CINXE.COM
Luide – Vikipeedia
<!DOCTYPE html> <html class="client-nojs vector-feature-language-in-header-enabled vector-feature-language-in-main-page-header-disabled vector-feature-page-tools-pinned-disabled vector-feature-toc-pinned-clientpref-1 vector-feature-main-menu-pinned-disabled vector-feature-limited-width-clientpref-1 vector-feature-limited-width-content-enabled vector-feature-custom-font-size-clientpref-1 vector-feature-appearance-pinned-clientpref-1 vector-feature-night-mode-enabled skin-theme-clientpref-day vector-sticky-header-enabled vector-toc-available" lang="et" dir="ltr"> <head> <meta charset="UTF-8"> <title>Luide – Vikipeedia</title> <script>(function(){var className="client-js vector-feature-language-in-header-enabled vector-feature-language-in-main-page-header-disabled vector-feature-page-tools-pinned-disabled vector-feature-toc-pinned-clientpref-1 vector-feature-main-menu-pinned-disabled vector-feature-limited-width-clientpref-1 vector-feature-limited-width-content-enabled vector-feature-custom-font-size-clientpref-1 vector-feature-appearance-pinned-clientpref-1 vector-feature-night-mode-enabled skin-theme-clientpref-day vector-sticky-header-enabled vector-toc-available";var cookie=document.cookie.match(/(?:^|; )etwikimwclientpreferences=([^;]+)/);if(cookie){cookie[1].split('%2C').forEach(function(pref){className=className.replace(new RegExp('(^| )'+pref.replace(/-clientpref-\w+$|[^\w-]+/g,'')+'-clientpref-\\w+( |$)'),'$1'+pref+'$2');});}document.documentElement.className=className;}());RLCONF={"wgBreakFrames":false,"wgSeparatorTransformTable":[",\t."," \t,"],"wgDigitTransformTable":["",""],"wgDefaultDateFormat":"dmy","wgMonthNames":["","jaanuar","veebruar","märts","aprill","mai","juuni","juuli","august","september","oktoober","november","detsember"],"wgRequestId":"2b203891-59ba-463a-aabe-81c8012c9fcd","wgCanonicalNamespace":"","wgCanonicalSpecialPageName":false,"wgNamespaceNumber":0,"wgPageName":"Luide","wgTitle":"Luide","wgCurRevisionId":6427194,"wgRevisionId":6427194,"wgArticleId":18848,"wgIsArticle":true,"wgIsRedirect":false,"wgAction":"view","wgUserName":null,"wgUserGroups":["*"],"wgCategories":["Geomorfoloogia","Sedimentoloogia","Kõrbed"],"wgPageViewLanguage":"et","wgPageContentLanguage":"et","wgPageContentModel":"wikitext","wgRelevantPageName":"Luide","wgRelevantArticleId":18848,"wgIsProbablyEditable":true,"wgRelevantPageIsProbablyEditable":true,"wgRestrictionEdit":[],"wgRestrictionMove":[],"wgNoticeProject":"wikipedia","wgCiteReferencePreviewsActive":true,"wgMediaViewerOnClick":true,"wgMediaViewerEnabledByDefault":true,"wgPopupsFlags":0,"wgVisualEditor":{"pageLanguageCode":"et","pageLanguageDir":"ltr","pageVariantFallbacks":"et"},"wgMFDisplayWikibaseDescriptions":{"search":true,"watchlist":true,"tagline":true,"nearby":true},"wgWMESchemaEditAttemptStepOversample":false,"wgWMEPageLength":3000,"wgEditSubmitButtonLabelPublish":true,"wgULSPosition":"interlanguage","wgULSisCompactLinksEnabled":false,"wgVector2022LanguageInHeader":true,"wgULSisLanguageSelectorEmpty":false,"wgWikibaseItemId":"Q25391","wgCheckUserClientHintsHeadersJsApi":["brands","architecture","bitness","fullVersionList","mobile","model","platform","platformVersion"],"GEHomepageSuggestedEditsEnableTopics":true,"wgGETopicsMatchModeEnabled":false,"wgGELevelingUpEnabledForUser":false,"wgSiteNoticeId":"2.9"}; RLSTATE={"ext.globalCssJs.user.styles":"ready","site.styles":"ready","user.styles":"ready","ext.globalCssJs.user":"ready","user":"ready","user.options":"loading","skins.vector.search.codex.styles":"ready","skins.vector.styles":"ready","skins.vector.icons":"ready","ext.wikimediamessages.styles":"ready","ext.visualEditor.desktopArticleTarget.noscript":"ready","ext.uls.interlanguage":"ready","wikibase.client.init":"ready","ext.wikimediaBadges":"ready","ext.dismissableSiteNotice.styles":"ready"};RLPAGEMODULES=["mediawiki.page.media","site","mediawiki.page.ready","skins.vector.js","ext.centralNotice.geoIP","ext.centralNotice.startUp","ext.gadget.OpenStreetMap","ext.urlShortener.toolbar","ext.centralauth.centralautologin","mmv.bootstrap","ext.popups","ext.visualEditor.desktopArticleTarget.init","ext.visualEditor.targetLoader","ext.echo.centralauth","ext.eventLogging","ext.wikimediaEvents","ext.navigationTiming","ext.uls.interface","ext.cx.eventlogging.campaigns","ext.cx.uls.quick.actions","wikibase.client.vector-2022","ext.checkUser.clientHints","ext.growthExperiments.SuggestedEditSession","ext.dismissableSiteNotice"];</script> <script>(RLQ=window.RLQ||[]).push(function(){mw.loader.impl(function(){return["user.options@12s5i",function($,jQuery,require,module){mw.user.tokens.set({"patrolToken":"+\\","watchToken":"+\\","csrfToken":"+\\"}); }];});});</script> <link rel="stylesheet" href="/w/load.php?lang=et&modules=ext.dismissableSiteNotice.styles%7Cext.uls.interlanguage%7Cext.visualEditor.desktopArticleTarget.noscript%7Cext.wikimediaBadges%7Cext.wikimediamessages.styles%7Cskins.vector.icons%2Cstyles%7Cskins.vector.search.codex.styles%7Cwikibase.client.init&only=styles&skin=vector-2022"> <script async="" src="/w/load.php?lang=et&modules=startup&only=scripts&raw=1&skin=vector-2022"></script> <meta name="ResourceLoaderDynamicStyles" content=""> <link rel="stylesheet" href="/w/load.php?lang=et&modules=site.styles&only=styles&skin=vector-2022"> <meta name="generator" content="MediaWiki 1.44.0-wmf.23"> <meta name="referrer" content="origin"> <meta name="referrer" content="origin-when-cross-origin"> <meta name="robots" content="max-image-preview:standard"> <meta name="format-detection" content="telephone=no"> <meta property="og:image" content="https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/1/15/Mesquite_Sand_Dunes.JPG/1200px-Mesquite_Sand_Dunes.JPG"> <meta property="og:image:width" content="1200"> <meta property="og:image:height" content="620"> <meta property="og:image" content="https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/1/15/Mesquite_Sand_Dunes.JPG/960px-Mesquite_Sand_Dunes.JPG"> <meta property="og:image:width" content="800"> <meta property="og:image:height" content="413"> <meta property="og:image:width" content="640"> <meta property="og:image:height" content="331"> <meta name="viewport" content="width=1120"> <meta property="og:title" content="Luide – Vikipeedia"> <meta property="og:type" content="website"> <link rel="preconnect" href="//upload.wikimedia.org"> <link rel="alternate" media="only screen and (max-width: 640px)" href="//et.m.wikipedia.org/wiki/Luide"> <link rel="alternate" type="application/x-wiki" title="Muuda" href="/w/index.php?title=Luide&action=edit"> <link rel="apple-touch-icon" href="/static/apple-touch/wikipedia.png"> <link rel="icon" href="/static/favicon/wikipedia.ico"> <link rel="search" type="application/opensearchdescription+xml" href="/w/rest.php/v1/search" title="Vikipeedia (et)"> <link rel="EditURI" type="application/rsd+xml" href="//et.wikipedia.org/w/api.php?action=rsd"> <link rel="canonical" href="https://et.wikipedia.org/wiki/Luide"> <link rel="license" href="https://creativecommons.org/licenses/by-sa/4.0/deed.et"> <link rel="alternate" type="application/atom+xml" title="Vikipeedia Atom-voog" href="/w/index.php?title=Eri:Viimased_muudatused&feed=atom"> <link rel="dns-prefetch" href="//meta.wikimedia.org" /> <link rel="dns-prefetch" href="auth.wikimedia.org"> </head> <body class="skin--responsive skin-vector skin-vector-search-vue mediawiki ltr sitedir-ltr mw-hide-empty-elt ns-0 ns-subject mw-editable page-Luide rootpage-Luide skin-vector-2022 action-view"><a class="mw-jump-link" href="#bodyContent">Mine sisu juurde</a> <div class="vector-header-container"> <header class="vector-header mw-header"> <div class="vector-header-start"> <nav class="vector-main-menu-landmark" aria-label="Sait"> <div id="vector-main-menu-dropdown" class="vector-dropdown vector-main-menu-dropdown vector-button-flush-left vector-button-flush-right" title="Peamenüü" > <input type="checkbox" id="vector-main-menu-dropdown-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-main-menu-dropdown" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="Peamenüü" > <label id="vector-main-menu-dropdown-label" for="vector-main-menu-dropdown-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only " aria-hidden="true" ><span class="vector-icon mw-ui-icon-menu mw-ui-icon-wikimedia-menu"></span> <span class="vector-dropdown-label-text">Peamenüü</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="vector-main-menu-unpinned-container" class="vector-unpinned-container"> <div id="vector-main-menu" class="vector-main-menu vector-pinnable-element"> <div class="vector-pinnable-header vector-main-menu-pinnable-header vector-pinnable-header-unpinned" data-feature-name="main-menu-pinned" data-pinnable-element-id="vector-main-menu" data-pinned-container-id="vector-main-menu-pinned-container" data-unpinned-container-id="vector-main-menu-unpinned-container" > <div class="vector-pinnable-header-label">Peamenüü</div> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-pin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-main-menu.pin">vii külgpaanile</button> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-unpin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-main-menu.unpin">peida</button> </div> <div id="p-navigation" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-navigation" > <div class="vector-menu-heading"> Navigeerimine </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="n-mainpage-description" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Vikipeedia:Esileht" title="Mine esilehele [z]" accesskey="z"><span>Esileht</span></a></li><li id="n-generaldiscussion" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Vikipeedia:%C3%9Cldine_arutelu"><span>Üldine arutelu</span></a></li><li id="n-recentchanges" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Eri:Viimased_muudatused" title="Vikis tehtud viimaste muudatuste loend [r]" accesskey="r"><span>Viimased muudatused</span></a></li><li id="n-randompage" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Eri:Juhuslik_artikkel" title="Mine juhuslikule leheküljele [x]" accesskey="x"><span>Juhuslik lehekülg</span></a></li><li id="n-help" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Juhend:Sisukord" title="Kuidas redigeerida"><span>Juhend</span></a></li><li id="n-contact" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Vikipeedia:Kontakteeru_meiega"><span>Kontakt</span></a></li><li id="n-specialpages" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Eri:Erilehek%C3%BCljed"><span>Erileheküljed</span></a></li> </ul> </div> </div> <div id="p-coll-print_export" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-coll-print_export" > <div class="vector-menu-heading"> Trüki või ekspordi </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="coll-create_a_book" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Eri:Raamat&bookcmd=book_creator&referer=Luide"><span>Koosta raamat</span></a></li><li id="coll-download-as-rl" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Eri:DownloadAsPdf&page=Luide&action=show-download-screen"><span>Laadi alla PDF-failina</span></a></li><li id="t-print" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Luide&printable=yes" title="Selle lehe trükiversioon [p]" accesskey="p"><span>Prinditav versioon</span></a></li> </ul> </div> </div> </div> </div> </div> </div> </nav> <a href="/wiki/Vikipeedia:Esileht" class="mw-logo"> <img class="mw-logo-icon" src="/static/images/icons/wikipedia.png" alt="" aria-hidden="true" height="50" width="50"> <span class="mw-logo-container skin-invert"> <img class="mw-logo-wordmark" alt="Vikipeedia" src="/static/images/mobile/copyright/wikipedia-wordmark-et.svg" style="width: 7.5em; height: 1.125em;"> <img class="mw-logo-tagline" alt="" src="/static/images/mobile/copyright/wikipedia-tagline-et.svg" width="120" height="14" style="width: 7.5em; height: 0.875em;"> </span> </a> </div> <div class="vector-header-end"> <div id="p-search" role="search" class="vector-search-box-vue vector-search-box-collapses vector-search-box-show-thumbnail vector-search-box-auto-expand-width vector-search-box"> <a href="/wiki/Eri:Otsimine" class="cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only search-toggle" title="Otsi vikist [f]" accesskey="f"><span class="vector-icon mw-ui-icon-search mw-ui-icon-wikimedia-search"></span> <span>Otsing</span> </a> <div class="vector-typeahead-search-container"> <div class="cdx-typeahead-search cdx-typeahead-search--show-thumbnail cdx-typeahead-search--auto-expand-width"> <form action="/w/index.php" id="searchform" class="cdx-search-input cdx-search-input--has-end-button"> <div id="simpleSearch" class="cdx-search-input__input-wrapper" data-search-loc="header-moved"> <div class="cdx-text-input cdx-text-input--has-start-icon"> <input class="cdx-text-input__input" type="search" name="search" placeholder="Otsi Vikipeediast" aria-label="Otsi Vikipeediast" autocapitalize="sentences" title="Otsi vikist [f]" accesskey="f" id="searchInput" > <span class="cdx-text-input__icon cdx-text-input__start-icon"></span> </div> <input type="hidden" name="title" value="Eri:Otsimine"> </div> <button class="cdx-button cdx-search-input__end-button">Otsi</button> </form> </div> </div> </div> <nav class="vector-user-links vector-user-links-wide" aria-label="Isiklikud lehed"> <div class="vector-user-links-main"> <div id="p-vector-user-menu-preferences" class="vector-menu mw-portlet emptyPortlet" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> </ul> </div> </div> <div id="p-vector-user-menu-userpage" class="vector-menu mw-portlet emptyPortlet" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> </ul> </div> </div> <nav class="vector-appearance-landmark" aria-label="Ilme"> <div id="vector-appearance-dropdown" class="vector-dropdown " title="Muuda lehekülje kirjasuurust, laiust ja värvust" > <input type="checkbox" id="vector-appearance-dropdown-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-appearance-dropdown" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="Ilme" > <label id="vector-appearance-dropdown-label" for="vector-appearance-dropdown-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only " aria-hidden="true" ><span class="vector-icon mw-ui-icon-appearance mw-ui-icon-wikimedia-appearance"></span> <span class="vector-dropdown-label-text">Ilme</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="vector-appearance-unpinned-container" class="vector-unpinned-container"> </div> </div> </div> </nav> <div id="p-vector-user-menu-notifications" class="vector-menu mw-portlet emptyPortlet" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> </ul> </div> </div> <div id="p-vector-user-menu-overflow" class="vector-menu mw-portlet" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="pt-sitesupport-2" class="user-links-collapsible-item mw-list-item user-links-collapsible-item"><a data-mw="interface" href="https://donate.wikimedia.org/?wmf_source=donate&wmf_medium=sidebar&wmf_campaign=et.wikipedia.org&uselang=et" class=""><span>Anneta</span></a> </li> <li id="pt-createaccount-2" class="user-links-collapsible-item mw-list-item user-links-collapsible-item"><a data-mw="interface" href="/w/index.php?title=Eri:Konto_loomine&returnto=Luide" title="See pole küll kohustuslik, aga sul tasub konto luua ja sisse logida." class=""><span>Loo konto</span></a> </li> <li id="pt-login-2" class="user-links-collapsible-item mw-list-item user-links-collapsible-item"><a data-mw="interface" href="/w/index.php?title=Eri:Sisselogimine&returnto=Luide" title="See pole küll kohustuslik, aga sul tasub sisse logida. [o]" accesskey="o" class=""><span>Logi sisse</span></a> </li> </ul> </div> </div> </div> <div id="vector-user-links-dropdown" class="vector-dropdown vector-user-menu vector-button-flush-right vector-user-menu-logged-out" title="Veel valikuid" > <input type="checkbox" id="vector-user-links-dropdown-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-user-links-dropdown" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="Isiklikud lehed" > <label id="vector-user-links-dropdown-label" for="vector-user-links-dropdown-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only " aria-hidden="true" ><span class="vector-icon mw-ui-icon-ellipsis mw-ui-icon-wikimedia-ellipsis"></span> <span class="vector-dropdown-label-text">Isiklikud lehed</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="p-personal" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-personal user-links-collapsible-item" title="Kasutajamenüü" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="pt-sitesupport" class="user-links-collapsible-item mw-list-item"><a href="https://donate.wikimedia.org/?wmf_source=donate&wmf_medium=sidebar&wmf_campaign=et.wikipedia.org&uselang=et"><span>Anneta</span></a></li><li id="pt-createaccount" class="user-links-collapsible-item mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Eri:Konto_loomine&returnto=Luide" title="See pole küll kohustuslik, aga sul tasub konto luua ja sisse logida."><span class="vector-icon mw-ui-icon-userAdd mw-ui-icon-wikimedia-userAdd"></span> <span>Loo konto</span></a></li><li id="pt-login" class="user-links-collapsible-item mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Eri:Sisselogimine&returnto=Luide" title="See pole küll kohustuslik, aga sul tasub sisse logida. [o]" accesskey="o"><span class="vector-icon mw-ui-icon-logIn mw-ui-icon-wikimedia-logIn"></span> <span>Logi sisse</span></a></li> </ul> </div> </div> <div id="p-user-menu-anon-editor" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-user-menu-anon-editor" > <div class="vector-menu-heading"> Sisselogimata kasutaja leheküljed <a href="/wiki/Juhend:Sissejuhatus" aria-label="Lisateave redigeerimise kohta"><span>lisateave</span></a> </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="pt-anoncontribs" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Eri:Minu_kaast%C3%B6%C3%B6" title="Sellelt IP-aadressilt tehtud muudatuste loend [y]" accesskey="y"><span>Kaastöö</span></a></li><li id="pt-anontalk" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Eri:Minu_aruteluleht" title="Arutelu sellelt IP-aadressilt tehtud muudatuste kohta [n]" accesskey="n"><span>Arutelu</span></a></li> </ul> </div> </div> </div> </div> </nav> </div> </header> </div> <div class="mw-page-container"> <div class="mw-page-container-inner"> <div class="vector-sitenotice-container"> <div id="siteNotice"><div id="mw-dismissablenotice-anonplace"></div><script>(function(){var node=document.getElementById("mw-dismissablenotice-anonplace");if(node){node.outerHTML="\u003Cdiv class=\"mw-dismissable-notice\"\u003E\u003Cdiv class=\"mw-dismissable-notice-close\"\u003E[\u003Ca tabindex=\"0\" role=\"button\"\u003Epeida\u003C/a\u003E]\u003C/div\u003E\u003Cdiv class=\"mw-dismissable-notice-body\"\u003E\u003C!-- CentralNotice --\u003E\u003Cdiv id=\"localNotice\" data-nosnippet=\"\"\u003E\u003Cdiv class=\"sitenotice\" lang=\"et\" dir=\"ltr\"\u003E\u003Cp\u003E\u003Cbig\u003EOled oodatud osalema artiklivõistlusel \u003Ca href=\"/wiki/Vikipeedia:Treenerid_(viki)ajalukku\" title=\"Vikipeedia:Treenerid (viki)ajalukku\"\u003ETreenerid (viki)ajalukku\u003C/a\u003E!\u003Cbr /\u003E\u003Cspan typeof=\"mw:File\"\u003E\u003Ca href=\"/wiki/Vikipeedia:Hispaania_artikliv%C3%B5istlus\" title=\"Vikipeedia:Hispaania artiklivõistlus\"\u003E\u003Cimg src=\"//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/0/0c/Spain_flag_waving_icon.svg/40px-Spain_flag_waving_icon.svg.png\" decoding=\"async\" width=\"35\" height=\"25\" class=\"mw-file-element\" srcset=\"//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/0/0c/Spain_flag_waving_icon.svg/60px-Spain_flag_waving_icon.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/0/0c/Spain_flag_waving_icon.svg/120px-Spain_flag_waving_icon.svg.png 2x\" data-file-width=\"1134\" data-file-height=\"794\" /\u003E\u003C/a\u003E\u003C/span\u003EAlanud on \u003Ca href=\"/wiki/Vikipeedia:Hispaania_artikliv%C3%B5istlus\" title=\"Vikipeedia:Hispaania artiklivõistlus\"\u003EHispaania artiklivõistlus\u003C/a\u003E!\u003Cspan typeof=\"mw:File\"\u003E\u003Ca href=\"/wiki/Vikipeedia:Hispaania_artikliv%C3%B5istlus\" title=\"Vikipeedia:Hispaania artiklivõistlus\"\u003E\u003Cimg src=\"//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/0/0c/Spain_flag_waving_icon.svg/40px-Spain_flag_waving_icon.svg.png\" decoding=\"async\" width=\"35\" height=\"25\" class=\"mw-file-element\" srcset=\"//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/0/0c/Spain_flag_waving_icon.svg/60px-Spain_flag_waving_icon.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/0/0c/Spain_flag_waving_icon.svg/120px-Spain_flag_waving_icon.svg.png 2x\" data-file-width=\"1134\" data-file-height=\"794\" /\u003E\u003C/a\u003E\u003C/span\u003E\u003C/big\u003E\n\u003C/p\u003E\u003C/div\u003E\u003C/div\u003E\u003C/div\u003E\u003C/div\u003E";}}());</script></div> </div> <div class="vector-column-start"> <div class="vector-main-menu-container"> <div id="mw-navigation"> <nav id="mw-panel" class="vector-main-menu-landmark" aria-label="Sait"> <div id="vector-main-menu-pinned-container" class="vector-pinned-container"> </div> </nav> </div> </div> <div class="vector-sticky-pinned-container"> <nav id="mw-panel-toc" aria-label="Sisukord" data-event-name="ui.sidebar-toc" class="mw-table-of-contents-container vector-toc-landmark"> <div id="vector-toc-pinned-container" class="vector-pinned-container"> <div id="vector-toc" class="vector-toc vector-pinnable-element"> <div class="vector-pinnable-header vector-toc-pinnable-header vector-pinnable-header-pinned" data-feature-name="toc-pinned" data-pinnable-element-id="vector-toc" > <h2 class="vector-pinnable-header-label">Sisukord</h2> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-pin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-toc.pin">vii külgpaanile</button> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-unpin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-toc.unpin">peida</button> </div> <ul class="vector-toc-contents" id="mw-panel-toc-list"> <li id="toc-mw-content-text" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1"> <a href="#" class="vector-toc-link"> <div class="vector-toc-text">Algus</div> </a> </li> <li id="toc-Vaata_ka" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1 vector-toc-list-item-expanded"> <a class="vector-toc-link" href="#Vaata_ka"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">1</span> <span>Vaata ka</span> </div> </a> <ul id="toc-Vaata_ka-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> </ul> </div> </div> </nav> </div> </div> <div class="mw-content-container"> <main id="content" class="mw-body"> <header class="mw-body-header vector-page-titlebar"> <nav aria-label="Sisukord" class="vector-toc-landmark"> <div id="vector-page-titlebar-toc" class="vector-dropdown vector-page-titlebar-toc vector-button-flush-left" title="Sisukord" > <input type="checkbox" id="vector-page-titlebar-toc-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-page-titlebar-toc" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="Lülita sisukord ümber" > <label id="vector-page-titlebar-toc-label" for="vector-page-titlebar-toc-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only " aria-hidden="true" ><span class="vector-icon mw-ui-icon-listBullet mw-ui-icon-wikimedia-listBullet"></span> <span class="vector-dropdown-label-text">Lülita sisukord ümber</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="vector-page-titlebar-toc-unpinned-container" class="vector-unpinned-container"> </div> </div> </div> </nav> <h1 id="firstHeading" class="firstHeading mw-first-heading"><span class="mw-page-title-main">Luide</span></h1> <div id="p-lang-btn" class="vector-dropdown mw-portlet mw-portlet-lang" > <input type="checkbox" id="p-lang-btn-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-p-lang-btn" class="vector-dropdown-checkbox mw-interlanguage-selector" aria-label="Mine teises keeles artiklisse. Saadaval 85 keeles" > <label id="p-lang-btn-label" for="p-lang-btn-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--action-progressive mw-portlet-lang-heading-85" aria-hidden="true" ><span class="vector-icon mw-ui-icon-language-progressive mw-ui-icon-wikimedia-language-progressive"></span> <span class="vector-dropdown-label-text">85 keelt</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li class="interlanguage-link interwiki-af mw-list-item"><a href="https://af.wikipedia.org/wiki/Duin" title="Duin – afrikaani" lang="af" hreflang="af" data-title="Duin" data-language-autonym="Afrikaans" data-language-local-name="afrikaani" class="interlanguage-link-target"><span>Afrikaans</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ar mw-list-item"><a href="https://ar.wikipedia.org/wiki/%D9%83%D8%AB%D9%8A%D8%A8" title="كثيب – araabia" lang="ar" hreflang="ar" data-title="كثيب" data-language-autonym="العربية" data-language-local-name="araabia" class="interlanguage-link-target"><span>العربية</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ast mw-list-item"><a href="https://ast.wikipedia.org/wiki/Duna" title="Duna – astuuria" lang="ast" hreflang="ast" data-title="Duna" data-language-autonym="Asturianu" data-language-local-name="astuuria" class="interlanguage-link-target"><span>Asturianu</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-az mw-list-item"><a href="https://az.wikipedia.org/wiki/Dyun" title="Dyun – aserbaidžaani" lang="az" hreflang="az" data-title="Dyun" data-language-autonym="Azərbaycanca" data-language-local-name="aserbaidžaani" class="interlanguage-link-target"><span>Azərbaycanca</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-id mw-list-item"><a href="https://id.wikipedia.org/wiki/Gumuk" title="Gumuk – indoneesia" lang="id" hreflang="id" data-title="Gumuk" data-language-autonym="Bahasa Indonesia" data-language-local-name="indoneesia" class="interlanguage-link-target"><span>Bahasa Indonesia</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ms mw-list-item"><a href="https://ms.wikipedia.org/wiki/Gumuk" title="Gumuk – malai" lang="ms" hreflang="ms" data-title="Gumuk" data-language-autonym="Bahasa Melayu" data-language-local-name="malai" class="interlanguage-link-target"><span>Bahasa Melayu</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-zh-min-nan mw-list-item"><a href="https://zh-min-nan.wikipedia.org/wiki/Soa-l%C5%ABn" title="Soa-lūn – lõunamini" lang="nan" hreflang="nan" data-title="Soa-lūn" data-language-autonym="閩南語 / Bân-lâm-gú" data-language-local-name="lõunamini" class="interlanguage-link-target"><span>閩南語 / Bân-lâm-gú</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-be mw-list-item"><a href="https://be.wikipedia.org/wiki/%D0%94%D0%B7%D1%8E%D0%BD%D0%B0" title="Дзюна – valgevene" lang="be" hreflang="be" data-title="Дзюна" data-language-autonym="Беларуская" data-language-local-name="valgevene" class="interlanguage-link-target"><span>Беларуская</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-be-x-old mw-list-item"><a href="https://be-tarask.wikipedia.org/wiki/%D0%92%D1%8B%D0%B4%D0%BC%D0%B0" title="Выдма – valgevene (taraškievitsa)" lang="be-tarask" hreflang="be-tarask" data-title="Выдма" data-language-autonym="Беларуская (тарашкевіца)" data-language-local-name="valgevene (taraškievitsa)" class="interlanguage-link-target"><span>Беларуская (тарашкевіца)</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-bar mw-list-item"><a href="https://bar.wikipedia.org/wiki/D%C3%BCne" title="Düne – baieri" lang="bar" hreflang="bar" data-title="Düne" data-language-autonym="Boarisch" data-language-local-name="baieri" class="interlanguage-link-target"><span>Boarisch</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-br mw-list-item"><a href="https://br.wikipedia.org/wiki/Tevenn" title="Tevenn – bretooni" lang="br" hreflang="br" data-title="Tevenn" data-language-autonym="Brezhoneg" data-language-local-name="bretooni" class="interlanguage-link-target"><span>Brezhoneg</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-bg mw-list-item"><a href="https://bg.wikipedia.org/wiki/%D0%94%D1%8E%D0%BD%D0%B0" title="Дюна – bulgaaria" lang="bg" hreflang="bg" data-title="Дюна" data-language-autonym="Български" data-language-local-name="bulgaaria" class="interlanguage-link-target"><span>Български</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ca mw-list-item"><a href="https://ca.wikipedia.org/wiki/Duna" title="Duna – katalaani" lang="ca" hreflang="ca" data-title="Duna" data-language-autonym="Català" data-language-local-name="katalaani" class="interlanguage-link-target"><span>Català</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ceb mw-list-item"><a href="https://ceb.wikipedia.org/wiki/Dunes" title="Dunes – sebu" lang="ceb" hreflang="ceb" data-title="Dunes" data-language-autonym="Cebuano" data-language-local-name="sebu" class="interlanguage-link-target"><span>Cebuano</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-cs mw-list-item"><a href="https://cs.wikipedia.org/wiki/Duna" title="Duna – tšehhi" lang="cs" hreflang="cs" data-title="Duna" data-language-autonym="Čeština" data-language-local-name="tšehhi" class="interlanguage-link-target"><span>Čeština</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-da mw-list-item"><a href="https://da.wikipedia.org/wiki/Klit" title="Klit – taani" lang="da" hreflang="da" data-title="Klit" data-language-autonym="Dansk" data-language-local-name="taani" class="interlanguage-link-target"><span>Dansk</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-de mw-list-item"><a href="https://de.wikipedia.org/wiki/D%C3%BCne" title="Düne – saksa" lang="de" hreflang="de" data-title="Düne" data-language-autonym="Deutsch" data-language-local-name="saksa" class="interlanguage-link-target"><span>Deutsch</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-el mw-list-item"><a href="https://el.wikipedia.org/wiki/%CE%98%CE%AF%CE%BD%CE%B1" title="Θίνα – kreeka" lang="el" hreflang="el" data-title="Θίνα" data-language-autonym="Ελληνικά" data-language-local-name="kreeka" class="interlanguage-link-target"><span>Ελληνικά</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-en mw-list-item"><a href="https://en.wikipedia.org/wiki/Dune" title="Dune – inglise" lang="en" hreflang="en" data-title="Dune" data-language-autonym="English" data-language-local-name="inglise" class="interlanguage-link-target"><span>English</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-es mw-list-item"><a href="https://es.wikipedia.org/wiki/Duna" title="Duna – hispaania" lang="es" hreflang="es" data-title="Duna" data-language-autonym="Español" data-language-local-name="hispaania" class="interlanguage-link-target"><span>Español</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-eo mw-list-item"><a href="https://eo.wikipedia.org/wiki/Duno" title="Duno – esperanto" lang="eo" hreflang="eo" data-title="Duno" data-language-autonym="Esperanto" data-language-local-name="esperanto" class="interlanguage-link-target"><span>Esperanto</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-eu mw-list-item"><a href="https://eu.wikipedia.org/wiki/Duna" title="Duna – baski" lang="eu" hreflang="eu" data-title="Duna" data-language-autonym="Euskara" data-language-local-name="baski" class="interlanguage-link-target"><span>Euskara</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-fa mw-list-item"><a href="https://fa.wikipedia.org/wiki/%D8%AA%D9%BE%D9%87_%D9%85%D8%A7%D8%B3%D9%87%E2%80%8C%D8%A7%DB%8C" title="تپه ماسهای – pärsia" lang="fa" hreflang="fa" data-title="تپه ماسهای" data-language-autonym="فارسی" data-language-local-name="pärsia" class="interlanguage-link-target"><span>فارسی</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-fr mw-list-item"><a href="https://fr.wikipedia.org/wiki/Dune" title="Dune – prantsuse" lang="fr" hreflang="fr" data-title="Dune" data-language-autonym="Français" data-language-local-name="prantsuse" class="interlanguage-link-target"><span>Français</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-fy mw-list-item"><a href="https://fy.wikipedia.org/wiki/D%C3%BAn" title="Dún – läänefriisi" lang="fy" hreflang="fy" data-title="Dún" data-language-autonym="Frysk" data-language-local-name="läänefriisi" class="interlanguage-link-target"><span>Frysk</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-gl mw-list-item"><a href="https://gl.wikipedia.org/wiki/Duna" title="Duna – galeegi" lang="gl" hreflang="gl" data-title="Duna" data-language-autonym="Galego" data-language-local-name="galeegi" class="interlanguage-link-target"><span>Galego</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ko mw-list-item"><a href="https://ko.wikipedia.org/wiki/%EC%82%AC%EA%B5%AC" title="사구 – korea" lang="ko" hreflang="ko" data-title="사구" data-language-autonym="한국어" data-language-local-name="korea" class="interlanguage-link-target"><span>한국어</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-hy mw-list-item"><a href="https://hy.wikipedia.org/wiki/%D4%B4%D5%B5%D5%B8%D6%82%D5%B6%D5%A5%D6%80" title="Դյուներ – armeenia" lang="hy" hreflang="hy" data-title="Դյուներ" data-language-autonym="Հայերեն" data-language-local-name="armeenia" class="interlanguage-link-target"><span>Հայերեն</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-hi mw-list-item"><a href="https://hi.wikipedia.org/wiki/%E0%A4%AC%E0%A4%BE%E0%A4%B2%E0%A5%81%E0%A4%95%E0%A4%BE_%E0%A4%B8%E0%A5%8D%E0%A4%A4%E0%A5%82%E0%A4%AA" title="बालुका स्तूप – hindi" lang="hi" hreflang="hi" data-title="बालुका स्तूप" data-language-autonym="हिन्दी" data-language-local-name="hindi" class="interlanguage-link-target"><span>हिन्दी</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-hr mw-list-item"><a href="https://hr.wikipedia.org/wiki/Pje%C5%A1%C4%8Dana_dina" title="Pješčana dina – horvaadi" lang="hr" hreflang="hr" data-title="Pješčana dina" data-language-autonym="Hrvatski" data-language-local-name="horvaadi" class="interlanguage-link-target"><span>Hrvatski</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-io mw-list-item"><a href="https://io.wikipedia.org/wiki/Duno" title="Duno – ido" lang="io" hreflang="io" data-title="Duno" data-language-autonym="Ido" data-language-local-name="ido" class="interlanguage-link-target"><span>Ido</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ia mw-list-item"><a href="https://ia.wikipedia.org/wiki/Duna" title="Duna – interlingua" lang="ia" hreflang="ia" data-title="Duna" data-language-autonym="Interlingua" data-language-local-name="interlingua" class="interlanguage-link-target"><span>Interlingua</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-is mw-list-item"><a href="https://is.wikipedia.org/wiki/Sandalda" title="Sandalda – islandi" lang="is" hreflang="is" data-title="Sandalda" data-language-autonym="Íslenska" data-language-local-name="islandi" class="interlanguage-link-target"><span>Íslenska</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-it mw-list-item"><a href="https://it.wikipedia.org/wiki/Duna" title="Duna – itaalia" lang="it" hreflang="it" data-title="Duna" data-language-autonym="Italiano" data-language-local-name="itaalia" class="interlanguage-link-target"><span>Italiano</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-he mw-list-item"><a href="https://he.wikipedia.org/wiki/%D7%97%D7%95%D7%9C%D7%99%D7%AA_(%D7%92%D7%90%D7%95%D7%92%D7%A8%D7%A4%D7%99%D7%94)" title="חולית (גאוגרפיה) – heebrea" lang="he" hreflang="he" data-title="חולית (גאוגרפיה)" data-language-autonym="עברית" data-language-local-name="heebrea" class="interlanguage-link-target"><span>עברית</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-kn mw-list-item"><a href="https://kn.wikipedia.org/wiki/%E0%B2%AE%E0%B2%B0%E0%B2%B3%E0%B3%81%E0%B2%A6%E0%B2%BF%E0%B2%A3%E0%B3%8D%E0%B2%A3%E0%B3%86" title="ಮರಳುದಿಣ್ಣೆ – kannada" lang="kn" hreflang="kn" data-title="ಮರಳುದಿಣ್ಣೆ" data-language-autonym="ಕನ್ನಡ" data-language-local-name="kannada" class="interlanguage-link-target"><span>ಕನ್ನಡ</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ka mw-list-item"><a href="https://ka.wikipedia.org/wiki/%E1%83%93%E1%83%98%E1%83%A3%E1%83%9C%E1%83%98" title="დიუნი – gruusia" lang="ka" hreflang="ka" data-title="დიუნი" data-language-autonym="ქართული" data-language-local-name="gruusia" class="interlanguage-link-target"><span>ქართული</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-kk mw-list-item"><a href="https://kk.wikipedia.org/wiki/%D0%94%D1%8E%D0%BD%D0%B0%D0%BB%D0%B0%D1%80" title="Дюналар – kasahhi" lang="kk" hreflang="kk" data-title="Дюналар" data-language-autonym="Қазақша" data-language-local-name="kasahhi" class="interlanguage-link-target"><span>Қазақша</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ky mw-list-item"><a href="https://ky.wikipedia.org/wiki/%D0%94%D1%8E%D0%BD%D0%B0" title="Дюна – kirgiisi" lang="ky" hreflang="ky" data-title="Дюна" data-language-autonym="Кыргызча" data-language-local-name="kirgiisi" class="interlanguage-link-target"><span>Кыргызча</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sw mw-list-item"><a href="https://sw.wikipedia.org/wiki/Tuta_la_mchanga" title="Tuta la mchanga – suahiili" lang="sw" hreflang="sw" data-title="Tuta la mchanga" data-language-autonym="Kiswahili" data-language-local-name="suahiili" class="interlanguage-link-target"><span>Kiswahili</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ht mw-list-item"><a href="https://ht.wikipedia.org/wiki/Din" title="Din – haiti" lang="ht" hreflang="ht" data-title="Din" data-language-autonym="Kreyòl ayisyen" data-language-local-name="haiti" class="interlanguage-link-target"><span>Kreyòl ayisyen</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-la mw-list-item"><a href="https://la.wikipedia.org/wiki/Thinium" title="Thinium – ladina" lang="la" hreflang="la" data-title="Thinium" data-language-autonym="Latina" data-language-local-name="ladina" class="interlanguage-link-target"><span>Latina</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-lv mw-list-item"><a href="https://lv.wikipedia.org/wiki/K%C4%81pa" title="Kāpa – läti" lang="lv" hreflang="lv" data-title="Kāpa" data-language-autonym="Latviešu" data-language-local-name="läti" class="interlanguage-link-target"><span>Latviešu</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-lt mw-list-item"><a href="https://lt.wikipedia.org/wiki/Kopa" title="Kopa – leedu" lang="lt" hreflang="lt" data-title="Kopa" data-language-autonym="Lietuvių" data-language-local-name="leedu" class="interlanguage-link-target"><span>Lietuvių</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-hu mw-list-item"><a href="https://hu.wikipedia.org/wiki/D%C5%B1ne" title="Dűne – ungari" lang="hu" hreflang="hu" data-title="Dűne" data-language-autonym="Magyar" data-language-local-name="ungari" class="interlanguage-link-target"><span>Magyar</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-mk mw-list-item"><a href="https://mk.wikipedia.org/wiki/%D0%94%D0%B8%D0%BD%D0%B0" title="Дина – makedoonia" lang="mk" hreflang="mk" data-title="Дина" data-language-autonym="Македонски" data-language-local-name="makedoonia" class="interlanguage-link-target"><span>Македонски</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-mg mw-list-item"><a href="https://mg.wikipedia.org/wiki/Dongom-pasika" title="Dongom-pasika – malagassi" lang="mg" hreflang="mg" data-title="Dongom-pasika" data-language-autonym="Malagasy" data-language-local-name="malagassi" class="interlanguage-link-target"><span>Malagasy</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ml mw-list-item"><a href="https://ml.wikipedia.org/wiki/%E0%B4%AE%E0%B4%A3%E0%B5%BD%E0%B4%95%E0%B5%8D%E0%B4%95%E0%B5%81%E0%B4%A8%E0%B5%8D%E0%B4%A8%E0%B5%8D%E2%80%8C" title="മണൽക്കുന്ന് – malajalami" lang="ml" hreflang="ml" data-title="മണൽക്കുന്ന്" data-language-autonym="മലയാളം" data-language-local-name="malajalami" class="interlanguage-link-target"><span>മലയാളം</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-fj mw-list-item"><a href="https://fj.wikipedia.org/wiki/Veinukunuku" title="Veinukunuku – fidži" lang="fj" hreflang="fj" data-title="Veinukunuku" data-language-autonym="Na Vosa Vakaviti" data-language-local-name="fidži" class="interlanguage-link-target"><span>Na Vosa Vakaviti</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-nl mw-list-item"><a href="https://nl.wikipedia.org/wiki/Duin" title="Duin – hollandi" lang="nl" hreflang="nl" data-title="Duin" data-language-autonym="Nederlands" data-language-local-name="hollandi" class="interlanguage-link-target"><span>Nederlands</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ja mw-list-item"><a href="https://ja.wikipedia.org/wiki/%E7%A0%82%E4%B8%98" title="砂丘 – jaapani" lang="ja" hreflang="ja" data-title="砂丘" data-language-autonym="日本語" data-language-local-name="jaapani" class="interlanguage-link-target"><span>日本語</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-frr mw-list-item"><a href="https://frr.wikipedia.org/wiki/D%C3%BCner" title="Düner – põhjafriisi" lang="frr" hreflang="frr" data-title="Düner" data-language-autonym="Nordfriisk" data-language-local-name="põhjafriisi" class="interlanguage-link-target"><span>Nordfriisk</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-no mw-list-item"><a href="https://no.wikipedia.org/wiki/Sanddyne" title="Sanddyne – norra bokmål" lang="nb" hreflang="nb" data-title="Sanddyne" data-language-autonym="Norsk bokmål" data-language-local-name="norra bokmål" class="interlanguage-link-target"><span>Norsk bokmål</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-nn mw-list-item"><a href="https://nn.wikipedia.org/wiki/Sanddyne" title="Sanddyne – uusnorra" lang="nn" hreflang="nn" data-title="Sanddyne" data-language-autonym="Norsk nynorsk" data-language-local-name="uusnorra" class="interlanguage-link-target"><span>Norsk nynorsk</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-nrm mw-list-item"><a href="https://nrm.wikipedia.org/wiki/Mielle" title="Mielle – Normandia" lang="nrf" hreflang="nrf" data-title="Mielle" data-language-autonym="Nouormand" data-language-local-name="Normandia" class="interlanguage-link-target"><span>Nouormand</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-oc mw-list-item"><a href="https://oc.wikipedia.org/wiki/Duna" title="Duna – oksitaani" lang="oc" hreflang="oc" data-title="Duna" data-language-autonym="Occitan" data-language-local-name="oksitaani" class="interlanguage-link-target"><span>Occitan</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-uz mw-list-item"><a href="https://uz.wikipedia.org/wiki/Dyuna" title="Dyuna – usbeki" lang="uz" hreflang="uz" data-title="Dyuna" data-language-autonym="Oʻzbekcha / ўзбекча" data-language-local-name="usbeki" class="interlanguage-link-target"><span>Oʻzbekcha / ўзбекча</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-pnb mw-list-item"><a href="https://pnb.wikipedia.org/wiki/%D8%B1%DB%8C%D8%AA%D9%84%D8%A7_%D9%B9%DB%8C%D9%84%D8%A7" title="ریتلا ٹیلا – lahnda" lang="pnb" hreflang="pnb" data-title="ریتلا ٹیلا" data-language-autonym="پنجابی" data-language-local-name="lahnda" class="interlanguage-link-target"><span>پنجابی</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-pcd mw-list-item"><a href="https://pcd.wikipedia.org/wiki/Cro" title="Cro – pikardi" lang="pcd" hreflang="pcd" data-title="Cro" data-language-autonym="Picard" data-language-local-name="pikardi" class="interlanguage-link-target"><span>Picard</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-nds mw-list-item"><a href="https://nds.wikipedia.org/wiki/D%C3%BC%C3%BCn" title="Düün – alamsaksa" lang="nds" hreflang="nds" data-title="Düün" data-language-autonym="Plattdüütsch" data-language-local-name="alamsaksa" class="interlanguage-link-target"><span>Plattdüütsch</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-pl mw-list-item"><a href="https://pl.wikipedia.org/wiki/Wydma" title="Wydma – poola" lang="pl" hreflang="pl" data-title="Wydma" data-language-autonym="Polski" data-language-local-name="poola" class="interlanguage-link-target"><span>Polski</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-pt mw-list-item"><a href="https://pt.wikipedia.org/wiki/Duna" title="Duna – portugali" lang="pt" hreflang="pt" data-title="Duna" data-language-autonym="Português" data-language-local-name="portugali" class="interlanguage-link-target"><span>Português</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ro mw-list-item"><a href="https://ro.wikipedia.org/wiki/Dun%C4%83" title="Dună – rumeenia" lang="ro" hreflang="ro" data-title="Dună" data-language-autonym="Română" data-language-local-name="rumeenia" class="interlanguage-link-target"><span>Română</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ru mw-list-item"><a href="https://ru.wikipedia.org/wiki/%D0%94%D1%8E%D0%BD%D0%B0" title="Дюна – vene" lang="ru" hreflang="ru" data-title="Дюна" data-language-autonym="Русский" data-language-local-name="vene" class="interlanguage-link-target"><span>Русский</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sq mw-list-item"><a href="https://sq.wikipedia.org/wiki/Duna" title="Duna – albaania" lang="sq" hreflang="sq" data-title="Duna" data-language-autonym="Shqip" data-language-local-name="albaania" class="interlanguage-link-target"><span>Shqip</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-scn mw-list-item"><a href="https://scn.wikipedia.org/wiki/Muntarozzu" title="Muntarozzu – sitsiilia" lang="scn" hreflang="scn" data-title="Muntarozzu" data-language-autonym="Sicilianu" data-language-local-name="sitsiilia" class="interlanguage-link-target"><span>Sicilianu</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-si mw-list-item"><a href="https://si.wikipedia.org/wiki/%E0%B7%80%E0%B7%90%E0%B6%BD%E0%B7%92_%E0%B6%9A%E0%B6%B3%E0%B7%94" title="වැලි කඳු – singali" lang="si" hreflang="si" data-title="වැලි කඳු" data-language-autonym="සිංහල" data-language-local-name="singali" class="interlanguage-link-target"><span>සිංහල</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-simple mw-list-item"><a href="https://simple.wikipedia.org/wiki/Dune" title="Dune – lihtsustatud inglise" lang="en-simple" hreflang="en-simple" data-title="Dune" data-language-autonym="Simple English" data-language-local-name="lihtsustatud inglise" class="interlanguage-link-target"><span>Simple English</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sd mw-list-item"><a href="https://sd.wikipedia.org/wiki/%DA%80%D9%BD" title="ڀٽ – sindhi" lang="sd" hreflang="sd" data-title="ڀٽ" data-language-autonym="سنڌي" data-language-local-name="sindhi" class="interlanguage-link-target"><span>سنڌي</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sk mw-list-item"><a href="https://sk.wikipedia.org/wiki/Pieso%C4%8Dn%C3%A1_duna" title="Piesočná duna – slovaki" lang="sk" hreflang="sk" data-title="Piesočná duna" data-language-autonym="Slovenčina" data-language-local-name="slovaki" class="interlanguage-link-target"><span>Slovenčina</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sl mw-list-item"><a href="https://sl.wikipedia.org/wiki/Sipina" title="Sipina – sloveeni" lang="sl" hreflang="sl" data-title="Sipina" data-language-autonym="Slovenščina" data-language-local-name="sloveeni" class="interlanguage-link-target"><span>Slovenščina</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sr mw-list-item"><a href="https://sr.wikipedia.org/wiki/%D0%94%D0%B8%D0%BD%D0%B0_(%D1%80%D0%B5%D1%99%D0%B5%D1%84)" title="Дина (рељеф) – serbia" lang="sr" hreflang="sr" data-title="Дина (рељеф)" data-language-autonym="Српски / srpski" data-language-local-name="serbia" class="interlanguage-link-target"><span>Српски / srpski</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sh mw-list-item"><a href="https://sh.wikipedia.org/wiki/Dina" title="Dina – serbia-horvaadi" lang="sh" hreflang="sh" data-title="Dina" data-language-autonym="Srpskohrvatski / српскохрватски" data-language-local-name="serbia-horvaadi" class="interlanguage-link-target"><span>Srpskohrvatski / српскохрватски</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-fi badge-Q17559452 badge-recommendedarticle mw-list-item" title="recommended article"><a href="https://fi.wikipedia.org/wiki/Dyyni" title="Dyyni – soome" lang="fi" hreflang="fi" data-title="Dyyni" data-language-autonym="Suomi" data-language-local-name="soome" class="interlanguage-link-target"><span>Suomi</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sv mw-list-item"><a href="https://sv.wikipedia.org/wiki/Sanddyn" title="Sanddyn – rootsi" lang="sv" hreflang="sv" data-title="Sanddyn" data-language-autonym="Svenska" data-language-local-name="rootsi" class="interlanguage-link-target"><span>Svenska</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-tl mw-list-item"><a href="https://tl.wikipedia.org/wiki/Burol_ng_buhangin" title="Burol ng buhangin – tagalogi" lang="tl" hreflang="tl" data-title="Burol ng buhangin" data-language-autonym="Tagalog" data-language-local-name="tagalogi" class="interlanguage-link-target"><span>Tagalog</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-th mw-list-item"><a href="https://th.wikipedia.org/wiki/%E0%B9%80%E0%B8%99%E0%B8%B4%E0%B8%99%E0%B8%97%E0%B8%A3%E0%B8%B2%E0%B8%A2" title="เนินทราย – tai" lang="th" hreflang="th" data-title="เนินทราย" data-language-autonym="ไทย" data-language-local-name="tai" class="interlanguage-link-target"><span>ไทย</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-vi mw-list-item"><a href="https://vi.wikipedia.org/wiki/%C4%90%E1%BB%A5n_c%C3%A1t" title="Đụn cát – vietnami" lang="vi" hreflang="vi" data-title="Đụn cát" data-language-autonym="Tiếng Việt" data-language-local-name="vietnami" class="interlanguage-link-target"><span>Tiếng Việt</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-tr mw-list-item"><a href="https://tr.wikipedia.org/wiki/Kumul" title="Kumul – türgi" lang="tr" hreflang="tr" data-title="Kumul" data-language-autonym="Türkçe" data-language-local-name="türgi" class="interlanguage-link-target"><span>Türkçe</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-uk mw-list-item"><a href="https://uk.wikipedia.org/wiki/%D0%94%D1%8E%D0%BD%D0%B0" title="Дюна – ukraina" lang="uk" hreflang="uk" data-title="Дюна" data-language-autonym="Українська" data-language-local-name="ukraina" class="interlanguage-link-target"><span>Українська</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-vls mw-list-item"><a href="https://vls.wikipedia.org/wiki/Dune" title="Dune – lääneflaami" lang="vls" hreflang="vls" data-title="Dune" data-language-autonym="West-Vlams" data-language-local-name="lääneflaami" class="interlanguage-link-target"><span>West-Vlams</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-wuu mw-list-item"><a href="https://wuu.wikipedia.org/wiki/%E6%B2%99%E4%B8%98" title="沙丘 – uu" lang="wuu" hreflang="wuu" data-title="沙丘" data-language-autonym="吴语" data-language-local-name="uu" class="interlanguage-link-target"><span>吴语</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-zh-yue mw-list-item"><a href="https://zh-yue.wikipedia.org/wiki/%E6%B2%99%E4%B8%98" title="沙丘 – kantoni" lang="yue" hreflang="yue" data-title="沙丘" data-language-autonym="粵語" data-language-local-name="kantoni" class="interlanguage-link-target"><span>粵語</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-zea mw-list-item"><a href="https://zea.wikipedia.org/wiki/Kliengen" title="Kliengen – zeelandi" lang="zea" hreflang="zea" data-title="Kliengen" data-language-autonym="Zeêuws" data-language-local-name="zeelandi" class="interlanguage-link-target"><span>Zeêuws</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-zh mw-list-item"><a href="https://zh.wikipedia.org/wiki/%E6%B2%99%E4%B8%98" title="沙丘 – hiina" lang="zh" hreflang="zh" data-title="沙丘" data-language-autonym="中文" data-language-local-name="hiina" class="interlanguage-link-target"><span>中文</span></a></li> </ul> <div class="after-portlet after-portlet-lang"><span class="wb-langlinks-edit wb-langlinks-link"><a href="https://www.wikidata.org/wiki/Special:EntityPage/Q25391#sitelinks-wikipedia" title="Muuda keelelinke" class="wbc-editpage">Muuda linke</a></span></div> </div> </div> </div> </header> <div class="vector-page-toolbar"> <div class="vector-page-toolbar-container"> <div id="left-navigation"> <nav aria-label="Nimeruumid"> <div id="p-associated-pages" class="vector-menu vector-menu-tabs mw-portlet mw-portlet-associated-pages" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="ca-nstab-main" class="selected vector-tab-noicon mw-list-item"><a href="/wiki/Luide" title="Vaata sisulehekülge [c]" accesskey="c"><span>Artikkel</span></a></li><li id="ca-talk" class="new vector-tab-noicon mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Arutelu:Luide&action=edit&redlink=1" rel="discussion" class="new" title="Arutelu selle lehekülje sisu kohta (pole veel kirjutatud) [t]" accesskey="t"><span>Arutelu</span></a></li> </ul> </div> </div> <div id="vector-variants-dropdown" class="vector-dropdown emptyPortlet" > <input type="checkbox" id="vector-variants-dropdown-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-variants-dropdown" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="Muuda keelevarianti" > <label id="vector-variants-dropdown-label" for="vector-variants-dropdown-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet" aria-hidden="true" ><span class="vector-dropdown-label-text">eesti</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="p-variants" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-variants emptyPortlet" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> </ul> </div> </div> </div> </div> </nav> </div> <div id="right-navigation" class="vector-collapsible"> <nav aria-label="vaatamisi"> <div id="p-views" class="vector-menu vector-menu-tabs mw-portlet mw-portlet-views" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="ca-view" class="selected vector-tab-noicon mw-list-item"><a href="/wiki/Luide"><span>Vaata</span></a></li><li id="ca-ve-edit" class="vector-tab-noicon mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Luide&veaction=edit" title="Muuda seda lehekülge [v]" accesskey="v"><span>Muuda</span></a></li><li id="ca-edit" class="collapsible vector-tab-noicon mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Luide&action=edit" title="Redigeeri selle lehekülje lähteteksti [e]" accesskey="e"><span>Muuda lähteteksti</span></a></li><li id="ca-history" class="vector-tab-noicon mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Luide&action=history" title="Selle lehekülje varasemad redaktsioonid [h]" accesskey="h"><span>Näita ajalugu</span></a></li> </ul> </div> </div> </nav> <nav class="vector-page-tools-landmark" aria-label="Lehekülje tööriistad"> <div id="vector-page-tools-dropdown" class="vector-dropdown vector-page-tools-dropdown" > <input type="checkbox" id="vector-page-tools-dropdown-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-page-tools-dropdown" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="Tööriistad" > <label id="vector-page-tools-dropdown-label" for="vector-page-tools-dropdown-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet" aria-hidden="true" ><span class="vector-dropdown-label-text">Tööriistad</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="vector-page-tools-unpinned-container" class="vector-unpinned-container"> <div id="vector-page-tools" class="vector-page-tools vector-pinnable-element"> <div class="vector-pinnable-header vector-page-tools-pinnable-header vector-pinnable-header-unpinned" data-feature-name="page-tools-pinned" data-pinnable-element-id="vector-page-tools" data-pinned-container-id="vector-page-tools-pinned-container" data-unpinned-container-id="vector-page-tools-unpinned-container" > <div class="vector-pinnable-header-label">Tööriistad</div> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-pin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-page-tools.pin">vii külgpaanile</button> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-unpin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-page-tools.unpin">peida</button> </div> <div id="p-cactions" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-cactions emptyPortlet vector-has-collapsible-items" title="Veel võimalusi" > <div class="vector-menu-heading"> Toimingud </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="ca-more-view" class="selected vector-more-collapsible-item mw-list-item"><a href="/wiki/Luide"><span>Vaata</span></a></li><li id="ca-more-ve-edit" class="vector-more-collapsible-item mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Luide&veaction=edit" title="Muuda seda lehekülge [v]" accesskey="v"><span>Muuda</span></a></li><li id="ca-more-edit" class="collapsible vector-more-collapsible-item mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Luide&action=edit" title="Redigeeri selle lehekülje lähteteksti [e]" accesskey="e"><span>Muuda lähteteksti</span></a></li><li id="ca-more-history" class="vector-more-collapsible-item mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Luide&action=history"><span>Näita ajalugu</span></a></li> </ul> </div> </div> <div id="p-tb" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-tb" > <div class="vector-menu-heading"> Üldine </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="t-whatlinkshere" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Eri:Lingid_siia/Luide" title="Kõik viki leheküljed, mis siia viitavad [j]" accesskey="j"><span>Lingid siia</span></a></li><li id="t-recentchangeslinked" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Eri:Seotud_muudatused/Luide" rel="nofollow" title="Viimased muudatused lehekülgedel, millele on siit viidatud [k]" accesskey="k"><span>Seotud muudatused</span></a></li><li id="t-permalink" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Luide&oldid=6427194" title="Püsilink lehekülje sellele redaktsioonile"><span>Püsilink</span></a></li><li id="t-info" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Luide&action=info" title="Lisateave selle lehekülje kohta"><span>Lehekülje teave</span></a></li><li id="t-cite" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Eri:Sellele_lehek%C3%BCljele_viitamine&page=Luide&id=6427194&wpFormIdentifier=titleform" title="Teave sellele leheküljele viitamise kohta"><span>Viita leheküljele</span></a></li><li id="t-urlshortener" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Eri:UrlShortener&url=https%3A%2F%2Fet.wikipedia.org%2Fwiki%2FLuide"><span>Hangi lühendatud URL</span></a></li><li id="t-urlshortener-qrcode" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Eri:QrCode&url=https%3A%2F%2Fet.wikipedia.org%2Fwiki%2FLuide"><span>Laadi alla QR-kood</span></a></li> </ul> </div> </div> <div id="p-wikibase-otherprojects" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-wikibase-otherprojects" > <div class="vector-menu-heading"> Teistes projektides </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li class="wb-otherproject-link wb-otherproject-commons mw-list-item"><a href="https://commons.wikimedia.org/wiki/Dune" hreflang="en"><span>Commons</span></a></li><li class="wb-otherproject-link wb-otherproject-wikiquote mw-list-item"><a href="https://et.wikiquote.org/wiki/Luide" hreflang="et"><span>Vikitsitaadid</span></a></li><li id="t-wikibase" class="wb-otherproject-link wb-otherproject-wikibase-dataitem mw-list-item"><a href="https://www.wikidata.org/wiki/Special:EntityPage/Q25391" title="Link andmehoidla seonduva üksuse juurde [g]" accesskey="g"><span>Andmeüksus</span></a></li> </ul> </div> </div> </div> </div> </div> </div> </nav> </div> </div> </div> <div class="vector-column-end"> <div class="vector-sticky-pinned-container"> <nav class="vector-page-tools-landmark" aria-label="Lehekülje tööriistad"> <div id="vector-page-tools-pinned-container" class="vector-pinned-container"> </div> </nav> <nav class="vector-appearance-landmark" aria-label="Ilme"> <div id="vector-appearance-pinned-container" class="vector-pinned-container"> <div id="vector-appearance" class="vector-appearance vector-pinnable-element"> <div class="vector-pinnable-header vector-appearance-pinnable-header vector-pinnable-header-pinned" data-feature-name="appearance-pinned" data-pinnable-element-id="vector-appearance" data-pinned-container-id="vector-appearance-pinned-container" data-unpinned-container-id="vector-appearance-unpinned-container" > <div class="vector-pinnable-header-label">Ilme</div> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-pin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-appearance.pin">vii külgpaanile</button> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-unpin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-appearance.unpin">peida</button> </div> </div> </div> </nav> </div> </div> <div id="bodyContent" class="vector-body" aria-labelledby="firstHeading" data-mw-ve-target-container> <div class="vector-body-before-content"> <div class="mw-indicators"> </div> <div id="siteSub" class="noprint">Allikas: Vikipeedia</div> </div> <div id="contentSub"><div id="mw-content-subtitle"></div></div> <div id="mw-content-text" class="mw-body-content"><div class="mw-content-ltr mw-parser-output" lang="et" dir="ltr"><figure class="mw-default-size" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/Fail:Mesquite_Sand_Dunes.JPG" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/1/15/Mesquite_Sand_Dunes.JPG/250px-Mesquite_Sand_Dunes.JPG" decoding="async" width="220" height="114" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/1/15/Mesquite_Sand_Dunes.JPG/330px-Mesquite_Sand_Dunes.JPG 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/1/15/Mesquite_Sand_Dunes.JPG/500px-Mesquite_Sand_Dunes.JPG 2x" data-file-width="1274" data-file-height="658" /></a><figcaption>Mesquite Flat Dunes <a href="/wiki/Surmaorg" title="Surmaorg">Surmaoru</a> Rahvuspargis</figcaption></figure> <figure class="mw-default-size" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/Fail:KelsoDunesAvalancheDeposits.JPG" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/b/b8/KelsoDunesAvalancheDeposits.JPG/220px-KelsoDunesAvalancheDeposits.JPG" decoding="async" width="220" height="101" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/b/b8/KelsoDunesAvalancheDeposits.JPG/330px-KelsoDunesAvalancheDeposits.JPG 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/b/b8/KelsoDunesAvalancheDeposits.JPG/440px-KelsoDunesAvalancheDeposits.JPG 2x" data-file-width="4000" data-file-height="1836" /></a><figcaption><a href="/w/index.php?title=Kelso_luited&action=edit&redlink=1" class="new" title="Kelso luited (pole veel kirjutatud)">Kelso luited</a> <a href="/wiki/Mojave_k%C3%B5rb" title="Mojave kõrb">Mojave kõrbes</a></figcaption></figure> <p><b>Luide</b> on tuuletekkeline <a href="/wiki/Positiivne_pinnavorm" title="Positiivne pinnavorm">positiivne pinnavorm</a>. </p><p>Luidete rühma nimetatakse <b>luitestikuks</b>. </p><p>Luiteid esineb tihti <a href="/wiki/Liiv" title="Liiv">liivastel</a> <a href="/wiki/Rannik" title="Rannik">rannikutel</a> ja <a href="/wiki/K%C3%B5rb" title="Kõrb">kõrbetes</a>. </p><p>Luited koosnevad <a href="/wiki/Purdsete" title="Purdsete">teralistest</a> <a href="/wiki/Sete_(geoloogia)" class="mw-redirect" title="Sete (geoloogia)">setetest</a>, mida <a href="/wiki/Tuul" title="Tuul">tuul</a> jõuab ühest kohast teise kanda. Kui tuul kohtab takistust, siis tema jõud väheneb ja tuule kantud liivaterad pudenevad maha – tekib <a href="/w/index.php?title=Eelluide&action=edit&redlink=1" class="new" title="Eelluide (pole veel kirjutatud)">eelluide</a>. Takistuseks võib olla kasvõi põõsas. Luide kasvab ja matab takistuse enda alla. Luitel on iseloomulik kuju, mis ei olene suurusest: tuulealune serv on lauge ja tuulepealne serv järsk. Luited võivad liiva asemel moodustuda ka näiteks <a href="/wiki/Vulkaaniline_tuhk" title="Vulkaaniline tuhk">vulkaanilisest tuhast</a>. </p><p>Kui eelluide on küllalt suureks kasvanud, hakkab ta tuule mõjul liikuma. Tuulealusel serval olevaid osakesi puhub tuul mööda luidet edasi, kuni nad jõuavad üle luite tipu ja kukuvad oma raskuse mõjul maha, nende peale aga ladestuvad üha uued ja uued üle luiteserva puhutud osakesed. </p><p>Eestis esineb luiteid näiteks <a href="/wiki/Peipsi_j%C3%A4rv" title="Peipsi järv">Peipsi järve</a> rannikul. Kuid Eesti luited on sageli kinnistunud, kasvanud täis taimestikku, isegi <a href="/wiki/Puu" title="Puu">puid</a>. </p><p>Luited võivad olla enam kui kilomeetri kõrgused. Maailma kõrgeim luide on <a href="/wiki/Argentina" title="Argentina">Argentinas</a> <a href="/wiki/Catamarca_provints" title="Catamarca provints">Catamarca provintsis</a> asuv Federico Kirbuse luide, mis ulatub jalamilt 1230 m ja merepinnast 2845 m kõrgusele. Palju ei jää maha <a href="/wiki/Peruu" title="Peruu">Peruus</a> <a href="/w/index.php?title=Nazca_provints&action=edit&redlink=1" class="new" title="Nazca provints (pole veel kirjutatud)">Nazca provintsis</a> <a href="/w/index.php?title=Sechura_k%C3%B5rb&action=edit&redlink=1" class="new" title="Sechura kõrb (pole veel kirjutatud)">Sechura kõrbes</a> asuv Cerro Blanco luide, mis ulatub jalamilt 1176 ja merepinnast 2080 m kõrgusele. </p><p>Paigalseisvad luited pole kaugeltki nii kõrged. <a href="/wiki/Hiina" title="Hiina">Hiinas</a> <a href="/wiki/Sise-Mongoolia" title="Sise-Mongoolia">Sise-Mongoolias</a> <a href="/w/index.php?title=Alashan&action=edit&redlink=1" class="new" title="Alashan (pole veel kirjutatud)">Alashani</a> tasandikul <a href="/wiki/Gobi_k%C3%B5rb" class="mw-redirect" title="Gobi kõrb">Gobi kõrbes</a> asuv Badan Jarani luide on jalamilt umbes 500 m kõrge ja maailma kõrgeim liikumatu luide. <a href="/wiki/Euroopa" title="Euroopa">Euroopa</a> kõrgeim luide <a href="/w/index.php?title=Pyla_luide&action=edit&redlink=1" class="new" title="Pyla luide (pole veel kirjutatud)">Pyla luide</a> asub <a href="/wiki/Prantsusmaa" title="Prantsusmaa">Prantsusmaal</a> <a href="/wiki/Akvitaania" title="Akvitaania">Akvitaanias</a> <a href="/wiki/Arcachon" title="Arcachon">Arcachonis</a> ja kerkib merepiirilt 108 m kõrgusele. </p><p>Luited võivad tekkida kõikjale, kus on piisavalt tuult ja tolmu või liiva. Lisaks <a href="/wiki/Maa_(planeet)" class="mw-redirect" title="Maa (planeet)">Maale</a> on luiteid avastatud <a href="/wiki/Marss" title="Marss">Marsilt</a> ja <a href="/wiki/Saturn" title="Saturn">Saturni</a> suurimalt kuult <a href="/wiki/Titan" title="Titan">Titanilt</a>. </p><p>Hiinas <a href="/w/index.php?title=Ningxia_provints&action=edit&redlink=1" class="new" title="Ningxia provints (pole veel kirjutatud)">Ningxia provintsis</a> täheldati, et luidete rühm liikus aastail 1954–1959 100 meetrit. Umbes sama liikumiskiirus on registreeritud <a href="/wiki/Egiptus" title="Egiptus">Egiptuses</a>. See kiirus pole suur, aga luited matavad edasi liikudes enda alla kõik, mida kohtavad, kaasa arvatud puud ja hooned. Korduvalt on juhtunud, et mõni <a href="/wiki/K%C3%BCla" title="Küla">küla</a> tuleb teise kohta kolida, sest luide matab kõik vanas asukohas olevad majad enese alla. </p><p>Sellepärast on suure praktilise tähtsusega luidete kinnistamine. Põhiliselt istutatakse selleks luidetele <a href="/wiki/Taim" class="mw-redirect" title="Taim">taimi</a>. Luited koosnevad peamiselt liivast, mis ei sisalda peaaegu üldse <a href="/wiki/Toitaine" class="mw-redirect" title="Toitaine">toitaineid</a>. Sellepärast ei pruugi taimed luidetele kasvama jääda. Märgatavalt lihtsam on kinnistada liikumatuid luiteid. </p> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Vaata_ka">Vaata ka</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Luide&veaction=edit&section=1" title="Muuda alaosa "Vaata ka"" class="mw-editsection-visualeditor"><span>muuda</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Luide&action=edit&section=1" title="Muuda alaosa "Vaata ka" lähteteksti"><span>muuda lähteteksti</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <ul><li><a href="/wiki/Barhaan" title="Barhaan">Barhaan</a></li> <li><a href="/wiki/Erg_(k%C3%B5rb)" title="Erg (kõrb)">Erg</a></li></ul> <style data-mw-deduplicate="TemplateStyles:r6724296">.mw-parser-output table.side-box{margin:4px 0;border:1px solid #aaa;font-size:88%;line-height:1.25em;background-color:var(--background-color-interactive-subtle,#f8f9fa)}.mw-parser-output th.side-box-text,.mw-parser-output td.side-box-text{border:none;padding:0.25em 0.9em;width:100%}.mw-parser-output td.side-box-image{border:none;padding:2px 0 2px 0.9em;text-align:center}.mw-parser-output td.side-box-imageright{border:none;padding:2px 0.9em 2px 0;text-align:center}body.skin-minerva .mw-parser-output table.side-box a>img{max-width:none!important}@media(min-width:720px){.mw-parser-output table.side-box{width:238px}.mw-parser-output table.side-box-right{clear:right;float:right;margin-left:1em}.mw-parser-output table.side-box-left{margin-right:1em;border-collapse:collapse}}</style><table role="presentation" class="side-box side-box-right plainlinks sistersitebox"> <tbody><tr> <td class="side-box-image"><span class="noviewer" typeof="mw:File"><a href="/wiki/Fail:Commons-logo.svg" class="mw-file-description"><img alt="" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/4a/Commons-logo.svg/40px-Commons-logo.svg.png" decoding="async" width="30" height="40" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/4a/Commons-logo.svg/60px-Commons-logo.svg.png 1.5x" data-file-width="1024" data-file-height="1376" /></a></span></td> <td class="side-box-text">Pildid, videod ja helifailid Commonsis: <b><a class="external text" href="https://commons.wikimedia.org/wiki/Category:Dune?uselang=et">Luited</a></b></td></tr></tbody></table> <!-- NewPP limit report Parsed by mw‐web.eqiad.main‐db878dd57‐7vldk Cached time: 20250326235558 Cache expiry: 2592000 Reduced expiry: false Complications: [] CPU time usage: 0.070 seconds Real time usage: 0.201 seconds Preprocessor visited node count: 114/1000000 Post‐expand include size: 2055/2097152 bytes Template argument size: 154/2097152 bytes Highest expansion depth: 11/100 Expensive parser function count: 0/500 Unstrip recursion depth: 0/20 Unstrip post‐expand size: 882/5000000 bytes Lua time usage: 0.029/10.000 seconds Lua memory usage: 898630/52428800 bytes Number of Wikibase entities loaded: 1/400 --> <!-- Transclusion expansion time report (%,ms,calls,template) 100.00% 62.206 1 Mall:Commonscat 100.00% 62.206 1 -total 91.00% 56.606 1 Mall:Commons 87.57% 54.474 1 Mall:Sõsarprojekt 83.91% 52.199 1 Mall:Äärekast --> <!-- Saved in parser cache with key etwiki:pcache:18848:|#|:idhash:canonical and timestamp 20250326235558 and revision id 6427194. Rendering was triggered because: page-view --> </div><!--esi <esi:include src="/esitest-fa8a495983347898/content" /> --><noscript><img src="https://auth.wikimedia.org/loginwiki/wiki/Special:CentralAutoLogin/start?useformat=desktop&type=1x1&usesul3=1" alt="" width="1" height="1" style="border: none; position: absolute;"></noscript> <div class="printfooter" data-nosnippet="">Pärit leheküljelt "<a dir="ltr" href="https://et.wikipedia.org/w/index.php?title=Luide&oldid=6427194">https://et.wikipedia.org/w/index.php?title=Luide&oldid=6427194</a>"</div></div> <div id="catlinks" class="catlinks" data-mw="interface"><div id="mw-normal-catlinks" class="mw-normal-catlinks"><a href="/wiki/Eri:Kategooriad" title="Eri:Kategooriad">Kategooriad</a>: <ul><li><a href="/wiki/Kategooria:Geomorfoloogia" title="Kategooria:Geomorfoloogia">Geomorfoloogia</a></li><li><a href="/wiki/Kategooria:Sedimentoloogia" title="Kategooria:Sedimentoloogia">Sedimentoloogia</a></li><li><a href="/wiki/Kategooria:K%C3%B5rbed" title="Kategooria:Kõrbed">Kõrbed</a></li></ul></div></div> </div> </main> </div> <div class="mw-footer-container"> <footer id="footer" class="mw-footer" > <ul id="footer-info"> <li id="footer-info-lastmod"> Selle lehekülje viimane muutmine: 21:57, 25. juuni 2023.</li> <li id="footer-info-copyright">Tekst on kasutatav vastavalt Creative Commonsi litsentsile "<a rel="nofollow" class="external text" href="https://creativecommons.org/licenses/by-sa/4.0/deed.et">Autorile viitamine + jagamine samadel tingimustel</a>"; sellele võivad lisanduda täiendavad tingimused. Täpsemalt vaata <a class="external text" href="https://foundation.wikimedia.org/wiki/Special:MyLanguage/Policy:Terms_of_Use">Wikimedia kasutamistingimustest</a>.</li> </ul> <ul id="footer-places"> <li id="footer-places-privacy"><a href="https://foundation.wikimedia.org/wiki/Special:MyLanguage/Policy:Privacy_policy">Andmekaitsepõhimõtted</a></li> <li id="footer-places-about"><a href="/wiki/Vikipeedia:Tiitelandmed">Tiitelandmed</a></li> <li id="footer-places-disclaimers"><a href="/wiki/Vikipeedia:%C3%9Cldine_lahti%C3%BCtlus">Lahtiütlused</a></li> <li id="footer-places-wm-codeofconduct"><a href="https://foundation.wikimedia.org/wiki/Special:MyLanguage/Policy:Universal_Code_of_Conduct">Käitumisjuhis</a></li> <li id="footer-places-developers"><a href="https://developer.wikimedia.org">Arendajad</a></li> <li id="footer-places-statslink"><a href="https://stats.wikimedia.org/#/et.wikipedia.org">Arvandmed</a></li> <li id="footer-places-cookiestatement"><a href="https://foundation.wikimedia.org/wiki/Special:MyLanguage/Policy:Cookie_statement">Küpsiste avaldus</a></li> <li id="footer-places-mobileview"><a href="//et.m.wikipedia.org/w/index.php?title=Luide&mobileaction=toggle_view_mobile" class="noprint stopMobileRedirectToggle">Mobiilivaade</a></li> </ul> <ul id="footer-icons" class="noprint"> <li id="footer-copyrightico"><a href="https://www.wikimedia.org/" class="cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--size-large cdx-button--fake-button--enabled"><picture><source media="(min-width: 500px)" srcset="/static/images/footer/wikimedia-button.svg" width="84" height="29"><img src="/static/images/footer/wikimedia.svg" width="25" height="25" alt="Wikimedia Foundation" lang="en" loading="lazy"></picture></a></li> <li id="footer-poweredbyico"><a href="https://www.mediawiki.org/" class="cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--size-large cdx-button--fake-button--enabled"><picture><source media="(min-width: 500px)" srcset="/w/resources/assets/poweredby_mediawiki.svg" width="88" height="31"><img src="/w/resources/assets/mediawiki_compact.svg" alt="Powered by MediaWiki" lang="en" width="25" height="25" loading="lazy"></picture></a></li> </ul> </footer> </div> </div> </div> <div class="vector-header-container vector-sticky-header-container"> <div id="vector-sticky-header" class="vector-sticky-header"> <div class="vector-sticky-header-start"> <div class="vector-sticky-header-icon-start vector-button-flush-left vector-button-flush-right" aria-hidden="true"> <button class="cdx-button cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only vector-sticky-header-search-toggle" tabindex="-1" data-event-name="ui.vector-sticky-search-form.icon"><span class="vector-icon mw-ui-icon-search mw-ui-icon-wikimedia-search"></span> <span>Otsing</span> </button> </div> <div role="search" class="vector-search-box-vue vector-search-box-show-thumbnail vector-search-box"> <div class="vector-typeahead-search-container"> <div class="cdx-typeahead-search cdx-typeahead-search--show-thumbnail"> <form action="/w/index.php" id="vector-sticky-search-form" class="cdx-search-input cdx-search-input--has-end-button"> <div class="cdx-search-input__input-wrapper" data-search-loc="header-moved"> <div class="cdx-text-input cdx-text-input--has-start-icon"> <input class="cdx-text-input__input" type="search" name="search" placeholder="Otsi Vikipeediast"> <span class="cdx-text-input__icon cdx-text-input__start-icon"></span> </div> <input type="hidden" name="title" value="Eri:Otsimine"> </div> <button class="cdx-button cdx-search-input__end-button">Otsi</button> </form> </div> </div> </div> <div class="vector-sticky-header-context-bar"> <nav aria-label="Sisukord" class="vector-toc-landmark"> <div id="vector-sticky-header-toc" class="vector-dropdown mw-portlet mw-portlet-sticky-header-toc vector-sticky-header-toc vector-button-flush-left" > <input type="checkbox" id="vector-sticky-header-toc-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-sticky-header-toc" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="Lülita sisukord ümber" > <label id="vector-sticky-header-toc-label" for="vector-sticky-header-toc-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only " aria-hidden="true" ><span class="vector-icon mw-ui-icon-listBullet mw-ui-icon-wikimedia-listBullet"></span> <span class="vector-dropdown-label-text">Lülita sisukord ümber</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="vector-sticky-header-toc-unpinned-container" class="vector-unpinned-container"> </div> </div> </div> </nav> <div class="vector-sticky-header-context-bar-primary" aria-hidden="true" ><span class="mw-page-title-main">Luide</span></div> </div> </div> <div class="vector-sticky-header-end" aria-hidden="true"> <div class="vector-sticky-header-icons"> <a href="#" class="cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only" id="ca-talk-sticky-header" tabindex="-1" data-event-name="talk-sticky-header"><span class="vector-icon mw-ui-icon-speechBubbles mw-ui-icon-wikimedia-speechBubbles"></span> <span></span> </a> <a href="#" class="cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only" id="ca-subject-sticky-header" tabindex="-1" data-event-name="subject-sticky-header"><span class="vector-icon mw-ui-icon-article mw-ui-icon-wikimedia-article"></span> <span></span> </a> <a href="#" class="cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only" id="ca-history-sticky-header" tabindex="-1" data-event-name="history-sticky-header"><span class="vector-icon mw-ui-icon-wikimedia-history mw-ui-icon-wikimedia-wikimedia-history"></span> <span></span> </a> <a href="#" class="cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only mw-watchlink" id="ca-watchstar-sticky-header" tabindex="-1" data-event-name="watch-sticky-header"><span class="vector-icon mw-ui-icon-wikimedia-star mw-ui-icon-wikimedia-wikimedia-star"></span> <span></span> </a> <a href="#" class="cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only" id="ca-ve-edit-sticky-header" tabindex="-1" data-event-name="ve-edit-sticky-header"><span class="vector-icon mw-ui-icon-wikimedia-edit mw-ui-icon-wikimedia-wikimedia-edit"></span> <span></span> </a> <a href="#" class="cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only" id="ca-edit-sticky-header" tabindex="-1" data-event-name="wikitext-edit-sticky-header"><span class="vector-icon mw-ui-icon-wikimedia-wikiText mw-ui-icon-wikimedia-wikimedia-wikiText"></span> <span></span> </a> <a href="#" class="cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only" id="ca-viewsource-sticky-header" tabindex="-1" data-event-name="ve-edit-protected-sticky-header"><span class="vector-icon mw-ui-icon-wikimedia-editLock mw-ui-icon-wikimedia-wikimedia-editLock"></span> <span></span> </a> </div> <div class="vector-sticky-header-buttons"> <button class="cdx-button cdx-button--weight-quiet mw-interlanguage-selector" id="p-lang-btn-sticky-header" tabindex="-1" data-event-name="ui.dropdown-p-lang-btn-sticky-header"><span class="vector-icon mw-ui-icon-wikimedia-language mw-ui-icon-wikimedia-wikimedia-language"></span> <span>85 keelt</span> </button> <a href="#" class="cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--action-progressive" id="ca-addsection-sticky-header" tabindex="-1" data-event-name="addsection-sticky-header"><span class="vector-icon mw-ui-icon-speechBubbleAdd-progressive mw-ui-icon-wikimedia-speechBubbleAdd-progressive"></span> <span>Lisa teema</span> </a> </div> <div class="vector-sticky-header-icon-end"> <div class="vector-user-links"> </div> </div> </div> </div> </div> <div class="mw-portlet mw-portlet-dock-bottom emptyPortlet" id="p-dock-bottom"> <ul> </ul> </div> <script>(RLQ=window.RLQ||[]).push(function(){mw.config.set({"wgHostname":"mw-web.codfw.main-7dbbdd594f-xxwlk","wgBackendResponseTime":99,"wgPageParseReport":{"limitreport":{"cputime":"0.070","walltime":"0.201","ppvisitednodes":{"value":114,"limit":1000000},"postexpandincludesize":{"value":2055,"limit":2097152},"templateargumentsize":{"value":154,"limit":2097152},"expansiondepth":{"value":11,"limit":100},"expensivefunctioncount":{"value":0,"limit":500},"unstrip-depth":{"value":0,"limit":20},"unstrip-size":{"value":882,"limit":5000000},"entityaccesscount":{"value":1,"limit":400},"timingprofile":["100.00% 62.206 1 Mall:Commonscat","100.00% 62.206 1 -total"," 91.00% 56.606 1 Mall:Commons"," 87.57% 54.474 1 Mall:Sõsarprojekt"," 83.91% 52.199 1 Mall:Äärekast"]},"scribunto":{"limitreport-timeusage":{"value":"0.029","limit":"10.000"},"limitreport-memusage":{"value":898630,"limit":52428800}},"cachereport":{"origin":"mw-web.eqiad.main-db878dd57-7vldk","timestamp":"20250326235558","ttl":2592000,"transientcontent":false}}});});</script> <script type="application/ld+json">{"@context":"https:\/\/schema.org","@type":"Article","name":"Luide","url":"https:\/\/et.wikipedia.org\/wiki\/Luide","sameAs":"http:\/\/www.wikidata.org\/entity\/Q25391","mainEntity":"http:\/\/www.wikidata.org\/entity\/Q25391","author":{"@type":"Organization","name":"Wikimedia projektide kaast\u00f6\u00f6lised"},"publisher":{"@type":"Organization","name":"Wikimedia Foundation, Inc.","logo":{"@type":"ImageObject","url":"https:\/\/www.wikimedia.org\/static\/images\/wmf-hor-googpub.png"}},"datePublished":"2005-02-11T17:58:14Z","dateModified":"2023-06-25T18:57:33Z","image":"https:\/\/upload.wikimedia.org\/wikipedia\/commons\/1\/15\/Mesquite_Sand_Dunes.JPG"}</script> </body> </html>