span style="white-space:nowrap;"> <a href="/wiki/%D9%84%D9%88%D8%B2%D8%A7%D9%84%D9%85%D8%B9%D8%AF%D9%87" title="لوزالمعده">لوزالمعده</a>)</span></li></ul> </div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%;background:#CBDEFA"><a href="/wiki/%D8%AF%D8%B3%D8%AA%DA%AF%D8%A7%D9%87_%D8%A7%D8%AF%D8%B1%D8%A7%D8%B1%DB%8C" title="دستگاه ادراری">دستگاه ادراری</a></th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-odd hlist" style="width:100%;padding:0"><div style="padding:0 0.25em"> <ul><li><a href="/wiki/%D8%AF%D8%B3%D8%AA%DA%AF%D8%A7%D9%87_%D8%A7%D8%AF%D8%B1%D8%A7%D8%B1%DB%8C_%D8%AA%D9%86%D8%A7%D8%B3%D9%84%DB%8C" class="mw-redirect" title="دستگاه ادراری تناسلی">دستگاه ادراری تناسلی</a></li> <li><a href="/wiki/%DA%A9%D9%84%DB%8C%D9%87" title="کلیه">کلیه</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%85%DB%8C%D8%B2%D9%86%D8%A7%DB%8C" title="میزنای">میزنای</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%85%D8%AB%D8%A7%D9%86%D9%87" title="مثانه">مثانه</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%85%DB%8C%D8%B2%D8%B1%D8%A7%D9%87" class="mw-redirect" title="میزراه">میزراه</a></li></ul> </div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%;background:#CBDEFA"><a href="/wiki/%D8%AF%D8%B3%D8%AA%DA%AF%D8%A7%D9%87_%D8%AA%D9%86%D8%A7%D8%B3%D9%84%DB%8C" title="دستگاه تناسلی">دستگاه تناسلی</a></th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-even hlist" style="width:100%;padding:0"><div style="padding:0 0.25em"> <ul><li><a href="/wiki/%D8%AF%D8%B3%D8%AA%DA%AF%D8%A7%D9%87_%D8%AA%D9%88%D9%84%DB%8C%D8%AF_%D9%85%D8%AB%D9%84_%D8%AF%D8%B1_%D8%B2%D9%86%D8%A7%D9%86" class="mw-redirect" title="دستگاه تولید مثل در زنان">در زنان</a> (<a href="/wiki/%D8%AA%D8%AE%D9%85%D8%AF%D8%A7%D9%86" title="تخمدان">تخمدان</a>  • <span style="white-space:nowrap;"> <a href="/wiki/%D8%AC%D9%81%D8%AA_(%DA%A9%D8%A7%D9%84%D8%A8%D8%AF%D8%B4%D9%86%D8%A7%D8%B3%DB%8C)" class="mw-redirect" title="جفت (کالبدشناسی)">جفت</a>  •</span> <span style="white-space:nowrap;"> <a href="/wiki/%D8%B1%D8%AD%D9%85" title="رحم">رحم</a>  •</span> <span style="white-space:nowrap;"> <a href="/wiki/%D9%81%D8%B1%D8%AC_(%D8%B9%D8%B6%D9%88)" class="mw-redirect" title="فرج (عضو)">فرج</a>  •</span> <span style="white-space:nowrap;"> <a href="/wiki/%D9%85%D9%87%D8%A8%D9%84" class="mw-redirect" title="مهبل">مهبل</a>)</span></li> <li><a href="/wiki/%D8%AF%D8%B3%D8%AA%DA%AF%D8%A7%D9%87_%D8%AA%D9%88%D9%84%DB%8C%D8%AF_%D9%85%D8%AB%D9%84_%D8%AF%D8%B1_%D9%85%D8%B1%D8%AF%D8%A7%D9%86" class="mw-redirect" title="دستگاه تولید مثل در مردان">در مردان</a> (<a href="/wiki/%D8%A2%D9%84%D8%AA_%D9%85%D8%B1%D8%AF%DB%8C" class="mw-redirect" title="آلت مردی">آلت مردی</a>  • <span style="white-space:nowrap;"> <a href="/wiki/%D8%A8%DB%8C%D8%B6%D9%87" title="بیضه">بیضه</a>  •</span> <span style="white-space:nowrap;"> <a href="/wiki/%D9%BE%D8%B1%D9%88%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D8%AA" title="پروستات">پروستات</a>  •</span> <span style="white-space:nowrap;"> <a href="/wiki/%DA%A9%DB%8C%D8%B3%D9%87_%D8%A8%DB%8C%D8%B6%D9%87" title="کیسه بیضه">کیسه بیضه</a>  •</span> <span style="white-space:nowrap;"> <a href="/wiki/%DA%A9%DB%8C%D8%B3%D9%87_%D9%85%D9%86%DB%8C" title="کیسه منی">کیسه منی</a>)</span></li></ul> </div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%;background:#CBDEFA"><a href="/wiki/%D8%AF%D8%B3%D8%AA%DA%AF%D8%A7%D9%87_%D8%AF%D8%B1%D9%88%D9%86%E2%80%8C%D8%B1%DB%8C%D8%B2" title="دستگاه درون‌ریز">دستگاه درون‌ریز</a></th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-odd hlist" style="width:100%;padding:0"><div style="padding:0 0.25em"> <ul><li><a href="/wiki/%D8%AC%D8%B2%D8%A7%DB%8C%D8%B1_%D9%84%D8%A7%D9%86%DA%AF%D8%B1%D9%87%D8%A7%D9%86%D8%B3" title="جزایر لانگرهانس">جزایر لانگرهانس</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%BA%D8%AF%D9%87_%D8%AA%DB%8C%D8%B1%D9%88%D8%A6%DB%8C%D8%AF" title="غده تیروئید">غده تیروئید</a> (سپردیس)</li> <li><a href="/wiki/%D8%BA%D8%AF%D9%87_%D9%BE%D8%A7%D8%B1%D8%A7%D8%AA%DB%8C%D8%B1%D9%88%D8%A6%DB%8C%D8%AF" title="غده پاراتیروئید">غده پاراتیروئید</a> (فراسپردیس)</li> <li><a href="/wiki/%D8%BA%D8%AF%D9%87_%D8%B5%D9%86%D9%88%D8%A8%D8%B1%DB%8C" class="mw-redirect" title="غده صنوبری">غده صنوبری</a> (رومغزی)</li> <li><a href="/wiki/%D8%BA%D8%AF%D9%87_%D9%81%D9%88%D9%82_%DA%A9%D9%84%DB%8C%D9%88%DB%8C" title="غده فوق کلیوی">غده فوق کلیوی</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%87%DB%8C%D9%BE%D9%88%D9%81%DB%8C%D8%B2" title="هیپوفیز">هیپوفیز</a> (زیرمغزی)</li></ul> </div></td></tr></tbody></table></div> <div class="navbox-styles"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r40355799"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r39648996"></div><div role="navigation" class="navbox" aria-labelledby="طب_سنتی" style="padding:3px"><table class="nowraplinks mw-collapsible autocollapse navbox-inner" style="border-spacing:0;background:transparent;color:inherit"><tbody><tr><th scope="col" class="navbox-title" colspan="3"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r40355799"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r40261389"><div class="navbar plainlinks hlist navbar-mini"><ul><li class="nv-نمایش"><a href="/wiki/%D8%A7%D9%84%DA%AF%D9%88:%D9%BE%D8%B2%D8%B4%DA%A9%DB%8C_%D8%B3%D9%86%D8%AA%DB%8C" title="الگو:پزشکی سنتی"><abbr title="مشاهدهٔ این الگو">ن</abbr></a></li><li class="nv-بحث"><a href="/wiki/%D8%A8%D8%AD%D8%AB_%D8%A7%D9%84%DA%AF%D9%88:%D9%BE%D8%B2%D8%B4%DA%A9%DB%8C_%D8%B3%D9%86%D8%AA%DB%8C" title="بحث الگو:پزشکی سنتی"><abbr title="بحث پیرامون این الگو">ب</abbr></a></li><li class="nv-ویرایش"><a href="/wiki/%D9%88%DB%8C%DA%98%D9%87:%D9%88%DB%8C%D8%B1%D8%A7%DB%8C%D8%B4_%D8%B5%D9%81%D8%AD%D9%87/%D8%A7%D9%84%DA%AF%D9%88:%D9%BE%D8%B2%D8%B4%DA%A9%DB%8C_%D8%B3%D9%86%D8%AA%DB%8C" title="ویژه:ویرایش صفحه/الگو:پزشکی سنتی"><abbr title="ویرایش کردن این الگو">و</abbr></a></li></ul></div><div id="طب_سنتی" style="font-size:114%;margin:0 4em"><a href="/wiki/%D8%B7%D8%A8_%D8%B3%D9%86%D8%AA%DB%8C" title="طب سنتی">طب سنتی</a></div></th></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%">شرق آسیا</th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-odd hlist" style="width:100%;padding:0"><div style="padding:0 0.25em"> <ul><li><a href="/wiki/%D8%B7%D8%A8_%D8%B3%D9%86%D8%AA%DB%8C_%DA%86%DB%8C%D9%86" title="طب سنتی چین">چینی</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Kampo&action=edit&redlink=1" class="new" title="Kampo (صفحه وجود ندارد)">ژاپنی</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%B7%D8%A8_%D8%B3%D9%86%D8%AA%DB%8C_%DA%A9%D8%B1%D9%87%E2%80%8C%D8%A7%DB%8C" title="طب سنتی کره‌ای">کره‌ای</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%B7%D8%A8_%D8%B3%D9%86%D8%AA%DB%8C_%D9%85%D8%BA%D9%88%D9%84%DB%8C" title="طب سنتی مغولی">مغولی</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Traditional_Tibetan_medicine&action=edit&redlink=1" class="new" title="Traditional Tibetan medicine (صفحه وجود ندارد)">تبتی</a></li></ul> </div></td><td class="noviewer navbox-image" rowspan="7" style="width:1px;padding:0 0 0 2px"><div><span typeof="mw:File"><a href="/wiki/%D9%BE%D8%B1%D9%88%D9%86%D8%AF%D9%87:Thom%C3%A9_Salix_alba_clean.jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/a/a1/Thom%C3%A9_Salix_alba_clean.jpg/100px-Thom%C3%A9_Salix_alba_clean.jpg" decoding="async" width="100" height="165" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/a/a1/Thom%C3%A9_Salix_alba_clean.jpg/150px-Thom%C3%A9_Salix_alba_clean.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/a/a1/Thom%C3%A9_Salix_alba_clean.jpg/200px-Thom%C3%A9_Salix_alba_clean.jpg 2x" data-file-width="1386" data-file-height="2291" /></a></span></div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%">آسیای جنوب و<br />جنوب غربی</th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-even hlist" style="width:100%;padding:0"><div style="padding:0 0.25em"> <ul><li><a href="/wiki/%D8%A2%DB%8C%D9%88%D8%B1%D9%88%D8%AF%D8%A7" title="آیورودا">آیورودا</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Jamu&action=edit&redlink=1" class="new" title="Jamu (صفحه وجود ندارد)">جامو</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Siddha_medicine&action=edit&redlink=1" class="new" title="Siddha medicine (صفحه وجود ندارد)">سیدها</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Sri_Lankan_traditional_medicine&action=edit&redlink=1" class="new" title="Sri Lankan traditional medicine (صفحه وجود ندارد)">سری‌لانکا</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Thai_traditional_medicine&action=edit&redlink=1" class="new" title="Thai traditional medicine (صفحه وجود ندارد)">تائی</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Traditional_Vietnamese_medicine&action=edit&redlink=1" class="new" title="Traditional Vietnamese medicine (صفحه وجود ندارد)">ویتنامی</a></li></ul> </div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%">مدیترانه و<br />خاور نزدیک</th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-odd hlist" style="width:100%;padding:0"><div style="padding:0 0.25em"> <ul><li><a href="/w/index.php?title=Ancient_Egyptian_medicine&action=edit&redlink=1" class="new" title="Ancient Egyptian medicine (صفحه وجود ندارد)">مصر باستان</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Ancient_Greek_medicine&action=edit&redlink=1" class="new" title="Ancient Greek medicine (صفحه وجود ندارد)">یونان باستان</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%B7%D8%A8_%D8%B3%D9%86%D8%AA%DB%8C_%D8%A7%DB%8C%D8%B1%D8%A7%D9%86%DB%8C" title="طب سنتی ایرانی">طب سنتی ایرانی</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%BE%D8%B2%D8%B4%DA%A9%DB%8C_%D8%A7%DB%8C%D8%B1%D8%A7%D9%86_%D8%A8%D8%A7%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86" class="mw-redirect" title="پزشکی ایران باستان">ایران باستان</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Byzantine_medicine&action=edit&redlink=1" class="new" title="Byzantine medicine (صفحه وجود ندارد)">بیزانسی</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Medicine_in_ancient_Rome&action=edit&redlink=1" class="new" title="Medicine in ancient Rome (صفحه وجود ندارد)">رومی</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%BE%D8%B2%D8%B4%DA%A9%DB%8C_%D8%AF%D8%B1_%D8%AC%D9%87%D8%A7%D9%86_%D8%A7%D8%B3%D9%84%D8%A7%D9%85" title="پزشکی در جهان اسلام">جهان اسلام</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%B7%D8%A8_%DB%8C%D9%88%D9%86%D8%A7%D9%86%DB%8C" title="طب یونانی">یونانی</a></li></ul> </div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%"><a href="/w/index.php?title=Traditional_African_medicine&action=edit&redlink=1" class="new" title="Traditional African medicine (صفحه وجود ندارد)">آفریقایی</a></th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-even hlist" style="width:100%;padding:0"><div style="padding:0 0.25em"> <ul><li><a href="/w/index.php?title=Iboga&action=edit&redlink=1" class="new" title="Iboga (صفحه وجود ندارد)">ایبوگا</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Muti&action=edit&redlink=1" class="new" title="Muti (صفحه وجود ندارد)">موتی</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Nganga&action=edit&redlink=1" class="new" title="Nganga (صفحه وجود ندارد)">نگانگا</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Traditional_Hausa_medicine&action=edit&redlink=1" class="new" title="Traditional Hausa medicine (صفحه وجود ندارد)">هائوسا</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%B4%D9%81%D8%A7%D8%AF%D9%87%D9%86%D8%AF%DA%AF%D8%A7%D9%86_%D8%B3%D9%86%D8%AA%DB%8C_%D8%A2%D9%81%D8%B1%DB%8C%D9%82%D8%A7%DB%8C_%D8%AC%D9%86%D9%88%D8%A8%DB%8C" title="شفادهندگان سنتی آفریقای جنوبی">جنوب افریقا</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Yor%C3%B9b%C3%A1_medicine&action=edit&redlink=1" class="new" title="Yorùbá medicine (صفحه وجود ندارد)">یروبا</a></li></ul> </div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%">امریکا</th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-odd hlist" style="width:100%;padding:0"><div style="padding:0 0.25em"> <ul><li><a href="/w/index.php?title=Aztec_medicine&action=edit&redlink=1" class="new" title="Aztec medicine (صفحه وجود ندارد)">آزتکی</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Curandero&action=edit&redlink=1" class="new" title="Curandero (صفحه وجود ندارد)">کوراندرو</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Kallawaya&action=edit&redlink=1" class="new" title="Kallawaya (صفحه وجود ندارد)">کالاوایا</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Maya_medicine&action=edit&redlink=1" class="new" title="Maya medicine (صفحه وجود ندارد)">مایا</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Brazilian_traditional_medicine&action=edit&redlink=1" class="new" title="Brazilian traditional medicine (صفحه وجود ندارد)">برزیلی</a></li></ul> </div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%">دیگران</th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-even hlist" style="width:100%;padding:0"><div style="padding:0 0.25em"> <ul><li><a href="/w/index.php?title=Bush_medicine&action=edit&redlink=1" class="new" title="Bush medicine (صفحه وجود ندارد)">بوش استرالیایی</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Medieval_medicine_of_Western_Europe&action=edit&redlink=1" class="new" title="Medieval medicine of Western Europe (صفحه وجود ندارد)">اروپای غربی</a></li></ul> </div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%">مفاهیم</th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-odd hlist" style="width:100%;padding:0"><div style="padding:0 0.25em"> <ul><li><a href="/wiki/%D9%BE%D8%B2%D8%B4%DA%A9%DB%8C_%D8%AC%D8%A7%DB%8C%DA%AF%D8%B2%DB%8C%D9%86" title="پزشکی جایگزین">پزشکی جایگزین</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Ethnomedicine&action=edit&redlink=1" class="new" title="Ethnomedicine (صفحه وجود ندارد)">پزشکی قومی</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%85%D8%B1%D8%A7%D9%82%D8%A8%D8%AA_%D8%B3%D9%84%D8%A7%D9%85%D8%AA%DB%8C" class="mw-redirect" title="مراقبت سلامتی">مراقبت بهداشتی</a></li> <li><a href="/wiki/%DA%AF%DB%8C%D8%A7%D9%87%E2%80%8C%D8%AF%D8%B1%D9%85%D8%A7%D9%86%DB%8C" title="گیاه‌درمانی">گیاه‌درمانی</a> <ul><li><a href="/wiki/%D9%81%D9%87%D8%B1%D8%B3%D8%AA_%D8%B9%D9%88%D8%A7%D8%B1%D8%B6_%D8%AC%D8%A7%D9%86%D8%A8%DB%8C_%DA%AF%DB%8C%D8%A7%D9%87%D8%A7%D9%86_%D8%AF%D8%A7%D8%B1%D9%88%DB%8C%DB%8C" title="فهرست عوارض جانبی گیاهان دارویی">عوارض جانبی</a></li></ul></li> <li><a href="/wiki/%D9%85%D8%B2%D8%A7%D8%AC_(%D8%B7%D8%A8_%D8%B3%D9%86%D8%AA%DB%8C)" title="مزاج (طب سنتی)">مزاج</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%AE%D9%84%D8%B7%E2%80%8C%D9%87%D8%A7%DB%8C_%DA%86%D9%87%D8%A7%D8%B1%DA%AF%D8%A7%D9%86%D9%87" title="خلط‌های چهارگانه">خلط‌های چهارگانه</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Medicinal_plant_conservation&action=edit&redlink=1" class="new" title="Medicinal plant conservation (صفحه وجود ندارد)">حفاظت از گیاهان دارویی</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Naturopathy&action=edit&redlink=1" class="new" title="Naturopathy (صفحه وجود ندارد)">نیچروپاتی</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%BE%D8%B2%D8%B4%DA%A9%DB%8C_%D9%85%D8%A7%D9%82%D8%A8%D9%84_%D8%AA%D8%A7%D8%B1%DB%8C%D8%AE" class="mw-redirect" title="پزشکی ماقبل تاریخ">پزشکی ماقبل تاریخ</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%B4%D9%85%D9%86%E2%80%8C%D8%A8%D8%A7%D9%88%D8%B1%DB%8C" title="شمن‌باوری">شمن‌باوری</a></li></ul> </div></td></tr><tr><td class="navbox-abovebelow" colspan="3"><div><span class="noviewer" typeof="mw:File"><a href="/wiki/%D9%BE%D8%B1%D9%88%D9%86%D8%AF%D9%87:Symbol_category_class.svg" class="mw-file-description" title="رده"><img alt="" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/9/96/Symbol_category_class.svg/16px-Symbol_category_class.svg.png" decoding="async" width="16" height="16" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/9/96/Symbol_category_class.svg/23px-Symbol_category_class.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/9/96/Symbol_category_class.svg/31px-Symbol_category_class.svg.png 2x" data-file-width="180" data-file-height="185" /></a></span> <a href="/wiki/%D8%B1%D8%AF%D9%87:%D9%BE%D8%B2%D8%B4%DA%A9%DB%8C_%D8%B3%D9%86%D8%AA%DB%8C" title="رده:پزشکی سنتی">رده:پزشکی سنتی</a> •  <a href="/wiki/%D9%88%DB%8C%DA%A9%DB%8C%E2%80%8C%D9%BE%D8%AF%DB%8C%D8%A7:%D9%88%DB%8C%DA%A9%DB%8C%E2%80%8C%D9%BE%D8%B1%D9%88%DA%98%D9%87_%D8%B7%D8%A8_%D8%B3%D9%86%D8%AA%DB%8C" title="ویکی‌پدیا:ویکی‌پروژه طب سنتی">ویکی‌پروژه پزشکی سنتی</a> •  <a href="/w/index.php?title=%D8%AF%D8%B1%DA%AF%D8%A7%D9%87:%D9%BE%D8%B2%D8%B4%DA%A9%DB%8C_%D8%B3%D9%86%D8%AA%DB%8C&action=edit&redlink=1" class="new" title="درگاه:پزشکی سنتی (صفحه وجود ندارد)">درگاه پزشکی سنتی</a> </div></td></tr></tbody></table></div> <div class="navbox-styles"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r40355799"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r39648996"></div><div role="navigation" class="navbox" aria-labelledby="سلول‌های_خونی_میلوئیدی_و_پلاسما" style="padding:3px"><table class="nowraplinks mw-collapsible autocollapse navbox-inner" style="border-spacing:0;background:transparent;color:inherit"><tbody><tr><th scope="col" class="navbox-title" colspan="2"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r40355799"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r40261389"><div class="navbar plainlinks hlist navbar-mini"><ul><li class="nv-نمایش"><a href="/wiki/%D8%A7%D9%84%DA%AF%D9%88:%D8%B3%D9%84%D9%88%D9%84%E2%80%8C%D9%87%D8%A7%DB%8C_%D8%AE%D9%88%D9%86%DB%8C_%D9%85%DB%8C%D9%84%D9%88%D8%A6%DB%8C%D8%AF%DB%8C_%D9%88_%D9%BE%D9%84%D8%A7%D8%B3%D9%85%D8%A7" title="الگو:سلول‌های خونی میلوئیدی و پلاسما"><abbr title="مشاهدهٔ این الگو">ن</abbr></a></li><li class="nv-بحث"><a href="/w/index.php?title=%D8%A8%D8%AD%D8%AB_%D8%A7%D9%84%DA%AF%D9%88:%D8%B3%D9%84%D9%88%D9%84%E2%80%8C%D9%87%D8%A7%DB%8C_%D8%AE%D9%88%D9%86%DB%8C_%D9%85%DB%8C%D9%84%D9%88%D8%A6%DB%8C%D8%AF%DB%8C_%D9%88_%D9%BE%D9%84%D8%A7%D8%B3%D9%85%D8%A7&action=edit&redlink=1" class="new" title="بحث الگو:سلول‌های خونی میلوئیدی و پلاسما (صفحه وجود ندارد)"><abbr title="بحث پیرامون این الگو">ب</abbr></a></li><li class="nv-ویرایش"><a href="/wiki/%D9%88%DB%8C%DA%98%D9%87:%D9%88%DB%8C%D8%B1%D8%A7%DB%8C%D8%B4_%D8%B5%D9%81%D8%AD%D9%87/%D8%A7%D9%84%DA%AF%D9%88:%D8%B3%D9%84%D9%88%D9%84%E2%80%8C%D9%87%D8%A7%DB%8C_%D8%AE%D9%88%D9%86%DB%8C_%D9%85%DB%8C%D9%84%D9%88%D8%A6%DB%8C%D8%AF%DB%8C_%D9%88_%D9%BE%D9%84%D8%A7%D8%B3%D9%85%D8%A7" title="ویژه:ویرایش صفحه/الگو:سلول‌های خونی میلوئیدی و پلاسما"><abbr title="ویرایش کردن این الگو">و</abbr></a></li></ul></div><div id="سلول‌های_خونی_میلوئیدی_و_پلاسما" style="font-size:114%;margin:0 4em">سلول‌های خونی میلوئیدی و <a href="/wiki/%D8%AE%D9%88%D9%86%D8%A7%D8%A8" class="mw-redirect" title="خوناب">پلاسما</a></div></th></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%"><a href="/wiki/%D9%87%D9%85%D8%A7%D8%AA%D9%88%D9%BE%D9%88%D8%A6%D8%B2" class="mw-redirect" title="هماتوپوئز">خون‌زایی</a></th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-odd hlist" style="width:100%;padding:0"><div style="padding:0 0.25em"></div><table class="nowraplinks navbox-subgroup" style="border-spacing:0"><tbody><tr><th id="میلوئیدزایی(CFU-GEMM)" scope="row" class="navbox-group" style="width:1%"><a href="/wiki/%D9%85%DB%8C%D9%84%D9%88%D9%BE%D9%88%D8%A6%D8%B2" title="میلوپوئز">میلوئیدزایی</a><br />(<a href="/w/index.php?title=CFU-GEMM&action=edit&redlink=1" class="new" title="CFU-GEMM (صفحه وجود ندارد)">CFU-GEMM</a>)</th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-odd" style="width:100%;padding:0"><div style="padding:0 0.25em"></div><table class="nowraplinks navbox-subgroup" style="border-spacing:0"><tbody><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%"><a href="/w/index.php?title=CFU-GM&action=edit&redlink=1" class="new" title="CFU-GM (صفحه وجود ندارد)">CFU-GM</a></th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-odd" style="width:100%;padding:0"><div style="padding:0 0.25em"></div><table class="nowraplinks navbox-subgroup" style="border-spacing:0"><tbody><tr><td colspan="2" class="navbox-list navbox-odd" style="width:100%;padding:0"><div style="padding:0 0.25em"> <ul><li><a href="/wiki/%DA%AF%D8%B1%D8%A7%D9%86%D9%88%D9%84%D9%88%D9%BE%D9%88%D8%A6%D8%B2" title="گرانولوپوئز">گرانولوپوئز</a> <ul><li><a href="/wiki/%D9%85%DB%8C%D9%84%D9%88%D8%A8%D9%84%D8%A7%D8%B3%D8%AA" title="میلوبلاست">میلوبلاست</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Promyelocyte&action=edit&redlink=1" class="new" title="Promyelocyte (صفحه وجود ندارد)">Promyelocyte</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%85%DB%8C%D9%84%D9%88%D8%B3%DB%8C%D8%AA" title="میلوسیت">میلوسیت</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Metamyelocyte&action=edit&redlink=1" class="new" title="Metamyelocyte (صفحه وجود ندارد)">Metamyelocyte</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Band_cell&action=edit&redlink=1" class="new" title="Band cell (صفحه وجود ندارد)">Band cell</a></li></ul></li></ul> </div></td></tr><tr><td colspan="2" class="navbox-list navbox-even" style="width:100%;padding:0"><div style="padding:0 0.25em"> <ul><li><a href="/wiki/%D9%85%D9%88%D9%86%D9%88%D8%B3%DB%8C%D8%AA%D9%88%D9%BE%D9%88%D8%A6%D8%B2" title="مونوسیتوپوئز">مونوسیتوپوئز</a> <ul><li><a href="/w/index.php?title=Monoblast&action=edit&redlink=1" class="new" title="Monoblast (صفحه وجود ندارد)">Monoblast</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Promonocyte&action=edit&redlink=1" class="new" title="Promonocyte (صفحه وجود ندارد)">Promonocyte</a></li></ul></li></ul> </div></td></tr></tbody></table><div></div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%"><a href="/w/index.php?title=Megakaryocyte%E2%80%93erythroid_progenitor_cell&action=edit&redlink=1" class="new" title="Megakaryocyte–erythroid progenitor cell (صفحه وجود ندارد)">MEP</a></th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-odd" style="width:100%;padding:0"><div style="padding:0 0.25em"></div><table class="nowraplinks navbox-subgroup" style="border-spacing:0"><tbody><tr><td colspan="2" class="navbox-list navbox-odd" style="width:100%;padding:0"><div style="padding:0 0.25em"> <ul><li><a href="/wiki/%D8%AA%D8%B1%D9%88%D9%85%D8%A8%D9%88%D9%BE%D9%88%D8%A6%D8%B2" title="ترومبوپوئز">ترومبوپوئز</a> <ul><li><a href="/w/index.php?title=Megakaryoblast&action=edit&redlink=1" class="new" title="Megakaryoblast (صفحه وجود ندارد)">Megakaryoblast</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Promegakaryocyte&action=edit&redlink=1" class="new" title="Promegakaryocyte (صفحه وجود ندارد)">Promegakaryocyte</a></li></ul></li></ul> </div></td></tr><tr><td colspan="2" class="navbox-list navbox-even" style="width:100%;padding:0"><div style="padding:0 0.25em"> <ul><li><a href="/wiki/%D8%A7%D8%B1%DB%8C%D8%AA%D8%B1%D9%88%D9%BE%D9%88%D8%A6%D8%B2" title="اریتروپوئز">اریتروپوئز</a> <ul><li><a href="/w/index.php?title=Proerythroblast&action=edit&redlink=1" class="new" title="Proerythroblast (صفحه وجود ندارد)">Proerythroblast</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Normoblast&action=edit&redlink=1" class="new" title="Normoblast (صفحه وجود ندارد)">Normoblast</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%B1%D8%AA%DB%8C%DA%A9%D9%88%D9%84%D9%88%D8%B3%DB%8C%D8%AA" title="رتیکولوسیت">رتیکولوسیت</a></li></ul></li></ul> </div></td></tr></tbody></table><div></div></td></tr></tbody></table><div></div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%">کلی</th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-odd" style="width:100%;padding:0"><div style="padding:0 0.25em"> <ul><li><a href="/wiki/%D8%AE%D9%88%D9%86%D8%B3%D8%A7%D8%B2%DB%8C_%D8%AE%D8%A7%D8%B1%D8%AC_%D9%85%D8%BA%D8%B2_%D8%A7%D8%B3%D8%AA%D8%AE%D9%88%D8%A7%D9%86" title="خونسازی خارج مغز استخوان">خونسازی خارج مغز استخوان</a></li></ul> </div></td></tr></tbody></table><div></div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%"><a href="/w/index.php?title=Myeloid_tissue&action=edit&redlink=1" class="new" title="Myeloid tissue (صفحه وجود ندارد)">بافت میلوئیدی</a></th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-odd hlist" style="width:100%;padding:0"><div style="padding:0 0.25em"></div><table class="nowraplinks navbox-subgroup" style="border-spacing:0"><tbody><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%"><a href="/wiki/%DA%AF%D8%B1%D8%A7%D9%86%D9%88%D9%84%D9%88%D8%B3%DB%8C%D8%AA" title="گرانولوسیت">گرانولوسیت</a> ها</th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-even" style="width:100%;padding:0"><div style="padding:0 0.25em"> <ul><li><a href="/wiki/%D9%85%DB%8C%D9%84%D9%88%D8%A8%D9%84%D8%A7%D8%B3%D8%AA" title="میلوبلاست">میلوبلاست</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Band_cell&action=edit&redlink=1" class="new" title="Band cell (صفحه وجود ندارد)">Band cell</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%86%D9%88%D8%AA%D8%B1%D9%88%D9%81%DB%8C%D9%84" title="نوتروفیل">نوتروفیل</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%A8%D8%A7%D8%B2%D9%88%D9%81%DB%8C%D9%84" title="بازوفیل">بازوفیل</a> <ul><li><a href="/w/index.php?title=CFU-Baso&action=edit&redlink=1" class="new" title="CFU-Baso (صفحه وجود ندارد)">CFU-Baso</a></li></ul></li> <li><a href="/wiki/%D8%A7%D8%A6%D9%88%D8%B2%DB%8C%D9%86%D9%88%D9%81%DB%8C%D9%84" title="ائوزینوفیل">ائوزینوفیل</a> <ul><li><a href="/w/index.php?title=CFU-Eos&action=edit&redlink=1" class="new" title="CFU-Eos (صفحه وجود ندارد)">CFU-Eos</a></li></ul></li> <li><a href="/wiki/%D9%85%D8%A7%D8%B3%D8%AA%E2%80%8C%D8%B3%D9%84" title="ماست‌سل">ماست‌سل</a> <ul><li><a href="/w/index.php?title=CFU-Mast&action=edit&redlink=1" class="new" title="CFU-Mast (صفحه وجود ندارد)">CFU-Mast</a></li></ul></li></ul> </div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%"><a href="/wiki/%D9%85%D9%88%D9%86%D9%88%D8%B3%DB%8C%D8%AA" title="مونوسیت">مونوسیت</a> ها</th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-odd" style="width:100%;padding:0"><div style="padding:0 0.25em"></div><table class="nowraplinks navbox-subgroup" style="border-spacing:0"><tbody><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%"><a href="/wiki/%D9%85%D8%A7%DA%A9%D8%B1%D9%88%D9%81%D8%A7%DA%98" title="ماکروفاژ">ماکروفاژ</a> ها</th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-odd" style="width:100%;padding:0"><div style="padding:0 0.25em"> <ul><li><a href="/wiki/%D9%87%DB%8C%D8%B3%D8%AA%D9%88%D8%B3%DB%8C%D8%AA" title="هیستوسیت">هیستوسیت</a> ها</li> <li><a href="/wiki/%D8%B3%D9%84%D9%88%D9%84_%DA%A9%D9%88%D9%BE%D9%81%D8%B1" title="سلول کوپفر">سلول‌های کوپفر</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Alveolar_macrophage&action=edit&redlink=1" class="new" title="Alveolar macrophage (صفحه وجود ندارد)">Alveolar macrophage</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%85%DB%8C%DA%A9%D8%B1%D9%88%DA%AF%D9%84%DB%8C%D8%A7" title="میکروگلیا">میکروگلیا</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%A7%D8%B3%D8%AA%D8%A6%D9%88%DA%A9%D9%84%D8%A7%D8%B3%D8%AA" title="استئوکلاست">استئوکلاست</a> ها</li> <li><a href="/w/index.php?title=Epithelioid_cell&action=edit&redlink=1" class="new" title="Epithelioid cell (صفحه وجود ندارد)">Epithelioid cell</a>s</li> <li><a href="/wiki/%D8%BA%D9%88%D9%84%E2%80%8C%DB%8C%D8%A7%D8%AE%D8%AA%D9%87" class="mw-redirect" title="غول‌یاخته">غول‌یاخته</a>s <ul><li><a href="/w/index.php?title=Langhans_giant_cell&action=edit&redlink=1" class="new" title="Langhans giant cell (صفحه وجود ندارد)">Langhans giant cell</a>s</li> <li><a href="/wiki/%D8%B3%D9%84%D9%88%D9%84_%D8%BA%D9%88%D9%84_%D9%BE%DB%8C%DA%A9%D8%B1_%D8%AE%D8%A7%D8%B1%D8%AC%DB%8C" title="سلول غول پیکر خارجی">سلول غول پیکر خارجی</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Touton_giant_cell&action=edit&redlink=1" class="new" title="Touton giant cell (صفحه وجود ندارد)">Touton giant cell</a>s</li></ul></li></ul> </div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%">سایر</th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-even" style="width:100%;padding:0"><div style="padding:0 0.25em"> <ul><li>سلول‌های عرضه‌کننده آنتی‌ژن <ul><li><a href="/wiki/%D8%B3%D9%84%D9%88%D9%84%E2%80%8C%D9%87%D8%A7%DB%8C_%D8%AF%D9%86%D8%AF%D8%B1%DB%8C%D8%AA%DB%8C%DA%A9" title="سلول‌های دندریتیک">سلول‌های دندریتیک</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Langerhans_cell&action=edit&redlink=1" class="new" title="Langerhans cell (صفحه وجود ندارد)">Langerhans cell</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=CFU-DL&action=edit&redlink=1" class="new" title="CFU-DL (صفحه وجود ندارد)">CFU-DL</a></li></ul></li> <li><a href="/w/index.php?title=Monoblast&action=edit&redlink=1" class="new" title="Monoblast (صفحه وجود ندارد)">Monoblast</a> <ul><li><a href="/wiki/%D8%AF%D8%B3%D8%AA%DA%AF%D8%A7%D9%87_%D9%81%D8%A7%DA%AF%D9%88%D8%B3%DB%8C%D8%AA_%D8%AA%DA%A9%E2%80%8C%D9%87%D8%B3%D8%AA%D9%87%E2%80%8C%D8%A7%DB%8C" title="دستگاه فاگوسیت تک‌هسته‌ای">دستگاه فاگوسیت تک‌هسته‌ای</a></li></ul></li></ul> </div></td></tr></tbody></table><div></div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%"><a href="/wiki/%D9%BE%D9%84%D8%A7%DA%A9%D8%AA" title="پلاکت">پلاکت</a> ها</th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-odd" style="width:100%;padding:0"><div style="padding:0 0.25em"> <ul><li><a href="/w/index.php?title=CFU-Meg&action=edit&redlink=1" class="new" title="CFU-Meg (صفحه وجود ندارد)">CFU-Meg</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Megakaryoblast&action=edit&redlink=1" class="new" title="Megakaryoblast (صفحه وجود ندارد)">Megakaryoblast</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Promegakaryocyte&action=edit&redlink=1" class="new" title="Promegakaryocyte (صفحه وجود ندارد)">Promegakaryocyte</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%85%DA%AF%D8%A7%DA%A9%D8%A7%D8%B1%DB%8C%D9%88%D8%B3%DB%8C%D8%AA" title="مگاکاریوسیت">مگاکاریوسیت</a></li></ul> </div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%"><a href="/wiki/%DA%AF%D9%84%D8%A8%D9%88%D9%84_%D9%82%D8%B1%D9%85%D8%B2" title="گلبول قرمز">گلبول‌های قرمز</a></th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-even" style="width:100%;padding:0"><div style="padding:0 0.25em"> <ul><li><a href="/wiki/%D8%B1%D8%AA%DB%8C%DA%A9%D9%88%D9%84%D9%88%D8%B3%DB%8C%D8%AA" title="رتیکولوسیت">رتیکولوسیت</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Nucleated_red_blood_cell&action=edit&redlink=1" class="new" title="Nucleated red blood cell (صفحه وجود ندارد)">Nucleated red blood cell</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=CFU-E&action=edit&redlink=1" class="new" title="CFU-E (صفحه وجود ندارد)">CFU-E</a></li></ul> </div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%">پاسخ ایمنی</th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-odd" style="width:100%;padding:0"><div style="padding:0 0.25em"> <ul><li><a href="/wiki/%D8%AA%D8%B1%D8%A7%DA%AF%D8%B0%D8%B1%DB%8C" title="تراگذری">تراگذری</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%A8%DB%8C%DA%AF%D8%A7%D9%86%D9%87%E2%80%8C%D8%AE%D9%88%D8%A7%D8%B1%DB%8C" title="بیگانه‌خواری">بیگانه‌خواری</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Intrinsic_immunity&action=edit&redlink=1" class="new" title="Intrinsic immunity (صفحه وجود ندارد)">Intrinsic immunity</a></li></ul> </div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%">سایر</th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-even" style="width:100%;padding:0"><div style="padding:0 0.25em"> <ul><li>سلول‌های پیش‌ساز <ul><li><a href="/w/index.php?title=CFU-GM&action=edit&redlink=1" class="new" title="CFU-GM (صفحه وجود ندارد)">CFU-GM</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Megakaryocyte%E2%80%93erythroid_progenitor_cell&action=edit&redlink=1" class="new" title="Megakaryocyte–erythroid progenitor cell (صفحه وجود ندارد)">Megakaryocyte–erythroid progenitor cell</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=CFU-GEMM&action=edit&redlink=1" class="new" title="CFU-GEMM (صفحه وجود ندارد)">CFU-GEMM</a></li></ul></li> <li><a href="/w/index.php?title=Myelomonocyte&action=edit&redlink=1" class="new" title="Myelomonocyte (صفحه وجود ندارد)">Myelomonocyte</a></li></ul> </div></td></tr></tbody></table><div></div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%">سایر</th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-odd hlist" style="width:100%;padding:0"><div style="padding:0 0.25em"> <ul><li><a href="/wiki/%D8%A8%DB%8C%DA%AF%D8%A7%D9%86%D9%87%E2%80%8C%D8%AE%D9%88%D8%A7%D8%B1" title="بیگانه‌خوار">بیگانه‌خوار</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%AE%D9%88%D9%86%D8%A7%D8%A8" class="mw-redirect" title="خوناب">پلاسما</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%AF%D8%B3%D8%AA%DA%AF%D8%A7%D9%87_%D8%AE%D9%88%D9%86%E2%80%8C%D8%B3%D8%A7%D8%B2" title="دستگاه خون‌ساز">دستگاه خون‌ساز</a> <ul><li><a href="/wiki/%D8%B3%D9%84%D9%88%D9%84%E2%80%8C%D9%87%D8%A7%DB%8C_%D8%A8%D9%86%DB%8C%D8%A7%D8%AF%DB%8C_%D8%AE%D9%88%D9%86%D8%B3%D8%A7%D8%B2" class="mw-redirect" title="سلول‌های بنیادی خونساز">سلول‌های بنیادی خونساز</a></li></ul></li></ul> </div></td></tr></tbody></table></div> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="پیوند_به_بیرون"><span id=".D9.BE.DB.8C.D9.88.D9.86.D8.AF_.D8.A8.D9.87_.D8.A8.DB.8C.D8.B1.D9.88.D9.86"></span>پیوند به بیرون</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%D8%AE%D9%88%D9%86&action=edit&section=30" title="ویرایش بخش: پیوند به بیرون"><span>ویرایش</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <style data-mw-deduplicate="TemplateStyles:r39940593">.mw-parser-output .side-box{margin:4px 0;box-sizing:border-box;border:1px solid #aaa;font-size:88%;line-height:1.25em;background-color:var(--background-color-interactive-subtle,#f8f9fa);display:flow-root}.mw-parser-output .side-box-abovebelow,.mw-parser-output .side-box-text{padding:0.25em 0.9em}.mw-parser-output .side-box-image{padding:2px 0.9em 2px 0;text-align:center}.mw-parser-output .side-box-imageright{padding:2px 0 2px 0.9em;text-align:center}@media(min-width:500px){.mw-parser-output .side-box-flex{display:flex;align-items:center}.mw-parser-output .side-box-text{flex:1;min-width:0}}@media(min-width:720px){.mw-parser-output .side-box{width:238px}.mw-parser-output .side-box-left{clear:left;float:left;margin-right:1em}.mw-parser-output .side-box-right{margin-left:1em}}</style><div class="side-box side-box-left plainlinks sistersitebox"><style data-mw-deduplicate="TemplateStyles:r38264903">.mw-parser-output .plainlist ol,.mw-parser-output .plainlist ul{line-height:inherit;list-style:none;margin:0;padding:0}.mw-parser-output .plainlist ol li,.mw-parser-output .plainlist ul li{margin-bottom:0}</style> <div class="side-box-flex"> <div class="side-box-image"><span typeof="mw:File"><span><img alt="" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/f/fa/Wikiquote-logo.svg/34px-Wikiquote-logo.svg.png" decoding="async" width="34" height="40" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/f/fa/Wikiquote-logo.svg/51px-Wikiquote-logo.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/f/fa/Wikiquote-logo.svg/68px-Wikiquote-logo.svg.png 2x" data-file-width="300" data-file-height="355" /></span></span></div> <div class="side-box-text plainlist">مجموعه‌ای از گفتاوردهای مربوط به <i><b><a href="https://fa.wikiquote.org/wiki/%D8%AE%D9%88%D9%86" class="extiw" title="q:خون">خون</a></b></i> در ویکی‌گفتاورد موجود است.</div></div> </div> <link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r39940593"><div class="side-box side-box-left plainlinks sistersitebox"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r38264903"> <div class="side-box-flex"> <div class="side-box-image"><span typeof="mw:File"><span><img alt="" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/4a/Commons-logo.svg/30px-Commons-logo.svg.png" decoding="async" width="30" height="40" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/4a/Commons-logo.svg/45px-Commons-logo.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/4a/Commons-logo.svg/59px-Commons-logo.svg.png 2x" data-file-width="1024" data-file-height="1376" /></span></span></div> <div class="side-box-text plainlist">در <a href="/wiki/%D9%88%DB%8C%DA%A9%DB%8C%E2%80%8C%D8%A7%D9%86%D8%A8%D8%A7%D8%B1" title="ویکی‌انبار">ویکی‌انبار</a> پرونده‌هایی دربارهٔ <span style="font-weight: bold; font-style: italic;"><a href="https://commons.wikimedia.org/wiki/Category:Blood" class="extiw" title="commons:Category:Blood">خون</a></span> موجود است.</div></div> </div>    </div><noscript><img src="https://login.wikimedia.org/wiki/Special:CentralAutoLogin/start?type=1x1" alt="" width="1" height="1" style="border: none; position: absolute;"></noscript> <div class="printfooter" data-nosnippet="">برگرفته از «<a dir="ltr" href="https://fa.wikipedia.org/w/index.php?title=خون&oldid=40613792">https://fa.wikipedia.org/w/index.php?title=خون&oldid=40613792</a>»</div></div> <div id="catlinks" class="catlinks" data-mw="interface"><div id="mw-normal-catlinks" class="mw-normal-catlinks"><a href="/wiki/%D9%88%DB%8C%DA%98%D9%87:%D8%B1%D8%AF%D9%87%E2%80%8C%D9%87%D8%A7" title="ویژه:رده‌ها">رده‌ها</a>: <ul><li><a href="/wiki/%D8%B1%D8%AF%D9%87:%D8%A8%D8%A7%D9%81%D8%AA%E2%80%8C%D9%87%D8%A7" title="رده:بافت‌ها">بافت‌ها</a></li><li><a href="/wiki/%D8%B1%D8%AF%D9%87:%D8%AE%D9%88%D9%86" title="رده:خون">خون</a></li><li><a href="/wiki/%D8%B1%D8%AF%D9%87:%D8%AE%D9%88%D9%86%E2%80%8C%D8%B4%D9%86%D8%A7%D8%B3%DB%8C" title="رده:خون‌شناسی">خون‌شناسی</a></li><li><a href="/wiki/%D8%B1%D8%AF%D9%87:%D8%AF%D8%B3%D8%AA%DA%AF%D8%A7%D9%87_%D9%82%D9%84%D8%A8%DB%8C-%D8%B9%D8%B1%D9%88%D9%82%DB%8C" title="رده:دستگاه قلبی-عروقی">دستگاه قلبی-عروقی</a></li></ul></div><div id="mw-hidden-catlinks" class="mw-hidden-catlinks mw-hidden-cats-hidden">رده‌های پنهان: <ul><li><a href="/wiki/%D8%B1%D8%AF%D9%87:%DB%8C%D8%A7%D8%AF%DA%A9%D8%B1%D8%AF%D9%87%D8%A7%DB%8C_%D8%AF%D8%A7%D8%B1%D8%A7%DB%8C_%D9%85%D9%86%D8%A8%D8%B9_%D8%A8%D9%87_%D8%B2%D8%A8%D8%A7%D9%86_%D8%A7%D9%86%DA%AF%D9%84%DB%8C%D8%B3%DB%8C" title="رده:یادکردهای دارای منبع به زبان انگلیسی">یادکردهای دارای منبع به زبان انگلیسی</a></li><li><a href="/wiki/%D8%B1%D8%AF%D9%87:%D8%B5%D9%81%D8%AD%D9%87%E2%80%8C%D9%87%D8%A7%DB%8C%DB%8C_%DA%A9%D9%87_%D8%A7%D8%B2_%DB%8C%D8%A7%D8%AF%DA%A9%D8%B1%D8%AF_%D9%88%D8%A8_%D8%A8%D8%A7_%D9%BE%D8%A7%D8%B1%D8%A7%D9%85%D8%AA%D8%B1_%D9%88%D8%B6%D8%B9%DB%8C%D8%AA_%D9%BE%DB%8C%D9%88%D9%86%D8%AF_%D8%A7%D8%B3%D8%AA%D9%81%D8%A7%D8%AF%D9%87_%D9%85%DB%8C%E2%80%8C%DA%A9%D9%86%D9%86%D8%AF" title="رده:صفحه‌هایی که از یادکرد وب با پارامتر وضعیت پیوند استفاده می‌کنند">صفحه‌هایی که از یادکرد وب با پارامتر وضعیت پیوند استفاده می‌کنند</a></li><li><a href="/wiki/%D8%B1%D8%AF%D9%87:%D8%AE%D8%B7%D8%A7%D9%87%D8%A7%DB%8C_%DB%8C%D8%A7%D8%AF%DA%A9%D8%B1%D8%AF:_%D9%BE%DB%8C%D9%88%D9%86%D8%AF%D9%87%D8%A7%DB%8C_%D8%A8%DB%8C%D8%B1%D9%88%D9%86%DB%8C" title="رده:خطاهای یادکرد: پیوندهای بیرونی">خطاهای یادکرد: پیوندهای بیرونی</a></li><li><a href="/wiki/%D8%B1%D8%AF%D9%87:%DB%8C%D8%A7%D8%AF%DA%A9%D8%B1%D8%AF%D9%87%D8%A7%DB%8C_%D8%AF%D8%A7%D8%B1%D8%A7%DB%8C_%D9%85%D9%86%D8%A8%D8%B9_%D8%A8%D9%87_%D8%B2%D8%A8%D8%A7%D9%86_%D9%84%D8%A7%D8%AA%DB%8C%D9%86" title="رده:یادکردهای دارای منبع به زبان لاتین">یادکردهای دارای منبع به زبان لاتین</a></li><li><a href="/wiki/%D8%B1%D8%AF%D9%87:%D9%BE%DB%8C%D9%88%D9%86%D8%AF%D9%87%D8%A7%DB%8C_%D9%88%DB%8C%E2%80%8C%D8%A8%DA%A9_%D8%A7%D9%84%DA%AF%D9%88%DB%8C_%D8%A8%D8%A7%DB%8C%DA%AF%D8%A7%D9%86%DB%8C_%D8%A7%DB%8C%D9%86%D8%AA%D8%B1%D9%86%D8%AA" title="رده:پیوندهای وی‌بک الگوی بایگانی اینترنت">پیوندهای وی‌بک الگوی بایگانی اینترنت</a></li><li><a href="/wiki/%D8%B1%D8%AF%D9%87:%D8%AE%D8%B7%D8%A7%D9%87%D8%A7%DB%8C_%DB%8C%D8%A7%D8%AF%DA%A9%D8%B1%D8%AF:_%D8%AA%D8%A7%D8%B1%DB%8C%D8%AE" title="رده:خطاهای یادکرد: تاریخ">خطاهای یادکرد: تاریخ</a></li><li><a href="/wiki/%D8%B1%D8%AF%D9%87:CS1:_%D8%A8%D8%A7%D8%B2%D9%87_%D9%85%D8%AE%D8%AA%D8%B5%D8%B1_%D8%B3%D8%A7%D9%84" title="رده:CS1: بازه مختصر سال">CS1: بازه مختصر سال</a></li><li><a href="/wiki/%D8%B1%D8%AF%D9%87:%D9%BE%DB%8C%D9%88%D9%86%D8%AF_%D8%B1%D8%AF%D9%87_%D8%A7%D9%86%D8%A8%D8%A7%D8%B1_%D8%AF%D8%B1_%D9%88%DB%8C%DA%A9%DB%8C%E2%80%8C%D8%AF%D8%A7%D8%AF%D9%87_%D8%A7%D8%B3%D8%AA" title="رده:پیوند رده انبار در ویکی‌داده است">پیوند رده انبار در ویکی‌داده است</a></li></ul></div></div> </div> </main> </div> <div class="mw-footer-container"> <footer id="footer" class="mw-footer" > <ul id="footer-info"> <li id="footer-info-lastmod"> این صفحه آخرین‌بار در ‏۱۵ نوامبر ۲۰۲۴ ساعت ‏۱۳:۲۶ ویرایش شده است.</li> <li id="footer-info-copyright">همهٔ نوشته‌ها تحت <a rel="nofollow" class="external text" href="//creativecommons.org/licenses/by-sa/4.0/deed.ar">مجوز Creative Commons Attribution/Share-Alike</a> در دسترس است؛ برای جزئیات بیشتر <a class="external text" href="https://foundation.wikimedia.org/wiki/Special:MyLanguage/Policy:Terms_of_Use">شرایط استفاده</a> را بخوانید.<br /> ویکی‌پدیا® علامتی تجاری متعلق به سازمان غیرانتفاعی <a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.wikimediafoundation.org/">بنیاد ویکی‌مدیا</a> است.<br /></li> </ul> <ul id="footer-places"> <li id="footer-places-privacy"><a href="https://foundation.wikimedia.org/wiki/Special:MyLanguage/Policy:Privacy_policy">سیاست حفظ حریم خصوصی</a></li> <li id="footer-places-about"><a href="/wiki/%D9%88%DB%8C%DA%A9%DB%8C%E2%80%8C%D9%BE%D8%AF%DB%8C%D8%A7:%D8%AF%D8%B1%D8%A8%D8%A7%D8%B1%D9%87">دربارهٔ ویکی‌پدیا</a></li> <li id="footer-places-disclaimers"><a href="/wiki/%D9%88%DB%8C%DA%A9%DB%8C%E2%80%8C%D9%BE%D8%AF%DB%8C%D8%A7:%D8%AA%DA%A9%D8%B0%DB%8C%D8%A8%E2%80%8C%D9%86%D8%A7%D9%85%D9%87%D9%94_%D8%B9%D9%85%D9%88%D9%85%DB%8C">تکذیب‌نامه‌ها</a></li> <li id="footer-places-wm-codeofconduct"><a href="https://foundation.wikimedia.org/wiki/Special:MyLanguage/Policy:Universal_Code_of_Conduct">آیین‌نامه رفتاری</a></li> <li id="footer-places-developers"><a href="https://www.mediawiki.org/wiki/How_to_contribute/fa?uselang=fa">توسعه‌دهندگان</a></li> <li id="footer-places-statslink"><a href="https://stats.wikimedia.org/#/fa.wikipedia.org">آمار</a></li> <li id="footer-places-cookiestatement"><a href="https://foundation.wikimedia.org/wiki/Special:MyLanguage/Policy:Cookie_statement">بیانیهٔ کوکی</a></li> <li id="footer-places-mobileview"><a href="//fa.m.wikipedia.org/w/index.php?title=%D8%AE%D9%88%D9%86&mobileaction=toggle_view_mobile" class="noprint stopMobileRedirectToggle">نمای موبایل</a></li> </ul> <ul id="footer-icons" class="noprint"> <li id="footer-copyrightico"><a href="https://wikimediafoundation.org/" class="cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--size-large cdx-button--fake-button--enabled"><img src="/static/images/footer/wikimedia-button.svg" width="84" height="29" alt="Wikimedia Foundation" loading="lazy"></a></li> <li id="footer-poweredbyico"><a href="https://www.mediawiki.org/" class="cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--size-large cdx-button--fake-button--enabled"><img src="/w/resources/assets/poweredby_mediawiki.svg" alt="Powered by MediaWiki" width="88" height="31" loading="lazy"></a></li> </ul> </footer> </div> </div> </div> <div class="vector-settings" id="p-dock-bottom"> <ul></ul> </div><script>(RLQ=window.RLQ||[]).push(function(){mw.config.set({"wgHostname":"mw-web.codfw.main-57bb64bcc4-g5dhr","wgBackendResponseTime":145,"wgPageParseReport":{"limitreport":{"cputime":"1.280","walltime":"1.819","ppvisitednodes":{"value":5664,"limit":1000000},"postexpandincludesize":{"value":221876,"limit":2097152},"templateargumentsize":{"value":3956,"limit":2097152},"expansiondepth":{"value":15,"limit":100},"expensivefunctioncount":{"value":8,"limit":500},"unstrip-depth":{"value":1,"limit":20},"unstrip-size":{"value":172058,"limit":5000000},"entityaccesscount":{"value":1,"limit":400},"timingprofile":["100.00% 1338.143 1 -total"," 59.50% 796.171 1 الگو:پانویس"," 26.30% 351.910 19 الگو:یادکرد_وب"," 16.74% 224.005 14 الگو:Cite_book"," 14.56% 194.807 11 الگو:Navbox"," 10.00% 133.803 1 الگو:Infobox_anatomy"," 9.33% 124.894 1 الگو:Infobox"," 9.04% 120.919 1 الگو:دستگاه‌ها_و_اندام‌های_بدن"," 6.66% 89.080 2 الگو:Side_box"," 5.74% 76.789 1 الگو:ویکی‌انبار-رده"]},"scribunto":{"limitreport-timeusage":{"value":"0.853","limit":"10.000"},"limitreport-memusage":{"value":8429627,"limit":52428800}},"cachereport":{"origin":"mw-web.eqiad.main-598c47c764-7vwpw","timestamp":"20241118223704","ttl":2592000,"transientcontent":false}}});});</script> <script type="application/ld+json">{"@context":"https:\/\/schema.org","@type":"Article","name":"\u062e\u0648\u0646","url":"https:\/\/fa.wikipedia.org\/wiki\/%D8%AE%D9%88%D9%86","sameAs":"http:\/\/www.wikidata.org\/entity\/Q7873","mainEntity":"http:\/\/www.wikidata.org\/entity\/Q7873","author":{"@type":"Organization","name":"\u0645\u0634\u0627\u0631\u06a9\u062a\u200c\u06a9\u0646\u0646\u062f\u06af\u0627\u0646 \u067e\u0631\u0648\u0698\u0647\u0654 \u0648\u06cc\u06a9\u06cc\u200c\u0645\u062f\u06cc\u0627"},"publisher":{"@type":"Organization","name":"Wikimedia Foundation, Inc.","logo":{"@type":"ImageObject","url":"https:\/\/www.wikimedia.org\/static\/images\/wmf-hor-googpub.png"}},"datePublished":"2005-10-30T01:46:27Z","dateModified":"2024-11-15T13:26:51Z","image":"https:\/\/upload.wikimedia.org\/wikipedia\/commons\/5\/50\/Venous_and_arterial_blood.jpg","headline":"\u0645\u0627\u06cc\u0639 \u062d\u0627\u0645\u0644 \u0645\u0648\u0627\u062f \u0645\u063a\u0630\u06cc \u0648 \u0627\u06a9\u0633\u06cc\u0698\u0646 \u060c \u062c\u0627\u0631\u06cc \u062f\u0631 \u0631\u06af \u0647\u0627"}</script> </body> </html>