CINXE.COM
Albanska književnost – Wikipedija/Википедија
<!DOCTYPE html> <html class="client-nojs vector-feature-language-in-header-enabled vector-feature-language-in-main-page-header-disabled vector-feature-sticky-header-disabled vector-feature-page-tools-pinned-disabled vector-feature-toc-pinned-clientpref-1 vector-feature-main-menu-pinned-disabled vector-feature-limited-width-clientpref-1 vector-feature-limited-width-content-enabled vector-feature-custom-font-size-clientpref-1 vector-feature-appearance-pinned-clientpref-1 vector-feature-night-mode-disabled skin-theme-clientpref-day vector-toc-available" lang="sh-Latn" dir="ltr"> <head> <meta charset="UTF-8"> <title>Albanska književnost – Wikipedija/Википедија</title> <script>(function(){var className="client-js vector-feature-language-in-header-enabled vector-feature-language-in-main-page-header-disabled vector-feature-sticky-header-disabled vector-feature-page-tools-pinned-disabled vector-feature-toc-pinned-clientpref-1 vector-feature-main-menu-pinned-disabled vector-feature-limited-width-clientpref-1 vector-feature-limited-width-content-enabled vector-feature-custom-font-size-clientpref-1 vector-feature-appearance-pinned-clientpref-1 vector-feature-night-mode-disabled skin-theme-clientpref-day vector-toc-available";var cookie=document.cookie.match(/(?:^|; )shwikimwclientpreferences=([^;]+)/);if(cookie){cookie[1].split('%2C').forEach(function(pref){className=className.replace(new RegExp('(^| )'+pref.replace(/-clientpref-\w+$|[^\w-]+/g,'')+'-clientpref-\\w+( |$)'),'$1'+pref+'$2');});}document.documentElement.className=className;}());RLCONF={"wgBreakFrames":false,"wgSeparatorTransformTable":[",\t.",".\t,"],"wgDigitTransformTable":["",""], "wgDefaultDateFormat":"dmy sh-latn","wgMonthNames":["","januar","februar","mart","april","maj","juni","juli","august","septembar","oktobar","novembar","decembar"],"wgRequestId":"65e438e5-11d4-4d96-9ad4-d18af2e2759e","wgCanonicalNamespace":"","wgCanonicalSpecialPageName":false,"wgNamespaceNumber":0,"wgPageName":"Albanska_književnost","wgTitle":"Albanska književnost","wgCurRevisionId":41858107,"wgRevisionId":41858107,"wgArticleId":4665478,"wgIsArticle":true,"wgIsRedirect":false,"wgAction":"view","wgUserName":null,"wgUserGroups":["*"],"wgCategories":["Harv and Sfn multiple-target errors","Webarchive template wayback links","Harv and Sfn no-target errors","Wikipedijini članci sa LCCN identifikatorima","Wikipedijini članci sa BNF identifikatorima","Istaknuti članci","Albanska književnost","Književnost po državama"],"wgPageViewLanguage":"sh-latn","wgPageContentLanguage":"sh-latn","wgPageContentModel":"wikitext","wgRelevantPageName":"Albanska_književnost","wgRelevantArticleId": 4665478,"wgTempUserName":null,"wgUserVariant":"sh-latn","wgIsProbablyEditable":true,"wgRelevantPageIsProbablyEditable":true,"wgRestrictionEdit":[],"wgRestrictionMove":[],"wgNoticeProject":"wikipedia","wgCiteReferencePreviewsActive":false,"wgMediaViewerOnClick":true,"wgMediaViewerEnabledByDefault":true,"wgPopupsFlags":0,"wgVisualEditor":{"pageLanguageCode":"sh","pageLanguageDir":"ltr","pageVariantFallbacks":"sh-latn"},"wgMFDisplayWikibaseDescriptions":{"search":true,"watchlist":true,"tagline":true,"nearby":true},"wgWMESchemaEditAttemptStepOversample":false,"wgWMEPageLength":80000,"wgRelatedArticlesCompat":[],"wgCentralAuthMobileDomain":false,"wgEditSubmitButtonLabelPublish":true,"wgULSPosition":"interlanguage","wgULSisCompactLinksEnabled":false,"wgVector2022LanguageInHeader":true,"wgULSisLanguageSelectorEmpty":false,"wgWikibaseItemId":"Q1051868","wgCheckUserClientHintsHeadersJsApi":["brands","architecture","bitness","fullVersionList","mobile","model","platform","platformVersion"], "GEHomepageSuggestedEditsEnableTopics":true,"wgGETopicsMatchModeEnabled":false,"wgGEStructuredTaskRejectionReasonTextInputEnabled":false,"wgGELevelingUpEnabledForUser":false,"wgSiteNoticeId":"2.8"};RLSTATE={"ext.globalCssJs.user.styles":"ready","site.styles":"ready","user.styles":"ready","ext.globalCssJs.user":"ready","user":"ready","user.options":"loading","ext.cite.styles":"ready","mediawiki.page.gallery.styles":"ready","skins.vector.search.codex.styles":"ready","skins.vector.styles":"ready","skins.vector.icons":"ready","jquery.makeCollapsible.styles":"ready","ext.wikimediamessages.styles":"ready","ext.visualEditor.desktopArticleTarget.noscript":"ready","ext.uls.interlanguage":"ready","wikibase.client.init":"ready","ext.wikimediaBadges":"ready","ext.dismissableSiteNotice.styles":"ready"};RLPAGEMODULES=["ext.cite.ux-enhancements","mediawiki.page.media","ext.scribunto.logs","site","mediawiki.page.ready","jquery.makeCollapsible","mediawiki.toc","skins.vector.js", "ext.centralNotice.geoIP","ext.centralNotice.startUp","ext.gadget.ReferenceTooltips","ext.gadget.charinsert","ext.urlShortener.toolbar","ext.centralauth.centralautologin","mmv.bootstrap","ext.popups","ext.visualEditor.desktopArticleTarget.init","ext.visualEditor.targetLoader","ext.echo.centralauth","ext.eventLogging","ext.wikimediaEvents","ext.navigationTiming","ext.uls.interface","ext.cx.eventlogging.campaigns","ext.cx.uls.quick.actions","wikibase.client.vector-2022","ext.checkUser.clientHints","ext.growthExperiments.SuggestedEditSession","wikibase.sidebar.tracking","ext.dismissableSiteNotice"];</script> <script>(RLQ=window.RLQ||[]).push(function(){mw.loader.impl(function(){return["user.options@12s5i",function($,jQuery,require,module){mw.user.tokens.set({"patrolToken":"+\\","watchToken":"+\\","csrfToken":"+\\"});mw.user.options.set({"language":"sh-latn"}); }];});});</script> <link rel="stylesheet" href="/w/load.php?lang=sh-latn&modules=ext.cite.styles%7Cext.dismissableSiteNotice.styles%7Cext.uls.interlanguage%7Cext.visualEditor.desktopArticleTarget.noscript%7Cext.wikimediaBadges%7Cext.wikimediamessages.styles%7Cjquery.makeCollapsible.styles%7Cmediawiki.page.gallery.styles%7Cskins.vector.icons%2Cstyles%7Cskins.vector.search.codex.styles%7Cwikibase.client.init&only=styles&skin=vector-2022"> <script async="" src="/w/load.php?lang=sh-latn&modules=startup&only=scripts&raw=1&skin=vector-2022"></script> <meta name="ResourceLoaderDynamicStyles" content=""> <link rel="stylesheet" href="/w/load.php?lang=sh-latn&modules=site.styles&only=styles&skin=vector-2022"> <meta name="generator" content="MediaWiki 1.44.0-wmf.5"> <meta name="referrer" content="origin"> <meta name="referrer" content="origin-when-cross-origin"> <meta name="robots" content="max-image-preview:standard"> <meta name="format-detection" content="telephone=no"> <meta property="og:image" content="https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/8/87/Old_book_bindings.jpg/1200px-Old_book_bindings.jpg"> <meta property="og:image:width" content="1200"> <meta property="og:image:height" content="800"> <meta property="og:image" content="https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/8/87/Old_book_bindings.jpg/800px-Old_book_bindings.jpg"> <meta property="og:image:width" content="800"> <meta property="og:image:height" content="533"> <meta property="og:image" content="https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/8/87/Old_book_bindings.jpg/640px-Old_book_bindings.jpg"> <meta property="og:image:width" content="640"> <meta property="og:image:height" content="427"> <meta name="viewport" content="width=1120"> <meta property="og:title" content="Albanska književnost – Wikipedija/Википедија"> <meta property="og:type" content="website"> <link rel="preconnect" href="//upload.wikimedia.org"> <link rel="alternate" media="only screen and (max-width: 640px)" href="//sh.m.wikipedia.org/wiki/Albanska_knji%C5%BEevnost"> <link rel="alternate" type="application/x-wiki" title="Uredi" href="/w/index.php?title=Albanska_knji%C5%BEevnost&action=edit"> <link rel="apple-touch-icon" href="/static/apple-touch/wikipedia.png"> <link rel="icon" href="/static/favicon/wikipedia.ico"> <link rel="search" type="application/opensearchdescription+xml" href="/w/rest.php/v1/search" title="Wikipedija (sh)"> <link rel="EditURI" type="application/rsd+xml" href="//sh.wikipedia.org/w/api.php?action=rsd"> <link rel="canonical" href="https://sh.wikipedia.org/wiki/Albanska_knji%C5%BEevnost"> <link rel="alternate" hreflang="sh" href="https://sh.wikipedia.org/wiki/Albanska_knji%C5%BEevnost"> <link rel="alternate" hreflang="sh-Cyrl" href="https://sh.wikipedia.org/w/index.php?title=Albanska_knji%C5%BEevnost&variant=sh-cyrl"> <link rel="alternate" hreflang="sh-Latn" href="https://sh.wikipedia.org/w/index.php?title=Albanska_knji%C5%BEevnost&variant=sh-latn"> <link rel="alternate" hreflang="x-default" href="https://sh.wikipedia.org/wiki/Albanska_knji%C5%BEevnost"> <link rel="license" href="https://creativecommons.org/licenses/by-sa/4.0/deed.sh"> <link rel="alternate" type="application/atom+xml" title="Wikipedija Atom fid" href="/w/index.php?title=Posebno:Nedavne_izmjene&feed=atom"> <link rel="dns-prefetch" href="//meta.wikimedia.org" /> <link rel="dns-prefetch" href="//login.wikimedia.org"> </head> <body class="skin--responsive skin-vector skin-vector-search-vue mediawiki ltr sitedir-ltr mw-hide-empty-elt ns-0 ns-subject mw-editable page-Albanska_književnost rootpage-Albanska_književnost skin-vector-2022 action-view"><a class="mw-jump-link" href="#bodyContent">Prijeđi na sadržaj</a> <div class="vector-header-container"> <header class="vector-header mw-header"> <div class="vector-header-start"> <nav class="vector-main-menu-landmark" aria-label="Sajt"> <div id="vector-main-menu-dropdown" class="vector-dropdown vector-main-menu-dropdown vector-button-flush-left vector-button-flush-right" lang="sh-Latn" dir="ltr"> <input type="checkbox" id="vector-main-menu-dropdown-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-main-menu-dropdown" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="Glavni meni" > <label id="vector-main-menu-dropdown-label" for="vector-main-menu-dropdown-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only " aria-hidden="true" ><span class="vector-icon mw-ui-icon-menu mw-ui-icon-wikimedia-menu"></span> <span class="vector-dropdown-label-text">Glavni meni</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="vector-main-menu-unpinned-container" class="vector-unpinned-container"> <div id="vector-main-menu" class="vector-main-menu vector-pinnable-element"> <div class="vector-pinnable-header vector-main-menu-pinnable-header vector-pinnable-header-unpinned" data-feature-name="main-menu-pinned" data-pinnable-element-id="vector-main-menu" data-pinned-container-id="vector-main-menu-pinned-container" data-unpinned-container-id="vector-main-menu-unpinned-container" > <div class="vector-pinnable-header-label">Glavni meni</div> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-pin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-main-menu.pin">premjesti na bočnu traku</button> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-unpin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-main-menu.unpin">sakrij</button> </div> <div id="p-navigation" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-navigation" lang="sh-Latn" dir="ltr"> <div class="vector-menu-heading"> Navigacija </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="n-mainpage-description" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Glavna_stranica" title="Posjetite glavnu stranicu [z]" accesskey="z"><span>Glavna stranica</span></a></li><li id="n-featuredcontent" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Wikipedija:Istaknuti_%C4%8Dlanci" title="Pronađite najkvalitetnije članke"><span>Istaknuti članci</span></a></li><li id="n-recentchanges" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Posebno:Nedavne_izmjene" title="Prelistajte nove izmjene [r]" accesskey="r"><span>Nedavne izmjene</span></a></li><li id="n-randompage" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Posebno:Slu%C4%8Dajna_stranica" title="Otvorite slučajan članak [x]" accesskey="x"><span>Nasumičan članak</span></a></li> </ul> </div> </div> <div id="p-interaction" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-interaction" lang="sh-Latn" dir="ltr"> <div class="vector-menu-heading"> Interakcija </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="n-help" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Pomo%C4%87:Sadr%C5%BEaj" title="Saznajte više o upotrebi i uređivanju"><span>Pomoć</span></a></li><li id="n-sidebar-village-pump" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Wikipedija:Pijaca"><span>Pijaca</span></a></li><li id="n-portal" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Wikipedija:Portal_zajednice" title="Pronađite aktualne zadatke i akcije"><span>Radionica</span></a></li><li id="n-currentevents" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Wikipedija:Novosti" title="Pogledajte tekuće događaje i aktualnosti"><span>Novosti</span></a></li><li id="n-forum" class="mw-list-item"><a href="https://forum.movement-strategy.org/c/general/meduprojektniforum/40" rel="nofollow"><span>Međuprojektni forum</span></a></li><li id="n-discord" class="mw-list-item"><a href="https://discord.gg/khcKdUUxYY" rel="nofollow"><span>Discord</span></a></li> </ul> </div> </div> </div> </div> </div> </div> </nav> <a href="/wiki/Glavna_stranica" class="mw-logo"> <img class="mw-logo-icon" src="/static/images/icons/wikipedia.png" alt="" aria-hidden="true" height="50" width="50"> <span class="mw-logo-container skin-invert"> <img class="mw-logo-wordmark" alt="Wikipedija" src="/static/images/mobile/copyright/wikipedia-wordmark-sh-latn.svg" style="width: 7.5em; height: 2em;"> <img class="mw-logo-tagline" alt="" src="/static/images/mobile/copyright/wikipedia-tagline-sh-latn.svg" width="120" height="18" style="width: 7.5em; height: 1.125em;"> </span> </a> </div> <div class="vector-header-end"> <div id="p-search" role="search" class="vector-search-box-vue vector-search-box-collapses vector-search-box-show-thumbnail vector-search-box-auto-expand-width vector-search-box"> <a href="/wiki/Posebno:Tra%C5%BEi" class="cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only search-toggle" title="Pretražite Wikipediju [f]" accesskey="f"><span class="vector-icon mw-ui-icon-search mw-ui-icon-wikimedia-search"></span> <span>Pretraga</span> </a> <div class="vector-typeahead-search-container"> <div class="cdx-typeahead-search cdx-typeahead-search--show-thumbnail cdx-typeahead-search--auto-expand-width"> <form action="/w/index.php" id="searchform" class="cdx-search-input cdx-search-input--has-end-button"> <div id="simpleSearch" class="cdx-search-input__input-wrapper" data-search-loc="header-moved"> <div class="cdx-text-input cdx-text-input--has-start-icon"> <input class="cdx-text-input__input" type="search" name="search" placeholder="Pretražite Wikipediju" aria-label="Pretražite Wikipediju" autocapitalize="sentences" title="Pretražite Wikipediju [f]" accesskey="f" id="searchInput" > <span class="cdx-text-input__icon cdx-text-input__start-icon"></span> </div> <input type="hidden" name="title" value="Posebno:Traži"> </div> <button class="cdx-button cdx-search-input__end-button">Pretraži</button> </form> </div> </div> </div> <nav class="vector-user-links vector-user-links-wide" aria-label="Osobne alatke"> <div class="vector-user-links-main"> <div id="p-vector-user-menu-preferences" class="vector-menu mw-portlet emptyPortlet" lang="sh-Latn" dir="ltr"> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> </ul> </div> </div> <div id="p-vector-user-menu-userpage" class="vector-menu mw-portlet emptyPortlet" lang="sh-Latn" dir="ltr"> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> </ul> </div> </div> <nav class="vector-appearance-landmark" aria-label="Izgled"> <div id="vector-appearance-dropdown" class="vector-dropdown " title="Change the appearance of the page's font size, width, and color" lang="sh-Latn" dir="ltr"> <input type="checkbox" id="vector-appearance-dropdown-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-appearance-dropdown" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="Izgled" > <label id="vector-appearance-dropdown-label" for="vector-appearance-dropdown-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only " aria-hidden="true" ><span class="vector-icon mw-ui-icon-appearance mw-ui-icon-wikimedia-appearance"></span> <span class="vector-dropdown-label-text">Izgled</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="vector-appearance-unpinned-container" class="vector-unpinned-container"> </div> </div> </div> </nav> <div id="p-vector-user-menu-notifications" class="vector-menu mw-portlet emptyPortlet" lang="sh-Latn" dir="ltr"> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> </ul> </div> </div> <div id="p-vector-user-menu-overflow" class="vector-menu mw-portlet" lang="sh-Latn" dir="ltr"> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="pt-sitesupport-2" class="user-links-collapsible-item mw-list-item user-links-collapsible-item"><a data-mw="interface" href="//donate.wikimedia.org/wiki/Special:FundraiserRedirector?utm_source=donate&utm_medium=sidebar&utm_campaign=C13_sh.wikipedia.org&uselang=sh" class=""><span>Donacije</span></a> </li> <li id="pt-createaccount-2" class="user-links-collapsible-item mw-list-item user-links-collapsible-item"><a data-mw="interface" href="/w/index.php?title=Posebno:Stvori_ra%C4%8Dun&returnto=Albanska+knji%C5%BEevnost" title="Preporučujemo da izradite račun i prijavite se, ali to nije obavezno" class=""><span>Izradi račun</span></a> </li> <li id="pt-login-2" class="user-links-collapsible-item mw-list-item user-links-collapsible-item"><a data-mw="interface" href="/w/index.php?title=Posebno:Korisni%C4%8Dka_prijava&returnto=Albanska+knji%C5%BEevnost" title="Preporučujemo da se prijavite, ali to nije obavezno [o]" accesskey="o" class=""><span>Prijavi me</span></a> </li> </ul> </div> </div> </div> <div id="vector-user-links-dropdown" class="vector-dropdown vector-user-menu vector-button-flush-right vector-user-menu-logged-out user-links-collapsible-item" title="Više mogućnosti" lang="sh-Latn" dir="ltr"> <input type="checkbox" id="vector-user-links-dropdown-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-user-links-dropdown" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="Osobne alatke" > <label id="vector-user-links-dropdown-label" for="vector-user-links-dropdown-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only " aria-hidden="true" ><span class="vector-icon mw-ui-icon-ellipsis mw-ui-icon-wikimedia-ellipsis"></span> <span class="vector-dropdown-label-text">Osobne alatke</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="p-personal" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-personal user-links-collapsible-item" title="Korisnički meni" lang="sh-Latn" dir="ltr"> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="pt-sitesupport" class="user-links-collapsible-item mw-list-item"><a href="//donate.wikimedia.org/wiki/Special:FundraiserRedirector?utm_source=donate&utm_medium=sidebar&utm_campaign=C13_sh.wikipedia.org&uselang=sh"><span>Donacije</span></a></li><li id="pt-createaccount" class="user-links-collapsible-item mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Posebno:Stvori_ra%C4%8Dun&returnto=Albanska+knji%C5%BEevnost" title="Preporučujemo da izradite račun i prijavite se, ali to nije obavezno"><span class="vector-icon mw-ui-icon-userAdd mw-ui-icon-wikimedia-userAdd"></span> <span>Izradi račun</span></a></li><li id="pt-login" class="user-links-collapsible-item mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Posebno:Korisni%C4%8Dka_prijava&returnto=Albanska+knji%C5%BEevnost" title="Preporučujemo da se prijavite, ali to nije obavezno [o]" accesskey="o"><span class="vector-icon mw-ui-icon-logIn mw-ui-icon-wikimedia-logIn"></span> <span>Prijavi me</span></a></li> </ul> </div> </div> </div> </div> </nav> </div> </header> </div> <div class="mw-page-container"> <div class="mw-page-container-inner"> <div class="vector-sitenotice-container"> <div id="siteNotice"><div id="mw-dismissablenotice-anonplace"></div><script>(function(){var node=document.getElementById("mw-dismissablenotice-anonplace");if(node){node.outerHTML="\u003Cdiv class=\"mw-dismissable-notice\"\u003E\u003Cdiv class=\"mw-dismissable-notice-close\"\u003E[\u003Ca tabindex=\"0\" role=\"button\"\u003Ezatvori\u003C/a\u003E]\u003C/div\u003E\u003Cdiv class=\"mw-dismissable-notice-body\"\u003E\u003C!-- CentralNotice --\u003E\u003Cdiv id=\"localNotice\" data-nosnippet=\"\"\u003E\u003Cdiv class=\"anonnotice\" lang=\"sh\" dir=\"ltr\"\u003E\u003Ctable class=\"plainlinks fmbox fmbox-system\" style=\"clear: both; margin: 0.2em 0; border: 1px solid #aaa; background: #f9f9f9; width: 100%; background: #f9f9f9; border:1px solid black; padding: 2px 5px\"\u003E\n\u003Ctbody\u003E\u003Ctr\u003E\t\n\u003Ctd class=\"mbox-image\"\u003E\n \u003Cspan typeof=\"mw:File\"\u003E\u003Ca href=\"/wiki/Wikipedija:Mjesec_Azije/2024\" title=\"Wikipedija:Mjesec Azije/2024\"\u003E\u003Cimg src=\"//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/1/1f/WAM_logo_without_text.svg/25px-WAM_logo_without_text.svg.png\" decoding=\"async\" width=\"25\" height=\"27\" class=\"mw-file-element\" srcset=\"//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/1/1f/WAM_logo_without_text.svg/38px-WAM_logo_without_text.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/1/1f/WAM_logo_without_text.svg/50px-WAM_logo_without_text.svg.png 2x\" data-file-width=\"800\" data-file-height=\"859\" /\u003E\u003C/a\u003E\u003C/span\u003E\u003C/td\u003E\n\u003Ctd class=\"mbox-text\" style=\"\"\u003E Od 1. do 30. novembra održava se uređivački maraton \u003Ca href=\"/wiki/Wikipedija:Mjesec_Azije/2024\" title=\"Wikipedija:Mjesec Azije/2024\"\u003EMjesec Azije\u003C/a\u003E. \u003C/td\u003E\n\u003C/tr\u003E\n\u003C/tbody\u003E\u003C/table\u003E\u003C/div\u003E\u003C/div\u003E\u003C/div\u003E\u003C/div\u003E";}}());</script></div> </div> <div class="vector-column-start"> <div class="vector-main-menu-container"> <div id="mw-navigation"> <nav id="mw-panel" class="vector-main-menu-landmark" aria-label="Sajt"> <div id="vector-main-menu-pinned-container" class="vector-pinned-container"> </div> </nav> </div> </div> <div class="vector-sticky-pinned-container"> <nav id="mw-panel-toc" aria-label="Sadržaj" data-event-name="ui.sidebar-toc" class="mw-table-of-contents-container vector-toc-landmark"> <div id="vector-toc-pinned-container" class="vector-pinned-container"> <div id="vector-toc" class="vector-toc vector-pinnable-element"> <div class="vector-pinnable-header vector-toc-pinnable-header vector-pinnable-header-pinned" data-feature-name="toc-pinned" data-pinnable-element-id="vector-toc" > <h2 class="vector-pinnable-header-label">Sadržaj</h2> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-pin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-toc.pin">premjesti na bočnu traku</button> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-unpin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-toc.unpin">sakrij</button> </div> <ul class="vector-toc-contents" id="mw-panel-toc-list"> <li id="toc-mw-content-text" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1"> <a href="#" class="vector-toc-link"> <div class="vector-toc-text">Početak</div> </a> </li> <li id="toc-Prva_zapisana_književnost" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1 vector-toc-list-item-expanded"> <a class="vector-toc-link" href="#Prva_zapisana_književnost"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">1</span> <span>Prva zapisana književnost</span> </div> </a> <button aria-controls="toc-Prva_zapisana_književnost-sublist" class="cdx-button cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only vector-toc-toggle"> <span class="vector-icon mw-ui-icon-wikimedia-expand"></span> <span>Uključi/isključi podsekciju Prva zapisana književnost</span> </button> <ul id="toc-Prva_zapisana_književnost-sublist" class="vector-toc-list"> <li id="toc-Djela_15._stoljeća" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Djela_15._stoljeća"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">1.1</span> <span>Djela 15. stoljeća</span> </div> </a> <ul id="toc-Djela_15._stoljeća-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Djela_16._stoljeća" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Djela_16._stoljeća"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">1.2</span> <span>Djela 16. stoljeća</span> </div> </a> <ul id="toc-Djela_16._stoljeća-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> </ul> </li> <li id="toc-Albanski_književnici_unutar_Osmanskog_Carstva" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1 vector-toc-list-item-expanded"> <a class="vector-toc-link" href="#Albanski_književnici_unutar_Osmanskog_Carstva"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">2</span> <span>Albanski književnici unutar Osmanskog Carstva</span> </div> </a> <ul id="toc-Albanski_književnici_unutar_Osmanskog_Carstva-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Književnost_17._i_18._stoljeća" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1 vector-toc-list-item-expanded"> <a class="vector-toc-link" href="#Književnost_17._i_18._stoljeća"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">3</span> <span>Književnost 17. i 18. stoljeća</span> </div> </a> <button aria-controls="toc-Književnost_17._i_18._stoljeća-sublist" class="cdx-button cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only vector-toc-toggle"> <span class="vector-icon mw-ui-icon-wikimedia-expand"></span> <span>Uključi/isključi podsekciju Književnost 17. i 18. stoljeća</span> </button> <ul id="toc-Književnost_17._i_18._stoljeća-sublist" class="vector-toc-list"> <li id="toc-Bejtadžijska_književnost" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Bejtadžijska_književnost"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">3.1</span> <span>Bejtadžijska književnost</span> </div> </a> <ul id="toc-Bejtadžijska_književnost-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> </ul> </li> <li id="toc-Književnost_narodnog_preporoda" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1 vector-toc-list-item-expanded"> <a class="vector-toc-link" href="#Književnost_narodnog_preporoda"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">4</span> <span>Književnost narodnog preporoda</span> </div> </a> <button aria-controls="toc-Književnost_narodnog_preporoda-sublist" class="cdx-button cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only vector-toc-toggle"> <span class="vector-icon mw-ui-icon-wikimedia-expand"></span> <span>Uključi/isključi podsekciju Književnost narodnog preporoda</span> </button> <ul id="toc-Književnost_narodnog_preporoda-sublist" class="vector-toc-list"> <li id="toc-Prvi_romani" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Prvi_romani"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">4.1</span> <span>Prvi romani</span> </div> </a> <ul id="toc-Prvi_romani-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Kraj_razdoblja_preporoda" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Kraj_razdoblja_preporoda"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">4.2</span> <span>Kraj razdoblja preporoda</span> </div> </a> <ul id="toc-Kraj_razdoblja_preporoda-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> </ul> </li> <li id="toc-Književnost_neovisnosti" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1 vector-toc-list-item-expanded"> <a class="vector-toc-link" href="#Književnost_neovisnosti"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">5</span> <span>Književnost neovisnosti</span> </div> </a> <button aria-controls="toc-Književnost_neovisnosti-sublist" class="cdx-button cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only vector-toc-toggle"> <span class="vector-icon mw-ui-icon-wikimedia-expand"></span> <span>Uključi/isključi podsekciju Književnost neovisnosti</span> </button> <ul id="toc-Književnost_neovisnosti-sublist" class="vector-toc-list"> <li id="toc-Razvoj_kazališta_do_1945." class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Razvoj_kazališta_do_1945."> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">5.1</span> <span>Razvoj kazališta do 1945.</span> </div> </a> <ul id="toc-Razvoj_kazališta_do_1945.-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> </ul> </li> <li id="toc-Književnost_socijalizma" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1 vector-toc-list-item-expanded"> <a class="vector-toc-link" href="#Književnost_socijalizma"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">6</span> <span>Književnost socijalizma</span> </div> </a> <button aria-controls="toc-Književnost_socijalizma-sublist" class="cdx-button cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only vector-toc-toggle"> <span class="vector-icon mw-ui-icon-wikimedia-expand"></span> <span>Uključi/isključi podsekciju Književnost socijalizma</span> </button> <ul id="toc-Književnost_socijalizma-sublist" class="vector-toc-list"> <li id="toc-Albanska_književnost_na_Kosovu" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Albanska_književnost_na_Kosovu"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">6.1</span> <span>Albanska književnost na Kosovu</span> </div> </a> <ul id="toc-Albanska_književnost_na_Kosovu-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> </ul> </li> <li id="toc-Suvremena_književnost" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1 vector-toc-list-item-expanded"> <a class="vector-toc-link" href="#Suvremena_književnost"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">7</span> <span>Suvremena književnost</span> </div> </a> <ul id="toc-Suvremena_književnost-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Reference" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1 vector-toc-list-item-expanded"> <a class="vector-toc-link" href="#Reference"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">8</span> <span>Reference</span> </div> </a> <ul id="toc-Reference-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Literatura" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1 vector-toc-list-item-expanded"> <a class="vector-toc-link" href="#Literatura"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">9</span> <span>Literatura</span> </div> </a> <ul id="toc-Literatura-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Vanjske_veze" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1 vector-toc-list-item-expanded"> <a class="vector-toc-link" href="#Vanjske_veze"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">10</span> <span>Vanjske veze</span> </div> </a> <ul id="toc-Vanjske_veze-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> </ul> </div> </div> </nav> </div> </div> <div class="mw-content-container"> <main id="content" class="mw-body"> <header class="mw-body-header vector-page-titlebar"> <nav aria-label="Sadržaj" class="vector-toc-landmark"> <div id="vector-page-titlebar-toc" class="vector-dropdown vector-page-titlebar-toc vector-button-flush-left" lang="sh-Latn" dir="ltr"> <input type="checkbox" id="vector-page-titlebar-toc-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-page-titlebar-toc" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="Prikaži/sakrij sadržaj" > <label id="vector-page-titlebar-toc-label" for="vector-page-titlebar-toc-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only " aria-hidden="true" ><span class="vector-icon mw-ui-icon-listBullet mw-ui-icon-wikimedia-listBullet"></span> <span class="vector-dropdown-label-text">Prikaži/sakrij sadržaj</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="vector-page-titlebar-toc-unpinned-container" class="vector-unpinned-container"> </div> </div> </div> </nav> <h1 id="firstHeading" class="firstHeading mw-first-heading" lang="sh-Latn" dir="ltr"><span class="mw-page-title-main">Albanska književnost</span></h1> <div id="p-lang-btn" class="vector-dropdown mw-portlet mw-portlet-lang" lang="sh-Latn" dir="ltr"> <input type="checkbox" id="p-lang-btn-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-p-lang-btn" class="vector-dropdown-checkbox mw-interlanguage-selector" aria-label="Prijedi na druge jezične varijante članka. Dostupno je na 30 jezika" > <label id="p-lang-btn-label" for="p-lang-btn-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--action-progressive mw-portlet-lang-heading-30" aria-hidden="true" ><span class="vector-icon mw-ui-icon-language-progressive mw-ui-icon-wikimedia-language-progressive"></span> <span class="vector-dropdown-label-text">30 jezika</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li class="interlanguage-link interwiki-ar mw-list-item"><a href="https://ar.wikipedia.org/wiki/%D8%A3%D8%AF%D8%A8_%D8%A3%D9%84%D8%A8%D8%A7%D9%86%D9%8A" title="أدب ألباني — Arapski" lang="ar" hreflang="ar" data-title="أدب ألباني" data-language-autonym="العربية" data-language-local-name="Arapski" class="interlanguage-link-target"><span>العربية</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-az mw-list-item"><a href="https://az.wikipedia.org/wiki/Albaniya_%C9%99d%C9%99biyyat%C4%B1" title="Albaniya ədəbiyyatı — Azerbejdžanski" lang="az" hreflang="az" data-title="Albaniya ədəbiyyatı" data-language-autonym="Azərbaycanca" data-language-local-name="Azerbejdžanski" class="interlanguage-link-target"><span>Azərbaycanca</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ba mw-list-item"><a href="https://ba.wikipedia.org/wiki/%D0%90%D0%BB%D0%B1%D0%B0%D0%BD_%D3%99%D2%99%D3%99%D0%B1%D0%B8%D3%99%D1%82%D0%B5" title="Албан әҙәбиәте — Baškir" lang="ba" hreflang="ba" data-title="Албан әҙәбиәте" data-language-autonym="Башҡортса" data-language-local-name="Baškir" class="interlanguage-link-target"><span>Башҡортса</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-be-x-old mw-list-item"><a href="https://be-tarask.wikipedia.org/wiki/%D0%90%D0%BB%D1%8C%D0%B1%D0%B0%D0%BD%D1%81%D0%BA%D0%B0%D1%8F_%D0%BB%D1%96%D1%82%D0%B0%D1%80%D0%B0%D1%82%D1%83%D1%80%D0%B0" title="Альбанская літаратура — Belarusian (Taraškievica orthography)" lang="be-tarask" hreflang="be-tarask" data-title="Альбанская літаратура" data-language-autonym="Беларуская (тарашкевіца)" data-language-local-name="Belarusian (Taraškievica orthography)" class="interlanguage-link-target"><span>Беларуская (тарашкевіца)</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-bg mw-list-item"><a href="https://bg.wikipedia.org/wiki/%D0%90%D0%BB%D0%B1%D0%B0%D0%BD%D1%81%D0%BA%D0%B0_%D0%BB%D0%B8%D1%82%D0%B5%D1%80%D0%B0%D1%82%D1%83%D1%80%D0%B0" title="Албанска литература — Bugarski" lang="bg" hreflang="bg" data-title="Албанска литература" data-language-autonym="Български" data-language-local-name="Bugarski" class="interlanguage-link-target"><span>Български</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-bs mw-list-item"><a href="https://bs.wikipedia.org/wiki/Albanska_knji%C5%BEevnost" title="Albanska književnost — Bosanski" lang="bs" hreflang="bs" data-title="Albanska književnost" data-language-autonym="Bosanski" data-language-local-name="Bosanski" class="interlanguage-link-target"><span>Bosanski</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ca mw-list-item"><a href="https://ca.wikipedia.org/wiki/Literatura_albanesa" title="Literatura albanesa — Katalonski" lang="ca" hreflang="ca" data-title="Literatura albanesa" data-language-autonym="Català" data-language-local-name="Katalonski" class="interlanguage-link-target"><span>Català</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-cs mw-list-item"><a href="https://cs.wikipedia.org/wiki/Alb%C3%A1nsk%C3%A1_literatura" title="Albánská literatura — Češki" lang="cs" hreflang="cs" data-title="Albánská literatura" data-language-autonym="Čeština" data-language-local-name="Češki" class="interlanguage-link-target"><span>Čeština</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-cy mw-list-item"><a href="https://cy.wikipedia.org/wiki/Llenyddiaeth_Albaneg" title="Llenyddiaeth Albaneg — Velški" lang="cy" hreflang="cy" data-title="Llenyddiaeth Albaneg" data-language-autonym="Cymraeg" data-language-local-name="Velški" class="interlanguage-link-target"><span>Cymraeg</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-de mw-list-item"><a href="https://de.wikipedia.org/wiki/Albanische_Literatur" title="Albanische Literatur — Nemački" lang="de" hreflang="de" data-title="Albanische Literatur" data-language-autonym="Deutsch" data-language-local-name="Nemački" class="interlanguage-link-target"><span>Deutsch</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-el mw-list-item"><a href="https://el.wikipedia.org/wiki/%CE%91%CE%BB%CE%B2%CE%B1%CE%BD%CE%B9%CE%BA%CE%AE_%CE%BB%CE%BF%CE%B3%CE%BF%CF%84%CE%B5%CF%87%CE%BD%CE%AF%CE%B1" title="Αλβανική λογοτεχνία — Grčki" lang="el" hreflang="el" data-title="Αλβανική λογοτεχνία" data-language-autonym="Ελληνικά" data-language-local-name="Grčki" class="interlanguage-link-target"><span>Ελληνικά</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-en mw-list-item"><a href="https://en.wikipedia.org/wiki/Albanian_literature" title="Albanian literature — Engleski" lang="en" hreflang="en" data-title="Albanian literature" data-language-autonym="English" data-language-local-name="Engleski" class="interlanguage-link-target"><span>English</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-eo mw-list-item"><a href="https://eo.wikipedia.org/wiki/Albanlingva_literaturo" title="Albanlingva literaturo — Esperanto" lang="eo" hreflang="eo" data-title="Albanlingva literaturo" data-language-autonym="Esperanto" data-language-local-name="Esperanto" class="interlanguage-link-target"><span>Esperanto</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-es mw-list-item"><a href="https://es.wikipedia.org/wiki/Literatura_en_alban%C3%A9s" title="Literatura en albanés — Španski" lang="es" hreflang="es" data-title="Literatura en albanés" data-language-autonym="Español" data-language-local-name="Španski" class="interlanguage-link-target"><span>Español</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-et mw-list-item"><a href="https://et.wikipedia.org/wiki/Albaania_kirjandus" title="Albaania kirjandus — Estonski" lang="et" hreflang="et" data-title="Albaania kirjandus" data-language-autonym="Eesti" data-language-local-name="Estonski" class="interlanguage-link-target"><span>Eesti</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-fr mw-list-item"><a href="https://fr.wikipedia.org/wiki/Litt%C3%A9rature_albanaise" title="Littérature albanaise — Francuski" lang="fr" hreflang="fr" data-title="Littérature albanaise" data-language-autonym="Français" data-language-local-name="Francuski" class="interlanguage-link-target"><span>Français</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-hr mw-list-item"><a href="https://hr.wikipedia.org/wiki/Albanska_knji%C5%BEevnost" title="Albanska književnost — Hrvatski" lang="hr" hreflang="hr" data-title="Albanska književnost" data-language-autonym="Hrvatski" data-language-local-name="Hrvatski" class="interlanguage-link-target"><span>Hrvatski</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-hu mw-list-item"><a href="https://hu.wikipedia.org/wiki/Alb%C3%A1n_irodalom" title="Albán irodalom — Mađarski" lang="hu" hreflang="hu" data-title="Albán irodalom" data-language-autonym="Magyar" data-language-local-name="Mađarski" class="interlanguage-link-target"><span>Magyar</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-hy mw-list-item"><a href="https://hy.wikipedia.org/wiki/%D4%B1%D5%AC%D5%A2%D5%A1%D5%B6%D5%A1%D5%AF%D5%A1%D5%B6_%D5%A3%D6%80%D5%A1%D5%AF%D5%A1%D5%B6%D5%B8%D6%82%D5%A9%D5%B5%D5%B8%D6%82%D5%B6" title="Ալբանական գրականություն — Jermenski" lang="hy" hreflang="hy" data-title="Ալբանական գրականություն" data-language-autonym="Հայերեն" data-language-local-name="Jermenski" class="interlanguage-link-target"><span>Հայերեն</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-it mw-list-item"><a href="https://it.wikipedia.org/wiki/Storia_della_letteratura_albanese" title="Storia della letteratura albanese — Italijanski" lang="it" hreflang="it" data-title="Storia della letteratura albanese" data-language-autonym="Italiano" data-language-local-name="Italijanski" class="interlanguage-link-target"><span>Italiano</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-kk mw-list-item"><a href="https://kk.wikipedia.org/wiki/%D0%90%D0%BB%D0%B1%D0%B0%D0%BD_%D3%99%D0%B4%D0%B5%D0%B1%D0%B8%D0%B5%D1%82%D1%96" title="Албан әдебиеті — Kozački" lang="kk" hreflang="kk" data-title="Албан әдебиеті" data-language-autonym="Қазақша" data-language-local-name="Kozački" class="interlanguage-link-target"><span>Қазақша</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ko mw-list-item"><a href="https://ko.wikipedia.org/wiki/%EC%95%8C%EB%B0%94%EB%8B%88%EC%95%84_%EB%AC%B8%ED%95%99" title="알바니아 문학 — Korejski" lang="ko" hreflang="ko" data-title="알바니아 문학" data-language-autonym="한국어" data-language-local-name="Korejski" class="interlanguage-link-target"><span>한국어</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-pl mw-list-item"><a href="https://pl.wikipedia.org/wiki/Literatura_alba%C5%84ska" title="Literatura albańska — Poljski" lang="pl" hreflang="pl" data-title="Literatura albańska" data-language-autonym="Polski" data-language-local-name="Poljski" class="interlanguage-link-target"><span>Polski</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ru mw-list-item"><a href="https://ru.wikipedia.org/wiki/%D0%9B%D0%B8%D1%82%D0%B5%D1%80%D0%B0%D1%82%D1%83%D1%80%D0%B0_%D0%90%D0%BB%D0%B1%D0%B0%D0%BD%D0%B8%D0%B8" title="Литература Албании — Ruski" lang="ru" hreflang="ru" data-title="Литература Албании" data-language-autonym="Русский" data-language-local-name="Ruski" class="interlanguage-link-target"><span>Русский</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sq mw-list-item"><a href="https://sq.wikipedia.org/wiki/Let%C3%ABrsia_shqipe" title="Letërsia shqipe — Albanski" lang="sq" hreflang="sq" data-title="Letërsia shqipe" data-language-autonym="Shqip" data-language-local-name="Albanski" class="interlanguage-link-target"><span>Shqip</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sr mw-list-item"><a href="https://sr.wikipedia.org/wiki/%D0%90%D0%BB%D0%B1%D0%B0%D0%BD%D1%81%D0%BA%D0%B0_%D0%BA%D1%9A%D0%B8%D0%B6%D0%B5%D0%B2%D0%BD%D0%BE%D1%81%D1%82" title="Албанска књижевност — Srpski" lang="sr" hreflang="sr" data-title="Албанска књижевност" data-language-autonym="Српски / srpski" data-language-local-name="Srpski" class="interlanguage-link-target"><span>Српски / srpski</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sv mw-list-item"><a href="https://sv.wikipedia.org/wiki/Albansk_litteratur" title="Albansk litteratur — Švedski" lang="sv" hreflang="sv" data-title="Albansk litteratur" data-language-autonym="Svenska" data-language-local-name="Švedski" class="interlanguage-link-target"><span>Svenska</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-tr mw-list-item"><a href="https://tr.wikipedia.org/wiki/Arnavut_edebiyat%C4%B1" title="Arnavut edebiyatı — Turski" lang="tr" hreflang="tr" data-title="Arnavut edebiyatı" data-language-autonym="Türkçe" data-language-local-name="Turski" class="interlanguage-link-target"><span>Türkçe</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-tt mw-list-item"><a href="https://tt.wikipedia.org/wiki/%D0%90%D0%BB%D0%B1%D0%B0%D0%BD%D0%B8%D1%8F_%D3%99%D0%B4%D3%99%D0%B1%D0%B8%D1%8F%D1%82%D1%8B" title="Албания әдәбияты — Tatarski" lang="tt" hreflang="tt" data-title="Албания әдәбияты" data-language-autonym="Татарча / tatarça" data-language-local-name="Tatarski" class="interlanguage-link-target"><span>Татарча / tatarça</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-uk mw-list-item"><a href="https://uk.wikipedia.org/wiki/%D0%90%D0%BB%D0%B1%D0%B0%D0%BD%D1%81%D1%8C%D0%BA%D0%B0_%D0%BB%D1%96%D1%82%D0%B5%D1%80%D0%B0%D1%82%D1%83%D1%80%D0%B0" title="Албанська література — Ukrajinski" lang="uk" hreflang="uk" data-title="Албанська література" data-language-autonym="Українська" data-language-local-name="Ukrajinski" class="interlanguage-link-target"><span>Українська</span></a></li> </ul> <div class="after-portlet after-portlet-lang"><span class="wb-langlinks-edit wb-langlinks-link"><a href="https://www.wikidata.org/wiki/Special:EntityPage/Q1051868#sitelinks-wikipedia" title="Uredi međujezične poveznice" class="wbc-editpage">Uredi veze</a></span></div> </div> </div> </div> </header> <div class="vector-page-toolbar"> <div class="vector-page-toolbar-container"> <div id="left-navigation"> <nav aria-label="Imenski prostori"> <div id="p-associated-pages" class="vector-menu vector-menu-tabs mw-portlet mw-portlet-associated-pages" lang="sh-Latn" dir="ltr"> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="ca-nstab-main" class="selected vector-tab-noicon mw-list-item"><a href="/wiki/Albanska_knji%C5%BEevnost" title="Vidi stranicu sadržaja [c]" accesskey="c"><span>Stranica</span></a></li><li id="ca-talk" class="vector-tab-noicon mw-list-item"><a href="/wiki/Razgovor:Albanska_knji%C5%BEevnost" rel="discussion" title="Razgovarajte o sadržini ove stranice [t]" accesskey="t"><span>Razgovor</span></a></li> </ul> </div> </div> <div id="vector-variants-dropdown" class="vector-dropdown " lang="sh-Latn" dir="ltr"> <input type="checkbox" id="vector-variants-dropdown-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-variants-dropdown" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="Promijeni jezičnu varijantu" > <label id="vector-variants-dropdown-label" for="vector-variants-dropdown-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet" aria-hidden="true" ><span class="vector-dropdown-label-text">Latinica</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="p-variants" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-variants" lang="sh-Latn" dir="ltr"> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="ca-varlang-0" class="selected ca-variants-sh-Latn mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Albanska_knji%C5%BEevnost&variant=sh-latn" lang="sh-Latn" hreflang="sh-Latn"><span>Latinica</span></a></li><li id="ca-varlang-1" class="ca-variants-sh-Cyrl mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Albanska_knji%C5%BEevnost&variant=sh-cyrl" lang="sh-Cyrl" hreflang="sh-Cyrl"><span>Ћирилица</span></a></li> </ul> </div> </div> </div> </div> </nav> </div> <div id="right-navigation" class="vector-collapsible"> <nav aria-label="Teme"> <div id="p-views" class="vector-menu vector-menu-tabs mw-portlet mw-portlet-views" lang="sh-Latn" dir="ltr"> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="ca-view" class="selected vector-tab-noicon mw-list-item"><a href="/wiki/Albanska_knji%C5%BEevnost"><span>Prikaži</span></a></li><li id="ca-ve-edit" class="vector-tab-noicon mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Albanska_knji%C5%BEevnost&veaction=edit" title="Uredite ovu stranicu [v]" accesskey="v"><span>Uredi</span></a></li><li id="ca-edit" class="collapsible vector-tab-noicon mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Albanska_knji%C5%BEevnost&action=edit" title="Uredite izvorni kod ove stranice [e]" accesskey="e"><span>Uredi kod</span></a></li><li id="ca-history" class="vector-tab-noicon mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Albanska_knji%C5%BEevnost&action=history" title="Pogledajte prethodne verzije ove stranice [h]" accesskey="h"><span>Historija</span></a></li> </ul> </div> </div> </nav> <nav class="vector-page-tools-landmark" aria-label="Pomagala"> <div id="vector-page-tools-dropdown" class="vector-dropdown vector-page-tools-dropdown" lang="sh-Latn" dir="ltr"> <input type="checkbox" id="vector-page-tools-dropdown-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-page-tools-dropdown" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="Alatke" > <label id="vector-page-tools-dropdown-label" for="vector-page-tools-dropdown-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet" aria-hidden="true" ><span class="vector-dropdown-label-text">Alatke</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="vector-page-tools-unpinned-container" class="vector-unpinned-container"> <div id="vector-page-tools" class="vector-page-tools vector-pinnable-element"> <div class="vector-pinnable-header vector-page-tools-pinnable-header vector-pinnable-header-unpinned" data-feature-name="page-tools-pinned" data-pinnable-element-id="vector-page-tools" data-pinned-container-id="vector-page-tools-pinned-container" data-unpinned-container-id="vector-page-tools-unpinned-container" > <div class="vector-pinnable-header-label">Alati</div> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-pin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-page-tools.pin">premjesti na bočnu traku</button> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-unpin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-page-tools.unpin">sakrij</button> </div> <div id="p-cactions" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-cactions emptyPortlet vector-has-collapsible-items" title="Više mogućnosti" lang="sh-Latn" dir="ltr"> <div class="vector-menu-heading"> Radnje </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="ca-more-view" class="selected vector-more-collapsible-item mw-list-item"><a href="/wiki/Albanska_knji%C5%BEevnost"><span>Prikaži</span></a></li><li id="ca-more-ve-edit" class="vector-more-collapsible-item mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Albanska_knji%C5%BEevnost&veaction=edit" title="Uredite ovu stranicu [v]" accesskey="v"><span>Uredi</span></a></li><li id="ca-more-edit" class="collapsible vector-more-collapsible-item mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Albanska_knji%C5%BEevnost&action=edit" title="Uredite izvorni kod ove stranice [e]" accesskey="e"><span>Uredi kod</span></a></li><li id="ca-more-history" class="vector-more-collapsible-item mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Albanska_knji%C5%BEevnost&action=history"><span>Historija</span></a></li> </ul> </div> </div> <div id="p-tb" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-tb" lang="sh-Latn" dir="ltr"> <div class="vector-menu-heading"> Opšte </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="t-whatlinkshere" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Posebno:%C5%A0to_vodi_ovdje/Albanska_knji%C5%BEevnost" title="Pogledajte listu svih stranica koje vode ovamo [j]" accesskey="j"><span>Šta vodi ovamo</span></a></li><li id="t-recentchangeslinked" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Posebno:Povezane_izmjene/Albanska_knji%C5%BEevnost" rel="nofollow" title="Prelistajte nedavne izmjene stranica koje su povezane s ovom [k]" accesskey="k"><span>Povezane izmjene</span></a></li><li id="t-specialpages" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Posebno:Posebne_stranice" title="Pregledajte listu svih posebnih stranica [q]" accesskey="q"><span>Posebne stranice</span></a></li><li id="t-permalink" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Albanska_knji%C5%BEevnost&oldid=41858107" title="Nabavite trajnu vezu do ove verzije stranice"><span>Trajna veza</span></a></li><li id="t-info" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Albanska_knji%C5%BEevnost&action=info" title="Pronađite više informacija o ovoj stranici"><span>Podaci o stranici</span></a></li><li id="t-cite" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Posebno:Citiraj&page=Albanska_knji%C5%BEevnost&id=41858107&wpFormIdentifier=titleform" title="Saznajte kako da citirate ovu stranicu"><span>Citiraj stranicu</span></a></li><li id="t-urlshortener" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Posebno:Skra%C4%87iva%C4%8D_adresa&url=https%3A%2F%2Fsh.wikipedia.org%2Fwiki%2FAlbanska_knji%25C5%25BEevnost"><span>Skrati URL</span></a></li><li id="t-urlshortener-qrcode" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Posebno:QrCode&url=https%3A%2F%2Fsh.wikipedia.org%2Fwiki%2FAlbanska_knji%25C5%25BEevnost"><span>Preuzmi QR kod</span></a></li> </ul> </div> </div> <div id="p-coll-print_export" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-coll-print_export" lang="sh-Latn" dir="ltr"> <div class="vector-menu-heading"> Štampanje/izvoz </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="coll-create_a_book" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Posebno:Kolekcija&bookcmd=book_creator&referer=Albanska+knji%C5%BEevnost"><span>Napravi knjigu</span></a></li><li id="coll-download-as-rl" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Posebno:DownloadAsPdf&page=Albanska_knji%C5%BEevnost&action=show-download-screen"><span>Preuzmi kao PDF</span></a></li><li id="t-print" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Albanska_knji%C5%BEevnost&printable=yes" title="Odštampajte ovu stranicu [p]" accesskey="p"><span>Odštampaj</span></a></li> </ul> </div> </div> <div id="p-wikibase-otherprojects" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-wikibase-otherprojects" lang="sh-Latn" dir="ltr"> <div class="vector-menu-heading"> Na drugim projektima </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li class="wb-otherproject-link wb-otherproject-commons mw-list-item"><a href="https://commons.wikimedia.org/wiki/Category:Literature_of_Albania" hreflang="en"><span>Wikimedia Commons</span></a></li><li id="t-wikibase" class="wb-otherproject-link wb-otherproject-wikibase-dataitem mw-list-item"><a href="https://www.wikidata.org/wiki/Special:EntityPage/Q1051868" title="Pogledajte povezanu stavku u skladištu podataka [g]" accesskey="g"><span>Stavka na Wikipodacima</span></a></li> </ul> </div> </div> </div> </div> </div> </div> </nav> </div> </div> </div> <div class="vector-column-end"> <div class="vector-sticky-pinned-container"> <nav class="vector-page-tools-landmark" aria-label="Pomagala"> <div id="vector-page-tools-pinned-container" class="vector-pinned-container"> </div> </nav> <nav class="vector-appearance-landmark" aria-label="Izgled"> <div id="vector-appearance-pinned-container" class="vector-pinned-container"> <div id="vector-appearance" class="vector-appearance vector-pinnable-element"> <div class="vector-pinnable-header vector-appearance-pinnable-header vector-pinnable-header-pinned" data-feature-name="appearance-pinned" data-pinnable-element-id="vector-appearance" data-pinned-container-id="vector-appearance-pinned-container" data-unpinned-container-id="vector-appearance-unpinned-container" > <div class="vector-pinnable-header-label">Izgled</div> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-pin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-appearance.pin">premjesti na bočnu traku</button> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-unpin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-appearance.unpin">sakrij</button> </div> </div> </div> </nav> </div> </div> <div id="bodyContent" class="vector-body" aria-labelledby="firstHeading" data-mw-ve-target-container> <div class="vector-body-before-content"> <div class="mw-indicators"> <div id="mw-indicator-featured-star" class="mw-indicator"><div class="mw-parser-output"><span typeof="mw:File"><a href="/wiki/Wikipedija:Istaknuti_%C4%8Dlanci" title="Ovaj članak je istaknut. Kliknite ovdje za više informacija."><img alt="Ovaj članak je istaknut. Kliknite ovdje za više informacija." src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/e/e7/Cscr-featured.svg/20px-Cscr-featured.svg.png" decoding="async" width="20" height="19" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/e/e7/Cscr-featured.svg/30px-Cscr-featured.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/e/e7/Cscr-featured.svg/40px-Cscr-featured.svg.png 2x" data-file-width="466" data-file-height="443" /></a></span></div></div> </div> <div id="siteSub" class="noprint">Izvor: Wikipedija</div> </div> <div id="contentSub" lang="sh-Latn" dir="ltr"><div id="mw-content-subtitle" lang="sh-Latn" dir="ltr"></div></div> <div id="mw-content-text" class="mw-body-content"><div class="mw-content-ltr mw-parser-output" lang="sh-Latn" dir="ltr"><style data-mw-deduplicate="TemplateStyles:r41556979">.mw-parser-output .hlist dl,.mw-parser-output .hlist ol,.mw-parser-output .hlist ul{margin:0;padding:0}.mw-parser-output .hlist dd,.mw-parser-output .hlist dt,.mw-parser-output .hlist li{margin:0;display:inline}.mw-parser-output .hlist.inline,.mw-parser-output .hlist.inline dl,.mw-parser-output .hlist.inline ol,.mw-parser-output .hlist.inline ul,.mw-parser-output .hlist dl dl,.mw-parser-output .hlist dl ol,.mw-parser-output .hlist dl ul,.mw-parser-output .hlist ol dl,.mw-parser-output .hlist ol ol,.mw-parser-output .hlist ol ul,.mw-parser-output .hlist ul dl,.mw-parser-output .hlist ul ol,.mw-parser-output .hlist ul ul{display:inline}.mw-parser-output .hlist .mw-empty-li{display:none}.mw-parser-output .hlist dt::after{content:": "}.mw-parser-output .hlist dd::after,.mw-parser-output .hlist li::after{content:" · ";font-weight:bold}.mw-parser-output .hlist dd:last-child::after,.mw-parser-output .hlist dt:last-child::after,.mw-parser-output .hlist li:last-child::after{content:none}.mw-parser-output .hlist dd dd:first-child::before,.mw-parser-output .hlist dd dt:first-child::before,.mw-parser-output .hlist dd li:first-child::before,.mw-parser-output .hlist dt dd:first-child::before,.mw-parser-output .hlist dt dt:first-child::before,.mw-parser-output .hlist dt li:first-child::before,.mw-parser-output .hlist li dd:first-child::before,.mw-parser-output .hlist li dt:first-child::before,.mw-parser-output .hlist li li:first-child::before{content:" (";font-weight:normal}.mw-parser-output .hlist dd dd:last-child::after,.mw-parser-output .hlist dd dt:last-child::after,.mw-parser-output .hlist dd li:last-child::after,.mw-parser-output .hlist dt dd:last-child::after,.mw-parser-output .hlist dt dt:last-child::after,.mw-parser-output .hlist dt li:last-child::after,.mw-parser-output .hlist li dd:last-child::after,.mw-parser-output .hlist li dt:last-child::after,.mw-parser-output .hlist li li:last-child::after{content:")";font-weight:normal}.mw-parser-output .hlist ol{counter-reset:listitem}.mw-parser-output .hlist ol>li{counter-increment:listitem}.mw-parser-output .hlist ol>li::before{content:" "counter(listitem)"\a0 "}.mw-parser-output .hlist dd ol>li:first-child::before,.mw-parser-output .hlist dt ol>li:first-child::before,.mw-parser-output .hlist li ol>li:first-child::before{content:" ("counter(listitem)"\a0 "}</style><style data-mw-deduplicate="TemplateStyles:r42226187">.mw-parser-output .sidebar{width:22em;float:right;clear:right;margin:0.5em 0 1em 1em;background:var(--background-color-neutral-subtle,#f8f9fa);border:1px solid var(--border-color-base,#a2a9b1);padding:0.2em;text-align:center;line-height:1.4em;font-size:88%;border-collapse:collapse;display:table}body.skin-minerva .mw-parser-output .sidebar{display:table!important;float:right!important;margin:0.5em 0 1em 1em!important}.mw-parser-output .sidebar-subgroup{width:100%;margin:0;border-spacing:0}.mw-parser-output .sidebar-left{float:left;clear:left;margin:0.5em 1em 1em 0}.mw-parser-output .sidebar-none{float:none;clear:both;margin:0.5em 1em 1em 0}.mw-parser-output .sidebar-outer-title{padding:0 0.4em 0.2em;font-size:125%;line-height:1.2em;font-weight:bold}.mw-parser-output .sidebar-top-image{padding:0.4em}.mw-parser-output .sidebar-top-caption,.mw-parser-output .sidebar-pretitle-with-top-image,.mw-parser-output .sidebar-caption{padding:0.2em 0.4em 0;line-height:1.2em}.mw-parser-output .sidebar-pretitle{padding:0.4em 0.4em 0;line-height:1.2em}.mw-parser-output .sidebar-title,.mw-parser-output .sidebar-title-with-pretitle{padding:0.2em 0.8em;font-size:145%;line-height:1.2em}.mw-parser-output .sidebar-title-with-pretitle{padding:0.1em 0.4em}.mw-parser-output .sidebar-image{padding:0.2em 0.4em 0.4em}.mw-parser-output .sidebar-heading{padding:0.1em 0.4em}.mw-parser-output .sidebar-content{padding:0 0.5em 0.4em}.mw-parser-output .sidebar-content-with-subgroup{padding:0.1em 0.4em 0.2em}.mw-parser-output .sidebar-above,.mw-parser-output .sidebar-below{padding:0.3em 0.8em;font-weight:bold}.mw-parser-output .sidebar-collapse .sidebar-above,.mw-parser-output .sidebar-collapse .sidebar-below{border-top:1px solid #aaa;border-bottom:1px solid #aaa}.mw-parser-output .sidebar-navbar{text-align:right;font-size:115%;padding:0 0.4em 0.4em}.mw-parser-output .sidebar-list-title{padding:0 0.4em;text-align:left;font-weight:bold;line-height:1.6em;font-size:105%}.mw-parser-output .sidebar-list-title-c{padding:0 0.4em;text-align:center;margin:0 3.3em}@media(max-width:640px){body.mediawiki .mw-parser-output .sidebar{width:100%!important;clear:both;float:none!important;margin-left:0!important;margin-right:0!important}}body.skin--responsive .mw-parser-output .sidebar a>img{max-width:none!important}@media screen{html.skin-theme-clientpref-night .mw-parser-output .sidebar:not(.notheme) .sidebar-list-title,html.skin-theme-clientpref-night .mw-parser-output .sidebar:not(.notheme) .sidebar-title-with-pretitle{background:transparent!important}html.skin-theme-clientpref-night .mw-parser-output .sidebar:not(.notheme) .sidebar-title-with-pretitle a{color:var(--color-progressive)!important}}@media screen and (prefers-color-scheme:dark){html.skin-theme-clientpref-os .mw-parser-output .sidebar:not(.notheme) .sidebar-list-title,html.skin-theme-clientpref-os .mw-parser-output .sidebar:not(.notheme) .sidebar-title-with-pretitle{background:transparent!important}html.skin-theme-clientpref-os .mw-parser-output .sidebar:not(.notheme) .sidebar-title-with-pretitle a{color:var(--color-progressive)!important}}@media print{body.ns-0 .mw-parser-output .sidebar{display:none!important}}</style><table class="sidebar nomobile nowraplinks" style="width:auto;"><tbody><tr><th class="sidebar-title entete ecrivain" style="font-size:200%;font-weight:normal;"><a href="/wiki/Knji%C5%BEevnost" title="Književnost">Književnost</a></th></tr><tr><td class="sidebar-image"><span typeof="mw:File"><a href="/wiki/Datoteka:Old_book_bindings.jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/8/87/Old_book_bindings.jpg/150px-Old_book_bindings.jpg" decoding="async" width="150" height="100" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/8/87/Old_book_bindings.jpg/225px-Old_book_bindings.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/8/87/Old_book_bindings.jpg/300px-Old_book_bindings.jpg 2x" data-file-width="3072" data-file-height="2048" /></a></span></td></tr><tr><th class="sidebar-heading navbox-abovebelow"> Osnovni oblici</th></tr><tr><td class="sidebar-content hlist" style="padding:0.2em 0 0.7em;"> <ul><li><a href="/wiki/Roman" title="Roman">Roman</a></li> <li><a href="/wiki/Poezija" title="Poezija">Pjesma</a></li> <li><a href="/wiki/Drama" title="Drama">Drama</a></li></ul> <ul><li><a href="/wiki/Kratka_pri%C4%8Da" class="mw-redirect" title="Kratka priča">Kratka priča</a></li> <li><a href="/wiki/Pripovijetka" title="Pripovijetka">Pripovijetka</a></li></ul></td> </tr><tr><th class="sidebar-heading navbox-abovebelow"> Osnovni <a href="/wiki/Knji%C5%BEevni_%C5%BEanr" title="Književni žanr">žanr</a></th></tr><tr><td class="sidebar-content hlist" style="padding:0.2em 0 0.7em;"> <ul><li><a href="/wiki/Epska_poezija" class="mw-redirect" title="Epska poezija">Epika</a></li> <li><a href="/wiki/Lirska_poezija" class="mw-redirect" title="Lirska poezija">Lirika</a></li> <li><a href="/wiki/Drama" title="Drama">Drama</a></li></ul> <ul><li><a href="/w/index.php?title=Romansa_(%C5%BEanr)&action=edit&redlink=1" class="new" title="Romansa (žanr) (stranica ne postoji)">Romansa</a></li> <li><a href="/wiki/Satira" title="Satira">Satira</a></li> <li><a href="/wiki/Tragedija" title="Tragedija">Tragedija</a></li></ul> <ul><li><a href="/wiki/Komedija" title="Komedija">Komedija</a></li> <li><a href="/wiki/Tragikomedija" title="Tragikomedija">Tragikomedija</a></li> <li><a href="/wiki/Autobiografija" title="Autobiografija">Autobiografija</a></li></ul> <ul><li><a href="/wiki/Memoari" title="Memoari">Memoari</a></li> <li><a href="/wiki/Dnevnik" title="Dnevnik">Dnevnik</a></li></ul></td> </tr><tr><th class="sidebar-heading navbox-abovebelow"> Mediji</th></tr><tr><td class="sidebar-content hlist" style="padding:0.2em 0 0.7em;"> <ul><li><a href="/wiki/Performans" title="Performans">Performans</a> (<a href="/w/index.php?title=Komad_(komad)&action=edit&redlink=1" class="new" title="Komad (komad) (stranica ne postoji)">predstava</a>)</li> <li><a href="/wiki/Knjiga" title="Knjiga">Knjiga</a></li></ul></td> </tr><tr><th class="sidebar-heading navbox-abovebelow"> Tehnike</th></tr><tr><td class="sidebar-content hlist" style="padding:0.2em 0 0.7em;"> <ul><li><a href="/wiki/Proza" title="Proza">Proza</a></li> <li><a href="/wiki/Stih" title="Stih">Stih</a></li></ul></td> </tr><tr><th class="sidebar-heading navbox-abovebelow"> <a href="/w/index.php?title=Historija_knji%C5%BEevnosti&action=edit&redlink=1" class="new" title="Historija književnosti (stranica ne postoji)">Historija</a></th></tr><tr><td class="sidebar-content hlist" style="padding:0.2em 0 0.7em;"> <ul><li><a href="/wiki/Drevna_knji%C5%BEevnost" title="Drevna književnost">Drevna</a> (<a href="/wiki/Gr%C4%8Dka_knji%C5%BEevnost" title="Grčka književnost">grčka</a>, <a href="/wiki/Rimska_knji%C5%BEevnost" title="Rimska književnost">rimska</a>)</li></ul> <ul><li><a href="/wiki/Srednjovjekovna_knji%C5%BEevnost" title="Srednjovjekovna književnost">Srednjovjekovna</a> (<a href="/wiki/Vizantijska_knji%C5%BEevnost" title="Vizantijska književnost">bizantska</a>, <a href="/wiki/Srednjovekovna_latinska_knji%C5%BEevnost" class="mw-redirect" title="Srednjovekovna latinska književnost">latinska</a>)</li></ul> <ul><li><a href="/wiki/Renesansna_knji%C5%BEevnost" title="Renesansna književnost">Renesansna</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Barokna_knji%C5%BEevnost&action=edit&redlink=1" class="new" title="Barokna književnost (stranica ne postoji)">Barokna</a></li></ul> <ul><li><a href="/w/index.php?title=Historija_moderne_knji%C5%BEevnosti&action=edit&redlink=1" class="new" title="Historija moderne književnosti (stranica ne postoji)">Moderna</a> (<a href="/w/index.php?title=Knji%C5%BEevnost_18._vijeka&action=edit&redlink=1" class="new" title="Književnost 18. vijeka (stranica ne postoji)">18.</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Knji%C5%BEevnost_19._vijeka&action=edit&redlink=1" class="new" title="Književnost 19. vijeka (stranica ne postoji)">19.</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Knji%C5%BEevnost_20._vijeka&action=edit&redlink=1" class="new" title="Književnost 20. vijeka (stranica ne postoji)">20.</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Knji%C5%BEevnost_21._vijeka&action=edit&redlink=1" class="new" title="Književnost 21. vijeka (stranica ne postoji)">21.</a>)</li></ul></td> </tr><tr><th class="sidebar-heading navbox-abovebelow"> Književnost po jezicima i porijeklu</th></tr><tr><td class="sidebar-content hlist" style="padding:0.2em 0 0.7em;"> <ul><li><a class="mw-selflink selflink">albanska</a></li> <li><a href="/wiki/Arapska_knji%C5%BEevnost" title="Arapska književnost">arapska</a></li> <li><a href="/wiki/Armenska_knji%C5%BEevnost" title="Armenska književnost">armenska</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Bjeloruska_knji%C5%BEevnost&action=edit&redlink=1" class="new" title="Bjeloruska književnost (stranica ne postoji)">bjeloruska</a></li></ul> <ul><li><a href="/w/index.php?title=Bosanskohercegova%C4%8Dka_knji%C5%BEevnost&action=edit&redlink=1" class="new" title="Bosanskohercegovačka književnost (stranica ne postoji)">bosanskohercegovačka</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Bugarska_knji%C5%BEevnost&action=edit&redlink=1" class="new" title="Bugarska književnost (stranica ne postoji)">bugarska</a></li> <li><a href="/wiki/Crnogorska_knji%C5%BEevnost" title="Crnogorska književnost">crnogorska</a></li></ul> <ul><li><a href="/w/index.php?title=%C4%8Ce%C5%A1ka_knji%C5%BEevnost&action=edit&redlink=1" class="new" title="Češka književnost (stranica ne postoji)">češka</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Danska_knji%C5%BEevnost&action=edit&redlink=1" class="new" title="Danska književnost (stranica ne postoji)">danska</a></li> <li><a href="/wiki/Engleska_knji%C5%BEevnost" title="Engleska književnost">engleska</a> (<a href="/w/index.php?title=Ameri%C4%8Dka_knji%C5%BEevnost&action=edit&redlink=1" class="new" title="Američka književnost (stranica ne postoji)">američka</a>)</li> <li><a href="/wiki/Francuska_knji%C5%BEevnost" title="Francuska književnost">francuska</a></li></ul> <ul><li><a href="/wiki/Hebrejska_knji%C5%BEevnost" title="Hebrejska književnost">hebrejska</a></li> <li><a href="/wiki/Novogr%C4%8Dka_knji%C5%BEevnost" title="Novogrčka književnost">grčka</a></li> <li><a href="/wiki/Hrvatska_knji%C5%BEevnost" title="Hrvatska književnost">hrvatska</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Indijska_knji%C5%BEevnost&action=edit&redlink=1" class="new" title="Indijska književnost (stranica ne postoji)">indijska</a></li></ul> <ul><li><a href="/w/index.php?title=Irska_knji%C5%BEevnost&action=edit&redlink=1" class="new" title="Irska književnost (stranica ne postoji)">irska</a></li> <li><a href="/wiki/Italijanska_knji%C5%BEevnost" title="Italijanska književnost">italijanska</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Japanska_knji%C5%BEevnost&action=edit&redlink=1" class="new" title="Japanska književnost (stranica ne postoji)">japanska</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Kineska_knji%C5%BEevnost&action=edit&redlink=1" class="new" title="Kineska književnost (stranica ne postoji)">kineska</a></li></ul> <ul><li><a href="/w/index.php?title=Ma%C4%91arska_knji%C5%BEevnost&action=edit&redlink=1" class="new" title="Mađarska književnost (stranica ne postoji)">mađarska</a></li> <li><a href="/wiki/Makedonska_knji%C5%BEevnost" title="Makedonska književnost">makedonska</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Njema%C4%8Dka_knji%C5%BEevnost&action=edit&redlink=1" class="new" title="Njemačka književnost (stranica ne postoji)">njemačka</a></li> <li><a href="/wiki/Perzijska_knji%C5%BEevnost" title="Perzijska književnost">perzijska</a></li></ul> <ul><li><a href="/w/index.php?title=Poljska_knji%C5%BEevnost&action=edit&redlink=1" class="new" title="Poljska književnost (stranica ne postoji)">poljska</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Portugalska_knji%C5%BEevnost&action=edit&redlink=1" class="new" title="Portugalska književnost (stranica ne postoji)">portugalska</a></li> <li><a href="/wiki/Ruska_knji%C5%BEevnost" title="Ruska književnost">ruska</a></li> <li><a href="/wiki/Slovenska_knji%C5%BEevnost" title="Slovenska književnost">slovenska</a></li> <li><a href="/wiki/Surinamska_knji%C5%BEevnost" title="Surinamska književnost">surinamska</a></li></ul> <ul><li><a href="/w/index.php?title=Srpska_knji%C5%BEevnost&action=edit&redlink=1" class="new" title="Srpska književnost (stranica ne postoji)">srpska</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=%C5%A0panska_knji%C5%BEevnost&action=edit&redlink=1" class="new" title="Španska književnost (stranica ne postoji)">španska</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=%C5%A0vedska_knji%C5%BEevnost&action=edit&redlink=1" class="new" title="Švedska književnost (stranica ne postoji)">švedska</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Turska_knji%C5%BEevnost&action=edit&redlink=1" class="new" title="Turska književnost (stranica ne postoji)">turska</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Ukrajinska_knji%C5%BEevnost&action=edit&redlink=1" class="new" title="Ukrajinska književnost (stranica ne postoji)">ukrajinska</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Vietnamska_knji%C5%BEevnost&action=edit&redlink=1" class="new" title="Vietnamska književnost (stranica ne postoji)">vietnamska</a></li></ul></td> </tr><tr><th class="sidebar-heading navbox-abovebelow"> Rasprave</th></tr><tr><td class="sidebar-content hlist" style="padding:0.2em 0 0.7em;"> <ul><li><a href="/wiki/Knji%C5%BEevna_kritika" title="Književna kritika">Kritika</a></li> <li><a href="/wiki/Knji%C5%BEevna_teorija" class="mw-redirect" title="Književna teorija">Teorija</a></li> <li><a href="/wiki/Knji%C5%BEevni_%C4%8Dasopis" title="Književni časopis">Časopisi</a></li></ul></td> </tr><tr><td class="sidebar-navbar"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r41556979"><style data-mw-deduplicate="TemplateStyles:r41556873">.mw-parser-output .navbar{display:inline;font-size:88%;font-weight:normal}.mw-parser-output .navbar-collapse{float:left;text-align:left}.mw-parser-output .navbar-boxtext{word-spacing:0}.mw-parser-output .navbar ul{display:inline-block;white-space:nowrap;line-height:inherit}.mw-parser-output .navbar-brackets::before{margin-right:-0.125em;content:"[ "}.mw-parser-output .navbar-brackets::after{margin-left:-0.125em;content:" ]"}.mw-parser-output .navbar li{word-spacing:-0.125em}.mw-parser-output .navbar a>span,.mw-parser-output .navbar a>abbr{text-decoration:inherit}.mw-parser-output .navbar-mini abbr{font-variant:small-caps;border-bottom:none;text-decoration:none;cursor:inherit}.mw-parser-output .navbar-ct-full{font-size:114%;margin:0 7em}.mw-parser-output .navbar-ct-mini{font-size:114%;margin:0 4em}</style><div class="navbar plainlinks hlist navbar-mini"><ul><li class="nv-prikaži"><a href="/wiki/%C5%A0ablon:Knji%C5%BEevnost" title="Šablon:Književnost"><abbr title="Pogledajte šablon">p</abbr></a></li><li class="nv-razgovor"><a href="/w/index.php?title=Razgovor_o_%C5%A1ablonu:Knji%C5%BEevnost&action=edit&redlink=1" class="new" title="Razgovor o šablonu:Književnost (stranica ne postoji)"><abbr title="Razgovarajte o šablonu">r</abbr></a></li><li class="nv-uredi"><a class="external text" href="https://sh.wikipedia.org/w/index.php?title=%C5%A0ablon:Knji%C5%BEevnost&action=edit"><abbr title="Uredite šablon">u</abbr></a></li></ul></div></td></tr></tbody></table> <p><br /> <b>Albanska književnost</b> (<a href="/wiki/Albanski_jezik" title="Albanski jezik">alb</a>. <i><span lang="sq">letërsia shqipe</span></i>) započinje u <a href="/wiki/Srednji_vijek" title="Srednji vijek">srednjem vijeku</a> i obuhvaća književne tekstove i djela napisana na <a href="/wiki/Albanski_jezik" title="Albanski jezik">albanskom jeziku</a>. Može se odnositi kako na književnost koju su napisali <a href="/wiki/Albanci" title="Albanci">Albanci</a> iz <a href="/wiki/Albanija" title="Albanija">Albanije</a>, tako i na književnost Albanaca na <a href="/wiki/Kosovo_(regija)" title="Kosovo (regija)">Kosovu</a> i pripadnika <a href="/w/index.php?title=Albanska_dijaspora&action=edit&redlink=1" class="new" title="Albanska dijaspora (stranica ne postoji)">albanske dijaspore</a>, posebno u <a href="/w/index.php?title=Albanci_u_Italiji&action=edit&redlink=1" class="new" title="Albanci u Italiji (stranica ne postoji)">Italiji</a>. Albanski jezik čini posebnu granu unutar <a href="/wiki/Indoevropski_jezici" title="Indoevropski jezici">indoeuropske jezične porodice</a>, sa kojim nijedan drugi jezik nije usko povezan. Porijeklo albanskog jezika nije u potpunosti poznato, premda postoje teorije prema kojima on predstavlja nasljednika drevnog <a href="/wiki/Ilirski_jezik" title="Ilirski jezik">ilirskog jezika</a>.<sup id="cite_ref-1" class="reference"><a href="#cite_note-1"><span class="cite-bracket">[</span>1<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </p><p>U anonimnom spisu <i>Dictionarium ad passagium</i> iz 1332. godine, koji se pripisuje <a href="/wiki/Nadbiskup" title="Nadbiskup">nadbiskupu</a> <a href="/wiki/Antivari" class="mw-redirect" title="Antivari">Antivarija</a> <a href="/wiki/Guillaume_Adam" title="Guillaume Adam">Vilimu Adamu</a> ili pak francuskom nadbiskupu i hodočasniku Brokardu Monaku (<i>Brocardus Monacus</i>), navodi se da Albanci koriste <a href="/wiki/Latinsko_pismo" class="mw-redirect" title="Latinsko pismo">latinična slova</a> u svojim knjigama, iako se njihov jezik prilično razlikuje od <a href="/wiki/Latinski_jezik" title="Latinski jezik">latinskog</a>.<sup id="cite_ref-The_Albanian_National_Awakening_2-0" class="reference"><a href="#cite_note-The_Albanian_National_Awakening-2"><span class="cite-bracket">[</span>2<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </p><p>Najstariji sačuvani dokument napisan na albanskom, uz neke <a href="/wiki/Novi_zavjet" title="Novi zavjet">novozavjetne</a> stihove iz <a href="/wiki/15._stolje%C4%87e" class="mw-redirect" title="15. stoljeće">15. stoljeća</a>, jest <i>Slovo krštenja</i> (<i><a href="/wiki/Formula_e_pag%C3%ABzimit" title="Formula e pagëzimit">Formula e pagëzimit</a></i>), koje se sastoji tek od jedne proširene rečenice i koje je 1462. godine na <a href="/wiki/Gegijski_jezik" title="Gegijski jezik">gegijskom dijalektu</a> zabilježio <a href="/wiki/Pal_Engj%C3%ABlli" class="mw-redirect" title="Pal Engjëlli">Pal Engjëlli</a> (Pavao Enđeli), biskup <a href="/wiki/Dra%C4%8D" title="Drač">Drača</a> i savjetnik vojskovođe <a href="/wiki/Skenderbeg" title="Skenderbeg">Skenderbega</a>.<sup id="cite_ref-FOOTNOTEElsie2005[httpsbooksgooglecombooksidox3Wx1Nl_2MCqTheodorofShkodrapgPA5_5]_3-0" class="reference"><a href="#cite_note-FOOTNOTEElsie2005[httpsbooksgooglecombooksidox3Wx1Nl_2MCqTheodorofShkodrapgPA5_5]-3"><span class="cite-bracket">[</span>3<span class="cite-bracket">]</span></a></sup><sup id="cite_ref-FOOTNOTEKëlmendi1977str._535_4-0" class="reference"><a href="#cite_note-FOOTNOTEKëlmendi1977str._535-4"><span class="cite-bracket">[</span>4<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> Premda ima nekih naznaka da se albanska književnost stvarala u <a href="/wiki/Feudalizam" title="Feudalizam">feudalnim</a> krugovima tijekom <a href="/wiki/Kraljevina_Albanija_(1272%E2%80%931368)" title="Kraljevina Albanija (1272–1368)">Albanske kraljevine</a> (<i>Regnum Albaniae</i>) za vrijeme vladavine <a href="/wiki/Karlo_I_An%C5%BEujski" title="Karlo I Anžujski">Karla I Anžuvinskog</a> (1272–1286), nije sačuvano ništa od svega za što se može pretpostaviti da je na albanskom jeziku nastalo u srednjovjekovnom razdoblju, sve do sredine 15. stoljeća.<sup id="cite_ref-FOOTNOTEKëlmendi1977str._535_4-1" class="reference"><a href="#cite_note-FOOTNOTEKëlmendi1977str._535-4"><span class="cite-bracket">[</span>4<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </p> <meta property="mw:PageProp/toc" /> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Prva_zapisana_književnost"><span id="Prva_zapisana_knji.C5.BEevnost"></span>Prva zapisana književnost</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Albanska_knji%C5%BEevnost&veaction=edit&section=1" title="Uredi odjeljak Prva zapisana književnost" class="mw-editsection-visualeditor"><span>uredi</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Albanska_knji%C5%BEevnost&action=edit&section=1" title="Uredi kôd odjeljka Prva zapisana književnost"><span>uredi kod</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Djela_15._stoljeća"><span id="Djela_15._stolje.C4.87a"></span>Djela 15. stoljeća</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Albanska_knji%C5%BEevnost&veaction=edit&section=2" title="Uredi odjeljak Djela 15. stoljeća" class="mw-editsection-visualeditor"><span>uredi</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Albanska_knji%C5%BEevnost&action=edit&section=2" title="Uredi kôd odjeljka Djela 15. stoljeća"><span>uredi kod</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>Širenje <a href="/wiki/Osmansko_Carstvo" title="Osmansko Carstvo">Osmanskog Carstva</a> potisnulo je mnoge Albance iz njihove domovine u razdoblju zapadnoeuropskog <a href="/wiki/Renesansni_humanizam" title="Renesansni humanizam">renesansnog humanizma</a>. Među albanskim emigrantima koji su pisali na <a href="/wiki/Latinski_jezik" title="Latinski jezik">latinskom</a> i postali poznati u humanističkom svijetu nalaze se povjesničar <a href="/wiki/Marin_Barleti" title="Marin Barleti">Marin Barleti</a> (1460.–1513.), koji je 1510. godine u Rimu objavio povijest <a href="/wiki/Skenderbeg" title="Skenderbeg">Skenderbega</a> (<i>Historia de vita et gestis Scanderbegi, Epirotarum principis</i>), koja je prevedena na mnoge druge europske jezike, te <a href="/w/index.php?title=Marino_Becichemi&action=edit&redlink=1" class="new" title="Marino Becichemi (stranica ne postoji)">Marino Becichemi</a> (1408.–1526.), <a href="/wiki/Gjon_Gazulli" class="mw-redirect" title="Gjon Gazulli">Gjon Gazulli</a> (1400.–1455.), <a href="/wiki/Niccol%C3%B2_Leonico_Tomeo" title="Niccolò Leonico Tomeo">Leonicus Thomeus</a> (1456.–1531.), <a href="/w/index.php?title=Michele_Maruli&action=edit&redlink=1" class="new" title="Michele Maruli (stranica ne postoji)">Michele Maruli</a> (15. stoljeće), <a href="/w/index.php?title=Michele_Artioti&action=edit&redlink=1" class="new" title="Michele Artioti (stranica ne postoji)">Michele Artioti</a> (1480.–1556.) i mnogi drugi koji su se istakli u raznim poljima znanosti, umjetnosti i filozofije.<sup id="cite_ref-shqiperia_5-0" class="reference"><a href="#cite_note-shqiperia-5"><span class="cite-bracket">[</span>5<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </p> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Djela_16._stoljeća"><span id="Djela_16._stolje.C4.87a"></span>Djela 16. stoljeća</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Albanska_knji%C5%BEevnost&veaction=edit&section=3" title="Uredi odjeljak Djela 16. stoljeća" class="mw-editsection-visualeditor"><span>uredi</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Albanska_knji%C5%BEevnost&action=edit&section=3" title="Uredi kôd odjeljka Djela 16. stoljeća"><span>uredi kod</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>Kulturni otpor bio je prije svega izražen razradom <a href="/wiki/Albanski_jezik" title="Albanski jezik">albanskog jezika</a> na području crkvenih sakramenata i publikacija, uglavnom u okviru <a href="/wiki/Katoli%C4%8Dka_crkva" title="Katolička crkva">katoličke</a> konfesionalne regije na sjeveru, ali i <a href="/wiki/Isto%C4%8Dno_pravoslavlje" class="mw-redirect" title="Istočno pravoslavlje">pravoslavnih</a> oblasti na jugu. <a href="/wiki/Protestantizam" title="Protestantizam">Protestantske</a> reforme ojačale su nade u razvoj lokalnog jezika i književne tradicije kad je klerik <a href="/wiki/Gjon_Buzuku" class="mw-redirect" title="Gjon Buzuku">Gjon Buzuku</a> uveo katoličku liturgiju na albanskom jeziku, pokušavajući učiniti za albanski jezik ono što je <a href="/wiki/Martin_Luther" title="Martin Luther">Martin Luther</a> učinio za njemački. </p><p><i>Albanski misal</i> (<i><a href="/wiki/Meshari" title="Meshari">Meshari</a></i>), koji je <a href="/wiki/Gjon_Buzuku" class="mw-redirect" title="Gjon Buzuku">Gjon Buzuku</a> objavio 1555. godine, prvo je književno djelo objavljeno na albanskom jeziku.<sup id="cite_ref-Hamiti27_6-0" class="reference"><a href="#cite_note-Hamiti27-6"><span class="cite-bracket">[</span>6<span class="cite-bracket">]</span></a></sup><sup id="cite_ref-Anamali697_7-0" class="reference"><a href="#cite_note-Anamali697-7"><span class="cite-bracket">[</span>7<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> Rafinirani jezik i stabilizirani pravopis moraju biti rezultat ranije tradicije pisanja albanskog, tradicije koja je danas nepoznata.<sup id="cite_ref-Anamali697_7-1" class="reference"><a href="#cite_note-Anamali697-7"><span class="cite-bracket">[</span>7<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> No, postoje neki fragmentirani dokazi koji datiraju iz vremena prije Buzukua i koji ukazuju na to da se albanskim pisalo barem od 14. stoljeća. Prvi poznati dokazi datiraju iz 1332. godine, kada se u anonimnom spisu <i>Dictionarium ad passagium</i>, koji se pripisuje <a href="/wiki/Nadbiskup" title="Nadbiskup">nadbiskupu</a> <a href="/wiki/Antivari" class="mw-redirect" title="Antivari">Antivarija</a> <a href="/wiki/Guillaume_Adam" title="Guillaume Adam">Vilimu Adamu</a> ili pak francuskom nadbiskupu i hodočasniku Brokardu Monaku (<i>Brocardus Monacus</i>), navodi da Albanci koriste <a href="/wiki/Latinsko_pismo" class="mw-redirect" title="Latinsko pismo">latinična slova</a> u svojim knjigama, iako se njihov jezik prilično razlikuje od <a href="/wiki/Latinski_jezik" title="Latinski jezik">latinskog</a>:<sup id="cite_ref-The_Albanian_National_Awakening_2-1" class="reference"><a href="#cite_note-The_Albanian_National_Awakening-2"><span class="cite-bracket">[</span>2<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> "Albanci imaju jezik sasvim drukčiji od latinskog, no ipak rabe <a href="/wiki/Latinsko_pismo" class="mw-redirect" title="Latinsko pismo">latinsko pismo</a> u svim svojim knjigama".<sup id="cite_ref-FOOTNOTEKëlmendi1977str._535_4-2" class="reference"><a href="#cite_note-FOOTNOTEKëlmendi1977str._535-4"><span class="cite-bracket">[</span>4<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> Od posebne su važnosti u potpori ovoj tezi: <i>Slovo krštenja</i> (<i><a href="/wiki/Formula_e_pag%C3%ABzimit" title="Formula e pagëzimit">Formula e pagëzimit</a></i>) iz 1462. godine, koju je na albanskom u okviru latinskog teksta napisao <a href="/wiki/Dra%C4%8D" title="Drač">drački</a> biskup <a href="/wiki/Pal_Engj%C3%ABlli" class="mw-redirect" title="Pal Engjëlli">Pal Engjëlli</a> na latinskom jeziku; pojmovnik s albanskim riječima iz 1497. godine, koji je sastavio <a href="/wiki/Arnold_von_Harff" title="Arnold von Harff">Arnold von Harff</a>, Nijemac koji je putovao Albanijom; te ulomak <a href="/wiki/Biblija" title="Biblija">Biblije</a> iz <a href="/wiki/Evan%C4%91elje_po_Mateju" title="Evanđelje po Mateju">Evanđelja po Mateju</a> iz 15. stoljeća, pisan također na albanskom, ali <a href="/wiki/Gr%C4%8Dko_pismo" class="mw-redirect" title="Grčko pismo">grčkim pismom</a>.<sup id="cite_ref-FOOTNOTEKëlmendi1977str._535–536_8-0" class="reference"><a href="#cite_note-FOOTNOTEKëlmendi1977str._535–536-8"><span class="cite-bracket">[</span>8<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </p> <style data-mw-deduplicate="TemplateStyles:r41558719">.mw-parser-output .templatequote{overflow:hidden;margin:1em 0;padding:0 40px}.mw-parser-output .templatequote .templatequotecite{line-height:1.5em;text-align:left;padding-left:1.6em;margin-top:0}</style><blockquote class="templatequote"><p>Un'te paghesont' pr'emenit t'Atit e t'Birit e t'Spertit Senit.</p><div class="templatequotecite">– <cite><a href="/wiki/Formula_e_pag%C3%ABzimit" title="Formula e pagëzimit">Formula e pagëzimit</a>, 1462, prvi pisani trag albanskog jezika</cite></div></blockquote> <p>Albanski spisi tih stoljeća sigurno nisu bili samo vjerski tekstovi, već i povijesne <a href="/wiki/Kronika" class="mw-redirect" title="Kronika">kronike</a>. Spominje ih humanist <a href="/wiki/Marin_Barleti" title="Marin Barleti">Marin Barleti</a>, koji u svojoj knjizi <i><a href="/w/index.php?title=Opsada_Skadra_(Barleti)&action=edit&redlink=1" class="new" title="Opsada Skadra (Barleti) (stranica ne postoji)">Opsada Skadra</a></i> (<i>De obsidione Scodrensi</i>) iz 1504. godine potvrđuje da je listao takve kronike napisane na narodnom jeziku (<i>in vernacula lingua</i>). Unatoč preprekama koje je stvorila <a href="/wiki/Protureformacija" class="mw-redirect" title="Protureformacija">protureformacija</a>, koja se protivila razvoju nacionalnih jezika u kršćanskoj <a href="/wiki/Liturgija" title="Liturgija">liturgiji</a>, ovaj je proces neprekidno tekao. Godine 1592. <a href="/wiki/Lek%C3%AB_Matr%C3%ABnga" title="Lekë Matrënga">Luk Matranga</a> (Lekë Matrënga), Albanac iz južne Italije, izdaje <a href="/wiki/Katekizam" title="Katekizam">katekizam</a> pod naslovom <i>Kršćanski vjeronauk</i> (<i>E mbësuame krishterë</i>).<sup id="cite_ref-FOOTNOTEKëlmendi1977str._536_9-0" class="reference"><a href="#cite_note-FOOTNOTEKëlmendi1977str._536-9"><span class="cite-bracket">[</span>9<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </p> <center> <ul class="gallery mw-gallery-traditional"> <li class="gallerybox" style="width: 155px"> <div class="thumb" style="width: 150px; height: 150px;"><span typeof="mw:File"><a href="/wiki/Datoteka:Formula_e_pag%C3%ABzimit.jpg" class="mw-file-description" title="Redovi teksta Formula e pagëzimit"><img alt="Redovi teksta Formula e pagëzimit" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/e/e3/Formula_e_pag%C3%ABzimit.jpg/120px-Formula_e_pag%C3%ABzimit.jpg" decoding="async" width="120" height="46" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/e/e3/Formula_e_pag%C3%ABzimit.jpg/180px-Formula_e_pag%C3%ABzimit.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/e/e3/Formula_e_pag%C3%ABzimit.jpg/240px-Formula_e_pag%C3%ABzimit.jpg 2x" data-file-width="640" data-file-height="244" /></a></span></div> <div class="gallerytext">Redovi teksta <i>Formula e pagëzimit</i></div> </li> <li class="gallerybox" style="width: 155px"> <div class="thumb" style="width: 150px; height: 150px;"><span typeof="mw:File"><a href="/wiki/Datoteka:Paschyra_e_t%C3%AB_rr%C3%ABfyemit.jpg" class="mw-file-description" title="Petar Budi, gravura, iz djela Ogledalo ispovijedi (Paschyra e të rrëfyemit); Rim, 1621."><img alt="Petar Budi, gravura, iz djela Ogledalo ispovijedi (Paschyra e të rrëfyemit); Rim, 1621." src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/d/d0/Paschyra_e_t%C3%AB_rr%C3%ABfyemit.jpg/75px-Paschyra_e_t%C3%AB_rr%C3%ABfyemit.jpg" decoding="async" width="75" height="120" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/d/d0/Paschyra_e_t%C3%AB_rr%C3%ABfyemit.jpg/113px-Paschyra_e_t%C3%AB_rr%C3%ABfyemit.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/d/d0/Paschyra_e_t%C3%AB_rr%C3%ABfyemit.jpg/150px-Paschyra_e_t%C3%AB_rr%C3%ABfyemit.jpg 2x" data-file-width="200" data-file-height="319" /></a></span></div> <div class="gallerytext"><a href="/wiki/Petar_Budi" title="Petar Budi">Petar Budi</a>, gravura, iz djela <i>Ogledalo ispovijedi</i> (<i>Paschyra e të rrëfyemit</i>); Rim, <a href="/wiki/1621." class="mw-redirect" title="1621.">1621.</a></div> </li> <li class="gallerybox" style="width: 155px"> <div class="thumb" style="width: 150px; height: 150px;"><span typeof="mw:File"><a href="/wiki/Datoteka:A_Page_from_Latin_Version_of_The_Siege_of_Shkodra.jpg" class="mw-file-description" title="Naslovnica djela De Scodrensi Obsidione et Expugnatione Marina Barletija"><img alt="Naslovnica djela De Scodrensi Obsidione et Expugnatione Marina Barletija" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/8/8b/A_Page_from_Latin_Version_of_The_Siege_of_Shkodra.jpg/111px-A_Page_from_Latin_Version_of_The_Siege_of_Shkodra.jpg" decoding="async" width="111" height="120" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/8/8b/A_Page_from_Latin_Version_of_The_Siege_of_Shkodra.jpg/167px-A_Page_from_Latin_Version_of_The_Siege_of_Shkodra.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/8/8b/A_Page_from_Latin_Version_of_The_Siege_of_Shkodra.jpg/223px-A_Page_from_Latin_Version_of_The_Siege_of_Shkodra.jpg 2x" data-file-width="2487" data-file-height="2677" /></a></span></div> <div class="gallerytext">Naslovnica djela <i>De Scodrensi Obsidione et Expugnatione</i> <a href="/wiki/Marin_Barleti" title="Marin Barleti">Marina Barletija</a></div> </li> <li class="gallerybox" style="width: 155px"> <div class="thumb" style="width: 150px; height: 150px;"><span typeof="mw:File"><a href="/wiki/Datoteka:Historia_de_vita_et_gestis_Scanderbegi,_Epirotarum_principis.jpg" class="mw-file-description" title="Naslovnica spisa Historia de vita et gestis Scanderbegi, Epirotarum principis Marina Barletija"><img alt="Naslovnica spisa Historia de vita et gestis Scanderbegi, Epirotarum principis Marina Barletija" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/48/Historia_de_vita_et_gestis_Scanderbegi%2C_Epirotarum_principis.jpg/78px-Historia_de_vita_et_gestis_Scanderbegi%2C_Epirotarum_principis.jpg" decoding="async" width="78" height="120" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/48/Historia_de_vita_et_gestis_Scanderbegi%2C_Epirotarum_principis.jpg/117px-Historia_de_vita_et_gestis_Scanderbegi%2C_Epirotarum_principis.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/48/Historia_de_vita_et_gestis_Scanderbegi%2C_Epirotarum_principis.jpg/156px-Historia_de_vita_et_gestis_Scanderbegi%2C_Epirotarum_principis.jpg 2x" data-file-width="400" data-file-height="615" /></a></span></div> <div class="gallerytext">Naslovnica spisa <i>Historia de vita et gestis Scanderbegi, Epirotarum principis</i> <a href="/wiki/Marin_Barleti" title="Marin Barleti">Marina Barletija</a></div> </li> <li class="gallerybox" style="width: 155px"> <div class="thumb" style="width: 150px; height: 150px;"><span typeof="mw:File"><a href="/wiki/Datoteka:Meshari.jpg" class="mw-file-description" title="Odlomak Albanskog misala Gjona Buzukua"><img alt="Odlomak Albanskog misala Gjona Buzukua" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/2/23/Meshari.jpg/120px-Meshari.jpg" decoding="async" width="120" height="81" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/2/23/Meshari.jpg/180px-Meshari.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/2/23/Meshari.jpg/240px-Meshari.jpg 2x" data-file-width="400" data-file-height="271" /></a></span></div> <div class="gallerytext">Odlomak <i><a href="/wiki/Meshari" title="Meshari">Albanskog misala</a></i> <a href="/wiki/Gjon_Buzuku" class="mw-redirect" title="Gjon Buzuku">Gjona Buzukua</a></div> </li> </ul> </center> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Albanski_književnici_unutar_Osmanskog_Carstva"><span id="Albanski_knji.C5.BEevnici_unutar_Osmanskog_Carstva"></span>Albanski književnici unutar Osmanskog Carstva</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Albanska_knji%C5%BEevnost&veaction=edit&section=4" title="Uredi odjeljak Albanski književnici unutar Osmanskog Carstva" class="mw-editsection-visualeditor"><span>uredi</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Albanska_knji%C5%BEevnost&action=edit&section=4" title="Uredi kôd odjeljka Albanski književnici unutar Osmanskog Carstva"><span>uredi kod</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <dl><dd><div class="noprint relarticle mainarticle"><i>Glavni članak: <a href="/w/index.php?title=Turska_knji%C5%BEevnost&action=edit&redlink=1" class="new" title="Turska književnost (stranica ne postoji)">Turska književnost</a></i></div></dd></dl> <p><a href="/wiki/Albanci#Istorija" title="Albanci">Historija albanskog naroda</a> u srednjem vijeku se upire na <a href="/wiki/Mleta%C4%8Dka_Republika" title="Mletačka Republika">Mletačku republiku</a> i na <a href="/wiki/Zeta_(dr%C5%BEava)" title="Zeta (država)">Zetu</a> (<a href="/wiki/Crnojevi%C4%87i" title="Crnojevići">Crnojevići</a>, <a href="/wiki/Bal%C5%A1i%C4%87i" title="Balšići">Balšići</a>, <a href="/w/index.php?title=Lje%C5%A1ka_liga&action=edit&redlink=1" class="new" title="Lješka liga (stranica ne postoji)">Lješka liga</a>) pa dugo naginje i na <a href="/wiki/Papinska_Dr%C5%BEava" title="Papinska Država">papinstvo</a> sa mnogim svećenicima iz južne Italije. No ima jedan smjer koji vodi Istanbulu. Okrutna historija osmanske dominacije pokazuje Albaniju kao zapadni kraj turske <a href="/wiki/Rumelija" title="Rumelija">Rumelije</a>, koristan zbog položaja na <a href="/wiki/Jadransko_more" title="Jadransko more">Jadranu</a>. Jezik i samostalnost albanskog naroda su bili neprihvatljiv prijedlog što sultani nisu uzimali u obzir. Potom, može se reći da je se Osmansko Carstvo osnivalo na proturječnoj i nerijetko kaotičnoj meritokraciji. <a href="/wiki/Visoka_Porta" title="Visoka Porta">Visoka Porta</a> je nagrađivala ambicije i učinkovitost pojedinaca, baš zbog centralizma <a href="/wiki/Osmanska_dinastija" title="Osmanska dinastija">Osmanove dinastije</a> i <a href="/wiki/Topkapi_Saraj" title="Topkapi Saraj">dvorca Topkapija</a>, koji su izbjegavali nasljedničke feude nasuprot strukturi feudalne Europe. <a href="/wiki/Osmansko_Carstvo" title="Osmansko Carstvo">Osmansko Carstvo</a> je bilo najjača vojna sila u 16. vijeku zajedno sa Habsburško-Španjolskim cartstvom od <a href="/wiki/Karlo_V.,_car_Svetog_Rimskog_Carstva" title="Karlo V., car Svetog Rimskog Carstva">Karla V.</a> nadalje. Sultan je vladao nad višenacionalnim društvom, u kojem su u Istanbul putem <a href="/wiki/Danak_u_krvi" title="Danak u krvi"><i>devşirma</i></a> dolazili ljudi sa svih krajeva carstva i postajali vojnici, sluge, radnici, umjetnici, žene u sultanovom haremu, oficiri, sultanovi namjesnici, birokrati, pisci itd. Uvjet za karijeru je bio najčešće prijelaz na islamsku vjeru, a potom se može spomenuti da od <a href="/wiki/Selim_I" title="Selim I">Selima</a> nadalje sultan biva također gospodar <a href="/wiki/Meka" title="Meka">Meke</a>, <a href="/wiki/Medina" title="Medina">Medine</a> i nosi titulu <a href="/wiki/Kalif" title="Kalif">kalifa</a>. A pored opće homologacije, carstvo je priznavalo nacije i porijekla svojih pojedinaca. </p><p>Mnogi su uspješni ljudi i žene u Osmanskom Carstvu bili Albanci. U <a href="/wiki/Lista_sultanija_Osmanskog_carstva" title="Lista sultanija Osmanskog carstva">popisu majki od sultana</a>, dvije (Gülbahar i Safiye) ili tri (Mahidevran) su bile djevojke albanskog porijekla. Gülbahar Hatun (oko 1432–1492) je rođena na Kosovu, bila je omiljena žena u haremu sultana <a href="/wiki/Mehmed_II" title="Mehmed II">Mehmeda II.</a> i majka sultana <a href="/wiki/Bajazid_II" title="Bajazid II">Bajazida II.</a>, dakle <a href="/wiki/Sulejman_I" title="Sulejman I">Sulejmanova</a> prababa po očevoj liniji. <a href="/wiki/Sultanija_Safije" title="Sultanija Safije">Sultanija Safije</a> (oko 1550–1619) je rođena u selu Rezi na <a href="/wiki/Metohija" title="Metohija">Dukađinskoj visoravni</a><sup id="cite_ref-peirce_10-0" class="reference"><a href="#cite_note-peirce-10"><span class="cite-bracket">[</span>10<span class="cite-bracket">]</span></a></sup>, bila je žena <a href="/wiki/Murat_III" title="Murat III">Murada III.</a> i majka <a href="/wiki/Mehmed_III" title="Mehmed III">Mehmeda III.</a>, te je postala jedna od najmoćnijih sultanija u turskoj historiji, pa su po njoj historičari nazvali početak 17. stoljeća »<i>sultanatom žena</i>«. Dok je u povijesti većina sultanovih žena pripadalo rangu <a href="/wiki/Konkubina" class="mw-redirect" title="Konkubina">konkubina</a>, Safiye je jedan od slučajeva gdje žena djeluje na turskom dvorcu kao kraljica<sup id="cite_ref-peirce_10-1" class="reference"><a href="#cite_note-peirce-10"><span class="cite-bracket">[</span>10<span class="cite-bracket">]</span></a></sup>. </p><p>Nešto kao 27 <i><a href="/wiki/Spisak_velikih_vezira_Osmanskog_carstva" class="mw-redirect" title="Spisak velikih vezira Osmanskog carstva">sadrazama</a></i> (<a href="/wiki/Veliki_vezir" title="Veliki vezir">velikih vezira</a>) je bilo albanskog porijekla. Mogu se spomenuti Koca Davud Paşa, <a href="/wiki/Opsada_Kroje" class="mw-disambig" title="Opsada Kroje">osvajač Kroje</a> <a href="/wiki/1478." class="mw-redirect" title="1478.">1478.</a> godine, tragikomični <a href="/wiki/Zurnazen_Mustafa_Pa%C5%9Fa" title="Zurnazen Mustafa Paşa">Zurnazen</a>, <a href="/w/index.php?title=Junus-pa%C5%A1a&action=edit&redlink=1" class="new" title="Junus-paša (stranica ne postoji)">Junus-paša</a>, Ayas Mehmed Paşa iz Himare, <a href="/wiki/Ahmed_Izet-pa%C5%A1a" title="Ahmed Izet-paša">Ahmed Izet-paša</a> iz Bitolja, Avlonyalı Ferid Paşa iz Valone. Štoviše, u najdubljem kriznom trenutku sultanske vlasti (oko <a href="/wiki/1656." class="mw-redirect" title="1656.">1656.</a> godine), vrlo bitne odluke je preuzeo veliki vezir <a href="/w/index.php?title=Mehmed-pa%C5%A1a_%C4%86uprili%C4%87&action=edit&redlink=1" class="new" title="Mehmed-paša Ćuprilić (stranica ne postoji)">Mehmet Köprülü</a>, Albanac iz <a href="/wiki/Berat" title="Berat">Berata</a>, i s njime je počela dinastija vezira, što je po sebi rijetkost, koja je imala ključnu ulogu do 1735. u Istanbulu – dinastija <a href="/wiki/%C4%86uprili%C4%87i" class="mw-redirect" title="Ćuprilići">Ćuprilića</a> (<i>Qyprilliu</i> / <i>Köprülü</i>). Između ostalog, Ćuprilići su osnovali grad <a href="/wiki/Veles_(grad)" title="Veles (grad)">Veles</a> u Makedoniji. </p><p>Turski književnici i filozofi albanskog porijekla su bili muslimani, pisali su turskim (tadašnjim osmanskoturskim), neki i arapskim i perzijskim. Ima ih puno, a najznačajniji su: </p> <ul><li><a href="/wiki/Pri%C5%9Ftineli_Mesihi" title="Priştineli Mesihi">Priştineli Mesihi</a> (1470–1512);</li> <li><a href="/w/index.php?title=Ta%C5%9Fl%C4%B1cal%C4%B1_Yahya&action=edit&redlink=1" class="new" title="Taşlıcalı Yahya (stranica ne postoji)">Taşlıcalı Yahya</a>;</li> <li><a href="/w/index.php?title=Dukakino%C4%9Flu_Ahmed_Pa%C5%9Fa&action=edit&redlink=1" class="new" title="Dukakinoğlu Ahmed Paşa (stranica ne postoji)">Dukakinoğlu Ahmed Paşa</a>;</li> <li><a href="/wiki/Suzi_%C3%87elebi" title="Suzi Çelebi">Suzi Çelebi</a> (oko 1455–1524), iz Prizrena;</li> <li><a href="/wiki/L%C3%BCtfi_Pa%C5%9Fa" title="Lütfi Paşa">Lütfi Paşa</a>, oficir, veliki vezir, pisac i intelektualac iz Valone;</li> <li><a href="/w/index.php?title=A%C5%9F%C4%B1k_%C3%87elebi&action=edit&redlink=1" class="new" title="Aşık Çelebi (stranica ne postoji)">Aşık Çelebi</a> (1520–1572), bio iz Prizrena;</li> <li><a href="/wiki/Sami_Fra%C5%A1eri" class="mw-redirect" title="Sami Frašeri">Sami Frašeri</a>, proveo više od pola života u Istanbulu, gdje je pisao na turskom;</li> <li><a href="/wiki/Nam%C4%B1k_Kemal" title="Namık Kemal">Namık Kemal</a>, po majci;</li> <li><a href="/w/index.php?title=Mehmet_Fuad_K%C3%B6pr%C3%BCl%C3%BC&action=edit&redlink=1" class="new" title="Mehmet Fuad Köprülü (stranica ne postoji)">Mehmet Fuad Köprülü</a> (1890–1966), iz dinastije Ćuprilića; i dr.</li></ul> <p>Potom će se kroz stoljeća stvoriti u Istanbulu jedna albanska gradska elita, koja će biti značajna u 19. stoljeću. Danas jedno selo u mreži metropole nosi staro ime <a href="/wiki/Arnavutk%C3%B6y_(okrug)" title="Arnavutköy (okrug)">Arnavutköy</a> (<i>albansko selo</i>); u njemu se nalazi novi <a href="/w/index.php?title=Aerodrom_Istanbul&action=edit&redlink=1" class="new" title="Aerodrom Istanbul (stranica ne postoji)">Aerodrom Istanbul</a>, a postoji i istoimeni <a href="/wiki/Arnavutk%C3%B6y" title="Arnavutköy">Arnavutköy</a> kao jedna vrlo ugledna strana gradske četvrti <a href="/wiki/Be%C5%9Fikta%C5%9F" title="Beşiktaş">Beşiktaş</a>. </p> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Književnost_17._i_18._stoljeća"><span id="Knji.C5.BEevnost_17._i_18._stolje.C4.87a"></span>Književnost 17. i 18. stoljeća</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Albanska_knji%C5%BEevnost&veaction=edit&section=5" title="Uredi odjeljak Književnost 17. i 18. stoljeća" class="mw-editsection-visualeditor"><span>uredi</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Albanska_knji%C5%BEevnost&action=edit&section=5" title="Uredi kôd odjeljka Književnost 17. i 18. stoljeća"><span>uredi kod</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <figure typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/Datoteka:H_Kainh_Diaqhkh_1827.JPG" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/6/6f/H_Kainh_Diaqhkh_1827.JPG/220px-H_Kainh_Diaqhkh_1827.JPG" decoding="async" width="220" height="314" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/6/6f/H_Kainh_Diaqhkh_1827.JPG/330px-H_Kainh_Diaqhkh_1827.JPG 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/6/6f/H_Kainh_Diaqhkh_1827.JPG/440px-H_Kainh_Diaqhkh_1827.JPG 2x" data-file-width="681" data-file-height="971" /></a><figcaption><a href="/wiki/Novi_zavjet" title="Novi zavjet">Novi zavjet</a>, preveden na <a href="/wiki/Albanski_jezik" title="Albanski jezik">albanski</a> uz korištenje <a href="/wiki/Gr%C4%8Dko_pismo" class="mw-redirect" title="Grčko pismo">grčkog pisma</a>, 1827.</figcaption></figure> <p>U 17. stoljeću pisana književnost dobija veći zamah, pa <a href="/wiki/Petar_Budi" title="Petar Budi">Petar Budi</a> (Pjetër Budi), rodom iz pokrajine <a href="/wiki/Oblast_Mat" title="Oblast Mat">Mati</a>, koji cijeli život kasnije provodi na <a href="/wiki/Kosovo_(regija)" title="Kosovo (regija)">Kosovu</a> i u <a href="/wiki/Srednjovjekovna_Srbija" class="mw-redirect" title="Srednjovjekovna Srbija">Srbiji</a>, radi na pripremama ustanka balkanske koalicije protiv Turaka te 1618. objavljuje <i>Kršćanski katekizam</i> (<i>Doktrina e krishterë</i>), u kojem se nalazi i izvornih albanskih stihova, zbog čega se smatra i začetnikom albanske poezije; njegov <i>Ogled ispovijedi</i> (<i>Pasqyrë e të rrëfyemit</i>, 1621.) sadrži ispovijedi i sakramente, dok <i>Rimski obrednik</i> (<i>Rituale romanum</i>, 1621.) predstavlja zbirku cjelogodišnjeg duhovnog ceremonijala.<sup id="cite_ref-FOOTNOTEKëlmendi1977str._536_9-1" class="reference"><a href="#cite_note-FOOTNOTEKëlmendi1977str._536-9"><span class="cite-bracket">[</span>9<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> <a href="/wiki/Frano_Bardhi" class="mw-redirect" title="Frano Bardhi">Frano Bardhi</a> (Frang Bardhi), rodom iz <a href="/wiki/Zadrima" title="Zadrima">Zadrime</a>, u Rimu je 1635. objavio <i>Rječnik latinsko-epirotski</i> (tj. albanski, <i>Dictionarium latino-epiroticum</i>) s oko 5.000 odrednica te više od stotinu poslovica i toponima mjesta u kojima žive Albanci; na latinskom je 1636. objavio apologetsko djelo o Skenderbegu <i>Georgius Castriotus Epirensis, vulgo Scanderbeg</i>, u kojem pobija <a href="/wiki/Ivan_Tomko_Mrnavi%C4%87" title="Ivan Tomko Mrnavić">Mrnavićevu</a> tezu da je Skenderbeg bio <a href="/wiki/Slaveni" title="Slaveni">slavenskog</a> porijekla.<sup id="cite_ref-FOOTNOTEKëlmendi1977str._536_9-2" class="reference"><a href="#cite_note-FOOTNOTEKëlmendi1977str._536-9"><span class="cite-bracket">[</span>9<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </p><p>Posljednji važniji predstavnik ove duhovno-didaktične književnosti bio je <a href="/wiki/Petar_Bogdani" title="Petar Bogdani">Petar Bogdani</a> (Pjetër Bogdani, 1625.–1689.), rodom iz <a href="/wiki/Prizren" title="Prizren">Prizrena</a>, doktor filozofije i teologije, koji je u <a href="/wiki/Padova" title="Padova">Padovi</a> 1685. na albanskom i latinskom objavio <i>Četu proroka</i> (alb. <i>Çeta e profetëve</i>, lat. <i>Cuneus prophetarum</i>), djelo pobožnog karaktera s ekskurzima o albanskoj povijesti.<sup id="cite_ref-FOOTNOTEKëlmendi1977str._536_9-3" class="reference"><a href="#cite_note-FOOTNOTEKëlmendi1977str._536-9"><span class="cite-bracket">[</span>9<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> To je Bogdanijevo djelo teološko-filozofska rasprava koja, s dozom originalnosti, spajanjem podataka iz različitih izvora, razmatra glavna <a href="/wiki/Teologija" title="Teologija">teološka</a> pitanja, cjelovitu biblijsku povijest i složene probleme <a href="/wiki/Skolastika" title="Skolastika">skolastike</a>, <a href="/wiki/Kozmogonija" class="mw-redirect" title="Kozmogonija">kozmogonije</a>, <a href="/wiki/Astronomija" title="Astronomija">astronomije</a>, <a href="/wiki/Pedagogija" title="Pedagogija">pedagogije</a> itd. Bogdani je u albansku kulturu unio <a href="/wiki/Renesansni_humanizam" title="Renesansni humanizam">humanistički</a> duh i hvalio ulogu znanja i kulture u čovjekovu životu; svojim je pisanim radom na jeziku uglađenog stila označio prekretnicu u povijesti albanske književnosti. </p><p>U to se vrijeme u Italiji – osobito u <a href="/wiki/Kalabrija" title="Kalabrija">Kalabriji</a> i na <a href="/wiki/Sicilija" title="Sicilija">Siciliji</a>, gdje je živjelo podosta Albanaca – razvija usmena albanska <a href="/wiki/Epika" title="Epika">epika</a> o Skenderbegovim pothvatima i o drugim junacima albanske povijesti, a za daljnji razvoj pisane književnosti zaslužni su, uz spomenutog Luka Matrangu (1560.–1619.), i prvi pjesnici – N. Brankati (1675.–1714.), N. Filja (1619.–1769.) i N. Keta (1742.–1803.) – koji pišu uglavnom pobožnu poeziju u stilu usmenog pjesništva.<sup id="cite_ref-FOOTNOTEKëlmendi1977str._536_9-4" class="reference"><a href="#cite_note-FOOTNOTEKëlmendi1977str._536-9"><span class="cite-bracket">[</span>9<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> <a href="/wiki/Jul_Variboba" title="Jul Variboba">Jul Variboba</a> (ili Varibora; ?.–1762.) napisao je epsku pjesmu o životu <a href="/wiki/Sveta_Marija" class="mw-redirect" title="Sveta Marija">sv. Marije</a>, u kojem ovaj kanonizirani lik slika ljudski toplo kao oličenje majčinske ljubavi.<sup id="cite_ref-shqiperia_5-1" class="reference"><a href="#cite_note-shqiperia-5"><span class="cite-bracket">[</span>5<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </p><p>Tijekom 18. stoljeća, književnost pravoslavnih i <a href="/wiki/Islam" title="Islam">muslimanskih</a> vjerskih kulturnih krugova svjedočila je pojačanom razvoju albanske književnosti. Anonimni pisac iz <a href="/wiki/Elbasan" title="Elbasan">Elbasana</a> preveo je brojne odlomke iz <a href="/wiki/Biblija" title="Biblija">Biblije</a> na albanski jezik; T. H. Filipi, također iz Elbasana, preveo je <a href="/wiki/Stari_zavjet" title="Stari zavjet">Stari</a> i <a href="/wiki/Novi_zavjet" title="Novi zavjet">Novi zavjet</a> pod naslovom <i>Dhiata e Vjetër dhe e Re</i>. Ti su se napori povećali u sljedećem stoljeću, kad je G. Gjirokastriti 1827. objavio prijevod cijelog Novog zavjeta, a <a href="/wiki/Kostandin_Kristoforidhi" class="mw-redirect" title="Kostandin Kristoforidhi">Kostandin Kristoforidhi</a> (1830.–1895.) preveo je velik korpus kršćanskih vjerskih spisa na oba albanska dijalekta. Riječ je o izdanjima koja su pomogla da se ta dva dijalekta ujedine u jedan književni jezik, čime su postavljeni temelji za uspostavljanje albanske nacionalne crkve s liturgijama na njihovom jeziku.<sup id="cite_ref-11" class="reference"><a href="#cite_note-11"><span class="cite-bracket">[</span>11<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </p><p>Iako je u suprotnosti s ovom tendencijom, treba spomenuti i kulturu <a href="/wiki/Moskopolje" title="Moskopolje">Moskopolja</a>, koje je tijekom 17. stoljeća postalo značajno kulturno središte na <a href="/wiki/Balkanski_poluotok" class="mw-redirect" title="Balkanski poluotok">Balkanskom poluotoku</a>, s vlastitom akademijom i tiskarom te s ličnostima kao što su T. Kavaljoti, Dh. Haxhiu i G. Voskopojari, čija su djela o znanosti, filozofiji i teologiji pomogla objektivnom razvoju pisane riječi i priznanju albanske književnosti. Iako su djela nastala u Moskopolju uglavnom napisana na <a href="/wiki/Gr%C4%8Dki_jezik" title="Grčki jezik">grčkom</a>, potreba za podizanjem barijere <a href="/wiki/Islamizacija" title="Islamizacija">islamizaciji</a> dovela je do nužne upotrebe nacionalnih jezika, potičući razvoj nacionalnih kultura. <a href="/wiki/Vlasi" title="Vlasi">Vlasi</a> i Albanci koristili su i grčki kao svoj glavni jezik u školama u Moskopolju, a u tamošnjim su se tiskarama izdavale i knjige na <a href="/wiki/Vla%C5%A1ki_jezik" title="Vlaški jezik">vlaškom jeziku</a>. Djela moskopoljskih književnika i učenjaka mogu se povezati s europskim <a href="/wiki/Prosvjetiteljstvo" title="Prosvjetiteljstvo">prosvjetiteljstvom</a> u nekim svojim karakteristikama. Najistaknutiji od njih bio je <a href="/wiki/Teodor_Kavaljoti" title="Teodor Kavaljoti">Teodor Kavaljoti</a>. Prema zapisima H. E. Thunmana, Kavaljotijevo djelo, koje je uglavnom ostalo neobjavljeno, bavilo se gotovo svim granama filozofije, a pokazuje utjecaje <a href="/wiki/Platon" title="Platon">Platona</a>, <a href="/wiki/Descartes" class="mw-redirect" title="Descartes">Descartesa</a>, <a href="/w/index.php?title=Nicolas_Malebranche&action=edit&redlink=1" class="new" title="Nicolas Malebranche (stranica ne postoji)">Malebranchea</a> i <a href="/wiki/Gottfried_Leibniz" title="Gottfried Leibniz">Leibniza</a>.<sup id="cite_ref-12" class="reference"><a href="#cite_note-12"><span class="cite-bracket">[</span>12<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </p> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Bejtadžijska_književnost"><span id="Bejtad.C5.BEijska_knji.C5.BEevnost"></span>Bejtadžijska književnost</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Albanska_knji%C5%BEevnost&veaction=edit&section=6" title="Uredi odjeljak Bejtadžijska književnost" class="mw-editsection-visualeditor"><span>uredi</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Albanska_knji%C5%BEevnost&action=edit&section=6" title="Uredi kôd odjeljka Bejtadžijska književnost"><span>uredi kod</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <dl><dd><div class="noprint relarticle mainarticle"><i>Glavni članak: <a href="/wiki/Bejtad%C5%BEi" title="Bejtadži">Bejtadži</a></i></div></dd> <dd><span class="boilerplate seealso"><i>Vidi takođe: <a href="/wiki/Islamizacija_Albanije" title="Islamizacija Albanije">Islamizacija Albanije</a></i></span></dd></dl> <figure typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/Datoteka:Old_books.jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/f/f2/Old_books.jpg/250px-Old_books.jpg" decoding="async" width="250" height="166" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/f/f2/Old_books.jpg/375px-Old_books.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/f/f2/Old_books.jpg/500px-Old_books.jpg 2x" data-file-width="4256" data-file-height="2832" /></a><figcaption>Stare bejtadžijske knjige</figcaption></figure> <p>Jedan od rezultata utjecaja <a href="/wiki/Islam" title="Islam">islama</a>, posebno <a href="/wiki/Sufizam" title="Sufizam">sufizma</a>, i kulture <a href="/wiki/Osmansko_Carstvo" title="Osmansko Carstvo">turskih osvajača</a>, bila je pojava škole tzv. "bejtadžijske književnosti" (od arap. <i>bejte</i> = stih, pjesma) tijekom 18. stoljeća, odnosno književnosti napisane na albanskom jeziku, ali <a href="/wiki/Arapsko_pismo" title="Arapsko pismo">arapskim pismom</a>.<sup id="cite_ref-FOOTNOTEKëlmendi1977str._537_13-0" class="reference"><a href="#cite_note-FOOTNOTEKëlmendi1977str._537-13"><span class="cite-bracket">[</span>13<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> Njezini autori, kao što su <a href="/wiki/Nezim_Frakulla" title="Nezim Frakulla">Nezim Frakulla</a>, <a href="/w/index.php?title=Muhamet_Ky%C3%A7yku&action=edit&redlink=1" class="new" title="Muhamet Kyçyku (stranica ne postoji)">Muhamet Kyçyku</a>, <a href="/wiki/Sulejman_Naibi" title="Sulejman Naibi">Sulejman Naibi</a>, <a href="/wiki/Hasan_Zyko_Kamberi" title="Hasan Zyko Kamberi">Hasan Zyko Kamberi</a>, <a href="/wiki/Shahin_Frash%C3%ABri" title="Shahin Frashëri">Shahin</a> i <a href="/wiki/Dalip_Frash%C3%ABri" title="Dalip Frashëri">Dalip Frashëri</a>, <a href="/w/index.php?title=Sheh_Mala&action=edit&redlink=1" class="new" title="Sheh Mala (stranica ne postoji)">Sheh Mala</a> i drugi, bavili su se u svojim djelima motivima posuđenim iz orijentalne književnosti, pisali su vjerske tekstove i poeziju na jeziku pretrpanom <a href="/wiki/Turcizam" title="Turcizam">orijentalizmima</a> te razvijali religioznu liriku i epiku. Na bejtadžijsko pjesništvo snažno su utjecali turski, perzijski i arapski književni uzori koji su bili u modi u to vrijeme, kako u <a href="/wiki/Istanbul" title="Istanbul">Istanbulu</a>, tako i na <a href="/wiki/Bliski_Istok" class="mw-redirect" title="Bliski Istok">Bliskom istoku</a>. Većina žanrova i oblika koji prevladavaju u turskoj i perzijskoj poeziji susreće se i u albanskoj književnosti. Postoje ili kao izolirane pjesme ili u okviru tzv. <a href="/wiki/Divan_(knji%C5%BEevnost)" title="Divan (književnost)">divana</a> (zbirki kratkih pjesama): <i>murabba</i> (katreni), <i>ilahi</i> (religijske himne), <i>qaside</i> (duže panegirične ode koje su Arapi favorizirali) i <i>ghazal</i> (kraće pjesme, često ljubavne sadržine koje su favorizirali Turci i Perzijanci).<sup id="cite_ref-Elsie_14-0" class="reference"><a href="#cite_note-Elsie-14"><span class="cite-bracket">[</span>14<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> Tematika je često bila religiozna, bilo meditativno intimna ili otvoreno didaktična, i služila je širenju vjere. Spekulativni karakter većeg dijela ove poezije inspiraciju je crpio iz islamskih struja: od <a href="/wiki/Suniti" class="mw-redirect" title="Suniti">sunitske</a> duhovnosti do intenzivnih mističnih sfera <a href="/wiki/%C5%A0iiti" class="mw-redirect" title="Šiiti">šiitskog</a> sufizma, a kasnije, do liberalnijih, iako jednako mističnih odraza <a href="/wiki/Bekta%C5%A1i" title="Bektaši">bektašijskog</a> <a href="/wiki/Panteizam" title="Panteizam">panteizma</a>. Javljaju se i svjetovni stihovi: ljubavna lirika, poezija prirode i povijesni i filozofski stihovi.<sup id="cite_ref-Elsie_14-1" class="reference"><a href="#cite_note-Elsie-14"><span class="cite-bracket">[</span>14<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </p><p>Prvi značajniji pjesnik među bejtadžijskim autorima bio je <a href="/wiki/Nezim_Frakulla" title="Nezim Frakulla">Nezim Frakulla</a> (1680.–1760.), koji je svoje prve pjesme pisao na turskom, perzijskom i arapskom jeziku, uključujući dva <a href="/wiki/Divan_(knji%C5%BEevnost)" title="Divan (književnost)">divana</a>. Između 1731. i 1735. napisao je jedan divan i raznu drugu poeziju na albanskom jeziku, kao i stihovani albansko-<a href="/wiki/Turski_jezik" title="Turski jezik">turski</a> rječnik. Njegov divan uključuje stihove koji se kreću od panegirike o lokalnim <a href="/wiki/Pa%C5%A1a" title="Paša">pašama</a> i vojnim pohodima, do <a href="/wiki/Oda" title="Oda">oda</a> prijateljima i pokroviteljima, pjesme o odvajanju i čežnji za svojim prijateljima i ljubavnicama, opise prirode u proljeće, religiozne stihove, a posebno ljubavnu liriku.<sup id="cite_ref-Elsie1_15-0" class="reference"><a href="#cite_note-Elsie1-15"><span class="cite-bracket">[</span>15<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> Drugi poznati bejtadžijski pjesnik bio je <a href="/wiki/Hasan_Zyko_Kamberi" title="Hasan Zyko Kamberi">Hasan Zyko Kamberi</a>, jedan od najboljih predstavnika muslimanske tradicije u albanskoj književnosti. Glavno mu je djelo pjesnička zbirka (<i>mexhmua</i>) od 200 stranica. Kamberijeva svjetovna poezija pokriva širok raspon tema.<sup id="cite_ref-Elsie1_15-1" class="reference"><a href="#cite_note-Elsie1-15"><span class="cite-bracket">[</span>15<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> Kamberi prvi uvodi socijalnu notu u albansku književnost, tematizirajući je oko motiva teškog položaja žene, a u pjesmi <i>Novac</i> satirički napada društvo u kojem je novac vrhovna vrijednost.<sup id="cite_ref-FOOTNOTEKëlmendi1977str._537_13-1" class="reference"><a href="#cite_note-FOOTNOTEKëlmendi1977str._537-13"><span class="cite-bracket">[</span>13<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </p> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Književnost_narodnog_preporoda"><span id="Knji.C5.BEevnost_narodnog_preporoda"></span>Književnost narodnog preporoda</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Albanska_knji%C5%BEevnost&veaction=edit&section=7" title="Uredi odjeljak Književnost narodnog preporoda" class="mw-editsection-visualeditor"><span>uredi</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Albanska_knji%C5%BEevnost&action=edit&section=7" title="Uredi kôd odjeljka Književnost narodnog preporoda"><span>uredi kod</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <dl><dd><div class="noprint relarticle mainarticle"><i>Glavni članak: <a href="/wiki/Albanski_narodni_preporod" title="Albanski narodni preporod">Albanski narodni preporod</a></i></div></dd></dl> <p><a href="/wiki/19._stolje%C4%87e" class="mw-redirect" title="19. stoljeće">Devetnaesto stoljeće</a>, stoljeće nacionalnih pokreta na Balkanu, zateklo je Albance bez dovoljne tradicije jedinstvenog razvoja države, jezika i kulture, nego s individualističkim i regionalističkim mentalitetom naslijeđenim iz doba prevlasti klanova i rodovskih saveza i, samim tim, s nerazvijenom nacionalnom sviješću. No, narodna svijest nije bila uništena, nego je, naprotiv, dovoljno ojačala da su se na nju mogli osloniti kasniji preporoditelji. Godine 1878. osnovana je <a href="/wiki/Prizrenska_liga" title="Prizrenska liga">Prizrenska liga</a>, kao narodni i politički organ, s ciljem da se suprotstavi odlukama <a href="/wiki/Berlinski_kongres" title="Berlinski kongres">Berlinskog kongresa</a> kojima su zanemarivani albanski interesi. Premda taj pokušaj nije uspio, on je postavio temelje na kojima će se naposljetku doći do oslobođenja i neovisnosti (28. 11. 1912.).<sup id="cite_ref-FOOTNOTEKëlmendi1977str._537_13-2" class="reference"><a href="#cite_note-FOOTNOTEKëlmendi1977str._537-13"><span class="cite-bracket">[</span>13<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> Razdoblje koje je tom povijesnom datumu neposredno prethodilo – dakle, druga polovina 19. i početak 20. stoljeća – naziva se Narodnim preporodom (<i>Rilindja Kombëtare</i>). Taj su pokret nadahnule ideje nacionalnog <a href="/wiki/Romantizam" title="Romantizam">romantizma</a> i <a href="/wiki/Prosvjetiteljstvo" title="Prosvjetiteljstvo">prosvjetiteljstva</a>, koje su se njegovale u krugovima albanske inteligencije, uglavnom u starijim sjedištima albanske emigracije u Italiji i novijim sjedištima u Istanbulu, Bukureštu, Sjedinjenim Državama, Sofiji i Kairu. </p><p>Narodni preporod, njegovanje albanskog kao jezika kulture, organizacija nacionalnog obrazovanja i uspostavljanje nacionalne književnosti na kulturnoj razini, kao i stvaranje neovisne države – to su bili ciljevi ovog pokreta koji je u književnosti iznjedrio albanski romantizam. Bio je prožet duhom narodnog oslobođenja, nostalgijom <a href="/wiki/Dijaspora" title="Dijaspora">dijaspore</a> i retoričkom patetikom prošlih herojskih ratova. Ova književna škola najviše je razvijala poeziju. Što se tiče motiva i poetskih oblika, njezin je junak bio moralni čovjek, borbeni Albanac, a u manjoj mjeri i tragični čovjek. Usko je povezan s folklornom tradicijom. </p> <figure class="mw-halign-right" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/Datoteka:U1_Jeronim-De-Rada.jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/6/68/U1_Jeronim-De-Rada.jpg/200px-U1_Jeronim-De-Rada.jpg" decoding="async" width="200" height="259" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/6/68/U1_Jeronim-De-Rada.jpg/300px-U1_Jeronim-De-Rada.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/6/68/U1_Jeronim-De-Rada.jpg/400px-U1_Jeronim-De-Rada.jpg 2x" data-file-width="926" data-file-height="1198" /></a><figcaption>Veliki romantičarski pjesnik <a href="/wiki/Jeronim_de_Rada" title="Jeronim de Rada">Jeronim de Rada</a></figcaption></figure> <p>U okviru programa narodnog preporoda za uspostavu kompaktnog albanskog etničkog i kulturnog identiteta intenzivno se prikupljalo i objavljivalo <a href="/wiki/Narodna_knji%C5%BEevnost" title="Narodna književnost">usmeno stvaralaštvo</a>, pa je 1866. <a href="/wiki/Jeronim_De_Rada" class="mw-redirect" title="Jeronim De Rada">Jeronim De Rada</a> u <a href="/wiki/Firenca" title="Firenca">Firenci</a> objavio <i>Rapsodiju jedne albanske pjesme</i> (<i>Rapsodi të një poeme arbëreshe</i>), 1871. <a href="/wiki/Zef_Jubani" title="Zef Jubani">Zef Jubani</a> izdao je u <a href="/wiki/Trst" title="Trst">Trstu</a> <i>Zbirku albanskih narodnih pjesama i rapsodija</i> (<i>Përmbledhje të këngëve popullore dhe rapsodi të poemave shqiptare</i>), a 1878. <a href="/wiki/Thimi_Mitko" title="Thimi Mitko">Thimi Mitko</a> u <a href="/wiki/Aleksandrija" title="Aleksandrija">Aleksandriji</a> izdaje zbirku narodnog blaga pod naslovom <i>Albanska pčelica</i> (<i>Bleta shqiptar</i>).<sup id="cite_ref-FOOTNOTEKëlmendi1977str._537_13-3" class="reference"><a href="#cite_note-FOOTNOTEKëlmendi1977str._537-13"><span class="cite-bracket">[</span>13<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </p><p>Dva najveća predstavnika albanskog <a href="/wiki/Romantizam" title="Romantizam">romantizma</a> 19. stoljeća bili su <a href="/wiki/Jeronim_De_Rada" class="mw-redirect" title="Jeronim De Rada">Jeronim De Rada</a> (1814.–1903.) i <a href="/wiki/Naim_Frash%C3%ABri" class="mw-redirect" title="Naim Frashëri">Naim Frashëri</a> (1846.–1900.),<sup id="cite_ref-16" class="reference"><a href="#cite_note-16"><span class="cite-bracket">[</span>16<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> koji je rođen u Albaniji, školovan u školi "<a href="/wiki/Zosimaja_%C5%A1kola" title="Zosimaja škola">zosimeja</a>" u <a href="/wiki/Janjina" title="Janjina">Janjini</a> te zatim emigrirao u <a href="/wiki/Istanbul" title="Istanbul">Istanbul</a>, gdje je i umro. De Rada je albanski romantični pjesnik odgojen u ozračju europskog romantizma, a Frashëri je albanski romantičar i <a href="/wiki/Panteizam" title="Panteizam">panteist</a>, koji u svojoj poeziji spaja utjecaj istočne poezije, posebno perzijske, s duhom poezije zapadnog romantizma.<sup id="cite_ref-Elsie2005-70_17-0" class="reference"><a href="#cite_note-Elsie2005-70-17"><span class="cite-bracket">[</span>17<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </p><p><a href="/wiki/Jeronim_De_Rada" class="mw-redirect" title="Jeronim De Rada">De Rada</a>, rodom iz <a href="/wiki/Kozenca" class="mw-redirect" title="Kozenca">Kozence</a>, bio je romantičar po stilskom opredjeljenju i oslanjao se na tradiciju usmenog pjesničkog stvaralaštva.<sup id="cite_ref-FOOTNOTEKëlmendi1977str._541_18-0" class="reference"><a href="#cite_note-FOOTNOTEKëlmendi1977str._541-18"><span class="cite-bracket">[</span>18<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> Napisao je ciklus <a href="/w/index.php?title=Epsko-lirska_pjesma&action=edit&redlink=1" class="new" title="Epsko-lirska pjesma (stranica ne postoji)">epsko-lirskih pjesama</a> u stilu albanskih rapsodija. U središtu <a href="/wiki/Poema" title="Poema">poeme</a> <i>Pjesme o Milosau</i> (<i>Këngët e Milosaos</i>, 1836) nalazi se priča iz 15. stoljeća o princu Milosau, sinu <a href="/wiki/Skadar" title="Skadar">skadarskog</a> vladara, i njegovoj ljubavi sa siromašnom Rinom;<sup id="cite_ref-19" class="reference"><a href="#cite_note-19"><span class="cite-bracket">[</span>19<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> zaljubljene razdvaja porijeklo i položaj, no kad potres poruši Skadar, nestaju sve podjele i ljubavna se idila može sretno završiti;<sup id="cite_ref-FOOTNOTEKëlmendi1977str._541_18-1" class="reference"><a href="#cite_note-FOOTNOTEKëlmendi1977str._541-18"><span class="cite-bracket">[</span>18<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> tu je pjesmu francuski književnik <a href="/wiki/Victor_Hugo" title="Victor Hugo">Victor Hugo</a> nazvao "nadopunom moderne romantične poezije".<sup id="cite_ref-20" class="reference"><a href="#cite_note-20"><span class="cite-bracket">[</span>20<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> De Rada je 1839. objavio svoju drugu poemu, <i>Pjesme Serafina Topije</i> (<i>Serafina Topia</i>),<sup id="cite_ref-21" class="reference"><a href="#cite_note-21"><span class="cite-bracket">[</span>21<span class="cite-bracket">]</span></a></sup><sup id="cite_ref-22" class="reference"><a href="#cite_note-22"><span class="cite-bracket">[</span>22<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> koja priča o tome kako se kći vojvode (duke) od <a href="/wiki/Arta_(Gr%C4%8Dka)" class="mw-redirect" title="Arta (Grčka)">Arte</a>, lijepa Serafina, zaljubljuje u Bozdara Stresa, čemu se njezini roditelji protive i udaju je za princa iz obitelji <a href="/wiki/Dukagjini" class="mw-redirect mw-disambig" title="Dukagjini">Dukagjini</a>; nakon toga ona polako vene, a kad sazna za Bozdarovu smrt, od tuge umire; u poemi je prikazan i povijesni kontekst 1441.–1468.<sup id="cite_ref-FOOTNOTEKëlmendi1977str._541_18-2" class="reference"><a href="#cite_note-FOOTNOTEKëlmendi1977str._541-18"><span class="cite-bracket">[</span>18<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> U svojoj najvećoj poemi, <i>Nepobjedivi Skenderbeg</i> (<i>Skënderbeu i pafat</i>), na kojoj je radio do kraja života, De Rada pjeva o albanskom herojskom dobu i o <a href="/wiki/Skenderbeg" title="Skenderbeg">Skenderbegu</a>, koji se pojavljuje kao opći heroj i kao simbol albanskog nacionalnog preporoda.<sup id="cite_ref-23" class="reference"><a href="#cite_note-23"><span class="cite-bracket">[</span>23<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> Slijedeći tragove <a href="/wiki/Johann_Gottfried_von_Herder" title="Johann Gottfried von Herder">Johanna Gottfrieda Herdera</a>, De Rada je promovirao ljubav prema narodnim pjesmama u svojoj poeziji, koju je obojio etnografskim bojama. Njegova djela odražavaju kako život Albanaca s njihovim karakterističnim običajima i mentalitetima, tako i albansku dramu iz 15. stoljeća, kada je Albanija došla pod osmansku vlast. Sukob između sreće pojedinca i tragedije nacije, prizori uz rijeke, žene koje skupljaju žito na poljima, muškarac koji odlazi u rat i supruga koja mu veže remen – sve su te slike prikazane u De Radinoj poeziji s mnogo nježnog lirskog osjećaja.<sup id="cite_ref-24" class="reference"><a href="#cite_note-24"><span class="cite-bracket">[</span>24<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </p><p>Pored De Rade, <a href="/wiki/Gavril_Dara_i_Ri" class="mw-redirect" title="Gavril Dara i Ri">Gavril Dara i Ri</a> (Gavril Dara mlađi, 1826.–1885.) istakao se pjesmom <i>Posljednja pjesma Balje</i> (<i>Kënga e Sprasme e Bala</i>), gdje je obrađen ljubavni zaplet oko Skenderbegovih suboraca Nika Peta i Pala Goljemija, zaljubljenih u lijepu Maru, koja se opredjeljuje za Nika, ali obojicu spasava od smrti koju im je bio namijenio njezin otac; poema završava smrću prijatelja Nika i Pala u borbama oko grada Bereta.<sup id="cite_ref-FOOTNOTEKëlmendi1977str._542_25-0" class="reference"><a href="#cite_note-FOOTNOTEKëlmendi1977str._542-25"><span class="cite-bracket">[</span>25<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> <a href="/wiki/Zef_Skiroi" title="Zef Skiroi">Zef Skiroi</a> istaknuo se poemama kao što su <i>Albanska zastava</i> (<i>Flamuri i Arbërit</i>, 1885.), ljubavne idile <i>Mili i Haidhia</i> (<i>Mili e Hajdhia</i>, 1890.) i <i>U tuđinu</i> (<i>Te dheu i huaj</i>, 1891.); te poezijom, tradicionalnim pjesmama i zbirkama narodnog pjesništva,<sup id="cite_ref-FOOTNOTEElsie200560–64_26-0" class="reference"><a href="#cite_note-FOOTNOTEElsie200560–64-26"><span class="cite-bracket">[</span>26<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> a <a href="/wiki/Fran%C3%A7esk_Anton_Santori" title="Françesk Anton Santori">Françesk Anton Santori</a> i <a href="/wiki/Zef_Serembe" title="Zef Serembe">Zef Serembe</a> lirikom s osobnim temema itd. </p> <figure class="mw-halign-left" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/Datoteka:Naim_Frash%C3%ABri_(i_ri).jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/e/e3/Naim_Frash%C3%ABri_%28i_ri%29.jpg/185px-Naim_Frash%C3%ABri_%28i_ri%29.jpg" decoding="async" width="185" height="205" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/e/e3/Naim_Frash%C3%ABri_%28i_ri%29.jpg/278px-Naim_Frash%C3%ABri_%28i_ri%29.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/e/e3/Naim_Frash%C3%ABri_%28i_ri%29.jpg/370px-Naim_Frash%C3%ABri_%28i_ri%29.jpg 2x" data-file-width="935" data-file-height="1038" /></a><figcaption><a href="/wiki/Panteizam" title="Panteizam">Panteista</a> i <a href="/wiki/Romantizam" title="Romantizam">romantičar</a> <a href="/wiki/Naim_Frash%C3%ABri" class="mw-redirect" title="Naim Frashëri">Naim Frashëri</a></figcaption></figure> <p><a href="/wiki/Naim_Frash%C3%ABri" class="mw-redirect" title="Naim Frashëri">Naim Frashëri</a> napisao je pastoralnu pjesmu <i>Bukolike</i> ili <i>Pastiri i zemljoradnici</i> (<i>Bagëti e bujqësia</i>, 1886.), zbirku filozofskih, rodoljubivih i ljubavnih tekstova <i>Ljetno cvijeće</i> (<i>Lulet e verës</i>, 1890.), epsku pjesmu <i>Povijest Skanderbega</i> (<i>Histori e Skënderbeut</i>, 1898.), religioznu epsku pjesmu <i>Qerbelaja</i> (1898.), dvije pjesme na grčkom – <i>O, ljubavi</i> (<i>O, Eros</i>) i <i>Istinska želja Albanaca</i> (<i>O alithis pothos ton skipetaron</i>) –, neke pjesme na perzijskom, npr. <i>San</i> (<i>Tehajylat</i>), kao i mnoga eruditska djela na albanskom jeziku, uključujući <i>Opću povijest</i>.<sup id="cite_ref-FOOTNOTEKëlmendi1977str._538_27-0" class="reference"><a href="#cite_note-FOOTNOTEKëlmendi1977str._538-27"><span class="cite-bracket">[</span>27<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> Frashëri je priznat kao najveći nacionalni pjesnik Albanaca. On je uspostavio moderne lirske stihove u albanskoj poeziji. U duhu <a href="/wiki/Vergilije" title="Vergilije">Vergilijevih</a> <i><a href="/wiki/Bukolike" title="Bukolike">Bukolika</a></i> i <i><a href="/wiki/Georgike" title="Georgike">Georgika</a></i>, u svojim <i>Pastirima i zemljoradnicima</i> (<i>Bagëti e bujqësia</i>) pjevao je uz rad zemljoradnika i pastira pišući himnu ljepotama svoje domovine i izražavajući nostalgiju emigrantskog pjesnika i ponos na albansko porijeklo. Čežnja za rodnim mjestom, planinama i poljima Albanije, grobovima predaka, uspomenama na djetinjstvo, nadahnjuju ga lirskom snagom i impulsom.<sup id="cite_ref-Akademia354_28-0" class="reference"><a href="#cite_note-Akademia354-28"><span class="cite-bracket">[</span>28<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </p><p>Unutarnja iskustva pojedinca oslobođenog okova srednjovjekovnog, orijentalnog mentaliteta, s jedne strane, i filozofski <a href="/wiki/Panteizam" title="Panteizam">panteizam</a> prožet pjesničkim panteizmom europskog romantizma, s druge strane, daju Frashërijevim lirskim meditacijama univerzalnu ljudsku i filozofsku dimenziju.<sup id="cite_ref-FOOTNOTEKëlmendi1977str._538_27-1" class="reference"><a href="#cite_note-FOOTNOTEKëlmendi1977str._538-27"><span class="cite-bracket">[</span>27<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> Najljepše pjesme iz zbirke <i>Ljetno cvijeće</i> (<i>Lulet e verës</i>) čine filozofski intonirani stihovi o životu i smrti, vremenu koje prolazi i nikad se ne vraća, ostavljajući iza sebe mučne uspomene u srcu čovjeka, o Stvoritelju stopljenim sa Svemirom.<sup id="cite_ref-29" class="reference"><a href="#cite_note-29"><span class="cite-bracket">[</span>29<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> Naim Frashëri utemeljitelj je nacionalne književnosti Albanaca i nacionalnog književnog jezika. Albanski je uzdigao do modernog jezika kulture, razvijajući ga na temelju narodnog govora. U posljednjim godinama njegovog života došla je do izražaja Frashërijeva epska tendencija.<sup id="cite_ref-30" class="reference"><a href="#cite_note-30"><span class="cite-bracket">[</span>30<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> Tako je 1898. objavio epsku pjesmu <i>Povijest Skanderbega</i> (<i>Histori e Skënderbeut</i>), koja je postala jedno od najčitanijih djela albanskog preporoda.<sup id="cite_ref-31" class="reference"><a href="#cite_note-31"><span class="cite-bracket">[</span>31<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> U ovoj pjesmi od 12 tisuća stihova, Frashëri je prikazao likove ilirske i albanske narodne mitologije poput zmajeva, sjena, kukavica, vještica, čarobnjaka, Ljepote zemlje (<i>Bukurën e Dheut</i>) i drugih.<sup id="cite_ref-32" class="reference"><a href="#cite_note-32"><span class="cite-bracket">[</span>32<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </p><p><a href="/wiki/Pashko_Vasa" class="mw-redirect" title="Pashko Vasa">Pashko Vasa</a> (1825.–1892.; poznatiji kao Vaso Pasha), rođen u <a href="/wiki/Skadar" title="Skadar">Skadru</a>, piše rodoljubnu književnost. Godine 1879. objavljuje na francuskom i njemačkom <i>Istinu o Albaniji i Albancima</i> (<i>La vérité sur l'Albanie et les Albanais</i>), a u to vrijeme piše i pjesmu <i>O Albanijo</i> (<i>O moj Shqypni, e mjera Shqypni</i>), u kojoj kaže da ne treba vjerovati crkvama i džamijama, jer je prava vjera svakog Albanca – biti Albanac.<sup id="cite_ref-FOOTNOTEKëlmendi1977str._539_33-0" class="reference"><a href="#cite_note-FOOTNOTEKëlmendi1977str._539-33"><span class="cite-bracket">[</span>33<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> To je najčešće objavljivana pjesma u albanskoj književnosti, koja je pjevana tijekom borbi za obranu albanskih zemalja.<sup id="cite_ref-34" class="reference"><a href="#cite_note-34"><span class="cite-bracket">[</span>34<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> <a href="/wiki/Filip_Shiroka" title="Filip Shiroka">Filip Shiroka</a> (1859.–1935.), iz Skadra, piše rodoljubne pjesme <i>Idi lasto</i> (<i>Shko dallëndyshe</i>), <i>Albanija</i>, <i>Gjergj Kastrioti</i> i <i>Grob Skenderbega</i>.<sup id="cite_ref-FOOTNOTEKëlmendi1977str._539_33-1" class="reference"><a href="#cite_note-FOOTNOTEKëlmendi1977str._539-33"><span class="cite-bracket">[</span>33<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </p> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Prvi_romani">Prvi romani</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Albanska_knji%C5%BEevnost&veaction=edit&section=8" title="Uredi odjeljak Prvi romani" class="mw-editsection-visualeditor"><span>uredi</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Albanska_knji%C5%BEevnost&action=edit&section=8" title="Uredi kôd odjeljka Prvi romani"><span>uredi kod</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>Krajem 19. stoljeća nastaju prvi <a href="/wiki/Roman" title="Roman">romani</a> na albanskom jeziku čiji su autori <a href="/wiki/Fran%C3%A7esk_Anton_Santori" title="Françesk Anton Santori">Anton Santori</a> (oko 1850/1894.), <a href="/wiki/Sami_Fra%C5%A1eri" class="mw-redirect" title="Sami Frašeri">Sami Frašeri</a> (1872.), <a href="/wiki/Vaso-pa%C5%A1a" title="Vaso-paša">Vaso-paša</a> (1890.) i <a href="/wiki/Ndoc_Nikaj" title="Ndoc Nikaj">Ndoc Nikaj</a> (1905.). Santori je bio Talijan albanskog porijekla; 1858. napustio je <a href="/wiki/Franjevci" title="Franjevci">Franjevce</a> i samostanski život i napisao roman <i>Prokleta kći</i> (<a href="/wiki/Albanski_jezik" title="Albanski jezik">alb</a>. <i><span lang="sq">Bija e mallkuar</span></i>, <a href="/wiki/Italijanski_jezik" title="Italijanski jezik">ital.</a> <i>La figlia maledetta</i>) na talijanskom jeziku, no od romana nije sačuvan nijedan primjerak tako da se malo zna o njemu. Santori je kasnije napisao roman <i>Sofia e Kominiatëve</i>, koji je ostao u rukopisu i objavljen u sljedećem stoljeću u 8 tomova. Bolje rečeno, u ovom primjeru ogleda se književni eksperiment koji nije stigao do čitalaca svoga vremena. Pak, albanska verzija Santorijeve <i>Proklete kćeri</i>, jeste na <a href="/w/index.php?title=Arbere%C5%A1ki_jezik&action=edit&redlink=1" class="new" title="Arbereški jezik (stranica ne postoji)">arberešu</a> tako da je ovo djelo teško razumljivo osobi koja se služi standardnim albanskim<sup id="cite_ref-totaj_35-0" class="reference"><a href="#cite_note-totaj-35"><span class="cite-bracket">[</span>35<span class="cite-bracket">]</span></a></sup>. </p> <figure class="mw-halign-right" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/Datoteka:Strasse_in_Tirana._(BildID_15573484).jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/7/73/Strasse_in_Tirana._%28BildID_15573484%29.jpg/350px-Strasse_in_Tirana._%28BildID_15573484%29.jpg" decoding="async" width="350" height="232" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/7/73/Strasse_in_Tirana._%28BildID_15573484%29.jpg/525px-Strasse_in_Tirana._%28BildID_15573484%29.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/7/73/Strasse_in_Tirana._%28BildID_15573484%29.jpg/700px-Strasse_in_Tirana._%28BildID_15573484%29.jpg 2x" data-file-width="1680" data-file-height="1115" /></a><figcaption>Ulica u Tirani oko 1917.</figcaption></figure> <p>Sa Samijem Frašerijom ulazi se u zanimljiv prostor književnih dvosmislenosti. <i>Taaşşuk-ı Talat ve Fitnat</i> (Ljubav Talata i Fitnate) je roman objavljen na <a href="/wiki/Turski_jezik" title="Turski jezik">turskom</a> u Istanbulu oko 1872/1875. godine. <a href="/w/index.php?title=Turska_knji%C5%BEevnost&action=edit&redlink=1" class="new" title="Turska književnost (stranica ne postoji)">Turska književnost</a> ima svoju dugu tradiciju, ali dolazi do žanra romana prilično kasno. Suvremeni <a href="/wiki/Roman" title="Roman">roman</a>, inače, spada u europsku književnu maticu 18. ili 19. stoljeća i širi se svijetom uz europski <a href="/wiki/Kolonijalizam" title="Kolonijalizam">kolonijalizam</a>. Turska književnost je se otvorila europskoj književnosti kada su to naglo činili njezino društvo i vlast, dakle uz <a href="/wiki/Tanzimat" title="Tanzimat">Tanzimat</a> i za vrijeme <a href="/wiki/Mlade_Osmanlije" title="Mlade Osmanlije">Mladih Osmanlija</a>. Potom Frašerijev <i>Talat i Fitnat</i> je prvi suvremeni roman u turskoj književnosti, a pošto je Frašeri trajno bio također jedna od najaktivnijih osoba u stvaranju i razvijanju albanske narodne političke svijesti, nije velika greška smatrati ovaj roman i dijelom albanske književnosti. Neovisno o tome da li je turska ili albanska, knjiga <i>Talat i Fitnat</i> imala je veliki uspjeh u svoje vrijeme i jako je utjecala na razvoj turskog romana. Radnja govori o velikoj nemogućoj ljubavi u <a href="/wiki/Aksaray" title="Aksaray">Aksarayu</a>. Talat se zaljubljuje na prvi pogled u Fitnet, koja živi u strogoj porodici, pa da bi došao do nje maskira se u djevojku i predstavlja se kao Ragiba. Slijede peripetije koje ovaj roman čine jednim od zanimljivih primjeraka ljubavnog romana 19. stoljeća. </p><p><a href="/wiki/Vaso-pa%C5%A1a" title="Vaso-paša">Vaso-paša</a> je napisao roman <i>Bardha iz Temala: scene iz albanskog života</i> (<a href="/wiki/Albanski_jezik" title="Albanski jezik">alb</a>. <i><span lang="sq">Bardha e Temalit: Skena të jetës shqiptare</span></i>; <a href="/wiki/Francuski_jezik" title="Francuski jezik">fr.</a> <i>Bardha de Temal: Scènes de la vie albanaise</i>) za vrijeme kad je bio namjesnik (<a href="/wiki/Mutasarif" title="Mutasarif">mutasarif</a>) <a href="/wiki/Mutasarifat_Libanonske_Planine" class="mw-redirect" title="Mutasarifat Libanonske Planine">Libanonske planine</a>, gdje je predstavljao vlast sultana <a href="/wiki/Abdul_Hamid_II" title="Abdul Hamid II">Abdulhamida II</a>. U to vrijeme je napisao više knjiga na francuskom, među koje spada i <i>Bardha iz Temala</i>, objavljena u <a href="/wiki/Pariz" title="Pariz">Parizu</a> 1890. godine. Roman se osniva na istinitoj priči koja se dogodila u <a href="/wiki/Skadar" title="Skadar">Skadru</a> 1842. godine. Priča je o Bardhi, kći bogate katoličke obitelji, koja se udaje protiv svoje volje Luli a povratkom u Skadar se zaljubljuje u jednog mladića s kojim će dijeliti mnoge interese, izričito književnost. Sudbina će ju prevesti preko mnogih kolebanja, ali će junakinja konačno odustati od svoje ljubavi i prihvatiti svoju sudbinu žene. Brak se ne raskida a život teče dalje.<sup id="cite_ref-elsievasopasa_36-0" class="reference"><a href="#cite_note-elsievasopasa-36"><span class="cite-bracket">[</span>36<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </p><p>Ta dva romana Frašerija i Vaso-paše se smatraju najstarijim romanima sa albanskom tematikom<sup id="cite_ref-elsievasopasa_36-1" class="reference"><a href="#cite_note-elsievasopasa-36"><span class="cite-bracket">[</span>36<span class="cite-bracket">]</span></a></sup>. Među albanolozima je uobičajen stav da je <i>Bardha e Temalit</i> prvi albanski roman<sup id="cite_ref-totaj_35-1" class="reference"><a href="#cite_note-totaj-35"><span class="cite-bracket">[</span>35<span class="cite-bracket">]</span></a></sup>. </p><p>Preteča je albanske duge proze svećenik <a href="/wiki/Ndoc_Nikaj" title="Ndoc Nikaj">Ndoc Nikaj</a>. Povijest ga pamti po predanosti u osnivanju novih listova, časopisa i samostalnih naklada, a pisao je književna djela, kao što je istorijski roman <i>Opsjednuti Skadar</i> (<a href="/wiki/Albanski_jezik" title="Albanski jezik">alb</a>. <i><span lang="sq">Shkodra e rrethueme</span></i>) i sedam drugih neobjavljenih romana. <i>Opsjednuti Skadar</i> govori o ratu Albanaca protiv <a href="/wiki/Crnogorci" title="Crnogorci">Crnogoraca</a>. Moguće je da je napisan 1905., objavljen je tek 1967. godine u <a href="/wiki/Narodna_Republika_Albanija" title="Narodna Republika Albanija">komunističkoj Albaniji</a>, a postoje i tvrdnje kako je knjiga bila objavljena već 1913. godine.<sup id="cite_ref-FOOTNOTEElsie200588–89_37-0" class="reference"><a href="#cite_note-FOOTNOTEElsie200588–89-37"><span class="cite-bracket">[</span>37<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </p><p>Dakle, može se zaključiti da se prvi albanski romani rađaju na drugim jezicima (u Parizu, Istanbulu i južnoj Italiji) ali iz pera ljudi albanskog porijekla. Podržavali su Albanski narodni preporod, uz opći talas europskih nacija, kada je pojam već razvijen diljem Europe pa i svijetom. Pritom je u ta doba roman bio idealni oblik književnog narativa jer on istovremeno obrazuje (odnosno opismenjuje), kroz nevolje svojih junaka i snažna osjećanja stvara političku svijest, daje istorijsku dubinu priči o identitetu (odakle smo? odakle potičemo?) a podsvjesno ocrtava granice nacionalne zajednice i oslikava njezino društveno stanje. Pak, za romane trebaju izdavači i tiskare, odnosno tržište na kojem će npr. roman na albanskom biti tiskan i stići do čitalaca. </p> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Kraj_razdoblja_preporoda">Kraj razdoblja preporoda</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Albanska_knji%C5%BEevnost&veaction=edit&section=9" title="Uredi odjeljak Kraj razdoblja preporoda" class="mw-editsection-visualeditor"><span>uredi</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Albanska_knji%C5%BEevnost&action=edit&section=9" title="Uredi kôd odjeljka Kraj razdoblja preporoda"><span>uredi kod</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <figure typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/Datoteka:Andon_Zako_%C3%87ajupi.jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/8/8f/Andon_Zako_%C3%87ajupi.jpg/200px-Andon_Zako_%C3%87ajupi.jpg" decoding="async" width="200" height="242" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/8/8f/Andon_Zako_%C3%87ajupi.jpg/300px-Andon_Zako_%C3%87ajupi.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/8/8f/Andon_Zako_%C3%87ajupi.jpg/400px-Andon_Zako_%C3%87ajupi.jpg 2x" data-file-width="410" data-file-height="497" /></a><figcaption>Romantičarski pjesnik <a href="/wiki/Andon_Zuko-%C3%87ajupi" class="mw-redirect" title="Andon Zuko-Çajupi">Andon Zuko-Çajupi</a></figcaption></figure> <p>Svijet romantičnog junaka i burnih osjećaja unijela je u albanski romantizam poezija <a href="/wiki/Zef_Serembe" title="Zef Serembe">Zefa Serembea</a> (1843.–1901.), koji obrađuje motive rodoljublja, ljubavi i prijateljstva.<sup id="cite_ref-FOOTNOTEKëlmendi1977str._542_25-1" class="reference"><a href="#cite_note-FOOTNOTEKëlmendi1977str._542-25"><span class="cite-bracket">[</span>25<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> Pjesništvo <a href="/wiki/Ndre_Mjeda" title="Ndre Mjeda">Ndrea Mjede</a> i <a href="/wiki/Andon_Zuko-%C3%87ajupi" class="mw-redirect" title="Andon Zuko-Çajupi">Andona Zaka Čajupija</a>, koji su živjeli i stvarali krajem razdoblja preporoda, nosi elemente raspada umjetničkog sustava romantizma u albanskoj književnosti. <a href="/wiki/Ndre_Mjeda" title="Ndre Mjeda">Ndre Mjeda</a> (1866.–1937.), fratar proganjan od crkvenih vlasti zbog svojih naprednih pogleda, osnovao je 1902. u Skadru društvo "Agimi" (Zora), koje se zalagalo za reformu albanskog pravopisa – za svaki glas po jedno slovo; objavljuje manju poemu <i>Plač slavuja</i> (<i>Vaji i bylbylit</i>, 1887.), djelo <i>Omladina</i> (<i>Juvenilja</i>), u kojem izražava suosjećanje s najsiromašnijima, te svoje najvrednije pjesničko ostvarenje, <i>Slobodu</i> (<i>Liria</i>, 1937.), prožeto herojskim ozračjem borbe Albanaca protiv Turaka 1908.–1911.<sup id="cite_ref-FOOTNOTEKëlmendi1977str._539_33-2" class="reference"><a href="#cite_note-FOOTNOTEKëlmendi1977str._539-33"><span class="cite-bracket">[</span>33<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </p><p><a href="/wiki/Andon_Zuko-%C3%87ajupi" class="mw-redirect" title="Andon Zuko-Çajupi">Andon Zuko-Çajupi</a> (1866.–1930.) rustikalni je pjesnik, tip narodnog barda, zvan "mistralom Albanije"; u albansku je književnost unio komediju običaja i tragediju s historijskom tematikom. Diplomirao je na francuskom koledžu u <a href="/wiki/Aleksandrija" title="Aleksandrija">Aleksandriji</a> i na <a href="/w/index.php?title=Sveu%C4%8Dili%C5%A1te_u_%C5%BDenevi&action=edit&redlink=1" class="new" title="Sveučilište u Ženevi (stranica ne postoji)">Sveučilištu u Ženevi</a>, pa je, kao dobar poznavatelj <a href="/wiki/Francuska_knji%C5%BEevnost" title="Francuska književnost">francuske književnosti</a>, među prvima preveo na albanski <a href="/wiki/Jean_de_La_Fontaine" title="Jean de La Fontaine">La Fontaineove</a> basne, otvarajući tako put prevođenju i usvajanju djela svjetske književnosti na albanski jezik, što je bio i ostao jedan od glavnih načina komunikacije sa svjetskom kulturom. Njegovo je remek-djelo <i>Otac Tomori</i> (<i>Baba Tomori</i>, 1902.), zbirka pjesama nazvana po planini na jugu grada <a href="/wiki/Berat" title="Berat">Berata</a>; u zbirci, pored patriotskih, nalaze se psihološke i ljubavne teme, kao i satirički intonirani povijesni sadržaji (pjesme <i>Junak Albanije</i>, <i>Plač</i>, <i>Poslovi boga</i>, <i>Sultan</i> i dr.), a nalazi ga se i kako napada muškarce koji ljenčare dok im žene rade teške poslove.<sup id="cite_ref-FOOTNOTEKëlmendi1977str._539_33-3" class="reference"><a href="#cite_note-FOOTNOTEKëlmendi1977str._539-33"><span class="cite-bracket">[</span>33<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </p><p>Na albanskoj neovisnosti radi <a href="/wiki/Luigj_Gurakuqi" title="Luigj Gurakuqi">Luigj Gurakuqi</a> (1879.–1925.), čije su patriotske pjesme imale veliki odjek (<i>Geg Postripi</i>, <i>Zahvala kosovskom rodoljubu</i>), a najbolje mu je djelo <i>Ustrajnost</i> (<i>Qindresa</i>); u nastojanju da kodificira albansku <a href="/w/index.php?title=Metrika&action=edit&redlink=1" class="new" title="Metrika (stranica ne postoji)">metriku</a>, napisao je raspravu <i>Verzifikacija na albanskom jeziku</i> (<i>Vargënimi n'gjuhë shqype</i>, 1904.).<sup id="cite_ref-FOOTNOTEKëlmendi1977str._539_33-4" class="reference"><a href="#cite_note-FOOTNOTEKëlmendi1977str._539-33"><span class="cite-bracket">[</span>33<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> <a href="/wiki/Aleks_Stavri_Drenova" title="Aleks Stavri Drenova">Aleks Stavri Drenova</a> (1827.–1947.), iz okoline Korče, gdje je završio grčku gimnaziju, ostatak života provodi u <a href="/wiki/Rumunjska" class="mw-redirect" title="Rumunjska">Rumunjskoj</a>, gdje se povezuje s albanskim emigrantima. Piše rodoljubnu poeziju s idejom ujedinjenja svih snaga u borbi za oslobođenje (zbirka <i>Sunčevi zraci</i> [<i>Rreze drite</i>], 1904.) te kritizirajući vrhove albanske buržoazije (zbirka <i>Snovi i suze</i> [<i>Ëndrra e lot</i>], 1912.). U trećoj zbirci, objavljenoj nakon stjecanja neovisnosti, <i>Psalmi kaluđera</i> (<i>Psallme murgu</i>, 1930.), dolaze do izražaja pjesnikove sumnje i umor, s primjesom dekadentnih i mističnih motiva.<sup id="cite_ref-FOOTNOTEKëlmendi1977str._540_38-0" class="reference"><a href="#cite_note-FOOTNOTEKëlmendi1977str._540-38"><span class="cite-bracket">[</span>38<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </p><p><a href="/wiki/Risto_Siliqi" title="Risto Siliqi">Risto Siliqi</a> (1882.–1937.), sudionik <a href="/wiki/Albanski_ustanak_1912." title="Albanski ustanak 1912.">ustanka 1911.–1912.</a>, pjeva o svojim borbenim iskustvima i rodoljubnim osjećajima u zbirci <i>Ogled krvavih dana</i> (<i>Pasqyra e ditëve ë përgjakshme</i>, 1912.), slaveći osobito junaštvo gorštaka iz sjeverne Albanije.<sup id="cite_ref-FOOTNOTEKëlmendi1977str._540_38-1" class="reference"><a href="#cite_note-FOOTNOTEKëlmendi1977str._540-38"><span class="cite-bracket">[</span>38<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> <a href="/wiki/Mihal_Grameno" title="Mihal Grameno">Mihal Grameno</a> (1872.–1931.), iz <a href="/wiki/Kor%C4%8Da_(Albanija)" class="mw-redirect" title="Korča (Albanija)">Korče</a>, uređivao je niz listova, bio važan publicist, pisao pjesme koje su u njegovo vrijeme bile dosta popularne (<i>Za domovinu</i>, <i>Blagoslov slobodi</i> i dr.), no najvažniji je po pripovijetkama sa socijalnom tematikom, npr. <i>Grob krštenja</i> (<i>Varr'i pagëzimit</i>), <i>Poljubljena</i> i <i>Dimnjak</i>, kao i po drami <i>Smrt Pira</i> (<i>Vdekja e Pirros</i>, 1906.), u kojoj se može naći koncepcija buduće albanske države.<sup id="cite_ref-FOOTNOTEKëlmendi1977str._540_38-2" class="reference"><a href="#cite_note-FOOTNOTEKëlmendi1977str._540-38"><span class="cite-bracket">[</span>38<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> <a href="/wiki/Foqion_Postoli" title="Foqion Postoli">Foqion Postoli</a> (1889.–1927.), uz dramu <i>Dužnost majke</i> (<i>Detyrë e mëmës</i>, 1922.), napisao je dva romana: u romanu <i>Za obranu domovine</i> (<i>Për mbrojtjen e atdheut</i>, 1919.) opisuje sudbonosne događaje od 1895. do <a href="/wiki/Balkanski_ratovi" title="Balkanski ratovi">balkanskih ratova</a>, a u romanu <i>Cvijet uspomene</i> (<i>Lulja e kujtimit</i>, 1922.) slika ne samo borbu protiv Turaka nego i ono što on vidi kao mračne strane grčkog nacionalizma.<sup id="cite_ref-FOOTNOTEKëlmendi1977str._540_38-3" class="reference"><a href="#cite_note-FOOTNOTEKëlmendi1977str._540-38"><span class="cite-bracket">[</span>38<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </p> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Književnost_neovisnosti"><span id="Knji.C5.BEevnost_neovisnosti"></span>Književnost neovisnosti</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Albanska_knji%C5%BEevnost&veaction=edit&section=10" title="Uredi odjeljak Književnost neovisnosti" class="mw-editsection-visualeditor"><span>uredi</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Albanska_knji%C5%BEevnost&action=edit&section=10" title="Uredi kôd odjeljka Književnost neovisnosti"><span>uredi kod</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>Nakon povlačenja Turaka s Balkanskog poluotoka, Albanija je u <a href="/wiki/Vlora" class="mw-redirect" title="Vlora">Vlori</a> (Valoni) <a href="/wiki/Progla%C5%A1enje_nezavisnosti_Albanije" class="mw-redirect" title="Proglašenje nezavisnosti Albanije">proglašena neovisnom državom</a> <a href="/wiki/28._studenog" class="mw-redirect" title="28. studenog">28. studenog</a> <a href="/wiki/1912" title="1912">1912</a>. godine, a tada se u okviru albanskog društva među različitim političkim strujama rasplampsavaju političke borbe, što 1924. dovodi i do kratkotrajne buržoasko-demokratske revolucije, a nakon njezinog sloma uvodi se <a href="/wiki/Zog_od_Albanije" title="Zog od Albanije">Zogov</a> monarhistički režim (1928.–1939.). Tijekom njegove vlade mnogi su pisci i kulturni djelatnici zatvarani i proganjani, pa književnost tzv. razdoblja neovisnosti (1912.–1939.) može se dijeliti na "reakcionarnu" i "naprednu".<sup id="cite_ref-FOOTNOTEKëlmendi1977str._542_25-2" class="reference"><a href="#cite_note-FOOTNOTEKëlmendi1977str._542-25"><span class="cite-bracket">[</span>25<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> Na čelu prve je rimokatolički kler u Skadru, s istaknutim reakcionarno nastrojenim piscima i publicistima, koji nerijetko "književno oživljuje lažnu seosku idiliku".<sup id="cite_ref-FOOTNOTEKëlmendi1977str._542_25-3" class="reference"><a href="#cite_note-FOOTNOTEKëlmendi1977str._542-25"><span class="cite-bracket">[</span>25<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> Najistaknutiji je među njima <a href="/wiki/Gjergj_Fishta" title="Gjergj Fishta">Gjergj Fishta</a> (1871.–1940.), koji je, želeći Albancima dati nacionalni ep, napisao <i>Lutnju po visokom gorju</i> (<i>Lahuta e malësisë</i>) u 17.000 stihova; u ovom epu nastojao je oživjeti legendarnu epohu albanske povijesti, prikazujući borbe sjevernih gorštaka protiv slavenskih navala. Na istom su rustikalno-rodoljubnom tragu njegove pjesničke zbirke <i>Domovina vila</i> (<i>Mrizi i Zanave</i>) i <i>Pariški ples</i> (<i>Vallja e Parrizit</i>), gdje prevlađuje religiozna tematika. Okušao se i u satiri (<i>Ose sa Parnasa</i> [<i>Anxat e Parnasit</i>] i <i>Babatin magarac</i> [<i>Gomari i Babatasit</i>]) i u drami s biblijskim i mitološkim temama. </p> <figure class="mw-halign-right" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/Datoteka:Migjeni_(portrait).jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/6/6d/Migjeni_%28portrait%29.jpg/195px-Migjeni_%28portrait%29.jpg" decoding="async" width="195" height="287" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/6/6d/Migjeni_%28portrait%29.jpg/293px-Migjeni_%28portrait%29.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/6/6d/Migjeni_%28portrait%29.jpg/390px-Migjeni_%28portrait%29.jpg 2x" data-file-width="1413" data-file-height="2077" /></a><figcaption>Millosh Gjergj Nikolla (<a href="/wiki/Migjeni" class="mw-redirect" title="Migjeni">Migjeni</a>)</figcaption></figure> <p><a href="/wiki/Fan_Noli" title="Fan Noli">Fan Noli</a> (1882.–1965.) jedan je od najistaknutijih predstavnika napredne književnosti. Bio je svestrana ličnost: ugledni pjesnik, povjesničar, dramaturg, esteta i muzikolog, publicist, prevoditelj i majstor albanskog jezika. Noli je svojom poezijom, nefiktivnom, znanstvenom i vjerskom prozom, kao i svojim prijevodima, odigrao temeljnu ulogu u razvoju modernog albanskog jezika. Predgovori koje je pisao vlastitim prijevodima djela svjetske književnosti učinili su ga najistaknutijim albanskim <a href="/wiki/Knji%C5%BEevni_kriti%C4%8Dar" class="mw-redirect" title="Književni kritičar">književnim kritičarem</a> međuratnog razdoblja. Kao žestoki protivnik feudalne hijerarhije, Noli piše prvu ozbiljniju albansku dramu, pod naslovom <i>Izraelci i Filistejci</i> (<i>Izraelitë e Filistinë</i>, objavljena 1907.), u kojoj se obračunava s reakcionarnim snagama. Koristi i biblijske motive da bi s pomoću aluzija i satire kritizirao vladajuće slojeve, npr. u pjesmama <i>Marš Krista</i>, <i>Krist s korbačem</i> i <i>Mojsije u šumi</i>. U sugestivnim političkim elegijama – <i>Prognani samrtnik</i> (<i>Syrgjyn vdekur</i>, 1926.), <i>Dragobijska špilja</i> (<i>Shpelle e Dragobisë</i>, 1925.) – oplakuje tragično preminule suborce, a u svojoj najboljoj pjesmi <i>Obalama rijeke</i> (<i>Anës lumenjve</i>, 1930.) tuguje što narod pati pod terorom.<sup id="cite_ref-FOOTNOTEKëlmendi1977str._543_39-0" class="reference"><a href="#cite_note-FOOTNOTEKëlmendi1977str._543-39"><span class="cite-bracket">[</span>39<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </p><p>Tipični predstavnik <a href="/wiki/Realizam_(knji%C5%BEevnost)" title="Realizam (književnost)">realizma</a> bio je <a href="/wiki/Millosh_Gjergj_Nikolla" title="Millosh Gjergj Nikolla">Millosh Gjergj Nikolla</a>, poznat pod kraticom Migjeni (1911.–1938.), koji je također pripadao naprednoj revolucionarnoj književnosti. Pisao je pjesme i <a href="/wiki/Novela" title="Novela">novele</a> s opisima teškog života narodnih masa i pozivima na konačnu narodnu pobjedu (pjesme <i>Sinovi novog stoljeća</i>, <i>Buđenje</i> i dr.) Pjesme su mu sakupljene u zbirci <i>Slobodni stihovi</i> (<i>Vargjet e lira</i>, 1936.), ali zbog pjesnikove napredne orijentacije nisu bile puštene u prodaju. Prozna su mu djela još jače natopljena socijalnom tematikom i slikaju tragični položaj pojedinca u tadašnjem društvu: <i>Legenda o kukuruzu</i> (<i>Legjenda e misrit</i>) govori o gladi i bijedi i svrstava se među najjača albanska prozna svjedočnastva uopće, a <i>Zabranjena jabuka</i> (<i>Mollë e ndalume</i>) slika gradske muke radnika.<sup id="cite_ref-FOOTNOTEKëlmendi1977str._543_39-1" class="reference"><a href="#cite_note-FOOTNOTEKëlmendi1977str._543-39"><span class="cite-bracket">[</span>39<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> Neke su Migjenijeve priče pravi <a href="/wiki/Roman" title="Roman">romani</a> u malom; njihove teme predstavljaju sukob pojedinca s institucijama te patrijarhalni i konzervativni moral. Buntovna priroda Migjenijevog talenta razbila je tradicionalizam albanske poezije i proze unoseći novi stil i forme u poeziju i prozu. Jedan je od najvećih reformatora albanske književnosti i prvi veliki moderni albanski književnik. </p><p><a href="/wiki/Haki_St%C3%ABrmilli" title="Haki Stërmilli">Haki Stërmilli</a> (1895.–1953.), iz <a href="/wiki/Debar" title="Debar">Debra</a>, odlazi 1924. u emigraciju, ali ga <a href="/wiki/Kraljevina_Jugoslavija" title="Kraljevina Jugoslavija">jugoslavenske</a> (od Kraljevine) vlasti nekoliko godina kasnije vraćaju u Albaniju, gdje je zatočen i tada piše roman <i>Tamnica</i> (<i>Burgu</i>, 1935.), a najboljim se njegovim djelom smatra roman <i>Kad bih bio dječak</i> (<i>Sikur t'isha djalë</i>, 1936.), gdje je živo prikazan težak život albanske žene pod <a href="/w/index.php?title=Fered%C5%BEa&action=edit&redlink=1" class="new" title="Feredža (stranica ne postoji)">feredžom</a>.<sup id="cite_ref-FOOTNOTEKëlmendi1977str._543_39-2" class="reference"><a href="#cite_note-FOOTNOTEKëlmendi1977str._543-39"><span class="cite-bracket">[</span>39<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> <a href="/wiki/Lasgush_Poradeci" title="Lasgush Poradeci">Lasgush Poradeci</a> (1896.–1987.) autor je vrijedne lirike, koji je među emigrantima u Rumunjskoj objavio zbirke <i>Kolo zvijezda</i> (<i>Vallja e yjve</i>, 1933.) i <i>Zvijezda srca</i> (<i>Ylli i Zemrës</i>, 1937.), koje obrađuju rodoljubnu tematiku, ali odišu i osobnim doživljajima prirode i evociraju ljepotu albanskih pejzaža, npr. u pjesmi <i>Jezero drijema</i> (<i>Dremit liqueri</i>), a neke su mu ljubavne pjesme izrazito kontemplativne i pokazuju jače utjecaje europskog modernizma.<sup id="cite_ref-FOOTNOTEKëlmendi1977str._543_39-3" class="reference"><a href="#cite_note-FOOTNOTEKëlmendi1977str._543-39"><span class="cite-bracket">[</span>39<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </p> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Razvoj_kazališta_do_1945."><span id="Razvoj_kazali.C5.A1ta_do_1945."></span>Razvoj kazališta do 1945.</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Albanska_knji%C5%BEevnost&veaction=edit&section=11" title="Uredi odjeljak Razvoj kazališta do 1945." class="mw-editsection-visualeditor"><span>uredi</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Albanska_knji%C5%BEevnost&action=edit&section=11" title="Uredi kôd odjeljka Razvoj kazališta do 1945."><span>uredi kod</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>Premda je albansko društvo imalo puteve izraza i svoga razvitka u Osmanskom Carstvu, npr. <a href="/wiki/Pri%C5%9Ftineli_Mesihi" title="Priştineli Mesihi">Mesihija</a> ili brojne ličnosti koje su sudjelovale u životu na stambolskom dvorcu, turska vlast nad Albanijom nije pomogla albanskom jeziku i književnosti, tako da je kazališna baština albanskog naroda vrlo mlada i počinje krajem 19. stoljeća.<sup id="cite_ref-FOOTNOTEBanham1992str._14_40-0" class="reference"><a href="#cite_note-FOOTNOTEBanham1992str._14-40"><span class="cite-bracket">[</span>40<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> Elsie ističe kao uzrok toga zakašnjenja činjenicu što profesionalna kazališta nastaju u gradskim društvima dok je Albanija imala značajno ruralno društvo i nedostajale su joj velike gradske sredine.<sup id="cite_ref-elsie-theare_41-0" class="reference"><a href="#cite_note-elsie-theare-41"><span class="cite-bracket">[</span>41<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </p><p>Prva drama je <a href="/w/index.php?title=Koto_Xoxhi&action=edit&redlink=1" class="new" title="Koto Xoxhi (stranica ne postoji)">Xoxhijeva</a> <i>Svadba u Lunxhërima</i><sup id="cite_ref-FOOTNOTEBanham1992str._14_40-1" class="reference"><a href="#cite_note-FOOTNOTEBanham1992str._14-40"><span class="cite-bracket">[</span>40<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> (alb. <i>Një Dasmë në Lunxhëri</i>) napisana oko 1824.–1825. i prvi put izvedena u Đirokastri 1874. godine.<sup id="cite_ref-FOOTNOTEBanham1992str._14_40-2" class="reference"><a href="#cite_note-FOOTNOTEBanham1992str._14-40"><span class="cite-bracket">[</span>40<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> Slijedi drama <i>Badnje veče</i> (alb. <i>Nata Këshnellavet</i>) talijansko-albanskog franjevca <a href="/w/index.php?title=Leonardo_De_Martino&action=edit&redlink=1" class="new" title="Leonardo De Martino (stranica ne postoji)">De Martinoa</a> (1830.–1923.),<sup id="cite_ref-FOOTNOTEBanham1992str._14_40-3" class="reference"><a href="#cite_note-FOOTNOTEBanham1992str._14-40"><span class="cite-bracket">[</span>40<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> što će biti prvo djelo napisano na tlu Albanije, u Skadru 1880. godine;<sup id="cite_ref-elsie-theare_41-1" class="reference"><a href="#cite_note-elsie-theare-41"><span class="cite-bracket">[</span>41<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> u ovom djelu je De Martino preinačio jedno <a href="/wiki/Alessandro_Manzoni" title="Alessandro Manzoni">Manzonijevo</a> djelo. Među rane albanske drame spada i <i>Čifutov sin</i> (alb. <i>I biri i çifutit</i>) katoličkog autora <a href="/w/index.php?title=Pashko_Babi&action=edit&redlink=1" class="new" title="Pashko Babi (stranica ne postoji)">Pashkoa Babija</a> (1843.–1905.); komad je predstavljen februara 1882. u Ksaverskoj gimnaziji u Skadru.<sup id="cite_ref-elsie-theare_41-2" class="reference"><a href="#cite_note-elsie-theare-41"><span class="cite-bracket">[</span>41<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> <a href="/wiki/William_Shakespeare" title="William Shakespeare">Shakespearov</a> <i><a href="/wiki/Othello" title="Othello">Othello</a></i> izveden je u Korči 1889. godine,<sup id="cite_ref-FOOTNOTEBanham1992str._14_40-4" class="reference"><a href="#cite_note-FOOTNOTEBanham1992str._14-40"><span class="cite-bracket">[</span>40<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> a postoje i svjedočanstva o didaktičnim i patriotskim skečevima autora <a href="/w/index.php?title=Gjerasim_Qiriazi&action=edit&redlink=1" class="new" title="Gjerasim Qiriazi (stranica ne postoji)">Qiriazija</a> i <a href="/wiki/Petro_Nini_Luarasi" title="Petro Nini Luarasi">Ninija</a>.<sup id="cite_ref-FOOTNOTEBanham1992str._14_40-5" class="reference"><a href="#cite_note-FOOTNOTEBanham1992str._14-40"><span class="cite-bracket">[</span>40<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </p><p>U <a href="/wiki/Kalabrija" title="Kalabrija">Kalabriji</a> se odigravaju zbivanja <a href="/wiki/Fran%C3%A7esk_Anton_Santori" title="Françesk Anton Santori">Santorijeve</a> ljubavne drame <i>Emira</i> napisane 1887. godine, po Elsieu prva albanska drama,<sup id="cite_ref-elsie-theare_41-3" class="reference"><a href="#cite_note-elsie-theare-41"><span class="cite-bracket">[</span>41<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> dok je <a href="/wiki/Besa" title="Besa">besa</a> tema u drami <a href="/wiki/Sami_Fra%C5%A1eri" class="mw-redirect" title="Sami Frašeri">Samija Frašerija</a> na turskom jeziku <i>Besâ yâhut Âhde Vefâ</i>, napisanoj 1874. i prevedenoj na albanski 1902. godine (alb. <i>Besa ose Mbajtja e Fjalës</i>).<sup id="cite_ref-FOOTNOTEBanham1992str._14_40-6" class="reference"><a href="#cite_note-FOOTNOTEBanham1992str._14-40"><span class="cite-bracket">[</span>40<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> Njezina je premijera bila 6. aprila 1874. u Istanbulu,<sup id="cite_ref-elsie-theare_41-4" class="reference"><a href="#cite_note-elsie-theare-41"><span class="cite-bracket">[</span>41<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> a tema je specifična za albansku sredinu; naime, u njoj je riječ o gorčini i nesreći jednog oca koji je ispred odluke da li ubiti sina ili pogaziti svoju časnu riječ – besu.<sup id="cite_ref-elsie-theare_41-5" class="reference"><a href="#cite_note-elsie-theare-41"><span class="cite-bracket">[</span>41<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </p> <figure class="mw-halign-right" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/Datoteka:Teatri_Komb%C3%ABtar,_Tirana,_Albania_(49600290747).jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/0/0a/Teatri_Komb%C3%ABtar%2C_Tirana%2C_Albania_%2849600290747%29.jpg/300px-Teatri_Komb%C3%ABtar%2C_Tirana%2C_Albania_%2849600290747%29.jpg" decoding="async" width="300" height="200" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/0/0a/Teatri_Komb%C3%ABtar%2C_Tirana%2C_Albania_%2849600290747%29.jpg/450px-Teatri_Komb%C3%ABtar%2C_Tirana%2C_Albania_%2849600290747%29.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/0/0a/Teatri_Komb%C3%ABtar%2C_Tirana%2C_Albania_%2849600290747%29.jpg/600px-Teatri_Komb%C3%ABtar%2C_Tirana%2C_Albania_%2849600290747%29.jpg 2x" data-file-width="6000" data-file-height="4000" /></a><figcaption>Narodno kazalište u Tirani</figcaption></figure> <p>Početkom 20. stoljeća jedan od najaktivnijih albanskih intelektualaca <a href="/wiki/Fan_Noli" title="Fan Noli">Fan Noli</a> prevodio je <a href="/wiki/Eshil" title="Eshil">Eshilove</a>, <a href="/wiki/William_Shakespeare" title="William Shakespeare">Shakespearove</a> i <a href="/wiki/Henrik_Ibsen" title="Henrik Ibsen">Ibsenove</a> drame, te je 1902. napisao svoju <i>Izraelci i Filistejci</i> (alb. <i>Israelitë dhe filistinë</i>), u kojoj je glavna starozavjetna tema a podvrgava se problemima albanskog narodnog pokreta.<sup id="cite_ref-FOOTNOTEBanham1992str._14_40-7" class="reference"><a href="#cite_note-FOOTNOTEBanham1992str._14-40"><span class="cite-bracket">[</span>40<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> U Egiptu i u istim godinama, <a href="/wiki/Andon_Zako_%C3%87ajupi" title="Andon Zako Çajupi">Çajupi</a> je napisao više dramskih djela, među kojima je moguće istaknuti komediju <i>Četrnaestogodišnji mladoženja</i> (alb. <i>14 vjec dhëndër</i>, 1902.) i tragediju <i>Zemaljski heroj</i> (alb. <i>Burr 'i dheut</i>, 1907.) o <a href="/wiki/Skenderbeg" title="Skenderbeg">Skenderbegovoj</a> borbi. Nešto kasnije, <a href="/wiki/Mihal_Grameno" title="Mihal Grameno">Mihal Grameno</a>, pri svom povratku iz <a href="/wiki/Sjedinjene_Ameri%C4%8Dke_Dr%C5%BEave" title="Sjedinjene Američke Države">Sjedinjenih Država</a>, piše u antiklerikalnom zanosu tročinsku komediju <i>Proklestvo albanskog jezika</i> (alb. <i>Mallkimi i gjuhës shqipe</i>, 1921.). Suprotnim se smjerom kreće svećenik <a href="/wiki/Gjergj_Fishta" title="Gjergj Fishta">Fishta</a> na većinski katoličkom sjeveru Albanije, prevodeći <a href="/wiki/Moli%C3%A8re" title="Molière">Molièrea</a>, <a href="/wiki/Euripid" title="Euripid">Euripida</a> i pišući tragediju <i>Juda Makabé</i> (1914.). <a href="/w/index.php?title=Kristo_Floqi&action=edit&redlink=1" class="new" title="Kristo Floqi (stranica ne postoji)">Kristo Floqi</a> je bio vrlo bitna politička ličnost pri stvaranju države Albanije. Bliski suradnik <a href="/wiki/Fan_Noli" title="Fan Noli">Nolija</a> i <a href="/wiki/Faik_Konica" title="Faik Konica">Konice</a> i kasniji dužnosnik kralja <a href="/wiki/Zog_od_Albanije" title="Zog od Albanije">Zoga</a>, napisao je brojna dramska djela, većinom komedije, pa i tragedije u kojima se preispituju problemi nacionalnog pitanja kao što su <i>Vjera i nacija</i> (alb. <i>Fe e kombësi</i>) i <i>Trijumf slobode</i> (alb. <i>Triumfi i Lirisë</i>), ili se osvrće na istorijsku prošlost (<i>Karlo Topija</i>; <i>Piro Neoptolemi</i>; <i>Qyprilinjtë</i>; <i>Skanderbeu n'Itali</i>). Sličnim putevima kreće dramsko pisanje dva katolička svećenika, <a href="/w/index.php?title=Vin%C3%A7ens_Prennushi&action=edit&redlink=1" class="new" title="Vinçens Prennushi (stranica ne postoji)">Prennushija</a> i <a href="/w/index.php?title=Ndre_Zadeja&action=edit&redlink=1" class="new" title="Ndre Zadeja (stranica ne postoji)">Zadeje</a>, potonji na polju <a href="/w/index.php?title=Melodrama&action=edit&redlink=1" class="new" title="Melodrama (stranica ne postoji)">melodrame</a>. Kazališnih doprinosa ima i među <a href="/wiki/Foqion_Postoli" title="Foqion Postoli">Postolijevim</a> radovima a <a href="/wiki/Haki_St%C3%ABrmilli" title="Haki Stërmilli">Haki Stërmilli</a> između 1923. i 1924. piše više djela o srpskom napadu na albanski narod.<sup id="cite_ref-FOOTNOTEBanham1992str._14_40-8" class="reference"><a href="#cite_note-FOOTNOTEBanham1992str._14-40"><span class="cite-bracket">[</span>40<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> Drame <a href="/w/index.php?title=Ethem_Haxhiademi&action=edit&redlink=1" class="new" title="Ethem Haxhiademi (stranica ne postoji)">Haxhiademija</a> su nastavile mitološku i povijesnu tematiku, a s druge strane <a href="/w/index.php?title=Ilo_Mitk%C3%AB_Qaf%C3%ABz%C3%ABzi&action=edit&redlink=1" class="new" title="Ilo Mitkë Qafëzëzi (stranica ne postoji)">Ilo Mitkë</a> piše 1936. godine zanimljivu komediju <i>Učitelj Gjoka</i> (alb. <i>Dhaskal Gjoka</i>) čija je scena u jednoj školi u Korči. Zasebnu priču čini slučaj slavnog dramskog glumca <a href="/wiki/Alexander_Moissi" title="Alexander Moissi">Alexandera Moissija</a>. Porijeklom iz Albanije, obrazovao je se u austro-ugarskom prostoru i od 1899. do 1935. imao je sjajnu karijeru diljem europskih najznačajnijih kazališta (Beč, Prag, Berlin, turneja u Rusiji, Sankt-Petersburg, Salzburg).<sup id="cite_ref-elsie-theare_41-6" class="reference"><a href="#cite_note-elsie-theare-41"><span class="cite-bracket">[</span>41<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </p><p>Ako je sva dotična produkcija od 1874. do suvremenijega doba težila prema ostvarenju javnih kazališta u Albaniji, ona će i nakon proglašenja samostalnosti države Albanije (novembar 1912.) mahom ostati na tiskanom papiru<sup id="cite_ref-elsie-theare_41-7" class="reference"><a href="#cite_note-elsie-theare-41"><span class="cite-bracket">[</span>41<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> a dramaturgija – u razočarenju. Naime, prva polovica stoljeća će se pokazati kao burno vrijeme sa malo prostora za dramski izraz: <a href="/wiki/Prvi_svjetski_rat" title="Prvi svjetski rat">Prvi svjetski rat</a> (tzv. Veliki rat; 1914.–1918.), autokratska vlast kralja <a href="/wiki/Zog_od_Albanije" title="Zog od Albanije">Zoga</a> (1925.–1939.), pa kolonijalizam talijanskog <a href="/wiki/Fa%C5%A1izam" title="Fašizam">fašizma</a> (april 1939. – septembar 1943.) i napokon njemačkog <a href="/wiki/Nacizam" title="Nacizam">nacizma</a> (do 1945.). Neke prve kazališne skupine su se stvorile u Skadru i Korči,<sup id="cite_ref-elsie-theare_41-8" class="reference"><a href="#cite_note-elsie-theare-41"><span class="cite-bracket">[</span>41<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> dva najbitnija centra albanske kulture, jer je Tirana poslije Prvog svjetskog rata bila još uvijek selo.<sup id="cite_ref-elsie-theare_41-9" class="reference"><a href="#cite_note-elsie-theare-41"><span class="cite-bracket">[</span>41<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> Potom je došlo do manjih pojava u Draču, Vlori, Pogradcu, Elbasanu, Beratu, Đirokastru i Boboshtici.<sup id="cite_ref-elsie-theare_41-10" class="reference"><a href="#cite_note-elsie-theare-41"><span class="cite-bracket">[</span>41<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> Ozbiljan pokušaj je napravio <a href="/w/index.php?title=Sokrat_Mio&action=edit&redlink=1" class="new" title="Sokrat Mio (stranica ne postoji)">Sokrat Mio</a>, kazališni redatelj obrazovan u <a href="/wiki/Pariz" title="Pariz">Parizu</a>, sa svojim kazališnim ansamblom, ali bezuspješno.<sup id="cite_ref-FOOTNOTEBanham1992str._15_42-0" class="reference"><a href="#cite_note-FOOTNOTEBanham1992str._15-42"><span class="cite-bracket">[</span>42<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> Umjetnost u to doba ima manju ulogu<sup id="cite_ref-FOOTNOTEBanham1992str._15_42-1" class="reference"><a href="#cite_note-FOOTNOTEBanham1992str._15-42"><span class="cite-bracket">[</span>42<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> pa su čak mnogi kazališni ansambli progonjeni.<sup id="cite_ref-FOOTNOTEBanham1992str._15_42-2" class="reference"><a href="#cite_note-FOOTNOTEBanham1992str._15-42"><span class="cite-bracket">[</span>42<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> Uostalom, počeci dramskih izvedba u Albaniji su također slabo proučeni a profesionalne izvedbe u to vrijeme su bile pojava vezana uz inozemstvo i strance.<sup id="cite_ref-elsie-theare_41-11" class="reference"><a href="#cite_note-elsie-theare-41"><span class="cite-bracket">[</span>41<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> Godine 1926. u Tirani je otvoreno prvo Narodno kino-kazalište, sa prvom predstavom izvedenom 1927. godine. </p><p>Bolja vremena došla su nakon oslobođenja u <a href="/wiki/Drugi_svjetski_rat" title="Drugi svjetski rat">Drugom svjetskom ratu</a> (novembar 1944.) zato što tada kazalište ulazi u politički nacrt Komunističke partije. Već za vrijeme borbe razvio se neki vid moralističkih kazališnih predstava među partizanima.<sup id="cite_ref-FOOTNOTEBanham1992str._15_42-3" class="reference"><a href="#cite_note-FOOTNOTEBanham1992str._15-42"><span class="cite-bracket">[</span>42<span class="cite-bracket">]</span></a></sup><sup id="cite_ref-elsie-theare_41-12" class="reference"><a href="#cite_note-elsie-theare-41"><span class="cite-bracket">[</span>41<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> Dana 24. maja 1944. je osnovan u oslobođenom selu Përmet<sup id="cite_ref-FOOTNOTEBanham1992str._15_42-4" class="reference"><a href="#cite_note-FOOTNOTEBanham1992str._15-42"><span class="cite-bracket">[</span>42<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> pokraj Đirokastre prvi ansambl profesionalnog kazališta. Ono se godinu kasnije preselilo u Tiranu<sup id="cite_ref-FOOTNOTEBanham1992str._15_42-5" class="reference"><a href="#cite_note-FOOTNOTEBanham1992str._15-42"><span class="cite-bracket">[</span>42<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> i igralo u zgradi Državnog profesionalnog kazališta (<i>Teatër Profesionist i Shtetit</i>), sagrađenoj 1939. za vrijeme talijanske okupacije kao kino-kazalište (zvalo se <i>Kinema Teater Kosova</i>, arhitekt Giulio Bertè) i preimenovanoj 1991. u Narodno kazalište (<i>Teatri Kombëtar</i>). Pokretač ansambla bio je <a href="/w/index.php?title=Bo%C5%BEidar_Nikoli%C4%87&action=edit&redlink=1" class="new" title="Božidar Nikolić (stranica ne postoji)">Boža Nikolić</a>,<sup id="cite_ref-43" class="reference"><a href="#cite_note-43"><span class="cite-bracket">[</span>43<span class="cite-bracket">]</span></a></sup><sup id="cite_ref-FOOTNOTEBanham1992str._15_42-6" class="reference"><a href="#cite_note-FOOTNOTEBanham1992str._15-42"><span class="cite-bracket">[</span>42<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> a 26. septembra 1945. u Tirani su predstavili <a href="/w/index.php?title=Janko_Veselinovi%C4%87&action=edit&redlink=1" class="new" title="Janko Veselinović (stranica ne postoji)">Veselinovićevu</a> dramu <i>Đido</i> (1908.).<sup id="cite_ref-FOOTNOTEBanham1992str._15_42-7" class="reference"><a href="#cite_note-FOOTNOTEBanham1992str._15-42"><span class="cite-bracket">[</span>42<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </p><p>Godine <a href="/wiki/1958." class="mw-redirect" title="1958.">1958.</a> u skadarskom Kazalištu Migjeni stupa na pozornicu prva albanska melodrama, opera <i><a href="/w/index.php?title=Mrika&action=edit&redlink=1" class="new" title="Mrika (stranica ne postoji)">Mrika</a></i> sa <a href="/wiki/Libreto" title="Libreto">libretom</a> <a href="/wiki/Llazar_Siliqi" title="Llazar Siliqi">Llazara Siliqija</a> i glazbom <a href="/w/index.php?title=Prenk_Jakova&action=edit&redlink=1" class="new" title="Prenk Jakova (stranica ne postoji)">Prenka Jakove</a>,<sup id="cite_ref-44" class="reference"><a href="#cite_note-44"><span class="cite-bracket">[</span>44<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> skladatelja obrazovanog na <a href="/w/index.php?title=Accademia_Nazionale_di_Santa_Cecilia&action=edit&redlink=1" class="new" title="Accademia Nazionale di Santa Cecilia (stranica ne postoji)">Akademiji Svete Cecilije</a>. </p> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Književnost_socijalizma"><span id="Knji.C5.BEevnost_socijalizma"></span>Književnost socijalizma</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Albanska_knji%C5%BEevnost&veaction=edit&section=12" title="Uredi odjeljak Književnost socijalizma" class="mw-editsection-visualeditor"><span>uredi</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Albanska_knji%C5%BEevnost&action=edit&section=12" title="Uredi kôd odjeljka Književnost socijalizma"><span>uredi kod</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>Albanija je u aprilu 1939. godine pala pod vlast <a href="/wiki/Fa%C5%A1isti%C4%8Dka_Italija" class="mw-disambig" title="Fašistička Italija">fašističke Italije</a>, a nakon oslobođenja <a href="/wiki/29._studenog" class="mw-redirect" title="29. studenog">29. novembra</a> <a href="/wiki/1944" title="1944">1944</a>. književnost se, na temeljima <a href="/wiki/Socijalisti%C4%8Dki_realizam" title="Socijalistički realizam">socijalističkog realizma</a>, okreće socijalnim temama.<sup id="cite_ref-FOOTNOTEKëlmendi1977str._544_45-0" class="reference"><a href="#cite_note-FOOTNOTEKëlmendi1977str._544-45"><span class="cite-bracket">[</span>45<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> No, drastična politička promjena nakon komunističkog preuzimanja vlasti u Albaniji prekinula je veze s književnom tradicijom od prije <a href="/wiki/Drugi_svjetski_rat" title="Drugi svjetski rat">Drugog svjetskog rata</a>. Novi režim imao je krajnje sumnjičav odnos prema intelektualcima i književnicima, koji su viđeni kao predstavnici "starog režima". Te su godine karakterizirali novi progoni pisaca.<sup id="cite_ref-Shatro1_46-0" class="reference"><a href="#cite_note-Shatro1-46"><span class="cite-bracket">[</span>46<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> U političkom i kulturnom kontekstu socijalističke <a href="/wiki/Narodna_Republika_Albanija" title="Narodna Republika Albanija">NR Albanije</a>, pisci su mogli odabrati ili potpunu poslušnost i služenje režimu, kompromis sa strujama u Udruženju književnika ili prestati objavljivati svoja djela. Ova treća opcija dovela je do stvaranja "književnosti u ladicama", čiji su glavni predstavnici bili <a href="/wiki/Zef_Zorba" title="Zef Zorba">Zef Zorba</a> i <a href="/wiki/Primo_Shllaku" title="Primo Shllaku">Primo Shllaku</a>. Ipak, zahvaljujući strogom nadzoru komunističkih vlasti, vrlo je mali broj književnika uspio sakriti svoja djela, a nitko nije mogao distribuirati njihova djela čak ni ilegalno, pa <a href="/wiki/Samizdat" title="Samizdat">samizdat</a> nije postojao tijekom cijelog komunističkog razdoblja u Albaniji.<sup id="cite_ref-Shatro2_47-0" class="reference"><a href="#cite_note-Shatro2-47"><span class="cite-bracket">[</span>47<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </p> <figure typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/Datoteka:Petro_Marko_(i_ri).jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/f/f5/Petro_Marko_%28i_ri%29.jpg/200px-Petro_Marko_%28i_ri%29.jpg" decoding="async" width="200" height="289" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/f/f5/Petro_Marko_%28i_ri%29.jpg/300px-Petro_Marko_%28i_ri%29.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/f/f5/Petro_Marko_%28i_ri%29.jpg/400px-Petro_Marko_%28i_ri%29.jpg 2x" data-file-width="497" data-file-height="717" /></a><figcaption><a href="/wiki/Petro_Marko" title="Petro Marko">Petro Marko</a></figcaption></figure> <p>Novo doba vidljivo je, primjerice, u djelu <a href="/wiki/Dhimit%C3%ABr_Shuteriqi" title="Dhimitër Shuteriqi">Dhimitëra Shuteriqija</a> (1915.–2003.), koji je u predratnom razdoblju bio <a href="/wiki/Simbolizam_(knji%C5%BEevnost)" title="Simbolizam (književnost)">simbolistički</a> nastrojen pjesnik, a u novom razdoblju priklanjao se <a href="/wiki/Realizam_(knji%C5%BEevnost)" title="Realizam (književnost)">realizmu</a>. Piše jasne i razumljive stihove, u pripovijetkama <i>Čika Demo</i> i <i>Sumnje Jonuza Randže</i> realistički opisuje ljude oslobođene borbom i revolucijom, a u romanu <i>Osloboditelji</i> (<i>Çlimtarët</i>) prikazuje preobražaj albanskog društva.<sup id="cite_ref-FOOTNOTEKëlmendi1977str._544_45-1" class="reference"><a href="#cite_note-FOOTNOTEKëlmendi1977str._544-45"><span class="cite-bracket">[</span>45<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> <a href="/wiki/Shefqet_Musaraj" title="Shefqet Musaraj">Shefqet Musaraj</a> (1914.–1986.) objavljuje 1944. pamlfet <i>Epopeja Narodne fronte</i> (<i>Epopeja e Ballit Kombëtar</i>), a smisao za humor dolazi mu do izražaja osobito u poduljoj pripovijesti <i>Ja sam bio Čobo Rapuši</i> (<i>Isha unë Çobo Rrapushi</i>, 1968.).<sup id="cite_ref-FOOTNOTEKëlmendi1977str._544_45-2" class="reference"><a href="#cite_note-FOOTNOTEKëlmendi1977str._544-45"><span class="cite-bracket">[</span>45<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> Mnogo je značajniji romanopisac <a href="/wiki/Sterjo_Spasse" title="Sterjo Spasse">Sterjo Spasse</a> (1914.–1989.), koji je svoju spisateljsku djelatnost započeo prije rata romanom <i>Zašto...?</i> (<i>Pse...?</i>, 1935.), a za vrijeme rata napisao roman <i>Afërdita</i> (1944.), gdje lik seoske učiteljice svladava sve prepreke okupatora. Nakon rata produbljuje tu tematiku romanima <i>Oni ne bijahu sami</i> (<i>Ata nuk ishin vetëm</i>, 1952.) o bijedi seoskog života u Zogovo vrijeme, <i>Afërdita ponovo na selu</i> (<i>Afërdita pësëri në fshat</i>, 1955.) o predratnoj učiteljici nakon oslobođenja, <i>Vatre...</i> (<i>Zjare...</i>, 1972.) o socijalističkoj izgradnji zemlje te <i>Buđenje</i> (<i>Zgjimi</i>, 1974.) o razdoblju nacionalnog preporoda Albanaca.<sup id="cite_ref-FOOTNOTEKëlmendi1977str._544_45-3" class="reference"><a href="#cite_note-FOOTNOTEKëlmendi1977str._544-45"><span class="cite-bracket">[</span>45<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </p><p><a href="/wiki/Petro_Marko" title="Petro Marko">Petro Marko</a> (1913.–1991.) svoje iskustvo u <a href="/wiki/%C5%A0panjolski_gra%C4%91anski_rat" class="mw-redirect" title="Španjolski građanski rat">Španjolskom građanskom ratu</a> ugrađuje u roman <i>Zbogom</i> (<i>Hasta la vista</i>, 1957.), koji se prije svega bavi sudbinom albanskih dobrovoljaca, ali s naglašenom idejom međunarodne solidarnosti. To je i tema romana <i>Posljednji grad</i> (<i>Qyteti i fundit</i>, 1960.), koji se bavi Drugim svjetskim ratom, ali tako da izbjegava nacionalistički žar i prikazuje Talijane koji uviđaju svu strahotu rata. Među ostalim su mu romanima <i>Doba oružja</i> (<i>Stina e armëve</i>, 1966.), <i>Halimi</i> (1969.), <i>Ultimatum</i> (1972.) i drugi.<sup id="cite_ref-FOOTNOTEKëlmendi1977str._544–545_48-0" class="reference"><a href="#cite_note-FOOTNOTEKëlmendi1977str._544–545-48"><span class="cite-bracket">[</span>48<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> <a href="/wiki/Fatmir_Gjata" title="Fatmir Gjata">Fatmir Gjata</a> (1922.–1989.), romanopisac i pripovjedač, u romanu <i>Prevrat</i> (<i>Përmbysja</i>, 1954.) slika seljakovu ideološku transformaciju u okolnostima partizanske borbe, a u romanu <i>Močvara</i> (<i>Kënete</i>, 1959.) opisuje narodnu akciju isušivanja močvarnoga kraja i živo analizira psihologiju kolektiva.<sup id="cite_ref-FOOTNOTEKëlmendi1977str._545_49-0" class="reference"><a href="#cite_note-FOOTNOTEKëlmendi1977str._545-49"><span class="cite-bracket">[</span>49<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> Na istom je tragu <a href="/wiki/Kol%C3%AB_Jakova" title="Kolë Jakova">Kolë Jakova</a> (1917.–2002.), čija drama <i>Naša zemlja</i> (<i>Toka jonë</i>, 1954.) slika ljude u revoluciji s posebno oživljenim likom jednostavne gorštakinje, a u poemi <i>Heroji Viga</i> (<i>Herojt e Vigut</i>, 1953.) opisuje jednu epizodu partizanske borbe.<sup id="cite_ref-FOOTNOTEKëlmendi1977str._545_49-1" class="reference"><a href="#cite_note-FOOTNOTEKëlmendi1977str._545-49"><span class="cite-bracket">[</span>49<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> <a href="/wiki/Llazar_Siliqi" title="Llazar Siliqi">Llazar Siliqi</a> (1924.–2001.) na oratorsko-patetički način opijeva oslobođenje, pa tako poema <i>Prishtina</i> (1949.) predstavlja pravu odu komunističkom duhu Albanaca zatočenih u tom njemačkom logoru, u kojem je i sam bio zarobljen, a poema <i>Preporod</i> (<i>Ringjallja</i>, 1959.) slavi obnovu zemlje i novi socijalistički poredak.<sup id="cite_ref-FOOTNOTEKëlmendi1977str._545_49-2" class="reference"><a href="#cite_note-FOOTNOTEKëlmendi1977str._545-49"><span class="cite-bracket">[</span>49<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </p><p><a href="/wiki/Jakov_Xoxa" title="Jakov Xoxa">Jakov Xoxa</a> (1923.–1979.) nastavlja realističku tradiciju, pa tako u romanu <i>Mrtva rijeka</i> (<i>Lumi i vdekur</i>, 1965.) daje potresnu sliku propadanja seljaka u predratnoj Albaniji, a u romanu <i>Bijeli jug</i> (<i>Juga e bardhë</i>, 1971.) bavi se poslijeratnim razdobljem i kritizira rastuću birokraciju, oličenu u jednom liku "gotovo demonskih dimenzija".<sup id="cite_ref-FOOTNOTEKëlmendi1977str._545_49-3" class="reference"><a href="#cite_note-FOOTNOTEKëlmendi1977str._545-49"><span class="cite-bracket">[</span>49<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> Pjesnik i prozaik <a href="/wiki/Drit%C3%ABro_Agolli" title="Dritëro Agolli">Dritëro Agolli</a> (1931.–2017.) u cijelosti se bavi poslijeratnim razdobljem, pa u poemi <i>Očevi</i> (<i>Baballarët</i>, 1969.) suprotstavlja poglede dvaju pokoljenja, očeva i djece, na revoluciju, a u romanu <i>Komesar Memo</i> (<i>Komisari Memo</i>, 1970.) prikazuje ulogu komunista u buđenju narodnih masa.<sup id="cite_ref-FOOTNOTEKëlmendi1977str._545–546_50-0" class="reference"><a href="#cite_note-FOOTNOTEKëlmendi1977str._545–546-50"><span class="cite-bracket">[</span>50<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> <a href="/wiki/Dhimit%C3%ABr_Xhuvani" title="Dhimitër Xhuvani">Dhimitër Xhuvani</a> (1934.–2009.) slika životne drame pojedinaca kako u zbirci pripovijedaka <i>Posljednje zvono</i> (<i>Këmbana e fundit</i>, 1959.) tako i u romanu <i>Ponovo na nogama</i> (<i>Përsëri në këmbë</i>, 1970.), koji je doživio velik uspjeh i bio dramatiziran za scenu, a prikazuje junaka koji je izgubio obje noge, ali ne i vjeru u život; roman <i>Fan Smajli</i> (1971.) bavi se radništvom.<sup id="cite_ref-FOOTNOTEKëlmendi1977str._546_51-0" class="reference"><a href="#cite_note-FOOTNOTEKëlmendi1977str._546-51"><span class="cite-bracket">[</span>51<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> <a href="/wiki/Ali_Abdihoxha" title="Ali Abdihoxha">Ali Abdihoxha</a> (1923.–2014 ) romanom <i>Tri boje vremena</i> (<i>Tri ngjyrat e kohës</i>, 1965.–1972.) vraća se partizanskoj tematici i ratnom razdoblju,<sup id="cite_ref-FOOTNOTEKëlmendi1977str._546_51-1" class="reference"><a href="#cite_note-FOOTNOTEKëlmendi1977str._546-51"><span class="cite-bracket">[</span>51<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> a objavio je i romane <i>Jedna burna jesen</i> (<i>Një vjeshtë me stuhi</i>, 1959.), priče <i>San i svjetlost</i> (<i>Ëndra dhe dritë</i>, 1963.), romane <i>Veliki dvoboj</i> (<i>Dueli i madh</i>, 1975.), <i>Vile u predgrađu</i> (<i>Vila në periferi</i>, 1982.), <i>Kronika jedne noći</i> (<i>Kronika e një nate</i>, 1984.), <i>Izazov</i> (<i>Sfida</i>, 1987.), <i>Palače</i> (<i>Sarajet</i>, 1997.), <i>Cijena jedne pustolovine</i> (<i>Çmimi i një aventure</i>, 2006.). </p> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Albanska_književnost_na_Kosovu"><span id="Albanska_knji.C5.BEevnost_na_Kosovu"></span>Albanska književnost na Kosovu</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Albanska_knji%C5%BEevnost&veaction=edit&section=13" title="Uredi odjeljak Albanska književnost na Kosovu" class="mw-editsection-visualeditor"><span>uredi</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Albanska_knji%C5%BEevnost&action=edit&section=13" title="Uredi kôd odjeljka Albanska književnost na Kosovu"><span>uredi kod</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <figure class="mw-halign-left" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/Datoteka:Jeta_e_Re.jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/sh/thumb/2/29/Jeta_e_Re.jpg/170px-Jeta_e_Re.jpg" decoding="async" width="170" height="239" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/sh/thumb/2/29/Jeta_e_Re.jpg/255px-Jeta_e_Re.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/sh/thumb/2/29/Jeta_e_Re.jpg/340px-Jeta_e_Re.jpg 2x" data-file-width="3864" data-file-height="5435" /></a><figcaption>Naslovnica prištinskog književnog časopisa <i><a href="/w/index.php?title=Jeta_e_Re&action=edit&redlink=1" class="new" title="Jeta e Re (stranica ne postoji)">Jeta e Re</a></i> iz 1974.</figcaption></figure> <p>Albanska književnost na <a href="/wiki/Kosovo_(regija)" title="Kosovo (regija)">Kosovu</a> nakon Drugog svjetskog rata bila je nastavak prethodne tradicije albanske književnosti.<sup id="cite_ref-FOOTNOTEAliu20125,_10_52-0" class="reference"><a href="#cite_note-FOOTNOTEAliu20125,_10-52"><span class="cite-bracket">[</span>52<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> Izvan Albanije, albanski pisci nisu u svom stvaralaštvu bili ograničeni uskim okvirima socijalističkog realizma, koji su gušili književnost u Albaniji, premda je i na Kosovu albanska književnost znala doći u sukob s vladajućom <a href="/wiki/SFRJ" class="mw-redirect" title="SFRJ">jugoslavenskom</a> ideologijom.<sup id="cite_ref-Elsie2_53-0" class="reference"><a href="#cite_note-Elsie2-53"><span class="cite-bracket">[</span>53<span class="cite-bracket">]</span></a></sup><sup id="cite_ref-FOOTNOTEAliu201219_54-0" class="reference"><a href="#cite_note-FOOTNOTEAliu201219-54"><span class="cite-bracket">[</span>54<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> Na Kosovu su se pojavili novi talenti u poeziji, kao što su <a href="/wiki/Esad_Mekuli" title="Esad Mekuli">Esad Mekuli</a>, <a href="/wiki/Ali_Podrimja" title="Ali Podrimja">Ali Podrimja</a>, <a href="/wiki/Azem_Shkreli" title="Azem Shkreli">Azem Shkreli</a>;<sup id="cite_ref-Elsie_14-2" class="reference"><a href="#cite_note-Elsie-14"><span class="cite-bracket">[</span>14<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> neko vrijeme i <a href="/wiki/Martin_Camaj" title="Martin Camaj">Martin Camaj</a>.<sup id="cite_ref-55" class="reference"><a href="#cite_note-55"><span class="cite-bracket">[</span>55<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> <a href="/wiki/Adem_Dema%C3%A7i" title="Adem Demaçi">Adem Demaçi</a> i, posebno, <a href="/wiki/Anton_Pashku" title="Anton Pashku">Anton Pashku</a> pojavili su se prvo u prozi,<sup id="cite_ref-Elsie_14-3" class="reference"><a href="#cite_note-Elsie-14"><span class="cite-bracket">[</span>14<span class="cite-bracket">]</span></a></sup><sup id="cite_ref-FOOTNOTEElsie2010b179–180_56-0" class="reference"><a href="#cite_note-FOOTNOTEElsie2010b179–180-56"><span class="cite-bracket">[</span>56<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> a za njima su slijedili <a href="/wiki/Musa_Ramadani" title="Musa Ramadani">Musa Ramadani</a>, <a href="/wiki/Sabri_Hamiti" title="Sabri Hamiti">Sabri Hamiti</a>, <a href="/wiki/Eqrem_Basha" title="Eqrem Basha">Eqrem Basha</a> i dr. Godine 1949. u <a href="/wiki/Pri%C5%A1tina" title="Priština">Prištini</a> je osnovan književni časopis <i><a href="/w/index.php?title=Jeta_e_Re&action=edit&redlink=1" class="new" title="Jeta e Re (stranica ne postoji)">Jeta e Re</a></i> (= <i>Novi život</i>).<sup id="cite_ref-FOOTNOTEElsie2010a279_57-0" class="reference"><a href="#cite_note-FOOTNOTEElsie2010a279-57"><span class="cite-bracket">[</span>57<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> Prvoj generaciji poslijeratnih proznih pisaca pripadao je književnik i politički disident Adem Demaçi, koji je 1958. objavio etnografski roman <i>Zmije u krvi</i> (<i>Gjarpinjt e gjakut</i>), djelo o <a href="/wiki/Krvna_osveta" title="Krvna osveta">krvnoj osveti</a>, a iste je godine uhićen zbog kritiziranja deportacije tisuća Albanaca u Tursku. Proveo je 28 godina u jugoslavenskim zatvorima kao politički zatvorenik, da bi bio pušten tek 1990. godine.<sup id="cite_ref-FOOTNOTEElsie1995_[1997]304_58-0" class="reference"><a href="#cite_note-FOOTNOTEElsie1995_[1997]304-58"><span class="cite-bracket">[</span>58<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </p><p>Eksperimentalni pripovjedač, romanopisac i dramatičar <a href="/wiki/Anton_Pashku" title="Anton Pashku">Anton Pashku</a> pojavljuje se u prozi pedesetih godina.<sup id="cite_ref-FOOTNOTEElsie2010a211_59-0" class="reference"><a href="#cite_note-FOOTNOTEElsie2010a211-59"><span class="cite-bracket">[</span>59<span class="cite-bracket">]</span></a></sup><sup id="cite_ref-Brahaj_60-0" class="reference"><a href="#cite_note-Brahaj-60"><span class="cite-bracket">[</span>60<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> Pashku je jedini predstavnik književnog pravca <a href="/wiki/Moderna" title="Moderna">moderne</a> u albanskoj književnosti.<sup id="cite_ref-61" class="reference"><a href="#cite_note-61"><span class="cite-bracket">[</span>61<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> Postao je inicijator modernizacije albanske drame općenito.<sup id="cite_ref-62" class="reference"><a href="#cite_note-62"><span class="cite-bracket">[</span>62<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> U književnost na albanskom uveo je <a href="/wiki/Teatar_apsurda" title="Teatar apsurda">kazalište apsurda</a> s dramama <i>Sinkopa</i> (Priština, 1968.) i <i>Gof</i> (Priština, 1976.),<sup id="cite_ref-FOOTNOTEElsie1995_[1997]315_63-0" class="reference"><a href="#cite_note-FOOTNOTEElsie1995_[1997]315-63"><span class="cite-bracket">[</span>63<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> koje unose inovacije u albansku dramu i približuju istu europskim uzorima toga doba, posebno drami apsurda te <a href="/wiki/Nadrealizam" title="Nadrealizam">nadrealističkoj</a> i <a href="/wiki/Egzistencijalizam" title="Egzistencijalizam">egzistencijalističkoj</a> drami.<sup id="cite_ref-FOOTNOTEHalili20136–7_64-0" class="reference"><a href="#cite_note-FOOTNOTEHalili20136–7-64"><span class="cite-bracket">[</span>64<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> Tijekom 1970-ih i 1980-ih albanska drama na Kosovu razvijala se u duhu modernizma i postmodernizma, a, uz Pashkua, glavni su joj predstavnici bili <a href="/w/index.php?title=Teki_Dervishi&action=edit&redlink=1" class="new" title="Teki Dervishi (stranica ne postoji)">Teki Dervishi</a>, <a href="/w/index.php?title=Rexhep_Qosja&action=edit&redlink=1" class="new" title="Rexhep Qosja (stranica ne postoji)">Rexhep Qosja</a> i <a href="/w/index.php?title=Beqir_Musliu&action=edit&redlink=1" class="new" title="Beqir Musliu (stranica ne postoji)">Beqir Musliu</a>.<sup id="cite_ref-FOOTNOTEHalili2013I–III_65-0" class="reference"><a href="#cite_note-FOOTNOTEHalili2013I–III-65"><span class="cite-bracket">[</span>65<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> Pashku je bio pokretač moderne, dok su ostala tri autora imala velik utjecaj na književnu modernost albanske drame, u njezinoj filozofskoj dimenziji i psihološkoj dubini.<sup id="cite_ref-FOOTNOTEHalili20133–5_66-0" class="reference"><a href="#cite_note-FOOTNOTEHalili20133–5-66"><span class="cite-bracket">[</span>66<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> Kao romanopisac, Pashku je 1971. objavio eksperimentalni roman <i>Oh</i>, koji je označio veliku prekretnicu u modernom europskom romanu.<sup id="cite_ref-FOOTNOTEAliu201219_54-1" class="reference"><a href="#cite_note-FOOTNOTEAliu201219-54"><span class="cite-bracket">[</span>54<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> Tijekom 70-ih godina 20. stoljeća pojavila se nova generacija romanopisaca: <a href="/wiki/Sabri_Hamiti" title="Sabri Hamiti">Sabri Hamiti</a>, <a href="/w/index.php?title=Zejnullah_Rrahmani&action=edit&redlink=1" class="new" title="Zejnullah Rrahmani (stranica ne postoji)">Zejnullah Rrahmani</a>, <a href="/w/index.php?title=Rexhep_Qosja&action=edit&redlink=1" class="new" title="Rexhep Qosja (stranica ne postoji)">Rexhep Qosja</a>, <a href="/wiki/Musa_Ramadani" title="Musa Ramadani">Musa Ramadani</a>, <a href="/wiki/Eqrem_Basha" title="Eqrem Basha">Eqrem Basha</a>, <a href="/w/index.php?title=Teki_Dervishi&action=edit&redlink=1" class="new" title="Teki Dervishi (stranica ne postoji)">Teki Dervishi</a> i dr.<sup id="cite_ref-FOOTNOTEAliu20129,_19_67-0" class="reference"><a href="#cite_note-FOOTNOTEAliu20129,_19-67"><span class="cite-bracket">[</span>67<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> Zejnullah Rrahmani objavio je roman <i>Izgubljeni samoglasnici</i> (<i>Zanoret e humbura</i>, 1974) kao alegorijski plač nad ugnjetavanjem Albanaca.<sup id="cite_ref-FOOTNOTEKrasniqi2019161_68-0" class="reference"><a href="#cite_note-FOOTNOTEKrasniqi2019161-68"><span class="cite-bracket">[</span>68<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </p><p>Pjesništvo kosovskih Albanaca nakon Drugog svjetskog rata doseglo je najnaprednije univerzalne vrijednosti u albanskoj književnosti uopće. Oslanjalo se na najkvalitetnija univerzalna pjesnička iskustva i škole izražavanja. Uobičajen je <a href="/wiki/Ezop" title="Ezop">ezopski</a> jezik, koji su gajile generacije 1950-ih i 1960-ih. Najnapredniji dio albanske poezije tijekom druge polovice dvadesetog stoljeća izražavao je nepovjerenje u proklamirane komunističke vrijednosti, kao i diskretne pobune protiv antialbanske političke stvarnosti.<sup id="cite_ref-Aliu9_69-0" class="reference"><a href="#cite_note-Aliu9-69"><span class="cite-bracket">[</span>69<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> Značajan poticaj za razvoj poezije ranih 1950-ih dale su dvije pjesničke zbirke <a href="/wiki/Martin_Camaj" title="Martin Camaj">Martina Camaja</a>: <i>Flauta među planinama</i> (<i>Nji fyell ndër male</i>, Priština, 1953.) i <i>Pjesma nizinskih pašnjaka</i> (<i>Kânga e vërrinit</i>; Priština, 1954.), koje su nadahnute njegovim rodnim mjestom u gorju sjeverne Albanije.<sup id="cite_ref-FOOTNOTEElsie1995_[1997]308_70-0" class="reference"><a href="#cite_note-FOOTNOTEElsie1995_[1997]308-70"><span class="cite-bracket">[</span>70<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> Godine 1955. pjesnik <a href="/wiki/Esad_Mekuli" title="Esad Mekuli">Esad Mekuli</a> objavit će i knjigu <i>Za tebe</i> (<i>Për Ty</i>), koja je imala velik utjecaj. Krajem 1950-ih pojavit će se generacija "devetorice" predvođena <a href="/wiki/Azem_Shkreli" title="Azem Shkreli">Azemom Shkrelijem</a>, koji je dosegao pjesničke vrhunce albanske književnosti. Ovoj generaciji pridružio se <a href="/wiki/Ali_Podrimja" title="Ali Podrimja">Ali Podrimja</a>, koji tada počinje objavljivati svoje stvaralaštvo na stranicama časopisa <i>Jeta e Re</i>. Početkom 1970-ih pojavila se nova generacija pjesnika, uključujući <a href="/wiki/Sabri_Hamiti" title="Sabri Hamiti">Sabrija Hamitija</a>.<sup id="cite_ref-Aliu9_69-1" class="reference"><a href="#cite_note-Aliu9-69"><span class="cite-bracket">[</span>69<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </p><p>Nakon ukidanja <a href="/wiki/Socijalisti%C4%8Dka_Autonomna_Pokrajina_Kosovo" title="Socijalistička Autonomna Pokrajina Kosovo">autonomije Kosova</a> 1989. godine i pokretanja represije nad <a href="/w/index.php?title=Kosovski_Albanci&action=edit&redlink=1" class="new" title="Kosovski Albanci (stranica ne postoji)">tamošnjim Albancima</a>, <a href="/wiki/Azem_Shkreli" title="Azem Shkreli">Azem Shkreli</a> je tijekom 1990-ih objavio dvije zbirke pjesama: <i>Ptice i kamenje</i> (<i>Zogj dhe gurë</i>) i <i>Pjesme na kiši</i> (<i>Lirikë me shi</i>); potonja se smatra Shkrelijevim književnim vrhuncem.<sup id="cite_ref-Hamiti2018_71-0" class="reference"><a href="#cite_note-Hamiti2018-71"><span class="cite-bracket">[</span>71<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> <a href="/w/index.php?title=Mehmet_Kraja&action=edit&redlink=1" class="new" title="Mehmet Kraja (stranica ne postoji)">Mehmet Kraja</a> 1990. objavio je podulji roman <i>Bizantska mreža</i> (<i>Net Byzantine</i>), u kojem je, prema albanologu Robertu Elsieu, dosegao svoju zrelost.<sup id="cite_ref-FOOTNOTEElsie2010b165_72-0" class="reference"><a href="#cite_note-FOOTNOTEElsie2010b165-72"><span class="cite-bracket">[</span>72<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> <a href="/w/index.php?title=Zejnullah_Rrahmani&action=edit&redlink=1" class="new" title="Zejnullah Rrahmani (stranica ne postoji)">Zejnullah Rrahmani</a> napisao je <i>Roman za Kosovo</i> (<i>Romani për Kosovën</i>), a <a href="/wiki/Musa_Ramadani" title="Musa Ramadani">Musa Ramadani</a> objavio je roman <i>Antiprocesija</i> (<i>Antiprocesioni</i>). </p> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Suvremena_književnost"><span id="Suvremena_knji.C5.BEevnost"></span>Suvremena književnost</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Albanska_knji%C5%BEevnost&veaction=edit&section=14" title="Uredi odjeljak Suvremena književnost" class="mw-editsection-visualeditor"><span>uredi</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Albanska_knji%C5%BEevnost&action=edit&section=14" title="Uredi kôd odjeljka Suvremena književnost"><span>uredi kod</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>Nakon pada komunističke vlasti u Albaniji 1991. godine, književnost se okreće kritici prethodnog razdoblja, ali i općenito širi svoje obzorje. Najpoznatiji je suvremeni albanski književnik <a href="/wiki/Ismail_Kadare" title="Ismail Kadare">Ismail Kadare</a>, rođen 1936., čiji su romani prevedeni na 45 jezika.<sup id="cite_ref-mapo_73-0" class="reference"><a href="#cite_note-mapo-73"><span class="cite-bracket">[</span>73<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> Svoje je stvaralaštvo započeo u socijalističkom razdoblju, nastojeći u nizu pjesama – <i>Industrijski san</i> (<i>Ëndërr industriale</i>, 1960.), <i>Bilješke o mojem pokoljenju</i> (<i>Shënime për brezin tim</i>, 1961.) – izraziti nadanja novog pokoljenja, dok je u romanima obogatio albansku prozu novim bojama i suptilnijim izričajem; u <i>Generalu mrtve vojske</i> (<i>Gjenerali i ushtrisë së vdekur</i>, 1963.) kroz sliku talijanskog generala koji dolazi u Albaniju prikupiti kosti svojih poginulih vojnika tematizira nesalomivost Albanaca – taj je roman poslužio za scenarij jednog francusko-talijanskog filma; dok u romanu <i><a href="/wiki/Tvr%C4%91ava_(Kadare)" title="Tvrđava (Kadare)">Tvrđava</a></i> (<i>Kështjella</i>, 1970.) bira tradicionalnu temu albanske borbe u 15. stoljeću pod Skenderbegovim vodstvom. </p> <figure typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/Datoteka:Ismail_Kadare_(portret).jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/2/24/Ismail_Kadare_%28portret%29.jpg/210px-Ismail_Kadare_%28portret%29.jpg" decoding="async" width="210" height="243" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/2/24/Ismail_Kadare_%28portret%29.jpg/315px-Ismail_Kadare_%28portret%29.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/2/24/Ismail_Kadare_%28portret%29.jpg/420px-Ismail_Kadare_%28portret%29.jpg 2x" data-file-width="611" data-file-height="706" /></a><figcaption><a href="/wiki/Ismail_Kadare" title="Ismail Kadare">Ismail Kadare</a></figcaption></figure> <p><sup id="cite_ref-FOOTNOTEKëlmendi1977str._545_49-4" class="reference"><a href="#cite_note-FOOTNOTEKëlmendi1977str._545-49"><span class="cite-bracket">[</span>49<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> Sa ovim i drugim romanima – <i>Kronika u kamenu</i> (1971.), <i>Trosvodni most</i> (1978.), <i>Dosije o H.</i> (1981.), <i>Palača snova</i> (1981.), <i>Piramida</i> (1992.), <i>Nasljednik</i> (2002.) – Kadare je albansku književnost uveo u glavni tok moderne europske književnosti. Središnja tema Kadareovih djela jest totalitarizam i njegovi mehanizmi.<sup id="cite_ref-74" class="reference"><a href="#cite_note-74"><span class="cite-bracket">[</span>74<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> Njegovo djelo predstavlja umjetničku enciklopediju albanskog života. Filozofija, vjerovanja, drame i povijesne i kulturne tradicije Albanije, filtrirane kroz umjetnost pisca, u Kadareovom djelu izražavaju vitalnost duhovne kulture albanskog naroda. Kadare stvara modernu prozu koja se široko koristi povijesnim analogijama, parabolama i asocijacijama, albanskim legendama i mitologijom. Polazeći od epskog svijeta srednjovjekovnih legendi i balada, Kadareova proza "ažurira" drevne narodne tradicije pokazujući njihovu važnost za suvremeni svijet. </p><p><a href="/wiki/Ridvan_Dibra" title="Ridvan Dibra">Ridvan Dibra</a> jedna je od vodećih ličnosti suvremene albanske književnosti i autor nekoliko inovativnih djela.<sup id="cite_ref-75" class="reference"><a href="#cite_note-75"><span class="cite-bracket">[</span>75<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> Nagrađen je s nekoliko nacionalnih i međunarodnih nagrada, uključujući nagradu "Rexhai Surroi" za najbolji albanski roman godine 2012. (<i>Legenda o samoći</i>, alb. <i>Legjenda e vetmisë</i>).<sup id="cite_ref-albanianbooks2_76-0" class="reference"><a href="#cite_note-albanianbooks2-76"><span class="cite-bracket">[</span>76<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> <a href="/wiki/Luljeta_Lleshanaku" title="Luljeta Lleshanaku">Luljeta Lleshanaku</a> jedna je od najvažnijih i najcjenjenijih albanskih pjesnikinja. Autorica je sedam zbirki poezije, od kojih je nekoliko prevedeno na druge jezike.<sup id="cite_ref-albanianbooks_77-0" class="reference"><a href="#cite_note-albanianbooks-77"><span class="cite-bracket">[</span>77<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> Engleski prijevodi uključuju zbirke: <i>Freska</i> (2002.), <i>Dijete prirode</i> (2010.), <i>Nered: nove i odabrane pjesme</i> (2011.) i <i>Negativni prostor</i> (2018.), čiji je prijevod (Ani Gjike) ušao u uži izbor za <a href="/w/index.php?title=Griffin_Poetry_Prize&action=edit&redlink=1" class="new" title="Griffin Poetry Prize (stranica ne postoji)">nagradu Griffin Poetry</a> za 2019. godinu. </p><p><a href="/w/index.php?title=Fatos_Kongoli&action=edit&redlink=1" class="new" title="Fatos Kongoli (stranica ne postoji)">Fatos Kongoli</a>, rođen 1944. u <a href="/wiki/Elbasan" title="Elbasan">Elbasanu</a>, smatra se jednim od najjačih i najuvjerljivijih predstavnika suvremene albanske književnosti.<sup id="cite_ref-albanianliterature_78-0" class="reference"><a href="#cite_note-albanianliterature-78"><span class="cite-bracket">[</span>78<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> Za vrijeme komunistilke vladavine u Albaniji nije napisao niti objavio nijedno važno djelo. Istaknuo se nakon pada režima svojim romanom <i><a href="/w/index.php?title=Gubitnik_(Fatos_Kongoli)&action=edit&redlink=1" class="new" title="Gubitnik (Fatos Kongoli) (stranica ne postoji)">Gubitnik</a></i> (1992.). Njegovi se romani bave godinama režima <a href="/wiki/Enver_Hoxha" title="Enver Hoxha">Envera Hoxhe</a> i njegovim posljedicama, dok je albansko društvo prelazilo u demokraciju, a da se nije moglo otresti tzv. demona iz prošlosti.<sup id="cite_ref-albanianliterature_78-1" class="reference"><a href="#cite_note-albanianliterature-78"><span class="cite-bracket">[</span>78<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> Među drugim važnim piscima nalazi se <a href="/wiki/Ben_Blushi" title="Ben Blushi">Ben Blushi</a>, rođen 1969., čiji je debitantski roman <i>Živjeti na otoku</i> (2008.), koji se bavi <a href="/wiki/Islamizacija_Albanije" title="Islamizacija Albanije">islamizacijom Albanaca</a>, postao najprodavanija knjiga nakon pada komunizma u Albaniji. Njegov drugi roman, <i>Otelo, Arapin iz Vlore</i> (2009.), nagrađen je <a href="/wiki/Nagrada_Europske_unije_za_knji%C5%BEevnost" title="Nagrada Europske unije za književnost">Nagradom Europske unije za književnost</a>.<sup id="cite_ref-euprizeliterature_79-0" class="reference"><a href="#cite_note-euprizeliterature-79"><span class="cite-bracket">[</span>79<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> Njegovi su kasniji romani postali nacionalni bestseleri. </p> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Reference">Reference</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Albanska_knji%C5%BEevnost&veaction=edit&section=15" title="Uredi odjeljak Reference" class="mw-editsection-visualeditor"><span>uredi</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Albanska_knji%C5%BEevnost&action=edit&section=15" title="Uredi kôd odjeljka Reference"><span>uredi kod</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <style data-mw-deduplicate="TemplateStyles:r41556849">.mw-parser-output .reflist{font-size:90%;margin-bottom:0.5em;list-style-type:decimal}.mw-parser-output .reflist .references{font-size:100%;margin-bottom:0;list-style-type:inherit}.mw-parser-output .reflist-columns-2{column-width:30em}.mw-parser-output .reflist-columns-3{column-width:25em}.mw-parser-output .reflist-columns{margin-top:0.3em}.mw-parser-output .reflist-columns ol{margin-top:0}.mw-parser-output .reflist-columns li{page-break-inside:avoid;break-inside:avoid-column}.mw-parser-output .reflist-upper-alpha{list-style-type:upper-alpha}.mw-parser-output .reflist-upper-roman{list-style-type:upper-roman}.mw-parser-output .reflist-lower-alpha{list-style-type:lower-alpha}.mw-parser-output .reflist-lower-greek{list-style-type:lower-greek}.mw-parser-output .reflist-lower-roman{list-style-type:lower-roman}</style><div class="reflist reflist-columns references-column-width reflist-columns-3"> <ol class="references"> <li id="cite_note-1"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-1">↑</a></span> <span class="reference-text"><span class="citation web">Rrahman Paçarizi – <a href="/w/index.php?title=AAB_University&action=edit&redlink=1" class="new" title="AAB University (stranica ne postoji)">AAB University</a>. <a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20170717092318/https://aab-edu.net/assets/uploads/2016/10/08-Rrahman-Pacarizi-anglisht.pdf">„Albanian Language”</a>. Pristina: aab-edu.net. str. 1–16. Arhivirano iz <a rel="nofollow" class="external text" href="https://aab-edu.net/assets/uploads/2016/10/08-Rrahman-Pacarizi-anglisht.pdf">originala</a> na datum 17. 7. 2017<span class="reference-accessdate">. Pristupljeno 14. 1. 2018</span>.</span><span class="Z3988" title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=bookitem&rft.btitle=Albanian+Language&rft.atitle=&rft.aulast=Rrahman+Pa%C3%A7arizi+%E2%80%93+%5B%5BAAB+University%5D%5D&rft.au=Rrahman+Pa%C3%A7arizi+%E2%80%93+%5B%5BAAB+University%5D%5D&rft.pages=str.%26nbsp%3B1%E2%80%9316&rft.place=Pristina&rft.pub=aab-edu.net&rft_id=https%3A%2F%2Fweb.archive.org%2Fweb%2F20170717092318%2Fhttps%3A%2F%2Faab-edu.net%2Fassets%2Fuploads%2F2016%2F10%2F08-Rrahman-Pacarizi-anglisht.pdf&rfr_id=info:sid/en.wikipedia.org:Albanska_knji%C5%BEevnost"><span style="display: none;"> </span></span></span> </li> <li id="cite_note-The_Albanian_National_Awakening-2"><span class="mw-cite-backlink">↑ <sup><a href="#cite_ref-The_Albanian_National_Awakening_2-0">2,0</a></sup> <sup><a href="#cite_ref-The_Albanian_National_Awakening_2-1">2,1</a></sup></span> <span class="reference-text"><span class="citation book">Stavro Skendi (8. 12. 2015) (en). <a rel="nofollow" class="external text" href="https://books.google.com/books?id=8QPWCgAAQBAJ&q=Dominican+Guillelmus+Adae+albanian+language&pg=PA111"><i>The Albanian National Awakening</i></a>. Princeton University Press, 2015. str. 111. <a href="/wiki/International_Standard_Book_Number" class="mw-redirect" title="International Standard Book Number">ISBN</a> <a href="/wiki/Posebno:Tra%C5%BEi_ISBN/978-1-4008-4776-1" title="Posebno:Traži ISBN/978-1-4008-4776-1">978-1-4008-4776-1</a>.</span><span class="Z3988" title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=book&rft.btitle=The+Albanian+National+Awakening&rft.aulast=Stavro+Skendi&rft.au=Stavro+Skendi&rft.date=8.+12.+2015&rft.pages=str.%26nbsp%3B111&rft.pub=Princeton+University+Press%2C+2015&rft.isbn=978-1-4008-4776-1&rft_id=https%3A%2F%2Fbooks.google.com%2Fbooks%3Fid%3D8QPWCgAAQBAJ%26q%3DDominican%2BGuillelmus%2BAdae%2Balbanian%2Blanguage%26pg%3DPA111&rfr_id=info:sid/en.wikipedia.org:Albanska_knji%C5%BEevnost"><span style="display: none;"> </span></span></span> </li> <li id="cite_note-FOOTNOTEElsie2005[httpsbooksgooglecombooksidox3Wx1Nl_2MCqTheodorofShkodrapgPA5_5]-3"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-FOOTNOTEElsie2005[httpsbooksgooglecombooksidox3Wx1Nl_2MCqTheodorofShkodrapgPA5_5]_3-0">↑</a></span> <span class="reference-text"><a href="#CITEREFElsie2005">Elsie 2005</a>: str. <a rel="nofollow" class="external text" href="https://books.google.com/books?id=ox3Wx1Nl_2MC&q=Theodor+of+Shkodra&pg=PA5">5</a><span class="error harv-error" style="display: inline; font-size:100%"> sfn error: multiple targets (2×): CITEREFElsie2005 (<a href="/w/index.php?title=Kategorija:Harv_and_Sfn_template_errors&action=edit&redlink=1" class="new" title="Kategorija:Harv and Sfn template errors (stranica ne postoji)">help</a>)</span></span> </li> <li id="cite_note-FOOTNOTEKëlmendi1977str._535-4"><span class="mw-cite-backlink">↑ <sup><a href="#cite_ref-FOOTNOTEKëlmendi1977str._535_4-0">4,0</a></sup> <sup><a href="#cite_ref-FOOTNOTEKëlmendi1977str._535_4-1">4,1</a></sup> <sup><a href="#cite_ref-FOOTNOTEKëlmendi1977str._535_4-2">4,2</a></sup></span> <span class="reference-text"><a href="#CITEREFKëlmendi1977">Këlmendi 1977</a>, str. 535</span> </li> <li id="cite_note-shqiperia-5"><span class="mw-cite-backlink">↑ <sup><a href="#cite_ref-shqiperia_5-0">5,0</a></sup> <sup><a href="#cite_ref-shqiperia_5-1">5,1</a></sup></span> <span class="reference-text"><span class="citation web"><a rel="nofollow" class="external text" href="http://shqiperia.com/tr/letersia_shqiptare.php">„Letërsia Shqiptare”</a> (sq). ShqiperiaCom. <a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20210629095719/https://www.shqiperia.com/tr/letersia_shqiptare.php">Arhivirano</a> iz originala na datum 29. 6. 2021<span class="reference-accessdate">. Pristupljeno 29. 9. 2017</span>.</span><span class="Z3988" title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=bookitem&rft.btitle=Let%C3%ABrsia+Shqiptare&rft.atitle=&rft.pub=ShqiperiaCom&rft_id=http%3A%2F%2Fshqiperia.com%2Ftr%2Fletersia_shqiptare.php&rfr_id=info:sid/en.wikipedia.org:Albanska_knji%C5%BEevnost"><span style="display: none;"> </span></span></span> </li> <li id="cite_note-Hamiti27-6"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-Hamiti27_6-0">↑</a></span> <span class="reference-text"><a href="#CITEREFHamiti1995">Hamiti 1995</a>: str. 27</span> </li> <li id="cite_note-Anamali697-7"><span class="mw-cite-backlink">↑ <sup><a href="#cite_ref-Anamali697_7-0">7,0</a></sup> <sup><a href="#cite_ref-Anamali697_7-1">7,1</a></sup></span> <span class="reference-text"><a href="#CITEREFAnamaliPrifti2002">Anamali & Prifti 2002</a>: str. 697.</span> </li> <li id="cite_note-FOOTNOTEKëlmendi1977str._535–536-8"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-FOOTNOTEKëlmendi1977str._535–536_8-0">↑</a></span> <span class="reference-text"><a href="#CITEREFKëlmendi1977">Këlmendi 1977</a>, str. 535–536</span> </li> <li id="cite_note-FOOTNOTEKëlmendi1977str._536-9"><span class="mw-cite-backlink">↑ <sup><a href="#cite_ref-FOOTNOTEKëlmendi1977str._536_9-0">9,0</a></sup> <sup><a href="#cite_ref-FOOTNOTEKëlmendi1977str._536_9-1">9,1</a></sup> <sup><a href="#cite_ref-FOOTNOTEKëlmendi1977str._536_9-2">9,2</a></sup> <sup><a href="#cite_ref-FOOTNOTEKëlmendi1977str._536_9-3">9,3</a></sup> <sup><a href="#cite_ref-FOOTNOTEKëlmendi1977str._536_9-4">9,4</a></sup></span> <span class="reference-text"><a href="#CITEREFKëlmendi1977">Këlmendi 1977</a>, str. 536</span> </li> <li id="cite_note-peirce-10"><span class="mw-cite-backlink">↑ <sup><a href="#cite_ref-peirce_10-0">10,0</a></sup> <sup><a href="#cite_ref-peirce_10-1">10,1</a></sup></span> <span class="reference-text"><span class="citation book">Peirce, Leslie P. (1993) (en). <a rel="nofollow" class="external text" href="https://archive.org/details/imperialharemwom00peir/page/362/mode/2up"><i>The Imperial Harem. Women and Sovereignty in the Ottoman Empire</i></a>. New York / Oxford: Oxford University Press. str. 118.</span><span class="Z3988" title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=book&rft.btitle=The+Imperial+Harem.+Women+and+Sovereignty+in+the+Ottoman+Empire&rft.aulast=Peirce&rft.aufirst=Leslie+P.&rft.au=Peirce%2C%26%2332%3BLeslie+P.&rft.date=1993&rft.pages=str.%26nbsp%3B118&rft.place=New+York+%2F+Oxford&rft.pub=Oxford+University+Press&rft_id=https%3A%2F%2Farchive.org%2Fdetails%2Fimperialharemwom00peir%2Fpage%2F362%2Fmode%2F2up&rfr_id=info:sid/en.wikipedia.org:Albanska_knji%C5%BEevnost"><span style="display: none;"> </span></span></span> </li> <li id="cite_note-11"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-11">↑</a></span> <span class="reference-text"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.scribd.com/doc/86997/Albanian-literature-in-Greek-script-">„Albanian literature in Greek script”</a> <a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20131020053434/http://www.scribd.com/doc/86997/Albanian-literature-in-Greek-script-">Arhivirano</a> 2013-10-20 na <a href="/wiki/Wayback_Machine" title="Wayback Machine">Wayback Machine-u</a></span> </li> <li id="cite_note-12"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-12">↑</a></span> <span class="reference-text"><span class="citation web">Ευστάθιος, Κεκριδής (1989). <a rel="nofollow" class="external text" href="http://phdtheses.ekt.gr/eadd/handle/10442/1624?locale=en">„Θεόδωρος Αναστασίου Καβαλλιώτης (1718; 1789). Ο Διδάσκαλος του Γένους”</a>. <i><a href="/wiki/Aristotelov_univerzitet_u_Solunu" title="Aristotelov univerzitet u Solunu">Aristotelov univerzitet u Solunu</a></i><span class="reference-accessdate">. Pristupljeno 11. 9. 2010</span>.</span><span class="Z3988" title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=bookitem&rft.btitle=%CE%98%CE%B5%CF%8C%CE%B4%CF%89%CF%81%CE%BF%CF%82+%CE%91%CE%BD%CE%B1%CF%83%CF%84%CE%B1%CF%83%CE%AF%CE%BF%CF%85+%CE%9A%CE%B1%CE%B2%CE%B1%CE%BB%CE%BB%CE%B9%CF%8E%CF%84%CE%B7%CF%82+%281718%3B+1789%29.+%CE%9F+%CE%94%CE%B9%CE%B4%CE%AC%CF%83%CE%BA%CE%B1%CE%BB%CE%BF%CF%82+%CF%84%CE%BF%CF%85+%CE%93%CE%AD%CE%BD%CE%BF%CF%85%CF%82&rft.atitle=%5B%5BAristotelov+univerzitet+u+Solunu%5D%5D&rft.aulast=%CE%95%CF%85%CF%83%CF%84%CE%AC%CE%B8%CE%B9%CE%BF%CF%82&rft.aufirst=%CE%9A%CE%B5%CE%BA%CF%81%CE%B9%CE%B4%CE%AE%CF%82&rft.au=%CE%95%CF%85%CF%83%CF%84%CE%AC%CE%B8%CE%B9%CE%BF%CF%82%2C%26%2332%3B%CE%9A%CE%B5%CE%BA%CF%81%CE%B9%CE%B4%CE%AE%CF%82&rft.date=1989&rft_id=http%3A%2F%2Fphdtheses.ekt.gr%2Feadd%2Fhandle%2F10442%2F1624%3Flocale%3Den&rfr_id=info:sid/en.wikipedia.org:Albanska_knji%C5%BEevnost"><span style="display: none;"> </span></span></span> </li> <li id="cite_note-FOOTNOTEKëlmendi1977str._537-13"><span class="mw-cite-backlink">↑ <sup><a href="#cite_ref-FOOTNOTEKëlmendi1977str._537_13-0">13,0</a></sup> <sup><a href="#cite_ref-FOOTNOTEKëlmendi1977str._537_13-1">13,1</a></sup> <sup><a href="#cite_ref-FOOTNOTEKëlmendi1977str._537_13-2">13,2</a></sup> <sup><a href="#cite_ref-FOOTNOTEKëlmendi1977str._537_13-3">13,3</a></sup></span> <span class="reference-text"><a href="#CITEREFKëlmendi1977">Këlmendi 1977</a>, str. 537</span> </li> <li id="cite_note-Elsie-14"><span class="mw-cite-backlink">↑ <sup><a href="#cite_ref-Elsie_14-0">14,0</a></sup> <sup><a href="#cite_ref-Elsie_14-1">14,1</a></sup> <sup><a href="#cite_ref-Elsie_14-2">14,2</a></sup> <sup><a href="#cite_ref-Elsie_14-3">14,3</a></sup></span> <span class="reference-text"><a href="#CITEREFElsie2005">Elsie 2005</a>: str. 37<span class="error harv-error" style="display: inline; font-size:100%"> harvnb error: multiple targets (2×): CITEREFElsie2005 (<a href="/w/index.php?title=Kategorija:Harv_and_Sfn_template_errors&action=edit&redlink=1" class="new" title="Kategorija:Harv and Sfn template errors (stranica ne postoji)">help</a>)</span></span> </li> <li id="cite_note-Elsie1-15"><span class="mw-cite-backlink">↑ <sup><a href="#cite_ref-Elsie1_15-0">15,0</a></sup> <sup><a href="#cite_ref-Elsie1_15-1">15,1</a></sup></span> <span class="reference-text"><a href="#CITEREFElsie2005">Elsie 2005</a>: str. 38<span class="error harv-error" style="display: inline; font-size:100%"> harvnb error: multiple targets (2×): CITEREFElsie2005 (<a href="/w/index.php?title=Kategorija:Harv_and_Sfn_template_errors&action=edit&redlink=1" class="new" title="Kategorija:Harv and Sfn template errors (stranica ne postoji)">help</a>)</span></span> </li> <li id="cite_note-16"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-16">↑</a></span> <span class="reference-text"><span class="citation" id="CITEREFElsie2005">Elsie, Robert (2005), <a rel="nofollow" class="external text" href="https://books.google.com/books?id=ox3Wx1Nl_2MC">„Writing in the independence period”</a>, <i>Albanian Literature: A Short History</i>, I. B. Tauris, p. 100, <a href="/wiki/International_Standard_Book_Number" class="mw-redirect" title="International Standard Book Number">ISBN</a> <a href="/wiki/Posebno:Tra%C5%BEi_ISBN/978-1-84511-031-4" title="Posebno:Traži ISBN/978-1-84511-031-4">978-1-84511-031-4</a><span class="reference-accessdate">, pristupljeno 23. 3. 2021</span>, »veliki izvor nadahnuća i svjetla vodilja za većinu albanskih pjesnika i intelektualaca«</span><span class="Z3988" title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=bookitem&rft.btitle=Writing+in+the+independence+period&rft.atitle=Albanian+Literature%3A+A+Short+History&rft.aulast=Elsie&rft.aufirst=Robert&rft.au=Elsie%2C%26%2332%3BRobert&rft.date=2005&rft.pages=p.%26nbsp%3B100&rft.pub=I.+B.+Tauris&rft.isbn=978-1-84511-031-4&rft_id=https%3A%2F%2Fbooks.google.com%2Fbooks%3Fid%3Dox3Wx1Nl_2MC&rfr_id=info:sid/en.wikipedia.org:Albanska_knji%C5%BEevnost"><span style="display: none;"> </span></span></span> </li> <li id="cite_note-Elsie2005-70-17"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-Elsie2005-70_17-0">↑</a></span> <span class="reference-text"><a href="#CITEREFElsie2005">Elsie 2005</a>: str. 70<span class="error harv-error" style="display: inline; font-size:100%"> harvnb error: multiple targets (2×): CITEREFElsie2005 (<a href="/w/index.php?title=Kategorija:Harv_and_Sfn_template_errors&action=edit&redlink=1" class="new" title="Kategorija:Harv and Sfn template errors (stranica ne postoji)">help</a>)</span></span> </li> <li id="cite_note-FOOTNOTEKëlmendi1977str._541-18"><span class="mw-cite-backlink">↑ <sup><a href="#cite_ref-FOOTNOTEKëlmendi1977str._541_18-0">18,0</a></sup> <sup><a href="#cite_ref-FOOTNOTEKëlmendi1977str._541_18-1">18,1</a></sup> <sup><a href="#cite_ref-FOOTNOTEKëlmendi1977str._541_18-2">18,2</a></sup></span> <span class="reference-text"><a href="#CITEREFKëlmendi1977">Këlmendi 1977</a>, str. 541</span> </li> <li id="cite_note-19"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-19">↑</a></span> <span class="reference-text"><a href="#CITEREFHamiti2017">Hamiti 2017</a>: str. 98–101</span> </li> <li id="cite_note-20"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-20">↑</a></span> <span class="reference-text"><a href="#CITEREFHamiti2017">Hamiti 2017</a>: str. 112</span> </li> <li id="cite_note-21"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-21">↑</a></span> <span class="reference-text"><a href="#CITEREFHamiti2017">Hamiti 2017</a>: str. 96</span> </li> <li id="cite_note-22"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-22">↑</a></span> <span class="reference-text"><a href="#CITEREFAkademia2002">Akademia 2002</a>: str. 101,544<span class="error harv-error" style="display: none; font-size:100%"> harvnb error: no target: CITEREFAkademia2002 (<a href="/w/index.php?title=Kategorija:Harv_and_Sfn_template_errors&action=edit&redlink=1" class="new" title="Kategorija:Harv and Sfn template errors (stranica ne postoji)">help</a>)</span></span> </li> <li id="cite_note-23"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-23">↑</a></span> <span class="reference-text"><a href="#CITEREFHamiti2017">Hamiti 2017</a>: str. 94–95</span> </li> <li id="cite_note-24"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-24">↑</a></span> <span class="reference-text">G. De Rada, <i>Opera Omnia</i>, vol. I, a cura di F. Altimari, Rubbettino Editore, Soveria Mannelli 2005, <a rel="nofollow" class="external text" href="https://books.google.com/books?id=4Zm_Bj6zc7EC&pg=PA53">pp. 53</a></span> </li> <li id="cite_note-FOOTNOTEKëlmendi1977str._542-25"><span class="mw-cite-backlink">↑ <sup><a href="#cite_ref-FOOTNOTEKëlmendi1977str._542_25-0">25,0</a></sup> <sup><a href="#cite_ref-FOOTNOTEKëlmendi1977str._542_25-1">25,1</a></sup> <sup><a href="#cite_ref-FOOTNOTEKëlmendi1977str._542_25-2">25,2</a></sup> <sup><a href="#cite_ref-FOOTNOTEKëlmendi1977str._542_25-3">25,3</a></sup></span> <span class="reference-text"><a href="#CITEREFKëlmendi1977">Këlmendi 1977</a>, str. 542</span> </li> <li id="cite_note-FOOTNOTEElsie200560–64-26"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-FOOTNOTEElsie200560–64_26-0">↑</a></span> <span class="reference-text"><a href="#CITEREFElsie2005">Elsie 2005</a>: str. 60–64<span class="error harv-error" style="display: inline; font-size:100%"> sfn error: multiple targets (2×): CITEREFElsie2005 (<a href="/w/index.php?title=Kategorija:Harv_and_Sfn_template_errors&action=edit&redlink=1" class="new" title="Kategorija:Harv and Sfn template errors (stranica ne postoji)">help</a>)</span></span> </li> <li id="cite_note-FOOTNOTEKëlmendi1977str._538-27"><span class="mw-cite-backlink">↑ <sup><a href="#cite_ref-FOOTNOTEKëlmendi1977str._538_27-0">27,0</a></sup> <sup><a href="#cite_ref-FOOTNOTEKëlmendi1977str._538_27-1">27,1</a></sup></span> <span class="reference-text"><a href="#CITEREFKëlmendi1977">Këlmendi 1977</a>, str. 538</span> </li> <li id="cite_note-Akademia354-28"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-Akademia354_28-0">↑</a></span> <span class="reference-text"><a href="#CITEREFAkademia2002">Akademia 2002</a>: str. 354<span class="error harv-error" style="display: none; font-size:100%"> harvnb error: no target: CITEREFAkademia2002 (<a href="/w/index.php?title=Kategorija:Harv_and_Sfn_template_errors&action=edit&redlink=1" class="new" title="Kategorija:Harv and Sfn template errors (stranica ne postoji)">help</a>)</span></span> </li> <li id="cite_note-29"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-29">↑</a></span> <span class="reference-text"><a href="#CITEREFHamiti2017">Hamiti 2017</a>: str. 114,122</span> </li> <li id="cite_note-30"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-30">↑</a></span> <span class="reference-text"><a href="#CITEREFQosja1986">Qosja 1986</a>: str. 106</span> </li> <li id="cite_note-31"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-31">↑</a></span> <span class="reference-text"><a href="#CITEREFAkademia2002">Akademia 2002</a>: str. 354–355<span class="error harv-error" style="display: none; font-size:100%"> harvnb error: no target: CITEREFAkademia2002 (<a href="/w/index.php?title=Kategorija:Harv_and_Sfn_template_errors&action=edit&redlink=1" class="new" title="Kategorija:Harv and Sfn template errors (stranica ne postoji)">help</a>)</span></span> </li> <li id="cite_note-32"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-32">↑</a></span> <span class="reference-text"><a href="#CITEREFQosja1986">Qosja 1986</a>: str. 26–27</span> </li> <li id="cite_note-FOOTNOTEKëlmendi1977str._539-33"><span class="mw-cite-backlink">↑ <sup><a href="#cite_ref-FOOTNOTEKëlmendi1977str._539_33-0">33,0</a></sup> <sup><a href="#cite_ref-FOOTNOTEKëlmendi1977str._539_33-1">33,1</a></sup> <sup><a href="#cite_ref-FOOTNOTEKëlmendi1977str._539_33-2">33,2</a></sup> <sup><a href="#cite_ref-FOOTNOTEKëlmendi1977str._539_33-3">33,3</a></sup> <sup><a href="#cite_ref-FOOTNOTEKëlmendi1977str._539_33-4">33,4</a></sup></span> <span class="reference-text"><a href="#CITEREFKëlmendi1977">Këlmendi 1977</a>, str. 539</span> </li> <li id="cite_note-34"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-34">↑</a></span> <span class="reference-text"><a href="#CITEREFHamiti2017">Hamiti 2017</a>: str. 84</span> </li> <li id="cite_note-totaj-35"><span class="mw-cite-backlink">↑ <sup><a href="#cite_ref-totaj_35-0">35,0</a></sup> <sup><a href="#cite_ref-totaj_35-1">35,1</a></sup></span> <span class="reference-text"><span class="citation web"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://oapub.org/lit/index.php/EJLS/article/view/72/103">„Gjylë Totaj, <i>A Short Overview of the Albanian Novel</i>, European Journal of Literary Studies, 2018”</a> (en) (PDF)<span class="reference-accessdate">. Pristupljeno 3. 5. 2021</span>.</span><span class="Z3988" title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=bookitem&rft.btitle=Gjyl%C3%AB+Totaj%2C+%27%27A+Short+Overview+of+the+Albanian+Novel%27%27%2C+European+Journal+of+Literary+Studies%2C+2018&rft.atitle=&rft_id=https%3A%2F%2Foapub.org%2Flit%2Findex.php%2FEJLS%2Farticle%2Fview%2F72%2F103&rfr_id=info:sid/en.wikipedia.org:Albanska_knji%C5%BEevnost"><span style="display: none;"> </span></span></span> </li> <li id="cite_note-elsievasopasa-36"><span class="mw-cite-backlink">↑ <sup><a href="#cite_ref-elsievasopasa_36-0">36,0</a></sup> <sup><a href="#cite_ref-elsievasopasa_36-1">36,1</a></sup></span> <span class="reference-text"><span class="citation web"><a href="/wiki/Robert_Elsie" title="Robert Elsie">Robert Elsie</a>. <a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.albanianliterature.net/authors/classical/vasa/index.html">„Pashko Vasa”</a>. <i>Albanian Literature</i><span class="reference-accessdate">. Pristupljeno 24. 4. 2021</span>.</span><span class="Z3988" title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=bookitem&rft.btitle=Pashko+Vasa&rft.atitle=Albanian+Literature&rft.aulast=Robert+Elsie&rft.au=Robert+Elsie&rft_id=http%3A%2F%2Fwww.albanianliterature.net%2Fauthors%2Fclassical%2Fvasa%2Findex.html&rfr_id=info:sid/en.wikipedia.org:Albanska_knji%C5%BEevnost"><span style="display: none;"> </span></span></span> </li> <li id="cite_note-FOOTNOTEElsie200588–89-37"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-FOOTNOTEElsie200588–89_37-0">↑</a></span> <span class="reference-text"><a href="#CITEREFElsie2005">Elsie 2005</a>: str. 88–89<span class="error harv-error" style="display: inline; font-size:100%"> sfn error: multiple targets (2×): CITEREFElsie2005 (<a href="/w/index.php?title=Kategorija:Harv_and_Sfn_template_errors&action=edit&redlink=1" class="new" title="Kategorija:Harv and Sfn template errors (stranica ne postoji)">help</a>)</span></span> </li> <li id="cite_note-FOOTNOTEKëlmendi1977str._540-38"><span class="mw-cite-backlink">↑ <sup><a href="#cite_ref-FOOTNOTEKëlmendi1977str._540_38-0">38,0</a></sup> <sup><a href="#cite_ref-FOOTNOTEKëlmendi1977str._540_38-1">38,1</a></sup> <sup><a href="#cite_ref-FOOTNOTEKëlmendi1977str._540_38-2">38,2</a></sup> <sup><a href="#cite_ref-FOOTNOTEKëlmendi1977str._540_38-3">38,3</a></sup></span> <span class="reference-text"><a href="#CITEREFKëlmendi1977">Këlmendi 1977</a>, str. 540</span> </li> <li id="cite_note-FOOTNOTEKëlmendi1977str._543-39"><span class="mw-cite-backlink">↑ <sup><a href="#cite_ref-FOOTNOTEKëlmendi1977str._543_39-0">39,0</a></sup> <sup><a href="#cite_ref-FOOTNOTEKëlmendi1977str._543_39-1">39,1</a></sup> <sup><a href="#cite_ref-FOOTNOTEKëlmendi1977str._543_39-2">39,2</a></sup> <sup><a href="#cite_ref-FOOTNOTEKëlmendi1977str._543_39-3">39,3</a></sup></span> <span class="reference-text"><a href="#CITEREFKëlmendi1977">Këlmendi 1977</a>, str. 543</span> </li> <li id="cite_note-FOOTNOTEBanham1992str._14-40"><span class="mw-cite-backlink">↑ <sup><a href="#cite_ref-FOOTNOTEBanham1992str._14_40-0">40,0</a></sup> <sup><a href="#cite_ref-FOOTNOTEBanham1992str._14_40-1">40,1</a></sup> <sup><a href="#cite_ref-FOOTNOTEBanham1992str._14_40-2">40,2</a></sup> <sup><a href="#cite_ref-FOOTNOTEBanham1992str._14_40-3">40,3</a></sup> <sup><a href="#cite_ref-FOOTNOTEBanham1992str._14_40-4">40,4</a></sup> <sup><a href="#cite_ref-FOOTNOTEBanham1992str._14_40-5">40,5</a></sup> <sup><a href="#cite_ref-FOOTNOTEBanham1992str._14_40-6">40,6</a></sup> <sup><a href="#cite_ref-FOOTNOTEBanham1992str._14_40-7">40,7</a></sup> <sup><a href="#cite_ref-FOOTNOTEBanham1992str._14_40-8">40,8</a></sup></span> <span class="reference-text"><a href="#CITEREFBanham1992">Banham 1992</a>, str. 14<span class="error harv-error" style="display: none; font-size:100%"> sfn error: no target: CITEREFBanham1992 (<a href="/w/index.php?title=Kategorija:Harv_and_Sfn_template_errors&action=edit&redlink=1" class="new" title="Kategorija:Harv and Sfn template errors (stranica ne postoji)">help</a>)</span></span> </li> <li id="cite_note-elsie-theare-41"><span class="mw-cite-backlink">↑ <sup><a href="#cite_ref-elsie-theare_41-0">41,00</a></sup> <sup><a href="#cite_ref-elsie-theare_41-1">41,01</a></sup> <sup><a href="#cite_ref-elsie-theare_41-2">41,02</a></sup> <sup><a href="#cite_ref-elsie-theare_41-3">41,03</a></sup> <sup><a href="#cite_ref-elsie-theare_41-4">41,04</a></sup> <sup><a href="#cite_ref-elsie-theare_41-5">41,05</a></sup> <sup><a href="#cite_ref-elsie-theare_41-6">41,06</a></sup> <sup><a href="#cite_ref-elsie-theare_41-7">41,07</a></sup> <sup><a href="#cite_ref-elsie-theare_41-8">41,08</a></sup> <sup><a href="#cite_ref-elsie-theare_41-9">41,09</a></sup> <sup><a href="#cite_ref-elsie-theare_41-10">41,10</a></sup> <sup><a href="#cite_ref-elsie-theare_41-11">41,11</a></sup> <sup><a href="#cite_ref-elsie-theare_41-12">41,12</a></sup></span> <span class="reference-text"><span class="citation web">Robert Elsie. <a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.elsie.de/pdf/articles/A1993Theatre.pdf">„ALBANIAN THEATRE”</a><span class="reference-accessdate">. Pristupljeno 26. 4. 2021</span>.</span><span class="Z3988" title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=bookitem&rft.btitle=ALBANIAN+THEATRE&rft.atitle=&rft.aulast=Robert+Elsie&rft.au=Robert+Elsie&rft_id=http%3A%2F%2Fwww.elsie.de%2Fpdf%2Farticles%2FA1993Theatre.pdf&rfr_id=info:sid/en.wikipedia.org:Albanska_knji%C5%BEevnost"><span style="display: none;"> </span></span></span> </li> <li id="cite_note-FOOTNOTEBanham1992str._15-42"><span class="mw-cite-backlink">↑ <sup><a href="#cite_ref-FOOTNOTEBanham1992str._15_42-0">42,0</a></sup> <sup><a href="#cite_ref-FOOTNOTEBanham1992str._15_42-1">42,1</a></sup> <sup><a href="#cite_ref-FOOTNOTEBanham1992str._15_42-2">42,2</a></sup> <sup><a href="#cite_ref-FOOTNOTEBanham1992str._15_42-3">42,3</a></sup> <sup><a href="#cite_ref-FOOTNOTEBanham1992str._15_42-4">42,4</a></sup> <sup><a href="#cite_ref-FOOTNOTEBanham1992str._15_42-5">42,5</a></sup> <sup><a href="#cite_ref-FOOTNOTEBanham1992str._15_42-6">42,6</a></sup> <sup><a href="#cite_ref-FOOTNOTEBanham1992str._15_42-7">42,7</a></sup></span> <span class="reference-text"><a href="#CITEREFBanham1992">Banham 1992</a>, str. 15<span class="error harv-error" style="display: none; font-size:100%"> sfn error: no target: CITEREFBanham1992 (<a href="/w/index.php?title=Kategorija:Harv_and_Sfn_template_errors&action=edit&redlink=1" class="new" title="Kategorija:Harv and Sfn template errors (stranica ne postoji)">help</a>)</span></span> </li> <li id="cite_note-43"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-43">↑</a></span> <span class="reference-text"><span class="citation web"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20210426012409/https://kultura.rs/objekat/2669804-foto-vlada-bencic">„Božidar Boža Nikolić u predstavi Đido”</a>. Arhivirano iz <a rel="nofollow" class="external text" href="https://kultura.rs/objekat/2669804-foto-vlada-bencic">originala</a> na datum 2021-04-26<span class="reference-accessdate">. Pristupljeno 26. 4. 2021</span>.</span><span class="Z3988" title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=bookitem&rft.btitle=Bo%C5%BEidar+Bo%C5%BEa+Nikoli%C4%87+u+predstavi+%C4%90ido&rft.atitle=&rft_id=https%3A%2F%2Fweb.archive.org%2Fweb%2F20210426012409%2Fhttps%3A%2F%2Fkultura.rs%2Fobjekat%2F2669804-foto-vlada-bencic&rfr_id=info:sid/en.wikipedia.org:Albanska_knji%C5%BEevnost"><span style="display: none;"> </span></span></span> </li> <li id="cite_note-44"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-44">↑</a></span> <span class="reference-text"><span class="citation book">Rubin, Don (2001). <a rel="nofollow" class="external text" href="https://books.google.com/books?id=B9RV5UFtPNMC&pg=PA41"><i>The world encyclopedia of contemporary theatre</i></a>. Taylor & Francis. str. 41. <a href="/wiki/International_Standard_Book_Number" class="mw-redirect" title="International Standard Book Number">ISBN</a> <a href="/wiki/Posebno:Tra%C5%BEi_ISBN/9780415059282" title="Posebno:Traži ISBN/9780415059282">9780415059282</a>.</span><span class="Z3988" title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=book&rft.btitle=The+world+encyclopedia+of+contemporary+theatre&rft.aulast=Rubin&rft.aufirst=Don&rft.au=Rubin%2C%26%2332%3BDon&rft.date=2001&rft.pages=str.%26nbsp%3B41&rft.pub=Taylor+%26+Francis&rft.isbn=9780415059282&rft_id=https%3A%2F%2Fbooks.google.com%2Fbooks%3Fid%3DB9RV5UFtPNMC%26pg%3DPA41&rfr_id=info:sid/en.wikipedia.org:Albanska_knji%C5%BEevnost"><span style="display: none;"> </span></span></span> </li> <li id="cite_note-FOOTNOTEKëlmendi1977str._544-45"><span class="mw-cite-backlink">↑ <sup><a href="#cite_ref-FOOTNOTEKëlmendi1977str._544_45-0">45,0</a></sup> <sup><a href="#cite_ref-FOOTNOTEKëlmendi1977str._544_45-1">45,1</a></sup> <sup><a href="#cite_ref-FOOTNOTEKëlmendi1977str._544_45-2">45,2</a></sup> <sup><a href="#cite_ref-FOOTNOTEKëlmendi1977str._544_45-3">45,3</a></sup></span> <span class="reference-text"><a href="#CITEREFKëlmendi1977">Këlmendi 1977</a>, str. 544</span> </li> <li id="cite_note-Shatro1-46"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-Shatro1_46-0">↑</a></span> <span class="reference-text"><a href="#CITEREFShatro2016">Shatro 2016</a>: str. 43</span> </li> <li id="cite_note-Shatro2-47"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-Shatro2_47-0">↑</a></span> <span class="reference-text"><a href="#CITEREFShatro2016">Shatro 2016</a>: str. 50–52</span> </li> <li id="cite_note-FOOTNOTEKëlmendi1977str._544–545-48"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-FOOTNOTEKëlmendi1977str._544–545_48-0">↑</a></span> <span class="reference-text"><a href="#CITEREFKëlmendi1977">Këlmendi 1977</a>, str. 544–545</span> </li> <li id="cite_note-FOOTNOTEKëlmendi1977str._545-49"><span class="mw-cite-backlink">↑ <sup><a href="#cite_ref-FOOTNOTEKëlmendi1977str._545_49-0">49,0</a></sup> <sup><a href="#cite_ref-FOOTNOTEKëlmendi1977str._545_49-1">49,1</a></sup> <sup><a href="#cite_ref-FOOTNOTEKëlmendi1977str._545_49-2">49,2</a></sup> <sup><a href="#cite_ref-FOOTNOTEKëlmendi1977str._545_49-3">49,3</a></sup> <sup><a href="#cite_ref-FOOTNOTEKëlmendi1977str._545_49-4">49,4</a></sup></span> <span class="reference-text"><a href="#CITEREFKëlmendi1977">Këlmendi 1977</a>, str. 545</span> </li> <li id="cite_note-FOOTNOTEKëlmendi1977str._545–546-50"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-FOOTNOTEKëlmendi1977str._545–546_50-0">↑</a></span> <span class="reference-text"><a href="#CITEREFKëlmendi1977">Këlmendi 1977</a>, str. 545–546</span> </li> <li id="cite_note-FOOTNOTEKëlmendi1977str._546-51"><span class="mw-cite-backlink">↑ <sup><a href="#cite_ref-FOOTNOTEKëlmendi1977str._546_51-0">51,0</a></sup> <sup><a href="#cite_ref-FOOTNOTEKëlmendi1977str._546_51-1">51,1</a></sup></span> <span class="reference-text"><a href="#CITEREFKëlmendi1977">Këlmendi 1977</a>, str. 546</span> </li> <li id="cite_note-FOOTNOTEAliu20125,_10-52"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-FOOTNOTEAliu20125,_10_52-0">↑</a></span> <span class="reference-text"><a href="#CITEREFAliu2012">Aliu 2012</a>: str. 5, 10</span> </li> <li id="cite_note-Elsie2-53"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-Elsie2_53-0">↑</a></span> <span class="reference-text"><a href="#CITEREFElsie2005">Elsie 2005</a>: str. 27–30<span class="error harv-error" style="display: inline; font-size:100%"> harvnb error: multiple targets (2×): CITEREFElsie2005 (<a href="/w/index.php?title=Kategorija:Harv_and_Sfn_template_errors&action=edit&redlink=1" class="new" title="Kategorija:Harv and Sfn template errors (stranica ne postoji)">help</a>)</span></span> </li> <li id="cite_note-FOOTNOTEAliu201219-54"><span class="mw-cite-backlink">↑ <sup><a href="#cite_ref-FOOTNOTEAliu201219_54-0">54,0</a></sup> <sup><a href="#cite_ref-FOOTNOTEAliu201219_54-1">54,1</a></sup></span> <span class="reference-text"><a href="#CITEREFAliu2012">Aliu 2012</a>: str. 19</span> </li> <li id="cite_note-55"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-55">↑</a></span> <span class="reference-text"><span class="citation web"><a href="/wiki/Ar%C5%A1i_Pipa" class="mw-redirect" title="Arši Pipa">Pipa, Arshi</a> (2014) [1978]. <a rel="nofollow" class="external text" href="https://books.google.al/books/about/Let%C3%ABrsia_Shqipe.html?id=kdfaoQEACAAJ&hl=en&output=html_text&redir_esc=y">„Trilogia Albanica III: Albanian Literature: Social Perspectives” [Albanska trilogija III: Albanska književnost: Socijalne perspektive]</a> (en, sq). Princi. str. 172. <a href="/wiki/International_Standard_Book_Number" class="mw-redirect" title="International Standard Book Number">ISBN</a> <a href="/wiki/Posebno:Tra%C5%BEi_ISBN/978-9928-4090-9-6" title="Posebno:Traži ISBN/978-9928-4090-9-6">978-9928-4090-9-6</a>.</span><span class="Z3988" title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=bookitem&rft.btitle=Trilogia+Albanica+III%3A+Albanian+Literature%3A+Social+Perspectives&rft.atitle=&rft.aulast=Pipa&rft.aufirst=Arshi&rft.au=Pipa%2C%26%2332%3BArshi&rft.date=2014&rft.pages=str.%26nbsp%3B172&rft.pub=Princi&rft.isbn=978-9928-4090-9-6&rft_id=https%3A%2F%2Fbooks.google.al%2Fbooks%2Fabout%2FLet%25C3%25ABrsia_Shqipe.html%3Fid%3DkdfaoQEACAAJ%26hl%3Den%26output%3Dhtml_text%26redir_esc%3Dy&rfr_id=info:sid/en.wikipedia.org:Albanska_knji%C5%BEevnost"><span style="display: none;"> </span></span></span> </li> <li id="cite_note-FOOTNOTEElsie2010b179–180-56"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-FOOTNOTEElsie2010b179–180_56-0">↑</a></span> <span class="reference-text"><a href="#CITEREFElsie2010b">Elsie 2010b</a>: str. 179–180</span> </li> <li id="cite_note-FOOTNOTEElsie2010a279-57"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-FOOTNOTEElsie2010a279_57-0">↑</a></span> <span class="reference-text"><a href="#CITEREFElsie2010a">Elsie 2010a</a>: str. 279</span> </li> <li id="cite_note-FOOTNOTEElsie1995_[1997]304-58"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-FOOTNOTEElsie1995_[1997]304_58-0">↑</a></span> <span class="reference-text"><a href="#CITEREFElsie1995_[1997]">Elsie & 1995 [1997]</a>: str. 304<span class="error harv-error" style="display: none; font-size:100%"> sfn error: no target: CITEREFElsie1995_[1997] (<a href="/w/index.php?title=Kategorija:Harv_and_Sfn_template_errors&action=edit&redlink=1" class="new" title="Kategorija:Harv and Sfn template errors (stranica ne postoji)">help</a>)</span></span> </li> <li id="cite_note-FOOTNOTEElsie2010a211-59"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-FOOTNOTEElsie2010a211_59-0">↑</a></span> <span class="reference-text"><a href="#CITEREFElsie2010a">Elsie 2010a</a>: str. 211</span> </li> <li id="cite_note-Brahaj-60"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-Brahaj_60-0">↑</a></span> <span class="reference-text"><span class="citation web">Brahaj, Manjola (2017). <a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20200823231942/http://www.doktoratura.unitir.edu.al/wp-content/uploads/2017/10/PUNIMI-FINAL.pdf">„Proza e Anton Pashkut mes modernes dhe eksperimentales”</a> (sq) (PDF). Tiranë. str. 5, 11–12. Arhivirano iz <a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.doktoratura.unitir.edu.al/wp-content/uploads/2017/10/PUNIMI-FINAL.pdf">originala</a> na datum 2020-08-23<span class="reference-accessdate">. Pristupljeno 23. 8. 2020</span>.</span><span class="Z3988" title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=bookitem&rft.btitle=Proza+e+Anton+Pashkut+mes+modernes+dhe+eksperimentales&rft.atitle=&rft.aulast=Brahaj&rft.aufirst=Manjola&rft.au=Brahaj%2C%26%2332%3BManjola&rft.date=2017&rft.pages=str.%26nbsp%3B5%2C+11%E2%80%9312&rft.place=Tiran%C3%AB&rft_id=https%3A%2F%2Fweb.archive.org%2Fweb%2F20200823231942%2Fhttp%3A%2F%2Fwww.doktoratura.unitir.edu.al%2Fwp-content%2Fuploads%2F2017%2F10%2FPUNIMI-FINAL.pdf&rfr_id=info:sid/en.wikipedia.org:Albanska_knji%C5%BEevnost"><span style="display: none;"> </span></span></span> </li> <li id="cite_note-61"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-61">↑</a></span> <span class="reference-text"><a href="#CITEREFBrahaj2017">Brahaj 2017</a>: str. 5, 11.</span> </li> <li id="cite_note-62"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-62">↑</a></span> <span class="reference-text"><a href="#CITEREFHalili2013">Halili 2013</a>: str. 5</span> </li> <li id="cite_note-FOOTNOTEElsie1995_[1997]315-63"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-FOOTNOTEElsie1995_[1997]315_63-0">↑</a></span> <span class="reference-text"><a href="#CITEREFElsie1995_[1997]">Elsie & 1995 [1997]</a>: str. 315<span class="error harv-error" style="display: none; font-size:100%"> sfn error: no target: CITEREFElsie1995_[1997] (<a href="/w/index.php?title=Kategorija:Harv_and_Sfn_template_errors&action=edit&redlink=1" class="new" title="Kategorija:Harv and Sfn template errors (stranica ne postoji)">help</a>)</span></span> </li> <li id="cite_note-FOOTNOTEHalili20136–7-64"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-FOOTNOTEHalili20136–7_64-0">↑</a></span> <span class="reference-text"><a href="#CITEREFHalili2013">Halili 2013</a>: str. 6–7</span> </li> <li id="cite_note-FOOTNOTEHalili2013I–III-65"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-FOOTNOTEHalili2013I–III_65-0">↑</a></span> <span class="reference-text"><a href="#CITEREFHalili2013">Halili 2013</a>: str. I–III</span> </li> <li id="cite_note-FOOTNOTEHalili20133–5-66"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-FOOTNOTEHalili20133–5_66-0">↑</a></span> <span class="reference-text"><a href="#CITEREFHalili2013">Halili 2013</a>: str. 3–5</span> </li> <li id="cite_note-FOOTNOTEAliu20129,_19-67"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-FOOTNOTEAliu20129,_19_67-0">↑</a></span> <span class="reference-text"><a href="#CITEREFAliu2012">Aliu 2012</a>: str. 9, 19</span> </li> <li id="cite_note-FOOTNOTEKrasniqi2019161-68"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-FOOTNOTEKrasniqi2019161_68-0">↑</a></span> <span class="reference-text"><a href="#CITEREFKrasniqi2019">Krasniqi 2019</a>: str. 161</span> </li> <li id="cite_note-Aliu9-69"><span class="mw-cite-backlink">↑ <sup><a href="#cite_ref-Aliu9_69-0">69,0</a></sup> <sup><a href="#cite_ref-Aliu9_69-1">69,1</a></sup></span> <span class="reference-text"><a href="#CITEREFAliu2012">Aliu 2012</a>: str. 8–9</span> </li> <li id="cite_note-FOOTNOTEElsie1995_[1997]308-70"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-FOOTNOTEElsie1995_[1997]308_70-0">↑</a></span> <span class="reference-text"><a href="#CITEREFElsie1995_[1997]">Elsie & 1995 [1997]</a>: str. 308<span class="error harv-error" style="display: none; font-size:100%"> sfn error: no target: CITEREFElsie1995_[1997] (<a href="/w/index.php?title=Kategorija:Harv_and_Sfn_template_errors&action=edit&redlink=1" class="new" title="Kategorija:Harv and Sfn template errors (stranica ne postoji)">help</a>)</span></span> </li> <li id="cite_note-Hamiti2018-71"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-Hamiti2018_71-0">↑</a></span> <span class="reference-text"><span class="citation book">Hamiti, Sabri; Marashi, Adrian; Isufaj, Viola (2018) (sq). <i>Letërsia 12</i>. str. 196–204.</span><span class="Z3988" title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=book&rft.btitle=Let%C3%ABrsia+12&rft.aulast=Hamiti&rft.aufirst=Sabri&rft.au=Hamiti%2C%26%2332%3BSabri&rft.au=Marashi%2C%26%2332%3BAdrian&rft.au=Isufaj%2C%26%2332%3BViola&rft.date=2018&rft.pages=str.%26nbsp%3B196%E2%80%93204&rfr_id=info:sid/en.wikipedia.org:Albanska_knji%C5%BEevnost"><span style="display: none;"> </span></span></span> </li> <li id="cite_note-FOOTNOTEElsie2010b165-72"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-FOOTNOTEElsie2010b165_72-0">↑</a></span> <span class="reference-text"><a href="#CITEREFElsie2010b">Elsie 2010b</a>: str. 165</span> </li> <li id="cite_note-mapo-73"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-mapo_73-0">↑</a></span> <span class="reference-text"><span class="citation web"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20170929184058/http://www.mapo.al/2015/01/kadare-feston-ditelindjen-60-vjet-krijimtari-e-perkthyer-ne-45-gjuhe-te-botes/1">„Kadare feston ditëlindjen, 60 vjet krijimtari e përkthyer në 45 gjuhë të botës – Gazeta Mapo”</a>. mapo.al. Arhivirano iz <a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.mapo.al/2015/01/kadare-feston-ditelindjen-60-vjet-krijimtari-e-perkthyer-ne-45-gjuhe-te-botes/1">originala</a> na datum 29. 9. 2017<span class="reference-accessdate">. Pristupljeno 29. 9. 2017</span>.</span><span class="Z3988" title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=bookitem&rft.btitle=Kadare+feston+dit%C3%ABlindjen%2C+60+vjet+krijimtari+e+p%C3%ABrkthyer+n%C3%AB+45+gjuh%C3%AB+t%C3%AB+bot%C3%ABs+%E2%80%93+Gazeta+Mapo&rft.atitle=&rft.pub=mapo.al&rft_id=https%3A%2F%2Fweb.archive.org%2Fweb%2F20170929184058%2Fhttp%3A%2F%2Fwww.mapo.al%2F2015%2F01%2Fkadare-feston-ditelindjen-60-vjet-krijimtari-e-perkthyer-ne-45-gjuhe-te-botes%2F1&rfr_id=info:sid/en.wikipedia.org:Albanska_knji%C5%BEevnost"><span style="display: none;"> </span></span></span> </li> <li id="cite_note-74"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-74">↑</a></span> <span class="reference-text"><span class="citation web">Fundacion Princessa de Asturias (24. 6. 2009). <a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.fpa.es/en/cargarAplicacionNoticia.do?identificador=163">„Ismaíl Kadare, Prince of Asturias Award Laureate for Literature”</a>. Fundacion Princessa de Asturias<span class="reference-accessdate">. Pristupljeno 25. 3. 2017</span>.</span><span class="Z3988" title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=bookitem&rft.btitle=Isma%C3%ADl+Kadare%2C+Prince+of+Asturias+Award+Laureate+for+Literature&rft.atitle=&rft.aulast=Fundacion+Princessa+de+Asturias&rft.au=Fundacion+Princessa+de+Asturias&rft.date=24.+6.+2009&rft.pub=Fundacion+Princessa+de+Asturias&rft_id=http%3A%2F%2Fwww.fpa.es%2Fen%2FcargarAplicacionNoticia.do%3Fidentificador%3D163&rfr_id=info:sid/en.wikipedia.org:Albanska_knji%C5%BEevnost"><span style="display: none;"> </span></span></span> </li> <li id="cite_note-75"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-75">↑</a></span> <span class="reference-text"><span class="citation web">Elsie, Robert. <a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20171023231425/http://www.albanianliterature.net/authors/modern/dibra/index.html">„Ridvan DIBRA”</a>. Robert Elsie:Albanian Literature. Arhivirano iz <a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.albanianliterature.net/authors/modern/dibra/index.html">originala</a> na datum 23. 10. 2017<span class="reference-accessdate">. Pristupljeno 2. 11. 2017</span>.</span><span class="Z3988" title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=bookitem&rft.btitle=Ridvan+DIBRA&rft.atitle=&rft.aulast=Elsie&rft.aufirst=Robert&rft.au=Elsie%2C%26%2332%3BRobert&rft.pub=Robert+Elsie%3AAlbanian+Literature&rft_id=https%3A%2F%2Fweb.archive.org%2Fweb%2F20171023231425%2Fhttp%3A%2F%2Fwww.albanianliterature.net%2Fauthors%2Fmodern%2Fdibra%2Findex.html&rfr_id=info:sid/en.wikipedia.org:Albanska_knji%C5%BEevnost"><span style="display: none;"> </span></span></span> </li> <li id="cite_note-albanianbooks2-76"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-albanianbooks2_76-0">↑</a></span> <span class="reference-text"><span class="citation web"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20170524034630/http://www.albanianbooks.al/index.php/authors-2/ridvan-dibra/">„Ridvan Dibra”</a>. AlbanianBooks. Arhivirano iz <a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.albanianbooks.al/index.php/authors-2/ridvan-dibra/">originala</a> na datum 24. 5. 2017<span class="reference-accessdate">. Pristupljeno 2. 11. 2017</span>.</span><span class="Z3988" title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=bookitem&rft.btitle=Ridvan+Dibra&rft.atitle=&rft.pub=AlbanianBooks&rft_id=https%3A%2F%2Fweb.archive.org%2Fweb%2F20170524034630%2Fhttp%3A%2F%2Fwww.albanianbooks.al%2Findex.php%2Fauthors-2%2Fridvan-dibra%2F&rfr_id=info:sid/en.wikipedia.org:Albanska_knji%C5%BEevnost"><span style="display: none;"> </span></span></span> </li> <li id="cite_note-albanianbooks-77"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-albanianbooks_77-0">↑</a></span> <span class="reference-text"><span class="citation web"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20170116203650/http://www.albanianbooks.al/index.php/authors-2/luljeta-lleshanaku/">„Luljeta Lleshanaku”</a>. albanianbooks.al. Arhivirano iz <a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.albanianbooks.al/index.php/authors-2/luljeta-lleshanaku/">originala</a> na datum 16. 1. 2017<span class="reference-accessdate">. Pristupljeno 29. 9. 2017</span>.</span><span class="Z3988" title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=bookitem&rft.btitle=Luljeta+Lleshanaku&rft.atitle=&rft.pub=albanianbooks.al&rft_id=https%3A%2F%2Fweb.archive.org%2Fweb%2F20170116203650%2Fhttp%3A%2F%2Fwww.albanianbooks.al%2Findex.php%2Fauthors-2%2Fluljeta-lleshanaku%2F&rfr_id=info:sid/en.wikipedia.org:Albanska_knji%C5%BEevnost"><span style="display: none;"> </span></span></span> </li> <li id="cite_note-albanianliterature-78"><span class="mw-cite-backlink">↑ <sup><a href="#cite_ref-albanianliterature_78-0">78,0</a></sup> <sup><a href="#cite_ref-albanianliterature_78-1">78,1</a></sup></span> <span class="reference-text"><span class="citation web"><a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.albanianliterature.net/authors/modern/kongoli/index.html">„Fatos KONGOLI”</a>. albanianliterature.net<span class="reference-accessdate">. Pristupljeno 29. 9. 2017</span>.</span><span class="Z3988" title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=bookitem&rft.btitle=Fatos+KONGOLI&rft.atitle=&rft.pub=albanianliterature.net&rft_id=http%3A%2F%2Fwww.albanianliterature.net%2Fauthors%2Fmodern%2Fkongoli%2Findex.html&rfr_id=info:sid/en.wikipedia.org:Albanska_knji%C5%BEevnost"><span style="display: none;"> </span></span></span> </li> <li id="cite_note-euprizeliterature-79"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-euprizeliterature_79-0">↑</a></span> <span class="reference-text"><span class="citation web"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20170929231407/http://www.euprizeliterature.eu/author/2014/ben-blushi">„Ben Blushi – European Union Prize for Literature”</a>. euprizeliterature.eu. Arhivirano iz <a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.euprizeliterature.eu/author/2014/ben-blushi">originala</a> na datum 29. 9. 2017<span class="reference-accessdate">. Pristupljeno 29. 9. 2017</span>.</span><span class="Z3988" title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=bookitem&rft.btitle=Ben+Blushi+%E2%80%93+European+Union+Prize+for+Literature&rft.atitle=&rft.pub=euprizeliterature.eu&rft_id=https%3A%2F%2Fweb.archive.org%2Fweb%2F20170929231407%2Fhttp%3A%2F%2Fwww.euprizeliterature.eu%2Fauthor%2F2014%2Fben-blushi&rfr_id=info:sid/en.wikipedia.org:Albanska_knji%C5%BEevnost"><span style="display: none;"> </span></span></span> </li> </ol></div> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Literatura">Literatura</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Albanska_knji%C5%BEevnost&veaction=edit&section=16" title="Uredi odjeljak Literatura" class="mw-editsection-visualeditor"><span>uredi</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Albanska_knji%C5%BEevnost&action=edit&section=16" title="Uredi kôd odjeljka Literatura"><span>uredi kod</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <ul><li><span class="citation book" id="CITEREFAliu2012">Aliu, Ali (2012) (sq). <i>Kënaqësia e leximit</i>. Prishtinë: ASHAK.</span><span class="Z3988" title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=book&rft.btitle=K%C3%ABnaq%C3%ABsia+e+leximit&rft.aulast=Aliu&rft.aufirst=Ali&rft.au=Aliu%2C%26%2332%3BAli&rft.date=2012&rft.place=Prishtin%C3%AB&rft.pub=ASHAK&rfr_id=info:sid/en.wikipedia.org:Albanska_knji%C5%BEevnost"><span style="display: none;"> </span></span></li> <li><span class="citation book" id="CITEREFAkademia_e_Shkencave_e_Shqipërisë2002">Akademia e Shkencave e Shqipërisë (2002) (sq). <i>Historia e popullit shqiptar: vëllimi i dytë</i>. Tiranë: Toena.</span><span class="Z3988" title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=book&rft.btitle=Historia+e+popullit+shqiptar%3A+v%C3%ABllimi+i+dyt%C3%AB&rft.aulast=Akademia+e+Shkencave+e+Shqip%C3%ABris%C3%AB&rft.au=Akademia+e+Shkencave+e+Shqip%C3%ABris%C3%AB&rft.date=2002&rft.place=Tiran%C3%AB&rft.pub=Toena&rfr_id=info:sid/en.wikipedia.org:Albanska_knji%C5%BEevnost"><span style="display: none;"> </span></span></li> <li><span class="citation book" id="CITEREFAnamaliPrifti2002">Anamali, Skënder; Prifti, Kristaq (2002) (sq). <i>Historia e popullit shqiptar: vëllimi i parë</i>. Tiranë: Toena. <a href="/wiki/International_Standard_Book_Number" class="mw-redirect" title="International Standard Book Number">ISBN</a> <a href="/wiki/Posebno:Tra%C5%BEi_ISBN/978-99927-1-622-9" title="Posebno:Traži ISBN/978-99927-1-622-9">978-99927-1-622-9</a>.</span><span class="Z3988" title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=book&rft.btitle=Historia+e+popullit+shqiptar%3A+v%C3%ABllimi+i+par%C3%AB&rft.aulast=Anamali&rft.aufirst=Sk%C3%ABnder&rft.au=Anamali%2C%26%2332%3BSk%C3%ABnder&rft.au=Prifti%2C%26%2332%3BKristaq&rft.date=2002&rft.place=Tiran%C3%AB&rft.pub=Toena&rft.isbn=978-99927-1-622-9&rfr_id=info:sid/en.wikipedia.org:Albanska_knji%C5%BEevnost"><span style="display: none;"> </span></span></li> <li><span class="citation book" id="CITEREFApolloni2012">Apolloni, Ag (2012) (sq). <i>Paradigma e Proteut</i>. Prishtinë: OM.</span><span class="Z3988" title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=book&rft.btitle=Paradigma+e+Proteut&rft.aulast=Apolloni&rft.aufirst=Ag&rft.au=Apolloni%2C%26%2332%3BAg&rft.date=2012&rft.place=Prishtin%C3%AB&rft.pub=OM&rfr_id=info:sid/en.wikipedia.org:Albanska_knji%C5%BEevnost"><span style="display: none;"> </span></span></li> <li><span class="citation book" id="banham">Banham, Martin (1992). <a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.google.fr/books/edition/The_Cambridge_Guide_to_Theatre/8qMTPAPFGXUC?hl=fr&gbpv=1&dq=Martin+Banham,+The+Cambridge+Guide+to+Theatre,+Cambridge,+Cambridge+University+Press,+1992&pg=PR4&printsec=frontcover"><i>The Cambridge Guide to Theatre</i></a>. Cambridge: Cambridge University Press. str. 1247.</span><span class="Z3988" title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=book&rft.btitle=The+Cambridge+Guide+to+Theatre&rft.aulast=Banham&rft.aufirst=Martin&rft.au=Banham%2C%26%2332%3BMartin&rft.date=1992&rft.pages=str.%26nbsp%3B1247&rft.place=Cambridge&rft.pub=Cambridge+University+Press&rft_id=https%3A%2F%2Fwww.google.fr%2Fbooks%2Fedition%2FThe_Cambridge_Guide_to_Theatre%2F8qMTPAPFGXUC%3Fhl%3Dfr%26gbpv%3D1%26dq%3DMartin%2BBanham%2C%2BThe%2BCambridge%2BGuide%2Bto%2BTheatre%2C%2BCambridge%2C%2BCambridge%2BUniversity%2BPress%2C%2B1992%26pg%3DPR4%26printsec%3Dfrontcover&rfr_id=info:sid/en.wikipedia.org:Albanska_knji%C5%BEevnost"><span style="display: none;"> </span></span></li> <li><span class="citation Journal" id="CITEREFBerishaj2020">Berishaj, Anton (2020). „Vepra E Pjetër Bogdanit dhe poetika e barokut” (sq). <i>Studime: Revistë Për Studime Filologjike, Numër 26</i> (Prishtinë: <a href="/wiki/ASHAK" class="mw-redirect" title="ASHAK">ASHAK</a>).</span><span class="Z3988" title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&rft.genre=article&rft.atitle=Vepra+E+Pjet%C3%ABr+Bogdanit+dhe+poetika+e+barokut&rft.jtitle=Studime%3A+Revist%C3%AB+P%C3%ABr+Studime+Filologjike%2C+Num%C3%ABr+26&rft.aulast=Berishaj&rft.aufirst=Anton&rft.au=Berishaj%2C%26%2332%3BAnton&rft.date=2020&rft.place=Prishtin%C3%AB&rft.pub=%5B%5BASHAK%5D%5D&rfr_id=info:sid/en.wikipedia.org:Albanska_knji%C5%BEevnost"><span style="display: none;"> </span></span></li> <li><span class="citation book" id="bihiku">Bihiku, Koço (1980) (en). <a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.bannedthought.net/Albania/Culture/AHistoryOfAlbanianLiterature-Bihiku-1980-OCR-sm.pdf"><i>A History of Albanian Literature</i></a>. Tirana: The 8 Nëntori Publishing House. str. 257.</span><span class="Z3988" title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=book&rft.btitle=A+History+of+Albanian+Literature&rft.aulast=Bihiku&rft.aufirst=Ko%C3%A7o&rft.au=Bihiku%2C%26%2332%3BKo%C3%A7o&rft.date=1980&rft.pages=str.%26nbsp%3B257&rft.place=Tirana&rft.pub=The+8+N%C3%ABntori+Publishing+House&rft_id=https%3A%2F%2Fwww.bannedthought.net%2FAlbania%2FCulture%2FAHistoryOfAlbanianLiterature-Bihiku-1980-OCR-sm.pdf&rfr_id=info:sid/en.wikipedia.org:Albanska_knji%C5%BEevnost"><span style="display: none;"> </span></span></li> <li><span class="citation book" id="CITEREFElsie1995_[1997]"><a href="/wiki/Robert_Elsie" title="Robert Elsie">Elsie, Robert</a>; Abdurrahman Myftiu <small>(përkthim)</small> (1995 [1997]) (sq). <i>Histori e Letërsisë Shqiptare</i>. Tirana & Peja: Dukagjini.</span><span class="Z3988" title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=book&rft.btitle=Histori+e+Let%C3%ABrsis%C3%AB+Shqiptare&rft.aulast=Elsie&rft.aufirst=Robert&rft.au=Elsie%2C%26%2332%3BRobert&rft.date=1995+%5B1997%5D&rft.place=Tirana+%26+Peja&rft.pub=Dukagjini&rfr_id=info:sid/en.wikipedia.org:Albanska_knji%C5%BEevnost"><span style="display: none;"> </span></span></li> <li><span class="citation book" id="CITEREFElsie2005">Elsie, Robert (2005). <a rel="nofollow" class="external text" href="https://books.google.com/books?id=ox3Wx1Nl_2MC"><i>Albanian Literature: A Short History</i></a>. I. B. Tauris. <a href="/wiki/International_Standard_Book_Number" class="mw-redirect" title="International Standard Book Number">ISBN</a> <a href="/wiki/Posebno:Tra%C5%BEi_ISBN/978-1-84511-031-4" title="Posebno:Traži ISBN/978-1-84511-031-4">978-1-84511-031-4</a>.</span><span class="Z3988" title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=book&rft.btitle=Albanian+Literature%3A+A+Short+History&rft.aulast=Elsie&rft.aufirst=Robert&rft.au=Elsie%2C%26%2332%3BRobert&rft.date=2005&rft.pub=I.+B.+Tauris&rft.isbn=978-1-84511-031-4&rft_id=https%3A%2F%2Fbooks.google.com%2Fbooks%3Fid%3Dox3Wx1Nl_2MC&rfr_id=info:sid/en.wikipedia.org:Albanska_knji%C5%BEevnost"><span style="display: none;"> </span></span></li> <li><span class="citation book" id="CITEREFElsie2010a">Elsie, Robert (2010a) (en). <i>Historical Dictionary of Albania</i>. Londër: Rowman & Littlefield.</span><span class="Z3988" title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=book&rft.btitle=Historical+Dictionary+of+Albania&rft.aulast=Elsie&rft.aufirst=Robert&rft.au=Elsie%2C%26%2332%3BRobert&rft.date=2010a&rft.place=Lond%C3%ABr&rft.pub=Rowman+%26+Littlefield&rfr_id=info:sid/en.wikipedia.org:Albanska_knji%C5%BEevnost"><span style="display: none;"> </span></span></li> <li><span class="citation book" id="CITEREFElsie2010b">Elsie, Robert (2010b) (en). <a rel="nofollow" class="external text" href="https://books.google.com/books?id=Pg-aeA-nUeAC"><i>Historical Dictionary of Kosovo</i></a>. <a href="/wiki/International_Standard_Book_Number" class="mw-redirect" title="International Standard Book Number">ISBN</a> <a href="/wiki/Posebno:Tra%C5%BEi_ISBN/978-0-8108-7483-1" title="Posebno:Traži ISBN/978-0-8108-7483-1">978-0-8108-7483-1</a>.</span><span class="Z3988" title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=book&rft.btitle=Historical+Dictionary+of+Kosovo&rft.aulast=Elsie&rft.aufirst=Robert&rft.au=Elsie%2C%26%2332%3BRobert&rft.date=2010b&rft.isbn=978-0-8108-7483-1&rft_id=https%3A%2F%2Fbooks.google.com%2Fbooks%3Fid%3DPg-aeA-nUeAC&rfr_id=info:sid/en.wikipedia.org:Albanska_knji%C5%BEevnost"><span style="display: none;"> </span></span></li> <li><span class="citation book" id="CITEREFHalili2013">Halili, Ernestina (2013) (sq) (PDF). <a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20200826022833/http://www.doktoratura.unitir.edu.al/wp-content/uploads/2013/01/Doktoratura-Erenestina-Halili-Fakulteti-i-Histori-Filologjise-Departamenti-i-Letersise-01.pdf"><i>Dukuri moderne nё dramёn shqipe nё Kosovё</i></a>. Tiranë. Arhivirano iz <a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.doktoratura.unitir.edu.al/wp-content/uploads/2013/01/Doktoratura-Erenestina-Halili-Fakulteti-i-Histori-Filologjise-Departamenti-i-Letersise-01.pdf">originala</a> na datum 2020-08-26<span class="reference-accessdate">. Pristupljeno 25. 8. 2020</span>.</span><span class="Z3988" title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=book&rft.btitle=Dukuri+moderne+n%D1%91+dram%D1%91n+shqipe+n%D1%91+Kosov%D1%91&rft.aulast=Halili&rft.aufirst=Ernestina&rft.au=Halili%2C%26%2332%3BErnestina&rft.date=2013&rft.place=Tiran%C3%AB&rft_id=https%3A%2F%2Fweb.archive.org%2Fweb%2F20200826022833%2Fhttp%3A%2F%2Fwww.doktoratura.unitir.edu.al%2Fwp-content%2Fuploads%2F2013%2F01%2FDoktoratura-Erenestina-Halili-Fakulteti-i-Histori-Filologjise-Departamenti-i-Letersise-01.pdf&rfr_id=info:sid/en.wikipedia.org:Albanska_knji%C5%BEevnost"><span style="display: none;"> </span></span></li> <li><span class="citation book" id="CITEREFHamiti1995">Hamiti, Sabri (1995) (sq). <i>Letërsia e vjetër shqipe</i>. Prishtinë.</span><span class="Z3988" title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=book&rft.btitle=Let%C3%ABrsia+e+vjet%C3%ABr+shqipe&rft.aulast=Hamiti&rft.aufirst=Sabri&rft.au=Hamiti%2C%26%2332%3BSabri&rft.date=1995&rft.place=Prishtin%C3%AB&rfr_id=info:sid/en.wikipedia.org:Albanska_knji%C5%BEevnost"><span style="display: none;"> </span></span></li> <li><span class="citation book" id="CITEREFHamiti2013">Hamiti, Sabri (2013) (sq). <i>Letërsia moderne shqipe</i>. UET press. <a href="/wiki/International_Standard_Book_Number" class="mw-redirect" title="International Standard Book Number">ISBN</a> <a href="/wiki/Posebno:Tra%C5%BEi_ISBN/978-99956-39-45-7" title="Posebno:Traži ISBN/978-99956-39-45-7">978-99956-39-45-7</a>.</span><span class="Z3988" title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=book&rft.btitle=Let%C3%ABrsia+moderne+shqipe&rft.aulast=Hamiti&rft.aufirst=Sabri&rft.au=Hamiti%2C%26%2332%3BSabri&rft.date=2013&rft.pub=UET+press&rft.isbn=978-99956-39-45-7&rfr_id=info:sid/en.wikipedia.org:Albanska_knji%C5%BEevnost"><span style="display: none;"> </span></span></li> <li><span class="citation book" id="CITEREFHamiti2017">Hamiti, Sabri (2017) (sq). <i>Letërsia 11</i>. Tiranë: Albas. <a href="/wiki/International_Standard_Book_Number" class="mw-redirect" title="International Standard Book Number">ISBN</a> <a href="/wiki/Posebno:Tra%C5%BEi_ISBN/978-9928-02-865-5" title="Posebno:Traži ISBN/978-9928-02-865-5">978-9928-02-865-5</a>.</span><span class="Z3988" title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=book&rft.btitle=Let%C3%ABrsia+11&rft.aulast=Hamiti&rft.aufirst=Sabri&rft.au=Hamiti%2C%26%2332%3BSabri&rft.date=2017&rft.place=Tiran%C3%AB&rft.pub=Albas&rft.isbn=978-9928-02-865-5&rfr_id=info:sid/en.wikipedia.org:Albanska_knji%C5%BEevnost"><span style="display: none;"> </span></span></li> <li><span class="citation book" id="CITEREFKëlmendi1977">Këlmendi, Ahmet (1977). <i>Povijest svjetske književnosti, knj. 2. "Albanska književnost"</i>. Zagreb: Mladost.</span><span class="Z3988" title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=book&rft.btitle=Povijest+svjetske+knji%C5%BEevnosti%2C+knj.+2.+%22Albanska+knji%C5%BEevnost%22&rft.aulast=K%C3%ABlmendi&rft.aufirst=Ahmet&rft.au=K%C3%ABlmendi%2C%26%2332%3BAhmet&rft.date=1977&rft.place=Zagreb&rft.pub=Mladost&rfr_id=info:sid/en.wikipedia.org:Albanska_knji%C5%BEevnost"><span style="display: none;"> </span></span></li> <li><span class="citation Journal" id="CITEREFKrasniqi2019">Krasniqi, Nysret (2019). „A/Z” (sq). <i>Studime: Revistë për studime filologjike, numër 25</i> (Prishtinë: <a href="/wiki/ASHAK" class="mw-redirect" title="ASHAK">ASHAK</a>).</span><span class="Z3988" title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&rft.genre=article&rft.atitle=A%2FZ&rft.jtitle=Studime%3A+Revist%C3%AB+p%C3%ABr+studime+filologjike%2C+num%C3%ABr+25&rft.aulast=Krasniqi&rft.aufirst=Nysret&rft.au=Krasniqi%2C%26%2332%3BNysret&rft.date=2019&rft.place=Prishtin%C3%AB&rft.pub=%5B%5BASHAK%5D%5D&rfr_id=info:sid/en.wikipedia.org:Albanska_knji%C5%BEevnost"><span style="display: none;"> </span></span></li> <li><span class="citation book" id="CITEREFQosja1986">Qosja, Rexhep (1986) (sq). <i>Porosia e madhe: monografi mbi krijimtarinë e Naim Frashërit</i>. Prishtinë: Rilindja.</span><span class="Z3988" title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=book&rft.btitle=Porosia+e+madhe%3A+monografi+mbi+krijimtarin%C3%AB+e+Naim+Frash%C3%ABrit&rft.aulast=Qosja&rft.aufirst=Rexhep&rft.au=Qosja%2C%26%2332%3BRexhep&rft.date=1986&rft.place=Prishtin%C3%AB&rft.pub=Rilindja&rfr_id=info:sid/en.wikipedia.org:Albanska_knji%C5%BEevnost"><span style="display: none;"> </span></span></li> <li><span class="citation book" id="CITEREFShatro2016">Shatro, Bavjola (2016) (en). <i>Between(s) and Beyond(s) in Contemporary Albanian Literature</i>. Cambridge Scholars Publishing. <a href="/wiki/International_Standard_Book_Number" class="mw-redirect" title="International Standard Book Number">ISBN</a> <a href="/wiki/Posebno:Tra%C5%BEi_ISBN/978-1-4438-9997-0" title="Posebno:Traži ISBN/978-1-4438-9997-0">978-1-4438-9997-0</a>.</span><span class="Z3988" title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=book&rft.btitle=Between%28s%29+and+Beyond%28s%29+in+Contemporary+Albanian+Literature&rft.aulast=Shatro&rft.aufirst=Bavjola&rft.au=Shatro%2C%26%2332%3BBavjola&rft.date=2016&rft.pub=Cambridge+Scholars+Publishing&rft.isbn=978-1-4438-9997-0&rfr_id=info:sid/en.wikipedia.org:Albanska_knji%C5%BEevnost"><span style="display: none;"> </span></span></li></ul> <div class="navbox-styles nomobile"><style data-mw-deduplicate="TemplateStyles:r41348688">.mw-parser-output .navbox{box-sizing:border-box;border:1px solid #a2a9b1;width:100%;clear:both;font-size:88%;text-align:center;padding:1px;margin:1em auto 0}.mw-parser-output .navbox .navbox{margin-top:0}.mw-parser-output .navbox+.navbox,.mw-parser-output .navbox+.navbox-styles+.navbox{margin-top:-1px}.mw-parser-output .navbox-inner,.mw-parser-output .navbox-subgroup{width:100%}.mw-parser-output .navbox-group,.mw-parser-output .navbox-title,.mw-parser-output .navbox-abovebelow{padding:0.25em 1em;line-height:1.5em;text-align:center}.mw-parser-output .navbox-group{white-space:nowrap;text-align:right}.mw-parser-output .navbox,.mw-parser-output .navbox-subgroup{background-color:#fdfdfd}.mw-parser-output .navbox-list{line-height:1.5em;border-color:#fdfdfd}.mw-parser-output .navbox-list-with-group{text-align:left;border-left-width:2px;border-left-style:solid}.mw-parser-output tr+tr>.navbox-abovebelow,.mw-parser-output tr+tr>.navbox-group,.mw-parser-output tr+tr>.navbox-image,.mw-parser-output tr+tr>.navbox-list{border-top:2px solid #fdfdfd}.mw-parser-output .navbox-title{background-color:#ccf}.mw-parser-output .navbox-abovebelow,.mw-parser-output .navbox-group,.mw-parser-output .navbox-subgroup .navbox-title{background-color:#ddf}.mw-parser-output .navbox-subgroup .navbox-group,.mw-parser-output .navbox-subgroup .navbox-abovebelow{background-color:#e6e6ff}.mw-parser-output .navbox-even{background-color:#f7f7f7}.mw-parser-output .navbox-odd{background-color:transparent}.mw-parser-output .navbox .hlist td dl,.mw-parser-output .navbox .hlist td ol,.mw-parser-output .navbox .hlist td ul,.mw-parser-output .navbox td.hlist dl,.mw-parser-output .navbox td.hlist ol,.mw-parser-output .navbox td.hlist ul{padding:0.125em 0}.mw-parser-output .navbox .navbar{display:block;font-size:100%}.mw-parser-output .navbox-title .navbar{float:left;text-align:left;margin-right:0.5em}</style></div><div role="navigation" class="navbox" aria-labelledby="Albanska_književnost" style="padding:3px"><table class="nowraplinks hlist mw-collapsible mw-collapsed navbox-inner" style="border-spacing:0;background:transparent;color:inherit"><tbody><tr><th scope="col" class="navbox-title" colspan="2" style="background:#FFA500;color:#000000;box-shadow: inset 1px 1px 0 black, inset -1px -1px 0 black;"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r41556979"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r41556873"><div class="navbar plainlinks hlist navbar-mini"><ul><li class="nv-prikaži"><a href="/wiki/%C5%A0ablon:Albanska_knji%C5%BEevnost" title="Šablon:Albanska književnost"><abbr title="Pogledajte šablon" style="background:#FFA500;color:#000000;box-shadow: inset 1px 1px 0 black, inset -1px -1px 0 black;;;background:none transparent;color:inherit;border:none;box-shadow:none;padding:0;">p</abbr></a></li><li class="nv-razgovor"><a href="/w/index.php?title=Razgovor_o_%C5%A1ablonu:Albanska_knji%C5%BEevnost&action=edit&redlink=1" class="new" title="Razgovor o šablonu:Albanska književnost (stranica ne postoji)"><abbr title="Razgovarajte o šablonu" style="background:#FFA500;color:#000000;box-shadow: inset 1px 1px 0 black, inset -1px -1px 0 black;;;background:none transparent;color:inherit;border:none;box-shadow:none;padding:0;">r</abbr></a></li><li class="nv-uredi"><a class="external text" href="https://sh.wikipedia.org/w/index.php?title=%C5%A0ablon:Albanska_knji%C5%BEevnost&action=edit"><abbr title="Uredite šablon" style="background:#FFA500;color:#000000;box-shadow: inset 1px 1px 0 black, inset -1px -1px 0 black;;;background:none transparent;color:inherit;border:none;box-shadow:none;padding:0;">u</abbr></a></li></ul></div><div id="Albanska_književnost" style="font-size:114%;margin:0 4em"><a class="mw-selflink selflink"><span style="color:black">Albanska književnost</span></a></div></th></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="background:#FFA500;color:#000000;box-shadow: inset 1px 1px 0 black, inset -1px -1px 0 black;;width:1%">15. i 16. stoljeće</th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-odd" style="width:100%;padding:0"><div style="padding:0 0.25em"> <ul><li><i><a href="/wiki/Formula_e_pag%C3%ABzimit" title="Formula e pagëzimit">Formula e pagëzimit</a></i></li> <li><a href="/wiki/Pavle_An%C4%91eo" title="Pavle Anđeo">Pal Engjëlli</a></li> <li><a href="/wiki/Marin_Barleti" title="Marin Barleti">Marin Barleti</a></li> <li><a href="/wiki/Jovan_Gazuli%C4%87" title="Jovan Gazulić">Gjon Gazulli</a></li> <li><a href="/wiki/Ivan_Buzuk" title="Ivan Buzuk">Gjon Buzuku</a></li> <li><i><a href="/wiki/Meshari" title="Meshari">Meshari</a></i></li> <li><a href="/wiki/Lek%C3%AB_Matr%C3%ABnga" title="Lekë Matrënga">Lekë Matrënga</a></li></ul> </div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="background:#FFA500;color:#000000;box-shadow: inset 1px 1px 0 black, inset -1px -1px 0 black;;width:1%">17. i 18. stoljeće</th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-even" style="width:100%;padding:0"><div style="padding:0 0.25em"> <ul><li><a href="/wiki/Petar_Budi" title="Petar Budi">Pjetër Budi</a></li> <li><a href="/wiki/Frang_Bardi" title="Frang Bardi">Frang Bardhi</a></li> <li><a href="/wiki/Petar_Bogdani" title="Petar Bogdani">Pjetër Bogdani</a></li> <li><a href="/wiki/Jul_Variboba" title="Jul Variboba">Jul Variboba</a></li> <li><a href="/wiki/Nezim_Frakulla" title="Nezim Frakulla">Nezim Frakulla</a></li> <li><a href="/wiki/Sulejman_Naibi" title="Sulejman Naibi">Sulejman Naibi</a></li> <li><a href="/wiki/Hasan_Zyko_Kamberi" title="Hasan Zyko Kamberi">Hasan Zyko Kamberi</a></li></ul> </div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="background:#FFA500;color:#000000;box-shadow: inset 1px 1px 0 black, inset -1px -1px 0 black;;width:1%"><a href="/wiki/Albanski_narodni_preporod" title="Albanski narodni preporod">Narodni preporod</a></th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-odd" style="width:100%;padding:0"><div style="padding:0 0.25em"> <ul><li><a href="/wiki/Kostandin_Kristoforidi" title="Kostandin Kristoforidi">Kostandin Kristoforidhi</a></li> <li><a href="/wiki/Teodor_Kavaljoti" title="Teodor Kavaljoti">Teodor Kavalioti</a></li> <li><a href="/wiki/Shahin_Frash%C3%ABri" title="Shahin Frashëri">Shahin Frashëri</a></li> <li><a href="/wiki/Dalip_Frash%C3%ABri" title="Dalip Frashëri">Dalip Frashëri</a></li> <li><a href="/wiki/Jeronim_de_Rada" title="Jeronim de Rada">Jeronim de Rada</a></li> <li><a href="/wiki/Zef_Jubani" title="Zef Jubani">Zef Jubani</a></li> <li><a href="/wiki/Thimi_Mitko" title="Thimi Mitko">Thimi Mitko</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Koto_Xoxhi&action=edit&redlink=1" class="new" title="Koto Xoxhi (stranica ne postoji)">Koto Xoxhi</a></li> <li><a href="/wiki/Naim_Fra%C5%A1eri" title="Naim Frašeri">Naim Frašeri</a></li> <li><a href="/wiki/Gavril_Dara_i_Riu" title="Gavril Dara i Riu">Gavril Dara i Riu</a></li> <li><a href="/wiki/Zef_Skiroi" title="Zef Skiroi">Zef Skiroi</a></li> <li><a href="/wiki/Fran%C3%A7esk_Anton_Santori" title="Françesk Anton Santori">Françesk Anton Santori</a></li> <li><a href="/wiki/Zef_Serembe" title="Zef Serembe">Zef Serembe</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Gjerasim_Qiriazi&action=edit&redlink=1" class="new" title="Gjerasim Qiriazi (stranica ne postoji)">Gjerasim Qiriazi</a></li> <li><a href="/wiki/Vaso-pa%C5%A1a" title="Vaso-paša">Pashko Vasa</a></li></ul> </div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="background:#FFA500;color:#000000;box-shadow: inset 1px 1px 0 black, inset -1px -1px 0 black;;width:1%">Kasni preporod i stvaranje države</th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-even" style="width:100%;padding:0"><div style="padding:0 0.25em"> <ul><li><a href="/wiki/Filip_Shiroka" title="Filip Shiroka">Filip Shiroka</a></li> <li><a href="/wiki/Sami_Frash%C3%ABri" title="Sami Frashëri">Sami Frashëri</a></li> <li><a href="/wiki/Ndoc_Nikaj" title="Ndoc Nikaj">Ndoc Nikaj</a></li> <li><a href="/wiki/Ndre_Mjeda" title="Ndre Mjeda">Ndre Mjeda</a></li> <li><a href="/wiki/Andon_Zako_%C3%87ajupi" title="Andon Zako Çajupi">Andon Zako Çajupi</a></li> <li><a href="/wiki/Luigj_Gurakuqi" title="Luigj Gurakuqi">Luigj Gurakuqi</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Leonardo_de_Martino&action=edit&redlink=1" class="new" title="Leonardo de Martino (stranica ne postoji)">Leonardo de Martino</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Pashko_Babi&action=edit&redlink=1" class="new" title="Pashko Babi (stranica ne postoji)">Pashko Babi</a></li> <li><a href="/wiki/Aleks_Stavri_Drenova" title="Aleks Stavri Drenova">Aleks Stavri Drenova</a></li> <li><a href="/wiki/Petro_Nini_Luarasi" title="Petro Nini Luarasi">Petro Nini Luarasi</a></li> <li><a href="/wiki/Risto_Siliqi" title="Risto Siliqi">Risto Siliqi</a></li> <li><a href="/wiki/Mihal_Grameno" title="Mihal Grameno">Mihal Grameno</a></li></ul> </div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="background:#FFA500;color:#000000;box-shadow: inset 1px 1px 0 black, inset -1px -1px 0 black;;width:1%">Neovisnost i modernistički nagoni</th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-odd" style="width:100%;padding:0"><div style="padding:0 0.25em"> <ul><li><a href="/wiki/Foqion_Postoli" title="Foqion Postoli">Foqion Postoli</a></li> <li><a href="/wiki/Gjergj_Fishta" title="Gjergj Fishta">Gjergj Fishta</a></li> <li><a href="/wiki/%D0%A4%D0%B0%D0%BD_%D0%A1._%D0%9D%D0%BE%D0%BB%D0%B8" class="mw-redirect" title="Фан С. Ноли">Theofan Stilian Noli</a></li> <li><a href="/wiki/Millosh_Gjergj_Nikolla" title="Millosh Gjergj Nikolla">Millosh Gjergj Nikolla</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Kristo_Floqi&action=edit&redlink=1" class="new" title="Kristo Floqi (stranica ne postoji)">Kristo Floqi</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Vin%C3%A7ens_Prennushi&action=edit&redlink=1" class="new" title="Vinçens Prennushi (stranica ne postoji)">Vinçens Prennushi</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Ndre_Zadeja&action=edit&redlink=1" class="new" title="Ndre Zadeja (stranica ne postoji)">Ndre Zadeja</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Ilo_Mitk%C3%AB_Qafzezi&action=edit&redlink=1" class="new" title="Ilo Mitkë Qafzezi (stranica ne postoji)">Ilo Mitkë Qafzezi</a></li> <li><a href="/wiki/Haki_St%C3%ABrmilli" title="Haki Stërmilli">Haki Stërmilli</a></li> <li><a href="/wiki/Lasgush_Poradeci" title="Lasgush Poradeci">Lasgush Poradeci</a></li> <li><a href="/wiki/Faik_Konica" title="Faik Konica">Faik Konica</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Et%27hem_Haxhiademi&action=edit&redlink=1" class="new" title="Et'hem Haxhiademi (stranica ne postoji)">Et'hem Haxhiademi</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Shefki_Hysa&action=edit&redlink=1" class="new" title="Shefki Hysa (stranica ne postoji)">Shefki Hysa</a></li></ul> </div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="background:#FFA500;color:#000000;box-shadow: inset 1px 1px 0 black, inset -1px -1px 0 black;;width:1%">Socijalističko doba</th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-even" style="width:100%;padding:0"><div style="padding:0 0.25em"> <ul><li><a href="/wiki/Zef_Zorba" title="Zef Zorba">Zef Zorba</a></li> <li><a href="/wiki/Primo_Shllaku" title="Primo Shllaku">Primo Shllaku</a></li> <li><a href="/wiki/Dhimit%C3%ABr_Shuteriqi" title="Dhimitër Shuteriqi">Dhimitër Shuteriqi</a></li> <li><a href="/wiki/Shefqet_Musaraj" title="Shefqet Musaraj">Shefqet Musaraj</a></li> <li><a href="/wiki/Sterjo_Spasse" title="Sterjo Spasse">Sterjo Spasse</a></li> <li><a href="/wiki/Petraq_Zoto" title="Petraq Zoto">Petraq Zoto</a></li> <li><a href="/wiki/Petro_Marko" title="Petro Marko">Petro Marko</a></li> <li><a href="/wiki/Sejfulla_Mal%C3%ABshova" title="Sejfulla Malëshova">Sejfulla Malëshova</a></li> <li><a href="/wiki/Fatmir_Gjata" title="Fatmir Gjata">Fatmir Gjata</a></li> <li><a href="/wiki/Kol%C3%AB_Jakova" title="Kolë Jakova">Kolë Jakova</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Musine_Kokalari&action=edit&redlink=1" class="new" title="Musine Kokalari (stranica ne postoji)">Musine Kokalari</a></li> <li><a href="/wiki/Llazar_Siliqi" title="Llazar Siliqi">Llazar Siliqi</a></li> <li><a href="/wiki/Jakov_Xoxa" title="Jakov Xoxa">Jakov Xoxa</a></li> <li><a href="/wiki/Ismail_Kadare" title="Ismail Kadare">Ismail Kadare</a></li> <li><a href="/wiki/Drit%C3%ABro_Agolli" title="Dritëro Agolli">Dritëro Agolli</a></li> <li><a href="/wiki/Dhimit%C3%ABr_Xhuvani" title="Dhimitër Xhuvani">Dhimitër Xhuvani</a></li> <li><a href="/wiki/Ali_Abdihoxha" title="Ali Abdihoxha">Ali Abdihoxha</a></li> <li><a href="/wiki/Esad_Mekuli" title="Esad Mekuli">Esad Mekuli</a></li> <li><a href="/wiki/Fatos_Arapi" title="Fatos Arapi">Fatos Arapi</a></li> <li><a href="/wiki/Ali_Podrimja" title="Ali Podrimja">Ali Podrimja</a></li> <li><a href="/wiki/Kas%C3%ABm_Trebeshina" title="Kasëm Trebeshina">Kasëm Trebeshina</a></li> <li><a href="/wiki/Sinan_Hasani" title="Sinan Hasani">Sinan Hasani</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Mirko_Gashi&action=edit&redlink=1" class="new" title="Mirko Gashi (stranica ne postoji)">Mirko Gashi</a></li> <li><a href="/wiki/Azem_Shkreli" title="Azem Shkreli">Azem Shkreli</a></li> <li><a href="/wiki/Martin_Camaj" title="Martin Camaj">Martin Camaj</a></li> <li><a href="/wiki/Adem_Dema%C3%A7i" title="Adem Demaçi">Adem Demaçi</a></li> <li><a href="/wiki/Anton_Pashku" title="Anton Pashku">Anton Pashku</a></li> <li><a href="/wiki/Musa_Ramadani" title="Musa Ramadani">Musa Ramadani</a></li> <li><a href="/wiki/Sabri_Hamiti" title="Sabri Hamiti">Sabri Hamiti</a></li> <li><a href="/wiki/Eqrem_Basha" title="Eqrem Basha">Eqrem Basha</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Teki_Dervishi&action=edit&redlink=1" class="new" title="Teki Dervishi (stranica ne postoji)">Teki Dervishi</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Rexhep_Qosja&action=edit&redlink=1" class="new" title="Rexhep Qosja (stranica ne postoji)">Rexhep Qosja</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Beqir_Musliu&action=edit&redlink=1" class="new" title="Beqir Musliu (stranica ne postoji)">Beqir Musliu</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Zejnullah_Rrahmani&action=edit&redlink=1" class="new" title="Zejnullah Rrahmani (stranica ne postoji)">Zejnullah Rrahmani</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Mehmet_Kraja&action=edit&redlink=1" class="new" title="Mehmet Kraja (stranica ne postoji)">Mehmet Kraja</a></li></ul> </div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="background:#FFA500;color:#000000;box-shadow: inset 1px 1px 0 black, inset -1px -1px 0 black;;width:1%">Poslije Berlinskog zida i 21. vijek</th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-odd" style="width:100%;padding:0"><div style="padding:0 0.25em"> <ul><li><a href="/wiki/Ridvan_Dibra" title="Ridvan Dibra">Ridvan Dibra</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Besnik_Mustafaj&action=edit&redlink=1" class="new" title="Besnik Mustafaj (stranica ne postoji)">Besnik Mustafaj</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Kolec_Traboini&action=edit&redlink=1" class="new" title="Kolec Traboini (stranica ne postoji)">Kolec Traboini</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Bashkim_Shehu_(pisac)&action=edit&redlink=1" class="new" title="Bashkim Shehu (pisac) (stranica ne postoji)">Bashkim Shehu</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Beqe%CD%8F%CC%88_Cufaj&action=edit&redlink=1" class="new" title="Beqe͏̈ Cufaj (stranica ne postoji)">Beqe͏̈ Cufaj</a></li> <li><a href="/wiki/Luljeta_Lleshanaku" title="Luljeta Lleshanaku">Luljeta Lleshanaku</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Leon_Qafzezi&action=edit&redlink=1" class="new" title="Leon Qafzezi (stranica ne postoji)">Leon Qafzezi</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Fatos_Kongoli&action=edit&redlink=1" class="new" title="Fatos Kongoli (stranica ne postoji)">Fatos Kongoli</a></li> <li><a href="/wiki/Ben_Blushi" title="Ben Blushi">Ben Blushi</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Entela_Kasi&action=edit&redlink=1" class="new" title="Entela Kasi (stranica ne postoji)">Entela Kasi</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Ornela_Vorpsi&action=edit&redlink=1" class="new" title="Ornela Vorpsi (stranica ne postoji)">Ornela Vorpsi</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Jeton_Neziraj&action=edit&redlink=1" class="new" title="Jeton Neziraj (stranica ne postoji)">Jeton Neziraj</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Migjen_Kelmendi&action=edit&redlink=1" class="new" title="Migjen Kelmendi (stranica ne postoji)">Migjen Kelmendi</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Fatos_Lubonja&action=edit&redlink=1" class="new" title="Fatos Lubonja (stranica ne postoji)">Fatos Lubonja</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Sabit_Rrustemi&action=edit&redlink=1" class="new" title="Sabit Rrustemi (stranica ne postoji)">Sabit Rrustemi</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=G%C3%ABzim_Hajdari&action=edit&redlink=1" class="new" title="Gëzim Hajdari (stranica ne postoji)">Gëzim Hajdari</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Arian_Leka&action=edit&redlink=1" class="new" title="Arian Leka (stranica ne postoji)">Arian Leka</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Flutura_A%C3%A7ka&action=edit&redlink=1" class="new" title="Flutura Açka (stranica ne postoji)">Flutura Açka</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Rudi_Erebara&action=edit&redlink=1" class="new" title="Rudi Erebara (stranica ne postoji)">Rudi Erebara</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Ledia_Dushi&action=edit&redlink=1" class="new" title="Ledia Dushi (stranica ne postoji)">Ledia Dushi</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Elvis_Malaj&action=edit&redlink=1" class="new" title="Elvis Malaj (stranica ne postoji)">Elvis Malaj</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Lindita_Ahmeti&action=edit&redlink=1" class="new" title="Lindita Ahmeti (stranica ne postoji)">Lindita Ahmeti</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Mimoza_Ahmeti&action=edit&redlink=1" class="new" title="Mimoza Ahmeti (stranica ne postoji)">Mimoza Ahmeti</a></li></ul> </div></td></tr></tbody></table></div> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Vanjske_veze">Vanjske veze</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Albanska_knji%C5%BEevnost&veaction=edit&section=17" title="Uredi odjeljak Vanjske veze" class="mw-editsection-visualeditor"><span>uredi</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Albanska_knji%C5%BEevnost&action=edit&section=17" title="Uredi kôd odjeljka Vanjske veze"><span>uredi kod</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <ul><li class="mw-empty-elt"></li> <li><span typeof="mw:File"><a href="https://commons.wikimedia.org/wiki/Literature_of_Albania" title="Literature of Albania"><img alt="" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/4a/Commons-logo.svg/12px-Commons-logo.svg.png" decoding="async" width="12" height="16" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/4a/Commons-logo.svg/18px-Commons-logo.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/4a/Commons-logo.svg/24px-Commons-logo.svg.png 2x" data-file-width="1024" data-file-height="1376" /></a></span> <a href="https://commons.wikimedia.org/wiki/Main_page" class="extiw" title="commons:Main page">Wikimedia Commons</a> ima još multimedijalnih datoteka vezanih za: <b><i><a href="https://commons.wikimedia.org/wiki/Category:Literature_of_Albania" class="extiw" title="commons:Category:Literature of Albania">Albanska književnost</a></i></b></li> <li><a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.albanianliterature.net/">Pregled albanske književnosti po autorima</a>, Robert Elsie <span style="font-family: sans-serif; cursor: help; color: var(--color-subtle, #54595d);" title="engleski jezik">(<kbd>en</kbd>)</span></li></ul> <div class="navbox-styles nomobile"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r41348688"></div><div role="navigation" class="navbox" aria-labelledby="Normativna_kontrola_frameless_&#124;text-top_&#124;10px_&#124;alt=Uredi_na_Wikidati_&#124;link=https&#58;//www.wikidata.org/wiki/Q1051868#&#124;Uredi_na_Wikidati" style="padding:3px"><table class="nowraplinks hlist navbox-inner" style="border-spacing:0;background:transparent;color:inherit"><tbody><tr><th id="Normativna_kontrola_frameless_&#124;text-top_&#124;10px_&#124;alt=Uredi_na_Wikidati_&#124;link=https&#58;//www.wikidata.org/wiki/Q1051868#&#124;Uredi_na_Wikidati" scope="row" class="navbox-group" style="width:1%"><a href="/wiki/Pomo%C4%87:Normativna_kontrola" title="Pomoć:Normativna kontrola">Normativna kontrola</a> <span class="noprint"><span class="mw-valign-text-top" typeof="mw:File/Frameless"><a href="https://www.wikidata.org/wiki/Q1051868#" title="Uredi na Wikidati"><img alt="Uredi na Wikidati" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/8/8a/OOjs_UI_icon_edit-ltr-progressive.svg/10px-OOjs_UI_icon_edit-ltr-progressive.svg.png" decoding="async" width="10" height="10" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/8/8a/OOjs_UI_icon_edit-ltr-progressive.svg/15px-OOjs_UI_icon_edit-ltr-progressive.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/8/8a/OOjs_UI_icon_edit-ltr-progressive.svg/20px-OOjs_UI_icon_edit-ltr-progressive.svg.png 2x" data-file-width="20" data-file-height="20" /></a></span></span></th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-odd" style="width:100%;padding:0"><div style="padding:0 0.25em"> <ul><li><a href="/wiki/Library_of_Congress_Control_Number" class="mw-redirect" title="Library of Congress Control Number">LCCN</a>: <span class="uid"><a rel="nofollow" class="external text" href="http://id.loc.gov/authorities/subjects/sh85003199">sh85003199</a></span></li> <li><a href="/wiki/Biblioth%C3%A8que_nationale_de_France" title="Bibliothèque nationale de France">BNF</a>: <span class="uid"><a rel="nofollow" class="external text" href="http://catalogue.bnf.fr/ark:/12148/cb12030847x">cb12030847x</a> <a rel="nofollow" class="external text" href="http://data.bnf.fr/ark:/12148/cb12030847x">(podaci)</a></span></li> <li><a href="/wiki/NKC" title="NKC">NKC</a>: <span class="uid"><a rel="nofollow" class="external text" href="http://aleph.nkp.cz/F/?func=find-c&local_base=aut&ccl_term=ica=ph118338&CON_LNG=ENG">ph118338</a></span></li> <li><a href="/w/index.php?title=Biblioteca_Nacional_de_Espa%C3%B1a&action=edit&redlink=1" class="new" title="Biblioteca Nacional de España (stranica ne postoji)">BNE</a>: <span class="uid"><a rel="nofollow" class="external text" href="http://catalogo.bne.es/uhtbin/authoritybrowse.cgi?action=display&authority_id=XX539715">XX539715</a></span></li></ul> </div></td></tr></tbody></table></div> <p class="mw-empty-elt"> </p> <!-- NewPP limit report Parsed by mw‐web.eqiad.main‐67876799fc‐jn727 Cached time: 20241127160432 Cache expiry: 2592000 Reduced expiry: false Complications: [vary‐revision‐sha1, show‐toc] CPU time usage: 1.190 seconds Real time usage: 1.392 seconds Preprocessor visited node count: 31062/1000000 Post‐expand include size: 204539/2097152 bytes Template argument size: 62133/2097152 bytes Highest expansion depth: 16/100 Expensive parser function count: 0/500 Unstrip recursion depth: 0/20 Unstrip post‐expand size: 99226/5000000 bytes Lua time usage: 0.383/10.000 seconds Lua memory usage: 3860403/52428800 bytes Number of Wikibase entities loaded: 1/400 --> <!-- Transclusion expansion time report (%,ms,calls,template) 100.00% 1079.309 1 -total 30.25% 326.536 1 Šablon:Reflist 29.00% 312.964 40 Šablon:Citation/core 17.94% 193.671 83 Šablon:Sfn 15.22% 164.283 16 Šablon:Cite_web 13.15% 141.983 21 Šablon:Cite_book 11.71% 126.393 1 Šablon:Književnost 11.39% 122.910 1 Šablon:Sidebar 5.69% 61.373 1 Šablon:Izabran 5.34% 57.678 1 Šablon:Glavni/drugo --> <!-- Saved in parser cache with key shwiki:pcache:4665478:|#|:idhash:canonical!sh-latn and timestamp 20241127160432 and revision id 41858107. Rendering was triggered because: page-view --> </div><!--esi <esi:include src="/esitest-fa8a495983347898/content" /> --><noscript><img src="https://login.wikimedia.org/wiki/Special:CentralAutoLogin/start?type=1x1" alt="" width="1" height="1" style="border: none; position: absolute;"></noscript> <div class="printfooter" data-nosnippet="" lang="sh-Latn" dir="ltr">Izvor: <a dir="ltr" href="https://sh.wikipedia.org/w/index.php?title=Albanska_književnost&oldid=41858107">https://sh.wikipedia.org/w/index.php?title=Albanska_književnost&oldid=41858107</a></div></div> <div id="catlinks" class="catlinks" data-mw="interface"><div id="mw-normal-catlinks" class="mw-normal-catlinks"><a href="/wiki/Posebno:Kategorije" title="Posebno:Kategorije">Kategorije</a>: <ul><li><a href="/wiki/Kategorija:Albanska_knji%C5%BEevnost" title="Kategorija:Albanska književnost">Albanska književnost</a></li><li><a href="/wiki/Kategorija:Knji%C5%BEevnost_po_dr%C5%BEavama" title="Kategorija:Književnost po državama">Književnost po državama</a></li></ul></div><div id="mw-hidden-catlinks" class="mw-hidden-catlinks mw-hidden-cats-hidden">Sakrivene kategorije: <ul><li><a href="/wiki/Kategorija:Harv_and_Sfn_multiple-target_errors" title="Kategorija:Harv and Sfn multiple-target errors">Harv and Sfn multiple-target errors</a></li><li><a href="/wiki/Kategorija:Webarchive_template_wayback_links" title="Kategorija:Webarchive template wayback links">Webarchive template wayback links</a></li><li><a href="/wiki/Kategorija:Harv_and_Sfn_no-target_errors" title="Kategorija:Harv and Sfn no-target errors">Harv and Sfn no-target errors</a></li><li><a href="/wiki/Kategorija:Wikipedijini_%C4%8Dlanci_sa_LCCN_identifikatorima" title="Kategorija:Wikipedijini članci sa LCCN identifikatorima">Wikipedijini članci sa LCCN identifikatorima</a></li><li><a href="/wiki/Kategorija:Wikipedijini_%C4%8Dlanci_sa_BNF_identifikatorima" title="Kategorija:Wikipedijini članci sa BNF identifikatorima">Wikipedijini članci sa BNF identifikatorima</a></li><li><a href="/wiki/Kategorija:Istaknuti_%C4%8Dlanci" title="Kategorija:Istaknuti članci">Istaknuti članci</a></li></ul></div></div> </div> </main> </div> <div class="mw-footer-container"> <footer id="footer" class="mw-footer" lang="sh-Latn" dir="ltr"> <ul id="footer-info"> <li id="footer-info-lastmod"> Ova stranica je posljednji put izmijenjena 31. marta 2024. u 06:32.</li> <li id="footer-info-copyright">Tekst je dostupan pod licencom <a rel="nofollow" class="external text" href="https://creativecommons.org/licenses/by-sa/4.0/deed.en">Creative Commons Attribution-ShareAlike</a>; mogu se primijeniti i dodatni uslovi. Za više informacija pogledajte <a class="external text" href="https://foundation.wikimedia.org/wiki/Special:MyLanguage/Policy:Terms_of_Use">Uslove korištenja</a>.</li> </ul> <ul id="footer-places"> <li id="footer-places-privacy"><a href="https://foundation.wikimedia.org/wiki/Special:MyLanguage/Policy:Privacy_policy">Pravila o privatnosti</a></li> <li id="footer-places-about"><a href="/wiki/Wikipedija:O_projektu">O projektu</a></li> <li id="footer-places-disclaimers"><a href="/wiki/Wikipedija:Op%C4%87e_odricanje_odgovornosti">Odricanje odgovornosti</a></li> <li id="footer-places-wm-codeofconduct"><a href="https://foundation.wikimedia.org/wiki/Special:MyLanguage/Policy:Universal_Code_of_Conduct">Kodeks ponašanja</a></li> <li id="footer-places-developers"><a href="https://developer.wikimedia.org">Programeri</a></li> <li id="footer-places-statslink"><a href="https://stats.wikimedia.org/#/sh.wikipedia.org">Statistika</a></li> <li id="footer-places-cookiestatement"><a href="https://foundation.wikimedia.org/wiki/Special:MyLanguage/Policy:Cookie_statement">Izjava o kolačićima</a></li> <li id="footer-places-mobileview"><a href="//sh.m.wikipedia.org/w/index.php?title=Albanska_knji%C5%BEevnost&mobileaction=toggle_view_mobile" class="noprint stopMobileRedirectToggle">Mobilni prikaz</a></li> </ul> <ul id="footer-icons" class="noprint"> <li id="footer-copyrightico"><a href="https://wikimediafoundation.org/" class="cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--size-large cdx-button--fake-button--enabled"><img src="/static/images/footer/wikimedia-button.svg" width="84" height="29" alt="Wikimedia Foundation" loading="lazy"></a></li> <li id="footer-poweredbyico"><a href="https://www.mediawiki.org/" class="cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--size-large cdx-button--fake-button--enabled"><img src="/w/resources/assets/poweredby_mediawiki.svg" alt="Powered by MediaWiki" width="88" height="31" loading="lazy"></a></li> </ul> </footer> </div> </div> </div> <div class="vector-settings" id="p-dock-bottom"> <ul></ul> </div><script>(RLQ=window.RLQ||[]).push(function(){mw.config.set({"wgHostname":"mw-web.codfw.main-74cc59cb9d-lqjvl","wgBackendResponseTime":191,"wgPageParseReport":{"limitreport":{"cputime":"1.190","walltime":"1.392","ppvisitednodes":{"value":31062,"limit":1000000},"postexpandincludesize":{"value":204539,"limit":2097152},"templateargumentsize":{"value":62133,"limit":2097152},"expansiondepth":{"value":16,"limit":100},"expensivefunctioncount":{"value":0,"limit":500},"unstrip-depth":{"value":0,"limit":20},"unstrip-size":{"value":99226,"limit":5000000},"entityaccesscount":{"value":1,"limit":400},"timingprofile":["100.00% 1079.309 1 -total"," 30.25% 326.536 1 Šablon:Reflist"," 29.00% 312.964 40 Šablon:Citation/core"," 17.94% 193.671 83 Šablon:Sfn"," 15.22% 164.283 16 Šablon:Cite_web"," 13.15% 141.983 21 Šablon:Cite_book"," 11.71% 126.393 1 Šablon:Književnost"," 11.39% 122.910 1 Šablon:Sidebar"," 5.69% 61.373 1 Šablon:Izabran"," 5.34% 57.678 1 Šablon:Glavni/drugo"]},"scribunto":{"limitreport-timeusage":{"value":"0.383","limit":"10.000"},"limitreport-memusage":{"value":3860403,"limit":52428800},"limitreport-logs":"anchor_id_list = table#1 {\n [\"CITEREFAkademia_e_Shkencave_e_Shqipërisë2002\"] = 1,\n [\"CITEREFAliu2012\"] = 1,\n [\"CITEREFAnamaliPrifti2002\"] = 1,\n [\"CITEREFApolloni2012\"] = 1,\n [\"CITEREFBerishaj2020\"] = 1,\n [\"CITEREFBrahaj2017\"] = 1,\n [\"CITEREFElsie\"] = 1,\n [\"CITEREFElsie1995\"] = 1,\n [\"CITEREFElsie2005\"] = 2,\n [\"CITEREFElsie2010a\"] = 1,\n [\"CITEREFElsie2010b\"] = 1,\n [\"CITEREFFundacion_Princessa_de_Asturias2009\"] = 1,\n [\"CITEREFHalili2013\"] = 1,\n [\"CITEREFHamiti1995\"] = 1,\n [\"CITEREFHamiti2013\"] = 1,\n [\"CITEREFHamiti2017\"] = 1,\n [\"CITEREFHamitiMarashiIsufaj2018\"] = 1,\n [\"CITEREFKrasniqi2019\"] = 1,\n [\"CITEREFKëlmendi1977\"] = 1,\n [\"CITEREFPeirce1993\"] = 1,\n [\"CITEREFPipa2014\"] = 1,\n [\"CITEREFQosja1986\"] = 1,\n [\"CITEREFRobert_Elsie\"] = 2,\n [\"CITEREFRrahman_Paçarizi_–_AAB_University\"] = 1,\n [\"CITEREFRubin2001\"] = 1,\n [\"CITEREFShatro2016\"] = 1,\n [\"CITEREFStavro_Skendi2015\"] = 1,\n [\"CITEREFΕυστάθιος1989\"] = 1,\n [\"banham\"] = 1,\n [\"bihiku\"] = 1,\n}\ntemplate_list = table#1 {\n [\"Albanska književnost\"] = 1,\n [\"Citation\"] = 1,\n [\"Cite book\"] = 21,\n [\"Cite journal\"] = 2,\n [\"Cite web\"] = 16,\n [\"Commonscat-inline\"] = 1,\n [\"En\"] = 1,\n [\"Harvnb\"] = 22,\n [\"Izabran\"] = 1,\n [\"Izdvojeni citat\"] = 1,\n [\"Jez-alb\"] = 4,\n [\"Jez-fra\"] = 1,\n [\"Jez-ita\"] = 1,\n [\"Književnost\"] = 1,\n [\"Main\"] = 3,\n [\"Normativna kontrola\"] = 1,\n [\"Reflist\"] = 1,\n [\"See also\"] = 1,\n [\"Sfn\"] = 83,\n [\"Webarchive\"] = 1,\n}\narticle_whitelist = table#1 {\n}\n"},"cachereport":{"origin":"mw-web.eqiad.main-67876799fc-jn727","timestamp":"20241127160432","ttl":2592000,"transientcontent":false}}});});</script> <script type="application/ld+json">{"@context":"https:\/\/schema.org","@type":"Article","name":"Albanska knji\u017eevnost","url":"https:\/\/sh.wikipedia.org\/wiki\/Albanska_knji%C5%BEevnost","sameAs":"http:\/\/www.wikidata.org\/entity\/Q1051868","mainEntity":"http:\/\/www.wikidata.org\/entity\/Q1051868","author":{"@type":"Organization","name":"Doprinositelji Wikimedijinim projektima"},"publisher":{"@type":"Organization","name":"Wikimedia Foundation, Inc.","logo":{"@type":"ImageObject","url":"https:\/\/www.wikimedia.org\/static\/images\/wmf-hor-googpub.png"}},"datePublished":"2021-03-23T17:53:33Z","dateModified":"2024-03-31T05:32:54Z","image":"https:\/\/upload.wikimedia.org\/wikipedia\/commons\/8\/87\/Old_book_bindings.jpg"}</script> </body> </html>