CINXE.COM
Turbine — Wikipédia
<!DOCTYPE html> <html class="client-nojs vector-feature-language-in-header-enabled vector-feature-language-in-main-page-header-disabled vector-feature-page-tools-pinned-disabled vector-feature-toc-pinned-clientpref-1 vector-feature-main-menu-pinned-disabled vector-feature-limited-width-clientpref-1 vector-feature-limited-width-content-enabled vector-feature-custom-font-size-clientpref-1 vector-feature-appearance-pinned-clientpref-1 vector-feature-night-mode-enabled skin-theme-clientpref-day vector-sticky-header-enabled vector-toc-available" lang="fr" dir="ltr"> <head> <meta charset="UTF-8"> <title>Turbine — Wikipédia</title> <script>(function(){var className="client-js vector-feature-language-in-header-enabled vector-feature-language-in-main-page-header-disabled vector-feature-page-tools-pinned-disabled vector-feature-toc-pinned-clientpref-1 vector-feature-main-menu-pinned-disabled vector-feature-limited-width-clientpref-1 vector-feature-limited-width-content-enabled vector-feature-custom-font-size-clientpref-1 vector-feature-appearance-pinned-clientpref-1 vector-feature-night-mode-enabled skin-theme-clientpref-day vector-sticky-header-enabled vector-toc-available";var cookie=document.cookie.match(/(?:^|; )frwikimwclientpreferences=([^;]+)/);if(cookie){cookie[1].split('%2C').forEach(function(pref){className=className.replace(new RegExp('(^| )'+pref.replace(/-clientpref-\w+$|[^\w-]+/g,'')+'-clientpref-\\w+( |$)'),'$1'+pref+'$2');});}document.documentElement.className=className;}());RLCONF={"wgBreakFrames":false,"wgSeparatorTransformTable":[",\t."," \t,"],"wgDigitTransformTable":["",""],"wgDefaultDateFormat":"dmy", "wgMonthNames":["","janvier","février","mars","avril","mai","juin","juillet","août","septembre","octobre","novembre","décembre"],"wgRequestId":"6fd4325d-a228-45f5-83ec-6b40a31587e3","wgCanonicalNamespace":"","wgCanonicalSpecialPageName":false,"wgNamespaceNumber":0,"wgPageName":"Turbine","wgTitle":"Turbine","wgCurRevisionId":222774672,"wgRevisionId":222774672,"wgArticleId":1806777,"wgIsArticle":true,"wgIsRedirect":false,"wgAction":"view","wgUserName":null,"wgUserGroups":["*"],"wgCategories":["Article manquant de références depuis mars 2012","Article manquant de références/Liste complète","Article manquant de références depuis octobre 2017","Article à référence nécessaire","Article ne respectant pas les conventions bibliographiques","Catégorie Commons avec lien local identique sur Wikidata","Article de Wikipédia avec notice d'autorité","Portail:Génie mécanique/Articles liés","Portail:Technologies/Articles liés","Portail:Sciences/Articles liés", "Portail:Transports/Articles liés","Portail:Industrie/Articles liés","Portail:Économie/Articles liés","Portail:Énergie/Articles liés","Propulsion","Turbine"],"wgPageViewLanguage":"fr","wgPageContentLanguage":"fr","wgPageContentModel":"wikitext","wgRelevantPageName":"Turbine","wgRelevantArticleId":1806777,"wgIsProbablyEditable":true,"wgRelevantPageIsProbablyEditable":true,"wgRestrictionEdit":[],"wgRestrictionMove":[],"wgNoticeProject":"wikipedia","wgCiteReferencePreviewsActive":true,"wgMediaViewerOnClick":true,"wgMediaViewerEnabledByDefault":true,"wgPopupsFlags":0,"wgVisualEditor":{"pageLanguageCode":"fr","pageLanguageDir":"ltr","pageVariantFallbacks":"fr"},"wgMFDisplayWikibaseDescriptions":{"search":true,"watchlist":true,"tagline":true,"nearby":true},"wgWMESchemaEditAttemptStepOversample":false,"wgWMEPageLength":30000,"wgEditSubmitButtonLabelPublish":true,"wgULSPosition":"interlanguage","wgULSisCompactLinksEnabled":false,"wgVector2022LanguageInHeader":true, "wgULSisLanguageSelectorEmpty":false,"wgWikibaseItemId":"Q130760","wgCheckUserClientHintsHeadersJsApi":["brands","architecture","bitness","fullVersionList","mobile","model","platform","platformVersion"],"GEHomepageSuggestedEditsEnableTopics":true,"wgGETopicsMatchModeEnabled":false,"wgGEStructuredTaskRejectionReasonTextInputEnabled":false,"wgGELevelingUpEnabledForUser":false};RLSTATE={"ext.globalCssJs.user.styles":"ready","site.styles":"ready","user.styles":"ready","ext.globalCssJs.user":"ready","user":"ready","user.options":"loading","ext.cite.styles":"ready","ext.math.styles":"ready","skins.vector.search.codex.styles":"ready","skins.vector.styles":"ready","skins.vector.icons":"ready","jquery.makeCollapsible.styles":"ready","ext.wikimediamessages.styles":"ready","ext.visualEditor.desktopArticleTarget.noscript":"ready","ext.uls.interlanguage":"ready","wikibase.client.init":"ready","ext.wikimediaBadges":"ready"};RLPAGEMODULES=["ext.cite.ux-enhancements","mediawiki.page.media","site", "mediawiki.page.ready","jquery.makeCollapsible","mediawiki.toc","skins.vector.js","ext.centralNotice.geoIP","ext.centralNotice.startUp","ext.gadget.ArchiveLinks","ext.gadget.Wdsearch","ext.urlShortener.toolbar","ext.centralauth.centralautologin","mmv.bootstrap","ext.popups","ext.visualEditor.desktopArticleTarget.init","ext.visualEditor.targetLoader","ext.echo.centralauth","ext.eventLogging","ext.wikimediaEvents","ext.navigationTiming","ext.uls.interface","ext.cx.eventlogging.campaigns","ext.cx.uls.quick.actions","wikibase.client.vector-2022","ext.checkUser.clientHints","ext.growthExperiments.SuggestedEditSession"];</script> <script>(RLQ=window.RLQ||[]).push(function(){mw.loader.impl(function(){return["user.options@12s5i",function($,jQuery,require,module){mw.user.tokens.set({"patrolToken":"+\\","watchToken":"+\\","csrfToken":"+\\"}); }];});});</script> <link rel="stylesheet" href="/w/load.php?lang=fr&modules=ext.cite.styles%7Cext.math.styles%7Cext.uls.interlanguage%7Cext.visualEditor.desktopArticleTarget.noscript%7Cext.wikimediaBadges%7Cext.wikimediamessages.styles%7Cjquery.makeCollapsible.styles%7Cskins.vector.icons%2Cstyles%7Cskins.vector.search.codex.styles%7Cwikibase.client.init&only=styles&skin=vector-2022"> <script async="" src="/w/load.php?lang=fr&modules=startup&only=scripts&raw=1&skin=vector-2022"></script> <meta name="ResourceLoaderDynamicStyles" content=""> <link rel="stylesheet" href="/w/load.php?lang=fr&modules=site.styles&only=styles&skin=vector-2022"> <meta name="generator" content="MediaWiki 1.44.0-wmf.16"> <meta name="referrer" content="origin"> <meta name="referrer" content="origin-when-cross-origin"> <meta name="robots" content="max-image-preview:standard"> <meta name="format-detection" content="telephone=no"> <meta property="og:image" content="https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/5/56/Sch%C3%A9ma_de_principe_d%27une_turbine.svg/1200px-Sch%C3%A9ma_de_principe_d%27une_turbine.svg.png"> <meta property="og:image:width" content="1200"> <meta property="og:image:height" content="664"> <meta property="og:image" content="https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/5/56/Sch%C3%A9ma_de_principe_d%27une_turbine.svg/800px-Sch%C3%A9ma_de_principe_d%27une_turbine.svg.png"> <meta property="og:image:width" content="800"> <meta property="og:image:height" content="443"> <meta property="og:image" content="https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/5/56/Sch%C3%A9ma_de_principe_d%27une_turbine.svg/640px-Sch%C3%A9ma_de_principe_d%27une_turbine.svg.png"> <meta property="og:image:width" content="640"> <meta property="og:image:height" content="354"> <meta name="viewport" content="width=1120"> <meta property="og:title" content="Turbine — Wikipédia"> <meta property="og:type" content="website"> <link rel="preconnect" href="//upload.wikimedia.org"> <link rel="alternate" media="only screen and (max-width: 640px)" href="//fr.m.wikipedia.org/wiki/Turbine"> <link rel="alternate" type="application/x-wiki" title="Modifier" href="/w/index.php?title=Turbine&action=edit"> <link rel="apple-touch-icon" href="/static/apple-touch/wikipedia.png"> <link rel="icon" href="/static/favicon/wikipedia.ico"> <link rel="search" type="application/opensearchdescription+xml" href="/w/rest.php/v1/search" title="Wikipédia (fr)"> <link rel="EditURI" type="application/rsd+xml" href="//fr.wikipedia.org/w/api.php?action=rsd"> <link rel="canonical" href="https://fr.wikipedia.org/wiki/Turbine"> <link rel="license" href="https://creativecommons.org/licenses/by-sa/4.0/deed.fr"> <link rel="alternate" type="application/atom+xml" title="Flux Atom de Wikipédia" href="/w/index.php?title=Sp%C3%A9cial:Modifications_r%C3%A9centes&feed=atom"> <link rel="dns-prefetch" href="//meta.wikimedia.org" /> <link rel="dns-prefetch" href="login.wikimedia.org"> </head> <body class="skin--responsive skin-vector skin-vector-search-vue mediawiki ltr sitedir-ltr mw-hide-empty-elt ns-0 ns-subject mw-editable page-Turbine rootpage-Turbine skin-vector-2022 action-view"><a class="mw-jump-link" href="#bodyContent">Aller au contenu</a> <div class="vector-header-container"> <header class="vector-header mw-header"> <div class="vector-header-start"> <nav class="vector-main-menu-landmark" aria-label="Site"> <div id="vector-main-menu-dropdown" class="vector-dropdown vector-main-menu-dropdown vector-button-flush-left vector-button-flush-right" title="Menu principal" > <input type="checkbox" id="vector-main-menu-dropdown-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-main-menu-dropdown" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="Menu principal" > <label id="vector-main-menu-dropdown-label" for="vector-main-menu-dropdown-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only " aria-hidden="true" ><span class="vector-icon mw-ui-icon-menu mw-ui-icon-wikimedia-menu"></span> <span class="vector-dropdown-label-text">Menu principal</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="vector-main-menu-unpinned-container" class="vector-unpinned-container"> <div id="vector-main-menu" class="vector-main-menu vector-pinnable-element"> <div class="vector-pinnable-header vector-main-menu-pinnable-header vector-pinnable-header-unpinned" data-feature-name="main-menu-pinned" data-pinnable-element-id="vector-main-menu" data-pinned-container-id="vector-main-menu-pinned-container" data-unpinned-container-id="vector-main-menu-unpinned-container" > <div class="vector-pinnable-header-label">Menu principal</div> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-pin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-main-menu.pin">déplacer vers la barre latérale</button> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-unpin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-main-menu.unpin">masquer</button> </div> <div id="p-navigation" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-navigation" > <div class="vector-menu-heading"> Navigation </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="n-mainpage-description" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Wikip%C3%A9dia:Accueil_principal" title="Accueil général [z]" accesskey="z"><span>Accueil</span></a></li><li id="n-thema" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Portail:Accueil"><span>Portails thématiques</span></a></li><li id="n-randompage" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Sp%C3%A9cial:Page_au_hasard" title="Affiche un article au hasard [x]" accesskey="x"><span>Article au hasard</span></a></li><li id="n-contact" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Wikip%C3%A9dia:Contact"><span>Contact</span></a></li><li id="n-specialpages" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Sp%C3%A9cial:Pages_sp%C3%A9ciales"><span>Pages spéciales</span></a></li> </ul> </div> </div> <div id="p-Contribuer" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-Contribuer" > <div class="vector-menu-heading"> Contribuer </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="n-aboutwp" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Aide:D%C3%A9buter"><span>Débuter sur Wikipédia</span></a></li><li id="n-help" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Aide:Accueil" title="Accès à l’aide"><span>Aide</span></a></li><li id="n-portal" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Wikip%C3%A9dia:Accueil_de_la_communaut%C3%A9" title="À propos du projet, ce que vous pouvez faire, où trouver les informations"><span>Communauté</span></a></li><li id="n-recentchanges" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Sp%C3%A9cial:Modifications_r%C3%A9centes" title="Liste des modifications récentes sur le wiki [r]" accesskey="r"><span>Modifications récentes</span></a></li> </ul> </div> </div> </div> </div> </div> </div> </nav> <a href="/wiki/Wikip%C3%A9dia:Accueil_principal" class="mw-logo"> <img class="mw-logo-icon" src="/static/images/icons/wikipedia.png" alt="" aria-hidden="true" height="50" width="50"> <span class="mw-logo-container skin-invert"> <img class="mw-logo-wordmark" alt="Wikipédia" src="/static/images/mobile/copyright/wikipedia-wordmark-fr.svg" style="width: 7.4375em; height: 1.125em;"> <img class="mw-logo-tagline" alt="l'encyclopédie libre" src="/static/images/mobile/copyright/wikipedia-tagline-fr.svg" width="120" height="13" style="width: 7.5em; height: 0.8125em;"> </span> </a> </div> <div class="vector-header-end"> <div id="p-search" role="search" class="vector-search-box-vue vector-search-box-collapses vector-search-box-show-thumbnail vector-search-box-auto-expand-width vector-search-box"> <a href="/wiki/Sp%C3%A9cial:Recherche" class="cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only search-toggle" title="Rechercher sur Wikipédia [f]" accesskey="f"><span class="vector-icon mw-ui-icon-search mw-ui-icon-wikimedia-search"></span> <span>Rechercher</span> </a> <div class="vector-typeahead-search-container"> <div class="cdx-typeahead-search cdx-typeahead-search--show-thumbnail cdx-typeahead-search--auto-expand-width"> <form action="/w/index.php" id="searchform" class="cdx-search-input cdx-search-input--has-end-button"> <div id="simpleSearch" class="cdx-search-input__input-wrapper" data-search-loc="header-moved"> <div class="cdx-text-input cdx-text-input--has-start-icon"> <input class="cdx-text-input__input" type="search" name="search" placeholder="Rechercher sur Wikipédia" aria-label="Rechercher sur Wikipédia" autocapitalize="sentences" title="Rechercher sur Wikipédia [f]" accesskey="f" id="searchInput" > <span class="cdx-text-input__icon cdx-text-input__start-icon"></span> </div> <input type="hidden" name="title" value="Spécial:Recherche"> </div> <button class="cdx-button cdx-search-input__end-button">Rechercher</button> </form> </div> </div> </div> <nav class="vector-user-links vector-user-links-wide" aria-label="Outils personnels"> <div class="vector-user-links-main"> <div id="p-vector-user-menu-preferences" class="vector-menu mw-portlet emptyPortlet" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> </ul> </div> </div> <div id="p-vector-user-menu-userpage" class="vector-menu mw-portlet emptyPortlet" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> </ul> </div> </div> <nav class="vector-appearance-landmark" aria-label="Apparence"> <div id="vector-appearance-dropdown" class="vector-dropdown " title="Modifier l'apparence de la taille, de la largeur et de la couleur de la police de la page" > <input type="checkbox" id="vector-appearance-dropdown-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-appearance-dropdown" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="Apparence" > <label id="vector-appearance-dropdown-label" for="vector-appearance-dropdown-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only " aria-hidden="true" ><span class="vector-icon mw-ui-icon-appearance mw-ui-icon-wikimedia-appearance"></span> <span class="vector-dropdown-label-text">Apparence</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="vector-appearance-unpinned-container" class="vector-unpinned-container"> </div> </div> </div> </nav> <div id="p-vector-user-menu-notifications" class="vector-menu mw-portlet emptyPortlet" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> </ul> </div> </div> <div id="p-vector-user-menu-overflow" class="vector-menu mw-portlet" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="pt-sitesupport-2" class="user-links-collapsible-item mw-list-item user-links-collapsible-item"><a data-mw="interface" href="https://donate.wikimedia.org/?wmf_source=donate&wmf_medium=sidebar&wmf_campaign=fr.wikipedia.org&uselang=fr" class=""><span>Faire un don</span></a> </li> <li id="pt-createaccount-2" class="user-links-collapsible-item mw-list-item user-links-collapsible-item"><a data-mw="interface" href="/w/index.php?title=Sp%C3%A9cial:Cr%C3%A9er_un_compte&returnto=Turbine" title="Nous vous encourageons à créer un compte utilisateur et vous connecter ; ce n’est cependant pas obligatoire." class=""><span>Créer un compte</span></a> </li> <li id="pt-login-2" class="user-links-collapsible-item mw-list-item user-links-collapsible-item"><a data-mw="interface" href="/w/index.php?title=Sp%C3%A9cial:Connexion&returnto=Turbine" title="Nous vous encourageons à vous connecter ; ce n’est cependant pas obligatoire. [o]" accesskey="o" class=""><span>Se connecter</span></a> </li> </ul> </div> </div> </div> <div id="vector-user-links-dropdown" class="vector-dropdown vector-user-menu vector-button-flush-right vector-user-menu-logged-out" title="Plus d’options" > <input type="checkbox" id="vector-user-links-dropdown-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-user-links-dropdown" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="Outils personnels" > <label id="vector-user-links-dropdown-label" for="vector-user-links-dropdown-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only " aria-hidden="true" ><span class="vector-icon mw-ui-icon-ellipsis mw-ui-icon-wikimedia-ellipsis"></span> <span class="vector-dropdown-label-text">Outils personnels</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="p-personal" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-personal user-links-collapsible-item" title="Menu utilisateur" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="pt-sitesupport" class="user-links-collapsible-item mw-list-item"><a href="https://donate.wikimedia.org/?wmf_source=donate&wmf_medium=sidebar&wmf_campaign=fr.wikipedia.org&uselang=fr"><span>Faire un don</span></a></li><li id="pt-createaccount" class="user-links-collapsible-item mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Sp%C3%A9cial:Cr%C3%A9er_un_compte&returnto=Turbine" title="Nous vous encourageons à créer un compte utilisateur et vous connecter ; ce n’est cependant pas obligatoire."><span class="vector-icon mw-ui-icon-userAdd mw-ui-icon-wikimedia-userAdd"></span> <span>Créer un compte</span></a></li><li id="pt-login" class="user-links-collapsible-item mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Sp%C3%A9cial:Connexion&returnto=Turbine" title="Nous vous encourageons à vous connecter ; ce n’est cependant pas obligatoire. [o]" accesskey="o"><span class="vector-icon mw-ui-icon-logIn mw-ui-icon-wikimedia-logIn"></span> <span>Se connecter</span></a></li> </ul> </div> </div> <div id="p-user-menu-anon-editor" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-user-menu-anon-editor" > <div class="vector-menu-heading"> Pages pour les contributeurs déconnectés <a href="/wiki/Aide:Premiers_pas" aria-label="En savoir plus sur la contribution"><span>en savoir plus</span></a> </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="pt-anoncontribs" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Sp%C3%A9cial:Mes_contributions" title="Une liste des modifications effectuées depuis cette adresse IP [y]" accesskey="y"><span>Contributions</span></a></li><li id="pt-anontalk" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Sp%C3%A9cial:Mes_discussions" title="La page de discussion pour les contributions depuis cette adresse IP [n]" accesskey="n"><span>Discussion</span></a></li> </ul> </div> </div> </div> </div> </nav> </div> </header> </div> <div class="mw-page-container"> <div class="mw-page-container-inner"> <div class="vector-sitenotice-container"> <div id="siteNotice"><!-- CentralNotice --></div> </div> <div class="vector-column-start"> <div class="vector-main-menu-container"> <div id="mw-navigation"> <nav id="mw-panel" class="vector-main-menu-landmark" aria-label="Site"> <div id="vector-main-menu-pinned-container" class="vector-pinned-container"> </div> </nav> </div> </div> <div class="vector-sticky-pinned-container"> <nav id="mw-panel-toc" aria-label="Sommaire" data-event-name="ui.sidebar-toc" class="mw-table-of-contents-container vector-toc-landmark"> <div id="vector-toc-pinned-container" class="vector-pinned-container"> <div id="vector-toc" class="vector-toc vector-pinnable-element"> <div class="vector-pinnable-header vector-toc-pinnable-header vector-pinnable-header-pinned" data-feature-name="toc-pinned" data-pinnable-element-id="vector-toc" > <h2 class="vector-pinnable-header-label">Sommaire</h2> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-pin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-toc.pin">déplacer vers la barre latérale</button> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-unpin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-toc.unpin">masquer</button> </div> <ul class="vector-toc-contents" id="mw-panel-toc-list"> <li id="toc-mw-content-text" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1"> <a href="#" class="vector-toc-link"> <div class="vector-toc-text">Début</div> </a> </li> <li id="toc-Étymologie" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1 vector-toc-list-item-expanded"> <a class="vector-toc-link" href="#Étymologie"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">1</span> <span>Étymologie</span> </div> </a> <ul id="toc-Étymologie-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Turbine_à_vapeur" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1 vector-toc-list-item-expanded"> <a class="vector-toc-link" href="#Turbine_à_vapeur"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">2</span> <span>Turbine à vapeur</span> </div> </a> <button aria-controls="toc-Turbine_à_vapeur-sublist" class="cdx-button cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only vector-toc-toggle"> <span class="vector-icon mw-ui-icon-wikimedia-expand"></span> <span>Afficher / masquer la sous-section Turbine à vapeur</span> </button> <ul id="toc-Turbine_à_vapeur-sublist" class="vector-toc-list"> <li id="toc-Principes_généraux_de_fonctionnement" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Principes_généraux_de_fonctionnement"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">2.1</span> <span>Principes généraux de fonctionnement</span> </div> </a> <ul id="toc-Principes_généraux_de_fonctionnement-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Réalisation_pratique" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Réalisation_pratique"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">2.2</span> <span>Réalisation pratique</span> </div> </a> <ul id="toc-Réalisation_pratique-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Avantages_et_inconvénients" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Avantages_et_inconvénients"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">2.3</span> <span>Avantages et inconvénients</span> </div> </a> <ul id="toc-Avantages_et_inconvénients-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Rendement" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Rendement"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">2.4</span> <span>Rendement</span> </div> </a> <ul id="toc-Rendement-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Production_d'électricité" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Production_d'électricité"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">2.5</span> <span>Production d'électricité</span> </div> </a> <ul id="toc-Production_d'électricité-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Spécificité_des_cycles_nucléaires" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Spécificité_des_cycles_nucléaires"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">2.6</span> <span>Spécificité des cycles nucléaires</span> </div> </a> <ul id="toc-Spécificité_des_cycles_nucléaires-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> </ul> </li> <li id="toc-Turbine_à_gaz_de_combustion" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1 vector-toc-list-item-expanded"> <a class="vector-toc-link" href="#Turbine_à_gaz_de_combustion"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">3</span> <span>Turbine à gaz de combustion</span> </div> </a> <button aria-controls="toc-Turbine_à_gaz_de_combustion-sublist" class="cdx-button cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only vector-toc-toggle"> <span class="vector-icon mw-ui-icon-wikimedia-expand"></span> <span>Afficher / masquer la sous-section Turbine à gaz de combustion</span> </button> <ul id="toc-Turbine_à_gaz_de_combustion-sublist" class="vector-toc-list"> <li id="toc-Aéronautique" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Aéronautique"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">3.1</span> <span>Aéronautique</span> </div> </a> <ul id="toc-Aéronautique-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> </ul> </li> <li id="toc-Turbine_hydraulique" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1 vector-toc-list-item-expanded"> <a class="vector-toc-link" href="#Turbine_hydraulique"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">4</span> <span>Turbine hydraulique</span> </div> </a> <button aria-controls="toc-Turbine_hydraulique-sublist" class="cdx-button cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only vector-toc-toggle"> <span class="vector-icon mw-ui-icon-wikimedia-expand"></span> <span>Afficher / masquer la sous-section Turbine hydraulique</span> </button> <ul id="toc-Turbine_hydraulique-sublist" class="vector-toc-list"> <li id="toc-Réduction_ou_suppression_des_effets_négatifs_pour_l'environnement" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Réduction_ou_suppression_des_effets_négatifs_pour_l'environnement"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">4.1</span> <span>Réduction ou suppression des effets négatifs pour l'environnement</span> </div> </a> <ul id="toc-Réduction_ou_suppression_des_effets_négatifs_pour_l'environnement-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> </ul> </li> <li id="toc-Turbine_à_air" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1 vector-toc-list-item-expanded"> <a class="vector-toc-link" href="#Turbine_à_air"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">5</span> <span>Turbine à air</span> </div> </a> <ul id="toc-Turbine_à_air-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Notes_et_références" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1 vector-toc-list-item-expanded"> <a class="vector-toc-link" href="#Notes_et_références"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">6</span> <span>Notes et références</span> </div> </a> <button aria-controls="toc-Notes_et_références-sublist" class="cdx-button cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only vector-toc-toggle"> <span class="vector-icon mw-ui-icon-wikimedia-expand"></span> <span>Afficher / masquer la sous-section Notes et références</span> </button> <ul id="toc-Notes_et_références-sublist" class="vector-toc-list"> <li id="toc-Notes" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Notes"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">6.1</span> <span>Notes</span> </div> </a> <ul id="toc-Notes-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Références" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Références"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">6.2</span> <span>Références</span> </div> </a> <ul id="toc-Références-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> </ul> </li> <li id="toc-Voir_aussi" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1 vector-toc-list-item-expanded"> <a class="vector-toc-link" href="#Voir_aussi"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">7</span> <span>Voir aussi</span> </div> </a> <button aria-controls="toc-Voir_aussi-sublist" class="cdx-button cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only vector-toc-toggle"> <span class="vector-icon mw-ui-icon-wikimedia-expand"></span> <span>Afficher / masquer la sous-section Voir aussi</span> </button> <ul id="toc-Voir_aussi-sublist" class="vector-toc-list"> <li id="toc-Bibliographie" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Bibliographie"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">7.1</span> <span>Bibliographie</span> </div> </a> <ul id="toc-Bibliographie-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Articles_connexes" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Articles_connexes"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">7.2</span> <span>Articles connexes</span> </div> </a> <ul id="toc-Articles_connexes-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Liens_externes" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Liens_externes"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">7.3</span> <span>Liens externes</span> </div> </a> <ul id="toc-Liens_externes-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> </ul> </li> </ul> </div> </div> </nav> </div> </div> <div class="mw-content-container"> <main id="content" class="mw-body"> <header class="mw-body-header vector-page-titlebar"> <nav aria-label="Sommaire" class="vector-toc-landmark"> <div id="vector-page-titlebar-toc" class="vector-dropdown vector-page-titlebar-toc vector-button-flush-left" title="Table des matières" > <input type="checkbox" id="vector-page-titlebar-toc-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-page-titlebar-toc" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="Basculer la table des matières" > <label id="vector-page-titlebar-toc-label" for="vector-page-titlebar-toc-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only " aria-hidden="true" ><span class="vector-icon mw-ui-icon-listBullet mw-ui-icon-wikimedia-listBullet"></span> <span class="vector-dropdown-label-text">Basculer la table des matières</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="vector-page-titlebar-toc-unpinned-container" class="vector-unpinned-container"> </div> </div> </div> </nav> <h1 id="firstHeading" class="firstHeading mw-first-heading"><span class="mw-page-title-main">Turbine</span></h1> <div id="p-lang-btn" class="vector-dropdown mw-portlet mw-portlet-lang" > <input type="checkbox" id="p-lang-btn-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-p-lang-btn" class="vector-dropdown-checkbox mw-interlanguage-selector" aria-label="Aller à un article dans une autre langue. Disponible en 74 langues." > <label id="p-lang-btn-label" for="p-lang-btn-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--action-progressive mw-portlet-lang-heading-74" aria-hidden="true" ><span class="vector-icon mw-ui-icon-language-progressive mw-ui-icon-wikimedia-language-progressive"></span> <span class="vector-dropdown-label-text">74 langues</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li class="interlanguage-link interwiki-af mw-list-item"><a href="https://af.wikipedia.org/wiki/Turbine" title="Turbine – afrikaans" lang="af" hreflang="af" data-title="Turbine" data-language-autonym="Afrikaans" data-language-local-name="afrikaans" class="interlanguage-link-target"><span>Afrikaans</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ar mw-list-item"><a href="https://ar.wikipedia.org/wiki/%D8%B9%D9%86%D9%81%D8%A9" title="عنفة – arabe" lang="ar" hreflang="ar" data-title="عنفة" data-language-autonym="العربية" data-language-local-name="arabe" class="interlanguage-link-target"><span>العربية</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ast mw-list-item"><a href="https://ast.wikipedia.org/wiki/Turbina" title="Turbina – asturien" lang="ast" hreflang="ast" data-title="Turbina" data-language-autonym="Asturianu" data-language-local-name="asturien" class="interlanguage-link-target"><span>Asturianu</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-az mw-list-item"><a href="https://az.wikipedia.org/wiki/Turbin" title="Turbin – azerbaïdjanais" lang="az" hreflang="az" data-title="Turbin" data-language-autonym="Azərbaycanca" data-language-local-name="azerbaïdjanais" class="interlanguage-link-target"><span>Azərbaycanca</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-be mw-list-item"><a href="https://be.wikipedia.org/wiki/%D0%A2%D1%83%D1%80%D0%B1%D1%96%D0%BD%D0%B0" title="Турбіна – biélorusse" lang="be" hreflang="be" data-title="Турбіна" data-language-autonym="Беларуская" data-language-local-name="biélorusse" class="interlanguage-link-target"><span>Беларуская</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-be-x-old mw-list-item"><a href="https://be-tarask.wikipedia.org/wiki/%D0%A2%D1%83%D1%80%D0%B1%D1%96%D0%BD%D0%B0" title="Турбіна – Belarusian (Taraškievica orthography)" lang="be-tarask" hreflang="be-tarask" data-title="Турбіна" data-language-autonym="Беларуская (тарашкевіца)" data-language-local-name="Belarusian (Taraškievica orthography)" class="interlanguage-link-target"><span>Беларуская (тарашкевіца)</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-bg mw-list-item"><a href="https://bg.wikipedia.org/wiki/%D0%A2%D1%83%D1%80%D0%B1%D0%B8%D0%BD%D0%B0" title="Турбина – bulgare" lang="bg" hreflang="bg" data-title="Турбина" data-language-autonym="Български" data-language-local-name="bulgare" class="interlanguage-link-target"><span>Български</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ca mw-list-item"><a href="https://ca.wikipedia.org/wiki/Turbina" title="Turbina – catalan" lang="ca" hreflang="ca" data-title="Turbina" data-language-autonym="Català" data-language-local-name="catalan" class="interlanguage-link-target"><span>Català</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-cs mw-list-item"><a href="https://cs.wikipedia.org/wiki/Turb%C3%ADna" title="Turbína – tchèque" lang="cs" hreflang="cs" data-title="Turbína" data-language-autonym="Čeština" data-language-local-name="tchèque" class="interlanguage-link-target"><span>Čeština</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-da mw-list-item"><a href="https://da.wikipedia.org/wiki/Turbine" title="Turbine – danois" lang="da" hreflang="da" data-title="Turbine" data-language-autonym="Dansk" data-language-local-name="danois" class="interlanguage-link-target"><span>Dansk</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-de mw-list-item"><a href="https://de.wikipedia.org/wiki/Turbine" title="Turbine – allemand" lang="de" hreflang="de" data-title="Turbine" data-language-autonym="Deutsch" data-language-local-name="allemand" class="interlanguage-link-target"><span>Deutsch</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-el mw-list-item"><a href="https://el.wikipedia.org/wiki/%CE%A3%CF%84%CF%81%CF%8C%CE%B2%CE%B9%CE%BB%CE%BF%CF%82" title="Στρόβιλος – grec" lang="el" hreflang="el" data-title="Στρόβιλος" data-language-autonym="Ελληνικά" data-language-local-name="grec" class="interlanguage-link-target"><span>Ελληνικά</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-en mw-list-item"><a href="https://en.wikipedia.org/wiki/Turbine" title="Turbine – anglais" lang="en" hreflang="en" data-title="Turbine" data-language-autonym="English" data-language-local-name="anglais" class="interlanguage-link-target"><span>English</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-eo mw-list-item"><a href="https://eo.wikipedia.org/wiki/Turbino" title="Turbino – espéranto" lang="eo" hreflang="eo" data-title="Turbino" data-language-autonym="Esperanto" data-language-local-name="espéranto" class="interlanguage-link-target"><span>Esperanto</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-es mw-list-item"><a href="https://es.wikipedia.org/wiki/Turbina" title="Turbina – espagnol" lang="es" hreflang="es" data-title="Turbina" data-language-autonym="Español" data-language-local-name="espagnol" class="interlanguage-link-target"><span>Español</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-et mw-list-item"><a href="https://et.wikipedia.org/wiki/Turbiin" title="Turbiin – estonien" lang="et" hreflang="et" data-title="Turbiin" data-language-autonym="Eesti" data-language-local-name="estonien" class="interlanguage-link-target"><span>Eesti</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-eu mw-list-item"><a href="https://eu.wikipedia.org/wiki/Turbina" title="Turbina – basque" lang="eu" hreflang="eu" data-title="Turbina" data-language-autonym="Euskara" data-language-local-name="basque" class="interlanguage-link-target"><span>Euskara</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-fa mw-list-item"><a href="https://fa.wikipedia.org/wiki/%D8%AA%D9%88%D8%B1%D8%A8%DB%8C%D9%86" title="توربین – persan" lang="fa" hreflang="fa" data-title="توربین" data-language-autonym="فارسی" data-language-local-name="persan" class="interlanguage-link-target"><span>فارسی</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-fi mw-list-item"><a href="https://fi.wikipedia.org/wiki/Turbiini" title="Turbiini – finnois" lang="fi" hreflang="fi" data-title="Turbiini" data-language-autonym="Suomi" data-language-local-name="finnois" class="interlanguage-link-target"><span>Suomi</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ga mw-list-item"><a href="https://ga.wikipedia.org/wiki/Tuirb%C3%ADn" title="Tuirbín – irlandais" lang="ga" hreflang="ga" data-title="Tuirbín" data-language-autonym="Gaeilge" data-language-local-name="irlandais" class="interlanguage-link-target"><span>Gaeilge</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-gl mw-list-item"><a href="https://gl.wikipedia.org/wiki/Turbina" title="Turbina – galicien" lang="gl" hreflang="gl" data-title="Turbina" data-language-autonym="Galego" data-language-local-name="galicien" class="interlanguage-link-target"><span>Galego</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-he mw-list-item"><a href="https://he.wikipedia.org/wiki/%D7%98%D7%95%D7%A8%D7%91%D7%99%D7%A0%D7%94" title="טורבינה – hébreu" lang="he" hreflang="he" data-title="טורבינה" data-language-autonym="עברית" data-language-local-name="hébreu" class="interlanguage-link-target"><span>עברית</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-hi mw-list-item"><a href="https://hi.wikipedia.org/wiki/%E0%A4%9F%E0%A4%B0%E0%A5%8D%E0%A4%AC%E0%A4%BE%E0%A4%87%E0%A4%A8" title="टर्बाइन – hindi" lang="hi" hreflang="hi" data-title="टर्बाइन" data-language-autonym="हिन्दी" data-language-local-name="hindi" class="interlanguage-link-target"><span>हिन्दी</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-hr mw-list-item"><a href="https://hr.wikipedia.org/wiki/Turbina" title="Turbina – croate" lang="hr" hreflang="hr" data-title="Turbina" data-language-autonym="Hrvatski" data-language-local-name="croate" class="interlanguage-link-target"><span>Hrvatski</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ht mw-list-item"><a href="https://ht.wikipedia.org/wiki/Tibin" title="Tibin – créole haïtien" lang="ht" hreflang="ht" data-title="Tibin" data-language-autonym="Kreyòl ayisyen" data-language-local-name="créole haïtien" class="interlanguage-link-target"><span>Kreyòl ayisyen</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-hu mw-list-item"><a href="https://hu.wikipedia.org/wiki/Turbina_(er%C5%91g%C3%A9p)" title="Turbina (erőgép) – hongrois" lang="hu" hreflang="hu" data-title="Turbina (erőgép)" data-language-autonym="Magyar" data-language-local-name="hongrois" class="interlanguage-link-target"><span>Magyar</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-id mw-list-item"><a href="https://id.wikipedia.org/wiki/Turbin" title="Turbin – indonésien" lang="id" hreflang="id" data-title="Turbin" data-language-autonym="Bahasa Indonesia" data-language-local-name="indonésien" class="interlanguage-link-target"><span>Bahasa Indonesia</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-io mw-list-item"><a href="https://io.wikipedia.org/wiki/Turbino" title="Turbino – ido" lang="io" hreflang="io" data-title="Turbino" data-language-autonym="Ido" data-language-local-name="ido" class="interlanguage-link-target"><span>Ido</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-is mw-list-item"><a href="https://is.wikipedia.org/wiki/Hverfill" title="Hverfill – islandais" lang="is" hreflang="is" data-title="Hverfill" data-language-autonym="Íslenska" data-language-local-name="islandais" class="interlanguage-link-target"><span>Íslenska</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-it mw-list-item"><a href="https://it.wikipedia.org/wiki/Turbina" title="Turbina – italien" lang="it" hreflang="it" data-title="Turbina" data-language-autonym="Italiano" data-language-local-name="italien" class="interlanguage-link-target"><span>Italiano</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ja mw-list-item"><a href="https://ja.wikipedia.org/wiki/%E3%82%BF%E3%83%BC%E3%83%93%E3%83%B3" title="タービン – japonais" lang="ja" hreflang="ja" data-title="タービン" data-language-autonym="日本語" data-language-local-name="japonais" class="interlanguage-link-target"><span>日本語</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-kk mw-list-item"><a href="https://kk.wikipedia.org/wiki/%D0%A2%D1%83%D1%80%D0%B1%D0%B8%D0%BD%D0%B0" title="Турбина – kazakh" lang="kk" hreflang="kk" data-title="Турбина" data-language-autonym="Қазақша" data-language-local-name="kazakh" class="interlanguage-link-target"><span>Қазақша</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ko mw-list-item"><a href="https://ko.wikipedia.org/wiki/%ED%84%B0%EB%B9%88" title="터빈 – coréen" lang="ko" hreflang="ko" data-title="터빈" data-language-autonym="한국어" data-language-local-name="coréen" class="interlanguage-link-target"><span>한국어</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ku mw-list-item"><a href="https://ku.wikipedia.org/wiki/Turb%C3%AEn" title="Turbîn – kurde" lang="ku" hreflang="ku" data-title="Turbîn" data-language-autonym="Kurdî" data-language-local-name="kurde" class="interlanguage-link-target"><span>Kurdî</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ky mw-list-item"><a href="https://ky.wikipedia.org/wiki/%D0%A2%D1%83%D1%80%D0%B1%D0%B8%D0%BD%D0%B0" title="Турбина – kirghize" lang="ky" hreflang="ky" data-title="Турбина" data-language-autonym="Кыргызча" data-language-local-name="kirghize" class="interlanguage-link-target"><span>Кыргызча</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-lb mw-list-item"><a href="https://lb.wikipedia.org/wiki/Turbinn" title="Turbinn – luxembourgeois" lang="lb" hreflang="lb" data-title="Turbinn" data-language-autonym="Lëtzebuergesch" data-language-local-name="luxembourgeois" class="interlanguage-link-target"><span>Lëtzebuergesch</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-li mw-list-item"><a href="https://li.wikipedia.org/wiki/Turbine" title="Turbine – limbourgeois" lang="li" hreflang="li" data-title="Turbine" data-language-autonym="Limburgs" data-language-local-name="limbourgeois" class="interlanguage-link-target"><span>Limburgs</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-lt mw-list-item"><a href="https://lt.wikipedia.org/wiki/Turbina" title="Turbina – lituanien" lang="lt" hreflang="lt" data-title="Turbina" data-language-autonym="Lietuvių" data-language-local-name="lituanien" class="interlanguage-link-target"><span>Lietuvių</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-lv mw-list-item"><a href="https://lv.wikipedia.org/wiki/Turb%C4%ABna" title="Turbīna – letton" lang="lv" hreflang="lv" data-title="Turbīna" data-language-autonym="Latviešu" data-language-local-name="letton" class="interlanguage-link-target"><span>Latviešu</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-mai mw-list-item"><a href="https://mai.wikipedia.org/wiki/%E0%A4%9F%E0%A4%B0%E0%A5%8D%E0%A4%AC%E0%A4%BE%E0%A4%87%E0%A4%A8" title="टर्बाइन – maïthili" lang="mai" hreflang="mai" data-title="टर्बाइन" data-language-autonym="मैथिली" data-language-local-name="maïthili" class="interlanguage-link-target"><span>मैथिली</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-mk mw-list-item"><a href="https://mk.wikipedia.org/wiki/%D0%A2%D1%83%D1%80%D0%B1%D0%B8%D0%BD%D0%B0" title="Турбина – macédonien" lang="mk" hreflang="mk" data-title="Турбина" data-language-autonym="Македонски" data-language-local-name="macédonien" class="interlanguage-link-target"><span>Македонски</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ml mw-list-item"><a href="https://ml.wikipedia.org/wiki/%E0%B4%9F%E0%B5%BC%E0%B4%AC%E0%B5%88%E0%B5%BB" title="ടർബൈൻ – malayalam" lang="ml" hreflang="ml" data-title="ടർബൈൻ" data-language-autonym="മലയാളം" data-language-local-name="malayalam" class="interlanguage-link-target"><span>മലയാളം</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-my mw-list-item"><a href="https://my.wikipedia.org/wiki/%E1%80%90%E1%80%AC%E1%80%98%E1%80%AD%E1%80%AF%E1%80%84%E1%80%BA_%E1%80%9B%E1%80%9F%E1%80%90%E1%80%BA%E1%80%85%E1%80%80%E1%80%BA" title="တာဘိုင် ရဟတ်စက် – birman" lang="my" hreflang="my" data-title="တာဘိုင် ရဟတ်စက်" data-language-autonym="မြန်မာဘာသာ" data-language-local-name="birman" class="interlanguage-link-target"><span>မြန်မာဘာသာ</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ne mw-list-item"><a href="https://ne.wikipedia.org/wiki/%E0%A4%9F%E0%A4%B0%E0%A5%8D%E0%A4%AC%E0%A4%BE%E0%A4%87%E0%A4%A8" title="टर्बाइन – népalais" lang="ne" hreflang="ne" data-title="टर्बाइन" data-language-autonym="नेपाली" data-language-local-name="népalais" class="interlanguage-link-target"><span>नेपाली</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-nl mw-list-item"><a href="https://nl.wikipedia.org/wiki/Turbine" title="Turbine – néerlandais" lang="nl" hreflang="nl" data-title="Turbine" data-language-autonym="Nederlands" data-language-local-name="néerlandais" class="interlanguage-link-target"><span>Nederlands</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-nn mw-list-item"><a href="https://nn.wikipedia.org/wiki/Turbin" title="Turbin – norvégien nynorsk" lang="nn" hreflang="nn" data-title="Turbin" data-language-autonym="Norsk nynorsk" data-language-local-name="norvégien nynorsk" class="interlanguage-link-target"><span>Norsk nynorsk</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-no mw-list-item"><a href="https://no.wikipedia.org/wiki/Turbin" title="Turbin – norvégien bokmål" lang="nb" hreflang="nb" data-title="Turbin" data-language-autonym="Norsk bokmål" data-language-local-name="norvégien bokmål" class="interlanguage-link-target"><span>Norsk bokmål</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-oc mw-list-item"><a href="https://oc.wikipedia.org/wiki/Turbina" title="Turbina – occitan" lang="oc" hreflang="oc" data-title="Turbina" data-language-autonym="Occitan" data-language-local-name="occitan" class="interlanguage-link-target"><span>Occitan</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-pa mw-list-item"><a href="https://pa.wikipedia.org/wiki/%E0%A8%9F%E0%A8%B0%E0%A8%AC%E0%A8%BE%E0%A8%88%E0%A8%A8" title="ਟਰਬਾਈਨ – pendjabi" lang="pa" hreflang="pa" data-title="ਟਰਬਾਈਨ" data-language-autonym="ਪੰਜਾਬੀ" data-language-local-name="pendjabi" class="interlanguage-link-target"><span>ਪੰਜਾਬੀ</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-pl mw-list-item"><a href="https://pl.wikipedia.org/wiki/Turbina" title="Turbina – polonais" lang="pl" hreflang="pl" data-title="Turbina" data-language-autonym="Polski" data-language-local-name="polonais" class="interlanguage-link-target"><span>Polski</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-pnb mw-list-item"><a href="https://pnb.wikipedia.org/wiki/%D9%B9%D8%B1%D8%A8%D8%A7%D8%A6%D9%86" title="ٹربائن – Western Punjabi" lang="pnb" hreflang="pnb" data-title="ٹربائن" data-language-autonym="پنجابی" data-language-local-name="Western Punjabi" class="interlanguage-link-target"><span>پنجابی</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-pt mw-list-item"><a href="https://pt.wikipedia.org/wiki/Turbina" title="Turbina – portugais" lang="pt" hreflang="pt" data-title="Turbina" data-language-autonym="Português" data-language-local-name="portugais" class="interlanguage-link-target"><span>Português</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ro mw-list-item"><a href="https://ro.wikipedia.org/wiki/Turbin%C4%83" title="Turbină – roumain" lang="ro" hreflang="ro" data-title="Turbină" data-language-autonym="Română" data-language-local-name="roumain" class="interlanguage-link-target"><span>Română</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ru mw-list-item"><a href="https://ru.wikipedia.org/wiki/%D0%A2%D1%83%D1%80%D0%B1%D0%B8%D0%BD%D0%B0" title="Турбина – russe" lang="ru" hreflang="ru" data-title="Турбина" data-language-autonym="Русский" data-language-local-name="russe" class="interlanguage-link-target"><span>Русский</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sco mw-list-item"><a href="https://sco.wikipedia.org/wiki/Turbine" title="Turbine – écossais" lang="sco" hreflang="sco" data-title="Turbine" data-language-autonym="Scots" data-language-local-name="écossais" class="interlanguage-link-target"><span>Scots</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sh mw-list-item"><a href="https://sh.wikipedia.org/wiki/Turbina" title="Turbina – serbo-croate" lang="sh" hreflang="sh" data-title="Turbina" data-language-autonym="Srpskohrvatski / српскохрватски" data-language-local-name="serbo-croate" class="interlanguage-link-target"><span>Srpskohrvatski / српскохрватски</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-si mw-list-item"><a href="https://si.wikipedia.org/wiki/%E0%B6%AD%E0%B6%BD_%E0%B6%B6%E0%B6%B9%E0%B6%BB%E0%B6%BA" title="තල බඹරය – cingalais" lang="si" hreflang="si" data-title="තල බඹරය" data-language-autonym="සිංහල" data-language-local-name="cingalais" class="interlanguage-link-target"><span>සිංහල</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-simple mw-list-item"><a href="https://simple.wikipedia.org/wiki/Turbine" title="Turbine – Simple English" lang="en-simple" hreflang="en-simple" data-title="Turbine" data-language-autonym="Simple English" data-language-local-name="Simple English" class="interlanguage-link-target"><span>Simple English</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sk mw-list-item"><a href="https://sk.wikipedia.org/wiki/Turb%C3%ADna" title="Turbína – slovaque" lang="sk" hreflang="sk" data-title="Turbína" data-language-autonym="Slovenčina" data-language-local-name="slovaque" class="interlanguage-link-target"><span>Slovenčina</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sl mw-list-item"><a href="https://sl.wikipedia.org/wiki/Turbina" title="Turbina – slovène" lang="sl" hreflang="sl" data-title="Turbina" data-language-autonym="Slovenščina" data-language-local-name="slovène" class="interlanguage-link-target"><span>Slovenščina</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sr mw-list-item"><a href="https://sr.wikipedia.org/wiki/%D0%A2%D1%83%D1%80%D0%B1%D0%B8%D0%BD%D0%B0" title="Турбина – serbe" lang="sr" hreflang="sr" data-title="Турбина" data-language-autonym="Српски / srpski" data-language-local-name="serbe" class="interlanguage-link-target"><span>Српски / srpski</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sv mw-list-item"><a href="https://sv.wikipedia.org/wiki/Turbin" title="Turbin – suédois" lang="sv" hreflang="sv" data-title="Turbin" data-language-autonym="Svenska" data-language-local-name="suédois" class="interlanguage-link-target"><span>Svenska</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ta mw-list-item"><a href="https://ta.wikipedia.org/wiki/%E0%AE%B5%E0%AE%BF%E0%AE%9A%E0%AF%88%E0%AE%AF%E0%AE%BE%E0%AE%B4%E0%AE%BF" title="விசையாழி – tamoul" lang="ta" hreflang="ta" data-title="விசையாழி" data-language-autonym="தமிழ்" data-language-local-name="tamoul" class="interlanguage-link-target"><span>தமிழ்</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-th mw-list-item"><a href="https://th.wikipedia.org/wiki/%E0%B8%81%E0%B8%B1%E0%B8%87%E0%B8%AB%E0%B8%B1%E0%B8%99" title="กังหัน – thaï" lang="th" hreflang="th" data-title="กังหัน" data-language-autonym="ไทย" data-language-local-name="thaï" class="interlanguage-link-target"><span>ไทย</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-tl mw-list-item"><a href="https://tl.wikipedia.org/wiki/Turbina" title="Turbina – tagalog" lang="tl" hreflang="tl" data-title="Turbina" data-language-autonym="Tagalog" data-language-local-name="tagalog" class="interlanguage-link-target"><span>Tagalog</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-tr mw-list-item"><a href="https://tr.wikipedia.org/wiki/T%C3%BCrbin" title="Türbin – turc" lang="tr" hreflang="tr" data-title="Türbin" data-language-autonym="Türkçe" data-language-local-name="turc" class="interlanguage-link-target"><span>Türkçe</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-uk mw-list-item"><a href="https://uk.wikipedia.org/wiki/%D0%A2%D1%83%D1%80%D0%B1%D1%96%D0%BD%D0%B0" title="Турбіна – ukrainien" lang="uk" hreflang="uk" data-title="Турбіна" data-language-autonym="Українська" data-language-local-name="ukrainien" class="interlanguage-link-target"><span>Українська</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ur mw-list-item"><a href="https://ur.wikipedia.org/wiki/%D8%B9%D9%86%D9%81%DB%81" title="عنفہ – ourdou" lang="ur" hreflang="ur" data-title="عنفہ" data-language-autonym="اردو" data-language-local-name="ourdou" class="interlanguage-link-target"><span>اردو</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-uz mw-list-item"><a href="https://uz.wikipedia.org/wiki/Turbina" title="Turbina – ouzbek" lang="uz" hreflang="uz" data-title="Turbina" data-language-autonym="Oʻzbekcha / ўзбекча" data-language-local-name="ouzbek" class="interlanguage-link-target"><span>Oʻzbekcha / ўзбекча</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-vi mw-list-item"><a href="https://vi.wikipedia.org/wiki/Tua_bin" title="Tua bin – vietnamien" lang="vi" hreflang="vi" data-title="Tua bin" data-language-autonym="Tiếng Việt" data-language-local-name="vietnamien" class="interlanguage-link-target"><span>Tiếng Việt</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-wuu mw-list-item"><a href="https://wuu.wikipedia.org/wiki/%E6%B6%A1%E8%BD%AE%E5%8F%91%E5%8A%A8%E6%9C%BA" title="涡轮发动机 – wu" lang="wuu" hreflang="wuu" data-title="涡轮发动机" data-language-autonym="吴语" data-language-local-name="wu" class="interlanguage-link-target"><span>吴语</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-zh mw-list-item"><a href="https://zh.wikipedia.org/wiki/%E6%B6%A1%E8%BD%AE%E5%8F%91%E5%8A%A8%E6%9C%BA" title="涡轮发动机 – chinois" lang="zh" hreflang="zh" data-title="涡轮发动机" data-language-autonym="中文" data-language-local-name="chinois" class="interlanguage-link-target"><span>中文</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-zh-yue mw-list-item"><a href="https://zh-yue.wikipedia.org/wiki/%E6%B8%A6%E8%BC%AA" title="渦輪 – cantonais" lang="yue" hreflang="yue" data-title="渦輪" data-language-autonym="粵語" data-language-local-name="cantonais" class="interlanguage-link-target"><span>粵語</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-zu mw-list-item"><a href="https://zu.wikipedia.org/wiki/Isindiyane" title="Isindiyane – zoulou" lang="zu" hreflang="zu" data-title="Isindiyane" data-language-autonym="IsiZulu" data-language-local-name="zoulou" class="interlanguage-link-target"><span>IsiZulu</span></a></li> </ul> <div class="after-portlet after-portlet-lang"><span class="wb-langlinks-edit wb-langlinks-link"><a href="https://www.wikidata.org/wiki/Special:EntityPage/Q130760#sitelinks-wikipedia" title="Modifier les liens interlangues" class="wbc-editpage">Modifier les liens</a></span></div> </div> </div> </div> </header> <div class="vector-page-toolbar"> <div class="vector-page-toolbar-container"> <div id="left-navigation"> <nav aria-label="Espaces de noms"> <div id="p-associated-pages" class="vector-menu vector-menu-tabs mw-portlet mw-portlet-associated-pages" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="ca-nstab-main" class="selected vector-tab-noicon mw-list-item"><a href="/wiki/Turbine" title="Voir le contenu de la page [c]" accesskey="c"><span>Article</span></a></li><li id="ca-talk" class="vector-tab-noicon mw-list-item"><a href="/wiki/Discussion:Turbine" rel="discussion" title="Discussion au sujet de cette page de contenu [t]" accesskey="t"><span>Discussion</span></a></li> </ul> </div> </div> <div id="vector-variants-dropdown" class="vector-dropdown emptyPortlet" > <input type="checkbox" id="vector-variants-dropdown-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-variants-dropdown" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="Modifier la variante de langue" > <label id="vector-variants-dropdown-label" for="vector-variants-dropdown-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet" aria-hidden="true" ><span class="vector-dropdown-label-text">français</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="p-variants" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-variants emptyPortlet" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> </ul> </div> </div> </div> </div> </nav> </div> <div id="right-navigation" class="vector-collapsible"> <nav aria-label="Affichages"> <div id="p-views" class="vector-menu vector-menu-tabs mw-portlet mw-portlet-views" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="ca-view" class="selected vector-tab-noicon mw-list-item"><a href="/wiki/Turbine"><span>Lire</span></a></li><li id="ca-ve-edit" class="vector-tab-noicon mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Turbine&veaction=edit" title="Modifier cette page [v]" accesskey="v"><span>Modifier</span></a></li><li id="ca-edit" class="collapsible vector-tab-noicon mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Turbine&action=edit" title="Modifier le wikicode de cette page [e]" accesskey="e"><span>Modifier le code</span></a></li><li id="ca-history" class="vector-tab-noicon mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Turbine&action=history" title="Historique des versions de cette page [h]" accesskey="h"><span>Voir l’historique</span></a></li> </ul> </div> </div> </nav> <nav class="vector-page-tools-landmark" aria-label="Outils de la page"> <div id="vector-page-tools-dropdown" class="vector-dropdown vector-page-tools-dropdown" > <input type="checkbox" id="vector-page-tools-dropdown-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-page-tools-dropdown" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="Outils" > <label id="vector-page-tools-dropdown-label" for="vector-page-tools-dropdown-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet" aria-hidden="true" ><span class="vector-dropdown-label-text">Outils</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="vector-page-tools-unpinned-container" class="vector-unpinned-container"> <div id="vector-page-tools" class="vector-page-tools vector-pinnable-element"> <div class="vector-pinnable-header vector-page-tools-pinnable-header vector-pinnable-header-unpinned" data-feature-name="page-tools-pinned" data-pinnable-element-id="vector-page-tools" data-pinned-container-id="vector-page-tools-pinned-container" data-unpinned-container-id="vector-page-tools-unpinned-container" > <div class="vector-pinnable-header-label">Outils</div> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-pin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-page-tools.pin">déplacer vers la barre latérale</button> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-unpin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-page-tools.unpin">masquer</button> </div> <div id="p-cactions" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-cactions emptyPortlet vector-has-collapsible-items" title="Plus d’options" > <div class="vector-menu-heading"> Actions </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="ca-more-view" class="selected vector-more-collapsible-item mw-list-item"><a href="/wiki/Turbine"><span>Lire</span></a></li><li id="ca-more-ve-edit" class="vector-more-collapsible-item mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Turbine&veaction=edit" title="Modifier cette page [v]" accesskey="v"><span>Modifier</span></a></li><li id="ca-more-edit" class="collapsible vector-more-collapsible-item mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Turbine&action=edit" title="Modifier le wikicode de cette page [e]" accesskey="e"><span>Modifier le code</span></a></li><li id="ca-more-history" class="vector-more-collapsible-item mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Turbine&action=history"><span>Voir l’historique</span></a></li> </ul> </div> </div> <div id="p-tb" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-tb" > <div class="vector-menu-heading"> Général </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="t-whatlinkshere" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Sp%C3%A9cial:Pages_li%C3%A9es/Turbine" title="Liste des pages liées qui pointent sur celle-ci [j]" accesskey="j"><span>Pages liées</span></a></li><li id="t-recentchangeslinked" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Sp%C3%A9cial:Suivi_des_liens/Turbine" rel="nofollow" title="Liste des modifications récentes des pages appelées par celle-ci [k]" accesskey="k"><span>Suivi des pages liées</span></a></li><li id="t-upload" class="mw-list-item"><a href="//fr.wikipedia.org/wiki/Aide:Importer_un_fichier" title="Téléverser des fichiers [u]" accesskey="u"><span>Téléverser un fichier</span></a></li><li id="t-permalink" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Turbine&oldid=222774672" title="Adresse permanente de cette version de cette page"><span>Lien permanent</span></a></li><li id="t-info" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Turbine&action=info" title="Davantage d’informations sur cette page"><span>Informations sur la page</span></a></li><li id="t-cite" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Sp%C3%A9cial:Citer&page=Turbine&id=222774672&wpFormIdentifier=titleform" title="Informations sur la manière de citer cette page"><span>Citer cette page</span></a></li><li id="t-urlshortener" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Sp%C3%A9cial:UrlShortener&url=https%3A%2F%2Ffr.wikipedia.org%2Fwiki%2FTurbine"><span>Obtenir l'URL raccourcie</span></a></li><li id="t-urlshortener-qrcode" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Sp%C3%A9cial:QrCode&url=https%3A%2F%2Ffr.wikipedia.org%2Fwiki%2FTurbine"><span>Télécharger le code QR</span></a></li> </ul> </div> </div> <div id="p-coll-print_export" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-coll-print_export" > <div class="vector-menu-heading"> Imprimer / exporter </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="coll-create_a_book" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Sp%C3%A9cial:Livre&bookcmd=book_creator&referer=Turbine"><span>Créer un livre</span></a></li><li id="coll-download-as-rl" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Sp%C3%A9cial:DownloadAsPdf&page=Turbine&action=show-download-screen"><span>Télécharger comme PDF</span></a></li><li id="t-print" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Turbine&printable=yes" title="Version imprimable de cette page [p]" accesskey="p"><span>Version imprimable</span></a></li> </ul> </div> </div> <div id="p-wikibase-otherprojects" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-wikibase-otherprojects" > <div class="vector-menu-heading"> Dans d’autres projets </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li class="wb-otherproject-link wb-otherproject-commons mw-list-item"><a href="https://commons.wikimedia.org/wiki/Category:Turbines_(turbomachine_component)" hreflang="en"><span>Wikimedia Commons</span></a></li><li id="t-wikibase" class="wb-otherproject-link wb-otherproject-wikibase-dataitem mw-list-item"><a href="https://www.wikidata.org/wiki/Special:EntityPage/Q130760" title="Lien vers l’élément dans le dépôt de données connecté [g]" accesskey="g"><span>Élément Wikidata</span></a></li> </ul> </div> </div> </div> </div> </div> </div> </nav> </div> </div> </div> <div class="vector-column-end"> <div class="vector-sticky-pinned-container"> <nav class="vector-page-tools-landmark" aria-label="Outils de la page"> <div id="vector-page-tools-pinned-container" class="vector-pinned-container"> </div> </nav> <nav class="vector-appearance-landmark" aria-label="Apparence"> <div id="vector-appearance-pinned-container" class="vector-pinned-container"> <div id="vector-appearance" class="vector-appearance vector-pinnable-element"> <div class="vector-pinnable-header vector-appearance-pinnable-header vector-pinnable-header-pinned" data-feature-name="appearance-pinned" data-pinnable-element-id="vector-appearance" data-pinned-container-id="vector-appearance-pinned-container" data-unpinned-container-id="vector-appearance-unpinned-container" > <div class="vector-pinnable-header-label">Apparence</div> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-pin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-appearance.pin">déplacer vers la barre latérale</button> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-unpin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-appearance.unpin">masquer</button> </div> </div> </div> </nav> </div> </div> <div id="bodyContent" class="vector-body" aria-labelledby="firstHeading" data-mw-ve-target-container> <div class="vector-body-before-content"> <div class="mw-indicators"> </div> <div id="siteSub" class="noprint">Un article de Wikipédia, l'encyclopédie libre.</div> </div> <div id="contentSub"><div id="mw-content-subtitle"></div></div> <div id="mw-content-text" class="mw-body-content"><div class="mw-content-ltr mw-parser-output" lang="fr" dir="ltr"><div class="bandeau-container metadata homonymie hatnote"><div class="bandeau-cell bandeau-icone" style="display:table-cell;padding-right:0.5em"><span class="noviewer" typeof="mw:File"><a href="/wiki/Aide:Homonymie" title="Aide:Homonymie"><img alt="Page d’aide sur l’homonymie" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/a/a9/Logo_disambig.svg/20px-Logo_disambig.svg.png" decoding="async" width="20" height="15" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/a/a9/Logo_disambig.svg/30px-Logo_disambig.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/a/a9/Logo_disambig.svg/40px-Logo_disambig.svg.png 2x" data-file-width="512" data-file-height="375" /></a></span></div><div class="bandeau-cell" style="display:table-cell;padding-right:0.5em"> <p>Pour les articles homonymes, voir <a href="/wiki/Turbine_(homonymie)" class="mw-disambig" title="Turbine (homonymie)">Turbine (homonymie)</a>. </p> </div></div> <figure class="mw-default-size" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/Fichier:Sch%C3%A9ma_de_principe_d%27une_turbine.svg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/5/56/Sch%C3%A9ma_de_principe_d%27une_turbine.svg/400px-Sch%C3%A9ma_de_principe_d%27une_turbine.svg.png" decoding="async" width="400" height="221" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/5/56/Sch%C3%A9ma_de_principe_d%27une_turbine.svg/600px-Sch%C3%A9ma_de_principe_d%27une_turbine.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/5/56/Sch%C3%A9ma_de_principe_d%27une_turbine.svg/800px-Sch%C3%A9ma_de_principe_d%27une_turbine.svg.png 2x" data-file-width="940" data-file-height="520" /></a><figcaption>Schéma de principe d'un groupe turbine-alternateur.</figcaption></figure> <figure class="mw-default-size" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/Fichier:Turbine_Philippsburg.JPG" class="mw-file-description"><img alt="" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/a/ae/Turbine_Philippsburg.JPG/220px-Turbine_Philippsburg.JPG" decoding="async" width="220" height="147" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/a/ae/Turbine_Philippsburg.JPG/330px-Turbine_Philippsburg.JPG 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/a/ae/Turbine_Philippsburg.JPG/440px-Turbine_Philippsburg.JPG 2x" data-file-width="3872" data-file-height="2592" /></a><figcaption>Rotors de <a href="/wiki/Turbine_%C3%A0_vapeur" title="Turbine à vapeur">turbines à vapeur</a> de la <a href="/wiki/Centrale_nucl%C3%A9aire_de_Philippsburg" title="Centrale nucléaire de Philippsburg">centrale nucléaire de Philippsburg</a>.</figcaption></figure> <p>Une <b>turbine</b> est un dispositif <a href="/wiki/Mouvement_de_rotation" title="Mouvement de rotation">rotatif</a> conçu pour convertir de l'<a href="/wiki/%C3%89nergie_interne" title="Énergie interne">énergie interne</a> d'un <a href="/wiki/Fluide_(mati%C3%A8re)" title="Fluide (matière)">fluide</a> en <a href="/wiki/%C3%89nergie_m%C3%A9canique" title="Énergie mécanique">énergie mécanique</a> au moyen d'<a href="/wiki/Aube_(m%C3%A9canique)" title="Aube (mécanique)">aubes</a> disposées sur un <a href="/wiki/Arbre_(m%C3%A9canique)" title="Arbre (mécanique)">arbre</a> tournant à grande <a href="/wiki/Vitesse_angulaire" title="Vitesse angulaire">vitesse</a>. Le fluide peut être <a href="/wiki/Liquide" title="Liquide">liquide</a> (comme l'<a href="/wiki/Eau" title="Eau">eau</a>) ou gazeux (<a href="/wiki/Vapeur_d%27eau" title="Vapeur d'eau">vapeur</a>, <a href="/wiki/Air" title="Air">air</a>, <a href="/wiki/Gaz" title="Gaz">gaz</a> de combustion). C'est la grande vitesse qui fait la différence principale entre la turbine, apparue au <a href="/wiki/XIXe_si%C3%A8cle" title="XIXe siècle"><abbr class="abbr" title="19ᵉ siècle"><span class="romain">XIX</span><sup style="font-size:72%">e</sup></abbr> siècle</a> dans le cadre de la <a href="/wiki/R%C3%A9volution_industrielle" title="Révolution industrielle">révolution industrielle</a>, et des machines également rotatives et conçues pour convertir l'énergie d'un fluide en énergie mécanique mais bien plus anciennes que sont les <a href="/wiki/Moulin_%C3%A0_vent" title="Moulin à vent">moulins à vents</a>, <a href="/wiki/Moulin_%C3%A0_eau" class="mw-redirect" title="Moulin à eau">moulins à eau</a>, <a href="/wiki/%C3%89olienne" title="Éolienne">éoliennes</a>, <a href="/wiki/Roue_%C3%A0_aube" class="mw-redirect" title="Roue à aube">roues à aubes</a>, etc. </p><p>L'énergie entrante du fluide est caractérisée notamment par sa <a href="/wiki/Vitesse" title="Vitesse">vitesse</a>, sa <a href="/wiki/Pression" title="Pression">pression</a>, son <a href="/wiki/Enthalpie" title="Enthalpie">enthalpie</a>, qui en sortie de la machine seront réduites. On distingue deux types de turbines : les <i>turbines à action</i> extraient essentiellement de l'<a href="/wiki/%C3%89nergie_cin%C3%A9tique" title="Énergie cinétique">énergie cinétique</a> du fluide (exemple : <a href="/wiki/Turbine_Pelton" title="Turbine Pelton">turbine Pelton</a>), tandis que dans les <i>turbines à réaction</i> la pression du fluide joue le rôle principal (exemples : <a href="/wiki/Turbine_Francis" title="Turbine Francis">turbine Francis</a>, <a href="/wiki/Turbine_%C3%A0_gaz" title="Turbine à gaz">turbine à gaz</a>). </p><p>L'énergie mécanique sortante de la turbine entraîne un autre mécanisme rotatif comme un <a href="/wiki/Alternateur" class="mw-redirect" title="Alternateur">alternateur</a>, un <a href="/wiki/Compresseur_m%C3%A9canique" title="Compresseur mécanique">compresseur</a>, une <a href="/wiki/Pompe" title="Pompe">pompe</a> ou tout autre récepteur (exemple un <a href="/wiki/G%C3%A9n%C3%A9rateur_%C3%A9lectrique" title="Générateur électrique">générateur</a>). L'ensemble est alors respectivement appelé <a href="/wiki/Turbo-alternateur" class="mw-redirect" title="Turbo-alternateur">turbo-alternateur</a>, <a href="/wiki/Turbocompresseur" title="Turbocompresseur">turbocompresseur</a>, <a href="/wiki/Turbopompe" title="Turbopompe">turbopompe</a>, <abbr class="abbr" title="et cetera">etc.</abbr> </p><p>De nos jours les turbines sont au coeur des centrales électriques ou des <a href="/wiki/Turbor%C3%A9acteur" title="Turboréacteur">turboréacteurs</a> par exemple. Leur fabrication mobilise les connaissances, les compétences et les machines les plus pointues, pour leur permettre de résister à des pressions, des températures et des vitesses de rotation extrêmes. Ces deux considérations en font des pièces essentielles, et sensibles, du système économique et industriel. </p> <meta property="mw:PageProp/toc" /> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Étymologie"><span id=".C3.89tymologie"></span>Étymologie</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Turbine&veaction=edit&section=1" title="Modifier la section : Étymologie" class="mw-editsection-visualeditor"><span>modifier</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Turbine&action=edit&section=1" title="Modifier le code source de la section : Étymologie"><span>modifier le code</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>En latin <i>turbo, -inis</i>, <a href="/wiki/Mot_apparent%C3%A9" title="Mot apparenté">cognat</a> du grec <span class="lang-grc" lang="grc">τύρβη</span> de même sens, signifie <i>ce qui tourne en rond, tourbillon, vortex, cyclone</i>. En 1822 c'est sur cette base que <a href="/wiki/Claude_Burdin" title="Claude Burdin">Claude Burdin</a> définit la turbine comme « roue motrice munie d'aubes, d'ailettes, etc. sur lesquelles on fait agir la pression ou la vitesse d'un fluide (eau, vapeur ou gaz) » dans son mémoire « Des Turbines hydrauliques, ou Machines rotatoires à grande vitesse » <sup id="cite_ref-1" class="reference"><a href="#cite_note-1"><span class="cite_crochet">[</span>1<span class="cite_crochet">]</span></a></sup> qu'il présente à l'<a href="/wiki/Acad%C3%A9mie_des_sciences" title="Académie des sciences">académie des sciences</a>. Burdin conçut la première turbine, une turbine hydraulique, qui fût construite par de ses élèves, <a href="/wiki/Benoit_Fourneyron" class="mw-redirect" title="Benoit Fourneyron">Benoit Fourneyron</a>. </p> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Turbine_à_vapeur"><span id="Turbine_.C3.A0_vapeur"></span>Turbine à vapeur</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Turbine&veaction=edit&section=2" title="Modifier la section : Turbine à vapeur" class="mw-editsection-visualeditor"><span>modifier</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Turbine&action=edit&section=2" title="Modifier le code source de la section : Turbine à vapeur"><span>modifier le code</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <div class="bandeau-container bandeau-section metadata bandeau-niveau-information"><div class="bandeau-cell bandeau-icone-css loupe">Article détaillé : <a href="/wiki/Turbine_%C3%A0_vapeur" title="Turbine à vapeur">Turbine à vapeur</a>.</div></div> <figure class="mw-default-size" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/Fichier:Parson%27s_Compound_Steam_Turbine_-_1887_-_Project_Gutenberg_eText_17167.png" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/3/3d/Parson%27s_Compound_Steam_Turbine_-_1887_-_Project_Gutenberg_eText_17167.png/220px-Parson%27s_Compound_Steam_Turbine_-_1887_-_Project_Gutenberg_eText_17167.png" decoding="async" width="220" height="90" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/3/3d/Parson%27s_Compound_Steam_Turbine_-_1887_-_Project_Gutenberg_eText_17167.png/330px-Parson%27s_Compound_Steam_Turbine_-_1887_-_Project_Gutenberg_eText_17167.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/3/3d/Parson%27s_Compound_Steam_Turbine_-_1887_-_Project_Gutenberg_eText_17167.png/440px-Parson%27s_Compound_Steam_Turbine_-_1887_-_Project_Gutenberg_eText_17167.png 2x" data-file-width="1600" data-file-height="657" /></a><figcaption>Dessin d'une <a href="/wiki/Turbine_%C3%A0_vapeur" title="Turbine à vapeur">turbine à vapeur</a> inventée par <a href="/wiki/Charles_Algernon_Parsons" title="Charles Algernon Parsons">Charles Algernon Parsons</a> en 1887.</figcaption></figure> <figure class="mw-default-size" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/Fichier:Turbinia_At_Speed.jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/e/e9/Turbinia_At_Speed.jpg/220px-Turbinia_At_Speed.jpg" decoding="async" width="220" height="155" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/e/e9/Turbinia_At_Speed.jpg/330px-Turbinia_At_Speed.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/e/e9/Turbinia_At_Speed.jpg/440px-Turbinia_At_Speed.jpg 2x" data-file-width="2000" data-file-height="1408" /></a><figcaption>Le <i><a href="/wiki/Turbinia" title="Turbinia">Turbinia</a></i>, lancé en 1897, fut le premier navire à turbine à vapeur.</figcaption></figure> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Principes_généraux_de_fonctionnement"><span id="Principes_g.C3.A9n.C3.A9raux_de_fonctionnement"></span>Principes généraux de fonctionnement</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Turbine&veaction=edit&section=3" title="Modifier la section : Principes généraux de fonctionnement" class="mw-editsection-visualeditor"><span>modifier</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Turbine&action=edit&section=3" title="Modifier le code source de la section : Principes généraux de fonctionnement"><span>modifier le code</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <div class="bandeau-container metadata bandeau-section bandeau-niveau-modere"><div class="bandeau-cell bandeau-icone" style="display:table-cell;padding-right:0.5em"><figure class="mw-halign-center noviewer" typeof="mw:File"><a href="/wiki/Fichier:2017-fr.wp-orange-source.svg" class="mw-file-description"><img alt="" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/a/a1/2017-fr.wp-orange-source.svg/25px-2017-fr.wp-orange-source.svg.png" decoding="async" width="25" height="25" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/a/a1/2017-fr.wp-orange-source.svg/38px-2017-fr.wp-orange-source.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/a/a1/2017-fr.wp-orange-source.svg/50px-2017-fr.wp-orange-source.svg.png 2x" data-file-width="512" data-file-height="512" /></a><figcaption></figcaption></figure></div><div class="bandeau-cell" style="display:table-cell;padding-right:0.5em"> <div class="mw-collapsible mw-collapsed"><b>Cette section <a href="/wiki/Wikip%C3%A9dia:Citez_vos_sources" title="Wikipédia:Citez vos sources">ne cite pas suffisamment ses sources</a></b><small> (mars 2012)</small>. <div class="mw-collapsible-content">Pour l'améliorer, ajoutez <a href="/wiki/Aide:Identifier_des_sources_fiables" title="Aide:Identifier des sources fiables">des références de qualité et vérifiables</a> (<a href="/wiki/Aide:Ins%C3%A9rer_une_r%C3%A9f%C3%A9rence_(%C3%89diteur_visuel)" title="Aide:Insérer une référence (Éditeur visuel)">comment faire ?</a>) ou le modèle <a href="/wiki/Mod%C3%A8le:R%C3%A9f%C3%A9rence_n%C3%A9cessaire" title="Modèle:Référence nécessaire">{{Référence nécessaire}}</a> sur les passages nécessitant une source.</div></div> </div></div> <p>La turbine à vapeur est un <a href="/wiki/Moteur_%C3%A0_combustion_externe" title="Moteur à combustion externe">moteur à combustion externe</a> fonctionnant selon le <a href="/wiki/Cycle_thermodynamique" title="Cycle thermodynamique">cycle thermodynamique</a> dit de <a href="/wiki/Rudolf_Clausius" title="Rudolf Clausius">Clausius</a>-<a href="/wiki/William_Rankine" title="William Rankine">Rankine</a>. Ce cycle se distingue par le <a href="/wiki/Changement_d%E2%80%99%C3%A9tat" class="mw-redirect" title="Changement d’état">changement d’état</a> affectant le fluide moteur, qui est en général de la <a href="/wiki/Vapeur_d%27eau" title="Vapeur d'eau">vapeur d'eau</a>, généralement chauffée par la combustion de charbon ou de fioul<sup id="cite_ref-2" class="reference"><a href="#cite_note-2"><span class="cite_crochet">[</span>2<span class="cite_crochet">]</span></a></sup>. </p><p>Ce cycle comprend au moins les étapes suivantes : </p> <ul><li>l’eau est mise en pression par une <a href="/wiki/Pompe" title="Pompe">pompe</a> pour être envoyée vers la <a href="/wiki/Chaudi%C3%A8re" title="Chaudière">chaudière</a> ;</li> <li>l’eau est chauffée, vaporisée et <a href="/wiki/Surchauffe_(vapeur)" title="Surchauffe (vapeur)">surchauffée</a>.</li></ul> <p>Dès que cette vapeur doit être utilisée, elle effectue les étapes suivantes : </p> <ul><li>la vapeur se détend en fournissant de l'<a href="/wiki/%C3%89nergie_cin%C3%A9tique" title="Énergie cinétique">énergie cinétique</a>, que la turbine convertit en <a href="/wiki/%C3%89nergie_m%C3%A9canique" title="Énergie mécanique">énergie mécanique</a> ;</li> <li>la vapeur détendue se <a href="/wiki/Condenseur_(s%C3%A9paration)" title="Condenseur (séparation)">condense</a> au contact d'une source froide sous <a href="/wiki/Vide_(physique)" title="Vide (physique)">vide</a> partiel<sup id="cite_ref-3" class="reference"><a href="#cite_note-3"><span class="cite_crochet">[</span>3<span class="cite_crochet">]</span></a></sup>.</li></ul> <p>Le fluide utilisé est donc le même que celui de la <a href="/wiki/Machine_%C3%A0_vapeur" title="Machine à vapeur">machine à vapeur</a> à <a href="/wiki/Piston_(m%C3%A9canique)" title="Piston (mécanique)">pistons</a>, mais la turbine en constitue une évolution exploitant les principaux avantages des <a href="/wiki/Turbomoteur" title="Turbomoteur">turbomachines</a>, à savoir une <a href="/wiki/Puissance_massique" title="Puissance massique">puissance massique</a> et une <a href="/wiki/Puissance_volumique" class="mw-redirect" title="Puissance volumique">puissance volumique</a> élevées, et un <a href="/wiki/Rendement_(physique)" title="Rendement (physique)">rendement</a> amélioré par la multiplication des étages de détente. </p><p>La turbine à vapeur est l’aboutissement d’un type de <a href="/wiki/Machine_thermique" title="Machine thermique">machines thermiques</a> introduit par les machines à vapeur à piston. Les contraintes inhérentes à leur conception restreignent généralement leur usage à l'industrie. Dans ce cas on obtient de l'électricité bon marché car l'<a href="/wiki/%C3%89nergie_thermique" title="Énergie thermique">énergie thermique</a> n'est pas « gaspillée » dans un <a href="/wiki/Condenseur_(s%C3%A9paration)" title="Condenseur (séparation)">condenseur</a>. Ces turbines sont appelées « turbines à contre-pression » et on les rencontre, en particulier, dans les <a href="/wiki/Usine_sucri%C3%A8re" class="mw-redirect" title="Usine sucrière">sucreries</a>, entre autres, de <a href="/wiki/Canne_%C3%A0_sucre" title="Canne à sucre">cannes à sucre</a>, où le combustible est gratuit et surabondant, à savoir la <a href="/wiki/Bagasse" title="Bagasse">bagasse</a>, qui est le résidu de l'écrasement de la canne à sucre dont on a extrait le <a href="/wiki/Sucre" title="Sucre">sucre</a>. </p> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Réalisation_pratique"><span id="R.C3.A9alisation_pratique"></span>Réalisation pratique</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Turbine&veaction=edit&section=4" title="Modifier la section : Réalisation pratique" class="mw-editsection-visualeditor"><span>modifier</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Turbine&action=edit&section=4" title="Modifier le code source de la section : Réalisation pratique"><span>modifier le code</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <div class="bandeau-container metadata bandeau-section bandeau-niveau-modere"><div class="bandeau-cell bandeau-icone" style="display:table-cell;padding-right:0.5em"><figure class="mw-halign-center noviewer" typeof="mw:File"><a href="/wiki/Fichier:2017-fr.wp-orange-source.svg" class="mw-file-description"><img alt="" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/a/a1/2017-fr.wp-orange-source.svg/25px-2017-fr.wp-orange-source.svg.png" decoding="async" width="25" height="25" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/a/a1/2017-fr.wp-orange-source.svg/38px-2017-fr.wp-orange-source.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/a/a1/2017-fr.wp-orange-source.svg/50px-2017-fr.wp-orange-source.svg.png 2x" data-file-width="512" data-file-height="512" /></a><figcaption></figcaption></figure></div><div class="bandeau-cell" style="display:table-cell;padding-right:0.5em"> <div class="mw-collapsible mw-collapsed"><b>Cette section <a href="/wiki/Wikip%C3%A9dia:Citez_vos_sources" title="Wikipédia:Citez vos sources">ne cite pas suffisamment ses sources</a></b><small> (octobre 2017)</small>. <div class="mw-collapsible-content">Pour l'améliorer, ajoutez <a href="/wiki/Aide:Identifier_des_sources_fiables" title="Aide:Identifier des sources fiables">des références de qualité et vérifiables</a> (<a href="/wiki/Aide:Ins%C3%A9rer_une_r%C3%A9f%C3%A9rence_(%C3%89diteur_visuel)" title="Aide:Insérer une référence (Éditeur visuel)">comment faire ?</a>) ou le modèle <a href="/wiki/Mod%C3%A8le:R%C3%A9f%C3%A9rence_n%C3%A9cessaire" title="Modèle:Référence nécessaire">{{Référence nécessaire}}</a> sur les passages nécessitant une source.</div></div> </div></div> <figure class="mw-default-size" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/Fichier:Dampfturbine_Laeufer01.jpg" class="mw-file-description"><img alt="Un technicien installe une aube sur un rotor de turbine à vapeur" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/d/d7/Dampfturbine_Laeufer01.jpg/220px-Dampfturbine_Laeufer01.jpg" decoding="async" width="220" height="220" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/d/d7/Dampfturbine_Laeufer01.jpg/330px-Dampfturbine_Laeufer01.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/d/d7/Dampfturbine_Laeufer01.jpg/440px-Dampfturbine_Laeufer01.jpg 2x" data-file-width="2126" data-file-height="2126" /></a><figcaption>Mise en place d'une <a href="/wiki/Aube_(m%C3%A9canique)" title="Aube (mécanique)">aube</a> sur un rotor de turbine à vapeur.</figcaption></figure> <p>Une turbine est constituée d’un <a href="/wiki/Rotor_(m%C3%A9canique)" class="mw-redirect mw-disambig" title="Rotor (mécanique)">rotor</a> comprenant un <a href="/wiki/Arbre_(m%C3%A9canique)" title="Arbre (mécanique)">arbre</a> sur lequel sont fixées des <a href="/wiki/Aube_(m%C3%A9canique)" title="Aube (mécanique)">aubes</a> et, d’un <a href="/wiki/Stator" title="Stator">stator</a> constitué d’un <a href="/wiki/Carter_(moteur)" class="mw-redirect" title="Carter (moteur)">carter</a> portant des déflecteurs fixes, généralement constitué de deux parties assemblées selon un plan axial. Elle comprend en outre un <a href="/wiki/Tore" title="Tore">tore</a> d’admission segmenté et un divergent d’échappement dirigé vers le condenseur. La fonction des déflecteurs fixes est d’assurer tout ou partie de la détente en formant un réseau de <a href="/wiki/Tuy%C3%A8re" title="Tuyère">tuyères</a> et de modifier la direction de l’écoulement sortant de l’étage précédent. </p><p>Une turbine à vapeur comprend un ou plusieurs étages assurant chacun deux fonctions : </p> <ul><li>la détente de la vapeur qui correspond à la conversion de l’<a href="/wiki/%C3%89nergie_potentielle" title="Énergie potentielle">énergie potentielle</a> de pression en énergie cinétique ;</li> <li>la conversion de l’<a href="/wiki/%C3%89nergie_cin%C3%A9tique" title="Énergie cinétique">énergie cinétique</a> en <a href="/wiki/Couple_(physique)" title="Couple (physique)">couple</a> de rotation de la machine par le biais des aubages mobiles.</li></ul> <p>Les turbines à vapeur se classent en deux grandes catégories souvent combinées dans une même machine : </p> <ol><li>Les turbines à action dans lesquelles la détente se fait uniquement dans les aubages fixes. Elles sont bien adaptées aux étages à forte pression et se prêtent mieux à la régulation de débit. Leur construction est plus coûteuse et réserve leur emploi aux premiers étages de la turbine ;</li> <li>Les turbines à réaction dans lesquelles la détente est répartie entre les aubages fixes et mobiles. Le degré de réaction est défini par la répartition de la détente entre les aubages. Elles se prêtent mieux aux étages à basse pression et leur coût est plus faible. Lorsque le degré de réaction d'un étage est de 50 %, la forme des aubages fixes et mobiles est la même ce qui diminue le nombre de moules nécessaires à la fabrication. Par contre pour réaliser la même détente, la turbine à réaction demandera plus d'étages, ce qui augmente la longueur de la ligne d'arbre.</li></ol> <p>La réalisation des turbines nécessite le recours à des <a href="/wiki/Acier" title="Acier">aciers</a> fortement alliés (Cr-Ni-V) pour résister aux contraintes thermiques, mécaniques (force centrifuge) et chimique (<a href="/wiki/Corrosion" title="Corrosion">corrosion</a> par la vapeur), voire l'utilisation de <a href="/wiki/Superalliage" title="Superalliage">superalliage</a> à base Ni. Les deux premières contraintes limitent le diamètre et donc le débit admissible aux derniers étages. Ainsi des aubes de plus d’un mètre de longueur posent déjà de sérieux problèmes de réalisation. De plus, l’hétérogénéité radiale des vitesses impose une <a href="/wiki/Incidence_(a%C3%A9rodynamique)" title="Incidence (aérodynamique)">incidence</a> variable de l’aube qui présente alors une forme gauche dont l’usinage est complexe et dont les contraintes mécaniques limitent la bonne tenue. </p><p>En pratique la température est limitée à <span title="1 022 °F ou 823,2 K">550</span> à <span title="1 076 °F ou 853,2 K">580 </span><abbr class="abbr" title="degré Celsius">°C</abbr> et le maximum mis en œuvre est de <span title="1 202 °F ou 923,2 K">650 </span><abbr class="abbr" title="degré Celsius">°C</abbr>. La pression est de l’ordre de <span title="18 000 000 Pa ou 177,646 194 atm" style="cursor:help">180</span> bars et atteint <span title="25 000 000 Pa ou 246,730 825 atm" style="cursor:help">250</span> bars pour les installations supercritiques. </p><p>De ce fait, les turbines de forte puissance comprennent généralement sur un même axe (disposition tandem compound) une turbine haute pression et deux ou trois turbines basse pression avec soutirages. </p><p>Il est ainsi possible d’atteindre des puissances de plus de 1 000 <abbr class="abbr" title="mégawatt">MW</abbr> avec un rendement de cycle dépassant légèrement 40 %. </p><p>À l’autre extrémité, les plus petites turbines ont des puissances de quelques dizaines de kilowatts. Elles comprennent généralement un seul étage et servent à l’entraînement de machines dans l’industrie ou sur des navires. Entre les deux, existe toute une palette de turbines plus ou moins complexes et adaptées à des usages industriels spécifiques (à soutirage, à contrepression, <abbr class="abbr" title="et cetera">etc.</abbr>). </p><p>Mais il existe également de nombreuses petites turbines équipant les <a href="/wiki/Turbocompresseur" title="Turbocompresseur">turbocompresseurs</a> des véhicules. Les plus petites turbines étant certainement les <a href="/wiki/Fraise_dentaire" title="Fraise dentaire">Turbines dentaires</a>. </p> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Avantages_et_inconvénients"><span id="Avantages_et_inconv.C3.A9nients"></span>Avantages et inconvénients</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Turbine&veaction=edit&section=5" title="Modifier la section : Avantages et inconvénients" class="mw-editsection-visualeditor"><span>modifier</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Turbine&action=edit&section=5" title="Modifier le code source de la section : Avantages et inconvénients"><span>modifier le code</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <div class="bandeau-container metadata bandeau-section bandeau-niveau-modere"><div class="bandeau-cell bandeau-icone" style="display:table-cell;padding-right:0.5em"><figure class="mw-halign-center noviewer" typeof="mw:File"><a href="/wiki/Fichier:2017-fr.wp-orange-source.svg" class="mw-file-description"><img alt="" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/a/a1/2017-fr.wp-orange-source.svg/25px-2017-fr.wp-orange-source.svg.png" decoding="async" width="25" height="25" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/a/a1/2017-fr.wp-orange-source.svg/38px-2017-fr.wp-orange-source.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/a/a1/2017-fr.wp-orange-source.svg/50px-2017-fr.wp-orange-source.svg.png 2x" data-file-width="512" data-file-height="512" /></a><figcaption></figcaption></figure></div><div class="bandeau-cell" style="display:table-cell;padding-right:0.5em"> <div class="mw-collapsible mw-collapsed"><b>Cette section <a href="/wiki/Wikip%C3%A9dia:Citez_vos_sources" title="Wikipédia:Citez vos sources">ne cite pas suffisamment ses sources</a></b><small> (octobre 2017)</small>. <div class="mw-collapsible-content">Pour l'améliorer, ajoutez <a href="/wiki/Aide:Identifier_des_sources_fiables" title="Aide:Identifier des sources fiables">des références de qualité et vérifiables</a> (<a href="/wiki/Aide:Ins%C3%A9rer_une_r%C3%A9f%C3%A9rence_(%C3%89diteur_visuel)" title="Aide:Insérer une référence (Éditeur visuel)">comment faire ?</a>) ou le modèle <a href="/wiki/Mod%C3%A8le:R%C3%A9f%C3%A9rence_n%C3%A9cessaire" title="Modèle:Référence nécessaire">{{Référence nécessaire}}</a> sur les passages nécessitant une source.</div></div> </div></div> <p>Le principal avantage des turbines à vapeur est d’être un <a href="/wiki/Moteur_%C3%A0_combustion_externe" title="Moteur à combustion externe">moteur à combustion externe</a>. De ce fait, tous les <a href="/wiki/Combustible" title="Combustible">combustibles</a> (gaz, fioul, charbon, déchets, chaleur résiduelle) et notamment les moins chers peuvent être utilisés pour l’alimenter en vapeur. Le chauffage peut même se faire par <a href="/wiki/%C3%89nergie_solaire" title="Énergie solaire">énergie solaire</a>. Le rendement peut atteindre des valeurs assez élevées d’où des frais de fonctionnement réduits. </p><p>Par contre, le coût et la complexité des installations les réservent le plus souvent à des installations de puissance élevée pour bénéficier d’économies d’échelle. Hormis des cas particuliers, les <a href="/wiki/Moteur" title="Moteur">moteurs</a> et <a href="/wiki/Turbine_%C3%A0_gaz" title="Turbine à gaz">turbines à gaz</a> sont mieux adaptés en dessous d’environ 10 <abbr class="abbr" title="mégawatt">MW</abbr>. </p><p>Le refroidissement du condenseur nécessite de plus un important débit d’eau ou des <a href="/wiki/A%C3%A9ror%C3%A9frig%C3%A9rant" title="Aéroréfrigérant">aéroréfrigérants</a> encombrants ce qui limite d’emblée leur domaine d’emploi aux installations fixes ou navales. </p><p>Dans les pays nordiques, mais aussi dans certaines grandes agglomérations françaises (Paris, Lyon, Nantes…), on utilise régulièrement la chaleur résiduelle pour réaliser un réseau de chauffage (voir <a href="/wiki/Cog%C3%A9n%C3%A9ration" title="Cogénération">Cogénération</a>). Les conduits acheminent de l'eau chauffée de <span title="176 °F ou 353,2 K">80</span> à <span title="194 °F ou 363,2 K">90 </span><abbr class="abbr" title="degré Celsius">°C</abbr> dans les communes en proximité de centrale et les particuliers ou les entreprises peuvent se connecter à ce réseau pour chauffer les bâtiments. </p> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Rendement">Rendement</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Turbine&veaction=edit&section=6" title="Modifier la section : Rendement" class="mw-editsection-visualeditor"><span>modifier</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Turbine&action=edit&section=6" title="Modifier le code source de la section : Rendement"><span>modifier le code</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <div class="bandeau-container metadata bandeau-section bandeau-niveau-modere"><div class="bandeau-cell bandeau-icone" style="display:table-cell;padding-right:0.5em"><figure class="mw-halign-center noviewer" typeof="mw:File"><a href="/wiki/Fichier:2017-fr.wp-orange-source.svg" class="mw-file-description"><img alt="" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/a/a1/2017-fr.wp-orange-source.svg/25px-2017-fr.wp-orange-source.svg.png" decoding="async" width="25" height="25" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/a/a1/2017-fr.wp-orange-source.svg/38px-2017-fr.wp-orange-source.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/a/a1/2017-fr.wp-orange-source.svg/50px-2017-fr.wp-orange-source.svg.png 2x" data-file-width="512" data-file-height="512" /></a><figcaption></figcaption></figure></div><div class="bandeau-cell" style="display:table-cell;padding-right:0.5em"> <div class="mw-collapsible mw-collapsed"><b>Cette section <a href="/wiki/Wikip%C3%A9dia:Citez_vos_sources" title="Wikipédia:Citez vos sources">ne cite pas suffisamment ses sources</a></b><small> (mars 2012)</small>. <div class="mw-collapsible-content">Pour l'améliorer, ajoutez <a href="/wiki/Aide:Identifier_des_sources_fiables" title="Aide:Identifier des sources fiables">des références de qualité et vérifiables</a> (<a href="/wiki/Aide:Ins%C3%A9rer_une_r%C3%A9f%C3%A9rence_(%C3%89diteur_visuel)" title="Aide:Insérer une référence (Éditeur visuel)">comment faire ?</a>) ou le modèle <a href="/wiki/Mod%C3%A8le:R%C3%A9f%C3%A9rence_n%C3%A9cessaire" title="Modèle:Référence nécessaire">{{Référence nécessaire}}</a> sur les passages nécessitant une source.</div></div> </div></div> <p>Le rendement croît avec la <a href="/wiki/Pression" title="Pression">pression</a> de la vapeur et avec la <a href="/wiki/Temp%C3%A9rature" title="Température">température</a> de <a href="/wiki/Surchauffe_(vapeur)" title="Surchauffe (vapeur)">surchauffe</a>. Cependant, l’augmentation de ces caractéristiques est limitée par la teneur en liquide de la vapeur en fin de détente. En effet, la courbe de détente peut atteindre la courbe de saturation avec formation de gouttelettes qui nuisent à l’efficacité des derniers étages de détente mais aussi à sa tenue Mécanique. La teneur en eau liquide du mélange doit être limitée à 15 ou 30 %<sup id="cite_ref-4" class="reference"><a href="#cite_note-4"><span class="cite_crochet">[</span>4<span class="cite_crochet">]</span></a></sup>. In fin<i>e</i>, c’est la pression dans le <a href="/wiki/Condenseur_(s%C3%A9paration)" title="Condenseur (séparation)">condenseur</a> qui fixe, de ce fait, les pressions et températures limites, admissibles. </p><p>Comme n'importe quel autre cycle thermodynamique, le <a href="/wiki/Cycle_de_Rankine" title="Cycle de Rankine">Cycle de Rankine</a> mis en œuvre par les turbines à vapeur est inférieur au <a href="/wiki/Cycle_de_Carnot" title="Cycle de Carnot">cycle de Carnot</a>, et des améliorations ont donc été imaginées pour tendre vers celui-ci. Ainsi, le réchauffage de l’eau, entre le condenseur et la chaudière, par de la vapeur soutirée à différents étages de la turbine, permet de faire tendre la phase de chauffage <a href="/wiki/Processus_isobare" title="Processus isobare">isobare</a> vers une transformation équivalente sur le plan <a href="/wiki/Thermodynamique" title="Thermodynamique">thermodynamique</a> à une <a href="/wiki/Isotherme_(ligne)" title="Isotherme (ligne)">isotherme</a>. L’efficacité du dispositif mais également son coût croissent avec le nombre d’étages de soutirage et d’échangeurs associés ; de ce fait, le nombre d'étages dépasse rarement sept unités. <span class="need_ref" title="Ce passage nécessite une référence." style="cursor:help;">Le gain de rendement est de l’ordre de 5 %</span><sup class="need_ref_tag" style="padding-left:2px;"><a href="/wiki/Aide:R%C3%A9f%C3%A9rence_n%C3%A9cessaire" title="Aide:Référence nécessaire">[réf. nécessaire]</a></sup>. Ce dispositif impose de plus l’installation d’un réchauffeur d’air sur la chaudière. </p><p>D’autre part, afin de permettre d’augmenter la pression et la température malgré le problème de l’humidité en fin de détente, il est possible de renvoyer la vapeur détendue jusqu’à la <a href="/wiki/Pression_de_vapeur_saturante" title="Pression de vapeur saturante">pression de vapeur saturante</a> vers la chaudière pour procéder à une resurchauffe dans un <a href="/wiki/%C3%89changeur_de_chaleur" title="Échangeur de chaleur">échangeur de chaleur</a> supplémentaire. Ces étapes peuvent être multipliées pour faire tendre la phase de surchauffe vers une isotherme et donc de s’approcher d’un cycle de Carnot. Dans la pratique, les installations comprennent généralement une seule resurchauffe. <span class="need_ref" title="Ce passage nécessite une référence." style="cursor:help;">Le gain de rendement peut atteindre 5 %</span><sup class="need_ref_tag" style="padding-left:2px;"><a href="/wiki/Aide:R%C3%A9f%C3%A9rence_n%C3%A9cessaire" title="Aide:Référence nécessaire">[réf. nécessaire]</a></sup>. </p><p>Le cycle comprend fondamentalement deux changements d’état (<a href="/wiki/%C3%89vaporation" title="Évaporation">évaporation</a> et <a href="/wiki/Condensation" title="Condensation">condensation</a>). Le <a href="/wiki/Diagramme_de_phase" title="Diagramme de phase">diagramme de phases</a> de l’eau permet d’envisager un cycle à un seul changement d’état par l’utilisation d’une chaudière supercritique. En effet, au-delà du <a href="/wiki/Point_critique_(thermodynamique)" title="Point critique (thermodynamique)">point critique</a> (environ <span title="22 000 000 Pa ou 217,123 126 atm" style="cursor:help">220</span> bars et <span title="662 °F ou 623,2 K">350 </span><abbr class="abbr" title="degré Celsius">°C</abbr>) ne se produit plus de changement d’état et les phases liquides et gazeuses ne peuvent plus être distinguées. Les cycles supercritiques nécessitent généralement une double resurchauffe pour limiter l’humidité en fin de cycle. <span class="need_ref" title="Ce passage nécessite une référence." style="cursor:help;">Le gain de rendement est encore de 2 à 3 %</span><sup class="need_ref_tag" style="padding-left:2px;"><a href="/wiki/Aide:R%C3%A9f%C3%A9rence_n%C3%A9cessaire" title="Aide:Référence nécessaire">[réf. nécessaire]</a></sup> <span class="need_ref" title="Ce passage nécessite une référence." style="cursor:help;">et se justifie plus facilement avec le renchérissement des <a href="/wiki/Combustible" title="Combustible">combustibles</a></span><sup class="need_ref_tag" style="padding-left:2px;"><a href="/wiki/Aide:R%C3%A9f%C3%A9rence_n%C3%A9cessaire" title="Aide:Référence nécessaire">[réf. nécessaire]</a></sup>. </p> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Production_d'électricité"><span id="Production_d.27.C3.A9lectricit.C3.A9"></span>Production d'électricité</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Turbine&veaction=edit&section=7" title="Modifier la section : Production d'électricité" class="mw-editsection-visualeditor"><span>modifier</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Turbine&action=edit&section=7" title="Modifier le code source de la section : Production d'électricité"><span>modifier le code</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <div class="bandeau-container metadata bandeau-section bandeau-niveau-modere"><div class="bandeau-cell bandeau-icone" style="display:table-cell;padding-right:0.5em"><figure class="mw-halign-center noviewer" typeof="mw:File"><a href="/wiki/Fichier:2017-fr.wp-orange-source.svg" class="mw-file-description"><img alt="" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/a/a1/2017-fr.wp-orange-source.svg/25px-2017-fr.wp-orange-source.svg.png" decoding="async" width="25" height="25" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/a/a1/2017-fr.wp-orange-source.svg/38px-2017-fr.wp-orange-source.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/a/a1/2017-fr.wp-orange-source.svg/50px-2017-fr.wp-orange-source.svg.png 2x" data-file-width="512" data-file-height="512" /></a><figcaption></figcaption></figure></div><div class="bandeau-cell" style="display:table-cell;padding-right:0.5em"> <div class="mw-collapsible mw-collapsed"><b>Cette section <a href="/wiki/Wikip%C3%A9dia:Citez_vos_sources" title="Wikipédia:Citez vos sources">ne cite pas suffisamment ses sources</a></b><small> (octobre 2017)</small>. <div class="mw-collapsible-content">Pour l'améliorer, ajoutez <a href="/wiki/Aide:Identifier_des_sources_fiables" title="Aide:Identifier des sources fiables">des références de qualité et vérifiables</a> (<a href="/wiki/Aide:Ins%C3%A9rer_une_r%C3%A9f%C3%A9rence_(%C3%89diteur_visuel)" title="Aide:Insérer une référence (Éditeur visuel)">comment faire ?</a>) ou le modèle <a href="/wiki/Mod%C3%A8le:R%C3%A9f%C3%A9rence_n%C3%A9cessaire" title="Modèle:Référence nécessaire">{{Référence nécessaire}}</a> sur les passages nécessitant une source.</div></div> </div></div> <p>Du fait de leurs caractéristiques, les turbines à vapeur sont très employées dans les <a href="/wiki/Centrale_thermique" title="Centrale thermique">centrales thermiques</a> de moyenne et forte puissance, y compris <a href="/wiki/Centrale_nucl%C3%A9aire" title="Centrale nucléaire">nucléaires</a>. Dans la gamme de puissance de 1 à 10 <abbr class="abbr" title="mégawatt">MW</abbr> environ, elles sont utilisées dans les applications de <a href="/wiki/Cog%C3%A9n%C3%A9ration" title="Cogénération">cogénération</a> (incinérateur de déchets et chauffage urbain, process industriel). Il faut également signaler leur usage dans les <a href="/wiki/Cycle_combin%C3%A9" title="Cycle combiné">cycles combinés</a> où elles permettent d'améliorer le rendement global en générant de l'électricité grâce à la chaleur d’échappement des <a href="/wiki/Turbine_%C3%A0_gaz" title="Turbine à gaz">turbines à gaz</a>. </p><p>Les turbines à vapeur sont également employées dans le domaine de la <a href="/wiki/Propulsion_maritime" class="mw-redirect" title="Propulsion maritime">propulsion maritime</a>, notamment pour les plus gros vaisseaux (pétroliers, porte-avions et sous-marins nucléaires) mais sont de plus en plus souvent remplacées par des moteurs diesel ou des turbines à gaz. La fonction d’entraînement de machines est également en voie de disparition au profit des moteurs électriques. </p><p>Elles n’ont à ce jour trouvé aucune application dans la propulsion routière ou ferroviaire hormis quelques tentatives avortées. </p> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Spécificité_des_cycles_nucléaires"><span id="Sp.C3.A9cificit.C3.A9_des_cycles_nucl.C3.A9aires"></span>Spécificité des cycles nucléaires</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Turbine&veaction=edit&section=8" title="Modifier la section : Spécificité des cycles nucléaires" class="mw-editsection-visualeditor"><span>modifier</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Turbine&action=edit&section=8" title="Modifier le code source de la section : Spécificité des cycles nucléaires"><span>modifier le code</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <div class="bandeau-container metadata bandeau-section bandeau-niveau-modere"><div class="bandeau-cell bandeau-icone" style="display:table-cell;padding-right:0.5em"><figure class="mw-halign-center noviewer" typeof="mw:File"><a href="/wiki/Fichier:2017-fr.wp-orange-source.svg" class="mw-file-description"><img alt="" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/a/a1/2017-fr.wp-orange-source.svg/25px-2017-fr.wp-orange-source.svg.png" decoding="async" width="25" height="25" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/a/a1/2017-fr.wp-orange-source.svg/38px-2017-fr.wp-orange-source.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/a/a1/2017-fr.wp-orange-source.svg/50px-2017-fr.wp-orange-source.svg.png 2x" data-file-width="512" data-file-height="512" /></a><figcaption></figcaption></figure></div><div class="bandeau-cell" style="display:table-cell;padding-right:0.5em"> <div class="mw-collapsible mw-collapsed"><b>Cette section <a href="/wiki/Wikip%C3%A9dia:Citez_vos_sources" title="Wikipédia:Citez vos sources">ne cite pas suffisamment ses sources</a></b><small> (octobre 2017)</small>. <div class="mw-collapsible-content">Pour l'améliorer, ajoutez <a href="/wiki/Aide:Identifier_des_sources_fiables" title="Aide:Identifier des sources fiables">des références de qualité et vérifiables</a> (<a href="/wiki/Aide:Ins%C3%A9rer_une_r%C3%A9f%C3%A9rence_(%C3%89diteur_visuel)" title="Aide:Insérer une référence (Éditeur visuel)">comment faire ?</a>) ou le modèle <a href="/wiki/Mod%C3%A8le:R%C3%A9f%C3%A9rence_n%C3%A9cessaire" title="Modèle:Référence nécessaire">{{Référence nécessaire}}</a> sur les passages nécessitant une source.</div></div> </div></div> <p>Le cycle à vapeur des <a href="/wiki/Centrale_nucl%C3%A9aire" title="Centrale nucléaire">centrales nucléaires</a> est particulier. En effet, dans les <a href="/wiki/R%C3%A9acteur_%C3%A0_eau_pressuris%C3%A9e" title="Réacteur à eau pressurisée">réacteurs à eau sous pression</a> (REP) actuellement très répandus, la chaleur issue de la <a href="/wiki/Fission_nucl%C3%A9aire" title="Fission nucléaire">fission</a> est évacuée du cœur par un circuit primaire d’eau surchauffée à environ <span title="15 000 000 Pa ou 148,038 495 atm" style="cursor:help">150</span> <abbr class="abbr" title="bars"><a href="/wiki/Bar_(unit%C3%A9)" title="Bar (unité)">bars</a></abbr> et <span title="572 °F ou 573,2 K">300 </span><abbr class="abbr" title="degré Celsius">°C</abbr>. Cette chaleur produit de la vapeur saturée dans le circuit secondaire. En sortie d’étage haute pression, la vapeur subit un séchage (séparation des gouttelettes liquides) et une surchauffe modérée (par de la vapeur en sortie du générateur de vapeur). Du fait de la température limitée de la source chaude, et donc de la vapeur créée, le rendement du cycle reste faible à environ 30 %. Les centrales nucléaires ont des groupes <a href="/wiki/Turbo-alternateur" class="mw-redirect" title="Turbo-alternateur">turbo-alternateur</a> très puissants pouvant atteindre 1 450 <abbr class="abbr" title="mégawatt">MW</abbr>. </p><p>L’amélioration du rendement est au cœur des réflexions sur la <a href="/wiki/Forum_International_G%C3%A9n%C3%A9ration_IV" class="mw-redirect" title="Forum International Génération IV">conception des réacteurs de <abbr class="abbr" title="Quatrième">4<sup>e</sup></abbr> génération</a>. Elle a également conduit à la réalisation d’autres types de réacteurs que les REP dans les premiers temps de l’énergie nucléaire (<a href="/wiki/Uranium_naturel_graphite_gaz" title="Uranium naturel graphite gaz">UNGG</a>, <a href="/wiki/R%C3%A9acteur_CANDU" title="Réacteur CANDU">CANDU</a>, <abbr class="abbr" title="et cetera">etc.</abbr>) avec d’autres fluides <a href="/wiki/Caloporteur" class="mw-redirect" title="Caloporteur">caloporteurs</a> notamment. Cependant, la sûreté et la fiabilité des REP les rendent actuellement incontournables. </p> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Turbine_à_gaz_de_combustion"><span id="Turbine_.C3.A0_gaz_de_combustion"></span>Turbine à gaz de combustion</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Turbine&veaction=edit&section=9" title="Modifier la section : Turbine à gaz de combustion" class="mw-editsection-visualeditor"><span>modifier</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Turbine&action=edit&section=9" title="Modifier le code source de la section : Turbine à gaz de combustion"><span>modifier le code</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <div class="bandeau-container bandeau-section metadata bandeau-niveau-information"><div class="bandeau-cell bandeau-icone-css loupe">Article détaillé : <a href="/wiki/Turbine_%C3%A0_gaz" title="Turbine à gaz">Turbine à gaz</a>.</div></div> <p>Une <a href="/wiki/Turbine_%C3%A0_gaz" title="Turbine à gaz">turbine à gaz</a>, appelée aussi plus correctement turbine à <a href="/wiki/Combustion" title="Combustion">combustion</a> (TAC), est une <a href="/wiki/Machine_thermique" title="Machine thermique">machine tournante thermodynamique</a> appartenant à la famille des <a href="/wiki/Moteur_%C3%A0_combustion_interne" title="Moteur à combustion interne">moteurs à combustion interne</a> dont le rôle est de produire de l'<a href="/wiki/%C3%89nergie_m%C3%A9canique" title="Énergie mécanique">énergie mécanique</a> grâce à la rotation d'un arbre, doté d'<a href="/wiki/Aube_(m%C3%A9canique)" title="Aube (mécanique)">ailettes</a>, qui sont mises en mouvement grâce à l’<a href="/wiki/%C3%89nergie_cin%C3%A9tique" title="Énergie cinétique">énergie cinétique</a> générée par le mouvement du gaz lié à la <a href="/wiki/Combustion" title="Combustion">combustion</a> rapide du carburant avec l'air issu du compresseur. </p> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Aéronautique"><span id="A.C3.A9ronautique"></span>Aéronautique</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Turbine&veaction=edit&section=10" title="Modifier la section : Aéronautique" class="mw-editsection-visualeditor"><span>modifier</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Turbine&action=edit&section=10" title="Modifier le code source de la section : Aéronautique"><span>modifier le code</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <div class="bandeau-container metadata bandeau-section bandeau-niveau-modere"><div class="bandeau-cell bandeau-icone" style="display:table-cell;padding-right:0.5em"><figure class="mw-halign-center noviewer" typeof="mw:File"><a href="/wiki/Fichier:2017-fr.wp-orange-source.svg" class="mw-file-description"><img alt="" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/a/a1/2017-fr.wp-orange-source.svg/25px-2017-fr.wp-orange-source.svg.png" decoding="async" width="25" height="25" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/a/a1/2017-fr.wp-orange-source.svg/38px-2017-fr.wp-orange-source.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/a/a1/2017-fr.wp-orange-source.svg/50px-2017-fr.wp-orange-source.svg.png 2x" data-file-width="512" data-file-height="512" /></a><figcaption></figcaption></figure></div><div class="bandeau-cell" style="display:table-cell;padding-right:0.5em"> <div class="mw-collapsible mw-collapsed"><b>Cette section <a href="/wiki/Wikip%C3%A9dia:Citez_vos_sources" title="Wikipédia:Citez vos sources">ne cite pas suffisamment ses sources</a></b><small> (octobre 2017)</small>. <div class="mw-collapsible-content">Pour l'améliorer, ajoutez <a href="/wiki/Aide:Identifier_des_sources_fiables" title="Aide:Identifier des sources fiables">des références de qualité et vérifiables</a> (<a href="/wiki/Aide:Ins%C3%A9rer_une_r%C3%A9f%C3%A9rence_(%C3%89diteur_visuel)" title="Aide:Insérer une référence (Éditeur visuel)">comment faire ?</a>) ou le modèle <a href="/wiki/Mod%C3%A8le:R%C3%A9f%C3%A9rence_n%C3%A9cessaire" title="Modèle:Référence nécessaire">{{Référence nécessaire}}</a> sur les passages nécessitant une source.</div></div> </div></div> <p>Les turbines à gaz sont un élément fondamental de l'aviation : </p> <ul><li>associée à un ou plusieurs <a href="/wiki/Compresseur_m%C3%A9canique" title="Compresseur mécanique">compresseurs</a> et à une <a href="/wiki/Chambre_de_combustion" title="Chambre de combustion">chambre de combustion</a> interne, elle forme la base du <a href="/wiki/Turbor%C3%A9acteur" title="Turboréacteur">turboréacteur</a>, où la puissance motrice est transmise par le flux de gaz qui traverse le réacteur et est éjectée par la <a href="/wiki/Tuy%C3%A8re" title="Tuyère">tuyère</a> ;</li> <li>associée à un compresseur, mais liée à une <a href="/wiki/H%C3%A9lice_(a%C3%A9ronautique)" title="Hélice (aéronautique)">hélice</a> par l'intermédiaire d'un réducteur, elle est l'élément moteur du <a href="/wiki/Turbopropulseur" title="Turbopropulseur">turbopropulseur</a> ;</li> <li>utilisée comme générateur de force motrice sous forme d'un <a href="/wiki/Turbomoteur" title="Turbomoteur">turbomoteur</a> qui entraîne le rotor d'un <a href="/wiki/H%C3%A9licopt%C3%A8re" title="Hélicoptère">hélicoptère</a> ou fournit <a href="/wiki/Groupe_auxiliaire_de_puissance" title="Groupe auxiliaire de puissance">l'énergie électrique</a> à bord d'un avion de ligne. Un <a href="/wiki/H%C3%A9licopt%C3%A8re" title="Hélicoptère">hélicoptère</a>, le <a href="/wiki/SNCASO_SO.1221_Djinn" title="SNCASO SO.1221 Djinn">Djinn</a>, utilisait directement l'<a href="/wiki/Air_comprim%C3%A9" title="Air comprimé">air comprimé</a> par une turbine pour entraîner son rotor, au lieu de recourir à une conversion mécanique.</li></ul> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Turbine_hydraulique">Turbine hydraulique</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Turbine&veaction=edit&section=11" title="Modifier la section : Turbine hydraulique" class="mw-editsection-visualeditor"><span>modifier</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Turbine&action=edit&section=11" title="Modifier le code source de la section : Turbine hydraulique"><span>modifier le code</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <figure class="mw-default-size" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/Fichier:Francis_Runner_grandcoulee.jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/44/Francis_Runner_grandcoulee.jpg/220px-Francis_Runner_grandcoulee.jpg" decoding="async" width="220" height="285" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/44/Francis_Runner_grandcoulee.jpg/330px-Francis_Runner_grandcoulee.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/44/Francis_Runner_grandcoulee.jpg/440px-Francis_Runner_grandcoulee.jpg 2x" data-file-width="790" data-file-height="1024" /></a><figcaption>Turbine hydraulique de <a href="/wiki/Turbine_Francis" title="Turbine Francis">type Francis</a>.</figcaption></figure> <div class="bandeau-container bandeau-section metadata bandeau-niveau-information"><div class="bandeau-cell bandeau-icone-css loupe">Article détaillé : <a href="/wiki/Turbine_hydraulique" title="Turbine hydraulique">Turbine hydraulique</a>.</div></div> <p>Cette turbine, inventée par <a href="/wiki/Beno%C3%AEt_Fourneyron" title="Benoît Fourneyron">Benoît Fourneyron</a><sup id="cite_ref-5" class="reference"><a href="#cite_note-5"><span class="cite_crochet">[</span>5<span class="cite_crochet">]</span></a></sup>, est actionnée par l'écoulement de l'eau. Lorsqu'elle est installée en aval d'un <a href="/wiki/Barrage" title="Barrage">barrage</a> <a href="/wiki/%C3%89nergie_hydraulique" title="Énergie hydraulique">hydroélectrique</a> elle entraîne un <a href="/wiki/Alternateur" class="mw-redirect" title="Alternateur">alternateur</a> qui produit de l'<a href="/wiki/%C3%89lectricit%C3%A9" title="Électricité">électricité</a>. Elle peut utiliser principalement la pression de l'eau (<a href="/wiki/Turbine_Francis" title="Turbine Francis">turbine Francis</a>), la vitesse de l'eau (<a href="/wiki/Turbine_Pelton" title="Turbine Pelton">turbine Pelton</a>) ou encore un gros débit (type groupe bulbe ou <a href="/wiki/Turbine_Kaplan" title="Turbine Kaplan">turbine Kaplan</a>). Ces turbines sont utilisées selon la hauteur de chute du barrage. </p><p>Les turbines hydrauliques se distinguent principalement des <a href="/wiki/Moulin_%C3%A0_eau" class="mw-redirect" title="Moulin à eau">moulins à eau</a> par leur immersion complète et permanente dans le courant, ce qui accroit beaucoup leur rendement<sup id="cite_ref-6" class="reference"><a href="#cite_note-6"><span class="cite_crochet">[</span>6<span class="cite_crochet">]</span></a></sup>. </p> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Réduction_ou_suppression_des_effets_négatifs_pour_l'environnement"><span id="R.C3.A9duction_ou_suppression_des_effets_n.C3.A9gatifs_pour_l.27environnement"></span>Réduction ou suppression des effets négatifs pour l'environnement</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Turbine&veaction=edit&section=12" title="Modifier la section : Réduction ou suppression des effets négatifs pour l'environnement" class="mw-editsection-visualeditor"><span>modifier</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Turbine&action=edit&section=12" title="Modifier le code source de la section : Réduction ou suppression des effets négatifs pour l'environnement"><span>modifier le code</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>La <a href="/wiki/Politique_environnementale_des_%C3%89tats-Unis" title="Politique environnementale des États-Unis">législation environnementale américaine</a> impose aux centrales hydroélectriques de réduire la mortalité des poissons qui traversent les turbines. Pour cela le <a href="/wiki/Laboratoire_national_de_l%27Idaho" title="Laboratoire national de l'Idaho">Laboratoire national de l'Idaho</a> a mis en place un programme « <i>Hydropower</i> »<sup id="cite_ref-7" class="reference"><a href="#cite_note-7"><span class="cite_crochet">[</span>7<span class="cite_crochet">]</span></a></sup> de développement de turbines « vertes » à technologies avancée (<i><span class="lang-en" lang="en">Advanced Turbine Systems</span></i> et <i><span class="lang-en" lang="en">Advanced Technology Turbines</span></i>, ou ATT), avec comme objectif de maximiser l’utilisation des ressources hydroélectriques <span class="citation">« en améliorant ses avantages techniques, sociétaux et environnementaux »</span> tout en réduisant ses coûts et autant que techniquement possible les effets sur l’environnement. Ce programme visait à faire chuter les blessures et la mortalité de poissons traversant les turbines à 2 % ou moins, contre 5 à 10 % pour les meilleures turbines existant au début du programme et contre 30 % voire plus pour les autres turbines<sup id="cite_ref-8" class="reference"><a href="#cite_note-8"><span class="cite_crochet">[</span>8<span class="cite_crochet">]</span></a></sup>. Ce laboratoire s'est ainsi spécialisé dans la modélisation des effets des centrales sur les poissons, notamment grâce à une « sonde-poisson » (une sorte de simulacre de poisson contenant des capteurs mesurant les contraintes subies lors du passage dans différents types de turbines, sous diverses conditions de vitesse de turbine, de courant d’eau et de pression<sup id="cite_ref-9" class="reference"><a href="#cite_note-9"><span class="cite_crochet">[</span>9<span class="cite_crochet">]</span></a></sup>). Le labo conduit parallèlement des tests in situ sur la survie cumulée des <a href="/wiki/Salmonid%C3%A9" class="mw-redirect" title="Salmonidé">salmonidés</a> ou anguilles passant par de multiples turbines. Les retours d’expérience alimentent les études de configuration de nouveaux types de turbines visant à supprimer les impacts des turbines sur les poissons, et produire de l'électricité sur des chutes de moindre hauteur. </p><p>Ainsi des modèles de « fish-friendly turbines » ont été proposés en 2000-2005, avec 83 à 93 % de survie après <span class="nowrap">96 heures</span> pour les truites arc-en-ciel, 90 à 100 % de survie pour les autres espèces selon ALDEN en 2009<sup id="cite_ref-10" class="reference"><a href="#cite_note-10"><span class="cite_crochet">[</span>10<span class="cite_crochet">]</span></a></sup><sup class="reference cite_virgule">,</sup><sup id="cite_ref-11" class="reference"><a href="#cite_note-11"><span class="cite_crochet">[</span>11<span class="cite_crochet">]</span></a></sup><sup class="reference cite_virgule">,</sup><sup id="cite_ref-12" class="reference"><a href="#cite_note-12"><span class="cite_crochet">[</span>12<span class="cite_crochet">]</span></a></sup> (et testé en 2006), dit « très basse chute » (VLH®2) et « <i>ichtyophile®2</i> », qui présente comme avantage de fortement diminuer le besoin en <a href="/wiki/G%C3%A9nie_civil" title="Génie civil">génie civil</a> et donc les coûts de travaux, pour une efficacité qui permet d’équiper des très basses chutes (2 à 3 <abbr class="abbr" title="mètre">m</abbr>) ; tout en permettant le passage des poissons sans dommage à travers la turbine (anguilles notamment) grâce à une conception intégrant les résultats d'études de compatibilité des turbines avec la vie des poissons, faites par l'<a href="/wiki/U.S._Army_Corps_of_Engineers" class="mw-redirect" title="U.S. Army Corps of Engineers">U.S. Army Corps of Engineers</a>, publiés en 1995<sup id="cite_ref-Logrami2009a_13-0" class="reference"><a href="#cite_note-Logrami2009a-13"><span class="cite_crochet">[</span>13<span class="cite_crochet">]</span></a></sup>. Le premier prototype de turbine VLH construit en France l'a été en <time class="nowrap" datetime="2007-03" data-sort-value="2007-03">mars 2007</time> (sur le <a href="/wiki/Tarn_(d%C3%A9partement)" title="Tarn (département)">Tarn</a>, au Moulin de Troussy à <a href="/wiki/Millau" title="Millau">Millau</a>)<sup id="cite_ref-14" class="reference"><a href="#cite_note-14"><span class="cite_crochet">[</span>14<span class="cite_crochet">]</span></a></sup><sup class="reference cite_virgule">,</sup><sup id="cite_ref-15" class="reference"><a href="#cite_note-15"><span class="cite_crochet">[</span>15<span class="cite_crochet">]</span></a></sup>. Les prises d'eau de ces turbines peuvent en outre aussi être équipées de dispositifs dits d'ichtyocompatibilité (par exemple en France testé à <a href="/wiki/Navarrenx" title="Navarrenx">Navarrenx</a> sur le <a href="/wiki/Gave_d%27Oloron" title="Gave d'Oloron">Gave d'Oloron</a>) et améliorés avec l'<a href="/wiki/ONEMA" class="mw-redirect" title="ONEMA">ONEMA</a><sup id="cite_ref-16" class="reference"><a href="#cite_note-16"><span class="cite_crochet">[</span>16<span class="cite_crochet">]</span></a></sup><sup class="reference cite_virgule">,</sup><sup id="cite_ref-17" class="reference"><a href="#cite_note-17"><span class="cite_crochet">[</span>17<span class="cite_crochet">]</span></a></sup>. (Larinier, Thévenet, & Travade, 2008)<sup id="cite_ref-18" class="reference"><a href="#cite_note-18"><span class="cite_crochet">[</span>18<span class="cite_crochet">]</span></a></sup>, et une échelle à poissons peut leur être associée pour faciliter la remontée (comme sur la centrale de Saint-Géry (2 <abbr class="abbr" title="mégawatt">MW</abbr>) dans le Lot, rénovée en 2015<sup id="cite_ref-19" class="reference"><a href="#cite_note-19"><span class="cite_crochet">[</span>19<span class="cite_crochet">]</span></a></sup>). Dans les pires conditions les impacts en termes de mortalité immédiate et/ou différée sont divisés par 2 à 3 par rapport à une turbine Kaplan classique fonctionnant dans les mêmes conditions. Les anguilles sont les plus vulnérables en raison de leur longueur et parce que c’est le plus souvent en sortie de turbine qu'elles sont potentiellement tuées<sup id="cite_ref-Logrami2009_20-0" class="reference"><a href="#cite_note-Logrami2009-20"><span class="cite_crochet">[</span>20<span class="cite_crochet">]</span></a></sup>. </p> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Turbine_à_air"><span id="Turbine_.C3.A0_air"></span>Turbine à air</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Turbine&veaction=edit&section=13" title="Modifier la section : Turbine à air" class="mw-editsection-visualeditor"><span>modifier</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Turbine&action=edit&section=13" title="Modifier le code source de la section : Turbine à air"><span>modifier le code</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <div class="bandeau-container bandeau-section metadata bandeau-niveau-information"><div class="bandeau-cell bandeau-icone-css loupe">Articles détaillés : <a href="/wiki/%C3%89olienne" title="Éolienne">Éolienne</a> et <a href="/wiki/Moteur_%C3%A0_air_comprim%C3%A9" title="Moteur à air comprimé">Moteur à air comprimé</a>.</div></div> <p>Une turbine à air est un système d'ailette où l'air comprimé vient se détendre et prendre de la vitesse. L'énergie développée par cette turbine est liée à l'équation : </p> <dl><dd><span class="mwe-math-element"><span class="mwe-math-mathml-inline mwe-math-mathml-a11y" style="display: none;"><math xmlns="http://www.w3.org/1998/Math/MathML" alttext="{\displaystyle E={\frac {1}{2}}.m.v^{2}}"> <semantics> <mrow class="MJX-TeXAtom-ORD"> <mstyle displaystyle="true" scriptlevel="0"> <mi>E</mi> <mo>=</mo> <mrow class="MJX-TeXAtom-ORD"> <mfrac> <mn>1</mn> <mn>2</mn> </mfrac> </mrow> <mo>.</mo> <mi>m</mi> <mo>.</mo> <msup> <mi>v</mi> <mrow class="MJX-TeXAtom-ORD"> <mn>2</mn> </mrow> </msup> </mstyle> </mrow> <annotation encoding="application/x-tex">{\displaystyle E={\frac {1}{2}}.m.v^{2}}</annotation> </semantics> </math></span><img src="https://wikimedia.org/api/rest_v1/media/math/render/svg/0e2bd83d8155995ad79d201db06a2f95a370b64b" class="mwe-math-fallback-image-inline mw-invert skin-invert" aria-hidden="true" style="vertical-align: -1.838ex; width:13.163ex; height:5.176ex;" alt="{\displaystyle E={\frac {1}{2}}.m.v^{2}}"></span></dd></dl> <p>où : </p> <ul><li><span class="mwe-math-element"><span class="mwe-math-mathml-inline mwe-math-mathml-a11y" style="display: none;"><math xmlns="http://www.w3.org/1998/Math/MathML" alttext="{\displaystyle m}"> <semantics> <mrow class="MJX-TeXAtom-ORD"> <mstyle displaystyle="true" scriptlevel="0"> <mi>m</mi> </mstyle> </mrow> <annotation encoding="application/x-tex">{\displaystyle m}</annotation> </semantics> </math></span><img src="https://wikimedia.org/api/rest_v1/media/math/render/svg/0a07d98bb302f3856cbabc47b2b9016692e3f7bc" class="mwe-math-fallback-image-inline mw-invert skin-invert" aria-hidden="true" style="vertical-align: -0.338ex; width:2.04ex; height:1.676ex;" alt="{\displaystyle m}"></span> : masse d'air déplacée ;</li> <li><span class="mwe-math-element"><span class="mwe-math-mathml-inline mwe-math-mathml-a11y" style="display: none;"><math xmlns="http://www.w3.org/1998/Math/MathML" alttext="{\displaystyle v}"> <semantics> <mrow class="MJX-TeXAtom-ORD"> <mstyle displaystyle="true" scriptlevel="0"> <mi>v</mi> </mstyle> </mrow> <annotation encoding="application/x-tex">{\displaystyle v}</annotation> </semantics> </math></span><img src="https://wikimedia.org/api/rest_v1/media/math/render/svg/e07b00e7fc0847fbd16391c778d65bc25c452597" class="mwe-math-fallback-image-inline mw-invert skin-invert" aria-hidden="true" style="vertical-align: -0.338ex; width:1.128ex; height:1.676ex;" alt="{\displaystyle v}"></span> : vitesse de l'air déplacée.</li></ul> <p>Ce genre de turbine est utilisée, entre autres, dans des outils tels que les visseuses ou les perceuses à air comprimé. </p> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Notes_et_références"><span id="Notes_et_r.C3.A9f.C3.A9rences"></span>Notes et références</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Turbine&veaction=edit&section=14" title="Modifier la section : Notes et références" class="mw-editsection-visualeditor"><span>modifier</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Turbine&action=edit&section=14" title="Modifier le code source de la section : Notes et références"><span>modifier le code</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Notes">Notes</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Turbine&veaction=edit&section=15" title="Modifier la section : Notes" class="mw-editsection-visualeditor"><span>modifier</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Turbine&action=edit&section=15" title="Modifier le code source de la section : Notes"><span>modifier le code</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <div class="references-small lower-alpha" style=""> </div> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Références"><span id="R.C3.A9f.C3.A9rences"></span>Références</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Turbine&veaction=edit&section=16" title="Modifier la section : Références" class="mw-editsection-visualeditor"><span>modifier</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Turbine&action=edit&section=16" title="Modifier le code source de la section : Références"><span>modifier le code</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <div class="bandeau-container metadata bandeau-article bandeau-niveau-modere"><figure class="mw-halign-right noviewer" typeof="mw:File"><a href="/wiki/Mod%C3%A8le:Conventions_bibliographiques" title="Si ce bandeau n'est plus pertinent, retirez-le. Cliquez ici pour en savoir plus."><img alt="Si ce bandeau n'est plus pertinent, retirez-le. Cliquez ici pour en savoir plus." src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/3/38/Info_Simple.svg/12px-Info_Simple.svg.png" decoding="async" width="12" height="12" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/3/38/Info_Simple.svg/18px-Info_Simple.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/3/38/Info_Simple.svg/24px-Info_Simple.svg.png 2x" data-file-width="512" data-file-height="512" /></a><figcaption>Si ce bandeau n'est plus pertinent, retirez-le. Cliquez ici pour en savoir plus.</figcaption></figure><div class="bandeau-cell bandeau-icone" style="display:table-cell;padding-right:0.5em"><span class="noviewer" typeof="mw:File"><a href="/wiki/Fichier:2017-fr.wp-orange-source.svg" class="mw-file-description"><img alt="" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/a/a1/2017-fr.wp-orange-source.svg/45px-2017-fr.wp-orange-source.svg.png" decoding="async" width="45" height="45" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/a/a1/2017-fr.wp-orange-source.svg/68px-2017-fr.wp-orange-source.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/a/a1/2017-fr.wp-orange-source.svg/90px-2017-fr.wp-orange-source.svg.png 2x" data-file-width="512" data-file-height="512" /></a></span></div><div class="bandeau-cell" style="display:table-cell;padding-right:0.5em"> <p><strong class="bandeau-titre">Les <a href="/wiki/Wikip%C3%A9dia:Conventions_bibliographiques" title="Wikipédia:Conventions bibliographiques">conventions bibliographiques</a> ne sont pas respectées</strong> <small>(<time class="nowrap" datetime="2023-02" data-sort-value="2023-02">février 2023</time>).</small> </p> <div class="nomobile"> La bibliographie et les <a href="/wiki/Mod%C3%A8le:Lien_web" title="Modèle:Lien web">liens externes</a> sont à corriger. <a class="external text" href="https://fr.wikipedia.org/w/index.php?title=Turbine&action=edit">Améliorez-les</a> !</div> </div></div> <div class="references-small decimal" style="column-width:40em;"><ol class="references"> <li id="cite_note-1"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-1">↑</a> </span><span class="reference-text"><i>Annales de chimie et de physique</i>, vol. 21, <a rel="nofollow" class="external text" href="https://books.google.com/books?id=rzNCAAAAcAAJ&pg=PA183">page 183</a> (1822)</span> </li> <li id="cite_note-2"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-2">↑</a> </span><span class="reference-text"><span class="ouvrage" id="GmbHRecknagelSprengerSchramek2013"><span class="ouvrage" id="DIV_Deutscher_Industrieverlag_GmbHHermann_RecknagelEberhard_SprengerErnst-Rudolf_Schramek2013">DIV Deutscher Industrieverlag <span class="nom_auteur">GmbH</span>, Hermann <span class="nom_auteur">Recknagel</span>, Eberhard <span class="nom_auteur">Sprenger</span> et Ernst-Rudolf <span class="nom_auteur">Schramek</span>, <cite class="italique">Génie climatique - 5e éd.</cite>, Dunod, <time class="nowrap" datetime="2013-10-09" data-sort-value="2013-10-09">9 octobre 2013</time> <small style="line-height:1em;">(<a href="/wiki/International_Standard_Book_Number" title="International Standard Book Number">ISBN</a> <a href="/wiki/Sp%C3%A9cial:Ouvrages_de_r%C3%A9f%C3%A9rence/978-2-10-070451-4" title="Spécial:Ouvrages de référence/978-2-10-070451-4"><span class="nowrap">978-2-10-070451-4</span></a>, <a rel="nofollow" class="external text" href="https://books.google.com/books?id=FXtbAQAAQBAJ&newbks=0&printsec=frontcover&pg=PA225&hl=fr">lire en ligne</a>)</small><span class="Z3988" title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=book&rft.btitle=G%C3%A9nie+climatique+-+5e+%C3%A9d.&rft.pub=Dunod&rft.aulast=GmbH&rft.aufirst=DIV+Deutscher+Industrieverlag&rft.au=Recknagel%2C+Hermann&rft.au=Sprenger%2C+Eberhard&rft.au=Schramek%2C+Ernst-Rudolf&rft.date=2013-10-09&rft.isbn=978-2-10-070451-4&rfr_id=info%3Asid%2Ffr.wikipedia.org%3ATurbine"></span></span></span></span> </li> <li id="cite_note-3"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-3">↑</a> </span><span class="reference-text"><span class="ouvrage" id="MartinWauters2011"><span class="ouvrage" id="Joseph_MartinPierre_Wauters2011">Joseph <span class="nom_auteur">Martin</span> et Pierre <span class="nom_auteur">Wauters</span>, <cite class="italique">Installations thermiques motrices: Analyse énergétique et exergétique – deuxième édition revue</cite>, Presses univ. de Louvain, <time class="nowrap" datetime="2011-09-15" data-sort-value="2011-09-15">15 septembre 2011</time> <small style="line-height:1em;">(<a href="/wiki/International_Standard_Book_Number" title="International Standard Book Number">ISBN</a> <a href="/wiki/Sp%C3%A9cial:Ouvrages_de_r%C3%A9f%C3%A9rence/978-2-87463-264-8" title="Spécial:Ouvrages de référence/978-2-87463-264-8"><span class="nowrap">978-2-87463-264-8</span></a>, <a rel="nofollow" class="external text" href="https://books.google.com/books?id=JC3wTFD7AcYC&newbks=0&printsec=frontcover&pg=PA48&dq=La+source+froide+%C3%A0+l'%C3%A9chappement+de+la+turbine+la+vapeur+est+satur%C3%A9e+humide+la+pression+est+tr%C3%A8s+faible+de+l'ordre+de+5+kPa+et+correspond+%C3%A0+un+vide+assez+pouss%C3%A9&hl=fr">lire en ligne</a>)</small><span class="Z3988" title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=book&rft.btitle=Installations+thermiques+motrices%3A+Analyse+%C3%A9nerg%C3%A9tique+et+exerg%C3%A9tique+%E2%80%93+deuxi%C3%A8me+%C3%A9dition+revue&rft.pub=Presses+univ.+de+Louvain&rft.aulast=Martin&rft.aufirst=Joseph&rft.au=Wauters%2C+Pierre&rft.date=2011-09-15&rft.isbn=978-2-87463-264-8&rfr_id=info%3Asid%2Ffr.wikipedia.org%3ATurbine"></span></span></span></span> </li> <li id="cite_note-4"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-4">↑</a> </span><span class="reference-text"><span class="ouvrage"><cite class="italique">Turbines a Fluide Compressible</cite>, Ed. Techniques Ingénieur <small style="line-height:1em;">(<a rel="nofollow" class="external text" href="https://books.google.com/books?id=uGmTF8rAMisC&newbks=0&printsec=frontcover&pg=PA24&dq=d%C3%A9gradations+dues+%C3%A0+l'humidit%C3%A9+teneur+en+eau+atteindrait+20+%C3%A0+25+%25&hl=fr">lire en ligne</a>)</small><span class="Z3988" title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=book&rft.btitle=Turbines+a+Fluide+Compressible&rft.pub=Ed.+Techniques+Ing%C3%A9nieur&rfr_id=info%3Asid%2Ffr.wikipedia.org%3ATurbine"></span></span></span> </li> <li id="cite_note-5"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-5">↑</a> </span><span class="reference-text"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.lemonde.fr/idees/article/2011/10/03/benoit-fourneyron-inventeur-de-la-turbine_1581352_3232.html">Benoit Fourneyron inventeur de la turbine</a>, <i><a href="/wiki/Le_Monde" title="Le Monde">Le Monde</a></i>, 4 octobre 2011</span> </li> <li id="cite_note-6"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-6">↑</a> </span><span class="reference-text"><span class="ouvrage" id="HACHEZ-LEROY"><span class="ouvrage" id="Florence_HACHEZ-LEROY">Florence HACHEZ-LEROY, « <a rel="nofollow" class="external text" href="http://Théoricien%20de%20la%20turbine%20et%20industriel"><cite style="font-style:normal;">Fourneyron Benoit : Théoricien de la turbine et industriel</cite></a> », sur <span class="italique">universalis.fr</span> <small style="line-height:1em;">(consulté le <time class="nowrap" datetime="2019-11-13" data-sort-value="2019-11-13">13 novembre 2019</time>)</small></span></span></span> </li> <li id="cite_note-7"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-7">↑</a> </span><span class="reference-text"> Idaho National Laboratory ; <a rel="nofollow" class="external text" href="http://hydropower.inel.gov/">présentation</a> du programme Hydropower (la version consultées est celle mise à jour le <time class="nowrap" datetime="2014-11-21" data-sort-value="2014-11-21">21 novembre 2014</time></span> </li> <li id="cite_note-8"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-8">↑</a> </span><span class="reference-text">Présentation du projet <a rel="nofollow" class="external text" href="http://hydropower.inel.gov/turbines/index.shtml">Hydropower Advanced Turbine Systems</a>, par le <a href="/wiki/Laboratoire_national_de_l%27Idaho" title="Laboratoire national de l'Idaho">Laboratoire national de l'Idaho</a></span> </li> <li id="cite_note-9"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-9">↑</a> </span><span class="reference-text"><abbr class="abbr indicateur-langue" title="Langue : anglais">(en)</abbr> <a rel="nofollow" class="external text" href="http://hydropower.inel.gov/turbines/pdfs/pnnl-advsensor.pdf"><abbr class="abbr indicateur-format format-pdf" title="Document au format Portable Document Format (PDF)">[PDF]</abbr> Advanced Sensor Fish Device for Improved Turbine Design</a>, note du Pacific Northwest National Laboratory, avec le soutien de l'U.S. Department of Energy Advanced Hydropower Turbine System Program</span> </li> <li id="cite_note-10"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-10">↑</a> </span><span class="reference-text">ALDEN. (2009). Hydroelectric Turbines Design. ,<a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.aldenlab.com/index.cfm/Services/Hydroelectric_Turbine_Design">Lire en ligne</a>, Consulté le avril 5, 2009</span> </li> <li id="cite_note-11"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-11">↑</a> </span><span class="reference-text"><abbr class="abbr indicateur-langue" title="Langue : anglais">(en)</abbr> ALSTOM (2009) <i>The fish-friendly turbine</i> : <a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.hydro.power.alstom.com/home/technology_centers/turbine_technology_center/fish_friendly_turbines/7220.EN.php?languageId=EN&dir=/home/technology_centers/turbine_technology_center/fish_friendly_turbines/">Lire en ligne</a>, sur ALSTOM Hydro Power (consulté le 2 avril 2009).</span> </li> <li id="cite_note-12"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-12">↑</a> </span><span class="reference-text">Cada G.F (2001), <i>The Development of Advanced Hydroelectric Turbines to Improve Fish Passage Survival</i> ; Fisheries, Bioengineering feature ; septembre 2001, 26 (9), pp. 14-23.</span> </li> <li id="cite_note-Logrami2009a-13"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-Logrami2009a_13-0">↑</a> </span><span class="reference-text">Timothée Besse (2009) « <a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.migrateurs-loire.fr/telechargement/documentation/fiches-indicateurs/turbines_ichtyophiles_et_dispositifs_d_evitement.pdf">Turbines ichtyophiles et dispositifs d’évitement pour les anguilles en avalaison</a> » ; Tableau de Bord Anguille du Bassin Loire (LOGRAMI) 6 avril 2009 , voir chap4.2 et v p11/20 et suivantes)</span> </li> <li id="cite_note-14"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-14">↑</a> </span><span class="reference-text">MJ2 Technologies. (2009). <i>Lancement de la gamme industrielle VLH. (M. Technologies, Éd.) Turbines de très basse chute</i>, Very Low Head Turbines, Lettre d'information <abbr class="abbr" title="numéro">n<sup>o</sup></abbr> 8, février 2009 , <abbr class="abbr" title="pages">p.</abbr> <span class="nowrap">1-2</span>.</span> </li> <li id="cite_note-15"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-15">↑</a> </span><span class="reference-text">Loiseau, F., Davidson, R. A., Coutson, M., & Sabourin, M. (2006). <i>Fish Environment & New turbines design</i>. ALSTOM Power Hydro</span> </li> <li id="cite_note-16"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-16">↑</a> </span><span class="reference-text">Larinier, M., Thévenet, R., & Travade, F. (2008). <i>Anguilles et ouvrages</i>, Programme R&D 2008-2009. (ONEMA, Éd.)</span> </li> <li id="cite_note-17"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-17">↑</a> </span><span class="reference-text">ONEMA (2008) <i>Les producteurs d’hydroélectricité signent avec l’Onema et l’Ademe un accord-cadre de Recherche et Développement</i>. Communiqué de Presse, 8 décembre 2008 (2p.)</span> </li> <li id="cite_note-18"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-18">↑</a> </span><span class="reference-text">Timothée Besse (2009) « <a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.migrateurs-loire.fr/IMG/pdf/turbines_ichtyophiles_et_dispositifs_d_evitement.pdfTurbine">Turbines ichtyophiles et dispositifs d’évitement pour les anguilles en avalaison</a> » ; Tableau de Bord Anguille du Bassin Loire (LOGRAMI) <time class="nowrap" datetime="2009-04-06" data-sort-value="2009-04-06">6 avril 2009</time> (voir légende de la fig 11) ; voir p 9/20</span> </li> <li id="cite_note-19"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-19">↑</a> </span><span class="reference-text">Marie-Jo Sader, <a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.actu-environnement.com/ae/news/hydroelectricite-rivieres-petites-installations-passe-poissons-sediments-24738.php4#video&xtor=EREC-107">Accords et désaccords autour de la petite hydroélectricité</a>, sur actu-environnement.com du 15 juin 2015.</span> </li> <li id="cite_note-Logrami2009-20"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-Logrami2009_20-0">↑</a> </span><span class="reference-text">Timothée Besse (2009) « <a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.migrateurs-loire.fr/IMG/pdf/turbines_ichtyophiles_et_dispositifs_d_evitement.pdf">Turbines ichtyophiles et dispositifs d’évitement pour les anguilles en avalaison</a> » ; Tableau de Bord Anguille du Bassin Loire (LOGRAMI) <time class="nowrap" datetime="2009-04-06" data-sort-value="2009-04-06">6 avril 2009</time> (voir légende de la fig 11).</span> </li> </ol> </div> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Voir_aussi">Voir aussi</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Turbine&veaction=edit&section=17" title="Modifier la section : Voir aussi" class="mw-editsection-visualeditor"><span>modifier</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Turbine&action=edit&section=17" title="Modifier le code source de la section : Voir aussi"><span>modifier le code</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <style data-mw-deduplicate="TemplateStyles:r194021218">.mw-parser-output .autres-projets>.titre{text-align:center;margin:0.2em 0}.mw-parser-output .autres-projets>ul{margin:0;padding:0}.mw-parser-output .autres-projets>ul>li{list-style:none;margin:0.2em 0;text-indent:0;padding-left:24px;min-height:20px;text-align:left;display:block}.mw-parser-output .autres-projets>ul>li>a{font-style:italic}@media(max-width:720px){.mw-parser-output .autres-projets{float:none}}</style><div class="autres-projets boite-grise boite-a-droite noprint js-interprojets"> <p class="titre">Sur les autres projets Wikimedia :</p> <ul class="noarchive plainlinks"> <li class="commons"><a class="external text" href="https://commons.wikimedia.org/wiki/Category:Turbines_(turbomachine_component)?uselang=fr">Turbines</a>, sur <span class="project">Wikimedia Commons</span></li><li class="wiktionary"><a href="https://fr.wiktionary.org/wiki/turbine" class="extiw" title="wikt:turbine">turbine</a>, <span class="nowrap">sur le <span class="project">Wiktionnaire</span></span></li> </ul> </div> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Bibliographie">Bibliographie</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Turbine&veaction=edit&section=18" title="Modifier la section : Bibliographie" class="mw-editsection-visualeditor"><span>modifier</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Turbine&action=edit&section=18" title="Modifier le code source de la section : Bibliographie"><span>modifier le code</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <ul><li>Alain Schrambach, « <i>Moteurs autres que les roues hydrauliques</i> », <i>Moulins de France</i>, numéro spécial « Les Moulins <abbr class="abbr" title="numéro">n<sup>o</sup></abbr> 23 », <time class="nowrap" datetime="2010-04" data-sort-value="2010-04">avril 2010</time>, Éd. FFAM</li></ul> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Articles_connexes">Articles connexes</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Turbine&veaction=edit&section=19" title="Modifier la section : Articles connexes" class="mw-editsection-visualeditor"><span>modifier</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Turbine&action=edit&section=19" title="Modifier le code source de la section : Articles connexes"><span>modifier le code</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <div style="column-width:20em;column-gap:1em;" class="colonnes"> <ul><li><a href="/wiki/Johann_Andreas_Segner#La_propulsion_par_réaction" title="Johann Andreas Segner">Machine de Segner</a></li> <li><a href="/wiki/Beno%C3%AEt_Fourneyron" title="Benoît Fourneyron">Benoît Fourneyron</a></li> <li><a href="/wiki/Moulin_%C3%A0_mar%C3%A9e" title="Moulin à marée">Moulin à marée</a></li> <li><a href="/wiki/Turbine_%C3%A0_gaz" title="Turbine à gaz">Turbine à gaz</a></li> <li><a href="/wiki/Turbine_%C3%A0_gaz_sp%C3%A9ciale" title="Turbine à gaz spéciale">Turbine à gaz spéciale</a></li> <li><a href="/wiki/Turbine_de_Tesla" title="Turbine de Tesla">Turbine de Tesla</a></li> <li><a href="/wiki/Turbine_Kaplan" title="Turbine Kaplan">Turbine Kaplan</a></li> <li><a href="/wiki/Turbine_Francis" title="Turbine Francis">Turbine Francis</a></li> <li><a href="/wiki/Turbine_Pelton" title="Turbine Pelton">Turbine Pelton</a></li> <li><a href="/wiki/Turbine_Banki" title="Turbine Banki">Turbine Banki</a></li> <li><a href="/wiki/Singr%C3%BCn" title="Singrün">Singrün</a></li> <li><a href="/wiki/Hydrolienne" title="Hydrolienne">Hydrolienne</a></li></ul> </div> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Liens_externes">Liens externes</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Turbine&veaction=edit&section=20" title="Modifier la section : Liens externes" class="mw-editsection-visualeditor"><span>modifier</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Turbine&action=edit&section=20" title="Modifier le code source de la section : Liens externes"><span>modifier le code</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <ul><li><div class="liste-horizontale"><span class="wd_identifiers"><a href="/wiki/Autorit%C3%A9_(sciences_de_l%27information)" title="Autorité (sciences de l'information)">Notices d'autorité</a><span class="noprint wikidata-linkback skin-invert"><span class="mw-valign-baseline noviewer" typeof="mw:File"><a href="https://www.wikidata.org/wiki/Q130760?uselang=fr#identifiers" title="Voir et modifier les données sur Wikidata"><img alt="Voir et modifier les données sur Wikidata" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/7/73/Blue_pencil.svg/10px-Blue_pencil.svg.png" decoding="async" width="10" height="10" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/7/73/Blue_pencil.svg/15px-Blue_pencil.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/7/73/Blue_pencil.svg/20px-Blue_pencil.svg.png 2x" data-file-width="600" data-file-height="600" /></a></span></span></span> : <ul><li><span class="nowrap uid noarchive"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://catalogue.bnf.fr/ark:/12148/cb119793667">BnF</a></span> (<span class="nowrap uid noarchive"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://data.bnf.fr/ark:/12148/cb119793667">données</a></span>)</li> <li><span class="nowrap uid noarchive"><a rel="nofollow" class="external text" href="http://id.loc.gov/authorities/sh85138718">LCCN</a></span></li> <li><span class="nowrap uid noarchive"><a rel="nofollow" class="external text" href="http://d-nb.info/gnd/4061226-0">GND</a></span></li> <li><span class="nowrap uid noarchive"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://id.ndl.go.jp/auth/ndlna/00572487">Japon</a></span></li> <li><span class="nowrap uid noarchive"><a rel="nofollow" class="external text" href="http://olduli.nli.org.il/F/?func=find-b&local_base=NLX10&find_code=UID&request=987007556042905171">Israël</a></span></li> <li><span class="nowrap uid noarchive"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://aleph.nkp.cz/F/?func=find-c&local_base=aut&ccl_term=ica=ph116503">Tchéquie</a></span></li> </ul></div></li> <li><a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.thermoptim.org/sections/enseignement/cours-en-ligne/seances-diapason/seance-s13-technologie">Séance S13 Technologie des turbomachines</a> - Portail Thermoptim-UNIT, <time class="nowrap" datetime="2006-03-09" data-sort-value="2006-03-09">9 mars 2006</time></li></ul> <div class="navbox-container" style="clear:both;"> <table class="navbox collapsible noprint autocollapse" style=""> <tbody><tr><th class="navbox-title" colspan="2" style=""><div style="float:left; width:6em; text-align:left"><div class="noprint plainlinks nowrap tnavbar" style="padding:0; font-size:xx-small; color:var(--color-emphasized, #000000);"><a href="/wiki/Mod%C3%A8le:Palette_Turbines_hydrauliques" title="Modèle:Palette Turbines hydrauliques"><abbr class="abbr" title="Voir ce modèle.">v</abbr></a> · <a class="external text" href="https://fr.wikipedia.org/w/index.php?title=Mod%C3%A8le:Palette_Turbines_hydrauliques&action=edit"><abbr class="abbr" title="Modifier ce modèle. Merci de prévisualiser avant de sauvegarder.">m</abbr></a></div></div><div style="font-size:110%"><a href="/wiki/Turbine_hydraulique" title="Turbine hydraulique">Turbines hydrauliques</a></div></th> </tr> <tr> <th class="navbox-group" style="">Turbine à action</th> <td class="navbox-list" style=""><div class="liste-horizontale"> <ul><li><a href="/wiki/Roue_%C3%A0_aubes" title="Roue à aubes">Roue à aubes</a></li> <li><a href="/wiki/Turbine_Banki" title="Turbine Banki">Turbine Banki</a></li> <li><a href="/wiki/Turbine_Jonval" title="Turbine Jonval">Turbine Jonval</a></li> <li><a href="/wiki/Turbine_Pelton" title="Turbine Pelton">Turbine Pelton</a></li> <li><a href="/wiki/Turbine_Turgo" title="Turbine Turgo">Turbine Turgo</a></li> <li><a href="/wiki/Vis_d%27Archim%C3%A8de" title="Vis d'Archimède">Vis d'Archimède</a></li></ul> </div></td> </tr> <tr> <th class="navbox-group" style="">Turbine à réaction</th> <td class="navbox-list navbox-even" style=""><div class="liste-horizontale"> <ul><li><a href="/wiki/Turbine_Kaplan" title="Turbine Kaplan">Turbine Kaplan</a></li> <li><a href="/wiki/Turbine_Francis" title="Turbine Francis">Turbine Francis</a></li></ul> </div></td> </tr> <tr> <td class="navbox-banner" style="" colspan="2"><div class="liste-horizontale">Généralités : <ul><li><a class="mw-selflink selflink">Turbine</a></li> <li><a href="/wiki/Hydraulique" title="Hydraulique">Hydraulique</a></li></ul> </div></td></tr></tbody></table> </div> <ul id="bandeau-portail" class="bandeau-portail"><li><span class="bandeau-portail-element"><span class="bandeau-portail-icone"><span class="noviewer" typeof="mw:File"><a href="/wiki/Portail:G%C3%A9nie_m%C3%A9canique" title="Portail du génie mécanique"><img alt="icône décorative" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/a/a2/BotOp-logo.svg/24px-BotOp-logo.svg.png" decoding="async" width="24" height="24" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/a/a2/BotOp-logo.svg/36px-BotOp-logo.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/a/a2/BotOp-logo.svg/48px-BotOp-logo.svg.png 2x" data-file-width="128" data-file-height="128" /></a></span></span> <span class="bandeau-portail-texte"><a href="/wiki/Portail:G%C3%A9nie_m%C3%A9canique" title="Portail:Génie mécanique">Portail du génie mécanique</a></span> </span></li> <li><span class="bandeau-portail-element"><span class="bandeau-portail-icone"><span class="noviewer" typeof="mw:File"><a href="/wiki/Portail:Transports" title="Portail des transports"><img alt="icône décorative" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/9/92/Circle-icons-blimp.svg/24px-Circle-icons-blimp.svg.png" decoding="async" width="24" height="24" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/9/92/Circle-icons-blimp.svg/36px-Circle-icons-blimp.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/9/92/Circle-icons-blimp.svg/48px-Circle-icons-blimp.svg.png 2x" data-file-width="512" data-file-height="512" /></a></span></span> <span class="bandeau-portail-texte"><a href="/wiki/Portail:Transports" title="Portail:Transports">Portail des transports</a></span> </span></li> <li><span class="bandeau-portail-element"><span class="bandeau-portail-icone"><span class="noviewer" typeof="mw:File"><a href="/wiki/Portail:Industrie" title="Portail de la production industrielle"><img alt="icône décorative" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/8/85/Industry_Creative_Tail.svg/24px-Industry_Creative_Tail.svg.png" decoding="async" width="24" height="24" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/8/85/Industry_Creative_Tail.svg/36px-Industry_Creative_Tail.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/8/85/Industry_Creative_Tail.svg/48px-Industry_Creative_Tail.svg.png 2x" data-file-width="128" data-file-height="128" /></a></span></span> <span class="bandeau-portail-texte"><a href="/wiki/Portail:Industrie" title="Portail:Industrie">Portail de la production industrielle</a></span> </span></li> <li><span class="bandeau-portail-element"><span class="bandeau-portail-icone"><span class="noviewer" typeof="mw:File"><a href="/wiki/Portail:%C3%89nergie" title="Portail de l’énergie"><img alt="icône décorative" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/7/77/Circle-icons-bolt.svg/24px-Circle-icons-bolt.svg.png" decoding="async" width="24" height="24" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/7/77/Circle-icons-bolt.svg/36px-Circle-icons-bolt.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/7/77/Circle-icons-bolt.svg/48px-Circle-icons-bolt.svg.png 2x" data-file-width="512" data-file-height="512" /></a></span></span> <span class="bandeau-portail-texte"><a href="/wiki/Portail:%C3%89nergie" title="Portail:Énergie">Portail de l’énergie</a></span> </span></li> </ul> <!-- NewPP limit report Parsed by mw‐web.eqiad.main‐868759585b‐lpmnw Cached time: 20250214181628 Cache expiry: 2592000 Reduced expiry: false Complications: [show‐toc] CPU time usage: 0.312 seconds Real time usage: 0.486 seconds Preprocessor visited node count: 3760/1000000 Post‐expand include size: 76357/2097152 bytes Template argument size: 4980/2097152 bytes Highest expansion depth: 12/100 Expensive parser function count: 2/500 Unstrip recursion depth: 0/20 Unstrip post‐expand size: 16684/5000000 bytes Lua time usage: 0.091/10.000 seconds Lua memory usage: 5065168/52428800 bytes Number of Wikibase entities loaded: 1/400 --> <!-- Transclusion expansion time report (%,ms,calls,template) 100.00% 352.347 1 -total 20.06% 70.693 2 Modèle:Références 10.68% 37.622 8 Modèle:Méta_bandeau 8.79% 30.963 5 Modèle:Tmp 8.74% 30.790 1 Modèle:Voir_homonymes 8.47% 29.842 1 Modèle:Portail 8.29% 29.209 1 Modèle:Méta_bandeau_de_note 7.48% 26.362 3 Modèle:Lang 7.14% 25.168 1 Modèle:Autres_projets 6.37% 22.453 21 Modèle:Formatnum --> <!-- Saved in parser cache with key frwiki:pcache:1806777:|#|:idhash:canonical and timestamp 20250214181628 and revision id 222774672. Rendering was triggered because: page-view --> </div><!--esi <esi:include src="/esitest-fa8a495983347898/content" /> --><noscript><img src="https://login.wikimedia.org/wiki/Special:CentralAutoLogin/start?useformat=desktop&type=1x1&usesul3=0" alt="" width="1" height="1" style="border: none; position: absolute;"></noscript> <div class="printfooter" data-nosnippet="">Ce document provient de « <a dir="ltr" href="https://fr.wikipedia.org/w/index.php?title=Turbine&oldid=222774672">https://fr.wikipedia.org/w/index.php?title=Turbine&oldid=222774672</a> ».</div></div> <div id="catlinks" class="catlinks" data-mw="interface"><div id="mw-normal-catlinks" class="mw-normal-catlinks"><a href="/wiki/Cat%C3%A9gorie:Accueil" title="Catégorie:Accueil">Catégories</a> : <ul><li><a href="/wiki/Cat%C3%A9gorie:Propulsion" title="Catégorie:Propulsion">Propulsion</a></li><li><a href="/wiki/Cat%C3%A9gorie:Turbine" title="Catégorie:Turbine">Turbine</a></li></ul></div><div id="mw-hidden-catlinks" class="mw-hidden-catlinks mw-hidden-cats-hidden">Catégories cachées : <ul><li><a href="/wiki/Cat%C3%A9gorie:Article_manquant_de_r%C3%A9f%C3%A9rences_depuis_mars_2012" title="Catégorie:Article manquant de références depuis mars 2012">Article manquant de références depuis mars 2012</a></li><li><a href="/wiki/Cat%C3%A9gorie:Article_manquant_de_r%C3%A9f%C3%A9rences/Liste_compl%C3%A8te" title="Catégorie:Article manquant de références/Liste complète">Article manquant de références/Liste complète</a></li><li><a href="/wiki/Cat%C3%A9gorie:Article_manquant_de_r%C3%A9f%C3%A9rences_depuis_octobre_2017" title="Catégorie:Article manquant de références depuis octobre 2017">Article manquant de références depuis octobre 2017</a></li><li><a href="/wiki/Cat%C3%A9gorie:Article_%C3%A0_r%C3%A9f%C3%A9rence_n%C3%A9cessaire" title="Catégorie:Article à référence nécessaire">Article à référence nécessaire</a></li><li><a href="/wiki/Cat%C3%A9gorie:Article_ne_respectant_pas_les_conventions_bibliographiques" title="Catégorie:Article ne respectant pas les conventions bibliographiques">Article ne respectant pas les conventions bibliographiques</a></li><li><a href="/wiki/Cat%C3%A9gorie:Cat%C3%A9gorie_Commons_avec_lien_local_identique_sur_Wikidata" title="Catégorie:Catégorie Commons avec lien local identique sur Wikidata">Catégorie Commons avec lien local identique sur Wikidata</a></li><li><a href="/wiki/Cat%C3%A9gorie:Article_de_Wikip%C3%A9dia_avec_notice_d%27autorit%C3%A9" title="Catégorie:Article de Wikipédia avec notice d'autorité">Article de Wikipédia avec notice d'autorité</a></li><li><a href="/wiki/Cat%C3%A9gorie:Portail:G%C3%A9nie_m%C3%A9canique/Articles_li%C3%A9s" title="Catégorie:Portail:Génie mécanique/Articles liés">Portail:Génie mécanique/Articles liés</a></li><li><a href="/wiki/Cat%C3%A9gorie:Portail:Technologies/Articles_li%C3%A9s" title="Catégorie:Portail:Technologies/Articles liés">Portail:Technologies/Articles liés</a></li><li><a href="/wiki/Cat%C3%A9gorie:Portail:Sciences/Articles_li%C3%A9s" title="Catégorie:Portail:Sciences/Articles liés">Portail:Sciences/Articles liés</a></li><li><a href="/wiki/Cat%C3%A9gorie:Portail:Transports/Articles_li%C3%A9s" title="Catégorie:Portail:Transports/Articles liés">Portail:Transports/Articles liés</a></li><li><a href="/wiki/Cat%C3%A9gorie:Portail:Industrie/Articles_li%C3%A9s" title="Catégorie:Portail:Industrie/Articles liés">Portail:Industrie/Articles liés</a></li><li><a href="/wiki/Cat%C3%A9gorie:Portail:%C3%89conomie/Articles_li%C3%A9s" title="Catégorie:Portail:Économie/Articles liés">Portail:Économie/Articles liés</a></li><li><a href="/wiki/Cat%C3%A9gorie:Portail:%C3%89nergie/Articles_li%C3%A9s" title="Catégorie:Portail:Énergie/Articles liés">Portail:Énergie/Articles liés</a></li></ul></div></div> </div> </main> </div> <div class="mw-footer-container"> <footer id="footer" class="mw-footer" > <ul id="footer-info"> <li id="footer-info-lastmod"> La dernière modification de cette page a été faite le 6 février 2025 à 20:11.</li> <li id="footer-info-copyright"><span style="white-space: normal"><a href="/wiki/Wikip%C3%A9dia:Citation_et_r%C3%A9utilisation_du_contenu_de_Wikip%C3%A9dia" title="Wikipédia:Citation et réutilisation du contenu de Wikipédia">Droit d'auteur</a> : les textes sont disponibles sous <a rel="nofollow" class="external text" href="https://creativecommons.org/licenses/by-sa/4.0/deed.fr">licence Creative Commons attribution, partage dans les mêmes conditions</a> ; d’autres conditions peuvent s’appliquer. Voyez les <a class="external text" href="https://foundation.wikimedia.org/wiki/Policy:Terms_of_Use/fr">conditions d’utilisation</a> pour plus de détails, ainsi que les <a href="/wiki/Wikip%C3%A9dia:Cr%C3%A9dits_graphiques" title="Wikipédia:Crédits graphiques">crédits graphiques</a>. En cas de réutilisation des textes de cette page, voyez <a href="/wiki/Sp%C3%A9cial:Citer/Turbine" title="Spécial:Citer/Turbine">comment citer les auteurs et mentionner la licence</a>.<br /> Wikipedia® est une marque déposée de la <a rel="nofollow" class="external text" href="https://wikimediafoundation.org/">Wikimedia Foundation, Inc.</a>, organisation de bienfaisance régie par le paragraphe <a href="/wiki/501c" title="501c">501(c)(3)</a> du code fiscal des États-Unis.</span><br /></li> </ul> <ul id="footer-places"> <li id="footer-places-privacy"><a href="https://foundation.wikimedia.org/wiki/Special:MyLanguage/Policy:Privacy_policy/fr">Politique de confidentialité</a></li> <li id="footer-places-about"><a href="/wiki/Wikip%C3%A9dia:%C3%80_propos_de_Wikip%C3%A9dia">À propos de Wikipédia</a></li> <li id="footer-places-disclaimers"><a href="/wiki/Wikip%C3%A9dia:Avertissements_g%C3%A9n%C3%A9raux">Avertissements</a></li> <li id="footer-places-contact"><a href="//fr.wikipedia.org/wiki/Wikipédia:Contact">Contact</a></li> <li id="footer-places-wm-codeofconduct"><a href="https://foundation.wikimedia.org/wiki/Special:MyLanguage/Policy:Universal_Code_of_Conduct">Code de conduite</a></li> <li id="footer-places-developers"><a href="https://developer.wikimedia.org">Développeurs</a></li> <li id="footer-places-statslink"><a href="https://stats.wikimedia.org/#/fr.wikipedia.org">Statistiques</a></li> <li id="footer-places-cookiestatement"><a href="https://foundation.wikimedia.org/wiki/Special:MyLanguage/Policy:Cookie_statement">Déclaration sur les témoins (cookies)</a></li> <li id="footer-places-mobileview"><a href="//fr.m.wikipedia.org/w/index.php?title=Turbine&mobileaction=toggle_view_mobile" class="noprint stopMobileRedirectToggle">Version mobile</a></li> </ul> <ul id="footer-icons" class="noprint"> <li id="footer-copyrightico"><a href="https://wikimediafoundation.org/" class="cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--size-large cdx-button--fake-button--enabled"><img src="/static/images/footer/wikimedia-button.svg" width="84" height="29" alt="Wikimedia Foundation" lang="en" loading="lazy"></a></li> <li id="footer-poweredbyico"><a href="https://www.mediawiki.org/" class="cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--size-large cdx-button--fake-button--enabled"><picture><source media="(min-width: 500px)" srcset="/w/resources/assets/poweredby_mediawiki.svg" width="88" height="31"><img src="/w/resources/assets/mediawiki_compact.svg" alt="Powered by MediaWiki" width="25" height="25" loading="lazy"></picture></a></li> </ul> </footer> </div> </div> </div> <div class="vector-header-container vector-sticky-header-container"> <div id="vector-sticky-header" class="vector-sticky-header"> <div class="vector-sticky-header-start"> <div class="vector-sticky-header-icon-start vector-button-flush-left vector-button-flush-right" aria-hidden="true"> <button class="cdx-button cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only vector-sticky-header-search-toggle" tabindex="-1" data-event-name="ui.vector-sticky-search-form.icon"><span class="vector-icon mw-ui-icon-search mw-ui-icon-wikimedia-search"></span> <span>Rechercher</span> </button> </div> <div role="search" class="vector-search-box-vue vector-search-box-show-thumbnail vector-search-box"> <div class="vector-typeahead-search-container"> <div class="cdx-typeahead-search cdx-typeahead-search--show-thumbnail"> <form action="/w/index.php" id="vector-sticky-search-form" class="cdx-search-input cdx-search-input--has-end-button"> <div class="cdx-search-input__input-wrapper" data-search-loc="header-moved"> <div class="cdx-text-input cdx-text-input--has-start-icon"> <input class="cdx-text-input__input" type="search" name="search" placeholder="Rechercher sur Wikipédia"> <span class="cdx-text-input__icon cdx-text-input__start-icon"></span> </div> <input type="hidden" name="title" value="Spécial:Recherche"> </div> <button class="cdx-button cdx-search-input__end-button">Rechercher</button> </form> </div> </div> </div> <div class="vector-sticky-header-context-bar"> <nav aria-label="Sommaire" class="vector-toc-landmark"> <div id="vector-sticky-header-toc" class="vector-dropdown mw-portlet mw-portlet-sticky-header-toc vector-sticky-header-toc vector-button-flush-left" > <input type="checkbox" id="vector-sticky-header-toc-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-sticky-header-toc" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="Basculer la table des matières" > <label id="vector-sticky-header-toc-label" for="vector-sticky-header-toc-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only " aria-hidden="true" ><span class="vector-icon mw-ui-icon-listBullet mw-ui-icon-wikimedia-listBullet"></span> <span class="vector-dropdown-label-text">Basculer la table des matières</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="vector-sticky-header-toc-unpinned-container" class="vector-unpinned-container"> </div> </div> </div> </nav> <div class="vector-sticky-header-context-bar-primary" aria-hidden="true" ><span class="mw-page-title-main">Turbine</span></div> </div> </div> <div class="vector-sticky-header-end" aria-hidden="true"> <div class="vector-sticky-header-icons"> <a href="#" class="cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only" id="ca-talk-sticky-header" tabindex="-1" data-event-name="talk-sticky-header"><span class="vector-icon mw-ui-icon-speechBubbles mw-ui-icon-wikimedia-speechBubbles"></span> <span></span> </a> <a href="#" class="cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only" id="ca-subject-sticky-header" tabindex="-1" data-event-name="subject-sticky-header"><span class="vector-icon mw-ui-icon-article mw-ui-icon-wikimedia-article"></span> <span></span> </a> <a href="#" class="cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only" id="ca-history-sticky-header" tabindex="-1" data-event-name="history-sticky-header"><span class="vector-icon mw-ui-icon-wikimedia-history mw-ui-icon-wikimedia-wikimedia-history"></span> <span></span> </a> <a href="#" class="cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only mw-watchlink" id="ca-watchstar-sticky-header" tabindex="-1" data-event-name="watch-sticky-header"><span class="vector-icon mw-ui-icon-wikimedia-star mw-ui-icon-wikimedia-wikimedia-star"></span> <span></span> </a> <a href="#" class="cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only" id="ca-ve-edit-sticky-header" tabindex="-1" data-event-name="ve-edit-sticky-header"><span class="vector-icon mw-ui-icon-wikimedia-edit mw-ui-icon-wikimedia-wikimedia-edit"></span> <span></span> </a> <a href="#" class="cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only" id="ca-edit-sticky-header" tabindex="-1" data-event-name="wikitext-edit-sticky-header"><span class="vector-icon mw-ui-icon-wikimedia-wikiText mw-ui-icon-wikimedia-wikimedia-wikiText"></span> <span></span> </a> <a href="#" class="cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only" id="ca-viewsource-sticky-header" tabindex="-1" data-event-name="ve-edit-protected-sticky-header"><span class="vector-icon mw-ui-icon-wikimedia-editLock mw-ui-icon-wikimedia-wikimedia-editLock"></span> <span></span> </a> </div> <div class="vector-sticky-header-buttons"> <button class="cdx-button cdx-button--weight-quiet mw-interlanguage-selector" id="p-lang-btn-sticky-header" tabindex="-1" data-event-name="ui.dropdown-p-lang-btn-sticky-header"><span class="vector-icon mw-ui-icon-wikimedia-language mw-ui-icon-wikimedia-wikimedia-language"></span> <span>74 langues</span> </button> <a href="#" class="cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--action-progressive" id="ca-addsection-sticky-header" tabindex="-1" data-event-name="addsection-sticky-header"><span class="vector-icon mw-ui-icon-speechBubbleAdd-progressive mw-ui-icon-wikimedia-speechBubbleAdd-progressive"></span> <span>Ajouter un sujet</span> </a> </div> <div class="vector-sticky-header-icon-end"> <div class="vector-user-links"> </div> </div> </div> </div> </div> <div class="vector-settings" id="p-dock-bottom"> <ul></ul> </div><script>(RLQ=window.RLQ||[]).push(function(){mw.config.set({"wgHostname":"mw-web.codfw.main-7f9c7c4bc7-7gc8v","wgBackendResponseTime":119,"wgPageParseReport":{"limitreport":{"cputime":"0.312","walltime":"0.486","ppvisitednodes":{"value":3760,"limit":1000000},"postexpandincludesize":{"value":76357,"limit":2097152},"templateargumentsize":{"value":4980,"limit":2097152},"expansiondepth":{"value":12,"limit":100},"expensivefunctioncount":{"value":2,"limit":500},"unstrip-depth":{"value":0,"limit":20},"unstrip-size":{"value":16684,"limit":5000000},"entityaccesscount":{"value":1,"limit":400},"timingprofile":["100.00% 352.347 1 -total"," 20.06% 70.693 2 Modèle:Références"," 10.68% 37.622 8 Modèle:Méta_bandeau"," 8.79% 30.963 5 Modèle:Tmp"," 8.74% 30.790 1 Modèle:Voir_homonymes"," 8.47% 29.842 1 Modèle:Portail"," 8.29% 29.209 1 Modèle:Méta_bandeau_de_note"," 7.48% 26.362 3 Modèle:Lang"," 7.14% 25.168 1 Modèle:Autres_projets"," 6.37% 22.453 21 Modèle:Formatnum"]},"scribunto":{"limitreport-timeusage":{"value":"0.091","limit":"10.000"},"limitreport-memusage":{"value":5065168,"limit":52428800}},"cachereport":{"origin":"mw-web.eqiad.main-868759585b-lpmnw","timestamp":"20250214181628","ttl":2592000,"transientcontent":false}}});});</script> <script type="application/ld+json">{"@context":"https:\/\/schema.org","@type":"Article","name":"Turbine","url":"https:\/\/fr.wikipedia.org\/wiki\/Turbine","sameAs":"http:\/\/www.wikidata.org\/entity\/Q130760","mainEntity":"http:\/\/www.wikidata.org\/entity\/Q130760","author":{"@type":"Organization","name":"Contributeurs aux projets Wikimedia"},"publisher":{"@type":"Organization","name":"Fondation Wikimedia, Inc.","logo":{"@type":"ImageObject","url":"https:\/\/www.wikimedia.org\/static\/images\/wmf-hor-googpub.png"}},"datePublished":"2004-05-17T16:42:35Z","dateModified":"2025-02-06T19:11:06Z","image":"https:\/\/upload.wikimedia.org\/wikipedia\/commons\/5\/56\/Sch%C3%A9ma_de_principe_d%27une_turbine.svg","headline":"dispositif rotatif anim\u00e9 par le d\u00e9placement d'un fluide"}</script> </body> </html>