CINXE.COM
خیر و شر - ویکی‌پدیا، دانشنامهٔ آزاد
<!DOCTYPE html> <html class="client-nojs vector-feature-language-in-header-enabled vector-feature-language-in-main-page-header-disabled vector-feature-sticky-header-disabled vector-feature-page-tools-pinned-disabled vector-feature-toc-pinned-clientpref-1 vector-feature-main-menu-pinned-disabled vector-feature-limited-width-clientpref-1 vector-feature-limited-width-content-enabled vector-feature-custom-font-size-clientpref-1 vector-feature-appearance-pinned-clientpref-1 vector-feature-night-mode-enabled skin-theme-clientpref-day vector-toc-available" lang="fa" dir="rtl"> <head> <meta charset="UTF-8"> <title>خیر و شر - ویکی‌پدیا، دانشنامهٔ آزاد</title> <script>(function(){var className="client-js vector-feature-language-in-header-enabled vector-feature-language-in-main-page-header-disabled vector-feature-sticky-header-disabled vector-feature-page-tools-pinned-disabled vector-feature-toc-pinned-clientpref-1 vector-feature-main-menu-pinned-disabled vector-feature-limited-width-clientpref-1 vector-feature-limited-width-content-enabled vector-feature-custom-font-size-clientpref-1 vector-feature-appearance-pinned-clientpref-1 vector-feature-night-mode-enabled skin-theme-clientpref-day vector-toc-available";var cookie=document.cookie.match(/(?:^|; )fawikimwclientpreferences=([^;]+)/);if(cookie){cookie[1].split('%2C').forEach(function(pref){className=className.replace(new RegExp('(^| )'+pref.replace(/-clientpref-\w+$|[^\w-]+/g,'')+'-clientpref-\\w+( |$)'),'$1'+pref+'$2');});}document.documentElement.className=className;}());RLCONF={"wgBreakFrames":false,"wgSeparatorTransformTable":[".\t,","٫\t٬"],"wgDigitTransformTable":[ "0\t1\t2\t3\t4\t5\t6\t7\t8\t9\t%","۰\t۱\t۲\t۳\t۴\t۵\t۶\t۷\t۸\t۹\t٪"],"wgDefaultDateFormat":"dmy","wgMonthNames":["","ژانویه","فوریه","مارس","آوریل","مه","ژوئن","ژوئیه","اوت","سپتامبر","اکتبر","نوامبر","دسامبر"],"wgRequestId":"f2c53573-4155-478d-a2da-c0e8dc25c2e2","wgCanonicalNamespace":"","wgCanonicalSpecialPageName":false,"wgNamespaceNumber":0,"wgPageName":"خیر_و_شر","wgTitle":"خیر و شر","wgCurRevisionId":40673548,"wgRevisionId":40673548,"wgArticleId":1575566,"wgIsArticle":true,"wgIsRedirect":false,"wgAction":"view","wgUserName":null,"wgUserGroups":["*"],"wgCategories":["صفحه‌های حاوی پیوند جادویی آی‌اس‌بی‌ان","مقاله‌های ویکی‌پدیا همراه شناسه‌های BNF","مقاله‌های ویکی‌پدیا همراه شناسه‌های EMU","مقاله‌های ویکی‌پدیا همراه شناسه‌های J9U", "مقاله‌های ویکی‌پدیا همراه شناسه‌های LCCN","مقاله‌های ویکی‌پدیا همراه شناسه‌های NDL","مقاله‌های ویکی‌پدیا همراه شناسه‌های NKC","مقاله‌های ویکی‌پدیا همراه شناسه‌های FAST","مقاله‌های ویکی‌پدیا همراه شناسه‌های TDVİA","ارزش","جرم","چالش‌های اخلاقی","دیکوتومی","گناه","مفهوم‌های فلسفی مذهبی","مفهوم‌های اخلاقی","عناصر تکرارشونده در فولکلور"],"wgPageViewLanguage":"fa","wgPageContentLanguage":"fa","wgPageContentModel":"wikitext","wgRelevantPageName":"خیر_و_شر","wgRelevantArticleId":1575566,"wgIsProbablyEditable":true,"wgRelevantPageIsProbablyEditable":true,"wgRestrictionEdit":[],"wgRestrictionMove":[],"wgRedirectedFrom":"نیک_و_بد_(خیر_و_شر)","wgNoticeProject":"wikipedia","wgCiteReferencePreviewsActive":true, "wgFlaggedRevsParams":{"tags":{"status":{"levels":1}}},"wgMediaViewerOnClick":true,"wgMediaViewerEnabledByDefault":true,"wgPopupsFlags":0,"wgVisualEditor":{"pageLanguageCode":"fa","pageLanguageDir":"rtl","pageVariantFallbacks":"fa"},"wgMFDisplayWikibaseDescriptions":{"search":true,"watchlist":true,"tagline":true,"nearby":true},"wgWMESchemaEditAttemptStepOversample":false,"wgWMEPageLength":10000,"wgInternalRedirectTargetUrl":"/wiki/%D8%AE%DB%8C%D8%B1_%D9%88_%D8%B4%D8%B1","wgRelatedArticlesCompat":[],"wgCentralAuthMobileDomain":false,"wgEditSubmitButtonLabelPublish":true,"wgULSPosition":"interlanguage","wgULSisCompactLinksEnabled":false,"wgVector2022LanguageInHeader":true,"wgULSisLanguageSelectorEmpty":false,"wgWikibaseItemId":"Q10797504","wgCheckUserClientHintsHeadersJsApi":["brands","architecture","bitness","fullVersionList","mobile","model","platform","platformVersion"],"GEHomepageSuggestedEditsEnableTopics":true,"wgGETopicsMatchModeEnabled":true, "wgGEStructuredTaskRejectionReasonTextInputEnabled":false,"wgGELevelingUpEnabledForUser":false};RLSTATE={"ext.globalCssJs.user.styles":"ready","site.styles":"ready","user.styles":"ready","ext.globalCssJs.user":"ready","user":"ready","user.options":"loading","ext.cite.styles":"ready","skins.vector.search.codex.styles":"ready","skins.vector.styles":"ready","skins.vector.icons":"ready","jquery.makeCollapsible.styles":"ready","ext.wikimediamessages.styles":"ready","ext.visualEditor.desktopArticleTarget.noscript":"ready","ext.uls.interlanguage":"ready","wikibase.client.init":"ready","ext.wikimediaBadges":"ready"};RLPAGEMODULES=["mediawiki.action.view.redirect","ext.cite.ux-enhancements","mediawiki.page.media","site","mediawiki.page.ready","jquery.makeCollapsible","mediawiki.toc","skins.vector.js","ext.centralNotice.geoIP","ext.centralNotice.startUp","ext.gadget.Edittools","ext.gadget.EasyNewSection","ext.gadget.signit","ext.gadget.decodesummary","ext.gadget.Watchlist","ext.gadget.switcher", "ext.gadget.refToolbar","ext.urlShortener.toolbar","ext.centralauth.centralautologin","mmv.bootstrap","ext.popups","ext.visualEditor.desktopArticleTarget.init","ext.visualEditor.targetLoader","ext.echo.centralauth","ext.eventLogging","ext.wikimediaEvents","ext.navigationTiming","ext.uls.interface","ext.cx.eventlogging.campaigns","ext.cx.uls.quick.actions","wikibase.client.vector-2022","ext.checkUser.clientHints","ext.growthExperiments.SuggestedEditSession","wikibase.sidebar.tracking"];</script> <script>(RLQ=window.RLQ||[]).push(function(){mw.loader.impl(function(){return["user.options@12s5i",function($,jQuery,require,module){mw.user.tokens.set({"patrolToken":"+\\","watchToken":"+\\","csrfToken":"+\\"}); }];});});</script> <link rel="stylesheet" href="/w/load.php?lang=fa&modules=ext.cite.styles%7Cext.uls.interlanguage%7Cext.visualEditor.desktopArticleTarget.noscript%7Cext.wikimediaBadges%7Cext.wikimediamessages.styles%7Cjquery.makeCollapsible.styles%7Cskins.vector.icons%2Cstyles%7Cskins.vector.search.codex.styles%7Cwikibase.client.init&only=styles&skin=vector-2022"> <script async="" src="/w/load.php?lang=fa&modules=startup&only=scripts&raw=1&skin=vector-2022"></script> <meta name="ResourceLoaderDynamicStyles" content=""> <link rel="stylesheet" href="/w/load.php?lang=fa&modules=site.styles&only=styles&skin=vector-2022"> <meta name="generator" content="MediaWiki 1.44.0-wmf.5"> <meta name="referrer" content="origin"> <meta name="referrer" content="origin-when-cross-origin"> <meta name="robots" content="max-image-preview:standard"> <meta name="format-detection" content="telephone=no"> <meta property="og:image" content="https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/2/27/Codex_Gigas_devil.jpg"> <meta property="og:image:width" content="1200"> <meta property="og:image:height" content="1906"> <meta property="og:image" content="https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/2/27/Codex_Gigas_devil.jpg"> <meta property="og:image:width" content="800"> <meta property="og:image:height" content="1270"> <meta property="og:image:width" content="640"> <meta property="og:image:height" content="1016"> <meta name="viewport" content="width=1120"> <meta property="og:title" content="خیر و شر - ویکی‌پدیا، دانشنامهٔ آزاد"> <meta property="og:type" content="website"> <link rel="preconnect" href="//upload.wikimedia.org"> <link rel="alternate" media="only screen and (max-width: 640px)" href="//fa.m.wikipedia.org/wiki/%D8%AE%DB%8C%D8%B1_%D9%88_%D8%B4%D8%B1"> <link rel="alternate" type="application/x-wiki" title="ویرایش" href="/w/index.php?title=%D8%AE%DB%8C%D8%B1_%D9%88_%D8%B4%D8%B1&action=edit"> <link rel="apple-touch-icon" href="/static/apple-touch/wikipedia.png"> <link rel="icon" href="/static/favicon/wikipedia.ico"> <link rel="search" type="application/opensearchdescription+xml" href="/w/rest.php/v1/search" title="ویکی‌پدیا (fa)"> <link rel="EditURI" type="application/rsd+xml" href="//fa.wikipedia.org/w/api.php?action=rsd"> <link rel="canonical" href="https://fa.wikipedia.org/wiki/%D8%AE%DB%8C%D8%B1_%D9%88_%D8%B4%D8%B1"> <link rel="license" href="https://creativecommons.org/licenses/by-sa/4.0/deed.fa"> <link rel="alternate" type="application/atom+xml" title="خوراک اتم برای ویکی‌پدیا" href="/w/index.php?title=%D9%88%DB%8C%DA%98%D9%87:%D8%AA%D8%BA%DB%8C%DB%8C%D8%B1%D8%A7%D8%AA_%D8%A7%D8%AE%DB%8C%D8%B1&feed=atom"> <link rel="dns-prefetch" href="//meta.wikimedia.org" /> <link rel="dns-prefetch" href="//login.wikimedia.org"> </head> <body class="skin--responsive skin-vector skin-vector-search-vue mediawiki rtl sitedir-rtl mw-hide-empty-elt ns-0 ns-subject mw-editable page-خیر_و_شر rootpage-خیر_و_شر skin-vector-2022 action-view"><a class="mw-jump-link" href="#bodyContent">پرش به محتوا</a> <div class="vector-header-container"> <header class="vector-header mw-header"> <div class="vector-header-start"> <nav class="vector-main-menu-landmark" aria-label="وبگاه"> <div id="vector-main-menu-dropdown" class="vector-dropdown vector-main-menu-dropdown vector-button-flush-left vector-button-flush-right" > <input type="checkbox" id="vector-main-menu-dropdown-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-main-menu-dropdown" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="منوی اصلی" > <label id="vector-main-menu-dropdown-label" for="vector-main-menu-dropdown-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only " aria-hidden="true" ><span class="vector-icon mw-ui-icon-menu mw-ui-icon-wikimedia-menu"></span> <span class="vector-dropdown-label-text">منوی اصلی</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="vector-main-menu-unpinned-container" class="vector-unpinned-container"> <div id="vector-main-menu" class="vector-main-menu vector-pinnable-element"> <div class="vector-pinnable-header vector-main-menu-pinnable-header vector-pinnable-header-unpinned" data-feature-name="main-menu-pinned" data-pinnable-element-id="vector-main-menu" data-pinned-container-id="vector-main-menu-pinned-container" data-unpinned-container-id="vector-main-menu-unpinned-container" > <div class="vector-pinnable-header-label">منوی اصلی</div> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-pin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-main-menu.pin">انتقال به نوار کناری</button> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-unpin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-main-menu.unpin">نهفتن</button> </div> <div id="p-navigation" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-navigation" > <div class="vector-menu-heading"> بازدید محتوا </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="n-mainpage" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%D8%B5%D9%81%D8%AD%D9%87%D9%94_%D8%A7%D8%B5%D9%84%DB%8C" title="مشاهدهٔ صفحهٔ اصلی [z]" accesskey="z"><span>صفحهٔ اصلی</span></a></li><li id="n-currentevents" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%D8%AF%D8%B1%DA%AF%D8%A7%D9%87:%D8%B1%D9%88%DB%8C%D8%AF%D8%A7%D8%AF%D9%87%D8%A7%DB%8C_%DA%A9%D9%86%D9%88%D9%86%DB%8C" title="یافتن اطلاعات پس‌زمینه پیرامون رویدادهای کنونی"><span>رویدادهای کنونی</span></a></li><li id="n-randompage" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%D9%88%DB%8C%DA%98%D9%87:%D8%B5%D9%81%D8%AD%D9%87%D9%94_%D8%AA%D8%B5%D8%A7%D8%AF%D9%81%DB%8C" title="آوردن یک صفحهٔ تصادفی [x]" accesskey="x"><span>مقالهٔ تصادفی</span></a></li> </ul> </div> </div> <div id="p-collaboration" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-collaboration" > <div class="vector-menu-heading"> همکاری </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="n-recentchanges" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%D9%88%DB%8C%DA%98%D9%87:%D8%AA%D8%BA%DB%8C%DB%8C%D8%B1%D8%A7%D8%AA_%D8%A7%D8%AE%DB%8C%D8%B1" title="فهرستی از تغییرات اخیر ویکی [r]" accesskey="r"><span>تغییرات اخیر</span></a></li><li id="n-cooperateing" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%D8%B1%D8%A7%D9%87%D9%86%D9%85%D8%A7:%D9%87%D9%85%DA%A9%D8%A7%D8%B1%DB%8C"><span>ویکی‌نویس شوید!</span></a></li><li id="n-help" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%D8%B1%D8%A7%D9%87%D9%86%D9%85%D8%A7:%D9%81%D9%87%D8%B1%D8%B3%D8%AA" title="مکانی برای دریافتن"><span>راهنما</span></a></li><li id="n-contact" class="mw-list-item"><a href="//fa.wikipedia.org/wiki/%D9%88%DB%8C%DA%A9%DB%8C%E2%80%8C%D9%BE%D8%AF%DB%8C%D8%A7:%D8%AA%D9%85%D8%A7%D8%B3_%D8%A8%D8%A7_%D9%85%D8%A7"><span>تماس با ویکی‌پدیا</span></a></li> </ul> </div> </div> </div> </div> </div> </div> </nav> <a href="/wiki/%D8%B5%D9%81%D8%AD%D9%87%D9%94_%D8%A7%D8%B5%D9%84%DB%8C" class="mw-logo"> <img class="mw-logo-icon" src="/static/images/icons/wikipedia.png" alt="" aria-hidden="true" height="50" width="50"> <span class="mw-logo-container skin-invert"> <img class="mw-logo-wordmark" alt="ویکی‌پدیا" src="/static/images/mobile/copyright/wikipedia-wordmark-fa.svg" style="width: 6em; height: 2em;"> <img class="mw-logo-tagline" alt="دانشنامهٔ آزاد" src="/static/images/mobile/copyright/wikipedia-tagline-fa.svg" width="72" height="18" style="width: 4.5em; height: 1.125em;"> </span> </a> </div> <div class="vector-header-end"> <div id="p-search" role="search" class="vector-search-box-vue vector-search-box-collapses vector-search-box-show-thumbnail vector-search-box-auto-expand-width vector-search-box"> <a href="/wiki/%D9%88%DB%8C%DA%98%D9%87:%D8%AC%D8%B3%D8%AA%D8%AC%D9%88" class="cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only search-toggle" title="جستجو در ویکی‌پدیا [f]" accesskey="f"><span class="vector-icon mw-ui-icon-search mw-ui-icon-wikimedia-search"></span> <span>جستجو</span> </a> <div class="vector-typeahead-search-container"> <div class="cdx-typeahead-search cdx-typeahead-search--show-thumbnail cdx-typeahead-search--auto-expand-width"> <form action="/w/index.php" id="searchform" class="cdx-search-input cdx-search-input--has-end-button"> <div id="simpleSearch" class="cdx-search-input__input-wrapper" data-search-loc="header-moved"> <div class="cdx-text-input cdx-text-input--has-start-icon"> <input class="cdx-text-input__input" type="search" name="search" placeholder="جستجو در ویکی‌پدیا" aria-label="جستجو در ویکی‌پدیا" autocapitalize="sentences" title="جستجو در ویکی‌پدیا [f]" accesskey="f" id="searchInput" > <span class="cdx-text-input__icon cdx-text-input__start-icon"></span> </div> <input type="hidden" name="title" value="ویژه:جستجو"> </div> <button class="cdx-button cdx-search-input__end-button">جستجو</button> </form> </div> </div> </div> <nav class="vector-user-links vector-user-links-wide" aria-label="ابزارهای شخصی"> <div class="vector-user-links-main"> <div id="p-vector-user-menu-preferences" class="vector-menu mw-portlet emptyPortlet" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> </ul> </div> </div> <div id="p-vector-user-menu-userpage" class="vector-menu mw-portlet emptyPortlet" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> </ul> </div> </div> <nav class="vector-appearance-landmark" aria-label="ظاهر"> <div id="vector-appearance-dropdown" class="vector-dropdown " title="تغییر ظاهر اندازهٔ قلم، عرض و رنگ صفحه" > <input type="checkbox" id="vector-appearance-dropdown-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-appearance-dropdown" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="ظاهر" > <label id="vector-appearance-dropdown-label" for="vector-appearance-dropdown-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only " aria-hidden="true" ><span class="vector-icon mw-ui-icon-appearance mw-ui-icon-wikimedia-appearance"></span> <span class="vector-dropdown-label-text">ظاهر</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="vector-appearance-unpinned-container" class="vector-unpinned-container"> </div> </div> </div> </nav> <div id="p-vector-user-menu-notifications" class="vector-menu mw-portlet emptyPortlet" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> </ul> </div> </div> <div id="p-vector-user-menu-overflow" class="vector-menu mw-portlet" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="pt-sitesupport-2" class="user-links-collapsible-item mw-list-item user-links-collapsible-item"><a data-mw="interface" href="//donate.wikimedia.org/wiki/Special:FundraiserRedirector?utm_source=donate&utm_medium=sidebar&utm_campaign=C13_fa.wikipedia.org&uselang=fa" class=""><span>کمک مالی</span></a> </li> <li id="pt-createaccount-2" class="user-links-collapsible-item mw-list-item user-links-collapsible-item"><a data-mw="interface" href="/w/index.php?title=%D9%88%DB%8C%DA%98%D9%87:%D8%A7%DB%8C%D8%AC%D8%A7%D8%AF_%D8%AD%D8%B3%D8%A7%D8%A8_%DA%A9%D8%A7%D8%B1%D8%A8%D8%B1%DB%8C&returnto=%D8%AE%DB%8C%D8%B1+%D9%88+%D8%B4%D8%B1" title="از شما دعوت می‌شود که یک حساب ایجاد کنید و وارد شوید؛ هرچند که این کار اختیاری است." class=""><span>ایجاد حساب</span></a> </li> <li id="pt-login-2" class="user-links-collapsible-item mw-list-item user-links-collapsible-item"><a data-mw="interface" href="/w/index.php?title=%D9%88%DB%8C%DA%98%D9%87:%D9%88%D8%B1%D9%88%D8%AF_%D8%A8%D9%87_%D8%B3%D8%A7%D9%85%D8%A7%D9%86%D9%87&returnto=%D8%AE%DB%8C%D8%B1+%D9%88+%D8%B4%D8%B1" title="توصیه می‌شود که به سامانه وارد شوید، گرچه اجباری نیست [o]" accesskey="o" class=""><span>ورود</span></a> </li> </ul> </div> </div> </div> <div id="vector-user-links-dropdown" class="vector-dropdown vector-user-menu vector-button-flush-right vector-user-menu-logged-out" title="گزینه‌های بیشتر" > <input type="checkbox" id="vector-user-links-dropdown-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-user-links-dropdown" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="ابزارهای شخصی" > <label id="vector-user-links-dropdown-label" for="vector-user-links-dropdown-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only " aria-hidden="true" ><span class="vector-icon mw-ui-icon-ellipsis mw-ui-icon-wikimedia-ellipsis"></span> <span class="vector-dropdown-label-text">ابزارهای شخصی</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="p-personal" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-personal user-links-collapsible-item" title="منوی کاربری" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="pt-sitesupport" class="user-links-collapsible-item mw-list-item"><a href="//donate.wikimedia.org/wiki/Special:FundraiserRedirector?utm_source=donate&utm_medium=sidebar&utm_campaign=C13_fa.wikipedia.org&uselang=fa"><span>کمک مالی</span></a></li><li id="pt-createaccount" class="user-links-collapsible-item mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%D9%88%DB%8C%DA%98%D9%87:%D8%A7%DB%8C%D8%AC%D8%A7%D8%AF_%D8%AD%D8%B3%D8%A7%D8%A8_%DA%A9%D8%A7%D8%B1%D8%A8%D8%B1%DB%8C&returnto=%D8%AE%DB%8C%D8%B1+%D9%88+%D8%B4%D8%B1" title="از شما دعوت می‌شود که یک حساب ایجاد کنید و وارد شوید؛ هرچند که این کار اختیاری است."><span class="vector-icon mw-ui-icon-userAdd mw-ui-icon-wikimedia-userAdd"></span> <span>ایجاد حساب</span></a></li><li id="pt-login" class="user-links-collapsible-item mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%D9%88%DB%8C%DA%98%D9%87:%D9%88%D8%B1%D9%88%D8%AF_%D8%A8%D9%87_%D8%B3%D8%A7%D9%85%D8%A7%D9%86%D9%87&returnto=%D8%AE%DB%8C%D8%B1+%D9%88+%D8%B4%D8%B1" title="توصیه می‌شود که به سامانه وارد شوید، گرچه اجباری نیست [o]" accesskey="o"><span class="vector-icon mw-ui-icon-logIn mw-ui-icon-wikimedia-logIn"></span> <span>ورود</span></a></li> </ul> </div> </div> <div id="p-user-menu-anon-editor" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-user-menu-anon-editor" > <div class="vector-menu-heading"> صفحه‌هایی برای ویرایشگرانی که از سامانه خارج شدند <a href="/wiki/%D8%B1%D8%A7%D9%87%D9%86%D9%85%D8%A7:%D9%85%D9%82%D8%AF%D9%85%D9%87" aria-label="دربارهٔ ویرایش‌کردن بیشتر بدانید"><span>بیشتر بدانید</span></a> </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="pt-anoncontribs" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%D9%88%DB%8C%DA%98%D9%87:%D9%85%D8%B4%D8%A7%D8%B1%DA%A9%D8%AA%E2%80%8C%D9%87%D8%A7%DB%8C_%D9%85%D9%86" title="فهرست ویرایش‌ها انجام شده از این نشانی آی‌پی [y]" accesskey="y"><span>مشارکت‌ها</span></a></li><li id="pt-anontalk" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%D9%88%DB%8C%DA%98%D9%87:%D8%A8%D8%AD%D8%AB_%D9%85%D9%86" title="بحث پیرامون ویرایش‌های این نشانی آی‌پی [n]" accesskey="n"><span>بحث</span></a></li> </ul> </div> </div> </div> </div> </nav> </div> </header> </div> <div class="mw-page-container"> <div class="mw-page-container-inner"> <div class="vector-sitenotice-container"> <div id="siteNotice"><!-- CentralNotice --></div> </div> <div class="vector-column-start"> <div class="vector-main-menu-container"> <div id="mw-navigation"> <nav id="mw-panel" class="vector-main-menu-landmark" aria-label="وبگاه"> <div id="vector-main-menu-pinned-container" class="vector-pinned-container"> </div> </nav> </div> </div> <div class="vector-sticky-pinned-container"> <nav id="mw-panel-toc" aria-label="فهرست" data-event-name="ui.sidebar-toc" class="mw-table-of-contents-container vector-toc-landmark"> <div id="vector-toc-pinned-container" class="vector-pinned-container"> <div id="vector-toc" class="vector-toc vector-pinnable-element"> <div class="vector-pinnable-header vector-toc-pinnable-header vector-pinnable-header-pinned" data-feature-name="toc-pinned" data-pinnable-element-id="vector-toc" > <h2 class="vector-pinnable-header-label">فهرست</h2> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-pin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-toc.pin">انتقال به نوار کناری</button> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-unpin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-toc.unpin">نهفتن</button> </div> <ul class="vector-toc-contents" id="mw-panel-toc-list"> <li id="toc-mw-content-text" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1"> <a href="#" class="vector-toc-link"> <div class="vector-toc-text">بخش آغازین</div> </a> </li> <li id="toc-نیکی" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1 vector-toc-list-item-expanded"> <a class="vector-toc-link" href="#نیکی"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">۱</span> <span>نیکی</span> </div> </a> <button aria-controls="toc-نیکی-sublist" class="cdx-button cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only vector-toc-toggle"> <span class="vector-icon mw-ui-icon-wikimedia-expand"></span> <span>تغییر وضعیت زیربخش‌های نیکی</span> </button> <ul id="toc-نیکی-sublist" class="vector-toc-list"> <li id="toc-ارزشِ_نیکی_در_فلسفه" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#ارزشِ_نیکی_در_فلسفه"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">۱.۱</span> <span>ارزشِ نیکی در فلسفه</span> </div> </a> <ul id="toc-ارزشِ_نیکی_در_فلسفه-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> </ul> </li> <li id="toc-جنگِ_نیک_و_بد_در_مزدیسنا" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1 vector-toc-list-item-expanded"> <a class="vector-toc-link" href="#جنگِ_نیک_و_بد_در_مزدیسنا"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">۲</span> <span>جنگِ نیک و بد در مزدیسنا</span> </div> </a> <button aria-controls="toc-جنگِ_نیک_و_بد_در_مزدیسنا-sublist" class="cdx-button cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only vector-toc-toggle"> <span class="vector-icon mw-ui-icon-wikimedia-expand"></span> <span>تغییر وضعیت زیربخش‌های جنگِ نیک و بد در مزدیسنا</span> </button> <ul id="toc-جنگِ_نیک_و_بد_در_مزدیسنا-sublist" class="vector-toc-list"> <li id="toc-اهریمن" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#اهریمن"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">۲.۱</span> <span>اهریمن</span> </div> </a> <ul id="toc-اهریمن-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-سپنتامینیو" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#سپنتامینیو"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">۲.۲</span> <span>سپنتامینیو</span> </div> </a> <ul id="toc-سپنتامینیو-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> </ul> </li> <li id="toc-جستارهای_وابسته" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1 vector-toc-list-item-expanded"> <a class="vector-toc-link" href="#جستارهای_وابسته"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">۳</span> <span>جستارهای وابسته</span> </div> </a> <ul id="toc-جستارهای_وابسته-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-منابع" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1 vector-toc-list-item-expanded"> <a class="vector-toc-link" href="#منابع"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">۴</span> <span>منابع</span> </div> </a> <ul id="toc-منابع-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> </ul> </div> </div> </nav> </div> </div> <div class="mw-content-container"> <main id="content" class="mw-body"> <header class="mw-body-header vector-page-titlebar"> <nav aria-label="فهرست" class="vector-toc-landmark"> <div id="vector-page-titlebar-toc" class="vector-dropdown vector-page-titlebar-toc vector-button-flush-left" > <input type="checkbox" id="vector-page-titlebar-toc-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-page-titlebar-toc" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="تغییر وضعیت فهرست محتویات" > <label id="vector-page-titlebar-toc-label" for="vector-page-titlebar-toc-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only " aria-hidden="true" ><span class="vector-icon mw-ui-icon-listBullet mw-ui-icon-wikimedia-listBullet"></span> <span class="vector-dropdown-label-text">تغییر وضعیت فهرست محتویات</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="vector-page-titlebar-toc-unpinned-container" class="vector-unpinned-container"> </div> </div> </div> </nav> <h1 id="firstHeading" class="firstHeading mw-first-heading"><span class="mw-page-title-main">خیر و شر</span></h1> <div id="p-lang-btn" class="vector-dropdown mw-portlet mw-portlet-lang" > <input type="checkbox" id="p-lang-btn-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-p-lang-btn" class="vector-dropdown-checkbox mw-interlanguage-selector" aria-label="به مقاله‌ای به یک زبان دیگر بروید. به ۲۷ زبان در دسترس است." > <label id="p-lang-btn-label" for="p-lang-btn-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--action-progressive mw-portlet-lang-heading-27" aria-hidden="true" ><span class="vector-icon mw-ui-icon-language-progressive mw-ui-icon-wikimedia-language-progressive"></span> <span class="vector-dropdown-label-text">۲۷ زبان</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li class="interlanguage-link interwiki-af mw-list-item"><a href="https://af.wikipedia.org/wiki/Goed_en_kwaad" title="Goed en kwaad–آفریکانس" lang="af" hreflang="af" data-title="Goed en kwaad" data-language-autonym="Afrikaans" data-language-local-name="آفریکانس" class="interlanguage-link-target"><span>Afrikaans</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ar mw-list-item"><a href="https://ar.wikipedia.org/wiki/%D8%A7%D9%84%D8%AE%D9%8A%D8%B1_%D9%88%D8%A7%D9%84%D8%B4%D8%B1" title="الخير والشر–عربی" lang="ar" hreflang="ar" data-title="الخير والشر" data-language-autonym="العربية" data-language-local-name="عربی" class="interlanguage-link-target"><span>العربية</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-bg mw-list-item"><a href="https://bg.wikipedia.org/wiki/%D0%94%D0%BE%D0%B1%D1%80%D0%BE_%D0%B8_%D0%B7%D0%BB%D0%BE" title="Добро и зло–بلغاری" lang="bg" hreflang="bg" data-title="Добро и зло" data-language-autonym="Български" data-language-local-name="بلغاری" class="interlanguage-link-target"><span>Български</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-bn mw-list-item"><a href="https://bn.wikipedia.org/wiki/%E0%A6%B6%E0%A7%81%E0%A6%AD-%E0%A6%85%E0%A6%B6%E0%A7%81%E0%A6%AD" title="শুভ-অশুভ–بنگالی" lang="bn" hreflang="bn" data-title="শুভ-অশুভ" data-language-autonym="বাংলা" data-language-local-name="بنگالی" class="interlanguage-link-target"><span>বাংলা</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ckb mw-list-item"><a href="https://ckb.wikipedia.org/wiki/%D8%A8%D8%A7%D8%B4%DB%95_%D9%88_%D8%AE%D8%B1%D8%A7%D9%BE%DB%95" title="باشە و خراپە–کردی مرکزی" lang="ckb" hreflang="ckb" data-title="باشە و خراپە" data-language-autonym="کوردی" data-language-local-name="کردی مرکزی" class="interlanguage-link-target"><span>کوردی</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-cv mw-list-item"><a href="https://cv.wikipedia.org/wiki/%D0%AB%D1%80%C4%83_%D1%82%D0%B0%D1%82%D0%B0_%D1%83%D1%81%D0%B0%D0%BB" title="Ырă тата усал–چوواشی" lang="cv" hreflang="cv" data-title="Ырă тата усал" data-language-autonym="Чӑвашла" data-language-local-name="چوواشی" class="interlanguage-link-target"><span>Чӑвашла</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-en mw-list-item"><a href="https://en.wikipedia.org/wiki/Good_and_evil" title="Good and evil–انگلیسی" lang="en" hreflang="en" data-title="Good and evil" data-language-autonym="English" data-language-local-name="انگلیسی" class="interlanguage-link-target"><span>English</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-eo mw-list-item"><a href="https://eo.wikipedia.org/wiki/Bono_kaj_malbono" title="Bono kaj malbono–اسپرانتو" lang="eo" hreflang="eo" data-title="Bono kaj malbono" data-language-autonym="Esperanto" data-language-local-name="اسپرانتو" class="interlanguage-link-target"><span>Esperanto</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-es mw-list-item"><a href="https://es.wikipedia.org/wiki/Bueno_y_malo" title="Bueno y malo–اسپانیایی" lang="es" hreflang="es" data-title="Bueno y malo" data-language-autonym="Español" data-language-local-name="اسپانیایی" class="interlanguage-link-target"><span>Español</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-fr mw-list-item"><a href="https://fr.wikipedia.org/wiki/Bien_et_mal_(philosophie)" title="Bien et mal (philosophie)–فرانسوی" lang="fr" hreflang="fr" data-title="Bien et mal (philosophie)" data-language-autonym="Français" data-language-local-name="فرانسوی" class="interlanguage-link-target"><span>Français</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-fy mw-list-item"><a href="https://fy.wikipedia.org/wiki/Goed_en_kwea" title="Goed en kwea–فریسی غربی" lang="fy" hreflang="fy" data-title="Goed en kwea" data-language-autonym="Frysk" data-language-local-name="فریسی غربی" class="interlanguage-link-target"><span>Frysk</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-hy mw-list-item"><a href="https://hy.wikipedia.org/wiki/%D4%B2%D5%A1%D6%80%D5%AB%D5%B6_%D6%87_%D5%B9%D5%A1%D6%80%D5%A8_(%D6%83%D5%AB%D5%AC%D5%AB%D5%BD%D5%B8%D6%83%D5%A1%D5%B5%D5%B8%D6%82%D5%A9%D5%B5%D5%B8%D6%82%D5%B6)" title="Բարին և չարը (փիլիսոփայություն)–ارمنی" lang="hy" hreflang="hy" data-title="Բարին և չարը (փիլիսոփայություն)" data-language-autonym="Հայերեն" data-language-local-name="ارمنی" class="interlanguage-link-target"><span>Հայերեն</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ja mw-list-item"><a href="https://ja.wikipedia.org/wiki/%E5%96%84%E6%82%AA" title="善悪–ژاپنی" lang="ja" hreflang="ja" data-title="善悪" data-language-autonym="日本語" data-language-local-name="ژاپنی" class="interlanguage-link-target"><span>日本語</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ko mw-list-item"><a href="https://ko.wikipedia.org/wiki/%EC%84%A0%EC%95%85" title="선악–کره‌ای" lang="ko" hreflang="ko" data-title="선악" data-language-autonym="한국어" data-language-local-name="کره‌ای" class="interlanguage-link-target"><span>한국어</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-lld mw-list-item"><a href="https://lld.wikipedia.org/wiki/B%C3%ABn_y_mel" title="Bën y mel–Ladin" lang="lld" hreflang="lld" data-title="Bën y mel" data-language-autonym="Ladin" data-language-local-name="Ladin" class="interlanguage-link-target"><span>Ladin</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-nl mw-list-item"><a href="https://nl.wikipedia.org/wiki/Goed_en_kwaad" title="Goed en kwaad–هلندی" lang="nl" hreflang="nl" data-title="Goed en kwaad" data-language-autonym="Nederlands" data-language-local-name="هلندی" class="interlanguage-link-target"><span>Nederlands</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-pt mw-list-item"><a href="https://pt.wikipedia.org/wiki/Bem_e_mal" title="Bem e mal–پرتغالی" lang="pt" hreflang="pt" data-title="Bem e mal" data-language-autonym="Português" data-language-local-name="پرتغالی" class="interlanguage-link-target"><span>Português</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ru mw-list-item"><a href="https://ru.wikipedia.org/wiki/%D0%94%D0%BE%D0%B1%D1%80%D0%BE_%D0%B8_%D0%B7%D0%BB%D0%BE" title="Добро и зло–روسی" lang="ru" hreflang="ru" data-title="Добро и зло" data-language-autonym="Русский" data-language-local-name="روسی" class="interlanguage-link-target"><span>Русский</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sah mw-list-item"><a href="https://sah.wikipedia.org/wiki/%D2%AE%D1%87%D2%AF%D0%B3%D1%8D%D0%B9_%D1%83%D0%BE%D0%BD%D0%BD%D0%B0_%D0%BA%D1%83%D2%BB%D0%B0%D2%95%D0%B0%D0%BD" title="Үчүгэй уонна куһаҕан–یاقوتی" lang="sah" hreflang="sah" data-title="Үчүгэй уонна куһаҕан" data-language-autonym="Саха тыла" data-language-local-name="یاقوتی" class="interlanguage-link-target"><span>Саха тыла</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-simple mw-list-item"><a href="https://simple.wikipedia.org/wiki/Good_and_bad" title="Good and bad–انگلیسی ساده" lang="en-simple" hreflang="en-simple" data-title="Good and bad" data-language-autonym="Simple English" data-language-local-name="انگلیسی ساده" class="interlanguage-link-target"><span>Simple English</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sq mw-list-item"><a href="https://sq.wikipedia.org/wiki/E_mira_dhe_e_keqja" title="E mira dhe e keqja–آلبانیایی" lang="sq" hreflang="sq" data-title="E mira dhe e keqja" data-language-autonym="Shqip" data-language-local-name="آلبانیایی" class="interlanguage-link-target"><span>Shqip</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ta mw-list-item"><a href="https://ta.wikipedia.org/wiki/%E0%AE%A8%E0%AE%B2%E0%AF%8D%E0%AE%B2%E0%AE%A4%E0%AF%81%E0%AE%AE%E0%AF%8D_%E0%AE%95%E0%AF%86%E0%AE%9F%E0%AF%8D%E0%AE%9F%E0%AE%A4%E0%AF%81%E0%AE%AE%E0%AF%8D" title="நல்லதும் கெட்டதும்–تامیلی" lang="ta" hreflang="ta" data-title="நல்லதும் கெட்டதும்" data-language-autonym="தமிழ்" data-language-local-name="تامیلی" class="interlanguage-link-target"><span>தமிழ்</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-tr mw-list-item"><a href="https://tr.wikipedia.org/wiki/%C4%B0yilik_ve_k%C3%B6t%C3%BCl%C3%BCk" title="İyilik ve kötülük–ترکی استانبولی" lang="tr" hreflang="tr" data-title="İyilik ve kötülük" data-language-autonym="Türkçe" data-language-local-name="ترکی استانبولی" class="interlanguage-link-target"><span>Türkçe</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-uk mw-list-item"><a href="https://uk.wikipedia.org/wiki/%D0%94%D0%BE%D0%B1%D1%80%D0%BE_%D1%96_%D0%B7%D0%BB%D0%BE" title="Добро і зло–اوکراینی" lang="uk" hreflang="uk" data-title="Добро і зло" data-language-autonym="Українська" data-language-local-name="اوکراینی" class="interlanguage-link-target"><span>Українська</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-uz mw-list-item"><a href="https://uz.wikipedia.org/wiki/Yaxshilik_va_yomonlik" title="Yaxshilik va yomonlik–ازبکی" lang="uz" hreflang="uz" data-title="Yaxshilik va yomonlik" data-language-autonym="Oʻzbekcha / ўзбекча" data-language-local-name="ازبکی" class="interlanguage-link-target"><span>Oʻzbekcha / ўзбекча</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-vi mw-list-item"><a href="https://vi.wikipedia.org/wiki/Thi%E1%BB%87n_v%C3%A0_%C3%A1c" title="Thiện và ác–ویتنامی" lang="vi" hreflang="vi" data-title="Thiện và ác" data-language-autonym="Tiếng Việt" data-language-local-name="ویتنامی" class="interlanguage-link-target"><span>Tiếng Việt</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-zh mw-list-item"><a href="https://zh.wikipedia.org/wiki/%E5%96%84%E6%83%A1" title="善惡–چینی" lang="zh" hreflang="zh" data-title="善惡" data-language-autonym="中文" data-language-local-name="چینی" class="interlanguage-link-target"><span>中文</span></a></li> </ul> <div class="after-portlet after-portlet-lang"><span class="wb-langlinks-edit wb-langlinks-link"><a href="https://www.wikidata.org/wiki/Special:EntityPage/Q10797504#sitelinks-wikipedia" title="ویرایش پیوندهای بین‌زبانی" class="wbc-editpage">ویرایش پیوندها</a></span></div> </div> </div> </div> </header> <div class="vector-page-toolbar"> <div class="vector-page-toolbar-container"> <div id="left-navigation"> <nav aria-label="فضاهای نام"> <div id="p-associated-pages" class="vector-menu vector-menu-tabs mw-portlet mw-portlet-associated-pages" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="ca-nstab-main" class="selected vector-tab-noicon mw-list-item"><a href="/wiki/%D8%AE%DB%8C%D8%B1_%D9%88_%D8%B4%D8%B1" title="دیدن صفحهٔ محتویات [c]" accesskey="c"><span>مقاله</span></a></li><li id="ca-talk" class="vector-tab-noicon mw-list-item"><a href="/wiki/%D8%A8%D8%AD%D8%AB:%D8%AE%DB%8C%D8%B1_%D9%88_%D8%B4%D8%B1" rel="discussion" title="گفتگو پیرامون محتوای صفحه [t]" accesskey="t"><span>بحث</span></a></li> </ul> </div> </div> <div id="vector-variants-dropdown" class="vector-dropdown emptyPortlet" > <input type="checkbox" id="vector-variants-dropdown-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-variants-dropdown" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="تغییر گونهٔ زبان" > <label id="vector-variants-dropdown-label" for="vector-variants-dropdown-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet" aria-hidden="true" ><span class="vector-dropdown-label-text">فارسی</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="p-variants" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-variants emptyPortlet" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> </ul> </div> </div> </div> </div> </nav> </div> <div id="right-navigation" class="vector-collapsible"> <nav aria-label="بازدیدها"> <div id="p-views" class="vector-menu vector-menu-tabs mw-portlet mw-portlet-views" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="ca-view" class="selected vector-tab-noicon mw-list-item"><a href="/wiki/%D8%AE%DB%8C%D8%B1_%D9%88_%D8%B4%D8%B1"><span>خواندن</span></a></li><li id="ca-edit" class="vector-tab-noicon mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%D8%AE%DB%8C%D8%B1_%D9%88_%D8%B4%D8%B1&action=edit" title="ویرایش کد مبدأ این صفحه [e]" accesskey="e"><span>ویرایش</span></a></li><li id="ca-history" class="vector-tab-noicon mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%D8%AE%DB%8C%D8%B1_%D9%88_%D8%B4%D8%B1&action=history" title="نسخه‌های پیشین این صفحه [h]" accesskey="h"><span>نمایش تاریخچه</span></a></li> </ul> </div> </div> </nav> <nav class="vector-page-tools-landmark" aria-label="ابزارهای صفحه"> <div id="vector-page-tools-dropdown" class="vector-dropdown vector-page-tools-dropdown" > <input type="checkbox" id="vector-page-tools-dropdown-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-page-tools-dropdown" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="ابزارها" > <label id="vector-page-tools-dropdown-label" for="vector-page-tools-dropdown-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet" aria-hidden="true" ><span class="vector-dropdown-label-text">ابزارها</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="vector-page-tools-unpinned-container" class="vector-unpinned-container"> <div id="vector-page-tools" class="vector-page-tools vector-pinnable-element"> <div class="vector-pinnable-header vector-page-tools-pinnable-header vector-pinnable-header-unpinned" data-feature-name="page-tools-pinned" data-pinnable-element-id="vector-page-tools" data-pinned-container-id="vector-page-tools-pinned-container" data-unpinned-container-id="vector-page-tools-unpinned-container" > <div class="vector-pinnable-header-label">ابزارها</div> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-pin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-page-tools.pin">انتقال به نوار کناری</button> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-unpin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-page-tools.unpin">نهفتن</button> </div> <div id="p-cactions" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-cactions emptyPortlet vector-has-collapsible-items" title="گزینه‌های بیشتر" > <div class="vector-menu-heading"> عمل‌ها </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="ca-more-view" class="selected vector-more-collapsible-item mw-list-item"><a href="/wiki/%D8%AE%DB%8C%D8%B1_%D9%88_%D8%B4%D8%B1"><span>خواندن</span></a></li><li id="ca-more-edit" class="vector-more-collapsible-item mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%D8%AE%DB%8C%D8%B1_%D9%88_%D8%B4%D8%B1&action=edit" title="ویرایش کد مبدأ این صفحه [e]" accesskey="e"><span>ویرایش</span></a></li><li id="ca-more-history" class="vector-more-collapsible-item mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%D8%AE%DB%8C%D8%B1_%D9%88_%D8%B4%D8%B1&action=history"><span>نمایش تاریخچه</span></a></li> </ul> </div> </div> <div id="p-tb" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-tb" > <div class="vector-menu-heading"> عمومی </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="t-whatlinkshere" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%D9%88%DB%8C%DA%98%D9%87:%D9%BE%DB%8C%D9%88%D9%86%D8%AF_%D8%A8%D9%87_%D8%A7%DB%8C%D9%86_%D8%B5%D9%81%D8%AD%D9%87/%D8%AE%DB%8C%D8%B1_%D9%88_%D8%B4%D8%B1" title="فهرست همهٔ صفحه‌هایی که به این صفحه پیوند می‌دهند [j]" accesskey="j"><span>پیوندها به این صفحه</span></a></li><li id="t-recentchangeslinked" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%D9%88%DB%8C%DA%98%D9%87:%D8%AA%D8%BA%DB%8C%DB%8C%D8%B1%D8%A7%D8%AA_%D9%85%D8%B1%D8%AA%D8%A8%D8%B7/%D8%AE%DB%8C%D8%B1_%D9%88_%D8%B4%D8%B1" rel="nofollow" title="تغییرات اخیر صفحه‌هایی که این صفحه به آن‌ها پیوند دارد [k]" accesskey="k"><span>تغییرات مرتبط</span></a></li><li id="t-upload" class="mw-list-item"><a href="/wiki/ویکی‌پدیا:بارگذاری" title="بارگذاری تصاویر و پرونده‌های دیگر [u]" accesskey="u"><span>بارگذاری پرونده</span></a></li><li id="t-specialpages" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%D9%88%DB%8C%DA%98%D9%87:%D8%B5%D9%81%D8%AD%D9%87%E2%80%8C%D9%87%D8%A7%DB%8C_%D9%88%DB%8C%DA%98%D9%87" title="فهرستی از همهٔ صفحه‌های ویژه [q]" accesskey="q"><span>صفحه‌های ویژه</span></a></li><li id="t-permalink" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%D8%AE%DB%8C%D8%B1_%D9%88_%D8%B4%D8%B1&oldid=40673548" title="پیوند پایدار به این نسخه از این صفحه"><span>پیوند پایدار</span></a></li><li id="t-info" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%D8%AE%DB%8C%D8%B1_%D9%88_%D8%B4%D8%B1&action=info" title="اطلاعات بیشتر دربارهٔ این صفحه"><span>اطلاعات صفحه</span></a></li><li id="t-cite" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%D9%88%DB%8C%DA%98%D9%87:%DB%8C%D8%A7%D8%AF%DA%A9%D8%B1%D8%AF&page=%D8%AE%DB%8C%D8%B1_%D9%88_%D8%B4%D8%B1&id=40673548&wpFormIdentifier=titleform" title="اطلاعات در خصوص چگونگی یادکرد این صفحه"><span>یادکرد این صفحه</span></a></li><li id="t-urlshortener" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%D9%88%DB%8C%DA%98%D9%87:UrlShortener&url=https%3A%2F%2Ffa.wikipedia.org%2Fwiki%2F%25D8%25AE%25DB%258C%25D8%25B1_%25D9%2588_%25D8%25B4%25D8%25B1"><span>دریافت نشانی کوتاه‌شده</span></a></li><li id="t-urlshortener-qrcode" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%D9%88%DB%8C%DA%98%D9%87:QrCode&url=https%3A%2F%2Ffa.wikipedia.org%2Fwiki%2F%25D8%25AE%25DB%258C%25D8%25B1_%25D9%2588_%25D8%25B4%25D8%25B1"><span>بارگیری کد QR</span></a></li> </ul> </div> </div> <div id="p-coll-print_export" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-coll-print_export" > <div class="vector-menu-heading"> نسخه‌برداری </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="coll-download-as-rl" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%D9%88%DB%8C%DA%98%D9%87:DownloadAsPdf&page=%D8%AE%DB%8C%D8%B1_%D9%88_%D8%B4%D8%B1&action=show-download-screen"><span>بارگیری به‌صورت PDF</span></a></li><li id="t-print" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%D8%AE%DB%8C%D8%B1_%D9%88_%D8%B4%D8%B1&printable=yes" title="نسخهٔ قابل چاپ این صفحه [p]" accesskey="p"><span>نسخهٔ قابل چاپ</span></a></li> </ul> </div> </div> <div id="p-wikibase-otherprojects" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-wikibase-otherprojects" > <div class="vector-menu-heading"> در پروژه‌های دیگر </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li class="wb-otherproject-link wb-otherproject-commons mw-list-item"><a href="https://commons.wikimedia.org/wiki/Category:Good_and_evil" hreflang="en"><span>ویکی‌انبار</span></a></li><li id="t-wikibase" class="wb-otherproject-link wb-otherproject-wikibase-dataitem mw-list-item"><a href="https://www.wikidata.org/wiki/Special:EntityPage/Q10797504" title="پیوند به آیتم متصل‌شدۀ مخزن داده‌ها [g]" accesskey="g"><span>آیتم ویکی‌داده</span></a></li> </ul> </div> </div> </div> </div> </div> </div> </nav> </div> </div> </div> <div class="vector-column-end"> <div class="vector-sticky-pinned-container"> <nav class="vector-page-tools-landmark" aria-label="ابزارهای صفحه"> <div id="vector-page-tools-pinned-container" class="vector-pinned-container"> </div> </nav> <nav class="vector-appearance-landmark" aria-label="ظاهر"> <div id="vector-appearance-pinned-container" class="vector-pinned-container"> <div id="vector-appearance" class="vector-appearance vector-pinnable-element"> <div class="vector-pinnable-header vector-appearance-pinnable-header vector-pinnable-header-pinned" data-feature-name="appearance-pinned" data-pinnable-element-id="vector-appearance" data-pinned-container-id="vector-appearance-pinned-container" data-unpinned-container-id="vector-appearance-unpinned-container" > <div class="vector-pinnable-header-label">ظاهر</div> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-pin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-appearance.pin">انتقال به نوار کناری</button> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-unpin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-appearance.unpin">نهفتن</button> </div> </div> </div> </nav> </div> </div> <div id="bodyContent" class="vector-body" aria-labelledby="firstHeading" data-mw-ve-target-container> <div class="vector-body-before-content"> <div class="mw-indicators"> </div> <div id="siteSub" class="noprint">از ویکی‌پدیا، دانشنامهٔ آزاد</div> </div> <div id="contentSub"><div id="mw-content-subtitle"><span class="mw-redirectedfrom">(تغییرمسیر از <a href="/w/index.php?title=%D9%86%DB%8C%DA%A9_%D9%88_%D8%A8%D8%AF_(%D8%AE%DB%8C%D8%B1_%D9%88_%D8%B4%D8%B1)&redirect=no" class="mw-redirect" title="نیک و بد (خیر و شر)">نیک و بد (خیر و شر)</a>)</span></div></div> <div id="mw-content-text" class="mw-body-content"><div class="mw-content-rtl mw-parser-output" lang="fa" dir="rtl"><figure typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/%D9%BE%D8%B1%D9%88%D9%86%D8%AF%D9%87:Lenz_Entwurf_zu_einem_Engel.jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/0/08/Lenz_Entwurf_zu_einem_Engel.jpg/175px-Lenz_Entwurf_zu_einem_Engel.jpg" decoding="async" width="175" height="484" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/0/08/Lenz_Entwurf_zu_einem_Engel.jpg/263px-Lenz_Entwurf_zu_einem_Engel.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/0/08/Lenz_Entwurf_zu_einem_Engel.jpg 2x" data-file-width="267" data-file-height="739" /></a><figcaption>در بسیاری از ادیان، <a href="/wiki/%D9%81%D8%B1%D8%B4%D8%AA%DA%AF%D8%A7%D9%86" class="mw-redirect" title="فرشتگان">فرشتگان</a> بعنوان موجوداتِ نیک توصیف و شناخته شده‌اند.</figcaption></figure> <figure typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/%D9%BE%D8%B1%D9%88%D9%86%D8%AF%D9%87:Codex_Gigas_devil.jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/2/27/Codex_Gigas_devil.jpg/175px-Codex_Gigas_devil.jpg" decoding="async" width="175" height="278" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/2/27/Codex_Gigas_devil.jpg/263px-Codex_Gigas_devil.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/2/27/Codex_Gigas_devil.jpg/350px-Codex_Gigas_devil.jpg 2x" data-file-width="369" data-file-height="586" /></a><figcaption>شیطان در <a href="/wiki/%D9%82%D8%A7%D9%86%D9%88%D9%86%E2%80%8C%D9%86%D8%A7%D9%85%D9%87_%DA%AF%DB%8C%DA%AF%D8%A7%D8%B3" title="قانون‌نامه گیگاس">قانون‌نامه گیگاس</a></figcaption></figure> <p>دوگانهٔ <b>خیر و شر</b> (خوبی و بدی) یا <b>نیک و بد</b> در <a href="/wiki/%D8%AF%DB%8C%D9%86" title="دین">دین</a>، <a href="/wiki/%D8%A7%D8%AE%D9%84%D8%A7%D9%82" title="اخلاق">اخلاق</a> و <a href="/wiki/%D9%81%D9%84%D8%B3%D9%81%D9%87" title="فلسفه">فلسفه</a> یادآور جایگاه چیزها، خواست‌ها یا رفتارها در یک طیف است که سویه خوبی (خیر)، منش و اخلاق «مثبت» و سویه بدی (شر)، منش «منفی» است. کاربرد خوبی (خیر) بیشتر به <a href="/wiki/%D8%B2%D9%86%D8%AF%DA%AF%DB%8C" title="زندگی">زندگی</a>، <a href="/wiki/%D8%A7%DB%8C%D8%AB%D8%A7%D8%B1" title="ایثار">ایثار</a>، تداوم، <a href="/wiki/%D8%AE%D9%88%D8%B4%D8%AD%D8%A7%D9%84%DB%8C" title="خوشحالی">خوشحالی</a>، <a href="/wiki/%D8%B9%D8%B4%D9%82" title="عشق">عشق</a>، موفقیت و <a href="/wiki/%D8%B9%D8%AF%D8%A7%D9%84%D8%AA" title="عدالت">عدالت</a> وابسته است، و بدی (شر) با <a href="/wiki/%D8%A7%D8%B4%D8%AA%D8%A8%D8%A7%D9%87" class="mw-redirect" title="اشتباه">اشتباه</a> خودخواسته یا آگاهانه، <a href="/wiki/%D8%AA%D8%A8%D8%B9%DB%8C%D8%B6" title="تبعیض">تبعیض</a> با انگیزه آسیب‌زدن به دیگران، تحقیر آنان یا بی‌احترامی به <a href="/wiki/%DA%A9%D8%B1%D8%A7%D9%85%D8%AA" class="mw-redirect" title="کرامت">کرامت</a> آنان، <a href="/w/index.php?title=%D8%AA%D8%AE%D8%B1%DB%8C%D8%A8&action=edit&redlink=1" class="new" title="تخریب (صفحه وجود ندارد)">تخریب</a> و <a href="/wiki/%D8%AE%D8%B4%D9%88%D9%86%D8%AA" title="خشونت">خشونت</a> پیوند دارد.<sup id="cite_ref-1" class="reference"><a href="#cite_note-1"><span class="cite-bracket">[</span>۱<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> در فرهنگ‌های با نفوذِ مذهبی مانندِ <a href="/wiki/%D8%A2%DB%8C%DB%8C%D9%86_%D9%85%D8%A7%D9%86%D9%88%DB%8C" title="آیین مانوی">آیین مانوی</a> و <a href="/wiki/%D8%AF%DB%8C%D9%86_%D8%A7%D8%A8%D8%B1%D8%A7%D9%87%DB%8C%D9%85%DB%8C" class="mw-redirect" title="دین ابراهیمی">دین ابراهیمی</a>، <i>بد</i> بیشتر در جایگاه ناسازگار و وارونه خوبی است و همیشه نیکی باید پیروز شود و بدی را باید شکست داد.<sup id="cite_ref-2" class="reference"><a href="#cite_note-2"><span class="cite-bracket">[</span>۲<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </p><p>شر به‌طور معمول به معنای بی‌اخلاقی عمیق استفاده می‌شود. شر همچنین به عنوان یک نیروی <a href="/wiki/%D9%85%D8%A7%D9%88%D8%B1%D8%A7%D8%A1_%D8%B7%D8%A8%DB%8C%D8%B9%DB%8C" class="mw-redirect" title="ماوراء طبیعی">ماوراء طبیعی</a> توصیف شده است. تعاریف شر متفاوت است و تحلیل انگیزه‌های آن نیز تفاوت دارد. با این حال، عناصری که معمولاً با شر همراه هستند، شامل رفتارهای نامتعادل مرتبط با فرصت‌طلبی، <a href="/wiki/%D8%AE%D9%88%D8%AF%D8%AE%D9%88%D8%A7%D9%87%DB%8C" title="خودخواهی">خودخواهی</a>، <a href="/wiki/%D9%86%D8%A7%D8%AF%D8%A7%D9%86%DB%8C" title="نادانی">نادانی</a> یا بی‌توجهی می‌باشند.<sup id="cite_ref-3" class="reference"><a href="#cite_note-3"><span class="cite-bracket">[</span>۳<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </p><p>مطالعه اصلی دربارهٔ خیر و شر (یا اخلاق) در حوزه‌ای به نام اخلاقیات صورت می‌گیرد. اخلاقیات به عنوان شاخه‌ای از فلسفه به بررسی اصول و قواعدی می‌پردازد که انسان‌ها باید در رفتارهای خود رعایت کنند. به‌طور کلی، <a href="/wiki/%D8%A7%D8%AE%D9%84%D8%A7%D9%82%DB%8C%D8%A7%D8%AA" class="mw-redirect" title="اخلاقیات">اخلاقیات</a> تلاش می‌کند تا معیارهایی برای تشخیص رفتارهای درست و نادرست ارائه دهد.<sup id="cite_ref-4" class="reference"><a href="#cite_note-4"><span class="cite-bracket">[</span>۴<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </p><p>در حوزه اخلاق، سه شاخه اصلی وجود دارد: اخلاق هنجاری که به چگونگی رفتار صحیح می‌پردازد، اخلاق کاربردی که به مسائل اخلاقی خاصی که در زندگی روزمره و حوزه‌های خاصی مانند <a href="/wiki/%D9%BE%D8%B2%D8%B4%DA%A9%DB%8C" title="پزشکی">پزشکی</a>، <a href="/wiki/%D8%AD%D9%82%D9%88%D9%82" title="حقوق">حقوق</a>، و <a href="/wiki/%DA%A9%D8%B3%D8%A8_%D9%88_%DA%A9%D8%A7%D8%B1" class="mw-redirect" title="کسب و کار">کسب و کار</a> رخ می‌دهد توجه دارد، و فرااخلاق که به ماهیت خود اخلاق و پرسش‌های فلسفی مرتبط با آن می‌پردازد. این شاخه‌های اخلاق به درک بهتر و عمیق‌تر مفهوم شر و معیارهای ارزیابی آن کمک می‌کنند.<sup id="cite_ref-5" class="reference"><a href="#cite_note-5"><span class="cite-bracket">[</span>۵<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </p> <meta property="mw:PageProp/toc" /> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="نیکی"><span id=".D9.86.DB.8C.DA.A9.DB.8C"></span>نیکی</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%D8%AE%DB%8C%D8%B1_%D9%88_%D8%B4%D8%B1&action=edit&section=1" title="ویرایش بخش: نیکی"><span>ویرایش</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p><i>چیز نیک</i> در <a href="/wiki/%D9%81%D9%84%D8%B3%D9%81%D9%87" title="فلسفه">فلسفه</a>، چیزی است که <i>برجسته</i> و <i>ارزشمند</i> باشد یا چیزی که در جهان، <i>خوب</i>، <i>پسندیده</i> یا <i>هماهنگ</i> باشد.<sup id="cite_ref-6" class="reference"><a href="#cite_note-6"><span class="cite-bracket">[</span>۶<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> موضوعات (چیزها)، افراد، ایده‌ها و کردارها می‌توانند نیک باشند. بسیاری از <a href="/wiki/%D9%81%DB%8C%D9%84%D8%B3%D9%88%D9%81" title="فیلسوف">فیلسوفان</a> و <a href="/wiki/%D9%BE%DA%98%D9%88%D9%87%D8%B4%DA%AF%D8%B1" class="mw-redirect" title="پژوهشگر">پژوهندگانِ</a> فلسفه، در موردِ معانیِ نیکی اندیشیده و ایده‌هایی دارند. نیکی یک <a href="/wiki/%D8%A7%D8%B1%D8%B2%D8%B4" title="ارزش">ارزش</a> است. </p> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="ارزشِ_نیکی_در_فلسفه"><span id=".D8.A7.D8.B1.D8.B2.D8.B4.D9.90_.D9.86.DB.8C.DA.A9.DB.8C_.D8.AF.D8.B1_.D9.81.D9.84.D8.B3.D9.81.D9.87"></span>ارزشِ نیکی در فلسفه</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%D8%AE%DB%8C%D8%B1_%D9%88_%D8%B4%D8%B1&action=edit&section=2" title="ویرایش بخش: ارزشِ نیکی در فلسفه"><span>ویرایش</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>نیکیِ فلسفی همیشه نیک است. گرچه هیچ‌یک از مردم به بودنِ آن آگاه نباشند. دستاوردهایِ فلسفی همیشه خوب هستند چون خوبی را در درونِ خود دارند. </p> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="جنگِ_نیک_و_بد_در_مزدیسنا"><span id=".D8.AC.D9.86.DA.AF.D9.90_.D9.86.DB.8C.DA.A9_.D9.88_.D8.A8.D8.AF_.D8.AF.D8.B1_.D9.85.D8.B2.D8.AF.DB.8C.D8.B3.D9.86.D8.A7"></span>جنگِ نیک و بد در مزدیسنا</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%D8%AE%DB%8C%D8%B1_%D9%88_%D8%B4%D8%B1&action=edit&section=3" title="ویرایش بخش: جنگِ نیک و بد در مزدیسنا"><span>ویرایش</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>در <i><a href="/wiki/%D9%85%D8%B2%D8%AF%DB%8C%D8%B3%D9%86%D8%A7" title="مزدیسنا">مزدیسنا</a></i> باور بر این است که در <a href="/wiki/%D8%B7%D8%A8%DB%8C%D8%B9%D8%AA" title="طبیعت">طبیعت</a> دو نیروی متضاد خیر (<a href="/wiki/%D8%B3%D9%BE%D9%86%D8%AA%D8%A7_%D9%85%DB%8C%D9%86%D9%88" title="سپنتا مینو">سپنتا مینو</a> - اثر روشنی) و شر (<a href="/wiki/%D8%A7%D9%86%DA%AF%D8%B1%D9%87_%D9%85%DB%8C%D9%86%D9%88" class="mw-redirect" title="انگره مینو">انگره مینو</a> - اثر تاریکی) وجود دارد که همواره در حال نبرد با یکدیگرند. </p> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="اهریمن"><span id=".D8.A7.D9.87.D8.B1.DB.8C.D9.85.D9.86"></span>اهریمن</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%D8%AE%DB%8C%D8%B1_%D9%88_%D8%B4%D8%B1&action=edit&section=4" title="ویرایش بخش: اهریمن"><span>ویرایش</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <style data-mw-deduplicate="TemplateStyles:r35841839">.mw-parser-output .hatnote{font-style:italic}.mw-parser-output div.hatnote{padding-right:1.6em;margin-bottom:0.5em}.mw-parser-output .hatnote i{font-style:normal}.mw-parser-output .hatnote+link+.hatnote{margin-top:-0.5em}</style><div role="note" class="hatnote navigation-not-searchable">مقالهٔ اصلی: <a href="/wiki/%D8%A7%D9%87%D8%B1%DB%8C%D9%85%D9%86" title="اهریمن">اهریمن</a></div> <p><i>اهریمن</i> موجودی بدنهاد است. اهریمن پلیدی است و برای از بین بردن <a href="/wiki/%D9%86%DB%8C%DA%A9%DB%8C" class="mw-redirect" title="نیکی">نیکی</a> تلاش می‌کند، ولی چون دون و پست مایه‌است و <a href="/wiki/%D8%A7%D9%87%D9%88%D8%B1%D8%A7%D9%85%D8%B2%D8%AF%D8%A7" title="اهورامزدا">اهورامزدا</a> آگاه بر هر چیز است پس سرانجام در پایان کار اهریمن نابود شده و <a href="/wiki/%D8%A7%D9%88%D8%B1%D9%85%D8%B2%D8%AF" class="mw-redirect" title="اورمزد">اورمزد</a> بر او چیره می‌شود و کار <a href="/wiki/%D8%AC%D9%87%D8%A7%D9%86" title="جهان">جهان</a> یکسره به نیکی خواهد گرایید. در این میان، <a href="/wiki/%D8%A7%D9%86%D8%B3%D8%A7%D9%86" title="انسان">انسان</a> و <a href="/wiki/%D8%A7%D9%85%D8%B4%D8%A7%D8%B3%D9%BE%D9%86%D8%AF%D8%A7%D9%86" title="امشاسپندان">امشاسپندان</a> و دیگر <a href="/wiki/%D8%A7%DB%8C%D8%B2%D8%AF%D8%A7%D9%86" class="mw-redirect" title="ایزدان">ایزدان</a> (فرشته‌ها) و موجودات نیک (مزداآفریده) که همگی آفریدهٔ اهورامزدا هستند در مبارزه با دئوه‌ها (<a href="/wiki/%D8%AF%DB%8C%D9%88" title="دیو">دیوها</a>) که موجودات و پدیده‌هایی اهریمنی هستند در تلاشی کیهانی برای پیروزی نیکی بر بدی هستند. اهریمن را در <a href="/wiki/%D9%BE%D8%A7%D8%B1%D8%B3%DB%8C" class="mw-redirect" title="پارسی">پارسی</a> <b>اهرِمن</b> هم می‌گویند. می‌توان او را همتای <a href="/wiki/%D8%B4%DB%8C%D8%B7%D8%A7%D9%86" title="شیطان">شیطان</a> در باورهای <a href="/wiki/%D8%B3%D8%A7%D9%85%DB%8C" class="mw-disambig" title="سامی">سامی</a> دانست. </p><p>برخی بر این باورند که:« نیروهای همزادی که در اندیشه انسان پدیدار می‌شوند مخالف نیستند، همگی در هستی انسان نیک اند و قابل ستایش. این انسان است که با اندیشه خود موجب دگرگونی در این هستی می‌شود. همان گونه که <a href="/wiki/%D8%A2%D8%B0%D8%B1%DA%AF%D8%B4%D8%B3%D8%A8" class="mw-redirect" title="آذرگشسب">آذرگشسب</a> این دو <a href="/wiki/%DA%AF%D9%88%D9%87%D8%B1" class="mw-redirect" title="گوهر">گوهر</a> یعنی نیکی و بدی را مینوی می‌داند و با اندیشه انسان پیوسته می‌خواند، زیرا سنجش نیک و بد با اندیشه انسان است و وجود خارجی ندارد.<sup id="cite_ref-7" class="reference"><a href="#cite_note-7"><span class="cite-bracket">[</span>۷<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> یعنی نیکی جز سنجش فکری چیز دیگری نیست.» </p> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="سپنتامینیو"><span id=".D8.B3.D9.BE.D9.86.D8.AA.D8.A7.D9.85.DB.8C.D9.86.DB.8C.D9.88"></span>سپنتامینیو</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%D8%AE%DB%8C%D8%B1_%D9%88_%D8%B4%D8%B1&action=edit&section=5" title="ویرایش بخش: سپنتامینیو"><span>ویرایش</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r35841839"><div role="note" class="hatnote navigation-not-searchable">مقالهٔ اصلی: <a href="/wiki/%D8%B3%D9%BE%D9%86%D8%AA%D8%A7_%D9%85%DB%8C%D9%86%D9%88" title="سپنتا مینو">سپنتا مینو</a></div> <p><i>سپنتا مینو</i> به معنی <i>خرد مقدس</i> است. <a href="/wiki/%D8%A7%D9%86%DA%AF%D8%B1%D9%87_%D9%85%DB%8C%D9%86%D9%88" class="mw-redirect" title="انگره مینو">انگره مینو</a> یا <i>خرد خبیث</i> در برابر آن قرار دارد. </p> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="جستارهای_وابسته"><span id=".D8.AC.D8.B3.D8.AA.D8.A7.D8.B1.D9.87.D8.A7.DB.8C_.D9.88.D8.A7.D8.A8.D8.B3.D8.AA.D9.87"></span>جستارهای وابسته</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%D8%AE%DB%8C%D8%B1_%D9%88_%D8%B4%D8%B1&action=edit&section=6" title="ویرایش بخش: جستارهای وابسته"><span>ویرایش</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <style data-mw-deduplicate="TemplateStyles:r40381259">.mw-parser-output .portalbox{float:left;border:solid #aaa 1px;padding:0}.mw-parser-output .portalbox.tleft{margin:0.5em 1em 0.5em 0}.mw-parser-output .portalbox.tright{margin:0.5em 0 0.5em 1em}.mw-parser-output .portalbox>ul{display:table;box-sizing:border-box;padding:0.1em;max-width:175px;background:#f9f9f9;font-size:85%;line-height:110%;font-style:italic;font-weight:bold}.mw-parser-output .portalbox>ul>li{display:table-row}.mw-parser-output .portalbox>ul>li>span:first-child{display:table-cell;padding:0.2em;vertical-align:middle;text-align:center}.mw-parser-output .portalbox>ul>li>span:last-child{display:table-cell;padding:0.2em 0.3em 0.2em 0.2em;vertical-align:middle}@media screen{html.skin-theme-clientpref-night .mw-parser-output .portalbox>ul{background:transparent}}@media screen and (prefers-color-scheme:dark){html.skin-theme-clientpref-os .mw-parser-output .portalbox>ul{background:transparent}}</style><div role="navigation" aria-label="درگاه‌ها" class="noprint portalbox plainlist tleft"> <ul> <li><span><span class="noviewer" typeof="mw:File"><a href="/wiki/%D9%BE%D8%B1%D9%88%D9%86%D8%AF%D9%87:Socrates.png" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/c/cd/Socrates.png/18px-Socrates.png" decoding="async" width="18" height="28" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/c/cd/Socrates.png/27px-Socrates.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/c/cd/Socrates.png/36px-Socrates.png 2x" data-file-width="326" data-file-height="500" /></a></span></span><span><a href="/wiki/%D8%AF%D8%B1%DA%AF%D8%A7%D9%87:%D9%81%D9%84%D8%B3%D9%81%D9%87" title="درگاه:فلسفه">درگاه فلسفه</a></span></li></ul></div> <div class="div-col columns column-count column-count-۳" style="column-count: 3; -moz-column-count: 3; -webkit-column-count: 3; آری"> <ul><li><a href="/wiki/%D8%B4%D8%B1" title="شر">شر</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%81%D8%B1%D8%A7%D8%B3%D9%88%DB%8C_%D9%86%DB%8C%DA%A9_%D9%88_%D8%A8%D8%AF" title="فراسوی نیک و بد">فراسوی نیک و بد</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%A7%D8%B1%D8%B2%D8%B4%E2%80%8C%D8%B4%D9%86%D8%A7%D8%B3%DB%8C" title="ارزش‌شناسی">ارزش‌شناسی</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%81%D9%84%D8%B3%D9%81%D9%87_%D8%A7%D8%AE%D9%84%D8%A7%D9%82" title="فلسفه اخلاق">فلسفه اخلاق</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%A7%D8%AE%D9%84%D8%A7%D9%82_%D8%AA%D9%88%D8%B5%DB%8C%D9%81%DB%8C" title="اخلاق توصیفی">اخلاق توصیفی</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%81%D8%B1%D8%A7%D8%A7%D8%AE%D9%84%D8%A7%D9%82" title="فرااخلاق">فرااخلاق</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%B9%DB%8C%D9%86%DB%8C%D8%AA%E2%80%8C%DA%AF%D8%B1%D8%A7%DB%8C%DB%8C_(%D8%A2%DB%8C%D9%86_%D8%B1%D9%86%D8%AF)" title="عینیت‌گرایی (آین رند)">عینیت‌گرایی (آین رند)</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=%D8%AF%D8%B1%D8%AE%D8%AA_%D8%AF%D8%A7%D9%86%D8%B4%D9%90_%D9%86%DB%8C%DA%A9_%D9%88_%D8%A8%D8%AF&action=edit&redlink=1" class="new" title="درخت دانشِ نیک و بد (صفحه وجود ندارد)">درخت دانشِ نیک و بد</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%A7%D8%AE%D9%84%D8%A7%D9%82" title="اخلاق">اخلاق</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%85%D8%B7%D9%84%D9%82%E2%80%8C%DA%AF%D8%B1%D8%A7%DB%8C%DB%8C_%D8%A7%D8%AE%D9%84%D8%A7%D9%82%DB%8C" title="مطلق‌گرایی اخلاقی">مطلق‌گرایی اخلاقی</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%AC%D9%87%D8%A7%D9%86%DB%8C%E2%80%8C%DA%AF%D8%B1%D8%A7%DB%8C%DB%8C_%D8%A7%D8%AE%D9%84%D8%A7%D9%82%DB%8C" title="جهانی‌گرایی اخلاقی">جهانی‌گرایی اخلاقی</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%88%D8%A7%D9%82%D8%B9%E2%80%8C%DA%AF%D8%B1%D8%A7%DB%8C%DB%8C_%D8%A7%D8%AE%D9%84%D8%A7%D9%82%DB%8C" title="واقع‌گرایی اخلاقی">واقع‌گرایی اخلاقی</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%A7%D8%B3%D8%AA%D9%82%D8%B1%D8%A7%D8%A1" class="mw-redirect" title="استقراء">استقراء</a></li> <li><a href="/wiki/%DA%AF%D9%86%D8%A7%D9%87" title="گناه">گناه</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%85%D8%B3%D8%A6%D9%84%D9%87_%D8%B4%D8%B1" title="مسئله شر">مسئله شر</a></li></ul> </div> <style data-mw-deduplicate="TemplateStyles:r39940593">.mw-parser-output .side-box{margin:4px 0;box-sizing:border-box;border:1px solid #aaa;font-size:88%;line-height:1.25em;background-color:var(--background-color-interactive-subtle,#f8f9fa);display:flow-root}.mw-parser-output .side-box-abovebelow,.mw-parser-output .side-box-text{padding:0.25em 0.9em}.mw-parser-output .side-box-image{padding:2px 0.9em 2px 0;text-align:center}.mw-parser-output .side-box-imageright{padding:2px 0 2px 0.9em;text-align:center}@media(min-width:500px){.mw-parser-output .side-box-flex{display:flex;align-items:center}.mw-parser-output .side-box-text{flex:1;min-width:0}}@media(min-width:720px){.mw-parser-output .side-box{width:238px}.mw-parser-output .side-box-left{clear:left;float:left;margin-right:1em}.mw-parser-output .side-box-right{margin-left:1em}}</style><div class="side-box side-box-left plainlinks sistersitebox"><style data-mw-deduplicate="TemplateStyles:r38264903">.mw-parser-output .plainlist ol,.mw-parser-output .plainlist ul{line-height:inherit;list-style:none;margin:0;padding:0}.mw-parser-output .plainlist ol li,.mw-parser-output .plainlist ul li{margin-bottom:0}</style> <div class="side-box-flex"> <div class="side-box-image"><span typeof="mw:File"><span><img alt="" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/f/f8/Wiktionary-logo-en.svg/37px-Wiktionary-logo-en.svg.png" decoding="async" width="37" height="40" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/f/f8/Wiktionary-logo-en.svg/55px-Wiktionary-logo-en.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/f/f8/Wiktionary-logo-en.svg/73px-Wiktionary-logo-en.svg.png 2x" data-file-width="1000" data-file-height="1089" /></span></span></div> <div class="side-box-text plainlist">معنای <i><b><a href="https://en.wiktionary.org/wiki/fa:goodness" class="extiw" title="wiktionary:fa:goodness">goodness</a></b></i> یا <i><b><a href="https://en.wiktionary.org/wiki/fa:evil" class="extiw" title="wiktionary:fa:evil">evil</a></b></i> را در ویکی‌واژه، واژه‌نامهٔ آزاد، ببینید.</div></div> </div> <link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r39940593"><div class="side-box side-box-left plainlinks sistersitebox"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r38264903"> <div class="side-box-flex"> <div class="side-box-image"><span typeof="mw:File"><span><img alt="" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/f/fa/Wikiquote-logo.svg/34px-Wikiquote-logo.svg.png" decoding="async" width="34" height="40" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/f/fa/Wikiquote-logo.svg/51px-Wikiquote-logo.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/f/fa/Wikiquote-logo.svg/68px-Wikiquote-logo.svg.png 2x" data-file-width="300" data-file-height="355" /></span></span></div> <div class="side-box-text plainlist">مجموعه‌ای از گفتاوردهای مربوط به <i><b><a href="https://fa.wikiquote.org/wiki/goodness" class="extiw" title="q:goodness">goodness</a></b></i> در ویکی‌گفتاورد موجود است.</div></div> </div> <link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r39940593"><div class="side-box side-box-left plainlinks sistersitebox"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r38264903"> <div class="side-box-flex"> <div class="side-box-image"><span typeof="mw:File"><span><img alt="" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/f/fa/Wikiquote-logo.svg/34px-Wikiquote-logo.svg.png" decoding="async" width="34" height="40" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/f/fa/Wikiquote-logo.svg/51px-Wikiquote-logo.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/f/fa/Wikiquote-logo.svg/68px-Wikiquote-logo.svg.png 2x" data-file-width="300" data-file-height="355" /></span></span></div> <div class="side-box-text plainlist">مجموعه‌ای از گفتاوردهای مربوط به <i><b><a href="https://fa.wikiquote.org/wiki/evil" class="extiw" title="q:evil">evil</a></b></i> در ویکی‌گفتاورد موجود است.</div></div> </div> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="منابع"><span id=".D9.85.D9.86.D8.A7.D8.A8.D8.B9"></span>منابع</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%D8%AE%DB%8C%D8%B1_%D9%88_%D8%B4%D8%B1&action=edit&section=7" title="ویرایش بخش: منابع"><span>ویرایش</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <style data-mw-deduplicate="TemplateStyles:r37199623">.mw-parser-output .reflist{font-size:90%;margin-bottom:0.5em;list-style-type:decimal}.mw-parser-output .reflist .references{font-size:100%;margin-bottom:0;list-style-type:inherit}.mw-parser-output .reflist-columns-2{column-width:30em}.mw-parser-output .reflist-columns-3{column-width:25em}.mw-parser-output .reflist-columns{margin-top:0.3em}.mw-parser-output .reflist-columns ol{margin-top:0}.mw-parser-output .reflist-columns li{page-break-inside:avoid;break-inside:avoid-column}.mw-parser-output .reflist-upper-alpha{list-style-type:upper-alpha}.mw-parser-output .reflist-upper-roman{list-style-type:upper-roman}.mw-parser-output .reflist-lower-alpha{list-style-type:lower-alpha}.mw-parser-output .reflist-lower-greek{list-style-type:lower-greek}.mw-parser-output .reflist-lower-roman{list-style-type:lower-roman}</style><div class="reflist mw-content-ltr" dir="ltr"> <div class="mw-references-wrap"><ol class="references"> <li id="cite_note-1"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-1">↑</a></span> <span class="reference-text">Ervin Staub. <i>Overcoming Evil: Genocide, Violent Conflict, and Terrorism</i>. New York, New York, USA: Oxford University Press, pp. 32.</span> </li> <li id="cite_note-2"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-2">↑</a></span> <span class="reference-text">Paul O. Ingram, Frederick John Streng. <i>Buddhist-Christian Dialogue: Mutual Renewal and Transformation</i>. University of Hawaii Press, 1986. P. 148-149.</span> </li> <li id="cite_note-3"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-3">↑</a></span> <span class="reference-text">"Evil". Oxford, England: Oxford University Press. 2012. Archived from the original on 2012-08-22.</span> </li> <li id="cite_note-4"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-4">↑</a></span> <span class="reference-text">Staub, Ervin (2011). Overcoming Evil: Genocide, Violent Conflict, and Terrorism. New York City: Oxford University Press. p. 32. <a href="/wiki/%D9%88%DB%8C%DA%98%D9%87:%D9%85%D9%86%D8%A7%D8%A8%D8%B9_%DA%A9%D8%AA%D8%A7%D8%A8/9780195382044" class="internal mw-magiclink-isbn">ISBN 978-0-19-538204-4</a>.</span> </li> <li id="cite_note-5"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-5">↑</a></span> <span class="reference-text">Internet Encyclopedia of Philosophy "Ethics"</span> </li> <li id="cite_note-6"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-6">↑</a></span> <span class="reference-text"><cite class="citation web"><a rel="nofollow" class="external text" href="http://freekeene.com/2012/02/21/what-defines-good-philosophy/">«What Defines Good? (Philosophy)»</a>. Webster’s dictionary.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=unknown&rft.btitle=What+Defines+Good%3F+%28Philosophy%29&rft.pub=Webster%E2%80%99s+dictionary&rft_id=http%3A%2F%2Ffreekeene.com%2F2012%2F02%2F21%2Fwhat-defines-good-philosophy%2F&rfr_id=info%3Asid%2Ffa.wikipedia.org%3A%D8%AE%DB%8C%D8%B1+%D9%88+%D8%B4%D8%B1" class="Z3988"></span><style data-mw-deduplicate="TemplateStyles:r28290294">.mw-parser-output cite.citation{font-style:inherit}.mw-parser-output q{quotes:"\"""\"""'""'"}.mw-parser-output code.cs1-code{color:inherit;background:inherit;border:inherit;padding:inherit}.mw-parser-output .cs1-lock-free a{background:url("//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/6/65/Lock-green.svg/9px-Lock-green.svg.png")no-repeat;background-position:right .1em center;padding-right:1em;padding-left:0}.mw-parser-output .cs1-lock-limited a,.mw-parser-output .cs1-lock-registration a{background:url("//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/d/d6/Lock-gray-alt-2.svg/9px-Lock-gray-alt-2.svg.png")no-repeat;background-position:right .1em center;padding-right:1em;padding-left:0}.mw-parser-output .cs1-lock-subscription a{background:url("//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/a/aa/Lock-red-alt-2.svg/9px-Lock-red-alt-2.svg.png")no-repeat;background-position:right .1em center;padding-right:1em;padding-left:0}.mw-parser-output div[dir=ltr] .cs1-lock-free a,.mw-parser-output div[dir=ltr] .cs1-lock-subscription a,.mw-parser-output div[dir=ltr] .cs1-lock-limited a,.mw-parser-output div[dir=ltr] .cs1-lock-registration a{background-position:left .1em center;padding-left:1em;padding-right:0}.mw-parser-output .cs1-subscription,.mw-parser-output .cs1-registration{color:#555}.mw-parser-output .cs1-subscription span,.mw-parser-output .cs1-registration span{border-bottom:1px dotted;cursor:help}.mw-parser-output .cs1-hidden-error{display:none;font-size:100%}.mw-parser-output .cs1-visible-error{font-size:100%}.mw-parser-output .cs1-subscription,.mw-parser-output .cs1-registration,.mw-parser-output .cs1-format{font-size:95%}.mw-parser-output .cs1-kern-left,.mw-parser-output .cs1-kern-wl-left{padding-left:0.2em}.mw-parser-output .cs1-kern-right,.mw-parser-output .cs1-kern-wl-right{padding-right:0.2em}</style></span> </li> <li id="cite_note-7"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-7">↑</a></span> <span class="reference-text">فیروز آذرگشسب - گاتا سرودهای زرتشت - انتشارات فروهر ۱۳۵۱ - صفحه ۱۳۷، ۱۳۸ و ۱۳۹.</span> </li> </ol></div></div> <ul><li>Atkinson, Philip. <a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.ourcivilisation.com/moral/moral8.htm">Recognising Good And Evil</a> from ourcivilisation.com</li> <li>Aristotle. <i>Nicomachean Ethics</i>. 1998. USA: <a href="/wiki/%D8%A7%D9%86%D8%AA%D8%B4%D8%A7%D8%B1%D8%A7%D8%AA_%D8%AF%D8%A7%D9%86%D8%B4%DA%AF%D8%A7%D9%87_%D8%A2%DA%A9%D8%B3%D9%81%D9%88%D8%B1%D8%AF" title="انتشارات دانشگاه آکسفورد">انتشارات دانشگاه آکسفورد</a>. (1177a15)</li> <li>Bentham, Jeremy. <i>The Principles of Morals and Legislation</i>. 1988. Prometheus Books.</li> <li>Dewey, John. <i>Theory of Valuation</i>. 1948. University of Chicago Press.</li> <li>Durant, Ariel and W. Durant. <i>The Lessons of History</i>. 1997. MJF Books. (p72)</li> <li>Garcia, John David. <i>The Moral Society — A Rational Alternative to Death</i>. 2005. Whitmore Publishing.</li> <li>Griffin, James. Well-Being: Its Meaning, Measurement and Moral Importance. 1986. Oxford: Oxford University Press.</li> <li>Hume, David. <i>A Treastise of Human Nature</i>. 2000. Oxford: Oxford University Press.</li> <li>Hurka, Thomas. <i>Perfectionism</i>. 1993. Oxford: Oxford University Press.</li> <li>Kant, Immanuel. <i>Groundwork of the Metaphysic of Morals</i>. 1996. Cambridge University Press. Third section, [446]-[447].</li> <li>Kierkegaard, Søren. <i>Either/Or</i>. 1992. <a href="/w/index.php?title=Penguin_Classics&action=edit&redlink=1" class="new" title="Penguin Classics (صفحه وجود ندارد)">Penguin Classics</a>.</li> <li>Rawls, John. <i>A Theory of Justice</i>. 1999. Belknap Press.</li> <li>Romero, Rhys. "Just Being a Student". 2009. Austin Student Press.</li></ul> <div class="navbox-styles"><style data-mw-deduplicate="TemplateStyles:r40355799">.mw-parser-output .hlist dl,.mw-parser-output .hlist ol,.mw-parser-output .hlist ul{margin:0;padding:0}.mw-parser-output .hlist dd,.mw-parser-output .hlist dt,.mw-parser-output .hlist li{margin:0;display:inline}.mw-parser-output .hlist.inline,.mw-parser-output .hlist.inline dl,.mw-parser-output .hlist.inline ol,.mw-parser-output .hlist.inline ul,.mw-parser-output .hlist dl dl,.mw-parser-output .hlist dl ol,.mw-parser-output .hlist dl ul,.mw-parser-output .hlist ol dl,.mw-parser-output .hlist ol ol,.mw-parser-output .hlist ol ul,.mw-parser-output .hlist ul dl,.mw-parser-output .hlist ul ol,.mw-parser-output .hlist ul ul{display:inline}.mw-parser-output .hlist .mw-empty-li{display:none}.mw-parser-output .hlist dt::after{content:": "}.mw-parser-output .hlist dd::after,.mw-parser-output .hlist li::after{content:" · ";font-weight:bold}.mw-parser-output .hlist dd:last-child::after,.mw-parser-output .hlist dt:last-child::after,.mw-parser-output .hlist li:last-child::after{content:none}.mw-parser-output .hlist dd dd:first-child::before,.mw-parser-output .hlist dd dt:first-child::before,.mw-parser-output .hlist dd li:first-child::before,.mw-parser-output .hlist dt dd:first-child::before,.mw-parser-output .hlist dt dt:first-child::before,.mw-parser-output .hlist dt li:first-child::before,.mw-parser-output .hlist li dd:first-child::before,.mw-parser-output .hlist li dt:first-child::before,.mw-parser-output .hlist li li:first-child::before{content:" (";font-weight:normal}.mw-parser-output .hlist dd dd:last-child::after,.mw-parser-output .hlist dd dt:last-child::after,.mw-parser-output .hlist dd li:last-child::after,.mw-parser-output .hlist dt dd:last-child::after,.mw-parser-output .hlist dt dt:last-child::after,.mw-parser-output .hlist dt li:last-child::after,.mw-parser-output .hlist li dd:last-child::after,.mw-parser-output .hlist li dt:last-child::after,.mw-parser-output .hlist li li:last-child::after{content:")";font-weight:normal}.mw-parser-output .hlist ol{counter-reset:listitem}.mw-parser-output .hlist ol>li{counter-increment:listitem}.mw-parser-output .hlist ol>li::before{content:" "counter(listitem)"\a0 "}.mw-parser-output .hlist dd ol>li:first-child::before,.mw-parser-output .hlist dt ol>li:first-child::before,.mw-parser-output .hlist li ol>li:first-child::before{content:" ("counter(listitem)"\a0 "}</style><style data-mw-deduplicate="TemplateStyles:r39648996">.mw-parser-output .navbox{box-sizing:border-box;border:1px solid #a2a9b1;width:100%;clear:both;font-size:88%;text-align:center;padding:1px;margin:1em auto 0}.mw-parser-output .navbox .navbox{margin-top:0}.mw-parser-output .navbox+.navbox,.mw-parser-output .navbox+.navbox-styles+.navbox{margin-top:-1px}.mw-parser-output .navbox-inner,.mw-parser-output .navbox-subgroup{width:100%}.mw-parser-output .navbox-group,.mw-parser-output .navbox-title,.mw-parser-output .navbox-abovebelow{padding:0.25em 1em;line-height:1.5em;text-align:center}.mw-parser-output .navbox-group{white-space:nowrap;text-align:right}.mw-parser-output .navbox,.mw-parser-output .navbox-subgroup{background-color:#f8f9fa}.mw-parser-output .navbox-list{line-height:1.5em;border-color:#f8f9fa}.mw-parser-output .navbox-list-with-group{text-align:right;border-left-width:2px;border-right-style:solid}.mw-parser-output tr+tr>.navbox-abovebelow,.mw-parser-output tr+tr>.navbox-group,.mw-parser-output tr+tr>.navbox-image,.mw-parser-output tr+tr>.navbox-list{border-top:2px solid #f8f9fa}.mw-parser-output .navbox-title{background-color:#b3ccff}.mw-parser-output .navbox-abovebelow,.mw-parser-output .navbox-group,.mw-parser-output .navbox-subgroup .navbox-title{background-color:#dbe7ff}.mw-parser-output .navbox-subgroup .navbox-group,.mw-parser-output .navbox-subgroup .navbox-abovebelow{background-color:#e5edff}.mw-parser-output .navbox-even{background-color:#f8f9fa}.mw-parser-output .navbox-odd{background-color:transparent}.mw-parser-output .navbox .hlist td dl,.mw-parser-output .navbox .hlist td ol,.mw-parser-output .navbox .hlist td ul,.mw-parser-output .navbox td.hlist dl,.mw-parser-output .navbox td.hlist ol,.mw-parser-output .navbox td.hlist ul{padding:0.125em 0}.mw-parser-output .navbox .navbar{display:block;font-size:100%}.mw-parser-output .navbox-title .navbar{float:right;text-align:right;margin-left:0.5em}.mw-parser-output .navbox-list li{unicode-bidi:isolate}</style></div><div role="navigation" class="navbox authority-control" aria-labelledby="داده‌های_کتابخانه‌ای_frameless&#124;text-top&#124;10px&#124;alt=ویرایش_در_ویکی‌داده&#124;link=https&#58;//www.wikidata.org/wiki/Q10797504#identifiers&#124;class=noprint&#124;ویرایش_در_ویکی‌داده" style="padding:3px"><table class="nowraplinks hlist mw-collapsible autocollapse navbox-inner" style="border-spacing:0;background:transparent;color:inherit"><tbody><tr><th scope="col" class="navbox-title" colspan="2"><div id="داده‌های_کتابخانه‌ای_frameless&#124;text-top&#124;10px&#124;alt=ویرایش_در_ویکی‌داده&#124;link=https&#58;//www.wikidata.org/wiki/Q10797504#identifiers&#124;class=noprint&#124;ویرایش_در_ویکی‌داده" style="font-size:114%;margin:0 4em"><a href="/wiki/%D8%B1%D8%A7%D9%87%D9%86%D9%85%D8%A7:%D8%AF%D8%A7%D8%AF%D9%87%E2%80%8C%D9%87%D8%A7%DB%8C_%DA%A9%D8%AA%D8%A7%D8%A8%D8%AE%D8%A7%D9%86%D9%87%E2%80%8C%D8%A7%DB%8C" title="راهنما:داده‌های کتابخانه‌ای">داده‌های کتابخانه‌ای</a> <span class="mw-valign-text-top noprint" typeof="mw:File/Frameless"><a href="https://www.wikidata.org/wiki/Q10797504#identifiers" title="ویرایش در ویکی‌داده"><img alt="ویرایش در ویکی‌داده" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/b/bf/OOjs_UI_icon_edit-rtl-progressive.svg/10px-OOjs_UI_icon_edit-rtl-progressive.svg.png" decoding="async" width="10" height="10" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/b/bf/OOjs_UI_icon_edit-rtl-progressive.svg/15px-OOjs_UI_icon_edit-rtl-progressive.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/b/bf/OOjs_UI_icon_edit-rtl-progressive.svg/20px-OOjs_UI_icon_edit-rtl-progressive.svg.png 2x" data-file-width="20" data-file-height="20" /></a></span></div></th></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%">کتابخانه‌های ملی</th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-odd" style="width:100%;padding:0"><div style="padding:0 0.25em"> <ul><li><span class="uid"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://catalogue.bnf.fr/ark:/12148/cb11931056b">فرانسه</a> <a rel="nofollow" class="external text" href="https://data.bnf.fr/ark:/12148/cb11931056b">(داده‌ها)</a></span></li> <li><span class="uid"><a rel="nofollow" class="external text" href="http://esu.com.ua/search_articles.php?id=22382">اوکراین</a></span></li> <li><span class="uid"><a rel="nofollow" class="external text" href="http://uli.nli.org.il/F/?func=find-b&local_base=NLX10&find_code=UID&request=987007533761105171">اسرائیل</a></span></li> <li><span class="uid"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://id.loc.gov/authorities/subjects/sh85055872">ایالات متحده آمریکا</a></span></li> <li><span class="uid"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://id.ndl.go.jp/auth/ndlna/00574599">ژاپن</a></span></li> <li><span class="uid"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://aleph.nkp.cz/F/?func=find-c&local_base=aut&ccl_term=ica=ph114334&CON_LNG=ENG">جمهوری چک</a></span></li></ul> </div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%">سایر</th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-even" style="width:100%;padding:0"><div style="padding:0 0.25em"> <ul><li><span class="uid"><a rel="nofollow" class="external text" href="http://id.worldcat.org/fast/944894/">کاربرد چندوجهی اصطلاحات موضوعی</a></span></li> <li><span class="uid"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://islamansiklopedisi.org.tr/husun-ve-kubuh">دانشنامهٔ اسلام</a></span></li></ul> </div></td></tr></tbody></table></div> <div class="navbox-styles"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r40355799"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r39648996"></div><div role="navigation" class="navbox" aria-labelledby="فلسفه" style="padding:3px"><table class="nowraplinks hlist mw-collapsible mw-collapsed navbox-inner" style="border-spacing:0;background:transparent;color:inherit"><tbody><tr><th scope="col" class="navbox-title" colspan="2"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r40355799"><style data-mw-deduplicate="TemplateStyles:r40261389">.mw-parser-output .navbar{display:inline;font-size:88%;font-weight:normal}.mw-parser-output .navbar-collapse{float:right;text-align:right}.mw-parser-output .navbar-boxtext{word-spacing:0}.mw-parser-output .navbar ul{display:inline-block;white-space:nowrap;line-height:inherit}.mw-parser-output .navbar-brackets::before{margin-left:-0.125em;content:"[ "}.mw-parser-output .navbar-brackets::after{margin-right:-0.125em;content:" ]"}.mw-parser-output .navbar li{word-spacing:-0.125em}.mw-parser-output .navbar a>span,.mw-parser-output .navbar a>abbr{text-decoration:inherit}.mw-parser-output .navbar-mini abbr{font-variant:small-caps;border-bottom:none;text-decoration:none;cursor:inherit}.mw-parser-output .navbar-ct-full{font-size:114%;margin:0 7em}.mw-parser-output .navbar-ct-mini{font-size:114%;margin:0 4em}html.skin-theme-clientpref-night .mw-parser-output .navbar li a abbr{color:var(--color-base)!important}@media(prefers-color-scheme:dark){html.skin-theme-clientpref-os .mw-parser-output .navbar li a abbr{color:var(--color-base)!important}}@media print{.mw-parser-output .navbar{display:none!important}}</style><div class="navbar plainlinks hlist navbar-mini"><ul><li class="nv-نمایش"><a href="/wiki/%D8%A7%D9%84%DA%AF%D9%88:%D9%81%D9%84%D8%B3%D9%81%D9%87" title="الگو:فلسفه"><abbr title="مشاهدهٔ این الگو">ن</abbr></a></li><li class="nv-بحث"><a href="/wiki/%D8%A8%D8%AD%D8%AB_%D8%A7%D9%84%DA%AF%D9%88:%D9%81%D9%84%D8%B3%D9%81%D9%87" title="بحث الگو:فلسفه"><abbr title="بحث پیرامون این الگو">ب</abbr></a></li><li class="nv-ویرایش"><a href="/wiki/%D9%88%DB%8C%DA%98%D9%87:%D9%88%DB%8C%D8%B1%D8%A7%DB%8C%D8%B4_%D8%B5%D9%81%D8%AD%D9%87/%D8%A7%D9%84%DA%AF%D9%88:%D9%81%D9%84%D8%B3%D9%81%D9%87" title="ویژه:ویرایش صفحه/الگو:فلسفه"><abbr title="ویرایش کردن این الگو">و</abbr></a></li></ul></div><div id="فلسفه" style="font-size:114%;margin:0 4em"><a href="/wiki/%D9%81%D9%84%D8%B3%D9%81%D9%87" title="فلسفه">فلسفه</a></div></th></tr><tr><td colspan="2" class="navbox-list navbox-odd" style="width:100%;padding:0"><div style="padding:0 0.25em"></div><table class="nowraplinks mw-collapsible mw-collapsed navbox-subgroup" style="border-spacing:0"><tbody><tr><th scope="col" class="navbox-title" colspan="2"><div id="رشته‌ها" style="font-size:114%;margin:0 4em"><a href="/wiki/%D9%81%D9%87%D8%B1%D8%B3%D8%AA_%D8%B1%D8%B4%D8%AA%D9%87%E2%80%8C%D9%87%D8%A7%DB%8C_%D8%AF%D8%A7%D9%86%D8%B4%DA%AF%D8%A7%D9%87%DB%8C" class="mw-redirect" title="فهرست رشته‌های دانشگاهی">رشته‌ها</a></div></th></tr><tr><td colspan="2" class="navbox-list navbox-odd" style="width:100%;padding:0"><div style="padding:0 0.25em"></div><table class="nowraplinks navbox-subgroup" style="border-spacing:0"><tbody><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:6.8em">شاخه‌های سنتی</th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-odd" style="padding:0"><div style="padding:0 0.25em"> <ul><li><a href="/wiki/%D9%85%D8%AA%D8%A7%D9%81%DB%8C%D8%B2%DB%8C%DA%A9" title="متافیزیک">متافیزیک</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%85%D8%B9%D8%B1%D9%81%D8%AA%E2%80%8C%D8%B4%D9%86%D8%A7%D8%B3%DB%8C" title="معرفت‌شناسی">معرفت‌شناسی</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%85%D9%86%D8%B7%D9%82" title="منطق">منطق</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%81%D9%84%D8%B3%D9%81%D9%87_%D8%A7%D8%AE%D9%84%D8%A7%D9%82" title="فلسفه اخلاق">اخلاقیات</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%B2%DB%8C%D8%A8%D8%A7%DB%8C%DB%8C%E2%80%8C%D8%B4%D9%86%D8%A7%D8%B3%DB%8C" title="زیبایی‌شناسی">زیبایی‌شناسی</a></li></ul> </div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:6.8em"><a href="/wiki/%D9%81%D9%84%D8%B3%D9%81%D9%87%E2%80%8C%D9%87%D8%A7%DB%8C_%D9%85%D8%B6%D8%A7%D9%81" class="mw-redirect" title="فلسفه‌های مضاف">فلسفه‌های مضاف</a></th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-even" style="padding:0"><div style="padding:0 0.25em"> <ul><li><a href="/wiki/%D9%81%D9%84%D8%B3%D9%81%D9%87_%D8%A2%D9%85%D9%88%D8%B2%D8%B4_%D9%88_%D9%BE%D8%B1%D9%88%D8%B1%D8%B4" class="mw-redirect" title="فلسفه آموزش و پرورش">آموزش</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%81%D9%84%D8%B3%D9%81%D9%87_%D8%A7%D8%AF%D8%A8%DB%8C%D8%A7%D8%AA" class="mw-redirect" title="فلسفه ادبیات">ادبیات</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%81%D9%84%D8%B3%D9%81%D9%87_%D8%A7%D8%B7%D9%84%D8%A7%D8%B9%D8%A7%D8%AA" title="فلسفه اطلاعات">اطلاعات</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%81%D9%84%D8%B3%D9%81%D9%87_%D8%A7%D8%AC%D8%AA%D9%85%D8%A7%D8%B9%DB%8C" title="فلسفه اجتماعی">اجتماع</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%81%D9%84%D8%B3%D9%81%D9%87_%D8%A7%D9%82%D8%AA%D8%B5%D8%A7%D8%AF" title="فلسفه اقتصاد">اقتصاد</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=%D9%81%D9%84%D8%B3%D9%81%D9%87_%D8%A8%D9%87%D8%AF%D8%A7%D8%B4%D8%AA&action=edit&redlink=1" class="new" title="فلسفه بهداشت (صفحه وجود ندارد)">بهداشت</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%81%D9%84%D8%B3%D9%81%D9%87_%D8%AA%D8%A7%D8%B1%DB%8C%D8%AE" title="فلسفه تاریخ">تاریخ</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=%D9%81%D9%84%D8%B3%D9%81%D9%87_%D8%AC%D8%A7%D9%85%D8%B9%D9%87%E2%80%8C%D8%B4%D9%86%D8%A7%D8%B3%DB%8C&action=edit&redlink=1" class="new" title="فلسفه جامعه‌شناسی (صفحه وجود ندارد)">جامعه‌شناسی</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%81%D9%84%D8%B3%D9%81%D9%87_%D8%B3%DA%A9%D8%B3%D9%88%D8%A7%D9%84%DB%8C%D8%AA%D9%87" title="فلسفه سکسوالیته">جنسیت</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%81%D9%84%D8%B3%D9%81%D9%87_%D8%AC%D9%86%DA%AF" title="فلسفه جنگ">جنگ</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%81%D9%84%D8%B3%D9%81%D9%87_%D8%AC%D8%BA%D8%B1%D8%A7%D9%81%DB%8C%D8%A7" title="فلسفه جغرافیا">جغرافیا</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%81%D9%84%D8%B3%D9%81%D9%87_%D8%AD%D9%82%D9%88%D9%82" title="فلسفه حقوق">حقوق</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%81%D9%84%D8%B3%D9%81%D9%87_%D8%AF%DB%8C%D9%86" title="فلسفه دین">دین</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%81%D9%84%D8%B3%D9%81%D9%87_%D8%B0%D9%87%D9%86" title="فلسفه ذهن">ذهن</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%81%D9%84%D8%B3%D9%81%D9%87_%D8%B1%D8%A7%DB%8C%D8%A7%D9%86%D9%87" class="mw-redirect" title="فلسفه رایانه">رایانه</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%81%D9%84%D8%B3%D9%81%D9%87_%D8%B1%D9%88%D8%A7%D9%86%E2%80%8C%D8%B4%D9%86%D8%A7%D8%B3%DB%8C" title="فلسفه روان‌شناسی">روان‌شناسی</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%81%D9%84%D8%B3%D9%81%D9%87_%D8%B1%DB%8C%D8%A7%D8%B6%DB%8C%D8%A7%D8%AA" title="فلسفه ریاضیات">ریاضیات</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%81%D9%84%D8%B3%D9%81%D9%87_%D8%B2%D8%A8%D8%A7%D9%86" title="فلسفه زبان">زبان</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=%D9%81%D9%84%D8%B3%D9%81%D9%87_%D8%B2%DB%8C%D8%B3%D8%AA%E2%80%8C%D8%A8%D9%88%D9%85&action=edit&redlink=1" class="new" title="فلسفه زیست‌بوم (صفحه وجود ندارد)">زیست‌بوم</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%81%D9%84%D8%B3%D9%81%D9%87_%D8%B2%DB%8C%D8%B3%D8%AA%E2%80%8C%D8%B4%D9%86%D8%A7%D8%B3%DB%8C" title="فلسفه زیست‌شناسی">زیست‌شناسی</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%81%D9%84%D8%B3%D9%81%D9%87_%D8%B3%DB%8C%D8%A7%D8%B3%DB%8C" title="فلسفه سیاسی">سیاست</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%81%D9%84%D8%B3%D9%81%D9%87_%D8%B4%DB%8C%D9%85%DB%8C" title="فلسفه شیمی">شیمی</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%A7%D9%86%D8%B3%D8%A7%D9%86%E2%80%8C%D8%B4%D9%86%D8%A7%D8%B3%DB%8C_%D9%81%D9%84%D8%B3%D9%81%DB%8C" title="انسان‌شناسی فلسفی">طبیعت انسان</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%81%D9%84%D8%B3%D9%81%D9%87_%D8%B9%D9%84%D9%85" title="فلسفه علم">علم</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%81%D8%B1%D8%A7%D9%81%D9%84%D8%B3%D9%81%D9%87" title="فرافلسفه">فلسفه</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%81%D9%84%D8%B3%D9%81%D9%87_%D9%81%DB%8C%D8%B2%DB%8C%DA%A9" title="فلسفه فیزیک">فیزیک</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%81%D9%84%D8%B3%D9%81%D9%87_%D9%81%D9%86%D8%A7%D9%88%D8%B1%DB%8C" title="فلسفه فناوری">فناوری</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%81%D9%84%D8%B3%D9%81%D9%87_%D9%85%D9%87%D9%86%D8%AF%D8%B3%DB%8C" title="فلسفه مهندسی">مهندسی</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%81%D9%84%D8%B3%D9%81%D9%87_%D9%85%D9%86%D8%B7%D9%82" title="فلسفه منطق">منطق</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%B2%DB%8C%D8%A8%D8%A7%DB%8C%DB%8C%E2%80%8C%D8%B4%D9%86%D8%A7%D8%B3%DB%8C" title="زیبایی‌شناسی">هنر</a> <ul><li><a href="/wiki/%D9%81%D9%84%D8%B3%D9%81%D9%87_%D9%85%D9%88%D8%B3%DB%8C%D9%82%DB%8C" title="فلسفه موسیقی">موسیقی</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%81%D9%84%D8%B3%D9%81%D9%87_%D9%81%DB%8C%D9%84%D9%85" title="فلسفه فیلم">فیلم</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%81%D9%84%D8%B3%D9%81%D9%87_%D9%81%D8%B1%D9%87%D9%86%DA%AF" title="فلسفه فرهنگ">فرهنگ</a></li></ul></li> <li><a href="/wiki/%D9%81%D9%84%D8%B3%D9%81%D9%87_%D9%87%D9%88%D8%B4_%D9%85%D8%B5%D9%86%D9%88%D8%B9%DB%8C" title="فلسفه هوش مصنوعی">هوش مصنوعی</a></li></ul> </div></td></tr></tbody></table><div></div></td></tr></tbody></table><div></div></td></tr><tr><td colspan="2" class="navbox-list navbox-odd" style="width:100%;padding:0"><div style="padding:0 0.25em"></div><table class="nowraplinks mw-collapsible mw-collapsed navbox-subgroup" style="border-spacing:0"><tbody><tr><th scope="col" class="navbox-title" colspan="2"><div id="گرایش‌های_فلسفی" style="font-size:114%;margin:0 4em"><a href="/wiki/%D9%81%D9%87%D8%B1%D8%B3%D8%AA_%DA%AF%D8%B1%D8%A7%DB%8C%D8%B4%E2%80%8C%D9%87%D8%A7%DB%8C_%D9%81%D9%84%D8%B3%D9%81%DB%8C" title="فهرست گرایش‌های فلسفی">گرایش‌های فلسفی</a></div></th></tr><tr><td colspan="2" class="navbox-list navbox-odd" style="width:100%;padding:0"><div style="padding:0 0.25em"></div><table class="nowraplinks navbox-subgroup" style="border-spacing:0"><tbody><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:6.8em"><a href="/wiki/%D8%AA%D8%A7%D8%B1%DB%8C%D8%AE_%D9%81%D9%84%D8%B3%D9%81%D9%87" title="تاریخ فلسفه">بر اساس دوره</a></th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-odd" style="padding:0"><div style="padding:0 0.25em"> <ul><li><a href="/wiki/%D9%81%D9%84%D8%B3%D9%81%D9%87_%D8%AF%D9%88%D8%B1%D8%A7%D9%86_%D8%A8%D8%A7%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86" title="فلسفه دوران باستان">باستان</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%81%D9%84%D8%B3%D9%81%D9%87_%D8%BA%D8%B1%D8%A8%DB%8C" class="mw-redirect" title="فلسفه غربی">غربی</a> <ul><li><a href="/wiki/%D9%81%D9%84%D8%B3%D9%81%D9%87_%D9%82%D8%B1%D9%88%D9%86_%D9%88%D8%B3%D8%B7%DB%8C" title="فلسفه قرون وسطی">قرون وسطی</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%81%D9%84%D8%B3%D9%81%D9%87_%D8%B1%D9%86%D8%B3%D8%A7%D9%86%D8%B3" title="فلسفه رنسانس">رنسانس</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=%D9%81%D9%84%D8%B3%D9%81%D9%87_%D9%BE%DB%8C%D8%B4%D8%A7%D9%85%D8%AF%D8%B1%D9%86&action=edit&redlink=1" class="new" title="فلسفه پیشامدرن (صفحه وجود ندارد)">پیشامدرن</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%81%D9%84%D8%B3%D9%81%D9%87_%D8%AC%D8%AF%DB%8C%D8%AF" title="فلسفه جدید">مدرن</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%81%D9%84%D8%B3%D9%81%D9%87_%D9%85%D8%B9%D8%A7%D8%B5%D8%B1" title="فلسفه معاصر">معاصر</a></li></ul></li></ul> </div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:6.8em"><a href="/wiki/%D9%81%D9%84%D8%B3%D9%81%D9%87_%D8%AF%D9%88%D8%B1%D8%A7%D9%86_%D8%A8%D8%A7%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86" title="فلسفه دوران باستان">باستان</a></th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-odd" style="padding:0"><div style="padding:0 0.25em"></div><table class="nowraplinks navbox-subgroup" style="border-spacing:0"><tbody><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:6.6em;font-weight: normal;"><a href="/wiki/%D9%81%D9%84%D8%B3%D9%81%D9%87_%DA%86%DB%8C%D9%86%DB%8C" title="فلسفه چینی">چین</a></th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-even" style="padding:0"><div style="padding:0 0.25em"> <ul><li><a href="/wiki/%DA%A9%D9%86%D9%81%D8%B3%DB%8C%D9%88%D8%B3%E2%80%8C%DA%AF%D8%B1%D8%A7%DB%8C%DB%8C" title="کنفسیوس‌گرایی">کنفسیوس‌گرایی</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%AA%D8%A7%D8%A6%D9%88%D8%A6%DB%8C%D8%B3%D9%85" title="تائوئیسم">تائوئیسم</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%85%D9%88%D9%87%DB%8C%D8%B3%D9%85" title="موهیسم">موهیسم</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=%D9%84%DA%AF%D8%A7%D9%84%DB%8C%D8%B3%D9%85&action=edit&redlink=1" class="new" title="لگالیسم (صفحه وجود ندارد)">لگالیسم</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%B0%D9%86" title="ذن">ذن</a></li></ul> </div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:6.6em;font-weight: normal;"><span style="font-size:90%;"><a href="/wiki/%D9%81%D9%84%D8%B3%D9%81%D9%87_%DB%8C%D9%88%D9%86%D8%A7%D9%86_%D8%A8%D8%A7%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86" title="فلسفه یونان باستان">یونان و</a><br /><a href="/wiki/%D9%81%D9%84%D8%B3%D9%81%D9%87_%D9%87%D9%84%D9%86%DB%8C%D8%B3%D8%AA%DB%8C" title="فلسفه هلنیستی">روم</a> </span></th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-odd" style="padding:0"><div style="padding:0 0.25em"> <ul><li><a href="/wiki/%D9%81%D9%84%D8%B3%D9%81%D9%87_%D9%BE%DB%8C%D8%B4%D8%A7%D8%B3%D9%82%D8%B1%D8%A7%D8%B7%DB%8C" title="فلسفه پیشاسقراطی">پیشاسقراطی</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%85%DA%A9%D8%AA%D8%A8_%D8%A7%D9%84%D8%A6%D8%A7%DB%8C%DB%8C" title="مکتب الئایی">الئاییان</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%85%DA%A9%D8%AA%D8%A8_%D8%A7%DB%8C%D9%88%D9%86%DB%8C" title="مکتب ایونی">ایونیان</a> <ul><li><a href="/wiki/%D9%85%DA%A9%D8%AA%D8%A8_%D8%A7%D9%81%D8%B3%D9%88%D8%B3%DB%8C" title="مکتب افسوسی">اِفسوسیان</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%85%DA%A9%D8%AA%D8%A8_%D9%85%D9%84%D8%B7%DB%8C" title="مکتب ملطی">ملطیان</a></li></ul></li> <li><a href="/wiki/%D9%85%DA%A9%D8%AA%D8%A8_%DA%A9%D9%88%D8%B1%D9%86%D8%A7%DB%8C%DB%8C" title="مکتب کورنایی">کورناییان</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%85%DA%A9%D8%AA%D8%A8_%D9%85%DA%AF%D8%A7%D8%B1%D8%A7%DB%8C%DB%8C" title="مکتب مگارایی">مگاراییان</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%85%DA%A9%D8%AA%D8%A8_%D9%81%DB%8C%D8%AB%D8%A7%D8%BA%D9%88%D8%B1%DB%8C" title="مکتب فیثاغوری">فیثاغوری</a> <ul><li><a href="/wiki/%D9%85%DA%A9%D8%AA%D8%A8_%D9%86%D9%88%D9%81%DB%8C%D8%AB%D8%A7%D8%BA%D9%88%D8%B1%D8%B3%DB%8C" title="مکتب نوفیثاغورسی">نوفیثاغورسی</a></li></ul></li> <li><a href="/wiki/%D9%85%DA%A9%D8%AA%D8%A8_%D8%A7%D8%AA%D9%85%E2%80%8C%DA%AF%D8%B1%D8%A7%DB%8C%DB%8C" title="مکتب اتم‌گرایی">اتمیسم</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%85%DA%A9%D8%AA%D8%A8_%DA%86%D9%86%D8%AF%DA%AF%D8%A7%D9%86%D9%87%E2%80%8C%DA%AF%D8%B1%D8%A7%DB%8C%DB%8C" title="مکتب چندگانه‌گرایی">چندگانه‌گرایی</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%B3%D9%88%D9%81%D8%B3%D8%B7%D8%A7%D8%A6%DB%8C%E2%80%8C%DA%AF%D8%B1%DB%8C" class="mw-redirect" title="سوفسطائی‌گری">سوفسطاییان</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%85%DA%A9%D8%AA%D8%A8_%D9%BE%DB%8C%D8%B1%D9%87%D9%88%D9%86%DB%8C" title="مکتب پیرهونی">پیرهونی</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%B1%D9%88%D8%A7%D9%82%DB%8C%E2%80%8C%DA%AF%D8%B1%DB%8C" title="رواقی‌گری">رواقیان</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%85%DA%A9%D8%AA%D8%A8_%DA%A9%D9%84%D8%A8%DB%8C%D9%88%D9%86" title="مکتب کلبیون">کلبیون</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%84%D8%B0%D8%AA%E2%80%8C%D9%BE%D8%B1%D8%B3%D8%AA%DB%8C" class="mw-redirect" title="لذت‌پرستی">لذت‌پرستی</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%87%D8%B1%D9%85%D9%86%D9%88%D8%AA%DB%8C%DA%A9" title="هرمنوتیک">هرمنوتیک</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%81%D9%84%D8%B3%D9%81%D9%87_%D8%A7%D9%81%D9%84%D8%A7%D8%B7%D9%88%D9%86" class="mw-redirect" title="فلسفه افلاطون">افلاطون</a> <ul><li><a href="/wiki/%D9%81%D9%84%D8%B3%D9%81%D9%87_%D9%86%D9%88%D8%A7%D9%81%D9%84%D8%A7%D8%B7%D9%88%D9%86%DB%8C" title="فلسفه نوافلاطونی">نوافلاطونی</a></li></ul></li> <li><a href="/wiki/%D8%A7%D8%B1%D8%B3%D8%B7%D9%88%DA%AF%D8%B1%DB%8C" title="ارسطوگری">ارسطوگرایی</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%81%D9%84%D8%B3%D9%81%D9%87_%D9%85%D8%B4%D8%A7%D8%A1" title="فلسفه مشاء">مشاء</a></li></ul> </div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:6.6em;font-weight: normal;"><a href="/wiki/%D9%81%D9%84%D8%B3%D9%81%D9%87_%D9%87%D9%86%D8%AF%DB%8C" title="فلسفه هندی">هند</a></th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-even" style="padding:0"><div style="padding:0 0.25em"> <ul><li><a href="/wiki/%D9%81%D9%84%D8%B3%D9%81%D9%87_%D9%87%D9%86%D8%AF%D9%88" title="فلسفه هندو"> هندو</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%81%D9%84%D8%B3%D9%81%D9%87_%D8%A8%D9%88%D8%AF%D8%A7%DB%8C%DB%8C" title="فلسفه بودایی">بودایی</a></li> <li><a href="/wiki/%DA%86%D8%A7%D8%B1%D9%88%D8%A7%DA%A9%D8%A7" title="چارواکا">چارواکا</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%81%D9%84%D8%B3%D9%81%D9%87_%D8%AC%DB%8C%D9%86" title="فلسفه جین">جین</a></li></ul> </div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:6.6em;font-weight: normal;"><a href="/wiki/%D9%81%D9%84%D8%B3%D9%81%D9%87_%D8%AF%D8%B1_%D8%A7%DB%8C%D8%B1%D8%A7%D9%86" title="فلسفه در ایران">ایران</a></th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-odd" style="padding:0"><div style="padding:0 0.25em"> <ul><li><a href="/w/index.php?title=%D9%81%D9%84%D8%B3%D9%81%D9%87_%D9%85%D8%B2%D8%AF%DA%A9%DB%8C&action=edit&redlink=1" class="new" title="فلسفه مزدکی (صفحه وجود ندارد)">مزدکی</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=%D9%81%D9%84%D8%B3%D9%81%D9%87_%D9%85%D8%A7%D9%86%D9%88%DB%8C&action=edit&redlink=1" class="new" title="فلسفه مانوی (صفحه وجود ندارد)">مانوی</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%85%D8%B2%D8%AF%DB%8C%D8%B3%D9%86%D8%A7" title="مزدیسنا">مزدیسنا</a> <ul><li><a href="/wiki/%D8%A2%D8%A6%DB%8C%D9%86_%D8%B2%D8%B1%D9%88%D8%A7%D9%86%DB%8C" class="mw-redirect" title="آئین زروانی">زروانی</a></li></ul></li></ul> </div></td></tr></tbody></table><div></div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:6.8em"><a href="/wiki/%D9%81%D9%84%D8%B3%D9%81%D9%87_%D9%82%D8%B1%D9%88%D9%86_%D9%88%D8%B3%D8%B7%DB%8C" title="فلسفه قرون وسطی">قرون وسطی</a> <div style="padding:0.1em 0;line-height:1.2em;padding-top:0.2em;line-height:1.1em;font-weight:normal;">۹ تا ۱۶ میلادی<br /></div></th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-odd" style="padding:0"><div style="padding:0 0.25em"></div><table class="nowraplinks navbox-subgroup" style="border-spacing:0"><tbody><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:6.6em;font-weight: normal;"><a href="/wiki/%D9%81%D9%84%D8%B3%D9%81%D9%87_%D8%BA%D8%B1%D8%A8%DB%8C" class="mw-redirect" title="فلسفه غربی">اروپا</a></th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-even" style="padding:0"><div style="padding:0 0.25em"> <ul><li><a href="/wiki/%D9%81%D9%84%D8%B3%D9%81%D9%87_%D9%85%D8%B3%DB%8C%D8%AD%DB%8C" title="فلسفه مسیحی">مسیحی</a> <ul><li><a href="/wiki/%D9%81%D9%84%D8%B3%D9%81%D9%87_%D9%85%D8%AF%D8%B1%D8%B3%DB%8C" title="فلسفه مدرسی">مدرسی</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%81%D9%84%D8%B3%D9%81%D9%87_%D9%82%D8%B1%D9%88%D9%86_%D9%88%D8%B3%D8%B7%DB%8C" title="فلسفه قرون وسطی">قرون وسطی</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%AA%D9%88%D9%85%DB%8C%D8%B3%D9%85" title="تومیسم">تومیسم</a></li></ul></li></ul> </div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:6.6em;font-weight: normal;">شرقی</th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-odd" style="padding:0"><div style="padding:0 0.25em"> <ul><li><a href="/wiki/%D9%86%D8%A6%D9%88_%DA%A9%D9%86%D9%81%D9%88%D8%B3%DB%8C%D8%A7%D9%86%DB%8C%D8%B3%D9%85" class="mw-redirect" title="نئو کنفوسیانیسم">نئو کنفوسیانیسم</a></li></ul> </div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:6.6em;font-weight: normal;"><a href="/wiki/%D9%81%D9%84%D8%B3%D9%81%D9%87_%D9%87%D9%86%D8%AF%DB%8C" title="فلسفه هندی">هندی</a></th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-even" style="padding:0"><div style="padding:0 0.25em"> <ul><li><a href="/w/index.php?title=%D8%AF%D9%88%D8%A7%DB%8C%D8%AA%D8%A7&action=edit&redlink=1" class="new" title="دوایتا (صفحه وجود ندارد)">دوایتا</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=%D9%86%D8%A7%D9%88%DB%8C%D8%A7-%D9%86%D8%A7%DB%8C%D8%A7%DB%8C%D8%A7&action=edit&redlink=1" class="new" title="ناویا-نایایا (صفحه وجود ندارد)">ناویا-نایایا</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=%D9%88%DB%8C%D8%B4%DB%8C%D8%B4%D8%AA%D8%A7%D8%AF%D9%88%D8%A7%D8%AA%DB%8C%D8%A7&action=edit&redlink=1" class="new" title="ویشیشتادواتیا (صفحه وجود ندارد)">ویشیشتادواتیا</a></li></ul> </div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:6.6em;font-weight: normal;"><a href="/wiki/%D9%81%D9%84%D8%B3%D9%81%D9%87_%D8%A7%D8%B3%D9%84%D8%A7%D9%85%DB%8C" title="فلسفه اسلامی">اسلامی</a></th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-odd" style="padding:0"><div style="padding:0 0.25em"> <ul><li><a href="/wiki/%D9%81%D9%84%D8%B3%D9%81%D9%87_%D8%A7%D9%88%D9%84%DB%8C%D9%87_%D8%A7%D8%B3%D9%84%D8%A7%D9%85%DB%8C" class="mw-redirect" title="فلسفه اولیه اسلامی">اولیه اسلامی</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%81%D9%84%D8%B3%D9%81%D9%87_%D8%A7%D8%B4%D8%B1%D8%A7%D9%82" title="فلسفه اشراق">اشراق</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%81%D9%84%D8%B3%D9%81%D9%87_%D9%85%D8%B4%D8%A7%D8%A1" title="فلسفه مشاء">مشاء</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%A7%D8%A8%D9%86%E2%80%8C%D8%B3%DB%8C%D9%86%D8%A7%DA%AF%D8%B1%D8%A7%DB%8C%DB%8C" class="mw-redirect" title="ابن‌سیناگرایی">ابن‌سیناگرایی</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%AD%DA%A9%D9%85%D8%AA_%D9%85%D8%AA%D8%B9%D8%A7%D9%84%DB%8C%D9%87" title="حکمت متعالیه">متعالیه</a></li></ul> </div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:6.6em;font-weight: normal;"><a href="/wiki/%D9%81%D9%84%D8%B3%D9%81%D9%87_%DB%8C%D9%87%D9%88%D8%AF%DB%8C" title="فلسفه یهودی">یهودی</a></th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-even" style="padding:0"><div style="padding:0 0.25em"> <ul><li><a href="/w/index.php?title=%D9%81%D9%84%D8%B3%D9%81%D9%87_%DB%8C%D9%87%D9%88%D8%AF%DB%8C-%D8%A7%D8%B3%D9%84%D8%A7%D9%85%DB%8C&action=edit&redlink=1" class="new" title="فلسفه یهودی-اسلامی (صفحه وجود ندارد)">یهودی اسلامی</a> (۸۰۰–۱۴۰۰ م)</li></ul> </div></td></tr></tbody></table><div></div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:6.8em"><a href="/wiki/%D9%81%D9%84%D8%B3%D9%81%D9%87_%D8%AC%D8%AF%DB%8C%D8%AF" title="فلسفه جدید">جدید</a> <div style="padding:0.1em 0;line-height:1.2em;padding-top:0.2em;line-height:1.1em;font-weight:normal;">۱۷ تا ۱۹ میلادی<br /></div></th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-odd" style="padding:0"><div style="padding:0 0.25em"></div><table class="nowraplinks navbox-subgroup" style="border-spacing:0"><tbody><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:6.6em;font-weight: normal;">افراد</th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-odd" style="padding:0"><div style="padding:0 0.25em"> <ul><li><a href="/w/index.php?title=%D9%81%D9%84%D8%B3%D9%81%D9%87_%D8%AF%DA%A9%D8%A7%D8%B1%D8%AA&action=edit&redlink=1" class="new" title="فلسفه دکارت (صفحه وجود ندارد)">دکارت‌گرایی</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%81%D9%84%D8%B3%D9%81%D9%87_%DA%A9%D8%A7%D9%86%D8%AA" class="mw-redirect" title="فلسفه کانت">کانت‌گرایی</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%86%D8%A6%D9%88%DA%A9%D8%A7%D9%86%D8%AA%E2%80%8C%DA%AF%D8%B1%D8%A7%DB%8C%DB%8C" class="mw-redirect" title="نئوکانت‌گرایی">نئوکانت‌گرایی</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%81%D9%84%D8%B3%D9%81%D9%87_%D9%87%DA%AF%D9%84" title="فلسفه هگل">هگل‌گرایی</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%81%D9%84%D8%B3%D9%81%D9%87_%D9%85%D8%A7%D8%B1%DA%A9%D8%B3" class="mw-redirect" title="فلسفه مارکس">مارکسیسم</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=%D9%81%D9%84%D8%B3%D9%81%D9%87_%D8%A7%D8%B3%D9%BE%DB%8C%D9%86%D9%88%D8%B2%D8%A7&action=edit&redlink=1" class="new" title="فلسفه اسپینوزا (صفحه وجود ندارد)">اسپینوزاگرایی</a></li></ul> </div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:6.6em;font-weight: normal;"><span style="font-size:90%;"><a href="/wiki/%D8%A7%DB%8C%D8%AF%D9%87" title="ایده">ایده</a> / <a href="/w/index.php?title=%D9%85%D8%A7%D8%AF%D9%87_(%D9%81%D9%84%D8%B3%D9%81%D9%87)&action=edit&redlink=1" class="new" title="ماده (فلسفه) (صفحه وجود ندارد)">ماده</a></span></th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-even" style="padding:0"><div style="padding:0 0.25em"> <ul><li><a href="/wiki/%D8%AC%D8%A8%D8%B1%DA%AF%D8%B1%D8%A7%DB%8C%DB%8C" class="mw-redirect" title="جبرگرایی">جبرگرایی</a></li> <li>دوگانه‌گرایی</li> <li><a href="/wiki/%D8%AA%D8%AC%D8%B1%D8%A8%D9%87%E2%80%8C%DA%AF%D8%B1%D8%A7%DB%8C%DB%8C" title="تجربه‌گرایی">تجربه‌گرایی</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%A7%DB%8C%D8%AF%D8%A6%D8%A7%D9%84%DB%8C%D8%B3%D9%85" title="ایدئالیسم">ایدئالیسم</a> <ul><li><a href="/w/index.php?title=%D8%A7%D8%AF%D8%A6%D8%A7%D9%84%DB%8C%D8%B3%D9%85_%D9%85%D8%B7%D9%84%D9%82&action=edit&redlink=1" class="new" title="ادئالیسم مطلق (صفحه وجود ندارد)">مطلق</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=%D8%A7%DB%8C%D8%AF%D8%A6%D8%A7%D9%84%DB%8C%D8%B3%D9%85_%D8%A8%D8%B1%DB%8C%D8%AA%D8%A7%D9%86%DB%8C%D8%A7%DB%8C%DB%8C&action=edit&redlink=1" class="new" title="ایدئالیسم بریتانیایی (صفحه وجود ندارد)">بریتانیایی</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%A7%DB%8C%D8%AF%D8%A6%D8%A7%D9%84%DB%8C%D8%B3%D9%85_%D8%A2%D9%84%D9%85%D8%A7%D9%86%DB%8C" title="ایدئالیسم آلمانی">آلمانی</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%A7%DB%8C%D8%AF%D8%A6%D8%A7%D9%84%DB%8C%D8%B3%D9%85_%D8%B9%DB%8C%D9%86%DB%8C" title="ایدئالیسم عینی">عینی</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=%D8%A7%DB%8C%D8%AF%D8%A6%D8%A7%D9%84%DB%8C%D8%B3%D9%85_%D8%B0%D9%87%D9%86%DB%8C&action=edit&redlink=1" class="new" title="ایدئالیسم ذهنی (صفحه وجود ندارد)">ذهنی</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%A7%DB%8C%D8%AF%D8%A6%D8%A7%D9%84%DB%8C%D8%B3%D9%85_%D8%A7%D8%B3%D8%AA%D8%B9%D9%84%D8%A7%DB%8C%DB%8C" title="ایدئالیسم استعلایی">استعلایی</a></li></ul></li> <li><a href="/wiki/%D8%B1%D8%A6%D8%A7%D9%84%DB%8C%D8%B3%D9%85_%DA%A9%D9%84%D8%A7%D8%B3%DB%8C%DA%A9" title="رئالیسم کلاسیک">رئالیسم کلاسیک</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%85%D8%A7%D8%AA%D8%B1%DB%8C%D8%A7%D9%84%DB%8C%D8%B3%D9%85" class="mw-redirect" title="ماتریالیسم">ماتریالیسم</a></li> <li><a href="/wiki/%DB%8C%DA%AF%D8%A7%D9%86%D9%87%E2%80%8C%D8%A7%D9%86%DA%AF%D8%A7%D8%B1%DB%8C" class="mw-redirect" title="یگانه‌انگاری">یگانه‌انگاری</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%B7%D8%A8%DB%8C%D8%B9%D8%AA%E2%80%8C%DA%AF%D8%B1%D8%A7%DB%8C%DB%8C_(%D9%81%D9%84%D8%B3%D9%81%D9%87)" title="طبیعت‌گرایی (فلسفه)">طبیعت‌گرایی</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%B9%D9%85%D9%84%E2%80%8C%DA%AF%D8%B1%D8%A7%DB%8C%DB%8C" title="عمل‌گرایی">عمل‌گرایی</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%AA%D9%82%D9%84%DB%8C%D9%84%E2%80%8C%DA%AF%D8%B1%D8%A7%DB%8C%DB%8C" class="mw-redirect" title="تقلیل‌گرایی">تقلیل‌گرایی</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%AE%D8%B1%D8%AF%DA%AF%D8%B1%D8%A7%DB%8C%DB%8C" title="خردگرایی">خردگرایی</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%A7%D8%B5%D8%A7%D9%84%D8%AA_%D9%86%D9%81%D8%B9" class="mw-redirect" title="اصالت نفع">اصالت نفع</a></li></ul> </div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:6.6em;font-weight: normal;">دیگر</th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-odd" style="padding:0"><div style="padding:0 0.25em"> <ul><li><a href="/wiki/%D8%A2%D9%86%D8%A7%D8%B1%D8%B4%DB%8C%D8%B3%D9%85" title="آنارشیسم">آنارشیسم</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%AC%D9%85%D8%B9%E2%80%8C%DA%AF%D8%B1%D8%A7%DB%8C%DB%8C" title="جمع‌گرایی">جمع‌گرایی</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%86%D8%A6%D9%88_%DA%A9%D9%86%D9%81%D9%88%D8%B3%DB%8C%D8%A7%D9%86%DB%8C%D8%B3%D9%85" class="mw-redirect" title="نئو کنفوسیانیسم">نئو کنفوسیانیسم</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%85%D8%AD%D8%A7%D9%81%D8%B8%D9%87%E2%80%8C%DA%A9%D8%A7%D8%B1%DB%8C" title="محافظه‌کاری">محافظه‌کاری</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%A7%DA%AF%D8%B2%DB%8C%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86%D8%B3%DB%8C%D8%A7%D9%84%DB%8C%D8%B3%D9%85" title="اگزیستانسیالیسم">اگزیستانسیالیسم</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%AA%D8%A7%D8%B1%DB%8C%D8%AE%E2%80%8C%DA%AF%D8%B1%D8%A7%DB%8C%DB%8C" title="تاریخ‌گرایی">تاریخ‌گرایی</a></li> <li><a href="/wiki/%DA%A9%D9%84%E2%80%8C%D9%86%DA%AF%D8%B1%DB%8C" title="کل‌نگری">کل‌نگری</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%A7%D9%86%D8%B3%D8%A7%D9%86%E2%80%8C%DA%AF%D8%B1%D8%A7%DB%8C%DB%8C" title="انسان‌گرایی">انسان‌گرایی</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%81%D8%B1%D8%AF%DA%AF%D8%B1%D8%A7%DB%8C%DB%8C" title="فردگرایی">فردگرایی</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%84%DB%8C%D8%A8%D8%B1%D8%A7%D9%84%DB%8C%D8%B3%D9%85_%DA%A9%D9%84%D8%A7%D8%B3%DB%8C%DA%A9" title="لیبرالیسم کلاسیک">لیبرالیسم</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%86%D9%88%DA%AF%D8%B1%D8%A7%DB%8C%DB%8C" title="نوگرایی">نوگرایی</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%82%D8%A7%D9%86%D9%88%D9%86_%D8%B7%D8%A8%DB%8C%D8%B9%DB%8C" title="قانون طبیعی">قانون طبیعی</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%86%DB%8C%D9%87%DB%8C%D9%84%DB%8C%D8%B3%D9%85" class="mw-redirect" title="نیهیلیسم">نیهیلیسم</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%BE%D8%AF%DB%8C%D8%AF%D9%87%E2%80%8C%D8%B4%D9%86%D8%A7%D8%B3%DB%8C_(%D9%81%D9%84%D8%B3%D9%81%D9%87)" class="mw-redirect" title="پدیده‌شناسی (فلسفه)">پدیدارشناسی</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%A7%D8%AB%D8%A8%D8%A7%D8%AA%E2%80%8C%DA%AF%D8%B1%D8%A7%DB%8C%DB%8C" title="اثبات‌گرایی">اثبات‌گرایی</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%82%D8%B1%D8%A7%D8%B1%D8%AF%D8%A7%D8%AF_%D8%A7%D8%AC%D8%AA%D9%85%D8%A7%D8%B9%DB%8C" title="قرارداد اجتماعی">قرارداد اجتماعی</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%B3%D9%88%D8%B3%DB%8C%D8%A7%D9%84%DB%8C%D8%B3%D9%85" title="سوسیالیسم">سوسیالیسم</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%AA%D8%B9%D8%A7%D9%84%DB%8C%E2%80%8C%DA%AF%D8%B1%D8%A7%DB%8C%DB%8C" title="تعالی‌گرایی">تعالی‌گرایی</a></li></ul> </div></td></tr></tbody></table><div></div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:6.8em"><a href="/wiki/%D9%81%D9%84%D8%B3%D9%81%D9%87_%D9%85%D8%B9%D8%A7%D8%B5%D8%B1" title="فلسفه معاصر">معاصر</a> <div style="padding:0.1em 0;line-height:1.2em;padding-top:0.2em;line-height:1.1em;font-weight:normal;">۲۰ تا ۲۱ میلادی<br /></div></th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-odd" style="padding:0"><div style="padding:0 0.25em"></div><table class="nowraplinks navbox-subgroup" style="border-spacing:0"><tbody><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:6.6em;font-weight: normal;"><a href="/wiki/%D9%81%D9%84%D8%B3%D9%81%D9%87_%D8%AA%D8%AD%D9%84%DB%8C%D9%84%DB%8C" title="فلسفه تحلیلی">تحلیلی</a></th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-even" style="padding:0"><div style="padding:0 0.25em"> <ul><li><a href="/wiki/%D8%A7%D8%AE%D9%84%D8%A7%D9%82_%DA%A9%D8%A7%D8%B1%D8%A8%D8%B1%D8%AF%DB%8C" title="اخلاق کاربردی">اخلاق کاربردی</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%81%D9%85%DB%8C%D9%86%DB%8C%D8%B3%D9%85_%D8%AA%D8%AD%D9%84%DB%8C%D9%84%DB%8C" title="فمینیسم تحلیلی">فمینیسم تحلیلی</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%85%D8%A7%D8%B1%DA%A9%D8%B3%DB%8C%D8%B3%D9%85_%D8%AA%D8%AD%D9%84%DB%8C%D9%84%DB%8C" title="مارکسیسم تحلیلی">مارکسیسم تحلیلی</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%BE%DB%8C%D8%A7%D9%85%D8%AF%DA%AF%D8%B1%D8%A7%DB%8C%DB%8C" title="پیامدگرایی">پیامدگرایی</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%AE%D8%B1%D8%AF%DA%AF%D8%B1%D8%A7%DB%8C%DB%8C_%D8%A7%D9%86%D8%AA%D9%82%D8%A7%D8%AF%DB%8C" title="خردگرایی انتقادی">خردگرایی انتقادی</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%81%D9%84%D8%B3%D9%81%D9%87_%D8%AA%D8%AC%D8%B1%D8%A8%DB%8C" title="فلسفه تجربی">فلسفه تجربی</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%A7%D8%A8%D8%B7%D8%A7%D9%84%E2%80%8C%D9%BE%D8%B0%DB%8C%D8%B1%DB%8C" title="ابطال‌پذیری">ابطال‌پذیری</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%AF%D8%B3%D8%AA%D9%88%D8%B1_%D8%B2%D8%A7%DB%8C%D8%B4%DB%8C" title="دستور زایشی">دستور زایشی</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%A7%D8%AB%D8%A8%D8%A7%D8%AA%E2%80%8C%DA%AF%D8%B1%D8%A7%DB%8C%DB%8C_%D9%85%D9%86%D8%B7%D9%82%DB%8C" title="اثبات‌گرایی منطقی">اثبات‌گرایی منطقی</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%82%D8%A7%D9%86%D9%88%D9%86%E2%80%8C%DA%AF%D8%B1%D8%A7%DB%8C%DB%8C" class="mw-disambig" title="قانون‌گرایی">قانون‌گرایی</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%A7%D8%AE%D9%84%D8%A7%D9%82_%D9%87%D9%86%D8%AC%D8%A7%D8%B1%DB%8C" title="اخلاق هنجاری">اخلاق هنجاری</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%81%D8%B1%D8%A7%D8%A7%D8%AE%D9%84%D8%A7%D9%82" title="فرااخلاق">فرااخلاق</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%88%D8%A7%D9%82%D8%B9%E2%80%8C%DA%AF%D8%B1%D8%A7%DB%8C%DB%8C_%D8%A7%D8%AE%D9%84%D8%A7%D9%82%DB%8C" title="واقع‌گرایی اخلاقی">واقع‌گرایی اخلاقی</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%A7%D8%AE%D9%84%D8%A7%D9%82_%D9%81%D8%B6%DB%8C%D9%84%D8%AA" title="اخلاق فضیلت">اخلاق فضیلت</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%85%D8%B9%D8%B1%D9%81%D8%AA%E2%80%8C%D8%B4%D9%86%D8%A7%D8%B3%DB%8C_%D8%B7%D8%A8%DB%8C%D8%B9%DB%8C%E2%80%8C%D8%B4%D8%AF%D9%87" title="معرفت‌شناسی طبیعی‌شده">طبیعت‌گرایی کواین</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%81%D9%84%D8%B3%D9%81%D9%87_%D8%B2%D8%A8%D8%A7%D9%86_%D9%85%D8%AA%D8%B9%D8%A7%D8%B1%D9%81" title="فلسفه زبان متعارف">زبان متعارف</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%81%D9%84%D8%B3%D9%81%D9%87_%D9%BE%D8%B3%D8%A7%D8%AA%D8%AD%D9%84%DB%8C%D9%84%DB%8C" title="فلسفه پساتحلیلی">فلسفه پساتحلیلی</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%AC%D8%A7%D9%86_%D8%B1%D9%88%D9%84%D8%B2" class="mw-redirect" title="جان رولز">رولزگرایی</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%85%D8%B9%D8%B1%D9%81%D8%AA%E2%80%8C%D8%B4%D9%86%D8%A7%D8%B3%DB%8C_%D8%A7%D8%B5%D9%84%D8%A7%D8%AD%E2%80%8C%D8%B4%D8%AF%D9%87" title="معرفت‌شناسی اصلاح‌شده">معرفت‌شناسی اصلاح‌شده</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%B9%D9%84%D9%85%E2%80%8C%DA%AF%D8%B1%D8%A7%DB%8C%DB%8C" title="علم‌گرایی">علم‌گرایی</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%B1%D8%A6%D8%A7%D9%84%DB%8C%D8%B3%D9%85_%D8%B9%D9%84%D9%85%DB%8C" class="mw-redirect" title="رئالیسم علمی">رئالیسم علمی</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%B4%DA%A9%E2%80%8C%DA%AF%D8%B1%D8%A7%DB%8C%DB%8C_%D8%B9%D9%84%D9%85%DB%8C" title="شک‌گرایی علمی">شک‌گرایی علمی</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%A7%D8%B5%D8%A7%D9%84%D8%AA_%D9%86%D9%81%D8%B9" class="mw-redirect" title="اصالت نفع">اصالت نفع</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%AD%D9%84%D9%82%D9%87_%D9%88%DB%8C%D9%86" title="حلقه وین">حلقه وین</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%84%D9%88%D8%AF%D9%88%DB%8C%DA%AF_%D9%88%DB%8C%D8%AA%DA%AF%D9%86%D8%B4%D8%AA%D8%A7%DB%8C%D9%86" title="لودویگ ویتگنشتاین">ویتگنشتاین‌گرایی</a></li></ul> </div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:6.6em;font-weight: normal;"><a href="/wiki/%D9%81%D9%84%D8%B3%D9%81%D9%87_%D9%82%D8%A7%D8%B1%D9%87%E2%80%8C%D8%A7%DB%8C" title="فلسفه قاره‌ای">قاره‌ای</a></th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-odd" style="padding:0"><div style="padding:0 0.25em"> <ul><li><a href="/wiki/%D9%86%D8%B8%D8%B1%DB%8C%D9%87_%D8%A7%D9%86%D8%AA%D9%82%D8%A7%D8%AF%DB%8C" title="نظریه انتقادی">نظریه انتقادی</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%B3%D8%A7%D8%AE%D8%AA%E2%80%8C%DA%AF%D8%B4%D8%A7%DB%8C%DB%8C" class="mw-redirect" title="ساخت‌گشایی">ساخت‌گشایی</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%A7%DA%AF%D8%B2%DB%8C%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86%D8%B3%DB%8C%D8%A7%D9%84%DB%8C%D8%B3%D9%85" title="اگزیستانسیالیسم">اگزیستانسیالیسم</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%81%D9%85%DB%8C%D9%86%DB%8C%D8%B3%D9%85" title="فمینیسم">فمینیسم</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%85%DA%A9%D8%AA%D8%A8_%D9%81%D8%B1%D8%A7%D9%86%DA%A9%D9%81%D9%88%D8%B1%D8%AA" title="مکتب فرانکفورت">مکتب فرانکفورت</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%AA%D8%A7%D8%B1%DB%8C%D8%AE%E2%80%8C%DA%AF%D8%B1%D8%A7%DB%8C%DB%8C_%D9%86%D9%88%DB%8C%D9%86" title="تاریخ‌گرایی نوین">تاریخ‌گرایی نوین</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%87%D8%B1%D9%85%D9%86%D9%88%D8%AA%DB%8C%DA%A9" title="هرمنوتیک">هرمنوتیک</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%86%D8%A6%D9%88%D9%85%D8%A7%D8%B1%DA%A9%D8%B3%DB%8C%D8%B3%D9%85" title="نئومارکسیسم">نئومارکسیسم</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%BE%D8%AF%DB%8C%D8%AF%D9%87%E2%80%8C%D8%B4%D9%86%D8%A7%D8%B3%DB%8C_(%D9%81%D9%84%D8%B3%D9%81%D9%87)" class="mw-redirect" title="پدیده‌شناسی (فلسفه)">پدیدارشناسی</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%81%D9%84%D8%B3%D9%81%D9%87_%D9%BE%D8%B3%D8%A7%D9%85%D8%AF%D8%B1%D9%86" title="فلسفه پسامدرن">پست‌مدرنیسم</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%BE%D8%B3%D8%A7%D8%B3%D8%A7%D8%AE%D8%AA%D8%A7%D8%B1%DA%AF%D8%B1%D8%A7%DB%8C%DB%8C" title="پساساختارگرایی">پساساختارگرایی</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%B3%D8%A7%D8%AE%D8%AA%D8%A7%D8%B1%DA%AF%D8%B1%D8%A7%DB%8C%DB%8C" title="ساختارگرایی">ساختارگرایی</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%85%D8%A7%D8%B1%DA%A9%D8%B3%DB%8C%D8%B3%D9%85_%D8%BA%D8%B1%D8%A8%DB%8C" title="مارکسیسم غربی">مارکسیسم غربی</a></li></ul> </div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:6.6em;font-weight: normal;">دیگر</th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-even" style="padding:0"><div style="padding:0 0.25em"> <ul><li><a href="/wiki/%D9%85%DA%A9%D8%AA%D8%A8_%DA%A9%DB%8C%D9%88%D8%AA%D9%88" title="مکتب کیوتو">مکتب کیوتو</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%B9%DB%8C%D9%86%DB%8C%D8%AA%E2%80%8C%DA%AF%D8%B1%D8%A7%DB%8C%DB%8C_(%D8%A2%DB%8C%D9%86_%D8%B1%D9%86%D8%AF)" title="عینیت‌گرایی (آین رند)">عینیت‌گرایی</a></li></ul> </div></td></tr></tbody></table><div></div></td></tr></tbody></table><div></div></td></tr></tbody></table><div></div></td></tr><tr><td colspan="2" class="navbox-list navbox-odd" style="width:100%;padding:0"><div style="padding:0 0.25em"></div><table class="nowraplinks mw-collapsible mw-collapsed navbox-subgroup" style="border-spacing:0"><tbody><tr><th scope="col" class="navbox-title" colspan="2"><div id="نظریه‌ها" style="font-size:114%;margin:0 4em">نظریه‌ها</div></th></tr><tr><td colspan="2" class="navbox-list navbox-odd" style="width:100%;padding:0"><div style="padding:0 0.25em"></div><table class="nowraplinks navbox-subgroup" style="border-spacing:0"><tbody><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:6.8em"><a href="/wiki/%D8%B2%DB%8C%D8%A8%D8%A7%DB%8C%DB%8C%E2%80%8C%D8%B4%D9%86%D8%A7%D8%B3%DB%8C" title="زیبایی‌شناسی">زیبایی‌شناسی</a></th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-odd" style="padding:0"><div style="padding:0 0.25em"> <ul><li><a href="/wiki/%D9%81%D8%B1%D9%85%D8%A7%D9%84%DB%8C%D8%B3%D9%85_(%D9%87%D9%86%D8%B1)" title="فرمالیسم (هنر)">فرمالیسم</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=%D9%86%D8%B8%D8%B1%DB%8C%D9%87_%D9%87%D9%86%D8%B1&action=edit&redlink=1" class="new" title="نظریه هنر (صفحه وجود ندارد)">نظریه هنر</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=%D8%B2%DB%8C%D8%A8%D8%A7%DB%8C%DB%8C%E2%80%8C%D8%B4%D9%86%D8%A7%D8%B3%DB%8C_%D8%A7%D8%AD%D8%B3%D8%A7%D8%B3%D8%A7%D8%AA&action=edit&redlink=1" class="new" title="زیبایی‌شناسی احساسات (صفحه وجود ندارد)">زیبایی‌شناسی احساسات</a></li></ul> </div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:6.8em"><a href="/wiki/%D9%81%D9%84%D8%B3%D9%81%D9%87_%D8%A7%D8%AE%D9%84%D8%A7%D9%82" title="فلسفه اخلاق">اخلاق</a></th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-even" style="padding:0"><div style="padding:0 0.25em"> <ul><li><a href="/wiki/%D9%BE%DB%8C%D8%A7%D9%85%D8%AF%DA%AF%D8%B1%D8%A7%DB%8C%DB%8C" title="پیامدگرایی">پیامدگرایی</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%A7%D8%AE%D9%84%D8%A7%D9%82_%D9%88%D8%B8%DB%8C%D9%81%D9%87%E2%80%8C%DA%AF%D8%B1%D8%A7" title="اخلاق وظیفه‌گرا">اخلاق وظیفه‌گرا</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%A7%D8%AE%D9%84%D8%A7%D9%82_%D9%81%D8%B6%DB%8C%D9%84%D8%AA" title="اخلاق فضیلت">فضیلت</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%A7%D8%B5%D8%A7%D9%84%D8%AA_%D9%86%D9%81%D8%B9" class="mw-redirect" title="اصالت نفع">اصالت نفع</a></li></ul> </div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:6.8em"><a href="/wiki/%D8%A7%D8%AE%D8%AA%DB%8C%D8%A7%D8%B1" title="اختیار">اختیار</a></th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-odd" style="padding:0"><div style="padding:0 0.25em"> <ul><li><a href="/wiki/%D8%AC%D8%A8%D8%B1%DA%AF%D8%B1%D8%A7%DB%8C%DB%8C" class="mw-redirect" title="جبرگرایی">جبرگرایی</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%84%DB%8C%D8%A8%D8%B1%D8%AA%D8%B1%DB%8C%D9%86%DB%8C%D8%B3%D9%85_(%D9%85%D8%AA%D8%A7%D9%81%DB%8C%D8%B2%DB%8C%DA%A9)" title="لیبرترینیسم (متافیزیک)">لیبرترینیسم</a></li></ul> </div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:6.8em"><a href="/wiki/%D9%85%D8%AA%D8%A7%D9%81%DB%8C%D8%B2%DB%8C%DA%A9" title="متافیزیک">متافیزیک</a></th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-even" style="padding:0"><div style="padding:0 0.25em"> <ul><li><a href="/wiki/%D9%85%DA%A9%D8%AA%D8%A8_%D8%A7%D8%AA%D9%85%E2%80%8C%DA%AF%D8%B1%D8%A7%DB%8C%DB%8C" title="مکتب اتم‌گرایی">اتم‌گرایی</a></li> <li>دوگانه‌گرایی</li> <li><a href="/wiki/%DB%8C%DA%AF%D8%A7%D9%86%D9%87%E2%80%8C%D8%A7%D9%86%DA%AF%D8%A7%D8%B1%DB%8C" class="mw-redirect" title="یگانه‌انگاری">یگانه‌انگاری</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%B7%D8%A8%DB%8C%D8%B9%D8%AA%E2%80%8C%DA%AF%D8%B1%D8%A7%DB%8C%DB%8C_%D9%85%D8%AA%D8%A7%D9%81%DB%8C%D8%B2%DB%8C%DA%A9%DB%8C" title="طبیعت‌گرایی متافیزیکی">طبیعت‌گرایی</a></li></ul> </div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:6.8em"><a href="/wiki/%D9%85%D8%B9%D8%B1%D9%81%D8%AA%E2%80%8C%D8%B4%D9%86%D8%A7%D8%B3%DB%8C" title="معرفت‌شناسی">معرفت‌شناسی</a></th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-odd" style="padding:0"><div style="padding:0 0.25em"> <ul><li><a href="/w/index.php?title=%D9%85%D8%B9%D8%B1%D9%81%D8%AA%E2%80%8C%D8%B4%D9%86%D8%A7%D8%B3%DB%8C_%D8%B3%D8%A7%D8%AE%D8%AA%D8%A7%D8%B1%DA%AF%D8%B1%D8%A7%DB%8C%D8%A7%D9%86%D9%87&action=edit&redlink=1" class="new" title="معرفت‌شناسی ساختارگرایانه (صفحه وجود ندارد)">ساختارگرایانه</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%AA%D8%AC%D8%B1%D8%A8%D9%87%E2%80%8C%DA%AF%D8%B1%D8%A7%DB%8C%DB%8C" title="تجربه‌گرایی">تجربه‌گرایی</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=%D8%A7%DB%8C%D8%AF%D8%A6%D8%A7%D9%84%DB%8C%D8%B3%D9%85_%D9%85%D8%B9%D8%B1%D9%81%D8%AA%E2%80%8C%D8%B4%D9%86%D8%A7%D8%B3%D8%A7%D9%86%D9%87&action=edit&redlink=1" class="new" title="ایدئالیسم معرفت‌شناسانه (صفحه وجود ندارد)">ایدئالیسم</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=%D8%AE%D8%A7%D8%B5%E2%80%8C%DA%AF%D8%B1%D8%A7%DB%8C%DB%8C_%D9%85%D8%B9%D8%B1%D9%81%D8%AA%E2%80%8C%D8%B4%D9%86%D8%A7%D8%B3%D8%A7%D9%86%D9%87&action=edit&redlink=1" class="new" title="خاص‌گرایی معرفت‌شناسانه (صفحه وجود ندارد)">خاص‌گرایی</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=%D9%81%DB%8C%D8%AF%DB%8C%D8%B3%D9%85&action=edit&redlink=1" class="new" title="فیدیسم (صفحه وجود ندارد)">فیدیسم</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%AE%D8%B1%D8%AF%DA%AF%D8%B1%D8%A7%DB%8C%DB%8C" title="خردگرایی">خردگرایی</a> / <a href="/w/index.php?title=%D8%A7%D8%B3%D8%AA%D8%AF%D9%84%D8%A7%D9%84%E2%80%8C%DA%AF%D8%B1%D8%A7%DB%8C%DB%8C&action=edit&redlink=1" class="new" title="استدلال‌گرایی (صفحه وجود ندارد)">استدلال‌گرایی</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%B4%DA%A9%E2%80%8C%DA%AF%D8%B1%D8%A7%DB%8C%DB%8C_%D9%81%D9%84%D8%B3%D9%81%DB%8C" title="شک‌گرایی فلسفی">شک‌گرایی فلسفی</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%B4%DA%A9%E2%80%8C%DA%AF%D8%B1%D8%A7%DB%8C%DB%8C" title="شک‌گرایی">شک‌گرایی</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%AE%D9%88%D8%AF%D8%AA%D9%86%D9%87%D8%A7%D8%A7%D9%86%DA%AF%D8%A7%D8%B1%DB%8C" title="خودتنهاانگاری">خودتنهاانگاری</a></li></ul> </div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:6.8em"><a href="/wiki/%D9%81%D9%84%D8%B3%D9%81%D9%87_%D8%B0%D9%87%D9%86" title="فلسفه ذهن">ذهن</a></th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-even" style="padding:0"><div style="padding:0 0.25em"> <ul><li><a href="/wiki/%D8%B1%D9%81%D8%AA%D8%A7%D8%B1%DA%AF%D8%B1%D8%A7%DB%8C%DB%8C" title="رفتارگرایی">رفتارگرایی</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%87%D9%85%D8%A7%DB%8C%D9%86%D8%AF%DA%AF%D8%B1%D8%A7%DB%8C%DB%8C" title="همایندگرایی">همایندگرایی</a></li> <li><a href="/wiki/%DA%A9%D8%A7%D8%B1%DA%A9%D8%B1%D8%AF%DA%AF%D8%B1%D8%A7%DB%8C%DB%8C_(%D9%81%D9%84%D8%B3%D9%81%D9%87_%D8%B0%D9%87%D9%86)" title="کارکردگرایی (فلسفه ذهن)">کارکردگرایی</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%B9%DB%8C%D9%86%DB%8C%E2%80%8C%DA%AF%D8%B1%D8%A7%DB%8C%DB%8C_(%D9%81%D9%84%D8%B3%D9%81%D9%87)" title="عینی‌گرایی (فلسفه)">عینی‌گرایی</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%B0%D9%87%D9%86%DB%8C%D8%AA%E2%80%8C%DA%AF%D8%B1%D8%A7%DB%8C%DB%8C" title="ذهنیت‌گرایی">ذهنیت‌گرایی</a></li></ul> </div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:6.8em"><a href="/w/index.php?title=%D9%87%D9%86%D8%AC%D8%A7%D8%B1_(%D9%81%D9%84%D8%B3%D9%81%D9%87)&action=edit&redlink=1" class="new" title="هنجار (فلسفه) (صفحه وجود ندارد)">هنجارمندی</a></th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-odd" style="padding:0"><div style="padding:0 0.25em"> <ul><li><a href="/wiki/%D9%85%D8%B7%D9%84%D9%82%E2%80%8C%DA%AF%D8%B1%D8%A7%DB%8C%DB%8C_%D8%A7%D8%AE%D9%84%D8%A7%D9%82%DB%8C" title="مطلق‌گرایی اخلاقی">مطلق‌گرایی</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=%D8%AE%D8%A7%D8%B5%E2%80%8C%DA%AF%D8%B1%D8%A7%DB%8C%DB%8C_%D8%A7%D8%AE%D9%84%D8%A7%D9%82%DB%8C&action=edit&redlink=1" class="new" title="خاص‌گرایی اخلاقی (صفحه وجود ندارد)">خاص‌گرایی</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%86%D8%B3%D8%A8%DB%8C%E2%80%8C%DA%AF%D8%B1%D8%A7%DB%8C%DB%8C" title="نسبی‌گرایی">نسبی‌گرایی</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%A7%D8%AE%D9%84%D8%A7%D9%82%E2%80%8C%D8%B3%D8%AA%DB%8C%D8%B2%DB%8C" class="mw-redirect" title="اخلاق‌ستیزی">اخلاق‌ستیزی</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%B4%DA%A9%E2%80%8C%DA%AF%D8%B1%D8%A7%DB%8C%DB%8C_%D8%A7%D8%AE%D9%84%D8%A7%D9%82%DB%8C" title="شک‌گرایی اخلاقی">شک‌گرایی</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%AC%D9%87%D8%A7%D9%86%DB%8C%E2%80%8C%DA%AF%D8%B1%D8%A7%DB%8C%DB%8C_%D8%A7%D8%AE%D9%84%D8%A7%D9%82%DB%8C" title="جهانی‌گرایی اخلاقی">جهانی‌گرایی</a></li></ul> </div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:6.8em"><a href="/wiki/%D9%87%D8%B3%D8%AA%DB%8C%E2%80%8C%D8%B4%D9%86%D8%A7%D8%B3%DB%8C" title="هستی‌شناسی">هستی‌شناسی</a></th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-even" style="padding:0"><div style="padding:0 0.25em"> <ul><li><a href="/wiki/%D9%86%D8%B8%D8%B1%DB%8C%D9%87_%DA%A9%D9%86%D8%B4_(%D9%81%D9%84%D8%B3%D9%81%D9%87)" title="نظریه کنش (فلسفه)">کنش</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%B1%D8%AE%D8%AF%D8%A7%D8%AF_(%D9%81%D9%84%D8%B3%D9%81%D9%87)" title="رخداد (فلسفه)">رخداد</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=%D9%81%D9%84%D8%B3%D9%81%D9%87_%D9%81%D8%B1%D8%A7%DB%8C%D9%86%D8%AF&action=edit&redlink=1" class="new" title="فلسفه فرایند (صفحه وجود ندارد)">فرایند</a></li></ul> </div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:6.8em"><a href="/wiki/%D9%88%D8%A7%D9%82%D8%B9%DB%8C%D8%AA" title="واقعیت">واقعیت</a></th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-odd" style="padding:0"><div style="padding:0 0.25em"> <ul><li><a href="/wiki/%D8%B6%D8%AF%D9%88%D8%A7%D9%82%D8%B9%E2%80%8C%DA%AF%D8%B1%D8%A7%DB%8C%DB%8C" class="mw-redirect" title="ضدواقع‌گرایی">ضدواقع‌گرایی</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%85%D9%81%D9%87%D9%88%D9%85%E2%80%8C%DA%AF%D8%B1%D8%A7%DB%8C%DB%8C" title="مفهوم‌گرایی">مفهوم‌گرایی</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%A7%DB%8C%D8%AF%D8%A6%D8%A7%D9%84%DB%8C%D8%B3%D9%85" title="ایدئالیسم">ایدئالیسم</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%85%D8%A7%D8%AF%D9%87%E2%80%8C%D8%A8%D8%A7%D9%88%D8%B1%DB%8C" title="ماده‌باوری">ماده‌باوری</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%B7%D8%A8%DB%8C%D8%B9%D8%AA%E2%80%8C%DA%AF%D8%B1%D8%A7%DB%8C%DB%8C_(%D9%81%D9%84%D8%B3%D9%81%D9%87)" title="طبیعت‌گرایی (فلسفه)">طبیعت‌گرایی</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%86%D8%A7%D9%85%E2%80%8C%DA%AF%D8%B1%D8%A7%DB%8C%DB%8C" title="نام‌گرایی">نام‌گرایی</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%81%DB%8C%D8%B2%DB%8C%DA%A9%D8%A7%D9%84%DB%8C%D8%B3%D9%85" title="فیزیکالیسم">فیزیکالیسم</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%88%D8%A7%D9%82%D8%B9%E2%80%8C%DA%AF%D8%B1%D8%A7%DB%8C%DB%8C_%D9%81%D9%84%D8%B3%D9%81%DB%8C" title="واقع‌گرایی فلسفی">واقع‌گرایی</a></li></ul> </div></td></tr></tbody></table><div></div></td></tr></tbody></table><div></div></td></tr><tr><td colspan="2" class="navbox-list navbox-odd" style="width:100%;padding:0"><div style="padding:0 0.25em"></div><table class="nowraplinks mw-collapsible mw-collapsed navbox-subgroup" style="border-spacing:0"><tbody><tr><th scope="col" class="navbox-title" colspan="2"><div id="غیره" style="font-size:114%;margin:0 4em"><div class="hlist"><ul><li>غیره</li></ul></div></div></th></tr><tr><td colspan="2" class="navbox-list navbox-odd" style="width:100%;padding:0"><div style="padding:0 0.25em"></div><table class="nowraplinks navbox-subgroup" style="border-spacing:0"><tbody><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:6.8em"><a href="/wiki/%D8%B1%D8%AF%D9%87:%D9%81%D9%84%D8%B3%D9%81%D9%87_%D8%A8%D8%B1_%D9%BE%D8%A7%DB%8C%D9%87_%D9%85%D9%86%D8%B7%D9%82%D9%87" title="رده:فلسفه بر پایه منطقه">بر پایه منطقه</a></th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-odd" style="padding:0"><div style="padding:0 0.25em"> <ul><li><a href="/wiki/%D9%81%D9%84%D8%B3%D9%81%D9%87_%D8%A2%D9%81%D8%B1%DB%8C%D9%82%D8%A7%DB%8C%DB%8C" title="فلسفه آفریقایی">آفریقایی</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=%D9%81%D9%84%D8%B3%D9%81%D9%87_%D8%A7%D8%AA%DB%8C%D9%88%D9%BE%DB%8C%D8%A7%DB%8C%DB%8C&action=edit&redlink=1" class="new" title="فلسفه اتیوپیایی (صفحه وجود ندارد)">اتیوپیایی</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%81%D9%84%D8%B3%D9%81%D9%87_%D8%A2%D8%B2%D8%AA%DA%A9" title="فلسفه آزتک">آزتک</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=%D9%81%D9%84%D8%B3%D9%81%D9%87_%D8%A8%D9%88%D9%85%DB%8C%D8%A7%D9%86_%D8%A2%D9%85%D8%B1%DB%8C%DA%A9%D8%A7&action=edit&redlink=1" class="new" title="فلسفه بومیان آمریکا (صفحه وجود ندارد)">بومیان آمریکا</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%81%D9%84%D8%B3%D9%81%D9%87_%D8%B4%D8%B1%D9%82" title="فلسفه شرق">شرقی</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%81%D9%84%D8%B3%D9%81%D9%87_%DA%86%DB%8C%D9%86%DB%8C" title="فلسفه چینی">چینی</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%81%D9%84%D8%B3%D9%81%D9%87_%D9%85%D8%B5%D8%B1_%D8%A8%D8%A7%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86" title="فلسفه مصر باستان">مصری</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=%D9%81%D9%84%D8%B3%D9%81%D9%87_%DA%86%DA%A9%DB%8C&action=edit&redlink=1" class="new" title="فلسفه چکی (صفحه وجود ندارد)">چکی</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%81%D9%84%D8%B3%D9%81%D9%87_%D9%87%D9%86%D8%AF%DB%8C" title="فلسفه هندی">هندی</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=%D9%81%D9%84%D8%B3%D9%81%D9%87_%D8%A7%D9%86%D8%AF%D9%88%D9%86%D8%B2%DB%8C%D8%A7%DB%8C%DB%8C&action=edit&redlink=1" class="new" title="فلسفه اندونزیایی (صفحه وجود ندارد)">اندونزیایی</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%81%D9%84%D8%B3%D9%81%D9%87_%D8%AF%D8%B1_%D8%A7%DB%8C%D8%B1%D8%A7%D9%86" title="فلسفه در ایران">ایرانی</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%81%D9%84%D8%B3%D9%81%D9%87_%DA%98%D8%A7%D9%BE%D9%86%DB%8C" class="mw-redirect" title="فلسفه ژاپنی">ژاپنی</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%81%D9%84%D8%B3%D9%81%D9%87_%DA%A9%D8%B1%D9%87%E2%80%8C%D8%A7%DB%8C" title="فلسفه کره‌ای">کره‌ای</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=%D9%81%D9%84%D8%B3%D9%81%D9%87_%D9%88%DB%8C%D8%AA%D9%86%D8%A7%D9%85%DB%8C&action=edit&redlink=1" class="new" title="فلسفه ویتنامی (صفحه وجود ندارد)">ویتنامی</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=%D9%81%D9%84%D8%B3%D9%81%D9%87_%D9%BE%D8%A7%DA%A9%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86%DB%8C&action=edit&redlink=1" class="new" title="فلسفه پاکستانی (صفحه وجود ندارد)">پاکستانی</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%81%D9%84%D8%B3%D9%81%D9%87_%D8%BA%D8%B1%D8%A8%DB%8C" class="mw-redirect" title="فلسفه غربی">غربی</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%81%D9%84%D8%B3%D9%81%D9%87_%D8%A2%D9%85%D8%B1%DB%8C%DA%A9%D8%A7%DB%8C%DB%8C" title="فلسفه آمریکایی">آمریکایی</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%81%D9%84%D8%B3%D9%81%D9%87_%D8%A8%D8%B1%DB%8C%D8%AA%D8%A7%D9%86%DB%8C%D8%A7%DB%8C%DB%8C" title="فلسفه بریتانیایی">بریتانیایی</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=%D9%81%D9%84%D8%B3%D9%81%D9%87_%D8%AF%D8%A7%D9%86%D9%85%D8%A7%D8%B1%DA%A9%DB%8C&action=edit&redlink=1" class="new" title="فلسفه دانمارکی (صفحه وجود ندارد)">دانمارکی</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=%D9%81%D9%84%D8%B3%D9%81%D9%87_%D9%81%D8%B1%D8%A7%D9%86%D8%B3%D9%88%DB%8C&action=edit&redlink=1" class="new" title="فلسفه فرانسوی (صفحه وجود ندارد)">فرانسوی</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%81%D9%84%D8%B3%D9%81%D9%87_%D8%A2%D9%84%D9%85%D8%A7%D9%86%DB%8C" title="فلسفه آلمانی">آلمانی</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%81%D9%84%D8%B3%D9%81%D9%87_%DB%8C%D9%88%D9%86%D8%A7%D9%86_%D8%A8%D8%A7%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86" title="فلسفه یونان باستان">یونانی</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%81%D9%84%D8%B3%D9%81%D9%87_%D8%A7%DB%8C%D8%AA%D8%A7%D9%84%DB%8C%D8%A7%DB%8C%DB%8C" title="فلسفه ایتالیایی">ایتالیایی</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=%D9%81%D9%84%D8%B3%D9%81%D9%87_%D9%84%D9%87%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86%DB%8C&action=edit&redlink=1" class="new" title="فلسفه لهستانی (صفحه وجود ندارد)">لهستانی</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=%D9%81%D9%84%D8%B3%D9%81%D9%87_%D8%B1%D9%88%D9%85%D8%A7%D9%86%DB%8C%D8%A7%DB%8C%DB%8C&action=edit&redlink=1" class="new" title="فلسفه رومانیایی (صفحه وجود ندارد)">رومانیایی</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%81%D9%84%D8%B3%D9%81%D9%87_%D8%B1%D9%88%D8%B3%DB%8C" title="فلسفه روسی">روسی</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=%D9%81%D9%84%D8%B3%D9%81%D9%87_%D8%A7%D8%B3%D9%84%D9%88%D9%88%D9%86%DB%8C%D8%A7%DB%8C%DB%8C&action=edit&redlink=1" class="new" title="فلسفه اسلوونیایی (صفحه وجود ندارد)">اسلوونیایی</a></li></ul> </div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:6.8em">فهرست‌ها</th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-even" style="padding:0"><div style="padding:0 0.25em"> <ul><li><a href="/w/index.php?title=%D8%A8%D8%B1%D9%88%D9%86%E2%80%8C%D9%86%D9%85%D8%A7%DB%8C_%D9%81%D9%84%D8%B3%D9%81%D9%87&action=edit&redlink=1" class="new" title="برون‌نمای فلسفه (صفحه وجود ندارد)">برون‌نما</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=%D9%86%D9%85%D8%A7%DB%8C%D9%87_%D9%81%D9%84%D8%B3%D9%81%D9%87&action=edit&redlink=1" class="new" title="نمایه فلسفه (صفحه وجود ندارد)">نمایه</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=%D9%81%D9%87%D8%B1%D8%B3%D8%AA_%D9%81%D9%84%D8%B3%D9%81%D9%87%E2%80%8C%D9%87%D8%A7&action=edit&redlink=1" class="new" title="فهرست فلسفه‌ها (صفحه وجود ندارد)">مکتب‌ها</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=%D9%88%D8%A7%DA%98%D9%87%E2%80%8C%D9%86%D8%A7%D9%85%D9%87_%D9%81%D9%84%D8%B3%D9%81%D9%87&action=edit&redlink=1" class="new" title="واژه‌نامه فلسفه (صفحه وجود ندارد)">واژه‌نامه</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%81%D9%87%D8%B1%D8%B3%D8%AA_%D9%81%DB%8C%D9%84%D8%B3%D9%88%D9%81%D8%A7%D9%86" title="فهرست فیلسوفان">فیلسوفان</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%81%D9%87%D8%B1%D8%B3%D8%AA_%D9%85%D8%B3%D8%A6%D9%84%D9%87%E2%80%8C%D9%87%D8%A7%DB%8C_%D8%AD%D9%84%E2%80%8C%D9%86%D8%B4%D8%AF%D9%87_%D8%AF%D8%B1_%D9%81%D9%84%D8%B3%D9%81%D9%87" title="فهرست مسئله‌های حل‌نشده در فلسفه">فهرست مسئله‌های حل‌نشده در فلسفه</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%AC%D9%86%D8%A8%D8%B4_%D9%81%D9%84%D8%B3%D9%81%DB%8C" title="جنبش فلسفی">جنبش‌ها</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=%D9%88%DB%8C%DA%A9%DB%8C%E2%80%8C%D9%BE%D8%AF%DB%8C%D8%A7:WikiProject_Science_pearls/List_of_publications_in_philosophy&action=edit&redlink=1" class="new" title="ویکی‌پدیا:WikiProject Science pearls/List of publications in philosophy (صفحه وجود ندارد)">انتشارات</a></li></ul> </div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:6.8em">متفرقه</th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-odd" style="padding:0"><div style="padding:0 0.25em"> <ul><li><a href="/wiki/%D8%B2%D9%86%D8%A7%D9%86_%D8%AF%D8%B1_%D9%81%D9%84%D8%B3%D9%81%D9%87" title="زنان در فلسفه">زنان در فلسفه</a></li></ul> </div></td></tr></tbody></table><div></div></td></tr></tbody></table><div></div></td></tr><tr><td class="navbox-abovebelow" colspan="2"><div> <ul><li><a href="/wiki/%D8%AF%D8%B1%DA%AF%D8%A7%D9%87:%D9%81%D9%84%D8%B3%D9%81%D9%87" title="درگاه:فلسفه">درگاه</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%B1%D8%AF%D9%87:%D9%81%D9%84%D8%B3%D9%81%D9%87" title="رده:فلسفه">رده</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%88%DB%8C%DA%A9%DB%8C%E2%80%8C%D9%BE%D8%AF%DB%8C%D8%A7:%D9%88%DB%8C%DA%A9%DB%8C%E2%80%8C%D9%BE%D8%B1%D9%88%DA%98%D9%87_%D9%81%D9%84%D8%B3%D9%81%D9%87" title="ویکی‌پدیا:ویکی‌پروژه فلسفه">ویکی‌پروژه</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%88%DB%8C%DA%98%D9%87:%D8%AA%D8%BA%DB%8C%DB%8C%D8%B1%D8%A7%D8%AA_%D9%85%D8%B1%D8%AA%D8%A8%D8%B7/%D8%A7%D9%84%DA%AF%D9%88:%D9%85%D9%88%D8%B6%D9%88%D8%B9%D8%A7%D8%AA_%D9%81%D9%84%D8%B3%D9%81%D9%87" title="ویژه:تغییرات مرتبط/الگو:موضوعات فلسفه">موضوعات</a></li></ul> </div></td></tr></tbody></table></div> <!-- NewPP limit report Parsed by mw‐api‐ext.eqiad.main‐5b67b9df47‐9g6zk Cached time: 20241126070647 Cache expiry: 2592000 Reduced expiry: false Complications: [show‐toc] CPU time usage: 0.342 seconds Real time usage: 0.455 seconds Preprocessor visited node count: 1392/1000000 Post‐expand include size: 147179/2097152 bytes Template argument size: 1495/2097152 bytes Highest expansion depth: 15/100 Expensive parser function count: 12/500 Unstrip recursion depth: 1/20 Unstrip post‐expand size: 24320/5000000 bytes Lua time usage: 0.191/10.000 seconds Lua memory usage: 3793251/52428800 bytes Number of Wikibase entities loaded: 1/400 --> <!-- Transclusion expansion time report (%,ms,calls,template) 100.00% 354.903 1 -total 28.80% 102.211 1 الگو:داده‌های_کتابخانه‌ای 22.20% 78.780 1 الگو:پانویس 20.40% 72.410 1 الگو:فلسفه 19.55% 69.385 1 الگو:Navbox_with_collapsible_groups 17.44% 61.892 1 الگو:یادکرد_وب 16.61% 58.958 8 الگو:Navbox 10.80% 38.319 2 الگو:اصلی 5.78% 20.497 1 الگو:ویکی‌واژه 5.43% 19.255 1 الگو:درگاه --> <!-- Saved in parser cache with key fawiki:pcache:1575566:|#|:idhash:canonical and timestamp 20241126070647 and revision id 40673548. Rendering was triggered because: api-parse --> </div><!--esi <esi:include src="/esitest-fa8a495983347898/content" /> --><noscript><img src="https://login.wikimedia.org/wiki/Special:CentralAutoLogin/start?type=1x1" alt="" width="1" height="1" style="border: none; position: absolute;"></noscript> <div class="printfooter" data-nosnippet="">برگرفته از «<a dir="ltr" href="https://fa.wikipedia.org/w/index.php?title=خیر_و_شر&oldid=40673548">https://fa.wikipedia.org/w/index.php?title=خیر_و_شر&oldid=40673548</a>»</div></div> <div id="catlinks" class="catlinks" data-mw="interface"><div id="mw-normal-catlinks" class="mw-normal-catlinks"><a href="/wiki/%D9%88%DB%8C%DA%98%D9%87:%D8%B1%D8%AF%D9%87%E2%80%8C%D9%87%D8%A7" title="ویژه:رده‌ها">رده‌ها</a>: <ul><li><a href="/wiki/%D8%B1%D8%AF%D9%87:%D8%A7%D8%B1%D8%B2%D8%B4" title="رده:ارزش">ارزش</a></li><li><a href="/wiki/%D8%B1%D8%AF%D9%87:%D8%AC%D8%B1%D9%85" title="رده:جرم">جرم</a></li><li><a href="/wiki/%D8%B1%D8%AF%D9%87:%DA%86%D8%A7%D9%84%D8%B4%E2%80%8C%D9%87%D8%A7%DB%8C_%D8%A7%D8%AE%D9%84%D8%A7%D9%82%DB%8C" title="رده:چالش‌های اخلاقی">چالش‌های اخلاقی</a></li><li><a href="/wiki/%D8%B1%D8%AF%D9%87:%D8%AF%DB%8C%DA%A9%D9%88%D8%AA%D9%88%D9%85%DB%8C" title="رده:دیکوتومی">دیکوتومی</a></li><li><a href="/wiki/%D8%B1%D8%AF%D9%87:%DA%AF%D9%86%D8%A7%D9%87" title="رده:گناه">گناه</a></li><li><a href="/wiki/%D8%B1%D8%AF%D9%87:%D9%85%D9%81%D9%87%D9%88%D9%85%E2%80%8C%D9%87%D8%A7%DB%8C_%D9%81%D9%84%D8%B3%D9%81%DB%8C_%D9%85%D8%B0%D9%87%D8%A8%DB%8C" title="رده:مفهوم‌های فلسفی مذهبی">مفهوم‌های فلسفی مذهبی</a></li><li><a href="/wiki/%D8%B1%D8%AF%D9%87:%D9%85%D9%81%D9%87%D9%88%D9%85%E2%80%8C%D9%87%D8%A7%DB%8C_%D8%A7%D8%AE%D9%84%D8%A7%D9%82%DB%8C" title="رده:مفهوم‌های اخلاقی">مفهوم‌های اخلاقی</a></li><li><a href="/wiki/%D8%B1%D8%AF%D9%87:%D8%B9%D9%86%D8%A7%D8%B5%D8%B1_%D8%AA%DA%A9%D8%B1%D8%A7%D8%B1%D8%B4%D9%88%D9%86%D8%AF%D9%87_%D8%AF%D8%B1_%D9%81%D9%88%D9%84%DA%A9%D9%84%D9%88%D8%B1" title="رده:عناصر تکرارشونده در فولکلور">عناصر تکرارشونده در فولکلور</a></li></ul></div><div id="mw-hidden-catlinks" class="mw-hidden-catlinks mw-hidden-cats-hidden">رده‌های پنهان: <ul><li><a href="/wiki/%D8%B1%D8%AF%D9%87:%D8%B5%D9%81%D8%AD%D9%87%E2%80%8C%D9%87%D8%A7%DB%8C_%D8%AD%D8%A7%D9%88%DB%8C_%D9%BE%DB%8C%D9%88%D9%86%D8%AF_%D8%AC%D8%A7%D8%AF%D9%88%DB%8C%DB%8C_%D8%A2%DB%8C%E2%80%8C%D8%A7%D8%B3%E2%80%8C%D8%A8%DB%8C%E2%80%8C%D8%A7%D9%86" title="رده:صفحه‌های حاوی پیوند جادویی آی‌اس‌بی‌ان">صفحه‌های حاوی پیوند جادویی آی‌اس‌بی‌ان</a></li><li><a href="/wiki/%D8%B1%D8%AF%D9%87:%D9%85%D9%82%D8%A7%D9%84%D9%87%E2%80%8C%D9%87%D8%A7%DB%8C_%D9%88%DB%8C%DA%A9%DB%8C%E2%80%8C%D9%BE%D8%AF%DB%8C%D8%A7_%D9%87%D9%85%D8%B1%D8%A7%D9%87_%D8%B4%D9%86%D8%A7%D8%B3%D9%87%E2%80%8C%D9%87%D8%A7%DB%8C_BNF" title="رده:مقاله‌های ویکی‌پدیا همراه شناسه‌های BNF">مقاله‌های ویکی‌پدیا همراه شناسه‌های BNF</a></li><li><a href="/wiki/%D8%B1%D8%AF%D9%87:%D9%85%D9%82%D8%A7%D9%84%D9%87%E2%80%8C%D9%87%D8%A7%DB%8C_%D9%88%DB%8C%DA%A9%DB%8C%E2%80%8C%D9%BE%D8%AF%DB%8C%D8%A7_%D9%87%D9%85%D8%B1%D8%A7%D9%87_%D8%B4%D9%86%D8%A7%D8%B3%D9%87%E2%80%8C%D9%87%D8%A7%DB%8C_EMU" title="رده:مقاله‌های ویکی‌پدیا همراه شناسه‌های EMU">مقاله‌های ویکی‌پدیا همراه شناسه‌های EMU</a></li><li><a href="/wiki/%D8%B1%D8%AF%D9%87:%D9%85%D9%82%D8%A7%D9%84%D9%87%E2%80%8C%D9%87%D8%A7%DB%8C_%D9%88%DB%8C%DA%A9%DB%8C%E2%80%8C%D9%BE%D8%AF%DB%8C%D8%A7_%D9%87%D9%85%D8%B1%D8%A7%D9%87_%D8%B4%D9%86%D8%A7%D8%B3%D9%87%E2%80%8C%D9%87%D8%A7%DB%8C_J9U" title="رده:مقاله‌های ویکی‌پدیا همراه شناسه‌های J9U">مقاله‌های ویکی‌پدیا همراه شناسه‌های J9U</a></li><li><a href="/wiki/%D8%B1%D8%AF%D9%87:%D9%85%D9%82%D8%A7%D9%84%D9%87%E2%80%8C%D9%87%D8%A7%DB%8C_%D9%88%DB%8C%DA%A9%DB%8C%E2%80%8C%D9%BE%D8%AF%DB%8C%D8%A7_%D9%87%D9%85%D8%B1%D8%A7%D9%87_%D8%B4%D9%86%D8%A7%D8%B3%D9%87%E2%80%8C%D9%87%D8%A7%DB%8C_LCCN" title="رده:مقاله‌های ویکی‌پدیا همراه شناسه‌های LCCN">مقاله‌های ویکی‌پدیا همراه شناسه‌های LCCN</a></li><li><a href="/wiki/%D8%B1%D8%AF%D9%87:%D9%85%D9%82%D8%A7%D9%84%D9%87%E2%80%8C%D9%87%D8%A7%DB%8C_%D9%88%DB%8C%DA%A9%DB%8C%E2%80%8C%D9%BE%D8%AF%DB%8C%D8%A7_%D9%87%D9%85%D8%B1%D8%A7%D9%87_%D8%B4%D9%86%D8%A7%D8%B3%D9%87%E2%80%8C%D9%87%D8%A7%DB%8C_NDL" title="رده:مقاله‌های ویکی‌پدیا همراه شناسه‌های NDL">مقاله‌های ویکی‌پدیا همراه شناسه‌های NDL</a></li><li><a href="/wiki/%D8%B1%D8%AF%D9%87:%D9%85%D9%82%D8%A7%D9%84%D9%87%E2%80%8C%D9%87%D8%A7%DB%8C_%D9%88%DB%8C%DA%A9%DB%8C%E2%80%8C%D9%BE%D8%AF%DB%8C%D8%A7_%D9%87%D9%85%D8%B1%D8%A7%D9%87_%D8%B4%D9%86%D8%A7%D8%B3%D9%87%E2%80%8C%D9%87%D8%A7%DB%8C_NKC" title="رده:مقاله‌های ویکی‌پدیا همراه شناسه‌های NKC">مقاله‌های ویکی‌پدیا همراه شناسه‌های NKC</a></li><li><a href="/wiki/%D8%B1%D8%AF%D9%87:%D9%85%D9%82%D8%A7%D9%84%D9%87%E2%80%8C%D9%87%D8%A7%DB%8C_%D9%88%DB%8C%DA%A9%DB%8C%E2%80%8C%D9%BE%D8%AF%DB%8C%D8%A7_%D9%87%D9%85%D8%B1%D8%A7%D9%87_%D8%B4%D9%86%D8%A7%D8%B3%D9%87%E2%80%8C%D9%87%D8%A7%DB%8C_FAST" title="رده:مقاله‌های ویکی‌پدیا همراه شناسه‌های FAST">مقاله‌های ویکی‌پدیا همراه شناسه‌های FAST</a></li><li><a href="/wiki/%D8%B1%D8%AF%D9%87:%D9%85%D9%82%D8%A7%D9%84%D9%87%E2%80%8C%D9%87%D8%A7%DB%8C_%D9%88%DB%8C%DA%A9%DB%8C%E2%80%8C%D9%BE%D8%AF%DB%8C%D8%A7_%D9%87%D9%85%D8%B1%D8%A7%D9%87_%D8%B4%D9%86%D8%A7%D8%B3%D9%87%E2%80%8C%D9%87%D8%A7%DB%8C_TDV%C4%B0A" title="رده:مقاله‌های ویکی‌پدیا همراه شناسه‌های TDVİA">مقاله‌های ویکی‌پدیا همراه شناسه‌های TDVİA</a></li></ul></div></div> </div> </main> </div> <div class="mw-footer-container"> <footer id="footer" class="mw-footer" > <ul id="footer-info"> <li id="footer-info-lastmod"> این صفحه آخرین‌بار در ۲۶ نوامبر ۲۰۲۴ ساعت ۰۷:۰۶ ویرایش شده است.</li> <li id="footer-info-copyright">همهٔ نوشته‌ها تحت <a rel="nofollow" class="external text" href="//creativecommons.org/licenses/by-sa/4.0/deed.ar">مجوز Creative Commons Attribution/Share-Alike</a> در دسترس است؛ برای جزئیات بیشتر <a class="external text" href="https://foundation.wikimedia.org/wiki/Special:MyLanguage/Policy:Terms_of_Use">شرایط استفاده</a> را بخوانید.<br /> ویکی‌پدیا® علامتی تجاری متعلق به سازمان غیرانتفاعی <a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.wikimediafoundation.org/">بنیاد ویکی‌مدیا</a> است.<br /></li> </ul> <ul id="footer-places"> <li id="footer-places-privacy"><a href="https://foundation.wikimedia.org/wiki/Special:MyLanguage/Policy:Privacy_policy">سیاست حفظ حریم خصوصی</a></li> <li id="footer-places-about"><a href="/wiki/%D9%88%DB%8C%DA%A9%DB%8C%E2%80%8C%D9%BE%D8%AF%DB%8C%D8%A7:%D8%AF%D8%B1%D8%A8%D8%A7%D8%B1%D9%87">دربارهٔ ویکی‌پدیا</a></li> <li id="footer-places-disclaimers"><a href="/wiki/%D9%88%DB%8C%DA%A9%DB%8C%E2%80%8C%D9%BE%D8%AF%DB%8C%D8%A7:%D8%AA%DA%A9%D8%B0%DB%8C%D8%A8%E2%80%8C%D9%86%D8%A7%D9%85%D9%87%D9%94_%D8%B9%D9%85%D9%88%D9%85%DB%8C">تکذیب‌نامه‌ها</a></li> <li id="footer-places-wm-codeofconduct"><a href="https://foundation.wikimedia.org/wiki/Special:MyLanguage/Policy:Universal_Code_of_Conduct">آیین‌نامه رفتاری</a></li> <li id="footer-places-developers"><a href="https://www.mediawiki.org/wiki/How_to_contribute/fa?uselang=fa">توسعه‌دهندگان</a></li> <li id="footer-places-statslink"><a href="https://stats.wikimedia.org/#/fa.wikipedia.org">آمار</a></li> <li id="footer-places-cookiestatement"><a href="https://foundation.wikimedia.org/wiki/Special:MyLanguage/Policy:Cookie_statement">بیانیهٔ کوکی</a></li> <li id="footer-places-mobileview"><a href="//fa.m.wikipedia.org/w/index.php?title=%D8%AE%DB%8C%D8%B1_%D9%88_%D8%B4%D8%B1&mobileaction=toggle_view_mobile" class="noprint stopMobileRedirectToggle">نمای موبایل</a></li> </ul> <ul id="footer-icons" class="noprint"> <li id="footer-copyrightico"><a href="https://wikimediafoundation.org/" class="cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--size-large cdx-button--fake-button--enabled"><img src="/static/images/footer/wikimedia-button.svg" width="84" height="29" alt="Wikimedia Foundation" loading="lazy"></a></li> <li id="footer-poweredbyico"><a href="https://www.mediawiki.org/" class="cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--size-large cdx-button--fake-button--enabled"><img src="/w/resources/assets/poweredby_mediawiki.svg" alt="Powered by MediaWiki" width="88" height="31" loading="lazy"></a></li> </ul> </footer> </div> </div> </div> <div class="vector-settings" id="p-dock-bottom"> <ul></ul> </div><script>(RLQ=window.RLQ||[]).push(function(){mw.config.set({"wgHostname":"mw-web.codfw.main-74cc59cb9d-8s9cl","wgBackendResponseTime":186,"wgPageParseReport":{"limitreport":{"cputime":"0.342","walltime":"0.455","ppvisitednodes":{"value":1392,"limit":1000000},"postexpandincludesize":{"value":147179,"limit":2097152},"templateargumentsize":{"value":1495,"limit":2097152},"expansiondepth":{"value":15,"limit":100},"expensivefunctioncount":{"value":12,"limit":500},"unstrip-depth":{"value":1,"limit":20},"unstrip-size":{"value":24320,"limit":5000000},"entityaccesscount":{"value":1,"limit":400},"timingprofile":["100.00% 354.903 1 -total"," 28.80% 102.211 1 الگو:داده‌های_کتابخانه‌ای"," 22.20% 78.780 1 الگو:پانویس"," 20.40% 72.410 1 الگو:فلسفه"," 19.55% 69.385 1 الگو:Navbox_with_collapsible_groups"," 17.44% 61.892 1 الگو:یادکرد_وب"," 16.61% 58.958 8 الگو:Navbox"," 10.80% 38.319 2 الگو:اصلی"," 5.78% 20.497 1 الگو:ویکی‌واژه"," 5.43% 19.255 1 الگو:درگاه"]},"scribunto":{"limitreport-timeusage":{"value":"0.191","limit":"10.000"},"limitreport-memusage":{"value":3793251,"limit":52428800}},"cachereport":{"origin":"mw-api-ext.eqiad.main-5b67b9df47-9g6zk","timestamp":"20241126070647","ttl":2592000,"transientcontent":false}}});});</script> <script type="application/ld+json">{"@context":"https:\/\/schema.org","@type":"Article","name":"\u062e\u06cc\u0631 \u0648 \u0634\u0631","url":"https:\/\/fa.wikipedia.org\/wiki\/%D8%AE%DB%8C%D8%B1_%D9%88_%D8%B4%D8%B1","sameAs":"http:\/\/www.wikidata.org\/entity\/Q10797504","mainEntity":"http:\/\/www.wikidata.org\/entity\/Q10797504","author":{"@type":"Organization","name":"\u0645\u0634\u0627\u0631\u06a9\u062a\u200c\u06a9\u0646\u0646\u062f\u06af\u0627\u0646 \u067e\u0631\u0648\u0698\u0647\u0654 \u0648\u06cc\u06a9\u06cc\u200c\u0645\u062f\u06cc\u0627"},"publisher":{"@type":"Organization","name":"Wikimedia Foundation, Inc.","logo":{"@type":"ImageObject","url":"https:\/\/www.wikimedia.org\/static\/images\/wmf-hor-googpub.png"}},"datePublished":"2013-01-14T14:16:51Z","dateModified":"2024-11-26T07:06:44Z","image":"https:\/\/upload.wikimedia.org\/wikipedia\/commons\/2\/27\/Codex_Gigas_devil.jpg"}</script> </body> </html>