CINXE.COM

<!DOCTYPE html> <html class="client-nojs vector-feature-language-in-header-enabled vector-feature-language-in-main-page-header-disabled vector-feature-page-tools-pinned-disabled vector-feature-toc-pinned-clientpref-1 vector-feature-main-menu-pinned-disabled vector-feature-limited-width-clientpref-1 vector-feature-limited-width-content-enabled vector-feature-custom-font-size-clientpref-1 vector-feature-appearance-pinned-clientpref-1 vector-feature-night-mode-enabled skin-theme-clientpref-day vector-sticky-header-enabled vector-toc-available" lang="pl" dir="ltr"> <head> <meta charset="UTF-8"> <title>Nuri as-Sa’id – Wikipedia, wolna encyklopedia</title> <script>(function(){var className="client-js vector-feature-language-in-header-enabled vector-feature-language-in-main-page-header-disabled vector-feature-page-tools-pinned-disabled vector-feature-toc-pinned-clientpref-1 vector-feature-main-menu-pinned-disabled vector-feature-limited-width-clientpref-1 vector-feature-limited-width-content-enabled vector-feature-custom-font-size-clientpref-1 vector-feature-appearance-pinned-clientpref-1 vector-feature-night-mode-enabled skin-theme-clientpref-day vector-sticky-header-enabled vector-toc-available";var cookie=document.cookie.match(/(?:^|; )plwikimwclientpreferences=([^;]+)/);if(cookie){cookie[1].split('%2C').forEach(function(pref){className=className.replace(new RegExp('(^| )'+pref.replace(/-clientpref-\w+$|[^\w-]+/g,'')+'-clientpref-\\w+( |$)'),'$1'+pref+'$2');});}document.documentElement.className=className;}());RLCONF={"wgBreakFrames":false,"wgSeparatorTransformTable":[",\t."," \t,"],"wgDigitTransformTable":["",""],"wgDefaultDateFormat":"dmy", "wgMonthNames":["","styczeń","luty","marzec","kwiecień","maj","czerwiec","lipiec","sierpień","wrzesień","październik","listopad","grudzień"],"wgRequestId":"94e77533-d276-446f-a1bc-29ab4c49e071","wgCanonicalNamespace":"","wgCanonicalSpecialPageName":false,"wgNamespaceNumber":0,"wgPageName":"Nuri_as-Sa’id","wgTitle":"Nuri as-Sa’id","wgCurRevisionId":75475094,"wgRevisionId":75475094,"wgArticleId":3080096,"wgIsArticle":true,"wgIsRedirect":false,"wgAction":"view","wgUserName":null,"wgUserGroups":["*"],"wgCategories":["Premierzy Iraku","Iraccy wojskowi","Tureccy wojskowi","Iraccy ministrowie spraw zagranicznych","Zamordowani szefowie rządów","Urodzeni w 1888","Zmarli w 1958","Ludzie urodzeni w Bagdadzie","Ofiary zabójstw w Iraku"],"wgPageViewLanguage":"pl","wgPageContentLanguage":"pl","wgPageContentModel":"wikitext","wgRelevantPageName":"Nuri_as-Sa’id","wgRelevantArticleId":3080096,"wgIsProbablyEditable":true,"wgRelevantPageIsProbablyEditable":true,"wgRestrictionEdit":[], "wgRestrictionMove":[],"wgNoticeProject":"wikipedia","wgCiteReferencePreviewsActive":true,"wgFlaggedRevsParams":{"tags":{"accuracy":{"levels":1}}},"wgStableRevisionId":75475094,"wgMediaViewerOnClick":true,"wgMediaViewerEnabledByDefault":true,"wgPopupsFlags":0,"wgVisualEditor":{"pageLanguageCode":"pl","pageLanguageDir":"ltr","pageVariantFallbacks":"pl"},"wgMFDisplayWikibaseDescriptions":{"search":true,"watchlist":true,"tagline":true,"nearby":true},"wgWMESchemaEditAttemptStepOversample":false,"wgWMEPageLength":40000,"wgEditSubmitButtonLabelPublish":true,"wgULSPosition":"interlanguage","wgULSisCompactLinksEnabled":false,"wgVector2022LanguageInHeader":true,"wgULSisLanguageSelectorEmpty":false,"wgWikibaseItemId":"Q381150","wgCheckUserClientHintsHeadersJsApi":["brands","architecture","bitness","fullVersionList","mobile","model","platform","platformVersion"],"GEHomepageSuggestedEditsEnableTopics":true,"wgGETopicsMatchModeEnabled":false,"wgGEStructuredTaskRejectionReasonTextInputEnabled":false ,"wgGELevelingUpEnabledForUser":false};RLSTATE={"ext.gadget.wikiflex":"ready","ext.gadget.infobox":"ready","ext.gadget.hlist":"ready","ext.gadget.darkmode-overrides":"ready","ext.gadget.small-references":"ready","ext.gadget.citation-access-info":"ready","ext.gadget.sprawdz-problemy-szablony":"ready","ext.globalCssJs.user.styles":"ready","site.styles":"ready","user.styles":"ready","ext.globalCssJs.user":"ready","user":"ready","user.options":"loading","ext.cite.styles":"ready","skins.vector.search.codex.styles":"ready","skins.vector.styles":"ready","skins.vector.icons":"ready","jquery.makeCollapsible.styles":"ready","ext.flaggedRevs.basic":"ready","mediawiki.codex.messagebox.styles":"ready","ext.wikimediamessages.styles":"ready","ext.visualEditor.desktopArticleTarget.noscript":"ready","ext.uls.interlanguage":"ready","wikibase.client.init":"ready"};RLPAGEMODULES=["ext.cite.ux-enhancements","ext.scribunto.logs","site","mediawiki.page.ready","jquery.makeCollapsible","mediawiki.toc", "skins.vector.js","ext.centralNotice.geoIP","ext.centralNotice.startUp","ext.flaggedRevs.advanced","ext.gadget.ll-script-loader","ext.gadget.veKeepParameters","ext.gadget.szablon-galeria","ext.gadget.NavFrame","ext.gadget.citoid-overrides","ext.gadget.maps","ext.gadget.padlock-indicators","ext.gadget.interwiki-langlist","ext.gadget.edit-summaries","ext.gadget.edit-first-section","ext.gadget.wikibugs","ext.gadget.map-toggler","ext.gadget.narrowFootnoteColumns","ext.gadget.WDsearch","ext.urlShortener.toolbar","ext.centralauth.centralautologin","mmv.bootstrap","ext.popups","ext.visualEditor.desktopArticleTarget.init","ext.visualEditor.targetLoader","ext.echo.centralauth","ext.eventLogging","ext.wikimediaEvents","ext.navigationTiming","ext.uls.interface","ext.cx.eventlogging.campaigns","ext.cx.uls.quick.actions","wikibase.client.vector-2022","ext.checkUser.clientHints","ext.growthExperiments.SuggestedEditSession"];</script> <script>(RLQ=window.RLQ||[]).push(function(){mw.loader.impl(function(){return["user.options@12s5i",function($,jQuery,require,module){mw.user.tokens.set({"patrolToken":"+\\","watchToken":"+\\","csrfToken":"+\\"}); }];});});</script> <link rel="stylesheet" href="/w/load.php?lang=pl&modules=ext.cite.styles%7Cext.flaggedRevs.basic%7Cext.uls.interlanguage%7Cext.visualEditor.desktopArticleTarget.noscript%7Cext.wikimediamessages.styles%7Cjquery.makeCollapsible.styles%7Cmediawiki.codex.messagebox.styles%7Cskins.vector.icons%2Cstyles%7Cskins.vector.search.codex.styles%7Cwikibase.client.init&only=styles&skin=vector-2022"> <script async="" src="/w/load.php?lang=pl&modules=startup&only=scripts&raw=1&skin=vector-2022"></script> <meta name="ResourceLoaderDynamicStyles" content=""> <link rel="stylesheet" href="/w/load.php?lang=pl&modules=ext.gadget.citation-access-info%2Cdarkmode-overrides%2Chlist%2Cinfobox%2Csmall-references%2Csprawdz-problemy-szablony%2Cwikiflex&only=styles&skin=vector-2022"> <link rel="stylesheet" href="/w/load.php?lang=pl&modules=site.styles&only=styles&skin=vector-2022"> <meta name="generator" content="MediaWiki 1.44.0-wmf.18"> <meta name="referrer" content="origin"> <meta name="referrer" content="origin-when-cross-origin"> <meta name="robots" content="max-image-preview:standard"> <meta name="format-detection" content="telephone=no"> <meta property="og:image" content="https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/c/cf/Nuri_al-Said.png"> <meta property="og:image:width" content="1200"> <meta property="og:image:height" content="1470"> <meta property="og:image" content="https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/c/cf/Nuri_al-Said.png"> <meta property="og:image:width" content="800"> <meta property="og:image:height" content="980"> <meta property="og:image:width" content="640"> <meta property="og:image:height" content="784"> <meta name="viewport" content="width=1120"> <meta property="og:title" content="Nuri as-Sa’id – Wikipedia, wolna encyklopedia"> <meta property="og:type" content="website"> <link rel="preconnect" href="//upload.wikimedia.org"> <link rel="alternate" media="only screen and (max-width: 640px)" href="//pl.m.wikipedia.org/wiki/Nuri_as-Sa%E2%80%99id"> <link rel="alternate" type="application/x-wiki" title="Edytuj" href="/w/index.php?title=Nuri_as-Sa%E2%80%99id&action=edit"> <link rel="apple-touch-icon" href="/static/apple-touch/wikipedia.png"> <link rel="icon" href="/static/favicon/wikipedia.ico"> <link rel="search" type="application/opensearchdescription+xml" href="/w/rest.php/v1/search" title="Wikipedia (pl)"> <link rel="EditURI" type="application/rsd+xml" href="//pl.wikipedia.org/w/api.php?action=rsd"> <link rel="canonical" href="https://pl.wikipedia.org/wiki/Nuri_as-Sa%E2%80%99id"> <link rel="license" href="https://creativecommons.org/licenses/by-sa/4.0/deed.pl"> <link rel="alternate" type="application/atom+xml" title="Kanał Atom Wikipedii" href="/w/index.php?title=Specjalna:Ostatnie_zmiany&feed=atom"> <link rel="dns-prefetch" href="//meta.wikimedia.org" /> <link rel="dns-prefetch" href="login.wikimedia.org"> </head> <body class="skin--responsive skin-vector skin-vector-search-vue mediawiki ltr sitedir-ltr mw-hide-empty-elt ns-0 ns-subject mw-editable page-Nuri_as-Sa’id rootpage-Nuri_as-Sa’id skin-vector-2022 action-view"><a class="mw-jump-link" href="#bodyContent">Przejdź do zawartości</a> <div class="vector-header-container"> <header class="vector-header mw-header"> <div class="vector-header-start"> <nav class="vector-main-menu-landmark" aria-label="Witryna"> <div id="vector-main-menu-dropdown" class="vector-dropdown vector-main-menu-dropdown vector-button-flush-left vector-button-flush-right" title="Główne menu" > <input type="checkbox" id="vector-main-menu-dropdown-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-main-menu-dropdown" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="Menu główne" > <label id="vector-main-menu-dropdown-label" for="vector-main-menu-dropdown-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only " aria-hidden="true" ><span class="vector-icon mw-ui-icon-menu mw-ui-icon-wikimedia-menu"></span> <span class="vector-dropdown-label-text">Menu główne</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="vector-main-menu-unpinned-container" class="vector-unpinned-container"> <div id="vector-main-menu" class="vector-main-menu vector-pinnable-element"> <div class="vector-pinnable-header vector-main-menu-pinnable-header vector-pinnable-header-unpinned" data-feature-name="main-menu-pinned" data-pinnable-element-id="vector-main-menu" data-pinned-container-id="vector-main-menu-pinned-container" data-unpinned-container-id="vector-main-menu-unpinned-container" > <div class="vector-pinnable-header-label">Menu główne</div> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-pin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-main-menu.pin">przypnij</button> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-unpin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-main-menu.unpin">ukryj</button> </div> <div id="p-navigation" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-navigation" > <div class="vector-menu-heading"> Nawigacja </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="n-mainpage-description" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Wikipedia:Strona_g%C5%82%C3%B3wna" title="Przejdź na stronę główną [z]" accesskey="z"><span>Strona główna</span></a></li><li id="n-randompage" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Specjalna:Losowa_strona" title="Załaduj losową stronę [x]" accesskey="x"><span>Losuj artykuł</span></a></li><li id="n-Kategorie" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Portal:Kategorie_G%C5%82%C3%B3wne"><span>Kategorie artykułów</span></a></li><li id="n-Featured-articles" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Wikipedia:Wyr%C3%B3%C5%BCniona_zawarto%C5%9B%C4%87_Wikipedii"><span>Najlepsze artykuły</span></a></li><li id="n-FAQ" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Pomoc:FAQ"><span>Częste pytania (FAQ)</span></a></li><li id="n-specialpages" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Specjalna:Strony_specjalne"><span>Strony specjalne</span></a></li> </ul> </div> </div> <div id="p-zmiany" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-zmiany" > <div class="vector-menu-heading"> Dla czytelników </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="n-czytelnicy" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Wikipedia:O_Wikipedii"><span>O Wikipedii</span></a></li><li id="n-contact" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Wikipedia:Kontakt_z_wikipedystami"><span>Kontakt</span></a></li> </ul> </div> </div> <div id="p-edytorzy" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-edytorzy" > <div class="vector-menu-heading"> Dla wikipedystów </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="n-pierwsze-kroki" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Pomoc:Pierwsze_kroki"><span>Pierwsze kroki</span></a></li><li id="n-portal" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Wikipedia:Portal_wikipedyst%C3%B3w" title="O projekcie – co możesz zrobić, gdzie możesz znaleźć informacje"><span>Portal wikipedystów</span></a></li><li id="n-Noticeboard" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Wikipedia:Tablica_og%C5%82osze%C5%84"><span>Ogłoszenia</span></a></li><li id="n-Guidelines" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Wikipedia:Zasady"><span>Zasady</span></a></li><li id="n-helppage-name" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Pomoc:Spis_tre%C5%9Bci"><span>Pomoc</span></a></li><li id="n-recentchanges" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Specjalna:Ostatnie_zmiany" title="Lista ostatnich zmian w Wikipedii. [r]" accesskey="r"><span>Ostatnie zmiany</span></a></li> </ul> </div> </div> </div> </div> </div> </div> </nav> <a href="/wiki/Wikipedia:Strona_g%C5%82%C3%B3wna" class="mw-logo"> <img class="mw-logo-icon" src="/static/images/icons/wikipedia.png" alt="" aria-hidden="true" height="50" width="50"> <span class="mw-logo-container skin-invert"> <img class="mw-logo-wordmark" alt="Wikipedia" src="/static/images/mobile/copyright/wikipedia-wordmark-en.svg" style="width: 7.5em; height: 1.125em;"> <img class="mw-logo-tagline" alt="wolna encyklopedia" src="/static/images/mobile/copyright/wikipedia-tagline-pl.svg" width="120" height="13" style="width: 7.5em; height: 0.8125em;"> </span> </a> </div> <div class="vector-header-end"> <div id="p-search" role="search" class="vector-search-box-vue vector-search-box-collapses vector-search-box-show-thumbnail vector-search-box-auto-expand-width vector-search-box"> <a href="/wiki/Specjalna:Szukaj" class="cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only search-toggle" title="Przeszukaj Wikipedię [f]" accesskey="f"><span class="vector-icon mw-ui-icon-search mw-ui-icon-wikimedia-search"></span> <span>Szukaj</span> </a> <div class="vector-typeahead-search-container"> <div class="cdx-typeahead-search cdx-typeahead-search--show-thumbnail cdx-typeahead-search--auto-expand-width"> <form action="/w/index.php" id="searchform" class="cdx-search-input cdx-search-input--has-end-button"> <div id="simpleSearch" class="cdx-search-input__input-wrapper" data-search-loc="header-moved"> <div class="cdx-text-input cdx-text-input--has-start-icon"> <input class="cdx-text-input__input" type="search" name="search" placeholder="Przeszukaj Wikipedię" aria-label="Przeszukaj Wikipedię" autocapitalize="sentences" title="Przeszukaj Wikipedię [f]" accesskey="f" id="searchInput" > <span class="cdx-text-input__icon cdx-text-input__start-icon"></span> </div> <input type="hidden" name="title" value="Specjalna:Szukaj"> </div> <button class="cdx-button cdx-search-input__end-button">Szukaj</button> </form> </div> </div> </div> <nav class="vector-user-links vector-user-links-wide" aria-label="Narzędzia osobiste"> <div class="vector-user-links-main"> <div id="p-vector-user-menu-preferences" class="vector-menu mw-portlet emptyPortlet" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> </ul> </div> </div> <div id="p-vector-user-menu-userpage" class="vector-menu mw-portlet emptyPortlet" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> </ul> </div> </div> <nav class="vector-appearance-landmark" aria-label="Wygląd"> <div id="vector-appearance-dropdown" class="vector-dropdown " title="Zmień rozmiar czcionki, szerokość oraz kolorystykę strony" > <input type="checkbox" id="vector-appearance-dropdown-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-appearance-dropdown" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="Wygląd" > <label id="vector-appearance-dropdown-label" for="vector-appearance-dropdown-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only " aria-hidden="true" ><span class="vector-icon mw-ui-icon-appearance mw-ui-icon-wikimedia-appearance"></span> <span class="vector-dropdown-label-text">Wygląd</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="vector-appearance-unpinned-container" class="vector-unpinned-container"> </div> </div> </div> </nav> <div id="p-vector-user-menu-notifications" class="vector-menu mw-portlet emptyPortlet" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> </ul> </div> </div> <div id="p-vector-user-menu-overflow" class="vector-menu mw-portlet" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="pt-sitesupport-2" class="user-links-collapsible-item mw-list-item user-links-collapsible-item"><a data-mw="interface" href="https://donate.wikimedia.org/?wmf_source=donate&wmf_medium=sidebar&wmf_campaign=pl.wikipedia.org&uselang=pl" class=""><span>Wspomóż Wikipedię</span></a> </li> <li id="pt-createaccount-2" class="user-links-collapsible-item mw-list-item user-links-collapsible-item"><a data-mw="interface" href="/w/index.php?title=Specjalna:Utw%C3%B3rz_konto&returnto=Nuri+as-Sa%E2%80%99id" title="Zachęcamy do stworzenia konta i zalogowania, ale nie jest to obowiązkowe." class=""><span>Utwórz konto</span></a> </li> <li id="pt-login-2" class="user-links-collapsible-item mw-list-item user-links-collapsible-item"><a data-mw="interface" href="/w/index.php?title=Specjalna:Zaloguj&returnto=Nuri+as-Sa%E2%80%99id" title="Zachęcamy do zalogowania się, choć nie jest to obowiązkowe. [o]" accesskey="o" class=""><span>Zaloguj się</span></a> </li> </ul> </div> </div> </div> <div id="vector-user-links-dropdown" class="vector-dropdown vector-user-menu vector-button-flush-right vector-user-menu-logged-out" title="Więcej opcji" > <input type="checkbox" id="vector-user-links-dropdown-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-user-links-dropdown" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="Narzędzia osobiste" > <label id="vector-user-links-dropdown-label" for="vector-user-links-dropdown-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only " aria-hidden="true" ><span class="vector-icon mw-ui-icon-ellipsis mw-ui-icon-wikimedia-ellipsis"></span> <span class="vector-dropdown-label-text">Narzędzia osobiste</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="p-personal" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-personal user-links-collapsible-item" title="Menu użytkownika" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="pt-sitesupport" class="user-links-collapsible-item mw-list-item"><a href="https://donate.wikimedia.org/?wmf_source=donate&wmf_medium=sidebar&wmf_campaign=pl.wikipedia.org&uselang=pl"><span>Wspomóż Wikipedię</span></a></li><li id="pt-createaccount" class="user-links-collapsible-item mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Specjalna:Utw%C3%B3rz_konto&returnto=Nuri+as-Sa%E2%80%99id" title="Zachęcamy do stworzenia konta i zalogowania, ale nie jest to obowiązkowe."><span class="vector-icon mw-ui-icon-userAdd mw-ui-icon-wikimedia-userAdd"></span> <span>Utwórz konto</span></a></li><li id="pt-login" class="user-links-collapsible-item mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Specjalna:Zaloguj&returnto=Nuri+as-Sa%E2%80%99id" title="Zachęcamy do zalogowania się, choć nie jest to obowiązkowe. [o]" accesskey="o"><span class="vector-icon mw-ui-icon-logIn mw-ui-icon-wikimedia-logIn"></span> <span>Zaloguj się</span></a></li> </ul> </div> </div> <div id="p-user-menu-anon-editor" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-user-menu-anon-editor" > <div class="vector-menu-heading"> Strony dla anonimowych edytorów <a href="/wiki/Pomoc:Pierwsze_kroki" aria-label="Dowiedz się więcej na temat edytowania"><span>dowiedz się więcej</span></a> </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="pt-anoncontribs" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Specjalna:M%C3%B3j_wk%C5%82ad" title="Lista edycji wykonanych z tego adresu IP [y]" accesskey="y"><span>Edycje</span></a></li><li id="pt-anontalk" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Specjalna:Moja_dyskusja" title="Dyskusja użytkownika dla tego adresu IP [n]" accesskey="n"><span>Dyskusja</span></a></li> </ul> </div> </div> </div> </div> </nav> </div> </header> </div> <div class="mw-page-container"> <div class="mw-page-container-inner"> <div class="vector-sitenotice-container"> <div id="siteNotice"></div> </div> <div class="vector-column-start"> <div class="vector-main-menu-container"> <div id="mw-navigation"> <nav id="mw-panel" class="vector-main-menu-landmark" aria-label="Witryna"> <div id="vector-main-menu-pinned-container" class="vector-pinned-container"> </div> </nav> </div> </div> <div class="vector-sticky-pinned-container"> <nav id="mw-panel-toc" aria-label="Spis treści" data-event-name="ui.sidebar-toc" class="mw-table-of-contents-container vector-toc-landmark"> <div id="vector-toc-pinned-container" class="vector-pinned-container"> <div id="vector-toc" class="vector-toc vector-pinnable-element"> <div class="vector-pinnable-header vector-toc-pinnable-header vector-pinnable-header-pinned" data-feature-name="toc-pinned" data-pinnable-element-id="vector-toc" > <h2 class="vector-pinnable-header-label">Spis treści</h2> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-pin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-toc.pin">przypnij</button> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-unpin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-toc.unpin">ukryj</button> </div> <ul class="vector-toc-contents" id="mw-panel-toc-list"> <li id="toc-mw-content-text" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1"> <a href="#" class="vector-toc-link"> <div class="vector-toc-text">Początek</div> </a> </li> <li id="toc-Życiorys" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1 vector-toc-list-item-expanded"> <a class="vector-toc-link" href="#Życiorys"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">1</span> <span>Życiorys</span> </div> </a> <button aria-controls="toc-Życiorys-sublist" class="cdx-button cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only vector-toc-toggle"> <span class="vector-icon mw-ui-icon-wikimedia-expand"></span> <span>Przełącz podsekcję Życiorys</span> </button> <ul id="toc-Życiorys-sublist" class="vector-toc-list"> <li id="toc-Układ_brytyjsko-iracki_i_ostatnie_lata_mandatu_brytyjskiego" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Układ_brytyjsko-iracki_i_ostatnie_lata_mandatu_brytyjskiego"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">1.1</span> <span>Układ brytyjsko-iracki i ostatnie lata mandatu brytyjskiego</span> </div> </a> <ul id="toc-Układ_brytyjsko-iracki_i_ostatnie_lata_mandatu_brytyjskiego-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Pierwsze_lata_niepodległości._Za_rządów_Fajsala" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Pierwsze_lata_niepodległości._Za_rządów_Fajsala"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">1.2</span> <span>Pierwsze lata niepodległości. Za rządów Fajsala</span> </div> </a> <ul id="toc-Pierwsze_lata_niepodległości._Za_rządów_Fajsala-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Za_rządów_Ghaziego" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Za_rządów_Ghaziego"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">1.3</span> <span>Za rządów Ghaziego</span> </div> </a> <ul id="toc-Za_rządów_Ghaziego-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Okres_regencji" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Okres_regencji"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">1.4</span> <span>Okres regencji</span> </div> </a> <ul id="toc-Okres_regencji-sublist" class="vector-toc-list"> <li id="toc-Premier" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-3"> <a class="vector-toc-link" href="#Premier"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">1.4.1</span> <span>Premier</span> </div> </a> <ul id="toc-Premier-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-W_rządzie_al-Kilaniego" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-3"> <a class="vector-toc-link" href="#W_rządzie_al-Kilaniego"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">1.4.2</span> <span>W rządzie al-Kilaniego</span> </div> </a> <ul id="toc-W_rządzie_al-Kilaniego-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Po_powrocie_do_Iraku._1941-1943" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-3"> <a class="vector-toc-link" href="#Po_powrocie_do_Iraku._1941-1943"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">1.4.3</span> <span>Po powrocie do Iraku. 1941-1943</span> </div> </a> <ul id="toc-Po_powrocie_do_Iraku._1941-1943-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Piąty_rząd" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-3"> <a class="vector-toc-link" href="#Piąty_rząd"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">1.4.4</span> <span>Piąty rząd</span> </div> </a> <ul id="toc-Piąty_rząd-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Szósty_rząd" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-3"> <a class="vector-toc-link" href="#Szósty_rząd"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">1.4.5</span> <span>Szósty rząd</span> </div> </a> <ul id="toc-Szósty_rząd-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> </ul> </li> <li id="toc-Pod_rządami_Fajsala_II" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Pod_rządami_Fajsala_II"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">1.5</span> <span>Pod rządami Fajsala II</span> </div> </a> <ul id="toc-Pod_rządami_Fajsala_II-sublist" class="vector-toc-list"> <li id="toc-Minister_obrony._Rządy_z_drugiego_szeregu" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-3"> <a class="vector-toc-link" href="#Minister_obrony._Rządy_z_drugiego_szeregu"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">1.5.1</span> <span>Minister obrony. Rządy z drugiego szeregu</span> </div> </a> <ul id="toc-Minister_obrony._Rządy_z_drugiego_szeregu-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Siódmy_rząd" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-3"> <a class="vector-toc-link" href="#Siódmy_rząd"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">1.5.2</span> <span>Siódmy rząd</span> </div> </a> <ul id="toc-Siódmy_rząd-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Kryzys_sueski_i_jego_następstwa" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-3"> <a class="vector-toc-link" href="#Kryzys_sueski_i_jego_następstwa"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">1.5.3</span> <span>Kryzys sueski i jego następstwa</span> </div> </a> <ul id="toc-Kryzys_sueski_i_jego_następstwa-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Federacja_Arabska_i_rewolucja_w_Iraku" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-3"> <a class="vector-toc-link" href="#Federacja_Arabska_i_rewolucja_w_Iraku"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">1.5.4</span> <span>Federacja Arabska i rewolucja w Iraku</span> </div> </a> <ul id="toc-Federacja_Arabska_i_rewolucja_w_Iraku-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> </ul> </li> </ul> </li> <li id="toc-Przypisy" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1 vector-toc-list-item-expanded"> <a class="vector-toc-link" href="#Przypisy"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">2</span> <span>Przypisy</span> </div> </a> <ul id="toc-Przypisy-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> </ul> </div> </div> </nav> </div> </div> <div class="mw-content-container"> <main id="content" class="mw-body"> <header class="mw-body-header vector-page-titlebar"> <nav aria-label="Spis treści" class="vector-toc-landmark"> <div id="vector-page-titlebar-toc" class="vector-dropdown vector-page-titlebar-toc vector-button-flush-left" title="Spis treści" > <input type="checkbox" id="vector-page-titlebar-toc-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-page-titlebar-toc" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="Przełącz stan spisu treści" > <label id="vector-page-titlebar-toc-label" for="vector-page-titlebar-toc-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only " aria-hidden="true" ><span class="vector-icon mw-ui-icon-listBullet mw-ui-icon-wikimedia-listBullet"></span> <span class="vector-dropdown-label-text">Przełącz stan spisu treści</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="vector-page-titlebar-toc-unpinned-container" class="vector-unpinned-container"> </div> </div> </div> </nav> <h1 id="firstHeading" class="firstHeading mw-first-heading"><span class="mw-page-title-main">Nuri as-Sa’id</span></h1> <div id="p-lang-btn" class="vector-dropdown mw-portlet mw-portlet-lang" > <input type="checkbox" id="p-lang-btn-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-p-lang-btn" class="vector-dropdown-checkbox mw-interlanguage-selector" aria-label="Przejdź do artykułu w innym języku. Treść dostępna w 26 językach" > <label id="p-lang-btn-label" for="p-lang-btn-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--action-progressive mw-portlet-lang-heading-26" aria-hidden="true" ><span class="vector-icon mw-ui-icon-language-progressive mw-ui-icon-wikimedia-language-progressive"></span> <span class="vector-dropdown-label-text">26 języków</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li class="interlanguage-link interwiki-ar mw-list-item"><a href="https://ar.wikipedia.org/wiki/%D9%86%D9%88%D8%B1%D9%8A_%D8%A7%D9%84%D8%B3%D8%B9%D9%8A%D8%AF" title="نوري السعيد – arabski" lang="ar" hreflang="ar" data-title="نوري السعيد" data-language-autonym="العربية" data-language-local-name="arabski" class="interlanguage-link-target"><span>العربية</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-az mw-list-item"><a href="https://az.wikipedia.org/wiki/Nuri_S%C9%99id" title="Nuri Səid – azerbejdżański" lang="az" hreflang="az" data-title="Nuri Səid" data-language-autonym="Azərbaycanca" data-language-local-name="azerbejdżański" class="interlanguage-link-target"><span>Azərbaycanca</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ca mw-list-item"><a href="https://ca.wikipedia.org/wiki/Nuri_al-Said" title="Nuri al-Said – kataloński" lang="ca" hreflang="ca" data-title="Nuri al-Said" data-language-autonym="Català" data-language-local-name="kataloński" class="interlanguage-link-target"><span>Català</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-de mw-list-item"><a href="https://de.wikipedia.org/wiki/Nuri_as-Said" title="Nuri as-Said – niemiecki" lang="de" hreflang="de" data-title="Nuri as-Said" data-language-autonym="Deutsch" data-language-local-name="niemiecki" class="interlanguage-link-target"><span>Deutsch</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-en mw-list-item"><a href="https://en.wikipedia.org/wiki/Nuri_al-Said" title="Nuri al-Said – angielski" lang="en" hreflang="en" data-title="Nuri al-Said" data-language-autonym="English" data-language-local-name="angielski" class="interlanguage-link-target"><span>English</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-es mw-list-item"><a href="https://es.wikipedia.org/wiki/Nuri_al-Said" title="Nuri al-Said – hiszpański" lang="es" hreflang="es" data-title="Nuri al-Said" data-language-autonym="Español" data-language-local-name="hiszpański" class="interlanguage-link-target"><span>Español</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-fa mw-list-item"><a href="https://fa.wikipedia.org/wiki/%D9%86%D9%88%D8%B1%DB%8C_%D8%B3%D8%B9%DB%8C%D8%AF" title="نوری سعید – perski" lang="fa" hreflang="fa" data-title="نوری سعید" data-language-autonym="فارسی" data-language-local-name="perski" class="interlanguage-link-target"><span>فارسی</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-fr mw-list-item"><a href="https://fr.wikipedia.org/wiki/Nouri_Sa%C3%AFd" title="Nouri Saïd – francuski" lang="fr" hreflang="fr" data-title="Nouri Saïd" data-language-autonym="Français" data-language-local-name="francuski" class="interlanguage-link-target"><span>Français</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ko mw-list-item"><a href="https://ko.wikipedia.org/wiki/%EB%88%84%EB%A6%AC_%EC%95%8C%EC%82%AC%EC%9D%B4%EB%93%9C" title="누리 알사이드 – koreański" lang="ko" hreflang="ko" data-title="누리 알사이드" data-language-autonym="한국어" data-language-local-name="koreański" class="interlanguage-link-target"><span>한국어</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-id mw-list-item"><a href="https://id.wikipedia.org/wiki/Nuri_al-Said" title="Nuri al-Said – indonezyjski" lang="id" hreflang="id" data-title="Nuri al-Said" data-language-autonym="Bahasa Indonesia" data-language-local-name="indonezyjski" class="interlanguage-link-target"><span>Bahasa Indonesia</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-it mw-list-item"><a href="https://it.wikipedia.org/wiki/Nuri_al-Sa%27id" title="Nuri al-Sa'id – włoski" lang="it" hreflang="it" data-title="Nuri al-Sa'id" data-language-autonym="Italiano" data-language-local-name="włoski" class="interlanguage-link-target"><span>Italiano</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-he mw-list-item"><a href="https://he.wikipedia.org/wiki/%D7%A0%D7%95%D7%A8%D7%99_%D7%90-%D7%A1%D7%A2%D7%99%D7%93" title="נורי א-סעיד – hebrajski" lang="he" hreflang="he" data-title="נורי א-סעיד" data-language-autonym="עברית" data-language-local-name="hebrajski" class="interlanguage-link-target"><span>עברית</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ka mw-list-item"><a href="https://ka.wikipedia.org/wiki/%E1%83%9C%E1%83%A3%E1%83%A0%E1%83%98_%E1%83%90%E1%83%9A-%E1%83%A1%E1%83%90%E1%83%98%E1%83%93%E1%83%98" title="ნური ალ-საიდი – gruziński" lang="ka" hreflang="ka" data-title="ნური ალ-საიდი" data-language-autonym="ქართული" data-language-local-name="gruziński" class="interlanguage-link-target"><span>ქართული</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-mr mw-list-item"><a href="https://mr.wikipedia.org/wiki/%E0%A4%A8%E0%A5%81%E0%A4%B0%E0%A5%80_%E0%A4%85%E0%A4%B2-%E0%A4%B8%E0%A5%88%E0%A4%A6" title="नुरी अल-सैद – marathi" lang="mr" hreflang="mr" data-title="नुरी अल-सैद" data-language-autonym="मराठी" data-language-local-name="marathi" class="interlanguage-link-target"><span>मराठी</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-arz mw-list-item"><a href="https://arz.wikipedia.org/wiki/%D9%86%D9%88%D8%B1%D9%89_%D8%A7%D9%84%D8%B3%D8%B9%D9%8A%D8%AF" title="نورى السعيد – egipski arabski" lang="arz" hreflang="arz" data-title="نورى السعيد" data-language-autonym="مصرى" data-language-local-name="egipski arabski" class="interlanguage-link-target"><span>مصرى</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-nl mw-list-item"><a href="https://nl.wikipedia.org/wiki/Nuri_al-Said" title="Nuri al-Said – niderlandzki" lang="nl" hreflang="nl" data-title="Nuri al-Said" data-language-autonym="Nederlands" data-language-local-name="niderlandzki" class="interlanguage-link-target"><span>Nederlands</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ja mw-list-item"><a href="https://ja.wikipedia.org/wiki/%E3%83%8C%E3%83%BC%E3%83%AA%E3%83%BC%E3%83%BB%E3%82%A2%E3%83%83%EF%BC%9D%E3%82%B5%E3%82%A4%E3%83%BC%E3%83%89" title="ヌーリー・アッ＝サイード – japoński" lang="ja" hreflang="ja" data-title="ヌーリー・アッ＝サイード" data-language-autonym="日本語" data-language-local-name="japoński" class="interlanguage-link-target"><span>日本語</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-pt mw-list-item"><a href="https://pt.wikipedia.org/wiki/Nuri_al-Said" title="Nuri al-Said – portugalski" lang="pt" hreflang="pt" data-title="Nuri al-Said" data-language-autonym="Português" data-language-local-name="portugalski" class="interlanguage-link-target"><span>Português</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ru mw-list-item"><a href="https://ru.wikipedia.org/wiki/%D0%9D%D1%83%D1%80%D0%B8_%D0%B0%D1%81-%D0%A1%D0%B0%D0%B8%D0%B4" title="Нури ас-Саид – rosyjski" lang="ru" hreflang="ru" data-title="Нури ас-Саид" data-language-autonym="Русский" data-language-local-name="rosyjski" class="interlanguage-link-target"><span>Русский</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ckb mw-list-item"><a href="https://ckb.wikipedia.org/wiki/%D9%86%D9%88%D9%88%D8%B1%DB%8C_%D8%B3%DB%95%D8%B9%DB%8C%D8%AF" title="نووری سەعید – sorani" lang="ckb" hreflang="ckb" data-title="نووری سەعید" data-language-autonym="کوردی" data-language-local-name="sorani" class="interlanguage-link-target"><span>کوردی</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-fi mw-list-item"><a href="https://fi.wikipedia.org/wiki/Nuri_al-Sa%E2%80%99id" title="Nuri al-Sa’id – fiński" lang="fi" hreflang="fi" data-title="Nuri al-Sa’id" data-language-autonym="Suomi" data-language-local-name="fiński" class="interlanguage-link-target"><span>Suomi</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sv mw-list-item"><a href="https://sv.wikipedia.org/wiki/Nuri_as-Sa%27id" title="Nuri as-Sa'id – szwedzki" lang="sv" hreflang="sv" data-title="Nuri as-Sa'id" data-language-autonym="Svenska" data-language-local-name="szwedzki" class="interlanguage-link-target"><span>Svenska</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-tr mw-list-item"><a href="https://tr.wikipedia.org/wiki/Nuri_Said_Pa%C5%9Fa" title="Nuri Said Paşa – turecki" lang="tr" hreflang="tr" data-title="Nuri Said Paşa" data-language-autonym="Türkçe" data-language-local-name="turecki" class="interlanguage-link-target"><span>Türkçe</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-uk mw-list-item"><a href="https://uk.wikipedia.org/wiki/%D0%9D%D1%83%D1%80%D1%96_%D0%B0%D1%81-%D0%A1%D0%B0%D1%97%D0%B4" title="Нурі ас-Саїд – ukraiński" lang="uk" hreflang="uk" data-title="Нурі ас-Саїд" data-language-autonym="Українська" data-language-local-name="ukraiński" class="interlanguage-link-target"><span>Українська</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-zh-yue mw-list-item"><a href="https://zh-yue.wikipedia.org/wiki/%E5%8A%AA%E9%87%8C%E8%B3%BD%E7%BE%A9%E5%BE%B7" title="努里賽義德 – kantoński" lang="yue" hreflang="yue" data-title="努里賽義德" data-language-autonym="粵語" data-language-local-name="kantoński" class="interlanguage-link-target"><span>粵語</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-zh mw-list-item"><a href="https://zh.wikipedia.org/wiki/%E5%8A%AA%E9%87%8C%C2%B7%E8%B5%9B%E4%B9%89%E5%BE%B7" title="努里·赛义德 – chiński" lang="zh" hreflang="zh" data-title="努里·赛义德" data-language-autonym="中文" data-language-local-name="chiński" class="interlanguage-link-target"><span>中文</span></a></li> </ul> <div class="after-portlet after-portlet-lang"><span class="wb-langlinks-edit wb-langlinks-link"><a href="https://www.wikidata.org/wiki/Special:EntityPage/Q381150#sitelinks-wikipedia" title="Edytuj linki pomiędzy wersjami językowymi" class="wbc-editpage">Edytuj linki</a></span></div> </div> </div> </div> </header> <div class="vector-page-toolbar"> <div class="vector-page-toolbar-container"> <div id="left-navigation"> <nav aria-label="Przestrzenie nazw"> <div id="p-associated-pages" class="vector-menu vector-menu-tabs mw-portlet mw-portlet-associated-pages" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="ca-nstab-main" class="selected vector-tab-noicon mw-list-item"><a href="/wiki/Nuri_as-Sa%E2%80%99id" title="Zobacz stronę treści [c]" accesskey="c"><span>Artykuł</span></a></li><li id="ca-talk" class="new vector-tab-noicon mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Dyskusja:Nuri_as-Sa%E2%80%99id&action=edit&redlink=1" rel="discussion" class="new" title="Dyskusja o zawartości tej strony (strona nie istnieje) [t]" accesskey="t"><span>Dyskusja</span></a></li> </ul> </div> </div> <div id="vector-variants-dropdown" class="vector-dropdown emptyPortlet" > <input type="checkbox" id="vector-variants-dropdown-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-variants-dropdown" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="Zmień wariant języka" > <label id="vector-variants-dropdown-label" for="vector-variants-dropdown-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet" aria-hidden="true" ><span class="vector-dropdown-label-text">polski</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="p-variants" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-variants emptyPortlet" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> </ul> </div> </div> </div> </div> </nav> </div> <div id="right-navigation" class="vector-collapsible"> <nav aria-label="Widok"> <div id="p-views" class="vector-menu vector-menu-tabs mw-portlet mw-portlet-views" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="ca-view" class="selected vector-tab-noicon mw-list-item"><a href="/wiki/Nuri_as-Sa%E2%80%99id"><span>Czytaj</span></a></li><li id="ca-ve-edit" class="vector-tab-noicon mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Nuri_as-Sa%E2%80%99id&veaction=edit" title="Edytuj tę stronę [v]" accesskey="v"><span>Edytuj</span></a></li><li id="ca-edit" class="collapsible vector-tab-noicon mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Nuri_as-Sa%E2%80%99id&action=edit" title="Edycja kodu źródłowego strony [e]" accesskey="e"><span>Edytuj kod źródłowy</span></a></li><li id="ca-history" class="vector-tab-noicon mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Nuri_as-Sa%E2%80%99id&action=history" title="Starsze wersje tej strony [h]" accesskey="h"><span>Wyświetl historię</span></a></li> </ul> </div> </div> </nav> <nav class="vector-page-tools-landmark" aria-label="Narzędzia dla stron"> <div id="vector-page-tools-dropdown" class="vector-dropdown vector-page-tools-dropdown" > <input type="checkbox" id="vector-page-tools-dropdown-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-page-tools-dropdown" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="Narzędzia" > <label id="vector-page-tools-dropdown-label" for="vector-page-tools-dropdown-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet" aria-hidden="true" ><span class="vector-dropdown-label-text">Narzędzia</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="vector-page-tools-unpinned-container" class="vector-unpinned-container"> <div id="vector-page-tools" class="vector-page-tools vector-pinnable-element"> <div class="vector-pinnable-header vector-page-tools-pinnable-header vector-pinnable-header-unpinned" data-feature-name="page-tools-pinned" data-pinnable-element-id="vector-page-tools" data-pinned-container-id="vector-page-tools-pinned-container" data-unpinned-container-id="vector-page-tools-unpinned-container" > <div class="vector-pinnable-header-label">Narzędzia</div> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-pin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-page-tools.pin">przypnij</button> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-unpin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-page-tools.unpin">ukryj</button> </div> <div id="p-cactions" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-cactions emptyPortlet vector-has-collapsible-items" title="Więcej opcji" > <div class="vector-menu-heading"> Działania </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="ca-more-view" class="selected vector-more-collapsible-item mw-list-item"><a href="/wiki/Nuri_as-Sa%E2%80%99id"><span>Czytaj</span></a></li><li id="ca-more-ve-edit" class="vector-more-collapsible-item mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Nuri_as-Sa%E2%80%99id&veaction=edit" title="Edytuj tę stronę [v]" accesskey="v"><span>Edytuj</span></a></li><li id="ca-more-edit" class="collapsible vector-more-collapsible-item mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Nuri_as-Sa%E2%80%99id&action=edit" title="Edycja kodu źródłowego strony [e]" accesskey="e"><span>Edytuj kod źródłowy</span></a></li><li id="ca-more-history" class="vector-more-collapsible-item mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Nuri_as-Sa%E2%80%99id&action=history"><span>Wyświetl historię</span></a></li> </ul> </div> </div> <div id="p-tb" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-tb" > <div class="vector-menu-heading"> Ogólne </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="t-whatlinkshere" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Specjalna:Linkuj%C4%85ce/Nuri_as-Sa%E2%80%99id" title="Pokaż listę wszystkich stron linkujących do tej strony [j]" accesskey="j"><span>Linkujące</span></a></li><li id="t-recentchangeslinked" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Specjalna:Zmiany_w_linkowanych/Nuri_as-Sa%E2%80%99id" rel="nofollow" title="Ostatnie zmiany w stronach, do których ta strona linkuje [k]" accesskey="k"><span>Zmiany w linkowanych</span></a></li><li id="t-upload" class="mw-list-item"><a href="//pl.wikipedia.org/wiki/Wikipedia:Prześlij_plik" title="Prześlij pliki [u]" accesskey="u"><span>Prześlij plik</span></a></li><li id="t-permalink" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Nuri_as-Sa%E2%80%99id&oldid=75475094" title="Stały link do tej wersji tej strony"><span>Link do tej wersji</span></a></li><li id="t-info" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Nuri_as-Sa%E2%80%99id&action=info" title="Więcej informacji na temat tej strony"><span>Informacje o tej stronie</span></a></li><li id="t-cite" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Specjalna:Cytuj&page=Nuri_as-Sa%E2%80%99id&id=75475094&wpFormIdentifier=titleform" title="Informacja o tym jak należy cytować tę stronę"><span>Cytowanie tego artykułu</span></a></li><li id="t-urlshortener" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Specjalna:Skr%C3%B3%C4%87_adres_URL&url=https%3A%2F%2Fpl.wikipedia.org%2Fwiki%2FNuri_as-Sa%25E2%2580%2599id"><span>Zobacz skrócony adres URL</span></a></li><li id="t-urlshortener-qrcode" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Specjalna:Kod_QR&url=https%3A%2F%2Fpl.wikipedia.org%2Fwiki%2FNuri_as-Sa%25E2%2580%2599id"><span>Pobierz kod QR</span></a></li> </ul> </div> </div> <div id="p-coll-print_export" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-coll-print_export" > <div class="vector-menu-heading"> Drukuj lub eksportuj </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="coll-create_a_book" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Specjalna:Ksi%C4%85%C5%BCka&bookcmd=book_creator&referer=Nuri+as-Sa%E2%80%99id"><span>Utwórz książkę</span></a></li><li id="coll-download-as-rl" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Specjalna:DownloadAsPdf&page=Nuri_as-Sa%E2%80%99id&action=show-download-screen"><span>Pobierz jako PDF</span></a></li><li id="t-print" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Nuri_as-Sa%E2%80%99id&printable=yes" title="Wersja do wydruku [p]" accesskey="p"><span>Wersja do druku</span></a></li> </ul> </div> </div> <div id="p-wikibase-otherprojects" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-wikibase-otherprojects" > <div class="vector-menu-heading"> W innych projektach </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li class="wb-otherproject-link wb-otherproject-commons mw-list-item"><a href="https://commons.wikimedia.org/wiki/Category:Nuri_as-Said" hreflang="en"><span>Wikimedia Commons</span></a></li><li id="t-wikibase" class="wb-otherproject-link wb-otherproject-wikibase-dataitem mw-list-item"><a href="https://www.wikidata.org/wiki/Special:EntityPage/Q381150" title="Link do powiązanego elementu w repozytorium danych [g]" accesskey="g"><span>Element Wikidanych</span></a></li> </ul> </div> </div> </div> </div> </div> </div> </nav> </div> </div> </div> <div class="vector-column-end"> <div class="vector-sticky-pinned-container"> <nav class="vector-page-tools-landmark" aria-label="Narzędzia dla stron"> <div id="vector-page-tools-pinned-container" class="vector-pinned-container"> </div> </nav> <nav class="vector-appearance-landmark" aria-label="Wygląd"> <div id="vector-appearance-pinned-container" class="vector-pinned-container"> <div id="vector-appearance" class="vector-appearance vector-pinnable-element"> <div class="vector-pinnable-header vector-appearance-pinnable-header vector-pinnable-header-pinned" data-feature-name="appearance-pinned" data-pinnable-element-id="vector-appearance" data-pinned-container-id="vector-appearance-pinned-container" data-unpinned-container-id="vector-appearance-unpinned-container" > <div class="vector-pinnable-header-label">Wygląd</div> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-pin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-appearance.pin">przypnij</button> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-unpin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-appearance.unpin">ukryj</button> </div> </div> </div> </nav> </div> </div> <div id="bodyContent" class="vector-body" aria-labelledby="firstHeading" data-mw-ve-target-container> <div class="vector-body-before-content"> <div class="mw-indicators"> </div> <div id="siteSub" class="noprint">Z Wikipedii, wolnej encyklopedii</div> </div> <div id="contentSub"><div id="mw-content-subtitle"></div></div> <div id="mw-content-text" class="mw-body-content"><div class="mw-content-ltr mw-parser-output" lang="pl" dir="ltr"><table class="infobox"> <caption class="naglowek"><style data-mw-deduplicate="TemplateStyles:r75562627">.mw-parser-output .infobox>caption>.iboxt-flex{display:flex;justify-content:flex-start;align-items:center;gap:4px}.mw-parser-output .infobox>caption>.iboxt-flex>.iboxt-ikona{flex-grow:0;flex-shrink:0;font-size:7px;max-width:40px;overflow:hidden}.mw-parser-output .infobox>caption>.iboxt-flex>.iboxt-tekst{flex-grow:1}.mw-parser-output .infobox>caption .iboxt-1{font-weight:bold}.mw-parser-output .infobox>caption .iboxt-2{font-style:italic}.mw-parser-output .infobox>caption .iboxt-3{font-style:italic;font-size:90%}</style><div class="iboxt-1">Nuri as-Sa’id<br />نوري السعيد</div> </caption> <tbody><tr class="grafika iboxs"> <td colspan="2"><span typeof="mw:File"><a href="/wiki/Plik:Nuri_al-Said.png" class="mw-file-description"><img alt="Ilustracja" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/c/cf/Nuri_al-Said.png/196px-Nuri_al-Said.png" decoding="async" width="196" height="240" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/c/cf/Nuri_al-Said.png 1.5x" data-file-width="284" data-file-height="348" /></a></span> </td></tr> <tr> <th>Data i miejsce urodzenia </th> <td> <p>1888 <br /><a href="/wiki/Bagdad" title="Bagdad">Bagdad</a> </p> </td></tr> <tr> <th>Data i miejsce śmierci </th> <td> <p><span style="white-space:nowrap">15 lipca 1958</span> <br />Bagdad </p> </td></tr> <tr> <td colspan="2" style="background:#EAECF0; color:black; text-align:center; font-weight:bold; border:1px solid #aaa;">premier Iraku </td></tr> <tr> <th>Okres </th> <td> <p><span style="white-space:nowrap">od 3 marca 1958</span><br /> <span style="white-space:nowrap">do 18 maja 1958</span> </p> </td></tr> <tr> <th>Poprzednik </th> <td> <p><a href="/w/index.php?title=Abd_al-Wahhab_Mird%C5%BCan&action=edit&redlink=1" class="new" title="Abd al-Wahhab Mirdżan (strona nie istnieje)">Abd al-Wahhab Mirdżan</a> </p> </td></tr> <tr> <th>Następca </th> <td> <p><a href="/w/index.php?title=Ahmad_Muchtar_Baban&action=edit&redlink=1" class="new" title="Ahmad Muchtar Baban (strona nie istnieje)">Ahmad Muchtar Baban</a> </p> </td></tr> <tr> <td colspan="2" style="background:#EAECF0; color:black; text-align:center; font-weight:bold; border:1px solid #aaa;">premier Iraku </td></tr> <tr> <th>Okres </th> <td> <p><span style="white-space:nowrap">od 4 sierpnia 1954</span><br /> <span style="white-space:nowrap">do 20 czerwca 1957</span> </p> </td></tr> <tr> <th>Poprzednik </th> <td> <p><a href="/wiki/Arszad_al-Umari" title="Arszad al-Umari">Arszad al-Umari</a> </p> </td></tr> <tr> <th>Następca </th> <td> <p><a href="/wiki/Ali_D%C5%BCaudat_al-Ajjubi" title="Ali Dżaudat al-Ajjubi">Ali Dżaudat al-Ajjubi</a> </p> </td></tr> <tr> <td colspan="2" style="background:#EAECF0; color:black; text-align:center; font-weight:bold; border:1px solid #aaa;">premier Iraku </td></tr> <tr> <th>Okres </th> <td> <p><span style="white-space:nowrap">od 15 września 1950</span><br /> <span style="white-space:nowrap">do 12 czerwca 1952</span> </p> </td></tr> <tr> <th>Poprzednik </th> <td> <p><a href="/wiki/Taufik_as-Suwajdi" title="Taufik as-Suwajdi">Taufik as-Suwajdi</a> </p> </td></tr> <tr> <th>Następca </th> <td> <p><a href="/w/index.php?title=Mustafa_Mahmud_al-Umari&action=edit&redlink=1" class="new" title="Mustafa Mahmud al-Umari (strona nie istnieje)">Mustafa Mahmud al-Umari</a> </p> </td></tr> <tr> <td colspan="2" style="background:#EAECF0; color:black; text-align:center; font-weight:bold; border:1px solid #aaa;">premier Iraku </td></tr> <tr> <th>Okres </th> <td> <p><span style="white-space:nowrap">od 6 stycznia 1949</span><br /> <span style="white-space:nowrap">do 10 grudnia 1949</span> </p> </td></tr> <tr> <th>Poprzednik </th> <td> <p><a href="/wiki/Muzahim_al-Bad%C5%BCahd%C5%BCi" title="Muzahim al-Badżahdżi">Muzahim al-Badżahdżi</a> </p> </td></tr> <tr> <th>Następca </th> <td> <p>Ali Dżaudat al-Ajjubi </p> </td></tr> <tr> <td colspan="2" style="background:#EAECF0; color:black; text-align:center; font-weight:bold; border:1px solid #aaa;">premier Iraku </td></tr> <tr> <th>Okres </th> <td> <p><span style="white-space:nowrap">od 21 listopada 1946</span><br /> <span style="white-space:nowrap">do 29 marca 1947</span> </p> </td></tr> <tr> <th>Poprzednik </th> <td> <p>Arszad al-Umari </p> </td></tr> <tr> <th>Następca </th> <td> <p><a href="/wiki/Salih_D%C5%BCabr" title="Salih Dżabr">Salih Dżabr</a> </p> </td></tr> <tr> <td colspan="2" style="background:#EAECF0; color:black; text-align:center; font-weight:bold; border:1px solid #aaa;">premier Iraku </td></tr> <tr> <th>Okres </th> <td> <p><span style="white-space:nowrap">od 10 października 1941</span><br /> <span style="white-space:nowrap">do 4 czerwca 1944</span> </p> </td></tr> <tr> <th>Poprzednik </th> <td> <p><a href="/wiki/Hamdi_al-Bad%C5%BCahd%C5%BCi" title="Hamdi al-Badżahdżi">Hamdi al-Badżahdżi</a> </p> </td></tr> <tr> <th>Następca </th> <td> <p><a href="/wiki/D%C5%BCamil_al-Midfa%E2%80%99i" title="Dżamil al-Midfa’i">Dżamil al-Midfa’i</a> </p> </td></tr> <tr> <td colspan="2" style="background:#EAECF0; color:black; text-align:center; font-weight:bold; border:1px solid #aaa;">premier Iraku </td></tr> <tr> <th>Okres </th> <td> <p><span style="white-space:nowrap">od 25 grudnia 1938</span><br /> <span style="white-space:nowrap">do 31 marca 1940</span> </p> </td></tr> <tr> <th>Poprzednik </th> <td> <p>Dżamil al-Midfa’i </p> </td></tr> <tr> <th>Następca </th> <td> <p><a href="/wiki/Raszid_Ali_al-Kilani" title="Raszid Ali al-Kilani">Raszid Ali al-Kilani</a> </p> </td></tr> <tr> <td colspan="2" style="background:#EAECF0; color:black; text-align:center; font-weight:bold; border:1px solid #aaa;">minister spraw zagranicznych Iraku </td></tr> <tr> <th>Okres </th> <td> <p><span style="white-space:nowrap">od 27 sierpnia 1934</span><br /> <span style="white-space:nowrap">do 29 października 1936</span> </p> </td></tr> <tr> <th>Poprzednik </th> <td> <p><a href="/w/index.php?title=Abd_Allah_ad-Damlud%C5%BCi&action=edit&redlink=1" class="new" title="Abd Allah ad-Damludżi (strona nie istnieje)">Abd Allah ad-Damludżi</a> </p> </td></tr> <tr> <th>Następca </th> <td> <p><a href="/w/index.php?title=Nad%C5%BCi_al-Asil&action=edit&redlink=1" class="new" title="Nadżi al-Asil (strona nie istnieje)">Nadżi al-Asil</a> </p> </td></tr> <tr> <td colspan="2" style="background:#EAECF0; color:black; text-align:center; font-weight:bold; border:1px solid #aaa;">minister spraw zagranicznych Iraku </td></tr> <tr> <th>Okres </th> <td> <p><span style="white-space:nowrap">od 9 września 1933</span><br /> <span style="white-space:nowrap">do 19 lutego 1934</span> </p> </td></tr> <tr> <th>Poprzednik </th> <td> <p><a href="/w/index.php?title=Abd_al-Kadir_Raszid&action=edit&redlink=1" class="new" title="Abd al-Kadir Raszid (strona nie istnieje)">Abd al-Kadir Raszid</a> </p> </td></tr> <tr> <th>Następca </th> <td> <p>Abd Allah ad-Damludżi </p> </td></tr> <tr> <td colspan="2" style="background:#EAECF0; color:black; text-align:center; font-weight:bold; border:1px solid #aaa;">premier Iraku </td></tr> <tr> <th>Okres </th> <td> <p><span style="white-space:nowrap">od 23 marca 1930</span><br /> <span style="white-space:nowrap">do 3 listopada 1932</span> </p> </td></tr> <tr> <th>Poprzednik </th> <td> <p><a href="/w/index.php?title=Nad%C5%BCi_al-Suwajdi&action=edit&redlink=1" class="new" title="Nadżi al-Suwajdi (strona nie istnieje)">Nadżi al-Suwajdi</a> </p> </td></tr> <tr> <th>Następca </th> <td> <p><a href="/w/index.php?title=Nad%C5%BCi_Szaukat&action=edit&redlink=1" class="new" title="Nadżi Szaukat (strona nie istnieje)">Nadżi Szaukat</a> </p> </td></tr> <tr class="noprint plainlinks" style="border-top:1px solid var(--border-color-base, #a2a9b1); text-align:center;"> <td colspan="2" style="padding:0;"> <table cellpadding="4" cellspacing="0" style="width:100%; margin:0px; background:var(--background-color-base, #fff); color:inherit"> <tbody><tr> <td style="vertical-align:middle; width:30px;"><span typeof="mw:File"><a href="https://commons.wikimedia.org/wiki/Category:Nuri_as-Said" title="Commons"><img alt="" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/4a/Commons-logo.svg/21px-Commons-logo.svg.png" decoding="async" width="21" height="28" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/4a/Commons-logo.svg/31px-Commons-logo.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/4a/Commons-logo.svg/42px-Commons-logo.svg.png 2x" data-file-width="1024" data-file-height="1376" /></a></span> </td> <td style="vertical-align:middle;"><a href="https://commons.wikimedia.org/wiki/Category:Nuri_as-Said" class="extiw" title="commons:Category:Nuri as-Said">Multimedia w Wikimedia Commons</a> </td></tr></tbody></table> </td></tr> </tbody></table> <table class="infobox"> <caption class="naglowek"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r75562627" /><div class="iboxt-1"> </div> </caption> <tbody><tr> <th>Data urodzenia </th> <td> <p>grudzień <a href="/wiki/1888" title="1888">1888</a> </p> </td></tr> <tr> <th>Data śmierci </th> <td> <p><a href="/wiki/15_lipca" title="15 lipca">15 lipca</a> <a href="/wiki/1958" title="1958">1958</a> </p> </td></tr> <tr> <td colspan="2" style="background:#EAECF0; color:black; text-align:center; font-weight:bold; border:1px solid #aaa;">minister spraw zagranicznych Iraku </td></tr> <tr> <th>Okres </th> <td> <p><span style="white-space:nowrap">od 23 marca 1930</span><br /> <span style="white-space:nowrap">do 10 października 1930</span> </p> </td></tr> <tr> <th>Poprzednik </th> <td> <p>Taufik as-Suwajdi </p> </td></tr> <tr> <th>Następca </th> <td> <p>Abd Allah ad-Damludżi </p> </td></tr> <tr class="noprint plainlinks" style="border-top:1px solid var(--border-color-base, #a2a9b1); text-align:center;"> <td colspan="2" style="padding:0;"> <table cellpadding="4" cellspacing="0" style="width:100%; margin:0px; background:var(--background-color-base, #fff); color:inherit"> <tbody><tr> <td style="vertical-align:middle; width:30px;"><span typeof="mw:File"><a href="https://commons.wikimedia.org/wiki/Category:Nuri_as-Said" title="Commons"><img alt="" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/4a/Commons-logo.svg/21px-Commons-logo.svg.png" decoding="async" width="21" height="28" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/4a/Commons-logo.svg/31px-Commons-logo.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/4a/Commons-logo.svg/42px-Commons-logo.svg.png 2x" data-file-width="1024" data-file-height="1376" /></a></span> </td> <td style="vertical-align:middle;"><a href="https://commons.wikimedia.org/wiki/Category:Nuri_as-Said" class="extiw" title="commons:Category:Nuri as-Said">Multimedia w Wikimedia Commons</a> </td></tr></tbody></table> </td></tr> </tbody></table> <p><b>Nuri as-Sa’id</b>, <a href="/wiki/J%C4%99zyk_arabski" title="Język arabski">arab.</a> <span style="font-style: normal;" lang="ar">‏نوري السعيد‎</span> (ur. <a href="/wiki/1888" title="1888">1888</a>, zm. <a href="/wiki/15_lipca" title="15 lipca">15 lipca</a> <a href="/wiki/1958" title="1958">1958</a>) – <a href="/wiki/Irak" title="Irak">iracki</a> polityk, wieloletni premier Iraku w czasach monarchii <a href="/wiki/Haszymici" title="Haszymici">haszymidzkiej</a>. Jeden z twórców nowoczesnego państwa irackiego<sup id="cite_ref-dic203_1-0" class="reference"><a href="#cite_note-dic203-1">[1]</a></sup> i najbardziej wpływowy polityk w Iraku od początku lat 30. XX wieku do śmierci w czasie <a href="/wiki/Rewolucja_w_Iraku_(1958)" title="Rewolucja w Iraku (1958)">rewolucji irackiej</a>. Orędownik prozachodniego (w szczególności probrytyjskiego) kursu w polityce zagranicznej Iraku, monarchii i tradycyjnego systemu społecznego opartego na wielkiej własności ziemskiej, wrogi <a href="/wiki/Panarabizm" title="Panarabizm">panarabizmowi</a>. Negatywnie odnosił się do systemu wielopartyjnego, w latach 1939–1941, 1941–1943, 1949 i 1954–1956 rządził jako premier w sposób autorytarny, dzieląc się władzą jedynie z regentem <a href="/wiki/Abd_al-Ilah" title="Abd al-Ilah">Abd al-Ilahem</a>, a następnie z królem <a href="/wiki/Fajsal_II" title="Fajsal II">Fajsalem II</a> i jego dworem. </p> <meta property="mw:PageProp/toc" /> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Życiorys"><span id=".C5.BByciorys"></span>Życiorys</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Nuri_as-Sa%E2%80%99id&veaction=edit&section=1" title="Edytuj sekcję: Życiorys" class="mw-editsection-visualeditor"><span>edytuj</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Nuri_as-Sa%E2%80%99id&action=edit&section=1" title="Edytuj kod źródłowy sekcji: Życiorys"><span>edytuj kod</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>Urodził się w rodzinie o mieszanym <a href="/wiki/Turkmeni" title="Turkmeni">turkmeńskim</a>, <a href="/wiki/Kurdowie" title="Kurdowie">kurdyjskim</a> i <a href="/wiki/Arabowie" title="Arabowie">arabskim</a> pochodzeniu<sup id="cite_ref-dic203_1-1" class="reference"><a href="#cite_note-dic203-1">[1]</a></sup>. Z wykształcenia był oficerem. Studiując w akademii wojskowej w <a href="/wiki/Stambu%C5%82" title="Stambuł">Stambule</a> dołączył do <a href="/w/index.php?title=Sprzysi%C4%99%C5%BCenie_(organizacja_arabska)&action=edit&redlink=1" class="new" title="Sprzysiężenie (organizacja arabska) (strona nie istnieje)">Sprzysiężenia</a> – tajnego stowarzyszenia wojskowych arabskich, których celem było oderwanie do <a href="/wiki/Imperium_Osma%C5%84skie" title="Imperium Osmańskie">Imperium Osmańskiego</a> prowincji zamieszkanych przez ich rodaków<sup id="cite_ref-2" class="reference"><a href="#cite_note-2">[2]</a></sup>. </p><p>Należał do najważniejszych postaci w powstałej w końcu drugiej dekady XX w. partii <a href="/w/index.php?title=Przymierze_Irackie&action=edit&redlink=1" class="new" title="Przymierze Irackie (strona nie istnieje)">Przymierze Irackie</a>. Opowiadała się ona za utworzeniem w Iraku monarchii konstytucyjnej na wzór brytyjski i uzyskaniu, przy pomocy Wielkiej Brytanii, niepodległości kraju „w jego naturalnych granicach”<sup id="cite_ref-3" class="reference"><a href="#cite_note-3">[3]</a></sup>. </p> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Układ_brytyjsko-iracki_i_ostatnie_lata_mandatu_brytyjskiego"><span id="Uk.C5.82ad_brytyjsko-iracki_i_ostatnie_lata_mandatu_brytyjskiego"></span>Układ brytyjsko-iracki i ostatnie lata mandatu brytyjskiego</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Nuri_as-Sa%E2%80%99id&veaction=edit&section=2" title="Edytuj sekcję: Układ brytyjsko-iracki i ostatnie lata mandatu brytyjskiego" class="mw-editsection-visualeditor"><span>edytuj</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Nuri_as-Sa%E2%80%99id&action=edit&section=2" title="Edytuj kod źródłowy sekcji: Układ brytyjsko-iracki i ostatnie lata mandatu brytyjskiego"><span>edytuj kod</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>Po powstaniu irackiej monarchii brał udział w tworzeniu sił zbrojnych Iraku i w lutym 1921 został szefem sztabu armii irackiej<sup id="cite_ref-tripp73_4-0" class="reference"><a href="#cite_note-tripp73-4">[4]</a></sup>. </p><p>Znaczącą postacią na irackiej scenie politycznej stał się w końcu lat 20. XX wieku jako przywódca jednej z najważniejszych frakcji politycznych na dworze <a href="/wiki/Fajsal_I" title="Fajsal I">Fajsala I</a>. Należeli do niej dawni członkowie Przymierza Irackiego i uczestnicy nieudanego <a href="/wiki/Powstanie_w_Iraku_(1920)" title="Powstanie w Iraku (1920)">powstania w 1920</a>. Z czasem stał się najbliższym współpracownikiem króla. Tekę premiera Iraku (ówcześnie nadal mandatu <a href="/wiki/Wielka_Brytania" title="Wielka Brytania">brytyjskiego</a>) objął po raz pierwszy w marcu 1930, po odejściu <a href="/w/index.php?title=Nad%C5%BCi_as-Suwajdi&action=edit&redlink=1" class="new" title="Nadżi as-Suwajdi (strona nie istnieje)">Nadżiego as-Suwajdiego</a>, do którego przyczynił się swoją krytyką<sup id="cite_ref-tripp94_5-0" class="reference"><a href="#cite_note-tripp94-5">[5]</a></sup>. Objęcie przez niego stanowiska poparli Brytyjczycy<sup id="cite_ref-tripp94_5-1" class="reference"><a href="#cite_note-tripp94-5">[5]</a></sup>. </p><p>As-Sa’id negocjował w 1930 brytyjsko-iracki traktat, który regulował przyszłe stosunki między obydwoma krajami co najmniej na dwadzieścia lat (po takim czasie mógł być renegocjowany). Traktat dawał królowi Iraku pełnię kontroli nad wewnętrznymi problemami kraju i nad obronnością, zastrzegając jednak dla Wielkiej Brytanii prawo do korzystania z całej militarnej infrastruktury państwa w razie wojny. W kraju pozostały brytyjskie bazy wojskowe, a Wielka Brytania miała zapewniać armii irackiej dostawy dla wojska i kierować do <a href="/wiki/Bagdad" title="Bagdad">Bagdadu</a> doradców wojskowych<sup id="cite_ref-tripp94_5-2" class="reference"><a href="#cite_note-tripp94-5">[5]</a></sup>. Postanowienia traktatu nie zostały w Iraku przyjęte z zadowoleniem, jednak przeciwko premierowi nie istniała żadna zorganizowana opozycja. Krytyka ostatecznie ustała pod wpływem gwarancji rychłego uzyskania pełnej niepodległości. Jedynie Kurdowie nadal odnosili się do działalności as-Sa’ida sceptycznie, gdyż projekt traktatu nie przewidywał dla nich żadnej autonomii administracyjnej ani kulturalnej<sup id="cite_ref-tripp94_5-3" class="reference"><a href="#cite_note-tripp94-5">[5]</a></sup>. </p><p>W wyborach powszechnych w 1930 zwolennicy as-Sa’ida, jego współpracownicy i <a href="/wiki/Klientelizm" title="Klientelizm">klienci</a> odnieśli zdecydowany sukces, co pozwoliło na szybką ratyfikację traktatu brytyjsko-irackiego. Nadal trwały jednak zamieszki w części kraju zamieszkanej przez Kurdów<sup id="cite_ref-tripp94_5-4" class="reference"><a href="#cite_note-tripp94-5">[5]</a></sup>. Premier złożył Kurdom szereg obietnic, dotyczących możliwości posługiwania się <a href="/wiki/J%C4%99zyk_kurdyjski" title="Język kurdyjski">językiem kurdyjskim</a> i nominowania urzędników narodowości kurdyjskiej, jednak nie uważał kwestii kurdyjskiej za najważniejszy problem państwa i nie wywiązywał się ze swoich słów<sup id="cite_ref-tripp96_6-0" class="reference"><a href="#cite_note-tripp96-6">[6]</a></sup>. Za znacznie ważniejsze uważał podźwignięcie Iraku z kryzysu gospodarczego, w którym kraj znalazł się na początku dekady<sup id="cite_ref-tripp96_6-1" class="reference"><a href="#cite_note-tripp96-6">[6]</a></sup>. Aby uzyskać natychmiastowe dochody dla irackiego budżetu, w 1931 zgodził się na udzielenie brytyjskiej <a href="/w/index.php?title=Iraq_Petroleum_Company&action=edit&redlink=1" class="new" title="Iraq Petroleum Company (strona nie istnieje)">Iraq Petroleum Company</a> wyłącznej koncesji na poszukiwania i eksploatację ropy w Iraku północno-wschodnim, połączonej ze zwolnieniem z podatków w zamian za coroczną zryczałtowaną wpłatę w złocie. Porozumienie to umożliwiło Irakowi uzyskanie dochodu, który w latach 1931 i 1932 stanowił 1/5 całego wpływu do budżetu, jednak wzbudziło wśród krajowych polityków znaczne kontrowersje. Fakt, iż w parlamencie nadal dominowali zwolennicy premiera, pozwolił na szybką ratyfikację umowy<sup id="cite_ref-tripp100_7-0" class="reference"><a href="#cite_note-tripp100-7">[7]</a></sup>. W 1931 w Iraku powstała jednak pierwsza partia, która mogła realnie zagrozić dotąd niepodzielnie rządzącej grupie - <a href="/w/index.php?title=Partia_Bractwa_Narodowego&action=edit&redlink=1" class="new" title="Partia Bractwa Narodowego (strona nie istnieje)">Partia Bractwa Narodowego</a> na czele z <a href="/wiki/Jasin_al-Haszimi" title="Jasin al-Haszimi">Jasinem al-Haszinim</a> oraz <a href="/wiki/D%C5%BCafar_Abu_at-Timman" title="Dżafar Abu at-Timman">Dżafarem Abu at-Timmanem</a><sup id="cite_ref-tripp100_7-1" class="reference"><a href="#cite_note-tripp100-7">[7]</a></sup>. </p><p>Nowa partia, w porozumieniu ze zrzeszającym kupców i wytwórców miejskich Stowarzyszeniem Rzemieślniczym, zorganizowała przeciwko premierowi strajk powszechny w miastach południowego Iraku. Wybuchł on w lipcu 1931 i po miesiącu został stłumiony (siły bezpieczeństwa aresztowały część organizatorów, skutecznie zastraszając uczestników protestów). Klęska strajku była poważnym ciosem dla opozycji i triumfem premiera, który skupił wokół siebie nie tylko dawnych zwolenników, ale i tych, którzy obawiali się, że w przyszłości znaczny wpływ na politykę iracką mogą zyskać działające wspólnie organizacje robotnicze i chłopskie. W tym samym roku as-Sa’id po raz kolejny stracił kontrolę nad protestami w Kurdystanie i musiał prosić o wsparcie armię brytyjską<sup id="cite_ref-8" class="reference"><a href="#cite_note-8">[8]</a></sup>. </p> <div class="noprint relarticle mainarticle" style="margin:0.2em 0 0.5em 1.6em"><span class="nomobile navigation-not-searchable"><span class="notpageimage" typeof="mw:File"><span><img alt="" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/1/1d/Information_icon4.svg/16px-Information_icon4.svg.png" decoding="async" width="16" height="16" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/1/1d/Information_icon4.svg/24px-Information_icon4.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/1/1d/Information_icon4.svg/32px-Information_icon4.svg.png 2x" data-file-width="620" data-file-height="620" /></span></span> </span><i>Osobny artykuł: <a href="/wiki/Zamieszki_w_Iraku_(1931)" title="Zamieszki w Iraku (1931)">Zamieszki w Iraku (1931)</a>.</i></div> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Pierwsze_lata_niepodległości._Za_rządów_Fajsala"><span id="Pierwsze_lata_niepodleg.C5.82o.C5.9Bci._Za_rz.C4.85d.C3.B3w_Fajsala"></span>Pierwsze lata niepodległości. Za rządów Fajsala</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Nuri_as-Sa%E2%80%99id&veaction=edit&section=3" title="Edytuj sekcję: Pierwsze lata niepodległości. Za rządów Fajsala" class="mw-editsection-visualeditor"><span>edytuj</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Nuri_as-Sa%E2%80%99id&action=edit&section=3" title="Edytuj kod źródłowy sekcji: Pierwsze lata niepodległości. Za rządów Fajsala"><span>edytuj kod</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>Po uzyskaniu pełnej niepodległości przez Irak w 1932 król Fajsal poprosił as-Sa’ida o rezygnację z urzędu, pragnął bowiem sformować bardziej umiarkowany gabinet. Na czele rządu stanął <a href="/w/index.php?title=Nad%C5%BCi_Szaukat&action=edit&redlink=1" class="new" title="Nadżi Szaukat (strona nie istnieje)">Nadżi Szaukat</a>, w parlamencie wybrany w 1933 nadal w większości byli klienci byłego premiera, w opozycji zaś znaleźli się deputowany Partii Bractwa Narodowego. Atakowany przez nich rząd Szaukata upadł. Nowym premierem Iraku został <a href="/wiki/Raszid_Ali_al-Kilani" title="Raszid Ali al-Kilani">Raszid Ali al-Kilani</a>, as-Sa’id wszedł do gabinetu w charakterze ministra<sup id="cite_ref-9" class="reference"><a href="#cite_note-9">[9]</a></sup>. Gabinet al-Kilaniego funkcjonował do jesieni 1933<sup id="cite_ref-10" class="reference"><a href="#cite_note-10">[10]</a></sup>. </p> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Za_rządów_Ghaziego"><span id="Za_rz.C4.85d.C3.B3w_Ghaziego"></span>Za rządów Ghaziego</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Nuri_as-Sa%E2%80%99id&veaction=edit&section=4" title="Edytuj sekcję: Za rządów Ghaziego" class="mw-editsection-visualeditor"><span>edytuj</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Nuri_as-Sa%E2%80%99id&action=edit&section=4" title="Edytuj kod źródłowy sekcji: Za rządów Ghaziego"><span>edytuj kod</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>W 1938 na żądanie wojska irackiego król <a href="/wiki/Ghazi_I" title="Ghazi I">Ghazi I</a> (syn Fajsala, zmarłego w 1933) mianował go premierem po raz drugi. Nuri as-Sa’id pozostawał w dobrych relacjach z oficerami, którzy w ciągu poprzednich kilku lat zdominowali krajowe życie polityczne, przez co mógł realnie sprawować władzę. Znaczenie miał także fakt, iż podzielał ich wizję polityki zagranicznej, w tym dążenia do wzmocnienia znaczenia Iraku w <a href="/wiki/Palestyna" title="Palestyna">Palestynie</a>, a nawet utworzenia z jej udziałem federacji arabskiej pod przewodnictwem Bagdadu i dynastii haszymidzkiej. Jeszcze przed 1938 as-Sa’id kilkakrotnie podróżował do różnych krajów arabskich i przekonywał do takiej koncepcji politycznej. W styczniu 1939 kierował delegacją Iraku na Konferencję Okrągłego Stołu w sprawie Palestyny w <a href="/wiki/Londyn" title="Londyn">Londynie</a>, jednak jego próby mediowania między Palestyńczykami i Brytyjczykami nie dały spodziewanych rezultatów<sup id="cite_ref-tripp128_11-0" class="reference"><a href="#cite_note-tripp128-11">[11]</a></sup>. </p><p>W marcu 1939 premier oznajmił, że wykrył kierowany przez <a href="/wiki/Hikmat_Sulajman" title="Hikmat Sulajman">Hikmata Sulajmana</a> spisek antykrólewski i doprowadził do <a href="/wiki/Kara_%C5%9Bmierci" title="Kara śmierci">skazania na śmierć</a> (wyroki zamieniono na dożywotnie więzienie) swojego największego politycznego rywala i jego współpracowników. Oskarżenie oparte było na absurdalnych dowodach i najprawdopodobniej zostało całkowicie zmyślone przez as-Sa’ida<sup id="cite_ref-tripp128_11-1" class="reference"><a href="#cite_note-tripp128-11">[11]</a></sup>. </p> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Okres_regencji">Okres regencji</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Nuri_as-Sa%E2%80%99id&veaction=edit&section=5" title="Edytuj sekcję: Okres regencji" class="mw-editsection-visualeditor"><span>edytuj</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Nuri_as-Sa%E2%80%99id&action=edit&section=5" title="Edytuj kod źródłowy sekcji: Okres regencji"><span>edytuj kod</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <div class="mw-heading mw-heading4"><h4 id="Premier">Premier</h4><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Nuri_as-Sa%E2%80%99id&veaction=edit&section=6" title="Edytuj sekcję: Premier" class="mw-editsection-visualeditor"><span>edytuj</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Nuri_as-Sa%E2%80%99id&action=edit&section=6" title="Edytuj kod źródłowy sekcji: Premier"><span>edytuj kod</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>W marcu 1939 król Ghazi, coraz bardziej krytyczny wobec działalności rządu<sup id="cite_ref-dz161_12-0" class="reference"><a href="#cite_note-dz161-12">[12]</a></sup> zginął w wypadku samochodowym, co jeszcze utrwaliło pozycję as-Sa’ida na krajowej scenie politycznej (premier był zresztą podejrzewany o doprowadzenie do tragicznego wypadku<sup id="cite_ref-dz161_12-1" class="reference"><a href="#cite_note-dz161-12">[12]</a></sup>). Zachował on tekę premiera pod rządami regenta, księcia <a href="/wiki/Abd_al-Ilah" title="Abd al-Ilah">Abd al-Ilaha</a>. W maju 1939 w wyborach parlamentarnych jego zwolennicy ponownie zdominowali ciało ustawodawcze. Premier zachowywał równocześnie dobre relacje z armią<sup id="cite_ref-tripp128_11-2" class="reference"><a href="#cite_note-tripp128-11">[11]</a></sup>. </p><p>W momencie wybuchu <a href="/wiki/II_wojna_%C5%9Bwiatowa" title="II wojna światowa">II wojny światowej</a> na żądanie Wielkiej Brytanii zerwał stosunki dyplomatyczne z <a href="/wiki/III_Rzesza" title="III Rzesza">Niemcami</a> i zagwarantował Brytyjczykom wszelką pomoc ze strony Iraku. Wprowadził także <a href="/wiki/Cenzura" title="Cenzura">cenzurę</a>, racjonowanie żywności, <a href="/wiki/Godzina_policyjna" title="Godzina policyjna">godzinę policyjną</a>, rządził za pomocą dekretów<sup id="cite_ref-tripp128_11-3" class="reference"><a href="#cite_note-tripp128-11">[11]</a></sup>. Starał się przy tym zachowywać równowagę między żądaniami brytyjskimi i <a href="/w/index.php?title=Arabski_nacjonalizm&action=edit&redlink=1" class="new" title="Arabski nacjonalizm (strona nie istnieje)">nacjonalizmem arabskim</a>, któremu hołdowali iraccy oficerowie (i z którym łączyły się sympatie proniemieckie<sup id="cite_ref-tripp128_11-4" class="reference"><a href="#cite_note-tripp128-11">[11]</a></sup>). Zgodził się na zaproszenie do Bagdadu <a href="/wiki/Al-Had%C5%BCd%C5%BC_Muhammad_Amin_al-Husajni" class="mw-redirect" title="Al-Hadżdż Muhammad Amin al-Husajni">Muhammada Amina al-Husajniego</a>, przywódcy <a href="/wiki/Arabskie_powstanie_w_Palestynie_(1936%E2%80%931939)" title="Arabskie powstanie w Palestynie (1936–1939)">przegranego powstania w Palestynie</a>. Szybko stał się on znacząca postacią na irackiej scenie politycznej, przyczyniając się do wzrostu i tak żywych nastrojów antybrytyjskich. As-Sa’id przekonywał al-Husajniego do zalet <a href="/w/index.php?title=Bia%C5%82a_Ksi%C4%99ga_z_1939_roku&action=edit&redlink=1" class="new" title="Biała Księga z 1939 roku (strona nie istnieje)">brytyjskiej Białej Księgi z 1939</a>, w której widział pożyteczną obietnicę niepodległości Palestyny i porzucenia projektów jej podziału między Arabów i Żydów, których napływ miał być dodatkowo ograniczony. Nie zdołał jednak wpłynąć na zmianę poglądów al-Husajniego<sup id="cite_ref-tripp132_13-0" class="reference"><a href="#cite_note-tripp132-13">[13]</a></sup>. </p><p>W styczniu 1940 zamordowany został <a href="/w/index.php?title=Rustum_Hajdar&action=edit&redlink=1" class="new" title="Rustum Hajdar (strona nie istnieje)">Rustum Hajdar</a>, minister finansów i bliski współpracownik premiera. As-Sa’id uznał to wydarzenie za dowód istnienia szerszego spisku, wymierzonego w jego osobę, i planował wykorzystać je do pozbycia się swoich wrogów politycznych, tak jak uczynił to w marcu roku poprzedniego. Oficerowie podzielili się w kwestii oceny jego postępowania. W rezultacie kryzysu politycznego w lutym 1940 as-Sa’id ustąpił ze stanowiska<sup id="cite_ref-tripp132_13-1" class="reference"><a href="#cite_note-tripp132-13">[13]</a></sup>. Powrócił na nie już w kolejnym miesiącu dzięki poparciu regenta i części wojskowych, którzy byli zdecydowani przeprowadzić zamach stanu, byle odtworzyć poprzedni gabinet. Autorytet as-Sa’ida został jednak znacznie nadszarpnięty. Wyznaczony przez niego minister obrony <a href="/wiki/Taha_al-Haszimi" title="Taha al-Haszimi">Taha al-Haszimi</a> nie był w stanie zwalczyć wpływów „<a href="/wiki/Z%C5%82oty_czworobok" title="Złoty czworobok">złotego czworoboku</a>” (pułkowników <a href="/w/index.php?title=Fahmi_Sa%E2%80%99id&action=edit&redlink=1" class="new" title="Fahmi Sa’id (strona nie istnieje)">Fahmiego Sa’ida</a>, <a href="/wiki/Salah_ad-Din_as-Sabbagh" title="Salah ad-Din as-Sabbagh">Salah ad-Dina as-Sabbagha</a>, <a href="/wiki/Mahmud_Salman" title="Mahmud Salman">Mahmuda Salmana</a> i <a href="/w/index.php?title=Kamil_Szabib&action=edit&redlink=1" class="new" title="Kamil Szabib (strona nie istnieje)">Kamila Szabiba</a>), który nadal był w stanie wywierać decydujący nacisk na rząd<sup id="cite_ref-tripp128_11-5" class="reference"><a href="#cite_note-tripp128-11">[11]</a></sup><sup id="cite_ref-tripp132_13-2" class="reference"><a href="#cite_note-tripp132-13">[13]</a></sup>. </p> <div class="mw-heading mw-heading4"><h4 id="W_rządzie_al-Kilaniego"><span id="W_rz.C4.85dzie_al-Kilaniego"></span>W rządzie al-Kilaniego</h4><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Nuri_as-Sa%E2%80%99id&veaction=edit&section=7" title="Edytuj sekcję: W rządzie al-Kilaniego" class="mw-editsection-visualeditor"><span>edytuj</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Nuri_as-Sa%E2%80%99id&action=edit&section=7" title="Edytuj kod źródłowy sekcji: W rządzie al-Kilaniego"><span>edytuj kod</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>Polityk szybko zrezygnował z teki premiera, zgodził się jednak wejść do nowego rządu, ponownie utworzonego przez al-Kilaniego, jako minister spraw zagranicznych. Razem z regentem wierzył, że utworzenie gabinetu złożonego z polityków zdecydowanie probrytyjskich umożliwi dalsze prowadzenie polityki w tym duchu, powstrzyma natomiast „złoty czworobok”, przekonany o zwycięstwie Niemiec i ich sojuszników, a zatem o konieczności nieprowokowania III Rzeszy<sup id="cite_ref-tripp132_13-3" class="reference"><a href="#cite_note-tripp132-13">[13]</a></sup>. </p><p>Rachuby te okazały się nietrafne, a polityka al-Kilaniego stawała się coraz bliższa kręgom wojskowym. Latem 1940 wniosek as-Sa’ida o zerwanie stosunków dyplomatycznych z <a href="/wiki/W%C5%82ochy" title="Włochy">Włochami</a> został odrzucony przez innych członków rządu. Al-Kilani coraz wyraźniej współpracował ze „złotym czworobokiem” i występował przeciwko brytyjskim żądaniom. Nuri as-Sa’id przekonał regenta do rozwiązania gabinetu i utworzenia nowego rządu, na czele którego stanął al-Haszimi. Potęga wojskowych okazała się jednak większa. Po <a href="/wiki/Zamach_stanu_Al-Gajlaniego" title="Zamach stanu Al-Gajlaniego">zamachu stanu</a> i zajęciu Bagdadu as-Sa’id emigrował, podobnie zresztą jak sam regent i inni politycy z kręgu as-Sa’ida<sup id="cite_ref-tripp132_13-4" class="reference"><a href="#cite_note-tripp132-13">[13]</a></sup>. Rząd oficerów obaliła interwencja brytyjska, po której powrócił regent<sup id="cite_ref-14" class="reference"><a href="#cite_note-14">[14]</a></sup>. </p> <div class="mw-heading mw-heading4"><h4 id="Po_powrocie_do_Iraku._1941-1943">Po powrocie do Iraku. 1941-1943</h4><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Nuri_as-Sa%E2%80%99id&veaction=edit&section=8" title="Edytuj sekcję: Po powrocie do Iraku. 1941-1943" class="mw-editsection-visualeditor"><span>edytuj</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Nuri_as-Sa%E2%80%99id&action=edit&section=8" title="Edytuj kod źródłowy sekcji: Po powrocie do Iraku. 1941-1943"><span>edytuj kod</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>Nowym premierem został <a href="/wiki/D%C5%BCamil_al-Midfa%E2%80%99i" title="Dżamil al-Midfa’i">Dżamil al-Midfa’i</a>, ale już po kilku miesiącach, w październiku 1941, zrezygnował, a Nuri as-Sa’id zastąpił go na urzędzie<sup id="cite_ref-tripp140_15-0" class="reference"><a href="#cite_note-tripp140-15">[15]</a></sup>. </p><p>Głównym celem polityki as-Sa’ida stało się utworzenie federacji państw arabskich pod przewodnictwem Iraku<sup id="cite_ref-tripp140_15-1" class="reference"><a href="#cite_note-tripp140-15">[15]</a></sup>. Jego ambicją było zjednoczenie całego Żyznego Półksiężyca w jednym arabskim państwie, z możliwością nadania autonomii libańskim <a href="/wiki/Maronici" title="Maronici">maronitom</a> i Żydom w Palestynie<sup id="cite_ref-dic203_1-2" class="reference"><a href="#cite_note-dic203-1">[1]</a></sup>. Równocześnie, zdając sobie sprawę z realiów polityki irackiej, premier postrzegał aktywność polityczną w kategoriach ściśle personalnych, zaniedbując kwestie tworzenia i funkcjonowania instytucji, które mogłyby stać się fundamentem stabilności kraju i jego własnej władzy<sup id="cite_ref-tripp140_15-2" class="reference"><a href="#cite_note-tripp140-15">[15]</a></sup>. Nie doceniał także nowych problemów państwa irackiego. Problemy etniczne i wyznaniowe rozwiązywał przy pomocy „współpracy, ustępstw i odstraszania”<sup id="cite_ref-tripp140_15-3" class="reference"><a href="#cite_note-tripp140-15">[15]</a></sup>, natomiast nie miał koncepcji rozwiązania nowych konfliktów generowanych przez nierówności społeczne. As-Sa’id nie chciał likwidować panującego w Iraku systemu przywilejów i zmiany przestarzałej struktury królestwa, wierząc, że tworzące się napięcia będą mogły zostać rozwiązane w miarę rozwoju gospodarczego i wzrostu zamożności państwa dzięki dochodom z ropy naftowej<sup id="cite_ref-tripp140_15-4" class="reference"><a href="#cite_note-tripp140-15">[15]</a></sup>. Uważał, że za pomocą służb bezpieczeństwa będzie w stanie kontrolować niezadowolenie społeczne i pacyfikować działania opozycji<sup id="cite_ref-tripp140_15-5" class="reference"><a href="#cite_note-tripp140-15">[15]</a></sup>. Nie doceniał niebezpieczeństwa dla panującego systemu, jakie mogło powstać w razie sojuszu wykluczonej najuboższej ludności z warstwą nowej inteligencji (młodzi specjaliści i wojskowi), rozczarowanej brakiem perspektyw awansu społecznego - elitę irackiego społeczeństwa nadal tworzyło kilka zamożnych rodów<sup id="cite_ref-tripp140_15-6" class="reference"><a href="#cite_note-tripp140-15">[15]</a></sup>. W rezultacie jego polityka, faworyzująca tradycyjną najzamożniejszą warstwę posiadaczy ziemskich i szajchów, zaniedbująca natomiast problemy najuboższych, prowadziła do wzrostu społecznych napięć i poparcia dla radykalnej lewicy<sup id="cite_ref-dic203_1-3" class="reference"><a href="#cite_note-dic203-1">[1]</a></sup>. </p><p>Rząd as-Sa’ida na początku r. 1942 przeprowadził czystkę zwolenników rządu al-Kilaniego w wojsku i administracji państwowej; część została skazana na kary śmierci i długoletniego więzienia w procesach, których wynik był z góry przesądzony. Premier poddał represjom także osoby, które uważał za osobistych wrogów, nawet mimo protestów innych ministrów. W czystkach wspierał go jego protegowany, minister spraw wewnętrznych <a href="/wiki/Salih_D%C5%BCabr" title="Salih Dżabr">Salih Dżabr</a><sup id="cite_ref-tripp140_15-7" class="reference"><a href="#cite_note-tripp140-15">[15]</a></sup>. Te przeprowadzone wspólnie z regentem represje sprawiły, że obydwaj zaczęli być postrzegani jako agenci obcego mocarstwa, występujący przeciw własnemu narodowi<sup id="cite_ref-16" class="reference"><a href="#cite_note-16">[16]</a></sup>. </p><p>Od października 1943 premier razem z regentem opracowywał poprawki do konstytucji, wzmacniającej władzę królewską. Miał nadzieję, że w ten sposób definitywnie zapewni sobie poparcie Abd al-Ilaha i zdominuje scenę polityczną, nie przewidział jednak, że chwiejny i nieśmiały regent zacznie wykazywać własne poważne ambicje. W kolejnych miesiącach ich relacje pogorszyły się i w czerwcu 1944 premier odszedł ze stanowiska<sup id="cite_ref-tripp140_15-8" class="reference"><a href="#cite_note-tripp140-15">[15]</a></sup>. Nuri as-Sa’id stracił część dawnych sojuszników, których zniechęcał jego konserwatyzm, tendencje do rządzenia w sposób autorytarny, jak również brak zainteresowania problemami bytowymi społeczeństwa (braki w zaopatrzeniu, inflacja) przy równoczesnym utrzymywaniu cenzury i ścisłej kontroli nad wszelkimi działającymi w kraju organizacjami<sup id="cite_ref-tripp140_15-9" class="reference"><a href="#cite_note-tripp140-15">[15]</a></sup>. </p><p>Nuri as-Sa’id objął urząd premiera po raz czwarty w 1946, gdy na fali społecznych niepokojów wywołanych nierozwiązanym problemem ubożenia społeczeństwa upadł gabinet <a href="/wiki/Arszad_al-Umari" title="Arszad al-Umari">Arszada al-Umariego</a>. Doprowadził do aresztowania przywódców rosnącej w poprzednich latach w siłę <a href="/wiki/Iracka_Partia_Komunistyczna" title="Iracka Partia Komunistyczna">Irackiej Partii Komunistycznej</a>, w tym jej twórcy <a href="/wiki/Jusuf_Salman_Jusuf" title="Jusuf Salman Jusuf">Jusufa Salmana Jusufa</a><sup id="cite_ref-tripp152_17-0" class="reference"><a href="#cite_note-tripp152-17">[17]</a></sup>. Następnie as-Sa’id zrezygnował z teki premiera, sugerując, by jego miejsce zajął Salih Dżabr. Skupił się na tworzeniu <a href="/wiki/Liga_Arabska" class="mw-redirect" title="Liga Arabska">Ligi Arabskiej</a>, widząc, że wobec oporu <a href="/wiki/Arabia_Saudyjska" title="Arabia Saudyjska">Arabii Saudyjskiej</a> i <a href="/wiki/Egipt" title="Egipt">Egiptu</a> mało prawdopodobna jest realizacja jego planów federacji krajów arabskich<sup id="cite_ref-tripp152_17-1" class="reference"><a href="#cite_note-tripp152-17">[17]</a></sup>. Kształt tej organizacji był w znacznej mierze rezultatem jego pomysłów, a zaangażowanie w tworzenie organizacji sprawiło, że Wielka Brytania zaczęła przyglądać się jego aktywności z większa rezerwą<sup id="cite_ref-dz161_12-2" class="reference"><a href="#cite_note-dz161-12">[12]</a></sup>. Starał się również z drugiego szeregu kreować iracką politykę zagraniczną opartą na sojuszach z <a href="/wiki/Turcja" title="Turcja">Turcją</a> i <a href="/wiki/Transjordania" title="Transjordania">Transjordanią</a>, przekonał się jednak, że jego wizja nie była podzielana przez regenta i część jego otoczenia, w którym zwyciężały nadzieje na unię z <a href="/wiki/Republika_Syryjska" title="Republika Syryjska">Republiką Syryjską</a>, od 1946 całkowicie suwerenną<sup id="cite_ref-tripp152_17-2" class="reference"><a href="#cite_note-tripp152-17">[17]</a></sup>. As-Sa’id wolał również pozostawać w cieniu z uwagi na nadchodzące renegocjacje układu brytyjsko-irackiego, które przyczyniły się do wzrostu antybrytyjskich nastrojów<sup id="cite_ref-18" class="reference"><a href="#cite_note-18">[18]</a></sup>. </p> <div class="mw-heading mw-heading4"><h4 id="Piąty_rząd"><span id="Pi.C4.85ty_rz.C4.85d"></span>Piąty rząd</h4><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Nuri_as-Sa%E2%80%99id&veaction=edit&section=9" title="Edytuj sekcję: Piąty rząd" class="mw-editsection-visualeditor"><span>edytuj</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Nuri_as-Sa%E2%80%99id&action=edit&section=9" title="Edytuj kod źródłowy sekcji: Piąty rząd"><span>edytuj kod</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>Po raz piąty Nuri as-Sa’id został premierem w 1949, po klęskach Arabów w <a href="/wiki/I_wojna_izraelsko-arabska" title="I wojna izraelsko-arabska">wojnie z Izraelem</a>. Podobnie jak poprzednio, polityczny chaos postanowił zakończyć metodą twardych represji, przede wszystkim przeciwko Irackiej Partii Komunistycznej i jej prawdziwym lub domniemanym sympatykom. W ramach antykomunistycznej kampanii osądzony i stracony został przebywający od trzech lat w więzieniu Jusuf Salman Jusuf<sup id="cite_ref-tripp158_19-0" class="reference"><a href="#cite_note-tripp158-19">[19]</a></sup>. Z wojny z Izraelem as-Sa’id wycofał się, wykorzystując jako pretekst odrzucenie swojego planu pokojowego dla Palestyny (uznanie Izraela, utworzenie państwa palestyńskich Arabów na wielu ziemiach opanowanych w czasie wojny przez siły żydowskie). Z polecenia premiera powstała również komisja śledcza, której zadaniem było zbadanie przyczyn klęski w wojnie. Dostrzegając pewne uchybienia po stronie irackiej, komisja orzekła, że o przegranej przesądziły błędy popełnione przez innych członków arabskiej koalicji. Nuri as-Sa’id poddał również prześladowaniom iracką społeczność żydowską. Najpierw groził jej masową deportacją, która mogła być zawieszona tylko w razie umożliwienia uchodźcom palestyńskim powrotu na ziemie, które musieli opuścić po wojnie z lat 1948-1949. Następnie sugerował wymianę Żydów irackich na wypędzonych Palestyńczyków. Rosnące nastroje antyżydowskie w Iraku sprawiły, że po 1950 praktycznie cała ta społeczność emigrowała do Izraela, a jej majątek przejął iracki rząd<sup id="cite_ref-tripp158_19-1" class="reference"><a href="#cite_note-tripp158-19">[19]</a></sup>. </p><p>W polityce wewnętrznej premier w 1949 wydał manifest, w którym zasugerował ustanowienie w Iraku systemu jednopartyjnego. Nowa partia, jedyna legalna w państwie, miała jednoczyć polityków wokół zwalczania radykałów i budowania dobrobytu gospodarczego kraju. Jego koncepcja nie wzbudziła jednak entuzjazmu, zarzucono mu dążenie do osobistej dyktatury. Mimo to w listopadzie 1949 premier utworzył <a href="/w/index.php?title=Konstytucyjna_Partia_Jedno%C5%9Bci&action=edit&redlink=1" class="new" title="Konstytucyjna Partia Jedności (strona nie istnieje)">Konstytucyjną Partię Jedności</a>, w której zgromadził swoich zwolenników i klientów<sup id="cite_ref-tripp161_20-0" class="reference"><a href="#cite_note-tripp161-20">[20]</a></sup>. </p><p>Zdecydowanie niechętnie premier odnosił się do projektów unii iracko-syryjskiej, które ożyły w <a href="/wiki/Damaszek" title="Damaszek">Damaszku</a> po <a href="/w/index.php?title=Zamach_stanu_w_Syrii_(luty_1949)&action=edit&redlink=1" class="new" title="Zamach stanu w Syrii (luty 1949) (strona nie istnieje)">zamachu stanu</a> <a href="/wiki/Husni_az-Za%E2%80%99im" title="Husni az-Za’im">Husniego az-Za’ima</a>. Za unią opowiadał się natomiast iracki regent. Tak powstały spór doprowadził do rezygnacji as-Sa’ida w listopadzie 1949<sup id="cite_ref-tripp158_19-2" class="reference"><a href="#cite_note-tripp158-19">[19]</a></sup>. Nowy rząd <a href="/wiki/Ali_D%C5%BCaudat_al-Ajjubi" title="Ali Dżaudat al-Ajjubi">Alego Dżaudata al-Ajjubiego</a> utrzymał się do lutego 1950, po czym regent wyznaczył na nowego premiera <a href="/wiki/Taufik_as-Suwajdi" title="Taufik as-Suwajdi">Taufika as-Suwajdiego</a>. Chociaż as-Sa’id nie objął żadnej teki w kolejnym gabinecie, jego wpływ na rząd był oczywisty. Oprócz tego kontrolował zdominowany przez swoich zwolenników i klientów parlament<sup id="cite_ref-tripp161_20-1" class="reference"><a href="#cite_note-tripp161-20">[20]</a></sup>. </p> <div class="mw-heading mw-heading4"><h4 id="Szósty_rząd"><span id="Sz.C3.B3sty_rz.C4.85d"></span>Szósty rząd</h4><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Nuri_as-Sa%E2%80%99id&veaction=edit&section=10" title="Edytuj sekcję: Szósty rząd" class="mw-editsection-visualeditor"><span>edytuj</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Nuri_as-Sa%E2%80%99id&action=edit&section=10" title="Edytuj kod źródłowy sekcji: Szósty rząd"><span>edytuj kod</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>Wewnętrzne konflikty w rządzie as-Suwajdiego sprawiły zresztą, że upadł on po siedmiu miesiącach. Wówczas premierem Iraku po raz kolejny został as-Sa’id, który sam zasugerował regentowi własną kandydaturę. W poczuciu własnej siły zrezygnował ze starań o delegalizację innych partii poza swoją własną. Był w stanie samodzielnie decydować o polityce gospodarczej Iraku. Wspierany przez szajchów i zamożnych notabli miejskich nie zajął się kwestią reformy rolnej i podziału ziemi, lecz postanowił oprzeć całą krajową ekonomikę na dochodach z ropy naftowej. Uzyskał wprawdzie znacznie lepsze warunki podziału zysków z Iraq Petroleum Company (w 1952 brytyjska firma zgodziła się dzielić po połowie dochodami z rządem irackim), lecz i te postanowienia budziły niedosyt i kontrowersje. Opozycja nie miała przy tym praktycznej możliwości działania, gdyż premier kontrolował cały kraj dzięki policji<sup id="cite_ref-tripp161_20-2" class="reference"><a href="#cite_note-tripp161-20">[20]</a></sup>. </p><p>W lipcu 1952 as-Sa’id ponownie złożył urząd, postanawiając na nowo kierować krajową polityką z drugiego szeregu. Taką też kontrolę miał nad nowym rządem al-Umariego, tym razem w zgodzie z regentem<sup id="cite_ref-tripp161_20-3" class="reference"><a href="#cite_note-tripp161-20">[20]</a></sup>. Gabinet al-Umariego upadł jednak po fali protestów ludowych już w listopadzie<sup id="cite_ref-tripp161_20-4" class="reference"><a href="#cite_note-tripp161-20">[20]</a></sup>. </p> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Pod_rządami_Fajsala_II"><span id="Pod_rz.C4.85dami_Fajsala_II"></span>Pod rządami Fajsala II</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Nuri_as-Sa%E2%80%99id&veaction=edit&section=11" title="Edytuj sekcję: Pod rządami Fajsala II" class="mw-editsection-visualeditor"><span>edytuj</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Nuri_as-Sa%E2%80%99id&action=edit&section=11" title="Edytuj kod źródłowy sekcji: Pod rządami Fajsala II"><span>edytuj kod</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <div class="mw-heading mw-heading4"><h4 id="Minister_obrony._Rządy_z_drugiego_szeregu"><span id="Minister_obrony._Rz.C4.85dy_z_drugiego_szeregu"></span>Minister obrony. Rządy z drugiego szeregu</h4><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Nuri_as-Sa%E2%80%99id&veaction=edit&section=12" title="Edytuj sekcję: Minister obrony. Rządy z drugiego szeregu" class="mw-editsection-visualeditor"><span>edytuj</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Nuri_as-Sa%E2%80%99id&action=edit&section=12" title="Edytuj kod źródłowy sekcji: Minister obrony. Rządy z drugiego szeregu"><span>edytuj kod</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>Nowe wybory parlamentarne przyniosły zdecydowane zwycięstwo Konstytucyjnej Partii Jedności. W styczniu 1953 nowy rząd utworzył al-Midfa’i, ale to as-Sa’id, minister obrony, był najważniejszą postacią w gabinecie. Na nowo opanował ambicje polityczne najwyższych oficerów, czasowo udaremniając interwencję armii w krajowej polityce. Nie dostrzegł jednak rodzącej się konspiracji młodszych wojskowych (iraccy <a href="/w/index.php?title=Wolni_Oficerowie_(Irak)&action=edit&redlink=1" class="new" title="Wolni Oficerowie (Irak) (strona nie istnieje)">Wolni Oficerowie</a>), biorących za wzór egipską <a href="/wiki/Wolni_Oficerowie_(Egipt)" title="Wolni Oficerowie (Egipt)">organizację</a>, która w 1952 <a href="/wiki/Rewolucja_w_Egipcie_(1952)" title="Rewolucja w Egipcie (1952)">obaliła w swoim kraju monarchię</a><sup id="cite_ref-tripp166_21-0" class="reference"><a href="#cite_note-tripp166-21">[21]</a></sup>. W maju wiek dorosły osiągnął król <a href="/wiki/Fajsal_II" title="Fajsal II">Fajsal II</a>, ale dawny regent, który został następcą tronu, nadal odgrywał ważną rolę polityczną. Wpływy as-Sa’ida pozostały decydujące: gdy al-Midfa’i w sierpniu 1953 podał się do dymisji, były premier odegrał znaczącą rolę w podjęciu przez króla decyzji o mianowaniu nowym szefem rządu <a href="/w/index.php?title=Fazil_al-D%C5%BCamali&action=edit&redlink=1" class="new" title="Fazil al-Dżamali (strona nie istnieje)">Fazila al-Dżamalego</a>. Nowy gabinet miał zdecydowanie reformatorskie oblicze, a kierunek ten as-Sa’id poparł, widząc w ewolucyjnych zmianach szansę na powstrzymanie niezadowolenia społecznego w kręgach młodych i wykształconych <a href="/wiki/Szyizm" title="Szyizm">szyitów</a> miejskich<sup id="cite_ref-tripp166_21-1" class="reference"><a href="#cite_note-tripp166-21">[21]</a></sup>. Po roku jednak porzucił al-Dżamalego, widząc, że programu rządu nie popiera ani król, ani jego własna partia (al-Dżamali wbrew woli wielkich posiadaczy ziemskich, stanowiących zaplecze polityczne as-Sa’ida, planował reformę rolną)<sup id="cite_ref-tripp170_22-0" class="reference"><a href="#cite_note-tripp170-22">[22]</a></sup>. Widząc, że król na nowo rozważa odrzucany przez niego projekt unii z Syrią, sam także nie zgodził się zostać premierem i emigrował do <a href="/wiki/Europa" title="Europa">Europy</a><sup id="cite_ref-tripp170_22-1" class="reference"><a href="#cite_note-tripp170-22">[22]</a></sup>. </p> <div class="mw-heading mw-heading4"><h4 id="Siódmy_rząd"><span id="Si.C3.B3dmy_rz.C4.85d"></span>Siódmy rząd</h4><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Nuri_as-Sa%E2%80%99id&veaction=edit&section=13" title="Edytuj sekcję: Siódmy rząd" class="mw-editsection-visualeditor"><span>edytuj</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Nuri_as-Sa%E2%80%99id&action=edit&section=13" title="Edytuj kod źródłowy sekcji: Siódmy rząd"><span>edytuj kod</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>Pod wpływem narastających społecznych niepokojów następca tronu, mimo swoich obaw dotyczących osoby as-Sa’ida, osobiście udał się do Europy, by prosić go o ponownie utworzenie rządu. Stało się tak w sierpniu 1954. Premier rozwiązał własną partię i zażądał tego samego od pozostałych organizacji, zaś te, które nie chciały się na to zgodzić, zlikwidował. Następnie zdelegalizował partie w ogóle, twierdząc, że system wielopartyjny z powodzeniem zastąpi „wspólna praca dla dobra kraju”. Na nowo wszczął również represje antykomunistyczne, które następnie rozszerzył na środowiska intelektualistów niechętnych jego polityce. Samodzielnie nadzorował politykę gospodarczą kraju, konserwując system panujących nierówności społecznych i ekonomicznych<sup id="cite_ref-23" class="reference"><a href="#cite_note-23">[23]</a></sup>. </p><p>W polityce zagranicznej dążył do oparcia się na dobrych stosunkach z zachodem, jak również utrzymania sojuszy z <a href="/wiki/Iran" title="Iran">Iranem</a> i Turcją. Negatywnie odnosił się do <a href="/wiki/Panarabizm" title="Panarabizm">panarabizmu</a>, czy to w wersji dynastycznej (dominacja Haszymidów w zjednoczonych krajach arabskich), czy też nacjonalistycznej. W 1955 (według innej wersji w 1954<sup id="cite_ref-dz169_24-0" class="reference"><a href="#cite_note-dz169-24">[24]</a></sup>) zerwał stosunki dyplomatyczne z <a href="/wiki/Zwi%C4%85zek_Socjalistycznych_Republik_Radzieckich" title="Związek Socjalistycznych Republik Radzieckich">ZSRR</a> i zacieśnił współpracę z Turcją. Następnie przyczynił się do podpisania <a href="/wiki/Organizacja_Paktu_Centralnego" title="Organizacja Paktu Centralnego">paktu bagdadzkiego</a><sup id="cite_ref-25" class="reference"><a href="#cite_note-25">[25]</a></sup>. Był on niepopularny w wojsku irackim, gdzie koncepcje panarabskie i osoba prezydenta Egiptu <a href="/wiki/Gamal_Abdel_Naser" title="Gamal Abdel Naser">Gamala Abdel Nasera</a> zyskiwały znaczne wpływy. Dla odzyskania lojalności armii premier dążył do poprawy jej wyposażenia poprzez brytyjskie i amerykańskie dostawy, co miało skłonić oficerów do zajęcia się wyłącznie sprawami wojskowymi<sup id="cite_ref-tripp176_26-0" class="reference"><a href="#cite_note-tripp176-26">[26]</a></sup>. </p> <div class="mw-heading mw-heading4"><h4 id="Kryzys_sueski_i_jego_następstwa"><span id="Kryzys_sueski_i_jego_nast.C4.99pstwa"></span>Kryzys sueski i jego następstwa</h4><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Nuri_as-Sa%E2%80%99id&veaction=edit&section=14" title="Edytuj sekcję: Kryzys sueski i jego następstwa" class="mw-editsection-visualeditor"><span>edytuj</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Nuri_as-Sa%E2%80%99id&action=edit&section=14" title="Edytuj kod źródłowy sekcji: Kryzys sueski i jego następstwa"><span>edytuj kod</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p><a href="/wiki/Kryzys_sueski" title="Kryzys sueski">Kryzys sueski</a> był dla as-Sa’ida wielkim wstrząsem. Za jego radą król Iraku wziął udział w szczycie państw arabskich w <a href="/wiki/Bejrut" title="Bejrut">Bejrucie</a>, ukazując swoją solidarność z Egiptem w obliczu zachodniej interwencji. Premier skierował oficjalny protest do rządu brytyjskiego, zerwał stosunki z Francją, a w kraju wprowadził stan wyjątkowy. Nie mogło to jednak stłumić nowej fali protestów. Opozycja, rosnąca od 1954, uznała wydarzenia w Egipcie za znakomity pretekst do organizacji ulicznych demonstracji. W Bagdadzie premier stłumił je przy pomocy sił bezpieczeństwa, m.in. zamykając szkoły, by uniemożliwić manifestowanie silnie obecnym na ulicach nauczycielom, uczniom i studentom. Nie zdołał jednak całkowicie powstrzymać wrogich wobec siebie ruchów na prowincji. Tam ukształtował się <a href="/w/index.php?title=Front_Jedno%C5%9Bci_Narodowej_(Irak)&action=edit&redlink=1" class="new" title="Front Jedności Narodowej (Irak) (strona nie istnieje)">Front Jedności Narodowej</a>, występujący z umiarkowanym programem antyrządowym. Domagał się wystąpienia z paktu bagdadzkiego i ostatecznej rezygnacji z bliskich kontaktów z zachodem, respektowania wolności konstytucyjnych, zniesienia stanu wyjątkowego, demokratyzacji kraju<sup id="cite_ref-tripp176_26-1" class="reference"><a href="#cite_note-tripp176-26">[26]</a></sup>. </p><p>Niektóre żądania Frontu, w tym zniesienie stanu wyjątkowego, zostały zrealizowane po zakończeniu kryzysu sueskiego. Następnie as-Sa’id, zniechęcony sporami we własnym gabinecie, ponownie podał się do dymisji<sup id="cite_ref-tripp180_27-0" class="reference"><a href="#cite_note-tripp180-27">[27]</a></sup>. </p> <div class="mw-heading mw-heading4"><h4 id="Federacja_Arabska_i_rewolucja_w_Iraku">Federacja Arabska i rewolucja w Iraku</h4><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Nuri_as-Sa%E2%80%99id&veaction=edit&section=15" title="Edytuj sekcję: Federacja Arabska i rewolucja w Iraku" class="mw-editsection-visualeditor"><span>edytuj</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Nuri_as-Sa%E2%80%99id&action=edit&section=15" title="Edytuj kod źródłowy sekcji: Federacja Arabska i rewolucja w Iraku"><span>edytuj kod</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>W grudniu 1957 zaczął ponownie kierować rządem <i>de facto</i>, z drugiego szeregu – premierem został jego protegowany, zamożny właściciel ziemski <a href="/w/index.php?title=Abd_al-Wahhab_Mird%C5%BCan&action=edit&redlink=1" class="new" title="Abd al-Wahhab Mirdżan (strona nie istnieje)">Abd al-Wahhab Mirdżan</a>. Po powstaniu na początku 1958 <a href="/wiki/Zjednoczona_Republika_Arabska" title="Zjednoczona Republika Arabska">Zjednoczonej Republiki Arabskiej</a>, zagrażającej dotychczasowej pozycji Iraku w regionie i wzmacniającej wpływy <a href="/wiki/Naseryzm" title="Naseryzm">naseryzmu</a>, as-Sa’id doprowadził do powstania Unii Arabskiej, jednoczącej w opozycji do ZRA Irak i Jordanię, z perspektywą dołączenia do sojuszu <a href="/wiki/Kuwejt" title="Kuwejt">Kuwejtu</a>. Wówczas Mirdżan podał się do dymisji i as-Sa’id został premierem po raz ósmy. W swoim rządzie po raz pierwszy uwzględnił nie tylko ministrów szyickich i sunnickich, ale i Kurdów. W maju 1958, po ratyfikacji aktu unii iracko-jordańskiej, as-Sa’id został premierem powstałej w ten sposób <a href="/wiki/Federacja_Arabska" title="Federacja Arabska">Federacji Arabskiej</a><sup id="cite_ref-tripp180_27-1" class="reference"><a href="#cite_note-tripp180-27">[27]</a></sup>. </p><p>W nocy z 13 na 14 lipca 1958 iracka monarchia została obalona przez <a href="/wiki/Rewolucja_w_Iraku_(1958)" title="Rewolucja w Iraku (1958)">zamach stanu</a> przeprowadzony przez Wolnych Oficerów na czele z brygadierem <a href="/wiki/Abd_al-Karim_Kasim" title="Abd al-Karim Kasim">Abd al-Karimem Kasimem</a> i pułkownikiem <a href="/wiki/Abd_as-Salam_Arif" title="Abd as-Salam Arif">Abd as-Salamem Arifem</a>. Premier Nuri as-Sa’id uciekł przebrany za kobietę<sup id="cite_ref-28" class="reference"><a href="#cite_note-28">[28]</a></sup>, gdy jego dom został otoczony przez spiskowców, jednak został rozpoznany i zabity na ulicy<sup id="cite_ref-29" class="reference"><a href="#cite_note-29">[29]</a></sup>. </p><p>Szwagier <a href="/wiki/D%C5%BCafar_al-Askari" title="Dżafar al-Askari">Dżafara al-Askariego</a><sup id="cite_ref-tripp73_4-1" class="reference"><a href="#cite_note-tripp73-4">[4]</a></sup>. </p> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Przypisy">Przypisy</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Nuri_as-Sa%E2%80%99id&veaction=edit&section=16" title="Edytuj sekcję: Przypisy" class="mw-editsection-visualeditor"><span>edytuj</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Nuri_as-Sa%E2%80%99id&action=edit&section=16" title="Edytuj kod źródłowy sekcji: Przypisy"><span>edytuj kod</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <div class="do-not-make-smaller refsection"><div class="mw-references-wrap mw-references-columns"><ol class="references"> <li id="cite_note-dic203-1"><span class="mw-cite-backlink">↑ <sup><a href="#cite_ref-dic203_1-0">a</a></sup> <sup><a href="#cite_ref-dic203_1-1">b</a></sup> <sup><a href="#cite_ref-dic203_1-2">c</a></sup> <sup><a href="#cite_ref-dic203_1-3">d</a></sup></span> <span class="reference-text"><cite class="citation book">Ghareeb E., Dougherty B.: <i>Historical Dictionary of Iraq</i>. Scarecrow Press, 2004, s. 203-206. <a href="/wiki/Specjalna:Ksi%C4%85%C5%BCki/9780810865686" title="Specjalna:Książki/9780810865686">ISBN <span class="isbn isbn-ulepszony">978-0-8108-6568-6</span></a>.<span class="Z3988" title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=book&rft.btitle=Historical+Dictionary+of+Iraq&rft.au=Ghareeb+E.%2C+Dougherty+B.&rft.pub=Scarecrow+Press&rft.pages=203-206&rft.isbn=9780810865686"></span></cite></span> </li> <li id="cite_note-2"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-2">↑</a></span> <span class="reference-text"><cite class="citation book"><a href="/wiki/Jerzy_Zdanowski" title="Jerzy Zdanowski">Zdanowski J.</a>: <i>Historia Bliskiego Wschodu w XX wieku</i>. Wrocław: Zakład Narodowy im. Ossolińskich, 2010, s. 121. <a href="/wiki/Specjalna:Ksi%C4%85%C5%BCki/9788304050396" title="Specjalna:Książki/9788304050396">ISBN <span class="isbn isbn-ulepszony">978-83-04-05039-6</span></a>.<span class="Z3988" title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=book&rft.btitle=Historia+Bliskiego+Wschodu+w+XX+wieku&rft.au=Zdanowski+J.&rft.pub=Zak%C5%82ad+Narodowy+im.+Ossoli%C5%84skich&rft.place=Wroc%C5%82aw&rft.pages=121&rft.isbn=9788304050396"></span></cite></span> </li> <li id="cite_note-3"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-3">↑</a></span> <span class="reference-text"><cite class="citation book">Dziekan M.: <i>Historia Iraku</i>. Warszawa: Wydawnictwo Akademickie DIALOG, 2002, s. 141. <a href="/wiki/Specjalna:Ksi%C4%85%C5%BCki/9788389899828" title="Specjalna:Książki/9788389899828">ISBN <span class="isbn isbn-ulepszony">978-83-89899-82-8</span></a>.<span class="Z3988" title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=book&rft.btitle=Historia+Iraku&rft.au=Dziekan+M.&rft.pub=Wydawnictwo+Akademickie+DIALOG&rft.place=Warszawa&rft.pages=141&rft.isbn=9788389899828"></span></cite></span> </li> <li id="cite_note-tripp73-4"><span class="mw-cite-backlink">↑ <sup><a href="#cite_ref-tripp73_4-0">a</a></sup> <sup><a href="#cite_ref-tripp73_4-1">b</a></sup></span> <span class="reference-text"><cite class="citation book">Tripp Ch.: <i>Historia Iraku</i>. Warszawa: Książka i Wiedza, 2009, s. 73. <a href="/wiki/Specjalna:Ksi%C4%85%C5%BCki/9788305135672" title="Specjalna:Książki/9788305135672">ISBN <span class="isbn isbn-ulepszony">978-83-05-13567-2</span></a>.<span class="Z3988" title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=book&rft.btitle=Historia+Iraku&rft.au=Tripp+Ch.&rft.pub=Ksi%C4%85%C5%BCka+i+Wiedza&rft.place=Warszawa&rft.pages=73&rft.isbn=9788305135672"></span></cite></span> </li> <li id="cite_note-tripp94-5"><span class="mw-cite-backlink">↑ <sup><a href="#cite_ref-tripp94_5-0">a</a></sup> <sup><a href="#cite_ref-tripp94_5-1">b</a></sup> <sup><a href="#cite_ref-tripp94_5-2">c</a></sup> <sup><a href="#cite_ref-tripp94_5-3">d</a></sup> <sup><a href="#cite_ref-tripp94_5-4">e</a></sup></span> <span class="reference-text"><cite class="citation book">Tripp Ch.: <i>Historia Iraku</i>. Warszawa: Książka i Wiedza, 2009, s. 91 i 93-95. <a href="/wiki/Specjalna:Ksi%C4%85%C5%BCki/9788305135672" title="Specjalna:Książki/9788305135672">ISBN <span class="isbn isbn-ulepszony">978-83-05-13567-2</span></a>.<span class="Z3988" title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=book&rft.btitle=Historia+Iraku&rft.au=Tripp+Ch.&rft.pub=Ksi%C4%85%C5%BCka+i+Wiedza&rft.place=Warszawa&rft.pages=91+i+93-95&rft.isbn=9788305135672"></span></cite></span> </li> <li id="cite_note-tripp96-6"><span class="mw-cite-backlink">↑ <sup><a href="#cite_ref-tripp96_6-0">a</a></sup> <sup><a href="#cite_ref-tripp96_6-1">b</a></sup></span> <span class="reference-text"><cite class="citation book">Tripp Ch.: <i>Historia Iraku</i>. Warszawa: Książka i Wiedza, 2009, s. 96-97. <a href="/wiki/Specjalna:Ksi%C4%85%C5%BCki/9788305135672" title="Specjalna:Książki/9788305135672">ISBN <span class="isbn isbn-ulepszony">978-83-05-13567-2</span></a>.<span class="Z3988" title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=book&rft.btitle=Historia+Iraku&rft.au=Tripp+Ch.&rft.pub=Ksi%C4%85%C5%BCka+i+Wiedza&rft.place=Warszawa&rft.pages=96-97&rft.isbn=9788305135672"></span></cite></span> </li> <li id="cite_note-tripp100-7"><span class="mw-cite-backlink">↑ <sup><a href="#cite_ref-tripp100_7-0">a</a></sup> <sup><a href="#cite_ref-tripp100_7-1">b</a></sup></span> <span class="reference-text"><cite class="citation book">Tripp Ch.: <i>Historia Iraku</i>. Warszawa: Książka i Wiedza, 2009, s. 100. <a href="/wiki/Specjalna:Ksi%C4%85%C5%BCki/9788305135672" title="Specjalna:Książki/9788305135672">ISBN <span class="isbn isbn-ulepszony">978-83-05-13567-2</span></a>.<span class="Z3988" title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=book&rft.btitle=Historia+Iraku&rft.au=Tripp+Ch.&rft.pub=Ksi%C4%85%C5%BCka+i+Wiedza&rft.place=Warszawa&rft.pages=100&rft.isbn=9788305135672"></span></cite></span> </li> <li id="cite_note-8"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-8">↑</a></span> <span class="reference-text"><cite class="citation book">Tripp Ch.: <i>Historia Iraku</i>. Warszawa: Książka i Wiedza, 2009, s. 101-103. <a href="/wiki/Specjalna:Ksi%C4%85%C5%BCki/9788305135672" title="Specjalna:Książki/9788305135672">ISBN <span class="isbn isbn-ulepszony">978-83-05-13567-2</span></a>.<span class="Z3988" title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=book&rft.btitle=Historia+Iraku&rft.au=Tripp+Ch.&rft.pub=Ksi%C4%85%C5%BCka+i+Wiedza&rft.place=Warszawa&rft.pages=101-103&rft.isbn=9788305135672"></span></cite></span> </li> <li id="cite_note-9"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-9">↑</a></span> <span class="reference-text"><cite class="citation book">Tripp Ch.: <i>Historia Iraku</i>. Warszawa: Książka i Wiedza, 2009, s. 108. <a href="/wiki/Specjalna:Ksi%C4%85%C5%BCki/9788305135672" title="Specjalna:Książki/9788305135672">ISBN <span class="isbn isbn-ulepszony">978-83-05-13567-2</span></a>.<span class="Z3988" title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=book&rft.btitle=Historia+Iraku&rft.au=Tripp+Ch.&rft.pub=Ksi%C4%85%C5%BCka+i+Wiedza&rft.place=Warszawa&rft.pages=108&rft.isbn=9788305135672"></span></cite></span> </li> <li id="cite_note-10"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-10">↑</a></span> <span class="reference-text"><cite class="citation book">Tripp Ch.: <i>Historia Iraku</i>. Warszawa: Książka i Wiedza, 2009, s. 111. <a href="/wiki/Specjalna:Ksi%C4%85%C5%BCki/9788305135672" title="Specjalna:Książki/9788305135672">ISBN <span class="isbn isbn-ulepszony">978-83-05-13567-2</span></a>.<span class="Z3988" title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=book&rft.btitle=Historia+Iraku&rft.au=Tripp+Ch.&rft.pub=Ksi%C4%85%C5%BCka+i+Wiedza&rft.place=Warszawa&rft.pages=111&rft.isbn=9788305135672"></span></cite></span> </li> <li id="cite_note-tripp128-11"><span class="mw-cite-backlink">↑ <sup><a href="#cite_ref-tripp128_11-0">a</a></sup> <sup><a href="#cite_ref-tripp128_11-1">b</a></sup> <sup><a href="#cite_ref-tripp128_11-2">c</a></sup> <sup><a href="#cite_ref-tripp128_11-3">d</a></sup> <sup><a href="#cite_ref-tripp128_11-4">e</a></sup> <sup><a href="#cite_ref-tripp128_11-5">f</a></sup></span> <span class="reference-text"><cite class="citation book">Tripp Ch.: <i>Historia Iraku</i>. Warszawa: Książka i Wiedza, 2009, s. 128-131. <a href="/wiki/Specjalna:Ksi%C4%85%C5%BCki/9788305135672" title="Specjalna:Książki/9788305135672">ISBN <span class="isbn isbn-ulepszony">978-83-05-13567-2</span></a>.<span class="Z3988" title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=book&rft.btitle=Historia+Iraku&rft.au=Tripp+Ch.&rft.pub=Ksi%C4%85%C5%BCka+i+Wiedza&rft.place=Warszawa&rft.pages=128-131&rft.isbn=9788305135672"></span></cite></span> </li> <li id="cite_note-dz161-12"><span class="mw-cite-backlink">↑ <sup><a href="#cite_ref-dz161_12-0">a</a></sup> <sup><a href="#cite_ref-dz161_12-1">b</a></sup> <sup><a href="#cite_ref-dz161_12-2">c</a></sup></span> <span class="reference-text"><cite class="citation book">Dziekan M.: <i>Historia Iraku</i>. Warszawa: Wydawnictwo Akademickie DIALOG, 2002, s. 161-166. <a href="/wiki/Specjalna:Ksi%C4%85%C5%BCki/9788389899828" title="Specjalna:Książki/9788389899828">ISBN <span class="isbn isbn-ulepszony">978-83-89899-82-8</span></a>.<span class="Z3988" title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=book&rft.btitle=Historia+Iraku&rft.au=Dziekan+M.&rft.pub=Wydawnictwo+Akademickie+DIALOG&rft.place=Warszawa&rft.pages=161-166&rft.isbn=9788389899828"></span></cite></span> </li> <li id="cite_note-tripp132-13"><span class="mw-cite-backlink">↑ <sup><a href="#cite_ref-tripp132_13-0">a</a></sup> <sup><a href="#cite_ref-tripp132_13-1">b</a></sup> <sup><a href="#cite_ref-tripp132_13-2">c</a></sup> <sup><a href="#cite_ref-tripp132_13-3">d</a></sup> <sup><a href="#cite_ref-tripp132_13-4">e</a></sup></span> <span class="reference-text"><cite class="citation book">Tripp Ch.: <i>Historia Iraku</i>. Warszawa: Książka i Wiedza, 2009, s. 132-135. <a href="/wiki/Specjalna:Ksi%C4%85%C5%BCki/9788305135672" title="Specjalna:Książki/9788305135672">ISBN <span class="isbn isbn-ulepszony">978-83-05-13567-2</span></a>.<span class="Z3988" title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=book&rft.btitle=Historia+Iraku&rft.au=Tripp+Ch.&rft.pub=Ksi%C4%85%C5%BCka+i+Wiedza&rft.place=Warszawa&rft.pages=132-135&rft.isbn=9788305135672"></span></cite></span> </li> <li id="cite_note-14"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-14">↑</a></span> <span class="reference-text"><cite class="citation book">Tripp Ch.: <i>Historia Iraku</i>. Warszawa: Książka i Wiedza, 2009, s. 139. <a href="/wiki/Specjalna:Ksi%C4%85%C5%BCki/9788305135672" title="Specjalna:Książki/9788305135672">ISBN <span class="isbn isbn-ulepszony">978-83-05-13567-2</span></a>.<span class="Z3988" title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=book&rft.btitle=Historia+Iraku&rft.au=Tripp+Ch.&rft.pub=Ksi%C4%85%C5%BCka+i+Wiedza&rft.place=Warszawa&rft.pages=139&rft.isbn=9788305135672"></span></cite></span> </li> <li id="cite_note-tripp140-15"><span class="mw-cite-backlink">↑ <sup><a href="#cite_ref-tripp140_15-0">a</a></sup> <sup><a href="#cite_ref-tripp140_15-1">b</a></sup> <sup><a href="#cite_ref-tripp140_15-2">c</a></sup> <sup><a href="#cite_ref-tripp140_15-3">d</a></sup> <sup><a href="#cite_ref-tripp140_15-4">e</a></sup> <sup><a href="#cite_ref-tripp140_15-5">f</a></sup> <sup><a href="#cite_ref-tripp140_15-6">g</a></sup> <sup><a href="#cite_ref-tripp140_15-7">h</a></sup> <sup><a href="#cite_ref-tripp140_15-8">i</a></sup> <sup><a href="#cite_ref-tripp140_15-9">j</a></sup></span> <span class="reference-text"><cite class="citation book">Tripp Ch.: <i>Historia Iraku</i>. Warszawa: Książka i Wiedza, 2009, s. 140-145. <a href="/wiki/Specjalna:Ksi%C4%85%C5%BCki/9788305135672" title="Specjalna:Książki/9788305135672">ISBN <span class="isbn isbn-ulepszony">978-83-05-13567-2</span></a>.<span class="Z3988" title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=book&rft.btitle=Historia+Iraku&rft.au=Tripp+Ch.&rft.pub=Ksi%C4%85%C5%BCka+i+Wiedza&rft.place=Warszawa&rft.pages=140-145&rft.isbn=9788305135672"></span></cite></span> </li> <li id="cite_note-16"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-16">↑</a></span> <span class="reference-text"><cite class="citation book"><a href="/wiki/Jerzy_Zdanowski" title="Jerzy Zdanowski">Zdanowski J.</a>: <i>Historia Bliskiego Wschodu w XX wieku</i>. Wrocław: Zakład Narodowy im. Ossolińskich, 2010, s. 152. <a href="/wiki/Specjalna:Ksi%C4%85%C5%BCki/9788304050396" title="Specjalna:Książki/9788304050396">ISBN <span class="isbn isbn-ulepszony">978-83-04-05039-6</span></a>.<span class="Z3988" title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=book&rft.btitle=Historia+Bliskiego+Wschodu+w+XX+wieku&rft.au=Zdanowski+J.&rft.pub=Zak%C5%82ad+Narodowy+im.+Ossoli%C5%84skich&rft.place=Wroc%C5%82aw&rft.pages=152&rft.isbn=9788304050396"></span></cite></span> </li> <li id="cite_note-tripp152-17"><span class="mw-cite-backlink">↑ <sup><a href="#cite_ref-tripp152_17-0">a</a></sup> <sup><a href="#cite_ref-tripp152_17-1">b</a></sup> <sup><a href="#cite_ref-tripp152_17-2">c</a></sup></span> <span class="reference-text"><cite class="citation book">Tripp Ch.: <i>Historia Iraku</i>. Warszawa: Książka i Wiedza, 2009, s. 148 i 151-153. <a href="/wiki/Specjalna:Ksi%C4%85%C5%BCki/9788305135672" title="Specjalna:Książki/9788305135672">ISBN <span class="isbn isbn-ulepszony">978-83-05-13567-2</span></a>.<span class="Z3988" title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=book&rft.btitle=Historia+Iraku&rft.au=Tripp+Ch.&rft.pub=Ksi%C4%85%C5%BCka+i+Wiedza&rft.place=Warszawa&rft.pages=148+i+151-153&rft.isbn=9788305135672"></span></cite></span> </li> <li id="cite_note-18"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-18">↑</a></span> <span class="reference-text"><cite class="citation book">Tripp Ch.: <i>Historia Iraku</i>. Warszawa: Książka i Wiedza, 2009, s. 154. <a href="/wiki/Specjalna:Ksi%C4%85%C5%BCki/9788305135672" title="Specjalna:Książki/9788305135672">ISBN <span class="isbn isbn-ulepszony">978-83-05-13567-2</span></a>.<span class="Z3988" title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=book&rft.btitle=Historia+Iraku&rft.au=Tripp+Ch.&rft.pub=Ksi%C4%85%C5%BCka+i+Wiedza&rft.place=Warszawa&rft.pages=154&rft.isbn=9788305135672"></span></cite></span> </li> <li id="cite_note-tripp158-19"><span class="mw-cite-backlink">↑ <sup><a href="#cite_ref-tripp158_19-0">a</a></sup> <sup><a href="#cite_ref-tripp158_19-1">b</a></sup> <sup><a href="#cite_ref-tripp158_19-2">c</a></sup></span> <span class="reference-text"><cite class="citation book">Tripp Ch.: <i>Historia Iraku</i>. Warszawa: Książka i Wiedza, 2009, s. 158-160. <a href="/wiki/Specjalna:Ksi%C4%85%C5%BCki/9788305135672" title="Specjalna:Książki/9788305135672">ISBN <span class="isbn isbn-ulepszony">978-83-05-13567-2</span></a>.<span class="Z3988" title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=book&rft.btitle=Historia+Iraku&rft.au=Tripp+Ch.&rft.pub=Ksi%C4%85%C5%BCka+i+Wiedza&rft.place=Warszawa&rft.pages=158-160&rft.isbn=9788305135672"></span></cite></span> </li> <li id="cite_note-tripp161-20"><span class="mw-cite-backlink">↑ <sup><a href="#cite_ref-tripp161_20-0">a</a></sup> <sup><a href="#cite_ref-tripp161_20-1">b</a></sup> <sup><a href="#cite_ref-tripp161_20-2">c</a></sup> <sup><a href="#cite_ref-tripp161_20-3">d</a></sup> <sup><a href="#cite_ref-tripp161_20-4">e</a></sup></span> <span class="reference-text"><cite class="citation book">Tripp Ch.: <i>Historia Iraku</i>. Warszawa: Książka i Wiedza, 2009, s. 161-165. <a href="/wiki/Specjalna:Ksi%C4%85%C5%BCki/9788305135672" title="Specjalna:Książki/9788305135672">ISBN <span class="isbn isbn-ulepszony">978-83-05-13567-2</span></a>.<span class="Z3988" title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=book&rft.btitle=Historia+Iraku&rft.au=Tripp+Ch.&rft.pub=Ksi%C4%85%C5%BCka+i+Wiedza&rft.place=Warszawa&rft.pages=161-165&rft.isbn=9788305135672"></span></cite></span> </li> <li id="cite_note-tripp166-21"><span class="mw-cite-backlink">↑ <sup><a href="#cite_ref-tripp166_21-0">a</a></sup> <sup><a href="#cite_ref-tripp166_21-1">b</a></sup></span> <span class="reference-text"><cite class="citation book">Tripp Ch.: <i>Historia Iraku</i>. Warszawa: Książka i Wiedza, 2009, s. 166-168. <a href="/wiki/Specjalna:Ksi%C4%85%C5%BCki/9788305135672" title="Specjalna:Książki/9788305135672">ISBN <span class="isbn isbn-ulepszony">978-83-05-13567-2</span></a>.<span class="Z3988" title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=book&rft.btitle=Historia+Iraku&rft.au=Tripp+Ch.&rft.pub=Ksi%C4%85%C5%BCka+i+Wiedza&rft.place=Warszawa&rft.pages=166-168&rft.isbn=9788305135672"></span></cite></span> </li> <li id="cite_note-tripp170-22"><span class="mw-cite-backlink">↑ <sup><a href="#cite_ref-tripp170_22-0">a</a></sup> <sup><a href="#cite_ref-tripp170_22-1">b</a></sup></span> <span class="reference-text"><cite class="citation book">Tripp Ch.: <i>Historia Iraku</i>. Warszawa: Książka i Wiedza, 2009, s. 168 i 170-171. <a href="/wiki/Specjalna:Ksi%C4%85%C5%BCki/9788305135672" title="Specjalna:Książki/9788305135672">ISBN <span class="isbn isbn-ulepszony">978-83-05-13567-2</span></a>.<span class="Z3988" title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=book&rft.btitle=Historia+Iraku&rft.au=Tripp+Ch.&rft.pub=Ksi%C4%85%C5%BCka+i+Wiedza&rft.place=Warszawa&rft.pages=168+i+170-171&rft.isbn=9788305135672"></span></cite></span> </li> <li id="cite_note-23"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-23">↑</a></span> <span class="reference-text"><cite class="citation book">Tripp Ch.: <i>Historia Iraku</i>. Warszawa: Książka i Wiedza, 2009, s. 172-174. <a href="/wiki/Specjalna:Ksi%C4%85%C5%BCki/9788305135672" title="Specjalna:Książki/9788305135672">ISBN <span class="isbn isbn-ulepszony">978-83-05-13567-2</span></a>.<span class="Z3988" title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=book&rft.btitle=Historia+Iraku&rft.au=Tripp+Ch.&rft.pub=Ksi%C4%85%C5%BCka+i+Wiedza&rft.place=Warszawa&rft.pages=172-174&rft.isbn=9788305135672"></span></cite></span> </li> <li id="cite_note-dz169-24"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-dz169_24-0">↑</a></span> <span class="reference-text"><cite class="citation book">Dziekan M.: <i>Historia Iraku</i>. Warszawa: Wydawnictwo Akademickie DIALOG, 2002, s. 169. <a href="/wiki/Specjalna:Ksi%C4%85%C5%BCki/9788389899828" title="Specjalna:Książki/9788389899828">ISBN <span class="isbn isbn-ulepszony">978-83-89899-82-8</span></a>.<span class="Z3988" title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=book&rft.btitle=Historia+Iraku&rft.au=Dziekan+M.&rft.pub=Wydawnictwo+Akademickie+DIALOG&rft.place=Warszawa&rft.pages=169&rft.isbn=9788389899828"></span></cite></span> </li> <li id="cite_note-25"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-25">↑</a></span> <span class="reference-text"><cite class="citation book">Tripp Ch.: <i>Historia Iraku</i>. Warszawa: Książka i Wiedza, 2009, s. 174-175. <a href="/wiki/Specjalna:Ksi%C4%85%C5%BCki/9788305135672" title="Specjalna:Książki/9788305135672">ISBN <span class="isbn isbn-ulepszony">978-83-05-13567-2</span></a>.<span class="Z3988" title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=book&rft.btitle=Historia+Iraku&rft.au=Tripp+Ch.&rft.pub=Ksi%C4%85%C5%BCka+i+Wiedza&rft.place=Warszawa&rft.pages=174-175&rft.isbn=9788305135672"></span></cite></span> </li> <li id="cite_note-tripp176-26"><span class="mw-cite-backlink">↑ <sup><a href="#cite_ref-tripp176_26-0">a</a></sup> <sup><a href="#cite_ref-tripp176_26-1">b</a></sup></span> <span class="reference-text"><cite class="citation book">Tripp Ch.: <i>Historia Iraku</i>. Warszawa: Książka i Wiedza, 2009, s. 176-179. <a href="/wiki/Specjalna:Ksi%C4%85%C5%BCki/9788305135672" title="Specjalna:Książki/9788305135672">ISBN <span class="isbn isbn-ulepszony">978-83-05-13567-2</span></a>.<span class="Z3988" title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=book&rft.btitle=Historia+Iraku&rft.au=Tripp+Ch.&rft.pub=Ksi%C4%85%C5%BCka+i+Wiedza&rft.place=Warszawa&rft.pages=176-179&rft.isbn=9788305135672"></span></cite></span> </li> <li id="cite_note-tripp180-27"><span class="mw-cite-backlink">↑ <sup><a href="#cite_ref-tripp180_27-0">a</a></sup> <sup><a href="#cite_ref-tripp180_27-1">b</a></sup></span> <span class="reference-text"><cite class="citation book">Tripp Ch.: <i>Historia Iraku</i>. Warszawa: Książka i Wiedza, 2009, s. 180-181. <a href="/wiki/Specjalna:Ksi%C4%85%C5%BCki/9788305135672" title="Specjalna:Książki/9788305135672">ISBN <span class="isbn isbn-ulepszony">978-83-05-13567-2</span></a>.<span class="Z3988" title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=book&rft.btitle=Historia+Iraku&rft.au=Tripp+Ch.&rft.pub=Ksi%C4%85%C5%BCka+i+Wiedza&rft.place=Warszawa&rft.pages=180-181&rft.isbn=9788305135672"></span></cite></span> </li> <li id="cite_note-28"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-28">↑</a></span> <span class="reference-text"><cite class="citation book">Jamsheer H. A.: <i>Współczesna historia Iraku</i>. Warszawa: Wydawnictwo Akademickie DIALOG, 2007, s. 91. <a href="/wiki/Specjalna:Ksi%C4%85%C5%BCki/9788389899828" title="Specjalna:Książki/9788389899828">ISBN <span class="isbn isbn-ulepszony">978-83-89899-82-8</span></a>.<span class="Z3988" title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=book&rft.btitle=Wsp%C3%B3%C5%82czesna+historia+Iraku&rft.au=Jamsheer+H.+A.&rft.pub=Wydawnictwo+Akademickie+DIALOG&rft.place=Warszawa&rft.pages=91&rft.isbn=9788389899828"></span></cite></span> </li> <li id="cite_note-29"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-29">↑</a></span> <span class="reference-text"><cite class="citation book">Tripp Ch.: <i>Historia Iraku</i>. Warszawa: Książka i Wiedza, 2009, s. 182. <a href="/wiki/Specjalna:Ksi%C4%85%C5%BCki/9788305135672" title="Specjalna:Książki/9788305135672">ISBN <span class="isbn isbn-ulepszony">978-83-05-13567-2</span></a>.<span class="Z3988" title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=book&rft.btitle=Historia+Iraku&rft.au=Tripp+Ch.&rft.pub=Ksi%C4%85%C5%BCka+i+Wiedza&rft.place=Warszawa&rft.pages=182&rft.isbn=9788305135672"></span></cite></span> </li> </ol></div></div> <div class="navbox do-not-make-smaller mw-collapsible mw-collapsed" data-expandtext="pokaż" data-collapsetext="ukryj"><style data-mw-deduplicate="TemplateStyles:r75675918">.mw-parser-output .navbox{border:1px solid var(--border-color-base,#a2a9b1);margin:auto;text-align:center;padding:3px;margin-top:1em;clear:both}.mw-parser-output table.navbox:not(.pionowy){width:100%}.mw-parser-output .navbox+.navbox{border-top:0;margin-top:0}.mw-parser-output .navbox.pionowy{width:250px;float:right;clear:right;margin:0 0 0.4em 1.4em}.mw-parser-output .navbox.pionowy .before,.mw-parser-output .navbox.pionowy .after{padding:0.5em 0;text-align:center}.mw-parser-output .navbox>.caption,.mw-parser-output .navbox>tbody>tr>th{background:#ccf;text-align:center;font-weight:bold}.mw-parser-output .navbox .tnavbar{font-weight:normal;font-size:xx-small;white-space:nowrap;padding:0}.mw-parser-output .navbox>.tnavbar{margin-left:1em;float:left}.mw-parser-output .navbox .below>hr+.tnavbar{margin-left:auto;margin-right:auto}.mw-parser-output .navbox .below>.tnavbar:before{content:"Ten szablon: "}.mw-parser-output .navbox .tnavbar li:after{content:" · "}.mw-parser-output .navbox .tnavbar li:last-child:after{content:none}.mw-parser-output .navbox hr{margin:0.2em 1em}.mw-parser-output .navbox .title{background:#ddf;text-align:center;font-weight:bold}.mw-parser-output .navbox>.mw-collapsible-content:not(.grupa-szablonów-nawigacyjnych){margin-top:2px;padding:0;font-size:smaller;overflow:auto}.mw-parser-output .navbox .above+div,.mw-parser-output .navbox .above+.navbox-main-content,.mw-parser-output .navbox .below,.mw-parser-output .navbox .title+.grid{margin-top:2px}.mw-parser-output .navbox>.mw-collapsible-content>.above,.mw-parser-output .navbox>.mw-collapsible-content>.below{background:#ddf;text-align:center;margin-left:auto;margin-right:auto}.mw-parser-output .navbox:not(.pionowy) .flex{display:flex;flex-direction:row}.mw-parser-output .navbox .flex>.before,.mw-parser-output .navbox .flex>.after{align-self:center;text-align:center}.mw-parser-output .navbox .flex>.navbox-main-content{flex-grow:1}.mw-parser-output .navbox:not(.pionowy) .before{margin-right:0.5em}.mw-parser-output .navbox:not(.pionowy) .after{margin-left:0.5em}.mw-parser-output .navbox .inner-columns,.mw-parser-output .navbox .inner-group,.mw-parser-output .navbox .inner-standard{border-spacing:0;border-collapse:collapse;width:100%}.mw-parser-output .navbox .inner-standard>tbody>tr>.opis{text-align:right;vertical-align:middle}.mw-parser-output .navbox .inner-standard>tbody>tr>.opis+.spis{border-left:2px solid var(--background-color-base,#fff);text-align:left}.mw-parser-output .navbox .inner-standard>tbody>tr>td{padding:0;width:100%}.mw-parser-output .navbox .inner-standard>tbody>tr>td:first-child{text-align:center}.mw-parser-output .navbox .inner-standard .inner-standard>tbody>tr>td{text-align:left}.mw-parser-output .navbox .inner-standard>tbody>tr>.navbox-odd,.mw-parser-output .navbox .inner-standard>tbody>tr>.navbox-even{padding:0 0.3em}.mw-parser-output .navbox .inner-standard>tbody>tr+tr>th,.mw-parser-output .navbox .inner-standard>tbody>tr+tr>td{border-top:2px solid var(--background-color-base,#fff)}.mw-parser-output .navbox .inner-standard>tbody>tr>th+td{border-left:2px solid var(--background-color-base,#fff)}.mw-parser-output .navbox .inner-columns{table-layout:fixed}.mw-parser-output .navbox .inner-columns>tbody>tr>th,.mw-parser-output .navbox .inner-columns>tbody>tr>td{padding:0;border-left:2px solid var(--background-color-base,#fff);border-right:2px solid var(--background-color-base,#fff)}.mw-parser-output .navbox .inner-columns>tbody>tr>td{vertical-align:top}.mw-parser-output .navbox .inner-columns>tbody>tr+tr>td{border-top:2px solid var(--background-color-base,#fff)}.mw-parser-output .navbox .inner-columns>tbody>tr>th:first-child,.mw-parser-output .navbox .inner-columns>tbody>tr>td:first-child{border-left:0}.mw-parser-output .navbox .inner-columns>tbody>tr>th:last-child,.mw-parser-output .navbox .inner-columns>tbody>tr>td:last-child{border-right:0}.mw-parser-output .navbox .inner-columns>tbody>tr>td>ul,.mw-parser-output .navbox .inner-columns>tbody>tr>td>ol,.mw-parser-output .navbox .inner-columns>tbody>tr>td>dl{text-align:left;column-width:24em}.mw-parser-output .navbox .inner-group>div+div,.mw-parser-output .navbox .inner-group>div>div+div,.mw-parser-output .navbox .inner-group>div>div+table{margin-top:2px}.mw-parser-output .navbox .inner-group>div>.opis,.mw-parser-output .navbox .inner-group>div>.spis{padding:0.1em 1em;text-align:center}.mw-parser-output .navbox>.mw-collapsible-toggle,.mw-parser-output .navbox .inner-group>div.mw-collapsible>.mw-collapsible-toggle{width:4em;text-align:right;margin-right:0.4em}.mw-parser-output .navbox>.fakebar,.mw-parser-output .navbox .inner-group>div.mw-collapsible>.fakebar{float:left;width:4em;height:1em}.mw-parser-output .navbox .opis{background:#ddf;padding:0 1em;white-space:nowrap;font-weight:bold}.mw-parser-output .navbox.pionowy .opis{white-space:normal}.mw-parser-output .navbox.pionowy .navbox-even,.mw-parser-output .navbox:not(.pionowy) .navbox-odd{background:transparent}.mw-parser-output .navbox.pionowy .navbox-odd,.mw-parser-output .navbox:not(.pionowy) .navbox-even{background:var(--background-color-neutral-subtle,#f8f9fa)}.mw-parser-output .navbox .inner-group>div>div+div{background:transparent}.mw-parser-output .navbox p{margin:0;padding:0.3em 0}.mw-parser-output .navbox.medaliści .opis.a1,.mw-parser-output .navbox.medaliści .a1 .opis{background:gold}.mw-parser-output .navbox.medaliści .opis.a2,.mw-parser-output .navbox.medaliści .a2 .opis{background:silver}.mw-parser-output .navbox.medaliści .opis.a3,.mw-parser-output .navbox.medaliści .a3 .opis{background:#c96}.mw-parser-output .navbox .navbox-main-content>ul,.mw-parser-output .navbox .navbox-main-content>dl,.mw-parser-output .navbox .navbox-main-content>ol{column-width:24em;text-align:left}.mw-parser-output .navbox ul{list-style:none}.mw-parser-output .navbox .references{background:transparent}.mw-parser-output .navbox .hwrap .hlist dd,.mw-parser-output .navbox .hwrap .hlist dt,.mw-parser-output .navbox .hwrap .hlist li{white-space:normal}.mw-parser-output .navbox .rok{display:inline-block;width:4em;padding-right:0.5em;text-align:right}.mw-parser-output .navbox .navbox-statistics{margin-top:2px;border-top:1px solid var(--border-color-base,#a2a9b1);text-align:center;font-size:small}.mw-parser-output .navbox-summary>.title{font-weight:bold;font-size:larger}.mw-parser-output .navbox:not(.grupa-szablonów) .navbox{margin:0;border:0;padding:0}.mw-parser-output .navbox.grupa-szablonów>.grupa-szablonów-nawigacyjnych>.navbox:first-child{margin-top:2px}@media(max-width:800px){.mw-parser-output .navbox:not(.pionowy) .flex>.before,.mw-parser-output .navbox:not(.pionowy) .flex>.after{display:none}.mw-parser-output .navbox:not(.pionowy) table,.mw-parser-output .navbox:not(.pionowy) tbody{display:block;overflow:visible;width:100%;box-sizing:border-box}.mw-parser-output .navbox:not(.pionowy) .inner-standard tbody tr{display:flex;flex-direction:column}.mw-parser-output .navbox:not(.pionowy) .inner-standard tbody tr .opis{text-align:left}.mw-parser-output .navbox:not(.pionowy) table{margin:0;padding:0}.mw-parser-output .navbox:not(.pionowy) table table{margin:0;padding:0;border:0 none #000;padding-left:2em;width:100%}}.mw-parser-output .navbox .opis img,.mw-parser-output .navbox .opis .flagicon,.mw-parser-output .navbox>.caption>.flagicon,.mw-parser-output .navbox>.caption>.image{display:none}@media screen{html.skin-theme-clientpref-night .mw-parser-output .navbox>.caption,html.skin-theme-clientpref-night .mw-parser-output .navbox>tbody>tr>th{background-color:#3a3c3e}html.skin-theme-clientpref-night .mw-parser-output .navbox .title,html.skin-theme-clientpref-night .mw-parser-output .navbox>.mw-collapsible-content>.above,html.skin-theme-clientpref-night .mw-parser-output .navbox>.mw-collapsible-content>.below,html.skin-theme-clientpref-night .mw-parser-output .navbox .opis{background-color:#303234}html.skin-theme-clientpref-night .mw-parser-output .navbox.medaliści .opis.a1,html.skin-theme-clientpref-night .mw-parser-output .navbox.medaliści .a1 .opis{background:#715f00}html.skin-theme-clientpref-night .mw-parser-output .navbox.medaliści .opis.a2,html.skin-theme-clientpref-night .mw-parser-output .navbox.medaliści .a2 .opis{background:#5f5f5f}html.skin-theme-clientpref-night .mw-parser-output .navbox.medaliści .opis.a3,html.skin-theme-clientpref-night .mw-parser-output .navbox.medaliści .a3 .opis{background:#764617}}@media screen and (prefers-color-scheme:dark){html.skin-theme-clientpref-os .mw-parser-output .navbox>.caption,html.skin-theme-clientpref-os .mw-parser-output .navbox>tbody>tr>th{background-color:#3a3c3e}html.skin-theme-clientpref-os .mw-parser-output .navbox .title,html.skin-theme-clientpref-os .mw-parser-output .navbox>.mw-collapsible-content>.above,html.skin-theme-clientpref-os .mw-parser-output .navbox>.mw-collapsible-content>.below,html.skin-theme-clientpref-os .mw-parser-output .navbox .opis{background-color:#303234}html.skin-theme-clientpref-os .mw-parser-output .navbox.medaliści .opis.a1,html.skin-theme-clientpref-os .mw-parser-output .navbox.medaliści .a1 .opis{background:#715f00}html.skin-theme-clientpref-os .mw-parser-output .navbox.medaliści .opis.a2,html.skin-theme-clientpref-os .mw-parser-output .navbox.medaliści .a2 .opis{background:#5f5f5f}html.skin-theme-clientpref-os .mw-parser-output .navbox.medaliści .opis.a3,html.skin-theme-clientpref-os .mw-parser-output .navbox.medaliści .a3 .opis{background:#764617}}</style><ul class="tnavbar noprint plainlinks hlist"><li><a href="/wiki/Szablon:Premierzy_Iraku" title="Szablon:Premierzy Iraku"><span title="Pokaż ten szablon">p</span></a></li><li><a href="/w/index.php?title=Dyskusja_szablonu:Premierzy_Iraku&action=edit&redlink=1" class="new" title="Dyskusja szablonu:Premierzy Iraku (strona nie istnieje)"><span title="Dyskusja na temat tego szablonu">d</span></a></li><li title="Możesz edytować ten szablon. Użyj przycisku podglądu przed zapisaniem zmian."><a class="external text" href="https://pl.wikipedia.org/w/index.php?title=Szablon:Premierzy_Iraku&action=edit">e</a></li></ul><div class="navbox-title caption"><a href="/wiki/Premierzy_Iraku" title="Premierzy Iraku">Premierzy Iraku</a></div><div class="mw-collapsible-content flex"><table class="navbox-main-content inner-standard"><tbody><tr class="a1"><th class="navbox-group opis" scope="row"><a href="/wiki/Kr%C3%B3lestwo_Iraku" title="Królestwo Iraku">Królestwo Iraku</a><br /><small>(<a href="/wiki/Brytyjski_Mandat_Mezopotamii" title="Brytyjski Mandat Mezopotamii">Brytyjski Mandat Mezopotamii</a>)</small><br />(1920–1932)</th><td class="navbox-list spis hlist navbox-odd"> <ul><li><a href="/w/index.php?title=Abd_ar-Rahman_al-Hajdari_al-Kilani&action=edit&redlink=1" class="new" title="Abd ar-Rahman al-Hajdari al-Kilani (strona nie istnieje)">Abd ar-Rahman al-Hajdari al-Kilani</a> (1920–1922)</li> <li><a href="/wiki/Abd_al-Muhsin_as-Sadun" title="Abd al-Muhsin as-Sadun">Abd al-Muhsin as-Sadun</a> (1922–1923)</li> <li><a href="/wiki/D%C5%BCafar_al-Askari" title="Dżafar al-Askari">Dżafar al-Askari</a> (1923–1924)</li> <li><a href="/wiki/Jasin_al-Haszimi" title="Jasin al-Haszimi">Jasin al-Haszimi</a> (1924–1925)</li> <li><a href="/wiki/Abd_al-Muhsin_as-Sadun" title="Abd al-Muhsin as-Sadun">Abd al-Muhsin as-Sadun</a> (1925–1926)</li> <li><a href="/wiki/D%C5%BCafar_al-Askari" title="Dżafar al-Askari">Dżafar al-Askari</a> (1926–1928)</li> <li><a href="/wiki/Abd_al-Muhsin_as-Sadun" title="Abd al-Muhsin as-Sadun">Abd al-Muhsin as-Sadun</a> (1928–1929)</li> <li><a href="/wiki/Taufik_as-Suwajdi" title="Taufik as-Suwajdi">Taufik as-Suwajdi</a> (1929)</li> <li><a href="/wiki/Abd_al-Muhsin_as-Sadun" title="Abd al-Muhsin as-Sadun">Abd al-Muhsin as-Sadun</a> (1929)</li> <li><a href="/wiki/Taufik_as-Suwajdi" title="Taufik as-Suwajdi">Taufik as-Suwajdi</a> (1929–1930)</li> <li><a class="mw-selflink selflink">Nuri as-Sa’id</a> (1930–1932)</li></ul> </td></tr><tr class="a2"><th class="navbox-group opis" scope="row"><a href="/wiki/Kr%C3%B3lestwo_Iraku" title="Królestwo Iraku">Królestwo Iraku</a><br />(1932–1958)</th><td class="navbox-list spis hlist navbox-even"> <ul><li><a class="mw-selflink selflink">Nuri as-Sa’id</a> (1932)</li> <li><a href="/w/index.php?title=Nad%C5%BCi_Szaukat&action=edit&redlink=1" class="new" title="Nadżi Szaukat (strona nie istnieje)">Nadżi Szaukat</a> (1932–1933)</li> <li><a href="/wiki/Raszid_Ali_al-Kilani" title="Raszid Ali al-Kilani">Raszid Ali al-Kilani</a> (1933)</li> <li><a href="/wiki/D%C5%BCamil_al-Midfa%E2%80%99i" title="Dżamil al-Midfa’i">Dżamil al-Midfa’i</a> (1933–1934)</li> <li><a href="/wiki/Ali_D%C5%BCaudat_al-Ajjubi" title="Ali Dżaudat al-Ajjubi">Ali Dżaudat al-Ajjubi</a> (1934–1935)</li> <li><a href="/wiki/D%C5%BCamil_al-Midfa%E2%80%99i" title="Dżamil al-Midfa’i">Dżamil al-Midfa’i</a> (1935)</li> <li><a href="/wiki/Jasin_al-Haszimi" title="Jasin al-Haszimi">Jasin al-Haszimi</a> (1935–1936)</li> <li><a href="/wiki/Hikmat_Sulajman" title="Hikmat Sulajman">Hikmat Sulajman</a> (1936–1937)</li> <li><a href="/wiki/D%C5%BCamil_al-Midfa%E2%80%99i" title="Dżamil al-Midfa’i">Dżamil al-Midfa’i</a> (1937–1938)</li> <li><a class="mw-selflink selflink">Nuri as-Sa’id</a> (1938–1940)</li> <li><a href="/wiki/Raszid_Ali_al-Kilani" title="Raszid Ali al-Kilani">Raszid Ali al-Kilani</a> (1940–1941)</li> <li><a href="/wiki/Taha_al-Haszimi" title="Taha al-Haszimi">Taha al-Haszimi</a> (1941)</li> <li><a href="/wiki/Raszid_Ali_al-Kilani" title="Raszid Ali al-Kilani">Raszid Ali al-Kilani</a> (1941)</li> <li><a href="/wiki/D%C5%BCamil_al-Midfa%E2%80%99i" title="Dżamil al-Midfa’i">Dżamil al-Midfa’i</a> (1941)</li> <li><a class="mw-selflink selflink">Nuri as-Sa’id</a> (1941–1944)</li> <li><a href="/wiki/Hamdi_al-Bad%C5%BCahd%C5%BCi" title="Hamdi al-Badżahdżi">Hamdi al-Badżahdżi</a> (1944–1946)</li> <li><a href="/wiki/Taufik_as-Suwajdi" title="Taufik as-Suwajdi">Taufik as-Suwajdi</a> (1946)</li> <li><a href="/wiki/Arszad_al-Umari" title="Arszad al-Umari">Arszad al-Umari</a> (1946)</li> <li><a class="mw-selflink selflink">Nuri as-Sa’id</a> (1946–1947)</li> <li><a href="/wiki/Salih_D%C5%BCabr" title="Salih Dżabr">Salih Dżabr</a> (1947–1948)</li> <li><a href="/wiki/Muhammad_as-Sadr" title="Muhammad as-Sadr">Muhammad as-Sadr</a> (1948)</li> <li><a href="/wiki/Muzahim_al-Bad%C5%BCahd%C5%BCi" title="Muzahim al-Badżahdżi">Muzahim al-Badżahdżi</a> (1948–1949)</li> <li><a class="mw-selflink selflink">Nuri as-Sa’id</a> (1949)</li> <li><a href="/wiki/Ali_D%C5%BCaudat_al-Ajjubi" title="Ali Dżaudat al-Ajjubi">Ali Dżaudat al-Ajjubi</a> (1949–1950)</li> <li><a href="/wiki/Taufik_as-Suwajdi" title="Taufik as-Suwajdi">Taufik as-Suwajdi</a> (1950)</li> <li><a class="mw-selflink selflink">Nuri as-Sa’id</a> (1950–1952)</li> <li><a href="/wiki/Mustafa_al-Umari" title="Mustafa al-Umari">Mustafa al-Umari</a> (1952)</li> <li><a href="/w/index.php?title=Nur_ad-Din_Mahmud&action=edit&redlink=1" class="new" title="Nur ad-Din Mahmud (strona nie istnieje)">Nur ad-Din Mahmud</a> (1952–1953)</li> <li><a href="/wiki/D%C5%BCamil_al-Midfa%E2%80%99i" title="Dżamil al-Midfa’i">Dżamil al-Midfa’i</a> (1953)</li> <li><a href="/wiki/Muhammad_Fadil_al-D%C5%BCamali" title="Muhammad Fadil al-Dżamali">Muhammad Fadil al-Dżamali</a> (1953–1954)</li> <li><a href="/wiki/Arszad_al-Umari" title="Arszad al-Umari">Arszad al-Umari</a> (1954)</li> <li><a class="mw-selflink selflink">Nuri as-Sa’id</a> (1954–1957)</li> <li><a href="/wiki/Ali_D%C5%BCaudat_al-Ajjubi" title="Ali Dżaudat al-Ajjubi">Ali Dżaudat al-Ajjubi</a> (1957)</li> <li><a href="/w/index.php?title=Abd_al-Wahhab_Mard%C5%BCan&action=edit&redlink=1" class="new" title="Abd al-Wahhab Mardżan (strona nie istnieje)">Abd al-Wahhab Mardżan</a> (1957–1958)</li> <li><a class="mw-selflink selflink">Nuri as-Sa’id</a> (1958)</li> <li><a href="/w/index.php?title=Ahmad_Muchtar_Baban&action=edit&redlink=1" class="new" title="Ahmad Muchtar Baban (strona nie istnieje)">Ahmad Muchtar Baban</a> (1958)</li></ul> </td></tr><tr class="a3"><th class="navbox-group opis" scope="row"><a href="/wiki/Irak" title="Irak">Republika Iraku</a><br />(1958–2003)</th><td class="navbox-list spis"><table class="inner-standard"><tbody><tr class="a3_1"><td colspan="2" class="navbox-list spis hlist navbox-odd"> <ul><li><a href="/wiki/Abd_al-Karim_Kasim" title="Abd al-Karim Kasim">Abd al-Karim Kasim</a> (1958–1963)</li> <li><a href="/wiki/Ahmad_Hasan_al-Bakr" title="Ahmad Hasan al-Bakr">Ahmad Hasan al-Bakr</a> (1963)</li> <li><a href="/wiki/Tahir_Jahja" title="Tahir Jahja">Tahir Jahja</a> (1963–1965)</li> <li><a href="/wiki/Arif_Abd_ar-Razzak" title="Arif Abd ar-Razzak">Arif Abd ar-Razzak</a> (1965)</li> <li><a href="/wiki/Abd_ar-Rahman_al-Bazzaz" title="Abd ar-Rahman al-Bazzaz">Abd ar-Rahman al-Bazzaz</a> (1965–1966)</li> <li><a href="/wiki/Nad%C5%BCi_Talib" title="Nadżi Talib">Nadżi Talib</a> (1966–1967)</li> <li><a href="/wiki/Abd_ar-Rahman_Arif" title="Abd ar-Rahman Arif">Abd ar-Rahman Arif</a> (1967)</li> <li><a href="/wiki/Tahir_Jahja" title="Tahir Jahja">Tahir Jahja</a> (1967–1968)</li></ul> </td></tr><tr class="a3_2"><th class="navbox-group opis" scope="row">Rządy <a href="/wiki/Partia_Baas_(Irak)" title="Partia Baas (Irak)">Baas</a><br />(1968–2003)</th><td class="navbox-list spis hlist navbox-even"> <ul><li><a href="/wiki/Abd_ar-Razzak_an-Najif" title="Abd ar-Razzak an-Najif">Abd ar-Razzak an-Najif</a> (1968)</li> <li><a href="/wiki/Ahmad_Hasan_al-Bakr" title="Ahmad Hasan al-Bakr">Ahmad Hasan al-Bakr</a> (1968–1979)</li> <li><a href="/wiki/Saddam_Husajn" title="Saddam Husajn">Saddam Husajn</a> (1979–1991)</li> <li><a href="/wiki/Sadun_Hammadi" title="Sadun Hammadi">Sadun Hammadi</a> (1991)</li> <li><a href="/wiki/Muhammad_Hamza_az-Zubajdi" title="Muhammad Hamza az-Zubajdi">Muhammad Hamza az-Zubajdi</a> (1991–1993)</li> <li><a href="/w/index.php?title=Ahmad_Husajn_Chudajr_as-Samarra%E2%80%99i&action=edit&redlink=1" class="new" title="Ahmad Husajn Chudajr as-Samarra’i (strona nie istnieje)">Ahmad Husajn Chudajr as-Samarra’i</a> (1993–1994)</li> <li><a href="/wiki/Saddam_Husajn" title="Saddam Husajn">Saddam Husajn</a> (1994–2003)</li></ul> </td></tr></tbody></table></td></tr><tr class="a4"><th class="navbox-group opis" scope="row"><small><a href="/wiki/Iracka_Rada_Zarz%C4%85dzaj%C4%85ca" title="Iracka Rada Zarządzająca">Iracka Rada Zarządzająca</a></small><br />(2003–2004)</th><td class="navbox-list spis hlist navbox-odd"> <ul><li><i><a href="/wiki/Muhammad_Bahr_al-Ulum" title="Muhammad Bahr al-Ulum">Muhammad Bahr al-Ulum</a></i> (p.o., 2003)</li> <li><a href="/wiki/Ibrahim_al-D%C5%BCafari" title="Ibrahim al-Dżafari">Ibrahim al-Dżafari</a> (2003)</li> <li><a href="/wiki/Ahmad_al-D%C5%BCalabi" title="Ahmad al-Dżalabi">Ahmad al-Dżalabi</a> (2003)</li> <li><a href="/wiki/Ijad_Allawi" title="Ijad Allawi">Ijad Allawi</a> (2003)</li> <li><a href="/wiki/D%C5%BCalal_Talabani" title="Dżalal Talabani">Dżalal Talabani</a> (2003)</li> <li><a href="/wiki/Abd_al-Aziz_al-Hakim" title="Abd al-Aziz al-Hakim">Abd al-Aziz al-Hakim</a> (2003)</li> <li><a href="/w/index.php?title=Adnan_al-Bad%C5%BCahd%C5%BCi&action=edit&redlink=1" class="new" title="Adnan al-Badżahdżi (strona nie istnieje)">Adnan al-Badżahdżi</a> (2004)</li> <li><a href="/wiki/Muhsin_Abd_al-Hamid" title="Muhsin Abd al-Hamid">Muhsin Abd al-Hamid</a> (2004)</li> <li><a href="/wiki/Muhammad_Bahr_al-Ulum" title="Muhammad Bahr al-Ulum">Muhammad Bahr al-Ulum</a> (2004)</li> <li><a href="/wiki/Masud_Barzani" title="Masud Barzani">Masud Barzani</a> (2004)</li> <li><a href="/wiki/Izz_ad-Din_Salim" title="Izz ad-Din Salim">Izz ad-Din Salim</a> (2004)</li> <li><a href="/wiki/Ghazi_Maszal_Ad%C5%BCil_al-Jawar" title="Ghazi Maszal Adżil al-Jawar">Ghazi Maszal Adżil al-Jawar</a> (2004)</li></ul> </td></tr><tr class="a5"><th class="navbox-group opis" scope="row"><a href="/wiki/Irak" title="Irak">Republika Iraku</a><br />(od 2004)</th><td class="navbox-list spis hlist navbox-even"> <ul><li><i><a href="/wiki/Ijad_Allawi" title="Ijad Allawi">Ijad Allawi</a></i> (p.o., 2004–2005)</li> <li><a href="/wiki/Ibrahim_al-D%C5%BCafari" title="Ibrahim al-Dżafari">Ibrahim al-Dżafari</a> (2005–2006)</li> <li><a href="/wiki/Nuri_al-Maliki" title="Nuri al-Maliki">Nuri al-Maliki</a> (2006–2014)</li> <li><a href="/wiki/Hajdar_al-Abadi" title="Hajdar al-Abadi">Hajdar al-Abadi</a> (2014–2018)</li> <li><a href="/wiki/Adil_Abd_al-Mahdi" title="Adil Abd al-Mahdi">Adil Abd al-Mahdi</a> (2018–2020)</li> <li><a href="/wiki/Mustafa_al-Kazimi" title="Mustafa al-Kazimi">Mustafa al-Kazimi</a> (2020–2022)</li> <li><a href="/wiki/Muhammad_Szija_as-Sudani" title="Muhammad Szija as-Sudani">Muhammad Szija as-Sudani</a> (od 2022)</li></ul> </td></tr></tbody></table><div class="navbox-after after"> <p><span typeof="mw:File"><a href="/wiki/Plik:Coat_of_arms_of_Iraq.svg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/b/bf/Coat_of_arms_of_Iraq.svg/70px-Coat_of_arms_of_Iraq.svg.png" decoding="async" width="70" height="97" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/b/bf/Coat_of_arms_of_Iraq.svg/105px-Coat_of_arms_of_Iraq.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/b/bf/Coat_of_arms_of_Iraq.svg/140px-Coat_of_arms_of_Iraq.svg.png 2x" data-file-width="570" data-file-height="787" /></a></span> </p> </div></div></div> <style data-mw-deduplicate="TemplateStyles:r75562624">.mw-parser-output #normdaten>div+div{margin-top:0.5em}.mw-parser-output #normdaten>div>div{background:var(--background-color-neutral,#eaecf0);padding:.2em .5em}.mw-parser-output #normdaten ul{margin:0;padding:0}.mw-parser-output #normdaten ul li:first-child{padding-left:.5em;border-left:1px solid var(--border-color-base,#a2a9b1)}</style> <div id="normdaten" class="catlinks"><div class="normdaten-typ-p"><div><a href="/wiki/Kontrola_autorytatywna" title="Kontrola autorytatywna">Kontrola autorytatywna</a> (<span class="description">osoba</span>):</div><ul><li><a href="/wiki/International_Standard_Name_Identifier" title="International Standard Name Identifier">ISNI</a>: <span class="uid"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://isni.org/isni/0000000081492115">0000000081492115</a></span></li><li><a href="/wiki/Virtual_International_Authority_File" title="Virtual International Authority File">VIAF</a>: <span class="uid"><a rel="nofollow" class="external text" href="http://viaf.org/viaf/69171439">69171439</a></span></li><li><a href="/wiki/Library_of_Congress_Control_Number" title="Library of Congress Control Number">LCCN</a>: <span class="uid"><a rel="nofollow" class="external text" href="http://lccn.loc.gov/n84197611">n84197611</a></span></li><li><a href="/wiki/Gemeinsame_Normdatei" title="Gemeinsame Normdatei">GND</a>: <span class="uid"><a rel="nofollow" class="external text" href="http://d-nb.info/gnd/118933442">118933442</a></span></li><li><a href="/wiki/Biblioth%C3%A8que_nationale" title="Bibliothèque nationale">BnF</a>: <span class="uid"><a rel="nofollow" class="external text" href="http://catalogue.bnf.fr/ark:/12148/cb14556759n">14556759n</a></span></li><li><a href="/wiki/Syst%C3%A8me_Universitaire_de_Documentation" title="Système Universitaire de Documentation">SUDOC</a>: <span class="uid"><a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.idref.fr/160408393">160408393</a></span></li><li><a href="/wiki/Biblioteka_Narodowa_Republiki_Czeskiej" title="Biblioteka Narodowa Republiki Czeskiej">NKC</a>: <span class="uid"><a rel="nofollow" class="external text" href="http://aut.nkp.cz/mzk2005306800">mzk2005306800</a></span></li><li><a href="/wiki/NUKAT" title="NUKAT">NUKAT</a>: <span class="uid"><a rel="nofollow" class="external text" href="http://nukat.edu.pl/aut/n%202016179425">n2016179425</a></span></li><li><a href="/wiki/Dictionary_of_National_Biography" title="Dictionary of National Biography">OBIN</a>: <span class="uid"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://doi.org/10.1093/ref:odnb/75902">75902</a></span></li><li><a href="/wiki/Biblioteka_Narodowa_Izraela" title="Biblioteka Narodowa Izraela">J9U</a>: <span class="uid"><a rel="nofollow" class="external text" href="http://olduli.nli.org.il/F/?func=find-b&local_base=NLX10&find_code=UID&request=987007271201305171">987007271201305171</a></span></li></ul></div><div class="normdaten-andere"><div><a href="/wiki/Encyklopedia_internetowa" title="Encyklopedia internetowa">Encyklopedie internetowe</a>:</div> <ul><li><a href="/wiki/Encyklopedia_PWN_(internetowa)" title="Encyklopedia PWN (internetowa)">PWN</a>: <span class="uid"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://encyklopedia.pwn.pl/haslo/;3949045.html">3949045</a></span></li> <li><a href="/wiki/Encyklopedia_Britannica" title="Encyklopedia Britannica">Britannica</a>: <span class="uid"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.britannica.com/biography/Nuri-as-Said">biography/Nuri-as-Said</a></span></li> <li><a href="/wiki/Wielka_Encyklopedia_Rosyjska" title="Wielka Encyklopedia Rosyjska">БРЭ</a>: <span class="uid"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://old.bigenc.ru/text/3527929">3527929</a></span></li> <li><a href="/wiki/Nationalencyklopedin" title="Nationalencyklopedin">NE.se</a>: <span class="uid"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.ne.se/uppslagsverk/encyklopedi/lång/nuri-as-said">nuri-as-said</a></span></li> <li><a href="/wiki/Store_norske_leksikon" title="Store norske leksikon">SNL</a>: <span class="uid"><a class="external text" href="https://wikidata-externalid-url.toolforge.org/?p=4342&url_prefix=https://snl.no/&id=Nuri_al-Said">Nuri_al-Said</a></span></li></ul> </div></div></div><noscript><img src="https://login.wikimedia.org/wiki/Special:CentralAutoLogin/start?useformat=desktop&type=1x1&usesul3=0" alt="" width="1" height="1" style="border: none; position: absolute;"></noscript> <div class="printfooter" data-nosnippet="">Źródło: „<a dir="ltr" href="https://pl.wikipedia.org/w/index.php?title=Nuri_as-Sa’id&oldid=75475094">https://pl.wikipedia.org/w/index.php?title=Nuri_as-Sa’id&oldid=75475094</a>”</div></div> <div id="catlinks" class="catlinks" data-mw="interface"><div id="mw-normal-catlinks" class="mw-normal-catlinks"><a href="/wiki/Specjalna:Kategorie" title="Specjalna:Kategorie">Kategorie</a>: <ul><li><a href="/wiki/Kategoria:Premierzy_Iraku" title="Kategoria:Premierzy Iraku">Premierzy Iraku</a></li><li><a href="/wiki/Kategoria:Iraccy_wojskowi" title="Kategoria:Iraccy wojskowi">Iraccy wojskowi</a></li><li><a href="/wiki/Kategoria:Tureccy_wojskowi" title="Kategoria:Tureccy wojskowi">Tureccy wojskowi</a></li><li><a href="/wiki/Kategoria:Iraccy_ministrowie_spraw_zagranicznych" title="Kategoria:Iraccy ministrowie spraw zagranicznych">Iraccy ministrowie spraw zagranicznych</a></li><li><a href="/wiki/Kategoria:Zamordowani_szefowie_rz%C4%85d%C3%B3w" title="Kategoria:Zamordowani szefowie rządów">Zamordowani szefowie rządów</a></li><li><a href="/wiki/Kategoria:Urodzeni_w_1888" title="Kategoria:Urodzeni w 1888">Urodzeni w 1888</a></li><li><a href="/wiki/Kategoria:Zmarli_w_1958" title="Kategoria:Zmarli w 1958">Zmarli w 1958</a></li><li><a href="/wiki/Kategoria:Ludzie_urodzeni_w_Bagdadzie" title="Kategoria:Ludzie urodzeni w Bagdadzie">Ludzie urodzeni w Bagdadzie</a></li><li><a href="/wiki/Kategoria:Ofiary_zab%C3%B3jstw_w_Iraku" title="Kategoria:Ofiary zabójstw w Iraku">Ofiary zabójstw w Iraku</a></li></ul></div></div> </div> </main> </div> <div class="mw-footer-container"> <footer id="footer" class="mw-footer" > <ul id="footer-info"> <li id="footer-info-lastmod"> Tę stronę ostatnio edytowano 4 gru 2024, 11:48.</li> <li id="footer-info-copyright">Tekst udostępniany na licencji <a rel="nofollow" class="external text" href="https://creativecommons.org/licenses/by-sa/4.0/deed.pl">Creative Commons: uznanie autorstwa, na tych samych warunkach</a>, z możliwością obowiązywania dodatkowych ograniczeń. Zobacz szczegółowe informacje o <a class="external text" href="https://foundation.wikimedia.org/wiki/Policy:Terms_of_Use/pl">warunkach korzystania</a>.</li> </ul> <ul id="footer-places"> <li id="footer-places-privacy"><a href="https://foundation.wikimedia.org/wiki/Special:MyLanguage/Policy:Privacy_policy">Polityka prywatności</a></li> <li id="footer-places-about"><a href="/wiki/Wikipedia:O_Wikipedii">O Wikipedii</a></li> <li id="footer-places-disclaimers"><a href="/wiki/Wikipedia:Korzystasz_z_Wikipedii_tylko_na_w%C5%82asn%C4%85_odpowiedzialno%C5%9B%C4%87">Korzystasz z Wikipedii tylko na własną odpowiedzialność</a></li> <li id="footer-places-wm-codeofconduct"><a href="https://foundation.wikimedia.org/wiki/Special:MyLanguage/Policy:Universal_Code_of_Conduct">Powszechne Zasady Postępowania</a></li> <li id="footer-places-developers"><a href="https://developer.wikimedia.org">Dla deweloperów</a></li> <li id="footer-places-statslink"><a href="https://stats.wikimedia.org/#/pl.wikipedia.org">Statystyki</a></li> <li id="footer-places-cookiestatement"><a href="https://foundation.wikimedia.org/wiki/Special:MyLanguage/Policy:Cookie_statement">Oświadczenie o ciasteczkach</a></li> <li id="footer-places-mobileview"><a href="//pl.m.wikipedia.org/w/index.php?title=Nuri_as-Sa%E2%80%99id&mobileaction=toggle_view_mobile" class="noprint stopMobileRedirectToggle">Wersja mobilna</a></li> </ul> <ul id="footer-icons" class="noprint"> <li id="footer-copyrightico"><a href="https://wikimediafoundation.org/" class="cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--size-large cdx-button--fake-button--enabled"><picture><source media="(min-width: 500px)" srcset="/static/images/footer/wikimedia-button.svg" width="84" height="29"><img src="/static/images/footer/wikimedia.svg" width="25" height="25" alt="Wikimedia Foundation" lang="en" loading="lazy"></picture></a></li> <li id="footer-poweredbyico"><a href="https://www.mediawiki.org/" class="cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--size-large cdx-button--fake-button--enabled"><picture><source media="(min-width: 500px)" srcset="/w/resources/assets/poweredby_mediawiki.svg" width="88" height="31"><img src="/w/resources/assets/mediawiki_compact.svg" alt="Powered by MediaWiki" lang="en" width="25" height="25" loading="lazy"></picture></a></li> </ul> </footer> </div> </div> </div> <div class="vector-header-container vector-sticky-header-container"> <div id="vector-sticky-header" class="vector-sticky-header"> <div class="vector-sticky-header-start"> <div class="vector-sticky-header-icon-start vector-button-flush-left vector-button-flush-right" aria-hidden="true"> <button class="cdx-button cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only vector-sticky-header-search-toggle" tabindex="-1" data-event-name="ui.vector-sticky-search-form.icon"><span class="vector-icon mw-ui-icon-search mw-ui-icon-wikimedia-search"></span> <span>Szukaj</span> </button> </div> <div role="search" class="vector-search-box-vue vector-search-box-show-thumbnail vector-search-box"> <div class="vector-typeahead-search-container"> <div class="cdx-typeahead-search cdx-typeahead-search--show-thumbnail"> <form action="/w/index.php" id="vector-sticky-search-form" class="cdx-search-input cdx-search-input--has-end-button"> <div class="cdx-search-input__input-wrapper" data-search-loc="header-moved"> <div class="cdx-text-input cdx-text-input--has-start-icon"> <input class="cdx-text-input__input" type="search" name="search" placeholder="Przeszukaj Wikipedię"> <span class="cdx-text-input__icon cdx-text-input__start-icon"></span> </div> <input type="hidden" name="title" value="Specjalna:Szukaj"> </div> <button class="cdx-button cdx-search-input__end-button">Szukaj</button> </form> </div> </div> </div> <div class="vector-sticky-header-context-bar"> <nav aria-label="Spis treści" class="vector-toc-landmark"> <div id="vector-sticky-header-toc" class="vector-dropdown mw-portlet mw-portlet-sticky-header-toc vector-sticky-header-toc vector-button-flush-left" > <input type="checkbox" id="vector-sticky-header-toc-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-sticky-header-toc" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="Przełącz stan spisu treści" > <label id="vector-sticky-header-toc-label" for="vector-sticky-header-toc-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only " aria-hidden="true" ><span class="vector-icon mw-ui-icon-listBullet mw-ui-icon-wikimedia-listBullet"></span> <span class="vector-dropdown-label-text">Przełącz stan spisu treści</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="vector-sticky-header-toc-unpinned-container" class="vector-unpinned-container"> </div> </div> </div> </nav> <div class="vector-sticky-header-context-bar-primary" aria-hidden="true" ><span class="mw-page-title-main">Nuri as-Sa’id</span></div> </div> </div> <div class="vector-sticky-header-end" aria-hidden="true"> <div class="vector-sticky-header-icons"> <a href="#" class="cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only" id="ca-talk-sticky-header" tabindex="-1" data-event-name="talk-sticky-header"><span class="vector-icon mw-ui-icon-speechBubbles mw-ui-icon-wikimedia-speechBubbles"></span> <span></span> </a> <a href="#" class="cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only" id="ca-subject-sticky-header" tabindex="-1" data-event-name="subject-sticky-header"><span class="vector-icon mw-ui-icon-article mw-ui-icon-wikimedia-article"></span> <span></span> </a> <a href="#" class="cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only" id="ca-history-sticky-header" tabindex="-1" data-event-name="history-sticky-header"><span class="vector-icon mw-ui-icon-wikimedia-history mw-ui-icon-wikimedia-wikimedia-history"></span> <span></span> </a> <a href="#" class="cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only mw-watchlink" id="ca-watchstar-sticky-header" tabindex="-1" data-event-name="watch-sticky-header"><span class="vector-icon mw-ui-icon-wikimedia-star mw-ui-icon-wikimedia-wikimedia-star"></span> <span></span> </a> <a href="#" class="cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only" id="ca-ve-edit-sticky-header" tabindex="-1" data-event-name="ve-edit-sticky-header"><span class="vector-icon mw-ui-icon-wikimedia-edit mw-ui-icon-wikimedia-wikimedia-edit"></span> <span></span> </a> <a href="#" class="cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only" id="ca-edit-sticky-header" tabindex="-1" data-event-name="wikitext-edit-sticky-header"><span class="vector-icon mw-ui-icon-wikimedia-wikiText mw-ui-icon-wikimedia-wikimedia-wikiText"></span> <span></span> </a> <a href="#" class="cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only" id="ca-viewsource-sticky-header" tabindex="-1" data-event-name="ve-edit-protected-sticky-header"><span class="vector-icon mw-ui-icon-wikimedia-editLock mw-ui-icon-wikimedia-wikimedia-editLock"></span> <span></span> </a> </div> <div class="vector-sticky-header-buttons"> <button class="cdx-button cdx-button--weight-quiet mw-interlanguage-selector" id="p-lang-btn-sticky-header" tabindex="-1" data-event-name="ui.dropdown-p-lang-btn-sticky-header"><span class="vector-icon mw-ui-icon-wikimedia-language mw-ui-icon-wikimedia-wikimedia-language"></span> <span>26 języków</span> </button> <a href="#" class="cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--action-progressive" id="ca-addsection-sticky-header" tabindex="-1" data-event-name="addsection-sticky-header"><span class="vector-icon mw-ui-icon-speechBubbleAdd-progressive mw-ui-icon-wikimedia-speechBubbleAdd-progressive"></span> <span>Dodaj temat</span> </a> </div> <div class="vector-sticky-header-icon-end"> <div class="vector-user-links"> </div> </div> </div> </div> </div> <div class="mw-portlet mw-portlet-dock-bottom emptyPortlet" id="p-dock-bottom"> <ul> </ul> </div> <script>(RLQ=window.RLQ||[]).push(function(){mw.config.set({"wgHostname":"mw-web.codfw.main-76d4c66f66-4knsm","wgBackendResponseTime":159,"wgPageParseReport":{"limitreport":{"cputime":"0.635","walltime":"0.868","ppvisitednodes":{"value":20401,"limit":1000000},"postexpandincludesize":{"value":93306,"limit":2097152},"templateargumentsize":{"value":22069,"limit":2097152},"expansiondepth":{"value":16,"limit":100},"expensivefunctioncount":{"value":5,"limit":500},"unstrip-depth":{"value":0,"limit":20},"unstrip-size":{"value":47116,"limit":5000000},"entityaccesscount":{"value":6,"limit":400},"timingprofile":["100.00% 775.556 1 -total"," 33.03% 256.139 2 Szablon:Polityk_infobox"," 28.73% 222.823 1 Szablon:Przypisy"," 26.27% 203.741 29 Szablon:Cytuj_książkę"," 18.14% 140.660 1 Szablon:Kontrola_autorytatywna"," 13.88% 107.627 1 Szablon:Premierzy_Iraku"," 13.57% 105.272 2 Szablon:Szablon_nawigacyjny"," 10.10% 78.357 4 Szablon:Infobox_grafika"," 7.63% 59.201 37 Szablon:Infobox_wiersz"," 7.20% 55.829 12 Szablon:Pierwszy_niepusty"]},"scribunto":{"limitreport-timeusage":{"value":"0.333","limit":"10.000"},"limitreport-memusage":{"value":4746037,"limit":52428800},"limitreport-logs":"\n== selectProperty ==\nrank = nil\nloader = table#1 {\n [\"get\"] = function#1,\n}\nfilters = table#1 {\n}\nsnaktype = nil\nJednostka nie zawiera poszukiwanej właściwości 'P910'\nrequired = table#1 {\n}\n\n== selectProperty ==\nrank = nil\nloader = table#1 {\n [\"get\"] = function#1,\n}\nfilters = table#1 {\n}\nsnaktype = nil\n#prop A = 1\n\n== selectProperty ==\nrank = nil\nloader = table#1 {\n [\"get\"] = function#1,\n}\nfilters = table#1 {\n}\nsnaktype = nil\n#prop A = 1\n\n== selectProperty ==\nrank = nil\nloader = table#1 {\n [\"get\"] = function#1,\n}\nfilters = table#1 {\n}\nsnaktype = nil\nJednostka nie zawiera poszukiwanej właściwości 'P910'\nrequired = table#1 {\n}\nrequired = table#1 {\n}\nrequired = table#1 {\n}\nrequired = table#1 {\n}\nrequired = table#1 {\n}\nrequired = table#1 {\n}\nrequired = table#1 {\n}\nrequired = table#1 {\n}\nrequired = table#1 {\n}\nrequired = table#1 {\n}\nrequired = table#1 {\n}\nrequired = table#1 {\n}\nrequired = table#1 {\n}\nrequired = table#1 {\n}\nrequired = table#1 {\n}\nrequired = table#1 {\n}\nrequired = table#1 {\n}\nrequired = table#1 {\n}\nrequired = table#1 {\n}\nrequired = table#1 {\n}\nrequired = table#1 {\n}\nrequired = table#1 {\n}\nrequired = table#1 {\n}\nrequired = table#1 {\n}\nrequired = table#1 {\n}\nrequired = table#1 {\n}\nrequired = table#1 {\n}\nrequired = table#1 {\n}\nrequired = table#1 {\n}\nrequired = table#1 {\n}\n\n== Szablon:Szablon nawigacyjny ==\n\n\n== Szablon:Szablon nawigacyjny ==\n\nrequired = table#1 {\n}\n"},"cachereport":{"origin":"mw-web.eqiad.main-5f8d4f99d5-9pf4f","timestamp":"20250220070313","ttl":2592000,"transientcontent":false}}});});</script> <script type="application/ld+json">{"@context":"https:\/\/schema.org","@type":"Article","name":"Nuri as-Sa\u2019id","url":"https:\/\/pl.wikipedia.org\/wiki\/Nuri_as-Sa%E2%80%99id","sameAs":"http:\/\/www.wikidata.org\/entity\/Q381150","mainEntity":"http:\/\/www.wikidata.org\/entity\/Q381150","author":{"@type":"Organization","name":"Wsp\u00f3\u0142tw\u00f3rcy projekt\u00f3w Fundacji Wikimedia"},"publisher":{"@type":"Organization","name":"Wikimedia Foundation, Inc.","logo":{"@type":"ImageObject","url":"https:\/\/www.wikimedia.org\/static\/images\/wmf-hor-googpub.png"}},"datePublished":"2013-12-16T17:51:25Z","image":"https:\/\/upload.wikimedia.org\/wikipedia\/commons\/c\/cf\/Nuri_al-Said.png","headline":"Polityk, dawny premier Iraku"}</script> </body> </html>