CINXE.COM

<!DOCTYPE html> <html class="client-nojs vector-feature-language-in-header-enabled vector-feature-language-in-main-page-header-disabled vector-feature-page-tools-pinned-disabled vector-feature-toc-pinned-clientpref-1 vector-feature-main-menu-pinned-disabled vector-feature-limited-width-clientpref-1 vector-feature-limited-width-content-enabled vector-feature-custom-font-size-clientpref-1 vector-feature-appearance-pinned-clientpref-1 vector-feature-night-mode-enabled skin-theme-clientpref-day vector-sticky-header-enabled vector-toc-available" lang="te" dir="ltr"> <head> <meta charset="UTF-8"> <title>ఉర్దూ భాష - వికీపీడియా</title> <script>(function(){var className="client-js vector-feature-language-in-header-enabled vector-feature-language-in-main-page-header-disabled vector-feature-page-tools-pinned-disabled vector-feature-toc-pinned-clientpref-1 vector-feature-main-menu-pinned-disabled vector-feature-limited-width-clientpref-1 vector-feature-limited-width-content-enabled vector-feature-custom-font-size-clientpref-1 vector-feature-appearance-pinned-clientpref-1 vector-feature-night-mode-enabled skin-theme-clientpref-day vector-sticky-header-enabled vector-toc-available";var cookie=document.cookie.match(/(?:^|; )tewikimwclientpreferences=([^;]+)/);if(cookie){cookie[1].split('%2C').forEach(function(pref){className=className.replace(new RegExp('(^| )'+pref.replace(/-clientpref-\w+$|[^\w-]+/g,'')+'-clientpref-\\w+( |$)'),'$1'+pref+'$2');});}document.documentElement.className=className;}());RLCONF={"wgBreakFrames":false,"wgSeparatorTransformTable":["",""],"wgDigitTransformTable":["",""],"wgDefaultDateFormat":"dmy","wgMonthNames":["","జనవరి","ఫిబ్రవరి","మార్చి","ఏప్రిల్","మే","జూన్","జూలై","ఆగస్టు","సెప్టెంబరు","అక్టోబరు","నవంబరు","డిసెంబరు"],"wgRequestId":"488bd450-f053-46ca-80af-03d66150c5d1","wgCanonicalNamespace":"","wgCanonicalSpecialPageName":false,"wgNamespaceNumber":0,"wgPageName":"ఉర్దూ_భాష","wgTitle":"ఉర్దూ భాష","wgCurRevisionId":4353488,"wgRevisionId":4353488,"wgArticleId":1895,"wgIsArticle":true,"wgIsRedirect":false,"wgAction":"view","wgUserName":null,"wgUserGroups":["*"],"wgCategories":["Pages using the JsonConfig extension","Articles with hAudio microformats","ఈ వారం వ్యాసాలు","మూసలను పిలవడంలో డూప్లికేటు ఆర్గ్యుమెంట్లను వాడుతున్న పేజీలు","Articles containing Urdu-language text","విశేషవ్యాసాలు","భారతీయ భాషలు","ఇండో-ఆర్యన్ భాషలు","ఉర్దూ భాష"],"wgPageViewLanguage":"te","wgPageContentLanguage":"te","wgPageContentModel":"wikitext","wgRelevantPageName":"ఉర్దూ_భాష","wgRelevantArticleId":1895,"wgIsProbablyEditable":false,"wgRelevantPageIsProbablyEditable":false,"wgRestrictionEdit":["autoconfirmed"],"wgRestrictionMove":["autoconfirmed"],"wgNoticeProject":"wikipedia","wgCiteReferencePreviewsActive":true,"wgMediaViewerOnClick":true,"wgMediaViewerEnabledByDefault":true,"wgPopupsFlags":0,"wgVisualEditor":{"pageLanguageCode":"te","pageLanguageDir":"ltr","pageVariantFallbacks":"te"},"wgMFDisplayWikibaseDescriptions":{"search":true,"watchlist":true,"tagline":true,"nearby":true},"wgWMESchemaEditAttemptStepOversample":false,"wgWMEPageLength":40000,"wgEditSubmitButtonLabelPublish":true,"wgULSPosition":"interlanguage","wgULSisCompactLinksEnabled":false,"wgVector2022LanguageInHeader":true,"wgULSisLanguageSelectorEmpty":false,"wgWikibaseItemId":"Q1617","wgCheckUserClientHintsHeadersJsApi":["brands","architecture","bitness","fullVersionList","mobile","model","platform","platformVersion"],"GEHomepageSuggestedEditsEnableTopics":true,"wgGETopicsMatchModeEnabled":false,"wgGELevelingUpEnabledForUser":false,"wgSiteNoticeId":"2.6"}; RLSTATE={"ext.gadget.charinsert-styles":"ready","ext.globalCssJs.user.styles":"ready","site.styles":"ready","user.styles":"ready","ext.globalCssJs.user":"ready","user":"ready","user.options":"loading","ext.cite.styles":"ready","skins.vector.search.codex.styles":"ready","skins.vector.styles":"ready","skins.vector.icons":"ready","jquery.makeCollapsible.styles":"ready","ext.wikimediamessages.styles":"ready","ext.visualEditor.desktopArticleTarget.noscript":"ready","ext.uls.interlanguage":"ready","wikibase.client.init":"ready","ext.wikimediaBadges":"ready","ext.dismissableSiteNotice.styles":"ready"};RLPAGEMODULES=["ext.cite.ux-enhancements","mediawiki.page.media","site","mediawiki.page.ready","jquery.makeCollapsible","mediawiki.toc","skins.vector.js","ext.centralNotice.geoIP","ext.centralNotice.startUp","ext.gadget.charinsert","ext.gadget.refToolbar","ext.urlShortener.toolbar","ext.centralauth.centralautologin","mmv.bootstrap","ext.popups","ext.visualEditor.desktopArticleTarget.init","ext.visualEditor.targetLoader","ext.echo.centralauth","ext.eventLogging","ext.wikimediaEvents","ext.navigationTiming","ext.uls.interface","ext.cx.eventlogging.campaigns","ext.cx.uls.quick.actions","wikibase.client.vector-2022","ext.checkUser.clientHints","ext.growthExperiments.SuggestedEditSession","ext.dismissableSiteNotice"];</script> <script>(RLQ=window.RLQ||[]).push(function(){mw.loader.impl(function(){return["user.options@12s5i",function($,jQuery,require,module){mw.user.tokens.set({"patrolToken":"+\\","watchToken":"+\\","csrfToken":"+\\"}); }];});});</script> <link rel="stylesheet" href="/w/load.php?lang=te&modules=ext.cite.styles%7Cext.dismissableSiteNotice.styles%7Cext.uls.interlanguage%7Cext.visualEditor.desktopArticleTarget.noscript%7Cext.wikimediaBadges%7Cext.wikimediamessages.styles%7Cjquery.makeCollapsible.styles%7Cskins.vector.icons%2Cstyles%7Cskins.vector.search.codex.styles%7Cwikibase.client.init&only=styles&skin=vector-2022"> <script async="" src="/w/load.php?lang=te&modules=startup&only=scripts&raw=1&skin=vector-2022"></script> <meta name="ResourceLoaderDynamicStyles" content=""> <link rel="stylesheet" href="/w/load.php?lang=te&modules=ext.gadget.charinsert-styles&only=styles&skin=vector-2022"> <link rel="stylesheet" href="/w/load.php?lang=te&modules=site.styles&only=styles&skin=vector-2022"> <meta name="generator" content="MediaWiki 1.44.0-wmf.22"> <meta name="referrer" content="origin"> <meta name="referrer" content="origin-when-cross-origin"> <meta name="robots" content="max-image-preview:standard"> <meta name="format-detection" content="telephone=no"> <meta name="viewport" content="width=1120"> <meta property="og:title" content="ఉర్దూ భాష - వికీపీడియా"> <meta property="og:type" content="website"> <link rel="preconnect" href="//upload.wikimedia.org"> <link rel="alternate" media="only screen and (max-width: 640px)" href="//te.m.wikipedia.org/wiki/%E0%B0%89%E0%B0%B0%E0%B1%8D%E0%B0%A6%E0%B1%82_%E0%B0%AD%E0%B0%BE%E0%B0%B7"> <link rel="apple-touch-icon" href="/static/apple-touch/wikipedia.png"> <link rel="icon" href="/static/favicon/wikipedia.ico"> <link rel="search" type="application/opensearchdescription+xml" href="/w/rest.php/v1/search" title="వికీపీడియా (te)"> <link rel="EditURI" type="application/rsd+xml" href="//te.wikipedia.org/w/api.php?action=rsd"> <link rel="canonical" href="https://te.wikipedia.org/wiki/%E0%B0%89%E0%B0%B0%E0%B1%8D%E0%B0%A6%E0%B1%82_%E0%B0%AD%E0%B0%BE%E0%B0%B7"> <link rel="license" href="https://creativecommons.org/licenses/by-sa/4.0/deed.te"> <link rel="alternate" type="application/atom+xml" title="వికీపీడియా ఆటమ్ ఫీడు" href="/w/index.php?title=%E0%B0%AA%E0%B1%8D%E0%B0%B0%E0%B0%A4%E0%B1%8D%E0%B0%AF%E0%B1%87%E0%B0%95:%E0%B0%87%E0%B0%9F%E0%B1%80%E0%B0%B5%E0%B0%B2%E0%B0%BF%E0%B0%AE%E0%B0%BE%E0%B0%B0%E0%B1%8D%E0%B0%AA%E0%B1%81%E0%B0%B2%E0%B1%81&feed=atom"> <link rel="dns-prefetch" href="//meta.wikimedia.org" /> <link rel="dns-prefetch" href="login.wikimedia.org"> </head> <body class="skin--responsive skin-vector skin-vector-search-vue mediawiki ltr sitedir-ltr mw-hide-empty-elt ns-0 ns-subject page-ఉర్దూ_భాష rootpage-ఉర్దూ_భాష skin-vector-2022 action-view"><a class="mw-jump-link" href="#bodyContent">Jump to content</a> <div class="vector-header-container"> <header class="vector-header mw-header"> <div class="vector-header-start"> <nav class="vector-main-menu-landmark" aria-label="Site"> <div id="vector-main-menu-dropdown" class="vector-dropdown vector-main-menu-dropdown vector-button-flush-left vector-button-flush-right" title="ప్రధాన మెనూ" > <input type="checkbox" id="vector-main-menu-dropdown-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-main-menu-dropdown" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="ప్రధాన మెనూ" > <label id="vector-main-menu-dropdown-label" for="vector-main-menu-dropdown-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only " aria-hidden="true" ><span class="vector-icon mw-ui-icon-menu mw-ui-icon-wikimedia-menu"></span> <span class="vector-dropdown-label-text">ప్రధాన మెనూ</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="vector-main-menu-unpinned-container" class="vector-unpinned-container"> <div id="vector-main-menu" class="vector-main-menu vector-pinnable-element"> <div class="vector-pinnable-header vector-main-menu-pinnable-header vector-pinnable-header-unpinned" data-feature-name="main-menu-pinned" data-pinnable-element-id="vector-main-menu" data-pinned-container-id="vector-main-menu-pinned-container" data-unpinned-container-id="vector-main-menu-unpinned-container" > <div class="vector-pinnable-header-label">ప్రధాన మెనూ</div> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-pin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-main-menu.pin">సైడ్‌బార్‌ లోకి తరలించు</button> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-unpin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-main-menu.unpin">దాచు</button> </div> <div id="p-navigation" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-navigation" > <div class="vector-menu-heading"> మార్గదర్శకము </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="n-mainpage-description" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%E0%B0%AE%E0%B1%8A%E0%B0%A6%E0%B0%9F%E0%B0%BF_%E0%B0%AA%E0%B1%87%E0%B0%9C%E0%B1%80" title="మొదటి పేజీ చూడండి [z]" accesskey="z"><span>మొదటి పేజీ</span></a></li><li id="n-randompage" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%E0%B0%AA%E0%B1%8D%E0%B0%B0%E0%B0%A4%E0%B1%8D%E0%B0%AF%E0%B1%87%E0%B0%95:%E0%B0%AF%E0%B0%BE%E0%B0%A6%E0%B1%83%E0%B0%9A%E0%B1%8D%E0%B0%9A%E0%B0%BF%E0%B0%95%E0%B0%AA%E0%B1%87%E0%B0%9C%E0%B1%80" title="ఓ యాదృచ్చిక పేజీని చూడండి [x]" accesskey="x"><span>యాదృచ్ఛిక పేజీ</span></a></li><li id="n-రచ్చబండ" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%E0%B0%B5%E0%B0%BF%E0%B0%95%E0%B1%80%E0%B0%AA%E0%B1%80%E0%B0%A1%E0%B0%BF%E0%B0%AF%E0%B0%BE:%E0%B0%B0%E0%B0%9A%E0%B1%8D%E0%B0%9A%E0%B0%AC%E0%B0%82%E0%B0%A1"><span>రచ్చబండ</span></a></li><li id="n-aboutsite" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%E0%B0%B5%E0%B0%BF%E0%B0%95%E0%B1%80%E0%B0%AA%E0%B1%80%E0%B0%A1%E0%B0%BF%E0%B0%AF%E0%B0%BE:%E0%B0%97%E0%B1%81%E0%B0%B0%E0%B0%BF%E0%B0%82%E0%B0%9A%E0%B0%BF"><span>వికీపీడియా గురించి</span></a></li><li id="n-contactpage" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%E0%B0%B5%E0%B0%BF%E0%B0%95%E0%B1%80%E0%B0%AA%E0%B1%80%E0%B0%A1%E0%B0%BF%E0%B0%AF%E0%B0%BE:Contact_us"><span>సంప్రదింపు పేజీ</span></a></li><li id="n-specialpages" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%E0%B0%AA%E0%B1%8D%E0%B0%B0%E0%B0%A4%E0%B1%8D%E0%B0%AF%E0%B1%87%E0%B0%95:%E0%B0%AA%E0%B1%8D%E0%B0%B0%E0%B0%A4%E0%B1%8D%E0%B0%AF%E0%B1%87%E0%B0%95%E0%B0%AA%E0%B1%87%E0%B0%9C%E0%B1%80%E0%B0%B2%E0%B1%81"><span>ప్రత్యేక పేజీలు</span></a></li> </ul> </div> </div> <div id="p-పరస్పరక్రియ" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-పరస్పరక్రియ" > <div class="vector-menu-heading"> పరస్పరక్రియ </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="n-సహాయసూచిక" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%E0%B0%B8%E0%B0%B9%E0%B0%BE%E0%B0%AF%E0%B0%82:%E0%B0%B8%E0%B1%82%E0%B0%9A%E0%B0%BF%E0%B0%95"><span>సహాయసూచిక</span></a></li><li id="n-portal" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%E0%B0%B5%E0%B0%BF%E0%B0%95%E0%B1%80%E0%B0%AA%E0%B1%80%E0%B0%A1%E0%B0%BF%E0%B0%AF%E0%B0%BE:%E0%B0%B8%E0%B0%AE%E0%B1%81%E0%B0%A6%E0%B0%BE%E0%B0%AF_%E0%B0%AA%E0%B0%82%E0%B0%A6%E0%B0%BF%E0%B0%B0%E0%B0%BF" title="ప్రాజెక్టు గురించి, మీరేం చేయవచ్చు, సమాచారం ఎక్కడ దొరుకుతుంది"><span>సముదాయ పందిరి</span></a></li><li id="n-recentchanges" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%E0%B0%AA%E0%B1%8D%E0%B0%B0%E0%B0%A4%E0%B1%8D%E0%B0%AF%E0%B1%87%E0%B0%95:%E0%B0%87%E0%B0%9F%E0%B1%80%E0%B0%B5%E0%B0%B2%E0%B0%BF%E0%B0%AE%E0%B0%BE%E0%B0%B0%E0%B1%8D%E0%B0%AA%E0%B1%81%E0%B0%B2%E0%B1%81" title="వికీలో ఇటీవల జరిగిన మార్పుల జాబితా. [r]" accesskey="r"><span>ఇటీవలి మార్పులు</span></a></li><li id="n-newpages" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%E0%B0%AA%E0%B1%8D%E0%B0%B0%E0%B0%A4%E0%B1%8D%E0%B0%AF%E0%B1%87%E0%B0%95:%E0%B0%95%E0%B1%8A%E0%B0%A4%E0%B1%8D%E0%B0%A4%E0%B0%AA%E0%B1%87%E0%B0%9C%E0%B1%80%E0%B0%B2%E0%B1%81"><span>కొత్త పేజీలు</span></a></li><li id="n-దస్త్రం-ఎక్కింపు" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%E0%B0%B5%E0%B0%BF%E0%B0%95%E0%B1%80%E0%B0%AA%E0%B1%80%E0%B0%A1%E0%B0%BF%E0%B0%AF%E0%B0%BE:File_Upload_Wizard"><span>దస్త్రం ఎక్కింపు</span></a></li> </ul> </div> </div> </div> </div> </div> </div> </nav> <a href="/wiki/%E0%B0%AE%E0%B1%8A%E0%B0%A6%E0%B0%9F%E0%B0%BF_%E0%B0%AA%E0%B1%87%E0%B0%9C%E0%B1%80" class="mw-logo"> <img class="mw-logo-icon" src="/static/images/icons/wikipedia.png" alt="" aria-hidden="true" height="50" width="50"> <span class="mw-logo-container skin-invert"> <img class="mw-logo-wordmark" alt="వికీపీడియా" src="/static/images/mobile/copyright/wikipedia-wordmark-te.svg" style="width: 7.5625em; height: 1.5625em;"> <img class="mw-logo-tagline" alt="ఒక స్వేచ్ఛా విజ్ఞాన సర్వస్వం" src="/static/images/mobile/copyright/wikipedia-tagline-te.svg" width="119" height="16" style="width: 7.4375em; height: 1em;"> </span> </a> </div> <div class="vector-header-end"> <div id="p-search" role="search" class="vector-search-box-vue vector-search-box-collapses vector-search-box-show-thumbnail vector-search-box-auto-expand-width vector-search-box"> <a href="/wiki/%E0%B0%AA%E0%B1%8D%E0%B0%B0%E0%B0%A4%E0%B1%8D%E0%B0%AF%E0%B1%87%E0%B0%95:%E0%B0%85%E0%B0%A8%E0%B1%8D%E0%B0%B5%E0%B1%87%E0%B0%B7%E0%B0%A3" class="cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only search-toggle" title="వికీపీడియా లో వెతకండి [f]" accesskey="f"><span class="vector-icon mw-ui-icon-search mw-ui-icon-wikimedia-search"></span> <span>వెతుకు</span> </a> <div class="vector-typeahead-search-container"> <div class="cdx-typeahead-search cdx-typeahead-search--show-thumbnail cdx-typeahead-search--auto-expand-width"> <form action="/w/index.php" id="searchform" class="cdx-search-input cdx-search-input--has-end-button"> <div id="simpleSearch" class="cdx-search-input__input-wrapper" data-search-loc="header-moved"> <div class="cdx-text-input cdx-text-input--has-start-icon"> <input class="cdx-text-input__input" type="search" name="search" placeholder="వికీపీడియా‌లో వెతకండి" aria-label="వికీపీడియా‌లో వెతకండి" autocapitalize="sentences" title="వికీపీడియా లో వెతకండి [f]" accesskey="f" id="searchInput" > <span class="cdx-text-input__icon cdx-text-input__start-icon"></span> </div> <input type="hidden" name="title" value="ప్రత్యేక:అన్వేషణ"> </div> <button class="cdx-button cdx-search-input__end-button">వెతుకు</button> </form> </div> </div> </div> <nav class="vector-user-links vector-user-links-wide" aria-label="వ్యక్తిగత పరికరాలు"> <div class="vector-user-links-main"> <div id="p-vector-user-menu-preferences" class="vector-menu mw-portlet emptyPortlet" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> </ul> </div> </div> <div id="p-vector-user-menu-userpage" class="vector-menu mw-portlet emptyPortlet" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> </ul> </div> </div> <nav class="vector-appearance-landmark" aria-label="స్వరూపం"> <div id="vector-appearance-dropdown" class="vector-dropdown " title="Change the appearance of the page's font size, width, and color" > <input type="checkbox" id="vector-appearance-dropdown-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-appearance-dropdown" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="స్వరూపం" > <label id="vector-appearance-dropdown-label" for="vector-appearance-dropdown-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only " aria-hidden="true" ><span class="vector-icon mw-ui-icon-appearance mw-ui-icon-wikimedia-appearance"></span> <span class="vector-dropdown-label-text">స్వరూపం</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="vector-appearance-unpinned-container" class="vector-unpinned-container"> </div> </div> </div> </nav> <div id="p-vector-user-menu-notifications" class="vector-menu mw-portlet emptyPortlet" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> </ul> </div> </div> <div id="p-vector-user-menu-overflow" class="vector-menu mw-portlet" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="pt-sitesupport-2" class="user-links-collapsible-item mw-list-item user-links-collapsible-item"><a data-mw="interface" href="https://donate.wikimedia.org/?wmf_source=donate&wmf_medium=sidebar&wmf_campaign=te.wikipedia.org&uselang=te" class=""><span>విరాళాలు</span></a> </li> <li id="pt-createaccount-2" class="user-links-collapsible-item mw-list-item user-links-collapsible-item"><a data-mw="interface" href="/w/index.php?title=%E0%B0%AA%E0%B1%8D%E0%B0%B0%E0%B0%A4%E0%B1%8D%E0%B0%AF%E0%B1%87%E0%B0%95:%E0%B0%96%E0%B0%BE%E0%B0%A4%E0%B0%BE%E0%B0%B8%E0%B1%83%E0%B0%B7%E0%B1%8D%E0%B0%9F%E0%B0%BF%E0%B0%82%E0%B0%9A%E0%B1%81&returnto=%E0%B0%89%E0%B0%B0%E0%B1%8D%E0%B0%A6%E0%B1%82+%E0%B0%AD%E0%B0%BE%E0%B0%B7" title="మీరొక ఖాతాను సృష్టించుకొని, లాగినవడాన్ని ప్రోత్సహిస్తాం; అయితే, అది తప్పనిసరేమీ కాదు" class=""><span>ఖాతా సృష్టించుకోండి</span></a> </li> <li id="pt-login-2" class="user-links-collapsible-item mw-list-item user-links-collapsible-item"><a data-mw="interface" href="/w/index.php?title=%E0%B0%AA%E0%B1%8D%E0%B0%B0%E0%B0%A4%E0%B1%8D%E0%B0%AF%E0%B1%87%E0%B0%95:%E0%B0%B5%E0%B0%BE%E0%B0%A1%E0%B1%81%E0%B0%95%E0%B0%B0%E0%B0%BF%E0%B0%AA%E0%B1%8D%E0%B0%B0%E0%B0%B5%E0%B1%87%E0%B0%B6%E0%B0%82&returnto=%E0%B0%89%E0%B0%B0%E0%B1%8D%E0%B0%A6%E0%B1%82+%E0%B0%AD%E0%B0%BE%E0%B0%B7" title="మిమ్మల్ని లాగినవమని ప్రోత్సహిస్తున్నాం; కానీ అది తప్పనిసరేమీ కాదు. [o]" accesskey="o" class=""><span>లాగినవండి</span></a> </li> </ul> </div> </div> </div> <div id="vector-user-links-dropdown" class="vector-dropdown vector-user-menu vector-button-flush-right vector-user-menu-logged-out" title="More options" > <input type="checkbox" id="vector-user-links-dropdown-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-user-links-dropdown" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="వ్యక్తిగత పరికరాలు" > <label id="vector-user-links-dropdown-label" for="vector-user-links-dropdown-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only " aria-hidden="true" ><span class="vector-icon mw-ui-icon-ellipsis mw-ui-icon-wikimedia-ellipsis"></span> <span class="vector-dropdown-label-text">వ్యక్తిగత పరికరాలు</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="p-personal" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-personal" title="వాడుకరి మెనూ" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="pt-sitesupport" class="user-links-collapsible-item mw-list-item"><a href="https://donate.wikimedia.org/?wmf_source=donate&wmf_medium=sidebar&wmf_campaign=te.wikipedia.org&uselang=te"><span>విరాళాలు</span></a></li><li id="pt-contribute" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%E0%B0%AA%E0%B1%8D%E0%B0%B0%E0%B0%A4%E0%B1%8D%E0%B0%AF%E0%B1%87%E0%B0%95:Contribute"><span class="vector-icon mw-ui-icon-edit mw-ui-icon-wikimedia-edit"></span> <span>తోడ్పడండి</span></a></li><li id="pt-createaccount" class="user-links-collapsible-item mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%E0%B0%AA%E0%B1%8D%E0%B0%B0%E0%B0%A4%E0%B1%8D%E0%B0%AF%E0%B1%87%E0%B0%95:%E0%B0%96%E0%B0%BE%E0%B0%A4%E0%B0%BE%E0%B0%B8%E0%B1%83%E0%B0%B7%E0%B1%8D%E0%B0%9F%E0%B0%BF%E0%B0%82%E0%B0%9A%E0%B1%81&returnto=%E0%B0%89%E0%B0%B0%E0%B1%8D%E0%B0%A6%E0%B1%82+%E0%B0%AD%E0%B0%BE%E0%B0%B7" title="మీరొక ఖాతాను సృష్టించుకొని, లాగినవడాన్ని ప్రోత్సహిస్తాం; అయితే, అది తప్పనిసరేమీ కాదు"><span class="vector-icon mw-ui-icon-userAdd mw-ui-icon-wikimedia-userAdd"></span> <span>ఖాతా సృష్టించుకోండి</span></a></li><li id="pt-login" class="user-links-collapsible-item mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%E0%B0%AA%E0%B1%8D%E0%B0%B0%E0%B0%A4%E0%B1%8D%E0%B0%AF%E0%B1%87%E0%B0%95:%E0%B0%B5%E0%B0%BE%E0%B0%A1%E0%B1%81%E0%B0%95%E0%B0%B0%E0%B0%BF%E0%B0%AA%E0%B1%8D%E0%B0%B0%E0%B0%B5%E0%B1%87%E0%B0%B6%E0%B0%82&returnto=%E0%B0%89%E0%B0%B0%E0%B1%8D%E0%B0%A6%E0%B1%82+%E0%B0%AD%E0%B0%BE%E0%B0%B7" title="మిమ్మల్ని లాగినవమని ప్రోత్సహిస్తున్నాం; కానీ అది తప్పనిసరేమీ కాదు. [o]" accesskey="o"><span class="vector-icon mw-ui-icon-logIn mw-ui-icon-wikimedia-logIn"></span> <span>లాగినవండి</span></a></li> </ul> </div> </div> <div id="p-user-menu-anon-editor" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-user-menu-anon-editor" > <div class="vector-menu-heading"> Pages for logged out editors <a href="/wiki/%E0%B0%B8%E0%B0%B9%E0%B0%BE%E0%B0%AF%E0%B0%82:Introduction" aria-label="Learn more about editing"><span>learn more</span></a> </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="pt-anontalk" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%E0%B0%AA%E0%B1%8D%E0%B0%B0%E0%B0%A4%E0%B1%8D%E0%B0%AF%E0%B1%87%E0%B0%95:%E0%B0%A8%E0%B0%BE%E0%B0%9A%E0%B0%B0%E0%B1%8D%E0%B0%9A" title="ఈ ఐపీ చిరునామా నుండి చేసిన మార్పుల గురించి చర్చ [n]" accesskey="n"><span>ఈ IP కి సంబంధించిన చర్చ</span></a></li> </ul> </div> </div> </div> </div> </nav> </div> </header> </div> <div class="mw-page-container"> <div class="mw-page-container-inner"> <div class="vector-sitenotice-container"> <div id="siteNotice"><div id="mw-dismissablenotice-anonplace"></div><script>(function(){var node=document.getElementById("mw-dismissablenotice-anonplace");if(node){node.outerHTML="\u003Cdiv class=\"mw-dismissable-notice\"\u003E\u003Cdiv class=\"mw-dismissable-notice-close\"\u003E[\u003Ca tabindex=\"0\" role=\"button\"\u003Eఈ నోటీసును తొలగించు\u003C/a\u003E]\u003C/div\u003E\u003Cdiv class=\"mw-dismissable-notice-body\"\u003E\u003C!-- CentralNotice --\u003E\u003Cdiv id=\"localNotice\" data-nosnippet=\"\"\u003E\u003Cdiv class=\"anonnotice\" lang=\"te\" dir=\"ltr\"\u003E\u003Ctable class=\"wikitable\"\u003E\n\n\u003Ctbody\u003E\u003Ctr style=\"align:center; border: 1px solid #8888aa; background: #f1ff81; text-align: center;\"\u003E\n\u003Ctd\u003E\u003Cbig\u003Eవికీ పాఠకులే వికీ రచయితలు!\n\u003C/big\u003E\u003C/td\u003E\u003C/tr\u003E\n\u003Ctr style=\"align:center; border: 1px solid #8888aa; background: #fff1ff; text-align: left;\"\u003E\n\u003Ctd\u003Eవికీలో వ్యాసాలు రాస్తున్నది ఎక్స్పర్టులూ, సబ్జెక్టు నిపుణులూ కాదు. ఇక్కడ సాధారణ పాఠకులే వ్యాసాలు రాస్తారు. అందరూ కలిసి పరస్పర సహకారంతో, సమన్వయంతో పనిచేస్తూ వ్యాసాలను రాస్తారు. వివిధ వనరుల్లోంచి సమాచారాన్ని సేకరించి, ఆ మూలాలను ఉదహరిస్తూ ఆ సమాచారాన్ని వికీలో చేరుస్తారు. మరింత సమాచారం కోసం \u003Ca href=\"/wiki/%E0%B0%B5%E0%B0%BF%E0%B0%95%E0%B1%80%E0%B0%AA%E0%B1%80%E0%B0%A1%E0%B0%BF%E0%B0%AF%E0%B0%BE:%E0%B0%AA%E0%B0%B0%E0%B0%BF%E0%B0%9A%E0%B0%AF%E0%B0%AE%E0%B1%81\" title=\"వికీపీడియా:పరిచయము\"\u003Eవికీపీడియా:పరిచయము\u003C/a\u003E చూడండి. ఈ పనిలో మీరూ భాగం పంచుకోవచ్చు. వికీలో \u003Ca href=\"/wiki/%E0%B0%B5%E0%B0%BF%E0%B0%95%E0%B1%80%E0%B0%AA%E0%B1%80%E0%B0%A1%E0%B0%BF%E0%B0%AF%E0%B0%BE:%E0%B0%85%E0%B0%95%E0%B1%8C%E0%B0%82%E0%B0%9F%E0%B1%81_%E0%B0%8E%E0%B0%82%E0%B0%A6%E0%B1%81%E0%B0%95%E0%B1%81_%E0%B0%B8%E0%B1%83%E0%B0%B7%E0%B1%8D%E0%B0%9F%E0%B0%BF%E0%B0%82%E0%B0%9A%E0%B1%81%E0%B0%95%E0%B1%8B%E0%B0%B5%E0%B0%BE%E0%B0%B2%E0%B0%BF%3F\" title=\"వికీపీడియా:అకౌంటు ఎందుకు సృష్టించుకోవాలి?\"\u003Eఖాతా సృష్టించుకోండి\u003C/a\u003E. మీకు ఆసక్తి ఉన్న విషయం గురించిన సమాచారాన్ని రాసి, వికీ అభివృద్ధిలో మీరూ తోడ్పడండి. ఈ విషయంలో సందేహమేమైనా ఉంటే \u003Ca href=\"/wiki/%E0%B0%B5%E0%B0%BF%E0%B0%95%E0%B1%80%E0%B0%AA%E0%B1%80%E0%B0%A1%E0%B0%BF%E0%B0%AF%E0%B0%BE:%E0%B0%B8%E0%B0%B9%E0%B0%BE%E0%B0%AF_%E0%B0%95%E0%B1%87%E0%B0%82%E0%B0%A6%E0%B1%8D%E0%B0%B0%E0%B0%82\" title=\"వికీపీడియా:సహాయ కేంద్రం\"\u003Eవికీపీడియా సహాయకేంద్రంలో\u003C/a\u003E అడగండి.\u003Cbr /\u003E\n\u003Cp\u003E\u003Cb\u003Eతెలుగు వికీపీడియా గురించి మరింత అవగాహన కొరకు \u003Cspan typeof=\"mw:File\"\u003E\u003Ca href=\"/wiki/%E0%B0%A6%E0%B0%B8%E0%B1%8D%E0%B0%A4%E0%B1%8D%E0%B0%B0%E0%B0%82:Wikipedia_Gurinchi_Meeku_Telusa%3F.pdf\" class=\"mw-file-description\" title=\"వికీపీడియా గురించి మీకు తెలుసా?\"\u003E\u003Cimg alt=\"వికీపీడియా గురించి మీకు తెలుసా?\" src=\"//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/9/9c/Wikipedia_Gurinchi_Meeku_Telusa%3F.pdf/page1-50px-Wikipedia_Gurinchi_Meeku_Telusa%3F.pdf.jpg\" decoding=\"async\" width=\"50\" height=\"77\" class=\"mw-file-element\" srcset=\"//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/9/9c/Wikipedia_Gurinchi_Meeku_Telusa%3F.pdf/page1-75px-Wikipedia_Gurinchi_Meeku_Telusa%3F.pdf.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/9/9c/Wikipedia_Gurinchi_Meeku_Telusa%3F.pdf/page1-100px-Wikipedia_Gurinchi_Meeku_Telusa%3F.pdf.jpg 2x\" data-file-width=\"825\" data-file-height=\"1275\" /\u003E\u003C/a\u003E\u003C/span\u003E ఈ బొమ్మపై నొక్కి తెలుగు వికీపీడియాను పరిచయం చేసే పుస్తకం చూడండి.\u003C/b\u003E\n\u003C/p\u003E\n\u003C/td\u003E\u003C/tr\u003E\u003C/tbody\u003E\u003C/table\u003E\u003C/div\u003E\u003C/div\u003E\u003C/div\u003E\u003C/div\u003E";}}());</script></div> </div> <div class="vector-column-start"> <div class="vector-main-menu-container"> <div id="mw-navigation"> <nav id="mw-panel" class="vector-main-menu-landmark" aria-label="Site"> <div id="vector-main-menu-pinned-container" class="vector-pinned-container"> </div> </nav> </div> </div> <div class="vector-sticky-pinned-container"> <nav id="mw-panel-toc" aria-label="విషయ సూచిక" data-event-name="ui.sidebar-toc" class="mw-table-of-contents-container vector-toc-landmark"> <div id="vector-toc-pinned-container" class="vector-pinned-container"> <div id="vector-toc" class="vector-toc vector-pinnable-element"> <div class="vector-pinnable-header vector-toc-pinnable-header vector-pinnable-header-pinned" data-feature-name="toc-pinned" data-pinnable-element-id="vector-toc" > <h2 class="vector-pinnable-header-label">విషయ సూచిక</h2> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-pin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-toc.pin">సైడ్‌బార్‌ లోకి తరలించు</button> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-unpin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-toc.unpin">దాచు</button> </div> <ul class="vector-toc-contents" id="mw-panel-toc-list"> <li id="toc-mw-content-text" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1"> <a href="#" class="vector-toc-link"> <div class="vector-toc-text">ప్రవేశిక</div> </a> </li> <li id="toc-చరిత్ర" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1"> <a class="vector-toc-link" href="#చరిత్ర"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">1</span> <span>చరిత్ర</span> </div> </a> <ul id="toc-చరిత్ర-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-స్వాతంత్రోద్యమంలో_ఉర్దూ_భాష" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1"> <a class="vector-toc-link" href="#స్వాతంత్రోద్యమంలో_ఉర్దూ_భాష"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">2</span> <span>స్వాతంత్రోద్యమంలో ఉర్దూ భాష</span> </div> </a> <button aria-controls="toc-స్వాతంత్రోద్యమంలో_ఉర్దూ_భాష-sublist" class="cdx-button cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only vector-toc-toggle"> <span class="vector-icon mw-ui-icon-wikimedia-expand"></span> <span>స్వాతంత్రోద్యమంలో ఉర్దూ భాష ఉపవర్గాన్ని టాగుల్ చెయ్యి</span> </button> <ul id="toc-స్వాతంత్రోద్యమంలో_ఉర్దూ_భాష-sublist" class="vector-toc-list"> <li id="toc-ఉర్దూ_అనే_పేరు_ఎలా_వచ్చింది?" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#ఉర్దూ_అనే_పేరు_ఎలా_వచ్చింది?"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">2.1</span> <span><i>ఉర్దూ</i> అనే పేరు ఎలా వచ్చింది?</span> </div> </a> <ul id="toc-ఉర్దూ_అనే_పేరు_ఎలా_వచ్చింది?-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> </ul> </li> <li id="toc-ఉర్దూ_లిపి" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1"> <a class="vector-toc-link" href="#ఉర్దూ_లిపి"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">3</span> <span>ఉర్దూ లిపి</span> </div> </a> <ul id="toc-ఉర్దూ_లిపి-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-మాండలికాలు" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1"> <a class="vector-toc-link" href="#మాండలికాలు"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">4</span> <span>మాండలికాలు</span> </div> </a> <ul id="toc-మాండలికాలు-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-ఉర్దూ_సాహిత్యం" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1"> <a class="vector-toc-link" href="#ఉర్దూ_సాహిత్యం"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">5</span> <span>ఉర్దూ సాహిత్యం</span> </div> </a> <ul id="toc-ఉర్దూ_సాహిత్యం-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-వ్యావహారికము" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1"> <a class="vector-toc-link" href="#వ్యావహారికము"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">6</span> <span>వ్యావహారికము</span> </div> </a> <button aria-controls="toc-వ్యావహారికము-sublist" class="cdx-button cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only vector-toc-toggle"> <span class="vector-icon mw-ui-icon-wikimedia-expand"></span> <span>వ్యావహారికము ఉపవర్గాన్ని టాగుల్ చెయ్యి</span> </button> <ul id="toc-వ్యావహారికము-sublist" class="vector-toc-list"> <li id="toc-ఉదాహరణలు" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#ఉదాహరణలు"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">6.1</span> <span>ఉదాహరణలు</span> </div> </a> <ul id="toc-ఉదాహరణలు-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> </ul> </li> <li id="toc-ఉర్దూ_ఫాంట్స్" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1"> <a class="vector-toc-link" href="#ఉర్దూ_ఫాంట్స్"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">7</span> <span>ఉర్దూ ఫాంట్స్</span> </div> </a> <ul id="toc-ఉర్దూ_ఫాంట్స్-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-ఇవి_కూడా_చూడండి" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1"> <a class="vector-toc-link" href="#ఇవి_కూడా_చూడండి"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">8</span> <span>ఇవి కూడా చూడండి</span> </div> </a> <ul id="toc-ఇవి_కూడా_చూడండి-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-ఉర్దూ_జాతీయాలు" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1"> <a class="vector-toc-link" href="#ఉర్దూ_జాతీయాలు"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">9</span> <span>ఉర్దూ జాతీయాలు</span> </div> </a> <ul id="toc-ఉర్దూ_జాతీయాలు-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-ఉర్దూ-తెలుగు_నిఘంటువు" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1"> <a class="vector-toc-link" href="#ఉర్దూ-తెలుగు_నిఘంటువు"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">10</span> <span>ఉర్దూ-తెలుగు నిఘంటువు</span> </div> </a> <ul id="toc-ఉర్దూ-తెలుగు_నిఘంటువు-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-ఉర్దూ_భాషలోకి_అనువదింపబడిన_ప్రముఖ_గ్రంథాలు" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1"> <a class="vector-toc-link" href="#ఉర్దూ_భాషలోకి_అనువదింపబడిన_ప్రముఖ_గ్రంథాలు"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">11</span> <span>ఉర్దూ భాషలోకి అనువదింపబడిన ప్రముఖ గ్రంథాలు</span> </div> </a> <ul id="toc-ఉర్దూ_భాషలోకి_అనువదింపబడిన_ప్రముఖ_గ్రంథాలు-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-ఉర్దూ_సామెతలు" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1"> <a class="vector-toc-link" href="#ఉర్దూ_సామెతలు"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">12</span> <span>ఉర్దూ సామెతలు</span> </div> </a> <ul id="toc-ఉర్దూ_సామెతలు-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-ఉర్దూ_భాష_మాట్లాడే_దేశాలు" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1"> <a class="vector-toc-link" href="#ఉర్దూ_భాష_మాట్లాడే_దేశాలు"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">13</span> <span>ఉర్దూ భాష మాట్లాడే దేశాలు</span> </div> </a> <ul id="toc-ఉర్దూ_భాష_మాట్లాడే_దేశాలు-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-భారత_దేశంలో_ఉర్దూ_ఆధికారిక_భాషగా_గల_రాష్ట్రాలు" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1"> <a class="vector-toc-link" href="#భారత_దేశంలో_ఉర్దూ_ఆధికారిక_భాషగా_గల_రాష్ట్రాలు"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">14</span> <span>భారత దేశంలో ఉర్దూ ఆధికారిక భాషగా గల రాష్ట్రాలు</span> </div> </a> <ul id="toc-భారత_దేశంలో_ఉర్దూ_ఆధికారిక_భాషగా_గల_రాష్ట్రాలు-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-అధికార_భాషల_చట్ట_సవరణ_2022_-_ఆంధ్ర_ప్రదేశ్" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1"> <a class="vector-toc-link" href="#అధికార_భాషల_చట్ట_సవరణ_2022_-_ఆంధ్ర_ప్రదేశ్"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">15</span> <span>అధికార భాషల చట్ట సవరణ 2022 - ఆంధ్ర ప్రదేశ్</span> </div> </a> <ul id="toc-అధికార_భాషల_చట్ట_సవరణ_2022_-_ఆంధ్ర_ప్రదేశ్-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-ఉర్దూమాధ్యమంలో_పరీక్షలు" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1"> <a class="vector-toc-link" href="#ఉర్దూమాధ్యమంలో_పరీక్షలు"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">16</span> <span>ఉర్దూమాధ్యమంలో పరీక్షలు</span> </div> </a> <ul id="toc-ఉర్దూమాధ్యమంలో_పరీక్షలు-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-ఆంధ్రప్రదేశ్_నుండి_ప్రచురితమయ్యే_ఉర్దూ_వార్తా_పత్రికలు" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1"> <a class="vector-toc-link" href="#ఆంధ్రప్రదేశ్_నుండి_ప్రచురితమయ్యే_ఉర్దూ_వార్తా_పత్రికలు"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">17</span> <span>ఆంధ్రప్రదేశ్ నుండి ప్రచురితమయ్యే ఉర్దూ వార్తా పత్రికలు</span> </div> </a> <ul id="toc-ఆంధ్రప్రదేశ్_నుండి_ప్రచురితమయ్యే_ఉర్దూ_వార్తా_పత్రికలు-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-అంధ్రప్రదేశ్_లో_ఉర్దూ_జనాభా" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1"> <a class="vector-toc-link" href="#అంధ్రప్రదేశ్_లో_ఉర్దూ_జనాభా"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">18</span> <span>అంధ్రప్రదేశ్ లో ఉర్దూ జనాభా</span> </div> </a> <ul id="toc-అంధ్రప్రదేశ్_లో_ఉర్దూ_జనాభా-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-తెలంగాణలో_ఉర్దూ_జనాభా" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1"> <a class="vector-toc-link" href="#తెలంగాణలో_ఉర్దూ_జనాభా"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">19</span> <span>తెలంగాణలో ఉర్దూ జనాభా</span> </div> </a> <ul id="toc-తెలంగాణలో_ఉర్దూ_జనాభా-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-ఆంధ్రప్రదేశ్_లో_ఉర్దూ_విశ్వవిద్యాలయాలు" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1"> <a class="vector-toc-link" href="#ఆంధ్రప్రదేశ్_లో_ఉర్దూ_విశ్వవిద్యాలయాలు"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">20</span> <span>ఆంధ్రప్రదేశ్ లో ఉర్దూ విశ్వవిద్యాలయాలు</span> </div> </a> <ul id="toc-ఆంధ్రప్రదేశ్_లో_ఉర్దూ_విశ్వవిద్యాలయాలు-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-ఆంధ్రప్రదేశ్_లో_ఉర్దూ_భాషా_విభాగాలు_గల_విశ్వవిద్యాలయాలు" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1"> <a class="vector-toc-link" href="#ఆంధ్రప్రదేశ్_లో_ఉర్దూ_భాషా_విభాగాలు_గల_విశ్వవిద్యాలయాలు"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">21</span> <span>ఆంధ్రప్రదేశ్ లో ఉర్దూ భాషా విభాగాలు గల విశ్వవిద్యాలయాలు</span> </div> </a> <ul id="toc-ఆంధ్రప్రదేశ్_లో_ఉర్దూ_భాషా_విభాగాలు_గల_విశ్వవిద్యాలయాలు-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-భారతదేశంలో_ఉర్దూ_విశ్వవిద్యాలయాలు" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1"> <a class="vector-toc-link" href="#భారతదేశంలో_ఉర్దూ_విశ్వవిద్యాలయాలు"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">22</span> <span>భారతదేశంలో ఉర్దూ విశ్వవిద్యాలయాలు</span> </div> </a> <ul id="toc-భారతదేశంలో_ఉర్దూ_విశ్వవిద్యాలయాలు-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-ఉర్దూ_భాషాభివృధ్ధి_కొరకు_పాటుపడుతున్న_సంస్థలు" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1"> <a class="vector-toc-link" href="#ఉర్దూ_భాషాభివృధ్ధి_కొరకు_పాటుపడుతున్న_సంస్థలు"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">23</span> <span>ఉర్దూ భాషాభివృధ్ధి కొరకు పాటుపడుతున్న సంస్థలు</span> </div> </a> <ul id="toc-ఉర్దూ_భాషాభివృధ్ధి_కొరకు_పాటుపడుతున్న_సంస్థలు-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-భారతదేశం_లో_ఉర్దూ_టి.వి._ఛానళ్ళు" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1"> <a class="vector-toc-link" href="#భారతదేశం_లో_ఉర్దూ_టి.వి._ఛానళ్ళు"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">24</span> <span>భారతదేశం లో ఉర్దూ టి.వి. ఛానళ్ళు</span> </div> </a> <ul id="toc-భారతదేశం_లో_ఉర్దూ_టి.వి._ఛానళ్ళు-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-భారతదేశం_లో_ఉర్దూ_రేడియో_స్టేషన్లు" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1"> <a class="vector-toc-link" href="#భారతదేశం_లో_ఉర్దూ_రేడియో_స్టేషన్లు"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">25</span> <span>భారతదేశం లో ఉర్దూ రేడియో స్టేషన్లు</span> </div> </a> <ul id="toc-భారతదేశం_లో_ఉర్దూ_రేడియో_స్టేషన్లు-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-మూలాలు" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1"> <a class="vector-toc-link" href="#మూలాలు"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">26</span> <span>మూలాలు</span> </div> </a> <ul id="toc-మూలాలు-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> </ul> </div> </div> </nav> </div> </div> <div class="mw-content-container"> <main id="content" class="mw-body"> <header class="mw-body-header vector-page-titlebar"> <nav aria-label="విషయ సూచిక" class="vector-toc-landmark"> <div id="vector-page-titlebar-toc" class="vector-dropdown vector-page-titlebar-toc vector-button-flush-left" title="Table of Contents" > <input type="checkbox" id="vector-page-titlebar-toc-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-page-titlebar-toc" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="Toggle the table of contents" > <label id="vector-page-titlebar-toc-label" for="vector-page-titlebar-toc-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only " aria-hidden="true" ><span class="vector-icon mw-ui-icon-listBullet mw-ui-icon-wikimedia-listBullet"></span> <span class="vector-dropdown-label-text">Toggle the table of contents</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="vector-page-titlebar-toc-unpinned-container" class="vector-unpinned-container"> </div> </div> </div> </nav> <h1 id="firstHeading" class="firstHeading mw-first-heading"><span class="mw-page-title-main">ఉర్దూ భాష</span></h1> <div id="p-lang-btn" class="vector-dropdown mw-portlet mw-portlet-lang" > <input type="checkbox" id="p-lang-btn-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-p-lang-btn" class="vector-dropdown-checkbox mw-interlanguage-selector" aria-label="Go to an article in another language. Available in 192 languages" > <label id="p-lang-btn-label" for="p-lang-btn-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--action-progressive mw-portlet-lang-heading-192" aria-hidden="true" ><span class="vector-icon mw-ui-icon-language-progressive mw-ui-icon-wikimedia-language-progressive"></span> <span class="vector-dropdown-label-text">192 భాషలు</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li class="interlanguage-link interwiki-en mw-list-item"><a href="https://en.wikipedia.org/wiki/Urdu" title="Urdu – ఇంగ్లీష్" lang="en" hreflang="en" data-title="Urdu" data-language-autonym="English" data-language-local-name="ఇంగ్లీష్" class="interlanguage-link-target"><span>English</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-hi mw-list-item"><a href="https://hi.wikipedia.org/wiki/%E0%A4%89%E0%A4%B0%E0%A5%8D%E0%A4%A6%E0%A5%82_%E0%A4%AD%E0%A4%BE%E0%A4%B7%E0%A4%BE" title="उर्दू भाषा – హిందీ" lang="hi" hreflang="hi" data-title="उर्दू भाषा" data-language-autonym="हिन्दी" data-language-local-name="హిందీ" class="interlanguage-link-target"><span>हिन्दी</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-kn mw-list-item"><a href="https://kn.wikipedia.org/wiki/%E0%B2%89%E0%B2%B0%E0%B3%8D%E0%B2%A6%E0%B3%82" title="ಉರ್ದೂ – కన్నడ" lang="kn" hreflang="kn" data-title="ಉರ್ದೂ" data-language-autonym="ಕನ್ನಡ" data-language-local-name="కన్నడ" class="interlanguage-link-target"><span>ಕನ್ನಡ</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ta mw-list-item"><a href="https://ta.wikipedia.org/wiki/%E0%AE%89%E0%AE%B0%E0%AF%81%E0%AE%A4%E0%AF%81" title="உருது – తమిళం" lang="ta" hreflang="ta" data-title="உருது" data-language-autonym="தமிழ்" data-language-local-name="తమిళం" class="interlanguage-link-target"><span>தமிழ்</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ml mw-list-item"><a href="https://ml.wikipedia.org/wiki/%E0%B4%89%E0%B5%BC%E0%B4%A6%E0%B5%81" title="ഉർദു – మలయాళం" lang="ml" hreflang="ml" data-title="ഉർദു" data-language-autonym="മലയാളം" data-language-local-name="మలయాళం" class="interlanguage-link-target"><span>മലയാളം</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ace mw-list-item"><a href="https://ace.wikipedia.org/wiki/Bahsa_Urdu" title="Bahsa Urdu – ఆఖినీస్" lang="ace" hreflang="ace" data-title="Bahsa Urdu" data-language-autonym="Acèh" data-language-local-name="ఆఖినీస్" class="interlanguage-link-target"><span>Acèh</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-af mw-list-item"><a href="https://af.wikipedia.org/wiki/Oerdoe" title="Oerdoe – ఆఫ్రికాన్స్" lang="af" hreflang="af" data-title="Oerdoe" data-language-autonym="Afrikaans" data-language-local-name="ఆఫ్రికాన్స్" class="interlanguage-link-target"><span>Afrikaans</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-am mw-list-item"><a href="https://am.wikipedia.org/wiki/%E1%8A%A1%E1%88%AD%E1%8B%B1" title="ኡርዱ – అమ్హారిక్" lang="am" hreflang="am" data-title="ኡርዱ" data-language-autonym="አማርኛ" data-language-local-name="అమ్హారిక్" class="interlanguage-link-target"><span>አማርኛ</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-an mw-list-item"><a href="https://an.wikipedia.org/wiki/Idioma_urd%C3%BA" title="Idioma urdú – అరగోనిస్" lang="an" hreflang="an" data-title="Idioma urdú" data-language-autonym="Aragonés" data-language-local-name="అరగోనిస్" class="interlanguage-link-target"><span>Aragonés</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ang mw-list-item"><a href="https://ang.wikipedia.org/wiki/Urdusc_spr%C7%A3c" title="Urdusc sprǣc – ప్రాచీన ఆంగ్లం" lang="ang" hreflang="ang" data-title="Urdusc sprǣc" data-language-autonym="Ænglisc" data-language-local-name="ప్రాచీన ఆంగ్లం" class="interlanguage-link-target"><span>Ænglisc</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-anp mw-list-item"><a href="https://anp.wikipedia.org/wiki/%E0%A4%89%E0%A4%B0%E0%A5%8D%E0%A4%A6%E0%A5%82_%E0%A4%AD%E0%A4%BE%E0%A4%B7%E0%A4%BE" title="उर्दू भाषा – ఆంగిక" lang="anp" hreflang="anp" data-title="उर्दू भाषा" data-language-autonym="अंगिका" data-language-local-name="ఆంగిక" class="interlanguage-link-target"><span>अंगिका</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ar mw-list-item"><a href="https://ar.wikipedia.org/wiki/%D8%A7%D9%84%D9%84%D8%BA%D8%A9_%D8%A7%D9%84%D8%A3%D8%B1%D8%AF%D9%8A%D8%A9" title="اللغة الأردية – అరబిక్" lang="ar" hreflang="ar" data-title="اللغة الأردية" data-language-autonym="العربية" data-language-local-name="అరబిక్" class="interlanguage-link-target"><span>العربية</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-arc mw-list-item"><a href="https://arc.wikipedia.org/wiki/%DC%A0%DC%AB%DC%A2%DC%90_%DC%95%DC%90%DC%98%DC%AA%DC%95%DC%98" title="ܠܫܢܐ ܕܐܘܪܕܘ – అరామైక్" lang="arc" hreflang="arc" data-title="ܠܫܢܐ ܕܐܘܪܕܘ" data-language-autonym="ܐܪܡܝܐ" data-language-local-name="అరామైక్" class="interlanguage-link-target"><span>ܐܪܡܝܐ</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ary mw-list-item"><a href="https://ary.wikipedia.org/wiki/%D8%A4%D8%B1%D8%AF%D9%88" title="ؤردو – Moroccan Arabic" lang="ary" hreflang="ary" data-title="ؤردو" data-language-autonym="الدارجة" data-language-local-name="Moroccan Arabic" class="interlanguage-link-target"><span>الدارجة</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-arz mw-list-item"><a href="https://arz.wikipedia.org/wiki/%D8%A7%D9%88%D8%B1%D8%AF%D9%88" title="اوردو – ఈజిప్షియన్ అరబిక్" lang="arz" hreflang="arz" data-title="اوردو" data-language-autonym="مصرى" data-language-local-name="ఈజిప్షియన్ అరబిక్" class="interlanguage-link-target"><span>مصرى</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-as mw-list-item"><a href="https://as.wikipedia.org/wiki/%E0%A6%89%E0%A7%B0%E0%A7%8D%E0%A6%A6%E0%A7%81_%E0%A6%AD%E0%A6%BE%E0%A6%B7%E0%A6%BE" title="উৰ্দু ভাষা – అస్సామీస్" lang="as" hreflang="as" data-title="উৰ্দু ভাষা" data-language-autonym="অসমীয়া" data-language-local-name="అస్సామీస్" class="interlanguage-link-target"><span>অসমীয়া</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ast mw-list-item"><a href="https://ast.wikipedia.org/wiki/Idioma_urd%C3%BA" title="Idioma urdú – ఆస్టూరియన్" lang="ast" hreflang="ast" data-title="Idioma urdú" data-language-autonym="Asturianu" data-language-local-name="ఆస్టూరియన్" class="interlanguage-link-target"><span>Asturianu</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-awa mw-list-item"><a href="https://awa.wikipedia.org/wiki/%E0%A4%89%E0%A4%B0%E0%A5%8D%E0%A4%A6%E0%A5%82" title="उर्दू – అవధి" lang="awa" hreflang="awa" data-title="उर्दू" data-language-autonym="अवधी" data-language-local-name="అవధి" class="interlanguage-link-target"><span>अवधी</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ay mw-list-item"><a href="https://ay.wikipedia.org/wiki/Urdu_aru" title="Urdu aru – ఐమారా" lang="ay" hreflang="ay" data-title="Urdu aru" data-language-autonym="Aymar aru" data-language-local-name="ఐమారా" class="interlanguage-link-target"><span>Aymar aru</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-az mw-list-item"><a href="https://az.wikipedia.org/wiki/Urdu_dili" title="Urdu dili – అజర్బైజాని" lang="az" hreflang="az" data-title="Urdu dili" data-language-autonym="Azərbaycanca" data-language-local-name="అజర్బైజాని" class="interlanguage-link-target"><span>Azərbaycanca</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-azb mw-list-item"><a href="https://azb.wikipedia.org/wiki/%D8%A7%D9%88%D8%B1%D8%AF%D9%88_%D8%AF%DB%8C%D9%84%DB%8C" title="اوردو دیلی – South Azerbaijani" lang="azb" hreflang="azb" data-title="اوردو دیلی" data-language-autonym="تۆرکجه" data-language-local-name="South Azerbaijani" class="interlanguage-link-target"><span>تۆرکجه</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ba mw-list-item"><a href="https://ba.wikipedia.org/wiki/%D0%A3%D1%80%D0%B4%D1%83_%D1%82%D0%B5%D0%BB%D0%B5" title="Урду теле – బాష్కిర్" lang="ba" hreflang="ba" data-title="Урду теле" data-language-autonym="Башҡортса" data-language-local-name="బాష్కిర్" class="interlanguage-link-target"><span>Башҡортса</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-bat-smg mw-list-item"><a href="https://bat-smg.wikipedia.org/wiki/Urd%C5%AB" title="Urdū – Samogitian" lang="sgs" hreflang="sgs" data-title="Urdū" data-language-autonym="Žemaitėška" data-language-local-name="Samogitian" class="interlanguage-link-target"><span>Žemaitėška</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-be mw-list-item"><a href="https://be.wikipedia.org/wiki/%D0%A3%D1%80%D0%B4%D1%83" title="Урду – బెలారుషియన్" lang="be" hreflang="be" data-title="Урду" data-language-autonym="Беларуская" data-language-local-name="బెలారుషియన్" class="interlanguage-link-target"><span>Беларуская</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-be-x-old mw-list-item"><a href="https://be-tarask.wikipedia.org/wiki/%D0%A3%D1%80%D0%B4%D1%83" title="Урду – Belarusian (Taraškievica orthography)" lang="be-tarask" hreflang="be-tarask" data-title="Урду" data-language-autonym="Беларуская (тарашкевіца)" data-language-local-name="Belarusian (Taraškievica orthography)" class="interlanguage-link-target"><span>Беларуская (тарашкевіца)</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-bg mw-list-item"><a href="https://bg.wikipedia.org/wiki/%D0%A3%D1%80%D0%B4%D1%83" title="Урду – బల్గేరియన్" lang="bg" hreflang="bg" data-title="Урду" data-language-autonym="Български" data-language-local-name="బల్గేరియన్" class="interlanguage-link-target"><span>Български</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-bh mw-list-item"><a href="https://bh.wikipedia.org/wiki/%E0%A4%89%E0%A4%B0%E0%A5%8D%E0%A4%A6%E0%A5%82" title="उर्दू – Bhojpuri" lang="bh" hreflang="bh" data-title="उर्दू" data-language-autonym="भोजपुरी" data-language-local-name="Bhojpuri" class="interlanguage-link-target"><span>भोजपुरी</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-bn mw-list-item"><a href="https://bn.wikipedia.org/wiki/%E0%A6%89%E0%A6%B0%E0%A7%8D%E0%A6%A6%E0%A7%81_%E0%A6%AD%E0%A6%BE%E0%A6%B7%E0%A6%BE" title="উর্দু ভাষা – బంగ్లా" lang="bn" hreflang="bn" data-title="উর্দু ভাষা" data-language-autonym="বাংলা" data-language-local-name="బంగ్లా" class="interlanguage-link-target"><span>বাংলা</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-bpy mw-list-item"><a href="https://bpy.wikipedia.org/wiki/%E0%A6%89%E0%A6%B0%E0%A7%8D%E0%A6%A6%E0%A7%81_%E0%A6%A0%E0%A6%BE%E0%A6%B0" title="উর্দু ঠার – బిష్ణుప్రియ" lang="bpy" hreflang="bpy" data-title="উর্দু ঠার" data-language-autonym="বিষ্ণুপ্রিয়া মণিপুরী" data-language-local-name="బిష్ణుప్రియ" class="interlanguage-link-target"><span>বিষ্ণুপ্রিয়া মণিপুরী</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-br mw-list-item"><a href="https://br.wikipedia.org/wiki/Ourdoueg" title="Ourdoueg – బ్రెటన్" lang="br" hreflang="br" data-title="Ourdoueg" data-language-autonym="Brezhoneg" data-language-local-name="బ్రెటన్" class="interlanguage-link-target"><span>Brezhoneg</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-bs mw-list-item"><a href="https://bs.wikipedia.org/wiki/Urdu" title="Urdu – బోస్నియన్" lang="bs" hreflang="bs" data-title="Urdu" data-language-autonym="Bosanski" data-language-local-name="బోస్నియన్" class="interlanguage-link-target"><span>Bosanski</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-btm mw-list-item"><a href="https://btm.wikipedia.org/wiki/Saro_Urdu" title="Saro Urdu – Batak Mandailing" lang="btm" hreflang="btm" data-title="Saro Urdu" data-language-autonym="Batak Mandailing" data-language-local-name="Batak Mandailing" class="interlanguage-link-target"><span>Batak Mandailing</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-bug mw-list-item"><a href="https://bug.wikipedia.org/wiki/Lingua_urdu" title="Lingua urdu – బుగినీస్" lang="bug" hreflang="bug" data-title="Lingua urdu" data-language-autonym="Basa Ugi" data-language-local-name="బుగినీస్" class="interlanguage-link-target"><span>Basa Ugi</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-bxr mw-list-item"><a href="https://bxr.wikipedia.org/wiki/%D0%A3%D1%80%D0%B4%D1%83_%D1%85%D1%8D%D0%BB%D1%8D%D0%BD" title="Урду хэлэн – Russia Buriat" lang="bxr" hreflang="bxr" data-title="Урду хэлэн" data-language-autonym="Буряад" data-language-local-name="Russia Buriat" class="interlanguage-link-target"><span>Буряад</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ca mw-list-item"><a href="https://ca.wikipedia.org/wiki/Urd%C3%BA" title="Urdú – కాటలాన్" lang="ca" hreflang="ca" data-title="Urdú" data-language-autonym="Català" data-language-local-name="కాటలాన్" class="interlanguage-link-target"><span>Català</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-cbk-zam mw-list-item"><a href="https://cbk-zam.wikipedia.org/wiki/Urdu" title="Urdu – Chavacano" lang="cbk" hreflang="cbk" data-title="Urdu" data-language-autonym="Chavacano de Zamboanga" data-language-local-name="Chavacano" class="interlanguage-link-target"><span>Chavacano de Zamboanga</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-cdo mw-list-item"><a href="https://cdo.wikipedia.org/wiki/Urdu-ng%E1%B9%B3%CC%84" title="Urdu-ngṳ̄ – Mindong" lang="cdo" hreflang="cdo" data-title="Urdu-ngṳ̄" data-language-autonym="閩東語 / Mìng-dĕ̤ng-ngṳ̄" data-language-local-name="Mindong" class="interlanguage-link-target"><span>閩東語 / Mìng-dĕ̤ng-ngṳ̄</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ce mw-list-item"><a href="https://ce.wikipedia.org/wiki/%D0%A3%D1%80%D0%B4%D1%83" title="Урду – చెచెన్" lang="ce" hreflang="ce" data-title="Урду" data-language-autonym="Нохчийн" data-language-local-name="చెచెన్" class="interlanguage-link-target"><span>Нохчийн</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ceb mw-list-item"><a href="https://ceb.wikipedia.org/wiki/Pinulongang_Urdu" title="Pinulongang Urdu – సెబువానో" lang="ceb" hreflang="ceb" data-title="Pinulongang Urdu" data-language-autonym="Cebuano" data-language-local-name="సెబువానో" class="interlanguage-link-target"><span>Cebuano</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ch mw-list-item"><a href="https://ch.wikipedia.org/wiki/Urdu" title="Urdu – చమర్రో" lang="ch" hreflang="ch" data-title="Urdu" data-language-autonym="Chamoru" data-language-local-name="చమర్రో" class="interlanguage-link-target"><span>Chamoru</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ckb mw-list-item"><a href="https://ckb.wikipedia.org/wiki/%D8%B2%D9%85%D8%A7%D9%86%DB%8C_%D8%A6%D9%88%D8%B1%D8%AF%D9%88%D9%88" title="زمانی ئوردوو – సెంట్రల్ కర్డిష్" lang="ckb" hreflang="ckb" data-title="زمانی ئوردوو" data-language-autonym="کوردی" data-language-local-name="సెంట్రల్ కర్డిష్" class="interlanguage-link-target"><span>کوردی</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-crh mw-list-item"><a href="https://crh.wikipedia.org/wiki/Urdu_tili" title="Urdu tili – క్రిమియన్ టర్కిష్" lang="crh" hreflang="crh" data-title="Urdu tili" data-language-autonym="Qırımtatarca" data-language-local-name="క్రిమియన్ టర్కిష్" class="interlanguage-link-target"><span>Qırımtatarca</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-cs mw-list-item"><a href="https://cs.wikipedia.org/wiki/Urd%C5%A1tina" title="Urdština – చెక్" lang="cs" hreflang="cs" data-title="Urdština" data-language-autonym="Čeština" data-language-local-name="చెక్" class="interlanguage-link-target"><span>Čeština</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-cv mw-list-item"><a href="https://cv.wikipedia.org/wiki/%D0%A3%D1%80%D0%B4%D1%83" title="Урду – చువాష్" lang="cv" hreflang="cv" data-title="Урду" data-language-autonym="Чӑвашла" data-language-local-name="చువాష్" class="interlanguage-link-target"><span>Чӑвашла</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-cy mw-list-item"><a href="https://cy.wikipedia.org/wiki/Wrdw" title="Wrdw – వెల్ష్" lang="cy" hreflang="cy" data-title="Wrdw" data-language-autonym="Cymraeg" data-language-local-name="వెల్ష్" class="interlanguage-link-target"><span>Cymraeg</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-da mw-list-item"><a href="https://da.wikipedia.org/wiki/Urdu" title="Urdu – డానిష్" lang="da" hreflang="da" data-title="Urdu" data-language-autonym="Dansk" data-language-local-name="డానిష్" class="interlanguage-link-target"><span>Dansk</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-de mw-list-item"><a href="https://de.wikipedia.org/wiki/Urdu" title="Urdu – జర్మన్" lang="de" hreflang="de" data-title="Urdu" data-language-autonym="Deutsch" data-language-local-name="జర్మన్" class="interlanguage-link-target"><span>Deutsch</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-diq mw-list-item"><a href="https://diq.wikipedia.org/wiki/Urduki" title="Urduki – Dimli" lang="diq" hreflang="diq" data-title="Urduki" data-language-autonym="Zazaki" data-language-local-name="Dimli" class="interlanguage-link-target"><span>Zazaki</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-dsb mw-list-item"><a href="https://dsb.wikipedia.org/wiki/Urdu%C5%A1%C4%87ina" title="Urdušćina – లోయర్ సోర్బియన్" lang="dsb" hreflang="dsb" data-title="Urdušćina" data-language-autonym="Dolnoserbski" data-language-local-name="లోయర్ సోర్బియన్" class="interlanguage-link-target"><span>Dolnoserbski</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-dv mw-list-item"><a href="https://dv.wikipedia.org/wiki/%DE%87%DE%AA%DE%83%DE%AA%DE%8B%DE%AB" title="އުރުދޫ – దివేహి" lang="dv" hreflang="dv" data-title="އުރުދޫ" data-language-autonym="ދިވެހިބަސް" data-language-local-name="దివేహి" class="interlanguage-link-target"><span>ދިވެހިބަސް</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ee mw-list-item"><a href="https://ee.wikipedia.org/wiki/Urdu" title="Urdu – యూ" lang="ee" hreflang="ee" data-title="Urdu" data-language-autonym="Eʋegbe" data-language-local-name="యూ" class="interlanguage-link-target"><span>Eʋegbe</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-el mw-list-item"><a href="https://el.wikipedia.org/wiki/%CE%93%CE%BB%CF%8E%CF%83%CF%83%CE%B1_%CE%9F%CF%8D%CF%81%CE%BD%CF%84%CE%BF%CF%85" title="Γλώσσα Ούρντου – గ్రీక్" lang="el" hreflang="el" data-title="Γλώσσα Ούρντου" data-language-autonym="Ελληνικά" data-language-local-name="గ్రీక్" class="interlanguage-link-target"><span>Ελληνικά</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-eo mw-list-item"><a href="https://eo.wikipedia.org/wiki/Urduo" title="Urduo – ఎస్పెరాంటో" lang="eo" hreflang="eo" data-title="Urduo" data-language-autonym="Esperanto" data-language-local-name="ఎస్పెరాంటో" class="interlanguage-link-target"><span>Esperanto</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-es mw-list-item"><a href="https://es.wikipedia.org/wiki/Urdu" title="Urdu – స్పానిష్" lang="es" hreflang="es" data-title="Urdu" data-language-autonym="Español" data-language-local-name="స్పానిష్" class="interlanguage-link-target"><span>Español</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-et mw-list-item"><a href="https://et.wikipedia.org/wiki/Urdu_keel" title="Urdu keel – ఎస్టోనియన్" lang="et" hreflang="et" data-title="Urdu keel" data-language-autonym="Eesti" data-language-local-name="ఎస్టోనియన్" class="interlanguage-link-target"><span>Eesti</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-eu mw-list-item"><a href="https://eu.wikipedia.org/wiki/Urdu" title="Urdu – బాస్క్యూ" lang="eu" hreflang="eu" data-title="Urdu" data-language-autonym="Euskara" data-language-local-name="బాస్క్యూ" class="interlanguage-link-target"><span>Euskara</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ext mw-list-item"><a href="https://ext.wikipedia.org/wiki/Idioma_urdu" title="Idioma urdu – Extremaduran" lang="ext" hreflang="ext" data-title="Idioma urdu" data-language-autonym="Estremeñu" data-language-local-name="Extremaduran" class="interlanguage-link-target"><span>Estremeñu</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-fa mw-list-item"><a href="https://fa.wikipedia.org/wiki/%D8%B2%D8%A8%D8%A7%D9%86_%D8%A7%D8%B1%D8%AF%D9%88" title="زبان اردو – పర్షియన్" lang="fa" hreflang="fa" data-title="زبان اردو" data-language-autonym="فارسی" data-language-local-name="పర్షియన్" class="interlanguage-link-target"><span>فارسی</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-fi mw-list-item"><a href="https://fi.wikipedia.org/wiki/Urdu" title="Urdu – ఫిన్నిష్" lang="fi" hreflang="fi" data-title="Urdu" data-language-autonym="Suomi" data-language-local-name="ఫిన్నిష్" class="interlanguage-link-target"><span>Suomi</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-fr mw-list-item"><a href="https://fr.wikipedia.org/wiki/Ourdou" title="Ourdou – ఫ్రెంచ్" lang="fr" hreflang="fr" data-title="Ourdou" data-language-autonym="Français" data-language-local-name="ఫ్రెంచ్" class="interlanguage-link-target"><span>Français</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-frr mw-list-item"><a href="https://frr.wikipedia.org/wiki/Urdu" title="Urdu – ఉత్తర ఫ్రిసియన్" lang="frr" hreflang="frr" data-title="Urdu" data-language-autonym="Nordfriisk" data-language-local-name="ఉత్తర ఫ్రిసియన్" class="interlanguage-link-target"><span>Nordfriisk</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-fy mw-list-item"><a href="https://fy.wikipedia.org/wiki/Oerd%C3%BB" title="Oerdû – పశ్చిమ ఫ్రిసియన్" lang="fy" hreflang="fy" data-title="Oerdû" data-language-autonym="Frysk" data-language-local-name="పశ్చిమ ఫ్రిసియన్" class="interlanguage-link-target"><span>Frysk</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ga mw-list-item"><a href="https://ga.wikipedia.org/wiki/An_Urd%C3%BAis" title="An Urdúis – ఐరిష్" lang="ga" hreflang="ga" data-title="An Urdúis" data-language-autonym="Gaeilge" data-language-local-name="ఐరిష్" class="interlanguage-link-target"><span>Gaeilge</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-gag mw-list-item"><a href="https://gag.wikipedia.org/wiki/Urdu_dili" title="Urdu dili – గాగౌజ్" lang="gag" hreflang="gag" data-title="Urdu dili" data-language-autonym="Gagauz" data-language-local-name="గాగౌజ్" class="interlanguage-link-target"><span>Gagauz</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-gan mw-list-item"><a href="https://gan.wikipedia.org/wiki/%E4%B9%8C%E5%B0%94%E9%83%BD%E8%AF%AD" title="乌尔都语 – గాన్ చైనీస్" lang="gan" hreflang="gan" data-title="乌尔都语" data-language-autonym="贛語" data-language-local-name="గాన్ చైనీస్" class="interlanguage-link-target"><span>贛語</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-gd mw-list-item"><a href="https://gd.wikipedia.org/wiki/Urdu" title="Urdu – స్కాటిష్ గేలిక్" lang="gd" hreflang="gd" data-title="Urdu" data-language-autonym="Gàidhlig" data-language-local-name="స్కాటిష్ గేలిక్" class="interlanguage-link-target"><span>Gàidhlig</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-gl mw-list-item"><a href="https://gl.wikipedia.org/wiki/Lingua_urd%C3%BA" title="Lingua urdú – గాలిషియన్" lang="gl" hreflang="gl" data-title="Lingua urdú" data-language-autonym="Galego" data-language-local-name="గాలిషియన్" class="interlanguage-link-target"><span>Galego</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-gn mw-list-item"><a href="https://gn.wikipedia.org/wiki/Urdu_%C3%B1e%27%E1%BA%BD" title="Urdu ñe'ẽ – గ్వారనీ" lang="gn" hreflang="gn" data-title="Urdu ñe'ẽ" data-language-autonym="Avañe'ẽ" data-language-local-name="గ్వారనీ" class="interlanguage-link-target"><span>Avañe'ẽ</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-gom mw-list-item"><a href="https://gom.wikipedia.org/wiki/%E0%A4%89%E0%A4%B0%E0%A5%8D%E0%A4%A6%E0%A5%82_%E0%A4%AD%E0%A4%BE%E0%A4%B6%E0%A4%BE" title="उर्दू भाशा – Goan Konkani" lang="gom" hreflang="gom" data-title="उर्दू भाशा" data-language-autonym="गोंयची कोंकणी / Gõychi Konknni" data-language-local-name="Goan Konkani" class="interlanguage-link-target"><span>गोंयची कोंकणी / Gõychi Konknni</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-gu mw-list-item"><a href="https://gu.wikipedia.org/wiki/%E0%AA%89%E0%AA%B0%E0%AB%8D%E0%AA%A6%E0%AB%82_%E0%AA%AD%E0%AA%BE%E0%AA%B7%E0%AA%BE" title="ઉર્દૂ ભાષા – గుజరాతీ" lang="gu" hreflang="gu" data-title="ઉર્દૂ ભાષા" data-language-autonym="ગુજરાતી" data-language-local-name="గుజరాతీ" class="interlanguage-link-target"><span>ગુજરાતી</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-gv mw-list-item"><a href="https://gv.wikipedia.org/wiki/Oordooish" title="Oordooish – మాంక్స్" lang="gv" hreflang="gv" data-title="Oordooish" data-language-autonym="Gaelg" data-language-local-name="మాంక్స్" class="interlanguage-link-target"><span>Gaelg</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ha mw-list-item"><a href="https://ha.wikipedia.org/wiki/Urdu" title="Urdu – హౌసా" lang="ha" hreflang="ha" data-title="Urdu" data-language-autonym="Hausa" data-language-local-name="హౌసా" class="interlanguage-link-target"><span>Hausa</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-hak mw-list-item"><a href="https://hak.wikipedia.org/wiki/Urdu-ng%C3%AE" title="Urdu-ngî – హక్కా చైనీస్" lang="hak" hreflang="hak" data-title="Urdu-ngî" data-language-autonym="客家語 / Hak-kâ-ngî" data-language-local-name="హక్కా చైనీస్" class="interlanguage-link-target"><span>客家語 / Hak-kâ-ngî</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-haw mw-list-item"><a href="https://haw.wikipedia.org/wiki/%CA%BB%C5%8Clelo_Urdu" title="ʻŌlelo Urdu – హవాయియన్" lang="haw" hreflang="haw" data-title="ʻŌlelo Urdu" data-language-autonym="Hawaiʻi" data-language-local-name="హవాయియన్" class="interlanguage-link-target"><span>Hawaiʻi</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-he mw-list-item"><a href="https://he.wikipedia.org/wiki/%D7%90%D7%95%D7%A8%D7%93%D7%95" title="אורדו – హిబ్రూ" lang="he" hreflang="he" data-title="אורדו" data-language-autonym="עברית" data-language-local-name="హిబ్రూ" class="interlanguage-link-target"><span>עברית</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-hif mw-list-item"><a href="https://hif.wikipedia.org/wiki/Urdu" title="Urdu – Fiji Hindi" lang="hif" hreflang="hif" data-title="Urdu" data-language-autonym="Fiji Hindi" data-language-local-name="Fiji Hindi" class="interlanguage-link-target"><span>Fiji Hindi</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-hr mw-list-item"><a href="https://hr.wikipedia.org/wiki/Urdski_jezik" title="Urdski jezik – క్రొయేషియన్" lang="hr" hreflang="hr" data-title="Urdski jezik" data-language-autonym="Hrvatski" data-language-local-name="క్రొయేషియన్" class="interlanguage-link-target"><span>Hrvatski</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-hsb mw-list-item"><a href="https://hsb.wikipedia.org/wiki/Urdu%C5%A1%C4%87ina" title="Urdušćina – అప్పర్ సోర్బియన్" lang="hsb" hreflang="hsb" data-title="Urdušćina" data-language-autonym="Hornjoserbsce" data-language-local-name="అప్పర్ సోర్బియన్" class="interlanguage-link-target"><span>Hornjoserbsce</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-hu mw-list-item"><a href="https://hu.wikipedia.org/wiki/Urdu_nyelv" title="Urdu nyelv – హంగేరియన్" lang="hu" hreflang="hu" data-title="Urdu nyelv" data-language-autonym="Magyar" data-language-local-name="హంగేరియన్" class="interlanguage-link-target"><span>Magyar</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-hy mw-list-item"><a href="https://hy.wikipedia.org/wiki/%D5%88%D6%82%D6%80%D5%A4%D5%B8%D6%82" title="Ուրդու – ఆర్మీనియన్" lang="hy" hreflang="hy" data-title="Ուրդու" data-language-autonym="Հայերեն" data-language-local-name="ఆర్మీనియన్" class="interlanguage-link-target"><span>Հայերեն</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ia mw-list-item"><a href="https://ia.wikipedia.org/wiki/Urdu" title="Urdu – ఇంటర్లింగ్వా" lang="ia" hreflang="ia" data-title="Urdu" data-language-autonym="Interlingua" data-language-local-name="ఇంటర్లింగ్వా" class="interlanguage-link-target"><span>Interlingua</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-id mw-list-item"><a href="https://id.wikipedia.org/wiki/Bahasa_Urdu" title="Bahasa Urdu – ఇండోనేషియన్" lang="id" hreflang="id" data-title="Bahasa Urdu" data-language-autonym="Bahasa Indonesia" data-language-local-name="ఇండోనేషియన్" class="interlanguage-link-target"><span>Bahasa Indonesia</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ie mw-list-item"><a href="https://ie.wikipedia.org/wiki/Urdu" title="Urdu – ఇంటర్లింగ్" lang="ie" hreflang="ie" data-title="Urdu" data-language-autonym="Interlingue" data-language-local-name="ఇంటర్లింగ్" class="interlanguage-link-target"><span>Interlingue</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-inh mw-list-item"><a href="https://inh.wikipedia.org/wiki/%D0%A3%D1%80%D0%B4%D1%83" title="Урду – ఇంగుష్" lang="inh" hreflang="inh" data-title="Урду" data-language-autonym="ГӀалгӀай" data-language-local-name="ఇంగుష్" class="interlanguage-link-target"><span>ГӀалгӀай</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-io mw-list-item"><a href="https://io.wikipedia.org/wiki/Urdu-linguo" title="Urdu-linguo – ఈడో" lang="io" hreflang="io" data-title="Urdu-linguo" data-language-autonym="Ido" data-language-local-name="ఈడో" class="interlanguage-link-target"><span>Ido</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-is mw-list-item"><a href="https://is.wikipedia.org/wiki/%C3%9Ard%C3%BA" title="Úrdú – ఐస్లాండిక్" lang="is" hreflang="is" data-title="Úrdú" data-language-autonym="Íslenska" data-language-local-name="ఐస్లాండిక్" class="interlanguage-link-target"><span>Íslenska</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-it mw-list-item"><a href="https://it.wikipedia.org/wiki/Lingua_urdu" title="Lingua urdu – ఇటాలియన్" lang="it" hreflang="it" data-title="Lingua urdu" data-language-autonym="Italiano" data-language-local-name="ఇటాలియన్" class="interlanguage-link-target"><span>Italiano</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ja mw-list-item"><a href="https://ja.wikipedia.org/wiki/%E3%82%A6%E3%83%AB%E3%83%89%E3%82%A5%E3%83%BC%E8%AA%9E" title="ウルドゥー語 – జపనీస్" lang="ja" hreflang="ja" data-title="ウルドゥー語" data-language-autonym="日本語" data-language-local-name="జపనీస్" class="interlanguage-link-target"><span>日本語</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-jbo mw-list-item"><a href="https://jbo.wikipedia.org/wiki/Urduos" title="Urduos – లోజ్బాన్" lang="jbo" hreflang="jbo" data-title="Urduos" data-language-autonym="La .lojban." data-language-local-name="లోజ్బాన్" class="interlanguage-link-target"><span>La .lojban.</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-jv mw-list-item"><a href="https://jv.wikipedia.org/wiki/Basa_Urdu" title="Basa Urdu – జావనీస్" lang="jv" hreflang="jv" data-title="Basa Urdu" data-language-autonym="Jawa" data-language-local-name="జావనీస్" class="interlanguage-link-target"><span>Jawa</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ka mw-list-item"><a href="https://ka.wikipedia.org/wiki/%E1%83%A3%E1%83%A0%E1%83%93%E1%83%A3_%E1%83%94%E1%83%9C%E1%83%90" title="ურდუ ენა – జార్జియన్" lang="ka" hreflang="ka" data-title="ურდუ ენა" data-language-autonym="ქართული" data-language-local-name="జార్జియన్" class="interlanguage-link-target"><span>ქართული</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-kaa mw-list-item"><a href="https://kaa.wikipedia.org/wiki/Urdu_tili" title="Urdu tili – కారా-కల్పాక్" lang="kaa" hreflang="kaa" data-title="Urdu tili" data-language-autonym="Qaraqalpaqsha" data-language-local-name="కారా-కల్పాక్" class="interlanguage-link-target"><span>Qaraqalpaqsha</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-kbp mw-list-item"><a href="https://kbp.wikipedia.org/wiki/Urduu_k%CA%8An%CA%8A%C5%8B" title="Urduu kʊnʊŋ – Kabiye" lang="kbp" hreflang="kbp" data-title="Urduu kʊnʊŋ" data-language-autonym="Kabɩyɛ" data-language-local-name="Kabiye" class="interlanguage-link-target"><span>Kabɩyɛ</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-kge mw-list-item"><a href="https://kge.wikipedia.org/wiki/Basa_Urdu" title="Basa Urdu – Komering" lang="kge" hreflang="kge" data-title="Basa Urdu" data-language-autonym="Kumoring" data-language-local-name="Komering" class="interlanguage-link-target"><span>Kumoring</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-kk mw-list-item"><a href="https://kk.wikipedia.org/wiki/%D0%A3%D1%80%D0%B4%D1%83" title="Урду – కజఖ్" lang="kk" hreflang="kk" data-title="Урду" data-language-autonym="Қазақша" data-language-local-name="కజఖ్" class="interlanguage-link-target"><span>Қазақша</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-km mw-list-item"><a href="https://km.wikipedia.org/wiki/%E1%9E%97%E1%9E%B6%E1%9E%9F%E1%9E%B6%E1%9E%A2%E1%9F%8A%E1%9E%BC%E1%9E%9A%E1%9E%8C%E1%9E%BC" title="ភាសាអ៊ូរឌូ – ఖ్మేర్" lang="km" hreflang="km" data-title="ភាសាអ៊ូរឌូ" data-language-autonym="ភាសាខ្មែរ" data-language-local-name="ఖ్మేర్" class="interlanguage-link-target"><span>ភាសាខ្មែរ</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ko mw-list-item"><a href="https://ko.wikipedia.org/wiki/%EC%9A%B0%EB%A5%B4%EB%91%90%EC%96%B4" title="우르두어 – కొరియన్" lang="ko" hreflang="ko" data-title="우르두어" data-language-autonym="한국어" data-language-local-name="కొరియన్" class="interlanguage-link-target"><span>한국어</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ks mw-list-item"><a href="https://ks.wikipedia.org/wiki/%D8%A7%D9%8F%D8%B1%D8%AF%D9%88%D9%97_%D8%B2%D9%8E%D8%A8%D8%A7%D9%86" title="اُردوٗ زَبان – కాశ్మీరి" lang="ks" hreflang="ks" data-title="اُردوٗ زَبان" data-language-autonym="कॉशुर / کٲشُر" data-language-local-name="కాశ్మీరి" class="interlanguage-link-target"><span>कॉशुर / کٲشُر</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ku mw-list-item"><a href="https://ku.wikipedia.org/wiki/Ziman%C3%AA_urd%C3%BB" title="Zimanê urdû – కుర్దిష్" lang="ku" hreflang="ku" data-title="Zimanê urdû" data-language-autonym="Kurdî" data-language-local-name="కుర్దిష్" class="interlanguage-link-target"><span>Kurdî</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-kv mw-list-item"><a href="https://kv.wikipedia.org/wiki/%D0%A3%D1%80%D0%B4%D1%83" title="Урду – కోమి" lang="kv" hreflang="kv" data-title="Урду" data-language-autonym="Коми" data-language-local-name="కోమి" class="interlanguage-link-target"><span>Коми</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ky mw-list-item"><a href="https://ky.wikipedia.org/wiki/%D0%A3%D1%80%D0%B4%D1%83%D1%87%D0%B0" title="Урдуча – కిర్గిజ్" lang="ky" hreflang="ky" data-title="Урдуча" data-language-autonym="Кыргызча" data-language-local-name="కిర్గిజ్" class="interlanguage-link-target"><span>Кыргызча</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-la mw-list-item"><a href="https://la.wikipedia.org/wiki/Lingua_Urdu" title="Lingua Urdu – లాటిన్" lang="la" hreflang="la" data-title="Lingua Urdu" data-language-autonym="Latina" data-language-local-name="లాటిన్" class="interlanguage-link-target"><span>Latina</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-lfn mw-list-item"><a href="https://lfn.wikipedia.org/wiki/Urdu" title="Urdu – Lingua Franca Nova" lang="lfn" hreflang="lfn" data-title="Urdu" data-language-autonym="Lingua Franca Nova" data-language-local-name="Lingua Franca Nova" class="interlanguage-link-target"><span>Lingua Franca Nova</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-li mw-list-item"><a href="https://li.wikipedia.org/wiki/Urdu" title="Urdu – లిమ్బర్గిష్" lang="li" hreflang="li" data-title="Urdu" data-language-autonym="Limburgs" data-language-local-name="లిమ్బర్గిష్" class="interlanguage-link-target"><span>Limburgs</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-lij mw-list-item"><a href="https://lij.wikipedia.org/wiki/Lengua_urdu" title="Lengua urdu – లిగూరియన్" lang="lij" hreflang="lij" data-title="Lengua urdu" data-language-autonym="Ligure" data-language-local-name="లిగూరియన్" class="interlanguage-link-target"><span>Ligure</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-lmo mw-list-item"><a href="https://lmo.wikipedia.org/wiki/Lengua_urdu" title="Lengua urdu – లొంబార్ద్" lang="lmo" hreflang="lmo" data-title="Lengua urdu" data-language-autonym="Lombard" data-language-local-name="లొంబార్ద్" class="interlanguage-link-target"><span>Lombard</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-lo mw-list-item"><a href="https://lo.wikipedia.org/wiki/%E0%BA%9E%E0%BA%B2%E0%BA%AA%E0%BA%B2%E0%BA%AD%E0%BA%B9%E0%BA%94%E0%BA%B9" title="ພາສາອູດູ – లావో" lang="lo" hreflang="lo" data-title="ພາສາອູດູ" data-language-autonym="ລາວ" data-language-local-name="లావో" class="interlanguage-link-target"><span>ລາວ</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-lt mw-list-item"><a href="https://lt.wikipedia.org/wiki/Urdu" title="Urdu – లిథువేనియన్" lang="lt" hreflang="lt" data-title="Urdu" data-language-autonym="Lietuvių" data-language-local-name="లిథువేనియన్" class="interlanguage-link-target"><span>Lietuvių</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-lv mw-list-item"><a href="https://lv.wikipedia.org/wiki/Urdu" title="Urdu – లాట్వియన్" lang="lv" hreflang="lv" data-title="Urdu" data-language-autonym="Latviešu" data-language-local-name="లాట్వియన్" class="interlanguage-link-target"><span>Latviešu</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-mai mw-list-item"><a href="https://mai.wikipedia.org/wiki/%E0%A4%89%E0%A4%B0%E0%A5%8D%E0%A4%A6%E0%A5%81_%E0%A4%AD%E0%A4%BE%E0%A4%B7%E0%A4%BE" title="उर्दु भाषा – మైథిలి" lang="mai" hreflang="mai" data-title="उर्दु भाषा" data-language-autonym="मैथिली" data-language-local-name="మైథిలి" class="interlanguage-link-target"><span>मैथिली</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-mg mw-list-item"><a href="https://mg.wikipedia.org/wiki/Fiteny_ord%C3%B2" title="Fiteny ordò – మలగాసి" lang="mg" hreflang="mg" data-title="Fiteny ordò" data-language-autonym="Malagasy" data-language-local-name="మలగాసి" class="interlanguage-link-target"><span>Malagasy</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-mi mw-list-item"><a href="https://mi.wikipedia.org/wiki/Reo_%C5%AAru" title="Reo Ūru – మావొరీ" lang="mi" hreflang="mi" data-title="Reo Ūru" data-language-autonym="Māori" data-language-local-name="మావొరీ" class="interlanguage-link-target"><span>Māori</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-min mw-list-item"><a href="https://min.wikipedia.org/wiki/Bahaso_Urdu" title="Bahaso Urdu – మినాంగ్‌కాబో" lang="min" hreflang="min" data-title="Bahaso Urdu" data-language-autonym="Minangkabau" data-language-local-name="మినాంగ్‌కాబో" class="interlanguage-link-target"><span>Minangkabau</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-mk mw-list-item"><a href="https://mk.wikipedia.org/wiki/%D0%A3%D1%80%D0%B4%D1%83" title="Урду – మాసిడోనియన్" lang="mk" hreflang="mk" data-title="Урду" data-language-autonym="Македонски" data-language-local-name="మాసిడోనియన్" class="interlanguage-link-target"><span>Македонски</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-mn mw-list-item"><a href="https://mn.wikipedia.org/wiki/%D0%A3%D1%80%D0%B4%D2%AF_%D1%85%D1%8D%D0%BB" title="Урдү хэл – మంగోలియన్" lang="mn" hreflang="mn" data-title="Урдү хэл" data-language-autonym="Монгол" data-language-local-name="మంగోలియన్" class="interlanguage-link-target"><span>Монгол</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-mni mw-list-item"><a href="https://mni.wikipedia.org/wiki/%EA%AF%8E%EA%AF%94%EA%AF%97%EA%AF%A8_%EA%AF%82%EA%AF%A3%EA%AF%9F" title="ꯎꯔꯗꯨ ꯂꯣꯟ – మణిపురి" lang="mni" hreflang="mni" data-title="ꯎꯔꯗꯨ ꯂꯣꯟ" data-language-autonym="ꯃꯤꯇꯩ ꯂꯣꯟ" data-language-local-name="మణిపురి" class="interlanguage-link-target"><span>ꯃꯤꯇꯩ ꯂꯣꯟ</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-mr mw-list-item"><a href="https://mr.wikipedia.org/wiki/%E0%A4%89%E0%A4%B0%E0%A5%8D%E0%A4%A6%E0%A5%82_%E0%A4%AD%E0%A4%BE%E0%A4%B7%E0%A4%BE" title="उर्दू भाषा – మరాఠీ" lang="mr" hreflang="mr" data-title="उर्दू भाषा" data-language-autonym="मराठी" data-language-local-name="మరాఠీ" class="interlanguage-link-target"><span>मराठी</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ms mw-list-item"><a href="https://ms.wikipedia.org/wiki/Bahasa_Urdu" title="Bahasa Urdu – మలయ్" lang="ms" hreflang="ms" data-title="Bahasa Urdu" data-language-autonym="Bahasa Melayu" data-language-local-name="మలయ్" class="interlanguage-link-target"><span>Bahasa Melayu</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-mt mw-list-item"><a href="https://mt.wikipedia.org/wiki/Lingwa_Urdu" title="Lingwa Urdu – మాల్టీస్" lang="mt" hreflang="mt" data-title="Lingwa Urdu" data-language-autonym="Malti" data-language-local-name="మాల్టీస్" class="interlanguage-link-target"><span>Malti</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-mzn mw-list-item"><a href="https://mzn.wikipedia.org/wiki/%D8%A7%D8%B1%D8%AF%D9%88" title="اردو – మాసన్‌దెరాని" lang="mzn" hreflang="mzn" data-title="اردو" data-language-autonym="مازِرونی" data-language-local-name="మాసన్‌దెరాని" class="interlanguage-link-target"><span>مازِرونی</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-nds mw-list-item"><a href="https://nds.wikipedia.org/wiki/Urdu" title="Urdu – లో జర్మన్" lang="nds" hreflang="nds" data-title="Urdu" data-language-autonym="Plattdüütsch" data-language-local-name="లో జర్మన్" class="interlanguage-link-target"><span>Plattdüütsch</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ne mw-list-item"><a href="https://ne.wikipedia.org/wiki/%E0%A4%89%E0%A4%B0%E0%A5%8D%E0%A4%A6%E0%A5%81_%E0%A4%AD%E0%A4%BE%E0%A4%B7%E0%A4%BE" title="उर्दु भाषा – నేపాలీ" lang="ne" hreflang="ne" data-title="उर्दु भाषा" data-language-autonym="नेपाली" data-language-local-name="నేపాలీ" class="interlanguage-link-target"><span>नेपाली</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-new mw-list-item"><a href="https://new.wikipedia.org/wiki/%E0%A4%89%E0%A4%B0%E0%A5%8D%E0%A4%A6%E0%A5%82_%E0%A4%AD%E0%A4%BE%E0%A4%B7%E0%A4%BE" title="उर्दू भाषा – నెవారి" lang="new" hreflang="new" data-title="उर्दू भाषा" data-language-autonym="नेपाल भाषा" data-language-local-name="నెవారి" class="interlanguage-link-target"><span>नेपाल भाषा</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-nl mw-list-item"><a href="https://nl.wikipedia.org/wiki/Urdu" title="Urdu – డచ్" lang="nl" hreflang="nl" data-title="Urdu" data-language-autonym="Nederlands" data-language-local-name="డచ్" class="interlanguage-link-target"><span>Nederlands</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-nn mw-list-item"><a href="https://nn.wikipedia.org/wiki/Urdu" title="Urdu – నార్వేజియాన్ న్యోర్స్క్" lang="nn" hreflang="nn" data-title="Urdu" data-language-autonym="Norsk nynorsk" data-language-local-name="నార్వేజియాన్ న్యోర్స్క్" class="interlanguage-link-target"><span>Norsk nynorsk</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-no mw-list-item"><a href="https://no.wikipedia.org/wiki/Urdu" title="Urdu – నార్వేజియన్ బొక్మాల్" lang="nb" hreflang="nb" data-title="Urdu" data-language-autonym="Norsk bokmål" data-language-local-name="నార్వేజియన్ బొక్మాల్" class="interlanguage-link-target"><span>Norsk bokmål</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-nso mw-list-item"><a href="https://nso.wikipedia.org/wiki/Se-Urdu" title="Se-Urdu – ఉత్తర సోతో" lang="nso" hreflang="nso" data-title="Se-Urdu" data-language-autonym="Sesotho sa Leboa" data-language-local-name="ఉత్తర సోతో" class="interlanguage-link-target"><span>Sesotho sa Leboa</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-oc mw-list-item"><a href="https://oc.wikipedia.org/wiki/Ordo" title="Ordo – ఆక్సిటన్" lang="oc" hreflang="oc" data-title="Ordo" data-language-autonym="Occitan" data-language-local-name="ఆక్సిటన్" class="interlanguage-link-target"><span>Occitan</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-olo mw-list-item"><a href="https://olo.wikipedia.org/wiki/Urdu" title="Urdu – Livvi-Karelian" lang="olo" hreflang="olo" data-title="Urdu" data-language-autonym="Livvinkarjala" data-language-local-name="Livvi-Karelian" class="interlanguage-link-target"><span>Livvinkarjala</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-or mw-list-item"><a href="https://or.wikipedia.org/wiki/%E0%AC%89%E0%AC%B0%E0%AD%8D%E0%AC%A6%E0%AD%8D%E0%AC%A6%E0%AD%81_%E0%AC%AD%E0%AC%BE%E0%AC%B7%E0%AC%BE" title="ଉର୍ଦ୍ଦୁ ଭାଷା – ఒడియా" lang="or" hreflang="or" data-title="ଉର୍ଦ୍ଦୁ ଭାଷା" data-language-autonym="ଓଡ଼ିଆ" data-language-local-name="ఒడియా" class="interlanguage-link-target"><span>ଓଡ଼ିଆ</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-os mw-list-item"><a href="https://os.wikipedia.org/wiki/%D0%A3%D1%80%D0%B4%D1%83" title="Урду – ఒసేటిక్" lang="os" hreflang="os" data-title="Урду" data-language-autonym="Ирон" data-language-local-name="ఒసేటిక్" class="interlanguage-link-target"><span>Ирон</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-pa mw-list-item"><a href="https://pa.wikipedia.org/wiki/%E0%A8%89%E0%A8%B0%E0%A8%A6%E0%A9%82" title="ਉਰਦੂ – పంజాబీ" lang="pa" hreflang="pa" data-title="ਉਰਦੂ" data-language-autonym="ਪੰਜਾਬੀ" data-language-local-name="పంజాబీ" class="interlanguage-link-target"><span>ਪੰਜਾਬੀ</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-pap mw-list-item"><a href="https://pap.wikipedia.org/wiki/Urdu" title="Urdu – పపియమేంటో" lang="pap" hreflang="pap" data-title="Urdu" data-language-autonym="Papiamentu" data-language-local-name="పపియమేంటో" class="interlanguage-link-target"><span>Papiamentu</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-pi mw-list-item"><a href="https://pi.wikipedia.org/wiki/%E0%A4%89%E0%A4%B0%E0%A5%8D%E0%A4%A6%E0%A5%82_%E0%A4%AD%E0%A4%BE%E0%A4%B7%E0%A4%BE" title="उर्दू भाषा – పాలీ" lang="pi" hreflang="pi" data-title="उर्दू भाषा" data-language-autonym="पालि" data-language-local-name="పాలీ" class="interlanguage-link-target"><span>पालि</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-pl mw-list-item"><a href="https://pl.wikipedia.org/wiki/J%C4%99zyk_urdu" title="Język urdu – పోలిష్" lang="pl" hreflang="pl" data-title="Język urdu" data-language-autonym="Polski" data-language-local-name="పోలిష్" class="interlanguage-link-target"><span>Polski</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-pms mw-list-item"><a href="https://pms.wikipedia.org/wiki/Lenga_urdu" title="Lenga urdu – Piedmontese" lang="pms" hreflang="pms" data-title="Lenga urdu" data-language-autonym="Piemontèis" data-language-local-name="Piedmontese" class="interlanguage-link-target"><span>Piemontèis</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-pnb mw-list-item"><a href="https://pnb.wikipedia.org/wiki/%D8%A7%D8%B1%D8%AF%D9%88" title="اردو – Western Punjabi" lang="pnb" hreflang="pnb" data-title="اردو" data-language-autonym="پنجابی" data-language-local-name="Western Punjabi" class="interlanguage-link-target"><span>پنجابی</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ps mw-list-item"><a href="https://ps.wikipedia.org/wiki/%D8%A7%D8%B1%D8%AF%D9%88_%DA%98%D8%A8%D9%87" title="اردو ژبه – పాష్టో" lang="ps" hreflang="ps" data-title="اردو ژبه" data-language-autonym="پښتو" data-language-local-name="పాష్టో" class="interlanguage-link-target"><span>پښتو</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-pt mw-list-item"><a href="https://pt.wikipedia.org/wiki/L%C3%ADngua_urdu" title="Língua urdu – పోర్చుగీస్" lang="pt" hreflang="pt" data-title="Língua urdu" data-language-autonym="Português" data-language-local-name="పోర్చుగీస్" class="interlanguage-link-target"><span>Português</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-qu mw-list-item"><a href="https://qu.wikipedia.org/wiki/Urthu_simi" title="Urthu simi – కెచువా" lang="qu" hreflang="qu" data-title="Urthu simi" data-language-autonym="Runa Simi" data-language-local-name="కెచువా" class="interlanguage-link-target"><span>Runa Simi</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ro mw-list-item"><a href="https://ro.wikipedia.org/wiki/Limba_urdu" title="Limba urdu – రొమేనియన్" lang="ro" hreflang="ro" data-title="Limba urdu" data-language-autonym="Română" data-language-local-name="రొమేనియన్" class="interlanguage-link-target"><span>Română</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-roa-rup mw-list-item"><a href="https://roa-rup.wikipedia.org/wiki/Limba_urdu" title="Limba urdu – ఆరోమేనియన్" lang="rup" hreflang="rup" data-title="Limba urdu" data-language-autonym="Armãneashti" data-language-local-name="ఆరోమేనియన్" class="interlanguage-link-target"><span>Armãneashti</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ru mw-list-item"><a href="https://ru.wikipedia.org/wiki/%D0%A3%D1%80%D0%B4%D1%83" title="Урду – రష్యన్" lang="ru" hreflang="ru" data-title="Урду" data-language-autonym="Русский" data-language-local-name="రష్యన్" class="interlanguage-link-target"><span>Русский</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-rw mw-list-item"><a href="https://rw.wikipedia.org/wiki/Inyeyurudu" title="Inyeyurudu – కిన్యర్వాండా" lang="rw" hreflang="rw" data-title="Inyeyurudu" data-language-autonym="Ikinyarwanda" data-language-local-name="కిన్యర్వాండా" class="interlanguage-link-target"><span>Ikinyarwanda</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sa mw-list-item"><a href="https://sa.wikipedia.org/wiki/%E0%A4%89%E0%A4%B0%E0%A5%8D%E0%A4%A6%E0%A5%82" title="उर्दू – సంస్కృతం" lang="sa" hreflang="sa" data-title="उर्दू" data-language-autonym="संस्कृतम्" data-language-local-name="సంస్కృతం" class="interlanguage-link-target"><span>संस्कृतम्</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sat mw-list-item"><a href="https://sat.wikipedia.org/wiki/%E1%B1%A9%E1%B1%A8%E1%B1%AB%E1%B1%A9_%E1%B1%AF%E1%B1%9F%E1%B1%B9%E1%B1%A8%E1%B1%A5%E1%B1%A4" title="ᱩᱨᱫᱩ ᱯᱟᱹᱨᱥᱤ – సంతాలి" lang="sat" hreflang="sat" data-title="ᱩᱨᱫᱩ ᱯᱟᱹᱨᱥᱤ" data-language-autonym="ᱥᱟᱱᱛᱟᱲᱤ" data-language-local-name="సంతాలి" class="interlanguage-link-target"><span>ᱥᱟᱱᱛᱟᱲᱤ</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sco mw-list-item"><a href="https://sco.wikipedia.org/wiki/Urdu" title="Urdu – స్కాట్స్" lang="sco" hreflang="sco" data-title="Urdu" data-language-autonym="Scots" data-language-local-name="స్కాట్స్" class="interlanguage-link-target"><span>Scots</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sd mw-list-item"><a href="https://sd.wikipedia.org/wiki/%D8%A7%D8%B1%D8%AF%D9%88" title="اردو – సింధీ" lang="sd" hreflang="sd" data-title="اردو" data-language-autonym="سنڌي" data-language-local-name="సింధీ" class="interlanguage-link-target"><span>سنڌي</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-se mw-list-item"><a href="https://se.wikipedia.org/wiki/Urdugiella" title="Urdugiella – ఉత్తర సామి" lang="se" hreflang="se" data-title="Urdugiella" data-language-autonym="Davvisámegiella" data-language-local-name="ఉత్తర సామి" class="interlanguage-link-target"><span>Davvisámegiella</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sh mw-list-item"><a href="https://sh.wikipedia.org/wiki/Urdski_jezik" title="Urdski jezik – సేర్బో-క్రొయేషియన్" lang="sh" hreflang="sh" data-title="Urdski jezik" data-language-autonym="Srpskohrvatski / српскохрватски" data-language-local-name="సేర్బో-క్రొయేషియన్" class="interlanguage-link-target"><span>Srpskohrvatski / српскохрватски</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-shi mw-list-item"><a href="https://shi.wikipedia.org/wiki/Tutlayt_turdut" title="Tutlayt turdut – టాచెల్‌హిట్" lang="shi" hreflang="shi" data-title="Tutlayt turdut" data-language-autonym="Taclḥit" data-language-local-name="టాచెల్‌హిట్" class="interlanguage-link-target"><span>Taclḥit</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-si mw-list-item"><a href="https://si.wikipedia.org/wiki/%E0%B6%8B%E0%B6%BB%E0%B7%8A%E0%B6%AF%E0%B7%94" title="උර්දු – సింహళం" lang="si" hreflang="si" data-title="උර්දු" data-language-autonym="සිංහල" data-language-local-name="సింహళం" class="interlanguage-link-target"><span>සිංහල</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-simple mw-list-item"><a href="https://simple.wikipedia.org/wiki/Urdu" title="Urdu – Simple English" lang="en-simple" hreflang="en-simple" data-title="Urdu" data-language-autonym="Simple English" data-language-local-name="Simple English" class="interlanguage-link-target"><span>Simple English</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sk mw-list-item"><a href="https://sk.wikipedia.org/wiki/Urd%C4%8Dina" title="Urdčina – స్లోవక్" lang="sk" hreflang="sk" data-title="Urdčina" data-language-autonym="Slovenčina" data-language-local-name="స్లోవక్" class="interlanguage-link-target"><span>Slovenčina</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-skr mw-list-item"><a href="https://skr.wikipedia.org/wiki/%D8%A7%D8%B1%D8%AF%D9%88" title="اردو – Saraiki" lang="skr" hreflang="skr" data-title="اردو" data-language-autonym="سرائیکی" data-language-local-name="Saraiki" class="interlanguage-link-target"><span>سرائیکی</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sl mw-list-item"><a href="https://sl.wikipedia.org/wiki/Urduj%C5%A1%C4%8Dina" title="Urdujščina – స్లోవేనియన్" lang="sl" hreflang="sl" data-title="Urdujščina" data-language-autonym="Slovenščina" data-language-local-name="స్లోవేనియన్" class="interlanguage-link-target"><span>Slovenščina</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sm mw-list-item"><a href="https://sm.wikipedia.org/wiki/Gagana_Urdu" title="Gagana Urdu – సమోవన్" lang="sm" hreflang="sm" data-title="Gagana Urdu" data-language-autonym="Gagana Samoa" data-language-local-name="సమోవన్" class="interlanguage-link-target"><span>Gagana Samoa</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sq mw-list-item"><a href="https://sq.wikipedia.org/wiki/Gjuha_urdu" title="Gjuha urdu – అల్బేనియన్" lang="sq" hreflang="sq" data-title="Gjuha urdu" data-language-autonym="Shqip" data-language-local-name="అల్బేనియన్" class="interlanguage-link-target"><span>Shqip</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sr mw-list-item"><a href="https://sr.wikipedia.org/wiki/%D0%A3%D1%80%D0%B4%D1%83_(%D1%98%D0%B5%D0%B7%D0%B8%D0%BA)" title="Урду (језик) – సెర్బియన్" lang="sr" hreflang="sr" data-title="Урду (језик)" data-language-autonym="Српски / srpski" data-language-local-name="సెర్బియన్" class="interlanguage-link-target"><span>Српски / srpski</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-srn mw-list-item"><a href="https://srn.wikipedia.org/wiki/Urdu" title="Urdu – స్రానన్ టోంగో" lang="srn" hreflang="srn" data-title="Urdu" data-language-autonym="Sranantongo" data-language-local-name="స్రానన్ టోంగో" class="interlanguage-link-target"><span>Sranantongo</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ss mw-list-item"><a href="https://ss.wikipedia.org/wiki/Urdu_ulimi" title="Urdu ulimi – స్వాతి" lang="ss" hreflang="ss" data-title="Urdu ulimi" data-language-autonym="SiSwati" data-language-local-name="స్వాతి" class="interlanguage-link-target"><span>SiSwati</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-stq mw-list-item"><a href="https://stq.wikipedia.org/wiki/Urdu" title="Urdu – Saterland Frisian" lang="stq" hreflang="stq" data-title="Urdu" data-language-autonym="Seeltersk" data-language-local-name="Saterland Frisian" class="interlanguage-link-target"><span>Seeltersk</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sv mw-list-item"><a href="https://sv.wikipedia.org/wiki/Urdu" title="Urdu – స్వీడిష్" lang="sv" hreflang="sv" data-title="Urdu" data-language-autonym="Svenska" data-language-local-name="స్వీడిష్" class="interlanguage-link-target"><span>Svenska</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sw mw-list-item"><a href="https://sw.wikipedia.org/wiki/Kiurdu" title="Kiurdu – స్వాహిలి" lang="sw" hreflang="sw" data-title="Kiurdu" data-language-autonym="Kiswahili" data-language-local-name="స్వాహిలి" class="interlanguage-link-target"><span>Kiswahili</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-szl mw-list-item"><a href="https://szl.wikipedia.org/wiki/G%C5%8Fdka_Urdu" title="Gŏdka Urdu – సైలీషియన్" lang="szl" hreflang="szl" data-title="Gŏdka Urdu" data-language-autonym="Ślůnski" data-language-local-name="సైలీషియన్" class="interlanguage-link-target"><span>Ślůnski</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-tcy mw-list-item"><a href="https://tcy.wikipedia.org/wiki/%E0%B2%89%E0%B2%B0%E0%B3%8D%E0%B2%A6%E0%B3%81_%E0%B2%AC%E0%B2%BE%E0%B2%B8%E0%B3%86" title="ಉರ್ದು ಬಾಸೆ – తుళు" lang="tcy" hreflang="tcy" data-title="ಉರ್ದು ಬಾಸೆ" data-language-autonym="ತುಳು" data-language-local-name="తుళు" class="interlanguage-link-target"><span>ತುಳು</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-tg mw-list-item"><a href="https://tg.wikipedia.org/wiki/%D0%97%D0%B0%D0%B1%D0%BE%D0%BD%D0%B8_%D1%83%D1%80%D0%B4%D1%83" title="Забони урду – తజిక్" lang="tg" hreflang="tg" data-title="Забони урду" data-language-autonym="Тоҷикӣ" data-language-local-name="తజిక్" class="interlanguage-link-target"><span>Тоҷикӣ</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-th mw-list-item"><a href="https://th.wikipedia.org/wiki/%E0%B8%A0%E0%B8%B2%E0%B8%A9%E0%B8%B2%E0%B8%AD%E0%B8%B9%E0%B8%A3%E0%B8%94%E0%B8%B9" title="ภาษาอูรดู – థాయ్" lang="th" hreflang="th" data-title="ภาษาอูรดู" data-language-autonym="ไทย" data-language-local-name="థాయ్" class="interlanguage-link-target"><span>ไทย</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-tk mw-list-item"><a href="https://tk.wikipedia.org/wiki/Urdu_dili" title="Urdu dili – తుర్క్‌మెన్" lang="tk" hreflang="tk" data-title="Urdu dili" data-language-autonym="Türkmençe" data-language-local-name="తుర్క్‌మెన్" class="interlanguage-link-target"><span>Türkmençe</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-tl mw-list-item"><a href="https://tl.wikipedia.org/wiki/Wikang_Urdu" title="Wikang Urdu – టగలాగ్" lang="tl" hreflang="tl" data-title="Wikang Urdu" data-language-autonym="Tagalog" data-language-local-name="టగలాగ్" class="interlanguage-link-target"><span>Tagalog</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-tly mw-list-item"><a href="https://tly.wikipedia.org/wiki/Urdu_zyvon" title="Urdu zyvon – Talysh" lang="tly" hreflang="tly" data-title="Urdu zyvon" data-language-autonym="Tolışi" data-language-local-name="Talysh" class="interlanguage-link-target"><span>Tolışi</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-tr mw-list-item"><a href="https://tr.wikipedia.org/wiki/Urduca" title="Urduca – టర్కిష్" lang="tr" hreflang="tr" data-title="Urduca" data-language-autonym="Türkçe" data-language-local-name="టర్కిష్" class="interlanguage-link-target"><span>Türkçe</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-tt mw-list-item"><a href="https://tt.wikipedia.org/wiki/%D0%A3%D1%80%D0%B4%D1%83" title="Урду – టాటర్" lang="tt" hreflang="tt" data-title="Урду" data-language-autonym="Татарча / tatarça" data-language-local-name="టాటర్" class="interlanguage-link-target"><span>Татарча / tatarça</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-udm mw-list-item"><a href="https://udm.wikipedia.org/wiki/%D0%A3%D1%80%D0%B4%D1%83" title="Урду – ఉడ్ముర్ట్" lang="udm" hreflang="udm" data-title="Урду" data-language-autonym="Удмурт" data-language-local-name="ఉడ్ముర్ట్" class="interlanguage-link-target"><span>Удмурт</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ug mw-list-item"><a href="https://ug.wikipedia.org/wiki/%D8%A6%D9%88%D8%B1%D8%AF%D9%88_%D8%AA%D9%89%D9%84%D9%89" title="ئوردو تىلى – ఉయ్‌ఘర్" lang="ug" hreflang="ug" data-title="ئوردو تىلى" data-language-autonym="ئۇيغۇرچە / Uyghurche" data-language-local-name="ఉయ్‌ఘర్" class="interlanguage-link-target"><span>ئۇيغۇرچە / Uyghurche</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-uk mw-list-item"><a href="https://uk.wikipedia.org/wiki/%D0%A3%D1%80%D0%B4%D1%83" title="Урду – ఉక్రెయినియన్" lang="uk" hreflang="uk" data-title="Урду" data-language-autonym="Українська" data-language-local-name="ఉక్రెయినియన్" class="interlanguage-link-target"><span>Українська</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ur badge-Q17437796 badge-featuredarticle mw-list-item" title="విశేష వ్యాసాలు"><a href="https://ur.wikipedia.org/wiki/%D8%A7%D8%B1%D8%AF%D9%88" title="اردو – ఉర్దూ" lang="ur" hreflang="ur" data-title="اردو" data-language-autonym="اردو" data-language-local-name="ఉర్దూ" class="interlanguage-link-target"><span>اردو</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-uz mw-list-item"><a href="https://uz.wikipedia.org/wiki/Urdu" title="Urdu – ఉజ్బెక్" lang="uz" hreflang="uz" data-title="Urdu" data-language-autonym="Oʻzbekcha / ўзбекча" data-language-local-name="ఉజ్బెక్" class="interlanguage-link-target"><span>Oʻzbekcha / ўзбекча</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-vep mw-list-item"><a href="https://vep.wikipedia.org/wiki/Urdu" title="Urdu – Veps" lang="vep" hreflang="vep" data-title="Urdu" data-language-autonym="Vepsän kel’" data-language-local-name="Veps" class="interlanguage-link-target"><span>Vepsän kel’</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-vi mw-list-item"><a href="https://vi.wikipedia.org/wiki/Ti%E1%BA%BFng_Urdu" title="Tiếng Urdu – వియత్నామీస్" lang="vi" hreflang="vi" data-title="Tiếng Urdu" data-language-autonym="Tiếng Việt" data-language-local-name="వియత్నామీస్" class="interlanguage-link-target"><span>Tiếng Việt</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-vo mw-list-item"><a href="https://vo.wikipedia.org/wiki/Lurduv" title="Lurduv – వోలాపుక్" lang="vo" hreflang="vo" data-title="Lurduv" data-language-autonym="Volapük" data-language-local-name="వోలాపుక్" class="interlanguage-link-target"><span>Volapük</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-war mw-list-item"><a href="https://war.wikipedia.org/wiki/Urdu" title="Urdu – వారే" lang="war" hreflang="war" data-title="Urdu" data-language-autonym="Winaray" data-language-local-name="వారే" class="interlanguage-link-target"><span>Winaray</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-wuu mw-list-item"><a href="https://wuu.wikipedia.org/wiki/%E4%B9%8C%E5%B0%94%E9%83%BD%E8%AF%AD" title="乌尔都语 – వు చైనీస్" lang="wuu" hreflang="wuu" data-title="乌尔都语" data-language-autonym="吴语" data-language-local-name="వు చైనీస్" class="interlanguage-link-target"><span>吴语</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-xmf mw-list-item"><a href="https://xmf.wikipedia.org/wiki/%E1%83%A3%E1%83%A0%E1%83%93%E1%83%A3_%E1%83%9C%E1%83%98%E1%83%9C%E1%83%90" title="ურდუ ნინა – Mingrelian" lang="xmf" hreflang="xmf" data-title="ურდუ ნინა" data-language-autonym="მარგალური" data-language-local-name="Mingrelian" class="interlanguage-link-target"><span>მარგალური</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-yi mw-list-item"><a href="https://yi.wikipedia.org/wiki/%D7%90%D7%95%D7%A8%D7%93%D7%95" title="אורדו – ఇడ్డిష్" lang="yi" hreflang="yi" data-title="אורדו" data-language-autonym="ייִדיש" data-language-local-name="ఇడ్డిష్" class="interlanguage-link-target"><span>ייִדיש</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-yo mw-list-item"><a href="https://yo.wikipedia.org/wiki/%C3%88d%C3%A8_Urdu" title="Èdè Urdu – యోరుబా" lang="yo" hreflang="yo" data-title="Èdè Urdu" data-language-autonym="Yorùbá" data-language-local-name="యోరుబా" class="interlanguage-link-target"><span>Yorùbá</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-za mw-list-item"><a href="https://za.wikipedia.org/wiki/Vah_Urdu" title="Vah Urdu – జువాన్" lang="za" hreflang="za" data-title="Vah Urdu" data-language-autonym="Vahcuengh" data-language-local-name="జువాన్" class="interlanguage-link-target"><span>Vahcuengh</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-zgh mw-list-item"><a href="https://zgh.wikipedia.org/wiki/%E2%B5%9C%E2%B5%93%E2%B5%9C%E2%B5%8D%E2%B4%B0%E2%B5%A2%E2%B5%9C_%E2%B5%8F_%E2%B5%93%E2%B5%94%E2%B4%B7%E2%B5%93" title="ⵜⵓⵜⵍⴰⵢⵜ ⵏ ⵓⵔⴷⵓ – ప్రామాణిక మొరొకన్ టామజైట్" lang="zgh" hreflang="zgh" data-title="ⵜⵓⵜⵍⴰⵢⵜ ⵏ ⵓⵔⴷⵓ" data-language-autonym="ⵜⴰⵎⴰⵣⵉⵖⵜ ⵜⴰⵏⴰⵡⴰⵢⵜ" data-language-local-name="ప్రామాణిక మొరొకన్ టామజైట్" class="interlanguage-link-target"><span>ⵜⴰⵎⴰⵣⵉⵖⵜ ⵜⴰⵏⴰⵡⴰⵢⵜ</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-zh mw-list-item"><a href="https://zh.wikipedia.org/wiki/%E4%B9%8C%E5%B0%94%E9%83%BD%E8%AF%AD" title="乌尔都语 – చైనీస్" lang="zh" hreflang="zh" data-title="乌尔都语" data-language-autonym="中文" data-language-local-name="చైనీస్" class="interlanguage-link-target"><span>中文</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-zh-min-nan mw-list-item"><a href="https://zh-min-nan.wikipedia.org/wiki/Urdu-g%C3%AD" title="Urdu-gí – మిన్ నాన్ చైనీస్" lang="nan" hreflang="nan" data-title="Urdu-gí" data-language-autonym="閩南語 / Bân-lâm-gú" data-language-local-name="మిన్ నాన్ చైనీస్" class="interlanguage-link-target"><span>閩南語 / Bân-lâm-gú</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-zh-yue mw-list-item"><a href="https://zh-yue.wikipedia.org/wiki/%E7%83%8F%E9%83%BD%E6%96%87" title="烏都文 – కాంటనీస్" lang="yue" hreflang="yue" data-title="烏都文" data-language-autonym="粵語" data-language-local-name="కాంటనీస్" class="interlanguage-link-target"><span>粵語</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-zu mw-list-item"><a href="https://zu.wikipedia.org/wiki/Isi-Urdu" title="Isi-Urdu – జూలూ" lang="zu" hreflang="zu" data-title="Isi-Urdu" data-language-autonym="IsiZulu" data-language-local-name="జూలూ" class="interlanguage-link-target"><span>IsiZulu</span></a></li> </ul> <div class="after-portlet after-portlet-lang"><span class="wb-langlinks-edit wb-langlinks-link"><a href="https://www.wikidata.org/wiki/Special:EntityPage/Q1617#sitelinks-wikipedia" title="భాషాలింకులను మార్చు" class="wbc-editpage">లంకెలను మార్చు</a></span></div> </div> </div> </div> </header> <div class="vector-page-toolbar"> <div class="vector-page-toolbar-container"> <div id="left-navigation"> <nav aria-label="పేరుబరులు"> <div id="p-associated-pages" class="vector-menu vector-menu-tabs mw-portlet mw-portlet-associated-pages" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="ca-nstab-main" class="selected vector-tab-noicon mw-list-item"><a href="/wiki/%E0%B0%89%E0%B0%B0%E0%B1%8D%E0%B0%A6%E0%B1%82_%E0%B0%AD%E0%B0%BE%E0%B0%B7" title="విషయపు పేజీని చూడండి [c]" accesskey="c"><span>వ్యాసం</span></a></li><li id="ca-talk" class="vector-tab-noicon mw-list-item"><a href="/wiki/%E0%B0%9A%E0%B0%B0%E0%B1%8D%E0%B0%9A:%E0%B0%89%E0%B0%B0%E0%B1%8D%E0%B0%A6%E0%B1%82_%E0%B0%AD%E0%B0%BE%E0%B0%B7" rel="discussion" title="విషయపు పేజీ గురించి చర్చ [t]" accesskey="t"><span>చర్చ</span></a></li> </ul> </div> </div> <div id="vector-variants-dropdown" class="vector-dropdown emptyPortlet" > <input type="checkbox" id="vector-variants-dropdown-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-variants-dropdown" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="Change language variant" > <label id="vector-variants-dropdown-label" for="vector-variants-dropdown-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet" aria-hidden="true" ><span class="vector-dropdown-label-text">తెలుగు</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="p-variants" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-variants emptyPortlet" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> </ul> </div> </div> </div> </div> </nav> </div> <div id="right-navigation" class="vector-collapsible"> <nav aria-label="చూపులు"> <div id="p-views" class="vector-menu vector-menu-tabs mw-portlet mw-portlet-views" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="ca-view" class="selected vector-tab-noicon mw-list-item"><a href="/wiki/%E0%B0%89%E0%B0%B0%E0%B1%8D%E0%B0%A6%E0%B1%82_%E0%B0%AD%E0%B0%BE%E0%B0%B7"><span>చదువు</span></a></li><li id="ca-viewsource" class="vector-tab-noicon mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%E0%B0%89%E0%B0%B0%E0%B1%8D%E0%B0%A6%E0%B1%82_%E0%B0%AD%E0%B0%BE%E0%B0%B7&action=edit" title="ఈ పేజీని సంరక్షించారు. మీరు దీని మూలాన్ని చూడవచ్చు [e]" accesskey="e"><span>మూలాన్ని చూడు</span></a></li><li id="ca-history" class="vector-tab-noicon mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%E0%B0%89%E0%B0%B0%E0%B1%8D%E0%B0%A6%E0%B1%82_%E0%B0%AD%E0%B0%BE%E0%B0%B7&action=history" title="ఈ పేజీ మునుపటి కూర్పులు [h]" accesskey="h"><span>చరిత్ర</span></a></li> </ul> </div> </div> </nav> <nav class="vector-page-tools-landmark" aria-label="Page tools"> <div id="vector-page-tools-dropdown" class="vector-dropdown vector-page-tools-dropdown" > <input type="checkbox" id="vector-page-tools-dropdown-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-page-tools-dropdown" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="పరికరాల పెట్టె" > <label id="vector-page-tools-dropdown-label" for="vector-page-tools-dropdown-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet" aria-hidden="true" ><span class="vector-dropdown-label-text">పరికరాల పెట్టె</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="vector-page-tools-unpinned-container" class="vector-unpinned-container"> <div id="vector-page-tools" class="vector-page-tools vector-pinnable-element"> <div class="vector-pinnable-header vector-page-tools-pinnable-header vector-pinnable-header-unpinned" data-feature-name="page-tools-pinned" data-pinnable-element-id="vector-page-tools" data-pinned-container-id="vector-page-tools-pinned-container" data-unpinned-container-id="vector-page-tools-unpinned-container" > <div class="vector-pinnable-header-label">పరికరాలు</div> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-pin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-page-tools.pin">సైడ్‌బార్‌ లోకి తరలించు</button> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-unpin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-page-tools.unpin">దాచు</button> </div> <div id="p-cactions" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-cactions emptyPortlet vector-has-collapsible-items" title="మరిన్ని ఎంపికలు" > <div class="vector-menu-heading"> చర్యలు </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="ca-more-view" class="selected vector-more-collapsible-item mw-list-item"><a href="/wiki/%E0%B0%89%E0%B0%B0%E0%B1%8D%E0%B0%A6%E0%B1%82_%E0%B0%AD%E0%B0%BE%E0%B0%B7"><span>చదువు</span></a></li><li id="ca-more-viewsource" class="vector-more-collapsible-item mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%E0%B0%89%E0%B0%B0%E0%B1%8D%E0%B0%A6%E0%B1%82_%E0%B0%AD%E0%B0%BE%E0%B0%B7&action=edit"><span>మూలాన్ని చూడు</span></a></li><li id="ca-more-history" class="vector-more-collapsible-item mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%E0%B0%89%E0%B0%B0%E0%B1%8D%E0%B0%A6%E0%B1%82_%E0%B0%AD%E0%B0%BE%E0%B0%B7&action=history"><span>చరిత్ర</span></a></li> </ul> </div> </div> <div id="p-tb" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-tb" > <div class="vector-menu-heading"> సాధారణం </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="t-whatlinkshere" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%E0%B0%AA%E0%B1%8D%E0%B0%B0%E0%B0%A4%E0%B1%8D%E0%B0%AF%E0%B1%87%E0%B0%95:%E0%B0%87%E0%B0%95%E0%B1%8D%E0%B0%95%E0%B0%A1%E0%B0%BF%E0%B0%95%E0%B0%BF%E0%B0%B2%E0%B0%BF%E0%B0%82%E0%B0%95%E0%B1%81%E0%B0%A8%E0%B1%8D%E0%B0%A8%E0%B0%AA%E0%B1%87%E0%B0%9C%E0%B1%80%E0%B0%B2%E0%B1%81/%E0%B0%89%E0%B0%B0%E0%B1%8D%E0%B0%A6%E0%B1%82_%E0%B0%AD%E0%B0%BE%E0%B0%B7" title="ఇక్కడికి లింకై ఉన్న అన్ని వికీ పేజీల జాబితా [j]" accesskey="j"><span>ఇక్కడికి లింకున్న పేజీలు</span></a></li><li id="t-recentchangeslinked" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%E0%B0%AA%E0%B1%8D%E0%B0%B0%E0%B0%A4%E0%B1%8D%E0%B0%AF%E0%B1%87%E0%B0%95:%E0%B0%9A%E0%B0%BF%E0%B0%B5%E0%B0%B0%E0%B0%BF%E0%B0%AE%E0%B0%BE%E0%B0%B0%E0%B1%8D%E0%B0%AA%E0%B1%81%E0%B0%B2%E0%B0%B2%E0%B0%BF%E0%B0%82%E0%B0%95%E0%B1%81%E0%B0%B2%E0%B1%81/%E0%B0%89%E0%B0%B0%E0%B1%8D%E0%B0%A6%E0%B1%82_%E0%B0%AD%E0%B0%BE%E0%B0%B7" rel="nofollow" title="ఈ పేజీకి లింకై ఉన్న పేజీల్లో జరిగిన ఇటీవలి మార్పులు [k]" accesskey="k"><span>సంబంధిత మార్పులు</span></a></li><li id="t-upload" class="mw-list-item"><a href="//te.wikipedia.org/wiki/వికీపీడియా:ఫైల్_ఎక్కింపు_విజర్డు" title="దస్త్రాలను ఎక్కించండి [u]" accesskey="u"><span>దస్త్రపు ఎక్కింపు</span></a></li><li id="t-permalink" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%E0%B0%89%E0%B0%B0%E0%B1%8D%E0%B0%A6%E0%B1%82_%E0%B0%AD%E0%B0%BE%E0%B0%B7&oldid=4353488" title="ఈ పేజీకి చెందిన ఈ కూర్పుకు శాశ్వత లింకు"><span>శాశ్వత లింకు</span></a></li><li id="t-info" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%E0%B0%89%E0%B0%B0%E0%B1%8D%E0%B0%A6%E0%B1%82_%E0%B0%AD%E0%B0%BE%E0%B0%B7&action=info" title="ఈ పేజీ గురించి మరింత సమాచారం"><span>పేజీ సమాచారం</span></a></li><li id="t-cite" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%E0%B0%AA%E0%B1%8D%E0%B0%B0%E0%B0%A4%E0%B1%8D%E0%B0%AF%E0%B1%87%E0%B0%95:CiteThisPage&page=%E0%B0%89%E0%B0%B0%E0%B1%8D%E0%B0%A6%E0%B1%82_%E0%B0%AD%E0%B0%BE%E0%B0%B7&id=4353488&wpFormIdentifier=titleform" title="ఈ పేజీని ఎలా ఉల్లేఖించాలనే దానిపై సమాచారం"><span>ఈ పేజీని ఉల్లేఖించండి</span></a></li><li id="t-urlshortener" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%E0%B0%AA%E0%B1%8D%E0%B0%B0%E0%B0%A4%E0%B1%8D%E0%B0%AF%E0%B1%87%E0%B0%95:UrlShortener&url=https%3A%2F%2Fte.wikipedia.org%2Fwiki%2F%25E0%25B0%2589%25E0%25B0%25B0%25E0%25B1%258D%25E0%25B0%25A6%25E0%25B1%2582_%25E0%25B0%25AD%25E0%25B0%25BE%25E0%25B0%25B7"><span>పొట్టి URL ని పొందండి</span></a></li><li id="t-urlshortener-qrcode" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%E0%B0%AA%E0%B1%8D%E0%B0%B0%E0%B0%A4%E0%B1%8D%E0%B0%AF%E0%B1%87%E0%B0%95:QrCode&url=https%3A%2F%2Fte.wikipedia.org%2Fwiki%2F%25E0%25B0%2589%25E0%25B0%25B0%25E0%25B1%258D%25E0%25B0%25A6%25E0%25B1%2582_%25E0%25B0%25AD%25E0%25B0%25BE%25E0%25B0%25B7"><span>క్యూఆర్ కోడ్ డౌన్‌లోడు చేసుకోండి</span></a></li> </ul> </div> </div> <div id="p-coll-print_export" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-coll-print_export" > <div class="vector-menu-heading"> ముద్రణ/ఎగుమతి </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="coll-create_a_book" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%E0%B0%AA%E0%B1%8D%E0%B0%B0%E0%B0%A4%E0%B1%8D%E0%B0%AF%E0%B1%87%E0%B0%95:%E0%B0%B8%E0%B1%87%E0%B0%95%E0%B0%B0%E0%B0%A3&bookcmd=book_creator&referer=%E0%B0%89%E0%B0%B0%E0%B1%8D%E0%B0%A6%E0%B1%82+%E0%B0%AD%E0%B0%BE%E0%B0%B7"><span>ఓ పుస్తకాన్ని సృష్టించండి</span></a></li><li id="coll-download-as-rl" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%E0%B0%AA%E0%B1%8D%E0%B0%B0%E0%B0%A4%E0%B1%8D%E0%B0%AF%E0%B1%87%E0%B0%95:DownloadAsPdf&page=%E0%B0%89%E0%B0%B0%E0%B1%8D%E0%B0%A6%E0%B1%82_%E0%B0%AD%E0%B0%BE%E0%B0%B7&action=show-download-screen"><span>PDF రూపంలో దించుకోండి</span></a></li><li id="t-print" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%E0%B0%89%E0%B0%B0%E0%B1%8D%E0%B0%A6%E0%B1%82_%E0%B0%AD%E0%B0%BE%E0%B0%B7&printable=yes" title="ఈ పేజీకి ముద్రించుకోదగ్గ కూర్పు [p]" accesskey="p"><span>అచ్చుతీయదగ్గ కూర్పు</span></a></li> </ul> </div> </div> <div id="p-wikibase-otherprojects" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-wikibase-otherprojects" > <div class="vector-menu-heading"> ఇతర ప్రాజెక్టులలో </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li class="wb-otherproject-link wb-otherproject-commons mw-list-item"><a href="https://commons.wikimedia.org/wiki/Category:Urdu_language" hreflang="en"><span>Wikimedia Commons</span></a></li><li class="wb-otherproject-link wb-otherproject-wikifunctions mw-list-item"><a href="https://www.wikifunctions.org/wiki/Z1717" hreflang="en"><span>Wikifunctions</span></a></li><li id="t-wikibase" class="wb-otherproject-link wb-otherproject-wikibase-dataitem mw-list-item"><a href="https://www.wikidata.org/wiki/Special:EntityPage/Q1617" title="ఈ పేజీకి జత చేసి ఉన్న వికీడేటా పేజీకి లంకె [g]" accesskey="g"><span>వికీడేటా అంశం</span></a></li> </ul> </div> </div> </div> </div> </div> </div> </nav> </div> </div> </div> <div class="vector-column-end"> <div class="vector-sticky-pinned-container"> <nav class="vector-page-tools-landmark" aria-label="Page tools"> <div id="vector-page-tools-pinned-container" class="vector-pinned-container"> </div> </nav> <nav class="vector-appearance-landmark" aria-label="స్వరూపం"> <div id="vector-appearance-pinned-container" class="vector-pinned-container"> <div id="vector-appearance" class="vector-appearance vector-pinnable-element"> <div class="vector-pinnable-header vector-appearance-pinnable-header vector-pinnable-header-pinned" data-feature-name="appearance-pinned" data-pinnable-element-id="vector-appearance" data-pinned-container-id="vector-appearance-pinned-container" data-unpinned-container-id="vector-appearance-unpinned-container" > <div class="vector-pinnable-header-label">స్వరూపం</div> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-pin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-appearance.pin">సైడ్‌బార్‌ లోకి తరలించు</button> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-unpin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-appearance.unpin">దాచు</button> </div> </div> </div> </nav> </div> </div> <div id="bodyContent" class="vector-body" aria-labelledby="firstHeading" data-mw-ve-target-container> <div class="vector-body-before-content"> <div class="mw-indicators"> </div> <div id="siteSub" class="noprint">వికీపీడియా నుండి</div> </div> <div id="contentSub"><div id="mw-content-subtitle"></div></div> <div id="mw-content-text" class="mw-body-content"><div class="mw-content-ltr mw-parser-output" lang="te" dir="ltr"><table class="infobox" style="width:22em; margin-top:0.75em; background:#f4f4f4; text-align:left; font-size:90%;" cellpadding="2"> <tbody><tr> <th colspan="3" style="text-align: center; font-size:120%; color: black; background-color: ;">ఉర్దూ (లష్కరీ) <br />(<b>لشکری</b>) <span title="Urdu-language text"><span lang="ur" dir="rtl">اُردو</span></span>  </th></tr> <tr> <td style="vertical-align: middle; padding-left: 0.5em;">: </td> <td colspan="2">Urdu example.svg  </td></tr> <tr> <td style="padding-left: 0.5em;"><a href="/w/index.php?title=%E0%B0%89%E0%B0%9A%E0%B1%8D%E0%B0%9B%E0%B0%BE%E0%B0%B0%E0%B0%A3&action=edit&redlink=1" class="new" title="ఉచ్ఛారణ (పేజీ ఉనికిలో లేదు)">ఉచ్ఛారణ</a>: </td> <td colspan="2" style="padding-left: 0.5em;"><span title="Pronunciation in IPA" class="IPA">"ఉర్-దూ" (లష్కరీ) </span></td></tr> <tr> <td style="padding-left: 0.5em;">మాట్లాడే దేశాలు: </td> <td colspan="2" style="padding-left: 0.5em;"><a href="/wiki/%E0%B0%AD%E0%B0%BE%E0%B0%B0%E0%B0%A4_%E0%B0%A6%E0%B1%87%E0%B0%B6%E0%B0%82" class="mw-redirect" title="భారత దేశం">భారత దేశం</a>, <a href="/wiki/%E0%B0%AA%E0%B0%BE%E0%B0%95%E0%B0%BF%E0%B0%B8%E0%B1%8D%E0%B0%A4%E0%B0%BE%E0%B0%A8%E0%B1%8D" title="పాకిస్తాన్">పాకిస్తాన్</a>, <a href="/wiki/%E0%B0%AF%E0%B1%81%E0%B0%A8%E0%B1%88%E0%B0%9F%E0%B1%86%E0%B0%A1%E0%B1%8D_%E0%B0%85%E0%B0%B0%E0%B0%AC%E0%B1%8D_%E0%B0%8E%E0%B0%AE%E0%B0%BF%E0%B0%B0%E0%B1%87%E0%B0%9F%E0%B1%8D%E0%B0%B8%E0%B1%8D" title="యునైటెడ్ అరబ్ ఎమిరేట్స్">యు.ఎ.ఇ.</a>, <a href="/wiki/%E0%B0%85.%E0%B0%B8%E0%B0%82.%E0%B0%B0%E0%B0%BE." class="mw-redirect" title="అ.సం.రా.">యు.ఎస్.ఎ.</a>, <a href="/wiki/%E0%B0%AF%E0%B1%81.%E0%B0%95%E0%B1%86." class="mw-redirect" title="యు.కె.">యు.కె.</a>, <a href="/wiki/%E0%B0%95%E0%B1%86%E0%B0%A8%E0%B0%A1%E0%B0%BE" title="కెనడా">కెనడా</a>, <a href="/wiki/%E0%B0%AB%E0%B0%BF%E0%B0%9C%E0%B1%80" title="ఫిజీ">ఫిజీ</a>  </td></tr> <tr> <td style="top; padding-left: 0.5em;">ప్రాంతం: </td> <td colspan="2" style="padding-left: 0.5em;"><a href="/wiki/%E0%B0%A6%E0%B0%95%E0%B1%8D%E0%B0%B7%E0%B0%BF%E0%B0%A3_%E0%B0%86%E0%B0%B8%E0%B0%BF%E0%B0%AF%E0%B0%BE" class="mw-redirect" title="దక్షిణ ఆసియా">దక్షిణ ఆసియా</a> (<a href="/wiki/%E0%B0%AD%E0%B0%BE%E0%B0%B0%E0%B0%A4_%E0%B0%89%E0%B0%AA%E0%B0%96%E0%B0%82%E0%B0%A1%E0%B0%82" title="భారత ఉపఖండం">భారత ఉపఖండం</a>) </td></tr> <tr> <td style="padding-left: 0.5em;">మాట్లాడేవారి సంఖ్య: </td> <td colspan="2" style="padding-left: 0.5em;">100–130 మిలియన్ స్థానికులు<br />250 మిలియన్ మొత్తం  </td></tr> <tr> <td style="padding-left: 0.5em;"><a href="/w/index.php?title=%E0%B0%AD%E0%B0%BE%E0%B0%B7%E0%B0%B2_%E0%B0%9C%E0%B0%BE%E0%B0%AC%E0%B0%BF%E0%B0%A4%E0%B0%BE_-_%E0%B0%AE%E0%B0%BE%E0%B0%A4%E0%B1%83%E0%B0%AD%E0%B0%BE%E0%B0%B7%E0%B0%97%E0%B0%BE_%E0%B0%AE%E0%B0%BE%E0%B0%9F%E0%B1%8D%E0%B0%B2%E0%B0%BE%E0%B0%A1%E0%B1%87_%E0%B0%B5%E0%B0%BE%E0%B0%B0%E0%B0%BF_%E0%B0%B8%E0%B0%82%E0%B0%96%E0%B1%8D%E0%B0%AF%E0%B0%BE%E0%B0%A8%E0%B1%81%E0%B0%97%E0%B1%81%E0%B0%A3%E0%B0%82%E0%B0%97%E0%B0%BE&action=edit&redlink=1" class="new" title="భాషల జాబితా - మాతృభాషగా మాట్లాడే వారి సంఖ్యానుగుణంగా (పేజీ ఉనికిలో లేదు)">ర్యాంకు</a>: </td> <td colspan="2" style="padding-left: 0.5em;">19–21 (స్థానికంగా మాట్లాడేవారు), <a href="https://en.wikipedia.org/wiki/Italian_language" class="extiw" title="en:Italian language">ఇటాలియన్</a> , <a href="https://en.wikipedia.org/wiki/Turkish_language" class="extiw" title="en:Turkish language">టర్కిష్</a> భాషలతో ఇంచుమించు సమానం </td></tr> <tr> <td style="padding-left: 0.5em;"><a href="/wiki/%E0%B0%AD%E0%B0%BE%E0%B0%B7%E0%B0%BE_%E0%B0%95%E0%B1%81%E0%B0%9F%E0%B1%81%E0%B0%82%E0%B0%AC%E0%B0%AE%E0%B1%81" title="భాషా కుటుంబము">భాషా కుటుంబము</a>: </td> <td colspan="2" style="padding-left: 0.5em; text-align: left;"><br /><span style="font-size:66%;"> </span><a href="https://en.wikipedia.org/wiki/Indo-Iranian_languages" class="extiw" title="en:Indo-Iranian languages">ఇండో-ఇరానియన్</a><br /><span style="font-size:66%;">  </span><a href="https://en.wikipedia.org/wiki/Indo-Aryan_languages" class="extiw" title="en:Indo-Aryan languages">ఇండో-ఆర్యన్</a><br /><span style="font-size:66%;">   </span><a href="https://en.wikipedia.org/wiki/Central_zone" class="extiw" title="en:Central zone">సెంట్రల్ జోన్</a><br /><span style="font-size:66%;">    </span><b>ఉర్దూ (లష్కరీ)</b>  </td></tr> <tr> <td style="padding-left: 0.5em;"><a href="/wiki/%E0%B0%B2%E0%B0%BF%E0%B0%AA%E0%B0%BF" title="లిపి">వ్రాసే పద్ధతి</a>: </td> <td colspan="2" style="padding-left: 0.5em;"><a href="https://en.wikipedia.org/wiki/Urdu_alphabet" class="extiw" title="en:Urdu alphabet">ఉర్దూ అక్షరమాల</a> (<a href="https://en.wikipedia.org/wiki/Nasta%27liq_script" class="extiw" title="en:Nasta'liq script">నస్తలీఖ్ లిపి</a>)  </td></tr> <tr> <th colspan="3" style="text-align: center; color: black; background-color: ;">అధికారిక స్థాయి </th></tr> <tr> <td style="padding-left: 0.5em;">అధికార భాష: </td> <td colspan="2" style="padding-left: 0.5em;"><span class="flagicon"><span class="mw-image-border" typeof="mw:File"><span><img alt="" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/3/32/Flag_of_Pakistan.svg/23px-Flag_of_Pakistan.svg.png" decoding="async" width="23" height="15" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/3/32/Flag_of_Pakistan.svg/35px-Flag_of_Pakistan.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/3/32/Flag_of_Pakistan.svg/45px-Flag_of_Pakistan.svg.png 2x" data-file-width="900" data-file-height="600" /></span></span> </span><a href="/wiki/%E0%B0%AA%E0%B0%BE%E0%B0%95%E0%B0%BF%E0%B0%B8%E0%B1%8D%E0%B0%A4%E0%B0%BE%E0%B0%A8%E0%B1%8D" title="పాకిస్తాన్">పాకిస్తాన్</a> ;<br /> <span class="flagicon"><span class="mw-image-border" typeof="mw:File"><span><img alt="" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/41/Flag_of_India.svg/23px-Flag_of_India.svg.png" decoding="async" width="23" height="15" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/41/Flag_of_India.svg/35px-Flag_of_India.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/41/Flag_of_India.svg/45px-Flag_of_India.svg.png 2x" data-file-width="900" data-file-height="600" /></span></span> </span><a href="/wiki/%E0%B0%AD%E0%B0%BE%E0%B0%B0%E0%B0%A4%E0%B0%A6%E0%B1%87%E0%B0%B6%E0%B0%82" title="భారతదేశం">భారతదేశం</a> (<a href="/wiki/%E0%B0%86%E0%B0%82%E0%B0%A7%E0%B1%8D%E0%B0%B0_%E0%B0%AA%E0%B1%8D%E0%B0%B0%E0%B0%A6%E0%B1%87%E0%B0%B6%E0%B1%8D" class="mw-redirect" title="ఆంధ్ర ప్రదేశ్">ఆంధ్ర ప్రదేశ్</a>, <a href="/wiki/%E0%B0%A4%E0%B1%86%E0%B0%B2%E0%B0%82%E0%B0%97%E0%B0%BE%E0%B0%A3" title="తెలంగాణ">తెలంగాణ</a>, <a href="/wiki/%E0%B0%AC%E0%B1%80%E0%B0%B9%E0%B0%BE%E0%B0%B0%E0%B1%81" class="mw-redirect" title="బీహారు">బీహారు</a>, <a href="/wiki/%E0%B0%A2%E0%B0%BF%E0%B0%B2%E0%B1%8D%E0%B0%B2%E0%B1%80" title="ఢిల్లీ">ఢిల్లీ</a>, <a href="/wiki/%E0%B0%9C%E0%B0%AE%E0%B1%8D%E0%B0%AE%E0%B1%82_%E0%B0%95%E0%B0%BE%E0%B0%B6%E0%B1%8D%E0%B0%AE%E0%B1%80%E0%B0%B0%E0%B1%81" class="mw-redirect" title="జమ్మూ కాశ్మీరు">జమ్మూ కాశ్మీరు</a>, <a href="/wiki/%E0%B0%AE%E0%B0%A7%E0%B1%8D%E0%B0%AF_%E0%B0%AA%E0%B1%8D%E0%B0%B0%E0%B0%A6%E0%B1%87%E0%B0%B6%E0%B1%8D" title="మధ్య ప్రదేశ్">మధ్య ప్రదేశ్</a>, <a href="/wiki/%E0%B0%89%E0%B0%A4%E0%B1%8D%E0%B0%A4%E0%B0%B0_%E0%B0%AA%E0%B1%8D%E0%B0%B0%E0%B0%A6%E0%B1%87%E0%B0%B6%E0%B1%8D" title="ఉత్తర ప్రదేశ్">ఉత్తర ప్రదేశ్</a>); <br /> <span class="flagicon"><span class="mw-image-border" typeof="mw:File"><span><img alt="" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/b/ba/Flag_of_Fiji.svg/23px-Flag_of_Fiji.svg.png" decoding="async" width="23" height="12" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/b/ba/Flag_of_Fiji.svg/35px-Flag_of_Fiji.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/b/ba/Flag_of_Fiji.svg/46px-Flag_of_Fiji.svg.png 2x" data-file-width="1200" data-file-height="600" /></span></span> </span><a href="/wiki/%E0%B0%AB%E0%B0%BF%E0%B0%9C%E0%B1%80" title="ఫిజీ">Fiji</a> (<a href="/wiki/%E0%B0%B9%E0%B0%BF%E0%B0%82%E0%B0%A6%E0%B1%81%E0%B0%B8%E0%B1%8D%E0%B0%A4%E0%B0%BE%E0%B0%A8%E0%B1%80" class="mw-redirect" title="హిందుస్తానీ">హిందుస్తానీ</a> అంటారు) </td></tr> <tr> <td style="padding-left: 0.5em;"><a href="/w/index.php?title=%E0%B0%AD%E0%B0%BE%E0%B0%B7%E0%B0%BE_%E0%B0%A8%E0%B0%BF%E0%B0%AF%E0%B0%82%E0%B0%A4%E0%B1%8D%E0%B0%B0%E0%B0%A3_%E0%B0%B8%E0%B0%82%E0%B0%B8%E0%B1%8D%E0%B0%A5%E0%B0%B2_%E0%B0%9C%E0%B0%BE%E0%B0%AC%E0%B0%BF%E0%B0%A4%E0%B0%BE&action=edit&redlink=1" class="new" title="భాషా నియంత్రణ సంస్థల జాబితా (పేజీ ఉనికిలో లేదు)">నియంత్రణ</a>: </td> <td colspan="2" style="padding-left: 0.5em;"><a href="https://en.wikipedia.org/wiki/National_Language_Authority" class="extiw" title="en:National Language Authority">జాతీయ భాషా ప్రాధికరణము</a>,<br /><a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.urducouncil.nic.in/">NCPUL, ఉర్దూ భాషాభివృద్ధి జాతీయ కౌన్సిలు</a><sup id="cite_ref-National_Council_for_Promotion_of_Urdu_language_1_1-0" class="reference"><a href="#cite_note-National_Council_for_Promotion_of_Urdu_language_1-1"><span class="cite-bracket">[</span>1<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </td></tr> <tr> <th colspan="3" style="text-align: center; color: black; background-color: ;">భాషా సంజ్ఞలు </th></tr> <tr> <td style="padding-left: 0.5em;"><a href="https://en.wikipedia.org/wiki/ISO_639-1" class="extiw" title="en:ISO 639-1">ISO 639-1</a>: </td> <td colspan="2" style="padding-left: 0.5em;"><tt>ur</tt> </td></tr> <tr> <td style="padding-left: 0.5em;"><a href="https://en.wikipedia.org/wiki/ISO_639-2" class="extiw" title="en:ISO 639-2">ISO 639-2</a>: </td> <td colspan="2" style="padding-left: 0.5em;"><tt>urd</tt> </td></tr> <tr> <td style="padding-left: 0.5em;"><a href="https://en.wikipedia.org/wiki/ISO_639-3" class="extiw" title="en:ISO 639-3">ISO 639-3</a>: </td> <td colspan="2" style="padding-left: 0.5em;"><tt><a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.sil.org/iso639-3/documentation.asp?id=urd">urd</a></tt>  </td></tr> <tr> <td colspan="3" style="padding: 0; vertical-align: middle;">Urdu_official-language_areas.png </td></tr> <tr> <td colspan="3" class="boilerplate metadata" style="line-height:10pt; padding:0.5em;"><small><b>గమనిక</b>: ఈ పేజీలో <a href="/wiki/International_Phonetic_Alphabet" class="mw-redirect" title="International Phonetic Alphabet">IPA</a> ఫోనెటిక్ సింబల్స్ <a href="/wiki/Unicode" class="mw-redirect" title="Unicode">Unicodeలో</a> ఉన్నాయి. </small></td></tr></tbody></table> <p><b>ఉర్దూ</b> (<i>Urdu</i> <span class="unicode haudio"><span class="fn"><span style="white-space:nowrap;margin-right:.25em;"><span typeof="mw:File"><a href="/wiki/%E0%B0%A6%E0%B0%B8%E0%B1%8D%E0%B0%A4%E0%B1%8D%E0%B0%B0%E0%B0%82:Hi-Urdu.ogg" title="About this sound"><img alt="audio speaker icon" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/8/8a/Loudspeaker.svg/11px-Loudspeaker.svg.png" decoding="async" width="11" height="11" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/8/8a/Loudspeaker.svg/17px-Loudspeaker.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/8/8a/Loudspeaker.svg/22px-Loudspeaker.svg.png 2x" data-file-width="20" data-file-height="20" /></a></span></span><a href="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/0/07/Hi-Urdu.ogg" class="internal" title="Hi-Urdu.ogg">ఉచ్ఛారణ</a></span> <small class="metadata audiolinkinfo" style="cursor:help;">(<a href="/w/index.php?title=%E0%B0%B5%E0%B0%BF%E0%B0%95%E0%B1%80%E0%B0%AA%E0%B1%80%E0%B0%A1%E0%B0%BF%E0%B0%AF%E0%B0%BE:Media_help&action=edit&redlink=1" class="new" title="వికీపీడియా:Media help (పేజీ ఉనికిలో లేదు)"><span style="cursor:help;">help</span></a>·<a href="/wiki/%E0%B0%A6%E0%B0%B8%E0%B1%8D%E0%B0%A4%E0%B1%8D%E0%B0%B0%E0%B0%82:Hi-Urdu.ogg" title="దస్త్రం:Hi-Urdu.ogg"><span style="cursor:help;">info</span></a>)</small></span>) లేదా స్థానికంగా <b>లష్కరీ</b> (<b>لشکری</b>) ఒక <a href="/w/index.php?title=%E0%B0%87%E0%B0%82%E0%B0%A1%E0%B1%8B-%E0%B0%86%E0%B0%B0%E0%B1%8D%E0%B0%AF%E0%B0%A8%E0%B1%8D_%E0%B0%AD%E0%B0%BE%E0%B0%B7&action=edit&redlink=1" class="new" title="ఇండో-ఆర్యన్ భాష (పేజీ ఉనికిలో లేదు)">ఇండో-ఆర్యన్ భాష</a>, <a href="/wiki/%E0%B0%AD%E0%B0%BE%E0%B0%B0%E0%B0%A4_%E0%B0%A6%E0%B1%87%E0%B0%B6%E0%B0%82" class="mw-redirect" title="భారత దేశం">భారత దేశంలో</a> జన్మించిన భాష. భారతదేశపు 23 ఆధికారిక భాషల్లో ఒకటి. ఈ భాషకు మాతృక <i><a href="/wiki/%E0%B0%96%E0%B0%B0%E0%B1%80%E0%B0%AC%E0%B1%8B%E0%B0%B2%E0%B0%BF" title="ఖరీబోలి">ఖరీబోలి</a></i> లేదా <i><a href="/wiki/%E0%B0%B9%E0%B0%BF%E0%B0%82%E0%B0%A6%E0%B1%81%E0%B0%B8%E0%B1%8D%E0%B0%A4%E0%B0%BE%E0%B0%A8%E0%B1%80" class="mw-redirect" title="హిందుస్తానీ">హిందుస్తానీ</a></i>. <i><a href="/w/index.php?title=%E0%B0%B2%E0%B0%B7%E0%B1%8D%E0%B0%95%E0%B0%B0%E0%B0%BF&action=edit&redlink=1" class="new" title="లష్కరి (పేజీ ఉనికిలో లేదు)">లష్కరి</a></i>, <i><a href="/w/index.php?title=%E0%B0%B0%E0%B1%80%E0%B0%96%E0%B1%8D%E0%B0%A4%E0%B0%BF&action=edit&redlink=1" class="new" title="రీఖ్తి (పేజీ ఉనికిలో లేదు)">రీఖ్తి</a></i> దీనికి ఇతర నామాలు. <a href="/wiki/%E0%B0%85%E0%B0%B0%E0%B0%AC%E0%B1%8D%E0%B0%AC%E0%B1%80_%E0%B0%AD%E0%B0%BE%E0%B0%B7" title="అరబ్బీ భాష">అరబ్బీ</a> (అరబిక్), <a href="/w/index.php?title=%E0%B0%AC%E0%B1%8D%E0%B0%B0%E0%B0%9C%E0%B1%8D_%E0%B0%AD%E0%B0%BE%E0%B0%B7&action=edit&redlink=1" class="new" title="బ్రజ్ భాష (పేజీ ఉనికిలో లేదు)">బ్రజ్ భాష</a>, <a href="/wiki/%E0%B0%AA%E0%B0%B0%E0%B1%8D%E0%B0%B7%E0%B0%BF%E0%B0%AF%E0%B0%A8%E0%B1%8D" class="mw-redirect" title="పర్షియన్">పారశీకం</a> (<a href="/wiki/%E0%B0%AA%E0%B0%B0%E0%B1%8D%E0%B0%B7%E0%B0%BF%E0%B0%AF%E0%B0%A8%E0%B1%8D" class="mw-redirect" title="పర్షియన్">పర్షియన్</a>), <a href="/wiki/%E0%B0%86%E0%B0%82%E0%B0%97%E0%B1%8D%E0%B0%B2%E0%B0%82" class="mw-redirect" title="ఆంగ్లం">ఆంగ్లం</a> మొదలగు భాషల సమ్మేళనం. ఉత్తర భారత దేశంలోని <a href="/wiki/%E0%B0%AE%E0%B1%81%E0%B0%B8%E0%B1%8D%E0%B0%B2%E0%B0%BF%E0%B0%82" title="ముస్లిం">ముస్లింలు</a>, <a href="/wiki/%E0%B0%86%E0%B0%82%E0%B0%A7%E0%B1%8D%E0%B0%B0_%E0%B0%AA%E0%B1%8D%E0%B0%B0%E0%B0%A6%E0%B1%87%E0%B0%B6%E0%B1%8D" class="mw-redirect" title="ఆంధ్ర ప్రదేశ్">ఆంధ్ర ప్రదేశ్</a>, <a href="/wiki/%E0%B0%A4%E0%B1%86%E0%B0%B2%E0%B0%82%E0%B0%97%E0%B0%BE%E0%B0%A3" title="తెలంగాణ">తెలంగాణ</a>, <a href="/wiki/%E0%B0%95%E0%B0%B0%E0%B1%8D%E0%B0%A3%E0%B0%BE%E0%B0%9F%E0%B0%95" title="కర్ణాటక">కర్ణాటక</a>, <a href="/wiki/%E0%B0%AE%E0%B0%A7%E0%B1%8D%E0%B0%AF%E0%B0%AA%E0%B1%8D%E0%B0%B0%E0%B0%A6%E0%B1%87%E0%B0%B6%E0%B1%8D" class="mw-redirect" title="మధ్యప్రదేశ్">మధ్యప్రదేశ్</a>, <a href="/wiki/%E0%B0%AA%E0%B0%B6%E0%B1%8D%E0%B0%9A%E0%B0%BF%E0%B0%AE_%E0%B0%AC%E0%B1%86%E0%B0%82%E0%B0%97%E0%B0%BE%E0%B0%B2%E0%B1%8D" title="పశ్చిమ బెంగాల్">పశ్చిమ బెంగాల్</a> లోని పట్టణ ప్రాంతాలలోని ముస్లింలు, <a href="/wiki/%E0%B0%AA%E0%B0%BE%E0%B0%95%E0%B0%BF%E0%B0%B8%E0%B1%8D%E0%B0%A4%E0%B0%BE%E0%B0%A8%E0%B1%8D" title="పాకిస్తాన్">పాకిస్తాన్</a> లోని <a href="/wiki/%E0%B0%95%E0%B0%B0%E0%B0%BE%E0%B0%9A%E0%B1%80" title="కరాచీ">కరాచీ</a>, <a href="/wiki/%E0%B0%B2%E0%B0%BE%E0%B0%B9%E0%B1%8B%E0%B0%B0%E0%B1%8D" title="లాహోర్">లాహోర్</a>, <a href="/wiki/%E0%B0%87%E0%B0%B8%E0%B1%8D%E0%B0%B2%E0%B0%BE%E0%B0%AE%E0%B0%BE%E0%B0%AC%E0%B0%BE%E0%B0%A6%E0%B1%8D" title="ఇస్లామాబాద్">ఇస్లామాబాద్</a>, తదితర నగరాలు, పట్టణాలలో <a href="/wiki/%E0%B0%AE%E0%B1%81%E0%B0%B8%E0%B1%8D%E0%B0%B2%E0%B0%BF%E0%B0%82%E0%B0%B2%E0%B1%81" class="mw-redirect" title="ముస్లింలు">ముస్లింలు</a> మాత్రమే కాకుండా సింధీలు, <a href="/wiki/%E0%B0%B8%E0%B0%BF%E0%B0%95%E0%B1%8D%E0%B0%95%E0%B1%81%E0%B0%B2%E0%B1%81" class="mw-redirect" title="సిక్కులు">సిక్కులు</a>, <a href="/wiki/%E0%B0%B9%E0%B0%BF%E0%B0%82%E0%B0%A6%E0%B1%81%E0%B0%B5%E0%B1%81%E0%B0%B2%E0%B1%81" class="mw-redirect" title="హిందువులు">హిందువులు</a> కూడా <b>ఉర్దూ</b> ఎక్కువగా మాట్లాడుతారు.<sup id="cite_ref-timesofindia.indiatimes.com_2-0" class="reference"><a href="#cite_note-timesofindia.indiatimes.com-2"><span class="cite-bracket">[</span>2<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </p> <meta property="mw:PageProp/toc" /> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="చరిత్ర"><span id=".E0.B0.9A.E0.B0.B0.E0.B0.BF.E0.B0.A4.E0.B1.8D.E0.B0.B0"></span>చరిత్ర</h2></div> <p>13వ శతాబ్దం దక్షిణాసియా లోని ముస్లింల పరిపాలనా రాజుల సభలలో <i>సభా భాష</i>గా <i>ఇండో-ఆర్యన్</i> (హిందూ-ఆర్యన్) ల మాండలికంగా ప్రారంభమయినది. <a href="/wiki/%E0%B0%A2%E0%B0%BF%E0%B0%B2%E0%B1%8D%E0%B0%B2%E0%B1%80_%E0%B0%B8%E0%B1%81%E0%B0%B2%E0%B1%8D%E0%B0%A4%E0%B0%BE%E0%B0%A8%E0%B1%81%E0%B0%B2%E0%B1%81" class="mw-redirect" title="ఢిల్లీ సుల్తానులు">ఢిల్లీ సుల్తానుల</a>, <a href="/wiki/%E0%B0%AE%E0%B1%8A%E0%B0%98%E0%B0%B2%E0%B1%8D_%E0%B0%B8%E0%B0%BE%E0%B0%AE%E0%B1%8D%E0%B0%B0%E0%B0%BE%E0%B0%9C%E0%B1%8D%E0%B0%AF%E0%B0%82" title="మొఘల్ సామ్రాజ్యం">మొఘల్ సామ్రాజ్యపు</a> అధికార భాషగా విరాజిల్లినది. నాగరిక, సాహిత్య, పద్యరూపాలకు పరిపూర్ణభాషగా <a href="/wiki/%E0%B0%AA%E0%B0%B0%E0%B1%8D%E0%B0%B7%E0%B0%BF%E0%B0%AF%E0%B0%A8%E0%B1%8D" class="mw-redirect" title="పర్షియన్">పర్షియన్</a> ఉపయోగంలో ఉండేది. మతపరమయిన, ధార్మికపరమయిన భాషగా <a href="/wiki/%E0%B0%85%E0%B0%B0%E0%B0%AC%E0%B1%8D%E0%B0%AC%E0%B1%80_%E0%B0%AD%E0%B0%BE%E0%B0%B7" title="అరబ్బీ భాష">అరబ్బీ</a> ఉండేది. ఢిల్లీసుల్తానుల కాలంలో దాదాపు అందరు సుల్తానులు, అత్యున్నత పదాధికారులందరూ <a href="/wiki/%E0%B0%AE%E0%B0%A7%E0%B1%8D%E0%B0%AF_%E0%B0%86%E0%B0%B8%E0%B0%BF%E0%B0%AF%E0%B0%BE" title="మధ్య ఆసియా">మధ్య ఆసియాకు</a> చెందిన పర్షియన్-తురుష్కులే. వీరి <a href="/wiki/%E0%B0%AE%E0%B0%BE%E0%B0%A4%E0%B1%83%E0%B0%AD%E0%B0%BE%E0%B0%B7" title="మాతృభాష">మాతృభాష</a> <i>చొఘ్తాయి</i> లేదా <i>టర్కిక్</i> భాష. మొఘలులుకూడా మధ్యాసియాకు చెందిన పర్షియన్ లే. వీరి ప్రథమభాష <a href="/wiki/%E0%B0%9F%E0%B0%B0%E0%B1%8D%E0%B0%95%E0%B1%80" title="టర్కీ">టర్కీ</a>, తరువాత వీరు <a href="/wiki/%E0%B0%AA%E0%B0%B0%E0%B1%8D%E0%B0%B7%E0%B0%BF%E0%B0%AF%E0%B0%A8%E0%B1%8D" class="mw-redirect" title="పర్షియన్">పర్షియన్</a> (పారసీ, ఫారసీ భాష) భాషను తమభాషగా ఉపయోగించసాగారు. మొఘలులకు పూర్వం, పర్షియన్ భాష అధికార భాషగాను సభ్యతా, సాహితీభాషగా పరిగణించబడింది. <a href="/wiki/%E0%B0%AC%E0%B0%BE%E0%B0%AC%E0%B0%B0%E0%B1%8D" title="బాబర్">బాబరు</a> మాతృభాష టర్కీ, టర్కీభాషలోనే బాబరు తన రచనలు చేశాడు. ఇతని కుమారుడు <a href="/wiki/%E0%B0%B9%E0%B1%81%E0%B0%AE%E0%B0%BE%E0%B0%AF%E0%B1%82%E0%B0%A8%E0%B1%8D" title="హుమాయూన్">హుమాయూన్</a> కూడా టర్కీభాషనే అవలంబించాడు. మొఘల్ కాలపు హిందూ-పర్షియన్ చరిత్రకారుడు <i>మొఘల్ పరిపాలన, <a href="/wiki/%E0%B0%85%E0%B0%95%E0%B1%8D%E0%B0%AC%E0%B0%B0%E0%B1%8D" title="అక్బర్">అక్బర్</a> పరిపాలన కాలంలో పర్షియన్ భాష తన సభ్యత, విశాలదృక్పథాలు, సరళతా కారణాలవల్ల ప్రధాన భాషగా ఆమోదం పొందిన భాష</i>గా వర్ణిస్తాడు.<sup id="cite_ref-3" class="reference"><a href="#cite_note-3"><span class="cite-bracket">[</span>3<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> టర్కీ, పర్షియన్, బ్రజ్ భాష, హిందవి, హర్యానవి, హిందీ భాషల సమ్మేళనభాషగా ఉర్దూ జన్మించింది. ఈ భాష దక్షిణాసియాలో ప్రధానంగాను, ప్రపంచమంతటా పాక్షికంగాను వాడుకలో ఉంది. <a href="/wiki/%E0%B0%A2%E0%B0%BF%E0%B0%B2%E0%B1%8D%E0%B0%B2%E0%B1%80" title="ఢిల్లీ">ఢిల్లీ</a>, <a href="/wiki/%E0%B0%B9%E0%B1%88%E0%B0%A6%E0%B0%B0%E0%B0%BE%E0%B0%AC%E0%B0%BE%E0%B0%A6%E0%B1%81" title="హైదరాబాదు">హైదరాబాదు</a>, <a href="/wiki/%E0%B0%95%E0%B0%B0%E0%B0%BE%E0%B0%9A%E0%B0%BF" class="mw-redirect" title="కరాచి">కరాచి</a>, <a href="/wiki/%E0%B0%B2%E0%B0%95%E0%B1%8D%E0%B0%A8%E0%B1%8B" title="లక్నో">లక్నో</a>, <a href="/wiki/%E0%B0%B2%E0%B0%BE%E0%B0%B9%E0%B1%8B%E0%B0%B0%E0%B1%81" class="mw-redirect" title="లాహోరు">లాహోరు</a> లలో తనముద్రను ప్రగాఢంగా వేయగల్గింది. </p> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="స్వాతంత్రోద్యమంలో_ఉర్దూ_భాష"><span id=".E0.B0.B8.E0.B1.8D.E0.B0.B5.E0.B0.BE.E0.B0.A4.E0.B0.82.E0.B0.A4.E0.B1.8D.E0.B0.B0.E0.B1.8B.E0.B0.A6.E0.B1.8D.E0.B0.AF.E0.B0.AE.E0.B0.82.E0.B0.B2.E0.B1.8B_.E0.B0.89.E0.B0.B0.E0.B1.8D.E0.B0.A6.E0.B1.82_.E0.B0.AD.E0.B0.BE.E0.B0.B7"></span>స్వాతంత్రోద్యమంలో ఉర్దూ భాష</h2></div> <p>స్వాతంత్ర్యోద్యమంలో నినాదాలు, <a href="/wiki/%E0%B0%AA%E0%B0%A6%E0%B1%8D%E0%B0%AF%E0%B0%BE%E0%B0%B2%E0%B1%81" class="mw-redirect" title="పద్యాలు">పద్యాలు</a>, కవితలు, గేయాలు దాదాపు ఉర్దూ భాష ఉద్భావితాలే. హస్రత్ మోహానీ, రాంప్రసాద్ బిస్మిల్, ముహమ్మద్ ఇక్బాల్, గాలిబ్ కవితలు ఉద్యమాన్ని ఎంతో ప్రభావితం చేసాయి. </p> <dl><dt>అభిప్రాయాలు</dt> <dd></dd></dl> <p>స్వాతంత్ర్య ఉద్యమంలో ఉర్దూ భాష కీలక పాత్ర పోషించిందని రాష్ట్ర ఉన్నత విద్యా శాఖ, ప్రవాసాంధ్రుల విభాగం మంత్రి దుద్దిళ్ల శ్రీధర్‌బాబు అన్నాడు. ఉర్దూ భాష మనందరి భాషగా గుర్తించాలన్నాడు. (ఈనాడు 17.8.2009). </p> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="ఉర్దూ_అనే_పేరు_ఎలా_వచ్చింది?"><span id=".E0.B0.89.E0.B0.B0.E0.B1.8D.E0.B0.A6.E0.B1.82_.E0.B0.85.E0.B0.A8.E0.B1.87_.E0.B0.AA.E0.B1.87.E0.B0.B0.E0.B1.81_.E0.B0.8E.E0.B0.B2.E0.B0.BE_.E0.B0.B5.E0.B0.9A.E0.B1.8D.E0.B0.9A.E0.B0.BF.E0.B0.82.E0.B0.A6.E0.B0.BF.3F"></span><i>ఉర్దూ</i> అనే పేరు ఎలా వచ్చింది?</h3></div> <figure class="mw-default-size mw-halign-right" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/%E0%B0%A6%E0%B0%B8%E0%B1%8D%E0%B0%A4%E0%B1%8D%E0%B0%B0%E0%B0%82:Zaban_urdu_mualla.png" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/f/fc/Zaban_urdu_mualla.png/220px-Zaban_urdu_mualla.png" decoding="async" width="220" height="180" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/f/fc/Zaban_urdu_mualla.png 1.5x" data-file-width="225" data-file-height="184" /></a><figcaption><i>జబాన్-ఎ-ఉర్దూ-ఎ-ముఅల్లా</i> అనే పదం ("లష్కరీ భాష") <a href="/wiki/%E0%B0%A8%E0%B0%B8%E0%B1%8D%E0%B0%A4%E0%B0%B2%E0%B1%80%E0%B0%96%E0%B1%8D" class="mw-redirect" title="నస్తలీఖ్">నస్తలీఖ్</a> లిపిలో వ్రాయబడింది.</figcaption></figure> <figure class="mw-default-size" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/%E0%B0%A6%E0%B0%B8%E0%B1%8D%E0%B0%A4%E0%B1%8D%E0%B0%B0%E0%B0%82:Lashkari_Zaban_calligraphy.png" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/6/66/Lashkari_Zaban_calligraphy.png/220px-Lashkari_Zaban_calligraphy.png" decoding="async" width="220" height="122" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/6/66/Lashkari_Zaban_calligraphy.png/330px-Lashkari_Zaban_calligraphy.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/6/66/Lashkari_Zaban_calligraphy.png/440px-Lashkari_Zaban_calligraphy.png 2x" data-file-width="724" data-file-height="403" /></a><figcaption>నాస్టాలిక్ వర్ణమాలలో "లష్కరి భాష" అనే శీర్షిక</figcaption></figure> <p><a href="/w/index.php?title=%E0%B0%B0%E0%B1%80%E0%B0%96%E0%B1%8D%E0%B0%A4%E0%B0%BF&action=edit&redlink=1" class="new" title="రీఖ్తి (పేజీ ఉనికిలో లేదు)">రీఖ్తి</a>, <i>లష్కరి</i> (సైనిక), భాషగా పేరు పడ్డ ఉర్దూ, <a href="/wiki/%E0%B0%B7%E0%B0%BE%E0%B0%9C%E0%B0%B9%E0%B0%BE%E0%B0%A8%E0%B1%8D" title="షాజహాన్">షాజహాన్</a> కాలంలో ఉర్దూ అనేపేరును పొందింది. ఉర్దూ అనే పదానికి మూలం టర్కిష్ పదము <i>ఉర్ద్</i> లేదా <i>ఓర్ద్</i>, అనగా సైన్యము, సైన్యపు డేరా, లేదా బజారు. దీనిని <i>లష్కరీ జబాన్</i> లేదా 'సైనికులభాష' గా పేరొచ్చింది. <a href="/wiki/%E0%B0%8E%E0%B0%B0%E0%B1%8D%E0%B0%B0%E0%B0%95%E0%B1%8B%E0%B0%9F" title="ఎర్రకోట">ఎర్రకోట</a> నిర్మాణసమయంలో దీనిపేరు ఉర్దూగా స్థిరమయినది. సైనికులమధ్య వ్యావహారిక భాషగా మార్పుచెందుతూ, బజారులలో, వ్యాపారలావాదేవీల వ్యవహారాలలో, సభలలో తుదకు ఆస్థానాల ప్రధాన ఆధికారిక భాషగా స్థానం పొందింది. నవాబులు ఉర్దూను పోషించారు. రానురాను సాహితీభాషగా పద్యభాగానికి అనువైన భాషగా మార్పుచెందింది. ఉత్తరభారతదేశంలో ప్రధానభాషగా మారింది. రానురాను పర్షియన్ భాష స్థానాన్ని ఆక్రమించింది. పశ్చిమోత్తరభారతదేశంలో ప్రధానభాషగా ఉండినది. 1947లో భారతదేశం విడగొట్టబడి <a href="/wiki/%E0%B0%AA%E0%B0%BE%E0%B0%95%E0%B0%BF%E0%B0%B8%E0%B1%8D%E0%B0%A4%E0%B0%BE%E0%B0%A8%E0%B1%8D" title="పాకిస్తాన్">పాకిస్తాన్</a> ఏర్పడినప్పుడు, పాకిస్తాన్ అధికారభాషగా ఆమోదింపబడింది. స్వతంత్రభారతదేశంలో అధికారభాష ప్రకటనా సమయంలో <a href="/wiki/%E0%B0%B9%E0%B0%BF%E0%B0%82%E0%B0%A6%E0%B1%80_%E0%B0%AD%E0%B0%BE%E0%B0%B7" class="mw-redirect" title="హిందీ భాష">హిందీ</a> భాషకు సమానంగా ఉర్దూకూ ఓట్లొచ్చాయి, పార్లమెంటులో హిందీ భాష ఆమోదం పొందింది. హిందీ-ఉర్దూ చెట్టాపట్టాలేసుకొని <i>హిందవి</i> లేదా <a href="/wiki/%E0%B0%B9%E0%B0%BF%E0%B0%82%E0%B0%A6%E0%B1%81%E0%B0%B8%E0%B1%8D%E0%B0%A4%E0%B0%BE%E0%B0%A8%E0%B1%80_%E0%B0%AD%E0%B0%BE%E0%B0%B7" title="హిందుస్తానీ భాష">హిందూస్తానీ</a> భాషగానూ ప్రజామోదం పొందింది. </p> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="ఉర్దూ_లిపి"><span id=".E0.B0.89.E0.B0.B0.E0.B1.8D.E0.B0.A6.E0.B1.82_.E0.B0.B2.E0.B0.BF.E0.B0.AA.E0.B0.BF"></span>ఉర్దూ లిపి</h2></div> <p>ఉర్దూ లిపి <a href="/wiki/%E0%B0%A8%E0%B0%B8%E0%B1%8D%E0%B0%A4%E0%B0%B2%E0%B1%80%E0%B0%96%E0%B1%8D" class="mw-redirect" title="నస్తలీఖ్">నస్తలీఖ్</a>, <a href="/wiki/%E0%B0%85%E0%B0%B0%E0%B0%AC%E0%B1%8D%E0%B0%AC%E0%B1%80_%E0%B0%AD%E0%B0%BE%E0%B0%B7" title="అరబ్బీ భాష">అరబ్బీ</a>, <a href="/wiki/%E0%B0%AA%E0%B0%B0%E0%B1%8D%E0%B0%B7%E0%B0%BF%E0%B0%AF%E0%B0%A8%E0%B1%8D_%E0%B0%AD%E0%B0%BE%E0%B0%B7" class="mw-redirect" title="పర్షియన్ భాష">పర్షియన్</a> భాషల సాంప్రదాయం. కుడివైపు నుండి ఎడమవైపుకు వ్రాస్తారు. అరబ్బీ భాష లోని శబ్దాలను (అరబ్బీ భాషలో ప,ట,చ,డ,గా శబ్దాలు లేవు) పర్షియన్ భాషనుండి ప,ట,చ,డ,గా శబ్దాలను సంగ్రహించి ఉర్దూ భాషా శబ్దాలను ఏర్పరచారు. </p> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="మాండలికాలు"><span id=".E0.B0.AE.E0.B0.BE.E0.B0.82.E0.B0.A1.E0.B0.B2.E0.B0.BF.E0.B0.95.E0.B0.BE.E0.B0.B2.E0.B1.81"></span>మాండలికాలు</h2></div> <figure typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/%E0%B0%A6%E0%B0%B8%E0%B1%8D%E0%B0%A4%E0%B1%8D%E0%B0%B0%E0%B0%82:Urdu-alphabet-en-hi-final.svg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/2/20/Urdu-alphabet-en-hi-final.svg/350px-Urdu-alphabet-en-hi-final.svg.png" decoding="async" width="350" height="303" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/2/20/Urdu-alphabet-en-hi-final.svg/525px-Urdu-alphabet-en-hi-final.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/2/20/Urdu-alphabet-en-hi-final.svg/700px-Urdu-alphabet-en-hi-final.svg.png 2x" data-file-width="8818" data-file-height="7627" /></a><figcaption>The Urdu Nastaʿliq alphabet, with names in the Devanāgarī and Latin alphabets</figcaption></figure> <figure class="mw-halign-right" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/%E0%B0%A6%E0%B0%B8%E0%B1%8D%E0%B0%A4%E0%B1%8D%E0%B0%B0%E0%B0%82:Urdu_alphabets.png" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/6/66/Urdu_alphabets.png/265px-Urdu_alphabets.png" decoding="async" width="265" height="205" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/6/66/Urdu_alphabets.png/398px-Urdu_alphabets.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/6/66/Urdu_alphabets.png/530px-Urdu_alphabets.png 2x" data-file-width="1000" data-file-height="775" /></a><figcaption>ఉర్దూ అక్షరమాల. (నస్తలీఖ్ అక్షరాలలో)</figcaption></figure> <p>ఉర్దూ భాషకు నాలుగు మాండలికాలు గలవు. అవి </p> <ul><li><a href="/w/index.php?title=%E0%B0%A6%E0%B0%95%E0%B1%8D%E0%B0%95%E0%B0%A8%E0%B0%BF&action=edit&redlink=1" class="new" title="దక్కని (పేజీ ఉనికిలో లేదు)">దక్కని</a> దక్షిణభారతదేశంలోని మహారాష్ట్ర, <a href="/wiki/%E0%B0%B9%E0%B1%88%E0%B0%A6%E0%B0%B0%E0%B0%BE%E0%B0%AC%E0%B0%BE%E0%B0%A6%E0%B1%81" title="హైదరాబాదు">హైదరాబాదు</a> చుట్టుప్రక్కల ప్రాంతాలు, <a href="/wiki/%E0%B0%86%E0%B0%82%E0%B0%A7%E0%B1%8D%E0%B0%B0%E0%B0%AA%E0%B1%8D%E0%B0%B0%E0%B0%A6%E0%B1%87%E0%B0%B6%E0%B1%8D" title="ఆంధ్రప్రదేశ్">ఆంధ్రప్రదేశ్</a> లోని ఇతర ప్రాంతాలలోను, <a href="/wiki/%E0%B0%95%E0%B0%B0%E0%B1%8D%E0%B0%A8%E0%B0%BE%E0%B0%9F%E0%B0%95" class="mw-redirect" title="కర్నాటక">కర్నాటక</a>, <a href="/wiki/%E0%B0%A4%E0%B0%AE%E0%B0%BF%E0%B0%B3%E0%B0%A8%E0%B0%BE%E0%B0%A1%E0%B1%81" title="తమిళనాడు">తమిళనాడు</a> లోను,</li> <li><a href="/wiki/%E0%B0%AA%E0%B0%BF%E0%B0%82%E0%B0%9C%E0%B0%BE%E0%B0%B0%E0%B0%BF" class="mw-redirect" title="పింజారి">పింజారి</a> అనేక తెగలలోను,</li> <li><a href="/w/index.php?title=%E0%B0%B0%E0%B1%80%E0%B0%96%E0%B1%8D%E0%B0%A4%E0%B0%BE&action=edit&redlink=1" class="new" title="రీఖ్తా (పేజీ ఉనికిలో లేదు)">రీఖ్తా</a> ఉర్దూ పాత ఒరవడిగాను,,</li> <li><a href="/wiki/%E0%B0%96%E0%B0%B0%E0%B1%80%E0%B0%AC%E0%B1%8B%E0%B0%B2%E0%B0%BF" title="ఖరీబోలి">ఖరీబోలి</a> ఢిల్లీ ప్రాంతం లోను మాట్లాడబడుచున్నవి.</li></ul> <p><a href="/w/index.php?title=%E0%B0%A6%E0%B0%95%E0%B1%8D%E0%B0%95%E0%B0%A8%E0%B0%BF&action=edit&redlink=1" class="new" title="దక్కని (పేజీ ఉనికిలో లేదు)">దక్కనికు</a> ఇతర పేర్లు దఖ్ఖని, దేశియా, మిర్గాన్. </p> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="ఉర్దూ_సాహిత్యం"><span id=".E0.B0.89.E0.B0.B0.E0.B1.8D.E0.B0.A6.E0.B1.82_.E0.B0.B8.E0.B0.BE.E0.B0.B9.E0.B0.BF.E0.B0.A4.E0.B1.8D.E0.B0.AF.E0.B0.82"></span>ఉర్దూ సాహిత్యం</h2></div> <p>ఉర్దూ మూడు శతాబ్దాలుగా సాహితీభాషగా విరాజిల్లుచున్నది. దీనికి మునుపు పర్షియన్, అరబ్బీ భాషాసాహిత్యాలు ప్రముఖంగా ఉపయోగపడేవి. ఉర్దూభాషా సాహిత్యం ప్రపంచ సాహిత్యంలో తనదంటూ ఒక స్థానం సంపాదించుకోగలిగినది. </p><p><b>గద్యం</b> </p><p><b>ధార్మికసాహిత్యం</b> </p><p>ఇస్లామీయ, <a href="/wiki/%E0%B0%B7%E0%B0%B0%E0%B0%BF%E0%B0%AF%E0%B0%BE" title="షరియా">షరియా</a> సాహిత్యంలో <a href="/wiki/%E0%B0%85%E0%B0%B0%E0%B0%AC%E0%B1%8D%E0%B0%AC%E0%B1%80_%E0%B0%AD%E0%B0%BE%E0%B0%B7" title="అరబ్బీ భాష">అరబ్బీ</a>, <a href="/wiki/%E0%B0%AA%E0%B0%B0%E0%B1%8D%E0%B0%B7%E0%B0%BF%E0%B0%AF%E0%B0%A8%E0%B1%8D" class="mw-redirect" title="పర్షియన్">పర్షియన్</a> ల తరువాత ఉర్దూ ప్రముఖం. <a href="/wiki/%E0%B0%96%E0%B1%81%E0%B0%B0%E0%B0%BE%E0%B0%A8%E0%B1%8D" class="mw-redirect" title="ఖురాన్">ఖురాన్</a> తర్జుమాలు, <a href="/wiki/%E0%B0%B9%E0%B0%A6%E0%B1%80%E0%B0%B8%E0%B1%81%E0%B0%B2%E0%B1%81" title="హదీసులు">హదీసులు</a>, <a href="/wiki/%E0%B0%AB%E0%B0%BF%E0%B0%96%E0%B0%B9%E0%B1%8D" title="ఫిఖహ్">ఫిఖహ్</a>, <a href="/w/index.php?title=%E0%B0%87%E0%B0%B8%E0%B1%8D%E0%B0%B2%E0%B0%BE%E0%B0%AE%E0%B1%80%E0%B0%AF_%E0%B0%9A%E0%B0%B0%E0%B0%BF%E0%B0%A4%E0%B1%8D%E0%B0%B0&action=edit&redlink=1" class="new" title="ఇస్లామీయ చరిత్ర (పేజీ ఉనికిలో లేదు)">ఇస్లామీయ చరిత్ర</a>, <a href="/w/index.php?title=%E0%B0%AE%E0%B0%BE%E0%B0%B0%E0%B0%BF%E0%B0%AB%E0%B0%A4%E0%B1%8D&action=edit&redlink=1" class="new" title="మారిఫత్ (పేజీ ఉనికిలో లేదు)">మారిఫత్</a> (ఆధ్యాత్మికము), <a href="/wiki/%E0%B0%B8%E0%B1%82%E0%B0%AB%E0%B1%80_%E0%B0%A4%E0%B0%A4%E0%B1%8D%E0%B0%B5%E0%B0%AE%E0%B1%81" title="సూఫీ తత్వము">సూఫీ తత్వము</a>,, ధార్మికశాస్త్రాల సాహిత్యం చూడవచ్చు. </p><p><a href="/w/index.php?title=%E0%B0%96%E0%B0%B8%E0%B0%B8%E0%B1%81%E0%B0%B2%E0%B1%8D_%E0%B0%85%E0%B0%82%E0%B0%AC%E0%B0%BF%E0%B0%AF%E0%B0%BE&action=edit&redlink=1" class="new" title="ఖససుల్ అంబియా (పేజీ ఉనికిలో లేదు)">ఖససుల్ అంబియా</a>, <a href="/w/index.php?title=%E0%B0%A4%E0%B0%AB%E0%B1%8D_%E0%B0%B9%E0%B1%80%E0%B0%AE%E0%B1%81%E0%B0%B2%E0%B1%8D_%E0%B0%96%E0%B1%81%E0%B0%B0%E0%B0%BE%E0%B0%A8%E0%B1%8D&action=edit&redlink=1" class="new" title="తఫ్ హీముల్ ఖురాన్ (పేజీ ఉనికిలో లేదు)">తఫ్ హీముల్ ఖురాన్</a>, <a href="/w/index.php?title=%E0%B0%A4%E0%B0%B0%E0%B1%8D%E0%B0%9C%E0%B1%81%E0%B0%AE%E0%B0%BE%E0%B0%A8%E0%B1%81%E0%B0%B2%E0%B1%8D_%E0%B0%96%E0%B1%81%E0%B0%B0%E0%B0%BE%E0%B0%A8%E0%B1%8D&action=edit&redlink=1" class="new" title="తర్జుమానుల్ ఖురాన్ (పేజీ ఉనికిలో లేదు)">తర్జుమానుల్ ఖురాన్</a>, <a href="/w/index.php?title=%E0%B0%A4%E0%B0%AB%E0%B1%8D%E0%B0%B8%E0%B1%80%E0%B0%B0%E0%B1%81%E0%B0%B2%E0%B1%8D_%E0%B0%96%E0%B1%81%E0%B0%B0%E0%B0%BE%E0%B0%A8%E0%B1%8D&action=edit&redlink=1" class="new" title="తఫ్సీరుల్ ఖురాన్ (పేజీ ఉనికిలో లేదు)">తఫ్సీరుల్ ఖురాన్</a>, <a href="/w/index.php?title=%E0%B0%AB%E0%B0%9C%E0%B0%BE%E0%B0%AF%E0%B0%B2%E0%B1%8D-%E0%B0%8E-%E0%B0%86%E0%B0%AE%E0%B0%BE%E0%B0%B2%E0%B1%8D&action=edit&redlink=1" class="new" title="ఫజాయల్-ఎ-ఆమాల్ (పేజీ ఉనికిలో లేదు)">ఫజాయల్-ఎ-ఆమాల్</a>, <a href="/w/index.php?title=%E0%B0%AC%E0%B1%86%E0%B0%B9%E0%B0%BF%E0%B0%B7%E0%B1%8D%E0%B0%A4%E0%B1%80_%E0%B0%9C%E0%B1%87%E0%B0%B5%E0%B0%B0%E0%B1%8D&action=edit&redlink=1" class="new" title="బెహిష్తీ జేవర్ (పేజీ ఉనికిలో లేదు)">బెహిష్తీ జేవర్</a>, <a href="/w/index.php?title=%E0%B0%AC%E0%B0%B9%E0%B0%BE%E0%B0%B0%E0%B1%86_%E0%B0%B7%E0%B0%B0%E0%B1%80%E0%B0%AF%E0%B0%A4%E0%B1%8D&action=edit&redlink=1" class="new" title="బహారె షరీయత్ (పేజీ ఉనికిలో లేదు)">బహారె షరీయత్లు</a> ప్రముఖం. </p><p><b>సాహితీ</b> </p><p>గద్య సాహిత్యంలో ఇవి ముఖ్యం. <a href="/w/index.php?title=%E0%B0%A6%E0%B0%BE%E0%B0%B8%E0%B1%8D%E0%B0%A4%E0%B0%BE%E0%B0%A8%E0%B1%8D&action=edit&redlink=1" class="new" title="దాస్తాన్ (పేజీ ఉనికిలో లేదు)">దాస్తాన్</a>, <a href="/w/index.php?title=%E0%B0%85%E0%B0%AB%E0%B1%8D%E0%B0%B8%E0%B0%BE%E0%B0%A8%E0%B0%BE&action=edit&redlink=1" class="new" title="అఫ్సానా (పేజీ ఉనికిలో లేదు)">అఫ్సానా</a>, <a href="/w/index.php?title=%E0%B0%A8%E0%B0%BE%E0%B0%B5%E0%B0%B2%E0%B1%8D&action=edit&redlink=1" class="new" title="నావల్ (పేజీ ఉనికిలో లేదు)">నావల్</a> (నవల), <a href="/w/index.php?title=%E0%B0%B8%E0%B0%AB%E0%B0%B0%E0%B1%8D_%E0%B0%A8%E0%B0%BE%E0%B0%AE%E0%B0%BE&action=edit&redlink=1" class="new" title="సఫర్ నామా (పేజీ ఉనికిలో లేదు)">సఫర్ నామా</a>, <a href="/w/index.php?title=%E0%B0%AE%E0%B0%9C%E0%B1%8D_%E0%B0%AE%E0%B1%82%E0%B0%A8%E0%B1%8D&action=edit&redlink=1" class="new" title="మజ్ మూన్ (పేజీ ఉనికిలో లేదు)">మజ్ మూన్</a>, <a href="/w/index.php?title=%E0%B0%B8%E0%B0%B0%E0%B1%8D_%E0%B0%97%E0%B1%81%E0%B0%9C%E0%B0%BF%E0%B0%B7%E0%B1%8D%E0%B0%A4%E0%B1%8D&action=edit&redlink=1" class="new" title="సర్ గుజిష్త్ (పేజీ ఉనికిలో లేదు)">సర్ గుజిష్త్</a>, <a href="/w/index.php?title=%E0%B0%87%E0%B0%A8%E0%B1%8D_%E0%B0%B7%E0%B0%BE%E0%B0%AF%E0%B0%BF%E0%B0%AF&action=edit&redlink=1" class="new" title="ఇన్ షాయియ (పేజీ ఉనికిలో లేదు)">ఇన్ షాయియ</a>, <a href="/w/index.php?title=%E0%B0%AE%E0%B1%81%E0%B0%B0%E0%B0%BE%E0%B0%B8%E0%B0%B2&action=edit&redlink=1" class="new" title="మురాసల (పేజీ ఉనికిలో లేదు)">మురాసల</a>, <a href="/w/index.php?title=%E0%B0%96%E0%B1%81%E0%B0%A6%E0%B1%8D_%E0%B0%A8%E0%B0%B5%E0%B0%BF%E0%B0%B7%E0%B1%8D%E0%B0%A4%E0%B1%8D&action=edit&redlink=1" class="new" title="ఖుద్ నవిష్త్ (పేజీ ఉనికిలో లేదు)">ఖుద్ నవిష్త్</a>. </p><p><b>పద్యం</b> </p><p>పద్యం లేదా కవితాసాహిత్యానికి చాలా అనువైనభాషగా ఉర్దూకు పేరుగలదు. </p><p><a href="/wiki/%E0%B0%97%E0%B0%9C%E0%B0%B2%E0%B1%8D" title="గజల్">గజల్</a> ఉర్దూకవితా శిరస్సుపై వజ్రకిరీటం. ఉర్దూ ద్వారా <a href="/wiki/%E0%B0%97%E0%B0%9C%E0%B0%B2%E0%B1%8D" title="గజల్">గజల్కు</a> పేరురాలేదు గాని, గజల్ ద్వారా ఉర్దూకు ఖ్యాతి వచ్చింది అంటే అతిశయోక్తిగాదు. </p><p>పద్యసాహిత్యంలో కవితలను ఈవిధంగా వర్గీకరించవచ్చు. <a href="/wiki/%E0%B0%A8%E0%B0%9C%E0%B0%AE%E0%B1%8D" class="mw-redirect" title="నజమ్">నజమ్</a>, <a href="/wiki/%E0%B0%97%E0%B0%9C%E0%B0%B2%E0%B1%8D" title="గజల్">గజల్</a>, <a href="/wiki/%E0%B0%AE%E0%B0%B8%E0%B1%8D_%E0%B0%A8%E0%B0%B5%E0%B0%BF" class="mw-redirect" title="మస్ నవి">మస్ నవి</a>, <a href="/w/index.php?title=%E0%B0%AE%E0%B0%B0%E0%B1%8D%E0%B0%B8%E0%B0%BF%E0%B0%AF%E0%B0%BE&action=edit&redlink=1" class="new" title="మర్సియా (పేజీ ఉనికిలో లేదు)">మర్సియా</a>, <a href="/wiki/%E0%B0%A6%E0%B1%8B%E0%B0%B9%E0%B0%BE_(%E0%B0%95%E0%B0%B5%E0%B0%BF%E0%B0%A4%E0%B1%8D%E0%B0%B5%E0%B0%82)" title="దోహా (కవిత్వం)">దోహా</a>, <a href="/wiki/%E0%B0%96%E0%B0%B8%E0%B1%80%E0%B0%A6%E0%B0%BE" class="mw-redirect" title="ఖసీదా">ఖసీదా</a>, <a href="/wiki/%E0%B0%B9%E0%B0%AE%E0%B1%8D%E0%B0%A6%E0%B1%8D" title="హమ్ద్">హమ్ద్</a>, <a href="/wiki/%E0%B0%A8%E0%B0%BE%E0%B0%A4%E0%B1%8D" title="నాత్">నాత్</a>, <a href="/wiki/%E0%B0%96%E0%B0%A4%E0%B0%BE" class="mw-redirect" title="ఖతా">ఖతా</a>, <a href="/wiki/%E0%B0%B0%E0%B1%81%E0%B0%AC%E0%B0%BE%E0%B0%AF%E0%B0%BF" title="రుబాయి">రుబాయి</a>, <a href="/w/index.php?title=%E0%B0%B7%E0%B1%86%E0%B0%B9%E0%B1%8D%E0%B0%B0%E0%B1%8D-%E0%B0%8E-%E0%B0%86%E0%B0%B7%E0%B1%82%E0%B0%AC%E0%B1%8D&action=edit&redlink=1" class="new" title="షెహ్ర్-ఎ-ఆషూబ్ (పేజీ ఉనికిలో లేదు)">షెహ్ర్-ఎ-ఆషూబ్</a>. </p><p>కవి తనకవితలలో తన కలంపేరు '<a href="/wiki/%E0%B0%A4%E0%B0%96%E0%B0%B2%E0%B1%8D%E0%B0%B2%E0%B1%81%E0%B0%B8%E0%B1%8D" class="mw-redirect" title="తఖల్లుస్">తఖల్లుస్</a>' ఉపయోగిస్తాడు. </p><p><b>అరూజ్ లేదా ఛందస్సు</b> </p><p>అరూజ్ అనగా కవితా రచనలో తీసుకోవలసిన సాంప్రదాయక విలువలు. కవితలు ఒక క్రమంగా తఖ్తీని గలిగి వుంటాయి. ఒక బహర్ (మీటర్) లో ఇమడబడి ఉంటుంది. తఖ్తీ మూలాన్ని బహర్ అని, బహర్ లో ఉండే శబ్దాలను అర్కాన్ లని అంటారు. అరూజ్ లో ముఖ్యమైన పదాలు <a href="/w/index.php?title=%E0%B0%85%E0%B0%B0%E0%B1%82%E0%B0%9C%E0%B1%8D&action=edit&redlink=1" class="new" title="అరూజ్ (పేజీ ఉనికిలో లేదు)">అరూజ్</a>, <a href="/w/index.php?title=%E0%B0%A4%E0%B0%96%E0%B1%8D%E0%B0%A4%E0%B1%80&action=edit&redlink=1" class="new" title="తఖ్తీ (పేజీ ఉనికిలో లేదు)">తఖ్తీ</a>, <a href="/w/index.php?title=%E0%B0%AC%E0%B0%B9%E0%B0%B0%E0%B1%8D&action=edit&redlink=1" class="new" title="బహర్ (పేజీ ఉనికిలో లేదు)">బహర్</a>, <a href="/w/index.php?title=%E0%B0%9C%E0%B0%AE%E0%B1%80%E0%B0%A8%E0%B1%8D&action=edit&redlink=1" class="new" title="జమీన్ (పేజీ ఉనికిలో లేదు)">జమీన్</a>, <a href="/w/index.php?title=%E0%B0%85%E0%B0%B0%E0%B1%8D%E0%B0%95%E0%B0%BE%E0%B0%A8%E0%B1%8D&action=edit&redlink=1" class="new" title="అర్కాన్ (పేజీ ఉనికిలో లేదు)">అర్కాన్</a>. </p><p><i><a href="/w/index.php?title=%E0%B0%B7%E0%B0%BE%E0%B0%B0%E0%B0%BF%E0%B0%96%E0%B1%8D_%E0%B0%9C%E0%B0%AE%E0%B0%BE%E0%B0%B2%E0%B1%8D&action=edit&redlink=1" class="new" title="షారిఖ్ జమాల్ (పేజీ ఉనికిలో లేదు)">షారిఖ్ జమాల్</a></i> నాగ్ పూరి అరూజ్ విద్వాంసుడు. ఇతని శిష్యగణం భారతదేశమంతటా, ముఖ్యంగా దక్షిణభారతదేశమంతటా గలరు. </p> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="వ్యావహారికము"><span id=".E0.B0.B5.E0.B1.8D.E0.B0.AF.E0.B0.BE.E0.B0.B5.E0.B0.B9.E0.B0.BE.E0.B0.B0.E0.B0.BF.E0.B0.95.E0.B0.AE.E0.B1.81"></span>వ్యావహారికము</h2></div> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="ఉదాహరణలు"><span id=".E0.B0.89.E0.B0.A6.E0.B0.BE.E0.B0.B9.E0.B0.B0.E0.B0.A3.E0.B0.B2.E0.B1.81"></span>ఉదాహరణలు</h3></div> <table class="wikitable" style="width: 80%"> <tbody><tr> <th>తెలుగు వాడుక </th> <th>ఉర్దూ లిపిలో </th> <th>తెలుగు లిప్యాంతరీకరణ </th> <th>యధానువాదం (గమనిక) </th></tr> <tr> <td>నమస్కారము </td> <td>السلام علیکم </td> <td>అస్సలామ్ ఒ అలైకుమ్ </td> <td>"మీకు శాంతి కలుగును గాక." ( <a href="/wiki/%E0%B0%85%E0%B0%B0%E0%B0%AC%E0%B1%8D%E0%B0%AC%E0%B1%80_%E0%B0%AD%E0%B0%BE%E0%B0%B7" title="అరబ్బీ భాష">అరబ్బీ</a> నుండి.) </td></tr> <tr> <td>(ప్రతి) నమస్కారము </td> <td>و علیکم السلام </td> <td>వ అలైకుమ్ అస్సలామ్ </td> <td>"మీకునూ శాంతి కలుగును గాక." (అరబ్బీ నుండి) </td></tr> <tr> <td>నమస్తే </td> <td>(آداب (عرض ہے </td> <td>ఆదాబ్ (అర్జ్ హై) </td> <td>"గౌరవాన్ని ప్రకటించడం" (సెక్యులర్ విధానము) </td></tr> <tr> <td>మంచిది. వెళ్ళి రండి </td> <td>خدا حافظ </td> <td>ఖుదా హాఫిజ్ </td> <td>"అల్లాహ్ మిమ్మల్ని కాపాడు గాక" </td></tr> <tr> <td>అవును </td> <td>ہاں </td> <td>హాఁ </td> <td>అవును (సాధారణ వ్యవహారం) </td></tr> <tr> <td>అవును </td> <td>جی </td> <td>జీ </td> <td>అండీ (గౌరవ సూచకం) </td></tr> <tr> <td>అవునండీ </td> <td>جی ہاں </td> <td>జీ హాఁ </td> <td>అవునండీ (మర్యాదపూర్వంగా) </td></tr> <tr> <td>లేదు </td> <td>نا </td> <td>నా </td> <td>(సాధారణ వ్యవహారం) </td></tr> <tr> <td>లేదండి </td> <td>نہیں، جی نہیں </td> <td>నహీఁ, జీ నహీఁ </td> <td>లేదు (సాధారణ వ్యవహారం);లేదండీ (మర్యాదపూర్వంగా) </td></tr> <tr> <td>దయచేసి, దయవుంచి </td> <td>مہربانی </td> <td>మెహర్బానీ (కర్‌కె) </td> <td>దయ (ఉండి) </td></tr> <tr> <td>ధన్యవాదాలు </td> <td>شکریہ </td> <td>షుక్రియా </td> <td>ధన్యవాదాలు </td></tr> <tr> <td>దయచేయండి, స్వాగతం </td> <td>تشریف لائیے </td> <td>తష్రీఫ్ లాయియే </td> <td>"గౌరవంగా స్వాగతించడం" </td></tr> <tr> <td>దయచేసి కూర్చోండి </td> <td>تشریف رکھیئے </td> <td>తష్రీఫ్ రఖియే </td> <td>"గౌరవంగా కూర్చోబెట్టడం" </td></tr> <tr> <td>మీతోకలసి చాలా సంతోషించాను </td> <td>اپ سے مل کر خوشی ہوئی </td> <td>ఆప్ సే మిల్ కర్ ఖుషీ హుఈ </td> <td>"మీతోకలవడం ఆనందదాయకం" </td></tr> <tr> <td>మీరు ఇంగ్లీషు మాట్లాడగలరా? </td> <td>کیا اپ انگریزی بولتے ہیں؟ </td> <td>క్యా ఆప్ అంగ్రేజీ బోల్ తే హైఁ? </td> <td>"మీకు ఇంగ్లీషు వచ్చా?" </td></tr> <tr> <td>నేను ఉర్దూ మాట్లాడలేను. </td> <td>میں اردو نہیں بولتا/بولتی </td> <td>మైఁ ఉర్దూ నహీఁ బోల్ తా/బోల్ తీ </td> <td><i>బోల్ తా</i> (పుంలింగము), <i>బోల్ తీ</i> (స్త్రీలింగము) </td></tr> <tr> <td>నా పేరు ... </td> <td>میرا نام ۔۔۔ ہے </td> <td>మేరా నామ్ .... హై </td> <td> </td></tr> <tr> <td><a href="/wiki/%E0%B0%B2%E0%B0%95%E0%B1%8D%E0%B0%A8%E0%B1%8B" title="లక్నో">లక్నో</a> ఎక్కడుంది? </td> <td>لکھنئو کہاں ہے؟ </td> <td>లక్నో కహాఁ హై </td> <td> </td></tr> <tr> <td>ఉర్దూ మంచి భాష. </td> <td>اردو اچھی زبان ہے </td> <td>ఉర్దూ అచ్ఛీ జబాన్ హై </td> <td> </td></tr></tbody></table> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="ఉర్దూ_ఫాంట్స్"><span id=".E0.B0.89.E0.B0.B0.E0.B1.8D.E0.B0.A6.E0.B1.82_.E0.B0.AB.E0.B0.BE.E0.B0.82.E0.B0.9F.E0.B1.8D.E0.B0.B8.E0.B1.8D"></span>ఉర్దూ ఫాంట్స్</h2></div> <figure class="mw-default-size" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/%E0%B0%A6%E0%B0%B8%E0%B1%8D%E0%B0%A4%E0%B1%8D%E0%B0%B0%E0%B0%82:Award_to_Farook_at_Telangana_Formation_Decennial_Celebrations_in_Ravindra_Bharathi_(11.06.2023).jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/f/ff/Award_to_Farook_at_Telangana_Formation_Decennial_Celebrations_in_Ravindra_Bharathi_%2811.06.2023%29.jpg/220px-Award_to_Farook_at_Telangana_Formation_Decennial_Celebrations_in_Ravindra_Bharathi_%2811.06.2023%29.jpg" decoding="async" width="220" height="147" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/f/ff/Award_to_Farook_at_Telangana_Formation_Decennial_Celebrations_in_Ravindra_Bharathi_%2811.06.2023%29.jpg/330px-Award_to_Farook_at_Telangana_Formation_Decennial_Celebrations_in_Ravindra_Bharathi_%2811.06.2023%29.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/f/ff/Award_to_Farook_at_Telangana_Formation_Decennial_Celebrations_in_Ravindra_Bharathi_%2811.06.2023%29.jpg/440px-Award_to_Farook_at_Telangana_Formation_Decennial_Celebrations_in_Ravindra_Bharathi_%2811.06.2023%29.jpg 2x" data-file-width="6000" data-file-height="4000" /></a><figcaption>తెలంగాణ అవతరణ దశాబ్ది ఉత్సవాలలో జరిగిన  తెలంగాణ సాహిత్య దినోత్సవం కార్యక్రమంలో  ప్రముఖ ఉర్దూ కవి కాజీ ఫారుక్ ఆరిఫీ గారికి జీవన సాఫల్య పురస్కారం అందజేత </figcaption></figure> <p>ఉర్దూ భాషా ఫాంట్ల అభివృద్ధి, <a href="/wiki/%E0%B0%AD%E0%B0%BE%E0%B0%B0%E0%B0%A4_%E0%B0%AA%E0%B1%8D%E0%B0%B0%E0%B0%AD%E0%B1%81%E0%B0%A4%E0%B1%8D%E0%B0%B5%E0%B0%AE%E0%B1%81" class="mw-redirect" title="భారత ప్రభుత్వము">భారత ప్రభుత్వం</a> మానవ వనరుల అభివృద్ధి శాఖ, ఐ.టి. శాఖ, ఎన్. సి. పి. యు. ఎల్. (<a href="/wiki/%E0%B0%A8%E0%B1%87%E0%B0%B7%E0%B0%A8%E0%B0%B2%E0%B1%8D_%E0%B0%95%E0%B1%8C%E0%B0%A8%E0%B1%8D%E0%B0%B8%E0%B0%BF%E0%B0%B2%E0%B1%8D_%E0%B0%AB%E0%B0%B0%E0%B1%8D_%E0%B0%AA%E0%B1%8D%E0%B0%B0%E0%B0%AE%E0%B1%8B%E0%B0%B7%E0%B0%A8%E0%B1%8D_%E0%B0%86%E0%B0%AB%E0%B1%8D_%E0%B0%89%E0%B0%B0%E0%B1%8D%E0%B0%A6%E0%B1%82_%E0%B0%B2%E0%B0%BE%E0%B0%82%E0%B0%97%E0%B1%8D%E0%B0%B5%E0%B1%87%E0%B0%9C%E0%B1%8D" title="నేషనల్ కౌన్సిల్ ఫర్ ప్రమోషన్ ఆఫ్ ఉర్దూ లాంగ్వేజ్">నేషనల్ కౌన్సిల్ ఫర్ ప్రమోషన్ ఆఫ్ ఉర్దూ లాంగ్వేజ్</a>) సంయుక్తంగా అభివృద్ధి పరచారు. దీని వలన ఇతర దేశాల (పాకిస్తాన్) పై ఆధారపడే దురవస్థ నుండి బయట పడ్డారు.<sup id="cite_ref-timesofindia.indiatimes.com_2-1" class="reference"><a href="#cite_note-timesofindia.indiatimes.com-2"><span class="cite-bracket">[</span>2<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </p> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="ఇవి_కూడా_చూడండి"><span id=".E0.B0.87.E0.B0.B5.E0.B0.BF_.E0.B0.95.E0.B1.82.E0.B0.A1.E0.B0.BE_.E0.B0.9A.E0.B1.82.E0.B0.A1.E0.B0.82.E0.B0.A1.E0.B0.BF"></span>ఇవి కూడా చూడండి</h2></div> <ol><li><a href="/wiki/%E0%B0%89%E0%B0%B0%E0%B1%8D%E0%B0%A6%E0%B1%82_%E0%B0%B8%E0%B0%BE%E0%B0%B9%E0%B0%BF%E0%B0%A4%E0%B1%8D%E0%B0%AF%E0%B0%AE%E0%B1%81" title="ఉర్దూ సాహిత్యము">ఉర్దూ సాహిత్యము</a></li> <li><a href="/wiki/%E0%B0%89%E0%B0%B0%E0%B1%8D%E0%B0%A6%E0%B1%82_%E0%B0%AA%E0%B1%8D%E0%B0%B0%E0%B0%AE%E0%B1%81%E0%B0%96%E0%B1%81%E0%B0%B2%E0%B1%81" title="ఉర్దూ ప్రముఖులు">ఉర్దూ ప్రముఖులు</a></li> <li><a href="/wiki/%E0%B0%89%E0%B0%B0%E0%B1%8D%E0%B0%A6%E0%B1%82_%E0%B0%95%E0%B0%B5%E0%B1%81%E0%B0%B2%E0%B1%81" title="ఉర్దూ కవులు">ఉర్దూ కవులు</a></li> <li><a href="/wiki/%E0%B0%AE%E0%B1%81%E0%B0%B7%E0%B0%BE%E0%B0%AF%E0%B0%BF%E0%B0%B0%E0%B0%BE" title="ముషాయిరా">ముషాయిరా</a> (కవిసమ్మేళనం)</li> <li><a href="/wiki/%E0%B0%89%E0%B0%B0%E0%B1%8D%E0%B0%A6%E0%B1%82_%E0%B0%B0%E0%B0%9A%E0%B0%AF%E0%B0%BF%E0%B0%A4%E0%B0%B2%E0%B1%81" class="mw-redirect" title="ఉర్దూ రచయితలు">ఉర్దూ రచయితలు</a></li> <li><a href="/wiki/%E0%B0%89%E0%B0%B0%E0%B1%8D%E0%B0%A6%E0%B1%82_%E0%B0%B7%E0%B0%BE%E0%B0%AF%E0%B0%BF%E0%B0%B0%E0%B0%BF" title="ఉర్దూ షాయిరి">ఉర్దూ షాయిరి</a></li> <li><a href="/wiki/%E0%B0%AA%E0%B1%8D%E0%B0%B0%E0%B0%AE%E0%B1%81%E0%B0%96_%E0%B0%89%E0%B0%B0%E0%B1%8D%E0%B0%A6%E0%B1%82_%E0%B0%AA%E0%B1%81%E0%B0%B8%E0%B1%8D%E0%B0%A4%E0%B0%95%E0%B0%BE%E0%B0%B2%E0%B1%81" title="ప్రముఖ ఉర్దూ పుస్తకాలు">ప్రముఖ ఉర్దూ పుస్తకాలు</a></li></ol> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="ఉర్దూ_జాతీయాలు"><span id=".E0.B0.89.E0.B0.B0.E0.B1.8D.E0.B0.A6.E0.B1.82_.E0.B0.9C.E0.B0.BE.E0.B0.A4.E0.B1.80.E0.B0.AF.E0.B0.BE.E0.B0.B2.E0.B1.81"></span><a href="/w/index.php?title=%E0%B0%89%E0%B0%B0%E0%B1%8D%E0%B0%A6%E0%B1%82_%E0%B0%9C%E0%B0%BE%E0%B0%A4%E0%B1%80%E0%B0%AF%E0%B0%BE%E0%B0%B2%E0%B1%81&action=edit&redlink=1" class="new" title="ఉర్దూ జాతీయాలు (పేజీ ఉనికిలో లేదు)">ఉర్దూ జాతీయాలు</a></h2></div> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="ఉర్దూ-తెలుగు_నిఘంటువు"><span id=".E0.B0.89.E0.B0.B0.E0.B1.8D.E0.B0.A6.E0.B1.82-.E0.B0.A4.E0.B1.86.E0.B0.B2.E0.B1.81.E0.B0.97.E0.B1.81_.E0.B0.A8.E0.B0.BF.E0.B0.98.E0.B0.82.E0.B0.9F.E0.B1.81.E0.B0.B5.E0.B1.81"></span><a href="/wiki/%E0%B0%89%E0%B0%B0%E0%B1%8D%E0%B0%A6%E0%B1%82-%E0%B0%A4%E0%B1%86%E0%B0%B2%E0%B1%81%E0%B0%97%E0%B1%81_%E0%B0%A8%E0%B0%BF%E0%B0%98%E0%B0%82%E0%B0%9F%E0%B1%81%E0%B0%B5%E0%B1%81" title="ఉర్దూ-తెలుగు నిఘంటువు">ఉర్దూ-తెలుగు నిఘంటువు</a></h2></div> <ul><li>1938-మొదటి ఉర్దూ – తెలుగు నిఘంటువు 1938లో వరంగల్ ఉస్మానియా కాలేజిలో అరబిక్ మాజీ ప్రొఫెసర్ ఐ.కొండలరావు సంకలనపరచి ప్రచురించాడు. ఇది అలీఫ్ నుండి లామ్ వరకు అహ్మదియా ప్రెస్ కర్నూలులోను, మీమ్ నుండి యే వరకు వరంగల్ కుమార్ ప్రెస్ లోను ముద్రణ చేయబడింది. మొత్తం 857 పేజీల పుస్తకం.</li> <li>2009 – ఎ. బి. కె. ప్రసాద్ అధ్యక్షతన <a href="/wiki/%E0%B0%86%E0%B0%82%E0%B0%A7%E0%B1%8D%E0%B0%B0%E0%B0%AA%E0%B1%8D%E0%B0%B0%E0%B0%A6%E0%B1%87%E0%B0%B6%E0%B1%8D_%E0%B0%85%E0%B0%A7%E0%B0%BF%E0%B0%95%E0%B0%BE%E0%B0%B0_%E0%B0%AD%E0%B0%BE%E0%B0%B7%E0%B0%BE_%E0%B0%B8%E0%B0%82%E0%B0%98%E0%B0%82" title="ఆంధ్రప్రదేశ్ అధికార భాషా సంఘం">ఆంధ్రప్రదేశ్ అధికార భాషా సంఘం</a> 862 పేజీలతో ఈ నిఘంటువును పునర్ముద్రించింది.</li></ul> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="ఉర్దూ_భాషలోకి_అనువదింపబడిన_ప్రముఖ_గ్రంథాలు"><span id=".E0.B0.89.E0.B0.B0.E0.B1.8D.E0.B0.A6.E0.B1.82_.E0.B0.AD.E0.B0.BE.E0.B0.B7.E0.B0.B2.E0.B1.8B.E0.B0.95.E0.B0.BF_.E0.B0.85.E0.B0.A8.E0.B1.81.E0.B0.B5.E0.B0.A6.E0.B0.BF.E0.B0.82.E0.B0.AA.E0.B0.AC.E0.B0.A1.E0.B0.BF.E0.B0.A8_.E0.B0.AA.E0.B1.8D.E0.B0.B0.E0.B0.AE.E0.B1.81.E0.B0.96_.E0.B0.97.E0.B1.8D.E0.B0.B0.E0.B0.82.E0.B0.A5.E0.B0.BE.E0.B0.B2.E0.B1.81"></span>ఉర్దూ భాషలోకి అనువదింపబడిన ప్రముఖ గ్రంథాలు</h2></div> <ul><li>రామాయణం</li> <li>మహాభారతం – <a href="/wiki/%E0%B0%85%E0%B0%95%E0%B1%8D%E0%B0%AC%E0%B0%B0%E0%B1%8D" title="అక్బర్">అక్బర్</a> కాలంలో పర్షియన్ లోకి అనువాదం <a href="/wiki/%E0%B0%B0%E0%B0%9C%E0%B1%8D%E0%B0%AE%E0%B1%8D_%E0%B0%A8%E0%B0%BE%E0%B0%AE%E0%B0%BE" title="రజ్మ్ నామా">రజ్మ్ నామా</a></li> <li>భగవద్గీత: హిందూముస్లింల పరస్పర అవగాహన కొరకు, అలహాబాద్ కు చెందిన డాక్టర్ అజయ్ మాల్వి సంస్కృతంలోగల భగవద్గీతను ఉర్దూలోకి తర్జుమా చేశాడు, దీనికి "నగ్మయే యజ్దానీ" (నగ్మా = గీతం; యజ్దాన్ = భగవంతుడు => భగవంతుడి గీతం => భగవద్గీత) <a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20081211070931/http://www.eenadu.net/story.asp?qry1=23&reccount=37">ఈనాడు డిసెంబరు 26, 2008</a></li> <li>గులేబకావళి కథ. మొదలగునవి.</li></ul> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="ఉర్దూ_సామెతలు"><span id=".E0.B0.89.E0.B0.B0.E0.B1.8D.E0.B0.A6.E0.B1.82_.E0.B0.B8.E0.B0.BE.E0.B0.AE.E0.B1.86.E0.B0.A4.E0.B0.B2.E0.B1.81"></span>ఉర్దూ సామెతలు</h2></div> <p>చూడండి : <a href="/wiki/%E0%B0%89%E0%B0%B0%E0%B1%8D%E0%B0%A6%E0%B1%82_%E0%B0%B8%E0%B0%BE%E0%B0%AE%E0%B1%86%E0%B0%A4%E0%B0%B2%E0%B1%81" title="ఉర్దూ సామెతలు">ఉర్దూ సామెతలు</a> </p> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="ఉర్దూ_భాష_మాట్లాడే_దేశాలు"><span id=".E0.B0.89.E0.B0.B0.E0.B1.8D.E0.B0.A6.E0.B1.82_.E0.B0.AD.E0.B0.BE.E0.B0.B7_.E0.B0.AE.E0.B0.BE.E0.B0.9F.E0.B1.8D.E0.B0.B2.E0.B0.BE.E0.B0.A1.E0.B1.87_.E0.B0.A6.E0.B1.87.E0.B0.B6.E0.B0.BE.E0.B0.B2.E0.B1.81"></span>ఉర్దూ భాష మాట్లాడే దేశాలు</h2></div> <ul><li><a href="/wiki/%E0%B0%AD%E0%B0%BE%E0%B0%B0%E0%B0%A4_%E0%B0%A6%E0%B1%87%E0%B0%B6%E0%B0%82" class="mw-redirect" title="భారత దేశం">భారత దేశం</a> * <a href="/wiki/%E0%B0%AA%E0%B0%BE%E0%B0%95%E0%B0%BF%E0%B0%B8%E0%B1%8D%E0%B0%A4%E0%B0%BE%E0%B0%A8%E0%B1%8D" title="పాకిస్తాన్">పాకిస్తాన్</a> * <a href="/wiki/%E0%B0%AC%E0%B0%82%E0%B0%97%E0%B1%8D%E0%B0%B2%E0%B0%BE%E0%B0%A6%E0%B1%87%E0%B0%B6%E0%B1%8D" title="బంగ్లాదేశ్">బంగ్లాదేశ్</a> * <a href="/wiki/%E0%B0%AF%E0%B1%81%E0%B0%A8%E0%B1%88%E0%B0%9F%E0%B1%86%E0%B0%A1%E0%B1%8D_%E0%B0%85%E0%B0%B0%E0%B0%AC%E0%B1%8D_%E0%B0%8E%E0%B0%AE%E0%B0%BF%E0%B0%B0%E0%B1%87%E0%B0%9F%E0%B1%8D%E0%B0%B8%E0%B1%8D" title="యునైటెడ్ అరబ్ ఎమిరేట్స్">యునైటెడ్ అరబ్ ఎమిరేట్స్</a> * <a href="/wiki/%E0%B0%AF%E0%B1%81%E0%B0%A8%E0%B1%88%E0%B0%9F%E0%B1%86%E0%B0%A1%E0%B1%8D_%E0%B0%95%E0%B0%BF%E0%B0%82%E0%B0%97%E0%B1%8D%E0%B0%A1%E0%B0%AE%E0%B1%8D" class="mw-redirect" title="యునైటెడ్ కింగ్డమ్">యునైటెడ్ కింగ్డమ్</a> * <a href="/wiki/%E0%B0%B8%E0%B1%8C%E0%B0%A6%E0%B1%80_%E0%B0%85%E0%B0%B0%E0%B1%87%E0%B0%AC%E0%B0%BF%E0%B0%AF%E0%B0%BE" title="సౌదీ అరేబియా">సౌదీ అరేబియా</a> * <a href="/wiki/%E0%B0%A8%E0%B1%87%E0%B0%AA%E0%B0%BE%E0%B0%B2%E0%B1%8D" title="నేపాల్">నేపాల్</a> * <a href="/wiki/%E0%B0%85%E0%B0%AE%E0%B1%86%E0%B0%B0%E0%B0%BF%E0%B0%95%E0%B0%BE_%E0%B0%B8%E0%B0%82%E0%B0%AF%E0%B1%81%E0%B0%95%E0%B1%8D%E0%B0%A4_%E0%B0%B0%E0%B0%BE%E0%B0%B7%E0%B1%8D%E0%B0%9F%E0%B1%8D%E0%B0%B0%E0%B0%BE%E0%B0%B2%E0%B1%81" title="అమెరికా సంయుక్త రాష్ట్రాలు">అమెరికా సంయుక్త రాష్ట్రాలు</a> * <a href="/wiki/%E0%B0%92%E0%B0%AE%E0%B0%A8%E0%B1%8D" title="ఒమన్">ఒమన్</a> * <a href="/wiki/%E0%B0%95%E0%B1%86%E0%B0%A8%E0%B0%A1%E0%B0%BE" title="కెనడా">కెనడా</a> * <a href="/wiki/%E0%B0%AC%E0%B0%B9%E0%B1%8D%E0%B0%B0%E0%B0%AF%E0%B0%BF%E0%B0%A8%E0%B1%8D" class="mw-redirect" title="బహ్రయిన్">బహ్రయిన్</a> * <a href="/wiki/%E0%B0%AE%E0%B0%BE%E0%B0%B0%E0%B0%BF%E0%B0%B7%E0%B0%B8%E0%B1%8D" title="మారిషస్">మారిషస్</a> * <a href="/wiki/%E0%B0%95%E0%B0%A4%E0%B0%B0%E0%B1%8D" class="mw-redirect" title="కతర్">కతర్</a> * <a href="/wiki/%E0%B0%9C%E0%B0%B0%E0%B1%8D%E0%B0%AE%E0%B0%A8%E0%B1%80" title="జర్మనీ">జర్మనీ</a> * <a href="/wiki/%E0%B0%A8%E0%B0%BE%E0%B0%B0%E0%B1%8D%E0%B0%B5%E0%B1%87" title="నార్వే">నార్వే</a> * <a href="/wiki/%E0%B0%AB%E0%B1%8D%E0%B0%B0%E0%B0%BE%E0%B0%A8%E0%B1%8D%E0%B0%B8%E0%B1%8D" title="ఫ్రాన్స్">ఫ్రాన్స్</a> * <a href="/wiki/%E0%B0%B8%E0%B1%8D%E0%B0%AA%E0%B1%86%E0%B0%AF%E0%B0%BF%E0%B0%A8%E0%B1%8D" title="స్పెయిన్">స్పెయిన్</a> * <a href="/wiki/%E0%B0%B8%E0%B1%8D%E0%B0%B5%E0%B1%80%E0%B0%A1%E0%B0%A8%E0%B1%8D" title="స్వీడన్">స్వీడన్</a> * <a href="/wiki/%E0%B0%86%E0%B0%AB%E0%B1%8D%E0%B0%98%E0%B0%A8%E0%B0%BF%E0%B0%B8%E0%B1%8D%E0%B0%A4%E0%B0%BE%E0%B0%A8%E0%B1%8D" title="ఆఫ్ఘనిస్తాన్">ఆఫ్ఘనిస్తాన్</a> * <a href="/wiki/%E0%B0%87%E0%B0%B0%E0%B0%BE%E0%B0%A8%E0%B1%8D" title="ఇరాన్">ఇరాన్</a></li></ul> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="భారత_దేశంలో_ఉర్దూ_ఆధికారిక_భాషగా_గల_రాష్ట్రాలు"><span id=".E0.B0.AD.E0.B0.BE.E0.B0.B0.E0.B0.A4_.E0.B0.A6.E0.B1.87.E0.B0.B6.E0.B0.82.E0.B0.B2.E0.B1.8B_.E0.B0.89.E0.B0.B0.E0.B1.8D.E0.B0.A6.E0.B1.82_.E0.B0.86.E0.B0.A7.E0.B0.BF.E0.B0.95.E0.B0.BE.E0.B0.B0.E0.B0.BF.E0.B0.95_.E0.B0.AD.E0.B0.BE.E0.B0.B7.E0.B0.97.E0.B0.BE_.E0.B0.97.E0.B0.B2_.E0.B0.B0.E0.B0.BE.E0.B0.B7.E0.B1.8D.E0.B0.9F.E0.B1.8D.E0.B0.B0.E0.B0.BE.E0.B0.B2.E0.B1.81"></span>భారత దేశంలో ఉర్దూ ఆధికారిక భాషగా గల రాష్ట్రాలు</h2></div> <p><b>ప్రథమ ఆధికారిక భాష</b> </p> <ul><li><a href="/wiki/%E0%B0%9C%E0%B0%AE%E0%B1%8D%E0%B0%AE%E0%B1%82_%E0%B0%95%E0%B0%BE%E0%B0%B6%E0%B1%8D%E0%B0%AE%E0%B1%80%E0%B0%B0%E0%B1%81" class="mw-redirect" title="జమ్మూ కాశ్మీరు">జమ్మూ కాశ్మీరు</a></li></ul> <p><b>రెండవ ఆధికారిక భాష</b> </p> <ul><li><a href="/wiki/%E0%B0%89%E0%B0%A4%E0%B1%8D%E0%B0%A4%E0%B0%B0_%E0%B0%AA%E0%B1%8D%E0%B0%B0%E0%B0%A6%E0%B1%87%E0%B0%B6%E0%B1%8D" title="ఉత్తర ప్రదేశ్">ఉత్తర ప్రదేశ్</a></li> <li><a href="/wiki/%E0%B0%AC%E0%B1%80%E0%B0%B9%E0%B0%BE%E0%B0%B0%E0%B1%81" class="mw-redirect" title="బీహారు">బీహారు</a></li> <li><a href="/wiki/%E0%B0%86%E0%B0%82%E0%B0%A7%E0%B1%8D%E0%B0%B0_%E0%B0%AA%E0%B1%8D%E0%B0%B0%E0%B0%A6%E0%B1%87%E0%B0%B6%E0%B1%8D" class="mw-redirect" title="ఆంధ్ర ప్రదేశ్">ఆంధ్ర ప్రదేశ్</a></li></ul> <dl><dd><b><a href="/wiki/%E0%B0%86%E0%B0%82%E0%B0%A7%E0%B1%8D%E0%B0%B0%E0%B0%AA%E0%B1%8D%E0%B0%B0%E0%B0%A6%E0%B1%87%E0%B0%B6%E0%B1%8D" title="ఆంధ్రప్రదేశ్">ఆంధ్రప్రదేశ్</a> లో రెండవ ఆధికారిక భాషగా గల జిల్లాలు</b></dd></dl> <dl><dd><dl><dd><ul><li><a href="/wiki/%E0%B0%95%E0%B0%B0%E0%B1%8D%E0%B0%A8%E0%B1%82%E0%B0%B2%E0%B1%81" title="కర్నూలు">కర్నూలు</a></li> <li><a href="/wiki/%E0%B0%85%E0%B0%A8%E0%B0%82%E0%B0%A4%E0%B0%AA%E0%B1%81%E0%B0%B0%E0%B0%82" title="అనంతపురం">అనంతపురం</a></li> <li><a href="/wiki/%E0%B0%9A%E0%B0%BF%E0%B0%A4%E0%B1%8D%E0%B0%A4%E0%B1%82%E0%B0%B0%E0%B1%81" title="చిత్తూరు">చిత్తూరు</a></li> <li><a href="/wiki/%E0%B0%95%E0%B0%A1%E0%B0%AA" title="కడప">కడప</a></li> <li><a href="/wiki/%E0%B0%97%E0%B1%81%E0%B0%82%E0%B0%9F%E0%B1%82%E0%B0%B0%E0%B1%81" title="గుంటూరు">గుంటూరు</a></li></ul></dd></dl></dd></dl> <dl><dd><b><a href="/wiki/%E0%B0%A4%E0%B1%86%E0%B0%B2%E0%B0%82%E0%B0%97%E0%B0%BE%E0%B0%A3" title="తెలంగాణ">తెలంగాణ</a> లో రెండవ ఆధికారిక భాషగా గల జిల్లాలు</b></dd></dl> <dl><dd><dl><dd><ul><li><a href="/wiki/%E0%B0%B9%E0%B1%88%E0%B0%A6%E0%B0%B0%E0%B0%BE%E0%B0%AC%E0%B0%BE%E0%B0%A6%E0%B1%81" title="హైదరాబాదు">హైదరాబాదు</a></li> <li><a href="/wiki/%E0%B0%B0%E0%B0%82%E0%B0%97%E0%B0%BE%E0%B0%B0%E0%B1%86%E0%B0%A1%E0%B1%8D%E0%B0%A1%E0%B0%BF_%E0%B0%9C%E0%B0%BF%E0%B0%B2%E0%B1%8D%E0%B0%B2%E0%B0%BE" title="రంగారెడ్డి జిల్లా">రంగారెడ్డి</a></li> <li><a href="/wiki/%E0%B0%A8%E0%B0%BF%E0%B0%9C%E0%B0%BE%E0%B0%AE%E0%B0%BE%E0%B0%AC%E0%B0%BE%E0%B0%A6%E0%B1%81" title="నిజామాబాదు">నిజామాబాదు</a></li> <li><a href="/wiki/%E0%B0%86%E0%B0%A6%E0%B0%BF%E0%B0%B2%E0%B0%BE%E0%B0%AC%E0%B0%BE%E0%B0%A6%E0%B1%81" class="mw-redirect" title="ఆదిలాబాదు">ఆదిలాబాదు</a></li> <li><a href="/wiki/%E0%B0%B5%E0%B0%B0%E0%B0%82%E0%B0%97%E0%B0%B2%E0%B1%8D%E0%B0%B2%E0%B1%81" class="mw-redirect" title="వరంగల్లు">వరంగల్లు</a></li> <li><a href="/wiki/%E0%B0%AE%E0%B0%B9%E0%B0%AC%E0%B1%82%E0%B0%AC%E0%B1%8D_%E0%B0%A8%E0%B0%97%E0%B0%B0%E0%B1%8D" class="mw-redirect" title="మహబూబ్ నగర్">మహబూబ్ నగర్</a></li> <li><a href="/wiki/%E0%B0%A8%E0%B0%B2%E0%B1%8D%E0%B0%97%E0%B1%8A%E0%B0%82%E0%B0%A1" title="నల్గొండ">నల్గొండ</a></li> <li><a href="/wiki/%E0%B0%95%E0%B0%B0%E0%B1%80%E0%B0%82%E0%B0%A8%E0%B0%97%E0%B0%B0%E0%B1%8D" title="కరీంనగర్">కరీంనగర్</a></li> <li><a href="/wiki/%E0%B0%AE%E0%B1%86%E0%B0%A6%E0%B0%95%E0%B1%8D" title="మెదక్">మెదక్</a></li> <li><a href="/wiki/%E0%B0%96%E0%B0%AE%E0%B1%8D%E0%B0%AE%E0%B0%82" title="ఖమ్మం">ఖమ్మం</a></li></ul></dd></dl></dd></dl> <ul><li><a href="/wiki/%E0%B0%95%E0%B0%B0%E0%B1%8D%E0%B0%A8%E0%B0%BE%E0%B0%9F%E0%B0%95" class="mw-redirect" title="కర్నాటక">కర్నాటక</a></li> <li><a href="/wiki/%E0%B0%9C%E0%B0%BE%E0%B0%B0%E0%B1%8D%E0%B0%96%E0%B0%82%E0%B0%A1%E0%B1%8D" title="జార్ఖండ్">జార్ఖండ్</a></li> <li><a href="/wiki/%E0%B0%A2%E0%B0%BF%E0%B0%B2%E0%B1%8D%E0%B0%B2%E0%B1%80" title="ఢిల్లీ">ఢిల్లీ</a></li> <li><a href="/wiki/%E0%B0%89%E0%B0%A4%E0%B1%8D%E0%B0%A4%E0%B0%B0%E0%B0%BE%E0%B0%96%E0%B0%82%E0%B0%A1%E0%B1%8D" title="ఉత్తరాఖండ్">ఉత్తరాఖండ్</a></li></ul> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="అధికార_భాషల_చట్ట_సవరణ_2022_-_ఆంధ్ర_ప్రదేశ్"><span id=".E0.B0.85.E0.B0.A7.E0.B0.BF.E0.B0.95.E0.B0.BE.E0.B0.B0_.E0.B0.AD.E0.B0.BE.E0.B0.B7.E0.B0.B2_.E0.B0.9A.E0.B0.9F.E0.B1.8D.E0.B0.9F_.E0.B0.B8.E0.B0.B5.E0.B0.B0.E0.B0.A3_2022_-_.E0.B0.86.E0.B0.82.E0.B0.A7.E0.B1.8D.E0.B0.B0_.E0.B0.AA.E0.B1.8D.E0.B0.B0.E0.B0.A6.E0.B1.87.E0.B0.B6.E0.B1.8D"></span>అధికార భాషల చట్ట సవరణ 2022 - ఆంధ్ర ప్రదేశ్</h2></div> <p>రెండవ అధికారిక భాషగా ఉర్దూను గుర్తిస్తూ ప్రవేశపెట్టిన ఈ బిల్లును ఆంధ్రప్రదేశ్ రాష్ట్ర అసెంబ్లీ 2022 మార్చి 23న ఆమోదించింది.<sup id="cite_ref-4" class="reference"><a href="#cite_note-4"><span class="cite-bracket">[</span>4<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </p> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="ఉర్దూమాధ్యమంలో_పరీక్షలు"><span id=".E0.B0.89.E0.B0.B0.E0.B1.8D.E0.B0.A6.E0.B1.82.E0.B0.AE.E0.B0.BE.E0.B0.A7.E0.B1.8D.E0.B0.AF.E0.B0.AE.E0.B0.82.E0.B0.B2.E0.B1.8B_.E0.B0.AA.E0.B0.B0.E0.B1.80.E0.B0.95.E0.B1.8D.E0.B0.B7.E0.B0.B2.E0.B1.81"></span>ఉర్దూమాధ్యమంలో పరీక్షలు</h2></div> <ul><li>రైల్వే రిక్రూట్‌మెంట్‌ పరీక్షలు ఇకపై ఉర్దూలో నిర్వహించనున్నట్లు రైల్వే శాఖామంత్రి <a href="/w/index.php?title=%E0%B0%AE%E0%B0%AE%E0%B0%A4%E0%B0%BE%E0%B0%AC%E0%B1%86%E0%B0%A8%E0%B0%B0%E0%B1%8D%E0%B0%9C%E0%B1%80&action=edit&redlink=1" class="new" title="మమతాబెనర్జీ (పేజీ ఉనికిలో లేదు)">మమతాబెనర్జీ</a> ప్రకటించారు. ప్రస్తుతం హిందీ, ఇంగ్లీషు లలో మాత్రమే ఆర్‌ఆర్‌బీ పరీక్షలు నిర్విహస్తున్నారు. (ఈనాడు 29.10.2009)</li></ul> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="ఆంధ్రప్రదేశ్_నుండి_ప్రచురితమయ్యే_ఉర్దూ_వార్తా_పత్రికలు"><span id=".E0.B0.86.E0.B0.82.E0.B0.A7.E0.B1.8D.E0.B0.B0.E0.B0.AA.E0.B1.8D.E0.B0.B0.E0.B0.A6.E0.B1.87.E0.B0.B6.E0.B1.8D_.E0.B0.A8.E0.B1.81.E0.B0.82.E0.B0.A1.E0.B0.BF_.E0.B0.AA.E0.B1.8D.E0.B0.B0.E0.B0.9A.E0.B1.81.E0.B0.B0.E0.B0.BF.E0.B0.A4.E0.B0.AE.E0.B0.AF.E0.B1.8D.E0.B0.AF.E0.B1.87_.E0.B0.89.E0.B0.B0.E0.B1.8D.E0.B0.A6.E0.B1.82_.E0.B0.B5.E0.B0.BE.E0.B0.B0.E0.B1.8D.E0.B0.A4.E0.B0.BE_.E0.B0.AA.E0.B0.A4.E0.B1.8D.E0.B0.B0.E0.B0.BF.E0.B0.95.E0.B0.B2.E0.B1.81"></span>ఆంధ్రప్రదేశ్ నుండి ప్రచురితమయ్యే ఉర్దూ వార్తా పత్రికలు</h2></div> <p><b>దినపత్రికలు</b> </p><p><a href="/wiki/%E0%B0%B8%E0%B0%BF%E0%B0%AF%E0%B0%BE%E0%B0%B8%E0%B0%A4%E0%B1%8D" title="సియాసత్">సియాసత్</a>,<a rel="nofollow" class="external autonumber" href="http://www.siasat.com/">[1]</a> * <a href="/w/index.php?title=%E0%B0%AE%E0%B1%81%E0%B0%A8%E0%B1%8D%E0%B0%B8%E0%B0%BF%E0%B0%AB%E0%B1%8D&action=edit&redlink=1" class="new" title="మున్సిఫ్ (పేజీ ఉనికిలో లేదు)">మున్సిఫ్</a> <a rel="nofollow" class="external autonumber" href="http://www.munsifdaily.com/">[2]</a>,* <a href="/w/index.php?title=%E0%B0%B0%E0%B0%B9%E0%B1%8D_%E0%B0%A8%E0%B1%81%E0%B0%AE%E0%B0%BE-%E0%B0%AF%E0%B1%86-%E0%B0%A6%E0%B0%95%E0%B1%8D%E0%B0%95%E0%B0%A8%E0%B1%8D&action=edit&redlink=1" class="new" title="రహ్ నుమా-యె-దక్కన్ (పేజీ ఉనికిలో లేదు)">రహ్ నుమా-యె-దక్కన్</a>, <a href="/w/index.php?title=%E0%B0%8F%E0%B0%A4%E0%B1%86%E0%B0%AE%E0%B0%BE%E0%B0%A6%E0%B1%8D&action=edit&redlink=1" class="new" title="ఏతెమాద్ (పేజీ ఉనికిలో లేదు)">ఏతెమాద్</a> <a rel="nofollow" class="external autonumber" href="https://web.archive.org/web/20080403034453/http://www.etemaad.com/">[3]</a>, <a href="/w/index.php?title=%E0%B0%B0%E0%B0%BE%E0%B0%B7%E0%B1%8D%E0%B0%9F%E0%B1%8D%E0%B0%B0%E0%B1%80%E0%B0%AF_%E0%B0%B8%E0%B0%B9%E0%B0%BE%E0%B0%B0%E0%B0%BE&action=edit&redlink=1" class="new" title="రాష్ట్రీయ సహారా (పేజీ ఉనికిలో లేదు)">రాష్ట్రీయ సహారా</a> <a rel="nofollow" class="external autonumber" href="https://web.archive.org/web/20080321232719/http://www.saharaurdu.in/">[4]</a>, <a href="/w/index.php?title=%E0%B0%AE%E0%B0%BF%E0%B0%B2%E0%B0%BE%E0%B0%AA%E0%B1%8D&action=edit&redlink=1" class="new" title="మిలాప్ (పేజీ ఉనికిలో లేదు)">మిలాప్</a> <a rel="nofollow" class="external autonumber" href="https://web.archive.org/web/20080414194452/http://www.milap.com/">[5]</a> </p><p><b>మాస పత్రికలు</b> </p> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="అంధ్రప్రదేశ్_లో_ఉర్దూ_జనాభా"><span id=".E0.B0.85.E0.B0.82.E0.B0.A7.E0.B1.8D.E0.B0.B0.E0.B0.AA.E0.B1.8D.E0.B0.B0.E0.B0.A6.E0.B1.87.E0.B0.B6.E0.B1.8D_.E0.B0.B2.E0.B1.8B_.E0.B0.89.E0.B0.B0.E0.B1.8D.E0.B0.A6.E0.B1.82_.E0.B0.9C.E0.B0.A8.E0.B0.BE.E0.B0.AD.E0.B0.BE"></span>అంధ్రప్రదేశ్ లో ఉర్దూ జనాభా</h2></div> <p>దాదాపు 40 లక్షల మంది ఉన్నారు. స్థానిక జనాభాలో 15% కంటే మించి ఉర్దూ ప్రజలు ఉన్నపట్టణాలు ఇవి: </p> <ul><li>చిత్తూరు జిల్లా: <a href="/wiki/%E0%B0%AE%E0%B0%A6%E0%B0%A8%E0%B0%AA%E0%B0%B2%E0%B1%8D%E0%B0%B2%E0%B1%86" title="మదనపల్లె">మదనపల్లె</a>, <a href="/wiki/%E0%B0%B5%E0%B0%BE%E0%B0%AF%E0%B0%B2%E0%B1%8D%E0%B0%AA%E0%B0%BE%E0%B0%A1%E0%B1%81" title="వాయల్పాడు">వాయల్పాడు</a>, <a href="/wiki/%E0%B0%AA%E0%B1%80%E0%B0%B2%E0%B1%87%E0%B0%B0%E0%B1%81" title="పీలేరు">పీలేరు</a>, <a href="/wiki/%E0%B0%AA%E0%B1%81%E0%B0%82%E0%B0%97%E0%B0%A8%E0%B1%82%E0%B0%B0%E0%B1%81" title="పుంగనూరు">పుంగనూరు</a>, <a href="/wiki/%E0%B0%AA%E0%B0%B2%E0%B0%AE%E0%B0%A8%E0%B1%87%E0%B0%B0%E0%B1%81" title="పలమనేరు">పలమనేరు</a>, వి.కోట, <a href="/wiki/%E0%B0%AC%E0%B0%BF.%E0%B0%95%E0%B1%8A%E0%B0%A4%E0%B1%8D%E0%B0%A4%E0%B0%95%E0%B1%8B%E0%B0%9F" title="బి.కొత్తకోట">బి.కొత్తకోట</a>, <a href="/wiki/%E0%B0%A4%E0%B0%82%E0%B0%AC%E0%B0%B3%E0%B1%8D%E0%B0%B2%E0%B0%AA%E0%B0%B2%E0%B1%8D%E0%B0%B2%E0%B1%86" class="mw-redirect" title="తంబళ్లపల్లె">తంబళ్లపల్లె</a></li> <li>కడప జిల్లా: కడప, ప్రొద్దుటూరు, లక్కిరెడ్డిపల్లి, రాయచోటి</li> <li>అనంతపురం జిల్లా: కదిరి, గుత్తి, రాయదుర్గం, అనంతపురం, ధర్మవరం, గుంతకల్లు, హిందూపురం</li> <li>కర్నూలు జిల్లా: ఎమ్మిగనూరు, ఆదోని, కర్నూలు, నంద్యాల, ఆళ్ళగడ్డ, ఆత్మకూరు, బనగానపల్లె, నందికొట్కూరు</li> <li>గుంటూరు జిల్లా: గుంటూరు, చిలకలూరిపేట, నరసరావుపేట, పొన్నూరు</li> <li>కృష్ణా జిల్లా: <a href="/wiki/%E0%B0%B5%E0%B0%BF%E0%B0%9C%E0%B0%AF%E0%B0%B5%E0%B0%BE%E0%B0%A1" title="విజయవాడ">విజయవాడ</a></li> <li>నెల్లూరు జిల్లా: నెల్లూరు, కావలి, ఆత్మకూరు, ఉదయగిరి</li> <li>ప్రకాశం జిల్లా: <a href="/wiki/%E0%B0%AE%E0%B0%BE%E0%B0%B0%E0%B1%8D%E0%B0%95%E0%B0%BE%E0%B0%AA%E0%B1%81%E0%B0%B0%E0%B0%82" title="మార్కాపురం">మార్కాపురం</a>,ఒంగోలు</li> <li>పశ్చిమ గోదావరి జిల్లా: <a href="/wiki/%E0%B0%8F%E0%B0%B2%E0%B1%82%E0%B0%B0%E0%B1%81" title="ఏలూరు">ఏలూరు</a></li></ul> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="తెలంగాణలో_ఉర్దూ_జనాభా"><span id=".E0.B0.A4.E0.B1.86.E0.B0.B2.E0.B0.82.E0.B0.97.E0.B0.BE.E0.B0.A3.E0.B0.B2.E0.B1.8B_.E0.B0.89.E0.B0.B0.E0.B1.8D.E0.B0.A6.E0.B1.82_.E0.B0.9C.E0.B0.A8.E0.B0.BE.E0.B0.AD.E0.B0.BE"></span>తెలంగాణలో ఉర్దూ జనాభా</h2></div> <p>దాదాపు 50 లక్షల మంది ఉన్నారు. స్థానిక జనాభాలో 15% కంటే మించి ఉర్దూ ప్రజలు ఉన్నపట్టణాలు ఇవి: </p> <ul><li>అదిలాబాద్ జిల్లా: అదిలాబాద్, భైంసా, కాగజ్ నగర్, నిర్మల్, మధోల్</li> <li>కరీంనగర్ జిల్లా: కరీంనగర్</li> <li>ఖమ్మం జిల్లా: ఖమ్మం</li> <li>మహబూబ్ నగర్ జిల్లా: గద్వాల్, మహబూబ్ నగర్, నారాయణపేట</li> <li>మెదక్ జిల్లా: సదాశివపేట, సంగారెడ్డి, సిద్దిపేట, జహీరాబాదు</li> <li>నల్గొండ జిల్లా: బోనగిరి, నల్గొండ</li> <li>వరంగల్లు జిల్లా: వరంగల్లు</li> <li>నిజామాబాదు జిల్లా: బోధన్, నిజామాబాదు</li> <li>రంగారెడ్డి జిల్లా: మార్పల్లి, తాండూరు</li> <li>హైదరాబాదు జిల్లా: హైదరాబాదు</li></ul> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="ఆంధ్రప్రదేశ్_లో_ఉర్దూ_విశ్వవిద్యాలయాలు"><span id=".E0.B0.86.E0.B0.82.E0.B0.A7.E0.B1.8D.E0.B0.B0.E0.B0.AA.E0.B1.8D.E0.B0.B0.E0.B0.A6.E0.B1.87.E0.B0.B6.E0.B1.8D_.E0.B0.B2.E0.B1.8B_.E0.B0.89.E0.B0.B0.E0.B1.8D.E0.B0.A6.E0.B1.82_.E0.B0.B5.E0.B0.BF.E0.B0.B6.E0.B1.8D.E0.B0.B5.E0.B0.B5.E0.B0.BF.E0.B0.A6.E0.B1.8D.E0.B0.AF.E0.B0.BE.E0.B0.B2.E0.B0.AF.E0.B0.BE.E0.B0.B2.E0.B1.81"></span>ఆంధ్రప్రదేశ్ లో ఉర్దూ విశ్వవిద్యాలయాలు</h2></div> <ul><li><a href="/wiki/%E0%B0%AE%E0%B1%8C%E0%B0%B2%E0%B0%BE%E0%B0%A8%E0%B0%BE_%E0%B0%86%E0%B0%9C%E0%B0%BE%E0%B0%A6%E0%B1%8D_%E0%B0%9C%E0%B0%BE%E0%B0%A4%E0%B1%80%E0%B0%AF_%E0%B0%89%E0%B0%B0%E0%B1%8D%E0%B0%A6%E0%B1%82_%E0%B0%B5%E0%B0%BF%E0%B0%B6%E0%B1%8D%E0%B0%B5%E0%B0%B5%E0%B0%BF%E0%B0%A6%E0%B1%8D%E0%B0%AF%E0%B0%BE%E0%B0%B2%E0%B0%AF%E0%B0%82" title="మౌలానా ఆజాద్ జాతీయ ఉర్దూ విశ్వవిద్యాలయం">మౌలానా ఆజాద్ జాతీయ ఉర్దూ విశ్వవిద్యాలయం</a>, హైదరాబాదు. <a rel="nofollow" class="external autonumber" href="https://web.archive.org/web/20080409011004/http://manuu.ac.in/">[6]</a></li></ul> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="ఆంధ్రప్రదేశ్_లో_ఉర్దూ_భాషా_విభాగాలు_గల_విశ్వవిద్యాలయాలు"><span id=".E0.B0.86.E0.B0.82.E0.B0.A7.E0.B1.8D.E0.B0.B0.E0.B0.AA.E0.B1.8D.E0.B0.B0.E0.B0.A6.E0.B1.87.E0.B0.B6.E0.B1.8D_.E0.B0.B2.E0.B1.8B_.E0.B0.89.E0.B0.B0.E0.B1.8D.E0.B0.A6.E0.B1.82_.E0.B0.AD.E0.B0.BE.E0.B0.B7.E0.B0.BE_.E0.B0.B5.E0.B0.BF.E0.B0.AD.E0.B0.BE.E0.B0.97.E0.B0.BE.E0.B0.B2.E0.B1.81_.E0.B0.97.E0.B0.B2_.E0.B0.B5.E0.B0.BF.E0.B0.B6.E0.B1.8D.E0.B0.B5.E0.B0.B5.E0.B0.BF.E0.B0.A6.E0.B1.8D.E0.B0.AF.E0.B0.BE.E0.B0.B2.E0.B0.AF.E0.B0.BE.E0.B0.B2.E0.B1.81"></span>ఆంధ్రప్రదేశ్ లో ఉర్దూ భాషా విభాగాలు గల విశ్వవిద్యాలయాలు</h2></div> <ul><li><a href="/wiki/%E0%B0%89%E0%B0%B8%E0%B1%8D%E0%B0%AE%E0%B0%BE%E0%B0%A8%E0%B0%BF%E0%B0%AF%E0%B0%BE_%E0%B0%B5%E0%B0%BF%E0%B0%B6%E0%B1%8D%E0%B0%B5%E0%B0%B5%E0%B0%BF%E0%B0%A6%E0%B1%8D%E0%B0%AF%E0%B0%BE%E0%B0%B2%E0%B0%AF%E0%B0%AE%E0%B1%81" class="mw-redirect" title="ఉస్మానియా విశ్వవిద్యాలయము">ఉస్మానియా విశ్వవిద్యాలయము</a>, హైదరాబాదు</li> <li><a href="/wiki/%E0%B0%B9%E0%B1%88%E0%B0%A6%E0%B0%B0%E0%B0%BE%E0%B0%AC%E0%B0%BE%E0%B0%A6%E0%B1%81_%E0%B0%B5%E0%B0%BF%E0%B0%B6%E0%B1%8D%E0%B0%B5%E0%B0%B5%E0%B0%BF%E0%B0%A6%E0%B1%8D%E0%B0%AF%E0%B0%BE%E0%B0%B2%E0%B0%AF%E0%B0%AE%E0%B1%81" class="mw-redirect" title="హైదరాబాదు విశ్వవిద్యాలయము">హైదరాబాదు విశ్వవిద్యాలయము</a>, హైదరాబాదు</li> <li><a href="/wiki/%E0%B0%A1%E0%B0%BE.%E0%B0%AC%E0%B0%BF.%E0%B0%86%E0%B0%B0%E0%B1%8D.%E0%B0%85%E0%B0%82%E0%B0%AC%E0%B1%87%E0%B0%A6%E0%B1%8D%E0%B0%95%E0%B0%B0%E0%B1%8D_%E0%B0%B8%E0%B0%BE%E0%B0%B0%E0%B1%8D%E0%B0%B5%E0%B0%A4%E0%B1%8D%E0%B0%B0%E0%B0%BF%E0%B0%95_%E0%B0%B5%E0%B0%BF%E0%B0%B6%E0%B1%8D%E0%B0%B5%E0%B0%B5%E0%B0%BF%E0%B0%A6%E0%B1%8D%E0%B0%AF%E0%B0%BE%E0%B0%B2%E0%B0%AF%E0%B0%AE%E0%B1%81" class="mw-redirect" title="డా.బి.ఆర్.అంబేద్కర్ సార్వత్రిక విశ్వవిద్యాలయము">డా.బి.ఆర్.అంబేద్కర్ సార్వత్రిక విశ్వవిద్యాలయము</a>, హైదరాబాదు</li> <li><a href="/wiki/%E0%B0%95%E0%B0%BE%E0%B0%95%E0%B0%A4%E0%B1%80%E0%B0%AF_%E0%B0%B5%E0%B0%BF%E0%B0%B6%E0%B1%8D%E0%B0%B5%E0%B0%B5%E0%B0%BF%E0%B0%A6%E0%B1%8D%E0%B0%AF%E0%B0%BE%E0%B0%B2%E0%B0%AF%E0%B0%AE%E0%B1%81" class="mw-redirect" title="కాకతీయ విశ్వవిద్యాలయము">కాకతీయ విశ్వవిద్యాలయము</a>, వరంగల్లు</li> <li><a href="/wiki/%E0%B0%B6%E0%B1%8D%E0%B0%B0%E0%B1%80_%E0%B0%95%E0%B1%83%E0%B0%B7%E0%B1%8D%E0%B0%A3%E0%B0%A6%E0%B1%87%E0%B0%B5%E0%B0%B0%E0%B0%BE%E0%B0%AF_%E0%B0%B5%E0%B0%BF%E0%B0%B6%E0%B1%8D%E0%B0%B5%E0%B0%B5%E0%B0%BF%E0%B0%A6%E0%B1%8D%E0%B0%AF%E0%B0%BE%E0%B0%B2%E0%B0%AF%E0%B0%AE%E0%B1%81" class="mw-redirect" title="శ్రీ కృష్ణదేవరాయ విశ్వవిద్యాలయము">శ్రీ కృష్ణదేవరాయ విశ్వవిద్యాలయము</a>, అనంతపురం</li> <li><a href="/wiki/%E0%B0%B6%E0%B1%8D%E0%B0%B0%E0%B1%80_%E0%B0%B5%E0%B1%87%E0%B0%82%E0%B0%95%E0%B0%9F%E0%B1%87%E0%B0%B6%E0%B1%8D%E0%B0%B5%E0%B0%B0_%E0%B0%B5%E0%B0%BF%E0%B0%B6%E0%B1%8D%E0%B0%B5%E0%B0%B5%E0%B0%BF%E0%B0%A6%E0%B1%8D%E0%B0%AF%E0%B0%BE%E0%B0%B2%E0%B0%AF%E0%B0%AE%E0%B1%81" class="mw-redirect" title="శ్రీ వేంకటేశ్వర విశ్వవిద్యాలయము">శ్రీ వేంకటేశ్వర విశ్వవిద్యాలయము</a>, తిరుపతి</li></ul> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="భారతదేశంలో_ఉర్దూ_విశ్వవిద్యాలయాలు"><span id=".E0.B0.AD.E0.B0.BE.E0.B0.B0.E0.B0.A4.E0.B0.A6.E0.B1.87.E0.B0.B6.E0.B0.82.E0.B0.B2.E0.B1.8B_.E0.B0.89.E0.B0.B0.E0.B1.8D.E0.B0.A6.E0.B1.82_.E0.B0.B5.E0.B0.BF.E0.B0.B6.E0.B1.8D.E0.B0.B5.E0.B0.B5.E0.B0.BF.E0.B0.A6.E0.B1.8D.E0.B0.AF.E0.B0.BE.E0.B0.B2.E0.B0.AF.E0.B0.BE.E0.B0.B2.E0.B1.81"></span>భారతదేశంలో ఉర్దూ విశ్వవిద్యాలయాలు</h2></div> <ul><li>జామియా ఇస్లామియా - ఢిల్లీ</li> <li>జామియా నిజామియా - హైదరాబాదు</li> <li>అలీఘర్ విశ్వవిద్యాలయం - అలీఘర్</li></ul> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="ఉర్దూ_భాషాభివృధ్ధి_కొరకు_పాటుపడుతున్న_సంస్థలు"><span id=".E0.B0.89.E0.B0.B0.E0.B1.8D.E0.B0.A6.E0.B1.82_.E0.B0.AD.E0.B0.BE.E0.B0.B7.E0.B0.BE.E0.B0.AD.E0.B0.BF.E0.B0.B5.E0.B1.83.E0.B0.A7.E0.B1.8D.E0.B0.A7.E0.B0.BF_.E0.B0.95.E0.B1.8A.E0.B0.B0.E0.B0.95.E0.B1.81_.E0.B0.AA.E0.B0.BE.E0.B0.9F.E0.B1.81.E0.B0.AA.E0.B0.A1.E0.B1.81.E0.B0.A4.E0.B1.81.E0.B0.A8.E0.B1.8D.E0.B0.A8_.E0.B0.B8.E0.B0.82.E0.B0.B8.E0.B1.8D.E0.B0.A5.E0.B0.B2.E0.B1.81"></span>ఉర్దూ భాషాభివృధ్ధి కొరకు పాటుపడుతున్న సంస్థలు</h2></div> <ul><li><a href="/w/index.php?title=%E0%B0%B8%E0%B1%86%E0%B0%82%E0%B0%9F%E0%B1%8D%E0%B0%B0%E0%B0%B2%E0%B1%8D_%E0%B0%87%E0%B0%A8%E0%B1%8D%E0%B0%B8%E0%B1%8D%E0%B0%9F%E0%B0%BF%E0%B0%9F%E0%B1%8D%E0%B0%AF%E0%B1%82%E0%B0%9F%E0%B1%8D_%E0%B0%86%E0%B0%AB%E0%B1%8D_%E0%B0%87%E0%B0%82%E0%B0%A1%E0%B0%BF%E0%B0%AF%E0%B0%A8%E0%B1%8D_%E0%B0%B2%E0%B0%BE%E0%B0%82%E0%B0%97%E0%B1%8D%E0%B0%B5%E0%B1%87%E0%B0%9C%E0%B1%86%E0%B0%B8%E0%B1%8D&action=edit&redlink=1" class="new" title="సెంట్రల్ ఇన్స్టిట్యూట్ ఆఫ్ ఇండియన్ లాంగ్వేజెస్ (పేజీ ఉనికిలో లేదు)">సెంట్రల్ ఇన్స్టిట్యూట్ ఆఫ్ ఇండియన్ లాంగ్వేజెస్</a> <a rel="nofollow" class="external autonumber" href="http://www.ciil.org/">[7]</a></li> <li><a href="/wiki/%E0%B0%A8%E0%B1%87%E0%B0%B7%E0%B0%A8%E0%B0%B2%E0%B1%8D_%E0%B0%95%E0%B1%8C%E0%B0%A8%E0%B1%8D%E0%B0%B8%E0%B0%BF%E0%B0%B2%E0%B1%8D_%E0%B0%AB%E0%B0%B0%E0%B1%8D_%E0%B0%AA%E0%B1%8D%E0%B0%B0%E0%B0%AE%E0%B1%8B%E0%B0%B7%E0%B0%A8%E0%B1%8D_%E0%B0%86%E0%B0%AB%E0%B1%8D_%E0%B0%89%E0%B0%B0%E0%B1%8D%E0%B0%A6%E0%B1%82_%E0%B0%B2%E0%B0%BE%E0%B0%82%E0%B0%97%E0%B1%8D%E0%B0%B5%E0%B1%87%E0%B0%9C%E0%B1%8D" title="నేషనల్ కౌన్సిల్ ఫర్ ప్రమోషన్ ఆఫ్ ఉర్దూ లాంగ్వేజ్">నేషనల్ కౌన్సిల్ ఫర్ ప్రమోషన్ ఆఫ్ ఉర్దూ లాంగ్వేజ్</a> <a rel="nofollow" class="external autonumber" href="https://web.archive.org/web/20071127024353/http://www.urducouncil.nic.in/">[8]</a></li> <li><a href="/wiki/%E0%B0%85%E0%B0%82%E0%B0%9C%E0%B1%81%E0%B0%AE%E0%B0%A8%E0%B1%8D_%E0%B0%A4%E0%B0%B0%E0%B0%96%E0%B1%8D%E0%B0%96%E0%B0%BF_%E0%B0%89%E0%B0%B0%E0%B1%8D%E0%B0%A6%E0%B1%82" title="అంజుమన్ తరఖ్ఖి ఉర్దూ">అంజుమన్ తరఖ్ఖి ఉర్దూ</a></li> <li><a href="/wiki/%E0%B0%89%E0%B0%B0%E0%B1%8D%E0%B0%A6%E0%B1%82_%E0%B0%85%E0%B0%95%E0%B0%BE%E0%B0%A1%E0%B0%AE%E0%B1%80" title="ఉర్దూ అకాడమీ">ఉర్దూ అకాడమీ (హైదరాబాదు)</a> <a rel="nofollow" class="external autonumber" href="https://web.archive.org/web/20120324121104/http://www.aponline.gov.in/apportal/departments/departments.asp?dep=25&org=168&category=about">[9]</a></li></ul> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="భారతదేశం_లో_ఉర్దూ_టి.వి._ఛానళ్ళు"><span id=".E0.B0.AD.E0.B0.BE.E0.B0.B0.E0.B0.A4.E0.B0.A6.E0.B1.87.E0.B0.B6.E0.B0.82_.E0.B0.B2.E0.B1.8B_.E0.B0.89.E0.B0.B0.E0.B1.8D.E0.B0.A6.E0.B1.82_.E0.B0.9F.E0.B0.BF..E0.B0.B5.E0.B0.BF._.E0.B0.9B.E0.B0.BE.E0.B0.A8.E0.B0.B3.E0.B1.8D.E0.B0.B3.E0.B1.81"></span>భారతదేశం లో ఉర్దూ టి.వి. ఛానళ్ళు</h2></div> <ul><li><a href="/w/index.php?title=%E0%B0%A6%E0%B1%82%E0%B0%B0%E0%B0%A6%E0%B0%B0%E0%B1%8D%E0%B0%B6%E0%B0%A8%E0%B1%8D,_%E0%B0%89%E0%B0%B0%E0%B1%8D%E0%B0%A6%E0%B1%82&action=edit&redlink=1" class="new" title="దూరదర్శన్, ఉర్దూ (పేజీ ఉనికిలో లేదు)">దూరదర్శన్, ఉర్దూ</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=%E0%B0%88.%E0%B0%9F%E0%B0%BF.%E0%B0%B5%E0%B0%BF._%E0%B0%89%E0%B0%B0%E0%B1%8D%E0%B0%A6%E0%B1%82&action=edit&redlink=1" class="new" title="ఈ.టి.వి. ఉర్దూ (పేజీ ఉనికిలో లేదు)">ఈ.టి.వి. ఉర్దూ</a></li></ul> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="భారతదేశం_లో_ఉర్దూ_రేడియో_స్టేషన్లు"><span id=".E0.B0.AD.E0.B0.BE.E0.B0.B0.E0.B0.A4.E0.B0.A6.E0.B1.87.E0.B0.B6.E0.B0.82_.E0.B0.B2.E0.B1.8B_.E0.B0.89.E0.B0.B0.E0.B1.8D.E0.B0.A6.E0.B1.82_.E0.B0.B0.E0.B1.87.E0.B0.A1.E0.B0.BF.E0.B0.AF.E0.B1.8B_.E0.B0.B8.E0.B1.8D.E0.B0.9F.E0.B1.87.E0.B0.B7.E0.B0.A8.E0.B1.8D.E0.B0.B2.E0.B1.81"></span>భారతదేశం లో ఉర్దూ రేడియో స్టేషన్లు</h2></div> <ol class="references"> <li id="cite_note-National_Council_for_Promotion_of_Urdu_language_1-1"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-National_Council_for_Promotion_of_Urdu_language_1_1-0">↑</a></span> <span class="reference-text"><style data-mw-deduplicate="TemplateStyles:r4342780">.mw-parser-output cite.citation{font-style:inherit;word-wrap:break-word}.mw-parser-output .citation q{quotes:"\"""\"""'""'"}.mw-parser-output .citation:target{background-color:rgba(0,127,255,0.133)}.mw-parser-output .id-lock-free.id-lock-free a{background:url("//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/6/65/Lock-green.svg")right 0.1em center/9px no-repeat}body:not(.skin-timeless):not(.skin-minerva) .mw-parser-output .id-lock-free a{background-size:contain}.mw-parser-output .id-lock-limited.id-lock-limited a,.mw-parser-output .id-lock-registration.id-lock-registration a{background:url("//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/d/d6/Lock-gray-alt-2.svg")right 0.1em center/9px no-repeat}body:not(.skin-timeless):not(.skin-minerva) .mw-parser-output .id-lock-limited a,body:not(.skin-timeless):not(.skin-minerva) .mw-parser-output .id-lock-registration a{background-size:contain}.mw-parser-output .id-lock-subscription.id-lock-subscription a{background:url("//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/a/aa/Lock-red-alt-2.svg")right 0.1em center/9px no-repeat}body:not(.skin-timeless):not(.skin-minerva) .mw-parser-output .id-lock-subscription a{background-size:contain}.mw-parser-output .cs1-ws-icon a{background:url("//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/4/4c/Wikisource-logo.svg")right 0.1em center/12px no-repeat}body:not(.skin-timeless):not(.skin-minerva) .mw-parser-output .cs1-ws-icon a{background-size:contain}.mw-parser-output .cs1-code{color:inherit;background:inherit;border:none;padding:inherit}.mw-parser-output .cs1-hidden-error{display:none;color:var(--color-error,#d33)}.mw-parser-output .cs1-visible-error{color:var(--color-error,#d33)}.mw-parser-output .cs1-maint{display:none;color:#2C882D;margin-left:0.3em}.mw-parser-output .cs1-format{font-size:95%}.mw-parser-output .cs1-kern-left{padding-left:0.2em}.mw-parser-output .cs1-kern-right{padding-right:0.2em}.mw-parser-output .citation .mw-selflink{font-weight:inherit}@media screen{html.skin-theme-clientpref-night .mw-parser-output .cs1-maint{color:#18911F}html.skin-theme-clientpref-night .mw-parser-output .cs1-visible-error,html.skin-theme-clientpref-night .mw-parser-output .cs1-hidden-error{color:#f8a397}}@media screen and (prefers-color-scheme:dark){html.skin-theme-clientpref-os .mw-parser-output .cs1-visible-error,html.skin-theme-clientpref-os .mw-parser-output .cs1-hidden-error{color:#f8a397}html.skin-theme-clientpref-os .mw-parser-output .cs1-maint{color:#18911F}}</style><cite class="citation web cs1"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20070611133633/http://www.urducouncil.nic.in/Council/index.htm">"The Council"</a>. National Council for Promotion of Urdu language. Archived from <a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.urducouncil.nic.in/Council/index.htm">the original</a> on 2007-06-11<span class="reference-accessdate">. Retrieved <span class="nowrap">2007-06-15</span></span>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=unknown&rft.btitle=The+Council&rft.pub=National+Council+for+Promotion+of+Urdu+language&rft_id=http%3A%2F%2Fwww.urducouncil.nic.in%2FCouncil%2Findex.htm&rfr_id=info%3Asid%2Fte.wikipedia.org%3A%E0%B0%89%E0%B0%B0%E0%B1%8D%E0%B0%A6%E0%B1%82+%E0%B0%AD%E0%B0%BE%E0%B0%B7" class="Z3988"></span></span> </li> <li id="cite_note-timesofindia.indiatimes.com-2"><span class="mw-cite-backlink">↑ <sup><a href="#cite_ref-timesofindia.indiatimes.com_2-0">2.0</a></sup> <sup><a href="#cite_ref-timesofindia.indiatimes.com_2-1">2.1</a></sup></span> <span class="reference-text"><a rel="nofollow" class="external free" href="http://timesofindia.indiatimes.com/tech/personal-tech/computing/India-develops-Urdu-font-dumps-Pakistans/articleshow/21052924.cms">http://timesofindia.indiatimes.com/tech/personal-tech/computing/India-develops-Urdu-font-dumps-Pakistans/articleshow/21052924.cms</a></span> </li> <li id="cite_note-3"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-3">↑</a></span> <span class="reference-text">Alam, Muzaffar. "The Pursuit of Persian: Language in Mughal Politics." In <i>Modern Asian Studies</i>, vol. 32, no. 2. (May, 1998), pp. 317–349.</span> </li> <li id="cite_note-4"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-4">↑</a></span> <span class="reference-text"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r4342780" /><cite class="citation web cs1"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20220324031151/https://www.andhrajyothy.com/telugunews/ap-ngts-andhrapradesh-192203240220166">"రెండో అధికార భాషగా ఉర్దూ"</a>. <i>andhrajyothy</i>. Archived from <a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.andhrajyothy.com/telugunews/ap-ngts-andhrapradesh-192203240220166">the original</a> on 2022-03-24<span class="reference-accessdate">. Retrieved <span class="nowrap">2022-03-24</span></span>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&rft.genre=unknown&rft.jtitle=andhrajyothy&rft.atitle=%E0%B0%B0%E0%B1%86%E0%B0%82%E0%B0%A1%E0%B1%8B+%E0%B0%85%E0%B0%A7%E0%B0%BF%E0%B0%95%E0%B0%BE%E0%B0%B0+%E0%B0%AD%E0%B0%BE%E0%B0%B7%E0%B0%97%E0%B0%BE+%E0%B0%89%E0%B0%B0%E0%B1%8D%E0%B0%A6%E0%B1%82&rft_id=https%3A%2F%2Fwww.andhrajyothy.com%2Ftelugunews%2Fap-ngts-andhrapradesh-192203240220166&rfr_id=info%3Asid%2Fte.wikipedia.org%3A%E0%B0%89%E0%B0%B0%E0%B1%8D%E0%B0%A6%E0%B1%82+%E0%B0%AD%E0%B0%BE%E0%B0%B7" class="Z3988"></span></span> </li> </ol> <ul><li><a href="/wiki/%E0%B0%86%E0%B0%B2%E0%B1%8D_%E0%B0%87%E0%B0%82%E0%B0%A1%E0%B0%BF%E0%B0%AF%E0%B0%BE_%E0%B0%B0%E0%B1%87%E0%B0%A1%E0%B0%BF%E0%B0%AF%E0%B1%8B" class="mw-redirect" title="ఆల్ ఇండియా రేడియో">ఆల్ ఇండియా రేడియో</a> ఉర్దూ సర్వీస్.</li> <li><a href="/wiki/%E0%B0%B5%E0%B0%BF%E0%B0%B5%E0%B0%BF%E0%B0%A7_%E0%B0%AD%E0%B0%BE%E0%B0%B0%E0%B0%A4%E0%B0%BF" title="వివిధ భారతి">వివిధ భారతి</a> ఉర్దూ సర్వీస్.</li> <li><a href="/wiki/%E0%B0%86%E0%B0%95%E0%B0%BE%E0%B0%B6%E0%B0%B5%E0%B0%BE%E0%B0%A3%E0%B0%BF" title="ఆకాశవాణి">ఆకాశవాణి</a> ఉర్దూ సర్వీస్.</li></ul> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="మూలాలు"><span id=".E0.B0.AE.E0.B1.82.E0.B0.B2.E0.B0.BE.E0.B0.B2.E0.B1.81"></span>మూలాలు</h2></div> <ul><li><a rel="nofollow" class="external text" href="https://ia601503.us.archive.org/20/items/7977-urdu-lashkari-zuban-bookspk/7977_urdu-lashkari-zuban-bookspk.pdf">ترتیب وڈیزائننگ ایم پی خاؿ اردولشکری زبان</a> (నమూనా సాహిత్యం)</li></ul> <style data-mw-deduplicate="TemplateStyles:r4300226">.mw-parser-output .reflist{margin-bottom:0.5em;list-style-type:decimal}@media screen{.mw-parser-output .reflist{font-size:90%}}.mw-parser-output .reflist .references{font-size:100%;margin-bottom:0;list-style-type:inherit}.mw-parser-output .reflist-columns-2{column-width:30em}.mw-parser-output .reflist-columns-3{column-width:25em}.mw-parser-output .reflist-columns{margin-top:0.3em}.mw-parser-output .reflist-columns ol{margin-top:0}.mw-parser-output .reflist-columns li{page-break-inside:avoid;break-inside:avoid-column}.mw-parser-output .reflist-upper-alpha{list-style-type:upper-alpha}.mw-parser-output .reflist-upper-roman{list-style-type:upper-roman}.mw-parser-output .reflist-lower-alpha{list-style-type:lower-alpha}.mw-parser-output .reflist-lower-greek{list-style-type:lower-greek}.mw-parser-output .reflist-lower-roman{list-style-type:lower-roman}</style><div class="reflist"> </div> <div class="navbox-styles"><style data-mw-deduplicate="TemplateStyles:r3795437">.mw-parser-output .hlist dl,.mw-parser-output .hlist ol,.mw-parser-output .hlist ul{margin:0;padding:0}.mw-parser-output .hlist dd,.mw-parser-output .hlist dt,.mw-parser-output .hlist li{margin:0;display:inline}.mw-parser-output .hlist.inline,.mw-parser-output .hlist.inline dl,.mw-parser-output .hlist.inline ol,.mw-parser-output .hlist.inline ul,.mw-parser-output .hlist dl dl,.mw-parser-output .hlist dl ol,.mw-parser-output .hlist dl ul,.mw-parser-output .hlist ol dl,.mw-parser-output .hlist ol ol,.mw-parser-output .hlist ol ul,.mw-parser-output .hlist ul dl,.mw-parser-output .hlist ul ol,.mw-parser-output .hlist ul ul{display:inline}.mw-parser-output .hlist .mw-empty-li{display:none}.mw-parser-output .hlist dt::after{content:": "}.mw-parser-output .hlist dd::after,.mw-parser-output .hlist li::after{content:" · ";font-weight:bold}.mw-parser-output .hlist dd:last-child::after,.mw-parser-output .hlist dt:last-child::after,.mw-parser-output .hlist li:last-child::after{content:none}.mw-parser-output .hlist dd dd:first-child::before,.mw-parser-output .hlist dd dt:first-child::before,.mw-parser-output .hlist dd li:first-child::before,.mw-parser-output .hlist dt dd:first-child::before,.mw-parser-output .hlist dt dt:first-child::before,.mw-parser-output .hlist dt li:first-child::before,.mw-parser-output .hlist li dd:first-child::before,.mw-parser-output .hlist li dt:first-child::before,.mw-parser-output .hlist li li:first-child::before{content:" (";font-weight:normal}.mw-parser-output .hlist dd dd:last-child::after,.mw-parser-output .hlist dd dt:last-child::after,.mw-parser-output .hlist dd li:last-child::after,.mw-parser-output .hlist dt dd:last-child::after,.mw-parser-output .hlist dt dt:last-child::after,.mw-parser-output .hlist dt li:last-child::after,.mw-parser-output .hlist li dd:last-child::after,.mw-parser-output .hlist li dt:last-child::after,.mw-parser-output .hlist li li:last-child::after{content:")";font-weight:normal}.mw-parser-output .hlist ol{counter-reset:listitem}.mw-parser-output .hlist ol>li{counter-increment:listitem}.mw-parser-output .hlist ol>li::before{content:" "counter(listitem)"\a0 "}.mw-parser-output .hlist dd ol>li:first-child::before,.mw-parser-output .hlist dt ol>li:first-child::before,.mw-parser-output .hlist li ol>li:first-child::before{content:" ("counter(listitem)"\a0 "}</style><style data-mw-deduplicate="TemplateStyles:r4286695">.mw-parser-output .navbox{box-sizing:border-box;border:1px solid #a2a9b1;width:100%;clear:both;font-size:88%;text-align:center;padding:1px;margin:1em auto 0}.mw-parser-output .navbox .navbox{margin-top:0}.mw-parser-output .navbox+.navbox,.mw-parser-output .navbox+.navbox-styles+.navbox{margin-top:-1px}.mw-parser-output .navbox-inner,.mw-parser-output .navbox-subgroup{width:100%}.mw-parser-output .navbox-group,.mw-parser-output .navbox-title,.mw-parser-output .navbox-abovebelow{padding:0.25em 1em;line-height:1.5em;text-align:center}.mw-parser-output .navbox-group{white-space:nowrap;text-align:right}.mw-parser-output .navbox,.mw-parser-output .navbox-subgroup{background-color:#fdfdfd}.mw-parser-output .navbox-list{line-height:1.5em;border-color:#fdfdfd}.mw-parser-output .navbox-list-with-group{text-align:left;border-left-width:2px;border-left-style:solid}.mw-parser-output tr+tr>.navbox-abovebelow,.mw-parser-output tr+tr>.navbox-group,.mw-parser-output tr+tr>.navbox-image,.mw-parser-output tr+tr>.navbox-list{border-top:2px solid #fdfdfd}.mw-parser-output .navbox-title{background-color:#ccf}.mw-parser-output .navbox-abovebelow,.mw-parser-output .navbox-group,.mw-parser-output .navbox-subgroup .navbox-title{background-color:#ddf}.mw-parser-output .navbox-subgroup .navbox-group,.mw-parser-output .navbox-subgroup .navbox-abovebelow{background-color:#e6e6ff}.mw-parser-output .navbox-even{background-color:#f7f7f7}.mw-parser-output .navbox-odd{background-color:transparent}.mw-parser-output .navbox .hlist td dl,.mw-parser-output .navbox .hlist td ol,.mw-parser-output .navbox .hlist td ul,.mw-parser-output .navbox td.hlist dl,.mw-parser-output .navbox td.hlist ol,.mw-parser-output .navbox td.hlist ul{padding:0.125em 0}.mw-parser-output .navbox .navbar{display:block;font-size:100%}.mw-parser-output .navbox-title .navbar{float:left;text-align:left;margin-right:0.5em}body.skin--responsive .mw-parser-output .navbox-image img{max-width:none!important}@media print{body.ns-0 .mw-parser-output .navbox{display:none!important}}</style></div><div role="navigation" class="navbox" aria-labelledby="ఉర్దూ_సంబంధిత_వ్యాసాలు62" style="padding:3px"><table class="nowraplinks mw-collapsible autocollapse navbox-inner" style="border-spacing:0;background:transparent;color:inherit"><tbody><tr><th scope="col" class="navbox-title" colspan="2"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r3795437" /><style data-mw-deduplicate="TemplateStyles:r4294021">.mw-parser-output .navbar{display:inline;font-size:88%;font-weight:normal}.mw-parser-output .navbar-collapse{float:left;text-align:left}.mw-parser-output .navbar-boxtext{word-spacing:0}.mw-parser-output .navbar ul{display:inline-block;white-space:nowrap;line-height:inherit}.mw-parser-output .navbar-brackets::before{margin-right:-0.125em;content:"[ "}.mw-parser-output .navbar-brackets::after{margin-left:-0.125em;content:" ]"}.mw-parser-output .navbar li{word-spacing:-0.125em}.mw-parser-output .navbar a>span,.mw-parser-output .navbar a>abbr{text-decoration:inherit}.mw-parser-output .navbar-mini abbr{font-variant:small-caps;border-bottom:none;text-decoration:none;cursor:inherit}.mw-parser-output .navbar-ct-full{font-size:114%;margin:0 7em}.mw-parser-output .navbar-ct-mini{font-size:114%;margin:0 4em}html.skin-theme-clientpref-night .mw-parser-output .navbar li a abbr{color:var(--color-base)!important}@media(prefers-color-scheme:dark){html.skin-theme-clientpref-os .mw-parser-output .navbar li a abbr{color:var(--color-base)!important}}@media print{.mw-parser-output .navbar{display:none!important}}</style><div class="navbar plainlinks hlist navbar-mini"><ul><li class="nv-view"><a href="/wiki/%E0%B0%AE%E0%B1%82%E0%B0%B8:%E0%B0%89%E0%B0%B0%E0%B1%8D%E0%B0%A6%E0%B1%82" title="మూస:ఉర్దూ"><abbr title="View this template">v</abbr></a></li><li class="nv-talk"><a href="/w/index.php?title=%E0%B0%AE%E0%B1%82%E0%B0%B8_%E0%B0%9A%E0%B0%B0%E0%B1%8D%E0%B0%9A:%E0%B0%89%E0%B0%B0%E0%B1%8D%E0%B0%A6%E0%B1%82&action=edit&redlink=1" class="new" title="మూస చర్చ:ఉర్దూ (పేజీ ఉనికిలో లేదు)"><abbr title="Discuss this template">t</abbr></a></li><li class="nv-edit"><a href="/wiki/%E0%B0%AA%E0%B1%8D%E0%B0%B0%E0%B0%A4%E0%B1%8D%E0%B0%AF%E0%B1%87%E0%B0%95:EditPage/%E0%B0%AE%E0%B1%82%E0%B0%B8:%E0%B0%89%E0%B0%B0%E0%B1%8D%E0%B0%A6%E0%B1%82" title="ప్రత్యేక:EditPage/మూస:ఉర్దూ"><abbr title="Edit this template">e</abbr></a></li></ul></div><div id="ఉర్దూ_సంబంధిత_వ్యాసాలు62" style="font-size:114%;margin:0 4em">ఉర్దూ సంబంధిత వ్యాసాలు</div></th></tr><tr><td colspan="2" class="navbox-list navbox-odd" style="width:100%;padding:0"><div style="padding:0 0.25em"><a class="mw-selflink selflink">ఉర్దూ</a>  <b>·</b>  <a href="/wiki/%E0%B0%89%E0%B0%B0%E0%B1%8D%E0%B0%A6%E0%B1%82_%E0%B0%B8%E0%B0%BE%E0%B0%B9%E0%B0%BF%E0%B0%A4%E0%B1%8D%E0%B0%AF%E0%B0%AE%E0%B1%81" title="ఉర్దూ సాహిత్యము">ఉర్దూ సాహిత్యము</a>  <b>·</b>  <a href="/wiki/%E0%B0%85%E0%B0%AE%E0%B1%80%E0%B0%B0%E0%B1%8D_%E0%B0%96%E0%B1%81%E0%B0%B8%E0%B1%8D%E0%B0%B0%E0%B1%8B" title="అమీర్ ఖుస్రో">అమీర్ ఖుస్రో</a>  <b>·</b>  <a href="/wiki/%E0%B0%97%E0%B0%BE%E0%B0%B2%E0%B0%BF%E0%B0%AC%E0%B1%8D" class="mw-redirect" title="గాలిబ్">గాలిబ్</a>  <b>·</b>  <a href="/wiki/%E0%B0%87%E0%B0%95%E0%B1%8D%E0%B0%AC%E0%B0%BE%E0%B0%B2%E0%B1%8D" class="mw-redirect" title="ఇక్బాల్">ఇక్బాల్</a>  <b>·</b>  <a href="/wiki/%E0%B0%AE%E0%B1%80%E0%B0%B0%E0%B1%8D_%E0%B0%A4%E0%B0%96%E0%B0%BF_%E0%B0%AE%E0%B1%80%E0%B0%B0%E0%B1%8D" title="మీర్ తఖి మీర్">మీర్ తఖి మీర్</a>  <b>·</b>  <a href="/wiki/%E0%B0%97%E0%B0%9C%E0%B0%B2%E0%B1%8D" title="గజల్">గజల్</a>  <b>·</b>  <a href="/wiki/%E0%B0%AE%E0%B1%81%E0%B0%B7%E0%B0%BE%E0%B0%AF%E0%B0%BF%E0%B0%B0%E0%B0%BE" title="ముషాయిరా">ముషాయిరా</a>  <b>·</b>  <a href="/wiki/%E0%B0%89%E0%B0%B0%E0%B1%8D%E0%B0%A6%E0%B1%82_%E0%B0%B7%E0%B0%BE%E0%B0%AF%E0%B0%BF%E0%B0%B0%E0%B0%BF" title="ఉర్దూ షాయిరి">ఉర్దూ షాయిరి</a>  <b>·</b>  <a href="/wiki/%E0%B0%AC%E0%B0%B9%E0%B0%BE%E0%B0%A6%E0%B1%81%E0%B0%B0%E0%B1%8D_%E0%B0%B7%E0%B0%BE_%E0%B0%9C%E0%B0%AB%E0%B0%B0%E0%B1%8D" title="బహాదుర్ షా జఫర్">బహాదుర్ షా జఫర్</a>  <b>·</b>  <a href="/wiki/%E0%B0%B8%E0%B0%B0%E0%B1%8D_%E0%B0%B8%E0%B0%AF%E0%B1%8D%E0%B0%AF%E0%B0%A6%E0%B1%8D_%E0%B0%85%E0%B0%B9%E0%B1%8D%E0%B0%AE%E0%B0%A6%E0%B1%8D_%E0%B0%96%E0%B0%BE%E0%B0%A8%E0%B1%8D" title="సర్ సయ్యద్ అహ్మద్ ఖాన్">సర్ సయ్యద్ అహ్మద్ ఖాన్</a>  <b>·</b>  <a href="/wiki/%E0%B0%AE%E0%B1%81%E0%B0%A8%E0%B1%8D%E0%B0%B7%E0%B0%BF_%E0%B0%AA%E0%B1%8D%E0%B0%B0%E0%B1%87%E0%B0%AE%E0%B1%8D_%E0%B0%9A%E0%B0%82%E0%B0%A6%E0%B1%8D" class="mw-redirect" title="మున్షి ప్రేమ్ చంద్">మున్షి ప్రేమ్ చంద్</a>  <b>·</b>  <a href="/wiki/%E0%B0%85%E0%B0%82%E0%B0%9C%E0%B1%81%E0%B0%AE%E0%B0%A8%E0%B1%8D_%E0%B0%A4%E0%B0%B0%E0%B0%96%E0%B1%8D%E0%B0%96%E0%B0%BF_%E0%B0%89%E0%B0%B0%E0%B1%8D%E0%B0%A6%E0%B1%82" title="అంజుమన్ తరఖ్ఖి ఉర్దూ">అంజుమన్ తరఖ్ఖి ఉర్దూ</a>  <b>·</b>  <a href="/wiki/%E0%B0%AB%E0%B1%88%E0%B0%9C%E0%B1%8D_%E0%B0%85%E0%B0%B9%E0%B1%8D%E0%B0%AE%E0%B0%A6%E0%B1%8D_%E0%B0%AB%E0%B1%88%E0%B0%9C%E0%B1%8D" title="ఫైజ్ అహ్మద్ ఫైజ్">ఫైజ్ అహ్మద్ ఫైజ్</a>  <b>·</b>  <a href="/wiki/%E0%B0%97%E0%B1%8B%E0%B0%AA%E0%B1%80%E0%B0%9A%E0%B0%82%E0%B0%A6%E0%B1%8D_%E0%B0%A8%E0%B0%BE%E0%B0%B0%E0%B0%82%E0%B0%97%E0%B1%8D" title="గోపీచంద్ నారంగ్">గోపీచంద్ నారంగ్</a>  <b>·</b>  <a href="/wiki/%E0%B0%AB%E0%B0%BF%E0%B0%B0%E0%B0%BE%E0%B0%96%E0%B1%8D" class="mw-redirect" title="ఫిరాఖ్">ఫిరాఖ్</a>  <b>·</b>  <a href="/wiki/%E0%B0%B9%E0%B0%B8%E0%B1%8D%E0%B0%B0%E0%B0%A4%E0%B1%8D_%E0%B0%AE%E0%B1%8B%E0%B0%B9%E0%B0%BE%E0%B0%A8%E0%B0%BF" class="mw-redirect" title="హస్రత్ మోహాని">హస్రత్ మోహాని</a>  <b>·</b>  <a href="/wiki/%E0%B0%B5%E0%B0%B2%E0%B1%80_%E0%B0%A6%E0%B0%95%E0%B1%8D%E0%B0%95%E0%B0%A8%E0%B0%BF" title="వలీ దక్కని">వలీ దక్కని</a>  <b>·</b>  <a href="/wiki/%E0%B0%AE%E0%B1%8B%E0%B0%AE%E0%B0%BF%E0%B0%A8%E0%B1%8D_%E0%B0%96%E0%B0%BE%E0%B0%A8%E0%B1%8D_%E0%B0%AE%E0%B1%8B%E0%B0%AE%E0%B0%BF%E0%B0%A8%E0%B1%8D" title="మోమిన్ ఖాన్ మోమిన్">మోమిన్ ఖాన్ మోమిన్</a>  <b>·</b>  <a href="/wiki/%E0%B0%87%E0%B0%AC%E0%B1%8D%E0%B0%B0%E0%B0%BE%E0%B0%B9%E0%B1%80%E0%B0%82_%E0%B0%9C%E0%B1%8C%E0%B0%96%E0%B1%8D" title="ఇబ్రాహీం జౌఖ్">ఇబ్రాహీం జౌఖ్</a> <b>·</b>  <a href="/wiki/%E0%B0%95%E0%B0%BE%E0%B0%B3%E0%B1%8B%E0%B0%9C%E0%B1%80_%E0%B0%B0%E0%B0%BE%E0%B0%AE%E0%B1%87%E0%B0%B6%E0%B1%8D%E0%B0%B5%E0%B0%B0%E0%B0%B0%E0%B0%BE%E0%B0%B5%E0%B1%81" title="కాళోజీ రామేశ్వరరావు">షాద్</a></div></td></tr></tbody></table></div> <div style="position:absolute; z-index:100; right:10px; top:10px;" class="metadata" id="featured-star"><div style="position: relative; width: 14px; height: 14px; overflow: hidden"> <div style="position: absolute; top: 0px; left: 0px; font-size: 100px; overflow: hidden; line-height: 100px; z-index: 3"><a href="/wiki/%E0%B0%B5%E0%B0%BF%E0%B0%95%E0%B1%80%E0%B0%AA%E0%B1%80%E0%B0%A1%E0%B0%BF%E0%B0%AF%E0%B0%BE:%E0%B0%B5%E0%B0%BF%E0%B0%B6%E0%B1%87%E0%B0%B7_%E0%B0%B5%E0%B1%8D%E0%B0%AF%E0%B0%BE%E0%B0%B8%E0%B0%BE%E0%B0%B2%E0%B1%81" title="వికీపీడియా:విశేష వ్యాసాలు"><span title="ఇది ఒక విశేష వ్యాసము. మరింత సమాచారం కోసం ఇక్కడ నొక్కండి">   </span></a></div> <div style="position: absolute; top: 0px; left: 0px; z-index: 2"><span typeof="mw:File"><a href="/wiki/%E0%B0%A6%E0%B0%B8%E0%B1%8D%E0%B0%A4%E0%B1%8D%E0%B0%B0%E0%B0%82:LinkFA-star.png" class="mw-file-description" title="ఇది ఒక విశేష వ్యాసము. మరింత సమాచారం కోసం ఇక్కడ నొక్కండి"><img alt="ఇది ఒక విశేష వ్యాసము. మరింత సమాచారం కోసం ఇక్కడ నొక్కండి" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/6/60/LinkFA-star.png" decoding="async" width="14" height="14" class="mw-file-element" data-file-width="14" data-file-height="14" /></a></span></div> </div> </div> <p><br /> </p> <div class="navbox-styles"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r3795437" /><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r4286695" /></div><div role="navigation" class="navbox" aria-labelledby="ఇండో-ఇరానియన్_భాషలు208" style="padding:3px"><table class="nowraplinks mw-collapsible mw-collapsed navbox-inner" style="border-spacing:0;background:transparent;color:inherit"><tbody><tr><th scope="col" class="navbox-title" colspan="2"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r3795437" /><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r4294021" /><div class="navbar plainlinks hlist navbar-mini"><ul><li class="nv-view"><a href="/wiki/%E0%B0%AE%E0%B1%82%E0%B0%B8:%E0%B0%87%E0%B0%82%E0%B0%A1%E0%B1%8B-%E0%B0%87%E0%B0%B0%E0%B0%BE%E0%B0%A8%E0%B0%BF%E0%B0%AF%E0%B0%A8%E0%B1%8D_%E0%B0%AD%E0%B0%BE%E0%B0%B7%E0%B0%B2%E0%B1%81" title="మూస:ఇండో-ఇరానియన్ భాషలు"><abbr title="View this template">v</abbr></a></li><li class="nv-talk"><a href="/w/index.php?title=%E0%B0%AE%E0%B1%82%E0%B0%B8_%E0%B0%9A%E0%B0%B0%E0%B1%8D%E0%B0%9A:%E0%B0%87%E0%B0%82%E0%B0%A1%E0%B1%8B-%E0%B0%87%E0%B0%B0%E0%B0%BE%E0%B0%A8%E0%B0%BF%E0%B0%AF%E0%B0%A8%E0%B1%8D_%E0%B0%AD%E0%B0%BE%E0%B0%B7%E0%B0%B2%E0%B1%81&action=edit&redlink=1" class="new" title="మూస చర్చ:ఇండో-ఇరానియన్ భాషలు (పేజీ ఉనికిలో లేదు)"><abbr title="Discuss this template">t</abbr></a></li><li class="nv-edit"><a href="/wiki/%E0%B0%AA%E0%B1%8D%E0%B0%B0%E0%B0%A4%E0%B1%8D%E0%B0%AF%E0%B1%87%E0%B0%95:EditPage/%E0%B0%AE%E0%B1%82%E0%B0%B8:%E0%B0%87%E0%B0%82%E0%B0%A1%E0%B1%8B-%E0%B0%87%E0%B0%B0%E0%B0%BE%E0%B0%A8%E0%B0%BF%E0%B0%AF%E0%B0%A8%E0%B1%8D_%E0%B0%AD%E0%B0%BE%E0%B0%B7%E0%B0%B2%E0%B1%81" title="ప్రత్యేక:EditPage/మూస:ఇండో-ఇరానియన్ భాషలు"><abbr title="Edit this template">e</abbr></a></li></ul></div><div id="ఇండో-ఇరానియన్_భాషలు208" style="font-size:114%;margin:0 4em"><a href="https://en.wikipedia.org/wiki/Indo-Iranian_languages" class="extiw" title="en:Indo-Iranian languages">ఇండో-ఇరానియన్ భాషలు</a></div></th></tr><tr><td colspan="2" class="navbox-list navbox-odd hlist" style="width:100%;padding:0"><div style="padding:0 0.25em"></div><table class="nowraplinks navbox-subgroup" style="border-spacing:0"><tbody><tr><td colspan="2" class="navbox-list navbox-odd" style="width:100%;padding:0"><div style="padding:0 0.25em"></div><table class="nowraplinks mw-collapsible expanded navbox-subgroup" style="border-spacing:0"><tbody><tr><th scope="col" class="navbox-title" colspan="2" style=";"><div id="ఇండో-ఆర్యన్_(ఇండిక్)81" style="font-size:114%;margin:0 4em"><a href="https://en.wikipedia.org/wiki/Indo-Aryan_languages" class="extiw" title="en:Indo-Aryan languages">ఇండో-ఆర్యన్ (ఇండిక్)</a></div></th></tr><tr><td colspan="2" class="navbox-list navbox-odd" style="width:100%;padding:0"><div style="padding:0 0.25em"></div><table class="nowraplinks navbox-subgroup" style="border-spacing:0"><tbody><tr><td colspan="2" class="navbox-list navbox-odd" style="width:100%;padding:0"><div style="padding:0 0.25em"></div><table class="nowraplinks mw-collapsible mw-collapsed navbox-subgroup" style="border-spacing:0"><tbody><tr><th scope="col" class="navbox-title" colspan="2" style=";background:#e6e6ff;"><div id="ప్రాచీన_/_మధ్యకాలీన87" style="font-size:114%;margin:0 4em">ప్రాచీన / <a href="https://en.wikipedia.org/wiki/Middle_Indo-Aryan_languages" class="extiw" title="en:Middle Indo-Aryan languages">మధ్యకాలీన</a></div></th></tr><tr><td colspan="2" class="navbox-list navbox-odd" style="width:100%;padding:0"><div style="padding:0 0.25em"></div><table class="nowraplinks navbox-subgroup" style="border-spacing:0"><tbody><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:6.0em">ప్రాచీన</th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-odd" style="padding:0"><div style="padding:0 0.25em"> <ul><li><a href="/wiki/%E0%B0%B8%E0%B0%82%E0%B0%B8%E0%B1%8D%E0%B0%95%E0%B1%83%E0%B0%A4%E0%B0%82" title="సంస్కృతం">సంస్కృతం</a> <ul><li><a href="https://en.wikipedia.org/wiki/Vedic_Sanskrit" class="extiw" title="en:Vedic Sanskrit">వైదిక</a></li> <li><a href="/wiki/%E0%B0%B8%E0%B0%82%E0%B0%B8%E0%B1%8D%E0%B0%95%E0%B1%83%E0%B0%A4%E0%B0%82" title="సంస్కృతం">క్లాసికల్</a></li> <li><a href="https://en.wikipedia.org/wiki/Buddhist_Hybrid_Sanskrit" class="extiw" title="en:Buddhist Hybrid Sanskrit">బౌద్ధ కాలిక</a></li></ul></li> <li><a href="https://en.wikipedia.org/wiki/Indo-Aryan_superstrate_in_Mitanni" class="extiw" title="en:Indo-Aryan superstrate in Mitanni">మితన్ని సూపర్ స్ట్రాటె</a></li></ul> </div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:6.0em"><a href="https://en.wikipedia.org/wiki/Middle_Indo-Aryan_languages" class="extiw" title="en:Middle Indo-Aryan languages">మధ్యకాలీన</a></th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-even" style="padding:0"><div style="padding:0 0.25em"> <ul><li><a href="https://en.wikipedia.org/wiki/Abahatta" class="extiw" title="en:Abahatta">అబహట్ట</a></li> <li><a href="https://en.wikipedia.org/wiki/Apabhra%E1%B9%83%C5%9Ba" class="extiw" title="en:Apabhraṃśa">అపభ్రంశ</a></li> <li><a href="https://en.wikipedia.org/wiki/Dramatic_Prakrit" class="extiw" title="en:Dramatic Prakrit">నాటక ప్రాకృత</a> <ul><li><a href="https://en.wikipedia.org/wiki/Magadhi_Prakrit" class="extiw" title="en:Magadhi Prakrit">మగధి</a></li> <li><a href="https://en.wikipedia.org/wiki/Maharashtri" class="extiw" title="en:Maharashtri">మహారాష్ట్రి</a></li> <li><a href="https://en.wikipedia.org/wiki/Shauraseni" class="extiw" title="en:Shauraseni">సౌరసేని</a></li></ul></li> <li><a href="https://en.wikipedia.org/wiki/Elu" class="extiw" title="en:Elu">ఈలు</a></li> <li><a href="https://en.wikipedia.org/wiki/G%C4%81ndh%C4%81r%C4%AB_language" class="extiw" title="en:Gāndhārī language">గాంధారి</a></li> <li><a href="https://en.wikipedia.org/wiki/Jain_Prakrit" class="extiw" title="en:Jain Prakrit">జైన్</a></li> <li><a href="https://en.wikipedia.org/wiki/Paisaci" class="extiw" title="en:Paisaci">పైశాచి</a></li> <li><a href="https://en.wikipedia.org/wiki/Pali" class="extiw" title="en:Pali">పాలి</a></li> <li><a href="https://en.wikipedia.org/wiki/Prakrit" class="extiw" title="en:Prakrit">ప్రాకృతం</a></li></ul> </div></td></tr></tbody></table><div></div></td></tr></tbody></table><div></div></td></tr><tr><td colspan="2" class="navbox-list navbox-odd" style="width:100%;padding:0"><div style="padding:0 0.25em"></div><table class="nowraplinks mw-collapsible mw-collapsed navbox-subgroup" style="border-spacing:0"><tbody><tr><th scope="col" class="navbox-title" colspan="2" style=";background:#e6e6ff;"><div id="నవీన41" style="font-size:114%;margin:0 4em"><a href="https://en.wikipedia.org/wiki/Indo-Aryan_languages" class="extiw" title="en:Indo-Aryan languages">నవీన</a></div></th></tr><tr><td colspan="2" class="navbox-list navbox-odd" style="width:100%;padding:0"><div style="padding:0 0.25em"></div><table class="nowraplinks navbox-subgroup" style="border-spacing:0"><tbody><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:6.0em"><a href="/wiki/%E0%B0%B9%E0%B0%BF%E0%B0%82%E0%B0%A6%E0%B1%81%E0%B0%B8%E0%B1%8D%E0%B0%A4%E0%B0%BE%E0%B0%A8%E0%B1%80_%E0%B0%AD%E0%B0%BE%E0%B0%B7" title="హిందుస్తానీ భాష">సెంట్రల్</a></th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-odd" style="padding:0"><div style="padding:0 0.25em"></div><table class="nowraplinks navbox-subgroup" style="border-spacing:0"><tbody><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:width:6.75em;font-weight:normal;"><a href="/wiki/%E0%B0%B9%E0%B0%BF%E0%B0%82%E0%B0%A6%E0%B1%80_%E0%B0%AD%E0%B0%BE%E0%B0%B7" class="mw-redirect" title="హిందీ భాష">హిందీ</a></th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-odd" style="padding:0"><div style="padding:0 0.25em"> <ul><li><a href="https://en.wikipedia.org/wiki/Awadhi_language" class="extiw" title="en:Awadhi language">అవధి</a></li> <li><a href="https://en.wikipedia.org/wiki/Bagheli_language" class="extiw" title="en:Bagheli language">బఘేలి</a></li> <li><a href="https://en.wikipedia.org/wiki/Bambaiya_Hindi" class="extiw" title="en:Bambaiya Hindi">బంబయ్యా హిందీ</a></li> <li><a href="https://en.wikipedia.org/wiki/Braj_Bhasha" class="extiw" title="en:Braj Bhasha">బ్రజ్ భాష </a></li> <li><a href="https://en.wikipedia.org/wiki/Bhojpuri" class="extiw" title="en:Bhojpuri">భోజ్ పురి</a></li> <li><a href="https://en.wikipedia.org/wiki/Bhojpuri" class="extiw" title="en:Bhojpuri">సర్నమి హిందుస్తానీ</a></li> <li><a href="https://en.wikipedia.org/wiki/Bundeli" class="extiw" title="en:Bundeli">బుందేలీ</a></li> <li><a href="https://en.wikipedia.org/wiki/Chhattisgarhi_language" class="extiw" title="en:Chhattisgarhi language">ఛత్తీస్ ఘరీ</a></li> <li><a href="https://en.wikipedia.org/wiki/Fiji_Hindi" class="extiw" title="en:Fiji Hindi">ఫిజీ హిందీ</a></li> <li><a href="https://en.wikipedia.org/wiki/Haryanvi" class="extiw" title="en:Haryanvi">హర్యానవి</a></li> <li><a href="https://en.wikipedia.org/wiki/Kannauji" class="extiw" title="en:Kannauji">కన్నౌజీ</a></li> <li><a href="https://en.wikipedia.org/wiki/Sansiboli" class="extiw" title="en:Sansiboli">సంసిబోలీ</a></li></ul> </div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:width:6.75em;font-weight:normal;"><a class="mw-selflink selflink">ఉర్దూ</a></th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-even" style="padding:0"><div style="padding:0 0.25em"> <ul><li><a href="/w/index.php?title=%E0%B0%A6%E0%B0%95%E0%B1%8D%E0%B0%95%E0%B0%A8%E0%B0%BF_%E0%B0%AD%E0%B0%BE%E0%B0%B7&action=edit&redlink=1" class="new" title="దక్కని భాష (పేజీ ఉనికిలో లేదు)">దక్కని</a></li> <li><a href="https://en.wikipedia.org/wiki/Rekhta" class="extiw" title="en:Rekhta">రీఖ్తా <span style="font-size:85%;">(ప్రథమ శైలి )</span></a></li></ul> </div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:width:6.75em;font-weight:normal;">ఇతరములు</th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-odd" style="padding:0"><div style="padding:0 0.25em"> <ul><li><a href="https://en.wikipedia.org/wiki/Dhanwar_Rai_language" class="extiw" title="en:Dhanwar Rai language">దన్వర్ రాయ్</a></li></ul> </div></td></tr></tbody></table><div></div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:6.0em">తూర్పు</th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-odd" style="padding:0"><div style="padding:0 0.25em"></div><table class="nowraplinks navbox-subgroup" style="border-spacing:0"><tbody><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:6.75em;font-weight:normal;"><a href="https://en.wikipedia.org/wiki/Bengali%E2%80%93Assamese_languages" class="extiw" title="en:Bengali–Assamese languages">బెంగాలీ-అస్సామీ</a></th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-even" style="padding:0"><div style="padding:0 0.25em"> <ul><li><a href="/wiki/%E0%B0%85%E0%B0%B8%E0%B1%8D%E0%B0%B8%E0%B0%BE%E0%B0%AE%E0%B1%80_%E0%B0%AD%E0%B0%BE%E0%B0%B7" title="అస్సామీ భాష">అస్సామీ</a></li> <li><a href="/wiki/%E0%B0%AC%E0%B1%86%E0%B0%82%E0%B0%97%E0%B0%BE%E0%B0%B3%E0%B1%80_%E0%B0%AD%E0%B0%BE%E0%B0%B7" class="mw-redirect" title="బెంగాళీ భాష">బెంగాళీ</a></li> <li><a href="/wiki/%E0%B0%AE%E0%B0%A3%E0%B0%BF%E0%B0%AA%E0%B1%81%E0%B0%B0%E0%B0%BF_%E0%B0%AD%E0%B0%BE%E0%B0%B7" title="మణిపురి భాష">మణిపురి</a></li> <li><a href="https://en.wikipedia.org/wiki/Chakma_language" class="extiw" title="en:Chakma language">చక్మా</a></li> <li><a href="https://en.wikipedia.org/wiki/Chittagonian_language" class="extiw" title="en:Chittagonian language">చిట్టిగోనియన్</a></li> <li><a href="https://en.wikipedia.org/wiki/Hajong_language" class="extiw" title="en:Hajong language">హాజోంగ్</a></li> <li><a href="https://en.wikipedia.org/wiki/Kayort_language" class="extiw" title="en:Kayort language">కయోర్ట్</a></li> <li><a href="https://en.wikipedia.org/wiki/Kharia_Thar_language" class="extiw" title="en:Kharia Thar language">ఖరియా థార్</a></li> <li><a href="https://en.wikipedia.org/wiki/Nahari_language" class="extiw" title="en:Nahari language">నహరి</a></li> <li><a href="https://en.wikipedia.org/wiki/Rajbanshi_language" class="extiw" title="en:Rajbanshi language">రాజ్ బంశి</a></li> <li><a href="https://en.wikipedia.org/wiki/Rohingya_language" class="extiw" title="en:Rohingya language">రోహింగ్యా</a></li> <li><a href="https://en.wikipedia.org/wiki/Sylheti_language" class="extiw" title="en:Sylheti language">సిల్హెటి</a></li></ul> </div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:6.75em;font-weight:normal;"><a href="https://en.wikipedia.org/wiki/Bihari_languages" class="extiw" title="en:Bihari languages">బిహారీ </a></th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-odd" style="padding:0"><div style="padding:0 0.25em"> <ul><li><a href="https://en.wikipedia.org/wiki/Angika_language" class="extiw" title="en:Angika language">అంగిక</a></li> <li><a href="https://en.wikipedia.org/wiki/Magahi_language" class="extiw" title="en:Magahi language">మగాహి</a></li> <li><a href="https://en.wikipedia.org/wiki/Maithili_language" class="extiw" title="en:Maithili language">మైథిలి</a></li> <li><a href="https://en.wikipedia.org/wiki/Majhi_language" class="extiw" title="en:Majhi language">మాఝీ</a></li> <li><a href="https://en.wikipedia.org/wiki/Sadri_language" class="extiw" title="en:Sadri language">సద్రి</a></li></ul> </div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:6.75em;font-weight:normal;">ఇతర</th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-even" style="padding:0"><div style="padding:0 0.25em"> <ul><li><a href="https://en.wikipedia.org/wiki/Mal_Paharia_language" class="extiw" title="en:Mal Paharia language">మల్ పహాడియా</a></li></ul> </div></td></tr></tbody></table><div></div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:6.0em"><a href="https://en.wikipedia.org/wiki/Pahari_languages" class="extiw" title="en:Pahari languages">ఉత్తర</a></th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-odd" style="padding:0"><div style="padding:0 0.25em"> <ul><li><a href="https://en.wikipedia.org/wiki/Garhwali" class="extiw" title="en:Garhwali">గడ్వాలీ </a></li> <li><a href="https://en.wikipedia.org/wiki/Kumaoni_language" class="extiw" title="en:Kumaoni language">కుమావుని</a></li> <li><a href="/wiki/%E0%B0%A8%E0%B1%87%E0%B0%AA%E0%B0%BE%E0%B0%B2%E0%B1%80_%E0%B0%AD%E0%B0%BE%E0%B0%B7" title="నేపాలీ భాష">నేపాలీ</a> <ul><li><a href="https://en.wikipedia.org/wiki/Palpa_language" class="extiw" title="en:Palpa language">పాల్ప</a></li></ul></li> <li><a href="https://en.wikipedia.org/wiki/Potwari_language" class="extiw" title="en:Potwari language">పోట్వారి</a></li></ul> </div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:6.0em">వాయువ్య <br /></th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-odd" style="padding:0"><div style="padding:0 0.25em"></div><table class="nowraplinks navbox-subgroup" style="border-spacing:0"><tbody><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:6.75em;font-weight:normal;"><a href="/wiki/%E0%B0%AA%E0%B0%82%E0%B0%9C%E0%B0%BE%E0%B0%AC%E0%B1%80_%E0%B0%AD%E0%B0%BE%E0%B0%B7" title="పంజాబీ భాష">పంజాబీ</a></th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-even" style="padding:0"><div style="padding:0 0.25em"> <ul><li><a href="https://en.wikipedia.org/wiki/Saraiki_language" class="extiw" title="en:Saraiki language">సరాయికి</a></li> <li><a href="https://en.wikipedia.org/wiki/Majhi_dialect" class="extiw" title="en:Majhi dialect">మాఝీ</a></li></ul> </div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:6.75em;font-weight:normal;">ఇతరములు</th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-odd" style="padding:0"><div style="padding:0 0.25em"> <ul><li><a href="https://en.wikipedia.org/wiki/Aer_language" class="extiw" title="en:Aer language">అయేర్</a></li> <li><a href="https://en.wikipedia.org/wiki/Derawali" class="extiw" title="en:Derawali">డేరావాలి</a></li> <li><a href="https://en.wikipedia.org/wiki/Dogri_language" class="extiw" title="en:Dogri language">డోగ్రి</a></li> <li><a href="https://en.wikipedia.org/wiki/Hindko_language" class="extiw" title="en:Hindko language">హింద్కో</a></li> <li><a href="https://en.wikipedia.org/wiki/Kangri_language" class="extiw" title="en:Kangri language">కాంగ్రి</a></li> <li><a href="https://en.wikipedia.org/wiki/Kutchi_language" class="extiw" title="en:Kutchi language">కట్చి / కచ్చి</a></li> <li><a href="/wiki/%E0%B0%B8%E0%B0%BF%E0%B0%82%E0%B0%A7%E0%B1%80_%E0%B0%AD%E0%B0%BE%E0%B0%B7" title="సింధీ భాష">సింధీ</a></li></ul> </div></td></tr></tbody></table><div></div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:6.0em">దక్షిణ భాగ</th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-odd" style="padding:0"><div style="padding:0 0.25em"></div><table class="nowraplinks navbox-subgroup" style="border-spacing:0"><tbody><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:6.75em;font-weight:normal;"><a href="https://en.wikipedia.org/wiki/Marathi%E2%80%93Konkani_languages" class="extiw" title="en:Marathi–Konkani languages">మరాఠీ-కొంకణి </a></th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-even" style="padding:0"><div style="padding:0 0.25em"> <ul><li><a href="/wiki/%E0%B0%95%E0%B1%8A%E0%B0%82%E0%B0%95%E0%B0%A3%E0%B0%BF_%E0%B0%AD%E0%B0%BE%E0%B0%B7" title="కొంకణి భాష">కొంకణి</a></li> <li><a href="/wiki/%E0%B0%AE%E0%B0%B0%E0%B0%BE%E0%B0%A0%E0%B1%80_%E0%B0%AD%E0%B0%BE%E0%B0%B7" title="మరాఠీ భాష">మరాఠీ</a></li></ul> </div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:6.75em;font-weight:normal;">ఇన్సులార్ / పీఠభూమి</th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-odd" style="padding:0"><div style="padding:0 0.25em"> <ul><li><a href="https://en.wikipedia.org/wiki/Maldivian_language" class="extiw" title="en:Maldivian language">మహల్</a></li> <li><a href="https://en.wikipedia.org/wiki/Sinhala_language" class="extiw" title="en:Sinhala language">సింహళ</a></li></ul> </div></td></tr></tbody></table><div></div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:6.0em">పశ్చిమ</th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-odd" style="padding:0"><div style="padding:0 0.25em"></div><table class="nowraplinks navbox-subgroup" style="border-spacing:0"><tbody><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:6.75em;font-weight:normal;"><a href="https://en.wikipedia.org/wiki/Bhil_languages" class="extiw" title="en:Bhil languages">భిల్</a></th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-even" style="padding:0"><div style="padding:0 0.25em"> <ul><li><a href="https://en.wikipedia.org/wiki/Bhili_language" class="extiw" title="en:Bhili language">భిలి</a></li> <li><a href="https://en.wikipedia.org/wiki/Gamit_language" class="extiw" title="en:Gamit language">గమితి</a></li></ul> </div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:6.75em;font-weight:normal;"><a href="https://en.wikipedia.org/wiki/Rajasthani_language" class="extiw" title="en:Rajasthani language">రాజస్థానీ</a></th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-odd" style="padding:0"><div style="padding:0 0.25em"> <ul><li><a href="https://en.wikipedia.org/wiki/Bagri_language" class="extiw" title="en:Bagri language">బాగ్రి </a></li> <li><a href="https://en.wikipedia.org/wiki/Goaria_language" class="extiw" title="en:Goaria language">గోరియా</a></li> <li><a href="https://en.wikipedia.org/wiki/Gojri" class="extiw" title="en:Gojri">గోజ్రి</a></li> <li><a href="https://en.wikipedia.org/wiki/Jaipuri" class="extiw" title="en:Jaipuri">జైపురి</a></li> <li><a href="https://en.wikipedia.org/wiki/Malvi_language" class="extiw" title="en:Malvi language">మాల్వీ</a></li> <li><a href="https://en.wikipedia.org/wiki/Marwari_language" class="extiw" title="en:Marwari language">మార్వాడి</a></li> <li><a href="https://en.wikipedia.org/wiki/Mewari_language" class="extiw" title="en:Mewari language">మేవారీ</a></li> <li><a href="https://en.wikipedia.org/wiki/Dhatki_language" class="extiw" title="en:Dhatki language">ధత్కి <span style="font-size:85%;">(సోషియోలేక్ట్)</span></a></li></ul> </div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:6.75em;font-weight:normal;">ఇతరములు</th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-even" style="padding:0"><div style="padding:0 0.25em"> <ul><li><a href="https://en.wikipedia.org/wiki/Domari_language" class="extiw" title="en:Domari language">దొమారి</a></li> <li><a href="/wiki/%E0%B0%97%E0%B1%81%E0%B0%9C%E0%B0%B0%E0%B0%BE%E0%B0%A4%E0%B0%BF_%E0%B0%AD%E0%B0%BE%E0%B0%B7" class="mw-redirect" title="గుజరాతి భాష">గుజరాతి</a></li> <li><a href="https://en.wikipedia.org/wiki/Kalto_language" class="extiw" title="en:Kalto language">కల్తో</a></li> <li><a href="https://en.wikipedia.org/wiki/Khandeshi_languages" class="extiw" title="en:Khandeshi languages">ఖాన్దేషి / ఖాన్ దేశి</a></li> <li><a href="https://en.wikipedia.org/wiki/Parkari_Koli_language" class="extiw" title="en:Parkari Koli language">పర్కారి కోలి</a></li> <li><a href="https://en.wikipedia.org/wiki/Romani_language" class="extiw" title="en:Romani language">రోమాని</a></li> <li><a href="https://en.wikipedia.org/wiki/Saurashtra_language" class="extiw" title="en:Saurashtra language">సౌరాష్ట్ర</a></li></ul> </div></td></tr></tbody></table><div></div></td></tr></tbody></table><div></div></td></tr></tbody></table><div></div></td></tr></tbody></table><div></div></td></tr></tbody></table><div></div></td></tr><tr><td colspan="2" class="navbox-list navbox-odd" style="width:100%;padding:0"><div style="padding:0 0.25em"></div><table class="nowraplinks mw-collapsible expanded navbox-subgroup" style="border-spacing:0"><tbody><tr><th scope="col" class="navbox-title" colspan="2" style=";"><div id="ఇరానియన్50" style="font-size:114%;margin:0 4em"><a href="https://en.wikipedia.org/wiki/Iranian_languages" class="extiw" title="en:Iranian languages">ఇరానియన్</a></div></th></tr><tr><td colspan="2" class="navbox-list navbox-odd" style="width:100%;padding:0"><div style="padding:0 0.25em"></div><table class="nowraplinks navbox-subgroup" style="border-spacing:0"><tbody><tr><td colspan="2" class="navbox-list navbox-odd" style="width:100%;padding:0"><div style="padding:0 0.25em"></div><table class="nowraplinks mw-collapsible mw-collapsed navbox-subgroup" style="border-spacing:0"><tbody><tr><th scope="col" class="navbox-title" colspan="2" style=";background:#e6e6ff;"><div id="ప్రాచీన_/_మధ్య36" style="font-size:114%;margin:0 4em">ప్రాచీన / మధ్య</div></th></tr><tr><td colspan="2" class="navbox-list navbox-odd" style="width:100%;padding:0"><div style="padding:0 0.25em"></div><table class="nowraplinks navbox-subgroup" style="border-spacing:0"><tbody><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:6.0em">ప్రాచీన</th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-odd" style="padding:0"><div style="padding:0 0.25em"></div><table class="nowraplinks navbox-subgroup" style="border-spacing:0"><tbody><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:6.75em;font-weight:normal;">పశ్చిమ</th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-odd" style="padding:0"><div style="padding:0 0.25em"> <ul><li><a href="https://en.wikipedia.org/wiki/Old_Persian_language" class="extiw" title="en:Old Persian language">ప్రాచీన పర్షియన్ </a></li> <li><a href="https://en.wikipedia.org/wiki/Median_language" class="extiw" title="en:Median language">మిడియన్ </a></li></ul> </div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:6.75em;font-weight:normal;">తూర్పు</th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-even" style="padding:0"><div style="padding:0 0.25em"> <ul><li><i><a href="https://en.wikipedia.org/wiki/Avestan_language" class="extiw" title="en:Avestan language">అవెస్తన్ </a></i></li> <li><i><a href="https://en.wikipedia.org/wiki/Scythian_languages" class="extiw" title="en:Scythian languages">ప్రాచీన సిథియన్</a></i></li></ul> </div></td></tr></tbody></table><div></div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:6.0em">మధ్య</th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-odd" style="padding:0"><div style="padding:0 0.25em"></div><table class="nowraplinks navbox-subgroup" style="border-spacing:0"><tbody><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:6.75em;font-weight:normal;">పశ్చిమ</th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-odd" style="padding:0"><div style="padding:0 0.25em"> <ul><li><a href="https://en.wikipedia.org/wiki/Middle_Persian" class="extiw" title="en:Middle Persian">మధ్య పర్షియన్</a></li> <li><i><a href="https://en.wikipedia.org/wiki/Parthian_language" class="extiw" title="en:Parthian language">పార్థియన్</a></i></li></ul> </div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:6.75em;font-weight:normal;">తూర్పు</th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-even" style="padding:0"><div style="padding:0 0.25em"> <ul><li><i><a href="https://en.wikipedia.org/wiki/Bactrian_language" class="extiw" title="en:Bactrian language">బాక్ట్రియన్</a></i></li> <li><i><a href="https://en.wikipedia.org/wiki/Khwarezmian_language" class="extiw" title="en:Khwarezmian language">ఖ్వారెజమీ</a></i></li> <li><a href="https://en.wikipedia.org/wiki/Ossetic_language" class="extiw" title="en:Ossetic language">ఒస్సేటిక్</a> <ul><li><i><a href="https://en.wikipedia.org/wiki/Jassic_dialect" class="extiw" title="en:Jassic dialect">జాస్సిక్</a></i></li></ul></li> <li><a href="https://en.wikipedia.org/wiki/Sakan_language" class="extiw" title="en:Sakan language">సాకన్ (సాశియన్)</a></li> <li><a href="https://en.wikipedia.org/wiki/Scythian_languages" class="extiw" title="en:Scythian languages">సిథియన్</a></li> <li><a href="https://en.wikipedia.org/wiki/Sogdian_language" class="extiw" title="en:Sogdian language">సోగ్దియన్</a></li></ul> </div></td></tr></tbody></table><div></div></td></tr></tbody></table><div></div></td></tr></tbody></table><div></div></td></tr><tr><td colspan="2" class="navbox-list navbox-odd" style="width:100%;padding:0"><div style="padding:0 0.25em"></div><table class="nowraplinks mw-collapsible mw-collapsed navbox-subgroup" style="border-spacing:0"><tbody><tr><th scope="col" class="navbox-title" colspan="2" style=";background:#e6e6ff;"><div id="నవీన12" style="font-size:114%;margin:0 4em">నవీన</div></th></tr><tr><td colspan="2" class="navbox-list navbox-odd" style="width:100%;padding:0"><div style="padding:0 0.25em"></div><table class="nowraplinks navbox-subgroup" style="border-spacing:0"><tbody><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:6.0em"><a href="https://en.wikipedia.org/wiki/Northwestern_Iranian_languages" class="extiw" title="en:Northwestern Iranian languages">ఉత్తర</a></th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-odd" style="padding:0"><div style="padding:0 0.25em"> <ul><li><i><a href="https://en.wikipedia.org/wiki/Azari_Language" class="extiw" title="en:Azari Language">ప్రాచీన అజరి </a></i></li> <li><a href="https://en.wikipedia.org/wiki/Balochi_language" class="extiw" title="en:Balochi language">బలోచి</a></li> <li><a href="https://en.wikipedia.org/wiki/Dialects_of_Central_Iran" class="extiw" title="en:Dialects of Central Iran">మధ్య ఇరాన్</a></li> <li><a href="https://en.wikipedia.org/wiki/Dari_(Zoroastrian)" class="extiw" title="en:Dari (Zoroastrian)">జోరాస్ట్రియన్ దారి</a></li> <li><a href="https://en.wikipedia.org/wiki/Dialects_of_Fars" class="extiw" title="en:Dialects of Fars">ఫార్స్</a></li> <li><a href="https://en.wikipedia.org/wiki/Gilaki_language" class="extiw" title="en:Gilaki language">గిలాకి</a></li> <li><a href="https://en.wikipedia.org/wiki/Gorani_language" class="extiw" title="en:Gorani language">గోరాని</a></li> <li><a href="https://en.wikipedia.org/wiki/Kurdish_languages" class="extiw" title="en:Kurdish languages">కుర్దిష్</a> <ul><li><a href="https://en.wikipedia.org/wiki/Kurmanji_Kurdish" class="extiw" title="en:Kurmanji Kurdish">కుర్మాంజి</a></li> <li><a href="https://en.wikipedia.org/wiki/Sorani_Kurdish" class="extiw" title="en:Sorani Kurdish">సోరాని</a></li> <li><a href="https://en.wikipedia.org/wiki/Southern_Kurdish" class="extiw" title="en:Southern Kurdish">కెర్మాన్ షాహి</a></li> <li><a href="https://en.wikipedia.org/wiki/Laki_language" class="extiw" title="en:Laki language">లాకి</a></li></ul></li> <li><a href="https://en.wikipedia.org/wiki/Mazandarani_language" class="extiw" title="en:Mazandarani language">మజందరాని</a></li> <li><a href="https://en.wikipedia.org/wiki/Semnani_language" class="extiw" title="en:Semnani language">సెమాని</a></li> <li><a href="https://en.wikipedia.org/wiki/Talysh_language" class="extiw" title="en:Talysh language">తలేషి</a></li> <li><a href="https://en.wikipedia.org/wiki/Tati_(Iran)" class="extiw" title="en:Tati (Iran)">తాతి</a></li> <li><a href="https://en.wikipedia.org/wiki/Zazaki_language" class="extiw" title="en:Zazaki language">జజకి</a></li></ul> </div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:6.0em">తూర్పు</th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-odd" style="padding:0"><div style="padding:0 0.25em"></div><table class="nowraplinks navbox-subgroup" style="border-spacing:0"><tbody><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:6.75em;font-weight:normal"><a href="https://en.wikipedia.org/wiki/Pamir_languages" class="extiw" title="en:Pamir languages">పామీర్</a></th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-even" style="padding:0"><div style="padding:0 0.25em"> <ul><li><a href="https://en.wikipedia.org/wiki/Ishkashimi_language" class="extiw" title="en:Ishkashimi language">ఇష్కషిమి</a></li> <li><a href="https://en.wikipedia.org/wiki/Munji_language" class="extiw" title="en:Munji language">మున్జీ</a></li> <li><a href="https://en.wikipedia.org/wiki/Rushani_language" class="extiw" title="en:Rushani language">రోషని</a></li> <li><a href="https://en.wikipedia.org/wiki/Shughni_language" class="extiw" title="en:Shughni language">షుగ్ని</a></li> <li><a href="https://en.wikipedia.org/wiki/Sarikoli_language" class="extiw" title="en:Sarikoli language">సరికోలి</a></li> <li><a href="https://en.wikipedia.org/wiki/Wakhi_language" class="extiw" title="en:Wakhi language">వకి</a></li> <li><a href="https://en.wikipedia.org/wiki/Yazgulyam_language" class="extiw" title="en:Yazgulyam language">యజ్గులామి</a></li> <li><a href="https://en.wikipedia.org/wiki/Yidgha_language" class="extiw" title="en:Yidgha language">యిద్గా</a></li></ul> </div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:6.75em;font-weight:normal">ఇతరములు</th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-odd" style="padding:0"><div style="padding:0 0.25em"> <ul><li><a href="https://en.wikipedia.org/wiki/Ossetic_language" class="extiw" title="en:Ossetic language">ఒస్సెటిక్</a></li> <li><a href="https://en.wikipedia.org/wiki/Pashto_language" class="extiw" title="en:Pashto language">పష్తో</a></li> <li><a href="https://en.wikipedia.org/wiki/Yaghnobi_language" class="extiw" title="en:Yaghnobi language">యగ్నోబి</a></li> <li><a href="https://en.wikipedia.org/wiki/Ormuri_language" class="extiw" title="en:Ormuri language">ఒర్మూరి</a></li> <li><a href="https://en.wikipedia.org/wiki/Parachi_language" class="extiw" title="en:Parachi language">పరాచి</a></li></ul> </div></td></tr></tbody></table><div></div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:6.0em">పశ్చిమ</th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-odd" style="padding:0"><div style="padding:0 0.25em"></div><table class="nowraplinks navbox-subgroup" style="border-spacing:0"><tbody><tr><th id="దక్షిణ57" scope="row" class="navbox-group" style="width:6.75em;font-weight:normal;"><a href="https://en.wikipedia.org/wiki/Southwestern_Iranian_languages" class="extiw" title="en:Southwestern Iranian languages">దక్షిణ</a></th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-even" style="padding:0"><div style="padding:0 0.25em"> <ul><li><a href="/wiki/%E0%B0%AA%E0%B0%B0%E0%B1%8D%E0%B0%B7%E0%B0%BF%E0%B0%AF%E0%B0%A8%E0%B1%8D_%E0%B0%AD%E0%B0%BE%E0%B0%B7" class="mw-redirect" title="పర్షియన్ భాష">పర్షియన్</a> <ul><li><a href="https://en.wikipedia.org/wiki/Dari_(Eastern_Persian)" class="extiw" title="en:Dari (Eastern Persian)">దారి</a></li> <li><a href="https://en.wikipedia.org/wiki/Tajik_language" class="extiw" title="en:Tajik language">తజిక్</a></li></ul></li> <li><a href="https://en.wikipedia.org/wiki/Luri_Language" class="extiw" title="en:Luri Language">లూరీ </a> <ul><li><a href="https://en.wikipedia.org/wiki/Feyli_dialect" class="extiw" title="en:Feyli dialect">ఫెయలీ</a></li> <li><a href="https://en.wikipedia.org/wiki/Bakhtiari_language" class="extiw" title="en:Bakhtiari language">బక్తియారి</a></li> <li><a href="https://en.wikipedia.org/wiki/Laki_language" class="extiw" title="en:Laki language">లాకి </a></li> <li><a href="https://en.wikipedia.org/wiki/Kumzari_language" class="extiw" title="en:Kumzari language">కుమ్జరి</a></li></ul></li> <li><a href="https://en.wikipedia.org/wiki/Tat_language_(Caucasus)" class="extiw" title="en:Tat language (Caucasus)">కాకేషియన్ తత్ </a></li> <li><a href="https://en.wikipedia.org/wiki/Larestani_dialects" class="extiw" title="en:Larestani dialects">లారేస్తానీ</a></li> <li><a href="https://en.wikipedia.org/wiki/Bashkardi_language" class="extiw" title="en:Bashkardi language">బష్కర్ది</a></li></ul> </div></td></tr></tbody></table><div></div></td></tr></tbody></table><div></div></td></tr></tbody></table><div></div></td></tr></tbody></table><div></div></td></tr></tbody></table><div></div></td></tr><tr><td colspan="2" class="navbox-list navbox-odd" style="width:100%;padding:0"><div style="padding:0 0.25em"></div><table class="nowraplinks mw-collapsible mw-collapsed navbox-subgroup" style="border-spacing:0"><tbody><tr><th scope="col" class="navbox-title" colspan="2" style=";"><div id="ఇతర_ఇండో-ఇరానియన్_భాషలు63" style="font-size:114%;margin:0 4em">ఇతర ఇండో-ఇరానియన్ భాషలు</div></th></tr><tr><td colspan="2" class="navbox-list navbox-odd" style="width:100%;padding:0"><div style="padding:0 0.25em"></div><table class="nowraplinks navbox-subgroup" style="border-spacing:0"><tbody><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:6.0em"><a href="https://en.wikipedia.org/wiki/Dardic_languages" class="extiw" title="en:Dardic languages">దార్దీ / దార్దిక్</a></th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-odd" style="padding:0"><div style="padding:0 0.25em"> <ul><li><a href="https://en.wikipedia.org/wiki/Dameli" class="extiw" title="en:Dameli">దమేలి</a></li> <li><a href="https://en.wikipedia.org/wiki/Domaaki_language" class="extiw" title="en:Domaaki language">దొమాకి</a></li> <li><a href="https://en.wikipedia.org/wiki/Gawar-Bati_language" class="extiw" title="en:Gawar-Bati language">గవర్-బతి</a></li> <li><a href="https://en.wikipedia.org/wiki/Kalami_language" class="extiw" title="en:Kalami language">కలమి</a></li> <li><a href="https://en.wikipedia.org/wiki/Kalash_language" class="extiw" title="en:Kalash language">కలష్</a></li> <li><a href="/wiki/%E0%B0%95%E0%B0%BE%E0%B0%B6%E0%B1%8D%E0%B0%AE%E0%B1%80%E0%B0%B0%E0%B1%80_%E0%B0%AD%E0%B0%BE%E0%B0%B7" title="కాశ్మీరీ భాష">కాశ్మీరీ</a></li> <li><a href="https://en.wikipedia.org/wiki/Khowar_language" class="extiw" title="en:Khowar language">ఖోవర్</a></li> <li><a href="https://en.wikipedia.org/wiki/Kohistani_language" class="extiw" title="en:Kohistani language">కోహిస్తానీ</a></li> <li><a href="https://en.wikipedia.org/wiki/Nangalami_language" class="extiw" title="en:Nangalami language">నాగాలామి</a></li> <li><a href="https://en.wikipedia.org/wiki/Palula_language" class="extiw" title="en:Palula language">పలూల</a></li> <li><a href="https://en.wikipedia.org/wiki/Pashayi_language" class="extiw" title="en:Pashayi language">పషాయి</a></li> <li><a href="https://en.wikipedia.org/wiki/Shina_language" class="extiw" title="en:Shina language">షినా</a></li> <li><a href="https://en.wikipedia.org/wiki/Shumashti_language" class="extiw" title="en:Shumashti language">శుమష్టి</a></li> <li><a href="https://en.wikipedia.org/wiki/Torwali_language" class="extiw" title="en:Torwali language">తోర్వాలి</a></li> <li><a href="https://en.wikipedia.org/wiki/Ushoji" class="extiw" title="en:Ushoji">ఉషోజి</a></li></ul> </div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:6.0em"><a href="https://en.wikipedia.org/wiki/Nuristani_languages" class="extiw" title="en:Nuristani languages">నూరిస్తానీ</a></th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-odd" style="padding:0"><div style="padding:0 0.25em"></div><table class="nowraplinks navbox-subgroup" style="border-spacing:0"><tbody><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:6.75em;font-weight:normal"><a href="https://en.wikipedia.org/wiki/Kamkata-viri_language" class="extiw" title="en:Kamkata-viri language">కంకట-విరి</a></th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-even" style="padding:0"><div style="padding:0 0.25em"> <ul><li><a href="https://en.wikipedia.org/wiki/Kamviri" class="extiw" title="en:Kamviri">కంవిరి</a></li> <li><a href="https://en.wikipedia.org/wiki/Kata-vari" class="extiw" title="en:Kata-vari">కట-విరి </a></li> <li><a href="https://en.wikipedia.org/wiki/Mumviri" class="extiw" title="en:Mumviri">ముమ్ విరి </a></li></ul> </div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:6.75em;font-weight:normal">ఇతరములు</th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-odd" style="padding:0"><div style="padding:0 0.25em"> <ul><li><a href="https://en.wikipedia.org/wiki/Askunu_language" class="extiw" title="en:Askunu language">అస్కును</a></li> <li><a href="https://en.wikipedia.org/wiki/Waigali_language" class="extiw" title="en:Waigali language">కలశ-అల</a></li> <li><a href="https://en.wikipedia.org/wiki/Kamkata-viri_language" class="extiw" title="en:Kamkata-viri language">కంకట-విరి</a></li> <li><a href="https://en.wikipedia.org/wiki/Tregami_language" class="extiw" title="en:Tregami language">త్రెగామి</a></li> <li><a href="https://en.wikipedia.org/wiki/Vasi-vari_language" class="extiw" title="en:Vasi-vari language">వాసి-వరి</a></li></ul> </div></td></tr></tbody></table><div></div></td></tr></tbody></table><div></div></td></tr></tbody></table><div></div></td></tr></tbody></table><div></div></td></tr><tr><td class="navbox-abovebelow" colspan="2"><div><i>ఇటాలిక్</i> <a href="https://en.wikipedia.org/wiki/Language_death" class="extiw" title="en:Language death">నశించిన భాషలను</a> సూచిస్తుంది.</div></td></tr></tbody></table></div> <div class="navbox-styles"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r3795437" /><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r4286695" /></div><div role="navigation" class="navbox" aria-labelledby="భారతీయ_భాషలు90" style="padding:3px"><table class="nowraplinks mw-collapsible autocollapse navbox-inner" style="border-spacing:0;background:transparent;color:inherit"><tbody><tr><th scope="col" class="navbox-title" colspan="3"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r3795437" /><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r4294021" /><div class="navbar plainlinks hlist navbar-mini"><ul><li class="nv-view"><a href="/wiki/%E0%B0%AE%E0%B1%82%E0%B0%B8:%E0%B0%AD%E0%B0%BE%E0%B0%B0%E0%B0%A4%E0%B1%80%E0%B0%AF_%E0%B0%AD%E0%B0%BE%E0%B0%B7%E0%B0%B2%E0%B1%81" title="మూస:భారతీయ భాషలు"><abbr title="View this template">v</abbr></a></li><li class="nv-talk"><a href="/wiki/%E0%B0%AE%E0%B1%82%E0%B0%B8_%E0%B0%9A%E0%B0%B0%E0%B1%8D%E0%B0%9A:%E0%B0%AD%E0%B0%BE%E0%B0%B0%E0%B0%A4%E0%B1%80%E0%B0%AF_%E0%B0%AD%E0%B0%BE%E0%B0%B7%E0%B0%B2%E0%B1%81" title="మూస చర్చ:భారతీయ భాషలు"><abbr title="Discuss this template">t</abbr></a></li><li class="nv-edit"><a href="/wiki/%E0%B0%AA%E0%B1%8D%E0%B0%B0%E0%B0%A4%E0%B1%8D%E0%B0%AF%E0%B1%87%E0%B0%95:EditPage/%E0%B0%AE%E0%B1%82%E0%B0%B8:%E0%B0%AD%E0%B0%BE%E0%B0%B0%E0%B0%A4%E0%B1%80%E0%B0%AF_%E0%B0%AD%E0%B0%BE%E0%B0%B7%E0%B0%B2%E0%B1%81" title="ప్రత్యేక:EditPage/మూస:భారతీయ భాషలు"><abbr title="Edit this template">e</abbr></a></li></ul></div><div id="భారతీయ_భాషలు90" style="font-size:114%;margin:0 4em"><a href="/wiki/%E0%B0%B5%E0%B0%B0%E0%B1%8D%E0%B0%97%E0%B0%82:%E0%B0%AD%E0%B0%BE%E0%B0%B0%E0%B0%A4%E0%B1%80%E0%B0%AF_%E0%B0%AD%E0%B0%BE%E0%B0%B7%E0%B0%B2%E0%B1%81" title="వర్గం:భారతీయ భాషలు">భారతీయ భాషలు</a></div></th></tr><tr><td colspan="2" class="navbox-list navbox-odd" style="width:100%;padding:0"><div style="padding:0 0.25em"><a href="/wiki/%E0%B0%B9%E0%B0%BF%E0%B0%82%E0%B0%A6%E0%B1%80_%E0%B0%AD%E0%B0%BE%E0%B0%B7" class="mw-redirect" title="హిందీ భాష">హిందీ</a>  <b>·</b>  <a href="/wiki/%E0%B0%86%E0%B0%82%E0%B0%97%E0%B1%8D%E0%B0%B2_%E0%B0%AD%E0%B0%BE%E0%B0%B7" class="mw-redirect" title="ఆంగ్ల భాష">ఆంగ్లం</a>  <b>·</b>  <a href="/wiki/%E0%B0%85%E0%B0%B8%E0%B1%8D%E0%B0%B8%E0%B0%BE%E0%B0%AE%E0%B1%80_%E0%B0%AD%E0%B0%BE%E0%B0%B7" title="అస్సామీ భాష">అస్సామీ</a>  <b>·</b>  <a class="mw-selflink selflink">ఉర్దూ</a>  <b>·</b>  <a href="/wiki/%E0%B0%92%E0%B0%B0%E0%B0%BF%E0%B0%AF%E0%B0%BE_%E0%B0%AD%E0%B0%BE%E0%B0%B7" class="mw-redirect" title="ఒరియా భాష">ఒరియా</a>  <b>·</b>  <a href="/wiki/%E0%B0%95%E0%B0%A8%E0%B1%8D%E0%B0%A8%E0%B0%A1_%E0%B0%AD%E0%B0%BE%E0%B0%B7" title="కన్నడ భాష">కన్నడ</a>  <b>·</b>  <a href="/wiki/%E0%B0%95%E0%B0%BE%E0%B0%B6%E0%B1%8D%E0%B0%AE%E0%B1%80%E0%B0%B0%E0%B1%80_%E0%B0%AD%E0%B0%BE%E0%B0%B7" title="కాశ్మీరీ భాష">కాశ్మీరీ</a>  <b>·</b>  <a href="/wiki/%E0%B0%95%E0%B1%8A%E0%B0%82%E0%B0%95%E0%B0%A3%E0%B0%BF_%E0%B0%AD%E0%B0%BE%E0%B0%B7" title="కొంకణి భాష">కొంకణి</a>  <b>·</b>  <a href="/wiki/%E0%B0%97%E0%B1%81%E0%B0%9C%E0%B0%B0%E0%B0%BE%E0%B0%A4%E0%B0%BF_%E0%B0%AD%E0%B0%BE%E0%B0%B7" class="mw-redirect" title="గుజరాతి భాష">గుజరాతి</a>  <b>·</b>  <a href="/wiki/%E0%B0%AC%E0%B1%86%E0%B0%82%E0%B0%97%E0%B0%BE%E0%B0%B3%E0%B1%80_%E0%B0%AD%E0%B0%BE%E0%B0%B7" class="mw-redirect" title="బెంగాళీ భాష">బెంగాళీ</a>  <b>·</b>  <a href="/wiki/%E0%B0%A4%E0%B0%AE%E0%B0%BF%E0%B0%B3_%E0%B0%AD%E0%B0%BE%E0%B0%B7" title="తమిళ భాష">తమిళం</a>  <b>·</b>  <a href="/wiki/%E0%B0%A4%E0%B1%86%E0%B0%B2%E0%B1%81%E0%B0%97%E0%B1%81_%E0%B0%AD%E0%B0%BE%E0%B0%B7" class="mw-redirect" title="తెలుగు భాష">తెలుగు</a>  <b>·</b>  <a href="/wiki/%E0%B0%A8%E0%B1%87%E0%B0%AA%E0%B0%BE%E0%B0%B2%E0%B1%80_%E0%B0%AD%E0%B0%BE%E0%B0%B7" title="నేపాలీ భాష">నేపాలీ</a>  <b>·</b>  <a href="/wiki/%E0%B0%AA%E0%B0%82%E0%B0%9C%E0%B0%BE%E0%B0%AC%E0%B1%80_%E0%B0%AD%E0%B0%BE%E0%B0%B7" title="పంజాబీ భాష">పంజాబీ</a>  <b>·</b>  <a href="/wiki/%E0%B0%AE%E0%B0%A3%E0%B0%BF%E0%B0%AA%E0%B1%81%E0%B0%B0%E0%B0%BF_%E0%B0%AD%E0%B0%BE%E0%B0%B7" title="మణిపురి భాష">మణిపురి</a>  <b>·</b>  <a href="/wiki/%E0%B0%AE%E0%B0%B0%E0%B0%BE%E0%B0%A0%E0%B1%80_%E0%B0%AD%E0%B0%BE%E0%B0%B7" title="మరాఠీ భాష">మరాఠీ</a>  <b>·</b>  <a href="/wiki/%E0%B0%AE%E0%B0%B3%E0%B0%AF%E0%B0%BE%E0%B0%B3_%E0%B0%AD%E0%B0%BE%E0%B0%B7" class="mw-redirect" title="మళయాళ భాష">మళయాళం</a>  <b>·</b>  <a href="/wiki/%E0%B0%B8%E0%B0%BF%E0%B0%82%E0%B0%A7%E0%B1%80_%E0%B0%AD%E0%B0%BE%E0%B0%B7" title="సింధీ భాష">సింధీ</a>  <b>·</b>  <a href="/wiki/%E0%B0%B8%E0%B0%82%E0%B0%B8%E0%B1%8D%E0%B0%95%E0%B1%83%E0%B0%A4%E0%B0%82" title="సంస్కృతం">సంస్కృతం</a></div></td><td class="noviewer navbox-image" rowspan="1" style="width:1px;padding:0 0 0 2px"><div><span typeof="mw:File"><a href="/wiki/%E0%B0%A6%E0%B0%B8%E0%B1%8D%E0%B0%A4%E0%B1%8D%E0%B0%B0%E0%B0%82:India_tricolor_icon.png" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/f/f0/India_tricolor_icon.png/60px-India_tricolor_icon.png" decoding="async" width="60" height="44" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/f/f0/India_tricolor_icon.png 1.5x" data-file-width="73" data-file-height="54" /></a></span></div></td></tr></tbody></table></div>    </div><noscript><img src="https://login.wikimedia.org/wiki/Special:CentralAutoLogin/start?useformat=desktop&type=1x1&usesul3=0" alt="" width="1" height="1" style="border: none; position: absolute;"></noscript> <div class="printfooter" data-nosnippet="">"<a dir="ltr" href="https://te.wikipedia.org/w/index.php?title=ఉర్దూ_భాష&oldid=4353488">https://te.wikipedia.org/w/index.php?title=ఉర్దూ_భాష&oldid=4353488</a>" నుండి వెలికితీశారు</div></div> <div id="catlinks" class="catlinks" data-mw="interface"><div id="mw-normal-catlinks" class="mw-normal-catlinks"><a href="/wiki/%E0%B0%AA%E0%B1%8D%E0%B0%B0%E0%B0%A4%E0%B1%8D%E0%B0%AF%E0%B1%87%E0%B0%95:%E0%B0%B5%E0%B0%B0%E0%B1%8D%E0%B0%97%E0%B0%BE%E0%B0%B2%E0%B1%81" title="ప్రత్యేక:వర్గాలు">వర్గాలు</a>: <ul><li><a href="/wiki/%E0%B0%B5%E0%B0%B0%E0%B1%8D%E0%B0%97%E0%B0%82:%E0%B0%AE%E0%B1%82%E0%B0%B8%E0%B0%B2%E0%B0%A8%E0%B1%81_%E0%B0%AA%E0%B0%BF%E0%B0%B2%E0%B0%B5%E0%B0%A1%E0%B0%82%E0%B0%B2%E0%B1%8B_%E0%B0%A1%E0%B1%82%E0%B0%AA%E0%B1%8D%E0%B0%B2%E0%B0%BF%E0%B0%95%E0%B1%87%E0%B0%9F%E0%B1%81_%E0%B0%86%E0%B0%B0%E0%B1%8D%E0%B0%97%E0%B1%8D%E0%B0%AF%E0%B1%81%E0%B0%AE%E0%B1%86%E0%B0%82%E0%B0%9F%E0%B1%8D%E0%B0%B2%E0%B0%A8%E0%B1%81_%E0%B0%B5%E0%B0%BE%E0%B0%A1%E0%B1%81%E0%B0%A4%E0%B1%81%E0%B0%A8%E0%B1%8D%E0%B0%A8_%E0%B0%AA%E0%B1%87%E0%B0%9C%E0%B1%80%E0%B0%B2%E0%B1%81" title="వర్గం:మూసలను పిలవడంలో డూప్లికేటు ఆర్గ్యుమెంట్లను వాడుతున్న పేజీలు">మూసలను పిలవడంలో డూప్లికేటు ఆర్గ్యుమెంట్లను వాడుతున్న పేజీలు</a></li><li><a href="/wiki/%E0%B0%B5%E0%B0%B0%E0%B1%8D%E0%B0%97%E0%B0%82:Articles_containing_Urdu-language_text" title="వర్గం:Articles containing Urdu-language text">Articles containing Urdu-language text</a></li><li><a href="/wiki/%E0%B0%B5%E0%B0%B0%E0%B1%8D%E0%B0%97%E0%B0%82:%E0%B0%B5%E0%B0%BF%E0%B0%B6%E0%B1%87%E0%B0%B7%E0%B0%B5%E0%B1%8D%E0%B0%AF%E0%B0%BE%E0%B0%B8%E0%B0%BE%E0%B0%B2%E0%B1%81" title="వర్గం:విశేషవ్యాసాలు">విశేషవ్యాసాలు</a></li><li><a href="/wiki/%E0%B0%B5%E0%B0%B0%E0%B1%8D%E0%B0%97%E0%B0%82:%E0%B0%AD%E0%B0%BE%E0%B0%B0%E0%B0%A4%E0%B1%80%E0%B0%AF_%E0%B0%AD%E0%B0%BE%E0%B0%B7%E0%B0%B2%E0%B1%81" title="వర్గం:భారతీయ భాషలు">భారతీయ భాషలు</a></li><li><a href="/wiki/%E0%B0%B5%E0%B0%B0%E0%B1%8D%E0%B0%97%E0%B0%82:%E0%B0%87%E0%B0%82%E0%B0%A1%E0%B1%8B-%E0%B0%86%E0%B0%B0%E0%B1%8D%E0%B0%AF%E0%B0%A8%E0%B1%8D_%E0%B0%AD%E0%B0%BE%E0%B0%B7%E0%B0%B2%E0%B1%81" title="వర్గం:ఇండో-ఆర్యన్ భాషలు">ఇండో-ఆర్యన్ భాషలు</a></li><li><a href="/wiki/%E0%B0%B5%E0%B0%B0%E0%B1%8D%E0%B0%97%E0%B0%82:%E0%B0%89%E0%B0%B0%E0%B1%8D%E0%B0%A6%E0%B1%82_%E0%B0%AD%E0%B0%BE%E0%B0%B7" title="వర్గం:ఉర్దూ భాష">ఉర్దూ భాష</a></li></ul></div><div id="mw-hidden-catlinks" class="mw-hidden-catlinks mw-hidden-cats-hidden">దాచిన వర్గాలు: <ul><li><a href="/wiki/%E0%B0%B5%E0%B0%B0%E0%B1%8D%E0%B0%97%E0%B0%82:Pages_using_the_JsonConfig_extension" title="వర్గం:Pages using the JsonConfig extension">Pages using the JsonConfig extension</a></li><li><a href="/wiki/%E0%B0%B5%E0%B0%B0%E0%B1%8D%E0%B0%97%E0%B0%82:Articles_with_hAudio_microformats" title="వర్గం:Articles with hAudio microformats">Articles with hAudio microformats</a></li><li><a href="/wiki/%E0%B0%B5%E0%B0%B0%E0%B1%8D%E0%B0%97%E0%B0%82:%E0%B0%88_%E0%B0%B5%E0%B0%BE%E0%B0%B0%E0%B0%82_%E0%B0%B5%E0%B1%8D%E0%B0%AF%E0%B0%BE%E0%B0%B8%E0%B0%BE%E0%B0%B2%E0%B1%81" title="వర్గం:ఈ వారం వ్యాసాలు">ఈ వారం వ్యాసాలు</a></li></ul></div></div> </div> </main> </div> <div class="mw-footer-container"> <footer id="footer" class="mw-footer" > <ul id="footer-info"> <li id="footer-info-lastmod"> ఈ పేజీలో చివరి మార్పు 1 నవంబరు 2024న 17:22కు జరిగింది.</li> <li id="footer-info-copyright">పాఠ్యం <a rel="nofollow" class="external text" href="https://creativecommons.org/licenses/by-sa/4.0/">క్రియేటివ్ కామన్స్ అట్రిబ్యూషన్/షేర్-ఎలైక్ లైసెన్సు</a>; క్రింద లభ్యం అదనపు షరతులు వర్తించవచ్చు. మరిన్ని వివరాలకు <a class="external text" href="https://foundation.wikimedia.org/wiki/Special:MyLanguage/Policy:Terms_of_Use">వాడుక నియమాలను</a> చూడండి.</li> </ul> <ul id="footer-places"> <li id="footer-places-privacy"><a href="https://foundation.wikimedia.org/wiki/Special:MyLanguage/Policy:Privacy_policy">గోప్యతా విధానం</a></li> <li id="footer-places-about"><a href="/wiki/%E0%B0%B5%E0%B0%BF%E0%B0%95%E0%B1%80%E0%B0%AA%E0%B1%80%E0%B0%A1%E0%B0%BF%E0%B0%AF%E0%B0%BE:%E0%B0%97%E0%B1%81%E0%B0%B0%E0%B0%BF%E0%B0%82%E0%B0%9A%E0%B0%BF">వికీపీడియా గురించి</a></li> <li id="footer-places-disclaimers"><a href="/wiki/%E0%B0%B5%E0%B0%BF%E0%B0%95%E0%B0%BF%E0%B0%AA%E0%B1%80%E0%B0%A1%E0%B0%BF%E0%B0%AF%E0%B0%BE:%E0%B0%B8%E0%B0%BE%E0%B0%A7%E0%B0%BE%E0%B0%B0%E0%B0%A3_%E0%B0%85%E0%B0%B8%E0%B1%8D%E0%B0%B5%E0%B1%80%E0%B0%95%E0%B0%BE%E0%B0%B0%E0%B0%AE%E0%B1%81">అస్వీకారములు</a></li> <li id="footer-places-wm-codeofconduct"><a href="https://foundation.wikimedia.org/wiki/Special:MyLanguage/Policy:Universal_Code_of_Conduct">ప్రవర్తనా నియమావళి</a></li> <li id="footer-places-developers"><a href="https://developer.wikimedia.org">వృద్ధికారులు</a></li> <li id="footer-places-statslink"><a href="https://stats.wikimedia.org/#/te.wikipedia.org">గణాంకాలు</a></li> <li id="footer-places-cookiestatement"><a href="https://foundation.wikimedia.org/wiki/Special:MyLanguage/Policy:Cookie_statement">కుకీ ప్రకటన</a></li> <li id="footer-places-mobileview"><a href="//te.m.wikipedia.org/w/index.php?title=%E0%B0%89%E0%B0%B0%E0%B1%8D%E0%B0%A6%E0%B1%82_%E0%B0%AD%E0%B0%BE%E0%B0%B7&mobileaction=toggle_view_mobile" class="noprint stopMobileRedirectToggle">మొబైల్ వీక్షణ</a></li> </ul> <ul id="footer-icons" class="noprint"> <li id="footer-copyrightico"><a href="https://www.wikimedia.org/" class="cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--size-large cdx-button--fake-button--enabled"><picture><source media="(min-width: 500px)" srcset="/static/images/footer/wikimedia-button.svg" width="84" height="29"><img src="/static/images/footer/wikimedia.svg" width="25" height="25" alt="Wikimedia Foundation" lang="en" loading="lazy"></picture></a></li> <li id="footer-poweredbyico"><a href="https://www.mediawiki.org/" class="cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--size-large cdx-button--fake-button--enabled"><picture><source media="(min-width: 500px)" srcset="/w/resources/assets/poweredby_mediawiki.svg" width="88" height="31"><img src="/w/resources/assets/mediawiki_compact.svg" alt="Powered by MediaWiki" lang="en" width="25" height="25" loading="lazy"></picture></a></li> </ul> </footer> </div> </div> </div> <div class="vector-header-container vector-sticky-header-container"> <div id="vector-sticky-header" class="vector-sticky-header"> <div class="vector-sticky-header-start"> <div class="vector-sticky-header-icon-start vector-button-flush-left vector-button-flush-right" aria-hidden="true"> <button class="cdx-button cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only vector-sticky-header-search-toggle" tabindex="-1" data-event-name="ui.vector-sticky-search-form.icon"><span class="vector-icon mw-ui-icon-search mw-ui-icon-wikimedia-search"></span> <span>వెతుకు</span> </button> </div> <div role="search" class="vector-search-box-vue vector-search-box-show-thumbnail vector-search-box"> <div class="vector-typeahead-search-container"> <div class="cdx-typeahead-search cdx-typeahead-search--show-thumbnail"> <form action="/w/index.php" id="vector-sticky-search-form" class="cdx-search-input cdx-search-input--has-end-button"> <div class="cdx-search-input__input-wrapper" data-search-loc="header-moved"> <div class="cdx-text-input cdx-text-input--has-start-icon"> <input class="cdx-text-input__input" type="search" name="search" placeholder="వికీపీడియా‌లో వెతకండి"> <span class="cdx-text-input__icon cdx-text-input__start-icon"></span> </div> <input type="hidden" name="title" value="ప్రత్యేక:అన్వేషణ"> </div> <button class="cdx-button cdx-search-input__end-button">వెతుకు</button> </form> </div> </div> </div> <div class="vector-sticky-header-context-bar"> <nav aria-label="విషయ సూచిక" class="vector-toc-landmark"> <div id="vector-sticky-header-toc" class="vector-dropdown mw-portlet mw-portlet-sticky-header-toc vector-sticky-header-toc vector-button-flush-left" > <input type="checkbox" id="vector-sticky-header-toc-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-sticky-header-toc" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="Toggle the table of contents" > <label id="vector-sticky-header-toc-label" for="vector-sticky-header-toc-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only " aria-hidden="true" ><span class="vector-icon mw-ui-icon-listBullet mw-ui-icon-wikimedia-listBullet"></span> <span class="vector-dropdown-label-text">Toggle the table of contents</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="vector-sticky-header-toc-unpinned-container" class="vector-unpinned-container"> </div> </div> </div> </nav> <div class="vector-sticky-header-context-bar-primary" aria-hidden="true" ><span class="mw-page-title-main">ఉర్దూ భాష</span></div> </div> </div> <div class="vector-sticky-header-end" aria-hidden="true"> <div class="vector-sticky-header-icons"> <a href="#" class="cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only" id="ca-talk-sticky-header" tabindex="-1" data-event-name="talk-sticky-header"><span class="vector-icon mw-ui-icon-speechBubbles mw-ui-icon-wikimedia-speechBubbles"></span> <span></span> </a> <a href="#" class="cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only" id="ca-subject-sticky-header" tabindex="-1" data-event-name="subject-sticky-header"><span class="vector-icon mw-ui-icon-article mw-ui-icon-wikimedia-article"></span> <span></span> </a> <a href="#" class="cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only" id="ca-history-sticky-header" tabindex="-1" data-event-name="history-sticky-header"><span class="vector-icon mw-ui-icon-wikimedia-history mw-ui-icon-wikimedia-wikimedia-history"></span> <span></span> </a> <a href="#" class="cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only mw-watchlink" id="ca-watchstar-sticky-header" tabindex="-1" data-event-name="watch-sticky-header"><span class="vector-icon mw-ui-icon-wikimedia-star mw-ui-icon-wikimedia-wikimedia-star"></span> <span></span> </a> <a href="#" class="cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only" id="ca-edit-sticky-header" tabindex="-1" data-event-name="wikitext-edit-sticky-header"><span class="vector-icon mw-ui-icon-wikimedia-wikiText mw-ui-icon-wikimedia-wikimedia-wikiText"></span> <span></span> </a> <a href="#" class="cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only" id="ca-ve-edit-sticky-header" tabindex="-1" data-event-name="ve-edit-sticky-header"><span class="vector-icon mw-ui-icon-wikimedia-edit mw-ui-icon-wikimedia-wikimedia-edit"></span> <span></span> </a> <a href="#" class="cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only" id="ca-viewsource-sticky-header" tabindex="-1" data-event-name="ve-edit-protected-sticky-header"><span class="vector-icon mw-ui-icon-wikimedia-editLock mw-ui-icon-wikimedia-wikimedia-editLock"></span> <span></span> </a> </div> <div class="vector-sticky-header-buttons"> <button class="cdx-button cdx-button--weight-quiet mw-interlanguage-selector" id="p-lang-btn-sticky-header" tabindex="-1" data-event-name="ui.dropdown-p-lang-btn-sticky-header"><span class="vector-icon mw-ui-icon-wikimedia-language mw-ui-icon-wikimedia-wikimedia-language"></span> <span>192 భాషలు</span> </button> <a href="#" class="cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--action-progressive" id="ca-addsection-sticky-header" tabindex="-1" data-event-name="addsection-sticky-header"><span class="vector-icon mw-ui-icon-speechBubbleAdd-progressive mw-ui-icon-wikimedia-speechBubbleAdd-progressive"></span> <span>విషయాన్ని చేర్చు</span> </a> </div> <div class="vector-sticky-header-icon-end"> <div class="vector-user-links"> </div> </div> </div> </div> </div> <div class="mw-portlet mw-portlet-dock-bottom emptyPortlet" id="p-dock-bottom"> <ul> </ul> </div> <script>(RLQ=window.RLQ||[]).push(function(){mw.config.set({"wgHostname":"mw-web.codfw.main-5c6f46dcf-qpbgs","wgBackendResponseTime":152,"wgPageParseReport":{"limitreport":{"cputime":"0.473","walltime":"0.606","ppvisitednodes":{"value":4423,"limit":1000000},"postexpandincludesize":{"value":347237,"limit":2097152},"templateargumentsize":{"value":48290,"limit":2097152},"expansiondepth":{"value":21,"limit":100},"expensivefunctioncount":{"value":2,"limit":500},"unstrip-depth":{"value":1,"limit":20},"unstrip-size":{"value":35123,"limit":5000000},"entityaccesscount":{"value":0,"limit":400},"timingprofile":["100.00% 486.435 1 -total"," 40.63% 197.629 18 మూస:Navbox"," 38.75% 188.485 1 మూస:Infobox_Language"," 26.09% 126.929 1 మూస:Lang"," 22.30% 108.471 3 మూస:Navbox_with_collapsible_sections"," 18.11% 88.089 2 మూస:Cite_web"," 16.40% 79.776 1 మూస:ఇండో-ఇరానియన్_భాషలు"," 16.30% 79.309 1 మూస:ఉర్దూ"," 6.53% 31.757 1 మూస:మూలాలజాబితా"," 3.44% 16.729 3 మూస:Flag"]},"scribunto":{"limitreport-timeusage":{"value":"0.266","limit":"10.000"},"limitreport-memusage":{"value":21384915,"limit":52428800}},"cachereport":{"origin":"mw-web.eqiad.main-764cfc4594-klnft","timestamp":"20250304134803","ttl":2592000,"transientcontent":false}}});});</script> <script type="application/ld+json">{"@context":"https:\/\/schema.org","@type":"Article","name":"\u0c09\u0c30\u0c4d\u0c26\u0c42 \u0c2d\u0c3e\u0c37","url":"https:\/\/te.wikipedia.org\/wiki\/%E0%B0%89%E0%B0%B0%E0%B1%8D%E0%B0%A6%E0%B1%82_%E0%B0%AD%E0%B0%BE%E0%B0%B7","sameAs":"http:\/\/www.wikidata.org\/entity\/Q1617","mainEntity":"http:\/\/www.wikidata.org\/entity\/Q1617","author":{"@type":"Organization","name":"Contributors to Wikimedia projects"},"publisher":{"@type":"Organization","name":"Wikimedia Foundation, Inc.","logo":{"@type":"ImageObject","url":"https:\/\/www.wikimedia.org\/static\/images\/wmf-hor-googpub.png"}},"datePublished":"2005-06-28T17:03:13Z","dateModified":"2024-11-01T17:22:07Z","headline":"\u0c2d\u0c3e\u0c30\u0c24, \u0c2a\u0c3e\u0c15\u0c3f\u0c38\u0c4d\u0c24\u0c3e\u0c28\u0c4d \u0c32\u0c32\u0c4b \u0c2e\u0c3e\u0c1f\u0c4d\u0c32\u0c3e\u0c21\u0c47 \u0c07\u0c02\u0c21\u0c4b \u0c06\u0c30\u0c4d\u0c2f\u0c28\u0c4d \u0c2d\u0c3e\u0c37"}</script> </body> </html>