CINXE.COM

<!DOCTYPE html> <html class="client-nojs vector-feature-language-in-header-enabled vector-feature-language-in-main-page-header-disabled vector-feature-sticky-header-disabled vector-feature-page-tools-pinned-disabled vector-feature-toc-pinned-clientpref-1 vector-feature-main-menu-pinned-disabled vector-feature-limited-width-clientpref-1 vector-feature-limited-width-content-enabled vector-feature-custom-font-size-clientpref-1 vector-feature-appearance-pinned-clientpref-1 vector-feature-night-mode-enabled skin-theme-clientpref-day vector-toc-available" lang="vi" dir="ltr"> <head> <meta charset="UTF-8"> <title>Chiến tranh Punic lần thứ ba – Wikipedia tiếng Việt</title> <script>(function(){var className="client-js vector-feature-language-in-header-enabled vector-feature-language-in-main-page-header-disabled vector-feature-sticky-header-disabled vector-feature-page-tools-pinned-disabled vector-feature-toc-pinned-clientpref-1 vector-feature-main-menu-pinned-disabled vector-feature-limited-width-clientpref-1 vector-feature-limited-width-content-enabled vector-feature-custom-font-size-clientpref-1 vector-feature-appearance-pinned-clientpref-1 vector-feature-night-mode-enabled skin-theme-clientpref-day vector-toc-available";var cookie=document.cookie.match(/(?:^|; )viwikimwclientpreferences=([^;]+)/);if(cookie){cookie[1].split('%2C').forEach(function(pref){className=className.replace(new RegExp('(^| )'+pref.replace(/-clientpref-\w+$|[^\w-]+/g,'')+'-clientpref-\\w+( |$)'),'$1'+pref+'$2');});}document.documentElement.className=className;}());RLCONF={"wgBreakFrames":false,"wgSeparatorTransformTable":[",\t.",".\t,"],"wgDigitTransformTable":["",""], "wgDefaultDateFormat":"vi normal","wgMonthNames":["","tháng 1","tháng 2","tháng 3","tháng 4","tháng 5","tháng 6","tháng 7","tháng 8","tháng 9","tháng 10","tháng 11","tháng 12"],"wgRequestId":"9057f9a3-b0de-40ae-8523-65d31ca02be0","wgCanonicalNamespace":"","wgCanonicalSpecialPageName":false,"wgNamespaceNumber":0,"wgPageName":"Chiến_tranh_Punic_lần_thứ_ba","wgTitle":"Chiến tranh Punic lần thứ ba","wgCurRevisionId":70955830,"wgRevisionId":70955830,"wgArticleId":1747332,"wgIsArticle":true,"wgIsRedirect":false,"wgAction":"view","wgUserName":null,"wgUserGroups":["*"],"wgCategories":["Quản lý CS1: sử dụng tham số tác giả","Bản mẫu webarchive dùng liên kết wayback","Trang sử dụng liên kết tự động ISBN","Pages using deprecated image syntax","Bài viết có trích dẫn không khớp","Chiến tranh Punic lần thứ ba","Lịch sử quân sự Tunisia","Xung đột thập niên 140 TCN","Cộng hòa La Mã thế kỷ 2 TCN", "Vụ diệt chủng"],"wgPageViewLanguage":"vi","wgPageContentLanguage":"vi","wgPageContentModel":"wikitext","wgRelevantPageName":"Chiến_tranh_Punic_lần_thứ_ba","wgRelevantArticleId":1747332,"wgIsProbablyEditable":true,"wgRelevantPageIsProbablyEditable":true,"wgRestrictionEdit":[],"wgRestrictionMove":[],"wgNoticeProject":"wikipedia","wgCiteReferencePreviewsActive":false,"wgMediaViewerOnClick":true,"wgMediaViewerEnabledByDefault":true,"wgPopupsFlags":0,"wgVisualEditor":{"pageLanguageCode":"vi","pageLanguageDir":"ltr","pageVariantFallbacks":"vi"},"wgMFDisplayWikibaseDescriptions":{"search":true,"watchlist":true,"tagline":true,"nearby":true},"wgWMESchemaEditAttemptStepOversample":false,"wgWMEPageLength":10000,"wgRelatedArticlesCompat":[],"wgCentralAuthMobileDomain":false,"wgEditSubmitButtonLabelPublish":true,"wgULSPosition":"interlanguage","wgULSisCompactLinksEnabled":false,"wgVector2022LanguageInHeader":true,"wgULSisLanguageSelectorEmpty":false,"wgWikibaseItemId":"Q6334", "wgCheckUserClientHintsHeadersJsApi":["architecture","bitness","brands","fullVersionList","mobile","model","platform","platformVersion"],"GEHomepageSuggestedEditsEnableTopics":true,"wgGETopicsMatchModeEnabled":false,"wgGEStructuredTaskRejectionReasonTextInputEnabled":false,"wgGELevelingUpEnabledForUser":false};RLSTATE={"ext.gadget.charinsert-styles":"ready","ext.globalCssJs.user.styles":"ready","site.styles":"ready","user.styles":"ready","ext.globalCssJs.user":"ready","user":"ready","user.options":"loading","ext.cite.styles":"ready","skins.vector.search.codex.styles":"ready","skins.vector.styles":"ready","skins.vector.icons":"ready","jquery.makeCollapsible.styles":"ready","ext.wikimediamessages.styles":"ready","ext.visualEditor.desktopArticleTarget.noscript":"ready","ext.uls.interlanguage":"ready","wikibase.client.init":"ready","ext.wikimediaBadges":"ready"};RLPAGEMODULES=["ext.cite.ux-enhancements","mediawiki.page.media","site","mediawiki.page.ready","jquery.makeCollapsible", "mediawiki.toc","skins.vector.js","ext.centralNotice.geoIP","ext.centralNotice.startUp","ext.gadget.did_you_mean","ext.gadget.ReferenceTooltips","ext.gadget.AVIM","ext.gadget.AVIM_portlet","ext.gadget.charinsert","ext.gadget.refToolbar","ext.gadget.wikibugs","ext.gadget.purgetab","ext.gadget.switcher","ext.gadget.AdvancedSiteNotices","ext.urlShortener.toolbar","ext.centralauth.centralautologin","mmv.bootstrap","ext.popups","ext.visualEditor.desktopArticleTarget.init","ext.visualEditor.targetLoader","ext.echo.centralauth","ext.eventLogging","ext.wikimediaEvents","ext.navigationTiming","ext.uls.interface","ext.cx.eventlogging.campaigns","ext.cx.uls.quick.actions","wikibase.client.vector-2022","ext.checkUser.clientHints","ext.growthExperiments.SuggestedEditSession","wikibase.sidebar.tracking"];</script> <script>(RLQ=window.RLQ||[]).push(function(){mw.loader.impl(function(){return["user.options@12s5i",function($,jQuery,require,module){mw.user.tokens.set({"patrolToken":"+\\","watchToken":"+\\","csrfToken":"+\\"}); }];});});</script> <link rel="stylesheet" href="/w/load.php?lang=vi&modules=ext.cite.styles%7Cext.uls.interlanguage%7Cext.visualEditor.desktopArticleTarget.noscript%7Cext.wikimediaBadges%7Cext.wikimediamessages.styles%7Cjquery.makeCollapsible.styles%7Cskins.vector.icons%2Cstyles%7Cskins.vector.search.codex.styles%7Cwikibase.client.init&only=styles&skin=vector-2022"> <script async="" src="/w/load.php?lang=vi&modules=startup&only=scripts&raw=1&skin=vector-2022"></script> <meta name="ResourceLoaderDynamicStyles" content=""> <link rel="stylesheet" href="/w/load.php?lang=vi&modules=ext.gadget.charinsert-styles&only=styles&skin=vector-2022"> <link rel="stylesheet" href="/w/load.php?lang=vi&modules=site.styles&only=styles&skin=vector-2022"> <meta name="generator" content="MediaWiki 1.44.0-wmf.3"> <meta name="referrer" content="origin"> <meta name="referrer" content="origin-when-cross-origin"> <meta name="robots" content="max-image-preview:standard"> <meta name="format-detection" content="telephone=no"> <meta property="og:image" content="https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/c/c7/Carthage_location_2.png"> <meta property="og:image:width" content="1200"> <meta property="og:image:height" content="1082"> <meta property="og:image" content="https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/c/c7/Carthage_location_2.png"> <meta property="og:image:width" content="800"> <meta property="og:image:height" content="722"> <meta property="og:image:width" content="640"> <meta property="og:image:height" content="577"> <meta name="viewport" content="width=1120"> <meta property="og:title" content="Chiến tranh Punic lần thứ ba – Wikipedia tiếng Việt"> <meta property="og:type" content="website"> <link rel="preconnect" href="//upload.wikimedia.org"> <link rel="alternate" media="only screen and (max-width: 640px)" href="//vi.m.wikipedia.org/wiki/Chi%E1%BA%BFn_tranh_Punic_l%E1%BA%A7n_th%E1%BB%A9_ba"> <link rel="alternate" type="application/x-wiki" title="Sửa đổi" href="/w/index.php?title=Chi%E1%BA%BFn_tranh_Punic_l%E1%BA%A7n_th%E1%BB%A9_ba&action=edit"> <link rel="apple-touch-icon" href="/static/apple-touch/wikipedia.png"> <link rel="icon" href="/static/favicon/wikipedia.ico"> <link rel="search" type="application/opensearchdescription+xml" href="/w/rest.php/v1/search" title="Wikipedia (vi)"> <link rel="EditURI" type="application/rsd+xml" href="//vi.wikipedia.org/w/api.php?action=rsd"> <link rel="canonical" href="https://vi.wikipedia.org/wiki/Chi%E1%BA%BFn_tranh_Punic_l%E1%BA%A7n_th%E1%BB%A9_ba"> <link rel="license" href="https://creativecommons.org/licenses/by-sa/4.0/deed.vi"> <link rel="alternate" type="application/atom+xml" title="Nguồn cấp Atom của Wikipedia" href="/w/index.php?title=%C4%90%E1%BA%B7c_bi%E1%BB%87t:Thay_%C4%91%E1%BB%95i_g%E1%BA%A7n_%C4%91%C3%A2y&feed=atom"> <link rel="dns-prefetch" href="//meta.wikimedia.org" /> <link rel="dns-prefetch" href="//login.wikimedia.org"> </head> <body class="skin--responsive skin-vector skin-vector-search-vue mediawiki ltr sitedir-ltr mw-hide-empty-elt ns-0 ns-subject mw-editable page-Chiến_tranh_Punic_lần_thứ_ba rootpage-Chiến_tranh_Punic_lần_thứ_ba skin-vector-2022 action-view"><a class="mw-jump-link" href="#bodyContent">Bước tới nội dung</a> <div class="vector-header-container"> <header class="vector-header mw-header"> <div class="vector-header-start"> <nav class="vector-main-menu-landmark" aria-label="Trang Web"> <div id="vector-main-menu-dropdown" class="vector-dropdown vector-main-menu-dropdown vector-button-flush-left vector-button-flush-right" > <input type="checkbox" id="vector-main-menu-dropdown-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-main-menu-dropdown" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="Trình đơn chính" > <label id="vector-main-menu-dropdown-label" for="vector-main-menu-dropdown-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only " aria-hidden="true" ><span class="vector-icon mw-ui-icon-menu mw-ui-icon-wikimedia-menu"></span> <span class="vector-dropdown-label-text">Trình đơn chính</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="vector-main-menu-unpinned-container" class="vector-unpinned-container"> <div id="vector-main-menu" class="vector-main-menu vector-pinnable-element"> <div class="vector-pinnable-header vector-main-menu-pinnable-header vector-pinnable-header-unpinned" data-feature-name="main-menu-pinned" data-pinnable-element-id="vector-main-menu" data-pinned-container-id="vector-main-menu-pinned-container" data-unpinned-container-id="vector-main-menu-unpinned-container" > <div class="vector-pinnable-header-label">Trình đơn chính</div> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-pin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-main-menu.pin">chuyển sang thanh bên</button> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-unpin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-main-menu.unpin">ẩn</button> </div> <div id="p-navigation" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-navigation" > <div class="vector-menu-heading"> Điều hướng </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="n-mainpage-description" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Trang_Ch%C3%ADnh" title="Xem trang chính [z]" accesskey="z"><span>Trang Chính</span></a></li><li id="n-wikipedia-featuredcontent" class="mw-list-item"><a href="/wiki/C%E1%BB%95ng_th%C3%B4ng_tin:N%E1%BB%99i_dung_ch%E1%BB%8Dn_l%E1%BB%8Dc"><span>Nội dung chọn lọc</span></a></li><li id="n-randompage" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%C4%90%E1%BA%B7c_bi%E1%BB%87t:Ng%E1%BA%ABu_nhi%C3%AAn" title="Xem trang ngẫu nhiên [x]" accesskey="x"><span>Bài viết ngẫu nhiên</span></a></li><li id="n-recentchanges" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%C4%90%E1%BA%B7c_bi%E1%BB%87t:Thay_%C4%91%E1%BB%95i_g%E1%BA%A7n_%C4%91%C3%A2y" title="Danh sách thay đổi gần đây trong wiki [r]" accesskey="r"><span>Thay đổi gần đây</span></a></li><li id="n-bug_in_article" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Wikipedia:B%C3%A1o_l%E1%BB%97i_b%C3%A0i_vi%E1%BA%BFt"><span>Báo lỗi nội dung</span></a></li> </ul> </div> </div> <div id="p-wikipedia-interaction" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-wikipedia-interaction" > <div class="vector-menu-heading"> Tương tác </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="n-wikipedia-helppage" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Wikipedia:S%C3%A1ch_h%C6%B0%E1%BB%9Bng_d%E1%BA%ABn"><span>Hướng dẫn</span></a></li><li id="n-aboutsite" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Wikipedia:Gi%E1%BB%9Bi_thi%E1%BB%87u"><span>Giới thiệu Wikipedia</span></a></li><li id="n-portal" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Wikipedia:C%E1%BB%99ng_%C4%91%E1%BB%93ng" title="Giới thiệu dự án, cách sử dụng và tìm kiếm thông tin ở đây"><span>Cộng đồng</span></a></li><li id="n-wikipedia-villagepump" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Wikipedia:Th%E1%BA%A3o_lu%E1%BA%ADn"><span>Thảo luận chung</span></a></li><li id="n-wikipedia-helpdesk" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Wikipedia:Gi%C3%BAp_s%E1%BB%AD_d%E1%BB%A5ng_Wikipedia"><span>Giúp sử dụng</span></a></li><li id="n-contactpage" class="mw-list-item"><a href="//vi.wikipedia.org/wiki/Wikipedia:Liên_lạc"><span>Liên lạc</span></a></li><li id="n-upload" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Wikipedia:Tr%C3%ACnh_t%E1%BA%A3i_l%C3%AAn_t%E1%BA%ADp_tin"><span>Tải lên tập tin</span></a></li> </ul> </div> </div> </div> </div> </div> </div> </nav> <a href="/wiki/Trang_Ch%C3%ADnh" class="mw-logo"> <img class="mw-logo-icon" src="/static/images/icons/wikipedia.png" alt="" aria-hidden="true" height="50" width="50"> <span class="mw-logo-container skin-invert"> <img class="mw-logo-wordmark" alt="Wikipedia" src="/static/images/mobile/copyright/wikipedia-wordmark-en.svg" style="width: 7.5em; height: 1.125em;"> <img class="mw-logo-tagline" alt="Bách khoa toàn thư mở" src="/static/images/mobile/copyright/wikipedia-tagline-vi.svg" width="120" height="10" style="width: 7.5em; height: 0.625em;"> </span> </a> </div> <div class="vector-header-end"> <div id="p-search" role="search" class="vector-search-box-vue vector-search-box-collapses vector-search-box-show-thumbnail vector-search-box-auto-expand-width vector-search-box"> <a href="/wiki/%C4%90%E1%BA%B7c_bi%E1%BB%87t:T%C3%ACm_ki%E1%BA%BFm" class="cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only search-toggle" title="Tìm kiếm Wikipedia [f]" accesskey="f"><span class="vector-icon mw-ui-icon-search mw-ui-icon-wikimedia-search"></span> <span>Tìm kiếm</span> </a> <div class="vector-typeahead-search-container"> <div class="cdx-typeahead-search cdx-typeahead-search--show-thumbnail cdx-typeahead-search--auto-expand-width"> <form action="/w/index.php" id="searchform" class="cdx-search-input cdx-search-input--has-end-button"> <div id="simpleSearch" class="cdx-search-input__input-wrapper" data-search-loc="header-moved"> <div class="cdx-text-input cdx-text-input--has-start-icon"> <input class="cdx-text-input__input" type="search" name="search" placeholder="Tìm kiếm trên Wikipedia" aria-label="Tìm kiếm trên Wikipedia" autocapitalize="sentences" title="Tìm kiếm Wikipedia [f]" accesskey="f" id="searchInput" > <span class="cdx-text-input__icon cdx-text-input__start-icon"></span> </div> <input type="hidden" name="title" value="Đặc_biệt:Tìm_kiếm"> </div> <button class="cdx-button cdx-search-input__end-button">Tìm kiếm</button> </form> </div> </div> </div> <nav class="vector-user-links vector-user-links-wide" aria-label="Công cụ cá nhân"> <div class="vector-user-links-main"> <div id="p-vector-user-menu-preferences" class="vector-menu mw-portlet emptyPortlet" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> </ul> </div> </div> <div id="p-vector-user-menu-userpage" class="vector-menu mw-portlet emptyPortlet" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> </ul> </div> </div> <nav class="vector-appearance-landmark" aria-label="Giao diện"> <div id="vector-appearance-dropdown" class="vector-dropdown " title="Change the appearance of the page's font size, width, and color" > <input type="checkbox" id="vector-appearance-dropdown-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-appearance-dropdown" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="Giao diện" > <label id="vector-appearance-dropdown-label" for="vector-appearance-dropdown-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only " aria-hidden="true" ><span class="vector-icon mw-ui-icon-appearance mw-ui-icon-wikimedia-appearance"></span> <span class="vector-dropdown-label-text">Giao diện</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="vector-appearance-unpinned-container" class="vector-unpinned-container"> </div> </div> </div> </nav> <div id="p-vector-user-menu-notifications" class="vector-menu mw-portlet emptyPortlet" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> </ul> </div> </div> <div id="p-vector-user-menu-overflow" class="vector-menu mw-portlet" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="pt-sitesupport-2" class="user-links-collapsible-item mw-list-item user-links-collapsible-item"><a data-mw="interface" href="//donate.wikimedia.org/wiki/Special:FundraiserRedirector?utm_source=donate&utm_medium=sidebar&utm_campaign=C13_vi.wikipedia.org&uselang=vi" class=""><span>Quyên góp</span></a> </li> <li id="pt-createaccount-2" class="user-links-collapsible-item mw-list-item user-links-collapsible-item"><a data-mw="interface" href="/w/index.php?title=%C4%90%E1%BA%B7c_bi%E1%BB%87t:M%E1%BB%9F_t%C3%A0i_kho%E1%BA%A3n&returnto=Chi%E1%BA%BFn+tranh+Punic+l%E1%BA%A7n+th%E1%BB%A9+ba" title="Bạn được khuyến khích mở tài khoản và đăng nhập; tuy nhiên, không bắt buộc phải có tài khoản" class=""><span>Tạo tài khoản</span></a> </li> <li id="pt-login-2" class="user-links-collapsible-item mw-list-item user-links-collapsible-item"><a data-mw="interface" href="/w/index.php?title=%C4%90%E1%BA%B7c_bi%E1%BB%87t:%C4%90%C4%83ng_nh%E1%BA%ADp&returnto=Chi%E1%BA%BFn+tranh+Punic+l%E1%BA%A7n+th%E1%BB%A9+ba" title="Đăng nhập sẽ có lợi hơn, tuy nhiên không bắt buộc. [o]" accesskey="o" class=""><span>Đăng nhập</span></a> </li> </ul> </div> </div> </div> <div id="vector-user-links-dropdown" class="vector-dropdown vector-user-menu vector-button-flush-right vector-user-menu-logged-out" title="Thêm tùy chọn" > <input type="checkbox" id="vector-user-links-dropdown-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-user-links-dropdown" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="Công cụ cá nhân" > <label id="vector-user-links-dropdown-label" for="vector-user-links-dropdown-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only " aria-hidden="true" ><span class="vector-icon mw-ui-icon-ellipsis mw-ui-icon-wikimedia-ellipsis"></span> <span class="vector-dropdown-label-text">Công cụ cá nhân</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="p-personal" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-personal user-links-collapsible-item" title="Bảng chọn thành viên" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="pt-sitesupport" class="user-links-collapsible-item mw-list-item"><a href="//donate.wikimedia.org/wiki/Special:FundraiserRedirector?utm_source=donate&utm_medium=sidebar&utm_campaign=C13_vi.wikipedia.org&uselang=vi"><span>Quyên góp</span></a></li><li id="pt-createaccount" class="user-links-collapsible-item mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%C4%90%E1%BA%B7c_bi%E1%BB%87t:M%E1%BB%9F_t%C3%A0i_kho%E1%BA%A3n&returnto=Chi%E1%BA%BFn+tranh+Punic+l%E1%BA%A7n+th%E1%BB%A9+ba" title="Bạn được khuyến khích mở tài khoản và đăng nhập; tuy nhiên, không bắt buộc phải có tài khoản"><span class="vector-icon mw-ui-icon-userAdd mw-ui-icon-wikimedia-userAdd"></span> <span>Tạo tài khoản</span></a></li><li id="pt-login" class="user-links-collapsible-item mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%C4%90%E1%BA%B7c_bi%E1%BB%87t:%C4%90%C4%83ng_nh%E1%BA%ADp&returnto=Chi%E1%BA%BFn+tranh+Punic+l%E1%BA%A7n+th%E1%BB%A9+ba" title="Đăng nhập sẽ có lợi hơn, tuy nhiên không bắt buộc. [o]" accesskey="o"><span class="vector-icon mw-ui-icon-logIn mw-ui-icon-wikimedia-logIn"></span> <span>Đăng nhập</span></a></li> </ul> </div> </div> <div id="p-user-menu-anon-editor" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-user-menu-anon-editor" > <div class="vector-menu-heading"> Trang dành cho người dùng chưa đăng nhập <a href="/wiki/Tr%E1%BB%A3_gi%C3%BAp:Gi%E1%BB%9Bi_thi%E1%BB%87u" aria-label="Tìm hiểu thêm về sửa đổi"><span>tìm hiểu thêm</span></a> </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="pt-anoncontribs" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%C4%90%E1%BA%B7c_bi%E1%BB%87t:%C4%90%C3%B3ng_g%C3%B3p_c%E1%BB%A7a_t%C3%B4i" title="Danh sách các sửa đổi được thực hiện qua địa chỉ IP này [y]" accesskey="y"><span>Đóng góp</span></a></li><li id="pt-anontalk" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%C4%90%E1%BA%B7c_bi%E1%BB%87t:Th%E1%BA%A3o_lu%E1%BA%ADn_t%C3%B4i" title="Thảo luận với địa chỉ IP này [n]" accesskey="n"><span>Thảo luận cho địa chỉ IP này</span></a></li> </ul> </div> </div> </div> </div> </nav> </div> </header> </div> <div class="mw-page-container"> <div class="mw-page-container-inner"> <div class="vector-sitenotice-container"> <div id="siteNotice"></div> </div> <div class="vector-column-start"> <div class="vector-main-menu-container"> <div id="mw-navigation"> <nav id="mw-panel" class="vector-main-menu-landmark" aria-label="Trang Web"> <div id="vector-main-menu-pinned-container" class="vector-pinned-container"> </div> </nav> </div> </div> <div class="vector-sticky-pinned-container"> <nav id="mw-panel-toc" aria-label="Nội dung" data-event-name="ui.sidebar-toc" class="mw-table-of-contents-container vector-toc-landmark"> <div id="vector-toc-pinned-container" class="vector-pinned-container"> <div id="vector-toc" class="vector-toc vector-pinnable-element"> <div class="vector-pinnable-header vector-toc-pinnable-header vector-pinnable-header-pinned" data-feature-name="toc-pinned" data-pinnable-element-id="vector-toc" > <h2 class="vector-pinnable-header-label">Nội dung</h2> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-pin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-toc.pin">chuyển sang thanh bên</button> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-unpin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-toc.unpin">ẩn</button> </div> <ul class="vector-toc-contents" id="mw-panel-toc-list"> <li id="toc-mw-content-text" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1"> <a href="#" class="vector-toc-link"> <div class="vector-toc-text">Đầu</div> </a> </li> <li id="toc-Bối_cảnh" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1 vector-toc-list-item-expanded"> <a class="vector-toc-link" href="#Bối_cảnh"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">1</span> <span>Bối cảnh</span> </div> </a> <ul id="toc-Bối_cảnh-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Nguyên_nhân_của_cuộc_chiến_tranh" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1 vector-toc-list-item-expanded"> <a class="vector-toc-link" href="#Nguyên_nhân_của_cuộc_chiến_tranh"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">2</span> <span>Nguyên nhân của cuộc chiến tranh</span> </div> </a> <ul id="toc-Nguyên_nhân_của_cuộc_chiến_tranh-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Kết_quả" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1 vector-toc-list-item-expanded"> <a class="vector-toc-link" href="#Kết_quả"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">3</span> <span>Kết quả</span> </div> </a> <ul id="toc-Kết_quả-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Chú_thích" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1 vector-toc-list-item-expanded"> <a class="vector-toc-link" href="#Chú_thích"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">4</span> <span>Chú thích</span> </div> </a> <ul id="toc-Chú_thích-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Liên_kết_ngoài" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1 vector-toc-list-item-expanded"> <a class="vector-toc-link" href="#Liên_kết_ngoài"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">5</span> <span>Liên kết ngoài</span> </div> </a> <ul id="toc-Liên_kết_ngoài-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> </ul> </div> </div> </nav> </div> </div> <div class="mw-content-container"> <main id="content" class="mw-body"> <header class="mw-body-header vector-page-titlebar"> <nav aria-label="Nội dung" class="vector-toc-landmark"> <div id="vector-page-titlebar-toc" class="vector-dropdown vector-page-titlebar-toc vector-button-flush-left" > <input type="checkbox" id="vector-page-titlebar-toc-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-page-titlebar-toc" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="Đóng mở mục lục" > <label id="vector-page-titlebar-toc-label" for="vector-page-titlebar-toc-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only " aria-hidden="true" ><span class="vector-icon mw-ui-icon-listBullet mw-ui-icon-wikimedia-listBullet"></span> <span class="vector-dropdown-label-text">Đóng mở mục lục</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="vector-page-titlebar-toc-unpinned-container" class="vector-unpinned-container"> </div> </div> </div> </nav> <h1 id="firstHeading" class="firstHeading mw-first-heading"><span class="mw-page-title-main">Chiến tranh Punic lần thứ ba</span></h1> <div id="p-lang-btn" class="vector-dropdown mw-portlet mw-portlet-lang" > <input type="checkbox" id="p-lang-btn-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-p-lang-btn" class="vector-dropdown-checkbox mw-interlanguage-selector" aria-label="Xem bài viết trong ngôn ngữ khác. Bài có sẵn trong 59 ngôn ngữ" > <label id="p-lang-btn-label" for="p-lang-btn-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--action-progressive mw-portlet-lang-heading-59" aria-hidden="true" ><span class="vector-icon mw-ui-icon-language-progressive mw-ui-icon-wikimedia-language-progressive"></span> <span class="vector-dropdown-label-text">59 ngôn ngữ</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li class="interlanguage-link interwiki-ar mw-list-item"><a href="https://ar.wikipedia.org/wiki/%D8%A7%D9%84%D8%AD%D8%B1%D8%A8_%D8%A7%D9%84%D8%A8%D9%88%D9%86%D9%8A%D9%82%D9%8A%D8%A9_%D8%A7%D9%84%D8%AB%D8%A7%D9%84%D8%AB%D8%A9" title="الحرب البونيقية الثالثة – Tiếng Ả Rập" lang="ar" hreflang="ar" data-title="الحرب البونيقية الثالثة" data-language-autonym="العربية" data-language-local-name="Tiếng Ả Rập" class="interlanguage-link-target"><span>العربية</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-azb mw-list-item"><a href="https://azb.wikipedia.org/wiki/%D8%A7%DB%86%DA%86%D9%88%D9%86%D8%AC%D9%88_%DA%A9%D8%A7%D8%B1%D8%AA%D8%A7%DA%98_%D8%B3%D8%A7%D9%88%D8%A7%D8%B4%DB%8C" title="اۆچونجو کارتاژ ساواشی – South Azerbaijani" lang="azb" hreflang="azb" data-title="اۆچونجو کارتاژ ساواشی" data-language-autonym="تۆرکجه" data-language-local-name="South Azerbaijani" class="interlanguage-link-target"><span>تۆرکجه</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-id mw-list-item"><a href="https://id.wikipedia.org/wiki/Perang_Punik_III" title="Perang Punik III – Tiếng Indonesia" lang="id" hreflang="id" data-title="Perang Punik III" data-language-autonym="Bahasa Indonesia" data-language-local-name="Tiếng Indonesia" class="interlanguage-link-target"><span>Bahasa Indonesia</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ms mw-list-item"><a href="https://ms.wikipedia.org/wiki/Perang_Punic_Ketiga" title="Perang Punic Ketiga – Tiếng Mã Lai" lang="ms" hreflang="ms" data-title="Perang Punic Ketiga" data-language-autonym="Bahasa Melayu" data-language-local-name="Tiếng Mã Lai" class="interlanguage-link-target"><span>Bahasa Melayu</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ban mw-list-item"><a href="https://ban.wikipedia.org/wiki/Yuda_Punic_Katiga" title="Yuda Punic Katiga – Tiếng Bali" lang="ban" hreflang="ban" data-title="Yuda Punic Katiga" data-language-autonym="Basa Bali" data-language-local-name="Tiếng Bali" class="interlanguage-link-target"><span>Basa Bali</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-be mw-list-item"><a href="https://be.wikipedia.org/wiki/%D0%A2%D1%80%D1%8D%D1%86%D1%8F%D1%8F_%D0%9F%D1%83%D0%BD%D1%96%D1%87%D0%BD%D0%B0%D1%8F_%D0%B2%D0%B0%D0%B9%D0%BD%D0%B0" title="Трэцяя Пунічная вайна – Tiếng Belarus" lang="be" hreflang="be" data-title="Трэцяя Пунічная вайна" data-language-autonym="Беларуская" data-language-local-name="Tiếng Belarus" class="interlanguage-link-target"><span>Беларуская</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-bs mw-list-item"><a href="https://bs.wikipedia.org/wiki/Tre%C4%87i_punski_rat" title="Treći punski rat – Tiếng Bosnia" lang="bs" hreflang="bs" data-title="Treći punski rat" data-language-autonym="Bosanski" data-language-local-name="Tiếng Bosnia" class="interlanguage-link-target"><span>Bosanski</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-br mw-list-item"><a href="https://br.wikipedia.org/wiki/Trede_brezel_punek" title="Trede brezel punek – Tiếng Breton" lang="br" hreflang="br" data-title="Trede brezel punek" data-language-autonym="Brezhoneg" data-language-local-name="Tiếng Breton" class="interlanguage-link-target"><span>Brezhoneg</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-bg mw-list-item"><a href="https://bg.wikipedia.org/wiki/%D0%A2%D1%80%D0%B5%D1%82%D0%B0_%D0%BF%D1%83%D0%BD%D0%B8%D1%87%D0%B5%D1%81%D0%BA%D0%B0_%D0%B2%D0%BE%D0%B9%D0%BD%D0%B0" title="Трета пуническа война – Tiếng Bulgaria" lang="bg" hreflang="bg" data-title="Трета пуническа война" data-language-autonym="Български" data-language-local-name="Tiếng Bulgaria" class="interlanguage-link-target"><span>Български</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ca mw-list-item"><a href="https://ca.wikipedia.org/wiki/Tercera_Guerra_P%C3%BAnica" title="Tercera Guerra Púnica – Tiếng Catalan" lang="ca" hreflang="ca" data-title="Tercera Guerra Púnica" data-language-autonym="Català" data-language-local-name="Tiếng Catalan" class="interlanguage-link-target"><span>Català</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-cs mw-list-item"><a href="https://cs.wikipedia.org/wiki/T%C5%99et%C3%AD_punsk%C3%A1_v%C3%A1lka" title="Třetí punská válka – Tiếng Séc" lang="cs" hreflang="cs" data-title="Třetí punská válka" data-language-autonym="Čeština" data-language-local-name="Tiếng Séc" class="interlanguage-link-target"><span>Čeština</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-cy mw-list-item"><a href="https://cy.wikipedia.org/wiki/Trydydd_Rhyfel_Pwnig" title="Trydydd Rhyfel Pwnig – Tiếng Wales" lang="cy" hreflang="cy" data-title="Trydydd Rhyfel Pwnig" data-language-autonym="Cymraeg" data-language-local-name="Tiếng Wales" class="interlanguage-link-target"><span>Cymraeg</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-da mw-list-item"><a href="https://da.wikipedia.org/wiki/Tredje_Puniske_Krig" title="Tredje Puniske Krig – Tiếng Đan Mạch" lang="da" hreflang="da" data-title="Tredje Puniske Krig" data-language-autonym="Dansk" data-language-local-name="Tiếng Đan Mạch" class="interlanguage-link-target"><span>Dansk</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-de mw-list-item"><a href="https://de.wikipedia.org/wiki/Dritter_Punischer_Krieg" title="Dritter Punischer Krieg – Tiếng Đức" lang="de" hreflang="de" data-title="Dritter Punischer Krieg" data-language-autonym="Deutsch" data-language-local-name="Tiếng Đức" class="interlanguage-link-target"><span>Deutsch</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-et mw-list-item"><a href="https://et.wikipedia.org/wiki/Kolmas_Puunia_s%C3%B5da" title="Kolmas Puunia sõda – Tiếng Estonia" lang="et" hreflang="et" data-title="Kolmas Puunia sõda" data-language-autonym="Eesti" data-language-local-name="Tiếng Estonia" class="interlanguage-link-target"><span>Eesti</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-el mw-list-item"><a href="https://el.wikipedia.org/wiki/%CE%93%CE%84_%CE%9A%CE%B1%CF%81%CF%87%CE%B7%CE%B4%CE%BF%CE%BD%CE%B9%CE%B1%CE%BA%CF%8C%CF%82_%CE%A0%CF%8C%CE%BB%CE%B5%CE%BC%CE%BF%CF%82" title="Γ΄ Καρχηδονιακός Πόλεμος – Tiếng Hy Lạp" lang="el" hreflang="el" data-title="Γ΄ Καρχηδονιακός Πόλεμος" data-language-autonym="Ελληνικά" data-language-local-name="Tiếng Hy Lạp" class="interlanguage-link-target"><span>Ελληνικά</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-en badge-Q17437796 badge-featuredarticle mw-list-item" title="huy hiệu bài viết chọn lọc"><a href="https://en.wikipedia.org/wiki/Third_Punic_War" title="Third Punic War – Tiếng Anh" lang="en" hreflang="en" data-title="Third Punic War" data-language-autonym="English" data-language-local-name="Tiếng Anh" class="interlanguage-link-target"><span>English</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-es mw-list-item"><a href="https://es.wikipedia.org/wiki/Tercera_guerra_p%C3%BAnica" title="Tercera guerra púnica – Tiếng Tây Ban Nha" lang="es" hreflang="es" data-title="Tercera guerra púnica" data-language-autonym="Español" data-language-local-name="Tiếng Tây Ban Nha" class="interlanguage-link-target"><span>Español</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-eo mw-list-item"><a href="https://eo.wikipedia.org/wiki/Tria_Punika_milito" title="Tria Punika milito – Tiếng Quốc Tế Ngữ" lang="eo" hreflang="eo" data-title="Tria Punika milito" data-language-autonym="Esperanto" data-language-local-name="Tiếng Quốc Tế Ngữ" class="interlanguage-link-target"><span>Esperanto</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-eu mw-list-item"><a href="https://eu.wikipedia.org/wiki/Hirugarren_Gerra_Punikoa" title="Hirugarren Gerra Punikoa – Tiếng Basque" lang="eu" hreflang="eu" data-title="Hirugarren Gerra Punikoa" data-language-autonym="Euskara" data-language-local-name="Tiếng Basque" class="interlanguage-link-target"><span>Euskara</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-fa mw-list-item"><a href="https://fa.wikipedia.org/wiki/%D8%B3%D9%88%D9%85%DB%8C%D9%86_%D8%AC%D9%86%DA%AF_%D9%BE%D9%88%D9%86%DB%8C" title="سومین جنگ پونی – Tiếng Ba Tư" lang="fa" hreflang="fa" data-title="سومین جنگ پونی" data-language-autonym="فارسی" data-language-local-name="Tiếng Ba Tư" class="interlanguage-link-target"><span>فارسی</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-fr badge-Q17437798 badge-goodarticle mw-list-item" title="bài viết tốt"><a href="https://fr.wikipedia.org/wiki/Troisi%C3%A8me_guerre_punique" title="Troisième guerre punique – Tiếng Pháp" lang="fr" hreflang="fr" data-title="Troisième guerre punique" data-language-autonym="Français" data-language-local-name="Tiếng Pháp" class="interlanguage-link-target"><span>Français</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-gl mw-list-item"><a href="https://gl.wikipedia.org/wiki/Terceira_guerra_p%C3%BAnica" title="Terceira guerra púnica – Tiếng Galician" lang="gl" hreflang="gl" data-title="Terceira guerra púnica" data-language-autonym="Galego" data-language-local-name="Tiếng Galician" class="interlanguage-link-target"><span>Galego</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ko mw-list-item"><a href="https://ko.wikipedia.org/wiki/%EC%A0%9C3%EC%B0%A8_%ED%8F%AC%EC%97%90%EB%8B%88_%EC%A0%84%EC%9F%81" title="제3차 포에니 전쟁 – Tiếng Hàn" lang="ko" hreflang="ko" data-title="제3차 포에니 전쟁" data-language-autonym="한국어" data-language-local-name="Tiếng Hàn" class="interlanguage-link-target"><span>한국어</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-hy mw-list-item"><a href="https://hy.wikipedia.org/wiki/%D5%8A%D5%B8%D6%82%D5%B6%D5%AB%D5%AF%D5%B5%D5%A1%D5%B6_%D5%A5%D6%80%D6%80%D5%B8%D6%80%D5%A4_%D5%BA%D5%A1%D5%BF%D5%A5%D6%80%D5%A1%D5%A6%D5%B4" title="Պունիկյան երրորդ պատերազմ – Tiếng Armenia" lang="hy" hreflang="hy" data-title="Պունիկյան երրորդ պատերազմ" data-language-autonym="Հայերեն" data-language-local-name="Tiếng Armenia" class="interlanguage-link-target"><span>Հայերեն</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-hr mw-list-item"><a href="https://hr.wikipedia.org/wiki/Tre%C4%87i_punski_rat" title="Treći punski rat – Tiếng Croatia" lang="hr" hreflang="hr" data-title="Treći punski rat" data-language-autonym="Hrvatski" data-language-local-name="Tiếng Croatia" class="interlanguage-link-target"><span>Hrvatski</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ia mw-list-item"><a href="https://ia.wikipedia.org/wiki/Tertie_Guerra_Punic" title="Tertie Guerra Punic – Tiếng Khoa Học Quốc Tế" lang="ia" hreflang="ia" data-title="Tertie Guerra Punic" data-language-autonym="Interlingua" data-language-local-name="Tiếng Khoa Học Quốc Tế" class="interlanguage-link-target"><span>Interlingua</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-is mw-list-item"><a href="https://is.wikipedia.org/wiki/%C3%9Eri%C3%B0ja_p%C3%BAnverska_str%C3%AD%C3%B0i%C3%B0" title="Þriðja púnverska stríðið – Tiếng Iceland" lang="is" hreflang="is" data-title="Þriðja púnverska stríðið" data-language-autonym="Íslenska" data-language-local-name="Tiếng Iceland" class="interlanguage-link-target"><span>Íslenska</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-it mw-list-item"><a href="https://it.wikipedia.org/wiki/Terza_guerra_punica" title="Terza guerra punica – Tiếng Italy" lang="it" hreflang="it" data-title="Terza guerra punica" data-language-autonym="Italiano" data-language-local-name="Tiếng Italy" class="interlanguage-link-target"><span>Italiano</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-he mw-list-item"><a href="https://he.wikipedia.org/wiki/%D7%94%D7%9E%D7%9C%D7%97%D7%9E%D7%94_%D7%94%D7%A4%D7%95%D7%A0%D7%99%D7%AA_%D7%94%D7%A9%D7%9C%D7%99%D7%A9%D7%99%D7%AA" title="המלחמה הפונית השלישית – Tiếng Do Thái" lang="he" hreflang="he" data-title="המלחמה הפונית השלישית" data-language-autonym="עברית" data-language-local-name="Tiếng Do Thái" class="interlanguage-link-target"><span>עברית</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ka mw-list-item"><a href="https://ka.wikipedia.org/wiki/%E1%83%9B%E1%83%94%E1%83%A1%E1%83%90%E1%83%9B%E1%83%94_%E1%83%9E%E1%83%A3%E1%83%9C%E1%83%98%E1%83%99%E1%83%A3%E1%83%A0%E1%83%98_%E1%83%9D%E1%83%9B%E1%83%98" title="მესამე პუნიკური ომი – Tiếng Georgia" lang="ka" hreflang="ka" data-title="მესამე პუნიკური ომი" data-language-autonym="ქართული" data-language-local-name="Tiếng Georgia" class="interlanguage-link-target"><span>ქართული</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-la mw-list-item"><a href="https://la.wikipedia.org/wiki/Tertium_bellum_Punicum" title="Tertium bellum Punicum – Tiếng La-tinh" lang="la" hreflang="la" data-title="Tertium bellum Punicum" data-language-autonym="Latina" data-language-local-name="Tiếng La-tinh" class="interlanguage-link-target"><span>Latina</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-lv mw-list-item"><a href="https://lv.wikipedia.org/wiki/Tre%C5%A1ais_p%C5%ABnie%C5%A1u_kar%C5%A1" title="Trešais pūniešu karš – Tiếng Latvia" lang="lv" hreflang="lv" data-title="Trešais pūniešu karš" data-language-autonym="Latviešu" data-language-local-name="Tiếng Latvia" class="interlanguage-link-target"><span>Latviešu</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-hu mw-list-item"><a href="https://hu.wikipedia.org/wiki/Harmadik_pun_h%C3%A1bor%C3%BA" title="Harmadik pun háború – Tiếng Hungary" lang="hu" hreflang="hu" data-title="Harmadik pun háború" data-language-autonym="Magyar" data-language-local-name="Tiếng Hungary" class="interlanguage-link-target"><span>Magyar</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-mk mw-list-item"><a href="https://mk.wikipedia.org/wiki/%D0%A2%D1%80%D0%B5%D1%82%D0%B0_%D0%BF%D1%83%D0%BD%D1%81%D0%BA%D0%B0_%D0%B2%D0%BE%D1%98%D0%BD%D0%B0" title="Трета пунска војна – Tiếng Macedonia" lang="mk" hreflang="mk" data-title="Трета пунска војна" data-language-autonym="Македонски" data-language-local-name="Tiếng Macedonia" class="interlanguage-link-target"><span>Македонски</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-nl mw-list-item"><a href="https://nl.wikipedia.org/wiki/Derde_Punische_Oorlog" title="Derde Punische Oorlog – Tiếng Hà Lan" lang="nl" hreflang="nl" data-title="Derde Punische Oorlog" data-language-autonym="Nederlands" data-language-local-name="Tiếng Hà Lan" class="interlanguage-link-target"><span>Nederlands</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ja badge-Q17437796 badge-featuredarticle mw-list-item" title="huy hiệu bài viết chọn lọc"><a href="https://ja.wikipedia.org/wiki/%E7%AC%AC%E4%B8%89%E6%AC%A1%E3%83%9D%E3%82%A8%E3%83%8B%E6%88%A6%E4%BA%89" title="第三次ポエニ戦争 – Tiếng Nhật" lang="ja" hreflang="ja" data-title="第三次ポエニ戦争" data-language-autonym="日本語" data-language-local-name="Tiếng Nhật" class="interlanguage-link-target"><span>日本語</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-no mw-list-item"><a href="https://no.wikipedia.org/wiki/Tredje_punerkrig" title="Tredje punerkrig – Tiếng Na Uy (Bokmål)" lang="nb" hreflang="nb" data-title="Tredje punerkrig" data-language-autonym="Norsk bokmål" data-language-local-name="Tiếng Na Uy (Bokmål)" class="interlanguage-link-target"><span>Norsk bokmål</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-nn mw-list-item"><a href="https://nn.wikipedia.org/wiki/Den_tredje_punarkrigen" title="Den tredje punarkrigen – Tiếng Na Uy (Nynorsk)" lang="nn" hreflang="nn" data-title="Den tredje punarkrigen" data-language-autonym="Norsk nynorsk" data-language-local-name="Tiếng Na Uy (Nynorsk)" class="interlanguage-link-target"><span>Norsk nynorsk</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-oc mw-list-item"><a href="https://oc.wikipedia.org/wiki/Tresena_Gu%C3%A8rra_Punica" title="Tresena Guèrra Punica – Tiếng Occitan" lang="oc" hreflang="oc" data-title="Tresena Guèrra Punica" data-language-autonym="Occitan" data-language-local-name="Tiếng Occitan" class="interlanguage-link-target"><span>Occitan</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ps mw-list-item"><a href="https://ps.wikipedia.org/wiki/%D8%AF_%DA%A9%D8%A7%D8%B1%D8%AA%D8%A7%DA%98_%D8%AF%D8%B1%DB%8C%D9%85%D9%87_%D8%AC%DA%AB%DA%93%D9%87" title="د کارتاژ دریمه جګړه – Tiếng Pashto" lang="ps" hreflang="ps" data-title="د کارتاژ دریمه جګړه" data-language-autonym="پښتو" data-language-local-name="Tiếng Pashto" class="interlanguage-link-target"><span>پښتو</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-pl mw-list-item"><a href="https://pl.wikipedia.org/wiki/III_wojna_punicka" title="III wojna punicka – Tiếng Ba Lan" lang="pl" hreflang="pl" data-title="III wojna punicka" data-language-autonym="Polski" data-language-local-name="Tiếng Ba Lan" class="interlanguage-link-target"><span>Polski</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-pt badge-Q17437796 badge-featuredarticle mw-list-item" title="huy hiệu bài viết chọn lọc"><a href="https://pt.wikipedia.org/wiki/Terceira_Guerra_P%C3%BAnica" title="Terceira Guerra Púnica – Tiếng Bồ Đào Nha" lang="pt" hreflang="pt" data-title="Terceira Guerra Púnica" data-language-autonym="Português" data-language-local-name="Tiếng Bồ Đào Nha" class="interlanguage-link-target"><span>Português</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ro mw-list-item"><a href="https://ro.wikipedia.org/wiki/Al_Treilea_R%C4%83zboi_Punic" title="Al Treilea Război Punic – Tiếng Romania" lang="ro" hreflang="ro" data-title="Al Treilea Război Punic" data-language-autonym="Română" data-language-local-name="Tiếng Romania" class="interlanguage-link-target"><span>Română</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ru mw-list-item"><a href="https://ru.wikipedia.org/wiki/%D0%A2%D1%80%D0%B5%D1%82%D1%8C%D1%8F_%D0%9F%D1%83%D0%BD%D0%B8%D1%87%D0%B5%D1%81%D0%BA%D0%B0%D1%8F_%D0%B2%D0%BE%D0%B9%D0%BD%D0%B0" title="Третья Пуническая война – Tiếng Nga" lang="ru" hreflang="ru" data-title="Третья Пуническая война" data-language-autonym="Русский" data-language-local-name="Tiếng Nga" class="interlanguage-link-target"><span>Русский</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-scn mw-list-item"><a href="https://scn.wikipedia.org/wiki/Terza_guerra_p%C3%B9nica" title="Terza guerra pùnica – Tiếng Sicilia" lang="scn" hreflang="scn" data-title="Terza guerra pùnica" data-language-autonym="Sicilianu" data-language-local-name="Tiếng Sicilia" class="interlanguage-link-target"><span>Sicilianu</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-simple mw-list-item"><a href="https://simple.wikipedia.org/wiki/Third_Punic_War" title="Third Punic War – Simple English" lang="en-simple" hreflang="en-simple" data-title="Third Punic War" data-language-autonym="Simple English" data-language-local-name="Simple English" class="interlanguage-link-target"><span>Simple English</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sk mw-list-item"><a href="https://sk.wikipedia.org/wiki/Tretia_p%C3%BAnska_vojna" title="Tretia púnska vojna – Tiếng Slovak" lang="sk" hreflang="sk" data-title="Tretia púnska vojna" data-language-autonym="Slovenčina" data-language-local-name="Tiếng Slovak" class="interlanguage-link-target"><span>Slovenčina</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sl mw-list-item"><a href="https://sl.wikipedia.org/wiki/Tretja_punska_vojna" title="Tretja punska vojna – Tiếng Slovenia" lang="sl" hreflang="sl" data-title="Tretja punska vojna" data-language-autonym="Slovenščina" data-language-local-name="Tiếng Slovenia" class="interlanguage-link-target"><span>Slovenščina</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sr mw-list-item"><a href="https://sr.wikipedia.org/wiki/%D0%A2%D1%80%D0%B5%D1%9B%D0%B8_%D0%BF%D1%83%D0%BD%D1%81%D0%BA%D0%B8_%D1%80%D0%B0%D1%82" title="Трећи пунски рат – Tiếng Serbia" lang="sr" hreflang="sr" data-title="Трећи пунски рат" data-language-autonym="Српски / srpski" data-language-local-name="Tiếng Serbia" class="interlanguage-link-target"><span>Српски / srpski</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sh mw-list-item"><a href="https://sh.wikipedia.org/wiki/Tre%C4%87i_punski_rat" title="Treći punski rat – Tiếng Serbo-Croatia" lang="sh" hreflang="sh" data-title="Treći punski rat" data-language-autonym="Srpskohrvatski / српскохрватски" data-language-local-name="Tiếng Serbo-Croatia" class="interlanguage-link-target"><span>Srpskohrvatski / српскохрватски</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-fi mw-list-item"><a href="https://fi.wikipedia.org/wiki/Kolmas_puunilaissota" title="Kolmas puunilaissota – Tiếng Phần Lan" lang="fi" hreflang="fi" data-title="Kolmas puunilaissota" data-language-autonym="Suomi" data-language-local-name="Tiếng Phần Lan" class="interlanguage-link-target"><span>Suomi</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sv mw-list-item"><a href="https://sv.wikipedia.org/wiki/Tredje_puniska_kriget" title="Tredje puniska kriget – Tiếng Thụy Điển" lang="sv" hreflang="sv" data-title="Tredje puniska kriget" data-language-autonym="Svenska" data-language-local-name="Tiếng Thụy Điển" class="interlanguage-link-target"><span>Svenska</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-th mw-list-item"><a href="https://th.wikipedia.org/wiki/%E0%B8%AA%E0%B8%87%E0%B8%84%E0%B8%A3%E0%B8%B2%E0%B8%A1%E0%B8%9E%E0%B8%B4%E0%B8%A7%E0%B8%99%E0%B8%B4%E0%B8%81%E0%B8%84%E0%B8%A3%E0%B8%B1%E0%B9%89%E0%B8%87%E0%B8%97%E0%B8%B5%E0%B9%88%E0%B8%AA%E0%B8%B2%E0%B8%A1" title="สงครามพิวนิกครั้งที่สาม – Tiếng Thái" lang="th" hreflang="th" data-title="สงครามพิวนิกครั้งที่สาม" data-language-autonym="ไทย" data-language-local-name="Tiếng Thái" class="interlanguage-link-target"><span>ไทย</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-tr mw-list-item"><a href="https://tr.wikipedia.org/wiki/%C3%9C%C3%A7%C3%BCnc%C3%BC_P%C3%B6n_Sava%C5%9F%C4%B1" title="Üçüncü Pön Savaşı – Tiếng Thổ Nhĩ Kỳ" lang="tr" hreflang="tr" data-title="Üçüncü Pön Savaşı" data-language-autonym="Türkçe" data-language-local-name="Tiếng Thổ Nhĩ Kỳ" class="interlanguage-link-target"><span>Türkçe</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-uk mw-list-item"><a href="https://uk.wikipedia.org/wiki/%D0%A2%D1%80%D0%B5%D1%82%D1%8F_%D0%9F%D1%83%D0%BD%D1%96%D1%87%D0%BD%D0%B0_%D0%B2%D1%96%D0%B9%D0%BD%D0%B0" title="Третя Пунічна війна – Tiếng Ukraina" lang="uk" hreflang="uk" data-title="Третя Пунічна війна" data-language-autonym="Українська" data-language-local-name="Tiếng Ukraina" class="interlanguage-link-target"><span>Українська</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-wuu mw-list-item"><a href="https://wuu.wikipedia.org/wiki/%E7%AC%AC%E4%B8%89%E6%AC%A1%E5%B8%83%E5%8C%BF%E6%88%98%E4%BA%89" title="第三次布匿战争 – Tiếng Ngô" lang="wuu" hreflang="wuu" data-title="第三次布匿战争" data-language-autonym="吴语" data-language-local-name="Tiếng Ngô" class="interlanguage-link-target"><span>吴语</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-zh-yue mw-list-item"><a href="https://zh-yue.wikipedia.org/wiki/%E7%AC%AC%E4%B8%89%E6%AC%A1%E5%B8%83%E5%8C%BF%E6%88%B0%E7%88%AD" title="第三次布匿戰爭 – Tiếng Quảng Đông" lang="yue" hreflang="yue" data-title="第三次布匿戰爭" data-language-autonym="粵語" data-language-local-name="Tiếng Quảng Đông" class="interlanguage-link-target"><span>粵語</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-zh mw-list-item"><a href="https://zh.wikipedia.org/wiki/%E7%AC%AC%E4%B8%89%E6%AC%A1%E5%B8%83%E5%8C%BF%E6%88%98%E4%BA%89" title="第三次布匿战争 – Tiếng Trung" lang="zh" hreflang="zh" data-title="第三次布匿战争" data-language-autonym="中文" data-language-local-name="Tiếng Trung" class="interlanguage-link-target"><span>中文</span></a></li> </ul> <div class="after-portlet after-portlet-lang"><span class="wb-langlinks-edit wb-langlinks-link"><a href="https://www.wikidata.org/wiki/Special:EntityPage/Q6334#sitelinks-wikipedia" title="Sửa liên kết giữa ngôn ngữ" class="wbc-editpage">Sửa liên kết</a></span></div> </div> </div> </div> </header> <div class="vector-page-toolbar"> <div class="vector-page-toolbar-container"> <div id="left-navigation"> <nav aria-label="Không gian tên"> <div id="p-associated-pages" class="vector-menu vector-menu-tabs mw-portlet mw-portlet-associated-pages" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="ca-nstab-main" class="selected vector-tab-noicon mw-list-item"><a href="/wiki/Chi%E1%BA%BFn_tranh_Punic_l%E1%BA%A7n_th%E1%BB%A9_ba" title="Xem bài viết [c]" accesskey="c"><span>Bài viết</span></a></li><li id="ca-talk" class="new vector-tab-noicon mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Th%E1%BA%A3o_lu%E1%BA%ADn:Chi%E1%BA%BFn_tranh_Punic_l%E1%BA%A7n_th%E1%BB%A9_ba&action=edit&redlink=1" rel="discussion" class="new" title="Thảo luận về trang này (trang không tồn tại) [t]" accesskey="t"><span>Thảo luận</span></a></li> </ul> </div> </div> <div id="vector-variants-dropdown" class="vector-dropdown emptyPortlet" > <input type="checkbox" id="vector-variants-dropdown-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-variants-dropdown" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="Thay đổi biến thể ngôn ngữ" > <label id="vector-variants-dropdown-label" for="vector-variants-dropdown-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet" aria-hidden="true" ><span class="vector-dropdown-label-text">Tiếng Việt</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="p-variants" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-variants emptyPortlet" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> </ul> </div> </div> </div> </div> </nav> </div> <div id="right-navigation" class="vector-collapsible"> <nav aria-label="Giao diện"> <div id="p-views" class="vector-menu vector-menu-tabs mw-portlet mw-portlet-views" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="ca-view" class="selected vector-tab-noicon mw-list-item"><a href="/wiki/Chi%E1%BA%BFn_tranh_Punic_l%E1%BA%A7n_th%E1%BB%A9_ba"><span>Đọc</span></a></li><li id="ca-ve-edit" class="vector-tab-noicon mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Chi%E1%BA%BFn_tranh_Punic_l%E1%BA%A7n_th%E1%BB%A9_ba&veaction=edit" title="Sửa đổi trang này [v]" accesskey="v"><span>Sửa đổi</span></a></li><li id="ca-edit" class="collapsible vector-tab-noicon mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Chi%E1%BA%BFn_tranh_Punic_l%E1%BA%A7n_th%E1%BB%A9_ba&action=edit" title="Sửa đổi mã nguồn của trang này [e]" accesskey="e"><span>Sửa mã nguồn</span></a></li><li id="ca-history" class="vector-tab-noicon mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Chi%E1%BA%BFn_tranh_Punic_l%E1%BA%A7n_th%E1%BB%A9_ba&action=history" title="Các phiên bản cũ của trang này [h]" accesskey="h"><span>Xem lịch sử</span></a></li> </ul> </div> </div> </nav> <nav class="vector-page-tools-landmark" aria-label="Công cụ trang"> <div id="vector-page-tools-dropdown" class="vector-dropdown vector-page-tools-dropdown" > <input type="checkbox" id="vector-page-tools-dropdown-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-page-tools-dropdown" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="Công cụ" > <label id="vector-page-tools-dropdown-label" for="vector-page-tools-dropdown-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet" aria-hidden="true" ><span class="vector-dropdown-label-text">Công cụ</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="vector-page-tools-unpinned-container" class="vector-unpinned-container"> <div id="vector-page-tools" class="vector-page-tools vector-pinnable-element"> <div class="vector-pinnable-header vector-page-tools-pinnable-header vector-pinnable-header-unpinned" data-feature-name="page-tools-pinned" data-pinnable-element-id="vector-page-tools" data-pinned-container-id="vector-page-tools-pinned-container" data-unpinned-container-id="vector-page-tools-unpinned-container" > <div class="vector-pinnable-header-label">Công cụ</div> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-pin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-page-tools.pin">chuyển sang thanh bên</button> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-unpin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-page-tools.unpin">ẩn</button> </div> <div id="p-cactions" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-cactions emptyPortlet vector-has-collapsible-items" title="Thêm tùy chọn" > <div class="vector-menu-heading"> Tác vụ </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="ca-more-view" class="selected vector-more-collapsible-item mw-list-item"><a href="/wiki/Chi%E1%BA%BFn_tranh_Punic_l%E1%BA%A7n_th%E1%BB%A9_ba"><span>Đọc</span></a></li><li id="ca-more-ve-edit" class="vector-more-collapsible-item mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Chi%E1%BA%BFn_tranh_Punic_l%E1%BA%A7n_th%E1%BB%A9_ba&veaction=edit" title="Sửa đổi trang này [v]" accesskey="v"><span>Sửa đổi</span></a></li><li id="ca-more-edit" class="collapsible vector-more-collapsible-item mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Chi%E1%BA%BFn_tranh_Punic_l%E1%BA%A7n_th%E1%BB%A9_ba&action=edit" title="Sửa đổi mã nguồn của trang này [e]" accesskey="e"><span>Sửa mã nguồn</span></a></li><li id="ca-more-history" class="vector-more-collapsible-item mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Chi%E1%BA%BFn_tranh_Punic_l%E1%BA%A7n_th%E1%BB%A9_ba&action=history"><span>Xem lịch sử</span></a></li> </ul> </div> </div> <div id="p-tb" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-tb" > <div class="vector-menu-heading"> Chung </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="t-whatlinkshere" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%C4%90%E1%BA%B7c_bi%E1%BB%87t:Li%C3%AAn_k%E1%BA%BFt_%C4%91%E1%BA%BFn_%C4%91%C3%A2y/Chi%E1%BA%BFn_tranh_Punic_l%E1%BA%A7n_th%E1%BB%A9_ba" title="Các trang liên kết đến đây [j]" accesskey="j"><span>Các liên kết đến đây</span></a></li><li id="t-recentchangeslinked" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%C4%90%E1%BA%B7c_bi%E1%BB%87t:Thay_%C4%91%E1%BB%95i_li%C3%AAn_quan/Chi%E1%BA%BFn_tranh_Punic_l%E1%BA%A7n_th%E1%BB%A9_ba" rel="nofollow" title="Thay đổi gần đây của các trang liên kết đến đây [k]" accesskey="k"><span>Thay đổi liên quan</span></a></li><li id="t-specialpages" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%C4%90%E1%BA%B7c_bi%E1%BB%87t:Trang_%C4%91%E1%BA%B7c_bi%E1%BB%87t" title="Một danh sách chứa tất cả trang đặc biệt [q]" accesskey="q"><span>Trang đặc biệt</span></a></li><li id="t-permalink" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Chi%E1%BA%BFn_tranh_Punic_l%E1%BA%A7n_th%E1%BB%A9_ba&oldid=70955830" title="Liên kết thường trực đến phiên bản này của trang"><span>Liên kết thường trực</span></a></li><li id="t-info" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Chi%E1%BA%BFn_tranh_Punic_l%E1%BA%A7n_th%E1%BB%A9_ba&action=info" title="Thêm chi tiết về trang này"><span>Thông tin trang</span></a></li><li id="t-cite" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%C4%90%E1%BA%B7c_bi%E1%BB%87t:Tr%C3%ADch_d%E1%BA%ABn&page=Chi%E1%BA%BFn_tranh_Punic_l%E1%BA%A7n_th%E1%BB%A9_ba&id=70955830&wpFormIdentifier=titleform" title="Hướng dẫn cách trích dẫn trang này"><span>Trích dẫn trang này</span></a></li><li id="t-urlshortener" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%C4%90%E1%BA%B7c_bi%E1%BB%87t:UrlShortener&url=https%3A%2F%2Fvi.wikipedia.org%2Fwiki%2FChi%25E1%25BA%25BFn_tranh_Punic_l%25E1%25BA%25A7n_th%25E1%25BB%25A9_ba"><span>Lấy URL ngắn gọn</span></a></li><li id="t-urlshortener-qrcode" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%C4%90%E1%BA%B7c_bi%E1%BB%87t:QrCode&url=https%3A%2F%2Fvi.wikipedia.org%2Fwiki%2FChi%25E1%25BA%25BFn_tranh_Punic_l%25E1%25BA%25A7n_th%25E1%25BB%25A9_ba"><span>Tải mã QR</span></a></li> </ul> </div> </div> <div id="p-coll-print_export" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-coll-print_export" > <div class="vector-menu-heading"> In và xuất </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="coll-create_a_book" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%C4%90%E1%BA%B7c_bi%E1%BB%87t:S%C3%A1ch&bookcmd=book_creator&referer=Chi%E1%BA%BFn+tranh+Punic+l%E1%BA%A7n+th%E1%BB%A9+ba"><span>Tạo một quyển sách</span></a></li><li id="coll-download-as-rl" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%C4%90%E1%BA%B7c_bi%E1%BB%87t:DownloadAsPdf&page=Chi%E1%BA%BFn_tranh_Punic_l%E1%BA%A7n_th%E1%BB%A9_ba&action=show-download-screen"><span>Tải dưới dạng PDF</span></a></li><li id="t-print" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Chi%E1%BA%BFn_tranh_Punic_l%E1%BA%A7n_th%E1%BB%A9_ba&printable=yes" title="Bản để in ra của trang [p]" accesskey="p"><span>Bản để in ra</span></a></li> </ul> </div> </div> <div id="p-wikibase-otherprojects" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-wikibase-otherprojects" > <div class="vector-menu-heading"> Tại dự án khác </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li class="wb-otherproject-link wb-otherproject-commons mw-list-item"><a href="https://commons.wikimedia.org/wiki/Category:Third_Punic_War" hreflang="en"><span>Wikimedia Commons</span></a></li><li id="t-wikibase" class="wb-otherproject-link wb-otherproject-wikibase-dataitem mw-list-item"><a href="https://www.wikidata.org/wiki/Special:EntityPage/Q6334" title="Liên kết đến khoản mục kết nối trong kho dữ liệu [g]" accesskey="g"><span>Khoản mục Wikidata</span></a></li> </ul> </div> </div> </div> </div> </div> </div> </nav> </div> </div> </div> <div class="vector-column-end"> <div class="vector-sticky-pinned-container"> <nav class="vector-page-tools-landmark" aria-label="Công cụ trang"> <div id="vector-page-tools-pinned-container" class="vector-pinned-container"> </div> </nav> <nav class="vector-appearance-landmark" aria-label="Giao diện"> <div id="vector-appearance-pinned-container" class="vector-pinned-container"> <div id="vector-appearance" class="vector-appearance vector-pinnable-element"> <div class="vector-pinnable-header vector-appearance-pinnable-header vector-pinnable-header-pinned" data-feature-name="appearance-pinned" data-pinnable-element-id="vector-appearance" data-pinned-container-id="vector-appearance-pinned-container" data-unpinned-container-id="vector-appearance-unpinned-container" > <div class="vector-pinnable-header-label">Giao diện</div> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-pin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-appearance.pin">chuyển sang thanh bên</button> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-unpin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-appearance.unpin">ẩn</button> </div> </div> </div> </nav> </div> </div> <div id="bodyContent" class="vector-body" aria-labelledby="firstHeading" data-mw-ve-target-container> <div class="vector-body-before-content"> <div class="mw-indicators"> </div> <div id="siteSub" class="noprint">Bách khoa toàn thư mở Wikipedia</div> </div> <div id="contentSub"><div id="mw-content-subtitle"></div></div> <div id="mw-content-text" class="mw-body-content"><div class="mw-content-ltr mw-parser-output" lang="vi" dir="ltr"><style data-mw-deduplicate="TemplateStyles:r68144306">@media all and (min-width:720px){.mw-parser-output .desktop-float-right{box-sizing:border-box;float:right;clear:right}}.mw-parser-output .infobox.vevent .status>p:first-child{margin:0}</style><table class="infobox vevent" style="width:25.5em;border-spacing:2px;padding:0.2em;"><tbody><tr><th class="summary" colspan="2" style="background-color:#C3D6EF;text-align:center;vertical-align:middle;font-size:110%;padding:5px;">Chiến tranh Punic lần thứ ba</th></tr><tr><td colspan="2" style="background-color:#DCDCDC;text-align:center;vertical-align:middle;padding:5px;">Một phần của <a href="/wiki/Chi%E1%BA%BFn_tranh_Punic" title="Chiến tranh Punic">Chiến tranh Punic</a></td></tr><tr><td colspan="2" style="text-align:center;border-bottom:1px solid #aaa;line-height:1.5em;"><span typeof="mw:File"><a href="/wiki/T%E1%BA%ADp_tin:Carthage_location_2.png" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/c/c7/Carthage_location_2.png" decoding="async" width="250" height="225" class="mw-file-element" data-file-width="204" data-file-height="184" /></a></span><br />Vị trí của thành phố <a href="/wiki/Carthago" class="mw-redirect" title="Carthago">Carthage</a></td></tr><tr><td colspan="2"><table style="width:100%;margin:0;padding:0;border:0"><tbody><tr><th style="width:70px">Thời gian</th><td>149–146 TCN</td></tr><tr><th style="width:70px">Địa điểm</th><td><div class="location"><a href="/wiki/Tunisia" title="Tunisia">Tunisia</a></div></td></tr><tr><th style="width:70px">Kết quả</th><td class="status"> <a href="/wiki/C%E1%BB%99ng_h%C3%B2a_La_M%C3%A3" title="Cộng hòa La Mã">La Mã</a> chiến thắng<br />Carthage bị phá hủy và sự sụp đổ của đế chế Carthage<br />Roma giành quyền kiểm soát Miền Tây Địa Trung Hải</td></tr></tbody></table></td></tr><tr><th colspan="2" style="background-color:#C3D6EF;text-align:center;vertical-align:middle;font-size:110%;padding:5px;">Tham chiến</th></tr><tr><td style="width:50%;border-right:1px dotted #aaa;"> <span typeof="mw:File"><a href="/wiki/T%E1%BA%ADp_tin:Spqrstone.jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/a/a3/Spqrstone.jpg/25px-Spqrstone.jpg" decoding="async" width="25" height="13" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/a/a3/Spqrstone.jpg/38px-Spqrstone.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/a/a3/Spqrstone.jpg/50px-Spqrstone.jpg 2x" data-file-width="1000" data-file-height="521" /></a></span> <a href="/wiki/C%E1%BB%99ng_h%C3%B2a_La_M%C3%A3" title="Cộng hòa La Mã">Cộng hòa La Mã</a></td><td style="width:50%;padding-left:0.25em"> <span typeof="mw:File"><a href="/wiki/T%E1%BA%ADp_tin:Carthage_standard.svg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/0/0f/Carthage_standard.svg/12px-Carthage_standard.svg.png" decoding="async" width="12" height="29" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/0/0f/Carthage_standard.svg/18px-Carthage_standard.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/0/0f/Carthage_standard.svg/24px-Carthage_standard.svg.png 2x" data-file-width="210" data-file-height="503" /></a></span> <a href="/w/index.php?title=Carthage_C%E1%BB%95_%C4%90%E1%BA%A1i&action=edit&redlink=1" class="new" title="Carthage Cổ Đại (trang không tồn tại)">Carthage</a></td></tr><tr><th colspan="2" style="background-color:#C3D6EF;text-align:center;vertical-align:middle;font-size:110%;padding:5px;">Chỉ huy và lãnh đạo</th></tr><tr><td style="width:50%;border-right:1px dotted #aaa;"> <a href="/w/index.php?title=Scipio_Aemilianus&action=edit&redlink=1" class="new" title="Scipio Aemilianus (trang không tồn tại)">Scipio Aemilianus</a><br /><a href="/w/index.php?title=Manius_Manilius&action=edit&redlink=1" class="new" title="Manius Manilius (trang không tồn tại)">Manius Manilius</a><br /><a href="/w/index.php?title=Lucius_Marcius_Censorius&action=edit&redlink=1" class="new" title="Lucius Marcius Censorius (trang không tồn tại)">Lucius Marcius Censorius</a><br />Calpurnius Piso</td><td style="width:50%;padding-left:0.25em"> <a href="/w/index.php?title=Hasdrubal_the_Boeotarch&action=edit&redlink=1" class="new" title="Hasdrubal the Boeotarch (trang không tồn tại)">Hasdrubal the Boeotarch</a><br />Himilco Phameas<br />Bythias<br />Diogenes</td></tr><tr><th colspan="2" style="background-color:#C3D6EF;text-align:center;vertical-align:middle;font-size:110%;padding:5px;">Lực lượng</th></tr><tr><td style="width:50%;border-right:1px dotted #aaa;"> 80,000 lính<sup id="cite_ref-scully_1-0" class="reference"><a href="#cite_note-scully-1"><span class="cite-bracket">[</span>1<span class="cite-bracket">]</span></a></sup></td><td style="width:50%;padding-left:0.25em"> <b>120,000+:</b><br />90,000 quân phòng thủ trong đó chỉ có 30,000 quân chính quy,<br />30,000+ công dân<sup class="noprint Inline-Template Template-Fact" style="white-space:nowrap;">[<i><a href="/wiki/Wikipedia:Ch%C3%BA_th%C3%ADch_ngu%E1%BB%93n_g%E1%BB%91c" title="Wikipedia:Chú thích nguồn gốc"><span title="June2009 (June 2009)">cần dẫn nguồn</span></a></i>]</sup></td></tr><tr><th colspan="2" style="background-color:#C3D6EF;text-align:center;vertical-align:middle;font-size:110%;padding:5px;">Thương vong và tổn thất</th></tr><tr><td style="width:50%;border-right:1px dotted #aaa;"> Không rõ<sup class="noprint Inline-Template Template-Fact" style="white-space:nowrap;">[<i><a href="/wiki/Wikipedia:Ch%C3%BA_th%C3%ADch_ngu%E1%BB%93n_g%E1%BB%91c" title="Wikipedia:Chú thích nguồn gốc"><span title="June2009 (June 2009)">cần dẫn nguồn</span></a></i>]</sup></td><td style="width:50%;padding-left:0.25em"> 620,000 tới 750,000 chết<sup class="noprint Inline-Template Template-Fact" style="white-space:nowrap;">[<i><a href="/wiki/Wikipedia:Ch%C3%BA_th%C3%ADch_ngu%E1%BB%93n_g%E1%BB%91c" title="Wikipedia:Chú thích nguồn gốc"><span title="June2009 (June 2009)">cần dẫn nguồn</span></a></i>]</sup><br />50,000 <a href="/w/index.php?title=N%C3%B4_l%E1%BB%87_%E1%BB%9F_Roma_C%E1%BB%95_%C4%90%E1%BA%A1i&action=edit&redlink=1" class="new" title="Nô lệ ở Roma Cổ Đại (trang không tồn tại)">bị bắt làm nô lệ</a><sup id="cite_ref-scull_2-0" class="reference"><a href="#cite_note-scull-2"><span class="cite-bracket">[</span>2<span class="cite-bracket">]</span></a></sup></td></tr></tbody></table> <div class="navbox-styles"><style data-mw-deduplicate="TemplateStyles:r70958518">.mw-parser-output .hlist dl,.mw-parser-output .hlist ol,.mw-parser-output .hlist ul{margin:0;padding:0}.mw-parser-output .hlist dd,.mw-parser-output .hlist dt,.mw-parser-output .hlist li{margin:0;display:inline}.mw-parser-output .hlist.inline,.mw-parser-output .hlist.inline dl,.mw-parser-output .hlist.inline ol,.mw-parser-output .hlist.inline ul,.mw-parser-output .hlist dl dl,.mw-parser-output .hlist dl ol,.mw-parser-output .hlist dl ul,.mw-parser-output .hlist ol dl,.mw-parser-output .hlist ol ol,.mw-parser-output .hlist ol ul,.mw-parser-output .hlist ul dl,.mw-parser-output .hlist ul ol,.mw-parser-output .hlist ul ul{display:inline}.mw-parser-output .hlist .mw-empty-li{display:none}.mw-parser-output .hlist dt::after{content:": "}.mw-parser-output .hlist dd::after,.mw-parser-output .hlist li::after{content:" · ";font-weight:bold}.mw-parser-output .hlist dd:last-child::after,.mw-parser-output .hlist dt:last-child::after,.mw-parser-output .hlist li:last-child::after{content:none}.mw-parser-output .hlist dd dd:first-child::before,.mw-parser-output .hlist dd dt:first-child::before,.mw-parser-output .hlist dd li:first-child::before,.mw-parser-output .hlist dt dd:first-child::before,.mw-parser-output .hlist dt dt:first-child::before,.mw-parser-output .hlist dt li:first-child::before,.mw-parser-output .hlist li dd:first-child::before,.mw-parser-output .hlist li dt:first-child::before,.mw-parser-output .hlist li li:first-child::before{content:" (";font-weight:normal}.mw-parser-output .hlist dd dd:last-child::after,.mw-parser-output .hlist dd dt:last-child::after,.mw-parser-output .hlist dd li:last-child::after,.mw-parser-output .hlist dt dd:last-child::after,.mw-parser-output .hlist dt dt:last-child::after,.mw-parser-output .hlist dt li:last-child::after,.mw-parser-output .hlist li dd:last-child::after,.mw-parser-output .hlist li dt:last-child::after,.mw-parser-output .hlist li li:last-child::after{content:")";font-weight:normal}.mw-parser-output .hlist ol{counter-reset:listitem}.mw-parser-output .hlist ol>li{counter-increment:listitem}.mw-parser-output .hlist ol>li::before{content:" "counter(listitem)"\a0 "}.mw-parser-output .hlist dd ol>li:first-child::before,.mw-parser-output .hlist dt ol>li:first-child::before,.mw-parser-output .hlist li ol>li:first-child::before{content:" ("counter(listitem)"\a0 "}</style><style data-mw-deduplicate="TemplateStyles:r71573313">.mw-parser-output .navbox{box-sizing:border-box;border:1px solid #a2a9b1;width:100%;clear:both;font-size:88%;text-align:center;padding:1px;margin:1em auto 0}.mw-parser-output .navbox .navbox{margin-top:0}.mw-parser-output .navbox+.navbox,.mw-parser-output .navbox+.navbox-styles+.navbox{margin-top:-1px}.mw-parser-output .navbox-inner,.mw-parser-output .navbox-subgroup{width:100%}.mw-parser-output .navbox-group,.mw-parser-output .navbox-title,.mw-parser-output .navbox-abovebelow{padding:0.25em 1em;line-height:1.5em;text-align:center}.mw-parser-output .navbox-group{white-space:nowrap;text-align:right}.mw-parser-output .navbox,.mw-parser-output .navbox-subgroup{background-color:#fdfdfd}.mw-parser-output .navbox-list{line-height:1.5em;border-color:#fdfdfd}.mw-parser-output .navbox-list-with-group{text-align:left;border-left-width:2px;border-left-style:solid}.mw-parser-output tr+tr>.navbox-abovebelow,.mw-parser-output tr+tr>.navbox-group,.mw-parser-output tr+tr>.navbox-image,.mw-parser-output tr+tr>.navbox-list{border-top:2px solid #fdfdfd}.mw-parser-output .navbox-title{background-color:#ccf}.mw-parser-output .navbox-abovebelow,.mw-parser-output .navbox-group,.mw-parser-output .navbox-subgroup .navbox-title{background-color:#ddf}.mw-parser-output .navbox-subgroup .navbox-group,.mw-parser-output .navbox-subgroup .navbox-abovebelow{background-color:#e6e6ff}.mw-parser-output .navbox-even{background-color:#f7f7f7}.mw-parser-output .navbox-odd{background-color:transparent}.mw-parser-output .navbox .hlist td dl,.mw-parser-output .navbox .hlist td ol,.mw-parser-output .navbox .hlist td ul,.mw-parser-output .navbox td.hlist dl,.mw-parser-output .navbox td.hlist ol,.mw-parser-output .navbox td.hlist ul{padding:0.125em 0}.mw-parser-output .navbox .navbar{display:block;font-size:100%}.mw-parser-output .navbox-title .navbar{float:left;text-align:left;margin-right:0.5em}body.skin--responsive .mw-parser-output .navbox-image img{max-width:none!important}@media print{body.ns-0 .mw-parser-output .navbox{display:none!important}}</style></div><div role="navigation" class="navbox" aria-labelledby="Chiến_tranh_Punic" style="margin:0;float:right;clear:right;width:25.5em;margin-bottom:0.5em;margin-left:1em;;padding:3px"><table class="nowraplinks navbox-vertical mw-collapsible mw-collapsed navbox-inner" style="border-spacing:0;background:transparent;color:inherit"><tbody><tr><th scope="col" class="navbox-title" colspan="2" style="background-color:#C3D6EF;"><div class="plainlinks hlist navbar mini"><ul><li class="nv-xem"><a href="/wiki/B%E1%BA%A3n_m%E1%BA%ABu:Chi%E1%BA%BFn_tranh_Punic" title="Bản mẫu:Chiến tranh Punic"><abbr title="Xem bản mẫu này">x</abbr></a></li><li class="nv-thảo luận"><a href="/w/index.php?title=Th%E1%BA%A3o_lu%E1%BA%ADn_B%E1%BA%A3n_m%E1%BA%ABu:Chi%E1%BA%BFn_tranh_Punic&action=edit&redlink=1" class="new" title="Thảo luận Bản mẫu:Chiến tranh Punic (trang không tồn tại)"><abbr title="Thảo luận bản mẫu này">t</abbr></a></li><li class="nv-sửa"><a class="external text" href="https://vi.wikipedia.org/w/index.php?title=B%E1%BA%A3n_m%E1%BA%ABu:Chi%E1%BA%BFn_tranh_Punic&action=edit"><abbr title="Sửa bản mẫu này">s</abbr></a></li></ul></div><div id="Chiến_tranh_Punic" style="font-size:114%;margin:0 4em"><span style="line-height:1.6em"><a href="/wiki/Chi%E1%BA%BFn_tranh_Punic" title="Chiến tranh Punic"><span class="wrap">Chiến tranh Punic</span></a></span></div></th></tr><tr><td colspan="2" class="navbox-list navbox-odd" style="width:100%;padding:0"><div style="padding:0 0.25em"><a href="/wiki/Chi%E1%BA%BFn_tranh_Punic_l%E1%BA%A7n_th%E1%BB%A9_nh%E1%BA%A5t" title="Chiến tranh Punic lần thứ nhất">Lần thứ nhất</a> • <a href="/w/index.php?title=Chi%E1%BA%BFn_tranh_l%C3%ADnh_%C4%91%C3%A1nh_thu%C3%AA&action=edit&redlink=1" class="new" title="Chiến tranh lính đánh thuê (trang không tồn tại)">Lính đánh thuê</a> • <a href="/wiki/Chi%E1%BA%BFn_tranh_Punic_l%E1%BA%A7n_th%E1%BB%A9_hai" title="Chiến tranh Punic lần thứ hai">Lần thứ hai</a> • <a class="mw-selflink selflink">Lần thứ ba</a></div></td></tr></tbody></table></div> <p><b>Chiến tranh Punic lần thứ ba</b> (<a href="/wiki/Ti%E1%BA%BFng_Latinh" title="Tiếng Latinh">tiếng Latin</a>: <i>Tertium Bellum Punicum</i>) (năm 149-146 TCN) là cuộc chiến thứ ba và cũng là cuối cùng trong số các cuộc <a href="/wiki/Chi%E1%BA%BFn_tranh_Punic" title="Chiến tranh Punic">chiến tranh Punic</a> xảy ra giữa thuộc địa cũ của <a href="/wiki/Phoenicia" title="Phoenicia">người Phoenicia</a> là <a href="/wiki/Carthago" class="mw-redirect" title="Carthago">Carthage</a> với <a href="/wiki/C%E1%BB%99ng_h%C3%B2a_La_M%C3%A3" title="Cộng hòa La Mã">Cộng hòa La Mã</a>. Tên gọi của cuộc chiến tranh Punic được đặt theo tên mà người La Mã gọi người Carthage: <i>Punici</i>, hoặc <i>Poenici</i><sup id="cite_ref-3" class="reference"><a href="#cite_note-3"><span class="cite-bracket">[</span>3<span class="cite-bracket">]</span></a></sup>. </p><p>Cuộc chiến tranh này có quy mô nhỏ hơn nhiều so với hai cuộc chiến tranh Punic lần trước và nó diễn ra tập trung ở <a href="/wiki/Tunisia" title="Tunisia">Tunisia</a>, chủ yếu là vào <a href="/w/index.php?title=Tr%E1%BA%ADn_Carthage_(149_TCN)&action=edit&redlink=1" class="new" title="Trận Carthage (149 TCN) (trang không tồn tại)">cuộc vây hãm Carthage</a>, dẫn đến sự phá hủy hoàn toàn thành phố này, và Roma sáp nhập của tất cả các lãnh thổ còn lại của Carthage vào lãnh thổ của nó, trong khi toàn bộ cư dân của Carthage bị giết hoặc bị bán làm nô lệ. Chiến tranh Punic lần thứ ba đã kết thúc sự tồn tại một cách độc lập của Carthage. </p> <meta property="mw:PageProp/toc" /> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Bối_cảnh"><span id="B.E1.BB.91i_c.E1.BA.A3nh"></span>Bối cảnh</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Chi%E1%BA%BFn_tranh_Punic_l%E1%BA%A7n_th%E1%BB%A9_ba&veaction=edit&section=1" title="Sửa đổi phần “Bối cảnh”" class="mw-editsection-visualeditor"><span>sửa</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Chi%E1%BA%BFn_tranh_Punic_l%E1%BA%A7n_th%E1%BB%A9_ba&action=edit&section=1" title="Sửa mã nguồn tại đề mục: Bối cảnh"><span>sửa mã nguồn</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>Trong khoảng thời gian giữa cuộc <a href="/wiki/Chi%E1%BA%BFn_tranh_Punic_l%E1%BA%A7n_th%E1%BB%A9_hai" title="Chiến tranh Punic lần thứ hai">chiến tranh Punic lần thứ hai</a> và thứ ba, Roma đã tham gia vào các cuộc chinh phục của các đế quốc Hy Lạp ở phía đông (xem Các cuộc <a href="/w/index.php?title=Chi%E1%BA%BFn_tranh_Macedonia&action=edit&redlink=1" class="new" title="Chiến tranh Macedonia (trang không tồn tại)">chiến tranh Macedonia</a>, <a href="/w/index.php?title=Chi%E1%BA%BFn_tranh_Illyria&action=edit&redlink=1" class="new" title="Chiến tranh Illyria (trang không tồn tại)">chiến tranh Illyria</a>, và cuộc <a href="/w/index.php?title=Chi%E1%BA%BFn_tranh_La_M%C3%A3-Syria&action=edit&redlink=1" class="new" title="Chiến tranh La Mã-Syria (trang không tồn tại)">chiến tranh La Mã-Syria</a>) và tàn nhẫn đàn áp các tộc người Hispania ở phía tây, mặc dù họ đã đóng vai trò chủ chốt cho sự thành công của La Mã trong cuộc <a href="/wiki/Chi%E1%BA%BFn_tranh_Punic_l%E1%BA%A7n_th%E1%BB%A9_hai" title="Chiến tranh Punic lần thứ hai">chiến tranh Punic lần thứ hai</a>. Còn <a href="/wiki/Carthago" class="mw-redirect" title="Carthago">Carthago</a> thì lại bị mất hết các đồng minh và lãnh thổ (<a href="/wiki/Sicilia" title="Sicilia">Sicilia</a>, <a href="/wiki/Sardegna" title="Sardegna">Sardinia</a>, <a href="/wiki/Hispania" title="Hispania">Hispania</a>), còn phải một bồi thường một khoản chiến phí rất lớn, nó phải trả 200 <a href="/wiki/Talent" class="mw-redirect mw-disambig" title="Talent">talent</a> bạc mỗi năm cho La Mã trong vòng 50 năm. </p><p>Theo Appianus, nguyên lão <a href="/w/index.php?title=Cato_Gi%C3%A0&action=edit&redlink=1" class="new" title="Cato Già (trang không tồn tại)">Cato Già</a> thường kết thúc những bài phát biểu của mình về bất kỳ chủ đề nào tại Viện nguyên lão với câu <i>ceterum censeo Carthaginem esse delendam</i>, có nghĩa là "Hơn nữa, theo quan điểm của tôi thì Carthage phải bị tiêu diệt". <a href="/wiki/Cicero" title="Cicero">Cicero</a> cũng nêu một tuyên bố tương tự những lời từ miệng của Cato trong tác phẩm đối thoại <a href="/w/index.php?title=De_Senectute&action=edit&redlink=1" class="new" title="De Senectute (trang không tồn tại)">De Senectute</a> của ông ta.<sup id="cite_ref-4" class="reference"><a href="#cite_note-4"><span class="cite-bracket">[</span>4<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> Cato đã bị phản đối bởi nguyên lão <a href="/w/index.php?title=Publius_Cornelius_Scipio_Nasica_Corculum&action=edit&redlink=1" class="new" title="Publius Cornelius Scipio Nasica Corculum (trang không tồn tại)">Publius Cornelius Scipio Nasica Corculum</a>, người vốn ủng hộ một cách giải quyết khác, mà sẽ không phá hủy Carthage, và là người thường chiếm ưu thế trong các cuộc tranh luận ở Viện nguyên lão. </p><p>Hiệp ước hòa bình vào cuối cuộc chiến tranh Punic lần thứ hai quy định rằng tất cả các tranh chấp biên giới liên quan đến Carthage sẽ được phân xử bởi <a href="/wiki/Vi%E1%BB%87n_nguy%C3%AAn_l%C3%A3o" title="Viện nguyên lão">Viện nguyên lão La Mã</a> và yêu cầu Carthage phải nhận được sự phê chuẩn rõ ràng của người La Mã trước khi đi đến chiến tranh. Kết quả là, trong 50 năm tiếp theo giữa hai cuộc chiến tranh Punic lần thứ hai và thứ ba, Carthage đã phải chấp nhận tất cả các phán quyết có lợi cho đồng minh Numidia của La Mã trong các cuộc tranh chấp biên giới giữa hai bên. </p> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Nguyên_nhân_của_cuộc_chiến_tranh"><span id="Nguy.C3.AAn_nh.C3.A2n_c.E1.BB.A7a_cu.E1.BB.99c_chi.E1.BA.BFn_tranh"></span>Nguyên nhân của cuộc chiến tranh</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Chi%E1%BA%BFn_tranh_Punic_l%E1%BA%A7n_th%E1%BB%A9_ba&veaction=edit&section=2" title="Sửa đổi phần “Nguyên nhân của cuộc chiến tranh”" class="mw-editsection-visualeditor"><span>sửa</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Chi%E1%BA%BFn_tranh_Punic_l%E1%BA%A7n_th%E1%BB%A9_ba&action=edit&section=2" title="Sửa mã nguồn tại đề mục: Nguyên nhân của cuộc chiến tranh"><span>sửa mã nguồn</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <div role="note" class="hatnote navigation-not-searchable">Bài chi tiết: <a href="/w/index.php?title=Tr%E1%BA%ADn_Carthage_(149_TCN)&action=edit&redlink=1" class="new" title="Trận Carthage (149 TCN) (trang không tồn tại)">Trận Carthage (149 TCN)</a></div> <figure typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/T%E1%BA%ADp_tin:Vitrine_3e_guerre_punique.jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/a/a7/Vitrine_3e_guerre_punique.jpg/200px-Vitrine_3e_guerre_punique.jpg" decoding="async" width="200" height="135" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/a/a7/Vitrine_3e_guerre_punique.jpg/300px-Vitrine_3e_guerre_punique.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/a/a7/Vitrine_3e_guerre_punique.jpg/400px-Vitrine_3e_guerre_punique.jpg 2x" data-file-width="592" data-file-height="400" /></a><figcaption>Đầu mũi tên, tàn tích còn lại của dao găm và đá cho súng cao sự trưng bày tại <a href="/w/index.php?title=B%E1%BA%A3o_t%C3%A0ng_qu%E1%BB%91c_gia_Carthage&action=edit&redlink=1" class="new" title="Bảo tàng quốc gia Carthage (trang không tồn tại)">Bảo tàng quốc gia Carthage</a></figcaption></figure> <p>Năm 151 trước <a href="/wiki/C%C3%B4ng_Nguy%C3%AAn" title="Công Nguyên">Công nguyên</a>, <a href="/wiki/Numidia" title="Numidia">Numidia</a> đã tiến hành một cuộc tấn công biên giới vào lãnh thổ của Carthage, vây hãm thị trấn Oroscopa của người Carthage, và Carthage đã phát động một cuộc viễn chinh lớn (25.000 lính) để đẩy lùi những kẻ xâm lược người Numidia. Kết quả là Carthage đã phải chịu một thất bại quân sự. Tuy nhiên, ngay sau đó Roma đã cho thấy sự không hài lòng với quyết định tiến hành chiến tranh chống lại nước láng giềng của Carthage mà không cần sự cho phép của người La Mã. </p><p>Trong 149 trước Công nguyên, Roma tuyên chiến với Carthage. Người Carthage đã tiến hành một loạt các nỗ lực nhằm để xoa dịu Roma, và nhận được một lời hứa rằng nếu ba trăm trẻ em Carthage sinh ra trong những gia đình cao quý được gửi đến Roma làm con tin thì người Carthage sẽ có quyền giữ lại đất đai và chính quyền tự trị của họ. Bất kể điều này đã được thực hiện đi nữa, thành phố đồng minh của người Carthge là <a href="/wiki/Utica" class="mw-disambig" title="Utica">Utica</a> đã đào ngũ về phía Roma, và một đội quân La Mã gồm 80.000 người đã được tập trung ở đó.<sup id="cite_ref-scully_1-1" class="reference"><a href="#cite_note-scully-1"><span class="cite-bracket">[</span>1<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> Các <a href="/wiki/Quan_ch%E1%BA%A5p_ch%C3%ADnh" title="Quan chấp chính">chấp chính quan</a> sau đó yêu cầu Carthage phải giao nộp tất cả các loại vũ khí và áo giáp. Sau khi những thứ đó đã được giao nộp, Roma lại thêm yêu cầu rằng người Carthage phải di chuyển thành phố củahọ vào sâu nội địa ít nhất mười dặm, trong khi chính bản thân thành phố phải bị thiêu hủy. Khi người Carthage biết được việc này họ liền từ bỏ cuộc đàm phán và thành phố đã ngay lập tức bị bao vây, chính thức bắt đầu cuộc chiến tranh Punic lần thứ ba. </p><p>Sau khi đạo quân viễn chinh chủ lực của người La Mã đặt chân tới Utica, hai viên chấp chính quan <a href="/w/index.php?title=Manius_Manilius&action=edit&redlink=1" class="new" title="Manius Manilius (trang không tồn tại)">Manius Manilius</a> và <a href="/w/index.php?title=Lucius_Marcius_Censorius&action=edit&redlink=1" class="new" title="Lucius Marcius Censorius (trang không tồn tại)">Lucius Marcius Censorius</a> liền tung ra một cuộc tấn công theo hai hướng nhằm vào Carthage, nhưng cuối cùng nó đã bị đẩy lui bởi quân đội của các tướng Carthage là <a href="/w/index.php?title=Hasdrubal_ng%C6%B0%E1%BB%9Di_Boeotarch&action=edit&redlink=1" class="new" title="Hasdrubal người Boeotarch (trang không tồn tại)">Hasdrubal người Boeotarch</a> và Himilco Phameas. Manilius cũng mất hơn 500 lính khi họ bị <a href="/wiki/K%E1%BB%B5_binh" title="Kỵ binh">kỵ binh</a> Carthage đánh úp trong khi đang thu lượm gỗ xung quanh <a href="/w/index.php?title=H%E1%BB%93_Tunis&action=edit&redlink=1" class="new" title="Hồ Tunis (trang không tồn tại)">hồ Tunis</a>.<sup id="cite_ref-Appian,_Punica_5-0" class="reference"><a href="#cite_note-Appian,_Punica-5"><span class="cite-bracket">[</span>5<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> Một thảm họa tồi tệ nữa xảy ra với người La Mã là khi hạm đội của họ bị thiêu trụi bằng những hỏa thuyền mà người Carthage đã lợi dụng hướng gió để lao thẳng vào.<sup id="cite_ref-Appian,_Punica_5-1" class="reference"><a href="#cite_note-Appian,_Punica-5"><span class="cite-bracket">[</span>5<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> Manilius đã bị thay thế bởi chấp chính quan <a href="/w/index.php?title=Calpurnius_Piso&action=edit&redlink=1" class="new" title="Calpurnius Piso (trang không tồn tại)">Calpurnius Piso</a> trong năm 149 TCN sau một thất bại nghiêm trọng của quân đội La Mã tại <a href="/w/index.php?title=Nepheris&action=edit&redlink=1" class="new" title="Nepheris (trang không tồn tại)">Nepheris</a>, một thành trì phía nam của thành phố Carthage. Cũng nhờ có <a href="/w/index.php?title=Scipio_Aemilianus&action=edit&redlink=1" class="new" title="Scipio Aemilianus (trang không tồn tại)">Scipio Aemilianus</a> mà bốn <a href="/wiki/Cohort" title="Cohort">cohort</a> đã được cứu thoát khỏi nguy khốn trong một khe núi.<sup id="cite_ref-6" class="reference"><a href="#cite_note-6"><span class="cite-bracket">[</span>6<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> Nepheris cuối cùng cũng rơi vào tay Scipio trong mùa đông năm 147-146 TCN.<sup id="cite_ref-7" class="reference"><a href="#cite_note-7"><span class="cite-bracket">[</span>7<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> Mùa thu năm 148TCN, Piso đã bị đánh bại trong khi cố gắng xông vào thành phố <a href="/w/index.php?title=Aspis&action=edit&redlink=1" class="new" title="Aspis (trang không tồn tại)">Aspis</a>, gần <a href="/w/index.php?title=M%C5%A9i_Bon&action=edit&redlink=1" class="new" title="Mũi Bon (trang không tồn tại)">Mũi Bon</a>. Không nản lòng, ông đã bao vây thị trấn <a href="/w/index.php?title=Hippagreta&action=edit&redlink=1" class="new" title="Hippagreta (trang không tồn tại)">Hippagreta</a> ở phía bắc, nhưng quân đội của ông đã không thể đánh bại người Carthage trước khi mùa đông đến và đã phải rút lui.<sup id="cite_ref-8" class="reference"><a href="#cite_note-8"><span class="cite-bracket">[</span>8<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> Khi tin tức về những thất bại tới được Roma, ông ta đã bị thay thế bởi chấp chính quan Scipio Aemilianus.<sup id="cite_ref-9" class="reference"><a href="#cite_note-9"><span class="cite-bracket">[</span>9<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </p><p>Người Carthage đã phải chịu đựng cuộc bao vây bắt đầu từ năm 149 trước Công nguyên cho đến mùa xuân năm 146 trước Công nguyên, khi Scipio Aemilianus thành công trong việc tấn công thành phố. Mặc dù các công dân Carthage đã chiến đấu dũng cảm, họ đã dần dần bị quân La Mã đẩy lùi và cuối cùng hoàn toàn thất bại. </p> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Kết_quả"><span id="K.E1.BA.BFt_qu.E1.BA.A3"></span>Kết quả</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Chi%E1%BA%BFn_tranh_Punic_l%E1%BA%A7n_th%E1%BB%A9_ba&veaction=edit&section=3" title="Sửa đổi phần “Kết quả”" class="mw-editsection-visualeditor"><span>sửa</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Chi%E1%BA%BFn_tranh_Punic_l%E1%BA%A7n_th%E1%BB%A9_ba&action=edit&section=3" title="Sửa mã nguồn tại đề mục: Kết quả"><span>sửa mã nguồn</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <figure class="mw-default-size" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/T%E1%BA%ADp_tin:Tunisie_Carthage_Ruines_08.JPG" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/a/a7/Tunisie_Carthage_Ruines_08.JPG/220px-Tunisie_Carthage_Ruines_08.JPG" decoding="async" width="220" height="146" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/a/a7/Tunisie_Carthage_Ruines_08.JPG/330px-Tunisie_Carthage_Ruines_08.JPG 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/a/a7/Tunisie_Carthage_Ruines_08.JPG/440px-Tunisie_Carthage_Ruines_08.JPG 2x" data-file-width="3008" data-file-height="2000" /></a><figcaption>Tàn tích của Carthage</figcaption></figure> <p>Nhiều người Carthage đã chết đói trong giai đoạn cuối của cuộc bao vây, trong khi nhiều người khác đã chết trong sáu ngày cuối cùng của cuộc chiến. Khi chiến tranh kết thúc, 50.000 cư dân Carthage còn lại, một phần nhỏ của cư dân trong thành phố trước chiến tranh đã bị bán làm nô lệ bởi những kẻ chiến thắng, một điều phổ biến vào thời cổ đại đối với cư dân ở những thành phố bị cướp phá <sup id="cite_ref-scull_2-1" class="reference"><a href="#cite_note-scull-2"><span class="cite-bracket">[</span>2<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> Carthage đã bị thiêu trụi một cách có hệ thống trong suốt 17 ngày, các bức tường thành phố và các tòa nhà của nó đã bị phá hủy hoàn toàn. </p><p>Các vùng lãnh thổ còn lại của Carthage đã được sáp nhập vào Roma và tái tổ chức lại thành <a href="/w/index.php?title=T%E1%BB%89nh_ch%C3%A2u_Phi_c%E1%BB%A7a_La_M%C3%A3&action=edit&redlink=1" class="new" title="Tỉnh châu Phi của La Mã (trang không tồn tại)">tỉnh châu Phi của La Mã</a>. Một thế kỷ sau, một thành phố La Mã đã được <a href="/wiki/Julius_Caesar" title="Julius Caesar">Julius Ceasar</a> cho xây dựng trên vị trí thành Carthage trước kia, và sau này trở thành một trong những thành phố quan trọng ở tỉnh châu Phi của La Mã vào thời kì đế quốc. </p><p>Nhiều thành phố đáng kể khác của người Punic, chẳng hạn như ở <a href="/w/index.php?title=Mauretania&action=edit&redlink=1" class="new" title="Mauretania (trang không tồn tại)">Mauretania</a>, đã được tiếp quản và xây dựng lại bởi những người La Mã. Ví dụ về các thành phố được xây dựng lại đó là <a href="/wiki/Volubilis" title="Volubilis">Volubilis</a>, <a href="/w/index.php?title=Chellah&action=edit&redlink=1" class="new" title="Chellah (trang không tồn tại)">Chellah</a> và <a href="/w/index.php?title=Mogador&action=edit&redlink=1" class="new" title="Mogador (trang không tồn tại)">Mogador</a>. Volubilis là một thị trấn La Mã quan trọng nằm gần biên giới phía tây của các cuộc chinh phục La Mã. Nó được xây dựng trên vị trí của những khu định cư trước đó của người Punic<sup id="cite_ref-10" class="reference"><a href="#cite_note-10"><span class="cite-bracket">[</span>10<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> Utica, thành phố của người Punic vốn đã thay đổi lòng trung thành của nó vào thời điểm bắt đầu cuộc vây hãm, đã trở thành thủ phủ của tỉnh châu Phi của La Mã.<sup id="cite_ref-scully_1-2" class="reference"><a href="#cite_note-scully-1"><span class="cite-bracket">[</span>1<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </p> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Chú_thích"><span id="Ch.C3.BA_th.C3.ADch"></span>Chú thích</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Chi%E1%BA%BFn_tranh_Punic_l%E1%BA%A7n_th%E1%BB%A9_ba&veaction=edit&section=4" title="Sửa đổi phần “Chú thích”" class="mw-editsection-visualeditor"><span>sửa</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Chi%E1%BA%BFn_tranh_Punic_l%E1%BA%A7n_th%E1%BB%A9_ba&action=edit&section=4" title="Sửa mã nguồn tại đề mục: Chú thích"><span>sửa mã nguồn</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <style data-mw-deduplicate="TemplateStyles:r71728118">.mw-parser-output .reflist{margin-bottom:0.5em;list-style-type:decimal}@media screen{.mw-parser-output .reflist{font-size:90%}}.mw-parser-output .reflist .references{font-size:100%;margin-bottom:0;list-style-type:inherit}.mw-parser-output .reflist-columns-2{column-width:30em}.mw-parser-output .reflist-columns-3{column-width:25em}.mw-parser-output .reflist-columns{margin-top:0.3em}.mw-parser-output .reflist-columns ol{margin-top:0}.mw-parser-output .reflist-columns li{page-break-inside:avoid;break-inside:avoid-column}.mw-parser-output .reflist-upper-alpha{list-style-type:upper-alpha}.mw-parser-output .reflist-upper-roman{list-style-type:upper-roman}.mw-parser-output .reflist-lower-alpha{list-style-type:lower-alpha}.mw-parser-output .reflist-lower-greek{list-style-type:lower-greek}.mw-parser-output .reflist-lower-roman{list-style-type:lower-roman}</style><div class="reflist columns references-column-width" style="-moz-column-width: 30em; -webkit-column-width: 30em; column-width: 30em; list-style-type: decimal;"> <ol class="references"> <li id="cite_note-scully-1">^ <a href="#cite_ref-scully_1-0"><sup><i><b>a</b></i></sup></a> <a href="#cite_ref-scully_1-1"><sup><i><b>b</b></i></sup></a> <a href="#cite_ref-scully_1-2"><sup><i><b>c</b></i></sup></a> <span class="reference-text">Scullard, pages 310 and 316</span> </li> <li id="cite_note-scull-2">^ <a href="#cite_ref-scull_2-0"><sup><i><b>a</b></i></sup></a> <a href="#cite_ref-scull_2-1"><sup><i><b>b</b></i></sup></a> <span class="reference-text">Scullard, Howard Hayes: <i>A History of the Roman World, 753 to 146 BC.</i> Routledge, 2002, page 316. <a href="/wiki/%C4%90%E1%BA%B7c_bi%E1%BB%87t:Ngu%E1%BB%93n_s%C3%A1ch/0415305047" class="internal mw-magiclink-isbn">ISBN 0-415-30504-7</a></span> </li> <li id="cite_note-3"><b><a href="#cite_ref-3">^</a></b> <span class="reference-text"><style data-mw-deduplicate="TemplateStyles:r67233549">.mw-parser-output cite.citation{font-style:inherit}.mw-parser-output .citation q{quotes:"“""”""‘""’"}.mw-parser-output .id-lock-free a,.mw-parser-output .citation .cs1-lock-free a{background:linear-gradient(transparent,transparent),url("//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/6/65/Lock-green.svg")right 0.1em center/9px no-repeat}.mw-parser-output .id-lock-limited a,.mw-parser-output .id-lock-registration a,.mw-parser-output .citation .cs1-lock-limited a,.mw-parser-output .citation .cs1-lock-registration a{background:linear-gradient(transparent,transparent),url("//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/d/d6/Lock-gray-alt-2.svg")right 0.1em center/9px no-repeat}.mw-parser-output .id-lock-subscription a,.mw-parser-output .citation .cs1-lock-subscription a{background:linear-gradient(transparent,transparent),url("//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/a/aa/Lock-red-alt-2.svg")right 0.1em center/9px no-repeat}.mw-parser-output .cs1-subscription,.mw-parser-output .cs1-registration{color:#555}.mw-parser-output .cs1-subscription span,.mw-parser-output .cs1-registration span{border-bottom:1px dotted;cursor:help}.mw-parser-output .cs1-ws-icon a{background:linear-gradient(transparent,transparent),url("//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/4/4c/Wikisource-logo.svg")right 0.1em center/12px no-repeat}.mw-parser-output code.cs1-code{color:inherit;background:inherit;border:none;padding:inherit}.mw-parser-output .cs1-hidden-error{display:none;font-size:100%}.mw-parser-output .cs1-visible-error{font-size:100%}.mw-parser-output .cs1-maint{display:none;color:#33aa33;margin-left:0.3em}.mw-parser-output .cs1-format{font-size:95%}.mw-parser-output .cs1-kern-left,.mw-parser-output .cs1-kern-wl-left{padding-left:0.2em}.mw-parser-output .cs1-kern-right,.mw-parser-output .cs1-kern-wl-right{padding-right:0.2em}.mw-parser-output .citation .mw-selflink{font-weight:inherit}</style><cite class="citation book cs1">Keith C. Sidwell & Peter V. Jones (1997). <a rel="nofollow" class="external text" href="https://archive.org/details/worldofromeintro0000unse"><i>The world of Rome: an introduction to Roman culture</i></a>. Cambridge University Press. tr. <a rel="nofollow" class="external text" href="https://archive.org/details/worldofromeintro0000unse/page/16">16</a>. <a href="/wiki/ISBN" title="ISBN">ISBN</a> <a href="/wiki/%C4%90%E1%BA%B7c_bi%E1%BB%87t:Ngu%E1%BB%93n_s%C3%A1ch/0-521-38600-4" title="Đặc biệt:Nguồn sách/0-521-38600-4"><bdi>0-521-38600-4</bdi></a>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=book&rft.btitle=The+world+of+Rome%3A+an+introduction+to+Roman+culture&rft.pages=16&rft.pub=Cambridge+University+Press&rft.date=1997&rft.isbn=0-521-38600-4&rft_id=https%3A%2F%2Farchive.org%2Fdetails%2Fworldofromeintro0000unse&rfr_id=info%3Asid%2Fvi.wikipedia.org%3AChi%E1%BA%BFn+tranh+Punic+l%E1%BA%A7n+th%E1%BB%A9+ba" class="Z3988"></span><span class="cs1-maint citation-comment">Quản lý CS1: sử dụng tham số tác giả (<a href="/wiki/Th%E1%BB%83_lo%E1%BA%A1i:Qu%E1%BA%A3n_l%C3%BD_CS1:_s%E1%BB%AD_d%E1%BB%A5ng_tham_s%E1%BB%91_t%C3%A1c_gi%E1%BA%A3" title="Thể loại:Quản lý CS1: sử dụng tham số tác giả">liên kết</a>)</span></span> </li> <li id="cite_note-4"><b><a href="#cite_ref-4">^</a></b> <span class="reference-text"><i>At Senatui quae sint gerenda praescribo et quo modo, Carthagini male iam diu cogitanti bellum multo ante denuntio, de qua vereri non ante desinam, quam illam excissam esse cognovero.</i> Cicero, Marcus Tullius: <i>De senectute.</i> English translation and comments by William Armistead Falconer. Loeb Classical Library, Harvard University Press, 1923, page 26. <a href="/wiki/%C4%90%E1%BA%B7c_bi%E1%BB%87t:Ngu%E1%BB%93n_s%C3%A1ch/0674991702" class="internal mw-magiclink-isbn">ISBN 0-674-99170-2</a></span> </li> <li id="cite_note-Appian,_Punica-5">^ <a href="#cite_ref-Appian,_Punica_5-0"><sup><i><b>a</b></i></sup></a> <a href="#cite_ref-Appian,_Punica_5-1"><sup><i><b>b</b></i></sup></a> <span class="reference-text"><a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.livius.org/ap-ark/appian/appian_punic_20.html#%A797">Appian, <i>Punica</i></a> 97-99</span> </li> <li id="cite_note-6"><b><a href="#cite_ref-6">^</a></b> <span class="reference-text"><a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.livius.org/ap-ark/appian/appian_punic_21.html#%A7101">Appian, <i>Punica</i></a> <a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20110919103410/http://www.livius.org/ap-ark/appian/appian_punic_21.html#%A7101">Lưu trữ</a> 2011-09-19 tại <a href="/wiki/Wayback_Machine" title="Wayback Machine">Wayback Machine</a> 102-105</span> </li> <li id="cite_note-7"><b><a href="#cite_ref-7">^</a></b> <span class="reference-text"><a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.livius.org/ap-ark/appian/appian_punic_26.html#%A7126">Appian, <i>Punica</i></a> <a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20120112175828/http://www.livius.org/ap-ark/appian/appian_punic_26.html#%A7126">Lưu trữ</a> 2012-01-12 tại <a href="/wiki/Wayback_Machine" title="Wayback Machine">Wayback Machine</a> 126-130</span> </li> <li id="cite_note-8"><b><a href="#cite_ref-8">^</a></b> <span class="reference-text"><a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.livius.org/ap-ark/appian/appian_punic_22.html#%A7110">Appian, <i>Punica</i></a> <a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20121019213251/http://www.livius.org/ap-ark/appian/appian_punic_22.html#%A7110">Lưu trữ</a> 2012-10-19 tại <a href="/wiki/Wayback_Machine" title="Wayback Machine">Wayback Machine</a> 110</span> </li> <li id="cite_note-9"><b><a href="#cite_ref-9">^</a></b> <span class="reference-text"><a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.livius.org/ap-ark/appian/appian_punic_23.html#%A7112">Appian, <i>Punica</i></a> 112</span> </li> <li id="cite_note-10"><b><a href="#cite_ref-10">^</a></b> <span class="reference-text"><a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.megalithic.co.uk/article.php?sid=14906">C. Michael Hogan, <i>Volubilis</i>, Megalithic Portal, ed. A. Burnham (2007)</a></span> </li> </ol></div> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Liên_kết_ngoài"><span id="Li.C3.AAn_k.E1.BA.BFt_ngo.C3.A0i"></span>Liên kết ngoài</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Chi%E1%BA%BFn_tranh_Punic_l%E1%BA%A7n_th%E1%BB%A9_ba&veaction=edit&section=5" title="Sửa đổi phần “Liên kết ngoài”" class="mw-editsection-visualeditor"><span>sửa</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Chi%E1%BA%BFn_tranh_Punic_l%E1%BA%A7n_th%E1%BB%A9_ba&action=edit&section=5" title="Sửa mã nguồn tại đề mục: Liên kết ngoài"><span>sửa mã nguồn</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <ul><li><a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.saudiaramcoworld.com/issue/198503/delenda.est.carthago.htm">Delenda est Carthago</a> <a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20090205184443/http://www.saudiaramcoworld.com/issue/198503/delenda.est.carthago.htm">Lưu trữ</a> 2009-02-05 tại <a href="/wiki/Wayback_Machine" title="Wayback Machine">Wayback Machine</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Appian_of_Alexandria&action=edit&redlink=1" class="new" title="Appian of Alexandria (trang không tồn tại)">Appian of Alexandria</a>, <i><a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.livius.org/ap-ark/appian/appian_punic_00.html">The Punic Wars</a> <a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20111011140422/http://www.livius.org/ap-ark/appian/appian_punic_00.html">Lưu trữ</a> 2011-10-11 tại <a href="/wiki/Wayback_Machine" title="Wayback Machine">Wayback Machine</a></i>, "<a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.livius.org/ap-ark/appian/appian_punic_15.html#%A774">The Third Punic War</a>"</li></ul>    </div><noscript><img src="https://login.wikimedia.org/wiki/Special:CentralAutoLogin/start?type=1x1" alt="" width="1" height="1" style="border: none; position: absolute;"></noscript> <div class="printfooter" data-nosnippet="">Lấy từ “<a dir="ltr" href="https://vi.wikipedia.org/w/index.php?title=Chiến_tranh_Punic_lần_thứ_ba&oldid=70955830">https://vi.wikipedia.org/w/index.php?title=Chiến_tranh_Punic_lần_thứ_ba&oldid=70955830</a>”</div></div> <div id="catlinks" class="catlinks" data-mw="interface"><div id="mw-normal-catlinks" class="mw-normal-catlinks"><a href="/wiki/%C4%90%E1%BA%B7c_bi%E1%BB%87t:Th%E1%BB%83_lo%E1%BA%A1i" title="Đặc biệt:Thể loại">Thể loại</a>: <ul><li><a href="/w/index.php?title=Th%E1%BB%83_lo%E1%BA%A1i:Chi%E1%BA%BFn_tranh_Punic_l%E1%BA%A7n_th%E1%BB%A9_ba&action=edit&redlink=1" class="new" title="Thể loại:Chiến tranh Punic lần thứ ba (trang không tồn tại)">Chiến tranh Punic lần thứ ba</a></li><li><a href="/wiki/Th%E1%BB%83_lo%E1%BA%A1i:L%E1%BB%8Bch_s%E1%BB%AD_qu%C3%A2n_s%E1%BB%B1_Tunisia" title="Thể loại:Lịch sử quân sự Tunisia">Lịch sử quân sự Tunisia</a></li><li><a href="/wiki/Th%E1%BB%83_lo%E1%BA%A1i:Xung_%C4%91%E1%BB%99t_th%E1%BA%ADp_ni%C3%AAn_140_TCN" title="Thể loại:Xung đột thập niên 140 TCN">Xung đột thập niên 140 TCN</a></li><li><a href="/w/index.php?title=Th%E1%BB%83_lo%E1%BA%A1i:C%E1%BB%99ng_h%C3%B2a_La_M%C3%A3_th%E1%BA%BF_k%E1%BB%B7_2_TCN&action=edit&redlink=1" class="new" title="Thể loại:Cộng hòa La Mã thế kỷ 2 TCN (trang không tồn tại)">Cộng hòa La Mã thế kỷ 2 TCN</a></li><li><a href="/wiki/Th%E1%BB%83_lo%E1%BA%A1i:V%E1%BB%A5_di%E1%BB%87t_ch%E1%BB%A7ng" title="Thể loại:Vụ diệt chủng">Vụ diệt chủng</a></li></ul></div><div id="mw-hidden-catlinks" class="mw-hidden-catlinks mw-hidden-cats-hidden">Thể loại ẩn: <ul><li><a href="/wiki/Th%E1%BB%83_lo%E1%BA%A1i:Qu%E1%BA%A3n_l%C3%BD_CS1:_s%E1%BB%AD_d%E1%BB%A5ng_tham_s%E1%BB%91_t%C3%A1c_gi%E1%BA%A3" title="Thể loại:Quản lý CS1: sử dụng tham số tác giả">Quản lý CS1: sử dụng tham số tác giả</a></li><li><a href="/wiki/Th%E1%BB%83_lo%E1%BA%A1i:B%E1%BA%A3n_m%E1%BA%ABu_webarchive_d%C3%B9ng_li%C3%AAn_k%E1%BA%BFt_wayback" title="Thể loại:Bản mẫu webarchive dùng liên kết wayback">Bản mẫu webarchive dùng liên kết wayback</a></li><li><a href="/wiki/Th%E1%BB%83_lo%E1%BA%A1i:Trang_s%E1%BB%AD_d%E1%BB%A5ng_li%C3%AAn_k%E1%BA%BFt_t%E1%BB%B1_%C4%91%E1%BB%99ng_ISBN" title="Thể loại:Trang sử dụng liên kết tự động ISBN">Trang sử dụng liên kết tự động ISBN</a></li><li><a href="/wiki/Th%E1%BB%83_lo%E1%BA%A1i:Pages_using_deprecated_image_syntax" title="Thể loại:Pages using deprecated image syntax">Pages using deprecated image syntax</a></li><li><a href="/wiki/Th%E1%BB%83_lo%E1%BA%A1i:B%C3%A0i_vi%E1%BA%BFt_c%C3%B3_tr%C3%ADch_d%E1%BA%ABn_kh%C3%B4ng_kh%E1%BB%9Bp" title="Thể loại:Bài viết có trích dẫn không khớp">Bài viết có trích dẫn không khớp</a></li></ul></div></div> </div> </main> </div> <div class="mw-footer-container"> <footer id="footer" class="mw-footer" > <ul id="footer-info"> <li id="footer-info-lastmod"> Trang này được sửa đổi lần cuối vào ngày 9 tháng 12 năm 2023, 17:10.</li> <li id="footer-info-copyright">Văn bản được phát hành theo <a href="/wiki/Wikipedia:Nguy%C3%AAn_v%C4%83n_Gi%E1%BA%A5y_ph%C3%A9p_Creative_Commons_Ghi_c%C3%B4ng%E2%80%93Chia_s%E1%BA%BB_t%C6%B0%C6%A1ng_t%E1%BB%B1_phi%C3%AAn_b%E1%BA%A3n_4.0_Qu%E1%BB%91c_t%E1%BA%BF" title="Wikipedia:Nguyên văn Giấy phép Creative Commons Ghi công–Chia sẻ tương tự phiên bản 4.0 Quốc tế">Giấy phép Creative Commons Ghi công–Chia sẻ tương tự</a>; có thể áp dụng điều khoản bổ sung. Với việc sử dụng trang web này, bạn chấp nhận <a class="external text" href="https://foundation.wikimedia.org/wiki/Special:MyLanguage/Policy:Terms_of_Use/vi">Điều khoản Sử dụng</a> và <a class="external text" href="https://foundation.wikimedia.org/wiki/Special:MyLanguage/Policy:Privacy_policy/vi">Quy định quyền riêng tư</a>. Wikipedia® là thương hiệu đã đăng ký của <a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.wikimediafoundation.org/">Wikimedia Foundation, Inc.</a>, một tổ chức phi lợi nhuận.</li> </ul> <ul id="footer-places"> <li id="footer-places-privacy"><a href="https://foundation.wikimedia.org/wiki/Special:MyLanguage/Policy:Privacy_policy">Quy định quyền riêng tư</a></li> <li id="footer-places-about"><a href="/wiki/Wikipedia:Gi%E1%BB%9Bi_thi%E1%BB%87u">Giới thiệu Wikipedia</a></li> <li id="footer-places-disclaimers"><a href="/wiki/Wikipedia:Ph%E1%BB%A7_nh%E1%BA%ADn_chung">Lời phủ nhận</a></li> <li id="footer-places-wm-codeofconduct"><a href="https://foundation.wikimedia.org/wiki/Special:MyLanguage/Policy:Universal_Code_of_Conduct">Bộ Quy tắc Ứng xử Chung</a></li> <li id="footer-places-developers"><a href="https://developer.wikimedia.org">Lập trình viên</a></li> <li id="footer-places-statslink"><a href="https://stats.wikimedia.org/#/vi.wikipedia.org">Thống kê</a></li> <li id="footer-places-cookiestatement"><a href="https://foundation.wikimedia.org/wiki/Special:MyLanguage/Policy:Cookie_statement">Tuyên bố về cookie</a></li> <li id="footer-places-mobileview"><a href="//vi.m.wikipedia.org/w/index.php?title=Chi%E1%BA%BFn_tranh_Punic_l%E1%BA%A7n_th%E1%BB%A9_ba&mobileaction=toggle_view_mobile" class="noprint stopMobileRedirectToggle">Phiên bản di động</a></li> </ul> <ul id="footer-icons" class="noprint"> <li id="footer-copyrightico"><a href="https://wikimediafoundation.org/" class="cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--size-large cdx-button--fake-button--enabled"><img src="/static/images/footer/wikimedia-button.svg" width="84" height="29" alt="Wikimedia Foundation" loading="lazy"></a></li> <li id="footer-poweredbyico"><a href="https://www.mediawiki.org/" class="cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--size-large cdx-button--fake-button--enabled"><img src="/w/resources/assets/poweredby_mediawiki.svg" alt="Powered by MediaWiki" width="88" height="31" loading="lazy"></a></li> </ul> </footer> </div> </div> </div> <div class="vector-settings" id="p-dock-bottom"> <ul></ul> </div><script>(RLQ=window.RLQ||[]).push(function(){mw.config.set({"wgHostname":"mw-web.codfw.main-7d89b5d4c4-5rv2f","wgBackendResponseTime":173,"wgPageParseReport":{"limitreport":{"cputime":"0.305","walltime":"0.423","ppvisitednodes":{"value":799,"limit":1000000},"postexpandincludesize":{"value":27437,"limit":2097152},"templateargumentsize":{"value":1118,"limit":2097152},"expansiondepth":{"value":11,"limit":100},"expensivefunctioncount":{"value":0,"limit":500},"unstrip-depth":{"value":1,"limit":20},"unstrip-size":{"value":14960,"limit":5000000},"entityaccesscount":{"value":0,"limit":400},"timingprofile":["100.00% 366.293 1 -total"," 37.96% 139.054 1 Bản_mẫu:Tham_khảo"," 29.88% 109.441 1 Bản_mẫu:Chiến_tranh_Punic"," 28.94% 106.010 1 Bản_mẫu:Các_trận_đánh"," 26.85% 98.334 1 Bản_mẫu:Infobox_military_conflict"," 26.05% 95.409 1 Bản_mẫu:Military_navigation"," 24.96% 91.417 1 Bản_mẫu:Chú_thích_sách"," 11.17% 40.930 3 Bản_mẫu:Citation_needed"," 8.43% 30.879 3 Bản_mẫu:Sửa_chữa"," 7.24% 26.515 6 Bản_mẫu:Xử_lý_thể_loại"]},"scribunto":{"limitreport-timeusage":{"value":"0.181","limit":"10.000"},"limitreport-memusage":{"value":3159042,"limit":52428800}},"cachereport":{"origin":"mw-web.codfw.main-84d8f4b96-225ms","timestamp":"20241116061831","ttl":2592000,"transientcontent":false}}});});</script> <script type="application/ld+json">{"@context":"https:\/\/schema.org","@type":"Article","name":"Chi\u1ebfn tranh Punic l\u1ea7n th\u1ee9 ba","url":"https:\/\/vi.wikipedia.org\/wiki\/Chi%E1%BA%BFn_tranh_Punic_l%E1%BA%A7n_th%E1%BB%A9_ba","sameAs":"http:\/\/www.wikidata.org\/entity\/Q6334","mainEntity":"http:\/\/www.wikidata.org\/entity\/Q6334","author":{"@type":"Organization","name":"Nh\u1eefng ng\u01b0\u1eddi \u0111\u00f3ng g\u00f3p v\u00e0o c\u00e1c d\u1ef1 \u00e1n Wikimedia"},"publisher":{"@type":"Organization","name":"Qu\u1ef9 Wikimedia","logo":{"@type":"ImageObject","url":"https:\/\/www.wikimedia.org\/static\/images\/wmf-hor-googpub.png"}},"datePublished":"2013-04-01T11:12:43Z","dateModified":"2023-12-09T17:10:48Z","image":"https:\/\/upload.wikimedia.org\/wikipedia\/commons\/c\/c7\/Carthage_location_2.png"}</script> </body> </html>