CINXE.COM

<!DOCTYPE html> <html class="client-nojs vector-feature-language-in-header-enabled vector-feature-language-in-main-page-header-disabled vector-feature-sticky-header-disabled vector-feature-page-tools-pinned-disabled vector-feature-toc-pinned-clientpref-1 vector-feature-main-menu-pinned-disabled vector-feature-limited-width-clientpref-1 vector-feature-limited-width-content-enabled vector-feature-custom-font-size-clientpref-1 vector-feature-appearance-pinned-clientpref-1 vector-feature-night-mode-disabled skin-theme-clientpref-day vector-toc-available" lang="mk" dir="ltr"> <head> <meta charset="UTF-8"> <title>Ѓавол — Википедија</title> <script>(function(){var className="client-js vector-feature-language-in-header-enabled vector-feature-language-in-main-page-header-disabled vector-feature-sticky-header-disabled vector-feature-page-tools-pinned-disabled vector-feature-toc-pinned-clientpref-1 vector-feature-main-menu-pinned-disabled vector-feature-limited-width-clientpref-1 vector-feature-limited-width-content-enabled vector-feature-custom-font-size-clientpref-1 vector-feature-appearance-pinned-clientpref-1 vector-feature-night-mode-disabled skin-theme-clientpref-day vector-toc-available";var cookie=document.cookie.match(/(?:^|; )mkwikimwclientpreferences=([^;]+)/);if(cookie){cookie[1].split('%2C').forEach(function(pref){className=className.replace(new RegExp('(^| )'+pref.replace(/-clientpref-\w+$|[^\w-]+/g,'')+'-clientpref-\\w+( |$)'),'$1'+pref+'$2');});}document.documentElement.className=className;}());RLCONF={"wgBreakFrames":false,"wgSeparatorTransformTable":[",\t.",".\t,"],"wgDigitTransformTable":["",""], "wgDefaultDateFormat":"dmy","wgMonthNames":["","јануари","февруари","март","април","мај","јуни","јули","август","септември","октомври","ноември","декември"],"wgRequestId":"d88e032e-2a94-4b3e-8018-5deaedea0ef9","wgCanonicalNamespace":"","wgCanonicalSpecialPageName":false,"wgNamespaceNumber":0,"wgPageName":"Ѓавол","wgTitle":"Ѓавол","wgCurRevisionId":5119942,"wgRevisionId":5119942,"wgArticleId":6922,"wgIsArticle":true,"wgIsRedirect":false,"wgAction":"view","wgUserName":null,"wgUserGroups":["*"],"wgCategories":["Страници со волшебни врски за ISBN","Википедија:Статии со нормативна контрола (LCCN)","Википедија:Статии со нормативна контрола (GND)","Википедија:Статии со нормативна контрола (BNF)","Словенска митологија","Аврамска митологија", "Христијанска митологија","Ангели","Демони во христијанството","Сатана","Пекол"],"wgPageViewLanguage":"mk","wgPageContentLanguage":"mk","wgPageContentModel":"wikitext","wgRelevantPageName":"Ѓавол","wgRelevantArticleId":6922,"wgIsProbablyEditable":true,"wgRelevantPageIsProbablyEditable":true,"wgRestrictionEdit":[],"wgRestrictionMove":[],"wgNoticeProject":"wikipedia","wgCiteReferencePreviewsActive":true,"wgFlaggedRevsParams":{"tags":{"accuracy":{"levels":2}}},"wgStableRevisionId":5119942,"wgMediaViewerOnClick":true,"wgMediaViewerEnabledByDefault":true,"wgPopupsFlags":0,"wgVisualEditor":{"pageLanguageCode":"mk","pageLanguageDir":"ltr","pageVariantFallbacks":"mk"},"wgMFDisplayWikibaseDescriptions":{"search":true,"watchlist":true,"tagline":true,"nearby":true},"wgWMESchemaEditAttemptStepOversample":false,"wgWMEPageLength":50000,"wgRelatedArticlesCompat":[],"wgCentralAuthMobileDomain":false,"wgEditSubmitButtonLabelPublish": true,"wgULSPosition":"interlanguage","wgULSisCompactLinksEnabled":false,"wgVector2022LanguageInHeader":true,"wgULSisLanguageSelectorEmpty":false,"wgWikibaseItemId":"Q6674","wgCheckUserClientHintsHeadersJsApi":["brands","architecture","bitness","fullVersionList","mobile","model","platform","platformVersion"],"GEHomepageSuggestedEditsEnableTopics":true,"wgGETopicsMatchModeEnabled":false,"wgGEStructuredTaskRejectionReasonTextInputEnabled":false,"wgGELevelingUpEnabledForUser":false,"wgSiteNoticeId":"2.1"};RLSTATE={"ext.globalCssJs.user.styles":"ready","site.styles":"ready","user.styles":"ready","ext.globalCssJs.user":"ready","user":"ready","user.options":"loading","ext.cite.styles":"ready","skins.vector.search.codex.styles":"ready","skins.vector.styles":"ready","skins.vector.icons":"ready","ext.flaggedRevs.basic":"ready","mediawiki.codex.messagebox.styles":"ready","ext.wikimediamessages.styles":"ready","ext.visualEditor.desktopArticleTarget.noscript":"ready","ext.uls.interlanguage":"ready" ,"wikibase.client.init":"ready","ext.wikimediaBadges":"ready","ext.dismissableSiteNotice.styles":"ready"};RLPAGEMODULES=["ext.cite.ux-enhancements","mediawiki.page.media","site","mediawiki.page.ready","mediawiki.toc","skins.vector.js","ext.centralNotice.geoIP","ext.centralNotice.startUp","ext.flaggedRevs.advanced","ext.urlShortener.toolbar","ext.centralauth.centralautologin","mmv.bootstrap","ext.popups","ext.visualEditor.desktopArticleTarget.init","ext.visualEditor.targetLoader","ext.echo.centralauth","ext.eventLogging","ext.wikimediaEvents","ext.navigationTiming","ext.uls.interface","ext.cx.eventlogging.campaigns","ext.cx.uls.quick.actions","wikibase.client.vector-2022","ext.checkUser.clientHints","ext.growthExperiments.SuggestedEditSession","wikibase.sidebar.tracking","ext.dismissableSiteNotice"];</script> <script>(RLQ=window.RLQ||[]).push(function(){mw.loader.impl(function(){return["user.options@12s5i",function($,jQuery,require,module){mw.user.tokens.set({"patrolToken":"+\\","watchToken":"+\\","csrfToken":"+\\"}); }];});});</script> <link rel="stylesheet" href="/w/load.php?lang=mk&modules=ext.cite.styles%7Cext.dismissableSiteNotice.styles%7Cext.flaggedRevs.basic%7Cext.uls.interlanguage%7Cext.visualEditor.desktopArticleTarget.noscript%7Cext.wikimediaBadges%7Cext.wikimediamessages.styles%7Cmediawiki.codex.messagebox.styles%7Cskins.vector.icons%2Cstyles%7Cskins.vector.search.codex.styles%7Cwikibase.client.init&only=styles&skin=vector-2022"> <script async="" src="/w/load.php?lang=mk&modules=startup&only=scripts&raw=1&skin=vector-2022"></script> <meta name="ResourceLoaderDynamicStyles" content=""> <link rel="stylesheet" href="/w/load.php?lang=mk&modules=site.styles&only=styles&skin=vector-2022"> <meta name="generator" content="MediaWiki 1.44.0-wmf.4"> <meta name="referrer" content="origin"> <meta name="referrer" content="origin-when-cross-origin"> <meta name="robots" content="max-image-preview:standard"> <meta name="format-detection" content="telephone=no"> <meta property="og:image" content="https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/40/The_number_of_the_beast_is_666_Philadelphia%2C_Rosenbach_Museum_and_Library.jpg/1200px-The_number_of_the_beast_is_666_Philadelphia%2C_Rosenbach_Museum_and_Library.jpg"> <meta property="og:image:width" content="1200"> <meta property="og:image:height" content="1483"> <meta property="og:image" content="https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/40/The_number_of_the_beast_is_666_Philadelphia%2C_Rosenbach_Museum_and_Library.jpg/800px-The_number_of_the_beast_is_666_Philadelphia%2C_Rosenbach_Museum_and_Library.jpg"> <meta property="og:image:width" content="800"> <meta property="og:image:height" content="989"> <meta property="og:image" content="https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/40/The_number_of_the_beast_is_666_Philadelphia%2C_Rosenbach_Museum_and_Library.jpg/640px-The_number_of_the_beast_is_666_Philadelphia%2C_Rosenbach_Museum_and_Library.jpg"> <meta property="og:image:width" content="640"> <meta property="og:image:height" content="791"> <meta name="viewport" content="width=1120"> <meta property="og:title" content="Ѓавол — Википедија"> <meta property="og:type" content="website"> <link rel="preconnect" href="//upload.wikimedia.org"> <link rel="alternate" media="only screen and (max-width: 640px)" href="//mk.m.wikipedia.org/wiki/%D0%83%D0%B0%D0%B2%D0%BE%D0%BB"> <link rel="alternate" type="application/x-wiki" title="Уреди" href="/w/index.php?title=%D0%83%D0%B0%D0%B2%D0%BE%D0%BB&action=edit"> <link rel="apple-touch-icon" href="/static/apple-touch/wikipedia.png"> <link rel="icon" href="/static/favicon/wikipedia.ico"> <link rel="search" type="application/opensearchdescription+xml" href="/w/rest.php/v1/search" title="Википедија (mk)"> <link rel="EditURI" type="application/rsd+xml" href="//mk.wikipedia.org/w/api.php?action=rsd"> <link rel="canonical" href="https://mk.wikipedia.org/wiki/%D0%83%D0%B0%D0%B2%D0%BE%D0%BB"> <link rel="license" href="https://creativecommons.org/licenses/by-sa/4.0/deed.mk"> <link rel="alternate" type="application/atom+xml" title="Атом-тековник на Википедија" href="/w/index.php?title=%D0%A1%D0%BF%D0%B5%D1%86%D0%B8%D1%98%D0%B0%D0%BB%D0%BD%D0%B0:%D0%A1%D0%BA%D0%BE%D1%80%D0%B5%D1%88%D0%BD%D0%B8%D0%9F%D1%80%D0%BE%D0%BC%D0%B5%D0%BD%D0%B8&feed=atom"> <link rel="dns-prefetch" href="//meta.wikimedia.org" /> <link rel="dns-prefetch" href="//login.wikimedia.org"> </head> <body class="skin--responsive skin-vector skin-vector-search-vue mediawiki ltr sitedir-ltr mw-hide-empty-elt ns-0 ns-subject mw-editable page-Ѓавол rootpage-Ѓавол skin-vector-2022 action-view"><a class="mw-jump-link" href="#bodyContent">Прејди на содржината</a> <div class="vector-header-container"> <header class="vector-header mw-header"> <div class="vector-header-start"> <nav class="vector-main-menu-landmark" aria-label="Мрежно место"> <div id="vector-main-menu-dropdown" class="vector-dropdown vector-main-menu-dropdown vector-button-flush-left vector-button-flush-right" > <input type="checkbox" id="vector-main-menu-dropdown-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-main-menu-dropdown" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="Главно мени" > <label id="vector-main-menu-dropdown-label" for="vector-main-menu-dropdown-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only " aria-hidden="true" ><span class="vector-icon mw-ui-icon-menu mw-ui-icon-wikimedia-menu"></span> <span class="vector-dropdown-label-text">Главно мени</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="vector-main-menu-unpinned-container" class="vector-unpinned-container"> <div id="vector-main-menu" class="vector-main-menu vector-pinnable-element"> <div class="vector-pinnable-header vector-main-menu-pinnable-header vector-pinnable-header-unpinned" data-feature-name="main-menu-pinned" data-pinnable-element-id="vector-main-menu" data-pinned-container-id="vector-main-menu-pinned-container" data-unpinned-container-id="vector-main-menu-unpinned-container" > <div class="vector-pinnable-header-label">Главно мени</div> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-pin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-main-menu.pin">премести во страничникот</button> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-unpin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-main-menu.unpin">скриј</button> </div> <div id="p-navigation" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-navigation" > <div class="vector-menu-heading"> Прегледник </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="n-mainpage-description" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%D0%93%D0%BB%D0%B0%D0%B2%D0%BD%D0%B0_%D1%81%D1%82%D1%80%D0%B0%D0%BD%D0%B8%D1%86%D0%B0" title="Посети главна страница [z]" accesskey="z"><span>Главна страница</span></a></li><li id="n-Што-е-Википедија?" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%D0%92%D0%B8%D0%BA%D0%B8%D0%BF%D0%B5%D0%B4%D0%B8%D1%98%D0%B0:%D0%92%D0%BE%D0%B2%D0%B5%D0%B4"><span>Што е Википедија?</span></a></li><li id="n-featuredcontent" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%D0%9A%D0%B0%D1%82%D0%B5%D0%B3%D0%BE%D1%80%D0%B8%D1%98%D0%B0:%D0%98%D0%B7%D0%B1%D1%80%D0%B0%D0%BD%D0%B8_%D1%81%D1%82%D0%B0%D1%82%D0%B8%D0%B8"><span>Избрана содржина</span></a></li><li id="n-randompage" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%D0%A1%D0%BF%D0%B5%D1%86%D0%B8%D1%98%D0%B0%D0%BB%D0%BD%D0%B0:%D0%A1%D0%BB%D1%83%D1%87%D0%B0%D1%98%D0%BD%D0%B0" title="Вчитај случајна страница [x]" accesskey="x"><span>Случајна страница</span></a></li><li id="n-portal" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%D0%92%D0%B8%D0%BA%D0%B8%D0%BF%D0%B5%D0%B4%D0%B8%D1%98%D0%B0:%D0%9F%D0%BE%D1%80%D1%82%D0%B0%D0%BB" title="За проектот, што можете да направите, каде да најдете некои работи"><span>Портал</span></a></li> </ul> </div> </div> <div id="p-interaction" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-interaction" > <div class="vector-menu-heading"> технички </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="n-Тековни-настани" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%D0%92%D0%B8%D0%BA%D0%B8%D0%BF%D0%B5%D0%B4%D0%B8%D1%98%D0%B0:%D0%A2%D0%B5%D0%BA%D0%BE%D0%B2%D0%BD%D0%B8_%D0%BD%D0%B0%D1%81%D1%82%D0%B0%D0%BD%D0%B8"><span>Тековни настани</span></a></li><li id="n-recentchanges" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%D0%A1%D0%BF%D0%B5%D1%86%D0%B8%D1%98%D0%B0%D0%BB%D0%BD%D0%B0:%D0%A1%D0%BA%D0%BE%D1%80%D0%B5%D1%88%D0%BD%D0%B8%D0%9F%D1%80%D0%BE%D0%BC%D0%B5%D0%BD%D0%B8" title="Список на скорешни промени на викито. [r]" accesskey="r"><span>Скорешни промени</span></a></li><li id="n-pump" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%D0%92%D0%B8%D0%BA%D0%B8%D0%BF%D0%B5%D0%B4%D0%B8%D1%98%D0%B0:%D0%A1%D0%B5%D0%BB%D1%81%D0%BA%D0%B0_%D1%87%D0%B5%D1%88%D0%BC%D0%B0"><span>Селска чешма</span></a></li><li id="n-Викисредби" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%D0%92%D0%B8%D0%BA%D0%B8%D0%BF%D0%B5%D0%B4%D0%B8%D1%98%D0%B0:%D0%92%D0%B8%D0%BA%D0%B8%D1%81%D1%80%D0%B5%D0%B4%D0%B1%D0%B0"><span>Викисредби</span></a></li><li id="n-help" class="mw-list-item"><a href="https://www.mediawiki.org/wiki/Special:MyLanguage/Help:Contents" title="Место каде што може да се информирате."><span>Помош</span></a></li> </ul> </div> </div> </div> </div> </div> </div> </nav> <a href="/wiki/%D0%93%D0%BB%D0%B0%D0%B2%D0%BD%D0%B0_%D1%81%D1%82%D1%80%D0%B0%D0%BD%D0%B8%D1%86%D0%B0" class="mw-logo"> <img class="mw-logo-icon" src="/static/images/icons/wikipedia.png" alt="" aria-hidden="true" height="50" width="50"> <span class="mw-logo-container skin-invert"> <img class="mw-logo-wordmark" alt="Википедија" src="/static/images/mobile/copyright/wikipedia-wordmark-sr.svg" style="width: 7.8125em; height: 1.4375em;"> <img class="mw-logo-tagline" alt="Слободна енциклопедија" src="/static/images/mobile/copyright/wikipedia-tagline-mk.svg" width="114" height="11" style="width: 7.125em; height: 0.6875em;"> </span> </a> </div> <div class="vector-header-end"> <div id="p-search" role="search" class="vector-search-box-vue vector-search-box-collapses vector-search-box-show-thumbnail vector-search-box-auto-expand-width vector-search-box"> <a href="/wiki/%D0%A1%D0%BF%D0%B5%D1%86%D0%B8%D1%98%D0%B0%D0%BB%D0%BD%D0%B0:%D0%91%D0%B0%D1%80%D0%B0%D1%98" class="cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only search-toggle" title="Пребарај низ Википедија [f]" accesskey="f"><span class="vector-icon mw-ui-icon-search mw-ui-icon-wikimedia-search"></span> <span>Пребарај</span> </a> <div class="vector-typeahead-search-container"> <div class="cdx-typeahead-search cdx-typeahead-search--show-thumbnail cdx-typeahead-search--auto-expand-width"> <form action="/w/index.php" id="searchform" class="cdx-search-input cdx-search-input--has-end-button"> <div id="simpleSearch" class="cdx-search-input__input-wrapper" data-search-loc="header-moved"> <div class="cdx-text-input cdx-text-input--has-start-icon"> <input class="cdx-text-input__input" type="search" name="search" placeholder="Пребарајте по Википедија" aria-label="Пребарајте по Википедија" autocapitalize="sentences" title="Пребарај низ Википедија [f]" accesskey="f" id="searchInput" > <span class="cdx-text-input__icon cdx-text-input__start-icon"></span> </div> <input type="hidden" name="title" value="Специјална:Барај"> </div> <button class="cdx-button cdx-search-input__end-button">Пребарај</button> </form> </div> </div> </div> <nav class="vector-user-links vector-user-links-wide" aria-label="Лични алатки"> <div class="vector-user-links-main"> <div id="p-vector-user-menu-preferences" class="vector-menu mw-portlet emptyPortlet" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> </ul> </div> </div> <div id="p-vector-user-menu-userpage" class="vector-menu mw-portlet emptyPortlet" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> </ul> </div> </div> <nav class="vector-appearance-landmark" aria-label="Изглед"> <div id="vector-appearance-dropdown" class="vector-dropdown " title="Сменете ги големината на фонтот, ширината и бојата" > <input type="checkbox" id="vector-appearance-dropdown-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-appearance-dropdown" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="Изглед" > <label id="vector-appearance-dropdown-label" for="vector-appearance-dropdown-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only " aria-hidden="true" ><span class="vector-icon mw-ui-icon-appearance mw-ui-icon-wikimedia-appearance"></span> <span class="vector-dropdown-label-text">Изглед</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="vector-appearance-unpinned-container" class="vector-unpinned-container"> </div> </div> </div> </nav> <div id="p-vector-user-menu-notifications" class="vector-menu mw-portlet emptyPortlet" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> </ul> </div> </div> <div id="p-vector-user-menu-overflow" class="vector-menu mw-portlet" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="pt-sitesupport-2" class="user-links-collapsible-item mw-list-item user-links-collapsible-item"><a data-mw="interface" href="//donate.wikimedia.org/wiki/Special:FundraiserRedirector?utm_source=donate&utm_medium=sidebar&utm_campaign=C13_mk.wikipedia.org&uselang=mk" class=""><span>Дарување</span></a> </li> <li id="pt-createaccount-2" class="user-links-collapsible-item mw-list-item user-links-collapsible-item"><a data-mw="interface" href="/w/index.php?title=%D0%A1%D0%BF%D0%B5%D1%86%D0%B8%D1%98%D0%B0%D0%BB%D0%BD%D0%B0:%D0%A1%D0%BE%D0%B7%D0%B4%D0%B0%D1%98%D0%9A%D0%BE%D1%80%D0%B8%D1%81%D0%BD%D0%B8%D1%87%D0%BA%D0%B0%D0%A1%D0%BC%D0%B5%D1%82%D0%BA%D0%B0&returnto=%D0%83%D0%B0%D0%B2%D0%BE%D0%BB" title="Ви препорачуваме да направите сметка и да се најавите, иако тоа не е задолжително" class=""><span>Направи сметка</span></a> </li> <li id="pt-login-2" class="user-links-collapsible-item mw-list-item user-links-collapsible-item"><a data-mw="interface" href="/w/index.php?title=%D0%A1%D0%BF%D0%B5%D1%86%D0%B8%D1%98%D0%B0%D0%BB%D0%BD%D0%B0:%D0%9D%D0%B0%D1%98%D0%B0%D0%B2%D1%83%D0%B2%D0%B0%D1%9A%D0%B5&returnto=%D0%83%D0%B0%D0%B2%D0%BE%D0%BB" title="Ви препорачуваме да се најавите, иако тоа не е задолжително. [o]" accesskey="o" class=""><span>Најава</span></a> </li> </ul> </div> </div> </div> <div id="vector-user-links-dropdown" class="vector-dropdown vector-user-menu vector-button-flush-right vector-user-menu-logged-out" title="Повеќе можности" > <input type="checkbox" id="vector-user-links-dropdown-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-user-links-dropdown" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="Лични алатки" > <label id="vector-user-links-dropdown-label" for="vector-user-links-dropdown-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only " aria-hidden="true" ><span class="vector-icon mw-ui-icon-ellipsis mw-ui-icon-wikimedia-ellipsis"></span> <span class="vector-dropdown-label-text">Лични алатки</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="p-personal" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-personal user-links-collapsible-item" title="Корисничко мени" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="pt-sitesupport" class="user-links-collapsible-item mw-list-item"><a href="//donate.wikimedia.org/wiki/Special:FundraiserRedirector?utm_source=donate&utm_medium=sidebar&utm_campaign=C13_mk.wikipedia.org&uselang=mk"><span>Дарување</span></a></li><li id="pt-createaccount" class="user-links-collapsible-item mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%D0%A1%D0%BF%D0%B5%D1%86%D0%B8%D1%98%D0%B0%D0%BB%D0%BD%D0%B0:%D0%A1%D0%BE%D0%B7%D0%B4%D0%B0%D1%98%D0%9A%D0%BE%D1%80%D0%B8%D1%81%D0%BD%D0%B8%D1%87%D0%BA%D0%B0%D0%A1%D0%BC%D0%B5%D1%82%D0%BA%D0%B0&returnto=%D0%83%D0%B0%D0%B2%D0%BE%D0%BB" title="Ви препорачуваме да направите сметка и да се најавите, иако тоа не е задолжително"><span class="vector-icon mw-ui-icon-userAdd mw-ui-icon-wikimedia-userAdd"></span> <span>Направи сметка</span></a></li><li id="pt-login" class="user-links-collapsible-item mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%D0%A1%D0%BF%D0%B5%D1%86%D0%B8%D1%98%D0%B0%D0%BB%D0%BD%D0%B0:%D0%9D%D0%B0%D1%98%D0%B0%D0%B2%D1%83%D0%B2%D0%B0%D1%9A%D0%B5&returnto=%D0%83%D0%B0%D0%B2%D0%BE%D0%BB" title="Ви препорачуваме да се најавите, иако тоа не е задолжително. [o]" accesskey="o"><span class="vector-icon mw-ui-icon-logIn mw-ui-icon-wikimedia-logIn"></span> <span>Најава</span></a></li> </ul> </div> </div> <div id="p-user-menu-anon-editor" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-user-menu-anon-editor" > <div class="vector-menu-heading"> Страници за одјавени уредници <a href="/wiki/%D0%9F%D0%BE%D0%BC%D0%BE%D1%88:%D0%92%D0%BE%D0%B2%D0%B5%D0%B4" aria-label="Дознајте повеќе за уредувањето"><span>дознајте повеќе</span></a> </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="pt-anoncontribs" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%D0%A1%D0%BF%D0%B5%D1%86%D0%B8%D1%98%D0%B0%D0%BB%D0%BD%D0%B0:%D0%9C%D0%BE%D0%B8%D0%9F%D1%80%D0%B8%D0%B4%D0%BE%D0%BD%D0%B5%D1%81%D0%B8" title="Список на уредувања направени од оваа IP-адреса [y]" accesskey="y"><span>Придонеси</span></a></li><li id="pt-anontalk" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%D0%A1%D0%BF%D0%B5%D1%86%D0%B8%D1%98%D0%B0%D0%BB%D0%BD%D0%B0:%D0%9C%D0%BE%D1%98%D0%A0%D0%B0%D0%B7%D0%B3%D0%BE%D0%B2%D0%BE%D1%80" title="Разговор за уредувањата од оваа IP-адреса [n]" accesskey="n"><span>Разговор</span></a></li> </ul> </div> </div> </div> </div> </nav> </div> </header> </div> <div class="mw-page-container"> <div class="mw-page-container-inner"> <div class="vector-sitenotice-container"> <div id="siteNotice"><div id="mw-dismissablenotice-anonplace"></div><script>(function(){var node=document.getElementById("mw-dismissablenotice-anonplace");if(node){node.outerHTML="\u003Cdiv class=\"mw-dismissable-notice\"\u003E\u003Cdiv class=\"mw-dismissable-notice-close\"\u003E[\u003Ca tabindex=\"0\" role=\"button\"\u003Eтргни\u003C/a\u003E]\u003C/div\u003E\u003Cdiv class=\"mw-dismissable-notice-body\"\u003E\u003C!-- CentralNotice --\u003E\u003Cdiv id=\"localNotice\" data-nosnippet=\"\"\u003E\u003Cdiv class=\"anonnotice\" lang=\"mk\" dir=\"ltr\"\u003E\u003Cdiv style=\"background:white\"\u003E\n\u003Cfigure class=\"mw-halign-left\" typeof=\"mw:File\"\u003E\u003Ca href=\"/wiki/%D0%9F%D0%BE%D0%B4%D0%B0%D1%82%D0%BE%D1%82%D0%B5%D0%BA%D0%B0:F_icon.svg\" class=\"mw-file-description\"\u003E\u003Cimg src=\"//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/c/c2/F_icon.svg/25px-F_icon.svg.png\" decoding=\"async\" width=\"25\" height=\"25\" class=\"mw-file-element\" srcset=\"//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/c/c2/F_icon.svg/38px-F_icon.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/c/c2/F_icon.svg/50px-F_icon.svg.png 2x\" data-file-width=\"128\" data-file-height=\"128\" /\u003E\u003C/a\u003E\u003Cfigcaption\u003E\u003C/figcaption\u003E\u003C/figure\u003E\n\u003Cp\u003EСледете ја Википедија на македонски јазик на \u003Cb\u003E\u003Cspan class=\"plainlinks\"\u003E\u003Ca rel=\"nofollow\" class=\"external text\" href=\"https://www.facebook.com/mk.wikipedia\"\u003EFacebook\u003C/a\u003E\u003C/span\u003E\u003C/b\u003E\nи на \u003Cb\u003E\u003Cspan class=\"plainlinks\"\u003E\u003Ca rel=\"nofollow\" class=\"external text\" href=\"https://www.instagram.com/wikimedia_mkd\"\u003EInstagram\u003C/a\u003E\u003C/span\u003E\u003C/b\u003E!\n\u003Cbr style=\"clear:both;\" /\u003E\n\u003C/p\u003E\n\u003Cfigure class=\"mw-halign-left\" typeof=\"mw:File\"\u003E\u003Ca href=\"/wiki/%D0%9F%D0%BE%D0%B4%D0%B0%D1%82%D0%BE%D1%82%D0%B5%D0%BA%D0%B0:Turkish_tea2.jpg\" class=\"mw-file-description\" title=\"Уредувачки викенд „Турска кујна“\"\u003E\u003Cimg alt=\"Уредувачки викенд „Турска кујна“\" src=\"//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/5/5b/Turkish_tea2.jpg/25px-Turkish_tea2.jpg\" decoding=\"async\" width=\"25\" height=\"33\" class=\"mw-file-element\" srcset=\"//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/5/5b/Turkish_tea2.jpg/38px-Turkish_tea2.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/5/5b/Turkish_tea2.jpg/50px-Turkish_tea2.jpg 2x\" data-file-width=\"3000\" data-file-height=\"4000\" /\u003E\u003C/a\u003E\u003Cfigcaption\u003EУредувачки викенд „Турска кујна“\u003C/figcaption\u003E\u003C/figure\u003E\n\u003Cp\u003EСе известуваат сите заинтересирани уредници на Википедија на македонски јазик дека во периодот 23-24 ноември 2024 година ќе се одржи \u003Ca href=\"/wiki/%D0%92%D0%B8%D0%BA%D0%B8%D0%BF%D0%B5%D0%B4%D0%B8%D1%98%D0%B0:%D0%A3%D1%80%D0%B5%D0%B4%D1%83%D0%B2%D0%B0%D1%87%D0%BA%D0%B8_%D0%B2%D0%B8%D0%BA%D0%B5%D0%BD%D0%B4%D0%B8\" title=\"Википедија:Уредувачки викенди\"\u003Eуредувачки викенд\u003C/a\u003E на тема „\u003Cb\u003E\u003Ca href=\"/wiki/%D0%92%D0%B8%D0%BA%D0%B8%D0%BF%D0%B5%D0%B4%D0%B8%D1%98%D0%B0:%D0%A3%D1%80%D0%B5%D0%B4%D1%83%D0%B2%D0%B0%D1%87%D0%BA%D0%B8_%D0%B2%D0%B8%D0%BA%D0%B5%D0%BD%D0%B4%D0%B8_2024#Турска_кујна\" title=\"Википедија:Уредувачки викенди 2024\"\u003EТурска кујна\u003C/a\u003E\u003C/b\u003E“.\n\u003Cbr style=\"clear:both;\" /\u003E\n\u003C/p\u003E\n\u003Cfigure class=\"mw-halign-left\" typeof=\"mw:File\"\u003E\u003Ca href=\"/wiki/%D0%9F%D0%BE%D0%B4%D0%B0%D1%82%D0%BE%D1%82%D0%B5%D0%BA%D0%B0:Wikipe-tan_mopping.png\" class=\"mw-file-description\"\u003E\u003Cimg src=\"//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/c/c0/Wikipe-tan_mopping.png/25px-Wikipe-tan_mopping.png\" decoding=\"async\" width=\"25\" height=\"30\" class=\"mw-file-element\" srcset=\"//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/c/c0/Wikipe-tan_mopping.png/38px-Wikipe-tan_mopping.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/c/c0/Wikipe-tan_mopping.png/50px-Wikipe-tan_mopping.png 2x\" data-file-width=\"1800\" data-file-height=\"2149\" /\u003E\u003C/a\u003E\u003Cfigcaption\u003E\u003C/figcaption\u003E\u003C/figure\u003E\n\u003Cp\u003EСе известуваат сите заинтересирани уредници дека во периодот од 4 ноември до 3 декември 2024 година се одржува \u003Ca href=\"/wiki/%D0%92%D0%B8%D0%BA%D0%B8%D0%BF%D0%B5%D0%B4%D0%B8%D1%98%D0%B0:%D0%A3%D1%80%D0%B5%D0%B4%D1%83%D0%B2%D0%B0%D1%87%D0%BA%D0%B8_%D0%BD%D0%B0%D1%82%D0%BF%D1%80%D0%B5%D0%B2%D0%B0%D1%80%D0%B8\" title=\"Википедија:Уредувачки натпревари\"\u003Eуредувачки натпревар\u003C/a\u003E за \u003Cb\u003E\u003Ca href=\"/wiki/%D0%92%D0%B8%D0%BA%D0%B8%D0%BF%D0%B5%D0%B4%D0%B8%D1%98%D0%B0:%D0%A3%D1%80%D0%B5%D0%B4%D1%83%D0%B2%D0%B0%D1%87%D0%BA%D0%B8_%D0%BD%D0%B0%D1%82%D0%BF%D1%80%D0%B5%D0%B2%D0%B0%D1%80%D0%B8/%D0%A1%D1%80%D0%B5%D0%B4%D1%83%D0%B2%D0%B0%D1%9A%D0%B5_(2024)\" title=\"Википедија:Уредувачки натпревари/Средување (2024)\"\u003Eсредување на статии\u003C/a\u003E\u003C/b\u003E. Прочитајте ги правилата и вклучете се!\n\u003C/p\u003E\u003C/div\u003E\u003C/div\u003E\u003C/div\u003E\u003C/div\u003E\u003C/div\u003E";}}());</script></div> </div> <div class="vector-column-start"> <div class="vector-main-menu-container"> <div id="mw-navigation"> <nav id="mw-panel" class="vector-main-menu-landmark" aria-label="Мрежно место"> <div id="vector-main-menu-pinned-container" class="vector-pinned-container"> </div> </nav> </div> </div> <div class="vector-sticky-pinned-container"> <nav id="mw-panel-toc" aria-label="Содржина" data-event-name="ui.sidebar-toc" class="mw-table-of-contents-container vector-toc-landmark"> <div id="vector-toc-pinned-container" class="vector-pinned-container"> <div id="vector-toc" class="vector-toc vector-pinnable-element"> <div class="vector-pinnable-header vector-toc-pinnable-header vector-pinnable-header-pinned" data-feature-name="toc-pinned" data-pinnable-element-id="vector-toc" > <h2 class="vector-pinnable-header-label">Содржина</h2> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-pin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-toc.pin">премести во страничникот</button> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-unpin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-toc.unpin">скриј</button> </div> <ul class="vector-toc-contents" id="mw-panel-toc-list"> <li id="toc-mw-content-text" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1"> <a href="#" class="vector-toc-link"> <div class="vector-toc-text">Почеток</div> </a> </li> <li id="toc-Потекло_на_името" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1 vector-toc-list-item-expanded"> <a class="vector-toc-link" href="#Потекло_на_името"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">1</span> <span>Потекло на името</span> </div> </a> <ul id="toc-Потекло_на_името-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Ѓаволот_во_христијанството" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1 vector-toc-list-item-expanded"> <a class="vector-toc-link" href="#Ѓаволот_во_христијанството"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">2</span> <span>Ѓаволот во христијанството</span> </div> </a> <button aria-controls="toc-Ѓаволот_во_христијанството-sublist" class="cdx-button cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only vector-toc-toggle"> <span class="vector-icon mw-ui-icon-wikimedia-expand"></span> <span>Префрли на пододделот Ѓаволот во христијанството</span> </button> <ul id="toc-Ѓаволот_во_христијанството-sublist" class="vector-toc-list"> <li id="toc-Потеклото_на_ѓаволот" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Потеклото_на_ѓаволот"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">2.1</span> <span>Потеклото на ѓаволот</span> </div> </a> <ul id="toc-Потеклото_на_ѓаволот-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Ѓаволот_во_средновековната_теолошка_литература" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Ѓаволот_во_средновековната_теолошка_литература"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">2.2</span> <span>Ѓаволот во средновековната теолошка литература</span> </div> </a> <ul id="toc-Ѓаволот_во_средновековната_теолошка_литература-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> </ul> </li> <li id="toc-Ѓаволот_во_јужнословенската_митологија" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1 vector-toc-list-item-expanded"> <a class="vector-toc-link" href="#Ѓаволот_во_јужнословенската_митологија"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">3</span> <span>Ѓаволот во јужнословенската митологија</span> </div> </a> <ul id="toc-Ѓаволот_во_јужнословенската_митологија-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Ѓаволот_во_народната_култура" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1 vector-toc-list-item-expanded"> <a class="vector-toc-link" href="#Ѓаволот_во_народната_култура"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">4</span> <span>Ѓаволот во народната култура</span> </div> </a> <ul id="toc-Ѓаволот_во_народната_култура-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Ѓаволот_како_тема_во_уметноста_и_во_популарната_култура" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1 vector-toc-list-item-expanded"> <a class="vector-toc-link" href="#Ѓаволот_како_тема_во_уметноста_и_во_популарната_култура"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">5</span> <span>Ѓаволот како тема во уметноста и во популарната култура</span> </div> </a> <button aria-controls="toc-Ѓаволот_како_тема_во_уметноста_и_во_популарната_култура-sublist" class="cdx-button cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only vector-toc-toggle"> <span class="vector-icon mw-ui-icon-wikimedia-expand"></span> <span>Префрли на пододделот Ѓаволот како тема во уметноста и во популарната култура</span> </button> <ul id="toc-Ѓаволот_како_тема_во_уметноста_и_во_популарната_култура-sublist" class="vector-toc-list"> <li id="toc-Ѓаволот_како_тема_во_народното_творештво" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Ѓаволот_како_тема_во_народното_творештво"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">5.1</span> <span>Ѓаволот како тема во народното творештво</span> </div> </a> <ul id="toc-Ѓаволот_како_тема_во_народното_творештво-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Ѓаволот_како_тема_во_книжевноста" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Ѓаволот_како_тема_во_книжевноста"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">5.2</span> <span>Ѓаволот како тема во книжевноста</span> </div> </a> <ul id="toc-Ѓаволот_како_тема_во_книжевноста-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Ѓаволот_како_тема_во_филмот" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Ѓаволот_како_тема_во_филмот"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">5.3</span> <span>Ѓаволот како тема во филмот</span> </div> </a> <ul id="toc-Ѓаволот_како_тема_во_филмот-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Ѓаволот_како_мотив_во_музиката" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Ѓаволот_како_мотив_во_музиката"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">5.4</span> <span>Ѓаволот како мотив во музиката</span> </div> </a> <ul id="toc-Ѓаволот_како_мотив_во_музиката-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> </ul> </li> <li id="toc-Наводи" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1 vector-toc-list-item-expanded"> <a class="vector-toc-link" href="#Наводи"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">6</span> <span>Наводи</span> </div> </a> <ul id="toc-Наводи-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> </ul> </div> </div> </nav> </div> </div> <div class="mw-content-container"> <main id="content" class="mw-body"> <header class="mw-body-header vector-page-titlebar"> <nav aria-label="Содржина" class="vector-toc-landmark"> <div id="vector-page-titlebar-toc" class="vector-dropdown vector-page-titlebar-toc vector-button-flush-left" > <input type="checkbox" id="vector-page-titlebar-toc-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-page-titlebar-toc" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="Прик./скр. содржина" > <label id="vector-page-titlebar-toc-label" for="vector-page-titlebar-toc-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only " aria-hidden="true" ><span class="vector-icon mw-ui-icon-listBullet mw-ui-icon-wikimedia-listBullet"></span> <span class="vector-dropdown-label-text">Прик./скр. содржина</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="vector-page-titlebar-toc-unpinned-container" class="vector-unpinned-container"> </div> </div> </div> </nav> <h1 id="firstHeading" class="firstHeading mw-first-heading"><span class="mw-page-title-main">Ѓавол</span></h1> <div id="p-lang-btn" class="vector-dropdown mw-portlet mw-portlet-lang" > <input type="checkbox" id="p-lang-btn-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-p-lang-btn" class="vector-dropdown-checkbox mw-interlanguage-selector" aria-label="Појдете на статија на друг јазик. Достапно на 87 јазици" > <label id="p-lang-btn-label" for="p-lang-btn-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--action-progressive mw-portlet-lang-heading-87" aria-hidden="true" ><span class="vector-icon mw-ui-icon-language-progressive mw-ui-icon-wikimedia-language-progressive"></span> <span class="vector-dropdown-label-text">87 јазици</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li class="interlanguage-link interwiki-am mw-list-item"><a href="https://am.wikipedia.org/wiki/%E1%8B%B2%E1%8B%AB%E1%89%A6%E1%88%8E%E1%88%B5" title="ዲያቦሎስ — амхарски" lang="am" hreflang="am" data-title="ዲያቦሎስ" data-language-autonym="አማርኛ" data-language-local-name="амхарски" class="interlanguage-link-target"><span>አማርኛ</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ar mw-list-item"><a href="https://ar.wikipedia.org/wiki/%D8%B4%D9%8A%D8%B7%D8%A7%D9%86" title="شيطان — арапски" lang="ar" hreflang="ar" data-title="شيطان" data-language-autonym="العربية" data-language-local-name="арапски" class="interlanguage-link-target"><span>العربية</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-arc mw-list-item"><a href="https://arc.wikipedia.org/wiki/%DC%AB%DC%90%DC%95%DC%90" title="ܫܐܕܐ — арамејски" lang="arc" hreflang="arc" data-title="ܫܐܕܐ" data-language-autonym="ܐܪܡܝܐ" data-language-local-name="арамејски" class="interlanguage-link-target"><span>ܐܪܡܝܐ</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ast mw-list-item"><a href="https://ast.wikipedia.org/wiki/Dia%C3%B1u" title="Diañu — астурски" lang="ast" hreflang="ast" data-title="Diañu" data-language-autonym="Asturianu" data-language-local-name="астурски" class="interlanguage-link-target"><span>Asturianu</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ay mw-list-item"><a href="https://ay.wikipedia.org/wiki/Supaya" title="Supaya — ајмарски" lang="ay" hreflang="ay" data-title="Supaya" data-language-autonym="Aymar aru" data-language-local-name="ајмарски" class="interlanguage-link-target"><span>Aymar aru</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-bn mw-list-item"><a href="https://bn.wikipedia.org/wiki/%E0%A6%B6%E0%A6%AF%E0%A6%BC%E0%A6%A4%E0%A6%BE%E0%A6%A8" title="শয়তান — бенгалски" lang="bn" hreflang="bn" data-title="শয়তান" data-language-autonym="বাংলা" data-language-local-name="бенгалски" class="interlanguage-link-target"><span>বাংলা</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-be mw-list-item"><a href="https://be.wikipedia.org/wiki/%D0%94%E2%80%99%D1%8F%D0%B1%D0%B0%D0%BB" title="Д’ябал — белоруски" lang="be" hreflang="be" data-title="Д’ябал" data-language-autonym="Беларуская" data-language-local-name="белоруски" class="interlanguage-link-target"><span>Беларуская</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-bcl mw-list-item"><a href="https://bcl.wikipedia.org/wiki/Diyablo" title="Diyablo — Central Bikol" lang="bcl" hreflang="bcl" data-title="Diyablo" data-language-autonym="Bikol Central" data-language-local-name="Central Bikol" class="interlanguage-link-target"><span>Bikol Central</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-bg mw-list-item"><a href="https://bg.wikipedia.org/wiki/%D0%94%D1%8F%D0%B2%D0%BE%D0%BB" title="Дявол — бугарски" lang="bg" hreflang="bg" data-title="Дявол" data-language-autonym="Български" data-language-local-name="бугарски" class="interlanguage-link-target"><span>Български</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-bar mw-list-item"><a href="https://bar.wikipedia.org/wiki/Deifi" title="Deifi — баварски" lang="bar" hreflang="bar" data-title="Deifi" data-language-autonym="Boarisch" data-language-local-name="баварски" class="interlanguage-link-target"><span>Boarisch</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-bs mw-list-item"><a href="https://bs.wikipedia.org/wiki/%C4%90avo" title="Đavo — босански" lang="bs" hreflang="bs" data-title="Đavo" data-language-autonym="Bosanski" data-language-local-name="босански" class="interlanguage-link-target"><span>Bosanski</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-br mw-list-item"><a href="https://br.wikipedia.org/wiki/Diaoul" title="Diaoul — бретонски" lang="br" hreflang="br" data-title="Diaoul" data-language-autonym="Brezhoneg" data-language-local-name="бретонски" class="interlanguage-link-target"><span>Brezhoneg</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ca mw-list-item"><a href="https://ca.wikipedia.org/wiki/Diable" title="Diable — каталонски" lang="ca" hreflang="ca" data-title="Diable" data-language-autonym="Català" data-language-local-name="каталонски" class="interlanguage-link-target"><span>Català</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-cv mw-list-item"><a href="https://cv.wikipedia.org/wiki/%D0%AF%D0%B2%C4%83%D0%BB" title="Явăл — чувашки" lang="cv" hreflang="cv" data-title="Явăл" data-language-autonym="Чӑвашла" data-language-local-name="чувашки" class="interlanguage-link-target"><span>Чӑвашла</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-cs mw-list-item"><a href="https://cs.wikipedia.org/wiki/%C4%8E%C3%A1bel" title="Ďábel — чешки" lang="cs" hreflang="cs" data-title="Ďábel" data-language-autonym="Čeština" data-language-local-name="чешки" class="interlanguage-link-target"><span>Čeština</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-cy mw-list-item"><a href="https://cy.wikipedia.org/wiki/Diafol" title="Diafol — велшки" lang="cy" hreflang="cy" data-title="Diafol" data-language-autonym="Cymraeg" data-language-local-name="велшки" class="interlanguage-link-target"><span>Cymraeg</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-da mw-list-item"><a href="https://da.wikipedia.org/wiki/Dj%C3%A6vel" title="Djævel — дански" lang="da" hreflang="da" data-title="Djævel" data-language-autonym="Dansk" data-language-local-name="дански" class="interlanguage-link-target"><span>Dansk</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ary mw-list-item"><a href="https://ary.wikipedia.org/wiki/%D8%B4%D9%8A%D8%B7%D8%A7%D9%86" title="شيطان — марокански арапски" lang="ary" hreflang="ary" data-title="شيطان" data-language-autonym="الدارجة" data-language-local-name="марокански арапски" class="interlanguage-link-target"><span>الدارجة</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-de mw-list-item"><a href="https://de.wikipedia.org/wiki/Teufel" title="Teufel — германски" lang="de" hreflang="de" data-title="Teufel" data-language-autonym="Deutsch" data-language-local-name="германски" class="interlanguage-link-target"><span>Deutsch</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-et mw-list-item"><a href="https://et.wikipedia.org/wiki/Kurat" title="Kurat — естонски" lang="et" hreflang="et" data-title="Kurat" data-language-autonym="Eesti" data-language-local-name="естонски" class="interlanguage-link-target"><span>Eesti</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-el mw-list-item"><a href="https://el.wikipedia.org/wiki/%CE%94%CE%B9%CE%AC%CE%B2%CE%BF%CE%BB%CE%BF%CF%82" title="Διάβολος — грчки" lang="el" hreflang="el" data-title="Διάβολος" data-language-autonym="Ελληνικά" data-language-local-name="грчки" class="interlanguage-link-target"><span>Ελληνικά</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-eml mw-list-item"><a href="https://eml.wikipedia.org/wiki/Di%C3%A0vul" title="Diàvul — Emiliano-Romagnolo" lang="egl" hreflang="egl" data-title="Diàvul" data-language-autonym="Emiliàn e rumagnòl" data-language-local-name="Emiliano-Romagnolo" class="interlanguage-link-target"><span>Emiliàn e rumagnòl</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-en mw-list-item"><a href="https://en.wikipedia.org/wiki/Devil" title="Devil — англиски" lang="en" hreflang="en" data-title="Devil" data-language-autonym="English" data-language-local-name="англиски" class="interlanguage-link-target"><span>English</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-myv mw-list-item"><a href="https://myv.wikipedia.org/wiki/%D0%98%D0%B4%D0%B5%D0%BC%D0%B5%D0%B2%D1%81%D1%8C" title="Идемевсь — ерзјански" lang="myv" hreflang="myv" data-title="Идемевсь" data-language-autonym="Эрзянь" data-language-local-name="ерзјански" class="interlanguage-link-target"><span>Эрзянь</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-es mw-list-item"><a href="https://es.wikipedia.org/wiki/Diablo" title="Diablo — шпански" lang="es" hreflang="es" data-title="Diablo" data-language-autonym="Español" data-language-local-name="шпански" class="interlanguage-link-target"><span>Español</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-eo mw-list-item"><a href="https://eo.wikipedia.org/wiki/Diablo" title="Diablo — есперанто" lang="eo" hreflang="eo" data-title="Diablo" data-language-autonym="Esperanto" data-language-local-name="есперанто" class="interlanguage-link-target"><span>Esperanto</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-eu mw-list-item"><a href="https://eu.wikipedia.org/wiki/Deabrua" title="Deabrua — баскиски" lang="eu" hreflang="eu" data-title="Deabrua" data-language-autonym="Euskara" data-language-local-name="баскиски" class="interlanguage-link-target"><span>Euskara</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-fa mw-list-item"><a href="https://fa.wikipedia.org/wiki/%D8%B4%DB%8C%D8%B7%D8%A7%D9%86_(%DA%A9%D9%84%DB%8C)" title="شیطان (کلی) — персиски" lang="fa" hreflang="fa" data-title="شیطان (کلی)" data-language-autonym="فارسی" data-language-local-name="персиски" class="interlanguage-link-target"><span>فارسی</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-fo mw-list-item"><a href="https://fo.wikipedia.org/wiki/Djevulin" title="Djevulin — фарски" lang="fo" hreflang="fo" data-title="Djevulin" data-language-autonym="Føroyskt" data-language-local-name="фарски" class="interlanguage-link-target"><span>Føroyskt</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-fr mw-list-item"><a href="https://fr.wikipedia.org/wiki/Diable" title="Diable — француски" lang="fr" hreflang="fr" data-title="Diable" data-language-autonym="Français" data-language-local-name="француски" class="interlanguage-link-target"><span>Français</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-gl mw-list-item"><a href="https://gl.wikipedia.org/wiki/Diabo" title="Diabo — галициски" lang="gl" hreflang="gl" data-title="Diabo" data-language-autonym="Galego" data-language-local-name="галициски" class="interlanguage-link-target"><span>Galego</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-gu mw-list-item"><a href="https://gu.wikipedia.org/wiki/%E0%AA%B6%E0%AB%87%E0%AA%A4%E0%AA%BE%E0%AA%A8" title="શેતાન — гуџарати" lang="gu" hreflang="gu" data-title="શેતાન" data-language-autonym="ગુજરાતી" data-language-local-name="гуџарати" class="interlanguage-link-target"><span>ગુજરાતી</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-got mw-list-item"><a href="https://got.wikipedia.org/wiki/%F0%90%8C%B3%F0%90%8C%B9%F0%90%8C%B0%F0%90%8C%B1%F0%90%8C%B0%F0%90%8C%BF%F0%90%8C%BB%F0%90%8C%BF%F0%90%8D%83" title="𐌳𐌹𐌰𐌱𐌰𐌿𐌻𐌿𐍃 — готски" lang="got" hreflang="got" data-title="𐌳𐌹𐌰𐌱𐌰𐌿𐌻𐌿𐍃" data-language-autonym="𐌲𐌿𐍄𐌹𐍃𐌺" data-language-local-name="готски" class="interlanguage-link-target"><span>𐌲𐌿𐍄𐌹𐍃𐌺</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ko mw-list-item"><a href="https://ko.wikipedia.org/wiki/%EC%95%85%EB%A7%88" title="악마 — корејски" lang="ko" hreflang="ko" data-title="악마" data-language-autonym="한국어" data-language-local-name="корејски" class="interlanguage-link-target"><span>한국어</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-hy mw-list-item"><a href="https://hy.wikipedia.org/wiki/%D5%80%D6%80%D5%A5%D5%B7" title="Հրեշ — ерменски" lang="hy" hreflang="hy" data-title="Հրեշ" data-language-autonym="Հայերեն" data-language-local-name="ерменски" class="interlanguage-link-target"><span>Հայերեն</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-hr mw-list-item"><a href="https://hr.wikipedia.org/wiki/Vrag" title="Vrag — хрватски" lang="hr" hreflang="hr" data-title="Vrag" data-language-autonym="Hrvatski" data-language-local-name="хрватски" class="interlanguage-link-target"><span>Hrvatski</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-io mw-list-item"><a href="https://io.wikipedia.org/wiki/Diablo" title="Diablo — идо" lang="io" hreflang="io" data-title="Diablo" data-language-autonym="Ido" data-language-local-name="идо" class="interlanguage-link-target"><span>Ido</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-id mw-list-item"><a href="https://id.wikipedia.org/wiki/Iblis" title="Iblis — индонезиски" lang="id" hreflang="id" data-title="Iblis" data-language-autonym="Bahasa Indonesia" data-language-local-name="индонезиски" class="interlanguage-link-target"><span>Bahasa Indonesia</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ia mw-list-item"><a href="https://ia.wikipedia.org/wiki/Diabolo" title="Diabolo — интерлингва" lang="ia" hreflang="ia" data-title="Diabolo" data-language-autonym="Interlingua" data-language-local-name="интерлингва" class="interlanguage-link-target"><span>Interlingua</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-it mw-list-item"><a href="https://it.wikipedia.org/wiki/Diavolo" title="Diavolo — италијански" lang="it" hreflang="it" data-title="Diavolo" data-language-autonym="Italiano" data-language-local-name="италијански" class="interlanguage-link-target"><span>Italiano</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-jv mw-list-item"><a href="https://jv.wikipedia.org/wiki/S%C3%A9tan" title="Sétan — јавански" lang="jv" hreflang="jv" data-title="Sétan" data-language-autonym="Jawa" data-language-local-name="јавански" class="interlanguage-link-target"><span>Jawa</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-kn mw-list-item"><a href="https://kn.wikipedia.org/wiki/%E0%B2%A6%E0%B3%86%E0%B2%B5%E0%B3%8D%E0%B2%B5" title="ದೆವ್ವ — каннада" lang="kn" hreflang="kn" data-title="ದೆವ್ವ" data-language-autonym="ಕನ್ನಡ" data-language-local-name="каннада" class="interlanguage-link-target"><span>ಕನ್ನಡ</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-kk mw-list-item"><a href="https://kk.wikipedia.org/wiki/%D0%96%D1%8B%D0%BD" title="Жын — казашки" lang="kk" hreflang="kk" data-title="Жын" data-language-autonym="Қазақша" data-language-local-name="казашки" class="interlanguage-link-target"><span>Қазақша</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-kw mw-list-item"><a href="https://kw.wikipedia.org/wiki/Dyowl" title="Dyowl — корнски" lang="kw" hreflang="kw" data-title="Dyowl" data-language-autonym="Kernowek" data-language-local-name="корнски" class="interlanguage-link-target"><span>Kernowek</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sw mw-list-item"><a href="https://sw.wikipedia.org/wiki/Ibilisi" title="Ibilisi — свахили" lang="sw" hreflang="sw" data-title="Ibilisi" data-language-autonym="Kiswahili" data-language-local-name="свахили" class="interlanguage-link-target"><span>Kiswahili</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ht mw-list-item"><a href="https://ht.wikipedia.org/wiki/Dyab" title="Dyab — хаитски" lang="ht" hreflang="ht" data-title="Dyab" data-language-autonym="Kreyòl ayisyen" data-language-local-name="хаитски" class="interlanguage-link-target"><span>Kreyòl ayisyen</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-la mw-list-item"><a href="https://la.wikipedia.org/wiki/Diabolus" title="Diabolus — латински" lang="la" hreflang="la" data-title="Diabolus" data-language-autonym="Latina" data-language-local-name="латински" class="interlanguage-link-target"><span>Latina</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-lv mw-list-item"><a href="https://lv.wikipedia.org/wiki/Velns" title="Velns — латвиски" lang="lv" hreflang="lv" data-title="Velns" data-language-autonym="Latviešu" data-language-local-name="латвиски" class="interlanguage-link-target"><span>Latviešu</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-lb mw-list-item"><a href="https://lb.wikipedia.org/wiki/D%C3%A4iwel" title="Däiwel — луксембуршки" lang="lb" hreflang="lb" data-title="Däiwel" data-language-autonym="Lëtzebuergesch" data-language-local-name="луксембуршки" class="interlanguage-link-target"><span>Lëtzebuergesch</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-lt mw-list-item"><a href="https://lt.wikipedia.org/wiki/Velnias" title="Velnias — литвански" lang="lt" hreflang="lt" data-title="Velnias" data-language-autonym="Lietuvių" data-language-local-name="литвански" class="interlanguage-link-target"><span>Lietuvių</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-lmo mw-list-item"><a href="https://lmo.wikipedia.org/wiki/Diavol" title="Diavol — ломбардиски" lang="lmo" hreflang="lmo" data-title="Diavol" data-language-autonym="Lombard" data-language-local-name="ломбардиски" class="interlanguage-link-target"><span>Lombard</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-mg mw-list-item"><a href="https://mg.wikipedia.org/wiki/Devoly" title="Devoly — малгашки" lang="mg" hreflang="mg" data-title="Devoly" data-language-autonym="Malagasy" data-language-local-name="малгашки" class="interlanguage-link-target"><span>Malagasy</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-xmf mw-list-item"><a href="https://xmf.wikipedia.org/wiki/%E1%83%94%E1%83%A8%E1%83%9B%E1%83%90%E1%83%99%E1%83%98" title="ეშმაკი — мегрелски" lang="xmf" hreflang="xmf" data-title="ეშმაკი" data-language-autonym="მარგალური" data-language-local-name="мегрелски" class="interlanguage-link-target"><span>მარგალური</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-nl mw-list-item"><a href="https://nl.wikipedia.org/wiki/Duivel" title="Duivel — холандски" lang="nl" hreflang="nl" data-title="Duivel" data-language-autonym="Nederlands" data-language-local-name="холандски" class="interlanguage-link-target"><span>Nederlands</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ja mw-list-item"><a href="https://ja.wikipedia.org/wiki/%E6%82%AA%E9%AD%94" title="悪魔 — јапонски" lang="ja" hreflang="ja" data-title="悪魔" data-language-autonym="日本語" data-language-local-name="јапонски" class="interlanguage-link-target"><span>日本語</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-nap mw-list-item"><a href="https://nap.wikipedia.org/wiki/Riavolo" title="Riavolo — неаполски" lang="nap" hreflang="nap" data-title="Riavolo" data-language-autonym="Napulitano" data-language-local-name="неаполски" class="interlanguage-link-target"><span>Napulitano</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-no mw-list-item"><a href="https://no.wikipedia.org/wiki/Djevel" title="Djevel — норвешки букмол" lang="nb" hreflang="nb" data-title="Djevel" data-language-autonym="Norsk bokmål" data-language-local-name="норвешки букмол" class="interlanguage-link-target"><span>Norsk bokmål</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-nn mw-list-item"><a href="https://nn.wikipedia.org/wiki/Djevelen" title="Djevelen — норвешки нинорск" lang="nn" hreflang="nn" data-title="Djevelen" data-language-autonym="Norsk nynorsk" data-language-local-name="норвешки нинорск" class="interlanguage-link-target"><span>Norsk nynorsk</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-nrm mw-list-item"><a href="https://nrm.wikipedia.org/wiki/Dgi%C3%A2bl%27ye" title="Dgiâbl'ye — Norman" lang="nrf" hreflang="nrf" data-title="Dgiâbl'ye" data-language-autonym="Nouormand" data-language-local-name="Norman" class="interlanguage-link-target"><span>Nouormand</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-uz mw-list-item"><a href="https://uz.wikipedia.org/wiki/Shayton" title="Shayton — узбечки" lang="uz" hreflang="uz" data-title="Shayton" data-language-autonym="Oʻzbekcha / ўзбекча" data-language-local-name="узбечки" class="interlanguage-link-target"><span>Oʻzbekcha / ўзбекча</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-pa mw-list-item"><a href="https://pa.wikipedia.org/wiki/%E0%A8%B8%E0%A8%BC%E0%A9%88%E0%A8%A4%E0%A8%BE%E0%A8%A8_(%E0%A8%86%E0%A8%AE)" title="ਸ਼ੈਤਾਨ (ਆਮ) — пенџапски" lang="pa" hreflang="pa" data-title="ਸ਼ੈਤਾਨ (ਆਮ)" data-language-autonym="ਪੰਜਾਬੀ" data-language-local-name="пенџапски" class="interlanguage-link-target"><span>ਪੰਜਾਬੀ</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-pcd mw-list-item"><a href="https://pcd.wikipedia.org/wiki/Diaule" title="Diaule — пикардски" lang="pcd" hreflang="pcd" data-title="Diaule" data-language-autonym="Picard" data-language-local-name="пикардски" class="interlanguage-link-target"><span>Picard</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-pl mw-list-item"><a href="https://pl.wikipedia.org/wiki/Diabe%C5%82" title="Diabeł — полски" lang="pl" hreflang="pl" data-title="Diabeł" data-language-autonym="Polski" data-language-local-name="полски" class="interlanguage-link-target"><span>Polski</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-pt mw-list-item"><a href="https://pt.wikipedia.org/wiki/Diabo" title="Diabo — португалски" lang="pt" hreflang="pt" data-title="Diabo" data-language-autonym="Português" data-language-local-name="португалски" class="interlanguage-link-target"><span>Português</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ro mw-list-item"><a href="https://ro.wikipedia.org/wiki/Diavol" title="Diavol — романски" lang="ro" hreflang="ro" data-title="Diavol" data-language-autonym="Română" data-language-local-name="романски" class="interlanguage-link-target"><span>Română</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-qu mw-list-item"><a href="https://qu.wikipedia.org/wiki/Saqra" title="Saqra — кечуански" lang="qu" hreflang="qu" data-title="Saqra" data-language-autonym="Runa Simi" data-language-local-name="кечуански" class="interlanguage-link-target"><span>Runa Simi</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ru mw-list-item"><a href="https://ru.wikipedia.org/wiki/%D0%94%D1%8C%D1%8F%D0%B2%D0%BE%D0%BB" title="Дьявол — руски" lang="ru" hreflang="ru" data-title="Дьявол" data-language-autonym="Русский" data-language-local-name="руски" class="interlanguage-link-target"><span>Русский</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sah mw-list-item"><a href="https://sah.wikipedia.org/wiki/%D0%90%D0%B4%D1%8C%D0%B0%D1%80%D0%B0%D0%B9" title="Адьарай — јакутски" lang="sah" hreflang="sah" data-title="Адьарай" data-language-autonym="Саха тыла" data-language-local-name="јакутски" class="interlanguage-link-target"><span>Саха тыла</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sco mw-list-item"><a href="https://sco.wikipedia.org/wiki/Deil" title="Deil — шкотски германски" lang="sco" hreflang="sco" data-title="Deil" data-language-autonym="Scots" data-language-local-name="шкотски германски" class="interlanguage-link-target"><span>Scots</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sq mw-list-item"><a href="https://sq.wikipedia.org/wiki/Djalli" title="Djalli — албански" lang="sq" hreflang="sq" data-title="Djalli" data-language-autonym="Shqip" data-language-local-name="албански" class="interlanguage-link-target"><span>Shqip</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-scn mw-list-item"><a href="https://scn.wikipedia.org/wiki/Di%C3%A0vulu" title="Diàvulu — сицилијански" lang="scn" hreflang="scn" data-title="Diàvulu" data-language-autonym="Sicilianu" data-language-local-name="сицилијански" class="interlanguage-link-target"><span>Sicilianu</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-simple mw-list-item"><a href="https://simple.wikipedia.org/wiki/Devil" title="Devil — Simple English" lang="en-simple" hreflang="en-simple" data-title="Devil" data-language-autonym="Simple English" data-language-local-name="Simple English" class="interlanguage-link-target"><span>Simple English</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sk mw-list-item"><a href="https://sk.wikipedia.org/wiki/Diabol_(n%C3%A1bo%C5%BEenstvo)" title="Diabol (náboženstvo) — словачки" lang="sk" hreflang="sk" data-title="Diabol (náboženstvo)" data-language-autonym="Slovenčina" data-language-local-name="словачки" class="interlanguage-link-target"><span>Slovenčina</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-cu mw-list-item"><a href="https://cu.wikipedia.org/wiki/%D0%94%D1%97%D0%B0%D0%B2%D0%BE%D0%BB%D1%8A" title="Дїаволъ — црковнословенски" lang="cu" hreflang="cu" data-title="Дїаволъ" data-language-autonym="Словѣньскъ / ⰔⰎⰑⰂⰡⰐⰠⰔⰍⰟ" data-language-local-name="црковнословенски" class="interlanguage-link-target"><span>Словѣньскъ / ⰔⰎⰑⰂⰡⰐⰠⰔⰍⰟ</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-so mw-list-item"><a href="https://so.wikipedia.org/wiki/Shaydaan" title="Shaydaan — сомалиски" lang="so" hreflang="so" data-title="Shaydaan" data-language-autonym="Soomaaliga" data-language-local-name="сомалиски" class="interlanguage-link-target"><span>Soomaaliga</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sr mw-list-item"><a href="https://sr.wikipedia.org/wiki/%D0%82%D0%B0%D0%B2%D0%BE" title="Ђаво — српски" lang="sr" hreflang="sr" data-title="Ђаво" data-language-autonym="Српски / srpski" data-language-local-name="српски" class="interlanguage-link-target"><span>Српски / srpski</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sh mw-list-item"><a href="https://sh.wikipedia.org/wiki/%C4%90avo" title="Đavo — српскохрватски" lang="sh" hreflang="sh" data-title="Đavo" data-language-autonym="Srpskohrvatski / српскохрватски" data-language-local-name="српскохрватски" class="interlanguage-link-target"><span>Srpskohrvatski / српскохрватски</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-su mw-list-item"><a href="https://su.wikipedia.org/wiki/S%C3%A9tan" title="Sétan — сундски" lang="su" hreflang="su" data-title="Sétan" data-language-autonym="Sunda" data-language-local-name="сундски" class="interlanguage-link-target"><span>Sunda</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sv mw-list-item"><a href="https://sv.wikipedia.org/wiki/Dj%C3%A4vulen" title="Djävulen — шведски" lang="sv" hreflang="sv" data-title="Djävulen" data-language-autonym="Svenska" data-language-local-name="шведски" class="interlanguage-link-target"><span>Svenska</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-th mw-list-item"><a href="https://th.wikipedia.org/wiki/%E0%B8%A1%E0%B8%B2%E0%B8%A3" title="มาร — тајландски" lang="th" hreflang="th" data-title="มาร" data-language-autonym="ไทย" data-language-local-name="тајландски" class="interlanguage-link-target"><span>ไทย</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-uk badge-Q70893996 mw-list-item" title=""><a href="https://uk.wikipedia.org/wiki/%D0%94%D0%B8%D1%8F%D0%B2%D0%BE%D0%BB" title="Диявол — украински" lang="uk" hreflang="uk" data-title="Диявол" data-language-autonym="Українська" data-language-local-name="украински" class="interlanguage-link-target"><span>Українська</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-vi mw-list-item"><a href="https://vi.wikipedia.org/wiki/%C3%81c_ma" title="Ác ma — виетнамски" lang="vi" hreflang="vi" data-title="Ác ma" data-language-autonym="Tiếng Việt" data-language-local-name="виетнамски" class="interlanguage-link-target"><span>Tiếng Việt</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-wa mw-list-item"><a href="https://wa.wikipedia.org/wiki/Di%C3%A5le" title="Diåle — валонски" lang="wa" hreflang="wa" data-title="Diåle" data-language-autonym="Walon" data-language-local-name="валонски" class="interlanguage-link-target"><span>Walon</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-wuu mw-list-item"><a href="https://wuu.wikipedia.org/wiki/%E9%AD%94%E9%AC%BC" title="魔鬼 — ву" lang="wuu" hreflang="wuu" data-title="魔鬼" data-language-autonym="吴语" data-language-local-name="ву" class="interlanguage-link-target"><span>吴语</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-zh-yue mw-list-item"><a href="https://zh-yue.wikipedia.org/wiki/%E9%AD%94%E9%AC%BC" title="魔鬼 — кантонски" lang="yue" hreflang="yue" data-title="魔鬼" data-language-autonym="粵語" data-language-local-name="кантонски" class="interlanguage-link-target"><span>粵語</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-bat-smg mw-list-item"><a href="https://bat-smg.wikipedia.org/wiki/Biesos" title="Biesos — самогитски" lang="sgs" hreflang="sgs" data-title="Biesos" data-language-autonym="Žemaitėška" data-language-local-name="самогитски" class="interlanguage-link-target"><span>Žemaitėška</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-zh mw-list-item"><a href="https://zh.wikipedia.org/wiki/%E9%AD%94%E9%AC%BC" title="魔鬼 — кинески" lang="zh" hreflang="zh" data-title="魔鬼" data-language-autonym="中文" data-language-local-name="кинески" class="interlanguage-link-target"><span>中文</span></a></li> </ul> <div class="after-portlet after-portlet-lang"><span class="wb-langlinks-edit wb-langlinks-link"><a href="https://www.wikidata.org/wiki/Special:EntityPage/Q6674#sitelinks-wikipedia" title="Уредување на меѓујазични врски" class="wbc-editpage">Уреди врски</a></span></div> </div> </div> </div> </header> <div class="vector-page-toolbar"> <div class="vector-page-toolbar-container"> <div id="left-navigation"> <nav aria-label="Именски простори"> <div id="p-associated-pages" class="vector-menu vector-menu-tabs mw-portlet mw-portlet-associated-pages" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="ca-nstab-main" class="selected vector-tab-noicon mw-list-item"><a href="/wiki/%D0%83%D0%B0%D0%B2%D0%BE%D0%BB" title="Преглед на содржинската страница [c]" accesskey="c"><span>Страница</span></a></li><li id="ca-talk" class="vector-tab-noicon mw-list-item"><a href="/wiki/%D0%A0%D0%B0%D0%B7%D0%B3%D0%BE%D0%B2%D0%BE%D1%80:%D0%83%D0%B0%D0%B2%D0%BE%D0%BB" rel="discussion" title="Разговор за содржинската страница [t]" accesskey="t"><span>Разговор</span></a></li> </ul> </div> </div> <div id="vector-variants-dropdown" class="vector-dropdown emptyPortlet" > <input type="checkbox" id="vector-variants-dropdown-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-variants-dropdown" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="Менување на јазичната варијанта" > <label id="vector-variants-dropdown-label" for="vector-variants-dropdown-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet" aria-hidden="true" ><span class="vector-dropdown-label-text">македонски</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="p-variants" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-variants emptyPortlet" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> </ul> </div> </div> </div> </div> </nav> </div> <div id="right-navigation" class="vector-collapsible"> <nav aria-label="Посети"> <div id="p-views" class="vector-menu vector-menu-tabs mw-portlet mw-portlet-views" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="ca-view" class="selected vector-tab-noicon mw-list-item"><a href="/wiki/%D0%83%D0%B0%D0%B2%D0%BE%D0%BB"><span>Читај</span></a></li><li id="ca-ve-edit" class="vector-tab-noicon mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%D0%83%D0%B0%D0%B2%D0%BE%D0%BB&veaction=edit" title="Уредете ја страницава [v]" accesskey="v"><span>Уреди</span></a></li><li id="ca-edit" class="collapsible vector-tab-noicon mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%D0%83%D0%B0%D0%B2%D0%BE%D0%BB&action=edit" title="Уредување на изворниот код на страницава [e]" accesskey="e"><span>Уреди извор</span></a></li><li id="ca-history" class="vector-tab-noicon mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%D0%83%D0%B0%D0%B2%D0%BE%D0%BB&action=history" title="Претходни верзии на оваа страница. [h]" accesskey="h"><span>Историја</span></a></li> </ul> </div> </div> </nav> <nav class="vector-page-tools-landmark" aria-label="Алатки за страници"> <div id="vector-page-tools-dropdown" class="vector-dropdown vector-page-tools-dropdown" > <input type="checkbox" id="vector-page-tools-dropdown-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-page-tools-dropdown" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="алатник" > <label id="vector-page-tools-dropdown-label" for="vector-page-tools-dropdown-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet" aria-hidden="true" ><span class="vector-dropdown-label-text">алатник</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="vector-page-tools-unpinned-container" class="vector-unpinned-container"> <div id="vector-page-tools" class="vector-page-tools vector-pinnable-element"> <div class="vector-pinnable-header vector-page-tools-pinnable-header vector-pinnable-header-unpinned" data-feature-name="page-tools-pinned" data-pinnable-element-id="vector-page-tools" data-pinned-container-id="vector-page-tools-pinned-container" data-unpinned-container-id="vector-page-tools-unpinned-container" > <div class="vector-pinnable-header-label">Алатки</div> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-pin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-page-tools.pin">премести во страничникот</button> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-unpin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-page-tools.unpin">скриј</button> </div> <div id="p-cactions" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-cactions emptyPortlet vector-has-collapsible-items" title="Повеќе можности" > <div class="vector-menu-heading"> Дејства </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="ca-more-view" class="selected vector-more-collapsible-item mw-list-item"><a href="/wiki/%D0%83%D0%B0%D0%B2%D0%BE%D0%BB"><span>Читај</span></a></li><li id="ca-more-ve-edit" class="vector-more-collapsible-item mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%D0%83%D0%B0%D0%B2%D0%BE%D0%BB&veaction=edit" title="Уредете ја страницава [v]" accesskey="v"><span>Уреди</span></a></li><li id="ca-more-edit" class="collapsible vector-more-collapsible-item mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%D0%83%D0%B0%D0%B2%D0%BE%D0%BB&action=edit" title="Уредување на изворниот код на страницава [e]" accesskey="e"><span>Уреди извор</span></a></li><li id="ca-more-history" class="vector-more-collapsible-item mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%D0%83%D0%B0%D0%B2%D0%BE%D0%BB&action=history"><span>Историја</span></a></li> </ul> </div> </div> <div id="p-tb" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-tb" > <div class="vector-menu-heading"> Општо </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="t-whatlinkshere" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%D0%A1%D0%BF%D0%B5%D1%86%D0%B8%D1%98%D0%B0%D0%BB%D0%BD%D0%B0:%D0%A8%D1%82%D0%BE%D0%92%D0%BE%D0%B4%D0%B8%D0%9E%D0%B2%D0%B4%D0%B5/%D0%83%D0%B0%D0%B2%D0%BE%D0%BB" title="Список на сите викистраници што водат овде [j]" accesskey="j"><span>Што води овде</span></a></li><li id="t-recentchangeslinked" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%D0%A1%D0%BF%D0%B5%D1%86%D0%B8%D1%98%D0%B0%D0%BB%D0%BD%D0%B0:%D0%9F%D0%BE%D0%B2%D1%80%D0%B7%D0%B0%D0%BD%D0%B8%D0%9F%D1%80%D0%BE%D0%BC%D0%B5%D0%BD%D0%B8/%D0%83%D0%B0%D0%B2%D0%BE%D0%BB" rel="nofollow" title="Скорешни промени на страници со врски на оваа страница [k]" accesskey="k"><span>Поврзани промени</span></a></li><li id="t-specialpages" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%D0%A1%D0%BF%D0%B5%D1%86%D0%B8%D1%98%D0%B0%D0%BB%D0%BD%D0%B0:%D0%A1%D0%BB%D1%83%D0%B6%D0%B1%D0%B5%D0%BD%D0%B8%D0%A1%D1%82%D1%80%D0%B0%D0%BD%D0%B8%D1%86%D0%B8" title="Список на сите службени страници [q]" accesskey="q"><span>Службени страници</span></a></li><li id="t-permalink" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%D0%83%D0%B0%D0%B2%D0%BE%D0%BB&oldid=5119942" title="Постојана врска до оваа преработка на страницата"><span>Постојана врска</span></a></li><li id="t-info" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%D0%83%D0%B0%D0%B2%D0%BE%D0%BB&action=info" title="Повеќе информации за страницата"><span>Информации за страницата</span></a></li><li id="t-cite" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%D0%A1%D0%BF%D0%B5%D1%86%D0%B8%D1%98%D0%B0%D0%BB%D0%BD%D0%B0:%D0%9D%D0%B0%D0%B2%D0%BE%D0%B4&page=%D0%83%D0%B0%D0%B2%D0%BE%D0%BB&id=5119942&wpFormIdentifier=titleform" title="Информации како да ја наведете оваа страница"><span>Наведи ја страницава</span></a></li><li id="t-urlshortener" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%D0%A1%D0%BF%D0%B5%D1%86%D0%B8%D1%98%D0%B0%D0%BB%D0%BD%D0%B0:%D0%A1%D0%BA%D1%80%D0%B0%D1%82%D1%83%D0%B2%D0%B0%D1%87%D0%9D%D0%B0URL&url=https%3A%2F%2Fmk.wikipedia.org%2Fwiki%2F%25D0%2583%25D0%25B0%25D0%25B2%25D0%25BE%25D0%25BB"><span>Дај скратена URL</span></a></li><li id="t-urlshortener-qrcode" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%D0%A1%D0%BF%D0%B5%D1%86%D0%B8%D1%98%D0%B0%D0%BB%D0%BD%D0%B0:QrCode&url=https%3A%2F%2Fmk.wikipedia.org%2Fwiki%2F%25D0%2583%25D0%25B0%25D0%25B2%25D0%25BE%25D0%25BB"><span>Преземи QR-код</span></a></li> </ul> </div> </div> <div id="p-coll-print_export" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-coll-print_export" > <div class="vector-menu-heading"> Печати/извези </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="coll-create_a_book" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%D0%A1%D0%BF%D0%B5%D1%86%D0%B8%D1%98%D0%B0%D0%BB%D0%BD%D0%B0:%D0%9A%D0%BD%D0%B8%D0%B3%D0%B0&bookcmd=book_creator&referer=%D0%83%D0%B0%D0%B2%D0%BE%D0%BB"><span>Создај книга</span></a></li><li id="coll-download-as-rl" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%D0%A1%D0%BF%D0%B5%D1%86%D0%B8%D1%98%D0%B0%D0%BB%D0%BD%D0%B0:DownloadAsPdf&page=%D0%83%D0%B0%D0%B2%D0%BE%D0%BB&action=show-download-screen"><span>Преземи како PDF</span></a></li><li id="t-print" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%D0%83%D0%B0%D0%B2%D0%BE%D0%BB&printable=yes" title="Верзија за печатење на оваа страница [p]" accesskey="p"><span>Верзија за печатење</span></a></li> </ul> </div> </div> <div id="p-wikibase-otherprojects" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-wikibase-otherprojects" > <div class="vector-menu-heading"> На други проекти </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li class="wb-otherproject-link wb-otherproject-commons mw-list-item"><a href="https://commons.wikimedia.org/wiki/Devil" hreflang="en"><span>Ризница</span></a></li><li id="t-wikibase" class="wb-otherproject-link wb-otherproject-wikibase-dataitem mw-list-item"><a href="https://www.wikidata.org/wiki/Special:EntityPage/Q6674" title="Врска до поврзаниот предмет во складиштето за податоци [g]" accesskey="g"><span>Предмет на Википодатоци</span></a></li> </ul> </div> </div> </div> </div> </div> </div> </nav> </div> </div> </div> <div class="vector-column-end"> <div class="vector-sticky-pinned-container"> <nav class="vector-page-tools-landmark" aria-label="Алатки за страници"> <div id="vector-page-tools-pinned-container" class="vector-pinned-container"> </div> </nav> <nav class="vector-appearance-landmark" aria-label="Изглед"> <div id="vector-appearance-pinned-container" class="vector-pinned-container"> <div id="vector-appearance" class="vector-appearance vector-pinnable-element"> <div class="vector-pinnable-header vector-appearance-pinnable-header vector-pinnable-header-pinned" data-feature-name="appearance-pinned" data-pinnable-element-id="vector-appearance" data-pinned-container-id="vector-appearance-pinned-container" data-unpinned-container-id="vector-appearance-unpinned-container" > <div class="vector-pinnable-header-label">Изглед</div> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-pin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-appearance.pin">премести во страничникот</button> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-unpin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-appearance.unpin">скриј</button> </div> </div> </div> </nav> </div> </div> <div id="bodyContent" class="vector-body" aria-labelledby="firstHeading" data-mw-ve-target-container> <div class="vector-body-before-content"> <div class="mw-indicators"> </div> <div id="siteSub" class="noprint">Од Википедија — слободната енциклопедија</div> </div> <div id="contentSub"><div id="mw-content-subtitle"></div></div> <div id="mw-content-text" class="mw-body-content"><div class="mw-content-ltr mw-parser-output" lang="mk" dir="ltr"><figure class="mw-default-size" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/%D0%9F%D0%BE%D0%B4%D0%B0%D1%82%D0%BE%D1%82%D0%B5%D0%BA%D0%B0:The_number_of_the_beast_is_666_Philadelphia,_Rosenbach_Museum_and_Library.jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/40/The_number_of_the_beast_is_666_Philadelphia%2C_Rosenbach_Museum_and_Library.jpg/220px-The_number_of_the_beast_is_666_Philadelphia%2C_Rosenbach_Museum_and_Library.jpg" decoding="async" width="220" height="272" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/40/The_number_of_the_beast_is_666_Philadelphia%2C_Rosenbach_Museum_and_Library.jpg/330px-The_number_of_the_beast_is_666_Philadelphia%2C_Rosenbach_Museum_and_Library.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/40/The_number_of_the_beast_is_666_Philadelphia%2C_Rosenbach_Museum_and_Library.jpg/440px-The_number_of_the_beast_is_666_Philadelphia%2C_Rosenbach_Museum_and_Library.jpg 2x" data-file-width="2680" data-file-height="3313" /></a><figcaption>Слика на ѓаволот во <i>Бројот на Beверот е <a href="/wiki/666" title="666">666</a></i>, слика <a href="/wiki/%D0%92%D0%B8%D0%BB%D0%B8%D1%98%D0%B0%D0%BC_%D0%91%D0%BB%D0%B5%D1%98%D0%BA" title="Вилијам Блејк">Вилијам Блејк</a>.</figcaption></figure> <figure typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/%D0%9F%D0%BE%D0%B4%D0%B0%D1%82%D0%BE%D1%82%D0%B5%D0%BA%D0%B0:Devil%27s_portrait,_Herman_the_Recluse,_Codex_Gigas,_Benedictine_monastery_of_Podla%C5%BEice,_early_13th_century.jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/e/ec/Devil%27s_portrait%2C_Herman_the_Recluse%2C_Codex_Gigas%2C_Benedictine_monastery_of_Podla%C5%BEice%2C_early_13th_century.jpg/200px-Devil%27s_portrait%2C_Herman_the_Recluse%2C_Codex_Gigas%2C_Benedictine_monastery_of_Podla%C5%BEice%2C_early_13th_century.jpg" decoding="async" width="200" height="295" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/e/ec/Devil%27s_portrait%2C_Herman_the_Recluse%2C_Codex_Gigas%2C_Benedictine_monastery_of_Podla%C5%BEice%2C_early_13th_century.jpg/300px-Devil%27s_portrait%2C_Herman_the_Recluse%2C_Codex_Gigas%2C_Benedictine_monastery_of_Podla%C5%BEice%2C_early_13th_century.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/e/ec/Devil%27s_portrait%2C_Herman_the_Recluse%2C_Codex_Gigas%2C_Benedictine_monastery_of_Podla%C5%BEice%2C_early_13th_century.jpg/400px-Devil%27s_portrait%2C_Herman_the_Recluse%2C_Codex_Gigas%2C_Benedictine_monastery_of_Podla%C5%BEice%2C_early_13th_century.jpg 2x" data-file-width="1250" data-file-height="1843" /></a><figcaption>Илустрација на ѓаволот во книгата <a href="/w/index.php?title=%D0%9A%D0%BE%D0%B4%D0%B5%D0%BA%D1%81_%D0%93%D0%B8%D0%B3%D0%B0%D1%81&action=edit&redlink=1" class="new" title="Кодекс Гигас (страницата не постои)">Кодекс Гигас</a>.</figcaption></figure> <p><b>Ѓавол</b> или <b>враг</b> — име што се дава на <a href="/wiki/%D0%9D%D0%B0%D1%82%D0%BF%D1%80%D0%B8%D1%80%D0%BE%D0%B4%D0%BD%D0%BE" title="Натприродно">натприродниот</a> ентитет, кој, во повеќето <a href="/w/index.php?title=%D0%97%D0%B0%D0%BF%D0%B0%D0%B4%D0%BD%D0%B0_%D0%BA%D1%83%D0%BB%D1%82%D1%83%D1%80%D0%B0&action=edit&redlink=1" class="new" title="Западна култура (страницата не постои)">западни</a> <a href="/wiki/%D0%A0%D0%B5%D0%BB%D0%B8%D0%B3%D0%B8%D1%98%D0%B0" title="Религија">религии</a>, е главното отелотворување на <a href="/wiki/%D0%97%D0%BB%D0%BE" title="Зло">злото</a>. Овој ентитет вообичаено се нарекува со повеќе други имиња, вклучувајќи ги: <a href="/wiki/%D0%A1%D0%B0%D1%82%D0%B0%D0%BD%D0%B0" title="Сатана">Сатана</a>, <a href="/w/index.php?title=%D0%90%D1%81%D0%BC%D0%BE%D0%B4%D0%B5%D1%98&action=edit&redlink=1" class="new" title="Асмодеј (страницата не постои)">Асмодеј</a>, <a href="/w/index.php?title=%D0%91%D0%B5%D0%BB%D0%B7%D0%B5%D0%B1%D1%83%D0%B1&action=edit&redlink=1" class="new" title="Белзебуб (страницата не постои)">Белзебуб</a>, <a href="/w/index.php?title=%D0%9B%D1%83%D1%86%D0%B8%D1%84%D0%B5%D1%80&action=edit&redlink=1" class="new" title="Луцифер (страницата не постои)">Луцифер</a> и/или <a href="/w/index.php?title=%D0%9C%D0%B5%D1%84%D0%B8%D1%81%D1%82%D0%BE%D1%84%D0%B5%D0%BB&action=edit&redlink=1" class="new" title="Мефистофел (страницата не постои)">Мефистофел</a>. Во класичната <a href="/w/index.php?title=%D0%94%D0%B5%D0%BC%D0%BE%D0%BD%D0%BE%D0%BB%D0%BE%D0%B3%D0%B8%D1%98%D0%B0&action=edit&redlink=1" class="new" title="Демонологија (страницата не постои)">демонологија</a>, секое од овие имиња се однесува на посебен натприроден ентитет, и постои значајно несогласување кои од нив се навистина зли. </p><p>Некои стручњаци сметаат дека поимот за централно натприродно отелотворување на злото, како и поимот за <a href="/wiki/%D0%90%D0%BD%D0%B3%D0%B5%D0%BB" title="Ангел">ангелите</a>, за првпат настанал во западниот <a href="/wiki/%D0%9C%D0%BE%D0%BD%D0%BE%D1%82%D0%B5%D0%B8%D0%B7%D0%B0%D0%BC" class="mw-redirect" title="Монотеизам">монотеизам</a>, кога <a href="/wiki/%D0%88%D1%83%D0%B4%D0%B0%D0%B8%D0%B7%D0%B0%D0%BC" title="Јудаизам">јудаизмот</a> стапил во контакт со персиската религија <a href="/wiki/%D0%97%D0%BE%D1%80%D0%BE%D0%B0%D1%81%D1%82%D1%80%D0%B8%D0%B7%D0%B0%D0%BC" title="Зороастризам">Зороастризам</a>. За разлика од класичниот монотеизам, Зороастризмот опфаќа два <a href="/wiki/%D0%91%D0%BE%D0%B3" title="Бог">бога</a>, еден добар и еден злобен, заробени во космичката битка каде што двајцата се повеќе или помалку еднакви и исходот е секогаш несигурен. <a href="/wiki/%D0%90%D1%85%D1%83%D1%80%D0%B0_%D0%9C%D0%B0%D0%B7%D0%B4%D0%B0" title="Ахура Мазда">Ахура Мазда</a> ("Мудриот Господар"), исто така познат како Охрмазд е богот на светлината, а <a href="/w/index.php?title=%D0%90%D1%85%D1%80%D0%B8%D0%BC%D0%B0%D0%BD&action=edit&redlink=1" class="new" title="Ахриман (страницата не постои)">Ахриман</a> ("Злобен Дух"), исто така познат како <a href="/w/index.php?title=%D0%90%D0%BD%D0%B3%D1%80%D0%B0_%D0%9C%D0%B0%D0%B8%D0%BD%D1%98%D1%83&action=edit&redlink=1" class="new" title="Ангра Маинју (страницата не постои)">Ангра Маинју</a>, е богот на темнината. Во конечната битка помеѓу натприродните сили на доброто и злото, на човечките <a href="/wiki/%D0%94%D1%83%D1%88%D0%B0" title="Душа">души</a> ќе им се суди во огнениот божји суд, и само доброто ќе преживее. Соодветно, луѓето треба да се подредуваат под богот на светлината и неговите ангели, а да го избегнуваат богот на темнината и неговите демони.<sup id="cite_ref-ReferenceA_1-0" class="reference"><a href="#cite_note-ReferenceA-1"><span class="cite-bracket">[</span>1<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </p><p><a href="/wiki/%D0%A5%D1%80%D0%B8%D1%81%D1%82%D0%B8%D1%98%D0%B0%D0%BD%D1%81%D1%82%D0%B2%D0%BE" title="Христијанство">Христијанството</a> го гледа Сатаната како ангел избркан од рајот од страна на <a href="/wiki/%D0%93%D0%BE%D1%81%D0%BF%D0%BE%D0%B4" class="mw-redirect" title="Господ">Господ</a>. Во <a href="/wiki/%D0%98%D1%81%D0%BB%D0%B0%D0%BC" title="Ислам">исламот</a>, ѓаволот се нарекува <a href="/w/index.php?title=%D0%98%D0%B1%D0%BB%D0%B8%D1%81&action=edit&redlink=1" class="new" title="Иблис (страницата не постои)">Иблис</a> или <a href="/w/index.php?title=%D0%A8%D0%B5%D1%98%D1%82%D0%B0%D0%BD&action=edit&redlink=1" class="new" title="Шејтан (страницата не постои)">Шејтан</a>. Ѓаволот се појавува во различни форми, кои варираат од човечка форма до некое реално или имагинарно <a href="/wiki/%D0%96%D0%B8%D0%B2%D0%BE%D1%82%D0%BD%D0%BE" class="mw-redirect" title="Животно">животно</a> (<a href="/wiki/%D0%88%D0%B0%D1%80%D0%B5%D1%86" class="mw-redirect" title="Јарец">јарец</a>, <a href="/wiki/%D0%97%D0%BC%D0%B5%D1%98" title="Змеј">змеј</a>, <a href="/wiki/%D0%93%D1%80%D0%B0%D0%B1%D0%BB%D0%B8%D0%B2%D0%B0_%D0%BF%D1%82%D0%B8%D1%86%D0%B0" title="Граблива птица">граблива птица</a>). </p> <meta property="mw:PageProp/toc" /> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Потекло_на_името"><span id=".D0.9F.D0.BE.D1.82.D0.B5.D0.BA.D0.BB.D0.BE_.D0.BD.D0.B0_.D0.B8.D0.BC.D0.B5.D1.82.D0.BE"></span>Потекло на името</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%D0%83%D0%B0%D0%B2%D0%BE%D0%BB&veaction=edit&section=1" title="Уреди го одделот „Потекло на името“" class="mw-editsection-visualeditor"><span>уреди</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=%D0%83%D0%B0%D0%B2%D0%BE%D0%BB&action=edit&section=1" title="Уреди изворен код на одделот: Потекло на името"><span>уреди извор</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>Македонскиот збор <i>ѓавол</i>, односно <i>дјавол</i>, веројатно потекнува од грчкиот збор <i>διάβολος</i> (<i>диаволос</i>), со значење „клеветник“ (т.е. „дијаболичен“). Поимот <i>ѓавол</i> може да се однесува на поголем демон во хиерархијата на <a href="/wiki/%D0%9F%D0%B5%D0%BA%D0%BE%D0%BB" title="Пекол">Пеколот</a>. Во Македонија ѓаволот во народот се означува и со термините:враг, сатана, едноногиот, нечастивиот, поганец, антихрист, куциот, а посебно е интересен називот „тој натемаго“.<sup id="cite_ref-2" class="reference"><a href="#cite_note-2"><span class="cite-bracket">[</span>2<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </p> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Ѓаволот_во_христијанството"><span id=".D0.83.D0.B0.D0.B2.D0.BE.D0.BB.D0.BE.D1.82_.D0.B2.D0.BE_.D1.85.D1.80.D0.B8.D1.81.D1.82.D0.B8.D1.98.D0.B0.D0.BD.D1.81.D1.82.D0.B2.D0.BE.D1.82.D0.BE"></span>Ѓаволот во христијанството</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%D0%83%D0%B0%D0%B2%D0%BE%D0%BB&veaction=edit&section=2" title="Уреди го одделот „Ѓаволот во христијанството“" class="mw-editsection-visualeditor"><span>уреди</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=%D0%83%D0%B0%D0%B2%D0%BE%D0%BB&action=edit&section=2" title="Уреди изворен код на одделот: Ѓаволот во христијанството"><span>уреди извор</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Потеклото_на_ѓаволот"><span id=".D0.9F.D0.BE.D1.82.D0.B5.D0.BA.D0.BB.D0.BE.D1.82.D0.BE_.D0.BD.D0.B0_.D1.93.D0.B0.D0.B2.D0.BE.D0.BB.D0.BE.D1.82"></span>Потеклото на ѓаволот</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%D0%83%D0%B0%D0%B2%D0%BE%D0%BB&veaction=edit&section=3" title="Уреди го одделот „Потеклото на ѓаволот“" class="mw-editsection-visualeditor"><span>уреди</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=%D0%83%D0%B0%D0%B2%D0%BE%D0%BB&action=edit&section=3" title="Уреди изворен код на одделот: Потеклото на ѓаволот"><span>уреди извор</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <figure class="mw-halign-right" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/%D0%9F%D0%BE%D0%B4%D0%B0%D1%82%D0%BE%D1%82%D0%B5%D0%BA%D0%B0:Michael_Pacher_004.jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/mk/thumb/5/5c/Michael_Pacher_004.jpg/180px-Michael_Pacher_004.jpg" decoding="async" width="180" height="206" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/mk/thumb/5/5c/Michael_Pacher_004.jpg/270px-Michael_Pacher_004.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/mk/thumb/5/5c/Michael_Pacher_004.jpg/360px-Michael_Pacher_004.jpg 2x" data-file-width="2024" data-file-height="2321" /></a><figcaption>Свети Волфганг и ѓаволот, <a href="/w/index.php?title=%D0%9C%D0%B8%D1%85%D0%B0%D0%B5%D0%BB_%D0%9F%D0%B0%D1%85%D0%B5%D1%80&action=edit&redlink=1" class="new" title="Михаел Пахер (страницата не постои)">Михаел Пахер</a> (околу 1471)</figcaption></figure> <p>Според преданијата, во <a href="/wiki/%D0%A0%D0%B0%D1%98" title="Рај">рајот</a> каде што живеел <a href="/wiki/%D0%93%D0%BE%D1%81%D0%BF%D0%BE%D0%B4" class="mw-redirect" title="Господ">Господ</a> со своите <a href="/wiki/%D0%90%D0%BD%D0%B3%D0%B5%D0%BB" title="Ангел">ангели</a>, најстариот од нив посакал да му ја преземе власта на Господ. Во тој обид кон него се приклучиле уште некои <a href="/w/index.php?title=%D0%90%D0%BD%D0%B3%D0%B5%D0%BB%D0%B8&action=edit&redlink=1" class="new" title="Ангели (страницата не постои)">ангели</a>, но Господ им ја знаел намерата па ги избркал од рајот, при што најгрешните ги фрлил во <a href="/wiki/%D0%9F%D0%B5%D0%BA%D0%BE%D0%BB" title="Пекол">пеколот</a>, помалку виновните ги отфрлил во <a href="/wiki/%D0%92%D1%81%D0%B5%D0%BB%D0%B5%D0%BD%D0%B0" title="Вселена">вселената</a> да скитаат, а оние кои биле нерешителни ги пратил на <a href="/wiki/%D0%97%D0%B5%D0%BC%D1%98%D0%B0_(%D0%BF%D0%BB%D0%B0%D0%BD%D0%B5%D1%82%D0%B0)" title="Земја (планета)">земјата</a>. На тој начин, од првобитните ангели настанале три вида ѓаволи: ѓаволи во пеколот; ѓаволи во вселената, кои се движат со <a href="/wiki/%D0%92%D0%B5%D1%82%D0%B0%D1%80" title="Ветар">ветриштата</a> и ѓаволите на земјата кои народот ги нарекувал нечастиви. Според други верувања, кога Господ ги создал Земјата, <a href="/wiki/%D0%9D%D0%B5%D0%B1%D0%BE" title="Небо">небото</a> и останатите небесни тела почувствувал здодевност. Гледајќи го сопствениот лик во водата, тој посакал да има друштво па го оживотворил сопствениот лик. Но, новото бите почнало да се меша во неговите работи и да му го расипува создаденото. Тогаш, Господ го создал <a href="/wiki/%D0%A7%D0%BE%D0%B2%D0%B5%D0%BA" title="Човек">човекот</a>, како антипод на претходно создаденото битие. Во своето непријателство и омраза кон Бога, ѓаволот се свртел против човекот кој е божјо дело, постојано обидувајќи се да ги сврти луѓето против бога за да ги искористи во одлучувачката <a href="/wiki/%D0%92%D0%BE%D1%98%D0%BD%D0%B0" title="Војна">војна</a> против него.<sup id="cite_ref-ReferenceB_3-0" class="reference"><a href="#cite_note-ReferenceB-3"><span class="cite-bracket">[</span>3<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </p><p>Според <a href="/wiki/%D0%91%D0%BE%D0%B3%D0%BE%D0%BC%D0%B8%D0%BB%D1%81%D1%82%D0%B2%D0%BE" title="Богомилство">богомилското</a> дуалистичко поимање на светот, ѓаволот бил син на Господ <a href="/w/index.php?title=%D0%A1%D0%B0%D1%82%D0%B0%D0%BD%D0%B0%D0%B8%D0%BB&action=edit&redlink=1" class="new" title="Сатанаил (страницата не постои)">Сатанаил</a> (Бугарија), <a href="/w/index.php?title=%D0%9D%D0%B0%D1%82%D0%B0%D0%BD%D0%B0%D0%B8%D0%BB&action=edit&redlink=1" class="new" title="Натанаил (страницата не постои)">Натанаил</a> (Србија), а ангелите биле негови поданици. Ангелите му плаќале <a href="/wiki/%D0%94%D0%B0%D0%BD%D0%BE%D0%BA" title="Данок">данок</a> на Господа во <a href="/wiki/%D0%96%D0%B8%D1%82%D0%BE" title="Жито">жито</a> и <a href="/wiki/%D0%9C%D0%B0%D1%81%D0%BB%D0%BE" title="Масло">масло</a>, а неговиот син посакувајќи ја власта и моќта на Господ ги наговорил ангелите да се кренат против Господ и, за таа цел, тој им ги намалувал даноците, тврдејќи дека татко му ги оштетува. Но, Господ дознал за заверата, му ги одзел светлината и, делумно, моќта на синот свој и со неговите истомисленици го прогонал на земјата која во тоа време била само <a href="/wiki/%D0%92%D0%BE%D0%B4%D0%B0" title="Вода">вода</a>. Во Јованово евангелие (19) за овој настан се вели: „...Го преобрази поради неговата самољубивост: светлината му беше одземена, лицето му доби боја како вжештено <a href="/wiki/%D0%96%D0%B5%D0%BB%D0%B5%D0%B7%D0%BE" title="Железо">железо</a> и заличи целосно на човечкото лице. Со опашката тој повлече третина од божјите ангели...“ По паѓањето на земјата, ѓаволот прво создал почва, зашто моќта за творечката дејност не му била одземена. Според богомилското верување, со помош на своите ангели, тој ја создал <a href="/wiki/%D0%9C%D0%B5%D1%81%D0%B5%D1%87%D0%B8%D0%BD%D0%B0" title="Месечина">месечината</a>, <a href="/wiki/%D0%85%D0%B2%D0%B5%D0%B7%D0%B4%D0%B0" title="Ѕвезда">ѕвездите</a>, <a href="/wiki/%D0%94%D0%BE%D0%B6%D0%B4" title="Дожд">дождот</a>, <a href="/wiki/%D0%A1%D0%BD%D0%B5%D0%B3" title="Снег">снегот</a>, <a href="/wiki/%D0%93%D1%80%D0%BE%D0%BC" title="Гром">громот</a> и останатите временски промени, на земјата ѝ наредил да создаде <a href="/wiki/%D0%96%D0%B8%D0%B2%D0%BE%D1%82%D0%BD%D0%B8" title="Животни">животни</a> и <a href="/wiki/%D0%A0%D0%B0%D1%81%D1%82%D0%B5%D0%BD%D0%B8%D1%98%D0%B0" title="Растенија">растенија</a>. Според преданието од малоазиските богомили (фундагиагити), при прогонството од небесното царство, Сатанаил ги украл двете нешта создадени од Бога - <a href="/wiki/%D0%A1%D0%BE%D0%BD%D1%86%D0%B5" title="Сонце">сонцето</a> и човечката <a href="/wiki/%D0%94%D1%83%D1%88%D0%B0" title="Душа">душа</a>. Сатанаил создал човек кој личел на него, со помош на ангелите од третото небо. Во текстот „<a href="/w/index.php?title=%D0%9F%D0%B0%D0%BD%D0%BE%D0%BF%D0%BB%D0%B8%D1%98%D0%B0_%D0%B4%D0%BE%D0%B3%D0%BC%D0%B0%D1%82%D0%B8%D0%BA%D0%B0&action=edit&redlink=1" class="new" title="Паноплија догматика (страницата не постои)">Паноплија догматика</a>“ од <a href="/w/index.php?title=%D0%95%D1%84%D1%82%D0%B8%D0%BC%D0%B8%D1%98_%D0%97%D0%B8%D0%B3%D0%B0%D0%B1%D0%B5%D0%BD&action=edit&redlink=1" class="new" title="Ефтимиј Зигабен (страницата не постои)">Ефтимиј Зигабен</a> описот на ова дело е следен: „Потоа Сатанаил го создал телото на <a href="/wiki/%D0%90%D0%B4%D0%B0%D0%BC" title="Адам">Адам</a> од прстот, водата и правта. Од него истекла <a href="/wiki/%D0%92%D0%BE%D0%B4%D0%B0" title="Вода">вода</a> низ десната <a href="/wiki/%D0%9D%D0%BE%D0%B3%D0%B0" title="Нога">нога</a> и се прелеала врз големиот прст, па се пролеала врз земјата. Од неа настанала <a href="/wiki/%D0%97%D0%BC%D0%B8%D1%98%D0%B0" title="Змија">змијата</a>. Сатанаил си го собрал здивот и вдахнал живот на телото создадено од него...“<sup id="cite_ref-ReferenceB_3-1" class="reference"><a href="#cite_note-ReferenceB-3"><span class="cite-bracket">[</span>3<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </p><p>Според средновековната <a href="/wiki/%D0%9B%D0%B5%D0%B3%D0%B5%D0%BD%D0%B4%D0%B0" title="Легенда">легенда</a>, главниот ѓавол, Луцифер, некогаш бил убав, но во пеколот тој е грд и има три лица, со различни бои: црвено, жолто-бледо и црно. Вообичаено, вака го прикажувале ѓаволот и средновековните уметници, веројатно како спротивност на божјото тројство, а трите бои биле симболи на немоќта, незнаењето и омразата. Притоа, според средновековната легенда, Луцифер паднал од <a href="/wiki/%D0%9D%D0%B5%D0%B1%D0%BE" title="Небо">небото</a> на <a href="/wiki/%D0%88%D1%83%D0%B6%D0%BD%D0%B0_%D0%BF%D0%BE%D0%BB%D1%83%D1%82%D0%BE%D0%BF%D0%BA%D0%B0" class="mw-redirect" title="Јужна полутопка">јужната полутопка</a> со главата надолу, а преплашената земја се тргнала и така пред него настанал пеколот, а зад него <a href="/wiki/%D0%A7%D0%B8%D1%81%D1%82%D0%B8%D0%BB%D0%B8%D1%88%D1%82%D0%B5" title="Чистилиште">чистилиштето</a>. Оттука, ако се влезе во пеколот од <a href="/wiki/%D0%A1%D0%B5%D0%B2%D0%B5%D1%80%D0%BD%D0%B0_%D0%BF%D0%BE%D0%BB%D1%83%D1%82%D0%BE%D0%BF%D0%BA%D0%B0" title="Северна полутопка">северната полутопка</a>, Луцифер стои на нозете, а ако се гледа од јужната полутопка, тој стои наопаку, т.е. со стапалата нагоре.<sup id="cite_ref-4" class="reference"><a href="#cite_note-4"><span class="cite-bracket">[</span>4<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </p> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Ѓаволот_во_средновековната_теолошка_литература"><span id=".D0.83.D0.B0.D0.B2.D0.BE.D0.BB.D0.BE.D1.82_.D0.B2.D0.BE_.D1.81.D1.80.D0.B5.D0.B4.D0.BD.D0.BE.D0.B2.D0.B5.D0.BA.D0.BE.D0.B2.D0.BD.D0.B0.D1.82.D0.B0_.D1.82.D0.B5.D0.BE.D0.BB.D0.BE.D1.88.D0.BA.D0.B0_.D0.BB.D0.B8.D1.82.D0.B5.D1.80.D0.B0.D1.82.D1.83.D1.80.D0.B0"></span>Ѓаволот во средновековната теолошка литература</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%D0%83%D0%B0%D0%B2%D0%BE%D0%BB&veaction=edit&section=4" title="Уреди го одделот „Ѓаволот во средновековната теолошка литература“" class="mw-editsection-visualeditor"><span>уреди</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=%D0%83%D0%B0%D0%B2%D0%BE%D0%BB&action=edit&section=4" title="Уреди изворен код на одделот: Ѓаволот во средновековната теолошка литература"><span>уреди извор</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>Во средновековната <a href="/wiki/%D0%A2%D0%B5%D0%BE%D0%BB%D0%BE%D0%B3%D0%B8%D1%98%D0%B0" title="Теологија">теолошка</a> литература се нагласува злобниот карактер на ѓаволот, кој постојано ги наведува луѓето на гревови. Во тој поглед, во <a href="/wiki/%D0%A1%D1%80%D0%B5%D0%B4%D0%BD%D0%BE%D0%B2%D0%B5%D0%BA%D0%BE%D0%B2%D0%BD%D0%B0_%D0%BA%D0%BD%D0%B8%D0%B6%D0%B5%D0%B2%D0%BD%D0%BE%D1%81%D1%82" title="Средновековна книжевност">средновековната книжевност</a>, ѓаволот добива некои особини кои претходно не му биле припишувани: тој станува моќен господар кои настојува да ги потчини слабите, колебливи <a href="/wiki/%D0%9B%D1%83%D1%93%D0%B5" class="mw-redirect" title="Луѓе">луѓе</a> и да ги стави под својата власт, барајќи да му се заколнат на верност (<i>Fac mihi hominium</i>), а истовремено им ветува богата награда. Иако средновековните автори тврдат дека, според својата моќ, ѓаволот не му е еднаков на <a href="/wiki/%D0%91%D0%BE%D0%B3" title="Бог">бога</a>, сепак тој претставува голема опасност и закана и се одликува со голема моќ.<sup id="cite_ref-5" class="reference"><a href="#cite_note-5"><span class="cite-bracket">[</span>5<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </p><p>Црковната литература ги прикажува ѓаволите како постојани придружници на грешните луѓе. Така, во своето дело „<a href="/wiki/%D0%94%D0%B8%D1%98%D0%B0%D0%BB%D0%BE%D0%B7%D0%B8_%D0%B7%D0%B0_%D1%87%D1%83%D0%B4%D0%B0%D1%82%D0%B0" class="mw-redirect" title="Дијалози за чудата">Дијалози за чудата</a>“, <a href="/wiki/%D0%A6%D0%B5%D0%B7%D0%B0%D1%80%D0%B8%D1%98_%D0%BE%D0%B4_%D0%A5%D0%B0%D1%98%D1%81%D1%82%D0%B5%D1%80%D0%B1%D0%B0%D1%85" title="Цезариј од Хајстербах">Цезариј од Хајстербах</a> соопштува дека една испосничка ги видела <a href="/wiki/%D0%94%D0%B5%D0%BC%D0%BE%D0%BD" title="Демон">демоните</a> кои седеле на грбовите на калуѓерите при што личеле на <a href="/wiki/%D0%9C%D0%B0%D1%98%D0%BC%D1%83%D0%BD" title="Мајмун">мајмуни</a> и <a href="/wiki/%D0%9C%D0%B0%D1%87%D0%BA%D0%B8" title="Мачки">мачки</a> и ги имитирале гестовите на <a href="/wiki/%D0%9A%D0%B0%D0%BB%D1%83%D1%93%D0%B5%D1%80" class="mw-redirect" title="Калуѓер">калуѓерите</a>. Во друга прилика, некоја богата госпоѓа се појавила во <a href="/wiki/%D0%A6%D1%80%D0%BA%D0%B2%D0%B0" title="Црква">црквата</a> накитена, но не забележала дека на нејзиниот раскошен <a href="/wiki/%D0%A4%D1%83%D1%81%D1%82%D0%B0%D0%BD" title="Фустан">фустан</a> седат многу ѓаволи. Тие биле црни, се смееле, плескале од радост и се превртувале како <a href="/wiki/%D0%A0%D0%B8%D0%B1%D0%B8" title="Риби">риби</a> во мрежа. Според Цезариј, бројот на ѓаволите е голем, иако не се знае точно колку ги има, но тоа ќе се открие на <a href="/w/index.php?title=%D0%A1%D1%83%D0%B4%D0%BD%D0%B8%D0%BE%D1%82_%D0%B4%D0%B5%D0%BD&action=edit&redlink=1" class="new" title="Судниот ден (страницата не постои)">Судниот ден</a>. Според зборовите на <a href="/w/index.php?title=%D0%A0%D1%83%D0%B4%D0%BE%D0%BB%D1%84_%D0%BE%D0%B4_%D0%A8%D0%BB%D0%B5%D1%82%D1%88%D1%82%D0%B0%D1%82&action=edit&redlink=1" class="new" title="Рудолф од Шлетштат (страницата не постои)">Рудолф од Шлетштат</a>, еден опседнат човек раскажувал дека во <a href="/wiki/%D0%A6%D0%B8%D1%80%D0%B8%D1%85" title="Цирих">Цирих</a> се собрале 6 606 ѓаволи кои ќе ги нападнат граѓаните, казнувајќи ги за нивната гордост. Но, не само што се бројни, туку ѓаволите се и многу лукави, се служат со различни средства за да ги заробат <a href="/wiki/%D0%94%D1%83%D1%88%D0%B0" title="Душа">душите</a> на грешниците и уживаат во своите злодела. Притоа, ѓаволите често се појавуваат дури и само ако ненамерно им се спомене името. Цезариј од Хајстербах наведува неколку такви примери: налутениот татко му се развикал на синот со зборовите „оди по ѓаволите“ и него веднаш го однел ѓаволот; друг татко ја искарал својата ќерка, споменувајќи го ѓаволот, кој веднаш се вселил во неа; на еден слуга му здодеало да го чува манастирското <a href="/wiki/%D0%9B%D0%BE%D0%B7%D1%98%D0%B5" title="Лозје">лозје</a> и го повикал ѓаволот да го замени, а тој веднаш се појавил; некој човек сакал насилно да има <a href="/wiki/%D0%A1%D0%B5%D0%BA%D1%81" class="mw-redirect" title="Секс">сексуален</a> однос со жена му, а таа го проколнала со ѓаволот и потоа останала <a href="/wiki/%D0%91%D1%80%D0%B5%D0%BC%D0%B5%D0%BD%D0%BE%D1%81%D1%82" title="Бременост">бремена</a> и родила чудовиште; некој човек заминал на поклонение, проколнувајќи ја жена си со зборовите дека ќе ја чува ѓаволот и навистина, за време на неговото отсуство, ѓаволот ја чувал и ги бркал нејзините љубовници.<sup id="cite_ref-6" class="reference"><a href="#cite_note-6"><span class="cite-bracket">[</span>6<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </p><p>Колку и да делува наобично, средновековната латинска книжевност наведува и примери на добри ѓаволи (<i>diaboicae bonitatis</i>). На пример, Цезариј од Хајстербах ја раскажува приказната за еден <a href="/wiki/%D0%92%D0%B8%D1%82%D0%B5%D0%B7" title="Витез">витез</a> кој имал способен <a href="/wiki/%D0%A8%D1%82%D0%B8%D1%82%D0%BE%D0%BD%D0%BE%D1%81%D0%B5%D1%86" title="Штитоносец">штитоносец</a>, убаво момче кое верно му служело на својот господар. Подоцна, кога се разболела неговата жена, витезот дознал дека неговиот штитоносец е ѓавол и дека му причинувала голема радост да им служи на луѓето. Исплашен, витезот го отпуштил од службата, а кога му платил пет солиди, ѓаволот му ги вратил <a href="/wiki/%D0%9F%D0%B0%D1%80%D0%B8" title="Пари">парите</a> со цел со нив да купи нова <a href="/wiki/%D0%9A%D0%B0%D0%BC%D0%B1%D0%B0%D0%BD%D0%B0%D1%80%D0%B8%D1%98%D0%B0" title="Камбанарија">камбана</a> за запуштената <a href="/wiki/%D0%A6%D1%80%D0%BA%D0%B2%D0%B0_(%D0%B3%D1%80%D0%B0%D0%B4%D0%B1%D0%B0)" title="Црква (градба)">црквата</a>. Според друга приказна, еден добар ѓавол го носел на грбот витезот Еверхард низ разни места, вклучувајќи ја и светата земја и го вратил неповреден дома. Некој ѓавол ги предупредил селаните да не јадат од <a href="/wiki/%D0%9C%D0%B5%D1%81%D0%BE" title="Месо">месото</a> кое потекнувало од украдена крава, а исто така ги откривал гревовите кои луѓето не сакале да ги исповедаат.<sup id="cite_ref-7" class="reference"><a href="#cite_note-7"><span class="cite-bracket">[</span>7<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> Еден ѓавол зел човечки лик и верно му служел на некој богат човек. За да го награди, богатиот му ја дал на ѓаволот својата ќерка за жена, но ѓаволот побегнал зашто таа го малтретирала. Притоа, ѓаволот му признал на богатиот човек дека неговата татковина е пеколот, велејќи дека таму никогаш не претрпел толкаво зло како она од сопругата.<sup id="cite_ref-Aron_Gurevič_1987_8-0" class="reference"><a href="#cite_note-Aron_Gurevič_1987-8"><span class="cite-bracket">[</span>8<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </p><p>Цезариј од Хајстербах наведува повеќе случки во кои ѓаволите ги напаѓаат дури и свештениците во случаите кога тие се однесуваат несоодветно: на пример, во некоја црква во која свештениците ги пееле црковните песни гласно и без побожност, а ѓаволот ги собирал нивните гласови при што наполнил цела вреќа; околу некој <a href="/wiki/%D0%9A%D0%B0%D0%BB%D1%83%D1%93%D0%B5%D1%80" class="mw-redirect" title="Калуѓер">калуѓер</a> кој спиел во <a href="/wiki/%D0%9C%D0%B0%D0%BD%D0%B0%D1%81%D1%82%D0%B8%D1%80" title="Манастир">манастирскиот</a> <a href="/wiki/%D0%A5%D0%BE%D1%80" title="Хор">хор</a> се собирале ѓаволите во облик на <a href="/wiki/%D0%A1%D0%B2%D0%B8%D1%9A%D0%B8" class="mw-redirect" title="Свињи">свињи</a>, кои ги собирале гласовите кои испаѓале од неговата <a href="/wiki/%D0%A3%D1%81%D1%82%D0%B0" class="mw-redirect" title="Уста">уста</a>; некој грешен свештеник другарувал со некој витез со кого правел порочни дела, а ѓаволот го казнил така што се преправил како свештеникот и го налутил витезот, кој му ја повредил <a href="/wiki/%D0%93%D0%BB%D0%B0%D0%B2%D0%B0" title="Глава">главата</a> на свештеникот;<sup id="cite_ref-9" class="reference"><a href="#cite_note-9"><span class="cite-bracket">[</span>9<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> еден калуѓер заспал за време на молитвата, а на неговиот грб се појавил ѓаволот во облик на змија, а на главата на друг калуѓер, кој исто така спиел за време на молитвите, стоел мачор.<sup id="cite_ref-10" class="reference"><a href="#cite_note-10"><span class="cite-bracket">[</span>10<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </p><p>Според <a href="/w/index.php?title=%D0%93%D1%80%D0%B8%D0%B3%D0%BE%D1%80%D0%B8%D1%98_%D0%92%D0%B5%D0%BB%D0%B8%D0%BA%D0%B8&action=edit&redlink=1" class="new" title="Григориј Велики (страницата не постои)">Григориј Велики</a>, ѓаволите имаат многу страшен изглед: тие се одвратни, црни <a href="/wiki/%D0%94%D1%83%D1%85%D0%BE%D0%B2%D0%B8" class="mw-redirect" title="Духови">духови</a> или страшни <a href="/wiki/%D0%97%D0%BC%D0%B5%D1%98" title="Змеј">змејовии</a> кои влегуваат во <a href="/wiki/%D0%A3%D1%81%D1%82%D0%B0" class="mw-redirect" title="Уста">устата</a> на грешникот и му ја цицаат <a href="/wiki/%D0%94%D1%83%D1%88%D0%B0" title="Душа">душата</a>. Бидејќи се духови, невозможно е да се видат ѓаволите, кои на луѓето им се појавуваат во различни облици: како убави <a href="/wiki/%D0%9C%D0%B0%D0%B6" title="Маж">мажи</a> и <a href="/wiki/%D0%96%D0%B5%D0%BD%D0%B0" title="Жена">жени</a>, <a href="/wiki/%D0%A1%D0%B2%D0%B5%D1%88%D1%82%D0%B5%D0%BD%D1%81%D1%82%D0%B2%D0%BE" title="Свештенство">свештеници</a>, <a href="/wiki/%D0%9C%D0%B0%D1%98%D0%BC%D1%83%D0%BD" title="Мајмун">мајмуни</a>, <a href="/wiki/%D0%97%D0%BC%D0%B8%D0%B8" class="mw-redirect" title="Змии">змии</a>, <a href="/wiki/%D0%92%D0%BB%D0%B5%D0%BA%D0%B0%D1%87%D0%B8" title="Влекачи">влекачи</a>, <a href="/wiki/%D0%9A%D1%83%D1%87%D0%B8%D1%9A%D0%B0" title="Кучиња">кучиња</a> итн., т.е. нивните способности за метаморфоза се неограничени. Меѓутоа, демоните со човечки лик не можат да се видат отпозади, зашто тие немаат грб, внатре се шупливи и секогаш се оддалечуваат одејќи наназад.<sup id="cite_ref-11" class="reference"><a href="#cite_note-11"><span class="cite-bracket">[</span>11<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> Исто така, во средновековната латинска книжевност се наведуваат бројни примери во кои ѓаволите го познаваат <a href="/wiki/%D0%9B%D0%B0%D1%82%D0%B8%D0%BD%D1%81%D0%BA%D0%B8_%D1%98%D0%B0%D0%B7%D0%B8%D0%BA" title="Латински јазик">латинскиот јазик</a>: на пример, <a href="/w/index.php?title=%D0%A0%D1%83%D0%B4%D0%BE%D0%BB%D1%84_%D0%BE%D0%B4_%D0%A8%D0%BB%D0%B5%D1%82%D1%88%D1%82%D0%B0%D1%82&action=edit&redlink=1" class="new" title="Рудолф од Шлетштат (страницата не постои)">Рудолф од Шлетштат</a> раскажува за ѓаволот кој влегол во некој неписмен селанец и тој веднаш проговорил латински, па дури бил пофален; во друга прилика, ѓаволот му се обраќа на свештеникот Енсфрид со својот латински <a href="/wiki/%D0%A1%D1%82%D0%B8%D1%85" title="Стих">стих</a>; некоја девојка, која била опседната со ѓаволот, побарала од него да ја прочита <a href="/wiki/%D0%9C%D0%BE%D0%BB%D0%B8%D1%82%D0%B2%D0%B0" title="Молитва">молитвата</a> „Pater noster“ и тој ја изговорил молитвата, но намерно направил некои пропусти, употребувајќи варваризми за да ја направи молитвата богохулна; на еден ученик во <a href="/wiki/%D0%9F%D0%B0%D1%80%D0%B8%D0%B7" title="Париз">Париз</a>, Сатаната му дал врвно <a href="/wiki/%D0%9E%D0%B1%D1%80%D0%B0%D0%B7%D0%BE%D0%B2%D0%B0%D0%BD%D0%B8%D0%B5" title="Образование">образование</a> така што му дал <a href="/wiki/%D0%9A%D0%B0%D0%BC%D0%B5%D0%BD" title="Камен">камен</a> со чија помош ученикот победувал во сите научни дискусии, но штом го фрлил каменот, веднаш ја загубил својата ученост.<sup id="cite_ref-12" class="reference"><a href="#cite_note-12"><span class="cite-bracket">[</span>12<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </p><p>Сепак, и покрај големата моќ, ѓаволите се повлекуваат пред свештениците. На пример, во делото „<a href="/w/index.php?title=%D0%94%D0%B8%D1%98%D0%B0%D0%BB%D0%BE%D0%B7%D0%B8_(%D0%B4%D0%B5%D0%BB%D0%BE_%D0%BD%D0%B0_%D0%93%D1%80%D0%B8%D0%B3%D0%BE%D1%80%D0%B8%D1%98_%D0%92%D0%B5%D0%BB%D0%B8%D0%BA%D0%B8)&action=edit&redlink=1" class="new" title="Дијалози (дело на Григориј Велики) (страницата не постои)">Дијалози</a>“, Григориј Велики раскажува за една калуѓерка која јадела <a href="/wiki/%D0%A1%D0%B0%D0%BB%D0%B0%D1%82%D0%B0" title="Салата">салата</a> и во неа влегол еден ѓавол кој седел на лист од салатата. Штом се појавил <a href="/w/index.php?title=%D0%9E%D0%BF%D0%B0%D1%82&action=edit&redlink=1" class="new" title="Опат (страницата не постои)">опатот</a> Еквитиј, исплашениот ѓавол почнал да се жали и веднаш се повлекол, штом опатот му го наредил тоа. Во друга прилика, презвитерот Стефан уморен се вратил дома и го повикал својот слуга со зборовите: „Дојди ѓаволе, собуј ме“. Тогаш, <a href="/wiki/%D0%A7%D0%B5%D0%B2%D0%BB%D0%B8" title="Чевли">обувките</a> почнале самите да се собуваат, а свештеникот сфатил дека станува збор за ѓаволот; тогаш, тој го избркал и ѓаволот веднаш си заминал. <a href="/w/index.php?title=%D0%A1%D0%B2%D0%B5%D1%82%D0%B8_%D0%A4%D0%BE%D1%80%D1%82%D1%83%D0%BD%D0%B0%D1%82&action=edit&redlink=1" class="new" title="Свети Фортунат (страницата не постои)">Свети Фортунат</a> го избркал ѓаволот од еден опседнат човек, по што ѓаволот скитал низ градските улици жалејќи се дека останал без засолниште. <a href="/wiki/%D0%93%D1%80%D0%B8%D0%B3%D0%BE%D1%80%D0%B8%D1%98_%D0%A2%D1%83%D1%80%D1%81%D0%BA%D0%B8" title="Григориј Турски">Григориј Турски</a> ја наведува случката во која ѓаволот влегол во ќерката на <a href="/wiki/%D0%A6%D0%B0%D1%80" title="Цар">императорот</a> Лав и не сакал да излезе, барајќи лично да дојде <a href="/wiki/%D0%9B%D0%B8%D0%BE%D0%BD" title="Лион">лионскиот</a> архиѓакон. Според друга приказна, некоја жена не можела да се породи и ја испратила својата сестра да ја побара <a href="/wiki/%D0%9F%D0%B0%D0%B3%D0%B0%D0%BD%D1%81%D1%82%D0%B2%D0%BE" title="Паганство">паганската</a> божица <a href="/wiki/%D0%94%D0%B8%D1%98%D0%B0%D0%BD%D0%B0" title="Дијана">Дијана</a>; тогаш ѓаволот (зашто тој бил паганското <a href="/wiki/%D0%91%D0%BE%D0%B6%D0%B5%D1%81%D1%82%D0%B2%D0%BE" class="mw-redirect" title="Божество">божество</a>) ја упатил на <a href="/wiki/%D0%90%D0%BF%D0%BE%D1%81%D1%82%D0%BE%D0%BB_%D0%90%D0%BD%D0%B4%D1%80%D0%B5%D1%98%D0%B0" title="Апостол Андреја">апостолот Андреја</a>, т.е. ја признал моќта на <a href="/wiki/%D0%A1%D0%B2%D0%B5%D1%82%D1%86%D0%B8" class="mw-redirect" title="Светци">светците</a>.<sup id="cite_ref-13" class="reference"><a href="#cite_note-13"><span class="cite-bracket">[</span>13<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> Григориј Велики ја наведува и случката во која ѓаволот влегол во еден селанец, принудувајќи го да блее и да цвичи, а една калуѓерка му наредила на ѓаволот да се префрли во некое прасе кое случајно се нашло во близината. Исто така, ѓаволот кој ја запоседнал ќерката на некој италијански <a href="/w/index.php?title=%D0%A5%D0%B5%D1%80%D1%86%D0%BE%D0%B3&action=edit&redlink=1" class="new" title="Херцог (страницата не постои)">херцог</a> не сакал да излезе, барајќи да дојде <a href="/w/index.php?title=%D0%A1%D0%B2%D0%B5%D1%82%D0%B8_%D0%93%D0%B0%D0%BB&action=edit&redlink=1" class="new" title="Свети Гал (страницата не постои)">св. Гал</a>, а штом пристигнал, светецот го избркал ѓаволот (кој имал лик на врана) и го истерал во пеколот.<sup id="cite_ref-14" class="reference"><a href="#cite_note-14"><span class="cite-bracket">[</span>14<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> Во „Житието на св. Мартин“ (<i>De vita beati Martini</i>), <a href="/w/index.php?title=%D0%A1%D1%83%D0%BB%D0%BF%D0%B8%D1%86%D0%B8%D1%98_%D0%A1%D0%B5%D0%B2%D0%B5%D1%80&action=edit&redlink=1" class="new" title="Сулпициј Север (страницата не постои)">Сулпициј Север</a> пишува дека ѓаволот постојано го опседнувал св. Мартин, а еднаш се појавил во царска облека, претставувајќи се како <a href="/wiki/%D0%A5%D1%80%D0%B8%D1%81%D1%82%D0%BE%D1%81" class="mw-redirect" title="Христос">Христос</a> и барајќи светецот да му се поклони. Но, светецот не наседнал на итрината, па ѓаволот морал да си замине, оставајќи зад себе непријатен мирис во ќелијата.<sup id="cite_ref-15" class="reference"><a href="#cite_note-15"><span class="cite-bracket">[</span>15<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> Во друга прилика, св. Мартин го избркал ѓаволот од некој опседнат човек, но притоа не му дозволил да излезе од устата на опседнатиот, туку го натерал да се спушти во <a href="/wiki/%D0%96%D0%B5%D0%BB%D1%83%D0%B4%D0%BD%D0%B8%D0%BA" title="Желудник">желудникот</a>.<sup id="cite_ref-ReferenceC_16-0" class="reference"><a href="#cite_note-ReferenceC-16"><span class="cite-bracket">[</span>16<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> Во житието на <a href="/w/index.php?title=%D0%A1%D0%B2%D0%B5%D1%82%D0%B8_%D0%9A%D0%BE%D0%BB%D1%83%D0%BC%D0%B1%D0%B0%D0%BD&action=edit&redlink=1" class="new" title="Свети Колумбан (страницата не постои)">св. Колумбан</a> се наведува случката во која ѓаволот не ги слушал наредбите на <a href="/wiki/%D0%A1%D0%B2%D0%B5%D1%82%D0%B5%D1%86" title="Светец">светецот</a> и не излегувал од човекот кого го опседнал, па св. Колумбан ја пикнал раката во устата на човекот и го извлекол ѓаволот кој испуштал голема смрдеа.<sup id="cite_ref-Aron_Gurevič_1987_8-1" class="reference"><a href="#cite_note-Aron_Gurevič_1987-8"><span class="cite-bracket">[</span>8<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> Во „Животот на отците“ (<i>Vitae patrum</i>), <a href="/wiki/%D0%93%D1%80%D0%B8%D0%B3%D0%BE%D1%80%D0%B8%D1%98_%D0%A2%D1%83%D1%80%D1%81%D0%BA%D0%B8" title="Григориј Турски">Григориј Турски</a> раскажува за ѓаволите кои нападнале некој <a href="/wiki/%D0%9C%D0%B0%D0%BD%D0%B0%D1%81%D1%82%D0%B8%D1%80" title="Манастир">манастир</a>, а калуѓерите одговориле со причест и со исповедi кои ѓаволите не можеле да ги поднесат.<sup id="cite_ref-ReferenceC_16-1" class="reference"><a href="#cite_note-ReferenceC-16"><span class="cite-bracket">[</span>16<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> Исто така, ѓаволите имаат голем страв од <a href="/wiki/%D0%9A%D1%80%D1%81%D1%82" title="Крст">крстот</a>, а особено од <a href="/wiki/%D0%91%D0%BE%D0%B3%D0%BE%D1%80%D0%BE%D0%B4%D0%B8%D1%86%D0%B0" title="Богородица">Богородица</a>, која ја нарекуваат „таа жена“ зашто се плашат или не смеат да ѝ го споменат името. Еден ѓакон се соочил со огромен бик со неверојатна дебелина и со сјајни очи, а тоа бил самиот ѓавол кој зинал со намера да го изеде свештеникот, но тој го совладал со знакот на крстот.<sup id="cite_ref-17" class="reference"><a href="#cite_note-17"><span class="cite-bracket">[</span>17<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </p> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Ѓаволот_во_јужнословенската_митологија"><span id=".D0.83.D0.B0.D0.B2.D0.BE.D0.BB.D0.BE.D1.82_.D0.B2.D0.BE_.D1.98.D1.83.D0.B6.D0.BD.D0.BE.D1.81.D0.BB.D0.BE.D0.B2.D0.B5.D0.BD.D1.81.D0.BA.D0.B0.D1.82.D0.B0_.D0.BC.D0.B8.D1.82.D0.BE.D0.BB.D0.BE.D0.B3.D0.B8.D1.98.D0.B0"></span>Ѓаволот во јужнословенската митологија</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%D0%83%D0%B0%D0%B2%D0%BE%D0%BB&veaction=edit&section=5" title="Уреди го одделот „Ѓаволот во јужнословенската митологија“" class="mw-editsection-visualeditor"><span>уреди</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=%D0%83%D0%B0%D0%B2%D0%BE%D0%BB&action=edit&section=5" title="Уреди изворен код на одделот: Ѓаволот во јужнословенската митологија"><span>уреди извор</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>Ѓаволот е <a href="/wiki/%D0%9C%D0%B8%D1%82%D0%BE%D0%BB%D0%BE%D0%B3%D0%B8%D1%98%D0%B0" title="Митологија">митолошко</a> зло, суштество чија примарна активност е да ги нагонува луѓето на грев, неговите активности се зли, насочени против човекот и <a href="/wiki/%D0%91%D0%BE%D0%B3" title="Бог">Бога</a>. Кај нашите народи ѓаволот се ословува со најразлични имиња, старословенскиот термин за ѓаволот бил враг, како можност за едно од неговите први имиња е и бес.<sup id="cite_ref-ReferenceA_1-1" class="reference"><a href="#cite_note-ReferenceA-1"><span class="cite-bracket">[</span>1<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </p><p>Старите <a href="/wiki/%D0%A1%D0%BB%D0%BE%D0%B2%D0%B5%D0%BD%D0%B8" title="Словени">Словени</a>, пред влијанието на <a href="/wiki/%D0%A5%D1%80%D0%B8%D1%81%D1%82%D0%B8%D1%98%D0%B0%D0%BD%D1%81%D1%82%D0%B2%D0%BE" title="Христијанство">христијанството</a>, имале претстава за ѓаволот и се верува дека паганскиот <a href="/wiki/%D0%A6%D1%80%D0%BD%D0%BE%D0%B1%D0%BE%D0%B3" title="Црнобог">Црнобог</a> бил всушност ѓаволот. Пред прифаќањето на терминот ѓавол, Словените го нарекувале чорт, враг, <a href="/wiki/%D0%91%D0%B5%D1%81" class="mw-disambig" title="Бес">бес</a>. Поради верувањето дека со самото спомнување на зборот ѓавол тој е повикан, нашите предци го ословувале со еуфемизми; сатанаил, натанаил, нежид, кусиот, рогатиот, анатемик, клетник и др.<sup id="cite_ref-ReferenceA_1-2" class="reference"><a href="#cite_note-ReferenceA-1"><span class="cite-bracket">[</span>1<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </p> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Ѓаволот_во_народната_култура"><span id=".D0.83.D0.B0.D0.B2.D0.BE.D0.BB.D0.BE.D1.82_.D0.B2.D0.BE_.D0.BD.D0.B0.D1.80.D0.BE.D0.B4.D0.BD.D0.B0.D1.82.D0.B0_.D0.BA.D1.83.D0.BB.D1.82.D1.83.D1.80.D0.B0"></span>Ѓаволот во народната култура</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%D0%83%D0%B0%D0%B2%D0%BE%D0%BB&veaction=edit&section=6" title="Уреди го одделот „Ѓаволот во народната култура“" class="mw-editsection-visualeditor"><span>уреди</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=%D0%83%D0%B0%D0%B2%D0%BE%D0%BB&action=edit&section=6" title="Уреди изворен код на одделот: Ѓаволот во народната култура"><span>уреди извор</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <figure class="mw-halign-right" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/%D0%9F%D0%BE%D0%B4%D0%B0%D1%82%D0%BE%D1%82%D0%B5%D0%BA%D0%B0:Raising-the-devil.jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/mk/thumb/9/92/Raising-the-devil.jpg/180px-Raising-the-devil.jpg" decoding="async" width="180" height="123" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/mk/thumb/9/92/Raising-the-devil.jpg/270px-Raising-the-devil.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/mk/thumb/9/92/Raising-the-devil.jpg/360px-Raising-the-devil.jpg 2x" data-file-width="400" data-file-height="274" /></a><figcaption>Повикување на ѓаволот</figcaption></figure> <p>Ѓаволите најчесто претстојувале околу водениците или под воденичните камења, но живееле и во реките, бунарите, езерата, пештерите, напуштените куќи, под дрвјата, под мостовите, околу раскрсниците. Омилени места им се околу водите, а според едно предание тие прво живееле на морското дно во кожен мев, но кога се намножиле морале да излезат на земјата. Од дрвјата како простор за нивните собирања особено ги сакаат оревите, врбите, трските и шипјето. За нив се верувало дека биле во постојано движење, патувале ноќе. </p><p>Ѓаволските работи секогаш биле спротивни на божествените: Господ создал маж, ѓаволот жена, Господ праведност, ѓаволот неправда, Господ босилек, ѓаволот коприва, ѓаволот го создал волкот, но Господ му дал душа па тој станал лут непријател на ѓаволот итн. </p><p>Ѓаволот во својата власт ги држел некрстените деца, при крштевање врз лицето што се крштева се плука и дува, со цел да се откаже од ѓаволот. На секој човек ѓаволот му седи на левото рамо чекајќи миг да го нагони на грев. Ѓаволите ги расипуваат делата на човекот, а да го наведат на грев му помагаат или го советуваат. Ги наведувале луѓето на самоубиства, на криминал, разврат. Според народните преданија, ѓаволот имал способност на трансформација, со тоа им се доближувал на луѓето за да ги заведе во грев.<sup id="cite_ref-ReferenceA_1-3" class="reference"><a href="#cite_note-ReferenceA-1"><span class="cite-bracket">[</span>1<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </p><p>Во народното верување, со влијание на сите пагански, но и христијанските поимања за ѓаволот, тој е најчесто претставен во човечки лик, со грдо лице, со мали рогови на <a href="/w/index.php?title=%D0%A7%D0%B5%D0%BB%D0%BE&action=edit&redlink=1" class="new" title="Чело (страницата не постои)">челото</a>, со <a href="/wiki/%D0%A3%D1%88%D0%B8" class="mw-redirect" title="Уши">уши</a> како на <a href="/wiki/%D0%9A%D0%BE%D0%B7%D0%B0" class="mw-redirect" title="Коза">коза</a>, со големи, крвави <a href="/wiki/%D0%9E%D1%87%D0%B8" class="mw-redirect" title="Очи">очи</a>, со брада како на прч, со ретки мустаќи и орловски долг <a href="/wiki/%D0%9D%D0%BE%D1%81" title="Нос">нос</a>, телото му е влакнесто. Помладите ѓаволи имале опаш, а на постарите тој им отпаѓал, нозете му биле како на коза, а на рацете имал нокти како на <a href="/wiki/%D0%9E%D1%80%D0%B5%D0%BB" title="Орел">орел</a>. Најчесто бојата на неговиот тен се опишува како <a href="/wiki/%D0%88%D0%B0%D0%B3%D0%BB%D0%B5%D0%BD" title="Јаглен">јаглен</a>, црна, нагорена и сл. Се верувало дека неговото тело е празно, дека има само една шуплива <a href="/wiki/%D0%9A%D0%BE%D1%81%D0%BA%D0%B0" title="Коска">коска</a>. Понекогаш на ѓаволот му се припишувале и крилја, слични како оние на <a href="/wiki/%D0%9B%D0%B8%D0%BB%D1%98%D0%B0%D0%BA" class="mw-redirect" title="Лилјак">лилјакот</a>.<sup id="cite_ref-ReferenceA_1-4" class="reference"><a href="#cite_note-ReferenceA-1"><span class="cite-bracket">[</span>1<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </p><p>Во народното творештво, ѓаволот е прикажан како глупав,т.е. итрите луѓе може да го надитрат (<a href="/wiki/%D0%A0%D0%B8%D0%B1%D0%B0%D1%80%D1%81%D1%82%D0%B2%D0%BE" class="mw-redirect" title="Рибарство">рибарот</a> го вратил во шишето) <a href="/wiki/%D0%9C%D0%B0%D1%80%D0%BA%D0%BE_%D0%A6%D0%B5%D0%BF%D0%B5%D0%BD%D0%BA%D0%BE%D0%B2" title="Марко Цепенков">Марко Цепенков</a>, и да го уништат. Најголемите непријатели на ѓаволот се <a href="/wiki/%D0%92%D0%BE%D0%BB%D0%BA" title="Волк">волкот</a>, <a href="/wiki/%D0%A1%D0%B2._%D0%98%D0%BB%D0%B8%D1%98%D0%B0" class="mw-redirect" title="Св. Илија">Св. Илија</a>, <a href="/wiki/%D0%A1%D0%B2._%D0%9F%D0%B0%D0%BD%D1%82%D0%B5%D0%BB%D0%B5%D1%98%D0%BC%D0%BE%D0%BD" class="mw-redirect" title="Св. Пантелејмон">Св. Пантелејмон</a>, <a href="/w/index.php?title=%D0%A1%D0%B2._%D0%90%D1%82%D0%B0%D0%BD%D0%B0%D1%81&action=edit&redlink=1" class="new" title="Св. Атанас (страницата не постои)">Св. Атанас</a>, <a href="/wiki/%D0%93%D1%80%D0%BE%D0%BC" title="Гром">громовите</a>. Ѓаволот може да се убие само се едно удирање, а доколку е удрен по вторпат тој оживува или, според друго предание, се создава уште еден ѓавол. Ѓаволот нема дејство врз бремената жена, бидејќи плодот под нејзиното <a href="/wiki/%D0%A1%D1%80%D1%86%D0%B5" title="Срце">срце</a> е благословен од <a href="/wiki/%D0%91%D0%BE%D0%B3" title="Бог">бога</a>. </p><p>Според преданијата, ѓаволот носи црвена шапка на <a href="/wiki/%D0%93%D0%BB%D0%B0%D0%B2%D0%B0" title="Глава">главата</a> и неговата сила или <a href="/wiki/%D0%94%D1%83%D1%88%D0%B0" title="Душа">душата</a> се наоѓа во неа, така што кога некој итрец би му ја откраднал капата, тогаш тој би станал видовит. Исто така, ѓаволот носи и волшебен стап којшто на човекот што ќе му го одземе му давал моќ на маѓепсништво. </p> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Ѓаволот_како_тема_во_уметноста_и_во_популарната_култура"><span id=".D0.83.D0.B0.D0.B2.D0.BE.D0.BB.D0.BE.D1.82_.D0.BA.D0.B0.D0.BA.D0.BE_.D1.82.D0.B5.D0.BC.D0.B0_.D0.B2.D0.BE_.D1.83.D0.BC.D0.B5.D1.82.D0.BD.D0.BE.D1.81.D1.82.D0.B0_.D0.B8_.D0.B2.D0.BE_.D0.BF.D0.BE.D0.BF.D1.83.D0.BB.D0.B0.D1.80.D0.BD.D0.B0.D1.82.D0.B0_.D0.BA.D1.83.D0.BB.D1.82.D1.83.D1.80.D0.B0"></span>Ѓаволот како тема во уметноста и во популарната култура</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%D0%83%D0%B0%D0%B2%D0%BE%D0%BB&veaction=edit&section=7" title="Уреди го одделот „Ѓаволот како тема во уметноста и во популарната култура“" class="mw-editsection-visualeditor"><span>уреди</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=%D0%83%D0%B0%D0%B2%D0%BE%D0%BB&action=edit&section=7" title="Уреди изворен код на одделот: Ѓаволот како тема во уметноста и во популарната култура"><span>уреди извор</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Ѓаволот_како_тема_во_народното_творештво"><span id=".D0.83.D0.B0.D0.B2.D0.BE.D0.BB.D0.BE.D1.82_.D0.BA.D0.B0.D0.BA.D0.BE_.D1.82.D0.B5.D0.BC.D0.B0_.D0.B2.D0.BE_.D0.BD.D0.B0.D1.80.D0.BE.D0.B4.D0.BD.D0.BE.D1.82.D0.BE_.D1.82.D0.B2.D0.BE.D1.80.D0.B5.D1.88.D1.82.D0.B2.D0.BE"></span>Ѓаволот како тема во народното творештво</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%D0%83%D0%B0%D0%B2%D0%BE%D0%BB&veaction=edit&section=8" title="Уреди го одделот „Ѓаволот како тема во народното творештво“" class="mw-editsection-visualeditor"><span>уреди</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=%D0%83%D0%B0%D0%B2%D0%BE%D0%BB&action=edit&section=8" title="Уреди изворен код на одделот: Ѓаволот како тема во народното творештво"><span>уреди извор</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <ul><li>„Ѓаволот учител“ — македонска народна приказна.<sup id="cite_ref-18" class="reference"><a href="#cite_note-18"><span class="cite-bracket">[</span>18<span class="cite-bracket">]</span></a></sup></li> <li>„Човекот што му дал запис на ѓаволот“ — македонска народна приказна.<sup id="cite_ref-19" class="reference"><a href="#cite_note-19"><span class="cite-bracket">[</span>19<span class="cite-bracket">]</span></a></sup></li> <li>„Тројцата браќа-ѓаволи и цар Соломон“ — македонска народна приказна.<sup id="cite_ref-20" class="reference"><a href="#cite_note-20"><span class="cite-bracket">[</span>20<span class="cite-bracket">]</span></a></sup></li> <li>„Крчмата од ѓаволот“ — <a href="/wiki/%D0%95%D1%81%D1%82%D0%BE%D0%BD%D1%81%D0%BA%D0%B8_%D1%84%D0%BE%D0%BB%D0%BA%D0%BB%D0%BE%D1%80" title="Естонски фолклор">естонска</a> народна приказна.<sup id="cite_ref-21" class="reference"><a href="#cite_note-21"><span class="cite-bracket">[</span>21<span class="cite-bracket">]</span></a></sup></li> <li>„За тројцата браќа што му служеле на ѓаволот“ – полска народна приказна.<sup id="cite_ref-22" class="reference"><a href="#cite_note-22"><span class="cite-bracket">[</span>22<span class="cite-bracket">]</span></a></sup></li> <li>„Шејтанот кого го измамил султановиот син“ – приказна на африканското племе <a href="/wiki/%D0%A1%D0%B2%D0%B0%D1%85%D0%B8%D0%BB%D0%B8" class="mw-redirect" title="Свахили">Свахили</a>.<sup id="cite_ref-23" class="reference"><a href="#cite_note-23"><span class="cite-bracket">[</span>23<span class="cite-bracket">]</span></a></sup></li> <li>„Трубата што ги брка ѓаволите“ - унгарска народна приказна.<sup id="cite_ref-24" class="reference"><a href="#cite_note-24"><span class="cite-bracket">[</span>24<span class="cite-bracket">]</span></a></sup></li> <li>„Очите соколови и ѓаволски“ (српски: <i>Очи соколове и ђаволове</i>) - српска <a href="/wiki/%D0%9D%D0%B0%D1%80%D0%BE%D0%B4%D0%BD%D0%B0_%D0%BA%D0%BD%D0%B8%D0%B6%D0%B5%D0%B2%D0%BD%D0%BE%D1%81%D1%82" title="Народна книжевност">народна песна</a>.<sup id="cite_ref-25" class="reference"><a href="#cite_note-25"><span class="cite-bracket">[</span>25<span class="cite-bracket">]</span></a></sup></li> <li>„Фантазиите на ѓаволот и Божјата сила“ (српски: <i>Ђавоља маштанија и Божја сила</i>) - српска народна приказна.<sup id="cite_ref-26" class="reference"><a href="#cite_note-26"><span class="cite-bracket">[</span>26<span class="cite-bracket">]</span></a></sup></li> <li>„Ѓаволската сланина“ (српски: <i>Ђаволска сланина</i>) - српска народна приказна.<sup id="cite_ref-27" class="reference"><a href="#cite_note-27"><span class="cite-bracket">[</span>27<span class="cite-bracket">]</span></a></sup></li> <li>„Ѓаволот и неговиот чирак“ (српски: <i>Ђаво и његов шегрт</i>) - српска народна приказна.<sup id="cite_ref-28" class="reference"><a href="#cite_note-28"><span class="cite-bracket">[</span>28<span class="cite-bracket">]</span></a></sup><sup id="cite_ref-29" class="reference"><a href="#cite_note-29"><span class="cite-bracket">[</span>29<span class="cite-bracket">]</span></a></sup></li> <li>„Свети Сава и ѓаволот“ (српски: <i>Свети Сава и ђаво</i>) - српска народна приказна.<sup id="cite_ref-30" class="reference"><a href="#cite_note-30"><span class="cite-bracket">[</span>30<span class="cite-bracket">]</span></a></sup></li> <li>„Ѓаволче“ (српски: <i>Ђаволак</i>) - српска народна приказна.<sup id="cite_ref-31" class="reference"><a href="#cite_note-31"><span class="cite-bracket">[</span>31<span class="cite-bracket">]</span></a></sup></li></ul> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Ѓаволот_како_тема_во_книжевноста"><span id=".D0.83.D0.B0.D0.B2.D0.BE.D0.BB.D0.BE.D1.82_.D0.BA.D0.B0.D0.BA.D0.BE_.D1.82.D0.B5.D0.BC.D0.B0_.D0.B2.D0.BE_.D0.BA.D0.BD.D0.B8.D0.B6.D0.B5.D0.B2.D0.BD.D0.BE.D1.81.D1.82.D0.B0"></span>Ѓаволот како тема во книжевноста</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%D0%83%D0%B0%D0%B2%D0%BE%D0%BB&veaction=edit&section=9" title="Уреди го одделот „Ѓаволот како тема во книжевноста“" class="mw-editsection-visualeditor"><span>уреди</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=%D0%83%D0%B0%D0%B2%D0%BE%D0%BB&action=edit&section=9" title="Уреди изворен код на одделот: Ѓаволот како тема во книжевноста"><span>уреди извор</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <ul><li>„Ѓаволот на маки“ - <a href="/wiki/%D0%A0%D0%BE%D0%BC%D0%B0%D0%BD" title="Роман">роман</a> на чешкиот писател <a href="/wiki/%D0%88%D0%B0%D0%BA%D1%83%D0%B1_%D0%90%D1%80%D0%B1%D0%B5%D1%81" title="Јакуб Арбес">Јакуб Арбес</a> од 1866 година.<sup id="cite_ref-32" class="reference"><a href="#cite_note-32"><span class="cite-bracket">[</span>32<span class="cite-bracket">]</span></a></sup></li> <li>„<a href="/wiki/%D0%83%D0%B0%D0%B2%D0%BE%D0%BB%D0%BE%D0%B2%D0%B8%D0%BE%D1%82_%D1%80%D0%B5%D1%87%D0%BD%D0%B8%D0%BA" title="Ѓаволовиот речник">Ѓаволовиот речник</a>“ (<a href="/wiki/%D0%90%D0%BD%D0%B3%D0%BB%D0%B8%D1%81%D0%BA%D0%B8" class="mw-redirect" title="Англиски">англиски</a>: The Devil's Dictionary) - книга на американскиот писател <a href="/wiki/%D0%95%D0%BC%D0%B1%D1%80%D0%BE%D1%83%D0%B7_%D0%91%D0%B8%D1%80%D1%81" title="Емброуз Бирс">Емброуз Бирс</a> од 1906 година</li> <li>„<a href="/wiki/%D0%9C%D0%B0%D1%98%D1%81%D1%82%D0%BE%D1%80%D0%BE%D1%82_%D0%B8_%D0%9C%D0%B0%D1%80%D0%B3%D0%B0%D1%80%D0%B8%D1%82%D0%B0" title="Мајсторот и Маргарита">Мајсторот и Маргарита</a>“ - <a href="/wiki/%D0%A0%D0%BE%D0%BC%D0%B0%D0%BD" title="Роман">роман</a> на рускиот писател <a href="/wiki/%D0%9C%D0%B8%D1%85%D0%B0%D0%B8%D0%BB_%D0%91%D1%83%D0%BB%D0%B3%D0%B0%D0%BA%D0%BE%D0%B2" title="Михаил Булгаков">Михаил Булгаков</a>.<sup id="cite_ref-33" class="reference"><a href="#cite_note-33"><span class="cite-bracket">[</span>33<span class="cite-bracket">]</span></a></sup></li> <li>„<a href="/wiki/%D0%83%D0%B0%D0%B2%D0%BE%D0%BB%D0%B8%D1%98%D0%B0%D0%B4%D0%B0" title="Ѓаволијада">Ѓаволијада</a>“ - <a href="/wiki/%D0%9D%D0%BE%D0%B2%D0%B5%D0%BB%D0%B0" title="Новела">новела</a> на рускиот писател Михаил Булгаков.<sup id="cite_ref-34" class="reference"><a href="#cite_note-34"><span class="cite-bracket">[</span>34<span class="cite-bracket">]</span></a></sup></li> <li>„Ѓа'олот секогаш по своето си доаѓа до себе да имаш“ - песна на македонската поетеса <a href="/wiki/%D0%90%D0%BD%D0%B0_%D0%91%D1%83%D0%BD%D1%82%D0%B5%D1%81%D0%BA%D0%B0" title="Ана Бунтеска">Ана Бунтеска</a> од 2016 година.<sup id="cite_ref-35" class="reference"><a href="#cite_note-35"><span class="cite-bracket">[</span>35<span class="cite-bracket">]</span></a></sup></li> <li>„Поетот и ѓаволот“ - песна на рускиот поет <a href="/w/index.php?title=%D0%9D%D0%B8%D0%BA%D0%BE%D0%BB%D0%B0%D1%98_%D0%93%D0%BB%D0%B0%D0%B7%D0%BA%D0%BE%D0%B2&action=edit&redlink=1" class="new" title="Николај Глазков (страницата не постои)">Николај Глазков</a> од 1943 година.<sup id="cite_ref-36" class="reference"><a href="#cite_note-36"><span class="cite-bracket">[</span>36<span class="cite-bracket">]</span></a></sup></li> <li>„Ѓаволот“ - кус расказ на ирскиот писател <a href="/wiki/%D0%92%D0%B8%D0%BB%D0%B8%D1%98%D0%B0%D0%BC_%D0%91%D0%B0%D1%82%D0%BB%D0%B5%D1%80_%D0%88%D0%B5%D1%98%D1%82%D1%81" title="Вилијам Батлер Јејтс">Вилијам Батлер Јејтс</a>.<sup id="cite_ref-37" class="reference"><a href="#cite_note-37"><span class="cite-bracket">[</span>37<span class="cite-bracket">]</span></a></sup></li> <li>„Ѓаволот како сликар“ - кус расказ на македонскиот писател <a href="/wiki/%D0%9C%D0%B8%D1%82%D0%BA%D0%BE_%D0%9C%D0%B0%D1%9F%D1%83%D0%BD%D0%BA%D0%BE%D0%B2" title="Митко Маџунков">Митко Маџунков</a>.<sup id="cite_ref-38" class="reference"><a href="#cite_note-38"><span class="cite-bracket">[</span>38<span class="cite-bracket">]</span></a></sup></li> <li>„Ѓавол (не е за слаби души)“ - кус расказ на македонскиот писател <a href="/wiki/%D0%94%D0%B5%D1%98%D0%B0%D0%BD_%D0%9C%D0%B8%D1%80%D1%87%D0%B5%D1%81%D0%BA%D0%B8" title="Дејан Мирчески">Дејан Мирчески</a> од 2012 година.<sup id="cite_ref-39" class="reference"><a href="#cite_note-39"><span class="cite-bracket">[</span>39<span class="cite-bracket">]</span></a></sup></li> <li>„Часот на Ѓаволот“ - расказ на португалскиот писател <a href="/wiki/%D0%A4%D0%B5%D1%80%D0%BD%D0%B0%D0%BD%D0%B4%D0%BE_%D0%9F%D0%B5%D1%81%D0%BE%D0%B0" title="Фернандо Песоа">Фернандо Песоа</a>.<sup id="cite_ref-40" class="reference"><a href="#cite_note-40"><span class="cite-bracket">[</span>40<span class="cite-bracket">]</span></a></sup></li> <li>„Нечистиот“ — песна на рускиот поет <a href="/wiki/%D0%90%D0%BB%D0%B5%D0%BA%D1%81%D0%B0%D0%BD%D0%B4%D0%B0%D1%80_%D0%9F%D1%83%D1%88%D0%BA%D0%B8%D0%BD" class="mw-redirect" title="Александар Пушкин">Александар Пушкин</a> од 1830 година.<sup id="cite_ref-41" class="reference"><a href="#cite_note-41"><span class="cite-bracket">[</span>41<span class="cite-bracket">]</span></a></sup></li> <li>„Ѓавол во прав“ - расказ од македонската писателка <a href="/wiki/%D0%96%D0%B0%D0%BD%D0%B5%D1%82%D0%B0_%D0%A1%D1%82%D0%B0%D0%BD%D0%BE%D0%B5%D0%B2%D1%81%D0%BA%D0%B0" title="Жанета Станоевска">Жанета Станоевска</a>, од 2011 година.<sup id="cite_ref-42" class="reference"><a href="#cite_note-42"><span class="cite-bracket">[</span>42<span class="cite-bracket">]</span></a></sup></li> <li>„Ѓаволот и маѓепсничката (српски: <i>Đavo i vračara</i>)“ - расказ на српскиот писател <a href="/wiki/%D0%91%D1%80%D0%B0%D0%BD%D0%BA%D0%BE_%D0%8C%D0%BE%D0%BF%D0%B8%D1%9C" title="Бранко Ќопиќ">Бранко Ќопиќ</a>.<sup id="cite_ref-43" class="reference"><a href="#cite_note-43"><span class="cite-bracket">[</span>43<span class="cite-bracket">]</span></a></sup></li> <li>„Ѓавол“ - песна во проза на полскиот поет <a href="/wiki/%D0%97%D0%B1%D0%B8%D0%B3%D1%9A%D0%B5%D0%B2_%D0%A5%D0%B5%D1%80%D0%B1%D0%B5%D1%80%D1%82" title="Збигњев Херберт">Збигњев Херберт</a>.<sup id="cite_ref-44" class="reference"><a href="#cite_note-44"><span class="cite-bracket">[</span>44<span class="cite-bracket">]</span></a></sup></li> <li>„Ѓаволче“ — драмски текст на рускиот писател <a href="/wiki/%D0%92%D0%B5%D0%BB%D0%B8%D0%BC%D0%B8%D1%80_%D0%A5%D0%BB%D0%B5%D0%B1%D0%BD%D0%B8%D0%BA%D0%BE%D0%B2" title="Велимир Хлебников">Велимир Хлебников</a>.<sup id="cite_ref-45" class="reference"><a href="#cite_note-45"><span class="cite-bracket">[</span>45<span class="cite-bracket">]</span></a></sup></li> <li>„<a href="/w/index.php?title=%D0%83%D0%B0%D0%B2%D0%BE%D0%BB%D1%81%D0%BA%D0%B8_%D0%B5%D0%BB%D0%B8%D0%BA%D1%81%D0%B8%D1%80%D0%B8&action=edit&redlink=1" class="new" title="Ѓаволски еликсири (страницата не постои)">Ѓаволски еликсири</a>“ - роман на германскиот писател <a href="/wiki/%D0%95%D1%80%D0%BD%D0%B5%D1%81%D1%82_%D0%A2%D0%B5%D0%BE%D0%B4%D0%BE%D1%80_%D0%A5%D0%BE%D1%84%D0%BC%D0%B0%D0%BD" title="Ернест Теодор Хофман">Е. Т. А. Хофман</a>.<sup id="cite_ref-46" class="reference"><a href="#cite_note-46"><span class="cite-bracket">[</span>46<span class="cite-bracket">]</span></a></sup></li></ul> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Ѓаволот_како_тема_во_филмот"><span id=".D0.83.D0.B0.D0.B2.D0.BE.D0.BB.D0.BE.D1.82_.D0.BA.D0.B0.D0.BA.D0.BE_.D1.82.D0.B5.D0.BC.D0.B0_.D0.B2.D0.BE_.D1.84.D0.B8.D0.BB.D0.BC.D0.BE.D1.82"></span>Ѓаволот како тема во филмот</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%D0%83%D0%B0%D0%B2%D0%BE%D0%BB&veaction=edit&section=10" title="Уреди го одделот „Ѓаволот како тема во филмот“" class="mw-editsection-visualeditor"><span>уреди</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=%D0%83%D0%B0%D0%B2%D0%BE%D0%BB&action=edit&section=10" title="Уреди изворен код на одделот: Ѓаволот како тема во филмот"><span>уреди извор</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <ul><li>„<a href="/wiki/%D0%83%D0%B0%D0%B2%D0%BE%D0%BB_(%D1%84%D0%B8%D0%BB%D0%BC_%D0%BE%D0%B4_1972)" title="Ѓавол (филм од 1972)">Ѓавол</a>“ (<a href="/wiki/%D0%9F%D0%BE%D0%BB%D1%81%D0%BA%D0%B8" class="mw-redirect" title="Полски">полски</a>: <i>Diabeł</i>) - полски филм од 1972 година во <a href="/wiki/%D0%A0%D0%B5%D0%B6%D0%B8%D1%98%D0%B0" class="mw-redirect" title="Режија">режија</a> на <a href="/w/index.php?title=%D0%90%D0%BD%D0%B4%D0%B6%D0%B5%D1%98_%D0%96%D1%83%D0%BB%D0%B0%D0%B2%D1%81%D0%BA%D0%B8&action=edit&redlink=1" class="new" title="Анджеј Жулавски (страницата не постои)">Анджеј Жулавски</a>.<sup id="cite_ref-47" class="reference"><a href="#cite_note-47"><span class="cite-bracket">[</span>47<span class="cite-bracket">]</span></a></sup></li> <li>„<a href="/wiki/%D0%90%D0%B4%D0%B2%D0%BE%D0%BA%D0%B0%D1%82%D0%BE%D1%82_%D0%BD%D0%B0_%D1%93%D0%B0%D0%B2%D0%BE%D0%BB%D0%BE%D1%82" title="Адвокатот на ѓаволот">Адвокатот на ѓаволот</a>“ - американски <a href="/wiki/%D0%A4%D0%B8%D0%BB%D0%BC" title="Филм">филм</a>, во <a href="/wiki/%D0%A0%D0%B5%D0%B6%D0%B8%D1%98%D0%B0" class="mw-redirect" title="Режија">режија</a> на Тејлор Хакворд.<sup id="cite_ref-48" class="reference"><a href="#cite_note-48"><span class="cite-bracket">[</span>48<span class="cite-bracket">]</span></a></sup></li></ul> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Ѓаволот_како_мотив_во_музиката"><span id=".D0.83.D0.B0.D0.B2.D0.BE.D0.BB.D0.BE.D1.82_.D0.BA.D0.B0.D0.BA.D0.BE_.D0.BC.D0.BE.D1.82.D0.B8.D0.B2_.D0.B2.D0.BE_.D0.BC.D1.83.D0.B7.D0.B8.D0.BA.D0.B0.D1.82.D0.B0"></span>Ѓаволот како мотив во музиката</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%D0%83%D0%B0%D0%B2%D0%BE%D0%BB&veaction=edit&section=11" title="Уреди го одделот „Ѓаволот како мотив во музиката“" class="mw-editsection-visualeditor"><span>уреди</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=%D0%83%D0%B0%D0%B2%D0%BE%D0%BB&action=edit&section=11" title="Уреди изворен код на одделот: Ѓаволот како мотив во музиката"><span>уреди извор</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <ul><li>„Цревата на ѓаволот“ (англиски: <i>Bowels Of The Devil</i>) — песна на американската <a href="/wiki/%D0%A0%D0%BE%D0%BA-%D0%BC%D1%83%D0%B7%D0%B8%D0%BA%D0%B0" title="Рок-музика">рок</a>-група <a href="/w/index.php?title=%D0%91%D0%B0%D0%B4%D0%B8_%D0%BA%D0%B0%D1%83%D0%BD%D1%82&action=edit&redlink=1" class="new" title="Бади каунт (страницата не постои)">Бади каунт</a> (<i>Body Count</i>) од 1992 година.<sup id="cite_ref-49" class="reference"><a href="#cite_note-49"><span class="cite-bracket">[</span>49<span class="cite-bracket">]</span></a></sup></li> <li>„Ѓаволот во мојата кола“ (англиски: <i>Devil in My Car</i>) — песна на американската рок-група <i><a href="/w/index.php?title=The_B-52%27s_(%D1%80%D0%BE%D0%BA-%D0%B3%D1%80%D1%83%D0%BF%D0%B0)&action=edit&redlink=1" class="new" title="The B-52's (рок-група) (страницата не постои)">The B-52's</a></i> од 1980 година.<sup id="cite_ref-50" class="reference"><a href="#cite_note-50"><span class="cite-bracket">[</span>50<span class="cite-bracket">]</span></a></sup></li> <li>„Ѓаволот ме натера да го направам тоа“ (англиски: <i>The Devil Made Me Do It</i>) — песна на американскиот <a href="/wiki/%D0%8F%D0%B5%D0%B7" title="Џез">џез</a>-рок музичар <a href="/w/index.php?title=%D0%8F%D0%B5%D1%98%D0%BC%D1%81_%D0%92%D0%B0%D1%98%D1%82&action=edit&redlink=1" class="new" title="Џејмс Вајт (страницата не постои)">Џејмс Вајт</a> (<i>James White</i>) од 1983 година.<sup id="cite_ref-51" class="reference"><a href="#cite_note-51"><span class="cite-bracket">[</span>51<span class="cite-bracket">]</span></a></sup></li> <li>„Окото на ѓаволот“ (англиски: <i>The Devil's Eye</i>) — песна на австралиската <a href="/wiki/%D0%9F%D0%BE%D0%BF-%D0%BC%D1%83%D0%B7%D0%B8%D0%BA%D0%B0" title="Поп-музика">поп</a>-група <i><a href="/w/index.php?title=The_Go-Betweens_(%D0%BC%D1%83%D0%B7%D0%B8%D1%87%D0%BA%D0%B0_%D0%B3%D1%80%D1%83%D0%BF%D0%B0)&action=edit&redlink=1" class="new" title="The Go-Betweens (музичка група) (страницата не постои)">The Go-Betweens</a></i> од 1988 година.<sup id="cite_ref-52" class="reference"><a href="#cite_note-52"><span class="cite-bracket">[</span>52<span class="cite-bracket">]</span></a></sup></li> <li>„Го видов ѓаволот“ — песна на македонскиот <a href="/wiki/%D0%A0%D0%B0%D0%BF%D0%B5%D1%80" class="mw-redirect" title="Рапер">рапер</a> <a href="/w/index.php?title=%D0%94%D0%B0_%D0%8F%D0%B0%D0%BA%D0%B0_%D0%9D%D0%B0%D0%BA%D0%BE%D1%82&action=edit&redlink=1" class="new" title="Да Џака Накот (страницата не постои)">Да Џака Накот</a> од 2015 година.<sup id="cite_ref-53" class="reference"><a href="#cite_note-53"><span class="cite-bracket">[</span>53<span class="cite-bracket">]</span></a></sup></li> <li>„Мефисто“ (<a href="/wiki/%D0%90%D0%BD%D0%B3%D0%BB%D0%B8%D1%81%D0%BA%D0%B8" class="mw-redirect" title="Англиски">англиски</a>: <i>Mephisto</i>) — песна на британската група <a href="/w/index.php?title=%D0%94%D0%B5%D0%B4_%D0%BA%D0%B5%D0%BD_%D0%B4%D0%B5%D0%BD%D1%81&action=edit&redlink=1" class="new" title="Дед кен денс (страницата не постои)">Дед кен денс</a> (<i>Dead Can Dance</i>) од 1990 година.<sup id="cite_ref-54" class="reference"><a href="#cite_note-54"><span class="cite-bracket">[</span>54<span class="cite-bracket">]</span></a></sup></li> <li>„Скокна ѓаволот“ (англиски: <i>Up Jumped the Devil</i>) — песна на рок-групата <a href="/w/index.php?title=%D0%9D%D0%B8%D0%BA_%D0%9A%D0%B5%D1%98%D0%B2_%D0%B5%D0%BD%D0%B4_%D0%B4_%D0%B1%D0%B5%D0%B4_%D1%81%D0%B8%D0%B4%D0%B7&action=edit&redlink=1" class="new" title="Ник Кејв енд д бед сидз (страницата не постои)">Ник Кејв енд д бед сидз</a> (<i>Nick Cave and the Bad Seeds</i>) од 1988 година.<sup id="cite_ref-55" class="reference"><a href="#cite_note-55"><span class="cite-bracket">[</span>55<span class="cite-bracket">]</span></a></sup></li> <li>„Ѓаволскиот триаголник“ (англиски: <i>The Devil's Triangle</i>) — песна на британската <a href="/wiki/%D0%A0%D0%BE%D0%BA-%D0%BC%D1%83%D0%B7%D0%B8%D0%BA%D0%B0" title="Рок-музика">рок</a>-група <a href="/w/index.php?title=King_Crimson&action=edit&redlink=1" class="new" title="King Crimson (страницата не постои)">King Crimson</a> од 1970 година.<sup id="cite_ref-56" class="reference"><a href="#cite_note-56"><span class="cite-bracket">[</span>56<span class="cite-bracket">]</span></a></sup></li> <li>„Ѓаволче“ (англиски: <i>Lil' Devil</i>) — песна на британската рок-група <a href="/w/index.php?title=%D0%9A%D0%B0%D0%BB%D1%82_(%D1%80%D0%BE%D0%BA-%D0%B3%D1%80%D1%83%D0%BF%D0%B0)&action=edit&redlink=1" class="new" title="Калт (рок-група) (страницата не постои)">Калт</a> (<i>The Cult</i>) од 1987 година.<sup id="cite_ref-57" class="reference"><a href="#cite_note-57"><span class="cite-bracket">[</span>57<span class="cite-bracket">]</span></a></sup></li> <li>„Црвен ѓавол“ (англиски: <i>Red Devil</i>) — песна на канадската рок-група <a href="/w/index.php?title=%D0%9D%D0%BE%D1%83%D0%BC%D0%B8%D0%BD%D1%81%D0%BD%D0%BE%D1%83&action=edit&redlink=1" class="new" title="Ноуминсноу (страницата не постои)">Ноуминсноу</a> (<i>Nomeansno</i>) од 1982 година.<sup id="cite_ref-58" class="reference"><a href="#cite_note-58"><span class="cite-bracket">[</span>58<span class="cite-bracket">]</span></a></sup></li> <li>„Луцифер Сем“ (<a href="/wiki/%D0%90%D0%BD%D0%B3%D0%BB%D0%B8%D1%81%D0%BA%D0%B8" class="mw-redirect" title="Англиски">англиски</a>: <i>Lucifer Sam</i>) — песна на британската рок-група <a href="/wiki/%D0%9F%D0%B8%D0%BD%D0%BA_%D1%84%D0%BB%D0%BE%D1%98%D0%B4" title="Пинк флојд">Пинк флојд</a> од 1967 година.<sup id="cite_ref-59" class="reference"><a href="#cite_note-59"><span class="cite-bracket">[</span>59<span class="cite-bracket">]</span></a></sup></li> <li>„Сочувство за ѓаволот“ (англиски: <i>Sympathy For The Devil</i>) - песна на британската рок-група <a href="/wiki/%D0%A0%D0%BE%D0%BB%D0%B8%D0%BD%D0%B3_%D0%A1%D1%82%D0%BE%D1%83%D0%BD%D1%81" class="mw-redirect" title="Ролинг Стоунс">Ролинг Стоунс</a> (<i>The Rolling Stones</i>) од 1968 година.<sup id="cite_ref-60" class="reference"><a href="#cite_note-60"><span class="cite-bracket">[</span>60<span class="cite-bracket">]</span></a></sup></li> <li>„Згоден ѓавол“ (англиски: <i>Handsome Devil</i>) - песна на британската <a href="/wiki/%D0%9F%D0%BE%D0%BF-%D0%BC%D1%83%D0%B7%D0%B8%D0%BA%D0%B0" title="Поп-музика">поп</a>-рок група <a href="/w/index.php?title=%D0%A1%D0%BC%D0%B8%D1%82%D1%81&action=edit&redlink=1" class="new" title="Смитс (страницата не постои)">Смитс</a> (<i>The Smiths</i>) од 1984 година.<sup id="cite_ref-61" class="reference"><a href="#cite_note-61"><span class="cite-bracket">[</span>61<span class="cite-bracket">]</span></a></sup></li> <li>„Лексиконски ѓавол“ (англиски: <i>Lexicon devil</i>) - песна на американската <a href="/wiki/%D0%9F%D0%B0%D0%BD%D0%BA_%D1%80%D0%BE%D0%BA" class="mw-redirect" title="Панк рок">хард-кор</a> група <a href="/w/index.php?title=%D0%8F%D0%B5%D1%80%D0%BC%D1%81_(%D1%80%D0%BE%D0%BA_%D0%B3%D1%80%D1%83%D0%BF%D0%B0)&action=edit&redlink=1" class="new" title="Џермс (рок група) (страницата не постои)">Џермс</a> (<i>The Germs</i>).<sup id="cite_ref-62" class="reference"><a href="#cite_note-62"><span class="cite-bracket">[</span>62<span class="cite-bracket">]</span></a></sup></li></ul> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Наводи"><span id=".D0.9D.D0.B0.D0.B2.D0.BE.D0.B4.D0.B8"></span>Наводи</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%D0%83%D0%B0%D0%B2%D0%BE%D0%BB&veaction=edit&section=12" title="Уреди го одделот „Наводи“" class="mw-editsection-visualeditor"><span>уреди</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=%D0%83%D0%B0%D0%B2%D0%BE%D0%BB&action=edit&section=12" title="Уреди изворен код на одделот: Наводи"><span>уреди извор</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <div class="reflist" style="list-style-type: decimal;"> <div class="mw-references-wrap mw-references-columns"><ol class="references"> <li id="cite_note-ReferenceA-1"><span class="mw-cite-backlink">↑ <sup><a href="#cite_ref-ReferenceA_1-0">1,0</a></sup> <sup><a href="#cite_ref-ReferenceA_1-1">1,1</a></sup> <sup><a href="#cite_ref-ReferenceA_1-2">1,2</a></sup> <sup><a href="#cite_ref-ReferenceA_1-3">1,3</a></sup> <sup><a href="#cite_ref-ReferenceA_1-4">1,4</a></sup></span> <span class="reference-text">Гордана Стојковска, „Речник на јужнословенска митологија“, 2004, Издавачки центар Три, Скопје <a href="/wiki/%D0%A1%D0%BF%D0%B5%D1%86%D0%B8%D1%98%D0%B0%D0%BB%D0%BD%D0%B0:%D0%9F%D0%B5%D1%87%D0%B0%D1%82%D0%B5%D0%BD%D0%98%D0%B7%D0%B2%D0%BE%D1%80/998991897X" class="internal mw-magiclink-isbn">ISBN 9989-918-97-X</a>.</span> </li> <li id="cite_note-2"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-2">↑</a></span> <span class="reference-text"><a href="/wiki/%D0%A2%D0%B0%D0%BD%D0%B0%D1%81_%D0%92%D1%80%D0%B0%D0%B6%D0%B8%D0%BD%D0%BE%D0%B2%D1%81%D0%BA%D0%B8" title="Танас Вражиновски">Танас Вражиновски</a>, Македонска народна митологија, Матица Македонска, Скопје, 2002, стр. 232.</span> </li> <li id="cite_note-ReferenceB-3"><span class="mw-cite-backlink">↑ <sup><a href="#cite_ref-ReferenceB_3-0">3,0</a></sup> <sup><a href="#cite_ref-ReferenceB_3-1">3,1</a></sup></span> <span class="reference-text">Гордана Стојковска, <i>Речник на јужнословенска митологија</i>. Скопје: Издавачки центар Три, 2004, <a href="/wiki/%D0%A1%D0%BF%D0%B5%D1%86%D0%B8%D1%98%D0%B0%D0%BB%D0%BD%D0%B0:%D0%9F%D0%B5%D1%87%D0%B0%D1%82%D0%B5%D0%BD%D0%98%D0%B7%D0%B2%D0%BE%D1%80/998991897X" class="internal mw-magiclink-isbn">ISBN 9989-918-97-X</a>.</span> </li> <li id="cite_note-4"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-4">↑</a></span> <span class="reference-text">Dante Aligijeri, <i>Pakao</i>. Beograd: Rad, 1961, стр. 221-222.</span> </li> <li id="cite_note-5"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-5">↑</a></span> <span class="reference-text">Aron Gurevič, <i>Problemi narodne kulture u srednjem veku</i>. Beograd: Grafos, 1987, стр. 286.</span> </li> <li id="cite_note-6"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-6">↑</a></span> <span class="reference-text">Aron Gurevič, <i>Problemi narodne kulture u srednjem veku</i>. Beograd: Grafos, 1987, стр. 288-293.</span> </li> <li id="cite_note-7"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-7">↑</a></span> <span class="reference-text">Aron Gurevič, <i>Problemi narodne kulture u srednjem veku</i>. Beograd: Grafos, 1987, стр. 294-295.</span> </li> <li id="cite_note-Aron_Gurevič_1987-8"><span class="mw-cite-backlink">↑ <sup><a href="#cite_ref-Aron_Gurevič_1987_8-0">8,0</a></sup> <sup><a href="#cite_ref-Aron_Gurevič_1987_8-1">8,1</a></sup></span> <span class="reference-text">Aron Gurevič, <i>Problemi narodne kulture u srednjem veku</i>. Beograd: Grafos, 1987, стр. 388.</span> </li> <li id="cite_note-9"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-9">↑</a></span> <span class="reference-text">Aron Gurevič, <i>Problemi narodne kulture u srednjem veku</i>. Beograd: Grafos, 1987, стр. 301, 303.</span> </li> <li id="cite_note-10"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-10">↑</a></span> <span class="reference-text">Aron Gurevič, <i>Problemi narodne kulture u srednjem veku</i>. Beograd: Grafos, 1987, стр. 386.</span> </li> <li id="cite_note-11"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-11">↑</a></span> <span class="reference-text">Aron Gurevič, <i>Problemi narodne kulture u srednjem veku</i>. Beograd: Grafos, 1987, стр. 291.</span> </li> <li id="cite_note-12"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-12">↑</a></span> <span class="reference-text">Aron Gurevič, <i>Problemi narodne kulture u srednjem veku</i>. Beograd: Grafos, 1987, стр. 309-310.</span> </li> <li id="cite_note-13"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-13">↑</a></span> <span class="reference-text">Aron Gurevič, <i>Problemi narodne kulture u srednjem veku</i>. Beograd: Grafos, 1987, стр. 291-293.</span> </li> <li id="cite_note-14"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-14">↑</a></span> <span class="reference-text">Aron Gurevič, <i>Problemi narodne kulture u srednjem veku</i>. Beograd: Grafos, 1987, стр. 387.</span> </li> <li id="cite_note-15"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-15">↑</a></span> <span class="reference-text">Aron Gurevič, <i>Problemi narodne kulture u srednjem veku</i>. Beograd: Grafos, 1987, стр. 358.</span> </li> <li id="cite_note-ReferenceC-16"><span class="mw-cite-backlink">↑ <sup><a href="#cite_ref-ReferenceC_16-0">16,0</a></sup> <sup><a href="#cite_ref-ReferenceC_16-1">16,1</a></sup></span> <span class="reference-text">Aron Gurevič, <i>Problemi narodne kulture u srednjem veku</i>. Beograd: Grafos, 1987, стр. 389.</span> </li> <li id="cite_note-17"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-17">↑</a></span> <span class="reference-text">Aron Gurevič, <i>Problemi narodne kulture u srednjem veku</i>. Beograd: Grafos, 1987, стр. 297-298.</span> </li> <li id="cite_note-18"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-18">↑</a></span> <span class="reference-text">Томе Саздов (избор), <i>Македонски народни приказни</i>. Просветно дело, Редакција „Детска радост“, Скопје, 2004, стр. 51-54.</span> </li> <li id="cite_note-19"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-19">↑</a></span> <span class="reference-text"><i>Волшебни сказни на балканските народи</i>. Скопје: Просветно дело, Редакција „Детска радост“, 2004, стр. 10-12.</span> </li> <li id="cite_note-20"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-20">↑</a></span> <span class="reference-text">Томе Саздов (избор), <i>Македонски народни приказни</i>. Просветно дело, Редакција „Детска радост“, Скопје, 2004, стр. 42-45.</span> </li> <li id="cite_note-21"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-21">↑</a></span> <span class="reference-text"><i>Волшебниот прстен - Естонски народни приказни</i>. Наша книга, Скопје, 1969, стр. 38-40.</span> </li> <li id="cite_note-22"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-22">↑</a></span> <span class="reference-text"><i>Пољске бајке</i>. Београд: Народна књига, 1974, стр. 36-41.</span> </li> <li id="cite_note-23"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-23">↑</a></span> <span class="reference-text"><i>Бајке са југа Африке</i>. Београд: Народна књига, 1964, стр. 30-34.</span> </li> <li id="cite_note-24"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-24">↑</a></span> <span class="reference-text"><i>Мађарске бајке</i>. Београд: Народња књига, 1974, стр. 118-121.</span> </li> <li id="cite_note-25"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-25">↑</a></span> <span class="reference-text"><i>Народне лирске песме</i>. Београд: Просвета, 1963, стр. 43-44.</span> </li> <li id="cite_note-26"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-26">↑</a></span> <span class="reference-text">Вук Караџић, <i>Српске народне приповијетке</i>. Београд: Лагуна и Вукова задужбина, 2017, стр. 148-150.</span> </li> <li id="cite_note-27"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-27">↑</a></span> <span class="reference-text">Вук Караџић, <i>Српске народне приповијетке</i>. Београд: Лагуна и Вукова задужбина, 2017, стр. 407-408.</span> </li> <li id="cite_note-28"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-28">↑</a></span> <span class="reference-text"><i>Народне приповетке</i>. Београд: Просвета, 1963, стр. 77-80.</span> </li> <li id="cite_note-29"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-29">↑</a></span> <span class="reference-text">Вук Караџић, <i>Српске народне приповијетке</i>. Београд: Лагуна и Вукова задужбина, 2017, стр. 83-87.</span> </li> <li id="cite_note-30"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-30">↑</a></span> <span class="reference-text"><i>Народне приповетке</i>. Београд: Просвета, 1963, стр. 80-82.</span> </li> <li id="cite_note-31"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-31">↑</a></span> <span class="reference-text"><i>Народне приповетке</i>. Београд: Просвета, 1963, стр. 148.</span> </li> <li id="cite_note-32"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-32">↑</a></span> <span class="reference-text">Јакуб Арбес, <i>Свети Ксавериј</i>. Скопје: Бегемот, 2016.</span> </li> <li id="cite_note-33"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-33">↑</a></span> <span class="reference-text">„Mihail Bulgakov 1891 - 1940. Hronologija“, во: Mihail Bulgakov, <i>Pseće srce</i>. Beograd: LOM, 2008, стр. 126.</span> </li> <li id="cite_note-34"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-34">↑</a></span> <span class="reference-text">Михаил Булгаков, <i>Ѓаволијада / Кобни јајца</i>. Скопје: Бегемот, 2015.</span> </li> <li id="cite_note-35"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-35">↑</a></span> <span class="reference-text">Ана Бунтеска, <i>Колку е потребно за среќа</i>. Скопје: Матица Македонска, 2016, стр. 119-121.</span> </li> <li id="cite_note-36"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-36">↑</a></span> <span class="reference-text">Антологија руске лирике – X-XXI век. Књига III: Средина XX века – поч. XXI века (неомодернизам, неоавангарда, постмодернизам и нова трагања). Београд: Paidea, 2007, стр. 16-17.</span> </li> <li id="cite_note-37"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-37">↑</a></span> <span class="reference-text">Вилијам Батлер Јејтс, <i>Келтскиот самрак</i>. Скопје: Бегемот, 2014, стр. 49.</span> </li> <li id="cite_note-38"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-38">↑</a></span> <span class="reference-text"><i>Летаат приказни</i>. Скопје: Темплум, 2019, стр. 9.</span> </li> <li id="cite_note-39"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-39">↑</a></span> <span class="reference-text">Дејан Мирчески, <i>Кристалните јами на пропаста</i>, Темплум, Скопје, 2012.</span> </li> <li id="cite_note-40"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-40">↑</a></span> <span class="reference-text">Фернандо Песоа, <i>Филозофски раскази</i>. Скопје: Бегемот, 2016, стр. 24-50.</span> </li> <li id="cite_note-41"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-41">↑</a></span> <span class="reference-text">A. S. Puškin, <i>Lirika</i>. Rad, Beograd, 1979, стр. 211-212.</span> </li> <li id="cite_note-42"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-42">↑</a></span> <span class="reference-text">Жанета Станоевска, <i>Луѓе, птици и сеништа: Збирка раскази</i>, Темплум, Скопје, 2011.</span> </li> <li id="cite_note-43"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-43">↑</a></span> <span class="reference-text">Branko Ćopić, <i>Parohija tužnoga đavola</i>. Beograd: Rad, 1964.</span> </li> <li id="cite_note-44"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-44">↑</a></span> <span class="reference-text">Zbignjev Herbert, <i>Izabrane pesme</i>. Beograd: Treći trg – Čigoja štampa, стр. 31.</span> </li> <li id="cite_note-45"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-45">↑</a></span> <span class="reference-text">Велимир Хлебњиков, <i>Краљ времена Велимир I</i>. Просвета: Београд, 1964, стр. 264-285.</span> </li> <li id="cite_note-46"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-46">↑</a></span> <span class="reference-text">Влада Урошевиќ, „Хофман - писателот што го открил клучот на фантастиката“, во: Е. Т. А. Хофман, <i>Фантастични раскази</i>. Скопје: Македонска книга 2002, 2002, стр. 181.</span> </li> <li id="cite_note-47"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-47">↑</a></span> <span class="reference-text"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.imdb.com/title/tt0095012/?ref_=nv_sr_3?ref_=nv_sr_3">IMDb, The Devil (1972) (пристапено на 26.9.2019)</a></span> </li> <li id="cite_note-48"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-48">↑</a></span> <span class="reference-text"><i>Антена</i>, број 841, 8.8.2014, стр. 17.</span> </li> <li id="cite_note-49"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-49">↑</a></span> <span class="reference-text"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.discogs.com/Body-Count-Body-Count/release/713210">DISCOGS, Body Count (2) ‎– Body Count (пристапено на 14.8.2020)</a></span> </li> <li id="cite_note-50"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-50">↑</a></span> <span class="reference-text"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.youtube.com/watch?v=R3bG0rxhdKc">YouTube, Devil in My Car - The B-52's (пристапено на 8.2.2021)</a></span> </li> <li id="cite_note-51"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-51">↑</a></span> <span class="reference-text"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.discogs.com/James-White-James-Whites-Flaming-Demonics/master/174580">DISCOGS, James White (2) ‎– James White's Flaming Demonics (пристапено на 7.9.2021)</a></span> </li> <li id="cite_note-52"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-52">↑</a></span> <span class="reference-text"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.discogs.com/The-Go-Betweens-16-Lovers-Lane/release/3660493">Discogs, The Go-Betweens – 16 Lovers Lane (пристапено на 15.3.2021)</a></span> </li> <li id="cite_note-53"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-53">↑</a></span> <span class="reference-text">Da Dzaka Nakot, <i>Neophodno zlo 2020</i>, Suriken Records, 2015.</span> </li> <li id="cite_note-54"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-54">↑</a></span> <span class="reference-text"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.discogs.com/Dead-Can-Dance-Aion/release/233854">Discogs, Dead Can Dance ‎– Aion (пристапено на 15.7.2020)</a></span> </li> <li id="cite_note-55"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-55">↑</a></span> <span class="reference-text"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.youtube.com/watch?v=WT-eH5MP1R4&list=PLW5_8eogYFDOTINdGARLtB4xQY56x3Wy1&index=2">YouTube, Nick Cave and the Bad Seeds- Up Jumped the Devil (пристапено на 1.11.2017)</a></span> </li> <li id="cite_note-56"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-56">↑</a></span> <span class="reference-text"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.discogs.com/master/406645-King-Crimson-In-The-Wake-Of-Poseidon">King Crimson – In The Wake Of Poseidon (пристапено на 27.1.2023)</a></span> </li> <li id="cite_note-57"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-57">↑</a></span> <span class="reference-text"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.discogs.com/Cult-Electric/master/626">DISCOGS, The Cult ‎– Electric (пристапено на 8.3.2018)</a></span> </li> <li id="cite_note-58"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-58">↑</a></span> <span class="reference-text"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.discogs.com/master/16570-Nomeansno-Mama">Discogs, Nomeansno – Mama (пристапено на 21.5.2023)</a></span> </li> <li id="cite_note-59"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-59">↑</a></span> <span class="reference-text"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.discogs.com/Pink-Floyd-The-Piper-At-The-Gates-Of-Dawn/master/19546">Discogs, Pink Floyd ‎– The Piper At The Gates Of Dawn (пристапено на 25.2.2021)</a></span> </li> <li id="cite_note-60"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-60">↑</a></span> <span class="reference-text"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.discogs.com/The-Rolling-Stones-Get-Your-Ya-Yas-Out/release/6066436">DISCOGS, The Rolling Stones ‎– Get Your Ya-Yas Out (пристапено на 25.8.2019)</a></span> </li> <li id="cite_note-61"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-61">↑</a></span> <span class="reference-text"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.discogs.com/The-Smiths-Hatful-Of-Hollow/master/20048">DISCOGS, The Smiths ‎– Hatful Of Hollow (пристапено на 18.7.2019)</a></span> </li> <li id="cite_note-62"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-62">↑</a></span> <span class="reference-text"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.youtube.com/watch?v=08MqYvU-yuM">YouTube, The Germs Lexicon Devil (пристапено на 17.3.2017)</a></span> </li> </ol></div></div> <table class="navbox" style="border-spacing:0"><tbody><tr><td style="padding:2px"><table class="nowraplinks collapsible autocollapse navbox-inner" style="border-spacing:0;background:transparent;color:inherit"><tbody><tr><th scope="col" class="navbox-title" colspan="3"><div class="plainlinks hlist navbar mini"><ul><li class="nv-преглед"><a href="/wiki/%D0%9F%D1%80%D0%B5%D0%B4%D0%BB%D0%BE%D1%88%D0%BA%D0%B0:%D0%A1%D0%BB%D0%BE%D0%B2%D0%B5%D0%BD%D1%81%D0%BA%D0%B0_%D0%BC%D0%B8%D1%82%D0%BE%D0%BB%D0%BE%D0%B3%D0%B8%D1%98%D0%B0" title="Предлошка:Словенска митологија"><abbr title="Преглед на предлошкава" style=";;background:none transparent;border:none;">п</abbr></a></li><li class="nv-разговор"><a href="/wiki/%D0%A0%D0%B0%D0%B7%D0%B3%D0%BE%D0%B2%D0%BE%D1%80_%D0%B7%D0%B0_%D0%BF%D1%80%D0%B5%D0%B4%D0%BB%D0%BE%D1%88%D0%BA%D0%B0:%D0%A1%D0%BB%D0%BE%D0%B2%D0%B5%D0%BD%D1%81%D0%BA%D0%B0_%D0%BC%D0%B8%D1%82%D0%BE%D0%BB%D0%BE%D0%B3%D0%B8%D1%98%D0%B0" title="Разговор за предлошка:Словенска митологија"><abbr title="Разговор за предлошкава" style=";;background:none transparent;border:none;">р</abbr></a></li><li class="nv-уреди"><a class="external text" href="https://mk.wikipedia.org/w/index.php?title=%D0%9F%D1%80%D0%B5%D0%B4%D0%BB%D0%BE%D1%88%D0%BA%D0%B0:%D0%A1%D0%BB%D0%BE%D0%B2%D0%B5%D0%BD%D1%81%D0%BA%D0%B0_%D0%BC%D0%B8%D1%82%D0%BE%D0%BB%D0%BE%D0%B3%D0%B8%D1%98%D0%B0&action=edit"><abbr title="Уредување на предлошкава" style=";;background:none transparent;border:none;">у</abbr></a></li></ul></div><div style="font-size:110%"><a href="/wiki/%D0%A1%D0%BB%D0%BE%D0%B2%D0%B5%D0%BD%D1%81%D0%BA%D0%B0_%D0%BC%D0%B8%D1%82%D0%BE%D0%BB%D0%BE%D0%B3%D0%B8%D1%98%D0%B0" title="Словенска митологија">Словенска митологија</a></div></th></tr><tr style="height:2px"><td colspan="2"></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group"><a href="/w/index.php?title=%D0%A1%D0%BB%D0%BE%D0%B2%D0%B5%D0%BD%D1%81%D0%BA%D0%B0_%D0%BC%D0%B8%D1%82%D0%BE%D0%BB%D0%BE%D0%B3%D0%B8%D1%98%D0%B0%5C%D0%93%D0%BB%D0%B0%D0%B2%D0%BD%D0%B8_%D0%B1%D0%BE%D0%B3%D0%BE%D0%B2%D0%B8&action=edit&redlink=1" class="new" title="Словенска митологија\Главни богови (страницата не постои)">Главни богови</a></th><td class="navbox-list navbox-odd" style="text-align:left;border-left-width:2px;border-left-style:solid;width:100%;padding:0px"><div style="padding:0em 0.25em"><a href="/wiki/%D0%94%D0%B0%D0%B6%D0%B1%D0%BE%D0%B3" title="Дажбог">Дажбог</a> <b>·</b>  <a href="/wiki/%D0%9F%D0%B5%D1%80%D1%83%D0%BD" title="Перун">Перун</a> <b>·</b>  <a href="/wiki/%D0%92%D0%B5%D0%BB%D0%B5%D1%81_(%D0%B1%D0%BE%D0%B3)" title="Велес (бог)">Велес</a> <b>·</b>  <a href="/wiki/%D0%88%D0%B0%D1%80%D0%B8%D0%BB%D0%BE" title="Јарило">Јарило</a> <b>·</b>  <a href="/wiki/%D0%9C%D0%BE%D1%80%D0%B5%D0%BD%D0%B0_(%D0%B1%D0%BE%D0%B6%D0%B8%D1%86%D0%B0)" title="Морена (божица)">Морена</a> <b>·</b>  <a href="/wiki/%D0%96%D0%B8%D0%B2%D0%B0_(%D0%B1%D0%BE%D0%B6%D0%B8%D1%86%D0%B0)" title="Жива (божица)">Жива</a> <b>·</b>  <a href="/wiki/%D0%A1%D0%B2%D0%B0%D1%80%D0%BE%D0%B3" title="Сварог">Сварог</a> <b>·</b>  <a href="/wiki/%D0%94%D0%BE%D0%B6%D0%B4%D0%BE%D0%B1%D0%BE%D0%B3" class="mw-redirect" title="Дождобог">Дождобог</a> <b>·</b>  <a href="/wiki/%D0%A1%D0%B2%D0%B5%D1%82%D0%BE%D0%B2%D0%B8%D0%B4" title="Световид">Световид</a> <b>·</b>  <a href="/wiki/%D0%A2%D1%80%D0%B8%D0%B3%D0%BB%D0%B0%D0%B2_(%D0%B1%D0%BE%D0%B3)" title="Триглав (бог)">Триглав</a></div></td><td class="navbox-image" rowspan="9" style="width:0%;padding:0px 0px 0px 2px"><div><span typeof="mw:File"><a href="/wiki/%D0%9F%D0%BE%D0%B4%D0%B0%D1%82%D0%BE%D1%82%D0%B5%D0%BA%D0%B0:Klimenko_perun.jpg" class="mw-file-description" title="Богот Перун Громовник"><img alt="Богот Перун Громовник" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/mk/thumb/2/25/Klimenko_perun.jpg/80px-Klimenko_perun.jpg" decoding="async" width="80" height="120" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/mk/thumb/2/25/Klimenko_perun.jpg/120px-Klimenko_perun.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/mk/thumb/2/25/Klimenko_perun.jpg/160px-Klimenko_perun.jpg 2x" data-file-width="450" data-file-height="674" /></a></span></div></td></tr><tr style="height:2px"><td colspan="2"></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group">Други богови</th><td class="navbox-list navbox-even" style="text-align:left;border-left-width:2px;border-left-style:solid;width:100%;padding:0px"><div style="padding:0em 0.25em"><a href="/wiki/%D0%91%D0%B5%D0%BB%D0%BE%D0%B1%D0%BE%D0%B3" title="Белобог">Белобог</a> <b>·</b>  <a href="/wiki/%D0%91%D0%B5%D1%80%D1%81%D1%82%D1%83%D0%BA" title="Берстук">Берстук</a> <b>·</b>  <a href="/wiki/%D0%94%D0%B5%D0%B2%D0%B0%D0%BD%D0%B0" title="Девана">Девана</a> <b>·</b>  <a href="/wiki/%D0%94%D0%BE%D0%B4%D0%BE%D0%BB%D0%B0" title="Додола">Додола</a> <b>·</b>  <a href="/wiki/%D0%A5%D0%BE%D1%80%D1%81" title="Хорс">Хорс</a> <b>·</b>  <a href="/wiki/%D0%A4%D0%BB%D0%B8%D0%BD%D1%81" title="Флинс">Флинс</a> <b>·</b>  <a href="/w/index.php?title=%D0%93%D0%B0%D1%80%D0%B5%D0%B2%D0%B8%D1%82&action=edit&redlink=1" class="new" title="Гаревит (страницата не постои)">Гаревит</a> <b>·</b>  <a href="/wiki/%D0%9B%D0%B0%D0%B4%D0%BE" title="Ладо">Ладо</a> <b>·</b>  <a href="/wiki/%D0%9C%D0%B0%D1%98%D0%BA%D0%B0_%D0%97%D0%B5%D0%BC%D1%98%D0%B0" title="Мајка Земја">Мајка Земја</a> <b>·</b>  <a href="/wiki/%D0%9E%D0%B7%D0%B2%D0%B5%D0%BD%D0%B0" title="Озвена">Озвена</a> <b>·</b>  <a href="/wiki/%D0%9C%D0%BE%D0%BA%D0%BE%D1%88" title="Мокош">Мокош</a> <b>·</b>  <a href="/wiki/%D0%9F%D0%BE%D1%80%D0%B5%D0%BD%D1%83%D1%82" title="Поренут">Поренут</a> <b>·</b>  <a href="/wiki/%D0%9F%D0%BE%D1%80%D0%B5%D0%B2%D0%B8%D1%82" title="Поревит">Поревит</a> <b>·</b>  <a href="/wiki/%D0%A0%D0%B0%D0%B4%D0%BE%D0%B3%D0%BE%D1%81%D1%82" title="Радогост">Радогост</a> <b>·</b>  <a href="/wiki/%D0%A0%D0%BE%D0%B4_(%D0%B1%D0%BE%D0%B3)" title="Род (бог)">Род</a> <b>·</b>  <a href="/wiki/%D0%A0%D1%83%D1%93%D0%B5%D0%B2%D0%B8%D1%82" title="Руѓевит">Руѓевит</a> <b>·</b>  <a href="/wiki/%D0%97%D0%B8%D1%80%D0%BD%D0%B8%D1%82%D1%80%D0%B0" title="Зирнитра">Зирнитра</a> <b>·</b>  <a href="/wiki/%D0%A1%D0%B8%D0%BC%D0%B0%D1%80%D0%B3%D0%BB" title="Симаргл">Симаргл</a> <b>·</b>  <a href="/wiki/%D0%A1%D1%82%D1%80%D0%B8%D0%B1%D0%BE%D0%B3" title="Стрибог">Стрибог</a> <b>·</b>  <a href="/wiki/%D0%A6%D1%80%D0%BD%D0%BE%D0%B1%D0%BE%D0%B3" title="Црнобог">Црнобог</a> <b>·</b>  <a href="/w/index.php?title=%D0%97%D0%BB%D0%B0%D1%82%D0%BD%D0%B0_%D0%91%D0%B0%D0%B1%D0%B0&action=edit&redlink=1" class="new" title="Златна Баба (страницата не постои)">Златна Баба</a></div></td></tr><tr style="height:2px"><td colspan="2"></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group"><a href="/w/index.php?title=%D0%A1%D0%BB%D0%BE%D0%B2%D0%B5%D0%BD%D1%81%D0%BA%D0%B0_%D0%BC%D0%B8%D1%82%D0%BE%D0%BB%D0%BE%D0%B3%D0%B8%D1%98%D0%B0%5C%D0%94%D1%83%D1%85%D0%BE%D0%B2%D0%B8_%D0%B8_%D0%B4%D0%B5%D0%BC%D0%BE%D0%BD%D0%B8&action=edit&redlink=1" class="new" title="Словенска митологија\Духови и демони (страницата не постои)">Духови и демони</a></th><td class="navbox-list navbox-odd" style="text-align:left;border-left-width:2px;border-left-style:solid;width:100%;padding:0px"><div style="padding:0em 0.25em"><a href="/wiki/%D0%90%D0%BB%D0%B0" title="Ала">Ала</a> <b>·</b>  <a href="/w/index.php?title=%D0%91%D0%B0%D0%B3%D0%B8%D0%B5%D0%BD%D0%B8%D0%BA&action=edit&redlink=1" class="new" title="Багиеник (страницата не постои)">Багиеник</a> <b>·</b>  <a href="/w/index.php?title=%D0%91%D0%B0%D0%BD%D0%B8%D0%BA&action=edit&redlink=1" class="new" title="Баник (страницата не постои)">Баник</a> <b>·</b>  <a href="/wiki/%D0%91%D0%B5%D1%81_(%D1%81%D0%BB%D0%BE%D0%B2%D0%B5%D0%BD%D1%81%D0%BA%D0%B0_%D0%BC%D0%B8%D1%82%D0%BE%D0%BB%D0%BE%D0%B3%D0%B8%D1%98%D0%B0)" title="Бес (словенска митологија)">Бес</a> <b>·</b>  <a href="/w/index.php?title=%D0%91%D0%BE%D0%B3%D0%B8%D0%BD%D0%BA%D0%B8&action=edit&redlink=1" class="new" title="Богинки (страницата не постои)">Богинки</a> <b>·</b>  <a href="/w/index.php?title=%D0%91%D1%83%D0%BA%D0%B0%D0%B2%D0%B5%D1%86&action=edit&redlink=1" class="new" title="Букавец (страницата не постои)">Букавец</a> <b>·</b>  <a href="/w/index.php?title=%D0%A1%D0%BA%D0%B0%D1%80%D0%B1%D0%BD%D0%B8%D0%BA&action=edit&redlink=1" class="new" title="Скарбник (страницата не постои)">Скарбник</a> <b>·</b>  <a href="/wiki/%D0%9A%D0%B8%D0%BA%D0%B8%D0%BC%D0%BE%D1%80%D0%B0" title="Кикимора">Кикимора</a> <b>·</b>  <a href="/w/index.php?title=%D0%9A%D0%BE%D1%88%D1%82%D0%B5%D1%98&action=edit&redlink=1" class="new" title="Коштеј (страницата не постои)">Коштеј</a> <b>·</b>  <a href="/w/index.php?title=%D0%9F%D0%BE%D0%BB%D1%83%D0%B4%D0%BD%D0%B8%D1%86%D0%B0&action=edit&redlink=1" class="new" title="Полудница (страницата не постои)">Полудница</a> <b>·</b>  <a href="/wiki/%D0%A0%D1%83%D1%81%D0%B0%D0%BB%D0%BA%D0%B0" title="Русалка">Русалка</a> <b>·</b>  <a href="/w/index.php?title=%D0%A1%D0%BA%D1%80%D0%B7%D0%B0%D0%BA&action=edit&redlink=1" class="new" title="Скрзак (страницата не постои)">Скрзак</a> <b>·</b>  <a href="/w/index.php?title=%D0%A1%D0%BE%D0%BB%D0%BE%D0%B2%D0%B5%D1%98&action=edit&redlink=1" class="new" title="Соловеј (страницата не постои)">Соловеј</a> <b>·</b>  <a href="/w/index.php?title=%D0%A1%D1%82%D1%83%D1%85%D0%B0%D1%9C&action=edit&redlink=1" class="new" title="Стухаќ (страницата не постои)">Стухаќ</a> <b>·</b>  <a href="/wiki/%D0%9D%D0%B0%D1%80%D0%B5%D1%87%D0%BD%D0%B8%D1%86%D0%B0" title="Наречница">Наречница</a> <b>·</b>  <a href="/w/index.php?title=%D0%92%D0%BE%D0%B4%D0%BD%D0%B8%D0%BA&action=edit&redlink=1" class="new" title="Водник (страницата не постои)">Водник</a> <b>·</b>  <a href="/wiki/%D0%92%D1%80%D0%BA%D0%BE%D0%BB%D0%B0%D0%BA" title="Врколак">Врколак</a> <b>·</b>  <a href="/w/index.php?title=%D0%94%D0%BE%D0%BC%D0%BE%D0%B2%D0%BE%D1%98&action=edit&redlink=1" class="new" title="Домовој (страницата не постои)">Домовој</a> <b>·</b>  <a href="/wiki/%D0%97%D0%B4%D1%83%D1%85%D0%B0%D1%9C" title="Здухаќ">Здухаќ</a> <b>·</b>  <a href="/w/index.php?title=%D0%94%D1%80%D0%B5%D0%BA%D0%B0%D0%B2%D0%B5%D1%86&action=edit&redlink=1" class="new" title="Дрекавец (страницата не постои)">Дрекавец</a> <b>·</b>  <a href="/wiki/%D0%9B%D0%B5%D1%88%D0%B8" class="mw-redirect" title="Леши">Леши</a> <b>·</b>  <a href="/wiki/%D0%9B%D0%B8%D1%85%D0%BE" title="Лихо">Лихо</a> <b>·</b>  <a href="/w/index.php?title=%D0%9F%D0%BE%D0%BB%D0%B5%D0%B2%D0%B8%D0%BA&action=edit&redlink=1" class="new" title="Полевик (страницата не постои)">Полевик</a> <b>·</b>  <a href="/wiki/%D0%A1%D0%B0%D0%BC%D0%BE%D0%B2%D0%B8%D0%BB%D0%B0" title="Самовила">Самовила</a> <b>·</b>  <a href="/wiki/%D0%A2%D0%B0%D0%BB%D0%B0%D1%81%D0%BE%D0%BD" title="Таласон">Таласон</a> <b>·</b>  <a href="/w/index.php?title=%D0%A2%D0%BE%D0%BF%D0%B5%D0%BB%D0%B5%D1%86&action=edit&redlink=1" class="new" title="Топелец (страницата не постои)">Топелец</a> <b>·</b>  <a href="/wiki/%D0%92%D0%B0%D0%BC%D0%BF%D0%B8%D1%80" title="Вампир">Вампир</a> <b>·</b>  <a href="/w/index.php?title=%D0%92%D0%BE%D0%B4%D0%B5%D0%BD_(%D0%BC%D0%B8%D1%82%D0%BE%D0%BB%D0%BE%D0%B3%D0%B8%D1%98%D0%B0)&action=edit&redlink=1" class="new" title="Воден (митологија) (страницата не постои)">Воден</a></div></td></tr><tr style="height:2px"><td colspan="2"></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group"><a href="/w/index.php?title=%D0%A1%D0%BB%D0%BE%D0%B2%D0%B5%D0%BD%D1%81%D0%BA%D0%B0_%D0%BC%D0%B8%D1%82%D0%BE%D0%BB%D0%BE%D0%B3%D0%B8%D1%98%D0%B0%5C%D0%9B%D0%B5%D0%B3%D0%B5%D0%BD%D0%B4%D0%B0%D1%80%D0%BD%D0%B8_%D1%98%D1%83%D0%BD%D0%B0%D1%86%D0%B8&action=edit&redlink=1" class="new" title="Словенска митологија\Легендарни јунаци (страницата не постои)">Легендарни јунаци</a></th><td class="navbox-list navbox-even" style="text-align:left;border-left-width:2px;border-left-style:solid;width:100%;padding:0px"><div style="padding:0em 0.25em"><a href="/wiki/%D0%91%D0%B0%D1%88_%D0%A7%D0%B5%D0%BB%D0%B8%D0%BA" title="Баш Челик">Баш Челик</a> <b>·</b>  <a href="/wiki/%D0%9A%D1%80%D0%B0%D0%BB%D0%B5_%D0%9C%D0%B0%D1%80%D0%BA%D0%BE" class="mw-redirect" title="Крале Марко">Крале Марко</a> <b>·</b>  <a href="/wiki/%D0%91%D0%BE%D0%B3%D0%B4%D0%B0%D0%BD_%D0%9B%D1%83%D1%82%D0%B8%D1%86%D0%B0" title="Богдан Лутица">Богдан Лутица</a></div></td></tr><tr style="height:2px"><td colspan="2"></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group"><a href="/w/index.php?title=%D0%A1%D0%BB%D0%BE%D0%B2%D0%B5%D0%BD%D1%81%D0%BA%D0%B0_%D0%BC%D0%B8%D1%82%D0%BE%D0%BB%D0%BE%D0%B3%D0%B8%D1%98%D0%B0%5C%D0%9D%D0%B0%D1%82%D0%BF%D1%80%D0%B8%D1%80%D0%BE%D0%B4%D0%BD%D0%B8_%D1%81%D1%83%D1%88%D1%82%D0%B5%D1%81%D1%82%D0%B2%D0%B0&action=edit&redlink=1" class="new" title="Словенска митологија\Натприродни суштества (страницата не постои)">Натприродни суштества</a></th><td class="navbox-list navbox-odd" style="text-align:left;border-left-width:2px;border-left-style:solid;width:100%;padding:0px"><div style="padding:0em 0.25em"><a href="/wiki/%D0%90%D0%BB%D0%BA%D0%BE%D0%BD%D0%BE%D1%81%D1%82" title="Алконост">Алконост</a> <b>·</b>  <a href="/w/index.php?title=%D0%A6%D0%B8%D0%BA%D0%B0%D0%B2%D0%B5%D1%86&action=edit&redlink=1" class="new" title="Цикавец (страницата не постои)">Цикавец</a> <b>·</b>  <a href="/wiki/%D0%96%D0%B0%D1%80_%D0%BF%D1%82%D0%B8%D1%86%D0%B0" class="mw-redirect" title="Жар птица">Жар птица</a> <b>·</b>  <a href="/wiki/%D0%94%D0%B5%D0%BC%D0%BE%D0%BD_(%D1%81%D0%BB%D0%BE%D0%B2%D0%B5%D0%BD%D1%81%D0%BA%D0%B0_%D0%BC%D0%B8%D1%82%D0%BE%D0%BB%D0%BE%D0%B3%D0%B8%D1%98%D0%B0)" class="mw-redirect" title="Демон (словенска митологија)">Демон</a> <b>·</b>  <a href="/wiki/%D0%91%D0%B0%D0%B1%D0%B0_%D0%A0%D0%BE%D0%B3%D0%B0" title="Баба Рога">Баба Рога</a> <b>·</b>  <a href="/wiki/%D0%91%D0%B0%D1%88%D1%87%D0%B5%D0%BB%D0%B8%D0%BA" class="mw-redirect" title="Башчелик">Башчелик</a> <b>·</b>  <a href="/wiki/%D0%97%D0%BC%D0%B5%D1%98" title="Змеј">Змеј</a> <b>·</b>  <a href="/wiki/%D0%93%D0%B0%D0%BC%D0%B0%D1%98%D1%83%D0%BD" title="Гамајун">Гамајун</a> <b>·</b>  <a href="/w/index.php?title=%D0%A0%D0%B0%D1%81%D0%BA%D0%BE%D0%B2%D0%BD%D0%B8%D0%BA&action=edit&redlink=1" class="new" title="Расковник (страницата не постои)">Расковник</a> <b>·</b>  <a href="/wiki/%D0%A1%D0%B8%D1%80%D0%B8%D0%BD" title="Сирин">Сирин</a></div></td></tr></tbody></table></td></tr></tbody></table> <p><br /> </p> <table class="navbox" style="border-spacing:0"><tbody><tr><td style="padding:2px"><table class="nowraplinks hlist navbox-inner" style="border-spacing:0;background:transparent;color:inherit"><tbody><tr><th scope="row" class="navbox-group"><a href="/wiki/%D0%9D%D0%BE%D1%80%D0%BC%D0%B0%D1%82%D0%B8%D0%B2%D0%BD%D0%B0_%D0%BA%D0%BE%D0%BD%D1%82%D1%80%D0%BE%D0%BB%D0%B0" title="Нормативна контрола">Нормативна контрола</a></th><td class="navbox-list navbox-odd" style="text-align:left;border-left-width:2px;border-left-style:solid;width:100%;padding:0px"><div style="padding:0em 0.25em"> <ul><li><a rel="nofollow" class="external text" href="//www.worldcat.org/identities/lccn-sh85-037376">WorldCat</a></li> <li><a href="/wiki/%D0%9A%D0%BE%D0%BD%D1%82%D1%80%D0%BE%D0%BB%D0%B5%D0%BD_%D0%B1%D1%80%D0%BE%D1%98_%D0%BD%D0%B0_%D0%9A%D0%BE%D0%BD%D0%B3%D1%80%D0%B5%D1%81%D0%BD%D0%B0%D1%82%D0%B0_%D0%B1%D0%B8%D0%B1%D0%BB%D0%B8%D0%BE%D1%82%D0%B5%D0%BA%D0%B0" title="Контролен број на Конгресната библиотека">LCCN</a>: <span class="uid"><a rel="nofollow" class="external text" href="http://id.loc.gov/authorities/subjects/sh85037376">sh85037376</a></span></li> <li><a href="/wiki/%D0%9E%D0%B1%D0%B5%D0%B4%D0%B8%D0%BD%D0%B5%D1%82%D0%B0_%D0%BD%D0%BE%D1%80%D0%BC%D0%B0%D1%82%D0%B8%D0%B2%D0%BD%D0%B0_%D0%BF%D0%BE%D0%B4%D0%B0%D1%82%D0%BE%D1%82%D0%B5%D0%BA%D0%B0" title="Обединета нормативна податотека">GND</a>: <span class="uid"><a rel="nofollow" class="external text" href="http://d-nb.info/gnd/4059588-2">4059588-2</a></span></li> <li><a href="/wiki/%D0%9D%D0%B0%D1%86%D0%B8%D0%BE%D0%BD%D0%B0%D0%BB%D0%BD%D0%B0_%D0%B1%D0%B8%D0%B1%D0%BB%D0%B8%D0%BE%D1%82%D0%B5%D0%BA%D0%B0_%D0%BD%D0%B0_%D0%A4%D1%80%D0%B0%D0%BD%D1%86%D0%B8%D1%98%D0%B0" title="Национална библиотека на Франција">BNF</a>: <span class="uid"><a rel="nofollow" class="external text" href="http://catalogue.bnf.fr/ark:/12148/cb119485240">cb119485240</a> <a rel="nofollow" class="external text" href="http://data.bnf.fr/ark:/12148/cb119485240">(податоци)</a></span></li> <li><a href="/wiki/%D0%9D%D0%B0%D1%86%D0%B8%D0%BE%D0%BD%D0%B0%D0%BB%D0%BD%D0%B0_%D0%BF%D0%B0%D1%80%D0%BB%D0%B0%D0%BC%D0%B5%D0%BD%D1%82%D0%B0%D1%80%D0%BD%D0%B0_%D0%B1%D0%B8%D0%B1%D0%BB%D0%B8%D0%BE%D1%82%D0%B5%D0%BA%D0%B0_(%D0%88%D0%B0%D0%BF%D0%BE%D0%BD%D0%B8%D1%98%D0%B0)" title="Национална парламентарна библиотека (Јапонија)">NDL</a>: <span class="uid"><a rel="nofollow" class="external text" href="http://id.ndl.go.jp/auth/ndlna/00560142">00560142</a></span></li> <li><a href="/wiki/%D0%9D%D0%B0%D1%86%D0%B8%D0%BE%D0%BD%D0%B0%D0%BB%D0%BD%D0%B0_%D0%B1%D0%B8%D0%B1%D0%BB%D0%B8%D0%BE%D1%82%D0%B5%D0%BA%D0%B0_%D0%BD%D0%B0_%D0%A7%D0%B5%D1%88%D0%BA%D0%B0" title="Национална библиотека на Чешка">NKC</a>: <span class="uid"><a rel="nofollow" class="external text" href="http://aleph.nkp.cz/F/?func=find-c&local_base=aut&ccl_term=ica=ph128238&CON_LNG=ENG">ph128238</a></span></li></ul> </div></td></tr></tbody></table></td></tr></tbody></table></div><noscript><img src="https://login.wikimedia.org/wiki/Special:CentralAutoLogin/start?type=1x1" alt="" width="1" height="1" style="border: none; position: absolute;"></noscript> <div class="printfooter" data-nosnippet="">Преземено од „<a dir="ltr" href="https://mk.wikipedia.org/w/index.php?title=Ѓавол&oldid=5119942">https://mk.wikipedia.org/w/index.php?title=Ѓавол&oldid=5119942</a>“</div></div> <div id="catlinks" class="catlinks" data-mw="interface"><div id="mw-normal-catlinks" class="mw-normal-catlinks"><a href="/wiki/%D0%A1%D0%BF%D0%B5%D1%86%D0%B8%D1%98%D0%B0%D0%BB%D0%BD%D0%B0:%D0%9A%D0%B0%D1%82%D0%B5%D0%B3%D0%BE%D1%80%D0%B8%D0%B8" title="Специјална:Категории">Категории</a>: <ul><li><a href="/wiki/%D0%9A%D0%B0%D1%82%D0%B5%D0%B3%D0%BE%D1%80%D0%B8%D1%98%D0%B0:%D0%A1%D0%BB%D0%BE%D0%B2%D0%B5%D0%BD%D1%81%D0%BA%D0%B0_%D0%BC%D0%B8%D1%82%D0%BE%D0%BB%D0%BE%D0%B3%D0%B8%D1%98%D0%B0" title="Категорија:Словенска митологија">Словенска митологија</a></li><li><a href="/wiki/%D0%9A%D0%B0%D1%82%D0%B5%D0%B3%D0%BE%D1%80%D0%B8%D1%98%D0%B0:%D0%90%D0%B2%D1%80%D0%B0%D0%BC%D1%81%D0%BA%D0%B0_%D0%BC%D0%B8%D1%82%D0%BE%D0%BB%D0%BE%D0%B3%D0%B8%D1%98%D0%B0" title="Категорија:Аврамска митологија">Аврамска митологија</a></li><li><a href="/wiki/%D0%9A%D0%B0%D1%82%D0%B5%D0%B3%D0%BE%D1%80%D0%B8%D1%98%D0%B0:%D0%A5%D1%80%D0%B8%D1%81%D1%82%D0%B8%D1%98%D0%B0%D0%BD%D1%81%D0%BA%D0%B0_%D0%BC%D0%B8%D1%82%D0%BE%D0%BB%D0%BE%D0%B3%D0%B8%D1%98%D0%B0" title="Категорија:Христијанска митологија">Христијанска митологија</a></li><li><a href="/wiki/%D0%9A%D0%B0%D1%82%D0%B5%D0%B3%D0%BE%D1%80%D0%B8%D1%98%D0%B0:%D0%90%D0%BD%D0%B3%D0%B5%D0%BB%D0%B8" title="Категорија:Ангели">Ангели</a></li><li><a href="/wiki/%D0%9A%D0%B0%D1%82%D0%B5%D0%B3%D0%BE%D1%80%D0%B8%D1%98%D0%B0:%D0%94%D0%B5%D0%BC%D0%BE%D0%BD%D0%B8_%D0%B2%D0%BE_%D1%85%D1%80%D0%B8%D1%81%D1%82%D0%B8%D1%98%D0%B0%D0%BD%D1%81%D1%82%D0%B2%D0%BE%D1%82%D0%BE" title="Категорија:Демони во христијанството">Демони во христијанството</a></li><li><a href="/wiki/%D0%9A%D0%B0%D1%82%D0%B5%D0%B3%D0%BE%D1%80%D0%B8%D1%98%D0%B0:%D0%A1%D0%B0%D1%82%D0%B0%D0%BD%D0%B0" title="Категорија:Сатана">Сатана</a></li><li><a href="/wiki/%D0%9A%D0%B0%D1%82%D0%B5%D0%B3%D0%BE%D1%80%D0%B8%D1%98%D0%B0:%D0%9F%D0%B5%D0%BA%D0%BE%D0%BB" title="Категорија:Пекол">Пекол</a></li></ul></div><div id="mw-hidden-catlinks" class="mw-hidden-catlinks mw-hidden-cats-hidden">Скриени категории: <ul><li><a href="/wiki/%D0%9A%D0%B0%D1%82%D0%B5%D0%B3%D0%BE%D1%80%D0%B8%D1%98%D0%B0:%D0%A1%D1%82%D1%80%D0%B0%D0%BD%D0%B8%D1%86%D0%B8_%D1%81%D0%BE_%D0%B2%D0%BE%D0%BB%D1%88%D0%B5%D0%B1%D0%BD%D0%B8_%D0%B2%D1%80%D1%81%D0%BA%D0%B8_%D0%B7%D0%B0_ISBN" title="Категорија:Страници со волшебни врски за ISBN">Страници со волшебни врски за ISBN</a></li><li><a href="/wiki/%D0%9A%D0%B0%D1%82%D0%B5%D0%B3%D0%BE%D1%80%D0%B8%D1%98%D0%B0:%D0%92%D0%B8%D0%BA%D0%B8%D0%BF%D0%B5%D0%B4%D0%B8%D1%98%D0%B0:%D0%A1%D1%82%D0%B0%D1%82%D0%B8%D0%B8_%D1%81%D0%BE_%D0%BD%D0%BE%D1%80%D0%BC%D0%B0%D1%82%D0%B8%D0%B2%D0%BD%D0%B0_%D0%BA%D0%BE%D0%BD%D1%82%D1%80%D0%BE%D0%BB%D0%B0_(LCCN)" title="Категорија:Википедија:Статии со нормативна контрола (LCCN)">Википедија:Статии со нормативна контрола (LCCN)</a></li><li><a href="/wiki/%D0%9A%D0%B0%D1%82%D0%B5%D0%B3%D0%BE%D1%80%D0%B8%D1%98%D0%B0:%D0%92%D0%B8%D0%BA%D0%B8%D0%BF%D0%B5%D0%B4%D0%B8%D1%98%D0%B0:%D0%A1%D1%82%D0%B0%D1%82%D0%B8%D0%B8_%D1%81%D0%BE_%D0%BD%D0%BE%D1%80%D0%BC%D0%B0%D1%82%D0%B8%D0%B2%D0%BD%D0%B0_%D0%BA%D0%BE%D0%BD%D1%82%D1%80%D0%BE%D0%BB%D0%B0_(GND)" title="Категорија:Википедија:Статии со нормативна контрола (GND)">Википедија:Статии со нормативна контрола (GND)</a></li><li><a href="/wiki/%D0%9A%D0%B0%D1%82%D0%B5%D0%B3%D0%BE%D1%80%D0%B8%D1%98%D0%B0:%D0%92%D0%B8%D0%BA%D0%B8%D0%BF%D0%B5%D0%B4%D0%B8%D1%98%D0%B0:%D0%A1%D1%82%D0%B0%D1%82%D0%B8%D0%B8_%D1%81%D0%BE_%D0%BD%D0%BE%D1%80%D0%BC%D0%B0%D1%82%D0%B8%D0%B2%D0%BD%D0%B0_%D0%BA%D0%BE%D0%BD%D1%82%D1%80%D0%BE%D0%BB%D0%B0_(BNF)" title="Категорија:Википедија:Статии со нормативна контрола (BNF)">Википедија:Статии со нормативна контрола (BNF)</a></li></ul></div></div> </div> </main> </div> <div class="mw-footer-container"> <footer id="footer" class="mw-footer" > <ul id="footer-info"> <li id="footer-info-lastmod"> Последната промена на страницава е извршена на 10 декември 2023 г. во 04:22 ч.</li> <li id="footer-info-copyright">Текстот е достапен под условите на лиценцата <a rel="nofollow" class="external text" href="https://creativecommons.org/licenses/by-sa/4.0/">Криејтив комонс Наведи извор-Сподели под исти услови</a>. Може да важат и дополнителни услови. За повеќе информации, погледајте ги <a class="external text" href="https://mk.wikipedia.org/wiki/Википедија:Услови_на_употреба">Условите на употреба</a>.</li> </ul> <ul id="footer-places"> <li id="footer-places-privacy"><a href="https://foundation.wikimedia.org/wiki/Special:MyLanguage/Policy:Privacy_policy">Заштита на личните податоци</a></li> <li id="footer-places-about"><a href="/wiki/%D0%92%D0%B8%D0%BA%D0%B8%D0%BF%D0%B5%D0%B4%D0%B8%D1%98%D0%B0:%D0%97%D0%B0_%D0%92%D0%B8%D0%BA%D0%B8%D0%BF%D0%B5%D0%B4%D0%B8%D1%98%D0%B0">За Википедија</a></li> <li id="footer-places-disclaimers"><a href="/wiki/%D0%92%D0%B8%D0%BA%D0%B8%D0%BF%D0%B5%D0%B4%D0%B8%D1%98%D0%B0:%D0%9E%D0%B4%D1%80%D0%B5%D0%BA%D1%83%D0%B2%D0%B0%D1%9A%D0%B5_%D0%BE%D0%B4_%D0%BE%D0%B4%D0%B3%D0%BE%D0%B2%D0%BE%D1%80%D0%BD%D0%BE%D1%81%D1%82">Одрекување од одговорност</a></li> <li id="footer-places-wm-codeofconduct"><a href="https://foundation.wikimedia.org/wiki/Special:MyLanguage/Policy:Universal_Code_of_Conduct">Правилник на однесување</a></li> <li id="footer-places-developers"><a href="https://developer.wikimedia.org">Програмери</a></li> <li id="footer-places-statslink"><a href="https://stats.wikimedia.org/#/mk.wikipedia.org">Статистика</a></li> <li id="footer-places-cookiestatement"><a href="https://foundation.wikimedia.org/wiki/Special:MyLanguage/Policy:Cookie_statement">Согласност за колачиња</a></li> <li id="footer-places-mobileview"><a href="//mk.m.wikipedia.org/w/index.php?title=%D0%83%D0%B0%D0%B2%D0%BE%D0%BB&mobileaction=toggle_view_mobile" class="noprint stopMobileRedirectToggle">Мобилен изглед</a></li> </ul> <ul id="footer-icons" class="noprint"> <li id="footer-copyrightico"><a href="https://wikimediafoundation.org/" class="cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--size-large cdx-button--fake-button--enabled"><img src="/static/images/footer/wikimedia-button.svg" width="84" height="29" alt="Wikimedia Foundation" loading="lazy"></a></li> <li id="footer-poweredbyico"><a href="https://www.mediawiki.org/" class="cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--size-large cdx-button--fake-button--enabled"><img src="/w/resources/assets/poweredby_mediawiki.svg" alt="Powered by MediaWiki" width="88" height="31" loading="lazy"></a></li> </ul> </footer> </div> </div> </div> <div class="vector-settings" id="p-dock-bottom"> <ul></ul> </div><script>(RLQ=window.RLQ||[]).push(function(){mw.config.set({"wgHostname":"mw-web.codfw.main-f69cdc8f6-ps8jv","wgBackendResponseTime":212,"wgPageParseReport":{"limitreport":{"cputime":"0.218","walltime":"0.432","ppvisitednodes":{"value":1293,"limit":1000000},"postexpandincludesize":{"value":25261,"limit":2097152},"templateargumentsize":{"value":19,"limit":2097152},"expansiondepth":{"value":8,"limit":100},"expensivefunctioncount":{"value":0,"limit":500},"unstrip-depth":{"value":0,"limit":20},"unstrip-size":{"value":29002,"limit":5000000},"entityaccesscount":{"value":1,"limit":400},"timingprofile":["100.00% 119.971 1 -total"," 39.64% 47.561 1 Предлошка:Наводи"," 35.14% 42.156 1 Предлошка:Нормативна_контрола"," 25.03% 30.025 1 Предлошка:Словенска_митологија"," 21.11% 25.322 1 Предлошка:Navbox"," 3.19% 3.827 1 Предлошка:Главен-друг"," 3.06% 3.676 67 Предлошка:·"]},"scribunto":{"limitreport-timeusage":{"value":"0.031","limit":"10.000"},"limitreport-memusage":{"value":1228827,"limit":52428800}},"cachereport":{"origin":"mw-web.codfw.main-6987445f8d-wl2zw","timestamp":"20241119172939","ttl":2592000,"transientcontent":false}}});});</script> <script type="application/ld+json">{"@context":"https:\/\/schema.org","@type":"Article","name":"\u0403\u0430\u0432\u043e\u043b","url":"https:\/\/mk.wikipedia.org\/wiki\/%D0%83%D0%B0%D0%B2%D0%BE%D0%BB","sameAs":"http:\/\/www.wikidata.org\/entity\/Q6674","mainEntity":"http:\/\/www.wikidata.org\/entity\/Q6674","author":{"@type":"Organization","name":"\u0423\u0447\u0435\u0441\u043d\u0438\u0446\u0438 \u043d\u0430 \u0412\u0438\u043a\u0438\u043c\u0435\u0434\u0438\u0438\u043d\u0438 \u043f\u0440\u043e\u0435\u043a\u0442\u0438"},"publisher":{"@type":"Organization","name":"\u0424\u043e\u043d\u0434\u0430\u0446\u0438\u0458\u0430 \u0412\u0438\u043a\u0438\u043c\u0435\u0434\u0438\u0458\u0430","logo":{"@type":"ImageObject","url":"https:\/\/www.wikimedia.org\/static\/images\/wmf-hor-googpub.png"}},"datePublished":"2006-01-25T02:23:58Z","image":"https:\/\/upload.wikimedia.org\/wikipedia\/commons\/4\/40\/The_number_of_the_beast_is_666_Philadelphia%2C_Rosenbach_Museum_and_Library.jpg"}</script> </body> </html>