CINXE.COM

<!DOCTYPE html> <html class="client-nojs" lang="az" dir="ltr"> <head> <meta charset="UTF-8"> <title>II Murad — Vikipediya</title> <script>(function(){var className="client-js";var cookie=document.cookie.match(/(?:^|; )azwikimwclientpreferences=([^;]+)/);if(cookie){cookie[1].split('%2C').forEach(function(pref){className=className.replace(new RegExp('(^| )'+pref.replace(/-clientpref-\w+$|[^\w-]+/g,'')+'-clientpref-\\w+( |$)'),'$1'+pref+'$2');});}document.documentElement.className=className;}());RLCONF={"wgBreakFrames":false,"wgSeparatorTransformTable":[",\t.",".\t,"],"wgDigitTransformTable":["",""],"wgDefaultDateFormat":"dmy","wgMonthNames":["","yanvar","fevral","mart","aprel","may","iyun","iyul","avqust","sentyabr","oktyabr","noyabr","dekabr"],"wgRequestId":"7fce0e3f-ddf7-4a26-ab97-86759ceb5c25","wgCanonicalNamespace":"","wgCanonicalSpecialPageName":false,"wgNamespaceNumber":0,"wgPageName":"II_Murad","wgTitle":"II Murad","wgCurRevisionId":7191955,"wgRevisionId":7191955,"wgArticleId":9637,"wgIsArticle":true,"wgIsRedirect":false,"wgAction":"view","wgUserName":null,"wgUserGroups":["*"],"wgCategories":[ "Vikipediya:Kartoçka daxilinə cədvəl əlavə olunan məqalələr","Vikipediya:Vikidatada mənbələri olan məqalələr","İyunda doğulanlar","1404-cü ildə doğulanlar","46 yaşında vəfat edənlər","3 fevralda vəfat edənlər","1451-ci ildə vəfat edənlər","Ədirnədə vəfat edənlər","Muradiyə külliyəsində dəfn olunanlar","Osmanlı xanədanı","Əlifba sırasına görə vəzifəli şəxslər","Amasyada doğulanlar","Osmanlı sultanları","Səlib yürüşlərində müsəlmanlar"],"wgPageViewLanguage":"az","wgPageContentLanguage":"az","wgPageContentModel":"wikitext","wgRelevantPageName":"II_Murad","wgRelevantArticleId":9637,"wgIsProbablyEditable":true,"wgRelevantPageIsProbablyEditable":true,"wgRestrictionEdit":[],"wgRestrictionMove":[],"wgNoticeProject":"wikipedia","wgCiteReferencePreviewsActive":false,"wgMediaViewerOnClick":true,"wgMediaViewerEnabledByDefault":true,"wgPopupsFlags":0,"wgVisualEditor":{"pageLanguageCode":"az","pageLanguageDir":"ltr", "pageVariantFallbacks":"az"},"wgMFDisplayWikibaseDescriptions":{"search":true,"watchlist":true,"tagline":true,"nearby":true},"wgWMESchemaEditAttemptStepOversample":false,"wgWMEPageLength":40000,"wgRelatedArticlesCompat":[],"wgEditSubmitButtonLabelPublish":true,"wgULSPosition":"interlanguage","wgULSisCompactLinksEnabled":true,"wgVector2022LanguageInHeader":false,"wgULSisLanguageSelectorEmpty":false,"wgWikibaseItemId":"Q131394","wgCheckUserClientHintsHeadersJsApi":["brands","architecture","bitness","fullVersionList","mobile","model","platform","platformVersion"],"GEHomepageSuggestedEditsEnableTopics":true,"wgGETopicsMatchModeEnabled":false,"wgGEStructuredTaskRejectionReasonTextInputEnabled":false,"wgGELevelingUpEnabledForUser":false};RLSTATE={"ext.gadget.common-site":"ready","ext.gadget.logo":"ready","ext.globalCssJs.user.styles":"ready","site.styles":"ready","user.styles":"ready","ext.globalCssJs.user":"ready","user":"ready","user.options":"loading","ext.cite.styles":"ready", "skins.vector.styles.legacy":"ready","ext.visualEditor.desktopArticleTarget.noscript":"ready","codex-search-styles":"ready","ext.uls.interlanguage":"ready","wikibase.client.init":"ready","ext.wikimediaBadges":"ready"};RLPAGEMODULES=["ext.cite.ux-enhancements","mediawiki.page.media","ext.scribunto.logs","site","mediawiki.page.ready","mediawiki.toc","skins.vector.legacy.js","ext.centralNotice.geoIP","ext.centralNotice.startUp","ext.gadget.directLinkToCommons","ext.gadget.referenceTooltips","ext.gadget.sidebarRelated","ext.gadget.metaBox","ext.gadget.EditToolbar","ext.gadget.EditToolbar-menu-page_elements","ext.gadget.EditToolbar_infobox_person","ext.gadget.EditToolbar_discussion","ext.gadget.EditToolbar_references","ext.gadget.markadmins","ext.gadget.switcher","ext.urlShortener.toolbar","ext.centralauth.centralautologin","mmv.bootstrap","ext.popups","ext.visualEditor.desktopArticleTarget.init","ext.visualEditor.targetLoader","ext.echo.centralauth","ext.eventLogging","ext.wikimediaEvents" ,"ext.navigationTiming","ext.uls.compactlinks","ext.uls.interface","ext.cx.eventlogging.campaigns","ext.checkUser.clientHints","ext.growthExperiments.SuggestedEditSession","wikibase.sidebar.tracking"];</script> <script>(RLQ=window.RLQ||[]).push(function(){mw.loader.impl(function(){return["user.options@12s5i",function($,jQuery,require,module){mw.user.tokens.set({"patrolToken":"+\\","watchToken":"+\\","csrfToken":"+\\"}); }];});});</script> <link rel="stylesheet" href="/w/load.php?lang=az&modules=codex-search-styles%7Cext.cite.styles%7Cext.uls.interlanguage%7Cext.visualEditor.desktopArticleTarget.noscript%7Cext.wikimediaBadges%7Cskins.vector.styles.legacy%7Cwikibase.client.init&only=styles&skin=vector"> <script async="" src="/w/load.php?lang=az&modules=startup&only=scripts&raw=1&skin=vector"></script> <meta name="ResourceLoaderDynamicStyles" content=""> <link rel="stylesheet" href="/w/load.php?lang=az&modules=ext.gadget.common-site%2Clogo&only=styles&skin=vector"> <link rel="stylesheet" href="/w/load.php?lang=az&modules=site.styles&only=styles&skin=vector"> <meta name="generator" content="MediaWiki 1.44.0-wmf.5"> <meta name="referrer" content="origin"> <meta name="referrer" content="origin-when-cross-origin"> <meta name="robots" content="max-image-preview:standard"> <meta name="format-detection" content="telephone=no"> <meta property="og:image" content="https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/c/ce/II._Murat.jpg/1200px-II._Murat.jpg"> <meta property="og:image:width" content="1200"> <meta property="og:image:height" content="1745"> <meta property="og:image" content="https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/c/ce/II._Murat.jpg/800px-II._Murat.jpg"> <meta property="og:image:width" content="800"> <meta property="og:image:height" content="1163"> <meta property="og:image" content="https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/c/ce/II._Murat.jpg/640px-II._Murat.jpg"> <meta property="og:image:width" content="640"> <meta property="og:image:height" content="931"> <meta name="viewport" content="width=1120"> <meta property="og:title" content="II Murad — Vikipediya"> <meta property="og:type" content="website"> <link rel="preconnect" href="//upload.wikimedia.org"> <link rel="alternate" media="only screen and (max-width: 640px)" href="//az.m.wikipedia.org/wiki/II_Murad"> <link rel="alternate" type="application/x-wiki" title="Redaktə" href="/w/index.php?title=II_Murad&action=edit"> <link rel="apple-touch-icon" href="/static/apple-touch/wikipedia.png"> <link rel="icon" href="/static/favicon/wikipedia.ico"> <link rel="search" type="application/opensearchdescription+xml" href="/w/rest.php/v1/search" title="Vikipediya (az)"> <link rel="EditURI" type="application/rsd+xml" href="//az.wikipedia.org/w/api.php?action=rsd"> <link rel="canonical" href="https://az.wikipedia.org/wiki/II_Murad"> <link rel="license" href="https://creativecommons.org/licenses/by-sa/4.0/deed.az"> <link rel="alternate" type="application/atom+xml" title="Vikipediya — Atom-lent" href="/w/index.php?title=X%C3%BCsusi:SonD%C9%99yi%C5%9Fiklikl%C9%99r&feed=atom"> <link rel="dns-prefetch" href="//meta.wikimedia.org" /> <link rel="dns-prefetch" href="//login.wikimedia.org"> </head> <body class="skin-vector-legacy mediawiki ltr sitedir-ltr mw-hide-empty-elt ns-0 ns-subject mw-editable page-II_Murad rootpage-II_Murad skin-vector action-view"><div id="mw-page-base" class="noprint"></div> <div id="mw-head-base" class="noprint"></div> <div id="content" class="mw-body" role="main"> <a id="top"></a> <div id="siteNotice"></div> <div class="mw-indicators"> </div> <h1 id="firstHeading" class="firstHeading mw-first-heading"><span class="mw-page-title-main">II Murad</span></h1> <div id="bodyContent" class="vector-body"> <div id="siteSub" class="noprint">Vikipediya, azad ensiklopediya</div> <div id="contentSub"><div id="mw-content-subtitle"></div></div> <div id="contentSub2"></div> <div id="jump-to-nav"></div> <a class="mw-jump-link" href="#mw-head">Naviqasiyaya keç</a> <a class="mw-jump-link" href="#searchInput">Axtarışa keç</a> <div id="mw-content-text" class="mw-body-content"><div class="mw-content-ltr mw-parser-output" lang="az" dir="ltr"><table class="infobox" style="width:23.5em; color:black;" data-name="Vəzifəli şəxs"><tbody><tr><th colspan="2" class="infobox-above title" style="background-color:#e6e6fa;color:black;"><b>II Murad</b></th></tr><tr><td colspan="2" class="" style="text-align:center;"><span data-wikidata-property-id="P1559" class="no-wikidata">مراد ثاني</span></td></tr><tr><td colspan="2" class="infobox-image" style=""> <span data-wikidata-property-id="P18" class="no-wikidata"><span typeof="mw:File/Frameless"><a href="/wiki/Fayl:II._Murat.jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/c/ce/II._Murat.jpg/250px-II._Murat.jpg" decoding="async" width="250" height="364" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/c/ce/II._Murat.jpg/375px-II._Murat.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/c/ce/II._Murat.jpg/500px-II._Murat.jpg 2x" data-file-width="2132" data-file-height="3100" /></a></span></span> </td></tr> <tr> <td colspan="2" class="nomobile plainlist" style="text-align:center;"> <style data-mw-deduplicate="TemplateStyles:r6900088">.mw-parser-output .infobox-subbox{padding:0;border:none;margin:-3px;width:auto;min-width:100%;font-size:100%;clear:none;float:none;background-color:transparent}.mw-parser-output .infobox-3cols-child{margin:auto}.mw-parser-output .infobox .navbar{font-size:100%}body.skin-minerva .mw-parser-output .infobox-header,body.skin-minerva .mw-parser-output .infobox-subheader,body.skin-minerva .mw-parser-output .infobox-above,body.skin-minerva .mw-parser-output .infobox-title,body.skin-minerva .mw-parser-output .infobox-image,body.skin-minerva .mw-parser-output .infobox-full-data,body.skin-minerva .mw-parser-output .infobox-below{text-align:center}</style></td></tr><tr><th colspan="2" class="infobox-header" style="background:lavender; padding:0.2em 0.1em; color:black;"><div style="display:flex; width:100%;"><div style="margin: auto 5px auto 2px;"><span typeof="mw:File"><a href="/wiki/Fayl:Flag_of_the_Ottoman_Empire_(Thicker_Crescent).svg" class="mw-file-description" title="bayraq"><img alt="bayraq" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/0/06/Flag_of_the_Ottoman_Empire_%28Thicker_Crescent%29.svg/18px-Flag_of_the_Ottoman_Empire_%28Thicker_Crescent%29.svg.png" decoding="async" width="18" height="12" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/0/06/Flag_of_the_Ottoman_Empire_%28Thicker_Crescent%29.svg/27px-Flag_of_the_Ottoman_Empire_%28Thicker_Crescent%29.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/0/06/Flag_of_the_Ottoman_Empire_%28Thicker_Crescent%29.svg/36px-Flag_of_the_Ottoman_Empire_%28Thicker_Crescent%29.svg.png 2x" data-file-width="900" data-file-height="600" /></a></span></div><span style="width:100%;"><a href="/wiki/Osmanl%C4%B1_sultanlar%C4%B1n%C4%B1n_siyah%C4%B1s%C4%B1" title="Osmanlı sultanlarının siyahısı">6-cı Osmanlı Sultanı</a></span><div style="margin: auto 2px auto 5px;"><span typeof="mw:File"><a href="/wiki/Fayl:Osmanli-devleti-nisani-yeni.png" class="mw-file-description" title="bayraq2"><img alt="bayraq2" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/f/f5/Osmanli-devleti-nisani-yeni.png/18px-Osmanli-devleti-nisani-yeni.png" decoding="async" width="18" height="20" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/f/f5/Osmanli-devleti-nisani-yeni.png/27px-Osmanli-devleti-nisani-yeni.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/f/f5/Osmanli-devleti-nisani-yeni.png/36px-Osmanli-devleti-nisani-yeni.png 2x" data-file-width="1200" data-file-height="1339" /></a></span></div></div></th></tr><tr><td colspan="2" class="infobox-full-data"><span class="nowrap">25 iyun 1421 – <span class="nowrap">avqust 1444</span></span></td></tr><tr><th scope="row" class="infobox-label">Əvvəlki</th><td class="infobox-data"><a href="/wiki/I_Mehmed" title="I Mehmed">I Mehmed</a></td></tr><tr><th scope="row" class="infobox-label">Sonrakı</th><td class="infobox-data"><a href="/wiki/II_Mehmed" title="II Mehmed">II Mehmed</a></td></tr> <link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r6900088"><tr><td colspan="2" class="infobox-full-data"><span class="nowrap">avqust 1446 – <span class="nowrap">3 fevral 1451</span></span></td></tr><tr><th scope="row" class="infobox-label">Əvvəlki</th><td class="infobox-data"><a href="/wiki/II_Mehmed" title="II Mehmed">II Mehmed</a></td></tr><tr><th scope="row" class="infobox-label">Sonrakı</th><td class="infobox-data"><a href="/wiki/II_Mehmed" title="II Mehmed">II Mehmed</a></td></tr> <tr> <th colspan="2" scope="colgroup" class="infobox-header infobox-above-color" style="background:#e6e6fa;color:black;">Şəxsi məlumatlar</th> </tr> <tr> <th class="plainlist infobox-labels">Doğum tarixi</th> <td class="plainlist"> <span data-wikidata-property-id="P569" class="no-wikidata"><time class="nowrap date-link bday" datetime="1404-06" data-sort-value="1404-06"><a href="/wiki/1404" title="1404">iyun 1404</a></time></span></td> </tr> <tr> <th class="plainlist infobox-labels">Doğum yeri</th> <td class="plainlist"> <span data-wikidata-property-id="P19" class="no-wikidata"><a href="/wiki/Amasiya" class="mw-disambig" title="Amasiya">Amasiya</a>, <a href="/wiki/Osmanl%C4%B1_imperiyas%C4%B1" title="Osmanlı imperiyası">Osmanlı imperiyası</a></span></td> </tr> <tr> <th class="plainlist infobox-labels">Vəfat tarixi</th> <td class="plainlist"> <span data-wikidata-property-id="P570" class="no-wikidata"><time class="nowrap date-link dday" datetime="1451-02-12" data-sort-value="1451-02-12"><a href="/wiki/3_fevral" title="3 fevral">3 fevral</a> <a href="/wiki/1451" title="1451">1451</a></time> (46 yaşında)</span></td> </tr> <tr> <th class="plainlist infobox-labels">Vəfat yeri</th> <td class="plainlist"> <ul><li><span data-wikidata-claim-id="q131394$F666AAFD-7980-4C42-97E8-3E9D293E3E8E" class="wikidata-claim" data-wikidata-property-id="P20"><span class="wikidata-snak wikidata-main-snak"><a href="/wiki/%C6%8Fdirn%C9%99" title="Ədirnə">Ədirnə</a></span>, <span class="wikidata-snak wikidata-main-snak"><a href="/wiki/Osmanl%C4%B1_imperiyas%C4%B1" title="Osmanlı imperiyası">Osmanlı imperiyası</a></span></span></li></ul></td> </tr> <tr> <th class="plainlist infobox-labels">Dəfn yeri</th> <td class="plainlist"> <ul><li><span data-wikidata-claim-id="Q131394$466EEEFE-4CC2-4893-8E44-3AF4908CB76C" class="wikidata-claim" data-wikidata-property-id="P119"><span class="wikidata-snak wikidata-main-snak"><a href="/wiki/Muradiy%C9%99_k%C3%BClliy%C9%99si" title="Muradiyə külliyəsi">Muradiyə Külliyəsi</a></span></span></li></ul></td> </tr> <tr> <th class="plainlist infobox-labels">Fəaliyyəti</th> <td class="plainlist"> <span data-wikidata-claim-id="Q131394$102B1EB3-3BCD-4E83-9BA9-A882DDC918B1" class="wikidata-claim" data-wikidata-property-id="P106"><a href="/wiki/H%C3%B6kmdar" title="Hökmdar">rəhbər</a></span></td> </tr> <tr> <th class="plainlist infobox-labels">Atası</th> <td class="plainlist"> <span data-wikidata-property-id="P22" class="no-wikidata"><a href="/wiki/I_Mehmed" title="I Mehmed">I Mehmed</a></span></td> </tr> <tr> <th class="plainlist infobox-labels">Anası</th> <td class="plainlist"> <span data-wikidata-property-id="P25" class="no-wikidata"><a href="/wiki/%C6%8Fmin%C9%99_Xatun" title="Əminə Xatun">Əminə Xatun</a></span></td> </tr> <tr> <th class="plainlist infobox-labels">Həyat yoldaşları</th> <td class="plainlist"> <ul><li><span data-wikidata-claim-id="q131394$0ac29de9-4212-fe0e-bc1c-d79fc3c8c9ad" class="wikidata-claim" data-wikidata-property-id="P26"><span class="wikidata-snak wikidata-main-snak"><a href="/wiki/Mara_Xatun" title="Mara Xatun">Mara Xatun</a></span></span>,</li><li><span data-wikidata-claim-id="Q131394$5aa050d8-474f-f6b1-5016-599c6dd889b4" class="wikidata-claim" data-wikidata-property-id="P26"><span class="wikidata-snak wikidata-main-snak"><a href="/wiki/H%C3%BCma_Xatun" title="Hüma Xatun">Hüma Xatun</a></span></span>,</li><li><span data-wikidata-claim-id="Q131394$629FCCCA-63AC-4FC2-93A9-6088D7E5A5C4" class="wikidata-claim" data-wikidata-property-id="P26"><span class="wikidata-snak wikidata-main-snak"><a href="/wiki/X%C9%99dic%C9%99_H%C9%99lim%C9%99_Xatun" title="Xədicə Həlimə Xatun">Xədicə Həlimə Xatun</a></span></span></li></ul></td> </tr> <tr> <th class="plainlist infobox-labels">Uşaqları</th> <td class="plainlist"> <ul><li><span data-wikidata-claim-id="q131394$9a1aad8d-40b7-4dc6-efb3-0938ddfd0d86" class="wikidata-claim" data-wikidata-property-id="P40"><span class="wikidata-snak wikidata-main-snak"><a href="/wiki/II_Mehmed" title="II Mehmed">II Mehmed</a></span></span>,</li><li><span data-wikidata-claim-id="Q131394$96E85572-5C0A-426E-B869-CEFFB4114E99" class="wikidata-claim" data-wikidata-property-id="P40"><span class="wikidata-snak wikidata-main-snak"><a href="/wiki/Fatma_Sultan_(II_Murad%C4%B1n_q%C4%B1z%C4%B1)" title="Fatma Sultan (II Muradın qızı)">Fatma Sultan</a></span></span></li></ul></td> </tr> <tr> <th class="plainlist infobox-labels">Ailəsi</th> <td class="plainlist"> <span data-wikidata-claim-id="Q131394$F379A6C5-6FA4-4443-A1D9-BDD1242ED39B" class="wikidata-claim" data-wikidata-property-id="P53"><span class="wikidata-snak wikidata-main-snak"><a href="/wiki/Osmanl%C4%B1_xan%C9%99dan%C4%B1" title="Osmanlı xanədanı">Osmanlı xanədanı</a></span></span></td> </tr> <tr> <th class="plainlist infobox-labels">Dini</th> <td class="plainlist"> <span data-wikidata-property-id="P140" class="no-wikidata"><a href="/wiki/S%C3%BCnni" class="mw-redirect" title="Sünni">Sünni</a>, <a href="/wiki/%C4%B0slam" title="İslam">İslam</a></span></td> </tr> <tr> <td colspan="2" class="plainlist" style="text-align:center;"> <hr /></td> </tr> <tr> <td colspan="2" class="skin-invert plainlist" style="text-align:center;"> <span data-wikidata-property-id="P109" class="no-wikidata"><span typeof="mw:File/Frameless"><a href="/wiki/Fayl:Tughra_of_Murad_II.JPG" class="mw-file-description"><img alt="İmzanın şəkli" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/2/27/Tughra_of_Murad_II.JPG/150px-Tughra_of_Murad_II.JPG" decoding="async" width="150" height="70" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/2/27/Tughra_of_Murad_II.JPG/225px-Tughra_of_Murad_II.JPG 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/2/27/Tughra_of_Murad_II.JPG/300px-Tughra_of_Murad_II.JPG 2x" data-file-width="443" data-file-height="207" /></a></span></span></td> </tr><tr><td colspan="2" class="infobox-below infobox-below-color" style="background:#e6e6fa;color:black;;"><span data-wikidata-claim-id="q131394$D143B800-A802-41FF-B96E-9AF8D51257E4" class="wikidata-claim" data-wikidata-property-id="P373"><span class="wikidata-snak wikidata-main-snak"><span typeof="mw:File"><a href="https://commons.wikimedia.org/wiki/Category:Murad_II" title="commons:Category:Murad II"><img alt="Vikianbarın loqosu" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/4a/Commons-logo.svg/15px-Commons-logo.svg.png" decoding="async" width="15" height="20" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/4a/Commons-logo.svg/23px-Commons-logo.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/4a/Commons-logo.svg/30px-Commons-logo.svg.png 2x" data-file-width="1024" data-file-height="1376" /></a></span> <a href="https://commons.wikimedia.org/wiki/Category:Murad_II" class="extiw" title="commons:Category:Murad II">Vikianbarda əlaqəli mediafayllar</a></span></span></td></tr> </tbody></table><p><b>II Murad</b> ya da <b>Qoca Murad</b> (<a href="/wiki/Osmanl%C4%B1_dili" class="mw-redirect" title="Osmanlı dili">Osmanlı türkcəsi</a>: <b>مراد ثاني</b> — <i>Murād-ı sānī</i>; <span data-wikidata-claim-id="Q131394$a1892fb1-49ad-e741-09a3-2a0770efef94" class="wikidata-claim" data-wikidata-property-id="P569"><span class="wikidata-snak wikidata-main-snak"><span class="nowrap"><a href="/wiki/%C4%B0yun" title="İyun">iyun</a> <a href="/wiki/1404" title="1404">1404</a></span></span><sup id="cite_ref-_01bb74840e6e98af_1-0" class="reference"><a href="#cite_note-_01bb74840e6e98af-1"><span class="cite-bracket">[</span>1<span class="cite-bracket">]</span></a></sup><sup id="cite_ref-_644bd2d8d33985d3_2-0" class="reference"><a href="#cite_note-_644bd2d8d33985d3-2"><span class="cite-bracket">[</span>2<span class="cite-bracket">]</span></a></sup></span>, <span data-wikidata-claim-id="q131394$4561C5FC-F86F-461A-A4EC-8EC3C5338A83" class="wikidata-claim" data-wikidata-property-id="P19"><span class="wikidata-snak wikidata-main-snak"><a href="/wiki/Amasya" title="Amasya">Amasya</a></span></span> – <span data-wikidata-claim-id="q131394$D9E898E8-F7F1-4E96-B099-64595F487022" class="wikidata-claim" data-wikidata-property-id="P570"><span class="wikidata-snak wikidata-main-snak"><span class="nowrap"><a href="/wiki/3_fevral" title="3 fevral">3 fevral</a> <a href="/wiki/1451" title="1451">1451</a></span></span></span>, <span data-wikidata-claim-id="q131394$F666AAFD-7980-4C42-97E8-3E9D293E3E8E" class="wikidata-claim" data-wikidata-property-id="P20"><span class="wikidata-snak wikidata-main-snak"><a href="/wiki/%C6%8Fdirn%C9%99" title="Ədirnə">Ədirnə</a></span></span>) — 6. <a href="/wiki/Osmanl%C4%B1_sultanlar%C4%B1n%C4%B1n_siyah%C4%B1s%C4%B1" title="Osmanlı sultanlarının siyahısı">Osmanlı padşahıdır</a>. Atası <a href="/wiki/I_Mehmed" title="I Mehmed">Sultan I Mehmed</a>, anası isə <a href="/wiki/Z%C3%BClq%C9%99d%C9%99ro%C4%9Fullar%C4%B1_b%C9%99yliyi" class="mw-redirect" title="Zülqədəroğulları bəyliyi">Dulqədiroğlu</a> <a href="/wiki/Nasir%C9%99ddin_M%C9%99h%C9%99mm%C9%99d_b%C9%99y_Z%C3%BClq%C9%99d%C9%99r" title="Nasirəddin Məhəmməd bəy Zülqədər">Nəsrəddin bəyin</a> qızı <a href="/wiki/%C6%8Fmin%C9%99_Xatun" title="Əminə Xatun">Əminə Xatundur</a>.<sup id="cite_ref-3" class="reference"><a href="#cite_note-3"><span class="cite-bracket">[</span>3<span class="cite-bracket">]</span></a></sup><sup id="cite_ref-:0_4-0" class="reference"><a href="#cite_note-:0-4"><span class="cite-bracket">[</span>4<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </p><div id="toc" class="toc" role="navigation" aria-labelledby="mw-toc-heading"><input type="checkbox" role="button" id="toctogglecheckbox" class="toctogglecheckbox" style="display:none" /><div class="toctitle" lang="az" dir="ltr"><h2 id="mw-toc-heading">Mündəricat</h2><span class="toctogglespan"><label class="toctogglelabel" for="toctogglecheckbox"></label></span></div> <ul> <li class="toclevel-1 tocsection-1"><a href="#Şahzadəliyi"><span class="tocnumber">1</span> <span class="toctext">Şahzadəliyi</span></a></li> <li class="toclevel-1 tocsection-2"><a href="#Səltənət_illəri"><span class="tocnumber">2</span> <span class="toctext">Səltənət illəri</span></a> <ul> <li class="toclevel-2 tocsection-3"><a href="#Şahzadə_Böyük_Mustafa_hadisəsi"><span class="tocnumber">2.1</span> <span class="toctext">Şahzadə Böyük Mustafa hadisəsi</span></a></li> <li class="toclevel-2 tocsection-4"><a href="#Şahzadə_Kiçik_Mustafa_hadisəsi"><span class="tocnumber">2.2</span> <span class="toctext">Şahzadə Kiçik Mustafa hadisəsi</span></a></li> <li class="toclevel-2 tocsection-5"><a href="#Venesiya_ilə_müharibə_və_Selanikin_fəthi"><span class="tocnumber">2.3</span> <span class="toctext">Venesiya ilə müharibə və Selanikin fəthi</span></a></li> <li class="toclevel-2 tocsection-6"><a href="#Anadolu_səfəri"><span class="tocnumber">2.4</span> <span class="toctext">Anadolu səfəri</span></a></li> <li class="toclevel-2 tocsection-7"><a href="#Serbiyanın_ilhaq_edilməsi"><span class="tocnumber">2.5</span> <span class="toctext">Serbiyanın ilhaq edilməsi</span></a></li> <li class="toclevel-2 tocsection-8"><a href="#Yanoş_Hünyadinin_Balkanlara_səfəri"><span class="tocnumber">2.6</span> <span class="toctext">Yanoş Hünyadinin Balkanlara səfəri</span></a></li> <li class="toclevel-2 tocsection-9"><a href="#Segedin_müqaviləsi_və_Yenişehir_andlaşması"><span class="tocnumber">2.7</span> <span class="toctext">Segedin müqaviləsi və Yenişehir andlaşması</span></a></li> <li class="toclevel-2 tocsection-10"><a href="#Taxtdan_çəkilməsi"><span class="tocnumber">2.8</span> <span class="toctext">Taxtdan çəkilməsi</span></a></li> <li class="toclevel-2 tocsection-11"><a href="#Taxta_geri_dönüşü"><span class="tocnumber">2.9</span> <span class="toctext">Taxta geri dönüşü</span></a></li> <li class="toclevel-2 tocsection-12"><a href="#Mora_səfəri._Kosova_döyüşü"><span class="tocnumber">2.10</span> <span class="toctext">Mora səfəri. Kosova döyüşü</span></a></li> </ul> </li> <li class="toclevel-1 tocsection-13"><a href="#Vəfatı"><span class="tocnumber">3</span> <span class="toctext">Vəfatı</span></a></li> <li class="toclevel-1 tocsection-14"><a href="#Ailəsi"><span class="tocnumber">4</span> <span class="toctext">Ailəsi</span></a> <ul> <li class="toclevel-2 tocsection-15"><a href="#Hərəmxanası"><span class="tocnumber">4.1</span> <span class="toctext">Hərəmxanası</span></a></li> <li class="toclevel-2 tocsection-16"><a href="#Oğlan_uşaqları"><span class="tocnumber">4.2</span> <span class="toctext">Oğlan uşaqları</span></a></li> <li class="toclevel-2 tocsection-17"><a href="#Qız_uşaqları"><span class="tocnumber">4.3</span> <span class="toctext">Qız uşaqları</span></a></li> </ul> </li> <li class="toclevel-1 tocsection-18"><a href="#İstinadlar"><span class="tocnumber">5</span> <span class="toctext">İstinadlar</span></a></li> <li class="toclevel-1 tocsection-19"><a href="#Xarici_keçidlər"><span class="tocnumber">6</span> <span class="toctext">Xarici keçidlər</span></a></li> </ul> </div> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Şahzadəliyi"><span id=".C5.9Eahzad.C9.99liyi"></span>Şahzadəliyi</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=II_Murad&veaction=edit&section=1" title="Şahzadəliyi bölməsini redaktə et" class="mw-editsection-visualeditor"><span>redaktə</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=II_Murad&action=edit&section=1" title="Bölmənin mənbə kodunu redaktə et: Şahzadəliyi"><span>mənbəni redaktə et</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>Şahzadə Murad bəzi qaynaqlara görə 1402-ci ildə, bəzi qaynaqlara görə isə 1404-cü ildə <a href="/wiki/Amasiya" class="mw-disambig" title="Amasiya">Amasiyada</a> dünyaya gəldi.<sup id="cite_ref-:0_4-1" class="reference"><a href="#cite_note-:0-4"><span class="cite-bracket">[</span>4<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> Uşaqlıq illəri <a href="/wiki/Amasiya" class="mw-disambig" title="Amasiya">Amasiyada</a> keçmişdir. 1410-cu ildə atası ilə birlikdə <a href="/wiki/Bursa" title="Bursa">Bursaya</a> gəldi və burda saray təhsilinə başladı. 1415-ci ildə lələsi Yörgüc Paşanın nəzarəti altında <a href="/wiki/Amasiya" class="mw-disambig" title="Amasiya">Amasiya</a> sancaqbəyi təyin olundu. Bir il sonra <a href="/wiki/%C4%B0zmir" title="İzmir">İzmir</a> və <a href="/wiki/Manisa" title="Manisa">Manisa</a> bölgəsində çıxan Börklücə Mustafa üsyanını yatırmış, 1418-ci ildə gələcəkdə lələsi olacaq Həmzə bəylə <a href="/wiki/Candaro%C4%9Fullar%C4%B1_b%C9%99yliyi" title="Candaroğulları bəyliyi">Candaroğullarına</a> hücum etdi və <a href="/wiki/Samsun" title="Samsun">Samsunu</a> aldı.<sup id="cite_ref-:0_4-2" class="reference"><a href="#cite_note-:0-4"><span class="cite-bracket">[</span>4<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> Atası <a href="/wiki/I_Mehmed" title="I Mehmed">I Mehmed</a> <a href="/wiki/%C6%8Fdirn%C9%99" title="Ədirnə">Ədirnədə</a> çıxdığı ovda ağır yaralanmış, ölüm yatağında ikən oğlu Şahzadə Muradı vəliəhd elan etmişdir. Bu səbəbdən dövlət adamları atasının vəfatı xəbərini gizlədərək Şahzadə Muradı dərhal <a href="/wiki/Bursa" title="Bursa">Bursaya</a> çağırdılar. Şahzadə Murad 25 iyun 1421 tarixində <a href="/wiki/Bursa" title="Bursa">Bursaya</a> çatdı və <a href="/wiki/C%C3%BClus" title="Cülus">cülus mərasimi</a> burada baş tutdu.<sup id="cite_ref-:0_4-3" class="reference"><a href="#cite_note-:0-4"><span class="cite-bracket">[</span>4<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </p> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Səltənət_illəri"><span id="S.C9.99lt.C9.99n.C9.99t_ill.C9.99ri"></span>Səltənət illəri</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=II_Murad&veaction=edit&section=2" title="Səltənət illəri bölməsini redaktə et" class="mw-editsection-visualeditor"><span>redaktə</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=II_Murad&action=edit&section=2" title="Bölmənin mənbə kodunu redaktə et: Səltənət illəri"><span>mənbəni redaktə et</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Şahzadə_Böyük_Mustafa_hadisəsi"><span id=".C5.9Eahzad.C9.99_B.C3.B6y.C3.BCk_Mustafa_hadis.C9.99si"></span>Şahzadə Böyük Mustafa hadisəsi</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=II_Murad&veaction=edit&section=3" title="Şahzadə Böyük Mustafa hadisəsi bölməsini redaktə et" class="mw-editsection-visualeditor"><span>redaktə</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=II_Murad&action=edit&section=3" title="Bölmənin mənbə kodunu redaktə et: Şahzadə Böyük Mustafa hadisəsi"><span>mənbəni redaktə et</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p><a href="/wiki/I_Mehmed" title="I Mehmed">I Mehmedin</a> vəfatından sonra taxt mübarizəsinə başlayan şahzadələr səbəbilə II Murad səltənətinin ilk 3 ili qarışıqlıqlarla keçdi. <a href="/wiki/%C4%B0ld%C4%B1r%C4%B1m_B%C9%99yazid" class="mw-redirect" title="İldırım Bəyazid">İldırım Bəyazidin</a> oğlu və II Muradın əmisi olan <a href="/wiki/Mustafa_%C3%87%C9%99l%C9%99bi_(I_B%C9%99yazidin_o%C4%9Flu)" title="Mustafa Çələbi (I Bəyazidin oğlu)">Mustafa Çələbi</a> <a href="/wiki/Bizans_%C4%B0mperiyas%C4%B1" class="mw-redirect" title="Bizans İmperiyası">Bizanslılar</a> tərəfindən Limni qalasında həbsə salınmışdı. Atası <a href="/wiki/I_Mehmed" title="I Mehmed">I Mehmed</a> isə ölüm yatağında ikən hələ kiçik yaşlarda olan övladları <a href="/wiki/Mustafa_%C3%87%C9%99l%C9%99bi_(I_Mehmedin_o%C4%9Flu)" title="Mustafa Çələbi (I Mehmedin oğlu)">Mustafa</a>, Yusif və Mahmudun böyük qardaşları tərəfindən öldürülməməsi üçün <a href="/wiki/Bizans_%C4%B0mperiyas%C4%B1" class="mw-redirect" title="Bizans İmperiyası">Bizans imperatoru</a> <a href="/wiki/II_Manuil_Paleoloq" title="II Manuil Paleoloq">II Manuil</a> ilə razılaşmışdı.<sup id="cite_ref-:0_4-4" class="reference"><a href="#cite_note-:0-4"><span class="cite-bracket">[</span>4<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </p><p>Ancaq <a href="/wiki/I_Mehmed" title="I Mehmed">I Mehmedin</a> vəfatından sonra bu razılaşma pozulmuş, <a href="/wiki/II_Manuil_Paleoloq" title="II Manuil Paleoloq">II Manuil</a> Limnidə həbs olunan <a href="/wiki/Mustafa_%C3%87%C9%99l%C9%99bi_(I_B%C9%99yazidin_o%C4%9Flu)" title="Mustafa Çələbi (I Bəyazidin oğlu)">Mustafa Çələbini</a> <a href="/wiki/Gelibolu_yar%C4%B1madas%C4%B1" title="Gelibolu yarımadası">Gəlibolu</a> bölgəsi qarşılığında azad etdi. <a href="/wiki/Mustafa_%C3%87%C9%99l%C9%99bi_(I_B%C9%99yazidin_o%C4%9Flu)" title="Mustafa Çələbi (I Bəyazidin oğlu)">Mustafa Çələbi</a> <a href="/wiki/Osmanl%C4%B1_sultanlar%C4%B1n%C4%B1n_siyah%C4%B1s%C4%B1" title="Osmanlı sultanlarının siyahısı">Osmanlı sultanı</a> elan olundu və böyük bir <a href="/wiki/Bizans_%C4%B0mperiyas%C4%B1" class="mw-redirect" title="Bizans İmperiyası">Bizans</a> donanması ilə Rumeliyə keçdi. <a href="/wiki/Mustafa_%C3%87%C9%99l%C9%99bi_(I_B%C9%99yazidin_o%C4%9Flu)" title="Mustafa Çələbi (I Bəyazidin oğlu)">Mustafa Çələbi</a> xüsusilə <a href="/w/index.php?title=%C4%B0zmiro%C4%9Flu_C%C3%BCneyd_Bey&action=edit&redlink=1" class="new" title="İzmiroğlu Cüneyd Bey (səhifə mövcud deyil)">İzmiroğlu Cüneyd bəyin</a> köməyilə digər Rumeli bəylərinin də dəstəyini aldı. II Muradın <a href="/wiki/S%C9%99dr%C9%99z%C9%99m" class="mw-redirect" title="Sədrəzəm">sədrəzəmi</a> <a href="/wiki/Amasyal%C4%B1_B%C9%99yazid_Pa%C5%9Fa" title="Amasyalı Bəyazid Paşa">Amasyalı Bəyazid Paşa</a> <a href="/wiki/%C6%8Fdirn%C9%99" title="Ədirnə">Ədirnədə</a> topladığı orduyla Sazlıdərədə <a href="/wiki/Mustafa_%C3%87%C9%99l%C9%99bi_(I_B%C9%99yazidin_o%C4%9Flu)" title="Mustafa Çələbi (I Bəyazidin oğlu)">Mustafa Çələbi</a> ilə qarşı-qarşıya gəldi. Döyüşün kritik anında <a href="/wiki/S%C9%99dr%C9%99z%C9%99m" class="mw-redirect" title="Sədrəzəm">sədrəzəm</a> ordusunun bir qisminin <a href="/wiki/Mustafa_%C3%87%C9%99l%C9%99bi_(I_B%C9%99yazidin_o%C4%9Flu)" title="Mustafa Çələbi (I Bəyazidin oğlu)">Mustafa Çələbinin</a> tərəfinə keçməsilə II Muradın ordusu məğlub oldu və <a href="/wiki/S%C9%99dr%C9%99z%C9%99m" class="mw-redirect" title="Sədrəzəm">Sədrəzəm</a> <a href="/wiki/Amasyal%C4%B1_B%C9%99yazid_Pa%C5%9Fa" title="Amasyalı Bəyazid Paşa">Amasyalı Bəyazid Paşa</a> təslim oldu. <a href="/w/index.php?title=%C4%B0zmiro%C4%9Flu_C%C3%BCneyd_Bey&action=edit&redlink=1" class="new" title="İzmiroğlu Cüneyd Bey (səhifə mövcud deyil)">İzmiroğlu Cüneyd bəyin</a> təkidilə əsir tutulan <a href="/wiki/Amasyal%C4%B1_B%C9%99yazid_Pa%C5%9Fa" title="Amasyalı Bəyazid Paşa">Bəyazid Paşa</a> edam edildi və <a href="/wiki/Mustafa_%C3%87%C9%99l%C9%99bi_(I_B%C9%99yazidin_o%C4%9Flu)" title="Mustafa Çələbi (I Bəyazidin oğlu)">Mustafa Çələbi</a> <a href="/wiki/%C6%8Fdirn%C9%99" title="Ədirnə">Ədirnəyə</a> yola çıxdı. <a href="/wiki/Osmanl%C4%B1_%C4%B0mperiyas%C4%B1" class="mw-redirect" title="Osmanlı İmperiyası">Osmanlının</a> ikinci paytaxtı hesab olunan <a href="/wiki/%C6%8Fdirn%C9%99" title="Ədirnə">Ədirnədə</a> böyük təntənə ilə qarşılanan <a href="/wiki/Mustafa_%C3%87%C9%99l%C9%99bi_(I_B%C9%99yazidin_o%C4%9Flu)" title="Mustafa Çələbi (I Bəyazidin oğlu)">Mustafa Çələbi</a> burada öz adına xütbə oxudub pul kəsdirdi. </p> <figure class="mw-halign-left" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/Fayl:Hunername_138a.jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/3/31/Hunername_138a.jpg/205px-Hunername_138a.jpg" decoding="async" width="205" height="294" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/3/31/Hunername_138a.jpg/308px-Hunername_138a.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/3/31/Hunername_138a.jpg/411px-Hunername_138a.jpg 2x" data-file-width="781" data-file-height="1118" /></a><figcaption><b>II Murad</b>, <i>Hünərnamədən</i></figcaption></figure> <p>Ancaq <a href="/wiki/%C6%8Fdirn%C9%99" title="Ədirnə">Ədirnənin</a> işğalından sonra ard-arda böyük səhvlər edən <a href="/wiki/Mustafa_%C3%87%C9%99l%C9%99bi_(I_B%C9%99yazidin_o%C4%9Flu)" title="Mustafa Çələbi (I Bəyazidin oğlu)">Mustafa Çələbi</a> <a href="/wiki/Bizans_%C4%B0mperiyas%C4%B1" class="mw-redirect" title="Bizans İmperiyası">Bizansa</a> vəd etdiyi <a href="/wiki/Gelibolu_yar%C4%B1madas%C4%B1" title="Gelibolu yarımadası">Gəlibolu</a> bölgəsini verməyərək ilk və əsas müttəfiqini itirdi. Daha sonra 12 min sipahi və 5 min piyadalıq orduyla <a href="/wiki/Gelibolu_yar%C4%B1madas%C4%B1" title="Gelibolu yarımadası">Gəliboludan</a> <a href="/wiki/Anadolu" class="mw-redirect" title="Anadolu">Anadoluya</a> keçdi və <a href="/wiki/Bursa" title="Bursa">Bursanın</a> mühasirəsinə hazırlaşdı. Ancaq hələ yeni formalaşan bu ordu paytaxtın mühasirəyə alınmasında könüllü olmadı. Digər tərəfdən orduda müxtəlif şayələrin gəzməsi də bu mühasirənin qaldırılmasına səbəb oldu. Şayələrə görə <a href="/wiki/Mustafa_%C3%87%C9%99l%C9%99bi_(I_B%C9%99yazidin_o%C4%9Flu)" title="Mustafa Çələbi (I Bəyazidin oğlu)">Mustafa Çələbi</a> <a href="/wiki/%C4%B0ld%C4%B1r%C4%B1m_B%C9%99yazid" class="mw-redirect" title="İldırım Bəyazid">İldırım Bəyazidin</a> öz oğlu deyil, <a href="/wiki/Bizans_%C4%B0mperiyas%C4%B1" class="mw-redirect" title="Bizans İmperiyası">Bizans</a> cəsusu idi. II Murad <a href="/wiki/%C4%B0zmir" title="İzmir">İzmir</a> və <a href="/wiki/Ayd%C4%B1n_ili" title="Aydın ili">Aydın</a> bəyliklərini vəd etməsilə <a href="/w/index.php?title=%C4%B0zmiro%C4%9Flu_C%C3%BCneyd_Bey&action=edit&redlink=1" class="new" title="İzmiroğlu Cüneyd Bey (səhifə mövcud deyil)">İzmiroğlu Cüneyd bəy</a> də öz tərəfdaşları ilə <a href="/wiki/Mustafa_%C3%87%C9%99l%C9%99bi_(I_B%C9%99yazidin_o%C4%9Flu)" title="Mustafa Çələbi (I Bəyazidin oğlu)">Mustafa Çələbini</a> tərk etdi. Geridə qalan dəstəylə geri çəkilən <a href="/wiki/Mustafa_%C3%87%C9%99l%C9%99bi_(I_B%C9%99yazidin_o%C4%9Flu)" title="Mustafa Çələbi (I Bəyazidin oğlu)">Mustafa Çələbi</a> Ulubat ətrafında Hacı İvaz Paşa ilə toqquşdu və ağır itkilər verdi.<sup id="cite_ref-:0_4-5" class="reference"><a href="#cite_note-:0-4"><span class="cite-bracket">[</span>4<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </p><p>Daha sonra <a href="/wiki/Mustafa_%C3%87%C9%99l%C9%99bi_(I_B%C9%99yazidin_o%C4%9Flu)" title="Mustafa Çələbi (I Bəyazidin oğlu)">Mustafa Çələbi</a> <a href="/wiki/Gelibolu_yar%C4%B1madas%C4%B1" title="Gelibolu yarımadası">Gəliboluya</a> qaçmağa məcbur oldu. <a href="/wiki/Bizans_%C4%B0mperiyas%C4%B1" class="mw-redirect" title="Bizans İmperiyası">Bizanslılardan</a> gələcək yardımı gözləyən <a href="/wiki/Mustafa_%C3%87%C9%99l%C9%99bi_(I_B%C9%99yazidin_o%C4%9Flu)" title="Mustafa Çələbi (I Bəyazidin oğlu)">Mustafa Çələbi</a> burada qalaraq çox vaxt itirdi. Bu vaxt ərzində II Murad artıq <a href="/wiki/Gelibolu_yar%C4%B1madas%C4%B1" title="Gelibolu yarımadası">Gəliboluya</a> gəlmiş və 2 min zirehli gəmiylə mühasirəyə hazırlaşırdı. Mühasirədən son anda qaçan <a href="/wiki/Mustafa_%C3%87%C9%99l%C9%99bi_(I_B%C9%99yazidin_o%C4%9Flu)" title="Mustafa Çələbi (I Bəyazidin oğlu)">Mustafa Çələbi</a> <a href="/wiki/%C6%8Fdirn%C9%99" title="Ədirnə">Ədirnəyə</a> getdi və buradakı xəzinəni alıb qaçdı. <a href="/wiki/%C6%8Fdirn%C9%99" title="Ədirnə">Ədirnəlilərin</a> də dəstəyilə ələ keçirilən <a href="/wiki/Mustafa_%C3%87%C9%99l%C9%99bi_(I_B%C9%99yazidin_o%C4%9Flu)" title="Mustafa Çələbi (I Bəyazidin oğlu)">Mustafa Çələbi</a> II Murada təslim edildi. <a href="/wiki/Mustafa_%C3%87%C9%99l%C9%99bi_(I_B%C9%99yazidin_o%C4%9Flu)" title="Mustafa Çələbi (I Bəyazidin oğlu)">Mustafa Çələbinin</a> <a href="/wiki/%C6%8Fdirn%C9%99" title="Ədirnə">Ədirnə</a> qalasının bürclərindən asılaraq edam edilməsilə illərdir davam edən <a href="/wiki/Mustafa_%C3%87%C9%99l%C9%99bi_(I_B%C9%99yazidin_o%C4%9Flu)" title="Mustafa Çələbi (I Bəyazidin oğlu)">Mustafa Çələbi</a> problemi aradan qaldırıldı.<sup id="cite_ref-:0_4-6" class="reference"><a href="#cite_note-:0-4"><span class="cite-bracket">[</span>4<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </p> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Şahzadə_Kiçik_Mustafa_hadisəsi"><span id=".C5.9Eahzad.C9.99_Ki.C3.A7ik_Mustafa_hadis.C9.99si"></span>Şahzadə Kiçik Mustafa hadisəsi</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=II_Murad&veaction=edit&section=4" title="Şahzadə Kiçik Mustafa hadisəsi bölməsini redaktə et" class="mw-editsection-visualeditor"><span>redaktə</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=II_Murad&action=edit&section=4" title="Bölmənin mənbə kodunu redaktə et: Şahzadə Kiçik Mustafa hadisəsi"><span>mənbəni redaktə et</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>Bu hadisədən sonra <a href="/wiki/Bizans_%C4%B0mperiyas%C4%B1" class="mw-redirect" title="Bizans İmperiyası">Bizans imperatoru</a> <a href="/wiki/II_Manuil_Paleoloq" title="II Manuil Paleoloq">II Manuillə</a> münasibətlər kəskinləşmiş, <a href="/wiki/S%C9%99dr%C9%99z%C9%99m" class="mw-redirect" title="Sədrəzəm">Sədrəzəm</a> <a href="/wiki/%C3%87andarl%C4%B1_I_%C4%B0brahim_Pa%C5%9Fa" title="Çandarlı I İbrahim Paşa">Çandarlı İbrahim Paşa</a>, Vəzir Hacı İvaz Paşa və Lələ Yörgüc Paşanın da təşviqi ilə böyük bir qoşun topladı və 2 iyun 1422 tarixində <a href="/wiki/Konstantinopol" title="Konstantinopol">Konstantinopolu</a> mühasirəyə aldı. Bu mühasirə <a href="/wiki/Bizans_%C4%B0mperiyas%C4%B1" class="mw-redirect" title="Bizans İmperiyası">Bizans</a> üçün böyük dağıntı və itkilərə səbəb oldu. Mühasirənin qısa zamanda qaldırılması üçün <a href="/wiki/Bizans_%C4%B0mperiyas%C4%B1" class="mw-redirect" title="Bizans İmperiyası">Bizans imperatoru</a> <a href="/wiki/II_Manuil_Paleoloq" title="II Manuil Paleoloq">II Manuil</a> bu dəfə də II Muradın kiçik qardaşı Şahzadə Kiçik Mustafanı istifadə etdi.<sup id="cite_ref-:0_4-7" class="reference"><a href="#cite_note-:0-4"><span class="cite-bracket">[</span>4<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </p><p><a href="/wiki/Karaman" class="mw-redirect" title="Karaman">Karaman</a> və <a href="/w/index.php?title=Germiyano%C4%9Fullar%C4%B1_b%C9%99yliyi&action=edit&redlink=1" class="new" title="Germiyanoğulları bəyliyi (səhifə mövcud deyil)">Gərmiyan</a> bəyləri ilə birlikdə Həmid elindən hərəkətə keçən Şahzadə Kiçik Mustafa <a href="/wiki/Bursa" title="Bursa">Bursanı</a> mühasirəyə aldı. <a href="/wiki/Bursa" title="Bursa">Bursa</a> şəhərinin ağsaqqalları Şahzadə Kiçik Mustafanın lələsi Şərabdar İlyasa heyət göndərərək geri çəkilməyini məsləhət gördü. Məsləhətə riayət edən Şahzadə Kiçik Mustafa bu dəfə də <a href="/wiki/%C4%B0znik" title="İznik">İznikə</a> yönəldi və 40 günlük mühasirədən sonra şəhəri ələ keçirdi. Şahzadə Kiçik Mustafa burada İbrahim Paşa sarayına çəkildi və özünü sultan elan etdi.<sup id="cite_ref-:0_4-8" class="reference"><a href="#cite_note-:0-4"><span class="cite-bracket">[</span>4<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> Bütün bu özbaşınalıqdan sonra II Murad 6 sentyabrda <a href="/wiki/Konstantinopol" title="Konstantinopol">Konstantinopol</a> mühasirəsini qaldırdı və <a href="/wiki/Anadolu" class="mw-redirect" title="Anadolu">Anadoluya</a> keçdi. Şahzadənin lələsi Şərabdar İlyas bəy ələ alındı və 1423-cü ilin fevral ayında qoşunlar <a href="/wiki/%C4%B0znik" title="İznik">İznikə</a> daxil oldu. Bu vaxt hamamda olan Şahzadə Kiçik Mustafa lələsi tərəfindən saraydan gizlicə qaçırıldı və II Murada təhvil verildi. Şahzadə Kiçik Mustafa boğularaq edam edildi. Cəsədi <a href="/wiki/%C4%B0znik" title="İznik">İznikdən</a> kənarda bir əncir ağacından asıldı, daha sonra <a href="/wiki/Bursa" title="Bursa">Bursaya</a> aparıldı və burda <a href="/wiki/Ya%C5%9F%C4%B1l_t%C3%BCrb%C9%99" title="Yaşıl türbə">Yaşıl Türbəyə</a> dəfn olundu.<sup id="cite_ref-:0_4-9" class="reference"><a href="#cite_note-:0-4"><span class="cite-bracket">[</span>4<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> Digər kiçik qardaşları Şahzadə Mahmud və Şahzadə Yusif isə gözlərinə mil çəkilərək həbsə salındı. </p><p>Elə həmin il II Murad Şahzadə Kiçik Mustafa hadisəsini dəstəkləyən <a href="/wiki/Candaro%C4%9Fullar%C4%B1_b%C9%99yliyi" title="Candaroğulları bəyliyi">Candaroğlu</a> <a href="/w/index.php?title=%C4%B0sf%C9%99ndiyar_b%C9%99y&action=edit&redlink=1" class="new" title="İsfəndiyar bəy (səhifə mövcud deyil)">İsfəndiyar bəyin</a> üzərinə hücum etdi. Torpaqların böyük bir qismi, xüsusilə də Safranbolu ələ keçirildi. Daha sonra <a href="/wiki/Qaramano%C4%9Fullar%C4%B1_b%C9%99yliyi" title="Qaramanoğulları bəyliyi">Qaraman elinə</a> yönəldi. <a href="/wiki/Qaramano%C4%9Fullar%C4%B1_b%C9%99yliyi" title="Qaramanoğulları bəyliyi">Qaramanoğlu</a> Mehmed bəyin vəfatından sonra çıxan taxt mübarizəsini yatırdı. </p><p>Bununla yanaşı, <a href="/wiki/Osmanl%C4%B1_%C4%B0mperiyas%C4%B1" class="mw-redirect" title="Osmanlı İmperiyası">Osmanlı</a> torpaqlarına hücum edən <a href="/wiki/Valaxiya" title="Valaxiya">Valaxiya</a> çarı axıncı dəstələri tərəfindən geri püskürdüldü. Nəticədə <a href="/wiki/Valaxiya_knyazl%C4%B1%C4%9F%C4%B1" title="Valaxiya knyazlığı">Valaxiya çarlığı</a> yenə <a href="/wiki/Osmanl%C4%B1_%C4%B0mperiyas%C4%B1" class="mw-redirect" title="Osmanlı İmperiyası">Osmanlılara</a> tabe edildi. </p> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Venesiya_ilə_müharibə_və_Selanikin_fəthi"><span id="Venesiya_il.C9.99_m.C3.BCharib.C9.99_v.C9.99_Selanikin_f.C9.99thi"></span>Venesiya ilə müharibə və Selanikin fəthi</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=II_Murad&veaction=edit&section=5" title="Venesiya ilə müharibə və Selanikin fəthi bölməsini redaktə et" class="mw-editsection-visualeditor"><span>redaktə</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=II_Murad&action=edit&section=5" title="Bölmənin mənbə kodunu redaktə et: Venesiya ilə müharibə və Selanikin fəthi"><span>mənbəni redaktə et</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p><a href="/wiki/Konstantinopol" title="Konstantinopol">Konstantinopolun</a> mühasirəsi əsnasında <a href="/wiki/Bizans_%C4%B0mperiyas%C4%B1" class="mw-redirect" title="Bizans İmperiyası">Bizans</a>-<a href="/wiki/Venesiya_respublikas%C4%B1" class="mw-redirect" title="Venesiya respublikası">Venesiya</a> arasında əlaqələr sıxlaşdı. Hətta <a href="/wiki/Selanik" class="mw-redirect" title="Selanik">Selanikin</a> <a href="/wiki/Venesiya_respublikas%C4%B1" class="mw-redirect" title="Venesiya respublikası">Venesiyaya</a> qeyd-şərtsiz təhvil verilməsi müzakirə olunmaqda idi. Bu məsələyə kökündən son qoymaq üçün 1424-cü ildə <a href="/wiki/Osmanl%C4%B1lar" class="mw-redirect" title="Osmanlılar">Osmanlılar</a> <a href="/wiki/Genuya_respublikas%C4%B1" class="mw-redirect" title="Genuya respublikası">Genuya</a> ilə danışıqlara başladı. <a href="/wiki/Genuya_respublikas%C4%B1" class="mw-redirect" title="Genuya respublikası">Genuyanın</a> vasitəçiliyi ilə <a href="/wiki/Bizans_%C4%B0mperiyas%C4%B1" class="mw-redirect" title="Bizans İmperiyası">Bizans imperiyası</a> ilə sülh müqaviləsi bağlandı. Müqavilənin şərtlərinə görə, <a href="/wiki/Bizans_%C4%B0mperiyas%C4%B1" class="mw-redirect" title="Bizans İmperiyası">Bizans</a> hər il 30 000 düka qızıl vergi, <a href="/wiki/Egey_d%C9%99nizi" title="Egey dənizi">Egey</a> və <a href="/wiki/Qara_d%C9%99niz" title="Qara dəniz">Qara dəniz</a> sahillərindəki torpaqları <a href="/wiki/Osmanl%C4%B1lar" class="mw-redirect" title="Osmanlılar">Osmanlılara</a> verməyi qəbul etdi. </p><p>1424-cü ildə <a href="/wiki/%C6%8Fdirn%C9%99_Saray%C4%B1" title="Ədirnə Sarayı">Ədirnə Sarayında</a> böyük bir toy mərasimi keçirildi. Belə ki, II Murad <a href="/w/index.php?title=%C4%B0sf%C9%99ndiyar_b%C9%99y&action=edit&redlink=1" class="new" title="İsfəndiyar bəy (səhifə mövcud deyil)">Candaroğlu İsfəndiyar bəyin</a> nəvəsi <a href="/wiki/X%C9%99dic%C9%99_H%C9%99lim%C9%99_Xatun" title="Xədicə Həlimə Xatun">Tacünisə Xədicə Həlimə Xatunla</a> evləndi. Bu mərasimlə eyni zamanda II Muradın 3 bacısı da evləndirildi. <a href="/wiki/Sultan_Xatun" title="Sultan Xatun">Sultan Xatun</a> <a href="/wiki/Candaro%C4%9Fullar%C4%B1_b%C9%99yliyi" title="Candaroğulları bəyliyi">Candaroğlu</a> Qasım bəylə, Ayşə Xatun Osmanlı komandirlərindən Qaraca bəylə və Hafsa Xatun isə <a href="/wiki/%C3%87andarl%C4%B1_X%C9%99lil_Pa%C5%9Fa" title="Çandarlı Xəlil Paşa">Çandarlı Xəlil Paşanın</a> nəvəsi Mahmud bəylə evləndirildi.<sup id="cite_ref-:0_4-10" class="reference"><a href="#cite_note-:0-4"><span class="cite-bracket">[</span>4<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </p> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Anadolu_səfəri"><span id="Anadolu_s.C9.99f.C9.99ri"></span>Anadolu səfəri</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=II_Murad&veaction=edit&section=6" title="Anadolu səfəri bölməsini redaktə et" class="mw-editsection-visualeditor"><span>redaktə</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=II_Murad&action=edit&section=6" title="Bölmənin mənbə kodunu redaktə et: Anadolu səfəri"><span>mənbəni redaktə et</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>II Murad 1425-ci ildə <a href="/wiki/Anadolu" class="mw-redirect" title="Anadolu">Anadoluda</a> birlik yaratmaq məqsədilə böyük bir ordu topladı. Əvvəlcə <a href="/wiki/Mustafa_%C3%87%C9%99l%C9%99bi_(I_B%C9%99yazidin_o%C4%9Flu)" title="Mustafa Çələbi (I Bəyazidin oğlu)">Böyük Mustafa Çələbi</a> üsyanına kömək edən <a href="/w/index.php?title=%C4%B0zmiro%C4%9Flu_C%C3%BCneyd_Bey&action=edit&redlink=1" class="new" title="İzmiroğlu Cüneyd Bey (səhifə mövcud deyil)">İzmiroğlu Cüneyd bəyin</a> üzərinə yürüdü. <a href="/wiki/Genuya_respublikas%C4%B1" class="mw-redirect" title="Genuya respublikası">Genuyalıların</a> köməyilə <a href="/w/index.php?title=%C4%B0zmiro%C4%9Flu_C%C3%BCneyd_Bey&action=edit&redlink=1" class="new" title="İzmiroğlu Cüneyd Bey (səhifə mövcud deyil)">İzmiroğlu Cüneyd bəyin</a> dəniz yolunu bağladı. Daha sonra 1426-cı ildə <a href="/w/index.php?title=%C4%B0zmiro%C4%9Flu_C%C3%BCneyd_Bey&action=edit&redlink=1" class="new" title="İzmiroğlu Cüneyd Bey (səhifə mövcud deyil)">Cüneyd bəy</a>, ailəsi və bütün xanədan üzvləri ələ keçirilərək edam edildi.<sup id="cite_ref-:0_4-11" class="reference"><a href="#cite_note-:0-4"><span class="cite-bracket">[</span>4<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </p><p>1426-cı ildə II Murad <a href="/wiki/Macarlar" title="Macarlar">macarların</a> təşviqilə <a href="/wiki/Balkan_yar%C4%B1madas%C4%B1" title="Balkan yarımadası">Balkan yarımadasında</a> çıxan ayaqlanmanı yatırmaq məqsədilə böyük bir səfərə çıxdı. II Murad şəxsən özü <a href="/wiki/Sofiya" title="Sofiya">Sofiyadan</a> Vidinə qədər irəlilədi. <a href="/wiki/Ax%C4%B1nc%C4%B1" class="mw-redirect" title="Axıncı">Osmanlı axıncıları</a> isə Bosniyaya hücum edib <a href="/wiki/Xorvatiya" title="Xorvatiya">Xorvatiyaya</a> qədər irəlilədi.<sup id="cite_ref-:0_4-12" class="reference"><a href="#cite_note-:0-4"><span class="cite-bracket">[</span>4<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> Ardından <a href="/w/index.php?title=Mente%C5%9Fe_b%C9%99yliyi&action=edit&redlink=1" class="new" title="Menteşe bəyliyi (səhifə mövcud deyil)">Menteşe</a> və <a href="/wiki/T%C9%99k%C9%99o%C4%9Fullar%C4%B1_b%C9%99yliyi" title="Təkəoğulları bəyliyi">Təkə bəylikləri</a> də <a href="/wiki/Osmanl%C4%B1_%C4%B0mperiyas%C4%B1" class="mw-redirect" title="Osmanlı İmperiyası">Osmanlıya</a> birləşdirildi. Ancaq şərqdə <a href="/wiki/Qaramano%C4%9Fullar%C4%B1_b%C9%99yliyi" title="Qaramanoğulları bəyliyi">Qaraman</a> və <a href="/wiki/Candaro%C4%9Fullar%C4%B1_b%C9%99yliyi" title="Candaroğulları bəyliyi">Candarlı</a> bəylikləri hələ də müstəqil siyasət yürüdürdü. Bu bəyliklər üzərində <a href="/wiki/%C6%8Fmir_Teymur" title="Əmir Teymur">Əmir Teymurun</a> oğlu <a href="/wiki/%C5%9Eahrux" title="Şahrux">Şahruxun</a> da haqq iddia etməsi nəticəsində <a href="/wiki/%C5%9E%C9%99rqi_Anadolu_regionu" title="Şərqi Anadolu regionu">Şərqi Anadoluda</a> gərgin vəziyyət yarandı. </p><p>1428–1429-cu illərdə <a href="/wiki/Osmanl%C4%B1_%C4%B0mperiyas%C4%B1" class="mw-redirect" title="Osmanlı İmperiyası">Osmanlıda</a> böyük <a href="/wiki/V%C9%99ba" title="Vəba">vəba</a> epidemiyası yayıldı. <a href="/wiki/%C4%B0slam" title="İslam">İslam</a> dünyasının tanınmış simalarından Əmir Sultan, dövlət adamı və memar Hacı İvaz Paşa, <a href="/wiki/S%C9%99dr%C9%99z%C9%99m" class="mw-redirect" title="Sədrəzəm">Sədrəzəm</a> <a href="/wiki/%C3%87andarl%C4%B1_I_%C4%B0brahim_Pa%C5%9Fa" title="Çandarlı I İbrahim Paşa">Çandarlı İbrahim Paşa</a> və II Muradın gözlərinə mil çəkdirdiyi qardaşları Mahmud və Yusif də bu epidemiyaya yoluxaraq vəfat etmişdir.<sup id="cite_ref-:0_4-13" class="reference"><a href="#cite_note-:0-4"><span class="cite-bracket">[</span>4<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </p><p>1429-cu ildə oğlan övladı olmayan <a href="/w/index.php?title=Germiyano%C4%9Fullar%C4%B1_b%C9%99yliyi&action=edit&redlink=1" class="new" title="Germiyanoğulları bəyliyi (səhifə mövcud deyil)">Gərmiyanoğlu</a> II Yaqub bəyin vəfatının ardından öz vəsiyətinə görə <a href="/w/index.php?title=Germiyano%C4%9Fullar%C4%B1_b%C9%99yliyi&action=edit&redlink=1" class="new" title="Germiyanoğulları bəyliyi (səhifə mövcud deyil)">Gərmiyanoğulları bəyliyi</a> <a href="/wiki/Osmanl%C4%B1_%C4%B0mperiyas%C4%B1" class="mw-redirect" title="Osmanlı İmperiyası">Osmanlılara</a> birləşdirildi. </p><p>II Murad <a href="/wiki/Ki%C3%A7ik_Asiya" title="Kiçik Asiya">Anadoluda</a> sülhü təmin etdikdən və <a href="/wiki/V%C9%99ba" title="Vəba">vəba</a> epidemiyasını önlədikdən sonra bütün gücünü <a href="/wiki/Venesiya_respublikas%C4%B1" class="mw-redirect" title="Venesiya respublikası">Venesiyaya</a> yönəltdi. <a href="/wiki/Venesiya_respublikas%C4%B1" class="mw-redirect" title="Venesiya respublikası">Venesiya Respublikası</a> hələ də <a href="/wiki/Saloniki" title="Saloniki">Selaniki</a> əlində saxlamış, <a href="/wiki/%C3%87anaqqala" title="Çanaqqala">Çanaqqala</a> boğazına tez-tez hücumlar etməkdə idi. <a href="/wiki/Osmanl%C4%B1lar" class="mw-redirect" title="Osmanlılar">Osmanlılar</a> 29 mart 1430 tarixində <a href="/wiki/Saloniki" title="Saloniki">Selaniki</a>, ardından isə Yuvan-ili və sonra Yanya qalasını ələ keçirdilər. Müharibəni dayandırmaq məqsədilə <a href="/wiki/Osmanl%C4%B1_%C4%B0mperiyas%C4%B1" class="mw-redirect" title="Osmanlı İmperiyası">Osmanlı</a>-<a href="/wiki/Venesiya_respublikas%C4%B1" class="mw-redirect" title="Venesiya respublikası">Venesiya</a> sülhü imzalandı.<sup id="cite_ref-:0_4-14" class="reference"><a href="#cite_note-:0-4"><span class="cite-bracket">[</span>4<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </p> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Serbiyanın_ilhaq_edilməsi"><span id="Serbiyan.C4.B1n_ilhaq_edilm.C9.99si"></span>Serbiyanın ilhaq edilməsi</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=II_Murad&veaction=edit&section=7" title="Serbiyanın ilhaq edilməsi bölməsini redaktə et" class="mw-editsection-visualeditor"><span>redaktə</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=II_Murad&action=edit&section=7" title="Bölmənin mənbə kodunu redaktə et: Serbiyanın ilhaq edilməsi"><span>mənbəni redaktə et</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p><a href="/wiki/Osmanl%C4%B1_%C4%B0mperiyas%C4%B1" class="mw-redirect" title="Osmanlı İmperiyası">Osmanlının</a> <a href="/wiki/Fetr%C9%99t_d%C3%B6vr%C3%BC" title="Fetrət dövrü">Fetrət dönəmində</a> <a href="/wiki/Balkan_yar%C4%B1madas%C4%B1" title="Balkan yarımadası">Balkan regionunda</a> <a href="/wiki/Macarlar" title="Macarlar">macarların</a> hakimiyyəti artmışdı. 1427-ci ildə <a href="/wiki/Serbl%C9%99r" title="Serblər">serb</a> hakimi Stefan Lazareviçin vəfatının ardından boş qalan <a href="/wiki/Serbiya_despotlu%C4%9Fu" title="Serbiya despotluğu">Serbiya</a> taxtı uğrunda <a href="/wiki/Osmanl%C4%B1_%C4%B0mperiyas%C4%B1" class="mw-redirect" title="Osmanlı İmperiyası">Osmanlı</a> və <a href="/wiki/Macar%C4%B1stan" title="Macarıstan">Macarıstan</a> arasında elan olunmamış müharibə gücləndi. </p><p>1428-ci ildə <a href="/wiki/Serbiya_despotlu%C4%9Fu" title="Serbiya despotluğu">Serbiyanın</a> şimal-şərqində, <a href="/wiki/Dunay" title="Dunay">Dunay çayı</a> sahilində yerləşən Güvərcinlik qalası <a href="/wiki/Osmanl%C4%B1_%C4%B0mperiyas%C4%B1" class="mw-redirect" title="Osmanlı İmperiyası">Osmanlıların</a> əlinə keçdi. Həmin il <a href="/wiki/Macarlar" title="Macarlar">macarlarla</a> bağlanan 3 illik sülh müqaviləsinə görə, keçmiş hakimin oğlu <a href="/wiki/Corc_Brankovi%C3%A7" class="mw-redirect" title="Corc Brankoviç">Corc Brankoviç</a> <a href="/wiki/Serbiya_despotlu%C4%9Fu" title="Serbiya despotluğu">Serbiya</a> hakimi təyin olundu. Bütün bunlar baş verərkən <a href="/wiki/Ki%C3%A7ik_Asiya" title="Kiçik Asiya">Anadoluda</a> vəziyyət gərginləşmiş, <a href="/wiki/Qaramano%C4%9Fullar%C4%B1_b%C9%99yliyi" title="Qaramanoğulları bəyliyi">Qaramanoğulları bəyliyi</a> <a href="/wiki/H%C9%99mido%C4%9Fullar%C4%B1_b%C9%99yliyi" title="Həmidoğulları bəyliyi">Həmidoğullarını</a> özünə tabe etmişdi. </p><p><a href="/wiki/Serbiya_despotlu%C4%9Fu" title="Serbiya despotluğu">Serbiya</a> ilə bağlanan müqavilənin müddəti bitdikdən sonra 1434-cü ildə macar kralı Sigismund II Murada elçi göndərərək <a href="/wiki/Bosniya_krall%C4%B1%C4%9F%C4%B1" title="Bosniya krallığı">Bosniya</a>, <a href="/wiki/Serbiya_despotlu%C4%9Fu" title="Serbiya despotluğu">Serbiya</a> və <a href="/wiki/Bolqar%C4%B1stan" title="Bolqarıstan">Bolqarıstan</a> üzərindəki suverenliyinin tanınmasını istədi. Rədd cavabı alan <a href="/wiki/Macar%C4%B1stan" title="Macarıstan">Macarıstanla</a> vəziyyət yenidən gərginləşdi. <a href="/wiki/Osmanl%C4%B1_D%C3%B6vl%C9%99ti" class="mw-redirect" title="Osmanlı Dövləti">Osmanlı dövlətinə</a> qarşı olan hər kəs <a href="/wiki/Macarlar" title="Macarlar">macar</a> kralının ətrafında toplanmağa başladı. Bunlar arasında <a href="/wiki/Bosniya_v%C9%99_Herseqovina" title="Bosniya və Herseqovina">Bosniya</a> kralı II Tvrtko, II Muradın hərəmlərindən <a href="/wiki/Mara_Xatun" title="Mara Xatun">Mara Xatunun</a> atası <a href="/wiki/Serbiya" title="Serbiya">Serb</a> hakimi <a href="/wiki/Corc_Brankovi%C3%A7" class="mw-redirect" title="Corc Brankoviç">Corc Brankoviç</a>, <a href="/wiki/Valaxiya_knyazl%C4%B1%C4%9F%C4%B1" title="Valaxiya knyazlığı">Valaxiya çarlığını</a> ələ keçirən I Vlad Drakula, <a href="/wiki/Savc%C4%B1_b%C9%99y" title="Savcı bəy">Şahzadə Savcı bəyin</a> oğlu Şahzadə Davud, taxt uğrunda mübarizəyə hazır olan bir çox <a href="/wiki/Balkan_yar%C4%B1madas%C4%B1" title="Balkan yarımadası">Balkan</a> aristokratı yer alırdı. Ancaq bütün bu insanların bir araya gəlməsi çox vaxt apardı. </p><p>Həmin illərdə <a href="/wiki/Ki%C3%A7ik_Asiya" title="Kiçik Asiya">Anadoluda</a> <a href="/wiki/Teymuril%C9%99r_d%C3%B6vl%C9%99ti" title="Teymurilər dövləti">Teymuri</a>-<a href="/wiki/Qaraqoyunlu_d%C3%B6vl%C9%99ti" class="mw-redirect" title="Qaraqoyunlu dövləti">Qaraqoyunlu</a> ittifaqı davam edirdi. Ancaq 1437-ci ildə <a href="/wiki/%C5%9Eahrux" title="Şahrux">Teymuri Şahrux</a> <a href="/wiki/Xorasan" class="mw-redirect" title="Xorasan">Xorasana</a> geri dönmüş, bundan istifadə edən II Murad həmin il <a href="/wiki/Ki%C3%A7ik_Asiya" title="Kiçik Asiya">Anadoluya</a> böyük bir səfər tərtib etmişdir. Vaxtilə <a href="/wiki/Qaramano%C4%9Fullar%C4%B1_b%C9%99yliyi" title="Qaramanoğulları bəyliyi">Qaramanoğulları bəyliyinin</a> işğal etdiyi <a href="/wiki/Konya" title="Konya">Konya</a>, Beyşehir və Həmideli bölgələri enidən Osmanlı torpaqlarına birləşdirildi.<sup id="cite_ref-:0_4-15" class="reference"><a href="#cite_note-:0-4"><span class="cite-bracket">[</span>4<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </p><p>9 dekabr 1437 tarixində <a href="/wiki/Macarlar" title="Macarlar">Macar</a> kralı Sigismund oğlan övladı olmadan vəfat etdi və <a href="/wiki/Macar%C4%B1stan" title="Macarıstan">Macarıstanda</a> taxt mübarizəsi başladı. Bununla da, Sigismundun <a href="/wiki/Osmanl%C4%B1_%C4%B0mperiyas%C4%B1" class="mw-redirect" title="Osmanlı İmperiyası">Osmanlı</a> əleyhinə qurmaq istədiyi cəbhə də dağıldı. Nəhayət, 1434-cü ildən etibarən Lehistan kralı olan III Vladislav <a href="/wiki/Macarlar" title="Macarlar">macar</a> kralı seçildi və <a href="/wiki/Macar%C4%B1stan" title="Macarıstan">Macarıstanın</a> I Vladislavı adını aldı. Hakimiyyətə gələr-gəlməz <a href="/wiki/Transilvaniya" title="Transilvaniya">Transilvaniya</a> çarlığının başına Yanoş Hünyadi adlı yerli əsilzadəni gətirdi. Beləliklə, gələcək 20 il boyunca <a href="/wiki/Osmanl%C4%B1_%C4%B0mperiyas%C4%B1" class="mw-redirect" title="Osmanlı İmperiyası">Osmanlılarla</a> dayanmadan mübarizə aparan Yanoş Hünyadi hakimiyyəti ələ aldı. 1441-ci ildə Yanoş Hünyadi Səməndirəni ələ keçirdi və bura göndərilən bir neçə <a href="/wiki/Osmanl%C4%B1_ordusu" title="Osmanlı ordusu">Osmanlı qoşununu</a> məğlub etdi. </p><p>II Murad bu fürsəti dəyərləndirdi və 3 il Rumelidə qaldı, <a href="/wiki/Serbiya_despotlu%C4%9Fu" title="Serbiya despotluğu">Serbiya</a> və <a href="/wiki/Valaxiya_knyazl%C4%B1%C4%9F%C4%B1" title="Valaxiya knyazlığı">Valaxiya knyazlığı</a> qeyd-şərtsiz <a href="/wiki/Osmanl%C4%B1_%C4%B0mperiyas%C4%B1" class="mw-redirect" title="Osmanlı İmperiyası">Osmanlıya</a> birləşdirildi. 1438-ci ildə ilk <a href="/wiki/Macar%C4%B1stan" title="Macarıstan">Macarıstan</a> səfərinə çıxıldı. <a href="/wiki/Dunay" title="Dunay">Dunay çayını</a> keçərək Severin, <a href="/wiki/D%C9%99mirqap%C4%B1_(Dunay)" title="Dəmirqapı (Dunay)">Dəmirqapı</a>, Orsova və Sebeş qalaları topla dağıdıldı və <a href="/wiki/Transilvaniya" title="Transilvaniya">Transilvaniyanın</a> mərkəzi sayılan <a href="/wiki/Sibiu" title="Sibiu">Sibiu</a> qalasını mühasirəyə aldı. Qala ələ keçirildi və II Murad <a href="/wiki/%C6%8Fdirn%C9%99" title="Ədirnə">Ədirnəyə</a> geri döndü. Bu səfər bir <a href="/wiki/Osmanl%C4%B1_sultanlar%C4%B1n%C4%B1n_siyah%C4%B1s%C4%B1" title="Osmanlı sultanlarının siyahısı">Osmanlı sultanının</a> qatıldığı ilk böyük miqyaslı səfər idi.<sup id="cite_ref-:0_4-16" class="reference"><a href="#cite_note-:0-4"><span class="cite-bracket">[</span>4<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </p><p>1438-ci ildə II Murad <a href="/wiki/Serbiya_despotlu%C4%9Fu" title="Serbiya despotluğu">Serbiyaya</a> yönəldi və Səməndirəni işğal edərək <a href="/wiki/Serbiya_despotlu%C4%9Fu" title="Serbiya despotluğu">Serbiya</a> knyazlığını ələ keçirdi. <a href="/wiki/Serbiya_despotlu%C4%9Fu" title="Serbiya despotluğu">Serbiya</a> artıq <a href="/wiki/Osmanl%C4%B1_%C4%B0mperiyas%C4%B1" class="mw-redirect" title="Osmanlı İmperiyası">Osmanlı dövləti</a> daxilində əyalətə çevrildi. <a href="/wiki/Skopye" title="Skopye">Skopye</a> sancaq bəyi Evrenesoğlu İshaq bəy idarəsindəki <a href="/wiki/Ax%C4%B1nc%C4%B1" class="mw-redirect" title="Axıncı">axıncılar</a> <a href="/wiki/Bosniya_v%C9%99_Herseqovina" title="Bosniya və Herseqovina">Bosniya krallığının</a> mərkəzi sayılan <a href="/wiki/Yaytse" title="Yaytse">Yaytse</a> önlərinə qədər irəlilədi. Bu əsnada <a href="/wiki/Bosniya_v%C9%99_Herseqovina" title="Bosniya və Herseqovina">Bosniya</a> kralı II Tvrtko vəfat etmiş, ölkə iki varis arasında bölüşdürülmüş, ölkənin cənubunda yerləşən Herseq vilayəti isə muxtariyyət qazanmaq istəyirdi. II Murad bütün bunlardan istifadə edərək hər 3 idarəçiliyi də özünə tabe etdi və vergiyə bağladı. </p> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Yanoş_Hünyadinin_Balkanlara_səfəri"><span id="Yano.C5.9F_H.C3.BCnyadinin_Balkanlara_s.C9.99f.C9.99ri"></span>Yanoş Hünyadinin Balkanlara səfəri</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=II_Murad&veaction=edit&section=8" title="Yanoş Hünyadinin Balkanlara səfəri bölməsini redaktə et" class="mw-editsection-visualeditor"><span>redaktə</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=II_Murad&action=edit&section=8" title="Bölmənin mənbə kodunu redaktə et: Yanoş Hünyadinin Balkanlara səfəri"><span>mənbəni redaktə et</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>Stefan Lazareviçin vəfatından sonra <a href="/wiki/Macarlar" title="Macarlar">macar</a> işğalında olan <a href="/wiki/Belqrad" title="Belqrad">Belqrad</a> 1440-cı ildə <a href="/wiki/Osmanl%C4%B1_ordusu" title="Osmanlı ordusu">Osmanlı qüvvələri</a> tərəfindən mühasirəyə alındı ancaq 6 ay davam edən bu mühasirə nəticəsiz qaldı.<sup id="cite_ref-5" class="reference"><a href="#cite_note-5"><span class="cite-bracket">[</span>5<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> Bu hadisədən sonra <a href="/wiki/Macarlar" title="Macarlar">macarlar</a> <a href="/wiki/Osmanl%C4%B1_ordusu" title="Osmanlı ordusu">Osmanlı qüvvələrini</a> <a href="/wiki/Bosniya_v%C9%99_Herseqovina" title="Bosniya və Herseqovina">Bosniya</a> bölgəsindən sıxışdırıb çıxartdı. Yeni <a href="/wiki/Macarlar" title="Macarlar">macar</a> kralı I Vladislav iki komandirini (Yanoş Hünyadi və Nikolas Uylaki) <a href="/wiki/Osmanl%C4%B1_%C4%B0mperiyas%C4%B1" class="mw-redirect" title="Osmanlı İmperiyası">Osmanlı</a> təhlükəsi ilə üz-üzə qalan bölgələrə təyin etdi. </p><p>1441-ci ildə <a href="/wiki/Transilvaniya" title="Transilvaniya">Transilvaniyanı</a> işğal edən və <a href="/wiki/Sibiu" title="Sibiu">Sibiu</a> qalasını mühasirəyə alan axıncı bəyi Məzid bəy ələ keçirildi və öldürüldü. Növbəti ilin sentyabr ayında Məzid bəyin intiqamını almaq istəyən Şəhabəddin Paşa da Vazaq müharibəsində məğlub oldu və geri çəkildi. </p><p>Eyni dönəmlərdə <a href="/wiki/Macarlar" title="Macarlar">macarlarla</a> müttəfiq olan <a href="/wiki/II_%C4%B0brahim_b%C9%99y_Qaramano%C4%9Flu" title="II İbrahim bəy Qaramanoğlu">Qaramanoğlu İbrahim bəy</a> 1443 <a href="/wiki/Yaz" title="Yaz">yazında</a> <a href="/wiki/Konya" title="Konya">Konyaya</a> hücum etdi ancaq II Murad böyük oğlu <a href="/wiki/%C5%9Eahzad%C9%99_%C6%8Fl%C9%99ddin" title="Şahzadə Ələddin">Şahzadə Ələddinlə</a> birlikdə bu hücumun qarşısını aldı. Həmin ilin <a href="/wiki/Pay%C4%B1z" title="Payız">payızında</a> Yanoş Hünyadi <a href="/wiki/Macarlar" title="Macarlar">macar</a> kralı I Vladislav və <a href="/wiki/Serbiya_despotlu%C4%9Fu" title="Serbiya despotluğu">Serbiya</a> hakimi <a href="/wiki/Corc_Brankovi%C3%A7" class="mw-redirect" title="Corc Brankoviç">Corc Brankoviçlə</a> birlikdə əks hücuma keçdi. Bu ordu <a href="/wiki/Dunay_%C3%A7ay%C4%B1" class="mw-redirect" title="Dunay çayı">Dunay çayını</a> keçərək sürətlə irəlilədi və Niş döyüşündə qalib gələrək Niş və <a href="/wiki/Sofiya" title="Sofiya">Sofiya</a> şəhərlərini ələ keçirdi. </p><p>Yanoş Hünyadi liderliyindəki bu ordunun <a href="/wiki/Osmanl%C4%B1_%C4%B0mperiyas%C4%B1" class="mw-redirect" title="Osmanlı İmperiyası">Osmanlı</a> torpaqlarına hücumunu <a href="/wiki/Qaramano%C4%9Fullar%C4%B1_b%C9%99yliyi" title="Qaramanoğulları bəyliyi">Qaraman</a> səfəri əsnasında öyrənən II Murad dərhal əks istiqamətə irəlilədi və <a href="/wiki/Balkan_yar%C4%B1madas%C4%B1" title="Balkan yarımadası">Balkan yarımadasına</a> geri döndü. Bu əsnada Yanoş Hünyadi <a href="/wiki/Macarlar" title="Macarlar">macar</a>, <a href="/wiki/Serbl%C9%99r" title="Serblər">serb</a> və <a href="/wiki/Bolqarlar" title="Bolqarlar">bolqar</a> birliklərdən ibarət ordusuyla irəliləyərək Slatiskaya qədər gəldi. </p><p>Hücumlar əsnasında darmadağın edilən <a href="/wiki/Osmanl%C4%B1_ordusu" title="Osmanlı ordusu">Osmanlı qüvvələrini</a> qısa zamanda toplayan II Murad 24 noyabr 1443 tarixində İzladi keçidində Yanoş Hünyadi ilə qarşı-qarşıya gəldi. Müharibənin nəticəsilə bağlı müxtəlif fikirlər var. Belə ki, döyüşün sonunda qələbə qazanan <a href="/wiki/Osmanl%C4%B1_ordusu" title="Osmanlı ordusu">Osmanlı qüvvələri</a> o qədər ağır itkilər vermişdi ki, sülh bağlamaq fikrinə belə düşmüşdü.<sup id="cite_ref-6" class="reference"><a href="#cite_note-6"><span class="cite-bracket">[</span>6<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> Bu ağır müharibədən sonra II Murad daha ağır bir itki verdi. Belə ki, ən sevimli oğlu <a href="/wiki/Amasiya" class="mw-disambig" title="Amasiya">Amasiya</a> hakimi olan <a href="/wiki/%C5%9Eahzad%C9%99_%C6%8Fl%C9%99ddin" title="Şahzadə Ələddin">Şahzadə Ələddin</a> ani şəkildə vəfat etmişdi.<sup id="cite_ref-7" class="reference"><a href="#cite_note-7"><span class="cite-bracket">[</span>7<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> Bir çox tarixçilərə görə, müttəfiq qoşunları ilə sülh bağlamağın əsas səbəbləri aşağıdakılardır: </p> <ul><li><a href="/wiki/Balkan_yar%C4%B1madas%C4%B1" title="Balkan yarımadası">Balkan</a> əhalisinin II Murada qarşı qadırdığı üsyan;</li> <li>Ard-arda gələn məğlubiyyətlər;</li> <li>Böyük itkilərlə əldə olunan qalibiyyət;</li> <li>Övlad itkisi;</li> <li>Hərəmi <a href="/wiki/Mara_Xatun" title="Mara Xatun">Mara Xatun</a> və <a href="/wiki/S%C9%99dr%C9%99z%C9%99m" class="mw-redirect" title="Sədrəzəm">Sədrəzəm</a> <a href="/wiki/%C3%87andarl%C4%B1_X%C9%99lil_Pa%C5%9Fa" title="Çandarlı Xəlil Paşa">Çandarlı Xəlil Paşanın</a> təkidləri.</li></ul> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Segedin_müqaviləsi_və_Yenişehir_andlaşması"><span id="Segedin_m.C3.BCqavil.C9.99si_v.C9.99_Yeni.C5.9Fehir_andla.C5.9Fmas.C4.B1"></span>Segedin müqaviləsi və Yenişehir andlaşması</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=II_Murad&veaction=edit&section=9" title="Segedin müqaviləsi və Yenişehir andlaşması bölməsini redaktə et" class="mw-editsection-visualeditor"><span>redaktə</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=II_Murad&action=edit&section=9" title="Bölmənin mənbə kodunu redaktə et: Segedin müqaviləsi və Yenişehir andlaşması"><span>mənbəni redaktə et</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>1444-cü ilin iyun ayında tarixdə <a href="/wiki/%C6%8Fdirn%C9%99" title="Ədirnə">Ədirnə</a>-Segedin olaraq bilinən 10 illik sülh müqaviləsi üzrə tərəflər razılığa gəldi. Bu andlaşmanın qalıcı olması üçün II Murad <a href="/wiki/%C6%8Fdirn%C9%99" title="Ədirnə">Ədirnədə</a> <a href="/wiki/Quran" title="Quran">Quran</a> üzərinə, <a href="/wiki/Macarlar" title="Macarlar">Macar</a> kralı I Vladislav isə Segedində <a href="/wiki/%C4%B0ncil" title="İncil">İncil</a> üzərinə and içərək müqaviləni imzaladı. Bu müqavilənin şərtlərinə görə, <a href="/wiki/Osmanl%C4%B1_%C4%B0mperiyas%C4%B1" class="mw-redirect" title="Osmanlı İmperiyası">Osmanlılar</a> vaxtilə ləğv etdikləri <a href="/wiki/Serbiya_despotlu%C4%9Fu" title="Serbiya despotluğu">Serbiya</a> knyazlığını yenidən qurmalı və idarəni 1427 tarixindəki sərhədlər daxilində <a href="/wiki/Corc_Brankovi%C3%A7" class="mw-redirect" title="Corc Brankoviç">Corc Brankoviçə</a> təhvil verməli idi. <a href="/wiki/Macarlar" title="Macarlar">Macarlar</a> isə <a href="/wiki/Osmanl%C4%B1_%C4%B0mperiyas%C4%B1" class="mw-redirect" title="Osmanlı İmperiyası">Osmanlıların</a> <a href="/wiki/Bolqar%C4%B1stan" title="Bolqarıstan">Bolqarıstan</a> üzərindəki suveren hakimiyyətini tanımalı idi. Hər iki dövlət arasındakı sərhəd isə <a href="/wiki/Dunay" title="Dunay">Dunay çayı</a> olaraq təyin edildi. </p><p>Bu müqavilənin ardından II Murad oğlu <a href="/wiki/II_Mehmed" title="II Mehmed">Şahzadə Mehmedi</a> <a href="/wiki/%C6%8Fdirn%C9%99" title="Ədirnə">Ədirnəyə</a> çağırdı və onu <a href="/wiki/Paytaxt" title="Paytaxt">paytaxtda</a> taxt naibi təyin edərək <a href="/wiki/Qaramano%C4%9Fullar%C4%B1_b%C9%99yliyi" title="Qaramanoğulları bəyliyi">Qaramanlıların</a> üzərinə səfərə çıxdı. Səbəb isə <a href="/wiki/II_%C4%B0brahim_b%C9%99y_Qaramano%C4%9Flu" title="II İbrahim bəy Qaramanoğlu">Qaramanoğlu İbrahim bəyin</a> <a href="/wiki/Ankara" title="Ankara">Ankaraya</a> qədər irəliləməsi idi. II Murad <a href="/wiki/II_%C4%B0brahim_b%C9%99y_Qaramano%C4%9Flu" title="II İbrahim bəy Qaramanoğlu">İbrahim bəylə</a> görüşərək sülh danışıqlarına başladı və 1444-cü ilin iyul ayında tərəflər razılığa gəldi. Yenə and içməylə bağlanan sülh müqaviləsinə görə, Akşehir və Beyşehir bölgələri <a href="/wiki/Qaramano%C4%9Fullar%C4%B1_b%C9%99yliyi" title="Qaramanoğulları bəyliyi">Qaramanoğulları bəyliyinə</a> geri qaytarıldı.<sup id="cite_ref-:0_4-17" class="reference"><a href="#cite_note-:0-4"><span class="cite-bracket">[</span>4<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </p> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Taxtdan_çəkilməsi"><span id="Taxtdan_.C3.A7.C9.99kilm.C9.99si"></span>Taxtdan çəkilməsi</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=II_Murad&veaction=edit&section=10" title="Taxtdan çəkilməsi bölməsini redaktə et" class="mw-editsection-visualeditor"><span>redaktə</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=II_Murad&action=edit&section=10" title="Bölmənin mənbə kodunu redaktə et: Taxtdan çəkilməsi"><span>mənbəni redaktə et</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p><a href="/wiki/%C6%8Fdirn%C9%99" title="Ədirnə">Ədirnə</a>-Segedin müqaviləsi və Yenişehir andlaşması ilə o vaxta qədər işğal olunan bütün torpaqların bir qismini geri qaytaran II Murad bu yolla <a href="/wiki/%C5%9E%C9%99rq" title="Şərq">şərqdə</a> və <a href="/wiki/Q%C9%99rb" title="Qərb">qərbdə</a> sülhü təmin etdi. Yaşlı, yorğun və depresiyada olduğu güman edilən II Murad bu andlaşmaların sonunda <a href="/wiki/Osmanl%C4%B1_%C4%B0mperiyas%C4%B1" class="mw-redirect" title="Osmanlı İmperiyası">Osmanlı</a> tarixində görünməyən bir qərar verdi. 1444-cü ilin avqust ayında <a href="/wiki/Bursa" title="Bursa">Bursa</a> yaxınlığında yerləşən "Hanedan çifliği"ndə dövlətin nüfuzlu şəxsləri, əsgər və üləma sinifinin ən böyük nümayəndələri və qapıqulu əsgərləri (<a href="/wiki/Yeni%C3%A7%C9%99ril%C9%99r" class="mw-redirect" title="Yeniçərilər">yeniçəri</a> və sipahi) çağırıldı. Bu məclisdə artıq oğlu <a href="/wiki/II_Mehmed" title="II Mehmed">Şahzadə Mehmedin</a> lehinə taxtdan çəkildiyini, bundan sonrakı həyatını dinə bağlı şəkildə <a href="/wiki/Manisa" title="Manisa">Manisada</a> keçirəcəyini bildirdi.<sup id="cite_ref-:0_4-18" class="reference"><a href="#cite_note-:0-4"><span class="cite-bracket">[</span>4<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </p><p>Həmin il <a href="/wiki/Papa" title="Papa">Papa</a> <a href="/w/index.php?title=IV_Yevgeni&action=edit&redlink=1" class="new" title="IV Yevgeni (səhifə mövcud deyil)">IV Yevgeni</a> və yaxın köməkçisi radikal dindar Gialiano Cesarininin təşkilatçılığı ilə yeni bir <a href="/wiki/S%C9%99lib_y%C3%BCr%C3%BC%C5%9Fl%C9%99ri" title="Səlib yürüşləri">Səlib yürüşü</a> hazırlığı başladı. Bilavasitə Gialiano Cesarininin də təkidilə <a href="/wiki/Macarlar" title="Macarlar">Macar</a> kralı I Vladislav <a href="/wiki/Papa" title="Papa">Papanın</a> da razılığı ilə and içərək imzaladığı müqavilənin şərtlərini pozdu. Aralarında atasından miras qalan torpaqlar uğrunda mübarizəyə qalxan Skanderberqin də olduğu bir çox yerli ailələr Osmanlıya qarşı silahlandı. 1443-cü ilin yay aylarından başlayaraq əsasını macar və serblərin təşkil etdiyi 25 minlik səlib ordusu <a href="/wiki/Macarlar" title="Macarlar">Macar</a> kralı I Vladislav və Transilvaniya hakimi Yanoş Hünyadinin başçılığı ilə Balkan yarımadasının cənubuna doğru irəlilədi. Eyni dönəmdə Bizansın dəstəyini alan <a href="/w/index.php?title=%C5%9Eahzad%C9%99_Orxan_%C3%87%C9%99l%C9%99bi&action=edit&redlink=1" class="new" title="Şahzadə Orxan Çələbi (səhifə mövcud deyil)">Orxan Çələbi</a> də <a href="/w/index.php?title=Dobruca&action=edit&redlink=1" class="new" title="Dobruca (səhifə mövcud deyil)">Dobrucada</a> üsyana qalxdı ancaq Rumeli bəylərbəyi Şəhabəddin Paşa tərəfindən bu üsyan yatırıldı. Ancaq Şəhabəddin Paşa Niş yaxınlığında <a href="/wiki/S%C9%99lib_y%C3%BCr%C3%BC%C5%9Fl%C9%99ri" title="Səlib yürüşləri">Səlib</a> ordusu ilə döyüşə girdi və məğlub oldu. Bu döyüş yalnızca qurudan yox, eyni zamanda dənizdən də davam edirdi. Belə ki, <a href="/wiki/Burqundiya" class="mw-redirect" title="Burqundiya">Burqundi krallığı</a> və <a href="/wiki/Papa" title="Papa">Papanın</a> da maliyyə dəstəyilə böyük bir <a href="/wiki/S%C9%99lib_y%C3%BCr%C3%BC%C5%9Fl%C9%99ri" title="Səlib yürüşləri">Səlib</a> donanması yaradılmışdı. Bütün bunlar baş verərkən daxildə də çaxnaşmalar baş verirdi. Belə ki, sentyabr ayının ortalarından başlayaraq <a href="/wiki/Paytaxt" title="Paytaxt">paytaxt</a> <a href="/wiki/%C6%8Fdirn%C9%99" title="Ədirnə">Ədirnədə</a> dini qarşıdurmalar güclənmişdi. <a href="/wiki/H%C3%BCrufilik" title="Hürufilik">Hürufilərin</a> sayı artmış, bu isə əksəriyyəti <a href="/wiki/S%C3%BCnnil%C9%99r" class="mw-redirect" title="Sünnilər">sünni</a> olan <a href="/wiki/%C6%8Fdirn%C9%99" title="Ədirnə">Ədirnə</a> üləmasını narahat edirdi. Bu səbəbdən <a href="/wiki/H%C3%BCrufilik" title="Hürufilik">hürufilərə</a> qarşı qəti və qanlı mübarizə başladı. Bəzi mənbələrə görə, <a href="/wiki/%C6%8Fdirn%C9%99" title="Ədirnə">Ədirnədə</a> çıxan böyük yanğının da səbəbi məhz bu qanlı siyasət idi. Bu yanğın zamanı 7 min ev külə dönmüş və minlərlə <a href="/wiki/H%C3%BCrufilik" title="Hürufilik">hürufi</a> həlak olmuşdur. </p><p><a href="/wiki/Macarlar" title="Macarlar">Macar</a> ordusunun <a href="/wiki/Dunay_%C3%A7ay%C4%B1" class="mw-redirect" title="Dunay çayı">Dunay çayını</a> keçməsi xəbəri <a href="/wiki/Manisa" title="Manisa">Manisada</a> yaşamağa davam edən II Murada belə gəlib çatmışdı. <a href="/wiki/%C6%8Fdirn%C9%99" title="Ədirnə">Ədirnədən</a> məktubla çağırılan II Murad isə taxta yenidən dönmək istəmirdi. Bəzi tarixçilərə görə, <a href="/wiki/II_Mehmed" title="II Mehmed">II Mehmed</a> atasına aşağıdakı kimi bir fərman göndərmişdir: </p> <table style="margin:auto; border-collapse:collapse; background-color:transparent; color: var( --color-base ); border-style:none;"> <tbody><tr> <td style="width:30px; vertical-align:top; padding-right:10px;"><span typeof="mw:File"><span title="""><img alt=""" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/4d/Cquote1.svg/30px-Cquote1.svg.png" decoding="async" width="30" height="23" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/4d/Cquote1.svg/45px-Cquote1.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/4d/Cquote1.svg/60px-Cquote1.svg.png 2x" data-file-width="40" data-file-height="30" /></span></span> </td> <td><span style="font-style:italic"><cite>Əgər atam Murad sultandırsa, gəlib taxtın başına keçsin. Yox əgər sultan mənəmsə, əmr edirəm gəlib mənim ordularımın başına komandir olsun.</cite></span> </td> <td style="width:30px; vertical-align:bottom; padding-left:10px;"><span typeof="mw:File"><span title="""><img alt=""" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/1/1a/Cquote2.svg/30px-Cquote2.svg.png" decoding="async" width="30" height="23" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/1/1a/Cquote2.svg/45px-Cquote2.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/1/1a/Cquote2.svg/60px-Cquote2.svg.png 2x" data-file-width="40" data-file-height="30" /></span></span> </td></tr></tbody></table> <p>Ancaq bir qrup tarixçi isə bu razılıq məktubunun <a href="/wiki/%C3%87andarl%C4%B1_X%C9%99lil_Pa%C5%9Fa" title="Çandarlı Xəlil Paşa">Çandarlı Xəlil Paşa</a> tərəfindən gənc sultandan gizlicə yazıldığını iddia edir. II Murad isə bu iki seçim arasında ikincini seçdi və rəsmən <a href="/wiki/Sultan" title="Sultan">sultan</a> titulu olmadan <a href="/wiki/Ki%C3%A7ik_Asiya" title="Kiçik Asiya">Anadolu</a> birliklərinin başına keçdi və <a href="/wiki/Varna_(Bolqar%C4%B1stan)" title="Varna (Bolqarıstan)">Varnaya</a> doğru irəlilədi. 10 noyabr 1444 tarixində II Muradın idarəsindəki <a href="/wiki/Osmanl%C4%B1_ordusu" title="Osmanlı ordusu">Osmanlı ordusu</a> <a href="/wiki/S%C9%99lib_y%C3%BCr%C3%BC%C5%9Fl%C9%99ri" title="Səlib yürüşləri">Səlib</a> ordusu ilə <a href="/wiki/Varna_d%C3%B6y%C3%BC%C5%9F%C3%BC" title="Varna döyüşü">Varnada</a> qarşılaşdı. Döyüş əsnasında <a href="/wiki/Macarlar" title="Macarlar">Macar</a> kralı I Vladislav öldürülmüş, kəsik başı və andını pozduğu <a href="/wiki/%C6%8Fdirn%C9%99" title="Ədirnə">Ədirnə</a>-Segedin andlaşması eyni nizəyə taxılaraq döyüş meydanını gəzdi. Bu isə düşmən ordusunda ruh düşkünlüyünə səbəb oldu. Eyni döyüşdə <a href="/wiki/Papa" title="Papa">Papanın</a> yaxın adamı və bu döyüşün tərtibatçılarından olan Gialiano Cesarini də həlak oldu. Bu döyüşdən salamat qurtulan tək insan isə <a href="/wiki/Transilvaniya" title="Transilvaniya">Transilvaniya</a> hakimi Yanoş Hünyadi oldu. Döyüşün sonunda II Murad bir müddət <a href="/wiki/%C6%8Fdirn%C9%99" title="Ədirnə">Ədirnədə</a> qaldı və daha sonra yenidən <a href="/wiki/Manisa" title="Manisa">Manisaya</a> çəkildi. Qələbə haqqında qonşu dövlətlərə göndərilən bütün fəthnamələr isə <a href="/wiki/II_Mehmed" title="II Mehmed">II Mehmedin</a> adından yollanıldı. </p> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Taxta_geri_dönüşü"><span id="Taxta_geri_d.C3.B6n.C3.BC.C5.9F.C3.BC"></span>Taxta geri dönüşü</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=II_Murad&veaction=edit&section=11" title="Taxta geri dönüşü bölməsini redaktə et" class="mw-editsection-visualeditor"><span>redaktə</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=II_Murad&action=edit&section=11" title="Bölmənin mənbə kodunu redaktə et: Taxta geri dönüşü"><span>mənbəni redaktə et</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <dl><dd><div class="noprint"><span typeof="mw:File"><a href="/wiki/Fayl:Gnome-searchtool.svg" class="mw-file-description" title="border=none"><img alt="border=none" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/1/1e/Gnome-searchtool.svg/15px-Gnome-searchtool.svg.png" decoding="async" width="15" height="15" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/1/1e/Gnome-searchtool.svg/23px-Gnome-searchtool.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/1/1e/Gnome-searchtool.svg/30px-Gnome-searchtool.svg.png 2x" data-file-width="64" data-file-height="64" /></a></span> <i>Əsas məqalə: <a href="/wiki/Bu%C3%A7ukt%C9%99p%C9%99_hadis%C9%99si" class="mw-redirect" title="Buçuktəpə hadisəsi">Buçuktəpə hadisəsi</a> </i></div>II. Murad 1446-cı ilin may ayında <a href="/wiki/S%C9%99dr%C9%99z%C9%99m" class="mw-redirect" title="Sədrəzəm">Sədrəzəm</a> <a href="/wiki/%C3%87andarl%C4%B1_X%C9%99lil_Pa%C5%9Fa" title="Çandarlı Xəlil Paşa">Xəlil Paşanın</a> çağırışıyla bir daha <a href="/wiki/%C6%8Fdirn%C9%99" title="Ədirnə">Ədirnəyə</a> taxtına döndü. Bunun səbəbi <a href="/wiki/II_Mehmed" title="II Mehmed">Mehmedin</a> <a href="/wiki/Konstantinopol" title="Konstantinopol">Konstantinopola</a> hücum planları etməsi idi. <a href="/wiki/%C3%87andarl%C4%B1_X%C9%99lil_Pa%C5%9Fa" title="Çandarlı Xəlil Paşa">Xəlil Paşa</a> öz gücünü zəiflədəcəyi düşüncəsiylə bu hücuma qarşı gələrkən <a href="/wiki/II_Mehmed" title="II Mehmed">Mehmedin</a> yandaşı olan <a href="/wiki/Za%C4%9Fanos_Pa%C5%9Fa" title="Zağanos Paşa">Zağanos</a> və Şəhabəddin bu planı dəstəkləyirdi. Sonunda <a href="/wiki/%C3%87andarl%C4%B1_X%C9%99lil_Pa%C5%9Fa" title="Çandarlı Xəlil Paşa">Xəlil Paşa</a> "Buçuktepe" adlanan <a href="/wiki/Yeni%C3%A7%C9%99ril%C9%99r" class="mw-redirect" title="Yeniçərilər">yeniçəri</a> üsyanı təşkil edərək <a href="/wiki/II_Mehmed" title="II Mehmed">Mehmed</a> və yandaşlarını iqtidardan uzaqlaşdırdı. II. Muradın yenidən taxta keçməsinin ardından <a href="/wiki/II_Mehmed" title="II Mehmed">Mehmed</a> <a href="/wiki/Manisa" title="Manisa">Manisaya</a> çəkildi, <a href="/wiki/Za%C4%9Fanos_Pa%C5%9Fa" title="Zağanos Paşa">Zağanos Paşa</a> isə <a href="/wiki/Bal%C4%B1k%C9%99sir_ili" title="Balıkəsir ili">Balıkəsirə</a> sürgünə göndərildi.<sup id="cite_ref-:0_4-19" class="reference"><a href="#cite_note-:0-4"><span class="cite-bracket">[</span>4<span class="cite-bracket">]</span></a></sup></dd></dl> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Mora_səfəri._Kosova_döyüşü"><span id="Mora_s.C9.99f.C9.99ri._Kosova_d.C3.B6y.C3.BC.C5.9F.C3.BC"></span>Mora səfəri. Kosova döyüşü</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=II_Murad&veaction=edit&section=12" title="Mora səfəri. Kosova döyüşü bölməsini redaktə et" class="mw-editsection-visualeditor"><span>redaktə</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=II_Murad&action=edit&section=12" title="Bölmənin mənbə kodunu redaktə et: Mora səfəri. Kosova döyüşü"><span>mənbəni redaktə et</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>1446-cı ilin <a href="/wiki/Pay%C4%B1z" title="Payız">payızında</a> <a href="/wiki/Osmanl%C4%B1_%C4%B0mperiyas%C4%B1" class="mw-redirect" title="Osmanlı İmperiyası">Osmanlı</a> himayəsində olan <a href="/wiki/Afina" title="Afina">Afina</a> knyazının da şikayəti üzrə II Murad <a href="/w/index.php?title=Mora_yar%C4%B1madas%C4%B1&action=edit&redlink=1" class="new" title="Mora yarımadası (səhifə mövcud deyil)">Mora</a> səfərinə çıxdı. <a href="/wiki/Yunan%C4%B1stan" title="Yunanıstan">Mora yarımadasına</a> gedən yolda ən böyük hədəf sayılan Heksimilian divarı <a href="/wiki/Osmanl%C4%B1_ordusu" title="Osmanlı ordusu">Osmanlı qüvvələri</a> tərəfindən darmadağın edildi. Ancaq dəyişən hava şəraiti səfərin davam edilməsinə mane olurdu. Bu səbəbdən səfər <a href="/wiki/Ax%C4%B1nc%C4%B1" class="mw-redirect" title="Axıncı">axıncı</a> hücumlarına çevrildi. <a href="/wiki/Osmanl%C4%B1_ordusu" title="Osmanlı ordusu">Osmanlı ordusu</a> iki qrupa ayrılaraq <a href="/wiki/Ax%C4%B1nc%C4%B1" class="mw-redirect" title="Axıncı">axıncı</a> bəylərinin idarəsinə verildi. Bu qüvvələr <a href="/wiki/Patras" title="Patras">Patrasa</a> qədər irəlilədi. Böyük qənimət əldə edildi, <a href="/wiki/Yunan%C4%B1stan" title="Yunanıstan">Mora</a> hakimi vergiyə bağlandı və <a href="/wiki/%C6%8Fdirn%C9%99" title="Ədirnə">Ədirnəyə</a> 6 min əsirlə geri dönüldü. 1447-ci ildə II Murada tabe olmaq istədiyi üçün Yanoş Hünyadinin də təşviqilə <a href="/wiki/Transilvaniya" title="Transilvaniya">Transilvaniya</a> hakimi II Vlad Drakula Balteni bataqlığında öldürüldü. </p><p>1448-ci ildə II Murad <a href="/wiki/Skanderbeq" class="mw-redirect" title="Skanderbeq">Skanderberqə</a> qarşı ilk səfərinə çıxdı. Ancaq həmin ilin <a href="/wiki/Yay" title="Yay">yayında</a> II Murad Yanoş Hünyadinin rəhbərlik etdiyi <a href="/wiki/Macarlar" title="Macarlar">macar</a> ordusunun hərəkətə keçdiyini öyrəndi. Dərhal səfəri yarıda qoyub <a href="/wiki/Sofiya" title="Sofiya">Sofiyaya</a> geri döndü. Yanoş Hünyadi ilk olaraq <a href="/wiki/%C6%8Fdirn%C9%99" title="Ədirnə">Ədirnə</a>-Segedin müqaviləsi ilə yenidən qurulan <a href="/wiki/Serbiya_despotlu%C4%9Fu" title="Serbiya despotluğu">Serbiya</a> knyazlığının paytaxtı Səməndirəyə hücum etdi. Ancaq <a href="/wiki/Serbiya_despotlu%C4%9Fu" title="Serbiya despotluğu">Serbiya</a> knyazı <a href="/wiki/Corc_Brankovi%C3%A7" class="mw-redirect" title="Corc Brankoviç">Corc Brankoviç</a> <a href="/wiki/Osmanl%C4%B1_%C4%B0mperiyas%C4%B1" class="mw-redirect" title="Osmanlı İmperiyası">Osmanlıyla</a> yenidən düşmən olmaq istəmədi.<sup id="cite_ref-:0_4-20" class="reference"><a href="#cite_note-:0-4"><span class="cite-bracket">[</span>4<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </p><p><a href="/wiki/Serbiya_despotlu%C4%9Fu" title="Serbiya despotluğu">Serbiyanın</a> dəstəyini almayan Yanoş Hünyadi <a href="/wiki/Macarlar" title="Macarlar">macar</a> ordusu ilə <a href="/wiki/Serbiya_despotlu%C4%9Fu" title="Serbiya despotluğu">Serbiya</a> torpaqlarını darmadağın edərək cənuba doğru — <a href="/wiki/Kosovo" title="Kosovo">Kosova çölünə</a> irəlilədi. Burada II Muradın rəhbərlik etdiyi <a href="/wiki/Osmanl%C4%B1_ordusu" title="Osmanlı ordusu">Osmanlı qüvvələri</a> ilə qarşılaşdılar. 17 oktyabr 1448 tarixində <a href="/wiki/Kosovo" title="Kosovo">Kosova çölündə</a> başlayan döyüş 3 gün davam etdi. Döyüş meydanından qaçan <a href="/wiki/Macarlar" title="Macarlar">macar</a> əsilzadələri yerli <a href="/wiki/Serbiya_%C9%99halisi" title="Serbiya əhalisi">serbiyalılar</a> tərəfindən ələ keçirildi. Bunlar arasında Yanoş Hünyadi də var idi. Ələ keçirilən <a href="/wiki/Macarlar" title="Macarlar">Macar</a> kralı aşağıdakı şərtlər daxilində sərbəst buraxıldı: </p> <ul><li>100 min qızıl florin pul;</li> <li>İşğal edilmiş <a href="/wiki/Serbiya_despotlu%C4%9Fu" title="Serbiya despotluğu">Serbiya</a> torpaqlarının geri qaytarılması;</li> <li>Yanoş Hünyadinin varis oğlunun Brankoviçin qızıyla evləndirilməsi.</li></ul> <figure class="mw-default-size" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/Fayl:IIMuradturbesi1.jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/1/17/IIMuradturbesi1.jpg/220px-IIMuradturbesi1.jpg" decoding="async" width="220" height="391" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/1/17/IIMuradturbesi1.jpg/330px-IIMuradturbesi1.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/1/17/IIMuradturbesi1.jpg/440px-IIMuradturbesi1.jpg 2x" data-file-width="2988" data-file-height="5312" /></a><figcaption>Sultan Murad türbəsi</figcaption></figure> <p>1449-cu ildə <a href="/wiki/Osmanl%C4%B1_%C4%B0mperiyas%C4%B1" class="mw-redirect" title="Osmanlı İmperiyası">Osmanlı</a> <a href="/wiki/Ax%C4%B1nc%C4%B1" class="mw-redirect" title="Axıncı">axıncı</a> qüvvələri <a href="/wiki/Transilvaniya" title="Transilvaniya">Transilvaniyaya</a> hücuma keçdi. Bir il sonra oğlu <a href="/wiki/II_Mehmed" title="II Mehmed">Şahzadə Mehmedlə</a> <a href="/wiki/Skanderbeq" class="mw-redirect" title="Skanderbeq">Skanderberqə</a> qarşı ikinci dəfə <a href="/wiki/Kosovo" title="Kosovo">Kosovaya</a> yürüş təşkil etdi. Səfər dönüşü <a href="/wiki/%C6%8Fdirn%C9%99_Saray%C4%B1" title="Ədirnə Sarayı">Ədirnə Sarayında</a> oğlu <a href="/wiki/II_Mehmed" title="II Mehmed">Şahzadə Mehmedlə</a> <a href="/wiki/S%C3%BCleyman_b%C9%99y_Z%C3%BClq%C9%99d%C9%99r" title="Süleyman bəy Zülqədər">Dulqədiroğlu Süleyman bəyin</a> qızı <a href="/wiki/Sitti-M%C3%BCkrim%C9%99_Xatun" title="Sitti-Mükrimə Xatun">Sitti Xanımı</a> evləndirdi. Böyük və təntənəli toy mərasimi keçirildi və cütlük <a href="/wiki/Manisa" title="Manisa">Manisaya</a> göndərildi. </p> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Vəfatı"><span id="V.C9.99fat.C4.B1"></span>Vəfatı</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=II_Murad&veaction=edit&section=13" title="Vəfatı bölməsini redaktə et" class="mw-editsection-visualeditor"><span>redaktə</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=II_Murad&action=edit&section=13" title="Bölmənin mənbə kodunu redaktə et: Vəfatı"><span>mənbəni redaktə et</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>Toy mərasimindən bir müddət sonra dincəlmək üçün <a href="/wiki/%C6%8Fdirn%C9%99" title="Ədirnə">Ədirnəyə</a> yola düşdü. Burada <a href="/wiki/%C4%B0flic" title="İflic">iflic</a> keçirdi və 3 fevral 1451 tarixində vəfat etdi. Cənazəsi <a href="/wiki/Bursa" title="Bursa">Bursaya</a> aparıldı və vəsiyətinə uyğun olaraq gənc yaşda vəfat edən oğlu <a href="/wiki/%C5%9Eahzad%C9%99_%C6%8Fl%C9%99ddin" title="Şahzadə Ələddin">Şahzadə Ələddinin</a> türbəsinə dəfn edildi. Yenə vəsiyətinə uyğun olaraq üstü açıq türbədə dəfn olundu. Səbəb isə Allahın rəhməti və bərəkətinin üstünə yağması idi. </p> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Ailəsi"><span id="Ail.C9.99si"></span>Ailəsi</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=II_Murad&veaction=edit&section=14" title="Ailəsi bölməsini redaktə et" class="mw-editsection-visualeditor"><span>redaktə</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=II_Murad&action=edit&section=14" title="Bölmənin mənbə kodunu redaktə et: Ailəsi"><span>mənbəni redaktə et</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Hərəmxanası"><span id="H.C9.99r.C9.99mxanas.C4.B1"></span>Hərəmxanası</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=II_Murad&veaction=edit&section=15" title="Hərəmxanası bölməsini redaktə et" class="mw-editsection-visualeditor"><span>redaktə</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=II_Murad&action=edit&section=15" title="Bölmənin mənbə kodunu redaktə et: Hərəmxanası"><span>mənbəni redaktə et</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <ul><li>Alimə Xatun — <a href="/wiki/Z%C3%BClq%C9%99d%C9%99ro%C4%9Fullar%C4%B1_b%C9%99yliyi" class="mw-redirect" title="Zülqədəroğulları bəyliyi">Dulqədiroğulları bəyliyindəndir</a>.</li> <li>Yeni Xatun - <a href="/wiki/Amasya" title="Amasya">Amasyalı</a> Mahmud bəyin qızı.</li> <li><b><a href="/wiki/H%C3%BCma_Xatun" title="Hüma Xatun">Hüma Xatun</a></b></li> <li><a href="/wiki/X%C9%99dic%C9%99_H%C9%99lim%C9%99_Xatun" title="Xədicə Həlimə Xatun">Tacünisə Xədicə Həlimə Xatun</a></li> <li><b><a href="/wiki/Mara_Xatun" title="Mara Xatun">Mara Brankoviç</a></b></li></ul> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Oğlan_uşaqları"><span id="O.C4.9Flan_u.C5.9Faqlar.C4.B1"></span>Oğlan uşaqları</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=II_Murad&veaction=edit&section=16" title="Oğlan uşaqları bölməsini redaktə et" class="mw-editsection-visualeditor"><span>redaktə</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=II_Murad&action=edit&section=16" title="Bölmənin mənbə kodunu redaktə et: Oğlan uşaqları"><span>mənbəni redaktə et</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <ul><li>Şahzadə Böyük Əhməd</li> <li><a href="/wiki/%C5%9Eahzad%C9%99_%C6%8Fl%C9%99ddin" title="Şahzadə Ələddin">Şahzadə Ələddin Əli</a></li> <li><b><a href="/wiki/II_Mehmed" title="II Mehmed">II Mehmed</a></b></li> <li>Şahzadə Orxan</li> <li>Şahzadə Həsən</li> <li>Şahzadə Kiçik Əhməd</li></ul> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Qız_uşaqları"><span id="Q.C4.B1z_u.C5.9Faqlar.C4.B1"></span>Qız uşaqları</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=II_Murad&veaction=edit&section=17" title="Qız uşaqları bölməsini redaktə et" class="mw-editsection-visualeditor"><span>redaktə</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=II_Murad&action=edit&section=17" title="Bölmənin mənbə kodunu redaktə et: Qız uşaqları"><span>mənbəni redaktə et</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <ul><li>Xədicə Sultan (d. <a href="/wiki/1425" title="1425">1425</a>) — <a href="/wiki/1440" title="1440">1440</a>-cı ildə <a href="/wiki/Candaro%C4%9Flu_%C4%B0smay%C4%B1l_b%C9%99y" title="Candaroğlu İsmayıl bəy">Candaroğlu İsmayıl bəy</a>lə evləndi və 3 oğlu dünyaya gəldi.</li> <li>Hafsa Sultan (d. <a href="/wiki/1426" title="1426">1426</a>) — <a href="/wiki/1440" title="1440">1440</a>-cı ildə <a href="/w/index.php?title=Candaro%C4%9Flu_Qas%C4%B1m_b%C9%99y&action=edit&redlink=1" class="new" title="Candaroğlu Qasım bəy (səhifə mövcud deyil)">Candaroğlu Qasım bəy</a>lə bibisi <a href="/wiki/Sultan_Xatun" title="Sultan Xatun">Sultan Xatun</a>un oğlu Qaya bəylə (ö. <a href="/wiki/1472" title="1472">1472</a>) evləndi.</li> <li><a href="/wiki/Fatma_Sultan_(II_Murad%C4%B1n_q%C4%B1z%C4%B1)" title="Fatma Sultan (II Muradın qızı)">Fatma Sultan</a></li> <li>Ərhondu Sultan<sup id="cite_ref-8" class="reference"><a href="#cite_note-8"><span class="cite-bracket">[</span>8<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> — <a href="/wiki/1445" title="1445">1445</a>-ci ildə Yaqub Paşayla (ö. <a href="/wiki/1483" title="1483">1483</a>) evləndi.</li> <li>Səlcuq Sultan (d. <a href="/wiki/1430" title="1430">1430</a> - ö. <a href="/wiki/1480" title="1480">1480</a>) — <a href="/wiki/1444" title="1444">1444</a>-cü ildə Qaraca Paşayla nigahlansa da, paşa həmin il vəfat etdi. Daha sonra Yusif Sinan Paşayla (ö. <a href="/wiki/1486" title="1486">1486</a>) evləndi.</li></ul> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="İstinadlar"><span id=".C4.B0stinadlar"></span>İstinadlar</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=II_Murad&veaction=edit&section=18" title="İstinadlar bölməsini redaktə et" class="mw-editsection-visualeditor"><span>redaktə</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=II_Murad&action=edit&section=18" title="Bölmənin mənbə kodunu redaktə et: İstinadlar"><span>mənbəni redaktə et</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <style data-mw-deduplicate="TemplateStyles:r6982878">.mw-parser-output .reflist{font-size:90%;margin-bottom:0.5em;list-style-type:decimal}.mw-parser-output .reflist .references{font-size:100%;margin-bottom:0;list-style-type:inherit}.mw-parser-output .reflist-columns-2{column-width:30em}.mw-parser-output .reflist-columns-3{column-width:25em}.mw-parser-output .reflist-columns{margin-top:0.3em}.mw-parser-output .reflist-columns ol{margin-top:0}.mw-parser-output .reflist-columns li{page-break-inside:avoid;break-inside:avoid-column}.mw-parser-output .reflist-upper-alpha{list-style-type:upper-alpha}.mw-parser-output .reflist-upper-roman{list-style-type:upper-roman}.mw-parser-output .reflist-lower-alpha{list-style-type:lower-alpha}.mw-parser-output .reflist-lower-greek{list-style-type:lower-greek}.mw-parser-output .reflist-lower-roman{list-style-type:lower-roman}</style><div class="reflist"> <div class="mw-references-wrap"><ol class="references"> <li id="cite_note-_01bb74840e6e98af-1"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-_01bb74840e6e98af_1-0">↑</a></span> <span class="reference-text"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://snl.no/Murat_2">https://snl.no/Murat_2</a>.<span class="wef_low_priority_links"></span></span> </li> <li id="cite_note-_644bd2d8d33985d3-2"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-_644bd2d8d33985d3_2-0">↑</a></span> <span class="reference-text"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.britannica.com/biography/Murad-II">https://www.britannica.com/biography/Murad-II</a>.<span class="wef_low_priority_links"></span></span> </li> <li id="cite_note-3"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-3">↑</a></span> <span class="reference-text">Uzunçarşılı, İsmail Hakkı (1995). <i>Büyük Osmanlı Tarihi I. Cilt: Anadolu Selçukluları ve Anadolu Beylikleri Hakkında bir Mukaddime ile Osmanlı Devleti'nin Kuruluşundan İstanbul'un Fethine Kadar</i>. Ankara: Türk Tarih Kurumu Yayınları.<a href="https://tr.wikipedia.org/wiki/%C3%96zel:KitapKaynaklar%C4%B1/9751600111" class="extiw" title="tr:Özel:KitapKaynakları/9751600111">ISBN 975-16-0011-1</a>.</span> </li> <li id="cite_note-:0-4"><span class="mw-cite-backlink">↑ <a href="#cite_ref-:0_4-0"><sup><i>1</i></sup></a> <a href="#cite_ref-:0_4-1"><sup><i>2</i></sup></a> <a href="#cite_ref-:0_4-2"><sup><i>3</i></sup></a> <a href="#cite_ref-:0_4-3"><sup><i>4</i></sup></a> <a href="#cite_ref-:0_4-4"><sup><i>5</i></sup></a> <a href="#cite_ref-:0_4-5"><sup><i>6</i></sup></a> <a href="#cite_ref-:0_4-6"><sup><i>7</i></sup></a> <a href="#cite_ref-:0_4-7"><sup><i>8</i></sup></a> <a href="#cite_ref-:0_4-8"><sup><i>9</i></sup></a> <a href="#cite_ref-:0_4-9"><sup><i>10</i></sup></a> <a href="#cite_ref-:0_4-10"><sup><i>11</i></sup></a> <a href="#cite_ref-:0_4-11"><sup><i>12</i></sup></a> <a href="#cite_ref-:0_4-12"><sup><i>13</i></sup></a> <a href="#cite_ref-:0_4-13"><sup><i>14</i></sup></a> <a href="#cite_ref-:0_4-14"><sup><i>15</i></sup></a> <a href="#cite_ref-:0_4-15"><sup><i>16</i></sup></a> <a href="#cite_ref-:0_4-16"><sup><i>17</i></sup></a> <a href="#cite_ref-:0_4-17"><sup><i>18</i></sup></a> <a href="#cite_ref-:0_4-18"><sup><i>19</i></sup></a> <a href="#cite_ref-:0_4-19"><sup><i>20</i></sup></a> <a href="#cite_ref-:0_4-20"><sup><i>21</i></sup></a></span> <span class="reference-text">Sakaoğlu, Necdet "Murad II", (1999) Yaşamları ve Yapıtlarıyla Osmanlılar Ansiklopedisi, C.2 s.235–238 İstanbul:Yapı Kredi Kültür Sanat Yayıncılık, <a href="https://tr.wikipedia.org/wiki/%C3%96zel:KitapKaynaklar%C4%B1/9750800737" class="extiw" title="tr:Özel:KitapKaynakları/9750800737">ISBN 975-08-0073-7</a>.</span> </li> <li id="cite_note-5"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-5">↑</a></span> <span class="reference-text">Babinger <i>a.g.e.</i> s.38</span> </li> <li id="cite_note-6"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-6">↑</a></span> <span class="reference-text"><cite class="citation web"><a rel="nofollow" class="external text" href="http://forum.memurlar.net/konu/1410621/">"Arxivlənmiş surət"</a>. <small>2019-06-05 tarixində <a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20190605181042/https://forum.memurlar.net/konu/1410621/">arxivləşdirilib</a></small><span class="reference-accessdate">. <small>İstifadə tarixi: <span class="nowrap">2016-08-18</span></small></span>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=unknown&rft.btitle=Arxivl%C9%99nmi%C5%9F+sur%C9%99t&rft_id=http%3A%2F%2Fforum.memurlar.net%2Fkonu%2F1410621%2F&rfr_id=info%3Asid%2Faz.wikipedia.org%3AII+Murad" class="Z3988"></span><style data-mw-deduplicate="TemplateStyles:r4913744">.mw-parser-output cite.citation{font-style:inherit}.mw-parser-output .citation q{quotes:"\"""\"""'""'"}.mw-parser-output .citation .cs1-lock-free a{background:url("//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/6/65/Lock-green.svg/9px-Lock-green.svg.png")no-repeat;background-position:right .1em center}.mw-parser-output .citation .cs1-lock-limited a,.mw-parser-output .citation .cs1-lock-registration a{background:url("//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/d/d6/Lock-gray-alt-2.svg/9px-Lock-gray-alt-2.svg.png")no-repeat;background-position:right .1em center}.mw-parser-output .citation .cs1-lock-subscription a{background:url("//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/a/aa/Lock-red-alt-2.svg/9px-Lock-red-alt-2.svg.png")no-repeat;background-position:right .1em center}.mw-parser-output .cs1-subscription,.mw-parser-output .cs1-registration{color:#555}.mw-parser-output .cs1-subscription span,.mw-parser-output .cs1-registration span{border-bottom:1px dotted;cursor:help}.mw-parser-output .cs1-ws-icon a{background:url("//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/4c/Wikisource-logo.svg/12px-Wikisource-logo.svg.png")no-repeat;background-position:right .1em center}.mw-parser-output code.cs1-code{color:inherit;background:inherit;border:inherit;padding:inherit}.mw-parser-output .cs1-hidden-error{display:none;font-size:100%}.mw-parser-output .cs1-visible-error{font-size:100%}.mw-parser-output .cs1-maint{display:none;color:#33aa33;margin-left:0.3em}.mw-parser-output .cs1-subscription,.mw-parser-output .cs1-registration,.mw-parser-output .cs1-format{font-size:95%}.mw-parser-output .cs1-kern-left,.mw-parser-output .cs1-kern-wl-left{padding-left:0.2em}.mw-parser-output .cs1-kern-right,.mw-parser-output .cs1-kern-wl-right{padding-right:0.2em}</style></span> </li> <li id="cite_note-7"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-7">↑</a></span> <span class="reference-text"><cite class="citation web"><a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.filozof.net/Turkce/tarihi-eserler-i/13907-zlatitzaizladi-nerede-tarihi-nufusu-hakkinda-bilgi.html">"Arxivlənmiş surət"</a>. <small>2013-01-01 tarixində <a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20130101114342/http://www.filozof.net/Turkce/tarihi-eserler-i/13907-zlatitzaizladi-nerede-tarihi-nufusu-hakkinda-bilgi.html">arxivləşdirilib</a></small><span class="reference-accessdate">. <small>İstifadə tarixi: <span class="nowrap">2016-08-18</span></small></span>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=unknown&rft.btitle=Arxivl%C9%99nmi%C5%9F+sur%C9%99t&rft_id=http%3A%2F%2Fwww.filozof.net%2FTurkce%2Ftarihi-eserler-i%2F13907-zlatitzaizladi-nerede-tarihi-nufusu-hakkinda-bilgi.html&rfr_id=info%3Asid%2Faz.wikipedia.org%3AII+Murad" class="Z3988"></span><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r4913744"></span> </li> <li id="cite_note-8"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-8">↑</a></span> <span class="reference-text">Uluçay, M. Çağatay. <i>Padişahların Kadınları ve Kızları</i>. Ötüken Yayınları. s. 37.</span> </li> </ol></div></div> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Xarici_keçidlər"><span id="Xarici_ke.C3.A7idl.C9.99r"></span>Xarici keçidlər</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=II_Murad&veaction=edit&section=19" title="Xarici keçidlər bölməsini redaktə et" class="mw-editsection-visualeditor"><span>redaktə</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=II_Murad&action=edit&section=19" title="Bölmənin mənbə kodunu redaktə et: Xarici keçidlər"><span>mənbəni redaktə et</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <table class="wikitable succession-box" style="margin:0.5em auto; font-size:95%;clear:both;"> <tbody><tr> <td colspan="3" style="border-top: 5px solid #FFD700; text-align:center;"><div>II Murad </div><div><b><a href="/wiki/Osmanl%C4%B1_s%C3%BClal%C9%99si" class="mw-redirect" title="Osmanlı sülaləsi">Osmanlı sülaləsi</a></b></div><span style="white-space:nowrap; font-size:90%; margin:2em"><b>Doğum:</b> <a href="/wiki/1404" title="1404">1404</a> </span><span style="white-space:nowrap; font-size:90%; margin:2em"> <b>Vəfat:</b> <a href="/w/index.php?title=3_Fevral&action=edit&redlink=1" class="new" title="3 Fevral (səhifə mövcud deyil)">3 Fevral</a> <a href="/wiki/1451" title="1451">1451</a></span> </td></tr> <tr> <th colspan="3" style="border-top: 5px solid #ACE777;">Hakimiyyət titulları </th></tr> <tr style="text-align:center;"> <td width="30%" align="center" rowspan="1">Sələfləri <br /><span style="font-weight: bold"><a href="/wiki/I_Mehmed" title="I Mehmed">I Mehmed</a></span> </td> <td width="40%" style="text-align: center;" rowspan="1"><b><span typeof="mw:File"><a href="/wiki/Fayl:Coat_of_arms_of_the_Ottoman_Empire_(1882%E2%80%931922).svg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/c/c7/Coat_of_arms_of_the_Ottoman_Empire_%281882%E2%80%931922%29.svg/50px-Coat_of_arms_of_the_Ottoman_Empire_%281882%E2%80%931922%29.svg.png" decoding="async" width="50" height="60" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/c/c7/Coat_of_arms_of_the_Ottoman_Empire_%281882%E2%80%931922%29.svg/75px-Coat_of_arms_of_the_Ottoman_Empire_%281882%E2%80%931922%29.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/c/c7/Coat_of_arms_of_the_Ottoman_Empire_%281882%E2%80%931922%29.svg/100px-Coat_of_arms_of_the_Ottoman_Empire_%281882%E2%80%931922%29.svg.png 2x" data-file-width="1595" data-file-height="1906" /></a></span> <br /> <a href="/wiki/Osmanl%C4%B1_%C4%B0mperiyas%C4%B1" class="mw-redirect" title="Osmanlı İmperiyası">Osmanlı İmperiyası</a> (دولت عالیه عثمانی) <a href="/wiki/Sultan" title="Sultan">Sultanı</a></b><br /><span class="nowrap"><a href="/w/index.php?title=26_May%C4%B1s&action=edit&redlink=1" class="new" title="26 Mayıs (səhifə mövcud deyil)">26 Mayıs</a> <a href="/wiki/1421" title="1421">1421</a>-<a href="/wiki/1444" title="1444">1444</a></span> </td> <td width="30%" align="center" rowspan="1">Xələfləri <br /><span style="font-weight: bold"><a href="/wiki/II_Mehmed" title="II Mehmed">II Mehmed</a></span> </td></tr> <tr style="text-align:center;"> <td width="30%" align="center" rowspan="1">Sələfləri <br /><span style="font-weight: bold"><a href="/wiki/II_Mehmed" title="II Mehmed">II Mehmed</a></span> </td> <td width="40%" style="text-align: center;" rowspan="1"><b><span typeof="mw:File"><a href="/wiki/Fayl:Coat_of_arms_of_the_Ottoman_Empire_(1882%E2%80%931922).svg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/c/c7/Coat_of_arms_of_the_Ottoman_Empire_%281882%E2%80%931922%29.svg/50px-Coat_of_arms_of_the_Ottoman_Empire_%281882%E2%80%931922%29.svg.png" decoding="async" width="50" height="60" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/c/c7/Coat_of_arms_of_the_Ottoman_Empire_%281882%E2%80%931922%29.svg/75px-Coat_of_arms_of_the_Ottoman_Empire_%281882%E2%80%931922%29.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/c/c7/Coat_of_arms_of_the_Ottoman_Empire_%281882%E2%80%931922%29.svg/100px-Coat_of_arms_of_the_Ottoman_Empire_%281882%E2%80%931922%29.svg.png 2x" data-file-width="1595" data-file-height="1906" /></a></span> <br /> <a href="/wiki/Osmanl%C4%B1_%C4%B0mperiyas%C4%B1" class="mw-redirect" title="Osmanlı İmperiyası">Osmanlı İmperiyası</a> (دولت عالیه عثمانی) <a href="/wiki/Sultan" title="Sultan">Sultanı</a></b><br /><span class="nowrap"><a href="/wiki/1446" title="1446">1446</a>-<a href="/w/index.php?title=3_%C5%9Eubat&action=edit&redlink=1" class="new" title="3 Şubat (səhifə mövcud deyil)">3 Şubat</a> <a href="/wiki/1451" title="1451">1451</a></span> </td> <td width="30%" align="center" rowspan="1">Xələfləri <br /><span style="font-weight: bold"><a href="/wiki/II_Mehmed" title="II Mehmed">II Mehmed</a></span> </td></tr> </tbody></table> <div role="navigation" class="navbox" aria-labelledby="II_Murad" style="padding:3px"><table class="nowraplinks collapsible autocollapse navbox-inner" style="border-spacing:0;background:transparent;color:inherit"><tbody><tr><th scope="col" class="navbox-title" colspan="3"><span style="float:left;text-align:left;width:5em;margin-right:0.5em"><span typeof="mw:File"><a href="/wiki/%C5%9Eablon:Sultan_II._Murad" title="Bu şablona bax"><img alt="⛭" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/c/c9/Wikipedia_interwiki_section_gear_icon.svg/14px-Wikipedia_interwiki_section_gear_icon.svg.png" decoding="async" width="14" height="14" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/c/c9/Wikipedia_interwiki_section_gear_icon.svg/21px-Wikipedia_interwiki_section_gear_icon.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/c/c9/Wikipedia_interwiki_section_gear_icon.svg/28px-Wikipedia_interwiki_section_gear_icon.svg.png 2x" data-file-width="14" data-file-height="14" /></a></span></span><div id="II_Murad" style="font-size:114%;margin:0 5em"><a class="mw-selflink selflink">II Murad</a></div></th></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1px">Ailəsi</th><td class="navbox-list navbox-odd" style="text-align:left;border-left-width:2px;border-left-style:solid;width:100%;padding:0px"><div style="padding:0em 0.25em"><a href="/wiki/%C6%8Fmin%C9%99_Xatun" title="Əminə Xatun">Əminə Xatun</a>  • <a href="/wiki/H%C3%BCma_Xatun" title="Hüma Xatun">Hüma Xatun</a>  • <a href="/wiki/X%C9%99dic%C9%99_H%C9%99lim%C9%99_Xatun" title="Xədicə Həlimə Xatun">Xədicə Həlimə Xatun</a>  • <a href="/wiki/Mara_Xatun" title="Mara Xatun">Mara Xatun</a>  • Yeni Xatun  • <a href="/wiki/%C5%9Eahzad%C9%99_%C6%8Fl%C9%99ddin" title="Şahzadə Ələddin">Şahzadə Ələddin</a>  • <a href="/wiki/II_Mehmed" title="II Mehmed">II Mehmed</a>  • Şahzadə Böyük Əhməd  • Şahzadə Kiçik Əhməd  • Şahzadə Orxan  • Şahzadə Həsən  • <a href="/wiki/Fatma_Sultan_(II_Murad%C4%B1n_q%C4%B1z%C4%B1)" title="Fatma Sultan (II Muradın qızı)">Fatma Sultan</a>  • Xədicə Sultan  • Şahzadə Sultan  • Erhondu Sultan <br /></div></td><td class="navbox-image" rowspan="4" style="width:1px;padding:0px 0px 0px 7px"><div><span typeof="mw:File"><a href="/wiki/Fayl:II._Murat.jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/c/ce/II._Murat.jpg/100px-II._Murat.jpg" decoding="async" width="100" height="145" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/c/ce/II._Murat.jpg/150px-II._Murat.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/c/ce/II._Murat.jpg/200px-II._Murat.jpg 2x" data-file-width="2132" data-file-height="3100" /></a></span></div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1px">Sədrəzəmlər</th><td class="navbox-list navbox-even" style="text-align:left;border-left-width:2px;border-left-style:solid;width:100%;padding:0px"><div style="padding:0em 0.25em"><a href="/wiki/Amasyal%C4%B1_B%C9%99yazid_Pa%C5%9Fa" title="Amasyalı Bəyazid Paşa">Amasyalı Bəyazid Paşa</a>  • <a href="/wiki/%C3%87andarl%C4%B1_I_%C4%B0brahim_Pa%C5%9Fa" title="Çandarlı I İbrahim Paşa">Çandarlı I İbrahim Paşa</a>  • <a href="/wiki/Qoca_Mehmed_Nizam%C3%BCddin_Pa%C5%9Fa" title="Qoca Mehmed Nizamüddin Paşa">Qoca Mehmed Nizamüddin Paşa</a>  • <a href="/wiki/%C3%87andarl%C4%B1_X%C9%99lil_Pa%C5%9Fa" title="Çandarlı Xəlil Paşa">Çandarlı Xəlil Paşa</a> <br /></div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1px">Kaptan-ı dəryalar</th><td class="navbox-list navbox-odd" style="text-align:left;border-left-width:2px;border-left-style:solid;width:100%;padding:0px"><div style="padding:0em 0.25em">— <br /></div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1px">Şeyxülislamlar</th><td class="navbox-list navbox-even" style="text-align:left;border-left-width:2px;border-left-style:solid;width:100%;padding:0px"><div style="padding:0em 0.25em">— <span style="font-weight:bold;"> ·</span>  <a href="/w/index.php?title=Molla_%C5%9E%C9%99ms%C3%BCddini_F%C9%99nari&action=edit&redlink=1" class="new" title="Molla Şəmsüddini Fənari (səhifə mövcud deyil)">Molla Şəmsüddini Fənari</a> <span style="font-weight:bold;"> ·</span>  <a href="/wiki/Molla_F%C9%99xr%C9%99ddin_%C6%8Fc%C9%99mi" title="Molla Fəxrəddin Əcəmi">Molla Fəxrəddin Əcəmi</a> <br /></div></td></tr></tbody></table></div> <div role="navigation" class="navbox" aria-labelledby="Osmanlı_xanədanlığı" style="padding:3px"><table class="nowraplinks collapsible collapsed navbox-inner" style="border-spacing:0;background:transparent;color:inherit"><tbody><tr><th scope="col" class="navbox-title" colspan="2" style="background:lightgreen"><span style="float:left;text-align:left;width:5em;margin-right:0.5em"><span typeof="mw:File"><a href="/wiki/%C5%9Eablon:Osmanl%C4%B1_xan%C9%99danl%C4%B1%C4%9F%C4%B1" title="Bu şablona bax"><img alt="⛭" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/c/c9/Wikipedia_interwiki_section_gear_icon.svg/14px-Wikipedia_interwiki_section_gear_icon.svg.png" decoding="async" width="14" height="14" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/c/c9/Wikipedia_interwiki_section_gear_icon.svg/21px-Wikipedia_interwiki_section_gear_icon.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/c/c9/Wikipedia_interwiki_section_gear_icon.svg/28px-Wikipedia_interwiki_section_gear_icon.svg.png 2x" data-file-width="14" data-file-height="14" /></a></span></span><div id="Osmanlı_xanədanlığı" style="font-size:114%;margin:0 5em">Osmanlı xanədanlığı</div></th></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1px">Quruluş</th><td class="navbox-list navbox-odd" style="text-align:left;border-left-width:2px;border-left-style:solid;width:100%;padding:0px"><div style="padding:0em 0.25em"><a href="/wiki/I_Osman" title="I Osman">I Osman</a>  • <a href="/wiki/I_Orxan" title="I Orxan">I Orxan</a>  • <a href="/wiki/I_Murad" title="I Murad">I Murad</a>  • <a href="/wiki/I_B%C9%99yazid" title="I Bəyazid">I Bəyazid</a>  • <i><a href="/w/index.php?title=Osmanl%C4%B1da_%C3%A7oxhakimiyy%C9%99tlilik_d%C3%B6vr%C3%BC&action=edit&redlink=1" class="new" title="Osmanlıda çoxhakimiyyətlilik dövrü (səhifə mövcud deyil)">Çoxhakimiyyətlilik</a></i> • <a href="/wiki/I_Mehmed" title="I Mehmed">I Mehmed</a>  • <a class="mw-selflink selflink">II Murad</a></div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1px">Yüksəlmə</th><td class="navbox-list navbox-even" style="text-align:left;border-left-width:2px;border-left-style:solid;width:100%;padding:0px"><div style="padding:0em 0.25em"><a href="/wiki/II_Mehmed" title="II Mehmed">II Mehmed</a>  • <a href="/wiki/II_B%C9%99yazid" title="II Bəyazid">II Bəyazid</a>  • <a href="/wiki/I_S%C9%99lim" title="I Səlim">I Səlim</a>  • <a href="/wiki/I_S%C3%BCleyman" class="mw-redirect" title="I Süleyman">I Süleyman</a>  • <a href="/wiki/II_S%C9%99lim" title="II Səlim">II Səlim</a>  • <a href="/wiki/III_Murad" title="III Murad">III Murad</a>  • <a href="/wiki/III_Mehmed" title="III Mehmed">III Mehmed</a>  • <a href="/wiki/I_%C6%8Fhm%C9%99d" title="I Əhməd">I Əhməd</a>  • <a href="/wiki/I_Mustafa" title="I Mustafa">I Mustafa</a>  • <a href="/wiki/II_Osman" title="II Osman">II Osman</a>  • <a href="/wiki/IV_Murad" title="IV Murad">IV Murad</a>  • <a href="/wiki/I_%C4%B0brahim_(sultan)" class="mw-redirect" title="I İbrahim (sultan)">I İbrahim</a>  • <a href="/wiki/IV_Mehmed" title="IV Mehmed">IV Mehmed</a></div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1px">Durğunluq</th><td class="navbox-list navbox-odd" style="text-align:left;border-left-width:2px;border-left-style:solid;width:100%;padding:0px"><div style="padding:0em 0.25em"><a href="/wiki/II_S%C3%BCleyman" title="II Süleyman">II Süleyman</a>  • <a href="/wiki/II_%C6%8Fhm%C9%99d" title="II Əhməd">II Əhməd</a>  • <a href="/wiki/II_Mustafa" title="II Mustafa">II Mustafa</a>  • <a href="/wiki/III_%C6%8Fhm%C9%99d" title="III Əhməd">III Əhməd</a>  • <a href="/wiki/I_Mahmud" title="I Mahmud">I Mahmud</a>  • <a href="/wiki/III_Osman" title="III Osman">III Osman</a>  • <a href="/wiki/III_Mustafa" title="III Mustafa">III Mustafa</a>  • <a href="/wiki/I_%C6%8Fbd%C3%BClh%C9%99mid" title="I Əbdülhəmid">I Əbdülhəmid</a>  • <a href="/wiki/III_S%C9%99lim" title="III Səlim">III Səlim</a>  • <a href="/wiki/IV_Mustafa" title="IV Mustafa">IV Mustafa</a>  • <a href="/wiki/II_Mahmud" title="II Mahmud">II Mahmud</a></div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1px">Geriləmə</th><td class="navbox-list navbox-even" style="text-align:left;border-left-width:2px;border-left-style:solid;width:100%;padding:0px"><div style="padding:0em 0.25em"><a href="/wiki/%C6%8Fbd%C3%BClm%C9%99cid" class="mw-redirect" title="Əbdülməcid">Əbdülməcid</a>  • <a href="/wiki/%C6%8Fbd%C3%BCl%C9%99ziz_(sultan)" class="mw-redirect" title="Əbdüləziz (sultan)">Əbdüləziz</a>  • <a href="/wiki/V_Murad" title="V Murad">V Murad</a>  • <a href="/wiki/II_%C6%8Fbd%C3%BClh%C9%99mid" title="II Əbdülhəmid">II Əbdülhəmid</a></div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1px">Dağılma</th><td class="navbox-list navbox-odd" style="text-align:left;border-left-width:2px;border-left-style:solid;width:100%;padding:0px"><div style="padding:0em 0.25em"><a href="/wiki/V_Mehmed_R%C9%99%C5%9Fad" class="mw-redirect" title="V Mehmed Rəşad">V Mehmed Rəşad</a>  • <a href="/wiki/VI_Mehmed_Vahid%C9%99ddin" class="mw-redirect" title="VI Mehmed Vahidəddin">VI Mehmed Vahidəddin</a>  • <i><a href="/wiki/%C6%8Fbd%C3%BClm%C9%99cid_(x%C9%99lif%C9%99)" class="mw-redirect" title="Əbdülməcid (xəlifə)">Əbdülməcid</a></i></div></td></tr></tbody></table></div>    </div><noscript><img src="https://login.wikimedia.org/wiki/Special:CentralAutoLogin/start?type=1x1&useformat=desktop" alt="" width="1" height="1" style="border: none; position: absolute;"></noscript> <div class="printfooter" data-nosnippet="">Mənbə — "<a dir="ltr" href="https://az.wikipedia.org/w/index.php?title=II_Murad&oldid=7191955">https://az.wikipedia.org/w/index.php?title=II_Murad&oldid=7191955</a>"</div></div> <div id="catlinks" class="catlinks" data-mw="interface"><div id="mw-normal-catlinks" class="mw-normal-catlinks"><a href="/wiki/X%C3%BCsusi:Kateqoriyalar" title="Xüsusi:Kateqoriyalar">Kateqoriyalar</a>: <ul><li><a href="/wiki/Kateqoriya:%C4%B0yunda_do%C4%9Fulanlar" title="Kateqoriya:İyunda doğulanlar">İyunda doğulanlar</a></li><li><a href="/wiki/Kateqoriya:1404-c%C3%BC_ild%C9%99_do%C4%9Fulanlar" title="Kateqoriya:1404-cü ildə doğulanlar">1404-cü ildə doğulanlar</a></li><li><a href="/wiki/Kateqoriya:46_ya%C5%9F%C4%B1nda_v%C9%99fat_ed%C9%99nl%C9%99r" title="Kateqoriya:46 yaşında vəfat edənlər">46 yaşında vəfat edənlər</a></li><li><a href="/wiki/Kateqoriya:3_fevralda_v%C9%99fat_ed%C9%99nl%C9%99r" title="Kateqoriya:3 fevralda vəfat edənlər">3 fevralda vəfat edənlər</a></li><li><a href="/wiki/Kateqoriya:1451-ci_ild%C9%99_v%C9%99fat_ed%C9%99nl%C9%99r" title="Kateqoriya:1451-ci ildə vəfat edənlər">1451-ci ildə vəfat edənlər</a></li><li><a href="/wiki/Kateqoriya:%C6%8Fdirn%C9%99d%C9%99_v%C9%99fat_ed%C9%99nl%C9%99r" title="Kateqoriya:Ədirnədə vəfat edənlər">Ədirnədə vəfat edənlər</a></li><li><a href="/wiki/Kateqoriya:Muradiy%C9%99_k%C3%BClliy%C9%99sind%C9%99_d%C9%99fn_olunanlar" title="Kateqoriya:Muradiyə külliyəsində dəfn olunanlar">Muradiyə külliyəsində dəfn olunanlar</a></li><li><a href="/wiki/Kateqoriya:Osmanl%C4%B1_xan%C9%99dan%C4%B1" title="Kateqoriya:Osmanlı xanədanı">Osmanlı xanədanı</a></li><li><a href="/wiki/Kateqoriya:%C6%8Flifba_s%C4%B1ras%C4%B1na_g%C3%B6r%C9%99_v%C9%99zif%C9%99li_%C5%9F%C9%99xsl%C9%99r" title="Kateqoriya:Əlifba sırasına görə vəzifəli şəxslər">Əlifba sırasına görə vəzifəli şəxslər</a></li><li><a href="/wiki/Kateqoriya:Amasyada_do%C4%9Fulanlar" title="Kateqoriya:Amasyada doğulanlar">Amasyada doğulanlar</a></li><li><a href="/wiki/Kateqoriya:Osmanl%C4%B1_sultanlar%C4%B1" title="Kateqoriya:Osmanlı sultanları">Osmanlı sultanları</a></li><li><a href="/wiki/Kateqoriya:S%C9%99lib_y%C3%BCr%C3%BC%C5%9Fl%C9%99rind%C9%99_m%C3%BCs%C9%99lmanlar" title="Kateqoriya:Səlib yürüşlərində müsəlmanlar">Səlib yürüşlərində müsəlmanlar</a></li></ul></div><div id="mw-hidden-catlinks" class="mw-hidden-catlinks mw-hidden-cats-hidden">Gizli kateqoriyalar: <ul><li><a href="/wiki/Kateqoriya:Vikipediya:Karto%C3%A7ka_daxilin%C9%99_c%C9%99dv%C9%99l_%C9%99lav%C9%99_olunan_m%C9%99qal%C9%99l%C9%99r" title="Kateqoriya:Vikipediya:Kartoçka daxilinə cədvəl əlavə olunan məqalələr">Vikipediya:Kartoçka daxilinə cədvəl əlavə olunan məqalələr</a></li><li><a href="/wiki/Kateqoriya:Vikipediya:Vikidatada_m%C9%99nb%C9%99l%C9%99ri_olan_m%C9%99qal%C9%99l%C9%99r" title="Kateqoriya:Vikipediya:Vikidatada mənbələri olan məqalələr">Vikipediya:Vikidatada mənbələri olan məqalələr</a></li></ul></div></div> </div> </div> <div id="mw-navigation"> <h2>Naviqasiya menyusu</h2> <div id="mw-head"> <nav id="p-personal" class="mw-portlet mw-portlet-personal vector-user-menu-legacy vector-menu" aria-labelledby="p-personal-label" > <h3 id="p-personal-label" class="vector-menu-heading " > <span class="vector-menu-heading-label">Şəxsi alətlər</span> </h3> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="pt-anonuserpage" class="mw-list-item"><span title="Redaktə edərkən istifadə etdiyiniz IP ünvanı üçün istifadəçi səhifəsi">Daxil olmamısınız</span></li><li id="pt-anontalk" class="mw-list-item"><a href="/wiki/X%C3%BCsusi:M%C3%BCzakir%C9%99S%C9%99hif%C9%99m" title="Bu IP ünvanından edilmiş müzakirələr [n]" accesskey="n"><span>Müzakirə</span></a></li><li id="pt-anoncontribs" class="mw-list-item"><a href="/wiki/X%C3%BCsusi:T%C3%B6hf%C9%99l%C9%99rim" title="Bu IP ünvanından edilən redaktələrin siyahısı [y]" accesskey="y"><span>Töhfələr</span></a></li><li id="pt-createaccount" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=X%C3%BCsusi:HesabYarat&returnto=II+Murad" title="Hesab yaratmaq və daxil olmaq üçün təşviq olunursunuz; Ancaq məcburi deyil"><span>Hesab yarat</span></a></li><li id="pt-login" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=X%C3%BCsusi:DaxilOl&returnto=II+Murad" title="Daxil olmanız tövsiyə olunur, amma bu məcburi tələb deyil. [o]" accesskey="o"><span>Daxil ol</span></a></li> </ul> </div> </nav> <div id="left-navigation"> <nav id="p-namespaces" class="mw-portlet mw-portlet-namespaces vector-menu-tabs vector-menu-tabs-legacy vector-menu" aria-labelledby="p-namespaces-label" > <h3 id="p-namespaces-label" class="vector-menu-heading " > <span class="vector-menu-heading-label">Ad fəzaları</span> </h3> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="ca-nstab-main" class="selected mw-list-item"><a href="/wiki/II_Murad" title="Məqalənin məzmununu göstər [c]" accesskey="c"><span>Məqalə</span></a></li><li id="ca-talk" class="new mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=M%C3%BCzakir%C9%99:II_Murad&action=edit&redlink=1" rel="discussion" class="new" title="Səhifə barədə müzakirə (səhifə mövcud deyil) [t]" accesskey="t"><span>Müzakirə</span></a></li> </ul> </div> </nav> <nav id="p-variants" class="mw-portlet mw-portlet-variants emptyPortlet vector-menu-dropdown vector-menu" aria-labelledby="p-variants-label" > <input type="checkbox" id="p-variants-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-p-variants" class="vector-menu-checkbox" aria-labelledby="p-variants-label" > <label id="p-variants-label" class="vector-menu-heading " > <span class="vector-menu-heading-label">azərbaycanca</span> </label> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> </ul> </div> </nav> </div> <div id="right-navigation"> <nav id="p-views" class="mw-portlet mw-portlet-views vector-menu-tabs vector-menu-tabs-legacy vector-menu" aria-labelledby="p-views-label" > <h3 id="p-views-label" class="vector-menu-heading " > <span class="vector-menu-heading-label">Görünüş</span> </h3> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="ca-view" class="selected mw-list-item"><a href="/wiki/II_Murad"><span>Oxu</span></a></li><li id="ca-ve-edit" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=II_Murad&veaction=edit" title="Bu səhifəni redaktə et [v]" accesskey="v"><span>Redaktə</span></a></li><li id="ca-edit" class="collapsible mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=II_Murad&action=edit" title="Səhifənin mənbə kodunu redaktə et [e]" accesskey="e"><span>Mənbəni redaktə et</span></a></li><li id="ca-history" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=II_Murad&action=history" title="Bu səhifənin keçmiş nüsxələri. [h]" accesskey="h"><span>Tarixçəyə bax</span></a></li> </ul> </div> </nav> <nav id="p-cactions" class="mw-portlet mw-portlet-cactions emptyPortlet vector-menu-dropdown vector-menu" aria-labelledby="p-cactions-label" title="Daha çox seçim" > <input type="checkbox" id="p-cactions-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-p-cactions" class="vector-menu-checkbox" aria-labelledby="p-cactions-label" > <label id="p-cactions-label" class="vector-menu-heading " > <span class="vector-menu-heading-label">Daha çox</span> </label> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> </ul> </div> </nav> <div id="p-search" role="search" class="vector-search-box-vue vector-search-box-show-thumbnail vector-search-box-auto-expand-width vector-search-box"> <h3 >Axtar</h3> <form action="/w/index.php" id="searchform" class="vector-search-box-form"> <div id="simpleSearch" class="vector-search-box-inner" data-search-loc="header-navigation"> <input class="vector-search-box-input" type="search" name="search" placeholder="Vikipediyada axtar" aria-label="Vikipediyada axtar" autocapitalize="sentences" title="Vikipediya saytında axtar [f]" accesskey="f" id="searchInput" > <input type="hidden" name="title" value="Xüsusi:Axtar"> <input id="mw-searchButton" class="searchButton mw-fallbackSearchButton" type="submit" name="fulltext" title="Bu mətnin olduğu səhifələri axtar" value="Axtar"> <input id="searchButton" class="searchButton" type="submit" name="go" title="Əgər varsa, eyni adı daşıyan səhifəyə keç" value="Get"> </div> </form> </div> </div> </div> <div id="mw-panel" class="vector-legacy-sidebar"> <div id="p-logo" role="banner"> <a class="mw-wiki-logo" href="/wiki/Ana_s%C9%99hif%C9%99" title="Ana səhifə"></a> </div> <nav id="p-navigation" class="mw-portlet mw-portlet-navigation vector-menu-portal portal vector-menu" aria-labelledby="p-navigation-label" > <h3 id="p-navigation-label" class="vector-menu-heading " > <span class="vector-menu-heading-label">Naviqasiya</span> </h3> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="n-mainpage" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Ana_s%C9%99hif%C9%99" title="Ana səhifəni ziyarət edin [z]" accesskey="z"><span>Ana səhifə</span></a></li><li id="n-portal" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Vikipediya:K%C9%99nd_meydan%C4%B1" title="Layihə haqqında, nələr edəbilərsiniz, axtardıqlarınızı harda tapmaq olar"><span>Kənd meydanı</span></a></li><li id="n-currentevents" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Vikipediya:%C4%B0cma_portal%C4%B1" title="Gündəlik xəbərlər ilə əlaqəli məlumatlar"><span>İcma portalı</span></a></li><li id="n-recentchanges" class="mw-list-item"><a href="/wiki/X%C3%BCsusi:SonD%C9%99yi%C5%9Fiklikl%C9%99r" title="Vikidəki son dəyişikliklər siyahısı [r]" accesskey="r"><span>Son dəyişikliklər</span></a></li><li id="n-randompage" class="mw-list-item"><a href="/wiki/X%C3%BCsusi:T%C9%99sad%C3%BCfi" title="Təsadüfi məqaləyə keç [x]" accesskey="x"><span>Təsadüfi məqalə</span></a></li> </ul> </div> </nav> <nav id="p-Layihələr" class="mw-portlet mw-portlet-Layihələr vector-menu-portal portal vector-menu" aria-labelledby="p-Layihələr-label" > <h3 id="p-Layihələr-label" class="vector-menu-heading " > <span class="vector-menu-heading-label">Layihələr</span> </h3> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="n-Seçilmiş-məqalələr" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Vikipediya:Se%C3%A7ilmi%C5%9F_m%C9%99qal%C9%99l%C9%99r"><span>Seçilmiş məqalələr</span></a></li><li id="n-Seçilmiş-siyahılar" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Vikipediya:Se%C3%A7ilmi%C5%9F_siyah%C4%B1lar"><span>Seçilmiş siyahılar</span></a></li><li id="n-Yaxşı-məqalələr" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Vikipediya:Yax%C5%9F%C4%B1_m%C9%99qal%C9%99l%C9%99r"><span>Yaxşı məqalələr</span></a></li><li id="n-Məqalə-namizədləri" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Vikipediya:M%C9%99qal%C9%99_namiz%C9%99dl%C9%99ri"><span>Məqalə namizədləri</span></a></li><li id="n-Mövzulu-ay" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Vikipediya:M%C3%B6vzulu_ay"><span>Mövzulu ay</span></a></li> </ul> </div> </nav> <nav id="p-Xüsusi" class="mw-portlet mw-portlet-Xüsusi vector-menu-portal portal vector-menu" aria-labelledby="p-Xüsusi-label" > <h3 id="p-Xüsusi-label" class="vector-menu-heading " > <span class="vector-menu-heading-label">Xüsusi</span> </h3> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="n-contactpage" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Vikipediya:Biziml%C9%99_%C9%99laq%C9%99"><span>Bizimlə əlaqə</span></a></li><li id="n-sitesupport" class="mw-list-item"><a href="https://donate.wikimedia.org/?wmf_source=donate&wmf_medium=sidebar&wmf_campaign=az.wikipedia.org&uselang=az" title="Bizə dəstək verin"><span>İanə et</span></a></li><li id="n-help" class="mw-list-item"><a href="/wiki/K%C3%B6m%C9%99k:M%C3%BCnd%C9%99ricat" title="Yardım almaq üçün."><span>Kömək</span></a></li> </ul> </div> </nav> <nav id="p-tb" class="mw-portlet mw-portlet-tb vector-menu-portal portal vector-menu" aria-labelledby="p-tb-label" > <h3 id="p-tb-label" class="vector-menu-heading " > <span class="vector-menu-heading-label">Alətlər</span> </h3> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="t-whatlinkshere" class="mw-list-item"><a href="/wiki/X%C3%BCsusi:S%C9%99hif%C9%99y%C9%99Ke%C3%A7idl%C9%99r/II_Murad" title="Vikidə bu məqaləyə bağlantılar [j]" accesskey="j"><span>Səhifəyə keçidlər</span></a></li><li id="t-recentchangeslinked" class="mw-list-item"><a href="/wiki/X%C3%BCsusi:%C6%8Flaq%C9%99liD%C9%99yi%C5%9Fiklikl%C9%99r/II_Murad" rel="nofollow" title="Bu məqaləyə aid başqa səhifələrdə yeni dəyişikliklər [k]" accesskey="k"><span>Əlaqəli redaktələr</span></a></li><li id="t-upload" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Vikipediya:Yükləmə_sehrbazı" title="Yeni şəkil və ya multimedia faylı yüklə [u]" accesskey="u"><span>Fayl yüklə</span></a></li><li id="t-specialpages" class="mw-list-item"><a href="/wiki/X%C3%BCsusi:X%C3%BCsusiS%C9%99hif%C9%99l%C9%99r" title="Xüsusi səhifələrin siyahısı [q]" accesskey="q"><span>Xüsusi səhifələr</span></a></li><li id="t-permalink" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=II_Murad&oldid=7191955" title="Bu səhifənin bu versiyasına daimi keçid"><span>Daimi keçid</span></a></li><li id="t-info" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=II_Murad&action=info" title="Bu səhifə haqqında ətraflı məlumat"><span>Səhifə məlumatları</span></a></li><li id="t-cite" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=X%C3%BCsusi:CiteThisPage&page=II_Murad&id=7191955&wpFormIdentifier=titleform" title="Bu səhifəyə necə istinad etmək barədə məlumat"><span>Bu səhifəyə istinad et</span></a></li><li id="t-urlshortener" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=X%C3%BCsusi:UrlShortener&url=https%3A%2F%2Faz.wikipedia.org%2Fwiki%2FII_Murad"><span>Qısaldılmış URL əldə et</span></a></li><li id="t-urlshortener-qrcode" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=X%C3%BCsusi:QrCode&url=https%3A%2F%2Faz.wikipedia.org%2Fwiki%2FII_Murad"><span>QR-kodu endir</span></a></li> </ul> </div> </nav> <nav id="p-coll-print_export" class="mw-portlet mw-portlet-coll-print_export vector-menu-portal portal vector-menu" aria-labelledby="p-coll-print_export-label" > <h3 id="p-coll-print_export-label" class="vector-menu-heading " > <span class="vector-menu-heading-label">Çap et/ixrac</span> </h3> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="coll-create_a_book" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=X%C3%BCsusi:Book&bookcmd=book_creator&referer=II+Murad"><span>Kitab yarat</span></a></li><li id="coll-download-as-rl" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=X%C3%BCsusi:DownloadAsPdf&page=II_Murad&action=show-download-screen"><span>PDF kimi yüklə</span></a></li><li id="t-print" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=II_Murad&printable=yes" title="Səhifənin çap versiyası [p]" accesskey="p"><span>Çap versiyası</span></a></li> </ul> </div> </nav> <nav id="p-wikibase-otherprojects" class="mw-portlet mw-portlet-wikibase-otherprojects vector-menu-portal portal vector-menu" aria-labelledby="p-wikibase-otherprojects-label" > <h3 id="p-wikibase-otherprojects-label" class="vector-menu-heading " > <span class="vector-menu-heading-label">Digər layihələrdə</span> </h3> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li class="wb-otherproject-link wb-otherproject-commons mw-list-item"><a href="https://commons.wikimedia.org/wiki/Category:Murad_II" hreflang="en"><span>Vikianbar</span></a></li><li id="t-wikibase" class="wb-otherproject-link wb-otherproject-wikibase-dataitem mw-list-item"><a href="https://www.wikidata.org/wiki/Special:EntityPage/Q131394" title="Bağlanan məlumatların saxlanması elementinə keçid [g]" accesskey="g"><span>Vikidata elementi</span></a></li> </ul> </div> </nav> <nav id="p-lang" class="mw-portlet mw-portlet-lang vector-menu-portal portal vector-menu" aria-labelledby="p-lang-label" > <h3 id="p-lang-label" class="vector-menu-heading " > <span class="vector-menu-heading-label">Digər dillərdə</span> </h3> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li class="interlanguage-link interwiki-af mw-list-item"><a href="https://af.wikipedia.org/wiki/Murat_II" title="Murat II – afrikaans" lang="af" hreflang="af" data-title="Murat II" data-language-autonym="Afrikaans" data-language-local-name="afrikaans" class="interlanguage-link-target"><span>Afrikaans</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ar badge-Q17437796 badge-featuredarticle mw-list-item" title="seçilmiş məqalə"><a href="https://ar.wikipedia.org/wiki/%D9%85%D8%B1%D8%A7%D8%AF_%D8%A7%D9%84%D8%AB%D8%A7%D9%86%D9%8A" title="مراد الثاني – ərəb" lang="ar" hreflang="ar" data-title="مراد الثاني" data-language-autonym="العربية" data-language-local-name="ərəb" class="interlanguage-link-target"><span>العربية</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-arz mw-list-item"><a href="https://arz.wikipedia.org/wiki/%D9%85%D8%B1%D8%A7%D8%AF_%D8%A7%D9%84%D8%AA%D8%A7%D9%86%D9%89" title="مراد التانى – Egyptian Arabic" lang="arz" hreflang="arz" data-title="مراد التانى" data-language-autonym="مصرى" data-language-local-name="Egyptian Arabic" class="interlanguage-link-target"><span>مصرى</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-azb mw-list-item"><a href="https://azb.wikipedia.org/wiki/%D8%A7%DB%8C%DA%A9%DB%8C%D9%86%D8%AC%DB%8C_%D9%85%D8%B1%D8%A7%D8%AF" title="ایکینجی مراد – South Azerbaijani" lang="azb" hreflang="azb" data-title="ایکینجی مراد" data-language-autonym="تۆرکجه" data-language-local-name="South Azerbaijani" class="interlanguage-link-target"><span>تۆرکجه</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ba mw-list-item"><a href="https://ba.wikipedia.org/wiki/%D0%9C%D0%BE%D1%80%D0%B0%D1%82_II" title="Морат II – başqırd" lang="ba" hreflang="ba" data-title="Морат II" data-language-autonym="Башҡортса" data-language-local-name="başqırd" class="interlanguage-link-target"><span>Башҡортса</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-be mw-list-item"><a href="https://be.wikipedia.org/wiki/%D0%9C%D1%83%D1%80%D0%B0%D0%B4_II" title="Мурад II – belarus" lang="be" hreflang="be" data-title="Мурад II" data-language-autonym="Беларуская" data-language-local-name="belarus" class="interlanguage-link-target"><span>Беларуская</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-be-x-old mw-list-item"><a href="https://be-tarask.wikipedia.org/wiki/%D0%9C%D1%83%D1%80%D0%B0%D0%B4_II" title="Мурад II – Belarusian (Taraškievica orthography)" lang="be-tarask" hreflang="be-tarask" data-title="Мурад II" data-language-autonym="Беларуская (тарашкевіца)" data-language-local-name="Belarusian (Taraškievica orthography)" class="interlanguage-link-target"><span>Беларуская (тарашкевіца)</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-bg mw-list-item"><a href="https://bg.wikipedia.org/wiki/%D0%9C%D1%83%D1%80%D0%B0%D0%B4_II" title="Мурад II – bolqar" lang="bg" hreflang="bg" data-title="Мурад II" data-language-autonym="Български" data-language-local-name="bolqar" class="interlanguage-link-target"><span>Български</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-bn mw-list-item"><a href="https://bn.wikipedia.org/wiki/%E0%A6%A6%E0%A7%8D%E0%A6%AC%E0%A6%BF%E0%A6%A4%E0%A7%80%E0%A6%AF%E0%A6%BC_%E0%A6%AE%E0%A7%81%E0%A6%B0%E0%A6%BE%E0%A6%A6" title="দ্বিতীয় মুরাদ – benqal" lang="bn" hreflang="bn" data-title="দ্বিতীয় মুরাদ" data-language-autonym="বাংলা" data-language-local-name="benqal" class="interlanguage-link-target"><span>বাংলা</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-br mw-list-item"><a href="https://br.wikipedia.org/wiki/Murat_II" title="Murat II – breton" lang="br" hreflang="br" data-title="Murat II" data-language-autonym="Brezhoneg" data-language-local-name="breton" class="interlanguage-link-target"><span>Brezhoneg</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-bs mw-list-item"><a href="https://bs.wikipedia.org/wiki/Murat_II" title="Murat II – bosniya" lang="bs" hreflang="bs" data-title="Murat II" data-language-autonym="Bosanski" data-language-local-name="bosniya" class="interlanguage-link-target"><span>Bosanski</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ca mw-list-item"><a href="https://ca.wikipedia.org/wiki/Murat_II" title="Murat II – katalan" lang="ca" hreflang="ca" data-title="Murat II" data-language-autonym="Català" data-language-local-name="katalan" class="interlanguage-link-target"><span>Català</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ckb mw-list-item"><a href="https://ckb.wikipedia.org/wiki/%D9%85%D9%88%DA%95%D8%A7%D8%AF%DB%8C_%D8%AF%D9%88%D9%88%DB%95%D9%85" title="موڕادی دووەم – Mərkəzi kürdcə" lang="ckb" hreflang="ckb" data-title="موڕادی دووەم" data-language-autonym="کوردی" data-language-local-name="Mərkəzi kürdcə" class="interlanguage-link-target"><span>کوردی</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-cs mw-list-item"><a href="https://cs.wikipedia.org/wiki/Murad_II." title="Murad II. – çex" lang="cs" hreflang="cs" data-title="Murad II." data-language-autonym="Čeština" data-language-local-name="çex" class="interlanguage-link-target"><span>Čeština</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-da mw-list-item"><a href="https://da.wikipedia.org/wiki/Murad_2." title="Murad 2. – danimarka" lang="da" hreflang="da" data-title="Murad 2." data-language-autonym="Dansk" data-language-local-name="danimarka" class="interlanguage-link-target"><span>Dansk</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-de mw-list-item"><a href="https://de.wikipedia.org/wiki/Murad_II." title="Murad II. – alman" lang="de" hreflang="de" data-title="Murad II." data-language-autonym="Deutsch" data-language-local-name="alman" class="interlanguage-link-target"><span>Deutsch</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-diq mw-list-item"><a href="https://diq.wikipedia.org/wiki/Murad_II" title="Murad II – Zazaki" lang="diq" hreflang="diq" data-title="Murad II" data-language-autonym="Zazaki" data-language-local-name="Zazaki" class="interlanguage-link-target"><span>Zazaki</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-el mw-list-item"><a href="https://el.wikipedia.org/wiki/%CE%9C%CE%BF%CF%85%CF%81%CE%AC%CF%84_%CE%92%CE%84" title="Μουράτ Β΄ – yunan" lang="el" hreflang="el" data-title="Μουράτ Β΄" data-language-autonym="Ελληνικά" data-language-local-name="yunan" class="interlanguage-link-target"><span>Ελληνικά</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-en mw-list-item"><a href="https://en.wikipedia.org/wiki/Murad_II" title="Murad II – ingilis" lang="en" hreflang="en" data-title="Murad II" data-language-autonym="English" data-language-local-name="ingilis" class="interlanguage-link-target"><span>English</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-eo mw-list-item"><a href="https://eo.wikipedia.org/wiki/Murad_la_2-a" title="Murad la 2-a – esperanto" lang="eo" hreflang="eo" data-title="Murad la 2-a" data-language-autonym="Esperanto" data-language-local-name="esperanto" class="interlanguage-link-target"><span>Esperanto</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-es mw-list-item"><a href="https://es.wikipedia.org/wiki/Murad_II" title="Murad II – ispan" lang="es" hreflang="es" data-title="Murad II" data-language-autonym="Español" data-language-local-name="ispan" class="interlanguage-link-target"><span>Español</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-et mw-list-item"><a href="https://et.wikipedia.org/wiki/Murad_II" title="Murad II – eston" lang="et" hreflang="et" data-title="Murad II" data-language-autonym="Eesti" data-language-local-name="eston" class="interlanguage-link-target"><span>Eesti</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-eu mw-list-item"><a href="https://eu.wikipedia.org/wiki/Murad_II.a" title="Murad II.a – bask" lang="eu" hreflang="eu" data-title="Murad II.a" data-language-autonym="Euskara" data-language-local-name="bask" class="interlanguage-link-target"><span>Euskara</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-fa mw-list-item"><a href="https://fa.wikipedia.org/wiki/%D9%85%D8%B1%D8%A7%D8%AF_%D8%AF%D9%88%D9%85" title="مراد دوم – fars" lang="fa" hreflang="fa" data-title="مراد دوم" data-language-autonym="فارسی" data-language-local-name="fars" class="interlanguage-link-target"><span>فارسی</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-fi mw-list-item"><a href="https://fi.wikipedia.org/wiki/Murad_II" title="Murad II – fin" lang="fi" hreflang="fi" data-title="Murad II" data-language-autonym="Suomi" data-language-local-name="fin" class="interlanguage-link-target"><span>Suomi</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-fr mw-list-item"><a href="https://fr.wikipedia.org/wiki/Mourad_II" title="Mourad II – fransız" lang="fr" hreflang="fr" data-title="Mourad II" data-language-autonym="Français" data-language-local-name="fransız" class="interlanguage-link-target"><span>Français</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-gd mw-list-item"><a href="https://gd.wikipedia.org/wiki/Murad_II" title="Murad II – Şotlandiya keltcəsi" lang="gd" hreflang="gd" data-title="Murad II" data-language-autonym="Gàidhlig" data-language-local-name="Şotlandiya keltcəsi" class="interlanguage-link-target"><span>Gàidhlig</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-he mw-list-item"><a href="https://he.wikipedia.org/wiki/%D7%9E%D7%95%D7%A8%D7%90%D7%98_%D7%94%D7%A9%D7%A0%D7%99" title="מוראט השני – ivrit" lang="he" hreflang="he" data-title="מוראט השני" data-language-autonym="עברית" data-language-local-name="ivrit" class="interlanguage-link-target"><span>עברית</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-hi mw-list-item"><a href="https://hi.wikipedia.org/wiki/%E0%A4%AE%E0%A5%81%E0%A4%B0%E0%A4%BE%E0%A4%A6_%E0%A4%A6%E0%A5%8D%E0%A4%B5%E0%A4%BF%E0%A4%A4%E0%A5%80%E0%A4%AF" title="मुराद द्वितीय – hind" lang="hi" hreflang="hi" data-title="मुराद द्वितीय" data-language-autonym="हिन्दी" data-language-local-name="hind" class="interlanguage-link-target"><span>हिन्दी</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-hr mw-list-item"><a href="https://hr.wikipedia.org/wiki/Murat_II." title="Murat II. – xorvat" lang="hr" hreflang="hr" data-title="Murat II." data-language-autonym="Hrvatski" data-language-local-name="xorvat" class="interlanguage-link-target"><span>Hrvatski</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-hu mw-list-item"><a href="https://hu.wikipedia.org/wiki/II._Mur%C3%A1d_oszm%C3%A1n_szult%C3%A1n" title="II. Murád oszmán szultán – macar" lang="hu" hreflang="hu" data-title="II. Murád oszmán szultán" data-language-autonym="Magyar" data-language-local-name="macar" class="interlanguage-link-target"><span>Magyar</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-hy mw-list-item"><a href="https://hy.wikipedia.org/wiki/%D5%84%D5%B8%D6%82%D6%80%D5%A1%D5%A4_II" title="Մուրադ II – erməni" lang="hy" hreflang="hy" data-title="Մուրադ II" data-language-autonym="Հայերեն" data-language-local-name="erməni" class="interlanguage-link-target"><span>Հայերեն</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-id mw-list-item"><a href="https://id.wikipedia.org/wiki/Murad_II" title="Murad II – indoneziya" lang="id" hreflang="id" data-title="Murad II" data-language-autonym="Bahasa Indonesia" data-language-local-name="indoneziya" class="interlanguage-link-target"><span>Bahasa Indonesia</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-it mw-list-item"><a href="https://it.wikipedia.org/wiki/Murad_II" title="Murad II – italyan" lang="it" hreflang="it" data-title="Murad II" data-language-autonym="İtaliano" data-language-local-name="italyan" class="interlanguage-link-target"><span>İtaliano</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ja mw-list-item"><a href="https://ja.wikipedia.org/wiki/%E3%83%A0%E3%83%A9%E3%83%882%E4%B8%96" title="ムラト2世 – yapon" lang="ja" hreflang="ja" data-title="ムラト2世" data-language-autonym="日本語" data-language-local-name="yapon" class="interlanguage-link-target"><span>日本語</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-jv mw-list-item"><a href="https://jv.wikipedia.org/wiki/Murad_II" title="Murad II – yava" lang="jv" hreflang="jv" data-title="Murad II" data-language-autonym="Jawa" data-language-local-name="yava" class="interlanguage-link-target"><span>Jawa</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ka mw-list-item"><a href="https://ka.wikipedia.org/wiki/%E1%83%9B%E1%83%A3%E1%83%A0%E1%83%90%E1%83%93_II" title="მურად II – gürcü" lang="ka" hreflang="ka" data-title="მურად II" data-language-autonym="ქართული" data-language-local-name="gürcü" class="interlanguage-link-target"><span>ქართული</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-kk mw-list-item"><a href="https://kk.wikipedia.org/wiki/II_%D0%9C%D2%B1%D1%80%D0%B0%D1%82" title="II Мұрат – qazax" lang="kk" hreflang="kk" data-title="II Мұрат" data-language-autonym="Қазақша" data-language-local-name="qazax" class="interlanguage-link-target"><span>Қазақша</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ko mw-list-item"><a href="https://ko.wikipedia.org/wiki/%EB%AC%B4%EB%9D%BC%ED%8A%B8_2%EC%84%B8" title="무라트 2세 – koreya" lang="ko" hreflang="ko" data-title="무라트 2세" data-language-autonym="한국어" data-language-local-name="koreya" class="interlanguage-link-target"><span>한국어</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-la mw-list-item"><a href="https://la.wikipedia.org/wiki/Muradus_II_(sultanus_Ottomanicus)" title="Muradus II (sultanus Ottomanicus) – latın" lang="la" hreflang="la" data-title="Muradus II (sultanus Ottomanicus)" data-language-autonym="Latina" data-language-local-name="latın" class="interlanguage-link-target"><span>Latina</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-lt mw-list-item"><a href="https://lt.wikipedia.org/wiki/Muradas_II" title="Muradas II – litva" lang="lt" hreflang="lt" data-title="Muradas II" data-language-autonym="Lietuvių" data-language-local-name="litva" class="interlanguage-link-target"><span>Lietuvių</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-lv mw-list-item"><a href="https://lv.wikipedia.org/wiki/Murads_II" title="Murads II – latış" lang="lv" hreflang="lv" data-title="Murads II" data-language-autonym="Latviešu" data-language-local-name="latış" class="interlanguage-link-target"><span>Latviešu</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-mk mw-list-item"><a href="https://mk.wikipedia.org/wiki/%D0%9C%D1%83%D1%80%D0%B0%D1%82_II" title="Мурат II – makedon" lang="mk" hreflang="mk" data-title="Мурат II" data-language-autonym="Македонски" data-language-local-name="makedon" class="interlanguage-link-target"><span>Македонски</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-mr mw-list-item"><a href="https://mr.wikipedia.org/wiki/%E0%A4%A6%E0%A5%81%E0%A4%B8%E0%A4%B0%E0%A4%BE_%E0%A4%AE%E0%A5%81%E0%A4%B0%E0%A4%BE%E0%A4%A6" title="दुसरा मुराद – marathi" lang="mr" hreflang="mr" data-title="दुसरा मुराद" data-language-autonym="मराठी" data-language-local-name="marathi" class="interlanguage-link-target"><span>मराठी</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ms mw-list-item"><a href="https://ms.wikipedia.org/wiki/Murad_II" title="Murad II – malay" lang="ms" hreflang="ms" data-title="Murad II" data-language-autonym="Bahasa Melayu" data-language-local-name="malay" class="interlanguage-link-target"><span>Bahasa Melayu</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-nl mw-list-item"><a href="https://nl.wikipedia.org/wiki/Murat_II" title="Murat II – holland" lang="nl" hreflang="nl" data-title="Murat II" data-language-autonym="Nederlands" data-language-local-name="holland" class="interlanguage-link-target"><span>Nederlands</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-no mw-list-item"><a href="https://no.wikipedia.org/wiki/Murat_II" title="Murat II – bokmal norveç" lang="nb" hreflang="nb" data-title="Murat II" data-language-autonym="Norsk bokmål" data-language-local-name="bokmal norveç" class="interlanguage-link-target"><span>Norsk bokmål</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-pl mw-list-item"><a href="https://pl.wikipedia.org/wiki/Murad_II" title="Murad II – polyak" lang="pl" hreflang="pl" data-title="Murad II" data-language-autonym="Polski" data-language-local-name="polyak" class="interlanguage-link-target"><span>Polski</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-pnb mw-list-item"><a href="https://pnb.wikipedia.org/wiki/%D9%85%D8%B1%D8%A7%D8%AF_II" title="مراد II – Western Punjabi" lang="pnb" hreflang="pnb" data-title="مراد II" data-language-autonym="پنجابی" data-language-local-name="Western Punjabi" class="interlanguage-link-target"><span>پنجابی</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-pt mw-list-item"><a href="https://pt.wikipedia.org/wiki/Murade_II" title="Murade II – portuqal" lang="pt" hreflang="pt" data-title="Murade II" data-language-autonym="Português" data-language-local-name="portuqal" class="interlanguage-link-target"><span>Português</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ro mw-list-item"><a href="https://ro.wikipedia.org/wiki/Murad_al_II-lea" title="Murad al II-lea – rumın" lang="ro" hreflang="ro" data-title="Murad al II-lea" data-language-autonym="Română" data-language-local-name="rumın" class="interlanguage-link-target"><span>Română</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ru badge-Q17437798 badge-goodarticle mw-list-item" title="yaxşı məqalə"><a href="https://ru.wikipedia.org/wiki/%D0%9C%D1%83%D1%80%D0%B0%D0%B4_II" title="Мурад II – rus" lang="ru" hreflang="ru" data-title="Мурад II" data-language-autonym="Русский" data-language-local-name="rus" class="interlanguage-link-target"><span>Русский</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sh mw-list-item"><a href="https://sh.wikipedia.org/wiki/Murat_II" title="Murat II – serb-xorvat" lang="sh" hreflang="sh" data-title="Murat II" data-language-autonym="Srpskohrvatski / српскохрватски" data-language-local-name="serb-xorvat" class="interlanguage-link-target"><span>Srpskohrvatski / српскохрватски</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-simple mw-list-item"><a href="https://simple.wikipedia.org/wiki/Murad_II" title="Murad II – Simple English" lang="en-simple" hreflang="en-simple" data-title="Murad II" data-language-autonym="Simple English" data-language-local-name="Simple English" class="interlanguage-link-target"><span>Simple English</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sk mw-list-item"><a href="https://sk.wikipedia.org/wiki/Murad_II." title="Murad II. – slovak" lang="sk" hreflang="sk" data-title="Murad II." data-language-autonym="Slovenčina" data-language-local-name="slovak" class="interlanguage-link-target"><span>Slovenčina</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sl mw-list-item"><a href="https://sl.wikipedia.org/wiki/Murat_II." title="Murat II. – sloven" lang="sl" hreflang="sl" data-title="Murat II." data-language-autonym="Slovenščina" data-language-local-name="sloven" class="interlanguage-link-target"><span>Slovenščina</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-so mw-list-item"><a href="https://so.wikipedia.org/wiki/Muraad_labaad" title="Muraad labaad – somali" lang="so" hreflang="so" data-title="Muraad labaad" data-language-autonym="Soomaaliga" data-language-local-name="somali" class="interlanguage-link-target"><span>Soomaaliga</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sq mw-list-item"><a href="https://sq.wikipedia.org/wiki/Murati_II" title="Murati II – alban" lang="sq" hreflang="sq" data-title="Murati II" data-language-autonym="Shqip" data-language-local-name="alban" class="interlanguage-link-target"><span>Shqip</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sr mw-list-item"><a href="https://sr.wikipedia.org/wiki/%D0%9C%D1%83%D1%80%D0%B0%D1%82_II" title="Мурат II – serb" lang="sr" hreflang="sr" data-title="Мурат II" data-language-autonym="Српски / srpski" data-language-local-name="serb" class="interlanguage-link-target"><span>Српски / srpski</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sv mw-list-item"><a href="https://sv.wikipedia.org/wiki/Murad_II" title="Murad II – isveç" lang="sv" hreflang="sv" data-title="Murad II" data-language-autonym="Svenska" data-language-local-name="isveç" class="interlanguage-link-target"><span>Svenska</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-th mw-list-item"><a href="https://th.wikipedia.org/wiki/%E0%B8%AA%E0%B8%B8%E0%B8%A5%E0%B8%95%E0%B9%88%E0%B8%B2%E0%B8%99%E0%B8%A1%E0%B8%B9%E0%B8%A3%E0%B8%B1%E0%B8%94%E0%B8%97%E0%B8%B5%E0%B9%88_2" title="สุลต่านมูรัดที่ 2 – tay" lang="th" hreflang="th" data-title="สุลต่านมูรัดที่ 2" data-language-autonym="ไทย" data-language-local-name="tay" class="interlanguage-link-target"><span>ไทย</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-tly mw-list-item"><a href="https://tly.wikipedia.org/wiki/II_Murad" title="II Murad – Talysh" lang="tly" hreflang="tly" data-title="II Murad" data-language-autonym="Tolışi" data-language-local-name="Talysh" class="interlanguage-link-target"><span>Tolışi</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-tr mw-list-item"><a href="https://tr.wikipedia.org/wiki/II._Murad" title="II. Murad – türk" lang="tr" hreflang="tr" data-title="II. Murad" data-language-autonym="Türkçe" data-language-local-name="türk" class="interlanguage-link-target"><span>Türkçe</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-uk mw-list-item"><a href="https://uk.wikipedia.org/wiki/%D0%9C%D1%83%D1%80%D0%B0%D0%B4_II" title="Мурад II – ukrayna" lang="uk" hreflang="uk" data-title="Мурад II" data-language-autonym="Українська" data-language-local-name="ukrayna" class="interlanguage-link-target"><span>Українська</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ur mw-list-item"><a href="https://ur.wikipedia.org/wiki/%D9%85%D8%B1%D8%A7%D8%AF_%D8%AB%D8%A7%D9%86%DB%8C" title="مراد ثانی – urdu" lang="ur" hreflang="ur" data-title="مراد ثانی" data-language-autonym="اردو" data-language-local-name="urdu" class="interlanguage-link-target"><span>اردو</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-uz mw-list-item"><a href="https://uz.wikipedia.org/wiki/Murod_II_(Usmonlilar_imperiyasi)" title="Murod II (Usmonlilar imperiyasi) – özbək" lang="uz" hreflang="uz" data-title="Murod II (Usmonlilar imperiyasi)" data-language-autonym="Oʻzbekcha / ўзбекча" data-language-local-name="özbək" class="interlanguage-link-target"><span>Oʻzbekcha / ўзбекча</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-vi mw-list-item"><a href="https://vi.wikipedia.org/wiki/Murad_II" title="Murad II – vyetnam" lang="vi" hreflang="vi" data-title="Murad II" data-language-autonym="Tiếng Việt" data-language-local-name="vyetnam" class="interlanguage-link-target"><span>Tiếng Việt</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-wuu mw-list-item"><a href="https://wuu.wikipedia.org/wiki/%E7%A9%86%E6%8B%89%E5%BE%B7%E4%BA%8C%E4%B8%96" title="穆拉德二世 – vu" lang="wuu" hreflang="wuu" data-title="穆拉德二世" data-language-autonym="吴语" data-language-local-name="vu" class="interlanguage-link-target"><span>吴语</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-xmf mw-list-item"><a href="https://xmf.wikipedia.org/wiki/%E1%83%9B%E1%83%A3%E1%83%A0%E1%83%90%E1%83%93_II" title="მურად II – Mingrelian" lang="xmf" hreflang="xmf" data-title="მურად II" data-language-autonym="მარგალური" data-language-local-name="Mingrelian" class="interlanguage-link-target"><span>მარგალური</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-zh mw-list-item"><a href="https://zh.wikipedia.org/wiki/%E7%A9%86%E6%8B%89%E5%BE%B7%E4%BA%8C%E4%B8%96" title="穆拉德二世 – çin" lang="zh" hreflang="zh" data-title="穆拉德二世" data-language-autonym="中文" data-language-local-name="çin" class="interlanguage-link-target"><span>中文</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-zh-min-nan mw-list-item"><a href="https://zh-min-nan.wikipedia.org/wiki/Murad_2-s%C3%A8" title="Murad 2-sè – Min Nan" lang="nan" hreflang="nan" data-title="Murad 2-sè" data-language-autonym="閩南語 / Bân-lâm-gú" data-language-local-name="Min Nan" class="interlanguage-link-target"><span>閩南語 / Bân-lâm-gú</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-zh-yue mw-list-item"><a href="https://zh-yue.wikipedia.org/wiki/%E7%A9%86%E6%8B%89%E5%BE%B7%E4%BA%8C%E4%B8%96" title="穆拉德二世 – kanton" lang="yue" hreflang="yue" data-title="穆拉德二世" data-language-autonym="粵語" data-language-local-name="kanton" class="interlanguage-link-target"><span>粵語</span></a></li> </ul> <div class="after-portlet after-portlet-lang"><span class="wb-langlinks-edit wb-langlinks-link"><a href="https://www.wikidata.org/wiki/Special:EntityPage/Q131394#sitelinks-wikipedia" title="Dillərarası keçidləri redaktə et" class="wbc-editpage">Keçidləri redaktə et</a></span></div> </div> </nav> </div> </div> <footer id="footer" class="mw-footer" > <ul id="footer-info"> <li id="footer-info-lastmod"> Bu səhifə sonuncu dəfə 22:27, 25 avqust 2023 tarixində redaktə edilib.</li> <li id="footer-info-copyright">Mətn <a rel="nofollow" class="external text" href="https://creativecommons.org/licenses/by-sa/4.0/deed.az">Creative Commons Attribution-ShareAlike lisenziyası</a> altındadır, bəzi hallarda əlavə şərtlər tətbiq oluna bilər. Ətraflı məlumat üçün <a class="external text" href="https://foundation.wikimedia.org/wiki/Special:MyLanguage/Policy:Terms_of_Use">istifadə şərtlərinə</a> baxın.</li> </ul> <ul id="footer-places"> <li id="footer-places-privacy"><a href="https://foundation.wikimedia.org/wiki/Special:MyLanguage/Policy:Privacy_policy">Gizlilik siyasəti</a></li> <li id="footer-places-about"><a href="/wiki/Vikipediya:Haqq%C4%B1nda">Vikipediya haqqında</a></li> <li id="footer-places-disclaimers"><a href="/wiki/Vikipediya:M%C9%99suliyy%C9%99td%C9%99n_imtina">Məsuliyyətdən imtina</a></li> <li id="footer-places-wm-codeofconduct"><a href="https://foundation.wikimedia.org/wiki/Special:MyLanguage/Policy:Universal_Code_of_Conduct">Davranış Kodeksi</a></li> <li id="footer-places-developers"><a href="https://developer.wikimedia.org">Tərtibatçılar</a></li> <li id="footer-places-statslink"><a href="https://stats.wikimedia.org/#/az.wikipedia.org">Statistikalar</a></li> <li id="footer-places-cookiestatement"><a href="https://foundation.wikimedia.org/wiki/Special:MyLanguage/Policy:Cookie_statement">Kuki məlumatı</a></li> <li id="footer-places-mobileview"><a href="//az.m.wikipedia.org/w/index.php?title=II_Murad&mobileaction=toggle_view_mobile" class="noprint stopMobileRedirectToggle">Mobil versiya</a></li> </ul> <ul id="footer-icons" class="noprint"> <li id="footer-copyrightico"><a href="https://wikimediafoundation.org/" class="cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--size-large cdx-button--fake-button--enabled"><img src="/static/images/footer/wikimedia-button.svg" width="84" height="29" alt="Wikimedia Foundation" loading="lazy"></a></li> <li id="footer-poweredbyico"><a href="https://www.mediawiki.org/" class="cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--size-large cdx-button--fake-button--enabled"><img src="/w/resources/assets/poweredby_mediawiki.svg" alt="Powered by MediaWiki" width="88" height="31" loading="lazy"></a></li> </ul> </footer> <script>(RLQ=window.RLQ||[]).push(function(){mw.log.warn("This page is using the deprecated ResourceLoader module \"codex-search-styles\".\n[1.43] Use a CodexModule with codexComponents to set your specific components used: https://www.mediawiki.org/wiki/Codex#Using_a_limited_subset_of_components");mw.config.set({"wgHostname":"mw-web.codfw.main-5c59558b9d-nf4q5","wgBackendResponseTime":177,"wgPageParseReport":{"limitreport":{"cputime":"0.565","walltime":"1.040","ppvisitednodes":{"value":4922,"limit":1000000},"postexpandincludesize":{"value":86867,"limit":2097152},"templateargumentsize":{"value":11837,"limit":2097152},"expansiondepth":{"value":16,"limit":100},"expensivefunctioncount":{"value":8,"limit":500},"unstrip-depth":{"value":1,"limit":20},"unstrip-size":{"value":15613,"limit":5000000},"entityaccesscount":{"value":20,"limit":400},"timingprofile":["100.00% 932.648 1 -total"," 64.55% 601.986 1 Şablon:Vəzifəli_şəxs"," 63.24% 589.802 1 Şablon:Məlumat_qutusu"," 45.50% 424.360 28 Şablon:Wikidata"," 20.39% 190.153 1 Şablon:DVTY"," 20.17% 188.123 1 Şablon:DVTY/əsas"," 9.31% 86.848 2 Şablon:Sətirdə_tək-cəm"," 9.04% 84.316 8 Şablon:Wikidata/range"," 9.00% 83.945 14 Şablon:Str_find"," 7.04% 65.687 1 Şablon:İstinad_siyahısı"]},"scribunto":{"limitreport-timeusage":{"value":"0.370","limit":"10.000"},"limitreport-memusage":{"value":7680392,"limit":52428800},"limitreport-logs":"Loaded datatype external-id of P1970 from wikidata, consider passing datatype argument to formatProperty call or to Wikidata/config\nLoaded datatype quantity of P1971 from wikidata, consider passing datatype argument to formatProperty call or to Wikidata/config\nLoaded datatype wikibase-item of P945 from wikidata, consider passing datatype argument to formatProperty call or to Wikidata/config\nLoaded datatype commonsMedia of P990 from wikidata, consider passing datatype argument to formatProperty call or to Wikidata/config\nLoaded datatype wikibase-item of P39 from wikidata, consider passing datatype argument to formatProperty call or to Wikidata/config\nLoaded datatype wikibase-item of P509 from wikidata, consider passing datatype argument to formatProperty call or to Wikidata/config\nLoaded datatype wikibase-item of P945 from wikidata, consider passing datatype argument to formatProperty call or to Wikidata/config\n"},"cachereport":{"origin":"mw-web.eqiad.main-864bbfd546-qf925","timestamp":"20241130045553","ttl":2592000,"transientcontent":false}}});});</script> <script type="application/ld+json">{"@context":"https:\/\/schema.org","@type":"Article","name":"II Murad","url":"https:\/\/az.wikipedia.org\/wiki\/II_Murad","sameAs":"http:\/\/www.wikidata.org\/entity\/Q131394","mainEntity":"http:\/\/www.wikidata.org\/entity\/Q131394","author":{"@type":"Organization","name":"Vikimedia layih\u0259l\u0259rin\u0259 t\u00f6hf\u0259 ver\u0259nl\u0259r"},"publisher":{"@type":"Organization","name":"Wikimedia Foundation, Inc.","logo":{"@type":"ImageObject","url":"https:\/\/www.wikimedia.org\/static\/images\/wmf-hor-googpub.png"}},"datePublished":"2006-10-19T16:24:46Z","dateModified":"2023-08-25T22:27:15Z","image":"https:\/\/upload.wikimedia.org\/wikipedia\/commons\/c\/ce\/II._Murat.jpg"}</script> </body> </html>