CINXE.COM

Datation — Wikipédia

<!DOCTYPE html> <html class="client-nojs vector-feature-language-in-header-enabled vector-feature-language-in-main-page-header-disabled vector-feature-page-tools-pinned-disabled vector-feature-toc-pinned-clientpref-1 vector-feature-main-menu-pinned-disabled vector-feature-limited-width-clientpref-1 vector-feature-limited-width-content-enabled vector-feature-custom-font-size-clientpref-1 vector-feature-appearance-pinned-clientpref-1 vector-feature-night-mode-enabled skin-theme-clientpref-day vector-sticky-header-enabled vector-toc-available" lang="fr" dir="ltr"> <head> <meta charset="UTF-8"> <title>Datation — Wikipédia</title> <script>(function(){var className="client-js vector-feature-language-in-header-enabled vector-feature-language-in-main-page-header-disabled vector-feature-page-tools-pinned-disabled vector-feature-toc-pinned-clientpref-1 vector-feature-main-menu-pinned-disabled vector-feature-limited-width-clientpref-1 vector-feature-limited-width-content-enabled vector-feature-custom-font-size-clientpref-1 vector-feature-appearance-pinned-clientpref-1 vector-feature-night-mode-enabled skin-theme-clientpref-day vector-sticky-header-enabled vector-toc-available";var cookie=document.cookie.match(/(?:^|; )frwikimwclientpreferences=([^;]+)/);if(cookie){cookie[1].split('%2C').forEach(function(pref){className=className.replace(new RegExp('(^| )'+pref.replace(/-clientpref-\w+$|[^\w-]+/g,'')+'-clientpref-\\w+( |$)'),'$1'+pref+'$2');});}document.documentElement.className=className;}());RLCONF={"wgBreakFrames":false,"wgSeparatorTransformTable":[",\t."," \t,"],"wgDigitTransformTable":["",""],"wgDefaultDateFormat":"dmy", "wgMonthNames":["","janvier","février","mars","avril","mai","juin","juillet","août","septembre","octobre","novembre","décembre"],"wgRequestId":"a0ea50a6-297d-47cd-abfd-2fd1345603be","wgCanonicalNamespace":"","wgCanonicalSpecialPageName":false,"wgNamespaceNumber":0,"wgPageName":"Datation","wgTitle":"Datation","wgCurRevisionId":210752829,"wgRevisionId":210752829,"wgArticleId":131775,"wgIsArticle":true,"wgIsRedirect":false,"wgAction":"view","wgUserName":null,"wgUserGroups":["*"],"wgCategories":["Article manquant de références depuis décembre 2023","Article manquant de références/Liste complète","Article contenant un appel à traduction en anglais","Page utilisant un modèle Bases inactif","Page utilisant P8313","Page pointant vers des bases externes","Page pointant vers des dictionnaires ou encyclopédies généralistes","Article de Wikipédia avec notice d'autorité","Portail:Préhistoire/Articles liés","Portail:Archéologie/Articles liés", "Portail:Sciences humaines et sociales/Articles liés","Portail:Sciences/Articles liés","Portail:Sciences de la Terre et de l'Univers/Articles liés","Portail:Temps/Articles liés","Méthode liée à l'archéologie","Datation"],"wgPageViewLanguage":"fr","wgPageContentLanguage":"fr","wgPageContentModel":"wikitext","wgRelevantPageName":"Datation","wgRelevantArticleId":131775,"wgIsProbablyEditable":true,"wgRelevantPageIsProbablyEditable":true,"wgRestrictionEdit":[],"wgRestrictionMove":[],"wgNoticeProject":"wikipedia","wgCiteReferencePreviewsActive":true,"wgMediaViewerOnClick":true,"wgMediaViewerEnabledByDefault":true,"wgPopupsFlags":0,"wgVisualEditor":{"pageLanguageCode":"fr","pageLanguageDir":"ltr","pageVariantFallbacks":"fr"},"wgMFDisplayWikibaseDescriptions":{"search":true,"watchlist":true,"tagline":true,"nearby":true},"wgWMESchemaEditAttemptStepOversample":false,"wgWMEPageLength":9000,"wgEditSubmitButtonLabelPublish":true,"wgULSPosition":"interlanguage","wgULSisCompactLinksEnabled": false,"wgVector2022LanguageInHeader":true,"wgULSisLanguageSelectorEmpty":false,"wgWikibaseItemId":"Q12764401","wgCheckUserClientHintsHeadersJsApi":["brands","architecture","bitness","fullVersionList","mobile","model","platform","platformVersion"],"GEHomepageSuggestedEditsEnableTopics":true,"wgGETopicsMatchModeEnabled":false,"wgGEStructuredTaskRejectionReasonTextInputEnabled":false,"wgGELevelingUpEnabledForUser":false};RLSTATE={"ext.globalCssJs.user.styles":"ready","site.styles":"ready","user.styles":"ready","ext.globalCssJs.user":"ready","user":"ready","user.options":"loading","skins.vector.search.codex.styles":"ready","skins.vector.styles":"ready","skins.vector.icons":"ready","ext.wikimediamessages.styles":"ready","ext.visualEditor.desktopArticleTarget.noscript":"ready","ext.uls.interlanguage":"ready","wikibase.client.init":"ready"};RLPAGEMODULES=["site","mediawiki.page.ready","mediawiki.toc","skins.vector.js","ext.centralNotice.geoIP","ext.centralNotice.startUp", "ext.gadget.ArchiveLinks","ext.gadget.Wdsearch","ext.urlShortener.toolbar","ext.centralauth.centralautologin","mmv.bootstrap","ext.popups","ext.visualEditor.desktopArticleTarget.init","ext.visualEditor.targetLoader","ext.echo.centralauth","ext.eventLogging","ext.wikimediaEvents","ext.navigationTiming","ext.uls.interface","ext.cx.eventlogging.campaigns","ext.cx.uls.quick.actions","wikibase.client.vector-2022","ext.checkUser.clientHints","ext.growthExperiments.SuggestedEditSession"];</script> <script>(RLQ=window.RLQ||[]).push(function(){mw.loader.impl(function(){return["user.options@12s5i",function($,jQuery,require,module){mw.user.tokens.set({"patrolToken":"+\\","watchToken":"+\\","csrfToken":"+\\"}); }];});});</script> <link rel="stylesheet" href="/w/load.php?lang=fr&amp;modules=ext.uls.interlanguage%7Cext.visualEditor.desktopArticleTarget.noscript%7Cext.wikimediamessages.styles%7Cskins.vector.icons%2Cstyles%7Cskins.vector.search.codex.styles%7Cwikibase.client.init&amp;only=styles&amp;skin=vector-2022"> <script async="" src="/w/load.php?lang=fr&amp;modules=startup&amp;only=scripts&amp;raw=1&amp;skin=vector-2022"></script> <meta name="ResourceLoaderDynamicStyles" content=""> <link rel="stylesheet" href="/w/load.php?lang=fr&amp;modules=site.styles&amp;only=styles&amp;skin=vector-2022"> <meta name="generator" content="MediaWiki 1.44.0-wmf.18"> <meta name="referrer" content="origin"> <meta name="referrer" content="origin-when-cross-origin"> <meta name="robots" content="max-image-preview:standard"> <meta name="format-detection" content="telephone=no"> <meta name="viewport" content="width=1120"> <meta property="og:title" content="Datation — Wikipédia"> <meta property="og:type" content="website"> <link rel="preconnect" href="//upload.wikimedia.org"> <link rel="alternate" media="only screen and (max-width: 640px)" href="//fr.m.wikipedia.org/wiki/Datation"> <link rel="alternate" type="application/x-wiki" title="Modifier" href="/w/index.php?title=Datation&amp;action=edit"> <link rel="apple-touch-icon" href="/static/apple-touch/wikipedia.png"> <link rel="icon" href="/static/favicon/wikipedia.ico"> <link rel="search" type="application/opensearchdescription+xml" href="/w/rest.php/v1/search" title="Wikipédia (fr)"> <link rel="EditURI" type="application/rsd+xml" href="//fr.wikipedia.org/w/api.php?action=rsd"> <link rel="canonical" href="https://fr.wikipedia.org/wiki/Datation"> <link rel="license" href="https://creativecommons.org/licenses/by-sa/4.0/deed.fr"> <link rel="alternate" type="application/atom+xml" title="Flux Atom de Wikipédia" href="/w/index.php?title=Sp%C3%A9cial:Modifications_r%C3%A9centes&amp;feed=atom"> <link rel="dns-prefetch" href="//meta.wikimedia.org" /> <link rel="dns-prefetch" href="login.wikimedia.org"> </head> <body class="skin--responsive skin-vector skin-vector-search-vue mediawiki ltr sitedir-ltr mw-hide-empty-elt ns-0 ns-subject mw-editable page-Datation rootpage-Datation skin-vector-2022 action-view"><a class="mw-jump-link" href="#bodyContent">Aller au contenu</a> <div class="vector-header-container"> <header class="vector-header mw-header"> <div class="vector-header-start"> <nav class="vector-main-menu-landmark" aria-label="Site"> <div id="vector-main-menu-dropdown" class="vector-dropdown vector-main-menu-dropdown vector-button-flush-left vector-button-flush-right" title="Menu principal" > <input type="checkbox" id="vector-main-menu-dropdown-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-main-menu-dropdown" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="Menu principal" > <label id="vector-main-menu-dropdown-label" for="vector-main-menu-dropdown-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only " aria-hidden="true" ><span class="vector-icon mw-ui-icon-menu mw-ui-icon-wikimedia-menu"></span> <span class="vector-dropdown-label-text">Menu principal</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="vector-main-menu-unpinned-container" class="vector-unpinned-container"> <div id="vector-main-menu" class="vector-main-menu vector-pinnable-element"> <div class="vector-pinnable-header vector-main-menu-pinnable-header vector-pinnable-header-unpinned" data-feature-name="main-menu-pinned" data-pinnable-element-id="vector-main-menu" data-pinned-container-id="vector-main-menu-pinned-container" data-unpinned-container-id="vector-main-menu-unpinned-container" > <div class="vector-pinnable-header-label">Menu principal</div> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-pin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-main-menu.pin">déplacer vers la barre latérale</button> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-unpin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-main-menu.unpin">masquer</button> </div> <div id="p-navigation" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-navigation" > <div class="vector-menu-heading"> Navigation </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="n-mainpage-description" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Wikip%C3%A9dia:Accueil_principal" title="Accueil général [z]" accesskey="z"><span>Accueil</span></a></li><li id="n-thema" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Portail:Accueil"><span>Portails thématiques</span></a></li><li id="n-randompage" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Sp%C3%A9cial:Page_au_hasard" title="Affiche un article au hasard [x]" accesskey="x"><span>Article au hasard</span></a></li><li id="n-contact" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Wikip%C3%A9dia:Contact"><span>Contact</span></a></li><li id="n-specialpages" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Sp%C3%A9cial:Pages_sp%C3%A9ciales"><span>Pages spéciales</span></a></li> </ul> </div> </div> <div id="p-Contribuer" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-Contribuer" > <div class="vector-menu-heading"> Contribuer </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="n-aboutwp" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Aide:D%C3%A9buter"><span>Débuter sur Wikipédia</span></a></li><li id="n-help" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Aide:Accueil" title="Accès à l’aide"><span>Aide</span></a></li><li id="n-portal" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Wikip%C3%A9dia:Accueil_de_la_communaut%C3%A9" title="À propos du projet, ce que vous pouvez faire, où trouver les informations"><span>Communauté</span></a></li><li id="n-recentchanges" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Sp%C3%A9cial:Modifications_r%C3%A9centes" title="Liste des modifications récentes sur le wiki [r]" accesskey="r"><span>Modifications récentes</span></a></li> </ul> </div> </div> </div> </div> </div> </div> </nav> <a href="/wiki/Wikip%C3%A9dia:Accueil_principal" class="mw-logo"> <img class="mw-logo-icon" src="/static/images/icons/wikipedia.png" alt="" aria-hidden="true" height="50" width="50"> <span class="mw-logo-container skin-invert"> <img class="mw-logo-wordmark" alt="Wikipédia" src="/static/images/mobile/copyright/wikipedia-wordmark-fr.svg" style="width: 7.4375em; height: 1.125em;"> <img class="mw-logo-tagline" alt="l&#039;encyclopédie libre" src="/static/images/mobile/copyright/wikipedia-tagline-fr.svg" width="120" height="13" style="width: 7.5em; height: 0.8125em;"> </span> </a> </div> <div class="vector-header-end"> <div id="p-search" role="search" class="vector-search-box-vue vector-search-box-collapses vector-search-box-show-thumbnail vector-search-box-auto-expand-width vector-search-box"> <a href="/wiki/Sp%C3%A9cial:Recherche" class="cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only search-toggle" title="Rechercher sur Wikipédia [f]" accesskey="f"><span class="vector-icon mw-ui-icon-search mw-ui-icon-wikimedia-search"></span> <span>Rechercher</span> </a> <div class="vector-typeahead-search-container"> <div class="cdx-typeahead-search cdx-typeahead-search--show-thumbnail cdx-typeahead-search--auto-expand-width"> <form action="/w/index.php" id="searchform" class="cdx-search-input cdx-search-input--has-end-button"> <div id="simpleSearch" class="cdx-search-input__input-wrapper" data-search-loc="header-moved"> <div class="cdx-text-input cdx-text-input--has-start-icon"> <input class="cdx-text-input__input" type="search" name="search" placeholder="Rechercher sur Wikipédia" aria-label="Rechercher sur Wikipédia" autocapitalize="sentences" title="Rechercher sur Wikipédia [f]" accesskey="f" id="searchInput" > <span class="cdx-text-input__icon cdx-text-input__start-icon"></span> </div> <input type="hidden" name="title" value="Spécial:Recherche"> </div> <button class="cdx-button cdx-search-input__end-button">Rechercher</button> </form> </div> </div> </div> <nav class="vector-user-links vector-user-links-wide" aria-label="Outils personnels"> <div class="vector-user-links-main"> <div id="p-vector-user-menu-preferences" class="vector-menu mw-portlet emptyPortlet" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> </ul> </div> </div> <div id="p-vector-user-menu-userpage" class="vector-menu mw-portlet emptyPortlet" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> </ul> </div> </div> <nav class="vector-appearance-landmark" aria-label="Apparence"> <div id="vector-appearance-dropdown" class="vector-dropdown " title="Modifier l&#039;apparence de la taille, de la largeur et de la couleur de la police de la page" > <input type="checkbox" id="vector-appearance-dropdown-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-appearance-dropdown" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="Apparence" > <label id="vector-appearance-dropdown-label" for="vector-appearance-dropdown-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only " aria-hidden="true" ><span class="vector-icon mw-ui-icon-appearance mw-ui-icon-wikimedia-appearance"></span> <span class="vector-dropdown-label-text">Apparence</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="vector-appearance-unpinned-container" class="vector-unpinned-container"> </div> </div> </div> </nav> <div id="p-vector-user-menu-notifications" class="vector-menu mw-portlet emptyPortlet" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> </ul> </div> </div> <div id="p-vector-user-menu-overflow" class="vector-menu mw-portlet" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="pt-sitesupport-2" class="user-links-collapsible-item mw-list-item user-links-collapsible-item"><a data-mw="interface" href="https://donate.wikimedia.org/?wmf_source=donate&amp;wmf_medium=sidebar&amp;wmf_campaign=fr.wikipedia.org&amp;uselang=fr" class=""><span>Faire un don</span></a> </li> <li id="pt-createaccount-2" class="user-links-collapsible-item mw-list-item user-links-collapsible-item"><a data-mw="interface" href="/w/index.php?title=Sp%C3%A9cial:Cr%C3%A9er_un_compte&amp;returnto=Datation" title="Nous vous encourageons à créer un compte utilisateur et vous connecter ; ce n’est cependant pas obligatoire." class=""><span>Créer un compte</span></a> </li> <li id="pt-login-2" class="user-links-collapsible-item mw-list-item user-links-collapsible-item"><a data-mw="interface" href="/w/index.php?title=Sp%C3%A9cial:Connexion&amp;returnto=Datation" title="Nous vous encourageons à vous connecter ; ce n’est cependant pas obligatoire. [o]" accesskey="o" class=""><span>Se connecter</span></a> </li> </ul> </div> </div> </div> <div id="vector-user-links-dropdown" class="vector-dropdown vector-user-menu vector-button-flush-right vector-user-menu-logged-out" title="Plus d’options" > <input type="checkbox" id="vector-user-links-dropdown-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-user-links-dropdown" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="Outils personnels" > <label id="vector-user-links-dropdown-label" for="vector-user-links-dropdown-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only " aria-hidden="true" ><span class="vector-icon mw-ui-icon-ellipsis mw-ui-icon-wikimedia-ellipsis"></span> <span class="vector-dropdown-label-text">Outils personnels</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="p-personal" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-personal user-links-collapsible-item" title="Menu utilisateur" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="pt-sitesupport" class="user-links-collapsible-item mw-list-item"><a href="https://donate.wikimedia.org/?wmf_source=donate&amp;wmf_medium=sidebar&amp;wmf_campaign=fr.wikipedia.org&amp;uselang=fr"><span>Faire un don</span></a></li><li id="pt-createaccount" class="user-links-collapsible-item mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Sp%C3%A9cial:Cr%C3%A9er_un_compte&amp;returnto=Datation" title="Nous vous encourageons à créer un compte utilisateur et vous connecter ; ce n’est cependant pas obligatoire."><span class="vector-icon mw-ui-icon-userAdd mw-ui-icon-wikimedia-userAdd"></span> <span>Créer un compte</span></a></li><li id="pt-login" class="user-links-collapsible-item mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Sp%C3%A9cial:Connexion&amp;returnto=Datation" title="Nous vous encourageons à vous connecter ; ce n’est cependant pas obligatoire. [o]" accesskey="o"><span class="vector-icon mw-ui-icon-logIn mw-ui-icon-wikimedia-logIn"></span> <span>Se connecter</span></a></li> </ul> </div> </div> <div id="p-user-menu-anon-editor" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-user-menu-anon-editor" > <div class="vector-menu-heading"> Pages pour les contributeurs déconnectés <a href="/wiki/Aide:Premiers_pas" aria-label="En savoir plus sur la contribution"><span>en savoir plus</span></a> </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="pt-anoncontribs" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Sp%C3%A9cial:Mes_contributions" title="Une liste des modifications effectuées depuis cette adresse IP [y]" accesskey="y"><span>Contributions</span></a></li><li id="pt-anontalk" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Sp%C3%A9cial:Mes_discussions" title="La page de discussion pour les contributions depuis cette adresse IP [n]" accesskey="n"><span>Discussion</span></a></li> </ul> </div> </div> </div> </div> </nav> </div> </header> </div> <div class="mw-page-container"> <div class="mw-page-container-inner"> <div class="vector-sitenotice-container"> <div id="siteNotice"><!-- CentralNotice --></div> </div> <div class="vector-column-start"> <div class="vector-main-menu-container"> <div id="mw-navigation"> <nav id="mw-panel" class="vector-main-menu-landmark" aria-label="Site"> <div id="vector-main-menu-pinned-container" class="vector-pinned-container"> </div> </nav> </div> </div> <div class="vector-sticky-pinned-container"> <nav id="mw-panel-toc" aria-label="Sommaire" data-event-name="ui.sidebar-toc" class="mw-table-of-contents-container vector-toc-landmark"> <div id="vector-toc-pinned-container" class="vector-pinned-container"> <div id="vector-toc" class="vector-toc vector-pinnable-element"> <div class="vector-pinnable-header vector-toc-pinnable-header vector-pinnable-header-pinned" data-feature-name="toc-pinned" data-pinnable-element-id="vector-toc" > <h2 class="vector-pinnable-header-label">Sommaire</h2> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-pin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-toc.pin">déplacer vers la barre latérale</button> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-unpin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-toc.unpin">masquer</button> </div> <ul class="vector-toc-contents" id="mw-panel-toc-list"> <li id="toc-mw-content-text" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1"> <a href="#" class="vector-toc-link"> <div class="vector-toc-text">Début</div> </a> </li> <li id="toc-Datation_par_les_sources_écrites" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1 vector-toc-list-item-expanded"> <a class="vector-toc-link" href="#Datation_par_les_sources_écrites"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">1</span> <span>Datation par les sources écrites</span> </div> </a> <ul id="toc-Datation_par_les_sources_écrites-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Datation_relative" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1 vector-toc-list-item-expanded"> <a class="vector-toc-link" href="#Datation_relative"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">2</span> <span>Datation relative</span> </div> </a> <ul id="toc-Datation_relative-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Datation_absolue" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1 vector-toc-list-item-expanded"> <a class="vector-toc-link" href="#Datation_absolue"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">3</span> <span>Datation absolue</span> </div> </a> <ul id="toc-Datation_absolue-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Repère_temporel" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1 vector-toc-list-item-expanded"> <a class="vector-toc-link" href="#Repère_temporel"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">4</span> <span>Repère temporel</span> </div> </a> <ul id="toc-Repère_temporel-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Notes_et_références" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1 vector-toc-list-item-expanded"> <a class="vector-toc-link" href="#Notes_et_références"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">5</span> <span>Notes et références</span> </div> </a> <ul id="toc-Notes_et_références-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Voir_aussi" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1 vector-toc-list-item-expanded"> <a class="vector-toc-link" href="#Voir_aussi"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">6</span> <span>Voir aussi</span> </div> </a> <button aria-controls="toc-Voir_aussi-sublist" class="cdx-button cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only vector-toc-toggle"> <span class="vector-icon mw-ui-icon-wikimedia-expand"></span> <span>Afficher / masquer la sous-section Voir aussi</span> </button> <ul id="toc-Voir_aussi-sublist" class="vector-toc-list"> <li id="toc-Bibliographie" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Bibliographie"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">6.1</span> <span>Bibliographie</span> </div> </a> <ul id="toc-Bibliographie-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Articles_connexes" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Articles_connexes"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">6.2</span> <span>Articles connexes</span> </div> </a> <ul id="toc-Articles_connexes-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Liens_externes" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Liens_externes"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">6.3</span> <span>Liens externes</span> </div> </a> <ul id="toc-Liens_externes-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> </ul> </li> </ul> </div> </div> </nav> </div> </div> <div class="mw-content-container"> <main id="content" class="mw-body"> <header class="mw-body-header vector-page-titlebar"> <nav aria-label="Sommaire" class="vector-toc-landmark"> <div id="vector-page-titlebar-toc" class="vector-dropdown vector-page-titlebar-toc vector-button-flush-left" title="Table des matières" > <input type="checkbox" id="vector-page-titlebar-toc-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-page-titlebar-toc" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="Basculer la table des matières" > <label id="vector-page-titlebar-toc-label" for="vector-page-titlebar-toc-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only " aria-hidden="true" ><span class="vector-icon mw-ui-icon-listBullet mw-ui-icon-wikimedia-listBullet"></span> <span class="vector-dropdown-label-text">Basculer la table des matières</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="vector-page-titlebar-toc-unpinned-container" class="vector-unpinned-container"> </div> </div> </div> </nav> <h1 id="firstHeading" class="firstHeading mw-first-heading"><span class="mw-page-title-main">Datation</span></h1> <div id="p-lang-btn" class="vector-dropdown mw-portlet mw-portlet-lang" > <input type="checkbox" id="p-lang-btn-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-p-lang-btn" class="vector-dropdown-checkbox mw-interlanguage-selector" aria-label="Aller à un article dans une autre langue. Disponible en 29 langues." > <label id="p-lang-btn-label" for="p-lang-btn-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--action-progressive mw-portlet-lang-heading-29" aria-hidden="true" ><span class="vector-icon mw-ui-icon-language-progressive mw-ui-icon-wikimedia-language-progressive"></span> <span class="vector-dropdown-label-text">29 langues</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li class="interlanguage-link interwiki-af mw-list-item"><a href="https://af.wikipedia.org/wiki/Ouderdomsbepaling" title="Ouderdomsbepaling – afrikaans" lang="af" hreflang="af" data-title="Ouderdomsbepaling" data-language-autonym="Afrikaans" data-language-local-name="afrikaans" class="interlanguage-link-target"><span>Afrikaans</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ar mw-list-item"><a href="https://ar.wikipedia.org/wiki/%D8%AA%D8%A3%D8%B1%D9%8A%D8%AE_%D8%B2%D9%85%D9%86%D9%8A" title="تأريخ زمني – arabe" lang="ar" hreflang="ar" data-title="تأريخ زمني" data-language-autonym="العربية" data-language-local-name="arabe" class="interlanguage-link-target"><span>العربية</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ca mw-list-item"><a href="https://ca.wikipedia.org/wiki/Dataci%C3%B3" title="Datació – catalan" lang="ca" hreflang="ca" data-title="Datació" data-language-autonym="Català" data-language-local-name="catalan" class="interlanguage-link-target"><span>Català</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-cs mw-list-item"><a href="https://cs.wikipedia.org/wiki/Datov%C3%A1n%C3%AD" title="Datování – tchèque" lang="cs" hreflang="cs" data-title="Datování" data-language-autonym="Čeština" data-language-local-name="tchèque" class="interlanguage-link-target"><span>Čeština</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-da mw-list-item"><a href="https://da.wikipedia.org/wiki/Datering" title="Datering – danois" lang="da" hreflang="da" data-title="Datering" data-language-autonym="Dansk" data-language-local-name="danois" class="interlanguage-link-target"><span>Dansk</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-de mw-list-item"><a href="https://de.wikipedia.org/wiki/Datierung" title="Datierung – allemand" lang="de" hreflang="de" data-title="Datierung" data-language-autonym="Deutsch" data-language-local-name="allemand" class="interlanguage-link-target"><span>Deutsch</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-en mw-list-item"><a href="https://en.wikipedia.org/wiki/Chronological_dating" title="Chronological dating – anglais" lang="en" hreflang="en" data-title="Chronological dating" data-language-autonym="English" data-language-local-name="anglais" class="interlanguage-link-target"><span>English</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-eo mw-list-item"><a href="https://eo.wikipedia.org/wiki/Datadmetodo" title="Datadmetodo – espéranto" lang="eo" hreflang="eo" data-title="Datadmetodo" data-language-autonym="Esperanto" data-language-local-name="espéranto" class="interlanguage-link-target"><span>Esperanto</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-es mw-list-item"><a href="https://es.wikipedia.org/wiki/Dataci%C3%B3n" title="Datación – espagnol" lang="es" hreflang="es" data-title="Datación" data-language-autonym="Español" data-language-local-name="espagnol" class="interlanguage-link-target"><span>Español</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-et mw-list-item"><a href="https://et.wikipedia.org/wiki/Dateerimine" title="Dateerimine – estonien" lang="et" hreflang="et" data-title="Dateerimine" data-language-autonym="Eesti" data-language-local-name="estonien" class="interlanguage-link-target"><span>Eesti</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-fa mw-list-item"><a href="https://fa.wikipedia.org/wiki/%D8%AA%D8%A7%D8%B1%DB%8C%D8%AE%E2%80%8C%DA%AF%D8%B0%D8%A7%D8%B1%DB%8C_%DA%AF%D8%A7%D9%87%E2%80%8C%D8%B4%D9%86%D8%A7%D8%AE%D8%AA%DB%8C" title="تاریخ‌گذاری گاه‌شناختی – persan" lang="fa" hreflang="fa" data-title="تاریخ‌گذاری گاه‌شناختی" data-language-autonym="فارسی" data-language-local-name="persan" class="interlanguage-link-target"><span>فارسی</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-fi mw-list-item"><a href="https://fi.wikipedia.org/wiki/I%C3%A4nm%C3%A4%C3%A4ritys" title="Iänmääritys – finnois" lang="fi" hreflang="fi" data-title="Iänmääritys" data-language-autonym="Suomi" data-language-local-name="finnois" class="interlanguage-link-target"><span>Suomi</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-id mw-list-item"><a href="https://id.wikipedia.org/wiki/Pertanggalan" title="Pertanggalan – indonésien" lang="id" hreflang="id" data-title="Pertanggalan" data-language-autonym="Bahasa Indonesia" data-language-local-name="indonésien" class="interlanguage-link-target"><span>Bahasa Indonesia</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-io mw-list-item"><a href="https://io.wikipedia.org/wiki/Datizo" title="Datizo – ido" lang="io" hreflang="io" data-title="Datizo" data-language-autonym="Ido" data-language-local-name="ido" class="interlanguage-link-target"><span>Ido</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-is mw-list-item"><a href="https://is.wikipedia.org/wiki/Aldursgreining" title="Aldursgreining – islandais" lang="is" hreflang="is" data-title="Aldursgreining" data-language-autonym="Íslenska" data-language-local-name="islandais" class="interlanguage-link-target"><span>Íslenska</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ja mw-list-item"><a href="https://ja.wikipedia.org/wiki/%E5%B9%B4%E4%BB%A3%E6%B8%AC%E5%AE%9A" title="年代測定 – japonais" lang="ja" hreflang="ja" data-title="年代測定" data-language-autonym="日本語" data-language-local-name="japonais" class="interlanguage-link-target"><span>日本語</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ko mw-list-item"><a href="https://ko.wikipedia.org/wiki/%EC%97%B0%EB%8C%80_%EC%B8%A1%EC%A0%95" title="연대 측정 – coréen" lang="ko" hreflang="ko" data-title="연대 측정" data-language-autonym="한국어" data-language-local-name="coréen" class="interlanguage-link-target"><span>한국어</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ky mw-list-item"><a href="https://ky.wikipedia.org/wiki/%D0%94%D0%B0%D1%82%D0%B8%D1%80%D0%BE%D0%B2%D0%BA%D0%B0" title="Датировка – kirghize" lang="ky" hreflang="ky" data-title="Датировка" data-language-autonym="Кыргызча" data-language-local-name="kirghize" class="interlanguage-link-target"><span>Кыргызча</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-la mw-list-item"><a href="https://la.wikipedia.org/wiki/Datatio" title="Datatio – latin" lang="la" hreflang="la" data-title="Datatio" data-language-autonym="Latina" data-language-local-name="latin" class="interlanguage-link-target"><span>Latina</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-nl mw-list-item"><a href="https://nl.wikipedia.org/wiki/Datering" title="Datering – néerlandais" lang="nl" hreflang="nl" data-title="Datering" data-language-autonym="Nederlands" data-language-local-name="néerlandais" class="interlanguage-link-target"><span>Nederlands</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-pl mw-list-item"><a href="https://pl.wikipedia.org/wiki/Datowanie" title="Datowanie – polonais" lang="pl" hreflang="pl" data-title="Datowanie" data-language-autonym="Polski" data-language-local-name="polonais" class="interlanguage-link-target"><span>Polski</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-pt mw-list-item"><a href="https://pt.wikipedia.org/wiki/Data%C3%A7%C3%A3o_cronol%C3%B3gica" title="Datação cronológica – portugais" lang="pt" hreflang="pt" data-title="Datação cronológica" data-language-autonym="Português" data-language-local-name="portugais" class="interlanguage-link-target"><span>Português</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ru mw-list-item"><a href="https://ru.wikipedia.org/wiki/%D0%94%D0%B0%D1%82%D0%B8%D1%80%D0%BE%D0%B2%D0%B0%D0%BD%D0%B8%D0%B5" title="Датирование – russe" lang="ru" hreflang="ru" data-title="Датирование" data-language-autonym="Русский" data-language-local-name="russe" class="interlanguage-link-target"><span>Русский</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sk mw-list-item"><a href="https://sk.wikipedia.org/wiki/Datovanie" title="Datovanie – slovaque" lang="sk" hreflang="sk" data-title="Datovanie" data-language-autonym="Slovenčina" data-language-local-name="slovaque" class="interlanguage-link-target"><span>Slovenčina</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sv mw-list-item"><a href="https://sv.wikipedia.org/wiki/Datering" title="Datering – suédois" lang="sv" hreflang="sv" data-title="Datering" data-language-autonym="Svenska" data-language-local-name="suédois" class="interlanguage-link-target"><span>Svenska</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-te mw-list-item"><a href="https://te.wikipedia.org/wiki/%E0%B0%95%E0%B0%BE%E0%B0%B2_%E0%B0%A8%E0%B0%BF%E0%B0%B0%E0%B1%8D%E0%B0%A3%E0%B0%AF%E0%B0%82" title="కాల నిర్ణయం – télougou" lang="te" hreflang="te" data-title="కాల నిర్ణయం" data-language-autonym="తెలుగు" data-language-local-name="télougou" class="interlanguage-link-target"><span>తెలుగు</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-tr mw-list-item"><a href="https://tr.wikipedia.org/wiki/Kronolojik_tarihleme" title="Kronolojik tarihleme – turc" lang="tr" hreflang="tr" data-title="Kronolojik tarihleme" data-language-autonym="Türkçe" data-language-local-name="turc" class="interlanguage-link-target"><span>Türkçe</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-uk mw-list-item"><a href="https://uk.wikipedia.org/wiki/%D0%94%D0%B0%D1%82%D1%83%D0%B2%D0%B0%D0%BD%D0%BD%D1%8F" title="Датування – ukrainien" lang="uk" hreflang="uk" data-title="Датування" data-language-autonym="Українська" data-language-local-name="ukrainien" class="interlanguage-link-target"><span>Українська</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-zh-yue mw-list-item"><a href="https://zh-yue.wikipedia.org/wiki/%E5%B9%B4%E4%BB%A3%E6%B8%AC%E5%AE%9A" title="年代測定 – cantonais" lang="yue" hreflang="yue" data-title="年代測定" data-language-autonym="粵語" data-language-local-name="cantonais" class="interlanguage-link-target"><span>粵語</span></a></li> </ul> <div class="after-portlet after-portlet-lang"><span class="wb-langlinks-edit wb-langlinks-link"><a href="https://www.wikidata.org/wiki/Special:EntityPage/Q12764401#sitelinks-wikipedia" title="Modifier les liens interlangues" class="wbc-editpage">Modifier les liens</a></span></div> </div> </div> </div> </header> <div class="vector-page-toolbar"> <div class="vector-page-toolbar-container"> <div id="left-navigation"> <nav aria-label="Espaces de noms"> <div id="p-associated-pages" class="vector-menu vector-menu-tabs mw-portlet mw-portlet-associated-pages" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="ca-nstab-main" class="selected vector-tab-noicon mw-list-item"><a href="/wiki/Datation" title="Voir le contenu de la page [c]" accesskey="c"><span>Article</span></a></li><li id="ca-talk" class="vector-tab-noicon mw-list-item"><a href="/wiki/Discussion:Datation" rel="discussion" title="Discussion au sujet de cette page de contenu [t]" accesskey="t"><span>Discussion</span></a></li> </ul> </div> </div> <div id="vector-variants-dropdown" class="vector-dropdown emptyPortlet" > <input type="checkbox" id="vector-variants-dropdown-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-variants-dropdown" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="Modifier la variante de langue" > <label id="vector-variants-dropdown-label" for="vector-variants-dropdown-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet" aria-hidden="true" ><span class="vector-dropdown-label-text">français</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="p-variants" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-variants emptyPortlet" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> </ul> </div> </div> </div> </div> </nav> </div> <div id="right-navigation" class="vector-collapsible"> <nav aria-label="Affichages"> <div id="p-views" class="vector-menu vector-menu-tabs mw-portlet mw-portlet-views" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="ca-view" class="selected vector-tab-noicon mw-list-item"><a href="/wiki/Datation"><span>Lire</span></a></li><li id="ca-ve-edit" class="vector-tab-noicon mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Datation&amp;veaction=edit" title="Modifier cette page [v]" accesskey="v"><span>Modifier</span></a></li><li id="ca-edit" class="collapsible vector-tab-noicon mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Datation&amp;action=edit" title="Modifier le wikicode de cette page [e]" accesskey="e"><span>Modifier le code</span></a></li><li id="ca-history" class="vector-tab-noicon mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Datation&amp;action=history" title="Historique des versions de cette page [h]" accesskey="h"><span>Voir l’historique</span></a></li> </ul> </div> </div> </nav> <nav class="vector-page-tools-landmark" aria-label="Outils de la page"> <div id="vector-page-tools-dropdown" class="vector-dropdown vector-page-tools-dropdown" > <input type="checkbox" id="vector-page-tools-dropdown-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-page-tools-dropdown" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="Outils" > <label id="vector-page-tools-dropdown-label" for="vector-page-tools-dropdown-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet" aria-hidden="true" ><span class="vector-dropdown-label-text">Outils</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="vector-page-tools-unpinned-container" class="vector-unpinned-container"> <div id="vector-page-tools" class="vector-page-tools vector-pinnable-element"> <div class="vector-pinnable-header vector-page-tools-pinnable-header vector-pinnable-header-unpinned" data-feature-name="page-tools-pinned" data-pinnable-element-id="vector-page-tools" data-pinned-container-id="vector-page-tools-pinned-container" data-unpinned-container-id="vector-page-tools-unpinned-container" > <div class="vector-pinnable-header-label">Outils</div> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-pin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-page-tools.pin">déplacer vers la barre latérale</button> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-unpin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-page-tools.unpin">masquer</button> </div> <div id="p-cactions" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-cactions emptyPortlet vector-has-collapsible-items" title="Plus d’options" > <div class="vector-menu-heading"> Actions </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="ca-more-view" class="selected vector-more-collapsible-item mw-list-item"><a href="/wiki/Datation"><span>Lire</span></a></li><li id="ca-more-ve-edit" class="vector-more-collapsible-item mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Datation&amp;veaction=edit" title="Modifier cette page [v]" accesskey="v"><span>Modifier</span></a></li><li id="ca-more-edit" class="collapsible vector-more-collapsible-item mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Datation&amp;action=edit" title="Modifier le wikicode de cette page [e]" accesskey="e"><span>Modifier le code</span></a></li><li id="ca-more-history" class="vector-more-collapsible-item mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Datation&amp;action=history"><span>Voir l’historique</span></a></li> </ul> </div> </div> <div id="p-tb" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-tb" > <div class="vector-menu-heading"> Général </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="t-whatlinkshere" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Sp%C3%A9cial:Pages_li%C3%A9es/Datation" title="Liste des pages liées qui pointent sur celle-ci [j]" accesskey="j"><span>Pages liées</span></a></li><li id="t-recentchangeslinked" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Sp%C3%A9cial:Suivi_des_liens/Datation" rel="nofollow" title="Liste des modifications récentes des pages appelées par celle-ci [k]" accesskey="k"><span>Suivi des pages liées</span></a></li><li id="t-upload" class="mw-list-item"><a href="//fr.wikipedia.org/wiki/Aide:Importer_un_fichier" title="Téléverser des fichiers [u]" accesskey="u"><span>Téléverser un fichier</span></a></li><li id="t-permalink" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Datation&amp;oldid=210752829" title="Adresse permanente de cette version de cette page"><span>Lien permanent</span></a></li><li id="t-info" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Datation&amp;action=info" title="Davantage d’informations sur cette page"><span>Informations sur la page</span></a></li><li id="t-cite" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Sp%C3%A9cial:Citer&amp;page=Datation&amp;id=210752829&amp;wpFormIdentifier=titleform" title="Informations sur la manière de citer cette page"><span>Citer cette page</span></a></li><li id="t-urlshortener" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Sp%C3%A9cial:UrlShortener&amp;url=https%3A%2F%2Ffr.wikipedia.org%2Fwiki%2FDatation"><span>Obtenir l'URL raccourcie</span></a></li><li id="t-urlshortener-qrcode" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Sp%C3%A9cial:QrCode&amp;url=https%3A%2F%2Ffr.wikipedia.org%2Fwiki%2FDatation"><span>Télécharger le code QR</span></a></li> </ul> </div> </div> <div id="p-coll-print_export" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-coll-print_export" > <div class="vector-menu-heading"> Imprimer / exporter </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="coll-create_a_book" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Sp%C3%A9cial:Livre&amp;bookcmd=book_creator&amp;referer=Datation"><span>Créer un livre</span></a></li><li id="coll-download-as-rl" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Sp%C3%A9cial:DownloadAsPdf&amp;page=Datation&amp;action=show-download-screen"><span>Télécharger comme PDF</span></a></li><li id="t-print" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Datation&amp;printable=yes" title="Version imprimable de cette page [p]" accesskey="p"><span>Version imprimable</span></a></li> </ul> </div> </div> <div id="p-wikibase-otherprojects" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-wikibase-otherprojects" > <div class="vector-menu-heading"> Dans d’autres projets </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li class="wb-otherproject-link wb-otherproject-commons mw-list-item"><a href="https://commons.wikimedia.org/wiki/Category:Dating_methods" hreflang="en"><span>Wikimedia Commons</span></a></li><li id="t-wikibase" class="wb-otherproject-link wb-otherproject-wikibase-dataitem mw-list-item"><a href="https://www.wikidata.org/wiki/Special:EntityPage/Q12764401" title="Lien vers l’élément dans le dépôt de données connecté [g]" accesskey="g"><span>Élément Wikidata</span></a></li> </ul> </div> </div> </div> </div> </div> </div> </nav> </div> </div> </div> <div class="vector-column-end"> <div class="vector-sticky-pinned-container"> <nav class="vector-page-tools-landmark" aria-label="Outils de la page"> <div id="vector-page-tools-pinned-container" class="vector-pinned-container"> </div> </nav> <nav class="vector-appearance-landmark" aria-label="Apparence"> <div id="vector-appearance-pinned-container" class="vector-pinned-container"> <div id="vector-appearance" class="vector-appearance vector-pinnable-element"> <div class="vector-pinnable-header vector-appearance-pinnable-header vector-pinnable-header-pinned" data-feature-name="appearance-pinned" data-pinnable-element-id="vector-appearance" data-pinned-container-id="vector-appearance-pinned-container" data-unpinned-container-id="vector-appearance-unpinned-container" > <div class="vector-pinnable-header-label">Apparence</div> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-pin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-appearance.pin">déplacer vers la barre latérale</button> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-unpin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-appearance.unpin">masquer</button> </div> </div> </div> </nav> </div> </div> <div id="bodyContent" class="vector-body" aria-labelledby="firstHeading" data-mw-ve-target-container> <div class="vector-body-before-content"> <div class="mw-indicators"> </div> <div id="siteSub" class="noprint">Un article de Wikipédia, l&#039;encyclopédie libre.</div> </div> <div id="contentSub"><div id="mw-content-subtitle"></div></div> <div id="mw-content-text" class="mw-body-content"><div class="mw-content-ltr mw-parser-output" lang="fr" dir="ltr"><div class="bandeau-container metadata bandeau-article bandeau-niveau-modere"><figure class="mw-halign-right noviewer" typeof="mw:File"><a href="/wiki/Mod%C3%A8le:%C3%80_sourcer" title="Si ce bandeau n&#39;est plus pertinent, retirez-le. Cliquez ici pour en savoir plus."><img alt="Si ce bandeau n&#39;est plus pertinent, retirez-le. Cliquez ici pour en savoir plus." src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/3/38/Info_Simple.svg/12px-Info_Simple.svg.png" decoding="async" width="12" height="12" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/3/38/Info_Simple.svg/18px-Info_Simple.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/3/38/Info_Simple.svg/24px-Info_Simple.svg.png 2x" data-file-width="512" data-file-height="512" /></a><figcaption>Si ce bandeau n'est plus pertinent, retirez-le. Cliquez ici pour en savoir plus.</figcaption></figure><div class="bandeau-cell bandeau-icone" style="display:table-cell;padding-right:0.5em"><span class="noviewer" typeof="mw:File"><a href="/wiki/Fichier:2017-fr.wp-orange-source.svg" class="mw-file-description"><img alt="" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/a/a1/2017-fr.wp-orange-source.svg/45px-2017-fr.wp-orange-source.svg.png" decoding="async" width="45" height="45" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/a/a1/2017-fr.wp-orange-source.svg/68px-2017-fr.wp-orange-source.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/a/a1/2017-fr.wp-orange-source.svg/90px-2017-fr.wp-orange-source.svg.png 2x" data-file-width="512" data-file-height="512" /></a></span></div><div class="bandeau-cell" style="display:table-cell;padding-right:0.5em"> <p><strong class="bandeau-titre">Cet article <a href="/wiki/Wikip%C3%A9dia:Citez_vos_sources" title="Wikipédia:Citez vos sources">ne cite pas suffisamment ses sources</a></strong> <small>(<time class="nowrap" datetime="2023-12" data-sort-value="2023-12">décembre 2023</time>).</small> </p> <div class="nomobile"> <p>Si vous disposez d'ouvrages ou d'articles de référence ou si vous connaissez des sites web de qualité traitant du thème abordé ici, merci de compléter l'article en donnant les <b>références utiles à sa <a href="/wiki/Wikip%C3%A9dia:V%C3%A9rifiabilit%C3%A9" title="Wikipédia:Vérifiabilité">vérifiabilité</a></b> et en les liant à la section «&#160;<a href="/wiki/Aide:Ins%C3%A9rer_une_r%C3%A9f%C3%A9rence" title="Aide:Insérer une référence">Notes et références</a>&#160;». </p> <b>En pratique&#160;:</b> <a href="/wiki/Wikip%C3%A9dia:Citez_vos_sources#Qualité_des_sources" title="Wikipédia:Citez vos sources">Quelles sources sont attendues&#160;?</a> <a href="/wiki/Aide:Ins%C3%A9rer_une_r%C3%A9f%C3%A9rence_(%C3%89diteur_visuel)" title="Aide:Insérer une référence (Éditeur visuel)">Comment ajouter mes sources&#160;?</a></div> </div></div> <p>La <b>datation</b> est l'attribution d'une <a href="/wiki/Date" title="Date">date</a>. Ce terme peut donc s’appliquer à un <a href="/wiki/%C3%89v%C3%A8nement_(histoire)" class="mw-redirect" title="Évènement (histoire)">événement</a> ou à un objet&#160;: <a href="/wiki/Document" title="Document">document</a>, <a href="/wiki/Fossile" title="Fossile">fossile</a>, <a href="/wiki/Strate_(g%C3%A9ologie)" title="Strate (géologie)">couche géologique</a> ou encore <a href="/wiki/Arch%C3%A9ologie" title="Archéologie">niveau archéologique</a>. Il désigne globalement la démarche, <a href="/wiki/Scientifique" title="Scientifique">scientifique</a> ou non, qui consiste à déterminer le temps absolu de cet événement ou de cet objet, et par voie de conséquence l’intervalle de temps relatif séparant l’élément daté du temps du chercheur ou plus généralement du locuteur. </p><p>On parle de «&#160;<a href="/wiki/Datation_absolue" title="Datation absolue">datation absolue</a>&#160;» lorsque la datation mise en œuvre aboutit à un résultat chiffré exprimé en <a href="/wiki/Unit%C3%A9_de_temps" title="Unité de temps">unité de temps</a> (années, secondes, etc.). Par opposition, l’expression «&#160;<a href="/wiki/Datation_relative" title="Datation relative">datation relative</a>&#160;» désigne la démarche qui consiste à déterminer l'ordre chronologique d'événements ou d'objets du passé, sans connaître leurs âges réels. Une confusion est parfois faite entre les deux, lorsque dans le cadre d'une datation relative, la chronologie s'étend jusqu'au présent — ainsi, les «&#160;âges&#160;» des périodes définies par datation relative en <a href="/wiki/Stratigraphie" title="Stratigraphie">stratigraphie</a> sont souvent pris pour argent comptant, bien qu'ils n'aient de sens que comme des intervalles de temps circonscrits définis par rapport à tous les autres. </p><p>Toute datation est faite en référence à un point de repère temporel et devrait supposer sa définition ou son expression. </p> <meta property="mw:PageProp/toc" /> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Datation_par_les_sources_écrites"><span id="Datation_par_les_sources_.C3.A9crites"></span>Datation par les sources écrites</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Datation&amp;veaction=edit&amp;section=1" title="Modifier la section : Datation par les sources écrites" class="mw-editsection-visualeditor"><span>modifier</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Datation&amp;action=edit&amp;section=1" title="Modifier le code source de la section : Datation par les sources écrites"><span>modifier le code</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>Elle concerne différentes <a href="/wiki/%C3%89poque_historique" title="Époque historique">époques historiques</a>. Avant le milieu du <a href="/wiki/XXe_si%C3%A8cle" title="XXe siècle"><abbr class="abbr" title="20ᵉ siècle"><span class="romain">XX</span><sup style="font-size:72%">e</sup></abbr>&#160;siècle</a>, les sources écrites (textes, inscriptions, etc.) constituaient les principaux éléments de datation à la disposition des <a href="/wiki/Historien" title="Historien">historiens</a> pour effectuer la datation des événements historiques, avec les risques d’imprécisions et d’erreur que cela comporte. </p> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Datation_relative">Datation relative</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Datation&amp;veaction=edit&amp;section=2" title="Modifier la section : Datation relative" class="mw-editsection-visualeditor"><span>modifier</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Datation&amp;action=edit&amp;section=2" title="Modifier le code source de la section : Datation relative"><span>modifier le code</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <div class="bandeau-container bandeau-section metadata bandeau-niveau-information"><div class="bandeau-cell bandeau-icone-css loupe">Article détaillé&#160;: <a href="/wiki/Datation_relative" title="Datation relative">Datation relative</a>.</div></div> <p>Avant le développement des méthodes de datation absolues, l’âge des événements <a href="/wiki/Pr%C3%A9histoire" title="Préhistoire">préhistoriques</a> (ou des événements historiques pour lesquels aucune source écrite n’était disponible) ne pouvait être établi que de manière relative&#160;: tel événement est plus ancien <i>ou</i> plus récent que tel autre. </p><p>La datation relative se base essentiellement sur les principes fondamentaux de la méthode <a href="/wiki/Stratigraphie" title="Stratigraphie">stratigraphique</a>, développée depuis le <a href="/wiki/XVIIIe_si%C3%A8cle" title="XVIIIe siècle"><abbr class="abbr" title="18ᵉ siècle"><span class="romain">XVIII</span><sup style="font-size:72%">e</sup></abbr>&#160;siècle</a>, à savoir le <a href="/wiki/Principe_de_continuit%C3%A9" title="Principe de continuité">principe de continuité</a> (une même couche a le même âge sur toute son étendue) et le <a href="/wiki/Principe_de_superposition" title="Principe de superposition">principe de superposition</a> (une couche est plus récente que celle qu'elle recouvre). La <a href="/wiki/Biochronologie" class="mw-redirect" title="Biochronologie">biochronologie</a>, basée sur l’étude du contenu <a href="/wiki/Pal%C3%A9ontologie" title="Paléontologie">paléontologique</a> des <a href="/wiki/Strate_(g%C3%A9ologie)" title="Strate (géologie)">couches</a> géologiques, était une source importante d’informations pour établir l’âge relatif de certains terrains. </p><p>Dans le domaine <a href="/wiki/Biologie" title="Biologie">biologique</a>, les radiations évolutives sont datées par des mesures de différenciation génétiques. </p> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Datation_absolue">Datation absolue</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Datation&amp;veaction=edit&amp;section=3" title="Modifier la section : Datation absolue" class="mw-editsection-visualeditor"><span>modifier</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Datation&amp;action=edit&amp;section=3" title="Modifier le code source de la section : Datation absolue"><span>modifier le code</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <div class="bandeau-container bandeau-section metadata bandeau-niveau-information"><div class="bandeau-cell bandeau-icone-css loupe">Articles détaillés&#160;: <a href="/wiki/Datation_absolue" title="Datation absolue">Datation absolue</a> et <a href="/wiki/Datation_radiom%C3%A9trique" title="Datation radiométrique">Datation radiométrique</a>.</div></div> <p>La datation absolue est souvent restreinte à la <a href="/wiki/Radiochronologie" class="mw-redirect" title="Radiochronologie">radiochronologie</a>, mais il existe d'autres méthodes qualifiables d'absolues telles que la <a href="/wiki/Dendrochronologie" title="Dendrochronologie">dendrochronologie</a> (pour les périodes relativement récentes) ou l'<a href="/wiki/Arch%C3%A9omagn%C3%A9tisme" title="Archéomagnétisme">archéomagnétisme</a>&#160;; la précision et le panel de durées couverts par les méthodes <a href="/wiki/Isotope" title="Isotope">isotopiques</a> sont à ce jour sans équivalents. </p><p>Au milieu du <a href="/wiki/XXe_si%C3%A8cle" title="XXe siècle"><abbr class="abbr" title="20ᵉ siècle"><span class="romain">XX</span><sup style="font-size:72%">e</sup></abbr>&#160;siècle</a>, la découverte de la méthode de <a href="/wiki/Datation_par_le_carbone_14" class="mw-redirect" title="Datation par le carbone 14">datation par le carbone 14</a> par <a href="/wiki/Willard_Frank_Libby" title="Willard Frank Libby">Willard Frank Libby</a> a révolutionné l’<a href="/wiki/Arch%C3%A9ologie" title="Archéologie">archéologie</a>. Pour la première fois, en déterminant la quantité de carbone radioactif disparue depuis leur mort, il est possible de donner une estimation chiffrée de l’âge de matériaux organiques. Cependant, l'idée de la datation absolue est plus ancienne&#160;: les premiers découvreurs de la <a href="/wiki/Radioactivit%C3%A9" title="Radioactivité">radioactivité</a>, parmi lesquels <a href="/wiki/Pierre_Curie" title="Pierre Curie">Pierre</a> et <a href="/wiki/Marie_Curie" title="Marie Curie">Marie Curie</a> et <a href="/wiki/Ernest_Rutherford" title="Ernest Rutherford">Ernest Rutherford</a>, avaient déjà eu l'idée d'utiliser le «&#160;chronomètre radioactif&#160;» pour calculer des âges géologiques. Le réel développement de cette technique s'est fait en même temps que les appareillages de comptage et de détection de l'activité radioactive sont apparus et se sont perfectionnés. </p><p>La méthode absolue, très diverse dans ses techniques, va surtout ouvrir la voie à d’autres découvertes après les premiers pas de Libby. Les progrès sont également basés sur des phénomènes physiques, qui élargiront considérablement le champ des matériaux (silex chauffé, cendre volcanique, émail dentaire, etc.) et des événements datables. Ces méthodes ont eu un impact très important dans de nombreux champs disciplinaires où l'âge est un élément primordial de la connaissance scientifique (<a href="/wiki/Arch%C3%A9ologie" title="Archéologie">archéologie</a>, <a href="/wiki/Pal%C3%A9ontologie" title="Paléontologie">paléontologie</a>, <a href="/wiki/G%C3%A9ologie" title="Géologie">géologie</a>, etc.). </p> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Repère_temporel"><span id="Rep.C3.A8re_temporel"></span>Repère temporel</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Datation&amp;veaction=edit&amp;section=4" title="Modifier la section : Repère temporel" class="mw-editsection-visualeditor"><span>modifier</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Datation&amp;action=edit&amp;section=4" title="Modifier le code source de la section : Repère temporel"><span>modifier le code</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>Différents repères temporels sont ou ont été utilisés comme temps t<sub>0</sub>, point de départ d'une datation, donnant lieu à différentes expressions&#160;: </p> <ul><li>celui du <a href="/wiki/Calendrier_holoc%C3%A8ne" title="Calendrier holocène">calendrier holocène</a> (H.E.)&#160;;</li> <li>l'<a href="/wiki/Anno_Mundi" title="Anno Mundi">Anno Mundi</a> (A.M.), dans différentes déclinaisons (juive, franc-maçonne...)&#160;;</li> <li>le repère (principal) du <a href="/wiki/Calendrier_chinois" title="Calendrier chinois">calendrier chinois</a> traditionnel est -2697 (naissance de l'<a href="/wiki/Empereur_Jaune" class="mw-redirect" title="Empereur Jaune">Empereur Jaune</a>)&#160;;</li> <li>l'<a href="/wiki/Ab_urbe_condita" class="mw-redirect" title="Ab urbe condita">Ab urbe condita</a> (A.U.C.)&#160;: de la fondation de Rome (-753)&#160;;</li> <li>l'<a href="/wiki/Anno_Domini" class="mw-redirect" title="Anno Domini">Anno Domini</a><i>,</i> A.D., en latin puis en anglais&#160;: année de la naissance (théorique) du Christ, c'est aujourd'hui la référence implicite (et plus ou moins universelle) des dates postérieures&#160;; elle est la référence explicite des notations <a href="/wiki/Avant_J%C3%A9sus-Christ" class="mw-redirect" title="Avant Jésus-Christ">avant Jésus-Christ</a> (av. J.-C.&#160;; en anglais <i>Before Christ</i>, B.C.) et <a href="/wiki/Apr%C3%A8s_J%C3%A9sus-Christ" class="mw-redirect" title="Après Jésus-Christ">après Jésus-Christ</a> (ap(r). J.-C.)&#160;;</li> <li>l'<a href="/wiki/%C3%88re_commune" title="Ère commune">Avant l'ère commune</a> (A.E.C.&#160;; en anglais <i>Before Common Era</i>, B.C.E.) et de l'<a href="/wiki/%C3%88re_commune" title="Ère commune">ère commune</a> (E.C.&#160;; <i>Common Era</i>, C.E.)&#160;: de même signification, mais religieusement neutre&#160;;</li> <li>de même signification encore, le signe – [moins] est la représentation internationale&#160;<i>suggérée</i> par la norme <a href="/wiki/ISO_8601" title="ISO 8601">ISO 8601</a> pour les années antérieures à l&#39;<i>ère commune</i>. Le signe +, rarement utilisé, devrait alors indiquer l&#39;<i>ère commune</i>&#160;;</li> <li>l'<a href="/wiki/Ann%C3%A9e_de_l%27H%C3%A9gire" title="Année de l&#39;Hégire">année de l'Hégire</a> (A.H.&#160;; <span class="lang-la" lang="la">Anno Hegirae</span> en <a href="/wiki/Latin" title="Latin">latin</a>) (622)&#160;;</li> <li>le <a href="/wiki/Calendrier_r%C3%A9publicain" title="Calendrier républicain">calendrier républicain</a> fixait le début de «&#160;l'ère des Français&#160;» au <time class="nowrap" datetime="1792-09-22" data-sort-value="1792-09-22">22 septembre 1792</time>&#160;;</li> <li>le «&#160;présent&#160;» fixé arbitrairement au <time class="nowrap" datetime="1950-01-01" data-sort-value="1950-01-01"><abbr class="abbr" title="premier">1<sup>er</sup></abbr> janvier 1950</time> (A.P. ou AP&#160;: <a href="/wiki/Avant_le_pr%C3%A9sent" title="Avant le présent">avant le présent</a>, en anglais B.P. ou BP&#160;: <span class="lang-en" lang="en">Before Present</span>) est utilisé par diverses sciences comme la <a href="/wiki/G%C3%A9ologie" title="Géologie">géologie</a>. Contrairement à toutes les notations précédentes, seules les dates antérieures sont usitées&#160;;</li> <li>en géologie, «&#160;l'actuel&#160;» est parfois utilisé en référence à «&#160;l'époque contemporaine&#160;». Ce repère est mobile dans le temps, mais à l'échelle géologique, son incertitude est sans conséquence.</li></ul> <p>Les Anglo-saxons utilisent également&#160;: </p> <ul><li><a href="/w/index.php?title=Apr%C3%A8s_le_d%C3%A9veloppement_de_l%27agriculture&amp;action=edit&amp;redlink=1" class="new" title="Après le développement de l&#39;agriculture (page inexistante)">Après le développement de l'agriculture</a>&#160;<a href="https://en.wikipedia.org/wiki/After_the_Development_of_Agriculture" class="extiw" title="en:After the Development of Agriculture"><span class="indicateur-langue" title="Article en anglais&#160;: «&#160;After the Development of Agriculture&#160;»">(en)</span></a> (A.D.A.)&#160;;</li> <li><i>years ago</i> (ya).</li></ul> <p>Les calendriers mésoaméricains sont cycliques et n'utilisent donc pas de repère temporel absolu (voir&#160;: <a href="/wiki/Calendrier_maya" title="Calendrier maya">Calendrier maya</a>). Il en va de même du <a href="/wiki/Calendrier_hindou" title="Calendrier hindou">calendrier hindou</a>, qui découpe le temps en quatre ères différentes. </p><p>Seuls certains systèmes de datation spécifiques utilisent une <a href="/wiki/Ann%C3%A9e_z%C3%A9ro" title="Année zéro">année zéro</a>, absente de l'usage courant et de celui des historiens. </p> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Notes_et_références"><span id="Notes_et_r.C3.A9f.C3.A9rences"></span>Notes et références</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Datation&amp;veaction=edit&amp;section=5" title="Modifier la section : Notes et références" class="mw-editsection-visualeditor"><span>modifier</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Datation&amp;action=edit&amp;section=5" title="Modifier le code source de la section : Notes et références"><span>modifier le code</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <div class="references-small decimal" style=""> </div> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Voir_aussi">Voir aussi</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Datation&amp;veaction=edit&amp;section=6" title="Modifier la section : Voir aussi" class="mw-editsection-visualeditor"><span>modifier</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Datation&amp;action=edit&amp;section=6" title="Modifier le code source de la section : Voir aussi"><span>modifier le code</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <style data-mw-deduplicate="TemplateStyles:r194021218">.mw-parser-output .autres-projets>.titre{text-align:center;margin:0.2em 0}.mw-parser-output .autres-projets>ul{margin:0;padding:0}.mw-parser-output .autres-projets>ul>li{list-style:none;margin:0.2em 0;text-indent:0;padding-left:24px;min-height:20px;text-align:left;display:block}.mw-parser-output .autres-projets>ul>li>a{font-style:italic}@media(max-width:720px){.mw-parser-output .autres-projets{float:none}}</style><div class="autres-projets boite-grise boite-a-droite noprint js-interprojets"> <p class="titre">Sur les autres projets Wikimedia&#160;:</p> <ul class="noarchive plainlinks"> <li class="wiktionary"><a href="https://fr.wiktionary.org/wiki/datation" class="extiw" title="wikt:datation">datation</a>, <span class="nowrap">sur le <span class="project">Wiktionnaire</span></span></li> </ul> </div> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Bibliographie">Bibliographie</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Datation&amp;veaction=edit&amp;section=7" title="Modifier la section : Bibliographie" class="mw-editsection-visualeditor"><span>modifier</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Datation&amp;action=edit&amp;section=7" title="Modifier le code source de la section : Bibliographie"><span>modifier le code</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <ul><li><span class="ouvrage" id="BahainMercierValladas2019"><span class="ouvrage" id="Jean-Jacques_BahainNorbert_MercierHélène_Valladas2019">Jean-Jacques Bahain, Norbert Mercier et Hélène Valladas, «&#160;<cite style="font-style:normal">Datation des sites préhistoriques : quoi de neuf depuis les années 1980 ?</cite>&#160;», <i><a href="/wiki/Les_Nouvelles_de_l%27arch%C3%A9ologie" title="Les Nouvelles de l&#39;archéologie">Les Nouvelles de l'archéologie</a></i>, <abbr class="abbr" title="numéros">n<sup>os</sup></abbr>&#160;157-158,&#8206; <time>2019</time>, <abbr class="abbr" title="pages">p.</abbr>&#160;<span class="nowrap">107-113</span> <small style="line-height:1em;">(<a rel="nofollow" class="external text" href="https://journals.openedition.org/nda/7876">lire en ligne</a>)</small><span class="Z3988" title="ctx_ver=Z39.88-2004&amp;rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&amp;rft.genre=article&amp;rft.atitle=Datation+des+sites+pr%C3%A9historiques%E2%80%89%3A+quoi+de+neuf+depuis+les+ann%C3%A9es+1980%E2%80%89%3F&amp;rft.jtitle=Les+Nouvelles+de+l%27arch%C3%A9ologie&amp;rft.issue=157-158&amp;rft.aulast=Bahain&amp;rft.aufirst=Jean-Jacques&amp;rft.au=Norbert+Mercier&amp;rft.au=H%C3%A9l%C3%A8ne+Valladas&amp;rft.date=2019&amp;rft.pages=107-113&amp;rfr_id=info%3Asid%2Ffr.wikipedia.org%3ADatation"></span></span></span></li></ul> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Articles_connexes">Articles connexes</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Datation&amp;veaction=edit&amp;section=8" title="Modifier la section : Articles connexes" class="mw-editsection-visualeditor"><span>modifier</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Datation&amp;action=edit&amp;section=8" title="Modifier le code source de la section : Articles connexes"><span>modifier le code</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <div style="column-width:22em;column-gap:1em;" class="colonnes"> <ul><li><a href="/wiki/Datation_absolue" title="Datation absolue">Datation absolue</a></li> <li><a href="/wiki/Datation_relative" title="Datation relative">Datation relative</a></li> <li><a href="/wiki/Datation_par_isotopes_cosmog%C3%A9niques" class="mw-redirect" title="Datation par isotopes cosmogéniques">Datation par isotopes cosmogéniques</a></li> <li><a href="/wiki/Datation_par_le_potassium-argon" class="mw-redirect" title="Datation par le potassium-argon">Datation par le potassium-argon</a></li> <li><a href="/wiki/Datation_par_l%27uranium-thorium" class="mw-redirect" title="Datation par l&#39;uranium-thorium">Datation par l'uranium-thorium</a></li> <li><a href="/wiki/Datation_par_le_carbone_14" class="mw-redirect" title="Datation par le carbone 14">Datation par le carbone 14</a></li> <li><a href="/wiki/Dendrochronologie" title="Dendrochronologie">Dendrochronologie</a></li> <li><a href="/wiki/Hydrologie_isotopique" title="Hydrologie isotopique">Hydrologie isotopique</a></li> <li><a href="/wiki/R%C3%A9sonance_de_spin_%C3%A9lectronique" class="mw-redirect" title="Résonance de spin électronique">Résonance de spin électronique</a></li> <li><a href="/wiki/T%C3%A9phrochronologie" title="Téphrochronologie">Téphrochronologie</a></li> <li><a href="/wiki/Datation_par_luminescence_stimul%C3%A9e_optiquement" title="Datation par luminescence stimulée optiquement">Datation par luminescence stimulée optiquement</a></li> <li><a href="/wiki/Lich%C3%A9nom%C3%A9trie" title="Lichénométrie">Lichénométrie</a></li> <li><i><a href="/wiki/Terminus_a_quo" class="mw-redirect" title="Terminus a quo">Terminus a quo</a></i></li> <li><a href="/wiki/Hydratation_de_l%27obsidienne" title="Hydratation de l&#39;obsidienne">Hydratation de l'obsidienne</a></li> <li><a href="/wiki/Datation_par_rac%C3%A9misation_des_acides_amin%C3%A9s" title="Datation par racémisation des acides aminés">Datation par racémisation des acides aminés</a></li></ul> </div> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Liens_externes">Liens externes</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Datation&amp;veaction=edit&amp;section=9" title="Modifier la section : Liens externes" class="mw-editsection-visualeditor"><span>modifier</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Datation&amp;action=edit&amp;section=9" title="Modifier le code source de la section : Liens externes"><span>modifier le code</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p class="mw-empty-elt"> </p> <ul><li class="mw-empty-elt"></li> <li class="mw-empty-elt"></li> <li><div class="liste-horizontale"><span class="wd_identifiers">Notice dans un dictionnaire ou une encyclopédie généraliste<span class="noprint wikidata-linkback skin-invert"><span class="mw-valign-baseline noviewer" typeof="mw:File"><a href="https://www.wikidata.org/wiki/Q12764401?uselang=fr#identifiers" title="Voir et modifier les données sur Wikidata"><img alt="Voir et modifier les données sur Wikidata" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/7/73/Blue_pencil.svg/10px-Blue_pencil.svg.png" decoding="async" width="10" height="10" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/7/73/Blue_pencil.svg/15px-Blue_pencil.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/7/73/Blue_pencil.svg/20px-Blue_pencil.svg.png 2x" data-file-width="600" data-file-height="600" /></a></span></span></span>&#160;: <ul><li><a rel="nofollow" class="external text" href="https://denstoredanske.lex.dk//datering/"><i>Den Store Danske Encyklopædi</i></a></li> </ul></div></li> <li><div class="liste-horizontale"><span class="wd_identifiers"><a href="/wiki/Autorit%C3%A9_(sciences_de_l%27information)" title="Autorité (sciences de l&#39;information)">Notices d'autorité</a><span class="noprint wikidata-linkback skin-invert"><span class="mw-valign-baseline noviewer" typeof="mw:File"><a href="https://www.wikidata.org/wiki/Q12764401?uselang=fr#identifiers" title="Voir et modifier les données sur Wikidata"><img alt="Voir et modifier les données sur Wikidata" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/7/73/Blue_pencil.svg/10px-Blue_pencil.svg.png" decoding="async" width="10" height="10" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/7/73/Blue_pencil.svg/15px-Blue_pencil.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/7/73/Blue_pencil.svg/20px-Blue_pencil.svg.png 2x" data-file-width="600" data-file-height="600" /></a></span></span></span>&#160;: <ul><li><span class="nowrap uid noarchive"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://catalogue.bnf.fr/ark:/12148/cb119730094">BnF</a></span> (<span class="nowrap uid noarchive"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://data.bnf.fr/ark:/12148/cb119730094">données</a></span>)</li> <li><span class="nowrap uid noarchive"><a rel="nofollow" class="external text" href="http://id.loc.gov/authorities/sh99002022">LCCN</a></span></li> <li><span class="nowrap uid noarchive"><a rel="nofollow" class="external text" href="http://olduli.nli.org.il/F/?func=find-b&amp;local_base=NLX10&amp;find_code=UID&amp;request=987007566129005171">Israël</a></span></li> </ul></div></li> <li><abbr class="abbr indicateur-langue" title="Langue : français">(fr)</abbr> <a rel="nofollow" class="external text" href="http://parrenin.frederic.free.fr/PRO/publications/download/these/chapII-infos-chrono.pdf">«&#160;<i>Datation glaciologique des forages profonds en Antarctique et modélisation conceptuelle du climat&#160;: implications pour la théorie astronomique des paléoclimats</i>&#160;»</a>, 2002, <a rel="nofollow" class="external text" href="http://parrenin.frederic.free.fr/PRO/home/index.html">Frédéric Parrenin</a>, LGGE (<a href="/wiki/Laboratoire_de_glaciologie_et_g%C3%A9ophysique_de_l%27environnement" class="mw-redirect" title="Laboratoire de glaciologie et géophysique de l&#39;environnement">Laboratoire de glaciologie et géophysique de l'environnement</a>) de <a href="/wiki/Grenoble" title="Grenoble">Grenoble</a>, France, thèse de l'<a href="/wiki/Universit%C3%A9_Joseph_Fourier" class="mw-redirect" title="Université Joseph Fourier">Université Joseph Fourier</a> (Voir Chap II&#160;: Informations chronologiques)</li></ul> <div class="navbox-container" style="clear:both;"> <table class="navbox collapsible noprint autocollapse" style=""> <tbody><tr><th class="navbox-title" colspan="2" style=""><div style="float:left; width:6em; text-align:left"><div class="noprint plainlinks nowrap tnavbar" style="padding:0; font-size:xx-small; color:var(--color-emphasized, #000000);"><a href="/wiki/Mod%C3%A8le:Palette_Calendrier" title="Modèle:Palette Calendrier"><abbr class="abbr" title="Voir ce modèle.">v</abbr></a>&#160;· <a class="external text" href="https://fr.wikipedia.org/w/index.php?title=Mod%C3%A8le:Palette_Calendrier&amp;action=edit"><abbr class="abbr" title="Modifier ce modèle. Merci de prévisualiser avant de sauvegarder.">m</abbr></a></div></div><div style="font-size:110%"><a href="/wiki/Calendrier" title="Calendrier">Calendrier</a></div></th> </tr> <tr> <td class="navbox-banner" style="" colspan="2"><a href="/wiki/Liste_de_calendriers" title="Liste de calendriers">Liste</a></td> </tr> <tr> <th class="navbox-group" style="">Type</th> <td class="navbox-list" style=""><div class="liste-horizontale"> <ul><li><a href="/wiki/Calendrier_lunaire" title="Calendrier lunaire">Lunaire</a></li> <li><a href="/wiki/Calendrier_solaire" title="Calendrier solaire">Solaire</a></li> <li><a href="/wiki/Calendrier_luni-solaire" title="Calendrier luni-solaire">Luni-solaire</a></li></ul> </div></td> </tr> <tr> <th class="navbox-group" style="">Principaux</th> <td class="navbox-list navbox-even" style=""><div class="liste-horizontale"> <ul><li><a href="/wiki/Calendrier_bad%C4%AB%CA%BF" title="Calendrier badīʿ">Badi</a></li> <li><a href="/wiki/Calendrier_bouddhiste" title="Calendrier bouddhiste">Bouddhiste</a></li> <li><a href="/wiki/Calendrier_chinois" title="Calendrier chinois">Chinois</a></li> <li><a href="/wiki/Calendrier_gr%C3%A9gorien" title="Calendrier grégorien">Grégorien</a></li> <li><a href="/wiki/Calendrier_h%C3%A9bra%C3%AFque" title="Calendrier hébraïque">Hébraïque</a></li> <li><a href="/wiki/Calendrier_h%C3%A9girien" title="Calendrier hégirien">Hégirien</a></li> <li><a href="/wiki/Calendrier_hindou" title="Calendrier hindou">Hindou</a> <ul><li><a href="/wiki/Vikram_Samvat" title="Vikram Samvat">Vikram Samvat</a></li></ul></li> <li><a href="/wiki/Dates_en_japonais" title="Dates en japonais">Japonais</a></li> <li><a href="/wiki/Calendrier_julien" title="Calendrier julien">Julien</a> <ul><li><a href="/wiki/Calendrier_julien_r%C3%A9vis%C3%A9" title="Calendrier julien révisé">Révisé</a></li></ul></li> <li><a href="/wiki/Calendrier_national_indien" title="Calendrier national indien">National indien</a></li> <li><a href="/wiki/Calendrier_persan" title="Calendrier persan">Persan</a></li> <li><a href="/wiki/Calendrier_zoroastrien" title="Calendrier zoroastrien">Zoroastrien</a></li></ul> </div></td> </tr> <tr> <th class="navbox-group" style="">Locaux<br />(ou d'usage réduit)</th> <td class="navbox-list" style=""><div class="liste-horizontale"> <ul><li><a href="/wiki/Calendrier_arm%C3%A9nien" title="Calendrier arménien">Arménien</a></li> <li>Balinais <ul><li><a href="/wiki/Calendrier_pawukon" title="Calendrier pawukon">Pawukon</a></li> <li><a href="/wiki/%C3%88re_Saka" title="Ère Saka">Saka</a></li></ul></li> <li><a href="/wiki/Calendrier_bamil%C3%A9k%C3%A9" title="Calendrier bamiléké">Bamiléké</a></li> <li><a href="/wiki/Calendrier_bengali" title="Calendrier bengali">Bengali</a></li> <li><a href="/wiki/Calendrier_berb%C3%A8re" title="Calendrier berbère">Berbère</a></li> <li><a href="/wiki/Calendrier_copte" title="Calendrier copte">Copte</a></li> <li>Coréens <ul><li><a href="/wiki/Calendrier_juche" title="Calendrier juche">Juche</a></li> <li><a href="/wiki/Calendrier_cor%C3%A9en" title="Calendrier coréen">Tangun</a></li></ul></li> <li><a href="/wiki/Calendrier_%C3%A9thiopien" title="Calendrier éthiopien">Éthiopien</a></li> <li><a href="/wiki/Calendrier_gr%C3%A9gorien_proleptique" title="Calendrier grégorien proleptique">Grégorien proleptique</a></li> <li><a href="/wiki/Calendrier_julien_proleptique" title="Calendrier julien proleptique">Julien proleptique</a></li> <li><a href="/wiki/Calendrier_liturgique_romain" title="Calendrier liturgique romain">Liturgique romain</a></li> <li><a href="/wiki/Calendrier_ma%C3%A7onnique" title="Calendrier maçonnique">Maçonnique</a></li> <li><a href="/wiki/Calendrier_malayalam" title="Calendrier malayalam">Malayalam</a></li> <li><a href="/wiki/Calendrier_minguo" title="Calendrier minguo">Minguo</a></li> <li><a href="/wiki/Calendrier_moundang" title="Calendrier moundang">Moundang</a></li> <li><a href="/wiki/Calendrier_Nanakshahi" title="Calendrier Nanakshahi">Nanakshahi</a></li> <li><a href="/wiki/Calendrier_pataphysique" title="Calendrier pataphysique">Pataphysique</a></li> <li><a href="/wiki/Calendrier_samaritain" title="Calendrier samaritain">Samaritain</a></li> <li><a href="/wiki/Calendrier_shilluk" title="Calendrier shilluk">Shilluk</a></li> <li><a href="/wiki/Calendrier_tha%C3%AFlandais" title="Calendrier thaïlandais">Thaïs</a> <ul><li><a href="/wiki/Calendrier_lunaire_tha%C3%AFlandais" title="Calendrier lunaire thaïlandais">Lunaire</a></li> <li><a href="/wiki/Calendrier_solaire_tha%C3%AFlandais" title="Calendrier solaire thaïlandais">Solaire</a></li></ul></li> <li><a href="/wiki/Calendrier_tamoul" title="Calendrier tamoul">Tamoul</a></li> <li><a href="/wiki/Calendrier_tib%C3%A9tain" title="Calendrier tibétain">Tibétain</a></li></ul> </div></td> </tr> <tr> <th class="navbox-group" style="">Désuets</th> <td class="navbox-list navbox-even" style=""><div class="liste-horizontale"> <ul><li><a href="/wiki/Calendrier_attique" title="Calendrier attique">Attique</a></li> <li>Aztèques <ul><li><a href="/wiki/Calendrier_azt%C3%A8que" title="Calendrier aztèque">Xiuhpohualli</a></li> <li><a href="/wiki/Tonalpohualli" title="Tonalpohualli">Tonalpohualli</a></li></ul></li> <li><a href="/wiki/Calendrier_basque" title="Calendrier basque">Basque</a></li> <li><a href="/wiki/Calendrier_Borana" title="Calendrier Borana">Borana</a></li> <li><a href="/wiki/Calendrier_byzantin" title="Calendrier byzantin">Byzantin</a></li> <li><a href="/wiki/Calendrier_cappadocien" title="Calendrier cappadocien">Cappadocien</a></li> <li><a href="/wiki/Calendrier_celtique" title="Calendrier celtique">Celtique</a></li> <li><a href="/wiki/Calendrier_de_Coligny" title="Calendrier de Coligny">de Coligny</a></li> <li><a href="/wiki/Calendrier_de_l%27%C3%89gypte_antique" title="Calendrier de l&#39;Égypte antique">Égyptien antique</a></li> <li><a href="/wiki/Calendrier_%C3%A9trusque" title="Calendrier étrusque">Étrusque</a></li> <li><a href="/wiki/Calendrier_fasciste" title="Calendrier fasciste">Fasciste</a></li> <li><a href="/wiki/Calendrier_grec" title="Calendrier grec">Grec antique</a></li> <li><a href="/wiki/Dates_en_japonais#Ancien_calendrier" title="Dates en japonais">Japonais</a> <ul><li><a href="/wiki/Calendrier_Genka" title="Calendrier Genka">Genka</a></li> <li><a href="/wiki/Calendrier_Gih%C5%8D" title="Calendrier Gihō">Gihō</a></li> <li><a href="/wiki/Calendrier_Taien" title="Calendrier Taien">Taien</a></li> <li><a href="/wiki/Calendrier_Goki" title="Calendrier Goki">Goki</a></li> <li><a href="/wiki/Calendrier_Xuanming" title="Calendrier Xuanming">Xuanming</a></li> <li><a href="/wiki/Calendrier_J%C5%8Dky%C5%8D" title="Calendrier Jōkyō">Jōkyō</a></li> <li><a href="/wiki/Calendrier_H%C5%8Dryaku" title="Calendrier Hōryaku">Hōryaku</a></li> <li><a href="/wiki/Calendrier_Kansei" title="Calendrier Kansei">Kansei</a></li> <li><a href="/wiki/Calendrier_Tenp%C5%8D" title="Calendrier Tenpō">Tenpō</a></li></ul></li> <li><a href="/wiki/Calendrier_mac%C3%A9donien" title="Calendrier macédonien">Macédonien</a></li> <li><a href="/wiki/Calendrier_maya" title="Calendrier maya">Mayas</a> <ul><li><a href="/wiki/Calendrier_haab" title="Calendrier haab">Haab</a></li> <li><a href="/wiki/Calendrier_Tzolk%27in" title="Calendrier Tzolk&#39;in">Tzolk’in</a></li> <li><a href="/wiki/Compte_court" title="Compte court">Compte court</a></li> <li><a href="/wiki/Compte_long" title="Compte long">Compte long</a></li></ul></li> <li><a href="/wiki/Calendrier_m%C3%A9sopotamien" title="Calendrier mésopotamien">Mésopotamien</a></li> <li><a href="/wiki/Calendrier_pisan" title="Calendrier pisan">Pisan</a></li> <li><a href="/wiki/Calendrier_r%C3%A9publicain" title="Calendrier républicain">Révolutionnaire français</a></li> <li><a href="/wiki/Calendrier_romain" title="Calendrier romain">Romain préjulien</a></li> <li><a href="/wiki/Calendrier_rumi" title="Calendrier rumi">Rumi</a></li> <li><a href="/wiki/%C3%88re_s%C3%A9leucide" title="Ère séleucide">Séleucide</a></li> <li><a href="/wiki/Calendrier_slave" title="Calendrier slave">Slave</a></li> <li><a href="/wiki/Calendrier_solaire_de_364_jours" title="Calendrier solaire de 364 jours">Solaire de 364 jours</a></li> <li><a href="/wiki/Calendrier_r%C3%A9volutionnaire_sovi%C3%A9tique" title="Calendrier révolutionnaire soviétique">Révolutionnaire soviétique</a></li> <li><a href="/wiki/Calendrier_su%C3%A9dois" title="Calendrier suédois">Suédois</a></li></ul> </div></td> </tr> <tr> <th class="navbox-group" style="">Proposés</th> <td class="navbox-list" style=""><div class="liste-horizontale"> <ul><li><a href="/wiki/Calendrier_nouveau_de_chronologie_ancienne" title="Calendrier nouveau de chronologie ancienne">CNCA</a></li> <li><a href="/wiki/Calendrier_darien" title="Calendrier darien">Darien</a> (<a href="/wiki/Mesure_du_temps_sur_Mars#Calendrier" title="Mesure du temps sur Mars">Martien</a>)</li> <li><a href="/wiki/Calendrier_fixe" title="Calendrier fixe">Fixe</a></li> <li><a href="/wiki/Calendrier_holoc%C3%A8ne" title="Calendrier holocène">Holocène</a></li> <li><a href="/wiki/Calendrier_permanent_Hanke-Henry" title="Calendrier permanent Hanke-Henry">Permanent Hanke-Henry</a></li> <li>Symmetry <ul><li><a href="/wiki/Symmetry454#Variant_:_Symmetry010" title="Symmetry454">Sym010</a></li> <li><a href="/wiki/Symmetry454" title="Symmetry454">Sym454</a></li></ul></li> <li><a href="/wiki/Calendrier_universel" title="Calendrier universel">Universel</a></li></ul> </div></td> </tr> <tr> <th class="navbox-group" style="">Outils</th> <td class="navbox-list navbox-even" style=""><div class="liste-horizontale"> <ul><li><a href="/wiki/Calendrier_perp%C3%A9tuel" title="Calendrier perpétuel">calendrier perpétuel</a></li> <li><a href="/wiki/Calendrier_(logiciel)" title="Calendrier (logiciel)">calendrier logiciel</a></li></ul> </div></td> </tr> <tr> <th class="navbox-group" style="">Fictifs</th> <td class="navbox-list" style=""><div class="liste-horizontale"> <ul><li><a href="/wiki/Calendrier_de_la_Terre_du_Milieu" title="Calendrier de la Terre du Milieu">Calendrier de la Terre du Milieu</a></li> <li>Calendrier de Faucongris (<i><a href="/wiki/Donjons_et_Dragons" title="Donjons et Dragons">Donjons et Dragons</a></i>)</li> <li><a href="/wiki/Calendrier_imp%C3%A9rial" title="Calendrier impérial">Impérial</a> (<i><a href="/wiki/Univers_de_Dune" title="Univers de Dune">Dune</a></i>)</li></ul> </div></td> </tr> <tr> <th class="navbox-group" style="">Notions de <a href="/wiki/Temps" title="Temps">temps</a><br />et d'hémérologie</th> <td class="navbox-list navbox-even" style=""><div class="liste-horizontale"> <ul><li><a href="/wiki/Ann%C3%A9e_(astronomie)" title="Année (astronomie)">Année</a></li> <li><a href="/wiki/Ann%C3%A9e_de_confusion" title="Année de confusion">Année de confusion</a></li> <li><a href="/wiki/Ann%C3%A9e_z%C3%A9ro" title="Année zéro">Année zéro</a></li> <li><a href="/wiki/Calendes" title="Calendes">Calendes</a></li> <li><a href="/wiki/D%C3%A9cennie" title="Décennie">Décennie</a></li> <li><a href="/wiki/%C3%89quinoxe" title="Équinoxe">Équinoxe</a></li> <li><a href="/wiki/Calendrier#Ère" title="Calendrier">Ère</a></li> <li><a href="/wiki/Heure" title="Heure">Heure</a></li> <li><a href="/wiki/Heure_Unix" title="Heure Unix">Heure Unix</a></li> <li><a href="/wiki/Histoire_de_la_mesure_du_temps" title="Histoire de la mesure du temps">Histoire de la mesure du temps</a></li> <li><a href="/wiki/Ides" title="Ides">Ides</a></li> <li><a href="/wiki/Jour" title="Jour">Jour</a></li> <li><a href="/wiki/Journ%C3%A9e" title="Journée">Journée</a></li> <li><a href="/wiki/Cat%C3%A9gorie:Jour_de_l%27ann%C3%A9e" title="Catégorie:Jour de l&#39;année">Jours de l'année</a></li> <li><a href="/wiki/Jubil%C3%A9" title="Jubilé">Jubilé</a></li> <li><a href="/wiki/Lustre_(Rome_antique)" title="Lustre (Rome antique)">Lustre</a></li> <li><a href="/wiki/Mill%C3%A9naire" title="Millénaire">Millénaire</a></li> <li><a href="/wiki/Minute_(temps)" title="Minute (temps)">Minute</a></li> <li><a href="/wiki/Mois" title="Mois">Mois</a></li> <li><a href="/wiki/Nones" title="Nones">Nones</a></li> <li><a href="/wiki/Num%C3%A9rotation_ISO_des_semaines" title="Numérotation ISO des semaines">Numérotation ISO des semaines</a></li> <li><a href="/wiki/Prytanie" title="Prytanie">Prytanie</a></li> <li><a href="/wiki/Quinquennat" title="Quinquennat">Quinquennat</a></li> <li><a href="/wiki/Saison" title="Saison">Saison</a></li> <li><a href="/wiki/Seconde_(temps)" title="Seconde (temps)">Seconde</a></li> <li><a href="/wiki/Semaine" title="Semaine">Semaine</a></li> <li><a href="/wiki/Semestre" title="Semestre">Semestre</a></li> <li><a href="/wiki/Si%C3%A8cle" title="Siècle">Siècle</a></li> <li><a href="/wiki/Solstice" title="Solstice">Solstice</a></li> <li><a href="/wiki/Temps" title="Temps">Temps</a></li> <li><a href="/wiki/Trimestre" title="Trimestre">Trimestre</a></li> <li><i><span class="lang-la" lang="la"><a href="/wiki/Ab_Urbe_condita" title="Ab Urbe condita">Ab Urbe condita</a></span></i> (<i>AUC</i> ou <i>AVC</i>)</li></ul> </div></td> </tr> </tbody></table> <table class="navbox collapsible noprint autocollapse" style="background:#fdfdfd;"> <tbody><tr><th class="navbox-title" colspan="2" style=""><div style="float:left; width:6em; text-align:left"><div class="noprint plainlinks nowrap tnavbar" style="padding:0; font-size:xx-small; color:var(--color-emphasized, #000000);"><a href="/wiki/Mod%C3%A8le:Palette_%C3%89ph%C3%A9m%C3%A9ride" title="Modèle:Palette Éphéméride"><abbr class="abbr" title="Voir ce modèle.">v</abbr></a>&#160;· <a class="external text" href="https://fr.wikipedia.org/w/index.php?title=Mod%C3%A8le:Palette_%C3%89ph%C3%A9m%C3%A9ride&amp;action=edit"><abbr class="abbr" title="Modifier ce modèle. Merci de prévisualiser avant de sauvegarder.">m</abbr></a></div></div><div style="font-size:110%"><a href="/wiki/Mois" title="Mois">Mois</a> et <a href="/wiki/Jour" title="Jour">jours</a> de l’<a href="/wiki/Ann%C3%A9e_(calendrier)" title="Année (calendrier)">année</a> du <a href="/wiki/Calendrier_gr%C3%A9gorien" title="Calendrier grégorien">calendrier grégorien</a></div></th> </tr> <tr> <th class="navbox-group" style=""><a href="/wiki/Janvier" title="Janvier">Janvier</a></th> <td class="navbox-list" style=""><div class="liste-horizontale"> <ul><li><a href="/wiki/1er_janvier" title="1er janvier"><abbr class="abbr" title="Premier">1<sup>er</sup></abbr></a></li> <li><a href="/wiki/2_janvier" title="2 janvier">2</a></li> <li><a href="/wiki/3_janvier" title="3 janvier">3</a></li> <li><a href="/wiki/4_janvier" title="4 janvier">4</a></li> <li><a href="/wiki/5_janvier" title="5 janvier">5</a></li> <li><a href="/wiki/6_janvier" title="6 janvier">6</a></li> <li><a href="/wiki/7_janvier" title="7 janvier">7</a></li> <li><a href="/wiki/8_janvier" title="8 janvier">8</a></li> <li><a href="/wiki/9_janvier" title="9 janvier">9</a></li> <li><a href="/wiki/10_janvier" title="10 janvier">10</a></li> <li><a href="/wiki/11_janvier" title="11 janvier">11</a></li> <li><a href="/wiki/12_janvier" title="12 janvier">12</a></li> <li><a href="/wiki/13_janvier" title="13 janvier">13</a></li> <li><a href="/wiki/14_janvier" title="14 janvier">14</a></li> <li><a href="/wiki/15_janvier" title="15 janvier">15</a></li> <li><a href="/wiki/16_janvier" title="16 janvier">16</a></li> <li><a href="/wiki/17_janvier" title="17 janvier">17</a></li> <li><a href="/wiki/18_janvier" title="18 janvier">18</a></li> <li><a href="/wiki/19_janvier" title="19 janvier">19</a></li> <li><a href="/wiki/20_janvier" title="20 janvier">20</a></li> <li><a href="/wiki/21_janvier" title="21 janvier">21</a></li> <li><a href="/wiki/22_janvier" title="22 janvier">22</a></li> <li><a href="/wiki/23_janvier" title="23 janvier">23</a></li> <li><a href="/wiki/24_janvier" title="24 janvier">24</a></li> <li><a href="/wiki/25_janvier" title="25 janvier">25</a></li> <li><a href="/wiki/26_janvier" title="26 janvier">26</a></li> <li><a href="/wiki/27_janvier" title="27 janvier">27</a></li> <li><a href="/wiki/28_janvier" title="28 janvier">28</a></li> <li><a href="/wiki/29_janvier" title="29 janvier">29</a></li> <li><a href="/wiki/30_janvier" title="30 janvier">30</a></li> <li><a href="/wiki/31_janvier" title="31 janvier">31</a></li></ul> </div></td> </tr> <tr> <th class="navbox-group" style=""><a href="/wiki/F%C3%A9vrier" title="Février">Février</a></th> <td class="navbox-list navbox-even" style="background:#f7f7f7;"><div class="liste-horizontale"> <ul><li><a href="/wiki/1er_f%C3%A9vrier" title="1er février"><abbr class="abbr" title="Premier">1<sup>er</sup></abbr></a></li> <li><a href="/wiki/2_f%C3%A9vrier" title="2 février">2</a></li> <li><a href="/wiki/3_f%C3%A9vrier" title="3 février">3</a></li> <li><a href="/wiki/4_f%C3%A9vrier" title="4 février">4</a></li> <li><a href="/wiki/5_f%C3%A9vrier" title="5 février">5</a></li> <li><a href="/wiki/6_f%C3%A9vrier" title="6 février">6</a></li> <li><a href="/wiki/7_f%C3%A9vrier" title="7 février">7</a></li> <li><a href="/wiki/8_f%C3%A9vrier" title="8 février">8</a></li> <li><a href="/wiki/9_f%C3%A9vrier" title="9 février">9</a></li> <li><a href="/wiki/10_f%C3%A9vrier" title="10 février">10</a></li> <li><a href="/wiki/11_f%C3%A9vrier" title="11 février">11</a></li> <li><a href="/wiki/12_f%C3%A9vrier" title="12 février">12</a></li> <li><a href="/wiki/13_f%C3%A9vrier" title="13 février">13</a></li> <li><a href="/wiki/14_f%C3%A9vrier" title="14 février">14</a></li> <li><a href="/wiki/15_f%C3%A9vrier" title="15 février">15</a></li> <li><a href="/wiki/16_f%C3%A9vrier" title="16 février">16</a></li> <li><a href="/wiki/17_f%C3%A9vrier" title="17 février">17</a></li> <li><a href="/wiki/18_f%C3%A9vrier" title="18 février">18</a></li> <li><a href="/wiki/19_f%C3%A9vrier" title="19 février">19</a></li> <li><a href="/wiki/20_f%C3%A9vrier" title="20 février">20</a></li> <li><a href="/wiki/21_f%C3%A9vrier" title="21 février">21</a></li> <li><a href="/wiki/22_f%C3%A9vrier" title="22 février">22</a></li> <li><a href="/wiki/23_f%C3%A9vrier" title="23 février">23</a></li> <li><a href="/wiki/24_f%C3%A9vrier" title="24 février">24</a></li> <li><a href="/wiki/25_f%C3%A9vrier" title="25 février">25</a></li> <li><a href="/wiki/26_f%C3%A9vrier" title="26 février">26</a></li> <li><a href="/wiki/27_f%C3%A9vrier" title="27 février">27</a></li> <li><a href="/wiki/28_f%C3%A9vrier" title="28 février">28</a></li> <li><a href="/wiki/29_f%C3%A9vrier" title="29 février">29</a></li> <li><i><a href="/wiki/30_f%C3%A9vrier" title="30 février">30</a></i></li></ul> </div></td> </tr> <tr> <th class="navbox-group" style=""><a href="/wiki/Mars_(mois)" title="Mars (mois)">Mars</a></th> <td class="navbox-list" style=""><div class="liste-horizontale"> <ul><li><a href="/wiki/1er_mars" title="1er mars"><abbr class="abbr" title="Premier">1<sup>er</sup></abbr></a></li> <li><a href="/wiki/2_mars" title="2 mars">2</a></li> <li><a href="/wiki/3_mars" title="3 mars">3</a></li> <li><a href="/wiki/4_mars" title="4 mars">4</a></li> <li><a href="/wiki/5_mars" title="5 mars">5</a></li> <li><a href="/wiki/6_mars" title="6 mars">6</a></li> <li><a href="/wiki/7_mars" title="7 mars">7</a></li> <li><a href="/wiki/8_mars" title="8 mars">8</a></li> <li><a href="/wiki/9_mars" title="9 mars">9</a></li> <li><a href="/wiki/10_mars" title="10 mars">10</a></li> <li><a href="/wiki/11_mars" title="11 mars">11</a></li> <li><a href="/wiki/12_mars" title="12 mars">12</a></li> <li><a href="/wiki/13_mars" title="13 mars">13</a></li> <li><a href="/wiki/14_mars" title="14 mars">14</a></li> <li><a href="/wiki/15_mars" title="15 mars">15</a></li> <li><a href="/wiki/16_mars" title="16 mars">16</a></li> <li><a href="/wiki/17_mars" title="17 mars">17</a></li> <li><a href="/wiki/18_mars" title="18 mars">18</a></li> <li><a href="/wiki/19_mars" title="19 mars">19</a></li> <li><a href="/wiki/20_mars" title="20 mars">20</a></li> <li><a href="/wiki/21_mars" title="21 mars">21</a></li> <li><a href="/wiki/22_mars" title="22 mars">22</a></li> <li><a href="/wiki/23_mars" title="23 mars">23</a></li> <li><a href="/wiki/24_mars" title="24 mars">24</a></li> <li><a href="/wiki/25_mars" title="25 mars">25</a></li> <li><a href="/wiki/26_mars" title="26 mars">26</a></li> <li><a href="/wiki/27_mars" title="27 mars">27</a></li> <li><a href="/wiki/28_mars" title="28 mars">28</a></li> <li><a href="/wiki/29_mars" title="29 mars">29</a></li> <li><a href="/wiki/30_mars" title="30 mars">30</a></li> <li><a href="/wiki/31_mars" title="31 mars">31</a></li></ul> </div></td> </tr> <tr> <th class="navbox-group" style=""><a href="/wiki/Avril" title="Avril">Avril</a></th> <td class="navbox-list navbox-even" style="background:#f7f7f7;"><div class="liste-horizontale"> <ul><li><a href="/wiki/1er_avril" title="1er avril"><abbr class="abbr" title="Premier">1<sup>er</sup></abbr></a></li> <li><a href="/wiki/2_avril" title="2 avril">2</a></li> <li><a href="/wiki/3_avril" title="3 avril">3</a></li> <li><a href="/wiki/4_avril" title="4 avril">4</a></li> <li><a href="/wiki/5_avril" title="5 avril">5</a></li> <li><a href="/wiki/6_avril" title="6 avril">6</a></li> <li><a href="/wiki/7_avril" title="7 avril">7</a></li> <li><a href="/wiki/8_avril" title="8 avril">8</a></li> <li><a href="/wiki/9_avril" title="9 avril">9</a></li> <li><a href="/wiki/10_avril" title="10 avril">10</a></li> <li><a href="/wiki/11_avril" title="11 avril">11</a></li> <li><a href="/wiki/12_avril" title="12 avril">12</a></li> <li><a href="/wiki/13_avril" title="13 avril">13</a></li> <li><a href="/wiki/14_avril" title="14 avril">14</a></li> <li><a href="/wiki/15_avril" title="15 avril">15</a></li> <li><a href="/wiki/16_avril" title="16 avril">16</a></li> <li><a href="/wiki/17_avril" title="17 avril">17</a></li> <li><a href="/wiki/18_avril" title="18 avril">18</a></li> <li><a href="/wiki/19_avril" title="19 avril">19</a></li> <li><a href="/wiki/20_avril" title="20 avril">20</a></li> <li><a href="/wiki/21_avril" title="21 avril">21</a></li> <li><a href="/wiki/22_avril" title="22 avril">22</a></li> <li><a href="/wiki/23_avril" title="23 avril">23</a></li> <li><a href="/wiki/24_avril" title="24 avril">24</a></li> <li><a href="/wiki/25_avril" title="25 avril">25</a></li> <li><a href="/wiki/26_avril" title="26 avril">26</a></li> <li><a href="/wiki/27_avril" title="27 avril">27</a></li> <li><a href="/wiki/28_avril" title="28 avril">28</a></li> <li><a href="/wiki/29_avril" title="29 avril">29</a></li> <li><a href="/wiki/30_avril" title="30 avril">30</a></li></ul> </div></td> </tr> <tr> <th class="navbox-group" style=""><a href="/wiki/Mai" title="Mai">Mai</a></th> <td class="navbox-list" style=""><div class="liste-horizontale"> <ul><li><a href="/wiki/1er_mai" title="1er mai"><abbr class="abbr" title="Premier">1<sup>er</sup></abbr></a></li> <li><a href="/wiki/2_mai" title="2 mai">2</a></li> <li><a href="/wiki/3_mai" title="3 mai">3</a></li> <li><a href="/wiki/4_mai" title="4 mai">4</a></li> <li><a href="/wiki/5_mai" title="5 mai">5</a></li> <li><a href="/wiki/6_mai" title="6 mai">6</a></li> <li><a href="/wiki/7_mai" title="7 mai">7</a></li> <li><a href="/wiki/8_mai" title="8 mai">8</a></li> <li><a href="/wiki/9_mai" title="9 mai">9</a></li> <li><a href="/wiki/10_mai" title="10 mai">10</a></li> <li><a href="/wiki/11_mai" title="11 mai">11</a></li> <li><a href="/wiki/12_mai" title="12 mai">12</a></li> <li><a href="/wiki/13_mai" title="13 mai">13</a></li> <li><a href="/wiki/14_mai" title="14 mai">14</a></li> <li><a href="/wiki/15_mai" title="15 mai">15</a></li> <li><a href="/wiki/16_mai" title="16 mai">16</a></li> <li><a href="/wiki/17_mai" title="17 mai">17</a></li> <li><a href="/wiki/18_mai" title="18 mai">18</a></li> <li><a href="/wiki/19_mai" title="19 mai">19</a></li> <li><a href="/wiki/20_mai" title="20 mai">20</a></li> <li><a href="/wiki/21_mai" title="21 mai">21</a></li> <li><a href="/wiki/22_mai" title="22 mai">22</a></li> <li><a href="/wiki/23_mai" title="23 mai">23</a></li> <li><a href="/wiki/24_mai" title="24 mai">24</a></li> <li><a href="/wiki/25_mai" title="25 mai">25</a></li> <li><a href="/wiki/26_mai" title="26 mai">26</a></li> <li><a href="/wiki/27_mai" title="27 mai">27</a></li> <li><a href="/wiki/28_mai" title="28 mai">28</a></li> <li><a href="/wiki/29_mai" title="29 mai">29</a></li> <li><a href="/wiki/30_mai" title="30 mai">30</a></li> <li><a href="/wiki/31_mai" title="31 mai">31</a></li></ul> </div></td> </tr> <tr> <th class="navbox-group" style=""><a href="/wiki/Juin" title="Juin">Juin</a></th> <td class="navbox-list navbox-even" style="background:#f7f7f7;"><div class="liste-horizontale"> <ul><li><a href="/wiki/1er_juin" title="1er juin"><abbr class="abbr" title="Premier">1<sup>er</sup></abbr></a></li> <li><a href="/wiki/2_juin" title="2 juin">2</a></li> <li><a href="/wiki/3_juin" title="3 juin">3</a></li> <li><a href="/wiki/4_juin" title="4 juin">4</a></li> <li><a href="/wiki/5_juin" title="5 juin">5</a></li> <li><a href="/wiki/6_juin" title="6 juin">6</a></li> <li><a href="/wiki/7_juin" title="7 juin">7</a></li> <li><a href="/wiki/8_juin" title="8 juin">8</a></li> <li><a href="/wiki/9_juin" title="9 juin">9</a></li> <li><a href="/wiki/10_juin" title="10 juin">10</a></li> <li><a href="/wiki/11_juin" title="11 juin">11</a></li> <li><a href="/wiki/12_juin" title="12 juin">12</a></li> <li><a href="/wiki/13_juin" title="13 juin">13</a></li> <li><a href="/wiki/14_juin" title="14 juin">14</a></li> <li><a href="/wiki/15_juin" title="15 juin">15</a></li> <li><a href="/wiki/16_juin" title="16 juin">16</a></li> <li><a href="/wiki/17_juin" title="17 juin">17</a></li> <li><a href="/wiki/18_juin" title="18 juin">18</a></li> <li><a href="/wiki/19_juin" title="19 juin">19</a></li> <li><a href="/wiki/20_juin" title="20 juin">20</a></li> <li><a href="/wiki/21_juin" title="21 juin">21</a></li> <li><a href="/wiki/22_juin" title="22 juin">22</a></li> <li><a href="/wiki/23_juin" title="23 juin">23</a></li> <li><a href="/wiki/24_juin" title="24 juin">24</a></li> <li><a href="/wiki/25_juin" title="25 juin">25</a></li> <li><a href="/wiki/26_juin" title="26 juin">26</a></li> <li><a href="/wiki/27_juin" title="27 juin">27</a></li> <li><a href="/wiki/28_juin" title="28 juin">28</a></li> <li><a href="/wiki/29_juin" title="29 juin">29</a></li> <li><a href="/wiki/30_juin" title="30 juin">30</a></li></ul> </div></td> </tr> <tr> <th class="navbox-group" style=""><a href="/wiki/Juillet" title="Juillet">Juillet</a></th> <td class="navbox-list" style=""><div class="liste-horizontale"> <ul><li><a href="/wiki/1er_juillet" title="1er juillet"><abbr class="abbr" title="Premier">1<sup>er</sup></abbr></a></li> <li><a href="/wiki/2_juillet" title="2 juillet">2</a></li> <li><a href="/wiki/3_juillet" title="3 juillet">3</a></li> <li><a href="/wiki/4_juillet" title="4 juillet">4</a></li> <li><a href="/wiki/5_juillet" title="5 juillet">5</a></li> <li><a href="/wiki/6_juillet" title="6 juillet">6</a></li> <li><a href="/wiki/7_juillet" title="7 juillet">7</a></li> <li><a href="/wiki/8_juillet" title="8 juillet">8</a></li> <li><a href="/wiki/9_juillet" title="9 juillet">9</a></li> <li><a href="/wiki/10_juillet" title="10 juillet">10</a></li> <li><a href="/wiki/11_juillet" title="11 juillet">11</a></li> <li><a href="/wiki/12_juillet" title="12 juillet">12</a></li> <li><a href="/wiki/13_juillet" title="13 juillet">13</a></li> <li><a href="/wiki/14_juillet" title="14 juillet">14</a></li> <li><a href="/wiki/15_juillet" title="15 juillet">15</a></li> <li><a href="/wiki/16_juillet" title="16 juillet">16</a></li> <li><a href="/wiki/17_juillet" title="17 juillet">17</a></li> <li><a href="/wiki/18_juillet" title="18 juillet">18</a></li> <li><a href="/wiki/19_juillet" title="19 juillet">19</a></li> <li><a href="/wiki/20_juillet" title="20 juillet">20</a></li> <li><a href="/wiki/21_juillet" title="21 juillet">21</a></li> <li><a href="/wiki/22_juillet" title="22 juillet">22</a></li> <li><a href="/wiki/23_juillet" title="23 juillet">23</a></li> <li><a href="/wiki/24_juillet" title="24 juillet">24</a></li> <li><a href="/wiki/25_juillet" title="25 juillet">25</a></li> <li><a href="/wiki/26_juillet" title="26 juillet">26</a></li> <li><a href="/wiki/27_juillet" title="27 juillet">27</a></li> <li><a href="/wiki/28_juillet" title="28 juillet">28</a></li> <li><a href="/wiki/29_juillet" title="29 juillet">29</a></li> <li><a href="/wiki/30_juillet" title="30 juillet">30</a></li> <li><a href="/wiki/31_juillet" title="31 juillet">31</a></li></ul> </div></td> </tr> <tr> <th class="navbox-group" style=""><a href="/wiki/Ao%C3%BBt" title="Août">Août</a></th> <td class="navbox-list navbox-even" style="background:#f7f7f7;"><div class="liste-horizontale"> <ul><li><a href="/wiki/1er_ao%C3%BBt" title="1er août"><abbr class="abbr" title="Premier">1<sup>er</sup></abbr></a></li> <li><a href="/wiki/2_ao%C3%BBt" title="2 août">2</a></li> <li><a href="/wiki/3_ao%C3%BBt" title="3 août">3</a></li> <li><a href="/wiki/4_ao%C3%BBt" title="4 août">4</a></li> <li><a href="/wiki/5_ao%C3%BBt" title="5 août">5</a></li> <li><a href="/wiki/6_ao%C3%BBt" title="6 août">6</a></li> <li><a href="/wiki/7_ao%C3%BBt" title="7 août">7</a></li> <li><a href="/wiki/8_ao%C3%BBt" title="8 août">8</a></li> <li><a href="/wiki/9_ao%C3%BBt" title="9 août">9</a></li> <li><a href="/wiki/10_ao%C3%BBt" title="10 août">10</a></li> <li><a href="/wiki/11_ao%C3%BBt" title="11 août">11</a></li> <li><a href="/wiki/12_ao%C3%BBt" title="12 août">12</a></li> <li><a href="/wiki/13_ao%C3%BBt" title="13 août">13</a></li> <li><a href="/wiki/14_ao%C3%BBt" title="14 août">14</a></li> <li><a href="/wiki/15_ao%C3%BBt" title="15 août">15</a></li> <li><a href="/wiki/16_ao%C3%BBt" title="16 août">16</a></li> <li><a href="/wiki/17_ao%C3%BBt" title="17 août">17</a></li> <li><a href="/wiki/18_ao%C3%BBt" title="18 août">18</a></li> <li><a href="/wiki/19_ao%C3%BBt" title="19 août">19</a></li> <li><a href="/wiki/20_ao%C3%BBt" title="20 août">20</a></li> <li><a href="/wiki/21_ao%C3%BBt" title="21 août">21</a></li> <li><a href="/wiki/22_ao%C3%BBt" title="22 août">22</a></li> <li><a href="/wiki/23_ao%C3%BBt" title="23 août">23</a></li> <li><a href="/wiki/24_ao%C3%BBt" title="24 août">24</a></li> <li><a href="/wiki/25_ao%C3%BBt" title="25 août">25</a></li> <li><a href="/wiki/26_ao%C3%BBt" title="26 août">26</a></li> <li><a href="/wiki/27_ao%C3%BBt" title="27 août">27</a></li> <li><a href="/wiki/28_ao%C3%BBt" title="28 août">28</a></li> <li><a href="/wiki/29_ao%C3%BBt" title="29 août">29</a></li> <li><a href="/wiki/30_ao%C3%BBt" title="30 août">30</a></li> <li><a href="/wiki/31_ao%C3%BBt" title="31 août">31</a></li></ul> </div></td> </tr> <tr> <th class="navbox-group" style=""><a href="/wiki/Septembre" title="Septembre">Septembre</a></th> <td class="navbox-list" style=""><div class="liste-horizontale"> <ul><li><a href="/wiki/1er_septembre" title="1er septembre"><abbr class="abbr" title="Premier">1<sup>er</sup></abbr></a></li> <li><a href="/wiki/2_septembre" title="2 septembre">2</a></li> <li><a href="/wiki/3_septembre" title="3 septembre">3</a></li> <li><a href="/wiki/4_septembre" title="4 septembre">4</a></li> <li><a href="/wiki/5_septembre" title="5 septembre">5</a></li> <li><a href="/wiki/6_septembre" title="6 septembre">6</a></li> <li><a href="/wiki/7_septembre" title="7 septembre">7</a></li> <li><a href="/wiki/8_septembre" title="8 septembre">8</a></li> <li><a href="/wiki/9_septembre" title="9 septembre">9</a></li> <li><a href="/wiki/10_septembre" title="10 septembre">10</a></li> <li><a href="/wiki/11_septembre" title="11 septembre">11</a></li> <li><a href="/wiki/12_septembre" title="12 septembre">12</a></li> <li><a href="/wiki/13_septembre" title="13 septembre">13</a></li> <li><a href="/wiki/14_septembre" title="14 septembre">14</a></li> <li><a href="/wiki/15_septembre" title="15 septembre">15</a></li> <li><a href="/wiki/16_septembre" title="16 septembre">16</a></li> <li><a href="/wiki/17_septembre" title="17 septembre">17</a></li> <li><a href="/wiki/18_septembre" title="18 septembre">18</a></li> <li><a href="/wiki/19_septembre" title="19 septembre">19</a></li> <li><a href="/wiki/20_septembre" title="20 septembre">20</a></li> <li><a href="/wiki/21_septembre" title="21 septembre">21</a></li> <li><a href="/wiki/22_septembre" title="22 septembre">22</a></li> <li><a href="/wiki/23_septembre" title="23 septembre">23</a></li> <li><a href="/wiki/24_septembre" title="24 septembre">24</a></li> <li><a href="/wiki/25_septembre" title="25 septembre">25</a></li> <li><a href="/wiki/26_septembre" title="26 septembre">26</a></li> <li><a href="/wiki/27_septembre" title="27 septembre">27</a></li> <li><a href="/wiki/28_septembre" title="28 septembre">28</a></li> <li><a href="/wiki/29_septembre" title="29 septembre">29</a></li> <li><a href="/wiki/30_septembre" title="30 septembre">30</a></li></ul> </div></td> </tr> <tr> <th class="navbox-group" style=""><a href="/wiki/Octobre" title="Octobre">Octobre</a></th> <td class="navbox-list navbox-even" style="background:#f7f7f7;"><div class="liste-horizontale"> <ul><li><a href="/wiki/1er_octobre" title="1er octobre"><abbr class="abbr" title="Premier">1<sup>er</sup></abbr></a></li> <li><a href="/wiki/2_octobre" title="2 octobre">2</a></li> <li><a href="/wiki/3_octobre" title="3 octobre">3</a></li> <li><a href="/wiki/4_octobre" title="4 octobre">4</a></li> <li><a href="/wiki/5_octobre" title="5 octobre">5</a></li> <li><a href="/wiki/6_octobre" title="6 octobre">6</a></li> <li><a href="/wiki/7_octobre" title="7 octobre">7</a></li> <li><a href="/wiki/8_octobre" title="8 octobre">8</a></li> <li><a href="/wiki/9_octobre" title="9 octobre">9</a></li> <li><a href="/wiki/10_octobre" title="10 octobre">10</a></li> <li><a href="/wiki/11_octobre" title="11 octobre">11</a></li> <li><a href="/wiki/12_octobre" title="12 octobre">12</a></li> <li><a href="/wiki/13_octobre" title="13 octobre">13</a></li> <li><a href="/wiki/14_octobre" title="14 octobre">14</a></li> <li><a href="/wiki/15_octobre" title="15 octobre">15</a></li> <li><a href="/wiki/16_octobre" title="16 octobre">16</a></li> <li><a href="/wiki/17_octobre" title="17 octobre">17</a></li> <li><a href="/wiki/18_octobre" title="18 octobre">18</a></li> <li><a href="/wiki/19_octobre" title="19 octobre">19</a></li> <li><a href="/wiki/20_octobre" title="20 octobre">20</a></li> <li><a href="/wiki/21_octobre" title="21 octobre">21</a></li> <li><a href="/wiki/22_octobre" title="22 octobre">22</a></li> <li><a href="/wiki/23_octobre" title="23 octobre">23</a></li> <li><a href="/wiki/24_octobre" title="24 octobre">24</a></li> <li><a href="/wiki/25_octobre" title="25 octobre">25</a></li> <li><a href="/wiki/26_octobre" title="26 octobre">26</a></li> <li><a href="/wiki/27_octobre" title="27 octobre">27</a></li> <li><a href="/wiki/28_octobre" title="28 octobre">28</a></li> <li><a href="/wiki/29_octobre" title="29 octobre">29</a></li> <li><a href="/wiki/30_octobre" title="30 octobre">30</a></li> <li><a href="/wiki/31_octobre" title="31 octobre">31</a></li></ul> </div></td> </tr> <tr> <th class="navbox-group" style=""><a href="/wiki/Novembre" title="Novembre">Novembre</a></th> <td class="navbox-list" style=""><div class="liste-horizontale"> <ul><li><a href="/wiki/1er_novembre" title="1er novembre"><abbr class="abbr" title="Premier">1<sup>er</sup></abbr></a></li> <li><a href="/wiki/2_novembre" title="2 novembre">2</a></li> <li><a href="/wiki/3_novembre" title="3 novembre">3</a></li> <li><a href="/wiki/4_novembre" title="4 novembre">4</a></li> <li><a href="/wiki/5_novembre" title="5 novembre">5</a></li> <li><a href="/wiki/6_novembre" title="6 novembre">6</a></li> <li><a href="/wiki/7_novembre" title="7 novembre">7</a></li> <li><a href="/wiki/8_novembre" title="8 novembre">8</a></li> <li><a href="/wiki/9_novembre" title="9 novembre">9</a></li> <li><a href="/wiki/10_novembre" title="10 novembre">10</a></li> <li><a href="/wiki/11_novembre" title="11 novembre">11</a></li> <li><a href="/wiki/12_novembre" title="12 novembre">12</a></li> <li><a href="/wiki/13_novembre" title="13 novembre">13</a></li> <li><a href="/wiki/14_novembre" title="14 novembre">14</a></li> <li><a href="/wiki/15_novembre" title="15 novembre">15</a></li> <li><a href="/wiki/16_novembre" title="16 novembre">16</a></li> <li><a href="/wiki/17_novembre" title="17 novembre">17</a></li> <li><a href="/wiki/18_novembre" title="18 novembre">18</a></li> <li><a href="/wiki/19_novembre" title="19 novembre">19</a></li> <li><a href="/wiki/20_novembre" title="20 novembre">20</a></li> <li><a href="/wiki/21_novembre" title="21 novembre">21</a></li> <li><a href="/wiki/22_novembre" title="22 novembre">22</a></li> <li><a href="/wiki/23_novembre" title="23 novembre">23</a></li> <li><a href="/wiki/24_novembre" title="24 novembre">24</a></li> <li><a href="/wiki/25_novembre" title="25 novembre">25</a></li> <li><a href="/wiki/26_novembre" title="26 novembre">26</a></li> <li><a href="/wiki/27_novembre" title="27 novembre">27</a></li> <li><a href="/wiki/28_novembre" title="28 novembre">28</a></li> <li><a href="/wiki/29_novembre" title="29 novembre">29</a></li> <li><a href="/wiki/30_novembre" title="30 novembre">30</a></li></ul> </div></td> </tr> <tr> <th class="navbox-group" style=""><a href="/wiki/D%C3%A9cembre" title="Décembre">Décembre</a></th> <td class="navbox-list navbox-even" style="background:#f7f7f7;"><div class="liste-horizontale"> <ul><li><a href="/wiki/1er_d%C3%A9cembre" title="1er décembre"><abbr class="abbr" title="Premier">1<sup>er</sup></abbr></a></li> <li><a href="/wiki/2_d%C3%A9cembre" title="2 décembre">2</a></li> <li><a href="/wiki/3_d%C3%A9cembre" title="3 décembre">3</a></li> <li><a href="/wiki/4_d%C3%A9cembre" title="4 décembre">4</a></li> <li><a href="/wiki/5_d%C3%A9cembre" title="5 décembre">5</a></li> <li><a href="/wiki/6_d%C3%A9cembre" title="6 décembre">6</a></li> <li><a href="/wiki/7_d%C3%A9cembre" title="7 décembre">7</a></li> <li><a href="/wiki/8_d%C3%A9cembre" title="8 décembre">8</a></li> <li><a href="/wiki/9_d%C3%A9cembre" title="9 décembre">9</a></li> <li><a href="/wiki/10_d%C3%A9cembre" title="10 décembre">10</a></li> <li><a href="/wiki/11_d%C3%A9cembre" title="11 décembre">11</a></li> <li><a href="/wiki/12_d%C3%A9cembre" title="12 décembre">12</a></li> <li><a href="/wiki/13_d%C3%A9cembre" title="13 décembre">13</a></li> <li><a href="/wiki/14_d%C3%A9cembre" title="14 décembre">14</a></li> <li><a href="/wiki/15_d%C3%A9cembre" title="15 décembre">15</a></li> <li><a href="/wiki/16_d%C3%A9cembre" title="16 décembre">16</a></li> <li><a href="/wiki/17_d%C3%A9cembre" title="17 décembre">17</a></li> <li><a href="/wiki/18_d%C3%A9cembre" title="18 décembre">18</a></li> <li><a href="/wiki/19_d%C3%A9cembre" title="19 décembre">19</a></li> <li><a href="/wiki/20_d%C3%A9cembre" title="20 décembre">20</a></li> <li><a href="/wiki/21_d%C3%A9cembre" title="21 décembre">21</a></li> <li><a href="/wiki/22_d%C3%A9cembre" title="22 décembre">22</a></li> <li><a href="/wiki/23_d%C3%A9cembre" title="23 décembre">23</a></li> <li><a href="/wiki/24_d%C3%A9cembre" title="24 décembre">24</a></li> <li><a href="/wiki/25_d%C3%A9cembre" title="25 décembre">25</a></li> <li><a href="/wiki/26_d%C3%A9cembre" title="26 décembre">26</a></li> <li><a href="/wiki/27_d%C3%A9cembre" title="27 décembre">27</a></li> <li><a href="/wiki/28_d%C3%A9cembre" title="28 décembre">28</a></li> <li><a href="/wiki/29_d%C3%A9cembre" title="29 décembre">29</a></li> <li><a href="/wiki/30_d%C3%A9cembre" title="30 décembre">30</a></li> <li><a href="/wiki/31_d%C3%A9cembre" title="31 décembre">31</a></li></ul> </div></td> </tr> <tr> <th class="navbox-group" style="">Dates fictives</th> <td class="navbox-list" style=""><div class="liste-horizontale"> <ul><li><i><a href="/wiki/0_janvier" title="0 janvier">0 janvier</a></i></li> <li><i><a href="/wiki/30_f%C3%A9vrier" title="30 février">30 février</a></i></li> <li><i><a href="/wiki/31_f%C3%A9vrier" title="31 février">31 février</a></i></li> <li><i><a href="/wiki/0_mars" title="0 mars">0 mars</a></i></li></ul> </div></td> </tr> <tr> <td class="navbox-banner" style="" colspan="2"><div class="liste-horizontale"> <ul><li><a href="/wiki/%C3%89ph%C3%A9m%C3%A9ride_(calendrier)" title="Éphéméride (calendrier)">Éphéméride (calendrier)</a></li> <li><a href="/wiki/Calendrier" title="Calendrier">Calendrier</a> <ul><li><a href="/wiki/Calendrier_solaire" title="Calendrier solaire">Solaire</a></li> <li><a href="/wiki/Calendrier_lunaire" title="Calendrier lunaire">Lunaire</a></li> <li><a href="/wiki/Calendrier_luni-solaire" title="Calendrier luni-solaire">Luni-solaire</a></li></ul></li> <li><a href="/wiki/Temps" title="Temps">Temps</a> <ul><li><a href="/wiki/Pass%C3%A9" title="Passé">Passé</a></li> <li><span class="page_h"><a href="/wiki/Pr%C3%A9sent" class="mw-disambig" title="Présent">Présent</a></span></li> <li><a href="/wiki/Futur" title="Futur">Futur</a></li> <li><a href="/wiki/Espace-temps" title="Espace-temps">Espace-temps</a></li> <li><a href="/wiki/Espace-temps_(g%C3%A9ographie)" title="Espace-temps (géographie)">Espace-temps géographique</a></li></ul></li> <li><a href="/wiki/Horloge" title="Horloge">Horloge</a> <ul><li><a href="/wiki/Horloge_m%C3%A9canique" title="Horloge mécanique">Mécanique</a></li> <li><a href="/wiki/Horloge_atomique" title="Horloge atomique">Atomique</a></li> <li><a href="/wiki/Horloge_nucl%C3%A9aire" title="Horloge nucléaire">Nucléaire</a></li> <li><a href="/wiki/Horloge_circadienne" title="Horloge circadienne">Circadienne</a></li> <li><a href="/wiki/Horloge_mol%C3%A9culaire" title="Horloge moléculaire">Moléculaire</a></li></ul></li></ul> </div></td></tr></tbody></table> </div> <ul id="bandeau-portail" class="bandeau-portail"><li><span class="bandeau-portail-element"><span class="bandeau-portail-icone"><span class="noviewer" typeof="mw:File"><a href="/wiki/Portail:Pr%C3%A9histoire" title="Portail de la Préhistoire"><img alt="icône décorative" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/6/6b/Venus_of_Brassempouy.jpg/30px-Venus_of_Brassempouy.jpg" decoding="async" width="30" height="24" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/6/6b/Venus_of_Brassempouy.jpg/45px-Venus_of_Brassempouy.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/6/6b/Venus_of_Brassempouy.jpg/61px-Venus_of_Brassempouy.jpg 2x" data-file-width="741" data-file-height="589" /></a></span></span> <span class="bandeau-portail-texte"><a href="/wiki/Portail:Pr%C3%A9histoire" title="Portail:Préhistoire">Portail de la Préhistoire</a></span> </span></li> <li><span class="bandeau-portail-element"><span class="bandeau-portail-icone"><span class="noviewer" typeof="mw:File"><a href="/wiki/Portail:Arch%C3%A9ologie" title="Portail de l’archéologie"><img alt="icône décorative" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/c/c8/Portal_Archeology_icon.svg/24px-Portal_Archeology_icon.svg.png" decoding="async" width="24" height="24" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/c/c8/Portal_Archeology_icon.svg/36px-Portal_Archeology_icon.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/c/c8/Portal_Archeology_icon.svg/48px-Portal_Archeology_icon.svg.png 2x" data-file-width="512" data-file-height="512" /></a></span></span> <span class="bandeau-portail-texte"><a href="/wiki/Portail:Arch%C3%A9ologie" title="Portail:Archéologie">Portail de l’archéologie</a></span> </span></li> <li><span class="bandeau-portail-element"><span class="bandeau-portail-icone"><span class="noviewer" typeof="mw:File"><a href="/wiki/Portail:Sciences_de_la_Terre_et_de_l%27Univers" title="Portail des sciences de la Terre et de l’Univers"><img alt="icône décorative" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/7/72/Crystal128-browser.svg/24px-Crystal128-browser.svg.png" decoding="async" width="24" height="24" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/7/72/Crystal128-browser.svg/36px-Crystal128-browser.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/7/72/Crystal128-browser.svg/48px-Crystal128-browser.svg.png 2x" data-file-width="124" data-file-height="125" /></a></span></span> <span class="bandeau-portail-texte"><a href="/wiki/Portail:Sciences_de_la_Terre_et_de_l%27Univers" title="Portail:Sciences de la Terre et de l&#39;Univers">Portail des sciences de la Terre et de l’Univers</a></span> </span></li> <li><span class="bandeau-portail-element"><span class="bandeau-portail-icone"><span class="noviewer" typeof="mw:File"><a href="/wiki/Portail:Temps" title="Portail du temps"><img alt="icône décorative" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/3/32/Circle-icons-hourglass.svg/24px-Circle-icons-hourglass.svg.png" decoding="async" width="24" height="24" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/3/32/Circle-icons-hourglass.svg/36px-Circle-icons-hourglass.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/3/32/Circle-icons-hourglass.svg/48px-Circle-icons-hourglass.svg.png 2x" data-file-width="512" data-file-height="512" /></a></span></span> <span class="bandeau-portail-texte"><a href="/wiki/Portail:Temps" title="Portail:Temps">Portail du temps</a></span> </span></li> </ul> <!-- NewPP limit report Parsed by mw‐web.codfw.main‐76d4c66f66‐7qxfh Cached time: 20250302181733 Cache expiry: 2592000 Reduced expiry: false Complications: [show‐toc] CPU time usage: 0.312 seconds Real time usage: 0.470 seconds Preprocessor visited node count: 2700/1000000 Post‐expand include size: 162568/2097152 bytes Template argument size: 42953/2097152 bytes Highest expansion depth: 14/100 Expensive parser function count: 2/500 Unstrip recursion depth: 0/20 Unstrip post‐expand size: 514/5000000 bytes Lua time usage: 0.097/10.000 seconds Lua memory usage: 5491495/52428800 bytes Number of Wikibase entities loaded: 1/400 --> <!-- Transclusion expansion time report (%,ms,calls,template) 100.00% 346.789 1 -total 28.46% 98.703 1 Modèle:Liens 11.28% 39.126 1 Modèle:À_sourcer 11.07% 38.384 1 Modèle:Palette 10.98% 38.062 1 Modèle:Portail 8.48% 29.411 2 Modèle:Méta_palette_de_navigation 8.42% 29.195 1 Modèle:Méta_bandeau_d'avertissement 6.33% 21.940 1 Modèle:Autres_projets 6.22% 21.587 2 Modèle:Lang 5.77% 20.016 1 Modèle:Colonnes --> <!-- Saved in parser cache with key frwiki:pcache:131775:|#|:idhash:canonical and timestamp 20250302181733 and revision id 210752829. Rendering was triggered because: page-view --> </div><!--esi <esi:include src="/esitest-fa8a495983347898/content" /> --><noscript><img src="https://login.wikimedia.org/wiki/Special:CentralAutoLogin/start?useformat=desktop&amp;type=1x1&amp;usesul3=0" alt="" width="1" height="1" style="border: none; position: absolute;"></noscript> <div class="printfooter" data-nosnippet="">Ce document provient de «&#160;<a dir="ltr" href="https://fr.wikipedia.org/w/index.php?title=Datation&amp;oldid=210752829">https://fr.wikipedia.org/w/index.php?title=Datation&amp;oldid=210752829</a>&#160;».</div></div> <div id="catlinks" class="catlinks" data-mw="interface"><div id="mw-normal-catlinks" class="mw-normal-catlinks"><a href="/wiki/Cat%C3%A9gorie:Accueil" title="Catégorie:Accueil">Catégories</a> : <ul><li><a href="/wiki/Cat%C3%A9gorie:M%C3%A9thode_li%C3%A9e_%C3%A0_l%27arch%C3%A9ologie" title="Catégorie:Méthode liée à l&#039;archéologie">Méthode liée à l'archéologie</a></li><li><a href="/wiki/Cat%C3%A9gorie:Datation" title="Catégorie:Datation">Datation</a></li></ul></div><div id="mw-hidden-catlinks" class="mw-hidden-catlinks mw-hidden-cats-hidden">Catégories cachées : <ul><li><a href="/wiki/Cat%C3%A9gorie:Article_manquant_de_r%C3%A9f%C3%A9rences_depuis_d%C3%A9cembre_2023" title="Catégorie:Article manquant de références depuis décembre 2023">Article manquant de références depuis décembre 2023</a></li><li><a href="/wiki/Cat%C3%A9gorie:Article_manquant_de_r%C3%A9f%C3%A9rences/Liste_compl%C3%A8te" title="Catégorie:Article manquant de références/Liste complète">Article manquant de références/Liste complète</a></li><li><a href="/wiki/Cat%C3%A9gorie:Article_contenant_un_appel_%C3%A0_traduction_en_anglais" title="Catégorie:Article contenant un appel à traduction en anglais">Article contenant un appel à traduction en anglais</a></li><li><a href="/wiki/Cat%C3%A9gorie:Page_utilisant_un_mod%C3%A8le_Bases_inactif" title="Catégorie:Page utilisant un modèle Bases inactif">Page utilisant un modèle Bases inactif</a></li><li><a href="/wiki/Cat%C3%A9gorie:Page_utilisant_P8313" title="Catégorie:Page utilisant P8313">Page utilisant P8313</a></li><li><a href="/wiki/Cat%C3%A9gorie:Page_pointant_vers_des_bases_externes" title="Catégorie:Page pointant vers des bases externes">Page pointant vers des bases externes</a></li><li><a href="/wiki/Cat%C3%A9gorie:Page_pointant_vers_des_dictionnaires_ou_encyclop%C3%A9dies_g%C3%A9n%C3%A9ralistes" title="Catégorie:Page pointant vers des dictionnaires ou encyclopédies généralistes">Page pointant vers des dictionnaires ou encyclopédies généralistes</a></li><li><a href="/wiki/Cat%C3%A9gorie:Article_de_Wikip%C3%A9dia_avec_notice_d%27autorit%C3%A9" title="Catégorie:Article de Wikipédia avec notice d&#039;autorité">Article de Wikipédia avec notice d'autorité</a></li><li><a href="/wiki/Cat%C3%A9gorie:Portail:Pr%C3%A9histoire/Articles_li%C3%A9s" title="Catégorie:Portail:Préhistoire/Articles liés">Portail:Préhistoire/Articles liés</a></li><li><a href="/wiki/Cat%C3%A9gorie:Portail:Arch%C3%A9ologie/Articles_li%C3%A9s" title="Catégorie:Portail:Archéologie/Articles liés">Portail:Archéologie/Articles liés</a></li><li><a href="/wiki/Cat%C3%A9gorie:Portail:Sciences_humaines_et_sociales/Articles_li%C3%A9s" title="Catégorie:Portail:Sciences humaines et sociales/Articles liés">Portail:Sciences humaines et sociales/Articles liés</a></li><li><a href="/wiki/Cat%C3%A9gorie:Portail:Sciences/Articles_li%C3%A9s" title="Catégorie:Portail:Sciences/Articles liés">Portail:Sciences/Articles liés</a></li><li><a href="/wiki/Cat%C3%A9gorie:Portail:Sciences_de_la_Terre_et_de_l%27Univers/Articles_li%C3%A9s" title="Catégorie:Portail:Sciences de la Terre et de l&#039;Univers/Articles liés">Portail:Sciences de la Terre et de l'Univers/Articles liés</a></li><li><a href="/wiki/Cat%C3%A9gorie:Portail:Temps/Articles_li%C3%A9s" title="Catégorie:Portail:Temps/Articles liés">Portail:Temps/Articles liés</a></li></ul></div></div> </div> </main> </div> <div class="mw-footer-container"> <footer id="footer" class="mw-footer" > <ul id="footer-info"> <li id="footer-info-lastmod"> La dernière modification de cette page a été faite le 21 décembre 2023 à 11:49.</li> <li id="footer-info-copyright"><span style="white-space: normal"><a href="/wiki/Wikip%C3%A9dia:Citation_et_r%C3%A9utilisation_du_contenu_de_Wikip%C3%A9dia" title="Wikipédia:Citation et réutilisation du contenu de Wikipédia">Droit d'auteur</a>&#160;: les textes sont disponibles sous <a rel="nofollow" class="external text" href="https://creativecommons.org/licenses/by-sa/4.0/deed.fr">licence Creative Commons attribution, partage dans les mêmes conditions</a>&#160;; d’autres conditions peuvent s’appliquer. Voyez les <a class="external text" href="https://foundation.wikimedia.org/wiki/Policy:Terms_of_Use/fr">conditions d’utilisation</a> pour plus de détails, ainsi que les <a href="/wiki/Wikip%C3%A9dia:Cr%C3%A9dits_graphiques" title="Wikipédia:Crédits graphiques">crédits graphiques</a>. En cas de réutilisation des textes de cette page, voyez <a href="/wiki/Sp%C3%A9cial:Citer/Datation" title="Spécial:Citer/Datation">comment citer les auteurs et mentionner la licence</a>.<br /> Wikipedia® est une marque déposée de la <a rel="nofollow" class="external text" href="https://wikimediafoundation.org/">Wikimedia Foundation, Inc.</a>, organisation de bienfaisance régie par le paragraphe <a href="/wiki/501c" title="501c">501(c)(3)</a> du code fiscal des États-Unis.</span><br /></li> </ul> <ul id="footer-places"> <li id="footer-places-privacy"><a href="https://foundation.wikimedia.org/wiki/Special:MyLanguage/Policy:Privacy_policy/fr">Politique de confidentialité</a></li> <li id="footer-places-about"><a href="/wiki/Wikip%C3%A9dia:%C3%80_propos_de_Wikip%C3%A9dia">À propos de Wikipédia</a></li> <li id="footer-places-disclaimers"><a href="/wiki/Wikip%C3%A9dia:Avertissements_g%C3%A9n%C3%A9raux">Avertissements</a></li> <li id="footer-places-contact"><a href="//fr.wikipedia.org/wiki/Wikipédia:Contact">Contact</a></li> <li id="footer-places-wm-codeofconduct"><a href="https://foundation.wikimedia.org/wiki/Special:MyLanguage/Policy:Universal_Code_of_Conduct">Code de conduite</a></li> <li id="footer-places-developers"><a href="https://developer.wikimedia.org">Développeurs</a></li> <li id="footer-places-statslink"><a href="https://stats.wikimedia.org/#/fr.wikipedia.org">Statistiques</a></li> <li id="footer-places-cookiestatement"><a href="https://foundation.wikimedia.org/wiki/Special:MyLanguage/Policy:Cookie_statement">Déclaration sur les témoins (cookies)</a></li> <li id="footer-places-mobileview"><a href="//fr.m.wikipedia.org/w/index.php?title=Datation&amp;mobileaction=toggle_view_mobile" class="noprint stopMobileRedirectToggle">Version mobile</a></li> </ul> <ul id="footer-icons" class="noprint"> <li id="footer-copyrightico"><a href="https://wikimediafoundation.org/" class="cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--size-large cdx-button--fake-button--enabled"><picture><source media="(min-width: 500px)" srcset="/static/images/footer/wikimedia-button.svg" width="84" height="29"><img src="/static/images/footer/wikimedia.svg" width="25" height="25" alt="Wikimedia Foundation" lang="en" loading="lazy"></picture></a></li> <li id="footer-poweredbyico"><a href="https://www.mediawiki.org/" class="cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--size-large cdx-button--fake-button--enabled"><picture><source media="(min-width: 500px)" srcset="/w/resources/assets/poweredby_mediawiki.svg" width="88" height="31"><img src="/w/resources/assets/mediawiki_compact.svg" alt="Powered by MediaWiki" lang="en" width="25" height="25" loading="lazy"></picture></a></li> </ul> </footer> </div> </div> </div> <div class="vector-header-container vector-sticky-header-container"> <div id="vector-sticky-header" class="vector-sticky-header"> <div class="vector-sticky-header-start"> <div class="vector-sticky-header-icon-start vector-button-flush-left vector-button-flush-right" aria-hidden="true"> <button class="cdx-button cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only vector-sticky-header-search-toggle" tabindex="-1" data-event-name="ui.vector-sticky-search-form.icon"><span class="vector-icon mw-ui-icon-search mw-ui-icon-wikimedia-search"></span> <span>Rechercher</span> </button> </div> <div role="search" class="vector-search-box-vue vector-search-box-show-thumbnail vector-search-box"> <div class="vector-typeahead-search-container"> <div class="cdx-typeahead-search cdx-typeahead-search--show-thumbnail"> <form action="/w/index.php" id="vector-sticky-search-form" class="cdx-search-input cdx-search-input--has-end-button"> <div class="cdx-search-input__input-wrapper" data-search-loc="header-moved"> <div class="cdx-text-input cdx-text-input--has-start-icon"> <input class="cdx-text-input__input" type="search" name="search" placeholder="Rechercher sur Wikipédia"> <span class="cdx-text-input__icon cdx-text-input__start-icon"></span> </div> <input type="hidden" name="title" value="Spécial:Recherche"> </div> <button class="cdx-button cdx-search-input__end-button">Rechercher</button> </form> </div> </div> </div> <div class="vector-sticky-header-context-bar"> <nav aria-label="Sommaire" class="vector-toc-landmark"> <div id="vector-sticky-header-toc" class="vector-dropdown mw-portlet mw-portlet-sticky-header-toc vector-sticky-header-toc vector-button-flush-left" > <input type="checkbox" id="vector-sticky-header-toc-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-sticky-header-toc" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="Basculer la table des matières" > <label id="vector-sticky-header-toc-label" for="vector-sticky-header-toc-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only " aria-hidden="true" ><span class="vector-icon mw-ui-icon-listBullet mw-ui-icon-wikimedia-listBullet"></span> <span class="vector-dropdown-label-text">Basculer la table des matières</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="vector-sticky-header-toc-unpinned-container" class="vector-unpinned-container"> </div> </div> </div> </nav> <div class="vector-sticky-header-context-bar-primary" aria-hidden="true" ><span class="mw-page-title-main">Datation</span></div> </div> </div> <div class="vector-sticky-header-end" aria-hidden="true"> <div class="vector-sticky-header-icons"> <a href="#" class="cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only" id="ca-talk-sticky-header" tabindex="-1" data-event-name="talk-sticky-header"><span class="vector-icon mw-ui-icon-speechBubbles mw-ui-icon-wikimedia-speechBubbles"></span> <span></span> </a> <a href="#" class="cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only" id="ca-subject-sticky-header" tabindex="-1" data-event-name="subject-sticky-header"><span class="vector-icon mw-ui-icon-article mw-ui-icon-wikimedia-article"></span> <span></span> </a> <a href="#" class="cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only" id="ca-history-sticky-header" tabindex="-1" data-event-name="history-sticky-header"><span class="vector-icon mw-ui-icon-wikimedia-history mw-ui-icon-wikimedia-wikimedia-history"></span> <span></span> </a> <a href="#" class="cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only mw-watchlink" id="ca-watchstar-sticky-header" tabindex="-1" data-event-name="watch-sticky-header"><span class="vector-icon mw-ui-icon-wikimedia-star mw-ui-icon-wikimedia-wikimedia-star"></span> <span></span> </a> <a href="#" class="cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only" id="ca-ve-edit-sticky-header" tabindex="-1" data-event-name="ve-edit-sticky-header"><span class="vector-icon mw-ui-icon-wikimedia-edit mw-ui-icon-wikimedia-wikimedia-edit"></span> <span></span> </a> <a href="#" class="cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only" id="ca-edit-sticky-header" tabindex="-1" data-event-name="wikitext-edit-sticky-header"><span class="vector-icon mw-ui-icon-wikimedia-wikiText mw-ui-icon-wikimedia-wikimedia-wikiText"></span> <span></span> </a> <a href="#" class="cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only" id="ca-viewsource-sticky-header" tabindex="-1" data-event-name="ve-edit-protected-sticky-header"><span class="vector-icon mw-ui-icon-wikimedia-editLock mw-ui-icon-wikimedia-wikimedia-editLock"></span> <span></span> </a> </div> <div class="vector-sticky-header-buttons"> <button class="cdx-button cdx-button--weight-quiet mw-interlanguage-selector" id="p-lang-btn-sticky-header" tabindex="-1" data-event-name="ui.dropdown-p-lang-btn-sticky-header"><span class="vector-icon mw-ui-icon-wikimedia-language mw-ui-icon-wikimedia-wikimedia-language"></span> <span>29 langues</span> </button> <a href="#" class="cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--action-progressive" id="ca-addsection-sticky-header" tabindex="-1" data-event-name="addsection-sticky-header"><span class="vector-icon mw-ui-icon-speechBubbleAdd-progressive mw-ui-icon-wikimedia-speechBubbleAdd-progressive"></span> <span>Ajouter un sujet</span> </a> </div> <div class="vector-sticky-header-icon-end"> <div class="vector-user-links"> </div> </div> </div> </div> </div> <div class="mw-portlet mw-portlet-dock-bottom emptyPortlet" id="p-dock-bottom"> <ul> </ul> </div> <script>(RLQ=window.RLQ||[]).push(function(){mw.config.set({"wgHostname":"mw-web.codfw.main-7f5d45d576-8lsl6","wgBackendResponseTime":209,"wgPageParseReport":{"limitreport":{"cputime":"0.312","walltime":"0.470","ppvisitednodes":{"value":2700,"limit":1000000},"postexpandincludesize":{"value":162568,"limit":2097152},"templateargumentsize":{"value":42953,"limit":2097152},"expansiondepth":{"value":14,"limit":100},"expensivefunctioncount":{"value":2,"limit":500},"unstrip-depth":{"value":0,"limit":20},"unstrip-size":{"value":514,"limit":5000000},"entityaccesscount":{"value":1,"limit":400},"timingprofile":["100.00% 346.789 1 -total"," 28.46% 98.703 1 Modèle:Liens"," 11.28% 39.126 1 Modèle:À_sourcer"," 11.07% 38.384 1 Modèle:Palette"," 10.98% 38.062 1 Modèle:Portail"," 8.48% 29.411 2 Modèle:Méta_palette_de_navigation"," 8.42% 29.195 1 Modèle:Méta_bandeau_d'avertissement"," 6.33% 21.940 1 Modèle:Autres_projets"," 6.22% 21.587 2 Modèle:Lang"," 5.77% 20.016 1 Modèle:Colonnes"]},"scribunto":{"limitreport-timeusage":{"value":"0.097","limit":"10.000"},"limitreport-memusage":{"value":5491495,"limit":52428800}},"cachereport":{"origin":"mw-web.codfw.main-76d4c66f66-7qxfh","timestamp":"20250302181733","ttl":2592000,"transientcontent":false}}});});</script> <script type="application/ld+json">{"@context":"https:\/\/schema.org","@type":"Article","name":"Datation","url":"https:\/\/fr.wikipedia.org\/wiki\/Datation","sameAs":"http:\/\/www.wikidata.org\/entity\/Q12764401","mainEntity":"http:\/\/www.wikidata.org\/entity\/Q12764401","author":{"@type":"Organization","name":"Contributeurs aux projets Wikimedia"},"publisher":{"@type":"Organization","name":"Fondation Wikimedia, Inc.","logo":{"@type":"ImageObject","url":"https:\/\/www.wikimedia.org\/static\/images\/wmf-hor-googpub.png"}},"datePublished":"2004-10-13T19:57:32Z","dateModified":"2023-12-21T10:49:49Z","headline":"attribution d'une date"}</script> </body> </html>

Pages: 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10