CINXE.COM

<!DOCTYPE html> <html class="client-nojs vector-feature-language-in-header-enabled vector-feature-language-in-main-page-header-disabled vector-feature-sticky-header-disabled vector-feature-page-tools-pinned-disabled vector-feature-toc-pinned-clientpref-1 vector-feature-main-menu-pinned-disabled vector-feature-limited-width-clientpref-1 vector-feature-limited-width-content-enabled vector-feature-custom-font-size-clientpref-1 vector-feature-appearance-pinned-clientpref-1 vector-feature-night-mode-enabled skin-theme-clientpref-day vector-toc-available" lang="vi" dir="ltr"> <head> <meta charset="UTF-8"> <title>Chu Tuyên vương – Wikipedia tiếng Việt</title> <script>(function(){var className="client-js vector-feature-language-in-header-enabled vector-feature-language-in-main-page-header-disabled vector-feature-sticky-header-disabled vector-feature-page-tools-pinned-disabled vector-feature-toc-pinned-clientpref-1 vector-feature-main-menu-pinned-disabled vector-feature-limited-width-clientpref-1 vector-feature-limited-width-content-enabled vector-feature-custom-font-size-clientpref-1 vector-feature-appearance-pinned-clientpref-1 vector-feature-night-mode-enabled skin-theme-clientpref-day vector-toc-available";var cookie=document.cookie.match(/(?:^|; )viwikimwclientpreferences=([^;]+)/);if(cookie){cookie[1].split('%2C').forEach(function(pref){className=className.replace(new RegExp('(^| )'+pref.replace(/-clientpref-\w+$|[^\w-]+/g,'')+'-clientpref-\\w+( |$)'),'$1'+pref+'$2');});}document.documentElement.className=className;}());RLCONF={"wgBreakFrames":false,"wgSeparatorTransformTable":[",\t.",".\t,"],"wgDigitTransformTable":["",""], "wgDefaultDateFormat":"vi normal","wgMonthNames":["","tháng 1","tháng 2","tháng 3","tháng 4","tháng 5","tháng 6","tháng 7","tháng 8","tháng 9","tháng 10","tháng 11","tháng 12"],"wgRequestId":"c102e2db-ac59-445d-892b-5e5a58551458","wgCanonicalNamespace":"","wgCanonicalSpecialPageName":false,"wgNamespaceNumber":0,"wgPageName":"Chu_Tuyên_vương","wgTitle":"Chu Tuyên vương","wgCurRevisionId":71816111,"wgRevisionId":71816111,"wgArticleId":371160,"wgIsArticle":true,"wgIsRedirect":false,"wgAction":"view","wgUserName":null,"wgUserGroups":["*"],"wgCategories":["Trang có thời biểu","Năm sinh thiếu","Năm sinh không rõ","Mất năm 782 TCN","Vua nhà Chu"],"wgPageViewLanguage":"vi","wgPageContentLanguage":"vi","wgPageContentModel":"wikitext","wgRelevantPageName":"Chu_Tuyên_vương","wgRelevantArticleId":371160,"wgIsProbablyEditable":true,"wgRelevantPageIsProbablyEditable":true,"wgRestrictionEdit":[],"wgRestrictionMove":[],"wgNoticeProject":"wikipedia", "wgCiteReferencePreviewsActive":false,"wgMediaViewerOnClick":true,"wgMediaViewerEnabledByDefault":true,"wgPopupsFlags":0,"wgVisualEditor":{"pageLanguageCode":"vi","pageLanguageDir":"ltr","pageVariantFallbacks":"vi"},"wgMFDisplayWikibaseDescriptions":{"search":true,"watchlist":true,"tagline":true,"nearby":true},"wgWMESchemaEditAttemptStepOversample":false,"wgWMEPageLength":20000,"wgRelatedArticlesCompat":[],"wgEditSubmitButtonLabelPublish":true,"wgULSPosition":"interlanguage","wgULSisCompactLinksEnabled":false,"wgVector2022LanguageInHeader":true,"wgULSisLanguageSelectorEmpty":false,"wgWikibaseItemId":"Q55247","wgCheckUserClientHintsHeadersJsApi":["brands","architecture","bitness","fullVersionList","mobile","model","platform","platformVersion"],"GEHomepageSuggestedEditsEnableTopics":true,"wgGETopicsMatchModeEnabled":false,"wgGEStructuredTaskRejectionReasonTextInputEnabled":false,"wgGELevelingUpEnabledForUser":false};RLSTATE={"ext.gadget.charinsert-styles":"ready", "ext.globalCssJs.user.styles":"ready","site.styles":"ready","user.styles":"ready","ext.globalCssJs.user":"ready","user":"ready","user.options":"loading","ext.timeline.styles":"ready","ext.cite.styles":"ready","skins.vector.search.codex.styles":"ready","skins.vector.styles":"ready","skins.vector.icons":"ready","jquery.makeCollapsible.styles":"ready","ext.wikimediamessages.styles":"ready","ext.visualEditor.desktopArticleTarget.noscript":"ready","ext.uls.interlanguage":"ready","wikibase.client.init":"ready","ext.wikimediaBadges":"ready"};RLPAGEMODULES=["ext.cite.ux-enhancements","site","mediawiki.page.ready","jquery.makeCollapsible","mediawiki.toc","skins.vector.js","ext.centralNotice.geoIP","ext.centralNotice.startUp","ext.gadget.did_you_mean","ext.gadget.ReferenceTooltips","ext.gadget.AVIM","ext.gadget.AVIM_portlet","ext.gadget.charinsert","ext.gadget.refToolbar","ext.gadget.wikibugs","ext.gadget.purgetab","ext.gadget.switcher","ext.gadget.AdvancedSiteNotices","ext.urlShortener.toolbar" ,"ext.centralauth.centralautologin","mmv.bootstrap","ext.popups","ext.visualEditor.desktopArticleTarget.init","ext.visualEditor.targetLoader","ext.echo.centralauth","ext.eventLogging","ext.wikimediaEvents","ext.navigationTiming","ext.uls.interface","ext.cx.eventlogging.campaigns","ext.cx.uls.quick.actions","wikibase.client.vector-2022","ext.checkUser.clientHints","ext.growthExperiments.SuggestedEditSession","wikibase.sidebar.tracking"];</script> <script>(RLQ=window.RLQ||[]).push(function(){mw.loader.impl(function(){return["user.options@12s5i",function($,jQuery,require,module){mw.user.tokens.set({"patrolToken":"+\\","watchToken":"+\\","csrfToken":"+\\"}); }];});});</script> <link rel="stylesheet" href="/w/load.php?lang=vi&modules=ext.cite.styles%7Cext.timeline.styles%7Cext.uls.interlanguage%7Cext.visualEditor.desktopArticleTarget.noscript%7Cext.wikimediaBadges%7Cext.wikimediamessages.styles%7Cjquery.makeCollapsible.styles%7Cskins.vector.icons%2Cstyles%7Cskins.vector.search.codex.styles%7Cwikibase.client.init&only=styles&skin=vector-2022"> <script async="" src="/w/load.php?lang=vi&modules=startup&only=scripts&raw=1&skin=vector-2022"></script> <meta name="ResourceLoaderDynamicStyles" content=""> <link rel="stylesheet" href="/w/load.php?lang=vi&modules=ext.gadget.charinsert-styles&only=styles&skin=vector-2022"> <link rel="stylesheet" href="/w/load.php?lang=vi&modules=site.styles&only=styles&skin=vector-2022"> <meta name="generator" content="MediaWiki 1.44.0-wmf.5"> <meta name="referrer" content="origin"> <meta name="referrer" content="origin-when-cross-origin"> <meta name="robots" content="max-image-preview:standard"> <meta name="format-detection" content="telephone=no"> <meta property="og:image" content="https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/4/4a/King_Xuan_of_Zhou.jpg"> <meta property="og:image:width" content="1200"> <meta property="og:image:height" content="1337"> <meta property="og:image" content="https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/4/4a/King_Xuan_of_Zhou.jpg"> <meta property="og:image:width" content="800"> <meta property="og:image:height" content="891"> <meta property="og:image:width" content="640"> <meta property="og:image:height" content="713"> <meta name="viewport" content="width=1120"> <meta property="og:title" content="Chu Tuyên vương – Wikipedia tiếng Việt"> <meta property="og:type" content="website"> <link rel="preconnect" href="//upload.wikimedia.org"> <link rel="alternate" media="only screen and (max-width: 640px)" href="//vi.m.wikipedia.org/wiki/Chu_Tuy%C3%AAn_v%C6%B0%C6%A1ng"> <link rel="alternate" type="application/x-wiki" title="Sửa đổi" href="/w/index.php?title=Chu_Tuy%C3%AAn_v%C6%B0%C6%A1ng&action=edit"> <link rel="apple-touch-icon" href="/static/apple-touch/wikipedia.png"> <link rel="icon" href="/static/favicon/wikipedia.ico"> <link rel="search" type="application/opensearchdescription+xml" href="/w/rest.php/v1/search" title="Wikipedia (vi)"> <link rel="EditURI" type="application/rsd+xml" href="//vi.wikipedia.org/w/api.php?action=rsd"> <link rel="canonical" href="https://vi.wikipedia.org/wiki/Chu_Tuy%C3%AAn_v%C6%B0%C6%A1ng"> <link rel="license" href="https://creativecommons.org/licenses/by-sa/4.0/deed.vi"> <link rel="alternate" type="application/atom+xml" title="Nguồn cấp Atom của Wikipedia" href="/w/index.php?title=%C4%90%E1%BA%B7c_bi%E1%BB%87t:Thay_%C4%91%E1%BB%95i_g%E1%BA%A7n_%C4%91%C3%A2y&feed=atom"> <link rel="dns-prefetch" href="//meta.wikimedia.org" /> <link rel="dns-prefetch" href="//login.wikimedia.org"> </head> <body class="skin--responsive skin-vector skin-vector-search-vue mediawiki ltr sitedir-ltr mw-hide-empty-elt ns-0 ns-subject mw-editable page-Chu_Tuyên_vương rootpage-Chu_Tuyên_vương skin-vector-2022 action-view"><a class="mw-jump-link" href="#bodyContent">Bước tới nội dung</a> <div class="vector-header-container"> <header class="vector-header mw-header"> <div class="vector-header-start"> <nav class="vector-main-menu-landmark" aria-label="Trang Web"> <div id="vector-main-menu-dropdown" class="vector-dropdown vector-main-menu-dropdown vector-button-flush-left vector-button-flush-right" > <input type="checkbox" id="vector-main-menu-dropdown-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-main-menu-dropdown" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="Trình đơn chính" > <label id="vector-main-menu-dropdown-label" for="vector-main-menu-dropdown-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only " aria-hidden="true" ><span class="vector-icon mw-ui-icon-menu mw-ui-icon-wikimedia-menu"></span> <span class="vector-dropdown-label-text">Trình đơn chính</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="vector-main-menu-unpinned-container" class="vector-unpinned-container"> <div id="vector-main-menu" class="vector-main-menu vector-pinnable-element"> <div class="vector-pinnable-header vector-main-menu-pinnable-header vector-pinnable-header-unpinned" data-feature-name="main-menu-pinned" data-pinnable-element-id="vector-main-menu" data-pinned-container-id="vector-main-menu-pinned-container" data-unpinned-container-id="vector-main-menu-unpinned-container" > <div class="vector-pinnable-header-label">Trình đơn chính</div> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-pin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-main-menu.pin">chuyển sang thanh bên</button> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-unpin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-main-menu.unpin">ẩn</button> </div> <div id="p-navigation" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-navigation" > <div class="vector-menu-heading"> Điều hướng </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="n-mainpage-description" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Trang_Ch%C3%ADnh" title="Xem trang chính [z]" accesskey="z"><span>Trang Chính</span></a></li><li id="n-wikipedia-featuredcontent" class="mw-list-item"><a href="/wiki/C%E1%BB%95ng_th%C3%B4ng_tin:N%E1%BB%99i_dung_ch%E1%BB%8Dn_l%E1%BB%8Dc"><span>Nội dung chọn lọc</span></a></li><li id="n-randompage" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%C4%90%E1%BA%B7c_bi%E1%BB%87t:Ng%E1%BA%ABu_nhi%C3%AAn" title="Xem trang ngẫu nhiên [x]" accesskey="x"><span>Bài viết ngẫu nhiên</span></a></li><li id="n-recentchanges" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%C4%90%E1%BA%B7c_bi%E1%BB%87t:Thay_%C4%91%E1%BB%95i_g%E1%BA%A7n_%C4%91%C3%A2y" title="Danh sách thay đổi gần đây trong wiki [r]" accesskey="r"><span>Thay đổi gần đây</span></a></li><li id="n-bug_in_article" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Wikipedia:B%C3%A1o_l%E1%BB%97i_b%C3%A0i_vi%E1%BA%BFt"><span>Báo lỗi nội dung</span></a></li> </ul> </div> </div> <div id="p-wikipedia-interaction" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-wikipedia-interaction" > <div class="vector-menu-heading"> Tương tác </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="n-wikipedia-helppage" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Wikipedia:S%C3%A1ch_h%C6%B0%E1%BB%9Bng_d%E1%BA%ABn"><span>Hướng dẫn</span></a></li><li id="n-aboutsite" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Wikipedia:Gi%E1%BB%9Bi_thi%E1%BB%87u"><span>Giới thiệu Wikipedia</span></a></li><li id="n-portal" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Wikipedia:C%E1%BB%99ng_%C4%91%E1%BB%93ng" title="Giới thiệu dự án, cách sử dụng và tìm kiếm thông tin ở đây"><span>Cộng đồng</span></a></li><li id="n-wikipedia-villagepump" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Wikipedia:Th%E1%BA%A3o_lu%E1%BA%ADn"><span>Thảo luận chung</span></a></li><li id="n-wikipedia-helpdesk" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Wikipedia:Gi%C3%BAp_s%E1%BB%AD_d%E1%BB%A5ng_Wikipedia"><span>Giúp sử dụng</span></a></li><li id="n-contactpage" class="mw-list-item"><a href="//vi.wikipedia.org/wiki/Wikipedia:Liên_lạc"><span>Liên lạc</span></a></li><li id="n-upload" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Wikipedia:Tr%C3%ACnh_t%E1%BA%A3i_l%C3%AAn_t%E1%BA%ADp_tin"><span>Tải lên tập tin</span></a></li> </ul> </div> </div> </div> </div> </div> </div> </nav> <a href="/wiki/Trang_Ch%C3%ADnh" class="mw-logo"> <img class="mw-logo-icon" src="/static/images/icons/wikipedia.png" alt="" aria-hidden="true" height="50" width="50"> <span class="mw-logo-container skin-invert"> <img class="mw-logo-wordmark" alt="Wikipedia" src="/static/images/mobile/copyright/wikipedia-wordmark-en.svg" style="width: 7.5em; height: 1.125em;"> <img class="mw-logo-tagline" alt="Bách khoa toàn thư mở" src="/static/images/mobile/copyright/wikipedia-tagline-vi.svg" width="120" height="10" style="width: 7.5em; height: 0.625em;"> </span> </a> </div> <div class="vector-header-end"> <div id="p-search" role="search" class="vector-search-box-vue vector-search-box-collapses vector-search-box-show-thumbnail vector-search-box-auto-expand-width vector-search-box"> <a href="/wiki/%C4%90%E1%BA%B7c_bi%E1%BB%87t:T%C3%ACm_ki%E1%BA%BFm" class="cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only search-toggle" title="Tìm kiếm Wikipedia [f]" accesskey="f"><span class="vector-icon mw-ui-icon-search mw-ui-icon-wikimedia-search"></span> <span>Tìm kiếm</span> </a> <div class="vector-typeahead-search-container"> <div class="cdx-typeahead-search cdx-typeahead-search--show-thumbnail cdx-typeahead-search--auto-expand-width"> <form action="/w/index.php" id="searchform" class="cdx-search-input cdx-search-input--has-end-button"> <div id="simpleSearch" class="cdx-search-input__input-wrapper" data-search-loc="header-moved"> <div class="cdx-text-input cdx-text-input--has-start-icon"> <input class="cdx-text-input__input" type="search" name="search" placeholder="Tìm kiếm trên Wikipedia" aria-label="Tìm kiếm trên Wikipedia" autocapitalize="sentences" title="Tìm kiếm Wikipedia [f]" accesskey="f" id="searchInput" > <span class="cdx-text-input__icon cdx-text-input__start-icon"></span> </div> <input type="hidden" name="title" value="Đặc_biệt:Tìm_kiếm"> </div> <button class="cdx-button cdx-search-input__end-button">Tìm kiếm</button> </form> </div> </div> </div> <nav class="vector-user-links vector-user-links-wide" aria-label="Công cụ cá nhân"> <div class="vector-user-links-main"> <div id="p-vector-user-menu-preferences" class="vector-menu mw-portlet emptyPortlet" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> </ul> </div> </div> <div id="p-vector-user-menu-userpage" class="vector-menu mw-portlet emptyPortlet" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> </ul> </div> </div> <nav class="vector-appearance-landmark" aria-label="Giao diện"> <div id="vector-appearance-dropdown" class="vector-dropdown " title="Change the appearance of the page's font size, width, and color" > <input type="checkbox" id="vector-appearance-dropdown-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-appearance-dropdown" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="Giao diện" > <label id="vector-appearance-dropdown-label" for="vector-appearance-dropdown-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only " aria-hidden="true" ><span class="vector-icon mw-ui-icon-appearance mw-ui-icon-wikimedia-appearance"></span> <span class="vector-dropdown-label-text">Giao diện</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="vector-appearance-unpinned-container" class="vector-unpinned-container"> </div> </div> </div> </nav> <div id="p-vector-user-menu-notifications" class="vector-menu mw-portlet emptyPortlet" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> </ul> </div> </div> <div id="p-vector-user-menu-overflow" class="vector-menu mw-portlet" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="pt-sitesupport-2" class="user-links-collapsible-item mw-list-item user-links-collapsible-item"><a data-mw="interface" href="//donate.wikimedia.org/wiki/Special:FundraiserRedirector?utm_source=donate&utm_medium=sidebar&utm_campaign=C13_vi.wikipedia.org&uselang=vi" class=""><span>Quyên góp</span></a> </li> <li id="pt-createaccount-2" class="user-links-collapsible-item mw-list-item user-links-collapsible-item"><a data-mw="interface" href="/w/index.php?title=%C4%90%E1%BA%B7c_bi%E1%BB%87t:M%E1%BB%9F_t%C3%A0i_kho%E1%BA%A3n&returnto=Chu+Tuy%C3%AAn+v%C6%B0%C6%A1ng" title="Bạn được khuyến khích mở tài khoản và đăng nhập; tuy nhiên, không bắt buộc phải có tài khoản" class=""><span>Tạo tài khoản</span></a> </li> <li id="pt-login-2" class="user-links-collapsible-item mw-list-item user-links-collapsible-item"><a data-mw="interface" href="/w/index.php?title=%C4%90%E1%BA%B7c_bi%E1%BB%87t:%C4%90%C4%83ng_nh%E1%BA%ADp&returnto=Chu+Tuy%C3%AAn+v%C6%B0%C6%A1ng" title="Đăng nhập sẽ có lợi hơn, tuy nhiên không bắt buộc. [o]" accesskey="o" class=""><span>Đăng nhập</span></a> </li> </ul> </div> </div> </div> <div id="vector-user-links-dropdown" class="vector-dropdown vector-user-menu vector-button-flush-right vector-user-menu-logged-out" title="Thêm tùy chọn" > <input type="checkbox" id="vector-user-links-dropdown-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-user-links-dropdown" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="Công cụ cá nhân" > <label id="vector-user-links-dropdown-label" for="vector-user-links-dropdown-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only " aria-hidden="true" ><span class="vector-icon mw-ui-icon-ellipsis mw-ui-icon-wikimedia-ellipsis"></span> <span class="vector-dropdown-label-text">Công cụ cá nhân</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="p-personal" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-personal user-links-collapsible-item" title="Bảng chọn thành viên" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="pt-sitesupport" class="user-links-collapsible-item mw-list-item"><a href="//donate.wikimedia.org/wiki/Special:FundraiserRedirector?utm_source=donate&utm_medium=sidebar&utm_campaign=C13_vi.wikipedia.org&uselang=vi"><span>Quyên góp</span></a></li><li id="pt-createaccount" class="user-links-collapsible-item mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%C4%90%E1%BA%B7c_bi%E1%BB%87t:M%E1%BB%9F_t%C3%A0i_kho%E1%BA%A3n&returnto=Chu+Tuy%C3%AAn+v%C6%B0%C6%A1ng" title="Bạn được khuyến khích mở tài khoản và đăng nhập; tuy nhiên, không bắt buộc phải có tài khoản"><span class="vector-icon mw-ui-icon-userAdd mw-ui-icon-wikimedia-userAdd"></span> <span>Tạo tài khoản</span></a></li><li id="pt-login" class="user-links-collapsible-item mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%C4%90%E1%BA%B7c_bi%E1%BB%87t:%C4%90%C4%83ng_nh%E1%BA%ADp&returnto=Chu+Tuy%C3%AAn+v%C6%B0%C6%A1ng" title="Đăng nhập sẽ có lợi hơn, tuy nhiên không bắt buộc. [o]" accesskey="o"><span class="vector-icon mw-ui-icon-logIn mw-ui-icon-wikimedia-logIn"></span> <span>Đăng nhập</span></a></li> </ul> </div> </div> <div id="p-user-menu-anon-editor" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-user-menu-anon-editor" > <div class="vector-menu-heading"> Trang dành cho người dùng chưa đăng nhập <a href="/wiki/Tr%E1%BB%A3_gi%C3%BAp:Gi%E1%BB%9Bi_thi%E1%BB%87u" aria-label="Tìm hiểu thêm về sửa đổi"><span>tìm hiểu thêm</span></a> </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="pt-anoncontribs" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%C4%90%E1%BA%B7c_bi%E1%BB%87t:%C4%90%C3%B3ng_g%C3%B3p_c%E1%BB%A7a_t%C3%B4i" title="Danh sách các sửa đổi được thực hiện qua địa chỉ IP này [y]" accesskey="y"><span>Đóng góp</span></a></li><li id="pt-anontalk" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%C4%90%E1%BA%B7c_bi%E1%BB%87t:Th%E1%BA%A3o_lu%E1%BA%ADn_t%C3%B4i" title="Thảo luận với địa chỉ IP này [n]" accesskey="n"><span>Thảo luận cho địa chỉ IP này</span></a></li> </ul> </div> </div> </div> </div> </nav> </div> </header> </div> <div class="mw-page-container"> <div class="mw-page-container-inner"> <div class="vector-sitenotice-container"> <div id="siteNotice"></div> </div> <div class="vector-column-start"> <div class="vector-main-menu-container"> <div id="mw-navigation"> <nav id="mw-panel" class="vector-main-menu-landmark" aria-label="Trang Web"> <div id="vector-main-menu-pinned-container" class="vector-pinned-container"> </div> </nav> </div> </div> <div class="vector-sticky-pinned-container"> <nav id="mw-panel-toc" aria-label="Nội dung" data-event-name="ui.sidebar-toc" class="mw-table-of-contents-container vector-toc-landmark"> <div id="vector-toc-pinned-container" class="vector-pinned-container"> <div id="vector-toc" class="vector-toc vector-pinnable-element"> <div class="vector-pinnable-header vector-toc-pinnable-header vector-pinnable-header-pinned" data-feature-name="toc-pinned" data-pinnable-element-id="vector-toc" > <h2 class="vector-pinnable-header-label">Nội dung</h2> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-pin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-toc.pin">chuyển sang thanh bên</button> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-unpin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-toc.unpin">ẩn</button> </div> <ul class="vector-toc-contents" id="mw-panel-toc-list"> <li id="toc-mw-content-text" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1"> <a href="#" class="vector-toc-link"> <div class="vector-toc-text">Đầu</div> </a> </li> <li id="toc-Thân_thế" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1 vector-toc-list-item-expanded"> <a class="vector-toc-link" href="#Thân_thế"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">1</span> <span>Thân thế</span> </div> </a> <ul id="toc-Thân_thế-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Nương_nhờ_Triệu_Công" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1 vector-toc-list-item-expanded"> <a class="vector-toc-link" href="#Nương_nhờ_Triệu_Công"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">2</span> <span>Nương nhờ Triệu Công</span> </div> </a> <ul id="toc-Nương_nhờ_Triệu_Công-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Chấn_hưng_đất_nước" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1 vector-toc-list-item-expanded"> <a class="vector-toc-link" href="#Chấn_hưng_đất_nước"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">3</span> <span>Chấn hưng đất nước</span> </div> </a> <ul id="toc-Chấn_hưng_đất_nước-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Xung_đột_ở_biên_cương" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1 vector-toc-list-item-expanded"> <a class="vector-toc-link" href="#Xung_đột_ở_biên_cương"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">4</span> <span>Xung đột ở biên cương</span> </div> </a> <ul id="toc-Xung_đột_ở_biên_cương-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Đông_chinh" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1 vector-toc-list-item-expanded"> <a class="vector-toc-link" href="#Đông_chinh"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">5</span> <span>Đông chinh</span> </div> </a> <ul id="toc-Đông_chinh-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Phân_phong_chư_hầu" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1 vector-toc-list-item-expanded"> <a class="vector-toc-link" href="#Phân_phong_chư_hầu"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">6</span> <span>Phân phong chư hầu</span> </div> </a> <ul id="toc-Phân_phong_chư_hầu-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Can_thiệp_nước_Lỗ" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1 vector-toc-list-item-expanded"> <a class="vector-toc-link" href="#Can_thiệp_nước_Lỗ"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">7</span> <span>Can thiệp nước Lỗ</span> </div> </a> <ul id="toc-Can_thiệp_nước_Lỗ-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Giết_công_thần" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1 vector-toc-list-item-expanded"> <a class="vector-toc-link" href="#Giết_công_thần"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">8</span> <span>Giết công thần</span> </div> </a> <ul id="toc-Giết_công_thần-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Chiến_tranh_với_Khuyển,_Nhung" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1 vector-toc-list-item-expanded"> <a class="vector-toc-link" href="#Chiến_tranh_với_Khuyển,_Nhung"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">9</span> <span>Chiến tranh với Khuyển, Nhung</span> </div> </a> <ul id="toc-Chiến_tranh_với_Khuyển,_Nhung-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Qua_đời" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1 vector-toc-list-item-expanded"> <a class="vector-toc-link" href="#Qua_đời"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">10</span> <span>Qua đời</span> </div> </a> <ul id="toc-Qua_đời-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Nhận_định" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1 vector-toc-list-item-expanded"> <a class="vector-toc-link" href="#Nhận_định"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">11</span> <span>Nhận định</span> </div> </a> <ul id="toc-Nhận_định-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Trong_Đông_Chu_liệt_quốc" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1 vector-toc-list-item-expanded"> <a class="vector-toc-link" href="#Trong_Đông_Chu_liệt_quốc"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">12</span> <span>Trong Đông Chu liệt quốc</span> </div> </a> <ul id="toc-Trong_Đông_Chu_liệt_quốc-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Xem_thêm" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1 vector-toc-list-item-expanded"> <a class="vector-toc-link" href="#Xem_thêm"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">13</span> <span>Xem thêm</span> </div> </a> <ul id="toc-Xem_thêm-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Tham_khảo" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1 vector-toc-list-item-expanded"> <a class="vector-toc-link" href="#Tham_khảo"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">14</span> <span>Tham khảo</span> </div> </a> <ul id="toc-Tham_khảo-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Chú_thích" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1 vector-toc-list-item-expanded"> <a class="vector-toc-link" href="#Chú_thích"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">15</span> <span>Chú thích</span> </div> </a> <ul id="toc-Chú_thích-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> </ul> </div> </div> </nav> </div> </div> <div class="mw-content-container"> <main id="content" class="mw-body"> <header class="mw-body-header vector-page-titlebar"> <nav aria-label="Nội dung" class="vector-toc-landmark"> <div id="vector-page-titlebar-toc" class="vector-dropdown vector-page-titlebar-toc vector-button-flush-left" > <input type="checkbox" id="vector-page-titlebar-toc-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-page-titlebar-toc" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="Đóng mở mục lục" > <label id="vector-page-titlebar-toc-label" for="vector-page-titlebar-toc-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only " aria-hidden="true" ><span class="vector-icon mw-ui-icon-listBullet mw-ui-icon-wikimedia-listBullet"></span> <span class="vector-dropdown-label-text">Đóng mở mục lục</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="vector-page-titlebar-toc-unpinned-container" class="vector-unpinned-container"> </div> </div> </div> </nav> <h1 id="firstHeading" class="firstHeading mw-first-heading"><span class="mw-page-title-main">Chu Tuyên vương</span></h1> <div id="p-lang-btn" class="vector-dropdown mw-portlet mw-portlet-lang" > <input type="checkbox" id="p-lang-btn-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-p-lang-btn" class="vector-dropdown-checkbox mw-interlanguage-selector" aria-label="Xem bài viết trong ngôn ngữ khác. Bài có sẵn trong 24 ngôn ngữ" > <label id="p-lang-btn-label" for="p-lang-btn-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--action-progressive mw-portlet-lang-heading-24" aria-hidden="true" ><span class="vector-icon mw-ui-icon-language-progressive mw-ui-icon-wikimedia-language-progressive"></span> <span class="vector-dropdown-label-text">24 ngôn ngữ</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li class="interlanguage-link interwiki-id mw-list-item"><a href="https://id.wikipedia.org/wiki/Raja_Xuan_dari_Zhou" title="Raja Xuan dari Zhou – Tiếng Indonesia" lang="id" hreflang="id" data-title="Raja Xuan dari Zhou" data-language-autonym="Bahasa Indonesia" data-language-local-name="Tiếng Indonesia" class="interlanguage-link-target"><span>Bahasa Indonesia</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-zh-min-nan mw-list-item"><a href="https://zh-min-nan.wikipedia.org/wiki/Chiu_Soan-%C3%B4ng" title="Chiu Soan-ông – Tiếng Mân Nam" lang="nan" hreflang="nan" data-title="Chiu Soan-ông" data-language-autonym="閩南語 / Bân-lâm-gú" data-language-local-name="Tiếng Mân Nam" class="interlanguage-link-target"><span>閩南語 / Bân-lâm-gú</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ca mw-list-item"><a href="https://ca.wikipedia.org/wiki/Xuan" title="Xuan – Tiếng Catalan" lang="ca" hreflang="ca" data-title="Xuan" data-language-autonym="Català" data-language-local-name="Tiếng Catalan" class="interlanguage-link-target"><span>Català</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-de mw-list-item"><a href="https://de.wikipedia.org/wiki/Xuan_(Zhou-K%C3%B6nig)" title="Xuan (Zhou-König) – Tiếng Đức" lang="de" hreflang="de" data-title="Xuan (Zhou-König)" data-language-autonym="Deutsch" data-language-local-name="Tiếng Đức" class="interlanguage-link-target"><span>Deutsch</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-en mw-list-item"><a href="https://en.wikipedia.org/wiki/King_Xuan_of_Zhou" title="King Xuan of Zhou – Tiếng Anh" lang="en" hreflang="en" data-title="King Xuan of Zhou" data-language-autonym="English" data-language-local-name="Tiếng Anh" class="interlanguage-link-target"><span>English</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-es mw-list-item"><a href="https://es.wikipedia.org/wiki/Rey_Xuan_de_Zhou" title="Rey Xuan de Zhou – Tiếng Tây Ban Nha" lang="es" hreflang="es" data-title="Rey Xuan de Zhou" data-language-autonym="Español" data-language-local-name="Tiếng Tây Ban Nha" class="interlanguage-link-target"><span>Español</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-fa mw-list-item"><a href="https://fa.wikipedia.org/wiki/%D9%BE%D8%A7%D8%AF%D8%B4%D8%A7%D9%87_%D8%B4%D9%88%D8%A2%D9%86_%DA%98%D9%88" title="پادشاه شوآن ژو – Tiếng Ba Tư" lang="fa" hreflang="fa" data-title="پادشاه شوآن ژو" data-language-autonym="فارسی" data-language-local-name="Tiếng Ba Tư" class="interlanguage-link-target"><span>فارسی</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-fr mw-list-item"><a href="https://fr.wikipedia.org/wiki/Roi_Xuan_de_Zhou" title="Roi Xuan de Zhou – Tiếng Pháp" lang="fr" hreflang="fr" data-title="Roi Xuan de Zhou" data-language-autonym="Français" data-language-local-name="Tiếng Pháp" class="interlanguage-link-target"><span>Français</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ko mw-list-item"><a href="https://ko.wikipedia.org/wiki/%EC%A3%BC_%EC%84%A0%EC%99%95" title="주 선왕 – Tiếng Hàn" lang="ko" hreflang="ko" data-title="주 선왕" data-language-autonym="한국어" data-language-local-name="Tiếng Hàn" class="interlanguage-link-target"><span>한국어</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-nl mw-list-item"><a href="https://nl.wikipedia.org/wiki/Zhou_Xuanwang" title="Zhou Xuanwang – Tiếng Hà Lan" lang="nl" hreflang="nl" data-title="Zhou Xuanwang" data-language-autonym="Nederlands" data-language-local-name="Tiếng Hà Lan" class="interlanguage-link-target"><span>Nederlands</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ja mw-list-item"><a href="https://ja.wikipedia.org/wiki/%E5%AE%A3%E7%8E%8B_(%E5%91%A8)" title="宣王 (周) – Tiếng Nhật" lang="ja" hreflang="ja" data-title="宣王 (周)" data-language-autonym="日本語" data-language-local-name="Tiếng Nhật" class="interlanguage-link-target"><span>日本語</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-pl mw-list-item"><a href="https://pl.wikipedia.org/wiki/Xuanwang" title="Xuanwang – Tiếng Ba Lan" lang="pl" hreflang="pl" data-title="Xuanwang" data-language-autonym="Polski" data-language-local-name="Tiếng Ba Lan" class="interlanguage-link-target"><span>Polski</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-pt mw-list-item"><a href="https://pt.wikipedia.org/wiki/Xuan_de_Zhou" title="Xuan de Zhou – Tiếng Bồ Đào Nha" lang="pt" hreflang="pt" data-title="Xuan de Zhou" data-language-autonym="Português" data-language-local-name="Tiếng Bồ Đào Nha" class="interlanguage-link-target"><span>Português</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ru mw-list-item"><a href="https://ru.wikipedia.org/wiki/%D0%A1%D1%8E%D0%B0%D0%BD%D1%8C-%D0%B2%D0%B0%D0%BD" title="Сюань-ван – Tiếng Nga" lang="ru" hreflang="ru" data-title="Сюань-ван" data-language-autonym="Русский" data-language-local-name="Tiếng Nga" class="interlanguage-link-target"><span>Русский</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ckb mw-list-item"><a href="https://ckb.wikipedia.org/wiki/%D9%BE%D8%A7%D8%B4%D8%A7_%D8%B3%D9%88%D8%A7%D9%86%DB%8C_%DA%98%DB%86%D9%88" title="پاشا سوانی ژۆو – Tiếng Kurd Miền Trung" lang="ckb" hreflang="ckb" data-title="پاشا سوانی ژۆو" data-language-autonym="کوردی" data-language-local-name="Tiếng Kurd Miền Trung" class="interlanguage-link-target"><span>کوردی</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sh mw-list-item"><a href="https://sh.wikipedia.org/wiki/Kralj_Xuan_od_Zhoua" title="Kralj Xuan od Zhoua – Tiếng Serbo-Croatia" lang="sh" hreflang="sh" data-title="Kralj Xuan od Zhoua" data-language-autonym="Srpskohrvatski / српскохрватски" data-language-local-name="Tiếng Serbo-Croatia" class="interlanguage-link-target"><span>Srpskohrvatski / српскохрватски</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sv mw-list-item"><a href="https://sv.wikipedia.org/wiki/Kung_Xuan_av_Zhou" title="Kung Xuan av Zhou – Tiếng Thụy Điển" lang="sv" hreflang="sv" data-title="Kung Xuan av Zhou" data-language-autonym="Svenska" data-language-local-name="Tiếng Thụy Điển" class="interlanguage-link-target"><span>Svenska</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-th mw-list-item"><a href="https://th.wikipedia.org/wiki/%E0%B8%9E%E0%B8%A3%E0%B8%B0%E0%B9%80%E0%B8%88%E0%B9%89%E0%B8%B2%E0%B9%82%E0%B8%88%E0%B8%A7%E0%B9%80%E0%B8%8B%E0%B8%BA%E0%B8%A7%E0%B8%B5%E0%B8%A2%E0%B8%99" title="พระเจ้าโจวเซฺวียน – Tiếng Thái" lang="th" hreflang="th" data-title="พระเจ้าโจวเซฺวียน" data-language-autonym="ไทย" data-language-local-name="Tiếng Thái" class="interlanguage-link-target"><span>ไทย</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-tr mw-list-item"><a href="https://tr.wikipedia.org/wiki/Xuan_(Zhou)" title="Xuan (Zhou) – Tiếng Thổ Nhĩ Kỳ" lang="tr" hreflang="tr" data-title="Xuan (Zhou)" data-language-autonym="Türkçe" data-language-local-name="Tiếng Thổ Nhĩ Kỳ" class="interlanguage-link-target"><span>Türkçe</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-uk mw-list-item"><a href="https://uk.wikipedia.org/wiki/%D0%A1%D1%8E%D0%B0%D0%BD%D1%8C-%D0%B2%D0%B0%D0%BD" title="Сюань-ван – Tiếng Ukraina" lang="uk" hreflang="uk" data-title="Сюань-ван" data-language-autonym="Українська" data-language-local-name="Tiếng Ukraina" class="interlanguage-link-target"><span>Українська</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-zh-classical mw-list-item"><a href="https://zh-classical.wikipedia.org/wiki/%E5%91%A8%E5%AE%A3%E7%8E%8B" title="周宣王 – Literary Chinese" lang="lzh" hreflang="lzh" data-title="周宣王" data-language-autonym="文言" data-language-local-name="Literary Chinese" class="interlanguage-link-target"><span>文言</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-wuu mw-list-item"><a href="https://wuu.wikipedia.org/wiki/%E5%91%A8%E5%AE%A3%E7%8E%8B" title="周宣王 – Tiếng Ngô" lang="wuu" hreflang="wuu" data-title="周宣王" data-language-autonym="吴语" data-language-local-name="Tiếng Ngô" class="interlanguage-link-target"><span>吴语</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-zh-yue mw-list-item"><a href="https://zh-yue.wikipedia.org/wiki/%E5%91%A8%E5%AE%A3%E7%8E%8B" title="周宣王 – Tiếng Quảng Đông" lang="yue" hreflang="yue" data-title="周宣王" data-language-autonym="粵語" data-language-local-name="Tiếng Quảng Đông" class="interlanguage-link-target"><span>粵語</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-zh badge-Q17437798 badge-goodarticle mw-list-item" title="bài viết tốt"><a href="https://zh.wikipedia.org/wiki/%E5%91%A8%E5%AE%A3%E7%8E%8B" title="周宣王 – Tiếng Trung" lang="zh" hreflang="zh" data-title="周宣王" data-language-autonym="中文" data-language-local-name="Tiếng Trung" class="interlanguage-link-target"><span>中文</span></a></li> </ul> <div class="after-portlet after-portlet-lang"><span class="wb-langlinks-edit wb-langlinks-link"><a href="https://www.wikidata.org/wiki/Special:EntityPage/Q55247#sitelinks-wikipedia" title="Sửa liên kết giữa ngôn ngữ" class="wbc-editpage">Sửa liên kết</a></span></div> </div> </div> </div> </header> <div class="vector-page-toolbar"> <div class="vector-page-toolbar-container"> <div id="left-navigation"> <nav aria-label="Không gian tên"> <div id="p-associated-pages" class="vector-menu vector-menu-tabs mw-portlet mw-portlet-associated-pages" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="ca-nstab-main" class="selected vector-tab-noicon mw-list-item"><a href="/wiki/Chu_Tuy%C3%AAn_v%C6%B0%C6%A1ng" title="Xem bài viết [c]" accesskey="c"><span>Bài viết</span></a></li><li id="ca-talk" class="vector-tab-noicon mw-list-item"><a href="/wiki/Th%E1%BA%A3o_lu%E1%BA%ADn:Chu_Tuy%C3%AAn_v%C6%B0%C6%A1ng" rel="discussion" title="Thảo luận về trang này [t]" accesskey="t"><span>Thảo luận</span></a></li> </ul> </div> </div> <div id="vector-variants-dropdown" class="vector-dropdown emptyPortlet" > <input type="checkbox" id="vector-variants-dropdown-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-variants-dropdown" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="Thay đổi biến thể ngôn ngữ" > <label id="vector-variants-dropdown-label" for="vector-variants-dropdown-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet" aria-hidden="true" ><span class="vector-dropdown-label-text">Tiếng Việt</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="p-variants" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-variants emptyPortlet" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> </ul> </div> </div> </div> </div> </nav> </div> <div id="right-navigation" class="vector-collapsible"> <nav aria-label="Giao diện"> <div id="p-views" class="vector-menu vector-menu-tabs mw-portlet mw-portlet-views" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="ca-view" class="selected vector-tab-noicon mw-list-item"><a href="/wiki/Chu_Tuy%C3%AAn_v%C6%B0%C6%A1ng"><span>Đọc</span></a></li><li id="ca-ve-edit" class="vector-tab-noicon mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Chu_Tuy%C3%AAn_v%C6%B0%C6%A1ng&veaction=edit" title="Sửa đổi trang này [v]" accesskey="v"><span>Sửa đổi</span></a></li><li id="ca-edit" class="collapsible vector-tab-noicon mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Chu_Tuy%C3%AAn_v%C6%B0%C6%A1ng&action=edit" title="Sửa đổi mã nguồn của trang này [e]" accesskey="e"><span>Sửa mã nguồn</span></a></li><li id="ca-history" class="vector-tab-noicon mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Chu_Tuy%C3%AAn_v%C6%B0%C6%A1ng&action=history" title="Các phiên bản cũ của trang này [h]" accesskey="h"><span>Xem lịch sử</span></a></li> </ul> </div> </div> </nav> <nav class="vector-page-tools-landmark" aria-label="Công cụ trang"> <div id="vector-page-tools-dropdown" class="vector-dropdown vector-page-tools-dropdown" > <input type="checkbox" id="vector-page-tools-dropdown-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-page-tools-dropdown" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="Công cụ" > <label id="vector-page-tools-dropdown-label" for="vector-page-tools-dropdown-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet" aria-hidden="true" ><span class="vector-dropdown-label-text">Công cụ</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="vector-page-tools-unpinned-container" class="vector-unpinned-container"> <div id="vector-page-tools" class="vector-page-tools vector-pinnable-element"> <div class="vector-pinnable-header vector-page-tools-pinnable-header vector-pinnable-header-unpinned" data-feature-name="page-tools-pinned" data-pinnable-element-id="vector-page-tools" data-pinned-container-id="vector-page-tools-pinned-container" data-unpinned-container-id="vector-page-tools-unpinned-container" > <div class="vector-pinnable-header-label">Công cụ</div> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-pin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-page-tools.pin">chuyển sang thanh bên</button> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-unpin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-page-tools.unpin">ẩn</button> </div> <div id="p-cactions" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-cactions emptyPortlet vector-has-collapsible-items" title="Thêm tùy chọn" > <div class="vector-menu-heading"> Tác vụ </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="ca-more-view" class="selected vector-more-collapsible-item mw-list-item"><a href="/wiki/Chu_Tuy%C3%AAn_v%C6%B0%C6%A1ng"><span>Đọc</span></a></li><li id="ca-more-ve-edit" class="vector-more-collapsible-item mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Chu_Tuy%C3%AAn_v%C6%B0%C6%A1ng&veaction=edit" title="Sửa đổi trang này [v]" accesskey="v"><span>Sửa đổi</span></a></li><li id="ca-more-edit" class="collapsible vector-more-collapsible-item mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Chu_Tuy%C3%AAn_v%C6%B0%C6%A1ng&action=edit" title="Sửa đổi mã nguồn của trang này [e]" accesskey="e"><span>Sửa mã nguồn</span></a></li><li id="ca-more-history" class="vector-more-collapsible-item mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Chu_Tuy%C3%AAn_v%C6%B0%C6%A1ng&action=history"><span>Xem lịch sử</span></a></li> </ul> </div> </div> <div id="p-tb" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-tb" > <div class="vector-menu-heading"> Chung </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="t-whatlinkshere" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%C4%90%E1%BA%B7c_bi%E1%BB%87t:Li%C3%AAn_k%E1%BA%BFt_%C4%91%E1%BA%BFn_%C4%91%C3%A2y/Chu_Tuy%C3%AAn_v%C6%B0%C6%A1ng" title="Các trang liên kết đến đây [j]" accesskey="j"><span>Các liên kết đến đây</span></a></li><li id="t-recentchangeslinked" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%C4%90%E1%BA%B7c_bi%E1%BB%87t:Thay_%C4%91%E1%BB%95i_li%C3%AAn_quan/Chu_Tuy%C3%AAn_v%C6%B0%C6%A1ng" rel="nofollow" title="Thay đổi gần đây của các trang liên kết đến đây [k]" accesskey="k"><span>Thay đổi liên quan</span></a></li><li id="t-specialpages" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%C4%90%E1%BA%B7c_bi%E1%BB%87t:Trang_%C4%91%E1%BA%B7c_bi%E1%BB%87t" title="Một danh sách chứa tất cả trang đặc biệt [q]" accesskey="q"><span>Trang đặc biệt</span></a></li><li id="t-permalink" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Chu_Tuy%C3%AAn_v%C6%B0%C6%A1ng&oldid=71816111" title="Liên kết thường trực đến phiên bản này của trang"><span>Liên kết thường trực</span></a></li><li id="t-info" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Chu_Tuy%C3%AAn_v%C6%B0%C6%A1ng&action=info" title="Thêm chi tiết về trang này"><span>Thông tin trang</span></a></li><li id="t-cite" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%C4%90%E1%BA%B7c_bi%E1%BB%87t:Tr%C3%ADch_d%E1%BA%ABn&page=Chu_Tuy%C3%AAn_v%C6%B0%C6%A1ng&id=71816111&wpFormIdentifier=titleform" title="Hướng dẫn cách trích dẫn trang này"><span>Trích dẫn trang này</span></a></li><li id="t-urlshortener" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%C4%90%E1%BA%B7c_bi%E1%BB%87t:UrlShortener&url=https%3A%2F%2Fvi.wikipedia.org%2Fwiki%2FChu_Tuy%25C3%25AAn_v%25C6%25B0%25C6%25A1ng"><span>Lấy URL ngắn gọn</span></a></li><li id="t-urlshortener-qrcode" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%C4%90%E1%BA%B7c_bi%E1%BB%87t:QrCode&url=https%3A%2F%2Fvi.wikipedia.org%2Fwiki%2FChu_Tuy%25C3%25AAn_v%25C6%25B0%25C6%25A1ng"><span>Tải mã QR</span></a></li> </ul> </div> </div> <div id="p-coll-print_export" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-coll-print_export" > <div class="vector-menu-heading"> In và xuất </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="coll-create_a_book" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%C4%90%E1%BA%B7c_bi%E1%BB%87t:S%C3%A1ch&bookcmd=book_creator&referer=Chu+Tuy%C3%AAn+v%C6%B0%C6%A1ng"><span>Tạo một quyển sách</span></a></li><li id="coll-download-as-rl" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%C4%90%E1%BA%B7c_bi%E1%BB%87t:DownloadAsPdf&page=Chu_Tuy%C3%AAn_v%C6%B0%C6%A1ng&action=show-download-screen"><span>Tải dưới dạng PDF</span></a></li><li id="t-print" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Chu_Tuy%C3%AAn_v%C6%B0%C6%A1ng&printable=yes" title="Bản để in ra của trang [p]" accesskey="p"><span>Bản để in ra</span></a></li> </ul> </div> </div> <div id="p-wikibase-otherprojects" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-wikibase-otherprojects" > <div class="vector-menu-heading"> Tại dự án khác </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li class="wb-otherproject-link wb-otherproject-commons mw-list-item"><a href="https://commons.wikimedia.org/wiki/Category:King_Xuan_of_Zhou" hreflang="en"><span>Wikimedia Commons</span></a></li><li id="t-wikibase" class="wb-otherproject-link wb-otherproject-wikibase-dataitem mw-list-item"><a href="https://www.wikidata.org/wiki/Special:EntityPage/Q55247" title="Liên kết đến khoản mục kết nối trong kho dữ liệu [g]" accesskey="g"><span>Khoản mục Wikidata</span></a></li> </ul> </div> </div> </div> </div> </div> </div> </nav> </div> </div> </div> <div class="vector-column-end"> <div class="vector-sticky-pinned-container"> <nav class="vector-page-tools-landmark" aria-label="Công cụ trang"> <div id="vector-page-tools-pinned-container" class="vector-pinned-container"> </div> </nav> <nav class="vector-appearance-landmark" aria-label="Giao diện"> <div id="vector-appearance-pinned-container" class="vector-pinned-container"> <div id="vector-appearance" class="vector-appearance vector-pinnable-element"> <div class="vector-pinnable-header vector-appearance-pinnable-header vector-pinnable-header-pinned" data-feature-name="appearance-pinned" data-pinnable-element-id="vector-appearance" data-pinned-container-id="vector-appearance-pinned-container" data-unpinned-container-id="vector-appearance-unpinned-container" > <div class="vector-pinnable-header-label">Giao diện</div> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-pin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-appearance.pin">chuyển sang thanh bên</button> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-unpin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-appearance.unpin">ẩn</button> </div> </div> </div> </nav> </div> </div> <div id="bodyContent" class="vector-body" aria-labelledby="firstHeading" data-mw-ve-target-container> <div class="vector-body-before-content"> <div class="mw-indicators"> </div> <div id="siteSub" class="noprint">Bách khoa toàn thư mở Wikipedia</div> </div> <div id="contentSub"><div id="mw-content-subtitle"></div></div> <div id="mw-content-text" class="mw-body-content"><div class="mw-content-ltr mw-parser-output" lang="vi" dir="ltr"><table class="infobox vcard" style="width:22em"><tbody><tr><th colspan="2" class="fn" style="padding:12px;text-align:center;vertical-align:middle;line-height:1.1em;font-size:135%;font-weight:bold;color:black;background-color: #cbe; color:inherit; font-size: 125%">Chu Tuyên Vương<br /><span style="font-size:small;">周宣王</span></th></tr><tr><td colspan="2" style="text-align:center"><a href="/wiki/Vua_Trung_Qu%E1%BB%91c" class="mw-redirect" title="Vua Trung Quốc">Vua Trung Quốc</a> <div style="font-size:small;"><a href="/wiki/Danh_s%C3%A1ch_vua_Trung_Qu%E1%BB%91c" class="mw-redirect" title="Danh sách vua Trung Quốc">(chi tiết...)</a></div></td></tr><tr><td colspan="2" class="photo" style="text-align:center"><span typeof="mw:File"><a href="/wiki/T%E1%BA%ADp_tin:King_Xuan_of_Zhou.jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/4a/King_Xuan_of_Zhou.jpg/250px-King_Xuan_of_Zhou.jpg" decoding="async" width="250" height="279" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/4/4a/King_Xuan_of_Zhou.jpg 1.5x" data-file-width="254" data-file-height="283" /></a></span></td></tr><tr><th colspan="2" style="text-align:center;padding:5px;background-color: #e4dcf6;color:inherit;line-height:normal;padding:0.2em;"><a href="/wiki/Thi%C3%AAn_t%E1%BB%AD" title="Thiên tử">Thiên tử</a> <a href="/wiki/Nh%C3%A0_Chu" title="Nhà Chu">nhà Chu</a></th></tr><tr><th scope="row">Trị vì</th><td><a href="/wiki/828_TCN" title="828 TCN">828 TCN</a> – <a href="/wiki/782_TCN" title="782 TCN">782 TCN</a><div class="timeline-wrapper"><map name="timeline_ombugf4gjv26o57j36h8wr67dqfsfhm"></map><img usemap="#timeline_ombugf4gjv26o57j36h8wr67dqfsfhm" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/vi/timeline/ombugf4gjv26o57j36h8wr67dqfsfhm.png" /></div></td></tr><tr><th scope="row"><a href="/wiki/Nhi%E1%BA%BFp_ch%C3%ADnh" title="Nhiếp chính">Nhiếp chính</a></th><td><a href="/wiki/Chu_Tri%E1%BB%87u_c%E1%BB%99ng_h%C3%B2a" class="mw-redirect" title="Chu Triệu cộng hòa">Chu Triệu cộng hòa</a></td></tr><tr><th scope="row">Tiền nhiệm</th><td><font color="grey"><a href="/wiki/Chu_L%E1%BB%87_v%C6%B0%C6%A1ng" title="Chu Lệ vương">Chu Lệ vương</a></font></td></tr><tr><th scope="row">Kế nhiệm</th><td><font color="blue"><a href="/wiki/Chu_U_v%C6%B0%C6%A1ng" title="Chu U vương">Chu U vương</a></font></td></tr><tr><th colspan="2" style="text-align:center;padding:5px;background-color: #e4dcf6;color:inherit;line-height:normal;padding:0.2em;">Thông tin chung</th></tr><tr><th scope="row">Sinh</th><td><a href="/wiki/846_TCN" title="846 TCN">846 TCN</a></td></tr><tr><th scope="row">Mất</th><td><a href="/wiki/782_TCN" title="782 TCN">782 TCN</a><br /><a href="/w/index.php?title=H%E1%BA%A1o_Kinh&action=edit&redlink=1" class="new" title="Hạo Kinh (trang không tồn tại)">Hạo Kinh</a>, <a href="/wiki/Nh%C3%A0_Chu" title="Nhà Chu">Nhà Chu</a>, <a href="/wiki/Trung_Qu%E1%BB%91c" title="Trung Quốc">Trung Quốc</a></td></tr><tr><th scope="row">Thê thiếp</th><td><a href="/w/index.php?title=Kh%C6%B0%C6%A1ng_h%E1%BA%ADu&action=edit&redlink=1" class="new" title="Khương hậu (trang không tồn tại)">Khương hậu</a> <br /> <a href="/w/index.php?title=N%E1%BB%AF_C%C6%B0u&action=edit&redlink=1" class="new" title="Nữ Cưu (trang không tồn tại)">Nữ Cưu</a></td></tr><tr><th scope="row">Hậu duệ</th><td> <table width="100%" class="collapsible collapsed" cellpadding="0" cellspacing="0" style="background: transparent;"> <tbody><tr> <th style="font-weight: normal">Hậu duệ </th></tr> <tr> <td><a href="/wiki/Chu_U_v%C6%B0%C6%A1ng" title="Chu U vương">Chu U vương</a> <br /> <a href="/wiki/Chu_Hu%E1%BB%81_v%C6%B0%C6%A1ng" title="Chu Huề vương">Chu Huề vương</a> </td></tr></tbody></table></td></tr><tr><td colspan="2" style="text-align:center"><table class="infobox" style="width:22em;border-collapse:collapse; border-spacing:0px; border:none; width:100%; margin:0px; font-size:100%; clear:none; float:none"><tbody><tr><th colspan="2" style="text-align:center;padding:5px;text-align:left">Tên húy</th></tr><tr><td colspan="2" class="nickname" style="text-align:center;text-align:left; padding-left:0.7em;">Cơ Tĩnh (姬靜)</td></tr><tr><th colspan="2" style="text-align:center;padding:5px;text-align:left"><a href="/wiki/Th%E1%BB%A5y_hi%E1%BB%87u" title="Thụy hiệu">Thụy hiệu</a></th></tr><tr><td colspan="2" style="text-align:center;text-align:left; padding-left:0.7em;"><font color="grey"><a href="/wiki/Tuy%C3%AAn_V%C6%B0%C6%A1ng" class="mw-redirect mw-disambig" title="Tuyên Vương">Tuyên Vương</a> (宣王)</font></td></tr><tr><th colspan="2" style="text-align:center;padding:5px;text-align:left"><a href="/wiki/Mi%E1%BA%BFu_hi%E1%BB%87u" title="Miếu hiệu">Miếu hiệu</a></th></tr><tr><td colspan="2" style="text-align:center;text-align:left; padding-left:0.7em;"><a href="/wiki/Th%E1%BA%BF_T%C3%B4ng" class="mw-disambig" title="Thế Tông">Thế Tông</a></td></tr></tbody></table></td></tr><tr><th scope="row">Triều đại</th><td><a href="/wiki/Nh%C3%A0_Chu" title="Nhà Chu">Nhà Tây Chu</a></td></tr><tr><th scope="row">Thân phụ</th><td><a href="/wiki/Chu_L%E1%BB%87_v%C6%B0%C6%A1ng" title="Chu Lệ vương">Chu Lệ vương</a></td></tr><tr><th scope="row">Thân mẫu</th><td><a href="/wiki/Th%C3%A2n_Kh%C6%B0%C6%A1ng" class="mw-disambig" title="Thân Khương">Thân Khương</a></td></tr></tbody></table> <p><b>Chu Tuyên Vương</b> (<a href="/wiki/Ch%E1%BB%AF_H%C3%A1n" title="Chữ Hán">chữ Hán</a>: 周宣王; <a href="/wiki/846_TCN" title="846 TCN">846 TCN</a> - <a href="/wiki/782_TCN" title="782 TCN">782 TCN</a>) là vị <a href="/wiki/Qu%C3%A2n_ch%E1%BB%A7" class="mw-redirect" title="Quân chủ">quân chủ</a> thứ 11 của <a href="/wiki/Nh%C3%A0_Chu" title="Nhà Chu">nhà Chu</a> trong <a href="/wiki/L%E1%BB%8Bch_s%E1%BB%AD_Trung_Qu%E1%BB%91c" title="Lịch sử Trung Quốc">lịch sử Trung Quốc</a>. Ông trị vì tổng cộng 46 năm, từ năm <a href="/wiki/828_TCN" title="828 TCN">828 TCN</a> đến năm <a href="/wiki/782_TCN" title="782 TCN">782 TCN</a>. Ông kế vị sau 14 năm <a href="/wiki/Chu_L%E1%BB%87_v%C6%B0%C6%A1ng" title="Chu Lệ vương">Chu Lệ vương</a> lưu vong ở đất Di, kết thúc giai đoạn <a href="/wiki/Chu_Tri%E1%BB%87u_c%E1%BB%99ng_h%C3%B2a" class="mw-redirect" title="Chu Triệu cộng hòa">Chu Triệu cộng hòa</a> không có quân chủ. </p><p>Sau khi kế vị, Tuyên vương trọng dụng <a href="/wiki/Tri%E1%BB%87u_M%E1%BB%A5c_c%C3%B4ng" class="mw-redirect" title="Triệu Mục công">Triệu Mục công</a>, <a href="/w/index.php?title=Do%C3%A3n_C%C3%A1t_Ph%E1%BB%A7&action=edit&redlink=1" class="new" title="Doãn Cát Phủ (trang không tồn tại)">Doãn Cát Phủ</a>, <a href="/w/index.php?title=Tr%E1%BB%8Dng_S%C6%A1n_Ph%E1%BB%A7&action=edit&redlink=1" class="new" title="Trọng Sơn Phủ (trang không tồn tại)">Trọng Sơn Phủ</a>, <a href="/wiki/Tr%C3%ACnh_B%C3%A1_H%C6%B0u_Ph%E1%BB%A5" title="Trình Bá Hưu Phụ">Trình Bá Hưu Phụ</a>, <a href="/w/index.php?title=Qu%E1%BA%AFc_V%C4%83n_c%C3%B4ng&action=edit&redlink=1" class="new" title="Quắc Văn công (trang không tồn tại)">Quắc Văn công</a>, <a href="/w/index.php?title=Th%C3%A2n_b%C3%A1&action=edit&redlink=1" class="new" title="Thân bá (trang không tồn tại)">Thân bá</a>, <a href="/w/index.php?title=H%C3%A0n_h%E1%BA%A7u&action=edit&redlink=1" class="new" title="Hàn hầu (trang không tồn tại)">Hàn hầu</a>, <a href="/w/index.php?title=Hi%E1%BB%83n_Ph%E1%BB%A5&action=edit&redlink=1" class="new" title="Hiển Phụ (trang không tồn tại)">Hiển Phụ</a>, <a href="/w/index.php?title=Nh%C6%B0ng_Th%C3%BAc&action=edit&redlink=1" class="new" title="Nhưng Thúc (trang không tồn tại)">Nhưng Thúc</a> các đại thần tài năng để khôi phục cơ nghiệp nhà Chu sau nhiều năm bị tàn phá bởi Lệ vương. Ông chấn chỉnh quân đội, chính trị, mang quân thảo phạt <a href="/w/index.php?title=Hi%E1%BB%83m_Do%C3%A3n&action=edit&redlink=1" class="new" title="Hiểm Doãn (trang không tồn tại)">Hiểm Doãn</a>, <a href="/wiki/T%C3%A2y_Nhung" title="Tây Nhung">Tây Nhung</a>, <a href="/w/index.php?title=Ho%C3%A0i_Di&action=edit&redlink=1" class="new" title="Hoài Di (trang không tồn tại)">Hoài Di</a>, <a href="/wiki/N%C6%B0%E1%BB%9Bc_T%E1%BB%AB" class="mw-redirect" title="Nước Từ">nước Từ</a> và <a href="/wiki/N%C6%B0%E1%BB%9Bc_S%E1%BB%9F" class="mw-redirect" title="Nước Sở">nước Sở</a>. Quốc lực nhà Chu khôi phục phần lớn, được sử xưng gọi là <b>Tuyên vương trung hưng</b> (宣王中兴). </p><p>Thế nhưng vào những năm cuối đời, Tuyên vương lạm dụng binh lực, dẫn đến đại bại trong trận <a href="/w/index.php?title=Thi%C3%AAn_m%E1%BA%ABu_chi_chi%E1%BA%BFn&action=edit&redlink=1" class="new" title="Thiên mẫu chi chiến (trang không tồn tại)">Thiên mẫu chi chiến</a> (千亩之战), rồi sát hại công thần, lạm dụng hình luật. Sử quan thời Minh đánh giá:<i>"Chu Tuyên vương tuy bình Hoài Di, trong có Trọng Sơn Phủ, ngoài có Thân bá phò giúp, nhưng không thành thịnh thế, rồi bị lễ nhạc làm vơi đức, không cày tịch điền ở <a href="/w/index.php?title=Thi%C3%AAn_M%E1%BA%ABu&action=edit&redlink=1" class="new" title="Thiên Mẫu (trang không tồn tại)">Thiên Mẫu</a>, thua trận ở <a href="/wiki/Th%C3%A1i_Nguy%C3%AAn,_S%C6%A1n_T%C3%A2y" title="Thái Nguyên, Sơn Tây">Thái Nguyên</a>, giết <a href="/w/index.php?title=%C4%90%E1%BB%97_B%C3%A1&action=edit&redlink=1" class="new" title="Đỗ Bá (trang không tồn tại)">Đỗ Bá</a>, không nghe <a href="/w/index.php?title=Qu%E1%BA%AFc_c%C3%B4ng&action=edit&redlink=1" class="new" title="Quắc công (trang không tồn tại)">Quắc công</a> khuyên ngăn, cho nên cái trung hưng không hoàn mĩ"</i><sup id="cite_ref-1" class="reference"><a href="#cite_note-1"><span class="cite-bracket">[</span>1<span class="cite-bracket">]</span></a></sup>. </p> <meta property="mw:PageProp/toc" /> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Thân_thế"><span id="Th.C3.A2n_th.E1.BA.BF"></span>Thân thế</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Chu_Tuy%C3%AAn_v%C6%B0%C6%A1ng&veaction=edit&section=1" title="Sửa đổi phần “Thân thế”" class="mw-editsection-visualeditor"><span>sửa</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Chu_Tuy%C3%AAn_v%C6%B0%C6%A1ng&action=edit&section=1" title="Sửa mã nguồn tại đề mục: Thân thế"><span>sửa mã nguồn</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>Chu Tuyên vương tên thật là <b>Cơ Tĩnh</b> (姬靜). Ông là con trai của <a href="/wiki/Chu_L%E1%BB%87_v%C6%B0%C6%A1ng" title="Chu Lệ vương">Chu Lệ vương</a>, vị quân chủ thứ 10 của Triều đại nhà Chu. Mẹ ông là <a href="/wiki/V%C6%B0%C6%A1ng_h%E1%BA%ADu" title="Vương hậu">Vương hậu</a> <a href="/wiki/Th%C3%A2n_Kh%C6%B0%C6%A1ng" class="mw-disambig" title="Thân Khương">Thân Khương</a> (申姜), <a href="/wiki/C%C3%B4ng_ch%C3%BAa" title="Công chúa">công chúa</a> <a href="/wiki/N%C6%B0%E1%BB%9Bc_Th%C3%A2n" class="mw-redirect" title="Nước Thân">nước Thân</a>. Ngoài ra ông còn một em trai tức là <a href="/wiki/Tr%E1%BB%8Bnh_Ho%C3%A0n_c%C3%B4ng" title="Trịnh Hoàn công">Trịnh Hoàn công</a>. </p> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Nương_nhờ_Triệu_Công"><span id="N.C6.B0.C6.A1ng_nh.E1.BB.9D_Tri.E1.BB.87u_C.C3.B4ng"></span>Nương nhờ Triệu Công</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Chu_Tuy%C3%AAn_v%C6%B0%C6%A1ng&veaction=edit&section=2" title="Sửa đổi phần “Nương nhờ Triệu Công”" class="mw-editsection-visualeditor"><span>sửa</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Chu_Tuy%C3%AAn_v%C6%B0%C6%A1ng&action=edit&section=2" title="Sửa mã nguồn tại đề mục: Nương nhờ Triệu Công"><span>sửa mã nguồn</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>Do vua cha <a href="/wiki/Chu_L%E1%BB%87_v%C6%B0%C6%A1ng" title="Chu Lệ vương">Chu Lệ vương</a> áp dụng chính sách bạo ngược và đàn áp dân chúng, năm <a href="/wiki/841_TCN" title="841 TCN">841 TCN</a>, nhân dân nổi dậy chống lại triều đình, lật đổ Lệ Vương. Lệ Vương phải bỏ chạy đến đất Di.<sup id="cite_ref-Sử_ký,_quyển_4,_Chu_bản_kỉ_2-0" class="reference"><a href="#cite_note-Sử_ký,_quyển_4,_Chu_bản_kỉ-2"><span class="cite-bracket">[</span>2<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </p><p>Thái tử Cơ Tĩnh bị quân khởi nghĩa truy tìm. Trong cơn nguy cấp, Cơ Tĩnh trốn vào nhà đại thần <a href="/wiki/Tri%E1%BB%87u_M%E1%BB%A5c_c%C3%B4ng" class="mw-redirect" title="Triệu Mục công">Triệu Mục công</a>. Quân khởi nghĩa nghe tin bèn đến vây nhà Triệu công đòi nộp thái tử. Triệu công bèn mang con mình ra thế mạng cho Cơ Tĩnh. Quân khởi nghĩa tưởng là thái tử, bèn giết chết con Triệu công. Cơ Tĩnh được thoát nạn. Nhân dân hả cơn tức, binh khởi nghĩa giải tán. </p><p><a href="/wiki/Chu_%C4%90%E1%BB%8Bnh_c%C3%B4ng" class="mw-disambig" title="Chu Định công">Chu Định công</a> (周定公) và Triệu Mục công cùng nhau quản lý việc triều chính trong 14 năm, từ năm 841 TCN đến năm 828 TCN, gọi là thời kỳ <a href="/wiki/Chu_Tri%E1%BB%87u_c%E1%BB%99ng_h%C3%B2a" class="mw-redirect" title="Chu Triệu cộng hòa">Cộng Hòa</a>. Trong 14 năm đó Cơ Tĩnh ẩn náu trong nhà Triệu công.<sup id="cite_ref-3" class="reference"><a href="#cite_note-3"><span class="cite-bracket">[</span>3<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </p><p>Năm <a href="/wiki/828_TCN" title="828 TCN">828 TCN</a>, Chu Lệ vương qua đời. Thái tử Cơ Tĩnh được Triệu công lập lên nối ngôi, tức là <b>Chu Tuyên vương</b>. </p> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Chấn_hưng_đất_nước"><span id="Ch.E1.BA.A5n_h.C6.B0ng_.C4.91.E1.BA.A5t_n.C6.B0.E1.BB.9Bc"></span>Chấn hưng đất nước</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Chu_Tuy%C3%AAn_v%C6%B0%C6%A1ng&veaction=edit&section=3" title="Sửa đổi phần “Chấn hưng đất nước”" class="mw-editsection-visualeditor"><span>sửa</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Chu_Tuy%C3%AAn_v%C6%B0%C6%A1ng&action=edit&section=3" title="Sửa mã nguồn tại đề mục: Chấn hưng đất nước"><span>sửa mã nguồn</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>Sau nhiều năm loạn lạc, quốc lực nhà Chu đã suy yếu, dân chúng li tán. Chu Tuyên vương lên ngôi, cho trùng tu vương cung, yên định lòng dân, bãi bỏ binh đao, chú trọng lễ nhạc, trọng dụng các cựu thần như <a href="/wiki/Tri%E1%BB%87u_M%E1%BB%A5c_c%C3%B4ng" class="mw-redirect" title="Triệu Mục công">Triệu Mục công</a>, <a href="/w/index.php?title=Do%C3%A3n_C%C3%A1t_Ph%E1%BB%A7&action=edit&redlink=1" class="new" title="Doãn Cát Phủ (trang không tồn tại)">Doãn Cát Phủ</a>, <a href="/w/index.php?title=Qu%E1%BA%AFc_V%C4%83n_c%C3%B4ng&action=edit&redlink=1" class="new" title="Quắc Văn công (trang không tồn tại)">Quắc Văn công</a>, Hàn hầu, <a href="/w/index.php?title=Tr%E1%BB%8Dng_S%C6%A1n_Ph%E1%BB%A7&action=edit&redlink=1" class="new" title="Trọng Sơn Phủ (trang không tồn tại)">Trọng Sơn Phủ</a>, Thân bá..., bình Hiểm Doãn, đánh Hoài Di, Tây Nhung. Từ đó thế nước lại hùng mạnh, uy thế thiên tử tạm thời được khôi phục, chư hầu lại triều kiến vua Chu. Sử sách gọi là <i>Tuyên vương trung hưng</i>.<sup id="cite_ref-Sử_ký,_quyển_4,_Chu_bản_kỉ_2-1" class="reference"><a href="#cite_note-Sử_ký,_quyển_4,_Chu_bản_kỉ-2"><span class="cite-bracket">[</span>2<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </p> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Xung_đột_ở_biên_cương"><span id="Xung_.C4.91.E1.BB.99t_.E1.BB.9F_bi.C3.AAn_c.C6.B0.C6.A1ng"></span>Xung đột ở biên cương</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Chu_Tuy%C3%AAn_v%C6%B0%C6%A1ng&veaction=edit&section=4" title="Sửa đổi phần “Xung đột ở biên cương”" class="mw-editsection-visualeditor"><span>sửa</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Chu_Tuy%C3%AAn_v%C6%B0%C6%A1ng&action=edit&section=4" title="Sửa mã nguồn tại đề mục: Xung đột ở biên cương"><span>sửa mã nguồn</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>Tộc <a href="/w/index.php?title=Hi%E1%BB%83m_Do%C3%A3n&action=edit&redlink=1" class="new" title="Hiểm Doãn (trang không tồn tại)">Hiểm Doãn</a> (獫允) là một bộ tộc miền Bắc, từ thời <a href="/wiki/Chu_L%E1%BB%87_v%C6%B0%C6%A1ng" title="Chu Lệ vương">Chu Lệ vương</a> thường quấy nhiễu <a href="/wiki/Trung_Nguy%C3%AAn" title="Trung Nguyên">Trung Nguyên</a>, từng đánh tới tận Hạo Kinh nhưng bị đẩy lui. </p><p>Năm <a href="/wiki/823_TCN" title="823 TCN">823 TCN</a>, Hiểm Doãn lần nữa đánh Hạo Kinh, đóng quân ở <a href="/w/index.php?title=Ti%C3%AAu_Ho%E1%BA%A1ch&action=edit&redlink=1" class="new" title="Tiêu Hoạch (trang không tồn tại)">Tiêu Hoạch</a> (nay là <a href="/wiki/Thi%E1%BB%83m_T%C3%A2y" title="Thiểm Tây">Thiểm Tây</a>), uy hiếp kinh đô. Tuyên vương sai Doãn Cát Phủ đem quân đi đánh, đánh thắng quân Hiểm Doãn, truy kích đến vùng Thái Nguyên (nay thuộc <a href="/wiki/Cam_T%C3%BAc" title="Cam Túc">Cam Túc</a>). Tuyên vương cho xây thành ngăn quân giặc. </p><p>Năm <a href="/wiki/816_TCN" title="816 TCN">816 TCN</a>, ông sai <a href="/w/index.php?title=Qu%E1%BA%AFc_Tuy%C3%AAn_c%C3%B4ng&action=edit&redlink=1" class="new" title="Quắc Tuyên công (trang không tồn tại)">Quắc Quý Tử Bạch</a> đánh Hiểm Doãn, đánh bại quân Hiểm Doãn ở Lạc Thủy, chém 500 quân. Từ đó nhà Chu dẹp xong mối nguy phía Bắc. </p> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Đông_chinh"><span id=".C4.90.C3.B4ng_chinh"></span>Đông chinh</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Chu_Tuy%C3%AAn_v%C6%B0%C6%A1ng&veaction=edit&section=5" title="Sửa đổi phần “Đông chinh”" class="mw-editsection-visualeditor"><span>sửa</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Chu_Tuy%C3%AAn_v%C6%B0%C6%A1ng&action=edit&section=5" title="Sửa mã nguồn tại đề mục: Đông chinh"><span>sửa mã nguồn</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p><a href="/w/index.php?title=Ho%C3%A0i_Di&action=edit&redlink=1" class="new" title="Hoài Di (trang không tồn tại)">Hoài Di</a> (淮夷), còn xưng <i>Hoàn Nam Di</i> hay <i>Nam Di</i>, vốn là bộ tộc nhánh nam <a href="/wiki/%C4%90%C3%B4ng_Di" title="Đông Di">Đông Di</a>, từ thời <a href="/wiki/Chu_M%E1%BB%A5c_V%C6%B0%C6%A1ng" class="mw-redirect" title="Chu Mục Vương">Chu Mục Vương</a> thì bắt đầu cường thịnh, sau xâm nhập vào khu vực <a href="/w/index.php?title=Y_Th%E1%BB%A7y&action=edit&redlink=1" class="new" title="Y Thủy (trang không tồn tại)">Y Thủy</a> và <a href="/wiki/L%E1%BA%A1c_Th%E1%BB%A7y" title="Lạc Thủy">Lạc Thủy</a>. Thời <a href="/wiki/Chu_L%E1%BB%87_v%C6%B0%C6%A1ng" title="Chu Lệ vương">Chu Lệ vương</a>, Ngạc hầu liên quân với Hoài đánh nhà Chu. Chu Lệ vương sai <a href="/w/index.php?title=Qu%E1%BA%AFc_c%C3%B4ng_Tr%C6%B0%E1%BB%9Dng_Ph%E1%BB%A5&action=edit&redlink=1" class="new" title="Quắc công Trường Phụ (trang không tồn tại)">Quắc công Trường Phụ</a> chinh đánh, diệt <a href="/wiki/Ng%E1%BA%A1c_(n%C6%B0%E1%BB%9Bc)" title="Ngạc (nước)">nước Ngạc</a>. Sau đó Hoài Di không thần　phục. </p><p>Năm <a href="/wiki/823_TCN" title="823 TCN">823 TCN</a>, Chu Tuyên vương sai Doãn Cát Phủ đánh Hoài Di, ban lệnh Hoài Di khinh thường thiên tử, quấy nhiễu biên cương. Sau Hoài Di bỏ nộp cống, Tuyên vương Sai <a href="/wiki/Tri%E1%BB%87u_M%E1%BB%A5c_c%C3%B4ng" class="mw-redirect" title="Triệu Mục công">Triệu Mục công</a> dẫn quân chinh phạt, liên minh với <a href="/wiki/T%E1%BB%81_(n%C6%B0%E1%BB%9Bc)" title="Tề (nước)">Tề</a>, <a href="/wiki/K%E1%BB%B7_(n%C6%B0%E1%BB%9Bc)" title="Kỷ (nước)">Kỉ</a>, <a href="/wiki/Lai_(n%C6%B0%E1%BB%9Bc)" title="Lai (nước)">Lai</a> đánh Hoài Di. Từ đó Hoài Di phải xin hòa và cống nộp đều đặn. </p><p><a href="/wiki/T%E1%BB%AB_(n%C6%B0%E1%BB%9Bc)" title="Từ (nước)">Nước Từ</a> thời Tây Chu là cường quốc Đông Di, thường chống đối thiên tử. Chu Tuyên Vương sai khanh sĩ <a href="/w/index.php?title=Nam_Tr%E1%BB%8Dng&action=edit&redlink=1" class="new" title="Nam Trọng (trang không tồn tại)">Nam Trọng</a> (南仲) và thái sư <a href="/w/index.php?title=Ho%C3%A0ng_Ph%E1%BB%A5&action=edit&redlink=1" class="new" title="Hoàng Phụ (trang không tồn tại)">Hoàng Phụ</a> (皇父) đem quân đánh Từ. Vua Từ phải thần phục. </p><p><a href="/wiki/S%E1%BB%9F_(n%C6%B0%E1%BB%9Bc)" title="Sở (nước)">Nước Sở</a> là nước xa lánh về phía đông, được vua Chu phong tước <a href="/wiki/T%E1%BB%AD_t%C6%B0%E1%BB%9Bc" title="Tử tước">Tử</a>. Tuy nhiên sau đó nước Sở bỏ triều cống. Chu Tuyên vương dùng nguyên lão trọng thần <a href="/w/index.php?title=Ph%C6%B0%C6%A1ng_Th%C3%BAc&action=edit&redlink=1" class="new" title="Phương Thúc (trang không tồn tại)">Phương Thúc</a> (方叔) đem binh xa đánh Sở, giành chiến thắng. <a href="/wiki/T%E1%BA%A5n_M%E1%BB%A5c_h%E1%BA%A7u" title="Tấn Mục hầu">Tấn Mục hầu</a> đem quân giúp, sau khi chiến thắng, Tuyên vương đem chiến lợi phẩm thu được tặng vua Tấn. Từ đó phía đông tạm yên. </p> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Phân_phong_chư_hầu"><span id="Ph.C3.A2n_phong_ch.C6.B0_h.E1.BA.A7u"></span>Phân phong chư hầu</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Chu_Tuy%C3%AAn_v%C6%B0%C6%A1ng&veaction=edit&section=6" title="Sửa đổi phần “Phân phong chư hầu”" class="mw-editsection-visualeditor"><span>sửa</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Chu_Tuy%C3%AAn_v%C6%B0%C6%A1ng&action=edit&section=6" title="Sửa mã nguồn tại đề mục: Phân phong chư hầu"><span>sửa mã nguồn</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>Chu Tuyên vương sau khi lên ngôi, tiến hành phân phong chư hầu. Tuyên Vương phong Triệu Mục công tại đất Tạ (nay là <a href="/wiki/H%C3%A0_Nam_(Trung_Qu%E1%BB%91c)" title="Hà Nam (Trung Quốc)">Hà Nam</a>), khai hoang lập ấp. Sau ông đem Thân bá dời sang đất Thử, lập <a href="/wiki/Th%C3%A2n_(n%C6%B0%E1%BB%9Bc)" title="Thân (nước)">nước Thân</a>, Thân bá trở thành trọng thần của Chu thiên tử<sup id="cite_ref-4" class="reference"><a href="#cite_note-4"><span class="cite-bracket">[</span>4<span class="cite-bracket">]</span></a></sup>. Sau đó, Tuyên vương phong Hàn hầu ở Hàn Thành (nay là đông bắc <a href="/wiki/H%C3%A0_B%E1%BA%AFc_(Trung_Qu%E1%BB%91c)" class="mw-redirect" title="Hà Bắc (Trung Quốc)">Hà Bắc</a>), kiến lập <a href="/wiki/H%C3%A0n_(n%C6%B0%E1%BB%9Bc_T%C3%A2y_Chu)" class="mw-redirect" title="Hàn (nước Tây Chu)">nước Hàn</a><sup id="cite_ref-5" class="reference"><a href="#cite_note-5"><span class="cite-bracket">[</span>5<span class="cite-bracket">]</span></a></sup>. </p><p>Năm <a href="/wiki/806_TCN" title="806 TCN">806 TCN</a>, Chu Tuyên vương phong em là Hữu ở đất Trịnh (nay là phía Đông Thiểm Tây), kiến lập <a href="/wiki/Tr%E1%BB%8Bnh_(n%C6%B0%E1%BB%9Bc)" title="Trịnh (nước)">nước Trịnh</a>.<sup id="cite_ref-6" class="reference"><a href="#cite_note-6"><span class="cite-bracket">[</span>6<span class="cite-bracket">]</span></a></sup>, phong cho Trọng Sơn Phủ ở đất Phiền (nay là đông nam <a href="/wiki/T%C3%A2y_An" title="Tây An">Tây An</a>), tức <a href="/w/index.php?title=N%C6%B0%E1%BB%9Bc_Phi%E1%BB%81n&action=edit&redlink=1" class="new" title="Nước Phiền (trang không tồn tại)">nước Phiền</a> <sup id="cite_ref-7" class="reference"><a href="#cite_note-7"><span class="cite-bracket">[</span>7<span class="cite-bracket">]</span></a></sup>(樊). </p> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Can_thiệp_nước_Lỗ"><span id="Can_thi.E1.BB.87p_n.C6.B0.E1.BB.9Bc_L.E1.BB.97"></span>Can thiệp nước Lỗ</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Chu_Tuy%C3%AAn_v%C6%B0%C6%A1ng&veaction=edit&section=7" title="Sửa đổi phần “Can thiệp nước Lỗ”" class="mw-editsection-visualeditor"><span>sửa</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Chu_Tuy%C3%AAn_v%C6%B0%C6%A1ng&action=edit&section=7" title="Sửa mã nguồn tại đề mục: Can thiệp nước Lỗ"><span>sửa mã nguồn</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>Năm <a href="/wiki/816_TCN" title="816 TCN">816 TCN</a>, quốc chủ nước Lỗ là <a href="/wiki/L%E1%BB%97_V%C5%A9_c%C3%B4ng" title="Lỗ Vũ công">Lỗ Vũ công</a> cùng hai con là Cơ Quát và Cơ Huy vào triều kiến Chu Tuyên vương<sup id="cite_ref-Sử_ký,_quyển_4,_Chu_bản_kỉ_2-2" class="reference"><a href="#cite_note-Sử_ký,_quyển_4,_Chu_bản_kỉ-2"><span class="cite-bracket">[</span>2<span class="cite-bracket">]</span></a></sup>. Tuyên vương đánh giá cao Cơ Huy và ép Lỗ công lập Huy làm <a href="/wiki/Th%C3%A1i_t%E1%BB%AD" title="Thái tử">Thế tử</a>. <a href="/w/index.php?title=Tr%E1%BB%8Dng_S%C6%A1n_Ph%E1%BB%A7&action=edit&redlink=1" class="new" title="Trọng Sơn Phủ (trang không tồn tại)">Trọng Sơn Phủ</a> khuyên ông không nên can thiệp và bỏ trưởng lập ấu nhưng Tuyên vương không nghe. Lỗ Vũ công theo lời Tuyên vương bỏ Quát lấy Huy làm Thế tử. Sau đó không lâu, Lỗ Vũ công trở về nước rồi bệnh chết, Cơ Huy lên làm quốc chủ tức <a href="/wiki/L%E1%BB%97_%C3%9D_c%C3%B4ng" title="Lỗ Ý công">Lỗ Ý công</a>, điều đó làm con Cơ Quát là Bá Ngự bất mãn. </p><p>Mười năm sau, Bá Ngự giết Ý công rồi cướp ngôi. Chu Tuyên vương nghe tin vô cùng tức giận, năm <a href="/wiki/796_TCN" title="796 TCN">796 TCN</a> ông đem quân can thiệp, giết Bá Ngự rồi lập em Lỗ Ý công là công tử Xứng làm vua (<a href="/wiki/L%E1%BB%97_Hi%E1%BA%BFu_c%C3%B4ng" title="Lỗ Hiếu công">Lỗ Hiếu công</a>)<sup id="cite_ref-8" class="reference"><a href="#cite_note-8"><span class="cite-bracket">[</span>8<span class="cite-bracket">]</span></a></sup>, từ đó nước Lỗ mới ổn định. Cũng bởi việc này đã làm cho chư hầu không còn tôn trọng Thiên tử nữa. </p> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Giết_công_thần"><span id="Gi.E1.BA.BFt_c.C3.B4ng_th.E1.BA.A7n"></span>Giết công thần</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Chu_Tuy%C3%AAn_v%C6%B0%C6%A1ng&veaction=edit&section=8" title="Sửa đổi phần “Giết công thần”" class="mw-editsection-visualeditor"><span>sửa</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Chu_Tuy%C3%AAn_v%C6%B0%C6%A1ng&action=edit&section=8" title="Sửa mã nguồn tại đề mục: Giết công thần"><span>sửa mã nguồn</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>Năm <a href="/wiki/785_TCN" title="785 TCN">785 TCN</a>, Chu Tuyên vương giết đại phu <a href="/w/index.php?title=%C4%90%E1%BB%97_B%C3%A1&action=edit&redlink=1" class="new" title="Đỗ Bá (trang không tồn tại)">Đỗ Bá</a>. Theo <a href="/w/index.php?title=Th%C3%A1i_B%C3%ACnh_nhi%E1%BB%85m_k%C3%BD&action=edit&redlink=1" class="new" title="Thái Bình nhiễm ký (trang không tồn tại)">Thái Bình nhiễm ký</a> (太平广记), Chu Tuyên vương sủng ái <a href="/w/index.php?title=N%E1%BB%AF_C%C6%B0u&action=edit&redlink=1" class="new" title="Nữ Cưu (trang không tồn tại)">Nữ Cưu</a> (女鸠), người tính tình lẳng lơ, giở trò bẫy tình Đỗ Bá. Đỗ Bá không theo, Nữ Cưu bèn gièm pha Đỗ Bá với Tuyên vương. Tuyên vương nghe theo, nhưng sau đó <a href="/w/index.php?title=T%E1%BA%A3_Nho&action=edit&redlink=1" class="new" title="Tả Nho (trang không tồn tại)">Tả Nho</a> khuyên can nên ông chỉ đày Đỗ Bá đến Vu Tiêu (nay thuộc <a href="/wiki/H%C3%A0_Nam_(Trung_Qu%E1%BB%91c)" title="Hà Nam (Trung Quốc)">Hà Nam</a>), sau sai người ám sát. </p><p>Con Đỗ Bá là <a href="/w/index.php?title=Th%E1%BA%A5p_Th%C3%BAc&action=edit&redlink=1" class="new" title="Thấp Thúc (trang không tồn tại)">Thấp Thúc</a><sup id="cite_ref-9" class="reference"><a href="#cite_note-9"><span class="cite-bracket">[</span>9<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> trốn sang <a href="/wiki/T%E1%BA%A5n_(n%C6%B0%E1%BB%9Bc)" title="Tấn (nước)">nước Tấn</a>, trở thành thủy tổ Phạm Thị, một trong <a href="/wiki/L%E1%BB%A5c_khanh" title="Lục khanh">Tấn quốc lục khanh</a> sau này. </p> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Chiến_tranh_với_Khuyển,_Nhung"><span id="Chi.E1.BA.BFn_tranh_v.E1.BB.9Bi_Khuy.E1.BB.83n.2C_Nhung"></span>Chiến tranh với Khuyển, Nhung</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Chu_Tuy%C3%AAn_v%C6%B0%C6%A1ng&veaction=edit&section=9" title="Sửa đổi phần “Chiến tranh với Khuyển, Nhung”" class="mw-editsection-visualeditor"><span>sửa</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Chu_Tuy%C3%AAn_v%C6%B0%C6%A1ng&action=edit&section=9" title="Sửa mã nguồn tại đề mục: Chiến tranh với Khuyển, Nhung"><span>sửa mã nguồn</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>Năm <a href="/wiki/824_TCN" title="824 TCN">824 TCN</a>, Tuyên vương sai <a href="/wiki/T%E1%BA%A7n_Tr%E1%BB%8Dng" title="Tần Trọng">Tần Trọng</a> đem quân đánh Nhung, năm <a href="/wiki/822_TCN" title="822 TCN">822 TCN</a>, Tần Trọng bị Tây Nhung giết<sup id="cite_ref-ReferenceA_10-0" class="reference"><a href="#cite_note-ReferenceA-10"><span class="cite-bracket">[</span>10<span class="cite-bracket">]</span></a></sup>, Tuyên vương triệu con Tần Trọng là <a href="/wiki/T%E1%BA%A7n_Trang_c%C3%B4ng" title="Tần Trang công">Doanh Kì</a>, cấp 7000 quân đánh Nhung, kết quả Tây Nhung thất bại. Tuyên vương phong Doanh Kì làm Tây Thùy đại phu, phong cho đất cũ của Đại Lạc<sup id="cite_ref-11" class="reference"><a href="#cite_note-11"><span class="cite-bracket">[</span>11<span class="cite-bracket">]</span></a></sup>, đó là cơ sở cho sự hình thành của <a href="/wiki/T%E1%BA%A7n_(n%C6%B0%E1%BB%9Bc)" title="Tần (nước)">nước Tần</a>. </p><p>Năm <a href="/wiki/805_TCN" title="805 TCN">805 TCN</a>, <a href="/wiki/T%E1%BA%A5n_M%E1%BB%A5c_h%E1%BA%A7u" title="Tấn Mục hầu">Tấn Mục hầu</a> nghe lệnh ông, đem quân đánh Nhung, năm <a href="/wiki/802_TCN" title="802 TCN">802 TCN</a>, thắng quân Nhung ở Thiêm Mẫu (nay thuộc Sơn Tây).<sup id="cite_ref-12" class="reference"><a href="#cite_note-12"><span class="cite-bracket">[</span>12<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </p><p>Hằng năm, thiên tử thường tới Thiên Mẫu làm lễ tịch điền, nhưng Tuyên vương bỏ không làm. <a href="/w/index.php?title=Qu%E1%BA%AFc_V%C4%83n_c%C3%B4ng&action=edit&redlink=1" class="new" title="Quắc Văn công (trang không tồn tại)">Quắc Văn công</a> khuyên Tuyên vương không nên bỏ lệ nhưng vua không nghe theo.<sup id="cite_ref-Sử_ký,_quyển_4,_Chu_bản_kỉ_2-3" class="reference"><a href="#cite_note-Sử_ký,_quyển_4,_Chu_bản_kỉ-2"><span class="cite-bracket">[</span>2<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </p><p>Năm <a href="/wiki/797_TCN" title="797 TCN">797 TCN</a>, Tuyên vương đánh Thái Nguyên, giành chiến thắng. Tuy nhiên năm <a href="/wiki/792_TCN" title="792 TCN">792 TCN</a>, lại thất bại trước quân Nhung.<sup id="cite_ref-ReferenceA_10-1" class="reference"><a href="#cite_note-ReferenceA-10"><span class="cite-bracket">[</span>10<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </p><p>Năm <a href="/wiki/789_TCN" title="789 TCN">789 TCN</a>, quân hai tộc Khuyển, Nhung<sup id="cite_ref-13" class="reference"><a href="#cite_note-13"><span class="cite-bracket">[</span>13<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> vào đánh nhà Chu. Chu Tuyên vương mang quân ra đón đánh địch. Hai bên giao chiến ở đất Thiên Mẫu, Tuyên Vương bị bại trận, cánh quân miền nam bị đánh thương vong, tan rã. </p><p>Chu Tuyên vương muốn mộ dân ở Thái Nguyên để bổ sung cho cánh quân bị mất. Trọng Sơn Phủ khuyên ông không nên động binh gây chiến nữa để yên dân nhưng Tuyên vương không nghe.<sup id="cite_ref-Sử_ký,_quyển_4,_Chu_bản_kỉ_2-4" class="reference"><a href="#cite_note-Sử_ký,_quyển_4,_Chu_bản_kỉ-2"><span class="cite-bracket">[</span>2<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </p> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Qua_đời"><span id="Qua_.C4.91.E1.BB.9Di"></span>Qua đời</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Chu_Tuy%C3%AAn_v%C6%B0%C6%A1ng&veaction=edit&section=10" title="Sửa đổi phần “Qua đời”" class="mw-editsection-visualeditor"><span>sửa</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Chu_Tuy%C3%AAn_v%C6%B0%C6%A1ng&action=edit&section=10" title="Sửa mã nguồn tại đề mục: Qua đời"><span>sửa mã nguồn</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>Năm <a href="/wiki/782_TCN" title="782 TCN">782 TCN</a>, Chu Tuyên vương chưa kịp đánh báo thù <a href="/wiki/Khuy%E1%BB%83n_Nhung" title="Khuyển Nhung">Khuyển Nhung</a> thì qua đời. Ông ở ngôi tất cả 46 năm. </p><p>Thái tử Cung Tinh lên nối ngôi, tức là <a href="/wiki/Chu_U_v%C6%B0%C6%A1ng" title="Chu U vương">Chu U vương</a>. Triều đại nhà Chu đến đây thì diệt vong. </p> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Nhận_định"><span id="Nh.E1.BA.ADn_.C4.91.E1.BB.8Bnh"></span>Nhận định</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Chu_Tuy%C3%AAn_v%C6%B0%C6%A1ng&veaction=edit&section=11" title="Sửa đổi phần “Nhận định”" class="mw-editsection-visualeditor"><span>sửa</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Chu_Tuy%C3%AAn_v%C6%B0%C6%A1ng&action=edit&section=11" title="Sửa mã nguồn tại đề mục: Nhận định"><span>sửa mã nguồn</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p><a href="/w/index.php?title=H%E1%BA%A1_Nguy%C3%AAn_C%C3%A1t&action=edit&redlink=1" class="new" title="Hạ Nguyên Cát (trang không tồn tại)">Hạ Nguyên Cát</a> có nhận xét về ông như sau: <i>Chu Tuyên vương bình <a href="/w/index.php?title=Ho%C3%A0i_Di&action=edit&redlink=1" class="new" title="Hoài Di (trang không tồn tại)">Hoài Di</a>, <a href="/wiki/%C4%90%C6%B0%E1%BB%9Dng_Th%C3%A1i_T%C3%B4ng" title="Đường Thái Tông">Đường Thái Tông</a> cầm <a href="/w/index.php?title=Hi%E1%BB%87t_L%E1%BB%A3i&action=edit&redlink=1" class="new" title="Hiệt Lợi (trang không tồn tại)">Hiệt Lợi</a>, đương thời giảm hình phạt"</i>. </p><p><a href="/w/index.php?title=Tr%C3%A2u_Y&action=edit&redlink=1" class="new" title="Trâu Y (trang không tồn tại)">Trâu Y</a> cũng có nhận xét rằng: <i>"<a href="/wiki/Nh%C3%A0_H%E1%BA%A1" title="Nhà Hạ">Hạ</a> có <a href="/wiki/Thi%E1%BA%BFu_Khang" title="Thiếu Khang">Thiếu Khang</a>, <a href="/wiki/Nh%C3%A0_Th%C6%B0%C6%A1ng" title="Nhà Thương">Thương</a> có <a href="/wiki/V%C5%A9_%C4%90inh" title="Vũ Đinh">Vũ Đinh</a>, Chu có Tuyên vương, Hán có <a href="/wiki/H%C3%A1n_Quang_V%C5%A9_%C4%90%E1%BA%BF" title="Hán Quang Vũ Đế">Thế Tổ</a>, Đường có <a href="/wiki/%C4%90%C6%B0%E1%BB%9Dng_T%C3%BAc_T%C3%B4ng" title="Đường Túc Tông">Túc Tông</a>, lúc trong nước có loạn, đã dẹp trừ được, trung hưng Triều đại, lập lại thái miếu, cho dân an viễn"</i>. </p><p>Tuy nhiên, có cũng có số ý kiến chê trách ông đối ngoại dùng binh mà thất bại liên miên, lạm sát đại thần. Hoàng Quỳnh thời Hán chê Tuyên vương:<i>"Chu Tuyên vương không cày tịch điền ở Thiên Mẫu, Quắc Văn công khuyên mà không nghe, lại quân Nhung dấy loạn, tổn hại đến thanh danh của Tuyên vương trung hưng"</i>. </p> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Trong_Đông_Chu_liệt_quốc"><span id="Trong_.C4.90.C3.B4ng_Chu_li.E1.BB.87t_qu.E1.BB.91c"></span>Trong Đông Chu liệt quốc</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Chu_Tuy%C3%AAn_v%C6%B0%C6%A1ng&veaction=edit&section=12" title="Sửa đổi phần “Trong Đông Chu liệt quốc”" class="mw-editsection-visualeditor"><span>sửa</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Chu_Tuy%C3%AAn_v%C6%B0%C6%A1ng&action=edit&section=12" title="Sửa mã nguồn tại đề mục: Trong Đông Chu liệt quốc"><span>sửa mã nguồn</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>Chu Tuyên vương xuất hiện trong hồi 1 của <a href="/wiki/%C4%90%C3%B4ng_Chu_li%E1%BB%87t_qu%E1%BB%91c" title="Đông Chu liệt quốc">Đông Chu liệt quốc</a>. Sự nghiệp của ông không được mô tả chính xác trong tiểu thuyết của <a href="/wiki/Ph%C3%B9ng_M%E1%BB%99ng_Long" title="Phùng Mộng Long">Phùng Mộng Long</a>. </p><p>Theo đó, cuối thời Tuyên vương, có đứa trẻ hát bài ca:"<i>nguyệt tương thăng, nhật tương một, tang cung ki đại, kỉ vong Chu quốc"</i>. Chu Tuyên vương ra lệnh cả nước nghiêm cấm dùng tang cung, giao cho Đỗ Bá điều tra. Sau đó Đỗ Bá điều tra không được bị ông giết, Tả Nho can ngăn nhưng Tuyên vương cũng không nghe. Tả Nho về nhà tự tử. Sau đó lúc Tuyên vương đi săn, Đỗ Bá, Tả Nho hiện về bắn ông, Tuyên vương hoảng sợ lâm bệnh qua đời. </p> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Xem_thêm"><span id="Xem_th.C3.AAm"></span>Xem thêm</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Chu_Tuy%C3%AAn_v%C6%B0%C6%A1ng&veaction=edit&section=13" title="Sửa đổi phần “Xem thêm”" class="mw-editsection-visualeditor"><span>sửa</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Chu_Tuy%C3%AAn_v%C6%B0%C6%A1ng&action=edit&section=13" title="Sửa mã nguồn tại đề mục: Xem thêm"><span>sửa mã nguồn</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <ul><li><a href="/wiki/Chu_Tri%E1%BB%87u_c%E1%BB%99ng_h%C3%B2a" class="mw-redirect" title="Chu Triệu cộng hòa">Chu Triệu cộng hòa</a></li> <li><a href="/wiki/Chu_L%E1%BB%87_V%C6%B0%C6%A1ng" class="mw-redirect" title="Chu Lệ Vương">Chu Lệ Vương</a></li> <li><a href="/wiki/Chu_U_V%C6%B0%C6%A1ng" class="mw-redirect" title="Chu U Vương">Chu U Vương</a></li></ul> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Tham_khảo"><span id="Tham_kh.E1.BA.A3o"></span>Tham khảo</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Chu_Tuy%C3%AAn_v%C6%B0%C6%A1ng&veaction=edit&section=14" title="Sửa đổi phần “Tham khảo”" class="mw-editsection-visualeditor"><span>sửa</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Chu_Tuy%C3%AAn_v%C6%B0%C6%A1ng&action=edit&section=14" title="Sửa mã nguồn tại đề mục: Tham khảo"><span>sửa mã nguồn</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <ul><li><i>Sử ký Tư Mã Thiên những điều chưa biết</i> - Chu bản kỷ, Bùi Hạnh Cẩn - Việt Anh dịch (2005), Nhà xuất bản Văn hoá thông tin</li> <li>Trình Doãn Thắng, Ngô Trâu Cương, Thái Thành (1998), <i>Cố sự Quỳnh Lâm</i>, Nhà xuất bản Thanh Hoá</li> <li>Sử ký Tư Mã Thiên, thiên <i>Tần bản kỉ</i>, <i>Lỗ Chu công thế gia</i>, <i>Tấn thế gia</i>, <i>Trịnh thế gia</i></li></ul> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Chú_thích"><span id="Ch.C3.BA_th.C3.ADch"></span>Chú thích</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Chu_Tuy%C3%AAn_v%C6%B0%C6%A1ng&veaction=edit&section=15" title="Sửa đổi phần “Chú thích”" class="mw-editsection-visualeditor"><span>sửa</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Chu_Tuy%C3%AAn_v%C6%B0%C6%A1ng&action=edit&section=15" title="Sửa mã nguồn tại đề mục: Chú thích"><span>sửa mã nguồn</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <style data-mw-deduplicate="TemplateStyles:r71728118">.mw-parser-output .reflist{margin-bottom:0.5em;list-style-type:decimal}@media screen{.mw-parser-output .reflist{font-size:90%}}.mw-parser-output .reflist .references{font-size:100%;margin-bottom:0;list-style-type:inherit}.mw-parser-output .reflist-columns-2{column-width:30em}.mw-parser-output .reflist-columns-3{column-width:25em}.mw-parser-output .reflist-columns{margin-top:0.3em}.mw-parser-output .reflist-columns ol{margin-top:0}.mw-parser-output .reflist-columns li{page-break-inside:avoid;break-inside:avoid-column}.mw-parser-output .reflist-upper-alpha{list-style-type:upper-alpha}.mw-parser-output .reflist-upper-roman{list-style-type:upper-roman}.mw-parser-output .reflist-lower-alpha{list-style-type:lower-alpha}.mw-parser-output .reflist-lower-greek{list-style-type:lower-greek}.mw-parser-output .reflist-lower-roman{list-style-type:lower-roman}</style><div class="reflist" style="list-style-type: decimal;"> <ol class="references"> <li id="cite_note-1"><b><a href="#cite_ref-1">^</a></b> <span class="reference-text"><a href="/wiki/Minh_Th%E1%BA%BF_T%C3%B4ng" title="Minh Thế Tông">Minh Thế Tông</a> thực lục</span> </li> <li id="cite_note-Sử_ký,_quyển_4,_Chu_bản_kỉ-2">^ <a href="#cite_ref-Sử_ký,_quyển_4,_Chu_bản_kỉ_2-0"><sup><i><b>a</b></i></sup></a> <a href="#cite_ref-Sử_ký,_quyển_4,_Chu_bản_kỉ_2-1"><sup><i><b>b</b></i></sup></a> <a href="#cite_ref-Sử_ký,_quyển_4,_Chu_bản_kỉ_2-2"><sup><i><b>c</b></i></sup></a> <a href="#cite_ref-Sử_ký,_quyển_4,_Chu_bản_kỉ_2-3"><sup><i><b>d</b></i></sup></a> <a href="#cite_ref-Sử_ký,_quyển_4,_Chu_bản_kỉ_2-4"><sup><i><b>e</b></i></sup></a> <span class="reference-text">Sử ký, quyển 4, Chu bản kỉ</span> </li> <li id="cite_note-3"><b><a href="#cite_ref-3">^</a></b> <span class="reference-text">Có thuyết nói Cung bá Hòa thay vua Chu coi chính sự, sau khi Lệ vương mất, Cung bá Hòa trả chính quyền cho Tuyên vương rồi lui về <a href="/wiki/V%E1%BB%87_(n%C6%B0%E1%BB%9Bc)" title="Vệ (nước)">nước Vệ</a></span> </li> <li id="cite_note-4"><b><a href="#cite_ref-4">^</a></b> <span class="reference-text">Sử ký, Tề Thái công thế gia cho rằng đất Thân nằm ở Nam Uyển huyện</span> </li> <li id="cite_note-5"><b><a href="#cite_ref-5">^</a></b> <span class="reference-text">Đây là nước Cổ Hàn thời Xuân Thu, không phải một trong Chiến quốc thất hùng sau này</span> </li> <li id="cite_note-6"><b><a href="#cite_ref-6">^</a></b> <span class="reference-text">Sử ký, Trịnh thế gia</span> </li> <li id="cite_note-7"><b><a href="#cite_ref-7">^</a></b> <span class="reference-text">Sử ký chính nghĩa, Chu bản kỉ</span> </li> <li id="cite_note-8"><b><a href="#cite_ref-8">^</a></b> <span class="reference-text">Sử ký, Lỗ Chu công thế gia</span> </li> <li id="cite_note-9"><b><a href="#cite_ref-9">^</a></b> <span class="reference-text">Kim bản trúc thư kỉ niên· Chu kỉ</span> </li> <li id="cite_note-ReferenceA-10">^ <a href="#cite_ref-ReferenceA_10-0"><sup><i><b>a</b></i></sup></a> <a href="#cite_ref-ReferenceA_10-1"><sup><i><b>b</b></i></sup></a> <span class="reference-text">Hậu Hán thư, quyển 87, Tây Khương truyện</span> </li> <li id="cite_note-11"><b><a href="#cite_ref-11">^</a></b> <span class="reference-text">Sử ký, quyển 5, Tần bản kỉ</span> </li> <li id="cite_note-12"><b><a href="#cite_ref-12">^</a></b> <span class="reference-text">Sử ký, quyển 39, thiên Tấn thế gia</span> </li> <li id="cite_note-13"><b><a href="#cite_ref-13">^</a></b> <span class="reference-text">Sử ký, Chu bản kỷ</span> </li> </ol></div> <div class="navbox-styles"><style data-mw-deduplicate="TemplateStyles:r70958518">.mw-parser-output .hlist dl,.mw-parser-output .hlist ol,.mw-parser-output .hlist ul{margin:0;padding:0}.mw-parser-output .hlist dd,.mw-parser-output .hlist dt,.mw-parser-output .hlist li{margin:0;display:inline}.mw-parser-output .hlist.inline,.mw-parser-output .hlist.inline dl,.mw-parser-output .hlist.inline ol,.mw-parser-output .hlist.inline ul,.mw-parser-output .hlist dl dl,.mw-parser-output .hlist dl ol,.mw-parser-output .hlist dl ul,.mw-parser-output .hlist ol dl,.mw-parser-output .hlist ol ol,.mw-parser-output .hlist ol ul,.mw-parser-output .hlist ul dl,.mw-parser-output .hlist ul ol,.mw-parser-output .hlist ul ul{display:inline}.mw-parser-output .hlist .mw-empty-li{display:none}.mw-parser-output .hlist dt::after{content:": "}.mw-parser-output .hlist dd::after,.mw-parser-output .hlist li::after{content:" · ";font-weight:bold}.mw-parser-output .hlist dd:last-child::after,.mw-parser-output .hlist dt:last-child::after,.mw-parser-output .hlist li:last-child::after{content:none}.mw-parser-output .hlist dd dd:first-child::before,.mw-parser-output .hlist dd dt:first-child::before,.mw-parser-output .hlist dd li:first-child::before,.mw-parser-output .hlist dt dd:first-child::before,.mw-parser-output .hlist dt dt:first-child::before,.mw-parser-output .hlist dt li:first-child::before,.mw-parser-output .hlist li dd:first-child::before,.mw-parser-output .hlist li dt:first-child::before,.mw-parser-output .hlist li li:first-child::before{content:" (";font-weight:normal}.mw-parser-output .hlist dd dd:last-child::after,.mw-parser-output .hlist dd dt:last-child::after,.mw-parser-output .hlist dd li:last-child::after,.mw-parser-output .hlist dt dd:last-child::after,.mw-parser-output .hlist dt dt:last-child::after,.mw-parser-output .hlist dt li:last-child::after,.mw-parser-output .hlist li dd:last-child::after,.mw-parser-output .hlist li dt:last-child::after,.mw-parser-output .hlist li li:last-child::after{content:")";font-weight:normal}.mw-parser-output .hlist ol{counter-reset:listitem}.mw-parser-output .hlist ol>li{counter-increment:listitem}.mw-parser-output .hlist ol>li::before{content:" "counter(listitem)"\a0 "}.mw-parser-output .hlist dd ol>li:first-child::before,.mw-parser-output .hlist dt ol>li:first-child::before,.mw-parser-output .hlist li ol>li:first-child::before{content:" ("counter(listitem)"\a0 "}</style><style data-mw-deduplicate="TemplateStyles:r71573313">.mw-parser-output .navbox{box-sizing:border-box;border:1px solid #a2a9b1;width:100%;clear:both;font-size:88%;text-align:center;padding:1px;margin:1em auto 0}.mw-parser-output .navbox .navbox{margin-top:0}.mw-parser-output .navbox+.navbox,.mw-parser-output .navbox+.navbox-styles+.navbox{margin-top:-1px}.mw-parser-output .navbox-inner,.mw-parser-output .navbox-subgroup{width:100%}.mw-parser-output .navbox-group,.mw-parser-output .navbox-title,.mw-parser-output .navbox-abovebelow{padding:0.25em 1em;line-height:1.5em;text-align:center}.mw-parser-output .navbox-group{white-space:nowrap;text-align:right}.mw-parser-output .navbox,.mw-parser-output .navbox-subgroup{background-color:#fdfdfd}.mw-parser-output .navbox-list{line-height:1.5em;border-color:#fdfdfd}.mw-parser-output .navbox-list-with-group{text-align:left;border-left-width:2px;border-left-style:solid}.mw-parser-output tr+tr>.navbox-abovebelow,.mw-parser-output tr+tr>.navbox-group,.mw-parser-output tr+tr>.navbox-image,.mw-parser-output tr+tr>.navbox-list{border-top:2px solid #fdfdfd}.mw-parser-output .navbox-title{background-color:#ccf}.mw-parser-output .navbox-abovebelow,.mw-parser-output .navbox-group,.mw-parser-output .navbox-subgroup .navbox-title{background-color:#ddf}.mw-parser-output .navbox-subgroup .navbox-group,.mw-parser-output .navbox-subgroup .navbox-abovebelow{background-color:#e6e6ff}.mw-parser-output .navbox-even{background-color:#f7f7f7}.mw-parser-output .navbox-odd{background-color:transparent}.mw-parser-output .navbox .hlist td dl,.mw-parser-output .navbox .hlist td ol,.mw-parser-output .navbox .hlist td ul,.mw-parser-output .navbox td.hlist dl,.mw-parser-output .navbox td.hlist ol,.mw-parser-output .navbox td.hlist ul{padding:0.125em 0}.mw-parser-output .navbox .navbar{display:block;font-size:100%}.mw-parser-output .navbox-title .navbar{float:left;text-align:left;margin-right:0.5em}body.skin--responsive .mw-parser-output .navbox-image img{max-width:none!important}@media print{body.ns-0 .mw-parser-output .navbox{display:none!important}}</style></div><div role="navigation" class="navbox" aria-labelledby="Các_vua_nhà_Chu" style="padding:3px"><table class="nowraplinks hlist mw-collapsible uncollapsed navbox-inner" style="border-spacing:0;background:transparent;color:inherit"><tbody><tr><th scope="col" class="navbox-title" colspan="2" style="background:#CCCC66;"><div class="plainlinks hlist navbar mini"><ul><li class="nv-xem"><a href="/wiki/B%E1%BA%A3n_m%E1%BA%ABu:Vua_nh%C3%A0_Chu" title="Bản mẫu:Vua nhà Chu"><abbr title="Xem bản mẫu này">x</abbr></a></li><li class="nv-thảo luận"><a href="/wiki/Th%E1%BA%A3o_lu%E1%BA%ADn_B%E1%BA%A3n_m%E1%BA%ABu:Vua_nh%C3%A0_Chu" title="Thảo luận Bản mẫu:Vua nhà Chu"><abbr title="Thảo luận bản mẫu này">t</abbr></a></li><li class="nv-sửa"><a class="external text" href="https://vi.wikipedia.org/w/index.php?title=B%E1%BA%A3n_m%E1%BA%ABu:Vua_nh%C3%A0_Chu&action=edit"><abbr title="Sửa bản mẫu này">s</abbr></a></li></ul></div><div id="Các_vua_nhà_Chu" style="font-size:114%;margin:0 4em"><a href="/wiki/Danh_s%C3%A1ch_qu%C3%A2n_ch%E1%BB%A7_nh%C3%A0_Chu" title="Danh sách quân chủ nhà Chu"><span style="color:#000000">Các vua</span></a> <a href="/wiki/Nh%C3%A0_Chu" title="Nhà Chu"><span style="color:#000000">nhà Chu</span></a></div></th></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="background:#CCCC66;;width:1%">Tây Chu</th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-odd" style="width:100%;padding:0;font-size:110%;"><div style="padding:0 0.25em"> <ul><li><a href="/wiki/Chu_V%C5%A9_v%C6%B0%C6%A1ng" title="Chu Vũ vương">Vũ vương</a></li> <li><a href="/wiki/Chu_Th%C3%A0nh_v%C6%B0%C6%A1ng" title="Chu Thành vương">Thành vương</a></li> <li><a href="/wiki/Chu_Khang_v%C6%B0%C6%A1ng" title="Chu Khang vương">Khang vương</a></li> <li><a href="/wiki/Chu_Chi%C3%AAu_v%C6%B0%C6%A1ng" title="Chu Chiêu vương">Chiêu vương</a></li> <li><a href="/wiki/Chu_M%E1%BB%A5c_v%C6%B0%C6%A1ng" title="Chu Mục vương">Mục vương</a></li> <li><a href="/wiki/Chu_Cung_v%C6%B0%C6%A1ng" title="Chu Cung vương">Cung vương</a></li> <li><a href="/wiki/Chu_%C3%9D_v%C6%B0%C6%A1ng" title="Chu Ý vương">Ý vương</a></li> <li><a href="/wiki/Chu_Hi%E1%BA%BFu_v%C6%B0%C6%A1ng" title="Chu Hiếu vương">Hiếu vương</a></li> <li><a href="/wiki/Chu_Di_v%C6%B0%C6%A1ng" title="Chu Di vương">Di vương</a></li> <li><a href="/wiki/Chu_L%E1%BB%87_v%C6%B0%C6%A1ng" title="Chu Lệ vương">Lệ vương</a></li> <li><a class="mw-selflink selflink">Tuyên vương</a></li> <li><a href="/wiki/Chu_U_v%C6%B0%C6%A1ng" title="Chu U vương">U vương</a></li></ul> </div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="background:#CCCC66;;width:1%">Đông Chu</th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-even" style="width:100%;padding:0;font-size:110%;"><div style="padding:0 0.25em"> <ul><li><a href="/wiki/Chu_B%C3%ACnh_v%C6%B0%C6%A1ng" class="mw-redirect" title="Chu Bình vương">Bình vương</a></li> <li><small><a href="/wiki/Chu_Hu%E1%BB%81_v%C6%B0%C6%A1ng" title="Chu Huề vương">Huề vương</a></small></li> <li><a href="/wiki/Chu_Ho%C3%A0n_v%C6%B0%C6%A1ng" title="Chu Hoàn vương">Hoàn vương</a></li> <li><a href="/wiki/Chu_Trang_v%C6%B0%C6%A1ng" class="mw-redirect" title="Chu Trang vương">Trang vương</a></li> <li><a href="/wiki/Chu_Ly_v%C6%B0%C6%A1ng" class="mw-redirect" title="Chu Ly vương">Ly vương</a></li> <li><a href="/wiki/Chu_Hu%E1%BB%87_v%C6%B0%C6%A1ng" title="Chu Huệ vương">Huệ vương</a></li> <li><small><a href="/wiki/V%C6%B0%C6%A1ng_t%E1%BB%AD_%C4%90%E1%BB%93i" title="Vương tử Đồi">Đồi</a></small></li> <li><a href="/wiki/Chu_T%C6%B0%C6%A1ng_v%C6%B0%C6%A1ng" title="Chu Tương vương">Tương vương</a></li> <li><small><a href="/wiki/V%C6%B0%C6%A1ng_t%E1%BB%AD_%C4%90%C3%A1i" title="Vương tử Đái">Đái</a></small></li> <li><a href="/wiki/Chu_Kho%E1%BA%A3nh_v%C6%B0%C6%A1ng" title="Chu Khoảnh vương">Khoảnh vương</a></li> <li><a href="/wiki/Chu_Khu%C3%B4ng_v%C6%B0%C6%A1ng" title="Chu Khuông vương">Khuông vương</a></li> <li><a href="/wiki/Chu_%C4%90%E1%BB%8Bnh_v%C6%B0%C6%A1ng" title="Chu Định vương">Định vương</a></li> <li><a href="/wiki/Chu_Gi%E1%BA%A3n_v%C6%B0%C6%A1ng" title="Chu Giản vương">Giản vương</a></li> <li><a href="/wiki/Chu_Linh_v%C6%B0%C6%A1ng" title="Chu Linh vương">Linh vương</a></li> <li><a href="/wiki/Chu_C%E1%BA%A3nh_v%C6%B0%C6%A1ng" title="Chu Cảnh vương">Cảnh Vương</a></li> <li><a href="/wiki/Chu_%C4%90i%E1%BB%87u_v%C6%B0%C6%A1ng" title="Chu Điệu vương">Điệu Vương</a></li> <li><small><a href="/wiki/V%C6%B0%C6%A1ng_t%E1%BB%AD_Tri%E1%BB%81u" title="Vương tử Triều">Triều</a></small></li> <li><a href="/wiki/Chu_K%C3%ADnh_v%C6%B0%C6%A1ng" class="mw-redirect" title="Chu Kính vương">Kính Vương</a></li> <li><a href="/wiki/Chu_Nguy%C3%AAn_v%C6%B0%C6%A1ng" title="Chu Nguyên vương">Nguyên Vương</a></li> <li><a href="/wiki/Chu_Trinh_%C4%90%E1%BB%8Bnh_v%C6%B0%C6%A1ng" title="Chu Trinh Định vương">Trinh Định Vương</a></li> <li><a href="/wiki/Chu_Ai_v%C6%B0%C6%A1ng" title="Chu Ai vương">Ai Vương</a></li> <li><a href="/wiki/Chu_T%C6%B0_v%C6%B0%C6%A1ng" title="Chu Tư vương">Tư Vương</a></li> <li><a href="/wiki/Chu_Kh%E1%BA%A3o_v%C6%B0%C6%A1ng" title="Chu Khảo vương">Khảo Vương</a></li> <li><a href="/wiki/Chu_Uy_Li%E1%BB%87t_v%C6%B0%C6%A1ng" title="Chu Uy Liệt vương">Uy Liệt Vương</a></li> <li><a href="/wiki/Chu_An_v%C6%B0%C6%A1ng" class="mw-redirect" title="Chu An vương">An Vương</a></li> <li><a href="/wiki/Chu_Li%E1%BB%87t_v%C6%B0%C6%A1ng" title="Chu Liệt vương">Liệt Vương</a></li> <li><a href="/wiki/Chu_Hi%E1%BB%83n_v%C6%B0%C6%A1ng" title="Chu Hiển vương">Hiển Vương</a></li> <li><a href="/wiki/Chu_Th%E1%BA%ADn_T%C4%A9nh_v%C6%B0%C6%A1ng" class="mw-redirect" title="Chu Thận Tĩnh vương">Thận Tịnh Vương</a></li> <li><a href="/wiki/Chu_No%C3%A3n_v%C6%B0%C6%A1ng" title="Chu Noãn vương">Noản Vương</a></li> <li><i><a href="/wiki/%C4%90%C3%B4ng_Chu_qu%C3%A2n" title="Đông Chu quân">Đông Chu quân</a></i></li></ul> </div></td></tr><tr><td colspan="2" class="navbox-list navbox-odd" style="width:100%;padding:0"><div style="padding:0 0.25em"> <hr /> <ul><li><a href="/wiki/B%E1%BA%A3n_m%E1%BA%ABu:Danh_s%C3%A1ch_vua_Trung_Qu%E1%BB%91c" title="Bản mẫu:Danh sách vua Trung Quốc">Vua Trung Quốc</a></li> <li><a href="/wiki/B%E1%BA%A3n_m%E1%BA%ABu:Tam_Ho%C3%A0ng_Ng%C5%A9_%C4%90%E1%BA%BF" title="Bản mẫu:Tam Hoàng Ngũ Đế">Tam Hoàng Ngũ Đế</a></li> <li><a href="/wiki/B%E1%BA%A3n_m%E1%BA%ABu:Vua_nh%C3%A0_H%E1%BA%A1" title="Bản mẫu:Vua nhà Hạ">Hạ</a></li> <li><a href="/wiki/B%E1%BA%A3n_m%E1%BA%ABu:Vua_nh%C3%A0_Th%C6%B0%C6%A1ng" title="Bản mẫu:Vua nhà Thương">Thương</a></li> <li><a href="/wiki/B%E1%BA%A3n_m%E1%BA%ABu:Vua_nh%C3%A0_Chu" title="Bản mẫu:Vua nhà Chu">Chu</a></li> <li><a href="/wiki/B%E1%BA%A3n_m%E1%BA%ABu:Vua_nh%C3%A0_T%E1%BA%A7n" title="Bản mẫu:Vua nhà Tần">Tần</a></li> <li><a href="/wiki/B%E1%BA%A3n_m%E1%BA%ABu:Vua_nh%C3%A0_H%C3%A1n" class="mw-redirect" title="Bản mẫu:Vua nhà Hán">Hán</a></li> <li><a href="/wiki/B%E1%BA%A3n_m%E1%BA%ABu:Vua_th%E1%BB%9Di_Tam_Qu%E1%BB%91c" title="Bản mẫu:Vua thời Tam Quốc">Tam Quốc</a></li> <li><a href="/wiki/B%E1%BA%A3n_m%E1%BA%ABu:Vua_nh%C3%A0_T%E1%BA%A5n" class="mw-redirect" title="Bản mẫu:Vua nhà Tấn">Tấn</a></li> <li><a href="/wiki/B%E1%BA%A3n_m%E1%BA%ABu:Vua_Ng%C5%A9_H%E1%BB%93_th%E1%BA%ADp_l%E1%BB%A5c_qu%E1%BB%91c" title="Bản mẫu:Vua Ngũ Hồ thập lục quốc">Ngũ Hồ loạn Hoa</a></li> <li><a href="/wiki/B%E1%BA%A3n_m%E1%BA%ABu:Vua_th%E1%BB%9Di_Nam_B%E1%BA%AFc_tri%E1%BB%81u_(Trung_Qu%E1%BB%91c)" title="Bản mẫu:Vua thời Nam Bắc triều (Trung Quốc)">Nam Bắc triều</a></li> <li><a href="/wiki/B%E1%BA%A3n_m%E1%BA%ABu:Vua_nh%C3%A0_T%C3%B9y" class="mw-redirect" title="Bản mẫu:Vua nhà Tùy">Tùy</a></li> <li><a href="/wiki/B%E1%BA%A3n_m%E1%BA%ABu:Vua_nh%C3%A0_%C4%90%C6%B0%E1%BB%9Dng" class="mw-redirect" title="Bản mẫu:Vua nhà Đường">Đường</a></li> <li><a href="/wiki/B%E1%BA%A3n_m%E1%BA%ABu:Vua_th%E1%BB%9Di_Ng%C5%A9_%C4%91%E1%BA%A1i_Th%E1%BA%ADp_qu%E1%BB%91c" title="Bản mẫu:Vua thời Ngũ đại Thập quốc">Ngũ đại Thập quốc</a></li> <li><a href="/wiki/B%E1%BA%A3n_m%E1%BA%ABu:Vua_nh%C3%A0_T%E1%BB%91ng" class="mw-redirect" title="Bản mẫu:Vua nhà Tống">Tống</a></li> <li><a href="/wiki/B%E1%BA%A3n_m%E1%BA%ABu:Vua_T%C3%A2y_H%E1%BA%A1" title="Bản mẫu:Vua Tây Hạ">Tây Hạ</a></li> <li><a href="/wiki/B%E1%BA%A3n_m%E1%BA%ABu:Vua_nh%C3%A0_Kim" title="Bản mẫu:Vua nhà Kim">Kim</a></li> <li><a href="/wiki/B%E1%BA%A3n_m%E1%BA%ABu:Vua_T%C3%A2y_Li%C3%AAu" title="Bản mẫu:Vua Tây Liêu">Tây Liêu</a></li> <li><a href="/wiki/B%E1%BA%A3n_m%E1%BA%ABu:Vua_nh%C3%A0_Nguy%C3%AAn" title="Bản mẫu:Vua nhà Nguyên">Nguyên</a></li> <li><a href="/wiki/B%E1%BA%A3n_m%E1%BA%ABu:Vua_nh%C3%A0_Minh" class="mw-redirect" title="Bản mẫu:Vua nhà Minh">Minh</a></li> <li><a href="/wiki/B%E1%BA%A3n_m%E1%BA%ABu:Vua_nh%C3%A0_Thanh" class="mw-redirect" title="Bản mẫu:Vua nhà Thanh">Thanh</a></li></ul></div></td></tr></tbody></table></div>    </div><noscript><img src="https://login.wikimedia.org/wiki/Special:CentralAutoLogin/start?type=1x1&useformat=desktop" alt="" width="1" height="1" style="border: none; position: absolute;"></noscript> <div class="printfooter" data-nosnippet="">Lấy từ “<a dir="ltr" href="https://vi.wikipedia.org/w/index.php?title=Chu_Tuyên_vương&oldid=71816111">https://vi.wikipedia.org/w/index.php?title=Chu_Tuyên_vương&oldid=71816111</a>”</div></div> <div id="catlinks" class="catlinks" data-mw="interface"><div id="mw-normal-catlinks" class="mw-normal-catlinks"><a href="/wiki/%C4%90%E1%BA%B7c_bi%E1%BB%87t:Th%E1%BB%83_lo%E1%BA%A1i" title="Đặc biệt:Thể loại">Thể loại</a>: <ul><li><a href="/wiki/Th%E1%BB%83_lo%E1%BA%A1i:M%E1%BA%A5t_n%C4%83m_782_TCN" title="Thể loại:Mất năm 782 TCN">Mất năm 782 TCN</a></li><li><a href="/wiki/Th%E1%BB%83_lo%E1%BA%A1i:Vua_nh%C3%A0_Chu" title="Thể loại:Vua nhà Chu">Vua nhà Chu</a></li></ul></div><div id="mw-hidden-catlinks" class="mw-hidden-catlinks mw-hidden-cats-hidden">Thể loại ẩn: <ul><li><a href="/wiki/Th%E1%BB%83_lo%E1%BA%A1i:Trang_c%C3%B3_th%E1%BB%9Di_bi%E1%BB%83u" title="Thể loại:Trang có thời biểu">Trang có thời biểu</a></li><li><a href="/wiki/Th%E1%BB%83_lo%E1%BA%A1i:N%C4%83m_sinh_thi%E1%BA%BFu" title="Thể loại:Năm sinh thiếu">Năm sinh thiếu</a></li><li><a href="/wiki/Th%E1%BB%83_lo%E1%BA%A1i:N%C4%83m_sinh_kh%C3%B4ng_r%C3%B5" title="Thể loại:Năm sinh không rõ">Năm sinh không rõ</a></li></ul></div></div> </div> </main> </div> <div class="mw-footer-container"> <footer id="footer" class="mw-footer" > <ul id="footer-info"> <li id="footer-info-lastmod"> Trang này được sửa đổi lần cuối vào ngày 27 tháng 9 năm 2024, 19:07.</li> <li id="footer-info-copyright">Văn bản được phát hành theo <a href="/wiki/Wikipedia:Nguy%C3%AAn_v%C4%83n_Gi%E1%BA%A5y_ph%C3%A9p_Creative_Commons_Ghi_c%C3%B4ng%E2%80%93Chia_s%E1%BA%BB_t%C6%B0%C6%A1ng_t%E1%BB%B1_phi%C3%AAn_b%E1%BA%A3n_4.0_Qu%E1%BB%91c_t%E1%BA%BF" title="Wikipedia:Nguyên văn Giấy phép Creative Commons Ghi công–Chia sẻ tương tự phiên bản 4.0 Quốc tế">Giấy phép Creative Commons Ghi công–Chia sẻ tương tự</a>; có thể áp dụng điều khoản bổ sung. Với việc sử dụng trang web này, bạn chấp nhận <a class="external text" href="https://foundation.wikimedia.org/wiki/Special:MyLanguage/Policy:Terms_of_Use/vi">Điều khoản Sử dụng</a> và <a class="external text" href="https://foundation.wikimedia.org/wiki/Special:MyLanguage/Policy:Privacy_policy/vi">Quy định quyền riêng tư</a>. Wikipedia® là thương hiệu đã đăng ký của <a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.wikimediafoundation.org/">Wikimedia Foundation, Inc.</a>, một tổ chức phi lợi nhuận.</li> </ul> <ul id="footer-places"> <li id="footer-places-privacy"><a href="https://foundation.wikimedia.org/wiki/Special:MyLanguage/Policy:Privacy_policy">Quy định quyền riêng tư</a></li> <li id="footer-places-about"><a href="/wiki/Wikipedia:Gi%E1%BB%9Bi_thi%E1%BB%87u">Giới thiệu Wikipedia</a></li> <li id="footer-places-disclaimers"><a href="/wiki/Wikipedia:Ph%E1%BB%A7_nh%E1%BA%ADn_chung">Lời phủ nhận</a></li> <li id="footer-places-wm-codeofconduct"><a href="https://foundation.wikimedia.org/wiki/Special:MyLanguage/Policy:Universal_Code_of_Conduct">Bộ Quy tắc Ứng xử Chung</a></li> <li id="footer-places-developers"><a href="https://developer.wikimedia.org">Lập trình viên</a></li> <li id="footer-places-statslink"><a href="https://stats.wikimedia.org/#/vi.wikipedia.org">Thống kê</a></li> <li id="footer-places-cookiestatement"><a href="https://foundation.wikimedia.org/wiki/Special:MyLanguage/Policy:Cookie_statement">Tuyên bố về cookie</a></li> <li id="footer-places-mobileview"><a href="//vi.m.wikipedia.org/w/index.php?title=Chu_Tuy%C3%AAn_v%C6%B0%C6%A1ng&mobileaction=toggle_view_mobile" class="noprint stopMobileRedirectToggle">Phiên bản di động</a></li> </ul> <ul id="footer-icons" class="noprint"> <li id="footer-copyrightico"><a href="https://wikimediafoundation.org/" class="cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--size-large cdx-button--fake-button--enabled"><img src="/static/images/footer/wikimedia-button.svg" width="84" height="29" alt="Wikimedia Foundation" loading="lazy"></a></li> <li id="footer-poweredbyico"><a href="https://www.mediawiki.org/" class="cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--size-large cdx-button--fake-button--enabled"><img src="/w/resources/assets/poweredby_mediawiki.svg" alt="Powered by MediaWiki" width="88" height="31" loading="lazy"></a></li> </ul> </footer> </div> </div> </div> <div class="vector-settings" id="p-dock-bottom"> <ul></ul> </div><script>(RLQ=window.RLQ||[]).push(function(){mw.config.set({"wgHostname":"mw-web.codfw.main-5c59558b9d-glpkk","wgBackendResponseTime":121,"wgPageParseReport":{"limitreport":{"cputime":"0.248","walltime":"0.491","ppvisitednodes":{"value":1407,"limit":1000000},"postexpandincludesize":{"value":25807,"limit":2097152},"templateargumentsize":{"value":952,"limit":2097152},"expansiondepth":{"value":11,"limit":100},"expensivefunctioncount":{"value":1,"limit":500},"unstrip-depth":{"value":0,"limit":20},"unstrip-size":{"value":11565,"limit":5000000},"entityaccesscount":{"value":0,"limit":400},"timingprofile":["100.00% 404.652 1 -total"," 72.77% 294.466 2 Bản_mẫu:Infobox"," 70.69% 286.066 1 Bản_mẫu:Thông_tin_nhân_vật_hoàng_gia"," 17.99% 72.786 1 Bản_mẫu:Vua_nhà_Chu"," 17.32% 70.072 1 Bản_mẫu:Navbox"," 6.27% 25.376 1 Bản_mẫu:Tham_khảo"," 3.69% 14.923 1 Bản_mẫu:Cả_2"," 1.95% 7.876 1 Bản_mẫu:If_empty"," 0.79% 3.183 1 Bản_mẫu:Thời_gian_sống"," 0.70% 2.822 2 Bản_mẫu:Template_other"]},"scribunto":{"limitreport-timeusage":{"value":"0.082","limit":"10.000"},"limitreport-memusage":{"value":1389766,"limit":52428800}},"cachereport":{"origin":"mw-api-int.codfw.main-6fdd9f9b88-gtmsb","timestamp":"20241129172118","ttl":2592000,"transientcontent":false}}});});</script> <script type="application/ld+json">{"@context":"https:\/\/schema.org","@type":"Article","name":"Chu Tuy\u00ean v\u01b0\u01a1ng","url":"https:\/\/vi.wikipedia.org\/wiki\/Chu_Tuy%C3%AAn_v%C6%B0%C6%A1ng","sameAs":"http:\/\/www.wikidata.org\/entity\/Q55247","mainEntity":"http:\/\/www.wikidata.org\/entity\/Q55247","author":{"@type":"Organization","name":"Nh\u1eefng ng\u01b0\u1eddi \u0111\u00f3ng g\u00f3p v\u00e0o c\u00e1c d\u1ef1 \u00e1n Wikimedia"},"publisher":{"@type":"Organization","name":"Qu\u1ef9 Wikimedia","logo":{"@type":"ImageObject","url":"https:\/\/www.wikimedia.org\/static\/images\/wmf-hor-googpub.png"}},"datePublished":"2009-06-18T03:42:00Z","dateModified":"2024-09-27T19:07:38Z","image":"https:\/\/upload.wikimedia.org\/wikipedia\/commons\/4\/4a\/King_Xuan_of_Zhou.jpg","headline":"L\u00e0 v\u1ecb qu\u00e2n ch\u1ee7 th\u1ee9 11 c\u1ee7a nh\u00e0 Chu. \u00d4ng tr\u1ecb v\u00ec t\u1ed5ng c\u1ed9ng 46 n\u0103m. \u00d4ng k\u1ebf v\u1ecb sau 14 n\u0103m Chu L\u1ec7 v\u01b0\u01a1ng l\u01b0u vong \u1edf \u0111\u1ea5t Di, k\u1ebft th\u00fac giai \u0111o\u1ea1n Chu Tri\u1ec7u c\u1ed9ng h\u00f2a kh\u00f4ng c\u00f3 qu\u00e2n ch\u1ee7"}</script> </body> </html>