CINXE.COM

<!DOCTYPE html> <html class="client-nojs vector-feature-language-in-header-enabled vector-feature-language-in-main-page-header-disabled vector-feature-page-tools-pinned-disabled vector-feature-toc-pinned-clientpref-1 vector-feature-main-menu-pinned-disabled vector-feature-limited-width-clientpref-1 vector-feature-limited-width-content-enabled vector-feature-custom-font-size-clientpref-1 vector-feature-appearance-pinned-clientpref-1 vector-feature-night-mode-enabled skin-theme-clientpref-day vector-sticky-header-enabled vector-toc-available" lang="nl" dir="ltr"> <head> <meta charset="UTF-8"> <title>Blad - Wikipedia</title> <script>(function(){var className="client-js vector-feature-language-in-header-enabled vector-feature-language-in-main-page-header-disabled vector-feature-page-tools-pinned-disabled vector-feature-toc-pinned-clientpref-1 vector-feature-main-menu-pinned-disabled vector-feature-limited-width-clientpref-1 vector-feature-limited-width-content-enabled vector-feature-custom-font-size-clientpref-1 vector-feature-appearance-pinned-clientpref-1 vector-feature-night-mode-enabled skin-theme-clientpref-day vector-sticky-header-enabled vector-toc-available";var cookie=document.cookie.match(/(?:^|; )nlwikimwclientpreferences=([^;]+)/);if(cookie){cookie[1].split('%2C').forEach(function(pref){className=className.replace(new RegExp('(^| )'+pref.replace(/-clientpref-\w+$|[^\w-]+/g,'')+'-clientpref-\\w+( |$)'),'$1'+pref+'$2');});}document.documentElement.className=className;}());RLCONF={"wgBreakFrames":false,"wgSeparatorTransformTable":[",\t.",".\t,"],"wgDigitTransformTable":["",""],"wgDefaultDateFormat":"dmy","wgMonthNames":["","januari","februari","maart","april","mei","juni","juli","augustus","september","oktober","november","december"],"wgRequestId":"be32f1ee-1f77-4f51-952e-23fa99c8dede","wgCanonicalNamespace":"","wgCanonicalSpecialPageName":false,"wgNamespaceNumber":0,"wgPageName":"Blad","wgTitle":"Blad","wgCurRevisionId":67364042,"wgRevisionId":67364042,"wgArticleId":34331,"wgIsArticle":true,"wgIsRedirect":false,"wgAction":"view","wgUserName":null,"wgUserGroups":["*"],"wgCategories":["Plantenmorfologie","Fotosynthese","Plantenanatomie"],"wgPageViewLanguage":"nl","wgPageContentLanguage":"nl","wgPageContentModel":"wikitext","wgRelevantPageName":"Blad","wgRelevantArticleId":34331,"wgIsProbablyEditable":true,"wgRelevantPageIsProbablyEditable":true,"wgRestrictionEdit":[],"wgRestrictionMove":[],"wgNoticeProject":"wikipedia","wgCiteReferencePreviewsActive":true,"wgMediaViewerOnClick":true,"wgMediaViewerEnabledByDefault":true,"wgPopupsFlags":0,"wgVisualEditor":{"pageLanguageCode":"nl","pageLanguageDir":"ltr","pageVariantFallbacks":"nl"},"wgMFDisplayWikibaseDescriptions":{"search":true,"watchlist":true,"tagline":true,"nearby":true},"wgWMESchemaEditAttemptStepOversample":false,"wgWMEPageLength":50000,"wgEditSubmitButtonLabelPublish":true,"wgULSPosition":"interlanguage","wgULSisCompactLinksEnabled":false,"wgVector2022LanguageInHeader":true,"wgULSisLanguageSelectorEmpty":false,"wgWikibaseItemId":"Q33971","wgCheckUserClientHintsHeadersJsApi":["brands","architecture","bitness","fullVersionList","mobile","model","platform","platformVersion"],"GEHomepageSuggestedEditsEnableTopics":true,"wgGETopicsMatchModeEnabled":false,"wgGELevelingUpEnabledForUser":false}; RLSTATE={"ext.globalCssJs.user.styles":"ready","site.styles":"ready","user.styles":"ready","ext.globalCssJs.user":"ready","user":"ready","user.options":"loading","ext.cite.styles":"ready","mediawiki.page.gallery.styles":"ready","skins.vector.search.codex.styles":"ready","skins.vector.styles":"ready","skins.vector.icons":"ready","jquery.tablesorter.styles":"ready","jquery.makeCollapsible.styles":"ready","ext.wikimediamessages.styles":"ready","ext.visualEditor.desktopArticleTarget.noscript":"ready","ext.uls.interlanguage":"ready","wikibase.client.init":"ready","ext.wikimediaBadges":"ready"};RLPAGEMODULES=["ext.cite.ux-enhancements","mediawiki.page.media","site","mediawiki.page.ready","jquery.tablesorter","jquery.makeCollapsible","mediawiki.toc","skins.vector.js","ext.centralNotice.geoIP","ext.centralNotice.startUp","ext.gadget.Direct-link-to-Commons","ext.gadget.ProtectionTemplates","ext.gadget.InterProjectLinks","ext.gadget.hoofdbetekenis-titelwijziging","ext.gadget.switcher","ext.gadget.OpenStreetMapFrame","ext.gadget.subpages","ext.urlShortener.toolbar","ext.centralauth.centralautologin","mmv.bootstrap","ext.popups","ext.visualEditor.desktopArticleTarget.init","ext.visualEditor.targetLoader","ext.echo.centralauth","ext.eventLogging","ext.wikimediaEvents","ext.navigationTiming","ext.uls.interface","ext.cx.eventlogging.campaigns","ext.cx.uls.quick.actions","wikibase.client.vector-2022","ext.checkUser.clientHints","ext.growthExperiments.SuggestedEditSession"];</script> <script>(RLQ=window.RLQ||[]).push(function(){mw.loader.impl(function(){return["user.options@12s5i",function($,jQuery,require,module){mw.user.tokens.set({"patrolToken":"+\\","watchToken":"+\\","csrfToken":"+\\"}); }];});});</script> <link rel="stylesheet" href="/w/load.php?lang=nl&modules=ext.cite.styles%7Cext.uls.interlanguage%7Cext.visualEditor.desktopArticleTarget.noscript%7Cext.wikimediaBadges%7Cext.wikimediamessages.styles%7Cjquery.makeCollapsible.styles%7Cjquery.tablesorter.styles%7Cmediawiki.page.gallery.styles%7Cskins.vector.icons%2Cstyles%7Cskins.vector.search.codex.styles%7Cwikibase.client.init&only=styles&skin=vector-2022"> <script async="" src="/w/load.php?lang=nl&modules=startup&only=scripts&raw=1&skin=vector-2022"></script> <meta name="ResourceLoaderDynamicStyles" content=""> <link rel="stylesheet" href="/w/load.php?lang=nl&modules=site.styles&only=styles&skin=vector-2022"> <meta name="generator" content="MediaWiki 1.44.0-wmf.23"> <meta name="referrer" content="origin"> <meta name="referrer" content="origin-when-cross-origin"> <meta name="robots" content="max-image-preview:standard"> <meta name="format-detection" content="telephone=no"> <meta property="og:image" content="https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/3/3c/Leaf_Varieties_%2815_sp%29_reduced.png"> <meta property="og:image:width" content="1200"> <meta property="og:image:height" content="1204"> <meta property="og:image" content="https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/3/3c/Leaf_Varieties_%2815_sp%29_reduced.png/960px-Leaf_Varieties_%2815_sp%29_reduced.png"> <meta property="og:image:width" content="800"> <meta property="og:image:height" content="802"> <meta property="og:image:width" content="640"> <meta property="og:image:height" content="642"> <meta name="viewport" content="width=1120"> <meta property="og:title" content="Blad - Wikipedia"> <meta property="og:type" content="website"> <link rel="preconnect" href="//upload.wikimedia.org"> <link rel="alternate" media="only screen and (max-width: 640px)" href="//nl.m.wikipedia.org/wiki/Blad"> <link rel="alternate" type="application/x-wiki" title="Bewerken" href="/w/index.php?title=Blad&action=edit"> <link rel="apple-touch-icon" href="/static/apple-touch/wikipedia.png"> <link rel="icon" href="/static/favicon/wikipedia.ico"> <link rel="search" type="application/opensearchdescription+xml" href="/w/rest.php/v1/search" title="Wikipedia (nl)"> <link rel="EditURI" type="application/rsd+xml" href="//nl.wikipedia.org/w/api.php?action=rsd"> <link rel="canonical" href="https://nl.wikipedia.org/wiki/Blad"> <link rel="license" href="https://creativecommons.org/licenses/by-sa/4.0/deed.nl"> <link rel="alternate" type="application/atom+xml" title="Wikipedia Atom-feed" href="/w/index.php?title=Speciaal:RecenteWijzigingen&feed=atom"> <link rel="dns-prefetch" href="//meta.wikimedia.org" /> <link rel="dns-prefetch" href="auth.wikimedia.org"> </head> <body class="skin--responsive skin-vector skin-vector-search-vue mediawiki ltr sitedir-ltr mw-hide-empty-elt ns-0 ns-subject mw-editable page-Blad rootpage-Blad skin-vector-2022 action-view"><a class="mw-jump-link" href="#bodyContent">Naar inhoud springen</a> <div class="vector-header-container"> <header class="vector-header mw-header"> <div class="vector-header-start"> <nav class="vector-main-menu-landmark" aria-label="Site"> <div id="vector-main-menu-dropdown" class="vector-dropdown vector-main-menu-dropdown vector-button-flush-left vector-button-flush-right" title="Hoofdmenu" > <input type="checkbox" id="vector-main-menu-dropdown-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-main-menu-dropdown" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="Hoofdmenu" > <label id="vector-main-menu-dropdown-label" for="vector-main-menu-dropdown-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only " aria-hidden="true" ><span class="vector-icon mw-ui-icon-menu mw-ui-icon-wikimedia-menu"></span> <span class="vector-dropdown-label-text">Hoofdmenu</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="vector-main-menu-unpinned-container" class="vector-unpinned-container"> <div id="vector-main-menu" class="vector-main-menu vector-pinnable-element"> <div class="vector-pinnable-header vector-main-menu-pinnable-header vector-pinnable-header-unpinned" data-feature-name="main-menu-pinned" data-pinnable-element-id="vector-main-menu" data-pinned-container-id="vector-main-menu-pinned-container" data-unpinned-container-id="vector-main-menu-unpinned-container" > <div class="vector-pinnable-header-label">Hoofdmenu</div> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-pin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-main-menu.pin">naar zijbalk verplaatsen</button> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-unpin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-main-menu.unpin">verbergen</button> </div> <div id="p-navigation" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-navigation" > <div class="vector-menu-heading"> Navigatie </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="n-mainpage" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Hoofdpagina" title="Naar de hoofdpagina gaan [z]" accesskey="z"><span>Hoofdpagina</span></a></li><li id="n-zoekartikel" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Portaal:Navigatie"><span>Vind een artikel</span></a></li><li id="n-today" class="mw-list-item"><a href="/wiki/9_april"><span>Vandaag</span></a></li><li id="n-Etalage" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Wikipedia:Etalage"><span>Etalage</span></a></li><li id="n-categories" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Categorie:Alles"><span>Categorieën</span></a></li><li id="n-recentchanges" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Speciaal:RecenteWijzigingen" title="Een lijst met recente wijzigingen in deze wiki. [r]" accesskey="r"><span>Recente wijzigingen</span></a></li><li id="n-newpages" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Speciaal:NieuwePaginas"><span>Nieuwe artikelen</span></a></li><li id="n-randompage" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Speciaal:Willekeurig" title="Een willekeurige pagina bekijken [x]" accesskey="x"><span>Willekeurige pagina</span></a></li><li id="n-specialpages" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Speciaal:SpecialePaginas"><span>Speciale pagina's</span></a></li> </ul> </div> </div> <div id="p-navigation2" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-navigation2" > <div class="vector-menu-heading"> Informatie </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="n-portal" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Portaal:Gebruikersportaal" title="Informatie over het project: wat u kunt doen, waar u dingen kunt vinden"><span>Gebruikersportaal</span></a></li><li id="n-Snelcursus" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Wikipedia:Snelcursus"><span>Snelcursus</span></a></li><li id="n-help" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Portaal:Hulp_en_beheer" title="Hulpinformatie over deze wiki"><span>Hulp en contact</span></a></li> </ul> </div> </div> </div> </div> </div> </div> </nav> <a href="/wiki/Hoofdpagina" class="mw-logo"> <img class="mw-logo-icon" src="/static/images/icons/wikipedia.png" alt="" aria-hidden="true" height="50" width="50"> <span class="mw-logo-container skin-invert"> <img class="mw-logo-wordmark" alt="Wikipedia" src="/static/images/mobile/copyright/wikipedia-wordmark-en.svg" style="width: 7.5em; height: 1.125em;"> <img class="mw-logo-tagline" alt="de vrije encyclopedie" src="/static/images/mobile/copyright/wikipedia-tagline-nl.svg" width="120" height="13" style="width: 7.5em; height: 0.8125em;"> </span> </a> </div> <div class="vector-header-end"> <div id="p-search" role="search" class="vector-search-box-vue vector-search-box-collapses vector-search-box-show-thumbnail vector-search-box-auto-expand-width vector-search-box"> <a href="/wiki/Speciaal:Zoeken" class="cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only search-toggle" title="Doorzoek Wikipedia [f]" accesskey="f"><span class="vector-icon mw-ui-icon-search mw-ui-icon-wikimedia-search"></span> <span>Zoeken</span> </a> <div class="vector-typeahead-search-container"> <div class="cdx-typeahead-search cdx-typeahead-search--show-thumbnail cdx-typeahead-search--auto-expand-width"> <form action="/w/index.php" id="searchform" class="cdx-search-input cdx-search-input--has-end-button"> <div id="simpleSearch" class="cdx-search-input__input-wrapper" data-search-loc="header-moved"> <div class="cdx-text-input cdx-text-input--has-start-icon"> <input class="cdx-text-input__input" type="search" name="search" placeholder="Doorzoek Wikipedia" aria-label="Doorzoek Wikipedia" autocapitalize="sentences" title="Doorzoek Wikipedia [f]" accesskey="f" id="searchInput" > <span class="cdx-text-input__icon cdx-text-input__start-icon"></span> </div> <input type="hidden" name="title" value="Speciaal:Zoeken"> </div> <button class="cdx-button cdx-search-input__end-button">Zoeken</button> </form> </div> </div> </div> <nav class="vector-user-links vector-user-links-wide" aria-label="Persoonlijke hulpmiddelen"> <div class="vector-user-links-main"> <div id="p-vector-user-menu-preferences" class="vector-menu mw-portlet emptyPortlet" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> </ul> </div> </div> <div id="p-vector-user-menu-userpage" class="vector-menu mw-portlet emptyPortlet" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> </ul> </div> </div> <nav class="vector-appearance-landmark" aria-label="Uiterlijk"> <div id="vector-appearance-dropdown" class="vector-dropdown " title="De lettergrootte, breedte en kleur van de pagina wijzigen" > <input type="checkbox" id="vector-appearance-dropdown-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-appearance-dropdown" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="Uiterlijk" > <label id="vector-appearance-dropdown-label" for="vector-appearance-dropdown-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only " aria-hidden="true" ><span class="vector-icon mw-ui-icon-appearance mw-ui-icon-wikimedia-appearance"></span> <span class="vector-dropdown-label-text">Uiterlijk</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="vector-appearance-unpinned-container" class="vector-unpinned-container"> </div> </div> </div> </nav> <div id="p-vector-user-menu-notifications" class="vector-menu mw-portlet emptyPortlet" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> </ul> </div> </div> <div id="p-vector-user-menu-overflow" class="vector-menu mw-portlet" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="pt-sitesupport-2" class="user-links-collapsible-item mw-list-item user-links-collapsible-item"><a data-mw="interface" href="https://donate.wikimedia.org/?wmf_source=donate&wmf_medium=sidebar&wmf_campaign=nl.wikipedia.org&uselang=nl" class=""><span>Doneren</span></a> </li> <li id="pt-createaccount-2" class="user-links-collapsible-item mw-list-item user-links-collapsible-item"><a data-mw="interface" href="/w/index.php?title=Speciaal:GebruikerAanmaken&returnto=Blad" title="Registreer u vooral en meld u aan. Dit is echter niet verplicht." class=""><span>Account aanmaken</span></a> </li> <li id="pt-login-2" class="user-links-collapsible-item mw-list-item user-links-collapsible-item"><a data-mw="interface" href="/w/index.php?title=Speciaal:Aanmelden&returnto=Blad" title="U wordt van harte uitgenodigd om aan te melden, maar dit is niet verplicht [o]" accesskey="o" class=""><span>Aanmelden</span></a> </li> </ul> </div> </div> </div> <div id="vector-user-links-dropdown" class="vector-dropdown vector-user-menu vector-button-flush-right vector-user-menu-logged-out" title="Meer opties" > <input type="checkbox" id="vector-user-links-dropdown-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-user-links-dropdown" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="Persoonlijke hulpmiddelen" > <label id="vector-user-links-dropdown-label" for="vector-user-links-dropdown-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only " aria-hidden="true" ><span class="vector-icon mw-ui-icon-ellipsis mw-ui-icon-wikimedia-ellipsis"></span> <span class="vector-dropdown-label-text">Persoonlijke hulpmiddelen</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="p-personal" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-personal user-links-collapsible-item" title="Gebruikersmenu" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="pt-sitesupport" class="user-links-collapsible-item mw-list-item"><a href="https://donate.wikimedia.org/?wmf_source=donate&wmf_medium=sidebar&wmf_campaign=nl.wikipedia.org&uselang=nl"><span>Doneren</span></a></li><li id="pt-createaccount" class="user-links-collapsible-item mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Speciaal:GebruikerAanmaken&returnto=Blad" title="Registreer u vooral en meld u aan. Dit is echter niet verplicht."><span class="vector-icon mw-ui-icon-userAdd mw-ui-icon-wikimedia-userAdd"></span> <span>Account aanmaken</span></a></li><li id="pt-login" class="user-links-collapsible-item mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Speciaal:Aanmelden&returnto=Blad" title="U wordt van harte uitgenodigd om aan te melden, maar dit is niet verplicht [o]" accesskey="o"><span class="vector-icon mw-ui-icon-logIn mw-ui-icon-wikimedia-logIn"></span> <span>Aanmelden</span></a></li> </ul> </div> </div> <div id="p-user-menu-anon-editor" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-user-menu-anon-editor" > <div class="vector-menu-heading"> Pagina's voor uitgelogde redacteuren <a href="/wiki/Help:Inleiding" aria-label="Meer leren over bewerken"><span>meer lezen</span></a> </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="pt-anoncontribs" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Speciaal:MijnBijdragen" title="Bijdragen IP-adres [y]" accesskey="y"><span>Bijdragen</span></a></li><li id="pt-anontalk" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Speciaal:MijnOverleg" title="Overlegpagina van de anonieme gebruiker van dit IP-adres [n]" accesskey="n"><span>Overleg</span></a></li> </ul> </div> </div> </div> </div> </nav> </div> </header> </div> <div class="mw-page-container"> <div class="mw-page-container-inner"> <div class="vector-sitenotice-container"> <div id="siteNotice"></div> </div> <div class="vector-column-start"> <div class="vector-main-menu-container"> <div id="mw-navigation"> <nav id="mw-panel" class="vector-main-menu-landmark" aria-label="Site"> <div id="vector-main-menu-pinned-container" class="vector-pinned-container"> </div> </nav> </div> </div> <div class="vector-sticky-pinned-container"> <nav id="mw-panel-toc" aria-label="Inhoud" data-event-name="ui.sidebar-toc" class="mw-table-of-contents-container vector-toc-landmark"> <div id="vector-toc-pinned-container" class="vector-pinned-container"> <div id="vector-toc" class="vector-toc vector-pinnable-element"> <div class="vector-pinnable-header vector-toc-pinnable-header vector-pinnable-header-pinned" data-feature-name="toc-pinned" data-pinnable-element-id="vector-toc" > <h2 class="vector-pinnable-header-label">Inhoud</h2> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-pin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-toc.pin">naar zijbalk verplaatsen</button> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-unpin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-toc.unpin">verbergen</button> </div> <ul class="vector-toc-contents" id="mw-panel-toc-list"> <li id="toc-mw-content-text" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1"> <a href="#" class="vector-toc-link"> <div class="vector-toc-text">Top</div> </a> </li> <li id="toc-Typen_bladeren" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1"> <a class="vector-toc-link" href="#Typen_bladeren"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">1</span> <span>Typen bladeren</span> </div> </a> <ul id="toc-Typen_bladeren-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Bladeren_in_de_evolutie" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1"> <a class="vector-toc-link" href="#Bladeren_in_de_evolutie"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">2</span> <span>Bladeren in de evolutie</span> </div> </a> <button aria-controls="toc-Bladeren_in_de_evolutie-sublist" class="cdx-button cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only vector-toc-toggle"> <span class="vector-icon mw-ui-icon-wikimedia-expand"></span> <span>Bladeren in de evolutie-subkopje inklappen</span> </button> <ul id="toc-Bladeren_in_de_evolutie-sublist" class="vector-toc-list"> <li id="toc-Algen" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Algen"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">2.1</span> <span>Algen</span> </div> </a> <ul id="toc-Algen-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Mossen_en_levermossen" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Mossen_en_levermossen"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">2.2</span> <span>Mossen en levermossen</span> </div> </a> <ul id="toc-Mossen_en_levermossen-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Varens_en_varenachtigen" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Varens_en_varenachtigen"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">2.3</span> <span>Varens en varenachtigen</span> </div> </a> <ul id="toc-Varens_en_varenachtigen-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> </ul> </li> <li id="toc-Zaadplanten" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1"> <a class="vector-toc-link" href="#Zaadplanten"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">3</span> <span>Zaadplanten</span> </div> </a> <button aria-controls="toc-Zaadplanten-sublist" class="cdx-button cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only vector-toc-toggle"> <span class="vector-icon mw-ui-icon-wikimedia-expand"></span> <span>Zaadplanten-subkopje inklappen</span> </button> <ul id="toc-Zaadplanten-sublist" class="vector-toc-list"> <li id="toc-Bladstand,_prefoliatie_en_knopligging" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Bladstand,_prefoliatie_en_knopligging"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">3.1</span> <span>Bladstand, prefoliatie en knopligging</span> </div> </a> <ul id="toc-Bladstand,_prefoliatie_en_knopligging-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Bladtypen" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Bladtypen"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">3.2</span> <span>Bladtypen</span> </div> </a> <ul id="toc-Bladtypen-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Bladanatomie" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Bladanatomie"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">3.3</span> <span>Bladanatomie</span> </div> </a> <ul id="toc-Bladanatomie-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Bladmorfologie" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Bladmorfologie"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">3.4</span> <span>Bladmorfologie</span> </div> </a> <ul id="toc-Bladmorfologie-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Bladvormen" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Bladvormen"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">3.5</span> <span>Bladvormen</span> </div> </a> <ul id="toc-Bladvormen-sublist" class="vector-toc-list"> <li id="toc-Bladbasis_en_bladschede" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-3"> <a class="vector-toc-link" href="#Bladbasis_en_bladschede"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">3.5.1</span> <span>Bladbasis en bladschede</span> </div> </a> <ul id="toc-Bladbasis_en_bladschede-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Bladsteel" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-3"> <a class="vector-toc-link" href="#Bladsteel"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">3.5.2</span> <span>Bladsteel</span> </div> </a> <ul id="toc-Bladsteel-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Bladschijf" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-3"> <a class="vector-toc-link" href="#Bladschijf"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">3.5.3</span> <span>Bladschijf</span> </div> </a> <ul id="toc-Bladschijf-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Bladmoes" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-3"> <a class="vector-toc-link" href="#Bladmoes"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">3.5.4</span> <span>Bladmoes</span> </div> </a> <ul id="toc-Bladmoes-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Bladnerven" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-3"> <a class="vector-toc-link" href="#Bladnerven"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">3.5.5</span> <span>Bladnerven</span> </div> </a> <ul id="toc-Bladnerven-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Bladscharnier" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-3"> <a class="vector-toc-link" href="#Bladscharnier"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">3.5.6</span> <span>Bladscharnier</span> </div> </a> <ul id="toc-Bladscharnier-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> </ul> </li> <li id="toc-Haren" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Haren"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">3.6</span> <span>Haren</span> </div> </a> <ul id="toc-Haren-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Metamorfosen" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Metamorfosen"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">3.7</span> <span>Metamorfosen</span> </div> </a> <ul id="toc-Metamorfosen-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Bladlitteken" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Bladlitteken"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">3.8</span> <span>Bladlitteken</span> </div> </a> <ul id="toc-Bladlitteken-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> </ul> </li> <li id="toc-Milieu" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1"> <a class="vector-toc-link" href="#Milieu"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">4</span> <span>Milieu</span> </div> </a> <button aria-controls="toc-Milieu-sublist" class="cdx-button cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only vector-toc-toggle"> <span class="vector-icon mw-ui-icon-wikimedia-expand"></span> <span>Milieu-subkopje inklappen</span> </button> <ul id="toc-Milieu-sublist" class="vector-toc-list"> <li id="toc-Zonlicht" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Zonlicht"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">4.1</span> <span>Zonlicht</span> </div> </a> <ul id="toc-Zonlicht-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Neerslag_en_water" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Neerslag_en_water"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">4.2</span> <span>Neerslag en water</span> </div> </a> <ul id="toc-Neerslag_en_water-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> </ul> </li> <li id="toc-Functies" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1"> <a class="vector-toc-link" href="#Functies"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">5</span> <span>Functies</span> </div> </a> <button aria-controls="toc-Functies-sublist" class="cdx-button cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only vector-toc-toggle"> <span class="vector-icon mw-ui-icon-wikimedia-expand"></span> <span>Functies-subkopje inklappen</span> </button> <ul id="toc-Functies-sublist" class="vector-toc-list"> <li id="toc-Fotosynthese" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Fotosynthese"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">5.1</span> <span>Fotosynthese</span> </div> </a> <ul id="toc-Fotosynthese-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Verdamping" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Verdamping"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">5.2</span> <span>Verdamping</span> </div> </a> <ul id="toc-Verdamping-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Verwijderen_afval" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Verwijderen_afval"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">5.3</span> <span>Verwijderen afval</span> </div> </a> <ul id="toc-Verwijderen_afval-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Val_voor_insecten" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Val_voor_insecten"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">5.4</span> <span>Val voor insecten</span> </div> </a> <ul id="toc-Val_voor_insecten-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> </ul> </li> <li id="toc-Bladval_en_herfstkleur" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1"> <a class="vector-toc-link" href="#Bladval_en_herfstkleur"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">6</span> <span>Bladval en herfstkleur</span> </div> </a> <ul id="toc-Bladval_en_herfstkleur-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Aantasting" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1"> <a class="vector-toc-link" href="#Aantasting"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">7</span> <span>Aantasting</span> </div> </a> <ul id="toc-Aantasting-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Stek" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1"> <a class="vector-toc-link" href="#Stek"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">8</span> <span>Stek</span> </div> </a> <ul id="toc-Stek-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Zie_ook" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1"> <a class="vector-toc-link" href="#Zie_ook"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">9</span> <span>Zie ook</span> </div> </a> <ul id="toc-Zie_ook-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Noot" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1"> <a class="vector-toc-link" href="#Noot"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">10</span> <span>Noot</span> </div> </a> <ul id="toc-Noot-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Referenties" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1"> <a class="vector-toc-link" href="#Referenties"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">11</span> <span>Referenties</span> </div> </a> <ul id="toc-Referenties-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Externe_links" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1"> <a class="vector-toc-link" href="#Externe_links"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">12</span> <span>Externe links</span> </div> </a> <ul id="toc-Externe_links-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> </ul> </div> </div> </nav> </div> </div> <div class="mw-content-container"> <main id="content" class="mw-body"> <header class="mw-body-header vector-page-titlebar"> <nav aria-label="Inhoud" class="vector-toc-landmark"> <div id="vector-page-titlebar-toc" class="vector-dropdown vector-page-titlebar-toc vector-button-flush-left" title="Inhoudsopgave" > <input type="checkbox" id="vector-page-titlebar-toc-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-page-titlebar-toc" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="Inhoudsopgave omschakelen" > <label id="vector-page-titlebar-toc-label" for="vector-page-titlebar-toc-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only " aria-hidden="true" ><span class="vector-icon mw-ui-icon-listBullet mw-ui-icon-wikimedia-listBullet"></span> <span class="vector-dropdown-label-text">Inhoudsopgave omschakelen</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="vector-page-titlebar-toc-unpinned-container" class="vector-unpinned-container"> </div> </div> </div> </nav> <h1 id="firstHeading" class="firstHeading mw-first-heading"><span class="mw-page-title-main">Blad</span></h1> <div id="p-lang-btn" class="vector-dropdown mw-portlet mw-portlet-lang" > <input type="checkbox" id="p-lang-btn-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-p-lang-btn" class="vector-dropdown-checkbox mw-interlanguage-selector" aria-label="Ga naar een artikel in een andere taal. Beschikbaar in 149 talen" > <label id="p-lang-btn-label" for="p-lang-btn-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--action-progressive mw-portlet-lang-heading-149" aria-hidden="true" ><span class="vector-icon mw-ui-icon-language-progressive mw-ui-icon-wikimedia-language-progressive"></span> <span class="vector-dropdown-label-text">149 talen</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li class="interlanguage-link interwiki-af mw-list-item"><a href="https://af.wikipedia.org/wiki/Blaar" title="Blaar – Afrikaans" lang="af" hreflang="af" data-title="Blaar" data-language-autonym="Afrikaans" data-language-local-name="Afrikaans" class="interlanguage-link-target"><span>Afrikaans</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-als mw-list-item"><a href="https://als.wikipedia.org/wiki/Blatt_(Pflanze)" title="Blatt (Pflanze) – Zwitserduits" lang="gsw" hreflang="gsw" data-title="Blatt (Pflanze)" data-language-autonym="Alemannisch" data-language-local-name="Zwitserduits" class="interlanguage-link-target"><span>Alemannisch</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-an mw-list-item"><a href="https://an.wikipedia.org/wiki/Fuella" title="Fuella – Aragonees" lang="an" hreflang="an" data-title="Fuella" data-language-autonym="Aragonés" data-language-local-name="Aragonees" class="interlanguage-link-target"><span>Aragonés</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ang mw-list-item"><a href="https://ang.wikipedia.org/wiki/L%C4%93af" title="Lēaf – Oudengels" lang="ang" hreflang="ang" data-title="Lēaf" data-language-autonym="Ænglisc" data-language-local-name="Oudengels" class="interlanguage-link-target"><span>Ænglisc</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ar mw-list-item"><a href="https://ar.wikipedia.org/wiki/%D9%88%D8%B1%D9%82%D8%A9_%D9%86%D8%A8%D8%A7%D8%AA" title="ورقة نبات – Arabisch" lang="ar" hreflang="ar" data-title="ورقة نبات" data-language-autonym="العربية" data-language-local-name="Arabisch" class="interlanguage-link-target"><span>العربية</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-as mw-list-item"><a href="https://as.wikipedia.org/wiki/%E0%A6%AA%E0%A6%BE%E0%A6%A4" title="পাত – Assamees" lang="as" hreflang="as" data-title="পাত" data-language-autonym="অসমীয়া" data-language-local-name="Assamees" class="interlanguage-link-target"><span>অসমীয়া</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ast mw-list-item"><a href="https://ast.wikipedia.org/wiki/Fueya" title="Fueya – Asturisch" lang="ast" hreflang="ast" data-title="Fueya" data-language-autonym="Asturianu" data-language-local-name="Asturisch" class="interlanguage-link-target"><span>Asturianu</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ay mw-list-item"><a href="https://ay.wikipedia.org/wiki/Laphi" title="Laphi – Aymara" lang="ay" hreflang="ay" data-title="Laphi" data-language-autonym="Aymar aru" data-language-local-name="Aymara" class="interlanguage-link-target"><span>Aymar aru</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-az mw-list-item"><a href="https://az.wikipedia.org/wiki/Yarpaq" title="Yarpaq – Azerbeidzjaans" lang="az" hreflang="az" data-title="Yarpaq" data-language-autonym="Azərbaycanca" data-language-local-name="Azerbeidzjaans" class="interlanguage-link-target"><span>Azərbaycanca</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-azb mw-list-item"><a href="https://azb.wikipedia.org/wiki/%DB%8C%D8%A7%D8%B1%D9%BE%D8%A7%D9%82" title="یارپاق – South Azerbaijani" lang="azb" hreflang="azb" data-title="یارپاق" data-language-autonym="تۆرکجه" data-language-local-name="South Azerbaijani" class="interlanguage-link-target"><span>تۆرکجه</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ba mw-list-item"><a href="https://ba.wikipedia.org/wiki/%D0%AF%D0%BF%D1%80%D0%B0%D2%A1" title="Япраҡ – Basjkiers" lang="ba" hreflang="ba" data-title="Япраҡ" data-language-autonym="Башҡортса" data-language-local-name="Basjkiers" class="interlanguage-link-target"><span>Башҡортса</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-bar mw-list-item"><a href="https://bar.wikipedia.org/wiki/Bladdl" title="Bladdl – Beiers" lang="bar" hreflang="bar" data-title="Bladdl" data-language-autonym="Boarisch" data-language-local-name="Beiers" class="interlanguage-link-target"><span>Boarisch</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-bat-smg mw-list-item"><a href="https://bat-smg.wikipedia.org/wiki/Laps" title="Laps – Samogitisch" lang="sgs" hreflang="sgs" data-title="Laps" data-language-autonym="Žemaitėška" data-language-local-name="Samogitisch" class="interlanguage-link-target"><span>Žemaitėška</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-bcl mw-list-item"><a href="https://bcl.wikipedia.org/wiki/Dahon" title="Dahon – Central Bikol" lang="bcl" hreflang="bcl" data-title="Dahon" data-language-autonym="Bikol Central" data-language-local-name="Central Bikol" class="interlanguage-link-target"><span>Bikol Central</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-bdr mw-list-item"><a href="https://bdr.wikipedia.org/wiki/Dun" title="Dun – West Coast Bajau" lang="bdr" hreflang="bdr" data-title="Dun" data-language-autonym="Bajau Sama" data-language-local-name="West Coast Bajau" class="interlanguage-link-target"><span>Bajau Sama</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-be mw-list-item"><a href="https://be.wikipedia.org/wiki/%D0%9B%D1%96%D1%81%D1%82" title="Ліст – Belarussisch" lang="be" hreflang="be" data-title="Ліст" data-language-autonym="Беларуская" data-language-local-name="Belarussisch" class="interlanguage-link-target"><span>Беларуская</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-be-x-old mw-list-item"><a href="https://be-tarask.wikipedia.org/wiki/%D0%9B%D1%96%D1%81%D1%8C%D1%86%D0%B5" title="Лісьце – Belarusian (Taraškievica orthography)" lang="be-tarask" hreflang="be-tarask" data-title="Лісьце" data-language-autonym="Беларуская (тарашкевіца)" data-language-local-name="Belarusian (Taraškievica orthography)" class="interlanguage-link-target"><span>Беларуская (тарашкевіца)</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-bg mw-list-item"><a href="https://bg.wikipedia.org/wiki/%D0%9B%D0%B8%D1%81%D1%82" title="Лист – Bulgaars" lang="bg" hreflang="bg" data-title="Лист" data-language-autonym="Български" data-language-local-name="Bulgaars" class="interlanguage-link-target"><span>Български</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-bn mw-list-item"><a href="https://bn.wikipedia.org/wiki/%E0%A6%AA%E0%A6%BE%E0%A6%A4%E0%A6%BE" title="পাতা – Bengaals" lang="bn" hreflang="bn" data-title="পাতা" data-language-autonym="বাংলা" data-language-local-name="Bengaals" class="interlanguage-link-target"><span>বাংলা</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-bo mw-list-item"><a href="https://bo.wikipedia.org/wiki/%E0%BD%A3%E0%BD%BC%E0%BC%8B%E0%BD%98%E0%BC%8D" title="ལོ་མ། – Tibetaans" lang="bo" hreflang="bo" data-title="ལོ་མ།" data-language-autonym="བོད་ཡིག" data-language-local-name="Tibetaans" class="interlanguage-link-target"><span>བོད་ཡིག</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-br mw-list-item"><a href="https://br.wikipedia.org/wiki/Deil" title="Deil – Bretons" lang="br" hreflang="br" data-title="Deil" data-language-autonym="Brezhoneg" data-language-local-name="Bretons" class="interlanguage-link-target"><span>Brezhoneg</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-bs mw-list-item"><a href="https://bs.wikipedia.org/wiki/List" title="List – Bosnisch" lang="bs" hreflang="bs" data-title="List" data-language-autonym="Bosanski" data-language-local-name="Bosnisch" class="interlanguage-link-target"><span>Bosanski</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ca mw-list-item"><a href="https://ca.wikipedia.org/wiki/Fulla" title="Fulla – Catalaans" lang="ca" hreflang="ca" data-title="Fulla" data-language-autonym="Català" data-language-local-name="Catalaans" class="interlanguage-link-target"><span>Català</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-cdo mw-list-item"><a href="https://cdo.wikipedia.org/wiki/Ni%C5%8Fh-ni%C5%8Fh" title="Niŏh-niŏh – Mindong" lang="cdo" hreflang="cdo" data-title="Niŏh-niŏh" data-language-autonym="閩東語 / Mìng-dĕ̤ng-ngṳ̄" data-language-local-name="Mindong" class="interlanguage-link-target"><span>閩東語 / Mìng-dĕ̤ng-ngṳ̄</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ce mw-list-item"><a href="https://ce.wikipedia.org/wiki/%D0%93%D3%80%D0%B0" title="ГӀа – Tsjetsjeens" lang="ce" hreflang="ce" data-title="ГӀа" data-language-autonym="Нохчийн" data-language-local-name="Tsjetsjeens" class="interlanguage-link-target"><span>Нохчийн</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ckb mw-list-item"><a href="https://ckb.wikipedia.org/wiki/%DA%AF%DB%95%DA%B5%D8%A7" title="گەڵا – Soranî" lang="ckb" hreflang="ckb" data-title="گەڵا" data-language-autonym="کوردی" data-language-local-name="Soranî" class="interlanguage-link-target"><span>کوردی</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-co mw-list-item"><a href="https://co.wikipedia.org/wiki/Foglia" title="Foglia – Corsicaans" lang="co" hreflang="co" data-title="Foglia" data-language-autonym="Corsu" data-language-local-name="Corsicaans" class="interlanguage-link-target"><span>Corsu</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-cs mw-list-item"><a href="https://cs.wikipedia.org/wiki/List" title="List – Tsjechisch" lang="cs" hreflang="cs" data-title="List" data-language-autonym="Čeština" data-language-local-name="Tsjechisch" class="interlanguage-link-target"><span>Čeština</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-cv mw-list-item"><a href="https://cv.wikipedia.org/wiki/%C3%87%D1%83%D0%BB%C3%A7%C4%83" title="Çулçă – Tsjoevasjisch" lang="cv" hreflang="cv" data-title="Çулçă" data-language-autonym="Чӑвашла" data-language-local-name="Tsjoevasjisch" class="interlanguage-link-target"><span>Чӑвашла</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-cy mw-list-item"><a href="https://cy.wikipedia.org/wiki/Deilen" title="Deilen – Welsh" lang="cy" hreflang="cy" data-title="Deilen" data-language-autonym="Cymraeg" data-language-local-name="Welsh" class="interlanguage-link-target"><span>Cymraeg</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-da badge-Q17559452 badge-recommendedarticle mw-list-item" title="aanbevolen artikel"><a href="https://da.wikipedia.org/wiki/Blad_(plantedel)" title="Blad (plantedel) – Deens" lang="da" hreflang="da" data-title="Blad (plantedel)" data-language-autonym="Dansk" data-language-local-name="Deens" class="interlanguage-link-target"><span>Dansk</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-de badge-Q17437796 badge-featuredarticle mw-list-item" title="uitgelicht artikel"><a href="https://de.wikipedia.org/wiki/Blatt_(Pflanze)" title="Blatt (Pflanze) – Duits" lang="de" hreflang="de" data-title="Blatt (Pflanze)" data-language-autonym="Deutsch" data-language-local-name="Duits" class="interlanguage-link-target"><span>Deutsch</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-dsb mw-list-item"><a href="https://dsb.wikipedia.org/wiki/%C5%81opjeno" title="Łopjeno – Nedersorbisch" lang="dsb" hreflang="dsb" data-title="Łopjeno" data-language-autonym="Dolnoserbski" data-language-local-name="Nedersorbisch" class="interlanguage-link-target"><span>Dolnoserbski</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-el mw-list-item"><a href="https://el.wikipedia.org/wiki/%CE%A6%CF%8D%CE%BB%CE%BB%CE%BF_(%CE%B2%CE%BF%CF%84%CE%B1%CE%BD%CE%B9%CE%BA%CE%AE)" title="Φύλλο (βοτανική) – Grieks" lang="el" hreflang="el" data-title="Φύλλο (βοτανική)" data-language-autonym="Ελληνικά" data-language-local-name="Grieks" class="interlanguage-link-target"><span>Ελληνικά</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-en mw-list-item"><a href="https://en.wikipedia.org/wiki/Leaf" title="Leaf – Engels" lang="en" hreflang="en" data-title="Leaf" data-language-autonym="English" data-language-local-name="Engels" class="interlanguage-link-target"><span>English</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-eo mw-list-item"><a href="https://eo.wikipedia.org/wiki/Folio" title="Folio – Esperanto" lang="eo" hreflang="eo" data-title="Folio" data-language-autonym="Esperanto" data-language-local-name="Esperanto" class="interlanguage-link-target"><span>Esperanto</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-es mw-list-item"><a href="https://es.wikipedia.org/wiki/Hoja" title="Hoja – Spaans" lang="es" hreflang="es" data-title="Hoja" data-language-autonym="Español" data-language-local-name="Spaans" class="interlanguage-link-target"><span>Español</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-et mw-list-item"><a href="https://et.wikipedia.org/wiki/Leht" title="Leht – Estisch" lang="et" hreflang="et" data-title="Leht" data-language-autonym="Eesti" data-language-local-name="Estisch" class="interlanguage-link-target"><span>Eesti</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-eu mw-list-item"><a href="https://eu.wikipedia.org/wiki/Hosto" title="Hosto – Baskisch" lang="eu" hreflang="eu" data-title="Hosto" data-language-autonym="Euskara" data-language-local-name="Baskisch" class="interlanguage-link-target"><span>Euskara</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-fa mw-list-item"><a href="https://fa.wikipedia.org/wiki/%D8%A8%D8%B1%DA%AF" title="برگ – Perzisch" lang="fa" hreflang="fa" data-title="برگ" data-language-autonym="فارسی" data-language-local-name="Perzisch" class="interlanguage-link-target"><span>فارسی</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-fi mw-list-item"><a href="https://fi.wikipedia.org/wiki/Lehti_(kasvitiede)" title="Lehti (kasvitiede) – Fins" lang="fi" hreflang="fi" data-title="Lehti (kasvitiede)" data-language-autonym="Suomi" data-language-local-name="Fins" class="interlanguage-link-target"><span>Suomi</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-fr mw-list-item"><a href="https://fr.wikipedia.org/wiki/Feuille" title="Feuille – Frans" lang="fr" hreflang="fr" data-title="Feuille" data-language-autonym="Français" data-language-local-name="Frans" class="interlanguage-link-target"><span>Français</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-frp mw-list-item"><a href="https://frp.wikipedia.org/wiki/F%C3%B4lye" title="Fôlye – Arpitaans" lang="frp" hreflang="frp" data-title="Fôlye" data-language-autonym="Arpetan" data-language-local-name="Arpitaans" class="interlanguage-link-target"><span>Arpetan</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-frr mw-list-item"><a href="https://frr.wikipedia.org/wiki/Bleer_(Plaanten)" title="Bleer (Plaanten) – Noord-Fries" lang="frr" hreflang="frr" data-title="Bleer (Plaanten)" data-language-autonym="Nordfriisk" data-language-local-name="Noord-Fries" class="interlanguage-link-target"><span>Nordfriisk</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-fy mw-list-item"><a href="https://fy.wikipedia.org/wiki/Bl%C3%AAd_(plant)" title="Blêd (plant) – Fries" lang="fy" hreflang="fy" data-title="Blêd (plant)" data-language-autonym="Frysk" data-language-local-name="Fries" class="interlanguage-link-target"><span>Frysk</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ga mw-list-item"><a href="https://ga.wikipedia.org/wiki/Duilleog" title="Duilleog – Iers" lang="ga" hreflang="ga" data-title="Duilleog" data-language-autonym="Gaeilge" data-language-local-name="Iers" class="interlanguage-link-target"><span>Gaeilge</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-gd mw-list-item"><a href="https://gd.wikipedia.org/wiki/Duilleag" title="Duilleag – Schots-Gaelisch" lang="gd" hreflang="gd" data-title="Duilleag" data-language-autonym="Gàidhlig" data-language-local-name="Schots-Gaelisch" class="interlanguage-link-target"><span>Gàidhlig</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-gl mw-list-item"><a href="https://gl.wikipedia.org/wiki/Folla" title="Folla – Galicisch" lang="gl" hreflang="gl" data-title="Folla" data-language-autonym="Galego" data-language-local-name="Galicisch" class="interlanguage-link-target"><span>Galego</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-gn mw-list-item"><a href="https://gn.wikipedia.org/wiki/Togue" title="Togue – Guaraní" lang="gn" hreflang="gn" data-title="Togue" data-language-autonym="Avañe'ẽ" data-language-local-name="Guaraní" class="interlanguage-link-target"><span>Avañe'ẽ</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-gv mw-list-item"><a href="https://gv.wikipedia.org/wiki/Duillag" title="Duillag – Manx" lang="gv" hreflang="gv" data-title="Duillag" data-language-autonym="Gaelg" data-language-local-name="Manx" class="interlanguage-link-target"><span>Gaelg</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-hak mw-list-item"><a href="https://hak.wikipedia.org/wiki/Ya%CC%8Dp-%C3%A9" title="Ya̍p-é – Hakka" lang="hak" hreflang="hak" data-title="Ya̍p-é" data-language-autonym="客家語 / Hak-kâ-ngî" data-language-local-name="Hakka" class="interlanguage-link-target"><span>客家語 / Hak-kâ-ngî</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-he mw-list-item"><a href="https://he.wikipedia.org/wiki/%D7%A2%D7%9C%D7%94" title="עלה – Hebreeuws" lang="he" hreflang="he" data-title="עלה" data-language-autonym="עברית" data-language-local-name="Hebreeuws" class="interlanguage-link-target"><span>עברית</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-hi mw-list-item"><a href="https://hi.wikipedia.org/wiki/%E0%A4%AA%E0%A4%A4%E0%A5%8D%E0%A4%A4%E0%A5%80" title="पत्ती – Hindi" lang="hi" hreflang="hi" data-title="पत्ती" data-language-autonym="हिन्दी" data-language-local-name="Hindi" class="interlanguage-link-target"><span>हिन्दी</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-hr mw-list-item"><a href="https://hr.wikipedia.org/wiki/List" title="List – Kroatisch" lang="hr" hreflang="hr" data-title="List" data-language-autonym="Hrvatski" data-language-local-name="Kroatisch" class="interlanguage-link-target"><span>Hrvatski</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-hsb mw-list-item"><a href="https://hsb.wikipedia.org/wiki/%C5%81opjeno" title="Łopjeno – Oppersorbisch" lang="hsb" hreflang="hsb" data-title="Łopjeno" data-language-autonym="Hornjoserbsce" data-language-local-name="Oppersorbisch" class="interlanguage-link-target"><span>Hornjoserbsce</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ht mw-list-item"><a href="https://ht.wikipedia.org/wiki/F%C3%A8y" title="Fèy – Haïtiaans Creools" lang="ht" hreflang="ht" data-title="Fèy" data-language-autonym="Kreyòl ayisyen" data-language-local-name="Haïtiaans Creools" class="interlanguage-link-target"><span>Kreyòl ayisyen</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-hu mw-list-item"><a href="https://hu.wikipedia.org/wiki/Lev%C3%A9l_(botanika)" title="Levél (botanika) – Hongaars" lang="hu" hreflang="hu" data-title="Levél (botanika)" data-language-autonym="Magyar" data-language-local-name="Hongaars" class="interlanguage-link-target"><span>Magyar</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-hy mw-list-item"><a href="https://hy.wikipedia.org/wiki/%D5%8F%D5%A5%D6%80%D6%87" title="Տերև – Armeens" lang="hy" hreflang="hy" data-title="Տերև" data-language-autonym="Հայերեն" data-language-local-name="Armeens" class="interlanguage-link-target"><span>Հայերեն</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ia mw-list-item"><a href="https://ia.wikipedia.org/wiki/Folio" title="Folio – Interlingua" lang="ia" hreflang="ia" data-title="Folio" data-language-autonym="Interlingua" data-language-local-name="Interlingua" class="interlanguage-link-target"><span>Interlingua</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-iba mw-list-item"><a href="https://iba.wikipedia.org/wiki/Daun" title="Daun – Iban" lang="iba" hreflang="iba" data-title="Daun" data-language-autonym="Jaku Iban" data-language-local-name="Iban" class="interlanguage-link-target"><span>Jaku Iban</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-id mw-list-item"><a href="https://id.wikipedia.org/wiki/Daun" title="Daun – Indonesisch" lang="id" hreflang="id" data-title="Daun" data-language-autonym="Bahasa Indonesia" data-language-local-name="Indonesisch" class="interlanguage-link-target"><span>Bahasa Indonesia</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-io mw-list-item"><a href="https://io.wikipedia.org/wiki/Folio" title="Folio – Ido" lang="io" hreflang="io" data-title="Folio" data-language-autonym="Ido" data-language-local-name="Ido" class="interlanguage-link-target"><span>Ido</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-is mw-list-item"><a href="https://is.wikipedia.org/wiki/Lauf" title="Lauf – IJslands" lang="is" hreflang="is" data-title="Lauf" data-language-autonym="Íslenska" data-language-local-name="IJslands" class="interlanguage-link-target"><span>Íslenska</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-it mw-list-item"><a href="https://it.wikipedia.org/wiki/Foglia" title="Foglia – Italiaans" lang="it" hreflang="it" data-title="Foglia" data-language-autonym="Italiano" data-language-local-name="Italiaans" class="interlanguage-link-target"><span>Italiano</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-iu mw-list-item"><a href="https://iu.wikipedia.org/wiki/%E1%90%8A%E1%91%AD%E1%95%88%E1%90%8A%E1%95%88%E1%96%85" title="ᐊᑭᕈᐊᕈᖅ – Inuktitut" lang="iu" hreflang="iu" data-title="ᐊᑭᕈᐊᕈᖅ" data-language-autonym="ᐃᓄᒃᑎᑐᑦ / inuktitut" data-language-local-name="Inuktitut" class="interlanguage-link-target"><span>ᐃᓄᒃᑎᑐᑦ / inuktitut</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ja mw-list-item"><a href="https://ja.wikipedia.org/wiki/%E8%91%89" title="葉 – Japans" lang="ja" hreflang="ja" data-title="葉" data-language-autonym="日本語" data-language-local-name="Japans" class="interlanguage-link-target"><span>日本語</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-jv mw-list-item"><a href="https://jv.wikipedia.org/wiki/Godhong" title="Godhong – Javaans" lang="jv" hreflang="jv" data-title="Godhong" data-language-autonym="Jawa" data-language-local-name="Javaans" class="interlanguage-link-target"><span>Jawa</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ka mw-list-item"><a href="https://ka.wikipedia.org/wiki/%E1%83%A4%E1%83%9D%E1%83%97%E1%83%9D%E1%83%9A%E1%83%98" title="ფოთოლი – Georgisch" lang="ka" hreflang="ka" data-title="ფოთოლი" data-language-autonym="ქართული" data-language-local-name="Georgisch" class="interlanguage-link-target"><span>ქართული</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-kab mw-list-item"><a href="https://kab.wikipedia.org/wiki/Iferr" title="Iferr – Kabylisch" lang="kab" hreflang="kab" data-title="Iferr" data-language-autonym="Taqbaylit" data-language-local-name="Kabylisch" class="interlanguage-link-target"><span>Taqbaylit</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-kbp mw-list-item"><a href="https://kbp.wikipedia.org/wiki/Hay%CA%8A%CA%8A" title="Hayʊʊ – Kabiye" lang="kbp" hreflang="kbp" data-title="Hayʊʊ" data-language-autonym="Kabɩyɛ" data-language-local-name="Kabiye" class="interlanguage-link-target"><span>Kabɩyɛ</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-kcg mw-list-item"><a href="https://kcg.wikipedia.org/wiki/Kikyo" title="Kikyo – Tyap" lang="kcg" hreflang="kcg" data-title="Kikyo" data-language-autonym="Tyap" data-language-local-name="Tyap" class="interlanguage-link-target"><span>Tyap</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-kge mw-list-item"><a href="https://kge.wikipedia.org/wiki/Bulung" title="Bulung – Komering" lang="kge" hreflang="kge" data-title="Bulung" data-language-autonym="Kumoring" data-language-local-name="Komering" class="interlanguage-link-target"><span>Kumoring</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-kk mw-list-item"><a href="https://kk.wikipedia.org/wiki/%D0%96%D0%B0%D0%BF%D1%8B%D1%80%D0%B0%D2%9B" title="Жапырақ – Kazachs" lang="kk" hreflang="kk" data-title="Жапырақ" data-language-autonym="Қазақша" data-language-local-name="Kazachs" class="interlanguage-link-target"><span>Қазақша</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-kn mw-list-item"><a href="https://kn.wikipedia.org/wiki/%E0%B2%8E%E0%B2%B2%E0%B3%86" title="ಎಲೆ – Kannada" lang="kn" hreflang="kn" data-title="ಎಲೆ" data-language-autonym="ಕನ್ನಡ" data-language-local-name="Kannada" class="interlanguage-link-target"><span>ಕನ್ನಡ</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ko mw-list-item"><a href="https://ko.wikipedia.org/wiki/%EC%9E%8E" title="잎 – Koreaans" lang="ko" hreflang="ko" data-title="잎" data-language-autonym="한국어" data-language-local-name="Koreaans" class="interlanguage-link-target"><span>한국어</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ku mw-list-item"><a href="https://ku.wikipedia.org/wiki/Pel" title="Pel – Koerdisch" lang="ku" hreflang="ku" data-title="Pel" data-language-autonym="Kurdî" data-language-local-name="Koerdisch" class="interlanguage-link-target"><span>Kurdî</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ky mw-list-item"><a href="https://ky.wikipedia.org/wiki/%D0%96%D0%B0%D0%BB%D0%B1%D1%8B%D1%80%D0%B0%D0%BA" title="Жалбырак – Kirgizisch" lang="ky" hreflang="ky" data-title="Жалбырак" data-language-autonym="Кыргызча" data-language-local-name="Kirgizisch" class="interlanguage-link-target"><span>Кыргызча</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-la mw-list-item"><a href="https://la.wikipedia.org/wiki/Folium" title="Folium – Latijn" lang="la" hreflang="la" data-title="Folium" data-language-autonym="Latina" data-language-local-name="Latijn" class="interlanguage-link-target"><span>Latina</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-lb mw-list-item"><a href="https://lb.wikipedia.org/wiki/Blat_(Planz)" title="Blat (Planz) – Luxemburgs" lang="lb" hreflang="lb" data-title="Blat (Planz)" data-language-autonym="Lëtzebuergesch" data-language-local-name="Luxemburgs" class="interlanguage-link-target"><span>Lëtzebuergesch</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-lmo mw-list-item"><a href="https://lmo.wikipedia.org/wiki/F%C3%B2ia" title="Fòia – Lombardisch" lang="lmo" hreflang="lmo" data-title="Fòia" data-language-autonym="Lombard" data-language-local-name="Lombardisch" class="interlanguage-link-target"><span>Lombard</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ln mw-list-item"><a href="https://ln.wikipedia.org/wiki/Nk%C3%A1s%C3%A1_(nzet%C3%A9)" title="Nkásá (nzeté) – Lingala" lang="ln" hreflang="ln" data-title="Nkásá (nzeté)" data-language-autonym="Lingála" data-language-local-name="Lingala" class="interlanguage-link-target"><span>Lingála</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-lt mw-list-item"><a href="https://lt.wikipedia.org/wiki/Lapas" title="Lapas – Litouws" lang="lt" hreflang="lt" data-title="Lapas" data-language-autonym="Lietuvių" data-language-local-name="Litouws" class="interlanguage-link-target"><span>Lietuvių</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-lv mw-list-item"><a href="https://lv.wikipedia.org/wiki/Lapas" title="Lapas – Lets" lang="lv" hreflang="lv" data-title="Lapas" data-language-autonym="Latviešu" data-language-local-name="Lets" class="interlanguage-link-target"><span>Latviešu</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-mg mw-list-item"><a href="https://mg.wikipedia.org/wiki/Ravina_(zavamaniry)" title="Ravina (zavamaniry) – Malagassisch" lang="mg" hreflang="mg" data-title="Ravina (zavamaniry)" data-language-autonym="Malagasy" data-language-local-name="Malagassisch" class="interlanguage-link-target"><span>Malagasy</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-mi mw-list-item"><a href="https://mi.wikipedia.org/wiki/Rau" title="Rau – Maori" lang="mi" hreflang="mi" data-title="Rau" data-language-autonym="Māori" data-language-local-name="Maori" class="interlanguage-link-target"><span>Māori</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-mk mw-list-item"><a href="https://mk.wikipedia.org/wiki/%D0%9B%D0%B8%D1%81%D1%82_(%D0%B1%D0%BE%D1%82%D0%B0%D0%BD%D0%B8%D0%BA%D0%B0)" title="Лист (ботаника) – Macedonisch" lang="mk" hreflang="mk" data-title="Лист (ботаника)" data-language-autonym="Македонски" data-language-local-name="Macedonisch" class="interlanguage-link-target"><span>Македонски</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ml mw-list-item"><a href="https://ml.wikipedia.org/wiki/%E0%B4%87%E0%B4%B2" title="ഇല – Malayalam" lang="ml" hreflang="ml" data-title="ഇല" data-language-autonym="മലയാളം" data-language-local-name="Malayalam" class="interlanguage-link-target"><span>മലയാളം</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-mr mw-list-item"><a href="https://mr.wikipedia.org/wiki/%E0%A4%AA%E0%A4%BE%E0%A4%A8" title="पान – Marathi" lang="mr" hreflang="mr" data-title="पान" data-language-autonym="मराठी" data-language-local-name="Marathi" class="interlanguage-link-target"><span>मराठी</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-mrj mw-list-item"><a href="https://mrj.wikipedia.org/wiki/%D3%B8%D0%BB%D3%B9%D1%88%D1%82%D3%93%D1%88_(%D0%B1%D0%BE%D1%82%D0%B0%D0%BD%D0%B8%D0%BA%D0%B0)" title="Ӹлӹштӓш (ботаника) – West-Mari" lang="mrj" hreflang="mrj" data-title="Ӹлӹштӓш (ботаника)" data-language-autonym="Кырык мары" data-language-local-name="West-Mari" class="interlanguage-link-target"><span>Кырык мары</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ms mw-list-item"><a href="https://ms.wikipedia.org/wiki/Daun" title="Daun – Maleis" lang="ms" hreflang="ms" data-title="Daun" data-language-autonym="Bahasa Melayu" data-language-local-name="Maleis" class="interlanguage-link-target"><span>Bahasa Melayu</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-mzn mw-list-item"><a href="https://mzn.wikipedia.org/wiki/%D9%88%D9%84%DA%AF" title="ولگ – Mazanderani" lang="mzn" hreflang="mzn" data-title="ولگ" data-language-autonym="مازِرونی" data-language-local-name="Mazanderani" class="interlanguage-link-target"><span>مازِرونی</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-nah mw-list-item"><a href="https://nah.wikipedia.org/wiki/Izhuatl" title="Izhuatl – Nahuatl" lang="nah" hreflang="nah" data-title="Izhuatl" data-language-autonym="Nāhuatl" data-language-local-name="Nahuatl" class="interlanguage-link-target"><span>Nāhuatl</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-nap mw-list-item"><a href="https://nap.wikipedia.org/wiki/Fronna" title="Fronna – Napolitaans" lang="nap" hreflang="nap" data-title="Fronna" data-language-autonym="Napulitano" data-language-local-name="Napolitaans" class="interlanguage-link-target"><span>Napulitano</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ne mw-list-item"><a href="https://ne.wikipedia.org/wiki/%E0%A4%AA%E0%A4%BE%E0%A4%A4" title="पात – Nepalees" lang="ne" hreflang="ne" data-title="पात" data-language-autonym="नेपाली" data-language-local-name="Nepalees" class="interlanguage-link-target"><span>नेपाली</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-nn mw-list-item"><a href="https://nn.wikipedia.org/wiki/Lauv" title="Lauv – Noors - Nynorsk" lang="nn" hreflang="nn" data-title="Lauv" data-language-autonym="Norsk nynorsk" data-language-local-name="Noors - Nynorsk" class="interlanguage-link-target"><span>Norsk nynorsk</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-no mw-list-item"><a href="https://no.wikipedia.org/wiki/Blad" title="Blad – Noors - Bokmål" lang="nb" hreflang="nb" data-title="Blad" data-language-autonym="Norsk bokmål" data-language-local-name="Noors - Bokmål" class="interlanguage-link-target"><span>Norsk bokmål</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-nrm mw-list-item"><a href="https://nrm.wikipedia.org/wiki/Fielle" title="Fielle – Norman" lang="nrf" hreflang="nrf" data-title="Fielle" data-language-autonym="Nouormand" data-language-local-name="Norman" class="interlanguage-link-target"><span>Nouormand</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-oc mw-list-item"><a href="https://oc.wikipedia.org/wiki/Fu%C3%A8lha" title="Fuèlha – Occitaans" lang="oc" hreflang="oc" data-title="Fuèlha" data-language-autonym="Occitan" data-language-local-name="Occitaans" class="interlanguage-link-target"><span>Occitan</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-om mw-list-item"><a href="https://om.wikipedia.org/wiki/Baala" title="Baala – Afaan Oromo" lang="om" hreflang="om" data-title="Baala" data-language-autonym="Oromoo" data-language-local-name="Afaan Oromo" class="interlanguage-link-target"><span>Oromoo</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-pa mw-list-item"><a href="https://pa.wikipedia.org/wiki/%E0%A8%AA%E0%A9%B1%E0%A8%A4%E0%A8%BE" title="ਪੱਤਾ – Punjabi" lang="pa" hreflang="pa" data-title="ਪੱਤਾ" data-language-autonym="ਪੰਜਾਬੀ" data-language-local-name="Punjabi" class="interlanguage-link-target"><span>ਪੰਜਾਬੀ</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-pl mw-list-item"><a href="https://pl.wikipedia.org/wiki/Li%C5%9B%C4%87" title="Liść – Pools" lang="pl" hreflang="pl" data-title="Liść" data-language-autonym="Polski" data-language-local-name="Pools" class="interlanguage-link-target"><span>Polski</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-pnb mw-list-item"><a href="https://pnb.wikipedia.org/wiki/%D9%BE%D8%AA%D8%A7" title="پتا – Western Punjabi" lang="pnb" hreflang="pnb" data-title="پتا" data-language-autonym="پنجابی" data-language-local-name="Western Punjabi" class="interlanguage-link-target"><span>پنجابی</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ps mw-list-item"><a href="https://ps.wikipedia.org/wiki/%D9%BE%D8%A7%DA%BC%D9%87" title="پاڼه – Pasjtoe" lang="ps" hreflang="ps" data-title="پاڼه" data-language-autonym="پښتو" data-language-local-name="Pasjtoe" class="interlanguage-link-target"><span>پښتو</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-pt mw-list-item"><a href="https://pt.wikipedia.org/wiki/Folha" title="Folha – Portugees" lang="pt" hreflang="pt" data-title="Folha" data-language-autonym="Português" data-language-local-name="Portugees" class="interlanguage-link-target"><span>Português</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-qu mw-list-item"><a href="https://qu.wikipedia.org/wiki/Raphi" title="Raphi – Quechua" lang="qu" hreflang="qu" data-title="Raphi" data-language-autonym="Runa Simi" data-language-local-name="Quechua" class="interlanguage-link-target"><span>Runa Simi</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ro mw-list-item"><a href="https://ro.wikipedia.org/wiki/Frunz%C4%83" title="Frunză – Roemeens" lang="ro" hreflang="ro" data-title="Frunză" data-language-autonym="Română" data-language-local-name="Roemeens" class="interlanguage-link-target"><span>Română</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-roa-rup mw-list-item"><a href="https://roa-rup.wikipedia.org/wiki/Fr%C3%A2ndz%C3%A2" title="Frândzâ – Aroemeens" lang="rup" hreflang="rup" data-title="Frândzâ" data-language-autonym="Armãneashti" data-language-local-name="Aroemeens" class="interlanguage-link-target"><span>Armãneashti</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ru mw-list-item"><a href="https://ru.wikipedia.org/wiki/%D0%9B%D0%B8%D1%81%D1%82" title="Лист – Russisch" lang="ru" hreflang="ru" data-title="Лист" data-language-autonym="Русский" data-language-local-name="Russisch" class="interlanguage-link-target"><span>Русский</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sah mw-list-item"><a href="https://sah.wikipedia.org/wiki/%D0%A1%D1%8D%D0%B1%D0%B8%D1%80%D0%B4%D1%8D%D1%85" title="Сэбирдэх – Jakoets" lang="sah" hreflang="sah" data-title="Сэбирдэх" data-language-autonym="Саха тыла" data-language-local-name="Jakoets" class="interlanguage-link-target"><span>Саха тыла</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sat mw-list-item"><a href="https://sat.wikipedia.org/wiki/%E1%B1%A5%E1%B1%9F%E1%B1%A0%E1%B1%9F%E1%B1%A2" title="ᱥᱟᱠᱟᱢ – Santali" lang="sat" hreflang="sat" data-title="ᱥᱟᱠᱟᱢ" data-language-autonym="ᱥᱟᱱᱛᱟᱲᱤ" data-language-local-name="Santali" class="interlanguage-link-target"><span>ᱥᱟᱱᱛᱟᱲᱤ</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-scn mw-list-item"><a href="https://scn.wikipedia.org/wiki/Fogghia" title="Fogghia – Siciliaans" lang="scn" hreflang="scn" data-title="Fogghia" data-language-autonym="Sicilianu" data-language-local-name="Siciliaans" class="interlanguage-link-target"><span>Sicilianu</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sco mw-list-item"><a href="https://sco.wikipedia.org/wiki/Leaf" title="Leaf – Schots" lang="sco" hreflang="sco" data-title="Leaf" data-language-autonym="Scots" data-language-local-name="Schots" class="interlanguage-link-target"><span>Scots</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sd mw-list-item"><a href="https://sd.wikipedia.org/wiki/%D9%BE%D9%86" title="پن – Sindhi" lang="sd" hreflang="sd" data-title="پن" data-language-autonym="سنڌي" data-language-local-name="Sindhi" class="interlanguage-link-target"><span>سنڌي</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sh mw-list-item"><a href="https://sh.wikipedia.org/wiki/List" title="List – Servo-Kroatisch" lang="sh" hreflang="sh" data-title="List" data-language-autonym="Srpskohrvatski / српскохрватски" data-language-local-name="Servo-Kroatisch" class="interlanguage-link-target"><span>Srpskohrvatski / српскохрватски</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-si mw-list-item"><a href="https://si.wikipedia.org/wiki/%E0%B6%9A%E0%B7%9C%E0%B7%85" title="කොළ – Singalees" lang="si" hreflang="si" data-title="කොළ" data-language-autonym="සිංහල" data-language-local-name="Singalees" class="interlanguage-link-target"><span>සිංහල</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-simple mw-list-item"><a href="https://simple.wikipedia.org/wiki/Leaf" title="Leaf – Simple English" lang="en-simple" hreflang="en-simple" data-title="Leaf" data-language-autonym="Simple English" data-language-local-name="Simple English" class="interlanguage-link-target"><span>Simple English</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sk mw-list-item"><a href="https://sk.wikipedia.org/wiki/List_(botanika)" title="List (botanika) – Slowaaks" lang="sk" hreflang="sk" data-title="List (botanika)" data-language-autonym="Slovenčina" data-language-local-name="Slowaaks" class="interlanguage-link-target"><span>Slovenčina</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sl badge-Q17437796 badge-featuredarticle mw-list-item" title="uitgelicht artikel"><a href="https://sl.wikipedia.org/wiki/List" title="List – Sloveens" lang="sl" hreflang="sl" data-title="List" data-language-autonym="Slovenščina" data-language-local-name="Sloveens" class="interlanguage-link-target"><span>Slovenščina</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sn mw-list-item"><a href="https://sn.wikipedia.org/wiki/Shizha" title="Shizha – Shona" lang="sn" hreflang="sn" data-title="Shizha" data-language-autonym="ChiShona" data-language-local-name="Shona" class="interlanguage-link-target"><span>ChiShona</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-so mw-list-item"><a href="https://so.wikipedia.org/wiki/Caleen" title="Caleen – Somalisch" lang="so" hreflang="so" data-title="Caleen" data-language-autonym="Soomaaliga" data-language-local-name="Somalisch" class="interlanguage-link-target"><span>Soomaaliga</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sq mw-list-item"><a href="https://sq.wikipedia.org/wiki/Gjethja" title="Gjethja – Albanees" lang="sq" hreflang="sq" data-title="Gjethja" data-language-autonym="Shqip" data-language-local-name="Albanees" class="interlanguage-link-target"><span>Shqip</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sr mw-list-item"><a href="https://sr.wikipedia.org/wiki/%D0%9B%D0%B8%D1%81%D1%82" title="Лист – Servisch" lang="sr" hreflang="sr" data-title="Лист" data-language-autonym="Српски / srpski" data-language-local-name="Servisch" class="interlanguage-link-target"><span>Српски / srpski</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-su mw-list-item"><a href="https://su.wikipedia.org/wiki/Daun" title="Daun – Soendanees" lang="su" hreflang="su" data-title="Daun" data-language-autonym="Sunda" data-language-local-name="Soendanees" class="interlanguage-link-target"><span>Sunda</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sv mw-list-item"><a href="https://sv.wikipedia.org/wiki/Blad" title="Blad – Zweeds" lang="sv" hreflang="sv" data-title="Blad" data-language-autonym="Svenska" data-language-local-name="Zweeds" class="interlanguage-link-target"><span>Svenska</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sw mw-list-item"><a href="https://sw.wikipedia.org/wiki/Jani" title="Jani – Swahili" lang="sw" hreflang="sw" data-title="Jani" data-language-autonym="Kiswahili" data-language-local-name="Swahili" class="interlanguage-link-target"><span>Kiswahili</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ta mw-list-item"><a href="https://ta.wikipedia.org/wiki/%E0%AE%87%E0%AE%B2%E0%AF%88" title="இலை – Tamil" lang="ta" hreflang="ta" data-title="இலை" data-language-autonym="தமிழ்" data-language-local-name="Tamil" class="interlanguage-link-target"><span>தமிழ்</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-tay mw-list-item"><a href="https://tay.wikipedia.org/wiki/abaw" title="abaw – Atayal" lang="tay" hreflang="tay" data-title="abaw" data-language-autonym="Tayal" data-language-local-name="Atayal" class="interlanguage-link-target"><span>Tayal</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-tcy mw-list-item"><a href="https://tcy.wikipedia.org/wiki/%E0%B2%87%E0%B2%B0%E0%B3%86" title="ಇರೆ – Tulu" lang="tcy" hreflang="tcy" data-title="ಇರೆ" data-language-autonym="ತುಳು" data-language-local-name="Tulu" class="interlanguage-link-target"><span>ತುಳು</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-te mw-list-item"><a href="https://te.wikipedia.org/wiki/%E0%B0%AA%E0%B0%A4%E0%B1%8D%E0%B0%B0%E0%B0%AE%E0%B1%81" title="పత్రము – Telugu" lang="te" hreflang="te" data-title="పత్రము" data-language-autonym="తెలుగు" data-language-local-name="Telugu" class="interlanguage-link-target"><span>తెలుగు</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-tg mw-list-item"><a href="https://tg.wikipedia.org/wiki/%D0%91%D0%B0%D1%80%D0%B3" title="Барг – Tadzjieks" lang="tg" hreflang="tg" data-title="Барг" data-language-autonym="Тоҷикӣ" data-language-local-name="Tadzjieks" class="interlanguage-link-target"><span>Тоҷикӣ</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-th mw-list-item"><a href="https://th.wikipedia.org/wiki/%E0%B9%83%E0%B8%9A%E0%B9%84%E0%B8%A1%E0%B9%89" title="ใบไม้ – Thai" lang="th" hreflang="th" data-title="ใบไม้" data-language-autonym="ไทย" data-language-local-name="Thai" class="interlanguage-link-target"><span>ไทย</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-tl mw-list-item"><a href="https://tl.wikipedia.org/wiki/Dahon_(halaman)" title="Dahon (halaman) – Tagalog" lang="tl" hreflang="tl" data-title="Dahon (halaman)" data-language-autonym="Tagalog" data-language-local-name="Tagalog" class="interlanguage-link-target"><span>Tagalog</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-tr mw-list-item"><a href="https://tr.wikipedia.org/wiki/Yaprak" title="Yaprak – Turks" lang="tr" hreflang="tr" data-title="Yaprak" data-language-autonym="Türkçe" data-language-local-name="Turks" class="interlanguage-link-target"><span>Türkçe</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-trv mw-list-item"><a href="https://trv.wikipedia.org/wiki/Wasaw" title="Wasaw – Taroko" lang="trv" hreflang="trv" data-title="Wasaw" data-language-autonym="Seediq" data-language-local-name="Taroko" class="interlanguage-link-target"><span>Seediq</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ug mw-list-item"><a href="https://ug.wikipedia.org/wiki/%D9%8A%D9%88%D9%BE%DB%87%D8%B1%D9%85%D8%A7%D9%82" title="يوپۇرماق – Oeigoers" lang="ug" hreflang="ug" data-title="يوپۇرماق" data-language-autonym="ئۇيغۇرچە / Uyghurche" data-language-local-name="Oeigoers" class="interlanguage-link-target"><span>ئۇيغۇرچە / Uyghurche</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-uk mw-list-item"><a href="https://uk.wikipedia.org/wiki/%D0%9B%D0%B8%D1%81%D1%82%D0%BE%D0%BA" title="Листок – Oekraïens" lang="uk" hreflang="uk" data-title="Листок" data-language-autonym="Українська" data-language-local-name="Oekraïens" class="interlanguage-link-target"><span>Українська</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ur mw-list-item"><a href="https://ur.wikipedia.org/wiki/%D9%BE%D8%AA%D9%89" title="پتى – Urdu" lang="ur" hreflang="ur" data-title="پتى" data-language-autonym="اردو" data-language-local-name="Urdu" class="interlanguage-link-target"><span>اردو</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-uz mw-list-item"><a href="https://uz.wikipedia.org/wiki/Barg" title="Barg – Oezbeeks" lang="uz" hreflang="uz" data-title="Barg" data-language-autonym="Oʻzbekcha / ўзбекча" data-language-local-name="Oezbeeks" class="interlanguage-link-target"><span>Oʻzbekcha / ўзбекча</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-vec mw-list-item"><a href="https://vec.wikipedia.org/wiki/Foja" title="Foja – Venetiaans" lang="vec" hreflang="vec" data-title="Foja" data-language-autonym="Vèneto" data-language-local-name="Venetiaans" class="interlanguage-link-target"><span>Vèneto</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-vi mw-list-item"><a href="https://vi.wikipedia.org/wiki/L%C3%A1" title="Lá – Vietnamees" lang="vi" hreflang="vi" data-title="Lá" data-language-autonym="Tiếng Việt" data-language-local-name="Vietnamees" class="interlanguage-link-target"><span>Tiếng Việt</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-wa mw-list-item"><a href="https://wa.wikipedia.org/wiki/Foye" title="Foye – Waals" lang="wa" hreflang="wa" data-title="Foye" data-language-autonym="Walon" data-language-local-name="Waals" class="interlanguage-link-target"><span>Walon</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-war mw-list-item"><a href="https://war.wikipedia.org/wiki/Dahon" title="Dahon – Waray" lang="war" hreflang="war" data-title="Dahon" data-language-autonym="Winaray" data-language-local-name="Waray" class="interlanguage-link-target"><span>Winaray</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-wuu mw-list-item"><a href="https://wuu.wikipedia.org/wiki/%E5%8F%B6" title="叶 – Wuyu" lang="wuu" hreflang="wuu" data-title="叶" data-language-autonym="吴语" data-language-local-name="Wuyu" class="interlanguage-link-target"><span>吴语</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-yi mw-list-item"><a href="https://yi.wikipedia.org/wiki/%D7%91%D7%9C%D7%90%D7%98" title="בלאט – Jiddisch" lang="yi" hreflang="yi" data-title="בלאט" data-language-autonym="ייִדיש" data-language-local-name="Jiddisch" class="interlanguage-link-target"><span>ייִדיש</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-yo mw-list-item"><a href="https://yo.wikipedia.org/wiki/Ew%C3%A9" title="Ewé – Yoruba" lang="yo" hreflang="yo" data-title="Ewé" data-language-autonym="Yorùbá" data-language-local-name="Yoruba" class="interlanguage-link-target"><span>Yorùbá</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-za mw-list-item"><a href="https://za.wikipedia.org/wiki/Mbaw" title="Mbaw – Zhuang" lang="za" hreflang="za" data-title="Mbaw" data-language-autonym="Vahcuengh" data-language-local-name="Zhuang" class="interlanguage-link-target"><span>Vahcuengh</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-zh mw-list-item"><a href="https://zh.wikipedia.org/wiki/%E8%91%89" title="葉 – Chinees" lang="zh" hreflang="zh" data-title="葉" data-language-autonym="中文" data-language-local-name="Chinees" class="interlanguage-link-target"><span>中文</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-zh-min-nan mw-list-item"><a href="https://zh-min-nan.wikipedia.org/wiki/Hio%CC%8Dh-%C3%A1" title="Hio̍h-á – Minnanyu" lang="nan" hreflang="nan" data-title="Hio̍h-á" data-language-autonym="閩南語 / Bân-lâm-gú" data-language-local-name="Minnanyu" class="interlanguage-link-target"><span>閩南語 / Bân-lâm-gú</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-zh-yue mw-list-item"><a href="https://zh-yue.wikipedia.org/wiki/%E8%91%89" title="葉 – Kantonees" lang="yue" hreflang="yue" data-title="葉" data-language-autonym="粵語" data-language-local-name="Kantonees" class="interlanguage-link-target"><span>粵語</span></a></li> </ul> <div class="after-portlet after-portlet-lang"><span class="wb-langlinks-edit wb-langlinks-link"><a href="https://www.wikidata.org/wiki/Special:EntityPage/Q33971#sitelinks-wikipedia" title="Taalkoppelingen bewerken" class="wbc-editpage">Koppelingen bewerken</a></span></div> </div> </div> </div> </header> <div class="vector-page-toolbar"> <div class="vector-page-toolbar-container"> <div id="left-navigation"> <nav aria-label="Naamruimten"> <div id="p-associated-pages" class="vector-menu vector-menu-tabs mw-portlet mw-portlet-associated-pages" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="ca-nstab-main" class="selected vector-tab-noicon mw-list-item"><a href="/wiki/Blad" title="Inhoudspagina bekijken [c]" accesskey="c"><span>Artikel</span></a></li><li id="ca-talk" class="vector-tab-noicon mw-list-item"><a href="/wiki/Overleg:Blad" rel="discussion" title="Overleg over deze pagina [t]" accesskey="t"><span>Overleg</span></a></li> </ul> </div> </div> <div id="vector-variants-dropdown" class="vector-dropdown emptyPortlet" > <input type="checkbox" id="vector-variants-dropdown-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-variants-dropdown" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="Taalvariant wijzigen" > <label id="vector-variants-dropdown-label" for="vector-variants-dropdown-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet" aria-hidden="true" ><span class="vector-dropdown-label-text">Nederlands</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="p-variants" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-variants emptyPortlet" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> </ul> </div> </div> </div> </div> </nav> </div> <div id="right-navigation" class="vector-collapsible"> <nav aria-label="Weergaven"> <div id="p-views" class="vector-menu vector-menu-tabs mw-portlet mw-portlet-views" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="ca-view" class="selected vector-tab-noicon mw-list-item"><a href="/wiki/Blad"><span>Lezen</span></a></li><li id="ca-ve-edit" class="vector-tab-noicon mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Blad&veaction=edit" title="Deze pagina bewerken [v]" accesskey="v"><span>Bewerken</span></a></li><li id="ca-edit" class="collapsible vector-tab-noicon mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Blad&action=edit" title="Broncode van deze pagina bewerken [e]" accesskey="e"><span>Brontekst bewerken</span></a></li><li id="ca-history" class="vector-tab-noicon mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Blad&action=history" title="Eerdere versies van deze pagina [h]" accesskey="h"><span>Geschiedenis weergeven</span></a></li> </ul> </div> </div> </nav> <nav class="vector-page-tools-landmark" aria-label="Paginahulpmiddelen"> <div id="vector-page-tools-dropdown" class="vector-dropdown vector-page-tools-dropdown" > <input type="checkbox" id="vector-page-tools-dropdown-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-page-tools-dropdown" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="Hulpmiddelen" > <label id="vector-page-tools-dropdown-label" for="vector-page-tools-dropdown-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet" aria-hidden="true" ><span class="vector-dropdown-label-text">Hulpmiddelen</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="vector-page-tools-unpinned-container" class="vector-unpinned-container"> <div id="vector-page-tools" class="vector-page-tools vector-pinnable-element"> <div class="vector-pinnable-header vector-page-tools-pinnable-header vector-pinnable-header-unpinned" data-feature-name="page-tools-pinned" data-pinnable-element-id="vector-page-tools" data-pinned-container-id="vector-page-tools-pinned-container" data-unpinned-container-id="vector-page-tools-unpinned-container" > <div class="vector-pinnable-header-label">Hulpmiddelen</div> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-pin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-page-tools.pin">naar zijbalk verplaatsen</button> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-unpin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-page-tools.unpin">verbergen</button> </div> <div id="p-cactions" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-cactions emptyPortlet vector-has-collapsible-items" title="Meer opties" > <div class="vector-menu-heading"> Handelingen </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="ca-more-view" class="selected vector-more-collapsible-item mw-list-item"><a href="/wiki/Blad"><span>Lezen</span></a></li><li id="ca-more-ve-edit" class="vector-more-collapsible-item mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Blad&veaction=edit" title="Deze pagina bewerken [v]" accesskey="v"><span>Bewerken</span></a></li><li id="ca-more-edit" class="collapsible vector-more-collapsible-item mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Blad&action=edit" title="Broncode van deze pagina bewerken [e]" accesskey="e"><span>Brontekst bewerken</span></a></li><li id="ca-more-history" class="vector-more-collapsible-item mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Blad&action=history"><span>Geschiedenis weergeven</span></a></li> </ul> </div> </div> <div id="p-tb" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-tb" > <div class="vector-menu-heading"> Algemeen </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="t-whatlinkshere" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Speciaal:VerwijzingenNaarHier/Blad" title="Lijst met alle pagina's die naar deze pagina verwijzen [j]" accesskey="j"><span>Links naar deze pagina</span></a></li><li id="t-recentchangeslinked" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Speciaal:RecenteWijzigingenGelinkt/Blad" rel="nofollow" title="Recente wijzigingen in pagina's waar deze pagina naar verwijst [k]" accesskey="k"><span>Gerelateerde wijzigingen</span></a></li><li id="t-upload" class="mw-list-item"><a href="//commons.wikimedia.org/wiki/Special:UploadWizard?uselang=nl" title="Bestanden uploaden [u]" accesskey="u"><span>Bestand uploaden</span></a></li><li id="t-permalink" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Blad&oldid=67364042" title="Permanente koppeling naar deze versie van deze pagina"><span>Permanente koppeling</span></a></li><li id="t-info" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Blad&action=info" title="Meer informatie over deze pagina"><span>Paginagegevens</span></a></li><li id="t-cite" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Speciaal:Citeren&page=Blad&id=67364042&wpFormIdentifier=titleform" title="Informatie over hoe u deze pagina kunt citeren"><span>Deze pagina citeren</span></a></li><li id="t-urlshortener" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Speciaal:UrlShortener&url=https%3A%2F%2Fnl.wikipedia.org%2Fwiki%2FBlad"><span>Verkorte URL verkrijgen</span></a></li><li id="t-urlshortener-qrcode" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Speciaal:QrCode&url=https%3A%2F%2Fnl.wikipedia.org%2Fwiki%2FBlad"><span>QR-code downloaden</span></a></li> </ul> </div> </div> <div id="p-coll-print_export" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-coll-print_export" > <div class="vector-menu-heading"> Afdrukken/exporteren </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="coll-create_a_book" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Speciaal:Boek&bookcmd=book_creator&referer=Blad"><span>Boek aanmaken</span></a></li><li id="coll-download-as-rl" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Speciaal:DownloadAsPdf&page=Blad&action=show-download-screen"><span>Downloaden als PDF</span></a></li><li id="t-print" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Blad&printable=yes" title="Printvriendelijke versie van deze pagina [p]" accesskey="p"><span>Afdrukversie</span></a></li> </ul> </div> </div> <div id="p-wikibase-otherprojects" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-wikibase-otherprojects" > <div class="vector-menu-heading"> In andere projecten </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li class="wb-otherproject-link wb-otherproject-commons mw-list-item"><a href="https://commons.wikimedia.org/wiki/Leaf" hreflang="en"><span>Wikimedia Commons</span></a></li><li id="t-wikibase" class="wb-otherproject-link wb-otherproject-wikibase-dataitem mw-list-item"><a href="https://www.wikidata.org/wiki/Special:EntityPage/Q33971" title="Koppeling naar item in verbonden gegevensrepository [g]" accesskey="g"><span>Wikidata-item</span></a></li> </ul> </div> </div> </div> </div> </div> </div> </nav> </div> </div> </div> <div class="vector-column-end"> <div class="vector-sticky-pinned-container"> <nav class="vector-page-tools-landmark" aria-label="Paginahulpmiddelen"> <div id="vector-page-tools-pinned-container" class="vector-pinned-container"> </div> </nav> <nav class="vector-appearance-landmark" aria-label="Uiterlijk"> <div id="vector-appearance-pinned-container" class="vector-pinned-container"> <div id="vector-appearance" class="vector-appearance vector-pinnable-element"> <div class="vector-pinnable-header vector-appearance-pinnable-header vector-pinnable-header-pinned" data-feature-name="appearance-pinned" data-pinnable-element-id="vector-appearance" data-pinned-container-id="vector-appearance-pinned-container" data-unpinned-container-id="vector-appearance-unpinned-container" > <div class="vector-pinnable-header-label">Uiterlijk</div> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-pin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-appearance.pin">naar zijbalk verplaatsen</button> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-unpin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-appearance.unpin">verbergen</button> </div> </div> </div> </nav> </div> </div> <div id="bodyContent" class="vector-body" aria-labelledby="firstHeading" data-mw-ve-target-container> <div class="vector-body-before-content"> <div class="mw-indicators"> </div> <div id="siteSub" class="noprint">Uit Wikipedia, de vrije encyclopedie</div> </div> <div id="contentSub"><div id="mw-content-subtitle"></div></div> <div id="mw-content-text" class="mw-body-content"><div class="mw-content-ltr mw-parser-output" lang="nl" dir="ltr"><div id="sjabloon_zie" class="hatnote" style="padding:0.5em; margin-bottom:0.5em; border-bottom:1px solid #aaa; font-size:95%;" role="note"><span style="padding-right:0.5em;"><span typeof="mw:File"><span><img alt="" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/e/ea/Disambig-dark.svg/40px-Disambig-dark.svg.png" decoding="async" width="25" height="19" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/e/ea/Disambig-dark.svg/60px-Disambig-dark.svg.png 2x" data-file-width="444" data-file-height="340" /></span></span></span> <i>Zie <a href="/wiki/Blad_(doorverwijspagina)" class="mw-disambig" title="Blad (doorverwijspagina)">Blad (doorverwijspagina)</a> voor andere betekenissen van Blad.</i> </div> <figure class="mw-default-size" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/Bestand:Leaf_Varieties_(15_sp)_reduced.png" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/3/3c/Leaf_Varieties_%2815_sp%29_reduced.png/500px-Leaf_Varieties_%2815_sp%29_reduced.png" decoding="async" width="360" height="361" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/3/3c/Leaf_Varieties_%2815_sp%29_reduced.png/960px-Leaf_Varieties_%2815_sp%29_reduced.png 1.5x" data-file-width="1020" data-file-height="1023" /></a><figcaption>Diversiteit in bladmorfologie bij <a href="/wiki/Zaadplanten" title="Zaadplanten">zaadplanten</a> (spermatofyten)</figcaption></figure> <p>Een <b>blad</b> is een dun, bovengronds <a href="/wiki/Orgaan" title="Orgaan">orgaan</a> dat gewoonlijk aan de <a href="/wiki/Stengel" title="Stengel">stengels</a> of <a href="/wiki/Tak_(plant)" title="Tak (plant)">takken</a> van <a href="/wiki/Zaadplanten" title="Zaadplanten">zaadplanten</a> en <a href="/wiki/Varens" title="Varens">varens</a> groeit. De <a href="/wiki/Bebladering" title="Bebladering">bebladering</a> is het geheel van de bladeren van een plant. De belangrijkste functies van bladeren zijn het vangen van licht voor <a href="/wiki/Fotosynthese" title="Fotosynthese">fotosynthese</a> en de <a href="/wiki/Verdamping" title="Verdamping">verdamping</a> van water. Met behulp van fotosynthese worden in bladeren, onder invloed van zonlicht, <a href="/wiki/Koolhydraten" title="Koolhydraten">koolhydraten</a> gevormd uit koolstofdioxide en water. Daarnaast houden de bladeren door verdamping en <a href="/wiki/Capillariteit" title="Capillariteit">capillariteit</a> een waterstroom op gang in de plant. </p><p>Bladeren hebben een complexe interne opbouw. De boven- en onderzijde (<a href="/wiki/Ventraal" title="Ventraal">ventrale</a> en <a href="/wiki/Dorsaal" title="Dorsaal">dorsale zijde</a>) van de bladschijf verschillen vaak in kleur, beharing en aantal <a href="/wiki/Huidmondje" title="Huidmondje">huidmondjes</a>.<sup id="cite_ref-Raven25_1-0" class="reference"><a href="#cite_note-Raven25-1"><span class="cite-bracket">[</span>1<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> In de meeste bladeren bevindt het fotosynthetische weefsel, het <a href="/wiki/Palissadeparenchym" title="Palissadeparenchym">palissadeparenchym</a>, zich aan de bovenzijde.<sup id="cite_ref-2" class="reference"><a href="#cite_note-2"><span class="cite-bracket">[</span>a<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> Bladeren zijn vrijwel meestal groen van kleur door de <a href="/wiki/Chloroplast" title="Chloroplast">chloroplasten</a> met <a href="/wiki/Chlorofyl" title="Chlorofyl">chlorofyllen</a>. Deze absorberen <a href="/wiki/Lichtenergie" title="Lichtenergie">lichtenergie</a> en zijn essentieel voor de fotosynthese. </p><p>Bladeren vertonen uiteenlopende <a href="/wiki/Bladvorm" title="Bladvorm">vormen</a>, afmetingen en <a href="/wiki/Textuur" title="Textuur">texturen</a>. De brede, platte bladeren met complexe <a href="/wiki/Nerf_(blad)" title="Nerf (blad)">nervatuur</a> die men aantreft bij de <a href="/wiki/Zaadplanten" title="Zaadplanten">zaadplanten</a>, staan bekend als <a href="/wiki/Macrofyl" title="Macrofyl">macrofyllen</a>. Bij de <a href="/wiki/Lycopodiopsida" class="mw-redirect" title="Lycopodiopsida">wolfsklauwen</a>, een groep met een vroegere evolutionaire oorsprong, zijn de bladeren eenvoudig. Deze worden <a href="/wiki/Microfyl" title="Microfyl">microfyllen</a> hebben slechts één enkele nerf. </p><p>Sommige soorten hebben bladeren die functies vervullen bij de opslag van <a href="/wiki/Reservestof" title="Reservestof">reservestoffen</a> (bijvoorbeeld in <a href="/wiki/Zaadlob" title="Zaadlob">zaadlobben</a>), of bij wateropslag, zoals de bladeren van <a href="/wiki/Succulent" title="Succulent">succulenten</a>.<sup id="cite_ref-Raven25_1-1" class="reference"><a href="#cite_note-Raven25-1"><span class="cite-bracket">[</span>1<span class="cite-bracket">]</span></a></sup><sup id="cite_ref-3" class="reference"><a href="#cite_note-3"><span class="cite-bracket">[</span>2<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </p> <style data-mw-deduplicate="TemplateStyles:r67680021">.mw-parser-output .toclimit-2 .toclevel-1 ul,.mw-parser-output .toclimit-3 .toclevel-2 ul,.mw-parser-output .toclimit-4 .toclevel-3 ul,body.skin-vector-2022 .mw-parser-output .inhoudbeperkt{display:none}</style><div class="inhoudbeperkt toclimit-4"><meta property="mw:PageProp/toc" /></div> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Typen_bladeren">Typen bladeren</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Blad&veaction=edit&section=1" title="Bewerk dit kopje: Typen bladeren" class="mw-editsection-visualeditor"><span>bewerken</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Blad&action=edit&section=1" title="De broncode bewerken van de sectie: Typen bladeren"><span>brontekst bewerken</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>Als bladeren in hun anatomische bouw niet overeenkomen met die van zaadplanten, worden ze <a href="/wiki/Fyllo%C3%AFde" title="Fylloïde">fylloïden</a> genoemd. Dit is een algemene term voor bladachtige structuren en duidt niet op <a href="/wiki/Homologie_(morfologie)" title="Homologie (morfologie)">homologie</a>. </p><p>Algen, vooral de grotere soorten, hebben soms bladachtige structuren. Deze komen voor bij de niet verwante groepen, zoals bij <a href="/wiki/Roodwieren" title="Roodwieren">roodwieren</a>, <a href="/wiki/Groenwieren" title="Groenwieren">groenwieren</a> en <a href="/wiki/Bruinwieren" title="Bruinwieren">bruinwieren</a>. </p><p>Bij <a href="/wiki/Mossen" title="Mossen">mossen</a> en bebladerde <a href="/wiki/Levermossen" title="Levermossen">levermossen</a> is er geen sprake van 'echte' bladeren, omdat het bij deze bebladerde plantjes gaat om de haploïde <a href="/wiki/Gametofyt" title="Gametofyt">gametofyten</a>. </p><p>De bladeren van varens en verwanten wijken af van die van de <a href="/wiki/Bedektzadigen" title="Bedektzadigen">bedektzadigen</a>. <a href="/wiki/Microfyl" title="Microfyl">Microfyllen</a> komen onder andere voor bij <i><a href="/wiki/Selaginella" title="Selaginella">Selaginella</a></i> en <a href="/wiki/Wolfsklauw_(geslacht)" title="Wolfsklauw (geslacht)"><i>Lycopodium</i></a>, macrofyllen komen voor bij de 'echte' varens. De bladeren van <a href="/wiki/Naaktzadigen" title="Naaktzadigen">naaktzadigen</a> zijn zeer gevarieerd en vormen een overgang naar de bladeren van bedektzadigen. </p> <figure class="mw-default-size" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/Bestand:Sun_spurge_(Euphorbia_helioscopia)_(51165741859).jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/6/6c/Sun_spurge_%28Euphorbia_helioscopia%29_%2851165741859%29.jpg/260px-Sun_spurge_%28Euphorbia_helioscopia%29_%2851165741859%29.jpg" decoding="async" width="260" height="195" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/6/6c/Sun_spurge_%28Euphorbia_helioscopia%29_%2851165741859%29.jpg/390px-Sun_spurge_%28Euphorbia_helioscopia%29_%2851165741859%29.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/6/6c/Sun_spurge_%28Euphorbia_helioscopia%29_%2851165741859%29.jpg/520px-Sun_spurge_%28Euphorbia_helioscopia%29_%2851165741859%29.jpg 2x" data-file-width="3203" data-file-height="2403" /></a><figcaption>Bloeiwijze van <a href="/wiki/Kroontjeskruid" title="Kroontjeskruid">kroontjeskruid</a>.</figcaption></figure> <p>Bij bedektzadigen (angiospermen) hangt de vorm of structuur van bladeren af van verschillende ecologische factoren. Bij <a href="/wiki/Vleesetende_plant" title="Vleesetende plant">vleesetende planten</a> komen gespecialiseerde bladeren die een functie hebben bij het vangen van kleine dieren, zoals insecten. Voorbeelden zijn <a href="/wiki/Bekerplant" title="Bekerplant">bekerplanten</a>, <a href="/wiki/Blaasjeskruid" title="Blaasjeskruid">blaasjeskruid</a>, <a href="/wiki/Vetblad" title="Vetblad">vetblad</a> en <a href="/wiki/Zonnedauw" title="Zonnedauw">zonnedauw</a>. </p><p>De soorten van het geslacht <a href="/wiki/Wolfsmelk" title="Wolfsmelk">wolfsmelk</a> (<i>Euphorbia</i>) hebben <a href="/wiki/Cyathium" title="Cyathium">schijnbloemen (cyathia)</a>, die omgeven zijn door geelgroen, geel of rood gekleurde <a href="/wiki/Schutblad_(plant)" title="Schutblad (plant)">schutbladen</a> (het involucrum), die de rol overnemen van een gekleurde <a href="/wiki/Bloemkroon" title="Bloemkroon">bloemkroon</a>. Voorbeelden daarvan zijn de '<a href="/wiki/Onkruid" title="Onkruid">onkruiden</a>' <a href="/wiki/Tuinwolfsmelk" title="Tuinwolfsmelk">tuinwolfsmelk</a> en <a href="/wiki/Kroontjeskruid" title="Kroontjeskruid">kroontjeskruid</a>. </p> <div style="clear:both;"></div> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Bladeren_in_de_evolutie">Bladeren in de evolutie</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Blad&veaction=edit&section=2" title="Bewerk dit kopje: Bladeren in de evolutie" class="mw-editsection-visualeditor"><span>bewerken</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Blad&action=edit&section=2" title="De broncode bewerken van de sectie: Bladeren in de evolutie"><span>brontekst bewerken</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>Planten, zoals mossen, varens en zaadplanten hebben gewoonlijk bladachtige structuren, die een rol spelen bij de <a href="/wiki/Fotosynthese" title="Fotosynthese">fotosynthese</a> en de <a href="/wiki/Plantenfysiologie#Water_en_transport" title="Plantenfysiologie">waterhuishouding</a> van de plant. </p><p>De aanwezigheid van <a href="/wiki/Stengel" title="Stengel">stengels</a> en <a href="/wiki/Wortel_(plant)" title="Wortel (plant)">wortels</a> is een verdere uiterlijke overeenkomst bij <a href="/wiki/Zaadplanten" title="Zaadplanten">zaadplanten</a>. Echte wortels en bladeren ontbreken bij <a href="/wiki/Mossen" title="Mossen">mossen</a> en <a href="/wiki/Levermossen" title="Levermossen">levermossen</a>, maar ook bij een aantal fossiele groepen vaatplanten. </p> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Algen">Algen</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Blad&veaction=edit&section=3" title="Bewerk dit kopje: Algen" class="mw-editsection-visualeditor"><span>bewerken</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Blad&action=edit&section=3" title="De broncode bewerken van de sectie: Algen"><span>brontekst bewerken</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <figure class="mw-default-size" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/Bestand:CAS_Macrocystis_4.JPG" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/3/34/CAS_Macrocystis_4.JPG/260px-CAS_Macrocystis_4.JPG" decoding="async" width="260" height="347" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/3/34/CAS_Macrocystis_4.JPG/390px-CAS_Macrocystis_4.JPG 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/3/34/CAS_Macrocystis_4.JPG/520px-CAS_Macrocystis_4.JPG 2x" data-file-width="1944" data-file-height="2592" /></a><figcaption>Een bruinwier (<a href="/w/index.php?title=Macrocystis&action=edit&redlink=1" class="new" title="Macrocystis (de pagina bestaat niet)">Macrocystis</a> sp.) met "bladeren" aan "stengels"</figcaption></figure> <p>Bladachtige structuren komen ook voor bij de niet verwante <a href="/wiki/Bruinwieren" title="Bruinwieren">bruinwieren</a>, zoals bij <a href="/wiki/Kelpwoud" title="Kelpwoud">kelp</a>. De bouw van deze bladen wijkt sterk af van de bladeren van de zaadplanten. </p><p>Bij sommige <a href="/wiki/Algen" title="Algen">algengroepen</a>, zoals de hoogontwikkelde, soms tot 60 m grote <a href="/wiki/Bruinwieren" title="Bruinwieren">bruinwieren</a> is er een differentiatie tussen "wortels" (ten behoeve van de vasthechting aan het <a href="/wiki/Substraat_(ecologie)" title="Substraat (ecologie)">substraat</a>) en "stengels" (<a href="/wiki/Caulo%C3%AFde" title="Cauloïde">cauloïden</a>) die de "bladeren" (<a href="/wiki/Fyllo%C3%AFde" title="Fylloïde">fylloïden</a>) dragen. Hier worden ook wel de termen voor de vaatplanten gebruikt, hoewel er, ondanks de oppervlakkige gelijkenis, geen verwantschap is. Voorbeelden van algen met cauloïden zijn <a href="/wiki/Sargassum" title="Sargassum">Sargassum</a>, <a href="/wiki/Laminaria" title="Laminaria">Laminaria</a>, <a href="/wiki/Nereocystis" title="Nereocystis">Nereocystis</a> en <a href="/wiki/Postelsia" title="Postelsia">Postelsia</a>. <a href="/wiki/Caulerpa" title="Caulerpa">Caulerpa</a> en <a href="/w/index.php?title=Macrocystis&action=edit&redlink=1" class="new" title="Macrocystis (de pagina bestaat niet)">Macrocystis</a> hebben fylloïden. </p> <div style="clear:right;"></div> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Mossen_en_levermossen">Mossen en levermossen</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Blad&veaction=edit&section=4" title="Bewerk dit kopje: Mossen en levermossen" class="mw-editsection-visualeditor"><span>bewerken</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Blad&action=edit&section=4" title="De broncode bewerken van de sectie: Mossen en levermossen"><span>brontekst bewerken</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <div class="hatnote" style="margin-bottom:0.5em; padding:0.5em 0 0.5em 1.6em; font-size:95%;" role="note"><span typeof="mw:File"><span><img alt="" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/e/ee/1rightarrow_blue.svg/20px-1rightarrow_blue.svg.png" decoding="async" width="15" height="15" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/e/ee/1rightarrow_blue.svg/40px-1rightarrow_blue.svg.png 1.5x" data-file-width="480" data-file-height="480" /></span></span> <i>Zie <a href="/wiki/Mossen" title="Mossen">Mossen</a> en <a href="/wiki/Levermossen" title="Levermossen">Levermossen</a> voor de hoofdartikelen over dit onderwerp.</i></div> <table class="wikitable vatop" style="font-size:95%;line-height:100%" align="right"> <tbody><tr> <th>Bebladering bij mossen </th></tr> <tr> <td><style data-mw-deduplicate="TemplateStyles:r56498116">.mw-parser-output .treeview ul{margin:0;padding:0}.mw-parser-output .treeview li{margin:0;padding:0;list-style-type:none;list-style-image:none}.mw-parser-output .treeview li li{background:url("//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/f/f2/Treeview-grey-line.png")no-repeat 0 -2981px;padding-left:20px;text-indent:0.3em}.mw-parser-output .treeview li li.lastline{background-position:0 -5971px}.mw-parser-output .treeview li.emptyline>ul{margin-left:-1px}.mw-parser-output .treeview li.emptyline>ul>.mw-empty-elt:first-child+.emptyline,.mw-parser-output .treeview li.emptyline>ul>li:first-child{background-position:0 9px}</style><div class="treeview"> <ul><li class="mw-empty-elt"></li><li class="lastline"> bebladering <ul><li>stengelblad (<a href="/wiki/Fyllo%C3%AFde" title="Fylloïde">fylloïde</a>) <ul><li><a href="/wiki/Fyllotaxis" title="Fyllotaxis">bladstand (fyllotaxis)</a></li> <li><a href="/wiki/Bladnerf" class="mw-redirect" title="Bladnerf">bladnerf</a> (costa) <ul><li>boven<a href="/wiki/Epidermis" title="Epidermis">epidermis</a></li> <li>bovenste <a href="/w/index.php?title=Stere%C3%AFde&action=edit&redlink=1" class="new" title="Stereïde (de pagina bestaat niet)">stereïden</a></li> <li>hoofdcellen (duces)</li> <li>bijcellen, begeleidende cellen (socii)</li> <li>onderste stereïden, substereïden</li> <li>onderepidermis</li> <li class="mw-empty-elt"></li><li class="lastline emptyline"> <ul><li>dorsale lamina</li> <li class="mw-empty-elt"></li><li class="lastline"> lamellen</li></ul></li></ul></li> <li><a href="/w/index.php?title=Bladbasis&action=edit&redlink=1" class="new" title="Bladbasis (de pagina bestaat niet)">bladbasis</a> <ul><li><a href="/wiki/Oortje_(plant)" title="Oortje (plant)">oortje</a> (auricula)</li> <li><a href="/wiki/Bladoksel" class="mw-redirect" title="Bladoksel">bladoksel</a> (axilla)</li> <li class="mw-empty-elt"></li><li class="lastline"> axillaire haren</li></ul></li> <li><a href="/wiki/Bladschede" title="Bladschede">bladschede</a> (vagina)</li> <li><a href="/wiki/Bladschijf" class="mw-redirect" title="Bladschijf">bladschijf</a> (lamina)</li> <li><a href="/w/index.php?title=Bladzoom&action=edit&redlink=1" class="new" title="Bladzoom (de pagina bestaat niet)">bladzoom</a> (margo)</li> <li><a href="/wiki/Bladtop" class="mw-redirect" title="Bladtop">bladtop</a> (apex)</li> <li>broedlichamen en gemmen<br /> (propagula, gemmae)</li> <li class="mw-empty-elt"></li><li class="lastline"> bladcellen <ul><li><a href="/wiki/Parenchym_(plantkunde)" title="Parenchym (plantkunde)">parenchymatische cel</a></li> <li><a href="/wiki/Prosenchym" title="Prosenchym">prosenchymatische</a> cel</li> <li><a href="/w/index.php?title=Celholte&action=edit&redlink=1" class="new" title="Celholte (de pagina bestaat niet)">celholte</a> (lumen)</li> <li>lijsten (richels)</li> <li><a href="/wiki/Papil" title="Papil">papillen</a> (papillae)</li> <li><a href="/w/index.php?title=Mamil&action=edit&redlink=1" class="new" title="Mamil (de pagina bestaat niet)">mamillen</a> (mamillae)</li> <li class="mw-empty-elt"></li><li class="lastline"> <a href="/wiki/Pore" title="Pore">poren</a></li></ul></li></ul></li> <li>takblad, blaadje <ul><li class="mw-empty-elt"></li><li class="lastline"> bladkenmerken als boven</li></ul></li> <li class="mw-empty-elt"></li><li class="lastline"> perichetiaalblad etc. <ul><li class="mw-empty-elt"></li><li class="lastline"> bladkenmerken als boven</li></ul></li></ul></li></ul> </div> </td></tr></tbody></table> <p>De bladeren van de <a href="/wiki/Mossen" title="Mossen">mossen</a> en de bebladerde <a href="/wiki/Levermossen" title="Levermossen">levermossen</a> zijn principieel anders dan die bij de vaatplanten (varens en zaadplanten), omdat de bebladerde plant een <a href="/wiki/Haplo%C3%AFde" class="mw-redirect" title="Haploïde">haploïde</a> <a href="/wiki/Gametofyt" title="Gametofyt">gametofyt</a> is, in tegenstelling tot de plant bij de vaatplanten, waar het om een <a href="/wiki/Diplo%C3%AFde" class="mw-redirect" title="Diploïde">diploïde</a> <a href="/wiki/Sporofyt" title="Sporofyt">sporofyt</a> gaat. Evenals bij algen kunnen de mosbladeren "<a href="/w/index.php?title=Fylloide&action=edit&redlink=1" class="new" title="Fylloide (de pagina bestaat niet)">fylloide</a>" genoemd worden, maar gewoonlijk wordt de term <i>blad</i> of <i>blaadje</i> gebruikt. </p><p>Aan de top van het stengeltje bij mossen bevindt zich een topcel in de vorm van een omgekeerde piramide (<a href="/wiki/Viervlak" class="mw-redirect" title="Viervlak">viervlak of tetraëder</a>) met het driehoekige grondvlak naar boven. Aan de drie zijvlakken van deze piramide deelt zich deze topcel in een buitenste en een binnenste cel. De buitenste cel vormt de aanleg voor een volgend blad, zodat de bladen in principe in drie rijen komen te liggen zoals bij bebladerde levermossen. Er treedt enige draaiing bij de zich delende topcel op, zodat de bladeren niet meer in drie rijen maar verspreid of in vijf rijen staan. De bebladerde levermossen en ook enkele afwijkende mossen, zoals <i><a href="/w/index.php?title=Fontinalis&action=edit&redlink=1" class="new" title="Fontinalis (de pagina bestaat niet)">Fontinalis</a></i>, hebben de bladeren wel in drie duidelijke rijen; <a href="/wiki/Vedermos" title="Vedermos"><i>Fissidens</i> (vedermos)</a> heeft de bladen in twee rijen. </p><p>Mosbladen zijn steeds ongesteeld en in de lengterichting, scheef of dwars ingeplant op de mosstengel of -tak. De bladschijf bij mossen is in het algemeen slechts 1 cel dik. Mossen hebben geen, een of twee (korte) bladnerven van meer cellen dik. De bladnerf (op dwarse doorsnede gezien) kan bestaan uit duidelijk verschillende celtypen. Ook de bladrand is soms meer dan 1 cellaag dik. De bladeren bij de voortplantingsstructuren (archegonia en antheridia) hebben vaak een andere, afwijkende bouw. Ze zijn vaak sterker ontwikkeld en daardoor goed herkenbaar. </p><p>De <a href="/wiki/Hauwmossen" title="Hauwmossen">hauwmossen</a> en de <a href="/wiki/Thalleus_levermos" title="Thalleus levermos">'thalleuze' levermossen</a> hebben geen bladeren, maar hebben een <a href="/wiki/Thallus" title="Thallus">thallus</a>. De bladschijf bij <a href="/wiki/Folieus_levermos" title="Folieus levermos">folieuze (bebladerde) levermossen</a> is in het algemeen slechts 1 cel dik. De folieuze levermossen hebben geen bladnerf, hoogstens een 'schijnnerf' die bestaat uit langgerekte cellen. Het blad kan aan de top ingesneden of uitgerand zijn of bestaat zelfs uit twee lobben. Bij de bebladerde levermossen is er een grote variatie aan bladvormen, bladinplanting en bladstand. De drie rijen zijn gewoonlijk goed herkenbaar, met twee rijen zijdelings bladeren en een rij meestal wat kleinere buikblaadjes, waarbij het stengeltje gewoonlijk liggend of opstijgend is. De bladen van levermossen hebben vaak een goed ontwikkelde onderlob en bovenlob. Bij een groep levermossen (bij de <a href="/w/index.php?title=Calobryales&action=edit&redlink=1" class="new" title="Calobryales (de pagina bestaat niet)">Calobryales</a>) staat het stengeltje rechtop en zijn de drie rijen bladeren (vrijwel) gelijkwaardig. Bij thalleuze levermossen deelt zich de topcel zich in drie of in twee rijen, waarbij er een tweezijdige symmetrie ontstaat. Het thallus heeft een onder- en een bovenkant, terwijl de linker en de rechterkant ongeveer elkaars spiegelbeeld zijn. Veel thalleuze levermossen hebben bladachtige schubben aan de onderzijde van het thallus. </p> <ul class="gallery mw-gallery-traditional center"> <li class="gallerycaption">bladen bij levermossen en mossen</li> <li class="gallerybox" style="width: 295px"> <div class="thumb" style="width: 290px; height: 230px;"><span typeof="mw:File"><a href="/wiki/Bestand:Pedinophyllum_interruptum_(a,_144551-474940)_7691.JPG" class="mw-file-description" title="Pedinophyllum interruptum, laminacellen van een levermos met chloroplasten (groen, donkerder) tegen de celwand (licht), en bolle tot spoelvormige olielichaampjes (licht) in de laminacellen, celhoeken verdikt (collenchymatisch)"><img alt="Pedinophyllum interruptum, laminacellen van een levermos met chloroplasten (groen, donkerder) tegen de celwand (licht), en bolle tot spoelvormige olielichaampjes (licht) in de laminacellen, celhoeken verdikt (collenchymatisch)" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/f/f0/Pedinophyllum_interruptum_%28a%2C_144551-474940%29_7691.JPG/260px-Pedinophyllum_interruptum_%28a%2C_144551-474940%29_7691.JPG" decoding="async" width="260" height="173" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/f/f0/Pedinophyllum_interruptum_%28a%2C_144551-474940%29_7691.JPG/390px-Pedinophyllum_interruptum_%28a%2C_144551-474940%29_7691.JPG 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/f/f0/Pedinophyllum_interruptum_%28a%2C_144551-474940%29_7691.JPG/520px-Pedinophyllum_interruptum_%28a%2C_144551-474940%29_7691.JPG 2x" data-file-width="1936" data-file-height="1288" /></a></span></div> <div class="gallerytext"><i>Pedinophyllum interruptum</i>, laminacellen van een levermos met chloroplasten (groen, donkerder) tegen de celwand (licht), en bolle tot spoelvormige olielichaampjes (licht) in de laminacellen, celhoeken verdikt (<a href="/wiki/Collenchym" title="Collenchym">collenchymatisch</a>)</div> </li> <li class="gallerybox" style="width: 295px"> <div class="thumb" style="width: 290px; height: 230px;"><span typeof="mw:File"><a href="/wiki/Bestand:Ptilidium_ciliare_(c,_145608-482741)_6808.JPG" class="mw-file-description" title="Gelobd blad van 1 cellaag dik van heidefranjemos (Ptilidium ciliare)"><img alt="Gelobd blad van 1 cellaag dik van heidefranjemos (Ptilidium ciliare)" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/f/fa/Ptilidium_ciliare_%28c%2C_145608-482741%29_6808.JPG/330px-Ptilidium_ciliare_%28c%2C_145608-482741%29_6808.JPG" decoding="async" width="260" height="173" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/f/fa/Ptilidium_ciliare_%28c%2C_145608-482741%29_6808.JPG/500px-Ptilidium_ciliare_%28c%2C_145608-482741%29_6808.JPG 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/f/fa/Ptilidium_ciliare_%28c%2C_145608-482741%29_6808.JPG/960px-Ptilidium_ciliare_%28c%2C_145608-482741%29_6808.JPG 2x" data-file-width="1936" data-file-height="1288" /></a></span></div> <div class="gallerytext">Gelobd blad van 1 cellaag dik van <a href="/wiki/Heidefranjemos" title="Heidefranjemos">heidefranjemos</a> (<i>Ptilidium ciliare</i>)</div> </li> <li class="gallerybox" style="width: 295px"> <div class="thumb" style="width: 290px; height: 230px;"><span typeof="mw:File"><a href="/wiki/Bestand:Anomobryum_concinnatum_(a,_113314-471217)_2507.JPG" class="mw-file-description" title="Blad van een mos met een enkele middennerf Anomobryum concinnatum."><img alt="Blad van een mos met een enkele middennerf Anomobryum concinnatum." src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/a/a9/Anomobryum_concinnatum_%28a%2C_113314-471217%29_2507.JPG/330px-Anomobryum_concinnatum_%28a%2C_113314-471217%29_2507.JPG" decoding="async" width="260" height="195" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/a/a9/Anomobryum_concinnatum_%28a%2C_113314-471217%29_2507.JPG/500px-Anomobryum_concinnatum_%28a%2C_113314-471217%29_2507.JPG 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/a/a9/Anomobryum_concinnatum_%28a%2C_113314-471217%29_2507.JPG/960px-Anomobryum_concinnatum_%28a%2C_113314-471217%29_2507.JPG 2x" data-file-width="2560" data-file-height="1920" /></a></span></div> <div class="gallerytext">Blad van een mos met een enkele middennerf <i><a href="/w/index.php?title=Anomobryum_concinnatum&action=edit&redlink=1" class="new" title="Anomobryum concinnatum (de pagina bestaat niet)">Anomobryum concinnatum</a></i>.</div> </li> <li class="gallerybox" style="width: 295px"> <div class="thumb" style="width: 290px; height: 230px;"><span typeof="mw:File"><a href="/wiki/Bestand:Funaria_hygrometrica_(e,_144437-481001)_2947.JPG" class="mw-file-description" title="Cellen van de bladschijf van gewoon krulmos (Funaria hygrometrica), met chloroplasten tegen de celwanden gelegen"><img alt="Cellen van de bladschijf van gewoon krulmos (Funaria hygrometrica), met chloroplasten tegen de celwanden gelegen" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/a/ac/Funaria_hygrometrica_%28e%2C_144437-481001%29_2947.JPG/330px-Funaria_hygrometrica_%28e%2C_144437-481001%29_2947.JPG" decoding="async" width="260" height="173" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/a/ac/Funaria_hygrometrica_%28e%2C_144437-481001%29_2947.JPG/500px-Funaria_hygrometrica_%28e%2C_144437-481001%29_2947.JPG 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/a/ac/Funaria_hygrometrica_%28e%2C_144437-481001%29_2947.JPG/960px-Funaria_hygrometrica_%28e%2C_144437-481001%29_2947.JPG 2x" data-file-width="1920" data-file-height="1280" /></a></span></div> <div class="gallerytext">Cellen van de bladschijf van <a href="/wiki/Gewoon_krulmos" title="Gewoon krulmos">gewoon krulmos</a> (<i>Funaria hygrometrica</i>), met chloroplasten tegen de celwanden gelegen</div> </li> </ul> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Varens_en_varenachtigen">Varens en varenachtigen</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Blad&veaction=edit&section=5" title="Bewerk dit kopje: Varens en varenachtigen" class="mw-editsection-visualeditor"><span>bewerken</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Blad&action=edit&section=5" title="De broncode bewerken van de sectie: Varens en varenachtigen"><span>brontekst bewerken</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <div class="hatnote" style="margin-bottom:0.5em; padding:0.5em 0 0.5em 1.6em; font-size:95%;" role="note"><span typeof="mw:File"><span><img alt="" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/e/ee/1rightarrow_blue.svg/20px-1rightarrow_blue.svg.png" decoding="async" width="15" height="15" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/e/ee/1rightarrow_blue.svg/40px-1rightarrow_blue.svg.png 1.5x" data-file-width="480" data-file-height="480" /></span></span> <i>Zie artikel <a href="/wiki/Blad_(varens)" title="Blad (varens)">Blad (varens)</a>.</i></div> <table class="wikitable vatop" style="font-size:95%;margin-left:1em;line-height:100%" align="right"> <tbody><tr> <th>Bladeren bij varens<br />en varenachtigen </th></tr> <tr> <td><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r56498116" /><div class="treeview"> <li class="lastline emptyline"> <ul><li>assen (<a href="/wiki/Teloomtheorie" title="Teloomtheorie">telomen</a>)<br /> </li> <li class="mw-empty-elt"></li><li class="lastline emptyline"> <ul><li><span style="line-height:135%;background-color:transparent;border:solid thin darkslategray;border-radius:1px;color:black;padding-left:0.2em;padding-right:0.2em;padding-top:0.1em;padding-bottom:0.1em;"><i>planatie</i></span> en <span style="line-height:135%;background-color:transparent;border:solid thin darkslategray;border-radius:1px;color:black;padding-left:0.2em;padding-right:0.2em;padding-top:0.1em;padding-bottom:0.1em;"><i>vergroeiing</i></span> <ul><li>macrofyl</li> <li class="mw-empty-elt"></li><li class="lastline"> sporofyl <ul><li>microsporofyl <ul><li class="mw-empty-elt"></li><li class="lastline"> (microsporangia)</li></ul></li> <li class="mw-empty-elt"></li><li class="lastline"> macrosporofyl <ul><li class="mw-empty-elt"></li><li class="lastline"> (macrosporangia)<br /> </li></ul></li></ul></li></ul></li> <li class="mw-empty-elt"></li><li class="lastline"> <span style="line-height:135%;background-color:transparent;border:solid thin darkslategray;border-radius:1px;color:black;padding-left:0.2em;padding-right:0.2em;padding-top:0.1em;padding-bottom:0.1em;"><i>enatie</i></span> <ul><li>microfyl</li> <li class="mw-empty-elt"></li><li class="lastline"> stegofyl <ul><li class="mw-empty-elt"></li><li class="lastline"> (sporangia)</li></ul></li></ul></li></ul></li></ul> </li></div> </td></tr></tbody></table> <p>De evolutie van bladeren van vaatplanten wordt voor een deel verklaard met de <a href="/wiki/Teloomtheorie" title="Teloomtheorie">teloomtheorie</a>. Uitgaande van een ruimtelijk opgebouwd dichotoom vertakt assenstelsel (van het type zoals <i><a href="/wiki/Rhynia" title="Rhynia">Rhynia</a></i>) kan men zich het ontstaan van de bladeren voorstellen door de elementaire processen van planatie en vegroeiing (<i>"webbing"</i>). Een dichotome vertakking van de nerven van het blad ziet men bij de <a href="/wiki/Japanse_notenboom" title="Japanse notenboom">Japanse notenboom</a>. Meestal zijn de nerven ongelijk sterk ontwikkeld (primair proces: <i>"overtopping"</i>) en weer met elkaar vergroeid ("syngenese"), zodat de oorspronkelijk dichotome structuur niet meer duidelijk is. De teloomtheorie lijkt vooral toepasbaar bij de varens en <a href="/wiki/Zaadvarens" title="Zaadvarens">zaadvarens</a>. </p> <table class="vatop"> <tbody><tr> <td><ul class="gallery mw-gallery-traditional"> <li class="gallerybox" style="width: 460px"> <div class="thumb" style="width: 455px; height: 230px;"><span typeof="mw:File"><a href="/wiki/Bestand:Zimmerman_proces.png" class="mw-file-description" title="t=teloom, m=mesoom P=Planatie, Vergroeiing: W=Webbing en S=Syngenese, R=Reductie, I=Incurvatie"><img alt="t=teloom, m=mesoom P=Planatie, Vergroeiing: W=Webbing en S=Syngenese, R=Reductie, I=Incurvatie" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/8/83/Zimmerman_proces.png/425px-Zimmerman_proces.png" decoding="async" width="425" height="123" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/8/83/Zimmerman_proces.png/638px-Zimmerman_proces.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/8/83/Zimmerman_proces.png/850px-Zimmerman_proces.png 2x" data-file-width="2181" data-file-height="632" /></a></span></div> <div class="gallerytext"><center>t=teloom, m=mesoom<br /><b>P</b>=Planatie, <i>Vergroeiing:</i> <b>W</b>=Webbing en <b>S</b>=Syngenese, <b>R</b>=Reductie, <b>I</b>=Incurvatie</center></div> </li> </ul> </td> <td><ul class="gallery mw-gallery-traditional"> <li class="gallerybox" style="width: 310px"> <div class="thumb" style="width: 305px; height: 230px;"><span typeof="mw:File"><a href="/wiki/Bestand:Gingko_biloba_branch.jpg" class="mw-file-description" title="Japanse notenboom, bladeren met dichotome nervatuur"><img alt="Japanse notenboom, bladeren met dichotome nervatuur" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/e/e4/Gingko_biloba_branch.jpg/267px-Gingko_biloba_branch.jpg" decoding="async" width="267" height="200" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/e/e4/Gingko_biloba_branch.jpg/400px-Gingko_biloba_branch.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/e/e4/Gingko_biloba_branch.jpg/533px-Gingko_biloba_branch.jpg 2x" data-file-width="1984" data-file-height="1488" /></a></span></div> <div class="gallerytext"><a href="/wiki/Japanse_notenboom" title="Japanse notenboom">Japanse notenboom</a>, bladeren met dichotome <a href="/wiki/Nervatuur" class="mw-redirect" title="Nervatuur">nervatuur</a></div> </li> </ul> </td> <td> </td></tr></tbody></table> <p>Bij de <i><a href="/wiki/Lycopsida" title="Lycopsida">Lycopsida</a></i> lijkt de teloomtheorie de bouw van de bladeren (<a href="/wiki/Macrofyl" title="Macrofyl">microfyllen</a>) niet te kunnen verklaren. De bladeren hebben slechts een nerf, en de aftakking van de centrale <a href="/wiki/Vaatbundel" title="Vaatbundel">vaatbundel</a> van de stengel (stele, centrale cilinder) vindt op een andere manier plaats. Een mogelijke verklaring van de microfyllen is "enatie", zoals bij <i><a href="/wiki/Asteroxylon" title="Asteroxylon">Asteroxylon</a></i>: een uitgroeiing van de stengel, waarin zich later een vaatbundeltje heeft gevormd. Microfyllen zijn vaak klein, maar bij sommige fossiele groepen waren ze zeer lang. Als er zich sporangia bevinden op een microfyl spreekt men van een <a href="/wiki/Sporofyl#Lycopsida" title="Sporofyl">stegofyl</a>. </p><p>Bij <a href="/wiki/Varens" title="Varens">varens</a> kan men onderscheid maken in </p> <ul><li><a href="/wiki/Sporofyl" title="Sporofyl">sporenblad (sporofyl)</a>, "fertiele" bladen die de sporangiën dragen</li> <li>voedingsblad (trofofyl), de normale, eventueel van de sporofyllen afwijkende, "steriele" bladen (zonder sporangiën)</li></ul> <div style="clear:both;"></div> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Zaadplanten">Zaadplanten</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Blad&veaction=edit&section=6" title="Bewerk dit kopje: Zaadplanten" class="mw-editsection-visualeditor"><span>bewerken</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Blad&action=edit&section=6" title="De broncode bewerken van de sectie: Zaadplanten"><span>brontekst bewerken</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <table class="wikitable vatop" style="float:right;font-size:95%;line-height:100%"> <tbody><tr> <th>Bladeren bij zaadplanten </th></tr> <tr> <td><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r56498116" /><div class="treeview"> <ul><li class="mw-empty-elt"></li><li class="lastline"> <a href="/wiki/Bebladering" title="Bebladering">bebladering</a> <ul><li><a href="/wiki/Fyllotaxis" title="Fyllotaxis">bladstand (<i>fyllotaxis</i>)</a></li> <li>loofblad (<i>folium</i>). <ul><li>bladvoet (<i>basis</i>), met de <a href="/wiki/Bladschede" title="Bladschede">bladschede</a> (<i>vagina</i>) <ul><li><a href="/wiki/Steunblaadje" title="Steunblaadje">steunblaadjes</a> (<i>stipulae</i>)</li> <li><a href="/wiki/Tuitje" title="Tuitje">tuitje</a> of kokertje (<i>ochrea</i>)</li> <li class="mw-empty-elt"></li><li class="lastline"> <a href="/wiki/Ligula" title="Ligula">tongetje</a> (<i>ligula</i>)</li></ul></li> <li><a href="/wiki/Bladsteel" title="Bladsteel">bladsteel</a> (<i>petiolus</i>)</li> <li><a href="/wiki/Bladschijf" class="mw-redirect" title="Bladschijf">bladschijf</a> (<i>lamina</i>). Er zijn ook samengestelde bladeren. <ul><li><a href="/wiki/Nerf_(blad)" title="Nerf (blad)">bladnerf</a> (<i>nervus</i>) en de <a href="/wiki/Nervatuur" class="mw-redirect" title="Nervatuur">nervatuur</a> (<i>nervatio</i>). <ul><li>hoofdnerf of middennerf</li> <li>zijnerf</li> <li class="mw-empty-elt"></li><li class="lastline"> <a href="/wiki/Ader_(plant)" title="Ader (plant)">aderen</a></li></ul></li> <li>bladrand (<i>margo</i>)</li> <li class="mw-empty-elt"></li><li class="lastline"> <a href="/wiki/Bladmoes" title="Bladmoes">bladmoes</a> (<i>chlorenchym</i>, <i>intervenium</i>)</li></ul></li> <li><a href="/wiki/Bladvorm#De_bladtop" title="Bladvorm">bladtop</a> (<i>apex</i>)</li> <li>bladdoorsnede, met van boven naar onder: <ul><li><a href="/wiki/Cuticula_(planten)" title="Cuticula (planten)">cuticula</a></li> <li>bovenepidermis</li> <li><a href="/wiki/Mesofyl" title="Mesofyl">mesofyl</a> <ul><li><a href="/wiki/Palissadeparenchym" title="Palissadeparenchym">palissadeparenchym</a></li> <li><a href="/wiki/Nerf_(blad)" title="Nerf (blad)">bladnerf</a> (<i>nervus</i>) met o.a.: <ul><li><a href="/wiki/Xyleem" title="Xyleem">xyleem</a></li> <li class="mw-empty-elt"></li><li class="lastline"> <a href="/wiki/Flo%C3%ABem" title="Floëem">floëem</a></li></ul></li> <li class="mw-empty-elt"></li><li class="lastline"> <a href="/wiki/Sponsparenchym" title="Sponsparenchym">sponsparenchym</a></li></ul></li> <li>onderepidermis</li> <li class="mw-empty-elt"></li><li class="lastline"> <a href="/wiki/Huidmondje" title="Huidmondje">huidmondje</a> (<i>stoma</i>) met sluitcellen</li></ul></li> <li class="mw-empty-elt"></li><li class="lastline"> overige aanhangsels van het blad, zoals<br /> <a href="/wiki/Haar_(plant)" title="Haar (plant)">haren</a>, <a href="/wiki/Schub" title="Schub">schubben</a>, <a href="/wiki/Stekel" title="Stekel">stekels</a>, <a href="/wiki/Lenticel" title="Lenticel">lenticellen</a>.</li></ul></li> <li><a href="/wiki/Catafyl" title="Catafyl">laagteblad</a> (<i>cataphyllum</i>)</li> <li class="mw-empty-elt"></li><li class="lastline"> <a href="/wiki/Hoogteblad" title="Hoogteblad">hoogteblad</a> (<i>hypsophyllum</i>)</li></ul></li></ul> </div> </td></tr></tbody></table> <div class="hatnote" style="margin-bottom:0.5em; padding:0.5em 0 0.5em 1.6em; font-size:95%;" role="note"><span typeof="mw:File"><span><img alt="" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/e/ee/1rightarrow_blue.svg/20px-1rightarrow_blue.svg.png" decoding="async" width="15" height="15" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/e/ee/1rightarrow_blue.svg/40px-1rightarrow_blue.svg.png 1.5x" data-file-width="480" data-file-height="480" /></span></span> <i>Meer informatie: <a href="/wiki/Bebladering" title="Bebladering">Bebladering</a>.</i></div> <p>De bladeren van de zaadplanten worden beschouwd als macrofyllen, hoewel ze soms sterk <a href="/wiki/Rudimentair_(anatomie)" title="Rudimentair (anatomie)">gereduceerd</a> kunnen zijn. Zo zijn bij veel <a href="/wiki/Coniferen" title="Coniferen">naaldbomen (coniferen)</a> de stevige, naaldvormige bladeren smal en naar verhouding met de breedte lang en hebben een bladnerf, hoewel er binnen de groep van de coniferen ook breedbladige soorten voorkomen. De grote variatie in bladvormen kan niet met de teloomtheorie geduid worden. </p><p>De bladeren van de zaadplanten hebben een complexere anatomie dan die van de mossen: ze zijn meer cellagen dik met verschillende gespecialiseerde celtypen en weefsels, zoals het bladmoes en de vaatbundels van de bladnerven. De bebladering bij bedektzadige planten bestaat uit de langs de stengels en takken geplaatste bladeren (fyllotaxis), de wijze waarop de bladeren verborgen liggen in bladknoppen (prefoliatie: ptyxis en vernatie), en eventueel ook op de bloembladeren in de knoppen van de bloemen (knopligging). </p> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Bladstand,_prefoliatie_en_knopligging"><span id="Bladstand.2C_prefoliatie_en_knopligging"></span>Bladstand, prefoliatie en knopligging</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Blad&veaction=edit&section=7" title="Bewerk dit kopje: Bladstand, prefoliatie en knopligging" class="mw-editsection-visualeditor"><span>bewerken</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Blad&action=edit&section=7" title="De broncode bewerken van de sectie: Bladstand, prefoliatie en knopligging"><span>brontekst bewerken</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <div class="hatnote" style="margin-bottom:0.5em; padding:0.5em 0 0.5em 1.6em; font-size:95%;" role="note"><span typeof="mw:File"><span><img alt="" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/e/ee/1rightarrow_blue.svg/20px-1rightarrow_blue.svg.png" decoding="async" width="15" height="15" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/e/ee/1rightarrow_blue.svg/40px-1rightarrow_blue.svg.png 1.5x" data-file-width="480" data-file-height="480" /></span></span> <i>Zie <a href="/wiki/Fyllotaxis" title="Fyllotaxis">Fyllotaxis</a>, <a href="/wiki/Prefoliatie" title="Prefoliatie">Prefoliatie</a> en <a href="/wiki/Knopligging" title="Knopligging">Knopligging</a> voor de hoofdartikelen over dit onderwerp.</i></div> <figure class="mw-default-size" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/Bestand:Ulistnienie.svg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/3/34/Ulistnienie.svg/260px-Ulistnienie.svg.png" decoding="async" width="260" height="99" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/3/34/Ulistnienie.svg/390px-Ulistnienie.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/3/34/Ulistnienie.svg/520px-Ulistnienie.svg.png 2x" data-file-width="430" data-file-height="164" /></a><figcaption>Bladstand: a. verspreid<br />b. kruisgewijs tegenoverstaand<br />c. tweerijig tegenoverstaand<br />d. kransgewijs, kransstandig</figcaption></figure> <p>Fyllotaxis of bladstand is de rangschikking van de bladeren ten opzichte van de andere bladere op de stengel. De bladeren kunnen op verschillende manieren op de stengel geplaatst zijn: </p> <ul><li>Verspreide of afwisselende bladstand: aan elke knoop van de stengel één blad. Elk volgend blad meer dan 90 graden gedraaid ten opzichte van het vorige; in afwisselende richting naar de top van de stengel.</li> <li>Tweerijig tegenoverstaand: steeds 1 blad aan elke knoop van de stengel. Elk volgend blad 180 graden gedraaid ten opzichte van het vorige. Komt voor bij veel <a href="/wiki/Eenzaadlobbigen" title="Eenzaadlobbigen">eenzaadlobbigen</a>.</li> <li>Kruisgewijs tegenoverstaand: bladeren in paren aan elke knoop van de stengel. Elk volgend paar bladeren 90 graden gedraaid ten opzichte van het vorig paar of niet gedraaid en dus allemaal in hetzelfde vlak.</li> <li>Kransstandig, in kransen: drie of meer bladeren op dezelfde plaats aan elke knoop van de stengel.</li> <li>Rozet: bladeren vormen een <a href="/wiki/Bladrozet" title="Bladrozet">bladrozet</a>.</li> <li>Langs de stengel: afhankelijk van de hoogte aan de stengel, bladeren met een verschillende vorm. Dit heet <a href="/wiki/Heterofyllie" class="mw-redirect" title="Heterofyllie">heterofyllie</a>. Als ongelijk gevormde bladeren in eenzelfde zone of aan dezelfde knoop voorkomen, heet dit <a href="/wiki/Anisofyllie" class="mw-redirect" title="Anisofyllie">anisofyllie</a>.</li></ul> <p><a href="/wiki/Prefoliatie" title="Prefoliatie">Prefoliatie</a> is de wijze waarop bij <a href="/wiki/Zaadplanten" title="Zaadplanten">zaadplanten</a> een individueel blad, en het geheel van de bladeren in onderlinge samenhang, gevouwen of gerold liggen in een embryonaal stadium van de <a href="/wiki/Knop_(plant)" title="Knop (plant)">bladknop</a>. Hoewel de begrippen soms niet scherp worden onderscheiden, gaat het bij prefoliatie om <i>ptyxis</i> en <i>vernatie</i>.<sup id="cite_ref-4" class="reference"><a href="#cite_note-4"><span class="cite-bracket">[</span>3<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> <a href="/wiki/Ptyxis" title="Ptyxis">Ptyxis</a> is de wijze waarop de individuele bladeren gevouwen of gerold liggen in een embryonaal stadium van een bladknop. <a href="/wiki/Vernatie" title="Vernatie">Vernatie</a> is de rangschikking van het geheel van de verschillende bladeren of de wijze waarop de bebladering in een embryonaal stadium van de bladknop bij zaadplanten gevouwen of gerold liggen. </p> <div style="clear:both;"></div> <table class="vatop" style="background-color:ghostwhite;font-size:90%;line-height:120%;border:dotted thin dimgray;border-radius:12px;" cellspacing="0"> <caption><div style="line-height:135%;background-color:darkslategray;border:solid thin transparent;border-radius:8px;color:white;padding-left:0.2em;padding-right:0.2em;padding-top:0.1em;padding-bottom:0.1em;"><span style="letter-spacing:3.0pt;"><span style="font-variant: small-caps;"><b>Bladstand, prefoliatie en knopligging</b></span></span></div> </caption> <tbody><tr> <td rowspan="2"><div style="line-height:135%;background-color:aliceblue;border:dotted thin lightblue;border-radius:8px;color:black;padding-left:0.2em;padding-right:0.2em;padding-top:0.1em;padding-bottom:0.1em;"> <table width="100%"> <caption><a href="/wiki/Fyllotaxis" title="Fyllotaxis"><div style="line-height:135%;background-color:darkgray;border:solid thin transparent;border-radius:8px;color:white;padding-left:0.2em;padding-right:0.2em;padding-top:0.1em;padding-bottom:0.1em;"><span style="letter-spacing:3.0pt;"><span style="font-variant: small-caps;">Fyllotaxis</span></span><br />(bladstand)</div></a> </caption> <tbody><tr> <td><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r56498116" /><div class="treeview"> <ul><li class="mw-empty-elt"></li><li class="lastline"> <b><a href="/wiki/Fyllotaxis" title="Fyllotaxis">Fyllotaxis</a></b> <ul><li><span class="nowrap"><i>spiraalsgewijs, verspreid</i></span><br /><span class="nowrap"> (vlgns. <a href="/wiki/Rij_van_Fibonacci" title="Rij van Fibonacci">rij van Fibonacci</a>)</span> <ul><li><i>distich</i>, tweerijig, <s style="display:none">+</s><small><sup>1</sup><big>⁄</big><sub>2</sub></small></li> <li><i>tristich</i>, drierijig, <s style="display:none">+</s><small><sup>1</sup><big>⁄</big><sub>3</sub></small></li> <li><i>pentastich</i>, vijfrijig, <s style="display:none">+</s><small><sup>2</sup><big>⁄</big><sub>5</sub></small></li> <li class="mw-empty-elt"></li><li class="lastline"> <span class="nowrap"><i>octostich</i>, achtrijig, <s style="display:none">+</s><small><sup>3</sup><big>⁄</big><sub>8</sub></small></span><br /> </li></ul></li> <li><i>tegenoverstaand</i> <ul><li><i>decussaat</i>, kruiswijs</li> <li class="mw-empty-elt"></li><li class="lastline"> <span class="nowrap"><i>alternerend</i>, afwisselend</span><br /> </li></ul></li> <li class="mw-empty-elt"></li><li class="lastline"> <i>verticillaat</i>, kransstandig</li></ul></li></ul> </div> </td></tr></tbody></table> </div></td> <td><div style="line-height:135%;background-color:aliceblue;border:dotted thin lightblue;border-radius:8px;color:black;padding-left:0.2em;padding-right:0.2em;padding-top:0.1em;padding-bottom:0.1em;"> <table width="100%"> <caption><a href="/wiki/Prefoliatie" title="Prefoliatie"><div style="line-height:135%;background-color:dimgray;border:solid thin transparent;border-radius:8px;color:white;padding-left:0.2em;padding-right:0.2em;padding-top:0.1em;padding-bottom:0.1em;"><span style="letter-spacing:3.0pt;"><span style="font-variant: small-caps;"><b>Prefoliatie</b></span></span> (ligging van bladeren)</div></a> </caption> <caption><a href="/wiki/Ptyxis" title="Ptyxis"><div style="line-height:135%;background-color:darkgray;border:solid thin transparent;border-radius:8px;color:white;padding-left:0.2em;padding-right:0.2em;padding-top:0.1em;padding-bottom:0.1em;"><span style="letter-spacing:3.0pt;"><span style="font-variant: small-caps;">Ptyxis</span></span> (ligging van individuele bladeren)</div></a> </caption> <tbody><tr> <td><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r56498116" /><div class="treeview"> <ul><li class="mw-empty-elt"></li><li class="lastline"> <b><a href="/wiki/Ptyxis" title="Ptyxis">Ptyxis</a></b> <ul><li><i>inclinaat</i>, met de top ingebogen</li> <li><i>circinaat</i>, spiralig ingerold</li> <li><i>plicaat</i>, gevouwen als een <a href="/wiki/Accordeon" title="Accordeon">harmonica</a></li> <li><i>conduplicaat</i>, langs de middennerf plat gevouwen</li> <li><i>convoluut, contort</i>, gedraaid dakpansgewijs</li> <li><i>revoluut</i>, bladranden teruggerold (naar beneden)</li> <li class="mw-empty-elt"></li><li class="lastline"> <i>involuut</i>, bladranden naar boven omgerold</li></ul></li></ul> </div> </td></tr></tbody></table> </div></td> <td rowspan="2"><div style="line-height:135%;background-color:aliceblue;border:dotted thin lightblue;border-radius:8px;color:black;padding-left:0.2em;padding-right:0.2em;padding-top:0.1em;padding-bottom:0.1em;"> <table width="100%"> <caption><a href="/wiki/Knopligging" title="Knopligging"><div style="line-height:135%;background-color:darkgray;border:solid thin transparent;border-radius:8px;color:white;padding-left:0.2em;padding-right:0.2em;padding-top:0.1em;padding-bottom:0.1em;"><span style="letter-spacing:3.0pt;"><span style="font-variant: small-caps;">Estivatie, Knopligging</span></span><br />(bloemonderdelen in de bloemknop)</div></a> </caption> <tbody><tr> <td><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r56498116" /><div class="treeview"> <ul><li class="mw-empty-elt"></li><li class="lastline"> <b><a href="/wiki/Knopligging" title="Knopligging">Knopligging</a></b> <ul><li><i>dimeer</i>, bloemdelen tweetallig</li> <li><i>trimeer</i>, bloemdelen drietallig</li> <li><i>tetrameer</i>, bloemdelenviertallig</li> <li class="mw-empty-elt"></li><li class="lastline"> <i>pentameer</i>, bloemdelenvijftallig <ul><li><i>imbricaat</i>, dakpansgewijs,<br /> met dakpansgewijs overlappende segmenten <ul><li><i>convoluut, contort</i>, gedraaid dakpansgewijs</li> <li><i>quincunciaal</i>, in een <s style="display:none">+</s><small><sup>2</sup><big>⁄</big><sub>5</sub></small> spiraal, aansluitend bij<br /> de <a href="/wiki/Fyllotaxis" title="Fyllotaxis">verspreide bladstand</a> (bladspiraal) aan de stengel</li> <li class="mw-empty-elt"></li><li class="lastline"> <i>cochleair, cochleaat</i><br /> </li></ul></li> <li><i>valvaat</i>, klepsgewijs, elkaar rakende segmenten <ul><li>klepsgewijs ingevouwen, <i>induplicatief</i>, naar binnen gevouwen</li> <li class="mw-empty-elt"></li><li class="lastline"> klepsgewijs naar buiten gevouwen, <i>reduplicatief</i><br /> </li></ul></li> <li class="mw-empty-elt"></li><li class="lastline"> <i>open, aperta</i>, niet-rakende segmenten</li></ul></li></ul></li></ul> </div> </td></tr></tbody></table> </div></td></tr> <tr> <td><div style="line-height:135%;background-color:aliceblue;border:dotted thin lightblue;border-radius:8px;color:black;padding-left:0.2em;padding-right:0.2em;padding-top:0.1em;padding-bottom:0.1em;"> <table width="100%"> <caption><a href="/wiki/Vernatie" title="Vernatie"><div style="line-height:135%;background-color:darkgray;border:solid thin transparent;border-radius:8px;color:white;padding-left:0.2em;padding-right:0.2em;padding-top:0.1em;padding-bottom:0.1em;"><span style="letter-spacing:3.0pt;"><span style="font-variant: small-caps;">Vernatie</span></span> (ligging van het geheel van de bladeren)</div></a> </caption> <tbody><tr> <td><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r56498116" /><div class="treeview"> <ul><li class="mw-empty-elt"></li><li class="lastline"> <b><a href="/wiki/Vernatie" title="Vernatie">Vernatie</a></b> (knopplooiing) <ul><li><i>valvaat</i>, klepsgewijs</li> <li><i>imbricaat</i>, dakpansgewijs</li> <li><i>convoluut, contort</i>, gedraaid dakpansgewijs</li> <li><i>induplicaat</i>, klepsgewijs ingevouwen</li> <li><i>supervoluut</i>, overlappende bladranden sterk naar boven gekruld</li> <li class="mw-empty-elt"></li><li class="lastline"> <i>rijdend, equitant</i>, elkaar omvattende, dubbelgevouwen</li></ul></li></ul> </div> </td></tr></tbody></table> </div></td></tr></tbody></table> <p><a href="/wiki/Knopligging" title="Knopligging">Knopligging</a> is de ligging van de <a href="/wiki/Kelk_(bloem)" title="Kelk (bloem)">kelkbladen</a> en de <a href="/wiki/Kroonblad" title="Kroonblad">kroonbladen</a> in een <a href="/wiki/Knop_(plant)" title="Knop (plant)">knop</a> van een <a href="/wiki/Bloem_(plant)" title="Bloem (plant)">bloem</a>. Hierbij valt de nadruk op de overlap van de randen van de verschillende segmenten (kelkbladen, kroonbladen). Er worden verschillende wijzen van knopligging onderscheiden. De knopligging is van belang van de beschrijving van de verschillende <a href="/wiki/Taxon" title="Taxon">taxonomische</a> eenheden als soort, geslacht en familie.<sup id="cite_ref-5" class="reference"><a href="#cite_note-5"><span class="cite-bracket">[</span>4<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </p> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Bladtypen">Bladtypen</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Blad&veaction=edit&section=8" title="Bewerk dit kopje: Bladtypen" class="mw-editsection-visualeditor"><span>bewerken</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Blad&action=edit&section=8" title="De broncode bewerken van de sectie: Bladtypen"><span>brontekst bewerken</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>Er zijn bij de <a href="/wiki/Zaadplanten" title="Zaadplanten">zaadplanten</a> drie hoofdtypen te onderscheiden: laagtebladeren, voorbladeren en de normale loofbladeren. </p><p>Een laagteblad (<a href="/wiki/Catafyl" title="Catafyl">catafyl</a>) is een afwijkend, meestal schubvormig blad, dat laag aan de stengel of tak is geplaatst, zoals de <a href="/w/index.php?title=Knopschub&action=edit&redlink=1" class="new" title="Knopschub (de pagina bestaat niet)">knopschubben</a>. </p> <ul><li>een voorblad (profyllum) is het eerste blad of de eerste twee bladeren onder aan een zijscheut, die te onderscheiden zijn in vorm en afmetingen (vaak kleiner) van de daaropvolgende bladeren. Als ze de basis van de zijtak (vrijwel) omgeven, zoals bij de <a href="/wiki/Cypergrassenfamilie" title="Cypergrassenfamilie">cypergrassen</a>, worden ze "cladoprofyllum" genoemd.</li></ul> <p>Een <a href="/wiki/Hoogteblad" title="Hoogteblad">hoogteblad</a> of hypsofyl (<i>hypsophyllum</i>) staat aan de basis van een bloem of een bloeiwijze, en is een iets kleiner of anderszins afwijkend blad; </p> <ul><li>hiertoe behoren de <a href="/wiki/Schutblad_(plant)" title="Schutblad (plant)">schutbladeren (<i>bractea</i>, bracteeën)</a>, en de schutblaadjes (<i>bracteola</i>) ook de <a href="/wiki/Kafje" title="Kafje">kafjes</a> (bij <a href="/wiki/Aartje" title="Aartje">aartjes</a>), de bloemschede (<i>spatha</i>) (bij <a href="/wiki/Krokus" title="Krokus">krokus</a> en <a href="/wiki/Ui_(plant)" title="Ui (plant)">ui</a>) en de <i>spathilla</i> (bij <a href="/wiki/Raphia_(plant)" title="Raphia (plant)">Raphia</a>) van een <a href="/wiki/Bloeiwijze" title="Bloeiwijze">bloeiwijze</a>.</li> <li>bij <a href="/wiki/Grassenfamilie" title="Grassenfamilie">grassen</a> is het <i><a href="/wiki/Vlagblad" title="Vlagblad">vlagblad</a></i> de bladschijf van het topblad van de bloeistengel.</li></ul> <p>Het loofblad (<i>folium</i>) is het normale blad. Als er hier over 'blad' wordt gesproken, dan wordt gewoonlijk het loofblad bedoeld. De normale loofbladeren van zaadplanten vertonen een grote mate van <a href="/wiki/Fenotypische_plasticiteit" title="Fenotypische plasticiteit">fenotypische plasticiteit</a>, wat wil zeggen dat planten in staat zijn om veel verschillende bladeren te vormen, afhankelijk van de plaatselijke <a href="/wiki/Milieufactor" title="Milieufactor">omstandigheden</a>. Bij veel waterplanten, zoals de <a href="/wiki/Zilte_waterranonkel" title="Zilte waterranonkel">zilte waterranonkel</a> (<i>Ranunculus baudotii</i>), vormen de bovenste drijfbladeren een handvormig samengestelde bladschijf, maar onder water zijn de bladen fijn veerdelig. Bij sommige bomen, zoals bij de <a href="/wiki/Moerbei" title="Moerbei">moerbei</a>, zijn de <a href="/w/index.php?title=Schaduwblad&action=edit&redlink=1" class="new" title="Schaduwblad (de pagina bestaat niet)">schaduwbladen</a> ingesneden, in tegenstelling tot de overige bladeren die gaafrandig zijn. </p> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Bladanatomie">Bladanatomie</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Blad&veaction=edit&section=9" title="Bewerk dit kopje: Bladanatomie" class="mw-editsection-visualeditor"><span>bewerken</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Blad&action=edit&section=9" title="De broncode bewerken van de sectie: Bladanatomie"><span>brontekst bewerken</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <table class="wikitable vatop" style="font-size:90%;line-height:120%;" align="right"> <tbody><tr> <td><figure class="mw-halign-center" typeof="mw:File"><a href="/wiki/Bestand:Blad_dwarsdoorsnede.jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/9/93/Blad_dwarsdoorsnede.jpg/330px-Blad_dwarsdoorsnede.jpg" decoding="async" width="300" height="144" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/9/93/Blad_dwarsdoorsnede.jpg/500px-Blad_dwarsdoorsnede.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/9/93/Blad_dwarsdoorsnede.jpg/960px-Blad_dwarsdoorsnede.jpg 2x" data-file-width="1070" data-file-height="512" /></a><figcaption></figcaption></figure><br />Dwarsdoorsnede van een blad </td></tr> <tr> <td><figure class="mw-halign-center" typeof="mw:File"><a href="/wiki/Bestand:Pinus_nigra_%27Green_Tower%27.jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/3/37/Pinus_nigra_%27Green_Tower%27.jpg/330px-Pinus_nigra_%27Green_Tower%27.jpg" decoding="async" width="300" height="203" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/3/37/Pinus_nigra_%27Green_Tower%27.jpg/500px-Pinus_nigra_%27Green_Tower%27.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/3/37/Pinus_nigra_%27Green_Tower%27.jpg/960px-Pinus_nigra_%27Green_Tower%27.jpg 2x" data-file-width="3543" data-file-height="2402" /></a><figcaption></figcaption></figure><br />Dwarsdoorsnede van een naald van een <a href="/wiki/Den_(geslacht)" title="Den (geslacht)">den</a> </td></tr></tbody></table> <p>De anatomische bouw van de bladschijf van een blad bestaat, van de bovenzijde (ventrale zijde) naar de onderzijde (dorsale zijde), in principe uit de volgende <a href="/wiki/Weefsel_(biologie)" title="Weefsel (biologie)">weefsels</a>: </p> <ul><li><a href="/wiki/Cuticula_(planten)" title="Cuticula (planten)">cuticula</a>, een wasachtige laag, die geen water doorlaat</li> <li><a href="/wiki/Epidermis" title="Epidermis">epidermis</a>, de één <a href="/wiki/Cel_(biologie)" title="Cel (biologie)">cellaag</a> dikke opperhuid, waarin meestal weinig of geen huidmondjes zijn te vinden</li> <li><a href="/wiki/Mesofyl" title="Mesofyl">mesofyl</a>, het <a href="/wiki/Bladmoes" title="Bladmoes">bladmoes</a> (<a href="/wiki/Parenchym_(plantkunde)" title="Parenchym (plantkunde)">parenchymatische weefsel</a>) met vaatbundels: <ul><li><a href="/wiki/Palissadeparenchym" title="Palissadeparenchym">palissadeparenchym</a>: een laag van hoge, chloroplastrijke cellen], en verantwoordelijk voor de <a href="/wiki/Fotosynthese" title="Fotosynthese">fotosynthese</a></li> <li><a href="/wiki/Vaatbundel" title="Vaatbundel">vaatbundels</a>, de <a href="/wiki/Nerf_(blad)" title="Nerf (blad)">nerven van het blad</a></li> <li><a href="/wiki/Sponsparenchym" title="Sponsparenchym">sponsparenchym</a>, een los weefsel van <a href="/wiki/Chloroplast" title="Chloroplast">chloroplastrijke</a> cellen, met veel luchtholten tussen de cellen</li></ul></li> <li>onderepidermis: onderste afsluitende cellaag, meestal met <a href="/wiki/Huidmondje" title="Huidmondje">huidmondjes</a> die de <a href="/wiki/Transpiratie_(biologie)" title="Transpiratie (biologie)">transpiratie</a> regelen</li> <li>cuticula: de onderste wasachtige laag, die geen water doorlaat</li></ul> <p>Op deze algemene bouw zijn veel variaties mogelijk, bijvoorbeeld bij <a href="/w/index.php?title=Schaduwblad&action=edit&redlink=1" class="new" title="Schaduwblad (de pagina bestaat niet)">schaduwbladeren</a> of drijvende bladeren van <a href="/wiki/Waterplant" title="Waterplant">waterplanten</a> (huidmondjes aan de bovenkant). </p> <table class="toccolours vatop"> <tbody><tr> <th>Bladanatomie van <a href="/wiki/Xerofyt" title="Xerofyt">xerofyten</a> </th> <th style="border-left:solid thin gray;">Bladanatomie van <a href="/wiki/Hygrofyt" title="Hygrofyt">hygrofyten</a> </th> <th colspan="2" style="border-left:solid thin gray;">Bladanatomie van een naaldblad </th></tr> <tr> <td><figure class="mw-halign-center" typeof="mw:File"><a href="/wiki/Bestand:Xerophyten_-_Blattanatomie.png" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/b/bf/Xerophyten_-_Blattanatomie.png/330px-Xerophyten_-_Blattanatomie.png" decoding="async" width="270" height="195" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/b/bf/Xerophyten_-_Blattanatomie.png/500px-Xerophyten_-_Blattanatomie.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/b/bf/Xerophyten_-_Blattanatomie.png/960px-Xerophyten_-_Blattanatomie.png 2x" data-file-width="3652" data-file-height="2642" /></a><figcaption></figcaption></figure> </td> <td style="border-left:solid thin gray;"><figure class="mw-halign-center" typeof="mw:File"><a href="/wiki/Bestand:Hygrophyten_-_Blattanatomie.png" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/f/fa/Hygrophyten_-_Blattanatomie.png/270px-Hygrophyten_-_Blattanatomie.png" decoding="async" width="270" height="191" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/f/fa/Hygrophyten_-_Blattanatomie.png/405px-Hygrophyten_-_Blattanatomie.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/f/fa/Hygrophyten_-_Blattanatomie.png/540px-Hygrophyten_-_Blattanatomie.png 2x" data-file-width="3652" data-file-height="2579" /></a><figcaption></figcaption></figure> </td> <td colspan="2" style="border-left:solid thin gray;"><figure class="mw-halign-center" typeof="mw:File"><a href="/wiki/Bestand:Nadelblatt_-_Blattanatomie.png" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/b/bf/Nadelblatt_-_Blattanatomie.png/270px-Nadelblatt_-_Blattanatomie.png" decoding="async" width="270" height="241" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/b/bf/Nadelblatt_-_Blattanatomie.png/405px-Nadelblatt_-_Blattanatomie.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/b/bf/Nadelblatt_-_Blattanatomie.png/540px-Nadelblatt_-_Blattanatomie.png 2x" data-file-width="3652" data-file-height="3257" /></a><figcaption></figcaption></figure> </td></tr> <tr> <td><b>C</b>= verdikte cuticula<br /><b>E</b>= meerlagige epidermis<br /><b>H</b>= dode, epidermale bladharen<br /><b>P</b>= meerlagig palissaden-<br /> en sponsparenchym<br /><b>S</b>= ingezonken huidmondjes </td> <td style="border-left:solid thin gray;"><b>E</b>= bolle, papilachtige epidermiscellen<br /><b>H</b>= levende, epidermale bladharen<br /><b>I</b>= grote intercellulairen<br /><b>S</b>= uitstekend huidmondje </td> <td style="border-left:solid thin gray;"><b>E</b>= epidermis<br /><b>F</b>= dood<br /> stevigheidsweefsel<br /> (hypodermis)<br /><b>P</b>= armpalisaden-parenchym </td> <td><b>Sch</b>= sluitcellen<br /><b>S</b>= ingezonken huidmondjes<br /><b>C</b>= dikke cuticula<br /><b>H</b>= harskanaal<br /> <b>H<sub>1</sub></b>= lumen<br /> <b>H<sub>2</sub></b>= klierepitheel<br /> <b>H<sub>3</sub></b>= sclerenchymatische schede </td></tr></tbody></table> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Bladmorfologie">Bladmorfologie</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Blad&veaction=edit&section=10" title="Bewerk dit kopje: Bladmorfologie" class="mw-editsection-visualeditor"><span>bewerken</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Blad&action=edit&section=10" title="De broncode bewerken van de sectie: Bladmorfologie"><span>brontekst bewerken</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>Bij de ontwikkeling van het blad in een knop zijn eerst twee delen van het blad te onderscheiden: het onderste deel dat de bladbasis en steunblaadjes (stipulae) vormt, en het bovenste deel, waaruit de bladsteel (<i>petiolus</i>) en de bladschijf (<i>lamina</i>) ontstaat. </p><p>De drie belangrijke delen van het blad zijn: </p> <ul><li>de bladbasis, eventueel met steunblaadjes (<i>stipulae</i>)</li> <li>de bladsteel (<i>petiolus</i>)</li> <li>de bladschijf (<i>lamina</i>) met <a href="/wiki/Nerf_(blad)" title="Nerf (blad)">nerven</a> en daartussen het <a href="/wiki/Bladmoes" title="Bladmoes">bladmoes</a>.</li></ul> <ul class="gallery mw-gallery-traditional" style="max-width: 586px;"> <li class="gallerybox" style="width: 285px"> <div class="thumb" style="width: 280px; height: 280px;"><span typeof="mw:File"><a href="/wiki/Bestand:Leaf_diagram.svg" class="mw-file-description" title="1: bladtop 2: hoofdnerf 3: zijnerf 4: bladschijf 5: bladrand 6: bladsteel 7: zijknop 8: stengel"><img alt="1: bladtop 2: hoofdnerf 3: zijnerf 4: bladschijf 5: bladrand 6: bladsteel 7: zijknop 8: stengel" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/a/a9/Leaf_diagram.svg/250px-Leaf_diagram.svg.png" decoding="async" width="211" height="250" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/a/a9/Leaf_diagram.svg/330px-Leaf_diagram.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/a/a9/Leaf_diagram.svg/500px-Leaf_diagram.svg.png 2x" data-file-width="512" data-file-height="607" /></a></span></div> <div class="gallerytext">1: bladtop 2: hoofdnerf 3: zijnerf 4: bladschijf 5: bladrand 6: bladsteel 7: zijknop 8: stengel</div> </li> <li class="gallerybox" style="width: 285px"> <div class="thumb" style="width: 280px; height: 280px;"><span typeof="mw:File"><a href="/wiki/Bestand:Blatt_Gliederung_nl_txt.png" class="mw-file-description" title="Schema van de bladonderdelen: BB = Bovenblad: bladsteel en bladschijf OB = Onderblad: bladbasis en steunblaadjes"><img alt="Schema van de bladonderdelen: BB = Bovenblad: bladsteel en bladschijf OB = Onderblad: bladbasis en steunblaadjes" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/3/39/Blatt_Gliederung_nl_txt.png/250px-Blatt_Gliederung_nl_txt.png" decoding="async" width="228" height="250" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/3/39/Blatt_Gliederung_nl_txt.png/500px-Blatt_Gliederung_nl_txt.png 1.5x" data-file-width="511" data-file-height="559" /></a></span></div> <div class="gallerytext">Schema van de bladonderdelen:<br /><b>BB</b> = Bovenblad: bladsteel en bladschijf<br /><b>OB</b> = Onderblad: bladbasis en steunblaadjes</div> </li> <li class="gallerybox" style="width: 285px"> <div class="thumb" style="width: 280px; height: 280px;"><span typeof="mw:File"><a href="/wiki/Bestand:Leaf_Development.png" class="mw-file-description" title="Ontwikkeling van een veerdelig blad: A Bladaanleg aan de groeipunt B Verdeling in bovenblad (1) en benedenblad (2) C aanleg van de blaadjes D veerdelig blad 3 eindblaadje, 4a, 4b, 4c zijblaadjes, 5 steunblaadje"><img alt="Ontwikkeling van een veerdelig blad: A Bladaanleg aan de groeipunt B Verdeling in bovenblad (1) en benedenblad (2) C aanleg van de blaadjes D veerdelig blad 3 eindblaadje, 4a, 4b, 4c zijblaadjes, 5 steunblaadje" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/0/07/Leaf_Development.png/250px-Leaf_Development.png" decoding="async" width="250" height="212" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/0/07/Leaf_Development.png/500px-Leaf_Development.png 1.5x" data-file-width="763" data-file-height="648" /></a></span></div> <div class="gallerytext">Ontwikkeling van een veerdelig blad:<br /><b>A</b> Bladaanleg aan de groeipunt<br /><b>B</b> Verdeling in bovenblad (<b>1</b>) en benedenblad (<b>2</b>)<br /><b>C</b> aanleg van de blaadjes<br /><b>D</b> veerdelig blad<br /><b>3</b> eindblaadje, <b>4a</b>, <b>4b</b>, <b>4c</b> zijblaadjes,<br /><b>5</b> steunblaadje</div> </li> <li class="gallerybox" style="width: 285px"> <div class="thumb" style="width: 280px; height: 280px;"><span typeof="mw:File"><a href="/wiki/Bestand:Blatt_Unterteilung_Querschnitt.png" class="mw-file-description" title="Bladtypen in dwarse doorsnede A normaal bifaciaal blad B omgekeerd-bifaciaal blad (daslook) C, D unifaciaal bladeren (knoflook, pitrus) E unifaciaal zwaardblad (gladiool) F unifaciaal vlak blad G equifaciaal naaldblad H equifaciaal rond blad (muurpeper)"><img alt="Bladtypen in dwarse doorsnede A normaal bifaciaal blad B omgekeerd-bifaciaal blad (daslook) C, D unifaciaal bladeren (knoflook, pitrus) E unifaciaal zwaardblad (gladiool) F unifaciaal vlak blad G equifaciaal naaldblad H equifaciaal rond blad (muurpeper)" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/0/0d/Blatt_Unterteilung_Querschnitt.png/194px-Blatt_Unterteilung_Querschnitt.png" decoding="async" width="194" height="250" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/0/0d/Blatt_Unterteilung_Querschnitt.png/291px-Blatt_Unterteilung_Querschnitt.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/0/0d/Blatt_Unterteilung_Querschnitt.png/389px-Blatt_Unterteilung_Querschnitt.png 2x" data-file-width="563" data-file-height="724" /></a></span></div> <div class="gallerytext">Bladtypen in dwarse doorsnede<br /><b>A</b> normaal bifaciaal blad<br /><b>B</b> omgekeerd-bifaciaal blad (<a href="/wiki/Daslook" title="Daslook">daslook</a>)<br /><b>C, D</b> unifaciaal bladeren (<a href="/wiki/Knoflook" title="Knoflook">knoflook</a>, <a href="/wiki/Pitrus" title="Pitrus">pitrus</a>)<br /><b>E</b> unifaciaal zwaardblad (<a href="/wiki/Gladiolus" title="Gladiolus">gladiool</a>)<br /><b>F</b> unifaciaal vlak blad<br /><b>G</b> equifaciaal naaldblad<br /><b>H</b> equifaciaal rond blad (<a href="/wiki/Muurpeper" title="Muurpeper">muurpeper</a>)</div> </li> </ul> <table class="wikitable" style="font-size:100%;line-height:100%;" width="100%"> <tbody><tr> <th colspan="4">Onderdelen van het loofblad en de eventuele aanhangsels: </th></tr> <tr style="border-bottom:solid green;"> <th>onderdelen en<br />aanhangsels </th> <th>naam </th> <th class="unsortable">opmerking </th> <th class="unsortable">schematische afbeelding </th></tr> <tr> <td rowspan="2">hoofdtypen </td> <td>enkelvoudig blad,<br /><i>folium simplex</i> </td> <td>er is slechts één samenhangende bladschijf </td> <td><figure class="mw-halign-center" typeof="mw:File"><a href="/wiki/Bestand:Leaf_morphology_ovale.png" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/6/67/Leaf_morphology_ovale.png/75px-Leaf_morphology_ovale.png" decoding="async" width="75" height="38" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/6/67/Leaf_morphology_ovale.png/113px-Leaf_morphology_ovale.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/6/67/Leaf_morphology_ovale.png/150px-Leaf_morphology_ovale.png 2x" data-file-width="192" data-file-height="96" /></a><figcaption></figcaption></figure> </td></tr> <tr> <td>samengesteld blad,<br /><i>folium compositum</i> </td> <td>er is meer dan één bladschijf </td> <td><figure class="mw-halign-center" typeof="mw:File"><a href="/wiki/Bestand:Leaf_morphology_alternipinnada.png" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/6/69/Leaf_morphology_alternipinnada.png/75px-Leaf_morphology_alternipinnada.png" decoding="async" width="75" height="46" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/6/69/Leaf_morphology_alternipinnada.png/113px-Leaf_morphology_alternipinnada.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/6/69/Leaf_morphology_alternipinnada.png/150px-Leaf_morphology_alternipinnada.png 2x" data-file-width="192" data-file-height="117" /></a><figcaption></figcaption></figure> </td></tr> <tr style="border-top:solid medium green;"> <td rowspan="3">onderdelen<br />van het blad </td> <td>bladschede,<br /><i>vagina</i> </td> <td>komt voor verschillende vormen of is afwezig </td> <td rowspan="3"><figure class="mw-halign-center" typeof="mw:File"><a href="/wiki/Bestand:Leaf_morphology_attachment_sheathing.png" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/8/86/Leaf_morphology_attachment_sheathing.png/90px-Leaf_morphology_attachment_sheathing.png" decoding="async" width="90" height="79" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/8/86/Leaf_morphology_attachment_sheathing.png/135px-Leaf_morphology_attachment_sheathing.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/8/86/Leaf_morphology_attachment_sheathing.png/180px-Leaf_morphology_attachment_sheathing.png 2x" data-file-width="250" data-file-height="220" /></a><figcaption></figcaption></figure> </td></tr> <tr> <td>de bladsteel,<br /><i>petiolus</i> </td> <td>is meestal cilindervormig, en is soms ontbrekend </td></tr> <tr> <td>bladschijf,<br /><i>lamina</i> </td> <td>is meestal vlak van vorm, en is zelden afwezig </td></tr> <tr style="border-top:solid medium green;"> <td rowspan="3">aanhangsels<br />van het blad </td> <td>het tongetje,<br /><i>ligula</i> </td> <td>een vliezig of uit haren bestaand tongetje, meestal vastgehecht<br />op de grens van bladschede en bladschijf </td> <td> </td></tr> <tr> <td>tuitje of kokertje,<br /><i>ocrea, ochrea</i> </td> <td>omgeeft de stengel boven de inplanting van de bladschede,<br />is afgeleid te denken van vergroeide steunblaadjes </td> <td><figure class="mw-halign-center" typeof="mw:File"><a href="/wiki/Bestand:Leaf_morphology_ocrea.svg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/a/a1/Leaf_morphology_ocrea.svg/75px-Leaf_morphology_ocrea.svg.png" decoding="async" width="75" height="90" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/a/a1/Leaf_morphology_ocrea.svg/113px-Leaf_morphology_ocrea.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/a/a1/Leaf_morphology_ocrea.svg/150px-Leaf_morphology_ocrea.svg.png 2x" data-file-width="500" data-file-height="600" /></a><figcaption></figcaption></figure> </td></tr> <tr> <td><u>steunblaadjes</u>,<br /><i>stipula</i>, mv. <i>stipulae</i> </td> <td>zijn aan de basis van de bladsteel op de stengel ingeplant,<br />maar ze kunnen ook snel afvallen of afwezig zijn </td> <td><figure class="mw-halign-center" typeof="mw:File"><a href="/wiki/Bestand:Meyers_b2_s1016_b5.png" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/8/8c/Meyers_b2_s1016_b5.png/120px-Meyers_b2_s1016_b5.png" decoding="async" width="75" height="79" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/8/8c/Meyers_b2_s1016_b5.png/250px-Meyers_b2_s1016_b5.png 2x" data-file-width="321" data-file-height="339" /></a><figcaption></figcaption></figure> </td></tr> <tr style="border-top:solid medium green;"> <td rowspan="5">steunblaadjes,<br /><i>stipula</i>, mv. <i>stipulae</i> </td> <td>spoedig afvallend,<br /><i>stipulae caducae</i> </td> <td colspan="2">lijn- of puntvormig litteken nog zichtbaar </td></tr> <tr> <td>vergroeid,<br /><i>stipulae adnatae</i> </td> <td>vergroeid met de bladsteel </td> <td><figure class="mw-halign-center" typeof="mw:File"><a href="/wiki/Bestand:Leaf_morphology_attachment_decurrent_-_Symphytum.svg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/5/53/Leaf_morphology_attachment_decurrent_-_Symphytum.svg/75px-Leaf_morphology_attachment_decurrent_-_Symphytum.svg.png" decoding="async" width="75" height="75" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/5/53/Leaf_morphology_attachment_decurrent_-_Symphytum.svg/113px-Leaf_morphology_attachment_decurrent_-_Symphytum.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/5/53/Leaf_morphology_attachment_decurrent_-_Symphytum.svg/150px-Leaf_morphology_attachment_decurrent_-_Symphytum.svg.png 2x" data-file-width="250" data-file-height="250" /></a><figcaption></figcaption></figure> </td></tr> <tr> <td>vergroeid,<br /><i>stipulae interpetiolares</i> </td> <td colspan="2">vergroeid met de steunblaadjes van tegenoverstaand blad </td></tr> <tr> <td>vergroeid,<br /><i>stipulae intrapetiolares / medianae / axillares</i> </td> <td colspan="2">vergroeid met andere steunblaadje van hetzelfde blad in de bladoksel </td></tr> <tr> <td>vergroeid,<br /><i>stipulae antidroma</i> </td> <td colspan="2">vergroeid met andere steunblaadje van hetzelfde blad rondom de stengel </td></tr></tbody></table> <ul class="gallery mw-gallery-traditional center"> <li class="gallerycaption">aanhangsels van het loofblad</li> <li class="gallerybox" style="width: 235px"> <div class="thumb" style="width: 230px; height: 230px;"><span typeof="mw:File"><a href="/wiki/Bestand:Poa_bulbosa_sl4.jpg" class="mw-file-description" title="Knolbeemdgras, tongetje op de overgang van bladschede naar bladschijf"><img alt="Knolbeemdgras, tongetje op de overgang van bladschede naar bladschijf" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/8/87/Poa_bulbosa_sl4.jpg/250px-Poa_bulbosa_sl4.jpg" decoding="async" width="173" height="200" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/8/87/Poa_bulbosa_sl4.jpg/330px-Poa_bulbosa_sl4.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/8/87/Poa_bulbosa_sl4.jpg/500px-Poa_bulbosa_sl4.jpg 2x" data-file-width="2711" data-file-height="3141" /></a></span></div> <div class="gallerytext"><a href="/wiki/Knolbeemdgras" title="Knolbeemdgras">Knolbeemdgras</a>, tongetje op de overgang van bladschede naar bladschijf</div> </li> <li class="gallerybox" style="width: 235px"> <div class="thumb" style="width: 230px; height: 230px;"><span typeof="mw:File"><a href="/wiki/Bestand:Persicaria_hydropiper_ochrea1_NC_(17005864950).jpg" class="mw-file-description" title="Waterpeper, bladvoet met een (gewimperd) tuitje"><img alt="Waterpeper, bladvoet met een (gewimperd) tuitje" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/a/a5/Persicaria_hydropiper_ochrea1_NC_%2817005864950%29.jpg/250px-Persicaria_hydropiper_ochrea1_NC_%2817005864950%29.jpg" decoding="async" width="200" height="150" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/a/a5/Persicaria_hydropiper_ochrea1_NC_%2817005864950%29.jpg/330px-Persicaria_hydropiper_ochrea1_NC_%2817005864950%29.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/a/a5/Persicaria_hydropiper_ochrea1_NC_%2817005864950%29.jpg/500px-Persicaria_hydropiper_ochrea1_NC_%2817005864950%29.jpg 2x" data-file-width="1600" data-file-height="1200" /></a></span></div> <div class="gallerytext"><a href="/wiki/Waterpeper" title="Waterpeper">Waterpeper</a>, bladvoet met een (gewimperd) tuitje</div> </li> <li class="gallerybox" style="width: 235px"> <div class="thumb" style="width: 230px; height: 230px;"><span typeof="mw:File"><a href="/wiki/Bestand:Rosa_canina_blatt_2005.05.26_11.50.13.jpg" class="mw-file-description" title="Hondsroos, samengesteld blad met steunblaadjes"><img alt="Hondsroos, samengesteld blad met steunblaadjes" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/3/33/Rosa_canina_blatt_2005.05.26_11.50.13.jpg/200px-Rosa_canina_blatt_2005.05.26_11.50.13.jpg" decoding="async" width="200" height="148" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/3/33/Rosa_canina_blatt_2005.05.26_11.50.13.jpg/300px-Rosa_canina_blatt_2005.05.26_11.50.13.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/3/33/Rosa_canina_blatt_2005.05.26_11.50.13.jpg/400px-Rosa_canina_blatt_2005.05.26_11.50.13.jpg 2x" data-file-width="838" data-file-height="620" /></a></span></div> <div class="gallerytext"><a href="/wiki/Hondsroos" title="Hondsroos">Hondsroos</a>, samengesteld blad met steunblaadjes</div> </li> </ul> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Bladvormen">Bladvormen</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Blad&veaction=edit&section=11" title="Bewerk dit kopje: Bladvormen" class="mw-editsection-visualeditor"><span>bewerken</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Blad&action=edit&section=11" title="De broncode bewerken van de sectie: Bladvormen"><span>brontekst bewerken</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <div class="hatnote" style="margin-bottom:0.5em; padding:0.5em 0 0.5em 1.6em; font-size:95%;" role="note"><span typeof="mw:File"><span><img alt="" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/e/ee/1rightarrow_blue.svg/20px-1rightarrow_blue.svg.png" decoding="async" width="15" height="15" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/e/ee/1rightarrow_blue.svg/40px-1rightarrow_blue.svg.png 1.5x" data-file-width="480" data-file-height="480" /></span></span> <i>Zie <a href="/wiki/Bladvorm" title="Bladvorm">Bladvorm</a> voor het hoofdartikel over dit onderwerp.</i></div> <figure typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/Bestand:Kszta%C5%82ty_li%C5%9Bci_2b.svg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/f/f1/Kszta%C5%82ty_li%C5%9Bci_2b.svg/500px-Kszta%C5%82ty_li%C5%9Bci_2b.svg.png" decoding="async" width="400" height="285" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/f/f1/Kszta%C5%82ty_li%C5%9Bci_2b.svg/600px-Kszta%C5%82ty_li%C5%9Bci_2b.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/f/f1/Kszta%C5%82ty_li%C5%9Bci_2b.svg/800px-Kszta%C5%82ty_li%C5%9Bci_2b.svg.png 2x" data-file-width="696" data-file-height="496" /></a><figcaption>Verschillende <a href="/wiki/Bladvorm" title="Bladvorm">bladvormen</a>.</figcaption></figure> <p>Bladeren van <a href="/wiki/Kruidachtig" title="Kruidachtig">kruidachtige</a> planten, loofbomen en naaldbomen hebben verschillende vormen. Vormkenmerken hebben betrekking op de oppervlakte, bladrand, bladtop, bladvoet, mate van insnijding, nervatuur en samengesteldheid van het blad. </p><p>De <a href="/wiki/Kiemblad" title="Kiemblad">kiembladen</a> hebben een afwijkende vorm van de latere bladeren. Bij de <a href="/wiki/Tweezaadlobbigen" title="Tweezaadlobbigen">tweezaadlobbigen</a> zijn er twee kiembladen (zaadlobben); <a href="/wiki/Eenzaadlobbigen" title="Eenzaadlobbigen">eenzaadlobbigen</a> hebben maar één kiemblad. De ware bladeren kunnen veel verschillende <a href="/wiki/Bladvorm" title="Bladvorm">vormen</a> hebben: vlak, rond, ovaal, eirond, langwerpig, lancetvormig, lijnvormig, omgekeerd eirond, spatelvormig, hartvormig, niervormig, handvormig, ruitvormig, eirond en driehoekig. </p><p>Daarnaast kan het blad meer of minder diep zijn ingesneden. Bij een zeer diep ingesneden bladrand wordt van een hand-delig blad gesproken. Andere bladinsnijdingen zijn veerlobbig, veerspletig, veerdelig, handlobbig, handspletig en handdelig. Ook kan de bladrand, bladtop en bladvoet verschillende vormen hebben. De bladrand kan gegolfd, (a) gezaagd, (b) getand, (c) gekarteld, of dubbel gezaagd zijn. De bladtop afgerond, spits, uitgerand, genaald of ingesneden zijn. De bladvoet afgerond, spits, hartvormig, wigvormig, scheef, vlak of stomp zijn. Ook zijn er samengestelde bladen met als vormen: oneven geveerd, even geveerd, dubbel geveerd, afgebroken geveerd en handvormig samengesteld. Er zijn ook plantensoorten, waarbij de bladeren de vorm van een naald hebben. Ook deze vorm gaat uitdroging tegen. </p><p>Er zijn <a href="/wiki/Klimplant" title="Klimplant">klimplanten</a> waarbij de bladeren eindigen in <a href="/wiki/Bladrank" class="mw-redirect" title="Bladrank">ranken</a> zoals bij de <a href="/wiki/Erwt" title="Erwt">erwt</a>. Bij <a href="/wiki/Oost-Indische_kers" title="Oost-Indische kers">Oost-Indische kers</a> kan de bladsteel zich ergens omheen winden. </p><p>Bij sommige planten (<a href="/wiki/Vleesetende_plant" title="Vleesetende plant">vleesetende planten</a>) zijn er bladeren die insecten kunnen vangen. Zo heeft de <a href="/wiki/Zonnedauw" title="Zonnedauw">zonnedauw</a> bladeren die bij aanraking naar boven toe dichtklappen. </p> <ul class="gallery mw-gallery-traditional center"> <li class="gallerycaption">bladvormen</li> <li class="gallerybox" style="width: 235px"> <div class="thumb" style="width: 230px; height: 230px;"><span typeof="mw:File"><a href="/wiki/Bestand:Feuille_Figure_3.png" class="mw-file-description" title="Gezaagd, getand, gekarteld"><img alt="Gezaagd, getand, gekarteld" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/1/1f/Feuille_Figure_3.png/200px-Feuille_Figure_3.png" decoding="async" width="200" height="92" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/1/1f/Feuille_Figure_3.png 1.5x" data-file-width="264" data-file-height="122" /></a></span></div> <div class="gallerytext">Gezaagd, getand, gekarteld</div> </li> <li class="gallerybox" style="width: 235px"> <div class="thumb" style="width: 230px; height: 230px;"><span typeof="mw:File"><a href="/wiki/Bestand:Bladinsnijding_veervormig_goed.svg" class="mw-file-description" title="Veerlobbig, veerspletig, veerdelig"><img alt="Veerlobbig, veerspletig, veerdelig" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/d/d9/Bladinsnijding_veervormig_goed.svg/94px-Bladinsnijding_veervormig_goed.svg.png" decoding="async" width="94" height="200" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/d/d9/Bladinsnijding_veervormig_goed.svg/141px-Bladinsnijding_veervormig_goed.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/d/d9/Bladinsnijding_veervormig_goed.svg/188px-Bladinsnijding_veervormig_goed.svg.png 2x" data-file-width="395" data-file-height="838" /></a></span></div> <div class="gallerytext">Veerlobbig, veerspletig, veerdelig</div> </li> <li class="gallerybox" style="width: 235px"> <div class="thumb" style="width: 230px; height: 230px;"><span typeof="mw:File"><a href="/wiki/Bestand:Bladinsnijding_lobbig.jpg" class="mw-file-description" title="Handlobbig, handspletig, handdelig"><img alt="Handlobbig, handspletig, handdelig" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/9/93/Bladinsnijding_lobbig.jpg/135px-Bladinsnijding_lobbig.jpg" decoding="async" width="135" height="200" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/9/93/Bladinsnijding_lobbig.jpg/203px-Bladinsnijding_lobbig.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/9/93/Bladinsnijding_lobbig.jpg/270px-Bladinsnijding_lobbig.jpg 2x" data-file-width="517" data-file-height="765" /></a></span></div> <div class="gallerytext">Handlobbig, handspletig, handdelig</div> </li> <li class="gallerybox" style="width: 235px"> <div class="thumb" style="width: 230px; height: 230px;"><span typeof="mw:File"><a href="/wiki/Bestand:Bladvormen.jpg" class="mw-file-description" title="Hartvormig, niervormig, handlobbig"><img alt="Hartvormig, niervormig, handlobbig" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/c/c0/Bladvormen.jpg/250px-Bladvormen.jpg" decoding="async" width="200" height="65" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/c/c0/Bladvormen.jpg/330px-Bladvormen.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/c/c0/Bladvormen.jpg/500px-Bladvormen.jpg 2x" data-file-width="1214" data-file-height="396" /></a></span></div> <div class="gallerytext">Hartvormig, niervormig, handlobbig</div> </li> </ul> <p>Ook zijn er bladeren, die omgevormd zijn tot bloemdelen, schutbladen, steunblaadjes of bladranken. Bij sommige erwtenrassen, de zogenaamde bladloze rassen zijn zelfs alle bladeren omgevormd tot ranken. </p> <div class="mw-heading mw-heading4"><h4 id="Bladbasis_en_bladschede">Bladbasis en bladschede</h4><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Blad&veaction=edit&section=12" title="Bewerk dit kopje: Bladbasis en bladschede" class="mw-editsection-visualeditor"><span>bewerken</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Blad&action=edit&section=12" title="De broncode bewerken van de sectie: Bladbasis en bladschede"><span>brontekst bewerken</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>De bladbasis is de inplantingsplaats van de bladsteel, het deel waar het blad aan de stengel vastgehecht zit. De bladbasis kan bladoortjes hebben. Soms is er een duidelijke <a href="/wiki/Bladschede" title="Bladschede">bladschede</a> te onderscheiden. Tussen het blad en de hoofdstengel zit de bladoksel, waar zich meestal een knop bevindt die zich kan ontwikkelen tot een stengel van een zijtak, een bloem of een bloeiwijze. </p><p>Ook bij <a href="/wiki/Grassenfamilie" title="Grassenfamilie">grassen</a> begint het blad op een <a href="/wiki/Knoop_(plant)" title="Knoop (plant)">knoop</a> (een verdikking van de stengel). Het eerste deel van het blad vormt een koker rond de stengel, die de <a href="/wiki/Bladschede" title="Bladschede">bladschede</a> wordt genoemd. </p> <div class="mw-heading mw-heading4"><h4 id="Bladsteel">Bladsteel</h4><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Blad&veaction=edit&section=13" title="Bewerk dit kopje: Bladsteel" class="mw-editsection-visualeditor"><span>bewerken</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Blad&action=edit&section=13" title="De broncode bewerken van de sectie: Bladsteel"><span>brontekst bewerken</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <div class="hatnote" style="margin-bottom:0.5em; padding:0.5em 0 0.5em 1.6em; font-size:95%;" role="note"><span typeof="mw:File"><span><img alt="" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/e/ee/1rightarrow_blue.svg/20px-1rightarrow_blue.svg.png" decoding="async" width="15" height="15" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/e/ee/1rightarrow_blue.svg/40px-1rightarrow_blue.svg.png 1.5x" data-file-width="480" data-file-height="480" /></span></span> <i>Zie <a href="/wiki/Bladsteel" title="Bladsteel">Bladsteel</a> voor het hoofdartikel over dit onderwerp.</i></div> <p>Bij de aanhechting aan de stengel, aan de basis van de bladsteel, zitten soms twee <a href="/wiki/Steunblaadje" title="Steunblaadje">steunblaadjes</a>. Soms kunnen ook bladkliertjes, bolvormige orgaantjes, op de bladsteel aan de voet van de bladschijf zitten. De bladsteel kan ook verbreed zijn en zo een <a href="/wiki/Fyllodium" title="Fyllodium">fyllodium</a> vormen of gevleugeld zijn, zoals bij <a href="/wiki/Alpenheksenkruid" title="Alpenheksenkruid">alpenheksenkruid</a> en de <a href="/wiki/Zure_sinaasappel" title="Zure sinaasappel">zure sinaasappel</a>. De bladsteel kan bij sommige plantensoorten lang en dik zijn en soms gekleurd. Als <a href="/wiki/Groente" title="Groente">groente</a> worden bladstelen van bijvoorbeeld <a href="/wiki/Rabarber" title="Rabarber">rabarber</a> gegeten. Er zijn <a href="/wiki/Cultivar" title="Cultivar">rassen</a> met rode en rassen met groene bladstelen. Ook kunnen bladstelen hol zijn zoals bij de <a href="/wiki/Reuzenberenklauw" title="Reuzenberenklauw">reuzenberenklauw</a> of alleen aan de voet zoals bij de <a href="/wiki/Gewone_klit" title="Gewone klit">gewone klit</a>. </p> <ul class="gallery mw-gallery-traditional center"> <li class="gallerycaption">bladsteel</li> <li class="gallerybox" style="width: 235px"> <div class="thumb" style="width: 230px; height: 230px;"><span typeof="mw:File"><a href="/wiki/Bestand:Citrus_aurantium_-_K%C3%B6hler%E2%80%93s_Medizinal-Pflanzen-042.jpg" class="mw-file-description" title="Zure sinaasappel; gevleugelde bladsteel"><img alt="Zure sinaasappel; gevleugelde bladsteel" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/5/57/Citrus_aurantium_-_K%C3%B6hler%E2%80%93s_Medizinal-Pflanzen-042.jpg/164px-Citrus_aurantium_-_K%C3%B6hler%E2%80%93s_Medizinal-Pflanzen-042.jpg" decoding="async" width="164" height="200" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/5/57/Citrus_aurantium_-_K%C3%B6hler%E2%80%93s_Medizinal-Pflanzen-042.jpg/246px-Citrus_aurantium_-_K%C3%B6hler%E2%80%93s_Medizinal-Pflanzen-042.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/5/57/Citrus_aurantium_-_K%C3%B6hler%E2%80%93s_Medizinal-Pflanzen-042.jpg/328px-Citrus_aurantium_-_K%C3%B6hler%E2%80%93s_Medizinal-Pflanzen-042.jpg 2x" data-file-width="473" data-file-height="577" /></a></span></div> <div class="gallerytext"><a href="/wiki/Zure_sinaasappel" title="Zure sinaasappel">Zure sinaasappel</a>; gevleugelde bladsteel</div> </li> <li class="gallerybox" style="width: 235px"> <div class="thumb" style="width: 230px; height: 230px;"><span typeof="mw:File"><a href="/wiki/Bestand:Rabarber_stelen.jpg" class="mw-file-description" title="Rabarberplant; verdikte bladsteel"><img alt="Rabarberplant; verdikte bladsteel" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/8/81/Rabarber_stelen.jpg/250px-Rabarber_stelen.jpg" decoding="async" width="200" height="170" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/8/81/Rabarber_stelen.jpg/330px-Rabarber_stelen.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/8/81/Rabarber_stelen.jpg/500px-Rabarber_stelen.jpg 2x" data-file-width="596" data-file-height="507" /></a></span></div> <div class="gallerytext"><a href="/wiki/Rabarber" title="Rabarber">Rabarberplant</a>; verdikte bladsteel</div> </li> <li class="gallerybox" style="width: 235px"> <div class="thumb" style="width: 230px; height: 230px;"><span typeof="mw:File"><a href="/wiki/Bestand:Armoracia_rusticana_ies.jpg" class="mw-file-description" title="Dwarsdoorsnede bladsteel van Mierik"><img alt="Dwarsdoorsnede bladsteel van Mierik" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/4e/Armoracia_rusticana_ies.jpg/200px-Armoracia_rusticana_ies.jpg" decoding="async" width="200" height="175" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/4e/Armoracia_rusticana_ies.jpg/300px-Armoracia_rusticana_ies.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/4e/Armoracia_rusticana_ies.jpg/400px-Armoracia_rusticana_ies.jpg 2x" data-file-width="800" data-file-height="700" /></a></span></div> <div class="gallerytext">Dwarsdoorsnede bladsteel van <a href="/wiki/Mierik" title="Mierik">Mierik</a></div> </li> </ul> <div class="mw-heading mw-heading4"><h4 id="Bladschijf">Bladschijf</h4><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Blad&veaction=edit&section=14" title="Bewerk dit kopje: Bladschijf" class="mw-editsection-visualeditor"><span>bewerken</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Blad&action=edit&section=14" title="De broncode bewerken van de sectie: Bladschijf"><span>brontekst bewerken</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>De bladschijf is het vaak vlak uitgespreide gedeelte van het blad. Het bestaat uit het bladmoes en de bladnerven. Een enkelvoudig blad heeft slechts één bladschijf; als er meer bladschijven zijn aan een blad spreekt men van een samengesteld blad. </p> <div class="mw-heading mw-heading4"><h4 id="Bladmoes">Bladmoes</h4><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Blad&veaction=edit&section=15" title="Bewerk dit kopje: Bladmoes" class="mw-editsection-visualeditor"><span>bewerken</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Blad&action=edit&section=15" title="De broncode bewerken van de sectie: Bladmoes"><span>brontekst bewerken</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <div class="hatnote" style="margin-bottom:0.5em; padding:0.5em 0 0.5em 1.6em; font-size:95%;" role="note"><span typeof="mw:File"><span><img alt="" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/e/ee/1rightarrow_blue.svg/20px-1rightarrow_blue.svg.png" decoding="async" width="15" height="15" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/e/ee/1rightarrow_blue.svg/40px-1rightarrow_blue.svg.png 1.5x" data-file-width="480" data-file-height="480" /></span></span> <i>Zie <a href="/wiki/Bladmoes" title="Bladmoes">Bladmoes</a> en <a href="/wiki/Mesofyl" title="Mesofyl">Mesofyl</a> voor de hoofdartikelen over dit onderwerp.</i></div> <p>Het grootste gedeelte van het bladmoes bestaat uit <a href="/wiki/Parenchym_(plantkunde)" title="Parenchym (plantkunde)">parenchymatisch</a> weefsel, het <a href="/wiki/Mesofyl" title="Mesofyl">mesofyl</a>. In de cellen van dit weefsel zitten de <a href="/wiki/Bladgroenkorrel" class="mw-redirect" title="Bladgroenkorrel">bladgroenkorrels</a> (chloroplasten). Het mesofyl heeft bij plantensoorten met horizontaal gericht blad twee laagjes. </p><p>De bovenste laag is het <a href="/wiki/Palissadeparenchym" title="Palissadeparenchym">palissadeparenchym</a>, bestaande uit één- of twee cellagen, dicht opeengepakte langwerpige cellen. Bij schaduwbladeren bestaat het palissadeparenchym uit één cellaag. Hieronder zit het <a href="/wiki/Sponsparenchym" title="Sponsparenchym">sponsparenchym</a>, sponsachtig weefsel bestaande uit meer ronde cellen. De huidmondjes vormen de verbinding tussen de buitenlucht en het palissade- en sponsparenchym. Bij plantensoorten (meest eenzaadlobbigen) met verticaal gericht blad bestaat het mesofyl uit één laagje met dezelfde soort cellen. </p> <div class="mw-heading mw-heading4"><h4 id="Bladnerven">Bladnerven</h4><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Blad&veaction=edit&section=16" title="Bewerk dit kopje: Bladnerven" class="mw-editsection-visualeditor"><span>bewerken</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Blad&action=edit&section=16" title="De broncode bewerken van de sectie: Bladnerven"><span>brontekst bewerken</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <div class="hatnote" style="margin-bottom:0.5em; padding:0.5em 0 0.5em 1.6em; font-size:95%;" role="note"><span typeof="mw:File"><span><img alt="" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/e/ee/1rightarrow_blue.svg/20px-1rightarrow_blue.svg.png" decoding="async" width="15" height="15" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/e/ee/1rightarrow_blue.svg/40px-1rightarrow_blue.svg.png 1.5x" data-file-width="480" data-file-height="480" /></span></span> <i>Zie <a href="/wiki/Nerf_(blad)" title="Nerf (blad)">Nerf (blad)</a> voor het hoofdartikel over dit onderwerp.</i></div> <p>De nervatuur van een blad zorgt enerzijds voor de versteviging van het blad en anderzijds voor de aanvoer van water en voedingsstoffen en de afvoer van assimilaten. De <a href="/wiki/Nerf_(blad)" title="Nerf (blad)">nerf</a> bestaat vooral uit <a href="/wiki/Flo%C3%ABem" title="Floëem">floëem</a> en <a href="/wiki/Xyleem" title="Xyleem">xyleem</a>. Het floëem bevindt zich aan de onderzijde van de nerf en verzorgt de afvoer van assimilaten. Het xyleem ligt daarbovenop en zorgt voor de aanvoer van water en daarin opgeloste voedingsstoffen. Het floëem en xyleem wordt voor de versteviging omgeven door dicht parenchymatisch weefsel en <a href="/wiki/Collenchym" title="Collenchym">collenchym</a>. </p><p>Een blad kan een veernervige, parallelnervige, kromnervige, handnervige, eennervige of netnervige nervatuur hebben. De nervatuur van het blad gaat over in de bladsteel, waarmee het blad aan de stengel van de plant vastzit. Als de bladsteel ontbreekt is er sprake van een zogenaamd zittend blad. Bij <a href="/wiki/Grassenfamilie" title="Grassenfamilie">grassen</a>, zoals <a href="/wiki/Graan" title="Graan">granen</a> en <a href="/wiki/Ma%C3%AFs" title="Maïs">maïs</a> gaat de bladschijf over in een bladschede, die als een kokertje om de stengel heen zit. Op de grens van bladschijf en bladschede zit het tongetje (<a href="/wiki/Ligula" title="Ligula">ligula</a>) met soms ook <a href="/wiki/Oortje_(plant)" title="Oortje (plant)">oortjes</a>. Duidelijke bladscheden komen ook voor bij andere families zoals de <a href="/wiki/Schermbloemenfamilie" title="Schermbloemenfamilie">schermbloemenfamilie</a> en de <a href="/wiki/Duizendknoopfamilie" title="Duizendknoopfamilie">duizendknoopfamilie</a>, maar hier zijn de bladen gesteeld. </p> <ul class="gallery mw-gallery-traditional center"> <li class="gallerycaption">bladnerven</li> <li class="gallerybox" style="width: 235px"> <div class="thumb" style="width: 230px; height: 230px;"><span typeof="mw:File"><a href="/wiki/Bestand:Blad_van_monocotyl_Suikermais.jpg" class="mw-file-description" title="Monocotyl lijnvormig, parallelnervig blad van suikermaïs"><img alt="Monocotyl lijnvormig, parallelnervig blad van suikermaïs" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/8/89/Blad_van_monocotyl_Suikermais.jpg/168px-Blad_van_monocotyl_Suikermais.jpg" decoding="async" width="168" height="200" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/8/89/Blad_van_monocotyl_Suikermais.jpg/252px-Blad_van_monocotyl_Suikermais.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/8/89/Blad_van_monocotyl_Suikermais.jpg/336px-Blad_van_monocotyl_Suikermais.jpg 2x" data-file-width="586" data-file-height="698" /></a></span></div> <div class="gallerytext">Monocotyl lijnvormig, parallelnervig blad van <a href="/wiki/Suikerma%C3%AFs" title="Suikermaïs">suikermaïs</a></div> </li> <li class="gallerybox" style="width: 235px"> <div class="thumb" style="width: 230px; height: 230px;"><span typeof="mw:File"><a href="/wiki/Bestand:Vein_sceleton_hydrangea_ies.jpg" class="mw-file-description" title="Bladskelet van een hortensia"><img alt="Bladskelet van een hortensia" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/2/27/Vein_sceleton_hydrangea_ies.jpg/200px-Vein_sceleton_hydrangea_ies.jpg" decoding="async" width="200" height="175" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/2/27/Vein_sceleton_hydrangea_ies.jpg/300px-Vein_sceleton_hydrangea_ies.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/2/27/Vein_sceleton_hydrangea_ies.jpg/400px-Vein_sceleton_hydrangea_ies.jpg 2x" data-file-width="800" data-file-height="700" /></a></span></div> <div class="gallerytext">Bladskelet van een <a href="/wiki/Hortensia_(geslacht)" title="Hortensia (geslacht)">hortensia</a></div> </li> <li class="gallerybox" style="width: 235px"> <div class="thumb" style="width: 230px; height: 230px;"><span typeof="mw:File"><a href="/wiki/Bestand:Gingko_biloba_branch.jpg" class="mw-file-description" title="Dichotome nervatuur bij de ginkgo"><img alt="Dichotome nervatuur bij de ginkgo" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/e/e4/Gingko_biloba_branch.jpg/200px-Gingko_biloba_branch.jpg" decoding="async" width="200" height="150" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/e/e4/Gingko_biloba_branch.jpg/300px-Gingko_biloba_branch.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/e/e4/Gingko_biloba_branch.jpg/400px-Gingko_biloba_branch.jpg 2x" data-file-width="1984" data-file-height="1488" /></a></span></div> <div class="gallerytext">Dichotome nervatuur bij de <a href="/wiki/Japanse_notenboom" title="Japanse notenboom">ginkgo</a></div> </li> </ul> <div class="mw-heading mw-heading4"><h4 id="Bladscharnier">Bladscharnier</h4><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Blad&veaction=edit&section=17" title="Bewerk dit kopje: Bladscharnier" class="mw-editsection-visualeditor"><span>bewerken</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Blad&action=edit&section=17" title="De broncode bewerken van de sectie: Bladscharnier"><span>brontekst bewerken</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>Bij sommige plantensoorten, zoals bij de <a href="/wiki/Boon" title="Boon">boon</a> zit er bij de overgang van de bladsteel naar de bladschijf een scharnier, waarmee het blad verticaal naar boven en naar beneden kan draaien. Het scharnier bestaat uit zwellingen (<a href="/wiki/Bladkussentje" title="Bladkussentje">pulvini</a>) op de bladsteel. De bladbewegingen ontstaan door veranderingen in de celdruk (turgor) van de motorische cellen, die in de zwellingen liggen. 's Nachts hangen de bladeren in de zogenoemde slaapstand. Onder omstandigheden met veel warmte en zon staan de bladeren omhoog. De <a href="/wiki/Aardbei" title="Aardbei">aardbei</a> vouwt de twee bladhelften naar boven naar elkaar toe als het voor de plant te heet wordt om verbranding te voorkomen. Bij <a href="/wiki/Kruidje-roer-mij-niet" title="Kruidje-roer-mij-niet">kruidje-roer-mij-niet</a> vouwen de blaadjes van het samengestelde blad bij aanraking naar elkaar toe. </p> <ul class="gallery mw-gallery-traditional center"> <li class="gallerycaption">bladscharnier</li> <li class="gallerybox" style="width: 235px"> <div class="thumb" style="width: 230px; height: 230px;"><span typeof="mw:File"><a href="/wiki/Bestand:Bladscharnier_boon.jpg" class="mw-file-description" title="Bladscharnier"><img alt="Bladscharnier" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/3/32/Bladscharnier_boon.jpg/122px-Bladscharnier_boon.jpg" decoding="async" width="122" height="200" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/3/32/Bladscharnier_boon.jpg/184px-Bladscharnier_boon.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/3/32/Bladscharnier_boon.jpg/245px-Bladscharnier_boon.jpg 2x" data-file-width="570" data-file-height="930" /></a></span></div> <div class="gallerytext">Bladscharnier</div> </li> <li class="gallerybox" style="width: 235px"> <div class="thumb" style="width: 230px; height: 230px;"><span typeof="mw:File"><a href="/wiki/Bestand:Bladstandscharnier_rechtop.jpg" class="mw-file-description" title="Bladscharnier rechtop"><img alt="Bladscharnier rechtop" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/f/f3/Bladstandscharnier_rechtop.jpg/120px-Bladstandscharnier_rechtop.jpg" decoding="async" width="114" height="200" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/f/f3/Bladstandscharnier_rechtop.jpg/250px-Bladstandscharnier_rechtop.jpg 1.5x" data-file-width="516" data-file-height="902" /></a></span></div> <div class="gallerytext">Bladscharnier rechtop</div> </li> <li class="gallerybox" style="width: 235px"> <div class="thumb" style="width: 230px; height: 230px;"><span typeof="mw:File"><a href="/wiki/Bestand:Bladscharnier_slapend_boon.jpg" class="mw-file-description" title="Bladscharnier slapend"><img alt="Bladscharnier slapend" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/e/e5/Bladscharnier_slapend_boon.jpg/250px-Bladscharnier_slapend_boon.jpg" decoding="async" width="158" height="200" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/e/e5/Bladscharnier_slapend_boon.jpg/330px-Bladscharnier_slapend_boon.jpg 2x" data-file-width="554" data-file-height="702" /></a></span></div> <div class="gallerytext">Bladscharnier slapend</div> </li> </ul> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Haren">Haren</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Blad&veaction=edit&section=18" title="Bewerk dit kopje: Haren" class="mw-editsection-visualeditor"><span>bewerken</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Blad&action=edit&section=18" title="De broncode bewerken van de sectie: Haren"><span>brontekst bewerken</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <div class="hatnote" style="margin-bottom:0.5em; padding:0.5em 0 0.5em 1.6em; font-size:95%;" role="note"><span typeof="mw:File"><span><img alt="" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/e/ee/1rightarrow_blue.svg/20px-1rightarrow_blue.svg.png" decoding="async" width="15" height="15" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/e/ee/1rightarrow_blue.svg/40px-1rightarrow_blue.svg.png 1.5x" data-file-width="480" data-file-height="480" /></span></span> <i>Zie <a href="/wiki/Haar_(plant)" title="Haar (plant)">Haar (plant)</a> voor het hoofdartikel over dit onderwerp.</i></div> <p>Op de bladeren en op de bladsteel komen als uitgroeisel van de <a href="/wiki/Epidermis" title="Epidermis">epidermis</a> haren voor. De haren kunnen verschillende vormen hebben zoals langwerpig of stervormig. De meeste haren zitten aan de onderkant van het blad. Bij sommige plantensoorten komt een zeer dichte (viltige) beharing voor. Bij de <a href="/wiki/Brandnetel" title="Brandnetel">brandnetel</a> (<i>Urtica dioica</i>) komen brandharen voor. Dit zijn fijne holle haartjes, waar bij aanraking de punt afbreekt en mierenzuur en andere stoffen vrijkomen. Deze stoffen veroorzaken branderige plekken op de huid die later overgaan in blaren en jeuk veroorzaken. </p> <ul class="gallery mw-gallery-traditional center"> <li class="gallerycaption">bladhaar</li> <li class="gallerybox" style="width: 235px"> <div class="thumb" style="width: 230px; height: 230px;"><span typeof="mw:File"><a href="/wiki/Bestand:Bladbeharing_geranium.jpg" class="mw-file-description" title="Bladharen op Pelargonium sp. ("geranium")"><img alt="Bladharen op Pelargonium sp. ("geranium")" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/7/77/Bladbeharing_geranium.jpg/250px-Bladbeharing_geranium.jpg" decoding="async" width="172" height="200" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/7/77/Bladbeharing_geranium.jpg/330px-Bladbeharing_geranium.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/7/77/Bladbeharing_geranium.jpg/500px-Bladbeharing_geranium.jpg 2x" data-file-width="727" data-file-height="845" /></a></span></div> <div class="gallerytext">Bladharen op <i><a href="/wiki/Pelargonium" title="Pelargonium">Pelargonium</a> sp.</i> ("geranium")</div> </li> <li class="gallerybox" style="width: 235px"> <div class="thumb" style="width: 230px; height: 230px;"><span typeof="mw:File"><a href="/wiki/Bestand:Arabidopsis-epiderm-and-trichome-2.jpg" class="mw-file-description" title="Sterhaar bij zandraket"><img alt="Sterhaar bij zandraket" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/0/08/Arabidopsis-epiderm-and-trichome-2.jpg/200px-Arabidopsis-epiderm-and-trichome-2.jpg" decoding="async" width="200" height="150" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/0/08/Arabidopsis-epiderm-and-trichome-2.jpg/300px-Arabidopsis-epiderm-and-trichome-2.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/0/08/Arabidopsis-epiderm-and-trichome-2.jpg/400px-Arabidopsis-epiderm-and-trichome-2.jpg 2x" data-file-width="1280" data-file-height="960" /></a></span></div> <div class="gallerytext">Sterhaar bij <a href="/wiki/Zandraket" title="Zandraket">zandraket</a></div> </li> </ul> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Metamorfosen">Metamorfosen</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Blad&veaction=edit&section=19" title="Bewerk dit kopje: Metamorfosen" class="mw-editsection-visualeditor"><span>bewerken</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Blad&action=edit&section=19" title="De broncode bewerken van de sectie: Metamorfosen"><span>brontekst bewerken</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>Veel gespecialiseerde organen van planten kunnen afgeleid worden van bladen. Dit worden metamorfosen genoemd. Soms zijn de bladeren nog goed herkenbaar, maar in veel gevallen minder goed. </p> <table class="wikitable" style="font-size:100%;line-height:100%;" width="100%"> <tbody><tr> <th colspan="5">Metamorfosen van het blad </th></tr> <tr style="border-bottom:solid green;"> <th>groep </th> <th>blad </th> <th>type metamorfose </th> <th>naam </th> <th>afbeelding </th></tr> <tr> <td rowspan="12">zaadplanten </td> <td rowspan="4">(delen van) bladen </td> <td>blad<a href="/wiki/Rank" title="Rank">ranken</a> </td> <td><a href="/wiki/Erwt" title="Erwt"><i>Lathyrus aphaca</i>, naakte lathyrus</a> </td> <td><center><span typeof="mw:File"><a href="/wiki/Bestand:Lathyrus_aphaca_chezy-sur-marne_02_12052007_1.jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/6/64/Lathyrus_aphaca_chezy-sur-marne_02_12052007_1.jpg/100px-Lathyrus_aphaca_chezy-sur-marne_02_12052007_1.jpg" decoding="async" width="100" height="149" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/6/64/Lathyrus_aphaca_chezy-sur-marne_02_12052007_1.jpg/150px-Lathyrus_aphaca_chezy-sur-marne_02_12052007_1.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/6/64/Lathyrus_aphaca_chezy-sur-marne_02_12052007_1.jpg/200px-Lathyrus_aphaca_chezy-sur-marne_02_12052007_1.jpg 2x" data-file-width="2592" data-file-height="3872" /></a></span></center> </td></tr> <tr> <td><a href="/wiki/Doorn_(plant)" title="Doorn (plant)">doorns</a> </td> <td><a href="/wiki/Zuurbes" title="Zuurbes"><i>Berberis vulgaris</i>, zuurbes</a> </td> <td><center><span typeof="mw:File"><a href="/wiki/Bestand:Berberis_vulgaris_Dornen_BOGA.jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/8/88/Berberis_vulgaris_Dornen_BOGA.jpg/120px-Berberis_vulgaris_Dornen_BOGA.jpg" decoding="async" width="100" height="75" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/8/88/Berberis_vulgaris_Dornen_BOGA.jpg/250px-Berberis_vulgaris_Dornen_BOGA.jpg 1.5x" data-file-width="4224" data-file-height="3168" /></a></span></center> </td></tr> <tr> <td><a href="/wiki/Fyllodium" title="Fyllodium">fyllodium</a> </td> <td><a href="/wiki/Priemkruid" title="Priemkruid"><i>Subularia aquatica</i>, priemkruid</a> </td> <td><center><span typeof="mw:File"><a href="/wiki/Bestand:Subularia_aquatica_155840203.jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/e/ee/Subularia_aquatica_155840203.jpg/120px-Subularia_aquatica_155840203.jpg" decoding="async" width="100" height="108" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/e/ee/Subularia_aquatica_155840203.jpg/250px-Subularia_aquatica_155840203.jpg 1.5x" data-file-width="1245" data-file-height="1350" /></a></span></center> </td></tr> <tr> <td><a href="/wiki/Bol_(biologie)" title="Bol (biologie)">bolrokken</a> </td> <td><a href="/wiki/Ui_(plant)" title="Ui (plant)"><i>Allium cepa</i>, ui</a> </td> <td><center><span typeof="mw:File"><a href="/wiki/Bestand:Allium_cepa_Plantui_Stuttgarter_Riesen.jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/1/1a/Allium_cepa_Plantui_Stuttgarter_Riesen.jpg/100px-Allium_cepa_Plantui_Stuttgarter_Riesen.jpg" decoding="async" width="100" height="73" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/1/1a/Allium_cepa_Plantui_Stuttgarter_Riesen.jpg/150px-Allium_cepa_Plantui_Stuttgarter_Riesen.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/1/1a/Allium_cepa_Plantui_Stuttgarter_Riesen.jpg/200px-Allium_cepa_Plantui_Stuttgarter_Riesen.jpg 2x" data-file-width="1966" data-file-height="1432" /></a></span></center> </td></tr> <tr style="border-top:solid thick lightgreen;"> <td rowspan="4">vallen van <a href="/wiki/Vleesetende_plant" title="Vleesetende plant">vleesetende planten</a> </td> <td>kleefval </td> <td><i>Drosera capensis</i>, <a href="/wiki/Kaapse_zonnedauw" title="Kaapse zonnedauw">Kaapse zonnedauw</a> </td> <td><center><span typeof="mw:File"><a href="/wiki/Bestand:Drosera_capensis_bend.JPG" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/0/0f/Drosera_capensis_bend.JPG/120px-Drosera_capensis_bend.JPG" decoding="async" width="100" height="136" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/0/0f/Drosera_capensis_bend.JPG/250px-Drosera_capensis_bend.JPG 1.5x" data-file-width="786" data-file-height="1067" /></a></span></center> </td></tr> <tr> <td>klapval </td> <td><i>Dionaea muscipula</i>, <a href="/wiki/Venusvliegenvanger" title="Venusvliegenvanger">venusvliegenvanger</a> </td> <td><center><span typeof="mw:File"><a href="/wiki/Bestand:Dionea_in_action.jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/c/c0/Dionea_in_action.jpg/100px-Dionea_in_action.jpg" decoding="async" width="100" height="75" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/c/c0/Dionea_in_action.jpg/150px-Dionea_in_action.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/c/c0/Dionea_in_action.jpg/200px-Dionea_in_action.jpg 2x" data-file-width="3264" data-file-height="2448" /></a></span></center> </td></tr> <tr> <td>bekerval </td> <td><i><a href="/wiki/Heliamphora_chimantensis" title="Heliamphora chimantensis">Heliamphora chimantensis</a></i> </td> <td><center><span typeof="mw:File"><a href="/wiki/Bestand:H_chimantensis2.jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/e/ea/H_chimantensis2.jpg/120px-H_chimantensis2.jpg" decoding="async" width="100" height="150" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/e/ea/H_chimantensis2.jpg/250px-H_chimantensis2.jpg 1.5x" data-file-width="467" data-file-height="700" /></a></span></center> </td></tr> <tr> <td>zuigval </td> <td><i>Utricularia vulgaris</i>, <a href="/wiki/Groot_blaasjeskruid" title="Groot blaasjeskruid">groot blaasjeskruid</a> </td> <td><center><span typeof="mw:File"><a href="/wiki/Bestand:UtriculariaVulgaris.JPG" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/c/c3/UtriculariaVulgaris.JPG/120px-UtriculariaVulgaris.JPG" decoding="async" width="100" height="87" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/c/c3/UtriculariaVulgaris.JPG/250px-UtriculariaVulgaris.JPG 1.5x" data-file-width="1584" data-file-height="1371" /></a></span></center> </td></tr> <tr style="border-top:solid thick lightgreen;"> <td rowspan="4">onderdelen van een <a href="/wiki/Bloem_(plant)" title="Bloem (plant)">bloem</a> </td> <td><a href="/wiki/Kelk_(bloem)" title="Kelk (bloem)">kelkbladen (sepalen)</a> </td> <td><a href="/wiki/Echte_lampionplant" title="Echte lampionplant"><i>Physalis alkekengi</i>, echte lampionplant</a> </td> <td><center><span typeof="mw:File"><a href="/wiki/Bestand:PhysalisAlkekengi-balloon-sm.jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/d/da/PhysalisAlkekengi-balloon-sm.jpg/100px-PhysalisAlkekengi-balloon-sm.jpg" decoding="async" width="100" height="75" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/d/da/PhysalisAlkekengi-balloon-sm.jpg/150px-PhysalisAlkekengi-balloon-sm.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/d/da/PhysalisAlkekengi-balloon-sm.jpg/200px-PhysalisAlkekengi-balloon-sm.jpg 2x" data-file-width="1024" data-file-height="768" /></a></span></center> </td></tr> <tr> <td><a href="/wiki/Kroonblad" title="Kroonblad">kroonbladen (petalen)</a> </td> <td><a href="/wiki/Akelei" title="Akelei"><i>Aquilegia</i>, Akelei</a> </td> <td><center><span typeof="mw:File"><a href="/wiki/Bestand:Flower_Rex_10.jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/9/91/Flower_Rex_10.jpg/120px-Flower_Rex_10.jpg" decoding="async" width="100" height="75" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/9/91/Flower_Rex_10.jpg/250px-Flower_Rex_10.jpg 1.5x" data-file-width="1984" data-file-height="1488" /></a></span></center> </td></tr> <tr> <td><a href="/wiki/Meeldraad" title="Meeldraad">meeldraden (stamina)</a> </td> <td><i><a href="/wiki/Nymphaea" title="Nymphaea">Nymphaea</a> odorata</i>, meeldraden </td> <td><center><span typeof="mw:File"><a href="/wiki/Bestand:Stamen_morphology_-_laminar_stamen_series_in_Nymphaea_tuberosa.svg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/c/ce/Stamen_morphology_-_laminar_stamen_series_in_Nymphaea_tuberosa.svg/100px-Stamen_morphology_-_laminar_stamen_series_in_Nymphaea_tuberosa.svg.png" decoding="async" width="100" height="69" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/c/ce/Stamen_morphology_-_laminar_stamen_series_in_Nymphaea_tuberosa.svg/150px-Stamen_morphology_-_laminar_stamen_series_in_Nymphaea_tuberosa.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/c/ce/Stamen_morphology_-_laminar_stamen_series_in_Nymphaea_tuberosa.svg/200px-Stamen_morphology_-_laminar_stamen_series_in_Nymphaea_tuberosa.svg.png 2x" data-file-width="681" data-file-height="468" /></a></span></center> </td></tr> <tr> <td><a href="/wiki/Vruchtblad" title="Vruchtblad">vruchtbladen (carpellen)</a> </td> <td>apocarp <a href="/wiki/Vruchtbeginsel" title="Vruchtbeginsel">vruchtbeginsel</a> met 3 losse vruchtbladen </td> <td><center><span typeof="mw:File"><a href="/wiki/Bestand:Gynoecium_morphology_fusion_apocarpous.png" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/5/5c/Gynoecium_morphology_fusion_apocarpous.png/120px-Gynoecium_morphology_fusion_apocarpous.png" decoding="async" width="100" height="78" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/5/5c/Gynoecium_morphology_fusion_apocarpous.png/250px-Gynoecium_morphology_fusion_apocarpous.png 1.5x" data-file-width="320" data-file-height="250" /></a></span></center> </td></tr> <tr style="border-top:solid thick green;"> <td><i><a href="/wiki/Lycopsida" title="Lycopsida">Lycopsida</a></i> </td> <td><a href="/wiki/Microfyl" title="Microfyl">microfyllen</a> </td> <td><a href="/wiki/Stegofyl" class="mw-redirect" title="Stegofyl">stegofyllen</a> </td> <td><i><a href="/wiki/Selaginella" title="Selaginella">Selaginella</a></i>: strobilus </td> <td><center><span typeof="mw:File"><a href="/wiki/Bestand:Selaginella_strobilus_wm.jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/7/70/Selaginella_strobilus_wm.jpg/120px-Selaginella_strobilus_wm.jpg" decoding="async" width="100" height="159" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/7/70/Selaginella_strobilus_wm.jpg/250px-Selaginella_strobilus_wm.jpg 1.5x" data-file-width="973" data-file-height="1549" /></a></span></center> </td></tr> <tr style="border-top:solid thick green;"> <td><a href="/wiki/Varens" title="Varens">varens</a> </td> <td><a href="/wiki/Macrofyl" title="Macrofyl">macrofyllen</a> </td> <td><a href="/wiki/Sporofyl" title="Sporofyl">sporofyllen</a> </td> <td>Sporangiëndragend blad van <a href="/wiki/Koningsvaren" title="Koningsvaren"><i>Osmunda regalis</i>, koningsvaren</a> </td> <td><center><span typeof="mw:File"><a href="/wiki/Bestand:Osmunda_regalis0.jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/a/a6/Osmunda_regalis0.jpg/120px-Osmunda_regalis0.jpg" decoding="async" width="100" height="133" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/a/a6/Osmunda_regalis0.jpg/250px-Osmunda_regalis0.jpg 1.5x" data-file-width="480" data-file-height="640" /></a></span></center> </td></tr></tbody></table> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Bladlitteken">Bladlitteken</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Blad&veaction=edit&section=20" title="Bewerk dit kopje: Bladlitteken" class="mw-editsection-visualeditor"><span>bewerken</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Blad&action=edit&section=20" title="De broncode bewerken van de sectie: Bladlitteken"><span>brontekst bewerken</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <figure class="mw-default-size" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/Bestand:Bladlitteken_van_Juglans_regia.jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/b/b2/Bladlitteken_van_Juglans_regia.jpg/330px-Bladlitteken_van_Juglans_regia.jpg" decoding="async" width="260" height="307" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/b/b2/Bladlitteken_van_Juglans_regia.jpg/390px-Bladlitteken_van_Juglans_regia.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/b/b2/Bladlitteken_van_Juglans_regia.jpg 2x" data-file-width="471" data-file-height="556" /></a><figcaption>bladlitteken op 1-jarige hoofdtak van de <a href="/wiki/Walnoot_(boom)" title="Walnoot (boom)">walnoot</a></figcaption></figure> <p>Het <b>bladlitteken</b> ontstaat aan <a href="/wiki/Tak_(plant)" title="Tak (plant)">tak</a> of stam na het door natuurlijke oorzaken afvallen van het blad. In dit litteken zitten één of meer sporen (donkere vlekjes), het <a href="/wiki/Bladmerk" title="Bladmerk">bladmerk</a>. Een spoor is het litteken van de vaatbundel. Een bladlitteken zit op een <a href="/wiki/Bladkussentje" title="Bladkussentje">bladkussen</a> dat een verhevenheid van de tak is, waarop het blad was ingeplant. Door de grote verschillen in uiterlijk van bladlittekens kunnen deze voor determinatie van bomen gebruikt worden. </p> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Milieu">Milieu</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Blad&veaction=edit&section=21" title="Bewerk dit kopje: Milieu" class="mw-editsection-visualeditor"><span>bewerken</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Blad&action=edit&section=21" title="De broncode bewerken van de sectie: Milieu"><span>brontekst bewerken</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>Planten groeien onder verschillende <a href="/wiki/Klimaat" title="Klimaat">klimaatomstandigheden</a> en hebben zich hieraan <a href="/wiki/Adaptatie_(biologie)" title="Adaptatie (biologie)">aangepast</a>. Van de <a href="/wiki/Abiotische_factor" title="Abiotische factor">abiotische factoren</a> zijn vooral het <a href="/wiki/Zonlicht" title="Zonlicht">zonlicht</a> en de <a href="/wiki/Neerslag_(atmosfeer)" title="Neerslag (atmosfeer)">neerslag</a> van belang. </p> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Zonlicht">Zonlicht</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Blad&veaction=edit&section=22" title="Bewerk dit kopje: Zonlicht" class="mw-editsection-visualeditor"><span>bewerken</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Blad&action=edit&section=22" title="De broncode bewerken van de sectie: Zonlicht"><span>brontekst bewerken</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>De structuur van bladeren zorgt ervoor dat een grote hoeveelheid zonlicht kan worden gevangen met een relatief kleine hoeveelheid materiaal. De bladeren moeten dan wel goed op het licht zijn gericht. Er zijn veel plantensoorten die in de loop van de dag de richting van de bladeren zo veranderen dat ze de optimale hoeveelheid zonlicht vangen. Er zijn plantensoorten waarbij het blad hoofdzakelijk horizontaal gericht is en er zijn soorten, zoals grassen en ui, waarbij het blad hoofdzakelijk verticaal gericht is. </p><p>Schaduwplanten verdragen echter geen volle zon en moeten dus altijd in de schaduw staan. Planten die onder schaduwomstandigheden leven hebben bladeren met een dunnere bladschijf (<a href="/w/index.php?title=Hygromorf&action=edit&redlink=1" class="new" title="Hygromorf (de pagina bestaat niet)">hygromorf</a> blad). </p> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Neerslag_en_water">Neerslag en water</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Blad&veaction=edit&section=23" title="Bewerk dit kopje: Neerslag en water" class="mw-editsection-visualeditor"><span>bewerken</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Blad&action=edit&section=23" title="De broncode bewerken van de sectie: Neerslag en water"><span>brontekst bewerken</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>Vetplanten (<a href="/wiki/Succulent" title="Succulent">succulenten</a>) bezitten dikke bladeren, waarin zij water kunnen opslaan, zodat zij langer onder droge omstandigheden kunnen blijven leven. Planten die altijd onder omstandigheden met een lage luchtvochtigheid moeten leven hebben tegen uitdroging resistente (<a href="/w/index.php?title=Xeromorf&action=edit&redlink=1" class="new" title="Xeromorf (de pagina bestaat niet)">xeromorfe</a>) bladeren. Planten die op of onder water leven hebben weer andere aanpassingen. In Nederland komen voornamelijk planten voor met standaard (<a href="/w/index.php?title=Mesomorf&action=edit&redlink=1" class="new" title="Mesomorf (de pagina bestaat niet)">mesomorfe</a>) bladeren. </p><p>Waterplanten met drijvende bladeren hebben hun huidmondjes niet aan de onderkant van de bladeren, maar aan de bovenkant. </p> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Functies">Functies</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Blad&veaction=edit&section=24" title="Bewerk dit kopje: Functies" class="mw-editsection-visualeditor"><span>bewerken</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Blad&action=edit&section=24" title="De broncode bewerken van de sectie: Functies"><span>brontekst bewerken</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>De functies van bladeren hebben te maken met de <a href="/wiki/Fotosynthese" title="Fotosynthese">fotosynthese</a> (energiehuishouding), de verdamping (waterhuishouding) en het afstoten van afvalstoffen. Soms hebben bladeren bijzondere functies en in verband daarmee een bijzondere bouw, zoals bij <a href="/wiki/Vleesetende_plant" title="Vleesetende plant">vleesetende planten</a>. </p> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Fotosynthese">Fotosynthese</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Blad&veaction=edit&section=25" title="Bewerk dit kopje: Fotosynthese" class="mw-editsection-visualeditor"><span>bewerken</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Blad&action=edit&section=25" title="De broncode bewerken van de sectie: Fotosynthese"><span>brontekst bewerken</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <figure class="mw-default-size" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/Bestand:Hosta_witblad.jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/d/dc/Hosta_witblad.jpg/330px-Hosta_witblad.jpg" decoding="async" width="260" height="195" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/d/dc/Hosta_witblad.jpg/500px-Hosta_witblad.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/d/dc/Hosta_witblad.jpg/520px-Hosta_witblad.jpg 2x" data-file-width="682" data-file-height="511" /></a><figcaption>Drie jaar oude <a href="/wiki/Hosta_(plant)" class="mw-redirect" title="Hosta (plant)"><i>Hosta spec.</i></a> met een bijna wit blad en nog maar net voldoende bladgroen om te groeien.</figcaption></figure> <p>In de <a href="/wiki/Bladgroenkorrel" class="mw-redirect" title="Bladgroenkorrel">bladgroenkorrels</a> (chloroplasten) vindt in het <a href="/wiki/Chlorofyl" title="Chlorofyl">chlorofyl</a> onder invloed van zonlicht de <a href="/wiki/Fotosynthese" title="Fotosynthese">fotosynthese</a> plaats, worden suikers gesynthetiseerd en wordt (als afvalstof) <a href="/wiki/Dizuurstof" title="Dizuurstof">zuurstof</a> afgegeven. Bladeren waarin in een gedeelte geen of heel weinig bladgroenkorrels voorkomen (soms aan de rand, maar ook in vlekken) komen voor bij bontbladige planten. Wil een plant kunnen groeien dan moet er een minimale hoeveelheid groen blad aanwezig zijn. Bij kiemplanten zijn soms geheel witte planten (<a href="/wiki/Albinisme" title="Albinisme">albino</a>'s) te zien, die echter doodgaan zodra het voedsel uit het zaad op is. </p><p><a href="/wiki/Ge%C3%ABtioleerde_plant" title="Geëtioleerde plant">Geëtioleerde planten</a> zijn planten waar de bladeren zich in het donker ontwikkelen en daardoor geen chlorofyl aanmaken. Daarbij zijn <a href="/wiki/Plastide" title="Plastide">plastiden</a> omgezet in <a href="/wiki/Etioplast" title="Etioplast">etioplasten</a>; daarom zijn deze planten wit. De wortels van <a href="/wiki/Witlof" title="Witlof">witlof</a> worden in het donker getrokken, zodat de bladeren vrijwel wit blijven. </p> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Verdamping">Verdamping</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Blad&veaction=edit&section=26" title="Bewerk dit kopje: Verdamping" class="mw-editsection-visualeditor"><span>bewerken</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Blad&action=edit&section=26" title="De broncode bewerken van de sectie: Verdamping"><span>brontekst bewerken</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <figure class="mw-default-size" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/Bestand:Guttatie_aardbeiblad.jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/6/6e/Guttatie_aardbeiblad.jpg/260px-Guttatie_aardbeiblad.jpg" decoding="async" width="260" height="197" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/6/6e/Guttatie_aardbeiblad.jpg/390px-Guttatie_aardbeiblad.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/6/6e/Guttatie_aardbeiblad.jpg/520px-Guttatie_aardbeiblad.jpg 2x" data-file-width="822" data-file-height="624" /></a><figcaption>Guttatie bij blad van <a href="/wiki/Aardbei" title="Aardbei">aardbei</a></figcaption></figure> <p>Naast de fotosynthese vindt ook verdamping door de bladeren plaats. De verdamping wordt geregeld door de huidmondjes, die meer of minder geopend kunnen zijn. </p><p>Soms is de <a href="/wiki/Worteldruk" title="Worteldruk">worteldruk</a> van de plant zo hoog en de mogelijkheid van verdamping door het blad onvoldoende dat er door de nerven vocht naar buiten wordt geperst wat vochtdruppels aan de randen van het blad tot gevolg heeft. Dit wordt <a href="/wiki/Guttatie" title="Guttatie">guttatie</a> genoemd en kan vooral net na zonsopkomst optreden als de activiteit van de plant toeneemt en de <a href="/wiki/Luchtvochtigheid" title="Luchtvochtigheid">luchtvochtigheid</a> nog hoog is. </p> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Verwijderen_afval">Verwijderen afval</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Blad&veaction=edit&section=27" title="Bewerk dit kopje: Verwijderen afval" class="mw-editsection-visualeditor"><span>bewerken</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Blad&action=edit&section=27" title="De broncode bewerken van de sectie: Verwijderen afval"><span>brontekst bewerken</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>Het blad heeft een functie bij de verwijdering van afvalstoffen van de plant, doordat bij <a href="/wiki/Bladverliezend" title="Bladverliezend">bladverliezend</a> planten de bladeren met daarin de opgeslagen afvalstoffen van de plant vallen, of doordat het bovengrondse deel van de plant afsterft. De nog voor de plant bruikbare stoffen worden, voordat het blad afsterft, uit het blad getransporteerd en in de plant opgeslagen. </p> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Val_voor_insecten">Val voor insecten</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Blad&veaction=edit&section=28" title="Bewerk dit kopje: Val voor insecten" class="mw-editsection-visualeditor"><span>bewerken</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Blad&action=edit&section=28" title="De broncode bewerken van de sectie: Val voor insecten"><span>brontekst bewerken</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p><a href="/wiki/Vleesetende_plant" title="Vleesetende plant">Vleesetende planten</a> gebruiken bladeren als val. Bij sommige soorten (bijvoorbeeld de <a href="/wiki/Venusvliegenvanger" title="Venusvliegenvanger">venusvliegenvanger</a>) klappen de twee helften van het blad tegen elkaar als er een insect opkomt. Bij andere soorten zijn de bladeren bekervormig (bijvoorbeeld <i><a href="/wiki/Nepenthes" title="Nepenthes">Nepenthes</a></i>). </p><p>Ook zijn er insectenetende planten die kleverige bladeren hebben (bijvoorbeeld <a href="/wiki/Vetblad" title="Vetblad">vetblad</a>, <a href="/wiki/Zonnedauw" title="Zonnedauw">zonnedauw</a>). Insecten die hierop vast komen te zitten, worden ter plekke verteerd. </p> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Bladval_en_herfstkleur">Bladval en herfstkleur</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Blad&veaction=edit&section=29" title="Bewerk dit kopje: Bladval en herfstkleur" class="mw-editsection-visualeditor"><span>bewerken</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Blad&action=edit&section=29" title="De broncode bewerken van de sectie: Bladval en herfstkleur"><span>brontekst bewerken</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <div class="hatnote" style="margin-bottom:0.5em; padding:0.5em 0 0.5em 1.6em; font-size:95%;" role="note"><span typeof="mw:File"><span><img alt="" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/e/ee/1rightarrow_blue.svg/20px-1rightarrow_blue.svg.png" decoding="async" width="15" height="15" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/e/ee/1rightarrow_blue.svg/40px-1rightarrow_blue.svg.png 1.5x" data-file-width="480" data-file-height="480" /></span></span> <i>Zie <a href="/wiki/Herfstkleuren" title="Herfstkleuren">herfstkleuren</a> voor het hoofdartikel over dit onderwerp.</i></div> <p>Bladeren hebben een beperkte levensduur van maanden tot enkele jaren. Overblijvende planten kunnen hun bladeren min of meer gelijktijdig laten vallen, hetgeen <a href="/wiki/Bladverliezend" title="Bladverliezend">bladverliezend</a> wordt genoemd, of verspreid over het jaar, zodat er altijd wel groen blad aanwezig is, en dat wordt <a href="/wiki/Groenblijvend" title="Groenblijvend">groenblijvend</a> genoemd. Bladverliezende planten komen vooral voor in gebieden met periodiek ongunstige periodes (droogte of koude). Op deze manier wordt verdamping tegengegaan en hoeft de plant niet te investeren in bladeren die deze moeilijke omstandigheden kunnen overleven. </p><p>In de herfst kan bij sommige planten-, struik- en boomsoorten het blad verkleuren naar geel (goudkleurig), oranje of rood (<a href="/wiki/Blauwe_bes" title="Blauwe bes">Blauwe bes</a>) en bruin. Doordat bij lage temperatuur in de herfst het chlorofyl in de bladgroenkorrels wordt afgebroken worden aanwezige pigmenten (<a href="/wiki/Xantofyl" class="mw-redirect" title="Xantofyl">xantofyllen</a> geven een gele kleur, <a href="/wiki/Caroteen" title="Caroteen">carotenoïden</a> geven een oranje kleur, <a href="/wiki/Anthocyaan" title="Anthocyaan">anthocyaninen</a> geven een rode kleur en de <a href="/wiki/Tannine" title="Tannine">tanninen</a> geven een bruine kleur) zichtbaar. </p><p>Bladval in de herfst wordt voorafgegaan door veranderingen in de weefsels aan of in de bladbasis. Er worden twee laagjes gevormd. Een afscheidingslaag (abscissielaag) en een beschermende laag. </p><p>De altijd al aanwezige afscheidingslaag bestaat uit korte cellen met zwak verdikte wanden. Hierin ontstaat door frequente celdelingen een laag baksteenvormige cellen. Vervolgens kan bladval op drie verschillende manieren veroorzaakt worden: door het oplossen van de middenlamellen van de cellen, door het oplossen van wanden en cellen of door de vorming van een kurklaagje door de bladsteel. </p><p>De beschermende laag isoleert het blad van de stengel. Onder deze laag vindt peridermvorming<sup id="cite_ref-6" class="reference"><a href="#cite_note-6"><span class="cite-bracket">[</span>5<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> plaats en worden door de productie van <a href="/wiki/Gom_(substantie)" title="Gom (substantie)">gom</a> de vaten (<a href="/wiki/Xyleem" title="Xyleem">xyleem</a> en <a href="/wiki/Floeem" class="mw-redirect" title="Floeem">floeem</a>) afgesloten. </p> <ul class="gallery mw-gallery-traditional center"> <li class="gallerycaption">bladval en herfstkleuren</li> <li class="gallerybox" style="width: 235px"> <div class="thumb" style="width: 230px; height: 230px;"><span typeof="mw:File"><a href="/wiki/Bestand:Herfst_blad_TN.JPG" class="mw-file-description" title="Doordat in de herfst het groen kleurende chlorofyl uit het blad verdwijnt, kleurt het overblijvende anthocyaan het blad rood"><img alt="Doordat in de herfst het groen kleurende chlorofyl uit het blad verdwijnt, kleurt het overblijvende anthocyaan het blad rood" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/d/d3/Herfst_blad_TN.JPG/250px-Herfst_blad_TN.JPG" decoding="async" width="169" height="200" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/d/d3/Herfst_blad_TN.JPG/330px-Herfst_blad_TN.JPG 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/d/d3/Herfst_blad_TN.JPG/500px-Herfst_blad_TN.JPG 2x" data-file-width="800" data-file-height="947" /></a></span></div> <div class="gallerytext">Doordat in de herfst het groen kleurende <a href="/wiki/Chlorofyl" title="Chlorofyl">chlorofyl</a> uit het blad verdwijnt, kleurt het overblijvende <a href="/wiki/Anthocyaan" title="Anthocyaan">anthocyaan</a> het blad rood</div> </li> <li class="gallerybox" style="width: 235px"> <div class="thumb" style="width: 230px; height: 230px;"><span typeof="mw:File"><a href="/wiki/Bestand:Hostablad_herfstkleur.jpg" class="mw-file-description" title="Hostablad met gele herfstkleur"><img alt="Hostablad met gele herfstkleur" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/0/05/Hostablad_herfstkleur.jpg/200px-Hostablad_herfstkleur.jpg" decoding="async" width="200" height="115" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/0/05/Hostablad_herfstkleur.jpg/300px-Hostablad_herfstkleur.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/0/05/Hostablad_herfstkleur.jpg/400px-Hostablad_herfstkleur.jpg 2x" data-file-width="789" data-file-height="455" /></a></span></div> <div class="gallerytext"><a href="/wiki/Hosta_(geslacht)" title="Hosta (geslacht)">Hostablad</a> met gele herfstkleur</div> </li> <li class="gallerybox" style="width: 235px"> <div class="thumb" style="width: 230px; height: 230px;"><span typeof="mw:File"><a href="/wiki/Bestand:Autumn_colors.jpg" class="mw-file-description" title="Herfstkleuren"><img alt="Herfstkleuren" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/48/Autumn_colors.jpg/250px-Autumn_colors.jpg" decoding="async" width="200" height="133" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/48/Autumn_colors.jpg/330px-Autumn_colors.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/48/Autumn_colors.jpg/500px-Autumn_colors.jpg 2x" data-file-width="1600" data-file-height="1067" /></a></span></div> <div class="gallerytext">Herfstkleuren</div> </li> <li class="gallerybox" style="width: 235px"> <div class="thumb" style="width: 230px; height: 230px;"><span typeof="mw:File"><a href="/wiki/Bestand:Tweebladerenmetbruinigeherfstkleur.jpg" class="mw-file-description" title="Twee bladeren met bruinige herfstkleur"><img alt="Twee bladeren met bruinige herfstkleur" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/6/61/Tweebladerenmetbruinigeherfstkleur.jpg/145px-Tweebladerenmetbruinigeherfstkleur.jpg" decoding="async" width="145" height="200" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/6/61/Tweebladerenmetbruinigeherfstkleur.jpg/218px-Tweebladerenmetbruinigeherfstkleur.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/6/61/Tweebladerenmetbruinigeherfstkleur.jpg/290px-Tweebladerenmetbruinigeherfstkleur.jpg 2x" data-file-width="5100" data-file-height="7020" /></a></span></div> <div class="gallerytext">Twee bladeren met bruinige herfstkleur</div> </li> </ul> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Aantasting">Aantasting</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Blad&veaction=edit&section=30" title="Bewerk dit kopje: Aantasting" class="mw-editsection-visualeditor"><span>bewerken</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Blad&action=edit&section=30" title="De broncode bewerken van de sectie: Aantasting"><span>brontekst bewerken</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>Een blad kan aangetast worden door ziekten en plagen. Er zijn <a href="/wiki/Schimmels" title="Schimmels">schimmels</a>, zoals <a href="/wiki/Meeldauw" title="Meeldauw">meeldauw</a> en <a href="/wiki/Aardappelziekte" title="Aardappelziekte">aardappelziekte</a> die door de huidmondjes naar binnen dringen en tussen het parenchym schimmeldraden maken. Het blad kan zich daartegen verzetten door het snel laten afsterven van aangetaste cellen. Dit heet <a href="/wiki/Necrose" title="Necrose">necrose</a>. </p><p>Bij bomen kan vervroegde bladval optreden zoals bij <a href="/wiki/Populier" title="Populier">populier</a> en <a href="/wiki/Paardenkastanje" title="Paardenkastanje">paardenkastanje</a>. </p><p><a href="/wiki/Insecten" title="Insecten">Insecten</a> kunnen een blad aantasten. De beschadigde plant stoot, bij insectenvraat, vluchtige stoffen uit die door buurplanten worden opgemerkt (<a href="/wiki/Plantencommunicatie" title="Plantencommunicatie">plantencommunicatie</a>).<sup id="cite_ref-7" class="reference"><a href="#cite_note-7"><span class="cite-bracket">[</span>6<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> Zo vreten <a href="/wiki/Rups" title="Rups">rupsen</a> hele stukken blad op en <a href="/wiki/Bladmineerder" title="Bladmineerder">bladmineerders</a> het bladmoes tussen de epidermislagen. </p><p>Ook zijn er insecten die uit het blad voedsel opzuigen (<a href="/wiki/Bladluis" class="mw-redirect" title="Bladluis">bladluis</a>, <a href="/wiki/Tripsen" title="Tripsen">thrips</a>, <a href="/wiki/Spint_(mijt)" title="Spint (mijt)">spint</a>). Zuigende insecten zitten meestal op de onderkant van het blad, omdat ze dan dichter bij het <a href="/wiki/Floeem" class="mw-redirect" title="Floeem">floeem</a> zitten, waaruit ze voedingsstoffen opzuigen. Sommige insecten (<a href="/wiki/Galmug" class="mw-redirect" title="Galmug">galmuggen</a>) veroorzaken plaatselijk groei, waardoor er een gal gevormd wordt. Vroeger werden de <a href="/wiki/Galappel" class="mw-redirect" title="Galappel">bladgallen</a> van de <a href="/wiki/Eik" title="Eik">eik</a> gebruikt voor het maken van inkt. </p><p><a href="/wiki/Virus_(biologie)" title="Virus (biologie)">Virussen</a> kunnen worden overgebracht door aanraking van het blad of via zuigende insecten. Een virus vermeerdert zich in het blad, hetgeen bladverkleuringen en plaatselijke necrosevlekjes tot gevolg heeft. </p> <ul class="gallery mw-gallery-traditional center"> <li class="gallerycaption">aantasting van bladeren</li> <li class="gallerybox" style="width: 235px"> <div class="thumb" style="width: 230px; height: 230px;"><span typeof="mw:File"><a href="/wiki/Bestand:Bladluis_kerstroos.jpg" class="mw-file-description" title="Bladluizen op kerstroos"><img alt="Bladluizen op kerstroos" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/9/91/Bladluis_kerstroos.jpg/200px-Bladluis_kerstroos.jpg" decoding="async" width="200" height="120" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/9/91/Bladluis_kerstroos.jpg/300px-Bladluis_kerstroos.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/9/91/Bladluis_kerstroos.jpg/400px-Bladluis_kerstroos.jpg 2x" data-file-width="1012" data-file-height="609" /></a></span></div> <div class="gallerytext"><a href="/wiki/Bladluis" class="mw-redirect" title="Bladluis">Bladluizen</a> op <a href="/wiki/Kerstroos_(Helleborus)" title="Kerstroos (Helleborus)">kerstroos</a></div> </li> <li class="gallerybox" style="width: 235px"> <div class="thumb" style="width: 230px; height: 230px;"><span typeof="mw:File"><a href="/wiki/Bestand:Aardappel_Parel_Phytophthora.jpg" class="mw-file-description" title="Bladaantasting bij aardappel door Phytophthora"><img alt="Bladaantasting bij aardappel door Phytophthora" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/9/98/Aardappel_Parel_Phytophthora.jpg/200px-Aardappel_Parel_Phytophthora.jpg" decoding="async" width="200" height="150" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/9/98/Aardappel_Parel_Phytophthora.jpg/300px-Aardappel_Parel_Phytophthora.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/9/98/Aardappel_Parel_Phytophthora.jpg/400px-Aardappel_Parel_Phytophthora.jpg 2x" data-file-width="682" data-file-height="511" /></a></span></div> <div class="gallerytext">Bladaantasting bij <a href="/wiki/Aardappel" title="Aardappel">aardappel</a> door <a href="/wiki/Phytophthora" title="Phytophthora">Phytophthora</a></div> </li> <li class="gallerybox" style="width: 235px"> <div class="thumb" style="width: 230px; height: 230px;"><span typeof="mw:File"><a href="/wiki/Bestand:Frambozenblad_virusziek_Sch%C3%B6nemann.jpg" class="mw-file-description" title="Virusziek blad van framboos Rubus idaeus "Schönemann""><img alt="Virusziek blad van framboos Rubus idaeus "Schönemann"" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/7/76/Frambozenblad_virusziek_Sch%C3%B6nemann.jpg/150px-Frambozenblad_virusziek_Sch%C3%B6nemann.jpg" decoding="async" width="150" height="200" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/7/76/Frambozenblad_virusziek_Sch%C3%B6nemann.jpg/225px-Frambozenblad_virusziek_Sch%C3%B6nemann.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/7/76/Frambozenblad_virusziek_Sch%C3%B6nemann.jpg/300px-Frambozenblad_virusziek_Sch%C3%B6nemann.jpg 2x" data-file-width="596" data-file-height="795" /></a></span></div> <div class="gallerytext"><a href="/wiki/Virus_(biologie)" title="Virus (biologie)">Virusziek</a> blad van <a href="/wiki/Framboos" title="Framboos">framboos</a> <i>Rubus idaeus</i> "Schönemann"</div> </li> <li class="gallerybox" style="width: 235px"> <div class="thumb" style="width: 230px; height: 230px;"><span typeof="mw:File"><a href="/wiki/Bestand:Paardekastanje_bladmineerder_closeup.jpg" class="mw-file-description" title="Bladmineerder bij paardenkastanje"><img alt="Bladmineerder bij paardenkastanje" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/e/e9/Paardekastanje_bladmineerder_closeup.jpg/163px-Paardekastanje_bladmineerder_closeup.jpg" decoding="async" width="163" height="200" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/e/e9/Paardekastanje_bladmineerder_closeup.jpg/245px-Paardekastanje_bladmineerder_closeup.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/e/e9/Paardekastanje_bladmineerder_closeup.jpg/326px-Paardekastanje_bladmineerder_closeup.jpg 2x" data-file-width="547" data-file-height="670" /></a></span></div> <div class="gallerytext"><a href="/wiki/Bladmineerder" title="Bladmineerder">Bladmineerder</a> bij <a href="/wiki/Paardenkastanje" title="Paardenkastanje">paardenkastanje</a></div> </li> </ul> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Stek">Stek</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Blad&veaction=edit&section=31" title="Bewerk dit kopje: Stek" class="mw-editsection-visualeditor"><span>bewerken</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Blad&action=edit&section=31" title="De broncode bewerken van de sectie: Stek"><span>brontekst bewerken</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>Vermeerdering van planten door het <a href="/wiki/Stekken" title="Stekken">stekken</a> van bladeren is bij verschillende plantensoorten mogelijk. Het <a href="/wiki/Kaaps_viooltje" title="Kaaps viooltje">Kaaps viooltje</a> kan zo vermeerderd worden door het blad met de bladsteel in de grond te steken. Bij blad<a href="/wiki/Begonia" title="Begonia">begonia</a> is het zelfs mogelijk om kleine stukjes blad van 2 à 3 cm² met een stukje nerf te stekken. Soms moet de nerf bij sommige plantensoorten iets ingesneden worden om tot een goed resultaat te komen. Soms komen aan een bladstek wel wortels, maar geen scheutjes, zoals bij <a href="/wiki/Kalancho%C3%AB" title="Kalanchoë">Kalanchoë</a>. </p> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Zie_ook">Zie ook</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Blad&veaction=edit&section=32" title="Bewerk dit kopje: Zie ook" class="mw-editsection-visualeditor"><span>bewerken</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Blad&action=edit&section=32" title="De broncode bewerken van de sectie: Zie ook"><span>brontekst bewerken</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <ul><li><a href="/wiki/Signatuurleer" title="Signatuurleer">Signatuurleer</a></li></ul> <div class="toccolours appendix" role="presentation" style="font-size:90%; margin:1em 0 -0.5em; clear:both;"> <div><div style="margin-top:-16px"></div></div> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Noot">Noot</h2></div> <div class="reflist" style="list-style-type: lower-alpha;"><div class="mw-references-wrap"><ol class="references"> <li id="cite_note-2"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-2">↑</a></span> <span class="reference-text">Bij sommige soorten, waaronder de <i><a href="/wiki/Eucalyptus" title="Eucalyptus">Eucalyptus</a></i>, is het palissadeparenchym aan beide zijden aanwezig (isobilateraal).</span> </li> </ol></div></div> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Referenties">Referenties</h2></div> <div class="reflist" style="list-style-type: decimal;"><div class="mw-references-wrap"><ol class="references"> <li id="cite_note-Raven25-1"><span class="mw-cite-backlink">↑ <a href="#cite_ref-Raven25_1-0"><sup><i><b>a</b></i></sup></a> <a href="#cite_ref-Raven25_1-1"><sup><i><b>b</b></i></sup></a></span> <span class="reference-text"><span class="citation" id="CITEREF2013"><style data-mw-deduplicate="TemplateStyles:r67679320">.mw-parser-output .taalaanduiding{font-family:sans-serif;font-size:85%;cursor:help;color:var(--color-subtle,#555)}.mw-parser-output .taalaanduiding span{border-bottom:1px dotted var(--color-subtle,#555)}</style><span class="taalaanduiding" title="Taal: Engels">(<span>en</span>) </span><span style="font-variant:small-caps;">Evert, R. & Eichhorn, S.</span> (2013). <cite><i>Raven Biology of Plants, 8th edition</i></cite>. W.H. Freeman Publishers, New York, "Chapter 25: The Shoot". <span class="ISBN"><a href="/wiki/Speciaal:Boekbronnen/978-1-4292-1961-7" title="Speciaal:Boekbronnen/978-1-4292-1961-7">ISBN 978-1-4292-1961-7</a></span>.</span></span> </li> <li id="cite_note-3"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-3">↑</a></span> <span class="reference-text"><span style="font-variant:small-caps;">Stoffers, A.L. red.</span> (1982), p. 10-26</span> </li> <li id="cite_note-4"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-4">↑</a></span> <span class="reference-text"><a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.mobot.org/moBot/research/apweb/top/characters.htm"><i>Characters useful at higher levels of relationship</i></a></span> </li> <li id="cite_note-5"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-5">↑</a></span> <span class="reference-text"><span style="font-variant:small-caps;"><a href="/wiki/Joseph_Lanjouw" title="Joseph Lanjouw">Lanjouw, J.</a></span> (1968) <i>De bloem (Flos)</i>p. 44.</span> </li> <li id="cite_note-6"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-6">↑</a></span> <span class="reference-text">Vorming van uitwendig bedekkingsweefsel, dat te vergelijken is met de <a href="/wiki/Epidermis" title="Epidermis">Epidermis</a>.</span> </li> <li id="cite_note-7"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-7">↑</a></span> <span class="reference-text"><i>Plantenstengels geleiden licht tot diep in de wortels</i>, nrc next d.d. 4 nov. 2016, pag. 29</span> </li> </ol></div></div> <p><b>Naslagwerken</b> </p> <ul><li><span style="font-variant:small-caps;"><a href="/wiki/Kees_Kalkman" title="Kees Kalkman">Kalkman C.</a></span> (1972) <i>Mossen en vaatplanten: bouw, levenscyclus en verwantschappen van de Cormophyta.</i> A. Oosthoek's uitgeversmaatschappij N.V., Utrecht</li> <li><span style="font-variant:small-caps;"><a href="/wiki/Joseph_Lanjouw" title="Joseph Lanjouw">Lanjouw, J. e.a.</a></span> (1968) <i>Compendium van de Pteridophyta en Spermatophyta (Voortzetting van Pulle's compendium)</i> Academische Paperback. A. Oosthoek's uitgeversmaatschappij N.V., Utrecht</li> <li><span style="font-variant:small-caps;">Stoffers, A.L. red.</span> (1982) <a rel="nofollow" class="external text" href="http://edepot.wur.nl/309599"><i>Compendium van de Spermatophyta.</i></a> Bohn, Scheltema & Holkema. Utrecht / Antwerpen</li> <li><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r67679320" /><span class="taalaanduiding" title="Taal: Duits">(<span>de</span>) </span> <span style="font-variant: small-caps;">Strasburger</span>: <span style="font-variant:small-caps;">Harder R. e.a.</span> (1962) <i>Lehrbuch der Botanik für Hochschulen</i> 28. Auflage. Gustav Fischer Verlag, Stuttgart</li></ul> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Externe_links">Externe links</h2></div> <ul><li><a rel="nofollow" class="external free" href="https://web.archive.org/web/20040426103155/http://www.vcbio.sci.kun.nl/virtuallessons/leaf/">https://web.archive.org/web/20040426103155/http://www.vcbio.sci.kun.nl/virtuallessons/leaf/</a> (o.a. met mooie dwarsdoorsneden blad)</li> <li><a rel="nofollow" class="external free" href="https://web.archive.org/web/20040506160732/http://www.fhsu.edu/biology/thomasson/leafhair.htm">https://web.archive.org/web/20040506160732/http://www.fhsu.edu/biology/thomasson/leafhair.htm</a> (<a href="/wiki/Elektronenmicroscopie" title="Elektronenmicroscopie">elektronenmicroscopische</a> foto's van bladharen)</li></ul> </div> <style data-mw-deduplicate="TemplateStyles:r67837862">.mw-parser-output .navigatie{position:relative;clear:both;overflow:auto;margin:1em auto -0.5em;padding:2px;background-color:var(--background-color-neutral-subtle,#f8f9fa);border:1px solid var(--border-color-base,#a2a9b1);text-align:center;font-size:87%}.mw-parser-output .navigatie-bewerken{margin-left:0.5em}.mw-parser-output .navigatie-bewerken .mw-ui-icon::before{background-size:0.9em}.mw-parser-output .navigatie-afb-links,.mw-parser-output .navigatie-afb-rechts{position:absolute}.mw-parser-output .navigatie-afb-rechts{right:2px}.mw-parser-output .navigatie-afb-groot{float:right;padding-left:0.5em}.mw-parser-output .navigatie-titel{background-color:#ddeef8;padding:2px 5.5em;font-weight:bold}.mw-parser-output .navigatie-inhoud{padding:0.5em}.mw-parser-output .navigatie-inhoud p:first-child{margin:0}.mw-parser-output .navigatie div[style*="background-color"],.mw-parser-output .navigatie div[style*="background"]{color:inherit}@media screen{html.skin-theme-clientpref-night .mw-parser-output .navigatie-titel{background-color:var(--background-color-interactive,#eaecf0)!important}}@media screen and (prefers-color-scheme:dark){html.skin-theme-clientpref-os .mw-parser-output .navigatie-titel{background-color:var(--background-color-interactive,#eaecf0)!important}}</style> <div class="navigatie mw-collapsible mw-collapsed" role="navigation" aria-labelledby="Beschrijvende_plantkunde:_terminologie_voor_zaadplanten" data-expandtext="Uitklappen" data-collapsetext="Inklappen"> <div class="navigatie-afb-links noviewer"><div class="navigatie-bewerken show-autoconfirmed nomobile"><span class="nowrap skin-invert-image"><span typeof="mw:File"><a href="/wiki/Sjabloon:Navigatie_fytografie_bloemplanten" title="Sjabloon:Navigatie fytografie bloemplanten"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/c/c4/OOjs_UI_icon_article-ltr.svg/16px-OOjs_UI_icon_article-ltr.svg.png" decoding="async" width="16" height="16" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/c/c4/OOjs_UI_icon_article-ltr.svg/24px-OOjs_UI_icon_article-ltr.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/c/c4/OOjs_UI_icon_article-ltr.svg/32px-OOjs_UI_icon_article-ltr.svg.png 2x" data-file-width="20" data-file-height="20" /></a></span> · <span typeof="mw:File"><a href="https://en.wikipedia.org/wiki/nl:Overleg_sjabloon:Navigatie_fytografie_bloemplanten" title="Overleg sjabloon"><img alt="Overleg sjabloon" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/40/OOjs_UI_icon_speechBubbles-ltr.svg/16px-OOjs_UI_icon_speechBubbles-ltr.svg.png" decoding="async" width="16" height="16" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/40/OOjs_UI_icon_speechBubbles-ltr.svg/24px-OOjs_UI_icon_speechBubbles-ltr.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/40/OOjs_UI_icon_speechBubbles-ltr.svg/32px-OOjs_UI_icon_speechBubbles-ltr.svg.png 2x" data-file-width="20" data-file-height="20" /></a></span> · <span typeof="mw:File"><a href="//nl.wikipedia.org/w/index.php?title=Sjabloon:Navigatie_fytografie_bloemplanten&action=edit" title="Sjabloon bewerken"><img alt="Sjabloon bewerken" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/8/8a/OOjs_UI_icon_edit-ltr.svg/16px-OOjs_UI_icon_edit-ltr.svg.png" decoding="async" width="16" height="16" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/8/8a/OOjs_UI_icon_edit-ltr.svg/24px-OOjs_UI_icon_edit-ltr.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/8/8a/OOjs_UI_icon_edit-ltr.svg/32px-OOjs_UI_icon_edit-ltr.svg.png 2x" data-file-width="20" data-file-height="20" /></a></span></span></div></div> <div id="Beschrijvende_plantkunde:_terminologie_voor_zaadplanten" class="navigatie-titel"><a href="/wiki/Beschrijvende_plantkunde" title="Beschrijvende plantkunde">Beschrijvende plantkunde</a>: terminologie voor <a href="/wiki/Zaadplanten" title="Zaadplanten">zaadplanten</a></div> <div class="navigatie-inhoud mw-collapsible-content"> <div style="background-color:palegreen;"><b>Algemeen, <a href="/wiki/Habitus_(plant)" title="Habitus (plant)">habitus</a></b></div> <style data-mw-deduplicate="TemplateStyles:r67785531">.mw-parser-output .navigatie-tabel{margin:0 auto 0 auto;text-align:left}.mw-parser-output .navigatie-tabel .links{text-align:right}.mw-parser-output .navigatie-tabel .rechts{padding-left:0.5em}@media screen and (max-width:640px){.mw-parser-output .navigatie-tabel tr{display:grid;grid-template-columns:1fr;width:100%;margin-bottom:0.5em}.mw-parser-output .navigatie-tabel tr:last-of-type{margin-bottom:0}.mw-parser-output .navigatie-tabel .links{text-align:unset}.mw-parser-output .navigatie-tabel .rechts{padding:unset}}</style><table class="navigatie-tabel vatop" cellpadding="0" cellspacing="0" style="width:100%;"><tbody><tr><td class="links" style="width:15em;"><b><a href="/wiki/Levensvorm" title="Levensvorm">Levensvorm</a>, <a href="/wiki/Groeivorm" title="Groeivorm">groeivorm</a>:</b></td><td class="rechts"><a href="/wiki/Boom_(plant)" title="Boom (plant)">boom</a> · <a href="/wiki/Kroon_(plant)" title="Kroon (plant)">boomkruin</a> · <a href="/wiki/Bladverliezend" title="Bladverliezend">bladverliezend</a> · <a href="/wiki/Chamefyt" title="Chamefyt">chamefyt</a> · <a href="/wiki/Dwergstruik" title="Dwergstruik">dwergstruik</a> · <a href="/wiki/Eenjarige_plant" title="Eenjarige plant">eenjarige plant</a> · <a href="/wiki/Epifyt" title="Epifyt">epifyt</a> · <a href="/wiki/Fanerofyt" title="Fanerofyt">fanerofyt</a> · <a href="/wiki/Fenologie" title="Fenologie">fenologie</a> · <a href="/wiki/Beschrijvende_plantkunde" title="Beschrijvende plantkunde">fytografie</a> · <a href="/wiki/Geofyt" title="Geofyt">geofyt</a> · <a href="/wiki/Gras_(term)" title="Gras (term)">grasachtige plant</a> · <a href="/wiki/Groeivorm" title="Groeivorm">groeivorm</a> · <a href="/wiki/Groenblijvend" title="Groenblijvend">groenblijvend</a> · <a href="/wiki/Halfstruik" title="Halfstruik">halfstruik</a> · <a href="/wiki/Monocarpisch" title="Monocarpisch">hapaxant</a> · <a href="/wiki/Struik" title="Struik">heester</a> · <a href="/wiki/Helofyt" title="Helofyt">helofyt</a> · <a href="/wiki/Hemikryptofyt" title="Hemikryptofyt">hemikryptofyt</a> · <a href="/wiki/Houtige_plant" title="Houtige plant">houtige plant</a> · <a href="/wiki/Waterplant#Echte_waterplanten" title="Waterplant">hydrofyt</a> · <a href="/wiki/Klimplant" title="Klimplant">klimplant</a> · <a href="/wiki/Kruidachtig" title="Kruidachtig">kruidachtig</a> · <a href="/wiki/Levensduur_(plant)" title="Levensduur (plant)">levensduur</a> · <a href="/wiki/Levensvorm" title="Levensvorm">levensvorm</a> · <a href="/wiki/Liaan" title="Liaan">liaan</a> · <a href="/wiki/Loofboom" title="Loofboom">loofboom</a> · <a href="/wiki/Bladverliezend" title="Bladverliezend">loofverliezend</a> · <a href="/wiki/Meerjarige_plant" title="Meerjarige plant">meerjarige plant</a> · <a href="/wiki/Monocarpisch" title="Monocarpisch">monocarpisch</a> · <a href="/wiki/Coniferen" title="Coniferen">naaldboom</a> · <a href="/wiki/Vaste_plant" title="Vaste plant">overblijvend kruid</a> · <a href="/wiki/Overblijvende_plant" title="Overblijvende plant">overblijvende plant</a> · <a href="/wiki/Pol_(groeivorm)" title="Pol (groeivorm)">pol</a> · <a href="/wiki/Bladrozet" title="Bladrozet">rozet</a> · <a href="/wiki/Struik" title="Struik">struik</a> · <a href="/wiki/Succulent" title="Succulent">succulent</a> · <a href="/wiki/Teloomtheorie" title="Teloomtheorie">teloomtheorie</a> · <a href="/wiki/Thallus" title="Thallus">thallus</a> · <a href="/wiki/Eenjarige_plant" title="Eenjarige plant">therofyt</a> · <a href="/wiki/Tweejarige_plant" title="Tweejarige plant">tweejarige plant</a> · <a href="/wiki/Vaste_plant" title="Vaste plant">vaste plant</a> · <a href="/wiki/Waterplant" title="Waterplant">waterplant</a></td></tr></tbody></table> <div style="background-color:palegreen;"><b><a href="/wiki/Levenscyclus_(zaadplanten)" title="Levenscyclus (zaadplanten)">Levenscyclus</a>, bloei, voortplanting</b></div> <link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r67785531" /><table class="navigatie-tabel vatop" cellpadding="0" cellspacing="0" style="width:100%;"><tbody><tr><td class="links" style="width:15em;"></td><td class="rechts"></td></tr><tr><td class="links"><b><a href="/wiki/Bloem_(plant)" title="Bloem (plant)">Bloem</a>, <a href="/wiki/Sporangium" title="Sporangium">sporangium</a>, <a href="/wiki/Spore" title="Spore">spore</a>:</b></td><td class="rechts"><a href="/wiki/Actinomorf" title="Actinomorf">actinomorf</a> · <a href="/wiki/Androecium" title="Androecium">androecium</a> · <a href="/wiki/Meeldraaddrager" title="Meeldraaddrager">androfoor</a> · <a href="/wiki/Androgynofoor" title="Androgynofoor">androgynofoor</a> · <a href="/wiki/Anthofoor" title="Anthofoor">anthofoor</a> · <a href="/wiki/Helmknop" title="Helmknop">anthere</a> · <a href="/wiki/Bloeiwijze" title="Bloeiwijze">anthotaxis</a> · <a href="/wiki/Kelk_(bloem)" title="Kelk (bloem)">bijkelk</a> · <a href="/wiki/Stengel#Bloeistengel" title="Stengel">bloemstengel</a> · <a href="/wiki/Bloeiwijze" title="Bloeiwijze">bloeiwijze · bloemgestel</a> · <a href="/wiki/Bloem_(plant)" title="Bloem (plant)">bloem</a> · <a href="/wiki/Bloembodem" title="Bloembodem">bloembodem</a> · <a href="/wiki/Bloemdek" title="Bloemdek">bloembekleedsel · bloemdek</a> · <a href="/wiki/Tepaal" title="Tepaal">bloemdekblad</a> · <a href="/wiki/Bloemkroon" title="Bloemkroon">bloemkroon</a> · <a href="/wiki/Bloemschede" title="Bloemschede">bloemschede</a> · <a href="/wiki/Bloemstengel" title="Bloemstengel">bloemstengel</a> · <a href="/wiki/Schutblad_(plant)" title="Schutblad (plant)">bractee</a> · <a href="/wiki/Kelk_(bloem)" title="Kelk (bloem)">calyx</a> · <a href="/wiki/Vruchtblad" title="Vruchtblad">carpel</a> · <a href="/wiki/Carpofoor" title="Carpofoor">carpofoor</a> · <a href="/wiki/Stengel" title="Stengel">caulis</a> · <a href="/wiki/Helmbindsel" title="Helmbindsel">connectivum</a> · <a href="/wiki/Bloemkroon" title="Bloemkroon">corolla</a> · <a href="/wiki/Schijf_(bloem)" title="Schijf (bloem)">discus</a> · <a href="/wiki/Kelk_(bloem)" title="Kelk (bloem)">epicalyx</a> · <a href="/wiki/Knopligging" title="Knopligging">estivatie</a> · <a href="/wiki/Helmdraad" title="Helmdraad">filament</a> · <a href="/wiki/Vruchtbeginsel" title="Vruchtbeginsel">funiculus</a> · <a href="/wiki/Gametofyt" title="Gametofyt">gametofyt</a> · <a href="/wiki/Gynoecium" title="Gynoecium">gynoecium</a> · <a href="/wiki/Stamperdrager" title="Stamperdrager">gynofoor</a> · <a href="/wiki/Helmbindsel" title="Helmbindsel">helmbindsel</a> · <a href="/wiki/Helmdraad" title="Helmdraad">helmdraad</a> · <a href="/wiki/Helmknop" title="Helmknop">helmhokje</a> · <a href="/wiki/Meeldraad" title="Meeldraad">helmhokje</a> · <a href="/wiki/Hypanthium" title="Hypanthium">hypanthium</a> · <a href="/wiki/Bloeiwijze" title="Bloeiwijze">inflorescentie</a> · <a href="/wiki/Integument_(planten)" title="Integument (planten)">integument</a> · <a href="/wiki/Katje" title="Katje">katje</a> · <a href="/wiki/Kelk_(bloem)" title="Kelk (bloem)">kelk · kelkblad</a> · <a href="/wiki/Knopligging" title="Knopligging">knopligging</a> · <a href="/wiki/Bloemkroon" title="Bloemkroon">kroon</a> · <a href="/wiki/Kroonblad" title="Kroonblad">kroonblad</a> · <a href="/wiki/Macrospore" title="Macrospore">macrospore</a> · <a href="/wiki/Meeldraad" title="Meeldraad">meeldraad</a> · <a href="/wiki/Meeldraaddrager" title="Meeldraaddrager">meeldraaddrager</a> · <a href="/wiki/Microspore" title="Microspore">microspore</a> · <a href="/wiki/Nucellus" title="Nucellus">nucellus</a> · <a href="/wiki/Omwindsel" title="Omwindsel">omwindsel</a> · <a href="/wiki/Vruchtbeginsel" title="Vruchtbeginsel">ovarium</a> · <a href="/wiki/Zaadknop" title="Zaadknop">ovulum</a> · <a href="/wiki/Bloembekleedsel" title="Bloembekleedsel">periant</a> · <a href="/wiki/Bloemdek" title="Bloemdek">perigoon</a> · <a href="/wiki/Kroonblad" title="Kroonblad">petaal</a> · <a href="/wiki/Pollenbuis" title="Pollenbuis">pollenbuis</a> · <a href="/wiki/Bloembodem" title="Bloembodem">receptaculum</a> · <a href="/wiki/Schijf_(bloem)" title="Schijf (bloem)">schijf</a> · <a href="/wiki/Schutblad_(plant)" title="Schutblad (plant)">schutblad</a> · <a href="/wiki/Kelk_(bloem)" title="Kelk (bloem)">sepaal</a> · <a href="/wiki/Sporangium" title="Sporangium">sporangium</a> · <a href="/wiki/Spore" title="Spore">spore</a> · <a href="/wiki/Sporofyl" title="Sporofyl">sporofyl · sporophyllum</a> · <a href="/wiki/Sporofyt" title="Sporofyt">sporofyt</a> · <a href="/wiki/Stamper_(plant)" title="Stamper (plant)">stamper</a> · <a href="/wiki/Stamperdrager" title="Stamperdrager">stamperdrager</a> · <a href="/wiki/Stempel_(plant)" title="Stempel (plant)">stempel</a> · <a href="/wiki/Stengel" title="Stengel">stengel</a> · <a href="/wiki/Stempel_(plant)" title="Stempel (plant)">stigma</a> · <a href="/wiki/Stijl_(plant)" title="Stijl (plant)">stijl</a> · <a href="/wiki/Stylopodium_(plant)" title="Stylopodium (plant)">stylopodium</a> · <a href="/wiki/Strobilus" title="Strobilus">strobilus</a> · <a href="/wiki/Tepaal" title="Tepaal">tepaal</a> · <a href="/wiki/Meeldraad" title="Meeldraad">theca</a> · <a href="/wiki/Vruchtbeginsel" title="Vruchtbeginsel">vruchtbeginsel</a> · <a href="/wiki/Vruchtblad" title="Vruchtblad">vruchtblad</a> · <a href="/wiki/Nucellus" title="Nucellus">zaadknopkern</a> · <a href="/wiki/Zygomorf" title="Zygomorf">zygomorf</a></td></tr><tr><td class="links"><b><a href="/wiki/Zaad_(plant)" title="Zaad (plant)">Zaad</a>, <a href="/wiki/Vrucht_(plant)" title="Vrucht (plant)">vrucht</a>, <a href="/wiki/Kieming" title="Kieming">kieming</a>:</b></td><td class="rechts"><a href="/wiki/Vruchtblad" title="Vruchtblad">carpel</a> · <a href="/wiki/Zaadlob" title="Zaadlob">cotyl</a> · <a href="/wiki/Cryptocotylair" title="Cryptocotylair">cryptocotylair</a> · <a href="/wiki/Embryo" title="Embryo">embryo</a> · <a href="/wiki/Endosperm" title="Endosperm">endosperm</a> · <a href="/wiki/Epige%C3%AFsche_kieming" title="Epigeïsche kieming">epigeïsch</a> · <a href="/wiki/Fanerocotylair" title="Fanerocotylair">fanerocotylair</a> · <a href="/wiki/Hypoge%C3%AFsche_kieming" title="Hypogeïsche kieming">hypogeïsch</a> · <a href="/wiki/Integument_(planten)" title="Integument (planten)">integument</a> · <a href="/wiki/Kegelvrucht_(naaldboom)" title="Kegelvrucht (naaldboom)">kegelvrucht</a> · <a href="/wiki/Kieming" title="Kieming">kieming</a> · <a href="/wiki/Kiemopening" title="Kiemopening">kiemopening</a> · <a href="/wiki/Endosperm" title="Endosperm">kiemwit</a> · <a href="/wiki/Kiemopening" title="Kiemopening">micropyle</a> · <a href="/wiki/Micropylaire_buis" title="Micropylaire buis">micropylaire buis</a> · <a href="/wiki/Mierenbroodje" title="Mierenbroodje">mierenbroodje</a> · <a href="/wiki/Zaadlijst" title="Zaadlijst">navelstreng</a> · <a href="/wiki/Perisperm" title="Perisperm">perisperm</a> · <a href="/wiki/Zaadlijst" title="Zaadlijst">placenta</a> · <a href="/wiki/Pluimpje" title="Pluimpje">pluimpje</a> · <a href="/wiki/Schijnvrucht" title="Schijnvrucht">schijnvrucht</a> · <a href="/wiki/Vaatmerk" title="Vaatmerk">vaatmerk</a> · <a href="/wiki/Vrucht_(plant)" title="Vrucht (plant)">vrucht</a> · <a href="/wiki/Vruchtbeginsel" title="Vruchtbeginsel">vruchtbeginsel</a> · <a href="/wiki/Vruchtblad" title="Vruchtblad">vruchtblad</a> · <a href="/wiki/Zaad_(plant)" title="Zaad (plant)">zaad</a> · <a href="/wiki/Zaadknop" title="Zaadknop">zaadbeginsel · zaadknop</a> · <a href="/wiki/Zaad_(plant)" title="Zaad (plant)">zaadhuid</a> · <a href="/wiki/Zaadlijst" title="Zaadlijst">zaadlijst</a> · <a href="/wiki/Zaadlob" title="Zaadlob">zaadlob</a> · <a href="/wiki/Zygote" title="Zygote">zygote</a></td></tr></tbody></table> <div style="background-color:palegreen;"><b>Organen, orgaanstelsels</b></div> <link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r67785531" /><table class="navigatie-tabel vatop" cellpadding="0" cellspacing="0" style="width:100%;"><tbody><tr><td class="links" style="width:15em;"></td><td class="rechts"></td></tr><tr><td class="links"><b><a href="/wiki/Wortel_(plant)" title="Wortel (plant)">Wortel</a>:</b></td><td class="rechts"><a href="/wiki/Bijwortel" title="Bijwortel">bijwortel</a> · <a href="/wiki/Centrale_cilinder" title="Centrale cilinder">centrale cilinder</a> · <a href="/wiki/Diktegroei" title="Diktegroei">diktegroei</a> · <a href="/wiki/Endodermis" title="Endodermis">endodermis</a> · <a href="/wiki/Exodermis" title="Exodermis">exodermis</a> · <a href="/wiki/Luchtwortel" title="Luchtwortel">luchtwortel</a> · <a href="/wiki/Merg_(plant)" title="Merg (plant)">medulla · merg</a> · <a href="/wiki/Penwortel" title="Penwortel">penwortel</a> · <a href="/wiki/Pericambium" title="Pericambium">pericambium</a> · <a href="/wiki/Pericykel" title="Pericykel">pericykel</a> · <a href="/wiki/Rhizodermis" title="Rhizodermis">rhizodermis</a> · <a href="/wiki/Rizo%C3%AFde" title="Rizoïde">rizoïde</a> ·<a href="/wiki/Diktegroei#Secundaire_diktegroei" title="Diktegroei">secundaire diktegroei</a> · <a href="/wiki/Centrale_cilinder" title="Centrale cilinder">centrale cilinder</a> · <a href="/wiki/Topmeristeem" title="Topmeristeem">topmeristeem</a> · <a href="/wiki/Wortel_(plant)" title="Wortel (plant)">wortel</a> · <a href="/wiki/Wortelhaar" title="Wortelhaar">wortelhaar</a> · <a href="/wiki/Wortelmutsje" title="Wortelmutsje">wortelmutsje</a> · <a href="/wiki/Zijwortel" title="Zijwortel">zijwortel</a></td></tr><tr><td class="links"><b><a href="/wiki/Stengel" title="Stengel">Stengel</a>, <a href="/wiki/Stam_(plant)" title="Stam (plant)">stam</a>:</b></td><td class="rechts"><a href="/wiki/Bast" title="Bast">bast</a> · <a href="/wiki/Cambium" title="Cambium">cambium</a> · <a href="/wiki/Centrale_cilinder" title="Centrale cilinder">centrale cilinder</a> · <a href="/wiki/Metatopie" title="Metatopie">concaulescentie</a> · <a href="/wiki/Schors" title="Schors">cortex</a> · <a href="/wiki/Diktegroei" title="Diktegroei">diktegroei</a> · <a href="/wiki/Doorn_(plant)" title="Doorn (plant)">doorn</a> · <a href="/wiki/Knoop_(plant)" title="Knoop (plant)">knoop</a> · <a href="/wiki/Lenticel" title="Lenticel">lenticel</a> · <a href="/wiki/Metatopie" title="Metatopie">metatopie</a> · <a href="/wiki/Stekel" title="Stekel">stekel</a> · <a href="/wiki/Centrale_cilinder" title="Centrale cilinder">stele</a> · <a href="/wiki/Spil_(plant)" title="Spil (plant)">spil</a> · <a href="/wiki/Stengel" title="Stengel">stengel</a> · <a href="/wiki/Tak_(plant)" title="Tak (plant)">tak</a> · <a href="/wiki/Topmeristeem" title="Topmeristeem">topmeristeem</a> · <a href="/wiki/Schors" title="Schors">schors</a> · <a href="/wiki/Stam_(plant)" title="Stam (plant)">stam</a> · <a href="/wiki/Stengel#Uitloper" title="Stengel">uitloper</a> · <a href="/wiki/Tak_(plant)" title="Tak (plant)">vertakking</a> · <a href="/wiki/Wortelstok" title="Wortelstok">wortelstok</a></td></tr><tr><td class="links"><b><a href="/wiki/Blad_(hoofdbetekenis)" class="mw-redirect" title="Blad (hoofdbetekenis)">Blad</a>:</b></td><td class="rechts"><a href="/wiki/Ader_(plant)" title="Ader (plant)">ader</a> · <a href="/wiki/Blad_(hoofdbetekenis)" class="mw-redirect" title="Blad (hoofdbetekenis)">blad</a> · <a href="/wiki/Chlorofyl" title="Chlorofyl">bladgroen</a> · <a href="/wiki/Bladkussentje" title="Bladkussentje">bladkussen</a> · <a href="/wiki/Bladmoes" title="Bladmoes">bladmoes</a> · <a href="/wiki/Nerf_(blad)" title="Nerf (blad)">bladnerf</a> · <a href="/wiki/Bladschede" title="Bladschede">bladschede</a> · <a href="/wiki/Blad_(hoofdbetekenis)" class="mw-redirect" title="Blad (hoofdbetekenis)">bladschijf</a> · <a href="/wiki/Fyllotaxis" title="Fyllotaxis">bladstand</a> · <a href="/wiki/Blad_(hoofdbetekenis)" class="mw-redirect" title="Blad (hoofdbetekenis)">bladsteel</a> · <a href="/wiki/Blad_(hoofdbetekenis)" class="mw-redirect" title="Blad (hoofdbetekenis)">bladvoet</a> · <a href="/wiki/Bloemschede" title="Bloemschede">bloemschede</a> · <a href="/wiki/Catafyl" title="Catafyl">catafyl</a> · <a href="/wiki/Cladodie" title="Cladodie">cladodie · cladofyl</a> · <a href="/wiki/Cladoprofyllum" title="Cladoprofyllum">cladoprofyllum</a> · <a href="/wiki/Chloroplast" title="Chloroplast">chloroplast</a> · <a href="/wiki/Bladmoes" title="Bladmoes">chlorenchym</a> · <a href="/wiki/Cladodie" title="Cladodie">fyllocladium</a> · <a href="/wiki/Fyllodium" title="Fyllodium">fyllodium</a> · <a href="/wiki/Fyllotaxis" title="Fyllotaxis">fyllotaxis</a> · <a href="/wiki/Nerf_(blad)" title="Nerf (blad)">hoofdnerf</a> · <a href="/wiki/Hoogteblad" title="Hoogteblad">hoogteblad · hypsofyl</a> · <a href="/wiki/Tuitje" title="Tuitje">kokertje</a> · <a href="/wiki/Catafyl" title="Catafyl">laagteblad</a> · <a href="/wiki/Ligula" title="Ligula">ligula</a> · <a href="/wiki/Nerf_(blad)" title="Nerf (blad)">nerf</a> · <a href="/wiki/Nerf_(blad)" title="Nerf (blad)">nervatuur</a> · <a href="/wiki/Prefoliatie" title="Prefoliatie">prefoliatie</a> · <a href="/wiki/Ptyxis" title="Ptyxis">ptyxis</a> · <a href="/wiki/Steunblaadje" title="Steunblaadje">steunblaadje</a> · <a href="/wiki/Ligula" title="Ligula">tongetje</a> · <a href="/wiki/Tuitje" title="Tuitje">tuitje</a> · <a href="/wiki/Vernatie" title="Vernatie">vernatie</a> · <a href="/wiki/Zaadlob" title="Zaadlob">zaadlob</a> · <a href="/wiki/Zijnerf" title="Zijnerf">zijnerf</a></td></tr></tbody></table> <div style="background-color:palegreen;"><b><a href="/wiki/Plantenanatomie" title="Plantenanatomie">Plantenanatomie</a></b> & <b><a href="/wiki/Plantenmorfologie" title="Plantenmorfologie">-morfologie</a></b></div> <link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r67785531" /><table class="navigatie-tabel vatop" cellpadding="0" cellspacing="0" style="width:100%;"><tbody><tr><td class="links" style="width:15em;"></td><td class="rechts"></td></tr><tr><td class="links"><b><a href="/wiki/Plantaardige_cel" title="Plantaardige cel">Cellen</a> en <a href="/wiki/Weefsel_(biologie)" title="Weefsel (biologie)">Weefsels</a>:</b></td><td class="rechts"><a href="/wiki/Apoplast" title="Apoplast">apoplast</a> · <a href="/wiki/Chloroplast" title="Chloroplast">bladgroenkorrel</a> · <a href="/wiki/Celwand" title="Celwand">celwand</a> · <a href="/wiki/Chloroplast" title="Chloroplast">chloroplast</a> · <a href="/wiki/Collenchym" title="Collenchym">collenchym</a> · <a href="/wiki/Schors" title="Schors">cortex</a> · <a href="/wiki/Cuticula_(planten)" title="Cuticula (planten)">cuticula</a> · <a href="/wiki/Eicel" title="Eicel">eicel</a> · <a href="/wiki/Epidermis" title="Epidermis">epidermis</a> · <a href="/wiki/Kurk_(weefsel)" title="Kurk (weefsel)">felleem</a> · <a href="/wiki/Kurkcambium" title="Kurkcambium">fellogeen</a> · <a href="/wiki/Kurkschors" title="Kurkschors">felloderm</a> · <a href="/wiki/Flo%C3%ABem" title="Floëem">floëem</a> · <a href="/wiki/Gameet" title="Gameet">gameet</a> · <a href="/wiki/Gametofyt" title="Gametofyt">gametofyt</a> · <a href="/wiki/Haar_(plant)" title="Haar (plant)">haar</a> · <a href="/wiki/Houtvat" title="Houtvat">houtvat</a> · <a href="/wiki/Huidmondje" title="Huidmondje">huidmondje</a> · <a href="/wiki/Hypodermis" title="Hypodermis">hypodermis</a> · <a href="/wiki/Intercellulaire_ruimte" title="Intercellulaire ruimte">intercellulair</a> · <a href="/wiki/Klierhaar" title="Klierhaar">klierhaar</a> · <a href="/wiki/Kurk_(weefsel)" title="Kurk (weefsel)">kurk</a> · <a href="/wiki/Kurkcambium" title="Kurkcambium">kurkcambium</a> · <a href="/wiki/Kurkschors" title="Kurkschors">kurkschors</a> · <a href="/wiki/Merg_(plant)" title="Merg (plant)">merg</a> · <a href="/wiki/Meristeem" title="Meristeem">meristeem</a> · <a href="/wiki/Middenlamel" title="Middenlamel">middenlamel</a> · <a href="/wiki/Palissadeparenchym" title="Palissadeparenchym">palissadeparenchym</a> · <a href="/wiki/Parenchym_(plantkunde)" title="Parenchym (plantkunde)">parenchym</a> · <a href="/wiki/Periderm_(plant)" title="Periderm (plant)">periderm</a> · <a href="/wiki/Plantaardige_cel" title="Plantaardige cel">plantaardige cel</a> · <a href="/wiki/Plastide" title="Plastide">plastide</a> · <a href="/wiki/Schors" title="Schors">schors</a> · <a href="/wiki/Steencel" title="Steencel">sclereïde</a> · <a href="/wiki/Sclerenchym" title="Sclerenchym">sclerenchym</a> · <a href="/wiki/Zaadcel" title="Zaadcel">spermatozoïde</a> · <a href="/wiki/Sponsparenchym" title="Sponsparenchym">sponsparenchym</a> · <a href="/wiki/Steencel" title="Steencel">steencel</a> · <a href="/wiki/Stippel" title="Stippel">stippel</a> · <a href="/wiki/Symplast" title="Symplast">symplast</a> · <a href="/wiki/Thyllen" title="Thyllen">thyllen</a> · <a href="/wiki/Topmeristeem" title="Topmeristeem">topmeristeem</a> · <a href="/wiki/Houtvat" title="Houtvat">trachee</a> · <a href="/wiki/Trache%C3%AFde" title="Tracheïde">tracheïde</a> · <a href="/wiki/Vaatbundel" title="Vaatbundel">vaatbundel</a> · <a href="/wiki/Vacuole" title="Vacuole">vacuole</a> · <a href="/wiki/Vrucht_(plant)" title="Vrucht (plant)">vrucht</a> · <a href="/wiki/Xyleem" title="Xyleem">xyleem</a> · <a href="/wiki/Zaadcel" title="Zaadcel">zaadcel</a> · <a href="/wiki/Flo%C3%ABem" title="Floëem">zeefvat</a> · <a href="/wiki/Zygote" title="Zygote">zygote</a></td></tr></tbody></table> </div></div> <link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r67837862" /> <div class="navigatie" role="navigation" aria-labelledby="Beschrijvende_bryologie:_terminologie_voor_levermossen,_mossen_en_hauwmossen"> <div class="navigatie-afb-links noviewer"><div class="navigatie-bewerken show-autoconfirmed nomobile"><span class="nowrap skin-invert-image"><span typeof="mw:File"><a href="/wiki/Sjabloon:Navigatie_fytografie_mossen" title="Sjabloon:Navigatie fytografie mossen"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/c/c4/OOjs_UI_icon_article-ltr.svg/16px-OOjs_UI_icon_article-ltr.svg.png" decoding="async" width="16" height="16" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/c/c4/OOjs_UI_icon_article-ltr.svg/24px-OOjs_UI_icon_article-ltr.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/c/c4/OOjs_UI_icon_article-ltr.svg/32px-OOjs_UI_icon_article-ltr.svg.png 2x" data-file-width="20" data-file-height="20" /></a></span> · <span class="ui-state-disabled" typeof="mw:File"><span title="Overleg sjabloon (de pagina bestaat niet)"><img alt="Overleg sjabloon (de pagina bestaat niet)" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/40/OOjs_UI_icon_speechBubbles-ltr.svg/16px-OOjs_UI_icon_speechBubbles-ltr.svg.png" decoding="async" width="16" height="16" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/40/OOjs_UI_icon_speechBubbles-ltr.svg/24px-OOjs_UI_icon_speechBubbles-ltr.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/40/OOjs_UI_icon_speechBubbles-ltr.svg/32px-OOjs_UI_icon_speechBubbles-ltr.svg.png 2x" data-file-width="20" data-file-height="20" /></span></span> · <span typeof="mw:File"><a href="//nl.wikipedia.org/w/index.php?title=Sjabloon:Navigatie_fytografie_mossen&action=edit" title="Sjabloon bewerken"><img alt="Sjabloon bewerken" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/8/8a/OOjs_UI_icon_edit-ltr.svg/16px-OOjs_UI_icon_edit-ltr.svg.png" decoding="async" width="16" height="16" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/8/8a/OOjs_UI_icon_edit-ltr.svg/24px-OOjs_UI_icon_edit-ltr.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/8/8a/OOjs_UI_icon_edit-ltr.svg/32px-OOjs_UI_icon_edit-ltr.svg.png 2x" data-file-width="20" data-file-height="20" /></a></span></span></div></div> <div id="Beschrijvende_bryologie:_terminologie_voor_levermossen,_mossen_en_hauwmossen" class="navigatie-titel">Beschrijvende bryologie: terminologie voor <a href="/wiki/Levermossen" title="Levermossen">levermossen</a>, <a href="/wiki/Mossen" title="Mossen">mossen</a> en <a href="/wiki/Hauwmossen" title="Hauwmossen">hauwmossen</a></div> <div class="navigatie-inhoud"> <link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r67785531" /><table class="navigatie-tabel vatop" cellpadding="0" cellspacing="0" style=""><tbody><tr><td class="links" style=""><b><a href="/wiki/Gametofyt" title="Gametofyt">Gametofytfase</a>:</b></td><td class="rechts"><a href="/wiki/Androecium" title="Androecium">androecium</a> · <a href="/wiki/Antheridium" title="Antheridium">antheridium</a> · <a href="/wiki/Archegonium" title="Archegonium">archegonium</a> · <a href="/w/index.php?title=Archegoniumbuik&action=edit&redlink=1" class="new" title="Archegoniumbuik (de pagina bestaat niet)">archegoniumbuik</a> · <a href="/w/index.php?title=Bijcellen&action=edit&redlink=1" class="new" title="Bijcellen (de pagina bestaat niet)">bijcellen</a> · <a href="/wiki/Fyllo%C3%AFde" title="Fylloïde">blad</a> · <a href="/wiki/Blad_(hoofdbetekenis)#Bladnerven" class="mw-redirect" title="Blad (hoofdbetekenis)">bladnerf</a> · <a href="/wiki/Oortje_(plant)" title="Oortje (plant)">bladoortje</a> · <a href="/w/index.php?title=Broedlichaam&action=edit&redlink=1" class="new" title="Broedlichaam (de pagina bestaat niet)">broedlichaam</a> · <a href="/wiki/Huikje_(mossen)" title="Huikje (mossen)">calyptra</a> · <a href="/w/index.php?title=Dorsale_vleugel&action=edit&redlink=1" class="new" title="Dorsale vleugel (de pagina bestaat niet)">dorsale vleugel</a> · <a href="/w/index.php?title=Duces&action=edit&redlink=1" class="new" title="Duces (de pagina bestaat niet)">duces</a> · <a href="/wiki/Eicel" title="Eicel">eicel</a> · <a href="/wiki/Fyllo%C3%AFde" title="Fylloïde">fylloïde</a> · <a href="/wiki/Gametangium" title="Gametangium">gametangium</a> · <a href="/wiki/Gametofoor" title="Gametofoor">gametofoor</a> · <a href="/wiki/Gameet" title="Gameet">gameet</a> · <a href="/wiki/Haplo%C3%AFdie" title="Haploïdie">haploïdie</a> · <a href="/wiki/Huikje_(mossen)" title="Huikje (mossen)">huikje</a> · <a href="/w/index.php?title=Lamel_(mossen)&action=edit&redlink=1" class="new" title="Lamel (mossen) (de pagina bestaat niet)">lamel</a> · <a href="/wiki/Merg_(plant)" title="Merg (plant)">merg</a> · <a href="/w/index.php?title=Mosknop&action=edit&redlink=1" class="new" title="Mosknop (de pagina bestaat niet)">mosknop</a> · <a href="/wiki/Parafyllium" title="Parafyllium">parafyllium</a> · <a href="/wiki/Voorkiem" title="Voorkiem">protonema</a> · <a href="/wiki/Rizo%C3%AFde" title="Rizoïde">rizoïde</a> · <a href="/w/index.php?title=Bijcellen&action=edit&redlink=1" class="new" title="Bijcellen (de pagina bestaat niet)">socii</a> · <a href="/wiki/Zaadcel" title="Zaadcel">spermatozoïde</a> · <a href="/w/index.php?title=Stere%C3%AFde&action=edit&redlink=1" class="new" title="Stereïde (de pagina bestaat niet)">stereïde</a> · <a href="/w/index.php?title=Topvleugel&action=edit&redlink=1" class="new" title="Topvleugel (de pagina bestaat niet)">topvleugel</a> · <a href="/wiki/Voorkiem" title="Voorkiem">voorkiem</a></td></tr><tr><td class="links"><b><a href="/wiki/Sporofyt" title="Sporofyt">Sporofytfase</a>:</b></td><td class="rechts"><a href="/w/index.php?title=Basaal_membraan_(mossen)&action=edit&redlink=1" class="new" title="Basaal membraan (mossen) (de pagina bestaat niet)">basaal membraan</a> · <a href="/w/index.php?title=Wimper_(peristoom)&action=edit&redlink=1" class="new" title="Wimper (peristoom) (de pagina bestaat niet)">cilia</a> · <a href="/wiki/Columella_(mos)" title="Columella (mos)">columella</a> · <a href="/wiki/Operculum_(mos)#Mossen" title="Operculum (mos)">dekseltje</a> · <a href="/wiki/Elatere" title="Elatere">elatere</a> · <a href="/w/index.php?title=Endostoom&action=edit&redlink=1" class="new" title="Endostoom (de pagina bestaat niet)">endostoom</a> · <a href="/w/index.php?title=Trommelvlies_(mossen)&action=edit&redlink=1" class="new" title="Trommelvlies (mossen) (de pagina bestaat niet)">epifragma</a> · <a href="/w/index.php?title=Exospore&action=edit&redlink=1" class="new" title="Exospore (de pagina bestaat niet)">exospore</a> · <a href="/w/index.php?title=Exostoom&action=edit&redlink=1" class="new" title="Exostoom (de pagina bestaat niet)">exostoom</a> · <a href="/w/index.php?title=Grondvlies&action=edit&redlink=1" class="new" title="Grondvlies (de pagina bestaat niet)">grondvlies</a> · <a href="/wiki/Gynoecium" title="Gynoecium">gynoecium</a> · <a href="/w/index.php?title=Halskanaal&action=edit&redlink=1" class="new" title="Halskanaal (de pagina bestaat niet)">halskanaal</a> · <a href="/wiki/Diplo%C3%AFdie" title="Diploïdie">diploïdie</a> · <a href="/w/index.php?title=Hoofdcellen&action=edit&redlink=1" class="new" title="Hoofdcellen (de pagina bestaat niet)">hoofdcellen</a> · <a href="/wiki/Kapseling" title="Kapseling">kapseling</a> · <a href="/w/index.php?title=Kapselmond&action=edit&redlink=1" class="new" title="Kapselmond (de pagina bestaat niet)">kapselmond</a> · <a href="/wiki/Kapselsteel" title="Kapselsteel">kapselsteel</a> · <a href="/wiki/Operculum_(mos)#Mossen" title="Operculum (mos)">operculum</a> · <a href="/wiki/Parafyse" title="Parafyse">parafyse</a> · <a href="/wiki/Peristoom" title="Peristoom">peristoom</a> · <a href="/w/index.php?title=Peristoomtand&action=edit&redlink=1" class="new" title="Peristoomtand (de pagina bestaat niet)">peristoomtand</a> · <a href="/w/index.php?title=Segmenten_(mossen)&action=edit&redlink=1" class="new" title="Segmenten (mossen) (de pagina bestaat niet)">processus</a> · <a href="/w/index.php?title=Segmenten_(mossen)&action=edit&redlink=1" class="new" title="Segmenten (mossen) (de pagina bestaat niet)">segmenten</a> · <a href="/wiki/Kapselsteel" title="Kapselsteel">seta</a> · <a href="/wiki/Sporangium" title="Sporangium">sporangium</a> · <a href="/wiki/Sporangium" title="Sporangium">sporekapsel</a> · <a href="/wiki/Spore" title="Spore">spore</a> · <a href="/wiki/Sporofyt" title="Sporofyt">sporofyt</a> · <a href="/wiki/Sporangium" title="Sporangium">sporogoon</a> · <a href="/w/index.php?title=Theca_(mossen)&action=edit&redlink=1" class="new" title="Theca (mossen) (de pagina bestaat niet)">theca</a> · <a href="/w/index.php?title=Trommelvlies_(mossen)&action=edit&redlink=1" class="new" title="Trommelvlies (mossen) (de pagina bestaat niet)">trommelvlies</a> · <a href="/w/index.php?title=Venter_(plant)&action=edit&redlink=1" class="new" title="Venter (plant) (de pagina bestaat niet)">venter</a> · <a href="/w/index.php?title=Voorperistoom&action=edit&redlink=1" class="new" title="Voorperistoom (de pagina bestaat niet)">voorperistoom</a> · <a href="/w/index.php?title=Wimpers_(plant)&action=edit&redlink=1" class="new" title="Wimpers (plant) (de pagina bestaat niet)">wimpers</a> · <a href="/wiki/Columella_(mos)" title="Columella (mos)">zuiltje</a> · <a href="/wiki/Zygote" title="Zygote">zygote</a></td></tr><tr><td class="links"><b><a href="/wiki/Plantenmorfologie" title="Plantenmorfologie">Morfologie</a></b> & <b><a href="/wiki/Plantenanatomie" title="Plantenanatomie">anatomie</a>:</b></td><td class="rechts"><a href="/wiki/Topkapselmos" title="Topkapselmos">acrocarp mos</a> · <a href="/wiki/Centrale_cilinder" title="Centrale cilinder">centrale cilinder</a> · <a href="/wiki/Cladocarp_mos" title="Cladocarp mos">cladocarp mos</a> · <a href="/wiki/Cuticula_(planten)" title="Cuticula (planten)">cuticula</a> · <a href="/wiki/Epidermis#Planten" title="Epidermis">epidermis</a> · <a href="/wiki/Folieus_levermos" title="Folieus levermos">folieus levermos</a> · <a href="/wiki/Hoekcelgroep" title="Hoekcelgroep">hoekcelgroep</a> · <a href="/wiki/Huidmondje" title="Huidmondje">huidmondje</a> · <a href="/wiki/Kussen_(groeivorm)" title="Kussen (groeivorm)">kussen</a> · <a href="/wiki/Levensvorm" title="Levensvorm">levensvorm</a> · <a href="/wiki/Mat_(groeivorm)" title="Mat (groeivorm)">mat</a> · <a href="/wiki/Slaapmos" title="Slaapmos">pleurocarp mos</a> · <a href="/wiki/Pol_(groeivorm)" title="Pol (groeivorm)">pol</a> · <a href="/wiki/Slaapmos" title="Slaapmos">slaapmos</a> · <a href="/wiki/Sluitcel" title="Sluitcel">sluitcel</a> · <a href="/wiki/Thalleus_levermos" title="Thalleus levermos">thalleus levermos</a> · <a href="/wiki/Topkapselmos" title="Topkapselmos">topkapselmos</a> · <a href="/wiki/Zode_(vegetatie)" title="Zode (vegetatie)">zode</a></td></tr></tbody></table> </div></div> <link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r67837862" /> <div class="navigatie mw-collapsible mw-collapsed" role="navigation" aria-labelledby="Plantkunde_en_deelgebieden" data-expandtext="Uitklappen" data-collapsetext="Inklappen"> <div class="navigatie-afb-links noviewer"><div class="navigatie-bewerken show-autoconfirmed nomobile"><span class="nowrap skin-invert-image"><span typeof="mw:File"><a href="/wiki/Sjabloon:Navigatie_plantkunde" title="Sjabloon:Navigatie plantkunde"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/c/c4/OOjs_UI_icon_article-ltr.svg/16px-OOjs_UI_icon_article-ltr.svg.png" decoding="async" width="16" height="16" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/c/c4/OOjs_UI_icon_article-ltr.svg/24px-OOjs_UI_icon_article-ltr.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/c/c4/OOjs_UI_icon_article-ltr.svg/32px-OOjs_UI_icon_article-ltr.svg.png 2x" data-file-width="20" data-file-height="20" /></a></span> · <span typeof="mw:File"><a href="https://en.wikipedia.org/wiki/nl:Overleg_sjabloon:Navigatie_plantkunde" title="Overleg sjabloon"><img alt="Overleg sjabloon" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/40/OOjs_UI_icon_speechBubbles-ltr.svg/16px-OOjs_UI_icon_speechBubbles-ltr.svg.png" decoding="async" width="16" height="16" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/40/OOjs_UI_icon_speechBubbles-ltr.svg/24px-OOjs_UI_icon_speechBubbles-ltr.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/40/OOjs_UI_icon_speechBubbles-ltr.svg/32px-OOjs_UI_icon_speechBubbles-ltr.svg.png 2x" data-file-width="20" data-file-height="20" /></a></span> · <span typeof="mw:File"><a href="//nl.wikipedia.org/w/index.php?title=Sjabloon:Navigatie_plantkunde&action=edit" title="Sjabloon bewerken"><img alt="Sjabloon bewerken" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/8/8a/OOjs_UI_icon_edit-ltr.svg/16px-OOjs_UI_icon_edit-ltr.svg.png" decoding="async" width="16" height="16" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/8/8a/OOjs_UI_icon_edit-ltr.svg/24px-OOjs_UI_icon_edit-ltr.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/8/8a/OOjs_UI_icon_edit-ltr.svg/32px-OOjs_UI_icon_edit-ltr.svg.png 2x" data-file-width="20" data-file-height="20" /></a></span></span></div></div> <div id="Plantkunde_en_deelgebieden" class="navigatie-titel"><a href="/wiki/Plantkunde" title="Plantkunde">Plantkunde</a> en deelgebieden</div> <div class="navigatie-inhoud mw-collapsible-content"> <div style="background-color: var(--navigatie-titelbalkkleur,#ddeef8);"><b><a href="/wiki/Geobotanie" title="Geobotanie">Geobotanie</a></b> (planten als onderdeel van de biosfeer)</div> <link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r67785531" /><table class="navigatie-tabel vatop" cellpadding="0" cellspacing="0" style="width:100%;"><tbody><tr><td class="links" style="width:19em;"><b><a href="/wiki/Plantengeografie" title="Plantengeografie">Plantengeografie</a>:</b></td><td class="rechts"><a href="/wiki/Adventief_(plant)" title="Adventief (plant)">adventief</a> · <a href="/wiki/Verspreidingsgebied" title="Verspreidingsgebied">areaal</a> · <a href="/wiki/Beschermingsstatus" title="Beschermingsstatus">beschermingsstatus</a> · <a href="/wiki/Bioom" title="Bioom">bioom</a> · <a href="/wiki/Endemie_(biogeografie)" title="Endemie (biogeografie)">endemie</a> · <a href="/wiki/Exoot" title="Exoot">exoot</a> · <a href="/wiki/Flora_(plantkunde)" title="Flora (plantkunde)">flora</a> · <a href="/wiki/Floradistrict" title="Floradistrict">floradistrict</a> · <a href="/wiki/Floristiek" title="Floristiek">floristiek</a> · <a href="/wiki/Vegetatiezonering_in_gebergten" title="Vegetatiezonering in gebergten">hoogtezonering</a> · <a href="/wiki/Invasieve_soort" title="Invasieve soort">invasieve soort</a> · <a href="/wiki/Plantengeografie" title="Plantengeografie">Plantengeografie</a> · <a href="/wiki/Status_(biogeografie)" title="Status (biogeografie)">status</a> · <a href="/wiki/Stinsenplant" title="Stinsenplant">stinsenplant</a> · <a href="/wiki/Uitsterven" title="Uitsterven">uitsterven</a> · <a href="/wiki/Verspreidingsgebied" title="Verspreidingsgebied">verspreidingsgebied</a></td></tr><tr><td class="links"><b><a href="/wiki/Paleobotanie" title="Paleobotanie">Paleobotanie</a>:</b></td><td class="rechts"><a href="/wiki/Archeobotanie" title="Archeobotanie">archeobotanie</a> · <a href="/wiki/Dendrochronologie" title="Dendrochronologie">dendrochronologie</a> · <a href="/wiki/Fossiele_planten" title="Fossiele planten">fossiele planten</a> · <a href="/wiki/Gyttja" title="Gyttja">gyttja</a> · <a href="/wiki/Palynologie" title="Palynologie">palynologie</a> · <a href="/wiki/Pollenzone" title="Pollenzone">pollenzone</a> · <a href="/wiki/Varens_(fossiel)" title="Varens (fossiel)">varens</a> · <a href="/wiki/Veen_(grondsoort)" class="mw-redirect" title="Veen (grondsoort)">veen</a></td></tr><tr><td class="links"><span class="nowrap"><b><a href="/wiki/Vegetatiekunde" title="Vegetatiekunde">Vegetatiekunde</a> & <a href="/wiki/Ecologie" title="Ecologie">plantenoecologie</a>:</b></span></td><td class="rechts"><a href="/wiki/Abundantie_(ecologie)" title="Abundantie (ecologie)">abundantie</a> · <a href="/wiki/Associatie_(vegetatiekunde)" title="Associatie (vegetatiekunde)">associatie</a> · <a href="/wiki/Bedekking_(vegetatiekunde)" title="Bedekking (vegetatiekunde)">bedekking</a> · <a href="/wiki/Biodiversiteit" title="Biodiversiteit">biodiversiteit</a> · <a href="/wiki/Biotoop" title="Biotoop">biotoop</a> · <a href="/wiki/Boomlaag" title="Boomlaag">boomlaag</a> · <a href="/wiki/Bos_(vegetatie)" title="Bos (vegetatie)">bos</a> · <a href="/wiki/Braun-Blanquet-methode" title="Braun-Blanquet-methode">Braun-Blanquet-methode</a> · <a href="/wiki/Broekbos" title="Broekbos">broekbos</a> · <a href="/wiki/Climaxvegetatie" title="Climaxvegetatie">climaxvegetatie</a> · <a href="/wiki/Clusteranalyse" title="Clusteranalyse">clusteranalyse</a> · <a href="/wiki/Gemeenschapsgradi%C3%ABnt" title="Gemeenschapsgradiënt">coenocline</a> · <a href="/wiki/Concurrentie_(ecologie)" title="Concurrentie (ecologie)">concurrentie</a> · <a href="/wiki/Constant_taxon" title="Constant taxon">constant taxon</a> · <a href="/wiki/Contactgemeenschap" title="Contactgemeenschap">contactgemeenschap</a> · <a href="/wiki/Differenti%C3%ABrend_taxon" title="Differentiërend taxon">differentiërend taxon</a> · <a href="/wiki/Dwergstruweel" title="Dwergstruweel">dwergstruweel</a> · <a href="/wiki/Ecologische_gradi%C3%ABnt" title="Ecologische gradiënt">ecologische gradiënt</a> · <a href="/wiki/Ecologische_groep" title="Ecologische groep">ecologische groep</a> · <a href="/wiki/Ellenberg-indicatorwaarde" title="Ellenberg-indicatorwaarde">Ellenberg-indicatorwaarde</a> · <a href="/wiki/Gemeenschapsgradi%C3%ABnt" title="Gemeenschapsgradiënt">gemeenschapsgradiënt</a> · <a href="/wiki/Grasland" title="Grasland">grasland</a> · <a href="/wiki/Heide_(vegetatie)" title="Heide (vegetatie)">heide</a> · <a href="/wiki/Kentaxon" title="Kentaxon">kentaxon</a> · <a href="/wiki/Kruidlaag" title="Kruidlaag">kruidlaag</a> · <a href="/wiki/Kwelder" title="Kwelder">kwelder</a> · <a href="/wiki/Minimumareaal" title="Minimumareaal">minimumareaal</a> · <a href="/wiki/Moeras" title="Moeras">moeras</a> · <a href="/wiki/Moslaag" title="Moslaag">moslaag</a> · <a href="/wiki/Ordinatie" title="Ordinatie">ordinatie</a> · <a href="/wiki/Pioniersoort" title="Pioniersoort">pioniersoort</a> · <a href="/wiki/Plantengemeenschap" title="Plantengemeenschap">plantengemeenschap</a> · <a href="/wiki/Potentieel_natuurlijke_vegetatie" title="Potentieel natuurlijke vegetatie">potentieel natuurlijke vegetatie</a> · <a href="/wiki/Presentie_(vegetatiekunde)" title="Presentie (vegetatiekunde)">presentie</a> · <a href="/wiki/Regenwoud" title="Regenwoud">regenwoud</a> · <a href="/wiki/Vegetatieopname" title="Vegetatieopname">relevé</a> · <a href="/wiki/Ruigte" title="Ruigte">ruigte</a> · <a href="/wiki/Savanne_(landschap)" title="Savanne (landschap)">savanne</a> · <a href="/wiki/Kwelder" title="Kwelder">schor</a> · <a href="/wiki/Steppe" title="Steppe">steppe</a> · <a href="/wiki/Struiklaag" title="Struiklaag">struiklaag</a> · <a href="/wiki/Struweel" title="Struweel">struweel</a> · <a href="/wiki/Successie_(ecologie)" title="Successie (ecologie)">successie</a> · <a href="/wiki/Syntaxon" title="Syntaxon">syntaxon</a> · <a href="/wiki/Syntaxonomie" title="Syntaxonomie">syntaxonomie</a> · <a href="/wiki/Vegetatieschaal_van_Tansley" class="mw-redirect" title="Vegetatieschaal van Tansley">Tansley (methode)</a> · <a href="/wiki/Toendra" title="Toendra">toendra</a> · <a href="/wiki/Tropisch_regenwoud" title="Tropisch regenwoud">tropisch regenwoud</a> · <a href="/wiki/Trouw_(vegetatiekunde)" title="Trouw (vegetatiekunde)">trouw</a> · <a href="/wiki/Veen_(grondsoort)" class="mw-redirect" title="Veen (grondsoort)">veen</a> · <a href="/wiki/Vegetatie" title="Vegetatie">vegetatie</a> · <a href="/wiki/Vegetatielaag" title="Vegetatielaag">vegetatielaag</a> · <a href="/wiki/Vegetatieopname" title="Vegetatieopname">vegetatieopname</a> · <a href="/wiki/Vegetatiestructuur" title="Vegetatiestructuur">vegetatiestructuur</a> · <a href="/wiki/Plantengemeenschap" title="Plantengemeenschap">vegetatietype</a> · <a href="/wiki/Vergrassing" title="Vergrassing">vergrassing</a> · <a href="/wiki/Verlanding" title="Verlanding">verlanding</a></td></tr></tbody></table> <div style="background-color: var(--navigatie-titelbalkkleur,#ddeef8);"><b><a href="/wiki/Idiobotanie" title="Idiobotanie">Idiobotanie</a></b> (planten onder gecontroleerde omstandigheden)</div> <link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r67785531" /><table class="navigatie-tabel vatop" cellpadding="0" cellspacing="0" style="width:100%;"><tbody><tr><td class="links" style="width:19em;"></td><td class="rechts"></td></tr><tr><td class="links"><b><a href="/wiki/Plantenmorfologie" title="Plantenmorfologie">Plantenmorfologie</a> & <a href="/wiki/Plantenanatomie" title="Plantenanatomie">-anatomie</a>:</b></td><td class="rechts"><a href="/wiki/Beschrijvende_plantkunde" title="Beschrijvende plantkunde">beschrijvende plantkunde</a> · <a href="/wiki/Adventief_(morfologie)" title="Adventief (morfologie)">adventief</a> · <a href="/wiki/Apoplast" title="Apoplast">apoplast</a> · <a href="/wiki/Blad_(hoofdbetekenis)" class="mw-redirect" title="Blad (hoofdbetekenis)">blad</a> · <a href="/wiki/Chloroplast" title="Chloroplast">bladgroenkorrel</a> · <a href="/wiki/Fyllotaxis" title="Fyllotaxis">bladstand</a> · <a href="/wiki/Bloeiwijze" title="Bloeiwijze">bloeiwijze</a> · <a href="/wiki/Bloem_(plant)" title="Bloem (plant)">bloem</a> · <a href="/wiki/Kroonblad" title="Kroonblad">bloemkroon</a> · <a href="/wiki/Kroon_(plant)" title="Kroon (plant)">boomkruin</a> · <a href="/wiki/Celwand" title="Celwand">celwand</a> · <a href="/wiki/Chloroplast" title="Chloroplast">chloroplast</a> · <a href="/wiki/Collenchym" title="Collenchym">collenchym</a> · <a href="/wiki/Schors" title="Schors">cortex</a> · <a href="/wiki/Cuticula_(planten)" title="Cuticula (planten)">cuticula</a> · <a href="/wiki/Eicel" title="Eicel">eicel</a> · <a href="/wiki/Epidermis" title="Epidermis">epidermis</a> · <a href="/wiki/Kurk_(weefsel)" title="Kurk (weefsel)">felleem</a> · <a href="/wiki/Kurkcambium" title="Kurkcambium">fellogeen</a> · <a href="/wiki/Kurkschors" title="Kurkschors">felloderm</a> · <a href="/wiki/Fenologie" title="Fenologie">fenologie</a> · <a href="/wiki/Flo%C3%ABem" title="Floëem">floëem</a> · <a href="/wiki/Beschrijvende_plantkunde" title="Beschrijvende plantkunde">fytografie</a> · <a href="/wiki/Gameet" title="Gameet">gameet</a> · <a href="/wiki/Gametofyt" title="Gametofyt">gametofyt</a> · <a href="/wiki/Groeivorm" title="Groeivorm">groeivorm</a> · <a href="/wiki/Haar_(plant)" title="Haar (plant)">haar</a> · <a href="/wiki/Houtvat" title="Houtvat">houtvat</a> · <a href="/wiki/Huidmondje" title="Huidmondje">huidmondje</a> · <a href="/wiki/Hypodermis" title="Hypodermis">hypodermis</a> · <a href="/wiki/Intercellulaire_ruimte" title="Intercellulaire ruimte">intercellulair</a> · <a href="/wiki/Intercellulaire_ruimte" title="Intercellulaire ruimte">intercellulaire ruimte</a> · <a href="/wiki/Kelk_(bloem)" title="Kelk (bloem)">kelk</a> · <a href="/wiki/Kroonblad" title="Kroonblad">kroonblad</a> · <a href="/wiki/Kurk_(weefsel)" title="Kurk (weefsel)">kurk</a> · <a href="/wiki/Kurkcambium" title="Kurkcambium">kurkcambium</a> · <a href="/wiki/Kurkschors" title="Kurkschors">kurkschors</a> · <a href="/wiki/Levensduur_(plant)" title="Levensduur (plant)">levensduur</a> · <a href="/wiki/Levensvorm" title="Levensvorm">levensvorm</a> · <a href="/wiki/Merg_(plant)" title="Merg (plant)">merg</a> · <a href="/wiki/Meristeem" title="Meristeem">meristeem</a> · <a href="/wiki/Middenlamel" title="Middenlamel">middenlamel</a> · <a href="/wiki/Palissadeparenchym" title="Palissadeparenchym">palissadeparenchym</a> · <a href="/wiki/Parenchym_(plantkunde)" title="Parenchym (plantkunde)">parenchym</a> · <a href="/wiki/Periderm_(plant)" title="Periderm (plant)">periderm</a> · <a href="/wiki/Plantaardige_cel" title="Plantaardige cel">plantaardige cel</a> · <a href="/wiki/Plastide" title="Plastide">plastide</a> · <a href="/wiki/Schors" title="Schors">schors</a> · <a href="/wiki/Steencel" title="Steencel">sclereïde</a> · <a href="/wiki/Sclerenchym" title="Sclerenchym">sclerenchym</a> · <a href="/wiki/Zaadcel" title="Zaadcel">spermatozoïde</a> · <a href="/wiki/Sponsparenchym" title="Sponsparenchym">sponsparenchym</a> · <a href="/wiki/Sporofyt" title="Sporofyt">sporofyt</a> · <a href="/wiki/Stam_(plant)" title="Stam (plant)">stam</a> · <a href="/wiki/Steencel" title="Steencel">steencel</a> · <a href="/wiki/Stengel" title="Stengel">stengel</a> · <a href="/wiki/Stippel" title="Stippel">stippel</a> · <a href="/wiki/Symplast" title="Symplast">symplast</a> · <a href="/wiki/Tak_(plant)" title="Tak (plant)">tak</a> · <a href="/wiki/Thallus" title="Thallus">thallus</a> · <a href="/wiki/Topmeristeem" title="Topmeristeem">topmeristeem</a> · <a href="/wiki/Houtvat" title="Houtvat">trachee</a> · <a href="/wiki/Trache%C3%AFde" title="Tracheïde">tracheïde</a> · <a href="/wiki/Thyllen" title="Thyllen">thyllen</a> · <a href="/wiki/Vaatbundel" title="Vaatbundel">vaatbundel</a> · <a href="/wiki/Vacuole" title="Vacuole">vacuole</a> · <a href="/wiki/Vrucht_(plant)" title="Vrucht (plant)">vrucht</a> · <a href="/wiki/Wortel_(plant)" title="Wortel (plant)">wortel</a> · <a href="/wiki/Xyleem" title="Xyleem">xyleem</a> · <a href="/wiki/Zaad_(plant)" title="Zaad (plant)">zaad</a> · <a href="/wiki/Zaadcel" title="Zaadcel">zaadcel</a> · <a href="/wiki/Flo%C3%ABem" title="Floëem">zeefvat</a> · <a href="/wiki/Zygote" title="Zygote">zygote</a></td></tr><tr><td class="links"><b><a href="/wiki/Plantenfysiologie" title="Plantenfysiologie">Plantenfysiologie</a>:</b></td><td class="rechts"><a href="/wiki/Ademhaling_(plant)" title="Ademhaling (plant)">ademhaling</a> · <a href="/wiki/Bladzuigkracht" title="Bladzuigkracht">bladzuigkracht</a> · <a href="/wiki/Bloei_(botanie)" title="Bloei (botanie)">bloei</a> · <a href="/wiki/Evapotranspiratie" title="Evapotranspiratie">evapotranspiratie</a> · <a href="/wiki/Fotoperiodiciteit" title="Fotoperiodiciteit">fotoperiodiciteit</a> · <a href="/wiki/Fotosynthese" title="Fotosynthese">fotosynthese</a> · <a href="/wiki/Fototropie" title="Fototropie">fototropie </a> · <a href="/wiki/Fytochemie" title="Fytochemie">fytochemie</a> · <a href="/wiki/Gaswisseling" title="Gaswisseling">gaswisseling</a> · <a href="/wiki/Geotropie" title="Geotropie">geotropie</a> · <a href="/wiki/Heliotropisme" title="Heliotropisme">heliotropisme</a> · <a href="/wiki/Kapseling" title="Kapseling">kapseling</a> · <a href="/wiki/Nastie" title="Nastie">nastie</a> · <a href="/wiki/Plantenfysiologie" title="Plantenfysiologie">plantenfysiologie</a> · <a href="/wiki/Plantenhormoon" title="Plantenhormoon">plantenhormoon</a> · <a href="/wiki/Rubisco" title="Rubisco">rubisco</a> · <a href="/wiki/Stikstoffixatie" title="Stikstoffixatie">stikstoffixatie</a> · <a href="/wiki/Stratificatie_(botanie)" title="Stratificatie (botanie)">stratificatie</a> · <a href="/wiki/Transpiratie_(biologie)" title="Transpiratie (biologie)">transpiratie</a> · <a href="/wiki/Turgordruk" title="Turgordruk">turgordruk</a> · <a href="/wiki/Vernalisatie" title="Vernalisatie">vernalisatie</a> · <a href="/wiki/Vruchtzetting" title="Vruchtzetting">vruchtzetting</a> · <a href="/wiki/Winterhard" title="Winterhard">winterhard</a> · <a href="/wiki/Worteldruk" title="Worteldruk">worteldruk</a></td></tr><tr><td class="links"><b><a href="/wiki/Systematiek_(biologie)" title="Systematiek (biologie)">Plantensystematiek</a>:</b></td><td class="rechts"><a href="/wiki/Taxonomie_(biologie)" title="Taxonomie (biologie)">taxonomie</a> · <a href="/wiki/Botanische_nomenclatuur" title="Botanische nomenclatuur">botanische nomenclatuur</a> · <a href="/wiki/Angiosperm_Phylogeny_Group" title="Angiosperm Phylogeny Group">Angiosperm Phylogeny Group</a> · <a href="/wiki/APG-systeem" title="APG-systeem">APG I-systeem</a> · <a href="/wiki/APG_II-systeem" title="APG II-systeem">APG II-systeem</a> · <a href="/wiki/APG_III-systeem" title="APG III-systeem">APG III-systeem</a> · <a href="/wiki/APG_IV-systeem" title="APG IV-systeem">APG IV-systeem</a> · <a href="/wiki/Algen" title="Algen">algen</a> · <a href="/wiki/Botanische_naam" title="Botanische naam">botanische naam</a> · <a href="/wiki/Cladistiek" title="Cladistiek">cladistiek</a> · <a href="/wiki/Embryophyta" title="Embryophyta">Cormophyta</a> · <a href="/wiki/Cryptogamen" title="Cryptogamen">cryptogamen</a> · <a href="/wiki/Classificatie" title="Classificatie">classificatie</a> · <a href="/wiki/Embryophyta" title="Embryophyta">embryophyta</a> · <a href="/wiki/Endosymbiontentheorie" title="Endosymbiontentheorie">endosymbiontentheorie</a> · <a href="/wiki/Endosymbiose" title="Endosymbiose">endosymbiose</a> · <a href="/wiki/Evolutie_(biologie)" title="Evolutie (biologie)">evolutie</a> · <a href="/wiki/Zaadplanten" title="Zaadplanten">fanerogamen</a> · <a href="/wiki/Fylogenie" title="Fylogenie">fylogenie</a> · <a href="/wiki/Generatiewisseling" title="Generatiewisseling">generatiewisseling</a> · <a href="/wiki/Groenwieren" title="Groenwieren">groenwieren</a> · <a href="/wiki/Hauwmossen" title="Hauwmossen">hauwmossen</a> · <a href="/wiki/Kernfasewisseling" title="Kernfasewisseling">kernfasewisseling</a> · <a href="/wiki/Korstmos" title="Korstmos">korstmossen</a> · <a href="/wiki/Kranswieren" title="Kranswieren">kranswieren</a> · <a href="/wiki/Embryophyta" title="Embryophyta">landplanten</a> · <a href="/wiki/Levenscyclus_(hoofdbetekenis)" class="mw-redirect" title="Levenscyclus (hoofdbetekenis)">levenscyclus</a> · <a href="/wiki/Levermossen" title="Levermossen">levermossen</a> · <a href="/wiki/Mossen" title="Mossen">mossen</a> · <a href="/wiki/PPG_I-systeem" title="PPG I-systeem">PPG I-systeem</a> · <a href="/wiki/Pteridophyte_Phylogeny_Group" title="Pteridophyte Phylogeny Group">Pteridophyte Phylogeny Group</a> · <a href="/wiki/Roodwieren" title="Roodwieren">roodwieren</a> · <a href="/wiki/Varens" title="Varens">varens</a> · <a href="/wiki/Zaadplanten" title="Zaadplanten">zaadplanten</a> · <a href="/wiki/Zeewier" title="Zeewier">zeewier</a></td></tr></tbody></table> <div style="background-color: var(--navigatie-titelbalkkleur,#ddeef8);"><b>Overig</b></div> <link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r67785531" /><table class="navigatie-tabel vatop" cellpadding="0" cellspacing="0" style="width:100%;"><tbody><tr><td class="links" style="width:19em;"></td><td class="rechts"></td></tr><tr><td class="links"><b><a href="/wiki/Plantkunde#Bijzondere_plantkunde" title="Plantkunde">Bijzondere plantkunde</a>:</b></td><td class="rechts"><a href="/wiki/Fycologie" title="Fycologie">algologie</a> · <a href="/wiki/Batologie" title="Batologie">batologie</a> · <a href="/wiki/Bryologie" title="Bryologie">bryologie</a> · <a href="/wiki/Dendrologie" title="Dendrologie">dendrologie</a> · <a href="/wiki/Fycologie" title="Fycologie">fycologie</a> · <a href="/wiki/Lichenologie" title="Lichenologie">lichenologie</a> · <a href="/wiki/Mycologie" title="Mycologie">mycologie</a> · <a href="/wiki/Pomologie" title="Pomologie">pomologie</a> · <a href="/wiki/Varens" title="Varens">pteridologie</a></td></tr></tbody></table> </div></div> <div class="interProject commons mw-list-item" style="display:none;"><a href="https://commons.wikimedia.org/wiki/Category:Blad#mw-subcategories" class="extiw" title="commons:Category:Blad">Mediabestanden</a></div> <div class="interProjectTemplate interProject-groot toccolours" style="display:flex; gap:1em; align-items:center; clear:both; margin:1em 0 -0.5em 0;"> <div style="min-width:max-content;"><span class="noviewer noresize" typeof="mw:File"><a href="/wiki/Bestand:Commons-logo.svg" class="mw-file-description"><img alt="" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/4a/Commons-logo.svg/40px-Commons-logo.svg.png" decoding="async" width="25" height="34" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/4a/Commons-logo.svg/60px-Commons-logo.svg.png 2x" data-file-width="1024" data-file-height="1376" /></a></span></div> <div>Zie de categorie <i><b><a href="https://commons.wikimedia.org/wiki/Category:Leaves#mw-subcategories" class="extiw" title="commons:Category:Leaves">Leaves</a></b></i> van <a href="/wiki/Wikimedia_Commons" title="Wikimedia Commons">Wikimedia Commons</a> voor mediabestanden over dit onderwerp.</div> </div>    </div><noscript><img src="https://auth.wikimedia.org/loginwiki/wiki/Special:CentralAutoLogin/start?useformat=desktop&type=1x1&usesul3=1" alt="" width="1" height="1" style="border: none; position: absolute;"></noscript> <div class="printfooter" data-nosnippet="">Overgenomen van "<a dir="ltr" href="https://nl.wikipedia.org/w/index.php?title=Blad&oldid=67364042">https://nl.wikipedia.org/w/index.php?title=Blad&oldid=67364042</a>"</div></div> <div id="catlinks" class="catlinks" data-mw="interface"><div id="mw-normal-catlinks" class="mw-normal-catlinks"><a href="/wiki/Categorie:Alles" title="Categorie:Alles">Categorieën</a>: <ul><li><a href="/wiki/Categorie:Plantenmorfologie" title="Categorie:Plantenmorfologie">Plantenmorfologie</a></li><li><a href="/wiki/Categorie:Fotosynthese" title="Categorie:Fotosynthese">Fotosynthese</a></li><li><a href="/wiki/Categorie:Plantenanatomie" title="Categorie:Plantenanatomie">Plantenanatomie</a></li></ul></div></div> </div> </main> </div> <div class="mw-footer-container"> <footer id="footer" class="mw-footer" > <ul id="footer-info"> <li id="footer-info-lastmod"> Deze pagina is voor het laatst bewerkt op 12 apr 2024 om 16:51.</li> <li id="footer-info-copyright">De tekst is beschikbaar onder de licentie <a rel="nofollow" class="external text" href="//creativecommons.org/licenses/by-sa/4.0/deed.nl">Creative Commons Naamsvermelding/Gelijk delen</a>, er kunnen aanvullende voorwaarden van toepassing zijn. Zie de <a class="external text" href="https://foundation.wikimedia.org/wiki/Special:MyLanguage/Policy:Terms_of_Use/nl">gebruiksvoorwaarden</a> voor meer informatie.<br /> Wikipedia® is een geregistreerd handelsmerk van de <a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.wikimediafoundation.org">Wikimedia Foundation, Inc.</a>, een organisatie zonder winstoogmerk.</li> </ul> <ul id="footer-places"> <li id="footer-places-privacy"><a href="https://foundation.wikimedia.org/wiki/Special:MyLanguage/Policy:Privacy_policy">Privacybeleid</a></li> <li id="footer-places-about"><a href="/wiki/Wikipedia">Over Wikipedia</a></li> <li id="footer-places-disclaimers"><a href="/wiki/Wikipedia:Algemeen_voorbehoud">Disclaimers</a></li> <li id="footer-places-wm-codeofconduct"><a href="https://foundation.wikimedia.org/wiki/Special:MyLanguage/Policy:Universal_Code_of_Conduct">Gedragscode</a></li> <li id="footer-places-developers"><a href="https://developer.wikimedia.org">Ontwikkelaars</a></li> <li id="footer-places-statslink"><a href="https://stats.wikimedia.org/#/nl.wikipedia.org">Statistieken</a></li> <li id="footer-places-cookiestatement"><a href="https://foundation.wikimedia.org/wiki/Special:MyLanguage/Policy:Cookie_statement">Cookieverklaring</a></li> <li id="footer-places-mobileview"><a href="//nl.m.wikipedia.org/w/index.php?title=Blad&mobileaction=toggle_view_mobile" class="noprint stopMobileRedirectToggle">Mobiele weergave</a></li> </ul> <ul id="footer-icons" class="noprint"> <li id="footer-copyrightico"><a href="https://www.wikimedia.org/" class="cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--size-large cdx-button--fake-button--enabled"><picture><source media="(min-width: 500px)" srcset="/static/images/footer/wikimedia-button.svg" width="84" height="29"><img src="/static/images/footer/wikimedia.svg" width="25" height="25" alt="Wikimedia Foundation" lang="en" loading="lazy"></picture></a></li> <li id="footer-poweredbyico"><a href="https://www.mediawiki.org/" class="cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--size-large cdx-button--fake-button--enabled"><picture><source media="(min-width: 500px)" srcset="/w/resources/assets/poweredby_mediawiki.svg" width="88" height="31"><img src="/w/resources/assets/mediawiki_compact.svg" alt="Powered by MediaWiki" lang="en" width="25" height="25" loading="lazy"></picture></a></li> </ul> </footer> </div> </div> </div> <div class="vector-header-container vector-sticky-header-container"> <div id="vector-sticky-header" class="vector-sticky-header"> <div class="vector-sticky-header-start"> <div class="vector-sticky-header-icon-start vector-button-flush-left vector-button-flush-right" aria-hidden="true"> <button class="cdx-button cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only vector-sticky-header-search-toggle" tabindex="-1" data-event-name="ui.vector-sticky-search-form.icon"><span class="vector-icon mw-ui-icon-search mw-ui-icon-wikimedia-search"></span> <span>Zoeken</span> </button> </div> <div role="search" class="vector-search-box-vue vector-search-box-show-thumbnail vector-search-box"> <div class="vector-typeahead-search-container"> <div class="cdx-typeahead-search cdx-typeahead-search--show-thumbnail"> <form action="/w/index.php" id="vector-sticky-search-form" class="cdx-search-input cdx-search-input--has-end-button"> <div class="cdx-search-input__input-wrapper" data-search-loc="header-moved"> <div class="cdx-text-input cdx-text-input--has-start-icon"> <input class="cdx-text-input__input" type="search" name="search" placeholder="Doorzoek Wikipedia"> <span class="cdx-text-input__icon cdx-text-input__start-icon"></span> </div> <input type="hidden" name="title" value="Speciaal:Zoeken"> </div> <button class="cdx-button cdx-search-input__end-button">Zoeken</button> </form> </div> </div> </div> <div class="vector-sticky-header-context-bar"> <nav aria-label="Inhoud" class="vector-toc-landmark"> <div id="vector-sticky-header-toc" class="vector-dropdown mw-portlet mw-portlet-sticky-header-toc vector-sticky-header-toc vector-button-flush-left" > <input type="checkbox" id="vector-sticky-header-toc-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-sticky-header-toc" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="Inhoudsopgave omschakelen" > <label id="vector-sticky-header-toc-label" for="vector-sticky-header-toc-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only " aria-hidden="true" ><span class="vector-icon mw-ui-icon-listBullet mw-ui-icon-wikimedia-listBullet"></span> <span class="vector-dropdown-label-text">Inhoudsopgave omschakelen</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="vector-sticky-header-toc-unpinned-container" class="vector-unpinned-container"> </div> </div> </div> </nav> <div class="vector-sticky-header-context-bar-primary" aria-hidden="true" ><span class="mw-page-title-main">Blad</span></div> </div> </div> <div class="vector-sticky-header-end" aria-hidden="true"> <div class="vector-sticky-header-icons"> <a href="#" class="cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only" id="ca-talk-sticky-header" tabindex="-1" data-event-name="talk-sticky-header"><span class="vector-icon mw-ui-icon-speechBubbles mw-ui-icon-wikimedia-speechBubbles"></span> <span></span> </a> <a href="#" class="cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only" id="ca-subject-sticky-header" tabindex="-1" data-event-name="subject-sticky-header"><span class="vector-icon mw-ui-icon-article mw-ui-icon-wikimedia-article"></span> <span></span> </a> <a href="#" class="cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only" id="ca-history-sticky-header" tabindex="-1" data-event-name="history-sticky-header"><span class="vector-icon mw-ui-icon-wikimedia-history mw-ui-icon-wikimedia-wikimedia-history"></span> <span></span> </a> <a href="#" class="cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only mw-watchlink" id="ca-watchstar-sticky-header" tabindex="-1" data-event-name="watch-sticky-header"><span class="vector-icon mw-ui-icon-wikimedia-star mw-ui-icon-wikimedia-wikimedia-star"></span> <span></span> </a> <a href="#" class="cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only" id="ca-ve-edit-sticky-header" tabindex="-1" data-event-name="ve-edit-sticky-header"><span class="vector-icon mw-ui-icon-wikimedia-edit mw-ui-icon-wikimedia-wikimedia-edit"></span> <span></span> </a> <a href="#" class="cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only" id="ca-edit-sticky-header" tabindex="-1" data-event-name="wikitext-edit-sticky-header"><span class="vector-icon mw-ui-icon-wikimedia-wikiText mw-ui-icon-wikimedia-wikimedia-wikiText"></span> <span></span> </a> <a href="#" class="cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only" id="ca-viewsource-sticky-header" tabindex="-1" data-event-name="ve-edit-protected-sticky-header"><span class="vector-icon mw-ui-icon-wikimedia-editLock mw-ui-icon-wikimedia-wikimedia-editLock"></span> <span></span> </a> </div> <div class="vector-sticky-header-buttons"> <button class="cdx-button cdx-button--weight-quiet mw-interlanguage-selector" id="p-lang-btn-sticky-header" tabindex="-1" data-event-name="ui.dropdown-p-lang-btn-sticky-header"><span class="vector-icon mw-ui-icon-wikimedia-language mw-ui-icon-wikimedia-wikimedia-language"></span> <span>149 talen</span> </button> <a href="#" class="cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--action-progressive" id="ca-addsection-sticky-header" tabindex="-1" data-event-name="addsection-sticky-header"><span class="vector-icon mw-ui-icon-speechBubbleAdd-progressive mw-ui-icon-wikimedia-speechBubbleAdd-progressive"></span> <span>Onderwerp toevoegen</span> </a> </div> <div class="vector-sticky-header-icon-end"> <div class="vector-user-links"> </div> </div> </div> </div> </div> <div class="mw-portlet mw-portlet-dock-bottom emptyPortlet" id="p-dock-bottom"> <ul> </ul> </div> <script>(RLQ=window.RLQ||[]).push(function(){mw.config.set({"wgHostname":"mw-web.codfw.main-5d757f95b5-kpvkk","wgBackendResponseTime":206,"wgPageParseReport":{"limitreport":{"cputime":"0.363","walltime":"0.487","ppvisitednodes":{"value":4987,"limit":1000000},"postexpandincludesize":{"value":130430,"limit":2097152},"templateargumentsize":{"value":67039,"limit":2097152},"expansiondepth":{"value":21,"limit":100},"expensivefunctioncount":{"value":4,"limit":500},"unstrip-depth":{"value":1,"limit":20},"unstrip-size":{"value":57012,"limit":5000000},"entityaccesscount":{"value":1,"limit":400},"timingprofile":["100.00% 247.511 1 -total"," 21.83% 54.020 1 Sjabloon:Appendix"," 20.91% 51.751 2 Sjabloon:Bevat"," 16.56% 40.985 1 Sjabloon:Commonscat"," 15.54% 38.466 1 Sjabloon:Zusterproject_box"," 13.89% 34.371 2 Sjabloon:Navigatie_uitklapbaar"," 13.88% 34.355 2 Sjabloon:First_non_empty"," 11.27% 27.899 1 Sjabloon:Navigatie_fytografie_bloemplanten"," 10.09% 24.972 2 Sjabloon:References"," 8.94% 22.118 8 Sjabloon:Navigatie/Tabel"]},"scribunto":{"limitreport-timeusage":{"value":"0.023","limit":"10.000"},"limitreport-memusage":{"value":973783,"limit":52428800}},"cachereport":{"origin":"mw-web.codfw.main-5c6f46dcf-4d2tw","timestamp":"20250329221924","ttl":2592000,"transientcontent":false}}});});</script> <script type="application/ld+json">{"@context":"https:\/\/schema.org","@type":"Article","name":"Blad","url":"https:\/\/nl.wikipedia.org\/wiki\/Blad","sameAs":"http:\/\/www.wikidata.org\/entity\/Q33971","mainEntity":"http:\/\/www.wikidata.org\/entity\/Q33971","author":{"@type":"Organization","name":"Bijdragers aan Wikimedia-projecten"},"publisher":{"@type":"Organization","name":"Wikimedia Foundation, Inc.","logo":{"@type":"ImageObject","url":"https:\/\/www.wikimedia.org\/static\/images\/wmf-hor-googpub.png"}},"datePublished":"2003-12-23T16:38:23Z","dateModified":"2024-04-12T14:51:27Z","image":"https:\/\/upload.wikimedia.org\/wikipedia\/commons\/3\/3c\/Leaf_Varieties_%2815_sp%29_reduced.png","headline":"deel van plant"}</script> </body> </html>