CINXE.COM

Okręty podwodne typu Ohio – Wikipedia, wolna encyklopedia

<!DOCTYPE html> <html class="client-nojs vector-feature-language-in-header-enabled vector-feature-language-in-main-page-header-disabled vector-feature-sticky-header-disabled vector-feature-page-tools-pinned-disabled vector-feature-toc-pinned-clientpref-1 vector-feature-main-menu-pinned-disabled vector-feature-limited-width-clientpref-1 vector-feature-limited-width-content-enabled vector-feature-custom-font-size-clientpref-1 vector-feature-appearance-pinned-clientpref-1 vector-feature-night-mode-enabled skin-theme-clientpref-day vector-toc-available" lang="pl" dir="ltr"> <head> <meta charset="UTF-8"> <title>Okręty podwodne typu Ohio – Wikipedia, wolna encyklopedia</title> <script>(function(){var className="client-js vector-feature-language-in-header-enabled vector-feature-language-in-main-page-header-disabled vector-feature-sticky-header-disabled vector-feature-page-tools-pinned-disabled vector-feature-toc-pinned-clientpref-1 vector-feature-main-menu-pinned-disabled vector-feature-limited-width-clientpref-1 vector-feature-limited-width-content-enabled vector-feature-custom-font-size-clientpref-1 vector-feature-appearance-pinned-clientpref-1 vector-feature-night-mode-enabled skin-theme-clientpref-day vector-toc-available";var cookie=document.cookie.match(/(?:^|; )plwikimwclientpreferences=([^;]+)/);if(cookie){cookie[1].split('%2C').forEach(function(pref){className=className.replace(new RegExp('(^| )'+pref.replace(/-clientpref-\w+$|[^\w-]+/g,'')+'-clientpref-\\w+( |$)'),'$1'+pref+'$2');});}document.documentElement.className=className;}());RLCONF={"wgBreakFrames":false,"wgSeparatorTransformTable":[",\t."," \t,"],"wgDigitTransformTable":["",""], "wgDefaultDateFormat":"dmy","wgMonthNames":["","styczeń","luty","marzec","kwiecień","maj","czerwiec","lipiec","sierpień","wrzesień","październik","listopad","grudzień"],"wgRequestId":"17414c8e-5ff0-4a75-b146-13a1d9082a8a","wgCanonicalNamespace":"","wgCanonicalSpecialPageName":false,"wgNamespaceNumber":0,"wgPageName":"Okręty_podwodne_typu_Ohio","wgTitle":"Okręty podwodne typu Ohio","wgCurRevisionId":74618119,"wgRevisionId":74618119,"wgArticleId":308053,"wgIsArticle":true,"wgIsRedirect":false,"wgAction":"view","wgUserName":null,"wgUserGroups":["*"],"wgCategories":["Wyróżnione artykuły","Szablon cytowania książki – brak numeru strony","Artykuły na Medal","Aktywne okręty podwodne US Navy","Amerykańskie okręty podwodne okresu zimnej wojny","Amerykańskie okręty podwodne po 1990","Amerykański system rakietowy Trident","Atomowe - strategiczne okręty podwodne","Okręty podwodne typu Ohio","Okręty zbudowane w Electric Boat","Typy okrętów podwodnych"], "wgPageViewLanguage":"pl","wgPageContentLanguage":"pl","wgPageContentModel":"wikitext","wgRelevantPageName":"Okręty_podwodne_typu_Ohio","wgRelevantArticleId":308053,"wgIsProbablyEditable":true,"wgRelevantPageIsProbablyEditable":true,"wgRestrictionEdit":[],"wgRestrictionMove":[],"wgNoticeProject":"wikipedia","wgCiteReferencePreviewsActive":true,"wgFlaggedRevsParams":{"tags":{"accuracy":{"levels":1}}},"wgStableRevisionId":74618119,"wgMediaViewerOnClick":true,"wgMediaViewerEnabledByDefault":true,"wgPopupsFlags":0,"wgVisualEditor":{"pageLanguageCode":"pl","pageLanguageDir":"ltr","pageVariantFallbacks":"pl"},"wgMFDisplayWikibaseDescriptions":{"search":true,"watchlist":true,"tagline":true,"nearby":true},"wgWMESchemaEditAttemptStepOversample":false,"wgWMEPageLength":100000,"wgRelatedArticlesCompat":[],"wgEditSubmitButtonLabelPublish":true,"wgULSPosition":"interlanguage","wgULSisCompactLinksEnabled":false,"wgVector2022LanguageInHeader":true,"wgULSisLanguageSelectorEmpty":false, "wgWikibaseItemId":"Q389149","wgCheckUserClientHintsHeadersJsApi":["brands","architecture","bitness","fullVersionList","mobile","model","platform","platformVersion"],"GEHomepageSuggestedEditsEnableTopics":true,"wgGETopicsMatchModeEnabled":false,"wgGEStructuredTaskRejectionReasonTextInputEnabled":false,"wgGELevelingUpEnabledForUser":false};RLSTATE={"ext.gadget.wikiflex":"ready","ext.gadget.infobox":"ready","ext.gadget.hlist":"ready","ext.gadget.darkmode-overrides":"ready","ext.gadget.small-references":"ready","ext.gadget.citation-access-info":"ready","ext.gadget.sprawdz-problemy-szablony":"ready","ext.globalCssJs.user.styles":"ready","site.styles":"ready","user.styles":"ready","ext.globalCssJs.user":"ready","user":"ready","user.options":"loading","ext.cite.styles":"ready","skins.vector.search.codex.styles":"ready","skins.vector.styles":"ready","skins.vector.icons":"ready","jquery.makeCollapsible.styles":"ready","ext.flaggedRevs.basic":"ready","mediawiki.codex.messagebox.styles":"ready", "ext.wikimediamessages.styles":"ready","ext.visualEditor.desktopArticleTarget.noscript":"ready","ext.uls.interlanguage":"ready","wikibase.client.init":"ready","ext.wikimediaBadges":"ready"};RLPAGEMODULES=["ext.cite.ux-enhancements","mediawiki.page.media","ext.scribunto.logs","site","mediawiki.page.ready","jquery.makeCollapsible","mediawiki.toc","skins.vector.js","ext.centralNotice.geoIP","ext.centralNotice.startUp","ext.flaggedRevs.advanced","ext.gadget.ll-script-loader","ext.gadget.veKeepParameters","ext.gadget.szablon-galeria","ext.gadget.NavFrame","ext.gadget.citoid-overrides","ext.gadget.maps","ext.gadget.padlock-indicators","ext.gadget.interwiki-langlist","ext.gadget.edit-summaries","ext.gadget.edit-first-section","ext.gadget.wikibugs","ext.gadget.map-toggler","ext.gadget.narrowFootnoteColumns","ext.gadget.WDsearch","ext.urlShortener.toolbar","ext.centralauth.centralautologin","mmv.bootstrap","ext.popups","ext.visualEditor.desktopArticleTarget.init","ext.visualEditor.targetLoader" ,"ext.echo.centralauth","ext.eventLogging","ext.wikimediaEvents","ext.navigationTiming","ext.uls.interface","ext.cx.eventlogging.campaigns","ext.cx.uls.quick.actions","wikibase.client.vector-2022","ext.checkUser.clientHints","ext.growthExperiments.SuggestedEditSession","wikibase.sidebar.tracking"];</script> <script>(RLQ=window.RLQ||[]).push(function(){mw.loader.impl(function(){return["user.options@12s5i",function($,jQuery,require,module){mw.user.tokens.set({"patrolToken":"+\\","watchToken":"+\\","csrfToken":"+\\"}); }];});});</script> <link rel="stylesheet" href="/w/load.php?lang=pl&amp;modules=ext.cite.styles%7Cext.flaggedRevs.basic%7Cext.uls.interlanguage%7Cext.visualEditor.desktopArticleTarget.noscript%7Cext.wikimediaBadges%7Cext.wikimediamessages.styles%7Cjquery.makeCollapsible.styles%7Cmediawiki.codex.messagebox.styles%7Cskins.vector.icons%2Cstyles%7Cskins.vector.search.codex.styles%7Cwikibase.client.init&amp;only=styles&amp;skin=vector-2022"> <script async="" src="/w/load.php?lang=pl&amp;modules=startup&amp;only=scripts&amp;raw=1&amp;skin=vector-2022"></script> <meta name="ResourceLoaderDynamicStyles" content=""> <link rel="stylesheet" href="/w/load.php?lang=pl&amp;modules=ext.gadget.citation-access-info%2Cdarkmode-overrides%2Chlist%2Cinfobox%2Csmall-references%2Csprawdz-problemy-szablony%2Cwikiflex&amp;only=styles&amp;skin=vector-2022"> <link rel="stylesheet" href="/w/load.php?lang=pl&amp;modules=site.styles&amp;only=styles&amp;skin=vector-2022"> <meta name="generator" content="MediaWiki 1.44.0-wmf.5"> <meta name="referrer" content="origin"> <meta name="referrer" content="origin-when-cross-origin"> <meta name="robots" content="max-image-preview:standard"> <meta name="format-detection" content="telephone=no"> <meta property="og:image" content="https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/3/3f/USS_OHIO_%28SSBN-726%29_in_Hood_Canal..JPEG/1200px-USS_OHIO_%28SSBN-726%29_in_Hood_Canal..JPEG"> <meta property="og:image:width" content="1200"> <meta property="og:image:height" content="801"> <meta property="og:image" content="https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/3/3f/USS_OHIO_%28SSBN-726%29_in_Hood_Canal..JPEG/800px-USS_OHIO_%28SSBN-726%29_in_Hood_Canal..JPEG"> <meta property="og:image:width" content="800"> <meta property="og:image:height" content="534"> <meta property="og:image" content="https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/3/3f/USS_OHIO_%28SSBN-726%29_in_Hood_Canal..JPEG/640px-USS_OHIO_%28SSBN-726%29_in_Hood_Canal..JPEG"> <meta property="og:image:width" content="640"> <meta property="og:image:height" content="427"> <meta name="viewport" content="width=1120"> <meta property="og:title" content="Okręty podwodne typu Ohio – Wikipedia, wolna encyklopedia"> <meta property="og:type" content="website"> <link rel="preconnect" href="//upload.wikimedia.org"> <link rel="alternate" media="only screen and (max-width: 640px)" href="//pl.m.wikipedia.org/wiki/Okr%C4%99ty_podwodne_typu_Ohio"> <link rel="alternate" type="application/x-wiki" title="Edytuj" href="/w/index.php?title=Okr%C4%99ty_podwodne_typu_Ohio&amp;action=edit"> <link rel="apple-touch-icon" href="/static/apple-touch/wikipedia.png"> <link rel="icon" href="/static/favicon/wikipedia.ico"> <link rel="search" type="application/opensearchdescription+xml" href="/w/rest.php/v1/search" title="Wikipedia (pl)"> <link rel="EditURI" type="application/rsd+xml" href="//pl.wikipedia.org/w/api.php?action=rsd"> <link rel="canonical" href="https://pl.wikipedia.org/wiki/Okr%C4%99ty_podwodne_typu_Ohio"> <link rel="license" href="https://creativecommons.org/licenses/by-sa/4.0/deed.pl"> <link rel="alternate" type="application/atom+xml" title="Kanał Atom Wikipedii" href="/w/index.php?title=Specjalna:Ostatnie_zmiany&amp;feed=atom"> <link rel="dns-prefetch" href="//meta.wikimedia.org" /> <link rel="dns-prefetch" href="//login.wikimedia.org"> </head> <body class="skin--responsive skin-vector skin-vector-search-vue mediawiki ltr sitedir-ltr mw-hide-empty-elt ns-0 ns-subject mw-editable page-Okręty_podwodne_typu_Ohio rootpage-Okręty_podwodne_typu_Ohio skin-vector-2022 action-view"><a class="mw-jump-link" href="#bodyContent">Przejdź do zawartości</a> <div class="vector-header-container"> <header class="vector-header mw-header"> <div class="vector-header-start"> <nav class="vector-main-menu-landmark" aria-label="Witryna"> <div id="vector-main-menu-dropdown" class="vector-dropdown vector-main-menu-dropdown vector-button-flush-left vector-button-flush-right" > <input type="checkbox" id="vector-main-menu-dropdown-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-main-menu-dropdown" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="Menu główne" > <label id="vector-main-menu-dropdown-label" for="vector-main-menu-dropdown-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only " aria-hidden="true" ><span class="vector-icon mw-ui-icon-menu mw-ui-icon-wikimedia-menu"></span> <span class="vector-dropdown-label-text">Menu główne</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="vector-main-menu-unpinned-container" class="vector-unpinned-container"> <div id="vector-main-menu" class="vector-main-menu vector-pinnable-element"> <div class="vector-pinnable-header vector-main-menu-pinnable-header vector-pinnable-header-unpinned" data-feature-name="main-menu-pinned" data-pinnable-element-id="vector-main-menu" data-pinned-container-id="vector-main-menu-pinned-container" data-unpinned-container-id="vector-main-menu-unpinned-container" > <div class="vector-pinnable-header-label">Menu główne</div> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-pin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-main-menu.pin">przypnij</button> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-unpin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-main-menu.unpin">ukryj</button> </div> <div id="p-navigation" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-navigation" > <div class="vector-menu-heading"> Nawigacja </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="n-mainpage-description" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Wikipedia:Strona_g%C5%82%C3%B3wna" title="Przejdź na stronę główną [z]" accesskey="z"><span>Strona główna</span></a></li><li id="n-randompage" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Specjalna:Losowa_strona" title="Załaduj losową stronę [x]" accesskey="x"><span>Losuj artykuł</span></a></li><li id="n-Kategorie" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Portal:Kategorie_G%C5%82%C3%B3wne"><span>Kategorie artykułów</span></a></li><li id="n-Featured-articles" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Wikipedia:Wyr%C3%B3%C5%BCniona_zawarto%C5%9B%C4%87_Wikipedii"><span>Najlepsze artykuły</span></a></li><li id="n-FAQ" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Pomoc:FAQ"><span>Częste pytania (FAQ)</span></a></li> </ul> </div> </div> <div id="p-zmiany" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-zmiany" > <div class="vector-menu-heading"> Dla czytelników </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="n-czytelnicy" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Wikipedia:O_Wikipedii"><span>O Wikipedii</span></a></li><li id="n-contact" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Wikipedia:Kontakt_z_wikipedystami"><span>Kontakt</span></a></li> </ul> </div> </div> <div id="p-edytorzy" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-edytorzy" > <div class="vector-menu-heading"> Dla wikipedystów </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="n-pierwsze-kroki" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Pomoc:Pierwsze_kroki"><span>Pierwsze kroki</span></a></li><li id="n-portal" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Wikipedia:Portal_wikipedyst%C3%B3w" title="O projekcie – co możesz zrobić, gdzie możesz znaleźć informacje"><span>Portal wikipedystów</span></a></li><li id="n-Noticeboard" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Wikipedia:Tablica_og%C5%82osze%C5%84"><span>Ogłoszenia</span></a></li><li id="n-Guidelines" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Wikipedia:Zasady"><span>Zasady</span></a></li><li id="n-helppage-name" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Pomoc:Spis_tre%C5%9Bci"><span>Pomoc</span></a></li><li id="n-recentchanges" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Specjalna:Ostatnie_zmiany" title="Lista ostatnich zmian w Wikipedii. [r]" accesskey="r"><span>Ostatnie zmiany</span></a></li> </ul> </div> </div> </div> </div> </div> </div> </nav> <a href="/wiki/Wikipedia:Strona_g%C5%82%C3%B3wna" class="mw-logo"> <img class="mw-logo-icon" src="/static/images/icons/wikipedia.png" alt="" aria-hidden="true" height="50" width="50"> <span class="mw-logo-container skin-invert"> <img class="mw-logo-wordmark" alt="Wikipedia" src="/static/images/mobile/copyright/wikipedia-wordmark-en.svg" style="width: 7.5em; height: 1.125em;"> <img class="mw-logo-tagline" alt="wolna encyklopedia" src="/static/images/mobile/copyright/wikipedia-tagline-pl.svg" width="120" height="13" style="width: 7.5em; height: 0.8125em;"> </span> </a> </div> <div class="vector-header-end"> <div id="p-search" role="search" class="vector-search-box-vue vector-search-box-collapses vector-search-box-show-thumbnail vector-search-box-auto-expand-width vector-search-box"> <a href="/wiki/Specjalna:Szukaj" class="cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only search-toggle" title="Przeszukaj Wikipedię [f]" accesskey="f"><span class="vector-icon mw-ui-icon-search mw-ui-icon-wikimedia-search"></span> <span>Szukaj</span> </a> <div class="vector-typeahead-search-container"> <div class="cdx-typeahead-search cdx-typeahead-search--show-thumbnail cdx-typeahead-search--auto-expand-width"> <form action="/w/index.php" id="searchform" class="cdx-search-input cdx-search-input--has-end-button"> <div id="simpleSearch" class="cdx-search-input__input-wrapper" data-search-loc="header-moved"> <div class="cdx-text-input cdx-text-input--has-start-icon"> <input class="cdx-text-input__input" type="search" name="search" placeholder="Przeszukaj Wikipedię" aria-label="Przeszukaj Wikipedię" autocapitalize="sentences" title="Przeszukaj Wikipedię [f]" accesskey="f" id="searchInput" > <span class="cdx-text-input__icon cdx-text-input__start-icon"></span> </div> <input type="hidden" name="title" value="Specjalna:Szukaj"> </div> <button class="cdx-button cdx-search-input__end-button">Szukaj</button> </form> </div> </div> </div> <nav class="vector-user-links vector-user-links-wide" aria-label="Narzędzia osobiste"> <div class="vector-user-links-main"> <div id="p-vector-user-menu-preferences" class="vector-menu mw-portlet emptyPortlet" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> </ul> </div> </div> <div id="p-vector-user-menu-userpage" class="vector-menu mw-portlet emptyPortlet" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> </ul> </div> </div> <nav class="vector-appearance-landmark" aria-label="Wygląd"> <div id="vector-appearance-dropdown" class="vector-dropdown " title="Zmień rozmiar czcionki, szerokość oraz kolorystykę strony" > <input type="checkbox" id="vector-appearance-dropdown-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-appearance-dropdown" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="Wygląd" > <label id="vector-appearance-dropdown-label" for="vector-appearance-dropdown-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only " aria-hidden="true" ><span class="vector-icon mw-ui-icon-appearance mw-ui-icon-wikimedia-appearance"></span> <span class="vector-dropdown-label-text">Wygląd</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="vector-appearance-unpinned-container" class="vector-unpinned-container"> </div> </div> </div> </nav> <div id="p-vector-user-menu-notifications" class="vector-menu mw-portlet emptyPortlet" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> </ul> </div> </div> <div id="p-vector-user-menu-overflow" class="vector-menu mw-portlet" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="pt-sitesupport-2" class="user-links-collapsible-item mw-list-item user-links-collapsible-item"><a data-mw="interface" href="//donate.wikimedia.org/wiki/Special:FundraiserRedirector?utm_source=donate&amp;utm_medium=sidebar&amp;utm_campaign=C13_pl.wikipedia.org&amp;uselang=pl" class=""><span>Wspomóż Wikipedię</span></a> </li> <li id="pt-createaccount-2" class="user-links-collapsible-item mw-list-item user-links-collapsible-item"><a data-mw="interface" href="/w/index.php?title=Specjalna:Utw%C3%B3rz_konto&amp;returnto=Okr%C4%99ty+podwodne+typu+Ohio" title="Zachęcamy do stworzenia konta i zalogowania, ale nie jest to obowiązkowe." class=""><span>Utwórz konto</span></a> </li> <li id="pt-login-2" class="user-links-collapsible-item mw-list-item user-links-collapsible-item"><a data-mw="interface" href="/w/index.php?title=Specjalna:Zaloguj&amp;returnto=Okr%C4%99ty+podwodne+typu+Ohio" title="Zachęcamy do zalogowania się, choć nie jest to obowiązkowe. [o]" accesskey="o" class=""><span>Zaloguj się</span></a> </li> </ul> </div> </div> </div> <div id="vector-user-links-dropdown" class="vector-dropdown vector-user-menu vector-button-flush-right vector-user-menu-logged-out" title="Więcej opcji" > <input type="checkbox" id="vector-user-links-dropdown-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-user-links-dropdown" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="Narzędzia osobiste" > <label id="vector-user-links-dropdown-label" for="vector-user-links-dropdown-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only " aria-hidden="true" ><span class="vector-icon mw-ui-icon-ellipsis mw-ui-icon-wikimedia-ellipsis"></span> <span class="vector-dropdown-label-text">Narzędzia osobiste</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="p-personal" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-personal user-links-collapsible-item" title="Menu użytkownika" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="pt-sitesupport" class="user-links-collapsible-item mw-list-item"><a href="//donate.wikimedia.org/wiki/Special:FundraiserRedirector?utm_source=donate&amp;utm_medium=sidebar&amp;utm_campaign=C13_pl.wikipedia.org&amp;uselang=pl"><span>Wspomóż Wikipedię</span></a></li><li id="pt-createaccount" class="user-links-collapsible-item mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Specjalna:Utw%C3%B3rz_konto&amp;returnto=Okr%C4%99ty+podwodne+typu+Ohio" title="Zachęcamy do stworzenia konta i zalogowania, ale nie jest to obowiązkowe."><span class="vector-icon mw-ui-icon-userAdd mw-ui-icon-wikimedia-userAdd"></span> <span>Utwórz konto</span></a></li><li id="pt-login" class="user-links-collapsible-item mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Specjalna:Zaloguj&amp;returnto=Okr%C4%99ty+podwodne+typu+Ohio" title="Zachęcamy do zalogowania się, choć nie jest to obowiązkowe. [o]" accesskey="o"><span class="vector-icon mw-ui-icon-logIn mw-ui-icon-wikimedia-logIn"></span> <span>Zaloguj się</span></a></li> </ul> </div> </div> <div id="p-user-menu-anon-editor" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-user-menu-anon-editor" > <div class="vector-menu-heading"> Strony dla anonimowych edytorów <a href="/wiki/Pomoc:Pierwsze_kroki" aria-label="Dowiedz się więcej na temat edytowania"><span>dowiedz się więcej</span></a> </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="pt-anoncontribs" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Specjalna:M%C3%B3j_wk%C5%82ad" title="Lista edycji wykonanych z tego adresu IP [y]" accesskey="y"><span>Edycje</span></a></li><li id="pt-anontalk" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Specjalna:Moja_dyskusja" title="Dyskusja użytkownika dla tego adresu IP [n]" accesskey="n"><span>Dyskusja</span></a></li> </ul> </div> </div> </div> </div> </nav> </div> </header> </div> <div class="mw-page-container"> <div class="mw-page-container-inner"> <div class="vector-sitenotice-container"> <div id="siteNotice"><!-- CentralNotice --></div> </div> <div class="vector-column-start"> <div class="vector-main-menu-container"> <div id="mw-navigation"> <nav id="mw-panel" class="vector-main-menu-landmark" aria-label="Witryna"> <div id="vector-main-menu-pinned-container" class="vector-pinned-container"> </div> </nav> </div> </div> <div class="vector-sticky-pinned-container"> <nav id="mw-panel-toc" aria-label="Spis treści" data-event-name="ui.sidebar-toc" class="mw-table-of-contents-container vector-toc-landmark"> <div id="vector-toc-pinned-container" class="vector-pinned-container"> <div id="vector-toc" class="vector-toc vector-pinnable-element"> <div class="vector-pinnable-header vector-toc-pinnable-header vector-pinnable-header-pinned" data-feature-name="toc-pinned" data-pinnable-element-id="vector-toc" > <h2 class="vector-pinnable-header-label">Spis treści</h2> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-pin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-toc.pin">przypnij</button> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-unpin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-toc.unpin">ukryj</button> </div> <ul class="vector-toc-contents" id="mw-panel-toc-list"> <li id="toc-mw-content-text" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1"> <a href="#" class="vector-toc-link"> <div class="vector-toc-text">Początek</div> </a> </li> <li id="toc-Geneza" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1"> <a class="vector-toc-link" href="#Geneza"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">1</span> <span>Geneza</span> </div> </a> <button aria-controls="toc-Geneza-sublist" class="cdx-button cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only vector-toc-toggle"> <span class="vector-icon mw-ui-icon-wikimedia-expand"></span> <span>Przełącz podsekcję Geneza</span> </button> <ul id="toc-Geneza-sublist" class="vector-toc-list"> <li id="toc-Strat_X" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Strat_X"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">1.1</span> <span>Strat X</span> </div> </a> <ul id="toc-Strat_X-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Koncepcje_okrętu_ULMS" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Koncepcje_okrętu_ULMS"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">1.2</span> <span>Koncepcje okrętu ULMS</span> </div> </a> <ul id="toc-Koncepcje_okrętu_ULMS-sublist" class="vector-toc-list"> <li id="toc-Poziomy_system_rakietowy" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-3"> <a class="vector-toc-link" href="#Poziomy_system_rakietowy"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">1.2.1</span> <span>Poziomy system rakietowy</span> </div> </a> <ul id="toc-Poziomy_system_rakietowy-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-System_napędowy" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-3"> <a class="vector-toc-link" href="#System_napędowy"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">1.2.2</span> <span>System napędowy</span> </div> </a> <ul id="toc-System_napędowy-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Rozwój_koncepcji" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-3"> <a class="vector-toc-link" href="#Rozwój_koncepcji"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">1.2.3</span> <span>Rozwój koncepcji</span> </div> </a> <ul id="toc-Rozwój_koncepcji-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> </ul> </li> </ul> </li> <li id="toc-Budowa_okrętów" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1"> <a class="vector-toc-link" href="#Budowa_okrętów"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">2</span> <span>Budowa okrętów</span> </div> </a> <ul id="toc-Budowa_okrętów-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Konstrukcja_i_wyposażenie" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1"> <a class="vector-toc-link" href="#Konstrukcja_i_wyposażenie"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">3</span> <span>Konstrukcja i wyposażenie</span> </div> </a> <button aria-controls="toc-Konstrukcja_i_wyposażenie-sublist" class="cdx-button cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only vector-toc-toggle"> <span class="vector-icon mw-ui-icon-wikimedia-expand"></span> <span>Przełącz podsekcję Konstrukcja i wyposażenie</span> </button> <ul id="toc-Konstrukcja_i_wyposażenie-sublist" class="vector-toc-list"> <li id="toc-Kadłub_i_struktura" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Kadłub_i_struktura"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">3.1</span> <span>Kadłub i struktura</span> </div> </a> <ul id="toc-Kadłub_i_struktura-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Układ_napędowy" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Układ_napędowy"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">3.2</span> <span>Układ napędowy</span> </div> </a> <ul id="toc-Układ_napędowy-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Układy_nawigacji" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Układy_nawigacji"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">3.3</span> <span>Układy nawigacji</span> </div> </a> <ul id="toc-Układy_nawigacji-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-System_akustyczny" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#System_akustyczny"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">3.4</span> <span>System akustyczny</span> </div> </a> <ul id="toc-System_akustyczny-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Systemy_zarządzania_walką_i_kontroli_ognia" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Systemy_zarządzania_walką_i_kontroli_ognia"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">3.5</span> <span>Systemy zarządzania walką i kontroli ognia</span> </div> </a> <ul id="toc-Systemy_zarządzania_walką_i_kontroli_ognia-sublist" class="vector-toc-list"> <li id="toc-Układ_kontroli_ognia" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-3"> <a class="vector-toc-link" href="#Układ_kontroli_ognia"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">3.5.1</span> <span>Układ kontroli ognia</span> </div> </a> <ul id="toc-Układ_kontroli_ognia-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-System_zarządzania_walką" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-3"> <a class="vector-toc-link" href="#System_zarządzania_walką"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">3.5.2</span> <span>System zarządzania walką</span> </div> </a> <ul id="toc-System_zarządzania_walką-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> </ul> </li> <li id="toc-Wyrzutnie_rakietowe" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Wyrzutnie_rakietowe"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">3.6</span> <span>Wyrzutnie rakietowe</span> </div> </a> <ul id="toc-Wyrzutnie_rakietowe-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> </ul> </li> <li id="toc-Uzbrojenie" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1"> <a class="vector-toc-link" href="#Uzbrojenie"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">4</span> <span>Uzbrojenie</span> </div> </a> <button aria-controls="toc-Uzbrojenie-sublist" class="cdx-button cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only vector-toc-toggle"> <span class="vector-icon mw-ui-icon-wikimedia-expand"></span> <span>Przełącz podsekcję Uzbrojenie</span> </button> <ul id="toc-Uzbrojenie-sublist" class="vector-toc-list"> <li id="toc-Uzbrojenie_jądrowe" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Uzbrojenie_jądrowe"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">4.1</span> <span>Uzbrojenie jądrowe</span> </div> </a> <ul id="toc-Uzbrojenie_jądrowe-sublist" class="vector-toc-list"> <li id="toc-Trident_I_C-4" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-3"> <a class="vector-toc-link" href="#Trident_I_C-4"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">4.1.1</span> <span><i>Trident I</i> C-4</span> </div> </a> <ul id="toc-Trident_I_C-4-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Trident_II_D-5" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-3"> <a class="vector-toc-link" href="#Trident_II_D-5"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">4.1.2</span> <span><i>Trident II</i> D-5</span> </div> </a> <ul id="toc-Trident_II_D-5-sublist" class="vector-toc-list"> <li id="toc-System_napędowy_2" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-4"> <a class="vector-toc-link" href="#System_napędowy_2"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">4.1.2.1</span> <span>System napędowy</span> </div> </a> <ul id="toc-System_napędowy_2-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Głowice_bojowe" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-4"> <a class="vector-toc-link" href="#Głowice_bojowe"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">4.1.2.2</span> <span>Głowice bojowe</span> </div> </a> <ul id="toc-Głowice_bojowe-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Nawigacja,_naprowadzanie_i_kontrola" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-4"> <a class="vector-toc-link" href="#Nawigacja,_naprowadzanie_i_kontrola"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">4.1.2.3</span> <span>Nawigacja, naprowadzanie i kontrola</span> </div> </a> <ul id="toc-Nawigacja,_naprowadzanie_i_kontrola-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> </ul> </li> </ul> </li> <li id="toc-Środki_obronne" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Środki_obronne"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">4.2</span> <span>Środki obronne</span> </div> </a> <ul id="toc-Środki_obronne-sublist" class="vector-toc-list"> <li id="toc-Uzbrojenie_torpedowe" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-3"> <a class="vector-toc-link" href="#Uzbrojenie_torpedowe"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">4.2.1</span> <span>Uzbrojenie torpedowe</span> </div> </a> <ul id="toc-Uzbrojenie_torpedowe-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Systemy_walki_elektronicznej" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-3"> <a class="vector-toc-link" href="#Systemy_walki_elektronicznej"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">4.2.2</span> <span>Systemy walki elektronicznej</span> </div> </a> <ul id="toc-Systemy_walki_elektronicznej-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-System_obrony_bezpośredniej" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-3"> <a class="vector-toc-link" href="#System_obrony_bezpośredniej"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">4.2.3</span> <span>System obrony bezpośredniej</span> </div> </a> <ul id="toc-System_obrony_bezpośredniej-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> </ul> </li> </ul> </li> <li id="toc-Misja_okrętów_SSBN_Trident" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1"> <a class="vector-toc-link" href="#Misja_okrętów_SSBN_Trident"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">5</span> <span>Misja okrętów SSBN <i>Trident</i></span> </div> </a> <ul id="toc-Misja_okrętów_SSBN_Trident-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Trident_a_radziecki_morski_program_balistyczny" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1"> <a class="vector-toc-link" href="#Trident_a_radziecki_morski_program_balistyczny"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">6</span> <span><i>Trident</i> a radziecki morski program balistyczny</span> </div> </a> <ul id="toc-Trident_a_radziecki_morski_program_balistyczny-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Wpływ_traktatów_rozbrojeniowych_na_system_Trident" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1"> <a class="vector-toc-link" href="#Wpływ_traktatów_rozbrojeniowych_na_system_Trident"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">7</span> <span>Wpływ traktatów rozbrojeniowych na system <i>Trident</i></span> </div> </a> <button aria-controls="toc-Wpływ_traktatów_rozbrojeniowych_na_system_Trident-sublist" class="cdx-button cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only vector-toc-toggle"> <span class="vector-icon mw-ui-icon-wikimedia-expand"></span> <span>Przełącz podsekcję Wpływ traktatów rozbrojeniowych na system <i>Trident</i></span> </button> <ul id="toc-Wpływ_traktatów_rozbrojeniowych_na_system_Trident-sublist" class="vector-toc-list"> <li id="toc-Konwersja_okrętów" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Konwersja_okrętów"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">7.1</span> <span>Konwersja okrętów</span> </div> </a> <ul id="toc-Konwersja_okrętów-sublist" class="vector-toc-list"> <li id="toc-Zakres_konwersji" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-3"> <a class="vector-toc-link" href="#Zakres_konwersji"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">7.1.1</span> <span>Zakres konwersji</span> </div> </a> <ul id="toc-Zakres_konwersji-sublist" class="vector-toc-list"> <li id="toc-Advanced_SEAL_delivery_system" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-4"> <a class="vector-toc-link" href="#Advanced_SEAL_delivery_system"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">7.1.1.1</span> <span>Advanced SEAL delivery system</span> </div> </a> <ul id="toc-Advanced_SEAL_delivery_system-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Submarine-Launched_Cruise_Missile" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-4"> <a class="vector-toc-link" href="#Submarine-Launched_Cruise_Missile"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">7.1.1.2</span> <span>Submarine-Launched Cruise Missile</span> </div> </a> <ul id="toc-Submarine-Launched_Cruise_Missile-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> </ul> </li> <li id="toc-Harmonogram_konwersji" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-3"> <a class="vector-toc-link" href="#Harmonogram_konwersji"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">7.1.2</span> <span>Harmonogram konwersji</span> </div> </a> <ul id="toc-Harmonogram_konwersji-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Misja_jednostek_SSGN" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-3"> <a class="vector-toc-link" href="#Misja_jednostek_SSGN"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">7.1.3</span> <span>Misja jednostek SSGN</span> </div> </a> <ul id="toc-Misja_jednostek_SSGN-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> </ul> </li> </ul> </li> <li id="toc-Przyszłość_systemu_Trident" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1"> <a class="vector-toc-link" href="#Przyszłość_systemu_Trident"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">8</span> <span>Przyszłość systemu <i>Trident</i></span> </div> </a> <ul id="toc-Przyszłość_systemu_Trident-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Uwagi" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1"> <a class="vector-toc-link" href="#Uwagi"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">9</span> <span>Uwagi</span> </div> </a> <ul id="toc-Uwagi-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Przypisy" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1"> <a class="vector-toc-link" href="#Przypisy"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">10</span> <span>Przypisy</span> </div> </a> <ul id="toc-Przypisy-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Bibliografia" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1"> <a class="vector-toc-link" href="#Bibliografia"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">11</span> <span>Bibliografia</span> </div> </a> <ul id="toc-Bibliografia-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> </ul> </div> </div> </nav> </div> </div> <div class="mw-content-container"> <main id="content" class="mw-body"> <header class="mw-body-header vector-page-titlebar"> <nav aria-label="Spis treści" class="vector-toc-landmark"> <div id="vector-page-titlebar-toc" class="vector-dropdown vector-page-titlebar-toc vector-button-flush-left" > <input type="checkbox" id="vector-page-titlebar-toc-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-page-titlebar-toc" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="Przełącz stan spisu treści" > <label id="vector-page-titlebar-toc-label" for="vector-page-titlebar-toc-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only " aria-hidden="true" ><span class="vector-icon mw-ui-icon-listBullet mw-ui-icon-wikimedia-listBullet"></span> <span class="vector-dropdown-label-text">Przełącz stan spisu treści</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="vector-page-titlebar-toc-unpinned-container" class="vector-unpinned-container"> </div> </div> </div> </nav> <h1 id="firstHeading" class="firstHeading mw-first-heading"><span class="mw-page-title-main">Okręty podwodne typu Ohio</span></h1> <div id="p-lang-btn" class="vector-dropdown mw-portlet mw-portlet-lang" > <input type="checkbox" id="p-lang-btn-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-p-lang-btn" class="vector-dropdown-checkbox mw-interlanguage-selector" aria-label="Przejdź do artykułu w innym języku. Treść dostępna w 28 językach" > <label id="p-lang-btn-label" for="p-lang-btn-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--action-progressive mw-portlet-lang-heading-28" aria-hidden="true" ><span class="vector-icon mw-ui-icon-language-progressive mw-ui-icon-wikimedia-language-progressive"></span> <span class="vector-dropdown-label-text">28 języków</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li class="interlanguage-link interwiki-af mw-list-item"><a href="https://af.wikipedia.org/wiki/Ohio-klas_duikboot" title="Ohio-klas duikboot – afrikaans" lang="af" hreflang="af" data-title="Ohio-klas duikboot" data-language-autonym="Afrikaans" data-language-local-name="afrikaans" class="interlanguage-link-target"><span>Afrikaans</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ar mw-list-item"><a href="https://ar.wikipedia.org/wiki/%D8%BA%D9%88%D8%A7%D8%B5%D8%A9_%D9%85%D9%86_%D9%81%D8%A6%D8%A9_%D8%A3%D9%88%D9%87%D8%A7%D9%8A%D9%88" title="غواصة من فئة أوهايو – arabski" lang="ar" hreflang="ar" data-title="غواصة من فئة أوهايو" data-language-autonym="العربية" data-language-local-name="arabski" class="interlanguage-link-target"><span>العربية</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-cv mw-list-item"><a href="https://cv.wikipedia.org/wiki/%C2%AB%D0%9E%D0%B3%D0%B0%D0%B9%D0%BE%C2%BB_%D1%82%C4%95%D1%81%D0%BB%C4%95_%D1%88%D1%8B%D0%B2%D0%B0%D0%B9_%D0%BA%D0%B8%D0%BC%D0%BC%D0%B8%D1%81%D0%B5%D0%BC" title="«Огайо» тĕслĕ шывай киммисем – czuwaski" lang="cv" hreflang="cv" data-title="«Огайо» тĕслĕ шывай киммисем" data-language-autonym="Чӑвашла" data-language-local-name="czuwaski" class="interlanguage-link-target"><span>Чӑвашла</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-cs mw-list-item"><a href="https://cs.wikipedia.org/wiki/T%C5%99%C3%ADda_Ohio" title="Třída Ohio – czeski" lang="cs" hreflang="cs" data-title="Třída Ohio" data-language-autonym="Čeština" data-language-local-name="czeski" class="interlanguage-link-target"><span>Čeština</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-da mw-list-item"><a href="https://da.wikipedia.org/wiki/Ohio-klassen" title="Ohio-klassen – duński" lang="da" hreflang="da" data-title="Ohio-klassen" data-language-autonym="Dansk" data-language-local-name="duński" class="interlanguage-link-target"><span>Dansk</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-de badge-Q17437796 badge-featuredarticle mw-list-item" title="medal"><a href="https://de.wikipedia.org/wiki/Ohio-Klasse" title="Ohio-Klasse – niemiecki" lang="de" hreflang="de" data-title="Ohio-Klasse" data-language-autonym="Deutsch" data-language-local-name="niemiecki" class="interlanguage-link-target"><span>Deutsch</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-en mw-list-item"><a href="https://en.wikipedia.org/wiki/Ohio-class_submarine" title="Ohio-class submarine – angielski" lang="en" hreflang="en" data-title="Ohio-class submarine" data-language-autonym="English" data-language-local-name="angielski" class="interlanguage-link-target"><span>English</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-es mw-list-item"><a href="https://es.wikipedia.org/wiki/Clase_Ohio" title="Clase Ohio – hiszpański" lang="es" hreflang="es" data-title="Clase Ohio" data-language-autonym="Español" data-language-local-name="hiszpański" class="interlanguage-link-target"><span>Español</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-fa mw-list-item"><a href="https://fa.wikipedia.org/wiki/%D8%B2%DB%8C%D8%B1%D8%AF%D8%B1%DB%8C%D8%A7%DB%8C%DB%8C_%DA%A9%D9%84%D8%A7%D8%B3_%D8%A7%D9%88%D9%87%D8%A7%DB%8C%D9%88" title="زیردریایی کلاس اوهایو – perski" lang="fa" hreflang="fa" data-title="زیردریایی کلاس اوهایو" data-language-autonym="فارسی" data-language-local-name="perski" class="interlanguage-link-target"><span>فارسی</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-fr mw-list-item"><a href="https://fr.wikipedia.org/wiki/Classe_Ohio" title="Classe Ohio – francuski" lang="fr" hreflang="fr" data-title="Classe Ohio" data-language-autonym="Français" data-language-local-name="francuski" class="interlanguage-link-target"><span>Français</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ko mw-list-item"><a href="https://ko.wikipedia.org/wiki/%EC%98%A4%ED%95%98%EC%9D%B4%EC%98%A4%EA%B8%89_%EC%9E%A0%EC%88%98%ED%95%A8" title="오하이오급 잠수함 – koreański" lang="ko" hreflang="ko" data-title="오하이오급 잠수함" data-language-autonym="한국어" data-language-local-name="koreański" class="interlanguage-link-target"><span>한국어</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-id mw-list-item"><a href="https://id.wikipedia.org/wiki/Kapal_selam_kelas_Ohio" title="Kapal selam kelas Ohio – indonezyjski" lang="id" hreflang="id" data-title="Kapal selam kelas Ohio" data-language-autonym="Bahasa Indonesia" data-language-local-name="indonezyjski" class="interlanguage-link-target"><span>Bahasa Indonesia</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-it mw-list-item"><a href="https://it.wikipedia.org/wiki/Classe_Ohio" title="Classe Ohio – włoski" lang="it" hreflang="it" data-title="Classe Ohio" data-language-autonym="Italiano" data-language-local-name="włoski" class="interlanguage-link-target"><span>Italiano</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-he mw-list-item"><a href="https://he.wikipedia.org/wiki/%D7%94%D7%A6%D7%95%D7%9C%D7%9C%D7%95%D7%AA_%D7%94%D7%92%D7%A8%D7%A2%D7%99%D7%A0%D7%99%D7%95%D7%AA_%D7%9E%D7%A1%D7%93%D7%A8%D7%AA_%D7%90%D7%95%D7%94%D7%99%D7%95" title="הצוללות הגרעיניות מסדרת אוהיו – hebrajski" lang="he" hreflang="he" data-title="הצוללות הגרעיניות מסדרת אוהיו" data-language-autonym="עברית" data-language-local-name="hebrajski" class="interlanguage-link-target"><span>עברית</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ms mw-list-item"><a href="https://ms.wikipedia.org/wiki/Kapal_selam_Kelas_Ohio" title="Kapal selam Kelas Ohio – malajski" lang="ms" hreflang="ms" data-title="Kapal selam Kelas Ohio" data-language-autonym="Bahasa Melayu" data-language-local-name="malajski" class="interlanguage-link-target"><span>Bahasa Melayu</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ja mw-list-item"><a href="https://ja.wikipedia.org/wiki/%E3%82%AA%E3%83%8F%E3%82%A4%E3%82%AA%E7%B4%9A%E5%8E%9F%E5%AD%90%E5%8A%9B%E6%BD%9C%E6%B0%B4%E8%89%A6" title="オハイオ級原子力潜水艦 – japoński" lang="ja" hreflang="ja" data-title="オハイオ級原子力潜水艦" data-language-autonym="日本語" data-language-local-name="japoński" class="interlanguage-link-target"><span>日本語</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-no mw-list-item"><a href="https://no.wikipedia.org/wiki/Ohio-klassen" title="Ohio-klassen – norweski (bokmål)" lang="nb" hreflang="nb" data-title="Ohio-klassen" data-language-autonym="Norsk bokmål" data-language-local-name="norweski (bokmål)" class="interlanguage-link-target"><span>Norsk bokmål</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-pt mw-list-item"><a href="https://pt.wikipedia.org/wiki/Classe_Ohio" title="Classe Ohio – portugalski" lang="pt" hreflang="pt" data-title="Classe Ohio" data-language-autonym="Português" data-language-local-name="portugalski" class="interlanguage-link-target"><span>Português</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ro mw-list-item"><a href="https://ro.wikipedia.org/wiki/Submarin_clasa_Ohio" title="Submarin clasa Ohio – rumuński" lang="ro" hreflang="ro" data-title="Submarin clasa Ohio" data-language-autonym="Română" data-language-local-name="rumuński" class="interlanguage-link-target"><span>Română</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ru badge-Q17437798 badge-goodarticle mw-list-item" title="dobry artykuł"><a href="https://ru.wikipedia.org/wiki/%D0%9F%D0%BE%D0%B4%D0%B2%D0%BE%D0%B4%D0%BD%D1%8B%D0%B5_%D0%BB%D0%BE%D0%B4%D0%BA%D0%B8_%D1%82%D0%B8%D0%BF%D0%B0_%C2%AB%D0%9E%D0%B3%D0%B0%D0%B9%D0%BE%C2%BB" title="Подводные лодки типа «Огайо» – rosyjski" lang="ru" hreflang="ru" data-title="Подводные лодки типа «Огайо»" data-language-autonym="Русский" data-language-local-name="rosyjski" class="interlanguage-link-target"><span>Русский</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sk mw-list-item"><a href="https://sk.wikipedia.org/wiki/Trieda_Ohio" title="Trieda Ohio – słowacki" lang="sk" hreflang="sk" data-title="Trieda Ohio" data-language-autonym="Slovenčina" data-language-local-name="słowacki" class="interlanguage-link-target"><span>Slovenčina</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sl mw-list-item"><a href="https://sl.wikipedia.org/wiki/Razred_podmornic_Ohio" title="Razred podmornic Ohio – słoweński" lang="sl" hreflang="sl" data-title="Razred podmornic Ohio" data-language-autonym="Slovenščina" data-language-local-name="słoweński" class="interlanguage-link-target"><span>Slovenščina</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-fi mw-list-item"><a href="https://fi.wikipedia.org/wiki/Ohio-luokka" title="Ohio-luokka – fiński" lang="fi" hreflang="fi" data-title="Ohio-luokka" data-language-autonym="Suomi" data-language-local-name="fiński" class="interlanguage-link-target"><span>Suomi</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sv mw-list-item"><a href="https://sv.wikipedia.org/wiki/Ohio-klass_(ub%C3%A5t)" title="Ohio-klass (ubåt) – szwedzki" lang="sv" hreflang="sv" data-title="Ohio-klass (ubåt)" data-language-autonym="Svenska" data-language-local-name="szwedzki" class="interlanguage-link-target"><span>Svenska</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-tt mw-list-item"><a href="https://tt.wikipedia.org/wiki/%C2%AB%D0%9E%D0%B3%D0%B0%D0%B9%D0%BE%C2%BB" title="«Огайо» – tatarski" lang="tt" hreflang="tt" data-title="«Огайо»" data-language-autonym="Татарча / tatarça" data-language-local-name="tatarski" class="interlanguage-link-target"><span>Татарча / tatarça</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-uk mw-list-item"><a href="https://uk.wikipedia.org/wiki/%D0%9F%D1%96%D0%B4%D0%B2%D0%BE%D0%B4%D0%BD%D1%96_%D1%87%D0%BE%D0%B2%D0%BD%D0%B8_%D1%82%D0%B8%D0%BF%D1%83_%C2%AB%D0%9E%D0%B3%D0%B0%D0%B9%D0%BE%C2%BB" title="Підводні човни типу «Огайо» – ukraiński" lang="uk" hreflang="uk" data-title="Підводні човни типу «Огайо»" data-language-autonym="Українська" data-language-local-name="ukraiński" class="interlanguage-link-target"><span>Українська</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-vi mw-list-item"><a href="https://vi.wikipedia.org/wiki/T%C3%A0u_ng%E1%BA%A7m_l%E1%BB%9Bp_Ohio" title="Tàu ngầm lớp Ohio – wietnamski" lang="vi" hreflang="vi" data-title="Tàu ngầm lớp Ohio" data-language-autonym="Tiếng Việt" data-language-local-name="wietnamski" class="interlanguage-link-target"><span>Tiếng Việt</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-zh mw-list-item"><a href="https://zh.wikipedia.org/wiki/%E4%BF%84%E4%BA%A5%E4%BF%84%E7%BA%A7%E6%A0%B8%E6%BD%9C%E8%89%87" title="俄亥俄级核潜艇 – chiński" lang="zh" hreflang="zh" data-title="俄亥俄级核潜艇" data-language-autonym="中文" data-language-local-name="chiński" class="interlanguage-link-target"><span>中文</span></a></li> </ul> <div class="after-portlet after-portlet-lang"><span class="wb-langlinks-edit wb-langlinks-link"><a href="https://www.wikidata.org/wiki/Special:EntityPage/Q389149#sitelinks-wikipedia" title="Edytuj linki pomiędzy wersjami językowymi" class="wbc-editpage">Edytuj linki</a></span></div> </div> </div> </div> </header> <div class="vector-page-toolbar"> <div class="vector-page-toolbar-container"> <div id="left-navigation"> <nav aria-label="Przestrzenie nazw"> <div id="p-associated-pages" class="vector-menu vector-menu-tabs mw-portlet mw-portlet-associated-pages" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="ca-nstab-main" class="selected vector-tab-noicon mw-list-item"><a href="/wiki/Okr%C4%99ty_podwodne_typu_Ohio" title="Zobacz stronę treści [c]" accesskey="c"><span>Artykuł</span></a></li><li id="ca-talk" class="vector-tab-noicon mw-list-item"><a href="/wiki/Dyskusja:Okr%C4%99ty_podwodne_typu_Ohio" rel="discussion" title="Dyskusja o zawartości tej strony [t]" accesskey="t"><span>Dyskusja</span></a></li> </ul> </div> </div> <div id="vector-variants-dropdown" class="vector-dropdown emptyPortlet" > <input type="checkbox" id="vector-variants-dropdown-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-variants-dropdown" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="Zmień wariant języka" > <label id="vector-variants-dropdown-label" for="vector-variants-dropdown-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet" aria-hidden="true" ><span class="vector-dropdown-label-text">polski</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="p-variants" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-variants emptyPortlet" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> </ul> </div> </div> </div> </div> </nav> </div> <div id="right-navigation" class="vector-collapsible"> <nav aria-label="Widok"> <div id="p-views" class="vector-menu vector-menu-tabs mw-portlet mw-portlet-views" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="ca-view" class="selected vector-tab-noicon mw-list-item"><a href="/wiki/Okr%C4%99ty_podwodne_typu_Ohio"><span>Czytaj</span></a></li><li id="ca-ve-edit" class="vector-tab-noicon mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Okr%C4%99ty_podwodne_typu_Ohio&amp;veaction=edit" title="Edytuj tę stronę [v]" accesskey="v"><span>Edytuj</span></a></li><li id="ca-edit" class="collapsible vector-tab-noicon mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Okr%C4%99ty_podwodne_typu_Ohio&amp;action=edit" title="Edycja kodu źródłowego strony [e]" accesskey="e"><span>Edytuj kod źródłowy</span></a></li><li id="ca-history" class="vector-tab-noicon mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Okr%C4%99ty_podwodne_typu_Ohio&amp;action=history" title="Starsze wersje tej strony [h]" accesskey="h"><span>Wyświetl historię</span></a></li> </ul> </div> </div> </nav> <nav class="vector-page-tools-landmark" aria-label="Narzędzia dla stron"> <div id="vector-page-tools-dropdown" class="vector-dropdown vector-page-tools-dropdown" > <input type="checkbox" id="vector-page-tools-dropdown-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-page-tools-dropdown" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="Narzędzia" > <label id="vector-page-tools-dropdown-label" for="vector-page-tools-dropdown-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet" aria-hidden="true" ><span class="vector-dropdown-label-text">Narzędzia</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="vector-page-tools-unpinned-container" class="vector-unpinned-container"> <div id="vector-page-tools" class="vector-page-tools vector-pinnable-element"> <div class="vector-pinnable-header vector-page-tools-pinnable-header vector-pinnable-header-unpinned" data-feature-name="page-tools-pinned" data-pinnable-element-id="vector-page-tools" data-pinned-container-id="vector-page-tools-pinned-container" data-unpinned-container-id="vector-page-tools-unpinned-container" > <div class="vector-pinnable-header-label">Narzędzia</div> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-pin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-page-tools.pin">przypnij</button> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-unpin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-page-tools.unpin">ukryj</button> </div> <div id="p-cactions" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-cactions emptyPortlet vector-has-collapsible-items" title="Więcej opcji" > <div class="vector-menu-heading"> Działania </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="ca-more-view" class="selected vector-more-collapsible-item mw-list-item"><a href="/wiki/Okr%C4%99ty_podwodne_typu_Ohio"><span>Czytaj</span></a></li><li id="ca-more-ve-edit" class="vector-more-collapsible-item mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Okr%C4%99ty_podwodne_typu_Ohio&amp;veaction=edit" title="Edytuj tę stronę [v]" accesskey="v"><span>Edytuj</span></a></li><li id="ca-more-edit" class="collapsible vector-more-collapsible-item mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Okr%C4%99ty_podwodne_typu_Ohio&amp;action=edit" title="Edycja kodu źródłowego strony [e]" accesskey="e"><span>Edytuj kod źródłowy</span></a></li><li id="ca-more-history" class="vector-more-collapsible-item mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Okr%C4%99ty_podwodne_typu_Ohio&amp;action=history"><span>Wyświetl historię</span></a></li> </ul> </div> </div> <div id="p-tb" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-tb" > <div class="vector-menu-heading"> Ogólne </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="t-whatlinkshere" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Specjalna:Linkuj%C4%85ce/Okr%C4%99ty_podwodne_typu_Ohio" title="Pokaż listę wszystkich stron linkujących do tej strony [j]" accesskey="j"><span>Linkujące</span></a></li><li id="t-recentchangeslinked" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Specjalna:Zmiany_w_linkowanych/Okr%C4%99ty_podwodne_typu_Ohio" rel="nofollow" title="Ostatnie zmiany w stronach, do których ta strona linkuje [k]" accesskey="k"><span>Zmiany w linkowanych</span></a></li><li id="t-upload" class="mw-list-item"><a href="//pl.wikipedia.org/wiki/Wikipedia:Prześlij_plik" title="Prześlij pliki [u]" accesskey="u"><span>Prześlij plik</span></a></li><li id="t-specialpages" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Specjalna:Strony_specjalne" title="Lista wszystkich stron specjalnych [q]" accesskey="q"><span>Strony specjalne</span></a></li><li id="t-permalink" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Okr%C4%99ty_podwodne_typu_Ohio&amp;oldid=74618119" title="Stały link do tej wersji tej strony"><span>Link do tej wersji</span></a></li><li id="t-info" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Okr%C4%99ty_podwodne_typu_Ohio&amp;action=info" title="Więcej informacji na temat tej strony"><span>Informacje o tej stronie</span></a></li><li id="t-cite" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Specjalna:Cytuj&amp;page=Okr%C4%99ty_podwodne_typu_Ohio&amp;id=74618119&amp;wpFormIdentifier=titleform" title="Informacja o tym jak należy cytować tę stronę"><span>Cytowanie tego artykułu</span></a></li><li id="t-urlshortener" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Specjalna:Skr%C3%B3%C4%87_adres_URL&amp;url=https%3A%2F%2Fpl.wikipedia.org%2Fwiki%2FOkr%25C4%2599ty_podwodne_typu_Ohio"><span>Zobacz skrócony adres URL</span></a></li><li id="t-urlshortener-qrcode" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Specjalna:Kod_QR&amp;url=https%3A%2F%2Fpl.wikipedia.org%2Fwiki%2FOkr%25C4%2599ty_podwodne_typu_Ohio"><span>Pobierz kod QR</span></a></li> </ul> </div> </div> <div id="p-coll-print_export" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-coll-print_export" > <div class="vector-menu-heading"> Drukuj lub eksportuj </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="coll-create_a_book" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Specjalna:Ksi%C4%85%C5%BCka&amp;bookcmd=book_creator&amp;referer=Okr%C4%99ty+podwodne+typu+Ohio"><span>Utwórz książkę</span></a></li><li id="coll-download-as-rl" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Specjalna:DownloadAsPdf&amp;page=Okr%C4%99ty_podwodne_typu_Ohio&amp;action=show-download-screen"><span>Pobierz jako PDF</span></a></li><li id="t-print" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Okr%C4%99ty_podwodne_typu_Ohio&amp;printable=yes" title="Wersja do wydruku [p]" accesskey="p"><span>Wersja do druku</span></a></li> </ul> </div> </div> <div id="p-wikibase-otherprojects" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-wikibase-otherprojects" > <div class="vector-menu-heading"> W innych projektach </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li class="wb-otherproject-link wb-otherproject-commons mw-list-item"><a href="https://commons.wikimedia.org/wiki/Category:Ohio_class_submarines" hreflang="en"><span>Wikimedia Commons</span></a></li><li id="t-wikibase" class="wb-otherproject-link wb-otherproject-wikibase-dataitem mw-list-item"><a href="https://www.wikidata.org/wiki/Special:EntityPage/Q389149" title="Link do powiązanego elementu w repozytorium danych [g]" accesskey="g"><span>Element Wikidanych</span></a></li> </ul> </div> </div> </div> </div> </div> </div> </nav> </div> </div> </div> <div class="vector-column-end"> <div class="vector-sticky-pinned-container"> <nav class="vector-page-tools-landmark" aria-label="Narzędzia dla stron"> <div id="vector-page-tools-pinned-container" class="vector-pinned-container"> </div> </nav> <nav class="vector-appearance-landmark" aria-label="Wygląd"> <div id="vector-appearance-pinned-container" class="vector-pinned-container"> <div id="vector-appearance" class="vector-appearance vector-pinnable-element"> <div class="vector-pinnable-header vector-appearance-pinnable-header vector-pinnable-header-pinned" data-feature-name="appearance-pinned" data-pinnable-element-id="vector-appearance" data-pinned-container-id="vector-appearance-pinned-container" data-unpinned-container-id="vector-appearance-unpinned-container" > <div class="vector-pinnable-header-label">Wygląd</div> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-pin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-appearance.pin">przypnij</button> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-unpin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-appearance.unpin">ukryj</button> </div> </div> </div> </nav> </div> </div> <div id="bodyContent" class="vector-body" aria-labelledby="firstHeading" data-mw-ve-target-container> <div class="vector-body-before-content"> <div class="mw-indicators"> <div id="mw-indicator-featured-article" class="mw-indicator"><div class="mw-parser-output"><span class="notpageimage" typeof="mw:File"><a href="/wiki/Wikipedia:Artyku%C5%82y_na_Medal" title="Ten artykuł został wyróżniony statusem „Artykułu na Medal”. Kliknij, aby dowiedzieć się więcej."><img alt="Artykuł na Medal" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/b/bf/Wikimedal_POL.svg/16px-Wikimedal_POL.svg.png" decoding="async" width="16" height="26" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/b/bf/Wikimedal_POL.svg/24px-Wikimedal_POL.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/b/bf/Wikimedal_POL.svg/32px-Wikimedal_POL.svg.png 2x" data-file-width="74" data-file-height="120" /></a></span></div></div> </div> <div id="siteSub" class="noprint">Z Wikipedii, wolnej encyklopedii</div> </div> <div id="contentSub"><div id="mw-content-subtitle"></div></div> <div id="mw-content-text" class="mw-body-content"><div class="mw-content-ltr mw-parser-output" lang="pl" dir="ltr"><table class="infobox"> <caption class="naglowek"><style data-mw-deduplicate="TemplateStyles:r65781301">.mw-parser-output .infobox>caption>.iboxt-flex{display:flex;justify-content:flex-start;align-items:center;gap:4px}.mw-parser-output .infobox>caption>.iboxt-flex>.iboxt-ikona{flex-grow:0;flex-shrink:0;font-size:7px;max-width:40px;overflow:hidden}.mw-parser-output .infobox>caption>.iboxt-flex>.iboxt-tekst{flex-grow:1}.mw-parser-output .infobox>caption .iboxt-1{font-weight:bold}.mw-parser-output .infobox>caption .iboxt-2{font-style:italic}.mw-parser-output .infobox>caption .iboxt-3{font-style:italic;font-size:90%}</style><div class="iboxt-1">Okręty podwodne typu <i>Ohio</i></div> </caption> <tbody><tr class="grafika iboxs"> <td colspan="2"><span typeof="mw:File"><a href="/wiki/Plik:USS_OHIO_(SSBN-726)_in_Hood_Canal..JPEG" class="mw-file-description"><img alt="Ilustracja" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/3/3f/USS_OHIO_%28SSBN-726%29_in_Hood_Canal..JPEG/240px-USS_OHIO_%28SSBN-726%29_in_Hood_Canal..JPEG" decoding="async" width="240" height="160" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/3/3f/USS_OHIO_%28SSBN-726%29_in_Hood_Canal..JPEG/360px-USS_OHIO_%28SSBN-726%29_in_Hood_Canal..JPEG 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/3/3f/USS_OHIO_%28SSBN-726%29_in_Hood_Canal..JPEG/480px-USS_OHIO_%28SSBN-726%29_in_Hood_Canal..JPEG 2x" data-file-width="2860" data-file-height="1910" /></a></span> </td></tr> <tr> <th>Rodzaj okrętu </th> <td> <p><a href="/wiki/Ship_Submersible_Ballistic_Nuclear" title="Ship Submersible Ballistic Nuclear">SSBN</a>/<a href="/wiki/Ship_Submersible_Guided_Missile_Nuclear" title="Ship Submersible Guided Missile Nuclear">SSGN</a> </p> </td></tr> <tr> <th>Kraj budowy </th> <td> <p><span class="flagicon"><span class="mw-image-border" typeof="mw:File"><span><img alt="" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/a/a4/Flag_of_the_United_States.svg/22px-Flag_of_the_United_States.svg.png" decoding="async" width="22" height="12" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/a/a4/Flag_of_the_United_States.svg/33px-Flag_of_the_United_States.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/a/a4/Flag_of_the_United_States.svg/44px-Flag_of_the_United_States.svg.png 2x" data-file-width="1235" data-file-height="650" /></span></span>&#160;</span><a href="/wiki/Stany_Zjednoczone" title="Stany Zjednoczone">Stany Zjednoczone</a> </p> </td></tr> <tr> <th>Projekt </th> <td> <p>SCB-304 </p> </td></tr> <tr> <th>Stocznia </th> <td> <p><a href="/wiki/General_Dynamics%27_Electric_Boat_Division" class="mw-redirect" title="General Dynamics&#39; Electric Boat Division">General Dynamics Electric Boat</a> </p> </td></tr> <tr> <th>Zbudowane </th> <td> <p>18 </p> </td></tr> <tr> <td colspan="2" style="border-top:1px solid #aaa; spacing:0px; padding:0px; height:0px;"> </td></tr> <tr> <th>Użytkownicy </th> <td> <p><span class="flagicon"><span class="mw-image-border" typeof="mw:File"><span><img alt="" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/a/a4/Flag_of_the_United_States.svg/22px-Flag_of_the_United_States.svg.png" decoding="async" width="22" height="12" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/a/a4/Flag_of_the_United_States.svg/33px-Flag_of_the_United_States.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/a/a4/Flag_of_the_United_States.svg/44px-Flag_of_the_United_States.svg.png 2x" data-file-width="1235" data-file-height="650" /></span></span>&#160;</span><a href="/wiki/United_States_Navy" title="United States Navy">US Navy</a> </p> </td></tr> <tr> <th>Typ poprzedzający </th> <td> <p><i><a href="/wiki/Okr%C4%99ty_podwodne_typu_George_Washington" title="Okręty podwodne typu George Washington">George Washington</a>, <a href="/wiki/Okr%C4%99ty_podwodne_typu_Ethan_Allen" title="Okręty podwodne typu Ethan Allen">Ethan Allen</a>, <a href="/wiki/Okr%C4%99ty_podwodne_typu_Lafayette" title="Okręty podwodne typu Lafayette">Lafayette</a>, <a href="/wiki/Okr%C4%99ty_podwodne_typu_James_Madison" title="Okręty podwodne typu James Madison">James Madison</a>,<br /><a href="/wiki/Okr%C4%99ty_podwodne_typu_Benjamin_Franklin" title="Okręty podwodne typu Benjamin Franklin">Benjamin Franklin</a></i> </p> </td></tr> <tr> <th>Służba w latach </th> <td> <p>od 1981 </p> </td></tr> <tr style="background:#eeeeee; color:black; border-top:1px solid #aaa;"> <td colspan="2">Uzbrojenie: </td></tr> <tr> <td colspan="2">• <a href="/wiki/Torpeda" title="Torpeda">torpedy</a>: <a href="/wiki/Torpeda_Mark_48" title="Torpeda Mark 48">Mk 48 ADCAP</a> oraz <a href="/wiki/Mobile_Submarine_Simulator" title="Mobile Submarine Simulator">MOSS</a><br />• SSBN: 24 x <a href="/wiki/Pocisk_balistyczny_wystrzeliwany_z_okr%C4%99tu_podwodnego" title="Pocisk balistyczny wystrzeliwany z okrętu podwodnego">SLBM</a> <a href="/wiki/UGM-133_Trident_II_D-5" title="UGM-133 Trident II D-5"><i>Trident II</i> D-5</a><br />• SSGN: 154 x <a href="/wiki/UGM-109/RGM-109_Tomahawk" title="UGM-109/RGM-109 Tomahawk">SLCM Tomahawk</a> </td></tr> <tr> <td colspan="2" style="border-top:1px solid #aaa; spacing:0px; padding:0px; height:0px;"> </td></tr> <tr> <th><a href="/wiki/Wyrzutnia_torpedowa" title="Wyrzutnia torpedowa">Wyrzutnie&#160;torpedowe</a>:<br />•&#160;dziobowe<br />•&#160;rufowe </th> <td> <p><br />4 x Mk 68 (533 mm)<br />brak </p> </td></tr> <tr> <th><a href="/wiki/Wyrzutnia_rakietowa" title="Wyrzutnia rakietowa">Wyrzutnie rakietowe</a> </th> <td> <p>• SSBN: 24 <a href="/wiki/Submarine-launched_Ballistic_Missile" class="mw-redirect" title="Submarine-launched Ballistic Missile">SLBM</a><br />• SSGN: 154 komory startowe <a href="/wiki/Vertical_Launching_System" title="Vertical Launching System">VLS</a> </p> </td></tr> <tr> <th>Sensory </th> <td> <p>• sonary:<br />&#160;&#160;<a href="/wiki/AN/BQQ-6" title="AN/BQQ-6">AN/BQQ-6</a> <a href="/wiki/Sonar" title="Sonar">sonar dziobowy</a><br />&#160;&#160;<a href="/wiki/AN/BQR-19" title="AN/BQR-19">AN/BQR-19</a> sonar nawigacyjny<br />&#160;&#160;<a href="/wiki/AN/BQS-13" title="AN/BQS-13">AN/BQS-13</a> sonar aktywny<br />&#160;&#160;<a href="/wiki/TB-16" title="TB-16">TB-16</a> holowana antena sonaru<br />• radar:<a href="/wiki/AN/BPS-15" title="AN/BPS-15">AN/BPS-15</a> albo <a href="/wiki/AN/BPS-16" title="AN/BPS-16">AN/BPS-16</a><br />• peryskopy: typ 152 i 82 </p> </td></tr> <tr> <th>Wyposażenie </th> <td> <p>SSGN: pojazdy podwodne <a href="/wiki/Autonomiczny_pojazd_podwodny" title="Autonomiczny pojazd podwodny">UUV</a> </p> </td></tr> <tr> <th>Załoga </th> <td> <p>155 oficerów i&#160;marynarzy </p> </td></tr> <tr> <td colspan="2" style="border-top:1px solid #aaa; spacing:0px; padding:0px; height:0px;"> </td></tr> <tr> <th style="padding-bottom:0px;"><a href="/wiki/Wyporno%C5%9B%C4%87" title="Wyporność">Wyporność</a>: </th> <td style="padding-bottom:0px;"> </td></tr> <tr> <th style="padding-top:0px;padding-bottom:0px;">•&#160;na&#160;powierzchni </th> <td style="padding-top:0px;padding-bottom:0px;"> <p>16 700 ton </p> </td></tr> <tr> <th style="padding-top:0px;">•&#160;w&#160;zanurzeniu </th> <td style="padding-top:0px;"> <p>18 700 ton </p> </td></tr> <tr> <th><a href="/wiki/Zanurzenie_testowe" title="Zanurzenie testowe">Zanurzenie testowe</a> </th> <td> <p>• oficjalnie 800 stóp (243,84 m)<br />• faktycznie 1000 stóp (300 m) </p> </td></tr> <tr> <th>Długość </th> <td> <p>170 metrów </p> </td></tr> <tr> <th>Szerokość </th> <td> <p>13 metrów </p> </td></tr> <tr style="background:#eeeeee; color:black; border-top:1px solid #aaa;"> <td colspan="2">Napęd: </td></tr> <tr> <td colspan="2">1 reaktor <a href="/wiki/Reaktor_wodny_ci%C5%9Bnieniowy" title="Reaktor wodny ciśnieniowy">PWR</a> <a href="/wiki/General_Electric" title="General Electric">GE</a> <a href="/wiki/Reaktor_S8G" title="Reaktor S8G">S8G</a><br />2 turbiny o łącznej mocy 60 000 <a href="/wiki/Ko%C5%84_mechaniczny" title="Koń mechaniczny">KM</a> (44,8 <a href="/wiki/Wat" title="Wat">MW</a>)<br />1 silnik pomocniczy Magnetek 325 KM (242 kW)<br />jedna <a href="/wiki/%C5%9Aruba_nap%C4%99dowa" title="Śruba napędowa">śruba</a> </td></tr> <tr> <th>Prędkość:<br />•&#160;na&#160;powierzchni<br />•&#160;w&#160;zanurzeniu </th> <td> <p><br />18 <a href="/wiki/W%C4%99ze%C5%82_(jednostka_pr%C4%99dko%C5%9Bci)" title="Węzeł (jednostka prędkości)">węzłów</a><br />~ 25 węzłów </p> </td></tr> <tr class="noprint plainlinks" style="border-top:1px solid var(--border-color-base, #a2a9b1); text-align:center;"> <td colspan="2" style="padding:0;"> <table cellpadding="4" cellspacing="0" style="width:100%; margin:0px; background:var(--background-color-base, #fff); color:inherit"> <tbody><tr> <td style="vertical-align:middle; width:30px;"><span typeof="mw:File"><a href="https://commons.wikimedia.org/wiki/Category:Ohio_class_submarines" title="Commons"><img alt="" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/4a/Commons-logo.svg/21px-Commons-logo.svg.png" decoding="async" width="21" height="28" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/4a/Commons-logo.svg/31px-Commons-logo.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/4a/Commons-logo.svg/42px-Commons-logo.svg.png 2x" data-file-width="1024" data-file-height="1376" /></a></span> </td> <td style="vertical-align:middle;"><a href="https://commons.wikimedia.org/wiki/Category:Ohio_class_submarines" class="extiw" title="commons:Category:Ohio class submarines">Multimedia w Wikimedia Commons</a> </td></tr></tbody></table> </td></tr> </tbody></table> <p><b>Okręty podwodne typu Ohio</b> – inaczej okręty podwodne <i>Trident</i>; <a href="/wiki/Stany_Zjednoczone" title="Stany Zjednoczone">amerykańskie</a> <a href="/wiki/Okr%C4%99towy_nap%C4%99d_j%C4%85drowy" title="Okrętowy napęd jądrowy">atomowe</a> <a href="/wiki/Okr%C4%99t_podwodny" title="Okręt podwodny">okręty podwodne</a> przeznaczone do przenoszenia 24 <a href="/wiki/Pocisk_balistyczny" title="Pocisk balistyczny">pocisków balistycznych</a> <a href="/wiki/Pocisk_balistyczny_wystrzeliwany_z_okr%C4%99tu_podwodnego" title="Pocisk balistyczny wystrzeliwany z okrętu podwodnego">SLBM</a> typu <a href="/wiki/UGM-133_Trident_II_D-5" title="UGM-133 Trident II D-5"><i>Trident</i> II D-5</a> z <a href="/wiki/%C5%81adunek_termoj%C4%85drowy" title="Ładunek termojądrowy">głowicami termojądrowymi</a>. Osiemnaście wybudowanych okrętów <i>Trident</i> zastąpiło w amerykańskim systemie strategicznego odstraszania nuklearnego czterdzieści jeden okrętów systemu rakietowego <i><a href="/wiki/System_rakietowy_Polaris-Poseidon" title="System rakietowy Polaris-Poseidon">Polaris-Poseidon</a></i>. Po roku 2003 cztery okręty tego typu wycofano ze służby strategicznej, po czym przystosowano je do przenoszenia 154 <a href="/wiki/Pocisk_manewruj%C4%85cy" title="Pocisk manewrujący">pocisków manewrujących</a> <a href="/wiki/UGM-109/RGM-109_Tomahawk" title="UGM-109/RGM-109 Tomahawk"><i>Tomahawk</i> SLCM</a> z konwencjonalnymi <a href="/wiki/G%C5%82owica_bojowa" title="Głowica bojowa">głowicami bojowymi</a>, a także do wsparcia <a href="/wiki/Operacja_wojskowa" title="Operacja wojskowa">operacji</a> <a href="/wiki/Si%C5%82y_specjalne" title="Siły specjalne">sił specjalnych</a>. </p> <meta property="mw:PageProp/toc" /> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Geneza">Geneza</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Okr%C4%99ty_podwodne_typu_Ohio&amp;veaction=edit&amp;section=1" title="Edytuj sekcję: Geneza" class="mw-editsection-visualeditor"><span>edytuj</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Okr%C4%99ty_podwodne_typu_Ohio&amp;action=edit&amp;section=1" title="Edytuj kod źródłowy sekcji: Geneza"><span>edytuj kod</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>Geneza systemu rakietowego <i>Trident</i> sięga początku lat 60. XX wieku, kiedy – według amerykańskich ocen – rozwój radzieckiego potencjału ofensywnego i defensywnego podważył amerykańskie szanse przetrwania pierwszego uderzenia jądrowego i dokonania skutecznej odpowiedzi<sup id="cite_ref-CWS180-193_1-0" class="reference"><a href="#cite_note-CWS180-193-1">[1]</a></sup>. Obawy w Stanach Zjednoczonych budził sowiecki postęp technologiczny w zakresie systemów naprowadzania pocisków balistycznych i technologii wielogłowicowych, co zagrażało amerykańskim siłom jądrowym w miejscach stacjonowania. Niepokój ten wzmacniany był przez rozwój <a href="/wiki/Moskiewski_system_antybalistyczny" title="Moskiewski system antybalistyczny">radzieckiej obrony antybalistycznej</a> i sił <a href="/wiki/Zwalczanie_okr%C4%99t%C3%B3w_podwodnych" title="Zwalczanie okrętów podwodnych">zwalczania okrętów podwodnych</a> (ZOP), co z kolei mogło zachwiać możliwościami osiągnięcia celów na terytorium ZSRR przez ocalałe po pierwszym sowieckim uderzeniu amerykańskie siły strategiczne<sup id="cite_ref-CWS180-193_1-1" class="reference"><a href="#cite_note-CWS180-193-1">[1]</a></sup>. </p> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Strat_X">Strat X</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Okr%C4%99ty_podwodne_typu_Ohio&amp;veaction=edit&amp;section=2" title="Edytuj sekcję: Strat X" class="mw-editsection-visualeditor"><span>edytuj</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Okr%C4%99ty_podwodne_typu_Ohio&amp;action=edit&amp;section=2" title="Edytuj kod źródłowy sekcji: Strat X"><span>edytuj kod</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>W tym samym czasie <a href="/wiki/United_States_Navy" title="United States Navy">marynarka wojenna Stanów Zjednoczonych</a> rozwijała program naukowo-badawczy systemu rakietowego SLBM <a href="/wiki/UGM-73_Poseidon_C-3" title="UGM-73 Poseidon C-3"><i>Poseidon</i> C-3</a>, zaś <a href="/wiki/United_States_Air_Force" title="United States Air Force">siły powietrzne USA</a> promowały program ciężkiego pocisku <a href="/wiki/Mi%C4%99dzykontynentalny_pocisk_balistyczny" title="Międzykontynentalny pocisk balistyczny">ICBM</a> oznaczonego <a href="/w/index.php?title=WS-120A&amp;action=edit&amp;redlink=1" class="new" title="WS-120A (strona nie istnieje)">WS-120A</a><sup id="cite_ref-2" class="reference"><a href="#cite_note-2">[a]</a></sup>. W poczynaniach amerykańskich tego okresu zauważalny był brak koordynacji pomiędzy różnymi formacjami sił zbrojnych w zakresie rozwoju broni strategicznych<sup id="cite_ref-CWS180-193_1-2" class="reference"><a href="#cite_note-CWS180-193-1">[1]</a></sup>. Aby zaradzić tym problemom, w roku <a href="/wiki/1966" title="1966">1966</a> <a href="/wiki/Sekretarz_obrony_Stan%C3%B3w_Zjednoczonych" title="Sekretarz obrony Stanów Zjednoczonych">sekretarz obrony</a> <a href="/wiki/Robert_McNamara" title="Robert McNamara">Robert McNamara</a> zarządził przeprowadzenie studiów strategicznych pod kryptonimem <i>Strat-X</i>, których zadaniem było określenie możliwych alternatyw przeciwdziałania sowieckiemu <a href="/w/index.php?title=Obrona_antybalistyczna&amp;action=edit&amp;redlink=1" class="new" title="Obrona antybalistyczna (strona nie istnieje)">systemowi antybalistycznemu</a> i zwiększenie możliwości przetrwania pierwszego radzieckiego uderzenia atomowego<sup id="cite_ref-CWS180-193_1-3" class="reference"><a href="#cite_note-CWS180-193-1">[1]</a></sup>. Jednak według niektórych relacji, pomysł zapoczątkowanego 1 listopada 1966 roku <i>Strat-X</i> był odpowiedzią zastępcy dyrektora Obronnych Badań Naukowych i Inżynierii (<i>Deputy Director of Defense Research and Engineering</i>) Lloyda Wilsona na odczuwalny w połowie lat 60. nacisk sił powietrznych na opracowanie systemu WS-120A<sup id="cite_ref-PolTrid113-122_3-0" class="reference"><a href="#cite_note-PolTrid113-122-3">[2]</a></sup>, a także na proponowany przez <a href="/wiki/United_States_Army" title="United States Army">armię</a> program obrony antybalistycznej <a href="/wiki/Safeguard" title="Safeguard">Safeguard</a><sup id="cite_ref-Sub204-207_4-0" class="reference"><a href="#cite_note-Sub204-207-4">[3]</a></sup>. Wydany w sierpniu 1967 roku przez <i>Institute for Defense Analysis</i> „The Strat-X Report” stwierdzał: </p> <style data-mw-deduplicate="TemplateStyles:r74506874">.mw-parser-output div.cytat{display:table;border:1px solid #a2a9b1;padding:0;margin-top:0.5em;margin-bottom:0.8em;background:#f8f9fa}.mw-parser-output div.cytat>blockquote{margin:0;padding:0.5em 1.5em}.mw-parser-output div.cytat-zrodlo{text-align:right;padding:0 1em 0.5em 1.5em}.mw-parser-output div.cytat-zrodlo::before{content:"— "}.mw-parser-output div.cytat.środek{margin-left:auto;margin-right:auto}.mw-parser-output div.cytat.prawy{float:right;clear:right;margin-left:1.4em}.mw-parser-output div.cytat.lewy{float:left;clear:left;margin-right:1.4em}.mw-parser-output div.cytat.prawy:not([style]),.mw-parser-output div.cytat.lewy:not([style]){max-width:25em}@media screen{html.skin-theme-clientpref-night .mw-parser-output div.cytat{background-color:#202122;border-color:#2e3136}}@media screen and (prefers-color-scheme:dark){html.skin-theme-clientpref-os .mw-parser-output div.cytat{background-color:#202122;border-color:#2e3136}}</style><div class="cytat"> <blockquote> <p><i>Strat-X</i> był studium technologicznym mającym scharakteryzować możliwe amerykańskie alternatywy odpowiedzi na spodziewane na lata 70. XX wieku rozmieszczenie sowieckiego systemu ABM i wzrost radzieckich zdolności redukcji efektywności amerykańskich sił gwarantowanego zniszczenia. W ramach tych studiów pożądane było rozważenie możliwych do zastosowania przez Stany Zjednoczone alternatyw opartych na jednolitej podstawie kosztowo-efektywnościowej, uwzględniających również alternatywy możliwe do zastosowania przez Związek Radziecki<sup id="cite_ref-CWS180-193_1-4" class="reference"><a href="#cite_note-CWS180-193-1">[1]</a></sup><sup id="cite_ref-PolTrid113-122_3-1" class="reference"><a href="#cite_note-PolTrid113-122-3">[2]</a></sup>. </p> </blockquote> </div> <p>W pracach <i>Strat-X</i> uczestniczyli oficerowie <i>United States Navy</i> i <i>United States Air Force</i> oraz cywilni naukowcy i inżynierowie. Pierwszoplanowym celem zespołu było opracowanie koncepcji strategicznego systemu, mogącego dokonać skutecznego odwetowego zniszczenia radzieckich centrów miejskich i przemysłowych, drugoplanowo zaś – na tyle elastycznego, aby umożliwiał ograniczony, kontrolowany kontratak<sup id="cite_ref-FAS-ULMS_5-0" class="reference"><a href="#cite_note-FAS-ULMS-5">[4]</a></sup>. Studium doprowadzić miało do określenia sposobu odstraszania, który w warstwie psychologicznej – przez swój „megatonowy ekwiwalent” i skuteczność działania – miał skutecznie odstręczać ZSRR od dokonania pierwszego uderzenia jądrowego<sup id="cite_ref-PolTrid113-122_3-2" class="reference"><a href="#cite_note-PolTrid113-122-3">[2]</a></sup>. Uwzględniać też miało przewidywania co do możliwego rozwoju sowieckich precyzyjnych pocisków ICBM i sowieckiego systemu obrony antybalistycznej<sup id="cite_ref-PolTrid113-122_3-3" class="reference"><a href="#cite_note-PolTrid113-122-3">[2]</a></sup>. </p> <figure class="mw-halign-left" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/Plik:RobertMcNamara55.jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/e/ee/RobertMcNamara55.jpg/110px-RobertMcNamara55.jpg" decoding="async" width="110" height="164" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/e/ee/RobertMcNamara55.jpg/165px-RobertMcNamara55.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/e/ee/RobertMcNamara55.jpg/220px-RobertMcNamara55.jpg 2x" data-file-width="4000" data-file-height="5959" /></a><figcaption><a href="/wiki/Sekretarz_obrony_Stan%C3%B3w_Zjednoczonych" title="Sekretarz obrony Stanów Zjednoczonych">Sekretarz obrony</a> Robert McNamara</figcaption></figure> <p><i>Strat-X</i> skupił się na rozważeniu około 125 projektów rakietowych, przy czym jedynie dwa z nich oparte były na systemach morskich<sup id="cite_ref-CWS180-193_1-5" class="reference"><a href="#cite_note-CWS180-193-1">[1]</a></sup>. W tym ostatnim zakresie rozważano zarówno przenoszenie pocisków balistycznych przez <a href="/wiki/Okr%C4%99t_nawodny" title="Okręt nawodny">okręty nawodne</a>, jak też przez nowy typ okrętu podwodnego – określanego w ramach tych studiów jako <i>suboption</i>. Alternatywa ta oparta była na nowo opracowanych pociskach <i>Poseidon</i>, przenoszonych przez 31 dotychczasowych okrętów <i>Polaris</i>, a także od 20 do 25 okrętów nowego typu. W ostatecznych wnioskach <i>Strat-X</i> proponowano utworzenie czterech nowych systemów rakietowych: </p> <ul><li>nowy system ICBM w utwardzonych <a href="/wiki/Silos_rakietowy" title="Silos rakietowy">silosach</a>;</li> <li>nowy mobilny system ICBM;</li> <li>okrętowy system rakietowy dalekiego zasięgu (<i>Ship-based Long-range Missile System</i> – SLMS)<sup id="cite_ref-6" class="reference"><a href="#cite_note-6">[b]</a></sup>;</li> <li>podwodny system rakietowy (<i>Undersea Long-range Missile System</i> – ULMS) o zasięgu 11 000&#160;km<sup id="cite_ref-CWS180-193_1-6" class="reference"><a href="#cite_note-CWS180-193-1">[1]</a></sup>.</li></ul> <p>Niezgodnie z żądaniem sekretarza obrony <i>Strat-X</i> zakładał – zamiast najlepszego systemu strategicznego – zestaw opcji lądowych i morskich. W przedstawionym w roku 1967 raporcie <i>Strat-X</i> wykazano jednak, że spośród elementów amerykańskiej „triady nuklearnej” największe szanse przetrwania pierwszego radzieckiego uderzenia mają systemy balistyczne umieszczone w atomowych okrętach podwodnych. Tego też rodzaju system rakietowy stał się podstawą dalszych prac pod nazwą ULMS, który ostatecznie okazał się też jedynym możliwym wówczas do zastosowania rozwiązaniem<sup id="cite_ref-CWS180-193_1-7" class="reference"><a href="#cite_note-CWS180-193-1">[1]</a></sup>. </p> <figure class="mw-default-size" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/Plik:Levering_Smith.jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/d/df/Levering_Smith.jpg" decoding="async" width="118" height="151" class="mw-file-element" data-file-width="118" data-file-height="151" /></a><figcaption>Kadm. Levering Smith</figcaption></figure> <p>W ramach <i>Strat-X</i> rozważano pocisk o zasięgu 4500 do 6500 mil morskich<sup id="cite_ref-PolTrid113-122_3-4" class="reference"><a href="#cite_note-PolTrid113-122-3">[2]</a></sup>, który przy długości 15,2 metra i średnicy 2 metrów byłby znacząco większy od dotychczasowego pocisku programu <i>Poseidon</i><sup id="cite_ref-CWS180-193_1-8" class="reference"><a href="#cite_note-CWS180-193-1">[1]</a></sup>. Koncepcja użycia tak dużego pocisku prowadziła do wstępnej wizji okrętu <i>ULMS</i> o <a href="/wiki/Wyporno%C5%9B%C4%87" title="Wyporność">wyporności</a> na powierzchni 8240 ton i długości 135 metrów. Dwadzieścia cztery pociski przenoszone miały być w pozycji poziomej (a nie pionowej), w ochronnych kapsułach na zewnątrz <a href="/wiki/Okr%C4%99t_podwodny#Konstrukcja_i_uzbrojenie" title="Okręt podwodny">kadłuba sztywnego</a><sup id="cite_ref-CWS180-193_1-9" class="reference"><a href="#cite_note-CWS180-193-1">[1]</a></sup>; mogły być uwalniane z okrętu przy każdej możliwej do osiągnięcia przezeń prędkości i głębokości zanurzenia, aż do wartości maksymalnych<sup id="cite_ref-CWS180-193_1-10" class="reference"><a href="#cite_note-CWS180-193-1">[1]</a></sup><sup id="cite_ref-PolTrid113-122_3-5" class="reference"><a href="#cite_note-PolTrid113-122-3">[2]</a></sup>. By uniknąć ujawnienia pozycji okrętu przez rekonstruowaną wstecz trajektorię pocisku, samo odpalenie następować miało z opóźnieniem, co miało w dużym stopniu zwiększyć szanse przetrwania jednostki<sup id="cite_ref-PolTrid113-122_3-6" class="reference"><a href="#cite_note-PolTrid113-122-3">[2]</a></sup>. Okręt ULMS miał być napędzany siłownią jądrową, dysponując przy tym stosunkowo niewielką, nieprzekraczającą 25 węzłów prędkością<sup id="cite_ref-CWS180-193_1-11" class="reference"><a href="#cite_note-CWS180-193-1">[1]</a></sup>. Ograniczenie prędkości spowodowane było założeniem, iż większa prędkość oznacza zwiększenie poziomu szumów okrętu, a co za tym idzie – ryzyka wykrycia, w sytuacji gdy wielki okręt balistyczny (SSBN) i tak nie zdoła wyprzedzić radzieckiego okrętu myśliwskiego (SSN). </p><p>Konkretne cele programu ULMS ustalił w lutym 1968 roku <a href="/wiki/Chief_of_Naval_Operations" title="Chief of Naval Operations">Szef Operacji Morskich US Navy</a>, admirał <a href="/wiki/Thomas_H._Moorer" title="Thomas H. Moorer">Thomas H. Moorer</a>. Programem kierować miał kontradmirał <a href="/w/index.php?title=Levering_Smith&amp;action=edit&amp;redlink=1" class="new" title="Levering Smith (strona nie istnieje)">Levering Smith</a>, który w marcu tego samego roku stanął na czele <i><a href="/wiki/United_States_Navy_Special_Projects_Office" title="United States Navy Special Projects Office">Special Projects Office</a></i> (SPO), które zarządzało wcześniejszymi programami <i>Polaris</i> i <i>Poseidon</i>. W związku z zainteresowaniem marynarki programami także innych niż ULMS systemów strategicznych, zadania admirała Smitha zostały jednak rozszerzone, a samo SPO przemianowano na <i>Strategic Systems Project Office</i> (SSPO)<sup id="cite_ref-PolTrid113-122_3-7" class="reference"><a href="#cite_note-PolTrid113-122-3">[2]</a></sup>. </p> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Koncepcje_okrętu_ULMS"><span id="Koncepcje_okr.C4.99tu_ULMS"></span>Koncepcje okrętu ULMS</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Okr%C4%99ty_podwodne_typu_Ohio&amp;veaction=edit&amp;section=3" title="Edytuj sekcję: Koncepcje okrętu ULMS" class="mw-editsection-visualeditor"><span>edytuj</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Okr%C4%99ty_podwodne_typu_Ohio&amp;action=edit&amp;section=3" title="Edytuj kod źródłowy sekcji: Koncepcje okrętu ULMS"><span>edytuj kod</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>Według wstępnej wizji okręt ULMS miał mieć wyporność 8240 ton (na powierzchni) oraz długość 135 metrów. Marynarka wspierała koncepcję okrętu o konserwatywnej konstrukcji, bazującego na dotychczas dostępnych technologiach, w przeciwieństwie do dotychczasowych okrętów <i>Polaris</i>, przenoszącego jednak więcej niż 16 pocisków o także bardzo dużym zasięgu. Niezależnie od prac <i>Strat-X</i>, swoje własne prace nad koncepcją nowego systemu rakietowego prowadziło należące do US Navy biuro SPO<sup id="cite_ref-FAS-ULMS_5-1" class="reference"><a href="#cite_note-FAS-ULMS-5">[4]</a></sup> (<i>Special Projects Office</i>), które dwie dekady wcześniej doprowadziło do powstania pierwszych na świecie <a href="/wiki/Okr%C4%99t_podwodny_z_nap%C4%99dem_j%C4%85drowym" title="Okręt podwodny z napędem jądrowym">atomowych okrętów podwodnych</a> przenoszących pociski balistyczne<sup id="cite_ref-CWS180-193_1-12" class="reference"><a href="#cite_note-CWS180-193-1">[1]</a></sup>. Według początkowej koncepcji SPO, nowe okręty miały mieć wyporność 18 000 ton, przy czym zasilane miały być reaktorem <a href="/wiki/Reaktor_S5W" title="Reaktor S5W">S5W</a>. Okręty napędzane taką siłownią byłyby jednak zbyt powolne – osiągałyby prędkość jedynie 19–20 węzłów, zamiast 20–25 węzłów jak wcześniejsze jednostki<sup id="cite_ref-Sub265_7-0" class="reference"><a href="#cite_note-Sub265-7">[5]</a></sup>. </p> <div class="mw-heading mw-heading4"><h4 id="Poziomy_system_rakietowy">Poziomy system rakietowy</h4><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Okr%C4%99ty_podwodne_typu_Ohio&amp;veaction=edit&amp;section=4" title="Edytuj sekcję: Poziomy system rakietowy" class="mw-editsection-visualeditor"><span>edytuj</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Okr%C4%99ty_podwodne_typu_Ohio&amp;action=edit&amp;section=4" title="Edytuj kod źródłowy sekcji: Poziomy system rakietowy"><span>edytuj kod</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>Najpoważniejszym przedmiotem rozważań był system rakietowy nowych okrętów. Jakkolwiek na czoło wysuwał się poziomy system rakietowy, rozważano także inne opcje, w tym dodanie dodatkowej sekcji rakietowej na osiem pocisków dotychczasowym okrętom przenoszącym pociski <i>Polaris</i>, przedłużenie okrętów typu <i><a href="/wiki/Okr%C4%99ty_podwodne_typu_Los_Angeles" title="Okręty podwodne typu Los Angeles">Los Angeles</a></i> przez dodanie sekcji rakietowych mieszczących 24 pociski (analogicznie jak uczyniono wcześniej z okrętami typu <i><a href="/wiki/Okr%C4%99ty_podwodne_typu_Skipjack" title="Okręty podwodne typu Skipjack">Skipjack</a></i>), bądź też opracowanie nowych okrętów na zmodyfikowanym planie jednostek <i>Polaris</i><sup id="cite_ref-Sub265_7-1" class="reference"><a href="#cite_note-Sub265-7">[5]</a></sup>. </p><p>Według pierwotnej koncepcji pociski balistyczne przenoszone miały być w pozycji poziomej (a nie pionowej), na zewnątrz <a href="/wiki/Kad%C5%82ub_sztywny" title="Kadłub sztywny">kadłuba sztywnego</a> w ochronnych kapsułach. Według tych założeń pociski mogły być uwalniane z okrętu przy każdej możliwej do osiągnięcia przez okręt prędkości oraz głębokości zanurzenia. Aby uniknąć ujawnienia pozycji okrętu przez śledzoną wstecz trajektorię pocisku, jego odpalenie następować miało z opóźnieniem – co miało w wielkim stopniu zwiększyć szanse przetrwania jednostki<sup id="cite_ref-CWS180-193_1-13" class="reference"><a href="#cite_note-CWS180-193-1">[1]</a></sup>. Użycie zewnętrznych kapsuł pocisków prowadzić miało także do zmniejszenia niezbędnej wyporności okrętu w przeliczeniu na dany ładunek broni<sup id="cite_ref-Sub265_7-2" class="reference"><a href="#cite_note-Sub265-7">[5]</a></sup>. Okręt według koncepcji <i>Strat-X</i> ULMS mógł przenosić 24 pociski w pozycji horyzontalnej, przy wymiarach 443&#160;×&#160;59&#160;x&#160;32 stopy (135&#160;×&#160;17,9&#160;x&#160;9,7 metra) i wyporności 8240 ton. W koncepcji z wczesnych lat siedemdziesiątych wymiary te wzrosły do 500&#160;×&#160;55&#160;x&#160;38 stóp (152&#160;×&#160;17&#160;×&#160;12 metrów) i wyporności 12 000 ton<sup id="cite_ref-Sub265_7-3" class="reference"><a href="#cite_note-Sub265-7">[5]</a></sup>. Dla porównania: rzeczywiste wymiary okrętów <i>Ohio</i>, wyposażonych w 24 wewnętrzne wyrzutnie pionowe mniejszych pocisków, wynoszą odpowiednio 560&#160;×&#160;42&#160;x&#160;35,5 stopy (171&#160;×&#160;13&#160;×&#160;11 metrów) przy wyporności 18 000 ton. Zdaniem jednak kontradmirała Smitha, koncepcja poziomego systemu rakietowego miała zostać wprowadzona do nowej konstrukcji wyłącznie wtedy, jeśliby dowiedziono jej wartości<sup id="cite_ref-FAS-ULMS_5-2" class="reference"><a href="#cite_note-FAS-ULMS-5">[4]</a></sup>. W tej sytuacji stocznię Electric Boat poproszono o przygotowanie studium wykonalności zarówno dotychczas stosowanych, klasycznych wyrzutni pionowych, jak i systemu poziomego. Osobno o przedstawienie swoich studiów poproszeni zostali kooperanci w budowie systemu, w tym przedsiębiorstwa związane z przemysłem rakietowym. Ci ostatni zasadniczo skłaniali się ku systemowi poziomemu, podczas gdy reprezentanci przemysłu stoczniowego optowali za tradycyjnym systemem wertykalnym<sup id="cite_ref-FAS-ULMS_5-3" class="reference"><a href="#cite_note-FAS-ULMS-5">[4]</a></sup>. W roku 1969 stocznie <a href="/wiki/General_Dynamics_Electric_Boat_Division" title="General Dynamics Electric Boat Division">Electric Boat</a> i <a href="/w/index.php?title=San_Francisco_Bay_Naval_Shipyard&amp;action=edit&amp;redlink=1" class="new" title="San Francisco Bay Naval Shipyard (strona nie istnieje)">San Francisco Bay Naval Shipyard</a> zostały poproszone o przedstawienie swoich koncepcji całych okrętów ULMS, zaś w grudniu tego samego roku stocznia <a href="/wiki/Mare_Island_Naval_Shipyard" title="Mare Island Naval Shipyard">Mare Island Naval Shipyard</a> zakończyła opracowywanie trzech koncepcji kadłuba nowych okrętów, opartych na zewnętrznych względem <a href="/wiki/Kad%C5%82ub_sztywny" title="Kadłub sztywny">kadłuba sztywnego</a> wyrzutniach. Dwie z tych koncepcji, „FISHBONE” i „D-FRAME”, oparte były na zaawansowanych technicznie konstrukcjach kadłuba sztywnego. Koncepcja „FISHBONE” bazowała na dotychczas stosowanym niezaokrąglonym przekroju poprzecznym kadłuba sztywnego w sekcji rakietowej okrętu, poprzez częściowe wbudowanie kontenerów mieszczących pociski w kadłub sztywny. Natomiast koncepcja „D-FRAME” zakładała użycie płaskich kontenerów zewnętrznych między kadłubem sztywnym a lekkim. W trzeciej koncepcji, opracowanej przez zespół ULMS stoczni Mare Island, kontenery rakietowe umieszczone miały być na zewnątrz kadłuba lekkiego (w wodzie), z zapewnieniem dostępu do nich zarówno od wewnątrz, jak i – w porcie – z zewnątrz okrętu. Stocznia Electric Boat zaoferowała cztery konfiguracje całych okrętów: jedną z zewnętrznymi „mokrymi” kontenerami startowymi oraz trzy konfiguracje „wewnętrzne” – pojedynczego kadłuba, kadłuba podwójnego oraz kadłuba o okrągłym przekroju<sup id="cite_ref-FAS-ULMS_5-4" class="reference"><a href="#cite_note-FAS-ULMS-5">[4]</a></sup>. </p><p>Opracowujący do tej pory pociski SLBM <a href="/wiki/Lockheed_Corporation" title="Lockheed Corporation">Lockheed</a> opowiedział się jednakże za tradycyjną konfiguracją – jako sprawdzoną, która pozwoli uniknąć trudnych na tym etapie nawet do przewidzenia problemów technicznych. Wyrzutnie poziome z pociskami pozostawianymi w wodzie były również trudne do zaakceptowania z przyczyn politycznych. W rzeczywistości bowiem żadna administracja prezydencka nie zgodziłaby się na pozostawianie broni jądrowej „bez opieki”, nawet na krótki czas<sup id="cite_ref-Sub204-207_4-1" class="reference"><a href="#cite_note-Sub204-207-4">[3]</a></sup>. </p> <div class="mw-heading mw-heading4"><h4 id="System_napędowy"><span id="System_nap.C4.99dowy"></span>System napędowy</h4><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Okr%C4%99ty_podwodne_typu_Ohio&amp;veaction=edit&amp;section=5" title="Edytuj sekcję: System napędowy" class="mw-editsection-visualeditor"><span>edytuj</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Okr%C4%99ty_podwodne_typu_Ohio&amp;action=edit&amp;section=5" title="Edytuj kod źródłowy sekcji: System napędowy"><span>edytuj kod</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>Okręt ULMS miał być wyposażony w napęd jądrowy, dysponując przy tym stosunkowo niewielką prędkością – nieprzekraczającą 25 węzłów. Ograniczenie prędkości spowodowane było założeniem, iż większa prędkość oznacza zwiększenie poziomu szumów okrętu, a co za tym idzie zwiększenie ryzyka wykrycia, podczas gdy wielki okręt balistyczny (SSBN) i tak nie ucieknie radzieckiemu okrętowi myśliwskiemu (SSN)<sup id="cite_ref-CWS180-193_1-14" class="reference"><a href="#cite_note-CWS180-193-1">[1]</a></sup>. Rezygnacja z dużej prędkości maksymalnej jednostek <i>Trident</i> i ich wyciszenie nie niweczyło jednakże możliwości choćby przypadkowego wykrycia okrętu. Stąd też jednostki te miały być wystarczająco szybkie, aby ścigający okręt nie mógł utrzymać kontaktu sonarowego przy zastosowaniu znanych ówcześnie (w okresie projektowania) i przewidywanych technologii. Ponadto okręt dysponować miał wystarczająca mocą, aby być w stanie szybko wynurzyć się przy zastosowaniu jedynie „lotu” na sterach w wypadku uszkodzenia czy nawet zalania<sup id="cite_ref-Sub204-207_4-2" class="reference"><a href="#cite_note-Sub204-207-4">[3]</a></sup>. Także ryzyko niekontrolowanego zanurzania się miało być zmniejszone, między innymi przez impet okrętu osiągany np. dzięki jego wielkości i niezbędnej w tym celu mocy siłowni<sup id="cite_ref-Sub204-207_4-3" class="reference"><a href="#cite_note-Sub204-207-4">[3]</a></sup>. Odpowiednią moc systemu napędowego zamierzano początkowo osiągnąć dzięki zastosowaniu dwóch reaktorów <a href="/wiki/Reaktor_S6G" title="Reaktor S6G">S6G</a> i dwóch śrub, które pozwoliłyby osiągnąć prędkość 25–27 węzłów okrętowi o wyporności nawet 38 000 ton<sup id="cite_ref-Sub204-207_4-4" class="reference"><a href="#cite_note-Sub204-207-4">[3]</a></sup>. Stanowiło to pierwszą od wielu lat próbę powrotu US Navy do napędu na dwie śruby. Koncepcja ta wychodziła z założenia, że układ dwóch śrub w geometrii „ogona bobra” – zastosowany choćby w sowieckich okrętach <i><a href="/wiki/Okr%C4%99ty_podwodne_projektu_941" title="Okręty podwodne projektu 941">projektu 941</a></i> (<i>Tajfun</i>) – jest znacząco lepszy od konwencjonalnego układu dwuśrubowego, chociaż jej autorzy zdawali sobie równocześnie sprawę z faktu, że system taki jest z kolei gorszy od układu jednośrubowego<sup id="cite_ref-Sub265_7-4" class="reference"><a href="#cite_note-Sub265-7">[5]</a></sup>. Dodatkowo wielkość samego okrętu wydawała się niepraktyczna, a admirał Rickover przekonywał, że okręty <i>Trident</i> winny być napędzane jednym reaktorem<sup id="cite_ref-Sub204-207_4-5" class="reference"><a href="#cite_note-Sub204-207-4">[3]</a></sup>. Rickover podjął się zadania opracowania nowego reaktora <a href="/wiki/Reaktor_S8G" title="Reaktor S8G">S8G</a> – opartego na naturalnej cyrkulacji chłodziwa o wystarczającej jednakże mocy. Reaktor ten opracowano na podstawie konstrukcji zastosowanego na <a href="/wiki/USS_Narwhal_(SSN-671)" title="USS Narwhal (SSN-671)">USS „Narwhal”</a> reaktora <a href="/wiki/S5G_Natural_Circulation_Reactor" title="S5G Natural Circulation Reactor">S5G NCR</a>, zapewniał jednak dwukrotnie większą moc wyjściową<sup id="cite_ref-Sub204-207_4-6" class="reference"><a href="#cite_note-Sub204-207-4">[3]</a></sup>. </p> <div class="mw-heading mw-heading4"><h4 id="Rozwój_koncepcji"><span id="Rozw.C3.B3j_koncepcji"></span>Rozwój koncepcji</h4><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Okr%C4%99ty_podwodne_typu_Ohio&amp;veaction=edit&amp;section=6" title="Edytuj sekcję: Rozwój koncepcji" class="mw-editsection-visualeditor"><span>edytuj</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Okr%C4%99ty_podwodne_typu_Ohio&amp;action=edit&amp;section=6" title="Edytuj kod źródłowy sekcji: Rozwój koncepcji"><span>edytuj kod</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>W lipcu 1968 roku SPO, zarządzające programami <i>Polaris</i> i <i>Posejdon</i>, przemianowano na <i>Strategic Systems Project Office</i> (SSPO), a na jego czele stanął kontradmirał <a href="/w/index.php?title=Levering_Smith&amp;action=edit&amp;redlink=1" class="new" title="Levering Smith (strona nie istnieje)">Levering Smith</a>, który podobnie jak poprzednio admirał <a href="/wiki/William_F._Raborn_Jr." title="William F. Raborn Jr.">Raborn</a> – ojciec systemu <i>Polaris</i> – nie miał doświadczenia w zakresie okrętów podwodnych<sup id="cite_ref-CWS180-193_1-15" class="reference"><a href="#cite_note-CWS180-193-1">[1]</a></sup>. On też podjął decyzję o rezygnacji z nowatorskiego systemu poziomego ulokowania pocisku. Z czasem jednak SSPO traciło stopniowo wpływ na program ULMS. W związku z zabiegami admirała <a href="/wiki/Hyman_Rickover" title="Hyman Rickover">Rickovera</a> – ówcześnie zastępcy asystenta <a href="/wiki/Sekretarz_Marynarki_Wojennej_Stan%C3%B3w_Zjednoczonych" title="Sekretarz Marynarki Wojennej Stanów Zjednoczonych">sekretarza marynarki</a> – Dowództwo Operacji Morskich US Navy utworzyło odrębne biuro projektu ULMS, na którego czele stanął kontradmirał <a href="/w/index.php?title=Harvey_E._Lyon&amp;action=edit&amp;redlink=1" class="new" title="Harvey E. Lyon (strona nie istnieje)">Harvey E. Lyon</a>, oficer okrętów podwodnych, natomiast kierowanemu przez Smitha SSPO pozostawiono kontrolę nad programem systemu rakietowego nowej jednostki<sup id="cite_ref-CWS180-193_1-16" class="reference"><a href="#cite_note-CWS180-193-1">[1]</a></sup>. Wkrótce potem należąca do <a href="/wiki/General_Dynamics" title="General Dynamics">General Dynamics</a> stocznia <a href="/wiki/General_Dynamics_Electric_Boat_Division" title="General Dynamics Electric Boat Division">Electric Boat</a> otrzymała kontrakt na opracowanie projektu nowego okrętu. Mający duży wpływ na projekt szef zarządu napędu atomowego US Navy (<i>Nuclear Propulsion Directorate</i>), adm. Rickover, dążył do zamiany proponowanego dla nowego typu okrętu reaktora <a href="/wiki/S5G_Natural_Circulation_Reactor" title="S5G Natural Circulation Reactor">S5G</a> o mocy 17 000 KM na silniejszą jednostkę o mocy 60 000 KM, a także do skonstruowania dużego kadłuba, zdolnego pomieścić 24 pociski balistyczne. Ostatecznie postanowiono zbudować okręt korzystający z reaktora <a href="/wiki/Reaktor_S8G" title="Reaktor S8G">S8G</a>, napędzającego jedną śrubę przez dwie <a href="/wiki/Turbina_parowa" title="Turbina parowa">turbiny parowe</a>. Końcowy projekt przewidywał okręty o wyporności 16 700 ton na powierzchni i 18 700 ton w zanurzeniu, przy długości 170,7 metra, z dwudziestoma czterema pionowymi wyrzutniami pocisków SLBM, dysponującymi oficjalnie prędkością maksymalną około 25 węzłów. Przy projektowaniu ULMS szczególny nacisk położono na wyciszenie okrętów, zwłaszcza ich systemu napędowego. Istnieją relacje, z których wynika, że końcowy efekt przewyższył wymagania w tym zakresie, zwłaszcza przy niskich prędkościach, gdy napęd używa naturalnej cyrkulacji chłodziwa w procesie <a href="/wiki/Konwekcja" title="Konwekcja">konwekcji</a> zamiast cyrkulacji wymuszonej<sup id="cite_ref-CWS180-193_1-17" class="reference"><a href="#cite_note-CWS180-193-1">[1]</a></sup>. </p> <figure typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/Plik:Elmo_Zumwalt.jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/7/7e/Elmo_Zumwalt.jpg/120px-Elmo_Zumwalt.jpg" decoding="async" width="120" height="149" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/7/7e/Elmo_Zumwalt.jpg/180px-Elmo_Zumwalt.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/7/7e/Elmo_Zumwalt.jpg/240px-Elmo_Zumwalt.jpg 2x" data-file-width="1029" data-file-height="1280" /></a><figcaption>Adm. <a href="/wiki/Elmo_Zumwalt" title="Elmo Zumwalt">Elmo Zumwalt</a>, <a href="/wiki/Chief_of_Naval_Operations" title="Chief of Naval Operations">Szef Operacji Morskich US Navy</a>.</figcaption></figure> <p>Admirał Rickover i ówczesny szef operacji morskich admirał <a href="/wiki/Elmo_Zumwalt" title="Elmo Zumwalt">Elmo Zumwalt</a> naciskali na <a href="/wiki/Kongres_Stan%C3%B3w_Zjednoczonych" title="Kongres Stanów Zjednoczonych">Kongres</a> w celu akceptacji programu ULMS, który 16 maja 1972 roku otrzymał nazwę <i>Trident</i>. Program ten budził bowiem spore kontrowersje – część członków Kongresu i organizacje sprzeciwiające się broni jądrowej lobbowały przeciwko <i>Tridentom</i>. Obie strony w argumentacji posługiwały się przy tym – wykorzystywanym dla swoich celów – traktatem <a href="/wiki/Strategic_Arms_Limitation_Treaty" title="Strategic Arms Limitation Treaty">SALT</a>. Sytuację jeszcze bardziej skomplikowało przejęcie urzędu prezydenckiego Stanów Zjednoczonych przez <a href="/wiki/Jimmy_Carter" title="Jimmy Carter">Jimmy’ego Cartera</a>, który pierwotnie chciał nawet ograniczyć liczbę pocisków SLBM do 200 sztuk. W styczniu 1980 roku sekretarz obrony Cartera <a href="/wiki/Harold_Brown" title="Harold Brown">Harold Brown</a> ogłosił plan budowy zupełnie nowego typu okrętów, tańszej alternatywy dla typu <i>Ohio</i>. Administracja Cartera wyasygnowała 106 milionów dolarów na badania i rozwój mniejszego, niskobudżetowego strategicznego okrętu rakietowego, co dla wielu obserwatorów oznaczało odsunięcie programu <i>Trident</i> na boczny tor. Sytuację zmieniła jednak porażka wyborcza Cartera z <a href="/wiki/Ronald_Reagan" title="Ronald Reagan">Ronaldem Reaganem</a>. Jako część reaganowskiego strategicznego <a href="/wiki/Marynarka_600_okr%C4%99t%C3%B3w" title="Marynarka 600 okrętów">programu sześciuset okrętów</a> (<i>600-ship Navy</i>) <i>Trident</i> uzyskał znaczny priorytet, z planem budowy jednego okrętu rocznie. Kłopoty natury organizacyjno-technicznej napotykał jednak program pocisku. Doprowadziło to do przedstawienia przez SSPO tymczasowej alternatywy w postaci pocisku EXPO (<i>Extended Range Poseidon</i>). Został on przedstawiony jako broń na 1972 rok – wiele lat wcześniej od docelowego pocisku dla okrętów <i>Trident</i>, o mniejszym jednak zasięgu. EXPO był pociskiem stanowiącym rozwinięcie istniejących pocisków <i>Polaris</i> – <i>Poseidon</i>, miał zasięg 4000 mil morskich (7410&#160;km) i mógł przenosić do ośmiu głowic MIRV o mocy 100 kiloton każda. Ostatecznie nazwany <a href="/wiki/UGM-93A_Trident_I_C-4" title="UGM-93A Trident I C-4"><i>Trident</i> I C-4</a>, mógł być umieszczony na dotychczasowych okrętach <i>Polaris</i> – <i>Poseidon</i>, jak i w nowych okrętach <i>Trident</i> do czasu pozyskania docelowego pocisku o dalekim zasięgu. Pierwsze kontrakty związane z konstrukcją, rozwojem i budową pocisków C-4 i docelowego D-5 zawarto z <a href="/wiki/Lockheed_Corporation" title="Lockheed Corporation">Lockheed Corporation</a> – firmą z doświadczeniem nabytym przy produkcji pocisków <i>Polaris</i> i <i>Poseidon</i>. W rzeczywistości pierwsze dwa stopnie napędowe <i>EXPO/Trident C-4</i> zostały zaczerpnięte z pocisku <i>Poseidon</i>. Natomiast jako alternatywę dla głowic MIRV (<a href="/wiki/W76" title="W76">W76</a>/Mk-4) pocisku C-4 przygotowywano głowicę typu <i><a href="/wiki/Maneuvering_reentry_vehicle" title="Maneuvering reentry vehicle">Maneuvering Reentry Vehicle</a></i> (MaRV) – <a href="/wiki/Mark_500_Evader" title="Mark 500 Evader">Mk 500 Evader</a>, służącą do przełamywania systemu obrony antybalistycznej<sup id="cite_ref-RegProg_8-0" class="reference"><a href="#cite_note-RegProg-8">[6]</a></sup>, jednakże mimo przeprowadzenia z sukcesem kilku testów tej głowicy, jej programu nigdy nie ukończono. </p> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Budowa_okrętów"><span id="Budowa_okr.C4.99t.C3.B3w"></span>Budowa okrętów</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Okr%C4%99ty_podwodne_typu_Ohio&amp;veaction=edit&amp;section=7" title="Edytuj sekcję: Budowa okrętów" class="mw-editsection-visualeditor"><span>edytuj</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Okr%C4%99ty_podwodne_typu_Ohio&amp;action=edit&amp;section=7" title="Edytuj kod źródłowy sekcji: Budowa okrętów"><span>edytuj kod</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div><p> Podstawowy projekt okrętów <i>Trident</i> został ukończony w marcu 1971 roku – w trakcie negocjacji nad traktatem <a href="/wiki/Strategic_Arms_Limitation_Treaty_(I)" title="Strategic Arms Limitation Treaty (I)">SALT I</a>. Ten moment ukończenia projektu wywołał zaniepokojenie prezydenta <a href="/wiki/Richard_Nixon" title="Richard Nixon">Richarda Nixona</a> o możliwość takiego przyspieszenia programu, aby nowy system rakietowy mógł wejść do służby operacyjnej w trakcie pięciu pierwszych lat obowiązywania traktatu<sup id="cite_ref-Sub204-207_4-7" class="reference"><a href="#cite_note-Sub204-207-4">[3]</a></sup>. Jednak przez całe lata siedemdziesiąte program nękany był opóźnieniami, problemami technicznymi, przekroczeniami kosztów oraz procesami sądowymi. W efekcie, podczas gdy oryginalne plany zakładały dostarczenie marynarce pierwszego okrętu w grudniu 1977 roku, <a href="/wiki/Okr%C4%99t_prototypowy" title="Okręt prototypowy">jednostka prototypowa</a> typu rozpoczęła próby morskie dopiero w czerwcu 1981 roku<sup id="cite_ref-PtT123-125_9-0" class="reference"><a href="#cite_note-PtT123-125-9">[7]</a></sup>. W porównaniu do sukcesu programu okrętów <i>Polaris</i>, konstrukcja okrętów <i>Trident</i> – z punktu widzenia <i>public relations</i> – okazała się katastrofą<sup id="cite_ref-PtT123-125_9-1" class="reference"><a href="#cite_note-PtT123-125-9">[7]</a></sup>. Wiele problemów spowodowanych było w dużej mierze decyzją o przyspieszeniu programu, a także przyjętymi rozwiązaniami w zakresie kosztów budowy. W Stanach Zjednoczonych pierwsze okręty serii budowane są zwykle w ramach kontraktu z ogólnie ujętymi kosztami z pewną premią finansową dla stoczni, której wysokość uzależniona jest od tego, jak bardzo rzeczywisty koszt zbliżony jest do założonej kwoty („<i>cost-plus contract</i>”)<sup id="cite_ref-PtT123-125_9-2" class="reference"><a href="#cite_note-PtT123-125-9">[7]</a></sup>. W związku z wieloma niepewnymi czynnikami, trudno bowiem ustalić sztywny koszt budowy<sup id="cite_ref-PtT123-125_9-3" class="reference"><a href="#cite_note-PtT123-125-9">[7]</a></sup>. Admirał Rickover wyznawał jednak pogląd, że okręty <i>Trident</i> winny być budowane w oparciu o kontrakt ze sztywno zapisaną ceną, dzięki któremu stocznia zyskuje większą marżę, ale też sama ponosi odpowiedzialność za przekroczenie ustalonego kosztu. Jak twierdził, nowe okręty będą podobne do jednostek <i>Polaris</i>, a wiele nowych komponentów – jak np. reaktor – będzie po prostu dostarczone przez rząd. Budowa powinna być w związku z tym zadaniem prostym i obarczonym niewielkim ryzykiem<sup id="cite_ref-PtT123-125_9-4" class="reference"><a href="#cite_note-PtT123-125-9">[7]</a></sup>. Rickoverowi udało się też w 1972 roku przekonać Kongres, iż dostarczenie pierwszego okrętu do 1977 roku będzie prostą sprawą, co więcej – powinno to zostać osiągnięte tak niskim kosztem, jak to tylko możliwe przy kontrakcie opiewającym na sztywną kwotę<sup id="cite_ref-PtT123-125_9-5" class="reference"><a href="#cite_note-PtT123-125-9">[7]</a></sup>. Ten punkt widzenia nie był całkowicie podzielany przez jedyne dwie stocznie zdolne do budowy okrętów <i>Trident</i>: <a href="/wiki/General_Dynamics_Electric_Boat_Division" title="General Dynamics Electric Boat Division">General Dynamics' Electric Boat Division</a> (GD/EB) w <a href="/wiki/Groton_(Connecticut)" title="Groton (Connecticut)">Groton</a> w stanie <a href="/wiki/Connecticut" title="Connecticut">Connecticut</a> oraz <a href="/wiki/Huntington_Ingalls_Industries" title="Huntington Ingalls Industries">Newport News Shipbuilding &amp; Drydock Company</a> (NNS) w <a href="/wiki/Newport_News" title="Newport News">Newport News</a> w stanie <a href="/wiki/Wirginia" title="Wirginia">Wirginia</a>. Marynarka otrzymała oferty tych stoczni 5 listopada 1973 roku, żadna jednak nie odpowiadała terminowi wykonania określonemu w złożonym przez US Navy zapytaniu. Newport News oferowała dostawę w maju 1981 roku przy kontrakcie cost-plus ze sztywno określoną premią, Electric Boat natomiast przygotowany był do dostarczenia okrętu w kwietniu 1979 roku, przy kontrakcie cost-plus z premią zmienną. Żadna z tych ofert nie była akceptowalna dla marynarki – w tym zwłaszcza dla admirała Rickovera, który obiecał dostawę do grudnia 1977 roku i to w oparciu o kontrakt o sztywnej wartości<sup id="cite_ref-PtT123-125_9-6" class="reference"><a href="#cite_note-PtT123-125-9">[7]</a></sup>.</p><figure class="mw-halign-left" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/Plik:Rickover_on_board_USS_Ohio_(SSBN-726).JPEG" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/b/b6/Rickover_on_board_USS_Ohio_%28SSBN-726%29.JPEG/300px-Rickover_on_board_USS_Ohio_%28SSBN-726%29.JPEG" decoding="async" width="300" height="206" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/b/b6/Rickover_on_board_USS_Ohio_%28SSBN-726%29.JPEG/450px-Rickover_on_board_USS_Ohio_%28SSBN-726%29.JPEG 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/b/b6/Rickover_on_board_USS_Ohio_%28SSBN-726%29.JPEG/600px-Rickover_on_board_USS_Ohio_%28SSBN-726%29.JPEG 2x" data-file-width="2921" data-file-height="2007" /></a><figcaption><a href="/wiki/Hyman_Rickover" title="Hyman Rickover">Hyman Rickover</a> wewnątrz <a href="/wiki/USS_Ohio_(SSGN-726)" title="USS Ohio (SSGN-726)">USS „Ohio”</a> tuż po ceremonii przyjęcia okrętu do służby</figcaption></figure> <p>W rzeczywistości obydwie stocznie nękane były problemami przy budowie najnowszych okrętów myśliwskich typu <i><a href="/wiki/Okr%C4%99ty_podwodne_typu_Los_Angeles" title="Okręty podwodne typu Los Angeles">Los Angeles</a></i>. Newport News miała problemy z budową pięciu pierwszych jednostek tego typu, kiedy więc nadszedł czas zamówienia kolejnych jedenastu jednostek <i>688</i>, jej oferta uważana była przez marynarkę za zbyt drogą<sup id="cite_ref-PtT123-125_9-7" class="reference"><a href="#cite_note-PtT123-125-9">[7]</a></sup>. NNS, obok okrętów, budowała także cywilne statki handlowe i w rzeczywistości nie potrzebowała finansowego ryzyka związanego z ofertą budowy kolejnych <i>688</i> przy niskim koszcie. Electric Boat natomiast, jakkolwiek miała tylko jednego klienta – US Navy – i tylko w zakresie okrętów podwodnych, także miała problemy z <i>688</i>. Jednak w 1971 roku szefem <a href="/wiki/General_Dynamics" title="General Dynamics">General Dynamics</a> został ambitny David Lewis, który pod naciskiem admirała Rickovera przebił ofertę Newport News na budowę kolejnych jedenastu okrętów typu <i>Los Angeles</i>. Uczynił to jednak w 1973 roku, tuż przed terminem złożenia ofert na budowę okrętów <i>Trident</i>, w związku z czym stocznia Electric Boat była zobowiązana do budowy dużej liczby okrętów za cenę i w terminach, które nie mogły być dotrzymane<sup id="cite_ref-PtT123-125_9-8" class="reference"><a href="#cite_note-PtT123-125-9">[7]</a></sup>. W listopadzie 1973 roku marynarka otrzymała ofertę Electric Boat na zasadzie kontraktu cost-plus z terminem dostarczenia pierwszej jednostki <i>Trident</i> w roku 1979, jednak już w grudniu tego samego roku Rickover przekonał Lewisa do modyfikacji oferty i budowy okrętów przy kontrakcie opartym na sztywnym koszcie (<i>fixed-price contract</i>), ustalonym jednak wysoko<sup id="cite_ref-PtT123-125_9-9" class="reference"><a href="#cite_note-PtT123-125-9">[7]</a></sup>. Po przedłużonych negocjacjach marynarka ustaliła następnie z Electric Boat <i>fixed-price contract</i> z kosztem jednostkowym 285,4 mln dolarów, z niezwykle jednak wysokim najwyższym pułapem ceny 385,4 mln dolarów, powyżej której marynarka zobowiązała się do pokrycia 85 procent przekroczenia<sup id="cite_ref-PtT123-125_9-10" class="reference"><a href="#cite_note-PtT123-125-9">[7]</a></sup><sup id="cite_ref-10" class="reference"><a href="#cite_note-10">[c]</a></sup>. Electric Boat zobowiązała się także do podjęcia wszelkich starań celem dostarczenia pierwszego okrętu do grudnia 1979 roku, jednakże jako gwarantowaną datę dostawy ustalono kwiecień 1979 roku. Porozumienie nie nakładało na stocznię żadnej kary za opóźnienie<sup id="cite_ref-PtT123-125_9-11" class="reference"><a href="#cite_note-PtT123-125-9">[7]</a></sup>. Kontrakt, który ostatecznie zawarto 25 lipca 1974 roku, dawał też Electric Boat perspektywy na więcej zamówień niż stocznia przy ówczesnym obciążeniu była w stanie terminowo wykonać<sup id="cite_ref-PtT123-125_9-12" class="reference"><a href="#cite_note-PtT123-125-9">[7]</a></sup>. </p><p> Podjęta przez Rickovera i marynarkę próba ratowania własnej twarzy polegała na wprowadzeniu do kontraktu kosmetycznych – niczego w rzeczywistości nie gwarantujących zapisów, które miały sprawiać wrażenie oparcia umowy na zasadzie sztywnego kosztu oraz dostawy okrętu w obiecanym Kongresowi terminie grudnia 1977 roku. W rzeczywistości, w późnych latach siedemdziesiątych stocznia Electric Boat uświadomiła sobie, iż zobowiązała się do budowy zbyt wielu okrętów w zbyt krótkim czasie. Oczekiwania wzrostu mocy produkcyjnych, które były podstawą złożenia oferty opartej na niższym koszcie nie spełniły się, zaś okręt prototypowy typu <i>Ohio</i>, który miał być dostarczony w roku 1977, został ostatecznie dostarczony dopiero w roku 1981, po aż sześciokrotnych oficjalnych zmianach terminu<sup id="cite_ref-PtT123-125_9-13" class="reference"><a href="#cite_note-PtT123-125-9">[7]</a></sup>. Wśród problemów programu <i>Trident</i> nie bez znaczenia były także kontrowersje personalne wokół admirała Rickovera, które spowodowane były zarówno jego cechami osobistymi, jak i podejmowanymi przez niego decyzjami merytorycznymi<sup id="cite_ref-11" class="reference"><a href="#cite_note-11">[d]</a></sup>. Chaos w programie <i>Trident</i>, powstały w dużej mierze dzięki poczynaniom Rickovera, stał się jednym z powodów rozgoryczenia w marynarce w drugiej połowie lat siedemdziesiątych, a także zmuszenia admirała przez sekretarza marynarki <a href="/w/index.php?title=John_Lehman&amp;action=edit&amp;redlink=1" class="new" title="John Lehman (strona nie istnieje)">Johna Lehmana</a> do odejścia na emeryturę na początku lat osiemdziesiątych<sup id="cite_ref-Sub209_12-0" class="reference"><a href="#cite_note-Sub209-12">[8]</a></sup>. Ów chaos w programie doprowadził wkrótce także do pogorszenia relacji marynarki z Electric Boat. Rickover, który począwszy od budowy <a href="/wiki/USS_Nautilus_(SSN-571)" title="USS Nautilus (SSN-571)">USS „Nautilus”</a> faworyzował Electric Boat przed innymi stoczniami, teraz zaczął przemawiać przeciwko niej<sup id="cite_ref-CWS180-193_1-18" class="reference"><a href="#cite_note-CWS180-193-1">[1]</a></sup>. </p><figure typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/Plik:Good_Luck_Ohio.JPEG" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/5/54/Good_Luck_Ohio.JPEG/300px-Good_Luck_Ohio.JPEG" decoding="async" width="300" height="199" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/5/54/Good_Luck_Ohio.JPEG/450px-Good_Luck_Ohio.JPEG 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/5/54/Good_Luck_Ohio.JPEG/600px-Good_Luck_Ohio.JPEG 2x" data-file-width="2909" data-file-height="1927" /></a><figcaption>USS „Ohio” w trakcie ceremonii przyjęcia do służby</figcaption></figure><p> Jednocześnie admirał, który statutowy wiek emerytalny osiągnął w 1962 roku, dzięki politycznemu wsparciu w Kongresie skutecznie utrzymywał się na swoim stanowisku szefa departamentu napędu jądrowego, z ogromnym wpływem na całość programów okrętów podwodnych US Navy. Administracja prezydenta <a href="/wiki/Ronald_Reagan" title="Ronald Reagan">Reagana</a> świadoma jednak destruktywnej roli Rickovera w ostatnich latach – dzięki dużej politycznej sile przebicia w Kongresie sekretarza marynarki Lehmana – zdołała dokonać rzeczy, której nie udało się osiągnąć poprzednikom – zmusić admirała Rickovera do odejścia. 13 listopada 1981 roku – dwa dni po wejściu do służby pierwszego okrętu <i>Trident</i> – John Lehman ogłosił, że admirał Rickover zostanie zwolniony z czynnej służby w styczniu 1982 roku<sup id="cite_ref-CWS180-193_1-19" class="reference"><a href="#cite_note-CWS180-193-1">[1]</a></sup>. </p><p>Po intensywnej debacie w 1974 roku wyasygnowano środki finansowe na pierwszy okręt typu <i>Ohio</i>. Plany przewidywały zapoczątkowanie serii dziesięcioma jednostkami, ze schematem oddawania do służby w postaci 1-3-3-3 w kolejnych latach pomiędzy rokiem 1977 a 1982<sup id="cite_ref-CWS180-193_1-20" class="reference"><a href="#cite_note-CWS180-193-1">[1]</a></sup>. Okręty te zastąpić miały 10 jednostek, które nie zostały do tej pory wyposażone w pociski <i>Poseidon</i><sup id="cite_ref-Sub204-207_4-8" class="reference"><a href="#cite_note-Sub204-207-4">[3]</a></sup>. W rzeczywistości zamiast zamówień w odpowiednim stosunku w latach 1974–1977, w roku 1975 zamówiono jedynie dwie jednostki, po jednym okręcie w latach 1976–1977 oraz dwa w roku 1978. Żaden okręt nie został zamówiony w roku 1979, później jednak zamówienia wznowiono – po jednej jednostce rocznie, z wyjątkiem 1982 roku – kiedy nie zawarto żadnego kontraktu z powodu sporu z General Dynamics<sup id="cite_ref-Sub204-207_4-9" class="reference"><a href="#cite_note-Sub204-207-4">[3]</a></sup>. Pierwszy plan przewidywał całkowitą liczbę 20 okrętów typu <i>Ohio</i>, zwiększoną następnie do 24<sup id="cite_ref-Sub204-207_4-10" class="reference"><a href="#cite_note-Sub204-207-4">[3]</a></sup>. Jednakże w 1991 roku anulowano programy budowy ostatnich pięciu jednostek. Środki finansowe na zapoczątkowanie budowy każdej z nich miały być zapisane w budżecie na lata 1990-1995<sup id="cite_ref-lista_13-0" class="reference"><a href="#cite_note-lista-13">[9]</a></sup>. Okręt prototypowy – <a href="/wiki/USS_Ohio_(SSGN-726)" title="USS Ohio (SSGN-726)">„Ohio”</a> został zwodowany w Electric Boat 7 kwietnia 1979 r. W tym czasie był on największym okrętem podwodnym kiedykolwiek zbudowanym na świecie. </p><p>Okręt został przyjęty do służby w US Navy 11 listopada 1981 roku, dając początek nowej rodzinie okrętów podwodnych typu <i>Ohio</i>. „Ohio” wyszedł na pierwszy patrol 1 października 1982 roku, przenosząc 24 pociski <i>Trident I</i> C-4, które swój pierwszy udział w patrolu zaznaczyły już w październiku 1979 r., pod pokładem okrętu <i>Polaris</i> <a href="/w/index.php?title=USS_Francis_Scot_Key_(SSBN-657)&amp;action=edit&amp;redlink=1" class="new" title="USS Francis Scot Key (SSBN-657) (strona nie istnieje)">USS „Francis Scot Key”</a>. W celu zademonstrowania elastyczności okrętów <i>Polaris</i>, również 11 innych starszych jednostek zostało przezbrojonych w nowe pociski. </p><p>We wczesnych latach 80. XX wieku Marynarka Wojenna USA planowała zbudować dwadzieścia cztery okręty typu <i>Ohio</i> z łącznie 576 pociskami SLBM. Jednostki te miały zastąpić 41 wcześniejszych okrętów <i>Polaris</i> – <i>Poseidon</i> z 656 SLBM. Na skutek traktatu <a href="/wiki/Strategic_Arms_Limitation_Treaty_(I)" title="Strategic Arms Limitation Treaty (I)">SALT I</a> z 1972 r., w celu umożliwienia wejścia do służby pierwszych okrętów <i>Trident</i>, ze służby wykreślony został <a href="/wiki/USS_Theodore_Roosevelt_(SSBN-600)" title="USS Theodore Roosevelt (SSBN-600)">„Theodore Roosevelt”</a> oraz <a href="/wiki/USS_Abraham_Lincoln_(SSBN-602)" title="USS Abraham Lincoln (SSBN-602)">„Abraham Lincoln”</a>. Okręty te stały się pierwszymi wycofanymi ze służby okrętami SSBN. W roku 1990, uwzględniając postanowienia traktu <a href="/wiki/Strategic_Arms_Reduction_Treaty_(I)" title="Strategic Arms Reduction Treaty (I)">START I</a> oraz przedstawiony przez prezydenta <a href="/wiki/George_H.W._Bush" title="George H.W. Bush">George’a W. Busha Seniora</a> przegląd floty (który skłaniał się ku potrzebie posiadania 18 okrętów tego typu), <a href="/wiki/Kongres_Stan%C3%B3w_Zjednoczonych" title="Kongres Stanów Zjednoczonych">Kongres Stanów Zjednoczonych</a> zalecił ograniczenie liczby okrętów do 18 jednostek. Budowa ostatniego – osiemnastego – okrętu <i>Trident</i> została autoryzowana przez prezydenta w 1990 roku. Kiedy w 1997 roku zakończono budowę, wszystkie 41 okrętów <i>Polaris</i> – <i>Poseidon</i> zostały wykreślone ze służby z wyjątkiem dwóch okrętów przebudowanych dla celów operacji specjalnych. Przez cały okres zimnej wojny Stany Zjednoczone wyprodukowały trzy okręty rakietowe (1 klasy <a href="/wiki/Ship_Submersible_Guided_Missile" title="Ship Submersible Guided Missile">SSG</a> i 2 SSGN) oraz 59 okrętów balistycznych (klasy SSBN). </p><p>Z wyjątkiem <a href="/wiki/USS_Henry_M._Jackson_(SSBN-730)" title="USS Henry M. Jackson (SSBN-730)">USS „Henry M. Jackson”</a>, okręty typu <i>Ohio</i> otrzymały nazwy <a href="/wiki/Podzia%C5%82_administracyjny_Stan%C3%B3w_Zjednoczonych" title="Podział administracyjny Stanów Zjednoczonych">stanów</a> USA <a href="/wiki/Ohio" title="Ohio">Ohio</a> – „Ohio”, <a href="/wiki/Michigan" title="Michigan">Michigan</a>, <a href="/wiki/Floryda" title="Floryda">Floryda</a> – „Florida”, <a href="/wiki/Georgia" title="Georgia">Georgia</a> – „Georgia”, <a href="/wiki/Alabama" title="Alabama">Alabama</a> – „Alabama”, <a href="/wiki/Alaska" title="Alaska">Alaska</a> – „Alaska”, <a href="/wiki/Nevada" title="Nevada">Nevada</a> – „Nevada”, <a href="/wiki/Tennessee" title="Tennessee">Tennessee</a> – „Tennessee”, <a href="/wiki/Pensylwania" title="Pensylwania">Pensylwania</a> – „Pennsylvania”, <a href="/wiki/Wirginia_Zachodnia" title="Wirginia Zachodnia">Wirginia Zachodnia</a> – „West Virginia”, <a href="/wiki/Kentucky" title="Kentucky">Kentucky</a> – „Kentucky”, <a href="/wiki/Maryland" title="Maryland">Maryland</a> – „Maryland”, <a href="/wiki/Nebraska" title="Nebraska">Nebraska</a> – „Nebraska”, <a href="/wiki/Rhode_Island" title="Rhode Island">Rhode Island</a> – „Rhode Island”, <a href="/wiki/Wyoming" title="Wyoming">Wyoming</a> – „Wyoming”, <a href="/wiki/Luizjana" title="Luizjana">Luizjana</a> – „Louisiana”. Piąty w kolejności okręt – USS „Henry M. Jackson”, zamówiony pierwotnie jako „Rhode Island”, otrzymał nazwę na cześć zmarłego w 1983 roku <a href="/wiki/Senat_Stan%C3%B3w_Zjednoczonych" title="Senat Stanów Zjednoczonych">senatora</a> <a href="/wiki/Henry_M._Jackson" title="Henry M. Jackson">Henry’ego „Scoop” Jacksona</a><sup id="cite_ref-14" class="reference"><a href="#cite_note-14">[10]</a></sup>. </p> <div align="center"> <table class="wikitable" style="text-align:right;"> <caption>Zrealizowany harmonogram budowy i wejścia do służby jednostek <i>Trident</i><sup id="cite_ref-lista_13-1" class="reference"><a href="#cite_note-lista-13">[9]</a></sup> </caption> <tbody><tr> <th width="220px"> </th> <th>Kontrakt </th> <th>Początek budowy </th> <th>Wodowanie </th> <th>Przyjęcie do służby </th></tr> <tr> <td style="text-align:left;">USS „Ohio” (SSBN-726) </td> <td style="text-align:center;">1974 </td> <td width="140px">10 kwietnia 1976 </td> <td width="140px">7 kwietnia 1979 </td> <td width="140px">11 listopada 1981 </td></tr> <tr> <td style="text-align:left;">USS „Michigan” (SSBN-727) </td> <td style="text-align:center;">1975 </td> <td style="text-align:right;">4 kwietnia 1977 </td> <td style="text-align:right;">26 kwietnia 1980 </td> <td style="text-align:right;">11 września 1982 </td></tr> <tr> <td style="text-align:left;">USS „Florida” (SSBN-728) </td> <td style="text-align:center;">1975 </td> <td style="text-align:right;">9 czerwca 1977 </td> <td style="text-align:right;">14 listopada 1981 </td> <td style="text-align:right;">18 czerwca 1983 </td></tr> <tr> <td style="text-align:left;">USS „Georgia” (SSBN-729) </td> <td style="text-align:center;">1976 </td> <td style="text-align:right;">7 kwietnia 1979 </td> <td style="text-align:right;">6 listopada 1982 </td> <td style="text-align:right;">11 lutego 1984 </td></tr> <tr> <td style="text-align:left;">USS „Henry M. Jackson” (SSBN-730) </td> <td style="text-align:center;">1977 </td> <td style="text-align:right;">19 stycznia 1981 </td> <td style="text-align:right;">15 października 1983 </td> <td style="text-align:right;">6 października 1984 </td></tr> <tr> <td style="text-align:left;">USS „Alabama” (SSBN-731) </td> <td style="text-align:center;">1978 </td> <td style="text-align:right;">27 sierpnia 1981 </td> <td style="text-align:right;">19 maja 1984 </td> <td style="text-align:right;">25 maja 1985 </td></tr> <tr> <td style="text-align:left;">USS „Alaska” (SSBN-732) </td> <td style="text-align:center;">1978 </td> <td style="text-align:right;">9 marca 1983 </td> <td style="text-align:right;">12 stycznia 1985 </td> <td style="text-align:right;">25 stycznia 1986 </td></tr> <tr> <td style="text-align:left;">USS „Nevada” (SSBN-733) </td> <td style="text-align:center;">1980 </td> <td style="text-align:right;">8 sierpnia 1983 </td> <td style="text-align:right;">14 września 1985 </td> <td style="text-align:right;">16 sierpnia 1986 </td></tr> <tr> <td style="text-align:left;">USS „Tennessee” (SSBN-734) </td> <td style="text-align:center;">1981 </td> <td style="text-align:right;">9 czerwca 1984 </td> <td style="text-align:right;">13 grudnia 1986 </td> <td style="text-align:right;">17 grudnia 1988 </td></tr> <tr> <td style="text-align:left;">USS „Pennsylvania” (SSBN-735) </td> <td style="text-align:center;">1983 </td> <td style="text-align:right;">10 stycznia 1984 </td> <td style="text-align:right;">23 kwietnia 1988 </td> <td style="text-align:right;">9 września 1989 </td></tr> <tr> <td style="text-align:left;">USS „West Virginia” (SSBN-736) </td> <td style="text-align:center;">1984 </td> <td style="text-align:right;">24 października 1987 </td> <td style="text-align:right;">14 października 1989 </td> <td style="text-align:right;">20 października 1990 </td></tr> <tr> <td style="text-align:left;">USS „Kentucky” (SSBN-737) </td> <td style="text-align:center;">1985 </td> <td style="text-align:right;">18 grudnia 1987 </td> <td style="text-align:right;">11 sierpnia 1990 </td> <td style="text-align:right;">13 lipca 1991 </td></tr> <tr> <td style="text-align:left;">USS „Maryland” (SSBN-738) </td> <td style="text-align:center;">1986 </td> <td style="text-align:right;">18 grudnia 1989 </td> <td style="text-align:right;">15 czerwca 1991 </td> <td style="text-align:right;">13 czerwca 1992 </td></tr> <tr> <td style="text-align:left;">USS „Nebraska” (SSBN-739) </td> <td style="text-align:center;">1987 </td> <td style="text-align:right;">26 maja 1987 </td> <td style="text-align:right;">15 sierpnia 1992 </td> <td style="text-align:right;">10 lipca 1993 </td></tr> <tr> <td style="text-align:left;">USS „Rhode Island” (SSBN-740) </td> <td style="text-align:center;">1988 </td> <td style="text-align:right;">1 grudnia 1990 </td> <td style="text-align:right;">17 lipca 1993 </td> <td style="text-align:right;">9 lipca 1994 </td></tr> <tr> <td style="text-align:left;">USS „Maine” (SSBN-741) </td> <td style="text-align:center;">1989 </td> <td style="text-align:right;">4 kwietnia 1989 </td> <td style="text-align:right;">16 lipca 1994 </td> <td style="text-align:right;">29 lipca 1995 </td></tr> <tr> <td style="text-align:left;">USS „Wyoming” (SSBN-742) </td> <td style="text-align:center;">1991 </td> <td style="text-align:right;">27 stycznia 1990 </td> <td style="text-align:right;">15 lipca 1995 </td> <td style="text-align:right;">13 lipca 1996 </td></tr> <tr> <td style="text-align:left;">USS „Louisiana” (SSBN-743) </td> <td style="text-align:center;">1992 </td> <td style="text-align:right;">19 grudnia 1990 </td> <td style="text-align:right;">27 lipca 1996 </td> <td style="text-align:right;">6 września 1997 </td></tr></tbody></table> </div> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Konstrukcja_i_wyposażenie"><span id="Konstrukcja_i_wyposa.C5.BCenie"></span>Konstrukcja i wyposażenie</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Okr%C4%99ty_podwodne_typu_Ohio&amp;veaction=edit&amp;section=8" title="Edytuj sekcję: Konstrukcja i wyposażenie" class="mw-editsection-visualeditor"><span>edytuj</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Okr%C4%99ty_podwodne_typu_Ohio&amp;action=edit&amp;section=8" title="Edytuj kod źródłowy sekcji: Konstrukcja i wyposażenie"><span>edytuj kod</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Kadłub_i_struktura"><span id="Kad.C5.82ub_i_struktura"></span>Kadłub i struktura</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Okr%C4%99ty_podwodne_typu_Ohio&amp;veaction=edit&amp;section=9" title="Edytuj sekcję: Kadłub i struktura" class="mw-editsection-visualeditor"><span>edytuj</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Okr%C4%99ty_podwodne_typu_Ohio&amp;action=edit&amp;section=9" title="Edytuj kod źródłowy sekcji: Kadłub i struktura"><span>edytuj kod</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p><a href="/wiki/Kad%C5%82ub_sztywny" title="Kadłub sztywny">Kadłub sztywny</a> typu <i>Ohio</i> zbudowany jest ze stali <a href="/wiki/HY-80" title="HY-80">HY-80</a>, w konstrukcji umożliwiającej – według danych oficjalnych – bezpieczne zanurzenie okrętu na głębokość „większą niż 800 <a href="/wiki/Stopa_angielska" title="Stopa angielska">stóp</a>” (ok. 244 m), najprawdopodobniej jednak rzeczywista bezpieczna maksymalna głębokość zanurzenia jest większa niż 1000 stóp (300 m)<sup id="cite_ref-GSspecSSBN_15-0" class="reference"><a href="#cite_note-GSspecSSBN-15">[11]</a></sup>. Kadłub lekki okrętu w standardowej konfiguracji SSBN ma długość 560 stóp (170,69 m), zaś maksymalna szerokość okrętu mierzona wraz z rozpiętością powierzchni sterowych (beam) wynosi 42 stopy (10,06 m). Przy takich wymiarach wyporność okrętu na powierzchni wynosi 16 764 tony oraz 18 750 ton w zanurzeniu<sup id="cite_ref-GSspecSSBN_15-1" class="reference"><a href="#cite_note-GSspecSSBN-15">[11]</a></sup>. </p> <figure class="mw-halign-center" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/Plik:Trident-Ohio_class_submarine_3D_drawing.svg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/40/Trident-Ohio_class_submarine_3D_drawing.svg/700px-Trident-Ohio_class_submarine_3D_drawing.svg.png" decoding="async" width="700" height="165" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/40/Trident-Ohio_class_submarine_3D_drawing.svg/1050px-Trident-Ohio_class_submarine_3D_drawing.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/40/Trident-Ohio_class_submarine_3D_drawing.svg/1400px-Trident-Ohio_class_submarine_3D_drawing.svg.png 2x" data-file-width="1400" data-file-height="330" /></a><figcaption>1. Sferyczna antena sonaru, 2. Dziobowe i rufowe główne zbiorniki balastowe, 3. Centrum komputerowe, 4. Centrum łączności, 5. Centrum hydroakustyczne, 6. Okrętowe centrum zarządzania i sterowania, 7. Centrum nawigacyjne, 8. Centrum kontroli pocisków rakietowych, 9. Maszynownia, 10. Przedział reaktora, 11. Pomocnicza jednostka maszynowa nr 1, 12. Pomieszczenia sypialne załogi, 13. Pomocnicza jednostka maszynowa nr 2, 14. Przedział torpedowy, 15. Mesa oficerska, 16. Kwatery bosmańskie, 17. Przedział rakietowy.</figcaption></figure> <p>Kadłub sztywny ze stali HY-80 ma kształt cylindryczny, wsparty cylindrycznymi ramami i zamknięty półkulistymi zakończeniami na obu końcach. Wielkość składającego się w większości z trzech poziomów pokładów kadłuba sztywnego zapewnia przestrzeń dla broni, załogi, systemu napędowego oraz wyposażenia<sup id="cite_ref-FASkadlub_16-0" class="reference"><a href="#cite_note-FASkadlub-16">[12]</a></sup>. Projekt okrętów tego typu dzieli wewnętrzny kadłub na cztery główne sekcje: przednią – mieszczącą torpedy, systemy kontroli oraz przestrzeń życiową załogi, dalej w kolejności: rakietową, reaktora oraz inżynieryjną. Uwagę zwraca przy tym część życiowa załogi – najbardziej komfortowa ze wszystkich dotychczasowych typów amerykańskich okrętów podwodnych<sup id="cite_ref-CWS180-193_1-21" class="reference"><a href="#cite_note-CWS180-193-1">[1]</a></sup>. </p><p>Opływowy natomiast kształt kadłuba zewnętrznego typu <i><a href="/wiki/USS_Albacore_(AGSS-569)" title="USS Albacore (AGSS-569)">albacore</a></i> umożliwia okrętom <i>Trident</i> cichy ruch w wodzie, nawet przy dużej prędkości. Części tego kadłuba nie otaczające – na dziobie i rufie okrętu – kadłuba sztywnego, nie są w stanie wytrzymać ciśnienia wody w trakcie głębokiego zanurzenia. Z tego też względu pełnią one funkcję gromadzących wodę głównych zbiorników balastowych okrętu<sup id="cite_ref-FASkadlub_16-1" class="reference"><a href="#cite_note-FASkadlub-16">[12]</a></sup>. <a href="/w/index.php?title=Superstruktura_okr%C4%99tu&amp;action=edit&amp;redlink=1" class="new" title="Superstruktura okrętu (strona nie istnieje)">Superstrukturę</a> okrętu w jednostkach <i>Ohio</i> stanowią wszystkie ich elementy powyżej kadłuba sztywnego, w tym <a href="/wiki/Kiosk_okr%C4%99tu_podwodnego" title="Kiosk okrętu podwodnego">kiosk</a> oraz struktura kadłuba lekkiego ponad wyrzutniami rakietowymi<sup id="cite_ref-FASkadlub_16-2" class="reference"><a href="#cite_note-FASkadlub-16">[12]</a></sup>. Opływowy kształt kadłuba lekkiego został zaprojektowany ze szczególnym uwzględnieniem sprawności pływania podwodnego, w oparciu o linię kadłuba opracowaną w programie badawczym <a href="/wiki/USS_Albacore_(AGSS-569)" title="USS Albacore (AGSS-569)">USS „Albacore”</a>, po raz pierwszy zastosowaną w okrętach podwodnych z napędem atomowym przy budowie jednostek typu <i><a href="/wiki/Okr%C4%99ty_podwodne_typu_Skipjack" title="Okręty podwodne typu Skipjack">Skipjack</a></i><sup id="cite_ref-FASkadlub_16-3" class="reference"><a href="#cite_note-FASkadlub-16">[12]</a></sup>. </p> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Układ_napędowy"><span id="Uk.C5.82ad_nap.C4.99dowy"></span>Układ napędowy</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Okr%C4%99ty_podwodne_typu_Ohio&amp;veaction=edit&amp;section=10" title="Edytuj sekcję: Układ napędowy" class="mw-editsection-visualeditor"><span>edytuj</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Okr%C4%99ty_podwodne_typu_Ohio&amp;action=edit&amp;section=10" title="Edytuj kod źródłowy sekcji: Układ napędowy"><span>edytuj kod</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>Podstawę systemu napędowego okrętów <i>Trident</i> stanowi <a href="/wiki/Si%C5%82ownia_okr%C4%99towa#Siłownia_atomowa" title="Siłownia okrętowa">siłownia jądrowa</a> z jednym <a href="/wiki/Reaktor_wodny_ci%C5%9Bnieniowy" title="Reaktor wodny ciśnieniowy">reaktorem wodnociśnieniowym</a> <a href="/wiki/Reaktor_S8G" title="Reaktor S8G">PWR GE S8G</a> z naturalną cyrkulacją chłodziwa w trakcie pracy z niska mocą. Rozwiązanie to, przez eliminację konieczności używania hałaśliwych pomp wymuszających obieg cieczy chłodzącej, w znaczący sposób zmniejsza poziom generowanych przez okręt szumów. Konstrukcja reaktora powoduje konieczność wymiany <a href="/wiki/Rdze%C5%84_reaktora_j%C4%85drowego" title="Rdzeń reaktora jądrowego">rdzenia</a> wraz ze znajdującym się w jego wnętrzu <a href="/wiki/Paliwo_j%C4%85drowe" title="Paliwo jądrowe">paliwem jądrowym</a> co dziewięć lat<sup id="cite_ref-GSspecSSBN_15-2" class="reference"><a href="#cite_note-GSspecSSBN-15">[11]</a></sup>. Energia cieplna wytwarzana w reaktorze, za pomocą wymienników ciepła zamieniana jest w odpowiednim generatorze na parę napędzającą dwie turbiny, które przez system przekładni napędzają jeden <a href="/wiki/Wa%C5%82_(maszynoznawstwo)" title="Wał (maszynoznawstwo)">wał napędowy</a> z jedną <a href="/wiki/%C5%9Aruba_nap%C4%99dowa" title="Śruba napędowa">śrubą</a>. Moc wyjściowa układu wynosi 60 000 <a href="/wiki/Ko%C5%84_mechaniczny" title="Koń mechaniczny">KM</a><sup id="cite_ref-GSspecSSBN_15-3" class="reference"><a href="#cite_note-GSspecSSBN-15">[11]</a></sup>. Okręty te dysponują również jednym silnikiem pomocniczym o mocy 325 KM. Taki układ tworzy najpotężniejszą siłownię z jednym reaktorem kiedykolwiek zaprojektowaną dla okrętów podwodnych Stanów Zjednoczonych<sup id="cite_ref-CWS180-193_1-22" class="reference"><a href="#cite_note-CWS180-193-1">[1]</a></sup>. </p> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Układy_nawigacji"><span id="Uk.C5.82ady_nawigacji"></span>Układy nawigacji</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Okr%C4%99ty_podwodne_typu_Ohio&amp;veaction=edit&amp;section=11" title="Edytuj sekcję: Układy nawigacji" class="mw-editsection-visualeditor"><span>edytuj</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Okr%C4%99ty_podwodne_typu_Ohio&amp;action=edit&amp;section=11" title="Edytuj kod źródłowy sekcji: Układy nawigacji"><span>edytuj kod</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>Efektem przeprowadzenia programu <i>Improved Accuracy Programme</i> (IAP) było zrozumienie, iż podstawą ulepszenia celności pocisku balistycznego wystrzeliwanego spod wody jest nie tylko ulepszenie systemów nawigacji i kontroli pocisku, lecz także ulepszenie systemu nawigacji samego okrętu. Obok opracowania zdolnych do korekcji błędów pozycji początkowej oraz <a href="/wiki/Azymut" title="Azymut">azymutu</a> sensorów gwiezdnych, w wyniku programu IAP ustalono, iż na powstanie błędów celności wpływ maja także dwa inne czynniki. Pierwszym z nich były błędy w informacji dotyczącej prędkości początkowej, które nie były możliwe do skorygowania przez system <i>star sighting</i>. Zauważono, że precyzyjny pomiar prędkości okrętu jest z punktu widzenia celności pocisku na dystansie tysięcy kilometrów sprawą krytyczną<sup id="cite_ref-PT-154-158_17-0" class="reference"><a href="#cite_note-PT-154-158-17">[13]</a></sup>. W celu rozwiązania tego problemu, rozważano wiele alternatyw, wybierając ostatecznie system <a href="/wiki/Sonar" title="Sonar">sonaru</a> <a href="/wiki/Efekt_Dopplera" title="Efekt Dopplera">dopplerowskiego</a>, który dokonuje pomiaru prędkości odbić fali od dna morskiego<sup id="cite_ref-PT-154-158_17-1" class="reference"><a href="#cite_note-PT-154-158-17">[13]</a></sup>. Drugim problemem, który musiał być rozwiązany, był początkowy brak wyrównania w pionie systemu naprowadzania pocisku, co jest efektem lokalnych anomalii grawitacyjnych<sup id="cite_ref-PT-154-158_17-2" class="reference"><a href="#cite_note-PT-154-158-17">[13]</a></sup>. Z uwagi na fakt, iż urządzenia bezwładnościowe nie są w stanie odróżnić przyspieszeń bezwładnościowych od grawitacyjnych, precyzja nawigacji bezwładnościowej uzależniona jest od dokładności używanego modelu (matrycy) pól grawitacji. Dla dokładności pożądanej dla D-5, lokalne zmiany pola grawitacyjnego mogą skutkować znaczącymi błędami w pomiarach bezwładnościowych<sup id="cite_ref-PT-154-158_17-3" class="reference"><a href="#cite_note-PT-154-158-17">[13]</a></sup>. </p> <figure class="mw-halign-left" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/Plik:T-ags-61.jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/8/8d/T-ags-61.jpg/300px-T-ags-61.jpg" decoding="async" width="300" height="225" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/8/8d/T-ags-61.jpg/450px-T-ags-61.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/8/8d/T-ags-61.jpg/600px-T-ags-61.jpg 2x" data-file-width="2048" data-file-height="1536" /></a><figcaption><a href="/w/index.php?title=USNS_Sumner_(T-AGS-61)&amp;action=edit&amp;redlink=1" class="new" title="USNS Sumner (T-AGS-61) (strona nie istnieje)">USNS „Sumner”</a> – jednostka badawcza typu <i><a href="/wiki/Statki_hydrograficzne_typu_Pathfinder" title="Statki hydrograficzne typu Pathfinder">Pathfinder</a></i>, służąca m.in. do pomiaru lokalnych pól grawitacyjnych Ziemi</figcaption></figure> <p>Jednym ze sposobów redukcji tych błędów było opracowanie dla okrętu pokładowego sensora grawitacji (<i>Gravity Sensor System</i> – GSS). Tego rodzaju czujnik składa się ze stabilizowanej platformy zawierającej <a href="/wiki/Gradiometr" title="Gradiometr">gradiometr</a> oraz <a href="/wiki/Grawimetr" title="Grawimetr">grawimetr</a>. Gradiometr dokonuje pomiarów stopnia przestrzennych zmian <a href="/wiki/Wektor" title="Wektor">wektora</a> <a href="/wiki/Grawitacja" title="Grawitacja">grawitacji</a>, natomiast grawimetr mierzy jego wielkość<sup id="cite_ref-PT-154-158_17-4" class="reference"><a href="#cite_note-PT-154-158-17">[13]</a></sup>. Przez stałe monitorowanie lokalnych anomalii grawitacyjnych, system GSS może zredukować wiele błędów, które w innym przypadku mogłyby zostać skumulowane w systemie nawigacyjnym, a następnie przekazane do systemu naprowadzania pocisku. System ten, jakkolwiek interesujący, okazał się zbędny w praktyce. W lipcu 1988 roku „<i>z powodu niewystarczającej sprawności oraz z uwagi na wprowadzenie do użytku innych systemów pracujących z wydajnością przekraczającą wymagania specyfikacji, a także w związku z dokładnością map pól grawitacyjnych przekraczającą oczekiwania</i>”<sup id="cite_ref-PT-154-158_17-5" class="reference"><a href="#cite_note-PT-154-158-17">[13]</a></sup>, SSPO anulowało program tego systemu. Stanowisko to podkreśliło wagę innego podejścia do problemu: bardziej dokładnego mapowania <a href="/wiki/Geodezja" title="Geodezja">geodezyjnego</a>, zarówno satelitarnego, jak i prowadzonego przez nawodne statki badawcze. Dane grawitacyjne zapewniane przez poprzednie <a href="/wiki/Satelita" title="Satelita">satelity</a> – początkowo <a href="/wiki/Transit" title="Transit">Transit</a>, a następnie bardziej zaawansowane <a href="/w/index.php?title=Geodetic_Earth_Orbiting_Satellite&amp;action=edit&amp;redlink=1" class="new" title="Geodetic Earth Orbiting Satellite (strona nie istnieje)">GEOS III</a> oraz <a href="/w/index.php?title=Seasat&amp;action=edit&amp;redlink=1" class="new" title="Seasat (strona nie istnieje)">Seasat</a> – były niewystarczające dla systemu <i>Trident II</i>, w związku z czym opracowano do wystrzelenia w 1983 roku nowego satelitę <a href="/wiki/Geosat" title="Geosat">Geosat</a>. Marynarka wojenna Stanów Zjednoczonych wierzyła, iż ulepszone modele grawitacyjne Ziemi – których oczekiwano od Geosat – zapewnią do 10 procent ulepszenia w zakresie celności przy strzałach D-5 z niektórych obszarów, zwłaszcza <a href="/wiki/P%C3%B3%C5%82kula_po%C5%82udniowa" title="Półkula południowa">południowej hemisfery</a> oraz części północnego Pacyfiku, skąd ilość danych badawczych była ograniczona<sup id="cite_ref-PT-154-158_17-6" class="reference"><a href="#cite_note-PT-154-158-17">[13]</a></sup>. </p><p>Innym aspektem tego samego podejścia do problemu jest program morskich badań hydrograficznych prowadzonych przez jednostki nawodne, podobny do prowadzonego na rzecz nawigacji w systemie rakietowym <i>Polaris</i>. O ile jednak dla systemu <i>Polaris</i> mapowano ukształtowanie dna morskiego, o tyle dla systemu <i>Trident II</i> mapowaniu podlegają także lokalne pola grawitacyjne<sup id="cite_ref-PT-154-158_17-7" class="reference"><a href="#cite_note-PT-154-158-17">[13]</a></sup>. Uzyskiwane w ten sposób dane stanowią najdokładniejszą metodę aktualizacji systemu nawigacyjnego okrętu, która eliminuje też konieczność okresowego wynurzania się okrętu podwodnego celem satelitarnej korekcji błędów systemu bezwładnościowego<sup id="cite_ref-PT-154-158_17-8" class="reference"><a href="#cite_note-PT-154-158-17">[13]</a></sup>. Tego rodzaju badania są jednak niezwykle drogie oraz czasochłonne, zaś w niektórych rejonach patroli operacyjnych okrętów – z fizycznym zasięgiem D-5, wydają się wręcz niemożliwe do przeprowadzenia. Z tego też względu, mimo iż zasięg <i>Trident II</i> jest znacząco większy od zasięgu <i>Trident I</i>, wymagania dotyczące celności D-5 zostały ustalone na dystansie równym fizycznemu zasięgowi C-4, tj. 4000 mil morskich<sup id="cite_ref-PT-154-158_17-9" class="reference"><a href="#cite_note-PT-154-158-17">[13]</a></sup>. </p><p>Inną znaczącą zmianą w nawigacji okrętów podwodnych było zastąpienie tradycyjnego bezwładnościowego systemu <a href="/w/index.php?title=Ship%27s_Inertial_Navigation_System&amp;action=edit&amp;redlink=1" class="new" title="Ship&#39;s Inertial Navigation System (strona nie istnieje)">SINS</a> (<i>Ship’s Inertial Navigation System</i>) systemem <a href="/wiki/Pole_elektryczne" title="Pole elektryczne">elektrostatycznie</a> podwieszonych żyroskopów, które stały się w ten sposób nie tylko „monitorami” ruchu okrętu, ale także pełnoprawnymi „nawigatorami”<sup id="cite_ref-PT-154-158_17-10" class="reference"><a href="#cite_note-PT-154-158-17">[13]</a></sup>. Żyroskopy podwieszone w polu elektrostatycznym są mniej wrażliwe na nieprzewidywalne dryfy niż systemy SINS, co redukuje potrzebę zewnętrznego resetu. W konsekwencji każdy okręt typu <i>Ohio</i> wyposażony jest w dwa elektrostatycznie podwieszone żyroskopy. Zachowano jednakże tradycyjne interfejsy zewnętrznych aktualizacji danych nawigacyjnych dla systemów <a href="/wiki/LORAN#LORAN-C" title="LORAN">LORAN-C</a> oraz Transit<sup id="cite_ref-PT-154-158_17-11" class="reference"><a href="#cite_note-PT-154-158-17">[13]</a></sup>. </p> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="System_akustyczny">System akustyczny</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Okr%C4%99ty_podwodne_typu_Ohio&amp;veaction=edit&amp;section=12" title="Edytuj sekcję: System akustyczny" class="mw-editsection-visualeditor"><span>edytuj</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Okr%C4%99ty_podwodne_typu_Ohio&amp;action=edit&amp;section=12" title="Edytuj kod źródłowy sekcji: System akustyczny"><span>edytuj kod</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <figure typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/Plik:Ohio_class_submarine.jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/e/e9/Ohio_class_submarine.jpg/300px-Ohio_class_submarine.jpg" decoding="async" width="300" height="176" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/e/e9/Ohio_class_submarine.jpg 1.5x" data-file-width="386" data-file-height="226" /></a><figcaption>Widoczny na rufie podłużny garb wysuwanej anteny holowanej. Jego większa część znajduje się pod osłoną wyrzutni rakietowych</figcaption></figure> <p>Podstawowym elementem systemu akustycznego okrętów typu <i>Ohio</i> jest <a href="/wiki/Sonar_pasywny" title="Sonar pasywny">pasywno</a>-aktywny <a href="/wiki/Sonar" title="Sonar">system sonarowy</a> <a href="/wiki/IBM" title="IBM">IBM</a> <a href="/wiki/AN/BQQ-6" title="AN/BQQ-6">AN/BQQ-6</a>, łączący w sobie pasywne elementy sonarów <a href="/wiki/AN/BQQ-5" title="AN/BQQ-5">AN/BQQ-5</a>E oraz <a href="/wiki/Raytheon" title="Raytheon">Raytheon</a> <a href="/wiki/AN/BQS-13" title="AN/BQS-13">AN/BQS-13</a>. System posiada też wiele identycznych do zastosowanych w nich części. Podstawowym elementem sonaru jest zintegrowany cyfrowy system składający się ze sferycznej anteny złożonej z 944 elementów działających w zakresie częstotliwości 0,5 – 5&#160;kHz, dwóch pasywnych anten bocznych zawierających 100 przetworników oraz sensorów anteny holowanej <a href="/wiki/TB-23" title="TB-23">TB-23</a><sup id="cite_ref-UWWS151_18-0" class="reference"><a href="#cite_note-UWWS151-18">[14]</a></sup> (według niektórych źródeł, okręty typu <i>Ohio</i> dysponują anteną holowaną <a href="/wiki/TB-29_Thin_Line_Towed_Array" title="TB-29 Thin Line Towed Array">TB-29</a><sup id="cite_ref-WNW634_19-0" class="reference"><a href="#cite_note-WNW634-19">[15]</a></sup>, inne zaś przypisują tym jednostkom antenę <a href="/wiki/TB-16" title="TB-16">TB-16</a><sup id="cite_ref-Sub204-207_4-11" class="reference"><a href="#cite_note-Sub204-207-4">[3]</a></sup>), a także odbiornik emisji wysokiej częstotliwości sonaru aktywnego i aktywny sonar krótkiego zasięgu<sup id="cite_ref-Jane&#39;s149_20-0" class="reference"><a href="#cite_note-Jane&#39;s149-20">[16]</a></sup>. W trybie pasywnym AN/BQQ-6 jest systemem identycznym jak stosowany w okrętach typu <i><a href="/wiki/Okr%C4%99ty_podwodne_typu_Los_Angeles" title="Okręty podwodne typu Los Angeles">688</a></i> układ AN/BQQ-5. Wyposażenie dodatkowe BQQ-6 obejmuje urządzenia służące komunikacji podwodnej, badaniu otaczającego środowiska, zapisu magnetycznego oraz akustyczne urządzenia do użytku w sytuacjach awaryjnych. System sonarowy BQQ-6 jest zintegrowany z okrętowym systemem kontroli ognia. Pozostałe dane techniczne systemu są tajne. Aktualnie opracowywany jest system AN/BQQ-5E przeznaczony do zastąpienia systemu BQQ-6<sup id="cite_ref-Jane&#39;s149_20-1" class="reference"><a href="#cite_note-Jane&#39;s149-20">[16]</a></sup>. </p> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Systemy_zarządzania_walką_i_kontroli_ognia"><span id="Systemy_zarz.C4.85dzania_walk.C4.85_i_kontroli_ognia"></span>Systemy zarządzania walką i kontroli ognia</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Okr%C4%99ty_podwodne_typu_Ohio&amp;veaction=edit&amp;section=13" title="Edytuj sekcję: Systemy zarządzania walką i kontroli ognia" class="mw-editsection-visualeditor"><span>edytuj</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Okr%C4%99ty_podwodne_typu_Ohio&amp;action=edit&amp;section=13" title="Edytuj kod źródłowy sekcji: Systemy zarządzania walką i kontroli ognia"><span>edytuj kod</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>Podstawowymi systemami kontroli ognia i broni okrętów typu <i>Ohio</i> są systemy kontroli ognia pocisków strategicznych <i>Strategic Missile Fire Control System Mark 98</i> (Mk 98) oraz zintegrowany system zarządzania walką <i>Combat Control System Mark 2</i> (CCS Mk 2 Mod 3)<sup id="cite_ref-Jane&#39;s81-82_21-0" class="reference"><a href="#cite_note-Jane&#39;s81-82-21">[17]</a></sup><sup id="cite_ref-Jane&#39;sFS_22-0" class="reference"><a href="#cite_note-Jane&#39;sFS-22">[18]</a></sup> wspierany przez cyfrowy system kontroli broni defensywnej <i>Defensive Weapon System / Command System</i> Mark 118 (DWS/CS Mk 118)<sup id="cite_ref-NIG_23-0" class="reference"><a href="#cite_note-NIG-23">[19]</a></sup>. </p> <div class="mw-heading mw-heading4"><h4 id="Układ_kontroli_ognia"><span id="Uk.C5.82ad_kontroli_ognia"></span>Układ kontroli ognia</h4><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Okr%C4%99ty_podwodne_typu_Ohio&amp;veaction=edit&amp;section=14" title="Edytuj sekcję: Układ kontroli ognia" class="mw-editsection-visualeditor"><span>edytuj</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Okr%C4%99ty_podwodne_typu_Ohio&amp;action=edit&amp;section=14" title="Edytuj kod źródłowy sekcji: Układ kontroli ognia"><span>edytuj kod</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>Dostawcą systemu kontroli ognia Mk 98 pocisków balistycznych <i>Trident II</i> D-5 jest <a href="/wiki/General_Dynamics" title="General Dynamics">General Dynamics Advanced Information Systems</a>. Mk 98 służy w pierwszym rzędzie do przygotowania systemu naprowadzania i nawigacji pocisków balistycznych do lotu oraz kontroli procedury startowej<sup id="cite_ref-Jane&#39;s81-82_21-1" class="reference"><a href="#cite_note-Jane&#39;s81-82-21">[17]</a></sup>. Układ oparty jest przede wszystkim na cyfrowym komputerze kontroli ognia, zaś w skład całości systemu Mk 98 wchodzą m.in. pomocnicze systemy testowe układów naprowadzania znajdujące się na lądzie i w bazach morskich okrętów <i>Trident</i> oraz elementy treningowe<sup id="cite_ref-Jane&#39;s81-82_21-2" class="reference"><a href="#cite_note-Jane&#39;s81-82-21">[17]</a></sup>. </p> <div class="mw-heading mw-heading4"><h4 id="System_zarządzania_walką"><span id="System_zarz.C4.85dzania_walk.C4.85"></span>System zarządzania walką</h4><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Okr%C4%99ty_podwodne_typu_Ohio&amp;veaction=edit&amp;section=15" title="Edytuj sekcję: System zarządzania walką" class="mw-editsection-visualeditor"><span>edytuj</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Okr%C4%99ty_podwodne_typu_Ohio&amp;action=edit&amp;section=15" title="Edytuj kod źródłowy sekcji: System zarządzania walką"><span>edytuj kod</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>Odrębnym układem jest dostarczany przez koncern <a href="/wiki/Raytheon" title="Raytheon">Raytheon</a> zintegrowany system kontroli broni CCS Mk 2, zapewniający okrętom typu <i>Ohio</i> (podobnie jak typu <i><a href="/wiki/Okr%C4%99ty_podwodne_typu_Los_Angeles" title="Okręty podwodne typu Los Angeles">Los Angeles</a></i>, na których również jest stosowany) wspólny system walki dla wszystkich bojowych podsystemów okrętu. CCS Mk 2 integruje dane pochodzące z sonarów oraz kontroluje procedury celowania i odpalania broni – torped, pocisków manewrujących, pułapek przeciwtorpedowych czy min. System konsoliduje funkcje sonarów, analizy ruchu celów, obrazowania sytuacji taktycznej, zarządzania bronią oraz nawigacji i komunikacji okrętu<sup id="cite_ref-Jane&#39;s81-82_21-3" class="reference"><a href="#cite_note-Jane&#39;s81-82-21">[17]</a></sup>. Raython wygrał konkurs i otrzymał kontrakt na opracowanie i implementację CCS Mk 2 w 1988 roku. System uzyskał zdolność operacyjną w roku 1995, po czym zastąpił stosowany do tej pory system CCS Mk 1, w tym m.in. zastępując komputer AN/UYK-7 modelem AN/UYK-43. Mark 2 wprowadził także nowoczesny system graficzny bazujący na komercyjnej technologii <a href="/wiki/Silicon_Graphics" title="Silicon Graphics">Silicon Graphics Inc.</a>, zapewniającej zaawansowany <a href="/wiki/Silnik_(informatyka)" title="Silnik (informatyka)">engine</a> i szybki <a href="/wiki/Procesor_graficzny" title="Procesor graficzny">procesor graficzny</a> wykonujący 8 milionów instrukcji na sekundę (Mips)<sup id="cite_ref-Jane&#39;s81-82_21-4" class="reference"><a href="#cite_note-Jane&#39;s81-82-21">[17]</a></sup>. Najnowszy <a href="/wiki/Upgrade" title="Upgrade">upgrade</a> (Block Ic) systemu wprowadził m.in. integrację z tzw. otwartą architekturą, a także możliwości obsługi <i>Advanced Tomahawk Weapon Control System</i> oraz <i>Joint Maritime Command Information System</i>, wprowadzając także system zobrazowania pełnokolorowego<sup id="cite_ref-Jane&#39;s81-82_21-5" class="reference"><a href="#cite_note-Jane&#39;s81-82-21">[17]</a></sup>. </p><p>CCS Mk 2 wspierany jest przez system zarządzania walką defensywną DWC/CS Mk 118, kontrolujący zarówno <a href="/wiki/Wyrzutnia_torpedowa" title="Wyrzutnia torpedowa">wyrzutnie torped</a> Mk 48 ADCAP, jak również wyrzutnie celów pozornych oraz wystrzeliwanych z wyrzutni torpedowych torped <a href="/wiki/Mobile_Submarine_Simulator" title="Mobile Submarine Simulator">MOSS</a> (<i>Mobile Submarine Simulator</i>) symulujących ruch okrętu podwodnego. Informacje systemu obrazowane są w okrętowym centrum zarządzania i kontroli na trzech monitorach SID (<i>Standard Information Display</i>) OJ-326(V)3/UYK<sup id="cite_ref-NIG_23-1" class="reference"><a href="#cite_note-NIG-23">[19]</a></sup>. Dwa monitory SID umieszczone są przy konsolach ACC (<i>Attack Control Console</i>) Mk 92 Mod 1, których operatorzy kontrolują użycie broni, dokonują wyboru stosowanych środków bojowych oraz obronnych. System obrazuje także sytuację taktyczną dla dowódcy okrętu (wraz ze wskazaniem bieżącej pozycji celu). Pochodzący z 1992 roku rosyjski opis systemu Mk 118 stwierdza, iż jest on w stanie śledzić 8 celów jednocześnie oraz naprowadzać dwie torpedy w jednym czasie. Opis ten wydaje się jednak mało wiarygodny, gdyż oznaczałoby to, że system ten ma mniejsze możliwości od starszego systemu Mk 117, a nawet Mk 113 stosowanego od 1962 roku na okrętach podwodnych typu <i><a href="/wiki/Okr%C4%99ty_podwodne_typu_Benjamin_Franklin" title="Okręty podwodne typu Benjamin Franklin">Benjamin Franklin</a></i><sup id="cite_ref-NIG_23-2" class="reference"><a href="#cite_note-NIG-23">[19]</a></sup>. ACC zintegrowane są z zewnętrznymi wyrzutniami pozoratorów oraz systemem kontroli i zobrazowania tych wyrzutni, a także z konsolą ognia (<i>Weapons Launch Console</i> – WLC) Mk 96 w sekcji torpedowej okrętu. Mk 118 eliminuje większość przełączników oraz układów analogowych, stanowiąc system całkowicie cyfrowy<sup id="cite_ref-NIG_23-3" class="reference"><a href="#cite_note-NIG-23">[19]</a></sup>. WLC Mk 96 dokonuje jednak <a href="/wiki/Przetwornik_cyfrowo-analogowy" title="Przetwornik cyfrowo-analogowy">konwersji sygnału cyfrowego na analogowy</a> i przekazuje go Mk 48 oraz MOSS. W przeciwieństwie do poprzednich typów okrętów strategicznych, każda z wyrzutni torpedowych <i>Ohio</i> połączona jest odrębnym obwodem z ACC Mk 92, co – paradoksalnie – w ostatecznym rezultacie zmniejszyło liczbę niezbędnych obwodów z ok. 200 do zaledwie 40<sup id="cite_ref-NIG_23-4" class="reference"><a href="#cite_note-NIG-23">[19]</a></sup>. Jest to efektem między innymi zmniejszenia możliwości wyboru rodzajów broni: w wypadku jednostek <i>Trident</i> jedynie Mk 48 oraz MOSS<sup id="cite_ref-NIG_23-5" class="reference"><a href="#cite_note-NIG-23">[19]</a></sup>. </p> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Wyrzutnie_rakietowe">Wyrzutnie rakietowe</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Okr%C4%99ty_podwodne_typu_Ohio&amp;veaction=edit&amp;section=16" title="Edytuj sekcję: Wyrzutnie rakietowe" class="mw-editsection-visualeditor"><span>edytuj</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Okr%C4%99ty_podwodne_typu_Ohio&amp;action=edit&amp;section=16" title="Edytuj kod źródłowy sekcji: Wyrzutnie rakietowe"><span>edytuj kod</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>W trakcie prac nad koncepcją okrętów <i>Trident</i> rozważano 117 alternatywnych projektów, w których liczba wyrzutni wahała się od 2 do 32 sztuk<sup id="cite_ref-Sub204-207_4-12" class="reference"><a href="#cite_note-Sub204-207-4">[3]</a></sup>. Względy efektywności kosztowej przemawiały za około dwudziestoma wyrzutniami – za podobną też liczbą wyrzutni na okręcie o wyporności 14 000 ton opowiadała się marynarka<sup id="cite_ref-Sub204-207_4-13" class="reference"><a href="#cite_note-Sub204-207-4">[3]</a></sup>. Tej samej jednak wielkości okręt mógł pomieścić 24 mniejsze wyrzutnie o wielkości niezbędnej dla pocisków EXPO, jednakże Biuro Sekretarza Obrony (<i>Office of the Secretary of Defense</i> – OSD) opracowało zaakceptowane następnie przez prezydenta memorandum, w którym wskazało na potrzebę 24 wyrzutni, jednakże o większych rozmiarach – odpowiednich dla wielkiego pocisku <i>Trident II</i> D-5<sup id="cite_ref-Sub204-207_4-14" class="reference"><a href="#cite_note-Sub204-207-4">[3]</a></sup>. Mimo że decyzja ta spowodowała pewne kontrowersje w Kongresie Stanów Zjednoczonych, który przygotowany był już na finansowanie nieco mniejszych jednostek, ta konfiguracja wyrzutni została ostatecznie zrealizowana. </p> <figure typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/Plik:USS_Ohio_(SSBN-726)_hatches.jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/3/37/USS_Ohio_%28SSBN-726%29_hatches.jpg/300px-USS_Ohio_%28SSBN-726%29_hatches.jpg" decoding="async" width="300" height="198" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/3/37/USS_Ohio_%28SSBN-726%29_hatches.jpg/450px-USS_Ohio_%28SSBN-726%29_hatches.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/3/37/USS_Ohio_%28SSBN-726%29_hatches.jpg/600px-USS_Ohio_%28SSBN-726%29_hatches.jpg 2x" data-file-width="2860" data-file-height="1890" /></a><figcaption>Otwarte wyrzutnie <i>Trident</i> D-5. Widoczna także lekka osłona pocisku w jednej z wyrzutni (druga z lewej)</figcaption></figure> <p>Odpalenie pocisku D-5 z wyrzutni okrętowej następuje metodą zimnego startu. Po otwarciu pokrywy pokładu pocisk znajduje się wewnątrz wyrzutni, osłonięty od warstwy wody ponad nim przez cienką osłonę, przebijaną podczas startu przez nasadę czołową pocisku. We wcześniejszych generacjach pocisków i okrętów, pocisk wypychany był z wyrzutni oraz spod wody przez sprężone powietrze lub gazy powstające w generatorze na paliwo stałe. Podobna zasada została zachowana dla startów <i>Trident II</i> z okrętu typu <i>Ohio</i>. Z uwagi jednak na połączenie w D-5 dużych rozmiarów pocisku oraz tępo zakończonego nosa, do systemu odpalania pocisku wprowadzono poważną zmianę. Dotychczasowe systemy zimnego startu stosowały mechanizm, w którym energia wypychająca pocisk z wody miała przy każdym strzale stałą wartość. Powodowało to, że prędkość z jaką nos pocisku wynurzał się z wody była większa niż prędkość wynurzania się jego dolnej części – w dopuszczalnych jednakże granicach tolerancji, niestanowiących nadmiernego obciążenia dla pocisku<sup id="cite_ref-PT-158-160_24-0" class="reference"><a href="#cite_note-PT-158-160-24">[20]</a></sup>. Rozmiary D-5 oraz kształt jego nasady czołowej powodowały jednak, iż dysonans prędkości obu końców pocisku był zbyt duży. W szczególności, w przypadku gdy wielkość energii u podstawy pocisku była wystarczająca dla jej wynurzenia z wody, wynurzanie szczytu pocisku następowało zbyt szybko<sup id="cite_ref-PT-158-160_24-1" class="reference"><a href="#cite_note-PT-158-160-24">[20]</a></sup>. Drugim problemem wiążącym się ze stałą wielkością stosowanej energii było zjawisko <a href="/wiki/Kawitacja" title="Kawitacja">kawitacji</a> wywoływanej u szczytu pocisku. Powstające w jej efekcie pęcherzyki powietrza, opadając w dół, wywierały zbyt duży nacisk na jego ściany<sup id="cite_ref-PT-158-160_24-2" class="reference"><a href="#cite_note-PT-158-160-24">[20]</a></sup>. Rozwiązaniem obu problemów okazało się zastosowanie systemu wtrysku o zmiennej, regulowanej wielkości energii. W tego rodzaju systemie wielkość energii oddziaływającej na pocisk uzależniona jest od głębokości odpalenia przez odpowiednie dozowanie ilości wody użytej do wytworzenia pary<sup id="cite_ref-PT-158-160_24-3" class="reference"><a href="#cite_note-PT-158-160-24">[20]</a></sup>. W ten sam sposób, przez regulację ilości energii użytej do parowania wody, regulacji ulega ilość energii oddziaływającej na pocisk w systemie z generatorem gazów na paliwo stałe<sup id="cite_ref-PT-158-160_24-4" class="reference"><a href="#cite_note-PT-158-160-24">[20]</a></sup>. Oznacza to także pewną zmienność temperatury pary/gazu oddziałującego na pocisk, jednakże zmiany te mieszczą się w granicach tolerancji pocisku. Zastosowanie systemu ze zmienną ilością energii wiązało się także z występującą po raz pierwszy koniecznością zastosowania zaawansowanego systemu komputerowego, sterującego ilością używanej wody do odpalenia pocisku<sup id="cite_ref-PT-158-160_24-5" class="reference"><a href="#cite_note-PT-158-160-24">[20]</a></sup>. </p> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Uzbrojenie">Uzbrojenie</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Okr%C4%99ty_podwodne_typu_Ohio&amp;veaction=edit&amp;section=17" title="Edytuj sekcję: Uzbrojenie" class="mw-editsection-visualeditor"><span>edytuj</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Okr%C4%99ty_podwodne_typu_Ohio&amp;action=edit&amp;section=17" title="Edytuj kod źródłowy sekcji: Uzbrojenie"><span>edytuj kod</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Uzbrojenie_jądrowe"><span id="Uzbrojenie_j.C4.85drowe"></span>Uzbrojenie jądrowe</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Okr%C4%99ty_podwodne_typu_Ohio&amp;veaction=edit&amp;section=18" title="Edytuj sekcję: Uzbrojenie jądrowe" class="mw-editsection-visualeditor"><span>edytuj</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Okr%C4%99ty_podwodne_typu_Ohio&amp;action=edit&amp;section=18" title="Edytuj kod źródłowy sekcji: Uzbrojenie jądrowe"><span>edytuj kod</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>Podstawową misją okrętów typu <i>Ohio</i> jest służba w ramach <a href="/w/index.php?title=Ameryka%C5%84ski_system_odstraszania_nuklearnego&amp;action=edit&amp;redlink=1" class="new" title="Amerykański system odstraszania nuklearnego (strona nie istnieje)">amerykańskiego systemu odstraszania nuklearnego</a>. Okręty podwodne przenoszące odpalane spod wody <a href="/wiki/Pocisk_balistyczny" title="Pocisk balistyczny">rakietowe pociski balistyczne</a> (<i><a href="/wiki/Pocisk_balistyczny_wystrzeliwany_z_okr%C4%99tu_podwodnego" title="Pocisk balistyczny wystrzeliwany z okrętu podwodnego">Submarine-launched Ballistic Missile</a></i> – SLBM) stanowią podstawowy element amerykańskiej strategicznej triady nuklearnej. Związane jest to z tradycyjnym w Stanach Zjednoczonych postrzeganiem systemu SLBM jako najmniej wrażliwego na pierwsze, choćby zaskakujące, uderzenie jądrowe przeciwnika – a przez to „lepszego” systemu strategicznego odstraszania<sup id="cite_ref-PT-160-163_25-0" class="reference"><a href="#cite_note-PT-160-163-25">[21]</a></sup>. Element ten – określany pierwotnie jako „system FBM” (<i>Fleet Ballistic Missile</i>) – rozwinął się w Stanach Zjednoczonych w latach pięćdziesiątych XX wieku, po żywiołowej dyskusji w kręgach związanych z marynarka wojenną – z jednej strony, oraz w toku rywalizacji z <a href="/wiki/United_States_Air_Force" title="United States Air Force">amerykańskimi siłami powietrznymi</a> – z drugiej. Rozwinięty dzięki poparciu <a href="/wiki/Chief_of_Naval_Operations" title="Chief of Naval Operations">Szefa Operacji Morskich US Navy</a> <a href="/wiki/Arleigh_Burke" title="Arleigh Burke">Arleigha Burkego</a> strategiczny program „<i><a href="/wiki/System_rakietowy_Polaris-Poseidon" title="System rakietowy Polaris-Poseidon">41 for Freedom</a></i>” doprowadził do powstania w ramach marynarki najpotężniejszego amerykańskiego systemu jądrowego<sup id="cite_ref-CWS41ff_26-0" class="reference"><a href="#cite_note-CWS41ff-26">[22]</a></sup>. Uzbrojone początkowo w pociski <a href="/wiki/UGM-27A_Polaris_A-1" title="UGM-27A Polaris A-1"><i>Polaris</i> A-1</a>, a następnie <a href="/wiki/UGM-27B_Polaris_A-2" title="UGM-27B Polaris A-2">A-2</a>, <a href="/wiki/UGM-27C_Polaris_A-3" title="UGM-27C Polaris A-3">A-3</a> i w końcu <a href="/wiki/UGM-73_Poseidon_C-3" title="UGM-73 Poseidon C-3"><i>Poseidon</i> C-3</a>, kolejne typy amerykańskich okrętów podwodnych stanowiły trzon nie tylko jądrowych sił odwetowych amerykańskiej marynarki, lecz także całych Stanów Zjednoczonych. Przekazana w 1960 roku po pierwszym udanym teście podwodnym <i>Polaris</i> A-1 z pokładu <a href="/wiki/USS_George_Washington_(SSBN-598)" title="USS George Washington (SSBN-598)">USS „George Washington”</a> historyczna depesza do prezydenta <a href="/wiki/Dwight_Eisenhower" title="Dwight Eisenhower">Dwighta Eisenhowera</a> o treści „<i>POLARIS – FROM OUT OF THE DEEP TO TARGET. PERFECT</i>”<sup id="cite_ref-CWS41ff_26-1" class="reference"><a href="#cite_note-CWS41ff-26">[22]</a></sup> (Polaris – z głębin do celu. Perfekcyjnie) otworzyła nowy rozdział w historii amerykańskiej marynarki wojennej. Zmieniająca się w aspekcie militarnym sytuacja strategiczna w ramach zimnej wojny, a zwłaszcza postęp technologiczny sowieckiego systemu jądrowego oraz antybalistycznego, doprowadziła do konstatacji konieczności opracowania zarówno nowej generacji okrętów podwodnych „ULMS/Trident”, jak też przeznaczonych dla nich nowych pocisków SLBM. Pierwszym systemem rakietowym gotowym do zastosowania w programie <i>ULMS/Trident</i> był system <a href="/wiki/UGM-93A_Trident_I_C-4" title="UGM-93A Trident I C-4"><i>Trident I</i> C-4</a>. </p> <div class="mw-heading mw-heading4"><h4 id="Trident_I_C-4"><i>Trident I</i> C-4</h4><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Okr%C4%99ty_podwodne_typu_Ohio&amp;veaction=edit&amp;section=19" title="Edytuj sekcję: Trident I C-4" class="mw-editsection-visualeditor"><span>edytuj</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Okr%C4%99ty_podwodne_typu_Ohio&amp;action=edit&amp;section=19" title="Edytuj kod źródłowy sekcji: Trident I C-4"><span>edytuj kod</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div><p> Kiedy przygotowano projekt okrętów ULMS i rozpoczynano budowę pierwszych jednostek, program konstrukcyjny przeznaczonych dla nich pocisków nie został jeszcze ukończony. Co gorsza, przewidywano, iż zajmie to jeszcze wiele lat. W tej sytuacji odpowiedzialne za ten program biuro <i>Strategic Systems Project Office</i> (SSPO) zaproponowało tymczasową alternatywę dla tego pocisku w postaci opartego na konstrukcji <i>Poseidona</i> C-3 pocisku zwanego EXPO (<i>Extended Range Poseidon</i>)<sup id="cite_ref-CWS180-193_1-23" class="reference"><a href="#cite_note-CWS180-193-1">[1]</a></sup> lub C3D<sup id="cite_ref-PtT125-140_27-0" class="reference"><a href="#cite_note-PtT125-140-27">[23]</a></sup>. </p><figure class="mw-halign-left" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/Plik:Trident-C-4.jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/5/51/Trident-C-4.jpg/200px-Trident-C-4.jpg" decoding="async" width="200" height="314" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/5/51/Trident-C-4.jpg/300px-Trident-C-4.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/5/51/Trident-C-4.jpg/400px-Trident-C-4.jpg 2x" data-file-width="807" data-file-height="1268" /></a><figcaption><a href="/wiki/UGM-93A_Trident_I_C-4" title="UGM-93A Trident I C-4"><i>Trident</i> I C-4</a></figcaption></figure><p> Dwa pierwsze stopnie trzystopniowego EXPO były w istocie stopniami <i>Poseidona</i>, jednakże nowy pocisk przy maksymalnym zasięgu 4000 mil morskich powinien dorównywać celnością pociskowi C-3 na dystansie 2000 mil morskich, zaś przy każdym skróceniu odległości ataku, celność C-4 miała być wyraźnie lepsza od precyzji <i>Poseidona</i><sup id="cite_ref-PtT125-140_27-1" class="reference"><a href="#cite_note-PtT125-140-27">[23]</a></sup>. W celu zwiększenia zasięgu nowego pocisku, po raz pierwszy w historii amerykańskiego morskiego programu balistycznego zdecydowano się zastosować napęd trzystopniowy<sup id="cite_ref-PtT125-140_27-2" class="reference"><a href="#cite_note-PtT125-140-27">[23]</a></sup>. Inną nowością było umieszczenie ostatniego stopnia napędowego wewnątrz mieszczącego głowice oraz układy nawigacji, naprowadzania i kontroli modułu <a href="/w/index.php?title=Post-boost_vehicle&amp;action=edit&amp;redlink=1" class="new" title="Post-boost vehicle (strona nie istnieje)">PBV</a>, zamiast pod nim<sup id="cite_ref-PtT125-140_27-3" class="reference"><a href="#cite_note-PtT125-140-27">[23]</a></sup>. </p><p>Wśród wielu rozważań towarzyszących programowi rozwoju tego pocisku znajdowała się także kwestia przenoszonych przez niego głowic. Rozważano w tym zakresie użycie lekkiej głowicy <a href="/w/index.php?title=W-68&amp;action=edit&amp;redlink=1" class="new" title="W-68 (strona nie istnieje)">W-68</a>/<a href="/w/index.php?title=G%C5%82owica_bojowa_Mark_3&amp;action=edit&amp;redlink=1" class="new" title="Głowica bojowa Mark 3 (strona nie istnieje)">Mk 3</a> o niewielkiej mocy 40–50 kt, ostatecznie jednak zdecydowano się na 8 głowic <a href="/wiki/W76" title="W76">W76</a>/<a href="/w/index.php?title=G%C5%82owica_bojowa_Mark_4&amp;action=edit&amp;redlink=1" class="new" title="Głowica bojowa Mark 4 (strona nie istnieje)">Mk 4</a> o mocy 100 kt<sup id="cite_ref-PtT125-140_27-4" class="reference"><a href="#cite_note-PtT125-140-27">[23]</a></sup>. Nowy system trzystopniowego napędu na paliwo stałe zastosowany w pocisku C-4 charakteryzował się znacznie większą wydajnością, co w połączeniu z lekkim <a href="/wiki/Kevlar" title="Kevlar">kevlarowym</a> kadłubem pocisku oraz wysuwaną po starcie teleskopową szpicą aerodynamicznie redukującą opory czołowe, dwukrotnie zwiększało zasięg przy zbliżonej do C-3 wadze pocisku. Wprowadzono również technologicznie nowy <i>post-boost vehicle</i> (PBV), dzięki czemu głowice pocisku mogły być rozmieszczane zarówno w większych odstępach czasowych jak i przestrzennych<sup id="cite_ref-PtT125-140_27-5" class="reference"><a href="#cite_note-PtT125-140-27">[23]</a></sup>, co zwiększało efektywność pocisku dzięki możliwości rażenia większego obszaru, a także zmniejszało podatność na zniszczenie wszystkich głowic przez radzieckie <a href="/wiki/Egzosfera" title="Egzosfera">egzosferyczne</a> <a href="/wiki/Rakietowy_pocisk_antybalistyczny" title="Rakietowy pocisk antybalistyczny">pociski antybalistyczne</a> z głowicami jądrowymi<sup id="cite_ref-PtT125-140_27-6" class="reference"><a href="#cite_note-PtT125-140-27">[23]</a></sup><sup id="cite_ref-28" class="reference"><a href="#cite_note-28">[e]</a></sup>. Układy nawigacji, naprowadzania oraz kontroli pocisku oraz okrętu zapewniały przy tym celność CEP rzędu 222–463 m<sup id="cite_ref-PtT125-140_27-7" class="reference"><a href="#cite_note-PtT125-140-27">[23]</a></sup>. </p><p>Zastosowanie w <i>Trident I</i> C-4 pierwszych dwóch członów napędowych pocisku <i>Poseidon</i> C-3 umożliwiło opracowanie C-4 w stosunkowo szybkim tempie oraz ich instalację w wyrzutniach dwunastu okrętów <i>Polaris/Poseidon</i><sup id="cite_ref-PtT125-140_27-8" class="reference"><a href="#cite_note-PtT125-140-27">[23]</a></sup>. Celem ich opracowania były jednak nowe okręty systemu rakietowego <i>ULMS/Trident</i>, toteż C-4 tymczasowo weszły do służby na pierwszych ośmiu okrętach <i>ULMS</i> – przemianowanych w międzyczasie na typ <i>Trident</i><sup id="cite_ref-CWS180-193_1-24" class="reference"><a href="#cite_note-CWS180-193-1">[1]</a></sup>. Począwszy od 9. wybudowanej jednostki, każdy okręt tego typu przenosił docelowy już pocisk <i>Trident</i> II D-5. Natomiast na początku pierwszej dekady XXI wieku rozpoczęto program wymiany <i>Trident I</i> na <i>Trident II</i> – na wszystkich przenoszących te pociski okrętach z wyjątkiem przeznaczonych do konwersji na SSGN. Program ten ukończono w październiku 2004 roku, kiedy C-4 usunięto z <a href="/wiki/USS_Alabama_(SSBN-731)" title="USS Alabama (SSBN-731)">USS „Alabama”</a>, przed poddaniem tego okrętu okresowemu remontowi, po przejściu którego „Alabama” otrzymała nowe pociski <i>Trident II</i> D-5<sup id="cite_ref-PtT125-140_27-9" class="reference"><a href="#cite_note-PtT125-140-27">[23]</a></sup>. </p> <div class="mw-heading mw-heading4"><h4 id="Trident_II_D-5"><i>Trident II</i> D-5</h4><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Okr%C4%99ty_podwodne_typu_Ohio&amp;veaction=edit&amp;section=20" title="Edytuj sekcję: Trident II D-5" class="mw-editsection-visualeditor"><span>edytuj</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Okr%C4%99ty_podwodne_typu_Ohio&amp;action=edit&amp;section=20" title="Edytuj kod źródłowy sekcji: Trident II D-5"><span>edytuj kod</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>W ostatecznej konfiguracji systemu rakietowego <i>Trident</i> zastosowano pociski <a href="/wiki/UGM-133_Trident_II_D-5" title="UGM-133 Trident II D-5">UGM-133 <i>Trident II</i> D-5</a> o zasięgu ok. 6000 mil morskich – daleko mniejszym niż oryginalne założenie 9000 Mm. Uznano jednak, iż 6 tysięcy mil morskich jest wystarczającym zasięgiem dla okrętu podwodnego znajdującego się w zanurzeniu przy wschodnim albo zachodnim wybrzeżu USA, aby zaatakować bezpośrednio Moskwę<sup id="cite_ref-Sub204-207_4-15" class="reference"><a href="#cite_note-Sub204-207-4">[3]</a></sup>. Po zdjęciu z pocisku niektórych głowic zasięg D-5 wzrastał do punktu, w którym okręt w drodze nawet na <a href="/wiki/Ocean_Indyjski" title="Ocean Indyjski">Ocean Indyjski</a> (np. koło <a href="/wiki/Przyl%C4%85dek_Dobrej_Nadziei" title="Przylądek Dobrej Nadziei">przylądka Dobrej Nadziei</a>) wciąż był w stanie dokonać ataku na stolicę ZSRR<sup id="cite_ref-Sub204-207_4-16" class="reference"><a href="#cite_note-Sub204-207-4">[3]</a></sup>. Po pomyślnym zakończeniu programu konstrukcji pocisku z kilkoma niepowodzeniami w trakcie 48 testów<sup id="cite_ref-JSWS_29-0" class="reference"><a href="#cite_note-JSWS-29">[24]</a></sup>, w marcu <a href="/wiki/1990" title="1990">1990</a> r. D-5 wszedł do służby operacyjnej na dziewiątym w kolejności wybudowanym okręcie <i>Trident</i> – <a href="/wiki/USS_Tennessee_(SSBN-734)" title="USS Tennessee (SSBN-734)">USS „Tennessee”</a>. </p> <div class="mw-heading mw-heading5"><h5 id="System_napędowy_2"><span id="System_nap.C4.99dowy_2"></span>System napędowy</h5><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Okr%C4%99ty_podwodne_typu_Ohio&amp;veaction=edit&amp;section=21" title="Edytuj sekcję: System napędowy" class="mw-editsection-visualeditor"><span>edytuj</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Okr%C4%99ty_podwodne_typu_Ohio&amp;action=edit&amp;section=21" title="Edytuj kod źródłowy sekcji: System napędowy"><span>edytuj kod</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <figure typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/Plik:Trident_II_missile_cropped.jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/2/2d/Trident_II_missile_cropped.jpg/200px-Trident_II_missile_cropped.jpg" decoding="async" width="200" height="241" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/2/2d/Trident_II_missile_cropped.jpg/300px-Trident_II_missile_cropped.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/2/2d/Trident_II_missile_cropped.jpg/400px-Trident_II_missile_cropped.jpg 2x" data-file-width="644" data-file-height="776" /></a><figcaption><a href="/wiki/UGM-133_Trident_II_D-5" title="UGM-133 Trident II D-5">UGM-133 Trident II D-5</a></figcaption></figure> <p>Układ napędowy D-5 stanowią trzy człony zawierające silniki <a href="/w/index.php?title=Hercules_Aerospace&amp;action=edit&amp;redlink=1" class="new" title="Hercules Aerospace (strona nie istnieje)">Hercules</a>/<a href="/wiki/Thiokol" title="Thiokol">Morton-Thiokol</a> w dwóch pierwszych stopniach oraz <a href="/wiki/United_Technologies_Corporation" title="United Technologies Corporation">United Technologies Corporation</a> – w trzecim. Jako paliwa do napędu pocisku użyto <a href="/wiki/Poli(tlenek_etylenu)" title="Poli(tlenek etylenu)">poli(glikolu etylenowego)</a> <a href="/wiki/Plastyfikacja_tworzyw_sztucznych" title="Plastyfikacja tworzyw sztucznych">plastyfikowanego</a> <a href="/wiki/Nitroestry" title="Nitroestry">nitroestrem</a> o nazwie PEG/NG75<sup id="cite_ref-FAS_30-0" class="reference"><a href="#cite_note-FAS-30">[25]</a></sup><sup id="cite_ref-31" class="reference"><a href="#cite_note-31">[f]</a></sup>, zaś w celu zapobieżenia utracie przez pocisk ciągu – scentralizowanego systemu zarządzania energią (GEMS), podobnego technologiczne do systemu zastosowanego w pocisku C-4. Na rozwiązaniu zastosowanym w C-4 oparto także konstrukcję dysz D-5 – w odróżnieniu jednakże od tych pierwszych, dysze D-5 w całości zbudowane są z kompozytów węglowych<sup id="cite_ref-PT-158-160_24-6" class="reference"><a href="#cite_note-PT-158-160-24">[20]</a></sup>. Pierwszy stopień napędowy, zapewniający ciąg około 202 600 <a href="/wiki/Funt_(masa)" title="Funt (masa)">funtów</a><sup id="cite_ref-32" class="reference"><a href="#cite_note-32">[26]</a></sup> (892,405 <a href="/wiki/Niuton" title="Niuton">kN</a>), ma 7,92 metra długości i 2,13 metra szerokości oraz masę 29 483,5&#160;kg. Drugi stopień ma 2,43 metra długości i 2,13 metra szerokości oraz masę 8618,25&#160;kg. Trzeci człon napędowy ma 3,04 metra długości i 0,76 metra średnicy oraz masę 1905&#160;kg. Każdy stopień napędowy wyposażono w ruchomą dyszę kierującą wektor ciągu, sterowaną za pomocą wytwarzanego w odpowiednim generatorze gazu<sup id="cite_ref-GSUSMS_33-0" class="reference"><a href="#cite_note-GSUSMS-33">[27]</a></sup>. Minimalna odległość lotu <i>Trident II</i> wynosi 2500&#160;km – maksymalna zaś 11 000&#160;km, natomiast z jedną głowicą najprawdopodobniej aż 14 000&#160;km<sup id="cite_ref-JSWS_29-1" class="reference"><a href="#cite_note-JSWS-29">[24]</a></sup>. </p> <div class="mw-heading mw-heading5"><h5 id="Głowice_bojowe"><span id="G.C5.82owice_bojowe"></span>Głowice bojowe</h5><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Okr%C4%99ty_podwodne_typu_Ohio&amp;veaction=edit&amp;section=22" title="Edytuj sekcję: Głowice bojowe" class="mw-editsection-visualeditor"><span>edytuj</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Okr%C4%99ty_podwodne_typu_Ohio&amp;action=edit&amp;section=22" title="Edytuj kod źródłowy sekcji: Głowice bojowe"><span>edytuj kod</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>Pocisk D-5 może przenosić do 14 głowic balistycznych MIRV<sup id="cite_ref-34" class="reference"><a href="#cite_note-34">[28]</a></sup>, jednakże w związku ze zgłoszeniem do zasad ustalania liczby głowic określonych traktatem <a href="/wiki/Strategic_Arms_Reduction_Treaty_(I)" title="Strategic Arms Reduction Treaty (I)">START I</a> jedynie 8 głowic<sup id="cite_ref-START1_deklaracja_35-0" class="reference"><a href="#cite_note-START1_deklaracja-35">[29]</a></sup>, liczba MIRV przenoszonych przez <i>Trident II</i> musiała ulec ograniczeniu. Skutkiem tego, do czasu wygaśnięcia tego traktatu 5 grudnia 2009 roku, D-5 przenosiły 8 głowic o mocy 100 albo 475 kt. Ogółem wyprodukowano ok. 400 głowic MIRV <a href="/wiki/W88" title="W88">W88</a>/Mk 5 dla <i>Trident II</i> o mocy 475 kt. Pozostałe pociski tego typu uzbrojono w głowice MIRV <a href="/wiki/W76" title="W76">W76</a>/Mk 4 o mocy eksplozji 100 kt. Nie jest jasne, ile okrętów wyposażono w pociski z głowicami W88, ile zaś w W76. Przy wyprodukowanej bowiem liczbie ok. 400 głowic W88, wyposażone w nie mogą zostać pociski dwóch okrętów, istnieją jednak spekulacje, iż wyposażono w nie aż cztery okręty. Oznaczałoby to, że te jednostki przenoszą zarówno pociski z głowicami W88, jak i W76, żaden jednak z pocisków D-5 nie przenosi zarówno jednych, jak i drugich głowic. Wszystkie dwadzieścia cztery pociski jednego okrętu, mieszczące w sumie do 192 głowic, w wersji <a href="/wiki/W88" title="W88">W88</a> o mocy 475 kt, posiadają łączną maksymalną moc eksplozji 91 megaton. Dla porównania, wszystkie amerykańskie bomby lotnicze zrzucone podczas <a href="/wiki/II_wojna_%C5%9Bwiatowa" title="II wojna światowa">II wojny światowej</a> na Europę i <a href="/wiki/Japonia" title="Japonia">Japonię</a> miały łączną moc 2 megaton<sup id="cite_ref-RegProg_8-1" class="reference"><a href="#cite_note-RegProg-8">[6]</a></sup>. </p><p>Od 1993 roku testowano <i>Trident II</i> z konwencjonalnymi głowicami wybuchowymi oraz <a href="/w/index.php?title=G%C5%82owica_penetracyjna&amp;action=edit&amp;redlink=1" class="new" title="Głowica penetracyjna (strona nie istnieje)">penetracyjnymi</a>. Penetrator planowany był do wyposażenia okrętów <i>Ohio</i> w celu niszczenia wzmocnionych instalacji podziemnych<sup id="cite_ref-JSWS_29-2" class="reference"><a href="#cite_note-JSWS-29">[24]</a></sup>. W 1998 roku marynarka Stanów Zjednoczonych oświadczyła, że głowica Mk 4 była testowana pod kątem zastosowania ulepszonych mechanizmów eksplozji w powietrzu z ładunkiem W76<sup id="cite_ref-JSWS_29-3" class="reference"><a href="#cite_note-JSWS-29">[24]</a></sup>. Co ważne, w latach 2002 i 2005 przeprowadzono z sukcesem testy, które zademonstrowały zdolność głowicy Mk 4 do zmiany kierunku, zasięgu oraz wysokości w <a href="/wiki/Pocisk_balistyczny#Lot_pocisku_balistycznego" title="Pocisk balistyczny">fazach środkowej i terminalnej</a> lotu<sup id="cite_ref-JSWS_29-4" class="reference"><a href="#cite_note-JSWS-29">[24]</a></sup>. </p> <div class="mw-heading mw-heading5"><h5 id="Nawigacja,_naprowadzanie_i_kontrola"><span id="Nawigacja.2C_naprowadzanie_i_kontrola"></span>Nawigacja, naprowadzanie i kontrola</h5><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Okr%C4%99ty_podwodne_typu_Ohio&amp;veaction=edit&amp;section=23" title="Edytuj sekcję: Nawigacja, naprowadzanie i kontrola" class="mw-editsection-visualeditor"><span>edytuj</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Okr%C4%99ty_podwodne_typu_Ohio&amp;action=edit&amp;section=23" title="Edytuj kod źródłowy sekcji: Nawigacja, naprowadzanie i kontrola"><span>edytuj kod</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>Opracowany w latach siedemdziesiątych i osiemdziesiątych <a href="/wiki/UGM-133_Trident_II_D-5" title="UGM-133 Trident II D-5">UGM-133A <i>Trident II</i> D-5</a> stanowi szczytowe jak do tej pory osiągnięcie Stanów Zjednoczonych w zakresie konstrukcji pocisków balistycznych przeznaczonych dla okrętów podwodnych<sup id="cite_ref-CWS180-193_1-25" class="reference"><a href="#cite_note-CWS180-193-1">[1]</a></sup>. Ocena ta znajduje uzasadnienie zwłaszcza w zakresie jego celności, gdyż bezwładnościowo-astronawigacyjna konfiguracja układów nawigacji, naprowadzania i kontroli pocisku oraz bezwładnościowo-grawitacyjna nawigacja okrętu, według danych z 1990 roku, zapewniały celność głowic D-5 z CEP 90–120 metrów<sup id="cite_ref-JSWS_29-5" class="reference"><a href="#cite_note-JSWS-29">[24]</a></sup>, a więc na poziomie najnowocześniejszego ówcześnie pocisku balistycznego ICBM <i>Peacekeeper</i>. System naprowadzania tego pocisku zdolny jest umieścić osiem głowic MIRV w okręgu o średnicy 170,7 metra, przy strzale na odległość 4000 mil morskich (7400&#160;km)<sup id="cite_ref-CWS180-193_1-26" class="reference"><a href="#cite_note-CWS180-193-1">[1]</a></sup>. Co więcej, w 2004 roku, w ramach programu E2 (<i>Enhanced Effectiveness</i>) postępowały prace nad ulepszeniem bezwładnościowo-astronawigacyjnych systemów naprowadzania i kontroli zmierzające do redukcji marginesu błędu celności (CEP) do około 10 metrów<sup id="cite_ref-JSWS_29-6" class="reference"><a href="#cite_note-JSWS-29">[24]</a></sup>. </p><p>Po zakończeniu zimnej wojny, pociski <i>Trident II</i> odbywają patrole w pokładach okrętów, jednakże nie są wycelowane w jakikolwiek punkt na Ziemi. Szczególną jednakże cechą D-5 w czasie wprowadzenia tego pocisku do służby była możliwość dowolnej zmiany współrzędnych celu, w każdej chwili w trakcie patrolu (<i>instant targeting</i>). Dotychczasowe amerykańskie pociski nie zapewniały takiej możliwości, a najnowocześniejszy z nich – <i>Trident</i> C-4 umożliwiał programowanie celu jedynie w zakresie kilku celów predefiniowanych przed wyjściem na patrol<sup id="cite_ref-D-5_36-0" class="reference"><a href="#cite_note-D-5-36">[30]</a></sup>. W konsekwencji, nie wycelowane normalnie pociski mogą zostać wycelowane w dowolnym momencie w bardzo krótkim czasie. </p> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Środki_obronne"><span id=".C5.9Arodki_obronne"></span>Środki obronne</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Okr%C4%99ty_podwodne_typu_Ohio&amp;veaction=edit&amp;section=24" title="Edytuj sekcję: Środki obronne" class="mw-editsection-visualeditor"><span>edytuj</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Okr%C4%99ty_podwodne_typu_Ohio&amp;action=edit&amp;section=24" title="Edytuj kod źródłowy sekcji: Środki obronne"><span>edytuj kod</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>Podstawowym wyposażeniem defensywnym jednostek typu <i>Ohio</i> pozostają opisane wcześniej systemy akustyczne. Systemy te – zwłaszcza pasywne systemy sonarowe – umożliwiają wczesne wykrywanie podwodnych i nawodnych jednostek morskich przeciwnika, mogących stanowić zagrożenie dla bezpieczeństwa okrętu i jego załogi. Systemy akustyczne uzupełniane są także systemami, których zadaniem jest zarówno aktywna obrona okrętu, przez bezpośrednie zwalczanie jednostek morskich przeciwnika za pomocą znajdujących się na pokładzie okrętu wielofunkcyjnych torped ciężkich Mk 48, jak też systemów obrony bezpośredniej. </p> <div class="mw-heading mw-heading4"><h4 id="Uzbrojenie_torpedowe">Uzbrojenie torpedowe</h4><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Okr%C4%99ty_podwodne_typu_Ohio&amp;veaction=edit&amp;section=25" title="Edytuj sekcję: Uzbrojenie torpedowe" class="mw-editsection-visualeditor"><span>edytuj</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Okr%C4%99ty_podwodne_typu_Ohio&amp;action=edit&amp;section=25" title="Edytuj kod źródłowy sekcji: Uzbrojenie torpedowe"><span>edytuj kod</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <figure typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/Plik:CSA_Mk_1_on_USS_Georgia.jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/e/e3/CSA_Mk_1_on_USS_Georgia.jpg/200px-CSA_Mk_1_on_USS_Georgia.jpg" decoding="async" width="200" height="272" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/e/e3/CSA_Mk_1_on_USS_Georgia.jpg/300px-CSA_Mk_1_on_USS_Georgia.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/e/e3/CSA_Mk_1_on_USS_Georgia.jpg/400px-CSA_Mk_1_on_USS_Georgia.jpg 2x" data-file-width="646" data-file-height="878" /></a><figcaption>Cztery wyrzutnie pozoratorów Mk 2 tuż za kioskiem <a href="/wiki/USS_Georgia_(SSGN-729)" title="USS Georgia (SSGN-729)">USS „Georgia”</a></figcaption></figure> <p>Jednostki <i>Trident</i> wyposażone zostały początkowo w torpedy ciężkie Mk 48, a następnie ich unowocześnioną wersję <a href="/wiki/Torpeda_Mark_48" title="Torpeda Mark 48">Mk 48 ADCAP</a>. Torpedy te sterowane są aktywno-pasywnym układem naprowadzania, opcjonalnie zaś mogą być sterowane przewodowo, a nawet z połączeniem obu sposobów. Zasięg Mk 48 uzależniony jest od prędkości ataku – 50&#160;km (27 mil morskich) przy prędkości 40 węzłów oraz 38&#160;km (21 Mm) przy prędkości 55 węzłów. Po wystrzeleniu torpedy, zainstalowane w jej kadłubie systemy komputerowe uruchamiają właściwe oprogramowanie wyszukiwania celu, zbierania informacji o nim oraz <a href="/wiki/Algorytm" title="Algorytm">algorytmy</a> zaawansowanych procedur ataku. Każdy z typów i wersji Mark 48 zdolny jest do wielokrotnego ponawiania ataków w razie chybienia celu. </p> <div class="mw-heading mw-heading4"><h4 id="Systemy_walki_elektronicznej">Systemy walki elektronicznej</h4><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Okr%C4%99ty_podwodne_typu_Ohio&amp;veaction=edit&amp;section=26" title="Edytuj sekcję: Systemy walki elektronicznej" class="mw-editsection-visualeditor"><span>edytuj</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Okr%C4%99ty_podwodne_typu_Ohio&amp;action=edit&amp;section=26" title="Edytuj kod źródłowy sekcji: Systemy walki elektronicznej"><span>edytuj kod</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>Systemy walki elektronicznej okrętów typu <i>Ohio</i> stanowią: system ostrzegawczy <a href="/w/index.php?title=AN/WLR-10&amp;action=edit&amp;redlink=1" class="new" title="AN/WLR-10 (strona nie istnieje)">AN/WLR-10</a> oraz działające w zakresie częstotliwości od 50&#160;MHz aż do pasma J odbiorniki <a href="/w/index.php?title=AN/WLR-8&amp;action=edit&amp;redlink=1" class="new" title="AN/WLR-8 (strona nie istnieje)">AN/WLR-8(V)</a>. W skład ostatniego z nich wchodzi siedem opartych na <a href="/w/index.php?title=Ferrogranat_itru&amp;action=edit&amp;redlink=1" class="new" title="Ferrogranat itru (strona nie istnieje)">ferrogranacie itru</a> odbiorników typu <a href="/w/index.php?title=YIG&amp;action=edit&amp;redlink=1" class="new" title="YIG (strona nie istnieje)">YIG</a> oraz <a href="/wiki/Wektor" title="Wektor">wektorowanych</a> odbiorników <a href="/wiki/Superheterodyna" title="Superheterodyna">superheterodynowych</a>. WLR-8(V) jest zmodyfikowaną wersją taktycznego systemu ESM (<i>Electronic Warfare Support Measure</i>) WLR-8 zapewniającego przechwycenie, obserwację oraz analizę parametrów sygnałów elektromagnetycznych w celu właściwego ostrzegania o zagrożeniu<sup id="cite_ref-WLR8_37-0" class="reference"><a href="#cite_note-WLR8-37">[31]</a></sup>. System ten wykrywa elektromagnetyczną emisję radarową naprowadzanych radarowo <a href="/wiki/Przeciwokr%C4%99towy_pocisk_manewruj%C4%85cy" title="Przeciwokrętowy pocisk manewrujący">pocisków przeciwokrętowych</a>. Zapewnia przy tym pomiar, analizę i ocenę kierunku z jakiego emitowane są fale, częstotliwości, typu modulacji, liczby impulsów w jednostce czasu, szerokości pasma impulsu oraz parametrów ich amplitudy<sup id="cite_ref-WLR8_37-1" class="reference"><a href="#cite_note-WLR8-37">[31]</a></sup>. W odmianie systemu WLR-8(V) – AN/WLR-8(V)2, zastosowano pakiet ekstremalnie wysokich częstotliwości, rozszerzający pasmo częstotliwości emisji wykrywanej przez układ, do <a href="/wiki/Fale_milimetrowe" title="Fale milimetrowe">fal milimetrowych</a> (EHF)<sup id="cite_ref-WLR8_37-2" class="reference"><a href="#cite_note-WLR8-37">[31]</a></sup>. Systemy te wspierane są przez radary <a href="/wiki/AN/BPS-15" title="AN/BPS-15">AN/BPS-15</a> albo <a href="/wiki/AN/BPS-16" title="AN/BPS-16">AN/BPS-16</a> o mocy odpowiednio 35 i 50 kW, których zadaniem jest obserwacja powierzchni w pasmach I/J. </p><p>W celu zapewnienia okrętom możliwości automatycznego akustycznego przechwytywania oraz przeciwdziałania atakowi torpedowemu, na okrętach zainstalowano także opracowany przez Northrop Grumman system <a href="/w/index.php?title=AN/WLY-1&amp;action=edit&amp;redlink=1" class="new" title="AN/WLY-1 (strona nie istnieje)">AN/WLY-1</a><sup id="cite_ref-NavTech_38-0" class="reference"><a href="#cite_note-NavTech-38">[32]</a></sup>. </p> <div class="mw-heading mw-heading4"><h4 id="System_obrony_bezpośredniej"><span id="System_obrony_bezpo.C5.9Bredniej"></span>System obrony bezpośredniej</h4><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Okr%C4%99ty_podwodne_typu_Ohio&amp;veaction=edit&amp;section=27" title="Edytuj sekcję: System obrony bezpośredniej" class="mw-editsection-visualeditor"><span>edytuj</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Okr%C4%99ty_podwodne_typu_Ohio&amp;action=edit&amp;section=27" title="Edytuj kod źródłowy sekcji: System obrony bezpośredniej"><span>edytuj kod</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>Podstawowym elementem systemu obrony bezpośredniej jest osiem wyrzutni Emerson Electronic CSA Mk 2, których zadaniem jest uwalnianie do wody przeciwtorpedowych celów-pułapek sterowanych przez system zarządzania i kontroli AN/WLY-1. Wyrzutnie mają 152&#160;mm średnicy<sup id="cite_ref-autonazwa1_39-0" class="reference"><a href="#cite_note-autonazwa1-39">[33]</a></sup>, zaś same pułapki są indywidualnie wybierane w sposób zautomatyzowany oraz wystrzeliwane przez WLY-1. System ten zarządza układem przeciwdziałania, przetwarza zbierane dane opracowując na ich podstawie proponowane sposoby przeciwdziałania dla konkretnej sytuacji taktycznej, zarządza danymi o celach oraz kieruje procedurami odpalenia pułapek<sup id="cite_ref-UWWS151_18-1" class="reference"><a href="#cite_note-UWWS151-18">[14]</a></sup>. </p> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Misja_okrętów_SSBN_Trident"><span id="Misja_okr.C4.99t.C3.B3w_SSBN_Trident"></span>Misja okrętów SSBN <i>Trident</i></h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Okr%C4%99ty_podwodne_typu_Ohio&amp;veaction=edit&amp;section=28" title="Edytuj sekcję: Misja okrętów SSBN Trident" class="mw-editsection-visualeditor"><span>edytuj</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Okr%C4%99ty_podwodne_typu_Ohio&amp;action=edit&amp;section=28" title="Edytuj kod źródłowy sekcji: Misja okrętów SSBN Trident"><span>edytuj kod</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>Amerykańskie okręty podwodne systemu <i>Trident</i> mają 170 metrów długości, każdy z nich może przenosić 24 pociski zdolne dostarczyć głowice termojądrowe na odległość tysięcy mil morskich. Każda z tych głowic może wywołać eksplozję termonuklearną o sile wielokrotnie przekraczającej moc wybuchu <a href="/wiki/Little_Boy" title="Little Boy">bomby atomowej zrzuconej</a> na <a href="/wiki/Hiroszima" title="Hiroszima">Hiroszimę</a>, w odległości nie większej niż 90–120 metrów od celu<sup id="cite_ref-PT1-8_40-0" class="reference"><a href="#cite_note-PT1-8-40">[34]</a></sup>. Taka zdolność destrukcji jest kulminacją dziesięcioleci rozwoju technologicznego i sześciu generacji pocisków: <i>Polaris</i> A-1, <i>Polaris</i> A-2, <i>Polaris</i> A-3, <i>Poseidon</i>, <i>Trident I</i> oraz <i>Trident II</i>. Podobnie, jak już dziesięciolecia temu okręty systemu <i>Polaris</i>, odbywające patrole na Atlantyku i Pacyfiku okręty podwodne systemu <i>Trident</i> spełniają tylko jedną misję – gotowości do odpalenia wszystkich bądź niektórych przenoszonych przez nie pocisków, w każdym czasie w którym będzie to wymagane<sup id="cite_ref-PT1-8_40-1" class="reference"><a href="#cite_note-PT1-8-40">[34]</a></sup>. Wypełnienie tej misji wymaga przede wszystkim niezawodnego działania najrozmaitszych technologii. </p> <figure class="mw-halign-left" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/Plik:Trident_II_missile_image.jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/9/99/Trident_II_missile_image.jpg/300px-Trident_II_missile_image.jpg" decoding="async" width="300" height="362" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/9/99/Trident_II_missile_image.jpg/450px-Trident_II_missile_image.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/9/99/Trident_II_missile_image.jpg/600px-Trident_II_missile_image.jpg 2x" data-file-width="2486" data-file-height="3000" /></a><figcaption>Start <i>Trident II</i> D-5</figcaption></figure> <p>Schemat patroli amerykańskich okrętów SSBN został ustanowiony przez system <i>Polaris</i>. Patrole okrętów tego systemu z powodu krótkiego zasięgu pocisków ograniczone były początkowo do <a href="/wiki/Morze_Norweskie" title="Morze Norweskie">Morza Norweskiego</a>. Standardową praktyką były tworzone przez trzy okręty jednocześnie „łańcuchy”<sup id="cite_ref-PT1-8_40-2" class="reference"><a href="#cite_note-PT1-8-40">[34]</a></sup>. Każdemu łańcuchowi przydzielone były dwa zestawy celów, które były „przenoszone” z jednego okrętu na drugi, w połowie jego patrolu. Trzeci okręt pełnił w tym czasie rolę jednostki wsparcia (w tym zaopatrzenia) oraz przejmował pierwszy zestaw celów, w chwili gdy pierwsza jednostka łańcucha wracała z patrolu<sup id="cite_ref-PT1-8_40-3" class="reference"><a href="#cite_note-PT1-8-40">[34]</a></sup>. W ten sposób, trzy okręty zapewniały ciągłe pokrycie dwóch zestawów celów<sup id="cite_ref-PT1-8_40-4" class="reference"><a href="#cite_note-PT1-8-40">[34]</a></sup>. Wszystkie następne amerykańskie systemy FBM – wliczając w to systemy z pociskami o większym zasięgu operujące na Atlantyku i Pacyfiku – działają w oparciu o tę samą procedurę operacyjną<sup id="cite_ref-PT1-8_40-5" class="reference"><a href="#cite_note-PT1-8-40">[34]</a></sup>. System łańcuchów wymaga wysokiego poziomu standaryzacji, gdyż wszystkie okręty łańcucha muszą być wyposażone w taką samą liczbę głowic tego samego typu, a w odpowiednich przypadkach także <a href="/wiki/Penetration_aids" title="Penetration aids">penetration aids</a><sup id="cite_ref-PT1-8_40-6" class="reference"><a href="#cite_note-PT1-8-40">[34]</a></sup>. </p><p>W trakcie patrolu, system nawigacyjny okrętów musi dokonywać stałych aktualizacji pozycji oraz przekazywać te dane systemowi kontroli ognia. Także systemy komunikacyjne okrętu pracują w trybie ciągłym, w oczekiwaniu na informacje ze strony dowództwa, zwłaszcza zaś sygnały bojowe, w tym przede wszystkim EAM. <i>Emergency Action Message</i> z rozkazem odpalenia jednego lub większej liczby pocisków, musi pochodzić od najważniejszych w państwie osób, co w pierwszej kolejności oznacza prezydenta oraz sekretarza obrony. Amerykańska polityka w zakresie podjęcia działań nuklearnych nie uznaje zasady, iż brak komunikacji z dowództwem oznacza jego zniszczenie w ataku nuklearnym i nie daje dowódcy okrętu podstawy do odpalenia jego pocisków. W celu ich odpalenia, dowództwo okrętu musi otrzymać wyraźny rozkaz takiego działania<sup id="cite_ref-41" class="reference"><a href="#cite_note-41">[35]</a></sup>. W przeciwieństwie do większości broni nuklearnej w arsenale amerykańskim, głowice jądrowe przenoszone przez amerykańskie okręty podwodne nie zostały wyposażone w permisywny bezpiecznik użycia (<i>Permissive Action Link</i> – PAL), wymagający w celu użycia broni podania specjalnego kodu aktywacji<sup id="cite_ref-PT1-8_40-7" class="reference"><a href="#cite_note-PT1-8-40">[34]</a></sup><sup id="cite_ref-42" class="reference"><a href="#cite_note-42">[g]</a></sup>. Zamiast PAL, broń atomową na amerykańskich okrętach podwodnych zabezpiecza konieczność zachowania przez kilka osób jednocześnie ścisłej procedury – niemożliwej do przeprowadzenia przez jakąkolwiek pojedynczą osobę<sup id="cite_ref-PT1-8_40-8" class="reference"><a href="#cite_note-PT1-8-40">[34]</a></sup>. W przeciwieństwie do należących do sił powietrznych pocisków ICBM, znajdujące się w posiadaniu US Navy pociski SLBM nie utrzymują swoich systemów naprowadzania w stanie permanentnej aktywności<sup id="cite_ref-PT1-8_40-9" class="reference"><a href="#cite_note-PT1-8-40">[34]</a></sup>. Zamiast tego muszą być stale utrzymywane w odpowiedniej temperaturze, w gotowości do natychmiastowego wzbudzenia. Przeprowadzona na pokładzie okrętu wieloosobowa procedura, uruchamia zarówno proces przygotowania pocisków do startu, jak też – za pośrednictwem systemu kontroli ognia – ich systemów naprowadzania. System kontroli ognia wskazuje systemom nawigacyjnym pocisku kierunek góry w pionie, a następnie zaopatruje je w dane dotyczące celów<sup id="cite_ref-PT1-8_40-10" class="reference"><a href="#cite_note-PT1-8-40">[34]</a></sup>. Większość z tych danych oparta jest na obliczeniach dokonanych uprzednio na lądzie przez <a href="/w/index.php?title=Naval_Surface_Weapon_Center&amp;action=edit&amp;redlink=1" class="new" title="Naval Surface Weapon Center (strona nie istnieje)">Centrum Broni Nawodnej Marynarki</a> – (NSWCDD) w <a href="/wiki/Dahlgren_(Wirginia)" title="Dahlgren (Wirginia)">Dahlgren</a> w stanie <a href="/wiki/Wirginia" title="Wirginia">Wirginia</a> oraz na przeprowadzonym na szeroką skalę mapowaniu <a href="/wiki/Pole_grawitacyjne" title="Pole grawitacyjne">pól grawitacyjnych</a> Ziemi i układów gwiazd<sup id="cite_ref-PT1-8_40-11" class="reference"><a href="#cite_note-PT1-8-40">[34]</a></sup>. Po przekazaniu wszystkich informacji systemowi nawigacyjnemu pocisku, system kontroli ognia dokonuje ich ciągłych aktualizacji<sup id="cite_ref-PT1-8_40-12" class="reference"><a href="#cite_note-PT1-8-40">[34]</a></sup>. Tuż przed startem pocisku, wszystkie jego systemy przełączane są na zasilanie wewnętrzne, do systemu nawigacyjnego i naprowadzania przekazywane są ostatnie instrukcje, głowice bojowe otrzymują dane dotyczące żądanego momentu eksplozji, a sam system nawigacyjny rozpoczyna pracę w trybie bezwładnościowym<sup id="cite_ref-PT1-8_40-13" class="reference"><a href="#cite_note-PT1-8-40">[34]</a></sup>. </p><p>Po wprowadzeniu do systemu komendy startu, <i>Trident II</i> wypychany jest z wyrzutni – zwykle niemal nieruchomego okrętu, znajdującego się na głębokości do 100 stóp<sup id="cite_ref-PT1-8_40-14" class="reference"><a href="#cite_note-PT1-8-40">[34]</a></sup> (ok. 30 m) – za pomocą ciśnienia rozszerzającego się w komorze startowej gazu. Pocisk wypychany jest z siłą pozwalającą na przebicie cienkiej osłony otwartej wyrzutni i wydostanie się ponad lustro wody, po czym po osiągnięciu przez pocisk odpowiedniej wysokości ponad wodą, następuje wysunięcie cienkiej teleskopowej szpicy (<i>aerospike</i>) oraz odpalenie silnika napędowego pierwszego stopnia. Procedura ta nosi nazwę <a href="/w/index.php?title=Zimny_start&amp;action=edit&amp;redlink=1" class="new" title="Zimny start (strona nie istnieje)">zimnego startu</a> (<i>cold launch</i>), w odróżnieniu od startu „gorącego”, w którym zapłon silnika pierwszego stopnia następuje już wewnątrz wyrzutni. Paliwo stałe każdego z dwóch pierwszych stopni napędowych ulega wypaleniu w ciągu 60 sekund od zapłonu, czas wypalenia trzeciego zaś stopnia napędowego wynosi 40 sekund<sup id="cite_ref-WNW_43-0" class="reference"><a href="#cite_note-WNW-43">[36]</a></sup>. W ciągu około dwóch minut od startu, po zapłonie silnika trzeciego stopnia, pocisk rozpędzony jest już do prędkości 6096 metrów na sekundę. Po osiągnięciu <a href="/wiki/Pr%C4%99dko%C5%9B%C4%87_przy_wypaleniu" title="Prędkość przy wypaleniu">prędkości wypalenia</a> (<i>burnout velocity</i>) 29 050&#160;km/h, od trzeciego stopnia napędowego oddziela się przenoszący głowice <a href="/w/index.php?title=Post-boost_vehicle&amp;action=edit&amp;redlink=1" class="new" title="Post-boost vehicle (strona nie istnieje)">post-boost vehicle</a> noszący w D-5 nazwę „Post Boost Control System” (PBCS), który manewrując precyzyjnie umieszcza głowice MIRV na trajektoriach prowadzących do przydzielonych im celów, które następnie detonują swoje ładunki nuklearne na ustalonej przed startem pocisku wysokości, albo po uderzeniu w cel. </p> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Trident_a_radziecki_morski_program_balistyczny"><i>Trident</i> a radziecki morski program balistyczny</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Okr%C4%99ty_podwodne_typu_Ohio&amp;veaction=edit&amp;section=29" title="Edytuj sekcję: Trident a radziecki morski program balistyczny" class="mw-editsection-visualeditor"><span>edytuj</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Okr%C4%99ty_podwodne_typu_Ohio&amp;action=edit&amp;section=29" title="Edytuj kod źródłowy sekcji: Trident a radziecki morski program balistyczny"><span>edytuj kod</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div><p> Amerykański program budowy okrętów <i>Trident</i> przyspieszył budowę okrętów trzeciej generacji w ZSRR. W trakcie spotkania <a href="/wiki/Leonid_Bre%C5%BCniew" title="Leonid Breżniew">Leonida Breżniewa</a> z prezydentem <a href="/wiki/Gerald_Ford" title="Gerald Ford">Geraldem Fordem</a> w listopadzie 1974 r. we <a href="/wiki/W%C5%82adywostok" title="Władywostok">Władywostoku</a>, obaj przywódcy uzgodnili formułę traktatu <a href="/wiki/Strategic_Arms_Limitation_Treaty_(II)" title="Strategic Arms Limitation Treaty (II)">SALT II</a>, nakładającego dalej idące ograniczenia strategicznych broni ofensywnych<sup id="cite_ref-CWS194-199_44-0" class="reference"><a href="#cite_note-CWS194-199-44">[37]</a></sup>. <a href="/wiki/Przyw%C3%B3dcy_Zwi%C4%85zku_Socjalistycznych_Republik_Radzieckich" title="Przywódcy Związku Socjalistycznych Republik Radzieckich">Sekretarz generalny KC</a> <a href="/wiki/Komunistyczna_Partia_Zwi%C4%85zku_Radzieckiego" title="Komunistyczna Partia Związku Radzieckiego">KPZR</a> zadeklarował jednak, iż jeśli Stany Zjednoczone rozmieszczą system <i>Trident</i>, Związek Radziecki będzie zmuszony rozwinąć program nowego strategicznego okrętu. </p><figure typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/Plik:Typhoon_iced.jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/e/ef/Typhoon_iced.jpg/250px-Typhoon_iced.jpg" decoding="async" width="250" height="186" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/e/ef/Typhoon_iced.jpg/375px-Typhoon_iced.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/e/ef/Typhoon_iced.jpg/500px-Typhoon_iced.jpg 2x" data-file-width="600" data-file-height="446" /></a><figcaption>Okręt projektu <i><a href="/wiki/Okr%C4%99ty_podwodne_projektu_941" title="Okręty podwodne projektu 941">941</a></i></figcaption></figure> <p>W rzeczywistości program nowego okrętu balistycznego projektu <i>941</i> rozpoczęto już dwa lata wcześniej – w <a href="/wiki/1972" title="1972">1972</a> r. w biurze konstrukcyjnym <a href="/wiki/Biuro_Konstrukcyjne_Rubin" title="Biuro Konstrukcyjne Rubin">Rubin</a>, pod kierunkiem <a href="/wiki/Siergiej_Kowalow_(konstruktor)" title="Siergiej Kowalow (konstruktor)">Siergieja Kowalowa</a>. W wyniku tego programu powstały okręty projektu <i><a href="/wiki/Okr%C4%99ty_podwodne_projektu_941" title="Okręty podwodne projektu 941">941</a> Akuła</i><sup id="cite_ref-45" class="reference"><a href="#cite_note-45">[h]</a></sup> (<a href="/wiki/Nazwy_kodowe_NATO" title="Nazwy kodowe NATO">kod NATO</a>: <i>Typhoon</i>) – największe okręty podwodne spośród kiedykolwiek zbudowanych. W nomenklaturze radzieckiej okręty typu <i>Akuła</i> zwane były <i>ciężkimi, strategicznymi krążownikami podwodnymi</i>. Kowalow i pracownicy jego zespołu przeanalizowali liczne koncepcje projektu, w tym gigantycznego okrętu o długości 235 m – ta koncepcja została zarzucona z powodu braku w Związku Radzieckim <a href="/wiki/Suchy_dok" title="Suchy dok">suchych doków</a> i innych obiektów o wymaganej dla tak dużych jednostek długości. Ostatecznie biuro Rubin opracowało unikalny i niezwykle innowacyjny projekt, według 441. koncepcji przeanalizowanej przez biuro<sup id="cite_ref-CWS194-199_44-1" class="reference"><a href="#cite_note-CWS194-199-44">[37]</a></sup>. W rzeczywistości okręty typu <i>Akuła</i> mają długość porównywalną z jednostkami typu <i>Ohio</i> – 172 m przy 170 m długości tych ostatnich. O ile jednak amerykańskie okręty mają – określaną jako <i>beam</i><sup id="cite_ref-46" class="reference"><a href="#cite_note-46">[i]</a></sup> – szerokość 11,7 m, szerokość okrętów radzieckich wynosi 23,2 m, a wyporność podwodna 48 000 ton – trzykrotnie większa od wyporności okrętów typu <i>Ohio</i>. Okręty projektu <i>941</i> miały rezerwę <a href="/wiki/Prawo_Archimedesa" title="Prawo Archimedesa">wyporu hydrostatycznego</a> wynosząca około 48%, podczas gdy okręty <i>Ohio</i> – jedynie około 15%<sup id="cite_ref-CWS194-199_44-2" class="reference"><a href="#cite_note-CWS194-199-44">[37]</a></sup>. Rezerwa ta pomaga w zmniejszeniu zanurzenia jednostki, a także znacznie ułatwia przebicie się okrętu przez lód, a zwłaszcza <a href="/wiki/Pak_lodowy" title="Pak lodowy">pak lodowy</a> w celu wystrzelenia pocisków (<a href="/wiki/25_sierpnia" title="25 sierpnia">25 sierpnia</a> <a href="/wiki/1995" title="1995">1995</a> roku jeden z okrętów proj. <i>941</i> wynurzył się na <a href="/wiki/Biegun_p%C3%B3%C5%82nocny" title="Biegun północny">biegunie północnym</a>, przebijając przed wystrzeleniem pocisku <a href="/wiki/R-39" title="R-39">R-39</a> około 2,5-metrową warstwę lodu<sup id="cite_ref-CWS194-199_44-3" class="reference"><a href="#cite_note-CWS194-199-44">[37]</a></sup>). Należy jednak wziąć pod uwagę fakt, iż w odróżnieniu od floty radzieckiej, marynarka amerykańska nie wykorzystuje z reguły paku lodowego wód arktycznych do ukrycia okrętów balistycznych. </p> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Wpływ_traktatów_rozbrojeniowych_na_system_Trident"><span id="Wp.C5.82yw_traktat.C3.B3w_rozbrojeniowych_na_system_Trident"></span>Wpływ traktatów rozbrojeniowych na system <i>Trident</i></h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Okr%C4%99ty_podwodne_typu_Ohio&amp;veaction=edit&amp;section=30" title="Edytuj sekcję: Wpływ traktatów rozbrojeniowych na system Trident" class="mw-editsection-visualeditor"><span>edytuj</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Okr%C4%99ty_podwodne_typu_Ohio&amp;action=edit&amp;section=30" title="Edytuj kod źródłowy sekcji: Wpływ traktatów rozbrojeniowych na system Trident"><span>edytuj kod</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div><p> Istotny wpływ na zdolność bojową amerykańskich morskich systemów balistycznych, w tym <i>Trident</i>, miały kolejne traktaty pomiędzy USA a ZSRR. Podpisany w 1979 roku traktat <a href="/wiki/Strategic_Arms_Limitation_Treaty_(II)" title="Strategic Arms Limitation Treaty (II)">SALT II</a> ograniczył do maksymalnie 14 liczbę głowic przenoszonych przez pociski SLBM<sup id="cite_ref-Podwig_47-0" class="reference"><a href="#cite_note-Podwig-47">[38]</a></sup><sup id="cite_ref-48" class="reference"><a href="#cite_note-48">[39]</a></sup>. Jakkolwiek w związku z radziecką interwencją w Afganistanie prezydent <a href="/wiki/Jimmy_Carter" title="Jimmy Carter">Carter</a> wycofał traktat z Senatu Stanów Zjednoczonych i zawiesił ratyfikację SALT II, a co za tym idzie – traktat nigdy nie wszedł formalnie w życie, Stany Zjednoczone aż do 1986 roku przestrzegały jego postanowień<sup id="cite_ref-Podwig_47-1" class="reference"><a href="#cite_note-Podwig-47">[38]</a></sup><sup id="cite_ref-49" class="reference"><a href="#cite_note-49">[j]</a></sup>. Podpisany 31 lipca 1991 roku traktat <a href="/wiki/Strategic_Arms_Reduction_Treaty_(I)" title="Strategic Arms Reduction Treaty (I)">START I</a> (którego okres obowiązywania dobiegł końca 5 grudnia 2009 roku) ograniczył zarówno liczbę głowic każdej ze stron do 6000, w tym liczbę głowic przenoszonych przez pociski balistyczne do 4900 oraz łączny udźwig (<a href="/wiki/Throw-weight" title="Throw-weight">throw-weight</a>) pocisków ICBM i SLBM do 3600 ton<sup id="cite_ref-Podwig_47-2" class="reference"><a href="#cite_note-Podwig-47">[38]</a></sup>. Ograniczenia te musiały znaleźć odbicie także w rozmiarach amerykańskiego systemu FBM. Bezpośrednim początkowym skutkiem tego traktatu było ograniczenie liczby zaplanowanych do budowy okrętów typu <i>Ohio</i> z 24 do 18 jednostek<sup id="cite_ref-USAWC_50-0" class="reference"><a href="#cite_note-USAWC-50">[40]</a></sup> oraz wspomniane wyżej ograniczenie liczby głowic w pociskach <i>Trident</i> do ośmiu. </p><figure class="mw-halign-left" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/Plik:Bill_Clinton.jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/d/d3/Bill_Clinton.jpg/130px-Bill_Clinton.jpg" decoding="async" width="130" height="170" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/d/d3/Bill_Clinton.jpg/195px-Bill_Clinton.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/d/d3/Bill_Clinton.jpg/260px-Bill_Clinton.jpg 2x" data-file-width="2299" data-file-height="3000" /></a><figcaption>Prezydent <a href="/wiki/Bill_Clinton" title="Bill Clinton">Bill Clinton</a></figcaption></figure><p> Kolejnym skutkiem START I była zawarta w opracowanym w 1994 roku przez administrację prezydenta <a href="/wiki/Bill_Clinton" title="Bill Clinton">Clintona</a> <i>Nuclear Posture Review</i> (NPR), określającym w formie rekomendacji koncepcję ograniczeń w amerykańskich siłach jądrowych pod kątem traktatu <a href="/wiki/Strategic_Arms_Reduction_Treaty_(II)" title="Strategic Arms Reduction Treaty (II)">START II</a>. Ograniczenia te obejmować miały m.in. zmniejszenie strategicznej floty FBM do 14 okrętów <i>Trident</i>, uzbrojonych wyłącznie w pociski D-5 oraz dalsze zmniejszenie liczby głowic w jednym pocisku do czterech<sup id="cite_ref-Jane&#39;s81-82_21-6" class="reference"><a href="#cite_note-Jane&#39;s81-82-21">[17]</a></sup>. Zgodnie z tą rekomendacją, piąta do ósmej jednostki typu <i>Ohio</i> (SSBN-730 do 733) miały zostać przezbrojone z pocisków <i>Trident I</i> C-4 na pociski <i>Trident II</i> D-5. Rekonfiguracja amerykańskiego systemu FBM z 18 okrętów <i>Trident</i> przenoszących C-4 i C-5, na 14 jednostek przenoszących wyłącznie pociski D-5 oparta była na oczekiwaniu wejścia w życie traktatu START II, który – jak się później okazało – nigdy ostatecznie nie nabrał mocy prawnej<sup id="cite_ref-CRS_SSGN_51-0" class="reference"><a href="#cite_note-CRS_SSGN-51">[41]</a></sup>. Ustawa budżetowa na rok 1998 wprost zakazała jednak redukcji amerykańskich sił nuklearnych poniżej poziomu określonego traktatem START I, dopóki traktat START II nie wejdzie w życie. Zakaz ten został przedłużony na następny rok kolejną ustawą budżetową, a ustawa budżetowa na rok 2000 uczyniła ten zakaz permanentnym<sup id="cite_ref-CRS_SSGN_51-1" class="reference"><a href="#cite_note-CRS_SSGN-51">[41]</a></sup>. Następne akty Kongresu Stanów Zjednoczonych umożliwiły jednakże zmniejszenie amerykańskich sił strategicznych nawet poniżej poziomu określonego przez START I, o ile prezydent zagwarantuje Kongresowi, że redukcje nie podkopią efektywności strategicznych sił nuklearnych USA<sup id="cite_ref-CRS_SSGN_51-2" class="reference"><a href="#cite_note-CRS_SSGN-51">[41]</a></sup>. Zarówno Kongres Stanów Zjednoczonych, jak i wiele osób spoza środowisk politycznych, popierało prezydencką rekomendację konwersji czterech pierwszych jednostek z SSBN na przenoszące pociski manewrujące okręty SSGN, widząc w tym dobry sposób na przedłużenie ich służby o kolejne 20 lat, a także wzmocnienia floty okrętów <a href="/wiki/Submersible_Ship_Nuclear" title="Submersible Ship Nuclear">SSN</a>, która od czasu zakończenia <a href="/wiki/Zimna_wojna" title="Zimna wojna">zimnej wojny</a> uległa znacznej redukcji<sup id="cite_ref-CRS_SSGN_51-3" class="reference"><a href="#cite_note-CRS_SSGN-51">[41]</a></sup>. Opracowana w 2002 roku NPR administracji prezydenta <a href="/wiki/George_W._Bush" title="George W. Bush">George’a Busha</a> podtrzymała ideę zmniejszenia systemu FBM amerykańskich sił strategicznych do czternastu jednostek<sup id="cite_ref-CRS_SSGN_51-4" class="reference"><a href="#cite_note-CRS_SSGN-51">[41]</a></sup>. Jakkolwiek idea konwersji jednostek do SSGN spotkała się z szerokim poparciem, wiele uznanych osobistości – w tym szanowany na świecie autor fachowych opracowań na temat okrętów podwodnych i analityk <a href="/wiki/Norman_Polmar" title="Norman Polmar">Norman Polmar</a> – wyrażało sceptycyzm wobec tej koncepcji<sup id="cite_ref-CRS_SSGN_51-5" class="reference"><a href="#cite_note-CRS_SSGN-51">[41]</a></sup>. Podnoszono na przykład, iż połączenie w jednym okręcie zarówno typowych zadań SSGN (przenoszenie niestrategicznych pocisków rakietowych) z zadaniami wsparcia misji sił specjalnych, utrudni wykonywanie tych pierwszych<sup id="cite_ref-52" class="reference"><a href="#cite_note-52">[42]</a></sup><sup id="cite_ref-53" class="reference"><a href="#cite_note-53">[43]</a></sup>. </p><div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Konwersja_okrętów"><span id="Konwersja_okr.C4.99t.C3.B3w"></span>Konwersja okrętów</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Okr%C4%99ty_podwodne_typu_Ohio&amp;veaction=edit&amp;section=31" title="Edytuj sekcję: Konwersja okrętów" class="mw-editsection-visualeditor"><span>edytuj</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Okr%C4%99ty_podwodne_typu_Ohio&amp;action=edit&amp;section=31" title="Edytuj kod źródłowy sekcji: Konwersja okrętów"><span>edytuj kod</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>Zgodnie z przyjętym przez administrację Clintona stanowiskiem z 1994 roku oraz w związku z prezydenckim zaleceniem zmiany struktury amerykańskich strategicznych sił jądrowych, a także w związku z postanowieniami traktatu <a href="/wiki/Strategic_Arms_Reduction_Treaty_(II)" title="Strategic Arms Reduction Treaty (II)">START II</a> (który ostatecznie nigdy formalnie nie wszedł w życie), liczba okrętów przenoszących 24 pociski balistyczne została ograniczona do 14. Okręty, z których zdjęto wyposażenie balistyczne, przekształcone zostały na potrzeby misji specjalnych oraz do przenoszenia taktycznych pocisków woda-ziemia (TLAM) oraz przeciwokrętowych (TASM). </p> <figure class="mw-halign-left" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/Plik:OHIOSSGNCONVERSION.JPG" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/6/66/OHIOSSGNCONVERSION.JPG/300px-OHIOSSGNCONVERSION.JPG" decoding="async" width="300" height="195" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/6/66/OHIOSSGNCONVERSION.JPG/450px-OHIOSSGNCONVERSION.JPG 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/6/66/OHIOSSGNCONVERSION.JPG/600px-OHIOSSGNCONVERSION.JPG 2x" data-file-width="1144" data-file-height="745" /></a><figcaption>„Ohio” w trakcie konwersji</figcaption></figure> <p><a href="/wiki/18_grudnia" title="18 grudnia">18 grudnia</a> <a href="/wiki/2003" title="2003">2003</a> roku Marynarka Wojenna ogłosiła, że stocznia Electric Boat otrzymała warty 222 miliony dolarów kontrakt na przekształcenie pierwszego okrętu SSBN typu <i>Ohio</i>, w okręt typu <i>Ohio Class Guided Missile Submarine</i> (SSGN). Na skutek wykonania tego kontraktu, USS „Ohio” (SSBN-726) przekształcony został w <a href="/wiki/USS_Ohio_(SSGN-726)" title="USS Ohio (SSGN-726)">USS „Ohio” (SSGN-726)</a>. W ten sam sposób przekształcone następnie zostały kolejne okręty: <a href="/wiki/USS_Michigan_(SSGN-727)" title="USS Michigan (SSGN-727)">„Michigan” (SSBN-727)</a>, <a href="/wiki/USS_Florida_(SSGN-728)" title="USS Florida (SSGN-728)">„Florida” (SSBN-728)</a> oraz <a href="/wiki/USS_Georgia_(SSGN-729)" title="USS Georgia (SSGN-729)">„Georgia” (SSBN-729)</a>, odpowiednio w SSGN-727, SSGN-728 i SSGN-729, przy czym SSBN-728 przebudowywany był przez stocznię <a href="/wiki/Norfolk_Naval_Shipyard" title="Norfolk Naval Shipyard">Norfolk Naval Shipyard</a>. </p><p>Modyfikacja <i>Ohio Class Guided Missile Submarine</i> zastępuje pociski balistyczne 154 pociskami Tomahawk w 22 wyrzutniach oraz umożliwia prowadzenie z pokładów tych okrętów operacji jednostek specjalnych. Osiem z tych wyrzutni może być wymiennie używane jako komory ładunków sił specjalnych<sup id="cite_ref-Jane&#39;sFS_22-1" class="reference"><a href="#cite_note-Jane&#39;sFS-22">[18]</a></sup><sup id="cite_ref-CRS_SSGN_51-6" class="reference"><a href="#cite_note-CRS_SSGN-51">[41]</a></sup>. Po zakończeniu tych modyfikacji, a także po zastąpieniu wszystkich pozostających dotychczas na wyposażeniu tego typu jednostek pocisków <i>Trident I</i> C-4 pociskami <i>Trident II</i> D-5, okręty te bazują w dwóch bazach marynarki: <a href="/wiki/Naval_Submarine_Base_Kings_Bay" title="Naval Submarine Base Kings Bay">Naval Submarine Base Kings Bay</a> w <a href="/wiki/Georgia" title="Georgia">Georgii</a> oraz <a href="/w/index.php?title=Bangor_Naval_Submarine_Base&amp;action=edit&amp;redlink=1" class="new" title="Bangor Naval Submarine Base (strona nie istnieje)">Bangor Naval Submarine Base</a> (Kitsap) w stanie Waszyngton. Przekształcone jednostki zdolne są do transportu do 66 członków SEAL lub innych grup bojowych<sup id="cite_ref-SSGNbasic_54-0" class="reference"><a href="#cite_note-SSGNbasic-54">[44]</a></sup>. </p> <div class="mw-heading mw-heading4"><h4 id="Zakres_konwersji">Zakres konwersji</h4><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Okr%C4%99ty_podwodne_typu_Ohio&amp;veaction=edit&amp;section=32" title="Edytuj sekcję: Zakres konwersji" class="mw-editsection-visualeditor"><span>edytuj</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Okr%C4%99ty_podwodne_typu_Ohio&amp;action=edit&amp;section=32" title="Edytuj kod źródłowy sekcji: Zakres konwersji"><span>edytuj kod</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <ul><li>Wyrzutnie SLBM numer 1 i 2 zostały zamienione na komory dla personelu SOF (<i>Special Operations Forces</i>). Każda z tych komór umożliwia dostęp do podwodnych pojazdów ASDS oraz pomostu DDS (<i>Dry Deck Shelter</i>). Dla potrzeb personelu SOF zaadaptowano także osiem innych powierzchni każdego z okrętów<sup id="cite_ref-CRS_SSGN_51-7" class="reference"><a href="#cite_note-CRS_SSGN-51">[41]</a></sup>.</li> <li>Wyrzutnie numer 3 do 24 zostały przekształcone na wyrzutnie siedmiu pocisków SLCM Tomahawk każda (łącznie 154 pociski). Alternatywnie, wyrzutnie nr 3 do 10 mogą mieścić dodatkowe wyposażenie SOF – w takim przypadku okręt może przenosić do 98 pocisków SLCM w wyrzutniach 11–24<sup id="cite_ref-CRS_SSGN_51-8" class="reference"><a href="#cite_note-CRS_SSGN-51">[41]</a></sup>.</li> <li>System kontroli ognia SLBM Mk 98 został zastąpiony taktycznym system kontroli ognia pocisków manewrujących oraz szeregiem innych systemów w całej przestrzeni okrętów<sup id="cite_ref-CRS_SSGN_51-9" class="reference"><a href="#cite_note-CRS_SSGN-51">[41]</a></sup>.</li></ul> <p>Dodatkowo, wszystkie cztery okręty, które planowo powinny być zdezaktywowane w latach 2003–2005, przeszły remont przedłużający okres służby, obejmujący także wymianę <a href="/wiki/Rdze%C5%84_reaktora_j%C4%85drowego" title="Rdzeń reaktora jądrowego">rdzenia reaktora</a> wraz z paliwem jądrowym<sup id="cite_ref-CRS_SSGN_51-10" class="reference"><a href="#cite_note-CRS_SSGN-51">[41]</a></sup>. </p> <div class="mw-heading mw-heading5"><h5 id="Advanced_SEAL_delivery_system">Advanced SEAL delivery system</h5><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Okr%C4%99ty_podwodne_typu_Ohio&amp;veaction=edit&amp;section=33" title="Edytuj sekcję: Advanced SEAL delivery system" class="mw-editsection-visualeditor"><span>edytuj</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Okr%C4%99ty_podwodne_typu_Ohio&amp;action=edit&amp;section=33" title="Edytuj kod źródłowy sekcji: Advanced SEAL delivery system"><span>edytuj kod</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <figure typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/Plik:ASDS_on_USS_Georgia_(SSGN_729).jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/0/0b/ASDS_on_USS_Georgia_%28SSGN_729%29.jpg/250px-ASDS_on_USS_Georgia_%28SSGN_729%29.jpg" decoding="async" width="250" height="172" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/0/0b/ASDS_on_USS_Georgia_%28SSGN_729%29.jpg/375px-ASDS_on_USS_Georgia_%28SSGN_729%29.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/0/0b/ASDS_on_USS_Georgia_%28SSGN_729%29.jpg/500px-ASDS_on_USS_Georgia_%28SSGN_729%29.jpg 2x" data-file-width="762" data-file-height="524" /></a><figcaption><a href="/w/index.php?title=Advanced_SEAL_Delivery_System&amp;action=edit&amp;redlink=1" class="new" title="Advanced SEAL Delivery System (strona nie istnieje)">ASDS</a> na pokładzie <a href="/wiki/USS_Georgia_(SSGN-729)" title="USS Georgia (SSGN-729)">USS „Georgia”</a></figcaption></figure> <p>Pierwsze dwie od dziobu okrętu wyrzutnie pocisków balistycznych każdego z poddanych konwersji okrętów zostały przekształcone na komory służące do przechowywania <a href="/w/index.php?title=Advanced_SEAL_Delivery_System&amp;action=edit&amp;redlink=1" class="new" title="Advanced SEAL Delivery System (strona nie istnieje)">Advanced SEAL Delivery System</a> (ASDS)<sup id="cite_ref-NavTech_38-1" class="reference"><a href="#cite_note-NavTech-38">[32]</a></sup>. ASDS jest opracowanym i dostarczanym przez <a href="/wiki/Northrop_Grumman" title="Northrop Grumman">Northrop Grumman</a> podwodnym pojazdem służącym do transportu <a href="/wiki/Si%C5%82y_specjalne" title="Siły specjalne">pododdziałów specjalnych</a> oraz sprzętu bojowego. Wyposażony jest w zestaw sonarów, system nawigacji satelitarnej (GPS) oraz bezwładnościowej, systemy komunikacyjne oraz wsparcia elektronicznego (<i>Electronic Support Measures</i> – ESM)<sup id="cite_ref-NavTech_38-2" class="reference"><a href="#cite_note-NavTech-38">[32]</a></sup>. Obok okrętów SSGN, do przenoszenia ASDS przystosowanych zostało także sześć okrętów typu <i><a href="/wiki/Okr%C4%99ty_podwodne_typu_Los_Angeles" title="Okręty podwodne typu Los Angeles">Los Angeles</a></i> oraz wszystkie jednostki typu <i><a href="/wiki/Okr%C4%99ty_podwodne_typu_Virginia" title="Okręty podwodne typu Virginia">Virginia</a></i>. Możliwy jest także ich transport w ładowniach samolotów <a href="/wiki/Lockheed_C-5_Galaxy" title="Lockheed C-5 Galaxy">C-5 Galaxy</a> oraz <a href="/wiki/Boeing_C-17_Globemaster_III" title="Boeing C-17 Globemaster III">C-17</a><sup id="cite_ref-GS_ASDS_55-0" class="reference"><a href="#cite_note-GS_ASDS-55">[45]</a></sup>. </p><p>System umożliwia transport do 16 członków oddziałów SEAL lub <a href="/w/index.php?title=Navy_Explosive_Ordnance_Disposal&amp;action=edit&amp;redlink=1" class="new" title="Navy Explosive Ordnance Disposal (strona nie istnieje)">EOD</a> w pobliże ich celów, z koniecznością krótkiego jedynie przepłynięcia wpław lub w zanurzeniu<sup id="cite_ref-GS_ASDS_55-1" class="reference"><a href="#cite_note-GS_ASDS-55">[45]</a></sup>. </p> <div class="mw-heading mw-heading5"><h5 id="Submarine-Launched_Cruise_Missile">Submarine-Launched Cruise Missile</h5><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Okr%C4%99ty_podwodne_typu_Ohio&amp;veaction=edit&amp;section=34" title="Edytuj sekcję: Submarine-Launched Cruise Missile" class="mw-editsection-visualeditor"><span>edytuj</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Okr%C4%99ty_podwodne_typu_Ohio&amp;action=edit&amp;section=34" title="Edytuj kod źródłowy sekcji: Submarine-Launched Cruise Missile"><span>edytuj kod</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div><p> Po początkowym osiągnięciu przez morskie <a href="/wiki/Pocisk_manewruj%C4%85cy" title="Pocisk manewrujący">pociski manewrujące</a> (<i>Submarine-Launched Cruise Missile</i> – SLCM) wysokiego znaczenia w hierarchii amerykańskiego uzbrojenia, ich rola stopniowo malała wraz ze wzrostem znaczenia pocisków odpalanych z powietrza (<i>Air-Launched Cruise Missile</i> – <a href="/wiki/AGM-86_ALCM/CALCM" title="AGM-86 ALCM/CALCM">ALCM</a>)<sup id="cite_ref-CruiseEvol_56-0" class="reference"><a href="#cite_note-CruiseEvol-56">[46]</a></sup>. Podstawowym argumentem podnoszonym przeciwko używaniu przez okręty pocisków typu <i>cruise</i>, było odciąganie jednostek od ich pierwszoplanowych zadań oraz „konkurencja” o ograniczoną przestrzeń na pokładzie. Rozważaniom podlegała także użyteczność tego rodzaju pocisków w marynarce, o ile miały być uzbrojone jedynie w głowice konwencjonalne<sup id="cite_ref-CruiseEvol_56-1" class="reference"><a href="#cite_note-CruiseEvol-56">[46]</a></sup>. Sytuację tę zmieniły dopiero sukcesy opracowanych w ZSRR pocisków <a href="/wiki/P-15_Termit" title="P-15 Termit">P-15 Termit</a> (<a href="/wiki/Nazwy_kodowe_NATO" title="Nazwy kodowe NATO">NATO</a>: <i>Styx</i>, SS-N-2) przeciwko izraelskim (1966 r.) i pakistańskim (1971 r.) <a href="/wiki/Niszczyciel" title="Niszczyciel">niszczycielom</a>, a także osiągnięcia francuskich pocisków <a href="/wiki/Exocet" title="Exocet">Exocet</a> przeciwko <a href="/wiki/Royal_Navy" title="Royal Navy">marynarce brytyjskiej</a> (1982 r.), które wstrząsnęły marynarkami wojennymi na świecie<sup id="cite_ref-CruiseEvol_56-2" class="reference"><a href="#cite_note-CruiseEvol-56">[46]</a></sup>. Konstatując wzrost roli morskich pocisków samosterujących, w latach 1977 do 1981 planowana liczba rozmieszczonych w US Navy pocisków tego rodzaju wzrosła z 1200 do 3994 sztuk<sup id="cite_ref-CruiseEvol_56-3" class="reference"><a href="#cite_note-CruiseEvol-56">[46]</a></sup>. Pierwszymi rozmieszczonymi morskimi pociskami manewrującymi były konwencjonalnie uzbrojone pociski przeciwokrętowe oraz woda-ziemia, dyslokowane w marcu 1983 roku na pokładzie <a href="/wiki/Pancernik" title="Pancernik">pancernika</a> <a href="/wiki/USS_New_Jersey_(BB-62)" title="USS New Jersey (BB-62)">USS „New Jersey”</a><sup id="cite_ref-CruiseEvol_56-4" class="reference"><a href="#cite_note-CruiseEvol-56">[46]</a></sup>. W porównaniu do Exocet, morskie pociski Tomahawk miały dziesięciokrotnie większy zasięg oraz czterokrotnie większą masę głowicy, oferowały też kilka dodatkowych usprawnień<sup id="cite_ref-CruiseEvol_56-5" class="reference"><a href="#cite_note-CruiseEvol-56">[46]</a></sup>. Zapoczątkowany w 1972 roku rozwój morskiego pocisku manewrującego doprowadził do pierwszego testu ze startem podwodnym w 1978 roku<sup id="cite_ref-MissThr_57-0" class="reference"><a href="#cite_note-MissThr-57">[47]</a></sup>. Pociski, które w 1983 roku weszły do służby na pokładzie USS „New Jersey”, znane były jako BGM-109 Tomahawk. Trzy lata później (1986 r.) dokonano jednak podziału klasyfikacyjnego tych pocisków: na odpalane z okrętów nawodnych RGM-109 oraz UGM-109 odpalane z zanurzonych okrętów podwodnych. </p><figure class="mw-halign-left" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/Plik:SLCM_TLAM.jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/a/ae/SLCM_TLAM.jpg/200px-SLCM_TLAM.jpg" decoding="async" width="200" height="231" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/a/ae/SLCM_TLAM.jpg/300px-SLCM_TLAM.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/a/ae/SLCM_TLAM.jpg 2x" data-file-width="314" data-file-height="363" /></a><figcaption><a href="/wiki/UGM-109/RGM-109_Tomahawk" title="UGM-109/RGM-109 Tomahawk">SLCM TLAM</a> po wystrzeleniu z <a href="/wiki/USS_Florida_(SSGN-728)" title="USS Florida (SSGN-728)">USS „Florida”</a>.</figcaption></figure><p> Oryginalnie, zaplanowano trzy wersje pocisku odpalane z okrętów nawodnych oraz podwodnych: </p><ul><li>UGM-109A TLAM-N (Tomahawk Land Attack Missile – Nuclear);</li> <li>UGM-109B TASM (Tomahawk Anti-Ship Missile);</li> <li>UGM-109C TLAM-C (Tomahawk Land Attack Missile – Conventional) z głowicą konwencjonalną.</li></ul> <p>W 1989 roku weszła jednak do służby czwarta wersja pocisku – UGM-109D TLAM-D z konwencjonalną głowicą wyposażoną w <a href="/w/index.php?title=Subamunicja&amp;action=edit&amp;redlink=1" class="new" title="Subamunicja (strona nie istnieje)">subamunicję</a>, a następnie sieciocentryczny <i>Tactical Tomahawk</i> (2002). </p><p>Marynarka zaplanowała wprowadzenie SLCM uzbrojonego w głowice nuklearną jako ostatni wprowadzony do służby pocisk tego rodzaju. Wkrótce jednak TLAM-N uzyskał wyższy priorytet, co znalazło odbicie we wprowadzeniu go do <a href="/wiki/Gotowo%C5%9B%C4%87_operacyjna#Wstępna_gotowość_operacyjna" title="Gotowość operacyjna">wstępnej gotowości operacyjnej</a> (IOC) w czerwcu 1984 roku, zarówno na okrętach podwodnych jak i nawodnych (z zasięgiem 1400 mil morskich)<sup id="cite_ref-CruiseEvol_56-6" class="reference"><a href="#cite_note-CruiseEvol-56">[46]</a></sup>. Po przeprowadzeniu w późnych latach siedemdziesiątych dyskusji nad sposobami startu SLCM, marynarka odrzuciła początkowo koncepcję startu z pionowych wyrzutni VLS zmodyfikowanych okrętów <a href="/wiki/System_rakietowy_Polaris-Poseidon" title="System rakietowy Polaris-Poseidon"><i>Polaris-Poseidon</i></a>, decydując się na start z wyrzutni torpedowych okrętów myśliwskich typu <i><a href="/wiki/Okr%C4%99ty_podwodne_typu_Los_Angeles" title="Okręty podwodne typu Los Angeles">Los Angeles</a></i><sup id="cite_ref-CruiseEvol_56-7" class="reference"><a href="#cite_note-CruiseEvol-56">[46]</a></sup>. Dalszy rozwój technologiczny oraz kwestie prawne zdecydowały o umieszczeniu pocisków SLCM w zmodyfikowanych wyrzutniach pionowych okrętów <i>Trident</i>, a także w specjalnie do tego celu zaprojektowanych wyrzutniach VLS wielozadaniowych jednostek typu <i><a href="/wiki/Okr%C4%99ty_podwodne_typu_Virginia" title="Okręty podwodne typu Virginia">Virginia</a></i>. </p><p>W wyniku przekształcenia, 4 najstarsze okręty <i>Trident</i> przenoszą do 154 pocisków <a href="/wiki/UGM-109/RGM-109_Tomahawk" title="UGM-109/RGM-109 Tomahawk">UGM-109 Tomahawk</a> (SLCM Tomahawk), po siedem pocisków w każdej z 22 zmodyfikowanych do tego celu wyrzutni SLBM, pełniących aktualnie rolę wyrzutni typu <a href="/wiki/Vertical_Launching_System" title="Vertical Launching System">VLS</a>. Waga każdego z pocisków UGM-109 wraz z mieszcząca go kapsułą wynosi 1950&#160;kg, długość wraz silnikiem startowym 6,25 m, rozpiętość skrzydeł zaś 2,62 m<sup id="cite_ref-58" class="reference"><a href="#cite_note-58">[48]</a></sup>. </p> <div class="mw-heading mw-heading4"><h4 id="Harmonogram_konwersji">Harmonogram konwersji</h4><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Okr%C4%99ty_podwodne_typu_Ohio&amp;veaction=edit&amp;section=35" title="Edytuj sekcję: Harmonogram konwersji" class="mw-editsection-visualeditor"><span>edytuj</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Okr%C4%99ty_podwodne_typu_Ohio&amp;action=edit&amp;section=35" title="Edytuj kod źródłowy sekcji: Harmonogram konwersji"><span>edytuj kod</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>Konwersja każdego z czterech przekształconych okrętów trwała około dwóch lat, zaś jej koszt wyniósł około 1 miliarda dolarów<sup id="cite_ref-CRS_StratForcStatus_59-0" class="reference"><a href="#cite_note-CRS_StratForcStatus-59">[49]</a></sup>. Pierwsze dwa przeznaczone do przekształcenia okręty zostały wykreślone ze służby w siłach strategicznych na początku 2003 roku, po czym przeszły do stoczni celem przeprowadzenia generalnego remontu, po którym – począwszy od 2004 roku – zostały poddane procesowi przekształcenia. Pierwszą jednostką, która ukończyła ten proces był USS „Ohio”, który w styczniu 2006 roku powrócił do służby jako SSGN, a status operacyjny osiągnął 1 listopada 2007 roku<sup id="cite_ref-CRS_StratForcStatus_59-1" class="reference"><a href="#cite_note-CRS_StratForcStatus-59">[49]</a></sup>. Zgodnie ze źródłami marynarki, „Georgia” oraz „Florida” miały powrócić do służby po konwersji w 2008 roku. Według oświadczenia dyrektora <i>Strategic Submarine Program</i> (SSP) – admirała Stephena Johnsona natomiast, wszystkie cztery przekształcone okręty powróciły do służby do połowy 2008 roku, pełniąc rutynową służbę patrolową po dwie jednostki w każdym czasie<sup id="cite_ref-CRS_StratForcStatus_59-2" class="reference"><a href="#cite_note-CRS_StratForcStatus-59">[49]</a></sup>. </p> <div class="mw-heading mw-heading4"><h4 id="Misja_jednostek_SSGN">Misja jednostek SSGN</h4><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Okr%C4%99ty_podwodne_typu_Ohio&amp;veaction=edit&amp;section=36" title="Edytuj sekcję: Misja jednostek SSGN" class="mw-editsection-visualeditor"><span>edytuj</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Okr%C4%99ty_podwodne_typu_Ohio&amp;action=edit&amp;section=36" title="Edytuj kod źródłowy sekcji: Misja jednostek SSGN"><span>edytuj kod</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <figure typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/Plik:US_Navy_030114-N-XXXXX-001_USS_Florida_launches_a_Tomahawk_cruise_missile_during_Giant_Shadow_in_the_waters_off_the_coast_of_the_Bahamas.jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/3/3f/US_Navy_030114-N-XXXXX-001_USS_Florida_launches_a_Tomahawk_cruise_missile_during_Giant_Shadow_in_the_waters_off_the_coast_of_the_Bahamas.jpg/240px-US_Navy_030114-N-XXXXX-001_USS_Florida_launches_a_Tomahawk_cruise_missile_during_Giant_Shadow_in_the_waters_off_the_coast_of_the_Bahamas.jpg" decoding="async" width="240" height="159" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/3/3f/US_Navy_030114-N-XXXXX-001_USS_Florida_launches_a_Tomahawk_cruise_missile_during_Giant_Shadow_in_the_waters_off_the_coast_of_the_Bahamas.jpg/360px-US_Navy_030114-N-XXXXX-001_USS_Florida_launches_a_Tomahawk_cruise_missile_during_Giant_Shadow_in_the_waters_off_the_coast_of_the_Bahamas.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/3/3f/US_Navy_030114-N-XXXXX-001_USS_Florida_launches_a_Tomahawk_cruise_missile_during_Giant_Shadow_in_the_waters_off_the_coast_of_the_Bahamas.jpg/480px-US_Navy_030114-N-XXXXX-001_USS_Florida_launches_a_Tomahawk_cruise_missile_during_Giant_Shadow_in_the_waters_off_the_coast_of_the_Bahamas.jpg 2x" data-file-width="1400" data-file-height="926" /></a><figcaption>Start pocisku manewrującego z okrętu SSGN</figcaption></figure> <p>Podobnie jak okręty SSBN, jednostki SSGN operują z dwoma załogami („niebieską” i „złotą”). W rezultacie, z każdych dwóch jednostek będących w danej chwili na patrolu, co najmniej jedna znajduje się w pobliżu wybrzeża aktualnego, bądź potencjalnego przeciwnika<sup id="cite_ref-CRS_SSGN_51-11" class="reference"><a href="#cite_note-CRS_SSGN-51">[41]</a></sup>. Okręty SSGN operują jako wysunięte skryte platformy uderzeniowe (np. za pomocą pocisków woda-ziemia) lub wsparcia sił specjalnych. W ramach koncepcji skrytych platform uderzeniowych, jednostki te zapewniają wypełnienie znacznej części zapotrzebowania danego teatru działań na uderzenia za pomocą pocisków Tomahawk. Odciąża to klasyczne jednostki nawodne i podwodne klasy <a href="/wiki/Submersible_Ship_Nuclear" title="Submersible Ship Nuclear">SSN</a>, pozwalając im tym samym skupić się na innych zadaniach<sup id="cite_ref-CRS_SSGN_51-12" class="reference"><a href="#cite_note-CRS_SSGN-51">[41]</a></sup>. </p><p>W misji wsparcia sił specjalnych, okręty SSGN zastąpiły <a href="/wiki/USS_James_K._Polk_(SSN-645)" title="USS James K. Polk (SSN-645)">USS „James K. Polk”</a> oraz <a href="/wiki/USS_Kamehameha_(SSN-642)" title="USS Kamehameha (SSN-642)">„Kamehameha”</a> – dwie jednostki starej generacji SSBN typu <i><a href="/wiki/Okr%C4%99ty_podwodne_typu_Benjamin_Franklin" title="Okręty podwodne typu Benjamin Franklin">Benjamin Franklin</a></i>, przekształcone po zakończeniu przez nie służby w siłach strategicznych na okręty SSN, ze szczególnym uwzględnieniem transportu personelu sił specjalnych. „Polk” został ostatecznie wykreślony z rejestru marynarki po 33 latach służby, „Kamehameha” zaś w roku 2002 – po 36 latach od przyjęcia w skład US Navy<sup id="cite_ref-CRS_SSGN_51-13" class="reference"><a href="#cite_note-CRS_SSGN-51">[41]</a></sup>. </p> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Przyszłość_systemu_Trident"><span id="Przysz.C5.82o.C5.9B.C4.87_systemu_Trident"></span>Przyszłość systemu <i>Trident</i></h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Okr%C4%99ty_podwodne_typu_Ohio&amp;veaction=edit&amp;section=37" title="Edytuj sekcję: Przyszłość systemu Trident" class="mw-editsection-visualeditor"><span>edytuj</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Okr%C4%99ty_podwodne_typu_Ohio&amp;action=edit&amp;section=37" title="Edytuj kod źródłowy sekcji: Przyszłość systemu Trident"><span>edytuj kod</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div><p> W 2009 roku marynarka wojenna Stanów Zjednoczonych dysponowała flotą 14 strategicznych okrętów podwodnych typu <i>Trident/Ohio</i>, przenoszących pociski <i>Trident II</i> D-5. Ostatnie jednak analizy określają zapotrzebowanie US Navy na tego typu okręty na poziomie 12 jednostek i w tej liczbie okręty te mają dotrwać do roku 2027, na kiedy planowane jest rozpoczęcie procesu wycofywania ich ze służby<sup id="cite_ref-CRS_USSNF_60-0" class="reference"><a href="#cite_note-CRS_USSNF-60">[50]</a></sup>. Jak wynika z informacji amerykańskiego Departamentu Obrony, w roku 2025 ma się rozpocząć proces przekazywania do służby nowego typu podwodnych jednostek przenoszących pociski balistyczne, określanych dziś mianem <a href="/wiki/Okr%C4%99ty_podwodne_typu_Columbia" title="Okręty podwodne typu Columbia">SSBN-X Future Follow-on Submarine</a><sup id="cite_ref-CRS_USSNF_60-1" class="reference"><a href="#cite_note-CRS_USSNF-60">[50]</a></sup>. </p><figure class="mw-halign-left" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/Plik:New_Hampshire_(SSN_778).jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/b/b7/New_Hampshire_%28SSN_778%29.jpg/300px-New_Hampshire_%28SSN_778%29.jpg" decoding="async" width="300" height="120" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/b/b7/New_Hampshire_%28SSN_778%29.jpg/450px-New_Hampshire_%28SSN_778%29.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/b/b7/New_Hampshire_%28SSN_778%29.jpg/600px-New_Hampshire_%28SSN_778%29.jpg 2x" data-file-width="3000" data-file-height="1201" /></a><figcaption>USS „<a href="/wiki/USS_New_Hampshire_(SSN-778)" title="USS New Hampshire (SSN-778)">New Hampshire</a>” typu <i><a href="/wiki/Okr%C4%99ty_podwodne_typu_Virginia" title="Okręty podwodne typu Virginia">Virginia NSSN</a></i>, potencjalny pierwowzór okrętów SSBN-X.</figcaption></figure><p> Do niedawna jeszcze, rozważane były dwie koncepcje okrętów SSBN-X – w myśl pierwszej z nich, nowe okręty oparte miały być na programie wielozadaniowych okrętów podwodnych typu <i><a href="/wiki/Okr%C4%99ty_podwodne_typu_Virginia" title="Okręty podwodne typu Virginia">Virginia</a></i>, w myśl drugiej zaś koncepcji, powstać miały całkowicie nowe – dedykowane – jednostki, od początku konstruowane jako nowe okręty balistyczne<sup id="cite_ref-GS+SSBNX_61-0" class="reference"><a href="#cite_note-GS+SSBNX-61">[51]</a></sup>. Według najnowszych informacji, najprawdopodobniej będą to ostatecznie jednostki oparte na okrętach typu <i>Virginia</i>, przy czym w odróżnieniu od współczesnych okrętów typu <i>Ohio</i>, przenosić będą nie 24, lecz 16 pocisków<sup id="cite_ref-CRS_USSNF_60-2" class="reference"><a href="#cite_note-CRS_USSNF-60">[50]</a></sup> co stanowi w tym zakresie powrót do konstrukcji okrętów <a href="/wiki/System_rakietowy_Polaris-Poseidon" title="System rakietowy Polaris-Poseidon"><i>Polaris/Poseidon</i></a>. Dotychczas prowadzone były jedynie analizy i inne prace studialne nad nowymi okrętami, w których obok marynarki wojennej uczestniczyły także stocznie <a href="/wiki/General_Dynamics_Electric_Boat_Division" title="General Dynamics Electric Boat Division">Electric Boat</a> i <a href="/wiki/Huntington_Ingalls_Industries" title="Huntington Ingalls Industries">Newport News</a>. 6 kwietnia 2009 roku jednakże, sekretarz obrony Stanów Zjednoczonych <a href="/wiki/Robert_Gates" title="Robert Gates">Robert Gates</a> w trakcie prezentacji planów budżetowych na rok 2010 zapowiedział oficjalne uruchomienie programu nowych okrętów SSBN. Zgodnie z tą prezentacją, w projekcie budżetu US Navy na rok 2010 znaleźć się miała również kwota 560 milionów dolarów na zapoczątkowanie programu “<i>Advanced Submarine System Development</i>” zmierzającego do konstrukcji i przygotowania budowy następców okrętów typu <i>Ohio</i><sup id="cite_ref-CRS_USSNF_60-3" class="reference"><a href="#cite_note-CRS_USSNF-60">[50]</a></sup>. </p><p>Wprowadzenie do służby nowego typu okrętów wiązać się będzie najprawdopodobniej z koniecznością wprowadzenia do służby nowego typu pocisków SLBM. Może to pociągnąć za sobą rozwój projektu następcy <i>Trident</i> D-5 – <a href="/w/index.php?title=Trident_E-6&amp;action=edit&amp;redlink=1" class="new" title="Trident E-6 (strona nie istnieje)"><i>Trident</i> E-6</a>, albo też pocisku według zupełnie nowej koncepcji. Tymczasem jednak brak jest publicznie dostępnych materiałów przybliżających w szczegółach nowy system rakietowy. </p> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Uwagi">Uwagi</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Okr%C4%99ty_podwodne_typu_Ohio&amp;veaction=edit&amp;section=38" title="Edytuj sekcję: Uwagi" class="mw-editsection-visualeditor"><span>edytuj</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Okr%C4%99ty_podwodne_typu_Ohio&amp;action=edit&amp;section=38" title="Edytuj kod źródłowy sekcji: Uwagi"><span>edytuj kod</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <div class="do-not-make-smaller refsection refsection-uwagi ll-script ll-script-uwagi"><div class="mw-references-wrap"><ol class="references"> <li id="cite_note-2"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-2">↑</a></span> <span class="reference-text">WS – <i>Weapon System</i>.</span> </li> <li id="cite_note-6"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-6">↑</a></span> <span class="reference-text">Koncepcję tę zarzucono w 1968 roku. W nomenklaturze anglojęzycznej „system okrętowy” (ship based system) oznacza system rozmieszczony na okrętach nawodnych.</span> </li> <li id="cite_note-10"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-10">↑</a></span> <span class="reference-text">W amerykańskiej praktyce, typowy kontrakt na koszt sztywny (<i>fixed-price</i>) określa koszt docelowy (<i>target price</i>) oraz, większy na przykład o 30%, koszt maksymalny (<i>ceiling price</i>). W wypadku przekroczenia przez stocznię kosztu docelowego, obowiązek jego pokrycia w wysokości przekraczającej <i>target price</i> obciąża stocznię, jednakże tylko do wysokości określonej w<i>ceiling price</i>. Powyżej tej kwoty, suma przekroczenia zaplanowanego kosztu jest dzielona pomiędzy stocznię a marynarkę (Zob. <i>From Polaris to Trident...</i> s. 228).</span> </li> <li id="cite_note-11"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-11">↑</a></span> <span class="reference-text">Doszło nawet do sytuacji, w której zarząd stoczni Newport News zagroził US Navy przerwaniem budowy okrętów dla niej, jeśli admirał Rickover będzie bez uprzedzenia przyjeżdżał na teren stoczni. (Zob. <i>Cold War Submarines</i>, s. 191).</span> </li> <li id="cite_note-28"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-28">↑</a></span> <span class="reference-text">Zobacz: <i><a href="/wiki/Moskiewski_system_antybalistyczny" title="Moskiewski system antybalistyczny">Moskiewski system antybalistyczny</a></i>.</span> </li> <li id="cite_note-31"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-31">↑</a></span> <span class="reference-text">Nazwa handlowa Hercules/Morton-Thiokol: NEPE-75.</span> </li> <li id="cite_note-42"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-42">↑</a></span> <span class="reference-text"><i>Permissive Action Link</i> – PAL, został wprowadzony po raz pierwszy w 1960 roku, w celu zapobieżenia nieautoryzowanemu użyciu broni nuklearnej. Marynarka Wojenna Stanów Zjednoczonych oparła się wprowadzeniu PAL do swoich systemów, gdyż opanowanie należących do niej okrętów, a w ślad za tym broni nuklearnej, przez osoby nieupoważnione, było bardzo mało prawdopodobne. Nie bez znaczenia w tym przypadku był również fakt, iż kod uruchamiający PAL musiałby zostać przekazany na okręt za pomocą systemu łączności, co mogłoby go zniekształcić.</span> </li> <li id="cite_note-45"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-45">↑</a></span> <span class="reference-text">Nie należy mylić okrętów typu <i>Akuła</i> proj. <i>941</i> (<a href="/wiki/Nazwy_kodowe_NATO" title="Nazwy kodowe NATO">Kod NATO</a>: <i>Typhoon</i>) z myśliwskimi okrętami projektu <i><a href="/wiki/Okr%C4%99ty_podwodne_projektu_971" title="Okręty podwodne projektu 971">971</a></i>, znanymi w kodzie NATO i literaturze anglojęzycznej jako typ <i>Akula</i>.</span> </li> <li id="cite_note-46"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-46">↑</a></span> <span class="reference-text"><i>Beam</i> – szerokość okrętu mierzona pomiędzy dwoma skrajnymi punktami jednostki, np. najdalszymi punktami sterów głębokości – często wystających poza szerokość samego kadłuba.</span> </li> <li id="cite_note-49"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-49">↑</a></span> <span class="reference-text">W 1986 roku prezydent Ronald Reagan wycofał Stany Zjednoczone z faktycznego przestrzegania postanowień traktatu SALT II w związku ze stwierdzeniem jego naruszania przez ZSRR, m.in. przez mobilne drogowe systemy rakietowe <a href="/wiki/Mi%C4%99dzykontynentalny_pocisk_balistyczny" title="Międzykontynentalny pocisk balistyczny">ICBM</a> <a href="/wiki/RT-2PM_Topol" title="RT-2PM Topol">Topol</a> (SS-25).</span> </li> </ol></div></div> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Przypisy">Przypisy</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Okr%C4%99ty_podwodne_typu_Ohio&amp;veaction=edit&amp;section=39" title="Edytuj sekcję: Przypisy" class="mw-editsection-visualeditor"><span>edytuj</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Okr%C4%99ty_podwodne_typu_Ohio&amp;action=edit&amp;section=39" title="Edytuj kod źródłowy sekcji: Przypisy"><span>edytuj kod</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <div class="do-not-make-smaller refsection"><div class="mw-references-wrap mw-references-columns"><ol class="references"> <li id="cite_note-CWS180-193-1"><span class="mw-cite-backlink">↑ <sup><a href="#cite_ref-CWS180-193_1-0">a</a></sup> <sup><a href="#cite_ref-CWS180-193_1-1">b</a></sup> <sup><a href="#cite_ref-CWS180-193_1-2">c</a></sup> <sup><a href="#cite_ref-CWS180-193_1-3">d</a></sup> <sup><a href="#cite_ref-CWS180-193_1-4">e</a></sup> <sup><a href="#cite_ref-CWS180-193_1-5">f</a></sup> <sup><a href="#cite_ref-CWS180-193_1-6">g</a></sup> <sup><a href="#cite_ref-CWS180-193_1-7">h</a></sup> <sup><a href="#cite_ref-CWS180-193_1-8">i</a></sup> <sup><a href="#cite_ref-CWS180-193_1-9">j</a></sup> <sup><a href="#cite_ref-CWS180-193_1-10">k</a></sup> <sup><a href="#cite_ref-CWS180-193_1-11">l</a></sup> <sup><a href="#cite_ref-CWS180-193_1-12">m</a></sup> <sup><a href="#cite_ref-CWS180-193_1-13">n</a></sup> <sup><a href="#cite_ref-CWS180-193_1-14">o</a></sup> <sup><a href="#cite_ref-CWS180-193_1-15">p</a></sup> <sup><a href="#cite_ref-CWS180-193_1-16">q</a></sup> <sup><a href="#cite_ref-CWS180-193_1-17">r</a></sup> <sup><a href="#cite_ref-CWS180-193_1-18">s</a></sup> <sup><a href="#cite_ref-CWS180-193_1-19">t</a></sup> <sup><a href="#cite_ref-CWS180-193_1-20">u</a></sup> <sup><a href="#cite_ref-CWS180-193_1-21">v</a></sup> <sup><a href="#cite_ref-CWS180-193_1-22">w</a></sup> <sup><a href="#cite_ref-CWS180-193_1-23">x</a></sup> <sup><a href="#cite_ref-CWS180-193_1-24">y</a></sup> <sup><a href="#cite_ref-CWS180-193_1-25">z</a></sup> <sup><a href="#cite_ref-CWS180-193_1-26">aa</a></sup></span> <span class="reference-text"><cite class="citation book">Norman&#32;Polmar:&#32;<i>Cold War Submarines, The Design and Construction of U.S. and Soviet Submarines</i>.&#32;K.J. More.&#32;Potomac Books, Inc,&#32;<a href="/wiki/2003" title="2003">2003</a>,&#32;s.&#32;180-193. <a href="/wiki/Specjalna:Ksi%C4%85%C5%BCki/1574885308" title="Specjalna:Książki/1574885308">ISBN&#160;<span class="isbn">1-57488-530-8</span></a>.<span class="Z3988" title="ctx_ver=Z39.88-2004&amp;rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&amp;rft.genre=book&amp;rft.btitle=Cold+War+Submarines%2C+The+Design+and+Construction+of+U.S.+and+Soviet+Submarines&amp;rft.aulast=Polmar&amp;rft.aufirst=Norman&amp;rft.pub=Potomac+Books%2C+Inc&amp;rft.pages=180-193&amp;rft.isbn=1-57488-530-8"></span></cite></span> </li> <li id="cite_note-PolTrid113-122-3"><span class="mw-cite-backlink">↑ <sup><a href="#cite_ref-PolTrid113-122_3-0">a</a></sup> <sup><a href="#cite_ref-PolTrid113-122_3-1">b</a></sup> <sup><a href="#cite_ref-PolTrid113-122_3-2">c</a></sup> <sup><a href="#cite_ref-PolTrid113-122_3-3">d</a></sup> <sup><a href="#cite_ref-PolTrid113-122_3-4">e</a></sup> <sup><a href="#cite_ref-PolTrid113-122_3-5">f</a></sup> <sup><a href="#cite_ref-PolTrid113-122_3-6">g</a></sup> <sup><a href="#cite_ref-PolTrid113-122_3-7">h</a></sup></span> <span class="reference-text"><cite class="citation book">Graham&#32;Spinardi:&#32;<i>From Polaris to Trident: the development of US Fleet ballistic missile technology</i>.&#32;Cambridge [England]&#58;&#32;Cambridge University Press,&#32;1994,&#32;s.&#32;113-122. <a href="/wiki/Specjalna:Ksi%C4%85%C5%BCki/0521413575" title="Specjalna:Książki/0521413575">ISBN&#160;<span class="isbn">0-521-41357-5</span></a>.<span class="Z3988" title="ctx_ver=Z39.88-2004&amp;rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&amp;rft.genre=book&amp;rft.btitle=From+Polaris+to+Trident%3A+the+development+of+US+Fleet+ballistic+missile+technology&amp;rft.aulast=Spinardi&amp;rft.aufirst=Graham&amp;rft.date=1994&amp;rft.pub=Cambridge+University+Press&amp;rft.place=Cambridge+%5BEngland%5D&amp;rft.pages=113-122&amp;rft.isbn=0-521-41357-5"></span></cite></span> </li> <li id="cite_note-Sub204-207-4"><span class="mw-cite-backlink">↑ <sup><a href="#cite_ref-Sub204-207_4-0">a</a></sup> <sup><a href="#cite_ref-Sub204-207_4-1">b</a></sup> <sup><a href="#cite_ref-Sub204-207_4-2">c</a></sup> <sup><a href="#cite_ref-Sub204-207_4-3">d</a></sup> <sup><a href="#cite_ref-Sub204-207_4-4">e</a></sup> <sup><a href="#cite_ref-Sub204-207_4-5">f</a></sup> <sup><a href="#cite_ref-Sub204-207_4-6">g</a></sup> <sup><a href="#cite_ref-Sub204-207_4-7">h</a></sup> <sup><a href="#cite_ref-Sub204-207_4-8">i</a></sup> <sup><a href="#cite_ref-Sub204-207_4-9">j</a></sup> <sup><a href="#cite_ref-Sub204-207_4-10">k</a></sup> <sup><a href="#cite_ref-Sub204-207_4-11">l</a></sup> <sup><a href="#cite_ref-Sub204-207_4-12">m</a></sup> <sup><a href="#cite_ref-Sub204-207_4-13">n</a></sup> <sup><a href="#cite_ref-Sub204-207_4-14">o</a></sup> <sup><a href="#cite_ref-Sub204-207_4-15">p</a></sup> <sup><a href="#cite_ref-Sub204-207_4-16">q</a></sup></span> <span class="reference-text"><cite class="citation book">Norman&#32;Friedman,&#32;James&#32;L. Christley:&#32;<i>U.S. Submarines Since 1945: An Illustrated Design History</i>.&#32;Annapolis&#58;&#32;Naval Institute Press,&#32;s.&#32;204-207. <a href="/wiki/Specjalna:Ksi%C4%85%C5%BCki/1557502609" title="Specjalna:Książki/1557502609">ISBN&#160;<span class="isbn">1-55750-260-9</span></a>.<span class="Z3988" title="ctx_ver=Z39.88-2004&amp;rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&amp;rft.genre=book&amp;rft.btitle=U.S.+Submarines+Since+1945%3A+An+Illustrated+Design+History&amp;rft.aulast=Friedman&amp;rft.aufirst=Norman&amp;rft.pub=Naval+Institute+Press&amp;rft.place=Annapolis&amp;rft.pages=204-207&amp;rft.isbn=1-55750-260-9"></span></cite></span> </li> <li id="cite_note-FAS-ULMS-5"><span class="mw-cite-backlink">↑ <sup><a href="#cite_ref-FAS-ULMS_5-0">a</a></sup> <sup><a href="#cite_ref-FAS-ULMS_5-1">b</a></sup> <sup><a href="#cite_ref-FAS-ULMS_5-2">c</a></sup> <sup><a href="#cite_ref-FAS-ULMS_5-3">d</a></sup> <sup><a href="#cite_ref-FAS-ULMS_5-4">e</a></sup></span> <span class="reference-text"><cite class="citation web"><a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.fas.org/nuke/guide/usa/slbm/ssbn_ulms.htm">ULMS</a>.&#32;Federation of American Scientists.&#32;[dostęp 2009-11-15].&#32;<span class="lang-list">(<abbr title="Treść w języku angielskim (English)">ang.</abbr>)</span>.</cite></span> </li> <li id="cite_note-Sub265-7"><span class="mw-cite-backlink">↑ <sup><a href="#cite_ref-Sub265_7-0">a</a></sup> <sup><a href="#cite_ref-Sub265_7-1">b</a></sup> <sup><a href="#cite_ref-Sub265_7-2">c</a></sup> <sup><a href="#cite_ref-Sub265_7-3">d</a></sup> <sup><a href="#cite_ref-Sub265_7-4">e</a></sup></span> <span class="reference-text"><i>U.S. Submarines Since 1945...</i>, s. 265-266.</span> </li> <li id="cite_note-RegProg-8"><span class="mw-cite-backlink">↑ <sup><a href="#cite_ref-RegProg_8-0">a</a></sup> <sup><a href="#cite_ref-RegProg_8-1">b</a></sup></span> <span class="reference-text"><cite class="citation web"><a rel="nofollow" class="external text" href="http://web.archive.org/web/20131017022716/http://docs.nrdc.org/nuclear/files/nuc_81010101a_n15.pdf">Preparing for Nuclear War: President Reagan’s Program</a>.&#32;The Defense Monitor.&#32;[dostęp 2011-06-28].&#32;<span class="lang-list">(<abbr title="Treść w języku angielskim (English)">ang.</abbr>)</span>.</cite></span> </li> <li id="cite_note-PtT123-125-9"><span class="mw-cite-backlink">↑ <sup><a href="#cite_ref-PtT123-125_9-0">a</a></sup> <sup><a href="#cite_ref-PtT123-125_9-1">b</a></sup> <sup><a href="#cite_ref-PtT123-125_9-2">c</a></sup> <sup><a href="#cite_ref-PtT123-125_9-3">d</a></sup> <sup><a href="#cite_ref-PtT123-125_9-4">e</a></sup> <sup><a href="#cite_ref-PtT123-125_9-5">f</a></sup> <sup><a href="#cite_ref-PtT123-125_9-6">g</a></sup> <sup><a href="#cite_ref-PtT123-125_9-7">h</a></sup> <sup><a href="#cite_ref-PtT123-125_9-8">i</a></sup> <sup><a href="#cite_ref-PtT123-125_9-9">j</a></sup> <sup><a href="#cite_ref-PtT123-125_9-10">k</a></sup> <sup><a href="#cite_ref-PtT123-125_9-11">l</a></sup> <sup><a href="#cite_ref-PtT123-125_9-12">m</a></sup> <sup><a href="#cite_ref-PtT123-125_9-13">n</a></sup></span> <span class="reference-text"><i>From Polaris to Trident...</i>, s. 123-125.</span> </li> <li id="cite_note-Sub209-12"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-Sub209_12-0">↑</a></span> <span class="reference-text"><i>U.S. Submarines Since 1945...</i>, s. 209.</span> </li> <li id="cite_note-lista-13"><span class="mw-cite-backlink">↑ <sup><a href="#cite_ref-lista_13-0">a</a></sup> <sup><a href="#cite_ref-lista_13-1">b</a></sup></span> <span class="reference-text"><cite class="citation web"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.globalsecurity.org/wmd/systems/ssbn-726-unit.htm">SSBN-726 Ohio-Class FBM Submarines</a>.&#32;Global Security.&#32;[dostęp 2009-12-13].&#32;<span class="lang-list">(<abbr title="Treść w języku angielskim (English)">ang.</abbr>)</span>.</cite></span> </li> <li id="cite_note-14"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-14">↑</a></span> <span class="reference-text"><cite class="citation web">Ronald O’Rourke&#58;&#32;<a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20090511070210/http://assets.opencrs.com/rpts/RS22478_20081030.pdf">CRS Report for Congress: Navy Ship Names: Background for Congress</a>.&#32;[w:] <i>Order Code RS22478</i> [on-line].&#32;Congressional Research Service,&#32;30 października 2008.&#32;[dostęp 2009-12-21].&#32;[zarchiwizowane z <a rel="nofollow" class="external text" href="http://assets.opencrs.com/rpts/RS22478_20081030.pdf">tego adresu</a>&#32;(11 maja 2009)].&#32;<span class="lang-list">(<abbr title="Treść w języku angielskim (English)">ang.</abbr>)</span>.</cite></span> </li> <li id="cite_note-GSspecSSBN-15"><span class="mw-cite-backlink">↑ <sup><a href="#cite_ref-GSspecSSBN_15-0">a</a></sup> <sup><a href="#cite_ref-GSspecSSBN_15-1">b</a></sup> <sup><a href="#cite_ref-GSspecSSBN_15-2">c</a></sup> <sup><a href="#cite_ref-GSspecSSBN_15-3">d</a></sup></span> <span class="reference-text"><cite class="citation web"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.globalsecurity.org/wmd/systems/ssbn-726-specs.htm">Weapons of Mass Destruction (WMD): <i>SSBN-726 Ohio-Class FBM Submarines</i></a>.&#32;Global Security.&#32;[dostęp 2009-11-30].&#32;<span class="lang-list">(<abbr title="Treść w języku angielskim (English)">ang.</abbr>)</span>.</cite></span> </li> <li id="cite_note-FASkadlub-16"><span class="mw-cite-backlink">↑ <sup><a href="#cite_ref-FASkadlub_16-0">a</a></sup> <sup><a href="#cite_ref-FASkadlub_16-1">b</a></sup> <sup><a href="#cite_ref-FASkadlub_16-2">c</a></sup> <sup><a href="#cite_ref-FASkadlub_16-3">d</a></sup></span> <span class="reference-text"><cite class="citation web"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20110628185655/http://www.fas.org/programs/ssp/man/uswpns/navy/submarines/ssbn726_ohio.html">SSBN-726 Ohio-Class FBM Submarines</a>.&#32;Federation of American Scientists.&#32;[dostęp 2009-11-30].&#32;[zarchiwizowane z <a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.fas.org/programs/ssp/man/uswpns/navy/submarines/ssbn726_ohio.html">tego adresu</a>&#32;(2011-06-28)].&#32;<span class="lang-list">(<abbr title="Treść w języku angielskim (English)">ang.</abbr>)</span>.</cite></span> </li> <li id="cite_note-PT-154-158-17"><span class="mw-cite-backlink">↑ <sup><a href="#cite_ref-PT-154-158_17-0">a</a></sup> <sup><a href="#cite_ref-PT-154-158_17-1">b</a></sup> <sup><a href="#cite_ref-PT-154-158_17-2">c</a></sup> <sup><a href="#cite_ref-PT-154-158_17-3">d</a></sup> <sup><a href="#cite_ref-PT-154-158_17-4">e</a></sup> <sup><a href="#cite_ref-PT-154-158_17-5">f</a></sup> <sup><a href="#cite_ref-PT-154-158_17-6">g</a></sup> <sup><a href="#cite_ref-PT-154-158_17-7">h</a></sup> <sup><a href="#cite_ref-PT-154-158_17-8">i</a></sup> <sup><a href="#cite_ref-PT-154-158_17-9">j</a></sup> <sup><a href="#cite_ref-PT-154-158_17-10">k</a></sup> <sup><a href="#cite_ref-PT-154-158_17-11">l</a></sup></span> <span class="reference-text"><i>From Polaris to Trident...</i>, s. 154–158.</span> </li> <li id="cite_note-UWWS151-18"><span class="mw-cite-backlink">↑ <sup><a href="#cite_ref-UWWS151_18-0">a</a></sup> <sup><a href="#cite_ref-UWWS151_18-1">b</a></sup></span> <span class="reference-text"><cite class="citation book">Anthony John&#32;Watts:&#32;<i>Jane’s Underwater Warfare Systems 2001–2002</i>.&#32;Janes Information Group,&#32;s.&#32;151. <a href="/wiki/Specjalna:Ksi%C4%85%C5%BCki/071062333X" title="Specjalna:Książki/071062333X">ISBN&#160;<span class="isbn">0-7106-2333-X</span></a>.<span class="Z3988" title="ctx_ver=Z39.88-2004&amp;rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&amp;rft.genre=book&amp;rft.btitle=Jane%E2%80%99s+Underwater+Warfare+Systems+2001%E2%80%932002&amp;rft.aulast=Watts&amp;rft.aufirst=Anthony+John&amp;rft.pub=Janes+Information+Group&amp;rft.pages=151&amp;rft.isbn=0-7106-2333-X"></span></cite></span> </li> <li id="cite_note-WNW634-19"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-WNW634_19-0">↑</a></span> <span class="reference-text"><cite class="citation book">Norman&#32;Friedman:&#32;<i>The Naval Institute Guide to World Naval Weapons Systems, 1997–1998 (Naval Institute Guide to World Naval Weapons Systems)</i>.&#32;Naval Institute Press,&#32;s.&#32;634. <a href="/wiki/Specjalna:Ksi%C4%85%C5%BCki/1557502684" title="Specjalna:Książki/1557502684">ISBN&#160;<span class="isbn">1-55750-268-4</span></a>.<span class="Z3988" title="ctx_ver=Z39.88-2004&amp;rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&amp;rft.genre=book&amp;rft.btitle=The+Naval+Institute+Guide+to+World+Naval+Weapons+Systems%2C+1997%E2%80%931998+%28Naval+Institute+Guide+to+World+Naval+Weapons+Systems%29&amp;rft.aulast=Friedman&amp;rft.aufirst=Norman&amp;rft.pub=Naval+Institute+Press&amp;rft.pages=634&amp;rft.isbn=1-55750-268-4"></span></cite></span> </li> <li id="cite_note-Jane&#39;s149-20"><span class="mw-cite-backlink">↑ <sup><a href="#cite_ref-Jane&#39;s149_20-0">a</a></sup> <sup><a href="#cite_ref-Jane&#39;s149_20-1">b</a></sup></span> <span class="reference-text"><i>Jane’s Underwater Warfare Systems 2001-2002</i>, s. 149.</span> </li> <li id="cite_note-Jane&#39;s81-82-21"><span class="mw-cite-backlink">↑ <sup><a href="#cite_ref-Jane&#39;s81-82_21-0">a</a></sup> <sup><a href="#cite_ref-Jane&#39;s81-82_21-1">b</a></sup> <sup><a href="#cite_ref-Jane&#39;s81-82_21-2">c</a></sup> <sup><a href="#cite_ref-Jane&#39;s81-82_21-3">d</a></sup> <sup><a href="#cite_ref-Jane&#39;s81-82_21-4">e</a></sup> <sup><a href="#cite_ref-Jane&#39;s81-82_21-5">f</a></sup> <sup><a href="#cite_ref-Jane&#39;s81-82_21-6">g</a></sup></span> <span class="reference-text"><i>Jane’s Underwater Warfare Systems 2001-2002</i>, s. 81-82.</span> </li> <li id="cite_note-Jane&#39;sFS-22"><span class="mw-cite-backlink">↑ <sup><a href="#cite_ref-Jane&#39;sFS_22-0">a</a></sup> <sup><a href="#cite_ref-Jane&#39;sFS_22-1">b</a></sup></span> <span class="reference-text"><cite class="citation book">Stephen&#32;Saunders:&#32;<i>Jane’s Fighting Ships 2002–2003</i>.&#32;Jane’s Information Group,&#32;s.&#32;803-804. <a href="/wiki/Specjalna:Ksi%C4%85%C5%BCki/0710624328" title="Specjalna:Książki/0710624328">ISBN&#160;<span class="isbn">0-7106-2432-8</span></a>.<span class="Z3988" title="ctx_ver=Z39.88-2004&amp;rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&amp;rft.genre=book&amp;rft.btitle=Jane%E2%80%99s+Fighting+Ships+2002%E2%80%932003&amp;rft.aulast=Saunders&amp;rft.aufirst=Stephen&amp;rft.pub=Jane%E2%80%99s+Information+Group&amp;rft.pages=803-804&amp;rft.isbn=0-7106-2432-8"></span></cite></span> </li> <li id="cite_note-NIG-23"><span class="mw-cite-backlink">↑ <sup><a href="#cite_ref-NIG_23-0">a</a></sup> <sup><a href="#cite_ref-NIG_23-1">b</a></sup> <sup><a href="#cite_ref-NIG_23-2">c</a></sup> <sup><a href="#cite_ref-NIG_23-3">d</a></sup> <sup><a href="#cite_ref-NIG_23-4">e</a></sup> <sup><a href="#cite_ref-NIG_23-5">f</a></sup></span> <span class="reference-text"><cite class="citation book">Norman&#32;Friedman:&#32;<i>The Naval Institute guide to world naval weapon systems</i>.&#32;US Naval Institute Press,&#32;2005,&#32;s.&#32;149. <a href="/wiki/Specjalna:Ksi%C4%85%C5%BCki/1557502625" title="Specjalna:Książki/1557502625">ISBN&#160;<span class="isbn">1-55750-262-5</span></a>.<span class="Z3988" title="ctx_ver=Z39.88-2004&amp;rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&amp;rft.genre=book&amp;rft.btitle=The+Naval+Institute+guide+to+world+naval+weapon+systems&amp;rft.aulast=Friedman&amp;rft.aufirst=Norman&amp;rft.pub=US+Naval+Institute+Press&amp;rft.pages=149&amp;rft.isbn=1-55750-262-5"></span></cite></span> </li> <li id="cite_note-PT-158-160-24"><span class="mw-cite-backlink">↑ <sup><a href="#cite_ref-PT-158-160_24-0">a</a></sup> <sup><a href="#cite_ref-PT-158-160_24-1">b</a></sup> <sup><a href="#cite_ref-PT-158-160_24-2">c</a></sup> <sup><a href="#cite_ref-PT-158-160_24-3">d</a></sup> <sup><a href="#cite_ref-PT-158-160_24-4">e</a></sup> <sup><a href="#cite_ref-PT-158-160_24-5">f</a></sup> <sup><a href="#cite_ref-PT-158-160_24-6">g</a></sup></span> <span class="reference-text"><i>From Polaris to Trident...</i>, s. 158–160.</span> </li> <li id="cite_note-PT-160-163-25"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-PT-160-163_25-0">↑</a></span> <span class="reference-text"><i>From Polaris to Trident...</i>, s. 160–163.</span> </li> <li id="cite_note-CWS41ff-26"><span class="mw-cite-backlink">↑ <sup><a href="#cite_ref-CWS41ff_26-0">a</a></sup> <sup><a href="#cite_ref-CWS41ff_26-1">b</a></sup></span> <span class="reference-text"><i>Cold War Submarines...</i>, s. 115-126.</span> </li> <li id="cite_note-PtT125-140-27"><span class="mw-cite-backlink">↑ <sup><a href="#cite_ref-PtT125-140_27-0">a</a></sup> <sup><a href="#cite_ref-PtT125-140_27-1">b</a></sup> <sup><a href="#cite_ref-PtT125-140_27-2">c</a></sup> <sup><a href="#cite_ref-PtT125-140_27-3">d</a></sup> <sup><a href="#cite_ref-PtT125-140_27-4">e</a></sup> <sup><a href="#cite_ref-PtT125-140_27-5">f</a></sup> <sup><a href="#cite_ref-PtT125-140_27-6">g</a></sup> <sup><a href="#cite_ref-PtT125-140_27-7">h</a></sup> <sup><a href="#cite_ref-PtT125-140_27-8">i</a></sup> <sup><a href="#cite_ref-PtT125-140_27-9">j</a></sup></span> <span class="reference-text"><i>From Polaris to Trident...</i>, s. 125-140.</span> </li> <li id="cite_note-JSWS-29"><span class="mw-cite-backlink">↑ <sup><a href="#cite_ref-JSWS_29-0">a</a></sup> <sup><a href="#cite_ref-JSWS_29-1">b</a></sup> <sup><a href="#cite_ref-JSWS_29-2">c</a></sup> <sup><a href="#cite_ref-JSWS_29-3">d</a></sup> <sup><a href="#cite_ref-JSWS_29-4">e</a></sup> <sup><a href="#cite_ref-JSWS_29-5">f</a></sup> <sup><a href="#cite_ref-JSWS_29-6">g</a></sup></span> <span class="reference-text"><cite class="citation book">Duncan&#32;Lenox:&#32;<i>Jane’s Strategic Weapon Systems Issue Forty-nine</i>.&#32;Jane’s Information Group,&#32;2008,&#32;s.&#32;208-210.&#32;<span class="issn"><a href="/wiki/International_Standard_Serial_Number" title="International Standard Serial Number">ISSN</a>&#160;<a rel="nofollow" class="external text" href="http://worldcat.org/issn/0958-6032">0958-6032</a></span>.<span class="Z3988" title="ctx_ver=Z39.88-2004&amp;rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&amp;rft.genre=book&amp;rft.btitle=Jane%E2%80%99s+Strategic+Weapon+Systems+Issue+Forty-nine&amp;rft.aulast=Lenox&amp;rft.aufirst=Duncan&amp;rft.pub=Jane%E2%80%99s+Information+Group&amp;rft.pages=208-210"></span></cite></span> </li> <li id="cite_note-FAS-30"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-FAS_30-0">↑</a></span> <span class="reference-text"><cite class="citation web"><a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.fas.org/nuke/guide/usa/slbm/d-5.htm">Trident II D-5 Fleet Ballistic Missile</a>.&#32;Federation of American Scientists.&#32;[dostęp 2009-12-25].&#32;<span class="lang-list">(<abbr title="Treść w języku angielskim (English)">ang.</abbr>)</span>.</cite></span> </li> <li id="cite_note-32"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-32">↑</a></span> <span class="reference-text"><cite class="citation web"><a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.atomicarchive.com/Almanac/TridentD5.shtml">Trident II D-5</a>.&#32;Atomic Archive.&#32;[dostęp 2009-08-24].&#32;<span class="lang-list">(<abbr title="Treść w języku angielskim (English)">ang.</abbr>)</span>.</cite></span> </li> <li id="cite_note-GSUSMS-33"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-GSUSMS_33-0">↑</a></span> <span class="reference-text"><cite class="citation web"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.globalsecurity.org/space/library/report/2003/us_missile_systems.pdf">US Missile Systems</a>.&#32;Global Security.&#32;[dostęp 2009-08-24].&#32;<span class="lang-list">(<abbr title="Treść w języku angielskim (English)">ang.</abbr>)</span>.</cite></span> </li> <li id="cite_note-34"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-34">↑</a></span> <span class="reference-text"><a rel="nofollow" class="external text" href="http://nuclearweaponarchive.org/Usa/Weapons/W76.html">FAS: <i>The W76 Warhead</i></a> [dostęp: 25 kwietnia 2009 r.] <span class="lang-list">(<abbr title="Treść w języku angielskim (English)">ang.</abbr>)</span></span> </li> <li id="cite_note-START1_deklaracja-35"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-START1_deklaracja_35-0">↑</a></span> <span class="reference-text"><cite class="citation web"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20190204174601/https://www.state.gov/t/avc/trty/103731.htm"><i>Article by Article Legal Analysis of the START Treaty and its Associated Documents</i></a> [online], United States of America, Department of State<span class="accessdate"> [dostęp 2019-02-04]</span> [zarchiwizowane z <a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.state.gov/t/avc/trty/103731.htm">adresu</a> 2019-02-04]<span class="Z3988" title="ctx_ver=Z39.88-2004&amp;rft.gengre=book&amp;rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&amp;rft.btitle=Article+by+Article+Legal+Analysis+of+the+START+Treaty+and+its+Associated+Documents&amp;rft_id=https%3A%2F%2Fwww.state.gov%2Ft%2Favc%2Ftrty%2F103731.htm" style="display:none">&#160;</span> <span class="lang-list">(<abbr title="Treść w języku angielskim (English)">ang.</abbr>)</span>.</cite></span> </li> <li id="cite_note-D-5-36"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-D-5_36-0">↑</a></span> <span class="reference-text"><cite class="citation web"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20160304222757/http://docs.nrdc.org/nuclear/files/nuc_84000001d_01.pdf">Trident Submarine</a>.&#32;docs.nrdc.org.&#32;[zarchiwizowane z <a rel="nofollow" class="external text" href="http://docs.nrdc.org/nuclear/files/nuc_84000001d_01.pdf">tego adresu</a>&#32;(2016-03-04)].</cite> [dostęp: 19 stycznia 2019 r.] <span class="lang-list">(<abbr title="Treść w języku angielskim (English)">ang.</abbr>)</span></span> </li> <li id="cite_note-WLR8-37"><span class="mw-cite-backlink">↑ <sup><a href="#cite_ref-WLR8_37-0">a</a></sup> <sup><a href="#cite_ref-WLR8_37-1">b</a></sup> <sup><a href="#cite_ref-WLR8_37-2">c</a></sup></span> <span class="reference-text"><cite class="citation web"><a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.fas.org/irp/program/collect/an-wlr-8.htm">AN/WLR-8</a>.&#32;Federation of American Scientists.&#32;[dostęp 2009-11-21].&#32;<span class="lang-list">(<abbr title="Treść w języku angielskim (English)">ang.</abbr>)</span>.</cite></span> </li> <li id="cite_note-NavTech-38"><span class="mw-cite-backlink">↑ <sup><a href="#cite_ref-NavTech_38-0">a</a></sup> <sup><a href="#cite_ref-NavTech_38-1">b</a></sup> <sup><a href="#cite_ref-NavTech_38-2">c</a></sup></span> <span class="reference-text"><cite class="citation web"><a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.naval-technology.com/projects/ohio/">SSBN / SSGN Ohio Class Ballistic Missile Submarine, USA</a>.&#32;Naval Technology.com.&#32;[dostęp 2009-11-21].&#32;<span class="lang-list">(<abbr title="Treść w języku angielskim (English)">ang.</abbr>)</span>.</cite></span> </li> <li id="cite_note-autonazwa1-39"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-autonazwa1_39-0">↑</a></span> <span class="reference-text"><i>Jane’s Underwater Warfare Systems</i>, s. 195.</span> </li> <li id="cite_note-PT1-8-40"><span class="mw-cite-backlink">↑ <sup><a href="#cite_ref-PT1-8_40-0">a</a></sup> <sup><a href="#cite_ref-PT1-8_40-1">b</a></sup> <sup><a href="#cite_ref-PT1-8_40-2">c</a></sup> <sup><a href="#cite_ref-PT1-8_40-3">d</a></sup> <sup><a href="#cite_ref-PT1-8_40-4">e</a></sup> <sup><a href="#cite_ref-PT1-8_40-5">f</a></sup> <sup><a href="#cite_ref-PT1-8_40-6">g</a></sup> <sup><a href="#cite_ref-PT1-8_40-7">h</a></sup> <sup><a href="#cite_ref-PT1-8_40-8">i</a></sup> <sup><a href="#cite_ref-PT1-8_40-9">j</a></sup> <sup><a href="#cite_ref-PT1-8_40-10">k</a></sup> <sup><a href="#cite_ref-PT1-8_40-11">l</a></sup> <sup><a href="#cite_ref-PT1-8_40-12">m</a></sup> <sup><a href="#cite_ref-PT1-8_40-13">n</a></sup> <sup><a href="#cite_ref-PT1-8_40-14">o</a></sup></span> <span class="reference-text"><i>From Polaris to Trident...</i>, s. 1–8.</span> </li> <li id="cite_note-41"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-41">↑</a></span> <span class="reference-text"><i>From Polaris to Trident...</i>, s. 198, pkt 5.</span> </li> <li id="cite_note-WNW-43"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-WNW_43-0">↑</a></span> <span class="reference-text"><cite class="citation book">Norman&#32;Friedman:&#32;<i>The Naval Institute Guide to World Naval Weapons Systems, 1997–1998 (Naval Institute Guide to World Naval Weapons Systems)</i>.&#32;Naval Institute Press,&#32;s.&#32;189. <a href="/wiki/Specjalna:Ksi%C4%85%C5%BCki/1557502684" title="Specjalna:Książki/1557502684">ISBN&#160;<span class="isbn">1-55750-268-4</span></a>.<span class="Z3988" title="ctx_ver=Z39.88-2004&amp;rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&amp;rft.genre=book&amp;rft.btitle=The+Naval+Institute+Guide+to+World+Naval+Weapons+Systems%2C+1997%E2%80%931998+%28Naval+Institute+Guide+to+World+Naval+Weapons+Systems%29&amp;rft.aulast=Friedman&amp;rft.aufirst=Norman&amp;rft.pub=Naval+Institute+Press&amp;rft.pages=189&amp;rft.isbn=1-55750-268-4"></span></cite></span> </li> <li id="cite_note-CWS194-199-44"><span class="mw-cite-backlink">↑ <sup><a href="#cite_ref-CWS194-199_44-0">a</a></sup> <sup><a href="#cite_ref-CWS194-199_44-1">b</a></sup> <sup><a href="#cite_ref-CWS194-199_44-2">c</a></sup> <sup><a href="#cite_ref-CWS194-199_44-3">d</a></sup></span> <span class="reference-text"><i>Cold War Submarines...</i>, s. 194-199.</span> </li> <li id="cite_note-Podwig-47"><span class="mw-cite-backlink">↑ <sup><a href="#cite_ref-Podwig_47-0">a</a></sup> <sup><a href="#cite_ref-Podwig_47-1">b</a></sup> <sup><a href="#cite_ref-Podwig_47-2">c</a></sup></span> <span class="reference-text"><cite class="citation book">Paweł&#32;Podwig,&#32;Oleg Bukharin,&#32;Timur Kadyshev,&#32;Eugene Miasnikov,&#32;Pavel Podvig:&#32;<i>Russian Strategic Nuclear Forces</i>.&#32;The <a href="/wiki/Massachusetts_Institute_of_Technology" title="Massachusetts Institute of Technology">MIT</a> Press,&#32;<a href="/wiki/2004" title="2004">2004</a>,&#32;s.&#32;8-27. <a href="/wiki/Specjalna:Ksi%C4%85%C5%BCki/0262661810" title="Specjalna:Książki/0262661810">ISBN&#160;<span class="isbn isbn-ulepszony">0-262-66181-0</span></a>.<span class="Z3988" title="ctx_ver=Z39.88-2004&amp;rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&amp;rft.genre=book&amp;rft.btitle=Russian+Strategic+Nuclear+Forces&amp;rft.aulast=Podwig&amp;rft.aufirst=Pawe%C5%82&amp;rft.pub=The+%5B%5BMassachusetts+Institute+of+Technology%7CMIT%5D%5D+Press&amp;rft.pages=8-27&amp;rft.isbn=0262661810"></span></cite></span> </li> <li id="cite_note-48"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-48">↑</a></span> <span class="reference-text"><i>Jane’s Strategic Weapon Systems...</i>, s. 428.</span> </li> <li id="cite_note-USAWC-50"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-USAWC_50-0">↑</a></span> <span class="reference-text"><cite class="citation web">William C. Chinworth (United States Navy)&#58;&#32;<a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.dtic.mil/cgi-bin/GetTRDoc?AD=ADA449427&amp;Location=U2&amp;doc=GetTRDoc.pdf">The future of the Ohio-class submarine</a>.&#32;USAWC Strategy Research Project, U.S. Army War College,&#32;15 marca 2006.&#32;[dostęp 2009-11-10].&#32;<span class="lang-list">(<abbr title="Treść w języku angielskim (English)">ang.</abbr>)</span>.</cite></span> </li> <li id="cite_note-CRS_SSGN-51"><span class="mw-cite-backlink">↑ <sup><a href="#cite_ref-CRS_SSGN_51-0">a</a></sup> <sup><a href="#cite_ref-CRS_SSGN_51-1">b</a></sup> <sup><a href="#cite_ref-CRS_SSGN_51-2">c</a></sup> <sup><a href="#cite_ref-CRS_SSGN_51-3">d</a></sup> <sup><a href="#cite_ref-CRS_SSGN_51-4">e</a></sup> <sup><a href="#cite_ref-CRS_SSGN_51-5">f</a></sup> <sup><a href="#cite_ref-CRS_SSGN_51-6">g</a></sup> <sup><a href="#cite_ref-CRS_SSGN_51-7">h</a></sup> <sup><a href="#cite_ref-CRS_SSGN_51-8">i</a></sup> <sup><a href="#cite_ref-CRS_SSGN_51-9">j</a></sup> <sup><a href="#cite_ref-CRS_SSGN_51-10">k</a></sup> <sup><a href="#cite_ref-CRS_SSGN_51-11">l</a></sup> <sup><a href="#cite_ref-CRS_SSGN_51-12">m</a></sup> <sup><a href="#cite_ref-CRS_SSGN_51-13">n</a></sup></span> <span class="reference-text"><cite class="citation web">Ronald O’Rourke&#58;&#32;<a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20150319111954/http://assets.opencrs.com/rpts/RS21007_20040730.pdf">CRS Report for Congress: Navy Trident Submarine Conversion (SSGN) Program: Background and Issues for Congress</a>.&#32;Congressional Reasearch Service,&#32;30 czerwca 2004,&#32;Order Code RS21007&#32;[dostęp 2009-12-20].&#32;[zarchiwizowane z <a rel="nofollow" class="external text" href="http://assets.opencrs.com/rpts/RS21007_20040730.pdf">tego adresu</a>&#32;(19 marca 2015)].&#32;<span class="lang-list">(<abbr title="Treść w języku angielskim (English)">ang.</abbr>)</span>.</cite></span> </li> <li id="cite_note-52"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-52">↑</a></span> <span class="reference-text"><cite class="citation book nourl"><span class="cite-name-before"><span class="cite-name-full">Norman</span><span class="cite-name-initials" title="Norman" style="display:none">N.</span>&#160;</span><span class="cite-lastname">Polmar</span><span class="cite-name-after" style="display:none">&#160;<span class="cite-name-full">Norman</span><span class="cite-name-initials" title="Norman">N.</span></span>, <i>A Submarine for All Seasons?</i>, wyd. sierpień 1999, U.S. Naval Institute Proceedings, sierpień 1999, s.&#160;87-88<span class="Z3988" title="ctx_ver=Z39.88-2004&amp;rft.gengre=book&amp;rft.aufirst=Norman&amp;rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&amp;rft.btitle=A+Submarine+for+All+Seasons%3F&amp;rft.pub=U.S.+Naval+Institute+Proceedings&amp;rft.aulast=Polmar&amp;rft.date=1999-08&amp;rft.edition=sierpie%C5%84+1999" style="display:none">&#160;</span>.</cite></span> </li> <li id="cite_note-53"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-53">↑</a></span> <span class="reference-text"><cite class="citation journal">Norman&#32;Polmar.&#32;<em>The Submarine Arsenal Ship</em>.&#32;„The Submarine Review”,&#32;s.&#32;7-9,&#32;styczeń 1997.&#32;Naval Submarine League.</cite><span class="Z3988" title="ctx_ver=Z39.88-2004&amp;rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&amp;rft.genre=article&amp;rft.atitle=The+Submarine+Arsenal+Ship&amp;rft.jtitle=The+Submarine+Review&amp;rft.date=stycze%C5%84+1997&amp;rft.issue=%7B%7B%7Bnumer%7D%7D%7D&amp;rft.aulast=Polmar&amp;rft.aufirst=Norman&amp;rft.pages=7-9"><span style="display: none;">&#160;</span></span></span> </li> <li id="cite_note-SSGNbasic-54"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-SSGNbasic_54-0">↑</a></span> <span class="reference-text"><cite class="citation web"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.globalsecurity.org/military/systems/ship/ssgn-726.htm">Ohio-class SSGN-726 Tactical Trident</a>.&#32;Global Securit.&#32;[dostęp 2009-12-13].&#32;<span class="lang-list">(<abbr title="Treść w języku angielskim (English)">ang.</abbr>)</span>.</cite></span> </li> <li id="cite_note-GS_ASDS-55"><span class="mw-cite-backlink">↑ <sup><a href="#cite_ref-GS_ASDS_55-0">a</a></sup> <sup><a href="#cite_ref-GS_ASDS_55-1">b</a></sup></span> <span class="reference-text"><cite class="citation web"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.globalsecurity.org/military/systems/ship/asds.htm">Advanced SEAL Delivery System (ASDS)</a>.&#32;Global Security.&#32;[dostęp 2009-11-21].&#32;<span class="lang-list">(<abbr title="Treść w języku angielskim (English)">ang.</abbr>)</span>.</cite></span> </li> <li id="cite_note-CruiseEvol-56"><span class="mw-cite-backlink">↑ <sup><a href="#cite_ref-CruiseEvol_56-0">a</a></sup> <sup><a href="#cite_ref-CruiseEvol_56-1">b</a></sup> <sup><a href="#cite_ref-CruiseEvol_56-2">c</a></sup> <sup><a href="#cite_ref-CruiseEvol_56-3">d</a></sup> <sup><a href="#cite_ref-CruiseEvol_56-4">e</a></sup> <sup><a href="#cite_ref-CruiseEvol_56-5">f</a></sup> <sup><a href="#cite_ref-CruiseEvol_56-6">g</a></sup> <sup><a href="#cite_ref-CruiseEvol_56-7">h</a></sup></span> <span class="reference-text"><cite class="citation book">Kenneth P.&#32;Werrell:&#32;<i>The evolution of the cruise missile</i>.&#32;Wyd.&#32;drugie.&#32;Washington, D.C&#58;&#32;Air University, Air University Press,&#32;s.&#32;192-193. <a href="/wiki/Online_Computer_Library_Center" title="Online Computer Library Center">OCLC</a> <a rel="nofollow" class="external text" href="http://worldcat.org/oclc/12022079">12022079</a>.<span class="Z3988" title="ctx_ver=Z39.88-2004&amp;rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&amp;rft.genre=book&amp;rft.btitle=The+evolution+of+the+cruise+missile&amp;rft.aulast=Werrell&amp;rft.aufirst=Kenneth+P.&amp;rft.edition=drugie&amp;rft.pub=Air+University%2C+Air+University+Press&amp;rft.place=Washington%2C+D.C&amp;rft.pages=192-193&amp;rft_id=info:oclcnum/12022079"></span></cite></span> </li> <li id="cite_note-MissThr-57"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-MissThr_57-0">↑</a></span> <span class="reference-text"><cite class="citation web"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20121118183031/http://www.missilethreat.com/cruise/id.135/cruise_detail.asp">RGM/UGM-109A TLAM-N</a>.&#32;Claremont Institute.&#32;[dostęp 2009-12-13].&#32;[zarchiwizowane z <a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.missilethreat.com/cruise/id.135/cruise_detail.asp">tego adresu</a>&#32;(18 listopada 2012)].&#32;<span class="lang-list">(<abbr title="Treść w języku angielskim (English)">ang.</abbr>)</span>.</cite></span> </li> <li id="cite_note-58"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-58">↑</a></span> <span class="reference-text"><cite class="citation web"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.globalsecurity.org/military/library/budget/fy2002/navy/wpn_fy02pb.pdf#xml=https://www.globalsecurity.org/cgi-bin/texis.cgi/webinator/search/pdfhi.txt?query=RGM-109&amp;pr=default&amp;prox=page&amp;rorder=500&amp;rprox=500&amp;rdfreq=500&amp;rwfreq=500&amp;rlead=500&amp;rdepth=0&amp;sufs=0&amp;order=r&amp;cq=&amp;id=4b0e4aa713">Fiscal Year (FY) 2002 Amended Budget Submission. Weapons Procurment</a>.&#32;Department of the Navy,&#32;lipiec 2001.&#32;[dostęp 2009-12-13].&#32;<span class="lang-list">(<abbr title="Treść w języku angielskim (English)">ang.</abbr>)</span>.</cite></span> </li> <li id="cite_note-CRS_StratForcStatus-59"><span class="mw-cite-backlink">↑ <sup><a href="#cite_ref-CRS_StratForcStatus_59-0">a</a></sup> <sup><a href="#cite_ref-CRS_StratForcStatus_59-1">b</a></sup> <sup><a href="#cite_ref-CRS_StratForcStatus_59-2">c</a></sup></span> <span class="reference-text"><cite class="citation web">Amy F. Woolf&#58;&#32;<a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20150319111953/http://assets.opencrs.com/rpts/RL33640_20090714.pdf">CRS Report for Congress: U.S. Strategic Nuclear Forces: Background, Developments, and Issues</a>.&#32;Congressional Reasearch Service,&#32;14 lipca 2009,&#32;Order Code RL33640&#32;[dostęp 2009-12-21].&#32;[zarchiwizowane z <a rel="nofollow" class="external text" href="http://assets.opencrs.com/rpts/RL33640_20090714.pdf">tego adresu</a>&#32;(19 marca 2015)].&#32;<span class="lang-list">(<abbr title="Treść w języku angielskim (English)">ang.</abbr>)</span>.</cite></span> </li> <li id="cite_note-CRS_USSNF-60"><span class="mw-cite-backlink">↑ <sup><a href="#cite_ref-CRS_USSNF_60-0">a</a></sup> <sup><a href="#cite_ref-CRS_USSNF_60-1">b</a></sup> <sup><a href="#cite_ref-CRS_USSNF_60-2">c</a></sup> <sup><a href="#cite_ref-CRS_USSNF_60-3">d</a></sup></span> <span class="reference-text"><cite class="citation web"><a rel="nofollow" class="external text" href="http://fas.org/sgp/crs/nuke/RL33640.pdf">CRS Report for Congress: U.S. Strategic Nuclear Forces: Background, Developments, and Issues</a>.&#32;Congressional Research Service,&#32;14 lipca 2009.&#32;[dostęp 2009-10-01].&#32;<span class="lang-list">(<abbr title="Treść w języku angielskim (English)">ang.</abbr>)</span>.</cite></span> </li> <li id="cite_note-GS+SSBNX-61"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-GS+SSBNX_61-0">↑</a></span> <span class="reference-text"><cite class="citation web"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.globalsecurity.org/wmd/systems/ssbn-x.htm">SSBN-X Future Follow-on Submarine</a>.&#32;Global Security.&#32;[dostęp 2009-10-01].&#32;<span class="lang-list">(<abbr title="Treść w języku angielskim (English)">ang.</abbr>)</span>.</cite></span> </li> </ol></div></div> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Bibliografia">Bibliografia</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Okr%C4%99ty_podwodne_typu_Ohio&amp;veaction=edit&amp;section=40" title="Edytuj sekcję: Bibliografia" class="mw-editsection-visualeditor"><span>edytuj</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Okr%C4%99ty_podwodne_typu_Ohio&amp;action=edit&amp;section=40" title="Edytuj kod źródłowy sekcji: Bibliografia"><span>edytuj kod</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <ul><li><cite class="citation book"><a href="/wiki/Norman_Polmar" title="Norman Polmar">Norman&#32;Polmar</a>:&#32;<i>Cold War Submarines, The Design and Construction of U.S. and Soviet Submarines</i>.&#32;K.J. More.&#32;Potomac Books, Inc,&#32;2003. <a href="/wiki/Specjalna:Ksi%C4%85%C5%BCki/1574885308" title="Specjalna:Książki/1574885308">ISBN&#160;<span class="isbn">1-57488-530-8</span></a>.<span class="Z3988" title="ctx_ver=Z39.88-2004&amp;rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&amp;rft.genre=book&amp;rft.btitle=Cold+War+Submarines%2C+The+Design+and+Construction+of+U.S.+and+Soviet+Submarines&amp;rft.aulast=Polmar&amp;rft.aufirst=Norman&amp;rft.pub=Potomac+Books%2C+Inc&amp;rft.isbn=1-57488-530-8"></span></cite><span class="problemy" aria-hidden="true" data-nosnippet=""> Brak numerów stron w książce</span></li> <li><cite class="citation book">Graham&#32;Spinardi:&#32;<i>From Polaris to Trident: the development of US Fleet ballistic missile technology</i>.&#32;Cambridge [England]&#58;&#32;Cambridge University Press,&#32;1994. <a href="/wiki/Specjalna:Ksi%C4%85%C5%BCki/0521413575" title="Specjalna:Książki/0521413575">ISBN&#160;<span class="isbn">0-521-41357-5</span></a>.<span class="Z3988" title="ctx_ver=Z39.88-2004&amp;rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&amp;rft.genre=book&amp;rft.btitle=From+Polaris+to+Trident%3A+the+development+of+US+Fleet+ballistic+missile+technology&amp;rft.aulast=Spinardi&amp;rft.aufirst=Graham&amp;rft.date=1994&amp;rft.pub=Cambridge+University+Press&amp;rft.place=Cambridge+%5BEngland%5D&amp;rft.isbn=0-521-41357-5"></span></cite><span class="problemy" aria-hidden="true" data-nosnippet=""> Brak numerów stron w książce</span></li> <li><cite class="citation book"><a href="/wiki/Norman_Friedman" title="Norman Friedman">Norman&#32;Friedman</a>,&#32;James&#32;L. Christley:&#32;<i>U.S. Submarines Since 1945: An Illustrated Design History</i>.&#32;Naval Institute Press. <a href="/wiki/Specjalna:Ksi%C4%85%C5%BCki/1557502609" title="Specjalna:Książki/1557502609">ISBN&#160;<span class="isbn">1-55750-260-9</span></a>.<span class="Z3988" title="ctx_ver=Z39.88-2004&amp;rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&amp;rft.genre=book&amp;rft.btitle=U.S.+Submarines+Since+1945%3A+An+Illustrated+Design+History&amp;rft.aulast=Friedman&amp;rft.aufirst=Norman&amp;rft.pub=Naval+Institute+Press&amp;rft.isbn=1-55750-260-9"></span></cite><span class="problemy" aria-hidden="true" data-nosnippet=""> Brak numerów stron w książce</span></li> <li><cite class="citation book">Anthony John&#32;Watts:&#32;<i>Jane’s Underwater Warfare Systems 2001–2002</i>.&#32;Janes Information Group. <a href="/wiki/Specjalna:Ksi%C4%85%C5%BCki/071062333X" title="Specjalna:Książki/071062333X">ISBN&#160;<span class="isbn">0-7106-2333-X</span></a>.<span class="Z3988" title="ctx_ver=Z39.88-2004&amp;rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&amp;rft.genre=book&amp;rft.btitle=Jane%E2%80%99s+Underwater+Warfare+Systems+2001%E2%80%932002&amp;rft.aulast=Watts&amp;rft.aufirst=Anthony+John&amp;rft.pub=Janes+Information+Group&amp;rft.isbn=0-7106-2333-X"></span></cite><span class="problemy" aria-hidden="true" data-nosnippet=""> Brak numerów stron w książce</span></li> <li><cite class="citation book">Stephen&#32;Saunders:&#32;<i>Jane’s Fighting Ships 2002–2003</i>.&#32;Jane’s Information Group. <a href="/wiki/Specjalna:Ksi%C4%85%C5%BCki/0710624328" title="Specjalna:Książki/0710624328">ISBN&#160;<span class="isbn">0-7106-2432-8</span></a>.<span class="Z3988" title="ctx_ver=Z39.88-2004&amp;rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&amp;rft.genre=book&amp;rft.btitle=Jane%E2%80%99s+Fighting+Ships+2002%E2%80%932003&amp;rft.aulast=Saunders&amp;rft.aufirst=Stephen&amp;rft.pub=Jane%E2%80%99s+Information+Group&amp;rft.isbn=0-7106-2432-8"></span></cite><span class="problemy" aria-hidden="true" data-nosnippet=""> Brak numerów stron w książce</span></li> <li><cite class="citation book">Norman&#32;Friedman:&#32;<i>The Naval Institute guide to world naval weapon systems</i>.&#32;Wyd.&#32;piąte.&#32;US Naval Institute Press,&#32;2005. <a href="/wiki/Specjalna:Ksi%C4%85%C5%BCki/1557502625" title="Specjalna:Książki/1557502625">ISBN&#160;<span class="isbn">1-55750-262-5</span></a>.<span class="Z3988" title="ctx_ver=Z39.88-2004&amp;rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&amp;rft.genre=book&amp;rft.btitle=The+Naval+Institute+guide+to+world+naval+weapon+systems&amp;rft.aulast=Friedman&amp;rft.aufirst=Norman&amp;rft.edition=pi%C4%85te&amp;rft.pub=US+Naval+Institute+Press&amp;rft.isbn=1-55750-262-5"></span></cite><span class="problemy" aria-hidden="true" data-nosnippet=""> Brak numerów stron w książce</span></li> <li><cite class="citation book">Norman&#32;Friedman:&#32;<i>The Naval Institute guide to world naval weapon systems, 1997-1998</i>.&#32;US Naval Institute Press,&#32;1997. <a href="/wiki/Specjalna:Ksi%C4%85%C5%BCki/1557502684" title="Specjalna:Książki/1557502684">ISBN&#160;<span class="isbn">1-55750-268-4</span></a>.<span class="Z3988" title="ctx_ver=Z39.88-2004&amp;rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&amp;rft.genre=book&amp;rft.btitle=The+Naval+Institute+guide+to+world+naval+weapon+systems%2C+1997-1998&amp;rft.aulast=Friedman&amp;rft.aufirst=Norman&amp;rft.pub=US+Naval+Institute+Press&amp;rft.isbn=1-55750-268-4"></span></cite><span class="problemy" aria-hidden="true" data-nosnippet=""> Brak numerów stron w książce</span></li> <li><cite class="citation book">Duncan&#32;Lenox:&#32;<i>Jane’s Strategic Weapon Systems Issue Forty-nine</i>.&#32;Jane’s Information Group,&#32;2008,&#32;s.&#32;208-210.&#32;<span class="issn"><a href="/wiki/International_Standard_Serial_Number" title="International Standard Serial Number">ISSN</a>&#160;<a rel="nofollow" class="external text" href="http://worldcat.org/issn/0958-6032">0958-6032</a></span>.<span class="Z3988" title="ctx_ver=Z39.88-2004&amp;rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&amp;rft.genre=book&amp;rft.btitle=Jane%E2%80%99s+Strategic+Weapon+Systems+Issue+Forty-nine&amp;rft.aulast=Lenox&amp;rft.aufirst=Duncan&amp;rft.pub=Jane%E2%80%99s+Information+Group&amp;rft.pages=208-210"></span></cite></li> <li><cite class="citation book">Kenneth P.&#32;Werrell:&#32;<i>The evolution of the cruise missile</i>.&#32;Wyd.&#32;drugie.&#32;Washington, D.C&#58;&#32;Air University, Air University Press,&#32;s.&#32;192-193. <a href="/wiki/Online_Computer_Library_Center" title="Online Computer Library Center">OCLC</a> <a rel="nofollow" class="external text" href="http://worldcat.org/oclc/12022079">12022079</a>.<span class="Z3988" title="ctx_ver=Z39.88-2004&amp;rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&amp;rft.genre=book&amp;rft.btitle=The+evolution+of+the+cruise+missile&amp;rft.aulast=Werrell&amp;rft.aufirst=Kenneth+P.&amp;rft.edition=drugie&amp;rft.pub=Air+University%2C+Air+University+Press&amp;rft.place=Washington%2C+D.C&amp;rft.pages=192-193&amp;rft_id=info:oclcnum/12022079"></span></cite></li> <li><cite class="citation web">William C. Chinworth (United States Navy)&#58;&#32;<a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.dtic.mil/cgi-bin/GetTRDoc?AD=ADA449427&amp;Location=U2&amp;doc=GetTRDoc.pdf">The future of the Ohio-class submarine</a>.&#32;USAWC Strategy Research Project, U.S. Army War College,&#32;15 marca 2006.&#32;[dostęp 2009-11-10].&#32;<span class="lang-list">(<abbr title="Treść w języku angielskim (English)">ang.</abbr>)</span>.</cite></li> <li><a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.globalsecurity.org/wmd/systems/ssbn-726.htm">Weapons of Mass Destruction: <i>SSBN-726 Ohio-Class FBM Submarines</i></a> <span class="lang-list">(<abbr title="Treść w języku angielskim (English)">ang.</abbr>)</span></li> <li><cite class="citation web"><a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.fas.org/nuke/guide/usa/slbm/ssbn_ulms.htm">ULMS</a>.&#32;Federation of American Scientists.&#32;[dostęp 2009-11-15].&#32;<span class="lang-list">(<abbr title="Treść w języku angielskim (English)">ang.</abbr>)</span>.</cite></li> <li><cite class="citation web"><a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.fas.org/nuke/guide/usa/slbm/d-5.htm">Trident II D-5 Fleet Ballistic Missile</a>.&#32;Federation of American Scientists.&#32;[dostęp 2009-12-25].&#32;<span class="lang-list">(<abbr title="Treść w języku angielskim (English)">ang.</abbr>)</span>.</cite></li> <li><cite class="citation web">Ronald O’Rourke&#58;&#32;<a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20150319111954/http://assets.opencrs.com/rpts/RS21007_20040730.pdf">CRS Report for Congress: Navy Trident Submarine Conversion (SSGN) Program: Background and Issues for Congress</a>.&#32;Congressional Reasearch Service,&#32;30 czerwca 2004,&#32;Order Code RS21007&#32;[dostęp 2009-12-20].&#32;[zarchiwizowane z <a rel="nofollow" class="external text" href="http://assets.opencrs.com/rpts/RS21007_20040730.pdf">tego adresu</a>&#32;(19 marca 2015)].&#32;<span class="lang-list">(<abbr title="Treść w języku angielskim (English)">ang.</abbr>)</span>.</cite></li> <li><cite class="citation web"><a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.naval-technology.com/projects/ohio/">SSBN / SSGN Ohio Class Ballistic Missile Submarine, USA</a>.&#32;Naval Technology.com.&#32;[dostęp 2009-11-21].&#32;<span class="lang-list">(<abbr title="Treść w języku angielskim (English)">ang.</abbr>)</span>.</cite></li></ul> <div class="navbox do-not-make-smaller mw-collapsible mw-collapsed" data-expandtext="pokaż" data-collapsetext="ukryj"><style data-mw-deduplicate="TemplateStyles:r74983602">.mw-parser-output .navbox{border:1px solid var(--border-color-base,#a2a9b1);margin:auto;text-align:center;padding:3px;margin-top:1em;clear:both}.mw-parser-output table.navbox:not(.pionowy){width:100%}.mw-parser-output .navbox+.navbox{border-top:0;margin-top:0}.mw-parser-output .navbox.pionowy{width:250px;float:right;clear:right;margin:0 0 0.4em 1.4em}.mw-parser-output .navbox.pionowy .before,.mw-parser-output .navbox.pionowy .after{padding:0.5em 0;text-align:center}.mw-parser-output .navbox>.caption,.mw-parser-output .navbox>tbody>tr>th{background:#ccf;text-align:center;font-weight:bold}.mw-parser-output .navbox .tnavbar{font-weight:normal;font-size:xx-small;white-space:nowrap;padding:0}.mw-parser-output .navbox>.tnavbar{margin-left:1em;float:left}.mw-parser-output .navbox .below>hr+.tnavbar{margin-left:auto;margin-right:auto}.mw-parser-output .navbox .below>.tnavbar:before{content:"Ten szablon: "}.mw-parser-output .navbox .tnavbar li:after{content:" · "}.mw-parser-output .navbox .tnavbar li:last-child:after{content:none}.mw-parser-output .navbox hr{margin:0.2em 1em}.mw-parser-output .navbox .title{background:#ddf;text-align:center;font-weight:bold}.mw-parser-output .navbox>.mw-collapsible-content:not(.grupa-szablonów-nawigacyjnych){margin-top:2px;padding:0;font-size:smaller;overflow:auto}.mw-parser-output .navbox .above+div,.mw-parser-output .navbox .above+.navbox-main-content,.mw-parser-output .navbox .below,.mw-parser-output .navbox .title+.grid{margin-top:2px}.mw-parser-output .navbox>.mw-collapsible-content>.above,.mw-parser-output .navbox>.mw-collapsible-content>.below{background:#ddf;text-align:center;margin-left:auto;margin-right:auto}.mw-parser-output .navbox:not(.pionowy) .flex{display:flex;flex-direction:row}.mw-parser-output .navbox .flex>.before,.mw-parser-output .navbox .flex>.after{align-self:center;text-align:center}.mw-parser-output .navbox .flex>.navbox-main-content{flex-grow:1}.mw-parser-output .navbox:not(.pionowy) .before{margin-right:0.5em}.mw-parser-output .navbox:not(.pionowy) .after{margin-left:0.5em}.mw-parser-output .navbox .inner-columns,.mw-parser-output .navbox .inner-group,.mw-parser-output .navbox .inner-standard{border-spacing:0;border-collapse:collapse;width:100%}.mw-parser-output .navbox .inner-standard>tbody>tr>.opis{text-align:right;vertical-align:middle}.mw-parser-output .navbox .inner-standard>tbody>tr>.opis+.spis{border-left:2px solid var(--background-color-base,#fff);text-align:left}.mw-parser-output .navbox .inner-standard>tbody>tr>td{padding:0;width:100%}.mw-parser-output .navbox .inner-standard>tbody>tr>td:first-child{text-align:center}.mw-parser-output .navbox .inner-standard .inner-standard>tbody>tr>td{text-align:left}.mw-parser-output .navbox .inner-standard>tbody>tr>.navbox-odd,.mw-parser-output .navbox .inner-standard>tbody>tr>.navbox-even{padding:0 0.3em}.mw-parser-output .navbox .inner-standard>tbody>tr+tr>th,.mw-parser-output .navbox .inner-standard>tbody>tr+tr>td{border-top:2px solid var(--background-color-base,#fff)}.mw-parser-output .navbox .inner-standard>tbody>tr>th+td{border-left:2px solid var(--background-color-base,#fff)}.mw-parser-output .navbox .inner-columns{table-layout:fixed}.mw-parser-output .navbox .inner-columns>tbody>tr>th,.mw-parser-output .navbox .inner-columns>tbody>tr>td{padding:0;border-left:2px solid var(--background-color-base,#fff);border-right:2px solid var(--background-color-base,#fff)}.mw-parser-output .navbox .inner-columns>tbody>tr>td{vertical-align:top}.mw-parser-output .navbox .inner-columns>tbody>tr+tr>td{border-top:2px solid var(--background-color-base,#fff)}.mw-parser-output .navbox .inner-columns>tbody>tr>th:first-child,.mw-parser-output .navbox .inner-columns>tbody>tr>td:first-child{border-left:0}.mw-parser-output .navbox .inner-columns>tbody>tr>th:last-child,.mw-parser-output .navbox .inner-columns>tbody>tr>td:last-child{border-right:0}.mw-parser-output .navbox .inner-columns>tbody>tr>td>ul,.mw-parser-output .navbox .inner-columns>tbody>tr>td>ol,.mw-parser-output .navbox .inner-columns>tbody>tr>td>dl{text-align:left;column-width:24em}.mw-parser-output .navbox .inner-group>div+div,.mw-parser-output .navbox .inner-group>div>div+div,.mw-parser-output .navbox .inner-group>div>div+table{margin-top:2px}.mw-parser-output .navbox .inner-group>div>.opis,.mw-parser-output .navbox .inner-group>div>.spis{padding:0.1em 1em;text-align:center}.mw-parser-output .navbox>.mw-collapsible-toggle,.mw-parser-output .navbox .inner-group>div.mw-collapsible>.mw-collapsible-toggle{width:4em;text-align:right;margin-right:0.4em}.mw-parser-output .navbox>.fakebar,.mw-parser-output .navbox .inner-group>div.mw-collapsible>.fakebar{float:left;width:4em;height:1em}.mw-parser-output .navbox .opis{background:#ddf;padding:0 1em;white-space:nowrap;font-weight:bold}.mw-parser-output .navbox.pionowy .opis{white-space:normal}.mw-parser-output .navbox.pionowy .navbox-even,.mw-parser-output .navbox:not(.pionowy) .navbox-odd{background:transparent}.mw-parser-output .navbox.pionowy .navbox-odd,.mw-parser-output .navbox:not(.pionowy) .navbox-even{background:var(--background-color-neutral-subtle,#f8f9fa)}.mw-parser-output .navbox .inner-group>div>div+div{background:transparent}.mw-parser-output .navbox p{margin:0;padding:0.3em 0}.mw-parser-output .navbox.medaliści .opis.a1,.mw-parser-output .navbox.medaliści .a1 .opis{background:gold}.mw-parser-output .navbox.medaliści .opis.a2,.mw-parser-output .navbox.medaliści .a2 .opis{background:silver}.mw-parser-output .navbox.medaliści .opis.a3,.mw-parser-output .navbox.medaliści .a3 .opis{background:#c96}.mw-parser-output .navbox .navbox-main-content>ul,.mw-parser-output .navbox .navbox-main-content>dl,.mw-parser-output .navbox .navbox-main-content>ol{column-width:24em;text-align:left}.mw-parser-output .navbox ul{list-style:none}.mw-parser-output .navbox .references{background:transparent}.mw-parser-output .navbox .hwrap .hlist dd,.mw-parser-output .navbox .hwrap .hlist dt,.mw-parser-output .navbox .hwrap .hlist li{white-space:normal}.mw-parser-output .navbox .rok{display:inline-block;width:4em;padding-right:0.5em;text-align:right}.mw-parser-output .navbox .navbox-statistics{margin-top:2px;border-top:1px solid var(--border-color-base,#a2a9b1);text-align:center;font-size:small}.mw-parser-output .navbox-summary>.title{font-weight:bold;font-size:larger}.mw-parser-output .navbox:not(.grupa-szablonów) .navbox{margin:0;border:0;padding:0}.mw-parser-output .navbox.grupa-szablonów>.grupa-szablonów-nawigacyjnych>.navbox:first-child{margin-top:2px}@media(max-width:800px){.mw-parser-output .navbox:not(.pionowy) .flex>.before,.mw-parser-output .navbox:not(.pionowy) .flex>.after{display:none}}.mw-parser-output .navbox .opis img,.mw-parser-output .navbox .opis .flagicon,.mw-parser-output .navbox>.caption>.flagicon,.mw-parser-output .navbox>.caption>.image{display:none}@media screen{html.skin-theme-clientpref-night .mw-parser-output .navbox>.caption,html.skin-theme-clientpref-night .mw-parser-output .navbox>tbody>tr>th{background-color:#3a3c3e}html.skin-theme-clientpref-night .mw-parser-output .navbox .title,html.skin-theme-clientpref-night .mw-parser-output .navbox>.mw-collapsible-content>.above,html.skin-theme-clientpref-night .mw-parser-output .navbox>.mw-collapsible-content>.below,html.skin-theme-clientpref-night .mw-parser-output .navbox .opis{background-color:#303234}html.skin-theme-clientpref-night .mw-parser-output .navbox.medaliści .opis.a1,html.skin-theme-clientpref-night .mw-parser-output .navbox.medaliści .a1 .opis{background:#715f00}html.skin-theme-clientpref-night .mw-parser-output .navbox.medaliści .opis.a2,html.skin-theme-clientpref-night .mw-parser-output .navbox.medaliści .a2 .opis{background:#5f5f5f}html.skin-theme-clientpref-night .mw-parser-output .navbox.medaliści .opis.a3,html.skin-theme-clientpref-night .mw-parser-output .navbox.medaliści .a3 .opis{background:#764617}}@media screen and (prefers-color-scheme:dark){html.skin-theme-clientpref-os .mw-parser-output .navbox>.caption,html.skin-theme-clientpref-os .mw-parser-output .navbox>tbody>tr>th{background-color:#3a3c3e}html.skin-theme-clientpref-os .mw-parser-output .navbox .title,html.skin-theme-clientpref-os .mw-parser-output .navbox>.mw-collapsible-content>.above,html.skin-theme-clientpref-os .mw-parser-output .navbox>.mw-collapsible-content>.below,html.skin-theme-clientpref-os .mw-parser-output .navbox .opis{background-color:#303234}html.skin-theme-clientpref-os .mw-parser-output .navbox.medaliści .opis.a1,html.skin-theme-clientpref-os .mw-parser-output .navbox.medaliści .a1 .opis{background:#715f00}html.skin-theme-clientpref-os .mw-parser-output .navbox.medaliści .opis.a2,html.skin-theme-clientpref-os .mw-parser-output .navbox.medaliści .a2 .opis{background:#5f5f5f}html.skin-theme-clientpref-os .mw-parser-output .navbox.medaliści .opis.a3,html.skin-theme-clientpref-os .mw-parser-output .navbox.medaliści .a3 .opis{background:#764617}}</style><ul class="tnavbar noprint plainlinks hlist"><li><a href="/wiki/Szablon:Okr%C4%99ty_podwodne_typu_Ohio" title="Szablon:Okręty podwodne typu Ohio"><span title="Pokaż ten szablon">p</span></a></li><li><a href="/w/index.php?title=Dyskusja_szablonu:Okr%C4%99ty_podwodne_typu_Ohio&amp;action=edit&amp;redlink=1" class="new" title="Dyskusja szablonu:Okręty podwodne typu Ohio (strona nie istnieje)"><span title="Dyskusja na temat tego szablonu">d</span></a></li><li title="Możesz edytować ten szablon. Użyj przycisku podglądu przed zapisaniem zmian."><a class="external text" href="https://pl.wikipedia.org/w/index.php?title=Szablon:Okr%C4%99ty_podwodne_typu_Ohio&amp;action=edit">e</a></li></ul><div class="navbox-title caption"><a class="mw-selflink selflink">Okręty podwodne typu <i>Trident / Ohio</i></a></div><div class="mw-collapsible-content"><table class="navbox-main-content inner-standard"><tbody><tr class="a1"><td colspan="2" class="navbox-list spis"><table class="inner-standard"><tbody><tr class="a1_1"><th class="navbox-group opis" scope="row"><i><a href="/wiki/Ship_Submersible_Guided_Missile_Nuclear" title="Ship Submersible Guided Missile Nuclear">SSGN</a></i></th><td class="navbox-list spis hlist navbox-odd"> <ul><li><a href="/wiki/USS_Ohio_(SSGN-726)" title="USS Ohio (SSGN-726)">„Ohio”</a></li> <li><a href="/wiki/USS_Michigan_(SSGN-727)" title="USS Michigan (SSGN-727)">„Michigan”</a></li> <li><a href="/wiki/USS_Florida_(SSGN-728)" title="USS Florida (SSGN-728)">„Florida”</a></li> <li><a href="/wiki/USS_Georgia_(SSGN-729)" title="USS Georgia (SSGN-729)">„Georgia”</a></li></ul> </td></tr><tr class="a1_2"><th class="navbox-group opis" scope="row"><i><a href="/wiki/Ship_Submersible_Ballistic_Nuclear" title="Ship Submersible Ballistic Nuclear">SSBN</a></i></th><td class="navbox-list spis hlist navbox-even"> <ul><li><a href="/wiki/USS_Henry_M._Jackson_(SSBN-730)" title="USS Henry M. Jackson (SSBN-730)">„Henry M. Jackson”</a></li> <li><a href="/wiki/USS_Alabama_(SSBN-731)" title="USS Alabama (SSBN-731)">„Alabama”</a></li> <li><a href="/wiki/USS_Alaska_(SSBN-732)" title="USS Alaska (SSBN-732)">„Alaska”</a></li> <li><a href="/wiki/USS_Nevada_(SSBN-733)" title="USS Nevada (SSBN-733)">„Nevada”</a></li> <li><a href="/wiki/USS_Tennessee_(SSBN-734)" title="USS Tennessee (SSBN-734)">„Tennessee”</a></li> <li><a href="/wiki/USS_Pennsylvania_(SSBN-735)" title="USS Pennsylvania (SSBN-735)">„Pennsylvania”</a></li> <li><a href="/wiki/USS_West_Virginia_(SSBN-736)" title="USS West Virginia (SSBN-736)">„West Virginia”</a></li> <li><a href="/wiki/USS_Kentucky_(SSBN-737)" title="USS Kentucky (SSBN-737)">„Kentucky”</a></li> <li><a href="/wiki/USS_Maryland_(SSBN-738)" title="USS Maryland (SSBN-738)">„Maryland”</a></li> <li><a href="/wiki/USS_Nebraska_(SSBN-739)" title="USS Nebraska (SSBN-739)">„Nebraska”</a></li> <li><a href="/wiki/USS_Rhode_Island_(SSBN-740)" title="USS Rhode Island (SSBN-740)">„Rhode Island”</a></li> <li><a href="/wiki/USS_Maine_(SSBN-741)" title="USS Maine (SSBN-741)">„Maine”</a></li> <li><a href="/wiki/USS_Wyoming_(SSBN-742)" title="USS Wyoming (SSBN-742)">„Wyoming”</a></li> <li><a href="/wiki/USS_Louisiana_(SSBN-743)" title="USS Louisiana (SSBN-743)">„Louisiana”</a></li></ul> </td></tr></tbody></table></td></tr></tbody></table><div class="hlist navbox-below below"> <ul><li><b><a href="/wiki/Lista_okr%C4%99t%C3%B3w_podwodnych_United_States_Navy" title="Lista okrętów podwodnych United States Navy">Lista okrętów podwodnych United States Navy</a></b> ¦ <b><a href="/wiki/Typy_okr%C4%99t%C3%B3w_podwodnych_United_States_Navy" title="Typy okrętów podwodnych United States Navy">Typy okrętów podwodnych United States Navy</a></b></li></ul> </div></div></div> <div class="navbox do-not-make-smaller mw-collapsible mw-collapsed" data-expandtext="pokaż" data-collapsetext="ukryj"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r74983602"><ul class="tnavbar noprint plainlinks hlist"><li><a href="/wiki/Szablon:United_States_Submarine_Force" title="Szablon:United States Submarine Force"><span title="Pokaż ten szablon">p</span></a></li><li><a href="/w/index.php?title=Dyskusja_szablonu:United_States_Submarine_Force&amp;action=edit&amp;redlink=1" class="new" title="Dyskusja szablonu:United States Submarine Force (strona nie istnieje)"><span title="Dyskusja na temat tego szablonu">d</span></a></li><li title="Możesz edytować ten szablon. Użyj przycisku podglądu przed zapisaniem zmian."><a class="external text" href="https://pl.wikipedia.org/w/index.php?title=Szablon:United_States_Submarine_Force&amp;action=edit">e</a></li></ul><div class="navbox-title caption"><a href="/wiki/United_States_Submarine_Force" title="United States Submarine Force">United States Submarine Force</a></div><div class="mw-collapsible-content"><table class="navbox-main-content inner-standard"><tbody><tr class="a1"><th class="navbox-group opis" scope="row">Dowództwa</th><td class="navbox-list spis hlist navbox-odd"> <ul><li><a href="/wiki/Chief_of_Naval_Operations" title="Chief of Naval Operations">Chief of Naval Operations</a></li> <li><a href="/wiki/Naval_Sea_Systems_Command" title="Naval Sea Systems Command">Naval Sea Systems Command</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Commander,_Submarine_Force&amp;action=edit&amp;redlink=1" class="new" title="Commander, Submarine Force (strona nie istnieje)">Commander, Submarine Force</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Commander,_Submarine_Force_US_Atlantic_Fleet&amp;action=edit&amp;redlink=1" class="new" title="Commander, Submarine Force US Atlantic Fleet (strona nie istnieje)">ComSubLant</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Commander,_Submarine_Force,_U.S._Pacific_Fleet&amp;action=edit&amp;redlink=1" class="new" title="Commander, Submarine Force, U.S. Pacific Fleet (strona nie istnieje)">ComSubPac</a></li></ul> </td></tr><tr class="a2"><th class="navbox-group opis" scope="row">Typy okrętów z napędem<br />spalinowo-elektrycznym</th><td class="navbox-list spis hlist navbox-even"> <ul><li><a href="/wiki/Ameryka%C5%84skie_okr%C4%99ty_podwodne_typu_A" title="Amerykańskie okręty podwodne typu A">A</a></li> <li><a href="/wiki/Ameryka%C5%84skie_okr%C4%99ty_podwodne_typu_B" title="Amerykańskie okręty podwodne typu B">B</a></li> <li><a href="/wiki/Ameryka%C5%84skie_okr%C4%99ty_podwodne_typu_C" title="Amerykańskie okręty podwodne typu C">C</a></li> <li><a href="/wiki/Ameryka%C5%84skie_okr%C4%99ty_podwodne_typu_D" title="Amerykańskie okręty podwodne typu D">D</a></li> <li><a href="/wiki/Ameryka%C5%84skie_okr%C4%99ty_podwodne_typu_E" title="Amerykańskie okręty podwodne typu E">E</a></li> <li><a href="/wiki/Ameryka%C5%84skie_okr%C4%99ty_podwodne_typu_F" title="Amerykańskie okręty podwodne typu F">F</a></li> <li><a href="/wiki/Okr%C4%99ty_podwodne_typu_G-2" title="Okręty podwodne typu G-2">G-2</a></li> <li><a href="/wiki/Okr%C4%99ty_podwodne_typu_H" title="Okręty podwodne typu H">H</a></li> <li><a href="/wiki/Ameryka%C5%84skie_okr%C4%99ty_podwodne_typu_K" title="Amerykańskie okręty podwodne typu K">K</a></li> <li><a href="/wiki/Okr%C4%99ty_podwodne_typu_L-1" title="Okręty podwodne typu L-1">L-1</a></li> <li><a href="/wiki/Ameryka%C5%84skie_okr%C4%99ty_podwodne_typu_N" title="Amerykańskie okręty podwodne typu N">N</a></li> <li><a href="/wiki/Okr%C4%99ty_podwodne_typu_O-1" title="Okręty podwodne typu O-1">O-1</a></li> <li><a href="/wiki/Okr%C4%99ty_podwodne_typu_R-1" title="Okręty podwodne typu R-1">R-1</a></li> <li><a href="/wiki/Ameryka%C5%84skie_okr%C4%99ty_podwodne_typu_S" title="Amerykańskie okręty podwodne typu S">typ S</a></li> <li><a href="/wiki/Okr%C4%99ty_podwodne_typu_S-1" title="Okręty podwodne typu S-1">S-1</a></li> <li><a href="/wiki/Okr%C4%99ty_podwodne_typu_S-3" title="Okręty podwodne typu S-3">S-3</a></li> <li><a href="/wiki/Okr%C4%99ty_podwodne_typu_S-42" title="Okręty podwodne typu S-42">S-42</a></li> <li><a href="/wiki/Okr%C4%99ty_podwodne_typu_S-48" title="Okręty podwodne typu S-48">S-48</a></li> <li><a href="/wiki/Okr%C4%99ty_podwodne_typu_AA" title="Okręty podwodne typu AA">AA</a></li> <li><a href="/wiki/Ameryka%C5%84skie_okr%C4%99ty_podwodne_typu_Barracuda" title="Amerykańskie okręty podwodne typu Barracuda">Barracuda</a></li> <li><a href="/wiki/Okr%C4%99ty_podwodne_typu_Narwhal" title="Okręty podwodne typu Narwhal">Narwhal</a></li> <li><a href="/wiki/Okr%C4%99ty_podwodne_typu_Cachalot" title="Okręty podwodne typu Cachalot">Cachalot</a></li> <li><a href="/wiki/Okr%C4%99ty_podwodne_typu_Shark" title="Okręty podwodne typu Shark">Shark</a></li></ul> <ul><li><a href="/wiki/Ameryka%C5%84skie_okr%C4%99ty_podwodne_typu_Porpoise" title="Amerykańskie okręty podwodne typu Porpoise">Porpoise</a></li> <li><a href="/wiki/Okr%C4%99ty_podwodne_typu_Perch" title="Okręty podwodne typu Perch">Perch</a></li> <li><a href="/wiki/Okr%C4%99ty_podwodne_typu_Salmon" title="Okręty podwodne typu Salmon">Salmon</a></li> <li><a href="/wiki/Okr%C4%99ty_podwodne_typu_Sargo" title="Okręty podwodne typu Sargo">Sargo</a></li> <li><a href="/wiki/Okr%C4%99ty_podwodne_typu_Tambor" title="Okręty podwodne typu Tambor">Tambor</a></li> <li><a href="/wiki/Okr%C4%99ty_podwodne_typu_Mackerel" title="Okręty podwodne typu Mackerel">Mackerel</a></li> <li><a href="/wiki/Okr%C4%99ty_podwodne_typu_Gato" title="Okręty podwodne typu Gato">Gato</a></li> <li><a href="/wiki/Okr%C4%99ty_podwodne_typu_Balao" title="Okręty podwodne typu Balao">Balao</a></li> <li><a href="/wiki/Okr%C4%99ty_podwodne_typu_Tench" title="Okręty podwodne typu Tench">Tench</a></li> <li><a href="/wiki/Okr%C4%99ty_podwodne_typu_K1" title="Okręty podwodne typu K1">K1</a></li> <li><a href="/wiki/Okr%C4%99ty_podwodne_typu_Tang" title="Okręty podwodne typu Tang">Tang</a></li> <li><a href="/wiki/Okr%C4%99ty_podwodne_typu_Grayback" title="Okręty podwodne typu Grayback">Grayback</a></li> <li><a href="/wiki/Okr%C4%99ty_podwodne_typu_Sailfish" title="Okręty podwodne typu Sailfish">Sailfish</a></li> <li><a href="/wiki/Okr%C4%99ty_podwodne_typu_Barbel" title="Okręty podwodne typu Barbel">Barbel</a></li></ul> </td></tr><tr class="a3"><th class="navbox-group opis" scope="row">Typy okrętów<br />z napędem atomowym</th><td class="navbox-list spis"><table class="inner-standard"><tbody><tr class="a3_1"><th class="navbox-group opis" scope="row"><a href="/wiki/Submersible_Ship_Nuclear" title="Submersible Ship Nuclear">SSN</a></th><td class="navbox-list spis hlist navbox-odd"> <ul><li><a href="/wiki/Okr%C4%99ty_podwodne_typu_Skate" title="Okręty podwodne typu Skate">Skate</a></li> <li><a href="/wiki/Okr%C4%99ty_podwodne_typu_Skipjack" title="Okręty podwodne typu Skipjack">Skipjack</a></li> <li><a href="/wiki/Okr%C4%99ty_podwodne_typu_Thresher" title="Okręty podwodne typu Thresher">Thresher</a></li> <li><a href="/wiki/Okr%C4%99ty_podwodne_typu_Sturgeon" title="Okręty podwodne typu Sturgeon">Sturgeon</a></li> <li><a href="/wiki/Okr%C4%99ty_podwodne_typu_Los_Angeles" title="Okręty podwodne typu Los Angeles">Los Angeles</a></li> <li><a href="/wiki/Okr%C4%99ty_podwodne_typu_Los_Angeles#Okręty_typu_Improved_Los_Angeles" title="Okręty podwodne typu Los Angeles">688i</a></li> <li><a href="/wiki/Okr%C4%99ty_podwodne_typu_Seawolf" title="Okręty podwodne typu Seawolf">Seawolf</a></li> <li><a href="/wiki/Okr%C4%99ty_podwodne_typu_Virginia" title="Okręty podwodne typu Virginia">Virginia</a></li></ul> </td></tr><tr class="a3_2"><th class="navbox-group opis" scope="row"><a href="/wiki/Ship_Submersible_Ballistic_Nuclear" title="Ship Submersible Ballistic Nuclear">SSBN</a></th><td class="navbox-list spis hlist navbox-even"> <ul><li><a href="/wiki/Okr%C4%99ty_podwodne_typu_George_Washington" title="Okręty podwodne typu George Washington">George Washington</a></li> <li><a href="/wiki/Okr%C4%99ty_podwodne_typu_Ethan_Allen" title="Okręty podwodne typu Ethan Allen">Ethan Allen</a></li> <li><a href="/wiki/Okr%C4%99ty_podwodne_typu_Lafayette" title="Okręty podwodne typu Lafayette">Lafayette</a></li> <li><a href="/wiki/Okr%C4%99ty_podwodne_typu_James_Madison" title="Okręty podwodne typu James Madison">James Madison</a></li> <li><a href="/wiki/Okr%C4%99ty_podwodne_typu_Benjamin_Franklin" title="Okręty podwodne typu Benjamin Franklin">Benjamin Franklin</a></li> <li><a class="mw-selflink selflink">Ohio/Trident</a></li> <li><a href="/wiki/Okr%C4%99ty_podwodne_typu_Columbia" title="Okręty podwodne typu Columbia">Columbia</a></li></ul> </td></tr><tr class="a3_3"><th class="navbox-group opis" scope="row"><a href="/wiki/Ship_Submersible_Guided_Missile_Nuclear" title="Ship Submersible Guided Missile Nuclear">SSGN</a></th><td class="navbox-list spis hlist navbox-odd"> <ul><li><a class="mw-selflink selflink">Ohio</a></li></ul> </td></tr></tbody></table></td></tr><tr class="a4"><th class="navbox-group opis" scope="row">Okręty unikatowe</th><td class="navbox-list spis hlist navbox-even"> <ul><li><a href="/wiki/Turtle" title="Turtle">Turtle</a></li> <li><a href="/wiki/USS_Alligator_(1862)" title="USS Alligator (1862)">Alligator</a></li> <li><a href="/wiki/H.L._Hunley" title="H.L. Hunley">Hunley</a></li> <li><a href="/wiki/USS_Plunger_(1897)" title="USS Plunger (1897)">Plunger</a></li> <li><a href="/wiki/USS_Holland_(SS-1)" title="USS Holland (SS-1)">Holland</a></li> <li><a href="/wiki/USS_G-1_(SS-19%C2%BD)" title="USS G-1 (SS-19½)">G-1</a></li> <li><a href="/wiki/USS_G-4_(SS-26)" title="USS G-4 (SS-26)">G-4</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=USS_M-1_(SS-47)&amp;action=edit&amp;redlink=1" class="new" title="USS M-1 (SS-47) (strona nie istnieje)">M-1</a></li> <li><a href="/wiki/USS_S-2_(SS-106)" title="USS S-2 (SS-106)">S-2</a></li> <li><a href="/wiki/USS_Argonaut_(APS-1)" title="USS Argonaut (APS-1)">Argonaut</a></li> <li><a href="/wiki/USS_Dolphin_(SS-169)" title="USS Dolphin (SS-169)">Dolphin</a></li> <li><a href="/wiki/USS_Darter_(SS-576)" title="USS Darter (SS-576)">Darter</a></li></ul> <ul><li><a href="/w/index.php?title=USS_X-1&amp;action=edit&amp;redlink=1" class="new" title="USS X-1 (strona nie istnieje)">X-1</a></li> <li><a href="/wiki/USS_Nautilus_(SSN-571)" title="USS Nautilus (SSN-571)">Nautilus</a></li> <li><a href="/wiki/USS_Seawolf_(SSN-575)" title="USS Seawolf (SSN-575)">Seawolf</a></li> <li><a href="/wiki/USS_Albacore_(AGSS-569)" title="USS Albacore (AGSS-569)">Albacore</a></li> <li><a href="/wiki/USS_Dolphin_(AGSS-555)" title="USS Dolphin (AGSS-555)">Dolphin</a></li> <li><a href="/wiki/USS_Tullibee_(SSN-597)" title="USS Tullibee (SSN-597)">Tullibee</a></li> <li><a href="/wiki/USS_Triton_(SSRN-586)" title="USS Triton (SSRN-586)">Triton</a></li> <li><a href="/wiki/USS_Halibut_(SSGN-587)" title="USS Halibut (SSGN-587)">Halibut</a></li> <li><a href="/wiki/USS_Narwhal_(SSN-671)" title="USS Narwhal (SSN-671)">Narwhal</a></li> <li><a href="/wiki/USS_Glenard_P._Lipscomb_(SSN-685)" title="USS Glenard P. Lipscomb (SSN-685)">Glenard P. Lipscomb</a></li></ul> </td></tr><tr class="a5"><th class="navbox-group opis" scope="row">Głębinowe i doświadczalne</th><td class="navbox-list spis hlist navbox-odd"> <ul><li><a href="/wiki/Trieste_(batyskaf)" title="Trieste (batyskaf)">Trieste</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Trieste_II_(DSV-1)&amp;action=edit&amp;redlink=1" class="new" title="Trieste II (DSV-1) (strona nie istnieje)">„Trieste II”</a></li> <li><a href="/wiki/DSRV-1_Mystic" title="DSRV-1 Mystic">„Mystic”</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=DSRV_2_Avalon&amp;action=edit&amp;redlink=1" class="new" title="DSRV 2 Avalon (strona nie istnieje)">„Avalon”</a></li> <li><a href="/wiki/Naval_Research_Vessel" title="Naval Research Vessel">NR-1</a></li> <li><a href="/wiki/USS_Dolphin_(AGSS-555)" title="USS Dolphin (AGSS-555)">„Dolphin”</a></li> <li><a href="/wiki/USS_Albacore_(AGSS-569)" title="USS Albacore (AGSS-569)">„Albacore”</a></li> <li><a href="/wiki/Kokanee_Large_Scale_Vehicle" title="Kokanee Large Scale Vehicle">„Kokanee”</a></li></ul> </td></tr><tr class="a6"><th class="navbox-group opis" scope="row">Zaplecze</th><td class="navbox-list spis"><table class="inner-standard"><tbody><tr class="a6_1"><th class="navbox-group opis" scope="row">Bazy</th><td class="navbox-list spis hlist navbox-even"> <ul><li><a href="/wiki/Naval_Submarine_Base_New_London" title="Naval Submarine Base New London">New London</a></li> <li><a href="/wiki/Naval_Station_Norfolk" title="Naval Station Norfolk">Norfolk</a></li> <li><a href="/wiki/Naval_Station_Rota" title="Naval Station Rota">Rota</a></li> <li><a href="/wiki/Holy_Loch_Refit_Site_One" title="Holy Loch Refit Site One">Holy Loch</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=NB_Guam&amp;action=edit&amp;redlink=1" class="new" title="NB Guam (strona nie istnieje)">Guam</a></li> <li><a href="/wiki/Naval_Submarine_Base_Kings_Bay" title="Naval Submarine Base Kings Bay">Kings Bay</a></li> <li><a href="/wiki/Joint_Base_Pearl_Harbor-Hickam" title="Joint Base Pearl Harbor-Hickam">Pearl Harbor</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=NS_Puget_Sound&amp;action=edit&amp;redlink=1" class="new" title="NS Puget Sound (strona nie istnieje)">Puget Sound</a></li> <li><a href="/wiki/Naval_Base_San_Diego" title="Naval Base San Diego">NB San Diego</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Naval_Submarine_Base_San_Diego&amp;action=edit&amp;redlink=1" class="new" title="Naval Submarine Base San Diego (strona nie istnieje)">NSB San Diego</a></li> <li><a href="/wiki/United_States_Fleet_Activities_Yokosuka" title="United States Fleet Activities Yokosuka">Yokosuka</a></li> <li><a href="/wiki/Fremantle_Submarine_Base" title="Fremantle Submarine Base">Fremantle</a></li></ul> </td></tr><tr class="a6_2"><th class="navbox-group opis" scope="row">Stocznie</th><td class="navbox-list spis hlist navbox-odd"> <ul><li><a href="/wiki/Nautilus_Submarine_Boat_Company" title="Nautilus Submarine Boat Company">Nautilus Submarine Boat Company</a></li> <li><a href="/wiki/Lake_Torpedo_Boat_Company" title="Lake Torpedo Boat Company">Lake Torpedo Boat</a></li> <li><a href="/wiki/Washington_Navy_Yard" title="Washington Navy Yard">Washington Navy Yard</a></li> <li><a href="/wiki/General_Dynamics_Electric_Boat_Division" title="General Dynamics Electric Boat Division">Electric Boat</a></li> <li><a href="/wiki/Huntington_Ingalls_Industries" title="Huntington Ingalls Industries">Newport News</a></li> <li><a href="/wiki/Portsmouth_Naval_Shipyard" title="Portsmouth Naval Shipyard">Portsmouth</a></li> <li><a href="/wiki/New_York_Shipbuilding_Corporation" title="New York Shipbuilding Corporation">New York Shipbuilding</a></li> <li><a href="/wiki/Ingalls_Shipbuilding" title="Ingalls Shipbuilding">Ingalls Shipbuilding</a></li> <li><a href="/wiki/Mare_Island_Naval_Shipyard" title="Mare Island Naval Shipyard">Mare Island Naval Shipyard</a></li> <li><a href="/wiki/Fore_River_Shipyard" title="Fore River Shipyard">Fore River Shipyard</a></li> <li><a href="/wiki/Norfolk_Naval_Shipyard" title="Norfolk Naval Shipyard">Norfolk Naval Shipyard</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=San_Francisco_Naval_Shipyard&amp;action=edit&amp;redlink=1" class="new" title="San Francisco Naval Shipyard (strona nie istnieje)">San Francisco Naval Shipyard</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=San_Francisco_Bay_Naval_Shipyard&amp;action=edit&amp;redlink=1" class="new" title="San Francisco Bay Naval Shipyard (strona nie istnieje)">San Francisco Bay Naval Shipyard</a></li> <li><a href="/wiki/Puget_Sound_Naval_Shipyard_and_Intermediate_Maintenance_Facility" title="Puget Sound Naval Shipyard and Intermediate Maintenance Facility">Puget Sound Naval Shipyard &amp; IMF</a></li></ul> </td></tr></tbody></table></td></tr><tr class="a7"><th class="navbox-group opis" scope="row">Projekty</th><td class="navbox-list spis hlist navbox-even"> <ul><li><a href="/wiki/Fleet_submarine" title="Fleet submarine">Fleet submarine</a></li> <li><a href="/wiki/Greater_Underwater_Propulsion_Power_Program" title="Greater Underwater Propulsion Power Program">GUPPY</a></li> <li><a href="/wiki/Closed-cycle_propulsion_program" title="Closed-cycle propulsion program">Closed-cycle propulsion</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Ameryka%C5%84skie_miniaturowe_okr%C4%99ty_podwodne&amp;action=edit&amp;redlink=1" class="new" title="Amerykańskie miniaturowe okręty podwodne (strona nie istnieje)">Miniaturowe okręty podwodne</a></li> <li><a href="/wiki/CONFORM" title="CONFORM">CONFORM</a></li> <li><a href="/wiki/UUM-44A_SUBROC" title="UUM-44A SUBROC">SUBROC</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Submarine_Launched_Mobile_Mine&amp;action=edit&amp;redlink=1" class="new" title="Submarine Launched Mobile Mine (strona nie istnieje)">SLMM</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Trident_E-6&amp;action=edit&amp;redlink=1" class="new" title="Trident E-6 (strona nie istnieje)">Trident E-6</a></li> <li><a href="/wiki/Reliable_Replacement_Warhead" title="Reliable Replacement Warhead">RRW</a></li></ul> </td></tr><tr class="a8"><th class="navbox-group opis" scope="row">Uzbrojenie i urządzenia</th><td class="navbox-list spis"><table class="inner-standard"><tbody><tr class="a8_1"><th class="navbox-group opis" scope="row"><a href="/wiki/Torpeda" title="Torpeda">Torpedy</a></th><td class="navbox-list spis hlist navbox-odd"> <ul><li><a href="/w/index.php?title=Torpeda_Whitehead_Mark_3_Type_A&amp;action=edit&amp;redlink=1" class="new" title="Torpeda Whitehead Mark 3 Type A (strona nie istnieje)">Mark&#160;3&#160;Type&#160;A</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Torpeda_Bliss-Leavitt_Mark_4&amp;action=edit&amp;redlink=1" class="new" title="Torpeda Bliss-Leavitt Mark 4 (strona nie istnieje)">Mark&#160;4</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Torpeda_Bliss-Leavitt_Mark_6&amp;action=edit&amp;redlink=1" class="new" title="Torpeda Bliss-Leavitt Mark 6 (strona nie istnieje)">Mark&#160;6</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Torpeda_Bliss-Leavitt_Mark_7&amp;action=edit&amp;redlink=1" class="new" title="Torpeda Bliss-Leavitt Mark 7 (strona nie istnieje)">Mark&#160;7</a></li> <li><a href="/wiki/Torpeda_Mark_X" title="Torpeda Mark X">Mark&#160;10</a></li> <li><a href="/wiki/Torpeda_Mark_XIII" title="Torpeda Mark XIII">Mark XIII</a></li> <li><a href="/wiki/Torpeda_Mark_XIV" title="Torpeda Mark XIV">Mark&#160;XIV</a></li> <li><a href="/wiki/Torpeda_Mark_16" title="Torpeda Mark 16">Mark&#160;16</a></li> <li><a href="/wiki/Torpeda_Mark_18" title="Torpeda Mark 18">Mark&#160;18</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Torpeda_Mark_19_i_Mark_20&amp;action=edit&amp;redlink=1" class="new" title="Torpeda Mark 19 i Mark 20 (strona nie istnieje)">Mark&#160;19</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Torpeda_Mark_19_i_Mark_20&amp;action=edit&amp;redlink=1" class="new" title="Torpeda Mark 19 i Mark 20 (strona nie istnieje)">Mark&#160;20</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Torpeda_Mark_23&amp;action=edit&amp;redlink=1" class="new" title="Torpeda Mark 23 (strona nie istnieje)">Mark&#160;23</a></li> <li><a href="/wiki/Torpeda_Mark_24" title="Torpeda Mark 24">Mark 24 Fido</a></li> <li><a href="/wiki/Torpeda_Mark_27_Cutie" title="Torpeda Mark 27 Cutie">Mark&#160;27 Cutie</a></li> <li><a href="/wiki/Torpeda_Mark_28" title="Torpeda Mark 28">Mark&#160;28</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Torpeda_Mark_29&amp;action=edit&amp;redlink=1" class="new" title="Torpeda Mark 29 (strona nie istnieje)">Mark&#160;29</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Torpeda_Mark_31&amp;action=edit&amp;redlink=1" class="new" title="Torpeda Mark 31 (strona nie istnieje)">Mark&#160;31</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Torpeda_Mark_33&amp;action=edit&amp;redlink=1" class="new" title="Torpeda Mark 33 (strona nie istnieje)">Mark&#160;33</a></li> <li><a href="/wiki/Torpeda_Mark_35" title="Torpeda Mark 35">Mark&#160;35</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Torpeda_Mark_36&amp;action=edit&amp;redlink=1" class="new" title="Torpeda Mark 36 (strona nie istnieje)">Mark&#160;36</a></li> <li><a href="/wiki/Torpeda_Mark_37" title="Torpeda Mark 37">Mark 37</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Torpeda_Mark_NT37&amp;action=edit&amp;redlink=1" class="new" title="Torpeda Mark NT37 (strona nie istnieje)">Mark NT37</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Torpeda_Mark_38&amp;action=edit&amp;redlink=1" class="new" title="Torpeda Mark 38 (strona nie istnieje)">Mark&#160;38</a></li> <li><a href="/wiki/Torpeda_Mark_39" title="Torpeda Mark 39">Mark&#160;39</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Torpeda_Mark_40&amp;action=edit&amp;redlink=1" class="new" title="Torpeda Mark 40 (strona nie istnieje)">Mark&#160;40</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Torpeda_Mark_42&amp;action=edit&amp;redlink=1" class="new" title="Torpeda Mark 42 (strona nie istnieje)">Mark&#160;42</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Torpeda_Mark_43_Mod_1_i_Mod_3&amp;action=edit&amp;redlink=1" class="new" title="Torpeda Mark 43 Mod 1 i Mod 3 (strona nie istnieje)">Mark&#160;43 Mod&#160;1</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Torpeda_Mark_43_Mod_1_i_Mod_3&amp;action=edit&amp;redlink=1" class="new" title="Torpeda Mark 43 Mod 1 i Mod 3 (strona nie istnieje)">Mark&#160;43&#160;Mod&#160;3</a></li> <li><a href="/wiki/Torpeda_Mark_45_Astor" title="Torpeda Mark 45 Astor">Mark&#160;45&#160;Astor</a></li> <li><a href="/wiki/Torpeda_Mark_46" title="Torpeda Mark 46">Mark&#160;46</a></li> <li><a href="/wiki/Torpeda_Mark_47" title="Torpeda Mark 47">Mark&#160;47</a></li> <li><a href="/wiki/Torpeda_Mark_48" title="Torpeda Mark 48">Mark&#160;48</a></li> <li><a href="/wiki/Torpeda_Mark_50" title="Torpeda Mark 50">Mark&#160;50&#160;Barracuda</a></li> <li><a href="/wiki/Torpeda_Mark_51" title="Torpeda Mark 51">Mark&#160;51</a></li> <li><a href="/wiki/Torpeda_Mark_54_MAKO" title="Torpeda Mark 54 MAKO">Mark&#160;54</a></li></ul> </td></tr><tr class="a8_2"><th class="navbox-group opis" scope="row">Sensory</th><td class="navbox-list spis hlist navbox-even"> <ul><li><a href="/wiki/Radar_SJ" title="Radar SJ">SJ</a></li> <li><a href="/wiki/Sound_Surveillance_System" title="Sound Surveillance System">SOSUS</a></li> <li><a href="/wiki/TB-16" title="TB-16">TB-16</a></li> <li><a href="/wiki/TB-23" title="TB-23">TB-23</a></li> <li><a href="/wiki/TB-29_Thin_Line_Towed_Array" title="TB-29 Thin Line Towed Array">TB-29</a></li> <li><a href="/wiki/Lightweight_Wide_Aperture_Array" title="Lightweight Wide Aperture Array">LWAA</a></li> <li><a href="/wiki/AN/BQR-19" title="AN/BQR-19">BQR-19</a></li> <li><a href="/wiki/AN/BQQ-5" title="AN/BQQ-5">BQQ-5</a></li> <li><a href="/wiki/AN/BQQ-6" title="AN/BQQ-6">BQQ-6</a></li> <li><a href="/wiki/AN/BQS-13" title="AN/BQS-13">BQS-13</a></li> <li><a href="/wiki/Fire_Control_System_Mark_113" title="Fire Control System Mark 113">FCS Mark 113</a></li></ul> </td></tr><tr class="a8_3"><th class="navbox-group opis" scope="row">Pociski</th><td class="navbox-list spis hlist navbox-odd"> <ul><li><a href="/wiki/SSM-N-8_Regulus_I" title="SSM-N-8 Regulus I">Regulus I</a></li> <li><a href="/wiki/SSM-N-9_Regulus_II" title="SSM-N-9 Regulus II">Regulus II</a></li> <li><a href="/wiki/Harpoon" title="Harpoon">Sub Harpoon</a></li> <li><a href="/wiki/UGM-109/RGM-109_Tomahawk" title="UGM-109/RGM-109 Tomahawk">Tomahawk SLCM</a></li> <li><a href="/wiki/UUM-125_Sea_Lance" title="UUM-125 Sea Lance">Sea Lance</a></li> <li><a href="/wiki/UUM-44A_SUBROC" title="UUM-44A SUBROC">SUBROC</a></li> <li><a href="/wiki/UGM-27A_Polaris_A-1" title="UGM-27A Polaris A-1">Polaris A-1</a></li> <li><a href="/wiki/UGM-27B_Polaris_A-2" title="UGM-27B Polaris A-2">Polaris A-2</a></li> <li><a href="/wiki/UGM-27C_Polaris_A-3" title="UGM-27C Polaris A-3">Polaris A-3</a></li> <li><a href="/wiki/UGM-73_Poseidon_C-3" title="UGM-73 Poseidon C-3">Poseidon C-3</a></li> <li><a href="/wiki/UGM-93A_Trident_I_C-4" title="UGM-93A Trident I C-4">Trident I C-4</a></li> <li><a href="/wiki/UGM-133_Trident_II_D-5" title="UGM-133 Trident II D-5">Trident II D-5</a></li></ul> </td></tr><tr class="a8_4"><th class="navbox-group opis" scope="row"><a href="/wiki/Reaktor_j%C4%85drowy" title="Reaktor jądrowy">Reaktory</a></th><td class="navbox-list spis hlist navbox-even"> <ul><li><a href="/w/index.php?title=S1C&amp;action=edit&amp;redlink=1" class="new" title="S1C (strona nie istnieje)">S1C</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=S1G&amp;action=edit&amp;redlink=1" class="new" title="S1G (strona nie istnieje)">S1G</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=S1W&amp;action=edit&amp;redlink=1" class="new" title="S1W (strona nie istnieje)">S1W</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=S2C&amp;action=edit&amp;redlink=1" class="new" title="S2C (strona nie istnieje)">S2C</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=S2G&amp;action=edit&amp;redlink=1" class="new" title="S2G (strona nie istnieje)">S2G</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=S2W&amp;action=edit&amp;redlink=1" class="new" title="S2W (strona nie istnieje)">S2W</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=S2Wa&amp;action=edit&amp;redlink=1" class="new" title="S2Wa (strona nie istnieje)">S2Wa</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=S3G&amp;action=edit&amp;redlink=1" class="new" title="S3G (strona nie istnieje)">S3G</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=S3W&amp;action=edit&amp;redlink=1" class="new" title="S3W (strona nie istnieje)">S3W</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=S4G&amp;action=edit&amp;redlink=1" class="new" title="S4G (strona nie istnieje)">S4G</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=S4W&amp;action=edit&amp;redlink=1" class="new" title="S4W (strona nie istnieje)">S4W</a></li> <li><a href="/wiki/Reaktor_S5W" title="Reaktor S5W">S5W</a></li> <li><a href="/wiki/S5G_Natural_Circulation_Reactor" title="S5G Natural Circulation Reactor">S5G NCR</a></li> <li><a href="/wiki/Reaktor_S6G" title="Reaktor S6G">S6G</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=S7G&amp;action=edit&amp;redlink=1" class="new" title="S7G (strona nie istnieje)">S7G</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=D1W&amp;action=edit&amp;redlink=1" class="new" title="D1W (strona nie istnieje)">D1W</a></li> <li><a href="/wiki/S6W_Advanced_Fleet_Reactor" title="S6W Advanced Fleet Reactor">S6W</a></li> <li><a href="/wiki/Reaktor_S8G" title="Reaktor S8G">S8G</a></li> <li><a href="/wiki/S9G_Next_Generation_Reactor" title="S9G Next Generation Reactor">S9G</a></li></ul> </td></tr><tr class="a8_5"><th class="navbox-group opis" scope="row">Głowice</th><td class="navbox-list spis hlist navbox-odd"> <ul><li><a href="/wiki/W76" title="W76">W76</a></li> <li><a href="/wiki/Mark_500_Evader" title="Mark 500 Evader">Mark 500 Evader</a></li> <li><a href="/wiki/W87" title="W87">W87</a></li> <li><a href="/wiki/W88" title="W88">W88</a></li> <li><a href="/wiki/Reliable_Replacement_Warhead" title="Reliable Replacement Warhead">RRW</a></li></ul> </td></tr><tr class="a8_6"><th class="navbox-group opis" scope="row"><a href="/wiki/Mina_morska" title="Mina morska">Miny</a></th><td class="navbox-list spis hlist navbox-even"> <ul><li><a href="/w/index.php?title=Mark_57&amp;action=edit&amp;redlink=1" class="new" title="Mark 57 (strona nie istnieje)">Mark 57</a></li> <li><a href="/wiki/Mark_60_Captor" title="Mark 60 Captor">Mark 60 Captor</a></li> <li><a href="/wiki/Mark_67_Submarine_Launched_Mobile_Mine" title="Mark 67 Submarine Launched Mobile Mine">Mark 67 SLMM</a></li></ul> </td></tr></tbody></table></td></tr><tr class="a9"><th class="navbox-group opis" scope="row">Postacie</th><td class="navbox-list spis hlist navbox-odd"> <ul><li><a href="/wiki/Eugene_Fluckey" title="Eugene Fluckey">Eugene Fluckey</a></li> <li><a href="/wiki/John_Philip_Holland" title="John Philip Holland">John Holland</a></li> <li><a href="/wiki/Simon_Lake" title="Simon Lake">Simon Lake</a></li> <li><a href="/wiki/Chester_Nimitz" title="Chester Nimitz">Chester Nimitz</a></li> <li><a href="/wiki/Charles_Andrews_Lockwood" title="Charles Andrews Lockwood">Charles Lockwood</a></li> <li><a href="/wiki/Dudley_Morton" title="Dudley Morton">Dudley Morton</a></li> <li><a href="/wiki/Richard_O%E2%80%99Kane" title="Richard O’Kane">Richard O’Kane</a></li> <li><a href="/wiki/Arleigh_Burke" title="Arleigh Burke">Arleigh Burke</a></li> <li><a href="/wiki/Hyman_Rickover" title="Hyman Rickover">Hyman Rickover</a></li> <li><a href="/wiki/Elmo_Zumwalt" title="Elmo Zumwalt">Elmo Zumwalt</a></li></ul> </td></tr><tr class="a10"><th class="navbox-group opis" scope="row">Katastrofy i wypadki</th><td class="navbox-list spis hlist navbox-even"> <ul><li><a href="/wiki/USS_Thresher_(SSN-593)" title="USS Thresher (SSN-593)">Thresher</a></li> <li><a href="/wiki/USS_Scorpion_(SSN-589)" title="USS Scorpion (SSN-589)">Scorpion</a></li></ul> </td></tr><tr class="a11"><th class="navbox-group opis" scope="row">Artykuły przekrojowe</th><td class="navbox-list spis hlist navbox-odd"> <ul><li><a href="/wiki/Okr%C4%99t_podwodny" title="Okręt podwodny">Okręt podwodny</a></li> <li><a href="/wiki/United_States_Navy_Special_Projects_Office" title="United States Navy Special Projects Office">Special Projects Office</a></li> <li><a href="/wiki/System_rakietowy_Polaris-Poseidon" title="System rakietowy Polaris-Poseidon">System rakietowy Polaris-Poseidon</a></li> <li><a href="/wiki/Ameryka%C5%84skie_i_radzieckie_morskie_systemy_balistyczne" title="Amerykańskie i radzieckie morskie systemy balistyczne">Historia amerykańskich i radzieckich morskich systemów balistycznych</a></li></ul> </td></tr><tr class="a12"><th class="navbox-group opis" scope="row">Listy</th><td class="navbox-list spis hlist navbox-even"> <ul><li><a href="/wiki/Typy_okr%C4%99t%C3%B3w_podwodnych_United_States_Navy" title="Typy okrętów podwodnych United States Navy">Typów okrętów podwodnych</a></li> <li><a href="/wiki/Lista_okr%C4%99t%C3%B3w_podwodnych_United_States_Navy" title="Lista okrętów podwodnych United States Navy">Okrętów podwodnych</a></li> <li><a href="/wiki/Lista_utraconych_okr%C4%99t%C3%B3w_podwodnych_United_States_Navy" title="Lista utraconych okrętów podwodnych United States Navy">Utraconych okrętów podwodnych</a></li> <li><a href="/wiki/Lista_reaktor%C3%B3w_United_States_Navy" title="Lista reaktorów United States Navy">Reaktorów napędowych</a></li></ul> </td></tr></tbody></table></div></div> <div class="navbox do-not-make-smaller mw-collapsible mw-collapsed" data-expandtext="pokaż" data-collapsetext="ukryj"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r74983602"><ul class="tnavbar noprint plainlinks hlist"><li><a href="/wiki/Szablon:Ameryka%C5%84ski_system_odstraszania_nuklearnego" title="Szablon:Amerykański system odstraszania nuklearnego"><span title="Pokaż ten szablon">p</span></a></li><li><a href="/w/index.php?title=Dyskusja_szablonu:Ameryka%C5%84ski_system_odstraszania_nuklearnego&amp;action=edit&amp;redlink=1" class="new" title="Dyskusja szablonu:Amerykański system odstraszania nuklearnego (strona nie istnieje)"><span title="Dyskusja na temat tego szablonu">d</span></a></li><li title="Możesz edytować ten szablon. Użyj przycisku podglądu przed zapisaniem zmian."><a class="external text" href="https://pl.wikipedia.org/w/index.php?title=Szablon:Ameryka%C5%84ski_system_odstraszania_nuklearnego&amp;action=edit">e</a></li></ul><div class="navbox-title caption">Amerykański system odstraszania nuklearnego</div><div class="mw-collapsible-content"><div class="flex"><table class="navbox-main-content inner-standard"><tbody><tr class="a1"><th class="navbox-group opis" scope="row"><a href="/wiki/Pocisk_balistyczny" title="Pocisk balistyczny">Pociski balistyczne</a></th><td class="navbox-list spis"><table class="inner-standard"><tbody><tr class="a1_1"><th class="navbox-group opis" scope="row"><a href="/wiki/Mi%C4%99dzykontynentalny_pocisk_balistyczny" title="Międzykontynentalny pocisk balistyczny">ICBM</a></th><td class="navbox-list spis hlist navbox-odd"> <ul><li><a href="/wiki/SM-65_Atlas" title="SM-65 Atlas">Atlas</a></li> <li><a href="/wiki/SM-68_Titan_I" title="SM-68 Titan I">Titan I</a></li> <li><a href="/wiki/SM-68B_Titan_II" title="SM-68B Titan II">Titan II</a></li> <li><a href="/wiki/LGM-30_Minuteman_I" title="LGM-30 Minuteman I">Minuteman I</a></li> <li><a href="/wiki/LGM-30F_Minuteman_II" title="LGM-30F Minuteman II">Minuteman II</a></li> <li><a href="/wiki/LGM-30G_Minuteman_III" title="LGM-30G Minuteman III">Minuteman III</a></li> <li><a href="/wiki/LGM-118A_Peacekeeper" title="LGM-118A Peacekeeper">Peacekeeper</a></li> <li><a href="/wiki/MGM-134A_Midgetman" title="MGM-134A Midgetman">Midgetman</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=LGM-30H_Minuteman_IV&amp;action=edit&amp;redlink=1" class="new" title="LGM-30H Minuteman IV (strona nie istnieje)">Minuteman IV</a></li></ul> </td></tr><tr class="a1_2"><th class="navbox-group opis" scope="row"><a href="/wiki/Pocisk_balistyczny_wystrzeliwany_z_okr%C4%99tu_podwodnego" title="Pocisk balistyczny wystrzeliwany z okrętu podwodnego">SLBM</a></th><td class="navbox-list spis hlist navbox-even"> <ul><li><a href="/wiki/UGM-27A_Polaris_A-1" title="UGM-27A Polaris A-1">Polaris A-1</a></li> <li><a href="/wiki/UGM-27B_Polaris_A-2" title="UGM-27B Polaris A-2">Polaris A-2</a></li> <li><a href="/wiki/UGM-27C_Polaris_A-3" title="UGM-27C Polaris A-3">Polaris A-3</a></li> <li><a href="/wiki/UGM-73_Poseidon_C-3" title="UGM-73 Poseidon C-3">Poseidon C-3</a></li> <li><a href="/wiki/UGM-93A_Trident_I_C-4" title="UGM-93A Trident I C-4">Trident I C-4</a></li> <li><a href="/wiki/UGM-133_Trident_II_D-5" title="UGM-133 Trident II D-5">Trident II D-5</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Trident_E-6&amp;action=edit&amp;redlink=1" class="new" title="Trident E-6 (strona nie istnieje)">Trident E-6</a></li></ul> </td></tr><tr class="a1_3"><th class="navbox-group opis" scope="row"><a href="/wiki/Pocisk_balistyczny_%C5%9Bredniego_zasi%C4%99gu" title="Pocisk balistyczny średniego zasięgu">MRBM</a></th><td class="navbox-list spis hlist navbox-odd"> <ul><li><a href="/wiki/PGM-17_Thor" title="PGM-17 Thor">Thor</a></li> <li><a href="/wiki/PGM-19_Jupiter" title="PGM-19 Jupiter">Jupiter</a></li> <li><a href="/wiki/MGM-31B_Pershing_II" title="MGM-31B Pershing II">Pershing II</a></li></ul> </td></tr><tr class="a1_4"><th class="navbox-group opis" scope="row"><a href="/wiki/Pocisk_balistyczny_kr%C3%B3tkiego_zasi%C4%99gu" title="Pocisk balistyczny krótkiego zasięgu">SRBM</a></th><td class="navbox-list spis hlist navbox-even"> <ul><li><a href="/wiki/SSM-A-14_Redstone" title="SSM-A-14 Redstone">Redstone</a></li> <li><a href="/wiki/MGM-52_Lance" title="MGM-52 Lance">Lance</a></li> <li><a href="/wiki/MGM-31A_Pershing_I" title="MGM-31A Pershing I">Pershing I</a></li></ul> </td></tr></tbody></table></td></tr><tr class="a2"><th class="navbox-group opis" scope="row"><a href="/wiki/Okr%C4%99t_podwodny" title="Okręt podwodny">Okręty podwodne</a></th><td class="navbox-list spis hlist navbox-odd"> <ul><li><a href="/wiki/Okr%C4%99ty_podwodne_typu_George_Washington" title="Okręty podwodne typu George Washington"><i>George Washington</i></a></li> <li><a href="/wiki/Okr%C4%99ty_podwodne_typu_Ethan_Allen" title="Okręty podwodne typu Ethan Allen"><i>Ethan Allen</i></a></li> <li><a href="/wiki/Okr%C4%99ty_podwodne_typu_Lafayette" title="Okręty podwodne typu Lafayette"><i>Lafayette</i></a></li> <li><a href="/wiki/Okr%C4%99ty_podwodne_typu_James_Madison" title="Okręty podwodne typu James Madison"><i>James Madison</i></a></li> <li><a href="/wiki/Okr%C4%99ty_podwodne_typu_Benjamin_Franklin" title="Okręty podwodne typu Benjamin Franklin"><i>Benjamin Franklin</i></a></li> <li><a class="mw-selflink selflink"><i>Trident</i></a></li></ul> </td></tr><tr class="a3"><th class="navbox-group opis" scope="row"><a href="/wiki/Samolot_bombowy" title="Samolot bombowy">Samoloty bombowe</a></th><td class="navbox-list spis hlist navbox-even"> <ul><li><a href="/wiki/Convair_B-36_Peacemaker" title="Convair B-36 Peacemaker">B-36 Peacemaker</a></li> <li><a href="/wiki/Boeing_B-47_Stratojet" title="Boeing B-47 Stratojet">B-47 Stratojet</a></li> <li><a href="/wiki/Boeing_B-52_Stratofortress" title="Boeing B-52 Stratofortress">B-52 Stratofortress</a></li> <li><a href="/wiki/Rockwell_B-1B_Lancer" title="Rockwell B-1B Lancer">B-1 Lancer</a></li> <li><a href="/wiki/Northrop_B-2_Spirit" title="Northrop B-2 Spirit">B-2 Spirit</a></li></ul> </td></tr><tr class="a4"><th class="navbox-group opis" scope="row"><a href="/wiki/Pocisk_manewruj%C4%85cy" title="Pocisk manewrujący">Pociski manewrujące</a></th><td class="navbox-list spis hlist navbox-odd"> <ul><li><a href="/wiki/SSM-N-8_Regulus_I" title="SSM-N-8 Regulus I">Regulus</a></li> <li><a href="/wiki/AGM-86_ALCM/CALCM" title="AGM-86 ALCM/CALCM">ALCM</a></li> <li><a href="/wiki/BGM-109_Tomahawk" title="BGM-109 Tomahawk">TLAM-N</a></li></ul> </td></tr></tbody></table><div class="navbox-after after"> <p><span class="flagicon"><span class="mw-image-border" typeof="mw:File"><a href="/wiki/Stany_Zjednoczone" title="Stany Zjednoczone"><img alt="Stany Zjednoczone" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/a/a4/Flag_of_the_United_States.svg/100px-Flag_of_the_United_States.svg.png" decoding="async" width="100" height="53" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/a/a4/Flag_of_the_United_States.svg/150px-Flag_of_the_United_States.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/a/a4/Flag_of_the_United_States.svg/200px-Flag_of_the_United_States.svg.png 2x" data-file-width="1235" data-file-height="650" /></a></span></span> </p> </div></div><div class="hlist navbox-below below"> <ul><li><a href="/wiki/Ameryka%C5%84skie_i_radzieckie_morskie_systemy_balistyczne" title="Amerykańskie i radzieckie morskie systemy balistyczne">Amerykańskie i radzieckie morskie systemy balistyczne</a></li></ul> </div></div></div> <style data-mw-deduplicate="TemplateStyles:r74016753">.mw-parser-output #normdaten>div+div{margin-top:0.5em}.mw-parser-output #normdaten>div>div{background:var(--background-color-neutral,#eaecf0);padding:.2em .5em}.mw-parser-output #normdaten ul{margin:0;padding:0}.mw-parser-output #normdaten ul li:first-child{padding-left:.5em;border-left:1px solid var(--border-color-base,#a2a9b1)}</style> <div id="normdaten" class="catlinks"><div class="normdaten-typ-fehlt"><div><a href="/wiki/Encyklopedia_internetowa" title="Encyklopedia internetowa">Encyklopedie internetowe</a>&#160;(<span class="description">typ okrętu podwodnego</span>):</div> <ul><li><a href="/wiki/Store_norske_leksikon" title="Store norske leksikon">SNL</a>:&#8201;<span class="uid"><a class="external text" href="https://wikidata-externalid-url.toolforge.org/?p=4342&amp;url_prefix=https://snl.no/&amp;id=Ohio_-_ub%C3%A5tklasse">Ohio_-_ubåtklasse</a></span></li></ul> </div></div></div><!--esi <esi:include src="/esitest-fa8a495983347898/content" /> --><noscript><img src="https://login.wikimedia.org/wiki/Special:CentralAutoLogin/start?type=1x1&amp;useformat=desktop" alt="" width="1" height="1" style="border: none; position: absolute;"></noscript> <div class="printfooter" data-nosnippet="">Źródło: „<a dir="ltr" href="https://pl.wikipedia.org/w/index.php?title=Okręty_podwodne_typu_Ohio&amp;oldid=74618119">https://pl.wikipedia.org/w/index.php?title=Okręty_podwodne_typu_Ohio&amp;oldid=74618119</a>”</div></div> <div id="catlinks" class="catlinks" data-mw="interface"><div id="mw-normal-catlinks" class="mw-normal-catlinks"><a href="/wiki/Specjalna:Kategorie" title="Specjalna:Kategorie">Kategorie</a>: <ul><li><a href="/wiki/Kategoria:Artyku%C5%82y_na_Medal" title="Kategoria:Artykuły na Medal">Artykuły na Medal</a></li><li><a href="/wiki/Kategoria:Aktywne_okr%C4%99ty_podwodne_US_Navy" title="Kategoria:Aktywne okręty podwodne US Navy">Aktywne okręty podwodne US Navy</a></li><li><a href="/wiki/Kategoria:Ameryka%C5%84skie_okr%C4%99ty_podwodne_okresu_zimnej_wojny" title="Kategoria:Amerykańskie okręty podwodne okresu zimnej wojny">Amerykańskie okręty podwodne okresu zimnej wojny</a></li><li><a href="/wiki/Kategoria:Ameryka%C5%84skie_okr%C4%99ty_podwodne_po_1990" title="Kategoria:Amerykańskie okręty podwodne po 1990">Amerykańskie okręty podwodne po 1990</a></li><li><a href="/wiki/Kategoria:Ameryka%C5%84ski_system_rakietowy_Trident" title="Kategoria:Amerykański system rakietowy Trident">Amerykański system rakietowy Trident</a></li><li><a href="/wiki/Kategoria:Atomowe_-_strategiczne_okr%C4%99ty_podwodne" title="Kategoria:Atomowe - strategiczne okręty podwodne">Atomowe - strategiczne okręty podwodne</a></li><li><a href="/wiki/Kategoria:Okr%C4%99ty_podwodne_typu_Ohio" title="Kategoria:Okręty podwodne typu Ohio">Okręty podwodne typu Ohio</a></li><li><a href="/wiki/Kategoria:Okr%C4%99ty_zbudowane_w_Electric_Boat" title="Kategoria:Okręty zbudowane w Electric Boat">Okręty zbudowane w Electric Boat</a></li><li><a href="/wiki/Kategoria:Typy_okr%C4%99t%C3%B3w_podwodnych" title="Kategoria:Typy okrętów podwodnych">Typy okrętów podwodnych</a></li></ul></div><div id="mw-hidden-catlinks" class="mw-hidden-catlinks mw-hidden-cats-hidden">Ukryte kategorie: <ul><li><a href="/wiki/Kategoria:Wyr%C3%B3%C5%BCnione_artyku%C5%82y" title="Kategoria:Wyróżnione artykuły">Wyróżnione artykuły</a></li><li><a href="/wiki/Kategoria:Szablon_cytowania_ksi%C4%85%C5%BCki_%E2%80%93_brak_numeru_strony" title="Kategoria:Szablon cytowania książki – brak numeru strony">Szablon cytowania książki – brak numeru strony</a></li></ul></div></div> </div> </main> </div> <div class="mw-footer-container"> <footer id="footer" class="mw-footer" > <ul id="footer-info"> <li id="footer-info-lastmod"> Tę stronę ostatnio edytowano 26 sie 2024, 06:50.</li> <li id="footer-info-copyright">Tekst udostępniany na licencji <a rel="nofollow" class="external text" href="https://creativecommons.org/licenses/by-sa/4.0/deed.pl">Creative Commons: uznanie autorstwa, na tych samych warunkach</a>, z możliwością obowiązywania dodatkowych ograniczeń. Zobacz szczegółowe informacje o <a class="external text" href="https://foundation.wikimedia.org/wiki/Policy:Terms_of_Use/pl">warunkach korzystania</a>.</li> </ul> <ul id="footer-places"> <li id="footer-places-privacy"><a href="https://foundation.wikimedia.org/wiki/Special:MyLanguage/Policy:Privacy_policy">Polityka prywatności</a></li> <li id="footer-places-about"><a href="/wiki/Wikipedia:O_Wikipedii">O Wikipedii</a></li> <li id="footer-places-disclaimers"><a href="/wiki/Wikipedia:Korzystasz_z_Wikipedii_tylko_na_w%C5%82asn%C4%85_odpowiedzialno%C5%9B%C4%87">Korzystasz z Wikipedii tylko na własną odpowiedzialność</a></li> <li id="footer-places-wm-codeofconduct"><a href="https://foundation.wikimedia.org/wiki/Special:MyLanguage/Policy:Universal_Code_of_Conduct">Powszechne Zasady Postępowania</a></li> <li id="footer-places-developers"><a href="https://developer.wikimedia.org">Dla deweloperów</a></li> <li id="footer-places-statslink"><a href="https://stats.wikimedia.org/#/pl.wikipedia.org">Statystyki</a></li> <li id="footer-places-cookiestatement"><a href="https://foundation.wikimedia.org/wiki/Special:MyLanguage/Policy:Cookie_statement">Oświadczenie o ciasteczkach</a></li> <li id="footer-places-mobileview"><a href="//pl.m.wikipedia.org/w/index.php?title=Okr%C4%99ty_podwodne_typu_Ohio&amp;mobileaction=toggle_view_mobile" class="noprint stopMobileRedirectToggle">Wersja mobilna</a></li> </ul> <ul id="footer-icons" class="noprint"> <li id="footer-copyrightico"><a href="https://wikimediafoundation.org/" class="cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--size-large cdx-button--fake-button--enabled"><img src="/static/images/footer/wikimedia-button.svg" width="84" height="29" alt="Wikimedia Foundation" loading="lazy"></a></li> <li id="footer-poweredbyico"><a href="https://www.mediawiki.org/" class="cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--size-large cdx-button--fake-button--enabled"><img src="/w/resources/assets/poweredby_mediawiki.svg" alt="Powered by MediaWiki" width="88" height="31" loading="lazy"></a></li> </ul> </footer> </div> </div> </div> <div class="vector-settings" id="p-dock-bottom"> <ul></ul> </div><script>(RLQ=window.RLQ||[]).push(function(){mw.config.set({"wgHostname":"mw-web.codfw.main-7fc47fc68d-4s5b6","wgBackendResponseTime":179,"wgPageParseReport":{"limitreport":{"cputime":"0.948","walltime":"1.139","ppvisitednodes":{"value":24718,"limit":1000000},"postexpandincludesize":{"value":191885,"limit":2097152},"templateargumentsize":{"value":43896,"limit":2097152},"expansiondepth":{"value":13,"limit":100},"expensivefunctioncount":{"value":8,"limit":500},"unstrip-depth":{"value":0,"limit":20},"unstrip-size":{"value":109672,"limit":5000000},"entityaccesscount":{"value":2,"limit":400},"timingprofile":["100.00% 896.030 1 -total"," 36.97% 331.304 1 Szablon:Przypisy"," 22.41% 200.791 26 Szablon:Cytuj_stronę"," 17.93% 160.652 20 Szablon:Cytuj_książkę"," 16.01% 143.477 8 Szablon:Szablon_nawigacyjny"," 12.97% 116.203 1 Szablon:Okręty_podwodne_typu_Ohio"," 10.87% 97.371 1 Szablon:Typ_okrętu_podwodnego_infobox"," 8.31% 74.468 1 Szablon:Kontrola_autorytatywna"," 4.29% 38.403 53 Szablon:Lang"," 3.65% 32.687 1 Szablon:Wyróżnienie"]},"scribunto":{"limitreport-timeusage":{"value":"0.367","limit":"10.000"},"limitreport-memusage":{"value":4904661,"limit":52428800},"limitreport-logs":"required = table#1 {\n}\nrequired = table#1 {\n}\nrequired = table#1 {\n}\nrequired = table#1 {\n}\nrequired = table#1 {\n}\nrequired = table#1 {\n}\nrequired = table#1 {\n}\nrequired = table#1 {\n}\nrequired = table#1 {\n}\nrequired = table#1 {\n}\nrequired = table#1 {\n}\nrequired = table#1 {\n}\nrequired = table#1 {\n}\nrequired = table#1 {\n}\nrequired = table#1 {\n}\nrequired = table#1 {\n}\nrequired = table#1 {\n}\nrequired = table#1 {\n}\nrequired = table#1 {\n}\next = nil\next = false\next = nil\nrequired = table#1 {\n}\nrequired = table#1 {\n}\nrequired = table#1 {\n}\nrequired = table#1 {\n}\nrequired = table#1 {\n}\nrequired = table#1 {\n}\nrequired = table#1 {\n}\nrequired = table#1 {\n}\next = nil\next = false\next = nil\nrequired = table#1 {\n}\nrequired = table#1 {\n}\nrequired = table#1 {\n}\nrequired = table#1 {\n}\nrequired = table#1 {\n}\nrequired = table#1 {\n}\nrequired = table#1 {\n}\nrequired = table#1 {\n}\nrequired = table#1 {\n}\nrequired = table#1 {\n}\nrequired = table#1 {\n}\nrequired = table#1 {\n}\nrequired = table#1 {\n}\nrequired = table#1 {\n}\nrequired = table#1 {\n}\nrequired = table#1 {\n}\nrequired = table#1 {\n}\nrequired = table#1 {\n}\nrequired = table#1 {\n}\nrequired = table#1 {\n}\nrequired = table#1 {\n}\nrequired = table#1 {\n}\nrequired = table#1 {\n}\nrequired = table#1 {\n}\n\n== Szablon:Szablon nawigacyjny ==\n\n\n== Szablon:Szablon nawigacyjny ==\n\n\n== Szablon:Szablon nawigacyjny ==\n\n\n== Szablon:Szablon nawigacyjny ==\n\n\n== Szablon:Szablon nawigacyjny ==\n\n\n== Szablon:Szablon nawigacyjny ==\n\n\n== Szablon:Szablon nawigacyjny ==\n\n\n== Szablon:Szablon nawigacyjny ==\n\nrequired = table#1 {\n}\n"},"cachereport":{"origin":"mw-web.eqiad.main-68d6679558-hjmxg","timestamp":"20241107075424","ttl":2592000,"transientcontent":false}}});});</script> <script type="application/ld+json">{"@context":"https:\/\/schema.org","@type":"Article","name":"Okr\u0119ty podwodne typu Ohio","url":"https:\/\/pl.wikipedia.org\/wiki\/Okr%C4%99ty_podwodne_typu_Ohio","sameAs":"http:\/\/www.wikidata.org\/entity\/Q389149","mainEntity":"http:\/\/www.wikidata.org\/entity\/Q389149","author":{"@type":"Organization","name":"Wsp\u00f3\u0142tw\u00f3rcy projekt\u00f3w Fundacji Wikimedia"},"publisher":{"@type":"Organization","name":"Wikimedia Foundation, Inc.","logo":{"@type":"ImageObject","url":"https:\/\/www.wikimedia.org\/static\/images\/wmf-hor-googpub.png"}},"datePublished":"2005-12-01T12:41:22Z","image":"https:\/\/upload.wikimedia.org\/wikipedia\/commons\/3\/3f\/USS_OHIO_%28SSBN-726%29_in_Hood_Canal..JPEG","headline":"ameryka\u0144skie atomowe okr\u0119ty podwodne"}</script> </body> </html>

Pages: 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10