CINXE.COM

<!DOCTYPE html> <html class="client-nojs vector-feature-language-in-header-enabled vector-feature-language-in-main-page-header-disabled vector-feature-sticky-header-disabled vector-feature-page-tools-pinned-disabled vector-feature-toc-pinned-clientpref-1 vector-feature-main-menu-pinned-disabled vector-feature-limited-width-clientpref-1 vector-feature-limited-width-content-enabled vector-feature-custom-font-size-clientpref-1 vector-feature-appearance-pinned-clientpref-1 vector-feature-night-mode-enabled skin-theme-clientpref-day vector-toc-available" lang="pl" dir="ltr"> <head> <meta charset="UTF-8"> <title>Komunistyczna Partia Związku Radzieckiego – Wikipedia, wolna encyklopedia</title> <script>(function(){var className="client-js vector-feature-language-in-header-enabled vector-feature-language-in-main-page-header-disabled vector-feature-sticky-header-disabled vector-feature-page-tools-pinned-disabled vector-feature-toc-pinned-clientpref-1 vector-feature-main-menu-pinned-disabled vector-feature-limited-width-clientpref-1 vector-feature-limited-width-content-enabled vector-feature-custom-font-size-clientpref-1 vector-feature-appearance-pinned-clientpref-1 vector-feature-night-mode-enabled skin-theme-clientpref-day vector-toc-available";var cookie=document.cookie.match(/(?:^|; )plwikimwclientpreferences=([^;]+)/);if(cookie){cookie[1].split('%2C').forEach(function(pref){className=className.replace(new RegExp('(^| )'+pref.replace(/-clientpref-\w+$|[^\w-]+/g,'')+'-clientpref-\\w+( |$)'),'$1'+pref+'$2');});}document.documentElement.className=className;}());RLCONF={"wgBreakFrames":false,"wgSeparatorTransformTable":[",\t."," \t,"],"wgDigitTransformTable":["",""], "wgDefaultDateFormat":"dmy","wgMonthNames":["","styczeń","luty","marzec","kwiecień","maj","czerwiec","lipiec","sierpień","wrzesień","październik","listopad","grudzień"],"wgRequestId":"4637d439-6fc5-4339-ae80-5bf63d635cec","wgCanonicalNamespace":"","wgCanonicalSpecialPageName":false,"wgNamespaceNumber":0,"wgPageName":"Komunistyczna_Partia_Związku_Radzieckiego","wgTitle":"Komunistyczna Partia Związku Radzieckiego","wgCurRevisionId":74751748,"wgRevisionId":74751748,"wgArticleId":14738,"wgIsArticle":true,"wgIsRedirect":false,"wgAction":"view","wgUserName":null,"wgUserGroups":["*"],"wgCategories":["Uniwersalny szablon cytowania – brak strony","Rosyjskie organizacje rewolucyjne","Partie i ugrupowania w Rosji","Komunistyczna Partia Związku Radzieckiego","Dawne partie polityczne","Skrajna lewica"],"wgPageViewLanguage":"pl","wgPageContentLanguage":"pl","wgPageContentModel":"wikitext","wgRelevantPageName":"Komunistyczna_Partia_Związku_Radzieckiego","wgRelevantArticleId":14738, "wgIsProbablyEditable":true,"wgRelevantPageIsProbablyEditable":true,"wgRestrictionEdit":[],"wgRestrictionMove":[],"wgNoticeProject":"wikipedia","wgCiteReferencePreviewsActive":true,"wgFlaggedRevsParams":{"tags":{"accuracy":{"levels":1}}},"wgStableRevisionId":74751748,"wgMediaViewerOnClick":true,"wgMediaViewerEnabledByDefault":true,"wgPopupsFlags":0,"wgVisualEditor":{"pageLanguageCode":"pl","pageLanguageDir":"ltr","pageVariantFallbacks":"pl"},"wgMFDisplayWikibaseDescriptions":{"search":true,"watchlist":true,"tagline":true,"nearby":true},"wgWMESchemaEditAttemptStepOversample":false,"wgWMEPageLength":40000,"wgRelatedArticlesCompat":[],"wgCentralAuthMobileDomain":false,"wgEditSubmitButtonLabelPublish":true,"wgULSPosition":"interlanguage","wgULSisCompactLinksEnabled":false,"wgVector2022LanguageInHeader":true,"wgULSisLanguageSelectorEmpty":false,"wgWikibaseItemId":"Q79854","wgCheckUserClientHintsHeadersJsApi":["brands","architecture","bitness","fullVersionList","mobile","model","platform", "platformVersion"],"GEHomepageSuggestedEditsEnableTopics":true,"wgGETopicsMatchModeEnabled":false,"wgGEStructuredTaskRejectionReasonTextInputEnabled":false,"wgGELevelingUpEnabledForUser":false};RLSTATE={"ext.gadget.wikiflex":"ready","ext.gadget.infobox":"ready","ext.gadget.hlist":"ready","ext.gadget.darkmode-overrides":"ready","ext.gadget.small-references":"ready","ext.gadget.citation-access-info":"ready","ext.gadget.sprawdz-problemy-szablony":"ready","ext.globalCssJs.user.styles":"ready","site.styles":"ready","user.styles":"ready","ext.globalCssJs.user":"ready","user":"ready","user.options":"loading","ext.cite.styles":"ready","ext.tmh.player.styles":"ready","skins.vector.search.codex.styles":"ready","skins.vector.styles":"ready","skins.vector.icons":"ready","jquery.makeCollapsible.styles":"ready","ext.flaggedRevs.basic":"ready","mediawiki.codex.messagebox.styles":"ready","ext.wikimediamessages.styles":"ready","ext.visualEditor.desktopArticleTarget.noscript":"ready", "ext.uls.interlanguage":"ready","wikibase.client.init":"ready","ext.wikimediaBadges":"ready"};RLPAGEMODULES=["ext.cite.ux-enhancements","mediawiki.page.media","ext.tmh.player","ext.scribunto.logs","site","mediawiki.page.ready","jquery.makeCollapsible","mediawiki.toc","skins.vector.js","ext.centralNotice.geoIP","ext.centralNotice.startUp","ext.flaggedRevs.advanced","ext.gadget.ll-script-loader","ext.gadget.veKeepParameters","ext.gadget.szablon-galeria","ext.gadget.NavFrame","ext.gadget.citoid-overrides","ext.gadget.maps","ext.gadget.padlock-indicators","ext.gadget.interwiki-langlist","ext.gadget.edit-summaries","ext.gadget.edit-first-section","ext.gadget.wikibugs","ext.gadget.map-toggler","ext.gadget.narrowFootnoteColumns","ext.gadget.WDsearch","ext.urlShortener.toolbar","ext.centralauth.centralautologin","mmv.bootstrap","ext.popups","ext.visualEditor.desktopArticleTarget.init","ext.visualEditor.targetLoader","ext.echo.centralauth","ext.eventLogging","ext.wikimediaEvents", "ext.navigationTiming","ext.uls.interface","ext.cx.eventlogging.campaigns","ext.cx.uls.quick.actions","wikibase.client.vector-2022","ext.checkUser.clientHints","ext.growthExperiments.SuggestedEditSession","wikibase.sidebar.tracking"];</script> <script>(RLQ=window.RLQ||[]).push(function(){mw.loader.impl(function(){return["user.options@12s5i",function($,jQuery,require,module){mw.user.tokens.set({"patrolToken":"+\\","watchToken":"+\\","csrfToken":"+\\"}); }];});});</script> <link rel="stylesheet" href="/w/load.php?lang=pl&modules=ext.cite.styles%7Cext.flaggedRevs.basic%7Cext.tmh.player.styles%7Cext.uls.interlanguage%7Cext.visualEditor.desktopArticleTarget.noscript%7Cext.wikimediaBadges%7Cext.wikimediamessages.styles%7Cjquery.makeCollapsible.styles%7Cmediawiki.codex.messagebox.styles%7Cskins.vector.icons%2Cstyles%7Cskins.vector.search.codex.styles%7Cwikibase.client.init&only=styles&skin=vector-2022"> <script async="" src="/w/load.php?lang=pl&modules=startup&only=scripts&raw=1&skin=vector-2022"></script> <meta name="ResourceLoaderDynamicStyles" content=""> <link rel="stylesheet" href="/w/load.php?lang=pl&modules=ext.gadget.citation-access-info%2Cdarkmode-overrides%2Chlist%2Cinfobox%2Csmall-references%2Csprawdz-problemy-szablony%2Cwikiflex&only=styles&skin=vector-2022"> <link rel="stylesheet" href="/w/load.php?lang=pl&modules=site.styles&only=styles&skin=vector-2022"> <meta name="generator" content="MediaWiki 1.44.0-wmf.5"> <meta name="referrer" content="origin"> <meta name="referrer" content="origin-when-cross-origin"> <meta name="robots" content="max-image-preview:standard"> <meta name="format-detection" content="telephone=no"> <meta property="og:image" content="https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/f/fe/%D0%9A%D0%9F%D0%A1%D0%A1.svg/1200px-%D0%9A%D0%9F%D0%A1%D0%A1.svg.png"> <meta property="og:image:width" content="1200"> <meta property="og:image:height" content="998"> <meta property="og:image" content="https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/f/fe/%D0%9A%D0%9F%D0%A1%D0%A1.svg/800px-%D0%9A%D0%9F%D0%A1%D0%A1.svg.png"> <meta property="og:image:width" content="800"> <meta property="og:image:height" content="665"> <meta property="og:image" content="https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/f/fe/%D0%9A%D0%9F%D0%A1%D0%A1.svg/640px-%D0%9A%D0%9F%D0%A1%D0%A1.svg.png"> <meta property="og:image:width" content="640"> <meta property="og:image:height" content="532"> <meta name="viewport" content="width=1120"> <meta property="og:title" content="Komunistyczna Partia Związku Radzieckiego – Wikipedia, wolna encyklopedia"> <meta property="og:type" content="website"> <link rel="preconnect" href="//upload.wikimedia.org"> <link rel="alternate" media="only screen and (max-width: 640px)" href="//pl.m.wikipedia.org/wiki/Komunistyczna_Partia_Zwi%C4%85zku_Radzieckiego"> <link rel="alternate" type="application/x-wiki" title="Edytuj" href="/w/index.php?title=Komunistyczna_Partia_Zwi%C4%85zku_Radzieckiego&action=edit"> <link rel="apple-touch-icon" href="/static/apple-touch/wikipedia.png"> <link rel="icon" href="/static/favicon/wikipedia.ico"> <link rel="search" type="application/opensearchdescription+xml" href="/w/rest.php/v1/search" title="Wikipedia (pl)"> <link rel="EditURI" type="application/rsd+xml" href="//pl.wikipedia.org/w/api.php?action=rsd"> <link rel="canonical" href="https://pl.wikipedia.org/wiki/Komunistyczna_Partia_Zwi%C4%85zku_Radzieckiego"> <link rel="license" href="https://creativecommons.org/licenses/by-sa/4.0/deed.pl"> <link rel="alternate" type="application/atom+xml" title="Kanał Atom Wikipedii" href="/w/index.php?title=Specjalna:Ostatnie_zmiany&feed=atom"> <link rel="dns-prefetch" href="//meta.wikimedia.org" /> <link rel="dns-prefetch" href="//login.wikimedia.org"> </head> <body class="skin--responsive skin-vector skin-vector-search-vue mediawiki ltr sitedir-ltr mw-hide-empty-elt ns-0 ns-subject mw-editable page-Komunistyczna_Partia_Związku_Radzieckiego rootpage-Komunistyczna_Partia_Związku_Radzieckiego skin-vector-2022 action-view"><a class="mw-jump-link" href="#bodyContent">Przejdź do zawartości</a> <div class="vector-header-container"> <header class="vector-header mw-header"> <div class="vector-header-start"> <nav class="vector-main-menu-landmark" aria-label="Witryna"> <div id="vector-main-menu-dropdown" class="vector-dropdown vector-main-menu-dropdown vector-button-flush-left vector-button-flush-right" > <input type="checkbox" id="vector-main-menu-dropdown-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-main-menu-dropdown" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="Menu główne" > <label id="vector-main-menu-dropdown-label" for="vector-main-menu-dropdown-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only " aria-hidden="true" ><span class="vector-icon mw-ui-icon-menu mw-ui-icon-wikimedia-menu"></span> <span class="vector-dropdown-label-text">Menu główne</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="vector-main-menu-unpinned-container" class="vector-unpinned-container"> <div id="vector-main-menu" class="vector-main-menu vector-pinnable-element"> <div class="vector-pinnable-header vector-main-menu-pinnable-header vector-pinnable-header-unpinned" data-feature-name="main-menu-pinned" data-pinnable-element-id="vector-main-menu" data-pinned-container-id="vector-main-menu-pinned-container" data-unpinned-container-id="vector-main-menu-unpinned-container" > <div class="vector-pinnable-header-label">Menu główne</div> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-pin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-main-menu.pin">przypnij</button> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-unpin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-main-menu.unpin">ukryj</button> </div> <div id="p-navigation" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-navigation" > <div class="vector-menu-heading"> Nawigacja </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="n-mainpage-description" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Wikipedia:Strona_g%C5%82%C3%B3wna" title="Przejdź na stronę główną [z]" accesskey="z"><span>Strona główna</span></a></li><li id="n-randompage" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Specjalna:Losowa_strona" title="Załaduj losową stronę [x]" accesskey="x"><span>Losuj artykuł</span></a></li><li id="n-Kategorie" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Portal:Kategorie_G%C5%82%C3%B3wne"><span>Kategorie artykułów</span></a></li><li id="n-Featured-articles" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Wikipedia:Wyr%C3%B3%C5%BCniona_zawarto%C5%9B%C4%87_Wikipedii"><span>Najlepsze artykuły</span></a></li><li id="n-FAQ" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Pomoc:FAQ"><span>Częste pytania (FAQ)</span></a></li> </ul> </div> </div> <div id="p-zmiany" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-zmiany" > <div class="vector-menu-heading"> Dla czytelników </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="n-czytelnicy" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Wikipedia:O_Wikipedii"><span>O Wikipedii</span></a></li><li id="n-contact" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Wikipedia:Kontakt_z_wikipedystami"><span>Kontakt</span></a></li> </ul> </div> </div> <div id="p-edytorzy" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-edytorzy" > <div class="vector-menu-heading"> Dla wikipedystów </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="n-pierwsze-kroki" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Pomoc:Pierwsze_kroki"><span>Pierwsze kroki</span></a></li><li id="n-portal" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Wikipedia:Portal_wikipedyst%C3%B3w" title="O projekcie – co możesz zrobić, gdzie możesz znaleźć informacje"><span>Portal wikipedystów</span></a></li><li id="n-Noticeboard" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Wikipedia:Tablica_og%C5%82osze%C5%84"><span>Ogłoszenia</span></a></li><li id="n-Guidelines" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Wikipedia:Zasady"><span>Zasady</span></a></li><li id="n-helppage-name" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Pomoc:Spis_tre%C5%9Bci"><span>Pomoc</span></a></li><li id="n-recentchanges" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Specjalna:Ostatnie_zmiany" title="Lista ostatnich zmian w Wikipedii. [r]" accesskey="r"><span>Ostatnie zmiany</span></a></li> </ul> </div> </div> </div> </div> </div> </div> </nav> <a href="/wiki/Wikipedia:Strona_g%C5%82%C3%B3wna" class="mw-logo"> <img class="mw-logo-icon" src="/static/images/icons/wikipedia.png" alt="" aria-hidden="true" height="50" width="50"> <span class="mw-logo-container skin-invert"> <img class="mw-logo-wordmark" alt="Wikipedia" src="/static/images/mobile/copyright/wikipedia-wordmark-en.svg" style="width: 7.5em; height: 1.125em;"> <img class="mw-logo-tagline" alt="wolna encyklopedia" src="/static/images/mobile/copyright/wikipedia-tagline-pl.svg" width="120" height="13" style="width: 7.5em; height: 0.8125em;"> </span> </a> </div> <div class="vector-header-end"> <div id="p-search" role="search" class="vector-search-box-vue vector-search-box-collapses vector-search-box-show-thumbnail vector-search-box-auto-expand-width vector-search-box"> <a href="/wiki/Specjalna:Szukaj" class="cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only search-toggle" title="Przeszukaj Wikipedię [f]" accesskey="f"><span class="vector-icon mw-ui-icon-search mw-ui-icon-wikimedia-search"></span> <span>Szukaj</span> </a> <div class="vector-typeahead-search-container"> <div class="cdx-typeahead-search cdx-typeahead-search--show-thumbnail cdx-typeahead-search--auto-expand-width"> <form action="/w/index.php" id="searchform" class="cdx-search-input cdx-search-input--has-end-button"> <div id="simpleSearch" class="cdx-search-input__input-wrapper" data-search-loc="header-moved"> <div class="cdx-text-input cdx-text-input--has-start-icon"> <input class="cdx-text-input__input" type="search" name="search" placeholder="Przeszukaj Wikipedię" aria-label="Przeszukaj Wikipedię" autocapitalize="sentences" title="Przeszukaj Wikipedię [f]" accesskey="f" id="searchInput" > <span class="cdx-text-input__icon cdx-text-input__start-icon"></span> </div> <input type="hidden" name="title" value="Specjalna:Szukaj"> </div> <button class="cdx-button cdx-search-input__end-button">Szukaj</button> </form> </div> </div> </div> <nav class="vector-user-links vector-user-links-wide" aria-label="Narzędzia osobiste"> <div class="vector-user-links-main"> <div id="p-vector-user-menu-preferences" class="vector-menu mw-portlet emptyPortlet" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> </ul> </div> </div> <div id="p-vector-user-menu-userpage" class="vector-menu mw-portlet emptyPortlet" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> </ul> </div> </div> <nav class="vector-appearance-landmark" aria-label="Wygląd"> <div id="vector-appearance-dropdown" class="vector-dropdown " title="Zmień rozmiar czcionki, szerokość oraz kolorystykę strony" > <input type="checkbox" id="vector-appearance-dropdown-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-appearance-dropdown" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="Wygląd" > <label id="vector-appearance-dropdown-label" for="vector-appearance-dropdown-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only " aria-hidden="true" ><span class="vector-icon mw-ui-icon-appearance mw-ui-icon-wikimedia-appearance"></span> <span class="vector-dropdown-label-text">Wygląd</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="vector-appearance-unpinned-container" class="vector-unpinned-container"> </div> </div> </div> </nav> <div id="p-vector-user-menu-notifications" class="vector-menu mw-portlet emptyPortlet" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> </ul> </div> </div> <div id="p-vector-user-menu-overflow" class="vector-menu mw-portlet" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="pt-sitesupport-2" class="user-links-collapsible-item mw-list-item user-links-collapsible-item"><a data-mw="interface" href="//donate.wikimedia.org/wiki/Special:FundraiserRedirector?utm_source=donate&utm_medium=sidebar&utm_campaign=C13_pl.wikipedia.org&uselang=pl" class=""><span>Wspomóż Wikipedię</span></a> </li> <li id="pt-createaccount-2" class="user-links-collapsible-item mw-list-item user-links-collapsible-item"><a data-mw="interface" href="/w/index.php?title=Specjalna:Utw%C3%B3rz_konto&returnto=Komunistyczna+Partia+Zwi%C4%85zku+Radzieckiego" title="Zachęcamy do stworzenia konta i zalogowania, ale nie jest to obowiązkowe." class=""><span>Utwórz konto</span></a> </li> <li id="pt-login-2" class="user-links-collapsible-item mw-list-item user-links-collapsible-item"><a data-mw="interface" href="/w/index.php?title=Specjalna:Zaloguj&returnto=Komunistyczna+Partia+Zwi%C4%85zku+Radzieckiego" title="Zachęcamy do zalogowania się, choć nie jest to obowiązkowe. [o]" accesskey="o" class=""><span>Zaloguj się</span></a> </li> </ul> </div> </div> </div> <div id="vector-user-links-dropdown" class="vector-dropdown vector-user-menu vector-button-flush-right vector-user-menu-logged-out" title="Więcej opcji" > <input type="checkbox" id="vector-user-links-dropdown-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-user-links-dropdown" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="Narzędzia osobiste" > <label id="vector-user-links-dropdown-label" for="vector-user-links-dropdown-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only " aria-hidden="true" ><span class="vector-icon mw-ui-icon-ellipsis mw-ui-icon-wikimedia-ellipsis"></span> <span class="vector-dropdown-label-text">Narzędzia osobiste</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="p-personal" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-personal user-links-collapsible-item" title="Menu użytkownika" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="pt-sitesupport" class="user-links-collapsible-item mw-list-item"><a href="//donate.wikimedia.org/wiki/Special:FundraiserRedirector?utm_source=donate&utm_medium=sidebar&utm_campaign=C13_pl.wikipedia.org&uselang=pl"><span>Wspomóż Wikipedię</span></a></li><li id="pt-createaccount" class="user-links-collapsible-item mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Specjalna:Utw%C3%B3rz_konto&returnto=Komunistyczna+Partia+Zwi%C4%85zku+Radzieckiego" title="Zachęcamy do stworzenia konta i zalogowania, ale nie jest to obowiązkowe."><span class="vector-icon mw-ui-icon-userAdd mw-ui-icon-wikimedia-userAdd"></span> <span>Utwórz konto</span></a></li><li id="pt-login" class="user-links-collapsible-item mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Specjalna:Zaloguj&returnto=Komunistyczna+Partia+Zwi%C4%85zku+Radzieckiego" title="Zachęcamy do zalogowania się, choć nie jest to obowiązkowe. [o]" accesskey="o"><span class="vector-icon mw-ui-icon-logIn mw-ui-icon-wikimedia-logIn"></span> <span>Zaloguj się</span></a></li> </ul> </div> </div> <div id="p-user-menu-anon-editor" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-user-menu-anon-editor" > <div class="vector-menu-heading"> Strony dla anonimowych edytorów <a href="/wiki/Pomoc:Pierwsze_kroki" aria-label="Dowiedz się więcej na temat edytowania"><span>dowiedz się więcej</span></a> </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="pt-anoncontribs" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Specjalna:M%C3%B3j_wk%C5%82ad" title="Lista edycji wykonanych z tego adresu IP [y]" accesskey="y"><span>Edycje</span></a></li><li id="pt-anontalk" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Specjalna:Moja_dyskusja" title="Dyskusja użytkownika dla tego adresu IP [n]" accesskey="n"><span>Dyskusja</span></a></li> </ul> </div> </div> </div> </div> </nav> </div> </header> </div> <div class="mw-page-container"> <div class="mw-page-container-inner"> <div class="vector-sitenotice-container"> <div id="siteNotice"></div> </div> <div class="vector-column-start"> <div class="vector-main-menu-container"> <div id="mw-navigation"> <nav id="mw-panel" class="vector-main-menu-landmark" aria-label="Witryna"> <div id="vector-main-menu-pinned-container" class="vector-pinned-container"> </div> </nav> </div> </div> <div class="vector-sticky-pinned-container"> <nav id="mw-panel-toc" aria-label="Spis treści" data-event-name="ui.sidebar-toc" class="mw-table-of-contents-container vector-toc-landmark"> <div id="vector-toc-pinned-container" class="vector-pinned-container"> <div id="vector-toc" class="vector-toc vector-pinnable-element"> <div class="vector-pinnable-header vector-toc-pinnable-header vector-pinnable-header-pinned" data-feature-name="toc-pinned" data-pinnable-element-id="vector-toc" > <h2 class="vector-pinnable-header-label">Spis treści</h2> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-pin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-toc.pin">przypnij</button> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-unpin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-toc.unpin">ukryj</button> </div> <ul class="vector-toc-contents" id="mw-panel-toc-list"> <li id="toc-mw-content-text" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1"> <a href="#" class="vector-toc-link"> <div class="vector-toc-text">Początek</div> </a> </li> <li id="toc-Geneza" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1 vector-toc-list-item-expanded"> <a class="vector-toc-link" href="#Geneza"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">1</span> <span>Geneza</span> </div> </a> <ul id="toc-Geneza-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Historia_partii" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1 vector-toc-list-item-expanded"> <a class="vector-toc-link" href="#Historia_partii"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">2</span> <span>Historia partii</span> </div> </a> <button aria-controls="toc-Historia_partii-sublist" class="cdx-button cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only vector-toc-toggle"> <span class="vector-icon mw-ui-icon-wikimedia-expand"></span> <span>Przełącz podsekcję Historia partii</span> </button> <ul id="toc-Historia_partii-sublist" class="vector-toc-list"> <li id="toc-Okres_leninowski" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Okres_leninowski"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">2.1</span> <span>Okres leninowski</span> </div> </a> <ul id="toc-Okres_leninowski-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Okres_stalinizmu" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Okres_stalinizmu"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">2.2</span> <span>Okres stalinizmu</span> </div> </a> <ul id="toc-Okres_stalinizmu-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Destalinizacja" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Destalinizacja"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">2.3</span> <span>Destalinizacja</span> </div> </a> <ul id="toc-Destalinizacja-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Okres_Gorbaczowa" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Okres_Gorbaczowa"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">2.4</span> <span>Okres Gorbaczowa</span> </div> </a> <ul id="toc-Okres_Gorbaczowa-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> </ul> </li> <li id="toc-Komsomoł" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1 vector-toc-list-item-expanded"> <a class="vector-toc-link" href="#Komsomoł"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">3</span> <span>Komsomoł</span> </div> </a> <ul id="toc-Komsomoł-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Organ_prasowy_KPZR" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1 vector-toc-list-item-expanded"> <a class="vector-toc-link" href="#Organ_prasowy_KPZR"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">4</span> <span>Organ prasowy KPZR</span> </div> </a> <ul id="toc-Organ_prasowy_KPZR-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Ideologia" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1 vector-toc-list-item-expanded"> <a class="vector-toc-link" href="#Ideologia"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">5</span> <span>Ideologia</span> </div> </a> <ul id="toc-Ideologia-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Spadkobiercy_KPZR" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1 vector-toc-list-item-expanded"> <a class="vector-toc-link" href="#Spadkobiercy_KPZR"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">6</span> <span>Spadkobiercy KPZR</span> </div> </a> <ul id="toc-Spadkobiercy_KPZR-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Liderzy_SDPRR(b)_–_RKP(b)_–_WKP(b)_–_KPZR" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1 vector-toc-list-item-expanded"> <a class="vector-toc-link" href="#Liderzy_SDPRR(b)_–_RKP(b)_–_WKP(b)_–_KPZR"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">7</span> <span>Liderzy SDPRR(b) – RKP(b) – WKP(b) – KPZR</span> </div> </a> <ul id="toc-Liderzy_SDPRR(b)_–_RKP(b)_–_WKP(b)_–_KPZR-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Siedziba" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1 vector-toc-list-item-expanded"> <a class="vector-toc-link" href="#Siedziba"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">8</span> <span>Siedziba</span> </div> </a> <ul id="toc-Siedziba-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Zobacz_też" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1 vector-toc-list-item-expanded"> <a class="vector-toc-link" href="#Zobacz_też"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">9</span> <span>Zobacz też</span> </div> </a> <ul id="toc-Zobacz_też-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Przypisy" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1 vector-toc-list-item-expanded"> <a class="vector-toc-link" href="#Przypisy"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">10</span> <span>Przypisy</span> </div> </a> <ul id="toc-Przypisy-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Bibliografia" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1 vector-toc-list-item-expanded"> <a class="vector-toc-link" href="#Bibliografia"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">11</span> <span>Bibliografia</span> </div> </a> <ul id="toc-Bibliografia-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> </ul> </div> </div> </nav> </div> </div> <div class="mw-content-container"> <main id="content" class="mw-body"> <header class="mw-body-header vector-page-titlebar"> <nav aria-label="Spis treści" class="vector-toc-landmark"> <div id="vector-page-titlebar-toc" class="vector-dropdown vector-page-titlebar-toc vector-button-flush-left" > <input type="checkbox" id="vector-page-titlebar-toc-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-page-titlebar-toc" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="Przełącz stan spisu treści" > <label id="vector-page-titlebar-toc-label" for="vector-page-titlebar-toc-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only " aria-hidden="true" ><span class="vector-icon mw-ui-icon-listBullet mw-ui-icon-wikimedia-listBullet"></span> <span class="vector-dropdown-label-text">Przełącz stan spisu treści</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="vector-page-titlebar-toc-unpinned-container" class="vector-unpinned-container"> </div> </div> </div> </nav> <h1 id="firstHeading" class="firstHeading mw-first-heading"><span class="mw-page-title-main">Komunistyczna Partia Związku Radzieckiego</span></h1> <div id="p-lang-btn" class="vector-dropdown mw-portlet mw-portlet-lang" > <input type="checkbox" id="p-lang-btn-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-p-lang-btn" class="vector-dropdown-checkbox mw-interlanguage-selector" aria-label="Przejdź do artykułu w innym języku. Treść dostępna w 96 językach" > <label id="p-lang-btn-label" for="p-lang-btn-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--action-progressive mw-portlet-lang-heading-96" aria-hidden="true" ><span class="vector-icon mw-ui-icon-language-progressive mw-ui-icon-wikimedia-language-progressive"></span> <span class="vector-dropdown-label-text">96 języków</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li class="interlanguage-link interwiki-af mw-list-item"><a href="https://af.wikipedia.org/wiki/Kommunistiese_Party_van_die_Sowjetunie" title="Kommunistiese Party van die Sowjetunie – afrikaans" lang="af" hreflang="af" data-title="Kommunistiese Party van die Sowjetunie" data-language-autonym="Afrikaans" data-language-local-name="afrikaans" class="interlanguage-link-target"><span>Afrikaans</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-als mw-list-item"><a href="https://als.wikipedia.org/wiki/Kommunistische_Partei_der_Sowjetunion" title="Kommunistische Partei der Sowjetunion – szwajcarski niemiecki" lang="gsw" hreflang="gsw" data-title="Kommunistische Partei der Sowjetunion" data-language-autonym="Alemannisch" data-language-local-name="szwajcarski niemiecki" class="interlanguage-link-target"><span>Alemannisch</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ang mw-list-item"><a href="https://ang.wikipedia.org/wiki/Bolscefices_St%C4%93orm%C7%A3lh%C4%93ap" title="Bolscefices Stēormǣlhēap – staroangielski" lang="ang" hreflang="ang" data-title="Bolscefices Stēormǣlhēap" data-language-autonym="Ænglisc" data-language-local-name="staroangielski" class="interlanguage-link-target"><span>Ænglisc</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ar mw-list-item"><a href="https://ar.wikipedia.org/wiki/%D8%A7%D9%84%D8%AD%D8%B2%D8%A8_%D8%A7%D9%84%D8%B4%D9%8A%D9%88%D8%B9%D9%8A_%D8%A7%D9%84%D8%B3%D9%88%D9%81%D9%8A%D8%AA%D9%8A" title="الحزب الشيوعي السوفيتي – arabski" lang="ar" hreflang="ar" data-title="الحزب الشيوعي السوفيتي" data-language-autonym="العربية" data-language-local-name="arabski" class="interlanguage-link-target"><span>العربية</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ast mw-list-item"><a href="https://ast.wikipedia.org/wiki/Part%C3%ADu_Comunista_de_la_Xuni%C3%B3n_Sovi%C3%A9tica" title="Partíu Comunista de la Xunión Soviética – asturyjski" lang="ast" hreflang="ast" data-title="Partíu Comunista de la Xunión Soviética" data-language-autonym="Asturianu" data-language-local-name="asturyjski" class="interlanguage-link-target"><span>Asturianu</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-az mw-list-item"><a href="https://az.wikipedia.org/wiki/Sovet_%C4%B0ttifaq%C4%B1_Kommunist_Partiyas%C4%B1" title="Sovet İttifaqı Kommunist Partiyası – azerbejdżański" lang="az" hreflang="az" data-title="Sovet İttifaqı Kommunist Partiyası" data-language-autonym="Azərbaycanca" data-language-local-name="azerbejdżański" class="interlanguage-link-target"><span>Azərbaycanca</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-bn mw-list-item"><a href="https://bn.wikipedia.org/wiki/%E0%A6%B8%E0%A7%8B%E0%A6%AD%E0%A6%BF%E0%A6%AF%E0%A6%BC%E0%A7%87%E0%A6%A4_%E0%A6%87%E0%A6%89%E0%A6%A8%E0%A6%BF%E0%A6%AF%E0%A6%BC%E0%A6%A8%E0%A7%87%E0%A6%B0_%E0%A6%95%E0%A6%AE%E0%A6%BF%E0%A6%89%E0%A6%A8%E0%A6%BF%E0%A6%B8%E0%A7%8D%E0%A6%9F_%E0%A6%AA%E0%A6%BE%E0%A6%B0%E0%A7%8D%E0%A6%9F%E0%A6%BF" title="সোভিয়েত ইউনিয়নের কমিউনিস্ট পার্টি – bengalski" lang="bn" hreflang="bn" data-title="সোভিয়েত ইউনিয়নের কমিউনিস্ট পার্টি" data-language-autonym="বাংলা" data-language-local-name="bengalski" class="interlanguage-link-target"><span>বাংলা</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-zh-min-nan mw-list-item"><a href="https://zh-min-nan.wikipedia.org/wiki/So%CD%98-li%C3%A2n_Ki%C5%8Dng-s%C3%A1n_T%C3%B3ng" title="So͘-liân Kiōng-sán Tóng – minnański" lang="nan" hreflang="nan" data-title="So͘-liân Kiōng-sán Tóng" data-language-autonym="閩南語 / Bân-lâm-gú" data-language-local-name="minnański" class="interlanguage-link-target"><span>閩南語 / Bân-lâm-gú</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ba mw-list-item"><a href="https://ba.wikipedia.org/wiki/%D0%A1%D0%BE%D0%B2%D0%B5%D1%82%D1%82%D0%B0%D1%80_%D0%A1%D0%BE%D1%8E%D0%B7%D1%8B_%D0%9A%D0%BE%D0%BC%D0%BC%D1%83%D0%BD%D0%B8%D1%81%D1%82%D0%B0%D1%80_%D0%BF%D0%B0%D1%80%D1%82%D0%B8%D1%8F%D2%BB%D1%8B" title="Советтар Союзы Коммунистар партияһы – baszkirski" lang="ba" hreflang="ba" data-title="Советтар Союзы Коммунистар партияһы" data-language-autonym="Башҡортса" data-language-local-name="baszkirski" class="interlanguage-link-target"><span>Башҡортса</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-be mw-list-item"><a href="https://be.wikipedia.org/wiki/%D0%9A%D0%B0%D0%BC%D1%83%D0%BD%D1%96%D1%81%D1%82%D1%8B%D1%87%D0%BD%D0%B0%D1%8F_%D0%BF%D0%B0%D1%80%D1%82%D1%8B%D1%8F_%D0%A1%D0%B0%D0%B2%D0%B5%D1%86%D0%BA%D0%B0%D0%B3%D0%B0_%D0%A1%D0%B0%D1%8E%D0%B7%D0%B0" title="Камуністычная партыя Савецкага Саюза – białoruski" lang="be" hreflang="be" data-title="Камуністычная партыя Савецкага Саюза" data-language-autonym="Беларуская" data-language-local-name="białoruski" class="interlanguage-link-target"><span>Беларуская</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-be-x-old mw-list-item"><a href="https://be-tarask.wikipedia.org/wiki/%D0%9A%D0%B0%D0%BC%D1%83%D0%BD%D1%96%D1%81%D1%82%D1%8B%D1%87%D0%BD%D0%B0%D1%8F_%D0%BF%D0%B0%D1%80%D1%82%D1%8B%D1%8F_%D0%A1%D0%B0%D0%B2%D0%B5%D1%86%D0%BA%D0%B0%D0%B3%D0%B0_%D0%A1%D0%B0%D1%8E%D0%B7%D1%83" title="Камуністычная партыя Савецкага Саюзу – Belarusian (Taraškievica orthography)" lang="be-tarask" hreflang="be-tarask" data-title="Камуністычная партыя Савецкага Саюзу" data-language-autonym="Беларуская (тарашкевіца)" data-language-local-name="Belarusian (Taraškievica orthography)" class="interlanguage-link-target"><span>Беларуская (тарашкевіца)</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-bg mw-list-item"><a href="https://bg.wikipedia.org/wiki/%D0%9A%D0%BE%D0%BC%D1%83%D0%BD%D0%B8%D1%81%D1%82%D0%B8%D1%87%D0%B5%D1%81%D0%BA%D0%B0_%D0%BF%D0%B0%D1%80%D1%82%D0%B8%D1%8F_%D0%BD%D0%B0_%D0%A1%D1%8A%D0%B2%D0%B5%D1%82%D1%81%D0%BA%D0%B8%D1%8F_%D1%81%D1%8A%D1%8E%D0%B7" title="Комунистическа партия на Съветския съюз – bułgarski" lang="bg" hreflang="bg" data-title="Комунистическа партия на Съветския съюз" data-language-autonym="Български" data-language-local-name="bułgarski" class="interlanguage-link-target"><span>Български</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-br mw-list-item"><a href="https://br.wikipedia.org/wiki/Strollad_Komunour_an_Unaniezh_Soviedel" title="Strollad Komunour an Unaniezh Soviedel – bretoński" lang="br" hreflang="br" data-title="Strollad Komunour an Unaniezh Soviedel" data-language-autonym="Brezhoneg" data-language-local-name="bretoński" class="interlanguage-link-target"><span>Brezhoneg</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ca mw-list-item"><a href="https://ca.wikipedia.org/wiki/Partit_Comunista_de_la_Uni%C3%B3_Sovi%C3%A8tica" title="Partit Comunista de la Unió Soviètica – kataloński" lang="ca" hreflang="ca" data-title="Partit Comunista de la Unió Soviètica" data-language-autonym="Català" data-language-local-name="kataloński" class="interlanguage-link-target"><span>Català</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-cs mw-list-item"><a href="https://cs.wikipedia.org/wiki/Komunistick%C3%A1_strana_Sov%C4%9Btsk%C3%A9ho_svazu" title="Komunistická strana Sovětského svazu – czeski" lang="cs" hreflang="cs" data-title="Komunistická strana Sovětského svazu" data-language-autonym="Čeština" data-language-local-name="czeski" class="interlanguage-link-target"><span>Čeština</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-da mw-list-item"><a href="https://da.wikipedia.org/wiki/Sovjetunionens_kommunistiske_parti" title="Sovjetunionens kommunistiske parti – duński" lang="da" hreflang="da" data-title="Sovjetunionens kommunistiske parti" data-language-autonym="Dansk" data-language-local-name="duński" class="interlanguage-link-target"><span>Dansk</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-de mw-list-item"><a href="https://de.wikipedia.org/wiki/Kommunistische_Partei_der_Sowjetunion" title="Kommunistische Partei der Sowjetunion – niemiecki" lang="de" hreflang="de" data-title="Kommunistische Partei der Sowjetunion" data-language-autonym="Deutsch" data-language-local-name="niemiecki" class="interlanguage-link-target"><span>Deutsch</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-et mw-list-item"><a href="https://et.wikipedia.org/wiki/N%C3%B5ukogude_Liidu_Kommunistlik_Partei" title="Nõukogude Liidu Kommunistlik Partei – estoński" lang="et" hreflang="et" data-title="Nõukogude Liidu Kommunistlik Partei" data-language-autonym="Eesti" data-language-local-name="estoński" class="interlanguage-link-target"><span>Eesti</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-el mw-list-item"><a href="https://el.wikipedia.org/wiki/%CE%9A%CE%BF%CE%BC%CE%BC%CE%BF%CF%85%CE%BD%CE%B9%CF%83%CF%84%CE%B9%CE%BA%CF%8C_%CE%9A%CF%8C%CE%BC%CE%BC%CE%B1_%CE%A3%CE%BF%CE%B2%CE%B9%CE%B5%CF%84%CE%B9%CE%BA%CE%AE%CF%82_%CE%88%CE%BD%CF%89%CF%83%CE%B7%CF%82" title="Κομμουνιστικό Κόμμα Σοβιετικής Ένωσης – grecki" lang="el" hreflang="el" data-title="Κομμουνιστικό Κόμμα Σοβιετικής Ένωσης" data-language-autonym="Ελληνικά" data-language-local-name="grecki" class="interlanguage-link-target"><span>Ελληνικά</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-en mw-list-item"><a href="https://en.wikipedia.org/wiki/Communist_Party_of_the_Soviet_Union" title="Communist Party of the Soviet Union – angielski" lang="en" hreflang="en" data-title="Communist Party of the Soviet Union" data-language-autonym="English" data-language-local-name="angielski" class="interlanguage-link-target"><span>English</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-es mw-list-item"><a href="https://es.wikipedia.org/wiki/Partido_Comunista_de_la_Uni%C3%B3n_Sovi%C3%A9tica" title="Partido Comunista de la Unión Soviética – hiszpański" lang="es" hreflang="es" data-title="Partido Comunista de la Unión Soviética" data-language-autonym="Español" data-language-local-name="hiszpański" class="interlanguage-link-target"><span>Español</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-eo mw-list-item"><a href="https://eo.wikipedia.org/wiki/Komunista_Partio_de_Sovetunio" title="Komunista Partio de Sovetunio – esperanto" lang="eo" hreflang="eo" data-title="Komunista Partio de Sovetunio" data-language-autonym="Esperanto" data-language-local-name="esperanto" class="interlanguage-link-target"><span>Esperanto</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-eu mw-list-item"><a href="https://eu.wikipedia.org/wiki/Sobietar_Batasuneko_Alderdi_Komunista" title="Sobietar Batasuneko Alderdi Komunista – baskijski" lang="eu" hreflang="eu" data-title="Sobietar Batasuneko Alderdi Komunista" data-language-autonym="Euskara" data-language-local-name="baskijski" class="interlanguage-link-target"><span>Euskara</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-fa mw-list-item"><a href="https://fa.wikipedia.org/wiki/%D8%AD%D8%B2%D8%A8_%DA%A9%D9%85%D9%88%D9%86%DB%8C%D8%B3%D8%AA_%D8%A7%D8%AA%D8%AD%D8%A7%D8%AF_%D8%AC%D9%85%D8%A7%D9%87%DB%8C%D8%B1_%D8%B4%D9%88%D8%B1%D9%88%DB%8C" title="حزب کمونیست اتحاد جماهیر شوروی – perski" lang="fa" hreflang="fa" data-title="حزب کمونیست اتحاد جماهیر شوروی" data-language-autonym="فارسی" data-language-local-name="perski" class="interlanguage-link-target"><span>فارسی</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-fr mw-list-item"><a href="https://fr.wikipedia.org/wiki/Parti_communiste_de_l%27Union_sovi%C3%A9tique" title="Parti communiste de l'Union soviétique – francuski" lang="fr" hreflang="fr" data-title="Parti communiste de l'Union soviétique" data-language-autonym="Français" data-language-local-name="francuski" class="interlanguage-link-target"><span>Français</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-gl mw-list-item"><a href="https://gl.wikipedia.org/wiki/Partido_Comunista_da_Uni%C3%B3n_Sovi%C3%A9tica" title="Partido Comunista da Unión Soviética – galicyjski" lang="gl" hreflang="gl" data-title="Partido Comunista da Unión Soviética" data-language-autonym="Galego" data-language-local-name="galicyjski" class="interlanguage-link-target"><span>Galego</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-inh mw-list-item"><a href="https://inh.wikipedia.org/wiki/%D0%A1%D0%BE%D0%B2%D0%B5%D1%82%D0%B8%D0%B9_%D0%A1%D0%BE%D1%8E%D0%B7%D0%B0_%D0%BA%D0%BE%D0%BC%D0%BC%D1%83%D0%BD%D0%B8%D1%81%D1%82%D0%B8%D0%B9_%D0%BF%D0%B0%D1%80%D1%82%D0%B8" title="Советий Союза коммунистий парти – inguski" lang="inh" hreflang="inh" data-title="Советий Союза коммунистий парти" data-language-autonym="ГӀалгӀай" data-language-local-name="inguski" class="interlanguage-link-target"><span>ГӀалгӀай</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-hak mw-list-item"><a href="https://hak.wikipedia.org/wiki/S%C3%BB-li%C3%A8n_Khiung-s%C3%A1n-t%C3%B3ng" title="Sû-lièn Khiung-sán-tóng – hakka" lang="hak" hreflang="hak" data-title="Sû-lièn Khiung-sán-tóng" data-language-autonym="客家語 / Hak-kâ-ngî" data-language-local-name="hakka" class="interlanguage-link-target"><span>客家語 / Hak-kâ-ngî</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ko mw-list-item"><a href="https://ko.wikipedia.org/wiki/%EC%86%8C%EB%A0%A8_%EA%B3%B5%EC%82%B0%EB%8B%B9" title="소련 공산당 – koreański" lang="ko" hreflang="ko" data-title="소련 공산당" data-language-autonym="한국어" data-language-local-name="koreański" class="interlanguage-link-target"><span>한국어</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-hy mw-list-item"><a href="https://hy.wikipedia.org/wiki/%D4%BD%D5%B8%D6%80%D5%B0%D6%80%D5%A4%D5%A1%D5%B5%D5%AB%D5%B6_%D5%84%D5%AB%D5%B8%D6%82%D5%A9%D5%B5%D5%A1%D5%B6_%D5%AF%D5%B8%D5%B4%D5%B8%D6%82%D5%B6%D5%AB%D5%BD%D5%BF%D5%A1%D5%AF%D5%A1%D5%B6_%D5%AF%D5%B8%D6%82%D5%BD%D5%A1%D5%AF%D6%81%D5%B8%D6%82%D5%A9%D5%B5%D5%B8%D6%82%D5%B6" title="Խորհրդային Միության կոմունիստական կուսակցություն – ormiański" lang="hy" hreflang="hy" data-title="Խորհրդային Միության կոմունիստական կուսակցություն" data-language-autonym="Հայերեն" data-language-local-name="ormiański" class="interlanguage-link-target"><span>Հայերեն</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-hr mw-list-item"><a href="https://hr.wikipedia.org/wiki/Komunisti%C4%8Dka_partija_Sovjetskog_Saveza" title="Komunistička partija Sovjetskog Saveza – chorwacki" lang="hr" hreflang="hr" data-title="Komunistička partija Sovjetskog Saveza" data-language-autonym="Hrvatski" data-language-local-name="chorwacki" class="interlanguage-link-target"><span>Hrvatski</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-io mw-list-item"><a href="https://io.wikipedia.org/wiki/Komunista_Partiso_di_Sovietia" title="Komunista Partiso di Sovietia – ido" lang="io" hreflang="io" data-title="Komunista Partiso di Sovietia" data-language-autonym="Ido" data-language-local-name="ido" class="interlanguage-link-target"><span>Ido</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-id mw-list-item"><a href="https://id.wikipedia.org/wiki/Partai_Komunis_Uni_Soviet" title="Partai Komunis Uni Soviet – indonezyjski" lang="id" hreflang="id" data-title="Partai Komunis Uni Soviet" data-language-autonym="Bahasa Indonesia" data-language-local-name="indonezyjski" class="interlanguage-link-target"><span>Bahasa Indonesia</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-os mw-list-item"><a href="https://os.wikipedia.org/wiki/%D0%A1%D0%BE%D0%B2%D0%B5%D1%82%D0%BE%D0%BD_%D0%A6%C3%A6%D0%B4%D0%B8%D1%81%D1%8B_%D0%9A%D0%BE%D0%BC%D0%BC%D1%83%D0%BD%D0%B8%D1%81%D1%82%D0%BE%D0%BD_%D0%BF%D0%B0%D1%80%D1%82%D0%B8" title="Советон Цæдисы Коммунистон парти – osetyjski" lang="os" hreflang="os" data-title="Советон Цæдисы Коммунистон парти" data-language-autonym="Ирон" data-language-local-name="osetyjski" class="interlanguage-link-target"><span>Ирон</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-is mw-list-item"><a href="https://is.wikipedia.org/wiki/Komm%C3%BAnistaflokkur_Sov%C3%A9tr%C3%ADkjanna" title="Kommúnistaflokkur Sovétríkjanna – islandzki" lang="is" hreflang="is" data-title="Kommúnistaflokkur Sovétríkjanna" data-language-autonym="Íslenska" data-language-local-name="islandzki" class="interlanguage-link-target"><span>Íslenska</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-it badge-Q17437796 badge-featuredarticle mw-list-item" title="medal"><a href="https://it.wikipedia.org/wiki/Partito_Comunista_dell%27Unione_Sovietica" title="Partito Comunista dell'Unione Sovietica – włoski" lang="it" hreflang="it" data-title="Partito Comunista dell'Unione Sovietica" data-language-autonym="Italiano" data-language-local-name="włoski" class="interlanguage-link-target"><span>Italiano</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-he mw-list-item"><a href="https://he.wikipedia.org/wiki/%D7%94%D7%9E%D7%A4%D7%9C%D7%92%D7%94_%D7%94%D7%A7%D7%95%D7%9E%D7%95%D7%A0%D7%99%D7%A1%D7%98%D7%99%D7%AA_%D7%A9%D7%9C_%D7%91%D7%A8%D7%99%D7%AA_%D7%94%D7%9E%D7%95%D7%A2%D7%A6%D7%95%D7%AA" title="המפלגה הקומוניסטית של ברית המועצות – hebrajski" lang="he" hreflang="he" data-title="המפלגה הקומוניסטית של ברית המועצות" data-language-autonym="עברית" data-language-local-name="hebrajski" class="interlanguage-link-target"><span>עברית</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ka mw-list-item"><a href="https://ka.wikipedia.org/wiki/%E1%83%A1%E1%83%90%E1%83%91%E1%83%AD%E1%83%9D%E1%83%97%E1%83%90_%E1%83%99%E1%83%90%E1%83%95%E1%83%A8%E1%83%98%E1%83%A0%E1%83%98%E1%83%A1_%E1%83%99%E1%83%9D%E1%83%9B%E1%83%A3%E1%83%9C%E1%83%98%E1%83%A1%E1%83%A2%E1%83%A3%E1%83%A0%E1%83%98_%E1%83%9E%E1%83%90%E1%83%A0%E1%83%A2%E1%83%98%E1%83%90" title="საბჭოთა კავშირის კომუნისტური პარტია – gruziński" lang="ka" hreflang="ka" data-title="საბჭოთა კავშირის კომუნისტური პარტია" data-language-autonym="ქართული" data-language-local-name="gruziński" class="interlanguage-link-target"><span>ქართული</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-kk mw-list-item"><a href="https://kk.wikipedia.org/wiki/%D0%9A%D0%B5%D2%A3%D0%B5%D1%81_%D0%9E%D0%B4%D0%B0%D2%93%D1%8B_%D0%9A%D0%BE%D0%BC%D0%BC%D1%83%D0%BD%D0%B8%D1%81%D1%82%D1%96%D0%BA_%D0%9F%D0%B0%D1%80%D1%82%D0%B8%D1%8F%D1%81%D1%8B" title="Кеңес Одағы Коммунистік Партиясы – kazachski" lang="kk" hreflang="kk" data-title="Кеңес Одағы Коммунистік Партиясы" data-language-autonym="Қазақша" data-language-local-name="kazachski" class="interlanguage-link-target"><span>Қазақша</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-kv mw-list-item"><a href="https://kv.wikipedia.org/wiki/%D0%A1%D3%A7%D0%B2%D0%B5%D1%82%D1%81%D0%BA%D3%A7%D0%B9_%D0%A1%D0%BE%D1%8E%D0%B7%D1%81%D0%B0_%D0%BA%D0%BE%D0%BC%D0%BC%D1%83%D0%BD%D0%B8%D1%81%D1%82%D0%B8%D1%87%D0%B5%D1%81%D0%BA%D3%A7%D0%B9_%D0%BF%D0%B0%D1%80%D1%82%D0%B8%D1%8F" title="Сӧветскӧй Союзса коммунистическӧй партия – komi" lang="kv" hreflang="kv" data-title="Сӧветскӧй Союзса коммунистическӧй партия" data-language-autonym="Коми" data-language-local-name="komi" class="interlanguage-link-target"><span>Коми</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ku mw-list-item"><a href="https://ku.wikipedia.org/wiki/Partiya_Komun%C3%AEst_a_Yek%C3%AEtiya_Sovyet%C3%AA" title="Partiya Komunîst a Yekîtiya Sovyetê – kurdyjski" lang="ku" hreflang="ku" data-title="Partiya Komunîst a Yekîtiya Sovyetê" data-language-autonym="Kurdî" data-language-local-name="kurdyjski" class="interlanguage-link-target"><span>Kurdî</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ky mw-list-item"><a href="https://ky.wikipedia.org/wiki/%D0%9E%D0%9A%D0%9F(%D0%B1)" title="ОКП(б) – kirgiski" lang="ky" hreflang="ky" data-title="ОКП(б)" data-language-autonym="Кыргызча" data-language-local-name="kirgiski" class="interlanguage-link-target"><span>Кыргызча</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-la mw-list-item"><a href="https://la.wikipedia.org/wiki/Factio_Communistica_Unionis_Sovieticae" title="Factio Communistica Unionis Sovieticae – łaciński" lang="la" hreflang="la" data-title="Factio Communistica Unionis Sovieticae" data-language-autonym="Latina" data-language-local-name="łaciński" class="interlanguage-link-target"><span>Latina</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-lv mw-list-item"><a href="https://lv.wikipedia.org/wiki/Padomju_Savien%C4%ABbas_Komunistisk%C4%81_partija" title="Padomju Savienības Komunistiskā partija – łotewski" lang="lv" hreflang="lv" data-title="Padomju Savienības Komunistiskā partija" data-language-autonym="Latviešu" data-language-local-name="łotewski" class="interlanguage-link-target"><span>Latviešu</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-lt mw-list-item"><a href="https://lt.wikipedia.org/wiki/Taryb%C5%B3_S%C4%85jungos_komunist%C5%B3_partija" title="Tarybų Sąjungos komunistų partija – litewski" lang="lt" hreflang="lt" data-title="Tarybų Sąjungos komunistų partija" data-language-autonym="Lietuvių" data-language-local-name="litewski" class="interlanguage-link-target"><span>Lietuvių</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-li mw-list-item"><a href="https://li.wikipedia.org/wiki/Communistische_Partie_vanne_Sovjet-Unie" title="Communistische Partie vanne Sovjet-Unie – limburski" lang="li" hreflang="li" data-title="Communistische Partie vanne Sovjet-Unie" data-language-autonym="Limburgs" data-language-local-name="limburski" class="interlanguage-link-target"><span>Limburgs</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-hu mw-list-item"><a href="https://hu.wikipedia.org/wiki/Szovjetuni%C3%B3_Kommunista_P%C3%A1rtja" title="Szovjetunió Kommunista Pártja – węgierski" lang="hu" hreflang="hu" data-title="Szovjetunió Kommunista Pártja" data-language-autonym="Magyar" data-language-local-name="węgierski" class="interlanguage-link-target"><span>Magyar</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-mk mw-list-item"><a href="https://mk.wikipedia.org/wiki/%D0%9A%D0%BE%D0%BC%D1%83%D0%BD%D0%B8%D1%81%D1%82%D0%B8%D1%87%D0%BA%D0%B0_%D0%BF%D0%B0%D1%80%D1%82%D0%B8%D1%98%D0%B0_%D0%BD%D0%B0_%D0%A1%D0%BE%D0%B2%D0%B5%D1%82%D1%81%D0%BA%D0%B8%D0%BE%D1%82_%D0%A1%D0%BE%D1%98%D1%83%D0%B7" title="Комунистичка партија на Советскиот Сојуз – macedoński" lang="mk" hreflang="mk" data-title="Комунистичка партија на Советскиот Сојуз" data-language-autonym="Македонски" data-language-local-name="macedoński" class="interlanguage-link-target"><span>Македонски</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-mr mw-list-item"><a href="https://mr.wikipedia.org/wiki/%E0%A4%B8%E0%A5%8B%E0%A4%B5%E0%A5%8D%E0%A4%B9%E0%A4%BF%E0%A4%8F%E0%A4%A4_%E0%A4%B8%E0%A4%82%E0%A4%98%E0%A4%BE%E0%A4%9A%E0%A4%BE_%E0%A4%95%E0%A4%AE%E0%A5%8D%E0%A4%AF%E0%A5%81%E0%A4%A8%E0%A4%BF%E0%A4%B8%E0%A5%8D%E0%A4%9F_%E0%A4%AA%E0%A4%95%E0%A5%8D%E0%A4%B7" title="सोव्हिएत संघाचा कम्युनिस्ट पक्ष – marathi" lang="mr" hreflang="mr" data-title="सोव्हिएत संघाचा कम्युनिस्ट पक्ष" data-language-autonym="मराठी" data-language-local-name="marathi" class="interlanguage-link-target"><span>मराठी</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-xmf mw-list-item"><a href="https://xmf.wikipedia.org/wiki/%E1%83%A1%E1%83%AE%E1%83%A3%E1%83%9C%E1%83%A3%E1%83%94%E1%83%A4%E1%83%98%E1%83%A8_%E1%83%A0%E1%83%A1%E1%83%AE%E1%83%A3%E1%83%A8_%E1%83%99%E1%83%9D%E1%83%9B%E1%83%A3%E1%83%9C%E1%83%98%E1%83%A1%E1%83%A2%E1%83%A3%E1%83%A0%E1%83%98_%E1%83%9E%E1%83%90%E1%83%A0%E1%83%A2%E1%83%98%E1%83%90" title="სხუნუეფიშ რსხუშ კომუნისტური პარტია – megrelski" lang="xmf" hreflang="xmf" data-title="სხუნუეფიშ რსხუშ კომუნისტური პარტია" data-language-autonym="მარგალური" data-language-local-name="megrelski" class="interlanguage-link-target"><span>მარგალური</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-arz mw-list-item"><a href="https://arz.wikipedia.org/wiki/%D8%A7%D9%84%D8%AD%D8%B2%D8%A8_%D8%A7%D9%84%D8%B4%D9%8A%D9%88%D8%B9%D9%89_%D8%A7%D9%84%D8%B3%D9%88%D9%81%D9%8A%D9%8A%D8%AA%D9%89" title="الحزب الشيوعى السوفييتى – egipski arabski" lang="arz" hreflang="arz" data-title="الحزب الشيوعى السوفييتى" data-language-autonym="مصرى" data-language-local-name="egipski arabski" class="interlanguage-link-target"><span>مصرى</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ms mw-list-item"><a href="https://ms.wikipedia.org/wiki/Parti_Komunis_Kesatuan_Soviet" title="Parti Komunis Kesatuan Soviet – malajski" lang="ms" hreflang="ms" data-title="Parti Komunis Kesatuan Soviet" data-language-autonym="Bahasa Melayu" data-language-local-name="malajski" class="interlanguage-link-target"><span>Bahasa Melayu</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-nl mw-list-item"><a href="https://nl.wikipedia.org/wiki/Communistische_Partij_van_de_Sovjet-Unie" title="Communistische Partij van de Sovjet-Unie – niderlandzki" lang="nl" hreflang="nl" data-title="Communistische Partij van de Sovjet-Unie" data-language-autonym="Nederlands" data-language-local-name="niderlandzki" class="interlanguage-link-target"><span>Nederlands</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ja mw-list-item"><a href="https://ja.wikipedia.org/wiki/%E3%82%BD%E3%83%93%E3%82%A8%E3%83%88%E9%80%A3%E9%82%A6%E5%85%B1%E7%94%A3%E5%85%9A" title="ソビエト連邦共産党 – japoński" lang="ja" hreflang="ja" data-title="ソビエト連邦共産党" data-language-autonym="日本語" data-language-local-name="japoński" class="interlanguage-link-target"><span>日本語</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ce mw-list-item"><a href="https://ce.wikipedia.org/wiki/%D0%A1%D0%BE%D0%B2%D0%B5%D1%82%D0%B8%D0%B9%D0%BD_%D0%A1%D0%BE%D1%8E%D0%B7%D0%B0%D0%BD_%D0%9A%D0%BE%D0%BC%D0%BC%D1%83%D0%BD%D0%B8%D1%81%D1%82%D0%B8%D0%B9%D0%BD_%D0%BF%D0%B0%D1%80%D1%82%D0%B8" title="Советийн Союзан Коммунистийн парти – czeczeński" lang="ce" hreflang="ce" data-title="Советийн Союзан Коммунистийн парти" data-language-autonym="Нохчийн" data-language-local-name="czeczeński" class="interlanguage-link-target"><span>Нохчийн</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-no mw-list-item"><a href="https://no.wikipedia.org/wiki/Sovjetunionens_kommunistiske_parti" title="Sovjetunionens kommunistiske parti – norweski (bokmål)" lang="nb" hreflang="nb" data-title="Sovjetunionens kommunistiske parti" data-language-autonym="Norsk bokmål" data-language-local-name="norweski (bokmål)" class="interlanguage-link-target"><span>Norsk bokmål</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-nn mw-list-item"><a href="https://nn.wikipedia.org/wiki/Sovjetunionens_kommunistiske_parti" title="Sovjetunionens kommunistiske parti – norweski (nynorsk)" lang="nn" hreflang="nn" data-title="Sovjetunionens kommunistiske parti" data-language-autonym="Norsk nynorsk" data-language-local-name="norweski (nynorsk)" class="interlanguage-link-target"><span>Norsk nynorsk</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-oc mw-list-item"><a href="https://oc.wikipedia.org/wiki/Partit_Comunista_de_l%27Union_Sovietica" title="Partit Comunista de l'Union Sovietica – oksytański" lang="oc" hreflang="oc" data-title="Partit Comunista de l'Union Sovietica" data-language-autonym="Occitan" data-language-local-name="oksytański" class="interlanguage-link-target"><span>Occitan</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-uz mw-list-item"><a href="https://uz.wikipedia.org/wiki/Sovet_Ittifoqi_Kommunistik_partiyasi" title="Sovet Ittifoqi Kommunistik partiyasi – uzbecki" lang="uz" hreflang="uz" data-title="Sovet Ittifoqi Kommunistik partiyasi" data-language-autonym="Oʻzbekcha / ўзбекча" data-language-local-name="uzbecki" class="interlanguage-link-target"><span>Oʻzbekcha / ўзбекча</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-pa mw-list-item"><a href="https://pa.wikipedia.org/wiki/%E0%A8%B8%E0%A9%8B%E0%A8%B5%E0%A9%80%E0%A8%85%E0%A8%A4_%E0%A8%AF%E0%A9%82%E0%A8%A8%E0%A9%80%E0%A8%85%E0%A8%A8_%E0%A8%A6%E0%A9%80_%E0%A8%95%E0%A8%AE%E0%A8%BF%E0%A8%8A%E0%A8%A8%E0%A8%BF%E0%A8%B8%E0%A8%9F_%E0%A8%AA%E0%A8%BE%E0%A8%B0%E0%A8%9F%E0%A9%80" title="ਸੋਵੀਅਤ ਯੂਨੀਅਨ ਦੀ ਕਮਿਊਨਿਸਟ ਪਾਰਟੀ – pendżabski" lang="pa" hreflang="pa" data-title="ਸੋਵੀਅਤ ਯੂਨੀਅਨ ਦੀ ਕਮਿਊਨਿਸਟ ਪਾਰਟੀ" data-language-autonym="ਪੰਜਾਬੀ" data-language-local-name="pendżabski" class="interlanguage-link-target"><span>ਪੰਜਾਬੀ</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-pnb mw-list-item"><a href="https://pnb.wikipedia.org/wiki/%D8%B3%D9%88%DB%8C%D8%AA_%DB%8C%D9%88%D9%86%DB%8C%D9%86_%D8%AF%DB%8C_%DA%A9%D9%85%DB%8C%D9%88%D9%86%D8%B3%D9%B9_%D9%BE%D8%A7%D8%B1%D9%B9%DB%8C" title="سویت یونین دی کمیونسٹ پارٹی – Western Punjabi" lang="pnb" hreflang="pnb" data-title="سویت یونین دی کمیونسٹ پارٹی" data-language-autonym="پنجابی" data-language-local-name="Western Punjabi" class="interlanguage-link-target"><span>پنجابی</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ps mw-list-item"><a href="https://ps.wikipedia.org/wiki/%D8%AF_%D8%B4%D9%88%D8%B1%D9%88%D9%8A_%D8%A7%D8%AA%D8%AD%D8%A7%D8%AF_%DA%A9%D9%85%D9%88%D9%86%D9%8A%D8%B3%D8%AA_%DA%AB%D9%88%D9%86%D8%AF" title="د شوروي اتحاد کمونيست ګوند – paszto" lang="ps" hreflang="ps" data-title="د شوروي اتحاد کمونيست ګوند" data-language-autonym="پښتو" data-language-local-name="paszto" class="interlanguage-link-target"><span>پښتو</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-km mw-list-item"><a href="https://km.wikipedia.org/wiki/%E1%9E%82%E1%9E%8E%E1%9E%94%E1%9E%80%E1%9F%92%E1%9E%9F%E2%80%8B%E1%9E%80%E1%9E%BB%E1%9E%98%E1%9F%92%E1%9E%98%E1%9E%BB%E1%9E%99%E1%9E%93%E1%9E%B7%E1%9E%9F%E1%9F%92%E1%9E%8F%E1%9E%9F%E1%9E%A0%E1%9E%97%E1%9E%B6%E1%9E%96%E1%9E%9F%E1%9E%BC%E1%9E%9C%E1%9F%80%E1%9E%8F" title="គណបក្សកុម្មុយនិស្តសហភាពសូវៀត – khmerski" lang="km" hreflang="km" data-title="គណបក្សកុម្មុយនិស្តសហភាពសូវៀត" data-language-autonym="ភាសាខ្មែរ" data-language-local-name="khmerski" class="interlanguage-link-target"><span>ភាសាខ្មែរ</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-pt mw-list-item"><a href="https://pt.wikipedia.org/wiki/Partido_Comunista_da_Uni%C3%A3o_Sovi%C3%A9tica" title="Partido Comunista da União Soviética – portugalski" lang="pt" hreflang="pt" data-title="Partido Comunista da União Soviética" data-language-autonym="Português" data-language-local-name="portugalski" class="interlanguage-link-target"><span>Português</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ro mw-list-item"><a href="https://ro.wikipedia.org/wiki/Partidul_Comunist_al_Uniunii_Sovietice" title="Partidul Comunist al Uniunii Sovietice – rumuński" lang="ro" hreflang="ro" data-title="Partidul Comunist al Uniunii Sovietice" data-language-autonym="Română" data-language-local-name="rumuński" class="interlanguage-link-target"><span>Română</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-rue mw-list-item"><a href="https://rue.wikipedia.org/wiki/%D0%9A%D0%BE%D0%BC%D1%83%D0%BD%D0%B8%D1%81%D1%82%D0%B8%D1%87%D0%BD%D0%B0_%D0%BF%D0%B0%D1%80%D1%82%D0%B8%D1%8F_%D0%A1%D0%BE%D0%B2%D1%A3%D1%82%D1%81%D0%BA%D0%BE%D0%B3%D0%BE_%D0%A1%D0%BE%D1%8E%D0%B7%D1%83" title="Комунистична партия Совѣтского Союзу – rusiński" lang="rue" hreflang="rue" data-title="Комунистична партия Совѣтского Союзу" data-language-autonym="Русиньскый" data-language-local-name="rusiński" class="interlanguage-link-target"><span>Русиньскый</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ru mw-list-item"><a href="https://ru.wikipedia.org/wiki/%D0%9A%D0%BE%D0%BC%D0%BC%D1%83%D0%BD%D0%B8%D1%81%D1%82%D0%B8%D1%87%D0%B5%D1%81%D0%BA%D0%B0%D1%8F_%D0%BF%D0%B0%D1%80%D1%82%D0%B8%D1%8F_%D0%A1%D0%BE%D0%B2%D0%B5%D1%82%D1%81%D0%BA%D0%BE%D0%B3%D0%BE_%D0%A1%D0%BE%D1%8E%D0%B7%D0%B0" title="Коммунистическая партия Советского Союза – rosyjski" lang="ru" hreflang="ru" data-title="Коммунистическая партия Советского Союза" data-language-autonym="Русский" data-language-local-name="rosyjski" class="interlanguage-link-target"><span>Русский</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sah mw-list-item"><a href="https://sah.wikipedia.org/wiki/%D0%A1%D1%8D%D0%B1%D0%B8%D1%8D%D1%81%D0%BA%D1%8D%D0%B9_%D0%A1%D0%BE%D0%B9%D1%83%D1%83%D1%81_%D0%9A%D0%BE%D0%BC%D0%BC%D1%83%D0%BD%D0%B8%D1%81%D1%82_%D0%9F%D0%B0%D1%80%D1%82%D0%B8%D1%8F%D1%82%D0%B0" title="Сэбиэскэй Сойуус Коммунист Партията – jakucki" lang="sah" hreflang="sah" data-title="Сэбиэскэй Сойуус Коммунист Партията" data-language-autonym="Саха тыла" data-language-local-name="jakucki" class="interlanguage-link-target"><span>Саха тыла</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sc mw-list-item"><a href="https://sc.wikipedia.org/wiki/Partidu_Comunista_de_s%27Unione_Sovi%C3%A8tica" title="Partidu Comunista de s'Unione Soviètica – sardyński" lang="sc" hreflang="sc" data-title="Partidu Comunista de s'Unione Soviètica" data-language-autonym="Sardu" data-language-local-name="sardyński" class="interlanguage-link-target"><span>Sardu</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-scn mw-list-item"><a href="https://scn.wikipedia.org/wiki/Partitu_Cumunista_di_l%27Unioni_Suvi%C3%A8tica" title="Partitu Cumunista di l'Unioni Suviètica – sycylijski" lang="scn" hreflang="scn" data-title="Partitu Cumunista di l'Unioni Suviètica" data-language-autonym="Sicilianu" data-language-local-name="sycylijski" class="interlanguage-link-target"><span>Sicilianu</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-simple mw-list-item"><a href="https://simple.wikipedia.org/wiki/Communist_Party_of_the_Soviet_Union" title="Communist Party of the Soviet Union – Simple English" lang="en-simple" hreflang="en-simple" data-title="Communist Party of the Soviet Union" data-language-autonym="Simple English" data-language-local-name="Simple English" class="interlanguage-link-target"><span>Simple English</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sk mw-list-item"><a href="https://sk.wikipedia.org/wiki/Komunistick%C3%A1_strana_Sovietskeho_zv%C3%A4zu" title="Komunistická strana Sovietskeho zväzu – słowacki" lang="sk" hreflang="sk" data-title="Komunistická strana Sovietskeho zväzu" data-language-autonym="Slovenčina" data-language-local-name="słowacki" class="interlanguage-link-target"><span>Slovenčina</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sl mw-list-item"><a href="https://sl.wikipedia.org/wiki/Komunisti%C4%8Dna_partija_Sovjetske_zveze" title="Komunistična partija Sovjetske zveze – słoweński" lang="sl" hreflang="sl" data-title="Komunistična partija Sovjetske zveze" data-language-autonym="Slovenščina" data-language-local-name="słoweński" class="interlanguage-link-target"><span>Slovenščina</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ckb mw-list-item"><a href="https://ckb.wikipedia.org/wiki/%D9%BE%D8%A7%D8%B1%D8%AA%DB%8C_%DA%A9%DB%86%D9%85%DB%86%D9%86%DB%8C%D8%B3%D8%AA%DB%8C_%DB%8C%DB%95%DA%A9%DB%8E%D8%AA%DB%8C%DB%8C_%D8%B3%DB%86%DA%A4%DB%8C%DB%95%D8%AA" title="پارتی کۆمۆنیستی یەکێتیی سۆڤیەت – sorani" lang="ckb" hreflang="ckb" data-title="پارتی کۆمۆنیستی یەکێتیی سۆڤیەت" data-language-autonym="کوردی" data-language-local-name="sorani" class="interlanguage-link-target"><span>کوردی</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sr mw-list-item"><a href="https://sr.wikipedia.org/wiki/%D0%9A%D0%BE%D0%BC%D1%83%D0%BD%D0%B8%D1%81%D1%82%D0%B8%D1%87%D0%BA%D0%B0_%D0%BF%D0%B0%D1%80%D1%82%D0%B8%D1%98%D0%B0_%D0%A1%D0%BE%D0%B2%D1%98%D0%B5%D1%82%D1%81%D0%BA%D0%BE%D0%B3_%D0%A1%D0%B0%D0%B2%D0%B5%D0%B7%D0%B0" title="Комунистичка партија Совјетског Савеза – serbski" lang="sr" hreflang="sr" data-title="Комунистичка партија Совјетског Савеза" data-language-autonym="Српски / srpski" data-language-local-name="serbski" class="interlanguage-link-target"><span>Српски / srpski</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sh mw-list-item"><a href="https://sh.wikipedia.org/wiki/Komunisti%C4%8Dka_partija_Sovjetskog_Saveza" title="Komunistička partija Sovjetskog Saveza – serbsko-chorwacki" lang="sh" hreflang="sh" data-title="Komunistička partija Sovjetskog Saveza" data-language-autonym="Srpskohrvatski / српскохрватски" data-language-local-name="serbsko-chorwacki" class="interlanguage-link-target"><span>Srpskohrvatski / српскохрватски</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-fi mw-list-item"><a href="https://fi.wikipedia.org/wiki/Neuvostoliiton_kommunistinen_puolue" title="Neuvostoliiton kommunistinen puolue – fiński" lang="fi" hreflang="fi" data-title="Neuvostoliiton kommunistinen puolue" data-language-autonym="Suomi" data-language-local-name="fiński" class="interlanguage-link-target"><span>Suomi</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sv mw-list-item"><a href="https://sv.wikipedia.org/wiki/Sovjetunionens_kommunistiska_parti" title="Sovjetunionens kommunistiska parti – szwedzki" lang="sv" hreflang="sv" data-title="Sovjetunionens kommunistiska parti" data-language-autonym="Svenska" data-language-local-name="szwedzki" class="interlanguage-link-target"><span>Svenska</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-tl mw-list-item"><a href="https://tl.wikipedia.org/wiki/Partido_Komunista_ng_Unyong_Sobyetiko" title="Partido Komunista ng Unyong Sobyetiko – tagalski" lang="tl" hreflang="tl" data-title="Partido Komunista ng Unyong Sobyetiko" data-language-autonym="Tagalog" data-language-local-name="tagalski" class="interlanguage-link-target"><span>Tagalog</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ta mw-list-item"><a href="https://ta.wikipedia.org/wiki/%E0%AE%9A%E0%AF%8B%E0%AE%B5%E0%AE%BF%E0%AE%AF%E0%AE%A4%E0%AF%8D_%E0%AE%92%E0%AE%A9%E0%AF%8D%E0%AE%B1%E0%AE%BF%E0%AE%AF%E0%AE%AA%E0%AF%8D_%E0%AE%AA%E0%AF%8A%E0%AE%A4%E0%AF%81%E0%AE%B5%E0%AF%81%E0%AE%9F%E0%AF%88%E0%AE%AE%E0%AF%88%E0%AE%95%E0%AF%8D_%E0%AE%95%E0%AE%9F%E0%AF%8D%E0%AE%9A%E0%AE%BF" title="சோவியத் ஒன்றியப் பொதுவுடைமைக் கட்சி – tamilski" lang="ta" hreflang="ta" data-title="சோவியத் ஒன்றியப் பொதுவுடைமைக் கட்சி" data-language-autonym="தமிழ்" data-language-local-name="tamilski" class="interlanguage-link-target"><span>தமிழ்</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-tt mw-list-item"><a href="https://tt.wikipedia.org/wiki/%D0%A1%D0%BE%D0%B2%D0%B5%D1%82%D0%BB%D0%B0%D1%80_%D0%91%D0%B5%D1%80%D0%BB%D0%B5%D0%B3%D0%B5_%D0%BA%D0%BE%D0%BC%D0%BC%D1%83%D0%BD%D0%B8%D1%81%D1%82%D0%B8%D0%BA_%D1%84%D0%B8%D1%80%D0%BA%D0%B0%D1%81%D0%B5" title="Советлар Берлеге коммунистик фиркасе – tatarski" lang="tt" hreflang="tt" data-title="Советлар Берлеге коммунистик фиркасе" data-language-autonym="Татарча / tatarça" data-language-local-name="tatarski" class="interlanguage-link-target"><span>Татарча / tatarça</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-th mw-list-item"><a href="https://th.wikipedia.org/wiki/%E0%B8%9E%E0%B8%A3%E0%B8%A3%E0%B8%84%E0%B8%84%E0%B8%AD%E0%B8%A1%E0%B8%A1%E0%B8%B4%E0%B8%A7%E0%B8%99%E0%B8%B4%E0%B8%AA%E0%B8%95%E0%B9%8C%E0%B9%81%E0%B8%AB%E0%B9%88%E0%B8%87%E0%B8%AA%E0%B8%AB%E0%B8%A0%E0%B8%B2%E0%B8%9E%E0%B9%82%E0%B8%8B%E0%B9%80%E0%B8%A7%E0%B8%B5%E0%B8%A2%E0%B8%95" title="พรรคคอมมิวนิสต์แห่งสหภาพโซเวียต – tajski" lang="th" hreflang="th" data-title="พรรคคอมมิวนิสต์แห่งสหภาพโซเวียต" data-language-autonym="ไทย" data-language-local-name="tajski" class="interlanguage-link-target"><span>ไทย</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-tg mw-list-item"><a href="https://tg.wikipedia.org/wiki/%D2%B2%D0%B8%D0%B7%D0%B1%D0%B8_%D0%BA%D0%BE%D0%BC%D0%BC%D1%83%D0%BD%D0%B8%D1%81%D1%82%D0%B8_%D0%98%D1%82%D1%82%D0%B8%D2%B3%D0%BE%D0%B4%D0%B8_%D0%A8%D3%AF%D1%80%D0%B0%D0%B2%D3%A3" title="Ҳизби коммунисти Иттиҳоди Шӯравӣ – tadżycki" lang="tg" hreflang="tg" data-title="Ҳизби коммунисти Иттиҳоди Шӯравӣ" data-language-autonym="Тоҷикӣ" data-language-local-name="tadżycki" class="interlanguage-link-target"><span>Тоҷикӣ</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-tr mw-list-item"><a href="https://tr.wikipedia.org/wiki/Sovyetler_Birli%C4%9Fi_Kom%C3%BCnist_Partisi" title="Sovyetler Birliği Komünist Partisi – turecki" lang="tr" hreflang="tr" data-title="Sovyetler Birliği Komünist Partisi" data-language-autonym="Türkçe" data-language-local-name="turecki" class="interlanguage-link-target"><span>Türkçe</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-tyv mw-list-item"><a href="https://tyv.wikipedia.org/wiki/%D0%92%D0%9A%D0%9F(%D0%B1)" title="ВКП(б) – tuwiński" lang="tyv" hreflang="tyv" data-title="ВКП(б)" data-language-autonym="Тыва дыл" data-language-local-name="tuwiński" class="interlanguage-link-target"><span>Тыва дыл</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-udm mw-list-item"><a href="https://udm.wikipedia.org/wiki/%D0%A1%D0%BE%D0%B2%D0%B5%D1%82%D1%81%D0%BA%D0%BE%D0%B9_%D0%A1%D0%BE%D1%8E%D0%B7%D1%8B%D1%81%D1%8C_%D0%9A%D0%BE%D0%BC%D0%BC%D1%83%D0%BD%D0%B8%D1%81%D1%82%D0%B8%D1%87%D0%B5%D1%81%D0%BA%D0%BE%D0%B9_%D0%BF%D0%B0%D1%80%D1%82%D0%B8%D1%8F" title="Советской Союзысь Коммунистической партия – udmurcki" lang="udm" hreflang="udm" data-title="Советской Союзысь Коммунистической партия" data-language-autonym="Удмурт" data-language-local-name="udmurcki" class="interlanguage-link-target"><span>Удмурт</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-uk mw-list-item"><a href="https://uk.wikipedia.org/wiki/%D0%9A%D0%BE%D0%BC%D1%83%D0%BD%D1%96%D1%81%D1%82%D0%B8%D1%87%D0%BD%D0%B0_%D0%BF%D0%B0%D1%80%D1%82%D1%96%D1%8F_%D0%A0%D0%B0%D0%B4%D1%8F%D0%BD%D1%81%D1%8C%D0%BA%D0%BE%D0%B3%D0%BE_%D0%A1%D0%BE%D1%8E%D0%B7%D1%83" title="Комуністична партія Радянського Союзу – ukraiński" lang="uk" hreflang="uk" data-title="Комуністична партія Радянського Союзу" data-language-autonym="Українська" data-language-local-name="ukraiński" class="interlanguage-link-target"><span>Українська</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ur mw-list-item"><a href="https://ur.wikipedia.org/wiki/%D8%A7%D8%B4%D8%AA%D9%85%D8%A7%D9%84%DB%8C_%D8%AC%D9%85%D8%A7%D8%B9%D8%AA_%D8%B3%D9%88%D9%88%DB%8C%D8%AA_%D8%A7%D8%AA%D8%AD%D8%A7%D8%AF" title="اشتمالی جماعت سوویت اتحاد – urdu" lang="ur" hreflang="ur" data-title="اشتمالی جماعت سوویت اتحاد" data-language-autonym="اردو" data-language-local-name="urdu" class="interlanguage-link-target"><span>اردو</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-vec mw-list-item"><a href="https://vec.wikipedia.org/wiki/Partio_Comunista_de_l%27Union_Sovi%C3%A8tega" title="Partio Comunista de l'Union Soviètega – wenecki" lang="vec" hreflang="vec" data-title="Partio Comunista de l'Union Soviètega" data-language-autonym="Vèneto" data-language-local-name="wenecki" class="interlanguage-link-target"><span>Vèneto</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-vi mw-list-item"><a href="https://vi.wikipedia.org/wiki/%C4%90%E1%BA%A3ng_C%E1%BB%99ng_s%E1%BA%A3n_Li%C3%AAn_X%C3%B4" title="Đảng Cộng sản Liên Xô – wietnamski" lang="vi" hreflang="vi" data-title="Đảng Cộng sản Liên Xô" data-language-autonym="Tiếng Việt" data-language-local-name="wietnamski" class="interlanguage-link-target"><span>Tiếng Việt</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-zh-classical mw-list-item"><a href="https://zh-classical.wikipedia.org/wiki/%E8%98%87%E8%81%AF%E5%85%B1%E7%94%A2%E9%BB%A8" title="蘇聯共產黨 – chiński klasyczny" lang="lzh" hreflang="lzh" data-title="蘇聯共產黨" data-language-autonym="文言" data-language-local-name="chiński klasyczny" class="interlanguage-link-target"><span>文言</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-war mw-list-item"><a href="https://war.wikipedia.org/wiki/Partido_Komunista_han_Unyon_Sobyet" title="Partido Komunista han Unyon Sobyet – waraj" lang="war" hreflang="war" data-title="Partido Komunista han Unyon Sobyet" data-language-autonym="Winaray" data-language-local-name="waraj" class="interlanguage-link-target"><span>Winaray</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-wuu mw-list-item"><a href="https://wuu.wikipedia.org/wiki/%E8%8B%8F%E8%81%94%E5%85%B1%E4%BA%A7%E5%85%9A" title="苏联共产党 – wu" lang="wuu" hreflang="wuu" data-title="苏联共产党" data-language-autonym="吴语" data-language-local-name="wu" class="interlanguage-link-target"><span>吴语</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-zh-yue mw-list-item"><a href="https://zh-yue.wikipedia.org/wiki/%E8%98%87%E8%81%AF%E5%85%B1%E7%94%A2%E9%BB%A8" title="蘇聯共產黨 – kantoński" lang="yue" hreflang="yue" data-title="蘇聯共產黨" data-language-autonym="粵語" data-language-local-name="kantoński" class="interlanguage-link-target"><span>粵語</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-bat-smg mw-list-item"><a href="https://bat-smg.wikipedia.org/wiki/Tar%C4%ABbu_S%C4%81jongas_komun%C4%97stu_part%C4%97j%C4%97" title="Tarību Sājongas komunėstu partėjė – żmudzki" lang="sgs" hreflang="sgs" data-title="Tarību Sājongas komunėstu partėjė" data-language-autonym="Žemaitėška" data-language-local-name="żmudzki" class="interlanguage-link-target"><span>Žemaitėška</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-zh mw-list-item"><a href="https://zh.wikipedia.org/wiki/%E8%8B%8F%E8%81%94%E5%85%B1%E4%BA%A7%E5%85%9A" title="苏联共产党 – chiński" lang="zh" hreflang="zh" data-title="苏联共产党" data-language-autonym="中文" data-language-local-name="chiński" class="interlanguage-link-target"><span>中文</span></a></li> </ul> <div class="after-portlet after-portlet-lang"><span class="wb-langlinks-edit wb-langlinks-link"><a href="https://www.wikidata.org/wiki/Special:EntityPage/Q79854#sitelinks-wikipedia" title="Edytuj linki pomiędzy wersjami językowymi" class="wbc-editpage">Edytuj linki</a></span></div> </div> </div> </div> </header> <div class="vector-page-toolbar"> <div class="vector-page-toolbar-container"> <div id="left-navigation"> <nav aria-label="Przestrzenie nazw"> <div id="p-associated-pages" class="vector-menu vector-menu-tabs mw-portlet mw-portlet-associated-pages" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="ca-nstab-main" class="selected vector-tab-noicon mw-list-item"><a href="/wiki/Komunistyczna_Partia_Zwi%C4%85zku_Radzieckiego" title="Zobacz stronę treści [c]" accesskey="c"><span>Artykuł</span></a></li><li id="ca-talk" class="vector-tab-noicon mw-list-item"><a href="/wiki/Dyskusja:Komunistyczna_Partia_Zwi%C4%85zku_Radzieckiego" rel="discussion" title="Dyskusja o zawartości tej strony [t]" accesskey="t"><span>Dyskusja</span></a></li> </ul> </div> </div> <div id="vector-variants-dropdown" class="vector-dropdown emptyPortlet" > <input type="checkbox" id="vector-variants-dropdown-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-variants-dropdown" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="Zmień wariant języka" > <label id="vector-variants-dropdown-label" for="vector-variants-dropdown-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet" aria-hidden="true" ><span class="vector-dropdown-label-text">polski</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="p-variants" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-variants emptyPortlet" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> </ul> </div> </div> </div> </div> </nav> </div> <div id="right-navigation" class="vector-collapsible"> <nav aria-label="Widok"> <div id="p-views" class="vector-menu vector-menu-tabs mw-portlet mw-portlet-views" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="ca-view" class="selected vector-tab-noicon mw-list-item"><a href="/wiki/Komunistyczna_Partia_Zwi%C4%85zku_Radzieckiego"><span>Czytaj</span></a></li><li id="ca-ve-edit" class="vector-tab-noicon mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Komunistyczna_Partia_Zwi%C4%85zku_Radzieckiego&veaction=edit" title="Edytuj tę stronę [v]" accesskey="v"><span>Edytuj</span></a></li><li id="ca-edit" class="collapsible vector-tab-noicon mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Komunistyczna_Partia_Zwi%C4%85zku_Radzieckiego&action=edit" title="Edycja kodu źródłowego strony [e]" accesskey="e"><span>Edytuj kod źródłowy</span></a></li><li id="ca-history" class="vector-tab-noicon mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Komunistyczna_Partia_Zwi%C4%85zku_Radzieckiego&action=history" title="Starsze wersje tej strony [h]" accesskey="h"><span>Wyświetl historię</span></a></li> </ul> </div> </div> </nav> <nav class="vector-page-tools-landmark" aria-label="Narzędzia dla stron"> <div id="vector-page-tools-dropdown" class="vector-dropdown vector-page-tools-dropdown" > <input type="checkbox" id="vector-page-tools-dropdown-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-page-tools-dropdown" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="Narzędzia" > <label id="vector-page-tools-dropdown-label" for="vector-page-tools-dropdown-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet" aria-hidden="true" ><span class="vector-dropdown-label-text">Narzędzia</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="vector-page-tools-unpinned-container" class="vector-unpinned-container"> <div id="vector-page-tools" class="vector-page-tools vector-pinnable-element"> <div class="vector-pinnable-header vector-page-tools-pinnable-header vector-pinnable-header-unpinned" data-feature-name="page-tools-pinned" data-pinnable-element-id="vector-page-tools" data-pinned-container-id="vector-page-tools-pinned-container" data-unpinned-container-id="vector-page-tools-unpinned-container" > <div class="vector-pinnable-header-label">Narzędzia</div> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-pin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-page-tools.pin">przypnij</button> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-unpin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-page-tools.unpin">ukryj</button> </div> <div id="p-cactions" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-cactions emptyPortlet vector-has-collapsible-items" title="Więcej opcji" > <div class="vector-menu-heading"> Działania </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="ca-more-view" class="selected vector-more-collapsible-item mw-list-item"><a href="/wiki/Komunistyczna_Partia_Zwi%C4%85zku_Radzieckiego"><span>Czytaj</span></a></li><li id="ca-more-ve-edit" class="vector-more-collapsible-item mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Komunistyczna_Partia_Zwi%C4%85zku_Radzieckiego&veaction=edit" title="Edytuj tę stronę [v]" accesskey="v"><span>Edytuj</span></a></li><li id="ca-more-edit" class="collapsible vector-more-collapsible-item mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Komunistyczna_Partia_Zwi%C4%85zku_Radzieckiego&action=edit" title="Edycja kodu źródłowego strony [e]" accesskey="e"><span>Edytuj kod źródłowy</span></a></li><li id="ca-more-history" class="vector-more-collapsible-item mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Komunistyczna_Partia_Zwi%C4%85zku_Radzieckiego&action=history"><span>Wyświetl historię</span></a></li> </ul> </div> </div> <div id="p-tb" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-tb" > <div class="vector-menu-heading"> Ogólne </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="t-whatlinkshere" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Specjalna:Linkuj%C4%85ce/Komunistyczna_Partia_Zwi%C4%85zku_Radzieckiego" title="Pokaż listę wszystkich stron linkujących do tej strony [j]" accesskey="j"><span>Linkujące</span></a></li><li id="t-recentchangeslinked" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Specjalna:Zmiany_w_linkowanych/Komunistyczna_Partia_Zwi%C4%85zku_Radzieckiego" rel="nofollow" title="Ostatnie zmiany w stronach, do których ta strona linkuje [k]" accesskey="k"><span>Zmiany w linkowanych</span></a></li><li id="t-upload" class="mw-list-item"><a href="//pl.wikipedia.org/wiki/Wikipedia:Prześlij_plik" title="Prześlij pliki [u]" accesskey="u"><span>Prześlij plik</span></a></li><li id="t-specialpages" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Specjalna:Strony_specjalne" title="Lista wszystkich stron specjalnych [q]" accesskey="q"><span>Strony specjalne</span></a></li><li id="t-permalink" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Komunistyczna_Partia_Zwi%C4%85zku_Radzieckiego&oldid=74751748" title="Stały link do tej wersji tej strony"><span>Link do tej wersji</span></a></li><li id="t-info" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Komunistyczna_Partia_Zwi%C4%85zku_Radzieckiego&action=info" title="Więcej informacji na temat tej strony"><span>Informacje o tej stronie</span></a></li><li id="t-cite" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Specjalna:Cytuj&page=Komunistyczna_Partia_Zwi%C4%85zku_Radzieckiego&id=74751748&wpFormIdentifier=titleform" title="Informacja o tym jak należy cytować tę stronę"><span>Cytowanie tego artykułu</span></a></li><li id="t-urlshortener" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Specjalna:Skr%C3%B3%C4%87_adres_URL&url=https%3A%2F%2Fpl.wikipedia.org%2Fwiki%2FKomunistyczna_Partia_Zwi%25C4%2585zku_Radzieckiego"><span>Zobacz skrócony adres URL</span></a></li><li id="t-urlshortener-qrcode" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Specjalna:Kod_QR&url=https%3A%2F%2Fpl.wikipedia.org%2Fwiki%2FKomunistyczna_Partia_Zwi%25C4%2585zku_Radzieckiego"><span>Pobierz kod QR</span></a></li> </ul> </div> </div> <div id="p-coll-print_export" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-coll-print_export" > <div class="vector-menu-heading"> Drukuj lub eksportuj </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="coll-create_a_book" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Specjalna:Ksi%C4%85%C5%BCka&bookcmd=book_creator&referer=Komunistyczna+Partia+Zwi%C4%85zku+Radzieckiego"><span>Utwórz książkę</span></a></li><li id="coll-download-as-rl" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Specjalna:DownloadAsPdf&page=Komunistyczna_Partia_Zwi%C4%85zku_Radzieckiego&action=show-download-screen"><span>Pobierz jako PDF</span></a></li><li id="t-print" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Komunistyczna_Partia_Zwi%C4%85zku_Radzieckiego&printable=yes" title="Wersja do wydruku [p]" accesskey="p"><span>Wersja do druku</span></a></li> </ul> </div> </div> <div id="p-wikibase-otherprojects" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-wikibase-otherprojects" > <div class="vector-menu-heading"> W innych projektach </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li class="wb-otherproject-link wb-otherproject-commons mw-list-item"><a href="https://commons.wikimedia.org/wiki/Category:Communist_Party_of_the_Soviet_Union" hreflang="en"><span>Wikimedia Commons</span></a></li><li id="t-wikibase" class="wb-otherproject-link wb-otherproject-wikibase-dataitem mw-list-item"><a href="https://www.wikidata.org/wiki/Special:EntityPage/Q79854" title="Link do powiązanego elementu w repozytorium danych [g]" accesskey="g"><span>Element Wikidanych</span></a></li> </ul> </div> </div> </div> </div> </div> </div> </nav> </div> </div> </div> <div class="vector-column-end"> <div class="vector-sticky-pinned-container"> <nav class="vector-page-tools-landmark" aria-label="Narzędzia dla stron"> <div id="vector-page-tools-pinned-container" class="vector-pinned-container"> </div> </nav> <nav class="vector-appearance-landmark" aria-label="Wygląd"> <div id="vector-appearance-pinned-container" class="vector-pinned-container"> <div id="vector-appearance" class="vector-appearance vector-pinnable-element"> <div class="vector-pinnable-header vector-appearance-pinnable-header vector-pinnable-header-pinned" data-feature-name="appearance-pinned" data-pinnable-element-id="vector-appearance" data-pinned-container-id="vector-appearance-pinned-container" data-unpinned-container-id="vector-appearance-unpinned-container" > <div class="vector-pinnable-header-label">Wygląd</div> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-pin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-appearance.pin">przypnij</button> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-unpin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-appearance.unpin">ukryj</button> </div> </div> </div> </nav> </div> </div> <div id="bodyContent" class="vector-body" aria-labelledby="firstHeading" data-mw-ve-target-container> <div class="vector-body-before-content"> <div class="mw-indicators"> </div> <div id="siteSub" class="noprint">Z Wikipedii, wolnej encyklopedii</div> </div> <div id="contentSub"><div id="mw-content-subtitle"></div></div> <div id="mw-content-text" class="mw-body-content"><div class="mw-content-ltr mw-parser-output" lang="pl" dir="ltr"><table class="infobox"> <caption class="naglowek"><style data-mw-deduplicate="TemplateStyles:r65781301">.mw-parser-output .infobox>caption>.iboxt-flex{display:flex;justify-content:flex-start;align-items:center;gap:4px}.mw-parser-output .infobox>caption>.iboxt-flex>.iboxt-ikona{flex-grow:0;flex-shrink:0;font-size:7px;max-width:40px;overflow:hidden}.mw-parser-output .infobox>caption>.iboxt-flex>.iboxt-tekst{flex-grow:1}.mw-parser-output .infobox>caption .iboxt-1{font-weight:bold}.mw-parser-output .infobox>caption .iboxt-2{font-style:italic}.mw-parser-output .infobox>caption .iboxt-3{font-style:italic;font-size:90%}</style><div class="iboxt-1">Komunistyczna Partia Związku Radzieckiego</div><div class="iboxt-2"><span style="font-style: normal;" lang="ru">Коммунистическая партия Советского Союза</span></div> </caption> <tbody><tr class="grafika iboxs"> <td colspan="2"><span typeof="mw:File"><a href="/wiki/Plik:%D0%9A%D0%9F%D0%A1%D0%A1.svg" class="mw-file-description"><img alt="Ilustracja" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/f/fe/%D0%9A%D0%9F%D0%A1%D0%A1.svg/200px-%D0%9A%D0%9F%D0%A1%D0%A1.svg.png" decoding="async" width="200" height="166" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/f/fe/%D0%9A%D0%9F%D0%A1%D0%A1.svg/300px-%D0%9A%D0%9F%D0%A1%D0%A1.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/f/fe/%D0%9A%D0%9F%D0%A1%D0%A1.svg/400px-%D0%9A%D0%9F%D0%A1%D0%A1.svg.png 2x" data-file-width="326" data-file-height="271" /></a></span> </td></tr> <tr> <td colspan="2" style="background:#e5e5e5; color:black; text-align:center; border-bottom:1px solid #aaa;"><a href="/wiki/Hymn" title="Hymn">Hymn</a>: <a href="/wiki/Hymn_Partii_Bolszewik%C3%B3w" title="Hymn Partii Bolszewików">Гимн Партии Большевиков</a> </td></tr> <tr> <th><a href="/wiki/Pa%C5%84stwo" title="Państwo">Państwo</a> </th> <td> <p><span class="flagicon"><span class="mw-image-border" typeof="mw:File"><span><img alt="" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/a/a9/Flag_of_the_Soviet_Union.svg/22px-Flag_of_the_Soviet_Union.svg.png" decoding="async" width="22" height="11" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/a/a9/Flag_of_the_Soviet_Union.svg/33px-Flag_of_the_Soviet_Union.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/a/a9/Flag_of_the_Soviet_Union.svg/44px-Flag_of_the_Soviet_Union.svg.png 2x" data-file-width="1200" data-file-height="600" /></span></span> </span><a href="/wiki/Zwi%C4%85zek_Socjalistycznych_Republik_Radzieckich" title="Związek Socjalistycznych Republik Radzieckich">ZSRR</a> </p> </td></tr> <tr> <th>Skrót </th> <td> <p>KPZR </p> </td></tr> <tr> <th>Lider </th> <td> <p><i>pierwszy</i> <a href="/wiki/W%C5%82odzimierz_Lenin" title="Włodzimierz Lenin">Włodzimierz Lenin</a> <i>ostatni</i> <a href="/wiki/Wo%C5%82odymyr_Iwaszko" title="Wołodymyr Iwaszko">Wołodymyr Iwaszko</a> (p.o.) </p> </td></tr> <tr> <th>Data założenia </th> <td> <p>30 lipca 1903 </p> </td></tr> <tr> <th>Data rozwiązania </th> <td> <p>29 sierpnia 1991 </p> </td></tr> <tr> <th>Adres siedziby </th> <td> <p><a href="/wiki/Moskwa" title="Moskwa">Moskwa</a>, <a href="/wiki/Plac_Stary_w_Moskwie" title="Plac Stary w Moskwie">Plac Stary</a> 4 </p> </td></tr> <tr> <th>Ideologia polityczna </th> <td> <p><a href="/wiki/Komunizm" title="Komunizm">komunizm</a>, <a href="/wiki/Leninizm" title="Leninizm">leninizm</a>, (do 1956 <a href="/wiki/Stalinizm" title="Stalinizm">stalinizm</a>) </p> </td></tr> <tr> <th>Poglądy gospodarcze </th> <td> <p><a href="/wiki/Gospodarka_planowa" title="Gospodarka planowa">gospodarka planowa</a> </p> </td></tr> <tr> <th>Liczba członków </th> <td> <p>19 milionów (1986) </p> </td></tr> <tr> <th>Członkostwo<br />międzynarodowe </th> <td> <p><a href="/wiki/Mi%C4%99dzynarod%C3%B3wka_Komunistyczna" title="Międzynarodówka Komunistyczna">Międzynarodówka Komunistyczna</a> (1919–1943)<br /><a href="/wiki/Kominform" title="Kominform">Kominform</a> (1947–1956) </p> </td></tr> <tr> <th>Młodzieżówka </th> <td> <p><a href="/wiki/Komsomo%C5%82" title="Komsomoł">Komsomoł</a> </p> </td></tr> <tr> <th>Barwy </th> <td> <p><span style="border:none;color:inherit;background:transparent;text-align:left;font-size:90%!important;margin:0px!important"><span style="border:solid 1px silver;color:inherit;background-color:red;font-size:80%!important;vertical-align:middle;">    </span> <a href="/wiki/Barwa_czerwona" title="Barwa czerwona">czerwień</a></span> </p> </td></tr> <tr class="noprint plainlinks" style="border-top:1px solid var(--border-color-base, #a2a9b1); text-align:center;"> <td colspan="2" style="padding:0;"> <table cellpadding="4" cellspacing="0" style="width:100%; margin:0px; background:var(--background-color-base, #fff); color:inherit"> <tbody><tr> <td style="vertical-align:middle; width:30px;"><span typeof="mw:File"><a href="https://commons.wikimedia.org/wiki/Category:Communist_Party_of_the_Soviet_Union" title="Commons"><img alt="" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/4a/Commons-logo.svg/21px-Commons-logo.svg.png" decoding="async" width="21" height="28" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/4a/Commons-logo.svg/31px-Commons-logo.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/4a/Commons-logo.svg/42px-Commons-logo.svg.png 2x" data-file-width="1024" data-file-height="1376" /></a></span> </td> <td style="vertical-align:middle;"><a href="https://commons.wikimedia.org/wiki/Category:Communist_Party_of_the_Soviet_Union" class="extiw" title="commons:Category:Communist Party of the Soviet Union">Multimedia w Wikimedia Commons</a> </td></tr></tbody></table> </td></tr> </tbody></table> <figure typeof="mw:File/Thumb"><span><audio id="mwe_player_0" controls="" preload="none" data-mw-tmh="" class="mw-file-element" width="240" style="width:240px;" data-durationhint="68" data-mwtitle="National_anthem_of_Russia,_performed_by_the_United_States_Navy_Band.wav" data-mwprovider="wikimediacommons" resource="/wiki/Plik:National_anthem_of_Russia,_performed_by_the_United_States_Navy_Band.wav"><source src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/transcoded/f/f2/National_anthem_of_Russia%2C_performed_by_the_United_States_Navy_Band.wav/National_anthem_of_Russia%2C_performed_by_the_United_States_Navy_Band.wav.ogg" type="audio/ogg; codecs="vorbis"" data-transcodekey="ogg" data-width="0" data-height="0" /><source src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/transcoded/f/f2/National_anthem_of_Russia%2C_performed_by_the_United_States_Navy_Band.wav/National_anthem_of_Russia%2C_performed_by_the_United_States_Navy_Band.wav.mp3" type="audio/mpeg" data-transcodekey="mp3" data-width="0" data-height="0" /><source src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/f/f2/National_anthem_of_Russia%2C_performed_by_the_United_States_Navy_Band.wav" type="audio/wav" data-width="0" data-height="0" /><track src="https://commons.wikimedia.org/w/api.php?action=timedtext&title=File%3ANational_anthem_of_Russia%2C_performed_by_the_United_States_Navy_Band.wav&lang=av&trackformat=vtt&origin=%2A" kind="subtitles" type="text/vtt" srclang="av" label="авар ‪(av)‬" data-dir="ltr" /><track src="https://commons.wikimedia.org/w/api.php?action=timedtext&title=File%3ANational_anthem_of_Russia%2C_performed_by_the_United_States_Navy_Band.wav&lang=ba&trackformat=vtt&origin=%2A" kind="subtitles" type="text/vtt" srclang="ba" label="башҡортса ‪(ba)‬" data-dir="ltr" /><track src="https://commons.wikimedia.org/w/api.php?action=timedtext&title=File%3ANational_anthem_of_Russia%2C_performed_by_the_United_States_Navy_Band.wav&lang=ce&trackformat=vtt&origin=%2A" kind="subtitles" type="text/vtt" srclang="ce" label="нохчийн ‪(ce)‬" data-dir="ltr" /><track src="https://commons.wikimedia.org/w/api.php?action=timedtext&title=File%3ANational_anthem_of_Russia%2C_performed_by_the_United_States_Navy_Band.wav&lang=en&trackformat=vtt&origin=%2A" kind="subtitles" type="text/vtt" srclang="en" label="English ‪(en)‬" data-dir="ltr" /><track src="https://commons.wikimedia.org/w/api.php?action=timedtext&title=File%3ANational_anthem_of_Russia%2C_performed_by_the_United_States_Navy_Band.wav&lang=es&trackformat=vtt&origin=%2A" kind="subtitles" type="text/vtt" srclang="es" label="español ‪(es)‬" data-dir="ltr" /><track src="https://commons.wikimedia.org/w/api.php?action=timedtext&title=File%3ANational_anthem_of_Russia%2C_performed_by_the_United_States_Navy_Band.wav&lang=ru&trackformat=vtt&origin=%2A" kind="subtitles" type="text/vtt" srclang="ru" label="русский ‪(ru)‬" data-dir="ltr" /><track src="https://commons.wikimedia.org/w/api.php?action=timedtext&title=File%3ANational_anthem_of_Russia%2C_performed_by_the_United_States_Navy_Band.wav&lang=th&trackformat=vtt&origin=%2A" kind="subtitles" type="text/vtt" srclang="th" label="ไทย ‪(th)‬" data-dir="ltr" /><track src="https://commons.wikimedia.org/w/api.php?action=timedtext&title=File%3ANational_anthem_of_Russia%2C_performed_by_the_United_States_Navy_Band.wav&lang=uk&trackformat=vtt&origin=%2A" kind="subtitles" type="text/vtt" srclang="uk" label="українська ‪(uk)‬" data-dir="ltr" /></audio></span><figcaption>Hymn Partii Bolszewików</figcaption></figure> <p><b>Komunistyczna Partia Związku Radzieckiego</b> (<b>KPZR</b>, <a href="/wiki/J%C4%99zyk_rosyjski" title="Język rosyjski">ros.</a> <span style="font-style: normal;" lang="ru">Коммунистическая партия Советского Союза – КПСС</span>f, <i>Kommunisticzeskaja partija Sowietskogo Sojuza – KPSS</i>) – ostatnia nazwa założonej w 1903 <a href="/wiki/Partia_komunistyczna" title="Partia komunistyczna">partii komunistycznej</a>, rządzącej w <a href="/wiki/Rosyjska_Federacyjna_Socjalistyczna_Republika_Radziecka" title="Rosyjska Federacyjna Socjalistyczna Republika Radziecka">RFSRR</a> i <a href="/wiki/Zwi%C4%85zek_Socjalistycznych_Republik_Radzieckich" title="Związek Socjalistycznych Republik Radzieckich">ZSRR</a> od 1917 do 1991. W latach 1903–1918 funkcjonowała jako <a href="/wiki/Frakcja_(polityka)" title="Frakcja (polityka)">frakcja</a> <a href="/wiki/Bolszewicy" title="Bolszewicy">bolszewicka</a> <b><a href="/wiki/Socjaldemokratyczna_Partia_Robotnicza_Rosji" title="Socjaldemokratyczna Partia Robotnicza Rosji">Socjaldemokratycznej Partii Robotniczej Rosji</a></b> <b>(SDPRR(b))</b>, w latach 1918–1925 jako <b>Rosyjska Komunistyczna Partia (<a href="/wiki/Bolszewicy" title="Bolszewicy">bolszewików</a>)</b>, w skrócie <b>RKP(b)</b>, w latach 1925–1952 jako <b>Wszechzwiązkowa Komunistyczna Partia (bolszewików)</b>, <b>WKP(b)</b> (odrębna Rosyjska Partia Komunistyczna nie istniała). </p><p>Formalnie centralną instancją partii był Komitet Centralny (KC), największą zaś realną władzę posiadały jego <a href="/wiki/Biuro_Polityczne_KC_KPZR" title="Biuro Polityczne KC KPZR">Biuro Polityczne</a> i Sekretariat Komitetu Centralnego na czele z sekretarzem generalnym. Generalny sekretarz KC był przywódcą całej partii. Sekretariatowi KC podlegały wydziały Komitetu Centralnego, oparte na zasadzie funkcjonalnej i pełniące funkcje ministerstw. W okresie istnienia ZSRR partia miała też swoje <i>republikańskie</i> sekcje (komunistyczne partie republik związkowych ZSRR) z wyjątkiem (do 1990) Rosji. Kontrolowała też większość innych partii komunistycznych na świecie, zarówno formalnie poprzez organizacje międzynarodowe (np. <a href="/wiki/Mi%C4%99dzynarod%C3%B3wka_Komunistyczna" title="Międzynarodówka Komunistyczna">Komintern</a>, <a href="/wiki/Kominform" title="Kominform">Kominform</a>), jak i nieformalnie w wyniku faktycznego zwierzchnictwa ZSRR nad państwami tzw. obozu socjalistycznego oraz sponsorowania i utrzymywania kontaktów w pozostałych krajach przez Wydział Zagraniczny Komitetu Centralnego i radziecki wywiad. </p> <meta property="mw:PageProp/toc" /> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Geneza">Geneza</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Komunistyczna_Partia_Zwi%C4%85zku_Radzieckiego&veaction=edit&section=1" title="Edytuj sekcję: Geneza" class="mw-editsection-visualeditor"><span>edytuj</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Komunistyczna_Partia_Zwi%C4%85zku_Radzieckiego&action=edit&section=1" title="Edytuj kod źródłowy sekcji: Geneza"><span>edytuj kod</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <figure typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/Plik:Union-de-Lucha.jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/9/90/Union-de-Lucha.jpg/300px-Union-de-Lucha.jpg" decoding="async" width="300" height="221" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/9/90/Union-de-Lucha.jpg/450px-Union-de-Lucha.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/9/90/Union-de-Lucha.jpg/600px-Union-de-Lucha.jpg 2x" data-file-width="5018" data-file-height="3692" /></a><figcaption>Członkowie <a href="/wiki/Zwi%C4%85zek_Walki_o_Wyzwolenie_Klasy_Robotniczej" title="Związek Walki o Wyzwolenie Klasy Robotniczej">Związku Walki o Wyzwolenie Klasy Robotniczej</a>, który był zalążkiem <a href="/wiki/Socjaldemokratyczna_Partia_Robotnicza_Rosji" title="Socjaldemokratyczna Partia Robotnicza Rosji">Socjaldemokratycznej Partii Robotniczej Rosji</a>, fot. 1897</figcaption></figure> <p>Późniejsza KPZR wywodzi się z frakcji <a href="/wiki/Bolszewicy" title="Bolszewicy">bolszewickiej</a> <a href="/wiki/Socjaldemokratyczna_Partia_Robotnicza_Rosji" title="Socjaldemokratyczna Partia Robotnicza Rosji">Socjaldemokratycznej Partii Robotniczej Rosji</a>, która wyodrębniła się od <a href="/wiki/Socjaldemokracja" title="Socjaldemokracja">socjaldemokracji</a> na jej II Zjeździe w 1903. Na Zjeździe tym zwolennicy <a href="/wiki/W%C5%82odzimierz_Lenin" title="Włodzimierz Lenin">Włodzimierza Lenina</a> uzyskali większość; pozostali delegaci dali początek partii <a href="/wiki/Mienszewicy" title="Mienszewicy">mienszewików</a>. Bolszewicy głosili hasła <a href="/wiki/Rewolucja" title="Rewolucja">rewolucji</a> socjalnej oraz obalenia <a href="/wiki/Samodzier%C5%BCawie" title="Samodzierżawie">caratu</a> i wprowadzenia <a href="/wiki/Demokracja" title="Demokracja">demokratycznej</a> <a href="/wiki/Republika" title="Republika">republiki</a>. Wzięli udział w <a href="/wiki/Rewolucja_1905_roku" title="Rewolucja 1905 roku">rewolucji 1905</a>, której upadek osłabił działalność partii i zmusił najwybitniejszych działaczy (Lenin, <a href="/wiki/Grigorij_Zinowjew" title="Grigorij Zinowjew">Grigorij Zinowjew</a>) do emigracji. W trakcie <a href="/wiki/I_wojna_%C5%9Bwiatowa" title="I wojna światowa">I wojny światowej</a> bolszewicy przyjęli doktrynę <a href="/wiki/Pacyfizm" title="Pacyfizm">pacyfistyczną</a>. Działania antywojenne poważnie osłabiły frakcję bolszewicką, rząd rozpoczął falę represji, które zmusiły działaczy do emigracji lub sprawiły, że trafili oni do więzień. Bolszewicy kontynuowali działalność w podziemiu, gdzie wydawali nielegalne pisma i prowadzili działania o charakterze propagandowym. W listopadzie pod Piotrogrodem odbyła się narada bolszewicka z udziałem m.in. posłów do parlamentu. Narada została zaatakowana przez siły rządowe, a jej uczestnicy zostali skazani na dożywotnie zesłanie na <a href="/wiki/Syberia" title="Syberia">Syberii</a>. Na naradzie zdecydowano o utworzeniu w przyszłości niepodległych republik Rosji, <a href="/wiki/Polska" title="Polska">Polski</a> i <a href="/wiki/Niemcy" title="Niemcy">Niemiec</a>, walce z caratem, <a href="/wiki/Szowinizm" title="Szowinizm">szowinizmem</a> wielkorosyjskim, walce o ośmiogodzinny dzień pracy oraz konfiskacie ziem należących do obszarników. Bolszewicy kontynuowali działalność w podziemiu, gdzie wydawali nielegalne pisma i prowadzili działania o charakterze propagandowym<sup id="cite_ref-1" class="reference"><a href="#cite_note-1">[1]</a></sup>. </p><p>W trakcie trwania wojny przedstawiciele frakcji szukali poparcia u <a href="/wiki/Pacyfizm" title="Pacyfizm">pacyfistycznie</a> nastawionych socjaldemokratów europejskich (<a href="/wiki/Konferencja_w_Zimmerwaldzie" title="Konferencja w Zimmerwaldzie">konferencja zimmerwaldzka</a>)<sup id="cite_ref-2" class="reference"><a href="#cite_note-2">[2]</a></sup>. Partia po <a href="/wiki/Rewolucja_lutowa_(1917)" title="Rewolucja lutowa (1917)">rewolucji lutowej</a> w Rosji uzyskała możliwość legalnego działania. Nie rezygnując z propagandy antywojennej, umacniała wpływy wśród robotników oraz żołnierzy frontowych. Na skutek upadku reżimu carskiego do kraju z emigracji lub zesłania powrócił szereg uchodźców politycznych. Z zesłania wrócili m.in. <a href="/wiki/Lew_Kamieniew" title="Lew Kamieniew">Lew Kamieniew</a>, <a href="/wiki/J%C3%B3zef_Stalin" title="Józef Stalin">Józef Stalin</a> i Lenin<sup id="cite_ref-3" class="reference"><a href="#cite_note-3">[3]</a></sup>. Była organizatorem i główną siłą sprawczą <a href="/wiki/Rewolucja_pa%C5%BAdziernikowa" title="Rewolucja październikowa">rewolucji październikowej</a>. Wywołanie rewolucji w Rosji stało w opozycji do koncepcji <a href="/wiki/Karl_Marx" title="Karl Marx">Karola Marksa</a>, który uznawał, że socjalizm może zwyciężyć tylko w kraju z silną klasą robotniczą. Rosyjscy komuniści opierali się jednak początkowo nie na robotnikach, lecz na chłopach. Tuż po rewolucji partia komunistyczna nie zdołała wygrać w zarządzonych jeszcze przez poprzednie władze wyborach do Konstytuanty, nie miało to jednak realnego znaczenia wobec jej dalszych działań. Po krótkim okresie koalicji z partią lewicowych socjalistów-rewolucjonistów (<a href="/wiki/Partia_Socjalist%C3%B3w-Rewolucjonist%C3%B3w" title="Partia Socjalistów-Rewolucjonistów">eserów</a>), bolszewicy zaprowadzili w Rosji rządy dyktatorskie i utworzyli państwo o nazwie <a href="/wiki/Rosyjska_Federacyjna_Socjalistyczna_Republika_Radziecka" title="Rosyjska Federacyjna Socjalistyczna Republika Radziecka">Rosyjska Federacyjna Socjalistyczna Republika Radziecka</a><sup id="cite_ref-4" class="reference"><a href="#cite_note-4">[4]</a></sup>. Rząd RFSRR zaproponował natychmiastowe zawieszenie broni na wszystkich frontach i oddanie gruntów (bez żadnego wykupu) rolnych w ręce chłopów<sup id="cite_ref-5" class="reference"><a href="#cite_note-5">[5]</a></sup>. Dysponentami dóbr cerkiewnych, klasztornych i obszarniczych stawały się gminne komitety rolne i rady powiatowe<sup id="cite_ref-6" class="reference"><a href="#cite_note-6">[6]</a></sup>. </p> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Historia_partii">Historia partii</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Komunistyczna_Partia_Zwi%C4%85zku_Radzieckiego&veaction=edit&section=2" title="Edytuj sekcję: Historia partii" class="mw-editsection-visualeditor"><span>edytuj</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Komunistyczna_Partia_Zwi%C4%85zku_Radzieckiego&action=edit&section=2" title="Edytuj kod źródłowy sekcji: Historia partii"><span>edytuj kod</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Okres_leninowski">Okres leninowski</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Komunistyczna_Partia_Zwi%C4%85zku_Radzieckiego&veaction=edit&section=3" title="Edytuj sekcję: Okres leninowski" class="mw-editsection-visualeditor"><span>edytuj</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Komunistyczna_Partia_Zwi%C4%85zku_Radzieckiego&action=edit&section=3" title="Edytuj kod źródłowy sekcji: Okres leninowski"><span>edytuj kod</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>W 1918 roku frakcja bolszewicka przyjęła nazwę <i>Rosyjska Komunistyczna Partia (bolszewików)</i> (RKP(b)), co symbolizowało zerwanie z socjaldemokracją i realizację radykalnego programu rewolucyjnych przekształceń – zbudowania bezklasowego (<a href="/wiki/Komunizm" title="Komunizm">komunistycznego</a>) społeczeństwa. RKP(b) i partie o podobnym programie utworzyły w 1919 <a href="/wiki/Mi%C4%99dzynarod%C3%B3wka_Komunistyczna" title="Międzynarodówka Komunistyczna">Międzynarodówkę Komunistyczną</a>, która istniała do 1943<sup id="cite_ref-7" class="reference"><a href="#cite_note-7">[7]</a></sup>. </p><p>W przeciągu lat 1917–1918 wydano szereg dekretów – wprowadzających ośmiogodzinny dzień pracy, kontrolę robotniczą nad przedsiębiorstwami, o proklamowaniu suwerenności narodów dawnego Imperium, nacjonalizacji banków, zniesieniu rang cywilnych i stanów, wprowadzeniu rozwodów, oddzielenia państwa i edukacji od cerkwi, utworzeniu <a href="/wiki/Armia_Czerwona" title="Armia Czerwona">Armii Czerwonej</a>, nacjonalizacji magazynów zbożowych, handlu zagranicznego, przemysłu naftowego, wielkiego przemysłu, floty handlowej, przedsiębiorstw kolejowych, transportu, młynów, wprowadzeniu kalendarza gregoriańskiego, walki ze spekulacją, konfiskaty majątku rodziny carskiej, likwidacji kolei prywatnych. Przeciwko otworzeniu regularnej armii i włączaniu do niej oficerów z dawnego wojska carskiego opowiedziała się grupa lewicy partyjnej<sup id="cite_ref-8" class="reference"><a href="#cite_note-8">[8]</a></sup>. </p><p>Rewolucja odniosła połowiczny sukces: udało się ustanowić tzw. władzę radziecką na całym terytorium Rosji, Zakaukaziu i znacznych obszarach <a href="/wiki/Ukraina" title="Ukraina">Ukrainy</a> i <a href="/wiki/Bia%C5%82oru%C5%9B" title="Białoruś">Białorusi</a>, stłumić wystąpienia „kontrrewolucyjne” (do których zaliczano wszelkie działania antyrządowe – stąd partią kontrrewolucyjną obwołano także niezgadzających się z terrorem <a href="/wiki/Mienszewicy" title="Mienszewicy">mienszewików</a>), zbudować siły zbrojne, które zwyciężyły przeciwników nowej władzy („białych”) oraz wspierające je oddziały interwencyjne zagranicznych mocarstw (<a href="/wiki/Wojna_domowa_w_Rosji" title="Wojna domowa w Rosji">wojna domowa w Rosji</a>). Jednocześnie program rozpętania rewolucji światowej i „wyzwolenia” Europy poniósł fiasko, a eksperymenty ekonomiczne (<a href="/wiki/Komunizm_wojenny" title="Komunizm wojenny">komunizm wojenny</a>) doprowadziły do załamania gospodarczego i klęski głodu w latach 1920–1922, a także licznych powstań, co zmusiło władze do przywrócenia reglamentowanej gospodarki rynkowej (<a href="/wiki/Nowa_Polityka_Ekonomiczna" title="Nowa Polityka Ekonomiczna">NEP</a>) w 1921. Polityka NEP-u określana mianem kapitalizmu państwowego przyczyniła się do zakończenia wojny domowej i ponownego uzyskania wzrostu ekonomicznego kraju<sup id="cite_ref-9" class="reference"><a href="#cite_note-9">[9]</a></sup>. Partia w 1922 skonsolidowała swoją władzę, tworząc z rządzonych przez siebie republik nowe państwo – <a href="/wiki/Zwi%C4%85zek_Socjalistycznych_Republik_Radzieckich" title="Związek Socjalistycznych Republik Radzieckich">Związek Socjalistycznych Republik Radzieckich</a>. Nowe państwo objęło zasięgiem terytorialnym większość obszarów byłego <a href="/wiki/Imperium_Rosyjskie" title="Imperium Rosyjskie">Imperium Rosyjskiego</a><sup id="cite_ref-Suny_2006,_s._xvii_10-0" class="reference"><a href="#cite_note-Suny_2006,_s._xvii-10">[10]</a></sup>. W 1925 zmieniła nazwę na <i>Wszechzwiązkowa Komunistyczna Partia (bolszewików)</i> – (WKP(b)). </p> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Okres_stalinizmu">Okres stalinizmu</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Komunistyczna_Partia_Zwi%C4%85zku_Radzieckiego&veaction=edit&section=4" title="Edytuj sekcję: Okres stalinizmu" class="mw-editsection-visualeditor"><span>edytuj</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Komunistyczna_Partia_Zwi%C4%85zku_Radzieckiego&action=edit&section=4" title="Edytuj kod źródłowy sekcji: Okres stalinizmu"><span>edytuj kod</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div><p> Choroba i śmierć stosunkowo młodego Lenina (gdy umierał w 1924 miał 53 lata) – niekwestionowanego przywódcy, spowodowały walkę o władzę w partii<sup id="cite_ref-Suny_2006,_s._xvii_10-1" class="reference"><a href="#cite_note-Suny_2006,_s._xvii-10">[10]</a></sup>. Początkowo najbliżsi współpracownicy Lenina – <a href="/wiki/Grigorij_Zinowjew" title="Grigorij Zinowjew">Grigorij Zinowjew</a> i Lew Kamieniew, w sojuszu ze Stalinem, usunęli uważanego za drugą osobę w partii – <a href="/wiki/Lew_Trocki" title="Lew Trocki">Lwa Trockiego</a>, typowanego przez Lenina jako swojego następcę. Trocki rozpoczął kampanię antyrządową, w której oskarżał Stalina o coraz większą konsolidację własnej władzy i otwarcie kontestował stalinowski ustrój ZSRR, za co został zmuszony przez zwolenników stalinizmu do emigracji<sup id="cite_ref-11" class="reference"><a href="#cite_note-11">[11]</a></sup><sup id="cite_ref-pipes520_12-0" class="reference"><a href="#cite_note-pipes520-12">[12]</a></sup>. Następnie, w sojuszu ze zwolennikami NEPu: <a href="/wiki/Niko%C5%82aj_Bucharin" title="Nikołaj Bucharin">Nikołajem Bucharinem</a>, <a href="/wiki/Aleksiej_Rykow" title="Aleksiej Rykow">Aleksiejem Rykowem</a> i <a href="/wiki/Michai%C5%82_Tomski" title="Michaił Tomski">Michaiłem Tomskim</a>, Stalin usunął Zinowjewa i Kamieniewa. W 1929 sojusz ten upadł, a rządy przejęli zwolennicy Stalina, którzy podjęli decyzję dokończenia przekształceń rewolucyjnych: <a href="/wiki/Kolektywizacja" title="Kolektywizacja">kolektywizacji rolnictwa</a>, wprowadzenia <a href="/wiki/Gospodarka_planowa" title="Gospodarka planowa">gospodarki planowej</a> i uprzemysłowienia kraju. Na skutek polityki industrializacji, w 1930 roku Stalinowi udało się zwiększyć kapitał towarowy i zdolności przemysłu ciężkiego<sup id="cite_ref-13" class="reference"><a href="#cite_note-13">[13]</a></sup>. Towarzyszyło temu przekształcenie ZSRR w państwo w pełni totalitarne, oparte na terrorze, a także propagandzie wychwalającej osobę Stalina<sup id="cite_ref-14" class="reference"><a href="#cite_note-14">[14]</a></sup><sup id="cite_ref-Historia_świata_od_roku_1917_do_lat_90._15-0" class="reference"><a href="#cite_note-Historia_świata_od_roku_1917_do_lat_90.-15">[15]</a></sup>. Chociaż od XVII Zjazdu WKP(b) w 1934 (zwanego „zjazdem zwycięzców”) niemożliwa była jakakolwiek opozycja, a nawet krytyka, Stalin podejrzewał swoich współpracowników o spiskowanie przeciw niemu. „<a href="/wiki/Wielki_terror_(ZSRR)" title="Wielki terror (ZSRR)">Wielka czystka</a>”, którą zainicjowało tajemnicze morderstwo popularnego działacza <a href="/wiki/Siergiej_Kirow" title="Siergiej Kirow">Siergieja Kirowa</a> pochłonęła tysiące działaczy partyjnych: z początku dawnych zwolenników Trockiego, Zinowjewa i Kamieniewa (ich poglądy określano jako „odchylenie lewicowe”), następnie zwolenników Bucharina, Rykowa i Tomskiego (których poglądy określano jako „odchylenie prawicowe”), a w końcu zwolenników Stalina, których podejrzewano o nadmierną niezależność („centrowość”)<sup id="cite_ref-16" class="reference"><a href="#cite_note-16">[16]</a></sup>. </p><figure class="mw-default-size" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/Plik:XVIII_%D1%81%D1%8A%D0%B5%D0%B7%D0%B4_%D0%92%D0%9A%D0%9F(%D0%B1)_%D0%9F%D1%80%D0%B8%D0%BC%D0%BE%D1%80%D1%81%D0%BA%D0%B0%D1%8F_%D1%81%D0%B5%D0%BA%D1%86%D0%B8%D1%8F.jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/5/5d/XVIII_%D1%81%D1%8A%D0%B5%D0%B7%D0%B4_%D0%92%D0%9A%D0%9F%28%D0%B1%29_%D0%9F%D1%80%D0%B8%D0%BC%D0%BE%D1%80%D1%81%D0%BA%D0%B0%D1%8F_%D1%81%D0%B5%D0%BA%D1%86%D0%B8%D1%8F.jpg/220px-XVIII_%D1%81%D1%8A%D0%B5%D0%B7%D0%B4_%D0%92%D0%9A%D0%9F%28%D0%B1%29_%D0%9F%D1%80%D0%B8%D0%BC%D0%BE%D1%80%D1%81%D0%BA%D0%B0%D1%8F_%D1%81%D0%B5%D0%BA%D1%86%D0%B8%D1%8F.jpg" decoding="async" width="220" height="125" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/5/5d/XVIII_%D1%81%D1%8A%D0%B5%D0%B7%D0%B4_%D0%92%D0%9A%D0%9F%28%D0%B1%29_%D0%9F%D1%80%D0%B8%D0%BC%D0%BE%D1%80%D1%81%D0%BA%D0%B0%D1%8F_%D1%81%D0%B5%D0%BA%D1%86%D0%B8%D1%8F.jpg/330px-XVIII_%D1%81%D1%8A%D0%B5%D0%B7%D0%B4_%D0%92%D0%9A%D0%9F%28%D0%B1%29_%D0%9F%D1%80%D0%B8%D0%BC%D0%BE%D1%80%D1%81%D0%BA%D0%B0%D1%8F_%D1%81%D0%B5%D0%BA%D1%86%D0%B8%D1%8F.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/5/5d/XVIII_%D1%81%D1%8A%D0%B5%D0%B7%D0%B4_%D0%92%D0%9A%D0%9F%28%D0%B1%29_%D0%9F%D1%80%D0%B8%D0%BC%D0%BE%D1%80%D1%81%D0%BA%D0%B0%D1%8F_%D1%81%D0%B5%D0%BA%D1%86%D0%B8%D1%8F.jpg/440px-XVIII_%D1%81%D1%8A%D0%B5%D0%B7%D0%B4_%D0%92%D0%9A%D0%9F%28%D0%B1%29_%D0%9F%D1%80%D0%B8%D0%BC%D0%BE%D1%80%D1%81%D0%BA%D0%B0%D1%8F_%D1%81%D0%B5%D0%BA%D1%86%D0%B8%D1%8F.jpg 2x" data-file-width="2000" data-file-height="1132" /></a><figcaption>1939: Grupa delegatów pochodzących z Dalekiego Wschodu na zjazd partii</figcaption></figure> <p>W rezultacie podczas XVIII Zjazdu WKP(b) w 1939 większość uczestników poprzedniego zjazdu sprzed 5 lat już nie żyła lub nie przebywała na wolności, a Stalin zdołał dokonać niemal całkowitej wymiany kadr. Finałem akcji eliminowania przeciwników politycznych było zamordowanie przebywającego na emigracji w <a href="/wiki/Meksyk" title="Meksyk">Meksyku</a> Lwa Trockiego w 1940. W okresie <a href="/wiki/Stalinizm" title="Stalinizm">stalinizmu</a> przyjęto doktrynę zwaną jako <i><a href="/wiki/Socjalizm_w_jednym_kraju" title="Socjalizm w jednym kraju">socjalizm w jednym kraju</a></i> która zrywała z pomysłem światowej rewolucji i skupiała się na rozbudowie systemu komunistycznego w jednym kraju, a więc ZSRR<sup id="cite_ref-17" class="reference"><a href="#cite_note-17">[17]</a></sup><sup id="cite_ref-18" class="reference"><a href="#cite_note-18">[18]</a></sup>. </p><p>Po <a href="/wiki/II_wojna_%C5%9Bwiatowa" title="II wojna światowa">II wojnie światowej</a> partia zwiększyła swoje wpływy w partiach komunistycznych Europy Środkowo-Wschodniej wyzwolonych przez Armię Czerwoną. W 1947 roku z inicjatywy partii powołano <a href="/wiki/Kominform" title="Kominform">Kominform</a>, a więc Biuro Informacyjne Partii Komunistycznych i Robotniczych grupujące partie komunistyczne z Europy Środkowo-Wschodniej, jak i niektóre zachodnie partie. W 1948 roku wybuchł <a href="/wiki/Kryzys_jugos%C5%82owia%C5%84ski" title="Kryzys jugosłowiański">kryzys jugosłowiański</a>, w wyniku którego radziecka partia komunistyczna zerwała stosunki z <a href="/wiki/Zwi%C4%85zek_Komunist%C3%B3w_Jugos%C5%82awii" title="Związek Komunistów Jugosławii">Komunistyczną Partią Jugosławii</a><sup id="cite_ref-19" class="reference"><a href="#cite_note-19">[19]</a></sup><sup id="cite_ref-20" class="reference"><a href="#cite_note-20">[20]</a></sup>. </p> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Destalinizacja">Destalinizacja</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Komunistyczna_Partia_Zwi%C4%85zku_Radzieckiego&veaction=edit&section=5" title="Edytuj sekcję: Destalinizacja" class="mw-editsection-visualeditor"><span>edytuj</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Komunistyczna_Partia_Zwi%C4%85zku_Radzieckiego&action=edit&section=5" title="Edytuj kod źródłowy sekcji: Destalinizacja"><span>edytuj kod</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <figure class="mw-default-size" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/Plik:Joseph_Stalin_and_Nikita_Khrushchev,_1936.jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/f/fc/Joseph_Stalin_and_Nikita_Khrushchev%2C_1936.jpg/220px-Joseph_Stalin_and_Nikita_Khrushchev%2C_1936.jpg" decoding="async" width="220" height="147" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/f/fc/Joseph_Stalin_and_Nikita_Khrushchev%2C_1936.jpg/330px-Joseph_Stalin_and_Nikita_Khrushchev%2C_1936.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/f/fc/Joseph_Stalin_and_Nikita_Khrushchev%2C_1936.jpg/440px-Joseph_Stalin_and_Nikita_Khrushchev%2C_1936.jpg 2x" data-file-width="1500" data-file-height="999" /></a><figcaption><a href="/wiki/Nikita_Chruszczow" title="Nikita Chruszczow">Nikita Chruszczow</a> i <a href="/wiki/J%C3%B3zef_Stalin" title="Józef Stalin">Józef Stalin</a>, 1936</figcaption></figure> <p>Momentem zwrotnym w historii partii (w 1952 przemianowanej na <i>Komunistyczną Partię Związku Radzieckiego</i> – KPZR) była śmierć Stalina 5 marca 1953. W walce o władzę zwyciężył <a href="/wiki/Nikita_Chruszczow" title="Nikita Chruszczow">Nikita Chruszczow</a>, który pokonał swoich partyjnych przeciwników (<a href="/wiki/%C5%81awrientij_Beria" title="Ławrientij Beria">Ławrientij Beria</a> i <a href="/wiki/Gieorgij_Malenkow" title="Gieorgij Malenkow">Gieorgij Malenkow</a>)<sup id="cite_ref-21" class="reference"><a href="#cite_note-21">[21]</a></sup> i objął nowy urząd pierwszego sekretarza KC, będąc faktycznym przywódcą partii i państwa. Postanowił on dokonać liberalizacji systemu („<a href="/wiki/Odwil%C5%BC_(historia)" title="Odwilż (historia)">odwilż</a>”) i wycofania się z polityki <a href="/wiki/Stalinizm" title="Stalinizm">stalinizmu</a><sup id="cite_ref-22" class="reference"><a href="#cite_note-22">[22]</a></sup>. Na <a href="/wiki/XX_Zjazd_KPZR" title="XX Zjazd KPZR">XX zjeździe KPZR</a> w 1956 wygłosił słynny <a href="/wiki/O_kulcie_jednostki_i_jego_nast%C4%99pstwach" title="O kulcie jednostki i jego następstwach">referat</a>, określający rządy Stalina jako „<a href="/wiki/Kult_jednostki" title="Kult jednostki">kult jednostki</a>”, oskarżający go o odejście od „<a href="/wiki/Leninizm" title="Leninizm">leninowskich norm</a>” oraz <a href="/wiki/Rehabilitacja_prawna" title="Rehabilitacja prawna">rehabilitujący</a> jego ofiary<sup id="cite_ref-23" class="reference"><a href="#cite_note-23">[23]</a></sup>. <a href="/wiki/Destalinizacja" title="Destalinizacja">Destalinizacja</a> została zaakceptowana przez większą część aparatu, a <a href="/wiki/Antypartyjna_grupa_Malenkowa,_Kaganowicza,_Mo%C5%82otowa,_Bu%C5%82ganina_i_Szepi%C5%82owa" title="Antypartyjna grupa Malenkowa, Kaganowicza, Mołotowa, Bułganina i Szepiłowa">próba obalenia Chruszczowa</a> w 1957 przez stalinowców (<a href="/wiki/Wiaczes%C5%82aw_Mo%C5%82otow" title="Wiaczesław Mołotow">Wiaczesława Mołotowa</a>, <a href="/wiki/%C5%81azar_Kaganowicz" title="Łazar Kaganowicz">Łazara Kaganowicza</a> i <a href="/wiki/Gieorgij_Malenkow" title="Gieorgij Malenkow">Gieorgija Malenkowa</a>) nie powiodła się<sup id="cite_ref-24" class="reference"><a href="#cite_note-24">[24]</a></sup>. Za rządów Chruszczowa odnotowano poprawę standardu życia zwykłych obywateli kraju. 108 milionów ludzi pomiędzy 1956 a 1965 rokiem przeniosło się do nowych mieszkań<sup id="cite_ref-Taubman_2006,_s._278–280_25-0" class="reference"><a href="#cite_note-Taubman_2006,_s._278–280-25">[25]</a></sup>. </p><p>Chruszczow umiarkował politykę zagraniczną ograniczając stan napięcia <a href="/wiki/Zimna_wojna" title="Zimna wojna">zimnej wojny</a>. Nowa umiarkowana polityka zagraniczna i wewnętrzna wywołała <a href="/wiki/Roz%C5%82am_radziecko-chi%C5%84ski" title="Rozłam radziecko-chiński">rozłam radziecko-chiński</a> i wywołała rywalizację między KPZR a <a href="/wiki/Komunistyczna_Partia_Chin" title="Komunistyczna Partia Chin">Komunistyczną Partią Chin</a> o przewodzenie w światowym ruchu komunistycznym. Rywalizacja zakończyła się sukcesem KPZR jednak KPCh wpłynęła na szereg ugrupowań komunistycznych, które przyjęły jednoznacznie antyradziecką doktrynę <a href="/wiki/Maoizm" title="Maoizm">maoizmu</a><sup id="cite_ref-26" class="reference"><a href="#cite_note-26">[26]</a></sup>. Zmiana polityki umożliwiła poprawę relacji ze Związkiem Komunistów Jugosławii <a href="/wiki/Josip_Broz_Tito" title="Josip Broz Tito">Josipa Broza Tity</a>, relacje nie stały się jednak tak bliskie, jak chciało tego KPZR<sup id="cite_ref-Taubman_2006,_s._278–280_25-1" class="reference"><a href="#cite_note-Taubman_2006,_s._278–280-25">[25]</a></sup>. Znaczna liberalizacja wewnętrzna ZSRR wywołała niezamierzone konsekwencje za granicą – <a href="/wiki/Powstanie_w%C4%99gierskie_1956" title="Powstanie węgierskie 1956">powstanie węgierskie 1956</a> i <a href="/wiki/Pozna%C5%84ski_Czerwiec" title="Poznański Czerwiec">niepokoje w Polsce</a> – obywatele tych państw poczuli się na tyle pewnie, że zaczęli się buntować przeciwko kontroli ze strony ZSRR<sup id="cite_ref-Taubman_2006,_s._284–287_27-0" class="reference"><a href="#cite_note-Taubman_2006,_s._284–287-27">[27]</a></sup>. Porażką Chruszczowa okazała się próba poprawy stosunków z Zachodem, co spowodowane było jastrzębią postawą przeciwników w czasach <a href="/wiki/Zimna_wojna" title="Zimna wojna">zimnej wojny</a><sup id="cite_ref-Taubman_2006,_s._284–287_27-1" class="reference"><a href="#cite_note-Taubman_2006,_s._284–287-27">[27]</a></sup>. <a href="/wiki/Kryzys_kuba%C5%84ski" title="Kryzys kubański">Kryzys kubański</a> znacznie osłabił wpływy Chruszczowa w partii<sup id="cite_ref-28" class="reference"><a href="#cite_note-28">[28]</a></sup>. Na krótko przed odsunięciem od władzy próbował wprowadzić program reform <a href="/wiki/Wolny_rynek" title="Wolny rynek">wolnorynkowych</a> ekonomisty Ewseja Libermana<sup id="cite_ref-29" class="reference"><a href="#cite_note-29">[29]</a></sup>. </p><p>Chruszczow został odsunięty od władzy w dniu 14 października 1964 roku w plenum KC<sup id="cite_ref-30" class="reference"><a href="#cite_note-30">[30]</a></sup>. Jego następcą został <a href="/wiki/Leonid_Bre%C5%BCniew" title="Leonid Breżniew">Leonid Breżniew</a>, który objął stanowisko pierwszego sekretarza. Premierem został <a href="/wiki/Aleksiej_Kosygin" title="Aleksiej Kosygin">Aleksiej Kosygin</a><sup id="cite_ref-31" class="reference"><a href="#cite_note-31">[31]</a></sup>. Breżniew odrzucił doktrynę Chruszczowa w praktycznie każdej dziedzinie z wyjątkiem kontynuacji sprzeciwu wobec stalinowskich metod terroru i przemocy politycznej<sup id="cite_ref-32" class="reference"><a href="#cite_note-32">[32]</a></sup>. Częstym zarzutem wobec Breżniewa był rzekomy <i>neostalinizm</i><sup id="cite_ref-autonazwa1_33-0" class="reference"><a href="#cite_note-autonazwa1-33">[33]</a></sup> – w rzeczywistości postać Stalina nigdy nie została w ZSRR zrehabilitowana, a jedynie najbardziej konserwatywne dzienniki w kraju podkreślały pozytywne ich zdaniem cechy jego rządów<sup id="cite_ref-autonazwa1_33-1" class="reference"><a href="#cite_note-autonazwa1-33">[33]</a></sup>. W 1966 roku odbył się 23. zjazd partii, na którym Prezydium powróciło do nazwy Biura Politycznego a pierwszy sekretarz ponownie stał się sekretarzem generalnym<sup id="cite_ref-34" class="reference"><a href="#cite_note-34">[34]</a></sup>. Na początku sprawowania swojego urzędu Kosygin eksperymentował z gospodarką i ograniczał produkcję przemysłu ciężkiego w celu zwiększenia produkcji towarów konsumpcyjnych<sup id="cite_ref-35" class="reference"><a href="#cite_note-35">[35]</a></sup>. Podobne reformy zostały wprowadzone na <a href="/wiki/W%C4%99gry" title="Węgry">Węgrzech</a> pod nazwą <i>Nowy mechanizm ekonomiczny</i>. Wraz z dojściem do władzy <a href="/wiki/Alexander_Dub%C4%8Dek" title="Alexander Dubček">Alexandra Dubčeka</a> w <a href="/wiki/Czechos%C5%82owacja" title="Czechosłowacja">Czechosłowacji</a> (który propagował umiarkowany model leninizmu określany jako <i>socjalizm z ludzką twarzą</i>), wszystkie liberalne próby reform w ZSRR zostały zatrzymane<sup id="cite_ref-36" class="reference"><a href="#cite_note-36">[36]</a></sup>. </p> <figure class="mw-default-size" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/Plik:Michail_Gorbatschow_BE2.jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/8/80/Michail_Gorbatschow_BE2.jpg/220px-Michail_Gorbatschow_BE2.jpg" decoding="async" width="220" height="178" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/8/80/Michail_Gorbatschow_BE2.jpg/330px-Michail_Gorbatschow_BE2.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/8/80/Michail_Gorbatschow_BE2.jpg/440px-Michail_Gorbatschow_BE2.jpg 2x" data-file-width="2156" data-file-height="1740" /></a><figcaption>Michaił Gorbaczow (2013)</figcaption></figure> <p>Breżniew prowadził politykę <i>odprężenia</i> (<a href="/wiki/D%C3%A9tente" title="Détente">détente</a>) i zmniejszenia stanu animozji z Zachodem, co miało służyć poprawie wzajemnych relacji politycznych i gospodarczych<sup id="cite_ref-37" class="reference"><a href="#cite_note-37">[37]</a></sup>. W czasie rządów Breżniewa liczba członków KPZR wzrosła z 11 do 19 milionów. Pod koniec lat 70. popadł on w poważne problemy zdrowotne, przez co stał się podatny na manewry działaczy twardogłowych frakcji w KPZR, a w <a href="/wiki/Biuro_Polityczne_KC_KPZR" title="Biuro Polityczne KC KPZR">Biurze Politycznym</a> pojawili się coraz bardziej liczni przedstawiciele armii. W rezultacie Breżniew poparł <a href="/wiki/Radziecka_interwencja_w_Afganistanie" title="Radziecka interwencja w Afganistanie">interwencję w Afganistanie w 1979 roku</a> mającą ochronić <a href="/wiki/Demokratyczna_Republika_Afganistanu" title="Demokratyczna Republika Afganistanu">tamtejszy rząd</a> przed <a href="/wiki/Islam" title="Islam">islamskimi</a> <a href="/wiki/Mud%C5%BCahedin" title="Mudżahedin">mudżahedinami</a>. Breżniew stał się przez to obiektem ataków zachodnich przywódców, przede wszystkim prezydentów <a href="/wiki/Stany_Zjednoczone" title="Stany Zjednoczone">USA</a> <a href="/wiki/Jimmy_Carter" title="Jimmy Carter">Jimmy’ego Cartera</a> i <a href="/wiki/Ronald_Reagan" title="Ronald Reagan">Ronalda Reagana</a> oraz premier <a href="/wiki/Wielka_Brytania" title="Wielka Brytania">Wielkiej Brytanii</a> <a href="/wiki/Margaret_Thatcher" title="Margaret Thatcher">Margaret Thatcher</a>. Zachodnia blokada ZSRR wywoła w tym kraju coraz większą stagnację gospodarczą i polityczną oraz spowodowała, że ZSRR w rozwoju gospodarczym znalazł się w tyle za zachodnimi państwami <a href="/wiki/Kapitalizm" title="Kapitalizm">kapitalizmu</a> (podczas gdy jeszcze w okresie zachodniego kryzysu finansowego lat 1973–1975, KPZR mówił o początku końca kapitalizmu)<sup id="cite_ref-38" class="reference"><a href="#cite_note-38">[38]</a></sup><sup id="cite_ref-39" class="reference"><a href="#cite_note-39">[39]</a></sup>. Breżniew zmarł 10 listopada 1982 roku. 12 listopada jego następcą został <a href="/wiki/Jurij_Andropow" title="Jurij Andropow">Jurij Andropow</a><sup id="cite_ref-40" class="reference"><a href="#cite_note-40">[40]</a></sup>. </p><p>Andropow był zagorzałym antystalinistą i przewodniczącym <a href="/wiki/KGB" title="KGB">KGB</a> przez większość rządów Breżniewa<sup id="cite_ref-Brown_2006,_s._316_41-0" class="reference"><a href="#cite_note-Brown_2006,_s._316-41">[41]</a></sup>. W trakcie rządów wyznaczył on na kierownicze stanowiska w KGB kilku reformatorów z których wielu stało się później wiodącymi współpracownikami <a href="/wiki/Michai%C5%82_Gorbaczow" title="Michaił Gorbaczow">Michaiła Gorbaczowa</a><sup id="cite_ref-Brown_2006,_s._316_41-1" class="reference"><a href="#cite_note-Brown_2006,_s._316-41">[41]</a></sup>. Andropow zapoczątkował nowy etap liberalizacji ustrojowej pozwalając m.in. na większą <a href="/wiki/Wolno%C5%9B%C4%87_prasy" title="Wolność prasy">wolność prasy i mediów</a><sup id="cite_ref-Brown_2006,_s._317_42-0" class="reference"><a href="#cite_note-Brown_2006,_s._317-42">[42]</a></sup>. Choć okres jego rządów był krótki to udało mu się wywrzeć wpływ na dalszą liberalizację systemową poprzez wprowadzenie na ważne stanowiska kolejnych reformatorów – Michaiła Gorbaczowa, <a href="/wiki/Niko%C5%82aj_Ry%C5%BCkow" title="Nikołaj Ryżkow">Nikołaja Ryżkowa</a> i <a href="/wiki/Jegor_Ligaczow" title="Jegor Ligaczow">Jegora Ligaczowa</a>. Poczynił też duży postęp w walce z <a href="/wiki/Korupcja" title="Korupcja">korupcją</a><sup id="cite_ref-Brown_2006,_s._317_42-1" class="reference"><a href="#cite_note-Brown_2006,_s._317-42">[42]</a></sup>. Sam Andropow jako swojego następcę widział Gorbaczowa co zostało jednak zakłócone przez zwolenników konserwatywnego <a href="/wiki/Konstantin_Czernienko" title="Konstantin Czernienko">Konstantina Czernienko</a><sup id="cite_ref-Brown_2006,_s._317_42-2" class="reference"><a href="#cite_note-Brown_2006,_s._317-42">[42]</a></sup>. Gdy Andropow zmarł 9 lutego 1984 roku jego następcą został Czernienko, który jednak nie był w stanie skonsolidować władzy i objąć kontroli nad organizacją partyjną, która pozostała w strefie wpływów Gorbaczowa. Czernienko zmarł 10 marca 1985 roku, a dzień później jego następcą wybrany został Gorbaczow<sup id="cite_ref-43" class="reference"><a href="#cite_note-43">[43]</a></sup><sup id="cite_ref-44" class="reference"><a href="#cite_note-44">[44]</a></sup>. </p> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Okres_Gorbaczowa">Okres Gorbaczowa</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Komunistyczna_Partia_Zwi%C4%85zku_Radzieckiego&veaction=edit&section=6" title="Edytuj sekcję: Okres Gorbaczowa" class="mw-editsection-visualeditor"><span>edytuj</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Komunistyczna_Partia_Zwi%C4%85zku_Radzieckiego&action=edit&section=6" title="Edytuj kod źródłowy sekcji: Okres Gorbaczowa"><span>edytuj kod</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <figure typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/Plik:%D0%9F%D0%B0%D1%80%D1%82%D0%B8%D0%B9%D0%BD%D1%8B%D0%B9_%D0%B1%D0%B8%D0%BB%D0%B5%D1%82_%D0%9A%D0%9F%D0%A1%D0%A1.1989.jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/5/55/%D0%9F%D0%B0%D1%80%D1%82%D0%B8%D0%B9%D0%BD%D1%8B%D0%B9_%D0%B1%D0%B8%D0%BB%D0%B5%D1%82_%D0%9A%D0%9F%D0%A1%D0%A1.1989.jpg/250px-%D0%9F%D0%B0%D1%80%D1%82%D0%B8%D0%B9%D0%BD%D1%8B%D0%B9_%D0%B1%D0%B8%D0%BB%D0%B5%D1%82_%D0%9A%D0%9F%D0%A1%D0%A1.1989.jpg" decoding="async" width="250" height="235" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/5/55/%D0%9F%D0%B0%D1%80%D1%82%D0%B8%D0%B9%D0%BD%D1%8B%D0%B9_%D0%B1%D0%B8%D0%BB%D0%B5%D1%82_%D0%9A%D0%9F%D0%A1%D0%A1.1989.jpg/375px-%D0%9F%D0%B0%D1%80%D1%82%D0%B8%D0%B9%D0%BD%D1%8B%D0%B9_%D0%B1%D0%B8%D0%BB%D0%B5%D1%82_%D0%9A%D0%9F%D0%A1%D0%A1.1989.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/5/55/%D0%9F%D0%B0%D1%80%D1%82%D0%B8%D0%B9%D0%BD%D1%8B%D0%B9_%D0%B1%D0%B8%D0%BB%D0%B5%D1%82_%D0%9A%D0%9F%D0%A1%D0%A1.1989.jpg/500px-%D0%9F%D0%B0%D1%80%D1%82%D0%B8%D0%B9%D0%BD%D1%8B%D0%B9_%D0%B1%D0%B8%D0%BB%D0%B5%D1%82_%D0%9A%D0%9F%D0%A1%D0%A1.1989.jpg 2x" data-file-width="679" data-file-height="639" /></a><figcaption>Legitymacja członkowska KPZR z 1989 roku</figcaption></figure> <p>Gorbaczow objął rządy w ZSRR w chwili stagnacji, pomimo stagnacji ZSRR pozostawało jednak krajem bardzo stabilnym, który bez reform Gorbaczowa był w stanie wkroczyć w XXI wiek<sup id="cite_ref-45" class="reference"><a href="#cite_note-45">[45]</a></sup>. Nowy sekretarz przeprowadził znaczące przetasowanie personelu kierownictwa KPZR zmuszających starych konserwatystów do rezygnacji z urzędu<sup id="cite_ref-46" class="reference"><a href="#cite_note-46">[46]</a></sup> i wprowadzając do władz partii szereg działaczy młodego pokolenia. Gorbaczow rozpoczął program liberalizacji strefy życia publicznego wzywając do ustanowienia <i>pluralizmu socjalistycznego</i> obejmującego wolność słowa i demokratyzację systemową<sup id="cite_ref-47" class="reference"><a href="#cite_note-47">[47]</a></sup>. Polityka ta znana była jako <i><a href="/wiki/G%C5%82asnost" title="Głasnost">głasnost</a></i>, czyli <i>jawność</i><sup id="cite_ref-48" class="reference"><a href="#cite_note-48">[48]</a></sup>. Z reform Gorbaczowa niezadowoleni byli zarówno konserwatyści partyjni, jak i liberałowie skupieni wokół <a href="/wiki/Borys_Jelcyn" class="mw-redirect" title="Borys Jelcyn">Borysa Jelcyna</a> (który w 1987 roku został odwołany ze stanowiska I sekretarza Komitetu Miejskiego w <a href="/wiki/Moskwa" title="Moskwa">Moskwie</a> za krytykę rządu)<sup id="cite_ref-49" class="reference"><a href="#cite_note-49">[49]</a></sup>. W 1988 roku Gorbaczow poszedł na dalsze ustępstwa względem liberałów<sup id="cite_ref-50" class="reference"><a href="#cite_note-50">[50]</a></sup>, a na 19. Konferencji Partii w tym samym roku skrytykował konserwatywnych przywódców partyjnych – <a href="/wiki/Jegor_Ligaczow" title="Jegor Ligaczow">Jegora Ligaczowa</a>, <a href="/wiki/Andriej_Gromyko" title="Andriej Gromyko">Andrieja Gromyko</a> i <a href="/wiki/Michai%C5%82_So%C5%82omiencew" title="Michaił Sołomiencew">Michaiła Sołomiencewa</a>, konserwatyści z kolei skrytykowali Gorbaczowa i jego reformatorów<sup id="cite_ref-Brown_2006,_s._327_51-0" class="reference"><a href="#cite_note-Brown_2006,_s._327-51">[51]</a></sup>. Konferencja była pierwszym tak wielkim konfliktem wewnątrzpartyjnym od lat 20<sup id="cite_ref-Brown_2006,_s._327_51-1" class="reference"><a href="#cite_note-Brown_2006,_s._327-51">[51]</a></sup>. </p><p>Pod koniec lat 80. KPZR zgodziło się na start w wyborach kandydatów niezależnych, a w 1989 roku odbyły się demokratyczne wybory, w których obywatele zagłosować mogli zarówno na kandydatów niezależnych (zdobyli oni 20% miejsc), jak i kandydatów wystawionych przez KPZR i konkurujących ze sobą. Większość w wyborach zdobyli przeciwnicy dalszych reform. Jednocześnie podtrzymano system jednopartyjny i nie zgodzono się na działalność innych partii<sup id="cite_ref-Brown_2006,_s._327_51-2" class="reference"><a href="#cite_note-Brown_2006,_s._327-51">[51]</a></sup><sup id="cite_ref-52" class="reference"><a href="#cite_note-52">[52]</a></sup>. Jeszcze w tym samym roku grupa parlamentarzystów KPZR i niezależnych zawiązała opozycyjną grupę parlamentarną o nazwie <a href="/wiki/Mi%C4%99dzyregionalna_Grupa_Deputowanych" title="Międzyregionalna Grupa Deputowanych">Międzyregionalna Grupa Deputowanych</a>. Grupa stała się tym samym pierwszą opozycją parlamentarną w historii Związku Radzieckiego<sup id="cite_ref-53" class="reference"><a href="#cite_note-53">[53]</a></sup>. W marcu 1990 roku <a href="/wiki/Rada_Najwy%C5%BCsza_ZSRR" title="Rada Najwyższa ZSRR">Rada Najwyższa ZSRR</a> zdecydowała o zakończeniu monopolu KPZR i zezwoliła na działalność innych partii. Tym samym ZSRR stał się liberalną demokracją. Na mocy demokratycznych przemian Gorbaczow wybrany został na stanowisko <a href="/wiki/Prezydent_Zwi%C4%85zku_Socjalistycznych_Republik_Radzieckich" title="Prezydent Związku Socjalistycznych Republik Radzieckich">prezydenta</a> i stał się niezależny od Biura Politycznego partii<sup id="cite_ref-54" class="reference"><a href="#cite_note-54">[54]</a></sup>. </p><p>W lecie 1990 roku odbył się 28. Kongres KPZR, na którym wybrano nowe Biuro Polityczne i zlikwidowano urząd zastępców sekretarza generalnego<sup id="cite_ref-55" class="reference"><a href="#cite_note-55">[55]</a></sup>. W tym samym roku, partia rozpoczęła prace nad nowym programem z roboczym tytułem „W stronę humanistycznego, demokratycznego socjalizmu” który zbliżony był do linii <a href="/wiki/Europa" title="Europa">europejskiej</a> <a href="/wiki/Socjaldemokracja" title="Socjaldemokracja">socjaldemokracji</a>. Demokratyzacja i zwiększenie praw poszczególnych republik spowodowały wzrost <a href="/wiki/Nacjonalizm" title="Nacjonalizm">nacjonalizmów</a> narodowych. W efekcie w <a href="/wiki/Referendum_w_ZSRR_w_1991_roku" title="Referendum w ZSRR w 1991 roku">referendum w 1991 roku</a>, w którym wzięła udział większość mieszkańców republik związkowych, zdecydowana większość opowiedziała się za likwidacją dotychczasowej formuły związku i utrzymaniem jedności w inny sposób. Konserwatywne kręgi KPZR niezadowolone z wyniku referendum przeprowadziły w sierpniu nieudany <a href="/wiki/Pucz_moskiewski" title="Pucz moskiewski">pucz moskiewski</a> (puczyści na swojego lidera wybrali <a href="/wiki/Giennadij_Janajew" title="Giennadij Janajew">Giennadija Janajewa</a>), który obalił co prawda na krótko Gorbaczowa, jednak puczystom nie udało się zatrzymać <a href="/wiki/Rozpad_ZSRR" title="Rozpad ZSRR">rozpadu kraju</a>. Po tym gdy Gorbaczow powrócił do władzy, zrezygnował z przewodzenia partii i oddał swoje stanowisko partyjne <a href="/wiki/Wo%C5%82odymyr_Iwaszko" title="Wołodymyr Iwaszko">Wołodymyrowi Iwaszko</a>. 29 sierpnia tego samego roku partia została rozwiązana po tym gdy Gorbaczow wezwał do jej samorozwiązania, a parlament <a href="/wiki/Rosja" title="Rosja">rosyjski</a> zadecydował o jej likwidacji, prawnego zakazania działalności i zasekwestrowaniu jej majątku. Podobne decyzje podejmowano równolegle w pozostałych republikach radzieckich<sup id="cite_ref-56" class="reference"><a href="#cite_note-56">[56]</a></sup>. Gorbaczow zrezygnował z prezydentury 25 grudnia, a następnego dnia doszło do oficjalnego rozwiązania ZSRR<sup id="cite_ref-57" class="reference"><a href="#cite_note-57">[57]</a></sup>. </p> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Komsomoł"><span id="Komsomo.C5.82"></span>Komsomoł</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Komunistyczna_Partia_Zwi%C4%85zku_Radzieckiego&veaction=edit&section=7" title="Edytuj sekcję: Komsomoł" class="mw-editsection-visualeditor"><span>edytuj</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Komunistyczna_Partia_Zwi%C4%85zku_Radzieckiego&action=edit&section=7" title="Edytuj kod źródłowy sekcji: Komsomoł"><span>edytuj kod</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <figure class="mw-default-size" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/Plik:Stamp_Russia_1968_3k_youth_engr.jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/c/c7/Stamp_Russia_1968_3k_youth_engr.jpg/220px-Stamp_Russia_1968_3k_youth_engr.jpg" decoding="async" width="220" height="160" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/c/c7/Stamp_Russia_1968_3k_youth_engr.jpg/330px-Stamp_Russia_1968_3k_youth_engr.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/c/c7/Stamp_Russia_1968_3k_youth_engr.jpg/440px-Stamp_Russia_1968_3k_youth_engr.jpg 2x" data-file-width="600" data-file-height="437" /></a><figcaption>Znaczek poczty ZSRR poświęcony Komsomołowi</figcaption></figure> <div class="noprint relarticle mainarticle" style="margin:0.2em 0 0.5em 1.6em"><span class="nomobile navigation-not-searchable"><span class="notpageimage" typeof="mw:File"><span><img alt="" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/1/1d/Information_icon4.svg/16px-Information_icon4.svg.png" decoding="async" width="16" height="16" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/1/1d/Information_icon4.svg/24px-Information_icon4.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/1/1d/Information_icon4.svg/32px-Information_icon4.svg.png 2x" data-file-width="620" data-file-height="620" /></span></span> </span><i>Osobny artykuł: <a href="/wiki/Komsomo%C5%82" title="Komsomoł">Komsomoł</a>.</i></div> <p>Wszechzwiązkowy Leninowski Komunistyczny Związek Młodzieży powszechnie określany jako Komsomoł był skrzydłem młodzieżowym KPZR<sup id="cite_ref-58" class="reference"><a href="#cite_note-58">[58]</a></sup> działającym pod kierownictwem Komitetu Centralnego partii. Organizacja odpowiedzialna była za szerzenie wśród młodzieży idei komunizmu i organizowanie uroczystości państwowych. Struktura młodzieżówki była ściśle wzorowana na KPZR. Najwyższym organem był Kongres, mniejsze znaczenie miało Biuro Polityczne i KC Sekretariatu. Organem prasowym organizacji było pismo <i><a href="/wiki/Komsomolskaja_prawda" title="Komsomolskaja prawda">Komsomolskaja prawda</a></i>. Na poziomie republikańskim działacze młodzieżówki mieli duże znaczenie polityczne i byli powoływani do Biura Politycznego<sup id="cite_ref-59" class="reference"><a href="#cite_note-59">[59]</a></sup>. </p> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Organ_prasowy_KPZR">Organ prasowy KPZR</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Komunistyczna_Partia_Zwi%C4%85zku_Radzieckiego&veaction=edit&section=8" title="Edytuj sekcję: Organ prasowy KPZR" class="mw-editsection-visualeditor"><span>edytuj</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Komunistyczna_Partia_Zwi%C4%85zku_Radzieckiego&action=edit&section=8" title="Edytuj kod źródłowy sekcji: Organ prasowy KPZR"><span>edytuj kod</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <div class="noprint relarticle mainarticle" style="margin:0.2em 0 0.5em 1.6em"><span class="nomobile navigation-not-searchable"><span class="notpageimage" typeof="mw:File"><span><img alt="" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/1/1d/Information_icon4.svg/16px-Information_icon4.svg.png" decoding="async" width="16" height="16" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/1/1d/Information_icon4.svg/24px-Information_icon4.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/1/1d/Information_icon4.svg/32px-Information_icon4.svg.png 2x" data-file-width="620" data-file-height="620" /></span></span> </span><i>Osobny artykuł: <a href="/wiki/Prawda_(dziennik)" title="Prawda (dziennik)">Prawda (dziennik)</a>.</i></div> <p>Organem prasowym KC partii była „<a href="/wiki/Prawda_(dziennik)" title="Prawda (dziennik)">Prawda</a>” pozostająca najbardziej poczytną gazetą w Związku Radzieckim<sup id="cite_ref-60" class="reference"><a href="#cite_note-60">[60]</a></sup>. W 1908 roku Lew Trocki założył pismo, które pierwotnie ze względu na carską cenzurę wydawane było na emigracji w <a href="/wiki/Wiede%C5%84" title="Wiedeń">Wiedniu</a>. Pismo było wówczas związane z mienszewikami, do których należał wtedy Trocki. Największy nakład pisma wyniósł 120 tysięcy egzemplarzy. Egzemplarze pisma po wydrukowaniu były przerzucane z Wiednia na teren carstwa. Ostatni numer pisma ukazał się w 1912 roku. W tym samym roku gazetę reaktywowali bolszewicy. Siedzibą pisma stał się <a href="/wiki/Petersburg" title="Petersburg">Sankt Petersburg</a>. W 1975 roku gazeta osiągnęła nakład 10,6 miliona egzemplarzy<sup id="cite_ref-61" class="reference"><a href="#cite_note-61">[61]</a></sup><sup id="cite_ref-62" class="reference"><a href="#cite_note-62">[62]</a></sup>. </p> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Ideologia">Ideologia</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Komunistyczna_Partia_Zwi%C4%85zku_Radzieckiego&veaction=edit&section=9" title="Edytuj sekcję: Ideologia" class="mw-editsection-visualeditor"><span>edytuj</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Komunistyczna_Partia_Zwi%C4%85zku_Radzieckiego&action=edit&section=9" title="Edytuj kod źródłowy sekcji: Ideologia"><span>edytuj kod</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>Podstawą ideologii KPZR był marksizm-leninizm. Doktryna ta uprawniała KPZR do roli partii awangardowej<sup id="cite_ref-63" class="reference"><a href="#cite_note-63">[63]</a></sup>. Marksizm-leninizm KPZR pomimo wielu zmian na przestrzeni lat, miał kilka centralnych założeń, które pozostawały niezmienne. Głównym z założeń była pozycja KPZR w ustroju politycznym ZSRR, partia od początku do niemal końca istnienia kraju była jedyną legalną partią polityczną co uprawomocniła konstytucja z 1977 roku w której znalazł się zapis o przewodniej roli partii w systemie<sup id="cite_ref-64" class="reference"><a href="#cite_note-64">[64]</a></sup>. Choć partia w różnych okresach czasu eksperymentowała z gospodarką mieszaną i rynkową, to w oficjalnym dyskursie politycznym od okresu Stalina aż do okresu Gorbaczowa KPZR pozostawała partią komunistyczną konsekwentnie opowiadającą się w gospodarce za socjalizmem państwowym i przeciw kapitalistycznym formom gospodarki. Pogląd ten był jedynie symboliczny, a od lat 80. KPZR w praktyce prowadziła politykę <a href="/wiki/Prywatyzacja" title="Prywatyzacja">prywatyzacji</a>, którą Gorbaczow usprawiedliwiał odwołaniami do Lenina i <a href="/wiki/Niko%C5%82aj_Bucharin" title="Nikołaj Bucharin">Nikołaja Bucharina</a>, którzy w 1920 roku wprowadzili model Nowej Polityki Gospodarczej stanowiącej odmianę państwowego kapitalizmu. Radziecki marksizm-leninizm uzasadniał nacjonalizm, a każde zwycięstwo ZSRR przedstawiane było jako zwycięstwo ruchu komunistycznego jako całości. Radziecki nacjonalizm był w dużej mierze oparty na etnicznym nacjonalizmie rosyjskim. Marksizm-leninizm podkreślał znaczenie konfliktu światowego między kapitalizmem a socjalizmem od czego później znacznie odstąpiono przyjmując w okresie poststalinowskim <i><a href="/wiki/Pokojowe_wsp%C3%B3%C5%82istnienie" title="Pokojowe współistnienie">pokojowe współistnienie</a></i><sup id="cite_ref-65" class="reference"><a href="#cite_note-65">[65]</a></sup>. Szczególnie na początku istnienia partii istotne były odwołania do <a href="/wiki/Ateizm" title="Ateizm">ateizmu</a><sup id="cite_ref-66" class="reference"><a href="#cite_note-66">[66]</a></sup>. </p><p>Marksizm-leninizm był w znacznej mierze dalszy od <a href="/wiki/Marksizm" title="Marksizm">marksizmu</a> tradycyjnego i kontestował szereg marksistowskich dogmatów. Lenin początkowo odrzucił wiodącą rolę klasy robotniczej uważając, że w rosyjskiej rewolucji największe znaczenie ma klasa najbardziej uciśniona, a więc chłopstwo<sup id="cite_ref-67" class="reference"><a href="#cite_note-67">[67]</a></sup>. Na gruncie pragmatyzmu Lenin porzucił też tezę <a href="/wiki/Karl_Marx" title="Karl Marx">Karola Marksa</a> dotyczącą priorytetu ekonomii nad polityką<sup id="cite_ref-68" class="reference"><a href="#cite_note-68">[68]</a></sup>. </p><p>Okresem odejścia od marksizmu-leninizmu był czas stalinizmu, który odnosił się bezpośrednio do myśli i polityki Stalina<sup id="cite_ref-69" class="reference"><a href="#cite_note-69">[69]</a></sup>. Stalinizm odrzucał marksistowsko-leninowską tezę o rewolucji światowej i przyjmował koncepcję <i>socjalizmu w jednym kraju</i>, która na wiele lat stała się najważniejszym elementem ideologii partii. Według tej doktryny najważniejsza była budowa socjalizmu w ZSRR pozostającego w odosobnieniu od otaczających ten kraj państw kapitalistycznych. Stalin zakończył etap eksperymentów gospodarki mieszanej okresu Lenina i wprowadził centralne planowanie, likwidując przy tym prywatną przedsiębiorczość i <a href="/wiki/Kolektywizacja" title="Kolektywizacja">kolektywizując</a> radzieckie rolnictwo. Stalin zbudował wokół siebie <a href="/wiki/Kult_jednostki" title="Kult jednostki">kult jednostki</a>, a coraz większa biurokracja pozostawała w sprzeczności z marksistowskim pojęciem <i>obumierania państwa</i><sup id="cite_ref-70" class="reference"><a href="#cite_note-70">[70]</a></sup>. </p> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Spadkobiercy_KPZR">Spadkobiercy KPZR</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Komunistyczna_Partia_Zwi%C4%85zku_Radzieckiego&veaction=edit&section=10" title="Edytuj sekcję: Spadkobiercy KPZR" class="mw-editsection-visualeditor"><span>edytuj</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Komunistyczna_Partia_Zwi%C4%85zku_Radzieckiego&action=edit&section=10" title="Edytuj kod źródłowy sekcji: Spadkobiercy KPZR"><span>edytuj kod</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>Później w wielu dawnych republikach ZSRR powstało wiele nowych partii komunistycznych, wobec czego podjęto pomysł ich zjednoczenia i wskrzeszenia dawnej wielkiej partii. W 1992 grupa konserwatywnych komunistów z <a href="/wiki/Oleg_Szenin" title="Oleg Szenin">Olegiem Szeninem</a> na czele „odbudowała” (faktycznie założyła od nowa) KPZR (właściwie <a href="/wiki/Zwi%C4%85zek_Partii_Komunistycznych_%E2%80%93_Komunistyczna_Partia_Zwi%C4%85zku_Radzieckiego" title="Związek Partii Komunistycznych – Komunistyczna Partia Związku Radzieckiego">Związek Partii Komunistycznych – Komunistyczna Partia Związku Radzieckiego</a>) i ogłosiła jej oficjalną reaktywację (tzw. XXIX Zjazd Odnowicielski KPZR). W skład reaktywowanej KPZR weszły: <a href="/wiki/Komunistyczna_Partia_Federacji_Rosyjskiej" title="Komunistyczna Partia Federacji Rosyjskiej">Komunistyczna Partia Federacji Rosyjskiej</a>, Rosyjska Komunistyczna Partia Robotnicza, Sojusz Komunistów Rosji, Partia Komunistów Rosyjskich, Komunistyczna Partia Republiki Tatarstan (obecnie w składzie KPFR), <a href="/wiki/Komunistyczna_Partia_Ukrainy" title="Komunistyczna Partia Ukrainy">Komunistyczna Partia Ukrainy</a>, Sojusz Komunistów Ukrainy, „Ruch dla Demokracji, Społecznego Rozwoju i Sprawiedliwości na Białorusi”, <a href="/wiki/Partia_Komunist%C3%B3w_Republiki_Mo%C5%82dawii" title="Partia Komunistów Republiki Mołdawii">Partia Komunistów Republiki Mołdawii</a>, Komunistyczna Partia Republiki Naddniestrzańskiej, <a href="/wiki/Zjednoczona_Komunistyczna_Partia_Gruzji" title="Zjednoczona Komunistyczna Partia Gruzji">Zjednoczona Komunistyczna Partia Gruzji</a>, Komunistyczna Partia Abchazji, Komunistyczna Partia Azerbejdżanu, Sojusz Robotników Armenii, <a href="/wiki/Komunistyczna_Partia_Kazachstanu" title="Komunistyczna Partia Kazachstanu">Komunistyczna Partia Kazachstanu</a>, Komunistyczna Partia Tadżykistanu, Komunistyczna Partia Uzbekistanu, Komunistyczna Partia Kirgistanu, Komunistyczna Partia Estonii, Sojusz Komunistów Łotwy, <a href="/wiki/Komunistyczna_Partia_Litwy" title="Komunistyczna Partia Litwy">Komunistyczna Partia Litwy</a>. Nowa partia sądziła się przed Trybunałem Konstytucyjnym z administracją państwową o anulowanie decyzji o niekonstytucyjności KPZR z 1991 i usiłowała przejąć majątek swojej poprzedniczki. </p><p>Na terytorium dawnego ZSRR działało lub działa nadal wiele innych partii nawiązujących do starej partii Lenina (kilkakrotnie podejmowano próby ich różnorakiego zjednoczenia). Najznaczniejszą z nich jest druga siła rosyjskiego parlamentu, uznawana często za spadkobiercę KPZR, KPFR z <a href="/wiki/Giennadij_Ziuganow" title="Giennadij Ziuganow">Giennadijem Ziuganowem</a>, który od początku działalności w rosyjskim ruchu komunistycznym dążył do połączenia ideologii komunizmu z rosyjskim nacjonalizmem<sup id="cite_ref-71" class="reference"><a href="#cite_note-71">[71]</a></sup>. Partia oficjalnie reprezentuje ideologie <a href="/wiki/Socjalizm_XXI_wieku" title="Socjalizm XXI wieku">socjalizmu XXI wieku</a> i marksizmu-leninizmu<sup id="cite_ref-cprf_72-0" class="reference"><a href="#cite_note-cprf-72">[72]</a></sup>, niemniej jednak część źródeł klasyfikuje ją jako partię narodową o profilu lewicowym<sup id="cite_ref-73" class="reference"><a href="#cite_note-73">[73]</a></sup>. W gospodarce domaga się przejścia z kapitalizmu do <a href="/wiki/Socjalizm" title="Socjalizm">socjalizmu</a> mającego jednak postać zmodernizowaną do współczesnych realiów<sup id="cite_ref-cprf_72-1" class="reference"><a href="#cite_note-cprf-72">[72]</a></sup>, socjalizm w rozumieniu partii jest <a href="/wiki/Gospodarka_mieszana" title="Gospodarka mieszana">gospodarką mieszaną</a>, w którym funkcjonować będą prywatne małe i średnie przedsiębiorstwa<sup id="cite_ref-wt_74-0" class="reference"><a href="#cite_note-wt-74">[74]</a></sup>. </p> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Liderzy_SDPRR(b)_–_RKP(b)_–_WKP(b)_–_KPZR"><span id="Liderzy_SDPRR.28b.29_.E2.80.93_RKP.28b.29_.E2.80.93_WKP.28b.29_.E2.80.93_KPZR"></span>Liderzy SDPRR(b) – RKP(b) – WKP(b) – KPZR</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Komunistyczna_Partia_Zwi%C4%85zku_Radzieckiego&veaction=edit&section=11" title="Edytuj sekcję: Liderzy SDPRR(b) – RKP(b) – WKP(b) – KPZR" class="mw-editsection-visualeditor"><span>edytuj</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Komunistyczna_Partia_Zwi%C4%85zku_Radzieckiego&action=edit&section=11" title="Edytuj kod źródłowy sekcji: Liderzy SDPRR(b) – RKP(b) – WKP(b) – KPZR"><span>edytuj kod</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <ul><li>23 sierpnia 1903<sup id="cite_ref-75" class="reference"><a href="#cite_note-75">[75]</a></sup> – 21 stycznia 1924 – <a href="/wiki/W%C5%82odzimierz_Lenin" title="Włodzimierz Lenin">Włodzimierz Lenin</a> (od podziału na bolszewików i mienszewików <i>de facto</i> lider bolszewików)</li> <li>21 stycznia 1924 – 5 marca 1953 – <a href="/wiki/J%C3%B3zef_Stalin" title="Józef Stalin">Józef Stalin</a> (od 3 kwietnia 1922 sekretarz generalny KC, od 10 lutego 1934 formalnie tylko sekretarz KC)</li> <li>5–14 marca 1953 – <a href="/wiki/Gieorgij_Malenkow" title="Gieorgij Malenkow">Gieorgij Malenkow</a> (sekretarz KC)</li> <li>14 marca 1953 – 14 października 1964 – <a href="/wiki/Nikita_Chruszczow" title="Nikita Chruszczow">Nikita Chruszczow</a> (sekretarz KC, od 7 września 1953 pierwszy sekretarz KC)</li> <li>14 października 1964 – 10 listopada 1982 – <a href="/wiki/Leonid_Bre%C5%BCniew" title="Leonid Breżniew">Leonid Breżniew</a> (pierwszy sekretarz KC, od 8 kwietnia 1966 generalny sekretarz KC)</li> <li>12 listopada 1982 – 9 lutego 1984 – <a href="/wiki/Jurij_Andropow" title="Jurij Andropow">Jurij Andropow</a> (generalny sekretarz KC)</li> <li>13 lutego 1984 – 10 marca 1985 – <a href="/wiki/Konstantin_Czernienko" title="Konstantin Czernienko">Konstantin Czernienko</a> (generalny sekretarz KC)</li> <li>11 marca 1985 – 24 sierpnia 1991 – <a href="/wiki/Michai%C5%82_Gorbaczow" title="Michaił Gorbaczow">Michaił Gorbaczow</a> (generalny sekretarz KC)</li> <li>24–29 sierpnia 1991 – <a href="/wiki/Wo%C5%82odymyr_Iwaszko" title="Wołodymyr Iwaszko">Wołodymyr Iwaszko</a> (generalny sekretarz KC, p.o.)</li></ul> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Siedziba">Siedziba</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Komunistyczna_Partia_Zwi%C4%85zku_Radzieckiego&veaction=edit&section=12" title="Edytuj sekcję: Siedziba" class="mw-editsection-visualeditor"><span>edytuj</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Komunistyczna_Partia_Zwi%C4%85zku_Radzieckiego&action=edit&section=12" title="Edytuj kod źródłowy sekcji: Siedziba"><span>edytuj kod</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <div class="noprint relarticle mainarticle" style="margin:0.2em 0 0.5em 1.6em"><span class="nomobile navigation-not-searchable"><span class="notpageimage" typeof="mw:File"><span><img alt="" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/1/1d/Information_icon4.svg/16px-Information_icon4.svg.png" decoding="async" width="16" height="16" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/1/1d/Information_icon4.svg/24px-Information_icon4.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/1/1d/Information_icon4.svg/32px-Information_icon4.svg.png 2x" data-file-width="620" data-file-height="620" /></span></span> </span><i>Osobny artykuł: <a href="/wiki/Komitet_Centralny_Komunistycznej_Partii_Zwi%C4%85zku_Radzieckiego" title="Komitet Centralny Komunistycznej Partii Związku Radzieckiego">Komitet Centralny Komunistycznej Partii Związku Radzieckiego</a>.</i></div> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Zobacz_też"><span id="Zobacz_te.C5.BC"></span>Zobacz też</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Komunistyczna_Partia_Zwi%C4%85zku_Radzieckiego&veaction=edit&section=13" title="Edytuj sekcję: Zobacz też" class="mw-editsection-visualeditor"><span>edytuj</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Komunistyczna_Partia_Zwi%C4%85zku_Radzieckiego&action=edit&section=13" title="Edytuj kod źródłowy sekcji: Zobacz też"><span>edytuj kod</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <ul><li><a href="/wiki/Bolszewicy" title="Bolszewicy">bolszewicy</a></li> <li><a href="/wiki/Hymn_Partii_Bolszewik%C3%B3w" title="Hymn Partii Bolszewików">Hymn Partii Bolszewików</a></li> <li><a href="/wiki/Kr%C3%B3tki_kurs_historii_WKP(b)" title="Krótki kurs historii WKP(b)">Krótki kurs historii WKP(b)</a></li></ul> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Przypisy">Przypisy</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Komunistyczna_Partia_Zwi%C4%85zku_Radzieckiego&veaction=edit&section=14" title="Edytuj sekcję: Przypisy" class="mw-editsection-visualeditor"><span>edytuj</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Komunistyczna_Partia_Zwi%C4%85zku_Radzieckiego&action=edit&section=14" title="Edytuj kod źródłowy sekcji: Przypisy"><span>edytuj kod</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <div class="do-not-make-smaller refsection"><div class="mw-references-wrap mw-references-columns"><ol class="references"> <li id="cite_note-1"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-1">↑</a></span> <span class="reference-text">Paweł Chmielewski, Marian Wilk <i>Zarys dziejów ZSRR</i> s. 10–13.</span> </li> <li id="cite_note-2"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-2">↑</a></span> <span class="reference-text">Izaak Deutscher, <i>The Prophet Armed</i>, London-New York, Verso, 2003 <a href="/wiki/Specjalna:Ksi%C4%85%C5%BCki/1859844413" title="Specjalna:Książki/1859844413">ISBN <span class="isbn">1-85984-441-3</span></a>.</span> </li> <li id="cite_note-3"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-3">↑</a></span> <span class="reference-text">Paweł Chmielewski, Marian Wilk <i>Zarys dziejów ZSRR</i> s. 29–35.</span> </li> <li id="cite_note-4"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-4">↑</a></span> <span class="reference-text">Suny 2006, s. xvi.</span> </li> <li id="cite_note-5"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-5">↑</a></span> <span class="reference-text">Lenin, Vladimir. To workers Soldiers and Peasants, Collected works, Vol 26, s. 247. Lawrence and Wishart, (1964).</span> </li> <li id="cite_note-6"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-6">↑</a></span> <span class="reference-text">Paweł Chmielewski, Marian Wilk Zarys dziejów ZSRR s. 50–52.</span> </li> <li id="cite_note-7"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-7">↑</a></span> <span class="reference-text">Paweł Chmielewski, Marian Wilk <i>Zarys dziejów</i> ZSRR s. 64–67.</span> </li> <li id="cite_note-8"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-8">↑</a></span> <span class="reference-text">Paweł Chmielewski, Marian Wilk Zarys dziejów ZSRR s. 57–60.</span> </li> <li id="cite_note-9"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-9">↑</a></span> <span class="reference-text">Suny 2006, s. 22–24.</span> </li> <li id="cite_note-Suny_2006,_s._xvii-10"><span class="mw-cite-backlink">↑ <sup><a href="#cite_ref-Suny_2006,_s._xvii_10-0">a</a></sup> <sup><a href="#cite_ref-Suny_2006,_s._xvii_10-1">b</a></sup></span> <span class="reference-text">Suny 2006, s. xvii.</span> </li> <li id="cite_note-11"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-11">↑</a></span> <span class="reference-text">Janusz Janicki <i>Lewacy</i> 1981, Książka i Wiedza s. 91.</span> </li> <li id="cite_note-pipes520-12"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-pipes520_12-0">↑</a></span> <span class="reference-text"><cite class="citation book nourl"><span class="cite-name-before"><span class="cite-name-full">Richard</span><span class="cite-name-initials" title="Richard" style="display:none">R.</span> </span><span class="cite-lastname">Pipes</span><span class="cite-name-after" style="display:none"> <span class="cite-name-full">Richard</span><span class="cite-name-initials" title="Richard">R.</span></span>, <i>Rosja bolszewików</i>, <span class="cite-name-full">Władysław</span><span class="cite-name-initials" title="Władysław" style="display:none">W.</span> <span class="cite-lastname">Jeżewski</span> (tłum.), Warszawa: MAGNUM, 2005, s. 520, <a href="/wiki/Specjalna:Ksi%C4%85%C5%BCki/8389656159" title="Specjalna:Książki/8389656159">ISBN <span class="isbn">83-89656-15-9</span></a>, <a href="/wiki/Online_Computer_Library_Center" title="Online Computer Library Center">OCLC</a> <a rel="nofollow" class="external text" href="http://worldcat.org/oclc/69466391">69466391</a><span class="Z3988" title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft.gengre=book&rft.place=Warszawa&rft.aufirst=Richard&rft.aulast=Pipes&rft.date=2005&rft.isbn=83-89656-15-9&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.btitle=Rosja+bolszewik%C3%B3w&rft.pub=MAGNUM&rft_id=info%3Aoclcnum%2F69466391" style="display:none"> </span>.</cite></span> </li> <li id="cite_note-13"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-13">↑</a></span> <span class="reference-text"><cite class="citation book nourl"><span class="cite-name-before"><span class="cite-name-full">Paul R</span><span class="cite-name-initials" title="Paul R" style="display:none">P.R.</span> </span><span class="cite-lastname">Gregory</span><span class="cite-name-after" style="display:none"> <span class="cite-name-full">Paul R</span><span class="cite-name-initials" title="Paul R">P.R.</span></span>, <i>The Political Economy of Stalinism: Evidence from the Soviet Secret Archives</i>, Cambridge: Cambridge University Press, 2004, s. 218–220, <a href="/wiki/Specjalna:Ksi%C4%85%C5%BCki/0521533678" title="Specjalna:Książki/0521533678">ISBN <span class="isbn">0-521-53367-8</span></a>, <a href="/wiki/Online_Computer_Library_Center" title="Online Computer Library Center">OCLC</a> <a rel="nofollow" class="external text" href="http://worldcat.org/oclc/57253629">57253629</a><span class="Z3988" title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft.gengre=book&rft.place=Cambridge&rft.aufirst=Paul+R&rft.aulast=Gregory&rft.date=2004&rft.isbn=0-521-53367-8&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.btitle=The+Political+Economy+of+Stalinism%3A+Evidence+from+the+Soviet+Secret+Archives&rft.pub=Cambridge+University+Press&rft_id=info%3Aoclcnum%2F57253629" style="display:none"> </span>.</cite></span> </li> <li id="cite_note-14"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-14">↑</a></span> <span class="reference-text"><cite class="citation book">Norman Davies: <i>Europa. Rozprawa historyka z historią</i>. Kraków: Wydawnictwo Znak, 1999, s. 1017–1026. <a href="/wiki/Specjalna:Ksi%C4%85%C5%BCki/8370068839" title="Specjalna:Książki/8370068839">ISBN <span class="isbn">83-7006-883-9</span></a>.<span class="Z3988" title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=book&rft.btitle=Europa.+Rozprawa+historyka+z+histori%C4%85&rft.aulast=Davies&rft.aufirst=Norman&rft.pub=Wydawnictwo+Znak&rft.place=Krak%C3%B3w&rft.pages=1017%E2%80%931026&rft.isbn=83-7006-883-9"></span></cite></span> </li> <li id="cite_note-Historia_świata_od_roku_1917_do_lat_90.-15"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-Historia_świata_od_roku_1917_do_lat_90._15-0">↑</a></span> <span class="reference-text"><cite class="citation book">Paul Johnson: <i>Historia świata od roku 1917 do lat 90</i>. Londyn: Puls Publications Ltd., 1992, s. 356, 363, 370, 403–405. <a href="/wiki/Specjalna:Ksi%C4%85%C5%BCki/0907587798" title="Specjalna:Książki/0907587798">ISBN <span class="isbn">0-907587-79-8</span></a>.<span class="Z3988" title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=book&rft.btitle=Historia+%C5%9Bwiata+od+roku+1917+do+lat+90&rft.aulast=Johnson&rft.aufirst=Paul&rft.pub=Puls+Publications+Ltd.&rft.place=Londyn&rft.pages=356%2C+363%2C+370%2C+403%E2%80%93405&rft.isbn=0-907587-79-8"></span></cite></span> </li> <li id="cite_note-16"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-16">↑</a></span> <span class="reference-text"><cite class="citation book"><i>Szepty. Życie w stalinowskiej Rosji</i>. Wyd. Kindle. Magnum, 2008, s. loc. 211-14. <a href="/wiki/Specjalna:Ksi%C4%85%C5%BCki/9788389656384" title="Specjalna:Książki/9788389656384">ISBN <span class="isbn">978-83-89656-38-4</span></a>.<span class="Z3988" title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=book&rft.btitle=Szepty.+%C5%BBycie+w+stalinowskiej+Rosji&rft.edition=Kindle&rft.pub=Magnum&rft.pages=loc.+211-14&rft.isbn=978-83-89656-38-4"></span></cite></span> </li> <li id="cite_note-17"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-17">↑</a></span> <span class="reference-text"><a href="/wiki/Izaak_Deutscher" title="Izaak Deutscher">Izaak Deutscher</a>: <i>Stalin. A political biography.</i> Londyn 1949.</span> </li> <li id="cite_note-18"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-18">↑</a></span> <span class="reference-text">Ruth Fischer; John C. Leggett (2006). „Socialism in one country”. Stalin and German Communism: A Study in the Origins of the State Party. Social Science Classics (2nd reprint ed.). Transaction Publishers. s. 471–496. <a href="/wiki/Specjalna:Ksi%C4%85%C5%BCki/0878558225" title="Specjalna:Książki/0878558225">ISBN <span class="isbn">0-87855-822-5</span></a>.</span> </li> <li id="cite_note-19"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-19">↑</a></span> <span class="reference-text">Zbigniew Marcin Kowalewski <i>Jugosławia między Stalinem a rewolucją</i> <a href="/wiki/Le_Monde_diplomatique" title="Le Monde diplomatique">Le Monde diplomatique</a> – Edycja polska, lipiec 2013.</span> </li> <li id="cite_note-20"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-20">↑</a></span> <span class="reference-text">Jerzy Woydyłło. <i>Tito jakiego nie znamy</i>, 1992, Rozdział XVII. <i>Trudna próba</i>.</span> </li> <li id="cite_note-21"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-21">↑</a></span> <span class="reference-text">Taubman 2006, s. 274–275.</span> </li> <li id="cite_note-22"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-22">↑</a></span> <span class="reference-text">Taubman 2006, s. 274–276.</span> </li> <li id="cite_note-23"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-23">↑</a></span> <span class="reference-text">Taubman 2006, s. 268–269.</span> </li> <li id="cite_note-24"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-24">↑</a></span> <span class="reference-text"><cite class="citation book">David Marples: <i>Historia ZSRR</i>. Wrocław: 2006, s. 212. <a href="/wiki/Specjalna:Ksi%C4%85%C5%BCki/8304047799" title="Specjalna:Książki/8304047799">ISBN <span class="isbn">83-04-04779-9</span></a>.<span class="Z3988" title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=book&rft.btitle=Historia+ZSRR&rft.aulast=Marples&rft.aufirst=David&rft.date=2006&rft.place=Wroc%C5%82aw&rft.pages=212&rft.isbn=83-04-04779-9"></span></cite></span> </li> <li id="cite_note-Taubman_2006,_s._278–280-25"><span class="mw-cite-backlink">↑ <sup><a href="#cite_ref-Taubman_2006,_s._278–280_25-0">a</a></sup> <sup><a href="#cite_ref-Taubman_2006,_s._278–280_25-1">b</a></sup></span> <span class="reference-text">Taubman 2006, s. 278–280.</span> </li> <li id="cite_note-26"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-26">↑</a></span> <span class="reference-text">Janusz Janicki <i>Lewacy</i> 1981, Książka i Wiedza s. 170–172.</span> </li> <li id="cite_note-Taubman_2006,_s._284–287-27"><span class="mw-cite-backlink">↑ <sup><a href="#cite_ref-Taubman_2006,_s._284–287_27-0">a</a></sup> <sup><a href="#cite_ref-Taubman_2006,_s._284–287_27-1">b</a></sup></span> <span class="reference-text">Taubman 2006, s. 284–287.</span> </li> <li id="cite_note-28"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-28">↑</a></span> <span class="reference-text">Taubman 2006, s. 288–289.</span> </li> <li id="cite_note-29"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-29">↑</a></span> <span class="reference-text">Taubman 2006, s. 289.</span> </li> <li id="cite_note-30"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-30">↑</a></span> <span class="reference-text">Taubman 2006, s. 289–290.</span> </li> <li id="cite_note-31"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-31">↑</a></span> <span class="reference-text">Hanson 2006, s. 292.</span> </li> <li id="cite_note-32"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-32">↑</a></span> <span class="reference-text">Hanson 2006, s. 296–299.</span> </li> <li id="cite_note-autonazwa1-33"><span class="mw-cite-backlink">↑ <sup><a href="#cite_ref-autonazwa1_33-0">a</a></sup> <sup><a href="#cite_ref-autonazwa1_33-1">b</a></sup></span> <span class="reference-text">Hanson 2006, s. 297–298.</span> </li> <li id="cite_note-34"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-34">↑</a></span> <span class="reference-text">Hanson 2006, s. 296–297.</span> </li> <li id="cite_note-35"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-35">↑</a></span> <span class="reference-text">Hanson 2006, s. 299.</span> </li> <li id="cite_note-36"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-36">↑</a></span> <span class="reference-text">Hanson 2006, s. 299–230.</span> </li> <li id="cite_note-37"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-37">↑</a></span> <span class="reference-text">Hanson 2006, s. 235–238.</span> </li> <li id="cite_note-38"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-38">↑</a></span> <span class="reference-text">Hanson 2006, s. 310–314.</span> </li> <li id="cite_note-39"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-39">↑</a></span> <span class="reference-text">Hanson 2006, s. 313.</span> </li> <li id="cite_note-40"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-40">↑</a></span> <span class="reference-text">Hanson 2006, s. 315.</span> </li> <li id="cite_note-Brown_2006,_s._316-41"><span class="mw-cite-backlink">↑ <sup><a href="#cite_ref-Brown_2006,_s._316_41-0">a</a></sup> <sup><a href="#cite_ref-Brown_2006,_s._316_41-1">b</a></sup></span> <span class="reference-text">Brown 2006, s. 316.</span> </li> <li id="cite_note-Brown_2006,_s._317-42"><span class="mw-cite-backlink">↑ <sup><a href="#cite_ref-Brown_2006,_s._317_42-0">a</a></sup> <sup><a href="#cite_ref-Brown_2006,_s._317_42-1">b</a></sup> <sup><a href="#cite_ref-Brown_2006,_s._317_42-2">c</a></sup></span> <span class="reference-text">Brown 2006, s. 317.</span> </li> <li id="cite_note-43"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-43">↑</a></span> <span class="reference-text">Brown 2006, s. 317–318.</span> </li> <li id="cite_note-44"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-44">↑</a></span> <span class="reference-text">Brown 2006, s. 319.</span> </li> <li id="cite_note-45"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-45">↑</a></span> <span class="reference-text">Brown 2006, s. 319–320.</span> </li> <li id="cite_note-46"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-46">↑</a></span> <span class="reference-text">Brown 2006, s. 320.</span> </li> <li id="cite_note-47"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-47">↑</a></span> <span class="reference-text">Brown 2006, s. 322.</span> </li> <li id="cite_note-48"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-48">↑</a></span> <span class="reference-text">Brown 2006, s. 323.</span> </li> <li id="cite_note-49"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-49">↑</a></span> <span class="reference-text">Brown 2006, s. 325.</span> </li> <li id="cite_note-50"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-50">↑</a></span> <span class="reference-text">Brown 2006, s. 326.</span> </li> <li id="cite_note-Brown_2006,_s._327-51"><span class="mw-cite-backlink">↑ <sup><a href="#cite_ref-Brown_2006,_s._327_51-0">a</a></sup> <sup><a href="#cite_ref-Brown_2006,_s._327_51-1">b</a></sup> <sup><a href="#cite_ref-Brown_2006,_s._327_51-2">c</a></sup></span> <span class="reference-text">Brown 2006, s. 327.</span> </li> <li id="cite_note-52"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-52">↑</a></span> <span class="reference-text">Brown 2006, s. 327–328.</span> </li> <li id="cite_note-53"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-53">↑</a></span> <span class="reference-text">Włodzimierz Marciniak, <i>Rozgrabione imperium: upadek Związku Sowieckiego i powstanie Federacji Rosyjskiej</i>, Kraków 2001, s. 68.</span> </li> <li id="cite_note-54"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-54">↑</a></span> <span class="reference-text">Brown 2006, s. 329.</span> </li> <li id="cite_note-55"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-55">↑</a></span> <span class="reference-text">Brown 2006, s. 330.</span> </li> <li id="cite_note-56"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-56">↑</a></span> <span class="reference-text">Brown 2006, s. 344–349.</span> </li> <li id="cite_note-57"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-57">↑</a></span> <span class="reference-text">Brown 2006, s. 349.</span> </li> <li id="cite_note-58"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-58">↑</a></span> <span class="reference-text">Fainsod & Hough 1979, s. 406.</span> </li> <li id="cite_note-59"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-59">↑</a></span> <span class="reference-text">Fainsod & Hough 1979, s. 407.</span> </li> <li id="cite_note-60"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-60">↑</a></span> <span class="reference-text">Remington 1988, s. 106.</span> </li> <li id="cite_note-61"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-61">↑</a></span> <span class="reference-text">Swain 2006, s. 37.</span> </li> <li id="cite_note-62"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-62">↑</a></span> <span class="reference-text"><a rel="nofollow" class="external text" href="http://bse.sci-lib.com/article092177.html">„Правда” (газета)</a>.</span> </li> <li id="cite_note-63"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-63">↑</a></span> <span class="reference-text">Sakwa 1990, s. 206.</span> </li> <li id="cite_note-64"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-64">↑</a></span> <span class="reference-text">Smith 1991, s. 81.</span> </li> <li id="cite_note-65"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-65">↑</a></span> <span class="reference-text">Smith 1991, s. 82.</span> </li> <li id="cite_note-66"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-66">↑</a></span> <span class="reference-text">Smith 1991, s. 83.</span> </li> <li id="cite_note-67"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-67">↑</a></span> <span class="reference-text">Smith 1991, s. 767.</span> </li> <li id="cite_note-68"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-68">↑</a></span> <span class="reference-text"><a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.pbs.org/wgbh/commandingheights/shared/minitextlo/ess_leninscritique.html">„Commanding Heights: Lenin’s Critique of Global Capitalism”</a>.</span> </li> <li id="cite_note-69"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-69">↑</a></span> <span class="reference-text">Smith 1991, s. 78.</span> </li> <li id="cite_note-70"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-70">↑</a></span> <span class="reference-text">Smith 1991, s. 79.</span> </li> <li id="cite_note-71"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-71">↑</a></span> <span class="reference-text">Włodzimierz Marciniak, <i>Rozkradzione imperium: upadek Związku Sowieckiego i powstanie Federacji Rosyjskiej</i>, Kraków 2001, s. 125.</span> </li> <li id="cite_note-cprf-72"><span class="mw-cite-backlink">↑ <sup><a href="#cite_ref-cprf_72-0">a</a></sup> <sup><a href="#cite_ref-cprf_72-1">b</a></sup></span> <span class="reference-text"><cite class="citation web"><a rel="nofollow" class="external text" href="http://cprf.ru/party-program/">Party Program</a>. cprf.ru.</cite></span> </li> <li id="cite_note-73"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-73">↑</a></span> <span class="reference-text">Bozóki, A & Ishiyama, J (2002) <i>The Communist Successor Parties of Central and Eastern Europe</i>, s. 241.</span> </li> <li id="cite_note-wt-74"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-wt_74-0">↑</a></span> <span class="reference-text"><cite class="citation web"><a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.washingtontimes.com/news/2012/nov/22/socialism-may-be-waning-but-not-for-young-russians/?page=all">Socialism may be waning, but not for young Russians</a>. washingtontimes.com.</cite></span> </li> <li id="cite_note-75"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-75">↑</a></span> <span class="reference-text">Data zakończenia zjazdu <a href="/wiki/Socjaldemokratyczna_Partia_Robotnicza_Rosji" title="Socjaldemokratyczna Partia Robotnicza Rosji">Socjaldemokratycznej Partii Robotniczej Rosji</a>, na którym doszło do powstania w partii frakcji bolszewików i frakcji mienszewików <a rel="nofollow" class="external autonumber" href="http://www.archontology.org/nations/ussr/cpsu/congress.php">[1]</a>. 30 stycznia 1912 dokonał się ostateczny rozłam w <a href="/wiki/Socjaldemokratyczna_Partia_Robotnicza_Rosji" title="Socjaldemokratyczna Partia Robotnicza Rosji">SDPRR</a>.</span> </li> </ol></div></div> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Bibliografia">Bibliografia</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Komunistyczna_Partia_Zwi%C4%85zku_Radzieckiego&veaction=edit&section=15" title="Edytuj sekcję: Bibliografia" class="mw-editsection-visualeditor"><span>edytuj</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Komunistyczna_Partia_Zwi%C4%85zku_Radzieckiego&action=edit&section=15" title="Edytuj kod źródłowy sekcji: Bibliografia"><span>edytuj kod</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <ul><li>Brown, Archie (1996). <i>The Gorbachev Factor</i>. Oxford University Press. <a href="/wiki/Specjalna:Ksi%C4%85%C5%BCki/0192880527" title="Specjalna:Książki/0192880527">ISBN <span class="isbn isbn-ulepszony">0-19-288052-7</span></a>.</li> <li>Brown, Archie (2006). „The Gorbachev Era”. w: Suny, Ronald Grigor. <i>The Cambridge History of Russia 3</i>. Cambridge University Press. <a href="/wiki/Specjalna:Ksi%C4%85%C5%BCki/0521811449" title="Specjalna:Książki/0521811449">ISBN <span class="isbn isbn-ulepszony">0-521-81144-9</span></a>.</li> <li>Eaton, Katherine Bliss (2004). <i>Daily Life in the Soviet Union.</i> Greenwood Publishing Group. <a href="/wiki/Specjalna:Ksi%C4%85%C5%BCki/0313316287" title="Specjalna:Książki/0313316287">ISBN <span class="isbn isbn-ulepszony">0-313-31628-7</span></a>.</li> <li>Eisen, Jonathan (1990). <i>The Glasnost Reader</i>. University of Michigan. <a href="/wiki/Specjalna:Ksi%C4%85%C5%BCki/0453006957" title="Specjalna:Książki/0453006957">ISBN <span class="isbn isbn-ulepszony">0-453-00695-7</span></a>.</li> <li>Evans, Alfred (1993). <i>Soviet Marxism–Leninism: The Decline of an Ideology</i>. ABC-CLIO. <a href="/wiki/Specjalna:Ksi%C4%85%C5%BCki/0275947637" title="Specjalna:Książki/0275947637">ISBN <span class="isbn isbn-ulepszony">0-275-94763-7</span></a>.</li> <li><cite class="citation book nourl"><span class="cite-name-before"><span class="cite-name-full">Jerry F.</span><span class="cite-name-initials" title="Jerry F." style="display:none">J.F.</span> </span><span class="cite-lastname">Hough</span><span class="cite-name-after" style="display:none"> <span class="cite-name-full">Jerry F.</span><span class="cite-name-initials" title="Jerry F.">J.F.</span></span>, <i>How the Soviet Union is Governed</i>, <span class="cite-name-full">Merle</span><span class="cite-name-initials" title="Merle" style="display:none">M.</span> <span class="cite-lastname">Fainsod</span>, <span class="cite-name-full">Merle</span><span class="cite-name-initials" title="Merle" style="display:none">M.</span> <span class="cite-lastname">Fainsod</span>, Cambridge: Harvard University Press, 1979, <a href="/wiki/Specjalna:Ksi%C4%85%C5%BCki/0674410300" title="Specjalna:Książki/0674410300">ISBN <span class="isbn isbn-ulepszony">0-674-41030-0</span></a>, <a href="/wiki/Online_Computer_Library_Center" title="Online Computer Library Center">OCLC</a> <a rel="nofollow" class="external text" href="http://worldcat.org/oclc/4504691">4504691</a><span class="Z3988" title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft.gengre=book&rft.place=Cambridge&rft.aufirst=Jerry+F.&rft.aulast=Hough&rft.date=1979&rft.isbn=0674410300&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.btitle=How+the+Soviet+Union+is+Governed&rft.pub=Harvard+University+Press&rft_id=info%3Aoclcnum%2F4504691" style="display:none"> </span>.</cite><span class="problemy" aria-hidden="true" data-nosnippet=""> Brak numerów stron w książce</span></li> <li>Gill, Graeme (2002). <i>The Origins of the Stalinist Political System</i>. Cambridge University Press. <a href="/wiki/Specjalna:Ksi%C4%85%C5%BCki/0674410300" title="Specjalna:Książki/0674410300">ISBN <span class="isbn isbn-ulepszony">0-674-41030-0</span></a>.</li> <li>Hanson, Stephen (2006). „The Brezhnev Era”. w: Suny, Ronald Grigor. <i>The Cambridge History of Russia 3</i>. Cambridge University Press. <a href="/wiki/Specjalna:Ksi%C4%85%C5%BCki/0521811449" title="Specjalna:Książki/0521811449">ISBN <span class="isbn isbn-ulepszony">0-521-81144-9</span></a>.</li> <li><cite class="citation book nourl"><span class="cite-name-before"><span class="cite-name-full">Neil</span><span class="cite-name-initials" title="Neil" style="display:none">N.</span> </span><span class="cite-lastname">Harding</span><span class="cite-name-after" style="display:none"> <span class="cite-name-full">Neil</span><span class="cite-name-initials" title="Neil">N.</span></span>, <i>Leninism</i>, Basingstoke, England: Macmillan Publishers, 1996, <a href="/wiki/Specjalna:Ksi%C4%85%C5%BCki/0333664825" title="Specjalna:Książki/0333664825">ISBN <span class="isbn isbn-ulepszony">0-333-66482-5</span></a>, <a href="/wiki/Online_Computer_Library_Center" title="Online Computer Library Center">OCLC</a> <a rel="nofollow" class="external text" href="http://worldcat.org/oclc/35193205">35193205</a><span class="Z3988" title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft.gengre=book&rft.place=Basingstoke%2C+England&rft.aufirst=Neil&rft.aulast=Harding&rft.date=1996&rft.isbn=0333664825&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.btitle=Leninism&rft.pub=Macmillan+Publishers&rft_id=info%3Aoclcnum%2F35193205" style="display:none"> </span>.</cite><span class="problemy" aria-hidden="true" data-nosnippet=""> Brak numerów stron w książce</span></li> <li>Harris, Jonathan (2005). <i>Subverting the System: Gorbachev’s Reform of the Party’s Apparat 1986–1991</i>. Rowman & Littlefield. <a href="/wiki/Specjalna:Ksi%C4%85%C5%BCki/074252678X" title="Specjalna:Książki/074252678X">ISBN <span class="isbn isbn-ulepszony">0-7425-2678-X</span></a>.</li> <li><cite class="citation book nourl"><span class="cite-name-before"><span class="cite-name-full">Peter</span><span class="cite-name-initials" title="Peter" style="display:none">P.</span> </span><span class="cite-lastname">Kenez</span><span class="cite-name-after" style="display:none"> <span class="cite-name-full">Peter</span><span class="cite-name-initials" title="Peter">P.</span></span>, <i>The Birth of the Propaganda State: Soviet Methods of Mass Mobilization, 1917–1929</i>, Cambridge [Cambridgeshire]: Cambridge University Press, 1985, <a href="/wiki/Specjalna:Ksi%C4%85%C5%BCki/0521313988" title="Specjalna:Książki/0521313988">ISBN <span class="isbn isbn-ulepszony">0-521-31398-8</span></a>, <a href="/wiki/Online_Computer_Library_Center" title="Online Computer Library Center">OCLC</a> <a rel="nofollow" class="external text" href="http://worldcat.org/oclc/11812827">11812827</a><span class="Z3988" title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft.gengre=book&rft.place=Cambridge+%5BCambridgeshire%5D&rft.aufirst=Peter&rft.aulast=Kenez&rft.date=1985&rft.isbn=0521313988&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.btitle=The+Birth+of+the+Propaganda+State%3A+Soviet+Methods+of+Mass+Mobilization%2C+1917%E2%80%931929&rft.pub=Cambridge+University+Press&rft_id=info%3Aoclcnum%2F11812827" style="display:none"> </span>.</cite><span class="problemy" aria-hidden="true" data-nosnippet=""> Brak numerów stron w książce</span></li> <li><cite class="citation book nourl"><span class="cite-name-before"><span class="cite-name-full">Matthew Edward</span><span class="cite-name-initials" title="Matthew Edward" style="display:none">M.E.</span> </span><span class="cite-lastname">Lenoe</span><span class="cite-name-after" style="display:none"> <span class="cite-name-full">Matthew Edward</span><span class="cite-name-initials" title="Matthew Edward">M.E.</span></span>, <i>Closer to the Masses: Stalinist Culture, Social Revolution, and Soviet Newspapers</i>, Cambridge, Mass.: Harvard University Press, 2004, <a href="/wiki/Specjalna:Ksi%C4%85%C5%BCki/0674013190" title="Specjalna:Książki/0674013190">ISBN <span class="isbn isbn-ulepszony">0-674-01319-0</span></a>, <a href="/wiki/Online_Computer_Library_Center" title="Online Computer Library Center">OCLC</a> <a rel="nofollow" class="external text" href="http://worldcat.org/oclc/298104965">298104965</a><span class="Z3988" title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft.gengre=book&rft.place=Cambridge%2C+Mass.&rft.aufirst=Matthew+Edward&rft.aulast=Lenoe&rft.date=2004&rft.isbn=0674013190&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.btitle=Closer+to+the+Masses%3A+Stalinist+Culture%2C+Social+Revolution%2C+and+Soviet+Newspapers&rft.pub=Harvard+University+Press&rft_id=info%3Aoclcnum%2F298104965" style="display:none"> </span>.</cite><span class="problemy" aria-hidden="true" data-nosnippet=""> Brak numerów stron w książce</span></li> <li>Lih, Lars T. (2006). „The Soviet Union and the road to communism”. w:Suny, Ronald Grigor. <i>The Cambridge History of Russia 3</i>. Cambridge University Press. <a href="/wiki/Specjalna:Ksi%C4%85%C5%BCki/0521811449" title="Specjalna:Książki/0521811449">ISBN <span class="isbn isbn-ulepszony">0-521-81144-9</span></a>.</li> <li>Lowenhardt, John; van Ree, Erik; Ozinga, James (1992). <i>The Rise and Fall of the Soviet Politburo</i>. St Martin’s Press. <a href="/wiki/Specjalna:Ksi%C4%85%C5%BCki/0312047843" title="Specjalna:Książki/0312047843">ISBN <span class="isbn isbn-ulepszony">0-312-04784-3</span></a>.</li> <li>Matthews, Marvyn (1983). <i>Education in the Soviet Union: Policies and Institutions since Stalin</i>. Routledge. <a href="/wiki/Specjalna:Ksi%C4%85%C5%BCki/0043701140" title="Specjalna:Książki/0043701140">ISBN <span class="isbn isbn-ulepszony">0-04-370114-0</span></a>.</li> <li>Sakwa, Richard (1990). <i>Soviet politics: an Introduction</i>. Routledge. <a href="/wiki/Specjalna:Ksi%C4%85%C5%BCki/041500506X" title="Specjalna:Książki/041500506X">ISBN <span class="isbn isbn-ulepszony">0-415-00506-X</span></a>.</li> <li><cite class="citation book nourl"><span class="cite-name-before"><span class="cite-name-full">Richard</span><span class="cite-name-initials" title="Richard" style="display:none">R.</span> </span><span class="cite-lastname">Sakwa</span><span class="cite-name-after" style="display:none"> <span class="cite-name-full">Richard</span><span class="cite-name-initials" title="Richard">R.</span></span>, <i>Soviet politics in Perspective</i>, <span class="cite-name-full">Richard</span><span class="cite-name-initials" title="Richard" style="display:none">R.</span> <span class="cite-lastname">Sakwa</span>, wyd. 2nd ed, London: Routledge, 1998, <a href="/wiki/Specjalna:Ksi%C4%85%C5%BCki/0415071534" title="Specjalna:Książki/0415071534">ISBN <span class="isbn isbn-ulepszony">0-415-07153-4</span></a>, <a href="/wiki/Online_Computer_Library_Center" title="Online Computer Library Center">OCLC</a> <a rel="nofollow" class="external text" href="http://worldcat.org/oclc/50295867">50295867</a><span class="Z3988" title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft.gengre=book&rft.place=London&rft.edition=2nd+ed&rft.aufirst=Richard&rft.aulast=Sakwa&rft.date=1998&rft.isbn=0415071534&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.btitle=Soviet+politics+in+Perspective&rft.pub=Routledge&rft_id=info%3Aoclcnum%2F50295867" style="display:none"> </span>.</cite><span class="problemy" aria-hidden="true" data-nosnippet=""> Brak numerów stron w książce</span></li> <li>Shambaugh, David (2008). <i>China’s Communist Party: Atrophy and Adaptation</i>. University of California Press. <a href="/wiki/Specjalna:Ksi%C4%85%C5%BCki/0520254929" title="Specjalna:Książki/0520254929">ISBN <span class="isbn isbn-ulepszony">0-520-25492-9</span></a>.</li> <li>Smith, Gordon (1988). <i>Soviet Politics: Continuity and Contradictions</i>. St. Martin’s Press. <a href="/wiki/Specjalna:Ksi%C4%85%C5%BCki/0312007957" title="Specjalna:Książki/0312007957">ISBN <span class="isbn isbn-ulepszony">0-312-00795-7</span></a>.</li> <li>Smith, Gordon (1991). <i>Soviet Politics: Continuity and Contradictions (2nd ed.)</i>. St. Martin’s Press. <a href="/wiki/Specjalna:Ksi%C4%85%C5%BCki/0333535766" title="Specjalna:Książki/0333535766">ISBN <span class="isbn isbn-ulepszony">0-333-53576-6</span></a>.</li> <li>Suny, Ronald Grigor (2006). „Chronology/Introduction”. w: Suny, Ronald Grigor. <i>The Cambridge History of Russia 3</i>. Cambridge University Press. <a href="/wiki/Specjalna:Ksi%C4%85%C5%BCki/0521811449" title="Specjalna:Książki/0521811449">ISBN <span class="isbn isbn-ulepszony">0-521-81144-9</span></a>.</li> <li>Swain, Geoff (2006). <i>Trotsk</i>y. Pearson Education. <a href="/wiki/Specjalna:Ksi%C4%85%C5%BCki/0582771900" title="Specjalna:Książki/0582771900">ISBN <span class="isbn isbn-ulepszony">0-582-77190-0</span></a>.</li> <li>Williams, Simons (1984). T<i>he Party Statutes of the Communist World</i>. BRILL Publishers. <a href="/wiki/Specjalna:Ksi%C4%85%C5%BCki/9024729750" title="Specjalna:Książki/9024729750">ISBN <span class="isbn isbn-ulepszony">90-247-2975-0</span></a>.</li> <li>Taubman, William (2006). „The Khrushchev Era”. w: Suny, Ronald Grigor. The Cambridge History of Russia 3. Cambridge University Press. <a href="/wiki/Specjalna:Ksi%C4%85%C5%BCki/0521811449" title="Specjalna:Książki/0521811449">ISBN <span class="isbn isbn-ulepszony">0-521-81144-9</span></a>.</li> <li>Zimmerman, William (1977). Dallin, Alexander, ed. <i>The Twenty-fifth Congress of the CPSU: Assessment and Context</i>. Stanford University. Hoover Press. <a href="/wiki/Specjalna:Ksi%C4%85%C5%BCki/0817968431" title="Specjalna:Książki/0817968431">ISBN <span class="isbn isbn-ulepszony">0-8179-6843-1</span></a>.</li></ul> <div class="navbox do-not-make-smaller mw-collapsible mw-collapsed" data-expandtext="pokaż" data-collapsetext="ukryj"><style data-mw-deduplicate="TemplateStyles:r74983602">.mw-parser-output .navbox{border:1px solid var(--border-color-base,#a2a9b1);margin:auto;text-align:center;padding:3px;margin-top:1em;clear:both}.mw-parser-output table.navbox:not(.pionowy){width:100%}.mw-parser-output .navbox+.navbox{border-top:0;margin-top:0}.mw-parser-output .navbox.pionowy{width:250px;float:right;clear:right;margin:0 0 0.4em 1.4em}.mw-parser-output .navbox.pionowy .before,.mw-parser-output .navbox.pionowy .after{padding:0.5em 0;text-align:center}.mw-parser-output .navbox>.caption,.mw-parser-output .navbox>tbody>tr>th{background:#ccf;text-align:center;font-weight:bold}.mw-parser-output .navbox .tnavbar{font-weight:normal;font-size:xx-small;white-space:nowrap;padding:0}.mw-parser-output .navbox>.tnavbar{margin-left:1em;float:left}.mw-parser-output .navbox .below>hr+.tnavbar{margin-left:auto;margin-right:auto}.mw-parser-output .navbox .below>.tnavbar:before{content:"Ten szablon: "}.mw-parser-output .navbox .tnavbar li:after{content:" · "}.mw-parser-output .navbox .tnavbar li:last-child:after{content:none}.mw-parser-output .navbox hr{margin:0.2em 1em}.mw-parser-output .navbox .title{background:#ddf;text-align:center;font-weight:bold}.mw-parser-output .navbox>.mw-collapsible-content:not(.grupa-szablonów-nawigacyjnych){margin-top:2px;padding:0;font-size:smaller;overflow:auto}.mw-parser-output .navbox .above+div,.mw-parser-output .navbox .above+.navbox-main-content,.mw-parser-output .navbox .below,.mw-parser-output .navbox .title+.grid{margin-top:2px}.mw-parser-output .navbox>.mw-collapsible-content>.above,.mw-parser-output .navbox>.mw-collapsible-content>.below{background:#ddf;text-align:center;margin-left:auto;margin-right:auto}.mw-parser-output .navbox:not(.pionowy) .flex{display:flex;flex-direction:row}.mw-parser-output .navbox .flex>.before,.mw-parser-output .navbox .flex>.after{align-self:center;text-align:center}.mw-parser-output .navbox .flex>.navbox-main-content{flex-grow:1}.mw-parser-output .navbox:not(.pionowy) .before{margin-right:0.5em}.mw-parser-output .navbox:not(.pionowy) .after{margin-left:0.5em}.mw-parser-output .navbox .inner-columns,.mw-parser-output .navbox .inner-group,.mw-parser-output .navbox .inner-standard{border-spacing:0;border-collapse:collapse;width:100%}.mw-parser-output .navbox .inner-standard>tbody>tr>.opis{text-align:right;vertical-align:middle}.mw-parser-output .navbox .inner-standard>tbody>tr>.opis+.spis{border-left:2px solid var(--background-color-base,#fff);text-align:left}.mw-parser-output .navbox .inner-standard>tbody>tr>td{padding:0;width:100%}.mw-parser-output .navbox .inner-standard>tbody>tr>td:first-child{text-align:center}.mw-parser-output .navbox .inner-standard .inner-standard>tbody>tr>td{text-align:left}.mw-parser-output .navbox .inner-standard>tbody>tr>.navbox-odd,.mw-parser-output .navbox .inner-standard>tbody>tr>.navbox-even{padding:0 0.3em}.mw-parser-output .navbox .inner-standard>tbody>tr+tr>th,.mw-parser-output .navbox .inner-standard>tbody>tr+tr>td{border-top:2px solid var(--background-color-base,#fff)}.mw-parser-output .navbox .inner-standard>tbody>tr>th+td{border-left:2px solid var(--background-color-base,#fff)}.mw-parser-output .navbox .inner-columns{table-layout:fixed}.mw-parser-output .navbox .inner-columns>tbody>tr>th,.mw-parser-output .navbox .inner-columns>tbody>tr>td{padding:0;border-left:2px solid var(--background-color-base,#fff);border-right:2px solid var(--background-color-base,#fff)}.mw-parser-output .navbox .inner-columns>tbody>tr>td{vertical-align:top}.mw-parser-output .navbox .inner-columns>tbody>tr+tr>td{border-top:2px solid var(--background-color-base,#fff)}.mw-parser-output .navbox .inner-columns>tbody>tr>th:first-child,.mw-parser-output .navbox .inner-columns>tbody>tr>td:first-child{border-left:0}.mw-parser-output .navbox .inner-columns>tbody>tr>th:last-child,.mw-parser-output .navbox .inner-columns>tbody>tr>td:last-child{border-right:0}.mw-parser-output .navbox .inner-columns>tbody>tr>td>ul,.mw-parser-output .navbox .inner-columns>tbody>tr>td>ol,.mw-parser-output .navbox .inner-columns>tbody>tr>td>dl{text-align:left;column-width:24em}.mw-parser-output .navbox .inner-group>div+div,.mw-parser-output .navbox .inner-group>div>div+div,.mw-parser-output .navbox .inner-group>div>div+table{margin-top:2px}.mw-parser-output .navbox .inner-group>div>.opis,.mw-parser-output .navbox .inner-group>div>.spis{padding:0.1em 1em;text-align:center}.mw-parser-output .navbox>.mw-collapsible-toggle,.mw-parser-output .navbox .inner-group>div.mw-collapsible>.mw-collapsible-toggle{width:4em;text-align:right;margin-right:0.4em}.mw-parser-output .navbox>.fakebar,.mw-parser-output .navbox .inner-group>div.mw-collapsible>.fakebar{float:left;width:4em;height:1em}.mw-parser-output .navbox .opis{background:#ddf;padding:0 1em;white-space:nowrap;font-weight:bold}.mw-parser-output .navbox.pionowy .opis{white-space:normal}.mw-parser-output .navbox.pionowy .navbox-even,.mw-parser-output .navbox:not(.pionowy) .navbox-odd{background:transparent}.mw-parser-output .navbox.pionowy .navbox-odd,.mw-parser-output .navbox:not(.pionowy) .navbox-even{background:var(--background-color-neutral-subtle,#f8f9fa)}.mw-parser-output .navbox .inner-group>div>div+div{background:transparent}.mw-parser-output .navbox p{margin:0;padding:0.3em 0}.mw-parser-output .navbox.medaliści .opis.a1,.mw-parser-output .navbox.medaliści .a1 .opis{background:gold}.mw-parser-output .navbox.medaliści .opis.a2,.mw-parser-output .navbox.medaliści .a2 .opis{background:silver}.mw-parser-output .navbox.medaliści .opis.a3,.mw-parser-output .navbox.medaliści .a3 .opis{background:#c96}.mw-parser-output .navbox .navbox-main-content>ul,.mw-parser-output .navbox .navbox-main-content>dl,.mw-parser-output .navbox .navbox-main-content>ol{column-width:24em;text-align:left}.mw-parser-output .navbox ul{list-style:none}.mw-parser-output .navbox .references{background:transparent}.mw-parser-output .navbox .hwrap .hlist dd,.mw-parser-output .navbox .hwrap .hlist dt,.mw-parser-output .navbox .hwrap .hlist li{white-space:normal}.mw-parser-output .navbox .rok{display:inline-block;width:4em;padding-right:0.5em;text-align:right}.mw-parser-output .navbox .navbox-statistics{margin-top:2px;border-top:1px solid var(--border-color-base,#a2a9b1);text-align:center;font-size:small}.mw-parser-output .navbox-summary>.title{font-weight:bold;font-size:larger}.mw-parser-output .navbox:not(.grupa-szablonów) .navbox{margin:0;border:0;padding:0}.mw-parser-output .navbox.grupa-szablonów>.grupa-szablonów-nawigacyjnych>.navbox:first-child{margin-top:2px}@media(max-width:800px){.mw-parser-output .navbox:not(.pionowy) .flex>.before,.mw-parser-output .navbox:not(.pionowy) .flex>.after{display:none}}.mw-parser-output .navbox .opis img,.mw-parser-output .navbox .opis .flagicon,.mw-parser-output .navbox>.caption>.flagicon,.mw-parser-output .navbox>.caption>.image{display:none}@media screen{html.skin-theme-clientpref-night .mw-parser-output .navbox>.caption,html.skin-theme-clientpref-night .mw-parser-output .navbox>tbody>tr>th{background-color:#3a3c3e}html.skin-theme-clientpref-night .mw-parser-output .navbox .title,html.skin-theme-clientpref-night .mw-parser-output .navbox>.mw-collapsible-content>.above,html.skin-theme-clientpref-night .mw-parser-output .navbox>.mw-collapsible-content>.below,html.skin-theme-clientpref-night .mw-parser-output .navbox .opis{background-color:#303234}html.skin-theme-clientpref-night .mw-parser-output .navbox.medaliści .opis.a1,html.skin-theme-clientpref-night .mw-parser-output .navbox.medaliści .a1 .opis{background:#715f00}html.skin-theme-clientpref-night .mw-parser-output .navbox.medaliści .opis.a2,html.skin-theme-clientpref-night .mw-parser-output .navbox.medaliści .a2 .opis{background:#5f5f5f}html.skin-theme-clientpref-night .mw-parser-output .navbox.medaliści .opis.a3,html.skin-theme-clientpref-night .mw-parser-output .navbox.medaliści .a3 .opis{background:#764617}}@media screen and (prefers-color-scheme:dark){html.skin-theme-clientpref-os .mw-parser-output .navbox>.caption,html.skin-theme-clientpref-os .mw-parser-output .navbox>tbody>tr>th{background-color:#3a3c3e}html.skin-theme-clientpref-os .mw-parser-output .navbox .title,html.skin-theme-clientpref-os .mw-parser-output .navbox>.mw-collapsible-content>.above,html.skin-theme-clientpref-os .mw-parser-output .navbox>.mw-collapsible-content>.below,html.skin-theme-clientpref-os .mw-parser-output .navbox .opis{background-color:#303234}html.skin-theme-clientpref-os .mw-parser-output .navbox.medaliści .opis.a1,html.skin-theme-clientpref-os .mw-parser-output .navbox.medaliści .a1 .opis{background:#715f00}html.skin-theme-clientpref-os .mw-parser-output .navbox.medaliści .opis.a2,html.skin-theme-clientpref-os .mw-parser-output .navbox.medaliści .a2 .opis{background:#5f5f5f}html.skin-theme-clientpref-os .mw-parser-output .navbox.medaliści .opis.a3,html.skin-theme-clientpref-os .mw-parser-output .navbox.medaliści .a3 .opis{background:#764617}}</style><ul class="tnavbar noprint plainlinks hlist"><li><a href="/wiki/Szablon:Komunizm" title="Szablon:Komunizm"><span title="Pokaż ten szablon">p</span></a></li><li><a href="/wiki/Dyskusja_szablonu:Komunizm" title="Dyskusja szablonu:Komunizm"><span title="Dyskusja na temat tego szablonu">d</span></a></li><li title="Możesz edytować ten szablon. Użyj przycisku podglądu przed zapisaniem zmian."><a class="external text" href="https://pl.wikipedia.org/w/index.php?title=Szablon:Komunizm&action=edit">e</a></li></ul><div class="navbox-title caption"><a href="/wiki/Komunizm" title="Komunizm">Komunizm</a></div><div class="mw-collapsible-content flex"><table class="navbox-main-content inner-standard"><tbody><tr class="a1"><th class="navbox-group opis" scope="row">Nurty</th><td class="navbox-list spis"><table class="inner-standard"><tbody><tr class="a1_1"><th class="navbox-group opis" scope="row">Marksistowskie</th><td class="navbox-list spis hlist navbox-odd"> <ul><li><a href="/wiki/Antyrewizjonizm" title="Antyrewizjonizm">Antyrewizjonizm</a></li> <li><a href="/wiki/Luksemburgizm" title="Luksemburgizm">Luksemburgizm</a></li> <li><a href="/wiki/Lewicowy_komunizm" title="Lewicowy komunizm">Lewicowy komunizm</a></li> <li><a href="/wiki/Leninizm" title="Leninizm">Leninizm</a></li> <li><a href="/wiki/Bolszewizm" title="Bolszewizm">Bolszewizm</a></li> <li><a href="/wiki/Trockizm" title="Trockizm">Trockizm</a></li> <li><a href="/wiki/Marksizm-leninizm" title="Marksizm-leninizm">Marksizm-leninizm</a></li> <li><a href="/wiki/Maoizm" title="Maoizm">Maoizm</a></li> <li><a href="/wiki/Titoizm" title="Titoizm">Titoizm</a></li> <li><a href="/wiki/Narodowy_komunizm" title="Narodowy komunizm">Narodowy komunizm</a></li> <li><a href="/wiki/Eurokomunizm" title="Eurokomunizm">Eurokomunizm</a></li> <li><a href="/wiki/Neokomunizm" title="Neokomunizm">Neokomunizm</a></li> <li><a href="/wiki/Fidelizm" title="Fidelizm">Fidelizm</a></li> <li><a href="/wiki/Stalinizm" title="Stalinizm">Stalinizm</a></li> <li><a href="/wiki/Hod%C5%BCyzm" title="Hodżyzm">Hodżyzm</a></li> <li><a href="/wiki/D%C5%BCucze" title="Dżucze">Dżucze</a></li> <li><a href="/wiki/Gulaszowy_komunizm" title="Gulaszowy komunizm">Kadaryzm</a></li></ul> </td></tr><tr class="a1_2"><th class="navbox-group opis" scope="row">Inne</th><td class="navbox-list spis hlist navbox-even"> <ul><li><a href="/wiki/Anarchizm_komunistyczny" title="Anarchizm komunistyczny">Anarchizm komunistyczny</a></li> <li><a href="/wiki/Komunizm_chrze%C5%9Bcija%C5%84ski" title="Komunizm chrześcijański">Komunizm chrześcijański</a></li> <li><a href="/wiki/Komunizm_utopijny" title="Komunizm utopijny">Komunizm utopijny</a></li> <li><a href="/wiki/Narodowy_bolszewizm" title="Narodowy bolszewizm">Narodowy bolszewizm</a></li> <li><a href="/wiki/Babuwizm" title="Babuwizm">Babuwizm</a></li></ul> </td></tr></tbody></table></td></tr><tr class="a2"><th class="navbox-group opis" scope="row">Państwa rządzone<br />przez<br />partie komunistyczne</th><td class="navbox-list spis"><table class="inner-standard"><tbody><tr class="a2_1"><th class="navbox-group opis" scope="row">obecnie</th><td class="navbox-list spis hlist navbox-odd"> <ul><li><span class="flagicon"><span class="mw-image-border" typeof="mw:File"><span><img alt="" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/f/fa/Flag_of_the_People%27s_Republic_of_China.svg/22px-Flag_of_the_People%27s_Republic_of_China.svg.png" decoding="async" width="22" height="15" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/f/fa/Flag_of_the_People%27s_Republic_of_China.svg/33px-Flag_of_the_People%27s_Republic_of_China.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/f/fa/Flag_of_the_People%27s_Republic_of_China.svg/44px-Flag_of_the_People%27s_Republic_of_China.svg.png 2x" data-file-width="900" data-file-height="600" /></span></span> </span><a href="/wiki/Chi%C5%84ska_Republika_Ludowa" title="Chińska Republika Ludowa">Chiny</a></li> <li><span class="flagicon"><span class="mw-image-border" typeof="mw:File"><span><img alt="" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/5/51/Flag_of_North_Korea.svg/22px-Flag_of_North_Korea.svg.png" decoding="async" width="22" height="11" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/5/51/Flag_of_North_Korea.svg/33px-Flag_of_North_Korea.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/5/51/Flag_of_North_Korea.svg/44px-Flag_of_North_Korea.svg.png 2x" data-file-width="1600" data-file-height="800" /></span></span> </span><a href="/wiki/Korea_P%C3%B3%C5%82nocna" title="Korea Północna">KRLD</a></li> <li><span class="flagicon"><span class="mw-image-border" typeof="mw:File"><span><img alt="" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/b/bd/Flag_of_Cuba.svg/22px-Flag_of_Cuba.svg.png" decoding="async" width="22" height="11" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/b/bd/Flag_of_Cuba.svg/33px-Flag_of_Cuba.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/b/bd/Flag_of_Cuba.svg/44px-Flag_of_Cuba.svg.png 2x" data-file-width="1200" data-file-height="600" /></span></span> </span><a href="/wiki/Kuba" title="Kuba">Kuba</a></li> <li><span class="flagicon"><span class="mw-image-border" typeof="mw:File"><span><img alt="" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/2/21/Flag_of_Vietnam.svg/22px-Flag_of_Vietnam.svg.png" decoding="async" width="22" height="15" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/2/21/Flag_of_Vietnam.svg/33px-Flag_of_Vietnam.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/2/21/Flag_of_Vietnam.svg/44px-Flag_of_Vietnam.svg.png 2x" data-file-width="900" data-file-height="600" /></span></span> </span><a href="/wiki/Wietnam" title="Wietnam">Wietnam</a></li> <li><span class="flagicon"><span class="mw-image-border" typeof="mw:File"><span><img alt="" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/5/56/Flag_of_Laos.svg/22px-Flag_of_Laos.svg.png" decoding="async" width="22" height="15" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/5/56/Flag_of_Laos.svg/33px-Flag_of_Laos.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/5/56/Flag_of_Laos.svg/44px-Flag_of_Laos.svg.png 2x" data-file-width="900" data-file-height="600" /></span></span> </span><a href="/wiki/Laos" title="Laos">Laos</a></li> <li><span class="flagicon"><span typeof="mw:File"><span><img alt="" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/9/9b/Flag_of_Nepal.svg/16px-Flag_of_Nepal.svg.png" decoding="async" width="16" height="20" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/9/9b/Flag_of_Nepal.svg/25px-Flag_of_Nepal.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/9/9b/Flag_of_Nepal.svg/33px-Flag_of_Nepal.svg.png 2x" data-file-width="726" data-file-height="885" /></span></span> </span><a href="/wiki/Nepal" title="Nepal">Nepal</a></li> <li><span class="flagicon"><span class="mw-image-border" typeof="mw:File"><span><img alt="" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/d/d0/Flag_of_Mozambique.svg/22px-Flag_of_Mozambique.svg.png" decoding="async" width="22" height="15" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/d/d0/Flag_of_Mozambique.svg/33px-Flag_of_Mozambique.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/d/d0/Flag_of_Mozambique.svg/44px-Flag_of_Mozambique.svg.png 2x" data-file-width="900" data-file-height="600" /></span></span> </span><a href="/wiki/Mozambik" title="Mozambik">Mozambik</a></li></ul> </td></tr><tr class="a2_2"><th class="navbox-group opis" scope="row">dawniej</th><td class="navbox-list spis hlist navbox-even"> <ul><li><span class="flagicon"><span class="mw-image-border" typeof="mw:File"><span><img alt="" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/a/a9/Flag_of_the_Soviet_Union.svg/22px-Flag_of_the_Soviet_Union.svg.png" decoding="async" width="22" height="11" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/a/a9/Flag_of_the_Soviet_Union.svg/33px-Flag_of_the_Soviet_Union.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/a/a9/Flag_of_the_Soviet_Union.svg/44px-Flag_of_the_Soviet_Union.svg.png 2x" data-file-width="1200" data-file-height="600" /></span></span> </span><a href="/wiki/Zwi%C4%85zek_Socjalistycznych_Republik_Radzieckich" title="Związek Socjalistycznych Republik Radzieckich">ZSRR</a></li> <li><span class="flagicon"><span class="mw-image-border" typeof="mw:File"><span><img alt="" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/7/72/Flag_of_Mongolia_%281924%E2%80%931940%29.svg/22px-Flag_of_Mongolia_%281924%E2%80%931940%29.svg.png" decoding="async" width="22" height="15" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/7/72/Flag_of_Mongolia_%281924%E2%80%931940%29.svg/33px-Flag_of_Mongolia_%281924%E2%80%931940%29.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/7/72/Flag_of_Mongolia_%281924%E2%80%931940%29.svg/44px-Flag_of_Mongolia_%281924%E2%80%931940%29.svg.png 2x" data-file-width="900" data-file-height="600" /></span></span> </span><a href="/wiki/Mongolska_Republika_Ludowa" title="Mongolska Republika Ludowa">Mongolia</a></li> <li><span class="flagicon"><span class="mw-image-border" typeof="mw:File"><span><img alt="" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/a/a1/Flag_of_East_Germany.svg/22px-Flag_of_East_Germany.svg.png" decoding="async" width="22" height="13" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/a/a1/Flag_of_East_Germany.svg/33px-Flag_of_East_Germany.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/a/a1/Flag_of_East_Germany.svg/44px-Flag_of_East_Germany.svg.png 2x" data-file-width="1000" data-file-height="600" /></span></span> </span><a href="/wiki/Niemiecka_Republika_Demokratyczna" title="Niemiecka Republika Demokratyczna">NRD</a></li> <li><span class="flagicon"><span class="mw-image-border" typeof="mw:File"><span><img alt="" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/e/ec/Flag_of_Hungary_%281949-1956%29.svg/22px-Flag_of_Hungary_%281949-1956%29.svg.png" decoding="async" width="22" height="15" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/e/ec/Flag_of_Hungary_%281949-1956%29.svg/33px-Flag_of_Hungary_%281949-1956%29.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/e/ec/Flag_of_Hungary_%281949-1956%29.svg/44px-Flag_of_Hungary_%281949-1956%29.svg.png 2x" data-file-width="900" data-file-height="600" /></span></span> </span><a href="/wiki/W%C4%99gierska_Republika_Ludowa_(1949%E2%80%931989)" title="Węgierska Republika Ludowa (1949–1989)">Węgry</a></li> <li><span class="flagicon"><span class="mw-image-border" typeof="mw:File"><span><img alt="" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/c/cb/Flag_of_the_Czech_Republic.svg/22px-Flag_of_the_Czech_Republic.svg.png" decoding="async" width="22" height="15" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/c/cb/Flag_of_the_Czech_Republic.svg/33px-Flag_of_the_Czech_Republic.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/c/cb/Flag_of_the_Czech_Republic.svg/44px-Flag_of_the_Czech_Republic.svg.png 2x" data-file-width="900" data-file-height="600" /></span></span> </span><a href="/wiki/Czechos%C5%82owacja" title="Czechosłowacja">Czechosłowacja</a></li> <li><span class="flagicon"><span class="mw-image-border" typeof="mw:File"><span><img alt="" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/6/61/Flag_of_Yugoslavia_%281946-1992%29.svg/22px-Flag_of_Yugoslavia_%281946-1992%29.svg.png" decoding="async" width="22" height="11" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/6/61/Flag_of_Yugoslavia_%281946-1992%29.svg/33px-Flag_of_Yugoslavia_%281946-1992%29.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/6/61/Flag_of_Yugoslavia_%281946-1992%29.svg/44px-Flag_of_Yugoslavia_%281946-1992%29.svg.png 2x" data-file-width="1000" data-file-height="500" /></span></span> </span><a href="/wiki/Socjalistyczna_Federacyjna_Republika_Jugos%C5%82awii" title="Socjalistyczna Federacyjna Republika Jugosławii">Jugosławia</a></li> <li><span class="flagicon"><span class="mw-image-border" typeof="mw:File"><span><img alt="" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/2/2a/Flag_of_Albania_%281946%E2%80%931992%29.svg/22px-Flag_of_Albania_%281946%E2%80%931992%29.svg.png" decoding="async" width="22" height="16" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/2/2a/Flag_of_Albania_%281946%E2%80%931992%29.svg/33px-Flag_of_Albania_%281946%E2%80%931992%29.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/2/2a/Flag_of_Albania_%281946%E2%80%931992%29.svg/44px-Flag_of_Albania_%281946%E2%80%931992%29.svg.png 2x" data-file-width="980" data-file-height="700" /></span></span> </span><a href="/wiki/Albania_w_okresie_komunizmu" title="Albania w okresie komunizmu">Albania</a></li> <li><span class="flagicon"><span class="mw-image-border" typeof="mw:File"><span><img alt="" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/41/Flag_of_Poland_%281928%E2%80%931980%29.svg/22px-Flag_of_Poland_%281928%E2%80%931980%29.svg.png" decoding="async" width="22" height="14" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/41/Flag_of_Poland_%281928%E2%80%931980%29.svg/33px-Flag_of_Poland_%281928%E2%80%931980%29.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/41/Flag_of_Poland_%281928%E2%80%931980%29.svg/44px-Flag_of_Poland_%281928%E2%80%931980%29.svg.png 2x" data-file-width="1280" data-file-height="800" /></span></span> </span><a href="/wiki/Polska_Rzeczpospolita_Ludowa" title="Polska Rzeczpospolita Ludowa">Polska</a></li> <li><span class="flagicon"><span class="mw-image-border" typeof="mw:File"><span><img alt="" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/1/1a/Flag_of_Romania_%281948%E2%80%931952%29.svg/22px-Flag_of_Romania_%281948%E2%80%931952%29.svg.png" decoding="async" width="22" height="15" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/1/1a/Flag_of_Romania_%281948%E2%80%931952%29.svg/33px-Flag_of_Romania_%281948%E2%80%931952%29.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/1/1a/Flag_of_Romania_%281948%E2%80%931952%29.svg/44px-Flag_of_Romania_%281948%E2%80%931952%29.svg.png 2x" data-file-width="900" data-file-height="600" /></span></span> </span><a href="/wiki/Rumunia_w_okresie_komunizmu" title="Rumunia w okresie komunizmu">Rumunia</a></li> <li><span class="flagicon"><span class="mw-image-border" typeof="mw:File"><span><img alt="" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/0/04/Flag_of_Bulgaria_%281948%E2%80%931967%29.svg/22px-Flag_of_Bulgaria_%281948%E2%80%931967%29.svg.png" decoding="async" width="22" height="13" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/0/04/Flag_of_Bulgaria_%281948%E2%80%931967%29.svg/33px-Flag_of_Bulgaria_%281948%E2%80%931967%29.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/0/04/Flag_of_Bulgaria_%281948%E2%80%931967%29.svg/44px-Flag_of_Bulgaria_%281948%E2%80%931967%29.svg.png 2x" data-file-width="1000" data-file-height="600" /></span></span> </span><a href="/wiki/Ludowa_Republika_Bu%C5%82garii" title="Ludowa Republika Bułgarii">Bułgaria</a></li> <li><span class="flagicon"><span class="mw-image-border" typeof="mw:File"><span><img alt="" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/8/87/Flag_of_Afghanistan_%281987%E2%80%931992%29.svg/22px-Flag_of_Afghanistan_%281987%E2%80%931992%29.svg.png" decoding="async" width="22" height="11" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/8/87/Flag_of_Afghanistan_%281987%E2%80%931992%29.svg/33px-Flag_of_Afghanistan_%281987%E2%80%931992%29.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/8/87/Flag_of_Afghanistan_%281987%E2%80%931992%29.svg/44px-Flag_of_Afghanistan_%281987%E2%80%931992%29.svg.png 2x" data-file-width="1200" data-file-height="600" /></span></span> </span><a href="/wiki/II_Republika_Afganistanu" title="II Republika Afganistanu">Afganistan</a></li> <li><span class="flagicon"><span class="mw-image-border" typeof="mw:File"><span><img alt="" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/d/db/Flag_of_South_Yemen.svg/22px-Flag_of_South_Yemen.svg.png" decoding="async" width="22" height="15" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/d/db/Flag_of_South_Yemen.svg/33px-Flag_of_South_Yemen.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/d/db/Flag_of_South_Yemen.svg/44px-Flag_of_South_Yemen.svg.png 2x" data-file-width="512" data-file-height="341" /></span></span> </span><a href="/wiki/Ludowo-Demokratyczna_Republika_Jemenu" title="Ludowo-Demokratyczna Republika Jemenu">Jemen Południowy</a></li> <li><span class="flagicon"><span class="mw-image-border" typeof="mw:File"><span><img alt="" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/2/23/Flag_of_the_People%27s_Republic_of_Kampuchea.svg/22px-Flag_of_the_People%27s_Republic_of_Kampuchea.svg.png" decoding="async" width="22" height="15" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/2/23/Flag_of_the_People%27s_Republic_of_Kampuchea.svg/33px-Flag_of_the_People%27s_Republic_of_Kampuchea.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/2/23/Flag_of_the_People%27s_Republic_of_Kampuchea.svg/44px-Flag_of_the_People%27s_Republic_of_Kampuchea.svg.png 2x" data-file-width="900" data-file-height="600" /></span></span> </span><a href="/wiki/Ludowa_Republika_Kampuczy" title="Ludowa Republika Kampuczy">Ludowa Republika Kampuczy</a></li> <li><span class="flagicon"><span class="mw-image-border" typeof="mw:File"><span><img alt="" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/8/8a/Flag_of_Ethiopia_%281987%E2%80%931991%29.svg/22px-Flag_of_Ethiopia_%281987%E2%80%931991%29.svg.png" decoding="async" width="22" height="11" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/8/8a/Flag_of_Ethiopia_%281987%E2%80%931991%29.svg/33px-Flag_of_Ethiopia_%281987%E2%80%931991%29.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/8/8a/Flag_of_Ethiopia_%281987%E2%80%931991%29.svg/44px-Flag_of_Ethiopia_%281987%E2%80%931991%29.svg.png 2x" data-file-width="1200" data-file-height="600" /></span></span> </span><a href="/wiki/Ludowo-Demokratyczna_Republika_Etiopii" title="Ludowo-Demokratyczna Republika Etiopii">Etiopia</a></li> <li><span class="flagicon"><span class="mw-image-border" typeof="mw:File"><span><img alt="" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/a/af/Flag_of_Benin_%281975%E2%80%931990%29.svg/22px-Flag_of_Benin_%281975%E2%80%931990%29.svg.png" decoding="async" width="22" height="15" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/a/af/Flag_of_Benin_%281975%E2%80%931990%29.svg/33px-Flag_of_Benin_%281975%E2%80%931990%29.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/a/af/Flag_of_Benin_%281975%E2%80%931990%29.svg/44px-Flag_of_Benin_%281975%E2%80%931990%29.svg.png 2x" data-file-width="1500" data-file-height="1000" /></span></span> </span><a href="/wiki/Benin" title="Benin">Benin</a></li> <li><span class="flagicon"><span class="mw-image-border" typeof="mw:File"><span><img alt="" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/9/9d/Flag_of_Angola.svg/22px-Flag_of_Angola.svg.png" decoding="async" width="22" height="15" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/9/9d/Flag_of_Angola.svg/33px-Flag_of_Angola.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/9/9d/Flag_of_Angola.svg/44px-Flag_of_Angola.svg.png 2x" data-file-width="900" data-file-height="600" /></span></span> </span><a href="/wiki/Angola" title="Angola">Angola</a></li> <li><span class="flagicon"><span class="mw-image-border" typeof="mw:File"><span><img alt="" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/b/b1/Flag_of_San_Marino.svg/22px-Flag_of_San_Marino.svg.png" decoding="async" width="22" height="17" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/b/b1/Flag_of_San_Marino.svg/33px-Flag_of_San_Marino.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/b/b1/Flag_of_San_Marino.svg/44px-Flag_of_San_Marino.svg.png 2x" data-file-width="800" data-file-height="600" /></span></span> </span><a href="/wiki/San_Marino" title="San Marino">San Marino</a></li></ul> </td></tr></tbody></table></td></tr><tr class="a3"><th class="navbox-group opis" scope="row">Teoretycy i działacze</th><td class="navbox-list spis hlist navbox-odd"> <ul><li><a href="/wiki/Karl_Marx" title="Karl Marx">Karl Marx</a></li> <li><a href="/wiki/Friedrich_Engels" title="Friedrich Engels">Friedrich Engels</a></li> <li><a href="/wiki/W%C5%82odzimierz_Lenin" title="Włodzimierz Lenin">Włodzimierz Lenin</a></li> <li><a href="/wiki/Antonio_Gramsci" title="Antonio Gramsci">Antonio Gramsci</a></li> <li><a href="/wiki/R%C3%B3%C5%BCa_Luksemburg" title="Róża Luksemburg">Róża Luksemburg</a></li> <li><a href="/wiki/Karl_Liebknecht" title="Karl Liebknecht">Karl Liebknecht</a></li> <li><a href="/wiki/Lew_Trocki" title="Lew Trocki">Lew Trocki</a></li> <li><a href="/wiki/Feliks_Dzier%C5%BCy%C5%84ski" title="Feliks Dzierżyński">Feliks Dzierżyński</a></li> <li><a href="/wiki/Julian_Marchlewski" title="Julian Marchlewski">Julian Marchlewski</a></li> <li><a href="/wiki/J%C3%B3zef_Stalin" title="Józef Stalin">Józef Stalin</a></li> <li><a href="/wiki/Mao_Zedong" title="Mao Zedong">Mao Zedong</a></li> <li><a href="/wiki/Enver_Hoxha" title="Enver Hoxha">Enver Hodża</a></li> <li><a href="/wiki/Kim_Ir_Sen" title="Kim Ir Sen">Kim Ir Sen</a></li> <li><a href="/wiki/Josip_Broz_Tito" title="Josip Broz Tito">Josip Broz Tito</a></li> <li><a href="/wiki/Nikita_Chruszczow" title="Nikita Chruszczow">Nikita Chruszczow</a></li> <li><a href="/wiki/H%E1%BB%93_Ch%C3%AD_Minh" title="Hồ Chí Minh">Hồ Chí Minh</a></li> <li><a href="/wiki/Leonid_Bre%C5%BCniew" title="Leonid Breżniew">Leonid Breżniew</a></li> <li><a href="/wiki/Walter_Ulbricht" title="Walter Ulbricht">Walter Ulbricht</a></li> <li><a href="/wiki/Che_Guevara" title="Che Guevara">Che Guevara</a></li> <li><a href="/wiki/Fidel_Castro" title="Fidel Castro">Fidel Castro</a></li> <li><a href="/wiki/Peng_Dehuai" title="Peng Dehuai">Peng Dehuai</a></li> <li><a href="/wiki/Nicolae_Ceau%C8%99escu" title="Nicolae Ceaușescu">Nicolae Ceaușescu</a></li> <li><a href="/wiki/Lin_Biao" title="Lin Biao">Lin Biao</a></li> <li><a href="/wiki/Zhou_Enlai" title="Zhou Enlai">Zhou Enlai</a></li> <li><a href="/wiki/Prachanda" title="Prachanda">Prachanda</a></li></ul> </td></tr><tr class="a4"><th class="navbox-group opis" scope="row">Symbole</th><td class="navbox-list spis hlist navbox-even"> <ul><li><a href="/wiki/Sierp_i_m%C5%82ot" title="Sierp i młot">Sierp i młot</a></li> <li><a href="/wiki/Czerwona_gwiazda" title="Czerwona gwiazda">Czerwona gwiazda</a></li> <li><a href="/wiki/Czerwony_sztandar_(flaga)" title="Czerwony sztandar (flaga)">Czerwony sztandar</a></li> <li><i><a href="/wiki/Mi%C4%99dzynarod%C3%B3wka_(pie%C5%9B%C5%84)" title="Międzynarodówka (pieśń)">Międzynarodówka</a></i></li></ul> </td></tr><tr class="a5"><th class="navbox-group opis" scope="row">Tematy powiązane</th><td class="navbox-list spis hlist navbox-odd"> <ul><li><a href="/wiki/Anarchizm" title="Anarchizm">Anarchizm</a></li> <li><a href="/wiki/Antyrewizjonizm" title="Antyrewizjonizm">Antyrewizjonizm</a></li> <li><a href="/wiki/Kapitalizm" title="Kapitalizm">Kapitalizm</a></li> <li><a href="/wiki/Imperializm" title="Imperializm">Imperializm</a></li> <li><a href="/wiki/Socjalizm_naukowy" title="Socjalizm naukowy">Socjalizm naukowy</a></li> <li><a href="/wiki/Socjalizm_realny" title="Socjalizm realny">Socjalizm realny</a></li> <li><a href="/wiki/Dyktatura_proletariatu" title="Dyktatura proletariatu">Dyktatura proletariatu</a></li> <li><a href="/wiki/Zdeformowane_pa%C5%84stwo_robotnicze" title="Zdeformowane państwo robotnicze">Zdeformowane państwo robotnicze</a></li> <li><a href="/wiki/Zdegenerowane_pa%C5%84stwo_robotnicze" title="Zdegenerowane państwo robotnicze">Zdegenerowane państwo robotnicze</a></li> <li><a href="/wiki/Reformizm" title="Reformizm">Reformizm</a></li> <li><a href="/wiki/Rewizjonizm" title="Rewizjonizm">Rewizjonizm</a></li> <li><a href="/wiki/Rewolucja" title="Rewolucja">Rewolucja</a></li> <li><a href="/wiki/Socjalizm" title="Socjalizm">Socjalizm</a></li> <li><a href="/wiki/Socjaldemokracja" title="Socjaldemokracja">Socjaldemokracja</a></li> <li><a href="/wiki/Socjalliberalizm" title="Socjalliberalizm">Socjalliberalizm</a></li> <li><a href="/wiki/Naukowy_komunizm" title="Naukowy komunizm">Naukowy komunizm</a></li> <li><a href="/wiki/Stalinizm" title="Stalinizm">Stalinizm</a></li> <li><a href="/wiki/Socjalistyczny_patriotyzm" title="Socjalistyczny patriotyzm">Socjalistyczny patriotyzm</a></li> <li><a href="/wiki/Antykomunizm" title="Antykomunizm">Antykomunizm</a></li></ul> </td></tr></tbody></table><div class="navbox-after after"> <p><span typeof="mw:File"><a href="/wiki/Czerwona_gwiazda" title="Czerwona gwiazda"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/3/34/Red_star.svg/70px-Red_star.svg.png" decoding="async" width="70" height="67" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/3/34/Red_star.svg/105px-Red_star.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/3/34/Red_star.svg/140px-Red_star.svg.png 2x" data-file-width="1235" data-file-height="1175" /></a></span> </p> </div></div></div> <style data-mw-deduplicate="TemplateStyles:r74016753">.mw-parser-output #normdaten>div+div{margin-top:0.5em}.mw-parser-output #normdaten>div>div{background:var(--background-color-neutral,#eaecf0);padding:.2em .5em}.mw-parser-output #normdaten ul{margin:0;padding:0}.mw-parser-output #normdaten ul li:first-child{padding-left:.5em;border-left:1px solid var(--border-color-base,#a2a9b1)}</style> <div id="normdaten" class="catlinks"><div class="normdaten-typ-k"><div><a href="/wiki/Kontrola_autorytatywna" title="Kontrola autorytatywna">Kontrola autorytatywna</a> (<span class="description"><a href="/wiki/Partia_komunistyczna" title="Partia komunistyczna">partia komunistyczna</a></span>):</div><ul><li><a href="/wiki/International_Standard_Name_Identifier" title="International Standard Name Identifier">ISNI</a>: <span class="uid"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://isni.org/isni/000000012369340X">000000012369340X</a></span>, <span class="uid"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://isni.org/isni/0000000122708868">0000000122708868</a></span></li><li><a href="/wiki/Virtual_International_Authority_File" title="Virtual International Authority File">VIAF</a>: <span class="uid"><a rel="nofollow" class="external text" href="http://viaf.org/viaf/125435541">125435541</a></span></li><li><a href="/wiki/Library_of_Congress_Control_Number" title="Library of Congress Control Number">LCCN</a>: <span class="uid"><a rel="nofollow" class="external text" href="http://lccn.loc.gov/n80126146">n80126146</a></span></li><li><a href="/wiki/Gemeinsame_Normdatei" title="Gemeinsame Normdatei">GND</a>: <span class="uid"><a rel="nofollow" class="external text" href="http://d-nb.info/gnd/2016004-5">2016004-5</a></span></li><li><a href="/wiki/LIBRIS" title="LIBRIS">LIBRIS</a>: <span class="uid"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://libris.kb.se/katalogisering/97mpm9st0qr3z4w">97mpm9st0qr3z4w</a></span></li><li><a href="/wiki/Biblioth%C3%A8que_nationale" title="Bibliothèque nationale">BnF</a>: <span class="uid"><a rel="nofollow" class="external text" href="http://catalogue.bnf.fr/ark:/12148/cb11866780s">11866780s</a></span></li><li><a href="/wiki/Syst%C3%A8me_Universitaire_de_Documentation" title="Système Universitaire de Documentation">SUDOC</a>: <span class="uid"><a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.idref.fr/026416824">026416824</a></span></li><li><a href="/wiki/Biblioteka_Narodowa_Republiki_Czeskiej" title="Biblioteka Narodowa Republiki Czeskiej">NKC</a>: <span class="uid"><a rel="nofollow" class="external text" href="http://aut.nkp.cz/olak2002159814">olak2002159814</a></span>, <span class="uid"><a rel="nofollow" class="external text" href="http://aut.nkp.cz/ko2002158647">ko2002158647</a></span></li><li><a href="/wiki/NUKAT" title="NUKAT">NUKAT</a>: <span class="uid"><a rel="nofollow" class="external text" href="http://nukat.edu.pl/aut/n%20%2097004794">n97004794</a></span></li><li><a href="/wiki/Biblioteka_Narodowa_Izraela" title="Biblioteka Narodowa Izraela">J9U</a>: <span class="uid"><a rel="nofollow" class="external text" href="http://olduli.nli.org.il/F/?func=find-b&local_base=NLX10&find_code=UID&request=987007301025805171">987007301025805171</a></span></li></ul></div><div class="normdaten-andere"><div><a href="/wiki/Encyklopedia_internetowa" title="Encyklopedia internetowa">Encyklopedie internetowe</a>:</div> <ul><li><a href="/wiki/Encyklopedia_PWN_(internetowa)" title="Encyklopedia PWN (internetowa)">PWN</a>: <span class="uid"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://encyklopedia.pwn.pl/haslo/;3924715.html">3924715</a></span></li> <li><a href="/wiki/Encyklopedia_Britannica" title="Encyklopedia Britannica">Britannica</a>: <span class="uid"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.britannica.com/topic/Communist-Party-of-the-Soviet-Union">topic/Communist-Party-of-the-Soviet-Union</a></span></li> <li><a href="https://www.wikidata.org/wiki/Property:P1296" class="extiw" title="d:Property:P1296">Catalana</a>: <span class="uid"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.enciclopedia.cat/ec-gec-0049191.xml">0049191</a></span></li> <li><a href="/wiki/Den_Store_Danske_Encyklop%C3%A6di" title="Den Store Danske Encyklopædi">DSDE</a>: <span class="uid"><a class="external text" href="https://wikidata-externalid-url.toolforge.org/?p=8313&url_prefix=https://lex.dk/&id=Sovjetunionens_Kommunistiske_Parti">Sovjetunionens_Kommunistiske_Parti</a></span></li></ul> </div></div></div><noscript><img src="https://login.wikimedia.org/wiki/Special:CentralAutoLogin/start?type=1x1" alt="" width="1" height="1" style="border: none; position: absolute;"></noscript> <div class="printfooter" data-nosnippet="">Źródło: „<a dir="ltr" href="https://pl.wikipedia.org/w/index.php?title=Komunistyczna_Partia_Związku_Radzieckiego&oldid=74751748">https://pl.wikipedia.org/w/index.php?title=Komunistyczna_Partia_Związku_Radzieckiego&oldid=74751748</a>”</div></div> <div id="catlinks" class="catlinks" data-mw="interface"><div id="mw-normal-catlinks" class="mw-normal-catlinks"><a href="/wiki/Specjalna:Kategorie" title="Specjalna:Kategorie">Kategorie</a>: <ul><li><a href="/wiki/Kategoria:Rosyjskie_organizacje_rewolucyjne" title="Kategoria:Rosyjskie organizacje rewolucyjne">Rosyjskie organizacje rewolucyjne</a></li><li><a href="/wiki/Kategoria:Partie_i_ugrupowania_w_Rosji" title="Kategoria:Partie i ugrupowania w Rosji">Partie i ugrupowania w Rosji</a></li><li><a href="/wiki/Kategoria:Komunistyczna_Partia_Zwi%C4%85zku_Radzieckiego" title="Kategoria:Komunistyczna Partia Związku Radzieckiego">Komunistyczna Partia Związku Radzieckiego</a></li><li><a href="/wiki/Kategoria:Dawne_partie_polityczne" title="Kategoria:Dawne partie polityczne">Dawne partie polityczne</a></li><li><a href="/wiki/Kategoria:Skrajna_lewica" title="Kategoria:Skrajna lewica">Skrajna lewica</a></li></ul></div><div id="mw-hidden-catlinks" class="mw-hidden-catlinks mw-hidden-cats-hidden">Ukryta kategoria: <ul><li><a href="/wiki/Kategoria:Uniwersalny_szablon_cytowania_%E2%80%93_brak_strony" title="Kategoria:Uniwersalny szablon cytowania – brak strony">Uniwersalny szablon cytowania – brak strony</a></li></ul></div></div> </div> </main> </div> <div class="mw-footer-container"> <footer id="footer" class="mw-footer" > <ul id="footer-info"> <li id="footer-info-lastmod"> Tę stronę ostatnio edytowano 13 wrz 2024, 10:36.</li> <li id="footer-info-copyright">Tekst udostępniany na licencji <a rel="nofollow" class="external text" href="https://creativecommons.org/licenses/by-sa/4.0/deed.pl">Creative Commons: uznanie autorstwa, na tych samych warunkach</a>, z możliwością obowiązywania dodatkowych ograniczeń. Zobacz szczegółowe informacje o <a class="external text" href="https://foundation.wikimedia.org/wiki/Policy:Terms_of_Use/pl">warunkach korzystania</a>.</li> </ul> <ul id="footer-places"> <li id="footer-places-privacy"><a href="https://foundation.wikimedia.org/wiki/Special:MyLanguage/Policy:Privacy_policy">Polityka prywatności</a></li> <li id="footer-places-about"><a href="/wiki/Wikipedia:O_Wikipedii">O Wikipedii</a></li> <li id="footer-places-disclaimers"><a href="/wiki/Wikipedia:Korzystasz_z_Wikipedii_tylko_na_w%C5%82asn%C4%85_odpowiedzialno%C5%9B%C4%87">Korzystasz z Wikipedii tylko na własną odpowiedzialność</a></li> <li id="footer-places-wm-codeofconduct"><a href="https://foundation.wikimedia.org/wiki/Special:MyLanguage/Policy:Universal_Code_of_Conduct">Powszechne Zasady Postępowania</a></li> <li id="footer-places-developers"><a href="https://developer.wikimedia.org">Dla deweloperów</a></li> <li id="footer-places-statslink"><a href="https://stats.wikimedia.org/#/pl.wikipedia.org">Statystyki</a></li> <li id="footer-places-cookiestatement"><a href="https://foundation.wikimedia.org/wiki/Special:MyLanguage/Policy:Cookie_statement">Oświadczenie o ciasteczkach</a></li> <li id="footer-places-mobileview"><a href="//pl.m.wikipedia.org/w/index.php?title=Komunistyczna_Partia_Zwi%C4%85zku_Radzieckiego&mobileaction=toggle_view_mobile" class="noprint stopMobileRedirectToggle">Wersja mobilna</a></li> </ul> <ul id="footer-icons" class="noprint"> <li id="footer-copyrightico"><a href="https://wikimediafoundation.org/" class="cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--size-large cdx-button--fake-button--enabled"><img src="/static/images/footer/wikimedia-button.svg" width="84" height="29" alt="Wikimedia Foundation" loading="lazy"></a></li> <li id="footer-poweredbyico"><a href="https://www.mediawiki.org/" class="cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--size-large cdx-button--fake-button--enabled"><img src="/w/resources/assets/poweredby_mediawiki.svg" alt="Powered by MediaWiki" width="88" height="31" loading="lazy"></a></li> </ul> </footer> </div> </div> </div> <div class="vector-settings" id="p-dock-bottom"> <ul></ul> </div><script>(RLQ=window.RLQ||[]).push(function(){mw.config.set({"wgHostname":"mw-web.codfw.main-847495b4dd-p4z26","wgBackendResponseTime":239,"wgPageParseReport":{"limitreport":{"cputime":"0.827","walltime":"1.163","ppvisitednodes":{"value":10065,"limit":1000000},"postexpandincludesize":{"value":96127,"limit":2097152},"templateargumentsize":{"value":12742,"limit":2097152},"expansiondepth":{"value":18,"limit":100},"expensivefunctioncount":{"value":34,"limit":500},"unstrip-depth":{"value":0,"limit":20},"unstrip-size":{"value":43747,"limit":5000000},"entityaccesscount":{"value":7,"limit":400},"timingprofile":["100.00% 967.877 1 -total"," 41.27% 399.484 3 Szablon:Szablon_nawigacyjny"," 28.53% 276.111 1 Szablon:Komunizm"," 26.66% 258.016 1 Szablon:Partia_polityczna_infobox"," 15.04% 145.586 1 Szablon:Przypisy"," 12.60% 121.912 24 Szablon:Państwo"," 11.12% 107.611 1 Szablon:Kontrola_autorytatywna"," 10.89% 105.359 2 Szablon:Infobox_projekt"," 10.36% 100.303 1 Szablon:Pierwszy_niepusty"," 7.61% 73.643 7 Szablon:Cytuj"]},"scribunto":{"limitreport-timeusage":{"value":"0.375","limit":"10.000"},"limitreport-memusage":{"value":6497025,"limit":52428800},"limitreport-logs":"\n== selectProperty ==\nrank = nil\nloader = table#1 {\n [\"get\"] = function#1,\n}\nfilters = table#1 {\n}\nsnaktype = nil\n#prop A = 1\nrequired = table#1 {\n}\nrequired = table#1 {\n}\next = nil\next = false\next = nil\nrequired = table#1 {\n}\next = nil\next = false\next = nil\nrequired = table#1 {\n}\nrequired = table#1 {\n}\nrequired = table#1 {\n}\nrequired = table#1 {\n}\nrequired = table#1 {\n}\nrequired = table#1 {\n}\nrequired = table#1 {\n}\nrequired = table#1 {\n}\nrequired = table#1 {\n}\nrequired = table#1 {\n}\nrequired = table#1 {\n}\nrequired = table#1 {\n}\nrequired = table#1 {\n}\next = nil\next = false\next = nil\nrequired = table#1 {\n}\nrequired = table#1 {\n}\nrequired = table#1 {\n}\next = nil\next = false\next = nil\nrequired = table#1 {\n}\nrequired = table#1 {\n}\next = nil\next = false\next = nil\nrequired = table#1 {\n}\next = nil\next = false\next = nil\nrequired = table#1 {\n}\nrequired = table#1 {\n}\nrequired = table#1 {\n}\nrequired = table#1 {\n}\nrequired = table#1 {\n}\next = nil\next = false\next = nil\nrequired = table#1 {\n}\nrequired = table#1 {\n}\nrequired = table#1 {\n}\nrequired = table#1 {\n}\nrequired = table#1 {\n}\nrequired = table#1 {\n}\nrequired = table#1 {\n}\nrequired = table#1 {\n}\nrequired = table#1 {\n}\n\n== Szablon:Szablon nawigacyjny ==\n\n\n== Szablon:Szablon nawigacyjny ==\n\n\n== Szablon:Szablon nawigacyjny ==\n\nrequired = table#1 {\n}\n"},"cachereport":{"origin":"mw-web.codfw.main-6b7f745dd4-nzdh9","timestamp":"20241125102414","ttl":2592000,"transientcontent":false}}});});</script> <script type="application/ld+json">{"@context":"https:\/\/schema.org","@type":"Article","name":"Komunistyczna Partia Zwi\u0105zku Radzieckiego","url":"https:\/\/pl.wikipedia.org\/wiki\/Komunistyczna_Partia_Zwi%C4%85zku_Radzieckiego","sameAs":"http:\/\/www.wikidata.org\/entity\/Q79854","mainEntity":"http:\/\/www.wikidata.org\/entity\/Q79854","author":{"@type":"Organization","name":"Wsp\u00f3\u0142tw\u00f3rcy projekt\u00f3w Fundacji Wikimedia"},"publisher":{"@type":"Organization","name":"Wikimedia Foundation, Inc.","logo":{"@type":"ImageObject","url":"https:\/\/www.wikimedia.org\/static\/images\/wmf-hor-googpub.png"}},"datePublished":"2003-03-24T07:58:21Z","image":"https:\/\/upload.wikimedia.org\/wikipedia\/commons\/f\/fe\/%D0%9A%D0%9F%D0%A1%D0%A1.svg","headline":"partia polityczna"}</script> </body> </html>