CINXE.COM

Lingua proto-slava - Wikipedia

<!DOCTYPE html> <html class="client-nojs vector-feature-language-in-header-enabled vector-feature-language-in-main-page-header-disabled vector-feature-page-tools-pinned-disabled vector-feature-toc-pinned-clientpref-1 vector-feature-main-menu-pinned-disabled vector-feature-limited-width-clientpref-1 vector-feature-limited-width-content-enabled vector-feature-custom-font-size-clientpref-1 vector-feature-appearance-pinned-clientpref-1 vector-feature-night-mode-enabled skin-theme-clientpref-day vector-sticky-header-enabled vector-toc-available" lang="it" dir="ltr"> <head> <meta charset="UTF-8"> <title>Lingua proto-slava - Wikipedia</title> <script>(function(){var className="client-js vector-feature-language-in-header-enabled vector-feature-language-in-main-page-header-disabled vector-feature-page-tools-pinned-disabled vector-feature-toc-pinned-clientpref-1 vector-feature-main-menu-pinned-disabled vector-feature-limited-width-clientpref-1 vector-feature-limited-width-content-enabled vector-feature-custom-font-size-clientpref-1 vector-feature-appearance-pinned-clientpref-1 vector-feature-night-mode-enabled skin-theme-clientpref-day vector-sticky-header-enabled vector-toc-available";var cookie=document.cookie.match(/(?:^|; )itwikimwclientpreferences=([^;]+)/);if(cookie){cookie[1].split('%2C').forEach(function(pref){className=className.replace(new RegExp('(^| )'+pref.replace(/-clientpref-\w+$|[^\w-]+/g,'')+'-clientpref-\\w+( |$)'),'$1'+pref+'$2');});}document.documentElement.className=className;}());RLCONF={"wgBreakFrames":false,"wgSeparatorTransformTable":[",\t."," \t,"],"wgDigitTransformTable":["",""],"wgDefaultDateFormat":"dmy", "wgMonthNames":["","gennaio","febbraio","marzo","aprile","maggio","giugno","luglio","agosto","settembre","ottobre","novembre","dicembre"],"wgRequestId":"d1e30fd9-b044-4a83-a6b6-dbffd4fc5517","wgCanonicalNamespace":"","wgCanonicalSpecialPageName":false,"wgNamespaceNumber":0,"wgPageName":"Lingua_proto-slava","wgTitle":"Lingua proto-slava","wgCurRevisionId":142287889,"wgRevisionId":142287889,"wgArticleId":456890,"wgIsArticle":true,"wgIsRedirect":false,"wgAction":"view","wgUserName":null,"wgUserGroups":["*"],"wgCategories":["Contestualizzare fonti - lingue","Contestualizzare fonti - luglio 2013","Voci con codice LCCN","Voci con codice GND","Voci con codice J9U","Voci non biografiche con codici di controllo di autorità","Pagine che utilizzano collegamenti magici ISBN","Lingue slave","Lingue estinte","Protolingue"],"wgPageViewLanguage":"it","wgPageContentLanguage":"it","wgPageContentModel":"wikitext","wgRelevantPageName":"Lingua_proto-slava","wgRelevantArticleId":456890, "wgIsProbablyEditable":true,"wgRelevantPageIsProbablyEditable":true,"wgRestrictionEdit":[],"wgRestrictionMove":[],"wgNoticeProject":"wikipedia","wgCiteReferencePreviewsActive":false,"wgMediaViewerOnClick":true,"wgMediaViewerEnabledByDefault":true,"wgPopupsFlags":0,"wgVisualEditor":{"pageLanguageCode":"it","pageLanguageDir":"ltr","pageVariantFallbacks":"it"},"wgMFDisplayWikibaseDescriptions":{"search":true,"watchlist":true,"tagline":true,"nearby":true},"wgWMESchemaEditAttemptStepOversample":false,"wgWMEPageLength":40000,"wgEditSubmitButtonLabelPublish":true,"wgULSPosition":"interlanguage","wgULSisCompactLinksEnabled":false,"wgVector2022LanguageInHeader":true,"wgULSisLanguageSelectorEmpty":false,"wgWikibaseItemId":"Q747537","wgCheckUserClientHintsHeadersJsApi":["brands","architecture","bitness","fullVersionList","mobile","model","platform","platformVersion"],"GEHomepageSuggestedEditsEnableTopics":true,"wgGETopicsMatchModeEnabled":false,"wgGEStructuredTaskRejectionReasonTextInputEnabled": false,"wgGELevelingUpEnabledForUser":false};RLSTATE={"ext.globalCssJs.user.styles":"ready","site.styles":"ready","user.styles":"ready","ext.globalCssJs.user":"ready","user":"ready","user.options":"loading","ext.cite.styles":"ready","skins.vector.search.codex.styles":"ready","skins.vector.styles":"ready","skins.vector.icons":"ready","jquery.makeCollapsible.styles":"ready","ext.wikimediamessages.styles":"ready","ext.visualEditor.desktopArticleTarget.noscript":"ready","ext.uls.interlanguage":"ready","wikibase.client.init":"ready","ext.wikimediaBadges":"ready"};RLPAGEMODULES=["ext.cite.ux-enhancements","mediawiki.page.media","site","mediawiki.page.ready","jquery.makeCollapsible","mediawiki.toc","skins.vector.js","ext.centralNotice.geoIP","ext.centralNotice.startUp","ext.gadget.MainPageWikiList","ext.gadget.stru-commonsupload","ext.gadget.HiddenCat","ext.gadget.ReferenceTooltips","ext.gadget.TitoloErrato","ext.gadget.NewSection","ext.gadget.RichiediRevisioneBozza","ext.urlShortener.toolbar" ,"ext.centralauth.centralautologin","mmv.bootstrap","ext.popups","ext.visualEditor.desktopArticleTarget.init","ext.visualEditor.targetLoader","ext.echo.centralauth","ext.eventLogging","ext.wikimediaEvents","ext.navigationTiming","ext.uls.interface","ext.cx.eventlogging.campaigns","ext.cx.uls.quick.actions","wikibase.client.vector-2022","ext.checkUser.clientHints","ext.growthExperiments.SuggestedEditSession"];</script> <script>(RLQ=window.RLQ||[]).push(function(){mw.loader.impl(function(){return["user.options@12s5i",function($,jQuery,require,module){mw.user.tokens.set({"patrolToken":"+\\","watchToken":"+\\","csrfToken":"+\\"}); }];});});</script> <link rel="stylesheet" href="/w/load.php?lang=it&amp;modules=ext.cite.styles%7Cext.uls.interlanguage%7Cext.visualEditor.desktopArticleTarget.noscript%7Cext.wikimediaBadges%7Cext.wikimediamessages.styles%7Cjquery.makeCollapsible.styles%7Cskins.vector.icons%2Cstyles%7Cskins.vector.search.codex.styles%7Cwikibase.client.init&amp;only=styles&amp;skin=vector-2022"> <script async="" src="/w/load.php?lang=it&amp;modules=startup&amp;only=scripts&amp;raw=1&amp;skin=vector-2022"></script> <meta name="ResourceLoaderDynamicStyles" content=""> <link rel="stylesheet" href="/w/load.php?lang=it&amp;modules=site.styles&amp;only=styles&amp;skin=vector-2022"> <meta name="generator" content="MediaWiki 1.44.0-wmf.16"> <meta name="referrer" content="origin"> <meta name="referrer" content="origin-when-cross-origin"> <meta name="robots" content="max-image-preview:standard"> <meta name="format-detection" content="telephone=no"> <meta name="viewport" content="width=1120"> <meta property="og:title" content="Lingua proto-slava - Wikipedia"> <meta property="og:type" content="website"> <link rel="preconnect" href="//upload.wikimedia.org"> <link rel="alternate" media="only screen and (max-width: 640px)" href="//it.m.wikipedia.org/wiki/Lingua_proto-slava"> <link rel="alternate" type="application/x-wiki" title="Modifica" href="/w/index.php?title=Lingua_proto-slava&amp;action=edit"> <link rel="apple-touch-icon" href="/static/apple-touch/wikipedia.png"> <link rel="icon" href="/static/favicon/wikipedia.ico"> <link rel="search" type="application/opensearchdescription+xml" href="/w/rest.php/v1/search" title="Wikipedia (it)"> <link rel="EditURI" type="application/rsd+xml" href="//it.wikipedia.org/w/api.php?action=rsd"> <link rel="canonical" href="https://it.wikipedia.org/wiki/Lingua_proto-slava"> <link rel="license" href="https://creativecommons.org/licenses/by-sa/4.0/deed.it"> <link rel="alternate" type="application/atom+xml" title="Feed Atom di Wikipedia" href="/w/index.php?title=Speciale:UltimeModifiche&amp;feed=atom"> <link rel="dns-prefetch" href="//meta.wikimedia.org" /> <link rel="dns-prefetch" href="login.wikimedia.org"> </head> <body class="skin--responsive skin-vector skin-vector-search-vue mediawiki ltr sitedir-ltr mw-hide-empty-elt ns-0 ns-subject mw-editable page-Lingua_proto-slava rootpage-Lingua_proto-slava skin-vector-2022 action-view"><a class="mw-jump-link" href="#bodyContent">Vai al contenuto</a> <div class="vector-header-container"> <header class="vector-header mw-header"> <div class="vector-header-start"> <nav class="vector-main-menu-landmark" aria-label="Sito"> <div id="vector-main-menu-dropdown" class="vector-dropdown vector-main-menu-dropdown vector-button-flush-left vector-button-flush-right" title="Menu principale" > <input type="checkbox" id="vector-main-menu-dropdown-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-main-menu-dropdown" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="Menu principale" > <label id="vector-main-menu-dropdown-label" for="vector-main-menu-dropdown-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only " aria-hidden="true" ><span class="vector-icon mw-ui-icon-menu mw-ui-icon-wikimedia-menu"></span> <span class="vector-dropdown-label-text">Menu principale</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="vector-main-menu-unpinned-container" class="vector-unpinned-container"> <div id="vector-main-menu" class="vector-main-menu vector-pinnable-element"> <div class="vector-pinnable-header vector-main-menu-pinnable-header vector-pinnable-header-unpinned" data-feature-name="main-menu-pinned" data-pinnable-element-id="vector-main-menu" data-pinned-container-id="vector-main-menu-pinned-container" data-unpinned-container-id="vector-main-menu-unpinned-container" > <div class="vector-pinnable-header-label">Menu principale</div> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-pin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-main-menu.pin">sposta nella barra laterale</button> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-unpin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-main-menu.unpin">nascondi</button> </div> <div id="p-navigation" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-navigation" > <div class="vector-menu-heading"> Navigazione </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="n-mainpage-description" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Pagina_principale" title="Visita la pagina principale [z]" accesskey="z"><span>Pagina principale</span></a></li><li id="n-recentchanges" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Speciale:UltimeModifiche" title="Elenco delle ultime modifiche del sito [r]" accesskey="r"><span>Ultime modifiche</span></a></li><li id="n-randompage" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Speciale:PaginaCasuale" title="Mostra una pagina a caso [x]" accesskey="x"><span>Una voce a caso</span></a></li><li id="n-nearby-pages-title" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Speciale:NelleVicinanze"><span>Nelle vicinanze</span></a></li><li id="n-vetrina" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Wikipedia:Vetrina"><span>Vetrina</span></a></li><li id="n-help" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Aiuto:Aiuto" title="Pagine di aiuto"><span>Aiuto</span></a></li><li id="n-Sportello-informazioni" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Aiuto:Sportello_informazioni"><span>Sportello informazioni</span></a></li><li id="n-specialpages" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Speciale:PagineSpeciali"><span>Pagine speciali</span></a></li> </ul> </div> </div> <div id="p-Comunità" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-Comunità" > <div class="vector-menu-heading"> Comunità </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="n-portal" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Portale:Comunit%C3%A0" title="Descrizione del progetto, cosa puoi fare, dove trovare le cose"><span>Portale Comunità</span></a></li><li id="n-villagepump" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Wikipedia:Bar"><span>Bar</span></a></li><li id="n-wikipediano" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Wikipedia:Wikipediano"><span>Il Wikipediano</span></a></li><li id="n-contactpage" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Wikipedia:Contatti"><span>Contatti</span></a></li> </ul> </div> </div> </div> </div> </div> </div> </nav> <a href="/wiki/Pagina_principale" class="mw-logo"> <img class="mw-logo-icon" src="/static/images/icons/wikipedia.png" alt="" aria-hidden="true" height="50" width="50"> <span class="mw-logo-container skin-invert"> <img class="mw-logo-wordmark" alt="Wikipedia" src="/static/images/mobile/copyright/wikipedia-wordmark-en.svg" style="width: 7.5em; height: 1.125em;"> <img class="mw-logo-tagline" alt="L&#039;enciclopedia libera" src="/static/images/mobile/copyright/wikipedia-tagline-it.svg" width="120" height="13" style="width: 7.5em; height: 0.8125em;"> </span> </a> </div> <div class="vector-header-end"> <div id="p-search" role="search" class="vector-search-box-vue vector-search-box-collapses vector-search-box-show-thumbnail vector-search-box-auto-expand-width vector-search-box"> <a href="/wiki/Speciale:Ricerca" class="cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only search-toggle" title="Cerca in Wikipedia [f]" accesskey="f"><span class="vector-icon mw-ui-icon-search mw-ui-icon-wikimedia-search"></span> <span>Ricerca</span> </a> <div class="vector-typeahead-search-container"> <div class="cdx-typeahead-search cdx-typeahead-search--show-thumbnail cdx-typeahead-search--auto-expand-width"> <form action="/w/index.php" id="searchform" class="cdx-search-input cdx-search-input--has-end-button"> <div id="simpleSearch" class="cdx-search-input__input-wrapper" data-search-loc="header-moved"> <div class="cdx-text-input cdx-text-input--has-start-icon"> <input class="cdx-text-input__input" type="search" name="search" placeholder="Cerca in Wikipedia" aria-label="Cerca in Wikipedia" autocapitalize="sentences" title="Cerca in Wikipedia [f]" accesskey="f" id="searchInput" > <span class="cdx-text-input__icon cdx-text-input__start-icon"></span> </div> <input type="hidden" name="title" value="Speciale:Ricerca"> </div> <button class="cdx-button cdx-search-input__end-button">Ricerca</button> </form> </div> </div> </div> <nav class="vector-user-links vector-user-links-wide" aria-label="Strumenti personali"> <div class="vector-user-links-main"> <div id="p-vector-user-menu-preferences" class="vector-menu mw-portlet emptyPortlet" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> </ul> </div> </div> <div id="p-vector-user-menu-userpage" class="vector-menu mw-portlet emptyPortlet" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> </ul> </div> </div> <nav class="vector-appearance-landmark" aria-label="Aspetto"> <div id="vector-appearance-dropdown" class="vector-dropdown " title="Modifica la dimensione, la larghezza e il colore del testo" > <input type="checkbox" id="vector-appearance-dropdown-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-appearance-dropdown" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="Aspetto" > <label id="vector-appearance-dropdown-label" for="vector-appearance-dropdown-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only " aria-hidden="true" ><span class="vector-icon mw-ui-icon-appearance mw-ui-icon-wikimedia-appearance"></span> <span class="vector-dropdown-label-text">Aspetto</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="vector-appearance-unpinned-container" class="vector-unpinned-container"> </div> </div> </div> </nav> <div id="p-vector-user-menu-notifications" class="vector-menu mw-portlet emptyPortlet" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> </ul> </div> </div> <div id="p-vector-user-menu-overflow" class="vector-menu mw-portlet" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="pt-sitesupport-2" class="user-links-collapsible-item mw-list-item user-links-collapsible-item"><a data-mw="interface" href="https://donate.wikimedia.org/?wmf_source=donate&amp;wmf_medium=sidebar&amp;wmf_campaign=it.wikipedia.org&amp;uselang=it" class=""><span>Fai una donazione</span></a> </li> <li id="pt-createaccount-2" class="user-links-collapsible-item mw-list-item user-links-collapsible-item"><a data-mw="interface" href="/w/index.php?title=Speciale:CreaUtenza&amp;returnto=Lingua+proto-slava" title="Si consiglia di registrarsi e di effettuare l&#039;accesso, anche se non è obbligatorio" class=""><span>registrati</span></a> </li> <li id="pt-login-2" class="user-links-collapsible-item mw-list-item user-links-collapsible-item"><a data-mw="interface" href="/w/index.php?title=Speciale:Entra&amp;returnto=Lingua+proto-slava" title="Si consiglia di effettuare l&#039;accesso, anche se non è obbligatorio [o]" accesskey="o" class=""><span>entra</span></a> </li> </ul> </div> </div> </div> <div id="vector-user-links-dropdown" class="vector-dropdown vector-user-menu vector-button-flush-right vector-user-menu-logged-out" title="Altre opzioni" > <input type="checkbox" id="vector-user-links-dropdown-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-user-links-dropdown" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="Strumenti personali" > <label id="vector-user-links-dropdown-label" for="vector-user-links-dropdown-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only " aria-hidden="true" ><span class="vector-icon mw-ui-icon-ellipsis mw-ui-icon-wikimedia-ellipsis"></span> <span class="vector-dropdown-label-text">Strumenti personali</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="p-personal" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-personal user-links-collapsible-item" title="Menu utente" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="pt-sitesupport" class="user-links-collapsible-item mw-list-item"><a href="https://donate.wikimedia.org/?wmf_source=donate&amp;wmf_medium=sidebar&amp;wmf_campaign=it.wikipedia.org&amp;uselang=it"><span>Fai una donazione</span></a></li><li id="pt-createaccount" class="user-links-collapsible-item mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Speciale:CreaUtenza&amp;returnto=Lingua+proto-slava" title="Si consiglia di registrarsi e di effettuare l&#039;accesso, anche se non è obbligatorio"><span class="vector-icon mw-ui-icon-userAdd mw-ui-icon-wikimedia-userAdd"></span> <span>registrati</span></a></li><li id="pt-login" class="user-links-collapsible-item mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Speciale:Entra&amp;returnto=Lingua+proto-slava" title="Si consiglia di effettuare l&#039;accesso, anche se non è obbligatorio [o]" accesskey="o"><span class="vector-icon mw-ui-icon-logIn mw-ui-icon-wikimedia-logIn"></span> <span>entra</span></a></li> </ul> </div> </div> <div id="p-user-menu-anon-editor" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-user-menu-anon-editor" > <div class="vector-menu-heading"> Pagine per utenti anonimi <a href="/wiki/Aiuto:Benvenuto" aria-label="Ulteriori informazioni sulla contribuzione"><span>ulteriori informazioni</span></a> </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="pt-anoncontribs" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Speciale:MieiContributi" title="Un elenco delle modifiche fatte da questo indirizzo IP [y]" accesskey="y"><span>contributi</span></a></li><li id="pt-anontalk" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Speciale:MieDiscussioni" title="Discussioni sulle modifiche fatte da questo indirizzo IP [n]" accesskey="n"><span>discussioni</span></a></li> </ul> </div> </div> </div> </div> </nav> </div> </header> </div> <div class="mw-page-container"> <div class="mw-page-container-inner"> <div class="vector-sitenotice-container"> <div id="siteNotice"><!-- CentralNotice --></div> </div> <div class="vector-column-start"> <div class="vector-main-menu-container"> <div id="mw-navigation"> <nav id="mw-panel" class="vector-main-menu-landmark" aria-label="Sito"> <div id="vector-main-menu-pinned-container" class="vector-pinned-container"> </div> </nav> </div> </div> <div class="vector-sticky-pinned-container"> <nav id="mw-panel-toc" aria-label="Indice" data-event-name="ui.sidebar-toc" class="mw-table-of-contents-container vector-toc-landmark"> <div id="vector-toc-pinned-container" class="vector-pinned-container"> <div id="vector-toc" class="vector-toc vector-pinnable-element"> <div class="vector-pinnable-header vector-toc-pinnable-header vector-pinnable-header-pinned" data-feature-name="toc-pinned" data-pinnable-element-id="vector-toc" > <h2 class="vector-pinnable-header-label">Indice</h2> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-pin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-toc.pin">sposta nella barra laterale</button> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-unpin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-toc.unpin">nascondi</button> </div> <ul class="vector-toc-contents" id="mw-panel-toc-list"> <li id="toc-mw-content-text" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1"> <a href="#" class="vector-toc-link"> <div class="vector-toc-text">Inizio</div> </a> </li> <li id="toc-Definizione" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1"> <a class="vector-toc-link" href="#Definizione"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">1</span> <span>Definizione</span> </div> </a> <ul id="toc-Definizione-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Storia" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1"> <a class="vector-toc-link" href="#Storia"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">2</span> <span>Storia</span> </div> </a> <ul id="toc-Storia-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Fonetica:_dall&#039;indoeuropeo_al_protoslavo" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1"> <a class="vector-toc-link" href="#Fonetica:_dall&#039;indoeuropeo_al_protoslavo"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">3</span> <span>Fonetica: dall'indoeuropeo al protoslavo</span> </div> </a> <button aria-controls="toc-Fonetica:_dall&#039;indoeuropeo_al_protoslavo-sublist" class="cdx-button cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only vector-toc-toggle"> <span class="vector-icon mw-ui-icon-wikimedia-expand"></span> <span>Attiva/disattiva la sottosezione Fonetica: dall'indoeuropeo al protoslavo</span> </button> <ul id="toc-Fonetica:_dall&#039;indoeuropeo_al_protoslavo-sublist" class="vector-toc-list"> <li id="toc-Consonantismo" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Consonantismo"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">3.1</span> <span>Consonantismo</span> </div> </a> <ul id="toc-Consonantismo-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Trasformazioni_del_consonantismo" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Trasformazioni_del_consonantismo"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">3.2</span> <span>Trasformazioni del consonantismo</span> </div> </a> <ul id="toc-Trasformazioni_del_consonantismo-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Vocalismo" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Vocalismo"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">3.3</span> <span>Vocalismo</span> </div> </a> <ul id="toc-Vocalismo-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Trasformazioni_del_vocalismo" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Trasformazioni_del_vocalismo"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">3.4</span> <span>Trasformazioni del vocalismo</span> </div> </a> <ul id="toc-Trasformazioni_del_vocalismo-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> </ul> </li> <li id="toc-Fonetica:_dal_protoslavo_allo_slavo_comune_tardo" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1"> <a class="vector-toc-link" href="#Fonetica:_dal_protoslavo_allo_slavo_comune_tardo"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">4</span> <span>Fonetica: dal protoslavo allo slavo comune tardo</span> </div> </a> <button aria-controls="toc-Fonetica:_dal_protoslavo_allo_slavo_comune_tardo-sublist" class="cdx-button cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only vector-toc-toggle"> <span class="vector-icon mw-ui-icon-wikimedia-expand"></span> <span>Attiva/disattiva la sottosezione Fonetica: dal protoslavo allo slavo comune tardo</span> </button> <ul id="toc-Fonetica:_dal_protoslavo_allo_slavo_comune_tardo-sublist" class="vector-toc-list"> <li id="toc-Armonia_endosillabica" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Armonia_endosillabica"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">4.1</span> <span>Armonia endosillabica</span> </div> </a> <ul id="toc-Armonia_endosillabica-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Legge_della_sillaba_aperta" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Legge_della_sillaba_aperta"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">4.2</span> <span>Legge della sillaba aperta</span> </div> </a> <ul id="toc-Legge_della_sillaba_aperta-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Trasformazione_della_quantità_in_timbro" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Trasformazione_della_quantità_in_timbro"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">4.3</span> <span>Trasformazione della quantità in timbro</span> </div> </a> <ul id="toc-Trasformazione_della_quantità_in_timbro-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> </ul> </li> <li id="toc-Morfologia_-_Il_sostantivo" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1"> <a class="vector-toc-link" href="#Morfologia_-_Il_sostantivo"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">5</span> <span>Morfologia - Il sostantivo</span> </div> </a> <button aria-controls="toc-Morfologia_-_Il_sostantivo-sublist" class="cdx-button cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only vector-toc-toggle"> <span class="vector-icon mw-ui-icon-wikimedia-expand"></span> <span>Attiva/disattiva la sottosezione Morfologia - Il sostantivo</span> </button> <ul id="toc-Morfologia_-_Il_sostantivo-sublist" class="vector-toc-list"> <li id="toc-Introduzione" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Introduzione"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">5.1</span> <span>Introduzione</span> </div> </a> <ul id="toc-Introduzione-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Sistema_dei_casi" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Sistema_dei_casi"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">5.2</span> <span>Sistema dei casi</span> </div> </a> <ul id="toc-Sistema_dei_casi-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Temi_in_-ŏ-/-jŏ-" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Temi_in_-ŏ-/-jŏ-"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">5.3</span> <span>Temi in -ŏ-/-jŏ-</span> </div> </a> <ul id="toc-Temi_in_-ŏ-/-jŏ--sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Temi_in_-ā-/-jā-" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Temi_in_-ā-/-jā-"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">5.4</span> <span>Temi in -ā-/-jā-</span> </div> </a> <ul id="toc-Temi_in_-ā-/-jā--sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Temi_in_-ŭ-" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Temi_in_-ŭ-"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">5.5</span> <span>Temi in -ŭ-</span> </div> </a> <ul id="toc-Temi_in_-ŭ--sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Temi_in_-ĭ-" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Temi_in_-ĭ-"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">5.6</span> <span>Temi in -ĭ-</span> </div> </a> <ul id="toc-Temi_in_-ĭ--sublist" class="vector-toc-list"> <li id="toc-Declinazione_in_-ĭ-_(maschile)" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-3"> <a class="vector-toc-link" href="#Declinazione_in_-ĭ-_(maschile)"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">5.6.1</span> <span>Declinazione in -ĭ- (maschile)</span> </div> </a> <ul id="toc-Declinazione_in_-ĭ-_(maschile)-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Declinazione_in_-ĭ-_(femminile)" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-3"> <a class="vector-toc-link" href="#Declinazione_in_-ĭ-_(femminile)"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">5.6.2</span> <span>Declinazione in -ĭ- (femminile)</span> </div> </a> <ul id="toc-Declinazione_in_-ĭ-_(femminile)-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> </ul> </li> <li id="toc-Temi_in_consonante" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Temi_in_consonante"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">5.7</span> <span>Temi in consonante</span> </div> </a> <ul id="toc-Temi_in_consonante-sublist" class="vector-toc-list"> <li id="toc-Temi_in_-es-" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-3"> <a class="vector-toc-link" href="#Temi_in_-es-"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">5.7.1</span> <span>Temi in -es-</span> </div> </a> <ul id="toc-Temi_in_-es--sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Temi_in_-en-" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-3"> <a class="vector-toc-link" href="#Temi_in_-en-"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">5.7.2</span> <span>Temi in -en-</span> </div> </a> <ul id="toc-Temi_in_-en--sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Temi_in_-er" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-3"> <a class="vector-toc-link" href="#Temi_in_-er"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">5.7.3</span> <span>Temi in -er</span> </div> </a> <ul id="toc-Temi_in_-er-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Temi_in_-w-" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-3"> <a class="vector-toc-link" href="#Temi_in_-w-"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">5.7.4</span> <span>Temi in -w-</span> </div> </a> <ul id="toc-Temi_in_-w--sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> </ul> </li> </ul> </li> <li id="toc-L&#039;aggettivo" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1"> <a class="vector-toc-link" href="#L&#039;aggettivo"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">6</span> <span>L'aggettivo</span> </div> </a> <ul id="toc-L&#039;aggettivo-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Il_pronome" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1"> <a class="vector-toc-link" href="#Il_pronome"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">7</span> <span>Il pronome</span> </div> </a> <ul id="toc-Il_pronome-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Il_verbo" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1"> <a class="vector-toc-link" href="#Il_verbo"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">8</span> <span>Il verbo</span> </div> </a> <button aria-controls="toc-Il_verbo-sublist" class="cdx-button cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only vector-toc-toggle"> <span class="vector-icon mw-ui-icon-wikimedia-expand"></span> <span>Attiva/disattiva la sottosezione Il verbo</span> </button> <ul id="toc-Il_verbo-sublist" class="vector-toc-list"> <li id="toc-Classi_di_coniugazione_verbale" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Classi_di_coniugazione_verbale"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">8.1</span> <span>Classi di coniugazione verbale</span> </div> </a> <ul id="toc-Classi_di_coniugazione_verbale-sublist" class="vector-toc-list"> <li id="toc-Presente" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-3"> <a class="vector-toc-link" href="#Presente"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">8.1.1</span> <span>Presente</span> </div> </a> <ul id="toc-Presente-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Aoristo" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-3"> <a class="vector-toc-link" href="#Aoristo"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">8.1.2</span> <span>Aoristo</span> </div> </a> <ul id="toc-Aoristo-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> </ul> </li> </ul> </li> <li id="toc-Note" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1"> <a class="vector-toc-link" href="#Note"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">9</span> <span>Note</span> </div> </a> <ul id="toc-Note-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Bibliografia" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1"> <a class="vector-toc-link" href="#Bibliografia"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">10</span> <span>Bibliografia</span> </div> </a> <ul id="toc-Bibliografia-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Voci_correlate" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1"> <a class="vector-toc-link" href="#Voci_correlate"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">11</span> <span>Voci correlate</span> </div> </a> <ul id="toc-Voci_correlate-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Collegamenti_esterni" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1"> <a class="vector-toc-link" href="#Collegamenti_esterni"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">12</span> <span>Collegamenti esterni</span> </div> </a> <ul id="toc-Collegamenti_esterni-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> </ul> </div> </div> </nav> </div> </div> <div class="mw-content-container"> <main id="content" class="mw-body"> <header class="mw-body-header vector-page-titlebar"> <nav aria-label="Indice" class="vector-toc-landmark"> <div id="vector-page-titlebar-toc" class="vector-dropdown vector-page-titlebar-toc vector-button-flush-left" title="Indice" > <input type="checkbox" id="vector-page-titlebar-toc-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-page-titlebar-toc" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="Mostra/Nascondi l&#039;indice" > <label id="vector-page-titlebar-toc-label" for="vector-page-titlebar-toc-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only " aria-hidden="true" ><span class="vector-icon mw-ui-icon-listBullet mw-ui-icon-wikimedia-listBullet"></span> <span class="vector-dropdown-label-text">Mostra/Nascondi l&#039;indice</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="vector-page-titlebar-toc-unpinned-container" class="vector-unpinned-container"> </div> </div> </div> </nav> <h1 id="firstHeading" class="firstHeading mw-first-heading"><span class="mw-page-title-main">Lingua proto-slava</span></h1> <div id="p-lang-btn" class="vector-dropdown mw-portlet mw-portlet-lang" > <input type="checkbox" id="p-lang-btn-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-p-lang-btn" class="vector-dropdown-checkbox mw-interlanguage-selector" aria-label="Vai a una voce in un&#039;altra lingua. Disponibile in 44 lingue" > <label id="p-lang-btn-label" for="p-lang-btn-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--action-progressive mw-portlet-lang-heading-44" aria-hidden="true" ><span class="vector-icon mw-ui-icon-language-progressive mw-ui-icon-wikimedia-language-progressive"></span> <span class="vector-dropdown-label-text">44 lingue</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li class="interlanguage-link interwiki-af mw-list-item"><a href="https://af.wikipedia.org/wiki/Protoslawies" title="Protoslawies - afrikaans" lang="af" hreflang="af" data-title="Protoslawies" data-language-autonym="Afrikaans" data-language-local-name="afrikaans" class="interlanguage-link-target"><span>Afrikaans</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-an mw-list-item"><a href="https://an.wikipedia.org/wiki/Idioma_protoeslau" title="Idioma protoeslau - aragonese" lang="an" hreflang="an" data-title="Idioma protoeslau" data-language-autonym="Aragonés" data-language-local-name="aragonese" class="interlanguage-link-target"><span>Aragonés</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ast mw-list-item"><a href="https://ast.wikipedia.org/wiki/Idioma_protoeslavu" title="Idioma protoeslavu - asturiano" lang="ast" hreflang="ast" data-title="Idioma protoeslavu" data-language-autonym="Asturianu" data-language-local-name="asturiano" class="interlanguage-link-target"><span>Asturianu</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-be mw-list-item"><a href="https://be.wikipedia.org/wiki/%D0%9F%D1%80%D0%B0%D1%81%D0%BB%D0%B0%D0%B2%D1%8F%D0%BD%D1%81%D0%BA%D0%B0%D1%8F_%D0%BC%D0%BE%D0%B2%D0%B0" title="Праславянская мова - bielorusso" lang="be" hreflang="be" data-title="Праславянская мова" data-language-autonym="Беларуская" data-language-local-name="bielorusso" class="interlanguage-link-target"><span>Беларуская</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-be-x-old mw-list-item"><a href="https://be-tarask.wikipedia.org/wiki/%D0%9F%D1%80%D0%B0%D1%81%D0%BB%D0%B0%D0%B2%D1%8F%D0%BD%D1%81%D0%BA%D0%B0%D1%8F_%D0%BC%D0%BE%D0%B2%D0%B0" title="Праславянская мова - Belarusian (Taraškievica orthography)" lang="be-tarask" hreflang="be-tarask" data-title="Праславянская мова" data-language-autonym="Беларуская (тарашкевіца)" data-language-local-name="Belarusian (Taraškievica orthography)" class="interlanguage-link-target"><span>Беларуская (тарашкевіца)</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-bg mw-list-item"><a href="https://bg.wikipedia.org/wiki/%D0%9F%D1%80%D0%B0%D1%81%D0%BB%D0%B0%D0%B2%D1%8F%D0%BD%D1%81%D0%BA%D0%B8_%D0%B5%D0%B7%D0%B8%D0%BA" title="Праславянски език - bulgaro" lang="bg" hreflang="bg" data-title="Праславянски език" data-language-autonym="Български" data-language-local-name="bulgaro" class="interlanguage-link-target"><span>Български</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ca mw-list-item"><a href="https://ca.wikipedia.org/wiki/Protoeslau" title="Protoeslau - catalano" lang="ca" hreflang="ca" data-title="Protoeslau" data-language-autonym="Català" data-language-local-name="catalano" class="interlanguage-link-target"><span>Català</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-cs mw-list-item"><a href="https://cs.wikipedia.org/wiki/Praslovan%C5%A1tina" title="Praslovanština - ceco" lang="cs" hreflang="cs" data-title="Praslovanština" data-language-autonym="Čeština" data-language-local-name="ceco" class="interlanguage-link-target"><span>Čeština</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-cu mw-list-item"><a href="https://cu.wikipedia.org/wiki/%D0%9F%D1%80%D0%B0%D1%81%D0%BB%D0%BE%D0%B2%D1%A3%D0%BD%D1%8C%D1%81%D0%BA%D1%8A_%D1%A9%EA%99%81%EA%99%91%D0%BA%D1%8A" title="Прасловѣньскъ ѩꙁꙑкъ - slavo ecclesiastico" lang="cu" hreflang="cu" data-title="Прасловѣньскъ ѩꙁꙑкъ" data-language-autonym="Словѣньскъ / ⰔⰎⰑⰂⰡⰐⰠⰔⰍⰟ" data-language-local-name="slavo ecclesiastico" class="interlanguage-link-target"><span>Словѣньскъ / ⰔⰎⰑⰂⰡⰐⰠⰔⰍⰟ</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-cv mw-list-item"><a href="https://cv.wikipedia.org/wiki/%D0%9F%D1%80%D0%B0%D1%81%D0%BB%D0%B0%D0%B2%D1%8F%D0%BD_%D1%87%C4%95%D0%BB%D1%85%D0%B8" title="Праславян чĕлхи - ciuvascio" lang="cv" hreflang="cv" data-title="Праславян чĕлхи" data-language-autonym="Чӑвашла" data-language-local-name="ciuvascio" class="interlanguage-link-target"><span>Чӑвашла</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-de mw-list-item"><a href="https://de.wikipedia.org/wiki/Urslawisch" title="Urslawisch - tedesco" lang="de" hreflang="de" data-title="Urslawisch" data-language-autonym="Deutsch" data-language-local-name="tedesco" class="interlanguage-link-target"><span>Deutsch</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-en mw-list-item"><a href="https://en.wikipedia.org/wiki/Proto-Slavic_language" title="Proto-Slavic language - inglese" lang="en" hreflang="en" data-title="Proto-Slavic language" data-language-autonym="English" data-language-local-name="inglese" class="interlanguage-link-target"><span>English</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-eo mw-list-item"><a href="https://eo.wikipedia.org/wiki/Praslava_lingvo" title="Praslava lingvo - esperanto" lang="eo" hreflang="eo" data-title="Praslava lingvo" data-language-autonym="Esperanto" data-language-local-name="esperanto" class="interlanguage-link-target"><span>Esperanto</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-es mw-list-item"><a href="https://es.wikipedia.org/wiki/Idioma_protoeslavo" title="Idioma protoeslavo - spagnolo" lang="es" hreflang="es" data-title="Idioma protoeslavo" data-language-autonym="Español" data-language-local-name="spagnolo" class="interlanguage-link-target"><span>Español</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-fa mw-list-item"><a href="https://fa.wikipedia.org/wiki/%D8%B2%D8%A8%D8%A7%D9%86_%D9%86%DB%8C%D8%A7%D8%A7%D8%B3%D9%84%D8%A7%D9%88%DB%8C" title="زبان نیااسلاوی - persiano" lang="fa" hreflang="fa" data-title="زبان نیااسلاوی" data-language-autonym="فارسی" data-language-local-name="persiano" class="interlanguage-link-target"><span>فارسی</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-fi mw-list-item"><a href="https://fi.wikipedia.org/wiki/Slaavilainen_kantakieli" title="Slaavilainen kantakieli - finlandese" lang="fi" hreflang="fi" data-title="Slaavilainen kantakieli" data-language-autonym="Suomi" data-language-local-name="finlandese" class="interlanguage-link-target"><span>Suomi</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-fr mw-list-item"><a href="https://fr.wikipedia.org/wiki/Proto-slave" title="Proto-slave - francese" lang="fr" hreflang="fr" data-title="Proto-slave" data-language-autonym="Français" data-language-local-name="francese" class="interlanguage-link-target"><span>Français</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-fy mw-list-item"><a href="https://fy.wikipedia.org/wiki/Oerslavysk" title="Oerslavysk - frisone occidentale" lang="fy" hreflang="fy" data-title="Oerslavysk" data-language-autonym="Frysk" data-language-local-name="frisone occidentale" class="interlanguage-link-target"><span>Frysk</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ha mw-list-item"><a href="https://ha.wikipedia.org/wiki/Yaren_Proto-Slavic" title="Yaren Proto-Slavic - hausa" lang="ha" hreflang="ha" data-title="Yaren Proto-Slavic" data-language-autonym="Hausa" data-language-local-name="hausa" class="interlanguage-link-target"><span>Hausa</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-he mw-list-item"><a href="https://he.wikipedia.org/wiki/%D7%A4%D7%A8%D7%95%D7%98%D7%95-%D7%A1%D7%9C%D7%91%D7%99%D7%AA" title="פרוטו-סלבית - ebraico" lang="he" hreflang="he" data-title="פרוטו-סלבית" data-language-autonym="עברית" data-language-local-name="ebraico" class="interlanguage-link-target"><span>עברית</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-hr mw-list-item"><a href="https://hr.wikipedia.org/wiki/Praslavenski_jezik" title="Praslavenski jezik - croato" lang="hr" hreflang="hr" data-title="Praslavenski jezik" data-language-autonym="Hrvatski" data-language-local-name="croato" class="interlanguage-link-target"><span>Hrvatski</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-id mw-list-item"><a href="https://id.wikipedia.org/wiki/Bahasa_Proto-Slavia" title="Bahasa Proto-Slavia - indonesiano" lang="id" hreflang="id" data-title="Bahasa Proto-Slavia" data-language-autonym="Bahasa Indonesia" data-language-local-name="indonesiano" class="interlanguage-link-target"><span>Bahasa Indonesia</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ja mw-list-item"><a href="https://ja.wikipedia.org/wiki/%E3%82%B9%E3%83%A9%E3%83%B4%E7%A5%96%E8%AA%9E" title="スラヴ祖語 - giapponese" lang="ja" hreflang="ja" data-title="スラヴ祖語" data-language-autonym="日本語" data-language-local-name="giapponese" class="interlanguage-link-target"><span>日本語</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ko mw-list-item"><a href="https://ko.wikipedia.org/wiki/%EC%8A%AC%EB%9D%BC%EB%B8%8C%EC%A1%B0%EC%96%B4" title="슬라브조어 - coreano" lang="ko" hreflang="ko" data-title="슬라브조어" data-language-autonym="한국어" data-language-local-name="coreano" class="interlanguage-link-target"><span>한국어</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-lfn mw-list-item"><a href="https://lfn.wikipedia.org/wiki/Protoslavica" title="Protoslavica - Lingua Franca Nova" lang="lfn" hreflang="lfn" data-title="Protoslavica" data-language-autonym="Lingua Franca Nova" data-language-local-name="Lingua Franca Nova" class="interlanguage-link-target"><span>Lingua Franca Nova</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-lmo mw-list-item"><a href="https://lmo.wikipedia.org/wiki/Lengua_protoslava" title="Lengua protoslava - lombardo" lang="lmo" hreflang="lmo" data-title="Lengua protoslava" data-language-autonym="Lombard" data-language-local-name="lombardo" class="interlanguage-link-target"><span>Lombard</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-lt badge-Q17437798 badge-goodarticle mw-list-item" title="voce di qualità"><a href="https://lt.wikipedia.org/wiki/Slav%C5%B3_prokalb%C4%97" title="Slavų prokalbė - lituano" lang="lt" hreflang="lt" data-title="Slavų prokalbė" data-language-autonym="Lietuvių" data-language-local-name="lituano" class="interlanguage-link-target"><span>Lietuvių</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-lv mw-list-item"><a href="https://lv.wikipedia.org/wiki/Sl%C4%81vu_pirmvaloda" title="Slāvu pirmvaloda - lettone" lang="lv" hreflang="lv" data-title="Slāvu pirmvaloda" data-language-autonym="Latviešu" data-language-local-name="lettone" class="interlanguage-link-target"><span>Latviešu</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-mk mw-list-item"><a href="https://mk.wikipedia.org/wiki/%D0%9F%D1%80%D0%B0%D1%81%D0%BB%D0%BE%D0%B2%D0%B5%D0%BD%D1%81%D0%BA%D0%B8_%D1%98%D0%B0%D0%B7%D0%B8%D0%BA" title="Прасловенски јазик - macedone" lang="mk" hreflang="mk" data-title="Прасловенски јазик" data-language-autonym="Македонски" data-language-local-name="macedone" class="interlanguage-link-target"><span>Македонски</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-nl mw-list-item"><a href="https://nl.wikipedia.org/wiki/Oerslavisch" title="Oerslavisch - olandese" lang="nl" hreflang="nl" data-title="Oerslavisch" data-language-autonym="Nederlands" data-language-local-name="olandese" class="interlanguage-link-target"><span>Nederlands</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-nn mw-list-item"><a href="https://nn.wikipedia.org/wiki/Urslavisk" title="Urslavisk - norvegese nynorsk" lang="nn" hreflang="nn" data-title="Urslavisk" data-language-autonym="Norsk nynorsk" data-language-local-name="norvegese nynorsk" class="interlanguage-link-target"><span>Norsk nynorsk</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-no mw-list-item"><a href="https://no.wikipedia.org/wiki/Urslavisk" title="Urslavisk - norvegese bokmål" lang="nb" hreflang="nb" data-title="Urslavisk" data-language-autonym="Norsk bokmål" data-language-local-name="norvegese bokmål" class="interlanguage-link-target"><span>Norsk bokmål</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-pl mw-list-item"><a href="https://pl.wikipedia.org/wiki/J%C4%99zyk_pras%C5%82owia%C5%84ski" title="Język prasłowiański - polacco" lang="pl" hreflang="pl" data-title="Język prasłowiański" data-language-autonym="Polski" data-language-local-name="polacco" class="interlanguage-link-target"><span>Polski</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-pt mw-list-item"><a href="https://pt.wikipedia.org/wiki/L%C3%ADngua_protoeslava" title="Língua protoeslava - portoghese" lang="pt" hreflang="pt" data-title="Língua protoeslava" data-language-autonym="Português" data-language-local-name="portoghese" class="interlanguage-link-target"><span>Português</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ro mw-list-item"><a href="https://ro.wikipedia.org/wiki/Limba_protoslav%C4%83" title="Limba protoslavă - rumeno" lang="ro" hreflang="ro" data-title="Limba protoslavă" data-language-autonym="Română" data-language-local-name="rumeno" class="interlanguage-link-target"><span>Română</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ru mw-list-item"><a href="https://ru.wikipedia.org/wiki/%D0%9F%D1%80%D0%B0%D1%81%D0%BB%D0%B0%D0%B2%D1%8F%D0%BD%D1%81%D0%BA%D0%B8%D0%B9_%D1%8F%D0%B7%D1%8B%D0%BA" title="Праславянский язык - russo" lang="ru" hreflang="ru" data-title="Праславянский язык" data-language-autonym="Русский" data-language-local-name="russo" class="interlanguage-link-target"><span>Русский</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sh mw-list-item"><a href="https://sh.wikipedia.org/wiki/Praslavenski_jezik" title="Praslavenski jezik - serbo-croato" lang="sh" hreflang="sh" data-title="Praslavenski jezik" data-language-autonym="Srpskohrvatski / српскохрватски" data-language-local-name="serbo-croato" class="interlanguage-link-target"><span>Srpskohrvatski / српскохрватски</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sk mw-list-item"><a href="https://sk.wikipedia.org/wiki/Praslovan%C4%8Dina" title="Praslovančina - slovacco" lang="sk" hreflang="sk" data-title="Praslovančina" data-language-autonym="Slovenčina" data-language-local-name="slovacco" class="interlanguage-link-target"><span>Slovenčina</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sl mw-list-item"><a href="https://sl.wikipedia.org/wiki/Praslovan%C5%A1%C4%8Dina" title="Praslovanščina - sloveno" lang="sl" hreflang="sl" data-title="Praslovanščina" data-language-autonym="Slovenščina" data-language-local-name="sloveno" class="interlanguage-link-target"><span>Slovenščina</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sr mw-list-item"><a href="https://sr.wikipedia.org/wiki/%D0%9F%D1%80%D0%B0%D1%81%D0%BB%D0%BE%D0%B2%D0%B5%D0%BD%D1%81%D0%BA%D0%B8_%D1%98%D0%B5%D0%B7%D0%B8%D0%BA" title="Прасловенски језик - serbo" lang="sr" hreflang="sr" data-title="Прасловенски језик" data-language-autonym="Српски / srpski" data-language-local-name="serbo" class="interlanguage-link-target"><span>Српски / srpski</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sv mw-list-item"><a href="https://sv.wikipedia.org/wiki/Urslaviska" title="Urslaviska - svedese" lang="sv" hreflang="sv" data-title="Urslaviska" data-language-autonym="Svenska" data-language-local-name="svedese" class="interlanguage-link-target"><span>Svenska</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-tr mw-list-item"><a href="https://tr.wikipedia.org/wiki/Ana_Slavca" title="Ana Slavca - turco" lang="tr" hreflang="tr" data-title="Ana Slavca" data-language-autonym="Türkçe" data-language-local-name="turco" class="interlanguage-link-target"><span>Türkçe</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-uk mw-list-item"><a href="https://uk.wikipedia.org/wiki/%D0%9F%D1%80%D0%B0%D1%81%D0%BB%D0%BE%D0%B2%27%D1%8F%D0%BD%D1%81%D1%8C%D0%BA%D0%B0_%D0%BC%D0%BE%D0%B2%D0%B0" title="Праслов&#039;янська мова - ucraino" lang="uk" hreflang="uk" data-title="Праслов&#039;янська мова" data-language-autonym="Українська" data-language-local-name="ucraino" class="interlanguage-link-target"><span>Українська</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-zh mw-list-item"><a href="https://zh.wikipedia.org/wiki/%E5%8E%9F%E5%A7%8B%E6%96%AF%E6%8B%89%E5%A4%AB%E8%AA%9E" title="原始斯拉夫語 - cinese" lang="zh" hreflang="zh" data-title="原始斯拉夫語" data-language-autonym="中文" data-language-local-name="cinese" class="interlanguage-link-target"><span>中文</span></a></li> </ul> <div class="after-portlet after-portlet-lang"><span class="wb-langlinks-edit wb-langlinks-link"><a href="https://www.wikidata.org/wiki/Special:EntityPage/Q747537#sitelinks-wikipedia" title="Modifica collegamenti interlinguistici" class="wbc-editpage">Modifica collegamenti</a></span></div> </div> </div> </div> </header> <div class="vector-page-toolbar"> <div class="vector-page-toolbar-container"> <div id="left-navigation"> <nav aria-label="Namespace"> <div id="p-associated-pages" class="vector-menu vector-menu-tabs mw-portlet mw-portlet-associated-pages" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="ca-nstab-main" class="selected vector-tab-noicon mw-list-item"><a href="/wiki/Lingua_proto-slava" title="Vedi la voce [c]" accesskey="c"><span>Voce</span></a></li><li id="ca-talk" class="vector-tab-noicon mw-list-item"><a href="/wiki/Discussione:Lingua_proto-slava" rel="discussion" title="Vedi le discussioni relative a questa pagina [t]" accesskey="t"><span>Discussione</span></a></li> </ul> </div> </div> <div id="vector-variants-dropdown" class="vector-dropdown emptyPortlet" > <input type="checkbox" id="vector-variants-dropdown-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-variants-dropdown" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="Cambia versione linguistica" > <label id="vector-variants-dropdown-label" for="vector-variants-dropdown-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet" aria-hidden="true" ><span class="vector-dropdown-label-text">italiano</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="p-variants" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-variants emptyPortlet" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> </ul> </div> </div> </div> </div> </nav> </div> <div id="right-navigation" class="vector-collapsible"> <nav aria-label="Visite"> <div id="p-views" class="vector-menu vector-menu-tabs mw-portlet mw-portlet-views" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="ca-view" class="selected vector-tab-noicon mw-list-item"><a href="/wiki/Lingua_proto-slava"><span>Leggi</span></a></li><li id="ca-ve-edit" class="vector-tab-noicon mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Lingua_proto-slava&amp;veaction=edit" title="Modifica questa pagina [v]" accesskey="v"><span>Modifica</span></a></li><li id="ca-edit" class="collapsible vector-tab-noicon mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Lingua_proto-slava&amp;action=edit" title="Modifica il wikitesto di questa pagina [e]" accesskey="e"><span>Modifica wikitesto</span></a></li><li id="ca-history" class="vector-tab-noicon mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Lingua_proto-slava&amp;action=history" title="Versioni precedenti di questa pagina [h]" accesskey="h"><span>Cronologia</span></a></li> </ul> </div> </div> </nav> <nav class="vector-page-tools-landmark" aria-label="Strumenti pagine"> <div id="vector-page-tools-dropdown" class="vector-dropdown vector-page-tools-dropdown" > <input type="checkbox" id="vector-page-tools-dropdown-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-page-tools-dropdown" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="Strumenti" > <label id="vector-page-tools-dropdown-label" for="vector-page-tools-dropdown-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet" aria-hidden="true" ><span class="vector-dropdown-label-text">Strumenti</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="vector-page-tools-unpinned-container" class="vector-unpinned-container"> <div id="vector-page-tools" class="vector-page-tools vector-pinnable-element"> <div class="vector-pinnable-header vector-page-tools-pinnable-header vector-pinnable-header-unpinned" data-feature-name="page-tools-pinned" data-pinnable-element-id="vector-page-tools" data-pinned-container-id="vector-page-tools-pinned-container" data-unpinned-container-id="vector-page-tools-unpinned-container" > <div class="vector-pinnable-header-label">Strumenti</div> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-pin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-page-tools.pin">sposta nella barra laterale</button> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-unpin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-page-tools.unpin">nascondi</button> </div> <div id="p-cactions" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-cactions emptyPortlet vector-has-collapsible-items" title="Altre opzioni" > <div class="vector-menu-heading"> Azioni </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="ca-more-view" class="selected vector-more-collapsible-item mw-list-item"><a href="/wiki/Lingua_proto-slava"><span>Leggi</span></a></li><li id="ca-more-ve-edit" class="vector-more-collapsible-item mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Lingua_proto-slava&amp;veaction=edit" title="Modifica questa pagina [v]" accesskey="v"><span>Modifica</span></a></li><li id="ca-more-edit" class="collapsible vector-more-collapsible-item mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Lingua_proto-slava&amp;action=edit" title="Modifica il wikitesto di questa pagina [e]" accesskey="e"><span>Modifica wikitesto</span></a></li><li id="ca-more-history" class="vector-more-collapsible-item mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Lingua_proto-slava&amp;action=history"><span>Cronologia</span></a></li> </ul> </div> </div> <div id="p-tb" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-tb" > <div class="vector-menu-heading"> Generale </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="t-whatlinkshere" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Speciale:PuntanoQui/Lingua_proto-slava" title="Elenco di tutte le pagine che sono collegate a questa [j]" accesskey="j"><span>Puntano qui</span></a></li><li id="t-recentchangeslinked" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Speciale:ModificheCorrelate/Lingua_proto-slava" rel="nofollow" title="Elenco delle ultime modifiche alle pagine collegate a questa [k]" accesskey="k"><span>Modifiche correlate</span></a></li><li id="t-permalink" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Lingua_proto-slava&amp;oldid=142287889" title="Collegamento permanente a questa versione di questa pagina"><span>Link permanente</span></a></li><li id="t-info" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Lingua_proto-slava&amp;action=info" title="Ulteriori informazioni su questa pagina"><span>Informazioni pagina</span></a></li><li id="t-cite" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Speciale:Cita&amp;page=Lingua_proto-slava&amp;id=142287889&amp;wpFormIdentifier=titleform" title="Informazioni su come citare questa pagina"><span>Cita questa voce</span></a></li><li id="t-urlshortener" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Speciale:UrlShortener&amp;url=https%3A%2F%2Fit.wikipedia.org%2Fwiki%2FLingua_proto-slava"><span>Ottieni URL breve</span></a></li><li id="t-urlshortener-qrcode" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Speciale:QrCode&amp;url=https%3A%2F%2Fit.wikipedia.org%2Fwiki%2FLingua_proto-slava"><span>Scarica codice QR</span></a></li> </ul> </div> </div> <div id="p-coll-print_export" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-coll-print_export" > <div class="vector-menu-heading"> Stampa/esporta </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="coll-create_a_book" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Speciale:Libro&amp;bookcmd=book_creator&amp;referer=Lingua+proto-slava"><span>Crea un libro</span></a></li><li id="coll-download-as-rl" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Speciale:DownloadAsPdf&amp;page=Lingua_proto-slava&amp;action=show-download-screen"><span>Scarica come PDF</span></a></li><li id="t-print" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Lingua_proto-slava&amp;printable=yes" title="Versione stampabile di questa pagina [p]" accesskey="p"><span>Versione stampabile</span></a></li> </ul> </div> </div> <div id="p-wikibase-otherprojects" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-wikibase-otherprojects" > <div class="vector-menu-heading"> In altri progetti </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="t-wikibase" class="wb-otherproject-link wb-otherproject-wikibase-dataitem mw-list-item"><a href="https://www.wikidata.org/wiki/Special:EntityPage/Q747537" title="Collegamento all&#039;elemento connesso dell&#039;archivio dati [g]" accesskey="g"><span>Elemento Wikidata</span></a></li> </ul> </div> </div> </div> </div> </div> </div> </nav> </div> </div> </div> <div class="vector-column-end"> <div class="vector-sticky-pinned-container"> <nav class="vector-page-tools-landmark" aria-label="Strumenti pagine"> <div id="vector-page-tools-pinned-container" class="vector-pinned-container"> </div> </nav> <nav class="vector-appearance-landmark" aria-label="Aspetto"> <div id="vector-appearance-pinned-container" class="vector-pinned-container"> <div id="vector-appearance" class="vector-appearance vector-pinnable-element"> <div class="vector-pinnable-header vector-appearance-pinnable-header vector-pinnable-header-pinned" data-feature-name="appearance-pinned" data-pinnable-element-id="vector-appearance" data-pinned-container-id="vector-appearance-pinned-container" data-unpinned-container-id="vector-appearance-unpinned-container" > <div class="vector-pinnable-header-label">Aspetto</div> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-pin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-appearance.pin">sposta nella barra laterale</button> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-unpin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-appearance.unpin">nascondi</button> </div> </div> </div> </nav> </div> </div> <div id="bodyContent" class="vector-body" aria-labelledby="firstHeading" data-mw-ve-target-container> <div class="vector-body-before-content"> <div class="mw-indicators"> </div> <div id="siteSub" class="noprint">Da Wikipedia, l&#039;enciclopedia libera.</div> </div> <div id="contentSub"><div id="mw-content-subtitle"></div></div> <div id="mw-content-text" class="mw-body-content"><div class="mw-content-ltr mw-parser-output" lang="it" dir="ltr"><style data-mw-deduplicate="TemplateStyles:r130658281">body:not(.skin-minerva) .mw-parser-output .hatnote.nota-disambigua{clear:both;margin-top:0;padding:.05em .5em}</style> <style data-mw-deduplicate="TemplateStyles:r139142988">.mw-parser-output .hatnote-content{align-items:center;display:flex}.mw-parser-output .hatnote-icon{flex-shrink:0}.mw-parser-output .hatnote-icon img{display:flex}.mw-parser-output .hatnote-text{font-style:italic}body:not(.skin-minerva) .mw-parser-output .hatnote{border:1px solid #CCC;display:flex;margin:.5em 0;padding:.2em .5em}body:not(.skin-minerva) .mw-parser-output .hatnote-text{padding-left:.5em}body.skin-minerva .mw-parser-output .hatnote-icon{padding-right:8px}body.skin-minerva .mw-parser-output .hatnote-icon img{height:auto;width:16px}body.skin--responsive .mw-parser-output .hatnote a.new{color:#d73333}body.skin--responsive .mw-parser-output .hatnote a.new:visited{color:#a55858}</style> <div class="hatnote noprint nota-disambigua"> <div class="hatnote-content"><span class="noviewer hatnote-icon" typeof="mw:File"><span><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/b/bc/Nota_disambigua.svg/18px-Nota_disambigua.svg.png" decoding="async" width="18" height="18" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/b/bc/Nota_disambigua.svg/27px-Nota_disambigua.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/b/bc/Nota_disambigua.svg/36px-Nota_disambigua.svg.png 2x" data-file-width="200" data-file-height="200" /></span></span> <span class="hatnote-text"><a href="/wiki/Aiuto:Disambiguazione" title="Aiuto:Disambiguazione">Disambiguazione</a> – "Protoslavo"&#32;rimanda qui.&#32;Se stai cercando il gruppo etnico predecessore degli attuali popoli slavi, vedi <b><a href="/wiki/Protoslavi" title="Protoslavi">Protoslavi</a></b>.</span></div> </div> <style data-mw-deduplicate="TemplateStyles:r133964453">.mw-parser-output .avviso .mbox-text-div>div,.mw-parser-output .avviso .mbox-text-full-div>div{font-size:90%}.mw-parser-output .avviso .mbox-image{flex-basis:52px;flex-grow:0;flex-shrink:0}.mw-parser-output .avviso .mbox-text-full-div .hide-when-compact{display:block}</style><div style="" class="ambox metadata noprint plainlinks avviso avviso-contenuto"> <div class="avviso-immagine mbox-image noprint"><span typeof="mw:File"><a href="/wiki/File:Question_book_magnify.svg" class="mw-file-description" title="Nessuna nota a piè di pagina"><img alt="Nessuna nota a piè di pagina" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/b/b7/Question_book_magnify.svg/45px-Question_book_magnify.svg.png" decoding="async" width="45" height="45" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/b/b7/Question_book_magnify.svg/68px-Question_book_magnify.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/b/b7/Question_book_magnify.svg/90px-Question_book_magnify.svg.png 2x" data-file-width="60" data-file-height="60" /></a></span></div> <div class="avviso-testo mbox-text"> <div class="mbox-text-div"><b>Questa voce o sezione &#32;sull'argomento lingue è priva o carente di <a href="/wiki/Wikipedia:Uso_delle_fonti" title="Wikipedia:Uso delle fonti">note</a> e <a href="/wiki/Aiuto:Uso_delle_fonti#Citazioni_nel_testo_.28citazioni_interne.29_e_alla_fine" title="Aiuto:Uso delle fonti">riferimenti bibliografici puntuali</a></b>. <div class="hide-when-compact"> <div class="noprint"><hr />Sebbene vi siano una <a href="/wiki/Aiuto:Bibliografia" title="Aiuto:Bibliografia">bibliografia</a> e/o dei <a href="/wiki/Wikipedia:Collegamenti_esterni" title="Wikipedia:Collegamenti esterni">collegamenti esterni</a>, manca la contestualizzazione delle fonti con <a href="/wiki/Aiuto:Note" title="Aiuto:Note">note a piè di pagina</a> o altri riferimenti precisi che indichino puntualmente la provenienza delle informazioni. Puoi <a class="external text" href="https://it.wikipedia.org/w/index.php?title=Lingua_proto-slava&amp;action=edit">migliorare questa voce</a> <a href="/wiki/Wikipedia:Uso_delle_fonti" title="Wikipedia:Uso delle fonti">citando le fonti</a> più precisamente. Segui i suggerimenti del <a href="/wiki/Progetto:Lingue" class="mw-redirect" title="Progetto:Lingue">progetto di riferimento</a>.</div> </div> </div> </div> </div> <style data-mw-deduplicate="TemplateStyles:r143074810">.mw-parser-output .sinottico{background-color:#f8f9fa;border:1px solid #c8ccd1;border-spacing:0;clear:right;float:right;font-size:95%;line-height:1.4em;margin:0 0 1em 1.5em;width:280px}.mw-parser-output .sinottico caption{font-weight:bold}.mw-parser-output .sinottico>tbody>tr>th:not(:only-child),.mw-parser-output .sinottico_annidata>tbody>tr>th:not(:only-child){background-color:#f3f3f3;border-right:1px solid #e5e5e8;text-align:left;vertical-align:top}.mw-parser-output .sinottico>tbody>tr:not(:last-child)>td,.mw-parser-output .sinottico>tbody>tr:not(:last-child)>th,.mw-parser-output .sinottico_annidata>tbody>tr>td,.mw-parser-output .sinottico_annidata>tbody>tr>th{border-bottom:1px solid #e0e0e0}.mw-parser-output .sinottico>tbody>tr>td,.mw-parser-output .sinottico>tbody>tr>th:not(:only-child),.mw-parser-output .sinottico_annidata>tbody>tr>td,.mw-parser-output .sinottico_annidata>tbody>tr>th:not(:only-child){padding:.25em .4em}.mw-parser-output .sinottico>tbody>tr>td,.mw-parser-output .sinottico_annidata>tbody>tr>td{vertical-align:middle}.mw-parser-output .sinottico>tbody>tr>td>hr:only-child{margin:0.4em 0.2em}.mw-parser-output .sinottico ul{margin:0 0 0 1em;padding:0}.mw-parser-output .sinottico_annidata{border-spacing:0;margin:0 -.4em;width:calc(100% + calc(.4em*2))}.mw-parser-output .sinottico_annidata:last-child{margin-bottom:-.2em}.mw-parser-output .sinottico_annidata:last-child>tbody>tr:last-child>td,.mw-parser-output .sinottico_annidata:last-child>tbody>tr:last-child>th{border-bottom:none}.mw-parser-output .sinottico_divisione+.sinottico_divisione>th,.mw-parser-output .sinottico_testata+.sinottico_divisione>th{border-top:2px solid #f8f9fa}.mw-parser-output .sinottico_divisione th{background-color:#eeeeee;padding:.15em .4em;text-align:center}.mw-parser-output .sinottico_piede{text-align:center;font-size:90%;background:#EFEFEF}.mw-parser-output .sinottico_piede2{background-color:white;font-size:xx-small;padding-bottom:0;text-align:right}.mw-parser-output .sinottico_sottotitolo{font-size:80%}.mw-parser-output .sinottico_testata th{background-color:#dedede;font-size:116%;padding:.2em .4em;text-align:center}.mw-parser-output .sinottico_testo_centrale{text-align:center}</style><table class="infobox sinottico" summary="Tabella sinottica che riassume i dati principali della lingua" style="width:300px"><tbody><tr class="sinottico_testata"><th colspan="2" style="background:#ABCDEF">Protoslavo <a href="/wiki/Lingua_estinta" title="Lingua estinta">†</a></th></tr><tr><th>Parlato in</th><td><a href="/wiki/Europa_orientale" title="Europa orientale">Europa orientale</a>, <a href="/wiki/Ucraina" title="Ucraina">Ucraina</a>-<a href="/wiki/Polonia" title="Polonia">Polonia</a> </td></tr><tr><th>Periodo</th><td><a href="/wiki/Et%C3%A0_del_Bronzo" class="mw-redirect" title="Età del Bronzo">Età del Bronzo</a> - <a href="/wiki/VI_secolo" title="VI secolo">VI secolo</a><sup id="cite_ref-Kliachko1968_1-0" class="reference"><a href="#cite_note-Kliachko1968-1"><span class="cite-bracket">&#91;</span>1<span class="cite-bracket">&#93;</span></a></sup> </td></tr><tr class="sinottico_divisione"><th colspan="2" style="background:#ABCDEF">Parlanti</th></tr><tr><th><a href="/wiki/Lingue_per_numero_di_parlanti_madrelingua" title="Lingue per numero di parlanti madrelingua">Classifica</a></th><td><a href="/wiki/Lingua_estinta" title="Lingua estinta">estinta</a> </td></tr><tr class="sinottico_divisione"><th colspan="2" style="background:#ABCDEF">Tassonomia</th></tr><tr><th><a href="/wiki/Famiglia_linguistica" title="Famiglia linguistica">Filogenesi</a></th><td><a href="/wiki/Lingue_indoeuropee" title="Lingue indoeuropee">Lingue indoeuropee</a><br />&#160;<b>Protoslavo</b> </td></tr><tr><td class="sinottico_piede2 noprint nomobile metadata" colspan="2"> <a href="/wiki/Template:Lingua/man" title="Template:Lingua/man"><span title="Manuale del template Lingua">Manuale</span></a></td></tr></tbody></table> <p>Con <b>protoslavo</b> o <b>proto-slavo</b> si intende l'ipotetica <i>lingua comune</i> appartenente alla <a href="/wiki/Famiglia_indoeuropea" class="mw-redirect" title="Famiglia indoeuropea">famiglia indoeuropea</a> che ha dato origine successivamente alle moderne <a href="/wiki/Lingue_slave" title="Lingue slave">lingue slave</a>. </p> <meta property="mw:PageProp/toc" /> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Definizione">Definizione</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Lingua_proto-slava&amp;veaction=edit&amp;section=1" title="Modifica la sezione Definizione" class="mw-editsection-visualeditor"><span>modifica</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Lingua_proto-slava&amp;action=edit&amp;section=1" title="Edit section&#039;s source code: Definizione"><span>modifica wikitesto</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>Il protoslavo <i>non è una lingua attestata</i>, non possiede nessun <a href="/w/index.php?title=Corpus_letterario&amp;action=edit&amp;redlink=1" class="new" title="Corpus letterario (la pagina non esiste)">corpus letterario</a> (<i>Corpussprache</i>), né abbiamo a disposizione una minima traccia scritta (<i>Restsprache</i>). Questa lingua è stata totalmente ricostruita attraverso la <a href="/wiki/Filologia" title="Filologia">filologia</a>, come è stato fatto per il <a href="/wiki/Proto-germanico" class="mw-redirect" title="Proto-germanico">germanico comune</a>. </p><p>È importante non confondere il protoslavo con l'<a href="/wiki/Antico_slavo_ecclesiastico" class="mw-redirect" title="Antico slavo ecclesiastico">antico slavo ecclesiastico</a>. Anche se quest'ultimo è largamente servito da base per la ricostruzione del protoslavo, esso è una lingua attestata, con testi e scritte, e anche se rimane molto unitaria all'interno delle lingue slave, dimostra dei caratteri tipici delle <a href="/wiki/Lingue_slave_meridionali" title="Lingue slave meridionali">lingue slave meridionali</a>. </p> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Storia">Storia</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Lingua_proto-slava&amp;veaction=edit&amp;section=2" title="Modifica la sezione Storia" class="mw-editsection-visualeditor"><span>modifica</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Lingua_proto-slava&amp;action=edit&amp;section=2" title="Edit section&#039;s source code: Storia"><span>modifica wikitesto</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <figure class="mw-default-size" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/File:Slavic_distribution_origin.png" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/3/3e/Slavic_distribution_origin.png/220px-Slavic_distribution_origin.png" decoding="async" width="220" height="188" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/3/3e/Slavic_distribution_origin.png/330px-Slavic_distribution_origin.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/3/3e/Slavic_distribution_origin.png/440px-Slavic_distribution_origin.png 2x" data-file-width="500" data-file-height="428" /></a><figcaption>Distribuzione storica delle lingue slave. L'area in rosa indica il complesso di culture di Praga-Penkov-Koločin dal XI al <a href="/wiki/XII_secolo_a.C." title="XII secolo a.C.">XII secolo a.C.</a>, presumibilmente corrispondente alla diffusione delle lingue slave al tempo. L'area rossa indica l'area di origine della diffusione dei popoli slavi e la zona dove veniva parlato il protoslavo</figcaption></figure> <p>La storia del protoslavo si può suddividere in tre periodi:<sup id="cite_ref-Kliachko1968_1-1" class="reference"><a href="#cite_note-Kliachko1968-1"><span class="cite-bracket">&#91;</span>1<span class="cite-bracket">&#93;</span></a></sup> </p> <ul><li>La nascita del protoslavo;</li> <li>Il protoslavo come slavo comune;</li> <li>Dal protoslavo alla differenziazione delle lingue moderne.</li></ul> <p>Nel primo periodo il protoslavo si separò dagli altri dialetti indoeuropei, assorbendo i tratti comuni agli altri rami della famiglia ma differenziandosene lentamente, diventando la lingua delle primitive <a href="/wiki/Slavi" title="Slavi">tribù slave</a>. </p><p>La seconda fase iniziò con l'affermazione del protoslavo come lingua indoeuropea indipendente. Essa veniva parlata dalle tribù slave stanziate nell'<a href="/wiki/Europa" title="Europa">Europa</a> centro-orientale. L'individuazione del luogo dove veniva parlato il protoslavo è stata effettuata attraverso il lessico, che dimostra l'assenza generica di termini riguardanti la steppa ed il mare, ma l'abbondanza di termini riguardanti acque continentali, foreste e animali tipici di zone boscose e temperate; perciò è stata identificata come patria originaria della lingua protoslava la zona tra i <a href="/wiki/Carpazi" title="Carpazi">Monti Carpazi</a> ed il fiume <a href="/wiki/Dnepr" title="Dnepr">Dnepr</a>, tra la <a href="/wiki/Polonia" title="Polonia">Polonia</a>, la <a href="/wiki/Slovacchia" title="Slovacchia">Slovacchia</a> e la <a href="/wiki/Polesia" title="Polesia">Polesia</a>. </p><p>È in questa seconda fase che si affermarono le caratteristiche comuni a tutte le lingue slave odierne, <a href="/wiki/Fonetica" title="Fonetica">fonetiche</a>, <a href="/wiki/Morfologia_(linguistica)" title="Morfologia (linguistica)">morfologiche</a>, <a href="/wiki/Sintassi" title="Sintassi">sintattiche</a> e anche <a href="/wiki/Lessico" title="Lessico">lessicali</a>. </p><p>Questa fase si inquadra relativamente tardi rispetto alla differenziazione subita dalle <a href="/wiki/Lingue_romanze" title="Lingue romanze">lingue romanze</a> e <a href="/wiki/Lingue_germaniche" title="Lingue germaniche">germaniche</a>. Infatti il protoslavo si delineò molto probabilmente verso gli ultimi secoli del <a href="/wiki/I_millennio_a.C." title="I millennio a.C.">I millennio a.C.</a> e si sviluppò nei primi secoli del <a href="/wiki/I_millennio" title="I millennio">I millennio d.C.</a> </p><p>All'inizio del <a href="/wiki/VI_secolo_d.C." class="mw-redirect" title="VI secolo d.C.">VI secolo d.C.</a> cominciarono le migrazioni dei popoli slavi e con queste si rafforzarono le differenze tra i vari dialetti della protolingua che vanno a formare le distinte lingue slave, cioè la terza fase. È all'inizio della terza fase che la prima lingua slava, l'<a href="/wiki/Antico_slavo_ecclesiastico" class="mw-redirect" title="Antico slavo ecclesiastico">antico slavo ecclesiastico</a>, viene messo per iscritto. In quel momento vi era stata una minima differenziazione e le lingue slave erano ancora probabilmente <a href="/wiki/Mutua_intelligibilit%C3%A0" title="Mutua intelligibilità">intelligibili fra loro</a>. L'antico slavo ecclesiastico ne è la testimonianza perché veniva facilmente compreso dai popoli slavi, usato infatti come lingua ecclesiastica comune, anche se aveva come base il dialetto slavo di <a href="/wiki/Salonicco" title="Salonicco">Salonicco</a>, e un'impronta slava meridionale. </p> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Fonetica:_dall'indoeuropeo_al_protoslavo"><span id="Fonetica:_dall.27indoeuropeo_al_protoslavo"></span>Fonetica: dall'indoeuropeo al protoslavo</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Lingua_proto-slava&amp;veaction=edit&amp;section=3" title="Modifica la sezione Fonetica: dall&#039;indoeuropeo al protoslavo" class="mw-editsection-visualeditor"><span>modifica</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Lingua_proto-slava&amp;action=edit&amp;section=3" title="Edit section&#039;s source code: Fonetica: dall&#039;indoeuropeo al protoslavo"><span>modifica wikitesto</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Consonantismo">Consonantismo</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Lingua_proto-slava&amp;veaction=edit&amp;section=4" title="Modifica la sezione Consonantismo" class="mw-editsection-visualeditor"><span>modifica</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Lingua_proto-slava&amp;action=edit&amp;section=4" title="Edit section&#039;s source code: Consonantismo"><span>modifica wikitesto</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>Il <b>sistema fonologico dell'<a href="/wiki/Lingua_protoindoeuropea" title="Lingua protoindoeuropea">indoeuropeo</a> secondo la ricostruzione neogrammaticale</b> prevedeva una fricativa dentale sorda (s), quattro sonoranti (m, n, l, r) e 20 occlusive: </p> <table class="wikitable" border="1"> <tbody><tr> <td></td> <td></td> <td><b>labiali</b></td> <td><b>dentali</b></td> <td><b>labiovelari</b></td> <td><b>palatali</b></td> <td><b>velari</b> </td></tr> <tr> <td><b>sorde</b></td> <td><b>non aspirate</b></td> <td><style data-mw-deduplicate="TemplateStyles:r107150125">.mw-parser-output .Unicode{font-family:TITUS Cyberbit Basic,Code2000,Doulos SIL,Chrysanthi Unicode,Bitstream Cyberbit,Bitstream CyberBase,Bitstream Vera,Thryomanes,Gentium,GentiumAlt,Visual Geez Unicode,Lucida Grande,Arial Unicode MS,Microsoft Sans Serif,Lucida Sans Unicode;font-family:inherit}</style><span class="Unicode" style="font-family:Antinoou, Code2000, Code2001, TITUS Cyberbit Basic, Doulos SIL, Chrysanthi Unicode, Arial Unicode MS, Bitstream Cyberbit, Bitstream Vera, Gentium, GentiumAlt, Lucida Sans Unicode, Noto Sans Mandaic, Penuturesu, Segoe UI Symbol; font-family :inherit;">p</span></td> <td><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r107150125"><span class="Unicode" style="font-family:Antinoou, Code2000, Code2001, TITUS Cyberbit Basic, Doulos SIL, Chrysanthi Unicode, Arial Unicode MS, Bitstream Cyberbit, Bitstream Vera, Gentium, GentiumAlt, Lucida Sans Unicode, Noto Sans Mandaic, Penuturesu, Segoe UI Symbol; font-family :inherit;">t</span></td> <td><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r107150125"><span class="Unicode" style="font-family:Antinoou, Code2000, Code2001, TITUS Cyberbit Basic, Doulos SIL, Chrysanthi Unicode, Arial Unicode MS, Bitstream Cyberbit, Bitstream Vera, Gentium, GentiumAlt, Lucida Sans Unicode, Noto Sans Mandaic, Penuturesu, Segoe UI Symbol; font-family :inherit;">kʷ</span></td> <td><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r107150125"><span class="Unicode" style="font-family:Antinoou, Code2000, Code2001, TITUS Cyberbit Basic, Doulos SIL, Chrysanthi Unicode, Arial Unicode MS, Bitstream Cyberbit, Bitstream Vera, Gentium, GentiumAlt, Lucida Sans Unicode, Noto Sans Mandaic, Penuturesu, Segoe UI Symbol; font-family :inherit;">k'</span></td> <td><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r107150125"><span class="Unicode" style="font-family:Antinoou, Code2000, Code2001, TITUS Cyberbit Basic, Doulos SIL, Chrysanthi Unicode, Arial Unicode MS, Bitstream Cyberbit, Bitstream Vera, Gentium, GentiumAlt, Lucida Sans Unicode, Noto Sans Mandaic, Penuturesu, Segoe UI Symbol; font-family :inherit;">k</span> </td></tr> <tr> <td></td> <td><b>aspirate</b></td> <td><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r107150125"><span class="Unicode" style="font-family:Antinoou, Code2000, Code2001, TITUS Cyberbit Basic, Doulos SIL, Chrysanthi Unicode, Arial Unicode MS, Bitstream Cyberbit, Bitstream Vera, Gentium, GentiumAlt, Lucida Sans Unicode, Noto Sans Mandaic, Penuturesu, Segoe UI Symbol; font-family :inherit;">pʰ</span></td> <td><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r107150125"><span class="Unicode" style="font-family:Antinoou, Code2000, Code2001, TITUS Cyberbit Basic, Doulos SIL, Chrysanthi Unicode, Arial Unicode MS, Bitstream Cyberbit, Bitstream Vera, Gentium, GentiumAlt, Lucida Sans Unicode, Noto Sans Mandaic, Penuturesu, Segoe UI Symbol; font-family :inherit;">tʰ</span></td> <td><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r107150125"><span class="Unicode" style="font-family:Antinoou, Code2000, Code2001, TITUS Cyberbit Basic, Doulos SIL, Chrysanthi Unicode, Arial Unicode MS, Bitstream Cyberbit, Bitstream Vera, Gentium, GentiumAlt, Lucida Sans Unicode, Noto Sans Mandaic, Penuturesu, Segoe UI Symbol; font-family :inherit;">kʷʰ</span></td> <td><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r107150125"><span class="Unicode" style="font-family:Antinoou, Code2000, Code2001, TITUS Cyberbit Basic, Doulos SIL, Chrysanthi Unicode, Arial Unicode MS, Bitstream Cyberbit, Bitstream Vera, Gentium, GentiumAlt, Lucida Sans Unicode, Noto Sans Mandaic, Penuturesu, Segoe UI Symbol; font-family :inherit;">k'ʰ</span></td> <td><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r107150125"><span class="Unicode" style="font-family:Antinoou, Code2000, Code2001, TITUS Cyberbit Basic, Doulos SIL, Chrysanthi Unicode, Arial Unicode MS, Bitstream Cyberbit, Bitstream Vera, Gentium, GentiumAlt, Lucida Sans Unicode, Noto Sans Mandaic, Penuturesu, Segoe UI Symbol; font-family :inherit;">kʰ</span> </td></tr> <tr> <td><b>sonore</b></td> <td><b>non aspirate</b></td> <td><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r107150125"><span class="Unicode" style="font-family:Antinoou, Code2000, Code2001, TITUS Cyberbit Basic, Doulos SIL, Chrysanthi Unicode, Arial Unicode MS, Bitstream Cyberbit, Bitstream Vera, Gentium, GentiumAlt, Lucida Sans Unicode, Noto Sans Mandaic, Penuturesu, Segoe UI Symbol; font-family :inherit;">b</span></td> <td><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r107150125"><span class="Unicode" style="font-family:Antinoou, Code2000, Code2001, TITUS Cyberbit Basic, Doulos SIL, Chrysanthi Unicode, Arial Unicode MS, Bitstream Cyberbit, Bitstream Vera, Gentium, GentiumAlt, Lucida Sans Unicode, Noto Sans Mandaic, Penuturesu, Segoe UI Symbol; font-family :inherit;">d</span></td> <td><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r107150125"><span class="Unicode" style="font-family:Antinoou, Code2000, Code2001, TITUS Cyberbit Basic, Doulos SIL, Chrysanthi Unicode, Arial Unicode MS, Bitstream Cyberbit, Bitstream Vera, Gentium, GentiumAlt, Lucida Sans Unicode, Noto Sans Mandaic, Penuturesu, Segoe UI Symbol; font-family :inherit;">gʷ</span></td> <td><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r107150125"><span class="Unicode" style="font-family:Antinoou, Code2000, Code2001, TITUS Cyberbit Basic, Doulos SIL, Chrysanthi Unicode, Arial Unicode MS, Bitstream Cyberbit, Bitstream Vera, Gentium, GentiumAlt, Lucida Sans Unicode, Noto Sans Mandaic, Penuturesu, Segoe UI Symbol; font-family :inherit;">g'</span></td> <td><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r107150125"><span class="Unicode" style="font-family:Antinoou, Code2000, Code2001, TITUS Cyberbit Basic, Doulos SIL, Chrysanthi Unicode, Arial Unicode MS, Bitstream Cyberbit, Bitstream Vera, Gentium, GentiumAlt, Lucida Sans Unicode, Noto Sans Mandaic, Penuturesu, Segoe UI Symbol; font-family :inherit;">g</span> </td></tr> <tr> <td></td> <td><b>aspirate</b></td> <td><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r107150125"><span class="Unicode" style="font-family:Antinoou, Code2000, Code2001, TITUS Cyberbit Basic, Doulos SIL, Chrysanthi Unicode, Arial Unicode MS, Bitstream Cyberbit, Bitstream Vera, Gentium, GentiumAlt, Lucida Sans Unicode, Noto Sans Mandaic, Penuturesu, Segoe UI Symbol; font-family :inherit;">bʰ</span></td> <td><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r107150125"><span class="Unicode" style="font-family:Antinoou, Code2000, Code2001, TITUS Cyberbit Basic, Doulos SIL, Chrysanthi Unicode, Arial Unicode MS, Bitstream Cyberbit, Bitstream Vera, Gentium, GentiumAlt, Lucida Sans Unicode, Noto Sans Mandaic, Penuturesu, Segoe UI Symbol; font-family :inherit;">dʰ</span></td> <td><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r107150125"><span class="Unicode" style="font-family:Antinoou, Code2000, Code2001, TITUS Cyberbit Basic, Doulos SIL, Chrysanthi Unicode, Arial Unicode MS, Bitstream Cyberbit, Bitstream Vera, Gentium, GentiumAlt, Lucida Sans Unicode, Noto Sans Mandaic, Penuturesu, Segoe UI Symbol; font-family :inherit;">gʷʰ</span></td> <td><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r107150125"><span class="Unicode" style="font-family:Antinoou, Code2000, Code2001, TITUS Cyberbit Basic, Doulos SIL, Chrysanthi Unicode, Arial Unicode MS, Bitstream Cyberbit, Bitstream Vera, Gentium, GentiumAlt, Lucida Sans Unicode, Noto Sans Mandaic, Penuturesu, Segoe UI Symbol; font-family :inherit;">g'ʰ</span></td> <td><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r107150125"><span class="Unicode" style="font-family:Antinoou, Code2000, Code2001, TITUS Cyberbit Basic, Doulos SIL, Chrysanthi Unicode, Arial Unicode MS, Bitstream Cyberbit, Bitstream Vera, Gentium, GentiumAlt, Lucida Sans Unicode, Noto Sans Mandaic, Penuturesu, Segoe UI Symbol; font-family :inherit;">gʰ</span> </td></tr></tbody></table> <p>Lo <b>schema tripartito tradizionale</b> invece prevede tre sorde non aspirate (p, t, k), tre sonore non aspirate (b, d, g) e tre sonore aspirate (b<link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r107150125"><span class="Unicode" style="font-family:Antinoou, Code2000, Code2001, TITUS Cyberbit Basic, Doulos SIL, Chrysanthi Unicode, Arial Unicode MS, Bitstream Cyberbit, Bitstream Vera, Gentium, GentiumAlt, Lucida Sans Unicode, Noto Sans Mandaic, Penuturesu, Segoe UI Symbol; font-family :inherit;">ʰ</span>, d<link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r107150125"><span class="Unicode" style="font-family:Antinoou, Code2000, Code2001, TITUS Cyberbit Basic, Doulos SIL, Chrysanthi Unicode, Arial Unicode MS, Bitstream Cyberbit, Bitstream Vera, Gentium, GentiumAlt, Lucida Sans Unicode, Noto Sans Mandaic, Penuturesu, Segoe UI Symbol; font-family :inherit;">ʰ</span>, g<link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r107150125"><span class="Unicode" style="font-family:Antinoou, Code2000, Code2001, TITUS Cyberbit Basic, Doulos SIL, Chrysanthi Unicode, Arial Unicode MS, Bitstream Cyberbit, Bitstream Vera, Gentium, GentiumAlt, Lucida Sans Unicode, Noto Sans Mandaic, Penuturesu, Segoe UI Symbol; font-family :inherit;">ʰ</span>): </p> <table class="wikitable" border="1"> <tbody><tr> <td></td> <td></td> <td><b>labiali</b></td> <td><b>dentali</b></td> <td><b>velari</b> </td></tr> <tr> <td><b>sorde</b></td> <td><b>non aspirate</b></td> <td><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r107150125"><span class="Unicode" style="font-family:Antinoou, Code2000, Code2001, TITUS Cyberbit Basic, Doulos SIL, Chrysanthi Unicode, Arial Unicode MS, Bitstream Cyberbit, Bitstream Vera, Gentium, GentiumAlt, Lucida Sans Unicode, Noto Sans Mandaic, Penuturesu, Segoe UI Symbol; font-family :inherit;">p</span></td> <td><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r107150125"><span class="Unicode" style="font-family:Antinoou, Code2000, Code2001, TITUS Cyberbit Basic, Doulos SIL, Chrysanthi Unicode, Arial Unicode MS, Bitstream Cyberbit, Bitstream Vera, Gentium, GentiumAlt, Lucida Sans Unicode, Noto Sans Mandaic, Penuturesu, Segoe UI Symbol; font-family :inherit;">t</span></td> <td><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r107150125"><span class="Unicode" style="font-family:Antinoou, Code2000, Code2001, TITUS Cyberbit Basic, Doulos SIL, Chrysanthi Unicode, Arial Unicode MS, Bitstream Cyberbit, Bitstream Vera, Gentium, GentiumAlt, Lucida Sans Unicode, Noto Sans Mandaic, Penuturesu, Segoe UI Symbol; font-family :inherit;">k</span> </td></tr> <tr> <td><b>sonore</b></td> <td><b>non aspirate</b></td> <td><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r107150125"><span class="Unicode" style="font-family:Antinoou, Code2000, Code2001, TITUS Cyberbit Basic, Doulos SIL, Chrysanthi Unicode, Arial Unicode MS, Bitstream Cyberbit, Bitstream Vera, Gentium, GentiumAlt, Lucida Sans Unicode, Noto Sans Mandaic, Penuturesu, Segoe UI Symbol; font-family :inherit;">b</span></td> <td><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r107150125"><span class="Unicode" style="font-family:Antinoou, Code2000, Code2001, TITUS Cyberbit Basic, Doulos SIL, Chrysanthi Unicode, Arial Unicode MS, Bitstream Cyberbit, Bitstream Vera, Gentium, GentiumAlt, Lucida Sans Unicode, Noto Sans Mandaic, Penuturesu, Segoe UI Symbol; font-family :inherit;">d</span></td> <td><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r107150125"><span class="Unicode" style="font-family:Antinoou, Code2000, Code2001, TITUS Cyberbit Basic, Doulos SIL, Chrysanthi Unicode, Arial Unicode MS, Bitstream Cyberbit, Bitstream Vera, Gentium, GentiumAlt, Lucida Sans Unicode, Noto Sans Mandaic, Penuturesu, Segoe UI Symbol; font-family :inherit;">g</span> </td></tr> <tr> <td></td> <td><b>aspirate</b></td> <td><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r107150125"><span class="Unicode" style="font-family:Antinoou, Code2000, Code2001, TITUS Cyberbit Basic, Doulos SIL, Chrysanthi Unicode, Arial Unicode MS, Bitstream Cyberbit, Bitstream Vera, Gentium, GentiumAlt, Lucida Sans Unicode, Noto Sans Mandaic, Penuturesu, Segoe UI Symbol; font-family :inherit;">bʰ</span></td> <td><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r107150125"><span class="Unicode" style="font-family:Antinoou, Code2000, Code2001, TITUS Cyberbit Basic, Doulos SIL, Chrysanthi Unicode, Arial Unicode MS, Bitstream Cyberbit, Bitstream Vera, Gentium, GentiumAlt, Lucida Sans Unicode, Noto Sans Mandaic, Penuturesu, Segoe UI Symbol; font-family :inherit;">dʰ</span></td> <td><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r107150125"><span class="Unicode" style="font-family:Antinoou, Code2000, Code2001, TITUS Cyberbit Basic, Doulos SIL, Chrysanthi Unicode, Arial Unicode MS, Bitstream Cyberbit, Bitstream Vera, Gentium, GentiumAlt, Lucida Sans Unicode, Noto Sans Mandaic, Penuturesu, Segoe UI Symbol; font-family :inherit;">gʰ</span> </td></tr></tbody></table> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Trasformazioni_del_consonantismo">Trasformazioni del consonantismo</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Lingua_proto-slava&amp;veaction=edit&amp;section=5" title="Modifica la sezione Trasformazioni del consonantismo" class="mw-editsection-visualeditor"><span>modifica</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Lingua_proto-slava&amp;action=edit&amp;section=5" title="Edit section&#039;s source code: Trasformazioni del consonantismo"><span>modifica wikitesto</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>1) <b>Trasformazione delle occlusive sonore aspirate (bʰ, dʰ, gʰ)</b>. Le occlusive sonore aspirate perdono l'aspirazione: </p> <ul><li>*<i>b<link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r107150125"><span class="Unicode" style="font-family:Antinoou, Code2000, Code2001, TITUS Cyberbit Basic, Doulos SIL, Chrysanthi Unicode, Arial Unicode MS, Bitstream Cyberbit, Bitstream Vera, Gentium, GentiumAlt, Lucida Sans Unicode, Noto Sans Mandaic, Penuturesu, Segoe UI Symbol; font-family :inherit;">ʰ</span></i> → <i>b</i></li> <li>*<i>d<link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r107150125"><span class="Unicode" style="font-family:Antinoou, Code2000, Code2001, TITUS Cyberbit Basic, Doulos SIL, Chrysanthi Unicode, Arial Unicode MS, Bitstream Cyberbit, Bitstream Vera, Gentium, GentiumAlt, Lucida Sans Unicode, Noto Sans Mandaic, Penuturesu, Segoe UI Symbol; font-family :inherit;">ʰ</span></i> → <i>d</i></li> <li>*<i>g<link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r107150125"><span class="Unicode" style="font-family:Antinoou, Code2000, Code2001, TITUS Cyberbit Basic, Doulos SIL, Chrysanthi Unicode, Arial Unicode MS, Bitstream Cyberbit, Bitstream Vera, Gentium, GentiumAlt, Lucida Sans Unicode, Noto Sans Mandaic, Penuturesu, Segoe UI Symbol; font-family :inherit;">ʰ</span></i> → <i>g</i></li></ul> <table class="wikitable" border="1"> <tbody><tr> <td></td> <td></td> <td><b>labiali</b></td> <td><b>dentali</b></td> <td><b>palatali</b></td> <td><b>velari</b> </td></tr> <tr> <td><b>occlusive</b></td> <td><b>sorde</b></td> <td><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r107150125"><span class="Unicode" style="font-family:Antinoou, Code2000, Code2001, TITUS Cyberbit Basic, Doulos SIL, Chrysanthi Unicode, Arial Unicode MS, Bitstream Cyberbit, Bitstream Vera, Gentium, GentiumAlt, Lucida Sans Unicode, Noto Sans Mandaic, Penuturesu, Segoe UI Symbol; font-family :inherit;">p</span></td> <td><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r107150125"><span class="Unicode" style="font-family:Antinoou, Code2000, Code2001, TITUS Cyberbit Basic, Doulos SIL, Chrysanthi Unicode, Arial Unicode MS, Bitstream Cyberbit, Bitstream Vera, Gentium, GentiumAlt, Lucida Sans Unicode, Noto Sans Mandaic, Penuturesu, Segoe UI Symbol; font-family :inherit;">t</span></td> <td>(<link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r107150125"><span class="Unicode" style="font-family:Antinoou, Code2000, Code2001, TITUS Cyberbit Basic, Doulos SIL, Chrysanthi Unicode, Arial Unicode MS, Bitstream Cyberbit, Bitstream Vera, Gentium, GentiumAlt, Lucida Sans Unicode, Noto Sans Mandaic, Penuturesu, Segoe UI Symbol; font-family :inherit;">ḱ</span>)</td> <td><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r107150125"><span class="Unicode" style="font-family:Antinoou, Code2000, Code2001, TITUS Cyberbit Basic, Doulos SIL, Chrysanthi Unicode, Arial Unicode MS, Bitstream Cyberbit, Bitstream Vera, Gentium, GentiumAlt, Lucida Sans Unicode, Noto Sans Mandaic, Penuturesu, Segoe UI Symbol; font-family :inherit;">k</span> </td></tr> <tr> <td></td> <td><b>sonore</b></td> <td><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r107150125"><span class="Unicode" style="font-family:Antinoou, Code2000, Code2001, TITUS Cyberbit Basic, Doulos SIL, Chrysanthi Unicode, Arial Unicode MS, Bitstream Cyberbit, Bitstream Vera, Gentium, GentiumAlt, Lucida Sans Unicode, Noto Sans Mandaic, Penuturesu, Segoe UI Symbol; font-family :inherit;">b</span></td> <td><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r107150125"><span class="Unicode" style="font-family:Antinoou, Code2000, Code2001, TITUS Cyberbit Basic, Doulos SIL, Chrysanthi Unicode, Arial Unicode MS, Bitstream Cyberbit, Bitstream Vera, Gentium, GentiumAlt, Lucida Sans Unicode, Noto Sans Mandaic, Penuturesu, Segoe UI Symbol; font-family :inherit;">d</span></td> <td>(<link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r107150125"><span class="Unicode" style="font-family:Antinoou, Code2000, Code2001, TITUS Cyberbit Basic, Doulos SIL, Chrysanthi Unicode, Arial Unicode MS, Bitstream Cyberbit, Bitstream Vera, Gentium, GentiumAlt, Lucida Sans Unicode, Noto Sans Mandaic, Penuturesu, Segoe UI Symbol; font-family :inherit;">ǵ</span>)</td> <td><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r107150125"><span class="Unicode" style="font-family:Antinoou, Code2000, Code2001, TITUS Cyberbit Basic, Doulos SIL, Chrysanthi Unicode, Arial Unicode MS, Bitstream Cyberbit, Bitstream Vera, Gentium, GentiumAlt, Lucida Sans Unicode, Noto Sans Mandaic, Penuturesu, Segoe UI Symbol; font-family :inherit;">g</span> </td></tr> <tr> <td><b>fricative</b></td> <td><b>sorde</b></td> <td></td> <td><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r107150125"><span class="Unicode" style="font-family:Antinoou, Code2000, Code2001, TITUS Cyberbit Basic, Doulos SIL, Chrysanthi Unicode, Arial Unicode MS, Bitstream Cyberbit, Bitstream Vera, Gentium, GentiumAlt, Lucida Sans Unicode, Noto Sans Mandaic, Penuturesu, Segoe UI Symbol; font-family :inherit;">s</span></td> <td></td> <td> </td></tr> <tr> <td></td> <td><b>sonore</b></td> <td></td> <td></td> <td></td> <td> </td></tr></tbody></table> <p>2) <b>Trasformazione delle occlusive velari - satemizzazione</b>: le lingue slave appartengono al gruppo delle <b>lingue satem</b> e perciò rinnovano profondamente il sistema delle occlusive velari: </p><p>Le occlusive labiovelari passano a velari semplici </p> <ul><li>*<i>k<a href="/wiki/Aiuto:IPA" title="Aiuto:IPA"><span title="Questa è una trascrizione IPA della pronuncia. Vedere l&#39;alfabeto fonetico internazionale." class="IPA">ʷ</span></a></i> → <i>k</i></li> <li>*<i>g<a href="/wiki/Aiuto:IPA" title="Aiuto:IPA"><span title="Questa è una trascrizione IPA della pronuncia. Vedere l&#39;alfabeto fonetico internazionale." class="IPA">ʷ</span></a></i> → <i>g</i></li> <li>*<i>g<a href="/wiki/Aiuto:IPA" title="Aiuto:IPA"><span title="Questa è una trascrizione IPA della pronuncia. Vedere l&#39;alfabeto fonetico internazionale." class="IPA">ʷʰ</span></a></i> → <i>g<a href="/wiki/Aiuto:IPA" title="Aiuto:IPA"><span title="Questa è una trascrizione IPA della pronuncia. Vedere l&#39;alfabeto fonetico internazionale." class="IPA">ʰ</span></a></i></li></ul> <p>Le occlusive palatali passano a fricative </p> <ul><li>*<i>ḱ</i> → <i>š</i></li> <li>*<i>ǵ</i> → <i>ž</i></li> <li>*<i>ǵ<a href="/wiki/Aiuto:IPA" title="Aiuto:IPA"><span title="Questa è una trascrizione IPA della pronuncia. Vedere l&#39;alfabeto fonetico internazionale." class="IPA">ʰ</span></a></i> → <i>ž</i>.</li></ul> <table class="wikitable" border="1"> <tbody><tr> <td></td> <td></td> <td><b>labiali</b></td> <td><b>dentali</b></td> <td><b>palatali</b></td> <td><b>velari</b> </td></tr> <tr> <td><b>occlusive</b></td> <td><b>sorde</b></td> <td><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r107150125"><span class="Unicode" style="font-family:Antinoou, Code2000, Code2001, TITUS Cyberbit Basic, Doulos SIL, Chrysanthi Unicode, Arial Unicode MS, Bitstream Cyberbit, Bitstream Vera, Gentium, GentiumAlt, Lucida Sans Unicode, Noto Sans Mandaic, Penuturesu, Segoe UI Symbol; font-family :inherit;">p</span></td> <td><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r107150125"><span class="Unicode" style="font-family:Antinoou, Code2000, Code2001, TITUS Cyberbit Basic, Doulos SIL, Chrysanthi Unicode, Arial Unicode MS, Bitstream Cyberbit, Bitstream Vera, Gentium, GentiumAlt, Lucida Sans Unicode, Noto Sans Mandaic, Penuturesu, Segoe UI Symbol; font-family :inherit;">t</span></td> <td></td> <td><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r107150125"><span class="Unicode" style="font-family:Antinoou, Code2000, Code2001, TITUS Cyberbit Basic, Doulos SIL, Chrysanthi Unicode, Arial Unicode MS, Bitstream Cyberbit, Bitstream Vera, Gentium, GentiumAlt, Lucida Sans Unicode, Noto Sans Mandaic, Penuturesu, Segoe UI Symbol; font-family :inherit;">k</span> </td></tr> <tr> <td></td> <td><b>sonore</b></td> <td><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r107150125"><span class="Unicode" style="font-family:Antinoou, Code2000, Code2001, TITUS Cyberbit Basic, Doulos SIL, Chrysanthi Unicode, Arial Unicode MS, Bitstream Cyberbit, Bitstream Vera, Gentium, GentiumAlt, Lucida Sans Unicode, Noto Sans Mandaic, Penuturesu, Segoe UI Symbol; font-family :inherit;">b</span></td> <td><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r107150125"><span class="Unicode" style="font-family:Antinoou, Code2000, Code2001, TITUS Cyberbit Basic, Doulos SIL, Chrysanthi Unicode, Arial Unicode MS, Bitstream Cyberbit, Bitstream Vera, Gentium, GentiumAlt, Lucida Sans Unicode, Noto Sans Mandaic, Penuturesu, Segoe UI Symbol; font-family :inherit;">d</span></td> <td></td> <td><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r107150125"><span class="Unicode" style="font-family:Antinoou, Code2000, Code2001, TITUS Cyberbit Basic, Doulos SIL, Chrysanthi Unicode, Arial Unicode MS, Bitstream Cyberbit, Bitstream Vera, Gentium, GentiumAlt, Lucida Sans Unicode, Noto Sans Mandaic, Penuturesu, Segoe UI Symbol; font-family :inherit;">g</span> </td></tr> <tr> <td><b>fricative</b></td> <td><b>sorde</b></td> <td></td> <td><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r107150125"><span class="Unicode" style="font-family:Antinoou, Code2000, Code2001, TITUS Cyberbit Basic, Doulos SIL, Chrysanthi Unicode, Arial Unicode MS, Bitstream Cyberbit, Bitstream Vera, Gentium, GentiumAlt, Lucida Sans Unicode, Noto Sans Mandaic, Penuturesu, Segoe UI Symbol; font-family :inherit;">s</span></td> <td><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r107150125"><span class="Unicode" style="font-family:Antinoou, Code2000, Code2001, TITUS Cyberbit Basic, Doulos SIL, Chrysanthi Unicode, Arial Unicode MS, Bitstream Cyberbit, Bitstream Vera, Gentium, GentiumAlt, Lucida Sans Unicode, Noto Sans Mandaic, Penuturesu, Segoe UI Symbol; font-family :inherit;">š</span></td> <td> </td></tr> <tr> <td></td> <td><b>sonore</b></td> <td></td> <td></td> <td><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r107150125"><span class="Unicode" style="font-family:Antinoou, Code2000, Code2001, TITUS Cyberbit Basic, Doulos SIL, Chrysanthi Unicode, Arial Unicode MS, Bitstream Cyberbit, Bitstream Vera, Gentium, GentiumAlt, Lucida Sans Unicode, Noto Sans Mandaic, Penuturesu, Segoe UI Symbol; font-family :inherit;">ž</span></td> <td> </td></tr></tbody></table> <p>3) <b>Legge di Pedersen</b>. La /s/ passa a /x/ nel protoslavo: </p> <table class="wikitable" border="1"> <tbody><tr> <td></td> <td></td> <td><b>labiali</b></td> <td><b>dentali</b></td> <td><b>palatali</b></td> <td><b>velari</b> </td></tr> <tr> <td><b>occlusive</b></td> <td><b>sorde</b></td> <td><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r107150125"><span class="Unicode" style="font-family:Antinoou, Code2000, Code2001, TITUS Cyberbit Basic, Doulos SIL, Chrysanthi Unicode, Arial Unicode MS, Bitstream Cyberbit, Bitstream Vera, Gentium, GentiumAlt, Lucida Sans Unicode, Noto Sans Mandaic, Penuturesu, Segoe UI Symbol; font-family :inherit;">p</span></td> <td><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r107150125"><span class="Unicode" style="font-family:Antinoou, Code2000, Code2001, TITUS Cyberbit Basic, Doulos SIL, Chrysanthi Unicode, Arial Unicode MS, Bitstream Cyberbit, Bitstream Vera, Gentium, GentiumAlt, Lucida Sans Unicode, Noto Sans Mandaic, Penuturesu, Segoe UI Symbol; font-family :inherit;">t</span></td> <td></td> <td><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r107150125"><span class="Unicode" style="font-family:Antinoou, Code2000, Code2001, TITUS Cyberbit Basic, Doulos SIL, Chrysanthi Unicode, Arial Unicode MS, Bitstream Cyberbit, Bitstream Vera, Gentium, GentiumAlt, Lucida Sans Unicode, Noto Sans Mandaic, Penuturesu, Segoe UI Symbol; font-family :inherit;">k</span> </td></tr> <tr> <td></td> <td><b>sonore</b></td> <td><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r107150125"><span class="Unicode" style="font-family:Antinoou, Code2000, Code2001, TITUS Cyberbit Basic, Doulos SIL, Chrysanthi Unicode, Arial Unicode MS, Bitstream Cyberbit, Bitstream Vera, Gentium, GentiumAlt, Lucida Sans Unicode, Noto Sans Mandaic, Penuturesu, Segoe UI Symbol; font-family :inherit;">b</span></td> <td><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r107150125"><span class="Unicode" style="font-family:Antinoou, Code2000, Code2001, TITUS Cyberbit Basic, Doulos SIL, Chrysanthi Unicode, Arial Unicode MS, Bitstream Cyberbit, Bitstream Vera, Gentium, GentiumAlt, Lucida Sans Unicode, Noto Sans Mandaic, Penuturesu, Segoe UI Symbol; font-family :inherit;">d</span></td> <td></td> <td><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r107150125"><span class="Unicode" style="font-family:Antinoou, Code2000, Code2001, TITUS Cyberbit Basic, Doulos SIL, Chrysanthi Unicode, Arial Unicode MS, Bitstream Cyberbit, Bitstream Vera, Gentium, GentiumAlt, Lucida Sans Unicode, Noto Sans Mandaic, Penuturesu, Segoe UI Symbol; font-family :inherit;">g</span> </td></tr> <tr> <td><b>fricative</b></td> <td><b>sorde</b></td> <td></td> <td></td> <td><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r107150125"><span class="Unicode" style="font-family:Antinoou, Code2000, Code2001, TITUS Cyberbit Basic, Doulos SIL, Chrysanthi Unicode, Arial Unicode MS, Bitstream Cyberbit, Bitstream Vera, Gentium, GentiumAlt, Lucida Sans Unicode, Noto Sans Mandaic, Penuturesu, Segoe UI Symbol; font-family :inherit;">š</span></td> <td><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r107150125"><span class="Unicode" style="font-family:Antinoou, Code2000, Code2001, TITUS Cyberbit Basic, Doulos SIL, Chrysanthi Unicode, Arial Unicode MS, Bitstream Cyberbit, Bitstream Vera, Gentium, GentiumAlt, Lucida Sans Unicode, Noto Sans Mandaic, Penuturesu, Segoe UI Symbol; font-family :inherit;">x</span> </td></tr> <tr> <td></td> <td><b>sonore</b></td> <td></td> <td></td> <td><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r107150125"><span class="Unicode" style="font-family:Antinoou, Code2000, Code2001, TITUS Cyberbit Basic, Doulos SIL, Chrysanthi Unicode, Arial Unicode MS, Bitstream Cyberbit, Bitstream Vera, Gentium, GentiumAlt, Lucida Sans Unicode, Noto Sans Mandaic, Penuturesu, Segoe UI Symbol; font-family :inherit;">ž</span></td> <td> </td></tr></tbody></table> <p>4) <b>Retroflessione della /s/</b>. La fricativa dentale sorda preceduta da /r, u, k, i/ si retroflette quando è seguita da vocale o da sonorante: </p> <table class="wikitable" border="1"> <tbody><tr> <td></td> <td></td> <td><b>labiali</b></td> <td><b>dentali</b></td> <td><b>palatali</b></td> <td><b>velari</b> </td></tr> <tr> <td><b>occlusive</b></td> <td><b>sorde</b></td> <td><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r107150125"><span class="Unicode" style="font-family:Antinoou, Code2000, Code2001, TITUS Cyberbit Basic, Doulos SIL, Chrysanthi Unicode, Arial Unicode MS, Bitstream Cyberbit, Bitstream Vera, Gentium, GentiumAlt, Lucida Sans Unicode, Noto Sans Mandaic, Penuturesu, Segoe UI Symbol; font-family :inherit;">p</span></td> <td><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r107150125"><span class="Unicode" style="font-family:Antinoou, Code2000, Code2001, TITUS Cyberbit Basic, Doulos SIL, Chrysanthi Unicode, Arial Unicode MS, Bitstream Cyberbit, Bitstream Vera, Gentium, GentiumAlt, Lucida Sans Unicode, Noto Sans Mandaic, Penuturesu, Segoe UI Symbol; font-family :inherit;">t</span></td> <td></td> <td><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r107150125"><span class="Unicode" style="font-family:Antinoou, Code2000, Code2001, TITUS Cyberbit Basic, Doulos SIL, Chrysanthi Unicode, Arial Unicode MS, Bitstream Cyberbit, Bitstream Vera, Gentium, GentiumAlt, Lucida Sans Unicode, Noto Sans Mandaic, Penuturesu, Segoe UI Symbol; font-family :inherit;">k</span> </td></tr> <tr> <td></td> <td><b>sonore</b></td> <td><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r107150125"><span class="Unicode" style="font-family:Antinoou, Code2000, Code2001, TITUS Cyberbit Basic, Doulos SIL, Chrysanthi Unicode, Arial Unicode MS, Bitstream Cyberbit, Bitstream Vera, Gentium, GentiumAlt, Lucida Sans Unicode, Noto Sans Mandaic, Penuturesu, Segoe UI Symbol; font-family :inherit;">b</span></td> <td><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r107150125"><span class="Unicode" style="font-family:Antinoou, Code2000, Code2001, TITUS Cyberbit Basic, Doulos SIL, Chrysanthi Unicode, Arial Unicode MS, Bitstream Cyberbit, Bitstream Vera, Gentium, GentiumAlt, Lucida Sans Unicode, Noto Sans Mandaic, Penuturesu, Segoe UI Symbol; font-family :inherit;">d</span></td> <td></td> <td><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r107150125"><span class="Unicode" style="font-family:Antinoou, Code2000, Code2001, TITUS Cyberbit Basic, Doulos SIL, Chrysanthi Unicode, Arial Unicode MS, Bitstream Cyberbit, Bitstream Vera, Gentium, GentiumAlt, Lucida Sans Unicode, Noto Sans Mandaic, Penuturesu, Segoe UI Symbol; font-family :inherit;">g</span> </td></tr> <tr> <td><b>fricative</b></td> <td><b>sorde</b></td> <td></td> <td><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r107150125"><span class="Unicode" style="font-family:Antinoou, Code2000, Code2001, TITUS Cyberbit Basic, Doulos SIL, Chrysanthi Unicode, Arial Unicode MS, Bitstream Cyberbit, Bitstream Vera, Gentium, GentiumAlt, Lucida Sans Unicode, Noto Sans Mandaic, Penuturesu, Segoe UI Symbol; font-family :inherit;">s</span></td> <td></td> <td><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r107150125"><span class="Unicode" style="font-family:Antinoou, Code2000, Code2001, TITUS Cyberbit Basic, Doulos SIL, Chrysanthi Unicode, Arial Unicode MS, Bitstream Cyberbit, Bitstream Vera, Gentium, GentiumAlt, Lucida Sans Unicode, Noto Sans Mandaic, Penuturesu, Segoe UI Symbol; font-family :inherit;">x</span> </td></tr> <tr> <td></td> <td><b>sonore</b></td> <td></td> <td><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r107150125"><span class="Unicode" style="font-family:Antinoou, Code2000, Code2001, TITUS Cyberbit Basic, Doulos SIL, Chrysanthi Unicode, Arial Unicode MS, Bitstream Cyberbit, Bitstream Vera, Gentium, GentiumAlt, Lucida Sans Unicode, Noto Sans Mandaic, Penuturesu, Segoe UI Symbol; font-family :inherit;">z</span></td> <td></td> <td> </td></tr></tbody></table> <p>5) Le sonoranti liquide e nasali /m, n, l, r/ in posizione sillabica sviluppano vocali d'appoggio /ĭ, ī, ŭ, ū/ generando <b>16 dittonghi</b>: </p> <table class="wikitable" border="1"> <tbody><tr> <td>ĭm</td> <td>ĭn</td> <td>ĭl</td> <td>ĭr </td></tr> <tr> <td>īm</td> <td>īn</td> <td>īl</td> <td>īr </td></tr> <tr> <td>ŭm</td> <td>ŭn</td> <td>ŭl</td> <td>ŭr </td></tr> <tr> <td>ūm</td> <td>ūn</td> <td>ūl</td> <td>ūr </td></tr></tbody></table> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Vocalismo">Vocalismo</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Lingua_proto-slava&amp;veaction=edit&amp;section=6" title="Modifica la sezione Vocalismo" class="mw-editsection-visualeditor"><span>modifica</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Lingua_proto-slava&amp;action=edit&amp;section=6" title="Edit section&#039;s source code: Vocalismo"><span>modifica wikitesto</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>Il protoindoeuropeo tardo constava di 10 fonemi vocalici (5 lunghi e 5 brevi): </p> <table class="wikitable" border="1"> <tbody><tr> <td><b>alte</b></td> <td>ĭ, ī</td> <td></td> <td></td> <td></td> <td>ŭ, ū </td></tr> <tr> <td><b>medie</b></td> <td></td> <td>ĕ, ē</td> <td></td> <td>ŏ, ō</td> <td> </td></tr> <tr> <td><b>basse</b></td> <td></td> <td></td> <td>ă, ā</td> <td></td> <td> </td></tr></tbody></table> <p>Si formarono allora <b>36 dittonghi</b> composti da /ă, ā, ĕ, ē, ŏ, ō/ + /i, u, m, n, l, r/: </p> <table class="wikitable" border="1"> <tbody><tr> <td>ăi</td> <td>ău</td> <td>ăm</td> <td>ăn</td> <td>ăl</td> <td>ăr </td></tr> <tr> <td>ĕi</td> <td>ĕu</td> <td>ĕm</td> <td>ĕn</td> <td>ĕl</td> <td>ĕr </td></tr> <tr> <td>ŏi</td> <td>ŏu</td> <td>ŏm</td> <td>ŏn</td> <td>ŏl</td> <td>ŏr </td></tr> <tr> <td>āi</td> <td>āu</td> <td>ām</td> <td>ān</td> <td>āl</td> <td>ār </td></tr> <tr> <td>ēi</td> <td>ēu</td> <td>ēm</td> <td>ēn</td> <td>ēl</td> <td>ēr </td></tr> <tr> <td>ōi</td> <td>ōu</td> <td>ōm</td> <td>ōn</td> <td>ōl</td> <td>ōr </td></tr></tbody></table> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Trasformazioni_del_vocalismo">Trasformazioni del vocalismo</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Lingua_proto-slava&amp;veaction=edit&amp;section=7" title="Modifica la sezione Trasformazioni del vocalismo" class="mw-editsection-visualeditor"><span>modifica</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Lingua_proto-slava&amp;action=edit&amp;section=7" title="Edit section&#039;s source code: Trasformazioni del vocalismo"><span>modifica wikitesto</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>In protoslavo <b>o</b> e <b>a</b> confluiscono. Perciò il sistema ricostruito per il protoindoeuropeo tardo si trasforma nel seguente: </p> <table class="wikitable" border="1"> <tbody><tr> <td></td> <td><b>anteriori (non labializzate)</b></td> <td><b>posteriori (labializzate)</b> </td></tr> <tr> <td><b>alte</b></td> <td>ĭ, ī</td> <td>ŭ, ū </td></tr> <tr> <td><b>basse</b></td> <td>aĕ, aē</td> <td>ă, ā </td></tr></tbody></table> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Fonetica:_dal_protoslavo_allo_slavo_comune_tardo">Fonetica: dal protoslavo allo slavo comune tardo</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Lingua_proto-slava&amp;veaction=edit&amp;section=8" title="Modifica la sezione Fonetica: dal protoslavo allo slavo comune tardo" class="mw-editsection-visualeditor"><span>modifica</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Lingua_proto-slava&amp;action=edit&amp;section=8" title="Edit section&#039;s source code: Fonetica: dal protoslavo allo slavo comune tardo"><span>modifica wikitesto</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Armonia_endosillabica">Armonia endosillabica</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Lingua_proto-slava&amp;veaction=edit&amp;section=9" title="Modifica la sezione Armonia endosillabica" class="mw-editsection-visualeditor"><span>modifica</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Lingua_proto-slava&amp;action=edit&amp;section=9" title="Edit section&#039;s source code: Armonia endosillabica"><span>modifica wikitesto</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>1) <b>Prima palatalizzazione (regressiva)</b> </p><p>a) Riguarda le due velari occlusive indoeuropee e la velare fricativa nata dalla retroflessione della fricativa dentale indoeuropea. Davanti a vocale anteriori le suddette velari mutano in questo modo: </p> <ul><li>*<i>k + i,e</i> → <i>č</i></li> <li>*<i>g + i,e</i> → <i>ž</i></li> <li>*<i>x + i,e</i> → <i>š</i></li></ul> <p>b) Riguarda i nessi <i>*sk, *zk, *tk, (*gk) + vocale anteriore</i>. I loro esiti sono gli stessi della iodizzazione delle dentali (cfr. in seguito). </p><p>2) <b>Iodizzazione</b> </p><p>Consiste nella modifica che le consonanti subiscono trovandosi seguite da jod (cioè /j/). </p><p>a) Le velari si palatalizzano secondo la prima palatalizzazione: </p> <ul><li>*<i>k + j</i> → <i>č</i></li> <li>*<i>g + j</i> → <i>ž</i></li> <li>*<i>x + j</i> → <i>š</i></li></ul> <p>b) Le sibilanti si trasformano in scibilanti: </p> <ul><li>*<i>s + j</i> → <i>š</i></li> <li>*<i>z + j</i> → <i>ž</i></li></ul> <p>c) Le labiali sviluppano una /l/ epentetica davanti alla /j/ consonantica: </p> <ul><li>*<i>p + j</i> → <i>plj</i></li> <li>*<i>b + j</i> → <i>blj</i></li> <li>*<i>m + j</i> → <i>mlj</i></li> <li>*<i>v + j</i> → <i>blj</i></li></ul> <p>d) Le dentali hanno esiti diversi nelle varie zone della Slavia. In protoslavo sono: </p> <ul><li>*<i>t + j</i> → <i>št’</i></li> <li>*<i>d + j</i> → <i>žd’</i></li></ul> <dl><dd>Nelle lingue slave orientali si sviluppano come</dd> <dd>* *<i>t + j</i> → <i>č</i></dd> <dd>* *<i>d + j</i> → <i>ž</i></dd> <dd>Mentre nelle lingue slave occidentali si sviluppano come</dd> <dd>* *<i>t + j</i> → <i>c</i></dd> <dd>* *<i>d + j</i> → <i>z</i></dd></dl> <p>e) Le liquide e la nasale /n/ si iodizzano: </p> <ul><li>*<i>l + j</i> → <i>lj</i></li> <li>*<i>r + j</i> → <i>rj</i></li> <li>*<i>n + j</i> → <i>nj</i></li></ul> <p>f) Le liquide e la nasale n, iodizzate, possono iodizzare la consonante che le precede: </p> <ul><li>*<i>s + lj</i> → <i>šl’</i></li> <li>*<i>z + lj</i> → <i>žl’</i></li> <li>*<i>s + nj</i> → <i>šn’</i></li></ul> <ul><li>*<i>z + nj</i> → <i>žn’</i></li> <li>*<i>d + rj</i> → <i>ždr’</i></li> <li>*<i>(s)t + rj</i> → <i>štr’</i></li></ul> <p>3) <b>Metafonia palatale</b> </p><p>Dopo jod /j/ le vocali labializzate (posteriori) spostano la propria articolazione in avanti e quindi si delabializzano (diventando anteriori): </p> <ul><li>*<i>ju</i> → <i>ji</i></li> <li>*<i>ja</i> → <i>je</i></li></ul> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Legge_della_sillaba_aperta">Legge della sillaba aperta</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Lingua_proto-slava&amp;veaction=edit&amp;section=10" title="Modifica la sezione Legge della sillaba aperta" class="mw-editsection-visualeditor"><span>modifica</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Lingua_proto-slava&amp;action=edit&amp;section=10" title="Edit section&#039;s source code: Legge della sillaba aperta"><span>modifica wikitesto</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>La struttura delle parole nel passaggio dal protoslavo allo slavo comune tardo subisce una profonda ristrutturazione secondo la <i>legge della sillaba aperta</i>: </p><p>a) Una sillaba può terminare solo in vocale o sonorante (sillaba aperta). L'ultima sillaba (e quindi la parola) può terminare solo in vocale. Una sillaba non può essere chiusa (cioè terminare per consonante). </p><p>b) Le consonanti che seguono la vocale finale di parola cadono (con o senza tracce). </p><p>c) Le consonanti che si trovano alla fine della sillaba nel corpo della parola passano alla sillaba successiva. </p><p>d) La vocale può essere preceduta da un massimo di 4 consonanti (di cui l'ultima può essere solo jod). </p><p>e) Non esistono consonanti doppie. </p><p>f) La sequenza di consonanti nella sillaba deve rispettare la <b>sonorità crescente</b>: nessuna consonante che si trovi davanti ad una consonante meno sonora o di uguale sonorità può rimanere in quella posizione: </p> <table class="wikitable" border="1"> <tbody><tr> <td><b>sibilanti e scibilanti</b></td> <td>s z š ž </td></tr> <tr> <td><b>labiali, dentali e velari</b></td> <td>p b t d k g x č c dž </td></tr> <tr> <td><b>labiodentali e nasali</b></td> <td>v m n </td></tr> <tr> <td><b>liquide e vibranti</b></td> <td>l r </td></tr> <tr> <td><b>semivocali</b></td> <td>j w </td></tr> <tr> <td><b>vocali</b></td> <td>i ae a u </td></tr></tbody></table> <p>Le sillabe slave possono essere formate quindi solo come: </p><p><i>CV</i>, <i>CCV</i>, <i>CCCV</i> o <i>CCCjV</i>. </p><p>1) <b>Semplificazione dei nessi consonantici</b> </p><p>Se una consonante si trova in una posizione non prevista tra quelle sopra indicate, avviene quanto segue: </p><p>a) Davanti a /<b>s, z, š, ž</b>/ (le meno sonore) qualunque altra consonante (esse comprese) cade. </p><p>b) Se una /<b>z</b>/ precede una consonante del secondo gruppo /<b>p, t, k, x, č, c</b>/ si modificano come segue: </p> <ul><li>*<i>z + p</i> → <i>s</i></li> <li>*<i>z + t</i> → <i>s</i></li> <li>*<i>z + x</i> → <i>s</i></li> <li>*<i>z + č</i> → <i>s</i></li> <li>*<i>z + c</i> → <i>št</i></li></ul> <p>c) Se le sibilanti /<b>s</b>/ e /<b>z</b>/ incontrano la liquida vibrante /<b>r</b>/, avviene l'inserzione di una dentale: </p> <ul><li>*<i>s + r</i> → <i>str</i></li> <li>*<i>z + r</i> → <i>zdr</i></li></ul> <p>d) Se due consonanti del secondo gruppo /<b>p, b, t, k, g, x, č, c, dž</b>/ si trovano vicine la prima delle due cade, con queste eccezioni: </p> <ul><li>*<i>t + t</i> → <i>st</i></li> <li>*<i>d + t</i> → <i>st</i></li> <li>*<i>k + t’</i> → <i>št</i></li> <li>*<i>g + t’</i> → <i>št</i></li> <li>*<i>b + v</i> → <i>b</i></li></ul> <p>e) I nessi formati da consonanti del secondo gruppo /<b>p, b, t, k, g, x, č, c, dž</b>/ e consonanti nasali e liquide /<b>m, n, r, l</b>/ si modificano come segue: </p> <ul><li>*<i>sk + n</i> → <i>sn</i></li> <li>*<i>p + n</i> → <i>n</i></li> <li>*<i>b + n</i> → <i>n</i></li> <li>*<i>t + n</i> → <i>n</i></li> <li>*<i>d + n</i> → <i>n</i></li> <li>*<i>d + m</i> → <i>m</i></li> <li>(*<i>d + l</i> → <i>l</i>)</li> <li>(*<i>t + l</i> → <i>l</i>)</li></ul> <p>f) La /<b>n</b>/ dei nessi <b>*vъn, *sъn, *kъn</b> si conserva quando la sillaba iniziale della parola seguente inizia per jod. Quando invece <b>*vъn</b> e <b>*sъn</b> sono fusi con il sostantivo, la /<b>n</b>/ si conserva anche davanti a vocale. </p><p>2) <b>Monottongazione dei dittonghi in semivocale</b> </p><p>La <b>legge della sillaba aperta</b> fa sì che ci sia la necessità di abolire anche le <i>sequenze vocale + semivocale</i>. </p><p>a) Se la sillaba successiva comincia in vocale, l'elemento semivocalico si sposta all'inizio di quella sillaba. </p><p>b) Se la sillaba successiva comincia in consonante, il dittongo si trasforma in una vocale lunga anteriore o posteriore, a seconda di come era la semivocale: </p> <table class="wikitable" border="1"> <tbody><tr> <td></td> <td><b>anteriori</b></td> <td><b>posteriori</b> </td></tr> <tr> <td>ai &gt;</td> <td>aē, ī</td> <td> </td></tr> <tr> <td>ai &gt;</td> <td></td> <td>ū<sub>2</sub> </td></tr> <tr> <td>aeu &gt;</td> <td>ī</td> <td> </td></tr> <tr> <td>aeu &gt;</td> <td></td> <td>'ū<sub>2</sub> </td></tr></tbody></table> <p>Esistono ora tre differenti tipi di <b>u</b>: la /<b>*u</b>/ indoeuropea e le nuove <b>ū<sub>2</sub></b> e '<b>ū<sub>2</sub></b>: </p> <table class="wikitable" border="1"> <tbody><tr> <td>ū + C,# &gt; *uu &gt; *ŭi &gt;</td> <td>ъi </td></tr> <tr> <td>ū + V &gt; *ŭŭ &gt; *ŭu &gt;</td> <td>ъv </td></tr> <tr> <td>au &gt; ū<sub>2</sub> &gt;</td> <td>u </td></tr> <tr> <td>aeu &gt; 'ū<sub>2</sub> &gt;</td> <td>ю </td></tr></tbody></table> <p>Ecco quali sono le <b>mutazioni dei dittonghi in semivocale</b>: </p> <table class="wikitable" border="1"> <tbody><tr> <td></td> <td><b>dittongo + V</b></td> <td><b>dittongo + C</b> </td></tr> <tr> <td>*āi &gt;</td> <td>a + jV</td> <td>ē<sub>2</sub> + C,# </td></tr> <tr> <td>*ăi &gt;</td> <td>o + jV</td> <td>ē<sub>2</sub> + C,# / ī<sub>2</sub> + # </td></tr> <tr> <td>*aēi &gt;</td> <td>e + jV</td> <td>ī<sub>2</sub> + C,# </td></tr> <tr> <td>*aĕi &gt;</td> <td>ъ + jV</td> <td>ī<sub>2</sub> + C,# </td></tr> <tr> <td>*āu &gt;</td> <td>a + vV</td> <td>ū<sub>2</sub> + C,# </td></tr> <tr> <td>*āu &gt;</td> <td>o + vV</td> <td>ū<sub>2</sub> + C,# </td></tr> <tr> <td>*aēu &gt;</td> <td>ě + vV</td> <td>'ū<sub>2</sub> + C,# </td></tr> <tr> <td>*aĕu &gt;</td> <td>e + vV</td> <td>'ū<sub>2</sub> + C,# </td></tr></tbody></table> <p>3) <b>Consonantizzazione delle semivocali</b> </p><p>a) Davanti a consonante e in fine di parola si sviluppano come vocali /<b>i, u</b>/. </p><p>b) Davanti a vocale si sviluppano come consonanti /<b>j, w</b>/. </p><p>4) <b>Sviluppo di jod protetico</b> </p><p>Si forma davanti alle parole che iniziano per vocale (non sempre la resa è evidenziata a livello grafico): </p> <table class="wikitable" border="1"> <tbody><tr> <td>j + i = i</td> <td>j + ъ = i</td> <td>j + e = je </td></tr> <tr> <td>j + ě = je</td> <td>j + ę = ję</td> <td>j + u<sub>2</sub> = ju </td></tr></tbody></table> <p>5) <b>Seconda palatalizzazione (regressiva)</b> </p><p>Davanti alle nuove vocali anteriori <b>ě<sub>2</sub></b> e <b>i<sub>2</sub></b> le velari subiscono nuovi processi di palatalizzazione: </p> <ul><li>*<i>k</i> → <i>c</i></li> <li>*<i>g</i> → <i>z</i></li> <li>*<i>x</i> → <i>s</i></li></ul> <p>6) <b>Semplificazione dei dittonghi in nasale V+N in vocale nasale</b> </p><p>I dittonghi in nasale sono: <b>an, en, in, un, am, em, im, um</b>. </p><p>a) Davanti a vocale il dittongo viene reinterpretato come sequenza VC e questa viene rigettata sulla sillaba seguente. </p><p>b) Davanti a jod si formano le palatali n', ml' che passano a far parte della sillaba che segue. </p><p>c) Davanti ad un'altra consonante nasale la prima cade senza lasciare traccia. </p><p>d) Davanti alle restanti consonanti o al silenzio (#) in posizione interconsonantica: </p> <ul><li>*<i>in/im/en/em</i> → <i>ę</i></li> <li>*<i>un/um/an/am</i> → <i>ǫ</i></li></ul> <p>7) <b>Terza palatalizzazione (progressiva)</b> </p><p>Gli esiti della seconda palatalizzazione delle velari si ottiene anche quando la velare viene a trovarsi dopo vocali che risalgono alla <b>*i</b> indoeuropea. </p><p>8) <b>Nuova metafonia palatale</b> </p><p>Dopo le nuove consonanti molli le vocali posteriori di ascendenza indoeuropea diventano anteriori: </p> <ul><li>*<i>a</i> → <i>e</i></li> <li>*<i>u</i> → <i>i</i></li></ul> <p>9) <b>Dittonghi in liquida</b> </p><p>I dittonghi in liquida sono: <b>al, aer, al, ar, il, ir, ul, ur</b> </p><p>a) Davanti a # le liquide cadono. </p><p>b) Davanti alle vocali il dittongo viene reinterpretato come sequenza VC e la liquida rigettata sulla sillaba seguente. </p><p>c) Davanti a jod si formano le palatali l', r' che passano a far parte della sillaba seguente. </p><p>d) Davanti alle consonanti si hanno diversi comportamenti nelle varie zone della Slavia: </p><p>Generalmente per i dittonghi in <b>al, ar</b> avviene la <a href="/wiki/Metatesi_(linguistica)" title="Metatesi (linguistica)">metatesi</a>, ovvero lo spostamento della consonante: </p> <ul><li>*<i>al</i> → <i>la</i></li> <li>*<i>ar</i> → <i>ra</i></li></ul> <p>Generalmente la vocale coinvolta nella metatesi si allunga: </p> <ul><li>*<i>vertmen</i> → <i>vrē(t)mę</i> → <i>vrěmę</i></li></ul> <p>Nei dialetti slavi orientali invece avviene il fenomeno della <i>polnoglasie</i>, ovvero si sviluppano due nuove vocali prima e dopo la liquida: </p> <ul><li>*<i>al</i> → <i>olo</i></li> <li>*<i>ar</i> → <i>oro</i></li></ul> <p>Ad esempio: </p> <ul><li>protoslavo *<i>golvà</i> ‘testa’ si sviluppa nella slavia occidentale e meridionale come <i>g<b>la</b>va</i>, ma in russo si ha голова, <i>g<b>olo</b>va</i>.</li></ul> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Trasformazione_della_quantità_in_timbro"><span id="Trasformazione_della_quantit.C3.A0_in_timbro"></span>Trasformazione della quantità in timbro</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Lingua_proto-slava&amp;veaction=edit&amp;section=11" title="Modifica la sezione Trasformazione della quantità in timbro" class="mw-editsection-visualeditor"><span>modifica</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Lingua_proto-slava&amp;action=edit&amp;section=11" title="Edit section&#039;s source code: Trasformazione della quantità in timbro"><span>modifica wikitesto</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>Le vocali del protoslavo si modificano come segue: </p> <table class="wikitable" border="1"> <tbody><tr> <td></td> <td><b>anteriori</b></td> <td><b>posteriori</b> </td></tr> <tr> <td><b>alte</b></td> <td>ī &gt; i</td> <td>ū &gt; y </td></tr> <tr> <td></td> <td>ĭ &gt; ь</td> <td>ŭ &gt; ъ </td></tr> <tr> <td><b>basse</b></td> <td>aē &gt; ě</td> <td>ā &gt; ě </td></tr> <tr> <td></td> <td>aĕ &gt; e</td> <td>ă &gt; o </td></tr></tbody></table> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Morfologia_-_Il_sostantivo">Morfologia - Il sostantivo</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Lingua_proto-slava&amp;veaction=edit&amp;section=12" title="Modifica la sezione Morfologia - Il sostantivo" class="mw-editsection-visualeditor"><span>modifica</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Lingua_proto-slava&amp;action=edit&amp;section=12" title="Edit section&#039;s source code: Morfologia - Il sostantivo"><span>modifica wikitesto</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Introduzione">Introduzione</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Lingua_proto-slava&amp;veaction=edit&amp;section=13" title="Modifica la sezione Introduzione" class="mw-editsection-visualeditor"><span>modifica</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Lingua_proto-slava&amp;action=edit&amp;section=13" title="Edit section&#039;s source code: Introduzione"><span>modifica wikitesto</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>Le classi tematiche dei nomi in proto-slavo sono le stesse dell'indoeuropeo, organizzate in base al tema, se vocalico o consonantico: </p> <table class="wikitable" border="1"> <tbody><tr> <td><b>vocale</b></td> <td><b>consonante</b> </td></tr> <tr> <td><i>-ŏ-/-jŏ-</i></td> <td><i>-en-</i> </td></tr> <tr> <td><i>-ā-/-jā-</i></td> <td><i>-es-</i> </td></tr> <tr> <td><i>-ĭ-</i></td> <td><i>-ent-</i> </td></tr> <tr> <td><i>-ŭ-</i></td> <td><i>-er-</i> </td></tr> <tr> <td></td> <td><i>-w-</i> </td></tr></tbody></table> <p>Le flessioni in consonante contengono pochi nomi. </p><p>I nomi in vocale possono essere declinati in due modi: </p> <ol><li>Attaccare al suffisso tematico una desinenza</li> <li>Agire sulla vocale tematica, che può modificarsi per apofonia, per allungamento, per dittongazione o per indebolimento.</li></ol> <p><i>Nota sulla traslitterazione</i>: </p><p>Negli esempi in protoslavo si distingue tra vocali <i>lunghe</i> e <i>corte</i>: </p> <ul><li>ā, ē, ī, ō, ū: <i>vocali lunghe</i></li> <li>ă, ĕ, ĭ, ŏ, ŭ: <i>vocali corte</i></li></ul> <p>Si utilizza la traslitterazione scientifica per le declinazioni dell'<a href="/wiki/Antico_slavo_ecclesiastico" class="mw-redirect" title="Antico slavo ecclesiastico">antico slavo ecclesiastico</a> (abbreviato in <b>asl.</b>). </p><p>ь = ĭ </p><p>ъ = ŭ </p><p>ы = y (<a href="/wiki/Alfabeto_fonetico_internazionale" title="Alfabeto fonetico internazionale">IPA</a>: /<a href="/wiki/Aiuto:IPA" title="Aiuto:IPA"><span title="Questa è una trascrizione IPA della pronuncia. Vedere l&#39;alfabeto fonetico internazionale." class="IPA">ɨ</span></a>/) </p><p>nasale anteriore = ę (<link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r107150125"><span class="Unicode" style="font-family:Antinoou, Code2000, Code2001, TITUS Cyberbit Basic, Doulos SIL, Chrysanthi Unicode, Arial Unicode MS, Bitstream Cyberbit, Bitstream Vera, Gentium, GentiumAlt, Lucida Sans Unicode, Noto Sans Mandaic, Penuturesu, Segoe UI Symbol; font-family :inherit;">≅</span> /en/) </p><p>nasale posteriore = ǫ (<link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r107150125"><span class="Unicode" style="font-family:Antinoou, Code2000, Code2001, TITUS Cyberbit Basic, Doulos SIL, Chrysanthi Unicode, Arial Unicode MS, Bitstream Cyberbit, Bitstream Vera, Gentium, GentiumAlt, Lucida Sans Unicode, Noto Sans Mandaic, Penuturesu, Segoe UI Symbol; font-family :inherit;">≅</span> /on/) </p><p>jat = ě </p><p>In entrambe le traslitterazioni: </p><p>x = kh (<a href="/wiki/Alfabeto_fonetico_internazionale" title="Alfabeto fonetico internazionale">IPA</a>: /<a href="/wiki/Aiuto:IPA" title="Aiuto:IPA"><span title="Questa è una trascrizione IPA della pronuncia. Vedere l&#39;alfabeto fonetico internazionale." class="IPA">x</span></a>/) </p> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Sistema_dei_casi">Sistema dei casi</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Lingua_proto-slava&amp;veaction=edit&amp;section=14" title="Modifica la sezione Sistema dei casi" class="mw-editsection-visualeditor"><span>modifica</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Lingua_proto-slava&amp;action=edit&amp;section=14" title="Edit section&#039;s source code: Sistema dei casi"><span>modifica wikitesto</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>Il protoslavo ha ridotto il numero dei casi di origine indoeuropea, per sincretizzazione. Sopravvivono 7 casi: </p> <ol><li><i><a href="/wiki/Nominativo" title="Nominativo">Nominativo</a></i> - caso del soggetto</li> <li><i><a href="/wiki/Genitivo" title="Genitivo">Genitivo</a></i> - caso del possesso</li> <li><i><a href="/wiki/Dativo" title="Dativo">Dativo</a></i> - caso del complemento di termine</li> <li><i><a href="/wiki/Accusativo" title="Accusativo">Accusativo</a></i> - caso dell'oggetto</li> <li><i><a href="/wiki/Vocativo" title="Vocativo">Vocativo</a></i> - caso di appellamento</li> <li><i><a href="/wiki/Locativo" title="Locativo">Locativo</a></i> - caso di locazione</li> <li><i><a href="/wiki/Strumentale" title="Strumentale">Strumentale</a></i> - caso di strumento e di compagnia</li></ol> <p>L'<i><a href="/wiki/Ablativo" title="Ablativo">ablativo</a></i>, originario caso di allontanamento e origine, viene assorbito dal genitivo, che ne usa le desinenze, mentre quelle originali del genitivo per lo più scompaiono. </p><p><small>In seguito non verranno trattate le desinenze del caso vocativo, che rimane particolare nell'ambito slavo</small> </p> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Temi_in_-ŏ-/-jŏ-"><span id="Temi_in_-.C5.8F-.2F-j.C5.8F-"></span>Temi in -ŏ-/-jŏ-</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Lingua_proto-slava&amp;veaction=edit&amp;section=15" title="Modifica la sezione Temi in -ŏ-/-jŏ-" class="mw-editsection-visualeditor"><span>modifica</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Lingua_proto-slava&amp;action=edit&amp;section=15" title="Edit section&#039;s source code: Temi in -ŏ-/-jŏ-"><span>modifica wikitesto</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>La classe di declinazione in -ŏ-/-jŏ-, che in indoeuropeo ha le medesime desinenze, sviluppa minimamente in protoslavo, ma ancor di più dopo la differenziazione delle lingue slave, svariate differenze tra il tema in -ŏ- ed il tema in -jŏ-. </p> <table class="wikitable"> <tbody><tr> <th>Caso </th> <th>protoslavo singolare </th> <th>asl. singolare </th> <th>protoslavo duale </th> <th>asl. duale </th> <th>protoslavo plurale </th> <th>asl. plurale </th></tr> <tr> <td>Nom.</td> <td>stăl-ă-x</td> <td><i>stol-ŭ</i></td> <td>stăl-ā</td> <td><i>stol-a</i></td> <td>stăl-Ø-ai</td> <td><i>stol-i</i> </td></tr> <tr> <td>Gen.</td> <td>stăl-ā-t</td> <td><i>stol-a</i></td> <td>stăl-Ø-au</td> <td><i>stol-u</i></td> <td>stăl-Ø-am</td> <td><i>stol-ŭ</i> </td></tr> <tr> <td>Dat.</td> <td>stăl-?</td> <td><i>stol-u</i></td> <td>stăl-ă-mā</td> <td><i>stol-oma</i></td> <td>stăl-ă-max</td> <td><i>stol-omŭ</i> </td></tr> <tr> <td>Acc.</td> <td>stăl-ă-m</td> <td><i>stol-ŭ</i></td> <td>stăl-ā</td> <td><i>stol-a</i></td> <td>stăl-ă-ns</td> <td><i>stol-y</i> </td></tr> <tr> <td>Loc.</td> <td>stăl-ă-i</td> <td><i>stol-ě</i></td> <td>stăl-Ø-au</td> <td><i>stol-u</i></td> <td>stăl-ai-xu</td> <td><i>stol-ěxŭ</i> </td></tr> <tr> <td>Strum.</td> <td>stăl-ā(≠)</td> <td><i>stol-omĭ</i></td> <td>stăl-ă-mā</td> <td><i>stol-oma</i></td> <td>stăl-?</td> <td><i>stol-y</i> </td></tr></tbody></table> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Temi_in_-ā-/-jā-"><span id="Temi_in_-.C4.81-.2F-j.C4.81-"></span>Temi in -ā-/-jā-</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Lingua_proto-slava&amp;veaction=edit&amp;section=16" title="Modifica la sezione Temi in -ā-/-jā-" class="mw-editsection-visualeditor"><span>modifica</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Lingua_proto-slava&amp;action=edit&amp;section=16" title="Edit section&#039;s source code: Temi in -ā-/-jā-"><span>modifica wikitesto</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>La classe di declinazione in -ā-/-jā-, che in indoeuropeo ha le medesime desinenze, sviluppa minimamente in protoslavo, ma ancor di più dopo la differenziazione delle lingue slave, svariate differenze tra il tema in -ā- ed il tema in -jā-. </p> <table class="wikitable"> <tbody><tr> <th>Caso </th> <th>protoslavo singolare </th> <th>asl. singolare </th> <th>protoslavo duale </th> <th>asl. duale </th> <th>protoslavo plurale </th> <th>asl. plurale </th></tr> <tr> <td>Nom.</td> <td>gen-ā</td> <td><i>žen-a</i></td> <td>gen-ai</td> <td><i>žen-ě</i></td> <td>gen-ā-?</td> <td><i>žen-y</i> </td></tr> <tr> <td>Gen.</td> <td>gen-?</td> <td><i>žen-y</i></td> <td>gen-Ø-au</td> <td><i>žen-u</i></td> <td>gen-Ø-am</td> <td><i>žen-ŭ</i> </td></tr> <tr> <td>Dat.</td> <td>gen-ā-i</td> <td><i>žen-ě</i></td> <td>gen-ā-mā</td> <td><i>žen-ama</i></td> <td>gen-ā-max</td> <td><i>žen-amŭ</i> </td></tr> <tr> <td>Acc.</td> <td>gen-ā-m</td> <td><i>žen-ǫ</i></td> <td>gen-ai</td> <td><i>žen-ě</i></td> <td>gen-ā-ns</td> <td><i>žen-y</i> </td></tr> <tr> <td>Loc.</td> <td>gen-ā-i</td> <td><i>žen-ě</i></td> <td>gen-Ø-au</td> <td><i>žen-u</i></td> <td>gen-ā-xu</td> <td><i>žen-axŭ</i> </td></tr> <tr> <td>Strum.</td> <td>gen-ā-m(≠)</td> <td><i>žen-ojǫ</i></td> <td>gen-ā-mā</td> <td><i>žen-ama</i></td> <td>gen-ā-mix</td> <td><i>žen-ami</i> </td></tr></tbody></table> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Temi_in_-ŭ-"><span id="Temi_in_-.C5.AD-"></span>Temi in -ŭ-</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Lingua_proto-slava&amp;veaction=edit&amp;section=17" title="Modifica la sezione Temi in -ŭ-" class="mw-editsection-visualeditor"><span>modifica</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Lingua_proto-slava&amp;action=edit&amp;section=17" title="Edit section&#039;s source code: Temi in -ŭ-"><span>modifica wikitesto</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>La classe di declinazione in -ŭ- comprende solo pochi nomi, tutti maschili, nessuno dei quali è attestato nel canone in tutte le forme del paradigma originariamente supposto. La vocale tematica -ŭ- alterna nel corso della declinazione con il dittongo -ow- (→ -au-) . </p> <table class="wikitable"> <tbody><tr> <th>Caso </th> <th>protoslavo singolare </th> <th>asl. singolare </th> <th>protoslavo duale </th> <th>asl. duale </th> <th>protoslavo plurale </th> <th>asl. plurale </th></tr> <tr> <td>Nom.</td> <td>sūn-ŭ-x</td> <td><i>syn-ŭ</i></td> <td>sūn-ū</td> <td><i>syn-y</i></td> <td>sūn-ău-ex</td> <td><i>syn-ove</i> </td></tr> <tr> <td>Gen.</td> <td>sūn-ău-x</td> <td><i>syn-u</i></td> <td>sūn-ău-ău</td> <td><i>syn-ovu</i></td> <td>sūn-ău-ăm</td> <td><i>syn-ovŭ</i> </td></tr> <tr> <td>Dat.</td> <td>sūn-ău-ei</td> <td><i>syn-ovi</i></td> <td>sūn-ŭ-mā</td> <td><i>syn-ŭma</i></td> <td>sūn-ŭ-măx</td> <td><i>syn-umŭ</i> </td></tr> <tr> <td>Acc.</td> <td>sūn-ŭ-m</td> <td><i>syn-ŭ</i></td> <td>sūn-ū</td> <td><i>syn-y</i></td> <td>sūn-ŭ-ns</td> <td><i>syn-y</i> </td></tr> <tr> <td>Loc.</td> <td>sūn-ău-Ø</td> <td><i>syn-u</i></td> <td>sūn-ău-ău</td> <td><i>syn-ovu</i></td> <td>sūn-ŭ-xu</td> <td><i>syn-ŭxŭ</i> </td></tr> <tr> <td>Strum.</td> <td>sūn-ŭ-mi</td> <td><i>syn-ŭmĭ</i></td> <td>sūn-ŭ-mā</td> <td><i>syn-ŭma</i></td> <td>sūn-ŭ-mix</td> <td><i>syn-ŭmi</i> </td></tr></tbody></table> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Temi_in_-ĭ-"><span id="Temi_in_-.C4.AD-"></span>Temi in -ĭ-</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Lingua_proto-slava&amp;veaction=edit&amp;section=18" title="Modifica la sezione Temi in -ĭ-" class="mw-editsection-visualeditor"><span>modifica</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Lingua_proto-slava&amp;action=edit&amp;section=18" title="Edit section&#039;s source code: Temi in -ĭ-"><span>modifica wikitesto</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>La classe di declinazione in -ĭ- comprende nomi maschili e femminili che escono al Nsg in -ь. La vocale tematica -ĭ- alterna nel corso della declinazione con il dittongo -ĕi-. </p> <div class="mw-heading mw-heading4"><h4 id="Declinazione_in_-ĭ-_(maschile)"><span id="Declinazione_in_-.C4.AD-_.28maschile.29"></span>Declinazione in -ĭ- (maschile)</h4><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Lingua_proto-slava&amp;veaction=edit&amp;section=19" title="Modifica la sezione Declinazione in -ĭ- (maschile)" class="mw-editsection-visualeditor"><span>modifica</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Lingua_proto-slava&amp;action=edit&amp;section=19" title="Edit section&#039;s source code: Declinazione in -ĭ- (maschile)"><span>modifica wikitesto</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <table class="wikitable"> <tbody><tr> <th>Caso </th> <th>protoslavo singolare </th> <th>asl. singolare </th> <th>protoslavo duale </th> <th>asl. duale </th> <th>protoslavo plurale </th> <th>asl. plurale </th></tr> <tr> <td>Nom.</td> <td>pant-i-x</td> <td><i>pǫt-ĭ</i></td> <td>pant-ī</td> <td><i>pǫt-i</i></td> <td>pant-ii-ex</td> <td><i>pǫt-ĭje</i> </td></tr> <tr> <td>Gen.</td> <td>pant-ei-x</td> <td><i>pǫt-i</i></td> <td>pant-ei-au</td> <td><i>pǫt-ĭju</i></td> <td>pant-ei-am</td> <td><i>pǫt-ĭjĭ</i> </td></tr> <tr> <td>Dat.</td> <td>pant-(ei)-ei</td> <td><i>pǫt-i</i></td> <td>pant-i-mā</td> <td><i>pǫt-ĭma</i></td> <td>pant-i-max</td> <td><i>pǫt-imŭ</i> </td></tr> <tr> <td>Acc.</td> <td>pant-i-m</td> <td><i>pǫt-ĭ</i></td> <td>pant-ī</td> <td><i>pǫt-i</i></td> <td>pant-i-ns</td> <td><i>pǫt-i</i> </td></tr> <tr> <td>Loc.</td> <td>pant-ēi-Ø</td> <td><i>pǫt-i</i></td> <td>pant-ei-au</td> <td><i>pǫt-ĭju</i></td> <td>pant-i-xu</td> <td><i>pǫt-ĭxĭ</i> </td></tr> <tr> <td>Strum.</td> <td>pant-i-mi</td> <td><i>pǫt-ĭmĭ</i></td> <td>pant-i-mā</td> <td><i>pǫt-ĭma</i></td> <td>pant-i-mīx</td> <td><i>pǫt-ĭmi</i> </td></tr></tbody></table> <div class="mw-heading mw-heading4"><h4 id="Declinazione_in_-ĭ-_(femminile)"><span id="Declinazione_in_-.C4.AD-_.28femminile.29"></span>Declinazione in -ĭ- (femminile)</h4><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Lingua_proto-slava&amp;veaction=edit&amp;section=20" title="Modifica la sezione Declinazione in -ĭ- (femminile)" class="mw-editsection-visualeditor"><span>modifica</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Lingua_proto-slava&amp;action=edit&amp;section=20" title="Edit section&#039;s source code: Declinazione in -ĭ- (femminile)"><span>modifica wikitesto</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <table class="wikitable"> <tbody><tr> <th>Caso </th> <th>protoslavo singolare </th> <th>asl. singolare </th> <th>protoslavo duale </th> <th>asl. duale </th> <th>protoslavo plurale </th> <th>asl. plurale </th></tr> <tr> <td>Nom.</td> <td>kăst-ĭ-x</td> <td><i>kost-ĭ</i></td> <td>kăst-ī</td> <td><i>kost-i</i></td> <td>kăst-ei-x</td> <td><i>kost-i</i> </td></tr> <tr> <td>Gen.</td> <td>kăst-ei-x</td> <td><i>kost-i</i></td> <td>kăst-ei-au</td> <td><i>kost-ĭju</i></td> <td>kăst-ei-am</td> <td><i>kost-ĭjĭ</i> </td></tr> <tr> <td>Dat.</td> <td>kăst-(ei)-ei</td> <td><i>kost-i</i></td> <td>kăst-i-mā</td> <td><i>kost-ĭma</i></td> <td>kăst-i-max</td> <td><i>kost-imŭ</i> </td></tr> <tr> <td>Acc.</td> <td>kăst-ĭ-m</td> <td><i>kost-ĭ</i></td> <td>kăst-ī</td> <td><i>kost-i</i></td> <td>kăst-i-ns</td> <td><i>kost-i</i> </td></tr> <tr> <td>Loc.</td> <td>kăst-ēi-Ø</td> <td><i>kost-i</i></td> <td>kăst-ei-au</td> <td><i>kost-ĭju</i></td> <td>kăst-ĭ-xu</td> <td><i>kost-ĭxĭ</i> </td></tr> <tr> <td>Strum.</td> <td>kăst-ei-ām</td> <td><i>kost-ĭjǫ</i></td> <td>kăst-i-mā</td> <td><i>kost-ĭma</i></td> <td>kăst-i-mīx</td> <td><i>kost-ĭmi</i> </td></tr></tbody></table> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Temi_in_consonante">Temi in consonante</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Lingua_proto-slava&amp;veaction=edit&amp;section=21" title="Modifica la sezione Temi in consonante" class="mw-editsection-visualeditor"><span>modifica</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Lingua_proto-slava&amp;action=edit&amp;section=21" title="Edit section&#039;s source code: Temi in consonante"><span>modifica wikitesto</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>I temi in consonante rappresentano una classe di sostantivi in via di estinzione. In protoslavo pochi sostantivi appartengono alle varie declinazioni in consonante. Nel passaggio verso il tardo slavo comune questi temi vengono per lo più assorbiti dalle classi dominanti: i maschili ed i neutri entrano a far parte dei temi in -ŏ-/-jŏ- e i femminili entrano a far parte della declinazione in -ĭ- </p> <div class="mw-heading mw-heading4"><h4 id="Temi_in_-es-">Temi in -es-</h4><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Lingua_proto-slava&amp;veaction=edit&amp;section=22" title="Modifica la sezione Temi in -es-" class="mw-editsection-visualeditor"><span>modifica</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Lingua_proto-slava&amp;action=edit&amp;section=22" title="Edit section&#039;s source code: Temi in -es-"><span>modifica wikitesto</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>La classe di declinazione in -es- comprende nomi neutri. Il tema è caratterizzato dall'alternanza vocalica radicale qualitativa -os-/-es-, che in protoslavo diventa -as-/-es-. </p> <table class="wikitable"> <tbody><tr> <th>Caso </th> <th>protoslavo singolare </th> <th>asl. singolare </th> <th>protoslavo duale </th> <th>asl. duale </th> <th>protoslavo plurale </th> <th>asl. plurale </th></tr> <tr> <td>Nom.</td> <td>slău-ăs-Ø</td> <td><i>slov-o</i></td> <td>slău-ĕs-?</td> <td><i>slov-es-ĕ</i></td> <td>slău-ĕs-ā</td> <td><i>slov-es-a</i> </td></tr> <tr> <td>Gen.</td> <td>slău-ĕs-ĕx</td> <td><i>slov-es-e</i></td> <td>slău-ĕs-u</td> <td><i>slov-es-u</i></td> <td>slău-ĕs-ăm</td> <td><i>slov-es-ŭ</i> </td></tr> <tr> <td>Dat.</td> <td>slău-ĕs-ei</td> <td><i>slov-es-i</i></td> <td>slău-ĕs-?</td> <td><i>non attestato</i></td> <td>slău-ĕs-ĕ-măx</td> <td><i>slov-es-emŭ</i> </td></tr> <tr> <td>Acc.</td> <td>slău-ăs-Ø</td> <td><i>slov-o</i></td> <td>slău-ĕs-?</td> <td><i>slov-es-ĕ</i></td> <td>slău-ĕs-ā</td> <td><i>slov-ĕs-a</i> </td></tr> <tr> <td>Loc.</td> <td>slău-ĕs-ĕ</td> <td><i>slov-es-e</i></td> <td>slău-ĕs-u</td> <td><i>slov-es-u</i></td> <td>slău-ĕs-ĕ-xu</td> <td><i>slov-es-exŭ</i> </td></tr> <tr> <td>Strum.</td> <td>slău-ĕs-ĕ-mĭ</td> <td><i>slov-es-e-mĭ</i></td> <td>slău-ĕs-?</td> <td><i>non attestato</i></td> <td>slău-ĕs-?</td> <td><i>slov-es-y</i> </td></tr></tbody></table> <div class="mw-heading mw-heading4"><h4 id="Temi_in_-en-">Temi in -en-</h4><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Lingua_proto-slava&amp;veaction=edit&amp;section=23" title="Modifica la sezione Temi in -en-" class="mw-editsection-visualeditor"><span>modifica</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Lingua_proto-slava&amp;action=edit&amp;section=23" title="Edit section&#039;s source code: Temi in -en-"><span>modifica wikitesto</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>La classe di declinazione in -en- comprende per lo più nomi neutri ed alcuni maschili. Alla forma neutra trova una corrispondenza con la desinenza latina neutra in <i>-men</i>, <i>-minis</i>. </p> <table class="wikitable"> <tbody><tr> <th>Caso </th> <th>protoslavo singolare </th> <th>asl. singolare </th> <th>protoslavo duale </th> <th>asl. duale </th> <th>protoslavo plurale </th> <th>asl. plurale </th></tr> <tr> <td>Nom.</td> <td>uert-men-Ø</td> <td><i>vrě-mę</i></td> <td>uert-men-?</td> <td><i>vrě-men-ĕ</i></td> <td>uert-men-a</td> <td><i>vrě-men-a</i> </td></tr> <tr> <td>Gen.</td> <td>uert-men-ex</td> <td><i>vrě-men-e</i></td> <td>uert-men-u</td> <td><i>vrě-men-u</i></td> <td>uert-men-am</td> <td><i>vrě-men-ŭ</i> </td></tr> <tr> <td>Dat.</td> <td>uert-men-ei</td> <td><i>vrě-men-i</i></td> <td>uert-men-?</td> <td><i>vrě-men-ĭ-ma</i></td> <td>uert-men-ĭ-max</td> <td><i>vrě-men-ĭmŭ</i> </td></tr> <tr> <td>Acc.</td> <td>uert-men-Ø</td> <td><i>vrě-mę</i></td> <td>uert-men-?</td> <td><i>vrě-men-ĕ</i></td> <td>uert-men-a</td> <td><i>vrě-men-a</i> </td></tr> <tr> <td>Loc.</td> <td>uert-men-e</td> <td><i>vrě-men-e</i></td> <td>uert-men-u</td> <td><i>vrě-men-u</i></td> <td>uert-men-ĭ-xu</td> <td><i>vrě-men-ĭxŭ</i> </td></tr> <tr> <td>Strum.</td> <td>uert-men-ĭ-mĭ</td> <td><i>vrě-men-ĭ-mĭ</i></td> <td>uert-men-?</td> <td><i>vrě-men-ĭ-ma</i></td> <td>uert-men-?</td> <td><i>vrě-men-y</i> </td></tr></tbody></table> <div class="mw-heading mw-heading4"><h4 id="Temi_in_-er">Temi in -er</h4><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Lingua_proto-slava&amp;veaction=edit&amp;section=24" title="Modifica la sezione Temi in -er" class="mw-editsection-visualeditor"><span>modifica</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Lingua_proto-slava&amp;action=edit&amp;section=24" title="Edit section&#039;s source code: Temi in -er"><span>modifica wikitesto</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>La classe di declinazione in -er- comprende due nomi femminili di parentela (<i>madre</i> e <i>figlia</i> di diretta derivazione indoeuropea). Ne viene fornito solo il nominativo singolare ed il genitivo singolare. Nel passaggio al tardo slavo comune la desinenza del nominativo singolare cambia radicalmente perché inusuale per la legge della sillaba aperta. </p> <table class="wikitable"> <tbody><tr> <th>Caso </th> <th>protoslavo singolare </th> <th>asl. singolare </th></tr> <tr> <td>Nom.</td> <td>mat-er-Ø</td> <td><i>mat-i</i> </td></tr> <tr> <td>Gen.</td> <td>mat-er-ex</td> <td><i>mat-er-e</i> </td></tr></tbody></table> <div class="mw-heading mw-heading4"><h4 id="Temi_in_-w-">Temi in -w-</h4><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Lingua_proto-slava&amp;veaction=edit&amp;section=25" title="Modifica la sezione Temi in -w-" class="mw-editsection-visualeditor"><span>modifica</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Lingua_proto-slava&amp;action=edit&amp;section=25" title="Edit section&#039;s source code: Temi in -w-"><span>modifica wikitesto</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>La classe di declinazione in -w- comprende solo nomi femminili, presentano come tema il dittongo -ŭu-, derivato da ŭw. Questo dittongo si svilupperà in -ū- e quindi in -y- davanti a consonante o al silenzio, e si svilupperà in -ŭv- davanti a vocale. Ne viene fornito il nominativo singolare ed il genitivo singolare. </p> <table class="wikitable"> <tbody><tr> <th>Caso </th> <th>protoslavo singolare </th> <th>asl. singolare </th></tr> <tr> <td>Nom.</td> <td>suekr-ŭu</td> <td><i>svekr-y</i> </td></tr> <tr> <td>Gen.</td> <td>suekr-ŭu-ex</td> <td><i>svekr-ŭv-e</i> </td></tr></tbody></table> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="L'aggettivo"><span id="L.27aggettivo"></span>L'aggettivo</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Lingua_proto-slava&amp;veaction=edit&amp;section=26" title="Modifica la sezione L&#039;aggettivo" class="mw-editsection-visualeditor"><span>modifica</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Lingua_proto-slava&amp;action=edit&amp;section=26" title="Edit section&#039;s source code: L&#039;aggettivo"><span>modifica wikitesto</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>L'aggettivo proto-slavo eredita dall'aggettivo indoeuropeo la qualità di accordarsi con il sostantivo da cui viene retto per caso, numero e genere. </p><p>Per accordarsi con il sostantivo secondo il genere l'aggettivo adotta gli stessi temi dei sostantivi. Viene usato il tema in -<b>ŏ/jŏ</b>- per l'accordo con i sostantivi maschili e neutri e il tema in -<b>ā/jā</b>- per l'accordo con i sostantivi femminili. </p> <ul><li>indoeuropeo <i>*now</i>- → protoslavo <i>*nau</i>- → maschile <i>nau</i>-<i><b>ax</b></i>, femminile <i>nau</i>-<i><b>ā</b></i>, e neutro <i>nau</i>-<i><b>ă</b></i>.</li></ul> <p>L'aggettivo segue così le declinazioni dei vari temi vocalici. </p><p>Nel passaggio da protoslavo al tardo slavo comune l'aggettivo assume una particolare caratteristica (che condivide con le <a href="/wiki/Lingue_baltiche" title="Lingue baltiche">lingue baltiche</a>), la <a href="/wiki/Definitezza" title="Definitezza">definitezza</a>. </p><p>Per esprimere lo stato determinato (tale funzione viene svolta dagli <i>articoli determinativi</i>), viene aggiunto un suffisso agli aggettivi, aggiungendo il significato di <i>quello (aggettivo)</i>. </p><p>Il suffisso aggiunto è un pronome enclitico di derivazione indoeuropea: </p><p><i>*ia-x</i> maschile → Tardo slavo comune <i>jĭ</i><br /> <i>*iā</i> femminile → Tardo slavo comune <i>ja</i><br /> <i>*iă</i> neutro → Tardo slavo comune <i>je</i> </p><p>(dimostra una parentela con il pronome latino <i>is, ea, id</i>) </p> <table class="wikitable"> <tbody><tr> <th>Genere </th> <th>protoslavo </th> <th>asl. indefinito </th> <th>asl. definito </th></tr> <tr> <td>Maschile</td> <td>nau-ax</td> <td>nov-ŭ</td> <td>nov-ŭ-jĭ </td></tr> <tr> <td>Femminile</td> <td>nau-ā</td> <td>nov-a</td> <td>nov-a-ja </td></tr> <tr> <td>Neutro</td> <td>nau-ă</td> <td>nov-o</td> <td>nov-o-je </td></tr></tbody></table> <p>Nello sviluppo delle lingue slave moderne, alcune lingue utilizzeranno la forma indefinita per sviluppare la classe grammaticale degli aggettivi, altri la forma definita, ridotta a semplice desinenza aggettivale. </p> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Il_pronome">Il pronome</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Lingua_proto-slava&amp;veaction=edit&amp;section=27" title="Modifica la sezione Il pronome" class="mw-editsection-visualeditor"><span>modifica</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Lingua_proto-slava&amp;action=edit&amp;section=27" title="Edit section&#039;s source code: Il pronome"><span>modifica wikitesto</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>Il pronome protoslavo ha ereditato dall'indoeuropeo una declinazione pronominale speciale. </p><p>Uno dei pronomi chiave che si sviluppa nel protoslavo è *<b>ia-x</b>, con un significato determinativo generico, <i>quello</i>: </p><p><i>*ia-x</i> maschile → slavo comune tardo <i>jĭ</i><br /> <i>*iā</i> femminile → slav. com. tardo <i>ja</i><br /> <i>*iă</i> neutro → slav. com. tardo <i>je</i> </p><p>Questo pronome viene usato in composti per formare altri tipi di pronomi, come i possessivi: </p><p><i>*ma-ia-x</i> maschile → slav. com. tardo <i>mojĭ</i><br /> <i>*nā-s-ia-x</i> femminile → slav. com. tardo <i>našĭ</i><br /> </p><p>Altri pronomi invece presentano un'altra declinazione, che combina i temi in -o- ed in -ā- con altri temi pronominali (-ai-). Così si formano il pronome *<b>tăx</b> ‘questo’, *<b>kaxtă</b> ‘chi’, *<b>kĭtă</b> ‘che cosa’. </p> <table class="wikitable"> <tbody><tr> <th>Caso </th> <th>maschile </th> <th>asl. masch. </th> <th>femminile </th> <th>asl. femm. </th> <th>neutro </th> <th>asl. neutro </th></tr> <tr> <td>Nom.</td> <td>t-ă-x</td> <td><i>tŭ</i></td> <td>t-ā</td> <td><i>ta</i></td> <td>t-ă</td> <td><i>to</i> </td></tr> <tr> <td>Gen.</td> <td>t-ă-gă</td> <td><i>togo</i></td> <td>t-ai-ans</td> <td><i>toję</i></td> <td>t-ă-ga</td> <td><i>togo</i> </td></tr> <tr> <td>Dat.</td> <td>t-ă-mau</td> <td><i>tomu</i></td> <td>t-ai-ei</td> <td><i>toji</i></td> <td>t-ă-mau</td> <td><i>tomu</i> </td></tr> <tr> <td>Acc.</td> <td>t-ă-m</td> <td><i>tŭ</i></td> <td>t-ā-m</td> <td><i>tǫ</i></td> <td>t-ă</td> <td><i>to</i> </td></tr> <tr> <td>Loc.</td> <td>t-ă-mi</td> <td><i>tomĭ</i></td> <td>t-ai-ei</td> <td><i>toji</i></td> <td>t-ă-mi</td> <td><i>tomĭ</i> </td></tr> <tr> <td>Strum.</td> <td>t-ai-mi</td> <td><i>těmĭ</i></td> <td>t-ai-ām</td> <td><i>tojǫ</i></td> <td>t-ai-mi</td> <td><i>těmĭ</i> </td></tr></tbody></table> <table class="wikitable"> <tbody><tr> <th>Caso </th> <th>protoslavo «&#160;chi&#160;» </th> <th>asl. «&#160;chi&#160;» </th> <th>protoslavo «&#160;che cosa&#160;» </th> <th>asl. «&#160;che cosa&#160;» </th></tr> <tr> <td>Nom.</td> <td>k-ă-x-tă</td> <td><i>kŭ-to</i></td> <td>kĭ-tă</td> <td><i>čĭto</i> </td></tr> <tr> <td>Gen.</td> <td>k-ă-gă</td> <td><i>kogo</i></td> <td>kĭ-esă</td> <td><i>česo</i> </td></tr> <tr> <td>Dat.</td> <td>k-ă-mau</td> <td><i>komu</i></td> <td>kĭ-ă-mau</td> <td><i>čemu</i> </td></tr> <tr> <td>Acc.</td> <td>k-ă-ga</td> <td><i>kogo</i></td> <td>kĭ-tă</td> <td><i>čĭto</i> </td></tr> <tr> <td>Loc.</td> <td>k-ă-mi</td> <td><i>komĭ</i></td> <td>kĭ-ă-mĭ</td> <td><i>čemĭ</i> </td></tr> <tr> <td>Strum.</td> <td>k-ai-mi</td> <td><i>cěmĭ</i></td> <td>kĭ-ai-mĭ</td> <td><i>čimĭ</i> </td></tr></tbody></table> <p>I <b>pronomi personali</b> presentano, come derivazione dall'indoeuropeo, una declinazione ancora più particolareggiata e differente all'interno dei casi. Si possono ricostruire varie forme dei pronomi: </p> <ul><li>indoeuropeo <i>*h₁éǵh₂óm</i> ‘io’ → baltoslavo *<i>ēźu</i> → protoslavo *<i>jãzŭ</i> → slavo comune <i>azŭ</i></li> <li>i casi obliqui della prima persona derivano dalla radice *<i>em-</i> indoeuropea.</li> <li>indoeuropeo <i>tuh₂</i> → baltoslavo *<i>tūˀ</i> → protoslavo <i>ty</i></li> <li>il slavo commune <i>tebĕ</i> dimostra la parentela con il latino <i>tibi</i></li> <li>il protoslavo -<i>mū</i> nella 1ª persona nominativa plurale si ricostrusce sul tema obliquo della 1ª persona singolare.</li> <li>Le forme del dativo e strumentale plurale assorbono le desinenze in <i>-m-</i> dei sostantivi al posto delle desinenze in <i>-bʰos-</i> originali indoeuropee.</li> <li>Per la terza persona viene usato il pronome *<i>ia-x</i>, al pari delle altre lingue indoeuropee.</li></ul> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Il_verbo">Il verbo</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Lingua_proto-slava&amp;veaction=edit&amp;section=28" title="Modifica la sezione Il verbo" class="mw-editsection-visualeditor"><span>modifica</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Lingua_proto-slava&amp;action=edit&amp;section=28" title="Edit section&#039;s source code: Il verbo"><span>modifica wikitesto</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>Il sistema verbale protoslavo si dimostra profondamente <i>innovativo</i> rispetto a quello indoeuropeo. </p><p>Il sistema aspettuale subì nel passaggio da indoeuropeo a protoslavo cambiamenti radicali. La categoria dell'aspetto acquisì maggiore importanza, pur se venne espressa solo tramite derivazione attraverso dei prefissi verbali che formavano verbi perfettivi da verbi imperfettivi. Raramente, soprattutto i verbi d'azione, sono interpretati come perfettivi e ne viene derivato un imperfettivo. </p><p>Il sistema temporale si modifica, sviluppando in proto-slavo tre tempi semplici, <i><b>presente</b></i>, <i><b>aoristo</b></i> ed <i><b>imperfetto</b></i> e tre tempi composti, <i><b>perfetto</b></i>, <i><b>piuccheperfetto I</b></i> e <i><b>piuccheperfetto II</b></i>; i tempi composti vengono formati dal verbo essere, usato come ausiliare, ed un participio del verbo. Viene preso ad esempio la radice protoslava *<i>nes-</i>, "portare", da cui vengono formate le terze persone singolari di ogni tempo: </p> <ul><li>Presente: *nes-ĕ-ti (→ asl. <i>nesetŭ</i>)</li> <li>Aoristo: *nes-ĕ-t (→ asl. <i>nese</i>)</li> <li>Imperfetto: *nes-ē-āx-ĕ-t (→ asl. <i>nesěaše</i>)</li> <li>Perfetto: *nes-lă-x + estĭ (→ asl. <i>neslŭ estŭ</i>)</li> <li>Piuccheperfetto I: *nes-lă-x bu-ē-t (→ asl. <i>neslŭ bě</i>)</li> <li>Piuccheperfetto II: *nes-lă-x bu-ē-āx-ĕ-t (→ asl. <i>neslŭ běaše</i>)</li></ul> <p>Le forme composte sono chiaramente un'innovazione tarda protoslava. </p><p>L'imperfetto è una forma posteriore, non direttamente indoeuropea, formata dall'aggiunta al verbo di una coniugazione del <i>verbo essere</i>, *<b>es-</b> → *<b>-āx-</b> + vocale tematica + desinenze secondarie indoeuropee. </p><p>Il presente e l'aoristo sono gli unici due tempi conservativi: </p> <ul><li>il presente continua il presente indoeuropeo caratterizzato dalle desinenze personali primarie, (anche se alla prima persona si diffonde una desinenza in -<i>ām</i>, derivante da un indoeuropeo -<i>eh<sub>3</sub></i>- + desinenza secondaria <i>m</i>, che diventa -<i>ǫ</i> nel tardo slavo comune, conservandosi in -<i>mi</i> solo in alcuni verbi).</li></ul> <table class="wikitable"> <tbody><tr> <th>Persona </th> <th>Indoeuropeo </th> <th>Protoslavo </th> <th>Tardo Slavo comune </th></tr> <tr> <td>1 p. sing.</td> <td>-mi (-eh<sub>3</sub>m)</td> <td>(≠)-ām/(=)-mĭ</td> <td>-ǫ/-mĭ </td></tr> <tr> <td>2 p. sing.</td> <td>-si</td> <td>-ši</td> <td>-ši </td></tr> <tr> <td>3 p. sing.</td> <td>-ti</td> <td>-tŭ</td> <td>-tŭ </td></tr> <tr> <td>1 p. plu.</td> <td>-mos</td> <td>-max</td> <td>-mŭ </td></tr> <tr> <td>2. p. plu.</td> <td>-te</td> <td>-tĕ</td> <td>-te </td></tr> <tr> <td>3. p. plu.</td> <td>-(e)nti</td> <td>-anti/-inti/-nti</td> <td>-ǫtŭ/-ętŭ </td></tr> <tr> <td>1. p. du.</td> <td>-we</td> <td>-uē</td> <td>-vē </td></tr> <tr> <td>2. p. du.</td> <td>-t(h<sub>2</sub>)o</td> <td>-tā</td> <td>-ta </td></tr> <tr> <td>3. p. du.</td> <td>-to</td> <td>-tĕ</td> <td>-te </td></tr></tbody></table> <ul><li>L'aoristo continua in parte l'aoristo indoeuropeo mescolandolo a forme di un più antico imperfetto (2ª e 3ª persona singolare).</li></ul> <dl><dd>Alcuni aoristi sono <i>tematici</i>, cioè si formano direttamente dal tema del verbo, come *<i>id-ăm</i> (→ asl. <i>idŭ</i>, "andai"), una buona parte degli aoristi è però <i>sigmatica</i> cioè si caratterizza dall'introduzione di una -<b>s</b>- tra radice e desinenza, come *<i>rek-s-ăm</i> (→ asl. <i>rěxŭ</i>, "dissi").</dd></dl> <p>La forma verbale dell'infinito viene costruita con la desinenza -<b>tēi</b> (*<i>znā-tēi</i> → asl. <i>znatī</i>), che rappresenta una forma nominale, ricollegabile al supino latino in -<i>tum</i>, al caso locativo). </p><p>Le forme nominali del verbo slavo, oltre all'infinito, sono i <b>participi</b>, che si realizzano in forma <i>attiva</i> e <i>passiva</i>, e nel tempo <i>presente</i> e <i>passato</i>, ed un participio <i>risultativo</i>, che viene utilizzato nella coniugazione del verbo: </p> <ul><li>Il participio presente attivo è caratterizzato dalla desinenza indoeuropea -<i><b>nt</b></i>- che caratterizza il participio presente latino (<i>fere<b>nt</b>is</i>, gen. sing) ↔ *<i>nes-a-nt-s</i>, nom. *<i>nes-a-nt-iā</i>, gen. (→ in asl. <i>nesy</i>, nom. <i>nesǫšta</i>).</li></ul> <ul><li>Il participio presente passivo è caratterizzato dalla desinenza indoeuropea -<i><b>mo</b></i>- → *<i>nes-a-ma-x</i>, masch., *<i>nes-a-m-ā</i>, femm. (→ in asl. <i>nesomŭ</i>)</li></ul> <ul><li>Il participio passato attivo è caratterizzato dalla desinenza indoeuropea -<i><b>wes</b></i>- → -<i><b>ux</b></i>- → *<i>nes-ux-ia-x</i>, *<i>nes-ux-iā</i>. (→ in asl. <i>nesŭ</i>)</li></ul> <ul><li>Il participio passato passivo è caratterizzato da due desinenze di derivazione indoeuropea: -<i><b>en</b></i>- e -<i><b>to</b></i>-, che vengono utilizzati a seconda della consonante finale del tema: La più usata è generalmente -<i>en</i>- → *<i>nes-en-a-x</i> (→ in asl. <i>nesenŭ</i>), ma quando il tema finisce già in consonante nasale, allora viene usata -<i>to</i>- → *<i>uz-im-t-a-x</i> (→ in asl. <i>vŭzętŭ</i>) (in latino venivano usate le medesime desinenze, solo che -<i>to</i>- venne utilizzata per i participi passati, mentre -<i>en</i>- passò alla formazione degli aggettivi → <i>ple<b>n</b>us</i>, pieno, <i>reple<b>t</b>us</i>, riempito)</li></ul> <ul><li>Il participio risultativo è caratterizzato dalla desinenza -<i><b>lo</b></i>- → *<i>nes-la-x</i>, masch. *<i>nes-l-ā</i>. Questo participio andò a giocare un ruolo particolare nella formazione dei tempi verbali, più che come parte nominale del verbo.</li></ul> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Classi_di_coniugazione_verbale">Classi di coniugazione verbale</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Lingua_proto-slava&amp;veaction=edit&amp;section=29" title="Modifica la sezione Classi di coniugazione verbale" class="mw-editsection-visualeditor"><span>modifica</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Lingua_proto-slava&amp;action=edit&amp;section=29" title="Edit section&#039;s source code: Classi di coniugazione verbale"><span>modifica wikitesto</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <div class="mw-heading mw-heading4"><h4 id="Presente">Presente</h4><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Lingua_proto-slava&amp;veaction=edit&amp;section=30" title="Modifica la sezione Presente" class="mw-editsection-visualeditor"><span>modifica</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Lingua_proto-slava&amp;action=edit&amp;section=30" title="Edit section&#039;s source code: Presente"><span>modifica wikitesto</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>I verbi protoslavi vengono riclassificati in base al tema che il verbo aggiunge nella formazione del tempo presente. Essi si suddividono in: </p> <ul><li><i>verbi tematici</i> (classe <b>I</b>, <i><b>-e/o-</b></i>; classe <b>II</b>, <i><b>-ne/no-</b></i>; classe <b>III</b>, <i><b>-je/jo-</b></i></li> <li><i>verbi semitematici</i> (classe <b>IV</b>, <i><b>-ei-</b></i>)</li> <li><i>verbi atematici</i> (classe <b>V</b>)</li></ul> <table class="wikitable"> <tbody><tr> <th>Persona </th> <th>Classe I </th> <th>Classe II </th> <th>Classe III </th> <th>Classe IV </th> <th>Classe V </th></tr> <tr> <td>1 p. sing.</td> <td>uĕd-ā-m</td> <td>duīg-n-ā-m</td> <td>plāk-j-ā-m</td> <td>uīd-j-ā-m</td> <td>ĕs-mĭ </td></tr> <tr> <td>2 p. sing.</td> <td>uĕd-ĕ-šī</td> <td>duīg-n-ĕ-šī</td> <td>plāk-j-ĕ-šī</td> <td>uīd-ei-šī</td> <td>ĕs-sī </td></tr> <tr> <td>3 p. sing.</td> <td>uĕd-ĕ-tŭ</td> <td>duīg-n-ĕ-tŭ</td> <td>plāk-j-ĕ-tŭ</td> <td>uīd-ei-tŭ</td> <td>ĕs-tĭ </td></tr> <tr> <td>1 p. plu.</td> <td>uĕd-ĕ-max</td> <td>duīg-n-ĕ-max</td> <td>plāk-j-ĕ-max</td> <td>uīd-ei-max</td> <td>ĕs-max </td></tr> <tr> <td>2. p. plu.</td> <td>uĕd-ĕ-tĕ</td> <td>duīg-n-ĕ-tĕ</td> <td>plāk-j-ĕ-tĕ</td> <td>uīd-ei-tĕ</td> <td>ĕs-tĕ </td></tr> <tr> <td>3. p. plu.</td> <td>uĕd-ā-ntĭ</td> <td>duīg-n-ā-ntĭ</td> <td>plāk-j-ā-ntĭ</td> <td>uīd-ī-ntĭ</td> <td>(ĕ)s-<link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r107150125"><span class="Unicode" style="font-family:Antinoou, Code2000, Code2001, TITUS Cyberbit Basic, Doulos SIL, Chrysanthi Unicode, Arial Unicode MS, Bitstream Cyberbit, Bitstream Vera, Gentium, GentiumAlt, Lucida Sans Unicode, Noto Sans Mandaic, Penuturesu, Segoe UI Symbol; font-family :inherit;">ṇ</span>ti </td></tr> <tr> <td>1. p. du.</td> <td>uĕd-ĕ-uē</td> <td>duīg-n-ĕ-uē</td> <td>plāk-j-ĕ-uē</td> <td>uīd-ei-uē</td> <td>ĕs-uē </td></tr> <tr> <td>2. p. du.</td> <td>uĕd-ĕ-tā</td> <td>duīg-n-ĕ-tā</td> <td>plāk-j-ĕ-tā</td> <td>uīd-ei-tā</td> <td>ĕs-tā </td></tr> <tr> <td>3. p. du.</td> <td>uĕd-ĕ-tĕ</td> <td>duīg-n-ĕ-tĕ</td> <td>plāk-j-ĕ-tĕ</td> <td>uīd-ei-tĕ</td> <td>ĕs-tĕ </td></tr></tbody></table> <div class="mw-heading mw-heading4"><h4 id="Aoristo">Aoristo</h4><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Lingua_proto-slava&amp;veaction=edit&amp;section=31" title="Modifica la sezione Aoristo" class="mw-editsection-visualeditor"><span>modifica</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Lingua_proto-slava&amp;action=edit&amp;section=31" title="Edit section&#039;s source code: Aoristo"><span>modifica wikitesto</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>L'aoristo si forma in tre modi differenti, che non corrispondono perfettamente alle cinque classi relative alla formazione del presente: </p> <ul><li>Aoristo <i>sigmatico</i> (intromissione di -<i>s</i>- nella coniugazione')</li> <li>Aoristo <i>tematico</i> o <i>asigmatico</i></li> <li>Aoristo <i>suffissale</i></li></ul> <p>Esiste inoltre una formazione più recente di aoristo <i>esteso</i> che riguarda le ultime fasi del tardo slavo comune. </p> <table class="wikitable"> <tbody><tr> <th>Persona </th> <th>Sigmatico </th> <th>Tematico </th> <th>Suffissale </th></tr> <tr> <td>1 p. sing.</td> <td>uĕd-s-ă-m</td> <td>duīg-ă-m</td> <td>bĭr-ā-s-ă-m </td></tr> <tr> <td>2 p. sing.</td> <td>uĕd-ĕ-s</td> <td>duīg-ĕ-s</td> <td>bĭr-ā-s </td></tr> <tr> <td>3 p. sing.</td> <td>uĕd-ĕ-t</td> <td>duīg-ĕ-t</td> <td>bĭr-ā-t </td></tr> <tr> <td>1 p. plu.</td> <td>uĕd-s-ă-max</td> <td>duīg-ă-max</td> <td>bĭr-ā-s-ă-max </td></tr> <tr> <td>2. p. plu.</td> <td>uĕd-s-tĕ</td> <td>duīg-ĕ-tĕ</td> <td>bĭr-ā-s-tĕ </td></tr> <tr> <td>3. p. plu.</td> <td>uĕd-s-ĕnt</td> <td>duīg-ā-nt</td> <td>bĭr-ā-s-ĕnt </td></tr> <tr> <td>1. p. du.</td> <td>uĕd-s-ă-uē</td> <td>duīg-ă-uē</td> <td>bĭr-ā-s-ă-uē </td></tr> <tr> <td>2. p. du.</td> <td>uĕd-s-tā</td> <td>duīg-ĕ-tā</td> <td>bĭr-ā-s-tā </td></tr> <tr> <td>3. p. du.</td> <td>uĕd-s-tĕ</td> <td>duīg-ĕ-tĕ</td> <td>bĭr-ā-s-tĕ </td></tr></tbody></table> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Note">Note</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Lingua_proto-slava&amp;veaction=edit&amp;section=32" title="Modifica la sezione Note" class="mw-editsection-visualeditor"><span>modifica</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Lingua_proto-slava&amp;action=edit&amp;section=32" title="Edit section&#039;s source code: Note"><span>modifica wikitesto</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <div class="mw-references-wrap"><ol class="references"> <li id="cite_note-Kliachko1968-1"><span class="mw-cite-backlink"><b>^</b> <sup><i><a href="#cite_ref-Kliachko1968_1-0">a</a></i></sup> <sup><i><a href="#cite_ref-Kliachko1968_1-1">b</a></i></sup></span> <span class="reference-text"><cite class="citation libro" style="font-style:normal"> Savel Kliachko, <a rel="nofollow" class="external text" href="https://books.google.com/books?id=sJ1CAAAAIAAJ"><span style="font-style:italic;">The sharpness feature in Slavic</span></a>, Dept. of Slavic Languages and Literatures, 1968, p.&#160;57.<br /><div class="cite-q">«Its immediate successors were Proto-East Slavic, Proto-South Slavic, and Proto-West Slavic. The Proto-Slavic era itself is often divided arbitrarily into three periods: (1) early Proto-Slavic, until about 1000 B.C.; (2) middle Proto-Slavic, during the next millennium; (3) late Proto-Slavic, from the 1st to the 6th century A.D., although it was not until the 12th century that Slavic linguistic unity actually ceased to function.»</div></cite></span> </li> </ol></div> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Bibliografia">Bibliografia</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Lingua_proto-slava&amp;veaction=edit&amp;section=33" title="Modifica la sezione Bibliografia" class="mw-editsection-visualeditor"><span>modifica</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Lingua_proto-slava&amp;action=edit&amp;section=33" title="Edit section&#039;s source code: Bibliografia"><span>modifica wikitesto</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <ul><li>(<span style="font-weight:bolder; font-size:80%"><abbr title="inglese">EN</abbr></span>) Noel C. Brackney, <i>The Origins of Slavonic</i>, München, Lincom, 2007, <a href="/wiki/Speciale:RicercaISBN/9783895860713" class="internal mw-magiclink-isbn">ISBN 978-3895860713</a></li> <li><cite class="citation libro" style="font-style:normal"> Nicoletta Marcialis, <span style="font-style:italic;">Introduzione alla lingua paleoslava</span>, Firenze University Press, 2005, <a href="/wiki/ISBN" title="ISBN">ISBN</a>&#160;<a href="/wiki/Speciale:RicercaISBN/0-415-28078-8" title="Speciale:RicercaISBN/0-415-28078-8">0-415-28078-8</a>.</cite></li></ul> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Voci_correlate">Voci correlate</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Lingua_proto-slava&amp;veaction=edit&amp;section=34" title="Modifica la sezione Voci correlate" class="mw-editsection-visualeditor"><span>modifica</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Lingua_proto-slava&amp;action=edit&amp;section=34" title="Edit section&#039;s source code: Voci correlate"><span>modifica wikitesto</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <ul><li><a href="/wiki/Slavistica" title="Slavistica">Slavistica</a></li></ul> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Collegamenti_esterni">Collegamenti esterni</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Lingua_proto-slava&amp;veaction=edit&amp;section=35" title="Modifica la sezione Collegamenti esterni" class="mw-editsection-visualeditor"><span>modifica</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Lingua_proto-slava&amp;action=edit&amp;section=35" title="Edit section&#039;s source code: Collegamenti esterni"><span>modifica wikitesto</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <ul><li><cite class="citation web" style="font-style:normal">(<span style="font-weight:bolder; font-size:80%"><abbr title="inglese">EN</abbr></span>) <a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20060207135952/http://www.indoeuropean.nl/"><span style="font-style:italic;">The Indo-European Etymological Dictionary (IED)</span></a>, su <span style="font-style:italic;">indoeuropean.nl</span>. <small>URL consultato l'8 giugno 2006</small> <small>(archiviato dall'<abbr title="http&#58;//www.indoeuropean.nl/">url originale</abbr> il 7 febbraio 2006)</small>.</cite></li> <li><cite class="citation web" style="font-style:normal">(<span style="font-weight:bolder; font-size:80%"><abbr title="inglese">EN</abbr></span>) <a rel="nofollow" class="external text" href="http://sophistikatedkids.com/turkic/40%20Language/StetsyukB2ch7En.htm"><span style="font-style:italic;">Türkic, Slavic and Iranian</span></a>, su <span style="font-style:italic;">sophistikatedkids.com</span>.</cite></li> <li><cite class="citation web" style="font-style:normal">(<span style="font-weight:bolder; font-size:80%"><abbr title="inglese">EN</abbr></span>) <a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.kortlandt.nl/publications/art066e.pdf"><span style="font-style:italic;">From Proto-Indo-European to Slavic</span></a> (<span style="font-weight: bolder; font-size:80%"><abbr title="documento in formato PDF">PDF</abbr></span>), su <span style="font-style:italic;">kortlandt.nl</span>.</cite></li></ul> <style data-mw-deduplicate="TemplateStyles:r141815314">.mw-parser-output .navbox{border:1px solid #aaa;clear:both;margin:auto;padding:2px;width:100%}.mw-parser-output .navbox th{padding-left:1em;padding-right:1em;text-align:center}.mw-parser-output .navbox>tbody>tr:first-child>th{background:#ccf;font-size:90%;width:100%;color:var(--color-base,black)}.mw-parser-output .navbox_navbar{float:left;margin:0;padding:0 10px 0 0;text-align:left;width:6em}.mw-parser-output .navbox_title{font-size:110%}.mw-parser-output .navbox_abovebelow{background:#ddf;font-size:90%;font-weight:normal}.mw-parser-output .navbox_group{background:#ddf;font-size:90%;padding:0 10px;white-space:nowrap}.mw-parser-output .navbox_list{font-size:90%;width:100%}.mw-parser-output .navbox_list a{white-space:nowrap}html:not(.vector-feature-night-mode-enabled) .mw-parser-output .navbox_odd{background:#fdfdfd;color:var(--color-base,black)}html:not(.vector-feature-night-mode-enabled) .mw-parser-output .navbox_even{background:#f7f7f7;color:var(--color-base,black)}.mw-parser-output .navbox a.mw-selflink{color:var(--color-base,black)}.mw-parser-output .navbox_center{text-align:center}.mw-parser-output .navbox .navbox_image{padding-left:7px;vertical-align:middle;width:0}.mw-parser-output .navbox+.navbox{margin-top:-1px}.mw-parser-output .navbox .mw-collapsible-toggle{font-weight:normal;text-align:right;width:7em}body.skin--responsive .mw-parser-output .navbox_image img{max-width:none!important}.mw-parser-output .subnavbox{margin:-3px;width:100%}.mw-parser-output .subnavbox_group{background:#e6e6ff;padding:0 10px}@media screen{html.skin-theme-clientpref-night .mw-parser-output .navbox>tbody>tr:first-child>th{background:var(--background-color-interactive)!important}html.skin-theme-clientpref-night .mw-parser-output .navbox th{color:var(--color-base)!important}html.skin-theme-clientpref-night .mw-parser-output .navbox_abovebelow,html.skin-theme-clientpref-night .mw-parser-output .navbox_group{background:var(--background-color-interactive-subtle)!important}html.skin-theme-clientpref-night .mw-parser-output .subnavbox_group{background:var(--background-color-neutral-subtle)!important}}@media screen and (prefers-color-scheme:dark){html.skin-theme-clientpref-os .mw-parser-output .navbox>tbody>tr:first-child>th{background:var(--background-color-interactive)!important}html.skin-theme-clientpref-os .mw-parser-output .navbox th{color:var(--color-base)!important}html.skin-theme-clientpref-os .mw-parser-output .navbox_abovebelow,html.skin-theme-clientpref-os .mw-parser-output .navbox_group{background:var(--background-color-interactive-subtle)!important}html.skin-theme-clientpref-os .mw-parser-output .subnavbox_group{background:var(--background-color-neutral-subtle)!important}}</style><table class="navbox mw-collapsible mw-collapsed noprint metadata" id="navbox-Lingue_slave"><tbody><tr><th colspan="2"><div class="navbox_navbar"><div class="noprint plainlinks" style="background-color:transparent; padding:0; font-size:xx-small; color:var(--color-base, #000000); white-space:nowrap;"><a href="/wiki/Template:Lingue_slave" title="Template:Lingue slave"><span title="Vai alla pagina del template">V</span></a>&#160;·&#160;<a href="/w/index.php?title=Discussioni_template:Lingue_slave&amp;action=edit&amp;redlink=1" class="new" title="Discussioni template:Lingue slave (la pagina non esiste)"><span title="Discuti del template">D</span></a>&#160;·&#160;<a class="external text" href="https://it.wikipedia.org/w/index.php?title=Template:Lingue_slave&amp;action=edit"><span title="Modifica il template. Usa l&#39;anteprima prima di salvare">M</span></a></div></div><span class="navbox_title"><a href="/wiki/Lingue_slave" title="Lingue slave">Lingue slave</a></span></th></tr><tr><th colspan="1" class="navbox_group"><a href="/wiki/Protolingua" title="Protolingua">Protolingua</a></th><td colspan="1" class="navbox_list navbox_odd"><a class="mw-selflink selflink">Proto-slavo</a><sup>†</sup></td></tr><tr><th colspan="1" class="navbox_group"><a href="/wiki/Lingue_slave_occidentali" title="Lingue slave occidentali">Lingue slave<br />occidentali</a></th><td colspan="1" class="navbox_list navbox_even"><table class="subnavbox"><tbody><tr><th class="subnavbox_group"><a href="/wiki/Lingue_lechitiche" title="Lingue lechitiche">Lingue lechitiche</a></th><td colspan="1"><table class="subnavbox"><tbody><tr><th class="subnavbox_group"><a href="/wiki/Lingue_lechitiche_occidentali" title="Lingue lechitiche occidentali">Lingue lechitiche<br />occidentali</a></th><td colspan="1"><a href="/w/index.php?title=Dialetto_marco-magdeburghese&amp;action=edit&amp;redlink=1" class="new" title="Dialetto marco-magdeburghese (la pagina non esiste)">Marco-magdeburghese</a><sup>†</sup><b>&#160;·</b> <a href="/wiki/Obodriti" title="Obodriti">Obodrita</a><sup>†</sup><b>&#160;·</b> <a href="/wiki/Lingua_polaba" title="Lingua polaba">Polabo</a><sup>†</sup><b>&#160;·</b> <a href="/w/index.php?title=Dialetto_pomerano_occidentale&amp;action=edit&amp;redlink=1" class="new" title="Dialetto pomerano occidentale (la pagina non esiste)">Pomerano occidentale</a><sup>†</sup><b>&#160;·</b> <a href="/w/index.php?title=Dialetto_ranico&amp;action=edit&amp;redlink=1" class="new" title="Dialetto ranico (la pagina non esiste)">Ranico</a><sup>†</sup><b>&#160;·</b> <a href="/wiki/Veleti" title="Veleti">Veleto</a><sup>†</sup></td></tr><tr><th class="subnavbox_group"><a href="/w/index.php?title=Lingue_lechitiche_centrali&amp;action=edit&amp;redlink=1" class="new" title="Lingue lechitiche centrali (la pagina non esiste)">Lingue lechitiche<br />centrali</a></th><td colspan="1"><a href="/wiki/Lingua_casciuba" title="Lingua casciuba">Casciubo</a><b>&#160;·</b> <a href="/w/index.php?title=Lingua_pomerana&amp;action=edit&amp;redlink=1" class="new" title="Lingua pomerana (la pagina non esiste)">Pomerano</a><sup>†</sup><b>&#160;·</b> <a href="/wiki/Dialetto_slovinzo" class="mw-redirect" title="Dialetto slovinzo">Slovinzo</a><sup>†</sup></td></tr><tr><th class="subnavbox_group"><a href="/w/index.php?title=Lingue_lechitiche_orientali&amp;action=edit&amp;redlink=1" class="new" title="Lingue lechitiche orientali (la pagina non esiste)">Lingue lechitiche<br />orientali</a></th><td colspan="1"><a href="/wiki/Lingua_polacca" title="Lingua polacca">Polacco</a> (<a href="/w/index.php?title=Lingua_polacca_antica&amp;action=edit&amp;redlink=1" class="new" title="Lingua polacca antica (la pagina non esiste)">Polacco antico</a><sup>†</sup><b>&#160;·</b> <a href="/w/index.php?title=Lingua_polacca_media&amp;action=edit&amp;redlink=1" class="new" title="Lingua polacca media (la pagina non esiste)">Polacco medio</a><sup>†</sup>)<b>&#160;·</b> <a href="/wiki/Lingua_slesiana" title="Lingua slesiana">Slesiano</a></td></tr></tbody></table></td></tr><tr><th class="subnavbox_group"><a href="/w/index.php?title=Lingue_ceco-slovacche&amp;action=edit&amp;redlink=1" class="new" title="Lingue ceco-slovacche (la pagina non esiste)">Lingue<br />ceco-slovacche</a></th><td colspan="1"><a href="/wiki/Lingua_canaan" title="Lingua canaan">Canaan</a><sup>†</sup><b>&#160;·</b> <a href="/wiki/Lingua_ceca" title="Lingua ceca">Ceco</a><b>&#160;·</b> <a href="/wiki/Lingua_slovacca" title="Lingua slovacca">Slovacco</a></td></tr><tr><th class="subnavbox_group"><a href="/wiki/Lingue_sorabe" title="Lingue sorabe">Lingue sorabe<br />(o lusaziane)</a></th><td colspan="1"><a href="/wiki/Lingua_soraba_inferiore" title="Lingua soraba inferiore">Sorabo inferiore</a><b>&#160;·</b> <a href="/wiki/Lingua_soraba_superiore" title="Lingua soraba superiore">Sorabo superiore</a></td></tr></tbody></table></td></tr><tr><th colspan="1" class="navbox_group"><a href="/wiki/Lingue_slave_orientali" title="Lingue slave orientali">Lingue slave<br />orientali</a></th><td colspan="1" class="navbox_list navbox_odd"><table class="subnavbox"><tbody><tr><th class="subnavbox_group">Lingua d'origine</th><td colspan="1"><a href="/wiki/Lingua_slava_orientale_antica" title="Lingua slava orientale antica">Slavo orientale antico</a><sup>†</sup></td></tr><tr><th class="subnavbox_group">Lingua russa</th><td colspan="1"><a href="/wiki/Lingua_russa" title="Lingua russa">Russo</a><b>&#160;·</b> <a href="/w/index.php?title=Lingua_giudeo-russa&amp;action=edit&amp;redlink=1" class="new" title="Lingua giudeo-russa (la pagina non esiste)">Giudeo-russo</a></td></tr><tr><th class="subnavbox_group"><a href="/w/index.php?title=Lingue_rutene&amp;action=edit&amp;redlink=1" class="new" title="Lingue rutene (la pagina non esiste)">Lingue rutene</a></th><td colspan="1"><a href="/wiki/Lingua_bielorussa" title="Lingua bielorussa">Bielorusso</a><b>&#160;·</b> <a href="/wiki/Lingua_podlachiana" title="Lingua podlachiana">Podlachiano</a><b>&#160;·</b> <a href="/wiki/Lingua_rutena" class="mw-redirect" title="Lingua rutena">Ruteno</a><sup>†</sup><b>&#160;·</b> <a href="/wiki/Lingua_russina" title="Lingua russina">Russino</a><b>&#160;·</b> <a href="/wiki/Lingua_ucraina" title="Lingua ucraina">Ucraino</a></td></tr><tr><th class="subnavbox_group">Lingue miste</th><td colspan="1"><a href="/wiki/Sur%C5%BEik" title="Suržik">Suržik</a><b>&#160;·</b> <a href="/w/index.php?title=Trasjanka&amp;action=edit&amp;redlink=1" class="new" title="Trasjanka (la pagina non esiste)">Trasjanka</a></td></tr></tbody></table></td></tr><tr><th colspan="1" class="navbox_group"><a href="/w/index.php?title=Lingue_slave_settentrionali&amp;action=edit&amp;redlink=1" class="new" title="Lingue slave settentrionali (la pagina non esiste)">Lingue slave<br />settentrionali</a><sup>*</sup></th><td colspan="1" class="navbox_list navbox_even"><a href="/wiki/Antico_dialetto_di_Novgorod" title="Antico dialetto di Novgorod">Novgorodiano antico</a><sup>†</sup> (<a href="/w/index.php?title=Antico_dialetto_di_Pskov&amp;action=edit&amp;redlink=1" class="new" title="Antico dialetto di Pskov (la pagina non esiste)">Pskoviano antico</a><sup>†</sup>)</td></tr><tr><th colspan="1" class="navbox_group"><a href="/wiki/Lingue_slave_meridionali" title="Lingue slave meridionali">Lingue slave<br />meridionali</a></th><td colspan="1" class="navbox_list navbox_odd"><table class="subnavbox"><tbody><tr><th class="subnavbox_group"><a href="/w/index.php?title=Lingue_slave_sud-occidentali&amp;action=edit&amp;redlink=1" class="new" title="Lingue slave sud-occidentali (la pagina non esiste)">Lingue slave<br />sud-occidentali</a></th><td colspan="1"><a href="/wiki/Lingua_slovena" title="Lingua slovena">Sloveno</a><b>&#160;·</b> <a href="/wiki/Lingua_caicava" title="Lingua caicava">Caicavo</a><b>&#160;·</b> <a href="/wiki/Lingua_ciacava" title="Lingua ciacava">Ciacavo</a> (<a href="/wiki/Dialetto_croato_del_Burgenland" title="Dialetto croato del Burgenland">Croato del Burgenland</a>)<b>&#160;·</b> <a href="/wiki/Stocavo" title="Stocavo">Stocavo</a> (<a href="/wiki/Lingua_serbo-croata" title="Lingua serbo-croata">Serbo-croato</a><b>&#160;·</b> <a href="/wiki/Lingua_bosniaca" title="Lingua bosniaca">Bosniaco</a><b>&#160;·</b> <a href="/wiki/Lingua_croata" title="Lingua croata">Croato</a> <small>(<a href="/wiki/Lingua_croata_molisana" title="Lingua croata molisana">Croato molisano</a>)</small><b>&#160;·</b> <a href="/wiki/Lingua_montenegrina" title="Lingua montenegrina">Montenegrino</a><b>&#160;·</b> <a href="/wiki/Lingua_serba" title="Lingua serba">Serbo</a>)</td></tr><tr><th class="subnavbox_group">Lingue slave meridionali<br />di transizione</th><td colspan="1"><a href="/wiki/Dialetti_torlacchi" title="Dialetti torlacchi">Torlacco</a></td></tr><tr><th class="subnavbox_group"><a href="/w/index.php?title=Lingue_slave_sud-orientali&amp;action=edit&amp;redlink=1" class="new" title="Lingue slave sud-orientali (la pagina non esiste)">Lingue slave<br />sud-orientali</a></th><td colspan="1"><a href="/wiki/Lingua_bulgara" title="Lingua bulgara">Bulgaro</a><b>&#160;·</b> <a href="/wiki/Lingua_macedone" title="Lingua macedone">Macedone</a><b>&#160;·</b> <a href="/wiki/Lingua_slava_ecclesiastica" title="Lingua slava ecclesiastica">Slavo ecclesiastico</a><b>&#160;·</b> <a href="/wiki/Lingua_slava_ecclesiastica_antica" title="Lingua slava ecclesiastica antica">Slavo ecclesiastico antico</a><sup>†</sup></td></tr></tbody></table></td></tr><tr><th colspan="1" class="navbox_group"><a href="/wiki/Pidgin" title="Pidgin">Pidgin</a> e <a href="/wiki/Lingua_creola" title="Lingua creola">Creoli</a></th><td colspan="1" class="navbox_list navbox_even"><a href="/w/index.php?title=Aleutino_di_Mednyj&amp;action=edit&amp;redlink=1" class="new" title="Aleutino di Mednyj (la pagina non esiste)">Aleutino di Mednyj</a><sup>†</sup><b>&#160;·</b> <a href="/w/index.php?title=Pidgin_del_Tajmyr&amp;action=edit&amp;redlink=1" class="new" title="Pidgin del Tajmyr (la pagina non esiste)">Pidgin del Tajmyr</a><b>&#160;·</b> <a href="/w/index.php?title=Pidgin_di_Kjakhta&amp;action=edit&amp;redlink=1" class="new" title="Pidgin di Kjakhta (la pagina non esiste)">Pidgin di Kjakhta</a><sup>†</sup><b>&#160;·</b> <a href="/w/index.php?title=Ponaschemu&amp;action=edit&amp;redlink=1" class="new" title="Ponaschemu (la pagina non esiste)">Ponaschemu</a><b>&#160;·</b> <a href="/w/index.php?title=Lingua_romano-serba&amp;action=edit&amp;redlink=1" class="new" title="Lingua romano-serba (la pagina non esiste)">Romano-serbo</a><b>&#160;·</b> <a href="/w/index.php?title=Runglish&amp;action=edit&amp;redlink=1" class="new" title="Runglish (la pagina non esiste)">Runglish</a><b>&#160;·</b> <a href="/wiki/Lingua_russonorsk" title="Lingua russonorsk">Russonorsk</a><sup>†</sup></td></tr><tr><th colspan="1" class="navbox_group"><a href="/wiki/Lingua_ausiliaria" class="mw-redirect" title="Lingua ausiliaria">Lingue ausilarie</a></th><td colspan="1" class="navbox_list navbox_odd"><a href="/wiki/Lingua_interslava" class="mw-redirect" title="Lingua interslava">Interslavo</a></td></tr><tr><th colspan="2" class="navbox_abovebelow">† <a href="/wiki/Lingua_estinta" title="Lingua estinta">lingua estinta</a> (nessun sopravvissuto tra i parlanti nativi e nessuno tra i discendenti)<br />* sottogruppo controverso la cui esistenza è ancora ampiamente dibattuta tra i linguisti</th></tr></tbody></table> <style data-mw-deduplicate="TemplateStyles:r140554510">.mw-parser-output .CdA{border:1px solid #aaa;width:100%;margin:auto;font-size:90%;padding:2px}.mw-parser-output .CdA th{background-color:#f2f2f2;font-weight:bold;width:20%}@media screen{html.skin-theme-clientpref-night .mw-parser-output .CdA{border-color:#54595D}html.skin-theme-clientpref-night .mw-parser-output .CdA th{background-color:#202122}}@media screen and (prefers-color-scheme:dark){html.skin-theme-clientpref-os .mw-parser-output .CdA{border-color:#54595D}html.skin-theme-clientpref-os .mw-parser-output .CdA th{background-color:#202122}}</style><table class="CdA"><tbody><tr><th><a href="/wiki/Aiuto:Controllo_di_autorit%C3%A0" title="Aiuto:Controllo di autorità">Controllo di autorità</a></th><td><a href="/wiki/Library_of_Congress_Control_Number" title="Library of Congress Control Number">LCCN</a> <span class="uid">(<span style="font-weight:bolder; font-size:80%"><abbr title="inglese">EN</abbr></span>)&#160;<a rel="nofollow" class="external text" href="http://id.loc.gov/authorities/subjects/sh85107765">sh85107765</a></span><span style="font-weight:bold;">&#160;·</span> <a href="/wiki/Gemeinsame_Normdatei" title="Gemeinsame Normdatei">GND</a> <span class="uid">(<span style="font-weight:bolder; font-size:80%"><abbr title="tedesco">DE</abbr></span>)&#160;<a rel="nofollow" class="external text" href="https://d-nb.info/gnd/1093415215">1093415215</a></span><span style="font-weight:bold;">&#160;·</span> <a href="/wiki/Biblioteca_nazionale_di_Israele" title="Biblioteca nazionale di Israele">J9U</a> <span class="uid">(<span style="font-weight:bolder; font-size:80%"><abbr title="inglese">EN</abbr>,&#160;<abbr title="ebraico">HE</abbr></span>)&#160;<a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.nli.org.il/en/authorities/987007541248105171">987007541248105171</a></span></td></tr></tbody></table> <div class="noprint" style="width:100%; padding: 3px 0; display: flex; flex-wrap: wrap; row-gap: 4px; column-gap: 8px; box-sizing: border-box;"><div style="flex-grow: 1"><style data-mw-deduplicate="TemplateStyles:r140555418">.mw-parser-output .itwiki-template-occhiello{width:100%;line-height:25px;border:1px solid #CCF;background-color:#F0EEFF;box-sizing:border-box}.mw-parser-output .itwiki-template-occhiello-progetto{background-color:#FAFAFA}@media screen{html.skin-theme-clientpref-night .mw-parser-output .itwiki-template-occhiello{background-color:#202122;border-color:#54595D}html.skin-theme-clientpref-night .mw-parser-output .itwiki-template-occhiello-progetto{background-color:#282929}}@media screen and (prefers-color-scheme:dark){html.skin-theme-clientpref-os .mw-parser-output .itwiki-template-occhiello{background-color:#202122;border-color:#54595D}html.skin-theme-clientpref-os .mw-parser-output .itwiki-template-occhiello-progetto{background-color:#282929}}</style><div class="itwiki-template-occhiello"><span class="noviewer" typeof="mw:File"><a href="/wiki/File:Crystal128-kanagram.svg" class="mw-file-description" title="Linguistica"><img alt="&#160;" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/0/0d/Crystal128-kanagram.svg/25px-Crystal128-kanagram.svg.png" decoding="async" width="25" height="25" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/0/0d/Crystal128-kanagram.svg/38px-Crystal128-kanagram.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/0/0d/Crystal128-kanagram.svg/50px-Crystal128-kanagram.svg.png 2x" data-file-width="256" data-file-height="256" /></a></span>&#32;<b><a href="/wiki/Portale:Linguistica" title="Portale:Linguistica">Portale Linguistica</a></b>&#58; accedi alle voci di Wikipedia che trattano di linguistica</div></div></div> <!-- NewPP limit report Parsed by mw‐web.codfw.main‐b766959bd‐5jc9f Cached time: 20250216210457 Cache expiry: 2592000 Reduced expiry: false Complications: [show‐toc] CPU time usage: 0.337 seconds Real time usage: 0.396 seconds Preprocessor visited node count: 5449/1000000 Post‐expand include size: 72240/2097152 bytes Template argument size: 3029/2097152 bytes Highest expansion depth: 15/100 Expensive parser function count: 5/500 Unstrip recursion depth: 0/20 Unstrip post‐expand size: 39071/5000000 bytes Lua time usage: 0.107/10.000 seconds Lua memory usage: 3014925/52428800 bytes Number of Wikibase entities loaded: 1/400 --> <!-- Transclusion expansion time report (%,ms,calls,template) 100.00% 270.759 1 -total 25.99% 70.357 1 Template:Lingua 25.27% 68.424 1 Template:Infobox 17.48% 47.324 1 Template:Lingue_slave 16.76% 45.392 1 Template:Navbox 12.27% 33.230 1 Template:Nota_disambigua 12.25% 33.156 7 Template:Wikidata 11.86% 32.100 1 Template:Portale 10.33% 27.961 1 Template:NN 9.82% 26.590 1 Template:Avviso --> <!-- Saved in parser cache with key itwiki:pcache:456890:|#|:idhash:canonical and timestamp 20250216210457 and revision id 142287889. Rendering was triggered because: page-view --> </div><!--esi <esi:include src="/esitest-fa8a495983347898/content" /> --><noscript><img src="https://login.wikimedia.org/wiki/Special:CentralAutoLogin/start?useformat=desktop&amp;type=1x1&amp;usesul3=0" alt="" width="1" height="1" style="border: none; position: absolute;"></noscript> <div class="printfooter" data-nosnippet="">Estratto da "<a dir="ltr" href="https://it.wikipedia.org/w/index.php?title=Lingua_proto-slava&amp;oldid=142287889">https://it.wikipedia.org/w/index.php?title=Lingua_proto-slava&amp;oldid=142287889</a>"</div></div> <div id="catlinks" class="catlinks" data-mw="interface"><div id="mw-normal-catlinks" class="mw-normal-catlinks"><a href="/wiki/Categoria:Categorie" title="Categoria:Categorie">Categorie</a>: <ul><li><a href="/wiki/Categoria:Lingue_slave" title="Categoria:Lingue slave">Lingue slave</a></li><li><a href="/wiki/Categoria:Lingue_estinte" title="Categoria:Lingue estinte">Lingue estinte</a></li><li><a href="/wiki/Categoria:Protolingue" title="Categoria:Protolingue">Protolingue</a></li></ul></div><div id="mw-hidden-catlinks" class="mw-hidden-catlinks mw-hidden-cats-hidden">Categorie nascoste: <ul><li><a href="/wiki/Categoria:Contestualizzare_fonti_-_lingue" title="Categoria:Contestualizzare fonti - lingue">Contestualizzare fonti - lingue</a></li><li><a href="/wiki/Categoria:Contestualizzare_fonti_-_luglio_2013" title="Categoria:Contestualizzare fonti - luglio 2013">Contestualizzare fonti - luglio 2013</a></li><li><a href="/wiki/Categoria:Voci_con_codice_LCCN" title="Categoria:Voci con codice LCCN">Voci con codice LCCN</a></li><li><a href="/wiki/Categoria:Voci_con_codice_GND" title="Categoria:Voci con codice GND">Voci con codice GND</a></li><li><a href="/wiki/Categoria:Voci_con_codice_J9U" title="Categoria:Voci con codice J9U">Voci con codice J9U</a></li><li><a href="/wiki/Categoria:Voci_non_biografiche_con_codici_di_controllo_di_autorit%C3%A0" title="Categoria:Voci non biografiche con codici di controllo di autorità">Voci non biografiche con codici di controllo di autorità</a></li><li><a href="/wiki/Categoria:Pagine_che_utilizzano_collegamenti_magici_ISBN" title="Categoria:Pagine che utilizzano collegamenti magici ISBN">Pagine che utilizzano collegamenti magici ISBN</a></li></ul></div></div> </div> </main> </div> <div class="mw-footer-container"> <footer id="footer" class="mw-footer" > <ul id="footer-info"> <li id="footer-info-lastmod"> Questa pagina è stata modificata per l'ultima volta il&#160;22 nov 2024 alle 11:23.</li> <li id="footer-info-copyright">Il testo è disponibile secondo la <a rel="nofollow" class="external text" href="https://creativecommons.org/licenses/by-sa/4.0/deed.it">licenza Creative Commons Attribuzione-Condividi allo stesso modo</a>; possono applicarsi condizioni ulteriori. Vedi le <a class="external text" href="https://foundation.wikimedia.org/wiki/Special:MyLanguage/Policy:Terms_of_Use/it">condizioni d'uso</a> per i dettagli.</li> </ul> <ul id="footer-places"> <li id="footer-places-privacy"><a href="https://foundation.wikimedia.org/wiki/Special:MyLanguage/Policy:Privacy_policy/it">Informativa sulla privacy</a></li> <li id="footer-places-about"><a href="/wiki/Wikipedia:Sala_stampa/Wikipedia">Informazioni su Wikipedia</a></li> <li id="footer-places-disclaimers"><a href="/wiki/Wikipedia:Avvertenze_generali">Avvertenze</a></li> <li id="footer-places-wm-codeofconduct"><a href="https://foundation.wikimedia.org/wiki/Special:MyLanguage/Policy:Universal_Code_of_Conduct">Codice di condotta</a></li> <li id="footer-places-developers"><a href="https://developer.wikimedia.org">Sviluppatori</a></li> <li id="footer-places-statslink"><a href="https://stats.wikimedia.org/#/it.wikipedia.org">Statistiche</a></li> <li id="footer-places-cookiestatement"><a href="https://foundation.wikimedia.org/wiki/Special:MyLanguage/Policy:Cookie_statement">Dichiarazione sui cookie</a></li> <li id="footer-places-mobileview"><a href="//it.m.wikipedia.org/w/index.php?title=Lingua_proto-slava&amp;mobileaction=toggle_view_mobile" class="noprint stopMobileRedirectToggle">Versione mobile</a></li> </ul> <ul id="footer-icons" class="noprint"> <li id="footer-copyrightico"><a href="https://wikimediafoundation.org/" class="cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--size-large cdx-button--fake-button--enabled"><img src="/static/images/footer/wikimedia-button.svg" width="84" height="29" alt="Wikimedia Foundation" lang="en" loading="lazy"></a></li> <li id="footer-poweredbyico"><a href="https://www.mediawiki.org/" class="cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--size-large cdx-button--fake-button--enabled"><picture><source media="(min-width: 500px)" srcset="/w/resources/assets/poweredby_mediawiki.svg" width="88" height="31"><img src="/w/resources/assets/mediawiki_compact.svg" alt="Powered by MediaWiki" width="25" height="25" loading="lazy"></picture></a></li> </ul> </footer> </div> </div> </div> <div class="vector-header-container vector-sticky-header-container"> <div id="vector-sticky-header" class="vector-sticky-header"> <div class="vector-sticky-header-start"> <div class="vector-sticky-header-icon-start vector-button-flush-left vector-button-flush-right" aria-hidden="true"> <button class="cdx-button cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only vector-sticky-header-search-toggle" tabindex="-1" data-event-name="ui.vector-sticky-search-form.icon"><span class="vector-icon mw-ui-icon-search mw-ui-icon-wikimedia-search"></span> <span>Ricerca</span> </button> </div> <div role="search" class="vector-search-box-vue vector-search-box-show-thumbnail vector-search-box"> <div class="vector-typeahead-search-container"> <div class="cdx-typeahead-search cdx-typeahead-search--show-thumbnail"> <form action="/w/index.php" id="vector-sticky-search-form" class="cdx-search-input cdx-search-input--has-end-button"> <div class="cdx-search-input__input-wrapper" data-search-loc="header-moved"> <div class="cdx-text-input cdx-text-input--has-start-icon"> <input class="cdx-text-input__input" type="search" name="search" placeholder="Cerca in Wikipedia"> <span class="cdx-text-input__icon cdx-text-input__start-icon"></span> </div> <input type="hidden" name="title" value="Speciale:Ricerca"> </div> <button class="cdx-button cdx-search-input__end-button">Ricerca</button> </form> </div> </div> </div> <div class="vector-sticky-header-context-bar"> <nav aria-label="Indice" class="vector-toc-landmark"> <div id="vector-sticky-header-toc" class="vector-dropdown mw-portlet mw-portlet-sticky-header-toc vector-sticky-header-toc vector-button-flush-left" > <input type="checkbox" id="vector-sticky-header-toc-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-sticky-header-toc" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="Mostra/Nascondi l&#039;indice" > <label id="vector-sticky-header-toc-label" for="vector-sticky-header-toc-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only " aria-hidden="true" ><span class="vector-icon mw-ui-icon-listBullet mw-ui-icon-wikimedia-listBullet"></span> <span class="vector-dropdown-label-text">Mostra/Nascondi l&#039;indice</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="vector-sticky-header-toc-unpinned-container" class="vector-unpinned-container"> </div> </div> </div> </nav> <div class="vector-sticky-header-context-bar-primary" aria-hidden="true" ><span class="mw-page-title-main">Lingua proto-slava</span></div> </div> </div> <div class="vector-sticky-header-end" aria-hidden="true"> <div class="vector-sticky-header-icons"> <a href="#" class="cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only" id="ca-talk-sticky-header" tabindex="-1" data-event-name="talk-sticky-header"><span class="vector-icon mw-ui-icon-speechBubbles mw-ui-icon-wikimedia-speechBubbles"></span> <span></span> </a> <a href="#" class="cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only" id="ca-subject-sticky-header" tabindex="-1" data-event-name="subject-sticky-header"><span class="vector-icon mw-ui-icon-article mw-ui-icon-wikimedia-article"></span> <span></span> </a> <a href="#" class="cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only" id="ca-history-sticky-header" tabindex="-1" data-event-name="history-sticky-header"><span class="vector-icon mw-ui-icon-wikimedia-history mw-ui-icon-wikimedia-wikimedia-history"></span> <span></span> </a> <a href="#" class="cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only mw-watchlink" id="ca-watchstar-sticky-header" tabindex="-1" data-event-name="watch-sticky-header"><span class="vector-icon mw-ui-icon-wikimedia-star mw-ui-icon-wikimedia-wikimedia-star"></span> <span></span> </a> <a href="#" class="cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only" id="ca-ve-edit-sticky-header" tabindex="-1" data-event-name="ve-edit-sticky-header"><span class="vector-icon mw-ui-icon-wikimedia-edit mw-ui-icon-wikimedia-wikimedia-edit"></span> <span></span> </a> <a href="#" class="cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only" id="ca-edit-sticky-header" tabindex="-1" data-event-name="wikitext-edit-sticky-header"><span class="vector-icon mw-ui-icon-wikimedia-wikiText mw-ui-icon-wikimedia-wikimedia-wikiText"></span> <span></span> </a> <a href="#" class="cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only" id="ca-viewsource-sticky-header" tabindex="-1" data-event-name="ve-edit-protected-sticky-header"><span class="vector-icon mw-ui-icon-wikimedia-editLock mw-ui-icon-wikimedia-wikimedia-editLock"></span> <span></span> </a> </div> <div class="vector-sticky-header-buttons"> <button class="cdx-button cdx-button--weight-quiet mw-interlanguage-selector" id="p-lang-btn-sticky-header" tabindex="-1" data-event-name="ui.dropdown-p-lang-btn-sticky-header"><span class="vector-icon mw-ui-icon-wikimedia-language mw-ui-icon-wikimedia-wikimedia-language"></span> <span>44 lingue</span> </button> <a href="#" class="cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--action-progressive" id="ca-addsection-sticky-header" tabindex="-1" data-event-name="addsection-sticky-header"><span class="vector-icon mw-ui-icon-speechBubbleAdd-progressive mw-ui-icon-wikimedia-speechBubbleAdd-progressive"></span> <span>Aggiungi argomento</span> </a> </div> <div class="vector-sticky-header-icon-end"> <div class="vector-user-links"> </div> </div> </div> </div> </div> <div class="vector-settings" id="p-dock-bottom"> <ul></ul> </div><script>(RLQ=window.RLQ||[]).push(function(){mw.config.set({"wgHostname":"mw-web.codfw.main-b766959bd-cq9ml","wgBackendResponseTime":139,"wgPageParseReport":{"limitreport":{"cputime":"0.337","walltime":"0.396","ppvisitednodes":{"value":5449,"limit":1000000},"postexpandincludesize":{"value":72240,"limit":2097152},"templateargumentsize":{"value":3029,"limit":2097152},"expansiondepth":{"value":15,"limit":100},"expensivefunctioncount":{"value":5,"limit":500},"unstrip-depth":{"value":0,"limit":20},"unstrip-size":{"value":39071,"limit":5000000},"entityaccesscount":{"value":1,"limit":400},"timingprofile":["100.00% 270.759 1 -total"," 25.99% 70.357 1 Template:Lingua"," 25.27% 68.424 1 Template:Infobox"," 17.48% 47.324 1 Template:Lingue_slave"," 16.76% 45.392 1 Template:Navbox"," 12.27% 33.230 1 Template:Nota_disambigua"," 12.25% 33.156 7 Template:Wikidata"," 11.86% 32.100 1 Template:Portale"," 10.33% 27.961 1 Template:NN"," 9.82% 26.590 1 Template:Avviso"]},"scribunto":{"limitreport-timeusage":{"value":"0.107","limit":"10.000"},"limitreport-memusage":{"value":3014925,"limit":52428800}},"cachereport":{"origin":"mw-web.codfw.main-b766959bd-5jc9f","timestamp":"20250216210457","ttl":2592000,"transientcontent":false}}});});</script> <script type="application/ld+json">{"@context":"https:\/\/schema.org","@type":"Article","name":"Lingua proto-slava","url":"https:\/\/it.wikipedia.org\/wiki\/Lingua_proto-slava","sameAs":"http:\/\/www.wikidata.org\/entity\/Q747537","mainEntity":"http:\/\/www.wikidata.org\/entity\/Q747537","author":{"@type":"Organization","name":"Contributori ai progetti Wikimedia"},"publisher":{"@type":"Organization","name":"Wikimedia Foundation, Inc.","logo":{"@type":"ImageObject","url":"https:\/\/www.wikimedia.org\/static\/images\/wmf-hor-googpub.png"}},"datePublished":"2006-05-27T14:45:32Z","dateModified":"2024-11-22T10:23:06Z","headline":"lingua"}</script> </body> </html>

Pages: 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10