CINXE.COM

<!DOCTYPE html> <html class="client-nojs vector-feature-language-in-header-enabled vector-feature-language-in-main-page-header-disabled vector-feature-sticky-header-disabled vector-feature-page-tools-pinned-disabled vector-feature-toc-pinned-clientpref-1 vector-feature-main-menu-pinned-disabled vector-feature-limited-width-clientpref-1 vector-feature-limited-width-content-enabled vector-feature-custom-font-size-clientpref-1 vector-feature-appearance-pinned-clientpref-1 vector-feature-night-mode-enabled skin-theme-clientpref-day vector-toc-available" lang="vi" dir="ltr"> <head> <meta charset="UTF-8"> <title>Thích-ca Mâu-ni – Wikipedia tiếng Việt</title> <script>(function(){var className="client-js vector-feature-language-in-header-enabled vector-feature-language-in-main-page-header-disabled vector-feature-sticky-header-disabled vector-feature-page-tools-pinned-disabled vector-feature-toc-pinned-clientpref-1 vector-feature-main-menu-pinned-disabled vector-feature-limited-width-clientpref-1 vector-feature-limited-width-content-enabled vector-feature-custom-font-size-clientpref-1 vector-feature-appearance-pinned-clientpref-1 vector-feature-night-mode-enabled skin-theme-clientpref-day vector-toc-available";var cookie=document.cookie.match(/(?:^|; )viwikimwclientpreferences=([^;]+)/);if(cookie){cookie[1].split('%2C').forEach(function(pref){className=className.replace(new RegExp('(^| )'+pref.replace(/-clientpref-\w+$|[^\w-]+/g,'')+'-clientpref-\\w+( |$)'),'$1'+pref+'$2');});}document.documentElement.className=className;}());RLCONF={"wgBreakFrames":false,"wgSeparatorTransformTable":[",\t.",".\t,"],"wgDigitTransformTable":["",""], "wgDefaultDateFormat":"vi normal","wgMonthNames":["","tháng 1","tháng 2","tháng 3","tháng 4","tháng 5","tháng 6","tháng 7","tháng 8","tháng 9","tháng 10","tháng 11","tháng 12"],"wgRequestId":"58483c16-9926-4e4c-b98b-0d23ff203708","wgCanonicalNamespace":"","wgCanonicalSpecialPageName":false,"wgNamespaceNumber":0,"wgPageName":"Thích-ca_Mâu-ni","wgTitle":"Thích-ca Mâu-ni","wgCurRevisionId":71879173,"wgRevisionId":71879173,"wgArticleId":11444,"wgIsArticle":true,"wgIsRedirect":false,"wgAction":"view","wgUserName":null,"wgUserGroups":["*"],"wgCategories":["Lỗi nhiều mục tiêu Harv và Sfn","Bài cơ bản","Bài viết có văn bản tiếng Phạn","Bài viết sử dụng pull quote có nguồn","Bản mẫu webarchive dùng liên kết wayback","Nguồn CS1 tiếng Pháp (fr)","Nguồn CS1 tiếng Đức (de)","Nguồn CS1 tiếng Miến Điện (my)","CS1: giá trị quyển dài","Bài viết chứa nhận dạng BIBSYS","Bài viết chứa nhận dạng BNC", "Bài viết chứa nhận dạng BNE","Bài viết chứa nhận dạng BNF","Bài viết chứa nhận dạng CANTIC","Bài viết chứa nhận dạng CINII","Bài viết chứa nhận dạng GND","Bài viết chứa nhận dạng ICCU","Bài viết chứa nhận dạng ISNI","Bài viết chứa nhận dạng LCCN","Bài viết chứa nhận dạng LNB","Bài viết chứa nhận dạng NARA","Bài viết chứa nhận dạng NDL","Bài viết chứa nhận dạng NKC","Bài viết chứa nhận dạng NLA","Bài viết chứa nhận dạng NLI","Bài viết chứa nhận dạng NLK","Bài viết chứa nhận dạng NSK","Bài viết chứa nhận dạng PLWABN","Bài viết chứa nhận dạng RERO","Bài viết chứa nhận dạng SELIBR","Bài viết chứa nhận dạng SUDOC","Bài viết chứa nhận dạng Trove","Bài viết chứa nhận dạng VcBA","Bài viết chứa nhận dạng VIAF","Wikipedia articles with WorldCat-VIAF identifiers", "Kiểm soát tính nhất quán với 25 yếu tố","Bài cơ bản dài trung bình","Thiền sư Ấn Độ","Phật giáo","Nhà triết học cổ đại","Người Nepal","Triết lý Phật giáo","Lịch sử Ấn Độ","Nhân vật Tây du ký","Nhà triết học Ấn Độ","Sinh năm 624 TCN","Mất năm 544 TCN","Phật Thích-ca","Người sáng lập tôn giáo","Ấn Độ cổ đại","Khổ tu","Hệ quả luận","Lịch sử Phật giáo","Lịch sử Bihar","Yoga","Thế kỷ 5 TCN","Tín đồ Phật giáo Ấn Độ","Triết gia thế kỷ 5 TCN","Phật"],"wgPageViewLanguage":"vi","wgPageContentLanguage":"vi","wgPageContentModel":"wikitext","wgRelevantPageName":"Thích-ca_Mâu-ni","wgRelevantArticleId":11444,"wgIsProbablyEditable":true,"wgRelevantPageIsProbablyEditable":true,"wgRestrictionEdit":[],"wgRestrictionMove":["sysop"],"wgRedirectedFrom":"Tất-đạt-đa_Cồ-đàm","wgNoticeProject":"wikipedia","wgCiteReferencePreviewsActive":false, "wgMediaViewerOnClick":true,"wgMediaViewerEnabledByDefault":true,"wgPopupsFlags":0,"wgVisualEditor":{"pageLanguageCode":"vi","pageLanguageDir":"ltr","pageVariantFallbacks":"vi"},"wgMFDisplayWikibaseDescriptions":{"search":true,"watchlist":true,"tagline":true,"nearby":true},"wgWMESchemaEditAttemptStepOversample":false,"wgWMEPageLength":100000,"wgInternalRedirectTargetUrl":"/wiki/Th%C3%ADch-ca_M%C3%A2u-ni","wgRelatedArticlesCompat":[],"wgEditSubmitButtonLabelPublish":true,"wgULSPosition":"interlanguage","wgULSisCompactLinksEnabled":false,"wgVector2022LanguageInHeader":true,"wgULSisLanguageSelectorEmpty":false,"wgWikibaseItemId":"Q9441","wgCheckUserClientHintsHeadersJsApi":["brands","architecture","bitness","fullVersionList","mobile","model","platform","platformVersion"],"GEHomepageSuggestedEditsEnableTopics":true,"wgGETopicsMatchModeEnabled":false,"wgGEStructuredTaskRejectionReasonTextInputEnabled":false,"wgGELevelingUpEnabledForUser":false};RLSTATE={"ext.gadget.charinsert-styles": "ready","ext.globalCssJs.user.styles":"ready","site.styles":"ready","user.styles":"ready","ext.globalCssJs.user":"ready","user":"ready","user.options":"loading","ext.cite.styles":"ready","mediawiki.page.gallery.styles":"ready","skins.vector.search.codex.styles":"ready","skins.vector.styles":"ready","skins.vector.icons":"ready","jquery.makeCollapsible.styles":"ready","ext.wikimediamessages.styles":"ready","ext.visualEditor.desktopArticleTarget.noscript":"ready","ext.uls.interlanguage":"ready","wikibase.client.init":"ready","ext.wikimediaBadges":"ready"};RLPAGEMODULES=["mediawiki.action.view.redirect","ext.cite.ux-enhancements","mediawiki.page.media","ext.scribunto.logs","site","mediawiki.page.ready","jquery.makeCollapsible","mediawiki.toc","skins.vector.js","ext.centralNotice.geoIP","ext.centralNotice.startUp","ext.gadget.did_you_mean","ext.gadget.ReferenceTooltips","ext.gadget.AVIM","ext.gadget.AVIM_portlet","ext.gadget.charinsert","ext.gadget.refToolbar","ext.gadget.wikibugs", "ext.gadget.purgetab","ext.gadget.switcher","ext.gadget.AdvancedSiteNotices","ext.urlShortener.toolbar","ext.centralauth.centralautologin","mmv.bootstrap","ext.popups","ext.visualEditor.desktopArticleTarget.init","ext.visualEditor.targetLoader","ext.echo.centralauth","ext.eventLogging","ext.wikimediaEvents","ext.navigationTiming","ext.uls.interface","ext.cx.eventlogging.campaigns","ext.cx.uls.quick.actions","wikibase.client.vector-2022","ext.checkUser.clientHints","ext.growthExperiments.SuggestedEditSession","wikibase.sidebar.tracking"];</script> <script>(RLQ=window.RLQ||[]).push(function(){mw.loader.impl(function(){return["user.options@12s5i",function($,jQuery,require,module){mw.user.tokens.set({"patrolToken":"+\\","watchToken":"+\\","csrfToken":"+\\"}); }];});});</script> <link rel="stylesheet" href="/w/load.php?lang=vi&modules=ext.cite.styles%7Cext.uls.interlanguage%7Cext.visualEditor.desktopArticleTarget.noscript%7Cext.wikimediaBadges%7Cext.wikimediamessages.styles%7Cjquery.makeCollapsible.styles%7Cmediawiki.page.gallery.styles%7Cskins.vector.icons%2Cstyles%7Cskins.vector.search.codex.styles%7Cwikibase.client.init&only=styles&skin=vector-2022"> <script async="" src="/w/load.php?lang=vi&modules=startup&only=scripts&raw=1&skin=vector-2022"></script> <meta name="ResourceLoaderDynamicStyles" content=""> <link rel="stylesheet" href="/w/load.php?lang=vi&modules=ext.gadget.charinsert-styles&only=styles&skin=vector-2022"> <link rel="stylesheet" href="/w/load.php?lang=vi&modules=site.styles&only=styles&skin=vector-2022"> <meta name="generator" content="MediaWiki 1.44.0-wmf.5"> <meta name="referrer" content="origin"> <meta name="referrer" content="origin-when-cross-origin"> <meta name="robots" content="max-image-preview:standard"> <meta name="format-detection" content="telephone=no"> <meta property="og:image" content="https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/b/b8/Gandhara_Buddha_%28tnm%29.jpeg/1200px-Gandhara_Buddha_%28tnm%29.jpeg"> <meta property="og:image:width" content="1200"> <meta property="og:image:height" content="1989"> <meta property="og:image" content="https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/b/b8/Gandhara_Buddha_%28tnm%29.jpeg/800px-Gandhara_Buddha_%28tnm%29.jpeg"> <meta property="og:image:width" content="800"> <meta property="og:image:height" content="1326"> <meta property="og:image" content="https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/b/b8/Gandhara_Buddha_%28tnm%29.jpeg/640px-Gandhara_Buddha_%28tnm%29.jpeg"> <meta property="og:image:width" content="640"> <meta property="og:image:height" content="1061"> <meta name="viewport" content="width=1120"> <meta property="og:title" content="Thích-ca Mâu-ni – Wikipedia tiếng Việt"> <meta property="og:type" content="website"> <link rel="preconnect" href="//upload.wikimedia.org"> <link rel="alternate" media="only screen and (max-width: 640px)" href="//vi.m.wikipedia.org/wiki/Th%C3%ADch-ca_M%C3%A2u-ni"> <link rel="alternate" type="application/x-wiki" title="Sửa đổi" href="/w/index.php?title=Th%C3%ADch-ca_M%C3%A2u-ni&action=edit"> <link rel="apple-touch-icon" href="/static/apple-touch/wikipedia.png"> <link rel="icon" href="/static/favicon/wikipedia.ico"> <link rel="search" type="application/opensearchdescription+xml" href="/w/rest.php/v1/search" title="Wikipedia (vi)"> <link rel="EditURI" type="application/rsd+xml" href="//vi.wikipedia.org/w/api.php?action=rsd"> <link rel="canonical" href="https://vi.wikipedia.org/wiki/Th%C3%ADch-ca_M%C3%A2u-ni"> <link rel="license" href="https://creativecommons.org/licenses/by-sa/4.0/deed.vi"> <link rel="alternate" type="application/atom+xml" title="Nguồn cấp Atom của Wikipedia" href="/w/index.php?title=%C4%90%E1%BA%B7c_bi%E1%BB%87t:Thay_%C4%91%E1%BB%95i_g%E1%BA%A7n_%C4%91%C3%A2y&feed=atom"> <link rel="dns-prefetch" href="//meta.wikimedia.org" /> <link rel="dns-prefetch" href="//login.wikimedia.org"> </head> <body class="skin--responsive skin-vector skin-vector-search-vue mediawiki ltr sitedir-ltr mw-hide-empty-elt ns-0 ns-subject mw-editable page-Thích-ca_Mâu-ni rootpage-Thích-ca_Mâu-ni skin-vector-2022 action-view"><a class="mw-jump-link" href="#bodyContent">Bước tới nội dung</a> <div class="vector-header-container"> <header class="vector-header mw-header"> <div class="vector-header-start"> <nav class="vector-main-menu-landmark" aria-label="Trang Web"> <div id="vector-main-menu-dropdown" class="vector-dropdown vector-main-menu-dropdown vector-button-flush-left vector-button-flush-right" > <input type="checkbox" id="vector-main-menu-dropdown-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-main-menu-dropdown" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="Trình đơn chính" > <label id="vector-main-menu-dropdown-label" for="vector-main-menu-dropdown-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only " aria-hidden="true" ><span class="vector-icon mw-ui-icon-menu mw-ui-icon-wikimedia-menu"></span> <span class="vector-dropdown-label-text">Trình đơn chính</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="vector-main-menu-unpinned-container" class="vector-unpinned-container"> <div id="vector-main-menu" class="vector-main-menu vector-pinnable-element"> <div class="vector-pinnable-header vector-main-menu-pinnable-header vector-pinnable-header-unpinned" data-feature-name="main-menu-pinned" data-pinnable-element-id="vector-main-menu" data-pinned-container-id="vector-main-menu-pinned-container" data-unpinned-container-id="vector-main-menu-unpinned-container" > <div class="vector-pinnable-header-label">Trình đơn chính</div> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-pin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-main-menu.pin">chuyển sang thanh bên</button> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-unpin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-main-menu.unpin">ẩn</button> </div> <div id="p-navigation" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-navigation" > <div class="vector-menu-heading"> Điều hướng </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="n-mainpage-description" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Trang_Ch%C3%ADnh" title="Xem trang chính [z]" accesskey="z"><span>Trang Chính</span></a></li><li id="n-wikipedia-featuredcontent" class="mw-list-item"><a href="/wiki/C%E1%BB%95ng_th%C3%B4ng_tin:N%E1%BB%99i_dung_ch%E1%BB%8Dn_l%E1%BB%8Dc"><span>Nội dung chọn lọc</span></a></li><li id="n-randompage" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%C4%90%E1%BA%B7c_bi%E1%BB%87t:Ng%E1%BA%ABu_nhi%C3%AAn" title="Xem trang ngẫu nhiên [x]" accesskey="x"><span>Bài viết ngẫu nhiên</span></a></li><li id="n-recentchanges" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%C4%90%E1%BA%B7c_bi%E1%BB%87t:Thay_%C4%91%E1%BB%95i_g%E1%BA%A7n_%C4%91%C3%A2y" title="Danh sách thay đổi gần đây trong wiki [r]" accesskey="r"><span>Thay đổi gần đây</span></a></li><li id="n-bug_in_article" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Wikipedia:B%C3%A1o_l%E1%BB%97i_b%C3%A0i_vi%E1%BA%BFt"><span>Báo lỗi nội dung</span></a></li> </ul> </div> </div> <div id="p-wikipedia-interaction" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-wikipedia-interaction" > <div class="vector-menu-heading"> Tương tác </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="n-wikipedia-helppage" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Wikipedia:S%C3%A1ch_h%C6%B0%E1%BB%9Bng_d%E1%BA%ABn"><span>Hướng dẫn</span></a></li><li id="n-aboutsite" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Wikipedia:Gi%E1%BB%9Bi_thi%E1%BB%87u"><span>Giới thiệu Wikipedia</span></a></li><li id="n-portal" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Wikipedia:C%E1%BB%99ng_%C4%91%E1%BB%93ng" title="Giới thiệu dự án, cách sử dụng và tìm kiếm thông tin ở đây"><span>Cộng đồng</span></a></li><li id="n-wikipedia-villagepump" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Wikipedia:Th%E1%BA%A3o_lu%E1%BA%ADn"><span>Thảo luận chung</span></a></li><li id="n-wikipedia-helpdesk" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Wikipedia:Gi%C3%BAp_s%E1%BB%AD_d%E1%BB%A5ng_Wikipedia"><span>Giúp sử dụng</span></a></li><li id="n-contactpage" class="mw-list-item"><a href="//vi.wikipedia.org/wiki/Wikipedia:Liên_lạc"><span>Liên lạc</span></a></li><li id="n-upload" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Wikipedia:Tr%C3%ACnh_t%E1%BA%A3i_l%C3%AAn_t%E1%BA%ADp_tin"><span>Tải lên tập tin</span></a></li> </ul> </div> </div> </div> </div> </div> </div> </nav> <a href="/wiki/Trang_Ch%C3%ADnh" class="mw-logo"> <img class="mw-logo-icon" src="/static/images/icons/wikipedia.png" alt="" aria-hidden="true" height="50" width="50"> <span class="mw-logo-container skin-invert"> <img class="mw-logo-wordmark" alt="Wikipedia" src="/static/images/mobile/copyright/wikipedia-wordmark-en.svg" style="width: 7.5em; height: 1.125em;"> <img class="mw-logo-tagline" alt="Bách khoa toàn thư mở" src="/static/images/mobile/copyright/wikipedia-tagline-vi.svg" width="120" height="10" style="width: 7.5em; height: 0.625em;"> </span> </a> </div> <div class="vector-header-end"> <div id="p-search" role="search" class="vector-search-box-vue vector-search-box-collapses vector-search-box-show-thumbnail vector-search-box-auto-expand-width vector-search-box"> <a href="/wiki/%C4%90%E1%BA%B7c_bi%E1%BB%87t:T%C3%ACm_ki%E1%BA%BFm" class="cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only search-toggle" title="Tìm kiếm Wikipedia [f]" accesskey="f"><span class="vector-icon mw-ui-icon-search mw-ui-icon-wikimedia-search"></span> <span>Tìm kiếm</span> </a> <div class="vector-typeahead-search-container"> <div class="cdx-typeahead-search cdx-typeahead-search--show-thumbnail cdx-typeahead-search--auto-expand-width"> <form action="/w/index.php" id="searchform" class="cdx-search-input cdx-search-input--has-end-button"> <div id="simpleSearch" class="cdx-search-input__input-wrapper" data-search-loc="header-moved"> <div class="cdx-text-input cdx-text-input--has-start-icon"> <input class="cdx-text-input__input" type="search" name="search" placeholder="Tìm kiếm trên Wikipedia" aria-label="Tìm kiếm trên Wikipedia" autocapitalize="sentences" title="Tìm kiếm Wikipedia [f]" accesskey="f" id="searchInput" > <span class="cdx-text-input__icon cdx-text-input__start-icon"></span> </div> <input type="hidden" name="title" value="Đặc_biệt:Tìm_kiếm"> </div> <button class="cdx-button cdx-search-input__end-button">Tìm kiếm</button> </form> </div> </div> </div> <nav class="vector-user-links vector-user-links-wide" aria-label="Công cụ cá nhân"> <div class="vector-user-links-main"> <div id="p-vector-user-menu-preferences" class="vector-menu mw-portlet emptyPortlet" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> </ul> </div> </div> <div id="p-vector-user-menu-userpage" class="vector-menu mw-portlet emptyPortlet" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> </ul> </div> </div> <nav class="vector-appearance-landmark" aria-label="Giao diện"> <div id="vector-appearance-dropdown" class="vector-dropdown " title="Change the appearance of the page's font size, width, and color" > <input type="checkbox" id="vector-appearance-dropdown-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-appearance-dropdown" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="Giao diện" > <label id="vector-appearance-dropdown-label" for="vector-appearance-dropdown-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only " aria-hidden="true" ><span class="vector-icon mw-ui-icon-appearance mw-ui-icon-wikimedia-appearance"></span> <span class="vector-dropdown-label-text">Giao diện</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="vector-appearance-unpinned-container" class="vector-unpinned-container"> </div> </div> </div> </nav> <div id="p-vector-user-menu-notifications" class="vector-menu mw-portlet emptyPortlet" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> </ul> </div> </div> <div id="p-vector-user-menu-overflow" class="vector-menu mw-portlet" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="pt-sitesupport-2" class="user-links-collapsible-item mw-list-item user-links-collapsible-item"><a data-mw="interface" href="//donate.wikimedia.org/wiki/Special:FundraiserRedirector?utm_source=donate&utm_medium=sidebar&utm_campaign=C13_vi.wikipedia.org&uselang=vi" class=""><span>Quyên góp</span></a> </li> <li id="pt-createaccount-2" class="user-links-collapsible-item mw-list-item user-links-collapsible-item"><a data-mw="interface" href="/w/index.php?title=%C4%90%E1%BA%B7c_bi%E1%BB%87t:M%E1%BB%9F_t%C3%A0i_kho%E1%BA%A3n&returnto=Th%C3%ADch-ca+M%C3%A2u-ni" title="Bạn được khuyến khích mở tài khoản và đăng nhập; tuy nhiên, không bắt buộc phải có tài khoản" class=""><span>Tạo tài khoản</span></a> </li> <li id="pt-login-2" class="user-links-collapsible-item mw-list-item user-links-collapsible-item"><a data-mw="interface" href="/w/index.php?title=%C4%90%E1%BA%B7c_bi%E1%BB%87t:%C4%90%C4%83ng_nh%E1%BA%ADp&returnto=Th%C3%ADch-ca+M%C3%A2u-ni" title="Đăng nhập sẽ có lợi hơn, tuy nhiên không bắt buộc. [o]" accesskey="o" class=""><span>Đăng nhập</span></a> </li> </ul> </div> </div> </div> <div id="vector-user-links-dropdown" class="vector-dropdown vector-user-menu vector-button-flush-right vector-user-menu-logged-out" title="Thêm tùy chọn" > <input type="checkbox" id="vector-user-links-dropdown-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-user-links-dropdown" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="Công cụ cá nhân" > <label id="vector-user-links-dropdown-label" for="vector-user-links-dropdown-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only " aria-hidden="true" ><span class="vector-icon mw-ui-icon-ellipsis mw-ui-icon-wikimedia-ellipsis"></span> <span class="vector-dropdown-label-text">Công cụ cá nhân</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="p-personal" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-personal user-links-collapsible-item" title="Bảng chọn thành viên" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="pt-sitesupport" class="user-links-collapsible-item mw-list-item"><a href="//donate.wikimedia.org/wiki/Special:FundraiserRedirector?utm_source=donate&utm_medium=sidebar&utm_campaign=C13_vi.wikipedia.org&uselang=vi"><span>Quyên góp</span></a></li><li id="pt-createaccount" class="user-links-collapsible-item mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%C4%90%E1%BA%B7c_bi%E1%BB%87t:M%E1%BB%9F_t%C3%A0i_kho%E1%BA%A3n&returnto=Th%C3%ADch-ca+M%C3%A2u-ni" title="Bạn được khuyến khích mở tài khoản và đăng nhập; tuy nhiên, không bắt buộc phải có tài khoản"><span class="vector-icon mw-ui-icon-userAdd mw-ui-icon-wikimedia-userAdd"></span> <span>Tạo tài khoản</span></a></li><li id="pt-login" class="user-links-collapsible-item mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%C4%90%E1%BA%B7c_bi%E1%BB%87t:%C4%90%C4%83ng_nh%E1%BA%ADp&returnto=Th%C3%ADch-ca+M%C3%A2u-ni" title="Đăng nhập sẽ có lợi hơn, tuy nhiên không bắt buộc. [o]" accesskey="o"><span class="vector-icon mw-ui-icon-logIn mw-ui-icon-wikimedia-logIn"></span> <span>Đăng nhập</span></a></li> </ul> </div> </div> <div id="p-user-menu-anon-editor" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-user-menu-anon-editor" > <div class="vector-menu-heading"> Trang dành cho người dùng chưa đăng nhập <a href="/wiki/Tr%E1%BB%A3_gi%C3%BAp:Gi%E1%BB%9Bi_thi%E1%BB%87u" aria-label="Tìm hiểu thêm về sửa đổi"><span>tìm hiểu thêm</span></a> </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="pt-anoncontribs" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%C4%90%E1%BA%B7c_bi%E1%BB%87t:%C4%90%C3%B3ng_g%C3%B3p_c%E1%BB%A7a_t%C3%B4i" title="Danh sách các sửa đổi được thực hiện qua địa chỉ IP này [y]" accesskey="y"><span>Đóng góp</span></a></li><li id="pt-anontalk" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%C4%90%E1%BA%B7c_bi%E1%BB%87t:Th%E1%BA%A3o_lu%E1%BA%ADn_t%C3%B4i" title="Thảo luận với địa chỉ IP này [n]" accesskey="n"><span>Thảo luận cho địa chỉ IP này</span></a></li> </ul> </div> </div> </div> </div> </nav> </div> </header> </div> <div class="mw-page-container"> <div class="mw-page-container-inner"> <div class="vector-sitenotice-container"> <div id="siteNotice"></div> </div> <div class="vector-column-start"> <div class="vector-main-menu-container"> <div id="mw-navigation"> <nav id="mw-panel" class="vector-main-menu-landmark" aria-label="Trang Web"> <div id="vector-main-menu-pinned-container" class="vector-pinned-container"> </div> </nav> </div> </div> <div class="vector-sticky-pinned-container"> <nav id="mw-panel-toc" aria-label="Nội dung" data-event-name="ui.sidebar-toc" class="mw-table-of-contents-container vector-toc-landmark"> <div id="vector-toc-pinned-container" class="vector-pinned-container"> <div id="vector-toc" class="vector-toc vector-pinnable-element"> <div class="vector-pinnable-header vector-toc-pinnable-header vector-pinnable-header-pinned" data-feature-name="toc-pinned" data-pinnable-element-id="vector-toc" > <h2 class="vector-pinnable-header-label">Nội dung</h2> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-pin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-toc.pin">chuyển sang thanh bên</button> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-unpin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-toc.unpin">ẩn</button> </div> <ul class="vector-toc-contents" id="mw-panel-toc-list"> <li id="toc-mw-content-text" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1"> <a href="#" class="vector-toc-link"> <div class="vector-toc-text">Đầu</div> </a> </li> <li id="toc-Cuộc_đời" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1 vector-toc-list-item-expanded"> <a class="vector-toc-link" href="#Cuộc_đời"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">1</span> <span>Cuộc đời</span> </div> </a> <button aria-controls="toc-Cuộc_đời-sublist" class="cdx-button cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only vector-toc-toggle"> <span class="vector-icon mw-ui-icon-wikimedia-expand"></span> <span>Hiện/ẩn mục Cuộc đời</span> </button> <ul id="toc-Cuộc_đời-sublist" class="vector-toc-list"> <li id="toc-Các_cách_phiên_âm_tên" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Các_cách_phiên_âm_tên"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">1.1</span> <span>Các cách phiên âm tên</span> </div> </a> <ul id="toc-Các_cách_phiên_âm_tên-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Bối_cảnh_và_gia_thế" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Bối_cảnh_và_gia_thế"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">1.2</span> <span>Bối cảnh và gia thế</span> </div> </a> <ul id="toc-Bối_cảnh_và_gia_thế-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Cuộc_sống_ban_đầu_và_hôn_nhân" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Cuộc_sống_ban_đầu_và_hôn_nhân"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">1.3</span> <span>Cuộc sống ban đầu và hôn nhân</span> </div> </a> <ul id="toc-Cuộc_sống_ban_đầu_và_hôn_nhân-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Xuất_gia" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Xuất_gia"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">1.4</span> <span>Xuất gia</span> </div> </a> <ul id="toc-Xuất_gia-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Đạt_tới_giác_ngộ" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Đạt_tới_giác_ngộ"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">1.5</span> <span>Đạt tới giác ngộ</span> </div> </a> <ul id="toc-Đạt_tới_giác_ngộ-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Thành_lập_tăng_đoàn_và_truyền_giảng_giáo_lý" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Thành_lập_tăng_đoàn_và_truyền_giảng_giáo_lý"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">1.6</span> <span>Thành lập tăng đoàn và truyền giảng giáo lý</span> </div> </a> <ul id="toc-Thành_lập_tăng_đoàn_và_truyền_giảng_giáo_lý-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Nhập_Niết_bàn" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Nhập_Niết_bàn"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">1.7</span> <span>Nhập Niết bàn</span> </div> </a> <ul id="toc-Nhập_Niết_bàn-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> </ul> </li> <li id="toc-Di_tích" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1 vector-toc-list-item-expanded"> <a class="vector-toc-link" href="#Di_tích"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">2</span> <span>Di tích</span> </div> </a> <button aria-controls="toc-Di_tích-sublist" class="cdx-button cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only vector-toc-toggle"> <span class="vector-icon mw-ui-icon-wikimedia-expand"></span> <span>Hiện/ẩn mục Di tích</span> </button> <ul id="toc-Di_tích-sublist" class="vector-toc-list"> <li id="toc-Xá_lợi_Phật" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Xá_lợi_Phật"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">2.1</span> <span>Xá lợi Phật</span> </div> </a> <ul id="toc-Xá_lợi_Phật-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Kinh_Phật" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Kinh_Phật"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">2.2</span> <span>Kinh Phật</span> </div> </a> <ul id="toc-Kinh_Phật-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Các_thánh_tích" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Các_thánh_tích"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">2.3</span> <span>Các thánh tích</span> </div> </a> <ul id="toc-Các_thánh_tích-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> </ul> </li> <li id="toc-Ngoại_hình" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1 vector-toc-list-item-expanded"> <a class="vector-toc-link" href="#Ngoại_hình"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">3</span> <span>Ngoại hình</span> </div> </a> <ul id="toc-Ngoại_hình-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Nhận_định" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1 vector-toc-list-item-expanded"> <a class="vector-toc-link" href="#Nhận_định"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">4</span> <span>Nhận định</span> </div> </a> <ul id="toc-Nhận_định-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Danh_xưng_khác_(Thập_hiệu)" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1 vector-toc-list-item-expanded"> <a class="vector-toc-link" href="#Danh_xưng_khác_(Thập_hiệu)"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">5</span> <span>Danh xưng khác (Thập hiệu)</span> </div> </a> <ul id="toc-Danh_xưng_khác_(Thập_hiệu)-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Trong_các_tôn_giáo_khác" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1 vector-toc-list-item-expanded"> <a class="vector-toc-link" href="#Trong_các_tôn_giáo_khác"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">6</span> <span>Trong các tôn giáo khác</span> </div> </a> <ul id="toc-Trong_các_tôn_giáo_khác-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Trong_nghệ_thuật_và_điện_ảnh" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1 vector-toc-list-item-expanded"> <a class="vector-toc-link" href="#Trong_nghệ_thuật_và_điện_ảnh"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">7</span> <span>Trong nghệ thuật và điện ảnh</span> </div> </a> <button aria-controls="toc-Trong_nghệ_thuật_và_điện_ảnh-sublist" class="cdx-button cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only vector-toc-toggle"> <span class="vector-icon mw-ui-icon-wikimedia-expand"></span> <span>Hiện/ẩn mục Trong nghệ thuật và điện ảnh</span> </button> <ul id="toc-Trong_nghệ_thuật_và_điện_ảnh-sublist" class="vector-toc-list"> <li id="toc-Phim" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Phim"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">7.1</span> <span>Phim</span> </div> </a> <ul id="toc-Phim-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Phim_truyền_hình" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Phim_truyền_hình"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">7.2</span> <span>Phim truyền hình</span> </div> </a> <ul id="toc-Phim_truyền_hình-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Văn_học" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Văn_học"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">7.3</span> <span>Văn học</span> </div> </a> <ul id="toc-Văn_học-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Âm_nhạc" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Âm_nhạc"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">7.4</span> <span>Âm nhạc</span> </div> </a> <ul id="toc-Âm_nhạc-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Tranh_vẽ" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Tranh_vẽ"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">7.5</span> <span>Tranh vẽ</span> </div> </a> <ul id="toc-Tranh_vẽ-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> </ul> </li> <li id="toc-Xem_thêm" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1 vector-toc-list-item-expanded"> <a class="vector-toc-link" href="#Xem_thêm"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">8</span> <span>Xem thêm</span> </div> </a> <ul id="toc-Xem_thêm-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Chú_thích" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1 vector-toc-list-item-expanded"> <a class="vector-toc-link" href="#Chú_thích"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">9</span> <span>Chú thích</span> </div> </a> <ul id="toc-Chú_thích-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Tham_khảo" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1 vector-toc-list-item-expanded"> <a class="vector-toc-link" href="#Tham_khảo"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">10</span> <span>Tham khảo</span> </div> </a> <ul id="toc-Tham_khảo-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Liên_kết_ngoài" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1 vector-toc-list-item-expanded"> <a class="vector-toc-link" href="#Liên_kết_ngoài"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">11</span> <span>Liên kết ngoài</span> </div> </a> <ul id="toc-Liên_kết_ngoài-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> </ul> </div> </div> </nav> </div> </div> <div class="mw-content-container"> <main id="content" class="mw-body"> <header class="mw-body-header vector-page-titlebar"> <nav aria-label="Nội dung" class="vector-toc-landmark"> <div id="vector-page-titlebar-toc" class="vector-dropdown vector-page-titlebar-toc vector-button-flush-left" > <input type="checkbox" id="vector-page-titlebar-toc-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-page-titlebar-toc" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="Đóng mở mục lục" > <label id="vector-page-titlebar-toc-label" for="vector-page-titlebar-toc-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only " aria-hidden="true" ><span class="vector-icon mw-ui-icon-listBullet mw-ui-icon-wikimedia-listBullet"></span> <span class="vector-dropdown-label-text">Đóng mở mục lục</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="vector-page-titlebar-toc-unpinned-container" class="vector-unpinned-container"> </div> </div> </div> </nav> <h1 id="firstHeading" class="firstHeading mw-first-heading"><span class="mw-page-title-main">Thích-ca Mâu-ni</span></h1> <div id="p-lang-btn" class="vector-dropdown mw-portlet mw-portlet-lang" > <input type="checkbox" id="p-lang-btn-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-p-lang-btn" class="vector-dropdown-checkbox mw-interlanguage-selector" aria-label="Xem bài viết trong ngôn ngữ khác. Bài có sẵn trong 207 ngôn ngữ" > <label id="p-lang-btn-label" for="p-lang-btn-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--action-progressive mw-portlet-lang-heading-207" aria-hidden="true" ><span class="vector-icon mw-ui-icon-language-progressive mw-ui-icon-wikimedia-language-progressive"></span> <span class="vector-dropdown-label-text">207 ngôn ngữ</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li class="interlanguage-link interwiki-kbd mw-list-item"><a href="https://kbd.wikipedia.org/wiki/%D0%A1%D0%B8%D0%B4%D0%B4%D1%85%D0%B0%D1%80%D1%82%D1%85%D0%B0_%D0%93%D0%B0%D1%83%D1%82%D0%B0%D0%BC%D0%B0" title="Сиддхартха Гаутама – Tiếng Kabardian" lang="kbd" hreflang="kbd" data-title="Сиддхартха Гаутама" data-language-autonym="Адыгэбзэ" data-language-local-name="Tiếng Kabardian" class="interlanguage-link-target"><span>Адыгэбзэ</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-af mw-list-item"><a href="https://af.wikipedia.org/wiki/Siddhartha_Gautama" title="Siddhartha Gautama – Tiếng Afrikaans" lang="af" hreflang="af" data-title="Siddhartha Gautama" data-language-autonym="Afrikaans" data-language-local-name="Tiếng Afrikaans" class="interlanguage-link-target"><span>Afrikaans</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-als mw-list-item"><a href="https://als.wikipedia.org/wiki/Siddhattha_Gotama" title="Siddhattha Gotama – Tiếng Đức (Thụy Sĩ)" lang="gsw" hreflang="gsw" data-title="Siddhattha Gotama" data-language-autonym="Alemannisch" data-language-local-name="Tiếng Đức (Thụy Sĩ)" class="interlanguage-link-target"><span>Alemannisch</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-am mw-list-item"><a href="https://am.wikipedia.org/wiki/%E1%8C%8E%E1%89%B3%E1%88%9B_%E1%89%A1%E1%8B%B3" title="ጎታማ ቡዳ – Tiếng Amharic" lang="am" hreflang="am" data-title="ጎታማ ቡዳ" data-language-autonym="አማርኛ" data-language-local-name="Tiếng Amharic" class="interlanguage-link-target"><span>አማርኛ</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-anp mw-list-item"><a href="https://anp.wikipedia.org/wiki/%E0%A4%97%E0%A5%8C%E0%A4%A4%E0%A4%AE_%E0%A4%AC%E0%A5%81%E0%A4%A6%E0%A5%8D%E0%A4%A7" title="गौतम बुद्ध – Tiếng Angika" lang="anp" hreflang="anp" data-title="गौतम बुद्ध" data-language-autonym="अंगिका" data-language-local-name="Tiếng Angika" class="interlanguage-link-target"><span>अंगिका</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ang mw-list-item"><a href="https://ang.wikipedia.org/wiki/Gautama_Budda" title="Gautama Budda – Tiếng Anh cổ" lang="ang" hreflang="ang" data-title="Gautama Budda" data-language-autonym="Ænglisc" data-language-local-name="Tiếng Anh cổ" class="interlanguage-link-target"><span>Ænglisc</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ar badge-Q17437798 badge-goodarticle mw-list-item" title="bài viết tốt"><a href="https://ar.wikipedia.org/wiki/%D8%BA%D9%88%D8%AA%D8%A7%D9%85%D8%A7_%D8%A8%D9%88%D8%B0%D8%A7" title="غوتاما بوذا – Tiếng Ả Rập" lang="ar" hreflang="ar" data-title="غوتاما بوذا" data-language-autonym="العربية" data-language-local-name="Tiếng Ả Rập" class="interlanguage-link-target"><span>العربية</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-an mw-list-item"><a href="https://an.wikipedia.org/wiki/Siddhartha_Gautama" title="Siddhartha Gautama – Tiếng Aragon" lang="an" hreflang="an" data-title="Siddhartha Gautama" data-language-autonym="Aragonés" data-language-local-name="Tiếng Aragon" class="interlanguage-link-target"><span>Aragonés</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-arc mw-list-item"><a href="https://arc.wikipedia.org/wiki/%DC%92%DC%98%DC%95%DC%97%DC%90" title="ܒܘܕܗܐ – Tiếng Aramaic" lang="arc" hreflang="arc" data-title="ܒܘܕܗܐ" data-language-autonym="ܐܪܡܝܐ" data-language-local-name="Tiếng Aramaic" class="interlanguage-link-target"><span>ܐܪܡܝܐ</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-roa-rup mw-list-item"><a href="https://roa-rup.wikipedia.org/wiki/Siddhartha_Gautama" title="Siddhartha Gautama – Tiếng Aromania" lang="rup" hreflang="rup" data-title="Siddhartha Gautama" data-language-autonym="Armãneashti" data-language-local-name="Tiếng Aromania" class="interlanguage-link-target"><span>Armãneashti</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-frp mw-list-item"><a href="https://frp.wikipedia.org/wiki/Gautama_Buddha" title="Gautama Buddha – Tiếng Arpitan" lang="frp" hreflang="frp" data-title="Gautama Buddha" data-language-autonym="Arpetan" data-language-local-name="Tiếng Arpitan" class="interlanguage-link-target"><span>Arpetan</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-as mw-list-item"><a href="https://as.wikipedia.org/wiki/%E0%A6%97%E0%A7%8C%E0%A6%A4%E0%A6%AE_%E0%A6%AC%E0%A7%81%E0%A6%A6%E0%A7%8D%E0%A6%A7" title="গৌতম বুদ্ধ – Tiếng Assam" lang="as" hreflang="as" data-title="গৌতম বুদ্ধ" data-language-autonym="অসমীয়া" data-language-local-name="Tiếng Assam" class="interlanguage-link-target"><span>অসমীয়া</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ast mw-list-item"><a href="https://ast.wikipedia.org/wiki/Buda_Gautama" title="Buda Gautama – Tiếng Asturias" lang="ast" hreflang="ast" data-title="Buda Gautama" data-language-autonym="Asturianu" data-language-local-name="Tiếng Asturias" class="interlanguage-link-target"><span>Asturianu</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-awa mw-list-item"><a href="https://awa.wikipedia.org/wiki/%E0%A4%97%E0%A5%8C%E0%A4%A4%E0%A4%AE_%E0%A4%AC%E0%A5%81%E0%A4%A6%E0%A5%8D%E0%A4%A7" title="गौतम बुद्ध – Tiếng Awadhi" lang="awa" hreflang="awa" data-title="गौतम बुद्ध" data-language-autonym="अवधी" data-language-local-name="Tiếng Awadhi" class="interlanguage-link-target"><span>अवधी</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-gn mw-list-item"><a href="https://gn.wikipedia.org/wiki/V%C3%BAda_Gaut%C3%A1ma" title="Vúda Gautáma – Tiếng Guarani" lang="gn" hreflang="gn" data-title="Vúda Gautáma" data-language-autonym="Avañe'ẽ" data-language-local-name="Tiếng Guarani" class="interlanguage-link-target"><span>Avañe'ẽ</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-az mw-list-item"><a href="https://az.wikipedia.org/wiki/Qautama_Budda" title="Qautama Budda – Tiếng Azerbaijan" lang="az" hreflang="az" data-title="Qautama Budda" data-language-autonym="Azərbaycanca" data-language-local-name="Tiếng Azerbaijan" class="interlanguage-link-target"><span>Azərbaycanca</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-azb mw-list-item"><a href="https://azb.wikipedia.org/wiki/%D9%82%D9%88%D8%AA%D8%A7%D9%85%D8%A7_%D8%A8%D9%88%D8%AF%D8%A7" title="قوتاما بودا – South Azerbaijani" lang="azb" hreflang="azb" data-title="قوتاما بودا" data-language-autonym="تۆرکجه" data-language-local-name="South Azerbaijani" class="interlanguage-link-target"><span>تۆرکجه</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-id mw-list-item"><a href="https://id.wikipedia.org/wiki/Siddhattha_Gotama" title="Siddhattha Gotama – Tiếng Indonesia" lang="id" hreflang="id" data-title="Siddhattha Gotama" data-language-autonym="Bahasa Indonesia" data-language-local-name="Tiếng Indonesia" class="interlanguage-link-target"><span>Bahasa Indonesia</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ms mw-list-item"><a href="https://ms.wikipedia.org/wiki/Gautama_Buddha" title="Gautama Buddha – Tiếng Mã Lai" lang="ms" hreflang="ms" data-title="Gautama Buddha" data-language-autonym="Bahasa Melayu" data-language-local-name="Tiếng Mã Lai" class="interlanguage-link-target"><span>Bahasa Melayu</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ban mw-list-item"><a href="https://ban.wikipedia.org/wiki/Siddhartha_Gautama" title="Siddhartha Gautama – Tiếng Bali" lang="ban" hreflang="ban" data-title="Siddhartha Gautama" data-language-autonym="Basa Bali" data-language-local-name="Tiếng Bali" class="interlanguage-link-target"><span>Basa Bali</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-bm mw-list-item"><a href="https://bm.wikipedia.org/wiki/Gautama_Buddha" title="Gautama Buddha – Tiếng Bambara" lang="bm" hreflang="bm" data-title="Gautama Buddha" data-language-autonym="Bamanankan" data-language-local-name="Tiếng Bambara" class="interlanguage-link-target"><span>Bamanankan</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-bn mw-list-item"><a href="https://bn.wikipedia.org/wiki/%E0%A6%97%E0%A7%8C%E0%A6%A4%E0%A6%AE_%E0%A6%AC%E0%A7%81%E0%A6%A6%E0%A7%8D%E0%A6%A7" title="গৌতম বুদ্ধ – Tiếng Bangla" lang="bn" hreflang="bn" data-title="গৌতম বুদ্ধ" data-language-autonym="বাংলা" data-language-local-name="Tiếng Bangla" class="interlanguage-link-target"><span>বাংলা</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-zh-min-nan mw-list-item"><a href="https://zh-min-nan.wikipedia.org/wiki/Sek-khia-m%C3%B4%CD%98-n%C3%AE" title="Sek-khia-mô͘-nî – Tiếng Mân Nam" lang="nan" hreflang="nan" data-title="Sek-khia-mô͘-nî" data-language-autonym="閩南語 / Bân-lâm-gú" data-language-local-name="Tiếng Mân Nam" class="interlanguage-link-target"><span>閩南語 / Bân-lâm-gú</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-map-bms mw-list-item"><a href="https://map-bms.wikipedia.org/wiki/Siddhartha_Gautama" title="Siddhartha Gautama – Banyumasan" lang="jv-x-bms" hreflang="jv-x-bms" data-title="Siddhartha Gautama" data-language-autonym="Basa Banyumasan" data-language-local-name="Banyumasan" class="interlanguage-link-target"><span>Basa Banyumasan</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ba mw-list-item"><a href="https://ba.wikipedia.org/wiki/%D0%93%D0%B0%D1%83%D1%82%D0%B0%D0%BC%D0%B0_%D0%91%D1%83%D0%B4%D0%B4%D0%B0" title="Гаутама Будда – Tiếng Bashkir" lang="ba" hreflang="ba" data-title="Гаутама Будда" data-language-autonym="Башҡортса" data-language-local-name="Tiếng Bashkir" class="interlanguage-link-target"><span>Башҡортса</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-be mw-list-item"><a href="https://be.wikipedia.org/wiki/%D0%93%D0%B0%D1%9E%D1%82%D0%B0%D0%BC%D0%B0_%D0%91%D1%83%D0%B4%D0%B0" title="Гаўтама Буда – Tiếng Belarus" lang="be" hreflang="be" data-title="Гаўтама Буда" data-language-autonym="Беларуская" data-language-local-name="Tiếng Belarus" class="interlanguage-link-target"><span>Беларуская</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-be-x-old mw-list-item"><a href="https://be-tarask.wikipedia.org/wiki/%D0%93%D0%B0%D1%9E%D1%82%D0%B0%D0%BC%D0%B0_%D0%91%D1%83%D0%B4%D0%B0" title="Гаўтама Буда – Belarusian (Taraškievica orthography)" lang="be-tarask" hreflang="be-tarask" data-title="Гаўтама Буда" data-language-autonym="Беларуская (тарашкевіца)" data-language-local-name="Belarusian (Taraškievica orthography)" class="interlanguage-link-target"><span>Беларуская (тарашкевіца)</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-bh mw-list-item"><a href="https://bh.wikipedia.org/wiki/%E0%A4%97%E0%A5%8C%E0%A4%A4%E0%A4%AE_%E0%A4%AC%E0%A5%81%E0%A4%A6%E0%A5%8D%E0%A4%A7" title="गौतम बुद्ध – Bhojpuri" lang="bh" hreflang="bh" data-title="गौतम बुद्ध" data-language-autonym="भोजपुरी" data-language-local-name="Bhojpuri" class="interlanguage-link-target"><span>भोजपुरी</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-bcl mw-list-item"><a href="https://bcl.wikipedia.org/wiki/Siddhartha_Gautama" title="Siddhartha Gautama – Central Bikol" lang="bcl" hreflang="bcl" data-title="Siddhartha Gautama" data-language-autonym="Bikol Central" data-language-local-name="Central Bikol" class="interlanguage-link-target"><span>Bikol Central</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-bi mw-list-item"><a href="https://bi.wikipedia.org/wiki/Buddha" title="Buddha – Tiếng Bislama" lang="bi" hreflang="bi" data-title="Buddha" data-language-autonym="Bislama" data-language-local-name="Tiếng Bislama" class="interlanguage-link-target"><span>Bislama</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-bo mw-list-item"><a href="https://bo.wikipedia.org/wiki/%E0%BD%96%E0%BD%85%E0%BD%BC%E0%BD%98%E0%BC%8B%E0%BD%A3%E0%BE%A1%E0%BD%93%E0%BC%8B%E0%BD%A0%E0%BD%91%E0%BD%A6%E0%BC%8D" title="བཅོམ་ལྡན་འདས། – Tiếng Tây Tạng" lang="bo" hreflang="bo" data-title="བཅོམ་ལྡན་འདས།" data-language-autonym="བོད་ཡིག" data-language-local-name="Tiếng Tây Tạng" class="interlanguage-link-target"><span>བོད་ཡིག</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-bs mw-list-item"><a href="https://bs.wikipedia.org/wiki/Buda" title="Buda – Tiếng Bosnia" lang="bs" hreflang="bs" data-title="Buda" data-language-autonym="Bosanski" data-language-local-name="Tiếng Bosnia" class="interlanguage-link-target"><span>Bosanski</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-br mw-list-item"><a href="https://br.wikipedia.org/wiki/Siddhartha_Gautama" title="Siddhartha Gautama – Tiếng Breton" lang="br" hreflang="br" data-title="Siddhartha Gautama" data-language-autonym="Brezhoneg" data-language-local-name="Tiếng Breton" class="interlanguage-link-target"><span>Brezhoneg</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-bg mw-list-item"><a href="https://bg.wikipedia.org/wiki/%D0%A1%D0%B8%D0%B4%D1%85%D0%B0%D1%80%D1%82%D0%B0_%D0%93%D0%B0%D1%83%D1%82%D0%B0%D0%BC%D0%B0_%D0%91%D1%83%D0%B4%D0%B0" title="Сидхарта Гаутама Буда – Tiếng Bulgaria" lang="bg" hreflang="bg" data-title="Сидхарта Гаутама Буда" data-language-autonym="Български" data-language-local-name="Tiếng Bulgaria" class="interlanguage-link-target"><span>Български</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-bxr mw-list-item"><a href="https://bxr.wikipedia.org/wiki/%D0%91%D1%83%D0%B4%D0%B4%D0%B0_%D0%A8%D0%B8%D0%B3%D1%8D%D0%BC%D2%AF%D0%BD%D0%B8" title="Будда Шигэмүни – Russia Buriat" lang="bxr" hreflang="bxr" data-title="Будда Шигэмүни" data-language-autonym="Буряад" data-language-local-name="Russia Buriat" class="interlanguage-link-target"><span>Буряад</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ca mw-list-item"><a href="https://ca.wikipedia.org/wiki/Siddharta_Gautama" title="Siddharta Gautama – Tiếng Catalan" lang="ca" hreflang="ca" data-title="Siddharta Gautama" data-language-autonym="Català" data-language-local-name="Tiếng Catalan" class="interlanguage-link-target"><span>Català</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ceb mw-list-item"><a href="https://ceb.wikipedia.org/wiki/Siddh%C4%81rtha_Gautama" title="Siddhārtha Gautama – Tiếng Cebuano" lang="ceb" hreflang="ceb" data-title="Siddhārtha Gautama" data-language-autonym="Cebuano" data-language-local-name="Tiếng Cebuano" class="interlanguage-link-target"><span>Cebuano</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-cv mw-list-item"><a href="https://cv.wikipedia.org/wiki/%D0%91%D1%83%D0%B4%D0%B4%D0%B0_%D0%A8%D0%B0%D0%BA%D1%8C%D1%8F%D0%BC%D1%83%D0%BD%D0%B8" title="Будда Шакьямуни – Tiếng Chuvash" lang="cv" hreflang="cv" data-title="Будда Шакьямуни" data-language-autonym="Чӑвашла" data-language-local-name="Tiếng Chuvash" class="interlanguage-link-target"><span>Чӑвашла</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-cs mw-list-item"><a href="https://cs.wikipedia.org/wiki/Gautama_Buddha" title="Gautama Buddha – Tiếng Séc" lang="cs" hreflang="cs" data-title="Gautama Buddha" data-language-autonym="Čeština" data-language-local-name="Tiếng Séc" class="interlanguage-link-target"><span>Čeština</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-cbk-zam mw-list-item"><a href="https://cbk-zam.wikipedia.org/wiki/Siddh%C4%81rtha_Gautama" title="Siddhārtha Gautama – Chavacano" lang="cbk" hreflang="cbk" data-title="Siddhārtha Gautama" data-language-autonym="Chavacano de Zamboanga" data-language-local-name="Chavacano" class="interlanguage-link-target"><span>Chavacano de Zamboanga</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sn mw-list-item"><a href="https://sn.wikipedia.org/wiki/Gautama_Buddha" title="Gautama Buddha – Tiếng Shona" lang="sn" hreflang="sn" data-title="Gautama Buddha" data-language-autonym="ChiShona" data-language-local-name="Tiếng Shona" class="interlanguage-link-target"><span>ChiShona</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-co mw-list-item"><a href="https://co.wikipedia.org/wiki/Gautama_Siddhartha" title="Gautama Siddhartha – Tiếng Corsica" lang="co" hreflang="co" data-title="Gautama Siddhartha" data-language-autonym="Corsu" data-language-local-name="Tiếng Corsica" class="interlanguage-link-target"><span>Corsu</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-cy mw-list-item"><a href="https://cy.wikipedia.org/wiki/Siddhartha_Gautama" title="Siddhartha Gautama – Tiếng Wales" lang="cy" hreflang="cy" data-title="Siddhartha Gautama" data-language-autonym="Cymraeg" data-language-local-name="Tiếng Wales" class="interlanguage-link-target"><span>Cymraeg</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-da mw-list-item"><a href="https://da.wikipedia.org/wiki/Siddharta_Gautama" title="Siddharta Gautama – Tiếng Đan Mạch" lang="da" hreflang="da" data-title="Siddharta Gautama" data-language-autonym="Dansk" data-language-local-name="Tiếng Đan Mạch" class="interlanguage-link-target"><span>Dansk</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-de mw-list-item"><a href="https://de.wikipedia.org/wiki/Siddhartha_Gautama" title="Siddhartha Gautama – Tiếng Đức" lang="de" hreflang="de" data-title="Siddhartha Gautama" data-language-autonym="Deutsch" data-language-local-name="Tiếng Đức" class="interlanguage-link-target"><span>Deutsch</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-dsb mw-list-item"><a href="https://dsb.wikipedia.org/wiki/Siddhartha_Gautama" title="Siddhartha Gautama – Tiếng Hạ Sorbia" lang="dsb" hreflang="dsb" data-title="Siddhartha Gautama" data-language-autonym="Dolnoserbski" data-language-local-name="Tiếng Hạ Sorbia" class="interlanguage-link-target"><span>Dolnoserbski</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-dty badge-Q17437796 badge-featuredarticle mw-list-item" title="huy hiệu bài viết chọn lọc"><a href="https://dty.wikipedia.org/wiki/%E0%A4%97%E0%A5%8C%E0%A4%A4%E0%A4%AE_%E0%A4%AC%E0%A5%81%E0%A4%A6%E0%A5%8D%E0%A4%A7" title="गौतम बुद्ध – Doteli" lang="dty" hreflang="dty" data-title="गौतम बुद्ध" data-language-autonym="डोटेली" data-language-local-name="Doteli" class="interlanguage-link-target"><span>डोटेली</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-dz mw-list-item"><a href="https://dz.wikipedia.org/wiki/%E0%BD%A4%E0%BD%B1%E0%BC%8B%E0%BD%80%E0%BE%B1%E0%BC%8B%E0%BD%90%E0%BD%B4%E0%BD%96%E0%BC%8B%E0%BD%94" title="ཤཱ་ཀྱ་ཐུབ་པ – Tiếng Dzongkha" lang="dz" hreflang="dz" data-title="ཤཱ་ཀྱ་ཐུབ་པ" data-language-autonym="ཇོང་ཁ" data-language-local-name="Tiếng Dzongkha" class="interlanguage-link-target"><span>ཇོང་ཁ</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-et mw-list-item"><a href="https://et.wikipedia.org/wiki/Siddh%C4%81rtha_Gautama" title="Siddhārtha Gautama – Tiếng Estonia" lang="et" hreflang="et" data-title="Siddhārtha Gautama" data-language-autonym="Eesti" data-language-local-name="Tiếng Estonia" class="interlanguage-link-target"><span>Eesti</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-el mw-list-item"><a href="https://el.wikipedia.org/wiki/%CE%A3%CE%B9%CE%BD%CF%84%CE%AC%CF%81%CF%84%CE%B1_%CE%93%CE%BA%CE%B1%CE%BF%CF%85%CF%84%CE%AC%CE%BC%CE%B1" title="Σιντάρτα Γκαουτάμα – Tiếng Hy Lạp" lang="el" hreflang="el" data-title="Σιντάρτα Γκαουτάμα" data-language-autonym="Ελληνικά" data-language-local-name="Tiếng Hy Lạp" class="interlanguage-link-target"><span>Ελληνικά</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-en mw-list-item"><a href="https://en.wikipedia.org/wiki/The_Buddha" title="The Buddha – Tiếng Anh" lang="en" hreflang="en" data-title="The Buddha" data-language-autonym="English" data-language-local-name="Tiếng Anh" class="interlanguage-link-target"><span>English</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-es mw-list-item"><a href="https://es.wikipedia.org/wiki/Buda_Gautama" title="Buda Gautama – Tiếng Tây Ban Nha" lang="es" hreflang="es" data-title="Buda Gautama" data-language-autonym="Español" data-language-local-name="Tiếng Tây Ban Nha" class="interlanguage-link-target"><span>Español</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-eo badge-Q17437798 badge-goodarticle mw-list-item" title="bài viết tốt"><a href="https://eo.wikipedia.org/wiki/Budho_Gotamo" title="Budho Gotamo – Tiếng Quốc Tế Ngữ" lang="eo" hreflang="eo" data-title="Budho Gotamo" data-language-autonym="Esperanto" data-language-local-name="Tiếng Quốc Tế Ngữ" class="interlanguage-link-target"><span>Esperanto</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ext mw-list-item"><a href="https://ext.wikipedia.org/wiki/Buda_Gautama" title="Buda Gautama – Tiếng Extremadura" lang="ext" hreflang="ext" data-title="Buda Gautama" data-language-autonym="Estremeñu" data-language-local-name="Tiếng Extremadura" class="interlanguage-link-target"><span>Estremeñu</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-eu mw-list-item"><a href="https://eu.wikipedia.org/wiki/Siddhartha_Gautama" title="Siddhartha Gautama – Tiếng Basque" lang="eu" hreflang="eu" data-title="Siddhartha Gautama" data-language-autonym="Euskara" data-language-local-name="Tiếng Basque" class="interlanguage-link-target"><span>Euskara</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-fa mw-list-item"><a href="https://fa.wikipedia.org/wiki/%DA%AF%D9%88%D8%AA%D8%A7%D9%85%D8%A7_%D8%A8%D9%88%D8%AF%D8%A7" title="گوتاما بودا – Tiếng Ba Tư" lang="fa" hreflang="fa" data-title="گوتاما بودا" data-language-autonym="فارسی" data-language-local-name="Tiếng Ba Tư" class="interlanguage-link-target"><span>فارسی</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-hif mw-list-item"><a href="https://hif.wikipedia.org/wiki/Gautama_Buddha" title="Gautama Buddha – Tiếng Fiji Hindi" lang="hif" hreflang="hif" data-title="Gautama Buddha" data-language-autonym="Fiji Hindi" data-language-local-name="Tiếng Fiji Hindi" class="interlanguage-link-target"><span>Fiji Hindi</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-fo mw-list-item"><a href="https://fo.wikipedia.org/wiki/Buddha" title="Buddha – Tiếng Faroe" lang="fo" hreflang="fo" data-title="Buddha" data-language-autonym="Føroyskt" data-language-local-name="Tiếng Faroe" class="interlanguage-link-target"><span>Føroyskt</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-fr mw-list-item"><a href="https://fr.wikipedia.org/wiki/Siddhartha_Gautama" title="Siddhartha Gautama – Tiếng Pháp" lang="fr" hreflang="fr" data-title="Siddhartha Gautama" data-language-autonym="Français" data-language-local-name="Tiếng Pháp" class="interlanguage-link-target"><span>Français</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-fy mw-list-item"><a href="https://fy.wikipedia.org/wiki/Siddharta_Gautama" title="Siddharta Gautama – Tiếng Frisia" lang="fy" hreflang="fy" data-title="Siddharta Gautama" data-language-autonym="Frysk" data-language-local-name="Tiếng Frisia" class="interlanguage-link-target"><span>Frysk</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ga mw-list-item"><a href="https://ga.wikipedia.org/wiki/An_B%C3%BAda" title="An Búda – Tiếng Ireland" lang="ga" hreflang="ga" data-title="An Búda" data-language-autonym="Gaeilge" data-language-local-name="Tiếng Ireland" class="interlanguage-link-target"><span>Gaeilge</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sm mw-list-item"><a href="https://sm.wikipedia.org/wiki/Puta_Kotama" title="Puta Kotama – Tiếng Samoa" lang="sm" hreflang="sm" data-title="Puta Kotama" data-language-autonym="Gagana Samoa" data-language-local-name="Tiếng Samoa" class="interlanguage-link-target"><span>Gagana Samoa</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-gd mw-list-item"><a href="https://gd.wikipedia.org/wiki/Buddha" title="Buddha – Tiếng Gael Scotland" lang="gd" hreflang="gd" data-title="Buddha" data-language-autonym="Gàidhlig" data-language-local-name="Tiếng Gael Scotland" class="interlanguage-link-target"><span>Gàidhlig</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-gl mw-list-item"><a href="https://gl.wikipedia.org/wiki/Siddhartha_Gautama" title="Siddhartha Gautama – Tiếng Galician" lang="gl" hreflang="gl" data-title="Siddhartha Gautama" data-language-autonym="Galego" data-language-local-name="Tiếng Galician" class="interlanguage-link-target"><span>Galego</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-gan mw-list-item"><a href="https://gan.wikipedia.org/wiki/%E9%87%8B%E8%BF%A6%E7%89%9F%E5%B0%BC" title="釋迦牟尼 – Tiếng Cám" lang="gan" hreflang="gan" data-title="釋迦牟尼" data-language-autonym="贛語" data-language-local-name="Tiếng Cám" class="interlanguage-link-target"><span>贛語</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-gu mw-list-item"><a href="https://gu.wikipedia.org/wiki/%E0%AA%97%E0%AB%8C%E0%AA%A4%E0%AA%AE_%E0%AA%AC%E0%AB%81%E0%AA%A6%E0%AB%8D%E0%AA%A7" title="ગૌતમ બુદ્ધ – Tiếng Gujarati" lang="gu" hreflang="gu" data-title="ગૌતમ બુદ્ધ" data-language-autonym="ગુજરાતી" data-language-local-name="Tiếng Gujarati" class="interlanguage-link-target"><span>ગુજરાતી</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-got mw-list-item"><a href="https://got.wikipedia.org/wiki/%F0%90%8C%B2%F0%90%8C%B0%F0%90%8C%BF%F0%90%8D%84%F0%90%8C%B0%F0%90%8C%BC%F0%90%8C%B0_%F0%90%8C%B1%F0%90%8C%BF%F0%90%8D%84%F0%90%8D%84%F0%90%8C%B0" title="𐌲𐌰𐌿𐍄𐌰𐌼𐌰 𐌱𐌿𐍄𐍄𐌰 – Tiếng Gô-tích" lang="got" hreflang="got" data-title="𐌲𐌰𐌿𐍄𐌰𐌼𐌰 𐌱𐌿𐍄𐍄𐌰" data-language-autonym="𐌲𐌿𐍄𐌹𐍃𐌺" data-language-local-name="Tiếng Gô-tích" class="interlanguage-link-target"><span>𐌲𐌿𐍄𐌹𐍃𐌺</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-gom mw-list-item"><a href="https://gom.wikipedia.org/wiki/Buddh" title="Buddh – Tiếng Goan Konkani" lang="gom" hreflang="gom" data-title="Buddh" data-language-autonym="गोंयची कोंकणी / Gõychi Konknni" data-language-local-name="Tiếng Goan Konkani" class="interlanguage-link-target"><span>गोंयची कोंकणी / Gõychi Konknni</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-hak mw-list-item"><a href="https://hak.wikipedia.org/wiki/S%E1%B9%B3t-k%C3%A2-m%C3%A8u-n%C3%AC" title="Sṳt-kâ-mèu-nì – Tiếng Khách Gia" lang="hak" hreflang="hak" data-title="Sṳt-kâ-mèu-nì" data-language-autonym="客家語 / Hak-kâ-ngî" data-language-local-name="Tiếng Khách Gia" class="interlanguage-link-target"><span>客家語 / Hak-kâ-ngî</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ko mw-list-item"><a href="https://ko.wikipedia.org/wiki/%EC%84%9D%EA%B0%80%EB%AA%A8%EB%8B%88" title="석가모니 – Tiếng Hàn" lang="ko" hreflang="ko" data-title="석가모니" data-language-autonym="한국어" data-language-local-name="Tiếng Hàn" class="interlanguage-link-target"><span>한국어</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ha mw-list-item"><a href="https://ha.wikipedia.org/wiki/Gautama_Buddha" title="Gautama Buddha – Tiếng Hausa" lang="ha" hreflang="ha" data-title="Gautama Buddha" data-language-autonym="Hausa" data-language-local-name="Tiếng Hausa" class="interlanguage-link-target"><span>Hausa</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-hy mw-list-item"><a href="https://hy.wikipedia.org/wiki/%D4%B2%D5%B8%D6%82%D5%A4%D5%A4%D5%A1" title="Բուդդա – Tiếng Armenia" lang="hy" hreflang="hy" data-title="Բուդդա" data-language-autonym="Հայերեն" data-language-local-name="Tiếng Armenia" class="interlanguage-link-target"><span>Հայերեն</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-hi mw-list-item"><a href="https://hi.wikipedia.org/wiki/%E0%A4%97%E0%A5%8C%E0%A4%A4%E0%A4%AE_%E0%A4%AC%E0%A5%81%E0%A4%A6%E0%A5%8D%E0%A4%A7" title="गौतम बुद्ध – Tiếng Hindi" lang="hi" hreflang="hi" data-title="गौतम बुद्ध" data-language-autonym="हिन्दी" data-language-local-name="Tiếng Hindi" class="interlanguage-link-target"><span>हिन्दी</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-hr mw-list-item"><a href="https://hr.wikipedia.org/wiki/Buda" title="Buda – Tiếng Croatia" lang="hr" hreflang="hr" data-title="Buda" data-language-autonym="Hrvatski" data-language-local-name="Tiếng Croatia" class="interlanguage-link-target"><span>Hrvatski</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-io mw-list-item"><a href="https://io.wikipedia.org/wiki/Buddho" title="Buddho – Tiếng Ido" lang="io" hreflang="io" data-title="Buddho" data-language-autonym="Ido" data-language-local-name="Tiếng Ido" class="interlanguage-link-target"><span>Ido</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ig mw-list-item"><a href="https://ig.wikipedia.org/wiki/Buddha" title="Buddha – Tiếng Igbo" lang="ig" hreflang="ig" data-title="Buddha" data-language-autonym="Igbo" data-language-local-name="Tiếng Igbo" class="interlanguage-link-target"><span>Igbo</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ilo mw-list-item"><a href="https://ilo.wikipedia.org/wiki/Sidarta_Gautama_Buddha" title="Sidarta Gautama Buddha – Tiếng Iloko" lang="ilo" hreflang="ilo" data-title="Sidarta Gautama Buddha" data-language-autonym="Ilokano" data-language-local-name="Tiếng Iloko" class="interlanguage-link-target"><span>Ilokano</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ia mw-list-item"><a href="https://ia.wikipedia.org/wiki/Gautama_Buddha" title="Gautama Buddha – Tiếng Khoa Học Quốc Tế" lang="ia" hreflang="ia" data-title="Gautama Buddha" data-language-autonym="Interlingua" data-language-local-name="Tiếng Khoa Học Quốc Tế" class="interlanguage-link-target"><span>Interlingua</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ie mw-list-item"><a href="https://ie.wikipedia.org/wiki/Siddharta_Gautama" title="Siddharta Gautama – Tiếng Interlingue" lang="ie" hreflang="ie" data-title="Siddharta Gautama" data-language-autonym="Interlingue" data-language-local-name="Tiếng Interlingue" class="interlanguage-link-target"><span>Interlingue</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-os mw-list-item"><a href="https://os.wikipedia.org/wiki/%D0%A1%D0%B8%D0%B4%D0%B4%D1%85%D0%B0%D1%80%D1%82%D1%85%D0%B0_%D0%93%D0%B0%D1%83%D1%82%D0%B0%D0%BC%D0%B0" title="Сиддхартха Гаутама – Tiếng Ossetic" lang="os" hreflang="os" data-title="Сиддхартха Гаутама" data-language-autonym="Ирон" data-language-local-name="Tiếng Ossetic" class="interlanguage-link-target"><span>Ирон</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-xh mw-list-item"><a href="https://xh.wikipedia.org/wiki/UGautam_Buddha" title="UGautam Buddha – Tiếng Xhosa" lang="xh" hreflang="xh" data-title="UGautam Buddha" data-language-autonym="IsiXhosa" data-language-local-name="Tiếng Xhosa" class="interlanguage-link-target"><span>IsiXhosa</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-zu mw-list-item"><a href="https://zu.wikipedia.org/wiki/Siddharta_Gautama" title="Siddharta Gautama – Tiếng Zulu" lang="zu" hreflang="zu" data-title="Siddharta Gautama" data-language-autonym="IsiZulu" data-language-local-name="Tiếng Zulu" class="interlanguage-link-target"><span>IsiZulu</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-is mw-list-item"><a href="https://is.wikipedia.org/wiki/Gautama_B%C3%BAdda" title="Gautama Búdda – Tiếng Iceland" lang="is" hreflang="is" data-title="Gautama Búdda" data-language-autonym="Íslenska" data-language-local-name="Tiếng Iceland" class="interlanguage-link-target"><span>Íslenska</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-it mw-list-item"><a href="https://it.wikipedia.org/wiki/Gautama_Buddha" title="Gautama Buddha – Tiếng Italy" lang="it" hreflang="it" data-title="Gautama Buddha" data-language-autonym="Italiano" data-language-local-name="Tiếng Italy" class="interlanguage-link-target"><span>Italiano</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-he mw-list-item"><a href="https://he.wikipedia.org/wiki/%D7%92%D7%90%D7%95%D7%98%D7%9E%D7%94_%D7%94%D7%91%D7%95%D7%93%D7%94%D7%94" title="גאוטמה הבודהה – Tiếng Do Thái" lang="he" hreflang="he" data-title="גאוטמה הבודהה" data-language-autonym="עברית" data-language-local-name="Tiếng Do Thái" class="interlanguage-link-target"><span>עברית</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-jv mw-list-item"><a href="https://jv.wikipedia.org/wiki/Sidharta_Gotama" title="Sidharta Gotama – Tiếng Java" lang="jv" hreflang="jv" data-title="Sidharta Gotama" data-language-autonym="Jawa" data-language-local-name="Tiếng Java" class="interlanguage-link-target"><span>Jawa</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-kn mw-list-item"><a href="https://kn.wikipedia.org/wiki/%E0%B2%97%E0%B3%8C%E0%B2%A4%E0%B2%AE_%E0%B2%AC%E0%B3%81%E0%B2%A6%E0%B3%8D%E0%B2%A7" title="ಗೌತಮ ಬುದ್ಧ – Tiếng Kannada" lang="kn" hreflang="kn" data-title="ಗೌತಮ ಬುದ್ಧ" data-language-autonym="ಕನ್ನಡ" data-language-local-name="Tiếng Kannada" class="interlanguage-link-target"><span>ಕನ್ನಡ</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ka mw-list-item"><a href="https://ka.wikipedia.org/wiki/%E1%83%A1%E1%83%98%E1%83%93%E1%83%B0%E1%83%90%E1%83%A0%E1%83%97%E1%83%90_%E1%83%92%E1%83%90%E1%83%A3%E1%83%A2%E1%83%90%E1%83%9B%E1%83%90" title="სიდჰართა გაუტამა – Tiếng Georgia" lang="ka" hreflang="ka" data-title="სიდჰართა გაუტამა" data-language-autonym="ქართული" data-language-local-name="Tiếng Georgia" class="interlanguage-link-target"><span>ქართული</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ks mw-list-item"><a href="https://ks.wikipedia.org/wiki/%DA%AF%D9%88%D8%AA%D9%85_%D8%A8%D9%8F%D8%AF%DA%BE" title="گوتم بُدھ – Tiếng Kashmir" lang="ks" hreflang="ks" data-title="گوتم بُدھ" data-language-autonym="कॉशुर / کٲشُر" data-language-local-name="Tiếng Kashmir" class="interlanguage-link-target"><span>कॉशुर / کٲشُر</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-kk mw-list-item"><a href="https://kk.wikipedia.org/wiki/%D0%93%D0%B0%D1%83%D1%82%D0%B0%D0%BC%D0%B0_%D0%91%D1%83%D0%B4%D0%B4%D0%B0" title="Гаутама Будда – Tiếng Kazakh" lang="kk" hreflang="kk" data-title="Гаутама Будда" data-language-autonym="Қазақша" data-language-local-name="Tiếng Kazakh" class="interlanguage-link-target"><span>Қазақша</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-kw mw-list-item"><a href="https://kw.wikipedia.org/wiki/Gautama_Buddha" title="Gautama Buddha – Tiếng Cornwall" lang="kw" hreflang="kw" data-title="Gautama Buddha" data-language-autonym="Kernowek" data-language-local-name="Tiếng Cornwall" class="interlanguage-link-target"><span>Kernowek</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-rw mw-list-item"><a href="https://rw.wikipedia.org/wiki/Budha" title="Budha – Tiếng Kinyarwanda" lang="rw" hreflang="rw" data-title="Budha" data-language-autonym="Ikinyarwanda" data-language-local-name="Tiếng Kinyarwanda" class="interlanguage-link-target"><span>Ikinyarwanda</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ky mw-list-item"><a href="https://ky.wikipedia.org/wiki/%D0%93%D0%B0%D1%83%D1%82%D0%B0%D0%BC%D0%B0_%D0%91%D1%83%D0%B4%D0%B4%D0%B0" title="Гаутама Будда – Tiếng Kyrgyz" lang="ky" hreflang="ky" data-title="Гаутама Будда" data-language-autonym="Кыргызча" data-language-local-name="Tiếng Kyrgyz" class="interlanguage-link-target"><span>Кыргызча</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sw mw-list-item"><a href="https://sw.wikipedia.org/wiki/Gautama_Buddha" title="Gautama Buddha – Tiếng Swahili" lang="sw" hreflang="sw" data-title="Gautama Buddha" data-language-autonym="Kiswahili" data-language-local-name="Tiếng Swahili" class="interlanguage-link-target"><span>Kiswahili</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ht mw-list-item"><a href="https://ht.wikipedia.org/wiki/Gautama_Buddha" title="Gautama Buddha – Tiếng Haiti" lang="ht" hreflang="ht" data-title="Gautama Buddha" data-language-autonym="Kreyòl ayisyen" data-language-local-name="Tiếng Haiti" class="interlanguage-link-target"><span>Kreyòl ayisyen</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ku mw-list-item"><a href="https://ku.wikipedia.org/wiki/Buda" title="Buda – Tiếng Kurd" lang="ku" hreflang="ku" data-title="Buda" data-language-autonym="Kurdî" data-language-local-name="Tiếng Kurd" class="interlanguage-link-target"><span>Kurdî</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-lld mw-list-item"><a href="https://lld.wikipedia.org/wiki/Gauthama_Buddha" title="Gauthama Buddha – Ladin" lang="lld" hreflang="lld" data-title="Gauthama Buddha" data-language-autonym="Ladin" data-language-local-name="Ladin" class="interlanguage-link-target"><span>Ladin</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-lo mw-list-item"><a href="https://lo.wikipedia.org/wiki/%E0%BA%9E%E0%BA%A3%E0%BA%B0%E0%BA%9E%E0%BA%B8%E0%BA%94%E0%BA%97%E0%BA%B0%E0%BB%80%E0%BA%88%E0%BA%BB%E0%BB%89%E0%BA%B2" title="ພຣະພຸດທະເຈົ້າ – Tiếng Lào" lang="lo" hreflang="lo" data-title="ພຣະພຸດທະເຈົ້າ" data-language-autonym="ລາວ" data-language-local-name="Tiếng Lào" class="interlanguage-link-target"><span>ລາວ</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-la mw-list-item"><a href="https://la.wikipedia.org/wiki/Butta" title="Butta – Tiếng La-tinh" lang="la" hreflang="la" data-title="Butta" data-language-autonym="Latina" data-language-local-name="Tiếng La-tinh" class="interlanguage-link-target"><span>Latina</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-lv mw-list-item"><a href="https://lv.wikipedia.org/wiki/Sidh%C4%81rta_Gautama" title="Sidhārta Gautama – Tiếng Latvia" lang="lv" hreflang="lv" data-title="Sidhārta Gautama" data-language-autonym="Latviešu" data-language-local-name="Tiếng Latvia" class="interlanguage-link-target"><span>Latviešu</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-lb mw-list-item"><a href="https://lb.wikipedia.org/wiki/Siddhartha_Gautama" title="Siddhartha Gautama – Tiếng Luxembourg" lang="lb" hreflang="lb" data-title="Siddhartha Gautama" data-language-autonym="Lëtzebuergesch" data-language-local-name="Tiếng Luxembourg" class="interlanguage-link-target"><span>Lëtzebuergesch</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-lez mw-list-item"><a href="https://lez.wikipedia.org/wiki/%D0%91%D1%83%D0%B4%D0%B4%D0%B0_%D0%A8%D0%B0%D0%BA%D1%8C%D1%8F%D0%BC%D1%83%D0%BD%D0%B8" title="Будда Шакьямуни – Tiếng Lezghian" lang="lez" hreflang="lez" data-title="Будда Шакьямуни" data-language-autonym="Лезги" data-language-local-name="Tiếng Lezghian" class="interlanguage-link-target"><span>Лезги</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-lt mw-list-item"><a href="https://lt.wikipedia.org/wiki/Sidharta_Gautama" title="Sidharta Gautama – Tiếng Litva" lang="lt" hreflang="lt" data-title="Sidharta Gautama" data-language-autonym="Lietuvių" data-language-local-name="Tiếng Litva" class="interlanguage-link-target"><span>Lietuvių</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-lij mw-list-item"><a href="https://lij.wikipedia.org/wiki/Gautama_Buddha" title="Gautama Buddha – Ligurian" lang="lij" hreflang="lij" data-title="Gautama Buddha" data-language-autonym="Ligure" data-language-local-name="Ligurian" class="interlanguage-link-target"><span>Ligure</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-lfn mw-list-item"><a href="https://lfn.wikipedia.org/wiki/Buda" title="Buda – Lingua Franca Nova" lang="lfn" hreflang="lfn" data-title="Buda" data-language-autonym="Lingua Franca Nova" data-language-local-name="Lingua Franca Nova" class="interlanguage-link-target"><span>Lingua Franca Nova</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-olo mw-list-item"><a href="https://olo.wikipedia.org/wiki/Siddhartha_Gautama" title="Siddhartha Gautama – Livvi-Karelian" lang="olo" hreflang="olo" data-title="Siddhartha Gautama" data-language-autonym="Livvinkarjala" data-language-local-name="Livvi-Karelian" class="interlanguage-link-target"><span>Livvinkarjala</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-jbo mw-list-item"><a href="https://jbo.wikipedia.org/wiki/sidartas.gautamas" title="sidartas.gautamas – Tiếng Lojban" lang="jbo" hreflang="jbo" data-title="sidartas.gautamas" data-language-autonym="La .lojban." data-language-local-name="Tiếng Lojban" class="interlanguage-link-target"><span>La .lojban.</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-lg mw-list-item"><a href="https://lg.wikipedia.org/wiki/Gautama_Buddha" title="Gautama Buddha – Tiếng Ganda" lang="lg" hreflang="lg" data-title="Gautama Buddha" data-language-autonym="Luganda" data-language-local-name="Tiếng Ganda" class="interlanguage-link-target"><span>Luganda</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-lmo mw-list-item"><a href="https://lmo.wikipedia.org/wiki/Siddharta_Gautama" title="Siddharta Gautama – Tiếng Lombard" lang="lmo" hreflang="lmo" data-title="Siddharta Gautama" data-language-autonym="Lombard" data-language-local-name="Tiếng Lombard" class="interlanguage-link-target"><span>Lombard</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-hu badge-Q17437796 badge-featuredarticle mw-list-item" title="huy hiệu bài viết chọn lọc"><a href="https://hu.wikipedia.org/wiki/Gautama_Sziddh%C3%A1rtha" title="Gautama Sziddhártha – Tiếng Hungary" lang="hu" hreflang="hu" data-title="Gautama Sziddhártha" data-language-autonym="Magyar" data-language-local-name="Tiếng Hungary" class="interlanguage-link-target"><span>Magyar</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-mai mw-list-item"><a href="https://mai.wikipedia.org/wiki/%E0%A4%97%E0%A5%8C%E0%A4%A4%E0%A4%AE_%E0%A4%AC%E0%A5%81%E0%A4%A6%E0%A5%8D%E0%A4%A7" title="गौतम बुद्ध – Tiếng Maithili" lang="mai" hreflang="mai" data-title="गौतम बुद्ध" data-language-autonym="मैथिली" data-language-local-name="Tiếng Maithili" class="interlanguage-link-target"><span>मैथिली</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-mk mw-list-item"><a href="https://mk.wikipedia.org/wiki/%D0%93%D0%B0%D1%83%D1%82%D0%B0%D0%BC%D0%B0_%D0%91%D1%83%D0%B4%D0%B0" title="Гаутама Буда – Tiếng Macedonia" lang="mk" hreflang="mk" data-title="Гаутама Буда" data-language-autonym="Македонски" data-language-local-name="Tiếng Macedonia" class="interlanguage-link-target"><span>Македонски</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-mg mw-list-item"><a href="https://mg.wikipedia.org/wiki/Siddhartha_Gautama" title="Siddhartha Gautama – Tiếng Malagasy" lang="mg" hreflang="mg" data-title="Siddhartha Gautama" data-language-autonym="Malagasy" data-language-local-name="Tiếng Malagasy" class="interlanguage-link-target"><span>Malagasy</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ml mw-list-item"><a href="https://ml.wikipedia.org/wiki/%E0%B4%97%E0%B5%97%E0%B4%A4%E0%B4%AE%E0%B4%AC%E0%B5%81%E0%B4%A6%E0%B5%8D%E0%B4%A7%E0%B5%BB" title="ഗൗതമബുദ്ധൻ – Tiếng Malayalam" lang="ml" hreflang="ml" data-title="ഗൗതമബുദ്ധൻ" data-language-autonym="മലയാളം" data-language-local-name="Tiếng Malayalam" class="interlanguage-link-target"><span>മലയാളം</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-mt mw-list-item"><a href="https://mt.wikipedia.org/wiki/Gautama_Buddha" title="Gautama Buddha – Tiếng Malta" lang="mt" hreflang="mt" data-title="Gautama Buddha" data-language-autonym="Malti" data-language-local-name="Tiếng Malta" class="interlanguage-link-target"><span>Malti</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-mr mw-list-item"><a href="https://mr.wikipedia.org/wiki/%E0%A4%97%E0%A5%8C%E0%A4%A4%E0%A4%AE_%E0%A4%AC%E0%A5%81%E0%A4%A6%E0%A5%8D%E0%A4%A7" title="गौतम बुद्ध – Tiếng Marathi" lang="mr" hreflang="mr" data-title="गौतम बुद्ध" data-language-autonym="मराठी" data-language-local-name="Tiếng Marathi" class="interlanguage-link-target"><span>मराठी</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-xmf mw-list-item"><a href="https://xmf.wikipedia.org/wiki/%E1%83%A1%E1%83%98%E1%83%93%E1%83%B0%E1%83%90%E1%83%A0%E1%83%97%E1%83%90_%E1%83%92%E1%83%90%E1%83%A3%E1%83%A2%E1%83%90%E1%83%9B%E1%83%90" title="სიდჰართა გაუტამა – Mingrelian" lang="xmf" hreflang="xmf" data-title="სიდჰართა გაუტამა" data-language-autonym="მარგალური" data-language-local-name="Mingrelian" class="interlanguage-link-target"><span>მარგალური</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-arz mw-list-item"><a href="https://arz.wikipedia.org/wiki/%D8%A8%D9%88%D8%B0%D8%A7" title="بوذا – Tiếng Ả Rập Ai Cập" lang="arz" hreflang="arz" data-title="بوذا" data-language-autonym="مصرى" data-language-local-name="Tiếng Ả Rập Ai Cập" class="interlanguage-link-target"><span>مصرى</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-mni mw-list-item"><a href="https://mni.wikipedia.org/wiki/%EA%AF%92%EA%AF%A7%EA%AF%87%EA%AF%9D_%EA%AF%95%EA%AF%A8%EA%AF%97%EA%AF%AD%EA%AF%99" title="ꯒꯧꯇꯝ ꯕꯨꯗ꯭ꯙ – Tiếng Manipuri" lang="mni" hreflang="mni" data-title="ꯒꯧꯇꯝ ꯕꯨꯗ꯭ꯙ" data-language-autonym="ꯃꯤꯇꯩ ꯂꯣꯟ" data-language-local-name="Tiếng Manipuri" class="interlanguage-link-target"><span>ꯃꯤꯇꯩ ꯂꯣꯟ</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-min mw-list-item"><a href="https://min.wikipedia.org/wiki/Siddhartha_Gautama" title="Siddhartha Gautama – Tiếng Minangkabau" lang="min" hreflang="min" data-title="Siddhartha Gautama" data-language-autonym="Minangkabau" data-language-local-name="Tiếng Minangkabau" class="interlanguage-link-target"><span>Minangkabau</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-cdo mw-list-item"><a href="https://cdo.wikipedia.org/wiki/S%C3%A9k-gi%C4%83-m%C3%A8u-n%C3%A0%CC%A4" title="Sék-giă-mèu-nà̤ – Mindong" lang="cdo" hreflang="cdo" data-title="Sék-giă-mèu-nà̤" data-language-autonym="閩東語 / Mìng-dĕ̤ng-ngṳ̄" data-language-local-name="Mindong" class="interlanguage-link-target"><span>閩東語 / Mìng-dĕ̤ng-ngṳ̄</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-mwl mw-list-item"><a href="https://mwl.wikipedia.org/wiki/Siddhartha_Gautama" title="Siddhartha Gautama – Tiếng Miranda" lang="mwl" hreflang="mwl" data-title="Siddhartha Gautama" data-language-autonym="Mirandés" data-language-local-name="Tiếng Miranda" class="interlanguage-link-target"><span>Mirandés</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-mn mw-list-item"><a href="https://mn.wikipedia.org/wiki/%D0%93%D0%B0%D1%83%D1%82%D0%B0%D0%BC%D0%B0_%D0%91%D1%83%D0%B4%D0%B4%D0%B0" title="Гаутама Будда – Tiếng Mông Cổ" lang="mn" hreflang="mn" data-title="Гаутама Будда" data-language-autonym="Монгол" data-language-local-name="Tiếng Mông Cổ" class="interlanguage-link-target"><span>Монгол</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-my mw-list-item"><a href="https://my.wikipedia.org/wiki/%E1%80%82%E1%80%B1%E1%80%AB%E1%80%90%E1%80%99%E1%80%97%E1%80%AF%E1%80%92%E1%80%B9%E1%80%93" title="ဂေါတမဗုဒ္ဓ – Tiếng Miến Điện" lang="my" hreflang="my" data-title="ဂေါတမဗုဒ္ဓ" data-language-autonym="မြန်မာဘာသာ" data-language-local-name="Tiếng Miến Điện" class="interlanguage-link-target"><span>မြန်မာဘာသာ</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-fj mw-list-item"><a href="https://fj.wikipedia.org/wiki/Buddha" title="Buddha – Tiếng Fiji" lang="fj" hreflang="fj" data-title="Buddha" data-language-autonym="Na Vosa Vakaviti" data-language-local-name="Tiếng Fiji" class="interlanguage-link-target"><span>Na Vosa Vakaviti</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-nl mw-list-item"><a href="https://nl.wikipedia.org/wiki/Gautama_Boeddha" title="Gautama Boeddha – Tiếng Hà Lan" lang="nl" hreflang="nl" data-title="Gautama Boeddha" data-language-autonym="Nederlands" data-language-local-name="Tiếng Hà Lan" class="interlanguage-link-target"><span>Nederlands</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ne mw-list-item"><a href="https://ne.wikipedia.org/wiki/%E0%A4%97%E0%A5%8C%E0%A4%A4%E0%A4%AE_%E0%A4%AC%E0%A5%81%E0%A4%A6%E0%A5%8D%E0%A4%A7" title="गौतम बुद्ध – Tiếng Nepal" lang="ne" hreflang="ne" data-title="गौतम बुद्ध" data-language-autonym="नेपाली" data-language-local-name="Tiếng Nepal" class="interlanguage-link-target"><span>नेपाली</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-new mw-list-item"><a href="https://new.wikipedia.org/wiki/%E0%A4%97%E0%A5%8C%E0%A4%A4%E0%A4%AE_%E0%A4%AC%E0%A5%81%E0%A4%A6%E0%A5%8D%E0%A4%A7" title="गौतम बुद्ध – Tiếng Newari" lang="new" hreflang="new" data-title="गौतम बुद्ध" data-language-autonym="नेपाल भाषा" data-language-local-name="Tiếng Newari" class="interlanguage-link-target"><span>नेपाल भाषा</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ja mw-list-item"><a href="https://ja.wikipedia.org/wiki/%E9%87%88%E8%BF%A6" title="釈迦 – Tiếng Nhật" lang="ja" hreflang="ja" data-title="釈迦" data-language-autonym="日本語" data-language-local-name="Tiếng Nhật" class="interlanguage-link-target"><span>日本語</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-nap mw-list-item"><a href="https://nap.wikipedia.org/wiki/Gautama_Siddhartha" title="Gautama Siddhartha – Tiếng Napoli" lang="nap" hreflang="nap" data-title="Gautama Siddhartha" data-language-autonym="Napulitano" data-language-local-name="Tiếng Napoli" class="interlanguage-link-target"><span>Napulitano</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ce mw-list-item"><a href="https://ce.wikipedia.org/wiki/%D0%91%D1%83%D0%B4%D0%B4%D0%B0_%D0%A8%D0%B0%D0%BA%D1%8C%D1%8F%D0%BC%D1%83%D0%BD%D0%B8" title="Будда Шакьямуни – Tiếng Chechen" lang="ce" hreflang="ce" data-title="Будда Шакьямуни" data-language-autonym="Нохчийн" data-language-local-name="Tiếng Chechen" class="interlanguage-link-target"><span>Нохчийн</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-frr mw-list-item"><a href="https://frr.wikipedia.org/wiki/Siddhartha_Gautama" title="Siddhartha Gautama – Tiếng Frisia Miền Bắc" lang="frr" hreflang="frr" data-title="Siddhartha Gautama" data-language-autonym="Nordfriisk" data-language-local-name="Tiếng Frisia Miền Bắc" class="interlanguage-link-target"><span>Nordfriisk</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-no mw-list-item"><a href="https://no.wikipedia.org/wiki/Buddha" title="Buddha – Tiếng Na Uy (Bokmål)" lang="nb" hreflang="nb" data-title="Buddha" data-language-autonym="Norsk bokmål" data-language-local-name="Tiếng Na Uy (Bokmål)" class="interlanguage-link-target"><span>Norsk bokmål</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-nn mw-list-item"><a href="https://nn.wikipedia.org/wiki/Buddha" title="Buddha – Tiếng Na Uy (Nynorsk)" lang="nn" hreflang="nn" data-title="Buddha" data-language-autonym="Norsk nynorsk" data-language-local-name="Tiếng Na Uy (Nynorsk)" class="interlanguage-link-target"><span>Norsk nynorsk</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-oc mw-list-item"><a href="https://oc.wikipedia.org/wiki/Boda" title="Boda – Tiếng Occitan" lang="oc" hreflang="oc" data-title="Boda" data-language-autonym="Occitan" data-language-local-name="Tiếng Occitan" class="interlanguage-link-target"><span>Occitan</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-or mw-list-item"><a href="https://or.wikipedia.org/wiki/%E0%AC%97%E0%AD%8C%E0%AC%A4%E0%AC%AE_%E0%AC%AC%E0%AD%81%E0%AC%A6%E0%AD%8D%E0%AC%A7" title="ଗୌତମ ବୁଦ୍ଧ – Tiếng Odia" lang="or" hreflang="or" data-title="ଗୌତମ ବୁଦ୍ଧ" data-language-autonym="ଓଡ଼ିଆ" data-language-local-name="Tiếng Odia" class="interlanguage-link-target"><span>ଓଡ଼ିଆ</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-uz mw-list-item"><a href="https://uz.wikipedia.org/wiki/Budda" title="Budda – Tiếng Uzbek" lang="uz" hreflang="uz" data-title="Budda" data-language-autonym="Oʻzbekcha / ўзбекча" data-language-local-name="Tiếng Uzbek" class="interlanguage-link-target"><span>Oʻzbekcha / ўзбекча</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-pa mw-list-item"><a href="https://pa.wikipedia.org/wiki/%E0%A8%97%E0%A9%8C%E0%A8%A4%E0%A8%AE_%E0%A8%AC%E0%A9%81%E0%A9%B1%E0%A8%A7" title="ਗੌਤਮ ਬੁੱਧ – Tiếng Punjab" lang="pa" hreflang="pa" data-title="ਗੌਤਮ ਬੁੱਧ" data-language-autonym="ਪੰਜਾਬੀ" data-language-local-name="Tiếng Punjab" class="interlanguage-link-target"><span>ਪੰਜਾਬੀ</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-pi mw-list-item"><a href="https://pi.wikipedia.org/wiki/%E0%A4%AC%E0%A5%81%E0%A4%A6%E0%A5%8D%E0%A4%A7%E0%A5%8B" title="बुद्धो – Tiếng Pali" lang="pi" hreflang="pi" data-title="बुद्धो" data-language-autonym="पालि" data-language-local-name="Tiếng Pali" class="interlanguage-link-target"><span>पालि</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-pnb mw-list-item"><a href="https://pnb.wikipedia.org/wiki/%D8%B3%D8%AF%DA%BE%D8%A7%D8%B1%D8%AA%DA%BE_%DA%AF%D9%88%D8%AA%D9%85" title="سدھارتھ گوتم – Western Punjabi" lang="pnb" hreflang="pnb" data-title="سدھارتھ گوتم" data-language-autonym="پنجابی" data-language-local-name="Western Punjabi" class="interlanguage-link-target"><span>پنجابی</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-blk mw-list-item"><a href="https://blk.wikipedia.org/wiki/%E1%80%96%E1%80%9B%E1%80%AC%EA%A9%BB%E1%80%82%E1%80%B1%E1%80%AB%E1%80%90%E1%80%99" title="ဖရာꩻဂေါတမ – Pa'O" lang="blk" hreflang="blk" data-title="ဖရာꩻဂေါတမ" data-language-autonym="ပအိုဝ်ႏဘာႏသာႏ" data-language-local-name="Pa'O" class="interlanguage-link-target"><span>ပအိုဝ်ႏဘာႏသာႏ</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-pap mw-list-item"><a href="https://pap.wikipedia.org/wiki/Gautama_Buda" title="Gautama Buda – Tiếng Papiamento" lang="pap" hreflang="pap" data-title="Gautama Buda" data-language-autonym="Papiamentu" data-language-local-name="Tiếng Papiamento" class="interlanguage-link-target"><span>Papiamentu</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ps mw-list-item"><a href="https://ps.wikipedia.org/wiki/%DA%AF%D9%88%D8%AA%D8%A7%D9%85%D8%A7_%D8%A8%D9%88%D8%AF%D8%A7" title="گوتاما بودا – Tiếng Pashto" lang="ps" hreflang="ps" data-title="گوتاما بودا" data-language-autonym="پښتو" data-language-local-name="Tiếng Pashto" class="interlanguage-link-target"><span>پښتو</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-jam mw-list-item"><a href="https://jam.wikipedia.org/wiki/Gotaama_Buda" title="Gotaama Buda – Tiếng Anh Jamaica Creole" lang="jam" hreflang="jam" data-title="Gotaama Buda" data-language-autonym="Patois" data-language-local-name="Tiếng Anh Jamaica Creole" class="interlanguage-link-target"><span>Patois</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-km mw-list-item"><a href="https://km.wikipedia.org/wiki/%E1%9E%96%E1%9F%92%E1%9E%9A%E1%9F%87%E1%9E%96%E1%9E%BB%E1%9E%91%E1%9F%92%E1%9E%92" title="ព្រះពុទ្ធ – Tiếng Khmer" lang="km" hreflang="km" data-title="ព្រះពុទ្ធ" data-language-autonym="ភាសាខ្មែរ" data-language-local-name="Tiếng Khmer" class="interlanguage-link-target"><span>ភាសាខ្មែរ</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-shn mw-list-item"><a href="https://shn.wikipedia.org/wiki/%E1%80%99%E1%82%81%E1%82%83%E1%82%87%E1%80%9A%E1%82%83%E1%82%87%E1%81%BC" title="မႁႃႇယႃႇၼ – Tiếng Shan" lang="shn" hreflang="shn" data-title="မႁႃႇယႃႇၼ" data-language-autonym="ၽႃႇသႃႇတႆး " data-language-local-name="Tiếng Shan" class="interlanguage-link-target"><span>ၽႃႇသႃႇတႆး </span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-pms mw-list-item"><a href="https://pms.wikipedia.org/wiki/Boda" title="Boda – Piedmontese" lang="pms" hreflang="pms" data-title="Boda" data-language-autonym="Piemontèis" data-language-local-name="Piedmontese" class="interlanguage-link-target"><span>Piemontèis</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-nds mw-list-item"><a href="https://nds.wikipedia.org/wiki/Siddhartha_Gautama" title="Siddhartha Gautama – Tiếng Hạ Giéc-man" lang="nds" hreflang="nds" data-title="Siddhartha Gautama" data-language-autonym="Plattdüütsch" data-language-local-name="Tiếng Hạ Giéc-man" class="interlanguage-link-target"><span>Plattdüütsch</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-pl mw-list-item"><a href="https://pl.wikipedia.org/wiki/Budda_Siakjamuni" title="Budda Siakjamuni – Tiếng Ba Lan" lang="pl" hreflang="pl" data-title="Budda Siakjamuni" data-language-autonym="Polski" data-language-local-name="Tiếng Ba Lan" class="interlanguage-link-target"><span>Polski</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-pt mw-list-item"><a href="https://pt.wikipedia.org/wiki/Sidarta_Gautama" title="Sidarta Gautama – Tiếng Bồ Đào Nha" lang="pt" hreflang="pt" data-title="Sidarta Gautama" data-language-autonym="Português" data-language-local-name="Tiếng Bồ Đào Nha" class="interlanguage-link-target"><span>Português</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-crh mw-list-item"><a href="https://crh.wikipedia.org/wiki/Gautama_Budda" title="Gautama Budda – Tiếng Thổ Nhĩ Kỳ Crimean" lang="crh" hreflang="crh" data-title="Gautama Budda" data-language-autonym="Qırımtatarca" data-language-local-name="Tiếng Thổ Nhĩ Kỳ Crimean" class="interlanguage-link-target"><span>Qırımtatarca</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ty mw-list-item"><a href="https://ty.wikipedia.org/wiki/Buddha" title="Buddha – Tiếng Tahiti" lang="ty" hreflang="ty" data-title="Buddha" data-language-autonym="Reo tahiti" data-language-local-name="Tiếng Tahiti" class="interlanguage-link-target"><span>Reo tahiti</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ro mw-list-item"><a href="https://ro.wikipedia.org/wiki/Gautama_Siddhartha" title="Gautama Siddhartha – Tiếng Romania" lang="ro" hreflang="ro" data-title="Gautama Siddhartha" data-language-autonym="Română" data-language-local-name="Tiếng Romania" class="interlanguage-link-target"><span>Română</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-qu mw-list-item"><a href="https://qu.wikipedia.org/wiki/Sirarta_Hawtama" title="Sirarta Hawtama – Tiếng Quechua" lang="qu" hreflang="qu" data-title="Sirarta Hawtama" data-language-autonym="Runa Simi" data-language-local-name="Tiếng Quechua" class="interlanguage-link-target"><span>Runa Simi</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-rue mw-list-item"><a href="https://rue.wikipedia.org/wiki/%D0%91%D1%83%D0%B4%D0%B3%D0%B0_%D2%90%D0%B0%D1%83%D1%82%D0%B0%D0%BC%D0%B0" title="Будга Ґаутама – Rusyn" lang="rue" hreflang="rue" data-title="Будга Ґаутама" data-language-autonym="Русиньскый" data-language-local-name="Rusyn" class="interlanguage-link-target"><span>Русиньскый</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ru mw-list-item"><a href="https://ru.wikipedia.org/wiki/%D0%91%D1%83%D0%B4%D0%B4%D0%B0_%D0%A8%D0%B0%D0%BA%D1%8C%D1%8F%D0%BC%D1%83%D0%BD%D0%B8" title="Будда Шакьямуни – Tiếng Nga" lang="ru" hreflang="ru" data-title="Будда Шакьямуни" data-language-autonym="Русский" data-language-local-name="Tiếng Nga" class="interlanguage-link-target"><span>Русский</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sah mw-list-item"><a href="https://sah.wikipedia.org/wiki/%D0%91%D1%83%D0%B4%D0%B4%D0%B0" title="Будда – Tiếng Sakha" lang="sah" hreflang="sah" data-title="Будда" data-language-autonym="Саха тыла" data-language-local-name="Tiếng Sakha" class="interlanguage-link-target"><span>Саха тыла</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-szy mw-list-item"><a href="https://szy.wikipedia.org/wiki/Se-ciya-mo-ni" title="Se-ciya-mo-ni – Sakizaya" lang="szy" hreflang="szy" data-title="Se-ciya-mo-ni" data-language-autonym="Sakizaya" data-language-local-name="Sakizaya" class="interlanguage-link-target"><span>Sakizaya</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sa mw-list-item"><a href="https://sa.wikipedia.org/wiki/%E0%A4%97%E0%A5%8C%E0%A4%A4%E0%A4%AE%E0%A4%AC%E0%A5%81%E0%A4%A6%E0%A5%8D%E0%A4%A7%E0%A4%83" title="गौतमबुद्धः – Tiếng Phạn" lang="sa" hreflang="sa" data-title="गौतमबुद्धः" data-language-autonym="संस्कृतम्" data-language-local-name="Tiếng Phạn" class="interlanguage-link-target"><span>संस्कृतम्</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sg mw-list-item"><a href="https://sg.wikipedia.org/wiki/Gautama_Buddha" title="Gautama Buddha – Tiếng Sango" lang="sg" hreflang="sg" data-title="Gautama Buddha" data-language-autonym="Sängö" data-language-local-name="Tiếng Sango" class="interlanguage-link-target"><span>Sängö</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sat mw-list-item"><a href="https://sat.wikipedia.org/wiki/%E1%B1%9C%E1%B1%B3%E1%B1%A3%E1%B1%9B%E1%B1%9A%E1%B1%A2_%E1%B1%B5%E1%B1%A9%E1%B1%AB%E1%B1%BD%E1%B1%AB%E1%B1%B7%E1%B1%9A" title="ᱜᱳᱣᱛᱚᱢ ᱵᱩᱫᱽᱫᱷᱚ – Tiếng Santali" lang="sat" hreflang="sat" data-title="ᱜᱳᱣᱛᱚᱢ ᱵᱩᱫᱽᱫᱷᱚ" data-language-autonym="ᱥᱟᱱᱛᱟᱲᱤ" data-language-local-name="Tiếng Santali" class="interlanguage-link-target"><span>ᱥᱟᱱᱛᱟᱲᱤ</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sc mw-list-item"><a href="https://sc.wikipedia.org/wiki/Gautama_Siddhartha" title="Gautama Siddhartha – Tiếng Sardinia" lang="sc" hreflang="sc" data-title="Gautama Siddhartha" data-language-autonym="Sardu" data-language-local-name="Tiếng Sardinia" class="interlanguage-link-target"><span>Sardu</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sco mw-list-item"><a href="https://sco.wikipedia.org/wiki/Gautama_Buddha" title="Gautama Buddha – Tiếng Scots" lang="sco" hreflang="sco" data-title="Gautama Buddha" data-language-autonym="Scots" data-language-local-name="Tiếng Scots" class="interlanguage-link-target"><span>Scots</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-st mw-list-item"><a href="https://st.wikipedia.org/wiki/Buddha" title="Buddha – Tiếng Sotho Miền Nam" lang="st" hreflang="st" data-title="Buddha" data-language-autonym="Sesotho" data-language-local-name="Tiếng Sotho Miền Nam" class="interlanguage-link-target"><span>Sesotho</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sq mw-list-item"><a href="https://sq.wikipedia.org/wiki/Gautama_Buddha" title="Gautama Buddha – Tiếng Albania" lang="sq" hreflang="sq" data-title="Gautama Buddha" data-language-autonym="Shqip" data-language-local-name="Tiếng Albania" class="interlanguage-link-target"><span>Shqip</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-scn mw-list-item"><a href="https://scn.wikipedia.org/wiki/Gautama_Siddhartha" title="Gautama Siddhartha – Tiếng Sicilia" lang="scn" hreflang="scn" data-title="Gautama Siddhartha" data-language-autonym="Sicilianu" data-language-local-name="Tiếng Sicilia" class="interlanguage-link-target"><span>Sicilianu</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-si badge-Q17437798 badge-goodarticle mw-list-item" title="bài viết tốt"><a href="https://si.wikipedia.org/wiki/%E0%B6%9C%E0%B7%9E%E0%B6%AD%E0%B6%B8_%E0%B6%B6%E0%B7%94%E0%B6%AF%E0%B7%94%E0%B6%B1%E0%B7%8A_%E0%B7%80%E0%B7%84%E0%B6%B1%E0%B7%8A%E0%B7%83%E0%B7%9A" title="ගෞතම බුදුන් වහන්සේ – Tiếng Sinhala" lang="si" hreflang="si" data-title="ගෞතම බුදුන් වහන්සේ" data-language-autonym="සිංහල" data-language-local-name="Tiếng Sinhala" class="interlanguage-link-target"><span>සිංහල</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-simple mw-list-item"><a href="https://simple.wikipedia.org/wiki/Gautama_Buddha" title="Gautama Buddha – Simple English" lang="en-simple" hreflang="en-simple" data-title="Gautama Buddha" data-language-autonym="Simple English" data-language-local-name="Simple English" class="interlanguage-link-target"><span>Simple English</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sd mw-list-item"><a href="https://sd.wikipedia.org/wiki/%DA%AF%D9%88%D8%AA%D9%85_%D9%BB%DA%8C" title="گوتم ٻڌ – Tiếng Sindhi" lang="sd" hreflang="sd" data-title="گوتم ٻڌ" data-language-autonym="سنڌي" data-language-local-name="Tiếng Sindhi" class="interlanguage-link-target"><span>سنڌي</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sk mw-list-item"><a href="https://sk.wikipedia.org/wiki/Siddh%C3%A1rtha_Gautama_Buddha" title="Siddhártha Gautama Buddha – Tiếng Slovak" lang="sk" hreflang="sk" data-title="Siddhártha Gautama Buddha" data-language-autonym="Slovenčina" data-language-local-name="Tiếng Slovak" class="interlanguage-link-target"><span>Slovenčina</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sl mw-list-item"><a href="https://sl.wikipedia.org/wiki/Gautama_Buda" title="Gautama Buda – Tiếng Slovenia" lang="sl" hreflang="sl" data-title="Gautama Buda" data-language-autonym="Slovenščina" data-language-local-name="Tiếng Slovenia" class="interlanguage-link-target"><span>Slovenščina</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-so mw-list-item"><a href="https://so.wikipedia.org/wiki/Gootama_buuda" title="Gootama buuda – Tiếng Somali" lang="so" hreflang="so" data-title="Gootama buuda" data-language-autonym="Soomaaliga" data-language-local-name="Tiếng Somali" class="interlanguage-link-target"><span>Soomaaliga</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ckb mw-list-item"><a href="https://ckb.wikipedia.org/wiki/%DA%AF%D8%A7%D9%88%D8%AA%D8%A7%D9%85%D8%A7_%D8%A8%D9%88%D9%88%D8%AF%D8%A7" title="گاوتاما بوودا – Tiếng Kurd Miền Trung" lang="ckb" hreflang="ckb" data-title="گاوتاما بوودا" data-language-autonym="کوردی" data-language-local-name="Tiếng Kurd Miền Trung" class="interlanguage-link-target"><span>کوردی</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sr mw-list-item"><a href="https://sr.wikipedia.org/wiki/%D0%A1%D0%B8%D0%B4%D0%B0%D1%80%D1%82%D0%B0_%D0%93%D0%B0%D1%83%D1%82%D0%B0%D0%BC%D0%B0" title="Сидарта Гаутама – Tiếng Serbia" lang="sr" hreflang="sr" data-title="Сидарта Гаутама" data-language-autonym="Српски / srpski" data-language-local-name="Tiếng Serbia" class="interlanguage-link-target"><span>Српски / srpski</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sh mw-list-item"><a href="https://sh.wikipedia.org/wiki/Gautama_Buddha" title="Gautama Buddha – Tiếng Serbo-Croatia" lang="sh" hreflang="sh" data-title="Gautama Buddha" data-language-autonym="Srpskohrvatski / српскохрватски" data-language-local-name="Tiếng Serbo-Croatia" class="interlanguage-link-target"><span>Srpskohrvatski / српскохрватски</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-su mw-list-item"><a href="https://su.wikipedia.org/wiki/Siddhartha_Gautama" title="Siddhartha Gautama – Tiếng Sunda" lang="su" hreflang="su" data-title="Siddhartha Gautama" data-language-autonym="Sunda" data-language-local-name="Tiếng Sunda" class="interlanguage-link-target"><span>Sunda</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-fi mw-list-item"><a href="https://fi.wikipedia.org/wiki/Siddhartha_Gautama" title="Siddhartha Gautama – Tiếng Phần Lan" lang="fi" hreflang="fi" data-title="Siddhartha Gautama" data-language-autonym="Suomi" data-language-local-name="Tiếng Phần Lan" class="interlanguage-link-target"><span>Suomi</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sv mw-list-item"><a href="https://sv.wikipedia.org/wiki/Buddha" title="Buddha – Tiếng Thụy Điển" lang="sv" hreflang="sv" data-title="Buddha" data-language-autonym="Svenska" data-language-local-name="Tiếng Thụy Điển" class="interlanguage-link-target"><span>Svenska</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-shi mw-list-item"><a href="https://shi.wikipedia.org/wiki/Buda" title="Buda – Tiếng Tachelhit" lang="shi" hreflang="shi" data-title="Buda" data-language-autonym="Taclḥit" data-language-local-name="Tiếng Tachelhit" class="interlanguage-link-target"><span>Taclḥit</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-tl mw-list-item"><a href="https://tl.wikipedia.org/wiki/Gautama_Buddha" title="Gautama Buddha – Tiếng Tagalog" lang="tl" hreflang="tl" data-title="Gautama Buddha" data-language-autonym="Tagalog" data-language-local-name="Tiếng Tagalog" class="interlanguage-link-target"><span>Tagalog</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ta mw-list-item"><a href="https://ta.wikipedia.org/wiki/%E0%AE%95%E0%AF%8C%E0%AE%A4%E0%AE%AE_%E0%AE%AA%E0%AF%81%E0%AE%A4%E0%AF%8D%E0%AE%A4%E0%AE%B0%E0%AF%8D" title="கௌதம புத்தர் – Tiếng Tamil" lang="ta" hreflang="ta" data-title="கௌதம புத்தர்" data-language-autonym="தமிழ்" data-language-local-name="Tiếng Tamil" class="interlanguage-link-target"><span>தமிழ்</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-tt mw-list-item"><a href="https://tt.wikipedia.org/wiki/%D0%91%D1%83%D0%B4%D0%B4%D0%B0" title="Будда – Tiếng Tatar" lang="tt" hreflang="tt" data-title="Будда" data-language-autonym="Татарча / tatarça" data-language-local-name="Tiếng Tatar" class="interlanguage-link-target"><span>Татарча / tatarça</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-te mw-list-item"><a href="https://te.wikipedia.org/wiki/%E0%B0%97%E0%B1%8C%E0%B0%A4%E0%B0%AE_%E0%B0%AC%E0%B1%81%E0%B0%A6%E0%B1%8D%E0%B0%A7%E0%B1%81%E0%B0%A1%E0%B1%81" title="గౌతమ బుద్ధుడు – Tiếng Telugu" lang="te" hreflang="te" data-title="గౌతమ బుద్ధుడు" data-language-autonym="తెలుగు" data-language-local-name="Tiếng Telugu" class="interlanguage-link-target"><span>తెలుగు</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-th mw-list-item"><a href="https://th.wikipedia.org/wiki/%E0%B8%9E%E0%B8%A3%E0%B8%B0%E0%B9%82%E0%B8%84%E0%B8%95%E0%B8%A1%E0%B8%9E%E0%B8%B8%E0%B8%97%E0%B8%98%E0%B9%80%E0%B8%88%E0%B9%89%E0%B8%B2" title="พระโคตมพุทธเจ้า – Tiếng Thái" lang="th" hreflang="th" data-title="พระโคตมพุทธเจ้า" data-language-autonym="ไทย" data-language-local-name="Tiếng Thái" class="interlanguage-link-target"><span>ไทย</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-tg mw-list-item"><a href="https://tg.wikipedia.org/wiki/%D0%A1%D0%B8%D0%B4%D0%B4%D1%85%D0%B0%D1%80%D1%82%D1%85%D0%B0_%D0%93%D0%B0%D1%83%D1%82%D0%B0%D0%BC%D0%B0_(%D0%91%D1%83%D0%B4%D0%B4%D0%BE)" title="Сиддхартха Гаутама (Буддо) – Tiếng Tajik" lang="tg" hreflang="tg" data-title="Сиддхартха Гаутама (Буддо)" data-language-autonym="Тоҷикӣ" data-language-local-name="Tiếng Tajik" class="interlanguage-link-target"><span>Тоҷикӣ</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-tpi mw-list-item"><a href="https://tpi.wikipedia.org/wiki/Sidarta" title="Sidarta – Tiếng Tok Pisin" lang="tpi" hreflang="tpi" data-title="Sidarta" data-language-autonym="Tok Pisin" data-language-local-name="Tiếng Tok Pisin" class="interlanguage-link-target"><span>Tok Pisin</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-tcy mw-list-item"><a href="https://tcy.wikipedia.org/wiki/%E0%B2%97%E0%B3%8C%E0%B2%A4%E0%B2%AE_%E0%B2%AC%E0%B3%81%E0%B2%A6%E0%B3%8D%E0%B2%A7" title="ಗೌತಮ ಬುದ್ಧ – Tulu" lang="tcy" hreflang="tcy" data-title="ಗೌತಮ ಬುದ್ಧ" data-language-autonym="ತುಳು" data-language-local-name="Tulu" class="interlanguage-link-target"><span>ತುಳು</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-tr mw-list-item"><a href="https://tr.wikipedia.org/wiki/Gotama_Buda" title="Gotama Buda – Tiếng Thổ Nhĩ Kỳ" lang="tr" hreflang="tr" data-title="Gotama Buda" data-language-autonym="Türkçe" data-language-local-name="Tiếng Thổ Nhĩ Kỳ" class="interlanguage-link-target"><span>Türkçe</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-tyv mw-list-item"><a href="https://tyv.wikipedia.org/wiki/%D0%A1%D0%B8%D0%B4%D0%B4%D1%85%D0%B0%D1%80%D1%82%D1%85%D0%B0_%D0%93%D0%B0%D1%83%D1%82%D0%B0%D0%BC%D0%B0_%D0%91%D0%B0%D1%88%D0%BA%D1%8B" title="Сиддхартха Гаутама Башкы – Tiếng Tuvinian" lang="tyv" hreflang="tyv" data-title="Сиддхартха Гаутама Башкы" data-language-autonym="Тыва дыл" data-language-local-name="Tiếng Tuvinian" class="interlanguage-link-target"><span>Тыва дыл</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-uk mw-list-item"><a href="https://uk.wikipedia.org/wiki/%D0%A1%D1%96%D0%B4%D0%B4%D0%B3%D0%B0%D1%80%D1%82%D1%85%D0%B0_%D2%90%D0%B0%D1%83%D1%82%D0%B0%D0%BC%D0%B0" title="Сіддгартха Ґаутама – Tiếng Ukraina" lang="uk" hreflang="uk" data-title="Сіддгартха Ґаутама" data-language-autonym="Українська" data-language-local-name="Tiếng Ukraina" class="interlanguage-link-target"><span>Українська</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ur mw-list-item"><a href="https://ur.wikipedia.org/wiki/%DA%AF%D9%88%D8%AA%D9%85_%D8%A8%D8%AF%DA%BE" title="گوتم بدھ – Tiếng Urdu" lang="ur" hreflang="ur" data-title="گوتم بدھ" data-language-autonym="اردو" data-language-local-name="Tiếng Urdu" class="interlanguage-link-target"><span>اردو</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-za mw-list-item"><a href="https://za.wikipedia.org/wiki/Swzgyahmouzniz" title="Swzgyahmouzniz – Tiếng Choang" lang="za" hreflang="za" data-title="Swzgyahmouzniz" data-language-autonym="Vahcuengh" data-language-local-name="Tiếng Choang" class="interlanguage-link-target"><span>Vahcuengh</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-vo mw-list-item"><a href="https://vo.wikipedia.org/wiki/Gautama_Buddha" title="Gautama Buddha – Tiếng Volapük" lang="vo" hreflang="vo" data-title="Gautama Buddha" data-language-autonym="Volapük" data-language-local-name="Tiếng Volapük" class="interlanguage-link-target"><span>Volapük</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-fiu-vro mw-list-item"><a href="https://fiu-vro.wikipedia.org/wiki/Gautama_Buddha" title="Gautama Buddha – Võro" lang="vro" hreflang="vro" data-title="Gautama Buddha" data-language-autonym="Võro" data-language-local-name="Võro" class="interlanguage-link-target"><span>Võro</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-wa mw-list-item"><a href="https://wa.wikipedia.org/wiki/Gotama_Bouda" title="Gotama Bouda – Tiếng Walloon" lang="wa" hreflang="wa" data-title="Gotama Bouda" data-language-autonym="Walon" data-language-local-name="Tiếng Walloon" class="interlanguage-link-target"><span>Walon</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-zh-classical mw-list-item"><a href="https://zh-classical.wikipedia.org/wiki/%E9%87%8B%E8%BF%A6%E7%89%9F%E5%B0%BC" title="釋迦牟尼 – Literary Chinese" lang="lzh" hreflang="lzh" data-title="釋迦牟尼" data-language-autonym="文言" data-language-local-name="Literary Chinese" class="interlanguage-link-target"><span>文言</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-war mw-list-item"><a href="https://war.wikipedia.org/wiki/Gautama_Buddha" title="Gautama Buddha – Tiếng Waray" lang="war" hreflang="war" data-title="Gautama Buddha" data-language-autonym="Winaray" data-language-local-name="Tiếng Waray" class="interlanguage-link-target"><span>Winaray</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-wo mw-list-item"><a href="https://wo.wikipedia.org/wiki/Budda" title="Budda – Tiếng Wolof" lang="wo" hreflang="wo" data-title="Budda" data-language-autonym="Wolof" data-language-local-name="Tiếng Wolof" class="interlanguage-link-target"><span>Wolof</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-wuu mw-list-item"><a href="https://wuu.wikipedia.org/wiki/%E9%87%8A%E8%BF%A6%E7%89%9F%E5%B0%BC" title="释迦牟尼 – Tiếng Ngô" lang="wuu" hreflang="wuu" data-title="释迦牟尼" data-language-autonym="吴语" data-language-local-name="Tiếng Ngô" class="interlanguage-link-target"><span>吴语</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-yi mw-list-item"><a href="https://yi.wikipedia.org/wiki/%D7%92%D7%90%D7%95%D7%98%D7%90%D7%9E%D7%90_%D7%91%D7%95%D7%93%D7%94%D7%90" title="גאוטאמא בודהא – Tiếng Yiddish" lang="yi" hreflang="yi" data-title="גאוטאמא בודהא" data-language-autonym="ייִדיש" data-language-local-name="Tiếng Yiddish" class="interlanguage-link-target"><span>ייִדיש</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-yo mw-list-item"><a href="https://yo.wikipedia.org/wiki/Gautama_Buddha" title="Gautama Buddha – Tiếng Yoruba" lang="yo" hreflang="yo" data-title="Gautama Buddha" data-language-autonym="Yorùbá" data-language-local-name="Tiếng Yoruba" class="interlanguage-link-target"><span>Yorùbá</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-zh-yue mw-list-item"><a href="https://zh-yue.wikipedia.org/wiki/%E9%87%8B%E8%BF%A6%E7%89%9F%E5%B0%BC" title="釋迦牟尼 – Tiếng Quảng Đông" lang="yue" hreflang="yue" data-title="釋迦牟尼" data-language-autonym="粵語" data-language-local-name="Tiếng Quảng Đông" class="interlanguage-link-target"><span>粵語</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-zea mw-list-item"><a href="https://zea.wikipedia.org/wiki/Boeddha" title="Boeddha – Zeelandic" lang="zea" hreflang="zea" data-title="Boeddha" data-language-autonym="Zeêuws" data-language-local-name="Zeelandic" class="interlanguage-link-target"><span>Zeêuws</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-bat-smg mw-list-item"><a href="https://bat-smg.wikipedia.org/wiki/Sidharta_Gautama" title="Sidharta Gautama – Samogitian" lang="sgs" hreflang="sgs" data-title="Sidharta Gautama" data-language-autonym="Žemaitėška" data-language-local-name="Samogitian" class="interlanguage-link-target"><span>Žemaitėška</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-zh mw-list-item"><a href="https://zh.wikipedia.org/wiki/%E9%87%8A%E8%BF%A6%E7%89%9F%E5%B0%BC" title="释迦牟尼 – Tiếng Trung" lang="zh" hreflang="zh" data-title="释迦牟尼" data-language-autonym="中文" data-language-local-name="Tiếng Trung" class="interlanguage-link-target"><span>中文</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-bew mw-list-item"><a href="https://bew.wikipedia.org/wiki/Pang%C3%A8ran_Sidarta_Gotama" title="Pangèran Sidarta Gotama – Tiếng Betawi" lang="bew" hreflang="bew" data-title="Pangèran Sidarta Gotama" data-language-autonym="Betawi" data-language-local-name="Tiếng Betawi" class="interlanguage-link-target"><span>Betawi</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-btm mw-list-item"><a href="https://btm.wikipedia.org/wiki/Siddharta_Gautama" title="Siddharta Gautama – Batak Mandailing" lang="btm" hreflang="btm" data-title="Siddharta Gautama" data-language-autonym="Batak Mandailing" data-language-local-name="Batak Mandailing" class="interlanguage-link-target"><span>Batak Mandailing</span></a></li> </ul> <div class="after-portlet after-portlet-lang"><span class="wb-langlinks-edit wb-langlinks-link"><a href="https://www.wikidata.org/wiki/Special:EntityPage/Q9441#sitelinks-wikipedia" title="Sửa liên kết giữa ngôn ngữ" class="wbc-editpage">Sửa liên kết</a></span></div> </div> </div> </div> </header> <div class="vector-page-toolbar"> <div class="vector-page-toolbar-container"> <div id="left-navigation"> <nav aria-label="Không gian tên"> <div id="p-associated-pages" class="vector-menu vector-menu-tabs mw-portlet mw-portlet-associated-pages" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="ca-nstab-main" class="selected vector-tab-noicon mw-list-item"><a href="/wiki/Th%C3%ADch-ca_M%C3%A2u-ni" title="Xem bài viết [c]" accesskey="c"><span>Bài viết</span></a></li><li id="ca-talk" class="vector-tab-noicon mw-list-item"><a href="/wiki/Th%E1%BA%A3o_lu%E1%BA%ADn:Th%C3%ADch-ca_M%C3%A2u-ni" rel="discussion" title="Thảo luận về trang này [t]" accesskey="t"><span>Thảo luận</span></a></li> </ul> </div> </div> <div id="vector-variants-dropdown" class="vector-dropdown emptyPortlet" > <input type="checkbox" id="vector-variants-dropdown-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-variants-dropdown" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="Thay đổi biến thể ngôn ngữ" > <label id="vector-variants-dropdown-label" for="vector-variants-dropdown-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet" aria-hidden="true" ><span class="vector-dropdown-label-text">Tiếng Việt</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="p-variants" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-variants emptyPortlet" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> </ul> </div> </div> </div> </div> </nav> </div> <div id="right-navigation" class="vector-collapsible"> <nav aria-label="Giao diện"> <div id="p-views" class="vector-menu vector-menu-tabs mw-portlet mw-portlet-views" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="ca-view" class="selected vector-tab-noicon mw-list-item"><a href="/wiki/Th%C3%ADch-ca_M%C3%A2u-ni"><span>Đọc</span></a></li><li id="ca-ve-edit" class="vector-tab-noicon mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Th%C3%ADch-ca_M%C3%A2u-ni&veaction=edit" title="Sửa đổi trang này [v]" accesskey="v"><span>Sửa đổi</span></a></li><li id="ca-edit" class="collapsible vector-tab-noicon mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Th%C3%ADch-ca_M%C3%A2u-ni&action=edit" title="Sửa đổi mã nguồn của trang này [e]" accesskey="e"><span>Sửa mã nguồn</span></a></li><li id="ca-history" class="vector-tab-noicon mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Th%C3%ADch-ca_M%C3%A2u-ni&action=history" title="Các phiên bản cũ của trang này [h]" accesskey="h"><span>Xem lịch sử</span></a></li> </ul> </div> </div> </nav> <nav class="vector-page-tools-landmark" aria-label="Công cụ trang"> <div id="vector-page-tools-dropdown" class="vector-dropdown vector-page-tools-dropdown" > <input type="checkbox" id="vector-page-tools-dropdown-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-page-tools-dropdown" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="Công cụ" > <label id="vector-page-tools-dropdown-label" for="vector-page-tools-dropdown-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet" aria-hidden="true" ><span class="vector-dropdown-label-text">Công cụ</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="vector-page-tools-unpinned-container" class="vector-unpinned-container"> <div id="vector-page-tools" class="vector-page-tools vector-pinnable-element"> <div class="vector-pinnable-header vector-page-tools-pinnable-header vector-pinnable-header-unpinned" data-feature-name="page-tools-pinned" data-pinnable-element-id="vector-page-tools" data-pinned-container-id="vector-page-tools-pinned-container" data-unpinned-container-id="vector-page-tools-unpinned-container" > <div class="vector-pinnable-header-label">Công cụ</div> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-pin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-page-tools.pin">chuyển sang thanh bên</button> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-unpin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-page-tools.unpin">ẩn</button> </div> <div id="p-cactions" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-cactions emptyPortlet vector-has-collapsible-items" title="Thêm tùy chọn" > <div class="vector-menu-heading"> Tác vụ </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="ca-more-view" class="selected vector-more-collapsible-item mw-list-item"><a href="/wiki/Th%C3%ADch-ca_M%C3%A2u-ni"><span>Đọc</span></a></li><li id="ca-more-ve-edit" class="vector-more-collapsible-item mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Th%C3%ADch-ca_M%C3%A2u-ni&veaction=edit" title="Sửa đổi trang này [v]" accesskey="v"><span>Sửa đổi</span></a></li><li id="ca-more-edit" class="collapsible vector-more-collapsible-item mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Th%C3%ADch-ca_M%C3%A2u-ni&action=edit" title="Sửa đổi mã nguồn của trang này [e]" accesskey="e"><span>Sửa mã nguồn</span></a></li><li id="ca-more-history" class="vector-more-collapsible-item mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Th%C3%ADch-ca_M%C3%A2u-ni&action=history"><span>Xem lịch sử</span></a></li> </ul> </div> </div> <div id="p-tb" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-tb" > <div class="vector-menu-heading"> Chung </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="t-whatlinkshere" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%C4%90%E1%BA%B7c_bi%E1%BB%87t:Li%C3%AAn_k%E1%BA%BFt_%C4%91%E1%BA%BFn_%C4%91%C3%A2y/Th%C3%ADch-ca_M%C3%A2u-ni" title="Các trang liên kết đến đây [j]" accesskey="j"><span>Các liên kết đến đây</span></a></li><li id="t-recentchangeslinked" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%C4%90%E1%BA%B7c_bi%E1%BB%87t:Thay_%C4%91%E1%BB%95i_li%C3%AAn_quan/Th%C3%ADch-ca_M%C3%A2u-ni" rel="nofollow" title="Thay đổi gần đây của các trang liên kết đến đây [k]" accesskey="k"><span>Thay đổi liên quan</span></a></li><li id="t-specialpages" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%C4%90%E1%BA%B7c_bi%E1%BB%87t:Trang_%C4%91%E1%BA%B7c_bi%E1%BB%87t" title="Một danh sách chứa tất cả trang đặc biệt [q]" accesskey="q"><span>Trang đặc biệt</span></a></li><li id="t-permalink" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Th%C3%ADch-ca_M%C3%A2u-ni&oldid=71879173" title="Liên kết thường trực đến phiên bản này của trang"><span>Liên kết thường trực</span></a></li><li id="t-info" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Th%C3%ADch-ca_M%C3%A2u-ni&action=info" title="Thêm chi tiết về trang này"><span>Thông tin trang</span></a></li><li id="t-cite" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%C4%90%E1%BA%B7c_bi%E1%BB%87t:Tr%C3%ADch_d%E1%BA%ABn&page=Th%C3%ADch-ca_M%C3%A2u-ni&id=71879173&wpFormIdentifier=titleform" title="Hướng dẫn cách trích dẫn trang này"><span>Trích dẫn trang này</span></a></li><li id="t-urlshortener" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%C4%90%E1%BA%B7c_bi%E1%BB%87t:UrlShortener&url=https%3A%2F%2Fvi.wikipedia.org%2Fwiki%2FTh%25C3%25ADch-ca_M%25C3%25A2u-ni"><span>Lấy URL ngắn gọn</span></a></li><li id="t-urlshortener-qrcode" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%C4%90%E1%BA%B7c_bi%E1%BB%87t:QrCode&url=https%3A%2F%2Fvi.wikipedia.org%2Fwiki%2FTh%25C3%25ADch-ca_M%25C3%25A2u-ni"><span>Tải mã QR</span></a></li> </ul> </div> </div> <div id="p-coll-print_export" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-coll-print_export" > <div class="vector-menu-heading"> In và xuất </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="coll-create_a_book" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%C4%90%E1%BA%B7c_bi%E1%BB%87t:S%C3%A1ch&bookcmd=book_creator&referer=Th%C3%ADch-ca+M%C3%A2u-ni"><span>Tạo một quyển sách</span></a></li><li id="coll-download-as-rl" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%C4%90%E1%BA%B7c_bi%E1%BB%87t:DownloadAsPdf&page=Th%C3%ADch-ca_M%C3%A2u-ni&action=show-download-screen"><span>Tải dưới dạng PDF</span></a></li><li id="t-print" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Th%C3%ADch-ca_M%C3%A2u-ni&printable=yes" title="Bản để in ra của trang [p]" accesskey="p"><span>Bản để in ra</span></a></li> </ul> </div> </div> <div id="p-wikibase-otherprojects" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-wikibase-otherprojects" > <div class="vector-menu-heading"> Tại dự án khác </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li class="wb-otherproject-link wb-otherproject-commons mw-list-item"><a href="https://commons.wikimedia.org/wiki/Gautama_Buddha" hreflang="en"><span>Wikimedia Commons</span></a></li><li id="t-wikibase" class="wb-otherproject-link wb-otherproject-wikibase-dataitem mw-list-item"><a href="https://www.wikidata.org/wiki/Special:EntityPage/Q9441" title="Liên kết đến khoản mục kết nối trong kho dữ liệu [g]" accesskey="g"><span>Khoản mục Wikidata</span></a></li> </ul> </div> </div> </div> </div> </div> </div> </nav> </div> </div> </div> <div class="vector-column-end"> <div class="vector-sticky-pinned-container"> <nav class="vector-page-tools-landmark" aria-label="Công cụ trang"> <div id="vector-page-tools-pinned-container" class="vector-pinned-container"> </div> </nav> <nav class="vector-appearance-landmark" aria-label="Giao diện"> <div id="vector-appearance-pinned-container" class="vector-pinned-container"> <div id="vector-appearance" class="vector-appearance vector-pinnable-element"> <div class="vector-pinnable-header vector-appearance-pinnable-header vector-pinnable-header-pinned" data-feature-name="appearance-pinned" data-pinnable-element-id="vector-appearance" data-pinned-container-id="vector-appearance-pinned-container" data-unpinned-container-id="vector-appearance-unpinned-container" > <div class="vector-pinnable-header-label">Giao diện</div> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-pin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-appearance.pin">chuyển sang thanh bên</button> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-unpin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-appearance.unpin">ẩn</button> </div> </div> </div> </nav> </div> </div> <div id="bodyContent" class="vector-body" aria-labelledby="firstHeading" data-mw-ve-target-container> <div class="vector-body-before-content"> <div class="mw-indicators"> <div id="mw-indicator-1000BCB" class="mw-indicator"><div class="mw-parser-output"><span typeof="mw:File"><a href="/wiki/Wikipedia:Danh_s%C3%A1ch_b%C3%A0i_c%C6%A1_b%E1%BA%A3n_n%C3%AAn_c%C3%B3" title="Đây là một bài viết cơ bản. Nhấn vào đây để biết thêm thông tin."><img alt="Đây là một bài viết cơ bản. Nhấn vào đây để biết thêm thông tin." src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/9/95/1000_b%C3%A0i_c%C6%A1_b%E1%BA%A3n.svg/20px-1000_b%C3%A0i_c%C6%A1_b%E1%BA%A3n.svg.png" decoding="async" width="20" height="18" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/9/95/1000_b%C3%A0i_c%C6%A1_b%E1%BA%A3n.svg/30px-1000_b%C3%A0i_c%C6%A1_b%E1%BA%A3n.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/9/95/1000_b%C3%A0i_c%C6%A1_b%E1%BA%A3n.svg/40px-1000_b%C3%A0i_c%C6%A1_b%E1%BA%A3n.svg.png 2x" data-file-width="103" data-file-height="94" /></a></span></div></div> </div> <div id="siteSub" class="noprint">Bách khoa toàn thư mở Wikipedia</div> </div> <div id="contentSub"><div id="mw-content-subtitle"><span class="mw-redirectedfrom">(Đổi hướng từ <a href="/w/index.php?title=T%E1%BA%A5t-%C4%91%E1%BA%A1t-%C4%91a_C%E1%BB%93-%C4%91%C3%A0m&redirect=no" class="mw-redirect" title="Tất-đạt-đa Cồ-đàm">Tất-đạt-đa Cồ-đàm</a>)</span></div></div> <div id="mw-content-text" class="mw-body-content"><div class="mw-content-ltr mw-parser-output" lang="vi" dir="ltr"><p class="mw-empty-elt"> </p> <div role="note" class="hatnote navigation-not-searchable">Đối với các định nghĩa khác, xem <a href="/wiki/Buddha" class="mw-disambig" title="Buddha">Buddha</a>, <a href="/wiki/Siddhartha" class="mw-disambig" title="Siddhartha">Siddhartha</a>, và <a href="/wiki/Ph%E1%BA%ADt_(%C4%91%E1%BB%8Bnh_h%C6%B0%E1%BB%9Bng)" class="mw-disambig" title="Phật (định hướng)">Phật (định hướng)</a>.</div> <table class="infobox biography vcard" style="width:22em"><tbody><tr><th colspan="2" style="padding:12px;text-align:center;vertical-align:middle;line-height:1.1em;font-size:135%;font-weight:bold;color:black;font-size:125%; background-color:#efefef"><div class="honorific-prefix" style="font-size: 77%; font-weight: normal; display:inline;"><a href="/wiki/Gi%C3%A1c_ng%E1%BB%99_trong_Ph%E1%BA%ADt_gi%C3%A1o" title="Giác ngộ trong Phật giáo">Người tỉnh thức</a></div><br /><div class="fn" style="display:inline">Đức Phật</div></th></tr><tr><td colspan="2" style="text-align:center"><span typeof="mw:File"><a href="/wiki/T%E1%BA%ADp_tin:Gandhara_Buddha_(tnm).jpeg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/b/b8/Gandhara_Buddha_%28tnm%29.jpeg/220px-Gandhara_Buddha_%28tnm%29.jpeg" decoding="async" width="220" height="365" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/b/b8/Gandhara_Buddha_%28tnm%29.jpeg/330px-Gandhara_Buddha_%28tnm%29.jpeg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/b/b8/Gandhara_Buddha_%28tnm%29.jpeg/440px-Gandhara_Buddha_%28tnm%29.jpeg 2x" data-file-width="1746" data-file-height="2894" /></a></span><div style="padding:5px">Tượng Đức Phật trong nghệ thuật Phật giáo Hy Lạp ở <a href="/wiki/C%C3%A0n-%C4%91%C3%A0-la" title="Càn-đà-la">Gandhāra</a>, thế kỷ thứ 1 sau Công nguyên</div></td></tr><tr><th scope="row">Sinh</th><td><span class="nickname">Siddhārtha Gautama</span><br /><a href="/wiki/624_TCN" title="624 TCN">624 TCN</a><sup id="cite_ref-FOOTNOTECousins199657–63_1-0" class="reference"><a href="#cite_note-FOOTNOTECousins199657–63-1"><span class="cite-bracket">[</span>1<span class="cite-bracket">]</span></a></sup><sup id="cite_ref-FOOTNOTENorman199733_2-0" class="reference"><a href="#cite_note-FOOTNOTENorman199733-2"><span class="cite-bracket">[</span>2<span class="cite-bracket">]</span></a></sup><br /><span class="birthplace"><a href="/wiki/L%C3%A2m-t%E1%BB%B3-ni" title="Lâm-tỳ-ni">Lumbini</a>, <a href="/wiki/Nepal" title="Nepal">Nepal</a></span></td></tr><tr><th scope="row">Mất</th><td><a href="/wiki/544_TCN" title="544 TCN">544 TCN</a><br />(thọ 80 tuổi)<sup id="cite_ref-deathplace_4-0" class="reference"><a href="#cite_note-deathplace-4"><span class="cite-bracket">[</span>note 1<span class="cite-bracket">]</span></a></sup><br /><span class="deathplace"><a href="/wiki/Kushinagar" title="Kushinagar">Kushinagar</a>, <a href="/wiki/%E1%BA%A4n_%C4%90%E1%BB%99" title="Ấn Độ">Ấn Độ</a></span></td></tr><tr><th scope="row">Tên khác</th><td class="nickname">Shakyamuni (Hiền nhân của Śākya)<br />Gautama Buddha (Phật Gautama)</td></tr><tr><th scope="row">Nổi tiếng vì</th><td>Sáng lập ra <a href="/wiki/Ph%E1%BA%ADt_gi%C3%A1o" title="Phật giáo">Phật giáo</a></td></tr><tr><th scope="row">Phối ngẫu</th><td><a href="/wiki/Da-du-%C4%91%C3%A0-la" title="Da-du-đà-la">Yaśodharā</a></td></tr><tr><th scope="row">Con cái</th><td><a href="/wiki/La-h%E1%BA%A7u-la" title="La-hầu-la">Rāhula</a></td></tr><tr><th scope="row">Cha mẹ</th><td><style data-mw-deduplicate="TemplateStyles:r70981351">.mw-parser-output .plainlist ol,.mw-parser-output .plainlist ul{line-height:inherit;list-style:none;margin:0;padding:0}.mw-parser-output .plainlist ol li,.mw-parser-output .plainlist ul li{margin-bottom:0}</style><div class="plainlist"><ul><li><a href="/wiki/T%E1%BB%8Bnh_Ph%E1%BA%A1n" title="Tịnh Phạn">Śuddhodana</a> (cha)</li><li><a href="/wiki/Ho%C3%A0ng_h%E1%BA%ADu_Maya" title="Hoàng hậu Maya">Māyā</a> (mẹ)</li></ul></div></td></tr><tr><th scope="row">Người thân</th><td><a href="/wiki/A-nan-%C4%91%C3%A0" title="A-nan-đà">Ānanda</a><br /><a href="/wiki/%C4%90%E1%BB%81-b%C3%A0-%C4%91%E1%BA%A1t-%C4%91a" title="Đề-bà-đạt-đa">Devadatta</a><br /><a href="/w/index.php?title=Mahapajapati_Gotami&action=edit&redlink=1" class="new" title="Mahapajapati Gotami (trang không tồn tại)">Maha Pajapati Gotami</a><br /><a href="/w/index.php?title=Sundari_Nanda&action=edit&redlink=1" class="new" title="Sundari Nanda (trang không tồn tại)">Sundari Nanda</a><br /><a href="/w/index.php?title=Nanda&action=edit&redlink=1" class="new" title="Nanda (trang không tồn tại)">Nanda</a></td></tr><tr><th scope="row">Gia đình</th><td>Hoàng tộc Gautama của <a href="/wiki/Shakya" title="Shakya">Śākya</a></td></tr></tbody></table> <table class="vertical-navbox nowraplinks" style="float:right;clear:right;width:22.0em;margin:0 0 1.0em 1.0em;background:#f9f9f9;border:1px solid #aaa;padding:0.2em;border-spacing:0.4em 0;text-align:center;line-height:1.4em;font-size:88%;text-align:center"><tbody><tr><td style="background:#FFD068;padding-top:0.4em;line-height:1.2em">Một phần của <a href="/wiki/Th%E1%BB%83_lo%E1%BA%A1i:Ph%E1%BA%ADt_gi%C3%A1o" title="Thể loại:Phật giáo">loại bài</a> về</td></tr><tr><th style="background:#FFD068;padding:0.2em 0.4em 0.2em;padding-top:0;font-size:145%;line-height:1.2em"><a href="/wiki/Ph%E1%BA%ADt_gi%C3%A1o" title="Phật giáo">Phật giáo</a></th></tr><tr><td style="padding:0.2em 0 0.4em"><span typeof="mw:File"><a href="/wiki/Ph%C3%A1p_lu%C3%A2n" title="Pháp luân"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/b/bf/Dharma_Wheel_%282%29.svg/100px-Dharma_Wheel_%282%29.svg.png" decoding="async" width="100" height="100" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/b/bf/Dharma_Wheel_%282%29.svg/150px-Dharma_Wheel_%282%29.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/b/bf/Dharma_Wheel_%282%29.svg/200px-Dharma_Wheel_%282%29.svg.png 2x" data-file-width="697" data-file-height="697" /></a></span></td></tr><tr><td style="padding:0 0.1em 0.4em"> <div class="NavFrame collapsed" style="border:none;padding:0"><div class="NavHead" style="font-size:105%;background:transparent;text-align:left;background:#FFD068;text-align:center;"><a href="/wiki/L%E1%BB%8Bch_s%E1%BB%AD_Ph%E1%BA%ADt_gi%C3%A1o" title="Lịch sử Phật giáo">Lịch sử</a></div><div class="NavContent hlist" style="font-size:105%;padding:0.2em 0 0.4em;text-align:center;text-align:center; background-color:#FDE7B9;"> <ul><li><a href="/wiki/Ni%C3%AAn_%C4%91%E1%BA%A1i_ph%C3%A1t_tri%E1%BB%83n_c%E1%BB%A7a_Ph%E1%BA%ADt_gi%C3%A1o" title="Niên đại phát triển của Phật giáo">Niên đại phát triển</a></li> <li><a class="mw-selflink selflink">Thích-ca Mâu-ni</a></li> <li><a href="/wiki/Th%E1%BA%ADp_%C4%91%E1%BA%A1i_%C4%91%E1%BB%87_t%E1%BB%AD" title="Thập đại đệ tử">Thập đại đệ tử</a></li> <li><a href="/wiki/Ph%E1%BA%ADt_gi%C3%A1o_Nguy%C3%AAn_th%E1%BB%A7y" title="Phật giáo Nguyên thủy">Phật giáo Nguyên thủy</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=%C4%90%E1%BA%A1i_h%E1%BB%99i_k%E1%BA%BFt_t%E1%BA%ADp&action=edit&redlink=1" class="new" title="Đại hội kết tập (trang không tồn tại)">Đại hội kết tập</a></li> <li><a href="/wiki/B%E1%BB%99_ph%C3%A1i_Ph%E1%BA%ADt_gi%C3%A1o" class="mw-redirect" title="Bộ phái Phật giáo">Bộ phái Phật giáo</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Ph%E1%BA%ADt_gi%C3%A1o_Hy_L%E1%BA%A1p_h%C3%B3a&action=edit&redlink=1" class="new" title="Phật giáo Hy Lạp hóa (trang không tồn tại)">Phật giáo Hy Lạp hóa</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Ph%E1%BA%ADt_gi%C3%A1o_qua_Con_%C4%91%C6%B0%E1%BB%9Dng_t%C6%A1_l%E1%BB%A5a&action=edit&redlink=1" class="new" title="Phật giáo qua Con đường tơ lụa (trang không tồn tại)">Phật giáo qua Con đường tơ lụa</a></li> <li><a href="/wiki/Suy_t%C3%A0n_c%E1%BB%A7a_Ph%E1%BA%ADt_gi%C3%A1o_%E1%BB%9F_ti%E1%BB%83u_l%E1%BB%A5c_%C4%91%E1%BB%8Ba_%E1%BA%A4n_%C4%90%E1%BB%99" title="Suy tàn của Phật giáo ở tiểu lục địa Ấn Độ">Phật giáo suy tàn ở Ấn Độ</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Phong_tr%C3%A0o_Ph%E1%BA%ADt_gi%C3%A1o_hi%E1%BB%87n_%C4%91%E1%BA%A1i&action=edit&redlink=1" class="new" title="Phong trào Phật giáo hiện đại (trang không tồn tại)">Phong trào Phật giáo hiện đại</a></li></ul></div></div></td> </tr><tr><td style="padding:0 0.1em 0.4em"> <div class="NavFrame collapsed" style="border:none;padding:0"><div class="NavHead" style="font-size:105%;background:transparent;text-align:left;background:#FFD068;text-align:center;"><a href="/wiki/C%C3%A1c_thu%E1%BA%ADt_ng%E1%BB%AF_v%C3%A0_kh%C3%A1i_ni%E1%BB%87m_Ph%E1%BA%ADt_gi%C3%A1o" title="Các thuật ngữ và khái niệm Phật giáo">Khái niệm</a></div><div class="NavContent hlist" style="font-size:105%;padding:0.2em 0 0.4em;text-align:center;text-align:center; background-color:#FDE7B9;"> <ul><li><a href="/wiki/Ph%C3%A1p_(Ph%E1%BA%ADt_gi%C3%A1o)" class="mw-redirect" title="Pháp (Phật giáo)">Pháp</a></li> <li><a href="/wiki/Ph%C3%A1p_lu%C3%A2n" title="Pháp luân">Pháp luân</a></li> <li><a href="/wiki/Trung_%C4%91%E1%BA%A1o" title="Trung đạo">Trung đạo</a></li> <li><a href="/wiki/T%E1%BB%A9_di%E1%BB%87u_%C4%91%E1%BA%BF" title="Tứ diệu đế">Tứ diệu đế</a></li> <li><a href="/wiki/B%C3%A1t_ch%C3%ADnh_%C4%91%E1%BA%A1o" title="Bát chính đạo">Bát chính đạo</a></li> <li><a href="/wiki/Ng%C5%A9_u%E1%BA%A9n" title="Ngũ uẩn">Ngũ uẩn</a></li> <li><a href="/wiki/V%C3%B4_th%C6%B0%E1%BB%9Dng" title="Vô thường">Vô thường</a></li> <li><a href="/wiki/Kh%E1%BB%95_(Ph%E1%BA%ADt_gi%C3%A1o)" title="Khổ (Phật giáo)">Khổ</a></li> <li><a href="/wiki/V%C3%B4_ng%C3%A3" title="Vô ngã">Vô ngã</a></li> <li><a href="/wiki/Duy%C3%AAn_kh%E1%BB%9Fi" title="Duyên khởi">Duyên khởi</a></li> <li><a href="/wiki/Gi%E1%BB%9Bi_(Ph%E1%BA%ADt_gi%C3%A1o)" title="Giới (Phật giáo)">Giới</a></li> <li><a href="/wiki/T%C3%ADnh_Kh%C3%B4ng" title="Tính Không">Tính Không</a></li> <li><a href="/wiki/Nghi%E1%BB%87p_(Ph%E1%BA%ADt_gi%C3%A1o)" title="Nghiệp (Phật giáo)">Nghiệp</a></li> <li><a href="/wiki/T%C3%A1i_sinh_(Ph%E1%BA%ADt_gi%C3%A1o)" title="Tái sinh (Phật giáo)">Tái sinh</a></li> <li><a href="/wiki/Lu%C3%A2n_h%E1%BB%93i" title="Luân hồi">Luân hồi</a></li> <li><a href="/wiki/V%C5%A9_tr%E1%BB%A5_h%E1%BB%8Dc_Ph%E1%BA%ADt_gi%C3%A1o" title="Vũ trụ học Phật giáo">Vũ trụ học Phật giáo</a></li> <li><a href="/wiki/S%C3%A1u_c%C3%B5i_lu%C3%A2n_h%E1%BB%93i" title="Sáu cõi luân hồi">Sáu cõi luân hồi</a></li> <li><a href="/wiki/Gi%C3%A1c_ng%E1%BB%99_trong_Ph%E1%BA%ADt_gi%C3%A1o" title="Giác ngộ trong Phật giáo">Giác ngộ</a></li></ul></div></div></td> </tr><tr><td style="padding:0 0.1em 0.4em"> <div class="NavFrame collapsed" style="border:none;padding:0"><div class="NavHead" style="font-size:105%;background:transparent;text-align:left;background:#FFD068;text-align:center;"><a href="/wiki/Kinh_%C4%91i%E1%BB%83n_Ph%E1%BA%ADt_gi%C3%A1o" title="Kinh điển Phật giáo">Kinh điển</a></div><div class="NavContent hlist" style="font-size:105%;padding:0.2em 0 0.4em;text-align:center;text-align:center; background-color:#FDE7B9;"> <ul><li><a href="/wiki/Kinh_v%C4%83n_Ph%E1%BA%ADt_gi%C3%A1o_s%C6%A1_k%E1%BB%B3" class="mw-redirect" title="Kinh văn Phật giáo sơ kỳ">Kinh văn sơ kỳ</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Kinh_v%C4%83n_%C4%90%E1%BA%A1i_th%E1%BB%ABa&action=edit&redlink=1" class="new" title="Kinh văn Đại thừa (trang không tồn tại)">Kinh văn Đại thừa</a></li> <li><a href="/wiki/Tam_t%E1%BA%A1ng" title="Tam tạng">Tam tạng</a></li> <li><a href="/wiki/Kinh_%C4%91i%E1%BB%83n_P%C4%81li" class="mw-redirect" title="Kinh điển Pāli">Kinh điển Pāli</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Kinh_v%C4%83n_Ph%E1%BA%ADt_gi%C3%A1o_T%E1%BA%A1ng_ng%E1%BB%AF&action=edit&redlink=1" class="new" title="Kinh văn Phật giáo Tạng ngữ (trang không tồn tại)">Kinh văn Tạng ngữ</a></li> <li><a href="/wiki/Kinh_v%C4%83n_Ph%E1%BA%ADt_gi%C3%A1o_H%C3%A1n_ng%E1%BB%AF" class="mw-redirect" title="Kinh văn Phật giáo Hán ngữ">Kinh văn Hán ngữ</a></li></ul></div></div></td> </tr><tr><td style="padding:0 0.1em 0.4em"> <div class="NavFrame collapsed" style="border:none;padding:0"><div class="NavHead" style="font-size:105%;background:transparent;text-align:left;background:#FFD068;text-align:center;"><a href="/wiki/Tam_h%E1%BB%8Dc" title="Tam học">Tam học</a></div><div class="NavContent hlist" style="font-size:105%;padding:0.2em 0 0.4em;text-align:center;text-align:center; background-color:#FDE7B9;"> <ul><li><a href="/wiki/Tam_b%E1%BA%A3o" title="Tam bảo">Tam bảo</a></li> <li><a href="/wiki/Quy_y" title="Quy y">Quy y</a></li> <li><a href="/wiki/Gi%E1%BA%A3i_tho%C3%A1t#Giải_thoát_trong_Phật_giáo" title="Giải thoát">Giải thoát</a></li> <li><a href="/wiki/Ng%C5%A9_gi%E1%BB%9Bi" title="Ngũ giới">Ngũ giới</a></li> <li><a href="/wiki/Ba-la-m%E1%BA%ADt-%C4%91a" title="Ba-la-mật-đa">Ba-la-mật-đa</a></li> <li><a href="/wiki/Thi%E1%BB%81n_trong_Ph%E1%BA%ADt_gi%C3%A1o" title="Thiền trong Phật giáo">Thiền</a></li> <li><a href="/wiki/Tri%E1%BA%BFt_h%E1%BB%8Dc_Ph%E1%BA%ADt_gi%C3%A1o" title="Triết học Phật giáo">Tư tưởng</a></li> <li><a href="/wiki/Th%E1%BB%9D_c%C3%BAng#Thờ_cúng_trong_các_tôn_giáo_khác_nhau" title="Thờ cúng">Pháp cúng</a></li> <li><a href="/wiki/C%C3%B4ng_%C4%91%E1%BB%A9c#Phật_giáo" title="Công đức">Công đức</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Ni%E1%BB%87m_(Ph%E1%BA%ADt_gi%C3%A1o)&action=edit&redlink=1" class="new" title="Niệm (Phật giáo) (trang không tồn tại)">Niệm</a></li> <li><a href="/wiki/Ch%C3%A1nh_ni%E1%BB%87m" title="Chánh niệm">Chánh niệm</a></li> <li><a href="/wiki/B%C3%A1t-nh%C3%A3" title="Bát-nhã">Bát-nhã</a></li> <li><a href="/wiki/T%E1%BB%A9_v%C3%B4_l%C6%B0%E1%BB%A3ng" title="Tứ vô lượng">Tứ vô lượng</a></li> <li><a href="/wiki/Tam_th%E1%BA%ADp_th%E1%BA%A5t_b%E1%BB%93-%C4%91%E1%BB%81_ph%E1%BA%A7n" title="Tam thập thất bồ-đề phần">Tam thập thất bồ-đề phần</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Tu_h%E1%BB%8Dc_(Ph%E1%BA%ADt_gi%C3%A1o)&action=edit&redlink=1" class="new" title="Tu học (Phật giáo) (trang không tồn tại)">Tu học</a></li> <li><a href="/wiki/C%C6%B0_s%C4%A9" title="Cư sĩ">Cư sĩ</a></li> <li><a href="/wiki/T%E1%BB%A5ng_kinh_(Ph%E1%BA%ADt_gi%C3%A1o)" title="Tụng kinh (Phật giáo)">Tụng kinh</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Th%C3%A1nh_%C4%91%E1%BB%8Ba_Ph%E1%BA%ADt_gi%C3%A1o&action=edit&redlink=1" class="new" title="Thánh địa Phật giáo (trang không tồn tại)">Hành hương</a></li> <li><a href="/wiki/%C4%82n_chay#Động_cơ_để_ăn_chay" title="Ăn chay">Trai thực</a></li></ul></div></div></td> </tr><tr><td style="padding:0 0.1em 0.4em"> <div class="NavFrame collapsed" style="border:none;padding:0"><div class="NavHead" style="font-size:105%;background:transparent;text-align:left;background:#FFD068;text-align:center;"><a href="/wiki/Ni%E1%BA%BFt-b%C3%A0n" title="Niết-bàn">Niết-bàn</a></div><div class="NavContent hlist" style="font-size:105%;padding:0.2em 0 0.4em;text-align:center;text-align:center; background-color:#FDE7B9;"> <ul><li><a href="/wiki/T%E1%BB%A9_th%C3%A1nh_qu%E1%BA%A3" title="Tứ thánh quả">Tứ thánh quả</a></li> <li><a href="/wiki/A-la-h%C3%A1n" title="A-la-hán">A-la-hán</a></li> <li><a href="/wiki/B%C3%ADch-chi_Ph%E1%BA%ADt" title="Bích-chi Phật">Duyên giác</a></li> <li><a href="/wiki/B%E1%BB%93_t%C3%A1t" title="Bồ tát">Bồ tát</a></li> <li><a href="/wiki/Ph%E1%BA%ADt" title="Phật">Phật</a></li> <li><a href="/wiki/Nh%C6%B0_Lai" title="Như Lai">Như Lai</a></li> <li><a href="/wiki/Ph%E1%BA%ADt_M%E1%BA%ABu" title="Phật Mẫu">Phật Mẫu</a></li></ul></div></div></td> </tr><tr><td style="padding:0 0.1em 0.4em"> <div class="NavFrame collapsed" style="border:none;padding:0"><div class="NavHead" style="font-size:105%;background:transparent;text-align:left;background:#FFD068;text-align:center;"><a href="/wiki/C%C3%A1c_t%C3%B4ng_ph%C3%A1i_Ph%E1%BA%ADt_gi%C3%A1o" title="Các tông phái Phật giáo">Tông phái</a></div><div class="NavContent hlist" style="font-size:105%;padding:0.2em 0 0.4em;text-align:center;text-align:center; background-color:#FDE7B9;"> <ul><li><a href="/wiki/Th%C6%B0%E1%BB%A3ng_t%E1%BB%8Da_b%E1%BB%99" title="Thượng tọa bộ">Thượng tọa bộ</a></li> <li><a href="/wiki/%C4%90%E1%BA%A1i_th%E1%BB%ABa" title="Đại thừa">Đại thừa</a></li> <li><a href="/wiki/Kim_c%C6%B0%C6%A1ng_th%E1%BB%ABa" title="Kim cương thừa">Kim cương thừa</a></li> <li><a href="/wiki/Thi%E1%BB%81n_t%C3%B4ng" title="Thiền tông">Thiền tông</a></li> <li><a href="/wiki/T%E1%BB%8Bnh_%C4%91%E1%BB%99_t%C3%B4ng" title="Tịnh độ tông">Tịnh độ tông</a></li> <li><a href="/wiki/Ti%E1%BB%83u_th%E1%BB%ABa" title="Tiểu thừa">Tiểu thừa</a></li></ul></div></div></td> </tr><tr><td style="padding:0 0.1em 0.4em"> <div class="NavFrame collapsed" style="border:none;padding:0"><div class="NavHead" style="font-size:105%;background:transparent;text-align:left;background:#FFD068;text-align:center;"><a href="/wiki/S%E1%BB%91_l%C6%B0%E1%BB%A3ng_Ph%E1%BA%ADt_t%E1%BB%AD_%E1%BB%9F_c%C3%A1c_n%C6%B0%E1%BB%9Bc" class="mw-redirect" title="Số lượng Phật tử ở các nước">Ở các nước</a></div><div class="NavContent hlist" style="font-size:105%;padding:0.2em 0 0.4em;text-align:center;text-align:center; background-color:#FDE7B9;"> <ul><li><a href="/wiki/Ph%E1%BA%ADt_gi%C3%A1o_%E1%BA%A4n_%C4%90%E1%BB%99" class="mw-redirect" title="Phật giáo Ấn Độ">Ấn Độ</a></li> <li><a href="/wiki/Ph%E1%BA%ADt_gi%C3%A1o_Sri_Lanka" title="Phật giáo Sri Lanka">Sri Lanka</a></li> <li><a href="/wiki/Ph%E1%BA%ADt_gi%C3%A1o_Campuchia" title="Phật giáo Campuchia">Campuchia</a></li> <li><a href="/wiki/Ph%E1%BA%ADt_gi%C3%A1o_Th%C3%A1i_Lan" title="Phật giáo Thái Lan">Thái Lan</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Ph%E1%BA%ADt_gi%C3%A1o_Myanma&action=edit&redlink=1" class="new" title="Phật giáo Myanma (trang không tồn tại)">Myanmar</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Ph%E1%BA%ADt_gi%C3%A1o_L%C3%A0o&action=edit&redlink=1" class="new" title="Phật giáo Lào (trang không tồn tại)">Lào</a></li> <li><a href="/wiki/Ph%E1%BA%ADt_gi%C3%A1o_Trung_Qu%E1%BB%91c" title="Phật giáo Trung Quốc">Trung Quốc</a></li> <li><a href="/wiki/Ph%E1%BA%ADt_gi%C3%A1o_Vi%E1%BB%87t_Nam" title="Phật giáo Việt Nam">Việt Nam</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Ph%E1%BA%ADt_gi%C3%A1o_%C4%90%C3%A0i_Loan&action=edit&redlink=1" class="new" title="Phật giáo Đài Loan (trang không tồn tại)">Đài Loan</a></li> <li><a href="/wiki/Ph%E1%BA%ADt_gi%C3%A1o_Nh%E1%BA%ADt_B%E1%BA%A3n" title="Phật giáo Nhật Bản">Nhật Bản</a></li> <li><a href="/wiki/Ph%E1%BA%ADt_gi%C3%A1o_H%C3%A0n_Qu%E1%BB%91c" class="mw-redirect" title="Phật giáo Hàn Quốc">Hàn Quốc</a></li> <li><a href="/wiki/Ph%E1%BA%ADt_gi%C3%A1o_Tri%E1%BB%81u_Ti%C3%AAn" title="Phật giáo Triều Tiên">Triều Tiên</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Ph%E1%BA%ADt_gi%C3%A1o_Malaysia&action=edit&redlink=1" class="new" title="Phật giáo Malaysia (trang không tồn tại)">Malaysia</a></li> <li><a href="/wiki/Ph%E1%BA%ADt_gi%C3%A1o_T%C3%A2y_T%E1%BA%A1ng" title="Phật giáo Tây Tạng">Tây Tạng</a></li> <li><a href="/wiki/Ph%E1%BA%ADt_gi%C3%A1o_Bhutan" class="mw-redirect" title="Phật giáo Bhutan">Bhutan</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Ph%E1%BA%ADt_gi%C3%A1o_M%C3%B4ng_C%E1%BB%95&action=edit&redlink=1" class="new" title="Phật giáo Mông Cổ (trang không tồn tại)">Mông Cổ</a></li> <li>Khác (<a href="/wiki/Ph%E1%BA%ADt_gi%C3%A1o_%E1%BB%9F_Trung_%C3%81" title="Phật giáo ở Trung Á">Trung Á</a>, <a href="/wiki/Ph%E1%BA%ADt_gi%C3%A1o_Ph%C6%B0%C6%A1ng_T%C3%A2y" title="Phật giáo Phương Tây">Châu Âu</a>, <a href="/wiki/Ph%E1%BA%ADt_gi%C3%A1o_%E1%BB%9F_ch%C3%A2u_Phi" class="mw-redirect" title="Phật giáo ở châu Phi">Châu Phi</a>, <a href="/w/index.php?title=Ph%E1%BA%ADt_gi%C3%A1o_%E1%BB%9F_ch%C3%A2u_M%E1%BB%B9&action=edit&redlink=1" class="new" title="Phật giáo ở châu Mỹ (trang không tồn tại)">Châu Mỹ</a>, <a href="/w/index.php?title=Ph%E1%BA%ADt_gi%C3%A1o_%E1%BB%9F_ch%C3%A2u_%C4%90%E1%BA%A1i_d%C6%B0%C6%A1ng&action=edit&redlink=1" class="new" title="Phật giáo ở châu Đại dương (trang không tồn tại)">Châu Đại dương</a>, <a href="/wiki/Ph%E1%BA%ADt_gi%C3%A1o_t%E1%BA%A1i_Hoa_K%E1%BB%B3" title="Phật giáo tại Hoa Kỳ">Hoa Kỳ</a>, <a href="/w/index.php?title=Ph%E1%BA%ADt_gi%C3%A1o_t%E1%BA%A1i_Nga&action=edit&redlink=1" class="new" title="Phật giáo tại Nga (trang không tồn tại)">Nga</a>, <a href="/w/index.php?title=Ph%E1%BA%ADt_gi%C3%A1o_t%E1%BA%A1i_Nepal&action=edit&redlink=1" class="new" title="Phật giáo tại Nepal (trang không tồn tại)">Nepal</a>, <a href="/w/index.php?title=Ph%E1%BA%ADt_gi%C3%A1o_t%E1%BA%A1i_T%C3%A2n_C%C6%B0%C6%A1ng&action=edit&redlink=1" class="new" title="Phật giáo tại Tân Cương (trang không tồn tại)">Tân Cương</a>, <a href="/w/index.php?title=Ph%E1%BA%ADt_gi%C3%A1o_t%E1%BA%A1i_Indonesia&action=edit&redlink=1" class="new" title="Phật giáo tại Indonesia (trang không tồn tại)">Indonesia</a>, <a href="/w/index.php?title=Ph%E1%BA%ADt_gi%C3%A1o_t%E1%BA%A1i_Brunei&action=edit&redlink=1" class="new" title="Phật giáo tại Brunei (trang không tồn tại)">Brunei</a> ...)</li></ul></div></div></td> </tr><tr><td class="plainlist" style="padding:0.3em 0.4em 0.3em;font-weight:bold;border-top: 1px solid #aaa; border-bottom: 1px solid #aaa;"> <span class="nowrap"><span class="noviewer" typeof="mw:File"><a href="/wiki/T%E1%BA%ADp_tin:Dharma_Wheel_(2).svg" class="mw-file-description"><img alt="icon" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/b/bf/Dharma_Wheel_%282%29.svg/16px-Dharma_Wheel_%282%29.svg.png" decoding="async" width="16" height="16" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/b/bf/Dharma_Wheel_%282%29.svg/24px-Dharma_Wheel_%282%29.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/b/bf/Dharma_Wheel_%282%29.svg/32px-Dharma_Wheel_%282%29.svg.png 2x" data-file-width="697" data-file-height="697" /></a></span> </span><a href="/wiki/C%E1%BB%95ng_th%C3%B4ng_tin:Ph%E1%BA%ADt_gi%C3%A1o" title="Cổng thông tin:Phật giáo">Cổng thông tin Phật giáo</a></td></tr><tr><td style="text-align:right;font-size:115%;padding-top: 0.6em;"><div class="plainlinks hlist navbar mini"><ul><li class="nv-xem"><a href="/wiki/B%E1%BA%A3n_m%E1%BA%ABu:Ph%E1%BA%ADt_gi%C3%A1o" title="Bản mẫu:Phật giáo"><abbr title="Xem bản mẫu này">x</abbr></a></li><li class="nv-thảo luận"><a href="/w/index.php?title=Th%E1%BA%A3o_lu%E1%BA%ADn_B%E1%BA%A3n_m%E1%BA%ABu:Ph%E1%BA%ADt_gi%C3%A1o&action=edit&redlink=1" class="new" title="Thảo luận Bản mẫu:Phật giáo (trang không tồn tại)"><abbr title="Thảo luận bản mẫu này">t</abbr></a></li><li class="nv-sửa"><a class="external text" href="https://vi.wikipedia.org/w/index.php?title=B%E1%BA%A3n_m%E1%BA%ABu:Ph%E1%BA%ADt_gi%C3%A1o&action=edit"><abbr title="Sửa bản mẫu này">s</abbr></a></li></ul></div></td></tr></tbody></table> <p><b>Siddhartha Gautama</b> (<a href="/wiki/Ti%E1%BA%BFng_Ph%E1%BA%A1n" title="Tiếng Phạn">tiếng Phạn</a>: <span lang="sa">सिद्धार्थ गौतम</span>, <a href="/wiki/Phi%C3%AAn_%C3%A2m_H%C3%A1n-Vi%E1%BB%87t" title="Phiên âm Hán-Việt">Hán-Việt</a>: Tất-đạt-đa Cồ-đàm) hay <b>Gautama Buddha</b>, còn được gọi là <b>Shakyamuni</b> (<a href="/wiki/Ti%E1%BA%BFng_Ph%E1%BA%A1n" title="Tiếng Phạn">tiếng Phạn</a>: <span lang="sa">शाक्यमुनि</span>, Hán-Việt: Thích-ca Mâu-ni) là một <a href="/wiki/T%C3%AC-kheo" title="Tì-kheo">nhà tu hành</a> và <a href="/wiki/Nh%C3%A0_truy%E1%BB%81n_gi%C3%A1o" title="Nhà truyền giáo">nhà truyền giáo</a>, người sáng lập ra <a href="/wiki/Ph%E1%BA%ADt_gi%C3%A1o" title="Phật giáo">Phật giáo</a>. </p><p>Ông xuất thân là <a href="/wiki/Th%C3%A1i_t%E1%BB%AD" title="Thái tử">thái tử</a> vương tộc Gautama của tiểu quốc <a href="/wiki/Shakya" title="Shakya">Shakya</a> ở vùng <a href="/wiki/Kapilavastu" title="Kapilavastu">Kapilavastu</a> nhưng sớm từ bỏ cuộc sống vinh hoa phú quý để lên đường đi tìm <a href="/wiki/%C4%90%E1%BA%A1o_(tri%E1%BA%BFt_h%E1%BB%8Dc)" title="Đạo (triết học)">chánh đạo</a>. Sau 6 năm, ông đạt được giác ngộ chính pháp vào năm 35 tuổi và giành tiếp 45 năm cho việc truyền bá, giảng dạy giáo lý Phật pháp trên khắp <a href="/wiki/Ti%E1%BB%83u_l%E1%BB%A5c_%C4%91%E1%BB%8Ba_%E1%BA%A4n_%C4%90%E1%BB%99" title="Tiểu lục địa Ấn Độ">tiểu lục địa Ấn Độ</a>.<sup id="cite_ref-FOOTNOTEWarder200045_5-0" class="reference"><a href="#cite_note-FOOTNOTEWarder200045-5"><span class="cite-bracket">[</span>4<span class="cite-bracket">]</span></a></sup><sup id="cite_ref-web_6-0" class="reference"><a href="#cite_note-web-6"><span class="cite-bracket">[</span>5<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> Đức Phật đề xướng con đường <a href="/wiki/Trung_%C4%91%E1%BA%A1o" title="Trung đạo">Trung đạo</a> - tức vừa từ bỏ đời sống xa hoa nhưng cũng không đi theo lối tu hành ép xác khổ hạnh vốn rất thịnh hành trong các học thuyết <a href="/wiki/C%C3%A1c_t%C3%B4n_gi%C3%A1o_%E1%BA%A4n_%C4%90%E1%BB%99" title="Các tôn giáo Ấn Độ">tôn giáo Ấn Độ</a> thời đó.<sup id="cite_ref-FOOTNOTELaumakis20084_7-0" class="reference"><a href="#cite_note-FOOTNOTELaumakis20084-7"><span class="cite-bracket">[</span>6<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> Giáo pháp của ông đặt nền tảng cho sự hình thành và phát triển giáo lý Phật giáo ngày nay.<sup id="cite_ref-FOOTNOTEBaroni2002230_8-0" class="reference"><a href="#cite_note-FOOTNOTEBaroni2002230-8"><span class="cite-bracket">[</span>7<span class="cite-bracket">]</span></a></sup><sup id="cite_ref-web_6-1" class="reference"><a href="#cite_note-web-6"><span class="cite-bracket">[</span>5<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </p><p>Ông được coi là đạt <a href="/wiki/Gi%C3%A1c_ng%E1%BB%99_trong_Ph%E1%BA%ADt_gi%C3%A1o" title="Giác ngộ trong Phật giáo">giác ngộ</a> để thành <a href="/wiki/Ph%E1%BA%ADt" title="Phật">Phật</a>. Chi tiết về cuộc đời và sự nghiệp của Đức Phật được nhiều thế hệ học trò ghi nhớ và tổng hợp sau khi ông nhập <a href="/wiki/Ni%E1%BA%BFt-b%C3%A0n" title="Niết-bàn">niết bàn</a>. Các <a href="/wiki/Kinh_%C4%91i%E1%BB%83n_Ph%E1%BA%ADt_gi%C3%A1o" title="Kinh điển Phật giáo">bản kinh</a> ghi lại lời dạy của ông được lưu giữ qua nhiều thế hệ và dần được viết thành sách. </p> <meta property="mw:PageProp/toc" /> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Cuộc_đời"><span id="Cu.E1.BB.99c_.C4.91.E1.BB.9Di"></span>Cuộc đời</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Th%C3%ADch-ca_M%C3%A2u-ni&veaction=edit&section=1" title="Sửa đổi phần “Cuộc đời”" class="mw-editsection-visualeditor"><span>sửa</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Th%C3%ADch-ca_M%C3%A2u-ni&action=edit&section=1" title="Sửa mã nguồn tại đề mục: Cuộc đời"><span>sửa mã nguồn</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Các_cách_phiên_âm_tên"><span id="C.C3.A1c_c.C3.A1ch_phi.C3.AAn_.C3.A2m_t.C3.AAn"></span>Các cách phiên âm tên</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Th%C3%ADch-ca_M%C3%A2u-ni&veaction=edit&section=2" title="Sửa đổi phần “Các cách phiên âm tên”" class="mw-editsection-visualeditor"><span>sửa</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Th%C3%ADch-ca_M%C3%A2u-ni&action=edit&section=2" title="Sửa mã nguồn tại đề mục: Các cách phiên âm tên"><span>sửa mã nguồn</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>Tất-đạt-đa Cồ-đàm; đôi khi cũng được phiên âm là Sĩ-đạt-ta Cồ-đàm (悉達多瞿曇) đều là các kiểu <a href="/w/index.php?title=Phi%C3%AAn_%C3%A2m_trong_H%C3%A1n-Vi%E1%BB%87t&action=edit&redlink=1" class="new" title="Phiên âm trong Hán-Việt (trang không tồn tại)">phiên âm trong Hán-Việt</a> (dùng <a href="/wiki/Ti%E1%BA%BFng_Trung_Qu%E1%BB%91c" title="Tiếng Trung Quốc">tiếng Trung Quốc</a> phiên âm <a href="/wiki/Ti%E1%BA%BFng_Ph%E1%BA%A1n" title="Tiếng Phạn">tiếng Phạn</a> ra <a href="/wiki/Ch%E1%BB%AF_H%C3%A1n" title="Chữ Hán">chữ Hán</a>, rồi dùng âm Hán-Việt đọc các chữ Hán đó sang <a href="/wiki/Ti%E1%BA%BFng_Vi%E1%BB%87t" title="Tiếng Việt">tiếng Việt</a>), còn được người đương thời và các <a href="/wiki/Ph%E1%BA%ADt_t%E1%BB%AD" class="mw-redirect" title="Phật tử">Phật tử</a> sau này tôn xưng là Shakyamuni (शाक्यमुनि), tiếng Hán phiên âm thành 释迦牟尼, Hán-Việt đọc là "Thích-ca-mâu-ni", hay thường gọi đơn giản là <a href="/wiki/Ph%E1%BA%ADt" title="Phật">Bụt</a>; <a href="/wiki/Devanagari" title="Devanagari">Devanagari</a>: बुद्ध, phiên âm Hán-Việt từ tiếng Trung: 佛 (<a href="/wiki/Ph%E1%BA%ADt" title="Phật">Phật</a>). Tất-đạt-đa có nghĩa là Nhất thiết nghĩa thành (一切義成), Thành tựu chúng sinh (成就眾生, dịch từ dạng dài của tên Phạn ngữ là Sarvārthasiddha).<sup id="cite_ref-9" class="reference"><a href="#cite_note-9"><span class="cite-bracket">[</span>8<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </p> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Bối_cảnh_và_gia_thế"><span id="B.E1.BB.91i_c.E1.BA.A3nh_v.C3.A0_gia_th.E1.BA.BF"></span>Bối cảnh và gia thế</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Th%C3%ADch-ca_M%C3%A2u-ni&veaction=edit&section=3" title="Sửa đổi phần “Bối cảnh và gia thế”" class="mw-editsection-visualeditor"><span>sửa</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Th%C3%ADch-ca_M%C3%A2u-ni&action=edit&section=3" title="Sửa mã nguồn tại đề mục: Bối cảnh và gia thế"><span>sửa mã nguồn</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <figure typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/T%E1%BA%ADp_tin:Mahajanapadas_(c._500_BCE).png" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/2/28/Mahajanapadas_%28c._500_BCE%29.png/263px-Mahajanapadas_%28c._500_BCE%29.png" decoding="async" width="263" height="203" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/2/28/Mahajanapadas_%28c._500_BCE%29.png/395px-Mahajanapadas_%28c._500_BCE%29.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/2/28/Mahajanapadas_%28c._500_BCE%29.png/526px-Mahajanapadas_%28c._500_BCE%29.png 2x" data-file-width="1000" data-file-height="771" /></a><figcaption>Bản đồ các vương quốc ở <a href="/wiki/Ti%E1%BB%83u_l%E1%BB%A5c_%C4%91%E1%BB%8Ba_%E1%BA%A4n_%C4%90%E1%BB%99" title="Tiểu lục địa Ấn Độ">Tiểu lục địa Ấn Độ</a> vào khoảng năm 500 trước Công nguyên</figcaption></figure> <p>Dù có nhiều hoài nghi và do dự trước đây, nhưng sau này các khám phá khảo cổ vào đầu <a href="/wiki/Th%E1%BA%BF_k%E1%BB%B7_20" title="Thế kỷ 20">thế kỷ 20</a>, hầu hết các học giả ngày nay đều công nhận Ngài đã sống và truyền dạy giáo lý trong thời <a href="/w/index.php?title=Mahajanapada&action=edit&redlink=1" class="new" title="Mahajanapada (trang không tồn tại)">Mahajanapada</a> dưới thời cai trị của vua <a href="/wiki/T%E1%BA%A7n-b%C3%A0-sa-la" title="Tần-bà-sa-la">Tần-bà-sa-la</a> (Bimbisāra)<abbr> (</abbr><a href="/wiki/558" title="558">558</a> <abbr>-</abbr> <a href="/wiki/491" title="491">491</a> <a href="/wiki/C%C3%B4ng_Nguy%C3%AAn" title="Công Nguyên">TCN</a>) và qua đời trong thời gian đầu của triều đại <a href="/wiki/A-x%C3%A0-th%E1%BA%BF" title="A-xà-thế">A-xà-thế</a> (Ajātaśatru), người kế thừa của Tần-bà-sa-la. Cuộc đời của Tất-đạt-đa không những trùng hợp với thời kỳ phát triển của <a href="/wiki/B%C3%A0-la-m%C3%B4n" title="Bà-la-môn">Bà-la-môn</a> mà còn trùng với sự phát triển của trường phái tu khổ hạnh Sramana như <a href="/wiki/K%E1%BB%B3-na_gi%C3%A1o" class="mw-redirect" title="Kỳ-na giáo">Kỳ-na giáo</a>, <a href="/w/index.php?title=%C4%80j%C4%ABvika&action=edit&redlink=1" class="new" title="Ājīvika (trang không tồn tại)">Ājīvika</a>, <a href="/w/index.php?title=Aj%C3%B1ana&action=edit&redlink=1" class="new" title="Ajñana (trang không tồn tại)">Ajñana</a>, <a href="/wiki/C%C4%81rv%C4%81ka" class="mw-redirect" title="Cārvāka">Cārvāka</a> (triết học duy vật khoái lạc).<sup id="cite_ref-10" class="reference"><a href="#cite_note-10"><span class="cite-bracket">[</span>9<span class="cite-bracket">]</span></a></sup><sup id="cite_ref-11" class="reference"><a href="#cite_note-11"><span class="cite-bracket">[</span>10<span class="cite-bracket">]</span></a></sup><sup id="cite_ref-12" class="reference"><a href="#cite_note-12"><span class="cite-bracket">[</span>11<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </p><p>Thời điểm chính xác năm sinh theo lịch hiện đại của ông không được ghi nhận rõ, dao động trong khoảng từ 624 tới 563 trước <a href="/wiki/C%C3%B4ng_nguy%C3%AAn" class="mw-redirect" title="Công nguyên">Công nguyên</a>. Tuy nhiên, <a href="/w/index.php?title=%C4%90%E1%BA%A1i_h%E1%BB%99i_Ph%E1%BA%ADt_gi%C3%A1o_Th%E1%BA%BF_gi%E1%BB%9Bi&action=edit&redlink=1" class="new" title="Đại hội Phật giáo Thế giới (trang không tồn tại)">Đại hội Phật giáo Thế giới</a> đã thống nhất cho rằng Tất-đạt-đa sinh khoảng năm 624 <a href="/wiki/C%C3%B4ng_Nguy%C3%AAn" title="Công Nguyên">trước Công nguyên</a><sup id="cite_ref-13" class="reference"><a href="#cite_note-13"><span class="cite-bracket">[</span>12<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> và qua đời khi 80 tuổi (năm <a href="/wiki/544_TCN" title="544 TCN">544 TCN</a>). </p><p>Cha ông là <a href="/wiki/T%E1%BB%8Bnh_Ph%E1%BA%A1n" title="Tịnh Phạn">vua Tịnh-phạn</a> (Suddhodana), người đứng đầu tiểu quốc Thích-ca (Shakya), một tiểu quốc nằm ở vùng biên giới <a href="/wiki/%E1%BA%A4n_%C4%90%E1%BB%99" title="Ấn Độ">Ấn Độ</a> - <a href="/wiki/Nepal" title="Nepal">Nepal</a> ngày nay, có kinh đô là <a href="/wiki/Ca-t%E1%BB%B3-la-v%E1%BB%87" title="Ca-tỳ-la-vệ">Ca-tỳ-la-vệ</a> (Kapilavastu). Mẹ ông là <a href="/wiki/Ho%C3%A0ng_h%E1%BA%ADu_Maya" title="Hoàng hậu Maya">hoàng hậu Ma-da</a> (Maya), người tiểu quốc Koli láng giềng.<sup id="cite_ref-phatgiao_14-0" class="reference"><a href="#cite_note-phatgiao-14"><span class="cite-bracket">[</span>13<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </p> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Cuộc_sống_ban_đầu_và_hôn_nhân"><span id="Cu.E1.BB.99c_s.E1.BB.91ng_ban_.C4.91.E1.BA.A7u_v.C3.A0_h.C3.B4n_nh.C3.A2n"></span>Cuộc sống ban đầu và hôn nhân</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Th%C3%ADch-ca_M%C3%A2u-ni&veaction=edit&section=4" title="Sửa đổi phần “Cuộc sống ban đầu và hôn nhân”" class="mw-editsection-visualeditor"><span>sửa</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Th%C3%ADch-ca_M%C3%A2u-ni&action=edit&section=4" title="Sửa mã nguồn tại đề mục: Cuộc sống ban đầu và hôn nhân"><span>sửa mã nguồn</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>Thái tử Tất-đạt-đa được sinh ra tại vườn <a href="/wiki/L%C3%A2m-t%E1%BB%B3-ni" title="Lâm-tỳ-ni">Lumbini</a> (Lâm-tì-ni), nay thuộc Nepal.<sup id="cite_ref-hoasen_15-0" class="reference"><a href="#cite_note-hoasen-15"><span class="cite-bracket">[</span>14<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </p> <dl><dd><a href="/wiki/B%E1%BA%A3n_sinh_kinh" class="mw-redirect" title="Bản sinh kinh">Kinh Bản Sinh</a> (Jataka) ghi về nhân duyên làm thân mẫu Phật của bà Ma-da như sau: cách đây 91 đại kiếp <a href="/wiki/Tr%C3%A1i_%C4%90%E1%BA%A5t" title="Trái Đất">Trái Đất</a>, đã có 1 vị Phật Chánh Đẳng Giác tên là <a href="/wiki/Ph%E1%BA%ADt_T%E1%BB%B3_B%C3%A0_Thi" class="mw-redirect" title="Phật Tỳ Bà Thi">Phật Tỳ Bà Thi</a> (Vipassī) ra đời. Có một công nương (con một vị đại thần trong triều đình) đã cúng dường Phật Tỳ-bà-thi với lòng chí thành và ước nguyện rằng trong tương lai, cô sẽ được làm mẹ của 1 vị Phật. Đức Phật Tỳ-bà-thi đã thọ ký cho cô sẽ được như nguyện. Công nương đó chính là tiền kiếp của <a href="/wiki/Ho%C3%A0ng_h%E1%BA%ADu_Maya" title="Hoàng hậu Maya">hoàng hậu Ma-da</a></dd></dl> <figure typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/T%E1%BA%ADp_tin:026_Queen_Maya_has_a_Dream_(9013325003).jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/8/89/026_Queen_Maya_has_a_Dream_%289013325003%29.jpg/261px-026_Queen_Maya_has_a_Dream_%289013325003%29.jpg" decoding="async" width="261" height="196" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/8/89/026_Queen_Maya_has_a_Dream_%289013325003%29.jpg/392px-026_Queen_Maya_has_a_Dream_%289013325003%29.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/8/89/026_Queen_Maya_has_a_Dream_%289013325003%29.jpg/522px-026_Queen_Maya_has_a_Dream_%289013325003%29.jpg 2x" data-file-width="3648" data-file-height="2736" /></a><figcaption>Tranh vẽ Giấc mơ voi trắng của hoàng hậu Maya</figcaption></figure> <p>Tiền kiếp của Thái tử Tất-đạt-đa là bồ-tát Setaketu, cư trú ở cõi trời Đâu-suất, trong khi theo quan niệm của đạo Bà La Môn, Setaketu là thái tử được thần <a href="/wiki/Vishnu" title="Vishnu">Vishnu</a> sai xuống làm con. Sau khi quán xét thấy nhân duyên và <a href="/wiki/Ba-la-m%E1%BA%ADt-%C4%91a" title="Ba-la-mật-đa">Ba-la-mật-đa</a> đã chín muồi để đạt tới quả vị Phật, vị này quyết định biến hình thành một con voi trắng, nhập thai vào bà Maya cho lần <a href="/wiki/Lu%C3%A2n_h%E1%BB%93i" title="Luân hồi">luân hồi</a> chuyển kiếp cuối cùng để thành Phật ở nhân gian. </p><p>Trong 10 tháng trước đó, hoàng hậu Maya được vua cho phép giữ 8 giới thanh tịnh nhân dịp lễ cầu mưa (Asadh Utsav). Một đêm tại thành <a href="/wiki/Ca-t%C3%AC-la-v%E1%BB%87" class="mw-redirect" title="Ca-tì-la-vệ">Ca-tì-la-vệ</a> (Kapilavastu), hoàng hậu Maya nằm mộng thấy được chở đi bởi 4 thiên thần đến hồ Anotatta bên dãy Himalaya (Hy Mã Lạp Sơn). Sau khi tắm trong hồ, các thiên thần đã mặc cho bà bộ quần áo của cõi trời, xức dầu thơm cho bà, và trang điểm cho bà bằng những bông hoa tuyệt đẹp. Một con <a href="/wiki/Voi" title="Voi">voi</a> trắng sáu ngà, vòi cuốn một <a href="/wiki/Hoa_sen_(Ph%E1%BA%ADt_gi%C3%A1o)" title="Hoa sen (Phật giáo)">hoa sen</a> lớn màu trắng, từ trên trời bay xuống chui vào hông phải của bà, lúc đó bà cảm thấy thân tâm an lạc, sáng chói như <a href="/wiki/%C3%81nh_tr%C4%83ng" title="Ánh trăng">ánh trăng</a> rằm. Thức dậy, bà đem chuyện giấc mộng kỳ lạ kể cho nhà vua nghe. Nhà vua liền cho mời 64 nhà tiên tri <a href="/wiki/B%C3%A0-la-m%C3%B4n" title="Bà-la-môn">Bà-la-môn</a> đến giải mộng; các vị này đoán là hoàng hậu đã mang thai và hoàng tử sắp được sinh ra sẽ là một bậc thánh nhân, là Chuyển luân Thánh vương (vua của các vị vua) hoặc một bậc Thánh giác ngộ.<sup id="cite_ref-phatgiao_14-1" class="reference"><a href="#cite_note-phatgiao-14"><span class="cite-bracket">[</span>13<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </p><p>Khoảng mười tháng sau giấc mơ kỳ lạ đó, ngày sinh nở của Hoàng hậu Maya ngày càng đến gần. Một ngày nọ, Hoàng hậu Maya đến  bên vua và thưa: "Bệ hạ, thiếp phải trở về quê để chuẩn bị sinh con". Theo tập quán thời đó, người vợ phải về sinh con tại nhà cha mẹ của mình. Vua đồng ý, nói rằng: "Rất tốt, ta sẽ chuẩn bị chu đáo để hoàng hậu về quê". Nhà vua sai binh lính đi trước để dọn đường và cho người chuẩn bị kiệu cho hoàng hậu trở về quê. Hoàng hậu rời kinh đô Ca-tỳ-la-vệ bằng một đoàn rước kiệu của những người lính trở về thủ đô vương quốc Koliya nơi vua cha Anjana trị vì. </p><p>Trên đường trở về quê hương Koliya, đoàn rước kiệu đi qua một khu vườn gọi là Lâm-tỳ-ni. Khu vườn này gần vương quốc Nepal, dưới chân dãy núi Himalaya. Lâm Tỳ Ni có nhiều cây sala (Ta-la) che bóng mát tỏa hương thơm ngát, chim chóc và bướm ong bay lượn làm hoàng hậu phải chú ý. Bởi nơi này thuận lợi cho nghỉ ngơi, hoàng hậu đã ra lệnh cho mọi người dừng chân. Khi hoàng hậu nghỉ dưới một gốc cây sala, bà chuyển dạ và sinh hạ một người con trai. Người con trai đó sau này là Đức Phật.<sup id="cite_ref-16" class="reference"><a href="#cite_note-16"><span class="cite-bracket">[</span>15<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> Đó là rạng sáng ngày mồng 8 tháng Tư âm lịch theo <a href="/wiki/Ph%E1%BA%ADt_gi%C3%A1o_B%E1%BA%AFc_t%C3%B4ng" class="mw-redirect" title="Phật giáo Bắc tông">Phật giáo Bắc tông</a> hoặc vào ngày trăng tròn <a href="/w/index.php?title=Th%C3%A1ng_Vesak&action=edit&redlink=1" class="new" title="Tháng Vesak (trang không tồn tại)">tháng Vesak</a> theo <a href="/wiki/Ph%E1%BA%ADt_gi%C3%A1o_Nam_t%C3%B4ng" class="mw-redirect" title="Phật giáo Nam tông">Phật giáo Nam tông</a>. </p><p>Theo các <a href="/wiki/Kinh_%C4%91i%E1%BB%83n_Ph%E1%BA%ADt_gi%C3%A1o" title="Kinh điển Phật giáo">kinh điển Phật giáo</a>, ngay từ lúc sinh ra, ông đã có đầy đủ tướng tốt (<a href="/wiki/Ba_m%C6%B0%C6%A1i_hai_t%C6%B0%E1%BB%9Bng_t%E1%BB%91t" title="Ba mươi hai tướng tốt">Ba mươi hai tướng tốt</a>). Tên được chọn là Tất-Đạt-Đa (Siddhartha) có nghĩa là "người thành đạt mọi nguyện vọng".<sup id="cite_ref-hoasen_15-1" class="reference"><a href="#cite_note-hoasen-15"><span class="cite-bracket">[</span>14<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </p> <figure typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/T%E1%BA%ADp_tin:BabyBuddha.JPG" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/d/df/BabyBuddha.JPG/300px-BabyBuddha.JPG" decoding="async" width="300" height="231" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/d/df/BabyBuddha.JPG/450px-BabyBuddha.JPG 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/d/df/BabyBuddha.JPG/600px-BabyBuddha.JPG 2x" data-file-width="649" data-file-height="500" /></a><figcaption>Nhà tiên tri <a href="/wiki/A-t%C6%B0-%C4%91%C3%A0" title="A-tư-đà">A-tư-đà</a> (Asita) dự đoán đứa trẻ Tất-đạt-đa Cồ-đàm sau này sẽ trở thành đấng <a href="/wiki/Gi%C3%A1c_ng%E1%BB%99" class="mw-disambig" title="Giác ngộ">giác ngộ</a> và truyền dạy chính pháp cho thế gian</figcaption></figure> <p>Sau khi 2 mẹ con về cung, vua <a href="/wiki/Vua_T%E1%BB%8Bnh_Ph%E1%BA%A1n" class="mw-redirect" title="Vua Tịnh Phạn">Tịnh-phạn</a> nghe tin có 1 vị cao nhân đến thăm. Người đó là tu sĩ <a href="/wiki/A-t%C6%B0-%C4%91%C3%A0" title="A-tư-đà">A-tư-đà</a> (Asita), người có tài tiên tri do đã chứng thiền tới cấp rất cao - Phi tưởng phi phi tưởng. Khi xem các tướng của thái tử thì thái tử giơ 2 chân lên đầu A-tư-đà, ông nhìn xuống lòng bàn chân và nói "Dưới 2 lòng <a href="/wiki/B%C3%A0n_ch%C3%A2n" title="Bàn chân">bàn chân</a> của thái tử, có hình bánh xe ngàn căm và 32 tướng tốt, sau này chắc chắc thái tử sẽ là một nhà tu hành đắc đạo, hoặc là một chuyển luân thánh vương (vua của các vị vua) cai trị toàn Ấn Độ". Khi tiên nhân A-tư-đà vừa nói xong ông bật khóc, vua Tịnh-phạn hỏi tại sao khóc thì tiên nhân A-tư-đà đáp lại rằng "sau này tôi không thể nghe 1 bậc thánh nhân giảng pháp vì tôi đã quá già rồi" (tu sĩ A-tư-đà đã tiên tri được rằng thọ mạng của ông sắp hết, ông sẽ qua đời trước khi Tất-đạt-đa thành đạo). Nói xong vua cha Tịnh-phạn bực tức, nói rằng "Con ta sẽ là 1 bậc chuyển luân thánh vương, và sẽ là 1 Sát-đế-lỵ (Kshastriya), nên tôi xin mời tiên nhân về cho, tôi còn phải cho các thần dân xem con tôi đã". Lúc này tiên nhân A-tư-đà đi về và nén lại giữa đám đông để nhìn mặt của thái tử. Khi đệ tử ông cũng có hỏi rằng "tại sao ông không về", A-tư-đà đáp "Vì ta đang nhìn cả 1 vũ trụ lần cuối".<sup id="cite_ref-Narada2006_17-0" class="reference"><a href="#cite_note-Narada2006-17"><span class="cite-bracket">[</span>16<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </p><p>Bảy ngày sau khi sinh thì <a href="/wiki/Ho%C3%A0ng_h%E1%BA%ADu_Maya" title="Hoàng hậu Maya">hoàng hậu Ma-da</a> - mẹ của Tất-đạt-đa mất, ông được người dì ruột là Ma-ha-ba-xà-ba-đề (Kiều-đàm-di) (Mahāpajāpatī Gotamī) - <a href="/w/index.php?title=Ki%E1%BB%81u_%C4%90%C3%A0m_Di&action=edit&redlink=1" class="new" title="Kiều Đàm Di (trang không tồn tại)">Đại-Ái-Đạo Kiều Đàm Di</a> chăm sóc. Bà Kiều-đàm-di (Gotamī) là em gái của hoàng hậu Ma-da (cả hai cùng kết hôn với vua Tịnh-phạn) đã tình nguyện nhận nuôi dưỡng Thái tử Tất-đạt-đa, còn con ruột của mình là Nan-đà (Nanda) thì giao lại cho người vú chăm sóc. Về sau, khi Tất-đạt-đa đã đắc đạo, bà Kiều-đàm-di đã xin Phật cho phép xuất gia, trở thành nữ đệ tử (<a href="/wiki/T%C3%AC-kheo-ni" title="Tì-kheo-ni">Tỳ-kheo ni</a>) đầu tiên của Phật giáo và sau này đã đắc quả <a href="/wiki/A-la-h%C3%A1n" title="A-la-hán">A-la-hán</a>: </p> <figure typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/T%E1%BA%ADp_tin:Prince_Siddhartha_with_his_maternal_aunt_Queen_Mahaprajapati_Gotami.JPG" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/5/50/Prince_Siddhartha_with_his_maternal_aunt_Queen_Mahaprajapati_Gotami.JPG/213px-Prince_Siddhartha_with_his_maternal_aunt_Queen_Mahaprajapati_Gotami.JPG" decoding="async" width="213" height="315" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/5/50/Prince_Siddhartha_with_his_maternal_aunt_Queen_Mahaprajapati_Gotami.JPG/319px-Prince_Siddhartha_with_his_maternal_aunt_Queen_Mahaprajapati_Gotami.JPG 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/5/50/Prince_Siddhartha_with_his_maternal_aunt_Queen_Mahaprajapati_Gotami.JPG/426px-Prince_Siddhartha_with_his_maternal_aunt_Queen_Mahaprajapati_Gotami.JPG 2x" data-file-width="2474" data-file-height="3661" /></a><figcaption>Tranh vẽ thái tử Tất-đạt-đa và bà Ma-ha-ba-xà-ba-đề (tranh vẽ theo phong cách <a href="/wiki/Hy_L%E1%BA%A1p_c%E1%BB%95_%C4%91%E1%BA%A1i" title="Hy Lạp cổ đại">Hy Lạp cổ</a>)</figcaption></figure> <dl><dd><a href="/wiki/Kinh_Ph%E1%BA%ADt" class="mw-redirect" title="Kinh Phật">Kinh Phật</a> nói rằng mẹ của mọi vị Phật đều sẽ qua đời vào 7 ngày sau khi sinh (bởi phúc báu quá lớn của việc đản sinh ra Phật sẽ giúp người mẹ xả bỏ thân xác yếu ớt và thọ mạng ngắn ngủi của con người để tái sinh làm thần trên cõi Trời). Sau khi qua đời, bà Ma-da đã tái sinh làm 1 vị thần trên cõi trời Đâu-suất có tên là Ma-da-đức-ngoá-phổ-đa (Māyādevaputta). Sau này khi thành đạo, Phật Thích Ca đã dùng thần lực để thuyết <a href="/wiki/A-t%C3%AC-%C4%91%E1%BA%A1t-ma" title="A-tì-đạt-ma">Vi diệu pháp</a> cho vị thần tiền kiếp là mẹ mình trên cõi trời này để tỏ lòng biết ơn thân mẫu.</dd> <dd>Về bà Kiều-đàm-di, <a href="/wiki/B%E1%BA%A3n_sinh_kinh" class="mw-redirect" title="Bản sinh kinh">Kinh Bản Sinh</a> (Jataka) ghi về nhân duyên làm dưỡng mẫu Phật của bà như sau: cách đây 100.000 đại kiếp Trái Đất, đã có <a href="/wiki/Ph%E1%BA%ADt_Padumuttara" title="Phật Padumuttara">Phật Thượng Liên Hoa</a> (Padumuttara) truyền đạo trên thế gian. Có một công chúa đã cúng dường Phật với lòng chí thành, một hôm khi đang nghe Phật Liên Hoa thuyết pháp, công chúa nhận thấy có một <a href="/wiki/T%C3%AC-kheo-ni" title="Tì-kheo-ni">Tỳ kheo ni</a> thật đáng tôn quý, đứng đầu hội chúng Tỳ kheo ni, và là người nữ đệ tử đạt <a href="/wiki/Gi%C3%A1c_ng%E1%BB%99" class="mw-disambig" title="Giác ngộ">giác ngộ</a> sớm nhất. Bà liền lập nguyện rằng, trong tương lai, do công đức tu tập, bà sẽ được như vị Tỳ kheo ni ấy. Lời nguyện của bà đã được Đức Phật Thượng Liên Hoa ấn chứng là sẽ thành tựu trong thời kỳ của Đức Phật Thích-ca (Shakya). Công chúa đó chính là tiền kiếp của bà Kiều-đàm-di.</dd></dl> <p>Do lời tiên đoán rằng thái tử sẽ bỏ đi tu hành "sau khi thấy một người già, một người bệnh, một xác chết và một Sa môn" ở bốn cửa thành đông-tây-nam-bắc nên vua Tịnh-phạn tìm đủ mọi cách cho Tất-đạt-đa hưởng đầy đủ lạc thú trong hoàng cung, không bao giờ phải nhìn thấy các cảnh khổ đau, bệnh hoạn, già chết ở đời. </p><p>Tất-đạt-đa đã sống một cuộc sống thanh tịnh. Vua Tịnh-phạn vốn muốn con ông trở thành quân vương vĩ đại nên không muốn thái tử đi tu. Ông đã cho nhiều người danh tiếng dạy dỗ cho con rất kỹ lưỡng, cho thái tử hưởng đầy đủ vinh hoa phú quý, nhất là không để thái tử tiếp xúc với cảnh khổ của cuộc đời. Sau này, Phật kể lại: "Đời sống của ta (lúc bấy giờ) thật là tế nhị, vô cùng tinh tế. Trong hoàng cung, chỗ ta ở, phụ hoàng có đào ao, xây những đầm sen. Khi sen xanh đua nhau khoe màu ở đây thì sen đỏ vươn mình phô sắc phía bên kia, và trong đầm bên cạnh sen trắng đua nhau khoe vẻ đẹp dưới <a href="/wiki/%C3%81nh_n%E1%BA%AFng" class="mw-redirect" title="Ánh nắng">ánh nắng</a> ban mai. Trầm hương của ta dùng đều là loại thượng hảo hạng từ xứ Ca-tây (Kāsi) đưa về. Khăn và xiêm áo của ta cũng may toàn bằng hàng lụa bậc nhất từ Ca-tây chở đến". </p><p>Năm lên 18 tuổi, Tất-đạt-đa kết hôn với công chúa <a href="/wiki/Da-du-%C4%91%C3%A0-la" title="Da-du-đà-la">Da-du-đà-la</a> (Yaśodharā) của thị tộc Khoa-lợi (Koli). Dù đã kết hôn, Tất-đạt-đa vẫn sống cùng công chúa Da-du-đà-la như đôi bạn thanh tịnh, đều yêu thích thiền định (<a href="/wiki/Thi%E1%BB%81n" class="mw-disambig" title="Thiền">Thiền</a>), thực hành thiền định và lòng thấy an lạc. </p> <dl><dd>Theo <a href="/wiki/B%E1%BA%A3n_sinh_kinh" class="mw-redirect" title="Bản sinh kinh">Kinh Bản Sinh</a>, cách đây 4 A tăng kỳ và 100.000 đại kiếp Trái Đất, tiền thân của Tất-đạt-đa là tu sĩ Thiện Huệ (Sumedha). Khi đó có đức Phật tại thế là Phật <a href="/wiki/Nhi%C3%AAn_%C4%90%C4%83ng_C%E1%BB%95_Ph%E1%BA%ADt" title="Nhiên Đăng Cổ Phật">Nhiên Đăng</a> (Dīpankara). Thiện Huệ nhìn thấy Nhiên Đăng Cổ Phật tận mắt, liền phát nguyện sẽ cố gắng tu học cho đến khi được hoàn toàn giác ngộ như Phật. Sau đó, Thiện Huệ còn nằm sát đất, lấy thân mình để giúp Phật bước qua vũng lầy. Thiện Huệ xin được 5 bông <a href="/wiki/Hoa_sen_(Ph%E1%BA%ADt_gi%C3%A1o)" title="Hoa sen (Phật giáo)">hoa sen</a> của 1 cô gái tên là Trụ-điền (Sumita), chàng chí thành tung năm hoa sen của mình lên không trung để cúng dường Phật. Trụ-điền cũng trao cho chàng 2 bông hoa sen nhờ dâng cúng giùm, với tâm nguyện rằng đời đời kiếp kiếp <a href="/wiki/Lu%C3%A2n_h%E1%BB%93i" title="Luân hồi">luân hồi</a> về sau sẽ luôn là vợ của Thiện Huệ, trợ giúp chàng trong muôn kiếp luân hồi cho tới khi chàng thành Phật. Đức Phật Nhiên Đăng quán xét tương lai rồi hoan hỉ thọ ký rằng 2 người sẽ đạt tâm nguyện: sau 4 A tăng kỳ và 100.000 đại kiếp <a href="/wiki/Tr%C3%A1i_%C4%90%E1%BA%A5t" title="Trái Đất">Trái Đất</a> nữa, Thiện Huệ sẽ thành Phật hiệu là Thích-ca Mâu-ni (Sākyamuni) trong đời Hiền kiếp (Bhadra kalpa), còn cô gái Trụ-điền sẽ thường xuyên là vợ của chàng trong các kiếp luân hồi, cho tới khi chàng thành Phật.</dd> <dd>Tu sĩ Thiện Huệ thời xa xưa đó chính là tiền kiếp của thái tử Tất-đạt-đa, còn cô gái Trụ-điền chính là tiền kiếp của công chúa Da-du-đà-la.</dd></dl> <p>Nhận thấy con trai vẫn còn ưu tư, vua Tịnh-phạn đã cho xây dựng 3 lâu đài: Lâu đài mùa xuân, lâu đài mùa thu, lâu đài mùa đông để thái tử hưởng thụ, nhằm lung lay ý định xuất gia của ông. Ngoài ra, vua cũng đưa ra điều kiện: thái tử phải sinh được một người con trai thì mới được xuất gia. Nhưng Thái tử và công chúa Da-du-đà-la chỉ sống thanh tịnh như đôi bạn thì không thể đáp ứng yêu cầu của vua cha. </p> <dl><dd>Theo kinh điển, công chúa Da-du-đà-la đã cầu nguyện các vị Chư thiên ban cho mình một đứa con. Do nhân duyên hội đủ để đáp ứng yêu cầu của vua Tịnh-phạn và sự đầy đủ tâm thành trong lời cầu nguyện của công chúa, một vị Chư thiên đã chấp nhận thỉnh cầu đó, một vị đã nhập thai và trở thành con của thái tử. Trong 32 tướng tốt của Đức Phật, có một quý tướng là Âm mã tàng, đây là quý tướng chỉ xuất hiện ở người đã rất nhiều tiền kiếp sống chánh hạnh mới có.</dd></dl> <p>Theo mô tả của các <a href="/wiki/Kinh_%C4%91i%E1%BB%83n_Ph%E1%BA%ADt_gi%C3%A1o" title="Kinh điển Phật giáo">kinh điển Phật giáo</a>, các dục lạc cũng không thể giữ chân Tất-đạt-đa. Do nhân duyên không thể tránh khỏi, sau bốn lần ra bốn cửa thành và thấy cảnh người già, người bệnh, người chết và một vị tu sĩ, thái tử Tất-đạt-đa phát tâm tu hành. Rồi trong một đêm, ông lặng lẽ từ biệt hoàng cung, quyết định sống cảnh không nhà của một tu sĩ. </p> <dl><dd>Tương truyền rằng, cả bốn người trong cảnh ngộ vừa kể là do các vị thần trên thiên giới biến hóa thành nhằm nhắc nhở ông lên đường tu thành <a href="/wiki/Ph%E1%BA%ADt" title="Phật">Phật quả</a>. Tất-đạt-đa thấy rằng ba cảnh đầu tượng trưng cho cái <a href="/wiki/Kh%E1%BB%95_(Ph%E1%BA%ADt_gi%C3%A1o)" title="Khổ (Phật giáo)">Khổ</a> trong thế gian và hình ảnh tu sĩ chính là sứ mệnh cuộc đời của ông.</dd></dl> <ul class="gallery mw-gallery-traditional"> <li class="gallerybox" style="width: 155px"> <div class="thumb" style="width: 150px; height: 150px;"><span typeof="mw:File"><a href="/wiki/T%E1%BA%ADp_tin:MayaDream.jpg" class="mw-file-description" title="Giấc mơ thấy voi trắng vào bụng của hoàng hậu Maya."><img alt="Giấc mơ thấy voi trắng vào bụng của hoàng hậu Maya." src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/c/c1/MayaDream.jpg/120px-MayaDream.jpg" decoding="async" width="120" height="90" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/c/c1/MayaDream.jpg/180px-MayaDream.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/c/c1/MayaDream.jpg/240px-MayaDream.jpg 2x" data-file-width="1120" data-file-height="840" /></a></span></div> <div class="gallerytext">Giấc mơ thấy <a href="/wiki/Voi_tr%E1%BA%AFng" title="Voi trắng">voi trắng</a> vào bụng của <a href="/wiki/Ho%C3%A0ng_h%E1%BA%ADu_Maya" title="Hoàng hậu Maya">hoàng hậu Maya</a>.</div> </li> <li class="gallerybox" style="width: 155px"> <div class="thumb" style="width: 150px; height: 150px;"><span typeof="mw:File"><a href="/wiki/T%E1%BA%ADp_tin:Queen_Maya,_Borobudur.jpg" class="mw-file-description" title="Hoàng hậu Ma-da trên xe ngựa ghé qua Lâm-tì-ni."><img alt="Hoàng hậu Ma-da trên xe ngựa ghé qua Lâm-tì-ni." src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/8/82/Queen_Maya%2C_Borobudur.jpg/120px-Queen_Maya%2C_Borobudur.jpg" decoding="async" width="120" height="90" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/8/82/Queen_Maya%2C_Borobudur.jpg/180px-Queen_Maya%2C_Borobudur.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/8/82/Queen_Maya%2C_Borobudur.jpg/240px-Queen_Maya%2C_Borobudur.jpg 2x" data-file-width="1440" data-file-height="1080" /></a></span></div> <div class="gallerytext"><a href="/wiki/Ho%C3%A0ng_h%E1%BA%ADu_Maya" title="Hoàng hậu Maya">Hoàng hậu Ma-da</a> trên xe ngựa ghé qua <a href="/wiki/L%C3%A2m-t%E1%BB%B3-ni" title="Lâm-tỳ-ni">Lâm-tì-ni</a>.</div> </li> <li class="gallerybox" style="width: 155px"> <div class="thumb" style="width: 150px; height: 150px;"><span typeof="mw:File"><a href="/wiki/T%E1%BA%ADp_tin:SiddhartaBirth.jpg" class="mw-file-description" title="Thái tử ra đời từ hông phải gần Lâm-tì-ni."><img alt="Thái tử ra đời từ hông phải gần Lâm-tì-ni." src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/3/3d/SiddhartaBirth.jpg/120px-SiddhartaBirth.jpg" decoding="async" width="120" height="88" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/3/3d/SiddhartaBirth.jpg/180px-SiddhartaBirth.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/3/3d/SiddhartaBirth.jpg/240px-SiddhartaBirth.jpg 2x" data-file-width="895" data-file-height="653" /></a></span></div> <div class="gallerytext">Thái tử ra đời từ hông phải gần <a href="/wiki/Lumbini" class="mw-redirect" title="Lumbini">Lâm-tì-ni</a>.</div> </li> <li class="gallerybox" style="width: 155px"> <div class="thumb" style="width: 150px; height: 150px;"><span typeof="mw:File"><a href="/wiki/T%E1%BA%ADp_tin:SudhodannaAndHisCourt.jpg" class="mw-file-description" title="Vua Tịnh-phạn và đoàn tùy tùng."><img alt="Vua Tịnh-phạn và đoàn tùy tùng." src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/5/5e/SudhodannaAndHisCourt.jpg/120px-SudhodannaAndHisCourt.jpg" decoding="async" width="120" height="100" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/5/5e/SudhodannaAndHisCourt.jpg/180px-SudhodannaAndHisCourt.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/5/5e/SudhodannaAndHisCourt.jpg/240px-SudhodannaAndHisCourt.jpg 2x" data-file-width="1274" data-file-height="1058" /></a></span></div> <div class="gallerytext"><a href="/wiki/T%E1%BB%8Bnh_Ph%E1%BA%A1n" title="Tịnh Phạn">Vua Tịnh-phạn</a> và đoàn tùy tùng.</div> </li> </ul> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Xuất_gia"><span id="Xu.E1.BA.A5t_gia"></span>Xuất gia</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Th%C3%ADch-ca_M%C3%A2u-ni&veaction=edit&section=5" title="Sửa đổi phần “Xuất gia”" class="mw-editsection-visualeditor"><span>sửa</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Th%C3%ADch-ca_M%C3%A2u-ni&action=edit&section=5" title="Sửa mã nguồn tại đề mục: Xuất gia"><span>sửa mã nguồn</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>Năm 29 tuổi, công chúa <a href="/wiki/Da-du-%C4%91%C3%A0-la" title="Da-du-đà-la">Da-du-đà-la</a> hạ sinh một bé trai. Tất-đạt-đa thấy rằng việc có con khiến cho mong muốn rời nhà đi tu trở nên khó khăn hơn, nên đặt tên đứa trẻ là <a href="/wiki/La-h%E1%BA%A7u-la" title="La-hầu-la">La-hầu-la</a> (nghĩa là Chướng ngại). </p><p>Một đêm, Tất-đạt-đa hạ quyết tâm từ bỏ cuộc sống xa hoa, lìa cung điện bất chấp nỗ lực ngăn cản của cha mình. Trong đêm tối, Tất-đạt-đa gọi người nô bộc trung thành là Sa-nặc (Channa) lấy con ngựa Kiền Trắc (Kanthaka) rồi ra đi. Khi tới bờ sông A-nặc-mã (Anomà), Thái tử dừng lại, bỏ ngựa, cạo râu, cắt tóc, trao y phục và đồ trang sức cho Sa-nặc, lệnh cho Sa-nặc trở về thông báo việc này cho phụ hoàng. Sử sách <a href="/wiki/Ph%E1%BA%ADt_gi%C3%A1o" title="Phật giáo">Phật giáo</a> xác định rằng đó là rạng ngày mồng <a href="/wiki/8_th%C3%A1ng_2" title="8 tháng 2">8 tháng 2</a> năm <a href="/wiki/595_TCN" title="595 TCN">595 trước công nguyên</a>, và gọi đó là cuộc "Đại xả li" hoặc "Đại xuất hành" (cuộc ra đi vĩ đại) </p> <figure typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/T%E1%BA%ADp_tin:034_The_Bodhisatta_rides_on_Kanthaka_crossing_the_River_Anoma_as_Channa_holds_the_Tail_(9270797417).jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/7/75/034_The_Bodhisatta_rides_on_Kanthaka_crossing_the_River_Anoma_as_Channa_holds_the_Tail_%289270797417%29.jpg/250px-034_The_Bodhisatta_rides_on_Kanthaka_crossing_the_River_Anoma_as_Channa_holds_the_Tail_%289270797417%29.jpg" decoding="async" width="250" height="250" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/7/75/034_The_Bodhisatta_rides_on_Kanthaka_crossing_the_River_Anoma_as_Channa_holds_the_Tail_%289270797417%29.jpg/375px-034_The_Bodhisatta_rides_on_Kanthaka_crossing_the_River_Anoma_as_Channa_holds_the_Tail_%289270797417%29.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/7/75/034_The_Bodhisatta_rides_on_Kanthaka_crossing_the_River_Anoma_as_Channa_holds_the_Tail_%289270797417%29.jpg/500px-034_The_Bodhisatta_rides_on_Kanthaka_crossing_the_River_Anoma_as_Channa_holds_the_Tail_%289270797417%29.jpg 2x" data-file-width="3000" data-file-height="3000" /></a><figcaption>Tranh vẽ cảnh Tất-đạt-đa cưỡi ngựa Kiền Trắc rời hoàng cung, bám theo sau là người hầu Sa-nặc</figcaption></figure> <figure class="mw-halign-right" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/T%E1%BA%ADp_tin:Departure_of_Siddhartha.jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/7/7e/Departure_of_Siddhartha.jpg/250px-Departure_of_Siddhartha.jpg" decoding="async" width="250" height="367" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/7/7e/Departure_of_Siddhartha.jpg/375px-Departure_of_Siddhartha.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/7/7e/Departure_of_Siddhartha.jpg/500px-Departure_of_Siddhartha.jpg 2x" data-file-width="2022" data-file-height="2970" /></a><figcaption>Bức tranh kể về Tất-đạt-đa và ngựa Kiền Trắc lên đường xuất gia</figcaption></figure> <dl><dd>Tương truyền rằng, các vị trời trên thiên giới đã phù phép để các lính canh ngủ gục, giúp chuyến ra đi của thái tử Tất-đạt-đa diễn ra thuận lợi. Khi tới bờ sông A-nặc-mã, Thái tử dừng lại, cắt <a href="/wiki/L%C3%B4ng" title="Lông">tóc</a> và ném mớ tóc lên trời, mớ tóc không rơi xuống mà bay vút lên không trung rồi biến mất, do vua trời Đế Thích (Śakra) đã hứng lấy mớ tóc đó đem về thờ phụng trong bảo tháp trên cõi trời <a href="/w/index.php?title=%C4%90ao_L%E1%BB%A3i&action=edit&redlink=1" class="new" title="Đao Lợi (trang không tồn tại)">Đao Lợi</a> (Tavatimsa) (một cung trời trong quan điểm Phật giáo). Sau khi trở về, <a href="/wiki/Ng%E1%BB%B1a" title="Ngựa">ngựa</a> Kiền Trắc vô cùng buồn bã, bỏ ăn mấy ngày rồi chết. Nhờ thiện nghiệp đưa thái tử đi xuất gia, ngựa Kiền Trắc được tái sanh làm một vị tiên nam trên cung trời Đao Lợi, về sau vị thần này đã được gặp tôn giả <a href="/wiki/M%E1%BB%A5c-ki%E1%BB%81n-li%C3%AAn" title="Mục-kiền-liên">Mục-kiền-liên</a> (Moggallāna) - 1 trong 2 đại đệ tử của Phật, và kể lại chuyện tái sinh của mình.</dd> <dd>Khi kể lại câu chuyện, vị thần Kiền Trắc có những vần thơ mô tả lại cảnh tượng này như sau: <dl><dd>Vào nửa đêm vương tử xuất gia.</dd> <dd>Đi tìm <a href="/wiki/Gi%C3%A1c_ng%E1%BB%99" class="mw-disambig" title="Giác ngộ">giác ngộ</a>, giã từ nhà</dd> <dd>Ngài bảo tôi, vừa thúc mạn sườn:</dd> <dd>"Hãy mang ta, hỡi <a href="/w/index.php?title=B%E1%BA%A1n&action=edit&redlink=1" class="new" title="Bạn (trang không tồn tại)">bạn</a> hiền thương</dd> <dd>Khi nào <a href="/wiki/Gi%C3%A1c_ng%E1%BB%99" class="mw-disambig" title="Giác ngộ">giác ngộ</a> đường vô thượng</dd> <dd>Ta sẽ giúp người khắp thế gian".</dd> <dd>Khi biết hoàng nam <a href="/wiki/T%E1%BB%8Bnh_Ph%E1%BA%A1n" title="Tịnh Phạn">Tịnh Phạn Vương</a>,</dd> <dd>Đại danh lừng lẫy, cưỡi lưng mình</dd> <dd>Với tâm phấn khởi, đầy hoan hỉ</dd> <dd>Ta rước người vô thượng chí tôn.</dd> <dd>Vượt qua đất nước khắp của người,</dd> <dd>Khi <a href="/wiki/M%E1%BA%B7t_tr%E1%BB%9Di" class="mw-redirect" title="Mặt trời">mặt trời</a> lên đã quá xa,</dd> <dd>Ngài bước đi, lòng không luyến tiếc</dd> <dd>Bỏ ta cùng với chú Sa-nặc.</dd> <dd>Và ta kêu khóc nhìn theo mãi,</dd> <dd>Khi thấy <a href="/wiki/Ph%E1%BA%ADt" title="Phật">Ngài</a> đi, bậc Đại hùng.</dd></dl></dd></dl> <p>Tất-đạt-đa bắt đầu thử cùng tu khổ hạnh với nhiều nhóm tăng sĩ khác nhau. Ông quyết tâm tìm cách diệt khổ và tìm mọi đạo sư với các giáo phái khác nhau. Theo truyền thống <a href="/wiki/%E1%BA%A4n_%C4%90%E1%BB%99" title="Ấn Độ">Ấn Độ</a> bấy giờ chỉ có con đường khổ hạnh mới đưa đến đạt đạo. Các vị đạo sư khổ hạnh danh tiếng thời đó là <a href="/wiki/A-la-la_Ca-lam" title="A-la-la Ca-lam">A-la-la Ca-lam</a> (阿羅邏迦藍, sa. ārāda kālāma, pi. āḷāra kālāma) và <a href="/wiki/%C6%AFu-%C4%91%C3%A0-la_La-ma_t%E1%BB%AD" class="mw-redirect" title="Ưu-đà-la La-ma tử">Ưu-đà-la La-ma tử</a> (優陀羅羅摩子, sa. rudraka rāmaputra, pi. uddaka rāmaputta). Nơi A-la-la Ca-lam, Tất-đạt-đa nhanh chóng đạt đến cấp <a href="/wiki/Thi%E1%BB%81n" class="mw-disambig" title="Thiền">Thiền</a> Vô sở hữu xứ (sa. ākimcanyāyatana, pi. ākiñcaññāyatana), nơi Ưu-đà-la La-ma tử thì học đạt đến cấp Phi tưởng phi phi tưởng xứ (sa. naivasamjñā-nāsaṃñāyatana, pi. nevasaññā-nāsaññāyatana), là trạng thái siêu việt nhất của <a href="/wiki/Thi%E1%BB%81n" class="mw-disambig" title="Thiền">thiền định</a>. </p><p>Nhưng Tất-đạt-đa cũng không tìm thấy nơi các vị đó lời giải cho thắc mắc của mình. Ngay cả cấp độ thiền định cao nhất là "Phi tưởng phi phi tưởng xứ" cũng chưa đạt đến mức độ triệt để cho việc giải thoát khỏi khổ đau, không phải là chân lý tối hậu, nên ông quyết tâm tự mình tìm đường giải thoát. Có 5 <a href="/wiki/T%C3%AC-kheo" title="Tì-kheo">Tỳ-kheo</a> (năm anh em ngài <a href="/wiki/Ki%E1%BB%81u_Tr%E1%BA%A7n_Nh%C6%B0" class="mw-redirect" title="Kiều Trần Như">Kiều Trần Như</a>, (Kondañña) đồng hành cùng ông. </p><p>Sau 5 năm tu khổ hạnh, có lúc gần kề cái chết, Tất-đạt-đa nhận ra đó không phải là cách tu dẫn đến <a href="/wiki/Gi%C3%A1c_ng%E1%BB%99" class="mw-disambig" title="Giác ngộ">giác ngộ</a>, nên ông bắt đầu ăn uống bình thường, 5 Tỳ-kheo kia thất vọng bỏ đi. Cách tu cực khổ được <a href="/wiki/Ph%E1%BA%ADt" title="Phật">Phật</a> nhắc lại sau khi thành đạo như sau:<sup id="cite_ref-TMC_18-0" class="reference"><a href="#cite_note-TMC-18"><span class="cite-bracket">[</span>17<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </p> <figure typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/T%E1%BA%ADp_tin:Ascetic_Bodhisatta_Gotama_with_the_Group_of_Five.jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/0/05/Ascetic_Bodhisatta_Gotama_with_the_Group_of_Five.jpg/256px-Ascetic_Bodhisatta_Gotama_with_the_Group_of_Five.jpg" decoding="async" width="256" height="164" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/0/05/Ascetic_Bodhisatta_Gotama_with_the_Group_of_Five.jpg/384px-Ascetic_Bodhisatta_Gotama_with_the_Group_of_Five.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/0/05/Ascetic_Bodhisatta_Gotama_with_the_Group_of_Five.jpg/512px-Ascetic_Bodhisatta_Gotama_with_the_Group_of_Five.jpg 2x" data-file-width="2048" data-file-height="1308" /></a><figcaption>Tranh vẽ cảnh Tất-đạt-đa tu khổ hạnh với năm anh em <a href="/wiki/Ki%E1%BB%81u-tr%E1%BA%A7n-nh%C6%B0" title="Kiều-trần-như">Kiều Trần Như</a></figcaption></figure> <dl><dd>Này Aggivessana, rồi Ta tự suy nghĩ như sau: "Ta hãy giảm thiểu tối đa ăn uống, ăn ít từng giọt một, như súp đậu xanh, súp đậu đen hay súp đậu hạt hay súp đậu nhỏ". Và này Aggivessana, trong khi Ta giảm thiểu tối đa sự ăn uống, ăn từng giọt một, như súp <a href="/wiki/%C4%90%E1%BA%ADu_xanh" title="Đậu xanh">đậu xanh</a>, súp <a href="/wiki/%C4%90%E1%BA%ADu_%C4%91en" title="Đậu đen">đậu đen</a> hay súp đậu hột hay súp đậu nhỏ, thân của Ta trở thành hết sức gầy yếu. Vì Ta ăn quá ít, tay chân Ta trở thành như những cọng cỏ hay những đốt cây leo khô héo; vì Ta ăn quá ít, <a href="/wiki/B%C3%A0n_ch%C3%A2n" title="Bàn chân">bàn chân</a> của Ta trở thành như móng chân con <a href="/wiki/L%E1%BA%A1c_%C4%91%C3%A0" title="Lạc đà">lạc đà</a>; vì Ta ăn quá ít, xương sống phô bày của Ta giống như một chuỗi banh; vì Ta ăn quá ít, các xương sườn gầy mòn của Ta giống như rui cột một nhà sàn hư nát; vì Ta ăn quá ít, nên con ngươi long lanh của Ta nằm sâu thẳm trong lỗ con <a href="/wiki/M%E1%BA%AFt" title="Mắt">mắt</a>, giống như ánh nước long lanh nằm sâu thẳm trong một giếng nước thâm sâu; vì Ta ăn quá ít, da đầu Ta trở thành nhăn nhiu khô cằn như trái bí trắng và đắng bị cắt trước khi chín, bị cơn gió nóng làm cho nhăn nhíu khô cằn. Này Aggivessana, nếu Ta nghĩ: "Ta hãy rờ da <a href="/wiki/B%E1%BB%A5ng" title="Bụng">bụng</a>", thì chính xương sống bị Ta nắm lấy. Nếu Ta nghĩ: "Ta hãy rờ <a href="/wiki/C%E1%BB%99t_s%E1%BB%91ng" title="Cột sống">xương sống</a>", thì chính da bụng bị Ta nắm lấy. Vì Ta ăn quá ít, nên này Aggivessana, da bụng của Ta đến bám chặt xương sống. Này Aggivessana, nếu Ta nghĩ: "Ta đi đại tiện, hay đi tiểu tiện" thì Ta ngã quỵ, úp mặt xuống đất, vì Ta ăn quá ít. Này Aggivessana, nếu Ta muốn xoa dịu thân Ta, lấy tay xoa bóp chân tay, thì này Aggivessana, trong khi Ta xoa bóp chân tay, các lông tóc hư mục rụng khỏi thân Ta, vì Ta ăn quá ít. Lại nữa, này Aggivessana, có người thấy vậy nói như sau: "Sa-môn Cồ-đàm có da đen". Một số người nói như sau: "Sa-môn Cồ-đàm, da không đen, Sa-môn Cồ-đàm có da màu xám". Một số người nói như sau: "Sa-môn Cồ-đàm da không đen, da không xám". Một số người nói như sau: "Sa-môn Cồ-đàm da không đen, da không xám, Sa-môn Cồ-đàm có da màu vàng sẫm". Cho đến mức độ như vậy, này Aggivessana, da của Ta vốn thanh tịnh, trong sáng bị hư hoại vì Ta ăn quá ít".</dd></dl> <p>Ông có thể bền bỉ vượt qua 6 năm khổ hạnh một phần nguyên nhân là do từ bé, ông đã được sự dạy dỗ về <a href="/wiki/V%C3%B5_thu%E1%BA%ADt" title="Võ thuật">võ thuật</a> và đặc biệt là bộ môn <a href="/wiki/Yoga" title="Yoga">Yoga</a>. Ngoài ra, do sự tập luyện của ông đã đạt đến mức độ xuất sắc, nên mới đủ để vượt qua những thử thách khốc liệt về sức khỏe. </p><p>Không đạt giải thoát với cách tu khổ hạnh, ông từ bỏ cách tu này. Quả quyết rằng mình đã đi đến chỗ cùng cực của công phu tu khổ hạnh và khổ hạnh không dẫn đến giác ngộ, ông tìm phương pháp khác, và nhớ lại một kinh nghiệm thời thơ ấu, lúc đang ngồi <a href="/wiki/Thi%E1%BB%81n" class="mw-disambig" title="Thiền">thiền</a> dưới gốc cây <a href="/wiki/M%E1%BA%ADn" title="Mận">mận</a>:<sup id="cite_ref-TMC_18-1" class="reference"><a href="#cite_note-TMC-18"><span class="cite-bracket">[</span>17<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </p> <dl><dd>Này Aggivessana, rồi Ta suy nghĩ như sau: "Ta biết, trong khi phụ thân Ta, thuộc dòng Thích-ca (<a href="/wiki/Shakya" title="Shakya">Shakya</a>) đang cày và Ta đang ngồi thiền dưới bóng mát cây diêm-phù-đề (jambu), Ta li dục, li pháp bất thiện chứng và trú Thiền thứ nhất, một trạng thái hỉ lạc do li dục sinh, có tầm, có tứ". Khi an trú như vậy, Ta nghĩ: "Đạo lộ này có thể đưa đến giác ngộ chăng?" Và này Aggivessana, tiếp theo ý niệm ấy, ý thức này khởi lên nơi Ta: "Đây là đạo lộ đưa đến giác ngộ". Này Aggivessana, rồi Ta suy nghĩ: "Ta có sợ chăng lạc thụ này, một lạc thọ li dục, li pháp bất thiện?" Này Aggivessana, rồi Ta suy nghĩ: "Ta không sợ lạc thụ này, một lạc thọ li dục, li pháp bất thiện".</dd></dl> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Đạt_tới_giác_ngộ"><span id=".C4.90.E1.BA.A1t_t.E1.BB.9Bi_gi.C3.A1c_ng.E1.BB.99"></span>Đạt tới giác ngộ</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Th%C3%ADch-ca_M%C3%A2u-ni&veaction=edit&section=6" title="Sửa đổi phần “Đạt tới giác ngộ”" class="mw-editsection-visualeditor"><span>sửa</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Th%C3%ADch-ca_M%C3%A2u-ni&action=edit&section=6" title="Sửa mã nguồn tại đề mục: Đạt tới giác ngộ"><span>sửa mã nguồn</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>Sau 6 năm tu khổ hạnh không đạt kết quả, Tất-đạt-đa quyết định ăn uống bình thường trở lại và đi đến Giác Thành. Tất-đạt-đa thường đến bờ sông Nairanjana (Ni-liên-thiền, hiện nay là sông <a href="/w/index.php?title=Phalgu&action=edit&redlink=1" class="new" title="Phalgu (trang không tồn tại)">Phalgu</a>) ngồi thiền định trên bãi cát. Một hôm, có hai cô bé chăn bò tên: Nan-đà Nanda và Ba-lạp (Balap) đang dắt <a href="/wiki/B%C3%B2" title="Bò">bò</a> xuống sông tắm thì thấy Tất-đạt-đa đang ngồi thiền định, họ sanh lòng kính mến liền tự tay vắt lấy <a href="/wiki/S%E1%BB%AFa" title="Sữa">sữa</a> bò, nấu chín rồi dâng lên. Tất-đạt-đa ăn xong cảm thấy thân thể khoẻ mạnh. </p><p>Đến ngày thứ 49, Tất-đạt-đa ngồi thiền định dưới gốc cây cổ thụ Ni-câu-đà (cách <a href="/wiki/B%E1%BB%93_%C4%91%E1%BB%81_(Moraceae)" title="Bồ đề (Moraceae)">cây Bồ-đề</a> khoảng 150 m về hướng đông), sắp đi khất thực, thì có hai chị em nàng Tu-Xà-Đề (Sujata), con ông trưởng làng Senani, mang bát cháo sữa (kheer) đến cúng vị Thần gốc cây để tạ ơn. Khi thấy Tất-đạt-đa đang tĩnh tọa, hào quang của ông sáng tỏa làm cho Sujata tưởng rằng vị Thần cây đang hiện thân, hai nàng đặt bát <a href="/wiki/Ch%C3%A1o" title="Cháo">cháo</a> sữa bằng vàng trước mặt, cung kính đảnh lễ rồi ra về. Sau khi ăn xong bát cháo sữa, Tất-đạt-đa thấy cơ thể khỏe mạnh lạ thường nên không đi khất thực mà xuống sông Ni-liên-thiền tắm, tâm trạng ông vô cùng phấn chấn, cảm thấy sắp đạt thành tựu viên mãn. </p> <dl><dd>Tương truyền rằng sau khi rửa bát xong, ông để cái bát bằng vàng trên dòng nước và nguyện rằng: "Nếu hôm nay ta được chứng quả thành <a href="/wiki/Ph%E1%BA%ADt" title="Phật">Phật</a>, thì nguyện cho cái bát nầy nổi trên mặt nước và trôi ngược lại dòng sông". Quả nhiên cái bát nổi trên mặt nước và trôi ngược lại dòng sông 80 sải tay, đến khi gặp phải một xoáy nước mạnh thì chìm xuống đáy sông, làm chấn động cả Long cung, đúng nơi có 3 chiếc bát <a href="/wiki/V%C3%A0ng" title="Vàng">vàng</a> của 3 vị Phật đắc đạo trước Tất-đạt-đa trong Hiền kiếp này (<a href="/wiki/Ph%E1%BA%ADt_C%C3%A2u_L%C6%B0u_T%C3%B4n" class="mw-redirect" title="Phật Câu Lưu Tôn">Phật Câu Lưu Tôn</a>, <a href="/wiki/Ph%E1%BA%ADt_C%C3%A2u_Na_H%C3%A0m_M%C3%A2u_Ni" class="mw-redirect" title="Phật Câu Na Hàm Mâu Ni">Phật Câu Na Hàm Mâu Ni</a>, <a href="/wiki/Ph%E1%BA%ADt_Ca_Di%E1%BA%BFp" class="mw-redirect" title="Phật Ca Diếp">Phật Ca Diếp</a>)</dd></dl> <p>Sau đó, Tất-đạt-đa đi trở lên bờ, đến <a href="/wiki/C%E1%BB%99i_B%E1%BB%93-%C4%91%E1%BB%81" title="Cội Bồ-đề">cội Bồ-đề</a> ở Bồ-đề Đạo Tràng hay Bồ Đề Già Da (<a href="/wiki/Bodh_Gaya" title="Bodh Gaya">Bodh Gaya</a>) và phát nguyện rằng: sẽ nhập định không rời chỗ ngồi cho đến lúc đắc đạo, tìm ra nguyên nhân và cơ chế của <a href="/wiki/Kh%E1%BB%95_(Ph%E1%BA%ADt_gi%C3%A1o)" title="Khổ (Phật giáo)">Khổ</a>. Trước khi ngồi, ông thầm nghĩ làm thế nào có một tòa ngồi cho yên tĩnh, trang nghiêm. Bỗng một em bé tên là Sotthiya (hoặc Svastika, nghĩa là Cát-Tường) gánh <a href="/wiki/C%E1%BB%8F" class="mw-redirect" title="Cỏ">cỏ</a> đi ngang qua đó, ông gọi lại hỏi xin một mớ cỏ để làm tòa ngồi. Em bé cung kính dâng ông sáu bó cỏ sắc (kusha) mềm mại và có hương thơm. Ông xấp cỏ thành tọa cụ và bồ đoàn, <a href="/wiki/Padm%C4%81sana" title="Padmāsana">ngồi kiết già</a>, lưng thẳng đứng hướng về phía gốc cây, mặt hơi cúi xuống nhìn về hướng đông, phía bờ sông Ni-liên-thiền. </p><p>Đêm hôm đó, Tất-đạt-đa bắt đầu thực hành các pháp thiền định. Cuối cùng, ông đạt Diệt-Thọ-Tưởng định (Nirodha-samapatti), tỏa ra uy năng chiếu khắp <a href="/wiki/Tam_gi%E1%BB%9Bi" title="Tam giới">Tam giới</a> (Dục giới, Sắc giới, Vô sắc giới). Ma vương Thiên ma (Ba-tuần - vua cõi trời Tha Hóa Tự Tại) không muốn ông đắc đạo, đã quấy nhiễu bằng nhiều phương thức nhưng cuối cùng đều thất bại. Ba cô con gái của ma vương tên là Ái Dục (Tanhā), Bất Mãn (Aratī) và Tham Vọng (Ragā) hóa ra ba nàng tiên tuyệt đẹp để quyến rũ nhưng cũng chịu thất bại. </p><p>Sau khi hàng phục ma vương xong, Tất-đạt-đa tiếp tục nhập Diệt-Thọ-Tưởng định và bắt đầu chứng đắc các đạo quả: </p> <ul><li>Tận diệt các vi tế phiền não (Kammavasa) còn ẩn náu trong tâm làm nghiệp nhân cho Sinh Tử Luân Hồi (Samsara). Đến canh một đêm đó, ông chứng Túc Mạng Minh (Pubbe-nivasanussati-nana), biết rõ tất cả các tiền kiếp của ông (ở thời đại nào, tên gì, sanh trưởng thế nào, sinh sống ra sao, vui thích và đau khổ thế nào, tạo nghiệp gì, chết thế nào, rồi tái sinh thế nào...)</li> <li>Tận diệt các vi tế vô minh (Avidyasava). Đến canh ba, ông chứng Thiên Nhãn Minh (Cutupapata-nana), biết rõ tất cả sự biến chuyển của vạn vật qua các giai-đoạn thành, trụ, hoại, không; và biết rõ tất cả chúng sanh (ở thời đại nào, tên gì, sanh trưởng thế nào, sinh sống ra sao, vui thích và đau khổ thế nào, tạo nghiệp gì, chết cách nào, rồi tái sinh thế nào...). Ông biết rõ tất cả nhân duyên nghiệp báo của chúng sinh, từ đó nhìn thấu được luật <a href="/wiki/Quan_h%E1%BB%87_nh%C3%A2n_qu%E1%BA%A3" title="Quan hệ nhân quả">Nhân-Quả</a> và <a href="/wiki/Lu%C3%A2n_h%E1%BB%93i" title="Luân hồi">Luân hồi</a>.</li> <li>Tìm ra phương cách giúp chúng sinh chấm dứt phiền não và vô minh, đạt đến giác ngộ hoàn toàn, thoát ra khỏi vòng Sinh Tử Luân Hồi. Đến canh năm, ông chứng Lậu Tận Minh (Asavakkhaya-nana): Do đã biết rõ tất cả các tiền kiếp của chính bản thân mình và của mỗi chúng sinh, nên ông nhận thấy rõ ràng đâu là khổ, đâu là nguyên nhân của khổ, đâu là hạnh phúc chân thật vĩnh cửu và làm thế nào để đạt được nó. Ông đã tìm ra <a href="/wiki/T%E1%BB%A9_di%E1%BB%87u_%C4%91%E1%BA%BF" title="Tứ diệu đế">Tứ Thánh Đế</a> (Khổ, Tập, Diệt, Đạo).</li></ul> <figure typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/T%E1%BA%ADp_tin:Buddha2.jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/1/11/Buddha2.jpg/240px-Buddha2.jpg" decoding="async" width="240" height="355" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/1/11/Buddha2.jpg/360px-Buddha2.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/1/11/Buddha2.jpg/480px-Buddha2.jpg 2x" data-file-width="2130" data-file-height="3150" /></a><figcaption>Tranh vẽ cảnh thái tử Tất-đạt-đa đạt tới giác ngộ</figcaption></figure> <p>Theo sử Phật giáo, đó là ngày mùng 8 tháng chạp âm lịch năm <a href="/wiki/589_TCN" title="589 TCN">589 TCN</a>. Ở tuổi 35, Tất-đạt-đa đã đạt tới giác ngộ, trở thành <a href="/w/index.php?title=Ph%E1%BA%ADt_to%C3%A0n_gi%C3%A1c&action=edit&redlink=1" class="new" title="Phật toàn giác (trang không tồn tại)">Phật toàn giác</a>, là bậc Vô thượng Chánh đẳng Chánh giác (anuttara samma sambodhi), là đức Phật Thích Ca Mâu Ni (Shakyamuni) với <a href="/wiki/Th%E1%BA%ADp_hi%E1%BB%87u" title="Thập hiệu">Thập hiệu</a>: </p> <ol><li><a href="/wiki/Nh%C6%B0_Lai" title="Như Lai">Như Lai</a> (如來) (tathāgata), là "Người đã đến như thế" hoặc "Người đã đến từ <a href="/w/index.php?title=C%C3%B5i_Ch%C3%A2n_nh%C6%B0&action=edit&redlink=1" class="new" title="Cõi Chân như (trang không tồn tại)">cõi Chân như</a>"; tuệ giác của Đức Phật như <a href="/wiki/M%E1%BA%B7t_Tr%E1%BB%9Di" title="Mặt Trời">Mặt Trời</a> soi sáng khắp thế gian, xóa tan đêm tối <a href="/wiki/V%C3%B4_minh" class="mw-redirect" title="Vô minh">vô minh</a>.</li> <li><a href="/w/index.php?title=%E1%BB%A8ng_C%C3%BAng&action=edit&redlink=1" class="new" title="Ứng Cúng (trang không tồn tại)">Ứng Cúng</a> (應供) (arahant), dịch nghĩa là A La Hán, là "Người đáng được cúng dường", đáng được tôn kính.</li> <li><a href="/w/index.php?title=Ch%C3%A1nh_Bi%E1%BA%BFn_Tri&action=edit&redlink=1" class="new" title="Chánh Biến Tri (trang không tồn tại)">Chánh Biến Tri</a> (正遍知) (samyaksaṃbuddha), dịch theo âm là Tam-miệu-tam-phật-đà, là "Người hiểu biết đúng tất cả các <a href="/wiki/Ph%C3%A1p" title="Pháp">pháp</a>".</li> <li><a href="/w/index.php?title=Minh_H%E1%BA%A1nh_T%C3%BAc&action=edit&redlink=1" class="new" title="Minh Hạnh Túc (trang không tồn tại)">Minh Hạnh Túc</a> (明行足) (vidyācaraṇasaṃpanna), nghĩa là "Người có đủ <a href="/wiki/B%C3%A1t-nh%C3%A3" title="Bát-nhã">trí huệ</a> và <a href="/wiki/%C4%90%E1%BB%A9c_h%E1%BA%A1nh" title="Đức hạnh">đức hạnh</a>", tức là có đầy đủ <a href="/wiki/Tam_minh" title="Tam minh">tam minh</a> (Túc Mạng Minh, Thiên Nhãn Minh, Lậu Tận Minh) và ngũ hạnh (Thánh Hạnh, Phạm Hạnh, Thiên Hạnh, Anh Nhi Hạnh, Bệnh Hạnh).</li> <li><a href="/w/index.php?title=Thi%E1%BB%87n_Th%E1%BB%87&action=edit&redlink=1" class="new" title="Thiện Thệ (trang không tồn tại)">Thiện Thệ</a> (善逝) (sugata), là "Người đã đi một cách tốt đẹp"</li> <li><a href="/w/index.php?title=Th%E1%BA%BF_Gian_Gi%E1%BA%A3i&action=edit&redlink=1" class="new" title="Thế Gian Giải (trang không tồn tại)">Thế Gian Giải</a> (世間解) (lokavid), là "Người đã thấu hiểu <a href="/wiki/Th%E1%BA%BF_gi%E1%BB%9Bi" title="Thế giới">thế giới</a>"</li> <li><a href="/w/index.php?title=V%C3%B4_Th%C6%B0%E1%BB%A3ng_s%C4%A9&action=edit&redlink=1" class="new" title="Vô Thượng sĩ (trang không tồn tại)">Vô Thượng sĩ</a> (無上士) (anuttarapuruṣa), là "bậc tu hành tối cao, không ai vượt qua"</li> <li><a href="/w/index.php?title=%C4%90i%E1%BB%81u_Ng%E1%BB%B1_Tr%C6%B0%E1%BB%A3ng_Phu&action=edit&redlink=1" class="new" title="Điều Ngự Trượng Phu (trang không tồn tại)">Điều Ngự Trượng Phu</a> (調御大丈夫) (puruṣadamyasārathi), nghĩa là "Người đã chế ngự được <a href="/wiki/C%C3%A1i_t%C3%B4i" class="mw-disambig" title="Cái tôi">bản ngã</a> và <a href="/wiki/Lo%C3%A0i_ng%C6%B0%E1%BB%9Di" class="mw-redirect" title="Loài người">nhân loại</a>", có khả năng điều phục những người hiền và ngự phục những kẻ ác theo về chính đạo.</li> <li><a href="/w/index.php?title=Thi%C3%AAn_Nh%C3%A2n_S%C6%B0&action=edit&redlink=1" class="new" title="Thiên Nhân Sư (trang không tồn tại)">Thiên Nhân Sư</a> (天人師) (devamanuṣyānāṃ śāstṛ), là "Bậc thầy của cõi người và cõi trời"</li> <li><a href="/wiki/Ph%E1%BA%ADt" title="Phật">Phật</a> <a href="/w/index.php?title=Th%E1%BA%BF_T%C3%B4n&action=edit&redlink=1" class="new" title="Thế Tôn (trang không tồn tại)">Thế Tôn</a> (佛世尊) (buddhalokanātha, buddhalokajyeṣṭha, bhagavān), là "<a href="/w/index.php?title=B%E1%BA%ADc_gi%C3%A1c_ng%E1%BB%99&action=edit&redlink=1" class="new" title="Bậc giác ngộ (trang không tồn tại)">Bậc giác ngộ</a> được <a href="/wiki/Th%E1%BA%BF_gian" class="mw-redirect" title="Thế gian">thế gian</a> tôn kính"</li></ol> <p>Từ thời điểm đó, Siddhārtha biết mình là <a href="/wiki/Ph%E1%BA%ADt" title="Phật">Phật</a>, là một bậc Giác ngộ, và biết rằng mình sẽ không còn tái sinh một lần nào nữa. Kinh nghiệm giác ngộ được ghi lại trong kinh sách theo chính lời của Siddhārtha như sau:<sup id="cite_ref-19" class="reference"><a href="#cite_note-19"><span class="cite-bracket">[</span>18<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </p> <dl><dd>"... Sau khi hoàn lại sinh lực (sau khi tu khổ hạnh vô ích), ta chú tâm giải thoát khỏi những tư tưởng tham ái, bất thiện và đạt được sơ thiền, sau đó nhị thiền, tam thiền và tứ thiền, nhưng những cảm giác hỉ lạc này không để lại dấu vết gì trong tâm ta.</dd> <dd>Khi tâm ta được an tịnh, thanh lọc, không bị dục vọng cấu uế, nhạy bén, chắc chắn, bất động, ta hướng nó về những ký ức và nhận thức về các kiếp trước. Ta nhớ lại nhiều tiền kiếp, một, hai, ba, bốn, năm,..., trăm ngàn kiếp trước, nhớ những chu kì của thế giới. 'Nơi đó ta đã sống, tên của ta đã như thế, gia đình của ta là như thế, nghề nghiệp của ta, giai cấp xã hội của ta... Ta đã chết như vầy...' Sự hiểu biết (sa. vidyā, pi. vijjā) đầu tiên này ta đã đạt được trong canh đầu<sup id="cite_ref-20" class="reference"><a href="#cite_note-20"><span class="cite-bracket">[</span>note 2<span class="cite-bracket">]</span></a></sup>...</dd> <dd>Sau đó ta chú tâm đến sự sinh thành và hoại diệt của chúng sinh. Với con mắt của chư thiên, trong sáng, siêu việt mọi giới hạn nhân thế, ta thấy chúng sinh hình thành và tiêu hoại,... chúng sinh tái sinh theo nghiệp lực. Ta nhận ra rằng 'Chúng sinh tạo nghiệp bất thiện qua ba ải thân khẩu ý đều chìm đắm sau khi chết, tái sinh trong đoạ xứ, địa ngục. Các chúng sinh nào tạo thiện nghiệp bằng thân khẩu ý được tái sinh trong thiện đạo, sau khi chết được lên cõi thiên'... Sự hiểu biết thứ hai này ta đã đạt được trong canh hai.<sup id="cite_ref-21" class="reference"><a href="#cite_note-21"><span class="cite-bracket">[</span>note 3<span class="cite-bracket">]</span></a></sup></dd> <dd>Sau đó ta chú tâm nhận thức về sự tiêu diệt các lậu hoặc (漏, sa. āsrava, pi. āsava) và nhìn nhận như thật: 'Đây là khổ, đây là nguyên nhân của khổ, đây là phương pháp tiêu diệt khổ, đây là con đường tiêu diệt khổ', và khi ta nhận thức được điều này, tâm ta thoát khỏi dục vọng, ham muốn tồn tại, vô minh. Ta tự hiểu chân lý 'Tái sinh ta đã đoạn, cuộc sống tu tập của ta đã hoàn tất, ta đã hoàn thành những gì phải làm. Cuộc sống (khổ đau) này ta đã vượt qua'... Sự hiểu biết thứ ba này ta đã đạt được trong canh ba<sup id="cite_ref-22" class="reference"><a href="#cite_note-22"><span class="cite-bracket">[</span>note 4<span class="cite-bracket">]</span></a></sup>..."</dd></dl> <p>Tất-đạt-đa lúc đó biết rằng kinh nghiệm giác ngộ của mình không thể dùng ngôn từ hay bất cứ một cách nào khác để truyền đạt, cũng như ông thấy con người đã bị áp đảo bởi <a href="/wiki/V%C3%B4_minh" class="mw-redirect" title="Vô minh">vô minh</a>, tham lam và thù hận nên họ rất khó có thể nhận ra "con đường giác ngộ", vốn rất sâu sắc và khó nắm bắt. Tất-đạt-đa nghĩ rằng: "Giáo pháp mà Ta đã chứng ngộ quả thật thâm diệu, khó nhận thức, khó lãnh hội, vắng lặng, cao siêu, không nằm trong phạm vi lý luận, rất tế nhị, chỉ có bậc hiền thánh mới thấu hiểu. Nếu <a href="/wiki/Nh%C6%B0_Lai" title="Như Lai">Như Lai</a> truyền dạy giáo pháp ấy thì kẻ khác sẽ không hiểu được. Thật hoài công! Người còn mang nặng tham ái và sân hận không dễ gì thấu triệt. Người tham ái chìm đắm trong đêm tối, không thấy được giáo pháp, vì bị tham ái bao phủ như đám mây đen kịch. Giáo Pháp đi ngược dòng đời, sâu kín, thâm diệu, khó nhận thức và rất tế nhị". Nên ông tiếp tục yên lặng ngồi quán chiếu tâm chúng sinh dưới gốc cây Bồ-đề một thời gian là 7 tuần lễ. </p><p>Sau đó, có một vị thiên vương <a href="/wiki/Ph%E1%BA%A1m_Thi%C3%AAn" title="Phạm Thiên">Phạm Thiên</a> là <a href="/w/index.php?title=Sahampati&action=edit&redlink=1" class="new" title="Sahampati (trang không tồn tại)">Sahampati</a> đã thỉnh cầu Tất-đạt-đa hoằng dương chánh pháp (trong thời xa xưa, tiền kiếp của vị Phạm Thiên này là bạn của Jotipala - tiền kiếp của Tất-đạt-đa vào đời <a href="/wiki/Ph%E1%BA%ADt_Ca_Di%E1%BA%BFp" class="mw-redirect" title="Phật Ca Diếp">Phật Ca Diếp</a>). Ông sử dụng <a href="/wiki/Nh%C3%A3n_th%C3%B4ng" title="Nhãn thông">Thiên nhãn</a> và nhận thấy một số chúng sinh có duyên lành với ông có thể được hóa độ và trở thành những bậc Thánh. Với lòng thương yêu chúng sinh, Ông chấm dứt sự yên lặng và quyết định chuyển Pháp Luân, dựa vào căn cơ của chúng sinh để thuyết Pháp cứu độ. Từ đó ông có danh hiệu Thích Ca Mâu Ni (Shakyamuni) — "Trí giả của dòng dõi Thích-ca". </p> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Thành_lập_tăng_đoàn_và_truyền_giảng_giáo_lý"><span id="Th.C3.A0nh_l.E1.BA.ADp_t.C4.83ng_.C4.91o.C3.A0n_v.C3.A0_truy.E1.BB.81n_gi.E1.BA.A3ng_gi.C3.A1o_l.C3.BD"></span>Thành lập tăng đoàn và truyền giảng giáo lý</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Th%C3%ADch-ca_M%C3%A2u-ni&veaction=edit&section=7" title="Sửa đổi phần “Thành lập tăng đoàn và truyền giảng giáo lý”" class="mw-editsection-visualeditor"><span>sửa</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Th%C3%ADch-ca_M%C3%A2u-ni&action=edit&section=7" title="Sửa mã nguồn tại đề mục: Thành lập tăng đoàn và truyền giảng giáo lý"><span>sửa mã nguồn</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <dl><dd>Xem thêm: <a href="/wiki/Trapusa_v%C3%A0_Bahalika" title="Trapusa và Bahalika">Trapusa và Bahalika</a>, <a href="/wiki/Th%E1%BA%ADp_%C4%91%E1%BA%A1i_%C4%91%E1%BB%87_t%E1%BB%AD" title="Thập đại đệ tử">Thập đại đệ tử</a></dd></dl> <p>49 ngày sau khi đắc đạo, Phật chỉ thiền định, không ăn uống. Đến ngày từ 49, có hai thương gia người <a href="/wiki/Myanmar" title="Myanmar">Miến Điện</a> tên Tapassu và Bhallika từ Ukkala (hiện nay là <a href="/wiki/Odisha" title="Odisha">Orissa</a>) đến. Hai thương gia sửa soạn bột rang và mật ong rồi đến trước Phật rồi cung kính dâng lên. Phật nhận lãnh rồi khuyên 2 thương gia quy y Phật và quy y Pháp, thọ trì năm giới để được phước báo lâu dài. Hai thương gia đồng ý, xin Phật thu nhận vào hàng thiện tín (Upāsaka, nam cư sĩ). Đó là hai thiện tín đầu tiên đã quy y Nhị Bảo (Phật và Pháp, khi đó chưa có Tăng) và là hai vị Phật tử Tại gia đầu tiên. Sau khi đã được Đức Phật ban pháp quy y và truyền năm giới (không sát sanh, không trộm cắp, không tà dâm, không uống rượu, không nói dối), hai vị thương gia xin ông ít vật lưu niệm để luôn luôn tưởng nhớ đến ông. Đức Phật tặng cho hai vị 8 sợi tóc và móng tay, rồi ban lời tiên tri: "Các ông vậy là có đại nhân duyên. Mấy sợi tóc của <a href="/wiki/Nh%C6%B0_Lai" title="Như Lai">Như Lai</a> không phải đơn giản. Sau này, lúc Như Lai nhập diệt rồi, ở xứ các ông sẽ thịnh hành giáo pháp diệt khổ nhiều ngàn năm". Hai vị cung kính nhận lãnh, lạy tạ rồi mang về Miến Điện xây tháp thờ. Hiện nay, <a href="/wiki/Ph%E1%BA%ADt_gi%C3%A1o" title="Phật giáo">Phật giáo</a> là quốc giáo của Miến Điện, 8 sợi tóc bảo vật này vẫn còn được giữ gìn cẩn thận trong bảo tháp của <a href="/wiki/Ch%C3%B9a_Shwedagon" title="Chùa Shwedagon">chùa Shwedagon</a> tại thủ đô <a href="/wiki/Yangon" title="Yangon">Rangoon</a> (Ngưỡng Quang) của Miến Điện, được người Myanmar xem là quốc bảo. </p><p>Sau khi <a href="/wiki/Gi%C3%A1c_ng%E1%BB%99" class="mw-disambig" title="Giác ngộ">giác ngộ</a>, Phật có ý định gặp 2 vị thầy cũ của mình là Alara Kalama và Uddaka Ramaputta (Uất-đầu-lam-phất) để truyền đạo, bởi 2 người đều là bậc tu sĩ đã đạt cảnh giới thiền rất cao, không còn bị che mắt bởi dục lạc. Nhưng cả hai vị đều đã qua đời cách đó ít lâu. </p> <figure typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/T%E1%BA%ADp_tin:Sermon_in_the_Deer_Park_depicted_at_Wat_Chedi_Liem-KayEss-1.jpeg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/5/5f/Sermon_in_the_Deer_Park_depicted_at_Wat_Chedi_Liem-KayEss-1.jpeg/250px-Sermon_in_the_Deer_Park_depicted_at_Wat_Chedi_Liem-KayEss-1.jpeg" decoding="async" width="250" height="337" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/5/5f/Sermon_in_the_Deer_Park_depicted_at_Wat_Chedi_Liem-KayEss-1.jpeg/375px-Sermon_in_the_Deer_Park_depicted_at_Wat_Chedi_Liem-KayEss-1.jpeg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/5/5f/Sermon_in_the_Deer_Park_depicted_at_Wat_Chedi_Liem-KayEss-1.jpeg 2x" data-file-width="475" data-file-height="640" /></a><figcaption>Tranh vẽ cảnh Tất-đạt-đa giảng đạo cho năm anh em <a href="/wiki/Ki%E1%BB%81u-tr%E1%BA%A7n-nh%C6%B0" title="Kiều-trần-như">Kiều Trần Như</a>. Đây là 5 vị tỳ kheo đầu tiên của tăng đoàn Phật giáo</figcaption></figure> <p>Ông quyết định tới gặp năm người bạn đồng tu xưa kia của mình đang ở tại vườn Nai gần Benarès (Ba-la-nại) và truyền dạy giáo lý của mình cho họ. Tất cả năm vị sau đó đều trở thành <a href="/wiki/A-la-h%C3%A1n" title="A-la-hán">A-la-hán</a>. Sự kiện này diễn ra vào một ngày trăng rằm, đúng hai tháng sau khi Tất-đạt-đa thành đạo. Trong bài thuyết pháp đầu tiên này, ông đề xướng con đường <a href="/wiki/Trung_%C4%91%E1%BA%A1o" title="Trung đạo">Trung đạo</a>, một sự bác bỏ đối với hai thái cực khác nhau của các học thuyết của Ấn Độ thời đó:<sup id="cite_ref-23" class="reference"><a href="#cite_note-23"><span class="cite-bracket">[</span>19<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </p> <table class="cquote" role="presentation" style="margin:auto; border-collapse: collapse; border: none; color: var(--color-base); background-color: transparent; width: auto;"> <tbody><tr> <td style="width: 20px; vertical-align: top; border: none; color: #B2B7F2; font-size: 40px; font-family: 'Times New Roman', Times, serif; font-weight: bold; line-height: .6em; text-align: left; padding: 10px 10px;">“ </td> <td style="vertical-align: top; border: none; padding: 4px 10px;"><i>Này các <a href="/wiki/T%C3%AC-kheo" title="Tì-kheo">tỳ khưu</a>, đây là hai cực đoan mà bậc xuất gia không nên thực hành: Đây là sự say đắm về dục lạc trong các dục, kém cỏi, thô thiển, tầm thường, không cao thượng, không đem lại lợi ích, và đây là sự gắn bó với việc hành hạ bản thân, đau khổ, không cao thượng, không đem lại lợi ích. Này các tỳ khưu, sau khi không tiếp cận cả hai cực đoan ấy, lối thực hành trung hòa đã được đức <a href="/wiki/Nh%C6%B0_lai" class="mw-redirect" title="Như lai">Như lai</a> tự mình giác ngộ khiến cho mắt được thấy, khiến cho trí được sáng, dẫn đến tịch tịnh, thắng trí, hoàn toàn giác ngộ, <a href="/wiki/Ni%E1%BA%BFt-b%C3%A0n" title="Niết-bàn">Niết Bàn</a>. Này các tỳ khưu, lối thực hành trung hòa ấy đã được đức Như lai tự mình giác ngộ khiến cho mắt được thấy, khiến cho trí được sáng, dẫn đến tịch tịnh, thắng trí, hoàn toàn giác ngộ, Niết Bàn là thế nào? Đó chính là Thánh Đạo Tám Chi Phần tức là sự hiểu biết chân chánh, suy nghĩ chân chánh, nói lời chân chánh, nghề nghiệp chân chánh, nuôi mạng chân chánh, tinh tấn chân chánh, ghi nhớ chân chánh, định tâm chân chánh...</i> </td> <td style="width: 20px; vertical-align: bottom; border: none; color: #B2B7F2; font-size: 40px; font-family: 'Times New Roman', Times, serif; font-weight: bold; line-height: .6em; text-align: right; padding: 10px 10px;">” </td></tr> <tr> <td colspan="3" class="cquotecite" style="border: none; padding-right: 4%; font-size: smaller; text-align: right;"><cite>— <a href="/wiki/Ph%E1%BA%ADt" title="Phật">Phật</a> Thích-ca</cite> </td></tr></tbody></table> <p>Đức Phật bắt đầu giảng pháp bằng cách trình bày con đường dẫn đến kinh nghiệm giác ngộ và giải thoát. Trên cơ sở kinh nghiệm giác ngộ của mình, ông đã giảng <a href="/wiki/T%E1%BB%A9_di%E1%BB%87u_%C4%91%E1%BA%BF" title="Tứ diệu đế">Tứ diệu đế</a>, <a href="/wiki/B%C3%A1t_ch%C3%ADnh_%C4%91%E1%BA%A1o" title="Bát chính đạo">Bát chính đạo</a>, <a href="/wiki/V%C3%B4_ng%C3%A3" title="Vô ngã">Vô ngã</a>, <a href="/wiki/V%C3%B4_th%C6%B0%E1%BB%9Dng" title="Vô thường">Vô thường</a>, <a href="/wiki/Lu%C3%A2n_h%E1%BB%93i" title="Luân hồi">Luân hồi</a>, <a href="/wiki/Duy%C3%AAn_kh%E1%BB%9Fi" title="Duyên khởi">Duyên khởi</a>, quy luật <a href="/wiki/Quan_h%E1%BB%87_nh%C3%A2n_qu%E1%BA%A3" title="Quan hệ nhân quả">Nhân quả</a> (<a href="/wiki/Nghi%E1%BB%87p_(Ph%E1%BA%ADt_gi%C3%A1o)" title="Nghiệp (Phật giáo)">Nghiệp</a>) và nhiều bài <a href="/wiki/Ph%C3%A1p_(Ph%E1%BA%ADt_gi%C3%A1o)" class="mw-redirect" title="Pháp (Phật giáo)">pháp</a> khác mở rộng phù hợp với căn cơ của nhiều người. Tại vườn Lộc Uyển ở <a href="/wiki/Sarnath" title="Sarnath">Sarnath</a> gần Ba-la-nại (Benares hay còn gọi là <a href="/wiki/Varanasi" title="Varanasi">Varanasi</a>), ông bắt đầu những bài giảng đầu tiên, gọi là "Chuyển <a href="/wiki/Ph%C3%A1p_lu%C3%A2n" title="Pháp luân">Pháp luân</a>". </p><p>Trong 45 năm tiếp đó, ông đi nhiều nơi, nhiều vùng miền ở lục địa <a href="/wiki/%E1%BA%A4n_%C4%90%E1%BB%99" title="Ấn Độ">Ấn Độ</a>, giảng giải giáo pháp và điều này diễn ra liên tục từ năm này qua năm khác. Ông hay lưu trú tại <a href="/wiki/Rajgir" title="Rajgir">Vương-xá</a> (zh. 王舍城, sa. rājagṛha), <a href="/w/index.php?title=Savathi&action=edit&redlink=1" class="new" title="Savathi (trang không tồn tại)">Xá-vệ</a> (zh. 舍衛城, sa. sāvatthī) và Phệ-xá-li (zh. 吠舍釐, sa. vaiśālī), sống bằng khất thực, không nhà ở cố định. </p><p>Thông qua những lời dạy của mình về chân lý, Tất-đạt-đa đã dần dần gây dựng được một đội ngũ đệ tử lớn gồm 4 thành phần: <a href="/wiki/T%C3%AC-kheo" title="Tì-kheo">tỳ-kheo</a> (nam tu sĩ), <a href="/wiki/T%C3%AC-kheo-ni" title="Tì-kheo-ni">tỳ-kheo-ni</a> (nữ tu sĩ), ưu-bà-tắc (nam cư sĩ, cận sự nam), ưu-bà-di (nữ cư sĩ, cận sự nữ). Trong hàng đệ tử tại gia của ông có những nhân vật quyền thế như vua <a href="/wiki/T%E1%BA%A7n-b%C3%A0-sa-la" title="Tần-bà-sa-la">Tần-bà-sa-la</a> (zh. 頻婆娑羅, sa. bimbisāra) và vương hậu Vi-đề-hi (Vaideli) của xứ <a href="/wiki/Magadha" title="Magadha">Ma-kiệt-đà</a>, vua <a href="/w/index.php?title=Ba-t%C6%B0-n%E1%BA%B7c&action=edit&redlink=1" class="new" title="Ba-tư-nặc (trang không tồn tại)">Ba-tư-nặc</a> và vương hậu Mạt-lợi (Mallika) nước Kiều-tát-la. Chính Vua Tần-bà-sa-la đã dâng cung cho Tăng đoàn ngôi tu viện đầu tiên trong lịch sử Phật giáo, đó là Tịnh xá Trúc Lâm (Veluvana) tại kinh đô Vương-xá. Ngoài ra trưởng giả <a href="/wiki/C%E1%BA%A5p_C%C3%B4_%C4%90%E1%BB%99c" title="Cấp Cô Độc">Cấp Cô Độc</a>, một thương gia giàu có ở kinh thành Xá-vệ, cũng cúng dường cho giáo đoàn của Phật Thích-ca một ngôi tịnh xá trong khu vườn của Thái tử Kỳ-đà tại Xá-vệ, được kinh điển gọi là tịnh xá Kỳ Viên (Jetavana). Kinh Phật cho biết Cấp Cô Độc đã chở nhiều xe vàng và lót vàng khắp sân vườn để mua lại nó từ tay Thái tử Kỳ-đà, con trai quốc vương Ba-tư-nặc. </p><p>Các đệ tử quan trọng của ông là <a href="/wiki/Th%E1%BA%ADp_%C4%91%E1%BA%A1i_%C4%91%E1%BB%87_t%E1%BB%AD" title="Thập đại đệ tử">Thập đại đệ tử</a>, trong đó có <a href="/wiki/A-nan-%C4%91%C3%A0" title="A-nan-đà">A-nan-đà</a> (thị giả của Phật), <a href="/wiki/X%C3%A1-l%E1%BB%A3i-ph%E1%BA%A5t" title="Xá-lợi-phất">Xá-lợi-phất</a> (trí huệ đệ nhất), <a href="/wiki/M%E1%BB%A5c_Ki%E1%BB%81n_Li%C3%AAn" class="mw-redirect" title="Mục Kiền Liên">Mục-kiền-liên</a> (thần thông đệ nhất), <a href="/wiki/Ma-ha-ca-di%E1%BA%BFp" title="Ma-ha-ca-diếp">Ma-ha-ca-diếp</a> (hạnh đầu đà đệ nhất), <a href="/wiki/A-na-lu%E1%BA%ADt" title="A-na-luật">A-na-luật</a> (thiên nhãn đệ nhất) và <a href="/w/index.php?title=Ph%C3%BA-l%C3%A2u-na&action=edit&redlink=1" class="new" title="Phú-lâu-na (trang không tồn tại)">Phú-lâu-na</a>. Trong đó, A-nan-đà gia nhập giáo hội 2 năm sau ngày thành lập, vào hạ thứ 19 thì tôn giả trở thành thị giả thân cận của Đức Phật. Tôn giả A-nan-đà nổi tiếng với trí nhớ phi thường, đã ghi nhớ tất cả những lời Phật dạy. Chính tôn giả là người đã đọc tụng lại tạng Kinh trong lần <a href="/wiki/K%E1%BA%BFt_t%E1%BA%ADp_kinh_%C4%91i%E1%BB%83n_Ph%E1%BA%ADt_gi%C3%A1o_l%E1%BA%A7n_th%E1%BB%A9_nh%E1%BA%A5t" class="mw-redirect" title="Kết tập kinh điển Phật giáo lần thứ nhất">Kết tập kinh điển Phật giáo lần thứ nhất</a> để các chư tăng ghi nhớ, do đó kinh Phật được bảo tồn tới ngày nay chính là bắt nguồn từ công lao của tôn giả (các đoạn kinh Phật được lưu truyền tới nay thường bắt đầu bằng cụm từ "Tôi nghe như vậy" hay âm <a href="/wiki/H%C3%A1n_vi%E1%BB%87t" class="mw-redirect" title="Hán việt">Hán việt</a> là "Như thị ngã văn", "tôi" ở đây chính là tôn giả A-nan-đà). Ngoài ra, tôn giả cũng là người đầu tiên cung Phật phát minh ra "<a href="/wiki/%C3%81o_c%C3%A0_sa" class="mw-redirect" title="Áo cà sa">áo cà sa</a>" - trang phục thường ngày về sau của các chư tăng, chư ni nhà Phật </p><p>Cũng trong thời gian này, đoàn <a href="/wiki/T%C3%AC-kheo-ni" title="Tì-kheo-ni">Tỳ-kheo-ni</a> (sa. bhikṣuṇī, gồm các vị nữ tu) được thành lập do kế mẫu của Tất-đạt-đa là bà Ma-ha-ba-xà-ba-đề làm ni trưởng. Ban đầu, Phật Thích Ca không đồng ý nhận người nữ vào tăng đoàn, không phải vì ghét phụ nữ hoặc cho rằng nữ giới không thể tu đắc đạo, mà vì ông biết rằng điều này dễ làm phát sinh các vi phạm về sắc giới trong tăng đoàn. Phật tiên đoán rằng sự có mặt của nữ giới sẽ làm <a href="/wiki/T%C4%83ng_%C4%91o%C3%A0n" title="Tăng đoàn">Tăng-già</a> khó tu hành và dự đoán là thời <a href="/wiki/M%E1%BA%A1t_ph%C3%A1p" title="Mạt pháp">mạt pháp</a> vì lý do đó mà sẽ tới sớm hơn. Nếu tiếp nhận nữ giới, thời kỳ <a href="/w/index.php?title=T%C6%B0%E1%BB%A3ng_ph%C3%A1p&action=edit&redlink=1" class="new" title="Tượng pháp (trang không tồn tại)">tượng pháp</a> (thời kỳ giáo pháp của Phật được chư tăng duy trì vững vàng, chưa bị biến hoại) thay vì kéo dài 1000 năm, sẽ chỉ còn 500 năm mà thôi.<sup id="cite_ref-tvhs_24-0" class="reference"><a href="#cite_note-tvhs-24"><span class="cite-bracket">[</span>20<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> Mặc dù vậy, nhờ sự cầu xin của <a href="/wiki/A-nan-%C4%91%C3%A0" title="A-nan-đà">A-nan-đà</a> (Ananda) mà Phật chấp nhận thành lập ni đoàn, nhưng ông cũng chế định ra 8 giới luật nghiêm khắc với các Tỉ-khâu-ni để ngăn chặn việc phạm sắc giới trong tăng đoàn. Phật dạy đại đức A-nan-đà rằng: </p> <dl><dd>"Này A-nan-đà, nếu phụ nữ không được phép <a href="/wiki/Xu%E1%BA%A5t_gia" class="mw-redirect" title="Xuất gia">xuất gia</a> và sống trong Pháp và Luật của Ta, thì cuộc sống Thánh hạnh của các đệ tử của Ta có thể giữ vững dài lâu, Chánh pháp cao cả của Ta có thể duy trì 1.000 năm, nhưng vì phụ nữ được phép xuất gia, cuộc sống Thánh của các đệ tử Ta sẽ không duy trì dài lâu, và từ nay Chánh pháp cao cả của Ta sẽ chỉ còn duy trì được 500 năm nữa mà thôi".</dd> <dd>"Cũng thế, này A-nan-đà, có những ngôi nhà có nhiều <a href="/wiki/Ph%E1%BB%A5_n%E1%BB%AF" title="Phụ nữ">phụ nữ</a> và ít <a href="/wiki/Nam_gi%E1%BB%9Bi" title="Nam giới">đàn ông</a>, những ngôi nhà đó rất dễ bị mất trộm. Nếu để phụ nữ xuất gia, sống trong Pháp và Luật của Như Lai, cuộc sống Thánh của các đệ tử sẽ khó mà duy trì dài lâu. Cũng như một người đắp một con đê để ngăn một bể nước lớn, không để cho nước tràn qua. Ta cũng vậy, Ta chế định ra 8 giới điều nghiêm khắc trên là để ngăn ngừa không để cho <a href="/wiki/T%C3%AC-kheo-ni" title="Tì-kheo-ni">Tỳ kheo ni</a> vi phạm".<sup id="cite_ref-lichsu_25-0" class="reference"><a href="#cite_note-lichsu-25"><span class="cite-bracket">[</span>21<span class="cite-bracket">]</span></a></sup></dd></dl> <p>Cuộc đời ông cũng gặp nhiều người xấu muốn ám hại. Trong số đó có <a href="/wiki/%C4%90%E1%BB%81-b%C3%A0-%C4%91%E1%BA%A1t-%C4%91a" title="Đề-bà-đạt-đa">Đề-bà-đạt-đa</a>, là người em họ, muốn giành quyền thống lĩnh <a href="/wiki/T%C4%83ng_%C4%91o%C3%A0n" title="Tăng đoàn">Tăng-già</a> nên rắp tâm tìm cách giết hại ông nhiều lần nhưng không thành. Tuy thế <a href="/wiki/%C4%90%E1%BB%81-b%C3%A0-%C4%91%E1%BA%A1t-%C4%91a" title="Đề-bà-đạt-đa">Đề-bà-đạt-đa</a> đã chia rẽ được một số thành viên khỏi <a href="/wiki/T%C4%83ng_%C4%91o%C3%A0n" title="Tăng đoàn">Tăng-già</a> ở Phệ-xá-li. Tất-đạt-đa đi con đường trung đạo và tùy thuận chúng sinh, ngược lại Đề-bà-đạt-đa chủ trương một cuộc sống khổ hạnh cực đoan. Cho nên đến cuối đời, Đề-bà-đạt-đa vì phạm 2 trong 5 đại tôi là 'Làm thân <a href="/wiki/Ph%E1%BA%ADt" title="Phật">Phật</a> chảy máu' và 'Phá hòa hợp Tăng' cho nên <a href="/wiki/%C4%90%E1%BB%8Ba_C%E1%BA%A7u" class="mw-redirect" title="Địa Cầu">Địa Cầu</a> không thể dung chứa ông, mặt đất đã nứt ra và hút ông xuống địa ngục. </p> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Nhập_Niết_bàn"><span id="Nh.E1.BA.ADp_Ni.E1.BA.BFt_b.C3.A0n"></span>Nhập Niết bàn</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Th%C3%ADch-ca_M%C3%A2u-ni&veaction=edit&section=8" title="Sửa đổi phần “Nhập Niết bàn”" class="mw-editsection-visualeditor"><span>sửa</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Th%C3%ADch-ca_M%C3%A2u-ni&action=edit&section=8" title="Sửa mã nguồn tại đề mục: Nhập Niết bàn"><span>sửa mã nguồn</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>Trong kinh điển <a href="/wiki/Ti%E1%BA%BFng_Pali" title="Tiếng Pali">Pali</a>, Phật Thích Ca tại thế tám mươi năm. Tuy trải qua suốt phần đời còn lại - 45 năm đi giảng dạy, nhưng ông lại lưu ý với các đệ tử rằng: Đối với <a href="/wiki/Ch%C3%A2n_l%C3%BD" title="Chân lý">chân lý</a>, <a href="/wiki/Nh%C6%B0_Lai" title="Như Lai">Như Lai</a> chưa từng nói lời nào. Ý nghĩa của câu này là: giáo pháp của Phật là một phương tiện để người tu hành đạt tới <a href="/wiki/Gi%C3%A1c_ng%E1%BB%99" class="mw-disambig" title="Giác ngộ">giác ngộ</a> chân lý, chứ chính nó không thể mô tả hoàn toàn chân lý. Chân lý rất vi diệu, không thể dùng lời nói để diễn tả đầy đủ mà phải tự mình chứng đắc, những lời dạy của Phật chỉ là phương tiện để giúp người tu hành tự mình đạt tới chân lý mà thôi. Phật xem những bài thuyết pháp của ông cũng như <a href="/w/index.php?title=Ng%C3%B3n_tay_ch%E1%BB%89_t%E1%BB%9Bi_m%E1%BA%B7t_tr%C4%83ng&action=edit&redlink=1" class="new" title="Ngón tay chỉ tới mặt trăng (trang không tồn tại)">ngón tay chỉ tới mặt trăng</a>, chứ không phải là <a href="/wiki/M%E1%BA%B7t_tr%C4%83ng" class="mw-disambig" title="Mặt trăng">mặt trăng</a>. Người ta phải nương vào ngón tay để thấy được mặt trăng, còn nếu chỉ cố chấp vào ngón tay, chỉ tập trung nhìn ngón tay thì sẽ không bao giờ thấy được mặt trăng. Như Lai dạy cho người khác con đường giác ngộ chân lý, nhưng mỗi người phải tự bước trên con đường giác ngộ chân lý cho mình.<sup id="cite_ref-26" class="reference"><a href="#cite_note-26"><span class="cite-bracket">[</span>22<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </p><p>Theo kinh <a href="/wiki/Kinh_%C4%90%E1%BA%A1i_B%C3%A1t_Ni%E1%BA%BFt_B%C3%A0n" class="mw-redirect" title="Kinh Đại Bát Niết Bàn">Đại bát-niết-bàn</a> (pi. mahāparinibbāna-sutta), vào mùa mưa năm 80 tuổi, Phật Thích Ca đã dự đoán trước rằng ông sẽ nhập diệt sau 3 tháng nữa. Ông <a href="/wiki/Ch%E1%BA%BFt" title="Chết">qua đời</a> tại thành phố <a href="/wiki/Kushinagar" title="Kushinagar">Câu-thi-na</a> (zh. 拘尸那, sa. Kuṣinagara) của bộ tộc Malla vào năm 544 trước <a href="/wiki/C%C3%B4ng_nguy%C3%AAn" class="mw-redirect" title="Công nguyên">Công nguyên</a>, địa điểm này được các nhà khảo cổ nhận dạng là Kasia ở quận Deoria của xứ <a href="/wiki/Uttar_Pradesh" title="Uttar Pradesh">Uttar Pradesh</a> ngày nay. Vào một ngày trước, sức khoẻ của ông đã trở nên rất yếu sau khi dùng bữa cúng dường tại nhà người thợ rèn Thuần-đà (zh. 純陀, pi. cunda), một số kinh sách ghi rằng do nguyên liệu nấu ăn có lẫn nấm độc. Tuy nhiên sau đó Phật đã nhấn mạnh cho tôn giả <a href="/wiki/A-nan-%C4%91%C3%A0" title="A-nan-đà">A-nan-đà</a> hiểu là Tăng chúng không nên khiển trách Thuần-đà bởi ông ta đã có thiện ý tối thượng, còn việc Phật trở bệnh nặng là quả báo đến lúc phải trả, điều này đã được Phật dự đoán từ 3 tháng trước rồi. </p><p>Trước khi qua đời, Tất-đạt-đa tạo điều kiện cho các tỳ-kheo cơ hội cuối cùng để chất vấn hay hỏi đáp nếu như có những vấn đề hay những điểm nào còn chưa sáng tỏ có thể đưa đến các kiến giải khác nhau về sau, các vị đã im lặng vì thương Thế Tôn đang rất yếu. Lời dạy cuối cùng của ông: "Tất cả các pháp hữu vi đều <a href="/wiki/V%C3%B4_th%C6%B0%E1%BB%9Dng" title="Vô thường">vô thường</a>, chịu biến hoại, hãy <a href="/w/index.php?title=Tinh_t%E1%BA%A5n&action=edit&redlink=1" class="new" title="Tinh tấn (trang không tồn tại)">tinh tấn</a> tu học !" </p> <figure typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/T%E1%BA%ADp_tin:Parinirvana_(424432095).jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/9/96/Parinirvana_%28424432095%29.jpg/350px-Parinirvana_%28424432095%29.jpg" decoding="async" width="350" height="233" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/9/96/Parinirvana_%28424432095%29.jpg/525px-Parinirvana_%28424432095%29.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/9/96/Parinirvana_%28424432095%29.jpg/700px-Parinirvana_%28424432095%29.jpg 2x" data-file-width="3888" data-file-height="2592" /></a><figcaption>Tranh vẽ cảnh Phật nhập niết bàn</figcaption></figure> <p>Theo các Phật tử, ông đã nhập <a href="/wiki/Ni%E1%BA%BFt-b%C3%A0n" title="Niết-bàn">Niết-bàn</a> thông qua các <a href="/wiki/T%E1%BB%A9_thi%E1%BB%81n_%C4%91%E1%BB%8Bnh" class="mw-redirect" title="Tứ thiền định">mức thiền định</a>, một trạng thái giải thoát hoàn toàn khổ đau của cuộc sống. </p><p>Trưởng lão tỳ-kheo Anuruddha (A-nậu-lâu-đà) nói pháp thoại ca ngợi công hạnh của Đức Phật Gautama, rồi kết luận: </p> <dl><dd>Thế Tôn cũng là một con người như chúng ta, nhưng nhờ phát đại nguyện cứu khổ chúng sanh, rồi dũng mãnh tinh tấn tu <a href="/wiki/B%C3%A1t_ch%C3%ADnh_%C4%91%E1%BA%A1o" title="Bát chính đạo">Bát Chánh Đạo</a>, thực tập thiền quán mà trở thành bậc Đại Giác, có đầy đủ trí huệ rộng lớn, đại hùng, đại lực, đại từ, đại bi, đại hỷ, đại xả, có đầy đủ phương tiện thiện xảo chỉ dạy và hướng dẫn chúng sanh hết mê được ngộ, thoát khổ được vui, biết phương pháp tu tập để tự giải thoát khỏi cảnh sanh tử luân hồi, vào cảnh <a href="/wiki/Ni%E1%BA%BFt-b%C3%A0n" title="Niết-bàn">niết-bàn</a> an lạc thanh tịnh. Này các huynh đệ, để đền đáp ơn Thế Tôn, chúng ta hãy nương theo lời giáo huấn của Thế Tôn và noi theo gương sáng của Thế Tôn mà tinh tấn tu tập Bát Chánh Đạo, cố đạt cho kỳ được mục tiêu giải thoát.</dd></dl> <p>Tương truyền rằng trong buổi trà tỳ kim thân Phật có nhiều hiện tượng lạ xảy ra: hoa <a href="/wiki/M%E1%BA%A1n-%C4%91%C3%A0-la" title="Mạn-đà-la">mạn đà la</a> bay đầy trời (do các chư thiên cúng dường), và người ta không thể thắp ngọn lửa để làm lễ trà tỳ cho Ngài cho tới khi trưởng lão Tỷ-kheo <a href="/wiki/Ma-ha-ca-di%E1%BA%BFp" title="Ma-ha-ca-diếp">Maha Kassapa</a> (Ma-Ha Ca-Diếp, một trong các vị học trò Tối thắng của Phật, người đã được Phật truyền lại y bát) tới nơi để làm lễ. </p><p>Mặc dù cuộc đời Thái tử Tất-đạt-đa có nhiều huyền thoại bao phủ nhưng các nhà khảo cổ học và nhân chủng học - vốn hay có nhiều hoài nghi và thành kiến - cũng đều nhất trí công nhận ông là một nhân vật lịch sử có thật và là người đã thành lập ra <a href="/wiki/Ph%E1%BA%ADt_gi%C3%A1o" title="Phật giáo">Phật giáo</a>. </p> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Di_tích"><span id="Di_t.C3.ADch"></span>Di tích</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Th%C3%ADch-ca_M%C3%A2u-ni&veaction=edit&section=9" title="Sửa đổi phần “Di tích”" class="mw-editsection-visualeditor"><span>sửa</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Th%C3%ADch-ca_M%C3%A2u-ni&action=edit&section=9" title="Sửa mã nguồn tại đề mục: Di tích"><span>sửa mã nguồn</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Xá_lợi_Phật"><span id="X.C3.A1_l.E1.BB.A3i_Ph.E1.BA.ADt"></span>Xá lợi Phật</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Th%C3%ADch-ca_M%C3%A2u-ni&veaction=edit&section=10" title="Sửa đổi phần “Xá lợi Phật”" class="mw-editsection-visualeditor"><span>sửa</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Th%C3%ADch-ca_M%C3%A2u-ni&action=edit&section=10" title="Sửa mã nguồn tại đề mục: Xá lợi Phật"><span>sửa mã nguồn</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <figure typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/T%E1%BA%ADp_tin:Lord_Buddha_-_Hair_Relics.JPG" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/d/dc/Lord_Buddha_-_Hair_Relics.JPG/350px-Lord_Buddha_-_Hair_Relics.JPG" decoding="async" width="350" height="233" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/d/dc/Lord_Buddha_-_Hair_Relics.JPG/525px-Lord_Buddha_-_Hair_Relics.JPG 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/d/dc/Lord_Buddha_-_Hair_Relics.JPG/700px-Lord_Buddha_-_Hair_Relics.JPG 2x" data-file-width="5184" data-file-height="3456" /></a><figcaption><a href="/wiki/X%C3%A1_l%E1%BB%8B" title="Xá lị">Xá lợi</a> tóc Phật thờ tại chùa Gangaramaya, <a href="/wiki/Colombo" title="Colombo">Colombo</a>, <a href="/wiki/Sri_Lanka" title="Sri Lanka">Sri Lanka</a>.</figcaption></figure> <p>Sau khi qua đời, <a href="/wiki/X%C3%A1_l%E1%BB%8B" title="Xá lị">Xá lợi</a> của Tất-đạt-đa Cồ-đàm được chia thành 8 phần, gồm: Xứ <a href="/wiki/Magadha" title="Magadha">Magadha</a> (Ma-kiệt-đà) xây tháp thờ xá lợi Phật ở Rajagriha, xứ Vajji xây tháp ở Vesali, xứ Sakya xây tháp ở Mungali, xứ Koliya xây tháp ở Ramagama, xứ Buliya xây tháp ở Allakappa, vị <a href="/wiki/B%C3%A0-la-m%C3%B4n" title="Bà-la-môn">Bà-la-môn</a> xây tháp thờ ở Vethadipa, xứ Malla nhận hai phần xá lợi, xây một tháp ở thủ đô Pava và một tháp khác tại <a href="/wiki/Kushinagar" title="Kushinagar">Kushinagar</a>. Riêng vị Bà-la-môn Dona xin thỉnh cái chậu vàng dùng để chia xá lợi, đem về khu vườn nhà mình xây tháp thờ. Sứ giả xứ Moriya đến trễ, xin thỉnh phần tro còn lại về xây tháp thờ tại thủ đô Pipphalivana. </p><p>Nhiều thế kỷ sau đó, vua <a href="/wiki/A-d%E1%BB%A5c_v%C6%B0%C6%A1ng" title="A-dục vương">Ashoka</a> (A-sô-ka) đã tập hợp các xá lợi, cho xây cất và tôn thờ thành 84.000 tháp.<sup id="cite_ref-27" class="reference"><a href="#cite_note-27"><span class="cite-bracket">[</span>23<span class="cite-bracket">]</span></a></sup><sup id="cite_ref-FOOTNOTEStrong2007136–37_28-0" class="reference"><a href="#cite_note-FOOTNOTEStrong2007136–37-28"><span class="cite-bracket">[</span>24<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </p><p>Trước đây nhiều người không phải tín đồ <a href="/wiki/Ph%E1%BA%ADt_gi%C3%A1o" title="Phật giáo">Phật giáo</a> đã không tin là có xá-lợi Phật, họ cho đó chỉ là huyền thoại. Mãi đến năm 1898, ông W. C. Peppé, <a href="/wiki/Ng%C6%B0%E1%BB%9Di_Ph%C3%A1p" title="Người Pháp">người Pháp</a>, tiến hành khảo cổ tại vùng Pīprāvā, phía Nam nước <a href="/wiki/Nepal" title="Nepal">Népal</a>, đã tìm thấy một cái hộp bằng đá khá lớn, trong đó có chứa hai chiếc bình bằng đá và vài dụng cụ bằng đá khác như tách trà. Hai bình đá một lớn một nhỏ đều có chứa những viên xá-lợi. Bình đá nhỏ dạng hình cầu, chia thành hai phần thượng hạ. Nửa phần trên có hình tay cầm, khắc niên đại của vua <a href="/wiki/A-d%E1%BB%A5c_v%C6%B0%C6%A1ng" title="A-dục vương">Ashoka</a> và nội dung của nó như sau: "Đây là xá-lợi của Đức Phật. Phần xá-lợi này do bộ tộc Śākya, nước Śrāvastī phụng thờ". Chiếc bình đã chứng minh nội dung trong <a href="/wiki/Tr%C6%B0%E1%BB%9Dng_a-h%C3%A0m_kinh" class="mw-redirect" title="Trường a-hàm kinh">kinh Trường A-hàm</a> và rải rác ở những kinh khác về việc phân chia xá-lợi của Phật thành 8 phần cho 8 quốc gia cổ đại Ấn Độ sau khi Phật nhập <a href="/wiki/Ni%E1%BA%BFt-b%C3%A0n" title="Niết-bàn">Niết-bàn</a> hoàn toàn là sự thật. </p> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Kinh_Phật"><span id="Kinh_Ph.E1.BA.ADt"></span>Kinh Phật</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Th%C3%ADch-ca_M%C3%A2u-ni&veaction=edit&section=11" title="Sửa đổi phần “Kinh Phật”" class="mw-editsection-visualeditor"><span>sửa</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Th%C3%ADch-ca_M%C3%A2u-ni&action=edit&section=11" title="Sửa mã nguồn tại đề mục: Kinh Phật"><span>sửa mã nguồn</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>Sau khi Phật nhập diệt ít lâu, Thượng tọa <a href="/wiki/Ma-ha-ca-di%E1%BA%BFp" title="Ma-ha-ca-diếp">Maha Ca Diếp</a> đã triệu tập 500 vị A-la-hán họp tại động <a href="/w/index.php?title=Sattapanni&action=edit&redlink=1" class="new" title="Sattapanni (trang không tồn tại)">Sattapanni</a> (động Thất Diệp, còn gọi là động Tất-bát-la) ở Rajagriha để ôn tụng và ghi nhớ tất cả những lời Phật dạy. Đó chính là <a href="/wiki/%C4%90%E1%BA%A1i_h%E1%BB%99i_k%E1%BA%BFt_t%E1%BA%ADp_kinh_%C4%91i%E1%BB%83n_Ph%E1%BA%ADt_gi%C3%A1o_l%E1%BA%A7n_th%E1%BB%A9_nh%E1%BA%A5t" title="Đại hội kết tập kinh điển Phật giáo lần thứ nhất">Đại hội kết tập kinh điển Phật giáo lần thứ nhất</a>. </p> <figure typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/T%E1%BA%ADp_tin:TheGiftOfDirt.JPG" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/b/bf/TheGiftOfDirt.JPG/350px-TheGiftOfDirt.JPG" decoding="async" width="350" height="244" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/b/bf/TheGiftOfDirt.JPG/525px-TheGiftOfDirt.JPG 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/b/bf/TheGiftOfDirt.JPG/700px-TheGiftOfDirt.JPG 2x" data-file-width="704" data-file-height="491" /></a><figcaption>Tranh khắc "Quà của Đất", thế kỷ 2 <a href="/wiki/Gandhara" class="mw-redirect" title="Gandhara">Gandhara</a>. Cậu bé Jaya (tiền thân kiếp trước của vua <a href="/wiki/A-d%E1%BB%A5c_v%C6%B0%C6%A1ng" title="A-dục vương">Ashoka</a>), dâng chiếc bánh đất (mà cậu bé nghĩ là thức ăn) lên <a href="/wiki/Ph%E1%BA%ADt" title="Phật">Phật</a> Thích-ca. Nhờ công đức cúng dường cho Phật với lòng chí thành, Phật Thích-ca đã tiên tri rằng trong kiếp sau, cậu sẽ là vị vua thống lĩnh <a href="/wiki/%E1%BA%A4n_%C4%90%E1%BB%99" title="Ấn Độ">Ấn Độ</a> và lưu truyền Phật giáo.</figcaption></figure> <p>Khoảng 300 năm sau là thời Asoka (<a href="/wiki/A-d%E1%BB%A5c_v%C6%B0%C6%A1ng" title="A-dục vương">A Dục</a>) là hoàng đế của <a href="/w/index.php?title=%C4%90%E1%BA%BF_ch%E1%BA%BF_Mauryan&action=edit&redlink=1" class="new" title="Đế chế Mauryan (trang không tồn tại)">đế chế Mauryan</a>, khoảng năm <a href="/wiki/240_TCN" title="240 TCN">240 TCN</a>. Trước khi trở thành Phật tử, ông có tính khí rất hung bạo, đã giết nhiều anh em của mình để cướp ngôi vua cũng như đã xua quân đánh chiếm nhiều lãnh thổ. Nhưng ngay sau đó nhờ gặp được Sa di Nigrodha, ông theo <a href="/wiki/Ph%E1%BA%ADt_gi%C3%A1o" title="Phật giáo">Phật giáo</a> cải hối và làm rất nhiều điều thiện, chống lại bạo lực. Từ thời điểm đó, vua A-dục, người đã từng được miêu tả như là "A-dục ác vương" (Chandashoka), bắt đầu được mô tả như là "A-dục sùng đạo" (Dharmashoka). Ông là người có công lớn khuyến khích Phật giáo, xây dựng hàng chục ngàn chùa chiền, bảo tháp Phật giáo. Nhiều đoàn truyền giáo đạo Phật đã được ông tài trợ và cử đến khắp nơi, từ <a href="/wiki/Ch%C3%A2u_%C3%82u" title="Châu Âu">Âu</a> sang <a href="/wiki/Ch%C3%A2u_%C3%81" title="Châu Á">Á</a>, đến tận <a href="/wiki/Hy_L%E1%BA%A1p" title="Hy Lạp">Hy Lạp</a>, các nước tại <a href="/wiki/Trung_%C3%81" title="Trung Á">Trung Á</a>, <a href="/wiki/Trung_%C4%90%C3%B4ng" title="Trung Đông">Trung Đông</a>, cũng như <a href="/wiki/Trung_Qu%E1%BB%91c" title="Trung Quốc">Trung Quốc</a>, <a href="/wiki/%C4%90%C3%B4ng_Nam_%C3%81" title="Đông Nam Á">Đông Nam Á</a>, <a href="/wiki/Myanmar" title="Myanmar">Miến Điện</a> và <a href="/wiki/Sri_Lanka" title="Sri Lanka">Sri Lanka</a>. Ngoài ra, vua Asoka còn là người bảo trợ cho kì Kết tập kinh điển lần thứ III. </p><p>Phật giáo ngày nay phát triển mạnh ở <a href="/wiki/Sri_Lanka" title="Sri Lanka">Sri Lanka</a>, <a href="/wiki/%C4%90%C3%B4ng_%C3%81" title="Đông Á">Đông Á</a> và <a href="/wiki/%C4%90%C3%B4ng_Nam_%C3%81" title="Đông Nam Á">Đông Nam Á</a> (<a href="/wiki/Th%C3%A1i_Lan" title="Thái Lan">Thái Lan</a>, <a href="/wiki/L%C3%A0o" title="Lào">Lào</a>, <a href="/wiki/Campuchia" title="Campuchia">Campuchia</a>, <a href="/wiki/Myanmar" title="Myanmar">Myanmar</a>, <a href="/wiki/Trung_Qu%E1%BB%91c" title="Trung Quốc">Trung Quốc</a>, <a href="/wiki/H%C3%A0n_Qu%E1%BB%91c" title="Hàn Quốc">Hàn Quốc</a>, <a href="/wiki/Nh%E1%BA%ADt_B%E1%BA%A3n" title="Nhật Bản">Nhật Bản</a>, <a href="/wiki/%C4%90%C3%A0i_Loan" title="Đài Loan">Đài Loan</a>, <a href="/wiki/Vi%E1%BB%87t_Nam" title="Việt Nam">Việt Nam</a>, <a href="/wiki/Singapore" title="Singapore">Singapore</a>) và bao gồm nhiều phân nhánh nhỏ hơn. Mặc dù phát triển chủ yếu ở <a href="/wiki/Ch%C3%A2u_%C3%81" title="Châu Á">châu Á</a>, nhưng hiện nay Đạo Phật được tìm thấy ở khắp thế giới. Ước tính số người chính thức theo đạo Phật (đã làm lễ <a href="/wiki/Quy_y" title="Quy y">Quy y Tam Bảo</a>) vào khoảng 350 triệu đến 700 triệu người, số người chưa làm lễ Quy y Tam Bảo nhưng có niềm tin vào đạo Phật thì còn đông hơn gấp mấy lần con số đó. </p><p>Đức Phật Thích-Ca Mâu-Ni đã nhập niết-bàn hơn 2.500 năm, nhưng các bài <a href="/wiki/Kinh_Ph%E1%BA%ADt" class="mw-redirect" title="Kinh Phật">kinh Phật</a> còn được chư tăng gìn giữ cẩn thận cho đến ngày nay. Dù đạo Phật đã bị hủy hoại ở <a href="/wiki/%E1%BA%A4n_%C4%90%E1%BB%99" title="Ấn Độ">Ấn Độ</a> do sự tấn công của các tôn giáo khác, nhưng tín đồ Phật giáo đã trải khắp các nước, đặc biệt là ở Đông Á. Tam Tạng Pháp Bảo gồm những lời dạy của Đức Phật vẫn còn đó, hiện được các chư tăng, tín đồ lưu giữ và truyền tụng ở khắp năm châu, bất kỳ ai mong muốn theo Đạo hoặc nghiên cứu giáo lý đạo Phật đều có thể dễ dàng tìm đọc. </p> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Các_thánh_tích"><span id="C.C3.A1c_th.C3.A1nh_t.C3.ADch"></span>Các thánh tích</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Th%C3%ADch-ca_M%C3%A2u-ni&veaction=edit&section=12" title="Sửa đổi phần “Các thánh tích”" class="mw-editsection-visualeditor"><span>sửa</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Th%C3%ADch-ca_M%C3%A2u-ni&action=edit&section=12" title="Sửa mã nguồn tại đề mục: Các thánh tích"><span>sửa mã nguồn</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <figure typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/T%E1%BA%ADp_tin:Bodhgaya_3639645087_6139b3fd99_t.jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/8/86/Bodhgaya_3639645087_6139b3fd99_t.jpg/230px-Bodhgaya_3639645087_6139b3fd99_t.jpg" decoding="async" width="230" height="173" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/8/86/Bodhgaya_3639645087_6139b3fd99_t.jpg/345px-Bodhgaya_3639645087_6139b3fd99_t.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/8/86/Bodhgaya_3639645087_6139b3fd99_t.jpg/460px-Bodhgaya_3639645087_6139b3fd99_t.jpg 2x" data-file-width="4000" data-file-height="3000" /></a><figcaption>Đại tháp Giác Ngộ tại thánh địa <span dir="auto"><a href="/wiki/Bodh_Gaya" title="Bodh Gaya">Bodh Gaya</a></span></figcaption></figure> <figure typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/T%E1%BA%ADp_tin:Mahabodhitree.jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/b/b1/Mahabodhitree.jpg/230px-Mahabodhitree.jpg" decoding="async" width="230" height="356" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/b/b1/Mahabodhitree.jpg/346px-Mahabodhitree.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/b/b1/Mahabodhitree.jpg/461px-Mahabodhitree.jpg 2x" data-file-width="736" data-file-height="1136" /></a><figcaption>Gốc bồ đề tại <a href="/wiki/Bodh_Gaya" title="Bodh Gaya">Bodh Gaya</a> này là nơi Tất-đạt-đa Cồ-đàm đã ngồi thiền và thành đạo.</figcaption></figure> <p>Đối với tín đồ <a href="/wiki/Ph%E1%BA%ADt_gi%C3%A1o" title="Phật giáo">Phật giáo</a>, có 4 thánh tích liên quan đến cuộc đời Phật Thích Ca. <a href="/wiki/Bodh_Gaya" title="Bodh Gaya">Bodh Gaya</a> (tiếng Việt là Bồ Đề Đạo Tràng), nơi Phật Thích Ca thành đạo là nơi quan trọng nhất, ngoài ra còn 3 nơi khác đó là: </p> <ul><li><a href="/wiki/Kushinagar" title="Kushinagar">Kushinagar</a> (Câu-thi-na): Đây là nơi mà Phật nhập niết bàn. Qua các khai quật thì người ta đã tìm thấy được các mảnh vỡ của các tượng Phật và các cột trụ mà vua Asoka đã xây dựng. Nơi này ngày nay là Kasia, thuộc về Deoria của bang <a href="/wiki/Uttar_Pradesh" title="Uttar Pradesh">Uttar Pradesh</a>.</li> <li><a href="/wiki/L%C3%A2m-t%E1%BB%B3-ni" title="Lâm-tỳ-ni">Lâm-tỳ-ni</a> (Lumbini) - nơi Phật đản sinh. Trước đây người ta không xác định được địa danh này, nhiều người coi đây chỉ là huyền thoại. Mãi đến ngày <a href="/wiki/1_th%C3%A1ng_12" title="1 tháng 12">1 tháng 12</a> năm <a href="/wiki/1886" title="1886">1886</a>, nhà khảo cổ <a href="/wiki/Ng%C6%B0%E1%BB%9Di_%C4%90%E1%BB%A9c" title="Người Đức">người Đức</a> Alois A. Fuhrer mới tìm thấy cột tháp của <a href="/wiki/A-d%E1%BB%A5c_v%C6%B0%C6%A1ng" title="A-dục vương">vua Asoka</a> xác nhận đây là nơi ra đời của Phật Thích Ca Mâu Ni.</li> <li><a href="/wiki/Sarnath" title="Sarnath">Sarnath</a> (vườn Nai, hay Lộc Uyển) - nơi Phật thuyết pháp lần đầu tiên. Di tích còn sót lại là tháp Dhamekh được xây vào triều đại Gupta thế kỷ thứ 6 trước Công nguyên. (Chữ Phạn "dharmekh" nghĩa là chánh pháp).</li></ul> <p><a href="/wiki/Bodh_Gaya" title="Bodh Gaya">Bodh Gaya</a> là trái tim của văn hóa Phật giáo trong suốt hàng thế kỷ cho đến khi nó bị người <a href="/wiki/H%E1%BB%93i_gi%C3%A1o" title="Hồi giáo">Hồi giáo</a> đánh chiếm và tàn phá vào <a href="/wiki/Th%E1%BA%BF_k%E1%BB%B7_12" title="Thế kỷ 12">thế kỷ 12</a>. Năm <a href="/wiki/1875" title="1875">1875</a>, vua Mindon Min của <a href="/wiki/Myanmar" title="Myanmar">Miến Điện</a> đã đề nghị và được sự đồng ý của chính phủ Ấn Độ và giáo hội Ấn giáo Mahant để sửa sang lại ngôi tháp Đại Giác bị hoang phế nhiều năm. Nhưng kỳ sửa chữa đầu tiên của người Miến Điện diễn ra không đúng theo truyền thống nên chính phủ Ấn Độ đã quyết định bổ nhiệm ông J.D Beglar vào năm <a href="/wiki/1880" title="1880">1880</a> trùng tu lại hoàn toàn ngôi tháp. Nhưng sau khi được khôi phục, ngôi tháp Đại Giác và vùng đất xung quanh vẫn tiếp tục thuộc về giáo hội Ấn giáo Mahant, họ chỉ giữ Thánh Tích với mục đích hưởng lợi qua sự thăm viếng của Phật tử chứ không có ý muốn tu sửa hay cung kính. Sự vận động giành lấy lại quyền điều hành tại khu vực Tháp Đại Giác bắt đầu vào tháng 1 năm <a href="/wiki/1891" title="1891">1891</a> khi đại sư <a href="/wiki/Anagarika_Dharmapala" title="Anagarika Dharmapala">Anagarika Dharmapala</a> đến đảnh lễ thánh địa này. Ông Dharmapala ghi trong nhật ký ngày 21/1/1891 như sau: "Tại ngôi đền của ông Mahant hai bên cửa có những tượng Đức Thế Tôn đang thiền định hay đang thuyết pháp. Ôi! Tôn nghiêm làm sao ngôi tháp quý báu này! Đức Thế Tôn ngồi trên pháp tòa và sự tôn nghiêm tỏa khắp làm cho Phật tử chí thành phát khóc. Ôi sung sướng biết bao! Khi vầng trán của tôi chạm đến Kim Cương Tòa, một ý niệm phát ra rồi đánh mạnh vào tâm trí tôi. Ý niệm ấy bảo tôi dừng lại đây và gìn giữ thánh tích tôn nghiêm nầy, tôn nghiêm đến nỗi không gì trên đời này sánh bằng, vì đây là chỗ mà dưới gốc Bồ Đề, Thái tử Tất-đạt-đa đã giác ngộ thành <a href="/wiki/Ph%E1%BA%ADt" title="Phật">Phật</a>."' </p><p>Ông Dharmapala từng bước ngăn chặn những việc làm của ngoại đạo tại thánh địa này và đã sáng lập ra "Hội Đại Giác Ngộ, Bồ-đề Đạo Tràng" (The Buddha Gaya Mahabodhi Society) vào ngày <a href="/wiki/31_th%C3%A1ng_5" title="31 tháng 5">31 tháng 5</a> năm <a href="/wiki/1891" title="1891">1891</a>. Sau nhiều năm đấu tranh, vận động sự ủng hộ từ Phật tử các nước, năm <a href="/wiki/1952" title="1952">1952</a>, chính phủ Ấn Độ đã thành lập một ủy ban điều hành quản lý khu vực Bồ-đề Đạo Tràng và những di sản khác. Ủy ban này gồm có 8 thành viên, 4 vị Ấn giáo và 4 vị Phật giáo, với một vị quận trưởng <a href="/wiki/Gaya" title="Gaya">Gaya</a> làm chủ tịch. Năm <a href="/wiki/2002" title="2002">2002</a>, ngôi <a href="/wiki/Ch%C3%B9a_Mahabodhi" title="Chùa Mahabodhi">chùa Mahabodhi</a> (Đại Giác Ngộ tự) ở Bodh Gaya đã trở thành <a href="/wiki/Di_s%E1%BA%A3n_th%E1%BA%BF_gi%E1%BB%9Bi" title="Di sản thế giới">Di sản thế giới</a>.<sup id="cite_ref-unesco_29-0" class="reference"><a href="#cite_note-unesco-29"><span class="cite-bracket">[</span>25<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </p><p>Tại <a href="/wiki/Bodh_Gaya" title="Bodh Gaya">Bodh Gaya</a> còn có <a href="/wiki/C%E1%BB%99i_B%E1%BB%93-%C4%91%E1%BB%81" title="Cội Bồ-đề">cội Bồ-đề</a>, là nơi có cây bồ đề đã che bóng mát cho Đức Phật khi ông ngồi thiền và đạt tới <a href="/wiki/Gi%C3%A1c_ng%E1%BB%99" class="mw-disambig" title="Giác ngộ">giác ngộ</a>. Một cành chiết từ cây bồ đề nguyên thủy đã được vua Asoka gửi tặng cho vua <a href="/w/index.php?title=Devanampiya_Tissa&action=edit&redlink=1" class="new" title="Devanampiya Tissa (trang không tồn tại)">Devanampiya Tissa</a> (Thiên-Ái-Đế-Tu) tại <a href="/wiki/Sri_Lanka" title="Sri Lanka">Sri Lanka</a> vào năm <a href="/wiki/247_TCN" title="247 TCN">247 TCN</a>. Con gái của vua Asoka là Tỳ-kheo-ni <a href="/wiki/Sanghamitta" class="mw-redirect" title="Sanghamitta">Sanghamitta</a> (Tăng-già-mật-đa) đã sang Sri Lanka với mục đích thành lập ni đoàn Phật giáo đã mang nhánh bồ-đề này qua <a href="/wiki/Sri_Lanka" title="Sri Lanka">Tích Lan</a>, đem đến trồng ở <a href="/wiki/Anuradhapura" title="Anuradhapura">Anuradhapura</a>, tại đây nó đã phát triển thành một cây to. Sau này người Sri Lanka đã gọi cây bồ-đề này là "Sri-Maha Bodhi", nghĩa là "Cây Bồ Đề Cát Tường Vĩ Đại". Cho tới nay, trải qua gần 2.300 năm, Cây Bồ Đề Vĩ Đại vẫn sống tươi tốt và được người Sri Lanka coi là quốc bảo. Rất nhiều nhánh từ cây này đã được chiết để gửi đi trồng ở chùa chiền khắp nơi trên thế giới. </p><p>Cùng chung với số phận thăng trầm của lịch sử Phật giáo ở Ấn Độ, cây bồ-đề ở <a href="/wiki/Bodh_Gaya" title="Bodh Gaya">Bodh Gaya</a> đã nhiều lần bị chặt đốt, thiêu hủy do thiên tai vô thường tác động và do những người thù ghét đạo Phật muốn xóa tan vết tích của nó. Thế nhưng trải qua bao nguy khốn, dòng dõi hậu duệ của cây bồ đề vẫn không tuyệt diệt mà vẫn tiếp tục bám trụ và đâm chồi nảy lộc, đời sau nối tiếp đời trước che bóng mát cho nơi Phật đã ngồi khi thành đạo. Cây <a href="/wiki/B%E1%BB%93_%C4%91%E1%BB%81_(Moraceae)" title="Bồ đề (Moraceae)">bồ đề</a> hiện nay ít nhất đã là đời thứ sáu của cây bồ-đề nguyên thủy đã che mát cho Đức Phật. Mặc dù trải qua nhiều lần sinh diệt, nhưng vị trí cây bồ đề ngày nay so với gốc cây ban đầu vẫn không có sự thay đổi chuyển dịch, vẫn định vị như gốc cây bồ đề nguyên thủy, nơi khoảng 2.600 năm về trước, thái tử Tất-đạt-đa đã ngồi trong đêm giác ngộ thành Phật. Với lịch sử hiển hách này, có thể nói cây bồ-đề tựa như một biểu tượng cao cả cho những tín đồ <a href="/wiki/Ph%E1%BA%ADt_gi%C3%A1o" title="Phật giáo">Phật giáo</a> đã truyền đời nhau suốt 2.600 năm bảo tồn <a href="/w/index.php?title=Ch%C3%A1nh_ph%C3%A1p&action=edit&redlink=1" class="new" title="Chánh pháp (trang không tồn tại)">Chánh pháp</a> mà Phật Thích Ca truyền dạy cho thế gian. </p> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Ngoại_hình"><span id="Ngo.E1.BA.A1i_h.C3.ACnh"></span>Ngoại hình</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Th%C3%ADch-ca_M%C3%A2u-ni&veaction=edit&section=13" title="Sửa đổi phần “Ngoại hình”" class="mw-editsection-visualeditor"><span>sửa</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Th%C3%ADch-ca_M%C3%A2u-ni&action=edit&section=13" title="Sửa mã nguồn tại đề mục: Ngoại hình"><span>sửa mã nguồn</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <figure typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/T%E1%BA%ADp_tin:Buddha_Victoria_%26_Albert.jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/9/99/Buddha_Victoria_%26_Albert.jpg/226px-Buddha_Victoria_%26_Albert.jpg" decoding="async" width="226" height="339" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/9/99/Buddha_Victoria_%26_Albert.jpg/339px-Buddha_Victoria_%26_Albert.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/9/99/Buddha_Victoria_%26_Albert.jpg/452px-Buddha_Victoria_%26_Albert.jpg 2x" data-file-width="2592" data-file-height="3888" /></a><figcaption>Bức tượng đầu Phật ở vùng <a href="/w/index.php?title=Hana_afghanistan&action=edit&redlink=1" class="new" title="Hana afghanistan (trang không tồn tại)">Hana</a>, <a href="/wiki/Afghanistan" title="Afghanistan">Afghanistan</a>, trưng bày tại một bảo tàng ở <a href="/wiki/Lu%C3%A2n_%C4%90%C3%B4n" title="Luân Đôn">Luân Đôn</a>.</figcaption></figure> <p>Có nhiều miêu tả về ngoại hình của Tất-đạt-đa trong các <a href="/wiki/Kinh_%C4%91i%E1%BB%83n_Ph%E1%BA%ADt_gi%C3%A1o" title="Kinh điển Phật giáo">kinh điển Phật giáo</a>. Là một vị hoàng tử có đầy đủ <a href="/wiki/Ba_m%C6%B0%C6%A1i_hai_t%C6%B0%E1%BB%9Bng_t%E1%BB%91t" title="Ba mươi hai tướng tốt">32 tướng tốt</a>, ông đã được tập huấn, rèn luyện sức mạnh, được nuôi dạy rất chu đáo về cả văn lẫn võ. Từ năm 13 tuổi ông được truyền thụ võ nghệ và có sở trường bắn <a href="/wiki/Cung_(v%C5%A9_kh%C3%AD)" title="Cung (vũ khí)">cung</a>. Từ lúc trước khi ra đi tìm đạo, ông đã là người có cơ thể cường tráng, phi phàm hơn người. </p><p>Một người <a href="/wiki/B%C3%A0-la-m%C3%B4n" title="Bà-la-môn">Bà la môn</a> Sonadanda miêu tả ngoại hình ông là "đẹp trai, ưa nhìn, cùng với một làn da rất đẹp. Ông ta có vẻ ngoài thần thái và oai nghiêm... Ông đẹp đẽ, xinh tươi, dễ nhìn, một hình sắc tốt đẹp nhất, hình thể và nét trang nghiêm của ông như <a href="/wiki/Ph%E1%BA%A1m_Thi%C3%AAn" title="Phạm Thiên">Phạm Thiên</a>, ngoại hình của Ông đẹp đẽ (Digha Nikaya, Kinh số 4). </p><p>Ông đẹp đẽ, gây được niềm tin, với ý thức điềm tĩnh và tâm trí thanh tịnh, trầm tĩnh và tự chủ, như một con <a href="/wiki/Voi" title="Voi">voi</a> được thuần phục một cách hoàn hảo (Anguttara Nikaya, Kinh số 36). </p><p>Có những đệ tử của ông đang trong quá trình tu tập chưa trở thành <a href="/wiki/A-la-h%C3%A1n" title="A-la-hán">A la hán</a>, bị mê hoặc bởi vẻ ngoài của ông, nhưng đã được ông khuyên chấm dứt việc đó, và nhắc nhở rằng không nên nhìn ông bằng hình tướng bên ngoài, mà nên nhìn vào giáo pháp của ông truyền dạy thì mới thấy được một <a href="/wiki/Nh%C6%B0_Lai" title="Như Lai">Như Lai</a> chân thật. Trong <a href="/wiki/Kinh_Kim_C%C6%B0%C6%A1ng" class="mw-redirect" title="Kinh Kim Cương">kinh Kim cang</a> có bài kệ: "Nhược dĩ sắc kiến ngã, dĩ âm thanh cầu ngã, thị nhân hành tà đạo, bất năng kiến Như Lai", tức là nếu dùng sắc thấy Ta, dùng âm thanh cầu Ta, người đó hành đạo tà, không thể thấy <a href="/wiki/Nh%C6%B0_Lai" title="Như Lai">Như Lai</a>. </p><p>Không có một tác phẩm, văn bản nào miêu tả rõ ngoại hình Tất-đạt-đa Cồ-đàm dưới dạng con người cho đến khoảng <a href="/wiki/Th%E1%BA%BF_k%E1%BB%B7_1_TCN" title="Thế kỷ 1 TCN">thế kỷ thứ I TCN</a>, sau thời gian đó thì mới bắt đầu có những mô tả về hình dáng được cho là của ông trong Kinh Lakkhaṇa Sutta. Ngoài ra, <a href="/wiki/Da-du-%C4%91%C3%A0-la" title="Da-du-đà-la">Yasodhara</a> mô tả sơ lược hình dáng của Tất-đạt-đa Cồ-đàm sau khi ông lần đầu tiên trở lại cung điện của mình trong kinh điển Pali, Narasīha Gāthā. Trong 32 tướng tốt, người ta nói ông có đôi mắt xanh biếc. </p><p>Ngoài ra, khác với hình tượng tóc dày và xoăn trên các bức tượng khắc họa ông, Đức Phật được tả là đã cạo đầu khi tu để giải thoát khỏi trần đời thế tục.<sup id="cite_ref-30" class="reference"><a href="#cite_note-30"><span class="cite-bracket">[</span>26<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </p> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Nhận_định"><span id="Nh.E1.BA.ADn_.C4.91.E1.BB.8Bnh"></span>Nhận định</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Th%C3%ADch-ca_M%C3%A2u-ni&veaction=edit&section=14" title="Sửa đổi phần “Nhận định”" class="mw-editsection-visualeditor"><span>sửa</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Th%C3%ADch-ca_M%C3%A2u-ni&action=edit&section=14" title="Sửa mã nguồn tại đề mục: Nhận định"><span>sửa mã nguồn</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <table class="cquote" role="presentation" style="margin:auto; border-collapse: collapse; border: none; color: var(--color-base); background-color: transparent; width: auto;"> <tbody><tr> <td style="width: 20px; vertical-align: top; border: none; color: #B2B7F2; font-size: 40px; font-family: 'Times New Roman', Times, serif; font-weight: bold; line-height: .6em; text-align: left; padding: 10px 10px;">“ </td> <td style="vertical-align: top; border: none; padding: 4px 10px;"><i>Đức Phật là hiện thân của tất cả các đức tính mà ông giảng dạy. Trong suốt 45 năm hoằng pháp đầy ý nghĩa và thành công, đức <a href="/wiki/Ph%E1%BA%ADt" title="Phật">Phật</a> đã biến lời nói của ông thành hành động. Hệ thống đạo đức được Phật giảng dạy là hoàn hảo nhất trong lịch sử thế giới.</i> </td> <td style="width: 20px; vertical-align: bottom; border: none; color: #B2B7F2; font-size: 40px; font-family: 'Times New Roman', Times, serif; font-weight: bold; line-height: .6em; text-align: right; padding: 10px 10px;">” </td></tr> <tr> <td colspan="3" class="cquotecite" style="border: none; padding-right: 4%; font-size: smaller; text-align: right;"><cite>— </cite> </td></tr></tbody></table> <table class="cquote" role="presentation" style="margin:auto; border-collapse: collapse; border: none; color: var(--color-base); background-color: transparent; width: auto;"> <tbody><tr> <td style="width: 20px; vertical-align: top; border: none; color: #B2B7F2; font-size: 40px; font-family: 'Times New Roman', Times, serif; font-weight: bold; line-height: .6em; text-align: left; padding: 10px 10px;">“ </td> <td style="vertical-align: top; border: none; padding: 4px 10px;"><i>Tôi tin chắc là đường lối tu hành mà Đức Phật đã chỉ ra cho chúng ta là đường lối duy nhất mà nhân loại phải làm theo nếu muốn thoát khỏi tai họa.</i> </td> <td style="width: 20px; vertical-align: bottom; border: none; color: #B2B7F2; font-size: 40px; font-family: 'Times New Roman', Times, serif; font-weight: bold; line-height: .6em; text-align: right; padding: 10px 10px;">” </td></tr> <tr> <td colspan="3" class="cquotecite" style="border: none; padding-right: 4%; font-size: smaller; text-align: right;"><cite>— </cite> </td></tr></tbody></table> <table class="cquote" role="presentation" style="margin:auto; border-collapse: collapse; border: none; color: var(--color-base); background-color: transparent; width: auto;"> <tbody><tr> <td style="width: 20px; vertical-align: top; border: none; color: #B2B7F2; font-size: 40px; font-family: 'Times New Roman', Times, serif; font-weight: bold; line-height: .6em; text-align: left; padding: 10px 10px;">“ </td> <td style="vertical-align: top; border: none; padding: 4px 10px;"><i>...Nếu có bất kỳ <a href="/wiki/T%C3%B4n_gi%C3%A1o" title="Tôn giáo">tôn giáo</a> nào mà có thể thỏa mãn những nhu cầu của <a href="/wiki/Khoa_h%E1%BB%8Dc" title="Khoa học">khoa học</a> hiện đại thì tôn giáo đó chính là <a href="/wiki/Ph%E1%BA%ADt_gi%C3%A1o" title="Phật giáo">Phật giáo</a>.</i> </td> <td style="width: 20px; vertical-align: bottom; border: none; color: #B2B7F2; font-size: 40px; font-family: 'Times New Roman', Times, serif; font-weight: bold; line-height: .6em; text-align: right; padding: 10px 10px;">” </td></tr> <tr> <td colspan="3" class="cquotecite" style="border: none; padding-right: 4%; font-size: smaller; text-align: right;"><cite>— </cite> </td></tr></tbody></table> <table class="cquote" role="presentation" style="margin:auto; border-collapse: collapse; border: none; color: var(--color-base); background-color: transparent; width: auto;"> <tbody><tr> <td style="width: 20px; vertical-align: top; border: none; color: #B2B7F2; font-size: 40px; font-family: 'Times New Roman', Times, serif; font-weight: bold; line-height: .6em; text-align: left; padding: 10px 10px;">“ </td> <td style="vertical-align: top; border: none; padding: 4px 10px;"><i>Toàn thể nhân loại đã sản sinh ra chỉ một người như thế, với triết lý cao siêu như thế, với lòng từ bi mở rộng như thế. Một triết gia vĩ đại, thuyết giảng triết lý cao siêu bậc nhất, mà vẫn có lòng từ bi sâu thẳm nhất cho những loài vật nhỏ nhoi, và không bao giờ tự nâng mình lên. Đức Phật là Karma <a href="/wiki/Yogi" title="Yogi">Yogi</a> lý tưởng, làm việc hoàn toàn bất vụ lợi, và lịch sử nhân loại đã chứng tỏ rằng Đức Phật là bậc vĩ nhân vĩ đại nhất từng được sanh ra, không thể nào so sánh, sự kết hợp hài hòa nhất giữa khối óc và trái tim đã từng tồn tại.</i> </td> <td style="width: 20px; vertical-align: bottom; border: none; color: #B2B7F2; font-size: 40px; font-family: 'Times New Roman', Times, serif; font-weight: bold; line-height: .6em; text-align: right; padding: 10px 10px;">” </td></tr> <tr> <td colspan="3" class="cquotecite" style="border: none; padding-right: 4%; font-size: smaller; text-align: right;"><cite>— </cite> </td></tr></tbody></table> <table class="cquote" role="presentation" style="margin:auto; border-collapse: collapse; border: none; color: var(--color-base); background-color: transparent; width: auto;"> <tbody><tr> <td style="width: 20px; vertical-align: top; border: none; color: #B2B7F2; font-size: 40px; font-family: 'Times New Roman', Times, serif; font-weight: bold; line-height: .6em; text-align: left; padding: 10px 10px;">“ </td> <td style="vertical-align: top; border: none; padding: 4px 10px;"><i>Trên hành tinh này, Đức Phật đã thuyết giảng những sự thật của nền <a href="/wiki/%C4%90%E1%BA%A1o_%C4%91%E1%BB%A9c" title="Đạo đức">đạo đức</a> nâng cao và có giá trị vĩnh viễn không chỉ ở người <a href="/wiki/%E1%BA%A4n_%C4%90%E1%BB%99" title="Ấn Độ">Ấn Độ</a> thôi mà cũng ở nhân loại. Đức Phật đã là một trong những thiên tài có đạo đức bậc nhất đã từng được ban tặng vào thế gian này.</i> </td> <td style="width: 20px; vertical-align: bottom; border: none; color: #B2B7F2; font-size: 40px; font-family: 'Times New Roman', Times, serif; font-weight: bold; line-height: .6em; text-align: right; padding: 10px 10px;">” </td></tr> <tr> <td colspan="3" class="cquotecite" style="border: none; padding-right: 4%; font-size: smaller; text-align: right;"><cite>— </cite> </td></tr></tbody></table> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Danh_xưng_khác_(Thập_hiệu)"><span id="Danh_x.C6.B0ng_kh.C3.A1c_.28Th.E1.BA.ADp_hi.E1.BB.87u.29"></span>Danh xưng khác (Thập hiệu)</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Th%C3%ADch-ca_M%C3%A2u-ni&veaction=edit&section=15" title="Sửa đổi phần “Danh xưng khác (Thập hiệu)”" class="mw-editsection-visualeditor"><span>sửa</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Th%C3%ADch-ca_M%C3%A2u-ni&action=edit&section=15" title="Sửa mã nguồn tại đề mục: Danh xưng khác (Thập hiệu)"><span>sửa mã nguồn</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <figure typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/T%E1%BA%ADp_tin:Buddha_in_Sarnath_Museum_(Dhammajak_Mutra).jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/f/ff/Buddha_in_Sarnath_Museum_%28Dhammajak_Mutra%29.jpg/286px-Buddha_in_Sarnath_Museum_%28Dhammajak_Mutra%29.jpg" decoding="async" width="286" height="366" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/f/ff/Buddha_in_Sarnath_Museum_%28Dhammajak_Mutra%29.jpg/429px-Buddha_in_Sarnath_Museum_%28Dhammajak_Mutra%29.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/f/ff/Buddha_in_Sarnath_Museum_%28Dhammajak_Mutra%29.jpg/572px-Buddha_in_Sarnath_Museum_%28Dhammajak_Mutra%29.jpg 2x" data-file-width="1188" data-file-height="1521" /></a><figcaption>Một bức tượng của Phật tại <a href="/wiki/Sarnath" title="Sarnath">Sarnath</a>, <a href="/wiki/Th%E1%BA%BF_k%E1%BB%B7_4" title="Thế kỷ 4">thế kỷ thứ IV</a> <a href="/wiki/C%C3%B4ng_Nguy%C3%AAn" title="Công Nguyên">Công Nguyên</a>.</figcaption></figure> <ol><li><a href="/wiki/Nh%C6%B0_Lai" title="Như Lai">Như Lai</a> (zh. 如來, sa., pi. tathāgata), là "Người đã đến như thế" hoặc "Người đến từ cõi Chân như". Phật giáo <a href="/wiki/M%E1%BA%ADt_T%C3%B4ng" class="mw-redirect" title="Mật Tông">Mật Tông</a> còn gọi là "Tỳ Lô Giá Na", dịch ý nghĩa là "Đại Nhật Như Lai". Theo tiếng Phạn, "<a href="/wiki/%C4%90%E1%BA%A1i_Nh%E1%BA%ADt_Nh%C6%B0_Lai" title="Đại Nhật Như Lai">Tỳ Lô Giá Na</a>" là tên gọi khác của <a href="/wiki/M%E1%BA%B7t_Tr%E1%BB%9Di" title="Mặt Trời">Mặt Trời</a>. Dùng danh hiệu "Tỳ Lô Giá Na" có nghĩa coi Tất-đạt-đa Cồ-đàm là Mặt Trời hồng không bao giờ tắt; tuệ giác của ông như Mặt Trời soi sáng khắp thế gian, xóa tan đêm tối <a href="/wiki/V%C3%B4_minh" class="mw-redirect" title="Vô minh">vô minh</a>.</li> <li>Ứng Cúng (zh. 應供) dịch nghĩa là <a href="/wiki/A-la-h%C3%A1n" title="A-la-hán">A La Hán</a> (zh. 阿羅漢, sa. arhat, pi. arahant), là "Người đáng được cúng dường", đáng được tôn kính.</li> <li>Chánh Biến Tri (zh. 正遍知, sa. samyaksaṃbuddha), dịch theo âm là Tam-miệu-tam-phật-đà (zh. 三藐三佛陀), là "Người hiểu biết đúng tất cả các pháp".</li> <li>Minh Hạnh Túc (zh. 明行足, sa. vidyācaraṇasaṃpanna), nghĩa là "Người có đủ <a href="/wiki/B%C3%A1t-nh%C3%A3" title="Bát-nhã">trí huệ</a> và đức hạnh", tức là có đầy đủ tam minh (Túc Mạng Minh, Thiên Nhãn Minh, Lậu Tận Minh) và ngũ hạnh (Thánh Hạnh, Phạm Hạnh, Thiên Hạnh, Anh Nhi Hạnh, Bệnh Hạnh).</li> <li>Thiện Thệ (zh. 善逝, sa. sugata), là "Người đã ra đi một cách tốt đẹp".</li> <li>Thế Gian Giải (zh. 世間解, sa. lokavid), là "Người đã thấu hiểu <a href="/wiki/Th%E1%BA%BF_gi%E1%BB%9Bi" title="Thế giới">thế giới</a>".</li> <li>Vô Thượng sĩ (zh. 無上士, sa. anuttarapuruṣa), là "Đấng tối cao, không ai hơn".</li> <li>Điều Ngự Trượng Phu (zh. 調御大丈夫, sa. puruṣadamyasārathi), nghĩa là "Người chế ngự được <a href="/wiki/C%C3%A1i_t%C3%B4i" class="mw-disambig" title="Cái tôi">bản ngã</a> và <a href="/wiki/Lo%C3%A0i_ng%C6%B0%E1%BB%9Di" class="mw-redirect" title="Loài người">nhân loại</a>". Điều Ngự Trượng Phu còn một nghĩa khác nữa là đức Phật Tất-đạt-đa Cồ-đàm có khả năng điều phục những người hiền và ngự phục những kẻ ác theo về chính đạo.</li> <li>Thiên Nhơn Sư (zh. 天人師, sa. devamanuṣyānāṃ śāstṛ), là "Bậc thầy của cõi người và cõi trời".</li> <li>Phật Thế Tôn (zh. 佛世尊, sa. buddhalokanātha, buddhalokajyeṣṭha, bhagavān), là "Bậc giác ngộ được <a href="/wiki/Th%E1%BA%BF_gi%E1%BB%9Bi" title="Thế giới">thế gian</a> tôn kính".</li></ol> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Trong_các_tôn_giáo_khác"><span id="Trong_c.C3.A1c_t.C3.B4n_gi.C3.A1o_kh.C3.A1c"></span>Trong các tôn giáo khác</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Th%C3%ADch-ca_M%C3%A2u-ni&veaction=edit&section=16" title="Sửa đổi phần “Trong các tôn giáo khác”" class="mw-editsection-visualeditor"><span>sửa</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Th%C3%ADch-ca_M%C3%A2u-ni&action=edit&section=16" title="Sửa mã nguồn tại đề mục: Trong các tôn giáo khác"><span>sửa mã nguồn</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>Nhiều người theo <a href="/wiki/%E1%BA%A4n_%C4%90%E1%BB%99_gi%C3%A1o" title="Ấn Độ giáo">Ấn Độ giáo</a> cho rằng Tất-đạt-đa Cồ-đàm là hóa thân thứ 9 của thần <a href="/wiki/Vishnu" title="Vishnu">Vishnu</a>. Tuy nhiên nhiều lời dạy của Phật Thích Ca vốn đi ngược lại giáo điều tôn giáo của Ấn Độ giáo, điển hình là Phật phủ nhận quyền năng của <a href="/wiki/Kinh_V%E1%BB%87-%C4%91%C3%A0" title="Kinh Vệ-đà">kinh Vệ Đà</a> (Vedas) và phủ nhận sự tồn tại của <a href="/wiki/Ng%C3%A3_(Ph%E1%BA%ADt_gi%C3%A1o)" title="Ngã (Phật giáo)">Ngã</a>, linh hồn trường tồn, bất biến (Atman). Phật cũng phủ nhận địa vị tối cao của <a href="/wiki/Brahma" title="Brahma">Brahma</a> trong Ấn Độ giáo, Phật nói rằng các vị thần cũng chỉ là một chúng sinh trong tam giới mà thôi, họ không phải toàn năng và cũng không bất tử. Do vậy, chi tiết này có lẽ là do Ấn Độ giáo hư cấu ra để thuyết phục những tín đồ <a href="/wiki/Ph%E1%BA%ADt_gi%C3%A1o" title="Phật giáo">Phật giáo</a> chuyển sang Ấn Độ giáo. </p><p>Tất-đạt-đa Cồ-đàm được một giáo phái <a href="/wiki/H%E1%BB%93i_gi%C3%A1o" title="Hồi giáo">Hồi giáo</a> của dân tộc Ahmadiyya coi như là một <a href="/wiki/Ng%C3%B4n_s%E1%BB%A9" class="mw-redirect" title="Ngôn sứ">nhà tiên tri</a>. Một số tín đồ <a href="/wiki/Ph%E1%BA%ADt_gi%C3%A1o_Trung_Qu%E1%BB%91c" title="Phật giáo Trung Quốc">Phật giáo Trung Quốc</a> thời sơ khai từng nghĩ Tất-đạt-đa Cồ-đàm là hóa thân của <a href="/wiki/L%C3%A3o_T%E1%BB%AD" title="Lão Tử">Lão Tử</a> trong <a href="/wiki/%C4%90%E1%BA%A1o_gi%C3%A1o" title="Đạo giáo">Đạo giáo</a>. </p><p>Các tín đồ của <a href="/wiki/%C4%90%E1%BA%A1o_Cao_%C4%90%C3%A0i" title="Đạo Cao Đài">Đạo Cao Đài</a> tôn thờ ông như một bậc thầy tôn giáo lớn của họ. Hình ảnh của Tất-đạt-đa Cồ-đàm có thể được tìm thấy trong cả Tòa Thánh và trên bàn thờ ở nhà. Ông cũng được họ cho là có mối liên hệ với những người sáng lập tôn giáo lớn khác như <a href="/wiki/L%C3%A3o_T%E1%BB%AD" title="Lão Tử">Lão Tử</a> hoặc <a href="/wiki/Kh%E1%BB%95ng_T%E1%BB%AD" title="Khổng Tử">Khổng Tử</a>. </p><p>Kể từ <a href="/wiki/Th%E1%BB%9Di_k%E1%BB%B3_Nara" title="Thời kỳ Nara">thời kỳ Nara</a> ở <a href="/wiki/Nh%E1%BA%ADt_B%E1%BA%A3n" title="Nhật Bản">Nhật Bản</a>, thuyết "<a href="/w/index.php?title=B%E1%BA%A3n_%C4%91%E1%BB%8Ba_th%C3%B9y_t%C3%ADch&action=edit&redlink=1" class="new" title="Bản địa thùy tích (trang không tồn tại)">bản địa thùy tích</a>" được khởi xướng với quan điểm rằng các vị thần của Nhật Bản thực tế là hóa thân của Phật, và người ta đã xác định "nguồn gốc Phật" của nhiều vị thần và tạo tác các tượng thần dưới hình dáng tăng lữ. </p><p>Trong giáo phái Gnostic cổ <a href="/wiki/Mani_gi%C3%A1o" title="Mani giáo">Mani giáo</a>, Tất-đạt-đa Cồ-đàm được cho là một trong số những vị thầy giảng đạo của Đức Chúa Trời trước khi <a href="/w/index.php?title=Mani&action=edit&redlink=1" class="new" title="Mani (trang không tồn tại)">Mani</a> xuất hiện. </p><p>Trong <a href="/wiki/Sikh_gi%C3%A1o" title="Sikh giáo">đạo Sikh</a>, Phật được đề cập như là đại diện thứ 23 của Vishnu trong Chaubis Avtar, một tác phẩm Dasam Granth theo truyền thống được viết bởi Guru Gobind Singh. </p><p>Hình tượng <a href="/wiki/Barlaam_v%C3%A0_Josaphat" title="Barlaam và Josaphat">Barlaam và Josaphat</a> trong <a href="/wiki/C%C6%A1_%C4%90%E1%BB%91c_gi%C3%A1o" class="mw-redirect" title="Cơ Đốc giáo">Cơ Đốc giáo</a> được các nhà nghiên cứu xem là chịu ảnh hưởng từ cuộc đời thành đạo của <a href="/wiki/T%E1%BA%A5t-%C4%91%E1%BA%A1t-%C4%91a_C%E1%BB%93-%C4%91%C3%A0m" class="mw-redirect" title="Tất-đạt-đa Cồ-đàm">Tất-đạt-đa Cồ-đàm</a>. </p> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Trong_nghệ_thuật_và_điện_ảnh"><span id="Trong_ngh.E1.BB.87_thu.E1.BA.ADt_v.C3.A0_.C4.91i.E1.BB.87n_.E1.BA.A3nh"></span>Trong nghệ thuật và điện ảnh</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Th%C3%ADch-ca_M%C3%A2u-ni&veaction=edit&section=17" title="Sửa đổi phần “Trong nghệ thuật và điện ảnh”" class="mw-editsection-visualeditor"><span>sửa</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Th%C3%ADch-ca_M%C3%A2u-ni&action=edit&section=17" title="Sửa mã nguồn tại đề mục: Trong nghệ thuật và điện ảnh"><span>sửa mã nguồn</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <figure typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/T%E1%BA%ADp_tin:Kanishka_Buddha_detail.jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/c/ce/Kanishka_Buddha_detail.jpg/223px-Kanishka_Buddha_detail.jpg" decoding="async" width="223" height="364" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/c/ce/Kanishka_Buddha_detail.jpg/335px-Kanishka_Buddha_detail.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/c/ce/Kanishka_Buddha_detail.jpg 2x" data-file-width="430" data-file-height="700" /></a><figcaption>Hình Đức Phật trên một đồng xu của <a href="/wiki/Kanishka" title="Kanishka">Kanishka I</a>, niên đại khoảng 130 CN</figcaption></figure> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Phim">Phim</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Th%C3%ADch-ca_M%C3%A2u-ni&veaction=edit&section=18" title="Sửa đổi phần “Phim”" class="mw-editsection-visualeditor"><span>sửa</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Th%C3%ADch-ca_M%C3%A2u-ni&action=edit&section=18" title="Sửa mã nguồn tại đề mục: Phim"><span>sửa mã nguồn</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <ul><li>Little Buddha, bộ phim của <a href="/wiki/Bernardo_Bertolucci" title="Bernardo Bertolucci">Bernardo Bertolucci</a> năm <a href="/wiki/1994" title="1994">1994</a></li> <li>Prem Sanyas, bộ <a href="/wiki/Phim_c%C3%A2m" title="Phim câm">phim câm</a> 1925, đạo diễn bởi Franz Ostenn và Himansu Rai</li> <li>Con đường giác ngộ, bộ phim nhựa <a href="/wiki/Vi%E1%BB%87t_Nam" title="Việt Nam">Việt Nam</a> do Công Hậu làm đạo diễn. Phim được chùa <a href="/wiki/Ch%C3%B9a_Ho%E1%BA%B1ng_Ph%C3%A1p" title="Chùa Hoằng Pháp">Hoằng Pháp</a> (huyện <a href="/wiki/H%C3%B3c_M%C3%B4n" title="Hóc Môn">Hóc Môn</a>, <a href="/wiki/Th%C3%A0nh_ph%E1%BB%91_H%E1%BB%93_Ch%C3%AD_Minh" title="Thành phố Hồ Chí Minh">Thành phố Hồ Chí Minh</a>) và Công ty Nghiệp Thắng sản xuất vào năm <a href="/wiki/2013" title="2013">2013</a>. Diễn viên Tuấn Phương diễn vai Đức Phật. Ngày <a href="/wiki/8_th%C3%A1ng_6" title="8 tháng 6">8 tháng 6</a> năm 2014, phim đạt Giải nhất trong Liên hoan phim Vesak, được tiến hành nhân dịp Đại lễ <a href="/wiki/L%E1%BB%85_Ph%E1%BA%ADt_%C4%91%E1%BA%A3n" class="mw-redirect" title="Lễ Phật đản">Phật đản</a> Liên Hợp Quốc Vesak lần thứ 11 ở <a href="/wiki/Vi%E1%BB%87t_Nam" title="Việt Nam">Việt Nam</a> với sự tham dự của 95 quốc gia.</li> <li>Buddha, phim hoạt hình <a href="/wiki/Anime" title="Anime">anime</a> do <a href="/wiki/Toei" class="mw-redirect" title="Toei">Toei</a> sản xuất dựa trên <a href="/wiki/Manga" title="Manga">manga</a> Buddha của <a href="/wiki/Tezuka_Osamu" title="Tezuka Osamu">Osamu Tenzuka</a>.</li> <li>Đại chiến người và thần, bộ truyện tranh Nhật Bản được viết bởi Shinya Umemura và Takumi Fukui.</li></ul> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Phim_truyền_hình"><span id="Phim_truy.E1.BB.81n_h.C3.ACnh"></span>Phim truyền hình</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Th%C3%ADch-ca_M%C3%A2u-ni&veaction=edit&section=19" title="Sửa đổi phần “Phim truyền hình”" class="mw-editsection-visualeditor"><span>sửa</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Th%C3%ADch-ca_M%C3%A2u-ni&action=edit&section=19" title="Sửa mã nguồn tại đề mục: Phim truyền hình"><span>sửa mã nguồn</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <ul><li><a href="/wiki/%C4%90%E1%BB%A9c_Ph%E1%BA%ADt_(phim_truy%E1%BB%81n_h%C3%ACnh)" title="Đức Phật (phim truyền hình)">Buddha</a>, <a href="/wiki/Phim_truy%E1%BB%81n_h%C3%ACnh" title="Phim truyền hình">phim truyền hình</a> lịch sử của <a href="/wiki/%E1%BA%A4n_%C4%90%E1%BB%99" title="Ấn Độ">Ấn Độ</a> năm <a href="/wiki/2013" title="2013">2013</a>, diễn viên <a href="/wiki/Himanshu_Soni" title="Himanshu Soni">Himanshu Soni</a> đảm nhận vai Tất-đạt-đa Cồ-đàm.</li> <li><a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.niemphat.vn/cuoc-doi-duc-phat-thich-ca/6/">Phim cuộc đời đức Phật Thích Ca Buddha lồng tiếng 55 tập, 2013.</a></li></ul> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Văn_học"><span id="V.C4.83n_h.E1.BB.8Dc"></span>Văn học</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Th%C3%ADch-ca_M%C3%A2u-ni&veaction=edit&section=20" title="Sửa đổi phần “Văn học”" class="mw-editsection-visualeditor"><span>sửa</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Th%C3%ADch-ca_M%C3%A2u-ni&action=edit&section=20" title="Sửa mã nguồn tại đề mục: Văn học"><span>sửa mã nguồn</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <ul><li>The Light of Asia, một bài thơ sử thi của <a href="/w/index.php?title=Edwin_Arnold&action=edit&redlink=1" class="new" title="Edwin Arnold (trang không tồn tại)">Edwin Arnold</a> năm 1879.</li> <li>Buddha, một loạt truyện <a href="/wiki/Manga" title="Manga">manga</a> từ 1972-1983 được hư cấu, thêm thắt lại từ câu chuyện của Đức Phật của <a href="/wiki/Tezuka_Osamu" title="Tezuka Osamu">Osamu Tenzuka</a>.</li> <li>Tất-đạt-đa hay <a href="/wiki/C%C3%A2u_chuy%E1%BB%87n_d%C3%B2ng_s%C3%B4ng" class="mw-redirect" title="Câu chuyện dòng sông">Câu chuyện dòng sông</a>, bộ tiểu thuyết của <a href="/wiki/Hermann_Hesse" title="Hermann Hesse">Hermann Hesse</a>, viết bằng <a href="/wiki/Ti%E1%BA%BFng_%C4%90%E1%BB%A9c" title="Tiếng Đức">tiếng Đức</a> vào năm 1922.</li> <li>Lord of Light, một cuốn tiểu thuyết của <a href="/w/index.php?title=Roger_Zelazny&action=edit&redlink=1" class="new" title="Roger Zelazny (trang không tồn tại)">Roger Zelazny</a>, nói về một con người trong tương lai xa ở <a href="/wiki/Tr%C3%A1i_%C4%90%E1%BA%A5t" title="Trái Đất">Trái Đất</a>, sẽ dùng Phật pháp để giảng dạy con người, chống đối lại các vị thần.</li> <li>Câu nói Lù khù có ông Cù độ mạng: Lù khù là chỉ hạng người khờ dại, ngây thơ, không biết chút gì về cuộc đời, trình độ văn hóa giới hạn, không biết đua chen với đời, cứ sống buông trôi cho qua ngày đoạn tháng, nhưng không biết tại sao họ lại được rất nhiều may mắn ngoài khả năng của họ. Còn Cù chính là Cù-đàm, tức tên Gotama của Phật Thích Ca trong <a href="/wiki/C%C3%A2u_chuy%E1%BB%87n_d%C3%B2ng_s%C3%B4ng" class="mw-redirect" title="Câu chuyện dòng sông">Câu chuyện dòng sông</a>. Câu này ý nói những người khờ khạo sở dĩ được may mắn là nhờ Đức Phật Thích Ca độ mạng.</li></ul> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Âm_nhạc"><span id=".C3.82m_nh.E1.BA.A1c"></span>Âm nhạc</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Th%C3%ADch-ca_M%C3%A2u-ni&veaction=edit&section=21" title="Sửa đổi phần “Âm nhạc”" class="mw-editsection-visualeditor"><span>sửa</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Th%C3%ADch-ca_M%C3%A2u-ni&action=edit&section=21" title="Sửa mã nguồn tại đề mục: Âm nhạc"><span>sửa mã nguồn</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <ul><li>Ánh sáng Á Châu, một vở kịch diễn xướng của <a href="/w/index.php?title=Dubley_Buck&action=edit&redlink=1" class="new" title="Dubley Buck (trang không tồn tại)">Dubley Buck</a> năm 1886.</li> <li>Karuna Nadee, một vở kịch diễn xướng của <a href="/w/index.php?title=Dinesh_Subasinghe&action=edit&redlink=1" class="new" title="Dinesh Subasinghe (trang không tồn tại)">Dinesh Subasinghe</a> năm 2010.<figure typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/T%E1%BA%ADp_tin:Bodleian_MS._Burm._a._12_Life_of_Buddha_03-12.jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/9/90/Bodleian_MS._Burm._a._12_Life_of_Buddha_03-12.jpg/600px-Bodleian_MS._Burm._a._12_Life_of_Buddha_03-12.jpg" decoding="async" width="600" height="156" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/9/90/Bodleian_MS._Burm._a._12_Life_of_Buddha_03-12.jpg/900px-Bodleian_MS._Burm._a._12_Life_of_Buddha_03-12.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/9/90/Bodleian_MS._Burm._a._12_Life_of_Buddha_03-12.jpg/1200px-Bodleian_MS._Burm._a._12_Life_of_Buddha_03-12.jpg 2x" data-file-width="2426" data-file-height="630" /></a><figcaption>Shussan Saka, một bức tranh vẽ về cuộc đời Đức Phật</figcaption></figure></li></ul> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Tranh_vẽ"><span id="Tranh_v.E1.BA.BD"></span>Tranh vẽ</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Th%C3%ADch-ca_M%C3%A2u-ni&veaction=edit&section=22" title="Sửa đổi phần “Tranh vẽ”" class="mw-editsection-visualeditor"><span>sửa</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Th%C3%ADch-ca_M%C3%A2u-ni&action=edit&section=22" title="Sửa mã nguồn tại đề mục: Tranh vẽ"><span>sửa mã nguồn</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Xem_thêm"><span id="Xem_th.C3.AAm"></span>Xem thêm</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Th%C3%ADch-ca_M%C3%A2u-ni&veaction=edit&section=23" title="Sửa đổi phần “Xem thêm”" class="mw-editsection-visualeditor"><span>sửa</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Th%C3%ADch-ca_M%C3%A2u-ni&action=edit&section=23" title="Sửa mã nguồn tại đề mục: Xem thêm"><span>sửa mã nguồn</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <ul><li><a href="/wiki/Nhi%C3%AAn_%C4%90%C4%83ng_C%E1%BB%95_Ph%E1%BA%ADt" title="Nhiên Đăng Cổ Phật">Nhiên Đăng Cổ Phật</a></li> <li><a href="/wiki/%C4%90%E1%BA%A1i_Nh%E1%BA%ADt_Nh%C6%B0_Lai" title="Đại Nhật Như Lai">Tỳ Lô Giá Na Phật</a></li> <li><a href="/wiki/Ph%E1%BA%ADt_T%E1%BB%B3-b%C3%A0-thi" title="Phật Tỳ-bà-thi">Phật Tỳ Bà Thi</a></li> <li><a href="/wiki/Ph%E1%BA%ADt_Thi-kh%C3%AD" title="Phật Thi-khí">Phật Thi Khí</a></li> <li><a href="/wiki/Ph%E1%BA%ADt_T%E1%BB%B3-x%C3%A1-ph%C3%B9" title="Phật Tỳ-xá-phù">Phật Tỳ Xá Phù</a></li> <li><a href="/wiki/Ph%E1%BA%ADt_C%C3%A2u-l%C6%B0u-t%C3%B4n" title="Phật Câu-lưu-tôn">Phật Câu Lưu Tôn</a></li> <li><a href="/wiki/Ph%E1%BA%ADt_C%C3%A2u-na-h%C3%A0m" title="Phật Câu-na-hàm">Phật Câu Na Hàm Mâu Ni</a></li> <li><a href="/wiki/Ph%E1%BA%ADt_Ca-di%E1%BA%BFp" title="Phật Ca-diếp">Phật Ca Diếp</a></li> <li><a href="/wiki/Di-l%E1%BA%B7c" title="Di-lặc">Phật Di Lặc</a></li> <li><a href="/wiki/A-di-%C4%91%C3%A0" title="A-di-đà">Phật A Di Đà</a></li> <li><a href="/wiki/Ph%E1%BA%ADt" title="Phật">Phật</a></li> <li><a href="/wiki/Ph%E1%BA%ADt_gi%C3%A1o" title="Phật giáo">Phật giáo</a></li> <li><a href="/wiki/Ph%E1%BA%ADt_gi%C3%A1o_Nguy%C3%AAn_th%E1%BB%A7y" title="Phật giáo Nguyên thủy">Phật giáo Nguyên thủy</a></li> <li><a href="/wiki/L%E1%BB%8Bch_s%E1%BB%AD_Ph%E1%BA%ADt_gi%C3%A1o" title="Lịch sử Phật giáo">Lịch sử Phật giáo</a></li> <li><a href="/wiki/Th%E1%BA%ADp_%C4%91%E1%BA%A1i_%C4%91%E1%BB%87_t%E1%BB%AD" title="Thập đại đệ tử">Thập đại đệ tử</a></li> <li><a href="/wiki/Th%E1%BA%ADp_hi%E1%BB%87u" title="Thập hiệu">Thập hiệu</a></li></ul> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Chú_thích"><span id="Ch.C3.BA_th.C3.ADch"></span>Chú thích</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Th%C3%ADch-ca_M%C3%A2u-ni&veaction=edit&section=24" title="Sửa đổi phần “Chú thích”" class="mw-editsection-visualeditor"><span>sửa</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Th%C3%ADch-ca_M%C3%A2u-ni&action=edit&section=24" title="Sửa mã nguồn tại đề mục: Chú thích"><span>sửa mã nguồn</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <style data-mw-deduplicate="TemplateStyles:r71728118">.mw-parser-output .reflist{margin-bottom:0.5em;list-style-type:decimal}@media screen{.mw-parser-output .reflist{font-size:90%}}.mw-parser-output .reflist .references{font-size:100%;margin-bottom:0;list-style-type:inherit}.mw-parser-output .reflist-columns-2{column-width:30em}.mw-parser-output .reflist-columns-3{column-width:25em}.mw-parser-output .reflist-columns{margin-top:0.3em}.mw-parser-output .reflist-columns ol{margin-top:0}.mw-parser-output .reflist-columns li{page-break-inside:avoid;break-inside:avoid-column}.mw-parser-output .reflist-upper-alpha{list-style-type:upper-alpha}.mw-parser-output .reflist-upper-roman{list-style-type:upper-roman}.mw-parser-output .reflist-lower-alpha{list-style-type:lower-alpha}.mw-parser-output .reflist-lower-greek{list-style-type:lower-greek}.mw-parser-output .reflist-lower-roman{list-style-type:lower-roman}</style><div class="reflist columns references-column-width" style="-moz-column-width: 25em; -webkit-column-width: 25em; column-width: 25em; list-style-type: decimal;"> <ol class="references"> <li id="cite_note-FOOTNOTECousins199657–63-1"><b><a href="#cite_ref-FOOTNOTECousins199657–63_1-0">^</a></b> <span class="reference-text"><a href="#CITEREFCousins1996">Cousins 1996</a>, tr. 57–63.</span> </li> <li id="cite_note-FOOTNOTENorman199733-2"><b><a href="#cite_ref-FOOTNOTENorman199733_2-0">^</a></b> <span class="reference-text"><a href="#CITEREFNorman1997">Norman 1997</a>, tr. 33.</span> </li> <li id="cite_note-3"><b><a href="#cite_ref-3">^</a></b> <span class="reference-text"><style data-mw-deduplicate="TemplateStyles:r67233549">.mw-parser-output cite.citation{font-style:inherit}.mw-parser-output .citation q{quotes:"“""”""‘""’"}.mw-parser-output .id-lock-free a,.mw-parser-output .citation .cs1-lock-free a{background:linear-gradient(transparent,transparent),url("//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/6/65/Lock-green.svg")right 0.1em center/9px no-repeat}.mw-parser-output .id-lock-limited a,.mw-parser-output .id-lock-registration a,.mw-parser-output .citation .cs1-lock-limited a,.mw-parser-output .citation .cs1-lock-registration a{background:linear-gradient(transparent,transparent),url("//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/d/d6/Lock-gray-alt-2.svg")right 0.1em center/9px no-repeat}.mw-parser-output .id-lock-subscription a,.mw-parser-output .citation .cs1-lock-subscription a{background:linear-gradient(transparent,transparent),url("//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/a/aa/Lock-red-alt-2.svg")right 0.1em center/9px no-repeat}.mw-parser-output .cs1-subscription,.mw-parser-output .cs1-registration{color:#555}.mw-parser-output .cs1-subscription span,.mw-parser-output .cs1-registration span{border-bottom:1px dotted;cursor:help}.mw-parser-output .cs1-ws-icon a{background:linear-gradient(transparent,transparent),url("//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/4/4c/Wikisource-logo.svg")right 0.1em center/12px no-repeat}.mw-parser-output code.cs1-code{color:inherit;background:inherit;border:none;padding:inherit}.mw-parser-output .cs1-hidden-error{display:none;font-size:100%}.mw-parser-output .cs1-visible-error{font-size:100%}.mw-parser-output .cs1-maint{display:none;color:#33aa33;margin-left:0.3em}.mw-parser-output .cs1-format{font-size:95%}.mw-parser-output .cs1-kern-left,.mw-parser-output .cs1-kern-wl-left{padding-left:0.2em}.mw-parser-output .cs1-kern-right,.mw-parser-output .cs1-kern-wl-right{padding-right:0.2em}.mw-parser-output .citation .mw-selflink{font-weight:inherit}</style><cite class="citation cs2"><a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.accesstoinsight.org/tipitaka/dn/dn.16.1-6.vaji.html">“Maha-parinibbana Sutta”</a>, <i><a href="/wiki/Digha_Nikaya" class="mw-redirect" title="Digha Nikaya">Digha Nikaya</a></i>, Access insight, part 5</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=bookitem&rft.atitle=Maha-parinibbana+Sutta&rft.btitle=Digha+Nikaya&rft.pages=part+5&rft.pub=Access+insight&rft_id=http%3A%2F%2Fwww.accesstoinsight.org%2Ftipitaka%2Fdn%2Fdn.16.1-6.vaji.html&rfr_id=info%3Asid%2Fvi.wikipedia.org%3ATh%C3%ADch-ca+M%C3%A2u-ni" class="Z3988"></span></span> </li> <li id="cite_note-FOOTNOTEWarder200045-5"><b><a href="#cite_ref-FOOTNOTEWarder200045_5-0">^</a></b> <span class="reference-text"><a href="#CITEREFWarder2000">Warder 2000</a>, tr. 45.<span class="error harv-error" style="display: none; font-size:100%">Lỗi sfn: nhiều mục tiêu (2×): CITEREFWarder2000 (<a href="/w/index.php?title=Th%E1%BB%83_lo%E1%BA%A1i:L%E1%BB%97i_b%E1%BA%A3n_m%E1%BA%ABu_Harv_v%C3%A0_Sfn&action=edit&redlink=1" class="new" title="Thể loại:Lỗi bản mẫu Harv và Sfn (trang không tồn tại)">trợ giúp</a>)</span></span> </li> <li id="cite_note-web-6">^ <a href="#cite_ref-web_6-0"><sup><i><b>a</b></i></sup></a> <a href="#cite_ref-web_6-1"><sup><i><b>b</b></i></sup></a> <span class="reference-text"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r67233549"><cite id="CITEREFBoeree" class="citation web cs1"><a href="/w/index.php?title=C._George_Boeree&action=edit&redlink=1" class="new" title="C. George Boeree (trang không tồn tại)">Boeree, C George</a>. <a rel="nofollow" class="external text" href="http://webspace.ship.edu/cgboer/buddhaintro.html">“An Introduction to Buddhism”</a>. Shippensburg University<span class="reference-accessdate">. Truy cập ngày 10 tháng 9 năm 2011</span>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=unknown&rft.btitle=An+Introduction+to+Buddhism&rft.pub=Shippensburg+University&rft.aulast=Boeree&rft.aufirst=C+George&rft_id=http%3A%2F%2Fwebspace.ship.edu%2Fcgboer%2Fbuddhaintro.html&rfr_id=info%3Asid%2Fvi.wikipedia.org%3ATh%C3%ADch-ca+M%C3%A2u-ni" class="Z3988"></span></span> </li> <li id="cite_note-FOOTNOTELaumakis20084-7"><b><a href="#cite_ref-FOOTNOTELaumakis20084_7-0">^</a></b> <span class="reference-text"><a href="#CITEREFLaumakis2008">Laumakis 2008</a>, tr. 4.<span class="error harv-error" style="display: none; font-size:100%">Lỗi sfn: nhiều mục tiêu (2×): CITEREFLaumakis2008 (<a href="/w/index.php?title=Th%E1%BB%83_lo%E1%BA%A1i:L%E1%BB%97i_b%E1%BA%A3n_m%E1%BA%ABu_Harv_v%C3%A0_Sfn&action=edit&redlink=1" class="new" title="Thể loại:Lỗi bản mẫu Harv và Sfn (trang không tồn tại)">trợ giúp</a>)</span></span> </li> <li id="cite_note-FOOTNOTEBaroni2002230-8"><b><a href="#cite_ref-FOOTNOTEBaroni2002230_8-0">^</a></b> <span class="reference-text"><a href="#CITEREFBaroni2002">Baroni 2002</a>, tr. 230.</span> </li> <li id="cite_note-9"><b><a href="#cite_ref-9">^</a></b> <span class="reference-text"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://phatgiao.org.vn/tu-dien-phat-hoc-online/tat-dat-da-co-dam-k2470.html">Tất-đạt-đa Cồ-đàm</a>, phatgiao.org.</span> </li> <li id="cite_note-10"><b><a href="#cite_ref-10">^</a></b> <span class="reference-text">Rawlinson, Hugh George. (1950) <i>A Concise History of the Indian People</i>, Oxford University Press. p. 46.</span> </li> <li id="cite_note-11"><b><a href="#cite_ref-11">^</a></b> <span class="reference-text">Muller, F. Max. (2001) <i>The Dhammapada And Sutta-nipata</i>, Routledge (UK). p. xlvii. <a href="/wiki/ISBN" title="ISBN">ISBN</a> <a href="/wiki/%C4%90%E1%BA%B7c_bi%E1%BB%87t:Ngu%E1%BB%93n_s%C3%A1ch/0-7007-1548-7" title="Đặc biệt:Nguồn sách/0-7007-1548-7">0-7007-1548-7</a>.</span> </li> <li id="cite_note-12"><b><a href="#cite_ref-12">^</a></b> <span class="reference-text"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r67233549"><cite id="CITEREFKeay2011" class="citation book cs1">Keay, John (2011). <a rel="nofollow" class="external text" href="https://books.google.com/books?id=0IquM4BrJ4YC&q=His%20name%20was%20Bimbisara"><i>India: A History</i></a>. New York: Grove Press. <a href="/wiki/ISBN" title="ISBN">ISBN</a> <a href="/wiki/%C4%90%E1%BA%B7c_bi%E1%BB%87t:Ngu%E1%BB%93n_s%C3%A1ch/978-0-8021-9550-0" title="Đặc biệt:Nguồn sách/978-0-8021-9550-0"><bdi>978-0-8021-9550-0</bdi></a>. <q>The date [of Buddha's meeting with Bimbisara] (given the Buddhist 'short chronology') must have been around 400 BCE.</q></cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=book&rft.btitle=India%3A+A+History&rft.place=New+York&rft.pub=Grove+Press&rft.date=2011&rft.isbn=978-0-8021-9550-0&rft.aulast=Keay&rft.aufirst=John&rft_id=https%3A%2F%2Fbooks.google.com%2Fbooks%3Fid%3D0IquM4BrJ4YC%26q%3DHis%2520name%2520was%2520Bimbisara&rfr_id=info%3Asid%2Fvi.wikipedia.org%3ATh%C3%ADch-ca+M%C3%A2u-ni" class="Z3988"></span></span> </li> <li id="cite_note-13"><b><a href="#cite_ref-13">^</a></b> <span class="reference-text">Năm sinh này của ông được nhiều sách thừa nhận: <i>Việt Nam phong tục</i> của <a href="/wiki/Phan_K%E1%BA%BF_B%C3%ADnh" title="Phan Kế Bính">Phan Kế Bính</a> có ghi các năm 1028, 624, 558, 520 trước <a href="/wiki/C%C3%B4ng_nguy%C3%AAn" class="mw-redirect" title="Công nguyên">Công nguyên</a>; <i>Phật học Tinh yếu</i> của Hòa thượng Thích Thiền Tâm ghi năm sinh 624 trước Công nguyên; <i>Phật học khái lược</i> của Lưu Vô Tâm ghi năm sinh 624 trước Công nguyên. Tựu trung, Đức Phật sinh vào ngày <a href="/wiki/8_th%C3%A1ng_4" title="8 tháng 4">8 tháng 4</a> năm <a href="/wiki/624_TCN" title="624 TCN">624 TCN</a>. Xem: <a rel="nofollow" class="external autonumber" href="http://btgcp.gov.vn/Plus.aspx/vi/News/38/0/240/0/1744/Tim_ve_ngay_Duc_Phat_dan_sinh">[1]</a> Năm sinh này của ông cũng là cơ sở suy ra các năm sinh - mất của vợ - con trai và các <a href="/wiki/Th%E1%BA%ADp_%C4%91%E1%BA%A1i_%C4%91%E1%BB%87_t%E1%BB%AD" title="Thập đại đệ tử">đại đệ tử của ông</a>.</span> </li> <li id="cite_note-phatgiao-14">^ <a href="#cite_ref-phatgiao_14-0"><sup><i><b>a</b></i></sup></a> <a href="#cite_ref-phatgiao_14-1"><sup><i><b>b</b></i></sup></a> <span class="reference-text"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://phatgiao.org.vn/luoc-su-duc-phat-thich-ca-mau-ni-d30783.html">Lược sử đức Phật Thích Ca Mâu Ni</a>, Giáo hội Phật giáo Việt Nam, 16/05/2018.</span> </li> <li id="cite_note-hoasen-15">^ <a href="#cite_ref-hoasen_15-0"><sup><i><b>a</b></i></sup></a> <a href="#cite_ref-hoasen_15-1"><sup><i><b>b</b></i></sup></a> <span class="reference-text"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://thuvienhoasen.org/a17334/luoc-su-duc-phat-thich-ca-mau-ni">LƯỢC SỬ ĐỨC PHẬT THÍCH CA MÂU NI</a>, Thư viện Hoa sen, 17/05/2013.</span> </li> <li id="cite_note-16"><b><a href="#cite_ref-16">^</a></b> <span class="reference-text"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r67233549"><cite class="citation web cs1"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://phatgiao.org.vn/ngay-sinh-cua-duc-phat-d26922.html">“Ngày sinh của đức Phật”</a>. <i>phatgiao.org.vn</i>. 10 tháng 5 năm 2017<span class="reference-accessdate">. Truy cập ngày 14 tháng 9 năm 2021</span>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&rft.genre=unknown&rft.jtitle=phatgiao.org.vn&rft.atitle=Ng%C3%A0y+sinh+c%E1%BB%A7a+%C4%91%E1%BB%A9c+Ph%E1%BA%ADt&rft.date=2017-05-10&rft_id=https%3A%2F%2Fphatgiao.org.vn%2Fngay-sinh-cua-duc-phat-d26922.html&rfr_id=info%3Asid%2Fvi.wikipedia.org%3ATh%C3%ADch-ca+M%C3%A2u-ni" class="Z3988"></span></span> </li> <li id="cite_note-Narada2006-17"><b><a href="#cite_ref-Narada2006_17-0">^</a></b> <span class="reference-text"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r67233549"><cite id="CITEREFNarada2006" class="citation book cs1">Narada (ngày 1 tháng 1 năm 2006). <a rel="nofollow" class="external text" href="https://books.google.com/books?id=eTUpDwAAQBAJ"><i>The Buddha and His Teachings</i></a>. Jaico Publishing House. tr. 3-4. <a href="/wiki/ISBN" title="ISBN">ISBN</a> <a href="/wiki/%C4%90%E1%BA%B7c_bi%E1%BB%87t:Ngu%E1%BB%93n_s%C3%A1ch/978-81-7992-617-8" title="Đặc biệt:Nguồn sách/978-81-7992-617-8"><bdi>978-81-7992-617-8</bdi></a>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=book&rft.btitle=The+Buddha+and+His+Teachings&rft.pages=3-4&rft.pub=Jaico+Publishing+House&rft.date=2006-01-01&rft.isbn=978-81-7992-617-8&rft.au=Narada&rft_id=https%3A%2F%2Fbooks.google.com%2Fbooks%3Fid%3DeTUpDwAAQBAJ&rfr_id=info%3Asid%2Fvi.wikipedia.org%3ATh%C3%ADch-ca+M%C3%A2u-ni" class="Z3988"></span></span> </li> <li id="cite_note-TMC-18">^ <a href="#cite_ref-TMC_18-0"><sup><i><b>a</b></i></sup></a> <a href="#cite_ref-TMC_18-1"><sup><i><b>b</b></i></sup></a> <span class="reference-text">MN 36, <a href="/wiki/Th%C3%ADch_Minh_Ch%C3%A2u" title="Thích Minh Châu">Thích Minh Châu</a> dịch Pali-Việt.</span> </li> <li id="cite_note-19"><b><a href="#cite_ref-19">^</a></b> <span class="reference-text">MN 36, theo bản dịch Đức của H.W. Schumann, Chân Nguyên dịch Đức-Việt</span> </li> <li id="cite_note-23"><b><a href="#cite_ref-23">^</a></b> <span class="reference-text">Dẫn lại từ bản dịch Chương Trọng yếu của Đại Phẩm - Tạng Luật do tỳ-khưu Indacanda Nguyệt Thiên dịch. Xem tại <a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.budsas.org/uni/u-luat-daipham/dp-01a.htm">đây</a></span> </li> <li id="cite_note-tvhs-24"><b><a href="#cite_ref-tvhs_24-0">^</a></b> <span class="reference-text"><a rel="nofollow" class="external text" href="http://thuvienhoasen.org/a2820/bat-kinh-phap-mot-van-nan-thoi-dai-phuc-lam">Bát Kỉnh Pháp: Một vấn nạn thời đại</a>, Thư viện Hoa sen.</span> </li> <li id="cite_note-lichsu-25"><b><a href="#cite_ref-lichsu_25-0">^</a></b> <span class="reference-text"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r67233549"><cite class="citation web cs1"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20160626032829/http://www.buddhistedu.org/viet/index.php/phat-phap/lich-su-phat-giao-1/454-lich-su-duc-phat-thich-ca">“Lịch sử đức Phật Thích Ca”</a>. <a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.buddhistedu.org/viet/index.php/phat-phap/lich-su-phat-giao-1/454-lich-su-duc-phat-thich-ca">Bản gốc</a> lưu trữ ngày 26 tháng 6 năm 2016<span class="reference-accessdate">. Truy cập ngày 2 tháng 4 năm 2021</span>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=unknown&rft.btitle=L%E1%BB%8Bch+s%E1%BB%AD+%C4%91%E1%BB%A9c+Ph%E1%BA%ADt+Th%C3%ADch+Ca&rft_id=http%3A%2F%2Fwww.buddhistedu.org%2Fviet%2Findex.php%2Fphat-phap%2Flich-su-phat-giao-1%2F454-lich-su-duc-phat-thich-ca&rfr_id=info%3Asid%2Fvi.wikipedia.org%3ATh%C3%ADch-ca+M%C3%A2u-ni" class="Z3988"></span></span> </li> <li id="cite_note-26"><b><a href="#cite_ref-26">^</a></b> <span class="reference-text"><a href="/wiki/Th%C3%ADch_Nh%E1%BA%A5t_H%E1%BA%A1nh" title="Thích Nhất Hạnh">Thích Nhất Hạnh</a> (2007), <i>Đường xưa mây trắng</i>, Nxb Văn hóa Sài Gòn, TPHCM, trang 292-293.</span> </li> <li id="cite_note-27"><b><a href="#cite_ref-27">^</a></b> <span class="reference-text"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r67233549"><cite id="CITEREFLopez_Jr." class="citation web cs1">Lopez Jr., Donald S. <a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.britannica.com/EBchecked/topic/83105/Buddha/230773/The-Buddhas-relics">“The Buddha's relics”</a>. <i>Encyclopædia Britannica</i>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&rft.genre=unknown&rft.jtitle=Encyclop%C3%A6dia+Britannica&rft.atitle=The+Buddha%27s+relics&rft.aulast=Lopez+Jr.&rft.aufirst=Donald+S&rft_id=http%3A%2F%2Fwww.britannica.com%2FEBchecked%2Ftopic%2F83105%2FBuddha%2F230773%2FThe-Buddhas-relics&rfr_id=info%3Asid%2Fvi.wikipedia.org%3ATh%C3%ADch-ca+M%C3%A2u-ni" class="Z3988"></span></span> </li> <li id="cite_note-FOOTNOTEStrong2007136–37-28"><b><a href="#cite_ref-FOOTNOTEStrong2007136–37_28-0">^</a></b> <span class="reference-text"><a href="#CITEREFStrong2007">Strong 2007</a>, tr. 136–37.</span> </li> <li id="cite_note-unesco-29"><b><a href="#cite_ref-unesco_29-0">^</a></b> <span class="reference-text"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r67233549"><cite class="citation web cs1"><a rel="nofollow" class="external text" href="http://whc.unesco.org/archive/2002/whc-02-conf202-25e.pdf#decision.23.15">“Decisions adopted by the 26th Session of the World Heritage Committee”</a> <span class="cs1-format">(PDF)</span>. <a href="/w/index.php?title=World_Heritage_Site&action=edit&redlink=1" class="new" title="World Heritage Site (trang không tồn tại)">World Heritage Committee</a>. tr. 62<span class="reference-accessdate">. Truy cập ngày 10 tháng 7 năm 2006</span>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=unknown&rft.btitle=Decisions+adopted+by+the+26th+Session+of+the+World+Heritage+Committee&rft.pages=62&rft.pub=World+Heritage+Committee&rft_id=http%3A%2F%2Fwhc.unesco.org%2Farchive%2F2002%2Fwhc-02-conf202-25e.pdf%23decision.23.15&rfr_id=info%3Asid%2Fvi.wikipedia.org%3ATh%C3%ADch-ca+M%C3%A2u-ni" class="Z3988"></span></span> </li> <li id="cite_note-30"><b><a href="#cite_ref-30">^</a></b> <span class="reference-text"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r67233549"><cite class="citation web cs1"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.newmandala.org/the-buddha-was-bald/">“The Buddha was bald - New Mandala”</a>. New Mandala<span class="reference-accessdate">. Truy cập 27 tháng 5 năm 2023</span>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=unknown&rft.btitle=The+Buddha+was+bald+-+New+Mandala&rft.place=New+Mandala&rft_id=https%3A%2F%2Fwww.newmandala.org%2Fthe-buddha-was-bald%2F&rfr_id=info%3Asid%2Fvi.wikipedia.org%3ATh%C3%ADch-ca+M%C3%A2u-ni" class="Z3988"></span></span> </li> </ol></div> <dl><dt>Ghi chú</dt></dl> <link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r71728118"><div class="reflist" style="list-style-type: decimal;"> <ol class="references"> <li id="cite_note-deathplace-4"><b><a href="#cite_ref-deathplace_4-0">^</a></b> <span class="reference-text">Theo <a href="/w/index.php?title=Mahaparinibbana_Sutta&action=edit&redlink=1" class="new" title="Mahaparinibbana Sutta (trang không tồn tại)">Mahaparinibbana Sutta</a>,<sup id="cite_ref-3" class="reference"><a href="#cite_note-3"><span class="cite-bracket">[</span>3<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> Gautama mất ở Kushinagar, ngày nay là ở <a href="/wiki/Uttar_Pradesh" title="Uttar Pradesh">Uttar Pradesh</a>, Ấn Độ.</span> </li> <li id="cite_note-20"><b><a href="#cite_ref-20">^</a></b> <span class="reference-text">từ 21 đến 24 giờ đêm.</span> </li> <li id="cite_note-21"><b><a href="#cite_ref-21">^</a></b> <span class="reference-text">từ 24 giờ đêm đến 3 giờ sáng.</span> </li> <li id="cite_note-22"><b><a href="#cite_ref-22">^</a></b> <span class="reference-text">3 đến 6 giờ sáng.</span> </li> </ol></div> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Tham_khảo"><span id="Tham_kh.E1.BA.A3o"></span>Tham khảo</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Th%C3%ADch-ca_M%C3%A2u-ni&veaction=edit&section=25" title="Sửa đổi phần “Tham khảo”" class="mw-editsection-visualeditor"><span>sửa</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Th%C3%ADch-ca_M%C3%A2u-ni&action=edit&section=25" title="Sửa mã nguồn tại đề mục: Tham khảo"><span>sửa mã nguồn</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <style data-mw-deduplicate="TemplateStyles:r41642734">.mw-parser-output .refbegin{font-size:90%;margin-bottom:0.5em}.mw-parser-output .refbegin-hanging-indents>ul{list-style-type:none;margin-left:0}.mw-parser-output .refbegin-hanging-indents>ul>li,.mw-parser-output .refbegin-hanging-indents>dl>dd{margin-left:0;padding-left:3.2em;text-indent:-3.2em;list-style:none}.mw-parser-output .refbegin-100{font-size:100%}</style><div class="refbegin columns references-column-width" style="-moz-column-width: 25em; -webkit-column-width: 25em; column-width: 25em;"> <ul><li><i>Fo Guang Ta-tz'u-tien</i> 佛光大辭典. Fo Guang Ta-tz'u-tien pien-hsiu wei-yuan-hui 佛光大辭典編修委員會. Taipei: Fo-kuang ch'u-pan-she, 1988. (Phật Quang Đại Từ điển. Phật Quang Đại Từ điển biên tu uỷ viên hội. Đài Bắc: Phật Quang xuất bản xã, 1988.)</li> <li><i>Das Lexikon der Östlichen Weisheitslehren</i>, Bern 1986.</li> <li>Schumann, H.W.:</li></ul> <dl><dd><i>Buddhismus: Stifter, Schulen und Syteme</i>, Olten 1976.</dd> <dd><i>Der historische Buddha: Leben und Lehren des Gotama</i>, Köln, 1982.</dd></dl> <ul><li>Hirakawa, Akira: <i>A History of Indian Buddhism. From Śākyamuni to Early Mahāyāna</i>. Translated and Edited by Paul Groner. University of Hawaii Press, 1990.</li> <li>Thích Minh Châu (dịch): <a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.quangduc.com/kinhdien/Trungbo/trungbo036.html">Trung bộ kinh 36 (MN 36)</a> <a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20050301041534/http://www.quangduc.com/kinhdien/Trungbo/trungbo036.html">Lưu trữ</a> 2005-03-01 tại <a href="/wiki/Wayback_Machine" title="Wayback Machine">Wayback Machine</a></li> <li><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r67233549"><cite id="CITEREFLaumakis2008" class="citation cs2">Laumakis, Stephen (2008), <i>An Introduction to Buddhist philosophy</i>, Cambridge; New York: Cambridge University Press, <a href="/wiki/ISBN" title="ISBN">ISBN</a> <a href="/wiki/%C4%90%E1%BA%B7c_bi%E1%BB%87t:Ngu%E1%BB%93n_s%C3%A1ch/978-0-52185413-9" title="Đặc biệt:Nguồn sách/978-0-52185413-9"><bdi>978-0-52185413-9</bdi></a></cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=book&rft.btitle=An+Introduction+to+Buddhist+philosophy&rft.place=Cambridge%3B+New+York&rft.pub=Cambridge+University+Press&rft.date=2008&rft.isbn=978-0-52185413-9&rft.aulast=Laumakis&rft.aufirst=Stephen&rfr_id=info%3Asid%2Fvi.wikipedia.org%3ATh%C3%ADch-ca+M%C3%A2u-ni" class="Z3988"></span></li> <li><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r67233549"><cite id="CITEREFWarder2000" class="citation cs2"><a href="/w/index.php?title=A._K._Warder&action=edit&redlink=1" class="new" title="A. K. Warder (trang không tồn tại)">Warder, AK</a> (2000), <i>Indian Buddhism</i>, Delhi: Motilal Banarsidass</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=book&rft.btitle=Indian+Buddhism&rft.place=Delhi&rft.pub=Motilal+Banarsidass&rft.date=2000&rft.aulast=Warder&rft.aufirst=AK&rfr_id=info%3Asid%2Fvi.wikipedia.org%3ATh%C3%ADch-ca+M%C3%A2u-ni" class="Z3988"></span></li> <li><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r67233549"><cite id="CITEREFAnderson1999" class="citation cs2">Anderson, Carol (1999), <i>Pain and Its Ending: The Four Noble Truths in the Theravada Buddhist Canon</i>, Routledge</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=book&rft.btitle=Pain+and+Its+Ending%3A+The+Four+Noble+Truths+in+the+Theravada+Buddhist+Canon&rft.pub=Routledge&rft.date=1999&rft.aulast=Anderson&rft.aufirst=Carol&rfr_id=info%3Asid%2Fvi.wikipedia.org%3ATh%C3%ADch-ca+M%C3%A2u-ni" class="Z3988"></span></li> <li><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r67233549"><cite id="CITEREFArmstrong2000" class="citation cs2">Armstrong, Karen (2000), <i>Buddha</i>, Orion, <a href="/wiki/ISBN" title="ISBN">ISBN</a> <a href="/wiki/%C4%90%E1%BA%B7c_bi%E1%BB%87t:Ngu%E1%BB%93n_s%C3%A1ch/978-0-7538-1340-9" title="Đặc biệt:Nguồn sách/978-0-7538-1340-9"><bdi>978-0-7538-1340-9</bdi></a></cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=book&rft.btitle=Buddha&rft.pub=Orion&rft.date=2000&rft.isbn=978-0-7538-1340-9&rft.aulast=Armstrong&rft.aufirst=Karen&rfr_id=info%3Asid%2Fvi.wikipedia.org%3ATh%C3%ADch-ca+M%C3%A2u-ni" class="Z3988"></span></li> <li><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r67233549"><cite id="CITEREFAsvaghosa1883" class="citation cs2">——— (1883), <a rel="nofollow" class="external text" href="https://archive.org/details/foshohingtsankin00asva"><i>The Fo-sho-hing-tsan-king, a life of Buddha</i></a>, Beal, Samuel, transl., Oxford: Clarendon</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=book&rft.btitle=The+Fo-sho-hing-tsan-king%2C+a+life+of+Buddha&rft.place=Oxford&rft.pub=Clarendon&rft.date=1883&rft.au=Asvaghosa&rft_id=https%3A%2F%2Farchive.org%2Fdetails%2Ffoshohingtsankin00asva&rfr_id=info%3Asid%2Fvi.wikipedia.org%3ATh%C3%ADch-ca+M%C3%A2u-ni" class="Z3988"></span></li> <li><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r67233549"><cite id="CITEREFBareau1975" class="citation cs2">Bareau, André (1975), <a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.persee.fr/web/revues/home/prescript/article/befeo_0336-1519_1975_num_62_1_3845">“Les récits canoniques des funérailles du Buddha et leurs anomalies: nouvel essai d'interprétation”</a> [The canonical accounts of the Buddha's funerals and their anomalies: new interpretative essay], <i>Bulletin de l'Ecole française d'Extrême-Orient</i> (bằng tiếng Pháp), Persée, <b>LXII</b>: 151–89, <a href="/wiki/%C4%90%E1%BB%8Bnh_danh_%C4%91%E1%BB%91i_t%C6%B0%E1%BB%A3ng_s%E1%BB%91" class="mw-redirect" title="Định danh đối tượng số">doi</a>:<a rel="nofollow" class="external text" href="https://doi.org/10.3406%2Fbefeo.1975.3845">10.3406/befeo.1975.3845</a></cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&rft.genre=article&rft.jtitle=Bulletin+de+l%27Ecole+fran%C3%A7aise+d%27Extr%C3%AAme-Orient&rft.atitle=Les+r%C3%A9cits+canoniques+des+fun%C3%A9railles+du+Buddha+et+leurs+anomalies%3A+nouvel+essai+d%27interpr%C3%A9tation&rft.volume=LXII&rft.pages=151-89&rft.date=1975&rft_id=info%3Adoi%2F10.3406%2Fbefeo.1975.3845&rft.aulast=Bareau&rft.aufirst=Andr%C3%A9&rft_id=http%3A%2F%2Fwww.persee.fr%2Fweb%2Frevues%2Fhome%2Fprescript%2Farticle%2Fbefeo_0336-1519_1975_num_62_1_3845&rfr_id=info%3Asid%2Fvi.wikipedia.org%3ATh%C3%ADch-ca+M%C3%A2u-ni" class="Z3988"></span></li> <li><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r67233549"><cite id="CITEREFBareau1979" class="citation cs2">——— (1979), <a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.persee.fr/web/revues/home/prescript/issue/befeo_0336-1519_1979_num_66_1">“La composition et les étapes de la formation progressive du Mahaparinirvanasutra ancien”</a> [The composition and the etapes of the progressive formation of the ancient Mahaparinirvanasutra], <i>Bulletin de l'Ecole française d'Extrême-Orient</i> (bằng tiếng Pháp), Persée, <b>LXII</b>: 45–103</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&rft.genre=article&rft.jtitle=Bulletin+de+l%27Ecole+fran%C3%A7aise+d%27Extr%C3%AAme-Orient&rft.atitle=La+composition+et+les+%C3%A9tapes+de+la+formation+progressive+du+Mahaparinirvanasutra+ancien&rft.volume=LXII&rft.pages=45-103&rft.date=1979&rft.aulast=Bareau&rft.aufirst=Andr%C3%A9&rft_id=http%3A%2F%2Fwww.persee.fr%2Fweb%2Frevues%2Fhome%2Fprescript%2Fissue%2Fbefeo_0336-1519_1979_num_66_1&rfr_id=info%3Asid%2Fvi.wikipedia.org%3ATh%C3%ADch-ca+M%C3%A2u-ni" class="Z3988"></span></li> <li><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r67233549"><cite id="CITEREFBaroni2002" class="citation cs2">Baroni, Helen J. (2002), <i>The Illustrated Encyclopedia of Zen Buddhism</i>, Rosen</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=book&rft.btitle=The+Illustrated+Encyclopedia+of+Zen+Buddhism&rft.pub=Rosen&rft.date=2002&rft.aulast=Baroni&rft.aufirst=Helen+J.&rfr_id=info%3Asid%2Fvi.wikipedia.org%3ATh%C3%ADch-ca+M%C3%A2u-ni" class="Z3988"></span></li> <li><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r67233549"><cite id="CITEREFBeal1875" class="citation cs2"><a href="/w/index.php?title=Samuel_Beal&action=edit&redlink=1" class="new" title="Samuel Beal (trang không tồn tại)">Beal, Samuel, transl.</a> (1875), <a rel="nofollow" class="external text" href="https://archive.org/details/romanticlegendof00ahbi"><i>The romantic legend of Sâkya Buddha (Abhiniṣkramaṇa Sūtra)</i></a>, London: Trübner</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=book&rft.btitle=The+romantic+legend+of+S%C3%A2kya+Buddha+%28Abhini%E1%B9%A3krama%E1%B9%87a+S%C5%ABtra%29&rft.place=London&rft.pub=Tr%C3%BCbner&rft.date=1875&rft.aulast=Beal&rft.aufirst=Samuel%2C+transl.&rft_id=https%3A%2F%2Farchive.org%2Fdetails%2Fromanticlegendof00ahbi&rfr_id=info%3Asid%2Fvi.wikipedia.org%3ATh%C3%ADch-ca+M%C3%A2u-ni" class="Z3988"></span></li> <li><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r67233549"><cite id="CITEREFBechert1991–1997" class="citation cs2">Bechert, Heinz biên tập (1991–1997), <i>The dating of the historical Buddha (Symposium), vol. 1-3</i>, Göttingen: Vandenhoeck & Ruprecht</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=book&rft.btitle=The+dating+of+the+historical+Buddha+%28Symposium%29%2C+vol.+1-3&rft.place=G%C3%B6ttingen&rft.pub=Vandenhoeck+%26+Ruprecht&rft.date=1991%2F1997&rfr_id=info%3Asid%2Fvi.wikipedia.org%3ATh%C3%ADch-ca+M%C3%A2u-ni" class="Z3988"></span></li> <li><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r67233549"><cite id="CITEREFBronkhorst1993" class="citation cs2"><a href="/w/index.php?title=Johannes_Bronkhorst&action=edit&redlink=1" class="new" title="Johannes Bronkhorst (trang không tồn tại)">Bronkhorst, Johannes</a> (1993), <i>The Two Traditions of Meditation In Ancient India</i>, Motilal Banarsidass</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=book&rft.btitle=The+Two+Traditions+of+Meditation+In+Ancient+India&rft.pub=Motilal+Banarsidass&rft.date=1993&rft.aulast=Bronkhorst&rft.aufirst=Johannes&rfr_id=info%3Asid%2Fvi.wikipedia.org%3ATh%C3%ADch-ca+M%C3%A2u-ni" class="Z3988"></span></li> <li><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r67233549"><cite id="CITEREFBuswell2003" class="citation cs2">Buswell, Robert E biên tập (2003), <i>Encyclopedia of Buddhism</i>, <b>1</b>, US: Macmillan Reference, <a href="/wiki/ISBN" title="ISBN">ISBN</a> <a href="/wiki/%C4%90%E1%BA%B7c_bi%E1%BB%87t:Ngu%E1%BB%93n_s%C3%A1ch/0-02-865910-4" title="Đặc biệt:Nguồn sách/0-02-865910-4"><bdi>0-02-865910-4</bdi></a></cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=book&rft.btitle=Encyclopedia+of+Buddhism&rft.place=US&rft.pub=Macmillan+Reference&rft.date=2003&rft.isbn=0-02-865910-4&rfr_id=info%3Asid%2Fvi.wikipedia.org%3ATh%C3%ADch-ca+M%C3%A2u-ni" class="Z3988"></span></li> <li><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r67233549"><cite id="CITEREFCarrithers2001" class="citation cs2">Carrithers, M. (2001), <i>The Buddha: A Very Short Introduction</i>, Oxford University Press, <a href="/wiki/ISBN" title="ISBN">ISBN</a> <a href="/wiki/%C4%90%E1%BA%B7c_bi%E1%BB%87t:Ngu%E1%BB%93n_s%C3%A1ch/0-02-865910-4" title="Đặc biệt:Nguồn sách/0-02-865910-4"><bdi>0-02-865910-4</bdi></a></cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=book&rft.btitle=The+Buddha%3A+A+Very+Short+Introduction&rft.pub=Oxford+University+Press&rft.date=2001&rft.isbn=0-02-865910-4&rft.aulast=Carrithers&rft.aufirst=M.&rfr_id=info%3Asid%2Fvi.wikipedia.org%3ATh%C3%ADch-ca+M%C3%A2u-ni" class="Z3988"></span></li> <li><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r67233549"><cite id="CITEREFCollins2009" class="citation cs2">Collins, Randall (2009), <a rel="nofollow" class="external text" href="https://books.google.com/books?id=2HS1DOZ35EgC"><i>The Sociology of Philosophies</i></a>, Harvard University Press, <a href="/wiki/ISBN" title="ISBN">ISBN</a> <a href="/wiki/%C4%90%E1%BA%B7c_bi%E1%BB%87t:Ngu%E1%BB%93n_s%C3%A1ch/978-0-67402977-4" title="Đặc biệt:Nguồn sách/978-0-67402977-4"><bdi>978-0-67402977-4</bdi></a></cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=book&rft.btitle=The+Sociology+of+Philosophies&rft.pub=Harvard+University+Press&rft.date=2009&rft.isbn=978-0-67402977-4&rft.aulast=Collins&rft.aufirst=Randall&rft_id=https%3A%2F%2Fbooks.google.com%2Fbooks%3Fid%3D2HS1DOZ35EgC&rfr_id=info%3Asid%2Fvi.wikipedia.org%3ATh%C3%ADch-ca+M%C3%A2u-ni" class="Z3988"></span>, 1120 pp.</li> <li><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r67233549"><cite id="CITEREFConze1959" class="citation cs2"><a href="/wiki/Edward_Conze" title="Edward Conze">Conze, Edward, trans.</a> (1959), <i>Buddhist Scriptures</i>, London: Penguin</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=book&rft.btitle=Buddhist+Scriptures&rft.place=London&rft.pub=Penguin&rft.date=1959&rft.aulast=Conze&rft.aufirst=Edward%2C+trans.&rfr_id=info%3Asid%2Fvi.wikipedia.org%3ATh%C3%ADch-ca+M%C3%A2u-ni" class="Z3988"></span></li> <li><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r67233549"><cite id="CITEREFCousins1996" class="citation cs2">Cousins, LS (1996), <a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20110226184207/http://indology.info/papers/cousins/">“The dating of the historical Buddha: a review article”</a>, <i>Journal of the Royal Asiatic Society</i>, 3, Indology, <b>6</b> (1): 57–63, <a href="/wiki/%C4%90%E1%BB%8Bnh_danh_%C4%91%E1%BB%91i_t%C6%B0%E1%BB%A3ng_s%E1%BB%91" class="mw-redirect" title="Định danh đối tượng số">doi</a>:<a rel="nofollow" class="external text" href="https://doi.org/10.1017%2Fs1356186300014760">10.1017/s1356186300014760</a>, <a rel="nofollow" class="external text" href="http://indology.info/papers/cousins">Bản gốc</a> lưu trữ ngày 26 tháng 2 năm 2011<span class="reference-accessdate">, truy cập ngày 8 tháng 1 năm 2017</span></cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&rft.genre=article&rft.jtitle=Journal+of+the+Royal+Asiatic+Society&rft.atitle=The+dating+of+the+historical+Buddha%3A+a+review+article&rft.volume=6&rft.issue=1&rft.pages=57-63&rft.date=1996&rft_id=info%3Adoi%2F10.1017%2Fs1356186300014760&rft.aulast=Cousins&rft.aufirst=LS&rft_id=http%3A%2F%2Findology.info%2Fpapers%2Fcousins&rfr_id=info%3Asid%2Fvi.wikipedia.org%3ATh%C3%ADch-ca+M%C3%A2u-ni" class="Z3988"></span></li> <li><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r67233549"><cite id="CITEREFCowell1894" class="citation cs2">Cowell, Edward Byles, transl. (1894), <a rel="nofollow" class="external text" href="https://archive.org/details/buddhistmahy01asvauoft">“The Buddha-Karita of Ashvaghosa”</a>, trong Müller, Max (biên tập), <a href="/w/index.php?title=Sacred_Books_of_the_East&action=edit&redlink=1" class="new" title="Sacred Books of the East (trang không tồn tại)"><i>Sacred Books of the East</i></a>, <b>XLIX</b>, Oxford: Clarendon</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=bookitem&rft.atitle=The+Buddha-Karita+of+Ashvaghosa&rft.btitle=Sacred+Books+of+the+East&rft.place=Oxford&rft.pub=Clarendon&rft.date=1894&rft.aulast=Cowell&rft.aufirst=Edward+Byles%2C+transl.&rft_id=https%3A%2F%2Farchive.org%2Fdetails%2Fbuddhistmahy01asvauoft&rfr_id=info%3Asid%2Fvi.wikipedia.org%3ATh%C3%ADch-ca+M%C3%A2u-ni" class="Z3988"></span></li> <li><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r67233549"><cite id="CITEREFDavidson2003" class="citation cs2">Davidson, Ronald M. (2003), <i>Indian Esoteric Buddhism</i>, Columbia University Press, <a href="/wiki/ISBN" title="ISBN">ISBN</a> <a href="/wiki/%C4%90%E1%BA%B7c_bi%E1%BB%87t:Ngu%E1%BB%93n_s%C3%A1ch/0-231-12618-2" title="Đặc biệt:Nguồn sách/0-231-12618-2"><bdi>0-231-12618-2</bdi></a></cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=book&rft.btitle=Indian+Esoteric+Buddhism&rft.pub=Columbia+University+Press&rft.date=2003&rft.isbn=0-231-12618-2&rft.aulast=Davidson&rft.aufirst=Ronald+M.&rfr_id=info%3Asid%2Fvi.wikipedia.org%3ATh%C3%ADch-ca+M%C3%A2u-ni" class="Z3988"></span></li> <li><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r67233549"><cite id="CITEREFDhammika1993" class="citation cs2">Dhammika, S. (1993), <a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20131028175927/http://www.cs.colostate.edu/~malaiya/ashoka.html"><i>The Edicts of King Asoka: An English Rendering</i></a>, The Wheel Publication, Kandy, Sri Lanka: Buddhist Publication Society, <a href="/wiki/ISBN" title="ISBN">ISBN</a> <a href="/wiki/%C4%90%E1%BA%B7c_bi%E1%BB%87t:Ngu%E1%BB%93n_s%C3%A1ch/955-24-0104-6" title="Đặc biệt:Nguồn sách/955-24-0104-6"><bdi>955-24-0104-6</bdi></a>, <a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.cs.colostate.edu/~malaiya/ashoka.html">Bản gốc</a> lưu trữ ngày 28 tháng 10 năm 2013</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=book&rft.btitle=The+Edicts+of+King+Asoka%3A+An+English+Rendering&rft.place=Kandy%2C+Sri+Lanka&rft.series=The+Wheel+Publication&rft.pub=Buddhist+Publication+Society&rft.date=1993&rft.isbn=955-24-0104-6&rft.aulast=Dhammika&rft.aufirst=S.&rft_id=http%3A%2F%2Fwww.cs.colostate.edu%2F~malaiya%2Fashoka.html&rfr_id=info%3Asid%2Fvi.wikipedia.org%3ATh%C3%ADch-ca+M%C3%A2u-ni" class="Z3988"></span></li> <li><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r67233549"><cite id="CITEREFDundas2002" class="citation cs2">Dundas, Paul (2002), <a rel="nofollow" class="external text" href="https://books.google.com/books?id=5ialKAbIyV4C&pg=PA24"><i>The Jains</i></a> <span class="cs1-format">(Google Books)</span> (ấn bản thứ 2), <a href="/wiki/Routledge" title="Routledge">Routledge</a>, tr. 24, <a href="/wiki/ISBN" title="ISBN">ISBN</a> <a href="/wiki/%C4%90%E1%BA%B7c_bi%E1%BB%87t:Ngu%E1%BB%93n_s%C3%A1ch/978-0-41526606-2" title="Đặc biệt:Nguồn sách/978-0-41526606-2"><bdi>978-0-41526606-2</bdi></a><span class="reference-accessdate">, truy cập ngày 25 tháng 12 năm 2012</span></cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=book&rft.btitle=The+Jains&rft.pages=24&rft.edition=2nd&rft.pub=Routledge&rft.date=2002&rft.isbn=978-0-41526606-2&rft.aulast=Dundas&rft.aufirst=Paul&rft_id=https%3A%2F%2Fbooks.google.com%2Fbooks%3Fid%3D5ialKAbIyV4C%26pg%3DPA24&rfr_id=info%3Asid%2Fvi.wikipedia.org%3ATh%C3%ADch-ca+M%C3%A2u-ni" class="Z3988"></span></li> <li><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r67233549"><cite id="CITEREFEade1995" class="citation cs2">Eade, JC (1995), <i>The Calendrical Systems of Mainland South-East Asia</i> , Brill, <a href="/wiki/ISBN" title="ISBN">ISBN</a> <a href="/wiki/%C4%90%E1%BA%B7c_bi%E1%BB%87t:Ngu%E1%BB%93n_s%C3%A1ch/978-900410437-2" title="Đặc biệt:Nguồn sách/978-900410437-2"><bdi>978-900410437-2</bdi></a></cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=book&rft.btitle=The+Calendrical+Systems+of+Mainland+South-East+Asia&rft.edition=illustrated&rft.pub=Brill&rft.date=1995&rft.isbn=978-900410437-2&rft.aulast=Eade&rft.aufirst=JC&rfr_id=info%3Asid%2Fvi.wikipedia.org%3ATh%C3%ADch-ca+M%C3%A2u-ni" class="Z3988"></span></li> <li><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r67233549"><cite id="CITEREFEpstein2003" class="citation cs2">Epstein, Ronald (2003), <i>Buddhist Text Translation Society's Buddhism A to Z</i> , Burlingame, CA: Buddhist Text Translation Society</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=book&rft.btitle=Buddhist+Text+Translation+Society%27s+Buddhism+A+to+Z&rft.place=Burlingame%2C+CA&rft.edition=illustrated&rft.pub=Buddhist+Text+Translation+Society&rft.date=2003&rft.aulast=Epstein&rft.aufirst=Ronald&rfr_id=info%3Asid%2Fvi.wikipedia.org%3ATh%C3%ADch-ca+M%C3%A2u-ni" class="Z3988"></span></li> <li><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r67233549"><cite id="CITEREFFowler2005" class="citation cs2">Fowler, Mark (2005), <i>Zen Buddhism: beliefs and practices</i>, Sussex Academic Press</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=book&rft.btitle=Zen+Buddhism%3A+beliefs+and+practices&rft.pub=Sussex+Academic+Press&rft.date=2005&rft.aulast=Fowler&rft.aufirst=Mark&rfr_id=info%3Asid%2Fvi.wikipedia.org%3ATh%C3%ADch-ca+M%C3%A2u-ni" class="Z3988"></span></li> <li><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r67233549"><cite id="CITEREFGethin1998" class="citation cs2">Gethin, Rupert, ML (1998), <i>Foundations of Buddhism</i>, Oxford University Press</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=book&rft.btitle=Foundations+of+Buddhism&rft.pub=Oxford+University+Press&rft.date=1998&rft.aulast=Gethin&rft.aufirst=Rupert%2C+ML&rfr_id=info%3Asid%2Fvi.wikipedia.org%3ATh%C3%ADch-ca+M%C3%A2u-ni" class="Z3988"></span></li> <li><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r67233549"><cite id="CITEREFGombrich1988" class="citation cs2">Gombrich, Richard F (1988), <i>Theravada Buddhism: A Social History from Ancient Benares to Modern Colombo</i>, Routledge and Kegan Paul</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=book&rft.btitle=Theravada+Buddhism%3A+A+Social+History+from+Ancient+Benares+to+Modern+Colombo&rft.pub=Routledge+and+Kegan+Paul&rft.date=1988&rft.aulast=Gombrich&rft.aufirst=Richard+F&rfr_id=info%3Asid%2Fvi.wikipedia.org%3ATh%C3%ADch-ca+M%C3%A2u-ni" class="Z3988"></span></li> <li><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r67233549"><cite id="CITEREFGombrich1992" class="citation cs2">——— (1992), “Dating the Buddha: a red herring revealed”, trong Bechert, Heinz (biên tập), <i>Die Datierung des historischen Buddha</i> [<i>The Dating of the Historical Buddha</i>], Symposien zur Buddhismusforschung (bằng tiếng Đức), <b>IV</b>, Gottingen: Vandenhoeck and Ruprecht, tr. 237–59</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=bookitem&rft.atitle=Dating+the+Buddha%3A+a+red+herring+revealed&rft.btitle=Die+Datierung+des+historischen+Buddha&rft.place=Gottingen&rft.series=Symposien+zur+Buddhismusforschung&rft.pages=237-59&rft.pub=Vandenhoeck+and+Ruprecht&rft.date=1992&rft.aulast=Gombrich&rft.aufirst=Richard+F&rfr_id=info%3Asid%2Fvi.wikipedia.org%3ATh%C3%ADch-ca+M%C3%A2u-ni" class="Z3988"></span>.</li> <li><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r67233549"><cite id="CITEREFGombrich1997" class="citation cs2">——— (1997), <i>How Buddhism Began</i>, Munshiram Manoharlal</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=book&rft.btitle=How+Buddhism+Began&rft.pub=Munshiram+Manoharlal&rft.date=1997&rft.aulast=Gombrich&rft.aufirst=Richard+F&rfr_id=info%3Asid%2Fvi.wikipedia.org%3ATh%C3%ADch-ca+M%C3%A2u-ni" class="Z3988"></span></li> <li><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r67233549"><cite id="CITEREFGombrich2000" class="citation cs2">——— (2000), “Discovering the Buddha's date”, trong Perera, Lakshman S (biên tập), <i>Buddhism for the New Millennium</i>, London: World Buddhist Foundation, tr. 9–25</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=bookitem&rft.atitle=Discovering+the+Buddha%27s+date&rft.btitle=Buddhism+for+the+New+Millennium&rft.place=London&rft.pages=9-25&rft.pub=World+Buddhist+Foundation&rft.date=2000&rft.aulast=Gombrich&rft.aufirst=Richard+F&rfr_id=info%3Asid%2Fvi.wikipedia.org%3ATh%C3%ADch-ca+M%C3%A2u-ni" class="Z3988"></span>.</li> <li><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r67233549"><cite id="CITEREFGopal1990" class="citation cs2">Gopal, Madan (1990), K.S. Gautam (biên tập), <i>India through the ages</i>, Publication Division, Ministry of Information and Broadcasting, Government of India, tr. 73</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=book&rft.btitle=India+through+the+ages&rft.pages=73&rft.pub=Publication+Division%2C+Ministry+of+Information+and+Broadcasting%2C+Government+of+India&rft.date=1990&rft.aulast=Gopal&rft.aufirst=Madan&rfr_id=info%3Asid%2Fvi.wikipedia.org%3ATh%C3%ADch-ca+M%C3%A2u-ni" class="Z3988"></span></li> <li><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r67233549"><cite class="citation cs2">Grubin, David (Director), Gere, Richard (Narrator) (2010), <i>The Buddha: The Story of Siddhartha</i> (DVD), David Grubin Productions, 27:25 phút, <a href="/wiki/ASIN" class="mw-redirect" title="ASIN">ASIN</a> <a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.amazon.com/dp/B0033XUHAO">B0033XUHAO</a></cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=book&rft.btitle=The+Buddha%3A+The+Story+of+Siddhartha&rft.pub=David+Grubin+Productions&rft.date=2010&rft_id=%2F%2Fwww.amazon.com%2Fdp%2FB0033XUHAO%23id-name%3DASIN&rfr_id=info%3Asid%2Fvi.wikipedia.org%3ATh%C3%ADch-ca+M%C3%A2u-ni" class="Z3988"></span></li> <li><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r67233549"><cite id="CITEREFGyatso2007" class="citation cs2">Gyatso, Geshe Kelsang (2007), <i>Introduction to Buddhism An Explanation of the Buddhist Way of Life</i>, Tharpa, <a href="/wiki/ISBN" title="ISBN">ISBN</a> <a href="/wiki/%C4%90%E1%BA%B7c_bi%E1%BB%87t:Ngu%E1%BB%93n_s%C3%A1ch/978-0-9789067-7-1" title="Đặc biệt:Nguồn sách/978-0-9789067-7-1"><bdi>978-0-9789067-7-1</bdi></a></cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=book&rft.btitle=Introduction+to+Buddhism+An+Explanation+of+the+Buddhist+Way+of+Life&rft.pub=Tharpa&rft.date=2007&rft.isbn=978-0-9789067-7-1&rft.aulast=Gyatso&rft.aufirst=Geshe+Kelsang&rfr_id=info%3Asid%2Fvi.wikipedia.org%3ATh%C3%ADch-ca+M%C3%A2u-ni" class="Z3988"></span></li> <li><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r67233549"><cite id="CITEREFHamilton2000" class="citation cs2">Hamilton, Sue (2000), <i>Early Buddhism: A New Approach: The I of the Beholder</i>, Routledge</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=book&rft.btitle=Early+Buddhism%3A+A+New+Approach%3A+The+I+of+the+Beholder&rft.pub=Routledge&rft.date=2000&rft.aulast=Hamilton&rft.aufirst=Sue&rfr_id=info%3Asid%2Fvi.wikipedia.org%3ATh%C3%ADch-ca+M%C3%A2u-ni" class="Z3988"></span></li> <li><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r67233549"><cite id="CITEREFHartmann1991" class="citation cs2">Hartmann, Jens Uwe (1991), “Research on the date of the Buddha”, trong Bechert, Heinz (biên tập), <a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20141029211304/http://www.indologie.uni-muenchen.de/dokumente/publ_hartmann/juh_buddha_date.pdf"><i>The Dating of the Historical Buddha</i></a> <span class="cs1-format">(PDF)</span>, <b>1</b>, Göttingen: Vandenhoeck and Ruprecht, tr. 38–39, <a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.indologie.uni-muenchen.de/dokumente/publ_hartmann/juh_buddha_date.pdf">Bản gốc</a> <span class="cs1-format">(PDF)</span> lưu trữ ngày 29 tháng 10 năm 2014</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=bookitem&rft.atitle=Research+on+the+date+of+the+Buddha&rft.btitle=The+Dating+of+the+Historical+Buddha&rft.place=G%C3%B6ttingen&rft.pages=38-39&rft.pub=Vandenhoeck+and+Ruprecht&rft.date=1991&rft.aulast=Hartmann&rft.aufirst=Jens+Uwe&rft_id=http%3A%2F%2Fwww.indologie.uni-muenchen.de%2Fdokumente%2Fpubl_hartmann%2Fjuh_buddha_date.pdf&rfr_id=info%3Asid%2Fvi.wikipedia.org%3ATh%C3%ADch-ca+M%C3%A2u-ni" class="Z3988"></span></li> <li><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r67233549"><cite id="CITEREFHiltebeitel2002" class="citation cs2"><a href="/w/index.php?title=Alf_Hiltebeitel&action=edit&redlink=1" class="new" title="Alf Hiltebeitel (trang không tồn tại)">Hiltebeitel, Alf</a> (2002), “Hinduism”, trong Kitagawa, Joseph (biên tập), <a rel="nofollow" class="external text" href="https://books.google.com/books?id=kfyzAAAAQBAJ"><i>The Religious Traditions of Asia: Religion, History, and Culture</i></a>, Routledge</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=bookitem&rft.atitle=Hinduism&rft.btitle=The+Religious+Traditions+of+Asia%3A+Religion%2C+History%2C+and+Culture&rft.pub=Routledge&rft.date=2002&rft.aulast=Hiltebeitel&rft.aufirst=Alf&rft_id=https%3A%2F%2Fbooks.google.com%2Fbooks%3Fid%3DkfyzAAAAQBAJ&rfr_id=info%3Asid%2Fvi.wikipedia.org%3ATh%C3%ADch-ca+M%C3%A2u-ni" class="Z3988"></span></li> <li><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r67233549"><cite id="CITEREFHuntington1986" class="citation cs2">Huntington, John C (tháng 9 năm 1986), <a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20141128233735/http://huntingtonarchive.osu.edu/resources/downloads/jchArticles/Part%205.pdf">“Sowing the Seeds of the Lotus”</a> <span class="cs1-format">(PDF)</span>, <i>Orientations</i>: 46–58, <a rel="nofollow" class="external text" href="http://huntingtonarchive.osu.edu/resources/downloads/jchArticles/Part%205.pdf">Bản gốc</a> <span class="cs1-format">(PDF)</span> lưu trữ ngày 28 tháng 11 năm 2014<span class="reference-accessdate">, truy cập ngày 8 tháng 1 năm 2017</span></cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&rft.genre=article&rft.jtitle=Orientations&rft.atitle=Sowing+the+Seeds+of+the+Lotus&rft.pages=46-58&rft.date=1986-09&rft.aulast=Huntington&rft.aufirst=John+C&rft_id=http%3A%2F%2Fhuntingtonarchive.osu.edu%2Fresources%2Fdownloads%2FjchArticles%2FPart%25205.pdf&rfr_id=info%3Asid%2Fvi.wikipedia.org%3ATh%C3%ADch-ca+M%C3%A2u-ni" class="Z3988"></span></li> <li><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r67233549"><cite id="CITEREFJayatilleke1963" class="citation cs2">Jayatilleke, K.N. (1963), <a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20181224184220/http://www.ahandfulofleaves.org/documents/Early%20Buddhist%20Theory%20of%20Knowledge_Jayatilleke.pdf%20"><i>Early Buddhist Theory of Knowledge</i></a> (ấn bản thứ 1), London: George Allen & Unwin Ltd., <a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.ahandfulofleaves.org/documents/Early%20Buddhist%20Theory%20of%20Knowledge_Jayatilleke.pdf">Bản gốc</a> <span class="cs1-format">(PDF)</span> lưu trữ ngày 24 tháng 12 năm 2018<span class="reference-accessdate">, truy cập ngày 8 tháng 1 năm 2017</span></cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=book&rft.btitle=Early+Buddhist+Theory+of+Knowledge&rft.place=London&rft.edition=1st&rft.pub=George+Allen+%26+Unwin+Ltd.&rft.date=1963&rft.aulast=Jayatilleke&rft.aufirst=K.N.&rft_id=http%3A%2F%2Fwww.ahandfulofleaves.org%2Fdocuments%2FEarly%2520Buddhist%2520Theory%2520of%2520Knowledge_Jayatilleke.pdf&rfr_id=info%3Asid%2Fvi.wikipedia.org%3ATh%C3%ADch-ca+M%C3%A2u-ni" class="Z3988"></span></li> <li><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r67233549"><cite id="CITEREFJones1949" class="citation cs2">Jones, JJ (1949), <a rel="nofollow" class="external text" href="https://archive.org/details/sacredbooksofbud16londuoft"><i>The Mahāvastu</i></a>, Sacred Books of the Buddhists, <b>1</b>, London: Luzac & Co.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=book&rft.btitle=The+Mah%C4%81vastu&rft.place=London&rft.series=Sacred+Books+of+the+Buddhists&rft.pub=Luzac+%26+Co.&rft.date=1949&rft.aulast=Jones&rft.aufirst=JJ&rft_id=https%3A%2F%2Farchive.org%2Fdetails%2Fsacredbooksofbud16londuoft&rfr_id=info%3Asid%2Fvi.wikipedia.org%3ATh%C3%ADch-ca+M%C3%A2u-ni" class="Z3988"></span></li> <li><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r67233549"><cite id="CITEREFJones1952" class="citation cs2">——— (1952), <a rel="nofollow" class="external text" href="https://archive.org/details/sacredbooksofbud18londuoft"><i>The Mahāvastu</i></a>, Sacred Books of the Buddhists, <b>2</b>, London: Luzac & Co.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=book&rft.btitle=The+Mah%C4%81vastu&rft.place=London&rft.series=Sacred+Books+of+the+Buddhists&rft.pub=Luzac+%26+Co.&rft.date=1952&rft.aulast=Jones&rft.aufirst=JJ&rft_id=https%3A%2F%2Farchive.org%2Fdetails%2Fsacredbooksofbud18londuoft&rfr_id=info%3Asid%2Fvi.wikipedia.org%3ATh%C3%ADch-ca+M%C3%A2u-ni" class="Z3988"></span></li> <li><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r67233549"><cite id="CITEREFJones1956" class="citation cs2">——— (1956), <a rel="nofollow" class="external text" href="https://archive.org/details/sacredbooksofbud19londuoft"><i>The Mahāvastu</i></a>, Sacred Books of the Buddhists, <b>3</b>, London: Luzac & Co.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=book&rft.btitle=The+Mah%C4%81vastu&rft.place=London&rft.series=Sacred+Books+of+the+Buddhists&rft.pub=Luzac+%26+Co.&rft.date=1956&rft.aulast=Jones&rft.aufirst=JJ&rft_id=https%3A%2F%2Farchive.org%2Fdetails%2Fsacredbooksofbud19londuoft&rfr_id=info%3Asid%2Fvi.wikipedia.org%3ATh%C3%ADch-ca+M%C3%A2u-ni" class="Z3988"></span></li> <li><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r67233549"><cite id="CITEREFJong1993" class="citation cs2">Jong, JW de (1993), “The Beginnings of Buddhism”, <i>The Eastern Buddhist</i>, <b>26</b> (2)</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&rft.genre=article&rft.jtitle=The+Eastern+Buddhist&rft.atitle=The+Beginnings+of+Buddhism&rft.volume=26&rft.issue=2&rft.date=1993&rft.aulast=Jong&rft.aufirst=JW+de&rfr_id=info%3Asid%2Fvi.wikipedia.org%3ATh%C3%ADch-ca+M%C3%A2u-ni" class="Z3988"></span></li> <li><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r67233549"><cite id="CITEREFKala2006" class="citation cs2">Kala, U (2006) [1724], <i><a href="/w/index.php?title=Maha_Yazawin&action=edit&redlink=1" class="new" title="Maha Yazawin (trang không tồn tại)">Maha Yazawin Gyi</a></i> (bằng tiếng Miến Điện), <b>1</b> (ấn bản thứ 4), Yangon: Ya-Pyei, tr. 39</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=book&rft.btitle=Maha+Yazawin+Gyi&rft.place=Yangon&rft.pages=39&rft.edition=4th&rft.pub=Ya-Pyei&rft.date=2006&rft.aulast=Kala&rft.aufirst=U&rfr_id=info%3Asid%2Fvi.wikipedia.org%3ATh%C3%ADch-ca+M%C3%A2u-ni" class="Z3988"></span></li> <li><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r67233549"><cite id="CITEREFKaretzky2000" class="citation cs2">Karetzky, Patricia (2000), <i>Early Buddhist Narrative Art</i>, Lanham, MD: University Press of America</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=book&rft.btitle=Early+Buddhist+Narrative+Art&rft.place=Lanham%2C+MD&rft.pub=University+Press+of+America&rft.date=2000&rft.aulast=Karetzky&rft.aufirst=Patricia&rfr_id=info%3Asid%2Fvi.wikipedia.org%3ATh%C3%ADch-ca+M%C3%A2u-ni" class="Z3988"></span></li> <li><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r67233549"><cite id="CITEREFKatz1982" class="citation cs2">Katz, Nathan (1982), <i>Buddhist Images of Human Perfection: The Arahant of the Sutta Piṭaka</i>, Delhi: Motilal Banarsidass</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=book&rft.btitle=Buddhist+Images+of+Human+Perfection%3A+The+Arahant+of+the+Sutta+Pi%E1%B9%ADaka&rft.place=Delhi&rft.pub=Motilal+Banarsidass&rft.date=1982&rft.aulast=Katz&rft.aufirst=Nathan&rfr_id=info%3Asid%2Fvi.wikipedia.org%3ATh%C3%ADch-ca+M%C3%A2u-ni" class="Z3988"></span></li> <li><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r67233549"><cite id="CITEREFKeownPrebish2013" class="citation cs2">Keown, Damien; Prebish, Charles S (2013), <i>Encyclopedia of Buddhism</i>, Routledge</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=book&rft.btitle=Encyclopedia+of+Buddhism&rft.pub=Routledge&rft.date=2013&rft.aulast=Keown&rft.aufirst=Damien&rft.au=Prebish%2C+Charles+S&rfr_id=info%3Asid%2Fvi.wikipedia.org%3ATh%C3%ADch-ca+M%C3%A2u-ni" class="Z3988"></span></li> <li><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r67233549"><cite id="CITEREFLaumakis2008" class="citation cs2">Laumakis, Stephen (2008), <i>An Introduction to Buddhist philosophy</i>, Cambridge; New York: Cambridge University Press, <a href="/wiki/ISBN" title="ISBN">ISBN</a> <a href="/wiki/%C4%90%E1%BA%B7c_bi%E1%BB%87t:Ngu%E1%BB%93n_s%C3%A1ch/978-0-52185413-9" title="Đặc biệt:Nguồn sách/978-0-52185413-9"><bdi>978-0-52185413-9</bdi></a></cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=book&rft.btitle=An+Introduction+to+Buddhist+philosophy&rft.place=Cambridge%3B+New+York&rft.pub=Cambridge+University+Press&rft.date=2008&rft.isbn=978-0-52185413-9&rft.aulast=Laumakis&rft.aufirst=Stephen&rfr_id=info%3Asid%2Fvi.wikipedia.org%3ATh%C3%ADch-ca+M%C3%A2u-ni" class="Z3988"></span></li> <li><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r67233549"><cite id="CITEREFLopez1995" class="citation cs2">Lopez, Donald S (1995), <a rel="nofollow" class="external text" href="http://isites.harvard.edu/fs/docs/icb.topic787480.files/Lopez-Buddhism%20in%20Practice.pdf"><i>Buddhism in Practice</i></a> <span class="cs1-format">(PDF)</span>, Princeton University Press, <a href="/wiki/ISBN" title="ISBN">ISBN</a> <a href="/wiki/%C4%90%E1%BA%B7c_bi%E1%BB%87t:Ngu%E1%BB%93n_s%C3%A1ch/0-691-04442-2" title="Đặc biệt:Nguồn sách/0-691-04442-2"><bdi>0-691-04442-2</bdi></a></cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=book&rft.btitle=Buddhism+in+Practice&rft.pub=Princeton+University+Press&rft.date=1995&rft.isbn=0-691-04442-2&rft.aulast=Lopez&rft.aufirst=Donald+S&rft_id=http%3A%2F%2Fisites.harvard.edu%2Ffs%2Fdocs%2Ficb.topic787480.files%2FLopez-Buddhism%2520in%2520Practice.pdf&rfr_id=info%3Asid%2Fvi.wikipedia.org%3ATh%C3%ADch-ca+M%C3%A2u-ni" class="Z3988"></span></li> <li><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r67233549"><cite id="CITEREFMalalasekera1960" class="citation cs2">Malalasekera, G.P. (1960), <a rel="nofollow" class="external text" href="https://books.google.com/books?id=LEn9i9pnRHEC&pg=PA292&lpg=PA292&dq=Alavaka+Buddha&source=bl&ots=5_oj0GVAwv&sig=RSrMkzozOVLn3a_b3QwSucETgvs&hl=de&sa=X&ei=_mr_VOPYLoX4UpjlgIgF&ved=0CHEQ6AEwDQ#v=onepage&q=Alavaka%20Buddha&f=false"><i>Dictionary of Pali Proper Names, Vol. 1</i></a>, London: Pali Text Society/Luzac</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=book&rft.btitle=Dictionary+of+Pali+Proper+Names%2C+Vol.+1&rft.place=London&rft.pub=Pali+Text+Society%2FLuzac&rft.date=1960&rft.aulast=Malalasekera&rft.aufirst=G.P.&rft_id=https%3A%2F%2Fbooks.google.com%2Fbooks%3Fid%3DLEn9i9pnRHEC%26pg%3DPA292%26lpg%3DPA292%26dq%3DAlavaka%2BBuddha%26source%3Dbl%26ots%3D5_oj0GVAwv%26sig%3DRSrMkzozOVLn3a_b3QwSucETgvs%26hl%3Dde%26sa%3DX%26ei%3D_mr_VOPYLoX4UpjlgIgF%26ved%3D0CHEQ6AEwDQ%23v%3Donepage%26q%3DAlavaka%2520Buddha%26f%3Dfalse&rfr_id=info%3Asid%2Fvi.wikipedia.org%3ATh%C3%ADch-ca+M%C3%A2u-ni" class="Z3988"></span></li> <li><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r67233549"><cite id="CITEREFMacdonnel1900" class="citation cs2"><a href="/w/index.php?title=Arthur_Anthony_Macdonell&action=edit&redlink=1" class="new" title="Arthur Anthony Macdonell (trang không tồn tại)">Macdonnel, Arthur Anthony</a> (1900), “<span typeof="mw:File"><span><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/4c/Wikisource-logo.svg/12px-Wikisource-logo.svg.png" decoding="async" width="12" height="13" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/4c/Wikisource-logo.svg/18px-Wikisource-logo.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/4c/Wikisource-logo.svg/24px-Wikisource-logo.svg.png 2x" data-file-width="410" data-file-height="430" /></span></span> <a href="https://vi.wikisource.org/wiki/A_History_of_Sanskrit_Literature/Chapter_16" class="extiw" title="s:A History of Sanskrit Literature/Chapter 16">Sanskrit Literature and the West</a>.”, <i>A History of Sanskrit Literature</i>, New York: D Appleton & Co</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=bookitem&rft.atitle=12px%7Clink%3D+Sanskrit+Literature+and+the+West.&rft.btitle=A+History+of+Sanskrit+Literature&rft.place=New+York&rft.pub=D+Appleton+%26+Co&rft.date=1900&rft.aulast=Macdonnel&rft.aufirst=Arthur+Anthony&rfr_id=info%3Asid%2Fvi.wikipedia.org%3ATh%C3%ADch-ca+M%C3%A2u-ni" class="Z3988"></span></li> <li><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r67233549"><cite id="CITEREFMahāpātra1977" class="citation cs2">Mahāpātra, Cakradhara (1977), <a rel="nofollow" class="external text" href="https://books.google.com/?id=1sAKAAAAYAAJ"><i>The real birth place of Buddha</i></a>, Grantha Mandir</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=book&rft.btitle=The+real+birth+place+of+Buddha&rft.pub=Grantha+Mandir&rft.date=1977&rft.aulast=Mah%C4%81p%C4%81tra&rft.aufirst=Cakradhara&rft_id=https%3A%2F%2Fbooks.google.com%2F%3Fid%3D1sAKAAAAYAAJ&rfr_id=info%3Asid%2Fvi.wikipedia.org%3ATh%C3%ADch-ca+M%C3%A2u-ni" class="Z3988"></span></li> <li><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r67233549"><cite id="CITEREFMohāpātra2000" class="citation cs2">Mohāpātra, Gopinath (2000), <a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20121004071850/http://www.indologica.com/volumes/vol26/vol26_art06_MOHAPATRA.pdf">“Two Birth Plates of Buddha”</a> <span class="cs1-format">(PDF)</span>, <i>Indologica Taurinensia</i>, <b>26</b>: 113–19, <a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.indologica.com/volumes/vol26/vol26_art06_MOHAPATRA.pdf">Bản gốc</a> <span class="cs1-format">(PDF)</span> lưu trữ ngày 4 tháng 10 năm 2012</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&rft.genre=article&rft.jtitle=Indologica+Taurinensia&rft.atitle=Two+Birth+Plates+of+Buddha&rft.volume=26&rft.pages=113-19&rft.date=2000&rft.aulast=Moh%C4%81p%C4%81tra&rft.aufirst=Gopinath&rft_id=http%3A%2F%2Fwww.indologica.com%2Fvolumes%2Fvol26%2Fvol26_art06_MOHAPATRA.pdf&rfr_id=info%3Asid%2Fvi.wikipedia.org%3ATh%C3%ADch-ca+M%C3%A2u-ni" class="Z3988"></span></li> <li><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r67233549"><cite id="CITEREFMershman1913" class="citation cs2">Mershman, Francis (1913), “Barlaam and Josaphat”, trong Herberman, Charles G; và đồng nghiệp (biên tập), <a class="external text" href="https://en.wikisource.org/wiki/Catholic_Encyclopedia_(1913)/Barlaam_and_Josaphat"><i>The Catholic Encyclopedia</i></a>, <b>2</b>, New York: Robert Appleton</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=bookitem&rft.atitle=Barlaam+and+Josaphat&rft.btitle=The+Catholic+Encyclopedia&rft.place=New+York&rft.pub=Robert+Appleton&rft.date=1913&rft.aulast=Mershman&rft.aufirst=Francis&rft_id=https%3A%2F%2Fen.wikisource.org%2Fwiki%2FCatholic_Encyclopedia_%281913%29%2FBarlaam_and_Josaphat&rfr_id=info%3Asid%2Fvi.wikipedia.org%3ATh%C3%ADch-ca+M%C3%A2u-ni" class="Z3988"></span></li> <li><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r67233549"><cite id="CITEREFMettanandoHinueber2000" class="citation cs2">Mettanando, Bhikkhu; Hinueber, Oskar von (2000), <a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20150409132647/http://www.palitext.com/JPTS_scans/JPTS_2000_XXVI.pdf">“The Cause of the Buddha's Death”</a> <span class="cs1-format">(PDF)</span>, <i>Journal of the Pali Text Society</i>, <b>XXVI</b>: 105–118, <a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.palitext.com/JPTS_scans/JPTS_2000_XXVI.pdf">Bản gốc</a> <span class="cs1-format">(PDF)</span> lưu trữ ngày 9 tháng 4 năm 2015</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&rft.genre=article&rft.jtitle=Journal+of+the+Pali+Text+Society&rft.atitle=The+Cause+of+the+Buddha%27s+Death&rft.volume=XXVI&rft.pages=105-118&rft.date=2000&rft.aulast=Mettanando&rft.aufirst=Bhikkhu&rft.au=Hinueber%2C+Oskar+von&rft_id=http%3A%2F%2Fwww.palitext.com%2FJPTS_scans%2FJPTS_2000_XXVI.pdf&rfr_id=info%3Asid%2Fvi.wikipedia.org%3ATh%C3%ADch-ca+M%C3%A2u-ni" class="Z3988"></span></li> <li><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r67233549"><cite id="CITEREFNakamura1980" class="citation cs2"><a href="/w/index.php?title=Hajime_Nakamura&action=edit&redlink=1" class="new" title="Hajime Nakamura (trang không tồn tại)">Nakamura, Hajime</a> (1980), <a rel="nofollow" class="external text" href="https://books.google.com/?id=w0A7y4TCeVQC&pg=PA345"><i>Indian Buddhism: a survey with bibliographical notes</i></a>, Motilal Banarsidass, <a href="/wiki/ISBN" title="ISBN">ISBN</a> <a href="/wiki/%C4%90%E1%BA%B7c_bi%E1%BB%87t:Ngu%E1%BB%93n_s%C3%A1ch/978-81-208-0272-8" title="Đặc biệt:Nguồn sách/978-81-208-0272-8"><bdi>978-81-208-0272-8</bdi></a></cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=book&rft.btitle=Indian+Buddhism%3A+a+survey+with+bibliographical+notes&rft.pub=Motilal+Banarsidass&rft.date=1980&rft.isbn=978-81-208-0272-8&rft.aulast=Nakamura&rft.aufirst=Hajime&rft_id=https%3A%2F%2Fbooks.google.com%2F%3Fid%3Dw0A7y4TCeVQC%26pg%3DPA345&rfr_id=info%3Asid%2Fvi.wikipedia.org%3ATh%C3%ADch-ca+M%C3%A2u-ni" class="Z3988"></span></li> <li><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r67233549"><cite id="CITEREFNarada1992" class="citation cs2">Narada (1992), <i>A Manual of Buddhism</i>, Buddha Educational Foundation, <a href="/wiki/ISBN" title="ISBN">ISBN</a> <a href="/wiki/%C4%90%E1%BA%B7c_bi%E1%BB%87t:Ngu%E1%BB%93n_s%C3%A1ch/967-9920-58-5" title="Đặc biệt:Nguồn sách/967-9920-58-5"><bdi>967-9920-58-5</bdi></a></cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=book&rft.btitle=A+Manual+of+Buddhism&rft.pub=Buddha+Educational+Foundation&rft.date=1992&rft.isbn=967-9920-58-5&rft.au=Narada&rfr_id=info%3Asid%2Fvi.wikipedia.org%3ATh%C3%ADch-ca+M%C3%A2u-ni" class="Z3988"></span></li> <li><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r67233549"><cite id="CITEREFNarain1993" class="citation cs2">Narain, A.K. (1993), <a rel="nofollow" class="external text" href="https://journals.ub.uni-heidelberg.de/index.php/jiabs/article/viewFile/8810/2717">“Book Review: Heinz Bechert (ed.), The dating of the Historical Buddha, part I”</a>, <i>Journal of The International Association of Buddhist Studies</i>, <b>16</b> (1): 187–201</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&rft.genre=article&rft.jtitle=Journal+of+The+International+Association+of+Buddhist+Studies&rft.atitle=Book+Review%3A+Heinz+Bechert+%28ed.%29%2C+The+dating+of+the+Historical+Buddha%2C+part+I&rft.volume=16&rft.issue=1&rft.pages=187-201&rft.date=1993&rft.aulast=Narain&rft.aufirst=A.K.&rft_id=https%3A%2F%2Fjournals.ub.uni-heidelberg.de%2Findex.php%2Fjiabs%2Farticle%2FviewFile%2F8810%2F2717&rfr_id=info%3Asid%2Fvi.wikipedia.org%3ATh%C3%ADch-ca+M%C3%A2u-ni" class="Z3988"></span></li> <li><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r67233549"><cite id="CITEREFNorman1997" class="citation cs2">Norman, KR (1997), <a rel="nofollow" class="external text" href="http://ahandfulofleaves.files.wordpress.com/2011/11/a-philological-approach-to-buddhism_norman_tbf_1997.pdf"><i>A Philological Approach to Buddhism</i></a> <span class="cs1-format">(PDF)</span>, The Bukkyo Dendo Kyokai Lectures 1994, School of Oriental and African Studies (University of London)</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=book&rft.btitle=A+Philological+Approach+to+Buddhism&rft.series=The+Bukkyo+Dendo+Kyokai+Lectures+1994&rft.pub=School+of+Oriental+and+African+Studies+%28University+of+London%29&rft.date=1997&rft.aulast=Norman&rft.aufirst=KR&rft_id=http%3A%2F%2Fahandfulofleaves.files.wordpress.com%2F2011%2F11%2Fa-philological-approach-to-buddhism_norman_tbf_1997.pdf&rfr_id=info%3Asid%2Fvi.wikipedia.org%3ATh%C3%ADch-ca+M%C3%A2u-ni" class="Z3988"></span></li> <li><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r67233549"><cite id="CITEREFNorman2003" class="citation cs2">Norman, K.R. (2003), “The Four Noble Truths”, <a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20200101131428/http://www.ahandfulofleaves.org/documents/Articles/The%20Four%20Noble%20Truths_Norman_PTS_2003.pdf"><i>K.R. Norman Collected Papers II</i></a> <span class="cs1-format">(PDF)</span>, <a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.ahandfulofleaves.org/documents/Articles/The%20Four%20Noble%20Truths_Norman_PTS_2003.pdf">Bản gốc</a> <span class="cs1-format">(PDF)</span> lưu trữ ngày 1 tháng 1 năm 2020<span class="reference-accessdate">, truy cập ngày 8 tháng 1 năm 2017</span></cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=bookitem&rft.atitle=The+Four+Noble+Truths&rft.btitle=K.R.+Norman+Collected+Papers+II&rft.date=2003&rft.aulast=Norman&rft.aufirst=K.R.&rft_id=http%3A%2F%2Fwww.ahandfulofleaves.org%2Fdocuments%2FArticles%2FThe%2520Four%2520Noble%2520Truths_Norman_PTS_2003.pdf&rfr_id=info%3Asid%2Fvi.wikipedia.org%3ATh%C3%ADch-ca+M%C3%A2u-ni" class="Z3988"></span></li> <li><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r67233549"><cite id="CITEREFPrebish2008" class="citation cs2">Prebish, Charles S. (2008), <a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20120128200109/http://blogs.dickinson.edu/buddhistethics/files/2010/05/prebish-article.pdf">“Cooking the Buddhist Books: The Implications of the New Dating of the Buddha for the History of Early Indian Buddhism”</a> <span class="cs1-format">(PDF)</span>, <i>Journal of Buddhist Ethics</i>, <b>15</b>: 1–21, <a rel="nofollow" class="external text" href="http://blogs.dickinson.edu/buddhistethics/files/2010/05/prebish-article.pdf">Bản gốc</a> <span class="cs1-format">(PDF)</span> lưu trữ ngày 28 tháng 1 năm 2012</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&rft.genre=article&rft.jtitle=Journal+of+Buddhist+Ethics&rft.atitle=Cooking+the+Buddhist+Books%3A+The+Implications+of+the+New+Dating+of+the+Buddha+for+the+History+of+Early+Indian+Buddhism&rft.volume=15&rft.pages=1-21&rft.date=2008&rft.aulast=Prebish&rft.aufirst=Charles+S.&rft_id=http%3A%2F%2Fblogs.dickinson.edu%2Fbuddhistethics%2Ffiles%2F2010%2F05%2Fprebish-article.pdf&rfr_id=info%3Asid%2Fvi.wikipedia.org%3ATh%C3%ADch-ca+M%C3%A2u-ni" class="Z3988"></span></li> <li><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r67233549"><cite id="CITEREFRockhill1884" class="citation cs2"><a href="/w/index.php?title=William_Woodville_Rockhill&action=edit&redlink=1" class="new" title="William Woodville Rockhill (trang không tồn tại)">Rockhill, William Woodville, transl.</a> (1884), <a rel="nofollow" class="external text" href="https://archive.org/details/lifeofbuddhaearl00rock"><i>The life of the Buddha and the early history of his order, derived from Tibetan works in the Bkah-Hgyur and Bstan-Hgyur, followed by notices on the early history of Tibet and Khoten</i></a>, London: Trübner</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=book&rft.btitle=The+life+of+the+Buddha+and+the+early+history+of+his+order%2C+derived+from+Tibetan+works+in+the+Bkah-Hgyur+and+Bstan-Hgyur%2C+followed+by+notices+on+the+early+history+of+Tibet+and+Khoten&rft.place=London&rft.pub=Tr%C3%BCbner&rft.date=1884&rft.aulast=Rockhill&rft.aufirst=William+Woodville%2C+transl.&rft_id=https%3A%2F%2Farchive.org%2Fdetails%2Flifeofbuddhaearl00rock&rfr_id=info%3Asid%2Fvi.wikipedia.org%3ATh%C3%ADch-ca+M%C3%A2u-ni" class="Z3988"></span></li> <li><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r67233549"><cite id="CITEREFRuegg1999" class="citation cs2">Ruegg, Seyford (1999), “A new publication on the date and historiography of Buddha´s decease (nirvana): a review article”, <i>Bulletin of the School of Oriental and Afrikan Studies, University of London</i>, <b>62</b> (1): 82–87, <a href="/wiki/%C4%90%E1%BB%8Bnh_danh_%C4%91%E1%BB%91i_t%C6%B0%E1%BB%A3ng_s%E1%BB%91" class="mw-redirect" title="Định danh đối tượng số">doi</a>:<a rel="nofollow" class="external text" href="https://doi.org/10.1017%2Fs0041977x00017572">10.1017/s0041977x00017572</a></cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&rft.genre=article&rft.jtitle=Bulletin+of+the+School+of+Oriental+and+Afrikan+Studies%2C+University+of+London&rft.atitle=A+new+publication+on+the+date+and+historiography+of+Buddha%C2%B4s+decease+%28nirvana%29%3A+a+review+article&rft.volume=62&rft.issue=1&rft.pages=82-87&rft.date=1999&rft_id=info%3Adoi%2F10.1017%2Fs0041977x00017572&rft.aulast=Ruegg&rft.aufirst=Seyford&rfr_id=info%3Asid%2Fvi.wikipedia.org%3ATh%C3%ADch-ca+M%C3%A2u-ni" class="Z3988"></span></li> <li><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r67233549"><cite id="CITEREFSamuel2010" class="citation cs2">Samuel, Geoffrey (2010), <i>The Origins of Yoga and Tantra. Indic Religions to the Thirteenth Century</i>, Cambridge University Press</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=book&rft.btitle=The+Origins+of+Yoga+and+Tantra.+Indic+Religions+to+the+Thirteenth+Century&rft.pub=Cambridge+University+Press&rft.date=2010&rft.aulast=Samuel&rft.aufirst=Geoffrey&rfr_id=info%3Asid%2Fvi.wikipedia.org%3ATh%C3%ADch-ca+M%C3%A2u-ni" class="Z3988"></span></li> <li><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r67233549"><cite id="CITEREFSchmithausen1981" class="citation cs2">Schmithausen, Lambert (1981), “On some Aspects of Descriptions or Theories of 'Liberating Insight' and 'Enlightenment' in Early Buddhism”, trong von Klaus, Bruhn; Wezler, Albrecht (biên tập), <i>Studien zum Jainismus und Buddhismus (Gedenkschrift für Ludwig Alsdorf)</i> [<i>Studies on Jainism and Buddhism (Schriftfest for Ludwig Alsdorf)</i>] (bằng tiếng Đức), Wiesbaden, tr. 199–250</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=bookitem&rft.atitle=On+some+Aspects+of+Descriptions+or+Theories+of+%27Liberating+Insight%27+and+%27Enlightenment%27+in+Early+Buddhism&rft.btitle=Studien+zum+Jainismus+und+Buddhismus+%28Gedenkschrift+f%C3%BCr+Ludwig+Alsdorf%29&rft.place=Wiesbaden&rft.pages=199-250&rft.date=1981&rft.aulast=Schmithausen&rft.aufirst=Lambert&rfr_id=info%3Asid%2Fvi.wikipedia.org%3ATh%C3%ADch-ca+M%C3%A2u-ni" class="Z3988"></span></li> <li><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r67233549"><cite id="CITEREFSchober2002" class="citation cs2">Schober, Juliane (2002), <i>Sacred biography in the Buddhist traditions of South and Southeast Asia</i>, Delhi: Motilal Banarsidass</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=book&rft.btitle=Sacred+biography+in+the+Buddhist+traditions+of+South+and+Southeast+Asia&rft.place=Delhi&rft.pub=Motilal+Banarsidass&rft.date=2002&rft.aulast=Schober&rft.aufirst=Juliane&rfr_id=info%3Asid%2Fvi.wikipedia.org%3ATh%C3%ADch-ca+M%C3%A2u-ni" class="Z3988"></span></li> <li><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r67233549"><cite id="CITEREFSchumann2003" class="citation cs2">Schumann, Hans Wolfgang (2003), <i>The Historical Buddha: The Times, Life, and Teachings of the Founder of Buddhism</i>, Motilal Banarsidass, <a href="/wiki/ISBN" title="ISBN">ISBN</a> <a href="/wiki/%C4%90%E1%BA%B7c_bi%E1%BB%87t:Ngu%E1%BB%93n_s%C3%A1ch/812081817-2" title="Đặc biệt:Nguồn sách/812081817-2"><bdi>812081817-2</bdi></a></cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=book&rft.btitle=The+Historical+Buddha%3A+The+Times%2C+Life%2C+and+Teachings+of+the+Founder+of+Buddhism&rft.pub=Motilal+Banarsidass&rft.date=2003&rft.isbn=812081817-2&rft.aulast=Schumann&rft.aufirst=Hans+Wolfgang&rfr_id=info%3Asid%2Fvi.wikipedia.org%3ATh%C3%ADch-ca+M%C3%A2u-ni" class="Z3988"></span></li> <li><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r67233549"><cite id="CITEREFShimoda2002" class="citation cs2">Shimoda, Masahiro (2002), “How has the Lotus Sutra Created Social Movements: The Relationship of the Lotus Sutra to the Mahāparinirvāṇa-sūtra”, trong Reeves, Gene (biên tập), <i>A Buddhist Kaleidoscope</i>, Kosei</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=bookitem&rft.atitle=How+has+the+Lotus+Sutra+Created+Social+Movements%3A+The+Relationship+of+the+Lotus+Sutra+to+the+Mah%C4%81parinirv%C4%81%E1%B9%87a-s%C5%ABtra&rft.btitle=A+Buddhist+Kaleidoscope&rft.pub=Kosei&rft.date=2002&rft.aulast=Shimoda&rft.aufirst=Masahiro&rfr_id=info%3Asid%2Fvi.wikipedia.org%3ATh%C3%ADch-ca+M%C3%A2u-ni" class="Z3988"></span></li> <li><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r67233549"><cite id="CITEREFShults2014" class="citation cs2">Shults, Brett (2014), <a rel="nofollow" class="external text" href="http://jocbs.org/index.php/jocbs/article/view/76/96">“On the Buddha's Use of Some Brahmanical Motifs in Pali Texts”</a>, <i>Journal of the Oxford Centre for Buddhist Studies</i>, <b>6</b>: 106–140</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&rft.genre=article&rft.jtitle=Journal+of+the+Oxford+Centre+for+Buddhist+Studies&rft.atitle=On+the+Buddha%27s+Use+of+Some+Brahmanical+Motifs+in+Pali+Texts&rft.volume=6&rft.pages=106-140&rft.date=2014&rft.aulast=Shults&rft.aufirst=Brett&rft_id=http%3A%2F%2Fjocbs.org%2Findex.php%2Fjocbs%2Farticle%2Fview%2F76%2F96&rfr_id=info%3Asid%2Fvi.wikipedia.org%3ATh%C3%ADch-ca+M%C3%A2u-ni" class="Z3988"></span></li> <li><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r67233549"><cite id="CITEREFSrivastava1980" class="citation cs2">Srivastava, K.M. (1980), <a rel="nofollow" class="external text" href="https://journals.ub.uni-heidelberg.de/index.php/jiabs/article/viewFile/8511/2418">“Archaeological Excavations at Priprahwa and Ganwaria and the Identification of Kapilavastu”</a>, <i>Journal of the International Association of Buddhist Studies</i>, <b>3</b> (1): 103–110</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&rft.genre=article&rft.jtitle=Journal+of+the+International+Association+of+Buddhist+Studies&rft.atitle=Archaeological+Excavations+at+Priprahwa+and+Ganwaria+and+the+Identification+of+Kapilavastu&rft.volume=3&rft.issue=1&rft.pages=103-110&rft.date=1980&rft.aulast=Srivastava&rft.aufirst=K.M.&rft_id=https%3A%2F%2Fjournals.ub.uni-heidelberg.de%2Findex.php%2Fjiabs%2Farticle%2FviewFile%2F8511%2F2418&rfr_id=info%3Asid%2Fvi.wikipedia.org%3ATh%C3%ADch-ca+M%C3%A2u-ni" class="Z3988"></span></li> <li><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r67233549"><cite id="CITEREFSrivastava1979" class="citation cs2">Srivastava, K.M. (1979), “Kapilavastu and Its Precise Location”, <i>East and West</i>, <b>29</b> (1/4): 61–74</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&rft.genre=article&rft.jtitle=East+and+West&rft.atitle=Kapilavastu+and+Its+Precise+Location&rft.volume=29&rft.issue=1%2F4&rft.pages=61-74&rft.date=1979&rft.aulast=Srivastava&rft.aufirst=K.M.&rfr_id=info%3Asid%2Fvi.wikipedia.org%3ATh%C3%ADch-ca+M%C3%A2u-ni" class="Z3988"></span></li> <li><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r67233549"><cite id="CITEREFSkilton2004" class="citation cs2">Skilton, Andrew (2004), <i>A Concise History of Buddhism</i></cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=book&rft.btitle=A+Concise+History+of+Buddhism&rft.date=2004&rft.aulast=Skilton&rft.aufirst=Andrew&rfr_id=info%3Asid%2Fvi.wikipedia.org%3ATh%C3%ADch-ca+M%C3%A2u-ni" class="Z3988"></span></li> <li><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r67233549"><cite id="CITEREFSmith2000" class="citation cs2">Smith, Peter (2000), “Manifestations of God”, <i>A concise encyclopedia of the Bahá'í Faith</i>, Oxford: Oneworld Publications, <a href="/wiki/ISBN" title="ISBN">ISBN</a> <a href="/wiki/%C4%90%E1%BA%B7c_bi%E1%BB%87t:Ngu%E1%BB%93n_s%C3%A1ch/1-85168-184-1" title="Đặc biệt:Nguồn sách/1-85168-184-1"><bdi>1-85168-184-1</bdi></a></cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=bookitem&rft.atitle=Manifestations+of+God&rft.btitle=A+concise+encyclopedia+of+the+Bah%C3%A1%27%C3%AD+Faith&rft.place=Oxford&rft.pub=Oneworld+Publications&rft.date=2000&rft.isbn=1-85168-184-1&rft.aulast=Smith&rft.aufirst=Peter&rfr_id=info%3Asid%2Fvi.wikipedia.org%3ATh%C3%ADch-ca+M%C3%A2u-ni" class="Z3988"></span>, 231 pp.</li> <li><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r67233549"><cite id="CITEREFSmith1924" class="citation cs2">Smith, Vincent (1924), <a rel="nofollow" class="external text" href="https://archive.org/details/earlyhistoryofi00smit"><i>The Early History of India</i></a> (ấn bản thứ 4), Oxford: Clarendon</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=book&rft.btitle=The+Early+History+of+India&rft.place=Oxford&rft.edition=4th&rft.pub=Clarendon&rft.date=1924&rft.aulast=Smith&rft.aufirst=Vincent&rft_id=https%3A%2F%2Farchive.org%2Fdetails%2Fearlyhistoryofi00smit&rfr_id=info%3Asid%2Fvi.wikipedia.org%3ATh%C3%ADch-ca+M%C3%A2u-ni" class="Z3988"></span></li> <li><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r67233549"><cite id="CITEREFStrong2007" class="citation cs2"><a href="/w/index.php?title=John_S._Strong&action=edit&redlink=1" class="new" title="John S. Strong (trang không tồn tại)">Strong, John S</a> (2007), <i>Relics of the Buddha</i>, Motilal Banarsidass</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=book&rft.btitle=Relics+of+the+Buddha&rft.pub=Motilal+Banarsidass&rft.date=2007&rft.aulast=Strong&rft.aufirst=John+S&rfr_id=info%3Asid%2Fvi.wikipedia.org%3ATh%C3%ADch-ca+M%C3%A2u-ni" class="Z3988"></span></li> <li><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r67233549"><cite id="CITEREFSwearer2004" class="citation cs2">Swearer, Donald (2004), <i>Becoming the Buddha</i>, Princeton, NJ: Princeton University Press</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=book&rft.btitle=Becoming+the+Buddha&rft.place=Princeton%2C+NJ&rft.pub=Princeton+University+Press&rft.date=2004&rft.aulast=Swearer&rft.aufirst=Donald&rfr_id=info%3Asid%2Fvi.wikipedia.org%3ATh%C3%ADch-ca+M%C3%A2u-ni" class="Z3988"></span></li> <li><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r67233549"><cite id="CITEREFThapar2002" class="citation cs2">Thapar, Romila (2002), <i>The Penguin History of Early India: From Origins to AD 1300</i>, Penguin</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=book&rft.btitle=The+Penguin+History+of+Early+India%3A+From+Origins+to+AD+1300&rft.pub=Penguin&rft.date=2002&rft.aulast=Thapar&rft.aufirst=Romila&rfr_id=info%3Asid%2Fvi.wikipedia.org%3ATh%C3%ADch-ca+M%C3%A2u-ni" class="Z3988"></span></li> <li><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r67233549"><cite id="CITEREFTrainor2010" class="citation cs2">Trainor, Kevin (2010), <a rel="nofollow" class="external text" href="https://books.google.com/books?id=NFpcAgAAQBAJ&pg=PA436&dq=kapilavastu&hl=de&sa=X&ved=0ahUKEwjSr6-Fh-3JAhXBjA8KHaZiBUI4FBDoAQhAMAQ#v=onepage&q=kapilavastu&f=false"><i>"Kapilavastu", in: Keown, Damien; Prebish, Charles S. Encyclopedia of Buddhism</i></a>, London: Routledge</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=book&rft.btitle=%22Kapilavastu%22%2C+in%3A+Keown%2C+Damien%3B+Prebish%2C+Charles+S.+Encyclopedia+of+Buddhism&rft.place=London&rft.pub=Routledge&rft.date=2010&rft.aulast=Trainor&rft.aufirst=Kevin&rft_id=https%3A%2F%2Fbooks.google.com%2Fbooks%3Fid%3DNFpcAgAAQBAJ%26pg%3DPA436%26dq%3Dkapilavastu%26hl%3Dde%26sa%3DX%26ved%3D0ahUKEwjSr6-Fh-3JAhXBjA8KHaZiBUI4FBDoAQhAMAQ%23v%3Donepage%26q%3Dkapilavastu%26f%3Dfalse&rfr_id=info%3Asid%2Fvi.wikipedia.org%3ATh%C3%ADch-ca+M%C3%A2u-ni" class="Z3988"></span></li> <li><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r67233549"><cite id="CITEREFTripathy2014" class="citation cs2">Tripathy, Ajit Kumar (tháng 1 năm 2014), <a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20120318073346/http://orissa.gov.in/e-magazine/Journal/jounalvol1/pdf/orhj-3.pdf">“The Real Birth Place of Buddha. Yesterday's Kapilavastu, Today's Kapileswar”</a> <span class="cs1-format">(PDF)</span>, <i>The Orissa historical research journal</i>, Orissa State museum, <b>47</b> (1), <a rel="nofollow" class="external text" href="http://orissa.gov.in/e-magazine/Journal/jounalvol1/pdf/orhj-3.pdf">Bản gốc</a> <span class="cs1-format">(PDF)</span> lưu trữ ngày 18 tháng 3 năm 2012</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&rft.genre=article&rft.jtitle=The+Orissa+historical+research+journal&rft.atitle=The+Real+Birth+Place+of+Buddha.+Yesterday%27s+Kapilavastu%2C+Today%27s+Kapileswar&rft.volume=47&rft.issue=1&rft.date=2014-01&rft.aulast=Tripathy&rft.aufirst=Ajit+Kumar&rft_id=http%3A%2F%2Forissa.gov.in%2Fe-magazine%2FJournal%2Fjounalvol1%2Fpdf%2Forhj-3.pdf&rfr_id=info%3Asid%2Fvi.wikipedia.org%3ATh%C3%ADch-ca+M%C3%A2u-ni" class="Z3988"></span></li> <li><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r67233549"><cite id="CITEREFTuladhar2002" class="citation cs2">Tuladhar, Swoyambhu D. (tháng 11 năm 2002), <a rel="nofollow" class="external text" href="http://himalaya.socanth.cam.ac.uk/collections/journals/ancientnepal/pdf/ancient_nepal_151_01.pdf">“The Ancient City of Kapilvastu - Revisited”</a> <span class="cs1-format">(PDF)</span>, <i>Ancient Nepal</i> (151): 1–7</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&rft.genre=article&rft.jtitle=Ancient+Nepal&rft.atitle=The+Ancient+City+of+Kapilvastu+-+Revisited&rft.issue=151&rft.pages=1-7&rft.date=2002-11&rft.aulast=Tuladhar&rft.aufirst=Swoyambhu+D.&rft_id=http%3A%2F%2Fhimalaya.socanth.cam.ac.uk%2Fcollections%2Fjournals%2Fancientnepal%2Fpdf%2Fancient_nepal_151_01.pdf&rfr_id=info%3Asid%2Fvi.wikipedia.org%3ATh%C3%ADch-ca+M%C3%A2u-ni" class="Z3988"></span></li> <li><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r67233549"><cite id="CITEREFTurpie2001" class="citation cs2">Turpie, D (2001), <a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20070415174531/http://mrsp.mcgill.ca/reports/pdfs/Wesak.pdf"><i>Wesak And The Re-Creation of Buddhist Tradition</i></a> <span class="cs1-format">(PDF)</span> (master's thesis), Montreal, <a href="/wiki/Quebec" class="mw-redirect" title="Quebec">QC</a>: McGill University, <a rel="nofollow" class="external text" href="http://mrsp.mcgill.ca/reports/pdfs/Wesak.pdf">Bản gốc</a> <span class="cs1-format">(PDF)</span> lưu trữ ngày 15 tháng 4 năm 2007</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=book&rft.btitle=Wesak+And+The+Re-Creation+of+Buddhist+Tradition&rft.place=Montreal%2C+QC&rft.pub=McGill+University&rft.date=2001&rft.aulast=Turpie&rft.aufirst=D&rft_id=http%3A%2F%2Fmrsp.mcgill.ca%2Freports%2Fpdfs%2FWesak.pdf&rfr_id=info%3Asid%2Fvi.wikipedia.org%3ATh%C3%ADch-ca+M%C3%A2u-ni" class="Z3988"></span></li> <li><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r67233549"><cite id="CITEREFTwitchett1986" class="citation cs2">Twitchett, Denis biên tập (1986), <i>The Cambridge History of China</i>, 1. The Ch'in and Han Empires, 221 BC – AD 220, Cambridge University Press, <a href="/wiki/ISBN" title="ISBN">ISBN</a> <a href="/wiki/%C4%90%E1%BA%B7c_bi%E1%BB%87t:Ngu%E1%BB%93n_s%C3%A1ch/0-521-24327-0" title="Đặc biệt:Nguồn sách/0-521-24327-0"><bdi>0-521-24327-0</bdi></a></cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=book&rft.btitle=The+Cambridge+History+of+China&rft.pub=Cambridge+University+Press&rft.date=1986&rft.isbn=0-521-24327-0&rfr_id=info%3Asid%2Fvi.wikipedia.org%3ATh%C3%ADch-ca+M%C3%A2u-ni" class="Z3988"></span></li> <li><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r67233549"><cite id="CITEREFUpadhyaya1971" class="citation cs2">Upadhyaya, KN (1971), <i>Early Buddhism and the Bhagavadgita</i>, Dehli, <a href="/wiki/%E1%BA%A4n_%C4%90%E1%BB%99" title="Ấn Độ">IN</a>: Motilal Banarsidass, tr. 95, <a href="/wiki/ISBN" title="ISBN">ISBN</a> <a href="/wiki/%C4%90%E1%BA%B7c_bi%E1%BB%87t:Ngu%E1%BB%93n_s%C3%A1ch/978-812080880-5" title="Đặc biệt:Nguồn sách/978-812080880-5"><bdi>978-812080880-5</bdi></a></cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=book&rft.btitle=Early+Buddhism+and+the+Bhagavadgita&rft.place=Dehli%2C+IN&rft.pages=95&rft.pub=Motilal+Banarsidass&rft.date=1971&rft.isbn=978-812080880-5&rft.aulast=Upadhyaya&rft.aufirst=KN&rfr_id=info%3Asid%2Fvi.wikipedia.org%3ATh%C3%ADch-ca+M%C3%A2u-ni" class="Z3988"></span></li> <li><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r67233549"><cite id="CITEREFVetter1988" class="citation cs2">Vetter, Tilmann (1988), <a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20160318215317/http://www.ahandfulofleaves.org/documents/The%20Ideas%20and%20Meditative%20Practices%20of%20Early%20Buddhism_Vetter.pdf"><i>The Ideas and Meditative Practices of Early Buddhism</i></a> <span class="cs1-format">(PDF)</span>, Brill, <a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.ahandfulofleaves.org/documents/The%20Ideas%20and%20Meditative%20Practices%20of%20Early%20Buddhism_Vetter.pdf">Bản gốc</a> <span class="cs1-format">(PDF)</span> lưu trữ ngày 18 tháng 3 năm 2016<span class="reference-accessdate">, truy cập ngày 8 tháng 1 năm 2017</span></cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=book&rft.btitle=The+Ideas+and+Meditative+Practices+of+Early+Buddhism&rft.pub=Brill&rft.date=1988&rft.aulast=Vetter&rft.aufirst=Tilmann&rft_id=http%3A%2F%2Fwww.ahandfulofleaves.org%2Fdocuments%2FThe%2520Ideas%2520and%2520Meditative%2520Practices%2520of%2520Early%2520Buddhism_Vetter.pdf&rfr_id=info%3Asid%2Fvi.wikipedia.org%3ATh%C3%ADch-ca+M%C3%A2u-ni" class="Z3988"></span></li> <li><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r67233549"><cite id="CITEREFVon_Hinüber2009" class="citation cs2">Von Hinüber, Oskar (2009), “Cremated like a King: The funeral of the Buddha within the ancient Indian context”, <i>Journal of the International College of Postgraduate Buddhist Studies</i>, <b>13</b>: 33–66</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&rft.genre=article&rft.jtitle=Journal+of+the+International+College+of+Postgraduate+Buddhist+Studies&rft.atitle=Cremated+like+a+King%3A+The+funeral+of+the+Buddha+within+the+ancient+Indian+context&rft.volume=13&rft.pages=33-66&rft.date=2009&rft.aulast=Von+Hin%C3%BCber&rft.aufirst=Oskar&rfr_id=info%3Asid%2Fvi.wikipedia.org%3ATh%C3%ADch-ca+M%C3%A2u-ni" class="Z3988"></span></li> <li><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r67233549"><cite id="CITEREFWaley1932" class="citation cs2">Waley, Arthur (tháng 7 năm 1932), <a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20110603235636/http://ccbs.ntu.edu.tw/FULLTEXT/JR-MEL/waley.htm">“Did Buddha die of eating pork?: with a note on Buddha's image”</a>, <i>Melanges Chinois et bouddhiques. 1931–1932</i>, NTU: 343–54, <a rel="nofollow" class="external text" href="http://ccbs.ntu.edu.tw/FULLTEXT/JR-MEL/waley.htm">Bản gốc</a> lưu trữ ngày 3 tháng 6 năm 2011</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&rft.genre=article&rft.jtitle=Melanges+Chinois+et+bouddhiques.+1931%E2%80%931932&rft.atitle=Did+Buddha+die+of+eating+pork%3F%3A+with+a+note+on+Buddha%27s+image&rft.pages=343-54&rft.date=1932-07&rft.aulast=Waley&rft.aufirst=Arthur&rft_id=http%3A%2F%2Fccbs.ntu.edu.tw%2FFULLTEXT%2FJR-MEL%2Fwaley.htm&rfr_id=info%3Asid%2Fvi.wikipedia.org%3ATh%C3%ADch-ca+M%C3%A2u-ni" class="Z3988"></span></li> <li><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r67233549"><cite id="CITEREFWalshe1995" class="citation cs2">Walshe, Maurice (1995), <i>The Long Discourses of the Buddha. A Translation of the Digha Nikaya</i>, Boston: Wisdom Publications</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=book&rft.btitle=The+Long+Discourses+of+the+Buddha.+A+Translation+of+the+Digha+Nikaya&rft.place=Boston&rft.pub=Wisdom+Publications&rft.date=1995&rft.aulast=Walshe&rft.aufirst=Maurice&rfr_id=info%3Asid%2Fvi.wikipedia.org%3ATh%C3%ADch-ca+M%C3%A2u-ni" class="Z3988"></span></li> <li><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r67233549"><cite id="CITEREFWarder1998" class="citation book cs1">Warder, Anthony K. (1998). “Lokayata, Ajivaka, and Ajnana Philosophy”. <a rel="nofollow" class="external text" href="https://books.google.com/books?id=zw1UD1Mj9DwC&dq=ajnana&source=gbs_navlinks_s"><i>A Course in Indian Philosophy</i></a> (ấn bản thứ 2). Delhi: Motilal Banarsidass Publishers. tr. 45. <a href="/wiki/ISBN" title="ISBN">ISBN</a> <a href="/wiki/%C4%90%E1%BA%B7c_bi%E1%BB%87t:Ngu%E1%BB%93n_s%C3%A1ch/9788120812444" title="Đặc biệt:Nguồn sách/9788120812444"><bdi>9788120812444</bdi></a>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=bookitem&rft.atitle=Lokayata%2C+Ajivaka%2C+and+Ajnana+Philosophy&rft.btitle=A+Course+in+Indian+Philosophy&rft.place=Delhi&rft.pages=45&rft.edition=2nd&rft.pub=Motilal+Banarsidass+Publishers&rft.date=1998&rft.isbn=9788120812444&rft.aulast=Warder&rft.aufirst=Anthony+K.&rft_id=https%3A%2F%2Fbooks.google.com%2Fbooks%3Fid%3Dzw1UD1Mj9DwC%26dq%3Dajnana%26source%3Dgbs_navlinks_s&rfr_id=info%3Asid%2Fvi.wikipedia.org%3ATh%C3%ADch-ca+M%C3%A2u-ni" class="Z3988"></span></li> <li><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r67233549"><cite id="CITEREFWarder2000" class="citation cs2"><a href="/w/index.php?title=A._K._Warder&action=edit&redlink=1" class="new" title="A. K. Warder (trang không tồn tại)">Warder, AK</a> (2000), <i>Indian Buddhism</i>, Delhi: Motilal Banarsidass</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=book&rft.btitle=Indian+Buddhism&rft.place=Delhi&rft.pub=Motilal+Banarsidass&rft.date=2000&rft.aulast=Warder&rft.aufirst=AK&rfr_id=info%3Asid%2Fvi.wikipedia.org%3ATh%C3%ADch-ca+M%C3%A2u-ni" class="Z3988"></span></li> <li><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r67233549"><cite id="CITEREFWayman1997" class="citation cs2">Wayman, Alex (1997), <i>Untying the Knots in Buddhism: Selected Essays</i>, Motilal Banarsidass, <a href="/wiki/ISBN" title="ISBN">ISBN</a> <a href="/wiki/%C4%90%E1%BA%B7c_bi%E1%BB%87t:Ngu%E1%BB%93n_s%C3%A1ch/812081321-9" title="Đặc biệt:Nguồn sách/812081321-9"><bdi>812081321-9</bdi></a></cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=book&rft.btitle=Untying+the+Knots+in+Buddhism%3A+Selected+Essays&rft.pub=Motilal+Banarsidass&rft.date=1997&rft.isbn=812081321-9&rft.aulast=Wayman&rft.aufirst=Alex&rfr_id=info%3Asid%2Fvi.wikipedia.org%3ATh%C3%ADch-ca+M%C3%A2u-ni" class="Z3988"></span></li> <li><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r67233549"><cite id="CITEREFWeise2013" class="citation cs2">Weise, Kai; và đồng nghiệp (2013), <a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20140830011700/http://unesdoc.unesco.org/images/0022/002239/223986E.pdf"><i>The Sacred Garden of Lumbini – Perceptions of Buddha's Birthplace</i></a> <span class="cs1-format">(PDF)</span>, Paris: UNESCO, <a rel="nofollow" class="external text" href="http://unesdoc.unesco.org/images/0022/002239/223986E.pdf">Bản gốc</a> <span class="cs1-format">(PDF)</span> lưu trữ ngày 30 tháng 8 năm 2014</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=book&rft.btitle=The+Sacred+Garden+of+Lumbini+%E2%80%93+Perceptions+of+Buddha%27s+Birthplace&rft.place=Paris&rft.pub=UNESCO&rft.date=2013&rft.aulast=Weise&rft.aufirst=Kai&rft_id=http%3A%2F%2Funesdoc.unesco.org%2Fimages%2F0022%2F002239%2F223986E.pdf&rfr_id=info%3Asid%2Fvi.wikipedia.org%3ATh%C3%ADch-ca+M%C3%A2u-ni" class="Z3988"></span></li> <li><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r67233549"><cite id="CITEREFWillemen2009" class="citation cs2">Willemen, Charles, transl. (2009), <a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20140827205858/http://www.bdkamerica.org/digital/dbet_t0192_buddhacarita_2009.pdf"><i>Buddhacarita: In Praise of Buddha's Acts</i></a> <span class="cs1-format">(PDF)</span>, Berkeley, CA: Numata Center for Buddhist Translation and Research, <a href="/wiki/ISBN" title="ISBN">ISBN</a> <a href="/wiki/%C4%90%E1%BA%B7c_bi%E1%BB%87t:Ngu%E1%BB%93n_s%C3%A1ch/978-1886439-42-9" title="Đặc biệt:Nguồn sách/978-1886439-42-9"><bdi>978-1886439-42-9</bdi></a>, <a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.bdkamerica.org/digital/dbet_t0192_buddhacarita_2009.pdf">Bản gốc</a> <span class="cs1-format">(PDF)</span> lưu trữ ngày 27 tháng 8 năm 2014<span class="reference-accessdate">, truy cập ngày 8 tháng 1 năm 2017</span></cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=book&rft.btitle=Buddhacarita%3A+In+Praise+of+Buddha%27s+Acts&rft.place=Berkeley%2C+CA&rft.pub=Numata+Center+for+Buddhist+Translation+and+Research&rft.date=2009&rft.isbn=978-1886439-42-9&rft.aulast=Willemen&rft.aufirst=Charles%2C+transl.&rft_id=http%3A%2F%2Fwww.bdkamerica.org%2Fdigital%2Fdbet_t0192_buddhacarita_2009.pdf&rfr_id=info%3Asid%2Fvi.wikipedia.org%3ATh%C3%ADch-ca+M%C3%A2u-ni" class="Z3988"></span></li> <li><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r67233549"><cite id="CITEREFWynne2007" class="citation cs2">Wynne, Alexander (2007), <a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.e-reading.link/bookreader.php/134839/The_Origin_of_Buddhist_Meditation.pdf"><i>The Origin of Buddhist Meditation</i></a> <span class="cs1-format">(PDF)</span>, Routledge, <a href="/wiki/ISBN" title="ISBN">ISBN</a> <a href="/wiki/%C4%90%E1%BA%B7c_bi%E1%BB%87t:Ngu%E1%BB%93n_s%C3%A1ch/0-20396300-8" title="Đặc biệt:Nguồn sách/0-20396300-8"><bdi>0-20396300-8</bdi></a></cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=book&rft.btitle=The+Origin+of+Buddhist+Meditation&rft.pub=Routledge&rft.date=2007&rft.isbn=0-20396300-8&rft.aulast=Wynne&rft.aufirst=Alexander&rft_id=http%3A%2F%2Fwww.e-reading.link%2Fbookreader.php%2F134839%2FThe_Origin_of_Buddhist_Meditation.pdf&rfr_id=info%3Asid%2Fvi.wikipedia.org%3ATh%C3%ADch-ca+M%C3%A2u-ni" class="Z3988"></span></li></ul> </div> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Liên_kết_ngoài"><span id="Li.C3.AAn_k.E1.BA.BFt_ngo.C3.A0i"></span>Liên kết ngoài</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Th%C3%ADch-ca_M%C3%A2u-ni&veaction=edit&section=26" title="Sửa đổi phần “Liên kết ngoài”" class="mw-editsection-visualeditor"><span>sửa</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Th%C3%ADch-ca_M%C3%A2u-ni&action=edit&section=26" title="Sửa mã nguồn tại đề mục: Liên kết ngoài"><span>sửa mã nguồn</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <style data-mw-deduplicate="TemplateStyles:r71936381">.mw-parser-output .side-box{margin:4px 0;box-sizing:border-box;border:1px solid #aaa;font-size:88%;line-height:1.25em;background-color:var(--background-color-interactive-subtle,#f8f9fa);display:flow-root}.mw-parser-output .side-box-abovebelow,.mw-parser-output .side-box-text{padding:0.25em 0.9em}.mw-parser-output .side-box-image{padding:2px 0 2px 0.9em;text-align:center}.mw-parser-output .side-box-imageright{padding:2px 0.9em 2px 0;text-align:center}@media(min-width:500px){.mw-parser-output .side-box-flex{display:flex;align-items:center}.mw-parser-output .side-box-text{flex:1;min-width:0}}@media(min-width:720px){.mw-parser-output .side-box{width:238px}.mw-parser-output .side-box-right{clear:right;float:right;margin-left:1em}.mw-parser-output .side-box-left{margin-right:1em}}</style><div class="side-box side-box-right plainlinks sistersitebox"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r70981351"> <div class="side-box-flex"> <div class="side-box-image"><span typeof="mw:File"><span><img alt="" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/4c/Wikisource-logo.svg/38px-Wikisource-logo.svg.png" decoding="async" width="38" height="40" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/4c/Wikisource-logo.svg/57px-Wikisource-logo.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/4c/Wikisource-logo.svg/76px-Wikisource-logo.svg.png 2x" data-file-width="410" data-file-height="430" /></span></span></div> <div class="side-box-text plainlist"><a href="/wiki/Wikisource" title="Wikisource">Wikisource tiếng Việt</a> có toàn văn tác phẩm về: <div style="margin-left:10px;"><i><b><a href="https://vi.wikisource.org/wiki/en:Author:Gautama_Buddha" class="extiw" title="s:en:Author:Gautama Buddha">en:Author:Gautama Buddha</a></b></i></div></div></div> </div> <link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r71936381"><div class="side-box side-box-right plainlinks sistersitebox"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r70981351"> <div class="side-box-flex"> <div class="side-box-image"><span typeof="mw:File"><span><img alt="" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/f/fa/Wikiquote-logo.svg/34px-Wikiquote-logo.svg.png" decoding="async" width="34" height="40" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/f/fa/Wikiquote-logo.svg/51px-Wikiquote-logo.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/f/fa/Wikiquote-logo.svg/68px-Wikiquote-logo.svg.png 2x" data-file-width="300" data-file-height="355" /></span></span></div> <div class="side-box-text plainlist"><a href="/wiki/Wikiquote" title="Wikiquote">Wikiquote</a> có sưu tập danh ngôn về: <div style="margin-left: 10px;"><i><b><a href="https://vi.wikiquote.org/wiki/en:Gautama_Buddha" class="extiw" title="q:en:Gautama Buddha">en:Gautama Buddha</a></b></i> </div></div></div> </div> <ul><li><span class="noviewer" typeof="mw:File"><a href="/wiki/T%E1%BA%ADp_tin:Commons-logo.svg" class="mw-file-description"><img alt="" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/4a/Commons-logo.svg/12px-Commons-logo.svg.png" decoding="async" width="12" height="16" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/4a/Commons-logo.svg/18px-Commons-logo.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/4a/Commons-logo.svg/24px-Commons-logo.svg.png 2x" data-file-width="1024" data-file-height="1376" /></a></span> Tư liệu liên quan tới <a href="https://commons.wikimedia.org/wiki/Category:Gautama_Buddha" class="extiw" title="commons:Category:Gautama Buddha"><span style="">Gautama Buddha</span></a> tại <a href="/wiki/Wikimedia_Commons" title="Wikimedia Commons">Wikimedia Commons</a></li> <li><a rel="nofollow" class="external text" href="https://bachkhoatoanthu.vass.gov.vn/noidung/tudien/Lists/GiaiNghia/View_Detail.aspx?ItemID=650">THÍCH CA MÂU NI</a> tại <a href="/wiki/T%E1%BB%AB_%C4%91i%E1%BB%83n_b%C3%A1ch_khoa_Vi%E1%BB%87t_Nam" title="Từ điển bách khoa Việt Nam">Từ điển bách khoa Việt Nam</a></li> <li><a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.britannica.com/EBchecked/topic/83105">Buddha (founder of Buddhism)</a> tại <i><a href="/wiki/Encyclop%C3%A6dia_Britannica" title="Encyclopædia Britannica">Encyclopædia Britannica</a></i> <b style="font-size: 0.95em; color:var(--color-subtle,#555);">(tiếng Anh)</b></li></ul> <table class="toccolours" style="width:80%; margin: 0 auto; text-align:center;"> <tbody><tr> <th style="background: #ccccff">Bảng các chữ viết tắt </th></tr> <tr> <td><b>bo.</b>: Bod skad བོད་སྐད་, <a href="/wiki/Ti%E1%BA%BFng_T%E1%BA%A1ng_chu%E1%BA%A9n" class="mw-redirect" title="Tiếng Tạng chuẩn">tiếng Tây Tạng</a> | <b>ja.</b>: 日本語 <a href="/wiki/Ti%E1%BA%BFng_Nh%E1%BA%ADt" title="Tiếng Nhật">tiếng Nhật</a> | <b>ko.</b>: 한국어, <a href="/wiki/Ti%E1%BA%BFng_Tri%E1%BB%81u_Ti%C3%AAn" class="mw-redirect" title="Tiếng Triều Tiên">tiếng Triều Tiên</a> |<br /><b>pi.</b>: Pāli, <a href="/wiki/Ti%E1%BA%BFng_Pali" title="Tiếng Pali">tiếng Pali</a> | <b>sa.</b>: Sanskrit संस्कृतम्, <a href="/wiki/Ti%E1%BA%BFng_Ph%E1%BA%A1n" title="Tiếng Phạn">tiếng Phạn</a> | <b>zh.</b>: 中文 <a href="/wiki/Ch%E1%BB%AF_H%C3%A1n" title="Chữ Hán">chữ Hán</a> </td></tr></tbody></table> <div class="navbox-styles"><style data-mw-deduplicate="TemplateStyles:r70958518">.mw-parser-output .hlist dl,.mw-parser-output .hlist ol,.mw-parser-output .hlist ul{margin:0;padding:0}.mw-parser-output .hlist dd,.mw-parser-output .hlist dt,.mw-parser-output .hlist li{margin:0;display:inline}.mw-parser-output .hlist.inline,.mw-parser-output .hlist.inline dl,.mw-parser-output .hlist.inline ol,.mw-parser-output .hlist.inline ul,.mw-parser-output .hlist dl dl,.mw-parser-output .hlist dl ol,.mw-parser-output .hlist dl ul,.mw-parser-output .hlist ol dl,.mw-parser-output .hlist ol ol,.mw-parser-output .hlist ol ul,.mw-parser-output .hlist ul dl,.mw-parser-output .hlist ul ol,.mw-parser-output .hlist ul ul{display:inline}.mw-parser-output .hlist .mw-empty-li{display:none}.mw-parser-output .hlist dt::after{content:": "}.mw-parser-output .hlist dd::after,.mw-parser-output .hlist li::after{content:" · ";font-weight:bold}.mw-parser-output .hlist dd:last-child::after,.mw-parser-output .hlist dt:last-child::after,.mw-parser-output .hlist li:last-child::after{content:none}.mw-parser-output .hlist dd dd:first-child::before,.mw-parser-output .hlist dd dt:first-child::before,.mw-parser-output .hlist dd li:first-child::before,.mw-parser-output .hlist dt dd:first-child::before,.mw-parser-output .hlist dt dt:first-child::before,.mw-parser-output .hlist dt li:first-child::before,.mw-parser-output .hlist li dd:first-child::before,.mw-parser-output .hlist li dt:first-child::before,.mw-parser-output .hlist li li:first-child::before{content:" (";font-weight:normal}.mw-parser-output .hlist dd dd:last-child::after,.mw-parser-output .hlist dd dt:last-child::after,.mw-parser-output .hlist dd li:last-child::after,.mw-parser-output .hlist dt dd:last-child::after,.mw-parser-output .hlist dt dt:last-child::after,.mw-parser-output .hlist dt li:last-child::after,.mw-parser-output .hlist li dd:last-child::after,.mw-parser-output .hlist li dt:last-child::after,.mw-parser-output .hlist li li:last-child::after{content:")";font-weight:normal}.mw-parser-output .hlist ol{counter-reset:listitem}.mw-parser-output .hlist ol>li{counter-increment:listitem}.mw-parser-output .hlist ol>li::before{content:" "counter(listitem)"\a0 "}.mw-parser-output .hlist dd ol>li:first-child::before,.mw-parser-output .hlist dt ol>li:first-child::before,.mw-parser-output .hlist li ol>li:first-child::before{content:" ("counter(listitem)"\a0 "}</style><style data-mw-deduplicate="TemplateStyles:r71573313">.mw-parser-output .navbox{box-sizing:border-box;border:1px solid #a2a9b1;width:100%;clear:both;font-size:88%;text-align:center;padding:1px;margin:1em auto 0}.mw-parser-output .navbox .navbox{margin-top:0}.mw-parser-output .navbox+.navbox,.mw-parser-output .navbox+.navbox-styles+.navbox{margin-top:-1px}.mw-parser-output .navbox-inner,.mw-parser-output .navbox-subgroup{width:100%}.mw-parser-output .navbox-group,.mw-parser-output .navbox-title,.mw-parser-output .navbox-abovebelow{padding:0.25em 1em;line-height:1.5em;text-align:center}.mw-parser-output .navbox-group{white-space:nowrap;text-align:right}.mw-parser-output .navbox,.mw-parser-output .navbox-subgroup{background-color:#fdfdfd}.mw-parser-output .navbox-list{line-height:1.5em;border-color:#fdfdfd}.mw-parser-output .navbox-list-with-group{text-align:left;border-left-width:2px;border-left-style:solid}.mw-parser-output tr+tr>.navbox-abovebelow,.mw-parser-output tr+tr>.navbox-group,.mw-parser-output tr+tr>.navbox-image,.mw-parser-output tr+tr>.navbox-list{border-top:2px solid #fdfdfd}.mw-parser-output .navbox-title{background-color:#ccf}.mw-parser-output .navbox-abovebelow,.mw-parser-output .navbox-group,.mw-parser-output .navbox-subgroup .navbox-title{background-color:#ddf}.mw-parser-output .navbox-subgroup .navbox-group,.mw-parser-output .navbox-subgroup .navbox-abovebelow{background-color:#e6e6ff}.mw-parser-output .navbox-even{background-color:#f7f7f7}.mw-parser-output .navbox-odd{background-color:transparent}.mw-parser-output .navbox .hlist td dl,.mw-parser-output .navbox .hlist td ol,.mw-parser-output .navbox .hlist td ul,.mw-parser-output .navbox td.hlist dl,.mw-parser-output .navbox td.hlist ol,.mw-parser-output .navbox td.hlist ul{padding:0.125em 0}.mw-parser-output .navbox .navbar{display:block;font-size:100%}.mw-parser-output .navbox-title .navbar{float:left;text-align:left;margin-right:0.5em}body.skin--responsive .mw-parser-output .navbox-image img{max-width:none!important}@media print{body.ns-0 .mw-parser-output .navbox{display:none!important}}</style></div><div role="navigation" class="navbox" aria-labelledby="Phật_giáo_Việt_Nam" style="padding:3px"><table class="nowraplinks hlist mw-collapsible autocollapse navbox-inner" style="border-spacing:0;background:transparent;color:inherit"><tbody><tr><th scope="col" class="navbox-title" colspan="3"><div class="plainlinks hlist navbar mini"><ul><li class="nv-xem"><a href="/wiki/B%E1%BA%A3n_m%E1%BA%ABu:T%C3%ADn_ng%C6%B0%E1%BB%A1ng_Ph%E1%BA%ADt_gi%C3%A1o" title="Bản mẫu:Tín ngưỡng Phật giáo"><abbr title="Xem bản mẫu này">x</abbr></a></li><li class="nv-thảo luận"><a href="/wiki/Th%E1%BA%A3o_lu%E1%BA%ADn_B%E1%BA%A3n_m%E1%BA%ABu:T%C3%ADn_ng%C6%B0%E1%BB%A1ng_Ph%E1%BA%ADt_gi%C3%A1o" title="Thảo luận Bản mẫu:Tín ngưỡng Phật giáo"><abbr title="Thảo luận bản mẫu này">t</abbr></a></li><li class="nv-sửa"><a class="external text" href="https://vi.wikipedia.org/w/index.php?title=B%E1%BA%A3n_m%E1%BA%ABu:T%C3%ADn_ng%C6%B0%E1%BB%A1ng_Ph%E1%BA%ADt_gi%C3%A1o&action=edit"><abbr title="Sửa bản mẫu này">s</abbr></a></li></ul></div><div id="Phật_giáo_Việt_Nam" style="font-size:114%;margin:0 4em"><a href="/wiki/Ph%E1%BA%ADt_gi%C3%A1o_Vi%E1%BB%87t_Nam" title="Phật giáo Việt Nam">Phật giáo Việt Nam</a></div></th></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%;text-align:center"><a href="/wiki/Ph%E1%BA%ADt" title="Phật">Phật</a></th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-even" style="width:100%;padding:0"><div style="padding:0 0.25em"> <ul><li><a href="/wiki/T%E1%BA%A5t-%C4%91%E1%BA%A1t-%C4%91a_C%E1%BB%93-%C4%91%C3%A0m" class="mw-redirect" title="Tất-đạt-đa Cồ-đàm">Thích Ca Mâu Ni</a></li> <li><a href="/wiki/A-di-%C4%91%C3%A0" title="A-di-đà">A-di-đà</a></li> <li><a href="/wiki/Ph%E1%BA%ADt_D%C6%B0%E1%BB%A3c_S%C6%B0" title="Phật Dược Sư">Phật Dược Sư</a></li> <li><a href="/wiki/%C4%90%E1%BA%A1i_Nh%E1%BA%ADt_Nh%C6%B0_Lai" title="Đại Nhật Như Lai">Đại Nhật Như Lai</a></li> <li><a href="/wiki/Ph%E1%BA%ADt_M%E1%BA%ABu" title="Phật Mẫu">Phật Mẫu</a></li> <li><a href="/wiki/B%C3%ADch-chi_Ph%E1%BA%ADt" title="Bích-chi Phật">Duyên giác</a></li></ul> </div></td><td class="noviewer navbox-image" rowspan="3" style="width:1px;padding:0 0 0 2px"><div><span typeof="mw:File"><a href="/wiki/T%E1%BA%ADp_tin:Guanyin_00.jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/0/02/Guanyin_00.jpg/100px-Guanyin_00.jpg" decoding="async" width="100" height="75" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/0/02/Guanyin_00.jpg/150px-Guanyin_00.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/0/02/Guanyin_00.jpg/200px-Guanyin_00.jpg 2x" data-file-width="500" data-file-height="375" /></a></span></div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%;text-align:center"><a href="/wiki/B%E1%BB%93_T%C3%A1t" class="mw-redirect" title="Bồ Tát">Bồ Tát</a></th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-odd" style="width:100%;padding:0"><div style="padding:0 0.25em"> <ul><li><a href="/wiki/Qu%C3%A1n_Th%E1%BA%BF_%C3%82m" title="Quán Thế Âm">Quán Thế Âm</a> (<a href="/wiki/Quan_%C3%82m" title="Quan Âm">Quan Âm</a>)</li> <li><a href="/wiki/V%C4%83n-th%C3%B9-s%C6%B0-l%E1%BB%A3i" title="Văn-thù-sư-lợi">Văn-thù-sư-lợi</a></li> <li><a href="/wiki/Ph%E1%BB%95_Hi%E1%BB%81n" title="Phổ Hiền">Phổ Hiền</a></li> <li><a href="/wiki/%C4%90%E1%BB%8Ba_T%E1%BA%A1ng_B%E1%BB%93_T%C3%A1t" class="mw-redirect" title="Địa Tạng Bồ Tát">Địa Tạng Bồ Tát</a></li> <li><a href="/wiki/%C4%90%E1%BA%A1i_Th%E1%BA%BF_Ch%C3%AD" title="Đại Thế Chí">Đại Thế Chí</a></li> <li><a href="/wiki/B%C3%A1t_b%E1%BB%99_Kim_C%C6%B0%C6%A1ng" title="Bát bộ Kim Cương">Bát bộ Kim Cương</a></li> <li><a href="/wiki/Di-l%E1%BA%B7c" title="Di-lặc">Di-lặc</a></li> <li><a href="/wiki/Ph%E1%BA%ADt_M%E1%BA%ABu_Chu%E1%BA%A9n_%C4%90%E1%BB%81" title="Phật Mẫu Chuẩn Đề">Phật Mẫu Chuẩn Đề</a></li></ul> </div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%;text-align:center"><a href="/wiki/T%C4%83ng_gi%C3%A0" class="mw-redirect" title="Tăng già">Tăng già</a></th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-even" style="width:100%;padding:0"><div style="padding:0 0.25em"> <ul><li><a href="/wiki/Ma-ha-ca-di%E1%BA%BFp" title="Ma-ha-ca-diếp">Ma-ha-ca-diếp</a></li> <li><a href="/wiki/A-nan-%C4%91%C3%A0" title="A-nan-đà">A-nan-đà</a></li> <li><a href="/wiki/M%E1%BB%A5c_Ki%E1%BB%81n_Li%C3%AAn" class="mw-redirect" title="Mục Kiền Liên">Mục Kiền Liên</a></li> <li><a href="/wiki/B%E1%BB%93-%C4%91%E1%BB%81-%C4%91%E1%BA%A1t-ma" title="Bồ-đề-đạt-ma">Bồ-đề-đạt-ma</a></li> <li><a href="/wiki/Huy%E1%BB%81n_Trang" title="Huyền Trang">Huyền Trang</a></li></ul> </div></td></tr><tr><td class="navbox-abovebelow" colspan="3"><div> <ul><li><a href="/wiki/%C4%90%E1%BA%A1i_Th%E1%BB%ABa" class="mw-redirect" title="Đại Thừa">Đại Thừa</a></li> <li><a href="/wiki/T%E1%BB%8Bnh_%C4%91%E1%BB%99_t%C3%B4ng" title="Tịnh độ tông">Tịnh độ tông</a></li> <li><a href="/wiki/Thi%E1%BB%81n_trong_Ph%E1%BA%ADt_gi%C3%A1o" title="Thiền trong Phật giáo">Thiền</a></li> <li><a href="/wiki/%C4%90%C3%A1t-%C4%91%E1%BA%B7c-la" title="Đát-đặc-la">Đát-đặc-la</a></li> <li><a href="/wiki/Truy%E1%BB%87n_th%E1%BA%A7n_tho%E1%BA%A1i_Vi%E1%BB%87t_Nam" title="Truyện thần thoại Việt Nam">Truyện thần thoại Việt Nam</a></li> <li><a href="/wiki/T%C3%ADn_ng%C6%B0%E1%BB%A1ng_Vi%E1%BB%87t_Nam" class="mw-redirect" title="Tín ngưỡng Việt Nam">Tín ngưỡng Việt Nam</a></li></ul> </div></td></tr></tbody></table></div> <div class="navbox-styles"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r70958518"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r71573313"></div><div role="navigation" class="navbox" aria-labelledby="Thích-ca_Mâu-ni" style="padding:3px"><table class="nowraplinks mw-collapsible autocollapse navbox-inner" style="border-spacing:0;background:transparent;color:inherit"><tbody><tr><th scope="col" class="navbox-title" colspan="2" style="background-color:#ffd068;"><div class="plainlinks hlist navbar mini"><ul><li class="nv-xem"><a href="/wiki/B%E1%BA%A3n_m%E1%BA%ABu:T%E1%BA%A5t-%C4%91%E1%BA%A1t-%C4%91a_C%E1%BB%93-%C4%91%C3%A0m" title="Bản mẫu:Tất-đạt-đa Cồ-đàm"><abbr title="Xem bản mẫu này">x</abbr></a></li><li class="nv-thảo luận"><a href="/wiki/Th%E1%BA%A3o_lu%E1%BA%ADn_B%E1%BA%A3n_m%E1%BA%ABu:T%E1%BA%A5t-%C4%91%E1%BA%A1t-%C4%91a_C%E1%BB%93-%C4%91%C3%A0m" title="Thảo luận Bản mẫu:Tất-đạt-đa Cồ-đàm"><abbr title="Thảo luận bản mẫu này">t</abbr></a></li><li class="nv-sửa"><a class="external text" href="https://vi.wikipedia.org/w/index.php?title=B%E1%BA%A3n_m%E1%BA%ABu:T%E1%BA%A5t-%C4%91%E1%BA%A1t-%C4%91a_C%E1%BB%93-%C4%91%C3%A0m&action=edit"><abbr title="Sửa bản mẫu này">s</abbr></a></li></ul></div><div id="Thích-ca_Mâu-ni" style="font-size:114%;margin:0 4em"><a class="mw-selflink selflink">Thích-ca Mâu-ni</a></div></th></tr><tr><td colspan="2" class="navbox-list navbox-odd hlist" style="width:100%;padding:0"><div style="padding:0 0.25em"> <ul><li><a href="/wiki/Ph%E1%BA%ADt_gi%C3%A1o" title="Phật giáo">Phật giáo</a></li> <li><a href="/wiki/Kinh_Chuy%E1%BB%83n_ph%C3%A1p_lu%C3%A2n" title="Kinh Chuyển pháp luân">Lời dạy cốt lõi</a> <ul><li><a href="/wiki/T%E1%BB%A9_di%E1%BB%87u_%C4%91%E1%BA%BF" title="Tứ diệu đế">Tứ diệu đế</a></li> <li><a href="/wiki/B%C3%A1t_ch%C3%ADnh_%C4%91%E1%BA%A1o" title="Bát chính đạo">Bát chính đạo</a></li> <li><a href="/wiki/Trung_%C4%91%E1%BA%A1o" title="Trung đạo">Trung đạo</a></li> <li><a href="/wiki/Kinh_%C4%91i%E1%BB%83n_Ph%E1%BA%ADt_gi%C3%A1o" title="Kinh điển Phật giáo">Câu nói</a></li></ul></li> <li><a href="/w/index.php?title=Danh_s%C3%A1ch_Ph%E1%BA%ADt_t%E1%BB%AD&action=edit&redlink=1" class="new" title="Danh sách Phật tử (trang không tồn tại)">Đệ tử</a> <ul><li><a href="/wiki/Th%E1%BA%ADp_%C4%91%E1%BA%A1i_%C4%91%E1%BB%87_t%E1%BB%AD" title="Thập đại đệ tử">thập đại đệ tử</a></li></ul></li> <li><a href="/w/index.php?title=B%E1%BB%91n_c%C3%A1i_th%E1%BA%A5y&action=edit&redlink=1" class="new" title="Bốn cái thấy (trang không tồn tại)">Bốn cái thấy</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Ashtammaha-pratharya&action=edit&redlink=1" class="new" title="Ashtammaha-pratharya (trang không tồn tại)">Tám sự kiện chính</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=%C4%90%E1%BA%A1i_kh%E1%BB%9Fi&action=edit&redlink=1" class="new" title="Đại khởi (trang không tồn tại)">Đại khởi</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Gia_%C4%91%C3%ACnh_Ph%E1%BA%ADt_C%E1%BB%93-%C4%91%C3%A0m&action=edit&redlink=1" class="new" title="Gia đình Phật Cồ-đàm (trang không tồn tại)">Gia đình</a> <ul><li><a href="/wiki/Ho%C3%A0ng_h%E1%BA%ADu_Maya" title="Hoàng hậu Maya">Maya</a></li> <li><a href="/wiki/T%E1%BB%8Bnh_Ph%E1%BA%A1n" title="Tịnh Phạn">Tịnh Phạn</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Ma-ha_Ba-x%C3%A0-ba-%C4%91%E1%BB%81&action=edit&redlink=1" class="new" title="Ma-ha Ba-xà-ba-đề (trang không tồn tại)">Ma-ha Ba-xà-ba-đề</a></li> <li><a href="/wiki/Da-du-%C4%91%C3%A0-la" title="Da-du-đà-la">Da-du-đà-la</a></li> <li><a href="/wiki/La-h%E1%BA%A7u-la" title="La-hầu-la">La-hầu-la</a></li></ul></li> <li><a href="/w/index.php?title=Danh_s%C3%A1ch_%C4%91%E1%BB%8Ba_%C4%91i%E1%BB%83m_Ph%E1%BA%ADt_C%E1%BB%93-%C4%91%C3%A0m_%E1%BB%9F_l%E1%BA%A1i&action=edit&redlink=1" class="new" title="Danh sách địa điểm Phật Cồ-đàm ở lại (trang không tồn tại)">Địa điểm</a> <ul><li><a href="/wiki/L%C3%A2m-t%E1%BB%B3-ni" title="Lâm-tỳ-ni">Lâm-tỳ-ni</a></li> <li><a href="/wiki/Bodh_Gaya" title="Bodh Gaya">Bodh Gaya</a></li> <li><a href="/wiki/C%E1%BB%99i_B%E1%BB%93-%C4%91%E1%BB%81" title="Cội Bồ-đề">Cội Bồ-đề</a></li> <li><a href="/wiki/Ch%C3%B9a_Mahabodhi" title="Chùa Mahabodhi">Chùa Mahabodhi</a></li> <li><a href="/wiki/T%E1%BB%A9_th%C3%A1nh_%C4%91%E1%BB%8Ba_Ph%E1%BA%ADt_gi%C3%A1o" title="Tứ thánh địa Phật giáo">thánh địa</a></li></ul></li> <li><a href="/w/index.php?title=Th%E1%BA%A7n_th%C3%B4ng_c%E1%BB%A7a_Ph%E1%BA%ADt_C%E1%BB%93-%C4%91%C3%A0m&action=edit&redlink=1" class="new" title="Thần thông của Phật Cồ-đàm (trang không tồn tại)">Thần thông</a></li> <li><a href="/wiki/L%E1%BB%85_Ph%E1%BA%ADt_%C4%90%E1%BA%A3n" title="Lễ Phật Đản">Sinh nhật</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Modak_(m%C3%B3n_%C4%83n)&action=edit&redlink=1" class="new" title="Modak (món ăn) (trang không tồn tại)">Modak</a></li> <li><a href="/wiki/A-t%C6%B0-%C4%91%C3%A0" title="A-tư-đà">Tiên đoán thành Phật</a></li> <li><a href="/wiki/B%C3%A1t_th%E1%BA%ADp_ch%E1%BB%A7ng_h%E1%BA%A3o" title="Bát thập chủng hảo">Đặc điểm ngoại hình</a></li> <li><a href="/wiki/Kinh_%C4%90%E1%BA%A1i_B%C3%A1t-ni%E1%BA%BFt-b%C3%A0n" title="Kinh Đại Bát-niết-bàn">Cái chết</a></li> <li><a href="/wiki/X%C3%A1_l%E1%BB%A3i_%C4%90%E1%BB%A9c_Ph%E1%BA%ADt" title="Xá lợi Đức Phật">Xá lợi</a> <ul><li><a href="/wiki/Cetiya" title="Cetiya">Cetiya</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=X%C3%A1_l%E1%BB%A3i_r%C4%83ng_c%E1%BB%A7a_%C4%90%E1%BB%A9c_Ph%E1%BA%ADt&action=edit&redlink=1" class="new" title="Xá lợi răng của Đức Phật (trang không tồn tại)">răng</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=D%E1%BA%A5u_ch%C3%A2n_%C4%90%E1%BB%A9c_Ph%E1%BA%ADt&action=edit&redlink=1" class="new" title="Dấu chân Đức Phật (trang không tồn tại)">dấu chân</a></li></ul></li> <li><a href="/w/index.php?title=%C4%90%E1%BB%A9c_Ph%E1%BA%ADt_trong_ngh%E1%BB%87_thu%E1%BA%ADt&action=edit&redlink=1" class="new" title="Đức Phật trong nghệ thuật (trang không tồn tại)">Đức Phật trong nghệ thuật</a> <ul><li><a href="/w/index.php?title=Cu%E1%BB%99c_%C4%91%E1%BB%9Di_%C4%90%E1%BB%A9c_Ph%E1%BA%ADt_trong_ngh%E1%BB%87_thu%E1%BA%ADt&action=edit&redlink=1" class="new" title="Cuộc đời Đức Phật trong nghệ thuật (trang không tồn tại)">cuộc đời trong nghệ thuật</a></li></ul></li> <li><a href="/w/index.php?title=H%C3%ACnh_t%C6%B0%E1%BB%A3ng_Ph%E1%BA%ADt_C%E1%BB%93-%C4%91%C3%A0m_%E1%BB%9F_L%C3%A0o_v%C3%A0_Th%C3%A1i_Lan&action=edit&redlink=1" class="new" title="Hình tượng Phật Cồ-đàm ở Lào và Thái Lan (trang không tồn tại)">Hình tượng</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=S%E1%BB%B1_mi%C3%AAu_t%E1%BA%A3_c%E1%BB%A7a_T%E1%BA%A5t-%C4%91%E1%BA%A1t-%C4%91a_C%E1%BB%93-%C4%91%C3%A0m_trong_phim&action=edit&redlink=1" class="new" title="Sự miêu tả của Tất-đạt-đa Cồ-đàm trong phim (trang không tồn tại)">Phim</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Ph%E1%BA%ADt_C%E1%BB%93-%C4%91%C3%A0m_trong_t%C3%B4n_gi%C3%A1o_th%E1%BA%BF_gi%E1%BB%9Bi&action=edit&redlink=1" class="new" title="Phật Cồ-đàm trong tôn giáo thế giới (trang không tồn tại)">Phật Cồ-đàm trong tôn giáo thế giới</a> <ul><li><a href="/w/index.php?title=Ph%E1%BA%ADt_C%E1%BB%93-%C4%91%C3%A0m_trong_%E1%BA%A4n_%C4%91%E1%BB%99_gi%C3%A1o&action=edit&redlink=1" class="new" title="Phật Cồ-đàm trong Ấn độ giáo (trang không tồn tại)">Ấn độ giáo</a></li></ul></li></ul> </div></td></tr><tr><td class="navbox-abovebelow hlist" colspan="2" style="background-color:#ffd068;"><div> <ul><li><span typeof="mw:File"><span title="Trang Commons"><img alt="Trang Commons" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/4a/Commons-logo.svg/12px-Commons-logo.svg.png" decoding="async" width="12" height="16" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/4a/Commons-logo.svg/18px-Commons-logo.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/4a/Commons-logo.svg/24px-Commons-logo.svg.png 2x" data-file-width="1024" data-file-height="1376" /></span></span> <a href="https://commons.wikimedia.org/wiki/Special:Search/Gautama_Buddha" class="extiw" title="commons:Special:Search/Gautama Buddha">Commons</a></li> <li><span typeof="mw:File"><span title="Trang Wikiquote"><img alt="Trang Wikiquote" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/f/fa/Wikiquote-logo.svg/13px-Wikiquote-logo.svg.png" decoding="async" width="13" height="16" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/f/fa/Wikiquote-logo.svg/20px-Wikiquote-logo.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/f/fa/Wikiquote-logo.svg/27px-Wikiquote-logo.svg.png 2x" data-file-width="300" data-file-height="355" /></span></span> <a href="https://en.wikiquote.org/wiki/Special:Search/Gautama_Buddha" class="extiw" title="wikiquote:Special:Search/Gautama Buddha">Wikiquote</a></li></ul> </div></td></tr></tbody></table></div> <div class="navbox-styles"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r70958518"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r71573313"></div><div role="navigation" class="navbox" aria-labelledby="Các_đề_tài_về_Phật_giáo" style="padding:3px"><table class="nowraplinks hlist mw-collapsible mw-collapsed navbox-inner" style="border-spacing:0;background:transparent;color:inherit"><tbody><tr><th scope="col" class="navbox-title" colspan="2" style="background-color:#FFE8A6;"><div class="plainlinks hlist navbar mini"><ul><li class="nv-xem"><a href="/wiki/B%E1%BA%A3n_m%E1%BA%ABu:%C4%90%E1%BB%81_t%C3%A0i_Ph%E1%BA%ADt_gi%C3%A1o" title="Bản mẫu:Đề tài Phật giáo"><abbr title="Xem bản mẫu này">x</abbr></a></li><li class="nv-thảo luận"><a href="/w/index.php?title=Th%E1%BA%A3o_lu%E1%BA%ADn_B%E1%BA%A3n_m%E1%BA%ABu:%C4%90%E1%BB%81_t%C3%A0i_Ph%E1%BA%ADt_gi%C3%A1o&action=edit&redlink=1" class="new" title="Thảo luận Bản mẫu:Đề tài Phật giáo (trang không tồn tại)"><abbr title="Thảo luận bản mẫu này">t</abbr></a></li><li class="nv-sửa"><a class="external text" href="https://vi.wikipedia.org/w/index.php?title=B%E1%BA%A3n_m%E1%BA%ABu:%C4%90%E1%BB%81_t%C3%A0i_Ph%E1%BA%ADt_gi%C3%A1o&action=edit"><abbr title="Sửa bản mẫu này">s</abbr></a></li></ul></div><div id="Các_đề_tài_về_Phật_giáo" style="font-size:114%;margin:0 4em">Các đề tài về <a href="/wiki/Ph%E1%BA%ADt_gi%C3%A1o" title="Phật giáo">Phật giáo</a></div></th></tr><tr><td class="navbox-abovebelow" colspan="2" style="background-color:#FFE8A6;"><div> <ul><li><a href="/wiki/C%C3%A1c_thu%E1%BA%ADt_ng%E1%BB%AF_v%C3%A0_kh%C3%A1i_ni%E1%BB%87m_Ph%E1%BA%ADt_gi%C3%A1o" title="Các thuật ngữ và khái niệm Phật giáo">Bảng chú giải</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Ch%E1%BB%89_m%E1%BB%A5c_c%C3%A1c_b%C3%A0i_vi%E1%BA%BFt_li%C3%AAn_quan_%C4%91%E1%BA%BFn_Ph%E1%BA%ADt_gi%C3%A1o&action=edit&redlink=1" class="new" title="Chỉ mục các bài viết liên quan đến Phật giáo (trang không tồn tại)">Chỉ mục</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=%C4%90%E1%BA%A1i_c%C6%B0%C6%A1ng_v%E1%BB%81_Ph%E1%BA%ADt_gi%C3%A1o&action=edit&redlink=1" class="new" title="Đại cương về Phật giáo (trang không tồn tại)">Đại cương</a></li></ul> </div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="background-color:#FFE8A6;;width:1%"><a href="/w/index.php?title=%C4%90%E1%BA%A1i_c%C6%B0%C6%A1ng_v%E1%BB%81_Ph%E1%BA%ADt_gi%C3%A1o&action=edit&redlink=1" class="new" title="Đại cương về Phật giáo (trang không tồn tại)">Nền tảng</a></th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-odd" style="width:100%;padding:0"><div style="padding:0 0.25em"> <ul><li><a href="/wiki/Tam_b%E1%BA%A3o" title="Tam bảo">Tam bảo</a> <ul><li><a href="/wiki/T%E1%BA%A5t-%C4%91%E1%BA%A1t-%C4%91a_C%E1%BB%93-%C4%91%C3%A0m" class="mw-redirect" title="Tất-đạt-đa Cồ-đàm">Phật</a></li> <li><a href="/wiki/Dharma" class="mw-redirect" title="Dharma">Pháp</a></li> <li><a href="/wiki/Sangha" class="mw-redirect" title="Sangha">Tăng</a></li></ul></li> <li><a href="/wiki/T%E1%BB%A9_di%E1%BB%87u_%C4%91%E1%BA%BF" title="Tứ diệu đế">Tứ diệu đế</a></li> <li><a href="/wiki/B%C3%A1t_ch%C3%ADnh_%C4%91%E1%BA%A1o" title="Bát chính đạo">Bát chính đạo</a></li> <li><a href="/wiki/Ni%E1%BA%BFt-b%C3%A0n" title="Niết-bàn">Niết-bàn</a></li> <li><a href="/wiki/Trung_%C4%91%E1%BA%A1o" title="Trung đạo">Trung đạo</a></li></ul> </div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="background-color:#FFE8A6;;width:1%"><a href="/wiki/T%E1%BA%A5t-%C4%91%E1%BA%A1t-%C4%91a_C%E1%BB%93-%C4%91%C3%A0m" class="mw-redirect" title="Tất-đạt-đa Cồ-đàm">Đức Phật</a></th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-even" style="width:100%;padding:0"><div style="padding:0 0.25em"> <ul><li><a href="/wiki/Nh%C6%B0_Lai" title="Như Lai">Như Lai</a></li> <li><a href="/wiki/Ph%E1%BA%ADt_%C4%90%E1%BA%A3n" class="mw-redirect" title="Phật Đản">Sinh nhật</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Du_qu%C3%A1n_t%E1%BB%A9_m%C3%B4n&action=edit&redlink=1" class="new" title="Du quán tứ môn (trang không tồn tại)">Du quán tứ môn</a></li> <li><a href="/wiki/B%C3%A1t_th%E1%BA%ADp_ch%E1%BB%A7ng_h%E1%BA%A3o" title="Bát thập chủng hảo">Bát thập chủng hảo</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=D%E1%BA%A5u_ch%C3%A2n_Ph%E1%BA%ADt&action=edit&redlink=1" class="new" title="Dấu chân Phật (trang không tồn tại)">Dấu chân</a></li> <li><a href="/wiki/X%C3%A1_l%E1%BB%A3i_%C4%90%E1%BB%A9c_Ph%E1%BA%ADt" title="Xá lợi Đức Phật">Xá lợi</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=H%C3%ACnh_t%C6%B0%E1%BB%A3ng_%C4%90%E1%BB%A9c_Ph%E1%BA%ADt_%E1%BB%9F_L%C3%A0o_v%C3%A0_Th%C3%A1i_Lan&action=edit&redlink=1" class="new" title="Hình tượng Đức Phật ở Lào và Thái Lan (trang không tồn tại)">Hình tượng ở Lào và Thái Lan</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=S%E1%BB%B1_mi%C3%AAu_t%E1%BA%A3_c%E1%BB%A7a_%C4%90%E1%BB%A9c_Ph%E1%BA%ADt_trong_%C4%91i%E1%BB%87n_%E1%BA%A3nh&action=edit&redlink=1" class="new" title="Sự miêu tả của Đức Phật trong điện ảnh (trang không tồn tại)">Điện ảnh</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Ph%C3%A9p_l%E1%BA%A1_c%E1%BB%A7a_%C4%90%E1%BB%A9c_Ph%E1%BA%ADt&action=edit&redlink=1" class="new" title="Phép lạ của Đức Phật (trang không tồn tại)">Phép thuật</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Gia_%C4%91%C3%ACnh_%C4%90%E1%BB%A9c_Ph%E1%BA%ADt&action=edit&redlink=1" class="new" title="Gia đình Đức Phật (trang không tồn tại)">Gia đình</a> <ul><li><a href="/wiki/%C5%9Auddhodana" class="mw-redirect" title="Śuddhodana">Suddhodāna <small>(cha)</small></a></li> <li><a href="/wiki/Ho%C3%A0ng_h%E1%BA%ADu_Maya" title="Hoàng hậu Maya">Māyā <small>(mẹ)</small></a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Mahapajapati_Gotami&action=edit&redlink=1" class="new" title="Mahapajapati Gotami (trang không tồn tại)">Mahapajapati Gotamī<small> (dì, mẹ nuôi)</small></a></li> <li><a href="/wiki/Da-du-%C4%91%C3%A0-la" title="Da-du-đà-la">Yasodhara <small>(vợ)</small></a></li> <li><a href="/wiki/R%C4%81hula" class="mw-redirect" title="Rāhula">Rāhula <small>(con trai)</small></a></li> <li><a href="/wiki/Ananda" class="mw-redirect" title="Ananda">Ānanda <small>(họ hàng)</small></a></li> <li><a href="/wiki/Devadatta" class="mw-redirect" title="Devadatta">Devadatta <small>(họ hàng)</small></a></li></ul></li> <li><a href="/w/index.php?title=Danh_s%C3%A1ch_nh%E1%BB%AFng_n%C6%A1i_%C4%90%E1%BB%A9c_Ph%E1%BA%ADt_d%E1%BB%ABng_ch%C3%A2n&action=edit&redlink=1" class="new" title="Danh sách những nơi Đức Phật dừng chân (trang không tồn tại)">Nơi Đức Phật dừng chân</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=%C4%90%E1%BB%A9c_Ph%E1%BA%ADt_trong_c%C3%A1c_t%C3%B4n_gi%C3%A1o_tr%C3%AAn_th%E1%BA%BF_gi%E1%BB%9Bi&action=edit&redlink=1" class="new" title="Đức Phật trong các tôn giáo trên thế giới (trang không tồn tại)">Đức Phật trong các tôn giáo trên thế giới</a></li></ul> </div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="background-color:#FFE8A6;;width:1%"><a href="/w/index.php?title=%C4%90%E1%BA%A1i_c%C6%B0%C6%A1ng_v%E1%BB%81_Ph%E1%BA%ADt_gi%C3%A1o&action=edit&redlink=1" class="new" title="Đại cương về Phật giáo (trang không tồn tại)">Khái niệm chính</a></th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-odd" style="width:100%;padding:0"><div style="padding:0 0.25em"> <ul><li><a href="/wiki/V%C3%B4_minh" class="mw-redirect" title="Vô minh">Avidyā (vô minh)</a></li> <li><a href="/wiki/Trung_h%E1%BB%AFu" title="Trung hữu">Trung hữu</a></li> <li><a href="/wiki/B%E1%BB%93-%C4%91%E1%BB%81_t%C3%A2m" title="Bồ-đề tâm">Bồ-đề tâm</a></li> <li><a href="/wiki/B%E1%BB%93_t%C3%A1t" title="Bồ tát">Bồ tát</a></li> <li><a href="/wiki/Ph%E1%BA%ADt_t%C3%ADnh" title="Phật tính">Phật tính</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Gi%C3%A1o_l%C3%BD_v%E1%BB%81_Ph%C3%A1p&action=edit&redlink=1" class="new" title="Giáo lý về Pháp (trang không tồn tại)">Giáo lý về Pháp</a></li> <li><a href="/wiki/Dharma" class="mw-redirect" title="Dharma">Pháp</a></li> <li><a href="/wiki/Gi%C3%A1c_ng%E1%BB%99" class="mw-disambig" title="Giác ngộ">Giác ngộ</a></li> <li><a href="/wiki/N%C4%83m_tri%E1%BB%81n_c%C3%A1i" title="Năm triền cái">Ngũ triền cái</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Indriya&action=edit&redlink=1" class="new" title="Indriya (trang không tồn tại)">Indriya</a></li> <li><a href="/wiki/Nghi%E1%BB%87p_(Ph%E1%BA%ADt_gi%C3%A1o)" title="Nghiệp (Phật giáo)">Nghiệp</a></li> <li><a href="/wiki/Phi%E1%BB%81n_n%C3%A3o" class="mw-disambig" title="Phiền não">Phiền não</a></li> <li><a href="https://en.wikipedia.org/wiki/Mind_Stream" class="extiw" title="en:Mind Stream">Dòng thức</a></li> <li><a href="/wiki/B%C3%A1t-ni%E1%BA%BFt-b%C3%A0n" title="Bát-niết-bàn">Bát-niết-bàn</a></li> <li><a href="/wiki/Duy%C3%AAn_kh%E1%BB%9Fi" title="Duyên khởi">Duyên khởi</a></li> <li><a href="/wiki/T%C3%A1i_sinh_(Ph%E1%BA%ADt_gi%C3%A1o)" title="Tái sinh (Phật giáo)">Tái sinh</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Lu%C3%A2n_h%E1%BB%93i_(Ph%E1%BA%ADt_gi%C3%A1o)&action=edit&redlink=1" class="new" title="Luân hồi (Phật giáo) (trang không tồn tại)">Luân hồi</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Sa%E1%B9%85kh%C4%81ra&action=edit&redlink=1" class="new" title="Saṅkhāra (trang không tồn tại)">Hành</a></li> <li><a href="/wiki/Ng%C5%A9_u%E1%BA%A9n" title="Ngũ uẩn">Ngũ uẩn</a></li> <li><a href="/wiki/T%C3%ADnh_Kh%C3%B4ng" title="Tính Không">Không</a></li> <li><a href="/wiki/%C3%81i_(Ph%E1%BA%ADt_gi%C3%A1o)" title="Ái (Phật giáo)">Ái</a></li> <li><a href="/wiki/Ch%C3%A2n_nh%C6%B0" title="Chân như">Chân như</a></li> <li><a href="/wiki/Ki%E1%BA%BFt_s%E1%BB%AD" title="Kiết sử">Kết</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Tam_ph%C3%A1p_%E1%BA%A5n&action=edit&redlink=1" class="new" title="Tam pháp ấn (trang không tồn tại)">Tam pháp ấn</a> <ul><li><a href="/wiki/V%C3%B4_th%C6%B0%E1%BB%9Dng" title="Vô thường">Vô thường</a></li> <li><a href="/wiki/Kh%E1%BB%95_(Ph%E1%BA%ADt_gi%C3%A1o)" title="Khổ (Phật giáo)">Khổ</a></li> <li><a href="/wiki/V%C3%B4_ng%C3%A3" title="Vô ngã">Vô ngã</a></li></ul></li> <li><a href="/w/index.php?title=Hai_ch%C3%A2n_l%C3%BD_trong_Ph%E1%BA%ADt_gi%C3%A1o&action=edit&redlink=1" class="new" title="Hai chân lý trong Phật giáo (trang không tồn tại)">Hai chân lý</a></li></ul> </div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="background-color:#FFE8A6;;width:1%"><a href="/w/index.php?title=V%C5%A9_tr%E1%BB%A5_lu%E1%BA%ADn_Ph%E1%BA%ADt_gi%C3%A1o&action=edit&redlink=1" class="new" title="Vũ trụ luận Phật giáo (trang không tồn tại)">Vũ trụ luận</a></th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-even" style="width:100%;padding:0"><div style="padding:0 0.25em"> <ul><li><a href="/w/index.php?title=M%C6%B0%E1%BB%9Di_gi%E1%BB%9Bi_trong_Ph%E1%BA%ADt_gi%C3%A1o&action=edit&redlink=1" class="new" title="Mười giới trong Phật giáo (trang không tồn tại)">Thập giáo</a></li> <li><a href="/wiki/L%E1%BB%A5c_%C4%91%E1%BA%A1o" class="mw-redirect" title="Lục đạo">Lục đạo</a> <ul><li><a href="/wiki/Thi%C3%AAn_(Ph%E1%BA%ADt_gi%C3%A1o)" title="Thiên (Phật giáo)">Thiên</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Con_ng%C6%B0%E1%BB%9Di_trong_Ph%E1%BA%ADt_gi%C3%A1o&action=edit&redlink=1" class="new" title="Con người trong Phật giáo (trang không tồn tại)">Nhân</a></li> <li><a href="/wiki/A-tu-la" title="A-tu-la">A-tu-la</a></li> <li><a href="/wiki/Ng%E1%BA%A1_qu%E1%BB%B7" class="mw-redirect" title="Ngạ quỷ">Ngạ quỷ</a></li> <li><a href="/wiki/%C4%90%E1%BB%99ng_v%E1%BA%ADt_trong_Ph%E1%BA%ADt_gi%C3%A1o" title="Động vật trong Phật giáo">Súc sinh</a></li> <li><a href="/wiki/Naraka_(Ph%E1%BA%ADt_gi%C3%A1o)" title="Naraka (Phật giáo)">Địa ngục</a></li></ul></li> <li><a href="/wiki/Tam_gi%E1%BB%9Bi" title="Tam giới">Tam giới</a></li></ul> </div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="background-color:#FFE8A6;;width:1%"><a href="/wiki/Th%E1%BB%83_lo%E1%BA%A1i:Nghi_th%E1%BB%A9c_Ph%E1%BA%ADt_gi%C3%A1o" title="Thể loại:Nghi thức Phật giáo">Nghi thức</a></th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-odd" style="width:100%;padding:0"><div style="padding:0 0.25em"> <ul><li><a href="/w/index.php?title=Bhavana&action=edit&redlink=1" class="new" title="Bhavana (trang không tồn tại)">Bhavana</a></li> <li><a href="/wiki/Tam_th%E1%BA%ADp_th%E1%BA%A5t_b%E1%BB%93-%C4%91%E1%BB%81_ph%E1%BA%A7n" title="Tam thập thất bồ-đề phần">Bodhipakkhiyādhammā</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Brahmavihara&action=edit&redlink=1" class="new" title="Brahmavihara (trang không tồn tại)">Thiên đường</a> <ul><li><a href="/w/index.php?title=Mett%C4%81&action=edit&redlink=1" class="new" title="Mettā (trang không tồn tại)">Từ</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Karu%E1%B9%87%C4%81&action=edit&redlink=1" class="new" title="Karuṇā (trang không tồn tại)">Bi</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Mudita&action=edit&redlink=1" class="new" title="Mudita (trang không tồn tại)">Hỉ</a></li> <li><a href="/wiki/Upekkha" class="mw-redirect" title="Upekkha">Xả</a></li></ul></li> <li><a href="/wiki/B%E1%BB%91_th%C3%AD" title="Bố thí">Bố thí</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=S%E1%BB%B1_s%C3%B9ng_b%C3%A1i_Ph%E1%BA%ADt_gi%C3%A1o&action=edit&redlink=1" class="new" title="Sự sùng bái Phật giáo (trang không tồn tại)">Mộ đạo</a></li> <li><a href="/wiki/Thi%E1%BB%81n_trong_Ph%E1%BA%ADt_gi%C3%A1o" title="Thiền trong Phật giáo">Thiền-na</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=%C4%90%E1%BB%A9c_tin_trong_Ph%E1%BA%ADt_gi%C3%A1o&action=edit&redlink=1" class="new" title="Đức tin trong Phật giáo (trang không tồn tại)">Tín</a></li> <li><a href="/wiki/Ng%C5%A9_l%E1%BB%B1c" title="Ngũ lực">Ngũ lực</a></li> <li><a href="/wiki/T%E1%BB%A9_th%E1%BA%A7n_t%C3%BAc" title="Tứ thần túc">Tứ thần túc</a></li> <li><a href="/wiki/Thi%E1%BB%81n_trong_Ph%E1%BA%ADt_gi%C3%A1o" title="Thiền trong Phật giáo">Thiền</a> <ul><li><a href="/wiki/Ch%C3%A2n_ng%C3%B4n#Phật_giáo" title="Chân ngôn">Chân ngôn</a></li> <li><span title="International Alphabet of Sanskrit Transliteration" class="IAST Unicode" style="font-face: Arial Unicode MS, GNU Unifont, Lucida Sans Unicode; white-space: wrap; text-decoration: none"><a href="/w/index.php?title=Kamma%E1%B9%AD%E1%B9%ADh%C4%81na&action=edit&redlink=1" class="new" title="Kammaṭṭhāna (trang không tồn tại)">Thiền tuệ</a></span></li> <li><a href="/w/index.php?title=Anussati&action=edit&redlink=1" class="new" title="Anussati (trang không tồn tại)">Tùy niệm</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Simran&action=edit&redlink=1" class="new" title="Simran (trang không tồn tại)">Smarana</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Anapanasati&action=edit&redlink=1" class="new" title="Anapanasati (trang không tồn tại)">Niệm hơi thở</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Samatha&action=edit&redlink=1" class="new" title="Samatha (trang không tồn tại)">Chỉ quán</a></li> <li><a href="/wiki/Vipassan%C4%81" title="Vipassanā">Tuệ quán</a> (<a href="/w/index.php?title=Phong_tr%C3%A0o_vipassana&action=edit&redlink=1" class="new" title="Phong trào vipassana (trang không tồn tại)">Phong trào vipassana</a>)</li> <li><a href="/w/index.php?title=Shikantaza&action=edit&redlink=1" class="new" title="Shikantaza (trang không tồn tại)">Shikantaza</a></li> <li><a href="/wiki/T%E1%BB%8Da_thi%E1%BB%81n" title="Tọa thiền">Tọa thiền</a></li> <li><a href="/wiki/C%C3%B4ng_%C3%A1n" title="Công án">Công án</a></li> <li><a href="/wiki/M%E1%BA%A1n-%C4%91%C3%A0-la" title="Mạn-đà-la">Mandala</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Tonglen&action=edit&redlink=1" class="new" title="Tonglen (trang không tồn tại)">Tonglen</a></li> <li><a href="/wiki/%C4%90%C3%A1t-%C4%91%E1%BA%B7c-la" title="Đát-đặc-la">Tantra</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Tert%C3%B6n&action=edit&redlink=1" class="new" title="Tertön (trang không tồn tại)">Tertön</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Terma_(t%C3%B4n_gi%C3%A1o)&action=edit&redlink=1" class="new" title="Terma (tôn giáo) (trang không tồn tại)">Terma</a></li></ul></li> <li><a href="/w/index.php?title=Ph%C3%BAc_(Ph%E1%BA%ADt_gi%C3%A1o)&action=edit&redlink=1" class="new" title="Phúc (Phật giáo) (trang không tồn tại)">Phúc</a></li> <li><a href="/wiki/Ch%C3%ADnh_ni%E1%BB%87m" class="mw-redirect" title="Chính niệm">Chính niệm</a> <ul><li><a href="/wiki/T%E1%BB%A9_ni%E1%BB%87m_x%E1%BB%A9" title="Tứ niệm xứ">Tứ niệm xứ</a></li></ul></li> <li><a href="/w/index.php?title=Nekkhamma&action=edit&redlink=1" class="new" title="Nekkhamma (trang không tồn tại)">Xuất gia</a></li> <li><a href="/wiki/Ba-la-m%E1%BA%ADt-%C4%91a" title="Ba-la-mật-đa">Pāramitā</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Paritta&action=edit&redlink=1" class="new" title="Paritta (trang không tồn tại)">Tụng kinh</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=S%E1%BB%B1_s%C3%B9ng_b%C3%A1i_Ph%E1%BA%ADt_gi%C3%A1o&action=edit&redlink=1" class="new" title="Sự sùng bái Phật giáo (trang không tồn tại)">Puja</a> <ul><li><a href="/wiki/C%C3%BAng_d%C6%B0%E1%BB%9Dng" title="Cúng dường">Cúng dường</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Qu%E1%BB%B3_l%E1%BA%A1y&action=edit&redlink=1" class="new" title="Quỳ lạy (trang không tồn tại)">Quỳ lạy</a></li> <li><a href="/wiki/T%E1%BB%A5ng_kinh" class="mw-disambig" title="Tụng kinh">Tụng kinh</a></li></ul></li> <li><a href="/wiki/Quy_y" title="Quy y">Quy y</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Satya&action=edit&redlink=1" class="new" title="Satya (trang không tồn tại)">Satya</a> <ul><li><a href="/w/index.php?title=Sacca&action=edit&redlink=1" class="new" title="Sacca (trang không tồn tại)">Sacca</a></li></ul></li> <li><a href="/wiki/Th%E1%BA%A5t_gi%C3%A1c_chi" title="Thất giác chi">Thất giác chi</a> <ul><li><a href="/wiki/Sati_(Ph%E1%BA%ADt_gi%C3%A1o)" class="mw-redirect" title="Sati (Phật giáo)">Niệm</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Dhamma_vicaya&action=edit&redlink=1" class="new" title="Dhamma vicaya (trang không tồn tại)">Trạch pháp</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=P%C4%ABti&action=edit&redlink=1" class="new" title="Pīti (trang không tồn tại)">Hỷ</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Passaddhi&action=edit&redlink=1" class="new" title="Passaddhi (trang không tồn tại)">An</a></li></ul></li> <li><a href="/w/index.php?title=Lu%C3%A2n_l%C3%BD_h%E1%BB%8Dc_Ph%E1%BA%ADt_gi%C3%A1o&action=edit&redlink=1" class="new" title="Luân lý học Phật giáo (trang không tồn tại)">Giới luật</a> <ul><li><a href="/wiki/Ng%C5%A9_gi%E1%BB%9Bi" title="Ngũ giới">Ngũ giới</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=L%E1%BB%9Di_nguy%E1%BB%87n_B%E1%BB%93_T%C3%A1t&action=edit&redlink=1" class="new" title="Lời nguyện Bồ Tát (trang không tồn tại)">Lời nguyện Bồ Tát</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Pr%C4%81timok%E1%B9%A3a&action=edit&redlink=1" class="new" title="Prātimokṣa (trang không tồn tại)">Ba-la-đề-mộc-xoa</a></li></ul></li> <li><a href="/wiki/Tam_h%E1%BB%8Dc" title="Tam học">Tam học</a> <ul><li><a href="/w/index.php?title=Lu%C3%A2n_l%C3%BD_h%E1%BB%8Dc_Ph%E1%BA%ADt_gi%C3%A1o&action=edit&redlink=1" class="new" title="Luân lý học Phật giáo (trang không tồn tại)">Giới luật</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Samadhi&action=edit&redlink=1" class="new" title="Samadhi (trang không tồn tại)">Định</a></li> <li><a href="/wiki/B%C3%A1t-nh%C3%A3" title="Bát-nhã">Bát-nhã</a></li></ul></li> <li><a href="/w/index.php?title=V%C4%ABrya&action=edit&redlink=1" class="new" title="Vīrya (trang không tồn tại)">Tinh tấn</a> <ul><li><a href="/wiki/T%E1%BB%A9_ch%C3%ADnh_c%E1%BA%A7n" title="Tứ chính cần">Tứ chính cần</a></li></ul></li></ul> </div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="background-color:#FFE8A6;;width:1%"><a href="/wiki/Ni%E1%BA%BFt-b%C3%A0n" title="Niết-bàn">Niết-bàn</a></th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-even" style="width:100%;padding:0"><div style="padding:0 0.25em"> <ul><li><a href="/wiki/B%E1%BB%93-%C4%91%E1%BB%81" title="Bồ-đề">Bồ-đề</a></li> <li><a href="/wiki/B%E1%BB%93-%C4%91%E1%BB%81-t%C3%A1t-%C4%91%C3%B3a" class="mw-redirect" title="Bồ-đề-tát-đóa">Bồ-đề-tát-đóa</a></li> <li><a href="/wiki/Ph%E1%BA%ADt" title="Phật">Phật</a></li> <li><a href="/wiki/B%C3%ADch-chi_Ph%E1%BA%ADt" title="Bích-chi Phật">Bích-chi Phật</a></li> <li><a href="/wiki/Ph%E1%BA%ADt_M%E1%BA%ABu" title="Phật Mẫu">Phật Mẫu</a></li> <li><a href="/wiki/T%E1%BB%A9_th%C3%A1nh_qu%E1%BA%A3" title="Tứ thánh quả">Tứ thánh quả</a> <ul><li><a href="/w/index.php?title=Sot%C4%81panna&action=edit&redlink=1" class="new" title="Sotāpanna (trang không tồn tại)">Nhập lưu</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Sakadagami&action=edit&redlink=1" class="new" title="Sakadagami (trang không tồn tại)">Nhất lai</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=An%C4%81g%C4%81mi&action=edit&redlink=1" class="new" title="Anāgāmi (trang không tồn tại)">Bất lai</a></li> <li><a href="/wiki/A-la-h%C3%A1n" title="A-la-hán">A-la-hán</a></li></ul></li></ul> </div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="background-color:#FFE8A6;;width:1%"><a href="/wiki/Tu_t%E1%BA%ADp" class="mw-redirect" title="Tu tập">Tu tập</a></th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-odd" style="width:100%;padding:0"><div style="padding:0 0.25em"> <ul><li><a href="/wiki/T%E1%BB%89-kh%C3%A2u" class="mw-redirect" title="Tỉ-khâu">Tỉ-khâu</a></li> <li><a href="/wiki/T%E1%BB%89-kh%C3%A2u-ni" class="mw-redirect" title="Tỉ-khâu-ni">Tỉ-khâu-ni</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Samanera&action=edit&redlink=1" class="new" title="Samanera (trang không tồn tại)">Śrāmaṇera</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Samanera&action=edit&redlink=1" class="new" title="Samanera (trang không tồn tại)">Śrāmaṇerī</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Anagarika&action=edit&redlink=1" class="new" title="Anagarika (trang không tồn tại)">Anagarika</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Ajahn&action=edit&redlink=1" class="new" title="Ajahn (trang không tồn tại)">Ajahn</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Sayadaw&action=edit&redlink=1" class="new" title="Sayadaw (trang không tồn tại)">Sayadaw</a></li> <li><a href="/wiki/Thi%E1%BB%81n_s%C6%B0" title="Thiền sư">Thiền sư</a></li> <li><a href="/wiki/L%C3%A3o_s%C6%B0" title="Lão sư">Lão sư</a></li> <li><a href="/wiki/L%E1%BA%A1t-ma" title="Lạt-ma">Lạt-ma</a></li> <li><a href="/wiki/Rinpoche" title="Rinpoche">Rinpoche</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Geshe&action=edit&redlink=1" class="new" title="Geshe (trang không tồn tại)">Geshe</a></li> <li><a href="/wiki/H%C3%B3a_th%C3%A2n_(Ph%E1%BA%ADt_gi%C3%A1o)" title="Hóa thân (Phật giáo)">Tulku</a></li> <li><a href="/wiki/C%C6%B0_s%C4%A9" title="Cư sĩ">Cư sĩ</a></li> <li><a href="/wiki/C%C6%B0_s%C4%A9" title="Cư sĩ">Upāsaka và Upāsikā</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=%C5%9Ar%C4%81vaka&action=edit&redlink=1" class="new" title="Śrāvaka (trang không tồn tại)">Thanh-văn</a> <ul><li><a href="/wiki/Th%E1%BA%ADp_%C4%91%E1%BA%A1i_%C4%91%E1%BB%87_t%E1%BB%AD" title="Thập đại đệ tử">Thập đại đệ tử</a></li></ul></li> <li><a href="/wiki/Ch%C3%B9a_Thi%E1%BA%BFu_L%C3%A2m" title="Chùa Thiếu Lâm">Chùa Thiếu Lâm</a></li></ul> </div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="background-color:#FFE8A6;;width:1%"><a href="/w/index.php?title=Danh_s%C3%A1ch_c%C3%A1c_Ph%E1%BA%ADt_t%E1%BB%AD&action=edit&redlink=1" class="new" title="Danh sách các Phật tử (trang không tồn tại)">Nhân vật chính</a></th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-even" style="width:100%;padding:0"><div style="padding:0 0.25em"> <ul><li><a href="/wiki/T%E1%BA%A5t-%C4%91%E1%BA%A1t-%C4%91a_C%E1%BB%93-%C4%91%C3%A0m" class="mw-redirect" title="Tất-đạt-đa Cồ-đàm">Đức Phật</a></li> <li><a href="/wiki/Ki%E1%BB%81u_Tr%E1%BA%A7n_Nh%C6%B0" class="mw-redirect" title="Kiều Trần Như">Kiều-trần-như</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Assaji&action=edit&redlink=1" class="new" title="Assaji (trang không tồn tại)">A-thuyết-thị</a></li> <li><a href="/wiki/X%C3%A1-l%E1%BB%A3i-ph%E1%BA%A5t" title="Xá-lợi-phất">Xá-lợi-phất</a></li> <li><a href="/wiki/M%E1%BB%A5c-ki%E1%BB%81n-li%C3%AAn" title="Mục-kiền-liên">Mục-kiền-liên</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=M%E1%BB%A5c_Li%C3%AAn_c%E1%BB%A9u_m%E1%BA%ABu&action=edit&redlink=1" class="new" title="Mục Liên cứu mẫu (trang không tồn tại)">Mục Liên</a></li> <li><a href="/wiki/A-nan-%C4%91%C3%A0" title="A-nan-đà">A-nan-đà</a></li> <li><a href="/wiki/Ma-ha-ca-di%E1%BA%BFp" title="Ma-ha-ca-diếp">Ma-ha-ca-diếp</a></li> <li><a href="/wiki/Anuruddha" class="mw-redirect" title="Anuruddha">A-na-luật</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Katyayana_(Ph%E1%BA%ADt_gi%C3%A1o)&action=edit&redlink=1" class="new" title="Katyayana (Phật giáo) (trang không tồn tại)">Ca-chiên-diên</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Nanda_(Ph%E1%BA%ADt_gi%C3%A1o)&action=edit&redlink=1" class="new" title="Nanda (Phật giáo) (trang không tồn tại)">Nan-đà</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Subhuti&action=edit&redlink=1" class="new" title="Subhuti (trang không tồn tại)">Tu-bồ-đề</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Punna&action=edit&redlink=1" class="new" title="Punna (trang không tồn tại)">Phú-lâu-na/Mãn-từ-tử</a></li> <li><a href="/wiki/Upali" class="mw-redirect" title="Upali">Ưu-bà-li</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Mahapajapati_Gotami&action=edit&redlink=1" class="new" title="Mahapajapati Gotami (trang không tồn tại)">Ma-ha-ba-xà-ba-đề</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Khema&action=edit&redlink=1" class="new" title="Khema (trang không tồn tại)">Khema</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Uppalavanna&action=edit&redlink=1" class="new" title="Uppalavanna (trang không tồn tại)">Ưu-bát-hoa-sắc-bỉ-khâu-ni</a></li> <li><a href="/wiki/A-t%C6%B0-%C4%91%C3%A0" title="A-tư-đà">A-tư-đà</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Channa_(Ph%E1%BA%ADt_gi%C3%A1o)&action=edit&redlink=1" class="new" title="Channa (Phật giáo) (trang không tồn tại)">Sa-nặc</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Yasa&action=edit&redlink=1" class="new" title="Yasa (trang không tồn tại)">Yasa</a></li> <li><a href="/wiki/Ph%E1%BA%ADt_%C3%82m" title="Phật Âm">Phật Âm</a></li> <li><a href="/wiki/Na_Ti%C3%AAn" class="mw-redirect" title="Na Tiên">Na Tiên</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Angulimala&action=edit&redlink=1" class="new" title="Angulimala (trang không tồn tại)">Ương-quật-ma-la</a></li> <li><a href="/wiki/B%E1%BB%93-%C4%91%E1%BB%81-%C4%91%E1%BA%A1t-ma" title="Bồ-đề-đạt-ma">Bồ-đề-đạt-ma</a></li> <li><a href="/wiki/Long_Th%E1%BB%A5" title="Long Thụ">Long Thụ</a></li> <li><a href="/wiki/V%C3%B4_Tr%C6%B0%E1%BB%9Bc" title="Vô Trước">Vô Trước</a></li> <li><a href="/wiki/Th%E1%BA%BF_Th%C3%A2n" title="Thế Thân">Thế Thân</a></li> <li><a href="/wiki/A-%C4%91%E1%BB%81-sa" title="A-đề-sa">A-đề-sa</a></li> <li><a href="/wiki/Li%C3%AAn_Hoa_Sinh" title="Liên Hoa Sinh">Liên Hoa Sinh</a></li> <li><a href="/wiki/Nichiren" title="Nichiren">Nichiren</a></li> <li><a href="/wiki/T%C3%B9ng_T%C3%A1n_C%C3%A1n_B%E1%BB%91" class="mw-redirect" title="Tùng Tán Cán Bố">Tùng Tán Cán Bố</a></li> <li><a href="/wiki/T%C3%B9y_V%C4%83n_%C4%90%E1%BA%BF" title="Tùy Văn Đế">Tùy Văn Đế</a></li> <li><a href="/wiki/%C4%90%E1%BA%A1t-lai_L%E1%BA%A1t-ma" title="Đạt-lai Lạt-ma">Đạt-lai Lạt-ma</a></li> <li><a href="/wiki/Ban-thi%E1%BB%81n_L%E1%BA%A1t-ma" title="Ban-thiền Lạt-ma">Ban-thiền Lạt-ma</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Karmapa&action=edit&redlink=1" class="new" title="Karmapa (trang không tồn tại)">Cát-mã-ba</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Shamarpa&action=edit&redlink=1" class="new" title="Shamarpa (trang không tồn tại)">Shamarpa</a></li> <li><a href="/wiki/Na-l%E1%BA%A1c-ba" title="Na-lạc-ba">Na-lạc-ba</a></li> <li><a href="/wiki/Huy%E1%BB%81n_Trang" title="Huyền Trang">Huyền Trang</a></li> <li><a href="/wiki/Tr%C3%AD_Ngh%C4%A9" class="mw-redirect" title="Trí Nghĩ">Trí Nghĩ</a></li></ul> </div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="background-color:#FFE8A6;;width:1%"><a href="/wiki/Kinh_%C4%91i%E1%BB%83n_Ph%E1%BA%ADt_gi%C3%A1o" title="Kinh điển Phật giáo">Kinh điển</a></th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-odd" style="width:100%;padding:0"><div style="padding:0 0.25em"> <ul><li><a href="/wiki/Tam_t%E1%BA%A1ng" title="Tam tạng">Tam tạng</a></li> <li><i><a href="/w/index.php?title=Madhyamak%C4%81la%E1%B9%83k%C4%81ra&action=edit&redlink=1" class="new" title="Madhyamakālaṃkāra (trang không tồn tại)">Trung quán trang nghiêm luận</a></i></li> <li><a href="/w/index.php?title=Mahayana_sutras&action=edit&redlink=1" class="new" title="Mahayana sutras (trang không tồn tại)">Kinh Đại Thừa</a></li> <li><a href="/wiki/Tam_t%E1%BA%A1ng" title="Tam tạng">Kinh Nam Phạn</a></li> <li><a href="/wiki/%C4%90%E1%BA%A1i_t%E1%BA%A1ng_kinh" title="Đại tạng kinh">Đại tạng kinh</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Tibetan_Buddhist_canon&action=edit&redlink=1" class="new" title="Tibetan Buddhist canon (trang không tồn tại)">Kinh điển Phật giáo Tây Tạng</a></li></ul> </div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="background-color:#FFE8A6;;width:1%"><a href="/wiki/C%C3%A1c_t%C3%B4ng_ph%C3%A1i_Ph%E1%BA%ADt_gi%C3%A1o" title="Các tông phái Phật giáo">Phân nhánh</a></th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-even" style="width:100%;padding:0"><div style="padding:0 0.25em"> <ul><li><a href="/wiki/Ph%E1%BA%ADt_gi%C3%A1o_Nguy%C3%AAn_th%E1%BB%A7y" title="Phật giáo Nguyên thủy">Phật giáo Nguyên thủy</a> (tiền bộ phái)</li> <li><a href="/wiki/Ph%E1%BA%ADt_gi%C3%A1o_B%E1%BB%99_ph%C3%A1i" title="Phật giáo Bộ phái">Phật giáo Bộ phái</a></li> <li><a href="/wiki/Tr%C6%B0%E1%BB%9Fng_l%C3%A3o_b%E1%BB%99" title="Trưởng lão bộ">Trưởng lão bộ</a></li> <li><a href="/wiki/%C4%90%E1%BA%A1i_th%E1%BB%ABa" title="Đại thừa">Đại thừa</a> <ul><li><a href="/w/index.php?title=Thi%E1%BB%81n_Ph%E1%BA%ADt_gi%C3%A1o&action=edit&redlink=1" class="new" title="Thiền Phật giáo (trang không tồn tại)">Thiền Phật giáo</a> <ul><li><a href="/wiki/Thi%E1%BB%81n_t%C3%B4ng" title="Thiền tông">Thiền tông</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Seon&action=edit&redlink=1" class="new" title="Seon (trang không tồn tại)">Seon</a></li> <li><a href="/wiki/Thi%E1%BB%81n" class="mw-disambig" title="Thiền">Thiền</a></li></ul></li> <li><a href="/wiki/T%E1%BB%8Bnh_%C4%91%E1%BB%99_t%C3%B4ng" title="Tịnh độ tông">Tịnh độ tông</a></li> <li><a href="/wiki/Thi%C3%AAn_Thai_t%C3%B4ng" title="Thiên Thai tông">Thiên Thai tông</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Ph%C3%A1p_hoa_t%C3%B4ng&action=edit&redlink=1" class="new" title="Pháp hoa tông (trang không tồn tại)">Nichiren</a></li> <li><a href="/wiki/Trung_qu%C3%A1n_t%C3%B4ng" title="Trung quán tông">Trung quán tông</a></li> <li><a href="/wiki/Duy_th%E1%BB%A9c_t%C3%B4ng" title="Duy thức tông">Duy thức tông</a></li></ul></li> <li><a href="/w/index.php?title=Navayana&action=edit&redlink=1" class="new" title="Navayana (trang không tồn tại)">Tân thừa</a></li> <li><a href="/wiki/Kim_c%C6%B0%C6%A1ng_th%E1%BB%ABa" title="Kim cương thừa">Kim cương thừa</a> <ul><li><a href="/wiki/Ph%E1%BA%ADt_gi%C3%A1o_T%C3%A2y_T%E1%BA%A1ng" title="Phật giáo Tây Tạng">Tây Tạng</a></li> <li><a href="/wiki/Ch%C3%A2n_Ng%C3%B4n_T%C3%B4ng" class="mw-redirect" title="Chân Ngôn Tông">Chân ngôn</a></li> <li><a href="/wiki/%C4%90%E1%BA%A1i_c%E1%BB%A9u_c%C3%A1nh" title="Đại cứu cánh">Đại cứu cánh</a></li></ul></li> <li><a href="/wiki/C%C3%A1c_t%C3%B4ng_ph%C3%A1i_Ph%E1%BA%ADt_gi%C3%A1o" title="Các tông phái Phật giáo">Các tông phái Phật giáo</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Nh%E1%BB%AFng_%C4%91i%E1%BB%83m_chung_gi%E1%BB%AFa_Nam_truy%E1%BB%81n_v%C3%A0_B%E1%BA%AFc_truy%E1%BB%81n&action=edit&redlink=1" class="new" title="Những điểm chung giữa Nam truyền và Bắc truyền (trang không tồn tại)">Những điểm chung giữa Nam truyền và Bắc truyền</a></li></ul> </div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="background-color:#FFE8A6;;width:1%"><a href="/wiki/S%E1%BB%91_l%C6%B0%E1%BB%A3ng_Ph%E1%BA%ADt_t%E1%BB%AD_%E1%BB%9F_c%C3%A1c_n%C6%B0%E1%BB%9Bc" class="mw-redirect" title="Số lượng Phật tử ở các nước">Quốc gia</a></th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-odd" style="width:100%;padding:0"><div style="padding:0 0.25em"> <ul><li><a href="/w/index.php?title=Ph%E1%BA%ADt_gi%C3%A1o_Afghanistan&action=edit&redlink=1" class="new" title="Phật giáo Afghanistan (trang không tồn tại)">Afghanistan</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Ph%E1%BA%ADt_gi%C3%A1o_Bangladesh&action=edit&redlink=1" class="new" title="Phật giáo Bangladesh (trang không tồn tại)">Bangladesh</a></li> <li><a href="/wiki/Ph%E1%BA%ADt_gi%C3%A1o_Bhutan" class="mw-redirect" title="Phật giáo Bhutan">Bhutan</a></li> <li><a href="/wiki/Ph%E1%BA%ADt_gi%C3%A1o_Campuchia" title="Phật giáo Campuchia">Campuchia</a></li> <li><a href="/wiki/Ph%E1%BA%ADt_gi%C3%A1o_Trung_Qu%E1%BB%91c" title="Phật giáo Trung Quốc">Trung Quốc</a></li> <li><a href="/wiki/L%E1%BB%8Bch_s%E1%BB%AD_Ph%E1%BA%ADt_gi%C3%A1o_%E1%BB%9F_%E1%BA%A4n_%C4%90%E1%BB%99" title="Lịch sử Phật giáo ở Ấn Độ">Ấn Độ</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Ph%E1%BA%ADt_gi%C3%A1o_Indonesia&action=edit&redlink=1" class="new" title="Phật giáo Indonesia (trang không tồn tại)">Indonesia</a></li> <li><a href="/wiki/Ph%E1%BA%ADt_gi%C3%A1o_Nh%E1%BA%ADt_B%E1%BA%A3n" title="Phật giáo Nhật Bản">Nhật Bản</a></li> <li><a href="/wiki/Ph%E1%BA%ADt_gi%C3%A1o_Tri%E1%BB%81u_Ti%C3%AAn" title="Phật giáo Triều Tiên">Triều Tiên</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Ph%E1%BA%ADt_gi%C3%A1o_L%C3%A0o&action=edit&redlink=1" class="new" title="Phật giáo Lào (trang không tồn tại)">Lào</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Ph%E1%BA%ADt_gi%C3%A1o_Malaysia&action=edit&redlink=1" class="new" title="Phật giáo Malaysia (trang không tồn tại)">Malaysia</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Ph%E1%BA%ADt_gi%C3%A1o_Maldives&action=edit&redlink=1" class="new" title="Phật giáo Maldives (trang không tồn tại)">Maldives</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Ph%E1%BA%ADt_gi%C3%A1o_M%C3%B4ng_C%E1%BB%95&action=edit&redlink=1" class="new" title="Phật giáo Mông Cổ (trang không tồn tại)">Mông Cổ</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Ph%E1%BA%ADt_gi%C3%A1o_Myanmar&action=edit&redlink=1" class="new" title="Phật giáo Myanmar (trang không tồn tại)">Myanmar</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Ph%E1%BA%ADt_gi%C3%A1o_Nepal&action=edit&redlink=1" class="new" title="Phật giáo Nepal (trang không tồn tại)">Nepal</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Ph%E1%BA%ADt_gi%C3%A1o_Pakistan&action=edit&redlink=1" class="new" title="Phật giáo Pakistan (trang không tồn tại)">Pakistan</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Ph%E1%BA%ADt_gi%C3%A1o_Philippines&action=edit&redlink=1" class="new" title="Phật giáo Philippines (trang không tồn tại)">Philippines</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Ph%E1%BA%ADt_gi%C3%A1o_Nga&action=edit&redlink=1" class="new" title="Phật giáo Nga (trang không tồn tại)">Nga</a> <ul><li><a href="/w/index.php?title=Ph%E1%BA%ADt_gi%C3%A1o_Kalmykia&action=edit&redlink=1" class="new" title="Phật giáo Kalmykia (trang không tồn tại)">Kalmykia</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Ph%E1%BA%ADt_gi%C3%A1o_Buryatia&action=edit&redlink=1" class="new" title="Phật giáo Buryatia (trang không tồn tại)">Buryatia</a></li></ul></li> <li><a href="/w/index.php?title=Ph%E1%BA%ADt_gi%C3%A1o_Singapore&action=edit&redlink=1" class="new" title="Phật giáo Singapore (trang không tồn tại)">Singapore</a></li> <li><a href="/wiki/Ph%E1%BA%ADt_gi%C3%A1o_Sri_Lanka" title="Phật giáo Sri Lanka">Sri Lanka</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Ph%E1%BA%ADt_gi%C3%A1o_%C4%90%C3%A0i_Loan&action=edit&redlink=1" class="new" title="Phật giáo Đài Loan (trang không tồn tại)">Đài Loan</a></li> <li><a href="/wiki/Ph%E1%BA%ADt_gi%C3%A1o_Th%C3%A1i_Lan" title="Phật giáo Thái Lan">Thái Lan</a></li> <li><a href="/wiki/Ph%E1%BA%ADt_gi%C3%A1o_T%C3%A2y_T%E1%BA%A1ng" title="Phật giáo Tây Tạng">Tây Tạng</a></li> <li><a href="/wiki/Ph%E1%BA%ADt_gi%C3%A1o_Vi%E1%BB%87t_Nam" title="Phật giáo Việt Nam">Việt Nam</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Ph%E1%BA%ADt_gi%C3%A1o_Trung_%C4%90%C3%B4ng&action=edit&redlink=1" class="new" title="Phật giáo Trung Đông (trang không tồn tại)">Trung Đông</a> <ul><li><a href="/w/index.php?title=Ph%E1%BA%ADt_gi%C3%A1o_Iran&action=edit&redlink=1" class="new" title="Phật giáo Iran (trang không tồn tại)">Iran</a></li></ul></li> <li><a href="/wiki/Ph%E1%BA%ADt_gi%C3%A1o_Ph%C6%B0%C6%A1ng_T%C3%A2y" title="Phật giáo Phương Tây">Phương Tây</a> <ul><li><a href="/w/index.php?title=Ph%E1%BA%ADt_gi%C3%A1o_Argentina&action=edit&redlink=1" class="new" title="Phật giáo Argentina (trang không tồn tại)">Argentina</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Ph%E1%BA%ADt_gi%C3%A1o_Australia&action=edit&redlink=1" class="new" title="Phật giáo Australia (trang không tồn tại)">Australia</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Ph%E1%BA%ADt_gi%C3%A1o_Brazil&action=edit&redlink=1" class="new" title="Phật giáo Brazil (trang không tồn tại)">Brazil</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Ph%E1%BA%ADt_gi%C3%A1o_Ph%C3%A1p&action=edit&redlink=1" class="new" title="Phật giáo Pháp (trang không tồn tại)">Pháp</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Ph%E1%BA%ADt_gi%C3%A1o_V%C6%B0%C6%A1ng_qu%E1%BB%91c_Anh&action=edit&redlink=1" class="new" title="Phật giáo Vương quốc Anh (trang không tồn tại)">Vương quốc Anh</a></li> <li><a href="/wiki/Ph%E1%BA%ADt_gi%C3%A1o_Hoa_K%E1%BB%B3" class="mw-redirect" title="Phật giáo Hoa Kỳ">Hoa Kỳ</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Ph%E1%BA%ADt_gi%C3%A1o_Venezuela&action=edit&redlink=1" class="new" title="Phật giáo Venezuela (trang không tồn tại)">Venezuela</a></li></ul></li></ul> </div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="background-color:#FFE8A6;;width:1%"><a href="/wiki/L%E1%BB%8Bch_s%E1%BB%AD_Ph%E1%BA%ADt_gi%C3%A1o" title="Lịch sử Phật giáo">Lịch sử</a></th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-even" style="width:100%;padding:0"><div style="padding:0 0.25em"> <ul><li><a href="/wiki/D%C3%B2ng_th%E1%BB%9Di_gian_c%E1%BB%A7a_Ph%E1%BA%ADt_gi%C3%A1o" class="mw-redirect" title="Dòng thời gian của Phật giáo">Dòng thời gian</a></li> <li><a href="/wiki/A-d%E1%BB%A5c_v%C6%B0%C6%A1ng" title="A-dục vương">Ashoka</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=C%C3%A1c_h%E1%BB%99i_%C4%91%E1%BB%93ng_Ph%E1%BA%ADt_gi%C3%A1o&action=edit&redlink=1" class="new" title="Các hội đồng Phật giáo (trang không tồn tại)">Các hội đồng Phật giáo</a></li> <li><a href="/wiki/L%E1%BB%8Bch_s%E1%BB%AD_Ph%E1%BA%ADt_gi%C3%A1o_%E1%BB%9F_%E1%BA%A4n_%C4%90%E1%BB%99" title="Lịch sử Phật giáo ở Ấn Độ">Lịch sử Phật giáo ở Ấn Độ</a> <ul><li><a href="/w/index.php?title=S%E1%BB%B1_suy_t%C3%A0n_c%E1%BB%A7a_Ph%E1%BA%ADt_gi%C3%A1o_%E1%BB%9F_%E1%BA%A4n_%C4%90%E1%BB%99&action=edit&redlink=1" class="new" title="Sự suy tàn của Phật giáo ở Ấn Độ (trang không tồn tại)">Sự suy tàn của Phật giáo ở Ấn Độ</a></li></ul></li> <li><a href="/wiki/H%E1%BB%8Da_Tam_V%C5%A9" title="Họa Tam Vũ">Tam Vũ diệt Phật</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Ph%E1%BA%ADt_gi%C3%A1o_th%E1%BB%9Di_k%E1%BB%B3_Hy_L%E1%BA%A1p_h%C3%B3a&action=edit&redlink=1" class="new" title="Phật giáo thời kỳ Hy Lạp hóa (trang không tồn tại)">Hy Lạp hóa</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Ph%E1%BA%ADt_gi%C3%A1o_v%C3%A0_th%E1%BA%BF_gi%E1%BB%9Bi_La_M%C3%A3&action=edit&redlink=1" class="new" title="Phật giáo và thế giới La Mã (trang không tồn tại)">Phật giáo và thế giới La Mã</a></li> <li><a href="/wiki/Ph%E1%BA%ADt_gi%C3%A1o_Ph%C6%B0%C6%A1ng_T%C3%A2y" title="Phật giáo Phương Tây">Phật giáo phương Tây</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=S%E1%BB%B1_truy%E1%BB%81n_th%E1%BB%ABa_Ph%E1%BA%ADt_gi%C3%A1o_trong_Con_%C4%91%C6%B0%E1%BB%9Dng_t%C6%A1_l%E1%BB%A5a&action=edit&redlink=1" class="new" title="Sự truyền thừa Phật giáo trong Con đường tơ lụa (trang không tồn tại)">Sự truyền thừa Phật giáo trong Con đường tơ lụa</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=S%E1%BB%B1_b%E1%BB%A9c_h%E1%BA%A1i_Ph%E1%BA%ADt_t%E1%BB%AD&action=edit&redlink=1" class="new" title="Sự bức hại Phật tử (trang không tồn tại)">Sự bức hại Phật tử</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=S%E1%BB%B1_xua_%C4%91u%E1%BB%95i_nh%C3%A0_s%C6%B0_%E1%BB%9F_Nepal&action=edit&redlink=1" class="new" title="Sự xua đuổi nhà sư ở Nepal (trang không tồn tại)">Sự xua đuổi nhà sư ở Nepal</a></li> <li><a href="/wiki/Bi%E1%BA%BFn_c%E1%BB%91_Ph%E1%BA%ADt_gi%C3%A1o_1963" title="Biến cố Phật giáo 1963">Biến cố Phật giáo</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Ch%E1%BB%A7_ngh%C4%A9a_d%C3%A2n_t%C3%BAy_Ph%E1%BA%ADt_gi%C3%A1o_Sinhala&action=edit&redlink=1" class="new" title="Chủ nghĩa dân túy Phật giáo Sinhala (trang không tồn tại)">Chủ nghĩa dân túy Phật giáo Sinhala</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Ch%E1%BB%A7_ngh%C4%A9a_canh_t%C3%A2n_Ph%E1%BA%ADt_gi%C3%A1o&action=edit&redlink=1" class="new" title="Chủ nghĩa canh tân Phật giáo (trang không tồn tại)">Chủ nghĩa canh tân Phật giáo</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Phong_tr%C3%A0o_Vipassana&action=edit&redlink=1" class="new" title="Phong trào Vipassana (trang không tồn tại)">Phong trào Vipassana</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Phong_tr%C3%A0o_969&action=edit&redlink=1" class="new" title="Phong trào 969 (trang không tồn tại)">Phong trào 969</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Ph%E1%BB%A5_n%E1%BB%AF_trong_Ph%E1%BA%ADt_gi%C3%A1o&action=edit&redlink=1" class="new" title="Phụ nữ trong Phật giáo (trang không tồn tại)">Phụ nữ trong Phật giáo</a></li></ul> </div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="background-color:#FFE8A6;;width:1%"><a href="/wiki/Tri%E1%BA%BFt_h%E1%BB%8Dc_Ph%E1%BA%ADt_gi%C3%A1o" title="Triết học Phật giáo">Triết học</a></th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-odd" style="width:100%;padding:0"><div style="padding:0 0.25em"> <ul><li><a href="/wiki/A-t%C3%AC-%C4%91%E1%BA%A1t-ma" title="A-tì-đạt-ma">A-tì-đạt-ma</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Tr%C6%B0%E1%BB%9Dng_ph%C3%A1i_nguy%C3%AAn_t%E1%BB%AD_Ph%E1%BA%ADt_gi%C3%A1o&action=edit&redlink=1" class="new" title="Trường phái nguyên tử Phật giáo (trang không tồn tại)">Trường phái nguyên tử</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Buddhology&action=edit&redlink=1" class="new" title="Buddhology (trang không tồn tại)">Phật học</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=%C4%90%E1%BA%A5ng_t%E1%BA%A1o_ho%C3%A1_trong_Ph%E1%BA%ADt_gi%C3%A1o&action=edit&redlink=1" class="new" title="Đấng tạo hoá trong Phật giáo (trang không tồn tại)">Đấng tạo hoá</a></li> <li><a href="/wiki/Kinh_t%E1%BA%BF_h%E1%BB%8Dc_Ph%E1%BA%ADt_gi%C3%A1o" title="Kinh tế học Phật giáo">Kinh tế học</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Eight_Consciousnesses&action=edit&redlink=1" class="new" title="Eight Consciousnesses (trang không tồn tại)">Bát kiền độ luận</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Engaged_Buddhism&action=edit&redlink=1" class="new" title="Engaged Buddhism (trang không tồn tại)">Phật giáo cánh tả</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Thuy%E1%BA%BFt_m%E1%BA%A1t_th%E1%BA%BF_trong_Ph%E1%BA%ADt_gi%C3%A1o&action=edit&redlink=1" class="new" title="Thuyết mạt thế trong Phật giáo (trang không tồn tại)">Thuyết mạt thế</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Lu%C3%A2n_l%C3%BD_h%E1%BB%8Dc_Ph%E1%BA%ADt_gi%C3%A1o&action=edit&redlink=1" class="new" title="Luân lý học Phật giáo (trang không tồn tại)">Luân lý</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Ph%E1%BA%ADt_gi%C3%A1o_v%C3%A0_ti%E1%BA%BFn_h%C3%B3a&action=edit&redlink=1" class="new" title="Phật giáo và tiến hóa (trang không tồn tại)">Tiến hóa</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Nh%C3%A2n_gian_Ph%E1%BA%ADt_gi%C3%A1o&action=edit&redlink=1" class="new" title="Nhân gian Phật giáo (trang không tồn tại)">Nhân gian</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Buddhist_logic&action=edit&redlink=1" class="new" title="Buddhist logic (trang không tồn tại)">Logic</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Th%E1%BB%B1c_t%E1%BA%A1i_trong_Ph%E1%BA%ADt_gi%C3%A1o&action=edit&redlink=1" class="new" title="Thực tại trong Phật giáo (trang không tồn tại)">Thực tại</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Ph%E1%BA%ADt_gi%C3%A1o_th%E1%BA%BF_t%E1%BB%A5c&action=edit&redlink=1" class="new" title="Phật giáo thế tục (trang không tồn tại)">Phật giáo thế tục</a></li> <li><a href="/wiki/Ch%E1%BB%A7_ngh%C4%A9a_x%C3%A3_h%E1%BB%99i_Ph%E1%BA%ADt_gi%C3%A1o" title="Chủ nghĩa xã hội Phật giáo">Chủ nghĩa xã hội</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=C%C3%A1c_c%C3%A2u_h%E1%BB%8Fi_ch%C6%B0a_%C4%91%C6%B0%E1%BB%A3c_tr%E1%BA%A3_l%E1%BB%9Di&action=edit&redlink=1" class="new" title="Các câu hỏi chưa được trả lời (trang không tồn tại)">Các câu hỏi chưa được trả lời</a></li></ul> </div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="background-color:#FFE8A6;;width:1%"><a href="/wiki/V%C4%83n_h%C3%B3a_Ph%E1%BA%ADt_gi%C3%A1o" title="Văn hóa Phật giáo">Văn hóa</a></th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-even" style="width:100%;padding:0"><div style="padding:0 0.25em"> <ul><li><a href="/wiki/Ki%E1%BA%BFn_tr%C3%BAc_Ph%E1%BA%ADt_gi%C3%A1o" title="Kiến trúc Phật giáo">Kiến trúc</a> <ul><li><a href="/wiki/Ch%C3%B9a" title="Chùa">Chùa</a></li> <li><a href="/wiki/T%E1%BB%8Bnh_x%C3%A1" title="Tịnh xá">Tịnh xá</a></li> <li><a href="/wiki/Wat" title="Wat">Wat</a></li> <li><a href="/wiki/Ph%C3%B9_%C4%91%E1%BB%93" title="Phù đồ">Phù đồ</a></li> <li><a href="/wiki/Ch%C3%B9a_th%C3%A1p" class="mw-redirect mw-disambig" title="Chùa tháp">Chùa tháp</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Candi_c%E1%BB%A7a_Indonesia&action=edit&redlink=1" class="new" title="Candi của Indonesia (trang không tồn tại)">Candi</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Ki%E1%BA%BFn_tr%C3%BAc_dzong&action=edit&redlink=1" class="new" title="Kiến trúc dzong (trang không tồn tại)">Kiến trúc dzong</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Ki%E1%BA%BFn_tr%C3%BAc_Ph%E1%BA%ADt_gi%C3%A1o_Nh%E1%BA%ADt_B%E1%BA%A3n&action=edit&redlink=1" class="new" title="Kiến trúc Phật giáo Nhật Bản (trang không tồn tại)">Kiến trúc Phật giáo Nhật Bản</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Ch%C3%B9a_Ph%E1%BA%ADt_gi%C3%A1o_Tri%E1%BB%81u_Ti%C3%AAn&action=edit&redlink=1" class="new" title="Chùa Phật giáo Triều Tiên (trang không tồn tại)">Chùa Phật giáo Triều Tiên</a></li> <li><a href="/wiki/Ngh%E1%BB%87_thu%E1%BA%ADt_ki%E1%BA%BFn_tr%C3%BAc_%C4%91%E1%BB%81n_ch%C3%B9a_Th%C3%A1i_Lan" title="Nghệ thuật kiến trúc đền chùa Thái Lan">Nghệ thuật kiến trúc đền chùa Thái Lan</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Ki%E1%BA%BFn_tr%C3%BAc_Ph%E1%BA%ADt_gi%C3%A1o_T%C3%A2y_T%E1%BA%A1ng&action=edit&redlink=1" class="new" title="Kiến trúc Phật giáo Tây Tạng (trang không tồn tại)">Kiến trúc Phật giáo Tây Tạng</a></li></ul></li> <li><a href="/wiki/Ngh%E1%BB%87_thu%E1%BA%ADt_Ph%E1%BA%ADt_gi%C3%A1o" title="Nghệ thuật Phật giáo">Nghệ thuật</a> <ul><li><a href="/w/index.php?title=Ngh%E1%BB%87_thu%E1%BA%ADt_Ph%E1%BA%ADt_gi%C3%A1o_Hy_L%E1%BA%A1p_h%C3%B3a&action=edit&redlink=1" class="new" title="Nghệ thuật Phật giáo Hy Lạp hóa (trang không tồn tại)">Phật giáo Hy Lạp hóa</a></li></ul></li> <li><a href="/wiki/C%E1%BB%99i_B%E1%BB%93-%C4%91%E1%BB%81" title="Cội Bồ-đề">Cội Bồ-đề</a></li> <li><a href="/wiki/B%E1%BB%91_%C4%90%E1%BA%A1i" title="Bố Đại">Bố Đại</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Buddharupa&action=edit&redlink=1" class="new" title="Buddharupa (trang không tồn tại)">Tượng Phật</a></li> <li><a href="/wiki/Ph%E1%BA%ADt_l%E1%BB%8Bch" title="Phật lịch">Lịch</a></li> <li><a href="/wiki/%E1%BA%A8m_th%E1%BB%B1c_Ph%E1%BA%ADt_gi%C3%A1o" title="Ẩm thực Phật giáo">Ẩm thực</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Tang_l%E1%BB%85_Ph%E1%BA%ADt_gi%C3%A1o&action=edit&redlink=1" class="new" title="Tang lễ Phật giáo (trang không tồn tại)">Tang lễ</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=C%C3%A1c_ng%C3%A0y_l%E1%BB%85_Ph%E1%BA%ADt_gi%C3%A1o&action=edit&redlink=1" class="new" title="Các ngày lễ Phật giáo (trang không tồn tại)">Các ngày lễ</a> <ul><li><a href="/wiki/L%E1%BB%85_Ph%E1%BA%ADt_%C4%90%E1%BA%A3n" title="Lễ Phật Đản">Phật đản</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Uposatha&action=edit&redlink=1" class="new" title="Uposatha (trang không tồn tại)">Trai giới</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Magha_Puja&action=edit&redlink=1" class="new" title="Magha Puja (trang không tồn tại)">Magha Puja</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Asalha_Puja&action=edit&redlink=1" class="new" title="Asalha Puja (trang không tồn tại)">Asalha Puja</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Vassa&action=edit&redlink=1" class="new" title="Vassa (trang không tồn tại)">Vassa</a></li></ul></li> <li><a href="/w/index.php?title=Jaya_Sri_Maha_Bodhi&action=edit&redlink=1" class="new" title="Jaya Sri Maha Bodhi (trang không tồn tại)">Cây Bồ đề Jaya Sri Maha</a></li> <li><a href="/wiki/C%C3%A0-sa" title="Cà-sa">Cà-sa</a></li> <li><a href="/wiki/Ch%C3%B9a_Mahabodhi" title="Chùa Mahabodhi">Chùa Đại Bồ Đề</a></li> <li><a href="/wiki/Mantra" class="mw-redirect" title="Mantra">Mantra</a> <ul><li><a href="/wiki/Om_mani_padme_hum" class="mw-redirect" title="Om mani padme hum">Om mani padme hum</a></li></ul></li> <li><a href="/wiki/Th%E1%BB%A7_%E1%BA%A5n" title="Thủ ấn">Ấn</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=%C3%82m_nh%E1%BA%A1c_Ph%E1%BA%ADt_gi%C3%A1o&action=edit&redlink=1" class="new" title="Âm nhạc Phật giáo (trang không tồn tại)">Âm nhạc</a></li> <li><a href="/wiki/T%E1%BB%A9_th%C3%A1nh_%C4%91%E1%BB%8Ba_Ph%E1%BA%ADt_gi%C3%A1o" title="Tứ thánh địa Phật giáo">Thánh địa</a> <ul><li><a href="/wiki/L%C3%A2m-t%E1%BB%B3-ni" title="Lâm-tỳ-ni">Lâm-tỳ-ni</a></li> <li><a href="/wiki/Ch%C3%B9a_Maya_Devi" title="Chùa Maya Devi">Chùa Maya Devi</a></li> <li><a href="/wiki/Bodh_Gaya" title="Bodh Gaya">Bodh Gaya</a></li> <li><a href="/wiki/Sarnath" title="Sarnath">Sarnath</a></li> <li><a href="/wiki/Kushinagar" title="Kushinagar">Kushinagar</a></li></ul></li> <li><a href="/w/index.php?title=Th%C6%A1_ca_Ph%E1%BA%ADt_gi%C3%A1o&action=edit&redlink=1" class="new" title="Thơ ca Phật giáo (trang không tồn tại)">Thơ ca</a></li> <li><a href="/wiki/Chu%E1%BB%97i_tr%C3%A0ng_h%E1%BA%A1t_(Ph%E1%BA%ADt_gi%C3%A1o)" title="Chuỗi tràng hạt (Phật giáo)">Tràng hạt</a></li> <li><a href="/wiki/B%C3%A1nh_xe_c%E1%BA%A7u_nguy%E1%BB%87n" title="Bánh xe cầu nguyện">Bánh xe cầu nguyện</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Ch%E1%BB%A7_ngh%C4%A9a_t%C6%B0%E1%BB%A3ng_tr%C6%B0ng_Ph%E1%BA%ADt_gi%C3%A1o&action=edit&redlink=1" class="new" title="Chủ nghĩa tượng trưng Phật giáo (trang không tồn tại)">Biểu tượng</a> <ul><li><a href="/wiki/Ph%C3%A1p_lu%C3%A2n" title="Pháp luân">Pháp luân</a></li> <li><a href="/wiki/C%E1%BB%9D_Ph%E1%BA%ADt_gi%C3%A1o" title="Cờ Phật giáo">Pháp kì</a></li> <li><a href="/wiki/H%E1%BB%AFu_lu%C3%A2n" title="Hữu luân">Hữu luân</a></li> <li><a href="/wiki/Ch%E1%BB%AF_V%E1%BA%A1n" title="Chữ Vạn">Swastika</a></li> <li><a href="/wiki/Thangka" title="Thangka">Thangka</a></li></ul></li> <li><a href="/wiki/Sri_Dalada_Maligawa" title="Sri Dalada Maligawa">Sri Dalada Maligawa</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=%C4%82n_chay_trong_Ph%E1%BA%ADt_gi%C3%A1o&action=edit&redlink=1" class="new" title="Ăn chay trong Phật giáo (trang không tồn tại)">Ăn chay</a></li></ul> </div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="background-color:#FFE8A6;;width:1%"><a href="/w/index.php?title=Ch%E1%BB%89_m%E1%BB%A5c_c%C3%A1c_b%C3%A0i_vi%E1%BA%BFt_li%C3%AAn_quan_%C4%91%E1%BA%BFn_Ph%E1%BA%ADt_gi%C3%A1o&action=edit&redlink=1" class="new" title="Chỉ mục các bài viết liên quan đến Phật giáo (trang không tồn tại)">Khác</a></th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-odd" style="width:100%;padding:0"><div style="padding:0 0.25em"> <ul><li><a href="/w/index.php?title=Abhij%C3%B1%C4%81&action=edit&redlink=1" class="new" title="Abhijñā (trang không tồn tại)">Thần thông</a></li> <li><a href="/wiki/A-di-%C4%91%C3%A0" title="A-di-đà">A-di-đà</a></li> <li><a href="/wiki/Qu%C3%A1n_Th%E1%BA%BF_%C3%82m" title="Quán Thế Âm">Avalokiteśvara</a> <ul><li><a href="/wiki/Quan_%C3%82m" title="Quan Âm">Quan Âm</a></li></ul></li> <li><a href="/w/index.php?title=Brahm%C4%81_(Ph%E1%BA%ADt_gi%C3%A1o)&action=edit&redlink=1" class="new" title="Brahmā (Phật giáo) (trang không tồn tại)">Phạm Thiên</a></li> <li><i><a href="/wiki/Kinh_Ph%C3%A1p_C%C3%BA" class="mw-redirect" title="Kinh Pháp Cú">Kinh Pháp Cú</a></i></li> <li><a href="/wiki/Ph%C3%A1p_ng%E1%BB%AF" class="mw-redirect" title="Pháp ngữ">Pháp ngữ</a></li> <li><a href="/wiki/Ti%E1%BB%83u_th%E1%BB%ABa" title="Tiểu thừa">Tiểu thừa</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Kalpa_(aeon)&action=edit&redlink=1" class="new" title="Kalpa (aeon) (trang không tồn tại)">Kiếp</a></li> <li><a href="/wiki/Koliya" title="Koliya">Koliya</a></li> <li><a href="/wiki/Ph%E1%BA%ADt_gi%C3%A1o_h%E1%BB%87_ph%E1%BA%A3" title="Phật giáo hệ phả">Phả hệ</a></li> <li><a href="/wiki/Di-l%E1%BA%B7c" title="Di-lặc">Di-lặc</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Mara_(qu%E1%BB%B7)&action=edit&redlink=1" class="new" title="Mara (quỷ) (trang không tồn tại)">Māra</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=%E1%B9%9Addhi&action=edit&redlink=1" class="new" title="Ṛddhi (trang không tồn tại)">Ṛddhi</a></li> <li><a href="/wiki/Ng%C3%B4n_ng%E1%BB%AF_thi%C3%AAng_li%C3%AAng" title="Ngôn ngữ thiêng liêng">Ngôn ngữ thiêng liêng</a> <ul><li><a href="/wiki/Pali" class="mw-disambig" title="Pali">Nam Phạn</a></li> <li><a href="/wiki/Sanskrit" class="mw-redirect" title="Sanskrit">Phạn</a></li></ul></li> <li><a href="/w/index.php?title=Siddhi&action=edit&redlink=1" class="new" title="Siddhi (trang không tồn tại)">Siddhi</a></li> <li><a href="/wiki/Sutra" class="mw-redirect" title="Sutra">Sutra</a></li> <li><a href="/wiki/Lu%E1%BA%ADt_t%E1%BA%A1ng" title="Luật tạng">Luật tạng</a></li> <li><a href="/wiki/N%C6%B0%E1%BB%9Bc_Cam_L%E1%BB%93" title="Nước Cam Lồ">Nước Cam Lồ</a></li></ul> </div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="background-color:#FFE8A6;;width:1%"><a href="/w/index.php?title=Th%E1%BB%83_lo%E1%BA%A1i:So_s%C3%A1nh_Ph%E1%BA%ADt_gi%C3%A1o&action=edit&redlink=1" class="new" title="Thể loại:So sánh Phật giáo (trang không tồn tại)">So sánh</a></th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-even" style="width:100%;padding:0"><div style="padding:0 0.25em"> <ul><li><a href="/w/index.php?title=Bah%C3%A1%27%C3%AD_gi%C3%A1o_v%C3%A0_Ph%E1%BA%ADt_gi%C3%A1o&action=edit&redlink=1" class="new" title="Bahá'í giáo và Phật giáo (trang không tồn tại)">Bahá'í giáo</a></li> <li><a href="/wiki/Ph%E1%BA%ADt_gi%C3%A1o_v%C3%A0_Kit%C3%B4_gi%C3%A1o" title="Phật giáo và Kitô giáo">Kitô giáo</a> <ul><li><a href="/w/index.php?title=%E1%BA%A2nh_h%C6%B0%E1%BB%9Fng_Ph%E1%BA%ADt_gi%C3%A1o_%C4%91%E1%BA%BFn_Kit%C3%B4_gi%C3%A1o&action=edit&redlink=1" class="new" title="Ảnh hưởng Phật giáo đến Kitô giáo (trang không tồn tại)">Ảnh hưởng</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=So_s%C3%A1nh_Ph%E1%BA%ADt_gi%C3%A1o_v%C3%A0_Kit%C3%B4_gi%C3%A1o&action=edit&redlink=1" class="new" title="So sánh Phật giáo và Kitô giáo (trang không tồn tại)">So sánh</a></li></ul></li> <li><a href="/w/index.php?title=Ph%E1%BA%ADt_gi%C3%A1o_v%C3%A0_c%C3%A1c_t%C3%B4n_gi%C3%A1o_ph%C6%B0%C6%A1ng_%C4%90%C3%B4ng&action=edit&redlink=1" class="new" title="Phật giáo và các tôn giáo phương Đông (trang không tồn tại)">Các tôn giáo Đông Á</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Ph%E1%BA%ADt_gi%C3%A1o_v%C3%A0_Ng%E1%BB%99_gi%C3%A1o&action=edit&redlink=1" class="new" title="Phật giáo và Ngộ giáo (trang không tồn tại)">Ngộ giáo</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Ph%E1%BA%ADt_gi%C3%A1o_v%C3%A0_%E1%BA%A4n_%C4%90%E1%BB%99_gi%C3%A1o&action=edit&redlink=1" class="new" title="Phật giáo và Ấn Độ giáo (trang không tồn tại)">Ấn Độ giáo</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Ph%E1%BA%ADt_gi%C3%A1o_v%C3%A0_Jaina_gi%C3%A1o&action=edit&redlink=1" class="new" title="Phật giáo và Jaina giáo (trang không tồn tại)">Jaina giáo</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Ph%E1%BA%ADt_gi%C3%A1o_Do_th%C3%A1i&action=edit&redlink=1" class="new" title="Phật giáo Do thái (trang không tồn tại)">Do thái giáo</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Ph%E1%BA%ADt_gi%C3%A1o_v%C3%A0_t%C3%A2m_l%C3%BD_h%E1%BB%8Dc&action=edit&redlink=1" class="new" title="Phật giáo và tâm lý học (trang không tồn tại)">Tâm lý học</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Ph%E1%BA%ADt_gi%C3%A1o_v%C3%A0_khoa_h%E1%BB%8Dc&action=edit&redlink=1" class="new" title="Phật giáo và khoa học (trang không tồn tại)">Khoa học</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Ph%E1%BA%ADt_gi%C3%A1o_v%C3%A0_Th%C3%B4ng_thi%C3%AAn_h%E1%BB%8Dc&action=edit&redlink=1" class="new" title="Phật giáo và Thông thiên học (trang không tồn tại)">Thông thiên học</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Ph%E1%BA%ADt_gi%C3%A1o_v%C3%A0_b%E1%BA%A1o_l%E1%BB%B1c&action=edit&redlink=1" class="new" title="Phật giáo và bạo lực (trang không tồn tại)">Bạo lực</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Ph%E1%BA%ADt_gi%C3%A1o_v%C3%A0_tri%E1%BA%BFt_h%E1%BB%8Dc_ph%C6%B0%C6%A1ng_T%C3%A2y&action=edit&redlink=1" class="new" title="Phật giáo và triết học phương Tây (trang không tồn tại)">Triết học phương Tây</a></li></ul> </div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="background-color:#FFE8A6;;width:1%"><a href="/w/index.php?title=Th%E1%BB%83_lo%E1%BA%A1i:Danh_s%C3%A1ch_li%C3%AAn_quan_%C4%91%E1%BA%BFn_Ph%E1%BA%ADt_gi%C3%A1o&action=edit&redlink=1" class="new" title="Thể loại:Danh sách liên quan đến Phật giáo (trang không tồn tại)">Danh sách</a></th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-odd" style="width:100%;padding:0"><div style="padding:0 0.25em"> <ul><li><a href="/w/index.php?title=Danh_s%C3%A1ch_c%C3%A1c_B%E1%BB%93_t%C3%A1t&action=edit&redlink=1" class="new" title="Danh sách các Bồ tát (trang không tồn tại)">Bồ tát</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Danh_s%C3%A1ch_s%C3%A1ch_li%C3%AAn_quan_%C4%91%E1%BA%BFn_Ph%E1%BA%ADt_gi%C3%A1o&action=edit&redlink=1" class="new" title="Danh sách sách liên quan đến Phật giáo (trang không tồn tại)">Sách</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Danh_s%C3%A1ch_ch%C6%B0_Ph%E1%BA%ADt&action=edit&redlink=1" class="new" title="Danh sách chư Phật (trang không tồn tại)">Chư Phật</a> <ul><li><a href="/wiki/Danh_v%E1%BB%8B_Ph%E1%BA%ADt" title="Danh vị Phật">có tên gọi</a></li></ul></li> <li><a href="/w/index.php?title=Danh_s%C3%A1ch_Ph%E1%BA%ADt_t%E1%BB%AD&action=edit&redlink=1" class="new" title="Danh sách Phật tử (trang không tồn tại)">Phật tử</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Danh_s%C3%A1ch_c%C3%A1c_b%C3%A0i_kinh&action=edit&redlink=1" class="new" title="Danh sách các bài kinh (trang không tồn tại)">Các bài kinh</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Danh_s%C3%A1ch_c%C3%A1c_ng%C3%B4i_ch%C3%B9a_Ph%E1%BA%ADt_gi%C3%A1o&action=edit&redlink=1" class="new" title="Danh sách các ngôi chùa Phật giáo (trang không tồn tại)">Chùa chiền</a></li> <li><a href="/wiki/T%C3%AC-kheo-ni" title="Tì-kheo-ni">Tì-kheo-ni</a></li> <li><a href="/wiki/T%C3%AC-kheo" title="Tì-kheo">Tì-kheo</a></li> <li><a href="/wiki/Th%C6%B0%E1%BB%A3ng_t%E1%BB%8Da" title="Thượng tọa">Thượng tọa</a></li> <li><a href="/wiki/T%C4%83ng_th%E1%BB%91ng" title="Tăng thống">Tăng thống</a></li> <li><a href="/wiki/H%C3%B2a_th%C6%B0%E1%BB%A3ng" title="Hòa thượng">Hòa thượng</a></li> <li><a href="/wiki/%C4%90%E1%BA%A1i_%C4%91%E1%BB%A9c_(%C4%91%E1%BB%8Bnh_h%C6%B0%E1%BB%9Bng)" class="mw-disambig" title="Đại đức (định hướng)">Đại đức</a></li></ul> </div></td></tr><tr><td class="navbox-abovebelow" colspan="2" style="background-color:#FFE8A6;"><div> <ul><li><a href="/wiki/Th%E1%BB%83_lo%E1%BA%A1i:Ph%E1%BA%ADt_gi%C3%A1o" title="Thể loại:Phật giáo">Thể loại</a></li> <li><a href="/wiki/C%E1%BB%95ng_th%C3%B4ng_tin:Ph%E1%BA%ADt_gi%C3%A1o" title="Cổng thông tin:Phật giáo">Cổng thông tin</a></li></ul> </div></td></tr></tbody></table></div> <div class="navbox-styles"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r70958518"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r71573313"></div><div role="navigation" class="navbox" aria-labelledby="Triết_học_Ấn_Độ" style="padding:3px"><table class="nowraplinks mw-collapsible autocollapse navbox-inner" style="border-spacing:0;background:transparent;color:inherit"><tbody><tr><th scope="col" class="navbox-title" colspan="2"><div class="plainlinks hlist navbar mini"><ul><li class="nv-xem"><a href="/w/index.php?title=B%E1%BA%A3n_m%E1%BA%ABu:Indian_philosophy&action=edit&redlink=1" class="new" title="Bản mẫu:Indian philosophy (trang không tồn tại)"><abbr title="Xem bản mẫu này">x</abbr></a></li><li class="nv-thảo luận"><a href="/w/index.php?title=Th%E1%BA%A3o_lu%E1%BA%ADn_B%E1%BA%A3n_m%E1%BA%ABu:Indian_philosophy&action=edit&redlink=1" class="new" title="Thảo luận Bản mẫu:Indian philosophy (trang không tồn tại)"><abbr title="Thảo luận bản mẫu này">t</abbr></a></li><li class="nv-sửa"><a class="external text" href="https://vi.wikipedia.org/w/index.php?title=B%E1%BA%A3n_m%E1%BA%ABu:Indian_philosophy&action=edit"><abbr title="Sửa bản mẫu này">s</abbr></a></li></ul></div><div id="Triết_học_Ấn_Độ" style="font-size:114%;margin:0 4em"><a href="/wiki/Tri%E1%BA%BFt_h%E1%BB%8Dc_%E1%BA%A4n_%C4%90%E1%BB%99" title="Triết học Ấn Độ">Triết học Ấn Độ</a></div></th></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%">Chủ đề</th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-odd hlist" style="width:100%;padding:0"><div style="padding:0 0.25em"> <ul><li><a href="/w/index.php?title=Hindu_atheism&action=edit&redlink=1" class="new" title="Hindu atheism (trang không tồn tại)">Hindu atheism</a></li> <li><a href="/wiki/Tr%C6%B0%E1%BB%9Dng_ph%C3%A1i_nguy%C3%AAn_t%E1%BB%AD" title="Trường phái nguyên tử">Trường phái nguyên tử</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Hindu_idealism&action=edit&redlink=1" class="new" title="Hindu idealism (trang không tồn tại)">Hindu idealism</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Indian_logic&action=edit&redlink=1" class="new" title="Indian logic (trang không tồn tại)">Indian logic</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Hindu_views_on_monotheism&action=edit&redlink=1" class="new" title="Hindu views on monotheism (trang không tồn tại)">Hindu views on monotheism</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Historical_Vedic_religion&action=edit&redlink=1" class="new" title="Historical Vedic religion (trang không tồn tại)">Historical Vedic religion</a></li></ul> </div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%"><a href="/w/index.php?title=Tri%E1%BA%BFt_h%E1%BB%8Dc_Hindu&action=edit&redlink=1" class="new" title="Triết học Hindu (trang không tồn tại)">Triết học Hindu</a></th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-even hlist" style="width:100%;padding:0"><div style="padding:0 0.25em"> <ul><li><a href="/w/index.php?title=Hindu_philosophy&action=edit&redlink=1" class="new" title="Hindu philosophy (trang không tồn tại)">Hindu philosophy</a>: <a href="/w/index.php?title=Samkhya&action=edit&redlink=1" class="new" title="Samkhya (trang không tồn tại)">Samkhya</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Nyaya&action=edit&redlink=1" class="new" title="Nyaya (trang không tồn tại)">Nyaya</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Vaisheshika&action=edit&redlink=1" class="new" title="Vaisheshika (trang không tồn tại)">Vaisheshika</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Yoga_Sutras_of_Patanjali&action=edit&redlink=1" class="new" title="Yoga Sutras of Patanjali (trang không tồn tại)">Yoga Sutras of Patanjali</a></li> <li><a href="/wiki/M%C4%ABm%C4%81%E1%B9%83s%C4%81" title="Mīmāṃsā">Mīmāṃsā</a></li> <li><a href="/wiki/Vedanta" title="Vedanta">Vedanta</a> <ul><li><a href="/w/index.php?title=Achintya_Bheda_Abheda&action=edit&redlink=1" class="new" title="Achintya Bheda Abheda (trang không tồn tại)">Achintya Bheda Abheda</a></li> <li><a href="/wiki/Advaita_Vedanta" title="Advaita Vedanta">Advaita Vedanta</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Bhedabheda&action=edit&redlink=1" class="new" title="Bhedabheda (trang không tồn tại)">Bhedabheda</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Dvaita_Vedanta&action=edit&redlink=1" class="new" title="Dvaita Vedanta (trang không tồn tại)">Dvaita Vedanta</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Dvaitadvaita&action=edit&redlink=1" class="new" title="Dvaitadvaita (trang không tồn tại)">Dvaitadvaita</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Shuddhadvaita&action=edit&redlink=1" class="new" title="Shuddhadvaita (trang không tồn tại)">Shuddhadvaita</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Vishishtadvaita&action=edit&redlink=1" class="new" title="Vishishtadvaita (trang không tồn tại)">Vishishtadvaita</a></li></ul></li> <li><a href="/wiki/Shaivism" class="mw-redirect" title="Shaivism">Shaivism</a> <ul><li><a href="/w/index.php?title=Pratyabhijna&action=edit&redlink=1" class="new" title="Pratyabhijna (trang không tồn tại)">Pratyabhijna</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Pashupata_Shaivism&action=edit&redlink=1" class="new" title="Pashupata Shaivism (trang không tồn tại)">Pashupata Shaivism</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Shaiva_Siddhanta&action=edit&redlink=1" class="new" title="Shaiva Siddhanta (trang không tồn tại)">Shaiva Siddhanta</a></li></ul></li></ul> </div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%"><a href="/w/index.php?title=%C4%80stika_v%C3%A0_n%C4%81stika&action=edit&redlink=1" class="new" title="Āstika và nāstika (trang không tồn tại)">Āstika và nāstika</a></th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-odd hlist" style="width:100%;padding:0"><div style="padding:0 0.25em"> <ul><li><a href="/w/index.php?title=%C4%80j%C4%ABvika&action=edit&redlink=1" class="new" title="Ājīvika (trang không tồn tại)">Ājīvika</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Aj%C3%B1ana&action=edit&redlink=1" class="new" title="Ajñana (trang không tồn tại)">Ajñana</a></li> <li><a href="/wiki/Tri%E1%BA%BFt_h%E1%BB%8Dc_duy_v%E1%BA%ADt_kho%C3%A1i_l%E1%BA%A1c" title="Triết học duy vật khoái lạc">Triết học duy vật khoái lạc</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Jain_philosophy&action=edit&redlink=1" class="new" title="Jain philosophy (trang không tồn tại)">Jain philosophy</a> <ul><li><a href="/w/index.php?title=Anekantavada&action=edit&redlink=1" class="new" title="Anekantavada (trang không tồn tại)">Anekantavada</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Anekantavada&action=edit&redlink=1" class="new" title="Anekantavada (trang không tồn tại)">Anekantavada</a></li></ul></li> <li><a href="/wiki/Tri%E1%BA%BFt_h%E1%BB%8Dc_Ph%E1%BA%ADt_gi%C3%A1o" title="Triết học Phật giáo">Triết học Phật giáo</a> and <a href="/w/index.php?title=Early_Buddhist_schools&action=edit&redlink=1" class="new" title="Early Buddhist schools (trang không tồn tại)">Early Buddhist schools</a> <ul><li><a href="/wiki/T%C3%ADnh_Kh%C3%B4ng" title="Tính Không">Tính Không</a></li> <li><a href="/wiki/Trung_qu%C3%A1n_t%C3%B4ng" title="Trung quán tông">Trung quán tông</a></li> <li><a href="/wiki/Duy_th%E1%BB%A9c_t%C3%B4ng" title="Duy thức tông">Duy thức tông</a></li> <li><a href="/wiki/Kinh_l%C6%B0%E1%BB%A3ng_b%E1%BB%99" title="Kinh lượng bộ">Kinh lượng bộ</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Svatantrika%E2%80%93Prasa%E1%B9%85gika_distinction&action=edit&redlink=1" class="new" title="Svatantrika–Prasaṅgika distinction (trang không tồn tại)">Svatantrika–Prasaṅgika distinction</a></li></ul></li></ul> </div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%">Văn bản</th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-even hlist" style="width:100%;padding:0"><div style="padding:0 0.25em"> <ul><li><i><a href="/w/index.php?title=Abhinavabharati&action=edit&redlink=1" class="new" title="Abhinavabharati (trang không tồn tại)">Abhinavabharati</a></i></li> <li><i><a href="/w/index.php?title=Arthashastra&action=edit&redlink=1" class="new" title="Arthashastra (trang không tồn tại)">Arthashastra</a></i></li> <li><i><a href="/wiki/Bhagavad_Gita" title="Bhagavad Gita">Bhagavad Gita</a></i></li> <li><i><a href="/w/index.php?title=Bhagavata_Purana&action=edit&redlink=1" class="new" title="Bhagavata Purana (trang không tồn tại)">Bhagavata Purana</a></i></li> <li><a href="/w/index.php?title=Brahma_Sutras&action=edit&redlink=1" class="new" title="Brahma Sutras (trang không tồn tại)">Brahma Sutras</a></li> <li><a href="/wiki/Kinh_%C4%91i%E1%BB%83n_Ph%E1%BA%ADt_gi%C3%A1o" title="Kinh điển Phật giáo">Kinh điển Phật giáo</a></li> <li><i><a href="/w/index.php?title=Dharma%C5%9B%C4%81stra&action=edit&redlink=1" class="new" title="Dharmaśāstra (trang không tồn tại)">Dharmaśāstra</a></i></li> <li><a href="/w/index.php?title=Hindu_texts&action=edit&redlink=1" class="new" title="Hindu texts (trang không tồn tại)">Hindu texts</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=%C5%9Av%C4%93t%C4%81mbara_literature&action=edit&redlink=1" class="new" title="Śvētāmbara literature (trang không tồn tại)">Śvētāmbara literature</a></li> <li><i><a href="/wiki/Kama_Sutra" title="Kama Sutra">Kama Sutra</a></i></li> <li><i><a href="/w/index.php?title=Purva_Mimamsa_Sutras&action=edit&redlink=1" class="new" title="Purva Mimamsa Sutras (trang không tồn tại)">Purva Mimamsa Sutras</a></i> <ul><li><a href="/w/index.php?title=Muktik%C4%81&action=edit&redlink=1" class="new" title="Muktikā (trang không tồn tại)">Muktikā</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Mukhya_Upanishads&action=edit&redlink=1" class="new" title="Mukhya Upanishads (trang không tồn tại)">Mukhya Upanishads</a></li></ul></li> <li><a href="/w/index.php?title=Ny%C4%81ya_S%C5%ABtras&action=edit&redlink=1" class="new" title="Nyāya Sūtras (trang không tồn tại)">Nyāya Sūtras</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Nyayakusumanjali&action=edit&redlink=1" class="new" title="Nyayakusumanjali (trang không tồn tại)">Nyayakusumanjali</a></li> <li><i><a href="/w/index.php?title=Panchadasi&action=edit&redlink=1" class="new" title="Panchadasi (trang không tồn tại)">Panchadasi</a></i></li> <li><i><a href="/w/index.php?title=Samkhya_Pravachana_Sutra&action=edit&redlink=1" class="new" title="Samkhya Pravachana Sutra (trang không tồn tại)">Samkhya Pravachana Sutra</a></i></li> <li><a href="/w/index.php?title=Shiva_Sutras_of_Vasugupta&action=edit&redlink=1" class="new" title="Shiva Sutras of Vasugupta (trang không tồn tại)">Shiva Sutras of Vasugupta</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Tarka-Sangraha&action=edit&redlink=1" class="new" title="Tarka-Sangraha (trang không tồn tại)">Tarka-Sangraha</a></li> <li><i><a href="/w/index.php?title=Tattvacint%C4%81ma%E1%B9%87i&action=edit&redlink=1" class="new" title="Tattvacintāmaṇi (trang không tồn tại)">Tattvacintāmaṇi</a></i></li> <li><i><a href="/w/index.php?title=Tirukku%E1%B9%9Ba%E1%B8%B7&action=edit&redlink=1" class="new" title="Tirukkuṛaḷ (trang không tồn tại)">Tirukkuṛaḷ</a></i></li> <li><a href="/wiki/%C3%81o_ngh%C4%A9a_th%C6%B0" title="Áo nghĩa thư">Áo nghĩa thư</a> <ul><li><a href="/wiki/%C3%81o_ngh%C4%A9a_th%C6%B0" title="Áo nghĩa thư">Áo nghĩa thư</a></li></ul></li> <li><i><a href="/w/index.php?title=Vai%C5%9Be%E1%B9%A3ika_S%C5%ABtra&action=edit&redlink=1" class="new" title="Vaiśeṣika Sūtra (trang không tồn tại)">Vaiśeṣika Sūtra</a></i></li> <li><a href="/w/index.php?title=Vedanga&action=edit&redlink=1" class="new" title="Vedanga (trang không tồn tại)">Vedangas</a></li> <li><a href="/wiki/Kinh_V%E1%BB%87-%C4%91%C3%A0" title="Kinh Vệ-đà">Kinh Vệ-đà</a></li> <li><i><a href="/w/index.php?title=Yoga_Sutras_of_Patanjali&action=edit&redlink=1" class="new" title="Yoga Sutras of Patanjali (trang không tồn tại)">Yoga Sutras of Patanjali</a></i></li> <li><i><a href="/w/index.php?title=Yoga_Vasistha&action=edit&redlink=1" class="new" title="Yoga Vasistha (trang không tồn tại)">Yoga Vasistha</a></i></li> <li><a href="/wiki/Kinh_Ph%E1%BA%ADt" class="mw-redirect" title="Kinh Phật">Kinh Phật</a></li></ul> </div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%">Các nhà triết học</th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-odd hlist" style="width:100%;padding:0"><div style="padding:0 0.25em"> <ul><li><a href="/wiki/Adi_Shankara" title="Adi Shankara">Adi Shankara</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Thiruvalluvar&action=edit&redlink=1" class="new" title="Thiruvalluvar (trang không tồn tại)">Thiruvalluvar</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Avatsara&action=edit&redlink=1" class="new" title="Avatsara (trang không tồn tại)">Avatsara</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Aruni&action=edit&redlink=1" class="new" title="Aruni (trang không tồn tại)">Aruni</a></li> <li><a href="/wiki/T%E1%BA%A5t-%C4%91%E1%BA%A1t-%C4%91a_C%E1%BB%93-%C4%91%C3%A0m" class="mw-redirect" title="Tất-đạt-đa Cồ-đàm">Tất-đạt-đa Cồ-đàm</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Yajnavalkya&action=edit&redlink=1" class="new" title="Yajnavalkya (trang không tồn tại)">Yajnavalkya</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Gargi_Vachaknavi&action=edit&redlink=1" class="new" title="Gargi Vachaknavi (trang không tồn tại)">Gargi Vachaknavi</a></li> <li><a href="/wiki/Ph%E1%BA%ADt_%C3%82m" title="Phật Âm">Phật Âm</a></li> <li><a href="/wiki/Patanjali" title="Patanjali">Patanjali</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Kanada_(philosopher)&action=edit&redlink=1" class="new" title="Kanada (philosopher) (trang không tồn tại)">Kanada (philosopher)</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Kapila&action=edit&redlink=1" class="new" title="Kapila (trang không tồn tại)">Kapila</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Brihadratha_Ikshvaku&action=edit&redlink=1" class="new" title="Brihadratha Ikshvaku (trang không tồn tại)">Brihadratha Ikshvaku</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Jaimini&action=edit&redlink=1" class="new" title="Jaimini (trang không tồn tại)">Jaimini</a></li> <li><a href="/wiki/Vyasa" title="Vyasa">Vyasa</a></li> <li><a href="/wiki/Chanakya" title="Chanakya">Chanakya</a></li> <li><a href="/wiki/Ph%C3%A1p_X%E1%BB%A9ng" title="Pháp Xứng">Pháp Xứng</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Ny%C4%81ya_S%C5%ABtras&action=edit&redlink=1" class="new" title="Nyāya Sūtras (trang không tồn tại)">Nyāya Sūtras</a></li> <li><a href="/wiki/Long_Th%E1%BB%A5" title="Long Thụ">Long Thụ</a></li> <li><a href="/wiki/Li%C3%AAn_Hoa_Sinh" title="Liên Hoa Sinh">Liên Hoa Sinh</a></li> <li><a href="/wiki/Th%E1%BA%BF_Th%C3%A2n" title="Thế Thân">Thế Thân</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Gaudapada&action=edit&redlink=1" class="new" title="Gaudapada (trang không tồn tại)">Gaudapada</a></li> <li><a href="/wiki/Ramana_Maharshi" title="Ramana Maharshi">Ramana Maharshi</a></li> <li><a href="/wiki/Sv%C4%81m%C4%AB_Vivek%C4%81nanda" title="Svāmī Vivekānanda">Svāmī Vivekānanda</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Dayananda_Saraswati&action=edit&redlink=1" class="new" title="Dayananda Saraswati (trang không tồn tại)">Dayananda Saraswati</a></li> <li><a href="/wiki/Ramanuja" title="Ramanuja">Ramanuja</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Vedanta_Desika&action=edit&redlink=1" class="new" title="Vedanta Desika (trang không tồn tại)">Vedanta Desika</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Raikva&action=edit&redlink=1" class="new" title="Raikva (trang không tồn tại)">Raikva</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Sadananda_(of_Vedantasara)&action=edit&redlink=1" class="new" title="Sadananda (of Vedantasara) (trang không tồn tại)">Sadananda (of Vedantasara)</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Sakayanya&action=edit&redlink=1" class="new" title="Sakayanya (trang không tồn tại)">Sakayanya</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Satyakama_Jabala&action=edit&redlink=1" class="new" title="Satyakama Jabala (trang không tồn tại)">Satyakama Jabala</a></li> <li><a href="/wiki/Madhvacharya" title="Madhvacharya">Madhvacharya</a></li> <li><a href="/wiki/Mahavira" title="Mahavira">Mahavira</a></li> <li><a href="/wiki/Guru_Nanak" title="Guru Nanak">Guru Nanak</a></li> <li><a href="/wiki/Th%E1%BB%83_lo%E1%BA%A1i:Nh%C3%A0_tri%E1%BA%BFt_h%E1%BB%8Dc_%E1%BA%A4n_%C4%90%E1%BB%99" title="Thể loại:Nhà triết học Ấn Độ">Thể loại:Nhà triết học Ấn Độ</a></li></ul> </div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%">Khái niệm</th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-even hlist" style="width:100%;padding:0"><div style="padding:0 0.25em"> <ul><li><a href="/w/index.php?title=Abhava&action=edit&redlink=1" class="new" title="Abhava (trang không tồn tại)">Abhava</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Abhasavada&action=edit&redlink=1" class="new" title="Abhasavada (trang không tồn tại)">Abhasavada</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Non-difference_(Abheda)&action=edit&redlink=1" class="new" title="Non-difference (Abheda) (trang không tồn tại)">Non-difference (Abheda)</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Adarsana&action=edit&redlink=1" class="new" title="Adarsana (trang không tồn tại)">Adarsana</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Ad%E1%B9%9B%E1%B9%A3%E1%B9%ADa&action=edit&redlink=1" class="new" title="Adṛṣṭa (trang không tồn tại)">Adṛṣṭa</a></li> <li><a href="/wiki/Advaita_Vedanta" title="Advaita Vedanta">Advaita Vedanta</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Aham_(Kashmir_Shaivism)&action=edit&redlink=1" class="new" title="Aham (Kashmir Shaivism) (trang không tồn tại)">Aham (Kashmir Shaivism)</a></li> <li><a href="/wiki/B%E1%BA%A5t_h%E1%BA%A1i" title="Bất hại">Bất hại</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Ai%C5%9Bvarya&action=edit&redlink=1" class="new" title="Aiśvarya (trang không tồn tại)">Aiśvarya</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Akrodha&action=edit&redlink=1" class="new" title="Akrodha (trang không tồn tại)">Akrodha</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Aksara&action=edit&redlink=1" class="new" title="Aksara (trang không tồn tại)">Aksara</a></li> <li><a href="/wiki/V%C3%B4_ng%C3%A3" title="Vô ngã">Vô ngã</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Ananta_(infinite)&action=edit&redlink=1" class="new" title="Ananta (infinite) (trang không tồn tại)">Ananta (infinite)</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Anavastha&action=edit&redlink=1" class="new" title="Anavastha (trang không tồn tại)">Anavastha</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Anupalabdhi&action=edit&redlink=1" class="new" title="Anupalabdhi (trang không tồn tại)">Anupalabdhi</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Apauru%E1%B9%A3ey%C4%81&action=edit&redlink=1" class="new" title="Apauruṣeyā (trang không tồn tại)">Apauruṣeyā</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Artha&action=edit&redlink=1" class="new" title="Artha (trang không tồn tại)">Artha</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Asiddhatva&action=edit&redlink=1" class="new" title="Asiddhatva (trang không tồn tại)">Asiddhatva</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Asatkalpa&action=edit&redlink=1" class="new" title="Asatkalpa (trang không tồn tại)">Asatkalpa</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=%C4%80tman_(Hinduism)&action=edit&redlink=1" class="new" title="Ātman (Hinduism) (trang không tồn tại)">Ātman (Hinduism)</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Avyakta&action=edit&redlink=1" class="new" title="Avyakta (trang không tồn tại)">Avyakta</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Bhrama_(Hinduism)&action=edit&redlink=1" class="new" title="Bhrama (Hinduism) (trang không tồn tại)">Bhrama (Hinduism)</a></li> <li><a href="/wiki/%C4%90%E1%BA%A1i_ng%C3%A3" class="mw-redirect" title="Đại ngã">Đại ngã</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Brahmi_sthiti&action=edit&redlink=1" class="new" title="Brahmi sthiti (trang không tồn tại)">Brahmi sthiti</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Bhuman&action=edit&redlink=1" class="new" title="Bhuman (trang không tồn tại)">Bhuman</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Bhumika&action=edit&redlink=1" class="new" title="Bhumika (trang không tồn tại)">Bhumika</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Chaitanya_(consciousness)&action=edit&redlink=1" class="new" title="Chaitanya (consciousness) (trang không tồn tại)">Chaitanya (consciousness)</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Chidabhasa&action=edit&redlink=1" class="new" title="Chidabhasa (trang không tồn tại)">Chidabhasa</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Cittabhumi&action=edit&redlink=1" class="new" title="Cittabhumi (trang không tồn tại)">Cittabhumi</a></li> <li><a href="/wiki/B%E1%BB%91_th%C3%AD" title="Bố thí">Bố thí</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Deva_(Hinduism)&action=edit&redlink=1" class="new" title="Deva (Hinduism) (trang không tồn tại)">Deva (Hinduism)</a></li> <li><a href="/wiki/Ph%C3%A1p_(t%C3%B4n_gi%C3%A1o)" title="Pháp (tôn giáo)">Pháp (tôn giáo)</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Dhi_(Hindu_thought)&action=edit&redlink=1" class="new" title="Dhi (Hindu thought) (trang không tồn tại)">Dhi (Hindu thought)</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Dravya&action=edit&redlink=1" class="new" title="Dravya (trang không tồn tại)">Dravya</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Dhrti&action=edit&redlink=1" class="new" title="Dhrti (trang không tồn tại)">Dhrti</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Ekagrata&action=edit&redlink=1" class="new" title="Ekagrata (trang không tồn tại)">Ekagrata</a></li> <li><a href="/wiki/Guna" title="Guna">Guna</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Guru_Vandana&action=edit&redlink=1" class="new" title="Guru Vandana (trang không tồn tại)">Guru Vandana</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Hit%C4%81&action=edit&redlink=1" class="new" title="Hitā (trang không tồn tại)">Hitā</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Idam&action=edit&redlink=1" class="new" title="Idam (trang không tồn tại)">Idam</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Ikshana&action=edit&redlink=1" class="new" title="Ikshana (trang không tồn tại)">Ikshana</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Ishvaratva&action=edit&redlink=1" class="new" title="Ishvaratva (trang không tồn tại)">Ishvaratva</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Jivatva&action=edit&redlink=1" class="new" title="Jivatva (trang không tồn tại)">Jivatva</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Kama&action=edit&redlink=1" class="new" title="Kama (trang không tồn tại)">Kama</a></li> <li><a href="/wiki/Nghi%E1%BB%87p" title="Nghiệp">Nghiệp</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Kasaya_(attachment)&action=edit&redlink=1" class="new" title="Kasaya (attachment) (trang không tồn tại)">Kasaya (attachment)</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Kshetrajna&action=edit&redlink=1" class="new" title="Kshetrajna (trang không tồn tại)">Kshetrajna</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Lakshana&action=edit&redlink=1" class="new" title="Lakshana (trang không tồn tại)">Lakshana</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Mithy%C4%81tva&action=edit&redlink=1" class="new" title="Mithyātva (trang không tồn tại)">Mithyātva</a></li> <li><a href="/wiki/Gi%E1%BA%A3i_tho%C3%A1t" title="Giải thoát">Giải thoát</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Nididhy%C4%81sana&action=edit&redlink=1" class="new" title="Nididhyāsana (trang không tồn tại)">Nididhyāsana</a></li> <li><a href="/wiki/Ni%E1%BA%BFt-b%C3%A0n" title="Niết-bàn">Niết-bàn</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Niyama&action=edit&redlink=1" class="new" title="Niyama (trang không tồn tại)">Niyama</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Pad%C4%81rtha&action=edit&redlink=1" class="new" title="Padārtha (trang không tồn tại)">Padārtha</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Paramatman&action=edit&redlink=1" class="new" title="Paramatman (trang không tồn tại)">Paramatman</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Paramananda_(Hinduism)&action=edit&redlink=1" class="new" title="Paramananda (Hinduism) (trang không tồn tại)">Paramananda (Hinduism)</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Parameshashakti&action=edit&redlink=1" class="new" title="Parameshashakti (trang không tồn tại)">Parameshashakti</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Pari%E1%B9%87%C4%81mav%C4%81da&action=edit&redlink=1" class="new" title="Pariṇāmavāda (trang không tồn tại)">Pariṇāmavāda</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Pradhana&action=edit&redlink=1" class="new" title="Pradhana (trang không tồn tại)">Pradhana</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Prajna_(Hinduism)&action=edit&redlink=1" class="new" title="Prajna (Hinduism) (trang không tồn tại)">Prajna (Hinduism)</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Prak%E1%B9%9Bti&action=edit&redlink=1" class="new" title="Prakṛti (trang không tồn tại)">Prakṛti</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Pratibimbavada&action=edit&redlink=1" class="new" title="Pratibimbavada (trang không tồn tại)">Pratibimbavada</a></li> <li><a href="/wiki/Duy%C3%AAn_kh%E1%BB%9Fi" title="Duyên khởi">Duyên khởi</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Purusha&action=edit&redlink=1" class="new" title="Purusha (trang không tồn tại)">Purusha</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Rajamandala&action=edit&redlink=1" class="new" title="Rajamandala (trang không tồn tại)">Rajamandala</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=%E1%B9%9Ata&action=edit&redlink=1" class="new" title="Ṛta (trang không tồn tại)">Ṛta</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Sakshi_(Witness)&action=edit&redlink=1" class="new" title="Sakshi (Witness) (trang không tồn tại)">Sakshi (Witness)</a></li> <li><a href="/wiki/%C4%90%E1%BB%8Bnh" title="Định">Định</a></li> <li><a href="/wiki/Lu%C3%A2n_h%E1%BB%93i" title="Luân hồi">Luân hồi</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Sankalpa&action=edit&redlink=1" class="new" title="Sankalpa (trang không tồn tại)">Sankalpa</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Satya&action=edit&redlink=1" class="new" title="Satya (trang không tồn tại)">Satya</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Satkaryavada&action=edit&redlink=1" class="new" title="Satkaryavada (trang không tồn tại)">Satkaryavada</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Shabda_Brahman&action=edit&redlink=1" class="new" title="Shabda Brahman (trang không tồn tại)">Shabda Brahman</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Spho%E1%B9%ADa&action=edit&redlink=1" class="new" title="Sphoṭa (trang không tồn tại)">Sphoṭa</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Sthiti&action=edit&redlink=1" class="new" title="Sthiti (trang không tồn tại)">Sthiti</a></li> <li><a href="/wiki/T%C3%ADnh_Kh%C3%B4ng" title="Tính Không">Tính Không</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Sutram&action=edit&redlink=1" class="new" title="Sutram (trang không tồn tại)">Sutram</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Svatantrya&action=edit&redlink=1" class="new" title="Svatantrya (trang không tồn tại)">Svatantrya</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Svecch%C4%81m%E1%B9%9Btyu&action=edit&redlink=1" class="new" title="Svecchāmṛtyu (trang không tồn tại)">Svecchāmṛtyu</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Anekantavada&action=edit&redlink=1" class="new" title="Anekantavada (trang không tồn tại)">Anekantavada</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Taijasa&action=edit&redlink=1" class="new" title="Taijasa (trang không tồn tại)">Taijasa</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Tajjalan&action=edit&redlink=1" class="new" title="Tajjalan (trang không tồn tại)">Tajjalan</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Tanmatras&action=edit&redlink=1" class="new" title="Tanmatras (trang không tồn tại)">Tanmatras</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Ty%C4%81ga&action=edit&redlink=1" class="new" title="Tyāga (trang không tồn tại)">Tyāga</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Uparati&action=edit&redlink=1" class="new" title="Uparati (trang không tồn tại)">Uparati</a></li> <li><a href="/wiki/Upek%E1%B9%A3%C4%81" class="mw-redirect" title="Upekṣā">Upekṣā</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Uts%C4%81ha&action=edit&redlink=1" class="new" title="Utsāha (trang không tồn tại)">Utsāha</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Vivartavada&action=edit&redlink=1" class="new" title="Vivartavada (trang không tồn tại)">Vivartavada</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Viraj&action=edit&redlink=1" class="new" title="Viraj (trang không tồn tại)">Viraj</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Yamas&action=edit&redlink=1" class="new" title="Yamas (trang không tồn tại)">Yamas</a></li> <li><a href="/wiki/Yoga" title="Yoga">Yoga</a></li> <li><a href="/wiki/Trung_h%E1%BB%AFu" title="Trung hữu">Trung hữu</a></li></ul> </div></td></tr></tbody></table></div> <style data-mw-deduplicate="TemplateStyles:r71915089">.mw-parser-output .portal-bar{font-size:88%;font-weight:bold;display:flex;justify-content:center;align-items:baseline}.mw-parser-output .portal-bar-bordered{padding:0 2em;background-color:#fdfdfd;border:1px solid #a2a9b1;clear:both;margin:1em auto 0}.mw-parser-output .portal-bar-related{font-size:100%;justify-content:flex-start}.mw-parser-output .portal-bar-unbordered{padding:0 1.7em;margin-left:0}.mw-parser-output .portal-bar-header{margin:0 1em 0 0.5em;flex:0 0 auto;min-height:24px}.mw-parser-output .portal-bar-content{display:flex;flex-flow:row wrap;flex:0 1 auto;padding:0.15em 0;column-gap:1em;align-items:baseline;margin:0;list-style:none}.mw-parser-output .portal-bar-content-related{margin:0;list-style:none}.mw-parser-output .portal-bar-item{display:inline-block;margin:0.15em 0.2em;min-height:24px;line-height:24px}@media screen and (max-width:768px){.mw-parser-output .portal-bar{font-size:88%;font-weight:bold;display:flex;flex-flow:column wrap;align-items:baseline}.mw-parser-output .portal-bar-header{text-align:center;flex:0;padding-left:0.5em;margin:0 auto}.mw-parser-output .portal-bar-related{font-size:100%;align-items:flex-start}.mw-parser-output .portal-bar-content{display:flex;flex-flow:row wrap;align-items:center;flex:0;column-gap:1em;border-top:1px solid #a2a9b1;margin:0 auto;list-style:none}.mw-parser-output .portal-bar-content-related{border-top:none;margin:0;list-style:none}}.mw-parser-output .navbox+link+.portal-bar,.mw-parser-output .navbox+style+.portal-bar,.mw-parser-output .navbox+link+.portal-bar-bordered,.mw-parser-output .navbox+style+.portal-bar-bordered,.mw-parser-output .sister-bar+link+.portal-bar,.mw-parser-output .sister-bar+style+.portal-bar,.mw-parser-output .portal-bar+.navbox-styles+.navbox,.mw-parser-output .portal-bar+.navbox-styles+.sister-bar{margin-top:-1px}</style><div class="portal-bar noprint metadata noviewer portal-bar-bordered" role="navigation" aria-label="Cổng thông tin"><span class="portal-bar-header"><a href="/wiki/Wikipedia:Danh_s%C3%A1ch_c%E1%BB%95ng_th%C3%B4ng_tin" title="Wikipedia:Danh sách cổng thông tin">Cổng thông tin</a>:</span><ul class="portal-bar-content"><li class="portal-bar-item"><span class="nowrap"><span typeof="mw:File"><a href="/wiki/T%E1%BA%ADp_tin:Dharma_Wheel_(2).svg" class="mw-file-description"><img alt="icon" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/b/bf/Dharma_Wheel_%282%29.svg/19px-Dharma_Wheel_%282%29.svg.png" decoding="async" width="19" height="19" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/b/bf/Dharma_Wheel_%282%29.svg/29px-Dharma_Wheel_%282%29.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/b/bf/Dharma_Wheel_%282%29.svg/38px-Dharma_Wheel_%282%29.svg.png 2x" data-file-width="697" data-file-height="697" /></a></span> </span><a href="/wiki/C%E1%BB%95ng_th%C3%B4ng_tin:Ph%E1%BA%ADt_gi%C3%A1o" title="Cổng thông tin:Phật giáo">Phật giáo</a></li><li class="portal-bar-item"><span class="nowrap"><span typeof="mw:File"><span><img alt="" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/e/e9/Draig.svg/21px-Draig.svg.png" decoding="async" width="21" height="14" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/e/e9/Draig.svg/32px-Draig.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/e/e9/Draig.svg/42px-Draig.svg.png 2x" data-file-width="713" data-file-height="475" /></span></span> </span><a href="/wiki/C%E1%BB%95ng_th%C3%B4ng_tin:Huy%E1%BB%81n_b%C3%AD" title="Cổng thông tin:Huyền bí">Huyền bí</a></li><li class="portal-bar-item"><span class="nowrap"><span typeof="mw:File"><a href="/wiki/T%E1%BA%ADp_tin:Gnome-applications-graphics.svg" class="mw-file-description"><img alt="icon" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/f/fe/Gnome-applications-graphics.svg/19px-Gnome-applications-graphics.svg.png" decoding="async" width="19" height="19" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/f/fe/Gnome-applications-graphics.svg/29px-Gnome-applications-graphics.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/f/fe/Gnome-applications-graphics.svg/38px-Gnome-applications-graphics.svg.png 2x" data-file-width="48" data-file-height="48" /></a></span> </span><a href="/wiki/C%E1%BB%95ng_th%C3%B4ng_tin:Ngh%E1%BB%87_thu%E1%BA%ADt" title="Cổng thông tin:Nghệ thuật">Nghệ thuật</a></li><li class="portal-bar-item"><span class="nowrap"><span typeof="mw:File"><a href="/wiki/T%E1%BA%ADp_tin:Asia_(orthographic_projection).svg" class="mw-file-description"><img alt="icon" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/8/80/Asia_%28orthographic_projection%29.svg/19px-Asia_%28orthographic_projection%29.svg.png" decoding="async" width="19" height="19" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/8/80/Asia_%28orthographic_projection%29.svg/29px-Asia_%28orthographic_projection%29.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/8/80/Asia_%28orthographic_projection%29.svg/38px-Asia_%28orthographic_projection%29.svg.png 2x" data-file-width="541" data-file-height="541" /></a></span> </span><a href="/wiki/C%E1%BB%95ng_th%C3%B4ng_tin:Ch%C3%A2u_%C3%81" title="Cổng thông tin:Châu Á">Châu Á</a></li><li class="portal-bar-item"><span class="nowrap"><span typeof="mw:File"><a href="/wiki/T%E1%BA%ADp_tin:Nuvola_apps_edu_mathematics_blue-p.svg" class="mw-file-description"><img alt="icon" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/3/3e/Nuvola_apps_edu_mathematics_blue-p.svg/19px-Nuvola_apps_edu_mathematics_blue-p.svg.png" decoding="async" width="19" height="19" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/3/3e/Nuvola_apps_edu_mathematics_blue-p.svg/29px-Nuvola_apps_edu_mathematics_blue-p.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/3/3e/Nuvola_apps_edu_mathematics_blue-p.svg/38px-Nuvola_apps_edu_mathematics_blue-p.svg.png 2x" data-file-width="128" data-file-height="128" /></a></span> </span><a href="/wiki/C%E1%BB%95ng_th%C3%B4ng_tin:To%C3%A1n_h%E1%BB%8Dc" title="Cổng thông tin:Toán học">Toán học</a></li></ul></div> <div class="navbox-styles"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r70958518"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r71573313"></div><div role="navigation" class="navbox authority-control" aria-labelledby="Tiêu_đề_chuẩn_frameless&#124;text-top&#124;10px&#124;alt=Sửa_dữ_liệu_tại_Wikidata&#124;link=https&#58;//www.wikidata.org/wiki/Q9441#identifiers&#124;class=noprint&#124;Sửa_dữ_liệu_tại_Wikidata" style="padding:3px"><table class="nowraplinks hlist navbox-inner" style="border-spacing:0;background:transparent;color:inherit"><tbody><tr><th id="Tiêu_đề_chuẩn_frameless&#124;text-top&#124;10px&#124;alt=Sửa_dữ_liệu_tại_Wikidata&#124;link=https&#58;//www.wikidata.org/wiki/Q9441#identifiers&#124;class=noprint&#124;Sửa_dữ_liệu_tại_Wikidata" scope="row" class="navbox-group" style="width:1%"><a href="/wiki/Ki%E1%BB%83m_so%C3%A1t_t%C3%ADnh_nh%E1%BA%A5t_qu%C3%A1n" title="Kiểm soát tính nhất quán">Tiêu đề chuẩn</a> <span class="mw-valign-text-top noprint" typeof="mw:File/Frameless"><a href="https://www.wikidata.org/wiki/Q9441#identifiers" title="Sửa dữ liệu tại Wikidata"><img alt="Sửa dữ liệu tại Wikidata" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/8/8a/OOjs_UI_icon_edit-ltr-progressive.svg/10px-OOjs_UI_icon_edit-ltr-progressive.svg.png" decoding="async" width="10" height="10" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/8/8a/OOjs_UI_icon_edit-ltr-progressive.svg/15px-OOjs_UI_icon_edit-ltr-progressive.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/8/8a/OOjs_UI_icon_edit-ltr-progressive.svg/20px-OOjs_UI_icon_edit-ltr-progressive.svg.png 2x" data-file-width="20" data-file-height="20" /></a></span></th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-odd" style="width:100%;padding:0"><div style="padding:0 0.25em"> <ul><li><span class="nowrap"><a href="https://en.wikipedia.org/wiki/BIBSYS_(identifier)" class="extiw" title="en:BIBSYS (identifier)">BIBSYS</a>: <span class="uid"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://authority.bibsys.no/authority/rest/authorities/html/90163677">90163677</a></span></span></li> <li><span class="nowrap"><a href="https://en.wikipedia.org/wiki/BNC_(identifier)" class="extiw" title="en:BNC (identifier)">BNC</a>: <span class="uid"><a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.bncatalogo.cl/F?func=direct&local_base=red10&doc_number=000059282">000059282</a></span></span></li> <li><span class="nowrap"><a href="/wiki/Th%C6%B0_vi%E1%BB%87n_Qu%E1%BB%91c_gia_T%C3%A2y_Ban_Nha" title="Thư viện Quốc gia Tây Ban Nha">BNE</a>: <span class="uid"><a rel="nofollow" class="external text" href="http://catalogo.bne.es/uhtbin/authoritybrowse.cgi?action=display&authority_id=XX840627">XX840627</a></span></span></li> <li><span class="nowrap"><a href="/wiki/Th%C6%B0_vi%E1%BB%87n_Qu%E1%BB%91c_gia_Ph%C3%A1p" title="Thư viện Quốc gia Pháp">BNF</a>: <span class="uid"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://catalogue.bnf.fr/ark:/12148/cb11954606k">cb11954606k</a> <a rel="nofollow" class="external text" href="https://data.bnf.fr/ark:/12148/cb11954606k">(data)</a></span></span></li> <li><span class="nowrap"><a href="https://en.wikipedia.org/wiki/CANTIC_(identifier)" class="extiw" title="en:CANTIC (identifier)">CANTIC</a>: <span class="uid"><a rel="nofollow" class="external text" href="http://cantic.bnc.cat/registres/CUCId/a11154676">a11154676</a></span></span></li> <li><span class="nowrap"><a href="/wiki/CiNii" title="CiNii">CiNii</a>: <span class="uid"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://ci.nii.ac.jp/author/DA08080397?l=en">DA08080397</a></span></span></li> <li><span class="nowrap"><a href="/wiki/Gemeinsame_Normdatei" title="Gemeinsame Normdatei">GND</a>: <span class="uid"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://d-nb.info/gnd/118664417">118664417</a></span></span></li> <li><span class="nowrap"><a href="/wiki/Vi%E1%BB%87n_Th%C6%B0_vi%E1%BB%87n_Trung_%C6%B0%C6%A1ng_v%E1%BB%81_Danh_m%E1%BB%A5c_Th%C6%B0_vi%E1%BB%87n_%C3%9D_v%C3%A0_Th%C3%B4ng_tin_th%C6%B0_m%E1%BB%A5c" title="Viện Thư viện Trung ương về Danh mục Thư viện Ý và Thông tin thư mục">ICCU</a>: <span class="uid"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://opac.sbn.it/nome/RAVV061567">Italy</a></span></span></li> <li><span class="nowrap"><a href="/wiki/%C4%90%E1%BB%8Bnh_danh_t%C3%AAn_chu%E1%BA%A9n_qu%E1%BB%91c_t%E1%BA%BF" title="Định danh tên chuẩn quốc tế">ISNI</a>: <span class="uid"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://isni.org/isni/0000000433557817">0000 0004 3355 7817</a></span></span></li> <li><span class="nowrap"><a href="/wiki/LCCN" title="LCCN">LCCN</a>: <span class="uid"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://id.loc.gov/authorities/names/n80050504">n80050504</a></span></span></li> <li><span class="nowrap"><a href="/wiki/Th%C6%B0_vi%E1%BB%87n_qu%E1%BB%91c_gia_Latvia" title="Thư viện quốc gia Latvia">LNB</a>: <span class="uid"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://kopkatalogs.lv/F?func=direct&local_base=lnc10&doc_number=000085766&P_CON_LNG=ENG">000085766</a></span></span></li> <li><span class="nowrap"><a href="https://en.wikipedia.org/wiki/NARA_(identifier)" class="extiw" title="en:NARA (identifier)">NARA</a>: <span class="uid"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://catalog.archives.gov/id/10582519">10582519</a></span></span></li> <li><span class="nowrap"><a href="https://en.wikipedia.org/wiki/NDL_(identifier)" class="extiw" title="en:NDL (identifier)">NDL</a>: <span class="uid"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://id.ndl.go.jp/auth/ndlna/00571841">00571841</a></span></span></li> <li><span class="nowrap"><a href="https://en.wikipedia.org/wiki/NKC_(identifier)" class="extiw" title="en:NKC (identifier)">NKC</a>: <span class="uid"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://aleph.nkp.cz/F/?func=find-c&local_base=aut&ccl_term=ica=jn20000700253&CON_LNG=ENG">jn20000700253</a></span></span></li> <li><span class="nowrap"><a href="https://en.wikipedia.org/wiki/NLA_(identifier)" class="extiw" title="en:NLA (identifier)">NLA</a>: <span class="uid"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://nla.gov.au/anbd.aut-an35115590">35115590</a></span></span></li> <li><span class="nowrap"><a href="https://en.wikipedia.org/wiki/NLI_(identifier)" class="extiw" title="en:NLI (identifier)">NLI</a>: <span class="uid"><a rel="nofollow" class="external text" href="http://uli.nli.org.il/F/?func=direct&doc_number=000051627&local_base=nlx10">000051627</a></span></span></li> <li><span class="nowrap"><a href="https://en.wikipedia.org/wiki/NLK_(identifier)" class="extiw" title="en:NLK (identifier)">NLK</a>: <span class="uid"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://nl.go.kr/authorities/resource/KAC201620188">KAC201620188</a></span></span></li> <li><span class="nowrap"><a href="https://en.wikipedia.org/wiki/NSK_(identifier)" class="extiw" title="en:NSK (identifier)">NSK</a>: <span class="uid"><a rel="nofollow" class="external text" href="http://katalog.nsk.hr/F/?func=direct&doc_number=000014372&local_base=nsk10">000014372</a></span></span></li> <li><span class="nowrap"><a href="https://en.wikipedia.org/wiki/PLWABN_(identifier)" class="extiw" title="en:PLWABN (identifier)">PLWABN</a>: <span class="uid"><a rel="nofollow" class="external text" href="http://mak.bn.org.pl/cgi-bin/KHW/makwww.exe?BM=1&NU=1&IM=4&WI=9810623226505606">9810623226505606</a></span></span></li> <li><span class="nowrap"><a href="https://en.wikipedia.org/wiki/RERO_(identifier)" class="extiw" title="en:RERO (identifier)">RERO</a>: <span class="uid"><a rel="nofollow" class="external text" href="http://data.rero.ch/02-A000070014">02-A000070014</a></span></span></li> <li><span class="nowrap"><a href="/wiki/LIBRIS" title="LIBRIS">SELIBR</a>: <span class="uid"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://libris.kb.se/auth/288579">288579</a></span></span></li> <li><span class="nowrap"><a href="/wiki/Syst%C3%A8me_universitaire_de_documentation" title="Système universitaire de documentation">SUDOC</a>: <span class="uid"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.idref.fr/027524035">027524035</a></span></span></li> <li><span class="nowrap"><a href="https://en.wikipedia.org/wiki/Trove_(identifier)" class="extiw" title="en:Trove (identifier)">Trove</a>: <span class="uid"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://trove.nla.gov.au/people/831047">831047</a></span></span></li> <li><span class="nowrap"><a href="/wiki/Th%C6%B0_vi%E1%BB%87n_Vatican" title="Thư viện Vatican">VcBA</a>: <span class="uid"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://opac.vatlib.it/auth/detail/495_17346">495/17346</a></span></span></li> <li><span class="nowrap"><a href="/wiki/Virtual_International_Authority_File" title="Virtual International Authority File">VIAF</a>: <span class="uid"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://viaf.org/viaf/77109647">77109647</a></span></span></li> <li><span class="nowrap"> <a href="/wiki/WorldCat" title="WorldCat">WorldCat Identities</a> (via VIAF): <a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.worldcat.org/identities/containsVIAFID/77109647">77109647</a></span></li></ul> </div></td></tr></tbody></table></div>    </div><noscript><img src="https://login.wikimedia.org/wiki/Special:CentralAutoLogin/start?type=1x1&useformat=desktop" alt="" width="1" height="1" style="border: none; position: absolute;"></noscript> <div class="printfooter" data-nosnippet="">Lấy từ “<a dir="ltr" href="https://vi.wikipedia.org/w/index.php?title=Thích-ca_Mâu-ni&oldid=71879173">https://vi.wikipedia.org/w/index.php?title=Thích-ca_Mâu-ni&oldid=71879173</a>”</div></div> <div id="catlinks" class="catlinks" data-mw="interface"><div id="mw-normal-catlinks" class="mw-normal-catlinks"><a href="/wiki/%C4%90%E1%BA%B7c_bi%E1%BB%87t:Th%E1%BB%83_lo%E1%BA%A1i" title="Đặc biệt:Thể loại">Thể loại</a>: <ul><li><a href="/wiki/Th%E1%BB%83_lo%E1%BA%A1i:Thi%E1%BB%81n_s%C6%B0_%E1%BA%A4n_%C4%90%E1%BB%99" title="Thể loại:Thiền sư Ấn Độ">Thiền sư Ấn Độ</a></li><li><a href="/wiki/Th%E1%BB%83_lo%E1%BA%A1i:Ph%E1%BA%ADt_gi%C3%A1o" title="Thể loại:Phật giáo">Phật giáo</a></li><li><a href="/wiki/Th%E1%BB%83_lo%E1%BA%A1i:Nh%C3%A0_tri%E1%BA%BFt_h%E1%BB%8Dc_c%E1%BB%95_%C4%91%E1%BA%A1i" title="Thể loại:Nhà triết học cổ đại">Nhà triết học cổ đại</a></li><li><a href="/wiki/Th%E1%BB%83_lo%E1%BA%A1i:Ng%C6%B0%E1%BB%9Di_Nepal" title="Thể loại:Người Nepal">Người Nepal</a></li><li><a href="/wiki/Th%E1%BB%83_lo%E1%BA%A1i:Tri%E1%BA%BFt_l%C3%BD_Ph%E1%BA%ADt_gi%C3%A1o" title="Thể loại:Triết lý Phật giáo">Triết lý Phật giáo</a></li><li><a href="/wiki/Th%E1%BB%83_lo%E1%BA%A1i:L%E1%BB%8Bch_s%E1%BB%AD_%E1%BA%A4n_%C4%90%E1%BB%99" title="Thể loại:Lịch sử Ấn Độ">Lịch sử Ấn Độ</a></li><li><a href="/wiki/Th%E1%BB%83_lo%E1%BA%A1i:Nh%C3%A2n_v%E1%BA%ADt_T%C3%A2y_du_k%C3%BD" title="Thể loại:Nhân vật Tây du ký">Nhân vật Tây du ký</a></li><li><a href="/wiki/Th%E1%BB%83_lo%E1%BA%A1i:Nh%C3%A0_tri%E1%BA%BFt_h%E1%BB%8Dc_%E1%BA%A4n_%C4%90%E1%BB%99" title="Thể loại:Nhà triết học Ấn Độ">Nhà triết học Ấn Độ</a></li><li><a href="/wiki/Th%E1%BB%83_lo%E1%BA%A1i:Sinh_n%C4%83m_624_TCN" title="Thể loại:Sinh năm 624 TCN">Sinh năm 624 TCN</a></li><li><a href="/wiki/Th%E1%BB%83_lo%E1%BA%A1i:M%E1%BA%A5t_n%C4%83m_544_TCN" title="Thể loại:Mất năm 544 TCN">Mất năm 544 TCN</a></li><li><a href="/wiki/Th%E1%BB%83_lo%E1%BA%A1i:Ph%E1%BA%ADt_Th%C3%ADch-ca" title="Thể loại:Phật Thích-ca">Phật Thích-ca</a></li><li><a href="/wiki/Th%E1%BB%83_lo%E1%BA%A1i:Ng%C6%B0%E1%BB%9Di_s%C3%A1ng_l%E1%BA%ADp_t%C3%B4n_gi%C3%A1o" title="Thể loại:Người sáng lập tôn giáo">Người sáng lập tôn giáo</a></li><li><a href="/wiki/Th%E1%BB%83_lo%E1%BA%A1i:%E1%BA%A4n_%C4%90%E1%BB%99_c%E1%BB%95_%C4%91%E1%BA%A1i" title="Thể loại:Ấn Độ cổ đại">Ấn Độ cổ đại</a></li><li><a href="/wiki/Th%E1%BB%83_lo%E1%BA%A1i:Kh%E1%BB%95_tu" title="Thể loại:Khổ tu">Khổ tu</a></li><li><a href="/wiki/Th%E1%BB%83_lo%E1%BA%A1i:H%E1%BB%87_qu%E1%BA%A3_lu%E1%BA%ADn" title="Thể loại:Hệ quả luận">Hệ quả luận</a></li><li><a href="/wiki/Th%E1%BB%83_lo%E1%BA%A1i:L%E1%BB%8Bch_s%E1%BB%AD_Ph%E1%BA%ADt_gi%C3%A1o" title="Thể loại:Lịch sử Phật giáo">Lịch sử Phật giáo</a></li><li><a href="/wiki/Th%E1%BB%83_lo%E1%BA%A1i:L%E1%BB%8Bch_s%E1%BB%AD_Bihar" title="Thể loại:Lịch sử Bihar">Lịch sử Bihar</a></li><li><a href="/wiki/Th%E1%BB%83_lo%E1%BA%A1i:Yoga" title="Thể loại:Yoga">Yoga</a></li><li><a href="/wiki/Th%E1%BB%83_lo%E1%BA%A1i:Th%E1%BA%BF_k%E1%BB%B7_5_TCN" title="Thể loại:Thế kỷ 5 TCN">Thế kỷ 5 TCN</a></li><li><a href="/wiki/Th%E1%BB%83_lo%E1%BA%A1i:T%C3%ADn_%C4%91%E1%BB%93_Ph%E1%BA%ADt_gi%C3%A1o_%E1%BA%A4n_%C4%90%E1%BB%99" title="Thể loại:Tín đồ Phật giáo Ấn Độ">Tín đồ Phật giáo Ấn Độ</a></li><li><a href="/wiki/Th%E1%BB%83_lo%E1%BA%A1i:Tri%E1%BA%BFt_gia_th%E1%BA%BF_k%E1%BB%B7_5_TCN" title="Thể loại:Triết gia thế kỷ 5 TCN">Triết gia thế kỷ 5 TCN</a></li><li><a href="/wiki/Th%E1%BB%83_lo%E1%BA%A1i:Ph%E1%BA%ADt" title="Thể loại:Phật">Phật</a></li></ul></div><div id="mw-hidden-catlinks" class="mw-hidden-catlinks mw-hidden-cats-hidden">Thể loại ẩn: <ul><li><a href="/wiki/Th%E1%BB%83_lo%E1%BA%A1i:L%E1%BB%97i_nhi%E1%BB%81u_m%E1%BB%A5c_ti%C3%AAu_Harv_v%C3%A0_Sfn" title="Thể loại:Lỗi nhiều mục tiêu Harv và Sfn">Lỗi nhiều mục tiêu Harv và Sfn</a></li><li><a href="/wiki/Th%E1%BB%83_lo%E1%BA%A1i:B%C3%A0i_c%C6%A1_b%E1%BA%A3n" title="Thể loại:Bài cơ bản">Bài cơ bản</a></li><li><a href="/wiki/Th%E1%BB%83_lo%E1%BA%A1i:B%C3%A0i_vi%E1%BA%BFt_c%C3%B3_v%C4%83n_b%E1%BA%A3n_ti%E1%BA%BFng_Ph%E1%BA%A1n" title="Thể loại:Bài viết có văn bản tiếng Phạn">Bài viết có văn bản tiếng Phạn</a></li><li><a href="/wiki/Th%E1%BB%83_lo%E1%BA%A1i:B%C3%A0i_vi%E1%BA%BFt_s%E1%BB%AD_d%E1%BB%A5ng_pull_quote_c%C3%B3_ngu%E1%BB%93n" title="Thể loại:Bài viết sử dụng pull quote có nguồn">Bài viết sử dụng pull quote có nguồn</a></li><li><a href="/wiki/Th%E1%BB%83_lo%E1%BA%A1i:B%E1%BA%A3n_m%E1%BA%ABu_webarchive_d%C3%B9ng_li%C3%AAn_k%E1%BA%BFt_wayback" title="Thể loại:Bản mẫu webarchive dùng liên kết wayback">Bản mẫu webarchive dùng liên kết wayback</a></li><li><a href="/wiki/Th%E1%BB%83_lo%E1%BA%A1i:Ngu%E1%BB%93n_CS1_ti%E1%BA%BFng_Ph%C3%A1p_(fr)" title="Thể loại:Nguồn CS1 tiếng Pháp (fr)">Nguồn CS1 tiếng Pháp (fr)</a></li><li><a href="/wiki/Th%E1%BB%83_lo%E1%BA%A1i:Ngu%E1%BB%93n_CS1_ti%E1%BA%BFng_%C4%90%E1%BB%A9c_(de)" title="Thể loại:Nguồn CS1 tiếng Đức (de)">Nguồn CS1 tiếng Đức (de)</a></li><li><a href="/wiki/Th%E1%BB%83_lo%E1%BA%A1i:Ngu%E1%BB%93n_CS1_ti%E1%BA%BFng_Mi%E1%BA%BFn_%C4%90i%E1%BB%87n_(my)" title="Thể loại:Nguồn CS1 tiếng Miến Điện (my)">Nguồn CS1 tiếng Miến Điện (my)</a></li><li><a href="/wiki/Th%E1%BB%83_lo%E1%BA%A1i:CS1:_gi%C3%A1_tr%E1%BB%8B_quy%E1%BB%83n_d%C3%A0i" title="Thể loại:CS1: giá trị quyển dài">CS1: giá trị quyển dài</a></li><li><a href="/wiki/Th%E1%BB%83_lo%E1%BA%A1i:B%C3%A0i_vi%E1%BA%BFt_ch%E1%BB%A9a_nh%E1%BA%ADn_d%E1%BA%A1ng_BIBSYS" title="Thể loại:Bài viết chứa nhận dạng BIBSYS">Bài viết chứa nhận dạng BIBSYS</a></li><li><a href="/wiki/Th%E1%BB%83_lo%E1%BA%A1i:B%C3%A0i_vi%E1%BA%BFt_ch%E1%BB%A9a_nh%E1%BA%ADn_d%E1%BA%A1ng_BNC" title="Thể loại:Bài viết chứa nhận dạng BNC">Bài viết chứa nhận dạng BNC</a></li><li><a href="/wiki/Th%E1%BB%83_lo%E1%BA%A1i:B%C3%A0i_vi%E1%BA%BFt_ch%E1%BB%A9a_nh%E1%BA%ADn_d%E1%BA%A1ng_BNE" title="Thể loại:Bài viết chứa nhận dạng BNE">Bài viết chứa nhận dạng BNE</a></li><li><a href="/wiki/Th%E1%BB%83_lo%E1%BA%A1i:B%C3%A0i_vi%E1%BA%BFt_ch%E1%BB%A9a_nh%E1%BA%ADn_d%E1%BA%A1ng_BNF" title="Thể loại:Bài viết chứa nhận dạng BNF">Bài viết chứa nhận dạng BNF</a></li><li><a href="/wiki/Th%E1%BB%83_lo%E1%BA%A1i:B%C3%A0i_vi%E1%BA%BFt_ch%E1%BB%A9a_nh%E1%BA%ADn_d%E1%BA%A1ng_CANTIC" title="Thể loại:Bài viết chứa nhận dạng CANTIC">Bài viết chứa nhận dạng CANTIC</a></li><li><a href="/wiki/Th%E1%BB%83_lo%E1%BA%A1i:B%C3%A0i_vi%E1%BA%BFt_ch%E1%BB%A9a_nh%E1%BA%ADn_d%E1%BA%A1ng_CINII" title="Thể loại:Bài viết chứa nhận dạng CINII">Bài viết chứa nhận dạng CINII</a></li><li><a href="/wiki/Th%E1%BB%83_lo%E1%BA%A1i:B%C3%A0i_vi%E1%BA%BFt_ch%E1%BB%A9a_nh%E1%BA%ADn_d%E1%BA%A1ng_GND" title="Thể loại:Bài viết chứa nhận dạng GND">Bài viết chứa nhận dạng GND</a></li><li><a href="/wiki/Th%E1%BB%83_lo%E1%BA%A1i:B%C3%A0i_vi%E1%BA%BFt_ch%E1%BB%A9a_nh%E1%BA%ADn_d%E1%BA%A1ng_ICCU" title="Thể loại:Bài viết chứa nhận dạng ICCU">Bài viết chứa nhận dạng ICCU</a></li><li><a href="/wiki/Th%E1%BB%83_lo%E1%BA%A1i:B%C3%A0i_vi%E1%BA%BFt_ch%E1%BB%A9a_nh%E1%BA%ADn_d%E1%BA%A1ng_ISNI" title="Thể loại:Bài viết chứa nhận dạng ISNI">Bài viết chứa nhận dạng ISNI</a></li><li><a href="/wiki/Th%E1%BB%83_lo%E1%BA%A1i:B%C3%A0i_vi%E1%BA%BFt_ch%E1%BB%A9a_nh%E1%BA%ADn_d%E1%BA%A1ng_LCCN" title="Thể loại:Bài viết chứa nhận dạng LCCN">Bài viết chứa nhận dạng LCCN</a></li><li><a href="/wiki/Th%E1%BB%83_lo%E1%BA%A1i:B%C3%A0i_vi%E1%BA%BFt_ch%E1%BB%A9a_nh%E1%BA%ADn_d%E1%BA%A1ng_LNB" title="Thể loại:Bài viết chứa nhận dạng LNB">Bài viết chứa nhận dạng LNB</a></li><li><a href="/wiki/Th%E1%BB%83_lo%E1%BA%A1i:B%C3%A0i_vi%E1%BA%BFt_ch%E1%BB%A9a_nh%E1%BA%ADn_d%E1%BA%A1ng_NARA" title="Thể loại:Bài viết chứa nhận dạng NARA">Bài viết chứa nhận dạng NARA</a></li><li><a href="/wiki/Th%E1%BB%83_lo%E1%BA%A1i:B%C3%A0i_vi%E1%BA%BFt_ch%E1%BB%A9a_nh%E1%BA%ADn_d%E1%BA%A1ng_NDL" title="Thể loại:Bài viết chứa nhận dạng NDL">Bài viết chứa nhận dạng NDL</a></li><li><a href="/wiki/Th%E1%BB%83_lo%E1%BA%A1i:B%C3%A0i_vi%E1%BA%BFt_ch%E1%BB%A9a_nh%E1%BA%ADn_d%E1%BA%A1ng_NKC" title="Thể loại:Bài viết chứa nhận dạng NKC">Bài viết chứa nhận dạng NKC</a></li><li><a href="/wiki/Th%E1%BB%83_lo%E1%BA%A1i:B%C3%A0i_vi%E1%BA%BFt_ch%E1%BB%A9a_nh%E1%BA%ADn_d%E1%BA%A1ng_NLA" title="Thể loại:Bài viết chứa nhận dạng NLA">Bài viết chứa nhận dạng NLA</a></li><li><a href="/wiki/Th%E1%BB%83_lo%E1%BA%A1i:B%C3%A0i_vi%E1%BA%BFt_ch%E1%BB%A9a_nh%E1%BA%ADn_d%E1%BA%A1ng_NLI" title="Thể loại:Bài viết chứa nhận dạng NLI">Bài viết chứa nhận dạng NLI</a></li><li><a href="/wiki/Th%E1%BB%83_lo%E1%BA%A1i:B%C3%A0i_vi%E1%BA%BFt_ch%E1%BB%A9a_nh%E1%BA%ADn_d%E1%BA%A1ng_NLK" title="Thể loại:Bài viết chứa nhận dạng NLK">Bài viết chứa nhận dạng NLK</a></li><li><a href="/wiki/Th%E1%BB%83_lo%E1%BA%A1i:B%C3%A0i_vi%E1%BA%BFt_ch%E1%BB%A9a_nh%E1%BA%ADn_d%E1%BA%A1ng_NSK" title="Thể loại:Bài viết chứa nhận dạng NSK">Bài viết chứa nhận dạng NSK</a></li><li><a href="/wiki/Th%E1%BB%83_lo%E1%BA%A1i:B%C3%A0i_vi%E1%BA%BFt_ch%E1%BB%A9a_nh%E1%BA%ADn_d%E1%BA%A1ng_PLWABN" title="Thể loại:Bài viết chứa nhận dạng PLWABN">Bài viết chứa nhận dạng PLWABN</a></li><li><a href="/wiki/Th%E1%BB%83_lo%E1%BA%A1i:B%C3%A0i_vi%E1%BA%BFt_ch%E1%BB%A9a_nh%E1%BA%ADn_d%E1%BA%A1ng_RERO" title="Thể loại:Bài viết chứa nhận dạng RERO">Bài viết chứa nhận dạng RERO</a></li><li><a href="/wiki/Th%E1%BB%83_lo%E1%BA%A1i:B%C3%A0i_vi%E1%BA%BFt_ch%E1%BB%A9a_nh%E1%BA%ADn_d%E1%BA%A1ng_SELIBR" title="Thể loại:Bài viết chứa nhận dạng SELIBR">Bài viết chứa nhận dạng SELIBR</a></li><li><a href="/wiki/Th%E1%BB%83_lo%E1%BA%A1i:B%C3%A0i_vi%E1%BA%BFt_ch%E1%BB%A9a_nh%E1%BA%ADn_d%E1%BA%A1ng_SUDOC" title="Thể loại:Bài viết chứa nhận dạng SUDOC">Bài viết chứa nhận dạng SUDOC</a></li><li><a href="/wiki/Th%E1%BB%83_lo%E1%BA%A1i:B%C3%A0i_vi%E1%BA%BFt_ch%E1%BB%A9a_nh%E1%BA%ADn_d%E1%BA%A1ng_Trove" title="Thể loại:Bài viết chứa nhận dạng Trove">Bài viết chứa nhận dạng Trove</a></li><li><a href="/wiki/Th%E1%BB%83_lo%E1%BA%A1i:B%C3%A0i_vi%E1%BA%BFt_ch%E1%BB%A9a_nh%E1%BA%ADn_d%E1%BA%A1ng_VcBA" title="Thể loại:Bài viết chứa nhận dạng VcBA">Bài viết chứa nhận dạng VcBA</a></li><li><a href="/wiki/Th%E1%BB%83_lo%E1%BA%A1i:B%C3%A0i_vi%E1%BA%BFt_ch%E1%BB%A9a_nh%E1%BA%ADn_d%E1%BA%A1ng_VIAF" title="Thể loại:Bài viết chứa nhận dạng VIAF">Bài viết chứa nhận dạng VIAF</a></li><li><a href="/wiki/Th%E1%BB%83_lo%E1%BA%A1i:Wikipedia_articles_with_WorldCat-VIAF_identifiers" title="Thể loại:Wikipedia articles with WorldCat-VIAF identifiers">Wikipedia articles with WorldCat-VIAF identifiers</a></li><li><a href="/wiki/Th%E1%BB%83_lo%E1%BA%A1i:Ki%E1%BB%83m_so%C3%A1t_t%C3%ADnh_nh%E1%BA%A5t_qu%C3%A1n_v%E1%BB%9Bi_25_y%E1%BA%BFu_t%E1%BB%91" title="Thể loại:Kiểm soát tính nhất quán với 25 yếu tố">Kiểm soát tính nhất quán với 25 yếu tố</a></li><li><a href="/wiki/Th%E1%BB%83_lo%E1%BA%A1i:B%C3%A0i_c%C6%A1_b%E1%BA%A3n_d%C3%A0i_trung_b%C3%ACnh" title="Thể loại:Bài cơ bản dài trung bình">Bài cơ bản dài trung bình</a></li></ul></div></div> </div> </main> </div> <div class="mw-footer-container"> <footer id="footer" class="mw-footer" > <ul id="footer-info"> <li id="footer-info-lastmod"> Trang này được sửa đổi lần cuối vào ngày 21 tháng 10 năm 2024, 07:14.</li> <li id="footer-info-copyright">Văn bản được phát hành theo <a href="/wiki/Wikipedia:Nguy%C3%AAn_v%C4%83n_Gi%E1%BA%A5y_ph%C3%A9p_Creative_Commons_Ghi_c%C3%B4ng%E2%80%93Chia_s%E1%BA%BB_t%C6%B0%C6%A1ng_t%E1%BB%B1_phi%C3%AAn_b%E1%BA%A3n_4.0_Qu%E1%BB%91c_t%E1%BA%BF" title="Wikipedia:Nguyên văn Giấy phép Creative Commons Ghi công–Chia sẻ tương tự phiên bản 4.0 Quốc tế">Giấy phép Creative Commons Ghi công–Chia sẻ tương tự</a>; có thể áp dụng điều khoản bổ sung. Với việc sử dụng trang web này, bạn chấp nhận <a class="external text" href="https://foundation.wikimedia.org/wiki/Special:MyLanguage/Policy:Terms_of_Use/vi">Điều khoản Sử dụng</a> và <a class="external text" href="https://foundation.wikimedia.org/wiki/Special:MyLanguage/Policy:Privacy_policy/vi">Quy định quyền riêng tư</a>. Wikipedia® là thương hiệu đã đăng ký của <a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.wikimediafoundation.org/">Wikimedia Foundation, Inc.</a>, một tổ chức phi lợi nhuận.</li> </ul> <ul id="footer-places"> <li id="footer-places-privacy"><a href="https://foundation.wikimedia.org/wiki/Special:MyLanguage/Policy:Privacy_policy">Quy định quyền riêng tư</a></li> <li id="footer-places-about"><a href="/wiki/Wikipedia:Gi%E1%BB%9Bi_thi%E1%BB%87u">Giới thiệu Wikipedia</a></li> <li id="footer-places-disclaimers"><a href="/wiki/Wikipedia:Ph%E1%BB%A7_nh%E1%BA%ADn_chung">Lời phủ nhận</a></li> <li id="footer-places-wm-codeofconduct"><a href="https://foundation.wikimedia.org/wiki/Special:MyLanguage/Policy:Universal_Code_of_Conduct">Bộ Quy tắc Ứng xử Chung</a></li> <li id="footer-places-developers"><a href="https://developer.wikimedia.org">Lập trình viên</a></li> <li id="footer-places-statslink"><a href="https://stats.wikimedia.org/#/vi.wikipedia.org">Thống kê</a></li> <li id="footer-places-cookiestatement"><a href="https://foundation.wikimedia.org/wiki/Special:MyLanguage/Policy:Cookie_statement">Tuyên bố về cookie</a></li> <li id="footer-places-mobileview"><a href="//vi.m.wikipedia.org/w/index.php?title=Th%C3%ADch-ca_M%C3%A2u-ni&mobileaction=toggle_view_mobile" class="noprint stopMobileRedirectToggle">Phiên bản di động</a></li> </ul> <ul id="footer-icons" class="noprint"> <li id="footer-copyrightico"><a href="https://wikimediafoundation.org/" class="cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--size-large cdx-button--fake-button--enabled"><img src="/static/images/footer/wikimedia-button.svg" width="84" height="29" alt="Wikimedia Foundation" loading="lazy"></a></li> <li id="footer-poweredbyico"><a href="https://www.mediawiki.org/" class="cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--size-large cdx-button--fake-button--enabled"><img src="/w/resources/assets/poweredby_mediawiki.svg" alt="Powered by MediaWiki" width="88" height="31" loading="lazy"></a></li> </ul> </footer> </div> </div> </div> <div class="vector-settings" id="p-dock-bottom"> <ul></ul> </div><script>(RLQ=window.RLQ||[]).push(function(){mw.config.set({"wgHostname":"mw-web.codfw.main-5c59558b9d-779k7","wgBackendResponseTime":208,"wgPageParseReport":{"limitreport":{"cputime":"1.184","walltime":"1.528","ppvisitednodes":{"value":7502,"limit":1000000},"postexpandincludesize":{"value":379625,"limit":2097152},"templateargumentsize":{"value":6338,"limit":2097152},"expansiondepth":{"value":14,"limit":100},"expensivefunctioncount":{"value":31,"limit":500},"unstrip-depth":{"value":1,"limit":20},"unstrip-size":{"value":251327,"limit":5000000},"entityaccesscount":{"value":1,"limit":400},"timingprofile":["100.00% 1169.813 1 -total"," 36.97% 432.488 90 Bản_mẫu:Citation"," 11.58% 135.442 2 Bản_mẫu:Tham_khảo"," 10.73% 125.510 1 Bản_mẫu:Thông_tin_nhân_vật"," 10.37% 121.258 1 Bản_mẫu:Hộp_thông_tin"," 8.98% 105.031 2 Bản_mẫu:Lang-sa"," 7.38% 86.384 5 Bản_mẫu:Br_separated_entries"," 7.00% 81.854 3 Bản_mẫu:Hộp_điều_hướng"," 6.91% 80.862 6 Bản_mẫu:Sfn"," 5.40% 63.186 1 Bản_mẫu:Tín_ngưỡng_Phật_giáo"]},"scribunto":{"limitreport-timeusage":{"value":"0.688","limit":"10.000"},"limitreport-memusage":{"value":18960300,"limit":52428800},"limitreport-logs":"anchor_id_list = table#1 {\n [\"CITEREFAnderson1999\"] = 1,\n [\"CITEREFArmstrong2000\"] = 1,\n [\"CITEREFAsvaghosa1883\"] = 1,\n [\"CITEREFBareau1975\"] = 1,\n [\"CITEREFBareau1979\"] = 1,\n [\"CITEREFBaroni2002\"] = 1,\n [\"CITEREFBeal1875\"] = 1,\n [\"CITEREFBechert1991–1997\"] = 1,\n [\"CITEREFBoeree\"] = 1,\n [\"CITEREFBronkhorst1993\"] = 1,\n [\"CITEREFBuswell2003\"] = 1,\n [\"CITEREFCarrithers2001\"] = 1,\n [\"CITEREFCollins2009\"] = 1,\n [\"CITEREFConze1959\"] = 1,\n [\"CITEREFCousins1996\"] = 1,\n [\"CITEREFCowell1894\"] = 1,\n [\"CITEREFDavidson2003\"] = 1,\n [\"CITEREFDhammika1993\"] = 1,\n [\"CITEREFDundas2002\"] = 1,\n [\"CITEREFEade1995\"] = 1,\n [\"CITEREFEpstein2003\"] = 1,\n [\"CITEREFFowler2005\"] = 1,\n [\"CITEREFGethin1998\"] = 1,\n [\"CITEREFGombrich1988\"] = 1,\n [\"CITEREFGombrich1992\"] = 1,\n [\"CITEREFGombrich1997\"] = 1,\n [\"CITEREFGombrich2000\"] = 1,\n [\"CITEREFGopal1990\"] = 1,\n [\"CITEREFGyatso2007\"] = 1,\n [\"CITEREFHamilton2000\"] = 1,\n [\"CITEREFHartmann1991\"] = 1,\n [\"CITEREFHiltebeitel2002\"] = 1,\n [\"CITEREFHuntington1986\"] = 1,\n [\"CITEREFJayatilleke1963\"] = 1,\n [\"CITEREFJones1949\"] = 1,\n [\"CITEREFJones1952\"] = 1,\n [\"CITEREFJones1956\"] = 1,\n [\"CITEREFJong1993\"] = 1,\n [\"CITEREFKala2006\"] = 1,\n [\"CITEREFKaretzky2000\"] = 1,\n [\"CITEREFKatz1982\"] = 1,\n [\"CITEREFKeay2011\"] = 1,\n [\"CITEREFKeownPrebish2013\"] = 1,\n [\"CITEREFLaumakis2008\"] = 2,\n [\"CITEREFLopez1995\"] = 1,\n [\"CITEREFLopez_Jr.\"] = 1,\n [\"CITEREFMacdonnel1900\"] = 1,\n [\"CITEREFMahāpātra1977\"] = 1,\n [\"CITEREFMalalasekera1960\"] = 1,\n [\"CITEREFMershman1913\"] = 1,\n [\"CITEREFMettanandoHinueber2000\"] = 1,\n [\"CITEREFMohāpātra2000\"] = 1,\n [\"CITEREFNakamura1980\"] = 1,\n [\"CITEREFNarada1992\"] = 1,\n [\"CITEREFNarada2006\"] = 1,\n [\"CITEREFNarain1993\"] = 1,\n [\"CITEREFNorman1997\"] = 1,\n [\"CITEREFNorman2003\"] = 1,\n [\"CITEREFPrebish2008\"] = 1,\n [\"CITEREFRockhill1884\"] = 1,\n [\"CITEREFRuegg1999\"] = 1,\n [\"CITEREFSamuel2010\"] = 1,\n [\"CITEREFSchmithausen1981\"] = 1,\n [\"CITEREFSchober2002\"] = 1,\n [\"CITEREFSchumann2003\"] = 1,\n [\"CITEREFShimoda2002\"] = 1,\n [\"CITEREFShults2014\"] = 1,\n [\"CITEREFSkilton2004\"] = 1,\n [\"CITEREFSmith1924\"] = 1,\n [\"CITEREFSmith2000\"] = 1,\n [\"CITEREFSrivastava1979\"] = 1,\n [\"CITEREFSrivastava1980\"] = 1,\n [\"CITEREFStrong2007\"] = 1,\n [\"CITEREFSwearer2004\"] = 1,\n [\"CITEREFThapar2002\"] = 1,\n [\"CITEREFTrainor2010\"] = 1,\n [\"CITEREFTripathy2014\"] = 1,\n [\"CITEREFTuladhar2002\"] = 1,\n [\"CITEREFTurpie2001\"] = 1,\n [\"CITEREFTwitchett1986\"] = 1,\n [\"CITEREFUpadhyaya1971\"] = 1,\n [\"CITEREFVetter1988\"] = 1,\n [\"CITEREFVon_Hinüber2009\"] = 1,\n [\"CITEREFWaley1932\"] = 1,\n [\"CITEREFWalshe1995\"] = 1,\n [\"CITEREFWarder1998\"] = 1,\n [\"CITEREFWarder2000\"] = 2,\n [\"CITEREFWayman1997\"] = 1,\n [\"CITEREFWeise2013\"] = 1,\n [\"CITEREFWillemen2009\"] = 1,\n [\"CITEREFWynne2007\"] = 1,\n}\ntemplate_list = table#1 {\n [\"1000 bài cơ bản\"] = 1,\n [\"Britannica\"] = 1,\n [\"Bài cùng tên\"] = 1,\n [\"Chú thích sách\"] = 3,\n [\"Chú thích web\"] = 6,\n [\"Citation\"] = 90,\n [\"Commonscat-inline\"] = 1,\n [\"Cquote\"] = 6,\n [\"ISBN\"] = 1,\n [\"Kiểm soát tính nhất quán\"] = 1,\n [\"Lang-sa\"] = 2,\n [\"Phật giáo\"] = 1,\n [\"Refbegin\"] = 1,\n [\"Refend\"] = 1,\n [\"Refn\"] = 1,\n [\"Sfn\"] = 6,\n [\"Tham khảo\"] = 2,\n [\"Thanh cổng thông tin\"] = 1,\n [\"Thông tin nhân vật\"] = 1,\n [\"Triết học Ấn Độ\"] = 1,\n [\"Tín ngưỡng Phật giáo\"] = 1,\n [\"TĐBKVN\"] = 1,\n [\"Tất-đạt-đa Cồ-đàm\"] = 1,\n [\"Viết tắt Phật học\"] = 1,\n [\"Webarchive\"] = 1,\n [\"Wikiquote\"] = 1,\n [\"Wikisource\"] = 1,\n [\"Ws\"] = 1,\n [\"Đề tài Phật giáo\"] = 1,\n}\narticle_whitelist = table#1 {\n}\ntable#1 {\n [\"size\"] = \"tiny\",\n}\n"},"cachereport":{"origin":"mw-web.eqiad.main-565d46677b-9m976","timestamp":"20241128124408","ttl":2592000,"transientcontent":false}}});});</script> <script type="application/ld+json">{"@context":"https:\/\/schema.org","@type":"Article","name":"Th\u00edch-ca M\u00e2u-ni","url":"https:\/\/vi.wikipedia.org\/wiki\/Th%C3%ADch-ca_M%C3%A2u-ni","sameAs":"http:\/\/www.wikidata.org\/entity\/Q9441","mainEntity":"http:\/\/www.wikidata.org\/entity\/Q9441","author":{"@type":"Organization","name":"Nh\u1eefng ng\u01b0\u1eddi \u0111\u00f3ng g\u00f3p v\u00e0o c\u00e1c d\u1ef1 \u00e1n Wikimedia"},"publisher":{"@type":"Organization","name":"Qu\u1ef9 Wikimedia","logo":{"@type":"ImageObject","url":"https:\/\/www.wikimedia.org\/static\/images\/wmf-hor-googpub.png"}},"datePublished":"2005-07-24T14:47:21Z","dateModified":"2024-10-21T07:14:45Z","image":"https:\/\/upload.wikimedia.org\/wikipedia\/commons\/b\/b8\/Gandhara_Buddha_%28tnm%29.jpeg","headline":"nh\u00e0 tu h\u00e0nh, truy\u1ec1n gi\u00e1o, thuy\u1ebft gi\u1ea3ng v\u00e0 \u0111\u1ea1o s\u01b0 s\u1ed1ng \u1edf \u1ea4n \u0110\u1ed9, ng\u01b0\u1eddi s\u00e1ng l\u1eadp Ph\u1eadt gi\u00e1o"}</script> </body> </html>