CINXE.COM

<!DOCTYPE html> <html class="client-nojs vector-feature-language-in-header-enabled vector-feature-language-in-main-page-header-disabled vector-feature-sticky-header-disabled vector-feature-page-tools-pinned-disabled vector-feature-toc-pinned-clientpref-1 vector-feature-main-menu-pinned-disabled vector-feature-limited-width-clientpref-1 vector-feature-limited-width-content-enabled vector-feature-custom-font-size-clientpref-1 vector-feature-appearance-pinned-clientpref-1 vector-feature-night-mode-disabled skin-theme-clientpref-day vector-toc-available" lang="ba" dir="ltr"> <head> <meta charset="UTF-8"> <title>Астрономия — Википедия</title> <script>(function(){var className="client-js vector-feature-language-in-header-enabled vector-feature-language-in-main-page-header-disabled vector-feature-sticky-header-disabled vector-feature-page-tools-pinned-disabled vector-feature-toc-pinned-clientpref-1 vector-feature-main-menu-pinned-disabled vector-feature-limited-width-clientpref-1 vector-feature-limited-width-content-enabled vector-feature-custom-font-size-clientpref-1 vector-feature-appearance-pinned-clientpref-1 vector-feature-night-mode-disabled skin-theme-clientpref-day vector-toc-available";var cookie=document.cookie.match(/(?:^|; )bawikimwclientpreferences=([^;]+)/);if(cookie){cookie[1].split('%2C').forEach(function(pref){className=className.replace(new RegExp('(^| )'+pref.replace(/-clientpref-\w+$|[^\w-]+/g,'')+'-clientpref-\\w+( |$)'),'$1'+pref+'$2');});}document.documentElement.className=className;}());RLCONF={"wgBreakFrames":false,"wgSeparatorTransformTable":[",\t."," \t,"],"wgDigitTransformTable":["",""], "wgDefaultDateFormat":"dmy","wgMonthNames":["","ғинуар","февраль","март","апрель","май","июнь","июль","август","сентябрь","октябрь","ноябрь","декабрь"],"wgRequestId":"a090da37-d272-45ad-9fae-86f2fe43ee7d","wgCanonicalNamespace":"","wgCanonicalSpecialPageName":false,"wgNamespaceNumber":0,"wgPageName":"Астрономия","wgTitle":"Астрономия","wgCurRevisionId":1178846,"wgRevisionId":1178846,"wgArticleId":1842,"wgIsArticle":true,"wgIsRedirect":false,"wgAction":"view","wgUserName":null,"wgUserGroups":["*"],"wgCategories":["ISBN серле һылтанмаһын ҡулланған биттәр","Википедия:Статьи с источниками из Викиданных","Википедия:Статьи с нерабочими ссылками","Викиһүҙлеккә һылтанмаһы булған мәҡәләләр", "Викидәреслеккә һылтанмаһы булған мәҡәләләр","Викияңылыҡтарға һылтанмаһы булған мәҡәләләр","Википедия:Мәҡәләлә Викикитапханаға һылтанмаһы булған мәҡәләләр","Астрономия"],"wgPageViewLanguage":"ba","wgPageContentLanguage":"ba","wgPageContentModel":"wikitext","wgRelevantPageName":"Астрономия","wgRelevantArticleId":1842,"wgIsProbablyEditable":true,"wgRelevantPageIsProbablyEditable":true,"wgRestrictionEdit":[],"wgRestrictionMove":[],"wgNoticeProject":"wikipedia","wgCiteReferencePreviewsActive":true,"wgMediaViewerOnClick":true,"wgMediaViewerEnabledByDefault":true,"wgPopupsFlags":0,"wgVisualEditor":{"pageLanguageCode":"ba","pageLanguageDir":"ltr","pageVariantFallbacks":"ba"},"wgMFDisplayWikibaseDescriptions":{"search":true,"watchlist":true,"tagline":true,"nearby":true},"wgWMESchemaEditAttemptStepOversample":false,"wgWMEPageLength":60000, "wgRelatedArticlesCompat":[],"wgCentralAuthMobileDomain":false,"wgEditSubmitButtonLabelPublish":true,"wgULSPosition":"interlanguage","wgULSisCompactLinksEnabled":false,"wgVector2022LanguageInHeader":true,"wgULSisLanguageSelectorEmpty":false,"wgWikibaseItemId":"Q333","wgCheckUserClientHintsHeadersJsApi":["brands","architecture","bitness","fullVersionList","mobile","model","platform","platformVersion"],"GEHomepageSuggestedEditsEnableTopics":true,"wgGETopicsMatchModeEnabled":false,"wgGEStructuredTaskRejectionReasonTextInputEnabled":false,"wgGELevelingUpEnabledForUser":false,"wgSiteNoticeId":"2.0"};RLSTATE={"ext.globalCssJs.user.styles":"ready","site.styles":"ready","user.styles":"ready","ext.globalCssJs.user":"ready","user":"ready","user.options":"loading","ext.cite.styles":"ready","skins.vector.search.codex.styles":"ready","skins.vector.styles":"ready","skins.vector.icons":"ready","ext.wikimediamessages.styles":"ready","ext.visualEditor.desktopArticleTarget.noscript":"ready", "ext.uls.interlanguage":"ready","wikibase.client.init":"ready","ext.wikimediaBadges":"ready","ext.dismissableSiteNotice.styles":"ready"};RLPAGEMODULES=["ext.cite.ux-enhancements","mediawiki.page.media","ext.scribunto.logs","site","mediawiki.page.ready","mediawiki.toc","skins.vector.js","ext.centralNotice.geoIP","ext.centralNotice.startUp","ext.gadget.editZeroSection","ext.gadget.directLinkToCommons","ext.gadget.sidebarRelated","ext.urlShortener.toolbar","ext.centralauth.centralautologin","mmv.bootstrap","ext.popups","ext.visualEditor.desktopArticleTarget.init","ext.visualEditor.targetLoader","ext.echo.centralauth","ext.eventLogging","ext.wikimediaEvents","ext.navigationTiming","ext.uls.interface","ext.cx.eventlogging.campaigns","ext.cx.uls.quick.actions","wikibase.client.vector-2022","ext.checkUser.clientHints","ext.growthExperiments.SuggestedEditSession","wikibase.sidebar.tracking","ext.dismissableSiteNotice"];</script> <script>(RLQ=window.RLQ||[]).push(function(){mw.loader.impl(function(){return["user.options@12s5i",function($,jQuery,require,module){mw.user.tokens.set({"patrolToken":"+\\","watchToken":"+\\","csrfToken":"+\\"}); }];});});</script> <link rel="stylesheet" href="/w/load.php?lang=ba&modules=ext.cite.styles%7Cext.dismissableSiteNotice.styles%7Cext.uls.interlanguage%7Cext.visualEditor.desktopArticleTarget.noscript%7Cext.wikimediaBadges%7Cext.wikimediamessages.styles%7Cskins.vector.icons%2Cstyles%7Cskins.vector.search.codex.styles%7Cwikibase.client.init&only=styles&skin=vector-2022"> <script async="" src="/w/load.php?lang=ba&modules=startup&only=scripts&raw=1&skin=vector-2022"></script> <meta name="ResourceLoaderDynamicStyles" content=""> <link rel="stylesheet" href="/w/load.php?lang=ba&modules=site.styles&only=styles&skin=vector-2022"> <meta name="generator" content="MediaWiki 1.44.0-wmf.4"> <meta name="referrer" content="origin"> <meta name="referrer" content="origin-when-cross-origin"> <meta name="robots" content="max-image-preview:standard"> <meta name="format-detection" content="telephone=no"> <meta property="og:image" content="https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/b/b8/Laser_Towards_Milky_Ways_Centre.jpg/1200px-Laser_Towards_Milky_Ways_Centre.jpg"> <meta property="og:image:width" content="1200"> <meta property="og:image:height" content="1089"> <meta property="og:image" content="https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/b/b8/Laser_Towards_Milky_Ways_Centre.jpg/800px-Laser_Towards_Milky_Ways_Centre.jpg"> <meta property="og:image:width" content="800"> <meta property="og:image:height" content="726"> <meta property="og:image" content="https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/b/b8/Laser_Towards_Milky_Ways_Centre.jpg/640px-Laser_Towards_Milky_Ways_Centre.jpg"> <meta property="og:image:width" content="640"> <meta property="og:image:height" content="581"> <meta name="viewport" content="width=1120"> <meta property="og:title" content="Астрономия — Википедия"> <meta property="og:type" content="website"> <link rel="preconnect" href="//upload.wikimedia.org"> <link rel="alternate" media="only screen and (max-width: 640px)" href="//ba.m.wikipedia.org/wiki/%D0%90%D1%81%D1%82%D1%80%D0%BE%D0%BD%D0%BE%D0%BC%D0%B8%D1%8F"> <link rel="alternate" type="application/x-wiki" title="Үҙгәртергә" href="/w/index.php?title=%D0%90%D1%81%D1%82%D1%80%D0%BE%D0%BD%D0%BE%D0%BC%D0%B8%D1%8F&action=edit"> <link rel="apple-touch-icon" href="/static/apple-touch/wikipedia.png"> <link rel="icon" href="/static/favicon/wikipedia.ico"> <link rel="search" type="application/opensearchdescription+xml" href="/w/rest.php/v1/search" title="Википедия (ba)"> <link rel="EditURI" type="application/rsd+xml" href="//ba.wikipedia.org/w/api.php?action=rsd"> <link rel="canonical" href="https://ba.wikipedia.org/wiki/%D0%90%D1%81%D1%82%D1%80%D0%BE%D0%BD%D0%BE%D0%BC%D0%B8%D1%8F"> <link rel="license" href="https://creativecommons.org/licenses/by-sa/4.0/deed.ba"> <link rel="alternate" type="application/atom+xml" title="Википедия — Atom каналы" href="/w/index.php?title=%D0%9C%D0%B0%D1%85%D1%81%D1%83%D1%81:%D2%BA%D1%83%D2%A3%D2%93%D1%8B_%D2%AF%D2%99%D0%B3%D3%99%D1%80%D1%82%D0%B5%D2%AF%D2%99%D3%99%D1%80&feed=atom"> <link rel="dns-prefetch" href="//meta.wikimedia.org" /> <link rel="dns-prefetch" href="//login.wikimedia.org"> </head> <body class="skin--responsive skin-vector skin-vector-search-vue mediawiki ltr sitedir-ltr mw-hide-empty-elt ns-0 ns-subject mw-editable page-Астрономия rootpage-Астрономия skin-vector-2022 action-view"><a class="mw-jump-link" href="#bodyContent">Эстәлеккә күсергә</a> <div class="vector-header-container"> <header class="vector-header mw-header"> <div class="vector-header-start"> <nav class="vector-main-menu-landmark" aria-label="Сайт"> <div id="vector-main-menu-dropdown" class="vector-dropdown vector-main-menu-dropdown vector-button-flush-left vector-button-flush-right" > <input type="checkbox" id="vector-main-menu-dropdown-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-main-menu-dropdown" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="Төп меню" > <label id="vector-main-menu-dropdown-label" for="vector-main-menu-dropdown-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only " aria-hidden="true" ><span class="vector-icon mw-ui-icon-menu mw-ui-icon-wikimedia-menu"></span> <span class="vector-dropdown-label-text">Төп меню</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="vector-main-menu-unpinned-container" class="vector-unpinned-container"> <div id="vector-main-menu" class="vector-main-menu vector-pinnable-element"> <div class="vector-pinnable-header vector-main-menu-pinnable-header vector-pinnable-header-unpinned" data-feature-name="main-menu-pinned" data-pinnable-element-id="vector-main-menu" data-pinned-container-id="vector-main-menu-pinned-container" data-unpinned-container-id="vector-main-menu-unpinned-container" > <div class="vector-pinnable-header-label">Төп меню</div> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-pin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-main-menu.pin">ҡабырға панеленә күсерергә</button> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-unpin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-main-menu.unpin">йәшерергә</button> </div> <div id="p-navigation" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-navigation" > <div class="vector-menu-heading"> Навигация </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="n-mainpage" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%D0%91%D0%B0%D1%88_%D0%B1%D0%B8%D1%82" title="Баш биткә күсергә [z]" accesskey="z"><span>Баш бит</span></a></li><li id="n-index" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%D0%92%D0%B8%D0%BA%D0%B8%D0%BF%D0%B5%D0%B4%D0%B8%D1%8F:%D0%90%D0%BB%D1%84%D0%B0%D0%B2%D0%B8%D1%82%D0%BB%D1%8B_%D0%BA%D2%AF%D1%80%D2%BB%D3%99%D1%82%D0%BA%D0%B5%D1%81"><span>Алфавитлы күрһәткес</span></a></li><li id="n-currentevents" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%D0%92%D0%B8%D0%BA%D0%B8%D0%BF%D0%B5%D0%B4%D0%B8%D1%8F:%D0%90%D2%93%D1%8B%D0%BC%D0%B4%D0%B0%D2%93%D1%8B_%D0%B2%D0%B0%D2%A1%D0%B8%D2%93%D0%B0%D0%BB%D0%B0%D1%80" title="Ағымдағы ваҡиғалар тураһында белешмә мәғлүмәт"><span>Ағымдағы ваҡиғалар</span></a></li> </ul> </div> </div> <div id="p-articles" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-articles" > <div class="vector-menu-heading"> Мәҡәләләр </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="n-featured" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%D0%92%D0%B8%D0%BA%D0%B8%D0%BF%D0%B5%D0%B4%D0%B8%D1%8F:%D2%BA%D0%B0%D0%B9%D0%BB%D0%B0%D0%BD%D2%93%D0%B0%D0%BD_%D0%BC%D3%99%D2%A1%D3%99%D0%BB%D3%99%D0%BB%D3%99%D1%80"><span>Һайланған</span></a></li><li id="n-good" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%D0%92%D0%B8%D0%BA%D0%B8%D0%BF%D0%B5%D0%B4%D0%B8%D1%8F:%D0%AF%D2%A1%D1%88%D1%8B_%D0%BC%D3%99%D2%A1%D3%99%D0%BB%D3%99%D0%BB%D3%99%D1%80"><span>Яҡшы</span></a></li><li id="n-quality" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%D0%92%D0%B8%D0%BA%D0%B8%D0%BF%D0%B5%D0%B4%D0%B8%D1%8F:%D0%A1%D0%B8%D1%84%D0%B0%D1%82%D0%BB%D1%8B_%D0%BC%D3%99%D2%A1%D3%99%D0%BB%D3%99%D0%BB%D3%99%D1%80"><span>Сифатлы</span></a></li><li id="n-1000" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%D0%9F%D1%80%D0%BE%D0%B5%D0%BA%D1%82:1000_%D3%99%D2%BB%D3%99%D0%BC%D0%B8%D3%99%D1%82%D0%BB%D0%B5_%D0%BC%D3%99%D2%A1%D3%99%D0%BB%D3%99"><span>1 000 мотлаҡ</span></a></li><li id="n-10000" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%D0%9F%D1%80%D0%BE%D0%B5%D0%BA%D1%82:%D0%9C%D0%B8%D1%80%D0%B8%D0%B0%D0%B4%D0%B0"><span>10 000 әһәмиәтле</span></a></li><li id="n-Башҡортнамә" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%D0%92%D0%B8%D0%BA%D0%B8%D0%BF%D0%B5%D0%B4%D0%B8%D1%8F:%D0%91%D0%B0%D1%88%D2%A1%D0%BE%D1%80%D1%82_%D0%92%D0%B8%D0%BA%D0%B8%D0%BF%D0%B5%D0%B4%D0%B8%D1%8F%D2%BB%D1%8B%D0%BD%D0%B4%D0%B0_%D0%B1%D1%83%D0%BB%D1%8B%D1%80%D2%93%D0%B0_%D1%82%D0%B5%D0%B9%D0%B5%D1%88_%D0%BC%D3%99%D2%A1%D3%99%D0%BB%D3%99%D0%BB%D3%99%D1%80"><span>Башҡортнамә</span></a></li><li id="n-newpages" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%D0%9C%D0%B0%D1%85%D1%81%D1%83%D1%81:%D0%AF%D2%A3%D1%8B_%D0%B1%D0%B8%D1%82%D1%82%D3%99%D1%80"><span>Яңы биттәр</span></a></li><li id="n-randompage" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%D0%9C%D0%B0%D1%85%D1%81%D1%83%D1%81:%D0%9E%D1%81%D1%80%D0%B0%D2%A1%D0%BB%D1%8B_%D0%BC%D3%99%D2%A1%D3%99%D0%BB%D3%99" title="Осраҡлы һайланған битте ҡарарға [x]" accesskey="x"><span>Осраҡлы мәҡәлә</span></a></li><li id="n-URL-ҡыҫҡартыу" class="mw-list-item"><a href="https://meta.wikimedia.org/wiki/Special:UrlShortener"><span>URL ҡыҫҡартыу</span></a></li> </ul> </div> </div> <div id="p-participation" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-participation" > <div class="vector-menu-heading"> Ҡатнашыу </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="n-portal" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%D0%92%D0%B8%D0%BA%D0%B8%D0%BF%D0%B5%D0%B4%D0%B8%D1%8F:%D0%91%D0%B5%D1%80%D0%BB%D3%99%D1%88%D0%BC%D3%99" title="Проект буйынса нимә эшләй алыуығыҙ һәм ҡайҙа нимә барлығы тураһында белешмә"><span>Берләшмә</span></a></li><li id="n-forum" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%D0%92%D0%B8%D0%BA%D0%B8%D0%BF%D0%B5%D0%B4%D0%B8%D1%8F:%D2%A0%D0%BE%D1%80%D0%BE%D0%BB%D1%82%D0%B0%D0%B9"><span>Ҡоролтай</span></a></li><li id="n-recentchanges" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%D0%9C%D0%B0%D1%85%D1%81%D1%83%D1%81:%D2%BA%D1%83%D2%A3%D2%93%D1%8B_%D2%AF%D2%99%D0%B3%D3%99%D1%80%D1%82%D0%B5%D2%AF%D2%99%D3%99%D1%80" title="Һуңғы үҙгәртеүҙәр исемлеге [r]" accesskey="r"><span>Һуңғы үҙгәртеүҙәр</span></a></li><li id="n-help" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%D0%92%D0%B8%D0%BA%D0%B8%D0%BF%D0%B5%D0%B4%D0%B8%D1%8F:%D0%91%D0%B5%D0%BB%D0%B5%D1%88%D0%BC%D3%99" title="«Википедия» буйынса белешмә"><span>Белешмә</span></a></li><li id="n-sitesupportregional" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%D0%9F%D0%BE%D1%80%D1%82%D0%B0%D0%BB:%D0%90%D2%93%D1%8B%D0%BC%D0%B4%D0%B0%D2%93%D1%8B_%D0%B2%D0%B0%D2%A1%D0%B8%D2%93%D0%B0%D0%BB%D0%B0%D1%80/%D0%91%D0%B0%D1%88%D2%A1%D0%BE%D1%80%D1%82_%D0%92%D0%B8%D0%BA%D0%B8%D0%BF%D0%B5%D0%B4%D0%B8%D1%8F%D2%BB%D1%8B%D0%BD%D0%B0_%D0%BC%D0%B0%D1%82%D0%B4%D0%B8_%D1%8F%D1%80%D2%99%D0%B0%D0%BC"><span>Матди ярҙам</span></a></li> </ul> </div> </div> </div> </div> </div> </div> </nav> <a href="/wiki/%D0%91%D0%B0%D1%88_%D0%B1%D0%B8%D1%82" class="mw-logo"> <img class="mw-logo-icon" src="/static/images/icons/wikipedia.png" alt="" aria-hidden="true" height="50" width="50"> <span class="mw-logo-container skin-invert"> <img class="mw-logo-wordmark" alt="Википедия" src="/static/images/mobile/copyright/wikipedia-wordmark-ru.svg" style="width: 7.5em; height: 1.25em;"> <img class="mw-logo-tagline" alt="ирекле энциклопедия" src="/static/images/mobile/copyright/wikipedia-tagline-ba.svg" width="118" height="11" style="width: 7.375em; height: 0.6875em;"> </span> </a> </div> <div class="vector-header-end"> <div id="p-search" role="search" class="vector-search-box-vue vector-search-box-collapses vector-search-box-show-thumbnail vector-search-box-auto-expand-width vector-search-box"> <a href="/wiki/%D0%9C%D0%B0%D1%85%D1%81%D1%83%D1%81:%D0%AD%D2%99%D0%BB%D3%99%D2%AF" class="cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only search-toggle" title="Википедия эсендә эҙләү [f]" accesskey="f"><span class="vector-icon mw-ui-icon-search mw-ui-icon-wikimedia-search"></span> <span>Эҙләү</span> </a> <div class="vector-typeahead-search-container"> <div class="cdx-typeahead-search cdx-typeahead-search--show-thumbnail cdx-typeahead-search--auto-expand-width"> <form action="/w/index.php" id="searchform" class="cdx-search-input cdx-search-input--has-end-button"> <div id="simpleSearch" class="cdx-search-input__input-wrapper" data-search-loc="header-moved"> <div class="cdx-text-input cdx-text-input--has-start-icon"> <input class="cdx-text-input__input" type="search" name="search" placeholder="Википедия эсендә эҙләү" aria-label="Википедия эсендә эҙләү" autocapitalize="sentences" title="Википедия эсендә эҙләү [f]" accesskey="f" id="searchInput" > <span class="cdx-text-input__icon cdx-text-input__start-icon"></span> </div> <input type="hidden" name="title" value="Махсус:Эҙләү"> </div> <button class="cdx-button cdx-search-input__end-button">Эҙләргә</button> </form> </div> </div> </div> <nav class="vector-user-links vector-user-links-wide" aria-label="Шәхси ҡоралдар"> <div class="vector-user-links-main"> <div id="p-vector-user-menu-preferences" class="vector-menu mw-portlet emptyPortlet" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> </ul> </div> </div> <div id="p-vector-user-menu-userpage" class="vector-menu mw-portlet emptyPortlet" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> </ul> </div> </div> <nav class="vector-appearance-landmark" aria-label="Уҡыу көйләүҙәре"> <div id="vector-appearance-dropdown" class="vector-dropdown " title="Измените внешний вид страницы, размер, ширину и цвет шрифта." > <input type="checkbox" id="vector-appearance-dropdown-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-appearance-dropdown" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="Уҡыу көйләүҙәре" > <label id="vector-appearance-dropdown-label" for="vector-appearance-dropdown-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only " aria-hidden="true" ><span class="vector-icon mw-ui-icon-appearance mw-ui-icon-wikimedia-appearance"></span> <span class="vector-dropdown-label-text">Уҡыу көйләүҙәре</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="vector-appearance-unpinned-container" class="vector-unpinned-container"> </div> </div> </div> </nav> <div id="p-vector-user-menu-notifications" class="vector-menu mw-portlet emptyPortlet" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> </ul> </div> </div> <div id="p-vector-user-menu-overflow" class="vector-menu mw-portlet" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="pt-sitesupport-2" class="user-links-collapsible-item mw-list-item user-links-collapsible-item"><a data-mw="interface" href="https://donate.wikimedia.org/?utm_source=donate&utm_medium=sidebar&utm_campaign=spontaneous&uselang=ba" class=""><span>Иғәнә</span></a> </li> <li id="pt-createaccount-2" class="user-links-collapsible-item mw-list-item user-links-collapsible-item"><a data-mw="interface" href="/w/index.php?title=%D0%9C%D0%B0%D1%85%D1%81%D1%83%D1%81:%D0%98%D2%AB%D3%99%D0%BF_%D1%8F%D2%99%D1%8B%D1%83%D1%8B_%D1%8F%D2%BB%D0%B0%D1%83&returnto=%D0%90%D1%81%D1%82%D1%80%D0%BE%D0%BD%D0%BE%D0%BC%D0%B8%D1%8F" title="Мотлаҡ булмаһа ла, иҫәп яҙмаһы төҙөргә һәм системала танылырға тәҡдим итәбеҙ" class=""><span>Теркәлеү</span></a> </li> <li id="pt-login-2" class="user-links-collapsible-item mw-list-item user-links-collapsible-item"><a data-mw="interface" href="/w/index.php?title=%D0%9C%D0%B0%D1%85%D1%81%D1%83%D1%81:%D0%A2%D0%B0%D0%BD%D1%8B%D0%BB%D1%8B%D1%83&returnto=%D0%90%D1%81%D1%82%D1%80%D0%BE%D0%BD%D0%BE%D0%BC%D0%B8%D1%8F" title="Бында теркәлеү үтергә була, әммә мотлаҡ түгел [o]" accesskey="o" class=""><span>Танылыу</span></a> </li> </ul> </div> </div> </div> <div id="vector-user-links-dropdown" class="vector-dropdown vector-user-menu vector-button-flush-right vector-user-menu-logged-out" title="Күберәк мөмкинлектәр" > <input type="checkbox" id="vector-user-links-dropdown-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-user-links-dropdown" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="Шәхси ҡоралдар" > <label id="vector-user-links-dropdown-label" for="vector-user-links-dropdown-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only " aria-hidden="true" ><span class="vector-icon mw-ui-icon-ellipsis mw-ui-icon-wikimedia-ellipsis"></span> <span class="vector-dropdown-label-text">Шәхси ҡоралдар</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="p-personal" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-personal user-links-collapsible-item" title="Ҡатнашыусы менюһы" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="pt-sitesupport" class="user-links-collapsible-item mw-list-item"><a href="https://donate.wikimedia.org/?utm_source=donate&utm_medium=sidebar&utm_campaign=spontaneous&uselang=ba"><span>Иғәнә</span></a></li><li id="pt-createaccount" class="user-links-collapsible-item mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%D0%9C%D0%B0%D1%85%D1%81%D1%83%D1%81:%D0%98%D2%AB%D3%99%D0%BF_%D1%8F%D2%99%D1%8B%D1%83%D1%8B_%D1%8F%D2%BB%D0%B0%D1%83&returnto=%D0%90%D1%81%D1%82%D1%80%D0%BE%D0%BD%D0%BE%D0%BC%D0%B8%D1%8F" title="Мотлаҡ булмаһа ла, иҫәп яҙмаһы төҙөргә һәм системала танылырға тәҡдим итәбеҙ"><span class="vector-icon mw-ui-icon-userAdd mw-ui-icon-wikimedia-userAdd"></span> <span>Теркәлеү</span></a></li><li id="pt-login" class="user-links-collapsible-item mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%D0%9C%D0%B0%D1%85%D1%81%D1%83%D1%81:%D0%A2%D0%B0%D0%BD%D1%8B%D0%BB%D1%8B%D1%83&returnto=%D0%90%D1%81%D1%82%D1%80%D0%BE%D0%BD%D0%BE%D0%BC%D0%B8%D1%8F" title="Бында теркәлеү үтергә була, әммә мотлаҡ түгел [o]" accesskey="o"><span class="vector-icon mw-ui-icon-logIn mw-ui-icon-wikimedia-logIn"></span> <span>Танылыу</span></a></li> </ul> </div> </div> <div id="p-user-menu-anon-editor" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-user-menu-anon-editor" > <div class="vector-menu-heading"> Танылмаған мөхәррирҙәр өсөн бит <a href="/wiki/%D0%92%D0%B8%D0%BA%D0%B8%D0%BF%D0%B5%D0%B4%D0%B8%D1%8F:%D0%A0%D3%99%D1%85%D0%B8%D0%BC_%D0%B8%D1%82%D0%B5%D0%B3%D0%B5%D2%99" aria-label="Мөхәррирләү тураһында ентеклерәк"><span>Күберәк белергә</span></a> </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="pt-anoncontribs" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%D0%9C%D0%B0%D1%85%D1%81%D1%83%D1%81:%D3%A8%D0%BB%D3%A9%D1%88%D3%A9%D0%BC" title="Был IP-адрестан яһалған төҙәтеүҙәр [y]" accesskey="y"><span>Өлөш</span></a></li><li id="pt-anontalk" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%D0%9C%D0%B0%D1%85%D1%81%D1%83%D1%81:%D3%98%D2%A3%D0%B3%D3%99%D0%BC%D3%99_%D0%B1%D0%B8%D1%82%D0%B5%D0%BC" title="IP-адресығыҙ өсөн фекер алышыу бите [n]" accesskey="n"><span>Фекер алышыу</span></a></li> </ul> </div> </div> </div> </div> </nav> </div> </header> </div> <div class="mw-page-container"> <div class="mw-page-container-inner"> <div class="vector-sitenotice-container"> <div id="siteNotice"><div id="mw-dismissablenotice-anonplace"></div><script>(function(){var node=document.getElementById("mw-dismissablenotice-anonplace");if(node){node.outerHTML="\u003Cdiv class=\"mw-dismissable-notice\"\u003E\u003Cdiv class=\"mw-dismissable-notice-close\"\u003E[\u003Ca tabindex=\"0\" role=\"button\"\u003Eйәшерергә\u003C/a\u003E]\u003C/div\u003E\u003Cdiv class=\"mw-dismissable-notice-body\"\u003E\u003C!-- CentralNotice --\u003E\u003Cdiv id=\"localNotice\" data-nosnippet=\"\"\u003E\u003Cdiv class=\"sitenotice\" lang=\"ba\" dir=\"ltr\"\u003E\u003C/div\u003E\u003C/div\u003E\u003C/div\u003E\u003C/div\u003E";}}());</script></div> </div> <div class="vector-column-start"> <div class="vector-main-menu-container"> <div id="mw-navigation"> <nav id="mw-panel" class="vector-main-menu-landmark" aria-label="Сайт"> <div id="vector-main-menu-pinned-container" class="vector-pinned-container"> </div> </nav> </div> </div> <div class="vector-sticky-pinned-container"> <nav id="mw-panel-toc" aria-label="Йөкмәткеһе" data-event-name="ui.sidebar-toc" class="mw-table-of-contents-container vector-toc-landmark"> <div id="vector-toc-pinned-container" class="vector-pinned-container"> <div id="vector-toc" class="vector-toc vector-pinnable-element"> <div class="vector-pinnable-header vector-toc-pinnable-header vector-pinnable-header-pinned" data-feature-name="toc-pinned" data-pinnable-element-id="vector-toc" > <h2 class="vector-pinnable-header-label">Йөкмәткеһе</h2> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-pin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-toc.pin">ҡабырға панеленә күсерергә</button> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-unpin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-toc.unpin">йәшерергә</button> </div> <ul class="vector-toc-contents" id="mw-panel-toc-list"> <li id="toc-mw-content-text" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1"> <a href="#" class="vector-toc-link"> <div class="vector-toc-text">Башы</div> </a> </li> <li id="toc-Атаманың_этимологияһы" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1 vector-toc-list-item-expanded"> <a class="vector-toc-link" href="#Атаманың_этимологияһы"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">1</span> <span>Атаманың этимологияһы</span> </div> </a> <ul id="toc-Атаманың_этимологияһы-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Тарихы" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1 vector-toc-list-item-expanded"> <a class="vector-toc-link" href="#Тарихы"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">2</span> <span>Тарихы</span> </div> </a> <ul id="toc-Тарихы-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Фәнни_дисциплина_структураһы" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1 vector-toc-list-item-expanded"> <a class="vector-toc-link" href="#Фәнни_дисциплина_структураһы"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">3</span> <span>Фәнни дисциплина структураһы</span> </div> </a> <button aria-controls="toc-Фәнни_дисциплина_структураһы-sublist" class="cdx-button cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only vector-toc-toggle"> <span class="vector-icon mw-ui-icon-wikimedia-expand"></span> <span>Фәнни дисциплина структураһы бүлеген күрһәтергә/йәшерергә</span> </button> <ul id="toc-Фәнни_дисциплина_структураһы-sublist" class="vector-toc-list"> <li id="toc-Йондоҙло_астрономия" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Йондоҙло_астрономия"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">3.1</span> <span>Йондоҙло астрономия</span> </div> </a> <ul id="toc-Йондоҙло_астрономия-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> </ul> </li> <li id="toc-Астрономияны_өйрәнеү_предметы_һәм_бурыстары" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1 vector-toc-list-item-expanded"> <a class="vector-toc-link" href="#Астрономияны_өйрәнеү_предметы_һәм_бурыстары"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">4</span> <span>Астрономияны өйрәнеү предметы һәм бурыстары</span> </div> </a> <ul id="toc-Астрономияны_өйрәнеү_предметы_һәм_бурыстары-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Астрономик_ҡоралдар" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1 vector-toc-list-item-expanded"> <a class="vector-toc-link" href="#Астрономик_ҡоралдар"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">5</span> <span>Астрономик ҡоралдар</span> </div> </a> <ul id="toc-Астрономик_ҡоралдар-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Астрономия_төрҙәре_һәм_күҙәтеүҙәр" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1 vector-toc-list-item-expanded"> <a class="vector-toc-link" href="#Астрономия_төрҙәре_һәм_күҙәтеүҙәр"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">6</span> <span>Астрономия төрҙәре һәм күҙәтеүҙәр</span> </div> </a> <button aria-controls="toc-Астрономия_төрҙәре_һәм_күҙәтеүҙәр-sublist" class="cdx-button cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only vector-toc-toggle"> <span class="vector-icon mw-ui-icon-wikimedia-expand"></span> <span>Астрономия төрҙәре һәм күҙәтеүҙәр бүлеген күрһәтергә/йәшерергә</span> </button> <ul id="toc-Астрономия_төрҙәре_һәм_күҙәтеүҙәр-sublist" class="vector-toc-list"> <li id="toc-Оптик_астрономия" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Оптик_астрономия"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">6.1</span> <span>Оптик астрономия</span> </div> </a> <ul id="toc-Оптик_астрономия-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Инфраҡыҙыл_астрономия" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Инфраҡыҙыл_астрономия"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">6.2</span> <span>Инфраҡыҙыл астрономия</span> </div> </a> <ul id="toc-Инфраҡыҙыл_астрономия-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Ультрафиолет_астрономияһы" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Ультрафиолет_астрономияһы"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">6.3</span> <span>Ультрафиолет астрономияһы</span> </div> </a> <ul id="toc-Ультрафиолет_астрономияһы-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Радиоастрономия" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Радиоастрономия"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">6.4</span> <span>Радиоастрономия</span> </div> </a> <ul id="toc-Радиоастрономия-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Рентген_астрономияһы" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Рентген_астрономияһы"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">6.5</span> <span>Рентген астрономияһы</span> </div> </a> <ul id="toc-Рентген_астрономияһы-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Гамма-нур_астрономияһы" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Гамма-нур_астрономияһы"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">6.6</span> <span>Гамма-нур астрономияһы</span> </div> </a> <ul id="toc-Гамма-нур_астрономияһы-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Электромагнит_нурланыш_менән_бәйле_булмаған_астрономия" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Электромагнит_нурланыш_менән_бәйле_булмаған_астрономия"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">6.7</span> <span>Электромагнит нурланыш менән бәйле булмаған астрономия</span> </div> </a> <ul id="toc-Электромагнит_нурланыш_менән_бәйле_булмаған_астрономия-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Күк_механикаһы_һәм_астрометрия" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Күк_механикаһы_һәм_астрометрия"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">6.8</span> <span>Күк механикаһы һәм астрометрия</span> </div> </a> <ul id="toc-Күк_механикаһы_һәм_астрометрия-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Атмосферанан_тыш_булған_астрономия" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Атмосферанан_тыш_булған_астрономия"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">6.9</span> <span>Атмосферанан тыш булған астрономия</span> </div> </a> <ul id="toc-Атмосферанан_тыш_булған_астрономия-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Күп_каналлы_астрономия" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Күп_каналлы_астрономия"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">6.10</span> <span>Күп каналлы астрономия</span> </div> </a> <ul id="toc-Күп_каналлы_астрономия-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Теоретик_астрономия" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Теоретик_астрономия"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">6.11</span> <span>Теоретик астрономия</span> </div> </a> <ul id="toc-Теоретик_астрономия-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Һәүәҫкәрҙәр_астрономияһы" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Һәүәҫкәрҙәр_астрономияһы"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">6.12</span> <span>Һәүәҫкәрҙәр астрономияһы</span> </div> </a> <ul id="toc-Һәүәҫкәрҙәр_астрономияһы-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> </ul> </li> <li id="toc-Мәғарифта" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1 vector-toc-list-item-expanded"> <a class="vector-toc-link" href="#Мәғарифта"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">7</span> <span>Мәғарифта</span> </div> </a> <ul id="toc-Мәғарифта-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Белем_системаһы_классификацияһы_кодтары" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1 vector-toc-list-item-expanded"> <a class="vector-toc-link" href="#Белем_системаһы_классификацияһы_кодтары"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">8</span> <span>Белем системаһы классификацияһы кодтары</span> </div> </a> <ul id="toc-Белем_системаһы_классификацияһы_кодтары-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Иҫкәрмәләр" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1 vector-toc-list-item-expanded"> <a class="vector-toc-link" href="#Иҫкәрмәләр"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">9</span> <span>Иҫкәрмәләр</span> </div> </a> <ul id="toc-Иҫкәрмәләр-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Әҙәбиәт" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1 vector-toc-list-item-expanded"> <a class="vector-toc-link" href="#Әҙәбиәт"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">10</span> <span>Әҙәбиәт</span> </div> </a> <ul id="toc-Әҙәбиәт-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Һылтанмалар" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1 vector-toc-list-item-expanded"> <a class="vector-toc-link" href="#Һылтанмалар"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">11</span> <span>Һылтанмалар</span> </div> </a> <ul id="toc-Һылтанмалар-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> </ul> </div> </div> </nav> </div> </div> <div class="mw-content-container"> <main id="content" class="mw-body"> <header class="mw-body-header vector-page-titlebar"> <nav aria-label="Йөкмәткеһе" class="vector-toc-landmark"> <div id="vector-page-titlebar-toc" class="vector-dropdown vector-page-titlebar-toc vector-button-flush-left" > <input type="checkbox" id="vector-page-titlebar-toc-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-page-titlebar-toc" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="Йөкмәткене күрһәтергә/йәшерергә" > <label id="vector-page-titlebar-toc-label" for="vector-page-titlebar-toc-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only " aria-hidden="true" ><span class="vector-icon mw-ui-icon-listBullet mw-ui-icon-wikimedia-listBullet"></span> <span class="vector-dropdown-label-text">Йөкмәткене күрһәтергә/йәшерергә</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="vector-page-titlebar-toc-unpinned-container" class="vector-unpinned-container"> </div> </div> </div> </nav> <h1 id="firstHeading" class="firstHeading mw-first-heading"><span class="mw-page-title-main">Астрономия</span></h1> <div id="p-lang-btn" class="vector-dropdown mw-portlet mw-portlet-lang" > <input type="checkbox" id="p-lang-btn-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-p-lang-btn" class="vector-dropdown-checkbox mw-interlanguage-selector" aria-label="Икенсе телдәге мәҡәләгә күсегеҙ. 242 телдә уҡырға була" > <label id="p-lang-btn-label" for="p-lang-btn-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--action-progressive mw-portlet-lang-heading-242" aria-hidden="true" ><span class="vector-icon mw-ui-icon-language-progressive mw-ui-icon-wikimedia-language-progressive"></span> <span class="vector-dropdown-label-text">242 тел</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li class="interlanguage-link interwiki-af mw-list-item"><a href="https://af.wikipedia.org/wiki/Sterrekunde" title="Sterrekunde — африкаанс" lang="af" hreflang="af" data-title="Sterrekunde" data-language-autonym="Afrikaans" data-language-local-name="африкаанс" class="interlanguage-link-target"><span>Afrikaans</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-als mw-list-item"><a href="https://als.wikipedia.org/wiki/Astronomie" title="Astronomie — швейцарский немецкий" lang="gsw" hreflang="gsw" data-title="Astronomie" data-language-autonym="Alemannisch" data-language-local-name="швейцарский немецкий" class="interlanguage-link-target"><span>Alemannisch</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-am mw-list-item"><a href="https://am.wikipedia.org/wiki/%E1%88%A5%E1%8A%90_%E1%8D%88%E1%88%88%E1%8A%AD" title="ሥነ ፈለክ — амхарский" lang="am" hreflang="am" data-title="ሥነ ፈለክ" data-language-autonym="አማርኛ" data-language-local-name="амхарский" class="interlanguage-link-target"><span>አማርኛ</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-an mw-list-item"><a href="https://an.wikipedia.org/wiki/Astronom%C3%ADa" title="Astronomía — арагонский" lang="an" hreflang="an" data-title="Astronomía" data-language-autonym="Aragonés" data-language-local-name="арагонский" class="interlanguage-link-target"><span>Aragonés</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ang mw-list-item"><a href="https://ang.wikipedia.org/wiki/Tungolcr%C3%A6ft" title="Tungolcræft — староанглийский" lang="ang" hreflang="ang" data-title="Tungolcræft" data-language-autonym="Ænglisc" data-language-local-name="староанглийский" class="interlanguage-link-target"><span>Ænglisc</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-anp mw-list-item"><a href="https://anp.wikipedia.org/wiki/%E0%A4%96%E0%A4%97%E0%A5%8B%E0%A4%B2_%E0%A4%B6%E0%A4%BE%E0%A4%B8%E0%A5%8D%E0%A4%A4%E0%A5%8D%E0%A4%B0" title="खगोल शास्त्र — ангика" lang="anp" hreflang="anp" data-title="खगोल शास्त्र" data-language-autonym="अंगिका" data-language-local-name="ангика" class="interlanguage-link-target"><span>अंगिका</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ar badge-Q17437798 badge-goodarticle mw-list-item" title="яҡшы мәҡәлә"><a href="https://ar.wikipedia.org/wiki/%D8%B9%D9%84%D9%85_%D8%A7%D9%84%D9%81%D9%84%D9%83" title="علم الفلك — арабский" lang="ar" hreflang="ar" data-title="علم الفلك" data-language-autonym="العربية" data-language-local-name="арабский" class="interlanguage-link-target"><span>العربية</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-arc mw-list-item"><a href="https://arc.wikipedia.org/wiki/%DC%A1%DC%A1%DC%A0%DC%A0%DC%98%DC%AC_%DC%9F%DC%98%DC%9F%DC%92%DC%90" title="ܡܡܠܠܘܬ ܟܘܟܒܐ — арамейский" lang="arc" hreflang="arc" data-title="ܡܡܠܠܘܬ ܟܘܟܒܐ" data-language-autonym="ܐܪܡܝܐ" data-language-local-name="арамейский" class="interlanguage-link-target"><span>ܐܪܡܝܐ</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-arz mw-list-item"><a href="https://arz.wikipedia.org/wiki/%D9%81%D9%84%D9%83" title="فلك — Egyptian Arabic" lang="arz" hreflang="arz" data-title="فلك" data-language-autonym="مصرى" data-language-local-name="Egyptian Arabic" class="interlanguage-link-target"><span>مصرى</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-as mw-list-item"><a href="https://as.wikipedia.org/wiki/%E0%A6%9C%E0%A7%8D%E0%A6%AF%E0%A7%8B%E0%A6%A4%E0%A6%BF%E0%A7%B0%E0%A7%8D%E0%A6%AC%E0%A6%BF%E0%A6%9C%E0%A7%8D%E0%A6%9E%E0%A6%BE%E0%A6%A8" title="জ্যোতিৰ্বিজ্ঞান — ассамский" lang="as" hreflang="as" data-title="জ্যোতিৰ্বিজ্ঞান" data-language-autonym="অসমীয়া" data-language-local-name="ассамский" class="interlanguage-link-target"><span>অসমীয়া</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ast mw-list-item"><a href="https://ast.wikipedia.org/wiki/Astronom%C3%ADa" title="Astronomía — астурийский" lang="ast" hreflang="ast" data-title="Astronomía" data-language-autonym="Asturianu" data-language-local-name="астурийский" class="interlanguage-link-target"><span>Asturianu</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-av mw-list-item"><a href="https://av.wikipedia.org/wiki/%D0%90%D1%81%D1%82%D1%80%D0%BE%D0%BD%D0%BE%D0%BC%D0%B8%D1%8F" title="Астрономия — аварский" lang="av" hreflang="av" data-title="Астрономия" data-language-autonym="Авар" data-language-local-name="аварский" class="interlanguage-link-target"><span>Авар</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ay mw-list-item"><a href="https://ay.wikipedia.org/wiki/Alaxpacha_y%C3%A4nakata" title="Alaxpacha yänakata — аймара" lang="ay" hreflang="ay" data-title="Alaxpacha yänakata" data-language-autonym="Aymar aru" data-language-local-name="аймара" class="interlanguage-link-target"><span>Aymar aru</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-az mw-list-item"><a href="https://az.wikipedia.org/wiki/Astronomiya" title="Astronomiya — азербайджанский" lang="az" hreflang="az" data-title="Astronomiya" data-language-autonym="Azərbaycanca" data-language-local-name="азербайджанский" class="interlanguage-link-target"><span>Azərbaycanca</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-azb mw-list-item"><a href="https://azb.wikipedia.org/wiki/%D8%A2%D8%B3%D8%AA%D8%B1%D9%88%D9%86%D9%88%D9%85%DB%8C" title="آسترونومی — South Azerbaijani" lang="azb" hreflang="azb" data-title="آسترونومی" data-language-autonym="تۆرکجه" data-language-local-name="South Azerbaijani" class="interlanguage-link-target"><span>تۆرکجه</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-bar mw-list-item"><a href="https://bar.wikipedia.org/wiki/Astronomie" title="Astronomie — Bavarian" lang="bar" hreflang="bar" data-title="Astronomie" data-language-autonym="Boarisch" data-language-local-name="Bavarian" class="interlanguage-link-target"><span>Boarisch</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-bat-smg mw-list-item"><a href="https://bat-smg.wikipedia.org/wiki/Astruonuom%C4%97j%C4%97" title="Astruonuomėjė — Samogitian" lang="sgs" hreflang="sgs" data-title="Astruonuomėjė" data-language-autonym="Žemaitėška" data-language-local-name="Samogitian" class="interlanguage-link-target"><span>Žemaitėška</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-bcl mw-list-item"><a href="https://bcl.wikipedia.org/wiki/Astronomiya" title="Astronomiya — Central Bikol" lang="bcl" hreflang="bcl" data-title="Astronomiya" data-language-autonym="Bikol Central" data-language-local-name="Central Bikol" class="interlanguage-link-target"><span>Bikol Central</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-be mw-list-item"><a href="https://be.wikipedia.org/wiki/%D0%90%D1%81%D1%82%D1%80%D0%B0%D0%BD%D0%BE%D0%BC%D1%96%D1%8F" title="Астраномія — белорусский" lang="be" hreflang="be" data-title="Астраномія" data-language-autonym="Беларуская" data-language-local-name="белорусский" class="interlanguage-link-target"><span>Беларуская</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-be-x-old mw-list-item"><a href="https://be-tarask.wikipedia.org/wiki/%D0%90%D1%81%D1%82%D1%80%D0%B0%D0%BD%D0%BE%D0%BC%D1%96%D1%8F" title="Астраномія — белорусский (тарашкевица)" lang="be-tarask" hreflang="be-tarask" data-title="Астраномія" data-language-autonym="Беларуская (тарашкевіца)" data-language-local-name="белорусский (тарашкевица)" class="interlanguage-link-target"><span>Беларуская (тарашкевіца)</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-bew mw-list-item"><a href="https://bew.wikipedia.org/wiki/%C3%88lmu_palak" title="Èlmu palak — Betawi" lang="bew" hreflang="bew" data-title="Èlmu palak" data-language-autonym="Betawi" data-language-local-name="Betawi" class="interlanguage-link-target"><span>Betawi</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-bg mw-list-item"><a href="https://bg.wikipedia.org/wiki/%D0%90%D1%81%D1%82%D1%80%D0%BE%D0%BD%D0%BE%D0%BC%D0%B8%D1%8F" title="Астрономия — болгарский" lang="bg" hreflang="bg" data-title="Астрономия" data-language-autonym="Български" data-language-local-name="болгарский" class="interlanguage-link-target"><span>Български</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-bh mw-list-item"><a href="https://bh.wikipedia.org/wiki/%E0%A4%96%E0%A4%97%E0%A5%8B%E0%A4%B2%E0%A4%BF%E0%A4%95%E0%A5%80" title="खगोलिकी — Bhojpuri" lang="bh" hreflang="bh" data-title="खगोलिकी" data-language-autonym="भोजपुरी" data-language-local-name="Bhojpuri" class="interlanguage-link-target"><span>भोजपुरी</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-bi mw-list-item"><a href="https://bi.wikipedia.org/wiki/Astronomi" title="Astronomi — бислама" lang="bi" hreflang="bi" data-title="Astronomi" data-language-autonym="Bislama" data-language-local-name="бислама" class="interlanguage-link-target"><span>Bislama</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-bjn mw-list-item"><a href="https://bjn.wikipedia.org/wiki/Kaji_tawas_langit" title="Kaji tawas langit — Banjar" lang="bjn" hreflang="bjn" data-title="Kaji tawas langit" data-language-autonym="Banjar" data-language-local-name="Banjar" class="interlanguage-link-target"><span>Banjar</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-blk mw-list-item"><a href="https://blk.wikipedia.org/wiki/%E1%80%94%E1%80%80%E1%80%B9%E1%80%81%E1%80%90%E1%80%B9%E1%80%90%E1%80%97%E1%80%B1%E1%80%92" title="နက္ခတ္တဗေဒ — Pa'O" lang="blk" hreflang="blk" data-title="နက္ခတ္တဗေဒ" data-language-autonym="ပအိုဝ်ႏဘာႏသာႏ" data-language-local-name="Pa'O" class="interlanguage-link-target"><span>ပအိုဝ်ႏဘာႏသာႏ</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-bm mw-list-item"><a href="https://bm.wikipedia.org/wiki/Dolokalan" title="Dolokalan — бамбара" lang="bm" hreflang="bm" data-title="Dolokalan" data-language-autonym="Bamanankan" data-language-local-name="бамбара" class="interlanguage-link-target"><span>Bamanankan</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-bn mw-list-item"><a href="https://bn.wikipedia.org/wiki/%E0%A6%9C%E0%A7%8D%E0%A6%AF%E0%A7%8B%E0%A6%A4%E0%A6%BF%E0%A6%B0%E0%A7%8D%E0%A6%AC%E0%A6%BF%E0%A6%9C%E0%A7%8D%E0%A6%9E%E0%A6%BE%E0%A6%A8" title="জ্যোতির্বিজ্ঞান — бенгальский" lang="bn" hreflang="bn" data-title="জ্যোতির্বিজ্ঞান" data-language-autonym="বাংলা" data-language-local-name="бенгальский" class="interlanguage-link-target"><span>বাংলা</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-br mw-list-item"><a href="https://br.wikipedia.org/wiki/Steredoniezh" title="Steredoniezh — бретонский" lang="br" hreflang="br" data-title="Steredoniezh" data-language-autonym="Brezhoneg" data-language-local-name="бретонский" class="interlanguage-link-target"><span>Brezhoneg</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-bs mw-list-item"><a href="https://bs.wikipedia.org/wiki/Astronomija" title="Astronomija — боснийский" lang="bs" hreflang="bs" data-title="Astronomija" data-language-autonym="Bosanski" data-language-local-name="боснийский" class="interlanguage-link-target"><span>Bosanski</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-btm mw-list-item"><a href="https://btm.wikipedia.org/wiki/Astronomi" title="Astronomi — Batak Mandailing" lang="btm" hreflang="btm" data-title="Astronomi" data-language-autonym="Batak Mandailing" data-language-local-name="Batak Mandailing" class="interlanguage-link-target"><span>Batak Mandailing</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-bxr mw-list-item"><a href="https://bxr.wikipedia.org/wiki/%D0%9E%D0%B4%D0%BE%D0%BD_%D0%BE%D1%80%D0%BE%D0%BD_%D1%88%D1%83%D0%B4%D0%B0%D0%BB%D0%B0%D0%BB" title="Одон орон шудалал — бурятский" lang="bxr" hreflang="bxr" data-title="Одон орон шудалал" data-language-autonym="Буряад" data-language-local-name="бурятский" class="interlanguage-link-target"><span>Буряад</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ca mw-list-item"><a href="https://ca.wikipedia.org/wiki/Astronomia" title="Astronomia — каталанский" lang="ca" hreflang="ca" data-title="Astronomia" data-language-autonym="Català" data-language-local-name="каталанский" class="interlanguage-link-target"><span>Català</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-cbk-zam mw-list-item"><a href="https://cbk-zam.wikipedia.org/wiki/Astronomia" title="Astronomia — Chavacano" lang="cbk" hreflang="cbk" data-title="Astronomia" data-language-autonym="Chavacano de Zamboanga" data-language-local-name="Chavacano" class="interlanguage-link-target"><span>Chavacano de Zamboanga</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-cdo mw-list-item"><a href="https://cdo.wikipedia.org/wiki/Ti%C4%95ng-%C3%B9ng" title="Tiĕng-ùng — Mindong" lang="cdo" hreflang="cdo" data-title="Tiĕng-ùng" data-language-autonym="閩東語 / Mìng-dĕ̤ng-ngṳ̄" data-language-local-name="Mindong" class="interlanguage-link-target"><span>閩東語 / Mìng-dĕ̤ng-ngṳ̄</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ce mw-list-item"><a href="https://ce.wikipedia.org/wiki/%D0%90%D1%81%D1%82%D1%80%D0%BE%D0%BD%D0%BE%D0%BC%D0%B8" title="Астрономи — чеченский" lang="ce" hreflang="ce" data-title="Астрономи" data-language-autonym="Нохчийн" data-language-local-name="чеченский" class="interlanguage-link-target"><span>Нохчийн</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ceb mw-list-item"><a href="https://ceb.wikipedia.org/wiki/Astronomiya" title="Astronomiya — себуано" lang="ceb" hreflang="ceb" data-title="Astronomiya" data-language-autonym="Cebuano" data-language-local-name="себуано" class="interlanguage-link-target"><span>Cebuano</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ckb mw-list-item"><a href="https://ckb.wikipedia.org/wiki/%D8%A6%DB%95%D8%B3%D8%AA%DB%8E%D8%B1%DB%95%D9%86%D8%A7%D8%B3%DB%8C" title="ئەستێرەناسی — центральнокурдский" lang="ckb" hreflang="ckb" data-title="ئەستێرەناسی" data-language-autonym="کوردی" data-language-local-name="центральнокурдский" class="interlanguage-link-target"><span>کوردی</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-co mw-list-item"><a href="https://co.wikipedia.org/wiki/Astronumia" title="Astronumia — корсиканский" lang="co" hreflang="co" data-title="Astronumia" data-language-autonym="Corsu" data-language-local-name="корсиканский" class="interlanguage-link-target"><span>Corsu</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-cs mw-list-item"><a href="https://cs.wikipedia.org/wiki/Astronomie" title="Astronomie — чешский" lang="cs" hreflang="cs" data-title="Astronomie" data-language-autonym="Čeština" data-language-local-name="чешский" class="interlanguage-link-target"><span>Čeština</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-csb mw-list-item"><a href="https://csb.wikipedia.org/wiki/Astronomij%C3%B4" title="Astronomijô — кашубский" lang="csb" hreflang="csb" data-title="Astronomijô" data-language-autonym="Kaszëbsczi" data-language-local-name="кашубский" class="interlanguage-link-target"><span>Kaszëbsczi</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-cv mw-list-item"><a href="https://cv.wikipedia.org/wiki/%D0%90%D1%81%D1%82%D1%80%D0%BE%D0%BD%D0%BE%D0%BC%D0%B8" title="Астрономи — чувашский" lang="cv" hreflang="cv" data-title="Астрономи" data-language-autonym="Чӑвашла" data-language-local-name="чувашский" class="interlanguage-link-target"><span>Чӑвашла</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-cy mw-list-item"><a href="https://cy.wikipedia.org/wiki/Seryddiaeth" title="Seryddiaeth — валлийский" lang="cy" hreflang="cy" data-title="Seryddiaeth" data-language-autonym="Cymraeg" data-language-local-name="валлийский" class="interlanguage-link-target"><span>Cymraeg</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-da mw-list-item"><a href="https://da.wikipedia.org/wiki/Astronomi" title="Astronomi — датский" lang="da" hreflang="da" data-title="Astronomi" data-language-autonym="Dansk" data-language-local-name="датский" class="interlanguage-link-target"><span>Dansk</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-de mw-list-item"><a href="https://de.wikipedia.org/wiki/Astronomie" title="Astronomie — немецкий" lang="de" hreflang="de" data-title="Astronomie" data-language-autonym="Deutsch" data-language-local-name="немецкий" class="interlanguage-link-target"><span>Deutsch</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-din mw-list-item"><a href="https://din.wikipedia.org/wiki/%C5%8Ai%C9%9B%CC%88ckanhial" title="Ŋiɛ̈ckanhial — динка" lang="din" hreflang="din" data-title="Ŋiɛ̈ckanhial" data-language-autonym="Thuɔŋjäŋ" data-language-local-name="динка" class="interlanguage-link-target"><span>Thuɔŋjäŋ</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-diq mw-list-item"><a href="https://diq.wikipedia.org/wiki/Asm%C3%AAn%C5%9F%C4%B1nasiye" title="Asmênşınasiye — Zazaki" lang="diq" hreflang="diq" data-title="Asmênşınasiye" data-language-autonym="Zazaki" data-language-local-name="Zazaki" class="interlanguage-link-target"><span>Zazaki</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-dsb mw-list-item"><a href="https://dsb.wikipedia.org/wiki/Astronomija" title="Astronomija — нижнелужицкий" lang="dsb" hreflang="dsb" data-title="Astronomija" data-language-autonym="Dolnoserbski" data-language-local-name="нижнелужицкий" class="interlanguage-link-target"><span>Dolnoserbski</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-dtp mw-list-item"><a href="https://dtp.wikipedia.org/wiki/Astoronomi" title="Astoronomi — Central Dusun" lang="dtp" hreflang="dtp" data-title="Astoronomi" data-language-autonym="Kadazandusun" data-language-local-name="Central Dusun" class="interlanguage-link-target"><span>Kadazandusun</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-dv mw-list-item"><a href="https://dv.wikipedia.org/wiki/%DE%8A%DE%A6%DE%8D%DE%A6%DE%86%DE%A9_%DE%87%DE%A8%DE%8D%DE%B0%DE%89%DE%AA" title="ފަލަކީ އިލްމު — мальдивский" lang="dv" hreflang="dv" data-title="ފަލަކީ އިލްމު" data-language-autonym="ދިވެހިބަސް" data-language-local-name="мальдивский" class="interlanguage-link-target"><span>ދިވެހިބަސް</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-el mw-list-item"><a href="https://el.wikipedia.org/wiki/%CE%91%CF%83%CF%84%CF%81%CE%BF%CE%BD%CE%BF%CE%BC%CE%AF%CE%B1" title="Αστρονομία — греческий" lang="el" hreflang="el" data-title="Αστρονομία" data-language-autonym="Ελληνικά" data-language-local-name="греческий" class="interlanguage-link-target"><span>Ελληνικά</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-eml mw-list-item"><a href="https://eml.wikipedia.org/wiki/Astronom%C3%AE" title="Astronomî — Emiliano-Romagnolo" lang="egl" hreflang="egl" data-title="Astronomî" data-language-autonym="Emiliàn e rumagnòl" data-language-local-name="Emiliano-Romagnolo" class="interlanguage-link-target"><span>Emiliàn e rumagnòl</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-en badge-Q17437798 badge-goodarticle mw-list-item" title="яҡшы мәҡәлә"><a href="https://en.wikipedia.org/wiki/Astronomy" title="Astronomy — английский" lang="en" hreflang="en" data-title="Astronomy" data-language-autonym="English" data-language-local-name="английский" class="interlanguage-link-target"><span>English</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-eo mw-list-item"><a href="https://eo.wikipedia.org/wiki/Astronomio" title="Astronomio — эсперанто" lang="eo" hreflang="eo" data-title="Astronomio" data-language-autonym="Esperanto" data-language-local-name="эсперанто" class="interlanguage-link-target"><span>Esperanto</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-es mw-list-item"><a href="https://es.wikipedia.org/wiki/Astronom%C3%ADa" title="Astronomía — испанский" lang="es" hreflang="es" data-title="Astronomía" data-language-autonym="Español" data-language-local-name="испанский" class="interlanguage-link-target"><span>Español</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-et mw-list-item"><a href="https://et.wikipedia.org/wiki/Astronoomia" title="Astronoomia — эстонский" lang="et" hreflang="et" data-title="Astronoomia" data-language-autonym="Eesti" data-language-local-name="эстонский" class="interlanguage-link-target"><span>Eesti</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-eu mw-list-item"><a href="https://eu.wikipedia.org/wiki/Astronomia" title="Astronomia — баскский" lang="eu" hreflang="eu" data-title="Astronomia" data-language-autonym="Euskara" data-language-local-name="баскский" class="interlanguage-link-target"><span>Euskara</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ext mw-list-item"><a href="https://ext.wikipedia.org/wiki/Astronomia" title="Astronomia — Extremaduran" lang="ext" hreflang="ext" data-title="Astronomia" data-language-autonym="Estremeñu" data-language-local-name="Extremaduran" class="interlanguage-link-target"><span>Estremeñu</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-fa mw-list-item"><a href="https://fa.wikipedia.org/wiki/%D8%A7%D8%AE%D8%AA%D8%B1%D8%B4%D9%86%D8%A7%D8%B3%DB%8C" title="اخترشناسی — персидский" lang="fa" hreflang="fa" data-title="اخترشناسی" data-language-autonym="فارسی" data-language-local-name="персидский" class="interlanguage-link-target"><span>فارسی</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ff mw-list-item"><a href="https://ff.wikipedia.org/wiki/Astoronomy" title="Astoronomy — фулах" lang="ff" hreflang="ff" data-title="Astoronomy" data-language-autonym="Fulfulde" data-language-local-name="фулах" class="interlanguage-link-target"><span>Fulfulde</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-fi mw-list-item"><a href="https://fi.wikipedia.org/wiki/T%C3%A4htitiede" title="Tähtitiede — финский" lang="fi" hreflang="fi" data-title="Tähtitiede" data-language-autonym="Suomi" data-language-local-name="финский" class="interlanguage-link-target"><span>Suomi</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-fiu-vro mw-list-item"><a href="https://fiu-vro.wikipedia.org/wiki/T%C3%A4hetiid%C3%BCs" title="Tähetiidüs — выруский" lang="vro" hreflang="vro" data-title="Tähetiidüs" data-language-autonym="Võro" data-language-local-name="выруский" class="interlanguage-link-target"><span>Võro</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-fj mw-list-item"><a href="https://fj.wikipedia.org/wiki/Maliwalala" title="Maliwalala — фиджи" lang="fj" hreflang="fj" data-title="Maliwalala" data-language-autonym="Na Vosa Vakaviti" data-language-local-name="фиджи" class="interlanguage-link-target"><span>Na Vosa Vakaviti</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-fo mw-list-item"><a href="https://fo.wikipedia.org/wiki/Stj%C3%B8rnufr%C3%B8%C3%B0i" title="Stjørnufrøði — фарерский" lang="fo" hreflang="fo" data-title="Stjørnufrøði" data-language-autonym="Føroyskt" data-language-local-name="фарерский" class="interlanguage-link-target"><span>Føroyskt</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-fr mw-list-item"><a href="https://fr.wikipedia.org/wiki/Astronomie" title="Astronomie — французский" lang="fr" hreflang="fr" data-title="Astronomie" data-language-autonym="Français" data-language-local-name="французский" class="interlanguage-link-target"><span>Français</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-frp mw-list-item"><a href="https://frp.wikipedia.org/wiki/Astronomia" title="Astronomia — Arpitan" lang="frp" hreflang="frp" data-title="Astronomia" data-language-autonym="Arpetan" data-language-local-name="Arpitan" class="interlanguage-link-target"><span>Arpetan</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-frr mw-list-item"><a href="https://frr.wikipedia.org/wiki/St%C3%A4%C3%A4rkunde" title="Stäärkunde — северный фризский" lang="frr" hreflang="frr" data-title="Stäärkunde" data-language-autonym="Nordfriisk" data-language-local-name="северный фризский" class="interlanguage-link-target"><span>Nordfriisk</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-fur mw-list-item"><a href="https://fur.wikipedia.org/wiki/Astronomie" title="Astronomie — фриульский" lang="fur" hreflang="fur" data-title="Astronomie" data-language-autonym="Furlan" data-language-local-name="фриульский" class="interlanguage-link-target"><span>Furlan</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-fy mw-list-item"><a href="https://fy.wikipedia.org/wiki/Astronomy" title="Astronomy — западнофризский" lang="fy" hreflang="fy" data-title="Astronomy" data-language-autonym="Frysk" data-language-local-name="западнофризский" class="interlanguage-link-target"><span>Frysk</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ga mw-list-item"><a href="https://ga.wikipedia.org/wiki/R%C3%A9alteola%C3%ADocht" title="Réalteolaíocht — ирландский" lang="ga" hreflang="ga" data-title="Réalteolaíocht" data-language-autonym="Gaeilge" data-language-local-name="ирландский" class="interlanguage-link-target"><span>Gaeilge</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-gan mw-list-item"><a href="https://gan.wikipedia.org/wiki/%E5%A4%A9%E6%96%87%E5%AD%B8" title="天文學 — гань" lang="gan" hreflang="gan" data-title="天文學" data-language-autonym="贛語" data-language-local-name="гань" class="interlanguage-link-target"><span>贛語</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-gcr mw-list-item"><a href="https://gcr.wikipedia.org/wiki/Lastronnonmi" title="Lastronnonmi — Guianan Creole" lang="gcr" hreflang="gcr" data-title="Lastronnonmi" data-language-autonym="Kriyòl gwiyannen" data-language-local-name="Guianan Creole" class="interlanguage-link-target"><span>Kriyòl gwiyannen</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-gd mw-list-item"><a href="https://gd.wikipedia.org/wiki/Reul-e%C3%B2las" title="Reul-eòlas — гэльский" lang="gd" hreflang="gd" data-title="Reul-eòlas" data-language-autonym="Gàidhlig" data-language-local-name="гэльский" class="interlanguage-link-target"><span>Gàidhlig</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-gl mw-list-item"><a href="https://gl.wikipedia.org/wiki/Astronom%C3%ADa" title="Astronomía — галисийский" lang="gl" hreflang="gl" data-title="Astronomía" data-language-autonym="Galego" data-language-local-name="галисийский" class="interlanguage-link-target"><span>Galego</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-gn mw-list-item"><a href="https://gn.wikipedia.org/wiki/Mbyjakuaa" title="Mbyjakuaa — гуарани" lang="gn" hreflang="gn" data-title="Mbyjakuaa" data-language-autonym="Avañe'ẽ" data-language-local-name="гуарани" class="interlanguage-link-target"><span>Avañe'ẽ</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-gu mw-list-item"><a href="https://gu.wikipedia.org/wiki/%E0%AA%96%E0%AA%97%E0%AB%8B%E0%AA%B3%E0%AA%B6%E0%AA%BE%E0%AA%B8%E0%AB%8D%E0%AA%A4%E0%AB%8D%E0%AA%B0" title="ખગોળશાસ્ત્ર — гуджарати" lang="gu" hreflang="gu" data-title="ખગોળશાસ્ત્ર" data-language-autonym="ગુજરાતી" data-language-local-name="гуджарати" class="interlanguage-link-target"><span>ગુજરાતી</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-gv mw-list-item"><a href="https://gv.wikipedia.org/wiki/Rollageydys" title="Rollageydys — мэнский" lang="gv" hreflang="gv" data-title="Rollageydys" data-language-autonym="Gaelg" data-language-local-name="мэнский" class="interlanguage-link-target"><span>Gaelg</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-hak mw-list-item"><a href="https://hak.wikipedia.org/wiki/Thi%C3%AAn-v%C3%B9n-ho%CC%8Dk" title="Thiên-vùn-ho̍k — хакка" lang="hak" hreflang="hak" data-title="Thiên-vùn-ho̍k" data-language-autonym="客家語 / Hak-kâ-ngî" data-language-local-name="хакка" class="interlanguage-link-target"><span>客家語 / Hak-kâ-ngî</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-haw mw-list-item"><a href="https://haw.wikipedia.org/wiki/Kilo_h%C5%8Dk%C5%AB" title="Kilo hōkū — гавайский" lang="haw" hreflang="haw" data-title="Kilo hōkū" data-language-autonym="Hawaiʻi" data-language-local-name="гавайский" class="interlanguage-link-target"><span>Hawaiʻi</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-he mw-list-item"><a href="https://he.wikipedia.org/wiki/%D7%90%D7%A1%D7%98%D7%A8%D7%95%D7%A0%D7%95%D7%9E%D7%99%D7%94" title="אסטרונומיה — иврит" lang="he" hreflang="he" data-title="אסטרונומיה" data-language-autonym="עברית" data-language-local-name="иврит" class="interlanguage-link-target"><span>עברית</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-hi mw-list-item"><a href="https://hi.wikipedia.org/wiki/%E0%A4%96%E0%A4%97%E0%A5%8B%E0%A4%B2_%E0%A4%B6%E0%A4%BE%E0%A4%B8%E0%A5%8D%E0%A4%A4%E0%A5%8D%E0%A4%B0" title="खगोल शास्त्र — хинди" lang="hi" hreflang="hi" data-title="खगोल शास्त्र" data-language-autonym="हिन्दी" data-language-local-name="хинди" class="interlanguage-link-target"><span>हिन्दी</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-hif mw-list-item"><a href="https://hif.wikipedia.org/wiki/Taara_vigyan" title="Taara vigyan — Fiji Hindi" lang="hif" hreflang="hif" data-title="Taara vigyan" data-language-autonym="Fiji Hindi" data-language-local-name="Fiji Hindi" class="interlanguage-link-target"><span>Fiji Hindi</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-hr mw-list-item"><a href="https://hr.wikipedia.org/wiki/Astronomija" title="Astronomija — хорватский" lang="hr" hreflang="hr" data-title="Astronomija" data-language-autonym="Hrvatski" data-language-local-name="хорватский" class="interlanguage-link-target"><span>Hrvatski</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-hsb mw-list-item"><a href="https://hsb.wikipedia.org/wiki/Astronomija" title="Astronomija — верхнелужицкий" lang="hsb" hreflang="hsb" data-title="Astronomija" data-language-autonym="Hornjoserbsce" data-language-local-name="верхнелужицкий" class="interlanguage-link-target"><span>Hornjoserbsce</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ht mw-list-item"><a href="https://ht.wikipedia.org/wiki/Astwonomi" title="Astwonomi — гаитянский" lang="ht" hreflang="ht" data-title="Astwonomi" data-language-autonym="Kreyòl ayisyen" data-language-local-name="гаитянский" class="interlanguage-link-target"><span>Kreyòl ayisyen</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-hu badge-Q17437796 badge-featuredarticle mw-list-item" title="һайланған мәҡәлә"><a href="https://hu.wikipedia.org/wiki/Csillag%C3%A1szat" title="Csillagászat — венгерский" lang="hu" hreflang="hu" data-title="Csillagászat" data-language-autonym="Magyar" data-language-local-name="венгерский" class="interlanguage-link-target"><span>Magyar</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-hy mw-list-item"><a href="https://hy.wikipedia.org/wiki/%D4%B1%D5%BD%D5%BF%D5%B2%D5%A1%D5%A3%D5%AB%D5%BF%D5%B8%D6%82%D5%A9%D5%B5%D5%B8%D6%82%D5%B6" title="Աստղագիտություն — армянский" lang="hy" hreflang="hy" data-title="Աստղագիտություն" data-language-autonym="Հայերեն" data-language-local-name="армянский" class="interlanguage-link-target"><span>Հայերեն</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-hyw mw-list-item"><a href="https://hyw.wikipedia.org/wiki/%D4%B1%D5%BD%D5%BF%D5%B2%D5%A1%D5%A3%D5%AB%D5%BF%D5%B8%D6%82%D5%A9%D5%AB%D6%82%D5%B6" title="Աստղագիտութիւն — западноармянский" lang="hyw" hreflang="hyw" data-title="Աստղագիտութիւն" data-language-autonym="Արեւմտահայերէն" data-language-local-name="западноармянский" class="interlanguage-link-target"><span>Արեւմտահայերէն</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ia mw-list-item"><a href="https://ia.wikipedia.org/wiki/Astronomia" title="Astronomia — интерлингва" lang="ia" hreflang="ia" data-title="Astronomia" data-language-autonym="Interlingua" data-language-local-name="интерлингва" class="interlanguage-link-target"><span>Interlingua</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-iba mw-list-item"><a href="https://iba.wikipedia.org/wiki/Astronomi" title="Astronomi — ибанский" lang="iba" hreflang="iba" data-title="Astronomi" data-language-autonym="Jaku Iban" data-language-local-name="ибанский" class="interlanguage-link-target"><span>Jaku Iban</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-id badge-Q17437798 badge-goodarticle mw-list-item" title="яҡшы мәҡәлә"><a href="https://id.wikipedia.org/wiki/Astronomi" title="Astronomi — индонезийский" lang="id" hreflang="id" data-title="Astronomi" data-language-autonym="Bahasa Indonesia" data-language-local-name="индонезийский" class="interlanguage-link-target"><span>Bahasa Indonesia</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ie mw-list-item"><a href="https://ie.wikipedia.org/wiki/Astronomie" title="Astronomie — интерлингве" lang="ie" hreflang="ie" data-title="Astronomie" data-language-autonym="Interlingue" data-language-local-name="интерлингве" class="interlanguage-link-target"><span>Interlingue</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ilo badge-Q17437796 badge-featuredarticle mw-list-item" title="һайланған мәҡәлә"><a href="https://ilo.wikipedia.org/wiki/Astronomia" title="Astronomia — илоко" lang="ilo" hreflang="ilo" data-title="Astronomia" data-language-autonym="Ilokano" data-language-local-name="илоко" class="interlanguage-link-target"><span>Ilokano</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-inh mw-list-item"><a href="https://inh.wikipedia.org/wiki/%D0%90%D0%B9%D0%BB%D0%B0%D0%BC%D3%80%D0%B8%D0%BB%D0%BC%D0%B0" title="АйламӀилма — ингушский" lang="inh" hreflang="inh" data-title="АйламӀилма" data-language-autonym="ГӀалгӀай" data-language-local-name="ингушский" class="interlanguage-link-target"><span>ГӀалгӀай</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-io mw-list-item"><a href="https://io.wikipedia.org/wiki/Astronomio" title="Astronomio — идо" lang="io" hreflang="io" data-title="Astronomio" data-language-autonym="Ido" data-language-local-name="идо" class="interlanguage-link-target"><span>Ido</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-is mw-list-item"><a href="https://is.wikipedia.org/wiki/Stj%C3%B6rnufr%C3%A6%C3%B0i" title="Stjörnufræði — исландский" lang="is" hreflang="is" data-title="Stjörnufræði" data-language-autonym="Íslenska" data-language-local-name="исландский" class="interlanguage-link-target"><span>Íslenska</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-it mw-list-item"><a href="https://it.wikipedia.org/wiki/Astronomia" title="Astronomia — итальянский" lang="it" hreflang="it" data-title="Astronomia" data-language-autonym="Italiano" data-language-local-name="итальянский" class="interlanguage-link-target"><span>Italiano</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-iu mw-list-item"><a href="https://iu.wikipedia.org/wiki/%E1%93%AF%E1%93%9A%E1%93%AF%E1%90%85%E1%95%90%E1%93%82%E1%96%85" title="ᓯᓚᓯᐅᕐᓂᖅ — инуктитут" lang="iu" hreflang="iu" data-title="ᓯᓚᓯᐅᕐᓂᖅ" data-language-autonym="ᐃᓄᒃᑎᑐᑦ / inuktitut" data-language-local-name="инуктитут" class="interlanguage-link-target"><span>ᐃᓄᒃᑎᑐᑦ / inuktitut</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ja mw-list-item"><a href="https://ja.wikipedia.org/wiki/%E5%A4%A9%E6%96%87%E5%AD%A6" title="天文学 — японский" lang="ja" hreflang="ja" data-title="天文学" data-language-autonym="日本語" data-language-local-name="японский" class="interlanguage-link-target"><span>日本語</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-jam mw-list-item"><a href="https://jam.wikipedia.org/wiki/Aschranami" title="Aschranami — Jamaican Creole English" lang="jam" hreflang="jam" data-title="Aschranami" data-language-autonym="Patois" data-language-local-name="Jamaican Creole English" class="interlanguage-link-target"><span>Patois</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-jbo mw-list-item"><a href="https://jbo.wikipedia.org/wiki/kesyske" title="kesyske — ложбан" lang="jbo" hreflang="jbo" data-title="kesyske" data-language-autonym="La .lojban." data-language-local-name="ложбан" class="interlanguage-link-target"><span>La .lojban.</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-jv mw-list-item"><a href="https://jv.wikipedia.org/wiki/Astronomi" title="Astronomi — яванский" lang="jv" hreflang="jv" data-title="Astronomi" data-language-autonym="Jawa" data-language-local-name="яванский" class="interlanguage-link-target"><span>Jawa</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ka mw-list-item"><a href="https://ka.wikipedia.org/wiki/%E1%83%90%E1%83%A1%E1%83%A2%E1%83%A0%E1%83%9D%E1%83%9C%E1%83%9D%E1%83%9B%E1%83%98%E1%83%90" title="ასტრონომია — грузинский" lang="ka" hreflang="ka" data-title="ასტრონომია" data-language-autonym="ქართული" data-language-local-name="грузинский" class="interlanguage-link-target"><span>ქართული</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-kaa mw-list-item"><a href="https://kaa.wikipedia.org/wiki/Astronomiya" title="Astronomiya — каракалпакский" lang="kaa" hreflang="kaa" data-title="Astronomiya" data-language-autonym="Qaraqalpaqsha" data-language-local-name="каракалпакский" class="interlanguage-link-target"><span>Qaraqalpaqsha</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-kab mw-list-item"><a href="https://kab.wikipedia.org/wiki/Tasnallunt" title="Tasnallunt — кабильский" lang="kab" hreflang="kab" data-title="Tasnallunt" data-language-autonym="Taqbaylit" data-language-local-name="кабильский" class="interlanguage-link-target"><span>Taqbaylit</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-kk mw-list-item"><a href="https://kk.wikipedia.org/wiki/%D0%90%D1%81%D1%82%D1%80%D0%BE%D0%BD%D0%BE%D0%BC%D0%B8%D1%8F" title="Астрономия — казахский" lang="kk" hreflang="kk" data-title="Астрономия" data-language-autonym="Қазақша" data-language-local-name="казахский" class="interlanguage-link-target"><span>Қазақша</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-kl mw-list-item"><a href="https://kl.wikipedia.org/wiki/Ulloriarsiorneq" title="Ulloriarsiorneq — гренландский" lang="kl" hreflang="kl" data-title="Ulloriarsiorneq" data-language-autonym="Kalaallisut" data-language-local-name="гренландский" class="interlanguage-link-target"><span>Kalaallisut</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-km mw-list-item"><a href="https://km.wikipedia.org/wiki/%E1%9E%8F%E1%9E%B6%E1%9E%9A%E1%9E%B6%E1%9E%9C%E1%9E%B7%E1%9E%91%E1%9F%92%E1%9E%99%E1%9E%B6" title="តារាវិទ្យា — кхмерский" lang="km" hreflang="km" data-title="តារាវិទ្យា" data-language-autonym="ភាសាខ្មែរ" data-language-local-name="кхмерский" class="interlanguage-link-target"><span>ភាសាខ្មែរ</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-kn mw-list-item"><a href="https://kn.wikipedia.org/wiki/%E0%B2%96%E0%B2%97%E0%B3%8B%E0%B2%B3%E0%B2%B6%E0%B2%BE%E0%B2%B8%E0%B3%8D%E0%B2%A4%E0%B3%8D%E0%B2%B0" title="ಖಗೋಳಶಾಸ್ತ್ರ — каннада" lang="kn" hreflang="kn" data-title="ಖಗೋಳಶಾಸ್ತ್ರ" data-language-autonym="ಕನ್ನಡ" data-language-local-name="каннада" class="interlanguage-link-target"><span>ಕನ್ನಡ</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ko mw-list-item"><a href="https://ko.wikipedia.org/wiki/%EC%B2%9C%EB%AC%B8%ED%95%99" title="천문학 — корейский" lang="ko" hreflang="ko" data-title="천문학" data-language-autonym="한국어" data-language-local-name="корейский" class="interlanguage-link-target"><span>한국어</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-krc mw-list-item"><a href="https://krc.wikipedia.org/wiki/%D0%90%D1%81%D1%82%D1%80%D0%BE%D0%BD%D0%BE%D0%BC%D0%B8%D1%8F" title="Астрономия — карачаево-балкарский" lang="krc" hreflang="krc" data-title="Астрономия" data-language-autonym="Къарачай-малкъар" data-language-local-name="карачаево-балкарский" class="interlanguage-link-target"><span>Къарачай-малкъар</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ks mw-list-item"><a href="https://ks.wikipedia.org/wiki/%D9%81%D9%8E%D9%84%DA%A9%D9%90%DB%8C%D8%A7%D8%AA" title="فَلکِیات — кашмири" lang="ks" hreflang="ks" data-title="فَلکِیات" data-language-autonym="कॉशुर / کٲشُر" data-language-local-name="кашмири" class="interlanguage-link-target"><span>कॉशुर / کٲشُر</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ku mw-list-item"><a href="https://ku.wikipedia.org/wiki/St%C3%AArnas%C3%AE" title="Stêrnasî — курдский" lang="ku" hreflang="ku" data-title="Stêrnasî" data-language-autonym="Kurdî" data-language-local-name="курдский" class="interlanguage-link-target"><span>Kurdî</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-kw mw-list-item"><a href="https://kw.wikipedia.org/wiki/Steronieth" title="Steronieth — корнский" lang="kw" hreflang="kw" data-title="Steronieth" data-language-autonym="Kernowek" data-language-local-name="корнский" class="interlanguage-link-target"><span>Kernowek</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ky mw-list-item"><a href="https://ky.wikipedia.org/wiki/%D0%90%D1%81%D1%82%D1%80%D0%BE%D0%BD%D0%BE%D0%BC%D0%B8%D1%8F" title="Астрономия — киргизский" lang="ky" hreflang="ky" data-title="Астрономия" data-language-autonym="Кыргызча" data-language-local-name="киргизский" class="interlanguage-link-target"><span>Кыргызча</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-la mw-list-item"><a href="https://la.wikipedia.org/wiki/Astronomia" title="Astronomia — латинский" lang="la" hreflang="la" data-title="Astronomia" data-language-autonym="Latina" data-language-local-name="латинский" class="interlanguage-link-target"><span>Latina</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-lad mw-list-item"><a href="https://lad.wikipedia.org/wiki/Astronomiya" title="Astronomiya — ладино" lang="lad" hreflang="lad" data-title="Astronomiya" data-language-autonym="Ladino" data-language-local-name="ладино" class="interlanguage-link-target"><span>Ladino</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-lb mw-list-item"><a href="https://lb.wikipedia.org/wiki/Astronomie" title="Astronomie — люксембургский" lang="lb" hreflang="lb" data-title="Astronomie" data-language-autonym="Lëtzebuergesch" data-language-local-name="люксембургский" class="interlanguage-link-target"><span>Lëtzebuergesch</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-lbe mw-list-item"><a href="https://lbe.wikipedia.org/wiki/%D0%A6%D3%80%D1%83%D1%80%D1%82%D1%82%D0%B0%D0%BB_%D1%8D%D0%BB%D0%BC%D1%83" title="ЦӀурттал элму — лакский" lang="lbe" hreflang="lbe" data-title="ЦӀурттал элму" data-language-autonym="Лакку" data-language-local-name="лакский" class="interlanguage-link-target"><span>Лакку</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-lez mw-list-item"><a href="https://lez.wikipedia.org/wiki/%D0%90%D1%81%D1%82%D1%80%D0%BE%D0%BD%D0%BE%D0%BC%D0%B8%D1%8F" title="Астрономия — лезгинский" lang="lez" hreflang="lez" data-title="Астрономия" data-language-autonym="Лезги" data-language-local-name="лезгинский" class="interlanguage-link-target"><span>Лезги</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-lfn mw-list-item"><a href="https://lfn.wikipedia.org/wiki/Astronomia" title="Astronomia — Lingua Franca Nova" lang="lfn" hreflang="lfn" data-title="Astronomia" data-language-autonym="Lingua Franca Nova" data-language-local-name="Lingua Franca Nova" class="interlanguage-link-target"><span>Lingua Franca Nova</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-lg mw-list-item"><a href="https://lg.wikipedia.org/wiki/Essomabwengula" title="Essomabwengula — ганда" lang="lg" hreflang="lg" data-title="Essomabwengula" data-language-autonym="Luganda" data-language-local-name="ганда" class="interlanguage-link-target"><span>Luganda</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-li mw-list-item"><a href="https://li.wikipedia.org/wiki/Starekunde" title="Starekunde — лимбургский" lang="li" hreflang="li" data-title="Starekunde" data-language-autonym="Limburgs" data-language-local-name="лимбургский" class="interlanguage-link-target"><span>Limburgs</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-lij mw-list-item"><a href="https://lij.wikipedia.org/wiki/Astronomia" title="Astronomia — Ligurian" lang="lij" hreflang="lij" data-title="Astronomia" data-language-autonym="Ligure" data-language-local-name="Ligurian" class="interlanguage-link-target"><span>Ligure</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-lld mw-list-item"><a href="https://lld.wikipedia.org/wiki/Astronomia" title="Astronomia — Ladin" lang="lld" hreflang="lld" data-title="Astronomia" data-language-autonym="Ladin" data-language-local-name="Ladin" class="interlanguage-link-target"><span>Ladin</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-lmo mw-list-item"><a href="https://lmo.wikipedia.org/wiki/Astronomia" title="Astronomia — Lombard" lang="lmo" hreflang="lmo" data-title="Astronomia" data-language-autonym="Lombard" data-language-local-name="Lombard" class="interlanguage-link-target"><span>Lombard</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ln mw-list-item"><a href="https://ln.wikipedia.org/wiki/Mamb%C3%AD_ma_nz%C9%94%CC%81t%C9%94" title="Mambí ma nzɔ́tɔ — лингала" lang="ln" hreflang="ln" data-title="Mambí ma nzɔ́tɔ" data-language-autonym="Lingála" data-language-local-name="лингала" class="interlanguage-link-target"><span>Lingála</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-lo mw-list-item"><a href="https://lo.wikipedia.org/wiki/%E0%BA%94%E0%BA%B2%E0%BA%A5%E0%BA%B2%E0%BA%AA%E0%BA%B2%E0%BA%94" title="ດາລາສາດ — лаосский" lang="lo" hreflang="lo" data-title="ດາລາສາດ" data-language-autonym="ລາວ" data-language-local-name="лаосский" class="interlanguage-link-target"><span>ລາວ</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-lt mw-list-item"><a href="https://lt.wikipedia.org/wiki/Astronomija" title="Astronomija — литовский" lang="lt" hreflang="lt" data-title="Astronomija" data-language-autonym="Lietuvių" data-language-local-name="литовский" class="interlanguage-link-target"><span>Lietuvių</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-lv mw-list-item"><a href="https://lv.wikipedia.org/wiki/Astronomija" title="Astronomija — латышский" lang="lv" hreflang="lv" data-title="Astronomija" data-language-autonym="Latviešu" data-language-local-name="латышский" class="interlanguage-link-target"><span>Latviešu</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-mad mw-list-item"><a href="https://mad.wikipedia.org/wiki/Astronomi" title="Astronomi — мадурский" lang="mad" hreflang="mad" data-title="Astronomi" data-language-autonym="Madhurâ" data-language-local-name="мадурский" class="interlanguage-link-target"><span>Madhurâ</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-map-bms mw-list-item"><a href="https://map-bms.wikipedia.org/wiki/Astronomi" title="Astronomi — Banyumasan" lang="jv-x-bms" hreflang="jv-x-bms" data-title="Astronomi" data-language-autonym="Basa Banyumasan" data-language-local-name="Banyumasan" class="interlanguage-link-target"><span>Basa Banyumasan</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-mg mw-list-item"><a href="https://mg.wikipedia.org/wiki/Haikintana" title="Haikintana — малагасийский" lang="mg" hreflang="mg" data-title="Haikintana" data-language-autonym="Malagasy" data-language-local-name="малагасийский" class="interlanguage-link-target"><span>Malagasy</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-mhr mw-list-item"><a href="https://mhr.wikipedia.org/wiki/%D0%90%D1%81%D1%82%D1%80%D0%BE%D0%BD%D0%BE%D0%BC%D0%B8%D0%B9" title="Астрономий — луговомарийский" lang="mhr" hreflang="mhr" data-title="Астрономий" data-language-autonym="Олык марий" data-language-local-name="луговомарийский" class="interlanguage-link-target"><span>Олык марий</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-mi mw-list-item"><a href="https://mi.wikipedia.org/wiki/T%C4%81tai_arorangi" title="Tātai arorangi — маори" lang="mi" hreflang="mi" data-title="Tātai arorangi" data-language-autonym="Māori" data-language-local-name="маори" class="interlanguage-link-target"><span>Māori</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-min mw-list-item"><a href="https://min.wikipedia.org/wiki/Astronomi" title="Astronomi — минангкабау" lang="min" hreflang="min" data-title="Astronomi" data-language-autonym="Minangkabau" data-language-local-name="минангкабау" class="interlanguage-link-target"><span>Minangkabau</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-mk mw-list-item"><a href="https://mk.wikipedia.org/wiki/%D0%90%D1%81%D1%82%D1%80%D0%BE%D0%BD%D0%BE%D0%BC%D0%B8%D1%98%D0%B0" title="Астрономија — македонский" lang="mk" hreflang="mk" data-title="Астрономија" data-language-autonym="Македонски" data-language-local-name="македонский" class="interlanguage-link-target"><span>Македонски</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ml badge-Q17437796 badge-featuredarticle mw-list-item" title="һайланған мәҡәлә"><a href="https://ml.wikipedia.org/wiki/%E0%B4%9C%E0%B5%8D%E0%B4%AF%E0%B5%8B%E0%B4%A4%E0%B4%BF%E0%B4%83%E0%B4%B6%E0%B4%BE%E0%B4%B8%E0%B5%8D%E0%B4%A4%E0%B5%8D%E0%B4%B0%E0%B4%82" title="ജ്യോതിഃശാസ്ത്രം — малаялам" lang="ml" hreflang="ml" data-title="ജ്യോതിഃശാസ്ത്രം" data-language-autonym="മലയാളം" data-language-local-name="малаялам" class="interlanguage-link-target"><span>മലയാളം</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-mn mw-list-item"><a href="https://mn.wikipedia.org/wiki/%D0%9E%D0%B4%D0%BE%D0%BD_%D0%BE%D1%80%D0%BE%D0%BD" title="Одон орон — монгольский" lang="mn" hreflang="mn" data-title="Одон орон" data-language-autonym="Монгол" data-language-local-name="монгольский" class="interlanguage-link-target"><span>Монгол</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-mni mw-list-item"><a href="https://mni.wikipedia.org/wiki/%EA%AF%88%EA%AF%A6%EA%AF%9F%EA%AF%86%EA%AF%A3%EA%AF%A1%EA%AF%82%EA%AF%A3%EA%AF%9F" title="ꯈꯦꯟꯆꯣꯡꯂꯣꯟ — манипурский" lang="mni" hreflang="mni" data-title="ꯈꯦꯟꯆꯣꯡꯂꯣꯟ" data-language-autonym="ꯃꯤꯇꯩ ꯂꯣꯟ" data-language-local-name="манипурский" class="interlanguage-link-target"><span>ꯃꯤꯇꯩ ꯂꯣꯟ</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-mr mw-list-item"><a href="https://mr.wikipedia.org/wiki/%E0%A4%96%E0%A4%97%E0%A5%8B%E0%A4%B2%E0%A4%B6%E0%A4%BE%E0%A4%B8%E0%A5%8D%E0%A4%A4%E0%A5%8D%E0%A4%B0" title="खगोलशास्त्र — маратхи" lang="mr" hreflang="mr" data-title="खगोलशास्त्र" data-language-autonym="मराठी" data-language-local-name="маратхи" class="interlanguage-link-target"><span>मराठी</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ms mw-list-item"><a href="https://ms.wikipedia.org/wiki/Astronomi" title="Astronomi — малайский" lang="ms" hreflang="ms" data-title="Astronomi" data-language-autonym="Bahasa Melayu" data-language-local-name="малайский" class="interlanguage-link-target"><span>Bahasa Melayu</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-mt mw-list-item"><a href="https://mt.wikipedia.org/wiki/Astronomija" title="Astronomija — мальтийский" lang="mt" hreflang="mt" data-title="Astronomija" data-language-autonym="Malti" data-language-local-name="мальтийский" class="interlanguage-link-target"><span>Malti</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-mwl mw-list-item"><a href="https://mwl.wikipedia.org/wiki/Astronomie" title="Astronomie — мирандский" lang="mwl" hreflang="mwl" data-title="Astronomie" data-language-autonym="Mirandés" data-language-local-name="мирандский" class="interlanguage-link-target"><span>Mirandés</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-my mw-list-item"><a href="https://my.wikipedia.org/wiki/%E1%80%94%E1%80%80%E1%80%B9%E1%80%81%E1%80%90%E1%80%B9%E1%80%90%E1%80%97%E1%80%B1%E1%80%92" title="နက္ခတ္တဗေဒ — бирманский" lang="my" hreflang="my" data-title="နက္ခတ္တဗေဒ" data-language-autonym="မြန်မာဘာသာ" data-language-local-name="бирманский" class="interlanguage-link-target"><span>မြန်မာဘာသာ</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-mzn mw-list-item"><a href="https://mzn.wikipedia.org/wiki/%D8%A7%D8%B3%D8%A7%D8%B1%D9%87%E2%80%8C%D8%AF%D9%88%D9%86%DB%8C" title="اساره‌دونی — мазандеранский" lang="mzn" hreflang="mzn" data-title="اساره‌دونی" data-language-autonym="مازِرونی" data-language-local-name="мазандеранский" class="interlanguage-link-target"><span>مازِرونی</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-nah mw-list-item"><a href="https://nah.wikipedia.org/wiki/Ilhuicamatiliztli" title="Ilhuicamatiliztli — Nahuatl" lang="nah" hreflang="nah" data-title="Ilhuicamatiliztli" data-language-autonym="Nāhuatl" data-language-local-name="Nahuatl" class="interlanguage-link-target"><span>Nāhuatl</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-nap mw-list-item"><a href="https://nap.wikipedia.org/wiki/Astronumia" title="Astronumia — неаполитанский" lang="nap" hreflang="nap" data-title="Astronumia" data-language-autonym="Napulitano" data-language-local-name="неаполитанский" class="interlanguage-link-target"><span>Napulitano</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-nds mw-list-item"><a href="https://nds.wikipedia.org/wiki/Astronomie" title="Astronomie — нижненемецкий" lang="nds" hreflang="nds" data-title="Astronomie" data-language-autonym="Plattdüütsch" data-language-local-name="нижненемецкий" class="interlanguage-link-target"><span>Plattdüütsch</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-nds-nl mw-list-item"><a href="https://nds-nl.wikipedia.org/wiki/Steernskunde" title="Steernskunde — нижнесаксонский" lang="nds-NL" hreflang="nds-NL" data-title="Steernskunde" data-language-autonym="Nedersaksies" data-language-local-name="нижнесаксонский" class="interlanguage-link-target"><span>Nedersaksies</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ne mw-list-item"><a href="https://ne.wikipedia.org/wiki/%E0%A4%96%E0%A4%97%E0%A5%8B%E0%A4%B2_%E0%A4%B6%E0%A4%BE%E0%A4%B8%E0%A5%8D%E0%A4%A4%E0%A5%8D%E0%A4%B0" title="खगोल शास्त्र — непальский" lang="ne" hreflang="ne" data-title="खगोल शास्त्र" data-language-autonym="नेपाली" data-language-local-name="непальский" class="interlanguage-link-target"><span>नेपाली</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-new mw-list-item"><a href="https://new.wikipedia.org/wiki/%E0%A4%96%E0%A4%97%E0%A5%8B%E0%A4%B2%E0%A4%B6%E0%A4%BE%E0%A4%B8%E0%A5%8D%E0%A4%A4%E0%A5%8D%E0%A4%B0" title="खगोलशास्त्र — неварский" lang="new" hreflang="new" data-title="खगोलशास्त्र" data-language-autonym="नेपाल भाषा" data-language-local-name="неварский" class="interlanguage-link-target"><span>नेपाल भाषा</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-nia mw-list-item"><a href="https://nia.wikipedia.org/wiki/Astronomi" title="Astronomi — ниас" lang="nia" hreflang="nia" data-title="Astronomi" data-language-autonym="Li Niha" data-language-local-name="ниас" class="interlanguage-link-target"><span>Li Niha</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-nl mw-list-item"><a href="https://nl.wikipedia.org/wiki/Astronomie" title="Astronomie — нидерландский" lang="nl" hreflang="nl" data-title="Astronomie" data-language-autonym="Nederlands" data-language-local-name="нидерландский" class="interlanguage-link-target"><span>Nederlands</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-nn mw-list-item"><a href="https://nn.wikipedia.org/wiki/Astronomi" title="Astronomi — нюнорск" lang="nn" hreflang="nn" data-title="Astronomi" data-language-autonym="Norsk nynorsk" data-language-local-name="нюнорск" class="interlanguage-link-target"><span>Norsk nynorsk</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-no badge-Q17437796 badge-featuredarticle mw-list-item" title="һайланған мәҡәлә"><a href="https://no.wikipedia.org/wiki/Astronomi" title="Astronomi — норвежский букмол" lang="nb" hreflang="nb" data-title="Astronomi" data-language-autonym="Norsk bokmål" data-language-local-name="норвежский букмол" class="interlanguage-link-target"><span>Norsk bokmål</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-nov mw-list-item"><a href="https://nov.wikipedia.org/wiki/Astronomia" title="Astronomia — Novial" lang="nov" hreflang="nov" data-title="Astronomia" data-language-autonym="Novial" data-language-local-name="Novial" class="interlanguage-link-target"><span>Novial</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-nqo mw-list-item"><a href="https://nqo.wikipedia.org/wiki/%DF%9B%DF%8A%DF%B2%DF%A1%DF%8A%DF%9B%DF%93%DF%8D" title="ߛߊ߲ߡߊߛߓߍ — нко" lang="nqo" hreflang="nqo" data-title="ߛߊ߲ߡߊߛߓߍ" data-language-autonym="ߒߞߏ" data-language-local-name="нко" class="interlanguage-link-target"><span>ߒߞߏ</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-nrm mw-list-item"><a href="https://nrm.wikipedia.org/wiki/Astrononmie" title="Astrononmie — Norman" lang="nrf" hreflang="nrf" data-title="Astrononmie" data-language-autonym="Nouormand" data-language-local-name="Norman" class="interlanguage-link-target"><span>Nouormand</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-nso mw-list-item"><a href="https://nso.wikipedia.org/wiki/Thutanaledi" title="Thutanaledi — северный сото" lang="nso" hreflang="nso" data-title="Thutanaledi" data-language-autonym="Sesotho sa Leboa" data-language-local-name="северный сото" class="interlanguage-link-target"><span>Sesotho sa Leboa</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-oc mw-list-item"><a href="https://oc.wikipedia.org/wiki/Astronomia" title="Astronomia — окситанский" lang="oc" hreflang="oc" data-title="Astronomia" data-language-autonym="Occitan" data-language-local-name="окситанский" class="interlanguage-link-target"><span>Occitan</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-olo mw-list-item"><a href="https://olo.wikipedia.org/wiki/Ti%C3%A4htitiedo" title="Tiähtitiedo — ливвиковский карельский" lang="olo" hreflang="olo" data-title="Tiähtitiedo" data-language-autonym="Livvinkarjala" data-language-local-name="ливвиковский карельский" class="interlanguage-link-target"><span>Livvinkarjala</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-om mw-list-item"><a href="https://om.wikipedia.org/wiki/Xin-hawaa" title="Xin-hawaa — оромо" lang="om" hreflang="om" data-title="Xin-hawaa" data-language-autonym="Oromoo" data-language-local-name="оромо" class="interlanguage-link-target"><span>Oromoo</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-os mw-list-item"><a href="https://os.wikipedia.org/wiki/%D0%90%D1%81%D1%82%D1%80%D0%BE%D0%BD%D0%BE%D0%BC%D0%B8" title="Астрономи — осетинский" lang="os" hreflang="os" data-title="Астрономи" data-language-autonym="Ирон" data-language-local-name="осетинский" class="interlanguage-link-target"><span>Ирон</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-pa mw-list-item"><a href="https://pa.wikipedia.org/wiki/%E0%A8%A4%E0%A8%BE%E0%A8%B0%E0%A8%BE_%E0%A8%B5%E0%A8%BF%E0%A8%97%E0%A8%BF%E0%A8%86%E0%A8%A8" title="ਤਾਰਾ ਵਿਗਿਆਨ — панджаби" lang="pa" hreflang="pa" data-title="ਤਾਰਾ ਵਿਗਿਆਨ" data-language-autonym="ਪੰਜਾਬੀ" data-language-local-name="панджаби" class="interlanguage-link-target"><span>ਪੰਜਾਬੀ</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-pam mw-list-item"><a href="https://pam.wikipedia.org/wiki/Astronomia" title="Astronomia — пампанга" lang="pam" hreflang="pam" data-title="Astronomia" data-language-autonym="Kapampangan" data-language-local-name="пампанга" class="interlanguage-link-target"><span>Kapampangan</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-pcd mw-list-item"><a href="https://pcd.wikipedia.org/wiki/Astrononmie" title="Astrononmie — Picard" lang="pcd" hreflang="pcd" data-title="Astrononmie" data-language-autonym="Picard" data-language-local-name="Picard" class="interlanguage-link-target"><span>Picard</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-pih mw-list-item"><a href="https://pih.wikipedia.org/wiki/Estronomii" title="Estronomii — Norfuk / Pitkern" lang="pih" hreflang="pih" data-title="Estronomii" data-language-autonym="Norfuk / Pitkern" data-language-local-name="Norfuk / Pitkern" class="interlanguage-link-target"><span>Norfuk / Pitkern</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-pl badge-Q17437798 badge-goodarticle mw-list-item" title="яҡшы мәҡәлә"><a href="https://pl.wikipedia.org/wiki/Astronomia" title="Astronomia — польский" lang="pl" hreflang="pl" data-title="Astronomia" data-language-autonym="Polski" data-language-local-name="польский" class="interlanguage-link-target"><span>Polski</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-pms mw-list-item"><a href="https://pms.wikipedia.org/wiki/Astronom%C3%ACa" title="Astronomìa — Piedmontese" lang="pms" hreflang="pms" data-title="Astronomìa" data-language-autonym="Piemontèis" data-language-local-name="Piedmontese" class="interlanguage-link-target"><span>Piemontèis</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-pnb mw-list-item"><a href="https://pnb.wikipedia.org/wiki/%D8%AA%D8%A7%D8%B1%D8%A7_%D9%BE%DA%91%DA%BE%D8%AA" title="تارا پڑھت — Western Punjabi" lang="pnb" hreflang="pnb" data-title="تارا پڑھت" data-language-autonym="پنجابی" data-language-local-name="Western Punjabi" class="interlanguage-link-target"><span>پنجابی</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ps mw-list-item"><a href="https://ps.wikipedia.org/wiki/%D8%B3%D8%AA%D9%88%D8%B1%D9%BE%D9%88%D9%87%D9%86%D9%87" title="ستورپوهنه — пушту" lang="ps" hreflang="ps" data-title="ستورپوهنه" data-language-autonym="پښتو" data-language-local-name="пушту" class="interlanguage-link-target"><span>پښتو</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-pt mw-list-item"><a href="https://pt.wikipedia.org/wiki/Astronomia" title="Astronomia — португальский" lang="pt" hreflang="pt" data-title="Astronomia" data-language-autonym="Português" data-language-local-name="португальский" class="interlanguage-link-target"><span>Português</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-qu mw-list-item"><a href="https://qu.wikipedia.org/wiki/Quyllur_yachay" title="Quyllur yachay — кечуа" lang="qu" hreflang="qu" data-title="Quyllur yachay" data-language-autonym="Runa Simi" data-language-local-name="кечуа" class="interlanguage-link-target"><span>Runa Simi</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-rm mw-list-item"><a href="https://rm.wikipedia.org/wiki/Astronomia" title="Astronomia — романшский" lang="rm" hreflang="rm" data-title="Astronomia" data-language-autonym="Rumantsch" data-language-local-name="романшский" class="interlanguage-link-target"><span>Rumantsch</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-rmy mw-list-item"><a href="https://rmy.wikipedia.org/wiki/Chexanipen" title="Chexanipen — влашский цыганский" lang="rmy" hreflang="rmy" data-title="Chexanipen" data-language-autonym="Romani čhib" data-language-local-name="влашский цыганский" class="interlanguage-link-target"><span>Romani čhib</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ro mw-list-item"><a href="https://ro.wikipedia.org/wiki/Astronomie" title="Astronomie — румынский" lang="ro" hreflang="ro" data-title="Astronomie" data-language-autonym="Română" data-language-local-name="румынский" class="interlanguage-link-target"><span>Română</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-roa-rup mw-list-item"><a href="https://roa-rup.wikipedia.org/wiki/Astronomie" title="Astronomie — арумынский" lang="rup" hreflang="rup" data-title="Astronomie" data-language-autonym="Armãneashti" data-language-local-name="арумынский" class="interlanguage-link-target"><span>Armãneashti</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ru mw-list-item"><a href="https://ru.wikipedia.org/wiki/%D0%90%D1%81%D1%82%D1%80%D0%BE%D0%BD%D0%BE%D0%BC%D0%B8%D1%8F" title="Астрономия — русский" lang="ru" hreflang="ru" data-title="Астрономия" data-language-autonym="Русский" data-language-local-name="русский" class="interlanguage-link-target"><span>Русский</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-rue mw-list-item"><a href="https://rue.wikipedia.org/wiki/%D0%90%D1%81%D1%82%D1%80%D0%BE%D0%BD%D0%BE%D0%BC%D1%96%D1%8F" title="Астрономія — русинский" lang="rue" hreflang="rue" data-title="Астрономія" data-language-autonym="Русиньскый" data-language-local-name="русинский" class="interlanguage-link-target"><span>Русиньскый</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sa mw-list-item"><a href="https://sa.wikipedia.org/wiki/%E0%A4%96%E0%A4%97%E0%A5%8B%E0%A4%B2%E0%A4%B6%E0%A4%BE%E0%A4%B8%E0%A5%8D%E0%A4%A4%E0%A5%8D%E0%A4%B0%E0%A4%AE%E0%A5%8D" title="खगोलशास्त्रम् — санскрит" lang="sa" hreflang="sa" data-title="खगोलशास्त्रम्" data-language-autonym="संस्कृतम्" data-language-local-name="санскрит" class="interlanguage-link-target"><span>संस्कृतम्</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sah mw-list-item"><a href="https://sah.wikipedia.org/wiki/%D0%90%D1%81%D1%82%D1%80%D0%BE%D0%BD%D0%BE%D0%BC%D0%B8%D1%8F" title="Астрономия — саха" lang="sah" hreflang="sah" data-title="Астрономия" data-language-autonym="Саха тыла" data-language-local-name="саха" class="interlanguage-link-target"><span>Саха тыла</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sc mw-list-item"><a href="https://sc.wikipedia.org/wiki/Astronomia" title="Astronomia — сардинский" lang="sc" hreflang="sc" data-title="Astronomia" data-language-autonym="Sardu" data-language-local-name="сардинский" class="interlanguage-link-target"><span>Sardu</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-scn mw-list-item"><a href="https://scn.wikipedia.org/wiki/Astrunum%C3%ACa" title="Astrunumìa — сицилийский" lang="scn" hreflang="scn" data-title="Astrunumìa" data-language-autonym="Sicilianu" data-language-local-name="сицилийский" class="interlanguage-link-target"><span>Sicilianu</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sco mw-list-item"><a href="https://sco.wikipedia.org/wiki/Astronomy" title="Astronomy — шотландский" lang="sco" hreflang="sco" data-title="Astronomy" data-language-autonym="Scots" data-language-local-name="шотландский" class="interlanguage-link-target"><span>Scots</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sd mw-list-item"><a href="https://sd.wikipedia.org/wiki/%D8%B9%D9%84%D9%85%D9%90_%D9%81%D9%84%DA%AA%D9%8A%D8%A7%D8%AA" title="علمِ فلڪيات — синдхи" lang="sd" hreflang="sd" data-title="علمِ فلڪيات" data-language-autonym="سنڌي" data-language-local-name="синдхи" class="interlanguage-link-target"><span>سنڌي</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sg mw-list-item"><a href="https://sg.wikipedia.org/wiki/S%C3%AAnd%C3%A2tongo" title="Sêndâtongo — санго" lang="sg" hreflang="sg" data-title="Sêndâtongo" data-language-autonym="Sängö" data-language-local-name="санго" class="interlanguage-link-target"><span>Sängö</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sh mw-list-item"><a href="https://sh.wikipedia.org/wiki/Astronomija" title="Astronomija — сербскохорватский" lang="sh" hreflang="sh" data-title="Astronomija" data-language-autonym="Srpskohrvatski / српскохрватски" data-language-local-name="сербскохорватский" class="interlanguage-link-target"><span>Srpskohrvatski / српскохрватски</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-shi mw-list-item"><a href="https://shi.wikipedia.org/wiki/Tasnaggurt" title="Tasnaggurt — ташельхит" lang="shi" hreflang="shi" data-title="Tasnaggurt" data-language-autonym="Taclḥit" data-language-local-name="ташельхит" class="interlanguage-link-target"><span>Taclḥit</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-si mw-list-item"><a href="https://si.wikipedia.org/wiki/%E0%B6%AD%E0%B7%8F%E0%B6%BB%E0%B6%9A%E0%B7%8F_%E0%B7%80%E0%B7%92%E0%B6%AF%E0%B7%8A%E2%80%8D%E0%B6%BA%E0%B7%8F%E0%B7%80" title="තාරකා විද්‍යාව — сингальский" lang="si" hreflang="si" data-title="තාරකා විද්‍යාව" data-language-autonym="සිංහල" data-language-local-name="сингальский" class="interlanguage-link-target"><span>සිංහල</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-simple mw-list-item"><a href="https://simple.wikipedia.org/wiki/Astronomy" title="Astronomy — Simple English" lang="en-simple" hreflang="en-simple" data-title="Astronomy" data-language-autonym="Simple English" data-language-local-name="Simple English" class="interlanguage-link-target"><span>Simple English</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sk mw-list-item"><a href="https://sk.wikipedia.org/wiki/Astron%C3%B3mia" title="Astronómia — словацкий" lang="sk" hreflang="sk" data-title="Astronómia" data-language-autonym="Slovenčina" data-language-local-name="словацкий" class="interlanguage-link-target"><span>Slovenčina</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-skr mw-list-item"><a href="https://skr.wikipedia.org/wiki/%D9%81%D9%84%DA%A9%DB%8C%D8%A7%D8%AA" title="فلکیات — Saraiki" lang="skr" hreflang="skr" data-title="فلکیات" data-language-autonym="سرائیکی" data-language-local-name="Saraiki" class="interlanguage-link-target"><span>سرائیکی</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sl mw-list-item"><a href="https://sl.wikipedia.org/wiki/Astronomija" title="Astronomija — словенский" lang="sl" hreflang="sl" data-title="Astronomija" data-language-autonym="Slovenščina" data-language-local-name="словенский" class="interlanguage-link-target"><span>Slovenščina</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sm mw-list-item"><a href="https://sm.wikipedia.org/wiki/Saienisi_o_fet%C5%AB" title="Saienisi o fetū — самоанский" lang="sm" hreflang="sm" data-title="Saienisi o fetū" data-language-autonym="Gagana Samoa" data-language-local-name="самоанский" class="interlanguage-link-target"><span>Gagana Samoa</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sn mw-list-item"><a href="https://sn.wikipedia.org/wiki/Zvechadenga" title="Zvechadenga — шона" lang="sn" hreflang="sn" data-title="Zvechadenga" data-language-autonym="ChiShona" data-language-local-name="шона" class="interlanguage-link-target"><span>ChiShona</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-so mw-list-item"><a href="https://so.wikipedia.org/wiki/Xiddigmaal" title="Xiddigmaal — сомали" lang="so" hreflang="so" data-title="Xiddigmaal" data-language-autonym="Soomaaliga" data-language-local-name="сомали" class="interlanguage-link-target"><span>Soomaaliga</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sq mw-list-item"><a href="https://sq.wikipedia.org/wiki/Astronomia" title="Astronomia — албанский" lang="sq" hreflang="sq" data-title="Astronomia" data-language-autonym="Shqip" data-language-local-name="албанский" class="interlanguage-link-target"><span>Shqip</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sr badge-Q17437796 badge-featuredarticle mw-list-item" title="һайланған мәҡәлә"><a href="https://sr.wikipedia.org/wiki/%D0%90%D1%81%D1%82%D1%80%D0%BE%D0%BD%D0%BE%D0%BC%D0%B8%D1%98%D0%B0" title="Астрономија — сербский" lang="sr" hreflang="sr" data-title="Астрономија" data-language-autonym="Српски / srpski" data-language-local-name="сербский" class="interlanguage-link-target"><span>Српски / srpski</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-stq mw-list-item"><a href="https://stq.wikipedia.org/wiki/Stiernkunde_af_Astronomie" title="Stiernkunde af Astronomie — Saterland Frisian" lang="stq" hreflang="stq" data-title="Stiernkunde af Astronomie" data-language-autonym="Seeltersk" data-language-local-name="Saterland Frisian" class="interlanguage-link-target"><span>Seeltersk</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-su mw-list-item"><a href="https://su.wikipedia.org/wiki/Astronomi" title="Astronomi — сунданский" lang="su" hreflang="su" data-title="Astronomi" data-language-autonym="Sunda" data-language-local-name="сунданский" class="interlanguage-link-target"><span>Sunda</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sv badge-Q17437796 badge-featuredarticle mw-list-item" title="һайланған мәҡәлә"><a href="https://sv.wikipedia.org/wiki/Astronomi" title="Astronomi — шведский" lang="sv" hreflang="sv" data-title="Astronomi" data-language-autonym="Svenska" data-language-local-name="шведский" class="interlanguage-link-target"><span>Svenska</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sw mw-list-item"><a href="https://sw.wikipedia.org/wiki/Elimuanga" title="Elimuanga — суахили" lang="sw" hreflang="sw" data-title="Elimuanga" data-language-autonym="Kiswahili" data-language-local-name="суахили" class="interlanguage-link-target"><span>Kiswahili</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-szl mw-list-item"><a href="https://szl.wikipedia.org/wiki/Astr%C5%8Dn%C5%8Dmij%C5%8F" title="Astrōnōmijŏ — силезский" lang="szl" hreflang="szl" data-title="Astrōnōmijŏ" data-language-autonym="Ślůnski" data-language-local-name="силезский" class="interlanguage-link-target"><span>Ślůnski</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ta mw-list-item"><a href="https://ta.wikipedia.org/wiki/%E0%AE%B5%E0%AE%BE%E0%AE%A9%E0%AE%BF%E0%AE%AF%E0%AE%B2%E0%AF%8D" title="வானியல் — тамильский" lang="ta" hreflang="ta" data-title="வானியல்" data-language-autonym="தமிழ்" data-language-local-name="тамильский" class="interlanguage-link-target"><span>தமிழ்</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-tcy mw-list-item"><a href="https://tcy.wikipedia.org/wiki/%E0%B2%96%E0%B2%97%E0%B3%8B%E0%B2%B3_%E0%B2%B6%E0%B2%BE%E0%B2%B8%E0%B3%8D%E0%B2%A4%E0%B3%8D%E0%B2%B0" title="ಖಗೋಳ ಶಾಸ್ತ್ರ — Tulu" lang="tcy" hreflang="tcy" data-title="ಖಗೋಳ ಶಾಸ್ತ್ರ" data-language-autonym="ತುಳು" data-language-local-name="Tulu" class="interlanguage-link-target"><span>ತುಳು</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-te mw-list-item"><a href="https://te.wikipedia.org/wiki/%E0%B0%96%E0%B0%97%E0%B1%8B%E0%B0%B3_%E0%B0%B6%E0%B0%BE%E0%B0%B8%E0%B1%8D%E0%B0%A4%E0%B1%8D%E0%B0%B0%E0%B0%82" title="ఖగోళ శాస్త్రం — телугу" lang="te" hreflang="te" data-title="ఖగోళ శాస్త్రం" data-language-autonym="తెలుగు" data-language-local-name="телугу" class="interlanguage-link-target"><span>తెలుగు</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-tet mw-list-item"><a href="https://tet.wikipedia.org/wiki/Astronomia" title="Astronomia — тетум" lang="tet" hreflang="tet" data-title="Astronomia" data-language-autonym="Tetun" data-language-local-name="тетум" class="interlanguage-link-target"><span>Tetun</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-tg mw-list-item"><a href="https://tg.wikipedia.org/wiki/%D0%90%D1%85%D1%82%D0%B0%D1%80%D1%88%D0%B8%D0%BD%D0%BE%D1%81%D3%A3" title="Ахтаршиносӣ — таджикский" lang="tg" hreflang="tg" data-title="Ахтаршиносӣ" data-language-autonym="Тоҷикӣ" data-language-local-name="таджикский" class="interlanguage-link-target"><span>Тоҷикӣ</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-th badge-Q17437796 badge-featuredarticle mw-list-item" title="һайланған мәҡәлә"><a href="https://th.wikipedia.org/wiki/%E0%B8%94%E0%B8%B2%E0%B8%A3%E0%B8%B2%E0%B8%A8%E0%B8%B2%E0%B8%AA%E0%B8%95%E0%B8%A3%E0%B9%8C" title="ดาราศาสตร์ — тайский" lang="th" hreflang="th" data-title="ดาราศาสตร์" data-language-autonym="ไทย" data-language-local-name="тайский" class="interlanguage-link-target"><span>ไทย</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ti mw-list-item"><a href="https://ti.wikipedia.org/wiki/%E1%88%B5%E1%8A%90-%E1%8A%AE%E1%8A%BE%E1%89%A5" title="ስነ-ኮኾብ — тигринья" lang="ti" hreflang="ti" data-title="ስነ-ኮኾብ" data-language-autonym="ትግርኛ" data-language-local-name="тигринья" class="interlanguage-link-target"><span>ትግርኛ</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-tk mw-list-item"><a href="https://tk.wikipedia.org/wiki/Astronomi%C3%BDa" title="Astronomiýa — туркменский" lang="tk" hreflang="tk" data-title="Astronomiýa" data-language-autonym="Türkmençe" data-language-local-name="туркменский" class="interlanguage-link-target"><span>Türkmençe</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-tl mw-list-item"><a href="https://tl.wikipedia.org/wiki/Astronomiya" title="Astronomiya — тагалог" lang="tl" hreflang="tl" data-title="Astronomiya" data-language-autonym="Tagalog" data-language-local-name="тагалог" class="interlanguage-link-target"><span>Tagalog</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-tly mw-list-item"><a href="https://tly.wikipedia.org/wiki/Astronomij%C9%99" title="Astronomijə — талышский" lang="tly" hreflang="tly" data-title="Astronomijə" data-language-autonym="Tolışi" data-language-local-name="талышский" class="interlanguage-link-target"><span>Tolışi</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-tpi mw-list-item"><a href="https://tpi.wikipedia.org/wiki/Estronomi" title="Estronomi — ток-писин" lang="tpi" hreflang="tpi" data-title="Estronomi" data-language-autonym="Tok Pisin" data-language-local-name="ток-писин" class="interlanguage-link-target"><span>Tok Pisin</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-tr mw-list-item"><a href="https://tr.wikipedia.org/wiki/Astronomi" title="Astronomi — турецкий" lang="tr" hreflang="tr" data-title="Astronomi" data-language-autonym="Türkçe" data-language-local-name="турецкий" class="interlanguage-link-target"><span>Türkçe</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ts mw-list-item"><a href="https://ts.wikipedia.org/wiki/Dyondzo-Tinyeleti" title="Dyondzo-Tinyeleti — тсонга" lang="ts" hreflang="ts" data-title="Dyondzo-Tinyeleti" data-language-autonym="Xitsonga" data-language-local-name="тсонга" class="interlanguage-link-target"><span>Xitsonga</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-tt mw-list-item"><a href="https://tt.wikipedia.org/wiki/%D0%90%D1%81%D1%82%D1%80%D0%BE%D0%BD%D0%BE%D0%BC%D0%B8%D1%8F" title="Астрономия — татарский" lang="tt" hreflang="tt" data-title="Астрономия" data-language-autonym="Татарча / tatarça" data-language-local-name="татарский" class="interlanguage-link-target"><span>Татарча / tatarça</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ug mw-list-item"><a href="https://ug.wikipedia.org/wiki/%D8%A6%D8%A7%D8%B3%D8%AA%D8%B1%D9%88%D9%86%D9%88%D9%85%D9%89%D9%8A%DB%95" title="ئاسترونومىيە — уйгурский" lang="ug" hreflang="ug" data-title="ئاسترونومىيە" data-language-autonym="ئۇيغۇرچە / Uyghurche" data-language-local-name="уйгурский" class="interlanguage-link-target"><span>ئۇيغۇرچە / Uyghurche</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-uk mw-list-item"><a href="https://uk.wikipedia.org/wiki/%D0%90%D1%81%D1%82%D1%80%D0%BE%D0%BD%D0%BE%D0%BC%D1%96%D1%8F" title="Астрономія — украинский" lang="uk" hreflang="uk" data-title="Астрономія" data-language-autonym="Українська" data-language-local-name="украинский" class="interlanguage-link-target"><span>Українська</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ur mw-list-item"><a href="https://ur.wikipedia.org/wiki/%D9%81%D9%84%DA%A9%DB%8C%D8%A7%D8%AA" title="فلکیات — урду" lang="ur" hreflang="ur" data-title="فلکیات" data-language-autonym="اردو" data-language-local-name="урду" class="interlanguage-link-target"><span>اردو</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-uz mw-list-item"><a href="https://uz.wikipedia.org/wiki/Astronomiya" title="Astronomiya — узбекский" lang="uz" hreflang="uz" data-title="Astronomiya" data-language-autonym="Oʻzbekcha / ўзбекча" data-language-local-name="узбекский" class="interlanguage-link-target"><span>Oʻzbekcha / ўзбекча</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-vec mw-list-item"><a href="https://vec.wikipedia.org/wiki/Astronomia" title="Astronomia — Venetian" lang="vec" hreflang="vec" data-title="Astronomia" data-language-autonym="Vèneto" data-language-local-name="Venetian" class="interlanguage-link-target"><span>Vèneto</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-vep mw-list-item"><a href="https://vep.wikipedia.org/wiki/Astronomii" title="Astronomii — вепсский" lang="vep" hreflang="vep" data-title="Astronomii" data-language-autonym="Vepsän kel’" data-language-local-name="вепсский" class="interlanguage-link-target"><span>Vepsän kel’</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-vi mw-list-item"><a href="https://vi.wikipedia.org/wiki/Thi%C3%AAn_v%C4%83n_h%E1%BB%8Dc" title="Thiên văn học — вьетнамский" lang="vi" hreflang="vi" data-title="Thiên văn học" data-language-autonym="Tiếng Việt" data-language-local-name="вьетнамский" class="interlanguage-link-target"><span>Tiếng Việt</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-vls mw-list-item"><a href="https://vls.wikipedia.org/wiki/Astronomie" title="Astronomie — West Flemish" lang="vls" hreflang="vls" data-title="Astronomie" data-language-autonym="West-Vlams" data-language-local-name="West Flemish" class="interlanguage-link-target"><span>West-Vlams</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-vo mw-list-item"><a href="https://vo.wikipedia.org/wiki/Stelav" title="Stelav — волапюк" lang="vo" hreflang="vo" data-title="Stelav" data-language-autonym="Volapük" data-language-local-name="волапюк" class="interlanguage-link-target"><span>Volapük</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-wa mw-list-item"><a href="https://wa.wikipedia.org/wiki/Astronomeye" title="Astronomeye — валлонский" lang="wa" hreflang="wa" data-title="Astronomeye" data-language-autonym="Walon" data-language-local-name="валлонский" class="interlanguage-link-target"><span>Walon</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-war mw-list-item"><a href="https://war.wikipedia.org/wiki/Astronomiya" title="Astronomiya — варай" lang="war" hreflang="war" data-title="Astronomiya" data-language-autonym="Winaray" data-language-local-name="варай" class="interlanguage-link-target"><span>Winaray</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-wo mw-list-item"><a href="https://wo.wikipedia.org/wiki/Saytubiddiw" title="Saytubiddiw — волоф" lang="wo" hreflang="wo" data-title="Saytubiddiw" data-language-autonym="Wolof" data-language-local-name="волоф" class="interlanguage-link-target"><span>Wolof</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-wuu mw-list-item"><a href="https://wuu.wikipedia.org/wiki/%E5%A4%A9%E6%96%87%E5%AD%B8" title="天文學 — у" lang="wuu" hreflang="wuu" data-title="天文學" data-language-autonym="吴语" data-language-local-name="у" class="interlanguage-link-target"><span>吴语</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-xh mw-list-item"><a href="https://xh.wikipedia.org/wiki/IAstronomi" title="IAstronomi — коса" lang="xh" hreflang="xh" data-title="IAstronomi" data-language-autonym="IsiXhosa" data-language-local-name="коса" class="interlanguage-link-target"><span>IsiXhosa</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-xmf mw-list-item"><a href="https://xmf.wikipedia.org/wiki/%E1%83%90%E1%83%A1%E1%83%A2%E1%83%A0%E1%83%9D%E1%83%9C%E1%83%9D%E1%83%9B%E1%83%98%E1%83%90" title="ასტრონომია — мегрельский" lang="xmf" hreflang="xmf" data-title="ასტრონომია" data-language-autonym="მარგალური" data-language-local-name="мегрельский" class="interlanguage-link-target"><span>მარგალური</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-yi mw-list-item"><a href="https://yi.wikipedia.org/wiki/%D7%90%D7%A1%D7%98%D7%A8%D7%90%D7%A0%D7%90%D7%9E%D7%99%D7%A2" title="אסטראנאמיע — идиш" lang="yi" hreflang="yi" data-title="אסטראנאמיע" data-language-autonym="ייִדיש" data-language-local-name="идиш" class="interlanguage-link-target"><span>ייִדיש</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-yo mw-list-item"><a href="https://yo.wikipedia.org/wiki/%C3%8Ct%C3%B2r%C3%A0w%E1%BB%8D%CC%80" title="Ìtòràwọ̀ — йоруба" lang="yo" hreflang="yo" data-title="Ìtòràwọ̀" data-language-autonym="Yorùbá" data-language-local-name="йоруба" class="interlanguage-link-target"><span>Yorùbá</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-za mw-list-item"><a href="https://za.wikipedia.org/wiki/Denhvwnz" title="Denhvwnz — чжуань" lang="za" hreflang="za" data-title="Denhvwnz" data-language-autonym="Vahcuengh" data-language-local-name="чжуань" class="interlanguage-link-target"><span>Vahcuengh</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-zea mw-list-item"><a href="https://zea.wikipedia.org/wiki/Staerrekunde" title="Staerrekunde — Zeelandic" lang="zea" hreflang="zea" data-title="Staerrekunde" data-language-autonym="Zeêuws" data-language-local-name="Zeelandic" class="interlanguage-link-target"><span>Zeêuws</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-zh mw-list-item"><a href="https://zh.wikipedia.org/wiki/%E5%A4%A9%E6%96%87%E5%AD%B8" title="天文學 — китайский" lang="zh" hreflang="zh" data-title="天文學" data-language-autonym="中文" data-language-local-name="китайский" class="interlanguage-link-target"><span>中文</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-zh-classical mw-list-item"><a href="https://zh-classical.wikipedia.org/wiki/%E5%A4%A9%E6%96%87%E5%AD%B8" title="天文學 — Literary Chinese" lang="lzh" hreflang="lzh" data-title="天文學" data-language-autonym="文言" data-language-local-name="Literary Chinese" class="interlanguage-link-target"><span>文言</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-zh-min-nan mw-list-item"><a href="https://zh-min-nan.wikipedia.org/wiki/Thian-b%C3%BBn-ha%CC%8Dk" title="Thian-bûn-ha̍k — миньнань" lang="nan" hreflang="nan" data-title="Thian-bûn-ha̍k" data-language-autonym="閩南語 / Bân-lâm-gú" data-language-local-name="миньнань" class="interlanguage-link-target"><span>閩南語 / Bân-lâm-gú</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-zh-yue mw-list-item"><a href="https://zh-yue.wikipedia.org/wiki/%E5%A4%A9%E6%96%87%E5%AD%B8" title="天文學 — кантонский" lang="yue" hreflang="yue" data-title="天文學" data-language-autonym="粵語" data-language-local-name="кантонский" class="interlanguage-link-target"><span>粵語</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-zu mw-list-item"><a href="https://zu.wikipedia.org/wiki/Izinkanyezi" title="Izinkanyezi — зулу" lang="zu" hreflang="zu" data-title="Izinkanyezi" data-language-autonym="IsiZulu" data-language-local-name="зулу" class="interlanguage-link-target"><span>IsiZulu</span></a></li> </ul> <div class="after-portlet after-portlet-lang"><span class="wb-langlinks-edit wb-langlinks-link"><a href="https://www.wikidata.org/wiki/Special:EntityPage/Q333#sitelinks-wikipedia" title="Башҡа телдәргә һылтанмаларҙы төҙәтеү" class="wbc-editpage">Һылтанмаларҙы төҙәтергә</a></span></div> </div> </div> </div> </header> <div class="vector-page-toolbar"> <div class="vector-page-toolbar-container"> <div id="left-navigation"> <nav aria-label="Исем арауыҡтары"> <div id="p-associated-pages" class="vector-menu vector-menu-tabs mw-portlet mw-portlet-associated-pages" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="ca-nstab-main" class="selected vector-tab-noicon mw-list-item"><a href="/wiki/%D0%90%D1%81%D1%82%D1%80%D0%BE%D0%BD%D0%BE%D0%BC%D0%B8%D1%8F" title="Эстәлек битен ҡарау [c]" accesskey="c"><span>Бит</span></a></li><li id="ca-talk" class="vector-tab-noicon mw-list-item"><a href="/wiki/%D0%A4%D0%B5%D0%BA%D0%B5%D1%80%D0%BB%D3%99%D1%88%D0%B5%D2%AF:%D0%90%D1%81%D1%82%D1%80%D0%BE%D0%BD%D0%BE%D0%BC%D0%B8%D1%8F" rel="discussion" title="Биттең эстәлеге тураһында фекерләшеү [t]" accesskey="t"><span>Фекер алышыу</span></a></li> </ul> </div> </div> <div id="vector-variants-dropdown" class="vector-dropdown emptyPortlet" > <input type="checkbox" id="vector-variants-dropdown-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-variants-dropdown" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="Телде үҙгәртергә" > <label id="vector-variants-dropdown-label" for="vector-variants-dropdown-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet" aria-hidden="true" ><span class="vector-dropdown-label-text">башҡортса</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="p-variants" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-variants emptyPortlet" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> </ul> </div> </div> </div> </div> </nav> </div> <div id="right-navigation" class="vector-collapsible"> <nav aria-label="Ҡарауҙар"> <div id="p-views" class="vector-menu vector-menu-tabs mw-portlet mw-portlet-views" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="ca-view" class="selected vector-tab-noicon mw-list-item"><a href="/wiki/%D0%90%D1%81%D1%82%D1%80%D0%BE%D0%BD%D0%BE%D0%BC%D0%B8%D1%8F"><span>Уҡыу</span></a></li><li id="ca-ve-edit" class="vector-tab-noicon mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%D0%90%D1%81%D1%82%D1%80%D0%BE%D0%BD%D0%BE%D0%BC%D0%B8%D1%8F&veaction=edit" title="Был битте үҙгәртеү [v]" accesskey="v"><span>Үҙгәртеү</span></a></li><li id="ca-edit" class="collapsible vector-tab-noicon mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%D0%90%D1%81%D1%82%D1%80%D0%BE%D0%BD%D0%BE%D0%BC%D0%B8%D1%8F&action=edit" title="Биттең сығанаҡ кодын үҙгәртеү [e]" accesskey="e"><span>Кодты үҙгәртеү</span></a></li><li id="ca-history" class="vector-tab-noicon mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%D0%90%D1%81%D1%82%D1%80%D0%BE%D0%BD%D0%BE%D0%BC%D0%B8%D1%8F&action=history" title="Биттең төҙәтеүҙәр журналы [h]" accesskey="h"><span>Тарих</span></a></li> </ul> </div> </div> </nav> <nav class="vector-page-tools-landmark" aria-label="Ҡоралдар"> <div id="vector-page-tools-dropdown" class="vector-dropdown vector-page-tools-dropdown" > <input type="checkbox" id="vector-page-tools-dropdown-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-page-tools-dropdown" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="Ҡоралдар" > <label id="vector-page-tools-dropdown-label" for="vector-page-tools-dropdown-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet" aria-hidden="true" ><span class="vector-dropdown-label-text">Ҡоралдар</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="vector-page-tools-unpinned-container" class="vector-unpinned-container"> <div id="vector-page-tools" class="vector-page-tools vector-pinnable-element"> <div class="vector-pinnable-header vector-page-tools-pinnable-header vector-pinnable-header-unpinned" data-feature-name="page-tools-pinned" data-pinnable-element-id="vector-page-tools" data-pinned-container-id="vector-page-tools-pinned-container" data-unpinned-container-id="vector-page-tools-unpinned-container" > <div class="vector-pinnable-header-label">Ҡоралдар</div> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-pin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-page-tools.pin">ҡабырға панеленә күсерергә</button> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-unpin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-page-tools.unpin">йәшерергә</button> </div> <div id="p-cactions" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-cactions emptyPortlet vector-has-collapsible-items" title="Күберәк мөмкинлектәр" > <div class="vector-menu-heading"> Ғәмәлдәр </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="ca-more-view" class="selected vector-more-collapsible-item mw-list-item"><a href="/wiki/%D0%90%D1%81%D1%82%D1%80%D0%BE%D0%BD%D0%BE%D0%BC%D0%B8%D1%8F"><span>Уҡыу</span></a></li><li id="ca-more-ve-edit" class="vector-more-collapsible-item mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%D0%90%D1%81%D1%82%D1%80%D0%BE%D0%BD%D0%BE%D0%BC%D0%B8%D1%8F&veaction=edit" title="Был битте үҙгәртеү [v]" accesskey="v"><span>Үҙгәртеү</span></a></li><li id="ca-more-edit" class="collapsible vector-more-collapsible-item mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%D0%90%D1%81%D1%82%D1%80%D0%BE%D0%BD%D0%BE%D0%BC%D0%B8%D1%8F&action=edit" title="Биттең сығанаҡ кодын үҙгәртеү [e]" accesskey="e"><span>Кодты үҙгәртеү</span></a></li><li id="ca-more-history" class="vector-more-collapsible-item mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%D0%90%D1%81%D1%82%D1%80%D0%BE%D0%BD%D0%BE%D0%BC%D0%B8%D1%8F&action=history"><span>Тарих</span></a></li> </ul> </div> </div> <div id="p-tb" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-tb" > <div class="vector-menu-heading"> Дөйөм </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="t-whatlinkshere" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%D0%9C%D0%B0%D1%85%D1%81%D1%83%D1%81:%D0%91%D1%8B%D0%BD%D0%B4%D0%B0_%D2%BB%D1%8B%D0%BB%D1%82%D0%B0%D0%BD%D0%BC%D0%B0%D0%BB%D0%B0%D1%80/%D0%90%D1%81%D1%82%D1%80%D0%BE%D0%BD%D0%BE%D0%BC%D0%B8%D1%8F" title="Был биткә һылтанған барлыҡ биттәрҙең исемлеге [j]" accesskey="j"><span>Был биткә һылтанмалар</span></a></li><li id="t-recentchangeslinked" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%D0%9C%D0%B0%D1%85%D1%81%D1%83%D1%81:%D0%91%D3%99%D0%B9%D0%BB%D0%B5_%D2%AF%D2%99%D0%B3%D3%99%D1%80%D1%82%D0%B5%D2%AF%D2%99%D3%99%D1%80/%D0%90%D1%81%D1%82%D1%80%D0%BE%D0%BD%D0%BE%D0%BC%D0%B8%D1%8F" rel="nofollow" title="Был бит һылтанған биттәрҙәге һуңғы үҙгәртеүҙәр [k]" accesskey="k"><span>Бәйле үҙгәртеүҙәр</span></a></li><li id="t-specialpages" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%D0%9C%D0%B0%D1%85%D1%81%D1%83%D1%81:%D0%9C%D0%B0%D1%85%D1%81%D1%83%D1%81_%D0%B1%D0%B8%D1%82%D1%82%D3%99%D1%80" title="Барлыҡ махсус биттәр исемлеге [q]" accesskey="q"><span>Махсус биттәр</span></a></li><li id="t-permalink" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%D0%90%D1%81%D1%82%D1%80%D0%BE%D0%BD%D0%BE%D0%BC%D0%B8%D1%8F&oldid=1178846" title="Биттең был өлгөһөнә даими һылтанма"><span>Даими һылтанма</span></a></li><li id="t-info" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%D0%90%D1%81%D1%82%D1%80%D0%BE%D0%BD%D0%BE%D0%BC%D0%B8%D1%8F&action=info" title="Был бит тураһында ентекләберәк"><span>Бит мәғлүмәттәре</span></a></li><li id="t-cite" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%D0%9C%D0%B0%D1%85%D1%81%D1%83%D1%81:%D0%A6%D0%B8%D1%82%D0%B0%D1%82%D0%B0&page=%D0%90%D1%81%D1%82%D1%80%D0%BE%D0%BD%D0%BE%D0%BC%D0%B8%D1%8F&id=1178846&wpFormIdentifier=titleform" title="Был биттән нисек өҙөмтә яһау тураһында мәғлүмәт"><span>Биттән өҙөмтә яһарға</span></a></li><li id="t-urlshortener" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%D0%9C%D0%B0%D1%85%D1%81%D1%83%D1%81:UrlShortener&url=https%3A%2F%2Fba.wikipedia.org%2Fwiki%2F%25D0%2590%25D1%2581%25D1%2582%25D1%2580%25D0%25BE%25D0%25BD%25D0%25BE%25D0%25BC%25D0%25B8%25D1%258F"><span>Ҡыҫҡа URL алыу</span></a></li><li id="t-urlshortener-qrcode" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%D0%9C%D0%B0%D1%85%D1%81%D1%83%D1%81:QrCode&url=https%3A%2F%2Fba.wikipedia.org%2Fwiki%2F%25D0%2590%25D1%2581%25D1%2582%25D1%2580%25D0%25BE%25D0%25BD%25D0%25BE%25D0%25BC%25D0%25B8%25D1%258F"><span>QR код алыу</span></a></li> </ul> </div> </div> <div id="p-coll-print_export" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-coll-print_export" > <div class="vector-menu-heading"> Баҫтырыу/сығарыу </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="coll-create_a_book" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%D0%9C%D0%B0%D1%85%D1%81%D1%83%D1%81:Collection&bookcmd=book_creator&referer=%D0%90%D1%81%D1%82%D1%80%D0%BE%D0%BD%D0%BE%D0%BC%D0%B8%D1%8F"><span>Китап төҙөү</span></a></li><li id="coll-download-as-rl" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%D0%9C%D0%B0%D1%85%D1%81%D1%83%D1%81:DownloadAsPdf&page=%D0%90%D1%81%D1%82%D1%80%D0%BE%D0%BD%D0%BE%D0%BC%D0%B8%D1%8F&action=show-download-screen"><span>PDF форматында йөкләү</span></a></li><li id="t-print" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%D0%90%D1%81%D1%82%D1%80%D0%BE%D0%BD%D0%BE%D0%BC%D0%B8%D1%8F&printable=yes" title="Биттең ҡағыҙға баҫтырыу өсөн өлгөһө [p]" accesskey="p"><span>Баҫтырыу өлгөһө</span></a></li> </ul> </div> </div> <div id="p-wikibase-otherprojects" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-wikibase-otherprojects" > <div class="vector-menu-heading"> Башҡа проекттарҙа </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li class="wb-otherproject-link wb-otherproject-commons mw-list-item"><a href="https://commons.wikimedia.org/wiki/Category:Astronomy" hreflang="en"><span>Викимилек</span></a></li><li id="t-wikibase" class="wb-otherproject-link wb-otherproject-wikibase-dataitem mw-list-item"><a href="https://www.wikidata.org/wiki/Special:EntityPage/Q333" title="Мәғлүмәт һаҡлағысына бәйле элементҡа һылтанма [g]" accesskey="g"><span>Викимәғлүмәт элементы</span></a></li> </ul> </div> </div> </div> </div> </div> </div> </nav> </div> </div> </div> <div class="vector-column-end"> <div class="vector-sticky-pinned-container"> <nav class="vector-page-tools-landmark" aria-label="Ҡоралдар"> <div id="vector-page-tools-pinned-container" class="vector-pinned-container"> </div> </nav> <nav class="vector-appearance-landmark" aria-label="Уҡыу көйләүҙәре"> <div id="vector-appearance-pinned-container" class="vector-pinned-container"> <div id="vector-appearance" class="vector-appearance vector-pinnable-element"> <div class="vector-pinnable-header vector-appearance-pinnable-header vector-pinnable-header-pinned" data-feature-name="appearance-pinned" data-pinnable-element-id="vector-appearance" data-pinned-container-id="vector-appearance-pinned-container" data-unpinned-container-id="vector-appearance-unpinned-container" > <div class="vector-pinnable-header-label">Уҡыу көйләүҙәре</div> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-pin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-appearance.pin">ҡабырға панеленә күсерергә</button> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-unpin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-appearance.unpin">йәшерергә</button> </div> </div> </div> </nav> </div> </div> <div id="bodyContent" class="vector-body" aria-labelledby="firstHeading" data-mw-ve-target-container> <div class="vector-body-before-content"> <div class="mw-indicators"> </div> <div id="siteSub" class="noprint">Википедия — ирекле энциклопедия мәғлүмәте</div> </div> <div id="contentSub"><div id="mw-content-subtitle"></div></div> <div id="mw-content-text" class="mw-body-content"><div class="mw-content-ltr mw-parser-output" lang="ba" dir="ltr"><style data-mw-deduplicate="TemplateStyles:r1278674">.mw-parser-output .ts-Универсальная_карточка{width:23em}.mw-parser-output .ts-Универсальная_карточка-above{background:var(--background-color-neutral,#eaecf0);font-weight:bold;font-size:120%;text-align:center}.mw-parser-output .ts-Универсальная_карточка-original,.mw-parser-output .ts-Универсальная_карточка-image{text-align:center}.mw-parser-output .ts-Универсальная_карточка-label{width:9em;background:var(--background-color-neutral,#eaecf0);text-align:left;padding-left:.4em;padding-right:.4em}.mw-parser-output .ts-Универсальная_карточка-split{vertical-align:middle;text-align:center}.mw-parser-output .ts-Универсальная_карточка-below{background:var(--background-color-neutral,#eaecf0);text-align:center}.mw-parser-output .ts-Универсальная_карточка-error{background:var(--background-color-destructive-subtle,#ffe9e5);border:1px solid var(--border-color-error,#9f3526);text-align:center}</style> <table cellspacing="2" class="infobox ts-Универсальная_карточка"> <tbody><tr><td colspan="2" class="infobox-above ts-Универсальная_карточка-above">Астрономия</td></tr> <tr><td colspan="2" class="infobox-image ts-Универсальная_карточка-image"><span data-wikidata-claim-id="q333$df31489e-49e7-cbdc-6832-287620a80d62" class="wikidata-claim" data-wikidata-property-id="P18"><span class="wikidata-snak wikidata-main-snak"><span typeof="mw:File/Frameless"><a href="/wiki/%D0%A4%D0%B0%D0%B9%D0%BB:Laser_Towards_Milky_Ways_Centre.jpg" class="mw-file-description"><img alt="Рәсем" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/b/b8/Laser_Towards_Milky_Ways_Centre.jpg/274px-Laser_Towards_Milky_Ways_Centre.jpg" decoding="async" width="274" height="249" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/b/b8/Laser_Towards_Milky_Ways_Centre.jpg/411px-Laser_Towards_Milky_Ways_Centre.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/b/b8/Laser_Towards_Milky_Ways_Centre.jpg/548px-Laser_Towards_Milky_Ways_Centre.jpg 2x" data-file-width="4000" data-file-height="3631" /></a></span></span></span></td></tr> <tr><th class="infobox-label ts-Универсальная_карточка-label">Башланыу датаһы</th><td class="infobox-text"> <span data-wikidata-claim-id="Q333$81924d67-4d20-a0d8-4a19-45d89281559b" class="wikidata-claim" data-wikidata-property-id="P580"><span class="wikidata-snak wikidata-main-snak"><a href="/w/index.php?title=8_%D0%B1.%D1%8D.%D1%82._%D0%BC%D0%B5%D2%A3_%D0%B9%D1%8B%D0%BB%D0%BB%D1%8B%D2%A1&action=edit&redlink=1" class="new" title="8 б.э.т. мең йыллыҡ (был бит юҡ)">8 б.э.т. мең йыллыҡ</a></span></span></td></tr> <tr><th class="infobox-label ts-Универсальная_карточка-label">Өйрәнеү объекты</th><td class="infobox-text"> <span data-wikidata-claim-id="Q333$ac0fa03d-4da1-11df-4dc9-97b22cb471ad" class="wikidata-claim" data-wikidata-property-id="P2578"><span class="wikidata-snak wikidata-main-snak"><span class="plainlinks"><a class="external text" href="https://ru.wikipedia.org/w/index.php?title=%D0%B0%D1%81%D1%82%D1%80%D0%BE%D0%BD%D0%BE%D0%BC%D0%B8%D0%BA+%D0%B5%D1%81%D0%B5%D0%BC&action=edit&editintro=T:Нет_статьи/editintro&preload=T:Нет_статьи/preload&preloadparams%5B%5D=Q6999&preloadparams%5B%5D=%D0%B0%D1%81%D1%82%D1%80%D0%BE%D0%BD%D0%BE%D0%BC%D0%B8%D0%BA+%D0%B5%D1%81%D0%B5%D0%BC&preloadparams%5B%5D=Универсальная+карточка"><span style="color:var(--color-link-red, #d73333); text-decoration:inherit; text-decoration-color:var(--color-link-red, #d73333);">астрономик есем</span></a></span><sup><a href="https://www.wikidata.org/wiki/Q6999" class="extiw" title="d:Q6999">[d]</a></sup></span></span> һәм <span data-wikidata-claim-id="Q333$92888FED-350D-4257-AB97-21580CBC5A52" class="wikidata-claim" data-wikidata-property-id="P2578"><span class="wikidata-snak wikidata-main-snak"><span class="plainlinks"><a class="external text" href="https://ru.wikipedia.org/w/index.php?title=%D2%A1%D0%B0%D1%80%D0%B0+%D1%88%D1%8B%D0%B9%D1%8B%D2%A1%D1%81%D0%B0&action=edit&editintro=T:Нет_статьи/editintro&preload=T:Нет_статьи/preload&preloadparams%5B%5D=Q5223514&preloadparams%5B%5D=%D2%A1%D0%B0%D1%80%D0%B0+%D1%88%D1%8B%D0%B9%D1%8B%D2%A1%D1%81%D0%B0&preloadparams%5B%5D=Универсальная+карточка"><span style="color:var(--color-link-red, #d73333); text-decoration:inherit; text-decoration-color:var(--color-link-red, #d73333);">ҡара шыйыҡса</span></a></span><sup><a href="https://www.wikidata.org/wiki/Q5223514" class="extiw" title="d:Q5223514">[d]</a></sup></span></span></td></tr> <tr><th class="infobox-label ts-Универсальная_карточка-label">Ҡайҙа өйрәнелә</th><td class="infobox-text"> <span data-wikidata-claim-id="Q333$ca012a77-4d38-ef57-048f-4cb40b07105b" class="wikidata-claim" data-wikidata-property-id="P2579"><span class="wikidata-snak wikidata-main-snak"><span class="plainlinks"><a class="external text" href="https://ru.wikipedia.org/w/index.php?title=%D1%84%D3%99%D0%BD+%D2%93%D0%B8%D0%BB%D0%B5%D0%BC%D0%B5&action=edit&editintro=T:Нет_статьи/editintro&preload=T:Нет_статьи/preload&preloadparams%5B%5D=Q1332231&preloadparams%5B%5D=%D1%84%D3%99%D0%BD+%D2%93%D0%B8%D0%BB%D0%B5%D0%BC%D0%B5&preloadparams%5B%5D=Универсальная+карточка"><span style="color:var(--color-link-red, #d73333); text-decoration:inherit; text-decoration-color:var(--color-link-red, #d73333);">фән ғилеме</span></a></span><sup><a href="https://www.wikidata.org/wiki/Q1332231" class="extiw" title="d:Q1332231">[d]</a></sup></span></span></td></tr> <tr><th class="infobox-label ts-Универсальная_карточка-label">Һештег</th><td class="infobox-text"> <span data-wikidata-claim-id="Q333$177ae536-4794-489a-ed7f-e0b03f71a162" class="wikidata-claim" data-wikidata-property-id="P2572"><span class="wikidata-snak wikidata-main-snak">Astronomie</span></span></td></tr> <tr><th class="infobox-label ts-Универсальная_карточка-label">Аббревиатуралар таблицаһындағы ҡыҫҡартыу</th><td class="infobox-text"> <span data-wikidata-claim-id="Q333$8a032b41-4bec-5d39-92d1-aaf69bfcea35" class="wikidata-claim" data-wikidata-property-id="P8703"><span class="wikidata-snak wikidata-main-snak">astro.</span></span></td></tr> <tr><th class="infobox-label ts-Универсальная_карточка-label">WordLift URL</th><td class="infobox-text"> <span data-wikidata-claim-id="Q333$10AE9AAB-6D51-46CD-9E0B-90DF36251C20" class="wikidata-claim" data-wikidata-property-id="P6363"><span class="wikidata-snak wikidata-main-snak"><a rel="nofollow" class="external text" href="http://data.thenextweb.com/tnw/entity/astronomy">data.thenextweb.com/tnw/…</a></span><sup id="cite_ref-_10a8b022109ab5f5_1-0" class="reference"><a href="#cite_note-_10a8b022109ab5f5-1"><span class="cite-bracket">[</span>1<span class="cite-bracket">]</span></a></sup></span></td></tr> <tr><th class="infobox-label ts-Универсальная_карточка-label">Stack Exchange сайты</th><td class="infobox-text"> <span data-wikidata-claim-id="Q333$C35AF59C-C4D7-4C34-869B-D81A4111CFA7" class="wikidata-claim" data-wikidata-property-id="P6541"><span class="wikidata-snak wikidata-main-snak"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://astronomy.stackexchange.com">astronomy.stackexchange.com</a></span></span></td></tr> <tr><td colspan="2" class="infobox-below ts-Универсальная_карточка-below"><span data-wikidata-claim-id="q333$E961740B-A1B1-4215-9149-77B46CD59F4B" class="wikidata-claim" data-wikidata-property-id="P373"><span class="wikidata-snak wikidata-main-snak"><span typeof="mw:File"><a href="https://commons.wikimedia.org/wiki/Category:Astronomy" title="commons:Category:Astronomy"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/4a/Commons-logo.svg/15px-Commons-logo.svg.png" decoding="async" width="15" height="20" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/4a/Commons-logo.svg/23px-Commons-logo.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/4a/Commons-logo.svg/30px-Commons-logo.svg.png 2x" data-file-width="1024" data-file-height="1376" /></a></span> <a href="https://commons.wikimedia.org/wiki/Category:Astronomy" class="extiw" title="commons:Category:Astronomy">Астрономия Викимилектә</a></span></span></td></tr> </tbody></table> <p><b>Астрономия</b> ( <a href="/w/index.php?title=%D0%91%D0%BE%D1%80%D0%BE%D0%BD%D2%93%D0%BE_%D0%B3%D1%80%D0%B5%D0%BA_%D1%82%D0%B5%D0%BB%D0%B5&action=edit&redlink=1" class="new" title="Боронғо грек теле (был бит юҡ)">бор. грек.</a> <i><span lang="grc">ἄστρον</span></i> — «йондоҙ» и νόμος — «закон») — <a href="/wiki/%D2%92%D0%B0%D0%BB%D3%99%D0%BC" title="Ғаләм">Ғаләм</a> тураһында фән. Күк есемдәренең урынын, барлыҡҡа килеүен, хәрәкәтен, структураһын һәм <a href="/wiki/%D0%A1%D0%B8%D1%81%D1%82%D0%B5%D0%BC%D0%B0" title="Система">система</a>һын өйрәнә <sup id="cite_ref-Кононович_и_Мороз—2004——_2-0" class="reference"><a href="#cite_note-Кононович_и_Мороз—2004——-2"><span class="cite-bracket">[</span>2<span class="cite-bracket">]</span></a></sup>. </p><p>Атап әйткәндә, астрономия <a href="/wiki/%D2%A0%D0%BE%D1%8F%D1%88" title="Ҡояш">Ҡояш</a> һәм башҡа <a href="/wiki/%D0%99%D0%BE%D0%BD%D0%B4%D0%BE%D2%99%D2%99%D0%B0%D1%80" title="Йондоҙҙар">йондоҙҙар</a>ҙы, <a href="/wiki/%D2%A0%D0%BE%D1%8F%D1%88_%D1%81%D0%B8%D1%81%D1%82%D0%B5%D0%BC%D0%B0%D2%BB%D1%8B" title="Ҡояш системаһы">Ҡояш системаһындағы планеталарҙы</a> һәм уларҙың экзопланета юлдаштарын, <a href="/wiki/%D0%90%D1%81%D1%82%D0%B5%D1%80%D0%BE%D0%B8%D0%B4" title="Астероид">астероидтарҙы</a>, [[кометаларҙы, метеороидтарҙы, планета-ара матдәне, йондоҙ-ара матдәне, пульсарҙарҙы, <a href="/wiki/%D2%A0%D0%B0%D1%80%D0%B0_%D1%83%D0%BF%D2%A1%D1%8B%D0%BD" title="Ҡара упҡын">ҡара упҡындарҙы</a>, томанлыҡтарҙы, <a href="/wiki/%D0%93%D0%B0%D0%BB%D0%B0%D0%BA%D1%82%D0%B8%D0%BA%D0%B0" title="Галактика">галактикаларҙы</a> һәм <a href="/wiki/%D0%93%D0%B0%D0%BB%D0%B0%D0%BA%D1%82%D0%B8%D0%BA%D0%B0%D0%BB%D0%B0%D1%80_%D1%82%D1%83%D0%BF%D0%BB%D0%B0%D0%BD%D0%BC%D0%B0%D2%BB%D1%8B" title="Галактикалар тупланмаһы">галактикалар тупланмаһын</a>, квазарҙарҙы һәм башҡа бик күп нәмәләрҙе өйрәнә<sup id="cite_ref-Кононович_и_Мороз—2004——5_3-0" class="reference"><a href="#cite_note-Кононович_и_Мороз—2004——5-3"><span class="cite-bracket">[</span>3<span class="cite-bracket">]</span></a></sup>. </p> <meta property="mw:PageProp/toc" /> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Атаманың_этимологияһы"><span id=".D0.90.D1.82.D0.B0.D0.BC.D0.B0.D0.BD.D1.8B.D2.A3_.D1.8D.D1.82.D0.B8.D0.BC.D0.BE.D0.BB.D0.BE.D0.B3.D0.B8.D1.8F.D2.BB.D1.8B"></span>Атаманың этимологияһы</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%D0%90%D1%81%D1%82%D1%80%D0%BE%D0%BD%D0%BE%D0%BC%D0%B8%D1%8F&veaction=edit&section=1" title="Атаманың этимологияһы бүлеген мөхәррирләргә" class="mw-editsection-visualeditor"><span>үҙгәртергә</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=%D0%90%D1%81%D1%82%D1%80%D0%BE%D0%BD%D0%BE%D0%BC%D0%B8%D1%8F&action=edit&section=1" title="Атаманың этимологияһы бүлегенең сығанаҡ кодын мөхәррирләү"><span>сығанаҡты үҙгәртеү</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>Термин «астрономия» (<a href="/w/index.php?title=%D0%91%D0%BE%D1%80%D0%BE%D0%BD%D2%93%D0%BE_%D0%B3%D1%80%D0%B5%D0%BA_%D1%82%D0%B5%D0%BB%D0%B5&action=edit&redlink=1" class="new" title="Боронғо грек теле (был бит юҡ)">бор. грек.</a> <i><span lang="grc">ἀστρονομία</span></i>) боронғо грек һүҙенән ἀστήρ, ἄστρον (астер, астрон) — «<a href="/wiki/%D0%99%D0%BE%D0%BD%D0%B4%D0%BE%D2%99%D2%99%D0%B0%D1%80" title="Йондоҙҙар">йондоҙ»</a> һәм νόμος (номос) — «йола, ҡағиҙә, урынлаштырыу»<sup id="cite_ref-Кононович_и_Мороз—2004——_2-1" class="reference"><a href="#cite_note-Кононович_и_Мороз—2004——-2"><span class="cite-bracket">[</span>2<span class="cite-bracket">]</span></a></sup>. </p> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Тарихы"><span id=".D0.A2.D0.B0.D1.80.D0.B8.D1.85.D1.8B"></span>Тарихы</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%D0%90%D1%81%D1%82%D1%80%D0%BE%D0%BD%D0%BE%D0%BC%D0%B8%D1%8F&veaction=edit&section=2" title="Тарихы бүлеген мөхәррирләргә" class="mw-editsection-visualeditor"><span>үҙгәртергә</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=%D0%90%D1%81%D1%82%D1%80%D0%BE%D0%BD%D0%BE%D0%BC%D0%B8%D1%8F&action=edit&section=2" title="Тарихы бүлегенең сығанаҡ кодын мөхәррирләү"><span>сығанаҡты үҙгәртеү</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>Астрономия — иң боронғо <a href="/wiki/%D0%A2%D3%99%D0%B1%D0%B8%D2%93%D0%B8_%D1%84%D3%99%D0%BD%D0%B4%D3%99%D1%80" title="Тәбиғи фәндәр">фәндәрҙең</a> береһе. Ул кешелектең ғәмәли ихтыяждарынан барлыҡҡа килгән. </p><p>Ерҙә кешеләр булғандан бирле, уларҙы һәр ваҡыт күктә күргәндәре ҡыҙыҡһындыра. Боронғо заманда уҡ күк есемдәренең күк йөҙөндә хәрәкәте менән һауа торошоноң ваҡыты-ваҡыты менән үҙгәреүе араһындағы бәйләнеште күрәләр. Астрономия ул саҡта астрология менән ныҡлап бутала. </p><p>Йондоҙҙар һәм йондоҙлоҡтарҙың торошо буйынса тәүтормош игенселәре миҙгел башланыуын билдәләй. Күсмә ҡәбиләләр Ҡояш һәм йондоҙҙар буйынса йүнәлеш алған. Хронология кәрәклеге календарь төҙөүгә килтергән. Ҡояштың, Айҙың һәм ҡайһы бер йондоҙҙарҙың ҡалҡыуы һәм байыуы менән бәйле төп күренештәр тураһында хатта тарихҡаса булған кешеләр ҙә белгән. Ҡояш менән Ай тотолоуының ваҡыт-ваҡыт ҡабатланыуы бик күптән билдәле. Иң боронғо яҙма сығанаҡтар араһында астрономик күренештәрҙең тасуирламалары, шулай уҡ күк есемдәренең ҡояш сығыу ваҡытын һәм ҡояш байыуын алдан күҙаллауҙың тәүтормош схемалары, ваҡытты иҫәпләү һәм календарҙы һаҡлау ысулдары осрай. </p><p>Тарихҡаса булған мәҙәниәттәр һәм боронғо цивилизациялар күк есемдәренең хәрәкәт ҡанундарын белеүҙәрен иҫтә тотҡан күп һанлы астрономик артефакттар ҡалдырған. Мәҫәлән, боронғо <a href="/wiki/%D0%9C%D1%8B%D1%81%D1%8B%D1%80" title="Мысыр">Мысыр</a> ҡомартҡылары һәм <a href="/wiki/%D0%A1%D1%82%D0%BE%D1%83%D0%BD%D2%BB%D0%B5%D0%BD%D0%B4%D0%B6" title="Стоунһендж">СтоунҺендж</a>. Бабилдарҙың, гректарҙың, ҡытайҙарҙың, индеецтарҙың, майяларҙың һәм инкыларҙың тәүге цивилизациялары төнгө күк йөҙөнә методик күҙәтеүҙәр яһаған да инде. </p><p>Астрономия боронғо <a href="/wiki/%D0%92%D0%B0%D0%B2%D0%B8%D0%BB%D0%BE%D0%BD" title="Вавилон">Вавилонда</a>, <a href="/wiki/%D0%9C%D1%8B%D1%81%D1%8B%D1%80" title="Мысыр">Мысырҙа</a>, <a href="/wiki/%D2%A0%D1%8B%D1%82%D0%B0%D0%B9_%D0%A5%D0%B0%D0%BB%D1%8B%D2%A1_%D0%A0%D0%B5%D1%81%D0%BF%D1%83%D0%B1%D0%BB%D0%B8%D0%BA%D0%B0%D2%BB%D1%8B" title="Ҡытай Халыҡ Республикаһы">Ҡытайҙа</a> һәм <a href="/wiki/%D2%BA%D0%B8%D0%BD%D0%B4%D0%BE%D1%81%D1%82%D0%B0%D0%BD" title="Һиндостан">Һиндостанда</a> уңышлы үҫешә. Ҡытай йылъяҙмаһында Ҡояштың беҙҙең эраға тиклем III мең йыллыҡта тотолоуы тасуирлана. Был теориялар, үҫешкән арифметика һәм геометрия нигеҙендә Урта диңгеҙ илдәрендә христианлыҡҡа тиклемге дәүерҙең һуңғы быуаттарында Ҡояш, Ай һәм яҡты планеталарҙың хәрәкәтен аңлатҡан һәм фаразлаған. Ябай, әммә һөҙөмтәле инструменттар менән бергә <a href="/wiki/%D0%AF%D2%A3%D1%8B%D1%80%D1%8B%D1%83" title="Яңырыу">Яңырыуға</a> тиклем ғәмәли маҡсаттарҙа хеҙмәт иткәндәр. </p><p>Боронғо Грецияла астрономия айырыуса ҙур үҫеш ала. <a href="/wiki/%D0%9F%D0%B8%D1%84%D0%B0%D0%B3%D0%BE%D1%80" title="Пифагор">Пифагор</a> беренсе тапҡыр Ерҙең шар формала булыуы тураһында һығымтаға килә, ә Аристарх Самосский Ер Ҡояш тирәләй әйләнә, тигән һығымтаға килә. Гиппарх б. э. т. II быуатта тәүге йондоҙҙар каталогтарының береһен эшләгән. Б. э. II быуатында яҙылған «Альмагест» Птолемей ижадында донъяның <a href="/wiki/%D0%93%D0%B5%D0%BE%D1%86%D0%B5%D0%BD%D1%82%D1%80%D0%B8%D0%B7%D0%BC" title="Геоцентризм">геоцентрикзм</a> системаһын билдәләнгән, ул, ғөмүмән, мең йыл ярымға тиерлек ҡабул ителгән. Урта быуаттарҙа астрономия Көнсығыш илдәрендә һиҙелерлек үҫеш ала. XV быуатта <a href="/wiki/%D0%9E%D0%BB%D1%83%D2%93%D0%B1%D3%99%D0%BA" title="Олуғбәк">Олуғбәк</a> <a href="/wiki/%D0%A1%D3%99%D0%BC%D3%99%D1%80%D2%A1%D3%99%D0%BD%D0%B4" title="Сәмәрҡәнд">Сәмәрҡәнд</a> эргәһендә ул ваҡытта теүәл булған ҡоралдар менән <a href="/wiki/%D0%9E%D0%B1%D1%81%D0%B5%D1%80%D0%B2%D0%B0%D1%82%D0%BE%D1%80%D0%B8%D1%8F" title="Обсерватория">обсерватория</a> төҙөй. Бында Гиппарх йондоҙҙар каталогынан һуң беренсе төҙөлгән. </p><p>XVI быуаттан башлап Европала астрономия үҫешә башлана. Сауҙа һәм навигация үҫеше һәм сәнәғәттең барлыҡҡа килеүе менән бәйле яңы талаптар ҡуйыла, фәнде дин йоғонтоһонан азат итеүгә булышлыҡ итә һәм бер нисә ҙур асышҡа килтерә. Бөтә тәбиғи фәндәрҙән астрономия папа курияһының (Ватикандағы административ орган) иң күп һөжүмөнә дусар була. Тик 1822 йылда <a href="/wiki/%D0%98%D0%BD%D0%BA%D0%B2%D0%B8%D0%B7%D0%B8%D1%86%D0%B8%D1%8F" title="Инквизиция">инквизиция</a>, католик сиркәүенең алдағы ҡараштарына ҡаршы сығып, формаль рәүештә <a href="/wiki/%D0%A0%D0%B8%D0%BC" title="Рим">Римда</a> Ерҙең хәрәкәте һәм Ҡояштың хәрәкәтһеҙлеге тураһында фекерҙәр яҙылған китаптар баҫтырып сығарыу рөхсәт ителә, тип иғлан итә. Бынан һуң, 1835 йылда тыйылған китаптар индексы баҫылып сыҡҡас, унан <a href="/wiki/%D0%9A%D0%BE%D0%BF%D0%B5%D1%80%D0%BD%D0%B8%D0%BA" class="mw-redirect" title="Коперник">Коперник</a>, <a href="/wiki/%D0%99%D0%BE%D2%BB%D0%B0%D0%BD%D0%BD_%D0%9A%D0%B5%D0%BF%D0%BB%D0%B5%D1%80" title="Йоһанн Кеплер">Кеплер</a> һәм <a href="/wiki/%D0%93%D0%B0%D0%BB%D0%B8%D0%BB%D0%B5%D0%BE_%D0%93%D0%B0%D0%BB%D0%B8%D0%BB%D0%B5%D0%B9" title="Галилео Галилей">Галилей</a> исемдәре алып ташлана<sup id="cite_ref-4" class="reference"><a href="#cite_note-4"><span class="cite-bracket">[</span>4<span class="cite-bracket">]</span></a></sup>. </p><p>Фәнни астрономияның һуңғы бүленеше <a href="/wiki/%D0%AF%D2%A3%D1%8B%D1%80%D1%8B%D1%83_%D0%B4%D3%99%D2%AF%D0%B5%D1%80%D0%B5" class="mw-redirect" title="Яңырыу дәүере">Яңырыу дәүерендә</a> була. Тик <a href="/wiki/%D0%A2%D0%B5%D0%BB%D0%B5%D1%81%D0%BA%D0%BE%D0%BF" title="Телескоп">телескопты</a> уйлап табыу ғына астрономияның заманса бойондороҡһоҙ фәнгә әйләнеүенә мөмкинлек бирә. </p><p>Астрономияға астрометрия, йондоҙҙар навигацияһы, күҙәтеү астрономияһы, <a href="/wiki/%D0%9A%D0%B0%D0%BB%D0%B5%D0%BD%D0%B4%D0%B0%D1%80%D1%8C" title="Календарь">календарь</a> булдырыу, хатта астрология инә. Бөгөнгө көндә профессиональ астрономия йыш ҡына астрофизика синонимы булараҡ ҡарала. </p><p>Хәҙерге астрономияның барлыҡҡа килеүе Птолемей (II быуат) донъяһының геоцентрик системаһын кире ҡағыу һәм уны Николаус Коперниктың гелиоцентрик системаһы менән алмаштырыу (XVI быуат уртаһы), күк есемдәрен телескоп менән өйрәнеү (Галилей, XVII быуат башы) һәм донъяның тартылыу көсө законын асыу (Исаак Ньютон, XVIII быуат аҙағы). XVIII—XIX быуаттар астрономия өсөн Ҡояш системаһы, беҙҙең Галактика һәм йондоҙҙарҙың, Ҡояштың, планеталарҙың һәм башҡа йыһан есемдәренең физик тәбиғәте тураһында мәғлүмәт һәм белем туплау осоро була. </p><p>XX быуаттың фәнни-техник революцияһы астрономия һәм бигерәк тә астрофизика үҫешенә ҙур йоғонто яһай. </p><p>Эре оптик телескоптарҙың барлыҡҡа килеүе, юғары сиселешле радиотапшырыуҙар булдырыу, системалы күҙәтеүҙәрҙе тормошҡа ашырыу Ҡояштың күп миллиард йондоҙҙарҙан — галактикаларҙан торған диск формаһындағы ғәйәт ҙур системаның бер өлөшө булыуын асыҡлауға килтерә. XX быуат башында астрономдар был системаның миллионлаған оҡшаш галактикаларҙың береһе булыуын асыҡлаған. </p><p>Башҡа галактикаларҙы асыу экстрагалактик астрономия үҫешенә этәргес була. Галактикаларҙың спектрын тикшереү Эдвин Хабблға 1929 йылда «галактикаларҙың таралыуы» күренешен асыҡларға мөмкинлек бирә, һуңыраҡ ул " ғаләмдең киңәйеүенә " нигеҙләнгән аңлатмалар ала. </p><p>Ерҙең ракеталарын һәм яһалма юлдаштарын атмосферанан тыш астрономик күҙәтеүҙәр үткәреү өсөн ҡулланыу йыһан есемдәренең яңы төрҙәрен асыуға килтерә: радиогалактика, квасарҙар, импульстар, рентген сығанаҡтары һ. б Йондоҙҙар эволюцияһы һәм Ҡояш системаһы космогониһы теорияһы нигеҙҙәре эшләнә. XX быуат астрофизикаһына релятивистик космология — Ғаләм эволюцияһы теорияһы өлгәшелә. </p><p>Астрономия — профессионал булмағандар әүҙем роль уйнай алған бик аҙ һанлы фәндәрҙең береһе: һәүәҫкәр астрономия бер нисә мөһим астрономик асышҡа булышлыҡ итә. </p> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Фәнни_дисциплина_структураһы"><span id=".D0.A4.D3.99.D0.BD.D0.BD.D0.B8_.D0.B4.D0.B8.D1.81.D1.86.D0.B8.D0.BF.D0.BB.D0.B8.D0.BD.D0.B0_.D1.81.D1.82.D1.80.D1.83.D0.BA.D1.82.D1.83.D1.80.D0.B0.D2.BB.D1.8B"></span>Фәнни дисциплина структураһы</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%D0%90%D1%81%D1%82%D1%80%D0%BE%D0%BD%D0%BE%D0%BC%D0%B8%D1%8F&veaction=edit&section=3" title="Фәнни дисциплина структураһы бүлеген мөхәррирләргә" class="mw-editsection-visualeditor"><span>үҙгәртергә</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=%D0%90%D1%81%D1%82%D1%80%D0%BE%D0%BD%D0%BE%D0%BC%D0%B8%D1%8F&action=edit&section=3" title="Фәнни дисциплина структураһы бүлегенең сығанаҡ кодын мөхәррирләү"><span>сығанаҡты үҙгәртеү</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <figure class="mw-default-size" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/%D0%A4%D0%B0%D0%B9%D0%BB:Moon_Dedal_crater.jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/a/a3/Moon_Dedal_crater.jpg/220px-Moon_Dedal_crater.jpg" decoding="async" width="220" height="218" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/a/a3/Moon_Dedal_crater.jpg/330px-Moon_Dedal_crater.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/a/a3/Moon_Dedal_crater.jpg/440px-Moon_Dedal_crater.jpg 2x" data-file-width="2336" data-file-height="2320" /></a><figcaption>Ай астрономияһы: Һүрәттә ҙур кратер — Дедал, уны 1969 йылда Ай орбитаһы тирәләй әйләнгән ваҡытында «Аполлон 11» экипажы фотоға төшөрә. Кратер <a href="/wiki/%D0%90%D0%B9_(%D1%8E%D0%BB%D0%B4%D0%B0%D1%88)" title="Ай (юлдаш)">Айҙың</a> күҙгә күренмәҫ яғына яҡын урынлашҡан, уның диаметры — яҡынса 93 км</figcaption></figure> <figure class="mw-default-size" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/%D0%A4%D0%B0%D0%B9%D0%BB:Grav.lens1.arp.750pix.jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/1/17/Grav.lens1.arp.750pix.jpg/220px-Grav.lens1.arp.750pix.jpg" decoding="async" width="220" height="220" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/1/17/Grav.lens1.arp.750pix.jpg/330px-Grav.lens1.arp.750pix.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/1/17/Grav.lens1.arp.750pix.jpg/440px-Grav.lens1.arp.750pix.jpg 2x" data-file-width="2022" data-file-height="2022" /></a><figcaption>Экстрагалактик астрономия: Гравитацион линза. Элмәккә оҡшаш бер нисә объект күренә, улар фотоһүрәттең уртаһына яҡын һары галактикалар тупланмаһынан гравитацион линза тәьҫире арҡаһында ҡабатланған бер галактиканың бер нисә һүрәте булып тора. Линза кластерҙың гравитацион ҡыры ярҙамында барлыҡҡа килә, ул яҡтылыҡ нурҙарын бөгөп тора, был алыҫыраҡ объекттың һүрәтен арттырыуға һәм боҙоуға килтерә.</figcaption></figure> <p>Хәҙерге астрономия бер-береһе менән тығыҙ бәйләнгән бер нисә киҫәккә бүленә, шуға күрә астрономияның бүленеше ниндәйҙер кимәлдә ирекле. Астрономияның төп тармаҡтары: </p> <ul><li>астрометрия — йондоҙҙарҙың күҙгә күренгән торошон һәм хәрәкәттәрен өйрәнә. Элек астрометрияның роле шулай уҡ күк есемдәренең хәрәкәтен өйрәнеү юлы менән географик координаталарҙы һәм ваҡытты юғары аныҡлыҡ менән билдәләү була (хәҙер бының өсөн башҡа ысулдар ҡулланыла). Хәҙерге астрометрия түбәндәгеләрҙән тора:</li> <li>фундаменталь астрометрия, күҙәтеүҙәрҙән күк есемдәре координаталарын билдәләү, йондоҙ тороштары каталогтарын төҙөү һәм астрономик параметрҙарҙың һанлы ҡиммәттәрен билдәләү — йондоҙҙар координаталарындағы тәбиғи үҙгәрештәрҙе иҫәпкә алырға мөмкинлек биргән дәүмәлдәрҙе билдәләү бурысы тора;</li> <li>төрлө координаталар ярҙамында күк есемдәренең күҙгә күренеп торған торошон һәм хәрәкәтен билдәләүҙең математик ысулдарын, шулай уҡ ваҡыт үтеү менән яҡтыртҡыстар координаталарында тәбиғи үҙгәрештәр теорияһын эшләгән сферик астрономия</li> <li>Теоретик астрономия күк есемдәре орбиталары орбиталарының билдәле элементтарынан (кире проблема) күк есемдәренең эфемеристарын (күренеп торған торошон) иҫәпләү ысулдары менән билдәләү ысулдарын тәҡдим итә.</li> <li>Күк механикаһы универсаль гравитация көстәре тәьҫирендә күк есемдәре хәрәкәте закондарын өйрәнә, күк есемдәренең массаһын һәм формаһын һәм уларҙың системаларының тотороҡлолоғон билдәләй.</li></ul> <p>Был өс бүлек, нигеҙҙә, астрономияның беренсе мәсьәләһен хәл итә (күк есемдәре хәрәкәтен өйрәнеү), һәм уларҙы йыш ҡына классик астрономия тип атайҙар. </p> <ul><li>Астрофизика күк объекттарының төҙөлөшөн, физик үҙенсәлектәрен, химик составын өйрәнә. а) ғәмәли (күҙәтеү) астрофизикаға бүленә, уларҙа астрофизик тикшеренеүҙәрҙең ғәмәли ысулдары һәм ҡоралдар һәм ҡоралдар эшләнә; б) физика ҡанундары нигеҙендә күҙәтелгән физик күренештәргә аңлатмалар бирелгән теоретик астрофизика.</li></ul> <p>Астрофизика бүлеге бер нисә үҙенсәлекле тикшеренеү ысулдарына айырыла. </p> <ul><li>Йондоҙ астрономияһы йондоҙҙарҙың, йондоҙҙар системаһының һәм йондоҙ-ара материяның физик үҙенсәлектәрен иҫәпкә алып арауыҡ таралыуы һәм хәрәкәте законлылыҡтарын өйрән.</li> <li>Космохимия йыһан есемдәренең химик составын, Ғаләмдә химик элементтарҙың күплеге һәм таралыу закондарын, йыһан матдәһе барлыҡҡа килгәндә атомдарҙың ҡушылыу һәм күсенеү процестарын өйрәнә. Ҡайһы берҙә радиоактив тарҡалыу процестарын һәм йыһан есемдәренең изотоп составын өйрәнеүсе ядро космохимияһы айырыла. Нуклеогенез космохимия сиктәрендә ҡаралмай.</li></ul> <p>Был ике бүлектә, нигеҙҙә ,астрономияның икенсе мәсьәләһе хәл ителә (күк есеме төҙөлөшө). </p> <ul><li>Космогония күк есемдәренең, шул иҫәптән беҙҙең Ерҙең килеп сығышын һәм эволюцияһын тикшерә.</li> <li>Космология Ғаләм төҙөлөшө һәм үҫешенең дөйөм закондарын өйрәнә.</li></ul> <p>Күк есемдәре тураһындағы барлыҡ белемдәр нигеҙендә астрономияның һуңғы ике киҫәге уның өсөнсө мәсьәләһен хәл итә (күк есемдәренең килеп сығышы һәм эволюцияһы). </p><p>Дөйөм астрономия курсы астрономияның төрлө тармаҡтары алған төп ысулдар һәм төп һөҙөмтәләр тураһында мәғлүмәтте системалы рәүештә күрһәтеүҙе үҙ эсенә ала. </p><p>XX быуаттың икенсе яртыһында ғына барлыҡҡа килгән яңы йүнәлештәрҙең береһе — археоастромия, ул боронғо кешеләрҙең астрономик белемен өйрәнә һәм Ерҙең прецессия күренешенә нигеҙләнгән боронғо ҡоролмаларҙы даталауға булышлыҡ итә. </p> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Йондоҙло_астрономия"><span id=".D0.99.D0.BE.D0.BD.D0.B4.D0.BE.D2.99.D0.BB.D0.BE_.D0.B0.D1.81.D1.82.D1.80.D0.BE.D0.BD.D0.BE.D0.BC.D0.B8.D1.8F"></span>Йондоҙло астрономия</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%D0%90%D1%81%D1%82%D1%80%D0%BE%D0%BD%D0%BE%D0%BC%D0%B8%D1%8F&veaction=edit&section=4" title="Йондоҙло астрономия бүлеген мөхәррирләргә" class="mw-editsection-visualeditor"><span>үҙгәртергә</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=%D0%90%D1%81%D1%82%D1%80%D0%BE%D0%BD%D0%BE%D0%BC%D0%B8%D1%8F&action=edit&section=4" title="Йондоҙло астрономия бүлегенең сығанаҡ кодын мөхәррирләү"><span>сығанаҡты үҙгәртеү</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <figure class="mw-default-size" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/%D0%A4%D0%B0%D0%B9%D0%BB:Ant_Nebula.jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/5/54/Ant_Nebula.jpg/220px-Ant_Nebula.jpg" decoding="async" width="220" height="145" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/5/54/Ant_Nebula.jpg/330px-Ant_Nebula.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/5/54/Ant_Nebula.jpg/440px-Ant_Nebula.jpg 2x" data-file-width="1072" data-file-height="708" /></a><figcaption><span style="font-size:85%;">Планетарная туманность <a href="/w/index.php?title=%D0%A2%D1%83%D0%BC%D0%B0%D0%BD%D0%BD%D0%BE%D1%81%D1%82%D1%8C_%D0%9C%D1%83%D1%80%D0%B0%D0%B2%D0%B5%D0%B9&action=edit&redlink=1" class="new" title="Туманность Муравей (был бит юҡ)">Муравей</a> — Mz3. Выброс газа из умирающей центральной звезды симметричен, в отличие от хаотических выбросов обычных взрывов</span>.</figcaption></figure> <p>Йондоҙҙар һәм йондоҙҙар эволюцияһын өйрәнеү Ғаләм тураһында аңлауыбыҙҙың нигеҙе булып тора. Астрономдар күҙәтеүҙәр менән дә, теоретик моделдәр менән дә йондоҙҙарҙы өйрәнә, ә хәҙер компьютер цифрлы моделләштереү ярҙамында өйрәнелә. </p><p>Йондоҙҙар газ-саң томанлығында барлыҡҡа килә. Томанлыҡтың етерлек тығыҙ участкалары ауырлыҡ көсө менән ҡыҫылырға мөмкин. Температура етерлек ҙурайғас, протостар йәҙрәһендә термоядро реакциялары башлана һәм йондоҙға әйләнә.ып<sup id="cite_ref-5" class="reference"><a href="#cite_note-5"><span class="cite-bracket">[</span>5<span class="cite-bracket">]</span></a></sup>:. </p><p>Элементтарҙың барыһы ла тиерлек, <a href="/wiki/%D0%92%D0%BE%D0%B4%D0%BE%D1%80%D0%BE%D0%B4" title="Водород">водород</a> һәм <a href="/wiki/%D0%93%D0%B5%D0%BB%D0%B8%D0%B9" title="Гелий">гелийҙан</a> ауырыраҡтары, йондоҙҙарҙа барлыҡҡа килә. </p> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Астрономияны_өйрәнеү_предметы_һәм_бурыстары"><span id=".D0.90.D1.81.D1.82.D1.80.D0.BE.D0.BD.D0.BE.D0.BC.D0.B8.D1.8F.D0.BD.D1.8B_.D3.A9.D0.B9.D1.80.D3.99.D0.BD.D0.B5.D2.AF_.D0.BF.D1.80.D0.B5.D0.B4.D0.BC.D0.B5.D1.82.D1.8B_.D2.BB.D3.99.D0.BC_.D0.B1.D1.83.D1.80.D1.8B.D1.81.D1.82.D0.B0.D1.80.D1.8B"></span>Астрономияны өйрәнеү предметы һәм бурыстары</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%D0%90%D1%81%D1%82%D1%80%D0%BE%D0%BD%D0%BE%D0%BC%D0%B8%D1%8F&veaction=edit&section=5" title="Астрономияны өйрәнеү предметы һәм бурыстары бүлеген мөхәррирләргә" class="mw-editsection-visualeditor"><span>үҙгәртергә</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=%D0%90%D1%81%D1%82%D1%80%D0%BE%D0%BD%D0%BE%D0%BC%D0%B8%D1%8F&action=edit&section=5" title="Астрономияны өйрәнеү предметы һәм бурыстары бүлегенең сығанаҡ кодын мөхәррирләү"><span>сығанаҡты үҙгәртеү</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <figure class="mw-default-size" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/%D0%A4%D0%B0%D0%B9%D0%BB:20m_radio_telescope_Ny-%C3%85lesund.jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/6/60/20m_radio_telescope_Ny-%C3%85lesund.jpg/220px-20m_radio_telescope_Ny-%C3%85lesund.jpg" decoding="async" width="220" height="147" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/6/60/20m_radio_telescope_Ny-%C3%85lesund.jpg/330px-20m_radio_telescope_Ny-%C3%85lesund.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/6/60/20m_radio_telescope_Ny-%C3%85lesund.jpg/440px-20m_radio_telescope_Ny-%C3%85lesund.jpg 2x" data-file-width="3888" data-file-height="2592" /></a><figcaption>Радиотелескоптар — бер төрлө күп коралы ҡулланыу астрономдары</figcaption></figure> <p>Астрономия төп бурысы булып тора.<sup id="cite_ref-Кононович_и_Мороз—2004——_2-2" class="reference"><a href="#cite_note-Кононович_и_Мороз—2004——-2"><span class="cite-bracket">[</span>2<span class="cite-bracket">]</span></a></sup>: </p> <ol><li>Күк есемдәренең арауыҡтағы фактик торошон һәм хәрәкәттәрен өйрәнеү, уларҙың ҙурлығын һәм формаһын билдәләү.</li> <li>Күк есемдәре төҙөлөшөн өйрәнеү, уларҙа матдәнең химик составын һәм физик үҙенсәлектәрен (тығыҙлығын, температураһын һ.б.) өйрәнеү.</li> <li>Айырым күк есемдәренең килеп сығышы һәм үҫеше проблемаларын һәм улар барлыҡҡа килтергән системаларҙы хәл итеү.</li> <li>Ғаләмдең иң дөйөм үҙенсәлектәрен өйрәнеү, Ғаләмдең күҙәтелгән өлөшө — Метагалаксия теорияһын төҙөү..</li></ol> <p>Был проблемаларҙы хәл итеү теоретик та, ғәмәли ҙә тикшеренеүҙең һөҙөмтәле ысулдарын эшләүҙе талап итә. Беренсе мәсьәлә борон башланған оҙайлы күҙәтеүҙәр, шулай уҡ 300 йыл самаһы билдәле <a href="/wiki/%D0%9C%D0%B5%D1%85%D0%B0%D0%BD%D0%B8%D0%BA%D0%B0" title="Механика">механика</a> ҡанундары нигеҙендә хәл ителә. Шуға күрә астрономияның был өлкәһендә иң бай мәғлүмәт бар, бигерәк тә <a href="/wiki/%D0%95%D1%80" title="Ер">Ерҙең</a> күк есемдәренә сағыштырмаса яҡын : Ай, Ҡояш, <a href="/wiki/%D0%9F%D0%BB%D0%B0%D0%BD%D0%B5%D1%82%D0%B0" title="Планета">планеталар</a>, <a href="/wiki/%D0%90%D1%81%D1%82%D0%B5%D1%80%D0%BE%D0%B8%D0%B4" title="Астероид">астероидтар</a> һ. б. </p><p>Икенсе мәсьәләне спектраль анализ һәм Фотоға төшөрөү барлыҡҡа килеү менән хәл итергә мөмкин була. Күк есемдәренең физик үҙенсәлектәрен өйрәнеү XIX быуаттың икенсе яртыһында башлана, ә төп проблемалары — һуңғы йылдарҙа ғына. </p><p>Өсөнсө мәсьәлә күҙәтеүсе материал туплауҙы талап итә. Хәҙерге ваҡытта бындай мәғлүмәттәр күк есемдәренең һәм уларҙың системаларының барлыҡҡа килеүен һәм үҫешен аныҡ тасуирлау өсөн етерлек түгел әле. Шуға күрә был өлкәлә белем дөйөм фекерләүҙәр һәм бер нисә ышаныслы гипотеза менән генә сикләнгән. </p><p>Дүртенсе мәсьәлә — иң ҙуры һәм иң ҡатмарлыһы. Практика күрһәтеүенсә, уны хәл итеү өсөн ғәмәлдәге физик теориялар етмәй. Матдә торошон һәм физик процестарҙы тығыҙлыҡтың, температураның, баҫымдың сикле ҡиммәттәре буйынса тасуирларға һәләтле дөйөм физик теория булдырырға кәрәк. Был мәсьәләне хәл итеү өсөн бер нисә миллиард яҡтылыҡ йылы алыҫлығында урынлашҡан Ғаләм төбәктәрендә күҙәтеү мәғлүмәттәре талап ителә. Заманса техник мөмкинлектәр был өлкәләрҙе ентекләп тикшерергә мөмкинлек бирмәй. Шуға ҡарамаҫтан, әлеге ваҡытта был бурыс иң көнүҙәк булып тора һәм ҡайһы бер ил астрономдары, шул иҫәптән Рәсәй тарафынан да уңышлы хәл ителә. </p><p>Астрономияла, башҡа фәндәрҙәге кеүек, хәл ителмәгән проблемалар күп. </p> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Астрономик_ҡоралдар"><span id=".D0.90.D1.81.D1.82.D1.80.D0.BE.D0.BD.D0.BE.D0.BC.D0.B8.D0.BA_.D2.A1.D0.BE.D1.80.D0.B0.D0.BB.D0.B4.D0.B0.D1.80"></span>Астрономик ҡоралдар</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%D0%90%D1%81%D1%82%D1%80%D0%BE%D0%BD%D0%BE%D0%BC%D0%B8%D1%8F&veaction=edit&section=6" title="Астрономик ҡоралдар бүлеген мөхәррирләргә" class="mw-editsection-visualeditor"><span>үҙгәртергә</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=%D0%90%D1%81%D1%82%D1%80%D0%BE%D0%BD%D0%BE%D0%BC%D0%B8%D1%8F&action=edit&section=6" title="Астрономик ҡоралдар бүлегенең сығанаҡ кодын мөхәррирләү"><span>сығанаҡты үҙгәртеү</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <ul><li><a href="/wiki/%D0%A2%D0%B5%D0%BB%D0%B5%D1%81%D0%BA%D0%BE%D0%BF" title="Телескоп">Телескоп</a> һәм башҡа ҡоролмалар менән Астрономик обсерватория</li> <li>Спектрограф</li> <li>Бинокль</li></ul> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Астрономия_төрҙәре_һәм_күҙәтеүҙәр"><span id=".D0.90.D1.81.D1.82.D1.80.D0.BE.D0.BD.D0.BE.D0.BC.D0.B8.D1.8F_.D1.82.D3.A9.D1.80.D2.99.D3.99.D1.80.D0.B5_.D2.BB.D3.99.D0.BC_.D0.BA.D2.AF.D2.99.D3.99.D1.82.D0.B5.D2.AF.D2.99.D3.99.D1.80"></span>Астрономия төрҙәре һәм күҙәтеүҙәр</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%D0%90%D1%81%D1%82%D1%80%D0%BE%D0%BD%D0%BE%D0%BC%D0%B8%D1%8F&veaction=edit&section=7" title="Астрономия төрҙәре һәм күҙәтеүҙәр бүлеген мөхәррирләргә" class="mw-editsection-visualeditor"><span>үҙгәртергә</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=%D0%90%D1%81%D1%82%D1%80%D0%BE%D0%BD%D0%BE%D0%BC%D0%B8%D1%8F&action=edit&section=7" title="Астрономия төрҙәре һәм күҙәтеүҙәр бүлегенең сығанаҡ кодын мөхәррирләү"><span>сығанаҡты үҙгәртеү</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <figure class="mw-default-size" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/%D0%A4%D0%B0%D0%B9%D0%BB:Observable_Universe_Russian_Annotations.png" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/a/a3/Observable_Universe_Russian_Annotations.png/220px-Observable_Universe_Russian_Annotations.png" decoding="async" width="220" height="220" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/a/a3/Observable_Universe_Russian_Annotations.png/330px-Observable_Universe_Russian_Annotations.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/a/a3/Observable_Universe_Russian_Annotations.png/440px-Observable_Universe_Russian_Annotations.png 2x" data-file-width="2100" data-file-height="2100" /></a><figcaption>Төрлө <a href="/wiki/%D0%A2%D0%B5%D0%BB%D0%B5%D1%81%D0%BA%D0%BE%D0%BF" title="Телескоп">телескоп</a>тарҙан төшөрөлгән һүрәттәрҙе үҙ эсенә алған күҙәтелгән Ғаләмдең кәүҙәләнеше.</figcaption></figure> <p>XX быуатта астрономия ике төп тармаҡҡа бүленә: </p> <ol><li>күҙәтеү астрономияһы — күк есемдәре буйынса күҙәтеү мәғлүмәттәрен алыу, улар артабан анализлана;</li> <li>теоретик астрономия — астрономик объекттарҙы һәм күренештәрҙе тасуирлау өсөн моделдәр (аналитик йәки компьютер) эшләүгә йүнәлтелгән.</li></ol> <p>Был ике тармаҡ бер-береһен тулыландыра: теоретик астрономия күҙәтеү һөҙөмтәләренә аңлатмалар эҙләй, ә күҙәтеү астрономияһы теоретик һығымталар һәм гипотезалар өсөн материал һәм уларҙы тикшереү мөмкинлеген бирә. </p><p>Күпселек астрономик күҙәтеүҙәр булып күренеп торған яҡтылыҡты һәм башҡа электромагнит нурланышты яҙыу һәм анализлау тора Астрономик күҙәтеүҙәрҙе үлсәүҙәр башҡарылған электромагнит спектр өлкәһе буйынса бүлергә мөмкин. Спектрҙың ҡайһы бер өлөштәрен Ерҙән (йәғни уның өҫтөндә) күҙәтергә мөмкин, ә башҡа күҙәтеүҙәр тик бейеклектәрҙә йәки йыһанда ғына (Ер орбитаһында йыһан аппараттарында) башҡарыла. Был тикшеренеү төркөмдәре тураһында тулыраҡ мәғлүмәт түбәндә бирелә: </p> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Оптик_астрономия"><span id=".D0.9E.D0.BF.D1.82.D0.B8.D0.BA_.D0.B0.D1.81.D1.82.D1.80.D0.BE.D0.BD.D0.BE.D0.BC.D0.B8.D1.8F"></span>Оптик астрономия</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%D0%90%D1%81%D1%82%D1%80%D0%BE%D0%BD%D0%BE%D0%BC%D0%B8%D1%8F&veaction=edit&section=8" title="Оптик астрономия бүлеген мөхәррирләргә" class="mw-editsection-visualeditor"><span>үҙгәртергә</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=%D0%90%D1%81%D1%82%D1%80%D0%BE%D0%BD%D0%BE%D0%BC%D0%B8%D1%8F&action=edit&section=8" title="Оптик астрономия бүлегенең сығанаҡ кодын мөхәррирләү"><span>сығанаҡты үҙгәртеү</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>Оптик астрономия (шулай уҡ күренеп торған яҡтылыҡ астрономияһы тип тә атала) — йыһанды тикшереүҙең иң боронғо формаһы.<sup id="cite_ref-moore1997_6-0" class="reference"><a href="#cite_note-moore1997-6"><span class="cite-bracket">[</span>6<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> Тәүҙә күҙәтеүҙәр ҡул көсө менән һыҙыла. XIX быуат аҙағында һәм XX быуаттың күп өлөшөндә фотоһүрәттәр буйынса тикшеренеүҙәр алып барыла. Хәҙер һүрәттәрҙе цифрлы детекторҙар, атап әйткәндә, зарядлы-парлы ҡоролмалар (ПВС) нигеҙендә детекторҙар ала. Күренеп торған яҡтылыҡ яҡынса 4 000 Ǻ 7000 Ǻ (400—700 нанометр) диапазонын ҡаплаһа ла, был диапазонда ҡулланылған ҡорамалдар яҡын ультрафиолет һәм инфраҡыҙыл диапазонды тикшереү мөмкинлеген бирә. </p> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Инфраҡыҙыл_астрономия"><span id=".D0.98.D0.BD.D1.84.D1.80.D0.B0.D2.A1.D1.8B.D2.99.D1.8B.D0.BB_.D0.B0.D1.81.D1.82.D1.80.D0.BE.D0.BD.D0.BE.D0.BC.D0.B8.D1.8F"></span>Инфраҡыҙыл астрономия</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%D0%90%D1%81%D1%82%D1%80%D0%BE%D0%BD%D0%BE%D0%BC%D0%B8%D1%8F&veaction=edit&section=9" title="Инфраҡыҙыл астрономия бүлеген мөхәррирләргә" class="mw-editsection-visualeditor"><span>үҙгәртергә</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=%D0%90%D1%81%D1%82%D1%80%D0%BE%D0%BD%D0%BE%D0%BC%D0%B8%D1%8F&action=edit&section=9" title="Инфраҡыҙыл астрономия бүлегенең сығанаҡ кодын мөхәррирләү"><span>сығанаҡты үҙгәртеү</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <figure class="mw-default-size" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/%D0%A4%D0%B0%D0%B9%D0%BB:Herschel_Space_Observatory.jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/9/9a/Herschel_Space_Observatory.jpg/220px-Herschel_Space_Observatory.jpg" decoding="async" width="220" height="298" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/9/9a/Herschel_Space_Observatory.jpg 1.5x" data-file-width="250" data-file-height="339" /></a><figcaption>Йыһан инфраҡыҙыл телескоп «Гершель»</figcaption></figure> <p>Инфраҡыҙыл астрономия күк есемдәренең <a href="/wiki/%D0%98%D0%BD%D1%84%D1%80%D0%B0%D2%A1%D1%8B%D2%99%D1%8B%D0%BB_%D0%BD%D1%83%D1%80%D0%BB%D0%B0%D0%BD%D1%8B%D1%88" title="Инфраҡыҙыл нурланыш">инфраҡыҙыл нурланышын</a> яҙыуға һәм анализлауға ҡағыла. Уның тулҡын оҙонлоғо күренеп торған яҡтылыҡ тулҡын оҙонлоғона яҡын булһа ла, инфраҡыҙыл нурланыш атмосфера тарафынан ныҡ һеңдерелә, бынан тыш, был диапазонда Ер атмосфераһы ныҡлы бүленеп сыға. Шуға күрә инфраҡыҙыл нурланышты өйрәнеү обсерваториялары юғары һәм ҡоро урындарҙа йәки йыһанда урынлаштырылырға тейеш. Инфраҡыҙыл спектр үтә һалҡын, күҙгә күренгән яҡтылыҡ бүлеп сығара алмаҫлыҡ объекттарҙы (мәҫәлән, планеталар һәм йондоҙҙар тирәләй газ-саң дискыларын) өйрәнеү өсөн файҙалы. Инфраҡыҙыл нурҙар күҙгә күренгән яҡтылыҡты йотҡан саң болоттары аша үтә ала, был йәш йондоҙҙарҙы молекуляр болоттарҙа һәм галактик йәҙрәләрҙә күҙәтергә мөмкинлек бирә.<sup id="cite_ref-7" class="reference"><a href="#cite_note-7"><span class="cite-bracket">[</span>7<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> Ҡайһы бер молекулалар инфраҡыҙыл диапазонда ҡеүәтле бүлеп сығара, һәм был астрономик объекттарҙың химик составын өйрәнергә (мәҫәлән, кометаларҙа һыу табырға) мөмкинлек бирә)<sup id="cite_ref-8" class="reference"><a href="#cite_note-8"><span class="cite-bracket">[</span>8<span class="cite-bracket">]</span></a></sup>. </p> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Ультрафиолет_астрономияһы"><span id=".D0.A3.D0.BB.D1.8C.D1.82.D1.80.D0.B0.D1.84.D0.B8.D0.BE.D0.BB.D0.B5.D1.82_.D0.B0.D1.81.D1.82.D1.80.D0.BE.D0.BD.D0.BE.D0.BC.D0.B8.D1.8F.D2.BB.D1.8B"></span>Ультрафиолет астрономияһы</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%D0%90%D1%81%D1%82%D1%80%D0%BE%D0%BD%D0%BE%D0%BC%D0%B8%D1%8F&veaction=edit&section=10" title="Ультрафиолет астрономияһы бүлеген мөхәррирләргә" class="mw-editsection-visualeditor"><span>үҙгәртергә</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=%D0%90%D1%81%D1%82%D1%80%D0%BE%D0%BD%D0%BE%D0%BC%D0%B8%D1%8F&action=edit&section=10" title="Ультрафиолет астрономияһы бүлегенең сығанаҡ кодын мөхәррирләү"><span>сығанаҡты үҙгәртеү</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>Ультрафиолет астрономия яҡынса 100 —3200 Å (10-320 нанометр) тулҡын оҙонлоғо менән шөғөлләнә. Был тулҡын оҙонлоғондағы яҡтылыҡты Ер атмосфераһы һеңдерә, шуға күрә был диапазонды өйрәнеү юғары атмосферанан йәки йыһандан башҡарыла. Ультрафиолет астрономия эҫе йондоҙҙарҙы (O һәм B кластарын) өйрәнеү өсөн ҡулайлыраҡ, сөнки нурланыштың төп өлөшө ошо диапазонға тура килә. Был үҙ эсенә башҡа галактикаларҙа һәм планета томанлыҡтарында зәңгәр йондоҙҙарҙы, супернова ҡалдыҡтарын, әүҙем галактик йәҙрәләрҙе өйрәнеүҙе үҙ эсенә ала. Әммә ультрафиолет нурланышты йондоҙ-ара саң еңел һеңдерә, шуға күрә уның өсөн үлсәү һөҙөмтәләрен төҙәтергә кәрәк. </p> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Радиоастрономия"><span id=".D0.A0.D0.B0.D0.B4.D0.B8.D0.BE.D0.B0.D1.81.D1.82.D1.80.D0.BE.D0.BD.D0.BE.D0.BC.D0.B8.D1.8F"></span>Радиоастрономия</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%D0%90%D1%81%D1%82%D1%80%D0%BE%D0%BD%D0%BE%D0%BC%D0%B8%D1%8F&veaction=edit&section=11" title="Радиоастрономия бүлеген мөхәррирләргә" class="mw-editsection-visualeditor"><span>үҙгәртергә</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=%D0%90%D1%81%D1%82%D1%80%D0%BE%D0%BD%D0%BE%D0%BC%D0%B8%D1%8F&action=edit&section=11" title="Радиоастрономия бүлегенең сығанаҡ кодын мөхәррирләү"><span>сығанаҡты үҙгәртеү</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <figure class="mw-default-size" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/%D0%A4%D0%B0%D0%B9%D0%BB:USA.NM.VeryLargeArray.02.jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/6/63/USA.NM.VeryLargeArray.02.jpg/220px-USA.NM.VeryLargeArray.02.jpg" decoding="async" width="220" height="165" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/6/63/USA.NM.VeryLargeArray.02.jpg/330px-USA.NM.VeryLargeArray.02.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/6/63/USA.NM.VeryLargeArray.02.jpg/440px-USA.NM.VeryLargeArray.02.jpg 2x" data-file-width="640" data-file-height="480" /></a><figcaption>Радиотелескоптар Сверхбольшой массив (Very Array Large) Сирокко булып, Нью-Мексико, АҠШ</figcaption></figure> <p>Радиоастрономия — тулҡын оҙонлоғо бер миллиметрҙан (яҡынса) ҙурыраҡ булған нурланышты өйрәнеү. Радиоастрономия астрономик күҙәтеүҙәрҙең башҡа төрҙәренән айырылып тора, сөнки өйрәнелә торған радиотулҡындарҙы айырым фотондар сифатында түгел, ә тулҡындар тип ҡарарға мөмкин. Әйтәйек, амплитуданы ла, радиотулҡындар фазаһын да үлсәргә мөмкин, ә ҡыҫҡа тулҡындар өсөн ул тиклем еңел түгел. </p><p>Ҡайһы бер радиотулҡындар йылылыҡ нурланышы рәүешендәге астрономик объекттар тарафынан сығарылһа ла, Ерҙән күҙәтелгән радиоэмиссияның күп өлөшөн синхротрон нурланыш тәшкил итә, ул электрондар магнит ҡырында хәрәкәт иткәндә барлыҡҡа килә. Бынан тыш, ҡайһы бер спектраль һыҙыҡтар йондоҙ-ара газ, атап әйткәндә, оҙонлоғо 21 см булған нейтраль водородтың спектраль һыҙығы ярҙамында барлыҡҡа килә. </p><p>Радиодиапазонда йыһан объекттарының күп төрлөлөгө, атап әйткәндә, өр-яңы йондоҙҙар, йондоҙ,-ара газ, пульсарҙар һәм актив галактик йәҙрәләр күҙәтелә.. </p> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Рентген_астрономияһы"><span id=".D0.A0.D0.B5.D0.BD.D1.82.D0.B3.D0.B5.D0.BD_.D0.B0.D1.81.D1.82.D1.80.D0.BE.D0.BD.D0.BE.D0.BC.D0.B8.D1.8F.D2.BB.D1.8B"></span>Рентген астрономияһы</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%D0%90%D1%81%D1%82%D1%80%D0%BE%D0%BD%D0%BE%D0%BC%D0%B8%D1%8F&veaction=edit&section=12" title="Рентген астрономияһы бүлеген мөхәррирләргә" class="mw-editsection-visualeditor"><span>үҙгәртергә</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=%D0%90%D1%81%D1%82%D1%80%D0%BE%D0%BD%D0%BE%D0%BC%D0%B8%D1%8F&action=edit&section=12" title="Рентген астрономияһы бүлегенең сығанаҡ кодын мөхәррирләү"><span>сығанаҡты үҙгәртеү</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>Рентген астрономияһы рентген диапазонында астрономик объекттарҙы өйрәнә. Ғәҙәттә объекттар рентген нурҙары бүлеп сығара: </p> <ul><li>синхротрон механизмы (магнит ҡырҙарында хәрәкәт итеүсе релятивистик электрондар)</li> <li>йоҡа газ ҡатламдарынан йылылыҡ нурланышы 107 К (10 млн кельвин — тежеү нурланышы тип аталған);</li> <li>ҙур газ есемдәренең йылылыҡ нурланышы 107 К-нан юғарыраҡ йылытыла (бөтөнләй ҡара тән нурланышы тип атала)</li></ul> <p>Рентген нурҙарын Ер атмосфераһы һеңдергәнлектән, рентген күҙәтеүҙәре башлыса орбиталь станцияларҙан, ракеталарҙан йәки йыһан аппараттарынан башҡарыла. Йыһандағы билдәле рентген сығанаҡтарына: рентген ҡуш йондоҙҙар, пульсарҙар, супернова ҡалдыҡтары, эллиптик галактикалар, галактика тупланмалары, әүҙем галактика йәҙрәләре инә. </p> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Гамма-нур_астрономияһы"><span id=".D0.93.D0.B0.D0.BC.D0.BC.D0.B0-.D0.BD.D1.83.D1.80_.D0.B0.D1.81.D1.82.D1.80.D0.BE.D0.BD.D0.BE.D0.BC.D0.B8.D1.8F.D2.BB.D1.8B"></span>Гамма-нур астрономияһы</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%D0%90%D1%81%D1%82%D1%80%D0%BE%D0%BD%D0%BE%D0%BC%D0%B8%D1%8F&veaction=edit&section=13" title="Гамма-нур астрономияһы бүлеген мөхәррирләргә" class="mw-editsection-visualeditor"><span>үҙгәртергә</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=%D0%90%D1%81%D1%82%D1%80%D0%BE%D0%BD%D0%BE%D0%BC%D0%B8%D1%8F&action=edit&section=13" title="Гамма-нур астрономияһы бүлегенең сығанаҡ кодын мөхәррирләү"><span>сығанаҡты үҙгәртеү</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>Гамма-нур астрономияһы — астрономик объекттарҙың иң ҡыҫҡа тулҡын нурланышын өйрәнә.. Гамма нурҙарын туранан-тура (Комптон телескобы кеүек юлдаштар) йәки ситләтеп (атмосфера Черенков телескоптары тип аталған махсус телескоптар ярҙамында) күҙәтергә мөмкин. Был телескоптарҙа Комптон эффекты, шулай уҡ Черенков нурланышы кеүек төрлө физик процестар арҡаһында гамма-нурҙарҙы Ер атмосфераһы һеңдергәндә барлыҡҡа килгән күҙгә күренеп торған яҡтылыҡ ялтырауыҡтары теркәлгән. </p><p>Гамма-нур сығанаҡтарҙың күпселеге — гамма-нурҙар шартлауы, улар бер нисә миллисекундтан алып мең секундҡа тиклем гамма-нурҙар бүлеп сығара. Гамма-нурланыш сығанаҡтарының 10 проценты ғына оҙаҡ ваҡыт әүҙем эшләй. Улар, атап әйткәндә, пульсарҙар, нейтрон йондоҙҙар һәм әүҙем галактик йәҙрәләрҙә ҡара упҡындарға дәғүәселәр. </p> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Электромагнит_нурланыш_менән_бәйле_булмаған_астрономия"><span id=".D0.AD.D0.BB.D0.B5.D0.BA.D1.82.D1.80.D0.BE.D0.BC.D0.B0.D0.B3.D0.BD.D0.B8.D1.82_.D0.BD.D1.83.D1.80.D0.BB.D0.B0.D0.BD.D1.8B.D1.88_.D0.BC.D0.B5.D0.BD.D3.99.D0.BD_.D0.B1.D3.99.D0.B9.D0.BB.D0.B5_.D0.B1.D1.83.D0.BB.D0.BC.D0.B0.D2.93.D0.B0.D0.BD_.D0.B0.D1.81.D1.82.D1.80.D0.BE.D0.BD.D0.BE.D0.BC.D0.B8.D1.8F"></span>Электромагнит нурланыш менән бәйле булмаған астрономия</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%D0%90%D1%81%D1%82%D1%80%D0%BE%D0%BD%D0%BE%D0%BC%D0%B8%D1%8F&veaction=edit&section=14" title="Электромагнит нурланыш менән бәйле булмаған астрономия бүлеген мөхәррирләргә" class="mw-editsection-visualeditor"><span>үҙгәртергә</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=%D0%90%D1%81%D1%82%D1%80%D0%BE%D0%BD%D0%BE%D0%BC%D0%B8%D1%8F&action=edit&section=14" title="Электромагнит нурланыш менән бәйле булмаған астрономия бүлегенең сығанаҡ кодын мөхәррирләү"><span>сығанаҡты үҙгәртеү</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>Нейтрино астрономияһында нейтриноларҙы асыҡлау өсөн SAGE, GALLEX, I/III Камиока кеүек махсус ер аҫты объекттары ҡулланыла. Бынан тыш, хәҙерге заман обсерваториялары йыһан нурҙарын теркәй ала, сөнки был бик юғары энергиялы киҫәксәләр, улар Ер атмосфераһына ингәндә икенсел киҫәксәләр каскадтарын бирә<sup id="cite_ref-9" class="reference"><a href="#cite_note-9"><span class="cite-bracket">[</span>9<span class="cite-bracket">]</span></a></sup>. Бынан тыш, буласаҡ ҡайһы бер нейтрино детекторҙары ер атмосфераһына йыһан нурҙары ингәндә тыуған киҫәксәләргә лә туранан-тура һиҙгерлек күрһәтә. </p><p><br /> Гравитацион-тулҡын астрономияһы астрономия астрономияның яңы йүнәлеше булып тора, ул компактлы объекттарҙы күҙәтеү өсөн гравитацион тулҡын детекторҙарын ҡулланырға тырыша. Бер нисә обсерватория төҙөлгән, мәҫәлән, ЛИГО гравитацион обсерваторияһының лазер интерферометры. Гравитацион тулҡындар тәүге тапҡыр 2015 йылда асыҡлана. </p><p>Планетар астрономия күк есемдәрен ерҙәге күҙәтеүҙәр менән генә түгел, ә йыһан аппараттары ярҙамында уларҙы туранан-тура өйрәнеү менән дә шөғөлләнә, шул иҫәптән материя өлгөләрен Ергә еткерә. Бынан тыш, күп кенә ҡулайламалар орбитала йәки күк есемдәре өҫтөндә төрлө мәғлүмәт йыя, ә ҡайһы берҙәре унда төрлө тәжрибәләр үткәрә. </p> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Күк_механикаһы_һәм_астрометрия"><span id=".D0.9A.D2.AF.D0.BA_.D0.BC.D0.B5.D1.85.D0.B0.D0.BD.D0.B8.D0.BA.D0.B0.D2.BB.D1.8B_.D2.BB.D3.99.D0.BC_.D0.B0.D1.81.D1.82.D1.80.D0.BE.D0.BC.D0.B5.D1.82.D1.80.D0.B8.D1.8F"></span>Күк механикаһы һәм астрометрия</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%D0%90%D1%81%D1%82%D1%80%D0%BE%D0%BD%D0%BE%D0%BC%D0%B8%D1%8F&veaction=edit&section=15" title="Күк механикаһы һәм астрометрия бүлеген мөхәррирләргә" class="mw-editsection-visualeditor"><span>үҙгәртергә</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=%D0%90%D1%81%D1%82%D1%80%D0%BE%D0%BD%D0%BE%D0%BC%D0%B8%D1%8F&action=edit&section=15" title="Күк механикаһы һәм астрометрия бүлегенең сығанаҡ кодын мөхәррирләү"><span>сығанаҡты үҙгәртеү</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>Астрометрия — астрономияның иң боронғо бүлектәренең береһе. Күк объекттарының торошон үлсәү менән шөғөлләнә. Ҡасандыр навигацияла Ҡояштың, Айҙың, планеталарҙың һәм йондоҙҙарҙың ҡайҙа урынлашыуы тураһында аныҡ мәғлүмәттәр бик мөһим роль уйнаған. Планеталарҙың торошон ентекле үлсәү гравитацион пертурбацияларҙы тәрән аңлауға килтерә, был уларҙың үткән урынын юғары теүәллек менән иҫәпләргә һәм киләсәкте күҙалларға мөмкинлек бирә. Был тармаҡ күк механикаһы булараҡ билдәле. Хәҙер Ергә яҡын объекттарҙы күҙәтеү уларға яҡынлашыуҙы, шулай уҡ ер менән төрлө объекттарҙың бәрелешеүен алдан белергә мөмкинлек бирә.<sup id="cite_ref-10" class="reference"><a href="#cite_note-10"><span class="cite-bracket">[</span>10<span class="cite-bracket">]</span></a></sup>. </p><p>Яҡын-тирәләге йондоҙҙарҙың параллакстарын үлсәү йыһандағы алыҫ арауыҡтарҙы билдәләү һәм Ғаләмдең масштабын үлсәү өсөн нигеҙ булып тора. Был үлсәүҙәр алыҫ йондоҙҙарҙың үҙенсәлектәрен билдәләү өсөн нигеҙ булып тора; үҙенсәлектәрен күрше йондоҙҙар менән сағыштырырға мөмкин. Радиаль тиҙлектәрҙе үлсәү һәм күк есемдәренең үҙ хәрәкәте был системаларҙың кинематикаһын беҙҙең галактикала өйрәнергә мөмкинлек бирә. Астрометрик һөҙөмтәләр ҡараңғы материяның галактикала таралыуын үлсәү өсөн ҡулланыла ала.. </p><p>1990-сы йылдарҙа ҙур экстрасоляр планеталарҙы (күрше йондоҙҙар тирәләй әйләнгән планеталарҙы) асыҡлау өсөн йондоҙ тирбәлеүҙәрен үлсәүҙең астрометрик ысулдары ҡулланыла.<sup id="cite_ref-Wolszczan_11-0" class="reference"><a href="#cite_note-Wolszczan-11"><span class="cite-bracket">[</span>11<span class="cite-bracket">]</span></a></sup>. </p> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Атмосферанан_тыш_булған_астрономия"><span id=".D0.90.D1.82.D0.BC.D0.BE.D1.81.D1.84.D0.B5.D1.80.D0.B0.D0.BD.D0.B0.D0.BD_.D1.82.D1.8B.D1.88_.D0.B1.D1.83.D0.BB.D2.93.D0.B0.D0.BD_.D0.B0.D1.81.D1.82.D1.80.D0.BE.D0.BD.D0.BE.D0.BC.D0.B8.D1.8F"></span>Атмосферанан тыш булған астрономия</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%D0%90%D1%81%D1%82%D1%80%D0%BE%D0%BD%D0%BE%D0%BC%D0%B8%D1%8F&veaction=edit&section=16" title="Атмосферанан тыш булған астрономия бүлеген мөхәррирләргә" class="mw-editsection-visualeditor"><span>үҙгәртергә</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=%D0%90%D1%81%D1%82%D1%80%D0%BE%D0%BD%D0%BE%D0%BC%D0%B8%D1%8F&action=edit&section=16" title="Атмосферанан тыш булған астрономия бүлегенең сығанаҡ кодын мөхәррирләү"><span>сығанаҡты үҙгәртеү</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>Йыһан техникаһы ярҙамында үткәрелгән тикшеренеүҙәр күк есемдәрен һәм йыһан мөхитен өйрәнеү ысулдары араһында айырым урын биләй. 1957 йылда СССР-ҙа донъяла беренсе яһалма ер юлдашы ебәрелеү был тикшеренеүҙәрҙеү башланғысы була… Йыһан аппараттары электромагнит нурланыштың бөтә тулҡын оҙонлоғо диапазондарында тикшеренеүҙәр үткәреү мөмкинлеген бирә. Шуға күрә хәҙерге астрономияны йыш ҡына бөтә тулҡын астрономияһы тип атайҙар. Атмосферанан тыш күҙәтеүҙәр йыһанда Ер атмосфераһы йотҡан йәки бик ныҡ үҙгәргән нурланыш алырға мөмкинлек бирә: ҡайһы бер тулҡын оҙонлоғондағы радиоэлемтәләр Ергә барып етмәй, шулай уҡ Ҡояштан һәм башҡа есемдәрҙән корпускуляр нурланыш ала. Йондоҙҙарҙың һәм томанлыҡтарҙың, планета-ара һәм йондоҙ-ара мөхиттең быға тиклем килеп сыҡмаған нурланыш төрҙәрен өйрәнеү Ғаләмдең физик процестары тураһындағы белемдәребеҙҙе байытты. Атап әйткәндә, рентген нурланышының быға тиклем билдәле булмаған сығанаҡтары — рентген пульсарҙары табылған. Алыҫ есемдәрҙең тәбиғәте һәм уларҙың системалары тураһында күп мәғлүмәт төрлө йыһан аппараттарында ҡуйылған спектрографтар ярҙамында үткәрелгән тикшеренеүҙәр ярҙамында ла алына. </p> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Күп_каналлы_астрономия"><span id=".D0.9A.D2.AF.D0.BF_.D0.BA.D0.B0.D0.BD.D0.B0.D0.BB.D0.BB.D1.8B_.D0.B0.D1.81.D1.82.D1.80.D0.BE.D0.BD.D0.BE.D0.BC.D0.B8.D1.8F"></span>Күп каналлы астрономия</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%D0%90%D1%81%D1%82%D1%80%D0%BE%D0%BD%D0%BE%D0%BC%D0%B8%D1%8F&veaction=edit&section=17" title="Күп каналлы астрономия бүлеген мөхәррирләргә" class="mw-editsection-visualeditor"><span>үҙгәртергә</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=%D0%90%D1%81%D1%82%D1%80%D0%BE%D0%BD%D0%BE%D0%BC%D0%B8%D1%8F&action=edit&section=17" title="Күп каналлы астрономия бүлегенең сығанаҡ кодын мөхәррирләү"><span>сығанаҡты үҙгәртеү</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>Күп каналлы астрономия электромагнит нурланышты, гравитацион тулҡындарҙы һәм уны өйрәнеү өсөн бер үк космик объект йәки күренеш бүлеп сығарған элементар киҫәксәләрҙе бер үк ваҡытта ҡабул итеүҙе ҡуллана. </p> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Теоретик_астрономия"><span id=".D0.A2.D0.B5.D0.BE.D1.80.D0.B5.D1.82.D0.B8.D0.BA_.D0.B0.D1.81.D1.82.D1.80.D0.BE.D0.BD.D0.BE.D0.BC.D0.B8.D1.8F"></span>Теоретик астрономия</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%D0%90%D1%81%D1%82%D1%80%D0%BE%D0%BD%D0%BE%D0%BC%D0%B8%D1%8F&veaction=edit&section=18" title="Теоретик астрономия бүлеген мөхәррирләргә" class="mw-editsection-visualeditor"><span>үҙгәртергә</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=%D0%90%D1%81%D1%82%D1%80%D0%BE%D0%BD%D0%BE%D0%BC%D0%B8%D1%8F&action=edit&section=18" title="Теоретик астрономия бүлегенең сығанаҡ кодын мөхәррирләү"><span>сығанаҡты үҙгәртеү</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>Теоретик астрономдар аналитик моделдәрҙе (мәҫәлән, йондоҙҙарҙың яҡынса тәртибе өсөн политроптарҙы) һәм һанлы моделләштереүҙе үҙ эсенә алған ҡоралдарҙың киң спектрын ҡуллана. Һәр ысулдың үҙ өҫтөнлөгө бар. Процестың аналитик моделе, ғәҙәттә, бының ни өсөн булғанын яҡшыраҡ аңлай. Һан моделдәре, моғайын, башҡаса күренмәҫ күренештәр һәм эффекттар барлығын күрһәтергә мөмкин.<sup id="cite_ref-12" class="reference"><a href="#cite_note-12"><span class="cite-bracket">[</span>12<span class="cite-bracket">]</span></a></sup><sup id="cite_ref-13" class="reference"><a href="#cite_note-13"><span class="cite-bracket">[</span>13<span class="cite-bracket">]</span></a></sup>. </p><p>Астрономия өлкәһендәге теоретиктар теоретик моделдәр төҙөргә һәм тикшеренеүҙәрҙә был симуляцияларҙың эҙемтәләрен асыҡларға тырыша. Был күҙәтеүселәргә моделде кире ҡаға алған йәки бер нисә альтернатив йәки ҡапма-ҡаршылыҡлы моделдәр араһында һайлауҙа ярҙам иткән мәғлүмәттәрҙе эҙләргә мөмкинлек бирә. Теоретиктар шулай уҡ яңы мәғлүмәттәрҙе иҫәпкә алыу өсөн модель төҙөүҙә йәки үҙгәртеүҙә тәжрибә үткәрә. Айырмалы булған осраҡта һөҙөмтәне минималь үҙгәрештәр индереп төҙәтеүгә өлгәшергә тырышыу дөйөм йүнәлеш булып тора. Ҡайһы бер осраҡтарҙа ваҡыт үтеү менән ҡапма-ҡаршылыҡлы мәғлүмәттәрҙең күплеге моделдән бөтөнләй баш тартыуға килтереүе мөмкин. </p><p>Теоретик астрономдар өйрәнгән темаларға йондоҙ динамикаһы һәм галактикалар эволюцияһы, Ғаләмдең күләмле төҙөлөшө, йыһан нурҙарының килеп сығышы, дөйөм сағыштырмалыҡ һәм физик космология, атап әйткәндә ҡыллы космология һәм киҫәксәләр астрофизикаһы инә. Сағыштырмалыҡ физик күренештәрҙә гравитация ҙур роль уйнаған күләмле структураларҙы өйрәнеү өсөн мөһим. Был ҡара упҡындарҙы һәм гравитацион тулҡындарҙы өйрәнеү өсөн нигеҙ булып тора. Астрономияла киң ҡабул ителгән һәм өйрәнелгән теорияларҙың һәм моделдәрҙең ҡайһы берҙәре хәҙер Lambda-CDM моделенә индерелгән ҙур шартлау, космос экспансияһы, ҡараңғы материя, фундаменталь физик теориялар булып тора. </p> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Һәүәҫкәрҙәр_астрономияһы"><span id=".D2.BA.D3.99.D2.AF.D3.99.D2.AB.D0.BA.D3.99.D1.80.D2.99.D3.99.D1.80_.D0.B0.D1.81.D1.82.D1.80.D0.BE.D0.BD.D0.BE.D0.BC.D0.B8.D1.8F.D2.BB.D1.8B"></span>Һәүәҫкәрҙәр астрономияһы</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%D0%90%D1%81%D1%82%D1%80%D0%BE%D0%BD%D0%BE%D0%BC%D0%B8%D1%8F&veaction=edit&section=19" title="Һәүәҫкәрҙәр астрономияһы бүлеген мөхәррирләргә" class="mw-editsection-visualeditor"><span>үҙгәртергә</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=%D0%90%D1%81%D1%82%D1%80%D0%BE%D0%BD%D0%BE%D0%BC%D0%B8%D1%8F&action=edit&section=19" title="Һәүәҫкәрҙәр астрономияһы бүлегенең сығанаҡ кодын мөхәррирләү"><span>сығанаҡты үҙгәртеү</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>Астрономия — һәүәҫкәрҙәрҙең өлөшө ҙур булған фәндәрҙең береһе.<sup id="cite_ref-14" class="reference"><a href="#cite_note-14"><span class="cite-bracket">[</span>14<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> Һәүәҫкәрҙәрҙең техник мөмкинлектәре күпкә әҙерәк булһа ла, һәүәҫкәр күҙәтеүҙәрҙең дөйөм күләме профессионалға ҡарағанда ҙурыраҡ. Ҡайһы саҡта үҙ ҡорамалдарын төҙөйҙәр (2 быуат элекке кеүек). Ниһайәт, ғалимдарҙың күбеһе ошо мөхиттән сыҡҡан. Һәүәҫкәр астрономдарҙы күҙәтеүҙең төп объекттары булып Ай, планеталар, йондоҙҙар, кометалар, метеор ҡойма ямғырҙар һәм тәрән арауыҡтың төрлө объекттары тора, улар: йондоҙҙар тупланмаһы, галактикалар һәм томанлыҡтар. Һәүәҫкәр астрономия, һәүәҫкәр астрофотография тармаҡтарының береһе — төнгө күк йөҙө участкаларының фотоһүрәте. Мауығыусыларҙың күбеһе айырым объекттарға, объект төрҙәренә йәки ваҡиға төрҙәренә махсуслаша. </p><p>Һәүәҫкәрҙәр күбеһе күҙгә күренгән спектрҙа эшләй, әммә ҙур булмаған өлөшө башҡа тулҡын оҙонлоғонда тәжрибә үткәрә. Был ябай телескоптарҙа инфраҡыҙыл фильтрҙар ҡулланыуҙы, шулай уҡ радио телескоптар ҡулланыуҙы үҙ эсенә ала. Һәүәҫкәр радиоастрономия пионеры — Карл Янский, ул 1930 йылдарҙа радиотапшырыуҙарҙа күк йөҙөн күҙәтә башлай. Ҡайһы бер һәүәҫкәр астрономдар йорт телескоптарын да, радио телескоптарын да ҡуллана,.<sup id="cite_ref-15" class="reference"><a href="#cite_note-15"><span class="cite-bracket">[</span>15<span class="cite-bracket">]</span></a></sup><sup id="cite_ref-16" class="reference"><a href="#cite_note-16"><span class="cite-bracket">[</span>16<span class="cite-bracket">]</span></a></sup>. </p><p>Һәүәҫкәр астрономдар был фәнгә үҙ өлөшөн индереүен дауам итә. Был уларҙың өлөшө һиҙелерлек булырға мөмкин булған бик аҙ дисциплиналарҙың береһе. Йыш ҡына улар йондоҙҙарҙың астероидтар менән ҡапланыуын күҙәтә, һәм был мәғлүмәттәр астероидтарҙың орбиталарын аныҡлау өсөн ҡулланыла. Ҡайһы саҡта һәүәҫкәрҙәр кометалар таба, һәм уларҙың күбеһе үҙгәреүсән йондоҙҙарҙы даими күҙәтә. Ә цифрлы технологияларҙың алға китеше һәүәҫкәрҙәргә астрофотографияла иҫ киткес алға китеш яһарға мөмкинлек бирә. </p> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Мәғарифта"><span id=".D0.9C.D3.99.D2.93.D0.B0.D1.80.D0.B8.D1.84.D1.82.D0.B0"></span>Мәғарифта</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%D0%90%D1%81%D1%82%D1%80%D0%BE%D0%BD%D0%BE%D0%BC%D0%B8%D1%8F&veaction=edit&section=20" title="Мәғарифта бүлеген мөхәррирләргә" class="mw-editsection-visualeditor"><span>үҙгәртергә</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=%D0%90%D1%81%D1%82%D1%80%D0%BE%D0%BD%D0%BE%D0%BC%D0%B8%D1%8F&action=edit&section=20" title="Мәғарифта бүлегенең сығанаҡ кодын мөхәррирләү"><span>сығанаҡты үҙгәртеү</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p><a href="/wiki/2009_%D0%B9%D1%8B%D0%BB" title="2009 йыл">2009 йыл</a> <a href="/wiki/%D0%91%D0%B5%D1%80%D0%BB%D3%99%D1%88%D0%BA%D3%99%D0%BD_%D0%9C%D0%B8%D0%BB%D0%BB%D3%99%D1%82%D1%82%D3%99%D1%80_%D0%9E%D0%B9%D0%BE%D1%88%D0%BC%D0%B0%D2%BB%D1%8B" title="Берләшкән Милләттәр Ойошмаһы">Берләшкән Милләттәр Ойошмаһы</a> тарафынан Халыҡ-ара астрономия йылы тип иғлан ителә. Төп баҫым йәмғиәттең астрономияға ҡыҙыҡһыныуын арттырыуға һәм уны аңлауға яһала. Ошо уҡ маҡсатта йыл һайын астрономия көнө үткәрелә. 24 сентябрҙә, 2020 йылда 15-се ултырышта һәм 2021 йылдың 24-25 мартында Космос миссияһын планлаштырыу буйынса консультатив төркөмдөң (ЦГКПМ) 18-сы ултырышында, шулай уҡ 2021 йылдың 30 апрелендә планеталарҙы һаҡлау буйынса 7-се конференцияла БМО Секретариатына <a href="/wiki/2009_%D0%B9%D1%8B%D0%BB" title="2009 йыл">2029 йыл</a>ды Халыҡ-ара планеталарҙы һаҡлау йылы тип иғлан итеү тураһында ғариза биреү тураһында ҡарар тикшерелә. </p><p>Айырым предмет булараҡ СССР мәктәптәрендә астрономия 1932 йылда индерелә (7-се һәм 9-сы кластарҙа), 1935 йылда 10-сы класҡа күсерелә. 1993 йылдан астрономия мәктәп программаһында факультатив булып ҡала, һәм ул уҡыу программаһынан юҡҡа сыға тиерлек. ВЦИОМ-дың һорауламаһы буйынса, 2007 йылда рәсәйлеләрҙең 29 проценты Ер Ҡояш тирәләй әйләнеп йөрөмәй, киреһенсә — Ҡояш Ер тирәләй әйләнә, ә 2011 йылда рәсәйлеләрҙең 33 проценты шундай ҡарашта булған, тип иҫәпләгән. 2017 йылдың 1 сентябренән Рәсәй мәктәптәрендә астрономияны уҡытыу мотлаҡ була (10-сы йәки 11-се класта).<sup id="cite_ref-17" class="reference"><a href="#cite_note-17"><span class="cite-bracket">[</span>17<span class="cite-bracket">]</span></a></sup>. </p> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Белем_системаһы_классификацияһы_кодтары"><span id=".D0.91.D0.B5.D0.BB.D0.B5.D0.BC_.D1.81.D0.B8.D1.81.D1.82.D0.B5.D0.BC.D0.B0.D2.BB.D1.8B_.D0.BA.D0.BB.D0.B0.D1.81.D1.81.D0.B8.D1.84.D0.B8.D0.BA.D0.B0.D1.86.D0.B8.D1.8F.D2.BB.D1.8B_.D0.BA.D0.BE.D0.B4.D1.82.D0.B0.D1.80.D1.8B"></span>Белем системаһы классификацияһы кодтары</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%D0%90%D1%81%D1%82%D1%80%D0%BE%D0%BD%D0%BE%D0%BC%D0%B8%D1%8F&veaction=edit&section=21" title="Белем системаһы классификацияһы кодтары бүлеген мөхәррирләргә" class="mw-editsection-visualeditor"><span>үҙгәртергә</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=%D0%90%D1%81%D1%82%D1%80%D0%BE%D0%BD%D0%BE%D0%BC%D0%B8%D1%8F&action=edit&section=21" title="Белем системаһы классификацияһы кодтары бүлегенең сығанаҡ кодын мөхәррирләү"><span>сығанаҡты үҙгәртеү</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <ul><li>УДК 52</li> <li><a href="https://ru.wikipedia.org/wiki/%D0%93%D0%BE%D1%81%D1%83%D0%B4%D0%B0%D1%80%D1%81%D1%82%D0%B2%D0%B5%D0%BD%D0%BD%D1%8B%D0%B9_%D1%80%D1%83%D0%B1%D1%80%D0%B8%D0%BA%D0%B0%D1%82%D0%BE%D1%80_%D0%BD%D0%B0%D1%83%D1%87%D0%BD%D0%BE-%D1%82%D0%B5%D1%85%D0%BD%D0%B8%D1%87%D0%B5%D1%81%D0%BA%D0%BE%D0%B9_%D0%B8%D0%BD%D1%84%D0%BE%D1%80%D0%BC%D0%B0%D1%86%D0%B8%D0%B8" class="extiw" title="ru:Государственный рубрикатор научно-технической информации">Государственный рубрикатор научно-технической информации</a> (ГРНТИ) (по состоянию на 2001 год): <a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.gsnti-norms.ru/norms/common/doc.asp?0&/norms/grnti/gr41.htm">41 АСТРОНОМИЯ</a><span style="font-size:85%; margin-left:0.2em; color:var(--color-subtle, #54595d)">(недоступная ссылка)</span></li></ul> <p><br /> </p> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Иҫкәрмәләр"><span id=".D0.98.D2.AB.D0.BA.D3.99.D1.80.D0.BC.D3.99.D0.BB.D3.99.D1.80"></span>Иҫкәрмәләр</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%D0%90%D1%81%D1%82%D1%80%D0%BE%D0%BD%D0%BE%D0%BC%D0%B8%D1%8F&veaction=edit&section=22" title="Иҫкәрмәләр бүлеген мөхәррирләргә" class="mw-editsection-visualeditor"><span>үҙгәртергә</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=%D0%90%D1%81%D1%82%D1%80%D0%BE%D0%BD%D0%BE%D0%BC%D0%B8%D1%8F&action=edit&section=22" title="Иҫкәрмәләр бүлегенең сығанаҡ кодын мөхәррирләү"><span>сығанаҡты үҙгәртеү</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <div class="references-small" style="column-count:2;-moz-column-count:2;-webkit-column-count:2;"> <ol class="references"> <li id="cite_note-_10a8b022109ab5f5-1"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-_10a8b022109ab5f5_1-0">↑</a></span> <span class="reference-text"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://thenextweb.com/vocabulary/astronomy/">https://thenextweb.com/vocabulary/astronomy/</a><span class="wef_low_priority_links"></span></span> </li> <li id="cite_note-Кононович_и_Мороз—2004——-2"><span class="mw-cite-backlink">↑ <sup><a href="#cite_ref-Кононович_и_Мороз—2004——_2-0">2,0</a></sup> <sup><a href="#cite_ref-Кононович_и_Мороз—2004——_2-1">2,1</a></sup> <sup><a href="#cite_ref-Кононович_и_Мороз—2004——_2-2">2,2</a></sup></span> <span class="reference-text"><a href="#CITEREFКононович_и_Мороз2004">Кононович и Мороз, 2004</a></span> </li> <li id="cite_note-Кононович_и_Мороз—2004——5-3"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-Кононович_и_Мороз—2004——5_3-0">↑</a></span> <span class="reference-text"><a href="#CITEREFКононович_и_Мороз2004">Кононович и Мороз, 2004</a>, с. 5</span> </li> <li id="cite_note-4"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-4">↑</a></span> <span class="reference-text"><span class="citation no-wikidata" data-wikidata-property-id="P1343"><span data-wikidata-qualifier-id="P248"><a href="https://ru.wikipedia.org/wiki/s:%D0%AD%D0%A1%D0%91%D0%95/%D0%98%D0%BD%D0%B4%D0%B5%D0%BA%D1%81" class="extiw" title="ru:s:ЭСБЕ/Индекс">Индекс</a></span> // <a href="/wiki/%D0%91%D1%80%D0%BE%D0%BA%D0%B3%D0%B0%D1%83%D0%B7_%D2%BB%D3%99%D0%BC_%D0%95%D1%84%D1%80%D0%BE%D0%BD%D0%B4%D1%8B%D2%A3_%D1%8D%D0%BD%D1%86%D0%B8%D0%BA%D0%BB%D0%BE%D0%BF%D0%B5%D0%B4%D0%B8%D0%BA_%D2%BB%D2%AF%D2%99%D0%BB%D0%B5%D0%B3%D0%B5" title="Брокгауз һәм Ефрондың энциклопедик һүҙлеге">Брокгауз һәм Ефрондың энциклопедик һүҙлеге</a>: 86 томда (82 т. һәм 4 өҫтәмә том). — <span style="border-bottom:1px dotted gray; cursor:default;" title="Санкт-Петербург">СПб.</span>, 1890—1907.</span> <span class="ref-info" title="Рус телендә" style="font-size:85%; cursor:help; color:var(--color-subtle, #54595d);">(рус.)</span></span> </li> <li id="cite_note-5"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-5">↑</a></span> <span class="reference-text"><span class="citation"><b class="error">Ошибка: не задан параметр <code>|<span style="white-space:nowrap;">заглавие</span>=</code> в шаблоне <span style="color:#708090" class="wp-templatelink">{{<a href="/wiki/%D2%A0%D0%B0%D0%BB%D1%8B%D0%BF:%D0%9F%D1%83%D0%B1%D0%BB%D0%B8%D0%BA%D0%B0%D1%86%D0%B8%D1%8F" title="Ҡалып:Публикация">публикация</a>}}</span></b>.</span></span> </li> <li id="cite_note-moore1997-6"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-moore1997_6-0">↑</a></span> <span class="reference-text"><span class="citation no-wikidata" data-wikidata-property-id="P1343"><i>Moore, P.</i> Philip's Atlas of the Universe. — Great Britain: George Philis Limited, 1997. — <a href="/wiki/%D0%9C%D0%B0%D1%85%D1%81%D1%83%D1%81:%D0%9A%D0%B8%D1%82%D0%B0%D0%BF_%D1%81%D1%8B%D2%93%D0%B0%D0%BD%D0%B0%D2%A1%D1%82%D0%B0%D1%80%D1%8B/0540074659" class="internal mw-magiclink-isbn">ISBN 0-540-07465-9</a>.</span></span> </li> <li id="cite_note-7"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-7">↑</a></span> <span class="reference-text">Staff. <a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.esa.int/esaCP/SEMX9PZO4HD_FeatureWeek_0.html">Why infrared astronomy is a hot topic</a>  <span class="ref-info" title="Инглиз телендә" style="font-size:85%; cursor:help; color:var(--color-subtle, #54595d);">(инг.)</span>, <i>ESA</i> (11 September 2003). <small>11 август 2008 тикшерелгән.</small></span> </li> <li id="cite_note-8"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-8">↑</a></span> <span class="reference-text"><a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.ipac.caltech.edu/Outreach/Edu/Spectra/irspec.html">Infrared Spectroscopy – An Overview</a>  <span class="ref-info" title="Инглиз телендә" style="font-size:85%; cursor:help; color:var(--color-subtle, #54595d);">(инг.)</span>, <i>NASA/IPAC</i>. <small>11 август 2008 тикшерелгән.</small> <small><span style="white-space: nowrap;"> 2016 йыл 16 июль <a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20160716031530/http://www.ipac.caltech.edu/outreach/Edu/Spectra/irspec.html">архивланған</a>.</span></small></span> </li> <li id="cite_note-9"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-9">↑</a></span> <span class="reference-text"><span class="citation no-wikidata" data-wikidata-property-id="P1343" id="CITEREFGaisser1990"><i>Gaisser, Thomas K.</i> <a rel="nofollow" class="external text" href="https://archive.org/details/cosmicrayspartic00gais">Cosmic Rays and Particle Physics</a>. — <a href="/w/index.php?title=%D0%98%D0%B7%D0%B4%D0%B0%D1%82%D0%B5%D0%BB%D1%8C%D1%81%D1%82%D0%B2%D0%BE_%D0%9A%D0%B5%D0%BC%D0%B1%D1%80%D0%B8%D0%B4%D0%B6%D1%81%D0%BA%D0%BE%D0%B3%D0%BE_%D1%83%D0%BD%D0%B8%D0%B2%D0%B5%D1%80%D1%81%D0%B8%D1%82%D0%B5%D1%82%D0%B0&action=edit&redlink=1" class="new" title="Издательство Кембриджского университета (был бит юҡ)">Cambridge University Press</a>, 1990. — С. <a rel="nofollow" class="external text" href="https://archive.org/details/cosmicrayspartic00gais/page/n9">1</a>—2. — <a href="/wiki/%D0%9C%D0%B0%D1%85%D1%81%D1%83%D1%81:%D0%9A%D0%B8%D1%82%D0%B0%D0%BF_%D1%81%D1%8B%D2%93%D0%B0%D0%BD%D0%B0%D2%A1%D1%82%D0%B0%D1%80%D1%8B/0521339316" class="internal mw-magiclink-isbn">ISBN 0-521-33931-6</a>.</span></span> </li> <li id="cite_note-10"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-10">↑</a></span> <span class="reference-text"><span class="citation"><i>Calvert, James B.</i> <span lang="en"><a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.du.edu/~jcalvert/phys/orbits.htm">Celestial Mechanics</a></span> <span class="ref-info" style="cursor:help;" title="на языке инглиз теле">(ингл.)</span>. University of Denver (28 март 2003). <small>Дата обращения: 21 август 2006.</small> <small><a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20060907120741/http://www.du.edu/~jcalvert/phys/orbits.htm">Архивировано</a> 7 сентябрь 2006 года.</small></span></span> </li> <li id="cite_note-Wolszczan-11"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-Wolszczan_11-0">↑</a></span> <span class="reference-text"><span class="citation" id="CITEREFWolszczan1992"><i>Wolszczan, A.; Frail, D. A.</i> A planetary system around the millisecond pulsar PSR1257+12 <span class="ref-info" title="Инглиз телендә" style="font-size:85%; cursor:help; color:var(--color-subtle, #54595d);">(инг.)</span> // <i>Nature</i> : journal. — 1992. — Т. 355. — № 6356. — С. 145—147. — <a href="/w/index.php?title=%D0%98%D0%B4%D0%B5%D0%BD%D1%82%D0%B8%D1%84%D0%B8%D0%BA%D0%B0%D1%82%D0%BE%D1%80_%D1%86%D0%B8%D1%84%D1%80%D0%BE%D0%B2%D0%BE%D0%B3%D0%BE_%D0%BE%D0%B1%D1%8A%D0%B5%D0%BA%D1%82%D0%B0&action=edit&redlink=1" class="new" title="Идентификатор цифрового объекта (был бит юҡ)">DOI</a>:<a href="//doi.org/10.1038/355145a0" class="extiw" title="doi:10.1038/355145a0">10.1038/355145a0</a> — <span class="noprint"><a href="/w/index.php?title=Bibcode&action=edit&redlink=1" class="new" title="Bibcode (был бит юҡ)">Bibcode</a>: <a rel="nofollow" class="external text" href="http://adsabs.harvard.edu/abs/1992Natur.355..145W">1992Natur.355..145W</a></span></span></span> </li> <li id="cite_note-12"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-12">↑</a></span> <span class="reference-text"><span class="citation"><i><span style="white-space: nowrap;">Roth H.</span></i> A Slowly Contracting or Expanding Fluid Sphere and its Stability // <i>Physical Review</i>. — 1932. — Vol. 39, Is. 3. — P. 525–529. — <a href="/w/index.php?title=%D0%98%D0%B4%D0%B5%D0%BD%D1%82%D0%B8%D1%84%D0%B8%D0%BA%D0%B0%D1%82%D0%BE%D1%80_%D1%86%D0%B8%D1%84%D1%80%D0%BE%D0%B2%D0%BE%D0%B3%D0%BE_%D0%BE%D0%B1%D1%8A%D0%B5%D0%BA%D1%82%D0%B0&action=edit&redlink=1" class="new" title="Идентификатор цифрового объекта (был бит юҡ)">DOI</a>:<a href="//doi.org/10.1103/PhysRev.39.525" class="extiw" title="doi:10.1103/PhysRev.39.525">10.1103/PhysRev.39.525</a> — <span class="noprint"><a href="/w/index.php?title=Bibcode&action=edit&redlink=1" class="new" title="Bibcode (был бит юҡ)">Bibcode</a>: <a rel="nofollow" class="external text" href="http://adsabs.harvard.edu/abs/1932PhRv...39..525R">1932PhRv...39..525R</a></span></span></span> </li> <li id="cite_note-13"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-13">↑</a></span> <span class="reference-text"><span class="citation no-wikidata" data-wikidata-property-id="P1343"><i><span style="white-space: nowrap;">Eddington A.S.</span></i> <a rel="nofollow" class="external text" href="https://books.google.ru/books?id=K_cYRYZCjNAC&printsec=frontcover&dq#v=onepage&q&f=false">Internal Constitution of the Stars</a>. — Cambridge University Press, 1988. — 407 p. — (Cambridge Science Classics). — <a href="/wiki/%D0%9C%D0%B0%D1%85%D1%81%D1%83%D1%81:%D0%9A%D0%B8%D1%82%D0%B0%D0%BF_%D1%81%D1%8B%D2%93%D0%B0%D0%BD%D0%B0%D2%A1%D1%82%D0%B0%D1%80%D1%8B/9780521337083" class="internal mw-magiclink-isbn">ISBN 978-0-521-33708-3</a>.</span></span> </li> <li id="cite_note-14"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-14">↑</a></span> <span class="reference-text"><span class="citation"><i>Mims III, Forrest M.</i> Amateur Science—Strong Tradition, Bright Future <span class="ref-info" title="Инглиз телендә" style="font-size:85%; cursor:help; color:var(--color-subtle, #54595d);">(инг.)</span> // <i>Science</i>. — 1999. — Т. 284. — № 5411. — С. 55—56. — <a href="/w/index.php?title=%D0%98%D0%B4%D0%B5%D0%BD%D1%82%D0%B8%D1%84%D0%B8%D0%BA%D0%B0%D1%82%D0%BE%D1%80_%D1%86%D0%B8%D1%84%D1%80%D0%BE%D0%B2%D0%BE%D0%B3%D0%BE_%D0%BE%D0%B1%D1%8A%D0%B5%D0%BA%D1%82%D0%B0&action=edit&redlink=1" class="new" title="Идентификатор цифрового объекта (был бит юҡ)">DOI</a>:<a href="//doi.org/10.1126/science.284.5411.55" class="extiw" title="doi:10.1126/science.284.5411.55">10.1126/science.284.5411.55</a> — <span class="noprint"><a href="/w/index.php?title=Bibcode&action=edit&redlink=1" class="new" title="Bibcode (был бит юҡ)">Bibcode</a>: <a rel="nofollow" class="external text" href="http://adsabs.harvard.edu/abs/1999Sci...284...55M">1999Sci...284...55M</a></span></span></span> </li> <li id="cite_note-15"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-15">↑</a></span> <span class="reference-text"><span class="citation"><i>Ghigo, F.</i> <span lang="en"><a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.nrao.edu/whatisra/hist_jansky.shtml">Karl Jansky and the Discovery of Cosmic Radio Waves</a></span> <span class="ref-info" style="cursor:help;" title="на языке инглиз теле">(ингл.)</span>. National Radio Astronomy Observatory (7 февраль 2006). <small>Дата обращения: 24 август 2006.</small> <small><a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20060831105945/http://www.nrao.edu/whatisra/hist_jansky.shtml">Архивировано</a> 31 август 2006 года.</small></span></span> </li> <li id="cite_note-16"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-16">↑</a></span> <span class="reference-text"><span class="citation"><span lang="en"><a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.users.globalnet.co.uk/~arcus/cara/">Cambridge Amateur Radio Astronomers</a></span> <span class="ref-info" style="cursor:help;" title="на языке инглиз теле">(ингл.)</span>. <small>Дата обращения: 24 август 2006.</small> <small><a rel="nofollow" class="external text" href="https://archive.is/20120524/http://www.users.globalnet.co.uk/~arcus/cara/">Архивировано</a> 24 май 2012 года.</small></span></span> </li> <li id="cite_note-17"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-17">↑</a></span> <span class="reference-text"><span class="citation no-wikidata" data-wikidata-property-id="P1343"><i><a href="/w/index.php?title=%D0%A1%D1%83%D1%80%D0%B4%D0%B8%D0%BD,_%D0%92%D0%BB%D0%B0%D0%B4%D0%B8%D0%BC%D0%B8%D1%80_%D0%93%D0%B5%D0%BE%D1%80%D0%B3%D0%B8%D0%B5%D0%B2%D0%B8%D1%87&action=edit&redlink=1" class="new" title="Сурдин, Владимир Георгиевич (был бит юҡ)">Сурдин В. Г.</a></i> Астрономия. Популярные лекции. — Изд. 2-е, расширенное. — <span style="border-bottom:1px dotted gray; cursor:default" title="Москва">М</span>.: МЦНМО, 2019. — С. 3. — 352 с. — <a href="/wiki/%D0%9C%D0%B0%D1%85%D1%81%D1%83%D1%81:%D0%9A%D0%B8%D1%82%D0%B0%D0%BF_%D1%81%D1%8B%D2%93%D0%B0%D0%BD%D0%B0%D2%A1%D1%82%D0%B0%D1%80%D1%8B/9785443928234" class="internal mw-magiclink-isbn">ISBN 978-5-4439-2823-4</a>.</span></span> </li> </ol> </div> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Әҙәбиәт"><span id=".D3.98.D2.99.D3.99.D0.B1.D0.B8.D3.99.D1.82"></span>Әҙәбиәт</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%D0%90%D1%81%D1%82%D1%80%D0%BE%D0%BD%D0%BE%D0%BC%D0%B8%D1%8F&veaction=edit&section=23" title="Әҙәбиәт бүлеген мөхәррирләргә" class="mw-editsection-visualeditor"><span>үҙгәртергә</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=%D0%90%D1%81%D1%82%D1%80%D0%BE%D0%BD%D0%BE%D0%BC%D0%B8%D1%8F&action=edit&section=23" title="Әҙәбиәт бүлегенең сығанаҡ кодын мөхәррирләү"><span>сығанаҡты үҙгәртеү</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <ul><li><span class="citation no-wikidata" data-wikidata-property-id="P1343" id="CITEREFКононович_и_Мороз2004"><i>Кононович Э. В., Мороз В. И.</i> <a rel="nofollow" class="external text" href="http://astro-archive.prao.ru/books/showBook.php?idBook=137">Общий курс Астрономии</a> / Под ред. Иванова В. В.. — 2-е изд. — <span style="border-bottom:1px dotted gray; cursor:default" title="Москва">М</span>.: Едиториал УРСС, 2004. — 544 с. — (Классический университетский учебник). — <a href="/wiki/%D0%9C%D0%B0%D1%85%D1%81%D1%83%D1%81:%D0%9A%D0%B8%D1%82%D0%B0%D0%BF_%D1%81%D1%8B%D2%93%D0%B0%D0%BD%D0%B0%D2%A1%D1%82%D0%B0%D1%80%D1%8B/5354008662" class="internal mw-magiclink-isbn">ISBN 5-354-00866-2</a>.</span> Архивная копия от 6 февраля 2012 на Wayback Machine <span class="ref-info" title="Был һылтанма аҡтығы тикшереү датаһы" style="font-size:85%; cursor:help; color:var(--color-subtle, #54595d);">(Тикшерелеү көнө: 31 октябрь 2012)</span></li> <li><span class="citation no-wikidata" data-wikidata-property-id="P1343"><i>Стивен Маран.</i> Астрономия для «чайников» = Astronomy For Dummies. — <span style="border-bottom:1px dotted gray; cursor:default" title="Москва">М</span>.: <a href="/w/index.php?title=%D0%94%D0%B8%D0%B0%D0%BB%D0%B5%D0%BA%D1%82%D0%B8%D0%BA%D0%B0_(%D0%B8%D0%B7%D0%B4%D0%B0%D1%82%D0%B5%D0%BB%D1%8C%D1%81%D1%82%D0%B2%D0%BE)&action=edit&redlink=1" class="new" title="Диалектика (издательство) (был бит юҡ)">«Диалектика»</a>, 2006. — С. 256. — <a href="/wiki/%D0%9C%D0%B0%D1%85%D1%81%D1%83%D1%81:%D0%9A%D0%B8%D1%82%D0%B0%D0%BF_%D1%81%D1%8B%D2%93%D0%B0%D0%BD%D0%B0%D2%A1%D1%82%D0%B0%D1%80%D1%8B/0764551558" class="internal mw-magiclink-isbn">ISBN 0-7645-5155-8</a>.</span></li> <li><span class="citation no-wikidata" data-wikidata-property-id="P1343"><i>Повитухин Б. Г.</i> Астрометрия. Небесная механика: Учебное пособие. — Бийск: НИЦ БиГПИ, 1999. — 90 с.</span></li> <li><span class="citation no-wikidata" data-wikidata-property-id="P1343"><i><a href="/w/index.php?title=%D0%A4%D0%BB%D0%B0%D0%BC%D0%BC%D0%B0%D1%80%D0%B8%D0%BE%D0%BD,_%D0%9A%D0%B0%D0%BC%D0%B8%D0%BB%D1%8C&action=edit&redlink=1" class="new" title="Фламмарион, Камиль (был бит юҡ)">К. Фламмарион</a>.</i> <a rel="nofollow" class="external text" href="https://books.google.com/books?id=RtQbHQAACAAJ">Живописная астрономия</a>. — Санкт-Петербург, 1900.</span></li> <li><span class="citation no-wikidata" data-wikidata-property-id="P1343"><i><a href="/w/index.php?title=%D0%A4%D0%BB%D0%B0%D0%BC%D0%BC%D0%B0%D1%80%D0%B8%D0%BE%D0%BD,_%D0%9A%D0%B0%D0%BC%D0%B8%D0%BB%D1%8C&action=edit&redlink=1" class="new" title="Фламмарион, Камиль (был бит юҡ)">К. Фламмарион</a>.</i> <a href="https://ba.wikisource.org/wiki/%D0%96%D0%B8%D1%82%D0%B5%D0%BB%D0%B8_%D0%BD%D0%B5%D0%B1%D0%B5%D1%81%D0%BD%D1%8B%D1%85_%D0%BC%D0%B8%D1%80%D0%BE%D0%B2_(%D0%A4%D0%BB%D0%B0%D0%BC%D0%BC%D0%B0%D1%80%D0%B8%D0%BE%D0%BD)" class="extiw" title="s:Жители небесных миров (Фламмарион)">Жители небесных миров</a>. — С.-Пб: Типография А. Траншели, 1876. — Т. 1—2.</span></li></ul> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Һылтанмалар"><span id=".D2.BA.D1.8B.D0.BB.D1.82.D0.B0.D0.BD.D0.BC.D0.B0.D0.BB.D0.B0.D1.80"></span>Һылтанмалар</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%D0%90%D1%81%D1%82%D1%80%D0%BE%D0%BD%D0%BE%D0%BC%D0%B8%D1%8F&veaction=edit&section=24" title="Һылтанмалар бүлеген мөхәррирләргә" class="mw-editsection-visualeditor"><span>үҙгәртергә</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=%D0%90%D1%81%D1%82%D1%80%D0%BE%D0%BD%D0%BE%D0%BC%D0%B8%D1%8F&action=edit&section=24" title="Һылтанмалар бүлегенең сығанаҡ кодын мөхәррирләү"><span>сығанаҡты үҙгәртеү</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <table class="metadata plainlinks navigation-box ruwikiWikimediaNavigation" style="margin:0 0 1em 1em; clear:right; border:solid var(--border-color-base, #a2a9b1) 1px; background:var(--background-color-neutral-subtle, #f8f9fa); color:inherit; padding:1ex; font-size:90%; float:right;"> <tbody><tr> <th><span typeof="mw:File"><a href="/wiki/%D0%9F%D0%BE%D1%80%D1%82%D0%B0%D0%BB:%D0%90%D1%81%D1%82%D1%80%D0%BE%D0%BD%D0%BE%D0%BC%D0%B8%D1%8F" title="Портал:Астрономия"><img alt="П:" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/a/a8/Nuvola_apps_kmoon.png/20px-Nuvola_apps_kmoon.png" decoding="async" width="20" height="20" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/a/a8/Nuvola_apps_kmoon.png/30px-Nuvola_apps_kmoon.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/a/a8/Nuvola_apps_kmoon.png/40px-Nuvola_apps_kmoon.png 2x" data-file-width="128" data-file-height="128" /></a></span> </th> <td><span class="portal-box">Портал <b>«<a href="/w/index.php?title=%D0%9F%D0%BE%D1%80%D1%82%D0%B0%D0%BB:%D0%90%D1%81%D1%82%D1%80%D0%BE%D0%BD%D0%BE%D0%BC%D0%B8%D1%8F&action=edit&redlink=1" class="new" title="Портал:Астрономия (был бит юҡ)">Астрономия»</a></b></span> </td></tr> <tr> <th><span typeof="mw:File"><a href="https://ba.wiktionary.org/wiki/%D0%B0%D1%81%D1%82%D1%80%D0%BE%D0%BD%D0%BE%D0%BC%D0%B8%D1%8F" title="wikt:астрономия"><img alt="wikt:" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/b/bc/Wiktionary-logo-ru.png/20px-Wiktionary-logo-ru.png" decoding="async" width="20" height="20" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/b/bc/Wiktionary-logo-ru.png/30px-Wiktionary-logo-ru.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/b/bc/Wiktionary-logo-ru.png/40px-Wiktionary-logo-ru.png 2x" data-file-width="135" data-file-height="135" /></a></span> </th> <td><span class="wikidict-ref"><a href="https://ba.wiktionary.org/wiki/%D0%B0%D1%81%D1%82%D1%80%D0%BE%D0%BD%D0%BE%D0%BC%D0%B8%D1%8F" class="extiw" title="wikt:астрономия">астрономия</a></span> Викиһүҙлектә </td></tr> <tr> <th><span typeof="mw:File"><a href="https://ba.wikibooks.org/wiki/%D0%90%D1%81%D1%82%D1%80%D0%BE%D0%BD%D0%BE%D0%BC%D0%B8%D1%8F" title="b:Астрономия"><img alt="b:" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/f/fa/Wikibooks-logo.svg/20px-Wikibooks-logo.svg.png" decoding="async" width="20" height="20" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/f/fa/Wikibooks-logo.svg/30px-Wikibooks-logo.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/f/fa/Wikibooks-logo.svg/40px-Wikibooks-logo.svg.png 2x" data-file-width="300" data-file-height="300" /></a></span> </th> <td><span class="wikibooks-ref"><a href="https://ba.wikibooks.org/wiki/%D0%90%D1%81%D1%82%D1%80%D0%BE%D0%BD%D0%BE%D0%BC%D0%B8%D1%8F" class="extiw" title="b:Астрономия">Астрономия </a></span> Викидәреслектә </td></tr> <tr> <th><span typeof="mw:File"><a href="https://ba.wikisource.org/wiki/%D0%9A%D0%B0%D1%82%D0%B5%D0%B3%D0%BE%D1%80%D0%B8%D1%8F:%D0%90%D1%81%D1%82%D1%80%D0%BE%D0%BD%D0%BE%D0%BC%D0%B8%D1%8F" title="s:Категория:Астрономия"><img alt="s:" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/4c/Wikisource-logo.svg/20px-Wikisource-logo.svg.png" decoding="async" width="20" height="21" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/4c/Wikisource-logo.svg/30px-Wikisource-logo.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/4c/Wikisource-logo.svg/40px-Wikisource-logo.svg.png 2x" data-file-width="410" data-file-height="430" /></a></span> </th> <td><span class="wikisource-ref"><a href="https://ba.wikisource.org/wiki/ba:%D0%9A%D0%B0%D1%82%D0%B5%D0%B3%D0%BE%D1%80%D0%B8%D1%8F:%D0%90%D1%81%D1%82%D1%80%D0%BE%D0%BD%D0%BE%D0%BC%D0%B8%D1%8F" class="extiw" title="s:ba:Категория:Астрономия">Категория:Астрономия</a></span> Викикитапханала </td></tr> <tr> <th><span typeof="mw:File"><a href="https://commons.wikimedia.org/wiki/Category:Astronomy" title="commons:Category:Astronomy"><img alt="commons:" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/4a/Commons-logo.svg/20px-Commons-logo.svg.png" decoding="async" width="20" height="27" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/4a/Commons-logo.svg/30px-Commons-logo.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/4a/Commons-logo.svg/40px-Commons-logo.svg.png 2x" data-file-width="1024" data-file-height="1376" /></a></span> </th> <td><span class="wikicommons-ref"><a class="external text" href="https://commons.wikimedia.org/wiki/Category:Astronomy?uselang=ru">Астрономия</a></span> Викимилектә </td></tr> <tr> <th><span typeof="mw:File"><a href="https://ba.wikinews.org/wiki/%D0%9A%D0%B0%D1%82%D0%B5%D0%B3%D0%BE%D1%80%D0%B8%D1%8F:%D0%90%D1%81%D1%82%D1%80%D0%BE%D0%BD%D0%BE%D0%BC%D0%B8%D1%8F" title="n:Категория:Астрономия"><img alt="n:" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/2/24/Wikinews-logo.svg/20px-Wikinews-logo.svg.png" decoding="async" width="20" height="11" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/2/24/Wikinews-logo.svg/30px-Wikinews-logo.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/2/24/Wikinews-logo.svg/40px-Wikinews-logo.svg.png 2x" data-file-width="759" data-file-height="415" /></a></span> </th> <td><span class="wikinews-ref"><a href="https://ba.wikinews.org/wiki/%D0%9A%D0%B0%D1%82%D0%B5%D0%B3%D0%BE%D1%80%D0%B8%D1%8F:%D0%90%D1%81%D1%82%D1%80%D0%BE%D0%BD%D0%BE%D0%BC%D0%B8%D1%8F" class="extiw" title="n:Категория:Астрономия">Астрономия</a></span> Викияңылыҡтарҙа </td></tr> </tbody></table> <ul><li><a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20070926231451/http://www.literature.at/elib/index.php5?title=Astronomy_-_A_History_-_George_Forbes_-_1909">Astronomy — History A — G. Forbes — 1909 (eLib Project)</a> (недоступная ссылка с 21-05-2013 [3100 көнө])</li> <li><i>Баев К. Л.</i>, <i>В. Ә Шишаков</i>. <a rel="nofollow" class="external text" href="http://tapemark.narod.ru/miroved/index.html">«Мироведение Начатки» (1947)</a></li> <li><span class="citation no-wikidata" data-wikidata-property-id="P1343"><i><a href="/w/index.php?title=%D0%9A%D0%BB%D0%B5%D0%B9%D0%B1%D0%B5%D1%80,_%D0%98%D0%BE%D1%81%D0%B8%D1%84_%D0%90%D0%BD%D0%B4%D1%80%D0%B5%D0%B5%D0%B2%D0%B8%D1%87&action=edit&redlink=1" class="new" title="Клейбер, Иосиф Андреевич (был бит юҡ)">Клейбер И. А.</a></i> <span data-wikidata-qualifier-id="P248"><a href="https://ru.wikipedia.org/wiki/s:%D0%AD%D0%A1%D0%91%D0%95/%D0%90%D1%81%D1%82%D1%80%D0%BE%D0%BD%D0%BE%D0%BC%D0%B8%D1%8F" class="extiw" title="ru:s:ЭСБЕ/Астрономия">Астрономия</a></span> // <a href="/wiki/%D0%91%D1%80%D0%BE%D0%BA%D0%B3%D0%B0%D1%83%D0%B7_%D2%BB%D3%99%D0%BC_%D0%95%D1%84%D1%80%D0%BE%D0%BD%D0%B4%D1%8B%D2%A3_%D1%8D%D0%BD%D1%86%D0%B8%D0%BA%D0%BB%D0%BE%D0%BF%D0%B5%D0%B4%D0%B8%D0%BA_%D2%BB%D2%AF%D2%99%D0%BB%D0%B5%D0%B3%D0%B5" title="Брокгауз һәм Ефрондың энциклопедик һүҙлеге">Брокгауз һәм Ефрондың энциклопедик һүҙлеге</a>: 86 томда (82 т. һәм 4 өҫтәмә том). — <span style="border-bottom:1px dotted gray; cursor:default;" title="Санкт-Петербург">СПб.</span>, 1890—1907.</span> <span class="ref-info" title="Рус телендә" style="font-size:85%; cursor:help; color:var(--color-subtle, #54595d);">(рус.)</span></li> <li><span class="citation no-wikidata" data-wikidata-property-id="P1343"><span data-wikidata-qualifier-id="P248"><a href="https://ru.wikipedia.org/wiki/s:%D0%AD%D0%A1%D0%91%D0%95/%D0%90%D1%81%D1%82%D1%80%D0%BE%D0%B3%D0%BD%D0%BE%D0%B7%D0%B8%D1%8F" class="extiw" title="ru:s:ЭСБЕ/Астрогнозия">Астрогнозия</a></span> // <a href="/wiki/%D0%91%D1%80%D0%BE%D0%BA%D0%B3%D0%B0%D1%83%D0%B7_%D2%BB%D3%99%D0%BC_%D0%95%D1%84%D1%80%D0%BE%D0%BD%D0%B4%D1%8B%D2%A3_%D1%8D%D0%BD%D1%86%D0%B8%D0%BA%D0%BB%D0%BE%D0%BF%D0%B5%D0%B4%D0%B8%D0%BA_%D2%BB%D2%AF%D2%99%D0%BB%D0%B5%D0%B3%D0%B5" title="Брокгауз һәм Ефрондың энциклопедик һүҙлеге">Брокгауз һәм Ефрондың энциклопедик һүҙлеге</a>: 86 томда (82 т. һәм 4 өҫтәмә том). — <span style="border-bottom:1px dotted gray; cursor:default;" title="Санкт-Петербург">СПб.</span>, 1890—1907.</span> <span class="ref-info" title="Рус телендә" style="font-size:85%; cursor:help; color:var(--color-subtle, #54595d);">(рус.)</span></li></ul>    </div><noscript><img src="https://login.wikimedia.org/wiki/Special:CentralAutoLogin/start?type=1x1" alt="" width="1" height="1" style="border: none; position: absolute;"></noscript> <div class="printfooter" data-nosnippet="">«<a dir="ltr" href="https://ba.wikipedia.org/w/index.php?title=Астрономия&oldid=1178846">https://ba.wikipedia.org/w/index.php?title=Астрономия&oldid=1178846</a>» битенән алынған</div></div> <div id="catlinks" class="catlinks" data-mw="interface"><div id="mw-normal-catlinks" class="mw-normal-catlinks"><a href="/wiki/%D0%9C%D0%B0%D1%85%D1%81%D1%83%D1%81:%D0%9A%D0%B0%D1%82%D0%B5%D0%B3%D0%BE%D1%80%D0%B8%D1%8F%D0%BB%D0%B0%D1%80" title="Махсус:Категориялар">Категориялар</a>: <ul><li><a href="/wiki/%D0%9A%D0%B0%D1%82%D0%B5%D0%B3%D0%BE%D1%80%D0%B8%D1%8F:%D0%92%D0%B8%D0%BA%D0%B8%D0%BF%D0%B5%D0%B4%D0%B8%D1%8F:%D0%9C%D3%99%D2%A1%D3%99%D0%BB%D3%99%D0%BB%D3%99_%D0%92%D0%B8%D0%BA%D0%B8%D0%BA%D0%B8%D1%82%D0%B0%D0%BF%D1%85%D0%B0%D0%BD%D0%B0%D2%93%D0%B0_%D2%BB%D1%8B%D0%BB%D1%82%D0%B0%D0%BD%D0%BC%D0%B0%D2%BB%D1%8B_%D0%B1%D1%83%D0%BB%D2%93%D0%B0%D0%BD_%D0%BC%D3%99%D2%A1%D3%99%D0%BB%D3%99%D0%BB%D3%99%D1%80" title="Категория:Википедия:Мәҡәләлә Викикитапханаға һылтанмаһы булған мәҡәләләр">Википедия:Мәҡәләлә Викикитапханаға һылтанмаһы булған мәҡәләләр</a></li><li><a href="/wiki/%D0%9A%D0%B0%D1%82%D0%B5%D0%B3%D0%BE%D1%80%D0%B8%D1%8F:%D0%90%D1%81%D1%82%D1%80%D0%BE%D0%BD%D0%BE%D0%BC%D0%B8%D1%8F" title="Категория:Астрономия">Астрономия</a></li></ul></div><div id="mw-hidden-catlinks" class="mw-hidden-catlinks mw-hidden-cats-hidden">Йәшерелгән категориялар: <ul><li><a href="/wiki/%D0%9A%D0%B0%D1%82%D0%B5%D0%B3%D0%BE%D1%80%D0%B8%D1%8F:ISBN_%D1%81%D0%B5%D1%80%D0%BB%D0%B5_%D2%BB%D1%8B%D0%BB%D1%82%D0%B0%D0%BD%D0%BC%D0%B0%D2%BB%D1%8B%D0%BD_%D2%A1%D1%83%D0%BB%D0%BB%D0%B0%D0%BD%D2%93%D0%B0%D0%BD_%D0%B1%D0%B8%D1%82%D1%82%D3%99%D1%80" title="Категория:ISBN серле һылтанмаһын ҡулланған биттәр">ISBN серле һылтанмаһын ҡулланған биттәр</a></li><li><a href="/wiki/%D0%9A%D0%B0%D1%82%D0%B5%D0%B3%D0%BE%D1%80%D0%B8%D1%8F:%D0%92%D0%B8%D0%BA%D0%B8%D0%BF%D0%B5%D0%B4%D0%B8%D1%8F:%D0%A1%D1%82%D0%B0%D1%82%D1%8C%D0%B8_%D1%81_%D0%B8%D1%81%D1%82%D0%BE%D1%87%D0%BD%D0%B8%D0%BA%D0%B0%D0%BC%D0%B8_%D0%B8%D0%B7_%D0%92%D0%B8%D0%BA%D0%B8%D0%B4%D0%B0%D0%BD%D0%BD%D1%8B%D1%85" title="Категория:Википедия:Статьи с источниками из Викиданных">Википедия:Статьи с источниками из Викиданных</a></li><li><a href="/wiki/%D0%9A%D0%B0%D1%82%D0%B5%D0%B3%D0%BE%D1%80%D0%B8%D1%8F:%D0%92%D0%B8%D0%BA%D0%B8%D0%BF%D0%B5%D0%B4%D0%B8%D1%8F:%D0%A1%D1%82%D0%B0%D1%82%D1%8C%D0%B8_%D1%81_%D0%BD%D0%B5%D1%80%D0%B0%D0%B1%D0%BE%D1%87%D0%B8%D0%BC%D0%B8_%D1%81%D1%81%D1%8B%D0%BB%D0%BA%D0%B0%D0%BC%D0%B8" title="Категория:Википедия:Статьи с нерабочими ссылками">Википедия:Статьи с нерабочими ссылками</a></li><li><a href="/wiki/%D0%9A%D0%B0%D1%82%D0%B5%D0%B3%D0%BE%D1%80%D0%B8%D1%8F:%D0%92%D0%B8%D0%BA%D0%B8%D2%BB%D2%AF%D2%99%D0%BB%D0%B5%D0%BA%D0%BA%D3%99_%D2%BB%D1%8B%D0%BB%D1%82%D0%B0%D0%BD%D0%BC%D0%B0%D2%BB%D1%8B_%D0%B1%D1%83%D0%BB%D2%93%D0%B0%D0%BD_%D0%BC%D3%99%D2%A1%D3%99%D0%BB%D3%99%D0%BB%D3%99%D1%80" title="Категория:Викиһүҙлеккә һылтанмаһы булған мәҡәләләр">Викиһүҙлеккә һылтанмаһы булған мәҡәләләр</a></li><li><a href="/wiki/%D0%9A%D0%B0%D1%82%D0%B5%D0%B3%D0%BE%D1%80%D0%B8%D1%8F:%D0%92%D0%B8%D0%BA%D0%B8%D0%B4%D3%99%D1%80%D0%B5%D1%81%D0%BB%D0%B5%D0%BA%D0%BA%D3%99_%D2%BB%D1%8B%D0%BB%D1%82%D0%B0%D0%BD%D0%BC%D0%B0%D2%BB%D1%8B_%D0%B1%D1%83%D0%BB%D2%93%D0%B0%D0%BD_%D0%BC%D3%99%D2%A1%D3%99%D0%BB%D3%99%D0%BB%D3%99%D1%80" title="Категория:Викидәреслеккә һылтанмаһы булған мәҡәләләр">Викидәреслеккә һылтанмаһы булған мәҡәләләр</a></li><li><a href="/wiki/%D0%9A%D0%B0%D1%82%D0%B5%D0%B3%D0%BE%D1%80%D0%B8%D1%8F:%D0%92%D0%B8%D0%BA%D0%B8%D1%8F%D2%A3%D1%8B%D0%BB%D1%8B%D2%A1%D1%82%D0%B0%D1%80%D2%93%D0%B0_%D2%BB%D1%8B%D0%BB%D1%82%D0%B0%D0%BD%D0%BC%D0%B0%D2%BB%D1%8B_%D0%B1%D1%83%D0%BB%D2%93%D0%B0%D0%BD_%D0%BC%D3%99%D2%A1%D3%99%D0%BB%D3%99%D0%BB%D3%99%D1%80" title="Категория:Викияңылыҡтарға һылтанмаһы булған мәҡәләләр">Викияңылыҡтарға һылтанмаһы булған мәҡәләләр</a></li></ul></div></div> </div> </main> </div> <div class="mw-footer-container"> <footer id="footer" class="mw-footer" > <ul id="footer-info"> <li id="footer-info-lastmod"> Был бит һуңғы тапҡыр 18:21 3 октябрь 2022 үҙгәртелгән.</li> <li id="footer-info-copyright">Текст <a rel="nofollow" class="external text" href="https://creativecommons.org/licenses/by-sa/4.0/">Creative Commons Attribution-ShareAlike License</a> буйынса рөхсәт ителгән; өҫтәмә шарттар ҡулланылыуы мөмкин. Тулыраҡ мәғлүмәт алыу өсөн, <a class="external text" href="https://foundation.wikimedia.org/wiki/Special:MyLanguage/Policy:Terms_of_Use">Ҡулланыу шарттарын</a> ҡарағыҙ.</li> </ul> <ul id="footer-places"> <li id="footer-places-privacy"><a href="https://foundation.wikimedia.org/wiki/Special:MyLanguage/Policy:Privacy_policy/ru">Сер һаҡлау сәйәсәте</a></li> <li id="footer-places-about"><a href="/wiki/%D0%92%D0%B8%D0%BA%D0%B8%D0%BF%D0%B5%D0%B4%D0%B8%D1%8F:%D0%A2%D0%B0%D1%81%D1%83%D0%B8%D1%80%D0%BB%D0%B0%D0%BC%D0%B0">Википедия тураһында</a></li> <li id="footer-places-disclaimers"><a href="/wiki/%D0%92%D0%B8%D0%BA%D0%B8%D0%BF%D0%B5%D0%B4%D0%B8%D1%8F:%D0%AF%D1%83%D0%B0%D0%BF%D0%BB%D1%8B%D0%BB%D1%8B%D2%A1%D1%82%D0%B0%D0%BD_%D0%B1%D0%B0%D1%88_%D1%82%D0%B0%D1%80%D1%82%D1%8B%D1%83">Яуаплылыҡтан баш тартыу</a></li> <li id="footer-places-wm-codeofconduct"><a href="https://foundation.wikimedia.org/wiki/Special:MyLanguage/Policy:Universal_Code_of_Conduct">Тәртип кодексы</a></li> <li id="footer-places-developers"><a href="https://developer.wikimedia.org">Эшләүселәр</a></li> <li id="footer-places-statslink"><a href="https://stats.wikimedia.org/#/ba.wikipedia.org">Статистика</a></li> <li id="footer-places-cookiestatement"><a href="https://foundation.wikimedia.org/wiki/Special:MyLanguage/Policy:Cookie_statement">Cookie ҡулланыу тураһында белдереү</a></li> <li id="footer-places-mobileview"><a href="//ba.m.wikipedia.org/w/index.php?title=%D0%90%D1%81%D1%82%D1%80%D0%BE%D0%BD%D0%BE%D0%BC%D0%B8%D1%8F&mobileaction=toggle_view_mobile" class="noprint stopMobileRedirectToggle">Мобиль версия</a></li> </ul> <ul id="footer-icons" class="noprint"> <li id="footer-copyrightico"><a href="https://wikimediafoundation.org/" class="cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--size-large cdx-button--fake-button--enabled"><img src="/static/images/footer/wikimedia-button.svg" width="84" height="29" alt="Wikimedia Foundation" loading="lazy"></a></li> <li id="footer-poweredbyico"><a href="https://www.mediawiki.org/" class="cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--size-large cdx-button--fake-button--enabled"><img src="/w/resources/assets/poweredby_mediawiki.svg" alt="Powered by MediaWiki" width="88" height="31" loading="lazy"></a></li> </ul> </footer> </div> </div> </div> <div class="vector-settings" id="p-dock-bottom"> <ul></ul> </div><script>(RLQ=window.RLQ||[]).push(function(){mw.config.set({"wgHostname":"mw-web.codfw.main-57488d5c7d-m6gr7","wgBackendResponseTime":189,"wgPageParseReport":{"limitreport":{"cputime":"0.578","walltime":"0.866","ppvisitednodes":{"value":8071,"limit":1000000},"postexpandincludesize":{"value":103702,"limit":2097152},"templateargumentsize":{"value":24355,"limit":2097152},"expansiondepth":{"value":31,"limit":100},"expensivefunctioncount":{"value":14,"limit":500},"unstrip-depth":{"value":0,"limit":20},"unstrip-size":{"value":15611,"limit":5000000},"entityaccesscount":{"value":13,"limit":400},"timingprofile":["100.00% 762.428 1 -total"," 55.87% 425.985 1 Ҡалып:Ук"," 27.58% 210.302 1 Ҡалып:Иҫкәрмәләр"," 11.69% 89.152 4 Ҡалып:Wikidata"," 9.16% 69.851 1 Ҡалып:Навигация"," 8.15% 62.112 1 Ҡалып:Сначала_имя"," 7.50% 57.150 1 Ҡалып:Str_find"," 7.11% 54.179 1 Ҡалып:Str_find/logic"," 6.29% 47.979 9 Ҡалып:Китап"," 6.16% 46.983 2 Ҡалып:Мәҡәлә"]},"scribunto":{"limitreport-timeusage":{"value":"0.327","limit":"10.000"},"limitreport-memusage":{"value":10117816,"limit":52428800},"limitreport-logs":"Loaded datatype commonsMedia of P18 from wikidata, consider passing datatype argument to formatProperty call or to Wikidata/config\nLoaded datatype time of P580 from wikidata, consider passing datatype argument to formatProperty call or to Wikidata/config\nLoaded datatype wikibase-item of P2578 from wikidata, consider passing datatype argument to formatProperty call or to Wikidata/config\nLoaded datatype wikibase-item of P2579 from wikidata, consider passing datatype argument to formatProperty call or to Wikidata/config\nLoaded datatype string of P2572 from wikidata, consider passing datatype argument to formatProperty call or to Wikidata/config\nLoaded datatype string of P8703 from wikidata, consider passing datatype argument to formatProperty call or to Wikidata/config\nLoaded datatype url of P6363 from wikidata, consider passing datatype argument to formatProperty call or to Wikidata/config\nLoaded datatype url of P6541 from wikidata, consider passing datatype argument to formatProperty call or to Wikidata/config\nLoaded datatype string of P373 from wikidata, consider passing datatype argument to formatProperty call or to Wikidata/config\nLoaded datatype string of P373 from wikidata, consider passing datatype argument to formatProperty call or to Wikidata/config\nLoaded datatype string of P373 from wikidata, consider passing datatype argument to formatProperty call or to Wikidata/config\nLoaded datatype string of P373 from wikidata, consider passing datatype argument to formatProperty call or to Wikidata/config\n"},"cachereport":{"origin":"mw-web.eqiad.main-5dc468848-b2zsg","timestamp":"20241122222141","ttl":2592000,"transientcontent":false}}});});</script> <script type="application/ld+json">{"@context":"https:\/\/schema.org","@type":"Article","name":"\u0410\u0441\u0442\u0440\u043e\u043d\u043e\u043c\u0438\u044f","url":"https:\/\/ba.wikipedia.org\/wiki\/%D0%90%D1%81%D1%82%D1%80%D0%BE%D0%BD%D0%BE%D0%BC%D0%B8%D1%8F","sameAs":"http:\/\/www.wikidata.org\/entity\/Q333","mainEntity":"http:\/\/www.wikidata.org\/entity\/Q333","author":{"@type":"Organization","name":"\u0412\u0438\u043a\u0438\u043c\u0435\u0434\u0438\u0430 \u043f\u0440\u043e\u0435\u043a\u0442\u0442\u0430\u0440\u044b\u043d\u0434\u0430 \u04a1\u0430\u0442\u043d\u0430\u0448\u044b\u0443\u0441\u044b\u043b\u0430\u0440"},"publisher":{"@type":"Organization","name":"\u0412\u0438\u043a\u0438\u043c\u0435\u0434\u0438\u0430 \u0424\u043e\u043d\u0434\u044b","logo":{"@type":"ImageObject","url":"https:\/\/www.wikimedia.org\/static\/images\/wmf-hor-googpub.png"}},"datePublished":"2006-03-28T18:25:15Z","dateModified":"2022-10-03T18:21:38Z","image":"https:\/\/upload.wikimedia.org\/wikipedia\/commons\/b\/b8\/Laser_Towards_Milky_Ways_Centre.jpg"}</script> </body> </html>