CINXE.COM

<!DOCTYPE html> <html class="client-nojs vector-feature-language-in-header-enabled vector-feature-language-in-main-page-header-disabled vector-feature-sticky-header-disabled vector-feature-page-tools-pinned-disabled vector-feature-toc-pinned-clientpref-1 vector-feature-main-menu-pinned-disabled vector-feature-limited-width-clientpref-1 vector-feature-limited-width-content-enabled vector-feature-custom-font-size-clientpref-1 vector-feature-appearance-pinned-clientpref-1 vector-feature-night-mode-enabled skin-theme-clientpref-day vector-toc-available" lang="vi" dir="ltr"> <head> <meta charset="UTF-8"> <title>Vladimir Ilyich Lenin – Wikipedia tiếng Việt</title> <script>(function(){var className="client-js vector-feature-language-in-header-enabled vector-feature-language-in-main-page-header-disabled vector-feature-sticky-header-disabled vector-feature-page-tools-pinned-disabled vector-feature-toc-pinned-clientpref-1 vector-feature-main-menu-pinned-disabled vector-feature-limited-width-clientpref-1 vector-feature-limited-width-content-enabled vector-feature-custom-font-size-clientpref-1 vector-feature-appearance-pinned-clientpref-1 vector-feature-night-mode-enabled skin-theme-clientpref-day vector-toc-available";var cookie=document.cookie.match(/(?:^|; )viwikimwclientpreferences=([^;]+)/);if(cookie){cookie[1].split('%2C').forEach(function(pref){className=className.replace(new RegExp('(^| )'+pref.replace(/-clientpref-\w+$|[^\w-]+/g,'')+'-clientpref-\\w+( |$)'),'$1'+pref+'$2');});}document.documentElement.className=className;}());RLCONF={"wgBreakFrames":false,"wgSeparatorTransformTable":[",\t.",".\t,"],"wgDigitTransformTable":["",""], "wgDefaultDateFormat":"vi normal","wgMonthNames":["","tháng 1","tháng 2","tháng 3","tháng 4","tháng 5","tháng 6","tháng 7","tháng 8","tháng 9","tháng 10","tháng 11","tháng 12"],"wgRequestId":"b3dde050-5001-4d53-8847-b2266468cf9a","wgCanonicalNamespace":"","wgCanonicalSpecialPageName":false,"wgNamespaceNumber":0,"wgPageName":"Vladimir_Ilyich_Lenin","wgTitle":"Vladimir Ilyich Lenin","wgCurRevisionId":71844732,"wgRevisionId":71844732,"wgArticleId":32583,"wgIsArticle":true,"wgIsRedirect":false,"wgAction":"view","wgUserName":null,"wgUserGroups":["*"],"wgCategories":["Nguồn CS1 tiếng Nga (ru)","Lỗi không có mục tiêu Harv và Sfn","Trang bị khóa hạn chế sửa đổi","Bài cơ bản","Bài viết sử dụng định dạng hAudio","Trang sử dụng bản mẫu nhiều hình với các hình được chia tỷ lệ tự động","Bài viết có liên kết Dự án Gutenberg","Bài viết có liên kết Internet Archive", "Bản mẫu thanh chủ đề có chủ đề được liên kết lại","Bài viết chứa nhận dạng BIBSYS","Bài viết chứa nhận dạng BNC","Bài viết chứa nhận dạng BNE","Bài viết chứa nhận dạng BNF","Bài viết chứa nhận dạng CANTIC","Bài viết chứa nhận dạng CINII","Bài viết chứa nhận dạng GND","Bài viết chứa nhận dạng HDS","Bài viết chứa nhận dạng ICCU","Bài viết chứa nhận dạng ISNI","Bài viết chứa nhận dạng KULTURNAV","Bài viết chứa nhận dạng LCCN","Bài viết chứa nhận dạng LNB","Bài viết chứa nhận dạng MusicBrainz","Bài viết chứa nhận dạng NARA","Bài viết chứa nhận dạng NCL","Bài viết chứa nhận dạng NDL","Bài viết chứa nhận dạng NKC","Bài viết chứa nhận dạng NLA","Bài viết chứa nhận dạng NLG","Bài viết chứa nhận dạng NLI","Bài viết chứa nhận dạng NLK","Bài viết chứa nhận dạng NLP", "Bài viết chứa nhận dạng NLR","Bài viết chứa nhận dạng NSK","Bài viết chứa nhận dạng NTA","Bài viết chứa nhận dạng PLWABN","Bài viết chứa nhận dạng RERO","Bài viết chứa nhận dạng RSL","Bài viết chứa nhận dạng SELIBR","Bài viết chứa nhận dạng SNAC-ID","Bài viết chứa nhận dạng SUDOC","Bài viết chứa nhận dạng Semantic Scholar author","Bài viết chứa nhận dạng Trove","Bài viết chứa nhận dạng ULAN","Bài viết chứa nhận dạng VcBA","Bài viết chứa nhận dạng VIAF","Wikipedia articles with WorldCat-VIAF identifiers","Kiểm soát tính nhất quán với 37 yếu tố","Bài cơ bản dài","Sinh năm 1870","Mất năm 1924","Lãnh tụ Liên Xô","Nhà báo Liên Xô","Nhà báo Nga","Lãnh tụ Cộng sản","Vladimir Lenin","Người cộng sản Nga","Luật sư Nga","Nhà triết học Nga","Nhà triết học vô thần","Triết gia chính trị", "Nhà lý luận Mác-xít","Tổng bí thư Đảng Cộng sản Liên Xô","Chính khách Liên Xô","Nhà cách mạng Nga","Tử vong do đột quỵ","Chống chủ nghĩa đế quốc","Nhà phê bình tôn giáo","Chủ tịch Hội đồng Bộ trưởng Liên Xô","Chủ nghĩa Lenin","Tù nhân Nga","Nhà kinh tế học Nga","Người Liên Xô gốc Do Thái","Chủ nghĩa Stalin"],"wgPageViewLanguage":"vi","wgPageContentLanguage":"vi","wgPageContentModel":"wikitext","wgRelevantPageName":"Vladimir_Ilyich_Lenin","wgRelevantArticleId":32583,"wgIsProbablyEditable":false,"wgRelevantPageIsProbablyEditable":false,"wgRestrictionEdit":["autoconfirmed"],"wgRestrictionMove":["sysop"],"wgNoticeProject":"wikipedia","wgCiteReferencePreviewsActive":false,"wgMediaViewerOnClick":true,"wgMediaViewerEnabledByDefault":true,"wgPopupsFlags":0,"wgVisualEditor":{"pageLanguageCode":"vi","pageLanguageDir":"ltr","pageVariantFallbacks":"vi"},"wgMFDisplayWikibaseDescriptions":{"search":true, "watchlist":true,"tagline":true,"nearby":true},"wgWMESchemaEditAttemptStepOversample":false,"wgWMEPageLength":200000,"wgRelatedArticlesCompat":[],"wgCentralAuthMobileDomain":false,"wgEditSubmitButtonLabelPublish":true,"wgULSPosition":"interlanguage","wgULSisCompactLinksEnabled":false,"wgVector2022LanguageInHeader":true,"wgULSisLanguageSelectorEmpty":false,"wgWikibaseItemId":"Q1394","wgCheckUserClientHintsHeadersJsApi":["brands","architecture","bitness","fullVersionList","mobile","model","platform","platformVersion"],"GEHomepageSuggestedEditsEnableTopics":true,"wgGETopicsMatchModeEnabled":false,"wgGEStructuredTaskRejectionReasonTextInputEnabled":false,"wgGELevelingUpEnabledForUser":false};RLSTATE={"ext.gadget.charinsert-styles":"ready","ext.globalCssJs.user.styles":"ready","site.styles":"ready","user.styles":"ready","ext.globalCssJs.user":"ready","user":"ready","user.options":"loading","ext.cite.styles":"ready","ext.tmh.player.styles":"ready","skins.vector.search.codex.styles":"ready", "skins.vector.styles":"ready","skins.vector.icons":"ready","jquery.makeCollapsible.styles":"ready","ext.wikimediamessages.styles":"ready","ext.visualEditor.desktopArticleTarget.noscript":"ready","ext.uls.interlanguage":"ready","wikibase.client.init":"ready","ext.wikimediaBadges":"ready"};RLPAGEMODULES=["ext.cite.ux-enhancements","ext.tmh.player","mediawiki.page.media","ext.scribunto.logs","site","mediawiki.page.ready","jquery.makeCollapsible","mediawiki.toc","skins.vector.js","ext.centralNotice.geoIP","ext.centralNotice.startUp","ext.gadget.did_you_mean","ext.gadget.ReferenceTooltips","ext.gadget.AVIM","ext.gadget.AVIM_portlet","ext.gadget.charinsert","ext.gadget.refToolbar","ext.gadget.wikibugs","ext.gadget.purgetab","ext.gadget.switcher","ext.gadget.AdvancedSiteNotices","ext.urlShortener.toolbar","ext.centralauth.centralautologin","mmv.bootstrap","ext.popups","ext.visualEditor.desktopArticleTarget.init","ext.visualEditor.targetLoader","ext.echo.centralauth","ext.eventLogging", "ext.wikimediaEvents","ext.navigationTiming","ext.uls.interface","ext.cx.eventlogging.campaigns","ext.cx.uls.quick.actions","wikibase.client.vector-2022","ext.checkUser.clientHints","ext.growthExperiments.SuggestedEditSession","wikibase.sidebar.tracking"];</script> <script>(RLQ=window.RLQ||[]).push(function(){mw.loader.impl(function(){return["user.options@12s5i",function($,jQuery,require,module){mw.user.tokens.set({"patrolToken":"+\\","watchToken":"+\\","csrfToken":"+\\"}); }];});});</script> <link rel="stylesheet" href="/w/load.php?lang=vi&modules=ext.cite.styles%7Cext.tmh.player.styles%7Cext.uls.interlanguage%7Cext.visualEditor.desktopArticleTarget.noscript%7Cext.wikimediaBadges%7Cext.wikimediamessages.styles%7Cjquery.makeCollapsible.styles%7Cskins.vector.icons%2Cstyles%7Cskins.vector.search.codex.styles%7Cwikibase.client.init&only=styles&skin=vector-2022"> <script async="" src="/w/load.php?lang=vi&modules=startup&only=scripts&raw=1&skin=vector-2022"></script> <meta name="ResourceLoaderDynamicStyles" content=""> <link rel="stylesheet" href="/w/load.php?lang=vi&modules=ext.gadget.charinsert-styles&only=styles&skin=vector-2022"> <link rel="stylesheet" href="/w/load.php?lang=vi&modules=site.styles&only=styles&skin=vector-2022"> <meta name="generator" content="MediaWiki 1.44.0-wmf.5"> <meta name="referrer" content="origin"> <meta name="referrer" content="origin-when-cross-origin"> <meta name="robots" content="max-image-preview:standard"> <meta name="format-detection" content="telephone=no"> <meta property="og:image" content="https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/c/c0/Lenin_in_1920_%28cropped%29.jpg/1200px-Lenin_in_1920_%28cropped%29.jpg"> <meta property="og:image:width" content="1200"> <meta property="og:image:height" content="1600"> <meta property="og:image" content="https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/c/c0/Lenin_in_1920_%28cropped%29.jpg/800px-Lenin_in_1920_%28cropped%29.jpg"> <meta property="og:image:width" content="800"> <meta property="og:image:height" content="1067"> <meta property="og:image" content="https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/c/c0/Lenin_in_1920_%28cropped%29.jpg/640px-Lenin_in_1920_%28cropped%29.jpg"> <meta property="og:image:width" content="640"> <meta property="og:image:height" content="853"> <meta name="viewport" content="width=1120"> <meta property="og:title" content="Vladimir Ilyich Lenin – Wikipedia tiếng Việt"> <meta property="og:type" content="website"> <link rel="preconnect" href="//upload.wikimedia.org"> <link rel="alternate" media="only screen and (max-width: 640px)" href="//vi.m.wikipedia.org/wiki/Vladimir_Ilyich_Lenin"> <link rel="apple-touch-icon" href="/static/apple-touch/wikipedia.png"> <link rel="icon" href="/static/favicon/wikipedia.ico"> <link rel="search" type="application/opensearchdescription+xml" href="/w/rest.php/v1/search" title="Wikipedia (vi)"> <link rel="EditURI" type="application/rsd+xml" href="//vi.wikipedia.org/w/api.php?action=rsd"> <link rel="canonical" href="https://vi.wikipedia.org/wiki/Vladimir_Ilyich_Lenin"> <link rel="license" href="https://creativecommons.org/licenses/by-sa/4.0/deed.vi"> <link rel="alternate" type="application/atom+xml" title="Nguồn cấp Atom của Wikipedia" href="/w/index.php?title=%C4%90%E1%BA%B7c_bi%E1%BB%87t:Thay_%C4%91%E1%BB%95i_g%E1%BA%A7n_%C4%91%C3%A2y&feed=atom"> <link rel="dns-prefetch" href="//meta.wikimedia.org" /> <link rel="dns-prefetch" href="//login.wikimedia.org"> </head> <body class="skin--responsive skin-vector skin-vector-search-vue mediawiki ltr sitedir-ltr mw-hide-empty-elt ns-0 ns-subject page-Vladimir_Ilyich_Lenin rootpage-Vladimir_Ilyich_Lenin skin-vector-2022 action-view"><a class="mw-jump-link" href="#bodyContent">Bước tới nội dung</a> <div class="vector-header-container"> <header class="vector-header mw-header"> <div class="vector-header-start"> <nav class="vector-main-menu-landmark" aria-label="Trang Web"> <div id="vector-main-menu-dropdown" class="vector-dropdown vector-main-menu-dropdown vector-button-flush-left vector-button-flush-right" > <input type="checkbox" id="vector-main-menu-dropdown-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-main-menu-dropdown" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="Trình đơn chính" > <label id="vector-main-menu-dropdown-label" for="vector-main-menu-dropdown-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only " aria-hidden="true" > Trình đơn chính </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="vector-main-menu-unpinned-container" class="vector-unpinned-container"> <div id="vector-main-menu" class="vector-main-menu vector-pinnable-element"> <div class="vector-pinnable-header vector-main-menu-pinnable-header vector-pinnable-header-unpinned" data-feature-name="main-menu-pinned" data-pinnable-element-id="vector-main-menu" data-pinned-container-id="vector-main-menu-pinned-container" data-unpinned-container-id="vector-main-menu-unpinned-container" > <div class="vector-pinnable-header-label">Trình đơn chính</div> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-pin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-main-menu.pin">chuyển sang thanh bên</button> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-unpin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-main-menu.unpin">ẩn</button> </div> <div id="p-navigation" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-navigation" > <div class="vector-menu-heading"> Điều hướng </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="n-mainpage-description" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Trang_Ch%C3%ADnh" title="Xem trang chính [z]" accesskey="z">Trang Chính</a></li><li id="n-wikipedia-featuredcontent" class="mw-list-item"><a href="/wiki/C%E1%BB%95ng_th%C3%B4ng_tin:N%E1%BB%99i_dung_ch%E1%BB%8Dn_l%E1%BB%8Dc">Nội dung chọn lọc</a></li><li id="n-randompage" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%C4%90%E1%BA%B7c_bi%E1%BB%87t:Ng%E1%BA%ABu_nhi%C3%AAn" title="Xem trang ngẫu nhiên [x]" accesskey="x">Bài viết ngẫu nhiên</a></li><li id="n-recentchanges" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%C4%90%E1%BA%B7c_bi%E1%BB%87t:Thay_%C4%91%E1%BB%95i_g%E1%BA%A7n_%C4%91%C3%A2y" title="Danh sách thay đổi gần đây trong wiki [r]" accesskey="r">Thay đổi gần đây</a></li><li id="n-bug_in_article" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Wikipedia:B%C3%A1o_l%E1%BB%97i_b%C3%A0i_vi%E1%BA%BFt">Báo lỗi nội dung</a></li> </ul> </div> </div> <div id="p-wikipedia-interaction" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-wikipedia-interaction" > <div class="vector-menu-heading"> Tương tác </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="n-wikipedia-helppage" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Wikipedia:S%C3%A1ch_h%C6%B0%E1%BB%9Bng_d%E1%BA%ABn">Hướng dẫn</a></li><li id="n-aboutsite" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Wikipedia:Gi%E1%BB%9Bi_thi%E1%BB%87u">Giới thiệu Wikipedia</a></li><li id="n-portal" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Wikipedia:C%E1%BB%99ng_%C4%91%E1%BB%93ng" title="Giới thiệu dự án, cách sử dụng và tìm kiếm thông tin ở đây">Cộng đồng</a></li><li id="n-wikipedia-villagepump" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Wikipedia:Th%E1%BA%A3o_lu%E1%BA%ADn">Thảo luận chung</a></li><li id="n-wikipedia-helpdesk" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Wikipedia:Gi%C3%BAp_s%E1%BB%AD_d%E1%BB%A5ng_Wikipedia">Giúp sử dụng</a></li><li id="n-contactpage" class="mw-list-item"><a href="//vi.wikipedia.org/wiki/Wikipedia:Liên_lạc">Liên lạc</a></li><li id="n-upload" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Wikipedia:Tr%C3%ACnh_t%E1%BA%A3i_l%C3%AAn_t%E1%BA%ADp_tin">Tải lên tập tin</a></li> </ul> </div> </div> </div> </div> </div> </div> </nav> <a href="/wiki/Trang_Ch%C3%ADnh" class="mw-logo"> <img class="mw-logo-icon" src="/static/images/icons/wikipedia.png" alt="" aria-hidden="true" height="50" width="50"> <img class="mw-logo-wordmark" alt="Wikipedia" src="/static/images/mobile/copyright/wikipedia-wordmark-en.svg" style="width: 7.5em; height: 1.125em;"> <img class="mw-logo-tagline" alt="Bách khoa toàn thư mở" src="/static/images/mobile/copyright/wikipedia-tagline-vi.svg" width="120" height="10" style="width: 7.5em; height: 0.625em;"> </a> </div> <div class="vector-header-end"> <div id="p-search" role="search" class="vector-search-box-vue vector-search-box-collapses vector-search-box-show-thumbnail vector-search-box-auto-expand-width vector-search-box"> <a href="/wiki/%C4%90%E1%BA%B7c_bi%E1%BB%87t:T%C3%ACm_ki%E1%BA%BFm" class="cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only search-toggle" title="Tìm kiếm Wikipedia [f]" accesskey="f"> Tìm kiếm </a> <div class="vector-typeahead-search-container"> <div class="cdx-typeahead-search cdx-typeahead-search--show-thumbnail cdx-typeahead-search--auto-expand-width"> <form action="/w/index.php" id="searchform" class="cdx-search-input cdx-search-input--has-end-button"> <div id="simpleSearch" class="cdx-search-input__input-wrapper" data-search-loc="header-moved"> <div class="cdx-text-input cdx-text-input--has-start-icon"> <input class="cdx-text-input__input" type="search" name="search" placeholder="Tìm kiếm trên Wikipedia" aria-label="Tìm kiếm trên Wikipedia" autocapitalize="sentences" title="Tìm kiếm Wikipedia [f]" accesskey="f" id="searchInput" > </div> <input type="hidden" name="title" value="Đặc_biệt:Tìm_kiếm"> </div> <button class="cdx-button cdx-search-input__end-button">Tìm kiếm</button> </form> </div> </div> </div> <nav class="vector-user-links vector-user-links-wide" aria-label="Công cụ cá nhân"> <div class="vector-user-links-main"> <div id="p-vector-user-menu-preferences" class="vector-menu mw-portlet emptyPortlet" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> </ul> </div> </div> <div id="p-vector-user-menu-userpage" class="vector-menu mw-portlet emptyPortlet" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> </ul> </div> </div> <nav class="vector-appearance-landmark" aria-label="Giao diện"> <div id="vector-appearance-dropdown" class="vector-dropdown " title="Change the appearance of the page's font size, width, and color" > <input type="checkbox" id="vector-appearance-dropdown-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-appearance-dropdown" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="Giao diện" > <label id="vector-appearance-dropdown-label" for="vector-appearance-dropdown-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only " aria-hidden="true" > Giao diện </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="vector-appearance-unpinned-container" class="vector-unpinned-container"> </div> </div> </div> </nav> <div id="p-vector-user-menu-notifications" class="vector-menu mw-portlet emptyPortlet" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> </ul> </div> </div> <div id="p-vector-user-menu-overflow" class="vector-menu mw-portlet" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="pt-sitesupport-2" class="user-links-collapsible-item mw-list-item user-links-collapsible-item"><a data-mw="interface" href="//donate.wikimedia.org/wiki/Special:FundraiserRedirector?utm_source=donate&utm_medium=sidebar&utm_campaign=C13_vi.wikipedia.org&uselang=vi" class="">Quyên góp</a> </li> <li id="pt-createaccount-2" class="user-links-collapsible-item mw-list-item user-links-collapsible-item"><a data-mw="interface" href="/w/index.php?title=%C4%90%E1%BA%B7c_bi%E1%BB%87t:M%E1%BB%9F_t%C3%A0i_kho%E1%BA%A3n&returnto=Vladimir+Ilyich+Lenin" title="Bạn được khuyến khích mở tài khoản và đăng nhập; tuy nhiên, không bắt buộc phải có tài khoản" class="">Tạo tài khoản</a> </li> <li id="pt-login-2" class="user-links-collapsible-item mw-list-item user-links-collapsible-item"><a data-mw="interface" href="/w/index.php?title=%C4%90%E1%BA%B7c_bi%E1%BB%87t:%C4%90%C4%83ng_nh%E1%BA%ADp&returnto=Vladimir+Ilyich+Lenin" title="Đăng nhập sẽ có lợi hơn, tuy nhiên không bắt buộc. [o]" accesskey="o" class="">Đăng nhập</a> </li> </ul> </div> </div> </div> <div id="vector-user-links-dropdown" class="vector-dropdown vector-user-menu vector-button-flush-right vector-user-menu-logged-out" title="Thêm tùy chọn" > <input type="checkbox" id="vector-user-links-dropdown-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-user-links-dropdown" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="Công cụ cá nhân" > <label id="vector-user-links-dropdown-label" for="vector-user-links-dropdown-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only " aria-hidden="true" > Công cụ cá nhân </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="p-personal" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-personal user-links-collapsible-item" title="Bảng chọn thành viên" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="pt-sitesupport" class="user-links-collapsible-item mw-list-item"><a href="//donate.wikimedia.org/wiki/Special:FundraiserRedirector?utm_source=donate&utm_medium=sidebar&utm_campaign=C13_vi.wikipedia.org&uselang=vi">Quyên góp</a></li><li id="pt-createaccount" class="user-links-collapsible-item mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%C4%90%E1%BA%B7c_bi%E1%BB%87t:M%E1%BB%9F_t%C3%A0i_kho%E1%BA%A3n&returnto=Vladimir+Ilyich+Lenin" title="Bạn được khuyến khích mở tài khoản và đăng nhập; tuy nhiên, không bắt buộc phải có tài khoản"> Tạo tài khoản</a></li><li id="pt-login" class="user-links-collapsible-item mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%C4%90%E1%BA%B7c_bi%E1%BB%87t:%C4%90%C4%83ng_nh%E1%BA%ADp&returnto=Vladimir+Ilyich+Lenin" title="Đăng nhập sẽ có lợi hơn, tuy nhiên không bắt buộc. [o]" accesskey="o"> Đăng nhập</a></li> </ul> </div> </div> <div id="p-user-menu-anon-editor" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-user-menu-anon-editor" > <div class="vector-menu-heading"> Trang dành cho người dùng chưa đăng nhập <a href="/wiki/Tr%E1%BB%A3_gi%C3%BAp:Gi%E1%BB%9Bi_thi%E1%BB%87u" aria-label="Tìm hiểu thêm về sửa đổi">tìm hiểu thêm</a> </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="pt-anoncontribs" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%C4%90%E1%BA%B7c_bi%E1%BB%87t:%C4%90%C3%B3ng_g%C3%B3p_c%E1%BB%A7a_t%C3%B4i" title="Danh sách các sửa đổi được thực hiện qua địa chỉ IP này [y]" accesskey="y">Đóng góp</a></li><li id="pt-anontalk" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%C4%90%E1%BA%B7c_bi%E1%BB%87t:Th%E1%BA%A3o_lu%E1%BA%ADn_t%C3%B4i" title="Thảo luận với địa chỉ IP này [n]" accesskey="n">Thảo luận cho địa chỉ IP này</a></li> </ul> </div> </div> </div> </div> </nav> </div> </header> </div> <div class="mw-page-container"> <div class="mw-page-container-inner"> <div class="vector-sitenotice-container"> <div id="siteNotice"></div> </div> <div class="vector-column-start"> <div class="vector-main-menu-container"> <div id="mw-navigation"> <nav id="mw-panel" class="vector-main-menu-landmark" aria-label="Trang Web"> <div id="vector-main-menu-pinned-container" class="vector-pinned-container"> </div> </nav> </div> </div> <div class="vector-sticky-pinned-container"> <nav id="mw-panel-toc" aria-label="Nội dung" data-event-name="ui.sidebar-toc" class="mw-table-of-contents-container vector-toc-landmark"> <div id="vector-toc-pinned-container" class="vector-pinned-container"> <div id="vector-toc" class="vector-toc vector-pinnable-element"> <div class="vector-pinnable-header vector-toc-pinnable-header vector-pinnable-header-pinned" data-feature-name="toc-pinned" data-pinnable-element-id="vector-toc" > <h2 class="vector-pinnable-header-label">Nội dung</h2> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-pin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-toc.pin">chuyển sang thanh bên</button> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-unpin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-toc.unpin">ẩn</button> </div> <ul class="vector-toc-contents" id="mw-panel-toc-list"> <li id="toc-mw-content-text" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1"> <a href="#" class="vector-toc-link"> <div class="vector-toc-text">Đầu</div> </a> </li> <li id="toc-Thiếu_thời" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1"> <a class="vector-toc-link" href="#Thiếu_thời"> <div class="vector-toc-text"> 1 Thiếu thời </div> </a> <button aria-controls="toc-Thiếu_thời-sublist" class="cdx-button cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only vector-toc-toggle"> Hiện/ẩn mục Thiếu thời </button> <ul id="toc-Thiếu_thời-sublist" class="vector-toc-list"> <li id="toc-Tuổi_thơ:_1870–1887" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Tuổi_thơ:_1870–1887"> <div class="vector-toc-text"> 1.1 Tuổi thơ: 1870–1887 </div> </a> <ul id="toc-Tuổi_thơ:_1870–1887-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Đại_học_và_tư_tưởng_chính_trị:_1887–1893" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Đại_học_và_tư_tưởng_chính_trị:_1887–1893"> <div class="vector-toc-text"> 1.2 Đại học và tư tưởng chính trị: 1887–1893 </div> </a> <ul id="toc-Đại_học_và_tư_tưởng_chính_trị:_1887–1893-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> </ul> </li> <li id="toc-Hoạt_động_cách_mạng" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1"> <a class="vector-toc-link" href="#Hoạt_động_cách_mạng"> <div class="vector-toc-text"> 2 Hoạt động cách mạng </div> </a> <button aria-controls="toc-Hoạt_động_cách_mạng-sublist" class="cdx-button cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only vector-toc-toggle"> Hiện/ẩn mục Hoạt động cách mạng </button> <ul id="toc-Hoạt_động_cách_mạng-sublist" class="vector-toc-list"> <li id="toc-Hoạt_động_chính_trị_và_đày_ải_ở_Siberia:_1893–1900" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Hoạt_động_chính_trị_và_đày_ải_ở_Siberia:_1893–1900"> <div class="vector-toc-text"> 2.1 Hoạt động chính trị và đày ải ở Siberia: 1893–1900 </div> </a> <ul id="toc-Hoạt_động_chính_trị_và_đày_ải_ở_Siberia:_1893–1900-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-München,_London,_và_Genève:_1900–1905" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#München,_London,_và_Genève:_1900–1905"> <div class="vector-toc-text"> 2.2 München, London, và Genève: 1900–1905 </div> </a> <ul id="toc-München,_London,_và_Genève:_1900–1905-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Cách_mạng_1905_và_hệ_quả:_1905–1914" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Cách_mạng_1905_và_hệ_quả:_1905–1914"> <div class="vector-toc-text"> 2.3 Cách mạng 1905 và hệ quả: 1905–1914 </div> </a> <ul id="toc-Cách_mạng_1905_và_hệ_quả:_1905–1914-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Thế_chiến_thứ_nhất:_1914–1917" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Thế_chiến_thứ_nhất:_1914–1917"> <div class="vector-toc-text"> 2.4 Thế chiến thứ nhất: 1914–1917 </div> </a> <ul id="toc-Thế_chiến_thứ_nhất:_1914–1917-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Cách_mạng_Tháng_Hai_và_những_ngày_Tháng_Bảy:_1917" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Cách_mạng_Tháng_Hai_và_những_ngày_Tháng_Bảy:_1917"> <div class="vector-toc-text"> 2.5 Cách mạng Tháng Hai và những ngày Tháng Bảy: 1917 </div> </a> <ul id="toc-Cách_mạng_Tháng_Hai_và_những_ngày_Tháng_Bảy:_1917-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Cách_mạng_Tháng_Mười:_1917" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Cách_mạng_Tháng_Mười:_1917"> <div class="vector-toc-text"> 2.6 Cách mạng Tháng Mười: 1917 </div> </a> <ul id="toc-Cách_mạng_Tháng_Mười:_1917-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> </ul> </li> <li id="toc-Chính_quyền_của_Lenin" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1"> <a class="vector-toc-link" href="#Chính_quyền_của_Lenin"> <div class="vector-toc-text"> 3 Chính quyền của Lenin </div> </a> <button aria-controls="toc-Chính_quyền_của_Lenin-sublist" class="cdx-button cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only vector-toc-toggle"> Hiện/ẩn mục Chính quyền của Lenin </button> <ul id="toc-Chính_quyền_của_Lenin-sublist" class="vector-toc-list"> <li id="toc-Tổ_chức_chính_phủ_Xô_viết:_1917–1918" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Tổ_chức_chính_phủ_Xô_viết:_1917–1918"> <div class="vector-toc-text"> 3.1 Tổ chức chính phủ Xô viết: 1917–1918 </div> </a> <ul id="toc-Tổ_chức_chính_phủ_Xô_viết:_1917–1918-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Cải_cách_kinh_tế,_pháp_luật_và_xã_hội:_1917–1918" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Cải_cách_kinh_tế,_pháp_luật_và_xã_hội:_1917–1918"> <div class="vector-toc-text"> 3.2 Cải cách kinh tế, pháp luật và xã hội: 1917–1918 </div> </a> <ul id="toc-Cải_cách_kinh_tế,_pháp_luật_và_xã_hội:_1917–1918-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Hòa_ước_Brest-Litovsk:_1917–1918" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Hòa_ước_Brest-Litovsk:_1917–1918"> <div class="vector-toc-text"> 3.3 Hòa ước Brest-Litovsk: 1917–1918 </div> </a> <ul id="toc-Hòa_ước_Brest-Litovsk:_1917–1918-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Chống_phú_nông,_Cheka,_và_Khủng_bố_Đỏ:_1918–1922" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Chống_phú_nông,_Cheka,_và_Khủng_bố_Đỏ:_1918–1922"> <div class="vector-toc-text"> 3.4 Chống phú nông, Cheka, và Khủng bố Đỏ: 1918–1922 </div> </a> <ul id="toc-Chống_phú_nông,_Cheka,_và_Khủng_bố_Đỏ:_1918–1922-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Nội_chiến_và_xung_đột_với_Ba_Lan:_1918–1920" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Nội_chiến_và_xung_đột_với_Ba_Lan:_1918–1920"> <div class="vector-toc-text"> 3.5 Nội chiến và xung đột với Ba Lan: 1918–1920 </div> </a> <ul id="toc-Nội_chiến_và_xung_đột_với_Ba_Lan:_1918–1920-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Quốc_tế_Cộng_sản_và_cách_mạng_toàn_cầu:_1919–1920" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Quốc_tế_Cộng_sản_và_cách_mạng_toàn_cầu:_1919–1920"> <div class="vector-toc-text"> 3.6 Quốc tế Cộng sản và cách mạng toàn cầu: 1919–1920 </div> </a> <ul id="toc-Quốc_tế_Cộng_sản_và_cách_mạng_toàn_cầu:_1919–1920-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Nạn_đói_và_Chính_sách_Kinh_tế_Mới:_1920–1922" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Nạn_đói_và_Chính_sách_Kinh_tế_Mới:_1920–1922"> <div class="vector-toc-text"> 3.7 Nạn đói và Chính sách Kinh tế Mới: 1920–1922 </div> </a> <ul id="toc-Nạn_đói_và_Chính_sách_Kinh_tế_Mới:_1920–1922-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Sức_khỏe_suy_giảm_và_lục_đục_với_Stalin:_1920–1923" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Sức_khỏe_suy_giảm_và_lục_đục_với_Stalin:_1920–1923"> <div class="vector-toc-text"> 3.8 Sức khỏe suy giảm và lục đục với Stalin: 1920–1923 </div> </a> <ul id="toc-Sức_khỏe_suy_giảm_và_lục_đục_với_Stalin:_1920–1923-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> </ul> </li> <li id="toc-Qua_đời_và_tang_lễ:_1923–1924" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1"> <a class="vector-toc-link" href="#Qua_đời_và_tang_lễ:_1923–1924"> <div class="vector-toc-text"> 4 Qua đời và tang lễ: 1923–1924 </div> </a> <ul id="toc-Qua_đời_và_tang_lễ:_1923–1924-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Ý_thức_hệ_chính_trị" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1"> <a class="vector-toc-link" href="#Ý_thức_hệ_chính_trị"> <div class="vector-toc-text"> 5 Ý thức hệ chính trị </div> </a> <button aria-controls="toc-Ý_thức_hệ_chính_trị-sublist" class="cdx-button cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only vector-toc-toggle"> Hiện/ẩn mục Ý thức hệ chính trị </button> <ul id="toc-Ý_thức_hệ_chính_trị-sublist" class="vector-toc-list"> <li id="toc-Chủ_nghĩa_Marx_và_chủ_nghĩa_Lenin" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Chủ_nghĩa_Marx_và_chủ_nghĩa_Lenin"> <div class="vector-toc-text"> 5.1 Chủ nghĩa Marx và chủ nghĩa Lenin </div> </a> <ul id="toc-Chủ_nghĩa_Marx_và_chủ_nghĩa_Lenin-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Vấn_đề_dân_chủ_và_dân_tộc" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Vấn_đề_dân_chủ_và_dân_tộc"> <div class="vector-toc-text"> 5.2 Vấn đề dân chủ và dân tộc </div> </a> <ul id="toc-Vấn_đề_dân_chủ_và_dân_tộc-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> </ul> </li> <li id="toc-Đời_tư,_ngoại_hình_và_tính_cách" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1"> <a class="vector-toc-link" href="#Đời_tư,_ngoại_hình_và_tính_cách"> <div class="vector-toc-text"> 6 Đời tư, ngoại hình và tính cách </div> </a> <ul id="toc-Đời_tư,_ngoại_hình_và_tính_cách-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Di_sản" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1"> <a class="vector-toc-link" href="#Di_sản"> <div class="vector-toc-text"> 7 Di sản </div> </a> <button aria-controls="toc-Di_sản-sublist" class="cdx-button cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only vector-toc-toggle"> Hiện/ẩn mục Di sản </button> <ul id="toc-Di_sản-sublist" class="vector-toc-list"> <li id="toc-Tại_Liên_Xô_và_các_quốc_gia_hậu_Xô_viết" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Tại_Liên_Xô_và_các_quốc_gia_hậu_Xô_viết"> <div class="vector-toc-text"> 7.1 Tại Liên Xô và các quốc gia hậu Xô viết </div> </a> <ul id="toc-Tại_Liên_Xô_và_các_quốc_gia_hậu_Xô_viết-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Đối_với_phong_trào_cộng_sản_quốc_tế" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Đối_với_phong_trào_cộng_sản_quốc_tế"> <div class="vector-toc-text"> 7.2 Đối với phong trào cộng sản quốc tế </div> </a> <ul id="toc-Đối_với_phong_trào_cộng_sản_quốc_tế-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> </ul> </li> <li id="toc-Xem_thêm" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1"> <a class="vector-toc-link" href="#Xem_thêm"> <div class="vector-toc-text"> 8 Xem thêm </div> </a> <ul id="toc-Xem_thêm-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Phụ_chú" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1"> <a class="vector-toc-link" href="#Phụ_chú"> <div class="vector-toc-text"> 9 Phụ chú </div> </a> <button aria-controls="toc-Phụ_chú-sublist" class="cdx-button cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only vector-toc-toggle"> Hiện/ẩn mục Phụ chú </button> <ul id="toc-Phụ_chú-sublist" class="vector-toc-list"> <li id="toc-Chú_giải" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Chú_giải"> <div class="vector-toc-text"> 9.1 Chú giải </div> </a> <ul id="toc-Chú_giải-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Bản_dịch" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Bản_dịch"> <div class="vector-toc-text"> 9.2 Bản dịch </div> </a> <ul id="toc-Bản_dịch-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> </ul> </li> <li id="toc-Tham_khảo" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1"> <a class="vector-toc-link" href="#Tham_khảo"> <div class="vector-toc-text"> 10 Tham khảo </div> </a> <button aria-controls="toc-Tham_khảo-sublist" class="cdx-button cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only vector-toc-toggle"> Hiện/ẩn mục Tham khảo </button> <ul id="toc-Tham_khảo-sublist" class="vector-toc-list"> <li id="toc-Cước_chú" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Cước_chú"> <div class="vector-toc-text"> 10.1 Cước chú </div> </a> <ul id="toc-Cước_chú-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Thư_mục" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Thư_mục"> <div class="vector-toc-text"> 10.2 Thư mục </div> </a> <ul id="toc-Thư_mục-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> </ul> </li> <li id="toc-Đọc_thêm" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1"> <a class="vector-toc-link" href="#Đọc_thêm"> <div class="vector-toc-text"> 11 Đọc thêm </div> </a> <ul id="toc-Đọc_thêm-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Liên_kết_ngoài" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1"> <a class="vector-toc-link" href="#Liên_kết_ngoài"> <div class="vector-toc-text"> 12 Liên kết ngoài </div> </a> <ul id="toc-Liên_kết_ngoài-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> </ul> </div> </div> </nav> </div> </div> <div class="mw-content-container"> <main id="content" class="mw-body"> <header class="mw-body-header vector-page-titlebar"> <nav aria-label="Nội dung" class="vector-toc-landmark"> <div id="vector-page-titlebar-toc" class="vector-dropdown vector-page-titlebar-toc vector-button-flush-left" > <input type="checkbox" id="vector-page-titlebar-toc-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-page-titlebar-toc" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="Đóng mở mục lục" > <label id="vector-page-titlebar-toc-label" for="vector-page-titlebar-toc-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only " aria-hidden="true" > Đóng mở mục lục </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="vector-page-titlebar-toc-unpinned-container" class="vector-unpinned-container"> </div> </div> </div> </nav> <h1 id="firstHeading" class="firstHeading mw-first-heading">Vladimir Ilyich Lenin</h1> <div id="p-lang-btn" class="vector-dropdown mw-portlet mw-portlet-lang" > <input type="checkbox" id="p-lang-btn-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-p-lang-btn" class="vector-dropdown-checkbox mw-interlanguage-selector" aria-label="Xem bài viết trong ngôn ngữ khác. Bài có sẵn trong 205 ngôn ngữ" > <label id="p-lang-btn-label" for="p-lang-btn-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--action-progressive mw-portlet-lang-heading-205" aria-hidden="true" > 205 ngôn ngữ </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li class="interlanguage-link interwiki-af mw-list-item"><a href="https://af.wikipedia.org/wiki/Wladimir_Lenin" title="Wladimir Lenin – Tiếng Afrikaans" lang="af" hreflang="af" data-title="Wladimir Lenin" data-language-autonym="Afrikaans" data-language-local-name="Tiếng Afrikaans" class="interlanguage-link-target">Afrikaans</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-als mw-list-item"><a href="https://als.wikipedia.org/wiki/Wladimir_Iljitsch_Lenin" title="Wladimir Iljitsch Lenin – Tiếng Đức (Thụy Sĩ)" lang="gsw" hreflang="gsw" data-title="Wladimir Iljitsch Lenin" data-language-autonym="Alemannisch" data-language-local-name="Tiếng Đức (Thụy Sĩ)" class="interlanguage-link-target">Alemannisch</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-am mw-list-item"><a href="https://am.wikipedia.org/wiki/%E1%89%AD%E1%88%8B%E1%8B%B2%E1%88%9A%E1%88%AD_%E1%88%8C%E1%8A%92%E1%8A%95" title="ቭላዲሚር ሌኒን – Tiếng Amharic" lang="am" hreflang="am" data-title="ቭላዲሚር ሌኒን" data-language-autonym="አማርኛ" data-language-local-name="Tiếng Amharic" class="interlanguage-link-target">አማርኛ</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-anp mw-list-item"><a href="https://anp.wikipedia.org/wiki/%E0%A4%B2%E0%A5%87%E0%A4%A8%E0%A4%BF%E0%A4%A8" title="लेनिन – Tiếng Angika" lang="anp" hreflang="anp" data-title="लेनिन" data-language-autonym="अंगिका" data-language-local-name="Tiếng Angika" class="interlanguage-link-target">अंगिका</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ang mw-list-item"><a href="https://ang.wikipedia.org/wiki/Fladimir_Lenin" title="Fladimir Lenin – Tiếng Anh cổ" lang="ang" hreflang="ang" data-title="Fladimir Lenin" data-language-autonym="Ænglisc" data-language-local-name="Tiếng Anh cổ" class="interlanguage-link-target">Ænglisc</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ar mw-list-item"><a href="https://ar.wikipedia.org/wiki/%D9%81%D9%84%D8%A7%D8%AF%D9%8A%D9%85%D9%8A%D8%B1_%D9%84%D9%8A%D9%86%D9%8A%D9%86" title="فلاديمير لينين – Tiếng Ả Rập" lang="ar" hreflang="ar" data-title="فلاديمير لينين" data-language-autonym="العربية" data-language-local-name="Tiếng Ả Rập" class="interlanguage-link-target">العربية</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-an mw-list-item"><a href="https://an.wikipedia.org/wiki/Lenin" title="Lenin – Tiếng Aragon" lang="an" hreflang="an" data-title="Lenin" data-language-autonym="Aragonés" data-language-local-name="Tiếng Aragon" class="interlanguage-link-target">Aragonés</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-hyw mw-list-item"><a href="https://hyw.wikipedia.org/wiki/%D5%8E%D5%AC%D5%A1%D5%BF%D5%AB%D5%B4%D5%AB%D6%80_%D4%BC%D5%A5%D5%B6%D5%AB%D5%B6" title="Վլատիմիր Լենին – Western Armenian" lang="hyw" hreflang="hyw" data-title="Վլատիմիր Լենին" data-language-autonym="Արեւմտահայերէն" data-language-local-name="Western Armenian" class="interlanguage-link-target">Արեւմտահայերէն</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-frp mw-list-item"><a href="https://frp.wikipedia.org/wiki/Vladimir_Lenine" title="Vladimir Lenine – Tiếng Arpitan" lang="frp" hreflang="frp" data-title="Vladimir Lenine" data-language-autonym="Arpetan" data-language-local-name="Tiếng Arpitan" class="interlanguage-link-target">Arpetan</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-as mw-list-item"><a href="https://as.wikipedia.org/wiki/%E0%A6%AD%E0%A7%8D%E0%A6%B2%E0%A7%87%E0%A6%A1%E0%A6%BF%E0%A6%AE%E0%A6%BF%E0%A7%B0_%E0%A6%B2%E0%A7%87%E0%A6%A8%E0%A6%BF%E0%A6%A8" title="ভ্লেডিমিৰ লেনিন – Tiếng Assam" lang="as" hreflang="as" data-title="ভ্লেডিমিৰ লেনিন" data-language-autonym="অসমীয়া" data-language-local-name="Tiếng Assam" class="interlanguage-link-target">অসমীয়া</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ast mw-list-item"><a href="https://ast.wikipedia.org/wiki/Lenin" title="Lenin – Tiếng Asturias" lang="ast" hreflang="ast" data-title="Lenin" data-language-autonym="Asturianu" data-language-local-name="Tiếng Asturias" class="interlanguage-link-target">Asturianu</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-awa mw-list-item"><a href="https://awa.wikipedia.org/wiki/%E0%A4%B2%E0%A5%87%E0%A4%A8%E0%A4%BF%E0%A4%A8" title="लेनिन – Tiếng Awadhi" lang="awa" hreflang="awa" data-title="लेनिन" data-language-autonym="अवधी" data-language-local-name="Tiếng Awadhi" class="interlanguage-link-target">अवधी</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-gn mw-list-item"><a href="https://gn.wikipedia.org/wiki/Vlad%C3%ADmir_Lenin" title="Vladímir Lenin – Tiếng Guarani" lang="gn" hreflang="gn" data-title="Vladímir Lenin" data-language-autonym="Avañe'ẽ" data-language-local-name="Tiếng Guarani" class="interlanguage-link-target">Avañe'ẽ</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-av mw-list-item"><a href="https://av.wikipedia.org/wiki/%D0%9B%D0%B5%D0%BD%D0%B8%D0%BD,_%D0%98%D0%BB%D1%8C%D1%8F%D0%BB_%D0%92%D0%BB%D0%B0%D0%B4%D0%B8%D0%BC%D0%B8%D1%80" title="Ленин, Ильял Владимир – Tiếng Avaric" lang="av" hreflang="av" data-title="Ленин, Ильял Владимир" data-language-autonym="Авар" data-language-local-name="Tiếng Avaric" class="interlanguage-link-target">Авар</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ay mw-list-item"><a href="https://ay.wikipedia.org/wiki/Lenin" title="Lenin – Tiếng Aymara" lang="ay" hreflang="ay" data-title="Lenin" data-language-autonym="Aymar aru" data-language-local-name="Tiếng Aymara" class="interlanguage-link-target">Aymar aru</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-az mw-list-item"><a href="https://az.wikipedia.org/wiki/Vladimir_Lenin" title="Vladimir Lenin – Tiếng Azerbaijan" lang="az" hreflang="az" data-title="Vladimir Lenin" data-language-autonym="Azərbaycanca" data-language-local-name="Tiếng Azerbaijan" class="interlanguage-link-target">Azərbaycanca</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-azb mw-list-item"><a href="https://azb.wikipedia.org/wiki/%D9%88%D9%84%D8%A7%D8%AF%DB%8C%D9%85%DB%8C%D8%B1_%D9%84%D9%86%DB%8C%D9%86" title="ولادیمیر لنین – South Azerbaijani" lang="azb" hreflang="azb" data-title="ولادیمیر لنین" data-language-autonym="تۆرکجه" data-language-local-name="South Azerbaijani" class="interlanguage-link-target">تۆرکجه</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-id badge-Q17437796 badge-featuredarticle mw-list-item" title="huy hiệu bài viết chọn lọc"><a href="https://id.wikipedia.org/wiki/Vladimir_Lenin" title="Vladimir Lenin – Tiếng Indonesia" lang="id" hreflang="id" data-title="Vladimir Lenin" data-language-autonym="Bahasa Indonesia" data-language-local-name="Tiếng Indonesia" class="interlanguage-link-target">Bahasa Indonesia</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ms mw-list-item"><a href="https://ms.wikipedia.org/wiki/Vladimir_Lenin" title="Vladimir Lenin – Tiếng Mã Lai" lang="ms" hreflang="ms" data-title="Vladimir Lenin" data-language-autonym="Bahasa Melayu" data-language-local-name="Tiếng Mã Lai" class="interlanguage-link-target">Bahasa Melayu</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ban mw-list-item"><a href="https://ban.wikipedia.org/wiki/Vladimir_Lenin" title="Vladimir Lenin – Tiếng Bali" lang="ban" hreflang="ban" data-title="Vladimir Lenin" data-language-autonym="Basa Bali" data-language-local-name="Tiếng Bali" class="interlanguage-link-target">Basa Bali</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-bn mw-list-item"><a href="https://bn.wikipedia.org/wiki/%E0%A6%AD%E0%A7%8D%E0%A6%B2%E0%A6%BE%E0%A6%A6%E0%A6%BF%E0%A6%AE%E0%A6%BF%E0%A6%B0_%E0%A6%B2%E0%A7%87%E0%A6%A8%E0%A6%BF%E0%A6%A8" title="ভ্লাদিমির লেনিন – Tiếng Bangla" lang="bn" hreflang="bn" data-title="ভ্লাদিমির লেনিন" data-language-autonym="বাংলা" data-language-local-name="Tiếng Bangla" class="interlanguage-link-target">বাংলা</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-zh-min-nan mw-list-item"><a href="https://zh-min-nan.wikipedia.org/wiki/Lenin" title="Lenin – Tiếng Mân Nam" lang="nan" hreflang="nan" data-title="Lenin" data-language-autonym="閩南語 / Bân-lâm-gú" data-language-local-name="Tiếng Mân Nam" class="interlanguage-link-target">閩南語 / Bân-lâm-gú</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ba mw-list-item"><a href="https://ba.wikipedia.org/wiki/%D0%9B%D0%B5%D0%BD%D0%B8%D0%BD_%D0%92%D0%BB%D0%B0%D0%B4%D0%B8%D0%BC%D0%B8%D1%80_%D0%98%D0%BB%D1%8C%D0%B8%D1%87" title="Ленин Владимир Ильич – Tiếng Bashkir" lang="ba" hreflang="ba" data-title="Ленин Владимир Ильич" data-language-autonym="Башҡортса" data-language-local-name="Tiếng Bashkir" class="interlanguage-link-target">Башҡортса</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-be mw-list-item"><a href="https://be.wikipedia.org/wiki/%D0%A3%D0%BB%D0%B0%D0%B4%D0%B7%D1%96%D0%BC%D1%96%D1%80_%D0%86%D0%BB%D1%8C%D1%96%D1%87_%D0%9B%D0%B5%D0%BD%D1%96%D0%BD" title="Уладзімір Ільіч Ленін – Tiếng Belarus" lang="be" hreflang="be" data-title="Уладзімір Ільіч Ленін" data-language-autonym="Беларуская" data-language-local-name="Tiếng Belarus" class="interlanguage-link-target">Беларуская</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-be-x-old mw-list-item"><a href="https://be-tarask.wikipedia.org/wiki/%D0%A3%D0%BB%D0%B0%D0%B4%D0%B7%D1%96%D0%BC%D0%B5%D1%80_%D0%9B%D0%B5%D0%BD%D1%96%D0%BD" title="Уладзімер Ленін – Belarusian (Taraškievica orthography)" lang="be-tarask" hreflang="be-tarask" data-title="Уладзімер Ленін" data-language-autonym="Беларуская (тарашкевіца)" data-language-local-name="Belarusian (Taraškievica orthography)" class="interlanguage-link-target">Беларуская (тарашкевіца)</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-bh mw-list-item"><a href="https://bh.wikipedia.org/wiki/%E0%A4%B5%E0%A5%8D%E0%A4%B2%E0%A4%BE%E0%A4%A6%E0%A5%80%E0%A4%AE%E0%A4%BF%E0%A4%B0_%E0%A4%B2%E0%A5%87%E0%A4%A8%E0%A4%BF%E0%A4%A8" title="व्लादीमिर लेनिन – Bhojpuri" lang="bh" hreflang="bh" data-title="व्लादीमिर लेनिन" data-language-autonym="भोजपुरी" data-language-local-name="Bhojpuri" class="interlanguage-link-target">भोजपुरी</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-bcl mw-list-item"><a href="https://bcl.wikipedia.org/wiki/Vladimir_Lenin" title="Vladimir Lenin – Central Bikol" lang="bcl" hreflang="bcl" data-title="Vladimir Lenin" data-language-autonym="Bikol Central" data-language-local-name="Central Bikol" class="interlanguage-link-target">Bikol Central</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-bi mw-list-item"><a href="https://bi.wikipedia.org/wiki/Vladimir_Lenin" title="Vladimir Lenin – Tiếng Bislama" lang="bi" hreflang="bi" data-title="Vladimir Lenin" data-language-autonym="Bislama" data-language-local-name="Tiếng Bislama" class="interlanguage-link-target">Bislama</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-bar mw-list-item"><a href="https://bar.wikipedia.org/wiki/Lenin" title="Lenin – Tiếng Bavaria" lang="bar" hreflang="bar" data-title="Lenin" data-language-autonym="Boarisch" data-language-local-name="Tiếng Bavaria" class="interlanguage-link-target">Boarisch</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-bo mw-list-item"><a href="https://bo.wikipedia.org/wiki/%E0%BD%A3%E0%BD%BA%E0%BC%8B%E0%BD%89%E0%BD%B2%E0%BD%93%E0%BC%8D" title="ལེ་ཉིན། – Tiếng Tây Tạng" lang="bo" hreflang="bo" data-title="ལེ་ཉིན།" data-language-autonym="བོད་ཡིག" data-language-local-name="Tiếng Tây Tạng" class="interlanguage-link-target">བོད་ཡིག</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-bs mw-list-item"><a href="https://bs.wikipedia.org/wiki/Vladimir_Lenjin" title="Vladimir Lenjin – Tiếng Bosnia" lang="bs" hreflang="bs" data-title="Vladimir Lenjin" data-language-autonym="Bosanski" data-language-local-name="Tiếng Bosnia" class="interlanguage-link-target">Bosanski</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-br mw-list-item"><a href="https://br.wikipedia.org/wiki/Vladimir_Lenin" title="Vladimir Lenin – Tiếng Breton" lang="br" hreflang="br" data-title="Vladimir Lenin" data-language-autonym="Brezhoneg" data-language-local-name="Tiếng Breton" class="interlanguage-link-target">Brezhoneg</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-bg mw-list-item"><a href="https://bg.wikipedia.org/wiki/%D0%92%D0%BB%D0%B0%D0%B4%D0%B8%D0%BC%D0%B8%D1%80_%D0%9B%D0%B5%D0%BD%D0%B8%D0%BD" title="Владимир Ленин – Tiếng Bulgaria" lang="bg" hreflang="bg" data-title="Владимир Ленин" data-language-autonym="Български" data-language-local-name="Tiếng Bulgaria" class="interlanguage-link-target">Български</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-bxr mw-list-item"><a href="https://bxr.wikipedia.org/wiki/%D0%92%D0%BB%D0%B0%D0%B4%D0%B8%D0%BC%D0%B8%D1%80_%D0%9B%D0%B5%D0%BD%D0%B8%D0%BD" title="Владимир Ленин – Russia Buriat" lang="bxr" hreflang="bxr" data-title="Владимир Ленин" data-language-autonym="Буряад" data-language-local-name="Russia Buriat" class="interlanguage-link-target">Буряад</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ca mw-list-item"><a href="https://ca.wikipedia.org/wiki/Lenin" title="Lenin – Tiếng Catalan" lang="ca" hreflang="ca" data-title="Lenin" data-language-autonym="Català" data-language-local-name="Tiếng Catalan" class="interlanguage-link-target">Català</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ceb mw-list-item"><a href="https://ceb.wikipedia.org/wiki/Vladimir_Lenin" title="Vladimir Lenin – Tiếng Cebuano" lang="ceb" hreflang="ceb" data-title="Vladimir Lenin" data-language-autonym="Cebuano" data-language-local-name="Tiếng Cebuano" class="interlanguage-link-target">Cebuano</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-cv mw-list-item"><a href="https://cv.wikipedia.org/wiki/%D0%9B%D0%B5%D0%BD%D0%B8%D0%BD_%D0%92%D0%BB%D0%B0%D0%B4%D0%B8%D0%BC%D0%B8%D1%80_%D0%98%D0%BB%D1%8C%D0%B8%D1%87" title="Ленин Владимир Ильич – Tiếng Chuvash" lang="cv" hreflang="cv" data-title="Ленин Владимир Ильич" data-language-autonym="Чӑвашла" data-language-local-name="Tiếng Chuvash" class="interlanguage-link-target">Чӑвашла</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-cs mw-list-item"><a href="https://cs.wikipedia.org/wiki/Vladimir_Ilji%C4%8D_Lenin" title="Vladimir Iljič Lenin – Tiếng Séc" lang="cs" hreflang="cs" data-title="Vladimir Iljič Lenin" data-language-autonym="Čeština" data-language-local-name="Tiếng Séc" class="interlanguage-link-target">Čeština</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ch mw-list-item"><a href="https://ch.wikipedia.org/wiki/Lenin" title="Lenin – Tiếng Chamorro" lang="ch" hreflang="ch" data-title="Lenin" data-language-autonym="Chamoru" data-language-local-name="Tiếng Chamorro" class="interlanguage-link-target">Chamoru</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-cbk-zam mw-list-item"><a href="https://cbk-zam.wikipedia.org/wiki/Vladimir_Lenin" title="Vladimir Lenin – Chavacano" lang="cbk" hreflang="cbk" data-title="Vladimir Lenin" data-language-autonym="Chavacano de Zamboanga" data-language-local-name="Chavacano" class="interlanguage-link-target">Chavacano de Zamboanga</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-co mw-list-item"><a href="https://co.wikipedia.org/wiki/Lenin" title="Lenin – Tiếng Corsica" lang="co" hreflang="co" data-title="Lenin" data-language-autonym="Corsu" data-language-local-name="Tiếng Corsica" class="interlanguage-link-target">Corsu</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-cy mw-list-item"><a href="https://cy.wikipedia.org/wiki/Vladimir_Lenin" title="Vladimir Lenin – Tiếng Wales" lang="cy" hreflang="cy" data-title="Vladimir Lenin" data-language-autonym="Cymraeg" data-language-local-name="Tiếng Wales" class="interlanguage-link-target">Cymraeg</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-da mw-list-item"><a href="https://da.wikipedia.org/wiki/Vladimir_Lenin" title="Vladimir Lenin – Tiếng Đan Mạch" lang="da" hreflang="da" data-title="Vladimir Lenin" data-language-autonym="Dansk" data-language-local-name="Tiếng Đan Mạch" class="interlanguage-link-target">Dansk</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ary mw-list-item"><a href="https://ary.wikipedia.org/wiki/%DA%A4%D9%84%D8%A7%D8%AF%D9%8A%D9%85%D9%8A%D8%B1_%D9%84%D9%8A%D9%86%D9%8A%D9%86" title="ڤلاديمير لينين – Moroccan Arabic" lang="ary" hreflang="ary" data-title="ڤلاديمير لينين" data-language-autonym="الدارجة" data-language-local-name="Moroccan Arabic" class="interlanguage-link-target">الدارجة</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-de mw-list-item"><a href="https://de.wikipedia.org/wiki/Wladimir_Iljitsch_Lenin" title="Wladimir Iljitsch Lenin – Tiếng Đức" lang="de" hreflang="de" data-title="Wladimir Iljitsch Lenin" data-language-autonym="Deutsch" data-language-local-name="Tiếng Đức" class="interlanguage-link-target">Deutsch</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-dsb mw-list-item"><a href="https://dsb.wikipedia.org/wiki/Wladimir_Ilji%C4%8D_Lenin" title="Wladimir Iljič Lenin – Tiếng Hạ Sorbia" lang="dsb" hreflang="dsb" data-title="Wladimir Iljič Lenin" data-language-autonym="Dolnoserbski" data-language-local-name="Tiếng Hạ Sorbia" class="interlanguage-link-target">Dolnoserbski</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-dty mw-list-item"><a href="https://dty.wikipedia.org/wiki/%E0%A4%B2%E0%A5%87%E0%A4%A8%E0%A4%BF%E0%A4%A8" title="लेनिन – Doteli" lang="dty" hreflang="dty" data-title="लेनिन" data-language-autonym="डोटेली" data-language-local-name="Doteli" class="interlanguage-link-target">डोटेली</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-et mw-list-item"><a href="https://et.wikipedia.org/wiki/Vladimir_Lenin" title="Vladimir Lenin – Tiếng Estonia" lang="et" hreflang="et" data-title="Vladimir Lenin" data-language-autonym="Eesti" data-language-local-name="Tiếng Estonia" class="interlanguage-link-target">Eesti</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-el mw-list-item"><a href="https://el.wikipedia.org/wiki/%CE%92%CE%BB%CE%B1%CE%BD%CF%84%CE%AF%CE%BC%CE%B9%CF%81_%CE%9B%CE%AD%CE%BD%CE%B9%CE%BD" title="Βλαντίμιρ Λένιν – Tiếng Hy Lạp" lang="el" hreflang="el" data-title="Βλαντίμιρ Λένιν" data-language-autonym="Ελληνικά" data-language-local-name="Tiếng Hy Lạp" class="interlanguage-link-target">Ελληνικά</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-eml mw-list-item"><a href="https://eml.wikipedia.org/wiki/Vladimir_Il%27i%C4%8D_Lenin" title="Vladimir Il'ič Lenin – Emiliano-Romagnolo" lang="egl" hreflang="egl" data-title="Vladimir Il'ič Lenin" data-language-autonym="Emiliàn e rumagnòl" data-language-local-name="Emiliano-Romagnolo" class="interlanguage-link-target">Emiliàn e rumagnòl</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-en badge-Q17437796 badge-featuredarticle mw-list-item" title="huy hiệu bài viết chọn lọc"><a href="https://en.wikipedia.org/wiki/Vladimir_Lenin" title="Vladimir Lenin – Tiếng Anh" lang="en" hreflang="en" data-title="Vladimir Lenin" data-language-autonym="English" data-language-local-name="Tiếng Anh" class="interlanguage-link-target">English</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-es mw-list-item"><a href="https://es.wikipedia.org/wiki/Lenin" title="Lenin – Tiếng Tây Ban Nha" lang="es" hreflang="es" data-title="Lenin" data-language-autonym="Español" data-language-local-name="Tiếng Tây Ban Nha" class="interlanguage-link-target">Español</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-eo badge-Q17437798 badge-goodarticle mw-list-item" title="bài viết tốt"><a href="https://eo.wikipedia.org/wiki/Lenin" title="Lenin – Tiếng Quốc Tế Ngữ" lang="eo" hreflang="eo" data-title="Lenin" data-language-autonym="Esperanto" data-language-local-name="Tiếng Quốc Tế Ngữ" class="interlanguage-link-target">Esperanto</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ext mw-list-item"><a href="https://ext.wikipedia.org/wiki/Vladimir_Lenin" title="Vladimir Lenin – Tiếng Extremadura" lang="ext" hreflang="ext" data-title="Vladimir Lenin" data-language-autonym="Estremeñu" data-language-local-name="Tiếng Extremadura" class="interlanguage-link-target">Estremeñu</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-eu mw-list-item"><a href="https://eu.wikipedia.org/wiki/Vladimir_Lenin" title="Vladimir Lenin – Tiếng Basque" lang="eu" hreflang="eu" data-title="Vladimir Lenin" data-language-autonym="Euskara" data-language-local-name="Tiếng Basque" class="interlanguage-link-target">Euskara</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-fa mw-list-item"><a href="https://fa.wikipedia.org/wiki/%D9%88%D9%84%D8%A7%D8%AF%DB%8C%D9%85%DB%8C%D8%B1_%D9%84%D9%86%DB%8C%D9%86" title="ولادیمیر لنین – Tiếng Ba Tư" lang="fa" hreflang="fa" data-title="ولادیمیر لنین" data-language-autonym="فارسی" data-language-local-name="Tiếng Ba Tư" class="interlanguage-link-target">فارسی</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-hif mw-list-item"><a href="https://hif.wikipedia.org/wiki/Vladimir_Lenin" title="Vladimir Lenin – Tiếng Fiji Hindi" lang="hif" hreflang="hif" data-title="Vladimir Lenin" data-language-autonym="Fiji Hindi" data-language-local-name="Tiếng Fiji Hindi" class="interlanguage-link-target">Fiji Hindi</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-fo mw-list-item"><a href="https://fo.wikipedia.org/wiki/Vladimir_Lenin" title="Vladimir Lenin – Tiếng Faroe" lang="fo" hreflang="fo" data-title="Vladimir Lenin" data-language-autonym="Føroyskt" data-language-local-name="Tiếng Faroe" class="interlanguage-link-target">Føroyskt</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-fr mw-list-item"><a href="https://fr.wikipedia.org/wiki/Vladimir_Ilitch_L%C3%A9nine" title="Vladimir Ilitch Lénine – Tiếng Pháp" lang="fr" hreflang="fr" data-title="Vladimir Ilitch Lénine" data-language-autonym="Français" data-language-local-name="Tiếng Pháp" class="interlanguage-link-target">Français</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-fy mw-list-item"><a href="https://fy.wikipedia.org/wiki/Vladimir_Lenin" title="Vladimir Lenin – Tiếng Frisia" lang="fy" hreflang="fy" data-title="Vladimir Lenin" data-language-autonym="Frysk" data-language-local-name="Tiếng Frisia" class="interlanguage-link-target">Frysk</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-fur mw-list-item"><a href="https://fur.wikipedia.org/wiki/Lenin" title="Lenin – Tiếng Friulian" lang="fur" hreflang="fur" data-title="Lenin" data-language-autonym="Furlan" data-language-local-name="Tiếng Friulian" class="interlanguage-link-target">Furlan</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ga mw-list-item"><a href="https://ga.wikipedia.org/wiki/Vlaid%C3%ADm%C3%ADr_Lein%C3%ADn" title="Vlaidímír Leinín – Tiếng Ireland" lang="ga" hreflang="ga" data-title="Vlaidímír Leinín" data-language-autonym="Gaeilge" data-language-local-name="Tiếng Ireland" class="interlanguage-link-target">Gaeilge</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-gd mw-list-item"><a href="https://gd.wikipedia.org/wiki/Vladimir_Lenin" title="Vladimir Lenin – Tiếng Gael Scotland" lang="gd" hreflang="gd" data-title="Vladimir Lenin" data-language-autonym="Gàidhlig" data-language-local-name="Tiếng Gael Scotland" class="interlanguage-link-target">Gàidhlig</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-gl badge-Q17437796 badge-featuredarticle mw-list-item" title="huy hiệu bài viết chọn lọc"><a href="https://gl.wikipedia.org/wiki/Lenin" title="Lenin – Tiếng Galician" lang="gl" hreflang="gl" data-title="Lenin" data-language-autonym="Galego" data-language-local-name="Tiếng Galician" class="interlanguage-link-target">Galego</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-gan mw-list-item"><a href="https://gan.wikipedia.org/wiki/%E5%88%97%E5%AF%A7" title="列寧 – Tiếng Cám" lang="gan" hreflang="gan" data-title="列寧" data-language-autonym="贛語" data-language-local-name="Tiếng Cám" class="interlanguage-link-target">贛語</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-gu mw-list-item"><a href="https://gu.wikipedia.org/wiki/%E0%AA%B5%E0%AB%8D%E0%AA%B2%E0%AA%BE%E0%AA%A6%E0%AA%BF%E0%AA%AE%E0%AB%80%E0%AA%B0_%E0%AA%B2%E0%AB%87%E0%AA%A8%E0%AA%BF%E0%AA%A8" title="વ્લાદિમીર લેનિન – Tiếng Gujarati" lang="gu" hreflang="gu" data-title="વ્લાદિમીર લેનિન" data-language-autonym="ગુજરાતી" data-language-local-name="Tiếng Gujarati" class="interlanguage-link-target">ગુજરાતી</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-got mw-list-item"><a href="https://got.wikipedia.org/wiki/%F0%90%8C%BB%F0%90%8C%B4%F0%90%8C%BD%F0%90%8C%B4%F0%90%8C%B9%F0%90%8C%BD" title="𐌻𐌴𐌽𐌴𐌹𐌽 – Tiếng Gô-tích" lang="got" hreflang="got" data-title="𐌻𐌴𐌽𐌴𐌹𐌽" data-language-autonym="𐌲𐌿𐍄𐌹𐍃𐌺" data-language-local-name="Tiếng Gô-tích" class="interlanguage-link-target">𐌲𐌿𐍄𐌹𐍃𐌺</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-gom mw-list-item"><a href="https://gom.wikipedia.org/wiki/V.Lenin" title="V.Lenin – Tiếng Goan Konkani" lang="gom" hreflang="gom" data-title="V.Lenin" data-language-autonym="गोंयची कोंकणी / Gõychi Konknni" data-language-local-name="Tiếng Goan Konkani" class="interlanguage-link-target">गोंयची कोंकणी / Gõychi Konknni</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-hak mw-list-item"><a href="https://hak.wikipedia.org/wiki/Vladimir_Lenin" title="Vladimir Lenin – Tiếng Khách Gia" lang="hak" hreflang="hak" data-title="Vladimir Lenin" data-language-autonym="客家語 / Hak-kâ-ngî" data-language-local-name="Tiếng Khách Gia" class="interlanguage-link-target">客家語 / Hak-kâ-ngî</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ko mw-list-item"><a href="https://ko.wikipedia.org/wiki/%EB%B8%94%EB%9D%BC%EB%94%94%EB%AF%B8%EB%A5%B4_%EB%A0%88%EB%8B%8C" title="블라디미르 레닌 – Tiếng Hàn" lang="ko" hreflang="ko" data-title="블라디미르 레닌" data-language-autonym="한국어" data-language-local-name="Tiếng Hàn" class="interlanguage-link-target">한국어</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ha mw-list-item"><a href="https://ha.wikipedia.org/wiki/Vladimir_Lenin" title="Vladimir Lenin – Tiếng Hausa" lang="ha" hreflang="ha" data-title="Vladimir Lenin" data-language-autonym="Hausa" data-language-local-name="Tiếng Hausa" class="interlanguage-link-target">Hausa</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-hy mw-list-item"><a href="https://hy.wikipedia.org/wiki/%D5%8E%D5%AC%D5%A1%D5%A4%D5%AB%D5%B4%D5%AB%D6%80_%D4%BC%D5%A5%D5%B6%D5%AB%D5%B6" title="Վլադիմիր Լենին – Tiếng Armenia" lang="hy" hreflang="hy" data-title="Վլադիմիր Լենին" data-language-autonym="Հայերեն" data-language-local-name="Tiếng Armenia" class="interlanguage-link-target">Հայերեն</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-hi mw-list-item"><a href="https://hi.wikipedia.org/wiki/%E0%A4%B5%E0%A5%8D%E0%A4%B2%E0%A4%BE%E0%A4%A6%E0%A4%BF%E0%A4%AE%E0%A5%80%E0%A4%B0_%E0%A4%B2%E0%A5%87%E0%A4%A8%E0%A4%BF%E0%A4%A8" title="व्लादिमीर लेनिन – Tiếng Hindi" lang="hi" hreflang="hi" data-title="व्लादिमीर लेनिन" data-language-autonym="हिन्दी" data-language-local-name="Tiếng Hindi" class="interlanguage-link-target">हिन्दी</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-hsb mw-list-item"><a href="https://hsb.wikipedia.org/wiki/Wladimir_Ilji%C4%8D_Lenin" title="Wladimir Iljič Lenin – Tiếng Thượng Sorbia" lang="hsb" hreflang="hsb" data-title="Wladimir Iljič Lenin" data-language-autonym="Hornjoserbsce" data-language-local-name="Tiếng Thượng Sorbia" class="interlanguage-link-target">Hornjoserbsce</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-hr badge-Q17437796 badge-featuredarticle mw-list-item" title="huy hiệu bài viết chọn lọc"><a href="https://hr.wikipedia.org/wiki/Vladimir_Ilji%C4%8D_Lenjin" title="Vladimir Iljič Lenjin – Tiếng Croatia" lang="hr" hreflang="hr" data-title="Vladimir Iljič Lenjin" data-language-autonym="Hrvatski" data-language-local-name="Tiếng Croatia" class="interlanguage-link-target">Hrvatski</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-io mw-list-item"><a href="https://io.wikipedia.org/wiki/Vladimir_Ilyich_Lenin" title="Vladimir Ilyich Lenin – Tiếng Ido" lang="io" hreflang="io" data-title="Vladimir Ilyich Lenin" data-language-autonym="Ido" data-language-local-name="Tiếng Ido" class="interlanguage-link-target">Ido</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ilo mw-list-item"><a href="https://ilo.wikipedia.org/wiki/Vladimir_Lenin" title="Vladimir Lenin – Tiếng Iloko" lang="ilo" hreflang="ilo" data-title="Vladimir Lenin" data-language-autonym="Ilokano" data-language-local-name="Tiếng Iloko" class="interlanguage-link-target">Ilokano</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-bpy mw-list-item"><a href="https://bpy.wikipedia.org/wiki/%E0%A6%B2%E0%A7%87%E0%A6%A8%E0%A6%BF%E0%A6%A8" title="লেনিন – Tiếng Bishnupriya" lang="bpy" hreflang="bpy" data-title="লেনিন" data-language-autonym="বিষ্ণুপ্রিয়া মণিপুরী" data-language-local-name="Tiếng Bishnupriya" class="interlanguage-link-target">বিষ্ণুপ্রিয়া মণিপুরী</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ia mw-list-item"><a href="https://ia.wikipedia.org/wiki/Vladimir_Lenin" title="Vladimir Lenin – Tiếng Khoa Học Quốc Tế" lang="ia" hreflang="ia" data-title="Vladimir Lenin" data-language-autonym="Interlingua" data-language-local-name="Tiếng Khoa Học Quốc Tế" class="interlanguage-link-target">Interlingua</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ie mw-list-item"><a href="https://ie.wikipedia.org/wiki/Vladimir_Lenin" title="Vladimir Lenin – Tiếng Interlingue" lang="ie" hreflang="ie" data-title="Vladimir Lenin" data-language-autonym="Interlingue" data-language-local-name="Tiếng Interlingue" class="interlanguage-link-target">Interlingue</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-iu mw-list-item"><a href="https://iu.wikipedia.org/wiki/%E1%90%86%E1%93%9B%E1%91%8F%E1%92%AB_%E1%93%96%E1%93%83%E1%93%90" title="ᐆᓛᑏᒫ ᓖᓃᓐ – Tiếng Inuktitut" lang="iu" hreflang="iu" data-title="ᐆᓛᑏᒫ ᓖᓃᓐ" data-language-autonym="ᐃᓄᒃᑎᑐᑦ / inuktitut" data-language-local-name="Tiếng Inuktitut" class="interlanguage-link-target">ᐃᓄᒃᑎᑐᑦ / inuktitut</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ik mw-list-item"><a href="https://ik.wikipedia.org/wiki/Vladimir_Lenin" title="Vladimir Lenin – Tiếng Inupiaq" lang="ik" hreflang="ik" data-title="Vladimir Lenin" data-language-autonym="Iñupiatun" data-language-local-name="Tiếng Inupiaq" class="interlanguage-link-target">Iñupiatun</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-os mw-list-item"><a href="https://os.wikipedia.org/wiki/%D0%9B%D0%B5%D0%BD%D0%B8%D0%BD,_%D0%92%D0%BB%D0%B0%D0%B4%D0%B8%D0%BC%D0%B8%D1%80_%D0%98%D0%BB%D1%8C%D1%8F%D0%B9%D1%8B_%D1%84%D1%8B%D1%80%D1%82" title="Ленин, Владимир Ильяйы фырт – Tiếng Ossetic" lang="os" hreflang="os" data-title="Ленин, Владимир Ильяйы фырт" data-language-autonym="Ирон" data-language-local-name="Tiếng Ossetic" class="interlanguage-link-target">Ирон</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-zu mw-list-item"><a href="https://zu.wikipedia.org/wiki/Vladimir_Lenin" title="Vladimir Lenin – Tiếng Zulu" lang="zu" hreflang="zu" data-title="Vladimir Lenin" data-language-autonym="IsiZulu" data-language-local-name="Tiếng Zulu" class="interlanguage-link-target">IsiZulu</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-is mw-list-item"><a href="https://is.wikipedia.org/wiki/Vlad%C3%ADm%C3%ADr_Len%C3%ADn" title="Vladímír Lenín – Tiếng Iceland" lang="is" hreflang="is" data-title="Vladímír Lenín" data-language-autonym="Íslenska" data-language-local-name="Tiếng Iceland" class="interlanguage-link-target">Íslenska</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-it mw-list-item"><a href="https://it.wikipedia.org/wiki/Lenin" title="Lenin – Tiếng Italy" lang="it" hreflang="it" data-title="Lenin" data-language-autonym="Italiano" data-language-local-name="Tiếng Italy" class="interlanguage-link-target">Italiano</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-he mw-list-item"><a href="https://he.wikipedia.org/wiki/%D7%95%D7%9C%D7%93%D7%99%D7%9E%D7%99%D7%A8_%D7%90%D7%99%D7%9C%D7%99%D7%A5%27_%D7%9C%D7%A0%D7%99%D7%9F" title="ולדימיר איליץ' לנין – Tiếng Do Thái" lang="he" hreflang="he" data-title="ולדימיר איליץ' לנין" data-language-autonym="עברית" data-language-local-name="Tiếng Do Thái" class="interlanguage-link-target">עברית</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-jv mw-list-item"><a href="https://jv.wikipedia.org/wiki/Vladimir_Lenin" title="Vladimir Lenin – Tiếng Java" lang="jv" hreflang="jv" data-title="Vladimir Lenin" data-language-autonym="Jawa" data-language-local-name="Tiếng Java" class="interlanguage-link-target">Jawa</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-kbp mw-list-item"><a href="https://kbp.wikipedia.org/wiki/Vladimir_Lenin" title="Vladimir Lenin – Kabiye" lang="kbp" hreflang="kbp" data-title="Vladimir Lenin" data-language-autonym="Kabɩyɛ" data-language-local-name="Kabiye" class="interlanguage-link-target">Kabɩyɛ</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-kn mw-list-item"><a href="https://kn.wikipedia.org/wiki/%E0%B2%B5%E0%B3%8D%E0%B2%B2%E0%B2%BE%E0%B2%A1%E0%B2%BF%E0%B2%AE%E0%B2%BF%E0%B2%B0%E0%B3%8D_%E0%B2%B2%E0%B3%86%E0%B2%A8%E0%B2%BF%E0%B2%A8%E0%B3%8D" title="ವ್ಲಾಡಿಮಿರ್ ಲೆನಿನ್ – Tiếng Kannada" lang="kn" hreflang="kn" data-title="ವ್ಲಾಡಿಮಿರ್ ಲೆನಿನ್" data-language-autonym="ಕನ್ನಡ" data-language-local-name="Tiếng Kannada" class="interlanguage-link-target">ಕನ್ನಡ</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ka mw-list-item"><a href="https://ka.wikipedia.org/wiki/%E1%83%95%E1%83%9A%E1%83%90%E1%83%93%E1%83%98%E1%83%9B%E1%83%94%E1%83%A0_%E1%83%9A%E1%83%94%E1%83%9C%E1%83%98%E1%83%9C%E1%83%98" title="ვლადიმერ ლენინი – Tiếng Georgia" lang="ka" hreflang="ka" data-title="ვლადიმერ ლენინი" data-language-autonym="ქართული" data-language-local-name="Tiếng Georgia" class="interlanguage-link-target">ქართული</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ks mw-list-item"><a href="https://ks.wikipedia.org/wiki/%D9%88%D9%84%D8%A7%D8%AF%D9%90%DB%8C%D9%85%D9%90%DB%8C%D8%B1_%D9%84%DB%8C%D9%86%D9%96%D9%86" title="ولادِیمِیر لینٖن – Tiếng Kashmir" lang="ks" hreflang="ks" data-title="ولادِیمِیر لینٖن" data-language-autonym="कॉशुर / کٲشُر" data-language-local-name="Tiếng Kashmir" class="interlanguage-link-target">कॉशुर / کٲشُر</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-kk mw-list-item"><a href="https://kk.wikipedia.org/wiki/%D0%92%D0%BB%D0%B0%D0%B4%D0%B8%D0%BC%D0%B8%D1%80_%D0%98%D0%BB%D1%8C%D0%B8%D1%87_%D0%9B%D0%B5%D0%BD%D0%B8%D0%BD" title="Владимир Ильич Ленин – Tiếng Kazakh" lang="kk" hreflang="kk" data-title="Владимир Ильич Ленин" data-language-autonym="Қазақша" data-language-local-name="Tiếng Kazakh" class="interlanguage-link-target">Қазақша</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-kw mw-list-item"><a href="https://kw.wikipedia.org/wiki/Vladimir_Lenin" title="Vladimir Lenin – Tiếng Cornwall" lang="kw" hreflang="kw" data-title="Vladimir Lenin" data-language-autonym="Kernowek" data-language-local-name="Tiếng Cornwall" class="interlanguage-link-target">Kernowek</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ky mw-list-item"><a href="https://ky.wikipedia.org/wiki/%D0%92%D0%BB%D0%B0%D0%B4%D0%B8%D0%BC%D0%B8%D1%80_%D0%9B%D0%B5%D0%BD%D0%B8%D0%BD" title="Владимир Ленин – Tiếng Kyrgyz" lang="ky" hreflang="ky" data-title="Владимир Ленин" data-language-autonym="Кыргызча" data-language-local-name="Tiếng Kyrgyz" class="interlanguage-link-target">Кыргызча</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sw mw-list-item"><a href="https://sw.wikipedia.org/wiki/Vladimir_Lenin" title="Vladimir Lenin – Tiếng Swahili" lang="sw" hreflang="sw" data-title="Vladimir Lenin" data-language-autonym="Kiswahili" data-language-local-name="Tiếng Swahili" class="interlanguage-link-target">Kiswahili</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-avk mw-list-item"><a href="https://avk.wikipedia.org/wiki/Lenin" title="Lenin – Kotava" lang="avk" hreflang="avk" data-title="Lenin" data-language-autonym="Kotava" data-language-local-name="Kotava" class="interlanguage-link-target">Kotava</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ht mw-list-item"><a href="https://ht.wikipedia.org/wiki/Lenine" title="Lenine – Tiếng Haiti" lang="ht" hreflang="ht" data-title="Lenine" data-language-autonym="Kreyòl ayisyen" data-language-local-name="Tiếng Haiti" class="interlanguage-link-target">Kreyòl ayisyen</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ku mw-list-item"><a href="https://ku.wikipedia.org/wiki/Vlad%C3%AEm%C3%AEr_Len%C3%AEn" title="Vladîmîr Lenîn – Tiếng Kurd" lang="ku" hreflang="ku" data-title="Vladîmîr Lenîn" data-language-autonym="Kurdî" data-language-local-name="Tiếng Kurd" class="interlanguage-link-target">Kurdî</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-lad mw-list-item"><a href="https://lad.wikipedia.org/wiki/Lenin" title="Lenin – Tiếng Ladino" lang="lad" hreflang="lad" data-title="Lenin" data-language-autonym="Ladino" data-language-local-name="Tiếng Ladino" class="interlanguage-link-target">Ladino</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-lo mw-list-item"><a href="https://lo.wikipedia.org/wiki/%E0%BA%A7%E0%BA%B2%E0%BA%A5%E0%BA%B2%E0%BA%94%E0%BA%B4%E0%BB%80%E0%BA%A1%E0%BA%8D_%E0%BB%80%E0%BA%A5%E0%BA%99%E0%BA%B4%E0%BA%99" title="ວາລາດິເມຍ ເລນິນ – Tiếng Lào" lang="lo" hreflang="lo" data-title="ວາລາດິເມຍ ເລນິນ" data-language-autonym="ລາວ" data-language-local-name="Tiếng Lào" class="interlanguage-link-target">ລາວ</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-la mw-list-item"><a href="https://la.wikipedia.org/wiki/Vladimirus_Lenin" title="Vladimirus Lenin – Tiếng La-tinh" lang="la" hreflang="la" data-title="Vladimirus Lenin" data-language-autonym="Latina" data-language-local-name="Tiếng La-tinh" class="interlanguage-link-target">Latina</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-lv mw-list-item"><a href="https://lv.wikipedia.org/wiki/Vladimirs_%C4%BBe%C5%86ins" title="Vladimirs Ļeņins – Tiếng Latvia" lang="lv" hreflang="lv" data-title="Vladimirs Ļeņins" data-language-autonym="Latviešu" data-language-local-name="Tiếng Latvia" class="interlanguage-link-target">Latviešu</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-lb mw-list-item"><a href="https://lb.wikipedia.org/wiki/Wladimir_Iljitsch_Lenin" title="Wladimir Iljitsch Lenin – Tiếng Luxembourg" lang="lb" hreflang="lb" data-title="Wladimir Iljitsch Lenin" data-language-autonym="Lëtzebuergesch" data-language-local-name="Tiếng Luxembourg" class="interlanguage-link-target">Lëtzebuergesch</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-lez mw-list-item"><a href="https://lez.wikipedia.org/wiki/%D0%92%D0%BB%D0%B0%D0%B4%D0%B8%D0%BC%D0%B8%D1%80_%D0%98%D0%BB%D1%8C%D0%B8%D1%87_%D0%9B%D0%B5%D0%BD%D0%B8%D0%BD" title="Владимир Ильич Ленин – Tiếng Lezghian" lang="lez" hreflang="lez" data-title="Владимир Ильич Ленин" data-language-autonym="Лезги" data-language-local-name="Tiếng Lezghian" class="interlanguage-link-target">Лезги</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-lt mw-list-item"><a href="https://lt.wikipedia.org/wiki/Vladimiras_Leninas" title="Vladimiras Leninas – Tiếng Litva" lang="lt" hreflang="lt" data-title="Vladimiras Leninas" data-language-autonym="Lietuvių" data-language-local-name="Tiếng Litva" class="interlanguage-link-target">Lietuvių</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-nia mw-list-item"><a href="https://nia.wikipedia.org/wiki/Vladimir_Lenin" title="Vladimir Lenin – Tiếng Nias" lang="nia" hreflang="nia" data-title="Vladimir Lenin" data-language-autonym="Li Niha" data-language-local-name="Tiếng Nias" class="interlanguage-link-target">Li Niha</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-lij mw-list-item"><a href="https://lij.wikipedia.org/wiki/Vladimir_Lenin" title="Vladimir Lenin – Ligurian" lang="lij" hreflang="lij" data-title="Vladimir Lenin" data-language-autonym="Ligure" data-language-local-name="Ligurian" class="interlanguage-link-target">Ligure</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-li mw-list-item"><a href="https://li.wikipedia.org/wiki/Lenin" title="Lenin – Tiếng Limburg" lang="li" hreflang="li" data-title="Lenin" data-language-autonym="Limburgs" data-language-local-name="Tiếng Limburg" class="interlanguage-link-target">Limburgs</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-lfn mw-list-item"><a href="https://lfn.wikipedia.org/wiki/Vladimir_Lenin" title="Vladimir Lenin – Lingua Franca Nova" lang="lfn" hreflang="lfn" data-title="Vladimir Lenin" data-language-autonym="Lingua Franca Nova" data-language-local-name="Lingua Franca Nova" class="interlanguage-link-target">Lingua Franca Nova</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-jbo mw-list-item"><a href="https://jbo.wikipedia.org/wiki/lenin" title="lenin – Tiếng Lojban" lang="jbo" hreflang="jbo" data-title="lenin" data-language-autonym="La .lojban." data-language-local-name="Tiếng Lojban" class="interlanguage-link-target">La .lojban.</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-lmo mw-list-item"><a href="https://lmo.wikipedia.org/wiki/Vladimir_Il%27i%C4%8D_Ul%27janov" title="Vladimir Il'ič Ul'janov – Tiếng Lombard" lang="lmo" hreflang="lmo" data-title="Vladimir Il'ič Ul'janov" data-language-autonym="Lombard" data-language-local-name="Tiếng Lombard" class="interlanguage-link-target">Lombard</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-hu badge-Q17437796 badge-featuredarticle mw-list-item" title="huy hiệu bài viết chọn lọc"><a href="https://hu.wikipedia.org/wiki/Vlagyimir_Iljics_Lenin" title="Vlagyimir Iljics Lenin – Tiếng Hungary" lang="hu" hreflang="hu" data-title="Vlagyimir Iljics Lenin" data-language-autonym="Magyar" data-language-local-name="Tiếng Hungary" class="interlanguage-link-target">Magyar</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-mai mw-list-item"><a href="https://mai.wikipedia.org/wiki/%E0%A4%B2%E0%A5%87%E0%A4%A8%E0%A4%BF%E0%A4%A8" title="लेनिन – Tiếng Maithili" lang="mai" hreflang="mai" data-title="लेनिन" data-language-autonym="मैथिली" data-language-local-name="Tiếng Maithili" class="interlanguage-link-target">मैथिली</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-mk mw-list-item"><a href="https://mk.wikipedia.org/wiki/%D0%92%D0%BB%D0%B0%D0%B4%D0%B8%D0%BC%D0%B8%D1%80_%D0%98%D0%BB%D0%B8%D1%87_%D0%9B%D0%B5%D0%BD%D0%B8%D0%BD" title="Владимир Илич Ленин – Tiếng Macedonia" lang="mk" hreflang="mk" data-title="Владимир Илич Ленин" data-language-autonym="Македонски" data-language-local-name="Tiếng Macedonia" class="interlanguage-link-target">Македонски</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-mg mw-list-item"><a href="https://mg.wikipedia.org/wiki/Vladimir_Lenin" title="Vladimir Lenin – Tiếng Malagasy" lang="mg" hreflang="mg" data-title="Vladimir Lenin" data-language-autonym="Malagasy" data-language-local-name="Tiếng Malagasy" class="interlanguage-link-target">Malagasy</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ml mw-list-item"><a href="https://ml.wikipedia.org/wiki/%E0%B4%B5%E0%B5%8D%E0%B4%B2%E0%B4%BE%E0%B4%A1%E0%B4%BF%E0%B4%AE%E0%B4%BF%E0%B5%BC_%E0%B4%B2%E0%B5%86%E0%B4%A8%E0%B4%BF%E0%B5%BB" title="വ്ലാഡിമിർ ലെനിൻ – Tiếng Malayalam" lang="ml" hreflang="ml" data-title="വ്ലാഡിമിർ ലെനിൻ" data-language-autonym="മലയാളം" data-language-local-name="Tiếng Malayalam" class="interlanguage-link-target">മലയാളം</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-mt mw-list-item"><a href="https://mt.wikipedia.org/wiki/Lenin" title="Lenin – Tiếng Malta" lang="mt" hreflang="mt" data-title="Lenin" data-language-autonym="Malti" data-language-local-name="Tiếng Malta" class="interlanguage-link-target">Malti</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-mr mw-list-item"><a href="https://mr.wikipedia.org/wiki/%E0%A4%B5%E0%A5%8D%E0%A4%B2%E0%A4%BE%E0%A4%A6%E0%A4%BF%E0%A4%AE%E0%A4%BF%E0%A4%B0_%E0%A4%B2%E0%A5%87%E0%A4%A8%E0%A4%BF%E0%A4%A8" title="व्लादिमिर लेनिन – Tiếng Marathi" lang="mr" hreflang="mr" data-title="व्लादिमिर लेनिन" data-language-autonym="मराठी" data-language-local-name="Tiếng Marathi" class="interlanguage-link-target">मराठी</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-xmf mw-list-item"><a href="https://xmf.wikipedia.org/wiki/%E1%83%95%E1%83%9A%E1%83%90%E1%83%93%E1%83%98%E1%83%9B%E1%83%94%E1%83%A0_%E1%83%9A%E1%83%94%E1%83%9C%E1%83%98%E1%83%9C%E1%83%98" title="ვლადიმერ ლენინი – Mingrelian" lang="xmf" hreflang="xmf" data-title="ვლადიმერ ლენინი" data-language-autonym="მარგალური" data-language-local-name="Mingrelian" class="interlanguage-link-target">მარგალური</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-arz mw-list-item"><a href="https://arz.wikipedia.org/wiki/%D9%84%D9%8A%D9%86%D9%8A%D9%86" title="لينين – Tiếng Ả Rập Ai Cập" lang="arz" hreflang="arz" data-title="لينين" data-language-autonym="مصرى" data-language-local-name="Tiếng Ả Rập Ai Cập" class="interlanguage-link-target">مصرى</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-mzn mw-list-item"><a href="https://mzn.wikipedia.org/wiki/%D9%88%D9%84%D8%A7%D8%AF%DB%8C%D9%85%DB%8C%D8%B1_%D9%84%D9%86%DB%8C%D9%86" title="ولادیمیر لنین – Tiếng Mazanderani" lang="mzn" hreflang="mzn" data-title="ولادیمیر لنین" data-language-autonym="مازِرونی" data-language-local-name="Tiếng Mazanderani" class="interlanguage-link-target">مازِرونی</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-cdo mw-list-item"><a href="https://cdo.wikipedia.org/wiki/Vladimir_Lenin" title="Vladimir Lenin – Mindong" lang="cdo" hreflang="cdo" data-title="Vladimir Lenin" data-language-autonym="閩東語 / Mìng-dĕ̤ng-ngṳ̄" data-language-local-name="Mindong" class="interlanguage-link-target">閩東語 / Mìng-dĕ̤ng-ngṳ̄</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-mwl mw-list-item"><a href="https://mwl.wikipedia.org/wiki/Lenin" title="Lenin – Tiếng Miranda" lang="mwl" hreflang="mwl" data-title="Lenin" data-language-autonym="Mirandés" data-language-local-name="Tiếng Miranda" class="interlanguage-link-target">Mirandés</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-mn mw-list-item"><a href="https://mn.wikipedia.org/wiki/%D0%92%D0%BB%D0%B0%D0%B4%D0%B8%D0%BC%D0%B8%D1%80_%D0%98%D0%BB%D1%8C%D0%B8%D1%87_%D0%9B%D0%B5%D0%BD%D0%B8%D0%BD" title="Владимир Ильич Ленин – Tiếng Mông Cổ" lang="mn" hreflang="mn" data-title="Владимир Ильич Ленин" data-language-autonym="Монгол" data-language-local-name="Tiếng Mông Cổ" class="interlanguage-link-target">Монгол</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-my mw-list-item"><a href="https://my.wikipedia.org/wiki/%E1%80%9C%E1%80%AE%E1%80%94%E1%80%84%E1%80%BA" title="လီနင် – Tiếng Miến Điện" lang="my" hreflang="my" data-title="လီနင်" data-language-autonym="မြန်မာဘာသာ" data-language-local-name="Tiếng Miến Điện" class="interlanguage-link-target">မြန်မာဘာသာ</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-nl mw-list-item"><a href="https://nl.wikipedia.org/wiki/Vladimir_Lenin" title="Vladimir Lenin – Tiếng Hà Lan" lang="nl" hreflang="nl" data-title="Vladimir Lenin" data-language-autonym="Nederlands" data-language-local-name="Tiếng Hà Lan" class="interlanguage-link-target">Nederlands</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ne mw-list-item"><a href="https://ne.wikipedia.org/wiki/%E0%A4%AD%E0%A5%8D%E0%A4%B2%E0%A4%BE%E0%A4%A6%E0%A4%BF%E0%A4%AE%E0%A4%BF%E0%A4%B0_%E0%A4%B2%E0%A5%87%E0%A4%A8%E0%A4%BF%E0%A4%A8" title="भ्लादिमिर लेनिन – Tiếng Nepal" lang="ne" hreflang="ne" data-title="भ्लादिमिर लेनिन" data-language-autonym="नेपाली" data-language-local-name="Tiếng Nepal" class="interlanguage-link-target">नेपाली</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-new mw-list-item"><a href="https://new.wikipedia.org/wiki/%E0%A4%AD%E0%A5%8D%E0%A4%B2%E0%A4%BE%E0%A4%A6%E0%A4%BF%E0%A4%AE%E0%A4%BF%E0%A4%B0_%E0%A4%B2%E0%A5%87%E0%A4%A8%E0%A4%BF%E0%A4%A8" title="भ्लादिमिर लेनिन – Tiếng Newari" lang="new" hreflang="new" data-title="भ्लादिमिर लेनिन" data-language-autonym="नेपाल भाषा" data-language-local-name="Tiếng Newari" class="interlanguage-link-target">नेपाल भाषा</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ja badge-Q17437798 badge-goodarticle mw-list-item" title="bài viết tốt"><a href="https://ja.wikipedia.org/wiki/%E3%82%A6%E3%83%A9%E3%82%B8%E3%83%BC%E3%83%9F%E3%83%AB%E3%83%BB%E3%83%AC%E3%83%BC%E3%83%8B%E3%83%B3" title="ウラジーミル・レーニン – Tiếng Nhật" lang="ja" hreflang="ja" data-title="ウラジーミル・レーニン" data-language-autonym="日本語" data-language-local-name="Tiếng Nhật" class="interlanguage-link-target">日本語</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ce mw-list-item"><a href="https://ce.wikipedia.org/wiki/%D0%9B%D0%B5%D0%BD%D0%B8%D0%BD,_%D0%92%D0%BB%D0%B0%D0%B4%D0%B8%D0%BC%D0%B8%D1%80_%D0%98%D0%BB%D1%8C%D0%B8%D1%87" title="Ленин, Владимир Ильич – Tiếng Chechen" lang="ce" hreflang="ce" data-title="Ленин, Владимир Ильич" data-language-autonym="Нохчийн" data-language-local-name="Tiếng Chechen" class="interlanguage-link-target">Нохчийн</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-frr mw-list-item"><a href="https://frr.wikipedia.org/wiki/Wladimir_Leenin" title="Wladimir Leenin – Tiếng Frisia Miền Bắc" lang="frr" hreflang="frr" data-title="Wladimir Leenin" data-language-autonym="Nordfriisk" data-language-local-name="Tiếng Frisia Miền Bắc" class="interlanguage-link-target">Nordfriisk</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-pih mw-list-item"><a href="https://pih.wikipedia.org/wiki/Vladimir_Lenin" title="Vladimir Lenin – Norfuk / Pitkern" lang="pih" hreflang="pih" data-title="Vladimir Lenin" data-language-autonym="Norfuk / Pitkern" data-language-local-name="Norfuk / Pitkern" class="interlanguage-link-target">Norfuk / Pitkern</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-no mw-list-item"><a href="https://no.wikipedia.org/wiki/Vladimir_Lenin" title="Vladimir Lenin – Tiếng Na Uy (Bokmål)" lang="nb" hreflang="nb" data-title="Vladimir Lenin" data-language-autonym="Norsk bokmål" data-language-local-name="Tiếng Na Uy (Bokmål)" class="interlanguage-link-target">Norsk bokmål</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-nn mw-list-item"><a href="https://nn.wikipedia.org/wiki/Vladimir_Lenin" title="Vladimir Lenin – Tiếng Na Uy (Nynorsk)" lang="nn" hreflang="nn" data-title="Vladimir Lenin" data-language-autonym="Norsk nynorsk" data-language-local-name="Tiếng Na Uy (Nynorsk)" class="interlanguage-link-target">Norsk nynorsk</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-nrm mw-list-item"><a href="https://nrm.wikipedia.org/wiki/L%C3%A9ninne" title="Léninne – Norman" lang="nrf" hreflang="nrf" data-title="Léninne" data-language-autonym="Nouormand" data-language-local-name="Norman" class="interlanguage-link-target">Nouormand</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-oc mw-list-item"><a href="https://oc.wikipedia.org/wiki/Lenin" title="Lenin – Tiếng Occitan" lang="oc" hreflang="oc" data-title="Lenin" data-language-autonym="Occitan" data-language-local-name="Tiếng Occitan" class="interlanguage-link-target">Occitan</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-mhr mw-list-item"><a href="https://mhr.wikipedia.org/wiki/%D0%9B%D0%B5%D0%BD%D0%B8%D0%BD,_%D0%92%D0%BB%D0%B0%D0%B4%D0%B8%D0%BC%D0%B8%D1%80_%D0%98%D0%BB%D1%8C%D0%B8%D1%87" title="Ленин, Владимир Ильич – Eastern Mari" lang="mhr" hreflang="mhr" data-title="Ленин, Владимир Ильич" data-language-autonym="Олык марий" data-language-local-name="Eastern Mari" class="interlanguage-link-target">Олык марий</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-uz mw-list-item"><a href="https://uz.wikipedia.org/wiki/Vladimir_Lenin" title="Vladimir Lenin – Tiếng Uzbek" lang="uz" hreflang="uz" data-title="Vladimir Lenin" data-language-autonym="Oʻzbekcha / ўзбекча" data-language-local-name="Tiếng Uzbek" class="interlanguage-link-target">Oʻzbekcha / ўзбекча</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-pa mw-list-item"><a href="https://pa.wikipedia.org/wiki/%E0%A8%B5%E0%A8%B2%E0%A8%BE%E0%A8%A6%E0%A9%80%E0%A8%AE%E0%A9%80%E0%A8%B0_%E0%A8%B2%E0%A9%88%E0%A8%A8%E0%A8%BF%E0%A8%A8" title="ਵਲਾਦੀਮੀਰ ਲੈਨਿਨ – Tiếng Punjab" lang="pa" hreflang="pa" data-title="ਵਲਾਦੀਮੀਰ ਲੈਨਿਨ" data-language-autonym="ਪੰਜਾਬੀ" data-language-local-name="Tiếng Punjab" class="interlanguage-link-target">ਪੰਜਾਬੀ</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-pnb mw-list-item"><a href="https://pnb.wikipedia.org/wiki/%D9%88%D9%84%D8%A7%D8%AF%DB%8C%D9%85%DB%8C%D8%B1_%D9%84%DB%8C%D9%86%D9%86" title="ولادیمیر لینن – Western Punjabi" lang="pnb" hreflang="pnb" data-title="ولادیمیر لینن" data-language-autonym="پنجابی" data-language-local-name="Western Punjabi" class="interlanguage-link-target">پنجابی</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-pap mw-list-item"><a href="https://pap.wikipedia.org/wiki/Vladimir_Lenin" title="Vladimir Lenin – Tiếng Papiamento" lang="pap" hreflang="pap" data-title="Vladimir Lenin" data-language-autonym="Papiamentu" data-language-local-name="Tiếng Papiamento" class="interlanguage-link-target">Papiamentu</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ps mw-list-item"><a href="https://ps.wikipedia.org/wiki/%D9%88%D9%84%D8%A7%D8%AF%D9%85%DB%8C%D8%B1_%D9%84%DB%8C%D9%86%DB%8C%D9%86" title="ولادمیر لینین – Tiếng Pashto" lang="ps" hreflang="ps" data-title="ولادمیر لینین" data-language-autonym="پښتو" data-language-local-name="Tiếng Pashto" class="interlanguage-link-target">پښتو</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-jam mw-list-item"><a href="https://jam.wikipedia.org/wiki/Vladimir_Lenin" title="Vladimir Lenin – Tiếng Anh Jamaica Creole" lang="jam" hreflang="jam" data-title="Vladimir Lenin" data-language-autonym="Patois" data-language-local-name="Tiếng Anh Jamaica Creole" class="interlanguage-link-target">Patois</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-km mw-list-item"><a href="https://km.wikipedia.org/wiki/%E1%9E%9C%E1%9F%92%E1%9E%9B%E1%9E%B6%E1%9E%8C%E1%9E%B8%E1%9E%98%E1%9F%80%E1%9E%9A_%E1%9E%A2%E1%9F%8A%E1%9E%B8%E1%9E%9B%E1%9E%B8%E1%9E%85_%E1%9E%9B%E1%9F%81%E1%9E%93%E1%9E%B8%E1%9E%93" title="វ្លាឌីមៀរ អ៊ីលីច លេនីន – Tiếng Khmer" lang="km" hreflang="km" data-title="វ្លាឌីមៀរ អ៊ីលីច លេនីន" data-language-autonym="ភាសាខ្មែរ" data-language-local-name="Tiếng Khmer" class="interlanguage-link-target">ភាសាខ្មែរ</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-pms mw-list-item"><a href="https://pms.wikipedia.org/wiki/Lenin" title="Lenin – Piedmontese" lang="pms" hreflang="pms" data-title="Lenin" data-language-autonym="Piemontèis" data-language-local-name="Piedmontese" class="interlanguage-link-target">Piemontèis</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-nds mw-list-item"><a href="https://nds.wikipedia.org/wiki/Wladimir_Iljitsch_Lenin" title="Wladimir Iljitsch Lenin – Tiếng Hạ Giéc-man" lang="nds" hreflang="nds" data-title="Wladimir Iljitsch Lenin" data-language-autonym="Plattdüütsch" data-language-local-name="Tiếng Hạ Giéc-man" class="interlanguage-link-target">Plattdüütsch</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-pl mw-list-item"><a href="https://pl.wikipedia.org/wiki/W%C5%82odzimierz_Lenin" title="Włodzimierz Lenin – Tiếng Ba Lan" lang="pl" hreflang="pl" data-title="Włodzimierz Lenin" data-language-autonym="Polski" data-language-local-name="Tiếng Ba Lan" class="interlanguage-link-target">Polski</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-pnt mw-list-item"><a href="https://pnt.wikipedia.org/wiki/%CE%92%CE%BB%CE%B1%CE%BD%CF%84%CE%B9%CE%BC%CE%AF%CF%81_%CE%9B%CE%AD%CE%BD%CE%B9%CE%BD" title="Βλαντιμίρ Λένιν – Pontic" lang="pnt" hreflang="pnt" data-title="Βλαντιμίρ Λένιν" data-language-autonym="Ποντιακά" data-language-local-name="Pontic" class="interlanguage-link-target">Ποντιακά</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-pt badge-Q17437796 badge-featuredarticle mw-list-item" title="huy hiệu bài viết chọn lọc"><a href="https://pt.wikipedia.org/wiki/Lenin" title="Lenin – Tiếng Bồ Đào Nha" lang="pt" hreflang="pt" data-title="Lenin" data-language-autonym="Português" data-language-local-name="Tiếng Bồ Đào Nha" class="interlanguage-link-target">Português</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-kaa mw-list-item"><a href="https://kaa.wikipedia.org/wiki/Vladimir_Lenin" title="Vladimir Lenin – Tiếng Kara-Kalpak" lang="kaa" hreflang="kaa" data-title="Vladimir Lenin" data-language-autonym="Qaraqalpaqsha" data-language-local-name="Tiếng Kara-Kalpak" class="interlanguage-link-target">Qaraqalpaqsha</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-crh mw-list-item"><a href="https://crh.wikipedia.org/wiki/Vladimir_Lenin" title="Vladimir Lenin – Tiếng Thổ Nhĩ Kỳ Crimean" lang="crh" hreflang="crh" data-title="Vladimir Lenin" data-language-autonym="Qırımtatarca" data-language-local-name="Tiếng Thổ Nhĩ Kỳ Crimean" class="interlanguage-link-target">Qırımtatarca</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ro mw-list-item"><a href="https://ro.wikipedia.org/wiki/Vladimir_Ilici_Lenin" title="Vladimir Ilici Lenin – Tiếng Romania" lang="ro" hreflang="ro" data-title="Vladimir Ilici Lenin" data-language-autonym="Română" data-language-local-name="Tiếng Romania" class="interlanguage-link-target">Română</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-rm mw-list-item"><a href="https://rm.wikipedia.org/wiki/Vladimir_Iljitsch_Lenin" title="Vladimir Iljitsch Lenin – Tiếng Romansh" lang="rm" hreflang="rm" data-title="Vladimir Iljitsch Lenin" data-language-autonym="Rumantsch" data-language-local-name="Tiếng Romansh" class="interlanguage-link-target">Rumantsch</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-qu mw-list-item"><a href="https://qu.wikipedia.org/wiki/Lenin" title="Lenin – Tiếng Quechua" lang="qu" hreflang="qu" data-title="Lenin" data-language-autonym="Runa Simi" data-language-local-name="Tiếng Quechua" class="interlanguage-link-target">Runa Simi</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-rue mw-list-item"><a href="https://rue.wikipedia.org/wiki/%D0%92%D0%BE%D0%BB%D0%BE%D0%B4%D0%B8%D0%BC%D0%B8%D1%80_%D0%9B%D0%B5%D0%BD%D1%96%D0%BD" title="Володимир Ленін – Rusyn" lang="rue" hreflang="rue" data-title="Володимир Ленін" data-language-autonym="Русиньскый" data-language-local-name="Rusyn" class="interlanguage-link-target">Русиньскый</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ru mw-list-item"><a href="https://ru.wikipedia.org/wiki/%D0%9B%D0%B5%D0%BD%D0%B8%D0%BD,_%D0%92%D0%BB%D0%B0%D0%B4%D0%B8%D0%BC%D0%B8%D1%80_%D0%98%D0%BB%D1%8C%D0%B8%D1%87" title="Ленин, Владимир Ильич – Tiếng Nga" lang="ru" hreflang="ru" data-title="Ленин, Владимир Ильич" data-language-autonym="Русский" data-language-local-name="Tiếng Nga" class="interlanguage-link-target">Русский</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sah mw-list-item"><a href="https://sah.wikipedia.org/wiki/%D0%9B%D0%B5%D0%BD%D0%B8%D0%BD_%D0%92%D0%BB%D0%B0%D0%B4%D0%B8%D0%BC%D0%B8%D1%80_%D0%98%D0%BB%D1%8C%D0%B8%D1%87" title="Ленин Владимир Ильич – Tiếng Sakha" lang="sah" hreflang="sah" data-title="Ленин Владимир Ильич" data-language-autonym="Саха тыла" data-language-local-name="Tiếng Sakha" class="interlanguage-link-target">Саха тыла</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-szy mw-list-item"><a href="https://szy.wikipedia.org/wiki/Fuo-la-di-mi-e._Lei-ngi" title="Fuo-la-di-mi-e. Lei-ngi – Sakizaya" lang="szy" hreflang="szy" data-title="Fuo-la-di-mi-e. Lei-ngi" data-language-autonym="Sakizaya" data-language-local-name="Sakizaya" class="interlanguage-link-target">Sakizaya</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sa mw-list-item"><a href="https://sa.wikipedia.org/wiki/%E0%A4%B5%E0%A5%8D%E0%A4%B2%E0%A4%BE%E0%A4%A1%E0%A4%BF%E0%A4%AE%E0%A4%BF%E0%A4%B0_%E0%A4%B2%E0%A5%87%E0%A4%A8%E0%A4%BF%E0%A4%A8" title="व्लाडिमिर लेनिन – Tiếng Phạn" lang="sa" hreflang="sa" data-title="व्लाडिमिर लेनिन" data-language-autonym="संस्कृतम्" data-language-local-name="Tiếng Phạn" class="interlanguage-link-target">संस्कृतम्</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sat mw-list-item"><a href="https://sat.wikipedia.org/wiki/%E1%B1%B5%E1%B1%B7%E1%B1%9E%E1%B1%9F%E1%B1%AB%E1%B1%A4%E1%B1%A2%E1%B1%A4%E1%B1%A8_%E1%B1%9E%E1%B1%AE%E1%B1%9E%E1%B1%A4%E1%B1%B1" title="ᱵᱷᱞᱟᱫᱤᱢᱤᱨ ᱞᱮᱞᱤᱱ – Tiếng Santali" lang="sat" hreflang="sat" data-title="ᱵᱷᱞᱟᱫᱤᱢᱤᱨ ᱞᱮᱞᱤᱱ" data-language-autonym="ᱥᱟᱱᱛᱟᱲᱤ" data-language-local-name="Tiếng Santali" class="interlanguage-link-target">ᱥᱟᱱᱛᱟᱲᱤ</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sc mw-list-item"><a href="https://sc.wikipedia.org/wiki/Lenin" title="Lenin – Tiếng Sardinia" lang="sc" hreflang="sc" data-title="Lenin" data-language-autonym="Sardu" data-language-local-name="Tiếng Sardinia" class="interlanguage-link-target">Sardu</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sco mw-list-item"><a href="https://sco.wikipedia.org/wiki/Vladimir_Lenin" title="Vladimir Lenin – Tiếng Scots" lang="sco" hreflang="sco" data-title="Vladimir Lenin" data-language-autonym="Scots" data-language-local-name="Tiếng Scots" class="interlanguage-link-target">Scots</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-st mw-list-item"><a href="https://st.wikipedia.org/wiki/Vladimir_Lenin" title="Vladimir Lenin – Tiếng Sotho Miền Nam" lang="st" hreflang="st" data-title="Vladimir Lenin" data-language-autonym="Sesotho" data-language-local-name="Tiếng Sotho Miền Nam" class="interlanguage-link-target">Sesotho</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sq mw-list-item"><a href="https://sq.wikipedia.org/wiki/Vladimir_Lenini" title="Vladimir Lenini – Tiếng Albania" lang="sq" hreflang="sq" data-title="Vladimir Lenini" data-language-autonym="Shqip" data-language-local-name="Tiếng Albania" class="interlanguage-link-target">Shqip</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-scn mw-list-item"><a href="https://scn.wikipedia.org/wiki/Vladimir_Lenin" title="Vladimir Lenin – Tiếng Sicilia" lang="scn" hreflang="scn" data-title="Vladimir Lenin" data-language-autonym="Sicilianu" data-language-local-name="Tiếng Sicilia" class="interlanguage-link-target">Sicilianu</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-si mw-list-item"><a href="https://si.wikipedia.org/wiki/%E0%B7%80%E0%B7%8A%E0%B6%BD%E0%B7%90%E0%B6%A9%E0%B7%92%E0%B6%B8%E0%B7%92%E0%B6%BA%E0%B6%BB%E0%B7%8A_%E0%B6%BD%E0%B7%99%E0%B6%B1%E0%B7%92%E0%B6%B1%E0%B7%8A" title="ව්ලැඩිමියර් ලෙනින් – Tiếng Sinhala" lang="si" hreflang="si" data-title="ව්ලැඩිමියර් ලෙනින්" data-language-autonym="සිංහල" data-language-local-name="Tiếng Sinhala" class="interlanguage-link-target">සිංහල</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-simple mw-list-item"><a href="https://simple.wikipedia.org/wiki/Vladimir_Lenin" title="Vladimir Lenin – Simple English" lang="en-simple" hreflang="en-simple" data-title="Vladimir Lenin" data-language-autonym="Simple English" data-language-local-name="Simple English" class="interlanguage-link-target">Simple English</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sd mw-list-item"><a href="https://sd.wikipedia.org/wiki/%D9%88%D9%84%D8%A7%D8%AF%D9%8A%D9%85%D9%8A%D8%B1_%D9%84%D9%8A%D9%86%D9%86" title="ولاديمير لينن – Tiếng Sindhi" lang="sd" hreflang="sd" data-title="ولاديمير لينن" data-language-autonym="سنڌي" data-language-local-name="Tiếng Sindhi" class="interlanguage-link-target">سنڌي</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sk mw-list-item"><a href="https://sk.wikipedia.org/wiki/Vladimir_I%C4%BEji%C4%8D_Lenin" title="Vladimir Iľjič Lenin – Tiếng Slovak" lang="sk" hreflang="sk" data-title="Vladimir Iľjič Lenin" data-language-autonym="Slovenčina" data-language-local-name="Tiếng Slovak" class="interlanguage-link-target">Slovenčina</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sl badge-Q17437796 badge-featuredarticle mw-list-item" title="huy hiệu bài viết chọn lọc"><a href="https://sl.wikipedia.org/wiki/Vladimir_Lenin" title="Vladimir Lenin – Tiếng Slovenia" lang="sl" hreflang="sl" data-title="Vladimir Lenin" data-language-autonym="Slovenščina" data-language-local-name="Tiếng Slovenia" class="interlanguage-link-target">Slovenščina</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-szl mw-list-item"><a href="https://szl.wikipedia.org/wiki/W%C5%82adimir_Le%C5%84in" title="Władimir Leńin – Silesian" lang="szl" hreflang="szl" data-title="Władimir Leńin" data-language-autonym="Ślůnski" data-language-local-name="Silesian" class="interlanguage-link-target">Ślůnski</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-so mw-list-item"><a href="https://so.wikipedia.org/wiki/Faladimir_Lenin" title="Faladimir Lenin – Tiếng Somali" lang="so" hreflang="so" data-title="Faladimir Lenin" data-language-autonym="Soomaaliga" data-language-local-name="Tiếng Somali" class="interlanguage-link-target">Soomaaliga</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ckb mw-list-item"><a href="https://ckb.wikipedia.org/wiki/%DA%A4%D9%84%D8%A7%D8%AF%DB%8C%D9%85%DB%8C%D8%B1_%D9%84%DB%8E%D9%86%DB%8C%D9%86" title="ڤلادیمیر لێنین – Tiếng Kurd Miền Trung" lang="ckb" hreflang="ckb" data-title="ڤلادیمیر لێنین" data-language-autonym="کوردی" data-language-local-name="Tiếng Kurd Miền Trung" class="interlanguage-link-target">کوردی</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sr mw-list-item"><a href="https://sr.wikipedia.org/wiki/%D0%92%D0%BB%D0%B0%D0%B4%D0%B8%D0%BC%D0%B8%D1%80_%D0%9B%D0%B5%D1%9A%D0%B8%D0%BD" title="Владимир Лењин – Tiếng Serbia" lang="sr" hreflang="sr" data-title="Владимир Лењин" data-language-autonym="Српски / srpski" data-language-local-name="Tiếng Serbia" class="interlanguage-link-target">Српски / srpski</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sh mw-list-item"><a href="https://sh.wikipedia.org/wiki/Vladimir_Lenjin" title="Vladimir Lenjin – Tiếng Serbo-Croatia" lang="sh" hreflang="sh" data-title="Vladimir Lenjin" data-language-autonym="Srpskohrvatski / српскохрватски" data-language-local-name="Tiếng Serbo-Croatia" class="interlanguage-link-target">Srpskohrvatski / српскохрватски</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-fi mw-list-item"><a href="https://fi.wikipedia.org/wiki/Vladimir_Lenin" title="Vladimir Lenin – Tiếng Phần Lan" lang="fi" hreflang="fi" data-title="Vladimir Lenin" data-language-autonym="Suomi" data-language-local-name="Tiếng Phần Lan" class="interlanguage-link-target">Suomi</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sv mw-list-item"><a href="https://sv.wikipedia.org/wiki/Vladimir_Lenin" title="Vladimir Lenin – Tiếng Thụy Điển" lang="sv" hreflang="sv" data-title="Vladimir Lenin" data-language-autonym="Svenska" data-language-local-name="Tiếng Thụy Điển" class="interlanguage-link-target">Svenska</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-tl mw-list-item"><a href="https://tl.wikipedia.org/wiki/Vladimir_Lenin" title="Vladimir Lenin – Tiếng Tagalog" lang="tl" hreflang="tl" data-title="Vladimir Lenin" data-language-autonym="Tagalog" data-language-local-name="Tiếng Tagalog" class="interlanguage-link-target">Tagalog</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ta mw-list-item"><a href="https://ta.wikipedia.org/wiki/%E0%AE%B5%E0%AE%BF%E0%AE%B3%E0%AE%BE%E0%AE%A4%E0%AE%BF%E0%AE%AE%E0%AE%BF%E0%AE%B0%E0%AF%8D_%E0%AE%B2%E0%AF%86%E0%AE%A9%E0%AE%BF%E0%AE%A9%E0%AF%8D" title="விளாதிமிர் லெனின் – Tiếng Tamil" lang="ta" hreflang="ta" data-title="விளாதிமிர் லெனின்" data-language-autonym="தமிழ்" data-language-local-name="Tiếng Tamil" class="interlanguage-link-target">தமிழ்</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-tt mw-list-item"><a href="https://tt.wikipedia.org/wiki/%D0%92%D0%BB%D0%B0%D0%B4%D0%B8%D0%BC%D0%B8%D1%80_%D0%9B%D0%B5%D0%BD%D0%B8%D0%BD" title="Владимир Ленин – Tiếng Tatar" lang="tt" hreflang="tt" data-title="Владимир Ленин" data-language-autonym="Татарча / tatarça" data-language-local-name="Tiếng Tatar" class="interlanguage-link-target">Татарча / tatarça</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-te mw-list-item"><a href="https://te.wikipedia.org/wiki/%E0%B0%B2%E0%B1%86%E0%B0%A8%E0%B0%BF%E0%B0%A8%E0%B1%8D" title="లెనిన్ – Tiếng Telugu" lang="te" hreflang="te" data-title="లెనిన్" data-language-autonym="తెలుగు" data-language-local-name="Tiếng Telugu" class="interlanguage-link-target">తెలుగు</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-th badge-Q17437796 badge-featuredarticle mw-list-item" title="huy hiệu bài viết chọn lọc"><a href="https://th.wikipedia.org/wiki/%E0%B8%A7%E0%B8%A5%E0%B8%B2%E0%B8%94%E0%B8%B5%E0%B8%A1%E0%B8%B5%E0%B8%A3%E0%B9%8C_%E0%B9%80%E0%B8%A5%E0%B8%99%E0%B8%B4%E0%B8%99" title="วลาดีมีร์ เลนิน – Tiếng Thái" lang="th" hreflang="th" data-title="วลาดีมีร์ เลนิน" data-language-autonym="ไทย" data-language-local-name="Tiếng Thái" class="interlanguage-link-target">ไทย</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-tg mw-list-item"><a href="https://tg.wikipedia.org/wiki/%D0%92%D0%BB%D0%B0%D0%B4%D0%B8%D0%BC%D0%B8%D1%80_%D0%9B%D0%B5%D0%BD%D0%B8%D0%BD" title="Владимир Ленин – Tiếng Tajik" lang="tg" hreflang="tg" data-title="Владимир Ленин" data-language-autonym="Тоҷикӣ" data-language-local-name="Tiếng Tajik" class="interlanguage-link-target">Тоҷикӣ</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-tr mw-list-item"><a href="https://tr.wikipedia.org/wiki/Vladimir_Lenin" title="Vladimir Lenin – Tiếng Thổ Nhĩ Kỳ" lang="tr" hreflang="tr" data-title="Vladimir Lenin" data-language-autonym="Türkçe" data-language-local-name="Tiếng Thổ Nhĩ Kỳ" class="interlanguage-link-target">Türkçe</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-tyv mw-list-item"><a href="https://tyv.wikipedia.org/wiki/%D0%9B%D0%B5%D0%BD%D0%B8%D0%BD,_%D0%92%D0%BB%D0%B0%D0%B4%D0%B8%D0%BC%D0%B8%D1%80_%D0%98%D0%BB%D1%8C%D0%B8%D1%87" title="Ленин, Владимир Ильич – Tiếng Tuvinian" lang="tyv" hreflang="tyv" data-title="Ленин, Владимир Ильич" data-language-autonym="Тыва дыл" data-language-local-name="Tiếng Tuvinian" class="interlanguage-link-target">Тыва дыл</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-udm mw-list-item"><a href="https://udm.wikipedia.org/wiki/%D0%9B%D0%B5%D0%BD%D0%B8%D0%BD,_%D0%92%D0%BB%D0%B0%D0%B4%D0%B8%D0%BC%D0%B8%D1%80_%D0%98%D0%BB%D1%8C%D0%B8%D1%87" title="Ленин, Владимир Ильич – Tiếng Udmurt" lang="udm" hreflang="udm" data-title="Ленин, Владимир Ильич" data-language-autonym="Удмурт" data-language-local-name="Tiếng Udmurt" class="interlanguage-link-target">Удмурт</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-uk mw-list-item"><a href="https://uk.wikipedia.org/wiki/%D0%9B%D0%B5%D0%BD%D1%96%D0%BD_%D0%92%D0%BE%D0%BB%D0%BE%D0%B4%D0%B8%D0%BC%D0%B8%D1%80_%D0%86%D0%BB%D0%BB%D1%96%D1%87" title="Ленін Володимир Ілліч – Tiếng Ukraina" lang="uk" hreflang="uk" data-title="Ленін Володимир Ілліч" data-language-autonym="Українська" data-language-local-name="Tiếng Ukraina" class="interlanguage-link-target">Українська</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ur mw-list-item"><a href="https://ur.wikipedia.org/wiki/%D9%88%D9%84%D8%A7%D8%AF%DB%8C%D9%85%DB%8C%D8%B1_%D9%84%DB%8C%D9%86%D9%86" title="ولادیمیر لینن – Tiếng Urdu" lang="ur" hreflang="ur" data-title="ولادیمیر لینن" data-language-autonym="اردو" data-language-local-name="Tiếng Urdu" class="interlanguage-link-target">اردو</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-za mw-list-item"><a href="https://za.wikipedia.org/wiki/Vladimir_Lenin" title="Vladimir Lenin – Tiếng Choang" lang="za" hreflang="za" data-title="Vladimir Lenin" data-language-autonym="Vahcuengh" data-language-local-name="Tiếng Choang" class="interlanguage-link-target">Vahcuengh</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-vec mw-list-item"><a href="https://vec.wikipedia.org/wiki/Lenin" title="Lenin – Venetian" lang="vec" hreflang="vec" data-title="Lenin" data-language-autonym="Vèneto" data-language-local-name="Venetian" class="interlanguage-link-target">Vèneto</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-vep mw-list-item"><a href="https://vep.wikipedia.org/wiki/Lenin_Vladimir" title="Lenin Vladimir – Veps" lang="vep" hreflang="vep" data-title="Lenin Vladimir" data-language-autonym="Vepsän kel’" data-language-local-name="Veps" class="interlanguage-link-target">Vepsän kel’</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-fiu-vro mw-list-item"><a href="https://fiu-vro.wikipedia.org/wiki/Lenini_Vladimir" title="Lenini Vladimir – Võro" lang="vro" hreflang="vro" data-title="Lenini Vladimir" data-language-autonym="Võro" data-language-local-name="Võro" class="interlanguage-link-target">Võro</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-zh-classical mw-list-item"><a href="https://zh-classical.wikipedia.org/wiki/%E5%88%97%E5%AF%A7" title="列寧 – Literary Chinese" lang="lzh" hreflang="lzh" data-title="列寧" data-language-autonym="文言" data-language-local-name="Literary Chinese" class="interlanguage-link-target">文言</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-war mw-list-item"><a href="https://war.wikipedia.org/wiki/Vladimir_Lenin" title="Vladimir Lenin – Tiếng Waray" lang="war" hreflang="war" data-title="Vladimir Lenin" data-language-autonym="Winaray" data-language-local-name="Tiếng Waray" class="interlanguage-link-target">Winaray</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-wuu mw-list-item"><a href="https://wuu.wikipedia.org/wiki/%E5%88%97%E5%AF%A7" title="列寧 – Tiếng Ngô" lang="wuu" hreflang="wuu" data-title="列寧" data-language-autonym="吴语" data-language-local-name="Tiếng Ngô" class="interlanguage-link-target">吴语</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-yi mw-list-item"><a href="https://yi.wikipedia.org/wiki/%D7%95%D7%95%D7%9C%D7%90%D7%93%D7%99%D7%9E%D7%99%D7%A8_%D7%9C%D7%A2%D7%A0%D7%99%D7%9F" title="וולאדימיר לענין – Tiếng Yiddish" lang="yi" hreflang="yi" data-title="וולאדימיר לענין" data-language-autonym="ייִדיש" data-language-local-name="Tiếng Yiddish" class="interlanguage-link-target">ייִדיש</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-yo mw-list-item"><a href="https://yo.wikipedia.org/wiki/Vladimir_Lenin" title="Vladimir Lenin – Tiếng Yoruba" lang="yo" hreflang="yo" data-title="Vladimir Lenin" data-language-autonym="Yorùbá" data-language-local-name="Tiếng Yoruba" class="interlanguage-link-target">Yorùbá</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-zh-yue mw-list-item"><a href="https://zh-yue.wikipedia.org/wiki/%E5%88%97%E5%AF%A7" title="列寧 – Tiếng Quảng Đông" lang="yue" hreflang="yue" data-title="列寧" data-language-autonym="粵語" data-language-local-name="Tiếng Quảng Đông" class="interlanguage-link-target">粵語</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-diq mw-list-item"><a href="https://diq.wikipedia.org/wiki/Vladimir_Lenin" title="Vladimir Lenin – Zazaki" lang="diq" hreflang="diq" data-title="Vladimir Lenin" data-language-autonym="Zazaki" data-language-local-name="Zazaki" class="interlanguage-link-target">Zazaki</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-bat-smg mw-list-item"><a href="https://bat-smg.wikipedia.org/wiki/Len%C4%97ns" title="Lenėns – Samogitian" lang="sgs" hreflang="sgs" data-title="Lenėns" data-language-autonym="Žemaitėška" data-language-local-name="Samogitian" class="interlanguage-link-target">Žemaitėška</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-zh mw-list-item"><a href="https://zh.wikipedia.org/wiki/%E5%BC%97%E6%8B%89%E5%9F%BA%E7%B1%B3%E5%B0%94%C2%B7%E5%88%97%E5%AE%81" title="弗拉基米尔·列宁 – Tiếng Trung" lang="zh" hreflang="zh" data-title="弗拉基米尔·列宁" data-language-autonym="中文" data-language-local-name="Tiếng Trung" class="interlanguage-link-target">中文</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-bew mw-list-item"><a href="https://bew.wikipedia.org/wiki/Weladimir_L%C3%A8nin" title="Weladimir Lènin – Tiếng Betawi" lang="bew" hreflang="bew" data-title="Weladimir Lènin" data-language-autonym="Betawi" data-language-local-name="Tiếng Betawi" class="interlanguage-link-target">Betawi</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-btm mw-list-item"><a href="https://btm.wikipedia.org/wiki/Vladimir_Lenin" title="Vladimir Lenin – Batak Mandailing" lang="btm" hreflang="btm" data-title="Vladimir Lenin" data-language-autonym="Batak Mandailing" data-language-local-name="Batak Mandailing" class="interlanguage-link-target">Batak Mandailing</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-tly mw-list-item"><a href="https://tly.wikipedia.org/wiki/Vladimir_Lenin" title="Vladimir Lenin – Talysh" lang="tly" hreflang="tly" data-title="Vladimir Lenin" data-language-autonym="Tolışi" data-language-local-name="Talysh" class="interlanguage-link-target">Tolışi</a></li> </ul> <div class="after-portlet after-portlet-lang"><a href="https://www.wikidata.org/wiki/Special:EntityPage/Q1394#sitelinks-wikipedia" title="Sửa liên kết giữa ngôn ngữ" class="wbc-editpage">Sửa liên kết</a></div> </div> </div> </div> </header> <div class="vector-page-toolbar"> <div class="vector-page-toolbar-container"> <div id="left-navigation"> <nav aria-label="Không gian tên"> <div id="p-associated-pages" class="vector-menu vector-menu-tabs mw-portlet mw-portlet-associated-pages" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="ca-nstab-main" class="selected vector-tab-noicon mw-list-item"><a href="/wiki/Vladimir_Ilyich_Lenin" title="Xem bài viết [c]" accesskey="c">Bài viết</a></li><li id="ca-talk" class="vector-tab-noicon mw-list-item"><a href="/wiki/Th%E1%BA%A3o_lu%E1%BA%ADn:Vladimir_Ilyich_Lenin" rel="discussion" title="Thảo luận về trang này [t]" accesskey="t">Thảo luận</a></li> </ul> </div> </div> <div id="vector-variants-dropdown" class="vector-dropdown emptyPortlet" > <input type="checkbox" id="vector-variants-dropdown-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-variants-dropdown" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="Thay đổi biến thể ngôn ngữ" > <label id="vector-variants-dropdown-label" for="vector-variants-dropdown-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet" aria-hidden="true" >Tiếng Việt </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="p-variants" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-variants emptyPortlet" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> </ul> </div> </div> </div> </div> </nav> </div> <div id="right-navigation" class="vector-collapsible"> <nav aria-label="Giao diện"> <div id="p-views" class="vector-menu vector-menu-tabs mw-portlet mw-portlet-views" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="ca-view" class="selected vector-tab-noicon mw-list-item"><a href="/wiki/Vladimir_Ilyich_Lenin">Đọc</a></li><li id="ca-viewsource" class="vector-tab-noicon mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Vladimir_Ilyich_Lenin&action=edit" title="Trang này được khóa. Bạn có thể xem mã nguồn. [e]" accesskey="e">Xem mã nguồn</a></li><li id="ca-history" class="vector-tab-noicon mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Vladimir_Ilyich_Lenin&action=history" title="Các phiên bản cũ của trang này [h]" accesskey="h">Xem lịch sử</a></li> </ul> </div> </div> </nav> <nav class="vector-page-tools-landmark" aria-label="Công cụ trang"> <div id="vector-page-tools-dropdown" class="vector-dropdown vector-page-tools-dropdown" > <input type="checkbox" id="vector-page-tools-dropdown-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-page-tools-dropdown" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="Công cụ" > <label id="vector-page-tools-dropdown-label" for="vector-page-tools-dropdown-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet" aria-hidden="true" >Công cụ </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="vector-page-tools-unpinned-container" class="vector-unpinned-container"> <div id="vector-page-tools" class="vector-page-tools vector-pinnable-element"> <div class="vector-pinnable-header vector-page-tools-pinnable-header vector-pinnable-header-unpinned" data-feature-name="page-tools-pinned" data-pinnable-element-id="vector-page-tools" data-pinned-container-id="vector-page-tools-pinned-container" data-unpinned-container-id="vector-page-tools-unpinned-container" > <div class="vector-pinnable-header-label">Công cụ</div> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-pin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-page-tools.pin">chuyển sang thanh bên</button> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-unpin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-page-tools.unpin">ẩn</button> </div> <div id="p-cactions" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-cactions emptyPortlet vector-has-collapsible-items" title="Thêm tùy chọn" > <div class="vector-menu-heading"> Tác vụ </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="ca-more-view" class="selected vector-more-collapsible-item mw-list-item"><a href="/wiki/Vladimir_Ilyich_Lenin">Đọc</a></li><li id="ca-more-viewsource" class="vector-more-collapsible-item mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Vladimir_Ilyich_Lenin&action=edit">Xem mã nguồn</a></li><li id="ca-more-history" class="vector-more-collapsible-item mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Vladimir_Ilyich_Lenin&action=history">Xem lịch sử</a></li> </ul> </div> </div> <div id="p-tb" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-tb" > <div class="vector-menu-heading"> Chung </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="t-whatlinkshere" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%C4%90%E1%BA%B7c_bi%E1%BB%87t:Li%C3%AAn_k%E1%BA%BFt_%C4%91%E1%BA%BFn_%C4%91%C3%A2y/Vladimir_Ilyich_Lenin" title="Các trang liên kết đến đây [j]" accesskey="j">Các liên kết đến đây</a></li><li id="t-recentchangeslinked" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%C4%90%E1%BA%B7c_bi%E1%BB%87t:Thay_%C4%91%E1%BB%95i_li%C3%AAn_quan/Vladimir_Ilyich_Lenin" rel="nofollow" title="Thay đổi gần đây của các trang liên kết đến đây [k]" accesskey="k">Thay đổi liên quan</a></li><li id="t-specialpages" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%C4%90%E1%BA%B7c_bi%E1%BB%87t:Trang_%C4%91%E1%BA%B7c_bi%E1%BB%87t" title="Một danh sách chứa tất cả trang đặc biệt [q]" accesskey="q">Trang đặc biệt</a></li><li id="t-permalink" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Vladimir_Ilyich_Lenin&oldid=71844732" title="Liên kết thường trực đến phiên bản này của trang">Liên kết thường trực</a></li><li id="t-info" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Vladimir_Ilyich_Lenin&action=info" title="Thêm chi tiết về trang này">Thông tin trang</a></li><li id="t-cite" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%C4%90%E1%BA%B7c_bi%E1%BB%87t:Tr%C3%ADch_d%E1%BA%ABn&page=Vladimir_Ilyich_Lenin&id=71844732&wpFormIdentifier=titleform" title="Hướng dẫn cách trích dẫn trang này">Trích dẫn trang này</a></li><li id="t-urlshortener" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%C4%90%E1%BA%B7c_bi%E1%BB%87t:UrlShortener&url=https%3A%2F%2Fvi.wikipedia.org%2Fwiki%2FVladimir_Ilyich_Lenin">Lấy URL ngắn gọn</a></li><li id="t-urlshortener-qrcode" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%C4%90%E1%BA%B7c_bi%E1%BB%87t:QrCode&url=https%3A%2F%2Fvi.wikipedia.org%2Fwiki%2FVladimir_Ilyich_Lenin">Tải mã QR</a></li> </ul> </div> </div> <div id="p-coll-print_export" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-coll-print_export" > <div class="vector-menu-heading"> In và xuất </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="coll-create_a_book" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%C4%90%E1%BA%B7c_bi%E1%BB%87t:S%C3%A1ch&bookcmd=book_creator&referer=Vladimir+Ilyich+Lenin">Tạo một quyển sách</a></li><li id="coll-download-as-rl" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%C4%90%E1%BA%B7c_bi%E1%BB%87t:DownloadAsPdf&page=Vladimir_Ilyich_Lenin&action=show-download-screen">Tải dưới dạng PDF</a></li><li id="t-print" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Vladimir_Ilyich_Lenin&printable=yes" title="Bản để in ra của trang [p]" accesskey="p">Bản để in ra</a></li> </ul> </div> </div> <div id="p-wikibase-otherprojects" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-wikibase-otherprojects" > <div class="vector-menu-heading"> Tại dự án khác </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li class="wb-otherproject-link wb-otherproject-commons mw-list-item"><a href="https://commons.wikimedia.org/wiki/%D0%92%D0%BB%D0%B0%D0%B4%D0%B8%D0%BC%D0%B8%D1%80_%D0%98%D0%BB%D1%8C%D0%B8%D1%87_%D0%9B%D0%B5%D0%BD%D0%B8%D0%BD" hreflang="en">Wikimedia Commons</a></li><li class="wb-otherproject-link wb-otherproject-sources mw-list-item"><a href="https://wikisource.org/wiki/Author:%D0%9B%D0%B5%D0%BD%D0%B8%D0%BD,_%D0%92%D0%BB%D0%B0%D0%B4%D0%B8%D0%BC%D0%B8%D1%80_%D0%98%D0%BB%D1%8C%D0%B8%D1%87" hreflang="en">Wikisource đa ngôn ngữ</a></li><li class="wb-otherproject-link wb-otherproject-wikiquote mw-list-item"><a href="https://vi.wikiquote.org/wiki/Vladimir_Ilyich_Lenin" hreflang="vi">Wikiquote</a></li><li id="t-wikibase" class="wb-otherproject-link wb-otherproject-wikibase-dataitem mw-list-item"><a href="https://www.wikidata.org/wiki/Special:EntityPage/Q1394" title="Liên kết đến khoản mục kết nối trong kho dữ liệu [g]" accesskey="g">Khoản mục Wikidata</a></li> </ul> </div> </div> </div> </div> </div> </div> </nav> </div> </div> </div> <div class="vector-column-end"> <div class="vector-sticky-pinned-container"> <nav class="vector-page-tools-landmark" aria-label="Công cụ trang"> <div id="vector-page-tools-pinned-container" class="vector-pinned-container"> </div> </nav> <nav class="vector-appearance-landmark" aria-label="Giao diện"> <div id="vector-appearance-pinned-container" class="vector-pinned-container"> <div id="vector-appearance" class="vector-appearance vector-pinnable-element"> <div class="vector-pinnable-header vector-appearance-pinnable-header vector-pinnable-header-pinned" data-feature-name="appearance-pinned" data-pinnable-element-id="vector-appearance" data-pinned-container-id="vector-appearance-pinned-container" data-unpinned-container-id="vector-appearance-unpinned-container" > <div class="vector-pinnable-header-label">Giao diện</div> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-pin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-appearance.pin">chuyển sang thanh bên</button> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-unpin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-appearance.unpin">ẩn</button> </div> </div> </div> </nav> </div> </div> <div id="bodyContent" class="vector-body" aria-labelledby="firstHeading" data-mw-ve-target-container> <div class="vector-body-before-content"> <div class="mw-indicators"> <div id="mw-indicator-1000BCB" class="mw-indicator"><div class="mw-parser-output"><a href="/wiki/Wikipedia:Danh_s%C3%A1ch_b%C3%A0i_c%C6%A1_b%E1%BA%A3n_n%C3%AAn_c%C3%B3" title="Đây là một bài viết cơ bản. Nhấn vào đây để biết thêm thông tin."><img alt="Đây là một bài viết cơ bản. Nhấn vào đây để biết thêm thông tin." src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/9/95/1000_b%C3%A0i_c%C6%A1_b%E1%BA%A3n.svg/20px-1000_b%C3%A0i_c%C6%A1_b%E1%BA%A3n.svg.png" decoding="async" width="20" height="18" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/9/95/1000_b%C3%A0i_c%C6%A1_b%E1%BA%A3n.svg/30px-1000_b%C3%A0i_c%C6%A1_b%E1%BA%A3n.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/9/95/1000_b%C3%A0i_c%C6%A1_b%E1%BA%A3n.svg/40px-1000_b%C3%A0i_c%C6%A1_b%E1%BA%A3n.svg.png 2x" data-file-width="103" data-file-height="94" /></a></div></div> <div id="mw-indicator-pp-default" class="mw-indicator"><div class="mw-parser-output"><a href="/wiki/Wikipedia:Quy_%C4%91%E1%BB%8Bnh_kh%C3%B3a_trang#semi" title="Trang bài viết này đang bị hạn chế sửa đổi (bán khóa)."><img alt="Trang hạn chế sửa đổi (bán khóa)" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/1/1b/Semi-protection-shackle.svg/20px-Semi-protection-shackle.svg.png" decoding="async" width="20" height="20" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/1/1b/Semi-protection-shackle.svg/30px-Semi-protection-shackle.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/1/1b/Semi-protection-shackle.svg/40px-Semi-protection-shackle.svg.png 2x" data-file-width="512" data-file-height="512" /></a></div></div> </div> <div id="siteSub" class="noprint">Bách khoa toàn thư mở Wikipedia</div> </div> <div id="contentSub"><div id="mw-content-subtitle"></div></div> <div id="mw-content-text" class="mw-body-content"><div class="mw-content-ltr mw-parser-output" lang="vi" dir="ltr"> <div role="note" class="hatnote navigation-not-searchable">"Lenin" đổi hướng tới đây. Đối với các định nghĩa khác, xem <a href="/wiki/Lenin_(%C4%91%E1%BB%8Bnh_h%C6%B0%E1%BB%9Bng)" class="mw-disambig" title="Lenin (định hướng)">Lenin (định hướng)</a>.</div> <div role="note" class="hatnote navigation-not-searchable">Đối với tên tuân theo <a href="/wiki/Phong_t%E1%BB%A5c_%C4%91%E1%BA%B7t_t%C3%AAn_ng%C6%B0%E1%BB%9Di_Slav_%C4%90%C3%B4ng" title="Phong tục đặt tên người Slav Đông">quy ước đặt tên người Slav Đông</a> này, <a href="/wiki/Ph%E1%BB%A5_danh" title="Phụ danh">phụ danh</a> là <a href="/w/index.php?title=Ilich_(t%C3%AAn)&action=edit&redlink=1" class="new" title="Ilich (tên) (trang không tồn tại)">Ilyich</a> và <a href="/wiki/H%E1%BB%8D" title="Họ">họ</a> là <a href="/w/index.php?title=Ulyanov&action=edit&redlink=1" class="new" title="Ulyanov (trang không tồn tại)">Ulyanov</a>.</div> <table class="infobox vcard" style="width:22em"><tbody><tr><th colspan="2" style="padding:12px;text-align:center;vertical-align:middle;line-height:1.1em;font-size:135%;font-weight:bold;color:black;font-size: 100%;"><div style="display:inline-block; font-size:130%;" class="fn">Vladimir Ilyich Lenin</div></th></tr><tr><td colspan="2" style="text-align:center;font-size:125%; font-weight:bold;"><div class="nickname" lang="ru"><style data-mw-deduplicate="TemplateStyles:r68144546">.mw-parser-output .nobold{font-weight:normal}</style>Влади́мир Ильи́ч Ле́нин</div></td></tr><tr><td colspan="2" style="text-align:center"><a href="/wiki/T%E1%BA%ADp_tin:Lenin_in_1920_(cropped).jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/c/c0/Lenin_in_1920_%28cropped%29.jpg/220px-Lenin_in_1920_%28cropped%29.jpg" decoding="async" width="220" height="293" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/c/c0/Lenin_in_1920_%28cropped%29.jpg/330px-Lenin_in_1920_%28cropped%29.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/c/c0/Lenin_in_1920_%28cropped%29.jpg/440px-Lenin_in_1920_%28cropped%29.jpg 2x" data-file-width="1835" data-file-height="2447" /></a><div style="padding:5px;line-height:normal;padding-top:0.2em;">Chân dung Lenin năm 1920</div></td></tr><tr><td colspan="2" style="text-align:center"></td></tr><tr><th colspan="2" style="text-align:center;padding:5px;background:lavender;line-height:normal;padding:0.2em 0.2em"><a href="/wiki/T%E1%BA%ADp_tin:Coat_of_arms_of_the_Soviet_Union_(1923%E2%80%931936).svg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/c/cc/Coat_of_arms_of_the_Soviet_Union_%281923%E2%80%931936%29.svg/22px-Coat_of_arms_of_the_Soviet_Union_%281923%E2%80%931936%29.svg.png" decoding="async" width="22" height="22" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/c/cc/Coat_of_arms_of_the_Soviet_Union_%281923%E2%80%931936%29.svg/33px-Coat_of_arms_of_the_Soviet_Union_%281923%E2%80%931936%29.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/c/cc/Coat_of_arms_of_the_Soviet_Union_%281923%E2%80%931936%29.svg/44px-Coat_of_arms_of_the_Soviet_Union_%281923%E2%80%931936%29.svg.png 2x" data-file-width="548" data-file-height="545" /></a> <a href="/wiki/Ch%E1%BB%A7_t%E1%BB%8Bch_H%E1%BB%99i_%C4%91%E1%BB%93ng_B%E1%BB%99_tr%C6%B0%E1%BB%9Fng_Li%C3%AAn_X%C3%B4" title="Chủ tịch Hội đồng Bộ trưởng Liên Xô">Chủ tịch</a> <a href="/wiki/H%E1%BB%99i_%C4%91%E1%BB%93ng_D%C3%A2n_%E1%BB%A7y_Li%C3%AAn_X%C3%B4" title="Hội đồng Dân ủy Liên Xô">Hội đồng Dân ủy Liên Xô</a></th></tr><tr><td colspan="2" style="text-align:center;border-bottom:none">Nhiệm kỳ 6 tháng 7 năm 1923 – 21 tháng 1 năm 1924</td></tr><tr><th scope="row" style="text-align:left">Tiền nhiệm</th><td>Chức vụ mới</td></tr><tr><th scope="row" style="text-align:left">Kế nhiệm</th><td><a href="/wiki/Alexei_Rykov" class="mw-redirect" title="Alexei Rykov">Alexei Rykov</a></td></tr><tr><th colspan="2" style="text-align:center;padding:5px;background:lavender;line-height:normal;padding:0.2em 0.2em"><a href="/wiki/T%E1%BA%ADp_tin:Coats_of_arms_of_the_Russian_SFSR_(1918-1920).svg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/c/c8/Coats_of_arms_of_the_Russian_SFSR_%281918-1920%29.svg/22px-Coats_of_arms_of_the_Russian_SFSR_%281918-1920%29.svg.png" decoding="async" width="22" height="22" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/c/c8/Coats_of_arms_of_the_Russian_SFSR_%281918-1920%29.svg/33px-Coats_of_arms_of_the_Russian_SFSR_%281918-1920%29.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/c/c8/Coats_of_arms_of_the_Russian_SFSR_%281918-1920%29.svg/44px-Coats_of_arms_of_the_Russian_SFSR_%281918-1920%29.svg.png 2x" data-file-width="886" data-file-height="886" /></a> <a href="/wiki/Danh_s%C3%A1ch_ng%C6%B0%E1%BB%9Di_%C4%91%E1%BB%A9ng_%C4%91%E1%BA%A7u_ch%C3%ADnh_ph%E1%BB%A7_Nga" title="Danh sách người đứng đầu chính phủ Nga">Chủ tịch</a> <a href="/wiki/H%E1%BB%99i_%C4%91%E1%BB%93ng_Nh%C3%A2n_d%C3%A2n_Nga_X%C3%B4_vi%E1%BA%BFt" class="mw-redirect" title="Hội đồng Nhân dân Nga Xô viết">Hội đồng Nhân dân Nga Xô viết</a></th></tr><tr><td colspan="2" style="text-align:center;border-bottom:none">Nhiệm kỳ 8 tháng 11 năm 1917 – 21 tháng 1 năm 1924</td></tr><tr><th scope="row" style="text-align:left">Tiền nhiệm</th><td>Chức vụ mới</td></tr><tr><th scope="row" style="text-align:left">Kế nhiệm</th><td>Alexei Rykov</td></tr><tr><th colspan="2" style="text-align:center;padding:5px;background:lavender;line-height:normal;padding:0.2em 0.2em"><a href="/wiki/T%E1%BA%ADp_tin:Russian_coa_1917.svg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/e/ea/Russian_coa_1917.svg/22px-Russian_coa_1917.svg.png" decoding="async" width="22" height="21" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/e/ea/Russian_coa_1917.svg/33px-Russian_coa_1917.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/e/ea/Russian_coa_1917.svg/44px-Russian_coa_1917.svg.png 2x" data-file-width="893" data-file-height="836" /></a> Thành viên <a href="/wiki/Qu%E1%BB%91c_h%E1%BB%99i_L%E1%BA%ADp_hi%E1%BA%BFn_Nga" title="Quốc hội Lập hiến Nga">Quốc hội Lập hiến Nga</a></th></tr><tr><td colspan="2" style="text-align:center;border-bottom:none">Nhiệm kỳ 25 tháng 11 năm 1917 – 20 tháng 1 năm 1918<a href="#cite_note-1">[a]</a><div style="line-height:normal; padding-top:0.2em; padding-bottom:0.1em">Phục vụ cùng <a href="/wiki/Pavel_Dybenko" class="mw-redirect" title="Pavel Dybenko">Pavel Dybenko</a></div></td></tr><tr><th scope="row" style="text-align:left">Tiền nhiệm</th><td>Thành lập</td></tr><tr><th scope="row" style="text-align:left">Kế nhiệm</th><td>Giải tán</td></tr><tr><th scope="row" style="text-align:left">Khu vực bầu cử</th><td><a href="/w/index.php?title=Khu_b%E1%BA%A7u_c%E1%BB%AD_H%E1%BA%A1m_%C4%91%E1%BB%99i_Baltic_(Cu%E1%BB%99c_b%E1%BA%A7u_c%E1%BB%AD_Qu%E1%BB%91c_h%E1%BB%99i_L%E1%BA%ADp_hi%E1%BA%BFn_Nga,_1917)&action=edit&redlink=1" class="new" title="Khu bầu cử Hạm đội Baltic (Cuộc bầu cử Quốc hội Lập hiến Nga, 1917) (trang không tồn tại)">Hạm đội Baltic</a></td></tr><tr style="display:none"><td colspan="2"> </td></tr><tr><th colspan="2" style="text-align:center;padding:5px;background:lavender">Thông tin cá nhân</th></tr><tr><th scope="row">Sinh</th><td><div style="display:inline" class="nickname">Vladimir Ilyich Ulyanov</div> 22 tháng 4 [<a href="/w/index.php?title=Ng%C3%A0y_trong_l%E1%BB%8Bch_c%C5%A9_v%C3%A0_l%E1%BB%8Bch_m%E1%BB%9Bi&action=edit&redlink=1" class="new" title="Ngày trong lịch cũ và lịch mới (trang không tồn tại)">lịch cũ</a> 10 tháng 4] năm 1870 Simbirsk, <a href="/wiki/%C4%90%E1%BA%BF_qu%E1%BB%91c_Nga" title="Đế quốc Nga">Đế quốc Nga</a> (nay là <a href="/wiki/Ulyanovsk" title="Ulyanovsk">Ulyanovsk</a>, Nga)</td></tr><tr><th scope="row">Mất</th><td>21 tháng 1 năm 1924(1924-01-21) (53 tuổi) <a href="/w/index.php?title=Gorki_Leninskiye&action=edit&redlink=1" class="new" title="Gorki Leninskiye (trang không tồn tại)">Gorki</a>, Moskva, Liên Xô</td></tr><tr><th scope="row">Nơi an nghỉ</th><td class="label"><a href="/wiki/L%C4%83ng_Lenin" title="Lăng Lenin">Lăng Lenin</a>, Moskva</td></tr><tr><th scope="row">Đảng chính trị</th><td><style data-mw-deduplicate="TemplateStyles:r70981351">.mw-parser-output .plainlist ol,.mw-parser-output .plainlist ul{line-height:inherit;list-style:none;margin:0;padding:0}.mw-parser-output .plainlist ol li,.mw-parser-output .plainlist ul li{margin-bottom:0}</style><div class="plainlist"><ul><li><a href="/wiki/%C4%90%E1%BA%A3ng_Lao_%C4%91%E1%BB%99ng_D%C3%A2n_ch%E1%BB%A7_X%C3%A3_h%E1%BB%99i_Nga" title="Đảng Lao động Dân chủ Xã hội Nga">RSDRP</a> (1898–1903)</li><li>RSDRP (<a href="/wiki/Bolshevik" title="Bolshevik">Bolshevik</a>) (1903–1912)</li><li><a href="/wiki/Bolshevik" title="Bolshevik">Bolshevik</a> (1912–1918)</li><li><a href="/wiki/%C4%90%E1%BA%A3ng_C%E1%BB%99ng_s%E1%BA%A3n_Li%C3%AAn_X%C3%B4" title="Đảng Cộng sản Liên Xô">Đảng Cộng sản Nga (Bolshevik)</a> (1918–1924)</li></ul></div></td></tr><tr><th scope="row">Đảng khác</th><td><a href="/w/index.php?title=Li%C3%AAn_%C4%91o%C3%A0n_%C4%91%E1%BA%A5u_tranh_v%C3%AC_s%E1%BB%B1_gi%E1%BA%A3i_ph%C3%B3ng_c%E1%BB%A7a_giai_c%E1%BA%A5p_c%C3%B4ng_nh%C3%A2n&action=edit&redlink=1" class="new" title="Liên đoàn đấu tranh vì sự giải phóng của giai cấp công nhân (trang không tồn tại)">Liên đoàn đấu tranh vì sự giải phóng của giai cấp công nhân</a> (1895–1898)</td></tr><tr><th scope="row">Phối ngẫu</th><td><div style="display:inline-block;line-height:normal;margin:2px 0px;"><a href="/wiki/Nadezhda_Krupskaya" class="mw-redirect" title="Nadezhda Krupskaya">Nadezhda Krupskaya</a> (cưới 1898)</div></td></tr><tr><th scope="row">Cha mẹ</th><td><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r70981351"><div class="plainlist"><ul><li><a href="/wiki/Ilya_Nikolayevich_Ulyanov" title="Ilya Nikolayevich Ulyanov">Ilya Nikolayevich Ulyanov</a></li><li><a href="/wiki/Maria_Alexandrovna_Ulyanova" class="mw-redirect" title="Maria Alexandrovna Ulyanova">Maria Alexandrovna Blank</a></li></ul></div></td></tr><tr><th scope="row">Người thân</th><td><div class="collapsible-list mw-collapsible mw-collapsed" style="text-align: left;"> <div style="line-height: 1.6em; font-weight: bold;"><div><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r68144546">Bốn anh chị em<a href="#cite_note-2">[b]</a></div></div> <ul class="mw-collapsible-content" style="margin-top: 0; margin-bottom: 0; line-height: inherit; list-style: none; margin-left: 0;"><li style="line-height: inherit; margin: 0"> <a href="/wiki/Aleksandr_Ilyich_Ulyanov" title="Aleksandr Ilyich Ulyanov">Aleksandr Ilyich Ulyanov</a> (anh trai)</li><li style="line-height: inherit; margin: 0"><a href="/wiki/Anna_Ilyinichna_Ulyanova" class="mw-redirect" title="Anna Ilyinichna Ulyanova">Anna Ilyinichna Ulyanova</a> (chị gái)</li><li style="line-height: inherit; margin: 0"><a href="/w/index.php?title=Dmitry_Ilyich_Ulyanov&action=edit&redlink=1" class="new" title="Dmitry Ilyich Ulyanov (trang không tồn tại)">Dmitry Ilyich Ulyanov</a> (em trai)</li><li style="line-height: inherit; margin: 0"><a href="/w/index.php?title=Maria_Ilyinichna_Ulyanova&action=edit&redlink=1" class="new" title="Maria Ilyinichna Ulyanova (trang không tồn tại)">Maria Ilyinichna Ulyanova</a> (em gái)</li></ul> </div></td></tr><tr><th scope="row"><a href="/wiki/Alma_mater" title="Alma mater">Alma mater</a></th><td><a href="/wiki/%C4%90%E1%BA%A1i_h%E1%BB%8Dc_T%E1%BB%95ng_h%E1%BB%A3p_Sankt-Peterburg" title="Đại học Tổng hợp Sankt-Peterburg">Đại học Hoàng gia Sankt-Peterburg</a></td></tr><tr><th scope="row">Chữ ký</th><td><a href="/wiki/T%E1%BA%ADp_tin:Lenin_-_signature.png" class="mw-file-description" title="Vladimir Ilyich Lenin's signature"><img alt="" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/e/e5/Lenin_-_signature.png/128px-Lenin_-_signature.png" decoding="async" width="128" height="35" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/e/e5/Lenin_-_signature.png/192px-Lenin_-_signature.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/e/e5/Lenin_-_signature.png/256px-Lenin_-_signature.png 2x" data-file-width="789" data-file-height="218" /></a></td></tr><tr><td colspan="2" style="text-align:center"><style data-mw-deduplicate="TemplateStyles:r71936381">.mw-parser-output .side-box{margin:4px 0;box-sizing:border-box;border:1px solid #aaa;font-size:88%;line-height:1.25em;background-color:var(--background-color-interactive-subtle,#f8f9fa);display:flow-root}.mw-parser-output .side-box-abovebelow,.mw-parser-output .side-box-text{padding:0.25em 0.9em}.mw-parser-output .side-box-image{padding:2px 0 2px 0.9em;text-align:center}.mw-parser-output .side-box-imageright{padding:2px 0.9em 2px 0;text-align:center}@media(min-width:500px){.mw-parser-output .side-box-flex{display:flex;align-items:center}.mw-parser-output .side-box-text{flex:1;min-width:0}}@media(min-width:720px){.mw-parser-output .side-box{width:238px}.mw-parser-output .side-box-right{clear:right;float:right;margin-left:1em}.mw-parser-output .side-box-left{margin-right:1em}}</style><style data-mw-deduplicate="TemplateStyles:r71932949">.mw-parser-output .listen .side-box-text{line-height:1.1em}.mw-parser-output .listen-plain{border:none;background:transparent}.mw-parser-output .listen-embedded{width:100%;margin:0;border-width:1px 0 0 0;background:transparent}.mw-parser-output .listen-header{padding:2px}.mw-parser-output .listen-embedded .listen-header{padding:2px 0}.mw-parser-output .listen-file-header{padding:4px 0}.mw-parser-output .listen .description{padding-top:2px}.mw-parser-output .listen .mw-tmh-player{max-width:100%}@media(max-width:719px){.mw-parser-output .listen{clear:both}}@media(min-width:720px){.mw-parser-output .listen:not(.listen-noimage){width:320px}.mw-parser-output .listen-left{overflow:visible;float:left}.mw-parser-output .listen-center{float:none;margin-left:auto;margin-right:auto}}</style><div class="side-box side-box-left listen noprint listen-embedded listen-noimage listen-center"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r70981351"> <div class="side-box-flex"> <div class="side-box-text plainlist"><div class="haudio"> <div class="listen-file-header"><a href="/wiki/T%E1%BA%ADp_tin:Lenin_-_What_Is_Soviet_Power.ogg" title="Tập tin:Lenin - What Is Soviet Power.ogg">Giọng nói của Lenin</a></div> <div><audio id="mwe_player_0" controls="" preload="none" data-mw-tmh="" class="mw-file-element" width="215" style="width:215px;" data-durationhint="152" data-mwtitle="Lenin_-_What_Is_Soviet_Power.ogg" data-mwprovider="wikimediacommons"><source src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/1/1a/Lenin_-_What_Is_Soviet_Power.ogg" type="audio/ogg; codecs="vorbis"" data-width="0" data-height="0" /><source src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/transcoded/1/1a/Lenin_-_What_Is_Soviet_Power.ogg/Lenin_-_What_Is_Soviet_Power.ogg.mp3" type="audio/mpeg" data-transcodekey="mp3" data-width="0" data-height="0" /><track src="https://commons.wikimedia.org/w/api.php?action=timedtext&title=File%3ALenin_-_What_Is_Soviet_Power.ogg&lang=ar&trackformat=vtt&origin=%2A" kind="subtitles" type="text/vtt" srclang="ar" label="العربية ‪(ar)‬" data-dir="rtl" /><track src="https://commons.wikimedia.org/w/api.php?action=timedtext&title=File%3ALenin_-_What_Is_Soviet_Power.ogg&lang=be&trackformat=vtt&origin=%2A" kind="subtitles" type="text/vtt" srclang="be" label="беларуская ‪(be)‬" data-dir="ltr" /><track src="https://commons.wikimedia.org/w/api.php?action=timedtext&title=File%3ALenin_-_What_Is_Soviet_Power.ogg&lang=bg&trackformat=vtt&origin=%2A" kind="subtitles" type="text/vtt" srclang="bg" label="български ‪(bg)‬" data-dir="ltr" /><track src="https://commons.wikimedia.org/w/api.php?action=timedtext&title=File%3ALenin_-_What_Is_Soviet_Power.ogg&lang=de&trackformat=vtt&origin=%2A" kind="subtitles" type="text/vtt" srclang="de" label="Deutsch ‪(de)‬" data-dir="ltr" /><track src="https://commons.wikimedia.org/w/api.php?action=timedtext&title=File%3ALenin_-_What_Is_Soviet_Power.ogg&lang=en&trackformat=vtt&origin=%2A" kind="subtitles" type="text/vtt" srclang="en" label="English ‪(en)‬" data-dir="ltr" /><track src="https://commons.wikimedia.org/w/api.php?action=timedtext&title=File%3ALenin_-_What_Is_Soviet_Power.ogg&lang=eu&trackformat=vtt&origin=%2A" kind="subtitles" type="text/vtt" srclang="eu" label="euskara ‪(eu)‬" data-dir="ltr" /><track src="https://commons.wikimedia.org/w/api.php?action=timedtext&title=File%3ALenin_-_What_Is_Soviet_Power.ogg&lang=lo&trackformat=vtt&origin=%2A" kind="subtitles" type="text/vtt" srclang="lo" label="ລາວ ‪(lo)‬" data-dir="ltr" /><track src="https://commons.wikimedia.org/w/api.php?action=timedtext&title=File%3ALenin_-_What_Is_Soviet_Power.ogg&lang=ru&trackformat=vtt&origin=%2A" kind="subtitles" type="text/vtt" srclang="ru" label="русский ‪(ru)‬" data-dir="ltr" /><track src="https://commons.wikimedia.org/w/api.php?action=timedtext&title=File%3ALenin_-_What_Is_Soviet_Power.ogg&lang=sh-cyrl&trackformat=vtt&origin=%2A" kind="subtitles" type="text/vtt" srclang="sh-Cyrl" label="српскохрватски (ћирилица) ‪(sh-cyrl)‬" data-dir="ltr" /><track src="https://commons.wikimedia.org/w/api.php?action=timedtext&title=File%3ALenin_-_What_Is_Soviet_Power.ogg&lang=sh-latn&trackformat=vtt&origin=%2A" kind="subtitles" type="text/vtt" srclang="sh-Latn" label="srpskohrvatski (latinica) ‪(sh-latn)‬" data-dir="ltr" /><track src="https://commons.wikimedia.org/w/api.php?action=timedtext&title=File%3ALenin_-_What_Is_Soviet_Power.ogg&lang=uk&trackformat=vtt&origin=%2A" kind="subtitles" type="text/vtt" srclang="uk" label="українська ‪(uk)‬" data-dir="ltr" /><track src="https://commons.wikimedia.org/w/api.php?action=timedtext&title=File%3ALenin_-_What_Is_Soviet_Power.ogg&lang=vi&trackformat=vtt&origin=%2A" kind="subtitles" type="text/vtt" srclang="vi" label="Tiếng Việt ‪(vi)‬" data-dir="ltr" /></audio></div> <div class="description">Ghi âm năm 1919</div></div></div></div> </div></td></tr><tr><td colspan="2" style="text-align:center"><div class="collapsible-list mw-collapsible mw-collapsed" style="text-align: left;"> <div style="line-height: 1.6em; font-weight: bold;"><div>Ủy viên trung ương</div></div> <ul class="mw-collapsible-content" style="margin-top: 0; margin-bottom: 0; line-height: inherit;"><li style="line-height: inherit; margin: 0">1917–1924: Ủy viên toàn phần Bộ Chính trị Đảng Lao động Dân chủ Xã hội Nga <a href="/w/index.php?title=Ban_Ch%E1%BA%A5p_h%C3%A0nh_Trung_%C6%B0%C6%A1ng_%C4%90%E1%BA%A3ng_Lao_%C4%91%E1%BB%99ng_D%C3%A2n_ch%E1%BB%A7_X%C3%A3_h%E1%BB%99i_Nga_(Bolshevik)_kh%C3%B3a_6&action=edit&redlink=1" class="new" title="Ban Chấp hành Trung ương Đảng Lao động Dân chủ Xã hội Nga (Bolshevik) khóa 6 (trang không tồn tại)">khóa 6</a>, <a href="/w/index.php?title=Ban_Ch%E1%BA%A5p_h%C3%A0nh_Trung_%C6%B0%C6%A1ng_%C4%90%E1%BA%A3ng_Lao_%C4%91%E1%BB%99ng_D%C3%A2n_ch%E1%BB%A7_X%C3%A3_h%E1%BB%99i_Nga_(Bolshevik)_kh%C3%B3a_7&action=edit&redlink=1" class="new" title="Ban Chấp hành Trung ương Đảng Lao động Dân chủ Xã hội Nga (Bolshevik) khóa 7 (trang không tồn tại)">khóa 7</a>, <a href="/w/index.php?title=Ban_Ch%E1%BA%A5p_h%C3%A0nh_Trung_%C6%B0%C6%A1ng_%C4%90%E1%BA%A3ng_Lao_%C4%91%E1%BB%99ng_D%C3%A2n_ch%E1%BB%A7_X%C3%A3_h%E1%BB%99i_Nga_(Bolshevik)_kh%C3%B3a_8&action=edit&redlink=1" class="new" title="Ban Chấp hành Trung ương Đảng Lao động Dân chủ Xã hội Nga (Bolshevik) khóa 8 (trang không tồn tại)">khóa 8</a>, <a href="/w/index.php?title=Ban_Ch%E1%BA%A5p_h%C3%A0nh_Trung_%C6%B0%C6%A1ng_%C4%90%E1%BA%A3ng_Lao_%C4%91%E1%BB%99ng_D%C3%A2n_ch%E1%BB%A7_X%C3%A3_h%E1%BB%99i_Nga_(Bolshevik)_kh%C3%B3a_9&action=edit&redlink=1" class="new" title="Ban Chấp hành Trung ương Đảng Lao động Dân chủ Xã hội Nga (Bolshevik) khóa 9 (trang không tồn tại)">khóa 9</a>, <a href="/w/index.php?title=Ban_Ch%E1%BA%A5p_h%C3%A0nh_Trung_%C6%B0%C6%A1ng_%C4%90%E1%BA%A3ng_Lao_%C4%91%E1%BB%99ng_D%C3%A2n_ch%E1%BB%A7_X%C3%A3_h%E1%BB%99i_Nga_(Bolshevik)_kh%C3%B3a_10&action=edit&redlink=1" class="new" title="Ban Chấp hành Trung ương Đảng Lao động Dân chủ Xã hội Nga (Bolshevik) khóa 10 (trang không tồn tại)">khóa 10</a>, <a href="/w/index.php?title=Ban_Ch%E1%BA%A5p_h%C3%A0nh_Trung_%C6%B0%C6%A1ng_%C4%90%E1%BA%A3ng_Lao_%C4%91%E1%BB%99ng_D%C3%A2n_ch%E1%BB%A7_X%C3%A3_h%E1%BB%99i_Nga_(Bolshevik)_kh%C3%B3a_11&action=edit&redlink=1" class="new" title="Ban Chấp hành Trung ương Đảng Lao động Dân chủ Xã hội Nga (Bolshevik) khóa 11 (trang không tồn tại)">khóa 11</a>, <a href="/w/index.php?title=Ban_Ch%E1%BA%A5p_h%C3%A0nh_Trung_%C6%B0%C6%A1ng_%C4%90%E1%BA%A3ng_Lao_%C4%91%E1%BB%99ng_D%C3%A2n_ch%E1%BB%A7_X%C3%A3_h%E1%BB%99i_Nga_(Bolshevik)_kh%C3%B3a_12&action=edit&redlink=1" class="new" title="Ban Chấp hành Trung ương Đảng Lao động Dân chủ Xã hội Nga (Bolshevik) khóa 12 (trang không tồn tại)">khóa 12</a> </li><li style="line-height: inherit; margin: 0">1917–1924: Ủy viên toàn phần Ban Chấp hành Trung ương Đảng Cộng sản Nga khóa 6, <a href="/w/index.php?title=Ban_Ch%E1%BA%A5p_h%C3%A0nh_Trung_%C6%B0%C6%A1ng_%C4%90%E1%BA%A3ng_C%E1%BB%99ng_s%E1%BA%A3n_Nga_(Bolshevik)_kh%C3%B3a_7&action=edit&redlink=1" class="new" title="Ban Chấp hành Trung ương Đảng Cộng sản Nga (Bolshevik) khóa 7 (trang không tồn tại)">khóa 7</a>, <a href="/w/index.php?title=Ban_Ch%E1%BA%A5p_h%C3%A0nh_Trung_%C6%B0%C6%A1ng_%C4%90%E1%BA%A3ng_C%E1%BB%99ng_s%E1%BA%A3n_Nga_(Bolshevik)_kh%C3%B3a_8&action=edit&redlink=1" class="new" title="Ban Chấp hành Trung ương Đảng Cộng sản Nga (Bolshevik) khóa 8 (trang không tồn tại)">khóa 8</a>, <a href="/w/index.php?title=Ban_Ch%E1%BA%A5p_h%C3%A0nh_Trung_%C6%B0%C6%A1ng_%C4%90%E1%BA%A3ng_C%E1%BB%99ng_s%E1%BA%A3n_Nga_(Bolshevik)_kh%C3%B3a_9&action=edit&redlink=1" class="new" title="Ban Chấp hành Trung ương Đảng Cộng sản Nga (Bolshevik) khóa 9 (trang không tồn tại)">khóa 9</a>, <a href="/w/index.php?title=Ban_Ch%E1%BA%A5p_h%C3%A0nh_Trung_%C6%B0%C6%A1ng_%C4%90%E1%BA%A3ng_C%E1%BB%99ng_s%E1%BA%A3n_Nga_(Bolshevik)_kh%C3%B3a_10&action=edit&redlink=1" class="new" title="Ban Chấp hành Trung ương Đảng Cộng sản Nga (Bolshevik) khóa 10 (trang không tồn tại)">khóa 10</a>, <a href="/w/index.php?title=Ban_Ch%E1%BA%A5p_h%C3%A0nh_Trung_%C6%B0%C6%A1ng_%C4%90%E1%BA%A3ng_C%E1%BB%99ng_s%E1%BA%A3n_Nga_(Bolshevik)_kh%C3%B3a_11&action=edit&redlink=1" class="new" title="Ban Chấp hành Trung ương Đảng Cộng sản Nga (Bolshevik) khóa 11 (trang không tồn tại)">khóa 11</a>, <a href="/w/index.php?title=Ban_Ch%E1%BA%A5p_h%C3%A0nh_Trung_%C6%B0%C6%A1ng_%C4%90%E1%BA%A3ng_C%E1%BB%99ng_s%E1%BA%A3n_Nga_(Bolshevik)_kh%C3%B3a_12&action=edit&redlink=1" class="new" title="Ban Chấp hành Trung ương Đảng Cộng sản Nga (Bolshevik) khóa 12 (trang không tồn tại)">khóa 12</a> </li><li style="line-height: inherit; margin: 0">1905–1907: Ủy viên toàn phần Ban Chấp hành Trung ương Đảng Lao động Dân chủ Xã hội Nga <a href="/w/index.php?title=Ban_Ch%E1%BA%A5p_h%C3%A0nh_Trung_%C6%B0%C6%A1ng_%C4%90%E1%BA%A3ng_Lao_%C4%91%E1%BB%99ng_D%C3%A2n_ch%E1%BB%A7_X%C3%A3_h%E1%BB%99i_Nga_(Bolshevik)_kh%C3%B3a_1-3&action=edit&redlink=1" class="new" title="Ban Chấp hành Trung ương Đảng Lao động Dân chủ Xã hội Nga (Bolshevik) khóa 1-3 (trang không tồn tại)">khóa 3</a> </li></ul> </div> <hr /> <div class="collapsible-list mw-collapsible mw-collapsed" style="text-align: left;"> <div style="line-height: 1.6em; font-weight: bold;"><div>Chức vụ quân đội</div></div> <ul class="mw-collapsible-content" style="margin-top: 0; margin-bottom: 0; line-height: inherit;"><li style="line-height: inherit; margin: 0">1918–1920: Chủ tịch <a href="/wiki/H%E1%BB%99i_%C4%91%E1%BB%93ng_Lao_%C4%91%E1%BB%99ng_v%C3%A0_Qu%E1%BB%91c_ph%C3%B2ng" title="Hội đồng Lao động và Quốc phòng">Hội đồng Lao động và Quốc phòng</a> </li></ul> </div> <div style="text-align: center;"><a href="/wiki/Danh_s%C3%A1ch_l%C3%A3nh_t%E1%BB%A5_Li%C3%AAn_X%C3%B4" title="Danh sách lãnh tụ Liên Xô">Nhà lãnh đạo Liên Xô</a> <div class="hlist"> <ul><li>Đầu tiên</li> <li><a href="/wiki/Stalin" class="mw-redirect" title="Stalin">Stalin</a> →</li></ul> </div> </div></td></tr></tbody></table> Vladimir Ilyich Lenin<a href="#cite_note-3">[c]</a> (tên khai sinh: Vladimir Ilyich Ulyanov;<a href="#cite_note-4">[d]</a> 22 tháng 4 [<a href="/w/index.php?title=Ng%C3%A0y_trong_l%E1%BB%8Bch_c%C5%A9_v%C3%A0_l%E1%BB%8Bch_m%E1%BB%9Bi&action=edit&redlink=1" class="new" title="Ngày trong lịch cũ và lịch mới (trang không tồn tại)">lịch cũ</a> 10 tháng 4] năm 1870 – 21 tháng 1 năm 1924) là một <a href="/wiki/Nh%C3%A0_c%C3%A1ch_m%E1%BA%A1ng" title="Nhà cách mạng">nhà cách mạng</a>, nhà chính trị và lý luận chính trị người Nga. Ông là một trong những người sáng lập và <a href="/wiki/Ng%C6%B0%E1%BB%9Di_%C4%91%E1%BB%A9ng_%C4%91%E1%BA%A7u_ch%C3%ADnh_ph%E1%BB%A7_Li%C3%AAn_X%C3%B4" class="mw-redirect" title="Người đứng đầu chính phủ Liên Xô">đứng đầu chính phủ</a> nước <a href="/wiki/Nga_X%C3%B4_Vi%E1%BA%BFt" class="mw-redirect" title="Nga Xô Viết">Nga Xô Viết</a> giai đoạn 1917–‍1924, rồi <a href="/wiki/Li%C3%AAn_X%C3%B4" title="Liên Xô">Liên Xô</a> giai đoạn 1922–‍1924. Dưới sự lãnh đạo của ông, nước Nga đã chuyển hóa thành một <a href="/wiki/H%E1%BB%87_th%E1%BB%91ng_%C4%91%C6%A1n_%C4%91%E1%BA%A3ng" title="Hệ thống đơn đảng">nhà nước đơn đảng</a> theo <a href="/wiki/Ch%E1%BB%A7_ngh%C4%A9a_Marx-Lenin" class="mw-redirect" title="Chủ nghĩa Marx-Lenin">chủ nghĩa Marx-Lenin</a> do <a href="/wiki/%C4%90%E1%BA%A3ng_C%E1%BB%99ng_s%E1%BA%A3n_Li%C3%AAn_X%C3%B4" title="Đảng Cộng sản Liên Xô">Đảng Cộng sản Liên Xô</a> chi phối. Học thuyết <a href="/wiki/Marxist" class="mw-redirect" title="Marxist">Marxist</a> do ông tiếp thu và phát triển được gọi là <a href="/wiki/Ch%E1%BB%A7_ngh%C4%A9a_Lenin" title="Chủ nghĩa Lenin">chủ nghĩa Lenin</a>. Sinh ra trong một gia đình <a href="/wiki/T%E1%BA%A7ng_l%E1%BB%9Bp_th%C6%B0%E1%BB%A3ng_trung_l%C6%B0u" title="Tầng lớp thượng trung lưu">thượng trung lưu</a> ở <a href="/wiki/Simbirsk" class="mw-redirect" title="Simbirsk">Simbirsk</a>, Lenin lĩnh hội chính trị cách mạng xã hội chủ nghĩa sau cái chết của người anh trai vào năm 1887. Bị thôi học tại Đại học Hoàng gia Kazan vì biểu tình chống chính quyền Sa hoàng, ông đã dành những năm tháng tiếp theo học tập và hành nghề trợ lý luật sư. Năm 1893, ông chuyển tới sống ở <a href="/wiki/Sankt-Peterburg" title="Sankt-Peterburg">Sankt-Peterburg</a> và trở thành nhà hoạt động chính trị Marxist cao cấp. Năm 1897, ông bị bắt giữ vì tội danh xúi giục nổi loạn và bị đày tới xứ Siberia biên viễn trong vòng ba năm, nơi ông kết hôn với bà <a href="/wiki/Nadezhda_Krupskaya" class="mw-redirect" title="Nadezhda Krupskaya">Nadezhda Krupskaya</a>. Sau quãng thời gian đó, ông sang Tây Âu và trở thành nhà lý luận Marxist nổi danh của <a href="/wiki/%C4%90%E1%BA%A3ng_Lao_%C4%91%E1%BB%99ng_D%C3%A2n_ch%E1%BB%A7_X%C3%A3_h%E1%BB%99i_Nga" title="Đảng Lao động Dân chủ Xã hội Nga">Đảng Lao động Dân chủ Xã hội Nga</a> (RSDRP). Lenin đóng vai trò rất quan trọng đối với sự đứt gãy ý thức hệ nội bộ RSDRP hồi năm 1903, dẫn dắt phái <a href="/wiki/Bolshevik" title="Bolshevik">Bolshevik</a> chống lại phái <a href="/wiki/Menshevik" title="Menshevik">Menshevik</a> của <a href="/wiki/Yuli_Martov" title="Yuli Martov">Yuli Martov</a>. Theo sau cuộc cách mạng bất thành năm 1905, ông kêu gọi quần chúng nhân dân biến chuyển <a href="/wiki/Th%E1%BA%BF_chi%E1%BA%BFn_th%E1%BB%A9_nh%E1%BA%A5t" class="mw-redirect" title="Thế chiến thứ nhất">Thế chiến thứ nhất</a> thành một cuộc cách mạng vô sản toàn châu Âu, lật đổ chủ nghĩa tư bản và kiến dựng chủ nghĩa xã hội. Sau <a href="/wiki/C%C3%A1ch_m%E1%BA%A1ng_Th%C3%A1ng_Hai" title="Cách mạng Tháng Hai">Cách mạng Tháng Hai</a> năm 1917 và sự thành lập của <a href="/wiki/Ch%C3%ADnh_ph%E1%BB%A7_L%C3%A2m_th%E1%BB%9Di_Nga" title="Chính phủ Lâm thời Nga">Chính phủ Lâm thời Nga</a>, Lenin trở về quê hương để trực tiếp lãnh đạo <a href="/wiki/C%C3%A1ch_m%E1%BA%A1ng_Th%C3%A1ng_M%C6%B0%E1%BB%9Di" title="Cách mạng Tháng Mười">Cách mạng Tháng Mười</a> của phái Bolshevik đi tới thắng lợi. Chính phủ Bolshevik của Lenin ban đầu san sẻ quyền lực với phái Xã hội chủ nghĩa – cách mạng cánh tả, các <a href="/wiki/X%C3%B4_vi%E1%BA%BFt" title="Xô viết">xô viết</a> được tiến cử và một Quốc hội Lập hiến đa đảng; song tới năm 1918 thì Đảng Cộng sản đã tập trung hóa đáng kể quyền lực. Chính quyền của Lenin tái phân phối đất đai cho nông dân, quốc hữu hóa ngân hàng và các ngành công nghiệp lớn, rút khỏi Thế chiến thứ nhất sau khi nhượng bộ lãnh thổ cho <a href="/wiki/Li%C3%AAn_minh_Trung_t%C3%A2m" title="Liên minh Trung tâm">Liên minh Trung tâm</a> và lan tỏa tinh thần cách mạng vô sản toàn lục địa thông qua <a href="/wiki/%C4%90%E1%BB%87_Tam_Qu%E1%BB%91c_t%E1%BA%BF" title="Đệ Tam Quốc tế">Quốc tế Cộng sản</a>. Các thế lực chống đối chính quyền bị Ủy ban <a href="/wiki/Cheka" class="mw-redirect" title="Cheka">Cheka</a> trấn áp trong cuộc <a href="/wiki/Kh%E1%BB%A7ng_b%E1%BB%91_%C4%90%E1%BB%8F" title="Khủng bố Đỏ">Khủng bố Đỏ</a>; theo đó hàng chục ngàn tù phạm đã bị bắt tới các khu trại cải tạo lao động hoặc chịu án tử hình. <a href="/wiki/H%E1%BB%93ng_qu%C3%A2n" title="Hồng quân">Hồng quân</a> dưới thời Lenin đã đánh dẹp các đội quân chống Bolshevik hữu khuynh lẫn tả khuynh trong <a href="/wiki/N%E1%BB%99i_chi%E1%BA%BFn_Nga" title="Nội chiến Nga">Nội chiến Nga</a> (1917–1922) nhưng thất bại trong <a href="/wiki/Chi%E1%BA%BFn_tranh_Ba_Lan-X%C3%B4_Vi%E1%BA%BFt" class="mw-redirect" title="Chiến tranh Ba Lan-Xô Viết">cuộc tiến công cách mạng vào Ba Lan</a> (1919–1921). Nhằm khắc phục di hại từ chiến tranh, nạn đói và các cuộc biến loạn, Lenin kích thích tăng trưởng kinh tế quốc dân thông qua <a href="/wiki/Ch%C3%ADnh_s%C3%A1ch_kinh_t%E1%BA%BF_m%E1%BB%9Bi_(Li%C3%AAn_X%C3%B4)" title="Chính sách kinh tế mới (Liên Xô)">Chính sách Kinh tế Mới</a> vào năm 1921. Sau năm 1917, nhiều quốc gia dân tộc phi-Nga đã tuyên bố độc lập theo ý chí của Lenin, song năm nước trong số đó về sau đã <a href="/wiki/Hi%E1%BB%87p_%C6%B0%E1%BB%9Bc_v%E1%BB%81_vi%E1%BB%87c_th%C3%A0nh_l%E1%BA%ADp_Li%C3%AAn_X%C3%B4" title="Hiệp ước về việc thành lập Liên Xô">tái hợp với Nga thành Liên Xô vào năm 1922</a>. Lenin qua đời ở Gorki vào năm 1924 sau khi trải qua ba cơn đột quỵ liên tiếp lúc gần cuối đời; vai trò lãnh đạo Đảng và nhà nước Xô viết được kế thừa bởi <a href="/wiki/I._V._Stalin" class="mw-redirect" title="I. V. Stalin">I. V. Stalin</a>. Được xem là một trong những nhân vật lịch sử quan trọng và cực kỳ có sức ảnh hưởng, Lenin là đối tượng của sự <a href="/wiki/S%C3%B9ng_b%C3%A1i_c%C3%A1_nh%C3%A2n" title="Sùng bái cá nhân">sùng bái cá nhân</a> tại <a href="/wiki/Li%C3%AAn_bang_X%C3%B4_vi%E1%BA%BFt" class="mw-redirect" title="Liên bang Xô viết">Liên bang Xô viết</a> sau khi ông qua đời cho đến khi quốc gia này <a href="/wiki/Li%C3%AAn_X%C3%B4_tan_r%C3%A3" class="mw-redirect" title="Liên Xô tan rã">giải thể</a> vào năm 1991. Ông đã trở thành hình tượng tiêu biểu gắn liền với <a href="/wiki/Ch%E1%BB%A7_ngh%C4%A9a_Marx-Lenin" class="mw-redirect" title="Chủ nghĩa Marx-Lenin">chủ nghĩa Marx-Lenin</a>, một <a href="/wiki/H%E1%BB%87_t%C6%B0_t%C6%B0%E1%BB%9Fng" class="mw-redirect" title="Hệ tư tưởng">hệ tư tưởng</a> có ảnh hưởng sâu rộng đến các phong trào cộng sản trên khắp thế giới. Lenin hiện được coi là một nhân vật để lại nhiều tranh luận; những người ủng hộ coi ông là một <a href="/wiki/Nh%C3%A0_c%C3%A1ch_m%E1%BA%A1ng" title="Nhà cách mạng">nhà cách mạng</a> xã hội chủ nghĩa lỗi lạc đứng về phía <a href="/wiki/Giai_c%E1%BA%A5p_c%C3%B4ng_nh%C3%A2n" title="Giai cấp công nhân">giai cấp công nhân</a> và là một nhà cải cách tiến bộ, trong khi những người phản đối thì cáo buộc ông đã sáng lập ra một nhà nước <a href="/wiki/To%C3%A0n_tr%E1%BB%8B" class="mw-redirect" title="Toàn trị">toàn trị</a> chịu trách nhiệm cho những vụ xử tử hàng loạt và trấn áp chính trị. <meta property="mw:PageProp/toc" /> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Thiếu_thời">Thiếu thời</h2></div> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Tuổi_thơ:_1870–1887">Tuổi thơ: 1870–1887</h3></div> <figure class="mw-default-size" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/T%E1%BA%ADp_tin:Dom_ulyanovyh.jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/5/52/Dom_ulyanovyh.jpg/220px-Dom_ulyanovyh.jpg" decoding="async" width="220" height="113" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/5/52/Dom_ulyanovyh.jpg/330px-Dom_ulyanovyh.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/5/52/Dom_ulyanovyh.jpg/440px-Dom_ulyanovyh.jpg 2x" data-file-width="2048" data-file-height="1056" /></a><figcaption>Ngôi nhà thơ ấu của Lenin tại <a href="/wiki/Simbirsk" class="mw-redirect" title="Simbirsk">Simbirsk</a> (chụp năm 2009)</figcaption></figure> Đời cụ cố của Lenin mang trong mình dòng máu <a href="/wiki/Ng%C6%B0%E1%BB%9Di_Nga" title="Người Nga">Nga</a>, <a href="/wiki/Ng%C6%B0%E1%BB%9Di_%C4%90%E1%BB%A9c" title="Người Đức">Đức</a>, <a href="/wiki/Ng%C6%B0%E1%BB%9Di_Th%E1%BB%A5y_%C4%90i%E1%BB%83n" title="Người Thụy Điển">Thụy Điển</a>, <a href="/wiki/Do_Th%C3%A1i" class="mw-disambig" title="Do Thái">Do Thái</a>, cùng một chút dòng máu có lẽ là <a href="/wiki/Ng%C6%B0%E1%BB%9Di_Kalmyk" title="Người Kalmyk">Kalmyk</a>.<a href="#cite_note-5">[1]</a> Cha của Lenin, ông <a href="/wiki/Ilya_Nikolayevich_Ulyanov" title="Ilya Nikolayevich Ulyanov">Ilya Nikolayevich Ulyanov</a>, xuất thân trong một gia đình vốn là <a href="/wiki/N%C3%B4ng_n%C3%B4" title="Nông nô">nông nô</a>; không rõ cha của Ilya là người dân tộc nào,<a href="#cite_note-7">[e]</a> song mẹ của Ilya, bà Anna Alexeyevna Smirnova, nửa Kalmyk nửa Nga theo huyết thống.<a href="#cite_note-8">[3]</a> Tuy gia cảnh khó khăn như vậy, Ilya đã nỗ lực vươn lên tầng lớp trung lưu. Ông nghiên cứu vật lý và toán học tại <a href="/w/index.php?title=%C4%90%E1%BA%A1i_h%E1%BB%8Dc_Li%C3%AAn_bang_Kazan&action=edit&redlink=1" class="new" title="Đại học Liên bang Kazan (trang không tồn tại)">Đại học Kazan</a> trước khi giảng dạy tại <a href="/w/index.php?title=Vi%E1%BB%87n_Qu%C3%BD_t%E1%BB%99c_(Nga)&action=edit&redlink=1" class="new" title="Viện Quý tộc (Nga) (trang không tồn tại)">Viện Quý tộc Penza</a>.<a href="#cite_note-FOOTNOTEFischer19641–2Rice199012–13Service200021–23White200113–15Read20056-9">[4]</a> Ilya cưới <a href="/wiki/Maria_Aleksandrovna_Ulyanova" title="Maria Aleksandrovna Ulyanova">Maria Alexandrovna Blank</a> khoảng giữa năm 1863.<a href="#cite_note-FOOTNOTEFischer19645Rice199013Service200023-10">[5]</a> Được học hành tử tế, Maria là con gái trong một gia đình có mẹ là tín đồ Luther gốc <a href="/w/index.php?title=L%E1%BB%8Bch_s%E1%BB%AD_ng%C6%B0%E1%BB%9Di_%C4%90%E1%BB%A9c_t%E1%BA%A1i_Nga,_Ukraina,_v%C3%A0_Li%C3%AAn_X%C3%B4&action=edit&redlink=1" class="new" title="Lịch sử người Đức tại Nga, Ukraina, và Liên Xô (trang không tồn tại)">Đức</a>–<a href="/w/index.php?title=C%E1%BB%99ng_%C4%91%E1%BB%93ng_Th%E1%BB%A5y_%C4%90i%E1%BB%83n_h%E1%BA%A3i_ngo%E1%BA%A1i&action=edit&redlink=1" class="new" title="Cộng đồng Thụy Điển hải ngoại (trang không tồn tại)">Thụy Điển</a> và cha là <a href="/w/index.php?title=L%E1%BB%8Bch_s%E1%BB%AD_ng%C6%B0%E1%BB%9Di_Do_Th%C3%A1i_t%E1%BA%A1i_Nga&action=edit&redlink=1" class="new" title="Lịch sử người Do Thái tại Nga (trang không tồn tại)">người Nga gốc Do Thái</a> đã <a href="/w/index.php?title=B%E1%BB%99i_gi%C3%A1o_trong_%C4%91%E1%BA%A1o_Do_Th%C3%A1i&action=edit&redlink=1" class="new" title="Bội giáo trong đạo Do Thái (trang không tồn tại)">cải sang Thiên chúa giáo</a> và hành nghề bác sĩ.<a href="#cite_note-FOOTNOTEFischer19642–3Rice199012Service200016–19,_23White200115–18Read20055Lih201120-11">[6]</a> Theo nhà sử học <a href="/w/index.php?title=Yohanan_Petrovsky-Shtern&action=edit&redlink=1" class="new" title="Yohanan Petrovsky-Shtern (trang không tồn tại)">Petrovsky-Shtern</a>, nhiều khả năng Lenin không biết tới thân phận nửa Do Thái của mẹ mình, chỉ được phát hiện bởi người chị gái Anna sau khi ông mất.<a href="#cite_note-FOOTNOTEPetrovsky-Shtern201066–67-12">[7]</a> Theo nguồn khác, cha của Maria có lẽ là dân Đức sang Nga lập nghiệp theo chỉ dụ của <a href="/wiki/Yekaterina_II_c%E1%BB%A7a_Nga" title="Yekaterina II của Nga">Yekaterina Đại đế</a>.<a href="#cite_note-FOOTNOTEPayne196743-13">[8]</a> Ngay sau đám cưới, Ilya nhận một công việc tại <a href="/wiki/Nizhny_Novgorod" title="Nizhny Novgorod">Nizhny Novgorod</a>, trong vòng sáu năm sau đã thăng tiến lên chức Thanh tra các Trường Tiểu học của quận <a href="/wiki/Simbirsk" class="mw-redirect" title="Simbirsk">Simbirsk</a>. Năm năm sau, ông được bổ nhiệm làm Thanh tra các Trường công cấp tỉnh, giám sát việc khánh thánh 450 trường học theo chủ trương hiện đại hóa của chính phủ Sa hoàng. Tháng 1 năm 1882, ông được trao tặng <a href="/w/index.php?title=Hu%C3%A2n_ch%C6%B0%C6%A1ng_Th%C3%A1nh_Vladimir&action=edit&redlink=1" class="new" title="Huân chương Thánh Vladimir (trang không tồn tại)">Huân chương Thánh Vladimir</a> vì tâm huyết cho nghề nhà giáo, đồng thời trở thành <a href="/w/index.php?title=Qu%C3%BD_t%E1%BB%99c_Nga&action=edit&redlink=1" class="new" title="Quý tộc Nga (trang không tồn tại)">quý tộc thế tập</a>.<a href="#cite_note-FOOTNOTEFischer19646Rice199013–14,_18Service200025,_27White200118–19Read20054,_8Lih201121Yakovlev1988112-14">[9]</a> <figure class="mw-default-size mw-halign-left" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/T%E1%BA%ADp_tin:Vladimir_Lenin_3_years_old.jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/c/c3/Vladimir_Lenin_3_years_old.jpg/170px-Vladimir_Lenin_3_years_old.jpg" decoding="async" width="170" height="238" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/c/c3/Vladimir_Lenin_3_years_old.jpg/255px-Vladimir_Lenin_3_years_old.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/c/c3/Vladimir_Lenin_3_years_old.jpg/340px-Vladimir_Lenin_3_years_old.jpg 2x" data-file-width="428" data-file-height="600" /></a><figcaption>Ảnh chụp Lenin (trái) lúc 3 tuổi cùng em gái Olga</figcaption></figure> Lenin sinh ngày 22 tháng 4 năm 1870 tại Streletskaya Ulitsa, Simbirsk, nay là <a href="/wiki/Ulyanovsk" title="Ulyanovsk">Ulyanovsk</a>, và được <a href="/w/index.php?title=R%E1%BB%ADa_t%E1%BB%99i_tr%E1%BA%BB_em&action=edit&redlink=1" class="new" title="Rửa tội trẻ em (trang không tồn tại)">rửa tội</a> sáu ngày sau.<a href="#cite_note-FOOTNOTESebestyen201733-15">[10]</a> Lúc bé, ông có biệt danh là Volodya, cách nói yêu cái tên Vladimir.<a href="#cite_note-FOOTNOTEFischer19646Rice199012Service200013-16">[11]</a> Ông là con thứ ba trong gia đình gồm tám người con: hai anh chị hơn tuổi là <a href="/wiki/Anna_Ilyinichna_Ulyanova" class="mw-redirect" title="Anna Ilyinichna Ulyanova">Anna</a> (sinh năm 1864) và <a href="/wiki/Aleksandr_Ulyanov" class="mw-redirect" title="Aleksandr Ulyanov">Aleksandr</a> (sinh năm 1866); ba người em nhỏ hơn là <a href="/w/index.php?title=Olga_Ilyinichna_Ulyanova&action=edit&redlink=1" class="new" title="Olga Ilyinichna Ulyanova (trang không tồn tại)">Olga</a> (sinh năm 1871), <a href="/w/index.php?title=Dmitri_Ilyich_Ulyanov&action=edit&redlink=1" class="new" title="Dmitri Ilyich Ulyanov (trang không tồn tại)">Dmitry</a> (sinh năm 1874) và <a href="/w/index.php?title=Maria_Ilyinichna_Ulyanova&action=edit&redlink=1" class="new" title="Maria Ilyinichna Ulyanova (trang không tồn tại)">Maria</a> (sinh năm 1878). Hai người con còn lại không may chết trong cũi.<a href="#cite_note-FOOTNOTEFischer19646Rice199012,_14Service200025White200119–20Read20054Lih201121,_22-17">[12]</a> Ilya là tín đồ của <a href="/wiki/Gi%C3%A1o_h%E1%BB%99i_Ch%C3%ADnh_th%E1%BB%91ng_Nga" class="mw-redirect" title="Giáo hội Chính thống Nga">Giáo hội Chính thống Nga</a> nên cho tất cả những người con của mình rửa tội; về phần người mẹ Maria, lớn lên vốn đã là tín đồ Luther, bà không phân biệt các dòng <a href="/wiki/Thi%C3%AAn_ch%C3%BAa_gi%C3%A1o" class="mw-redirect" title="Thiên chúa giáo">Thiên chúa giáo</a>, quan điểm mà về sau ảnh hưởng ít nhiều đến những người con.<a href="#cite_note-FOOTNOTEFischer19643,_8Rice199014–15Service200029-18">[13]</a> Ilya và Maria đều là những người ủng hộ <a href="/wiki/Ch%E1%BA%BF_%C4%91%E1%BB%99_qu%C3%A2n_ch%E1%BB%A7" title="Chế độ quân chủ">chế độ quân chủ</a> và có khuynh hướng <a href="/w/index.php?title=B%E1%BA%A3o_th%E1%BB%A7_t%E1%BB%B1_do&action=edit&redlink=1" class="new" title="Bảo thủ tự do (trang không tồn tại)">bảo thủ tự do</a>, rất tin tưởng <a href="/wiki/C%E1%BA%A3i_c%C3%A1ch_gi%E1%BA%A3i_ph%C3%B3ng_1861" title="Cải cách giải phóng 1861">cải cách giải phóng 1861</a> do <a href="/wiki/Sa_ho%C3%A0ng" title="Sa hoàng">Sa hoàng</a> <a href="/wiki/Aleksandr_II_c%E1%BB%A7a_Nga" title="Aleksandr II của Nga">Aleksandr II</a> ban hành. Họ thường tránh mặt những người quá khích chính trị và không có bất kỳ một bằng chứng nào cho thấy họ bị cảnh sát theo dõi vì tư tưởng lật đổ chính quyền.<a href="#cite_note-FOOTNOTEFischer19648Service200027White200119-19">[14]</a> Mỗi mùa hè gia đình Ilyich thường lui tới căn nhà ở <a href="/w/index.php?title=Lenino-Kokushkino&action=edit&redlink=1" class="new" title="Lenino-Kokushkino (trang không tồn tại)">Kokushkino</a> để nghỉ dưỡng.<a href="#cite_note-FOOTNOTERice199018Service200026White200120Read20057Petrovsky-Shtern201064-20">[15]</a> Trong số các anh chị em trong nhà, Lenin chơi thân nhất với <a href="/w/index.php?title=Olga_Ilyinichna_Ulyanova&action=edit&redlink=1" class="new" title="Olga Ilyinichna Ulyanova (trang không tồn tại)">Olga</a>, thường xuyên sai vặt cô em gái. Ông vốn có tính cạnh tranh cao, đôi khi quậy phá, song luôn chịu trách nhiệm cho hành vi xấu của mình.<a href="#cite_note-FOOTNOTEFischer19647Rice199016Service200032–36-21">[16]</a> Là người yêu thích thể thao, ông dành phần lớn thời gian ngoài trời hoặc chơi cờ vua, ngoài ra còn học rất giỏi trên lớp, ở trường Gymnasium Cổ điển Simbirsk kỷ luật và bảo thủ.<a href="#cite_note-FOOTNOTEFischer19647Rice199017Service200036–46White200120Read20059-22">[17]</a> Tháng 1 năm 1886, khi Lenin 15 tuổi, cha ông qua đời vì <a href="/wiki/Xu%E1%BA%A5t_huy%E1%BA%BFt_n%C3%A3o" title="Xuất huyết não">xuất huyết não</a>.<a href="#cite_note-FOOTNOTEFischer19646,_9Rice199019Service200048–49Read200510-23">[18]</a> Sau thảm kịch ấy, tính cách ông trở nên thất thường, hay bực tức; từ đó trở đi ông từ bỏ niềm tin vào Chúa.<a href="#cite_note-FOOTNOTEFischer19649Service200050–51,_64Read200516Petrovsky-Shtern201069-24">[19]</a> Bấy giờ, anh trai của Lenin là Aleksandr, thường được gọi thân mật là Sasha, đang theo học tại <a href="/wiki/%C4%90%E1%BA%A1i_h%E1%BB%8Dc_T%E1%BB%95ng_h%E1%BB%A3p_Sankt-Peterburg" title="Đại học Tổng hợp Sankt-Peterburg">Đại học Sankt-Peterburg</a>. Bị cuốn vào phong trào chính trị chống chế độ <a href="/wiki/Qu%C3%A2n_ch%E1%BB%A7_tuy%E1%BB%87t_%C4%91%E1%BB%91i" class="mw-redirect" title="Quân chủ tuyệt đối">quân chủ tuyệt đối</a> đời Sa hoàng <a href="/wiki/Aleksandr_III" class="mw-redirect mw-disambig" title="Aleksandr III">Aleksandr III</a>, Aleksandr bắt đầu đọc sách báo tả khuynh bị nghiêm cấm và tổ chức các cuộc biểu tình chống chính quyền. Ông gia nhập một nhóm cách mạng có quyết tâm ám sát Sa hoàng và trở thành người chế tạo bom cho kế hoạch đó. Âm mưu không may bại lộ và những kẻ chủ mưu bị đưa ra xét xử; Aleksandr bị treo cổ vào tháng 5.<a href="#cite_note-FOOTNOTEFischer196410–17Rice199020,_22–24Service200052–58White200121–28Read200510Lih201123–25-25">[20]</a> Bất chấp nỗi đau mất cha và anh trai, Lenin kiên trì học hành, tốt nghiệp đầu lớp và được trao tặng huy chương vàng cho thành tích xuất sắc, sau đó chọn theo ngành luật tại Đại học Kazan.<a href="#cite_note-FOOTNOTEFischer196418Rice199025Service200061White200129Read200516Theen200433-26">[21]</a> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Đại_học_và_tư_tưởng_chính_trị:_1887–1893">Đại học và tư tưởng chính trị: 1887–1893</h3></div> <figure class="mw-default-size" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/T%E1%BA%ADp_tin:Lenin-circa-1887.jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/7/7f/Lenin-circa-1887.jpg/170px-Lenin-circa-1887.jpg" decoding="async" width="170" height="238" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/7/7f/Lenin-circa-1887.jpg/255px-Lenin-circa-1887.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/7/7f/Lenin-circa-1887.jpg/340px-Lenin-circa-1887.jpg 2x" data-file-width="375" data-file-height="524" /></a><figcaption>Chân dung Lenin khoảng năm 1887</figcaption></figure> Ngay khi bước chân vào ngưỡng cửa <a href="/w/index.php?title=%C4%90%E1%BA%A1i_h%E1%BB%8Dc_Li%C3%AAn_bang_Kazan&action=edit&redlink=1" class="new" title="Đại học Liên bang Kazan (trang không tồn tại)">Đại học Kazan</a> tháng 8 năm 1887, Lenin chuyển tới sống ở một căn hộ gần đó.<a href="#cite_note-FOOTNOTEFischer196418Rice199026Service200061–63-27">[22]</a> Tại đây, ông tham gia <a href="/w/index.php?title=Zemlyachestvo&action=edit&redlink=1" class="new" title="Zemlyachestvo (trang không tồn tại)">zemlyachestvo</a>, một hội sinh viên đại diện cho thanh niên tới từ các tỉnh thành khác nhau.<a href="#cite_note-FOOTNOTERice199026–27Service200064–68,_70White200129-28">[23]</a> Nhóm này bầu cử Lenin làm gương mặt đại diện cho các zemlyachestvo của trường. Ông tham gia vào cuộc biểu tình tháng 12 chống lại các quy định ngặt nghèo của chính phủ hạn chế các hội sinh viên. Cảnh sát bắt Lenin và cáo buộc ông đầu têu cuộc nổi loạn; sự vụ này khiến ông bị đuổi học và trục xuất về Kokushkino theo lệnh của <a href="/w/index.php?title=B%E1%BB%99_tr%C6%B0%E1%BB%9Fng_B%E1%BB%99_N%E1%BB%99i_v%E1%BB%A5_%C4%90%E1%BA%BF_qu%E1%BB%91c_Nga&action=edit&redlink=1" class="new" title="Bộ trưởng Bộ Nội vụ Đế quốc Nga (trang không tồn tại)">Bộ trưởng Bộ Nội vụ Nga</a>.<a href="#cite_note-FOOTNOTEFischer196418Rice199027Service200068–69White200129Read200515Lih201132-29">[24]</a> Tại đây, ông đọc ngấu nghiến sách vở, trở nên yêu thích tiểu thuyết cách mạng <a href="/w/index.php?title=Ph%E1%BA%A3i_l%C3%A0m_g%C3%AC%3F_(ti%E1%BB%83u_thuy%E1%BA%BFt)&action=edit&redlink=1" class="new" title="Phải làm gì? (tiểu thuyết) (trang không tồn tại)">Phải làm gì?</a> của <a href="/wiki/Nikolai_Gavrilovich_Chernyshevsky" title="Nikolai Gavrilovich Chernyshevsky">Nikolai G. Chernyshevsky</a> (1863).<a href="#cite_note-FOOTNOTEFischer196418Rice199028White200130Read200512Lih201132–33-30">[25]</a> Mẹ của Lenin bắt đầu lo lắng về khuynh hướng chính trị của con trai. Bà thuyết phục thành công Bộ Nội vụ cho phép Lenin quay về <a href="/wiki/Kazan" title="Kazan">Kazan</a>, song ông không được phép lên lớp.<a href="#cite_note-FOOTNOTEFischer196418Rice1990310Service200071-31">[26]</a> Vào ngày trở về, ông tham gia hội cách mạng của <a href="/w/index.php?title=Nikolai_Yevgrafovich_Fedoseyev&action=edit&redlink=1" class="new" title="Nikolai Yevgrafovich Fedoseyev (trang không tồn tại)">Nikolai Y. Fedoseyev</a>, qua đó biết tới tác phẩm <a href="/wiki/Das_Kapital" class="mw-redirect" title="Das Kapital">Das Kapital</a> (1867) của <a href="/wiki/Karl_Marx" title="Karl Marx">Karl Marx</a>. Điều này đã thắp ngọn lửa đam mê của ông với <a href="/wiki/Ch%E1%BB%A7_ngh%C4%A9a_Marx" title="Chủ nghĩa Marx">chủ nghĩa Marx</a>, một học thuyết kinh tế – chính trị cho rằng xã hội diễn tiến nhờ <a href="/wiki/%C4%90%E1%BA%A5u_tranh_giai_c%E1%BA%A5p" title="Đấu tranh giai cấp">đấu tranh giai cấp</a> và rằng <a href="/wiki/Ch%E1%BB%A7_ngh%C4%A9a_t%C6%B0_b%E1%BA%A3n" title="Chủ nghĩa tư bản">xã hội tư bản</a> rốt cuộc sẽ suy tàn, mở đường cho nhân loại tiến lên giai đoạn xã hội chủ nghĩa và tối hậu là <a href="/wiki/X%C3%A3_h%E1%BB%99i_c%E1%BB%99ng_s%E1%BA%A3n" title="Xã hội cộng sản">xã hội cộng sản</a>.<a href="#cite_note-FOOTNOTEFischer196419Rice199032–33Service200072White200130–31Read200518Lih201133-32">[27]</a> Ngày càng lo ngại về quan điểm chính trị của con trai, mẹ Lenin mua một mảnh đất ở vùng nông thôn Alakaevka thuộc <a href="/wiki/T%E1%BB%89nh_Samara" class="mw-redirect" title="Tỉnh Samara">tỉnh Samara</a> với hy vọng rằng ông sẽ tập trung vào việc làm nông. Tuy nhiên, Lenin ít có hứng thú với việc đồng áng, khiến mẹ ông đành mau chóng bán mảnh đất kia đi, chỉ giữ lại ngôi nhà làm chỗ tới lui vào mùa hè.<a href="#cite_note-FOOTNOTERice199033Service200074–76White200131Read200517-33">[28]</a> <figure class="mw-default-size mw-halign-left" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/T%E1%BA%ADp_tin:Karl_Marx_001.jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/d/d4/Karl_Marx_001.jpg/170px-Karl_Marx_001.jpg" decoding="async" width="170" height="244" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/d/d4/Karl_Marx_001.jpg/255px-Karl_Marx_001.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/d/d4/Karl_Marx_001.jpg/340px-Karl_Marx_001.jpg 2x" data-file-width="1428" data-file-height="2048" /></a><figcaption><a href="/wiki/Karl_Marx" title="Karl Marx">Karl Marx</a>, nhà tư tưởng Đức có ảnh hưởng to lớn nhất đến Lenin</figcaption></figure> Tháng 9 năm 1889, gia đình Ulyanov chuyển tới sống ở thành phố <a href="/wiki/Samara" title="Samara">Samara</a>, nơi Lenin gia nhập hội thảo luận chủ nghĩa xã hội của <a href="/w/index.php?title=Alexei_Sklyarenko&action=edit&redlink=1" class="new" title="Alexei Sklyarenko (trang không tồn tại)">Alexei P. Sklyarenko</a>.<a href="#cite_note-FOOTNOTERice199034Service200078White200131-34">[29]</a> Ở đây, Lenin tâm đắc chủ nghĩa Marx và biên dịch sang tiếng Nga cuốn pamfơlê <a href="/wiki/Tuy%C3%AAn_ng%C3%B4n_c%E1%BB%A7a_%C4%90%E1%BA%A3ng_C%E1%BB%99ng_s%E1%BA%A3n" title="Tuyên ngôn của Đảng Cộng sản">Tuyên ngôn của Đảng Cộng sản</a> (1848) viết bởi <a href="/wiki/Marx" class="mw-redirect" title="Marx">Marx</a> và <a href="/wiki/Friedrich_Engels" title="Friedrich Engels">Friedrich Engels</a>.<a href="#cite_note-FOOTNOTERice199034Service200077Read200518-35">[30]</a> Ông bắt đầu đọc các trước tác của nhà Marxist tiên phong người Nga <a href="/w/index.php?title=Georgy_Valentinovich_Plekhanov&action=edit&redlink=1" class="new" title="Georgy Valentinovich Plekhanov (trang không tồn tại)">Georgy V. Plekhanov</a>, đồng thuận với Plekhanov rằng nước Nga bấy giờ đang chuyển biến từ giai đoạn phong kiến sang tư bản chủ nghĩa; vậy nên nếu một cuộc cách mạng xã hội chủ nghĩa có nổ ra, thì giai cấp vô sản hoặc tầng lớp lao động thành thị sẽ là người thực hiện nó, chứ không phải bởi giai cấp nông dân.<a href="#cite_note-FOOTNOTERice199034,_36–37Service200055–55,_80,_88–89White200131Read200537–38Lih201134–35-36">[31]</a> Quan điểm này trái ngược với quan điểm xã hội chủ nghĩa trọng nông của phái <a href="/w/index.php?title=Narodnik&action=edit&redlink=1" class="new" title="Narodnik (trang không tồn tại)">Narodnik</a>; phái này cho rằng chỉ giai cấp nông dân mới có khả năng đưa nước Nga lên giai đoạn xã hội chủ nghĩa bằng cách kết thành các công xã nông dân, tức là bỏ qua giai đoạn tư bản chủ nghĩa. Học thuyết của phái Narodnik đã manh nha phát triển từ những năm 1860 trong nội bộ <a href="/wiki/Narodnaya_Volya" title="Narodnaya Volya">Đảng Tự do Nhân dân</a>, rồi trở thành chủ thuyết của phong trào xã hội chủ nghĩa lúc bấy giờ.<a href="#cite_note-FOOTNOTEFischer196423–25,_26Service200055Read200511,_24-37">[32]</a> Lenin bác bỏ tiền đề của chủ nghĩa xã hội trọng nông, song bản thân ông vẫn chịu ảnh hưởng rất lớn từ các thành viên Narodnik, chẳng hạn như <a href="/w/index.php?title=Pyotr_Tkachev&action=edit&redlink=1" class="new" title="Pyotr Tkachev (trang không tồn tại)">Pyotr N. Tkachev</a> và <a href="/w/index.php?title=Sergei_Nechaev&action=edit&redlink=1" class="new" title="Sergei Nechaev (trang không tồn tại)">Sergei G. Nechaev</a>, đồng thời kết thân được với nhiều người khác.<a href="#cite_note-FOOTNOTEService200079,_98-38">[33]</a> Tháng 5 năm 1890, mẹ Maria, người vẫn có vị thế xã hội do góa chồng quý tộc, thuyết phục chính quyền sở tại cho phép Lenin được dự thi lấy bằng Đại học Sankt-Peterburg; nỗ lực mà đã giúp Lenin nhận được tấm bằng danh dự hạng nhất. Lễ tốt nghiệp của Lenin diễn ra ảm đạm do trùng ngày em gái Olga qua đời vì <a href="/wiki/Th%C6%B0%C6%A1ng_h%C3%A0n" title="Thương hàn">thương hàn</a>.<a href="#cite_note-FOOTNOTERice199034–36Service200082–86White200131Read200518,_19Lih201140-39">[34]</a> Lenin sống ở Samara trong nhiều năm tới, hành nghề trợ lý pháp luật cho một tòa án địa phương, rồi cho một luật sư địa phương.<a href="#cite_note-FOOTNOTEFischer196421Rice199036Service200086White200131Read200518Lih201140-40">[35]</a> Ông dành phần lớn thời gian tham gia thảo luận chính trị quá khích, hoạt động sôi nổi trong nhóm Sklyarenko và kiếm tìm một tầm nhìn để áp dụng chủ nghĩa Marx vào thực tiễn nước Nga. Lấy cảm hứng từ công trình của Plekhanov, Lenin thu thập dữ liệu kinh tế Nga nhằm chứng minh diễn giải Marxist về sự phát triển của xã hội và phản bác học thuyết Narodnik.<a href="#cite_note-FOOTNOTEFischer196421Rice199036,_37-41">[36]</a> Ông từng có lần viết một bài báo kinh tế học về giai cấp nông dân để đăng trên tạp chí <a href="/w/index.php?title=Russkaya_Mysl&action=edit&redlink=1" class="new" title="Russkaya Mysl (trang không tồn tại)">Russkaya Mysl</a>, nhưng rốt cuộc bị họ từ chối.<a href="#cite_note-FOOTNOTEFischer196421Rice199038Service200093–94-42">[37]</a> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Hoạt_động_cách_mạng">Hoạt động cách mạng</h2></div> <div role="note" class="hatnote navigation-not-searchable">Bài chi tiết: <a href="/wiki/Ho%E1%BA%A1t_%C4%91%E1%BB%99ng_c%C3%A1ch_m%E1%BA%A1ng_c%E1%BB%A7a_V.I._Lenin" title="Hoạt động cách mạng của V.I. Lenin">Hoạt động cách mạng của Lenin</a></div> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Hoạt_động_chính_trị_và_đày_ải_ở_Siberia:_1893–1900">Hoạt động chính trị và đày ải ở Siberia: 1893–1900</h3></div> <figure class="mw-default-size" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/T%E1%BA%ADp_tin:18951200-lenin-karteikarte-ochrana.jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/a/ae/18951200-lenin-karteikarte-ochrana.jpg/220px-18951200-lenin-karteikarte-ochrana.jpg" decoding="async" width="220" height="202" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/a/ae/18951200-lenin-karteikarte-ochrana.jpg/330px-18951200-lenin-karteikarte-ochrana.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/a/ae/18951200-lenin-karteikarte-ochrana.jpg/440px-18951200-lenin-karteikarte-ochrana.jpg 2x" data-file-width="1024" data-file-height="942" /></a><figcaption>Thẻ ghi chép Lenin trong hồ sơ của cục cảnh sát mật Sa hoàng Okhrana, khoảng năm 1895</figcaption></figure> Cuối năm 1893, Lenin chuyển tới sống ở <a href="/wiki/Sankt-Peterburg" title="Sankt-Peterburg">Sankt-Peterburg</a>.<a href="#cite_note-FOOTNOTEPipes1990354Rice199038–39Service200090–92White200133Lih201140,_52-43">[38]</a> Tại đây, ông làm trợ lý luật sư, đồng thời trở thành thành viên cao cấp của một tổ cách mạng Marxist tự xưng là những người Dân chủ Xã hội, phỏng theo tên của <a href="/wiki/%C4%90%E1%BA%A3ng_D%C3%A2n_ch%E1%BB%A7_X%C3%A3_h%E1%BB%99i_%C4%90%E1%BB%A9c" title="Đảng Dân chủ Xã hội Đức">Đảng Dân chủ Xã hội Đức</a>.<a href="#cite_note-FOOTNOTEPipes1990354Rice199039–40Lih201153-44">[39]</a> Công khai là người thấu hiểu học thuyết Marxist trong phong trào xã hội chủ nghĩa, Lenin khuyến khích thành lập các tổ cách mạng bên trong các khu công nghiệp của Nga.<a href="#cite_note-FOOTNOTERice199040,_43Service200096-45">[40]</a> Tới cuối năm 1894, ông hiện đã dẫn dắt một nhóm công nhân Marxist và luôn phải che đậy hành tung do lo sợ cảnh sát cài gián điệp bên trong.<a href="#cite_note-FOOTNOTEPipes1990355Rice199041–42Service2000105Read200522–23-46">[41]</a> Cũng trong khoảng thời gian này, ông nảy sinh mối tình với bà <a href="/wiki/Nadezhda_Krupskaya" class="mw-redirect" title="Nadezhda Krupskaya">Nadezhda "Nadya" Krupskaya</a>, một giáo viên có tư tưởng Marxist.<a href="#cite_note-FOOTNOTEFischer196422Rice199041Read200520–21-47">[42]</a> Ông cho ra đời tác phẩm chính trị "Những "người bạn dân" là thế nào và họ đấu tranh chống những người Dân chủ Xã hội ra sao?"<a href="#cite_note-48">[‡ 1]</a> nhằm đả kích phái <a href="/w/index.php?title=X%C3%A3_h%E1%BB%99i_ch%E1%BB%A7_ngh%C4%A9a_tr%E1%BB%8Dng_n%C3%B4ng&action=edit&redlink=1" class="new" title="Xã hội chủ nghĩa trọng nông (trang không tồn tại)">xã hội chủ nghĩa trọng nông</a> Narodnik, dựa phần lớn trên trải nghiệm của ông tại Samara; tầm 200 bản của tác phẩm này đã được in ấn lậu vào năm 1894.<a href="#cite_note-FOOTNOTEFischer196427Rice199042–43White200134,_36Read200525Lih201145–46-49">[43]</a> Với hy vọng gắn kết Đảng Dân chủ Xã hội của mình với phong trào <a href="/w/index.php?title=Gi%E1%BA%A3i_ph%C3%B3ng_Lao_%C4%91%E1%BB%99ng&action=edit&redlink=1" class="new" title="Giải phóng Lao động (trang không tồn tại)">Giải phóng Lao động</a> của các émigrés Marxist gốc Nga đặt trụ sở tại <a href="/wiki/Th%E1%BB%A5y_S%C4%A9" title="Thụy Sĩ">Thụy Sĩ</a>, Lenin đã đích thân sang Tây Âu để hội kiến với hai thành viên cốt cán của nhóm kia là Plekhanov và <a href="/w/index.php?title=Pavel_Axelrod&action=edit&redlink=1" class="new" title="Pavel Axelrod (trang không tồn tại)">Pavel Axelrod</a>.<a href="#cite_note-FOOTNOTEFischer196430Pipes1990354Rice199044–46Service2000103White200137Read200526Lih201155-50">[44]</a> Ông cũng tiện thể đi Paris để gặp con rể của Marx, <a href="/w/index.php?title=Paul_Lafargue&action=edit&redlink=1" class="new" title="Paul Lafargue (trang không tồn tại)">Paul Lafargue</a>, và tranh thủ dịp này để tìm hiểu về <a href="/wiki/C%C3%B4ng_x%C3%A3_Paris" title="Công xã Paris">công xã Pháp năm 1871</a>, hình thức chính phủ mà ông coi là tiền thân của nhà nước vô sản.<a href="#cite_note-FOOTNOTERice199046Service2000103White200137Read200526-51">[45]</a> Được thân mẫu chu cấp tài chính, ông quay lại Thụy Sĩ dưỡng bệnh trước khi đi <a href="/wiki/Berlin" title="Berlin">Berlin</a>, nán lại học tại <a href="/w/index.php?title=Th%C6%B0_vi%E1%BB%87n_Nh%C3%A0_n%C6%B0%E1%BB%9Bc_Berlin&action=edit&redlink=1" class="new" title="Thư viện Nhà nước Berlin (trang không tồn tại)">Staatsbibliothek</a> trong vòng sáu tuần và gặp gỡ nhà hoạt động chính trị Marxist người Đức <a href="/w/index.php?title=Wilhelm_Liebknecht&action=edit&redlink=1" class="new" title="Wilhelm Liebknecht (trang không tồn tại)">Wilhelm Liebknecht</a>.<a href="#cite_note-FOOTNOTEFischer196430Rice199046Service2000103White200137Read200526-52">[46]</a> Trở về Nga, Lenin đi khắp nơi để phân phát các ấn phẩm chính trị bất hợp pháp do ông thu lượm được khi còn ở ngoại quốc cho các tổ công nhân.<a href="#cite_note-FOOTNOTERice199047–48Read200526-53">[47]</a> Trong lúc giúp hoàn thiện bài đăng cho tờ Rabochee delo (Sứ mệnh của công nhân) ở Sankt-Peterburg, ông cùng 39 nhà hoạt động khác bị cảnh sát vây bắt dựa trên tội danh xúi giục nổi loạn.<a href="#cite_note-FOOTNOTEFischer196431Pipes1990355Rice199048White200138Read200526-54">[48]</a> <figure class="mw-default-size mw-halign-left" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/T%E1%BA%ADp_tin:Union-de-Lucha.jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/9/90/Union-de-Lucha.jpg/220px-Union-de-Lucha.jpg" decoding="async" width="220" height="162" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/9/90/Union-de-Lucha.jpg/330px-Union-de-Lucha.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/9/90/Union-de-Lucha.jpg/440px-Union-de-Lucha.jpg 2x" data-file-width="5018" data-file-height="3692" /></a><figcaption>Lenin (ngồi giữa) cùng các thành viên của <a href="/w/index.php?title=Li%C3%AAn_%C4%91o%C3%A0n_%C4%91%E1%BA%A5u_tranh_v%C3%AC_s%E1%BB%B1_gi%E1%BA%A3i_ph%C3%B3ng_c%E1%BB%A7a_giai_c%E1%BA%A5p_c%C3%B4ng_nh%C3%A2n&action=edit&redlink=1" class="new" title="Liên đoàn đấu tranh vì sự giải phóng của giai cấp công nhân (trang không tồn tại)">Liên đoàn đấu tranh vì sự giải phóng của giai cấp công nhân</a> (1897)</figcaption></figure> Từ chối được đại diện hoặc bảo lãnh về mặt pháp lý, Lenin bác bỏ tất cả cáo buộc chống lại ông song rốt cuộc vẫn bị giam giữ một năm ròng để chờ xét xử.<a href="#cite_note-FOOTNOTEFischer196431Rice199048–51Service2000107–108Read200531Lih201161-55">[49]</a> Ông dành thời gian tù ngục để suy tư và viết cuốn Sự phát triển của chủ nghĩa tư bản ở Nga.<a href="#cite_note-56">[‡ 2]</a> Trong tác phẩm, Lenin cho rằng <a href="/w/index.php?title=Ch%E1%BB%A7_ngh%C4%A9a_t%C6%B0_b%E1%BA%A3n_c%C3%B4ng_nghi%E1%BB%87p&action=edit&redlink=1" class="new" title="Chủ nghĩa tư bản công nghiệp (trang không tồn tại)">chủ nghĩa tư bản công nghiệp</a> đã khiến nông dân ở nhiều vùng quê của Nga di cư ồ ạt lên thành phố, nơi họ trở thành giai cấp vô sản. Qua lăng kính Marxist, Lenin lý luận rằng họ sẽ lĩnh hội <a href="/wiki/%C3%9D_th%E1%BB%A9c_giai_c%E1%BA%A5p" title="Ý thức giai cấp">ý thức giai cấp</a>; điều ắt dẫn đến sự lật đổ của <a href="/wiki/Ch%E1%BA%BF_%C4%91%E1%BB%99_chuy%C3%AAn_ch%E1%BA%BF_Sa_ho%C3%A0ng" title="Chế độ chuyên chế Sa hoàng">chế độ Sa hoàng</a>, <a href="/w/index.php?title=T%E1%BA%A7ng_l%E1%BB%9Bp_qu%C3%BD_t%E1%BB%99c&action=edit&redlink=1" class="new" title="Tầng lớp quý tộc (trang không tồn tại)">tầng lớp quý tộc</a> và <a href="/wiki/Giai_c%E1%BA%A5p_t%C6%B0_s%E1%BA%A3n" title="Giai cấp tư sản">giai cấp tư sản</a>, kèm theo đó là sự thành lập <a href="/wiki/Chuy%C3%AAn_ch%C3%ADnh_v%C3%B4_s%E1%BA%A3n" title="Chuyên chính vô sản">nhà nước chuyên chính của nhân dân lao động</a>, mở đường tới chủ nghĩa xã hội.<a href="#cite_note-FOOTNOTEFischer196431Rice199048–51Service2000107–108-57">[50]</a> Tháng 2 năm 1897, Lenin bị kết án không cần xét xử ba năm phát lưu ở miền đông <a href="/wiki/Siberi" class="mw-redirect" title="Siberi">Siberia</a>. Ông được cho vài ngày nán lại Sankt-Peterburg để giải quyết công việc dang dở và gặp mặt lần cuối Đảng Dân chủ Xã hội hiện đã đổi tên thành <a href="/w/index.php?title=Li%C3%AAn_%C4%91o%C3%A0n_%C4%91%E1%BA%A5u_tranh_v%C3%AC_s%E1%BB%B1_gi%E1%BA%A3i_ph%C3%B3ng_c%E1%BB%A7a_giai_c%E1%BA%A5p_c%C3%B4ng_nh%C3%A2n&action=edit&redlink=1" class="new" title="Liên đoàn đấu tranh vì sự giải phóng của giai cấp công nhân (trang không tồn tại)">Liên đoàn đấu tranh vì sự giải phóng của giai cấp công nhân</a>.<a href="#cite_note-FOOTNOTEFischer196431Rice199052–55Service2000109–110White200138,_45,_47Read200531-58">[51]</a> Mẹ, chị và em gái của Lenin đồng hành cùng ông trên hành trình suốt 11 tuần đi Siberia. Chỉ bị coi là mối họa nhỏ, chính quyền Sa hoàng cho Lenin sống biệt lập trong một căn nhà nông dân nhỏ ở <a href="/w/index.php?title=Shushenskoye&action=edit&redlink=1" class="new" title="Shushenskoye (trang không tồn tại)">Shushenskoye</a>, <a href="/wiki/Minusinsky_(huy%E1%BB%87n)" title="Minusinsky (huyện)">Minusinsky</a>, dưới sự quản thúc của cảnh sát, nhưng do an ninh không quá chặt chẽ nên ông vẫn có thể trao đổi thư từ với những nhà cách mạng khác. Nhiều người trong số họ đã tới thăm Lenin, cùng ông tắm <a href="/wiki/S%C3%B4ng_Enisei" class="mw-redirect" title="Sông Enisei">sông Enisei</a>, săn <a href="/wiki/V%E1%BB%8Bt" title="Vịt">vịt</a> và <a href="/wiki/D%E1%BA%BD_giun" title="Dẽ giun">dẽ giun</a> để giết thời gian.<a href="#cite_note-FOOTNOTEFischer196431–32Rice199053,_55–56Service2000110–113White200140Read200530,_31-59">[52]</a> Tháng 5 năm 1898, Nadya cũng bị đày tới Shushenskoye, bị bắt trước đó vào tháng 8 năm 1896 can tội tổ chức biểu tình bất hợp pháp. Ban đầu chính quyền định thuyên chuyển Nadya tới <a href="/wiki/Ufa" title="Ufa">Ufa</a>, song bà thuyết phục thành công họ đưa mình tới Shushenskoye, theo đó khai rằng bà và Lenin đã đính hôn; hai người họ kết hôn chính thức vào ngày 10 tháng 7 năm 1898.<a href="#cite_note-FOOTNOTEFischer196433Pipes1990356Service2000114,_140White200140Read200530Lih201163-60">[53]</a> Trong khoảng thời gian sống chung với mẹ vợ Elizaveta Vasilyevna ở Shushenskoye, đôi vợ chồng đã dịch nhiều tác phẩm về chủ nghĩa xã hội từ tiếng Anh sang tiếng Nga.<a href="#cite_note-FOOTNOTEFischer196433–34Rice199053,_55–56Service2000117Read200533-61">[54]</a> Rất quan tâm đến những tiến triển mới trong phong trào Marxist Đức, Lenin đã biết về đứt gãy ý thức hệ trong nội bộ của phong trào này, với các nhà xét lại như <a href="/wiki/Eduard_Bernstein" title="Eduard Bernstein">Eduard Bernstein</a> ủng hộ một con đường hòa bình, tuyển cử dân chủ tiến lên xã hội chủ nghĩa. Lenin tuy vậy vẫn trung thành với tư tưởng cách mạng bạo lực, cực lực công kích các luận điệu của phái xét lại trong tác phẩm Một phản bác của phái Dân chủ Xã hội Nga.<a href="#cite_note-FOOTNOTEFischer196433–34Rice199053,_55–56Service2000117Read200533-61">[54]</a> Năm 1899, Lenin hoàn thành cuốn Sự phát triển của chủ nghĩa tư bản ở Nga, trước tác dài nhất của ông cho đến thời điểm đó, chỉ trích các nhà xã hội chủ nghĩa trọng nông và trình bày sự phát triển của xã hội Nga đứng trên lập trường Marxist. Xuất bản dưới bút danh Vladimir Ilin, cuốn sách hứng chịu nhiều phê bình tiêu cực.<a href="#cite_note-FOOTNOTERice199057–58Service2000121–124,_137White200140–45Read200534,_39Lih201162–63-62">[55]</a> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="München,_London,_và_Genève:_1900–1905">München, London, và Genève: 1900–1905</h3></div> <figure class="mw-default-size" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/T%E1%BA%ADp_tin:LeninEnSuizaMarzo1916--barbaroussovietr00mcbr.png" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/4a/LeninEnSuizaMarzo1916--barbaroussovietr00mcbr.png/170px-LeninEnSuizaMarzo1916--barbaroussovietr00mcbr.png" decoding="async" width="170" height="231" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/4a/LeninEnSuizaMarzo1916--barbaroussovietr00mcbr.png/255px-LeninEnSuizaMarzo1916--barbaroussovietr00mcbr.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/4a/LeninEnSuizaMarzo1916--barbaroussovietr00mcbr.png/340px-LeninEnSuizaMarzo1916--barbaroussovietr00mcbr.png 2x" data-file-width="387" data-file-height="527" /></a><figcaption>Chân dung Lenin ở Thụy Sĩ năm 1916</figcaption></figure> Sau quãng thời gian ở Siberia, Lenin chuyến tới <a href="/wiki/Pskov" title="Pskov">Pskov</a> vào đầu năm 1900.<a href="#cite_note-FOOTNOTEFischer196434–35Rice199064Service2000124–125White200154Read200543Rappaport201027–28-63">[56]</a> Tại đây, ông cố gắng gây quỹ cho tờ báo <a href="/w/index.php?title=Iskra&action=edit&redlink=1" class="new" title="Iskra (trang không tồn tại)">Iskra</a> (Tia Lửa), một cơ quan tuyên truyền mới của đảng Marxist Nga, giờ tự xưng là <a href="/wiki/%C4%90%E1%BA%A3ng_Lao_%C4%91%E1%BB%99ng_D%C3%A2n_ch%E1%BB%A7_X%C3%A3_h%E1%BB%99i_Nga" title="Đảng Lao động Dân chủ Xã hội Nga">Đảng Lao động Dân chủ Xã hội Nga</a> (RSDRP).<a href="#cite_note-FOOTNOTEFischer196435Pipes1990357Rice199066–65White200155–56Read200543Rappaport201028-64">[57]</a> Tháng 7 năm 1900, Lenin rời Nga đi Tây Âu. Ông gặp gỡ các nhà Marxist người Nga tại Thụy Sĩ và tại hội nghị ở <a href="/wiki/Corsier" title="Corsier">Corsier</a>; họ đồng ý cho phát hành tờ Iskra tại <a href="/wiki/M%C3%BCnchen" title="München">München</a>, cũng là nơi trú mới của Lenin vào tháng 9.<a href="#cite_note-FOOTNOTEFischer196435Pipes1990357Rice199064–69Service2000130–135Rappaport201032–33-65">[58]</a> Với sự đóng góp của nhiều nhà Marxist nổi bật, Iskra được tuồn lậu vào Nga,<a href="#cite_note-FOOTNOTERice199069–70Read200551Rappaport201041–42,_53–55-66">[59]</a> trở thành <a href="/w/index.php?title=%E1%BA%A4n_ph%E1%BA%A9m_ng%E1%BA%A7m&action=edit&redlink=1" class="new" title="Ấn phẩm ngầm (trang không tồn tại)">ấn phẩm ngầm</a> nổi tiếng nhất tại đất nước này trong suốt 50 năm.<a href="#cite_note-FOOTNOTERice199069–70-67">[60]</a> Ông bắt đầu sử dụng bí danh Lenin vào tháng 12 năm 1901, có lẽ lấy cảm hứng từ con <a href="/wiki/S%C3%B4ng_Lena" title="Sông Lena">sông Lena</a> ở Siberia;<a href="#cite_note-FOOTNOTEFischer19644–5Service2000137Read200544Rappaport201066-68">[61]</a> tuy nhiên lại hay dùng bí danh đầy đủ là N. Lenin.<a href="#cite_note-70">[f]</a> Ông xuất bản cuốn pamfơlê chính trị <a href="/w/index.php?title=L%C3%A0m_g%C3%AC%3F&action=edit&redlink=1" class="new" title="Làm gì? (trang không tồn tại)">Làm gì?</a><a href="#cite_note-71">[‡ 3]</a> vào năm 1902 dưới bí danh mới, ấn phẩm có ảnh hưởng nhất cho tới thời điểm hiện tại, trình bày ý tưởng về sự cần thiết của một <a href="/w/index.php?title=%C4%90%E1%BA%A3ng_ti%C3%AAn_phong&action=edit&redlink=1" class="new" title="Đảng tiên phong (trang không tồn tại)">đảng tiên phong</a> nhằm lãnh đạo giai cấp vô sản trong công cuộc cách mạng.<a href="#cite_note-FOOTNOTEFischer196439Pipes1990359Rice199073–75Service2000137–142White200156–62Read200552–54Rappaport201062Lih201169,_78–80-72">[63]</a> Nadya tham gia cùng Lenin ở München và trở thành thư ký riêng của ông.<a href="#cite_note-FOOTNOTEFischer196437Rice199070Service2000136Read200544Rappaport201036–37-73">[64]</a> Họ tiếp tục xuất bản các bài báo chính trị kích động: Lenin viết cho tờ Iskra và thảo bản cương lĩnh của RSDRP, đả kích những người bất đồng chính kiến và phản biện các chỉ trích bên ngoài, nhất là từ <a href="/w/index.php?title=%C4%90%E1%BA%A3ng_C%C3%A1ch_m%E1%BA%A1ng_X%C3%A3_h%E1%BB%99i_ch%E1%BB%A7_ngh%C4%A9a&action=edit&redlink=1" class="new" title="Đảng Cách mạng Xã hội chủ nghĩa (trang không tồn tại)">Đảng Xã hội chủ nghĩa – cách mạng</a> (SR),<a href="#cite_note-FOOTNOTEFischer196437Rice199078–79Service2000143–144Rappaport201081,_84-74">[65]</a> một nhóm Narodnik được thành lập vào năm 1901.<a href="#cite_note-FOOTNOTERead200560-75">[66]</a> Tuy trung thành với chủ nghĩa Marx, ông giờ đây chấp thuận quan điểm của phái Narodnik về tiềm lực cách mạng của giai cấp nông dân Nga, theo đó chắp bút viết cuốn pamfơlê Gửi nông dân nghèo<a href="#cite_note-76">[‡ 4]</a> vào năm 1903.<a href="#cite_note-FOOTNOTEFischer196438Lih201180-77">[67]</a> Để tránh né kiểm duyệt của cảnh sát Bayern, Lenin chuyển tới London cùng trụ sở tờ Iskra vào tháng 4 năm 1902.<a href="#cite_note-FOOTNOTEFischer196438–39Rice199075–76Service2000147-78">[68]</a> Trong khoảng thời gian này, ông trở thành bạn của nhà Marxist gốc Nga-Ukraina <a href="/wiki/Lev_Trotsky" class="mw-redirect" title="Lev Trotsky">Lev Trotsky</a>.<a href="#cite_note-FOOTNOTEFischer196440,_50–51Rice199076Service2000148–150Read200548Rappaport201082–84-79">[69]</a> Lenin sau đó mắc bệnh <a href="/w/index.php?title=Vi%C3%AAm_qu%E1%BA%A7ng&action=edit&redlink=1" class="new" title="Viêm quầng (trang không tồn tại)">viêm quầng</a> và không thể lãnh đạo đội ngũ biên tập tờ Iskra; vì sự vắng mặt của ông, họ chuyển cơ sở hoạt động đến <a href="/wiki/Gen%C3%A8ve" title="Genève">Genève</a>.<a href="#cite_note-FOOTNOTERice199077–78Service2000150Rappaport201085–87-80">[70]</a> <a href="/wiki/%C4%90%E1%BA%A1i_h%E1%BB%99i_%C4%90%E1%BA%A3ng_Lao_%C4%91%E1%BB%99ng_D%C3%A2n_ch%E1%BB%A7_X%C3%A3_h%E1%BB%99i_Nga_l%E1%BA%A7n_th%E1%BB%A9_II" title="Đại hội Đảng Lao động Dân chủ Xã hội Nga lần thứ II">Đại hội II RSDRP</a> khai mạc ở London vào tháng 7 năm 1903.<a href="#cite_note-FOOTNOTEPipes1990360Rice199079–80Service2000151–152White200162Read200560Rappaport201092Lih201181-81">[71]</a> Tại đây, phái ủng hộ Lenin và phái ủng hộ <a href="/wiki/Yuli_Martov" title="Yuli Martov">Yuli Martov</a> chia rẽ. Martov cho rằng đảng viên có quyền thể hiện tư tưởng độc lập với sự lãnh đạo của Đảng; Lenin phản đối, nhấn mạnh rằng một quyền lực tập trung chèo lái Đảng là cần thiết.<a href="#cite_note-FOOTNOTERice199081–82Service2000154–155White200163Read200560–61-82">[72]</a> Phái ủng hộ Lenin chiếm đa số nên được gọi là "nhóm số đông" (bol'sheviki tiếng Nga, <a href="/wiki/Bolshevik" title="Bolshevik">Bolshevik</a>); còn phái ủng hộ Martov lép vế được gọi là "nhóm số ít" (men'sheviki tiếng Nga; <a href="/wiki/Menshevik" title="Menshevik">Menshevik</a>).<a href="#cite_note-FOOTNOTEFischer196439Rice199082Service2000155–156Read200561White200164Rappaport201095-83">[73]</a> Tranh cãi giữa hai bè phái tiếp tục sau cuộc họp; những người Bolshevik cáo buộc phái đối lập là những kẻ cơ hội cải lương và thiếu kỷ luật, còn những người Menshevik cáo buộc Lenin là chuyên chế độc tài.<a href="#cite_note-FOOTNOTERice199083Rappaport2010107-84">[74]</a> Phẫn nộ với phái Menshevik, Lenin từ chức biên tập viên của tờ Iskra và xuất bản bài luận bất bình <a href="/w/index.php?title=M%E1%BB%99t_b%C6%B0%E1%BB%9Bc_ti%E1%BA%BFn,_hai_b%C6%B0%E1%BB%9Bc_l%C3%B9i&action=edit&redlink=1" class="new" title="Một bước tiến, hai bước lùi (trang không tồn tại)">Một bước tiến, hai bước lùi</a> vào tháng 5 năm 1904.<a href="#cite_note-FOOTNOTERice199083–84Service2000157White200165Rappaport201097–98-85">[75]</a> Căng thẳng công việc khiến Lenin ngã bệnh và ông quyết định dành kì nghỉ đi bộ đường trường ở Thụy Sĩ để hồi sức.<a href="#cite_note-FOOTNOTEService2000158–159,_163–164Rappaport201097,_99,_108–109-86">[76]</a> Tới mùa xuân năm 1905, phái Bolshevik đã chiếm thế thượng phong trong Ban Chấp hành Trung ương RSDRP.<a href="#cite_note-FOOTNOTERice199085Service2000163-87">[77]</a> Vào tháng 12, tờ báo Vpered (Tiến lên) bắt đầu được ấn hành.<a href="#cite_note-FOOTNOTEFischer196441Rice199085Service2000165White200170Read200564Rappaport2010114-88">[78]</a> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Cách_mạng_1905_và_hệ_quả:_1905–1914">Cách mạng 1905 và hệ quả: 1905–1914</h3></div> <div role="note" class="hatnote navigation-not-searchable">Bài chi tiết: <a href="/wiki/C%C3%A1ch_m%E1%BA%A1ng_Nga_1905" class="mw-redirect" title="Cách mạng Nga 1905">Cách mạng Nga 1905</a></div> Tháng 1 năm 1905, <a href="/wiki/Ng%C3%A0y_Ch%E1%BB%A7_nh%E1%BA%ADt_%C4%91%E1%BA%ABm_m%C3%A1u" title="Ngày Chủ nhật đẫm máu">vụ thảm sát những người biểu tình ở Sankt-Peterburg vào ngày Chủ nhật</a> đã châm ngòi cho một loạt các bất ổn dân sự trên khắp lãnh thổ rộng lớn của <a href="/wiki/%C4%90%E1%BA%BF_qu%E1%BB%91c_Nga" title="Đế quốc Nga">Đế quốc Nga</a>, sự kiện mà còn có tên là <a href="/wiki/C%C3%A1ch_m%E1%BA%A1ng_Nga_(1905)" title="Cách mạng Nga (1905)">Cách mạng 1905</a>.<a href="#cite_note-FOOTNOTEFischer196444Rice199086–88Service2000167Read200575Rappaport2010117–120Lih201187-89">[79]</a> Lenin khuyến khích phái Bolshevik tham gia chủ động hơn vào sự biến này, cổ vũ tinh thần khởi nghĩa bạo lực.<a href="#cite_note-FOOTNOTEFischer196444–45Pipes1990362–363Rice199088–89-90">[80]</a> Sở dĩ vậy nên giờ đây Lenin đã tiếp nhận các khẩu hiệu của SR về "khởi nghĩa vũ trang", "khủng bố hàng loạt" và "trưng dụng đất của quý tộc tiểu địa chủ", chiến lược mà khiến phái Menshevik cáo buộc ông là lệch lạc khỏi tư tưởng Marxist chính thống.<a href="#cite_note-FOOTNOTEService2000170–171-91">[81]</a> Đáp lại, ông vận động phái Bolshevik cự tuyệt với phái Menshevik; tuy nhiên phần đông những người Bolshevik từ chối điều đó và cả hai phái đã gạt các bất đồng sang một bên để cùng tham dự <a href="/wiki/%C4%90%E1%BA%A1i_h%E1%BB%99i_%C4%90%E1%BA%A3ng_Lao_%C4%91%E1%BB%99ng_D%C3%A2n_ch%E1%BB%A7_X%C3%A3_h%E1%BB%99i_Nga_l%E1%BA%A7n_th%E1%BB%A9_III" title="Đại hội Đảng Lao động Dân chủ Xã hội Nga lần thứ III">Đại hội III RSDRP</a>, được tổ chức tại <a href="/w/index.php?title=Nh%C3%A0_th%E1%BB%9D_Brotherhood&action=edit&redlink=1" class="new" title="Nhà thờ Brotherhood (trang không tồn tại)">Nhà thờ Brotherhood</a> ở London vào tháng 4 năm 1905.<a href="#cite_note-FOOTNOTEPipes1990363–364Rice199089–90Service2000168–170Read200578Rappaport2010124-92">[82]</a> Lenin trình bày ý kiến của mình trong tác phẩm <a href="/w/index.php?title=Hai_s%C3%A1ch_l%C6%B0%E1%BB%A3c&action=edit&redlink=1" class="new" title="Hai sách lược (trang không tồn tại)">Hai sách lược</a>,<a href="#cite_note-93">[‡ 5]</a> xuất bàn vào tháng 8 năm 1905. Trong tác phẩm, ông lập luận rằng giai cấp tư sản tự do của Nga sẽ ủng hộ một sự chuyển đổi sang chế độ <a href="/wiki/Qu%C3%A2n_ch%E1%BB%A7_l%E1%BA%ADp_hi%E1%BA%BFn" title="Quân chủ lập hiến">quân chủ lập hiến</a>, và vì vậy chắc chắn sẽ phản bội sự nghiệp cách mạng; thế nên ông đề xuất rằng giai cấp vô sản phải liên minh với giai cấp nông dân thì mới có cơ may lật đổ chế độ Sa hoàng và chung tay góp sức xây dựng nền "chuyên chính vô sản và nông dân dân chủ cách mạng lâm thời."<a href="#cite_note-FOOTNOTEFischer196460Pipes1990367Rice199090–91Service2000179Read200579Rappaport2010131-94">[83]</a> <div class="quotebox pullquote floatleft" style="width:25em; ;"><style data-mw-deduplicate="TemplateStyles:r44429064">.mw-parser-output .quotebox{background-color:#F9F9F9;border:1px solid #aaa;box-sizing:border-box;padding:10px;font-size:88%}.mw-parser-output .quotebox.floatleft{margin:0.5em 1.4em 0.8em 0}.mw-parser-output .quotebox.floatright{margin:0.5em 0 0.8em 1.4em}.mw-parser-output .quotebox.centered{margin:0.5em auto 0.8em auto}.mw-parser-output .quotebox.floatleft p,.mw-parser-output .quotebox.floatright p{font-style:inherit}.mw-parser-output .quotebox-title{background-color:#F9F9F9;text-align:center;font-size:larger;font-weight:bold}.mw-parser-output .quotebox-quote.quoted:before{font-family:"Times New Roman",serif;font-weight:bold;font-size:large;color:gray;content:" “ ";vertical-align:-45%;line-height:0}.mw-parser-output .quotebox-quote.quoted:after{font-family:"Times New Roman",serif;font-weight:bold;font-size:large;color:gray;content:" ” ";line-height:0}.mw-parser-output .quotebox .left-aligned{text-align:left}.mw-parser-output .quotebox .right-aligned{text-align:right}.mw-parser-output .quotebox .center-aligned{text-align:center}.mw-parser-output .quotebox cite{display:block;font-style:normal}@media screen and (max-width:360px){.mw-parser-output .quotebox{min-width:100%;margin:0 0 0.8em!important;float:none!important}}</style> <div class="quotebox-quote left-aligned" style="">Cuộc nổi dậy đã bắt đầu. Vũ lực chống lại Vũ lực. Ẩu đả đường phố rầm rộ diễn ra, chướng ngại vật được quẳng xuống đường, giòn giã tiếng súng, vang rền tiếng pháo. Những dòng máu đang tuôn trào, cuộc nội chiến vì tự do đang rực cháy. Mát-xcơ-va và phương Nam, dãy Kavkaz và Ba Lan đã sẵn sàng kề vai sát cánh cùng giai cấp vô sản của Xanh Pê-téc-bua. Khẩu ngữ của công nhân giờ đây là: Chết hoặc Tự do!</div> <cite class="left-aligned" style="">— Lenin nói về Cách mạng năm 1905, tạm dịch theo <a href="#CITEREFRice1990">Rice (1990</a>:88–89)</cite> </div> Để xoa dịu nhân dân sau cuộc cách mạng 1905 bất thành, Sa hoàng <a href="/wiki/Nikolai_II" class="mw-redirect" title="Nikolai II">Nikolai II</a> đã chấp thuận một loạt các chính sách cải cách tự do với bản <a href="/wiki/Tuy%C3%AAn_ng%C3%B4n_Th%C3%A1ng_M%C6%B0%E1%BB%9Di" title="Tuyên ngôn Tháng Mười">Tuyên ngôn Tháng Mười</a>. Trong bầu không khí này, Lenin cảm thấy an toàn để trở về Sankt-Peterburg.<a href="#cite_note-FOOTNOTEFischer196451Rice199094Service2000175–176Read200581Read200577,_81Rappaport2010132,_134–135-95">[84]</a> Tham gia đội ngũ biên tập của Novaya Zhizn (Cuộc đời Mới), một tờ báo pháp luật quá khích chính trị được duy trì bởi <a href="/w/index.php?title=Maria_Fyodorovna_Andreyeva&action=edit&redlink=1" class="new" title="Maria Fyodorovna Andreyeva (trang không tồn tại)">Maria F. Andreyeva</a>, ông đã viết nhiều thảo luận liên quan đến mặt pháp lý của RSDRP.<a href="#cite_note-FOOTNOTERice199094–95White200173–74Read200581–82Rappaport2010138-96">[85]</a> Ông khuyến khích Đảng tìm cách chiêu mộ thành viên sâu rộng hơn, đồng thời cổ vũ cho các cuộc biểu tình bạo lực, tin rằng hai yếu tố này đều rất quan trọng cho sự thành công của cách mạng.<a href="#cite_note-FOOTNOTERice199096–97Service2000176–178-97">[86]</a> Nhận ra rằng đảng phí và quyên góp từ phần ít những người giàu có cảm tình với nghiệp cách mạng không thể nào trợ cấp nổi cho các hoạt động của phái Bolshevik, Lenin cùng một số đảng viên khác đã đề xuất kế hoạch cướp các cơ quan bưu điện, ga tàu và ngân hàng của chính phủ Sa hoàng. Dưới sự lãnh đạo của <a href="/w/index.php?title=Leonid_Krasin&action=edit&redlink=1" class="new" title="Leonid Krasin (trang không tồn tại)">Leonid B. Krasin</a>, một nhóm những người Bolshevik đã thực hiện các hành động phi pháp này; ví dụ nổi tiếng nhất là vào tháng 6 năm 1907, khi một nhóm Bolshevik dẫn đầu bởi <a href="/wiki/Iosif_Vissarionovich_Stalin" title="Iosif Vissarionovich Stalin">Iosif V. Stalin</a> <a href="/wiki/V%E1%BB%A5_c%C6%B0%E1%BB%9Bp_ng%C3%A2n_h%C3%A0ng_Tiflis_1907" title="Vụ cướp ngân hàng Tiflis 1907">thực hiện cướp có vũ trang Ngân hàng Nhà nước Tiflis, Gruzia</a>.<a href="#cite_note-FOOTNOTEFischer196470–71Pipes1990369–370Rice1990104-98">[87]</a> Tuy đã cân nhắc dung hòa quan điểm giữa hai phái Bolshevik và Menshevik,<a href="#cite_note-FOOTNOTERice199095Service2000178–179-99">[88]</a> phái Menshevik lên án gay gắt sự ủng hộ của Lenin đối với bạo lực và trộm cướp tại <a href="/w/index.php?title=%C4%90%E1%BA%A1i_h%E1%BB%99i_%C4%90%E1%BA%A3ng_Lao_%C4%91%E1%BB%99ng_D%C3%A2n_ch%E1%BB%A7_X%C3%A3_h%E1%BB%99i_Nga_l%E1%BA%A7n_th%E1%BB%A9_IV&action=edit&redlink=1" class="new" title="Đại hội Đảng Lao động Dân chủ Xã hội Nga lần thứ IV (trang không tồn tại)">Đại hội IV RSDRP</a>, tổ chức tại <a href="/wiki/Stockholm" title="Stockholm">Stockholm</a> vào tháng 4 năm 1906.<a href="#cite_note-FOOTNOTEFischer196453Pipes1990364Rice199099–100Service2000179–180White200176-100">[89]</a> Lenin giúp đỡ một tay trong việc thành lập Trung tâm Bolshevik ở <a href="/w/index.php?title=Kuokkala&action=edit&redlink=1" class="new" title="Kuokkala (trang không tồn tại)">Kuokkala</a>, <a href="/wiki/%C4%90%E1%BA%A1i_c%C3%B4ng_qu%E1%BB%91c_Ph%E1%BA%A7n_Lan" title="Đại công quốc Phần Lan">Đại công quốc Phần Lan</a>, nơi bấy giờ có quyền bán tự trị bên trong Đế quốc Nga, trước khi phái Bolshevik chiếm đại đa số trong RSDRP tại <a href="/w/index.php?title=%C4%90%E1%BA%A1i_h%E1%BB%99i_%C4%90%E1%BA%A3ng_Lao_%C4%91%E1%BB%99ng_D%C3%A2n_ch%E1%BB%A7_X%C3%A3_h%E1%BB%99i_Nga_l%E1%BA%A7n_th%E1%BB%A9_V&action=edit&redlink=1" class="new" title="Đại hội Đảng Lao động Dân chủ Xã hội Nga lần thứ V (trang không tồn tại)">Đại hội lần thứ V</a>, được tổ chức ở London vào tháng 5 năm 1907.<a href="#cite_note-FOOTNOTERice1990103–105Service2000180–182White200177–79-101">[90]</a> Sa hoàng bắt đầu mạnh tay trấn áp các thành phần đối địch, bãi bỏ quốc hội và <a href="/wiki/Duma_Qu%E1%BB%91c_gia_(%C4%90%E1%BA%BF_qu%E1%BB%91c_Nga)" title="Duma Quốc gia (Đế quốc Nga)">Duma Đệ nhị</a>, đồng thời ủy thác cho lực lượng cảnh sát mật <a href="/w/index.php?title=Okhrana&action=edit&redlink=1" class="new" title="Okhrana (trang không tồn tại)">Okhrana</a> bắt giữ những người cách mạng. Với tình hình này, Lenin lánh nạn ở Thụy Sĩ.<a href="#cite_note-FOOTNOTERice1990105–106Service2000184–186Rappaport2010144-102">[91]</a> Ở đó, ông cố gắng đổi số tiền cướp được ở Tiflis.<a href="#cite_note-FOOTNOTEBrackman200059,_62-103">[92]</a> <a href="/wiki/Aleksandr_Aleksandrovich_Bogdanov" title="Aleksandr Aleksandrovich Bogdanov">Aleksandr A. Bogdanov</a> và phái Bolshevik quyết định di dời Trung tâm Bolshevik tới Paris; tuy Lenin phản đối, ông vẫn đành phải chuyển tới thành phố vào tháng 12 năm 1908.<a href="#cite_note-FOOTNOTEService2000186–187-104">[93]</a> Lenin không ưa Paris, chê nó là "một cái ổ bẩn thỉu", đã có lần phải đâm đơn kiện một người đi ô tô xô ngã ông lúc đang đạp xe.<a href="#cite_note-FOOTNOTEFischer196467–68Rice1990111Service2000188–189-105">[94]</a> Trong khoảng thời gian ở đây, Lenin nảy sinh sự bất đồng tình với Bogdanov, người cho rằng giai cấp vô sản Nga trước tất phải lĩnh hội một nền văn hóa xã hội chủ nghĩa rồi mới có thể làm phương tiện cho một cuộc cách mạng. Thay vào đó, Lenin tán thành quan điểm gây dựng nhóm các trí thức xã hội chủ nghĩa tiên phong nhằm dẫn dắt giai cấp vô sản trong công cuộc cách mạng. Hơn nữa, Bogdanov, vốn chịu ảnh hưởng của <a href="/wiki/Ernst_Mach" title="Ernst Mach">Ernst Mach</a>, tin rằng tất cả các khái niệm trên đời đều mang tính tương đối, còn Lenin mắc kẹt trong thế giới quan Marxist nên luôn cho rằng tồn tại một thực tại khách quan độc lập khỏi nhãn quan con người.<a href="#cite_note-FOOTNOTEFischer196464Rice1990109Service2000189–190Read200589–90-106">[95]</a> Bogdanov và Lenin cùng đi nghỉ dưỡng tại villa của <a href="/wiki/Maksim_Gorky" title="Maksim Gorky">Maksim Gorky</a> ở <a href="/wiki/Capri" class="mw-redirect" title="Capri">Capri</a> vào tháng 4 năm 1908.<a href="#cite_note-FOOTNOTEFischer196463–64Rice1990110Service2000190–191White200183,_84-107">[96]</a> Khi quay lại Paris, Lenin đề nghị chia đôi phái Bolshevik, một phái ủng hộ ông còn đâu ủng hộ Bogdanov, dựa trên cáo buộc rằng Bogdanov đã lệch lạc khỏi tư tưởng Marxist.<a href="#cite_note-FOOTNOTERice1990110–111Service2000191–192Read200591-108">[97]</a> <figure class="mw-default-size" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/T%E1%BA%ADp_tin:British_Museum_from_NE_2.JPG" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/3/3a/British_Museum_from_NE_2.JPG/220px-British_Museum_from_NE_2.JPG" decoding="async" width="220" height="158" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/3/3a/British_Museum_from_NE_2.JPG/330px-British_Museum_from_NE_2.JPG 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/3/3a/British_Museum_from_NE_2.JPG/440px-British_Museum_from_NE_2.JPG 2x" data-file-width="2560" data-file-height="1836" /></a><figcaption>Lenin từng nghiên cứu tại <a href="/wiki/B%E1%BA%A3o_t%C3%A0ng_Anh" title="Bảo tàng Anh">Bảo tàng Anh</a>, London</figcaption></figure> Tháng 5 năm 1908, Lenin bấy giờ đang lưu trú ở London, dốc sức nghiên cứu trong <a href="/w/index.php?title=Ph%C3%B2ng_%C4%91%E1%BB%8Dc_B%E1%BA%A3o_t%C3%A0ng_Anh&action=edit&redlink=1" class="new" title="Phòng đọc Bảo tàng Anh (trang không tồn tại)">Phòng đọc</a> <a href="/wiki/B%E1%BA%A3o_t%C3%A0ng_Anh" title="Bảo tàng Anh">Bảo tàng Anh</a> để viết cuốn <a href="/w/index.php?title=Ch%E1%BB%A7_ngh%C4%A9a_duy_v%E1%BA%ADt_v%C3%A0_ch%E1%BB%A7_ngh%C4%A9a_kinh_nghi%E1%BB%87m_ph%C3%AA_ph%C3%A1n&action=edit&redlink=1" class="new" title="Chủ nghĩa duy vật và chủ nghĩa kinh nghiệm phê phán (trang không tồn tại)">Chủ nghĩa duy vật và chủ nghĩa kinh nghiệm phê phán</a>,<a href="#cite_note-109">[‡ 6]</a> đả kích cái mà ông gọi là "sự sai lệch tư sản phản động" của chủ nghĩa tương đối Bogdanov.<a href="#cite_note-FOOTNOTEFischer196464–67Rice1990110Service2000192–193White200184,_87–88Read200590-110">[98]</a> Tư tưởng chia bè kết phái của Lenin đã tạo nên sự bất hòa giữa bản thân ông và một số đảng viên Bolshevik, bao gồm các cộng sự từng rất thân cận như <a href="/wiki/Alexei_Rykov" class="mw-redirect" title="Alexei Rykov">Alexei I. Rykov</a> và <a href="/wiki/Lev_Kamenev" class="mw-redirect" title="Lev Kamenev">Lev B. Kamenev</a>.<a href="#cite_note-FOOTNOTEFischer196469Rice1990111Service2000195-111">[99]</a> Lực lượng Okhrana khai thác điểm yếu này để cài nội gián <a href="/w/index.php?title=Roman_Malinovsky&action=edit&redlink=1" class="new" title="Roman Malinovsky (trang không tồn tại)">Roman V. Malinovsky</a> vào trong, giả bộ làm người ủng hộ nhiệt thành của Lenin. Nhiều đảng viên Bolshevik tỏ vẻ hoài nghi đối với Malinovsky, song không rõ Lenin có biết về danh tính thực của anh ta hay không; rất có thể ông đã tung tin giả cho Malinovsky để đánh lạc hướng Okhrana.<a href="#cite_note-FOOTNOTEFischer196481–82Pipes1990372–375Rice1990120–121Service2000206White2001102Read200596–97-112">[100]</a> Tháng 8 năm 1910, Lenin dự Đại hội lần thứ VIII của <a href="/wiki/%C4%90%E1%BB%87_Nh%E1%BB%8B_Qu%E1%BB%91c_t%E1%BA%BF" title="Đệ Nhị Quốc tế">Đệ Nhị Quốc tế</a> ở Copenhagen trong vai trò là đại biểu của RSDRP, rồi sau đó đi nghỉ ở Stockholm cùng mẹ.<a href="#cite_note-FOOTNOTEFischer196470Rice1990114–116-113">[101]</a> Ông chuyển tới Pháp cùng vợ và em gái, sinh sống ở <a href="/wiki/Bombon,_Seine-et-Marne" title="Bombon, Seine-et-Marne">Bombon</a> rồi ở Paris.<a href="#cite_note-FOOTNOTEFischer196468–69Rice1990112Service2000195–196-114">[102]</a> Tại đây, ông gặp mặt nhà nữ quyền Bolshevik người Pháp <a href="/w/index.php?title=Inessa_Armand&action=edit&redlink=1" class="new" title="Inessa Armand (trang không tồn tại)">Inessa Armand</a>; một số nhà nghiên cứu tiểu sử cho rằng Lenin và Armand đã có mối quan hệ tình cảm giữa năm 1910 và 1912.<a href="#cite_note-FOOTNOTEFischer196475–80Rice1990112Pipes1990384Service2000197–199Read2005103-115">[103]</a> Tại một cuộc họp ở Paris vào tháng 6 năm 1911, Ban Chấp hành Trung ương RSDRP đã quyết định hướng lại hoạt động về Nga, cho đóng cửa Trung tâm Bolshevik và tờ báo Proletari.<a href="#cite_note-FOOTNOTERice1990115Service2000196White200193–94-116">[104]</a> Lenin thu xếp cho một hội nghị tại <a href="/wiki/Praha" title="Praha">Praha</a> vào tháng 1 năm 1912 nhằm cứu vãn ảnh hưởng của mình trong nội bộ Đảng. Chỉ có 16 trong số 18 khán thính giả thuộc phái Bolshevik tới tham dự, song ông vẫn bị chỉ trích thậm tệ về tư tưởng chia bè kết phái nên thất bại trong nỗ lực xây dựng lại hình tượng bên trong Đảng.<a href="#cite_note-FOOTNOTEFischer196471–72Rice1990116–117Service2000204–206White200196–97Read200595-117">[105]</a> Trong khoảng thời gian ở <a href="/wiki/Krak%C3%B3w" title="Kraków">Kraków</a> thuộc <a href="/wiki/V%C6%B0%C6%A1ng_qu%E1%BB%91c_Galicia_v%C3%A0_Lodomeria" title="Vương quốc Galicia và Lodomeria">Vương quốc Galicia và Lodomeria</a>, một khu vực văn hóa Ba Lan của <a href="/wiki/%C4%90%E1%BA%BF_qu%E1%BB%91c_%C3%81o-Hung" title="Đế quốc Áo-Hung">Đế quốc Áo-Hung</a>, Lenin thường lui tới thư viện <a href="/wiki/%C4%90%E1%BA%A1i_h%E1%BB%8Dc_Jagiellonia" title="Đại học Jagiellonia">Đại học Jagiellonia</a> để nghiên cứu.<a href="#cite_note-FOOTNOTEFischer196472Rice1990118–119Service2000209–211White2001100Read2005104-118">[106]</a> Ông giữ liên lạc với RSDRP bấy giờ đang hoạt động bên trong Đế quốc Nga, ra sức thuyết phục các đảng viên Bolshevik trong Duma phải tách khỏi liên minh quốc hội với Menshevik.<a href="#cite_note-FOOTNOTEFischer196493–94Pipes1990376Rice1990121Service2000214–215White200198–99-119">[107]</a> Tháng 1 năm 1913, Stalin – nhân vật được Lenin khen ngợi là "một người Gruzia tuyệt vời" – tới thăm ông và họ cùng nhau thảo luận về tương lai của các dân tộc phi-Nga bên trong Đế quốc.<a href="#cite_note-FOOTNOTERice1990122White2001100-120">[108]</a> Do sức khỏe sụt giảm của Lenin và vợ ông, họ chuyển đến sống ở thị trấn <a href="/w/index.php?title=Bia%C5%82y_Dunajec&action=edit&redlink=1" class="new" title="Biały Dunajec (trang không tồn tại)">Biały Dunajec</a>,<a href="#cite_note-FOOTNOTEService2000216White2001103Read2005105-121">[109]</a> trước khi đi Bern để phẫu thuật <a href="/w/index.php?title=B%C6%B0%E1%BB%9Bu_gi%C3%A1p&action=edit&redlink=1" class="new" title="Bướu giáp (trang không tồn tại)">bướu giáp</a> cho bà Nadya.<a href="#cite_note-FOOTNOTEFischer196473–74Rice1990122–123Service2000217–218Read2005105-122">[110]</a> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Thế_chiến_thứ_nhất:_1914–1917">Thế chiến thứ nhất: 1914–1917</h3></div> <div class="quotebox pullquote floatright" style="width:25em; ;"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r44429064"> <div class="quotebox-quote left-aligned" style="">Cuộc chiến [Thế chiến thứ nhất] vốn được phát động do [tham vọng] chia cắt thuộc địa và sự cướp bóc các lãnh thổ hải ngoại; mấy thằng trộm đã đoạn tuyệt với nhau – và [cái lý luận] dựa vào sự thất bại tạm thời của một trong các thằng trộm để mà đánh đồng mối quan tâm của tất cả các thằng trộm với mối quan tâm của các quốc gia hoặc của tổ quốc quả thực chỉ là xàm ngôn của bọn tư sản vô lẽ mà thôi.</div> <cite class="left-aligned" style="">— Quan điểm của Lenin về Thế chiến thứ nhất, tạm dịch theo <a href="#CITEREFFischer1964">Fischer (1964</a>:85)</cite> </div> Lenin đang ở <a href="/wiki/Galicia_(%C4%90%C3%B4ng_%C3%82u)" title="Galicia (Đông Âu)">Galicia</a> khi <a href="/wiki/Th%E1%BA%BF_chi%E1%BA%BFn_th%E1%BB%A9_nh%E1%BA%A5t" class="mw-redirect" title="Thế chiến thứ nhất">Thế chiến thứ nhất</a> khơi mào.<a href="#cite_note-FOOTNOTERice1990127Service2000222–223-123">[111]</a> Nga giờ đây bị khóa vào thế đối chọi với Áo-Hung. Do bị phát hiện là mang quốc tịch Nga, Lenin đã bị bắt giữ trong một khoảng thời gian ngắn, cho tới khi mọi chuyện trở nên rõ ràng rằng ông là phần tử chống đối Sa hoàng.<a href="#cite_note-FOOTNOTEFischer196494Pipes1990377–378Rice1990127–128Service2000223–225White2001104Read2005105-124">[112]</a> Lenin và vợ quay về Bern,<a href="#cite_note-FOOTNOTEFischer196494Pipes1990378Rice1990128Service2000225White2001104Read2005127-125">[113]</a> rồi chuyển tới <a href="/wiki/Z%C3%BCrich" title="Zürich">Zürich</a> vào tháng 2 năm 1916.<a href="#cite_note-FOOTNOTEFischer1964107Service2000236-126">[114]</a> Lenin rất phẫn nộ khi biết tin Đảng Dân chủ-Xã hội Đức ủng hộ nỗ lực chiến tranh hung hăng của Đức, một hành động đi ngược lại <a href="/w/index.php?title=International_Socialist_Congress,_Stuttgart_1907&action=edit&redlink=1" class="new" title="International Socialist Congress, Stuttgart 1907 (trang không tồn tại)">đồng thuận Stuttgart</a> của Quốc tế thứ hai, theo đó bắt buộc các đảng xã hội chủ nghĩa phải đồng lòng phản chiến. Qua đây Lenin nhận ra rằng Quốc tế Thứ hai chẳng còn nghĩa lý gì nữa.<a href="#cite_note-FOOTNOTEFischer196485Pipes1990378–379Rice1990127Service2000225White2001103–104-127">[115]</a> Ông dự <a href="/w/index.php?title=H%E1%BB%99i_ngh%E1%BB%8B_Zimmerwald&action=edit&redlink=1" class="new" title="Hội nghị Zimmerwald (trang không tồn tại)">Hội nghị Zimmerwald</a> vào tháng 9 năm 1915 và <a href="/w/index.php?title=H%E1%BB%99i_ngh%E1%BB%8B_Kienthal&action=edit&redlink=1" class="new" title="Hội nghị Kienthal (trang không tồn tại)">Hội nghị Kienthal</a> vào tháng 4 năm 1916,<a href="#cite_note-FOOTNOTEFischer196494Rice1990130–131Pipes1990382–383Service2000245White2001113–114,_122–113Read2005132–134-128">[116]</a> kêu gọi những người xã hội chủ nghĩa ở khắp nơi phản đối và chuyển biến "chiến tranh đế quốc" thành "nội chiến" của giai cấp vô sản chống lại giai cấp tư sản và quý tộc.<a href="#cite_note-FOOTNOTEFischer196485Rice1990129Service2000227–228Read2005111-129">[117]</a> Tháng 7 năm 1916, thân mẫu của Lenin qua đời nhưng ông không thể về viếng tang.<a href="#cite_note-FOOTNOTEPipes1990380Service2000230–231Read2005130-130">[118]</a> Cái chết của người mẹ kính yêu đã khiến tinh thần của Lenin suy sụp đáng kể, ông bắt đầu bi quan cho rằng mình cũng sẽ sớm nhắm mắt chết mà chẳng được chứng kiến ngày cuộc cách mạng vô sản trở thành hiện thực.<a href="#cite_note-FOOTNOTERice1990135Service2000235-131">[119]</a> Tháng 9 năm 1917, Lenin xuất bản cuốn <a href="/w/index.php?title=Ch%E1%BB%A7_ngh%C4%A9a_%C4%91%E1%BA%BF_qu%E1%BB%91c,_giai_%C4%91o%E1%BA%A1n_t%E1%BB%99t_c%C3%B9ng_c%E1%BB%A7a_ch%E1%BB%A7_ngh%C4%A9a_t%C6%B0_b%E1%BA%A3n&action=edit&redlink=1" class="new" title="Chủ nghĩa đế quốc, giai đoạn tột cùng của chủ nghĩa tư bản (trang không tồn tại)">Chủ nghĩa đế quốc, giai đoạn tột cùng của chủ nghĩa tư bản</a>;<a href="#cite_note-132">[‡ 7]</a> trong đó lập luận rằng <a href="/wiki/Ch%E1%BB%A7_ngh%C4%A9a_%C4%91%E1%BA%BF_qu%E1%BB%91c" title="Chủ nghĩa đế quốc">chủ nghĩa đế quốc</a> là sản phẩm của <a href="/w/index.php?title=Ch%E1%BB%A7_ngh%C4%A9a_t%C6%B0_b%E1%BA%A3n_%C4%91%E1%BB%99c_quy%E1%BB%81n&action=edit&redlink=1" class="new" title="Chủ nghĩa tư bản độc quyền (trang không tồn tại)">chủ nghĩa tư bản độc quyền</a>, vì lẽ các nhà tư bản luôn muốn tối ưu hóa lợi nhuận bằng cách mở rộng sản xuất sang các vùng lãnh thổ mới, những nơi mà họ phải trả ít tiền công và có sẵn nguyên liệu giá rẻ. Ông tin rằng cạnh tranh xung đột sẽ dâng cao và chiến tranh giữa các nước đế quốc sẽ tiếp diễn cho tới khi chúng bị lật đổ bởi một cuộc cách mạng vô sản và khai sinh ra chủ nghĩa xã hội.<a href="#cite_note-FOOTNOTEFischer196495–100,_107Rice1990132–134Service2000245–246White2001118–121Read2005116–126-133">[120]</a> Ông dành phần lớn thời gian đọc các tác phẩm của <a href="/wiki/Georg_Wilhelm_Friedrich_Hegel" title="Georg Wilhelm Friedrich Hegel">G. W. F. Hegel</a>, <a href="/wiki/Ludwig_Feuerbach" class="mw-redirect" title="Ludwig Feuerbach">Ludwig Feuerbach</a> và <a href="/wiki/Aristoteles" title="Aristoteles">Aristoteles</a>, những triết gia mà đã có ảnh hưởng vô cùng lớn đến Marx.<a href="#cite_note-FOOTNOTEService2000241–242-134">[121]</a> Điều này đã thay đổi quan điểm của Lenin về chủ nghĩa Marx; trước đây ông từng tin rằng chính sách có thể được phát triển dựa trên các nguyên lý khoa học tiền định, song giờ đây ông cho rằng chỉ thực tiễn mới có khả năng chứng minh tính đúng đắn của một chính sách.<a href="#cite_note-FOOTNOTEService2000243-135">[122]</a> Tuy vẫn coi mình là một người Marxist chính thống, Lenin hiện đã đoạn tuyệt với "học thuyết giai đoạn"; trong khi những người Marxist chính thống tin rằng một "cuộc cách mạng tư sản–dân chủ" của tầng lớp trung lưu phải diễn ra trước "cuộc cách mạng xã hội chủ nghĩa" của giai cấp vô sản, thì Lenin lại cho rằng giai cấp vô sản có thể lật đổ thành công Nga hoàng mà không cần kinh qua bước trung gian nào.<a href="#cite_note-FOOTNOTEService2000238–239-136">[123]</a> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Cách_mạng_Tháng_Hai_và_những_ngày_Tháng_Bảy:_1917">Cách mạng Tháng Hai và những ngày Tháng Bảy: 1917</h3></div> <div role="note" class="hatnote navigation-not-searchable">Bài chi tiết: <a href="/wiki/C%C3%A1ch_m%E1%BA%A1ng_Th%C3%A1ng_Hai" title="Cách mạng Tháng Hai">Cách mạng Tháng Hai</a> và <a href="/w/index.php?title=Nh%E1%BB%AFng_ng%C3%A0y_Th%C3%A1ng_B%E1%BA%A3y&action=edit&redlink=1" class="new" title="Những ngày Tháng Bảy (trang không tồn tại)">Những ngày Tháng Bảy</a></div> Tháng 2 năm 1917, <a href="/wiki/C%C3%A1ch_m%E1%BA%A1ng_Th%C3%A1ng_hai" class="mw-redirect" title="Cách mạng Tháng hai">cách mạng</a> nổ ra ở Sankt-Peterburg (đã được đổi tên thành <a href="/wiki/Petrograd" class="mw-redirect" title="Petrograd">Petrograd</a> hồi đầu Thế chiến thứ nhất) với những đám công nhân lũ lượt đổ ra đường biểu tình vì lương thực khan hiếm và điều kiện làm việc tệ bạc. Bất ổn lan rộng khắp Nga, khiến Sa hoàng <a href="/wiki/Nikolai_II" class="mw-redirect" title="Nikolai II">Nikolai II</a> khiếp sợ và đành thoái vị. Duma Nhà nước chớp thời cơ này để lên nắm quyền, thành lập <a href="/wiki/Ch%C3%ADnh_ph%E1%BB%A7_L%C3%A2m_th%E1%BB%9Di_Nga" title="Chính phủ Lâm thời Nga">Chính phủ Lâm thời Nga</a> và tuyên bố khai sinh nước <a href="/wiki/C%E1%BB%99ng_h%C3%B2a_Nga" title="Cộng hòa Nga">Cộng hòa Nga</a>.<a href="#cite_note-FOOTNOTERice1990136–138Service2000253-137">[124]</a> Tại Thụy Sĩ, Lenin hay tin cuộc chính biến thành công ở quê nhà và nô nức chia sẻ tin vui với những nhà cách mạng lưu vong.<a href="#cite_note-FOOTNOTEService2000254–255-138">[125]</a> Ông quyết định quay về Nga để đích thân lãnh đạo phái Bolshevik, song hầu hết các tuyến đường đã bị chặn đứng do tình hình xung đột bất ổn. Lenin và các nhà cách mạng lưu vong lên kế hoạch mở đường máu băng qua Đức, đất nước mà bấy giờ vẫn đang sa lầy trong cuộc chiến chống Nga. Biết tin những người bất đồng chính kiến với Sa hoàng muốn trở về Nga, chính quyền Đức bèn cho phép 32 người Nga lưu vong, trong đó có Lenin và vợ, đi tàu xuyên qua đất nước họ.<a href="#cite_note-FOOTNOTEFischer1964109–110Rice1990139Pipes1990386,_389–391Service2000255–256White2001127–128-139">[126]</a> Vì lý do chính trị, Lenin và chính quyền Đức đồng thuận <a href="/wiki/Ph%E1%BA%A3n_th%C3%B4ng_tin" title="Phản thông tin">phao tin</a> rằng, chuyến tàu chở Lenin xuyên lãnh thổ Đức đã bị niêm phong, song thực chất hành khách trên tàu có thể lên xuống thoải mái ở bất cứ trạm nghỉ nào.<a href="#cite_note-140">[127]</a> Nhóm người Nga đi từ Zürich tới <a href="/wiki/Sassnitz" title="Sassnitz">Sassnitz</a>, bắt phà tới <a href="/w/index.php?title=Trelleborg&action=edit&redlink=1" class="new" title="Trelleborg (trang không tồn tại)">Trelleborg</a>, Thụy Điển, từ đó đi tiếp đến giới tuyến <a href="/w/index.php?title=Haparanda&action=edit&redlink=1" class="new" title="Haparanda (trang không tồn tại)">Haparanda</a>–<a href="/w/index.php?title=Tornio&action=edit&redlink=1" class="new" title="Tornio (trang không tồn tại)">Tornio</a>, rồi dừng chân tại <a href="/wiki/Helsinki" title="Helsinki">Helsinki</a>, trước khi cải trang và bắt chuyến tàu cuối về Petrograd.<a href="#cite_note-FOOTNOTEFischer1964110–113Rice1990140–144Pipes1990391–392Service2000257–260-141">[128]</a> <figure class="mw-default-size mw-halign-right" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/T%E1%BA%ADp_tin:Lenin_Sealed_Train_Map-fr.svg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/2/22/Lenin_Sealed_Train_Map-fr.svg/220px-Lenin_Sealed_Train_Map-fr.svg.png" decoding="async" width="220" height="274" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/2/22/Lenin_Sealed_Train_Map-fr.svg/330px-Lenin_Sealed_Train_Map-fr.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/2/22/Lenin_Sealed_Train_Map-fr.svg/440px-Lenin_Sealed_Train_Map-fr.svg.png 2x" data-file-width="273" data-file-height="340" /></a><figcaption>Chuyến hành trình của Lenin từ Zurich về Sankt-Peterburg (bấy giờ là Petrograd), tháng 4 năm 1917, bao gồm chuyến tàu được phao tin là "bị niêm phong" xuyên lãnh thổ Đức</figcaption></figure> <figure class="mw-default-size mw-halign-left" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/T%E1%BA%ADp_tin:The_locomotive_M-293,_which_in_August_1917_Lenin_went_to_Finland.JPG" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/9/93/The_locomotive_M-293%2C_which_in_August_1917_Lenin_went_to_Finland.JPG/170px-The_locomotive_M-293%2C_which_in_August_1917_Lenin_went_to_Finland.JPG" decoding="async" width="170" height="255" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/9/93/The_locomotive_M-293%2C_which_in_August_1917_Lenin_went_to_Finland.JPG/255px-The_locomotive_M-293%2C_which_in_August_1917_Lenin_went_to_Finland.JPG 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/9/93/The_locomotive_M-293%2C_which_in_August_1917_Lenin_went_to_Finland.JPG/340px-The_locomotive_M-293%2C_which_in_August_1917_Lenin_went_to_Finland.JPG 2x" data-file-width="2592" data-file-height="3888" /></a><figcaption>Động cơ kéo con tàu chở Lenin đến <a href="/w/index.php?title=Nh%C3%A0_ga_Ph%E1%BA%A7n_Lan&action=edit&redlink=1" class="new" title="Nhà ga Phần Lan (trang không tồn tại)">ga Phần Lan</a> tại Petrograd vào tháng 4 năm 1917 không còn được bảo quản. Vì vậy, Động cơ #293 (hình trên) hiện được trưng bày thay thế ở địa danh này.<a href="#cite_note-FOOTNOTEMerridale2017ix-142">[129]</a></figcaption></figure> Đáp chân tại <a href="/w/index.php?title=Ga_Ph%E1%BA%A7n_Lan&action=edit&redlink=1" class="new" title="Ga Phần Lan (trang không tồn tại)">ga Phần Lan</a> tại Petrograd vào tháng 4, Lenin diễn thuyết công kích Chính phủ Lâm thời trước những người ủng hộ Bolshevik, một lần nữa kêu gọi cách mạng vô sản toàn lục địa.<a href="#cite_note-FOOTNOTEFischer1964113,_124Rice1990144Pipes1990392Service2000261White2001131–132-143">[130]</a> Trong những ngày tiếp theo, ông tham vấn tại các cuộc họp của phái Bolshevik, chê trách những thành phần đòi giảng hòa với phái Menshevik và đọc "<a href="/wiki/Lu%E1%BA%ADn_c%C6%B0%C6%A1ng_th%C3%A1ng_T%C6%B0" title="Luận cương tháng Tư">Luận cương tháng Tư</a>", một bản sách lược khái yếu dành cho phái Bolshevik được chính tay Lenin viết trên chuyến hành trình trở về từ Thụy Sĩ.<a href="#cite_note-FOOTNOTEPipes1990393–394Service2000266White2001132–135Read2005143,_146–147-144">[131]</a> Ông công khai chỉ trích phái Menshevik và Đảng Xã hội chủ nghĩa – cách mạng, hai phe chiếm số đông trong Xô viết Petrograd, vì dám ủng hộ Chính phủ Lâm thời, quy kết họ là những kẻ phản bội lý tưởng xã hội chủ nghĩa. Vì cho rằng chính phủ mới có đầu óc đế quốc chẳng kém gì chế độ Sa hoàng cũ, Lenin đã nêu ra các yêu sách sau: cầu hòa với Đức và Áo-Hung ngay lập tức, giao nộp chính quyền về tay các <a href="/wiki/X%C3%B4_vi%E1%BA%BFt" title="Xô viết">xô viết</a>, quốc hữu hóa các ngành công nghiệp và ngân hàng, tịch thu ruộng đất của địa chủ; tất cả nhằm gây dựng một chính quyền vô sản hướng tới chủ nghĩa xã hội. Trái lại, phái Menshevik tin rằng nước Nga chưa đạt đến độ chín muồi để đi lên chủ nghĩa xã hội, đồng thời cáo buộc Lenin muốn kích động nội chiến.<a href="#cite_note-FOOTNOTEService2000266–268,_279White2001134–136Read2005147,_148-145">[132]</a> Trong những tháng tiếp theo, Lenin nỗ lực tuyên truyền các chính sách của ông, dự các cuộc họp của Trung ương Đảng Bolshevik, đóng góp các bài viết đăng trên <a href="/wiki/Pravda" title="Pravda">Pravda</a>, diễn thuyết tại Petrograd nhằm chiêu mộ công nhân, binh lính, thủy thủ và nông dân cho sự nghiệp cách mạng.<a href="#cite_note-FOOTNOTEService2000267,_271–272Read2005152,_154-146">[133]</a> Cảm thấy những người ủng hộ Bolshevik đang bắt đầu nản lòng, Lenin đề xuất tổ chức một cuộc biểu tình có vũ trang tại Petrograd để dò la phản ứng của chính phủ.<a href="#cite_note-FOOTNOTEService2000282Read2005157-147">[134]</a> Do sức yếu, ông rời thành phố tới làng Neivola ở Phần Lan để dưỡng bệnh.<a href="#cite_note-FOOTNOTEPipes1990421Rice1990147Service2000276,_283White2001140Read2005157-148">[135]</a> Cuộc biểu tình vũ trang sau đó của phái Bolshevik, còn có tên là <a href="/w/index.php?title=Nh%E1%BB%AFng_ng%C3%A0y_Th%C3%A1ng_B%E1%BA%A3y&action=edit&redlink=1" class="new" title="Những ngày Tháng Bảy (trang không tồn tại)">những ngày Tháng Bảy</a>, xảy ra trong lúc Lenin vắng mặt. Ngay khi hay tin về cuộc đụng độ giữa phái Bolshevik và Chính phủ Lâm thời, ông nhanh chóng quay về Petrograd và kêu gọi hòa hoãn.<a href="#cite_note-FOOTNOTEPipes1990422–425Rice1990147–148Service2000283–284Read2005158–61White2001140–141Read2005157–159-149">[136]</a> Đáp lại vụ ẩu đả, Chính phủ Lâm thời ra lệnh truy nã Lenin và nhiều đảng viên Bolshevik cốt cán, lục soát văn phòng của họ và loan tin vu khống Lenin là gián điệp của Đức.<a href="#cite_note-FOOTNOTEPipes1990431–434Rice1990148Service2000284–285White2001141Read2005161-150">[137]</a> Tránh được cuộc lùng sục, Lenin lẩn trốn một thời gian ngắn ở một ngôi nhà an toàn bên trong Petrograd.<a href="#cite_note-FOOTNOTEFischer1964125Rice1990148–149Service2000285-151">[138]</a> Lo sợ cho tính mạng của mình, Lenin và cộng sự <a href="/wiki/Grigory_Zinoviev" class="mw-redirect" title="Grigory Zinoviev">Grigory Y. Zinoviev</a> đã cải trang và tẩu thoát khỏi Petrograd tới <a href="/w/index.php?title=Razliv&action=edit&redlink=1" class="new" title="Razliv (trang không tồn tại)">Razliv</a>.<a href="#cite_note-FOOTNOTEPipes1990436,_467Service2000287White2001141Read2005165-152">[139]</a> Tại đây, Lenin chắp bút viết tác phẩm <a href="/w/index.php?title=Nh%C3%A0_n%C6%B0%E1%BB%9Bc_v%C3%A0_C%C3%A1ch_m%E1%BA%A1ng&action=edit&redlink=1" class="new" title="Nhà nước và Cách mạng (trang không tồn tại)">Nhà nước và Cách mạng</a>,<a href="#cite_note-153">[‡ 8]</a> suy tưởng về một xã hội hậu cách mạng vô sản và bàn luận về thuyết tiêu biến nhà nước để lại một <a href="/wiki/X%C3%A3_h%E1%BB%99i_c%E1%BB%99ng_s%E1%BA%A3n" title="Xã hội cộng sản">xã hội cộng sản thuần khiết</a>.<a href="#cite_note-FOOTNOTEPipes1990468–469Rice1990149Service2000289White2001142–143Read2005166–172-154">[140]</a> Ông tiếp tục tán dương một cuộc khởi nghĩa vũ trang do phái Bolshevik lãnh đạo nhằm lật đổ Chính phủ Lâm thời, song một cuộc họp bí mật của Trung ương Đảng đã bác bỏ ý tưởng này.<a href="#cite_note-FOOTNOTEService2000288-155">[141]</a> Lenin bắt tàu đi Phần Lan, dừng bánh tại Helsinki vào ngày 10 tháng 8, nơi ông được chứa chấp bởi những cảm tình viên Bolshevik.<a href="#cite_note-FOOTNOTEPipes1990468Rice1990150Service2000289–292Read2005165-156">[142]</a> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Cách_mạng_Tháng_Mười:_1917">Cách mạng Tháng Mười: 1917</h3></div> <div role="note" class="hatnote navigation-not-searchable">Bài chi tiết: <a href="/wiki/C%C3%A1ch_m%E1%BA%A1ng_Th%C3%A1ng_M%C6%B0%E1%BB%9Di" title="Cách mạng Tháng Mười">Cách mạng Tháng Mười</a></div> <figure class="mw-default-size" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/T%E1%BA%ADp_tin:Brodskiy%27s_Lenin.jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/d/dc/Brodskiy%27s_Lenin.jpg/220px-Brodskiy%27s_Lenin.jpg" decoding="async" width="220" height="349" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/d/dc/Brodskiy%27s_Lenin.jpg/330px-Brodskiy%27s_Lenin.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/d/dc/Brodskiy%27s_Lenin.jpg/440px-Brodskiy%27s_Lenin.jpg 2x" data-file-width="1200" data-file-height="1905" /></a><figcaption>Lenin đứng trước <a href="/w/index.php?title=Vi%E1%BB%87n_Smolny&action=edit&redlink=1" class="new" title="Viện Smolny (trang không tồn tại)">Viện Smolny</a>, họa phẩm của <a href="/w/index.php?title=Isaak_Brodsky&action=edit&redlink=1" class="new" title="Isaak Brodsky (trang không tồn tại)">Isaak Brodsky</a></figcaption></figure> Tháng 8 năm 1917, trong thời gian Lenin trú ở Phần Lan, tổng tư lệnh Quân đội Nga lúc bấy giờ, <a href="/w/index.php?title=Lavr_Georgiyevich_Kornilov&action=edit&redlink=1" class="new" title="Lavr Georgiyevich Kornilov (trang không tồn tại)">Lavr G. Kornilov</a>, cử binh lính đến Petrograd hòng thực hiện <a href="/w/index.php?title=S%E1%BB%B1_bi%E1%BA%BFn_Kornilov&action=edit&redlink=1" class="new" title="Sự biến Kornilov (trang không tồn tại)">một cuộc đảo chính quân sự</a> chống lại Chính phủ Lâm thời. Thủ tướng <a href="/wiki/Aleksandr_Fyodorovich_Kerensky" class="mw-redirect" title="Aleksandr Fyodorovich Kerensky">Aleksandr F. Kerensky</a> bèn cầu cứu Xô viết Petrograd (bao gồm những người Bolshevik) và cho phép các nhà cách mạng tập hợp công nhân thành các nhóm <a href="/w/index.php?title=H%E1%BB%93ng_v%E1%BB%87_binh_(Nga)&action=edit&redlink=1" class="new" title="Hồng vệ binh (Nga) (trang không tồn tại)">Hồng vệ binh</a> để bảo vệ thành phố. Quân đảo chính giải tán trước khi tới được Petrograd, song sự biến đã giúp phái Bolshevik trở lại đấu trường chính trị.<a href="#cite_note-FOOTNOTEPipes1990439–465Rice1990150–151Service2000299White2001143–144Read2005173-157">[143]</a> E ngại một cuộc phản cách mạng của cánh hữu thù địch chủ nghĩa xã hội, những người Menshevik và Đảng Xã hội chủ nghĩa – cách mạng chiếm đa số trong Xô viết Petrograd đã gây sức ép lên chính phủ, buộc họ phải bình thường hóa quan hệ với phái Bolshevik.<a href="#cite_note-FOOTNOTEPipes1990465-158">[144]</a> Uy tín của phái Menshevik lẫn Đảng Xã hội chủ nghĩa – cách mạng đang ngày càng suy giảm bởi liên minh của họ với Chính phủ Lâm thời có chính sách chủ chiến vốn không được lòng dân. Phái Bolshevik thừa cơ lăng xê nhà Marxist thân Bolshevik là <a href="/wiki/Trotsky" class="mw-redirect" title="Trotsky">Trotsky</a> lên nắm quyền trong Xô viết Petrograd.<a href="#cite_note-FOOTNOTEPipes1990465–467White2001144Lee200317Read2005174-159">[145]</a> Tới tháng 9, phái Bolshevik đã chiếm thế thượng phong trong Xô viết Moskva và Petrograd.<a href="#cite_note-FOOTNOTEPipes1990471Rice1990151–152Read2005180-160">[146]</a> Nhận ra mọi sự đã lắng xuống, Lenin quay về Petrograd.<a href="#cite_note-FOOTNOTEPipes1990473,_482Rice1990152Service2000302–303Read2005179-161">[147]</a> Ông dự cuộc họp ngày 10 tháng 10 của Ban Chấp hành Trung ương Bolshevik, nơi ông tiếp tục vận động một cuộc khởi nghĩa vũ trang nhằm lật đổ Chính phủ Lâm thời; lần này nhận được 10 phiếu thuận và 2 phiếu chống.<a href="#cite_note-FOOTNOTEPipes1990482–484Rice1990153–154Service2000303–304White2001146–147-162">[148]</a> Zinoviev và Kamenev phản đối quyết định này, cho rằng công nhân sẽ không ủng hộ một cuộc khởi nghĩa bạo lực chống chính quyền và hơn nữa cũng chẳng có bằng chứng nào cho thấy một cuộc cách mạng vô sản sẽ nổ ra ở châu Âu như Lenin dự đoán.<a href="#cite_note-FOOTNOTEPipes1990471–472Service2000304White2001147-163">[149]</a> Đảng Bolshevik nhanh chóng lên kế hoạch cho cuộc tấn công, họp chốt ở <a href="/w/index.php?title=Vi%E1%BB%87n_Smolny&action=edit&redlink=1" class="new" title="Viện Smolny (trang không tồn tại)">Viện Smolny</a> vào ngày 24 tháng 10.<a href="#cite_note-FOOTNOTEService2000306–307-164">[150]</a> Nơi đây là đại bản doanh của <a href="/w/index.php?title=%E1%BB%A6y_ban_C%C3%A1ch_m%E1%BA%A1ng_Qu%C3%A2n_s%E1%BB%B1&action=edit&redlink=1" class="new" title="Ủy ban Cách mạng Quân sự (trang không tồn tại)">Ủy ban Cách mạng Quân sự</a> (MRC), một nhóm dân quân vũ trang hầu hết trung thành với phái Bolshevik, được thành lập bởi Xô viết Petrograd trong cuộc binh biến của Kornilov.<a href="#cite_note-FOOTNOTERigby197914–15Leggett19811–3Pipes1990466Rice1990155-165">[151]</a> Vào tháng 10, MRC nhận lệnh chiếm đóng các trụ sở giao thông, liên lạc, in ấn và chế tác tiện ích của Petrograd, hoàn thành nhiệm vụ mà không đổ một giọt máu.<a href="#cite_note-FOOTNOTEPipes1990485–486,_491Rice1990157,_159Service2000308-166">[152]</a> Bolshevik vây hãm lực lượng chính phủ cố thủ trong <a href="/wiki/Cung_%C4%91i%E1%BB%87n_M%C3%B9a_%C4%91%C3%B4ng" title="Cung điện Mùa đông">Cung điện Mùa đông</a>, công hạ nó và bắt giữ các bộ trưởng sau khi tàu tuần tiễu <a href="/wiki/Tu%E1%BA%A7n_d%C6%B0%C6%A1ng_h%E1%BA%A1m_R%E1%BA%A1ng_%C4%90%C3%B4ng" title="Tuần dương hạm Rạng Đông">Rạng Đông</a> được điều khiển bởi các thủy thủ Bolshevik bắn phát pháo mã tử để ra hiệu cho sự khởi đầu của cuộc cách mạng.<a href="#cite_note-FOOTNOTEPipes1990492–493,_496Service2000311Read2005182-167">[153]</a> Lenin thông báo cho Xô viết Petrograd rằng Chính phủ Lâm thời đã bị lật đổ.<a href="#cite_note-FOOTNOTEPipes1990491Service2000309-168">[154]</a> Phái Bolshevik tuyên bố thành lập <a href="/wiki/H%E1%BB%99i_%C4%91%E1%BB%93ng_D%C3%A2n_%E1%BB%A7y_Nga_X%C3%B4" title="Hội đồng Dân ủy Nga Xô">Hội đồng Dân ủy</a>; Lenin ban đầu khước từ chức <a href="/wiki/Th%E1%BB%A7_t%C6%B0%E1%BB%9Bng_Li%C3%AAn_X%C3%B4" class="mw-redirect" title="Thủ tướng Liên Xô">Chủ tịch</a> của cơ quan này, đề cử Trotsky thay thế, nhưng những người Bolshevik nhất quyết bầu Lenin và ông đành thuận theo.<a href="#cite_note-FOOTNOTEPipes1990499Service2000314–315-169">[155]</a> Lenin và những người Bolshevik sau đó tham dự <a href="/wiki/%C4%90%E1%BA%A1i_h%E1%BB%99i_X%C3%B4_vi%E1%BA%BFt_to%C3%A0n_Nga" title="Đại hội Xô viết toàn Nga">Đại hội Xô viết toàn Nga</a> trong hai ngày 26 và 27 tháng 10, công bố chính quyền mới. Phái Menshevik chỉ trích kịch liệt cuộc đảo chính bất hợp pháp và báo động nguy cơ một cuộc nội chiến sắp nổ ra.<a href="#cite_note-FOOTNOTEPipes1990496–497Rice1990159–161Service2000314–315Read2005183-170">[156]</a> Lenin và những người Bolshevik kỳ vọng một làn sóng cách mạng vô sản sẽ quét qua châu Âu trong vài tuần hoặc vài tháng tới.<a href="#cite_note-FOOTNOTEService2000316-171">[157]</a> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Chính_quyền_của_Lenin">Chính quyền của Lenin</h2></div> <div role="note" class="hatnote navigation-not-searchable">Bài chi tiết: <a href="/w/index.php?title=Ch%C3%ADnh_quy%E1%BB%81n_c%E1%BB%A7a_Lenin&action=edit&redlink=1" class="new" title="Chính quyền của Lenin (trang không tồn tại)">Chính quyền của Lenin</a></div> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Tổ_chức_chính_phủ_Xô_viết:_1917–1918">Tổ chức chính phủ Xô viết: 1917–1918</h3></div> Chính phủ Lâm thời trước đây đã lên kế hoạch bầu cử Quốc hội Lập hiến vào tháng 11 năm 1917; chống lại phản đối của Lenin, Sovnarkom đồng ý cho cuộc bầu cử được thông qua.<a href="#cite_note-FOOTNOTEShub1966314Service2000317-172">[158]</a> Phái Bolshevik nhận gần một phần tư phiếu, thua Đảng Xã hội chủ nghĩa – cách mạng.<a href="#cite_note-FOOTNOTEShub1966315Pipes1990540–541Rice1990164Volkogonov1994173Service2000331Read2005192-173">[159]</a> Lenin cho rằng kết quả bầu cử chưa phản ánh thực chất ý chí của nhân dân, rằng những người bỏ phiếu chưa hiểu rõ cương lĩnh chính trị Bolshevik, và cáo buộc danh sách ứng cử đã được sắp đặt trước thời điểm những người Xã hội chủ nghĩa – cách mạng cánh tả tách khỏi Đảng Xã hội chủ nghĩa – cách mạng.<a href="#cite_note-FOOTNOTEVolkogonov1994176Service2000331–332White2001156Read2005192-174">[160]</a> Dù vậy, Quốc hội Lập hiến mới của Nga vẫn tụ họp ở Petrograd vào tháng 1 năm 1918.<a href="#cite_note-FOOTNOTERice1990164-175">[161]</a> Sovnarkom cáo buộc hành động này là phản cách mạng do nó có ý định gạt bỏ quyền lực khỏi tay các xô viết; Đảng Xã hội chủ nghĩa – cách mạng và Menshevik bác bỏ cáo buộc đó.<a href="#cite_note-FOOTNOTEPipes1990546–547-176">[162]</a> Bolshevik kiến nghị lên Quốc hội, đòi bài trừ quyền pháp lý của nó. Sau khi Quốc hội từ chối, Sovnarkom tuyên bố hành động đó rõ ràng mang tính chất phản cách mạng và giải tán cơ quan này bằng vũ lực.<a href="#cite_note-FOOTNOTEPipes1990552–553Rice1990165Volkogonov1994176–177Service2000332,_336–337Read2005192-177">[163]</a> Lenin khước từ những đề nghị liên tiếp, từ cả những người Bolshevik, thúc giục ông liên minh với các đảng xã hội chủ nghĩa khác.<a href="#cite_note-FOOTNOTEFischer1964158Shub1966301–302Rigby197926Leggett19815Pipes1990508,_519Service2000318–319Read2005189–190-178">[164]</a> Tuy chối bỏ hiệp đồng với những người Menshevik hoặc Xã hội chủ nghĩa – cách mạng, Sovnarkom vẫn nhượng bộ chút ít và cho phái Xã hội chủ nghĩa – cách mạng cánh tả nắm giữ 5 vị trí trong nội các vào tháng 12 năm 1917. Liên minh này chỉ tồn tại bốn tháng cho tới tháng 3 năm 1918, khi những người Xã hội chủ nghĩa – cách mạng cánh tả rút khỏi chính phủ do bất đồng chính kiến với phái Bolshevik về Thế chiến thứ nhất.<a href="#cite_note-FOOTNOTERigby1979166–167Leggett198120–21Pipes1990533–534,_537Volkogonov1994171Service2000322–323White2001159Read2005191-179">[165]</a> Tại <a href="/wiki/%C4%90%E1%BA%A1i_h%E1%BB%99i_%C4%90%E1%BA%A3ng_C%E1%BB%99ng_s%E1%BA%A3n_Nga_(Bolshevik)_l%E1%BA%A7n_th%E1%BB%A9_VII" title="Đại hội Đảng Cộng sản Nga (Bolshevik) lần thứ VII">Đại hội VII</a> tháng 3 năm 1918, phái Bolshevik quyết định đổi tên Đảng Lao động Dân chủ Xã hội Nga thành Đảng Cộng sản Nga vì Lenin muốn tách biệt đảng phái của ông khỏi Đảng Dân chủ Xã hội Đức đang ngày càng theo <a href="/wiki/Ch%E1%BB%A7_ngh%C4%A9a_x%C3%A9t_l%E1%BA%A1i" class="mw-redirect" title="Chủ nghĩa xét lại">chủ nghĩa xét lại</a>, đồng thời nhấn mạnh mục đích tối thượng của Bolshevik là kiến dựng xã hội cộng sản.<a href="#cite_note-FOOTNOTEFischer1964219,_256,_379Shub1966374Service2000355White2001159Read2005219-180">[166]</a> <figure class="mw-default-size mw-halign-left" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/T%E1%BA%ADp_tin:Kremlin_birds_eye_view-1.jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/e/e3/Kremlin_birds_eye_view-1.jpg/220px-Kremlin_birds_eye_view-1.jpg" decoding="async" width="220" height="173" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/e/e3/Kremlin_birds_eye_view-1.jpg/330px-Kremlin_birds_eye_view-1.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/e/e3/Kremlin_birds_eye_view-1.jpg/440px-Kremlin_birds_eye_view-1.jpg 2x" data-file-width="700" data-file-height="552" /></a><figcaption>Điện Kremli, nơi sinh sống và làm việc của Lenin bắt đầu từ năm 1918 (ảnh chụp năm 1987)</figcaption></figure> Tuy trên lý thuyết, quyền lực tuyệt đối nằm trong tay chính phủ, được thay mặt bởi Sovnarkom và Ủy ban Điều hành (VTSIK) do <a href="/wiki/%C4%90%E1%BA%A1i_h%E1%BB%99i_X%C3%B4_vi%E1%BA%BFt_to%C3%A0n_Nga" title="Đại hội Xô viết toàn Nga">Đại hội Xô viết toàn Nga</a> (ARCS) tuyển cử, song về thực chất thì Đảng Cộng sản mới là tổ chức nắm giữ mọi quyền hành, điều mà bấy giờ ai cũng hiểu rõ.<a href="#cite_note-FOOTNOTERigby1979160–164Volkogonov1994374–375Service2000377-181">[167]</a> Tới năm 1918, Sovnarkom đã trở nên hết sức lớn mạnh, trong khi ARCS và VTSIK bị lép vế trầm trọng.<a href="#cite_note-FOOTNOTESandle199974Rigby1979168–169-182">[168]</a> Các xô viết bấy giờ đã không còn nắm thực quyền nào đối với Nga.<a href="#cite_note-FOOTNOTEFischer1964432-183">[169]</a> Trong năm 1918 và 1919, chính quyền dần loại bỏ phái Menshevik và Xã hội chủ nghĩa – cách mạng khỏi các xô viết.<a href="#cite_note-FOOTNOTELeggett1981316Lee200398–99-184">[170]</a> Nga giờ đây trở thành một <a href="/wiki/Qu%E1%BB%91c_gia_%C4%91%C6%A1n_%C4%91%E1%BA%A3ng" class="mw-redirect" title="Quốc gia đơn đảng">quốc gia đơn đảng</a>.<a href="#cite_note-FOOTNOTERigby1979160–161Leggett198121Lee200399-185">[171]</a> Hai cơ quan Đảng mới là <a href="/wiki/B%E1%BB%99_Ch%C3%ADnh_tr%E1%BB%8B_Ban_Ch%E1%BA%A5p_h%C3%A0nh_Trung_%C6%B0%C6%A1ng_%C4%90%E1%BA%A3ng_C%E1%BB%99ng_s%E1%BA%A3n_Li%C3%AAn_X%C3%B4" title="Bộ Chính trị Ban Chấp hành Trung ương Đảng Cộng sản Liên Xô">Bộ Chính trị</a> và <a href="/wiki/Orgburo" class="mw-redirect" title="Orgburo">Cục Tổ chức</a> được thành lập để phối hợp hoạt động với <a href="/wiki/Ban_Ch%E1%BA%A5p_h%C3%A0nh_Trung_%C6%B0%C6%A1ng_%C4%90%E1%BA%A3ng_C%E1%BB%99ng_s%E1%BA%A3n_Li%C3%AAn_X%C3%B4" title="Ban Chấp hành Trung ương Đảng Cộng sản Liên Xô">Ban Chấp hành Trung ương Đảng</a>; quyết định do các cơ quan này đưa ra phải được chuẩn y bởi Sovnarkom và <a href="/wiki/H%E1%BB%99i_%C4%91%E1%BB%93ng_Lao_%C4%91%E1%BB%99ng_v%C3%A0_Qu%E1%BB%91c_ph%C3%B2ng" title="Hội đồng Lao động và Quốc phòng">Hội đồng Lao động và Quốc phòng</a>.<a href="#cite_note-FOOTNOTEService2000388Lee200398-186">[172]</a> Lenin là nhân vật đầu não trong cấu trúc chính trị này bởi lẽ ông đảm nhận cương vị Chủ tịch Sovnarkom, đồng thời giữ một ghế bên trong Hội đồng Lao động và Quốc phòng, cũng như trong Ban Chấp hành Trung ương Đảng và Bộ Chính trị.<a href="#cite_note-FOOTNOTEService2000388-187">[173]</a> Người có quyền lực gần bằng Lenin lúc này là cánh tay phải đắc lực <a href="/wiki/Yakov_Sverdlov" class="mw-redirect" title="Yakov Sverdlov">Yakov M. Sverdlov</a>; vị này mất vào tháng 3 năm 1919 trong <a href="/wiki/%C4%90%E1%BA%A1i_d%E1%BB%8Bch_c%C3%BAm_1918" class="mw-redirect" title="Đại dịch cúm 1918">đại dịch cúm</a>.<a href="#cite_note-FOOTNOTERigby1979168,_170Service2000388-188">[174]</a> Tháng 11 năm 1917, Lenin và vợ chuyển đến sống trong hai phòng ngủ của Viện Smolny; họ đi nghỉ ở Halila, Phần Lan, vào tháng sau.<a href="#cite_note-FOOTNOTEService2000325–326,_333Read2005211–212-189">[175]</a> Tháng 1 năm 1918, Lenin suýt bị ám sát ở Petrograd; <a href="/w/index.php?title=Fritz_Platten&action=edit&redlink=1" class="new" title="Fritz Platten (trang không tồn tại)">Fritz Platten</a> đã chắn đạn cho ông và bị thương nặng.<a href="#cite_note-FOOTNOTEShub1966361Pipes1990548Volkogonov1994229Service2000335–336Read2005198-190">[176]</a> Quan ngại về mối đe dọa của quân Đức đối với thủ đô Petrograd, Sovnarkom dời đô về Moskva vào tháng 3 năm 1918, phương án vốn chỉ mang tính chất phòng bị.<a href="#cite_note-FOOTNOTEFischer1964156Shub1966350Pipes1990594Volkogonov1994185Service2000344Read2005212-191">[177]</a> Lenin, Trotsky và các lãnh đạo Bolshevik khác chuyển trụ sở đầu não của họ tới <a href="/wiki/%C4%90i%E1%BB%87n_Kremli" title="Điện Kremli">Điện Kremli</a>, nơi Lenin sống cùng vợ và em gái trong căn phòng ở tầng một ngay bên cạnh phòng họp của Sovnarkom.<a href="#cite_note-FOOTNOTEFischer1964320–321Shub1966377Pipes199094–595Volkogonov1994187–188Service2000346–347Read2005212-192">[178]</a> Lenin không ưa thích Moskva,<a href="#cite_note-FOOTNOTEService2000345-193">[179]</a> song hiếm khi ra ngoài thành phố suốt phần đời còn lại.<a href="#cite_note-FOOTNOTEFischer1964466Service2000348-194">[180]</a> Ông may mắn sống sót qua một vụ ám sát nữa tại Moskva vào tháng 8 năm 1918, bị bắn trọng thương sau một bài phát biểu trước công chúng.<a href="#cite_note-FOOTNOTEFischer1964280Shub1966361–362Pipes1990806–807Volkogonov1994219–221Service2000367–368White2001155-195">[181]</a> Một đảng viên Xã hội chủ nghĩa – cách mạng tên là <a href="/wiki/Fanny_Kaplan" title="Fanny Kaplan">Fanny Kaplan</a> đã bị bắt giữ và tử hình.<a href="#cite_note-FOOTNOTEFischer1964282–283Shub1966362–363Pipes1990807,_809Volkogonov1994222–228White2001155-196">[182]</a> Báo chí Nga lan truyền rầm rộ tin tức về cuộc tấn công, góp phần làm dâng cao cảm tình của công chúng đối với Lenin và tăng thêm uy tín cho ông.<a href="#cite_note-FOOTNOTEVolkogonov1994222,_231-197">[183]</a> Tháng 9 năm 1918, ông lui về <a href="/w/index.php?title=Gorki_Leninskiye&action=edit&redlink=1" class="new" title="Gorki Leninskiye (trang không tồn tại)">Gorki Leninskiye</a> ở ngoại ô Moskva để dưỡng bệnh, khu vực mới được quốc hữu hóa bởi chính phủ lúc bấy giờ.<a href="#cite_note-FOOTNOTEService2000369-198">[184]</a> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Cải_cách_kinh_tế,_pháp_luật_và_xã_hội:_1917–1918">Cải cách kinh tế, pháp luật và xã hội: 1917–1918</h3></div> <div class="quotebox pullquote floatright" style="width:25em; ;"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r44429064"> <div class="quotebox-quote left-aligned" style="">Gửi Công nhân, Binh sĩ và Nông dân! Chính quyền xô-viết sẽ đề nghị với nhân dân tất cả các nước ký ngay tức khắc một hòa ước dân chủ và đình chiến ngay tức khắc trên tất cả các mặt trận. Chính quyền xô-viết sẽ đảm bảo chuyển giao lại cho các ủy ban nông dân xử lý những ruộng đất của bọn địa chủ, của các thái ấp và của các nhà tu, mà không phải bồi thường gì cả; sẽ bênh vực các quyền lợi của binh sĩ bằng cách tiến hành dân chủ hóa hoàn toàn quân đội; sẽ thiết lập chế độ kiểm soát của công nhân đối với sản xuất; sẽ đảm bảo kịp thời triệu tập Quốc hội lập hiến; sẽ chăm sóc việc cung cấp lương thực cho thành thị và các nhu yếu phẩm cho nông thôn; sẽ đảm bảo cho tất cả các dân tộc sống trên lãnh thổ nước Nga quyền thật sự được tự quyết ... Cách mạng muôn năm!</div> <cite class="left-aligned" style="">— Cương lĩnh chính trị của Lenin ngày 24 tháng 11 năm 1917, trích từ <a href="#CITEREFLenin2006a">Lenin (2006a</a>:11-12)</cite> </div> Ngay sau khi lên năm quyền, Lenin đã ban hành một loạt các sắc lệnh. Đầu tiên là <a href="/w/index.php?title=S%E1%BA%AFc_l%E1%BB%87nh_v%E1%BB%81_ru%E1%BB%99ng_%C4%91%E1%BA%A5t&action=edit&redlink=1" class="new" title="Sắc lệnh về ruộng đất (trang không tồn tại)">Sắc lệnh về ruộng đất</a>, trong đó tuyên bố đất của quý tộc và Giáo hội Chính thống phải được quốc hữu hóa và tái phân phối cho nông dân dưới sự chỉ đạo của chính quyền địa phương.<a href="#cite_note-FOOTNOTELenin2006a26-199">[185]</a> Điều này đi ngược lại nguyện vọng <a href="/w/index.php?title=N%C3%B4ng_nghi%E1%BB%87p_t%E1%BA%ADp_th%E1%BB%83&action=edit&redlink=1" class="new" title="Nông nghiệp tập thể (trang không tồn tại)">tập thể hóa đất canh tác</a> của Lenin, song chính thức công nhận việc nông dân trưng dụng đất đã diễn ra từ trước.<a href="#cite_note-FOOTNOTEFischer1964252–253Pipes1990499Volkogonov1994341Service2000316–317White2001149Read2005194–195-200">[186]</a> Tháng 11 năm 1917, chính phủ ban hành Sắc lệnh về báo chí nhằm đóng cửa các hãng thông tấn bị coi là phản cách mạng. Chính phủ khẳng định biện pháp này chỉ là tạm thời; sắc lệnh này bị chỉ trích gay gắt, ngay cả từ các đảng viên Bolshevik, do vi phạm quyền <a href="/wiki/T%E1%BB%B1_do_b%C3%A1o_ch%C3%AD" title="Tự do báo chí">tự do báo chí</a>.<a href="#cite_note-FOOTNOTEShub1966310Leggett19815–6,_8,_306Pipes1990521–522Service2000317–318White2001153Read2005235–236-201">[187]</a> Tháng 11 năm 1917, Lenin cho ra đời bản <a href="/w/index.php?title=Tuy%C3%AAn_ng%C3%B4n_v%E1%BB%81_Quy%E1%BB%81n_c%E1%BB%A7a_Nh%C3%A2n_d%C3%A2n_Nga&action=edit&redlink=1" class="new" title="Tuyên ngôn về Quyền của Nhân dân Nga (trang không tồn tại)">Tuyên ngôn về Quyền của Nhân dân Nga</a>, trong đó khẳng định các nhóm dân tộc phi-Nga dưới nền Cộng hòa có quyền li khai và gây dựng nền độc lập của riêng họ.<a href="#cite_note-FOOTNOTEFischer1964249Pipes1990514Service2000321-202">[188]</a> Theo đó, nhiều quốc gia đã tuyên bố độc lập và tách khỏi Nga (<a href="/w/index.php?title=Tuy%C3%AAn_ng%C3%B4n_%C4%90%E1%BB%99c_l%E1%BA%ADp_Ph%E1%BA%A7n_Lan&action=edit&redlink=1" class="new" title="Tuyên ngôn Độc lập Phần Lan (trang không tồn tại)">Phần Lan</a> và <a href="/wiki/%C4%90%E1%BA%A1o_lu%E1%BA%ADt_%C4%90%E1%BB%99c_l%E1%BA%ADp_Litva" title="Đạo luật Độc lập Litva">Litva</a> vào tháng 12 năm 1917, Latvia và Ukraina vào tháng 1 năm 1918, <a href="/wiki/Tuy%C3%AAn_ng%C3%B4n_%C4%91%E1%BB%99c_l%E1%BA%ADp_Estonia" title="Tuyên ngôn độc lập Estonia">Estonia vào tháng 2 năm 1918</a>, <a href="/wiki/C%E1%BB%99ng_h%C3%B2a_Li%C3%AAn_bang_D%C3%A2n_ch%E1%BB%A7_Ngo%E1%BA%A1i_Kavkaz" title="Cộng hòa Liên bang Dân chủ Ngoại Kavkaz">Ngoại Kavkaz vào tháng 4 năm 1918</a> và <a href="/wiki/%C4%90%E1%BB%87_nh%E1%BB%8B_C%E1%BB%99ng_h%C3%B2a_Ba_Lan" class="mw-redirect" title="Đệ nhị Cộng hòa Ba Lan">Ba Lan vào tháng 11 năm 1918</a>).<a href="#cite_note-FOOTNOTEFischer1964249Pipes1990514Read2005219-203">[189]</a> Đảng Bolshevik chủ động quảng bá các đảng cộng sản mới ở các quốc gia non trẻ này.<a href="#cite_note-FOOTNOTEWhite2001159–160-204">[190]</a> Tháng 7 năm 1918, Đại hội V Xô viết toàn Nga phê chuẩn hiến pháp tái lập Cộng hòa Nga thành <a href="/wiki/C%E1%BB%99ng_h%C3%B2a_X%C3%A3_h%E1%BB%99i_ch%E1%BB%A7_ngh%C4%A9a_X%C3%B4_vi%E1%BA%BFt_Li%C3%AAn_bang_Nga" title="Cộng hòa Xã hội chủ nghĩa Xô viết Liên bang Nga">Cộng hòa Xã hội chủ nghĩa Xô viết Liên bang Nga</a>.<a href="#cite_note-FOOTNOTEFischer1964249-205">[191]</a> Nhằm hiện đại hóa đất nước, chính phủ không sử dụng <a href="/wiki/L%E1%BB%8Bch_Julius" title="Lịch Julius">lịch Julius</a> mà chuyển sang dùng <a href="/wiki/L%E1%BB%8Bch_Gregorius" title="Lịch Gregorius">lịch Gregorius</a> giống các quốc gia châu Âu khác.<a href="#cite_note-FOOTNOTESandle199984Read2005211-206">[192]</a> Tháng 11 năm 1917, Sovnarkom ban hành nghị định bãi bỏ hệ thống pháp luật của Nga, kêu gọi vận dụng "lương tâm cách mạng" thay thế pháp luật.<a href="#cite_note-FOOTNOTELeggett1981172–173Pipes1990796–797Read2005242-207">[193]</a> Tòa án được thay bằng hệ thống tư pháp hai bậc, theo đó bao gồm <a href="/w/index.php?title=T%C3%B2a_%C3%A1n_C%C3%A1ch_m%E1%BA%A1ng_(Nga)&action=edit&redlink=1" class="new" title="Tòa án Cách mạng (Nga) (trang không tồn tại)">Tòa án Cách mạng</a> chuyên xử các vụ án phản cách mạng<a href="#cite_note-FOOTNOTELeggett1981172Pipes1990798–799Ryan2012121-208">[194]</a> và <a href="/w/index.php?title=T%C3%B2a_%C3%A1n_Nh%C3%A2n_d%C3%A2n_(Li%C3%AAn_X%C3%B4)&action=edit&redlink=1" class="new" title="Tòa án Nhân dân (Liên Xô) (trang không tồn tại)">Tòa án Nhân dân</a> chuyên xử các vụ án dân sự hoặc hình sự. Hệ thống này xét xử không dựa trên bộ luật cũ, mà dựa trên các nghị định của Sovnarkom và cái gọi là "tinh thần chính nghĩa xã hội chủ nghĩa."<a href="#cite_note-FOOTNOTEHazard1965270Leggett1981172Pipes1990796–797-209">[195]</a> Quân đội được tái tổ chức toàn diện vào tháng 11; Sovnarkom thi hành các biện pháp cào bằng, bãi bỏ các chức hàm, chức danh, huân chương, và kêu gọi binh sĩ tự thành lập ủy ban để bầu ra chỉ huy.<a href="#cite_note-FOOTNOTEVolkogonov1994170-210">[196]</a> <figure class="mw-default-size mw-halign-left" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/T%E1%BA%ADp_tin:Dyadya_lenin.jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/a/af/Dyadya_lenin.jpg/170px-Dyadya_lenin.jpg" decoding="async" width="170" height="244" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/a/af/Dyadya_lenin.jpg/255px-Dyadya_lenin.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/a/af/Dyadya_lenin.jpg/340px-Dyadya_lenin.jpg 2x" data-file-width="400" data-file-height="575" /></a><figcaption>Áp phích tuyên truyền của Bolshevik vào năm 1920, miêu tả Lenin đang quét đi đám quân chủ, tăng lữ, và tư bản. Biểu ngữ bên dưới viết "Đồng chí Lenin đang quét sạch lũ ô trọc khỏi Trái Đất"</figcaption></figure> Tháng 10 năm 1917, Lenin ra lệnh giảm giờ làm cho toàn thể nhân dân lao động xuống còn 8 tiếng một ngày.<a href="#cite_note-FOOTNOTEService2000321-211">[197]</a> Ông tiếp tục ban hành sắc lệnh về giáo dục nhân dân, đảm bảo mọi đứa trẻ ở Nga được giáo dục thế tục miễn phí,<a href="#cite_note-FOOTNOTEService2000321-211">[197]</a> và thiết lập các trại trẻ mồ côi được nhà nước tài trợ.<a href="#cite_note-FOOTNOTEFischer1964260–261-212">[198]</a> Ngoài ra, chính phủ cũng cương quyết khắc phục nạn mù chữ, theo đó tầm 5 triệu nhân dân đã tham gia các lớp xóa mù chữ thần tốc từ năm 1920 đến năm 1926.<a href="#cite_note-FOOTNOTESandle1999174-213">[199]</a> Ủng hộ bình đẳng giới, các đạo luật đã được thông qua nhằm giải phóng phụ nữ, trao cho họ quyền tự chủ tài chính và dỡ bỏ các hạn chế đối với ly hôn.<a href="#cite_note-FOOTNOTEFischer1964554–555Sandle199983-214">[200]</a> <a href="/w/index.php?title=Zhenotdel&action=edit&redlink=1" class="new" title="Zhenotdel (trang không tồn tại)">Ban Phụ vận</a> (Zhenotdel) được thành lập để thúc đẩy các chính sách nữ quyền Bolshevik.<a href="#cite_note-FOOTNOTESandle1999122–123-215">[201]</a> Dưới thời Lenin, Nga trở thành quốc gia đầu tiên hợp pháp hóa nạo phá thai theo yêu cầu nếu người phụ nữ đang trong kỳ <a href="/w/index.php?title=Tam_c%C3%A1_nguy%E1%BB%87t&action=edit&redlink=1" class="new" title="Tam cá nguyệt (trang không tồn tại)">tam cá nguyệt</a> thứ nhất.<a href="#cite_note-FOOTNOTEDavid1974417-216">[202]</a> Với ý thức hệ vô thần, Lenin và Đảng Cộng sản muốn bãi bỏ các tôn giáo có tổ chức bài bản.<a href="#cite_note-FOOTNOTEFischer1964552Leggett1981308Sandle1999126Read2005238–239Ryan2012176,_182-217">[203]</a> Tháng 1 năm 1918, chính phủ ra nghị định tách rời giáo hội và nhà nước, nghiêm cấm giảng dạy tôn giáo trong nhà trường.<a href="#cite_note-FOOTNOTEVolkogonov1994373Leggett1981308Ryan2012177-218">[204]</a> Tháng 11 năm 1917, Lenin ban hành Sắc lệnh về Quyền kiểm soát của công nhân, kêu gọi công nhân thành lập các ủy ban tự bầu cử để giám sát công việc quản trị của các tập đoàn.<a href="#cite_note-FOOTNOTEPipes1990709Service2000321-219">[205]</a> Tháng đó chính phủ cũng ra nghị định trưng thu kim tệ,<a href="#cite_note-FOOTNOTEVolkogonov1994171-220">[206]</a> và quốc hữu hóa ngân hàng; những chính sách mà Lenin coi là bước tiến quan trọng lên xã hội chủ nghĩa.<a href="#cite_note-FOOTNOTERigby197945–46Pipes1990682,_683Service2000321White2001153-221">[207]</a> Vào tháng 12, Sovnarkom lập ra <a href="/w/index.php?title=X%C3%B4_vi%E1%BA%BFt_T%E1%BB%91i_cao_v%E1%BB%81_Kinh_t%E1%BA%BF_Qu%E1%BB%91c_d%C3%A2n&action=edit&redlink=1" class="new" title="Xô viết Tối cao về Kinh tế Quốc dân (trang không tồn tại)">Xô viết Tối cao về Kinh tế Quốc dân</a> (VSNKh) nắm giữ quyền hành đối với các ngành công nghiệp, nông nghiệp, thương nghiệp, và ngân quỹ.<a href="#cite_note-FOOTNOTERigby197950Pipes1990689Sandle199964Service2000321Read2005231-222">[208]</a> Các ủy ban nhà máy nằm dưới các công đoàn đều trực thuộc VSNKh; hoạch định kinh tế tập trung của nhà nước được ưu tiên trước các mối quan tâm kinh tế của công nhân địa phương.<a href="#cite_note-FOOTNOTEFischer1964437–438Pipes1990709Sandle199964,_68-223">[209]</a> Đầu năm 1918, Sovnarkom xóa nợ ngoại quốc và từ chối trả lợi tức cho chủ nợ.<a href="#cite_note-FOOTNOTEFischer1964263–264Pipes1990672-224">[210]</a> Tháng 4 năm 1918, ngành giao thương được quốc hữu hóa, độc quyền nhà nước được thiết lập đối với xuất nhập khẩu.<a href="#cite_note-FOOTNOTEFischer1964264-225">[211]</a> Tháng 6 năm 1918, tiện ích công cộng như đường ray, ngành kỹ thuật, ngành dệt may, ngành kim thuật và đào mỏ được quốc hữu hóa, tuy hầu như chỉ là trên danh nghĩa.<a href="#cite_note-FOOTNOTEPipes1990681,_692–693Sandle199996–97-226">[212]</a> Công cuộc quốc hữu hóa toàn diện không được tiến hành cho đến tháng 11 năm 1920, thời điểm khi mà các tập đoàn tiểu công nghiệp rơi vào tầm kiểm soát của nhà nước.<a href="#cite_note-FOOTNOTEPipes1990692–693Sandle199997-227">[213]</a> Phái "<a href="/w/index.php?title=Ch%E1%BB%A7_ngh%C4%A9a_c%E1%BB%99ng_s%E1%BA%A3n_t%E1%BA%A3_khuynh&action=edit&redlink=1" class="new" title="Chủ nghĩa cộng sản tả khuynh (trang không tồn tại)">Cộng sản Tả khuynh</a>" bên trong Đảng Bolshevik phê phán chính sách kinh tế của Sovnarkom là còn quá nhân nhượng; họ đòi quốc hữu hóa toàn bộ nền công nghiệp, nông nghiệp, thương nghiệp, tài chính, giao thông và liên lạc.<a href="#cite_note-FOOTNOTEFischer1964236Service2000351–352-228">[214]</a> Lenin tin rằng điều này xa vời thực tiễn, cho rằng nhà nước chỉ nên quốc hữu các tập đoàn tư bản lớn, chẳng hạn như ngân hàng, đường ray, bất động sản lớn, công xưởng lớn và ngành khai mỏ, còn đâu vẫn cho phép tiểu tư bản hoạt động tới khi chúng đủ lớn để được quốc hữu hiệu quả.<a href="#cite_note-FOOTNOTEFischer1964259,_444–445-229">[215]</a> Lenin bất đồng với những người cộng sản tả khuynh về tổ chức kinh tế; vào tháng 6 năm 1918, ông lập luận rằng sự kiểm soát tập trung kinh tế là điều hết sức cấp thiết. Trái lại, phái tả khuynh lại muốn công nhân kiểm soát từng nhà máy một, hướng tiếp cận <a href="/w/index.php?title=Ch%E1%BB%A7_ngh%C4%A9a_c%C3%B4ng_%C4%91o%C3%A0n&action=edit&redlink=1" class="new" title="Chủ nghĩa công đoàn (trang không tồn tại)">công đoàn chủ nghĩa</a> mà Lenin cho là gây phương hại đến chủ nghĩa xã hội.<a href="#cite_note-FOOTNOTEFischer1964259,_444–445-229">[215]</a> Với lập trường tả khuynh <a href="/wiki/Ch%E1%BB%A7_ngh%C4%A9a_t%E1%BB%B1_do_c%C3%A1_nh%C3%A2n" title="Chủ nghĩa tự do cá nhân">tự do cá nhân chủ nghĩa</a>, Cộng sản Tả khuynh cùng các bè phái trong Đảng Cộng sản chỉ trích sự tụt dốc của nền dân chủ ở Nga.<a href="#cite_note-FOOTNOTESandle1999120-230">[216]</a> Trên trường quốc tế, nhiều nhà xã hội chủ nghĩa đã gièm pha chế độ của Lenin và bác bỏ chủ nghĩa xã hội do ông xây dựng. Cụ thể, họ nhấn mạnh sự thiếu vắng tham chính của nhân dân, thiếu vắng góp ý của nhân dân và nói chung là thiếu vắng một nền dân chủ công nghiệp.<a href="#cite_note-FOOTNOTEService2000354–355-231">[217]</a> Cuối năm 1918, nhà Marxist người Séc-Áo <a href="/wiki/Karl_Kautsky" title="Karl Kautsky">Karl Kautsky</a> xuất bản pamfơlê phê phán bản chất phi dân chủ của Nga Xô viết, song bị Lenin đáp trả kịch liệt.<a href="#cite_note-FOOTNOTEFischer1964307–308Volkogonov1994178–179White2001156Read2005252–253Ryan2012123–124-232">[218]</a> Nhà Marxist người Đức <a href="/wiki/Rosa_Luxemburg" title="Rosa Luxemburg">Rosa Luxemburg</a> đồng thuận với Kautsky ở nhiều điểm.<a href="#cite_note-FOOTNOTEShub1966329–330Service2000385White2001156Read2005253–254Ryan2012125-233">[219]</a> <a href="/wiki/Ch%E1%BB%A7_ngh%C4%A9a_v%C3%B4_ch%C3%ADnh_ph%E1%BB%A7" class="mw-redirect" title="Chủ nghĩa vô chính phủ">Nhà vô chính phủ</a> người Nga <a href="/wiki/Pyotr_Kropotkin" class="mw-redirect" title="Pyotr Kropotkin">Pyotr A. Kropotkin</a> ví cuộc đảo chính Bolshevik như là "mồ chôn Cách mạng Nga."<a href="#cite_note-FOOTNOTEShub1966383-234">[220]</a> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Hòa_ước_Brest-Litovsk:_1917–1918">Hòa ước Brest-Litovsk: 1917–1918</h3></div> <div role="note" class="hatnote navigation-not-searchable">Bài chi tiết: <a href="/wiki/Hi%E1%BB%87p_%C6%B0%E1%BB%9Bc_Brest-Litovsk" class="mw-redirect" title="Hiệp ước Brest-Litovsk">Hiệp ước Brest-Litovsk</a></div> <div class="quotebox pullquote floatright" style="width:25em; ;"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r44429064"> <div class="quotebox-quote left-aligned" style="">[Với sự kéo dài cuộc chiến] chúng ta đã bất đắc dĩ làm lớn mạnh thêm chủ nghĩa đế quốc Đức, và đằng nào thì hòa bình cũng sẽ được phán quyết, nhưng hòa bình rốt cuộc sẽ trở xấu bởi lẽ kẻ đưa ra phán quyết là kẻ khác chúng ta. Không nghi ngờ gì nữa rằng hòa bình mà chúng ta buộc phải chấp thuận chỉ là hòa bình bất nhã mà thôi, nhưng nếu chiến tranh khơi mào thì chính quyền của chúng ta sẽ bị quét sạch và hòa bình sẽ được phán quyết bởi chính quyền khác.</div> <cite class="left-aligned" style="">— Lenin nói về hòa bình với Liên minh Trung tâm, tạm dịch theo <a href="#CITEREFFischer1964">Fischer (1964</a>:193–194)</cite> </div> Ngay khi lên nắm quyền, Lenin tin rằng sách lược quan trọng nhất lúc này là rút khỏi <a href="/wiki/Th%E1%BA%BF_chi%E1%BA%BFn_th%E1%BB%A9_nh%E1%BA%A5t" class="mw-redirect" title="Thế chiến thứ nhất">Thế chiến thứ nhất</a> bằng cách cầu hòa với <a href="/wiki/Li%C3%AAn_minh_Trung_t%C3%A2m" title="Liên minh Trung tâm">Liên minh Trung tâm</a> gồm Đức và Áo-Hung.<a href="#cite_note-FOOTNOTEShub1966331Pipes1990567-235">[221]</a> Ông tin rằng chiến tranh tiếp diễn sẽ kích động sự uất ức trong hàng ngũ binh sĩ Nga kiệt quệ, những người mà ông đã hứa là sẽ có hòa bình. Hơn nữa, những binh lính này và quân Đức đều là mối hiểm họa đối với chính quyền cách mạng và sự nghiệp xã hội chủ nghĩa quốc tế.<a href="#cite_note-FOOTNOTEFischer1964151Pipes1990567Service2000338-236">[222]</a> Trái lại, những người Bolshevik khác, cụ thể là <a href="/wiki/Nikolai_Bukharin" class="mw-redirect" title="Nikolai Bukharin">Nikolai I. Bukharin</a> và phái Tả khuynh Cộng sản, cho rằng hòa hoãn với Liên minh Trung tâm là hành động phản bội chủ nghĩa xã hội, thay vào đó đề xuất Nga thực hiện "một cuộc chiến bảo vệ cách mạng" mà sẽ kích động giai cấp vô sản Đức đứng lên lật đổ chính quyền.<a href="#cite_note-FOOTNOTEFischer1964190–191Shub1966337Pipes1990567Rice1990166-237">[223]</a> Lenin đề xuất một thỏa thuận đình chiến ba tháng trong Sắc lệnh về Hòa bình vào tháng 11 năm 1917,<a href="#cite_note-FOOTNOTELenin2006a18-238">[224]</a> được tán thành bởi Đại hội II Xô viết, rồi được chuyển tiếp cho chính quyền Đức và Áo-Hung.<a href="#cite_note-FOOTNOTEFischer1964151–152Pipes1990571–572-239">[225]</a> Người Đức phản ứng rất tích cực, xem đây là cơ hội để tập trung lực lượng sang <a href="/wiki/M%E1%BA%B7t_tr%E1%BA%ADn_ph%C3%ADa_T%C3%A2y_(Th%E1%BA%BF_chi%E1%BA%BFn_th%E1%BB%A9_nh%E1%BA%A5t)" title="Mặt trận phía Tây (Thế chiến thứ nhất)">Mặt trận phía Tây</a> và ngăn chặn thất bại kề cận.<a href="#cite_note-FOOTNOTEFischer1964154Pipes1990572Rice1990166-240">[226]</a> Vào tháng 11, hòa đàm diễn ra ở Brest-Litovsk, trụ sở bộ tư lệnh tối cao của Đức ở <a href="/wiki/M%E1%BA%B7t_tr%E1%BA%ADn_ph%C3%ADa_%C4%90%C3%B4ng_(Th%E1%BA%BF_chi%E1%BA%BFn_th%E1%BB%A9_nh%E1%BA%A5t)" title="Mặt trận phía Đông (Thế chiến thứ nhất)">Mặt trận phía Đông</a>, với phái đoàn Nga được dẫn đầu bởi Trotsky và <a href="/wiki/Adolph_Joffe" class="mw-redirect" title="Adolph Joffe">Adolph A. Joffe</a>.<a href="#cite_note-FOOTNOTEFischer1964161Shub1966331Pipes1990576-241">[227]</a> Song song với sự kiện này, hai bên đã thỏa thuận ngừng bắn cho tới tháng 1.<a href="#cite_note-FOOTNOTEFischer1964162–163Pipes1990576-242">[228]</a> Trong khuôn khổ cuộc đàm phán, phía Đức kiên quyết bám trụ các phần lãnh thổ mà họ đã chiếm được trong cuộc chiến, bao gồm Ba Lan, Litva và <a href="/wiki/Courland" class="mw-redirect" title="Courland">Courland</a>; trong khi phía Nga cho rằng điều này vi phạm trắng trợn quyền tự quyết dân tộc.<a href="#cite_note-FOOTNOTEFischer1964171–172,_200–202Pipes1990578-243">[229]</a> Một bộ phận Đảng Bolshevik muốn trì hoãn đàm phán để chờ cuộc cách mạng vô sản trong kỳ vọng nổ ra ở châu Âu.<a href="#cite_note-FOOTNOTERice1990166Service2000338-244">[230]</a> Ngày 7 tháng 1 năm 1918, Trotsky đem tối hậu thư của Liên minh Trung tâm trở về Sankt-Peterburg: hoặc là Nga chấp nhận yêu sách lãnh thổ của Đức, hoặc là chiến tranh cứ thế tiếp diễn.<a href="#cite_note-FOOTNOTEService2000338-245">[231]</a> <figure class="mw-default-size mw-halign-left" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/T%E1%BA%ADp_tin:Bundesarchiv_Bild_183-R92623,_Brest-Litowsk,_Waffenstillstandsabkommen.jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/e/e4/Bundesarchiv_Bild_183-R92623%2C_Brest-Litowsk%2C_Waffenstillstandsabkommen.jpg/220px-Bundesarchiv_Bild_183-R92623%2C_Brest-Litowsk%2C_Waffenstillstandsabkommen.jpg" decoding="async" width="220" height="149" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/e/e4/Bundesarchiv_Bild_183-R92623%2C_Brest-Litowsk%2C_Waffenstillstandsabkommen.jpg/330px-Bundesarchiv_Bild_183-R92623%2C_Brest-Litowsk%2C_Waffenstillstandsabkommen.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/e/e4/Bundesarchiv_Bild_183-R92623%2C_Brest-Litowsk%2C_Waffenstillstandsabkommen.jpg/440px-Bundesarchiv_Bild_183-R92623%2C_Brest-Litowsk%2C_Waffenstillstandsabkommen.jpg 2x" data-file-width="798" data-file-height="539" /></a><figcaption>Ký kết hiệp định đình chiến giữa Nga và Đức, 15 tháng 12 năm 1917</figcaption></figure> Vào tháng 1 và ít lâu sau vào tháng 2, Lenin thúc giục Đảng Bolshevik chấp nhận điều khoản của Đức. Ông cho rằng mất mát lãnh thổ có thể chấp nhận được nếu nó đảm bảo sự sống còn của chính quyền Bolshevik. Phần lớn những người Bolshevik bác bỏ ý kiến của Lenin và muốn kéo dài đàm phán, đồng thời cáo buộc lời lẽ của Đức là dối trá.<a href="#cite_note-FOOTNOTEFischer1964195Shub1966334,_337Service2000338–339,_340Read2005199-246">[232]</a> Ngày 18 tháng 2, Quân đội Đức tiến hành <a href="/wiki/Chi%E1%BA%BFn_d%E1%BB%8Bch_Faustschlag" title="Chiến dịch Faustschlag">chiến dịch Faustschlag</a>, xâm nhập sâu hơn vào lãnh thổ do Nga kiểm soát, chinh phục <a href="/wiki/Dvinsk" class="mw-redirect" title="Dvinsk">Dvinsk</a> trong vòng một ngày.<a href="#cite_note-FOOTNOTEFischer1964206,_209Shub1966337Pipes1990586–587Service2000340–341-247">[233]</a> Tại thời điểm này, Lenin đã thuyết phục thành công một bộ phận trong Ban Chấp hành Trung ương chấp thuận yêu sách lãnh thổ của Liên minh Trung tâm.<a href="#cite_note-FOOTNOTEPipes1990587Rice1990166–167Service2000341Read2005199-248">[234]</a> Ngày 23 tháng 2, Liên minh Trung tâm ra tối hậu thư mới: hoặc là Nga công nhận Ba Lan, các quốc gia Baltic và Ukraina đều thuộc về Đức; hoặc là đối mặt với nguy cơ bị xâm lược toàn diện.<a href="#cite_note-FOOTNOTEShub1966338Pipes1990592–593Service2000341-249">[235]</a> Ngày 3 tháng 3, <a href="/wiki/Hi%E1%BB%87p_%C6%B0%E1%BB%9Bc_Brest-Litovsk" class="mw-redirect" title="Hiệp ước Brest-Litovsk">Hiệp ước Brest-Litovsk</a> được ký kết.<a href="#cite_note-FOOTNOTEFischer1964211–212Shub1966339Pipes1990595Rice1990167Service2000342White2001158–159-250">[236]</a> Theo đó, Nga phải gánh tất cả bất lợi về phần mình, để mất vào tay Đức 26% dân số của cựu Đế quốc Nga, 37% diện tích đất canh tác, 28% tiềm năng công nghiệp, 26% tuyến đường ray, 3/4 nguồn quặng than và sắt.<a href="#cite_note-FOOTNOTEPipes1990595Service2000342-251">[237]</a> Quyết định nhân nhượng lãnh thổ trong hiệp ước đã vấp phải phản ứng dữ dội trên khắp phổ chính trị.<a href="#cite_note-FOOTNOTEFischer1964213–214Pipes1990596–597-252">[238]</a> Nhiều đảng viên Bolshevik và Xã hội chủ nghĩa – cách mạng trong Sovnarkom từ chức để bày tỏ sự phản đối.<a href="#cite_note-FOOTNOTEService2000344-253">[239]</a> Sovnarkom bèn tập trung nguồn lực vào chiến dịch kích động giai cấp vô sản Đức, cho ấn hành hàng loạt sách báo phản chiến và chống chính quyền trên lãnh thổ nước họ; chính phủ Đức đáp trả bằng cách trục xuất các nhà ngoại giao Nga.<a href="#cite_note-FOOTNOTEFischer1964313–314Shub1966387–388Pipes1990667–668Volkogonov1994193–194Service2000384-254">[240]</a> Dẫu chiến thắng trên mặt trận ngoại giao, Liên minh Trung tâm vẫn không tài nào tránh được thất bại sau cùng. Vào tháng 11 năm 1918, Hoàng đế Đức <a href="/wiki/Wilhelm_II" class="mw-redirect" title="Wilhelm II">Wilhelm II</a> thoái vị và chính phủ thay thế ký kết hòa ước với phe Đồng minh. Sovnarkom rốt cuộc phải thừa nhận rằng Hiệp ước Brest-Litovsk chẳng đạt được mục đích gì.<a href="#cite_note-FOOTNOTEFischer1964303–304Pipes1990668Volkogonov1994194Service2000384-255">[241]</a> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Chống_phú_nông,_Cheka,_và_Khủng_bố_Đỏ:_1918–1922">Chống phú nông, Cheka, và Khủng bố Đỏ: 1918–1922</h3></div> <div role="note" class="hatnote navigation-not-searchable">Bài chi tiết: <a href="/wiki/Kh%E1%BB%A7ng_b%E1%BB%91_%C4%90%E1%BB%8F" title="Khủng bố Đỏ">Khủng bố Đỏ</a></div> <div role="note" class="hatnote navigation-not-searchable">Xem thêm: <a href="/w/index.php?title=Phi_Cossack_h%C3%B3a&action=edit&redlink=1" class="new" title="Phi Cossack hóa (trang không tồn tại)">Phi Cossack hóa</a></div> <div class="quotebox pullquote floatright" style="width:25em; ;"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r44429064"> <div class="quotebox-quote left-aligned" style="">[Giai cấp tư sản] thực thi khủng bố chống lại công nhân, binh sĩ và nông dân để phục vụ lợi ích của một nhóm thiểu số những chủ đất và chủ ngân hàng, còn chế độ Xô-viết áp dụng các biện pháp quyết đoán chống lại địa chủ, lũ vơ vét và đồng lõa của chúng để phục vụ lợi ích của công nhân, binh sĩ và nông dân.</div> <cite class="left-aligned" style="">— Lenin nói về Khủng bố Đỏ, tạm dịch từ <a href="#CITEREFVolkogonov1994">Volkogonov (1994</a>:182)</cite> </div> Đầu năm 1918, nhiều thành phố phía tây Nga đối mặt với nạn đói do thiếu thốn lương thực dai dẳng.<a href="#cite_note-FOOTNOTEFischer1964236Pipes1990558,_723Rice1990170Volkogonov1994190-256">[242]</a> Lenin lên án <a href="/wiki/Kulak" title="Kulak">kulak</a>, tức tầng lớp <a href="/wiki/Ph%C3%BA_n%C3%B4ng" class="mw-redirect" title="Phú nông">phú nông</a> ở Nga thời xưa, đã cố tình tích trữ ngũ cốc do họ sản xuất để tăng giá trị trao đổi trên thị trường. Tháng 5 năm 1918, ông lệnh cho quân dân vũ trang đi trưng thu ngũ cốc của kulak để đưa lên thành phố phân phối. Vào tháng 6, ông phát động thành lập <a href="/w/index.php?title=%E1%BB%A6y_ban_B%E1%BA%A7n_c%E1%BB%91_n%C3%B4ng&action=edit&redlink=1" class="new" title="Ủy ban Bần cố nông (trang không tồn tại)">Ủy ban Bần cố nông</a> để viện trợ chiến dịch chống kulak.<a href="#cite_note-FOOTNOTEFischer1964236–237Shub1966353Pipes1990560,_722,_732–736Rice1990170Volkogonov1994181,_342–343Service2000349,_358–359White2001164Read2005218-257">[243]</a> Chính sách đã gây ra bất ổn xã hội lớn và khiến bạo lực lan rộng vì các toán vũ trang thường hay ẩu đả với nông dân, làm tăng nguy cơ nảy sinh xung đột nội chiến.<a href="#cite_note-FOOTNOTEFischer1964254Pipes1990728,_734–736Volkogonov1994197Ryan2012105-258">[244]</a> Một trong những ví dụ điển hình nhất cho thấy sự kiên quyết lập trường của Lenin đó là <a href="/w/index.php?title=L%E1%BB%87nh_treo_c%E1%BB%95_ph%C3%BA_n%C3%B4ng_c%E1%BB%A7a_Lenin&action=edit&redlink=1" class="new" title="Lệnh treo cổ phú nông của Lenin (trang không tồn tại)">bức điện tháng 8 năm 1918 gửi tới các Bolshevik ở Penza</a>. Trong đó, ông hiệu triệu lực lượng địa phương dập tắt một cuộc nổi dậy nông dân bằng cách treo cổ làm gương ít nhất 100 "tên kulak, trọc phú, [và] lũ hút máu."<a href="#cite_note-FOOTNOTEFischer1964277–278Pipes1990737Service2000365White2001155–156Ryan2012106-259">[245]</a> Cuộc trưng thu ngũ cốc hà khắc của Lenin đã khiến nhiều nông dân thoái chí và không dám sản xuất vượt hơn số ngũ cốc họ tiêu thụ, hệ quả là sản lượng nông nghiệp sa sút tụt hậu.<a href="#cite_note-FOOTNOTEFischer1964450Pipes1990726-260">[246]</a> Thị trường <a href="/wiki/Ch%E1%BB%A3_%C4%91en" class="mw-redirect" title="Chợ đen">chợ đen</a> bùng nổ đã bù trừ cho nền kinh tế bị nhà nước hạn chế.<a href="#cite_note-FOOTNOTEPipes1990700–702Lee2003100-261">[247]</a> Điều này đã khiến Lenin phải ban bố lệnh xử bắn <a href="/wiki/%C4%90%E1%BA%A7u_c%C6%A1" title="Đầu cơ">những kẻ đầu cơ tích trữ</a>, thương nhân chợ đen và trộm cướp.<a href="#cite_note-FOOTNOTEFischer1964195Pipes1990794Volkogonov1994181Read2005249-262">[248]</a> Đảng Xã hội chủ nghĩa – cách mạng và Xã hội chủ nghĩa – cách mạng cánh tả đều đã lên án chính sách trưng thu ngũ cốc bằng vũ lực của Đảng Bolshevik tại Đại hội Xô viết Toàn Nga lần thứ V vào tháng 7 năm 1918.<a href="#cite_note-FOOTNOTEFischer1964237-263">[249]</a> Nhận ra rằng Ủy ban Bần cố nông đôi khi xử tử cả nông dân không phải kulak, khiến tầng lớp này ngờ vực chính phủ, Lenin đành bãi bỏ chiến dịch vào tháng 12 năm 1918.<a href="#cite_note-FOOTNOTEService2000385White2001164Read2005218-264">[250]</a> Lenin liên tục nhấn mạnh sự cần thiết của chiến dịch khủng bố và bạo lực nhằm xóa bỏ trật tự cũ, cũng như đảm bảo thắng lợi cho công cuộc cách mạng.<a href="#cite_note-FOOTNOTEShub1966344Pipes1990790–791Volkogonov1994181,_196Read2005247–248-265">[251]</a> Phát biểu trước <a href="/wiki/%E1%BB%A6y_ban_Ch%E1%BA%A5p_h%C3%A0nh_Trung_%C6%B0%C6%A1ng_To%C3%A0n_Nga" class="mw-redirect" title="Ủy ban Chấp hành Trung ương Toàn Nga">Ủy ban Chấp hành Trung ương Toàn Nga</a> Xô viết vào tháng 11 năm 1917, ông tuyên bố rằng "nhà nước là một thiết chế được xây dựng nhằm thực thi bạo lực. Trước đó, bạo lực này được thực thi bởi lũ tham ô thiểu số đứng trên đầu toàn bộ nhân dân; giờ đây chúng ta muốn [...] tổ chức lại bạo lực đó nhân danh lợi ích của nhân dân."<a href="#cite_note-FOOTNOTEShub1966312-266">[252]</a> Ông cực lực phản đối ý kiến bãi bỏ <a href="/wiki/%C3%81n_t%E1%BB%AD_h%C3%ACnh" class="mw-redirect" title="Án tử hình">án tử hình</a>.<a href="#cite_note-FOOTNOTEFischer1964435–436-267">[253]</a> Lo sợ các thế lực chống phá Bolshevik âm mưu lật đổ chính quyền, Lenin cho thành lập lực lượng cảnh sát chính trị <a href="/wiki/Cheka" class="mw-redirect" title="Cheka">Cheka</a> vào tháng 12 năm 1917, do <a href="/wiki/Felix_Dzerzhinsky" class="mw-redirect" title="Felix Dzerzhinsky">Felix Dzerzhinsky</a> lãnh đạo.<a href="#cite_note-FOOTNOTEShub1966345–347Rigby197920–21Pipes1990800Volkogonov1994233Service2000321–322White2001153Read2005186,_208–209-268">[254]</a> <figure class="mw-default-size mw-halign-left" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/T%E1%BA%ADp_tin:Lenin_Krupskaya_and_Ulyanova_in_car_at_Red_Army_parade_full_photo_19180501.jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/9/92/Lenin_Krupskaya_and_Ulyanova_in_car_at_Red_Army_parade_full_photo_19180501.jpg/220px-Lenin_Krupskaya_and_Ulyanova_in_car_at_Red_Army_parade_full_photo_19180501.jpg" decoding="async" width="220" height="147" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/9/92/Lenin_Krupskaya_and_Ulyanova_in_car_at_Red_Army_parade_full_photo_19180501.jpg/330px-Lenin_Krupskaya_and_Ulyanova_in_car_at_Red_Army_parade_full_photo_19180501.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/9/92/Lenin_Krupskaya_and_Ulyanova_in_car_at_Red_Army_parade_full_photo_19180501.jpg/440px-Lenin_Krupskaya_and_Ulyanova_in_car_at_Red_Army_parade_full_photo_19180501.jpg 2x" data-file-width="995" data-file-height="663" /></a><figcaption>Lenin ngồi trên xe cùng vợ và em gái sau lễ duyệt binh của Hồng quân tại Đồng cỏ Khodynka, Moskva, vào ngày 1 tháng 5 năm 1918</figcaption></figure> Tháng 9 năm 1918, Sovnarkom thông qua nghị quyết khánh thành cuộc <a href="/wiki/Kh%E1%BB%A7ng_b%E1%BB%91_%C4%90%E1%BB%8F" title="Khủng bố Đỏ">Khủng bố Đỏ</a>, một hệ thống áp chế thi hành bởi Cheka.<a href="#cite_note-FOOTNOTELeggett1981174Volkogonov1994233–234Sandle1999112Ryan2012111-269">[255]</a> Tuy đôi khi được coi là công cụ để diệt trừ toàn bộ giai cấp tư sản,<a href="#cite_note-FOOTNOTEShub1966366Sandle1999112-270">[256]</a> Lenin thực chất không có ý định quét sạch hoàn toàn giai cấp này, mà chỉ nhắm chủ yếu vào những thành phần có tư tưởng muốn tái lập trật tự cũ.<a href="#cite_note-FOOTNOTERyan2012116-271">[257]</a> Phần lớn nạn nhân của cuộc khủng bố là công dân giàu có hoặc là thành viên của chế độ Sa hoàng năm xưa;<a href="#cite_note-FOOTNOTEPipes1990821Ryan2012114–115-272">[258]</a> trong đó cũng có cả những người chống tư sản bất đồng với Bolshevik và những thành phần xã hội lưu manh như đĩ điếm.<a href="#cite_note-FOOTNOTEShub1966366Sandle1999113Read2005210Ryan2012114–115-273">[259]</a> Cheka được ủy quyền xét xử và thi hành án đối với bất cứ thành phần nào thể hiện tư tưởng chống đối chính quyền mà không cần hỏi ý kiến của Tòa án Cách mạng.<a href="#cite_note-FOOTNOTELeggett1981173–174Pipes1990801-274">[260]</a> Theo đó, tổ chức này đã xử tử rất nhiều người trên khắp Nga Xô viết, thường hàng loạt theo số đông.<a href="#cite_note-FOOTNOTELeggett1981199–200Pipes1990819–820Ryan2012107-275">[261]</a> Đơn cử như lực lượng Cheka ở Petrograd đã từ hình 512 người trong vòng vài ngày.<a href="#cite_note-FOOTNOTEShub1966364Ryan2012114-276">[262]</a> Không có tư liệu chính xác nào còn sót lại về số người thiệt mạng trong cuộc Khủng bố Đỏ;<a href="#cite_note-FOOTNOTEPipes1990837-277">[263]</a> ước tính của các sử gia đời sau rơi vào tầm 10-15.000,<a href="#cite_note-FOOTNOTERyan2012114-278">[264]</a> hoặc 50-140.000.<a href="#cite_note-FOOTNOTEPipes1990834-279">[265]</a> Lenin chưa từng tận mắt chứng kiến hay tham gia vào chiến dịch khủng bố,<a href="#cite_note-FOOTNOTEVolkogonov1994202Read2005247-280">[266]</a> công khai cách li khỏi nó.<a href="#cite_note-FOOTNOTEPipes1990796-281">[267]</a> Các bài viết được xuất bản và diễn văn của Lenin rất hiếm khi nhắc đến xử tử; ông thường chỉ nói về điều này trong các bức điện mã hóa hoặc các bức mật thư.<a href="#cite_note-FOOTNOTEVolkogonov1994202-282">[268]</a> Nhiều người Bolshevik tỏ ra e ngại trước các cuộc hành quyết hàng loạt của Cheka và sự vô trách nhiệm dễ thấy của tổ chức này.<a href="#cite_note-FOOTNOTEPipes1990825Ryan2012117,_120-283">[269]</a> Đảng Cộng sản đã cố gắng hạn chế hoạt động của Cheka vào tháng 2 năm 1919, tước bỏ quyền phán xử của Cheka ở những khu vực không có <a href="/wiki/Thi%E1%BA%BFt_qu%C3%A2n_lu%E1%BA%ADt" title="Thiết quân luật">thiết quân luật</a>, song tổ chức này vẫn tiếp tục hoành hành khắp đất nước.<a href="#cite_note-FOOTNOTELeggett1981174–175,_183Pipes1990828–829Ryan2012121-284">[270]</a> Tới năm 1920, Cheka đã trở thành một thế lực hùng mạnh ở Nga Xô viết, ảnh hưởng sâu sắc đến nhiều nhánh của bộ máy nhà nước.<a href="#cite_note-FOOTNOTEPipes1990829–830,_832-285">[271]</a> Một sắc lệnh tháng 4 năm 1919 đã cho thành lập các <a href="/wiki/Tr%E1%BA%A1i_t%E1%BA%ADp_trung" title="Trại tập trung">trại tập trung</a> được ủy thác cho Cheka,<a href="#cite_note-FOOTNOTELeggett1981176–177Pipes1990832,_834-286">[272]</a> sau được điều hành bởi cơ quan chính phủ gọi là <a href="/wiki/Gulag" class="mw-redirect" title="Gulag">Gulag</a>.<a href="#cite_note-FOOTNOTEPipes1990835Volkogonov1994235-287">[273]</a> Cuối năm 1920, 84 khu trại đã được thiết lập khắp Nga Xô viết, chứa khoảng 50.000 tù nhân; tới tháng 10 năm 1923, số lượng trại tăng lên 315 và chứa khoảng 70.000 tù nhân.<a href="#cite_note-FOOTNOTELeggett1981178Pipes1990836-288">[274]</a> Những người bị bắt được tận dụng làm <a href="/wiki/Lao_%C4%91%E1%BB%99ng_c%C6%B0%E1%BB%A1ng_b%E1%BB%A9c" title="Lao động cưỡng bức">lao động cưỡng bức</a>.<a href="#cite_note-FOOTNOTELeggett1981176Pipes1990832–833-289">[275]</a> Tháng 7 năm 1922, trí thức bị coi là chống đối chính quyền Bolshevik bị đày tới những vùng thưa thớt dân cư hoặc ra hẳn nước ngoài; Lenin đích thân xem xét kĩ lưỡng danh sách những người bị kết án theo kiểu này.<a href="#cite_note-FOOTNOTEVolkogonov1994358–360Ryan2012172–173,_175–176-290">[276]</a> Tháng 5 năm 1922, Lenin hạ lệnh xử tử các linh mục chống đối Bolshevik, khiến 14.000 đến 20.000 người chết theo một ước tính.<a href="#cite_note-FOOTNOTEVolkogonov1994376–377Read2005239Ryan2012179-291">[277]</a> <a href="/wiki/Gi%C3%A1o_h%E1%BB%99i_Ch%C3%ADnh_th%E1%BB%91ng_gi%C3%A1o_Nga" title="Giáo hội Chính thống giáo Nga">Giáo hội Chính thống giáo Nga</a> bị ảnh hưởng nặng nề nhất; ngoài ra các chính sách bài tôn giáo của chính quyền cũng ảnh hưởng xấu đến các giáo hội <a href="/wiki/C%C3%B4ng_gi%C3%A1o_La_m%C3%A3" class="mw-redirect" title="Công giáo La mã">Công giáo La mã</a>, <a href="/wiki/Tin_L%C3%A0nh" class="mw-redirect" title="Tin Lành">Tin Lành</a>, <a href="/wiki/Do_Th%C3%A1i_gi%C3%A1o" title="Do Thái giáo">Do Thái giáo</a> và <a href="/wiki/H%E1%BB%93i_gi%C3%A1o" title="Hồi giáo">Hồi giáo</a>.<a href="#cite_note-FOOTNOTEVolkogonov1994381-292">[278]</a> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Nội_chiến_và_xung_đột_với_Ba_Lan:_1918–1920">Nội chiến và xung đột với Ba Lan: 1918–1920</h3></div> <div role="note" class="hatnote navigation-not-searchable">Bài chi tiết: <a href="/wiki/N%E1%BB%99i_chi%E1%BA%BFn_Nga" title="Nội chiến Nga">Nội chiến Nga</a> và <a href="/wiki/Chi%E1%BA%BFn_tranh_Nga-Ba_Lan_(1919-1921)" title="Chiến tranh Nga-Ba Lan (1919-1921)">Chiến tranh Ba Lan – Xô viết</a></div> <div class="quotebox pullquote floatright" style="width:25em; ;"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r44429064"> <div class="quotebox-quote left-aligned" style="">Sự tồn tại song song lâu dài của Cộng hòa Xô viết cùng các nước đế quốc là điều không tưởng. Suy cho cùng, một trong hai [thể chế này] sẽ chiến thắng. Và cho tới cái kết cuối đó, một chuỗi các xung đột tồi tệ giữa Cộng hòa Xô viết và các chính phủ tư bản là điều không thể tránh khỏi. Vậy nghĩa là giai cấp thống trị, tức giai cấp vô sản, nếu chỉ có nguyện vọng là cai trị và muốn được cai trị, thì ắt phải thể hiện nó bằng tổ chức quân đội.</div> <cite class="left-aligned" style="">— Lenin nói về chiến tranh, tạm dịch theo <a href="#CITEREFPipes1990">Pipes (1990</a>:610)</cite> </div> Lenin đã lường trước rằng tầng lớp quý tộc và tư sản Nga sẽ hiệp đồng với nhau để chống chính quyền cách mạng; ông cho rằng lợi thế về quan số của các tầng lớp hạ lưu, cộng với khả năng tổ chức quân đội hiệu quả của Đảng Bolshevik, sẽ đảm bảo thắng lợi cuối cùng cho họ.<a href="#cite_note-FOOTNOTEService2000357-293">[279]</a> Tuy nhiên, Lenin đã không thể lường được cường độ chống đối mãnh liệt như thế nào.<a href="#cite_note-FOOTNOTEService2000357-293">[279]</a> <a href="/wiki/N%E1%BB%99i_chi%E1%BA%BFn_Nga" title="Nội chiến Nga">Nội chiến Nga</a> tiếp đó chủ yếu là cuộc đối đầu giữa phe <a href="/wiki/H%E1%BB%93ng_qu%C3%A2n" title="Hồng quân">Hồng quân</a> ủng hộ Bolshevik và phe <a href="/wiki/B%E1%BA%A1ch_v%E1%BB%87" title="Bạch vệ">Bạch vệ</a> chống Bolshevik; song nó cũng bao gồm các cuộc chiến giành độc lập của các dân tộc ở biên giới phía Tây, các lực lượng nông dân đơn lập lẻ tẻ và <a href="/w/index.php?title=Qu%C3%A2n_L%E1%BB%A5c&action=edit&redlink=1" class="new" title="Quân Lục (trang không tồn tại)">Quân Lục</a> trên khắp cựu lãnh thổ của Đế quốc Nga.<a href="#cite_note-FOOTNOTEService2000391–392-294">[280]</a> Vì vậy, các nhà sử học đánh giá cuộc chiến này thực chất ẩn chứa bên trong hai xung đột riêng lẻ: một là giữa phe cách mạng và phản cách mạng, hai là giữa các phe cách mạng đối chọi lẫn nhau.<a href="#cite_note-FOOTNOTELee200384,_88-295">[281]</a> Bạch vệ là một lực lượng quân sự chống Bolshevik được sáng lập bởi nhiều quân sĩ phục vụ dưới chế độ Sa hoàng cũ, cấu thành từ các đạo quân sau: <a href="/w/index.php?title=T%C3%ACnh_nguy%E1%BB%87n_qu%C3%A2n&action=edit&redlink=1" class="new" title="Tình nguyện quân (trang không tồn tại)">Tình nguyện quân</a> của <a href="/w/index.php?title=Anton_Denikin&action=edit&redlink=1" class="new" title="Anton Denikin (trang không tồn tại)">Anton I. Denikin</a> ở miền Nam nước Nga,<a href="#cite_note-FOOTNOTEShub1966355Leggett1981204Rice1990173,_175Volkogonov1994198Service2000357,_382Read2005187-296">[282]</a> lực lượng của <a href="/wiki/Aleksandr_Vasilyevich_Kolchak" title="Aleksandr Vasilyevich Kolchak">Aleksandr V. Kolchak</a> ở Siberia,<a href="#cite_note-FOOTNOTEFischer1964334,_343,_357Leggett1981204Service2000382,_392Read2005205–206-297">[283]</a> và lực lượng của <a href="/w/index.php?title=Nikolai_Yudenich&action=edit&redlink=1" class="new" title="Nikolai Yudenich (trang không tồn tại)">Nikolai N. Yudenich</a> ở các nước Baltic mới độc lập.<a href="#cite_note-FOOTNOTELeggett1981204Read2005206-298">[284]</a> Bạch vệ được hỗ trợ bởi 35.000 binh lính của <a href="/w/index.php?title=Qu%C3%A2n_%C4%91o%C3%A0n_Czechoslovak&action=edit&redlink=1" class="new" title="Quân đoàn Czechoslovak (trang không tồn tại)">Quân đoàn Séc</a>, khi trước là tù binh chiến tranh của Liên minh Trung tâm, về sau phản bội Sovnarkom và hiệp đồng với tổ chức chống Bolshevik gọi là <a href="/w/index.php?title=%E1%BB%A6y_ban_c%C3%A1c_Th%C3%A0nh_vi%C3%AAn_c%E1%BB%A7a_Qu%E1%BB%91c_h%E1%BB%99i_L%E1%BA%ADp_hi%E1%BA%BFn&action=edit&redlink=1" class="new" title="Ủy ban các Thành viên của Quốc hội Lập hiến (trang không tồn tại)">Ủy ban các Thành viên của Quốc hội Lập hiến</a> (Komuch) ở Samara.<a href="#cite_note-FOOTNOTEFischer1964288–289Pipes1990624–630Service2000360White2001161–162Read2005205-299">[285]</a> Ngoài ra, Bạch vệ còn được hậu thuẫn bởi các cường quốc phương Tây, những người coi Hiệp ước Brest-Litovsk là sự phản bội nỗ lực chiến tranh của Đồng minh và lo sợ nguy cơ cách mạng lan rộng thông qua lời hiệu triệu của Bolshevik.<a href="#cite_note-FOOTNOTEFischer1964262–263-300">[286]</a> Năm 1918, 10.000 lính Anh, Pháp, Mỹ, Canada, Ý và Serbia đổ bộ tại <a href="/wiki/Murmansk" title="Murmansk">Murmansk</a>, nhanh chóng chiếm cứ <a href="/w/index.php?title=Kandalaksha&action=edit&redlink=1" class="new" title="Kandalaksha (trang không tồn tại)">Kandalaksha</a>. Cũng trong năm đó, các lực lượng Anh, Mỹ và Nhật đổ bộ <a href="/wiki/Vladivostok" title="Vladivostok">Vladivostok</a>.<a href="#cite_note-FOOTNOTEFischer1964291Shub1966354-301">[287]</a> Quân phương Tây rốt cuộc rút khỏi cuộc chiến, chỉ đứng sau trợ cấp kĩ thuật viên và đạn dược cho phe Bạch vệ; tuy vậy Nhật Bản vẫn kiến định bám trụ cuộc chiến với tham vọng mở rộng lãnh thổ.<a href="#cite_note-FOOTNOTEFischer1964331,_333-302">[288]</a> Lenin ủy thác cho Trotsky thành lập <a href="/wiki/H%E1%BB%93ng_qu%C3%A2n" title="Hồng quân">Hồng quân Công Nông</a>; được sự ủng hộ của Lenin, Trotsky thành lập <a href="/w/index.php?title=H%E1%BB%99i_%C4%91%E1%BB%93ng_Qu%C3%A2n_s%E1%BB%B1_C%C3%A1ch_m%E1%BA%A1ng&action=edit&redlink=1" class="new" title="Hội đồng Quân sự Cách mạng (trang không tồn tại)">Hội đồng Quân sự Cách mạng</a> vào tháng 9 năm 1918 và giữ chức chủ tịch cho tới năm 1925.<a href="#cite_note-FOOTNOTEPipes1990610,_612Volkogonov1994198-303">[289]</a> Nhận thức rõ kinh nghiệm chinh chiến của các sĩ quan chế độ cũ, Lenin cho phép họ tham gia lãnh đạo Hồng quân dưới sự giám sát của Trotsky.<a href="#cite_note-FOOTNOTEFischer1964337Pipes1990609,_612,_629Volkogonov1994198Service2000383Read2005217-304">[290]</a> Phe Hồng quân nắm giữ hai thành phố lớn nhất của Nga lúc bấy giờ là Moskva và Petrograd, cùng hầu hết các khu vực trung tâm của Nga, trong khi đó Bạch vệ chỉ kiểm soát các phần lãnh thổ biên viễn và ít cư dân.<a href="#cite_note-FOOTNOTEFischer1964248,_262-305">[291]</a> Với tình hình đó, lực lượng Bạch vệ bị phân mảnh bởi trở ngại về mặt địa lý.<a href="#cite_note-FOOTNOTEPipes1990651Volkogonov1994200White2001162Lee200381-306">[292]</a> Họ đồng thời thất bại trong nỗ lực chiếm lấy cảm tình của các dân tộc thiểu số vì vốn mang tư tưởng thượng đẳng chủng tộc Nga.<a href="#cite_note-FOOTNOTEFischer1964251White2001163Read2005220-307">[293]</a> Ngoài ra, các lực lượng chống đối Bolshevik cũng thực thi các chiến dịch <a href="/w/index.php?title=Kh%E1%BB%A7ng_b%E1%BB%91_Tr%E1%BA%AFng&action=edit&redlink=1" class="new" title="Khủng bố Trắng (trang không tồn tại)">Khủng bố Trắng</a> nhằm thanh trừng những thành phần ủng hộ Bolshevik; làn sóng khủng bố này hầu như chỉ mang tính chất tự phát và không được tổ chức bài bản như cuộc Khủng bố Đỏ.<a href="#cite_note-FOOTNOTELeggett1981201Pipes1990792Volkogonov1994202–203Read2005250-308">[294]</a> Cả hai phe tham chiến đều đã thực hiện nhiều vụ tấn công chống lại cộng đồng Do Thái; tội ác mà bị Lenin chỉ trích kịch liệt, cho rằng sự bài thị Do Thái bắt nguồn từ <a href="/w/index.php?title=Tuy%C3%AAn_truy%E1%BB%81n_c%E1%BB%A7a_t%C6%B0_b%E1%BA%A3n&action=edit&redlink=1" class="new" title="Tuyên truyền của tư bản (trang không tồn tại)">tuyên truyền của tư bản</a>.<a href="#cite_note-FOOTNOTELeggett1981201Volkogonov1994203–204-309">[295]</a> <figure class="mw-default-size mw-halign-left" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/T%E1%BA%ADp_tin:VictimOfInternational.jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/d/d6/VictimOfInternational.jpg/220px-VictimOfInternational.jpg" decoding="async" width="220" height="152" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/d/d6/VictimOfInternational.jpg/330px-VictimOfInternational.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/d/d6/VictimOfInternational.jpg/440px-VictimOfInternational.jpg 2x" data-file-width="4000" data-file-height="2770" /></a><figcaption>Áp phích tuyên truyền chống Bolshevik của Bạch vệ Nga, miêu tả Lenin mặc áo choàng đỏ, xui khiến những người Bolshevik dâng hiến Nga cho Marx (<abbr title="khoảng">k.</abbr> 1918–1919)</figcaption></figure> Tháng 7 năm 1918, Sverdlov thông báo cho Sovnarkom rằng Xô viết Khu vực Ural đã <a href="/wiki/V%E1%BB%A5_h%C3%A0nh_quy%E1%BA%BFt_ho%C3%A0ng_gia_Romanov" title="Vụ hành quyết hoàng gia Romanov">hành quyết vị cựu Sa hoàng và thân tộc của ông ta</a> ở <a href="/wiki/Yekaterinburg" title="Yekaterinburg">Yekaterinburg</a> để không cho họ rơi vào tay Bạch vệ.<a href="#cite_note-FOOTNOTEShub1966357–358Pipes1990781–782Volkogonov1994206–207Service2000364–365-310">[296]</a> Tuy thiếu chứng cứ, một số sử gia như <a href="/w/index.php?title=Richard_Pipes&action=edit&redlink=1" class="new" title="Richard Pipes (trang không tồn tại)">Richard Pipes</a> và <a href="/wiki/Dmitri_Volkogonov" class="mw-redirect" title="Dmitri Volkogonov">Dmitry A. Volkogonov</a> suy đoán rằng người ra mệnh lệnh có lẽ là Lenin.<a href="#cite_note-FOOTNOTEPipes1990763,_770–771Volkogonov1994211-311">[297]</a> Sử gia James Ryan phản đối rằng "không lý" gì để tin vào chuyện ấy.<a href="#cite_note-FOOTNOTERyan2012109-312">[298]</a> Dù gì đi chăng nữa, Lenin coi cuộc hành quyết là cần thiết, viện dẫn vụ <a href="/w/index.php?title=H%C3%A0nh_quy%E1%BA%BFt_Louis_XVI&action=edit&redlink=1" class="new" title="Hành quyết Louis XVI (trang không tồn tại)">chém đầu Vua Louis XVI</a> trong <a href="/wiki/C%C3%A1ch_m%E1%BA%A1ng_Ph%C3%A1p" title="Cách mạng Pháp">Cách mạng Pháp</a>.<a href="#cite_note-FOOTNOTEVolkogonov1994208-313">[299]</a> Sau Hiệp ước Brest-Litovsk, phái Xã hội chủ nghĩa – cách mạng cánh tả từ bỏ liên minh và ngày càng thù ghét phái Bolshevik.<a href="#cite_note-FOOTNOTEPipes1990635-314">[300]</a> Tháng 7 năm 1918, nhà Xã hội chủ nghĩa – cách mạng cánh tả <a href="/w/index.php?title=Yakov_Blumkin&action=edit&redlink=1" class="new" title="Yakov Blumkin (trang không tồn tại)">Yakov G. Blumkin</a> ám sát đại sứ Đức <a href="/w/index.php?title=Wilhelm_von_Mirbach&action=edit&redlink=1" class="new" title="Wilhelm von Mirbach (trang không tồn tại)">Wilhelm von Mirbach</a> tại Nga, hy vọng sự biến sẽ kích động một cuộc chiến cách mạng mới chống lại Đức.<a href="#cite_note-FOOTNOTEFischer1964244Shub1966355Pipes1990636–640Service2000360–361White2001159Read2005199-315">[301]</a> Phái Xã hội chủ nghĩa – cách mạng cánh tả sau đó <a href="/w/index.php?title=Cu%E1%BB%99c_n%E1%BB%95i_d%E1%BA%ADy_c%E1%BB%A7a_ph%C3%A1i_SR_T%E1%BA%A3_khuynh&action=edit&redlink=1" class="new" title="Cuộc nổi dậy của phái SR Tả khuynh (trang không tồn tại)">thực hiện đảo chính ở Moskva</a>, pháo kích Điện Kremli rồi chiếm đóng bưu điện trung tâm của thành phố, trước khi bị trấn áp bởi lực lượng của Trotsky.<a href="#cite_note-FOOTNOTEFischer1964242Pipes1990642–644Read2005250-316">[302]</a> Các thủ lĩnh và đảng viên thuộc phái này bị bắt giữ và bỏ tù, song lại được đối xử mềm mỏng hơn những kẻ thù khác của Bolshevik.<a href="#cite_note-FOOTNOTEFischer1964244Pipes1990644Volkogonov1994172-317">[303]</a> Tới năm 1919, Bạch vệ hiện đã thất thế trầm trọng, tới đầu năm 1920 thì đã bị đánh tan tác trên mọi mặt trận.<a href="#cite_note-FOOTNOTELeggett1981184Service2000402Read2005206-318">[304]</a> Tuy Sovnarkom giành phần thắng, lãnh thổ Nga đã bị co cụm lại do các nhóm sắc tộc bên trong Đế quốc Nga tuyên bố độc lập.<a href="#cite_note-FOOTNOTEHall201583-319">[305]</a> Một vài trường hợp (điển hình là các quốc gia ở đông-bắc châu Âu như Estonia, Latvia, Litva và Phần Lan) được Xô viết chính thức công nhận độc lập và thỏa hiệp hòa ước.<a href="#cite_note-FOOTNOTEGoldstein201350-320">[306]</a> Các trường hợp khác bị Hồng quân đàn áp thẳng tay; tới năm 1921, phong trào dân tộc Ukrainia bị đè bẹp và dãy <a href="/wiki/Kavkaz" title="Kavkaz">Kavkaz</a> đã trở lại quyền kiểm soát của Nga, tuy nhiên <a href="/w/index.php?title=Phong_tr%C3%A0o_Basmachi&action=edit&redlink=1" class="new" title="Phong trào Basmachi (trang không tồn tại)">xung đột</a> vẫn tiếp diễn ở <a href="/wiki/Trung_%C3%81" title="Trung Á">Trung Á</a> cho tới cuối những năm 1920.<a href="#cite_note-FOOTNOTEHall201584-321">[307]</a> Sau khi quân đoàn <a href="/w/index.php?title=Ober_Ost&action=edit&redlink=1" class="new" title="Ober Ost (trang không tồn tại)">Ober Ost</a> của Đức rút khỏi Mặt trận phía Đông theo đúng Hòa ước, <a href="/w/index.php?title=Cu%E1%BB%99c_t%E1%BA%A5n_c%C3%B4ng_v%E1%BB%81_ph%C3%ADa_t%C3%A2y_c%E1%BB%A7a_Li%C3%AAn_X%C3%B4_1918%E2%80%931919&action=edit&redlink=1" class="new" title="Cuộc tấn công về phía tây của Liên Xô 1918–1919 (trang không tồn tại)">quân đội Nga Xô viết</a> và Ba Lan bèn tiến vào để khỏa lấp khoảng trống quyền lực.<a href="#cite_note-FOOTNOTEDavies200326–27-322">[308]</a> Nhà nước Ba Lan và chính quyền Xô viết non trẻ đều có ý định mở rộng lãnh thổ tại đây.<a href="#cite_note-FOOTNOTEDavies200327–30-323">[309]</a> Lính Ba Lan và Nga Xô đụng độ lần đầu tiên vào tháng 2 năm 1919,<a href="#cite_note-FOOTNOTEDavies200322,_27-324">[310]</a> nhanh chóng leo thang thành <a href="/wiki/Chi%E1%BA%BFn_tranh_Ba_Lan-X%C3%B4_vi%E1%BA%BFt" class="mw-redirect" title="Chiến tranh Ba Lan-Xô viết">chiến tranh Ba Lan-Xô viết</a>.<a href="#cite_note-FOOTNOTEFischer1964389Rice1990182Volkogonov1994281Service2000407White2001161Davies200329–30-325">[311]</a> Không giống các cuộc chiến trước, cuộc chiến này đóng vai trò quan trọng trong chiến lược xuất khẩu cách mạng sang các nước châu Âu khác của Sovnarkom.<a href="#cite_note-FOOTNOTEDavies200322-326">[312]</a> Quân Ba Lan đánh lấn sang Ukraina và tới tháng 5 năm 1920 <a href="/w/index.php?title=Cu%E1%BB%99c_ti%E1%BA%BFn_c%C3%B4ng_Kiev_(1920)&action=edit&redlink=1" class="new" title="Cuộc tiến công Kiev (1920) (trang không tồn tại)">đã chiếm được Kiev</a> từ tay Nga Xô.<a href="#cite_note-FOOTNOTEFischer1964389Rice1990182Volkogonov1994281Service2000407White2001161-327">[313]</a> Sau khi đánh lui <a href="/wiki/Qu%C3%A2n_%C4%91%E1%BB%99i_Ba_Lan" class="mw-redirect" title="Quân đội Ba Lan">Quân đội Ba Lan</a>, Lenin kêu gọi Hồng quân xâm lược Ba Lan với niềm tin rằng giai cấp vô sản của đất nước này sẽ vùng lên ủng hộ quân Nga và châm ngòi cho một cuộc cách mạng. Trotsky và các Bolshevik khác tỏ ra ngờ vực, song vẫn tiến hành cuộc xâm lược; giai cấp vô sản Ba Lan rốt cuộc đã không nổi dậy và Hồng quân hứng chịu thất bại nặng nề tại <a href="/wiki/Tr%E1%BA%ADn_Warszawa_(1920)" title="Trận Warszawa (1920)">Trận Warszawa</a>.<a href="#cite_note-FOOTNOTEFischer1964391–395Shub1966396Rice1990182–183Service2000408–409,_412White2001161-328">[314]</a> Quân Ba Lan đẩy lùi Hồng quân về lãnh thổ Nga, buộc Sovnarkom cầu hòa; cuộc chiến khép lại với <a href="/w/index.php?title=H%C3%B2a_%C6%B0%E1%BB%9Bc_Riga&action=edit&redlink=1" class="new" title="Hòa ước Riga (trang không tồn tại)">Hòa ước Riga</a>, theo đó Nga phải nhượng đất cho Ba Lan.<a href="#cite_note-FOOTNOTERice1990183Volkogonov1994388Service2000412-329">[315]</a> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Quốc_tế_Cộng_sản_và_cách_mạng_toàn_cầu:_1919–1920">Quốc tế Cộng sản và cách mạng toàn cầu: 1919–1920</h3></div> <div role="note" class="hatnote navigation-not-searchable">Bài chi tiết: <a href="/w/index.php?title=L%C3%A0n_s%C3%B3ng_c%C3%A1ch_m%E1%BA%A1ng_1917%E2%80%931923&action=edit&redlink=1" class="new" title="Làn sóng cách mạng 1917–1923 (trang không tồn tại)">Làn sóng cách mạng 1917–1923</a> và <a href="/wiki/Qu%E1%BB%91c_t%E1%BA%BF_C%E1%BB%99ng_s%E1%BA%A3n" class="mw-disambig" title="Quốc tế Cộng sản">Quốc tế Cộng sản</a></div> <figure class="mw-default-size" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/T%E1%BA%ADp_tin:19190501-lenin_speech_red_square.jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/47/19190501-lenin_speech_red_square.jpg/170px-19190501-lenin_speech_red_square.jpg" decoding="async" width="170" height="222" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/47/19190501-lenin_speech_red_square.jpg/255px-19190501-lenin_speech_red_square.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/47/19190501-lenin_speech_red_square.jpg/340px-19190501-lenin_speech_red_square.jpg 2x" data-file-width="768" data-file-height="1005" /></a><figcaption>Ảnh Lenin ngày 1 tháng 5 năm 1919, được chụp bởi Grigori Petrovich Goldstein</figcaption></figure> Sau Hòa ước ở Mặt trận phía Tây, Lenin tin rằng cuộc cách mạng châu Âu sớm muộn sẽ đến.<a href="#cite_note-FOOTNOTEShub1966387Rice1990173-330">[316]</a> Chớp thời cơ này, Sovnarkom hậu thuẫn cho sự thành lập <a href="/wiki/C%E1%BB%99ng_h%C3%B2a_X%C3%B4_vi%E1%BA%BFt_Hungary" title="Cộng hòa Xô viết Hungary">chính phủ xô viết Hungary</a> của <a href="/wiki/B%C3%A9la_Kun" title="Béla Kun">Béla Kun</a> vào tháng 3 năm 1919, kèm theo đó là <a href="/wiki/C%E1%BB%99ng_h%C3%B2a_X%C3%B4_vi%E1%BA%BFt_Bayern" title="Cộng hòa Xô viết Bayern">chính quyền xô viết ở Bayern</a> và hàng loạt các <a href="/w/index.php?title=L%C3%A0n_s%C3%B3ng_c%C3%A1ch_m%E1%BA%A1ng_1917-1923&action=edit&redlink=1" class="new" title="Làn sóng cách mạng 1917-1923 (trang không tồn tại)">cuộc nổi dậy xã hội chủ nghĩa</a> khác ở Đức, bao gồm cuộc nổi dậy của <a href="/wiki/Li%C3%AAn_%C4%91o%C3%A0n_Spartakus" title="Liên đoàn Spartakus">Liên đoàn Spartakus</a>.<a href="#cite_note-FOOTNOTEFischer1964333Shub1966388Rice1990173Volkogonov1994395-331">[317]</a> Trong <a href="/wiki/N%E1%BB%99i_chi%E1%BA%BFn_Nga" title="Nội chiến Nga">Nội chiến Nga</a>, Hồng quân đã được cử tới các đất nước non trẻ mới giành độc lập để hỗ trợ các phái Marxist địa phương thành lập các chính phủ kiểu xô viết.<a href="#cite_note-FOOTNOTEService2000385–386-332">[318]</a> Ở châu Âu, điều này đã góp phần tạo dựng các chính phủ cộng sản Estonia, <a href="/wiki/C%E1%BB%99ng_h%C3%B2a_X%C3%B4_vi%E1%BA%BFt_X%C3%A3_h%E1%BB%99i_ch%E1%BB%A7_ngh%C4%A9a_Latvia" title="Cộng hòa Xô viết Xã hội chủ nghĩa Latvia">Latvia</a>, <a href="/wiki/C%E1%BB%99ng_h%C3%B2a_X%C3%A3_h%E1%BB%99i_ch%E1%BB%A7_ngh%C4%A9a_X%C3%B4_vi%E1%BA%BFt_Litva_(1918%E2%80%931919)" title="Cộng hòa Xã hội chủ nghĩa Xô viết Litva (1918–1919)">Litva</a>, <a href="/wiki/C%E1%BB%99ng_h%C3%B2a_X%C3%B4_vi%E1%BA%BFt_X%C3%A3_h%E1%BB%99i_ch%E1%BB%A7_ngh%C4%A9a_Byelorussia" title="Cộng hòa Xô viết Xã hội chủ nghĩa Byelorussia">Byelorussia</a> và <a href="/wiki/C%E1%BB%99ng_h%C3%B2a_X%C3%B4_vi%E1%BA%BFt_Ukraina" title="Cộng hòa Xô viết Ukraina">Ukraina</a> độc lập với Nga,<a href="#cite_note-FOOTNOTEService2000385–386-332">[318]</a> còn về phía viễn đông thì đã góp phần tạo nên <a href="/wiki/C%E1%BB%99ng_h%C3%B2a_Nh%C3%A2n_d%C3%A2n_M%C3%B4ng_C%E1%BB%95" title="Cộng hòa Nhân dân Mông Cổ">chính phủ cộng sản Ngoại Mông</a>.<a href="#cite_note-FOOTNOTEFischer1964531,_536-333">[319]</a> Nhiều thành viên cốt cán của Bolshevik muốn sáp nhập những vùng này vào Nga; Lenin nhấn mạnh rằng chủ quyền quốc gia và tự quyết dân tộc cần được tôn trọng, song vẫn đảm bảo rằng những chính phủ mới này trên thực tế đều nằm dưới sự điều hành của Sovnarkom.<a href="#cite_note-FOOTNOTEService2000386-334">[320]</a> Cuối năm 1918, <a href="/wiki/%C4%90%E1%BA%A3ng_Lao_%C4%91%E1%BB%99ng_Anh" class="mw-redirect" title="Đảng Lao động Anh">Đảng Lao động Anh</a> kêu gọi thành lập hội nghị <a href="/w/index.php?title=Qu%E1%BB%91c_t%E1%BA%BF_Lao_%C4%91%E1%BB%99ng_v%C3%A0_X%C3%A3_h%E1%BB%99i_ch%E1%BB%A7_ngh%C4%A9a&action=edit&redlink=1" class="new" title="Quốc tế Lao động và Xã hội chủ nghĩa (trang không tồn tại)">Quốc tế Lao động và Xã hội chủ nghĩa</a>, với sự tham gia của các đảng xã hội chủ nghĩa trên khắp thế giới.<a href="#cite_note-FOOTNOTEShub1966389–390-335">[321]</a> Lenin cho rằng đây chẳng qua là phiên bản khác của <a href="/wiki/%C4%90%E1%BB%87_nh%E1%BB%8B_Qu%E1%BB%91c_t%E1%BA%BF" class="mw-redirect" title="Đệ nhị Quốc tế">Đệ nhị Quốc tế</a>, nên cho thành lập một hội nghị quốc tế riêng lẻ để chống lại nó.<a href="#cite_note-FOOTNOTEShub1966390-336">[322]</a> Với sự giúp đỡ của Zinoviev, Nikolai Bukharin, Trotsky, <a href="/wiki/Christian_Rakovsky" title="Christian Rakovsky">Christian Rakovsky</a> và <a href="/w/index.php?title=Angelica_Balabanoff&action=edit&redlink=1" class="new" title="Angelica Balabanoff (trang không tồn tại)">Angelica Balabanoff</a>,<a href="#cite_note-FOOTNOTEShub1966390-336">[322]</a> <a href="/w/index.php?title=%C4%90%E1%BA%A1i_h%E1%BB%99i_I_Qu%E1%BB%91c_t%E1%BA%BF_C%E1%BB%99ng_s%E1%BA%A3n&action=edit&redlink=1" class="new" title="Đại hội I Quốc tế Cộng sản (trang không tồn tại)">Đại hội I Quốc tế Cộng sản</a> khai mạc ở Moskva vào tháng 3 năm 1919.<a href="#cite_note-FOOTNOTEFischer1964525Shub1966390Rice1990174Volkogonov1994390Service2000386White2001160Read2005225-337">[323]</a> Sự kiện này không quá đình đám trên các phương tiện truyền thông; trong số 34 đại biểu đến dự, 30 đại biểu xuất thân từ cựu lãnh thổ của Đế quốc Nga, và hầu hết các đại biểu quốc tế không được công nhận chính thức là thành viên của các đảng xã hội chủ nghĩa ở nước nhà.<a href="#cite_note-FOOTNOTEFischer1964525Shub1966390–391Rice1990174Service2000386White2001160-338">[324]</a> Phái Bolshevik vì vậy áp đảo hoàn toàn tại hội nghị.<a href="#cite_note-FOOTNOTEService2000387White2001160-339">[325]</a> Lenin sau đó thông qua một loạt các quy định, chỉ cho phép các đảng xã hội chủ nghĩa theo quan điểm Bolshevik tham dự Quốc tế.<a href="#cite_note-FOOTNOTEFischer1964525Shub1966398Read2005225–226-340">[326]</a> Ở kỳ họp thứ nhất, Lenin đã trò chuyện với nhiều đại biểu, công kích tư tưởng dân chủ nghị viện đi lên xã hội chủ nghĩa của phái Marxist xét lại như Kautsky, kiên định kêu gọi cách mạng bạo lực nhằm lật đổ các chính phủ tư sản trên khắp châu Âu.<a href="#cite_note-FOOTNOTEService2000387-341">[327]</a> Mặc dù Zinoviev giữ ghế chủ tịch của Quốc tế, Lenin vẫn cực kỳ có sức ảnh hưởng.<a href="#cite_note-FOOTNOTEShub1966395Volkogonov1994391-342">[328]</a> <a href="/w/index.php?title=%C4%90%E1%BA%A1i_h%E1%BB%99i_II_Qu%E1%BB%91c_t%E1%BA%BF_C%E1%BB%99ng_s%E1%BA%A3n&action=edit&redlink=1" class="new" title="Đại hội II Quốc tế Cộng sản (trang không tồn tại)">Đại hội II Quốc tế Cộng sản</a> khai mạc ở <a href="/w/index.php?title=Vi%E1%BB%87n_Smolny&action=edit&redlink=1" class="new" title="Viện Smolny (trang không tồn tại)">Viện Smolny</a> vào tháng 7 năm 1920; đây cũng là lần cuối Lenin rời Moskva.<a href="#cite_note-FOOTNOTEShub1966397Service2000409-343">[329]</a> Tại đây, ông khuyến khích các đại biểu ngoại quốc noi gương cuộc đảo chính thành công của Bolshevik, đồng thời từ bỏ quan điểm bấy lâu cho rằng chủ nghĩa tư bản là giai đoạn cần thiết trong tiến trình phát triển xã hội, thay vào đó khuyến khích các dân tộc dưới ách thực dân chủ động chuyển biến xã hội tiền-tư bản ở nước nhà thành xã hội chủ nghĩa.<a href="#cite_note-FOOTNOTEService2000409–410-344">[330]</a> Lenin viết tác phẩm <a href="/w/index.php?title=B%E1%BB%87nh_%E1%BA%A5u_tr%C4%A9_%22T%E1%BA%A3_khuynh%22_trong_phong_tr%C3%A0o_c%E1%BB%99ng_s%E1%BA%A3n&action=edit&redlink=1" class="new" title="Bệnh ấu trĩ "Tả khuynh" trong phong trào cộng sản (trang không tồn tại)">Bệnh ấu trĩ "Tả khuynh" trong phong trào cộng sản</a><a href="#cite_note-345">[‡ 9]</a> dành riêng cho dịp này, một cuốn sách ngắn đả kích các thành phần bên trong đảng cộng sản Anh và Đức cố chấp từ chối gia nhập các nghị viện quốc gia và các tổ chức công đoàn; ông mong muốn họ chấp thuận để giúp đỡ sự nghiệp cách mạng.<a href="#cite_note-FOOTNOTEFischer1964415–420White2001161,_180–181-346">[331]</a> Hội nghị bị trì hoãn vài ngày do cuộc chiến đang diễn ra với Ba Lan,<a href="#cite_note-FOOTNOTEService2000410-347">[332]</a> sau phải tiếp tục ở Moskva, kéo dài tới tháng 8.<a href="#cite_note-FOOTNOTEShub1966397-348">[333]</a> Cuộc cách mạng toàn cầu trong dự đoán của Lenin rốt cuộc chẳng bao giờ tới; chính phủ cộng sản ở Hungary bị lật đổ chóng vánh và các cuộc khởi nghĩa Marxist đương thời ở Đức bị đàn áp đẫm máu.<a href="#cite_note-FOOTNOTEFischer1964341Shub1966396Rice1990174-349">[334]</a> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Nạn_đói_và_Chính_sách_Kinh_tế_Mới:_1920–1922">Nạn đói và Chính sách Kinh tế Mới: 1920–1922</h3></div> <div role="note" class="hatnote navigation-not-searchable">Bài chi tiết: <a href="/wiki/Ch%C3%ADnh_s%C3%A1ch_kinh_t%E1%BA%BF_m%E1%BB%9Bi" class="mw-disambig" title="Chính sách kinh tế mới">Chính sách kinh tế mới</a></div> Trong nội bộ Đảng Cộng sản phát sinh hai bè phái bất đồng chính kiến mới là <a href="/w/index.php?title=Nh%C3%B3m_T%E1%BA%ADp_trung_D%C3%A2n_ch%E1%BB%A7&action=edit&redlink=1" class="new" title="Nhóm Tập trung Dân chủ (trang không tồn tại)">Nhóm Tập trung Dân chủ</a> và <a href="/w/index.php?title=%C4%90%E1%BB%91i_l%E1%BA%ADp_C%C3%B4ng_nh%C3%A2n&action=edit&redlink=1" class="new" title="Đối lập Công nhân (trang không tồn tại)">Đối lập Công nhân</a>; cả hai phái đều cho rằng nước Nga đang trở nên quá tập trung và quan liêu.<a href="#cite_note-FOOTNOTEFischer1964437–438Shub1966406Rice1990183Service2000419White2001167–168-350">[335]</a> Phái Đối lập Công nhân, thông qua quan hệ của họ với các công đoàn nhà nước, bảy tỏ rằng giai cấp công nhân đang dần mất đi sự tin tưởng vào nhà nước.<a href="#cite_note-FOOTNOTEShub1966406Service2000419White2001167-351">[336]</a> Họ đã rất phẫn nộ khi biết tin Trotsky định bãi bỏ công đoàn. Ông ta cho rằng công đoàn là tổ chức thừa thãi trong một "nhà nước của công nhân", song Lenin bất đồng với ý kiến này; phần lớn những người Bolshevik ủng hộ quan điểm của Lenin trong cuộc tranh cãi.<a href="#cite_note-FOOTNOTEFischer1964436,_442Rice1990183–184Sandle1999104–105Service2000422–423White2001168Read2005269-352">[337]</a> Tại <a href="/wiki/%C4%90%E1%BA%A1i_h%E1%BB%99i_%C4%90%E1%BA%A3ng_C%E1%BB%99ng_s%E1%BA%A3n_Nga_(Bolshevik)_l%E1%BA%A7n_th%E1%BB%A9_X" title="Đại hội Đảng Cộng sản Nga (Bolshevik) lần thứ X">Đại hội Đảng lần thứ X</a> diễn ra vào tháng 3 năm 1921, Lenin ra quyết định nghiêm cấm việc chia bè kết phái bên trong nội bộ, ai không tuân thủ sẽ bị khai trừ.<a href="#cite_note-FOOTNOTEWhite2001170-353">[338]</a> <figure class="mw-default-size mw-halign-left" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/T%E1%BA%ADp_tin:Victims_of_the_1921_famine_in_Russia.jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/1/12/Victims_of_the_1921_famine_in_Russia.jpg/220px-Victims_of_the_1921_famine_in_Russia.jpg" decoding="async" width="220" height="155" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/1/12/Victims_of_the_1921_famine_in_Russia.jpg/330px-Victims_of_the_1921_famine_in_Russia.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/1/12/Victims_of_the_1921_famine_in_Russia.jpg/440px-Victims_of_the_1921_famine_in_Russia.jpg 2x" data-file-width="895" data-file-height="630" /></a><figcaption>Tử thi chất đống ở <a href="/w/index.php?title=S%C3%B4ng_Buzuluk_(Volgograd_Oblast)&action=edit&redlink=1" class="new" title="Sông Buzuluk (Volgograd Oblast) (trang không tồn tại)">Buzuluk</a>, <a href="/w/index.php?title=V%C3%B9ng_Volga&action=edit&redlink=1" class="new" title="Vùng Volga (trang không tồn tại)">vùng Volga</a>, lân cận <a href="/wiki/Saratov" title="Saratov">Saratov</a>, do nạn đói năm 1921</figcaption></figure> Một phần gây ra bởi hạn hán, <a href="/wiki/N%E1%BA%A1n_%C4%91%C3%B3i_Nga_1921" title="Nạn đói Nga 1921">nạn đói Nga 1921</a> là nạn đói kinh hoàng nhất trong lịch sử nước này <a href="/w/index.php?title=N%E1%BA%A1n_%C4%91%C3%B3i_Nga_1891%E2%80%9392&action=edit&redlink=1" class="new" title="Nạn đói Nga 1891–92 (trang không tồn tại)">kể từ năm 1891</a>, gieo rắc cái chết cho hơn 5 triệu người.<a href="#cite_note-FOOTNOTERyan2012164-354">[339]</a> Nạn đói bị làm trầm trọng thêm bởi chính sách trưng thu lương thảo, cũng như bởi sự xuất khẩu phần lớn trữ lượng ngũ cốc của Nga ra ngoại quốc.<a href="#cite_note-FOOTNOTEVolkogonov1994343,_347-355">[340]</a> Chính phủ Hoa Kỳ thậm chí đã <a href="/w/index.php?title=%C4%90%E1%BA%A1o_lu%E1%BA%ADt_c%E1%BB%A9u_%C4%91%C3%B3i_cho_Nga&action=edit&redlink=1" class="new" title="Đạo luật cứu đói cho Nga (trang không tồn tại)">lập ra</a> một <a href="/w/index.php?title=Ban_qu%E1%BA%A3n_tr%E1%BB%8B_C%E1%BB%A9u_%C4%91%C3%B3i_Hoa_K%E1%BB%B3&action=edit&redlink=1" class="new" title="Ban quản trị Cứu đói Hoa Kỳ (trang không tồn tại)">ủy ban phụ trách</a> phân phối lương thực nhằm sang Nga cứu đói.<a href="#cite_note-FOOTNOTEFischer1964508Shub1966414Volkogonov1994345White2001172-356">[341]</a> <a href="/wiki/Th%C6%B0%E1%BB%A3ng_ph%E1%BB%A5_Tikhon_c%E1%BB%A7a_Moskva" title="Thượng phụ Tikhon của Moskva">Thượng phụ Tikhon của Moskva</a> đã kêu gọi các nhà thờ Chính thống giáo bán đồ không cần thiết để bố thí cho người đói, hành động mà đã nhận được sự ủng hộ của chính phủ.<a href="#cite_note-FOOTNOTEVolkogonov1994374–375-357">[342]</a> Vào tháng 2 năm 1922, Sovnarkom áp dụng biện pháp mạnh tay hơn, ra lệnh <a href="/w/index.php?title=T%E1%BB%8Bch_thu_t%C3%A0i_s%E1%BA%A3n_Gi%C3%A1o_h%E1%BB%99i_Ch%C3%ADnh_th%E1%BB%91ng_gi%C3%A1o_1922&action=edit&redlink=1" class="new" title="Tịch thu tài sản Giáo hội Chính thống giáo 1922 (trang không tồn tại)">tịch biên và bán hết</a> tất cả các vật phẩm quý giá của giáo hội.<a href="#cite_note-FOOTNOTEVolkogonov1994375–376Read2005251Ryan2012176,_177-358">[343]</a> Tikhon phản đối việc bán chác các vật phẩm được dùng trong <a href="/wiki/Ti%E1%BB%87c_Th%C3%A1nh" title="Tiệc Thánh">Tiệc Thánh</a>; một số tăng lữ kháng lệnh của Sovnarkom, gây ra nhiều vụ ẩu đả giữa giáo dân và chính quyền.<a href="#cite_note-FOOTNOTEVolkogonov1994376Ryan2012178-359">[344]</a> Giữa năm 1920 và 1921, kháng cự đối với lệnh trưng thu ngũ cốc ở nhiều địa phương đã leo thang thành các cuộc nổi dậy nông dân chống Bolshevik trên khắp Nga, song đều bị dập tắt.<a href="#cite_note-FOOTNOTEFischer1964467Shub1966406Volkogonov1994343Service2000425White2001168Read2005220Ryan2012154-360">[345]</a> Cuộc nổi dậy lớn nhất <a href="/w/index.php?title=N%E1%BB%95i_d%E1%BA%ADy_Tambov&action=edit&redlink=1" class="new" title="Nổi dậy Tambov (trang không tồn tại)">diễn ra ở Tambov</a> bị Hồng quân nhanh chóng đập tan.<a href="#cite_note-FOOTNOTEFischer1964459Leggett1981330–333Service2000423–424White2001168Ryan2012154–155-361">[346]</a> Vào tháng 2 năm 1921, công nhân Petrograd đổ ra đường đình công; chính quyền phản ứng bằng thiết quân luật, cử Hồng quân vào thành phố để trấn áp người biểu tình.<a href="#cite_note-FOOTNOTEShub1966406–407Leggett1981324–325Rice1990184Read2005220Ryan2012170-362">[347]</a> Tháng 3 cùng năm, thủy thủ ở <a href="/wiki/Kronstadt" title="Kronstadt">Kronstadt</a> <a href="/wiki/Cu%E1%BB%99c_n%E1%BB%95i_d%E1%BA%ADy_Kronstadt" title="Cuộc nổi dậy Kronstadt">nổi dậy</a> chống chính quyền cách mạng, ra yêu sách rằng tất cả các ấn phẩm xã hội chủ nghĩa phải được lưu hành tự do, các công đoàn phải được quyền tự do hội họp và nông dân phải được quyền trao đổi tự do trên thị trường, cũng như phải chấm dứt ngay tức khắc chiến dịch trưng thu. Lenin cho rằng đám thủy thủ đã bị Đảng Xã hội chủ nghĩa – cách mạng và các thế lực đế quốc thù địch đánh lừa, vậy nên kêu gọi dập tắt cuộc biến loạn.<a href="#cite_note-FOOTNOTEFischer1964469–470Shub1966405Leggett1981325–326Rice1990184Service2000427White2001169Ryan2012170-363">[348]</a> Dưới sự lãnh đạo của Trotsky, Hồng quân đánh dẹp cuộc binh biến vào ngày 17 tháng 3 và tù binh bị giải đến các trại tập trung.<a href="#cite_note-FOOTNOTEFischer1964470–471Shub1966408–409Leggett1981327–328Rice1990184–185Service2000427–428Ryan2012171–172-364">[349]</a> Tháng 2 năm 1921, Lenin trình bày <a href="/wiki/Ch%C3%ADnh_s%C3%A1ch_kinh_t%E1%BA%BF_m%E1%BB%9Bi_(Li%C3%AAn_X%C3%B4)" title="Chính sách kinh tế mới (Liên Xô)">Chính sách kinh tế mới</a> (NEP) lên Bộ Chính trị; ông thuyết phục các đảng viên Bolshevik cao cấp dựa trên sự cấp thiết của vấn đề và chính sách được thông qua vào tháng 4.<a href="#cite_note-FOOTNOTEShub1966411Rice1990185Service2000421,_424–427,_429-365">[350]</a> Trong bài luận Bàn về thuế lương thực,<a href="#cite_note-366">[‡ 10]</a> Lenin giải thích rằng NEP là sự trở lại với kế hoạch kinh tế nguyên bản của Bolshevik, khẳng định rằng chính sách <a href="/wiki/C%E1%BB%99ng_s%E1%BA%A3n_th%E1%BB%9Di_chi%E1%BA%BFn" title="Cộng sản thời chiến">cộng sản thời chiến</a> khi trước của Sovnarkom chỉ đóng vai trò thay thế NEP trong tình hình nội chiến rối ren mà thôi.<a href="#cite_note-FOOTNOTEFischer1964479–480Sandle1999155Service2000430White2001170,_171-367">[351]</a> NEP cho phép các tập đoàn tư nhân hoạt động lại trên lãnh thổ Nga, tái thiết chế độ tiền lương và mở lại thị trường để nông dân tự do buôn bán sản phẩm.<a href="#cite_note-FOOTNOTEShub1966411Sandle1999153,_158Service2000430White2001169Read2005264–265-368">[352]</a> Chính sách cũng cho phép các ngành công nghiệp tư quy mô nhỏ được tái hoạt động, trong khí đó thì các lĩnh vực như công nghiệp cơ bản, giao thông vận tải và ngoại thương vẫn nằm dưới sự kiểm soát của nhà nước.<a href="#cite_note-FOOTNOTEShub1966412Service2000430Read2005266Ryan2012159-369">[353]</a> Lenin gọi đây là "<a href="/wiki/Ch%E1%BB%A7_ngh%C4%A9a_t%C6%B0_b%E1%BA%A3n_nh%C3%A0_n%C6%B0%E1%BB%9Bc" title="Chủ nghĩa tư bản nhà nước">chủ nghĩa tư bản nhà nước</a>",<a href="#cite_note-FOOTNOTEFischer1964479Shub1966412Sandle1999155Ryan2012159-370">[354]</a> và một số đảng viên Bolshevik cho rằng nó đi ngược lại các giá trị của chủ nghĩa xã hội.<a href="#cite_note-FOOTNOTESandle1999151Service2000422White2001171-371">[355]</a> Các nhà nghiên cứu tiểu sử Lenin thường coi NEP là một trong những thành tựu lớn nhất của ông và một số thậm chí tin rằng nếu chính sách này không được thông qua kịp thời thì Sovnarkom sớm muộn sẽ bị lật đổ bởi các cuộc nổi dậy nhân dân.<a href="#cite_note-FOOTNOTEService2000421,_434-372">[356]</a> Tháng 1 năm 1920, chính phủ thi hành luật lao động bắt buộc, có hiệu lực với tất cả các công dân trong độ tuổi từ 16 đến 50.<a href="#cite_note-FOOTNOTEPipes1990703–707Sandle1999103Ryan2012143-373">[357]</a> Lenin kêu gọi triển khai dự án <a href="/w/index.php?title=GOELRO&action=edit&redlink=1" class="new" title="GOELRO (trang không tồn tại)">GOELRO</a> lắp đặt lưới điện diện rộng, khởi công từ tháng 2 năm 1920; câu nói nổi tiếng của Lenin rằng "chủ nghĩa cộng sản bằng chính quyền Xô viết cộng điện khí hóa toàn quốc" sẽ được trích dẫn rộng rãi trong nhiều năm tới.<a href="#cite_note-FOOTNOTEFischer1964423,_582Sandle1999107White2001165Read2005230-374">[358]</a> Nhằm mở rộng nền kinh tế Nga thông qua ngoại thương, Sovnarkom đã cử các đại biểu của mình đến dự <a href="/w/index.php?title=H%E1%BB%99i_ngh%E1%BB%8B_Genoa_1922&action=edit&redlink=1" class="new" title="Hội nghị Genoa 1922 (trang không tồn tại)">Hội nghị Genoa 1922</a>; Lenin muốn đích thân đến dự nhưng vì bệnh nặng nên thôi.<a href="#cite_note-FOOTNOTEFischer1964567–569-375">[359]</a> Phái đoàn <a href="/w/index.php?title=Hi%E1%BB%87p_%C6%B0%E1%BB%9Bc_Rapallo_(1922)&action=edit&redlink=1" class="new" title="Hiệp ước Rapallo (1922) (trang không tồn tại)">Nga đi đến thỏa thuận với Đức</a>, tiếp sau một <a href="/w/index.php?title=Th%E1%BB%8Fa_thu%E1%BA%ADn_giao_th%C6%B0%C6%A1ng_Anh-Nga_(1921)&action=edit&redlink=1" class="new" title="Thỏa thuận giao thương Anh-Nga (1921) (trang không tồn tại)">thỏa thuận giao thương với Vương quốc Anh</a>.<a href="#cite_note-FOOTNOTEFischer1964574,_576–577Service2000432,_441-376">[360]</a> Lenin hy vọng với khoản đầu tư mới của ngoại quốc, Sovnarkom sẽ có thể làm trầm trọng thêm sự cạnh tranh giữa các nước tư bản và hối thúc sự sụp đổ của chúng; ông cũng ngỏ lời cho thuê vựa dầu <a href="/wiki/Kamchatka" class="mw-redirect" title="Kamchatka">Kamchatka</a> với một công ty tư bản Mỹ nhằm đẩy mạnh căng thẳng giữa quốc gia này và Nhật Bản, đất nước mà bấy giờ cũng muốn chiếm hữu Kamchatka để xây dựng tiềm lực đế quốc của riêng mình.<a href="#cite_note-FOOTNOTEFischer1964424–427-377">[361]</a> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Sức_khỏe_suy_giảm_và_lục_đục_với_Stalin:_1920–1923">Sức khỏe suy giảm và lục đục với Stalin: 1920–1923</h3></div> <figure class="mw-default-size" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/T%E1%BA%ADp_tin:%D0%9B%D0%B5%D0%BD%D0%B8%D0%BD_%D0%B2_%D0%93%D0%BE%D1%80%D0%BA%D0%B0%D1%85_(1923).jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/c/c3/%D0%9B%D0%B5%D0%BD%D0%B8%D0%BD_%D0%B2_%D0%93%D0%BE%D1%80%D0%BA%D0%B0%D1%85_%281923%29.jpg/170px-%D0%9B%D0%B5%D0%BD%D0%B8%D0%BD_%D0%B2_%D0%93%D0%BE%D1%80%D0%BA%D0%B0%D1%85_%281923%29.jpg" decoding="async" width="170" height="201" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/c/c3/%D0%9B%D0%B5%D0%BD%D0%B8%D0%BD_%D0%B2_%D0%93%D0%BE%D1%80%D0%BA%D0%B0%D1%85_%281923%29.jpg/255px-%D0%9B%D0%B5%D0%BD%D0%B8%D0%BD_%D0%B2_%D0%93%D0%BE%D1%80%D0%BA%D0%B0%D1%85_%281923%29.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/c/c3/%D0%9B%D0%B5%D0%BD%D0%B8%D0%BD_%D0%B2_%D0%93%D0%BE%D1%80%D0%BA%D0%B0%D1%85_%281923%29.jpg/340px-%D0%9B%D0%B5%D0%BD%D0%B8%D0%BD_%D0%B2_%D0%93%D0%BE%D1%80%D0%BA%D0%B0%D1%85_%281923%29.jpg 2x" data-file-width="670" data-file-height="793" /></a><figcaption>Lenin năm 1923, sau cơn đột quỵ, phải ngồi xe lăn</figcaption></figure> Lenin hổ thẹn khi đảng Bolshevik tổ chức lễ mừng sinh nhật thứ 50 cho ông vào tháng 4 năm 1920, sự kiện mà cũng được tôn vinh khắp nước Nga bằng các bài thơ và tiểu sử dành riêng cho ông.<a href="#cite_note-FOOTNOTEFischer1964414Rice1990177–178Service2000405Read2005260–261-378">[362]</a> Giữa năm 1920 và 1926, 20 tập của công trình hợp tuyển Lenin được ấn hành; tuy vẫn có một số tư liệu bị cắt bỏ.<a href="#cite_note-FOOTNOTEVolkogonov1994283-379">[363]</a> Trong năm 1920, một số nhân vật nổi danh ở phương Tây sang Nga để thăm Lenin, trong đó có nhà văn <a href="/wiki/H._G._Wells" title="H. G. Wells">H. G. Wells</a>, triết gia <a href="/wiki/Bertrand_Russell" title="Bertrand Russell">Bertrand Russell</a>,<a href="#cite_note-FOOTNOTEFischer1964404–409Rice1990178–179Service2000440-380">[364]</a> các nhà hoạt động vô chính phủ <a href="/wiki/Emma_Goldman" title="Emma Goldman">Emma Goldman</a> và <a href="/wiki/Alexander_Berkman" title="Alexander Berkman">Alexander Berkman</a>.<a href="#cite_note-FOOTNOTEFischer1964409–411-381">[365]</a> Armand, bấy giờ đã yếu đi nhiều, cũng tới thăm Lenin tại Điện Kremli.<a href="#cite_note-FOOTNOTEFischer1964433–434Shub1966380–381Rice1990181Service2000414–415Read2005258-382">[366]</a> Ông khuyên bà đi điều dưỡng ở <a href="/wiki/Kislovodsk" title="Kislovodsk">Kislovodsk</a> để chóng hồi phục, song bà mất tại đó vào tháng 9 năm 1920 sau một trận <a href="/wiki/D%E1%BB%8Bch_t%E1%BA%A3" class="mw-redirect" title="Dịch tả">dịch tả</a>.<a href="#cite_note-FOOTNOTEFischer1964434Shub1966381–382Rice1990181Service2000415Read2005258-383">[367]</a> Thi hài Armand được đưa về Moskva và chôn cất tại Tường Điện Kremli trước sự chứng kiến của một Lenin muộn phiền.<a href="#cite_note-FOOTNOTERice1990181–182Service2000416–417Read2005258-384">[368]</a> Lenin đổ bệnh nặng cuối năm 1921,<a href="#cite_note-FOOTNOTEShub1966426Lewin196933Rice1990187Volkogonov1994409Service2000435-385">[369]</a> trở nên nhạy cảm với âm thanh, mất ngủ và đau đầu thường xuyên.<a href="#cite_note-FOOTNOTEShub1966426Rice1990187Service2000435-386">[370]</a> Theo khuyến nghị của Bộ Chính trị, Lenin rời Moskva, lui về dinh thự Gorki để dưỡng bệnh vào tháng 7, nơi ông được vợ và em gái chăm sóc chu đáo.<a href="#cite_note-FOOTNOTEService2000436Read2005281Rice1990187-387">[371]</a> Ông bắt đầu nghĩ quẩn đến việc tự sát, hỏi Krupskaya và Stalin cho <a href="/wiki/Kali_cyanide" title="Kali cyanide">kali cyanide</a> để kết liễu cuộc đời.<a href="#cite_note-FOOTNOTEVolkogonov1994420,_425–426Service2000439Read2005280,_282-388">[372]</a> Hai mươi sáu vị bác sĩ đã được thuê để theo dõi bệnh tình của Lenin trong những năm cuối đời, một số là người ngoại quốc.<a href="#cite_note-FOOTNOTEVolkogonov1994443Service2000437-389">[373]</a> Có ý kiến cho rằng bệnh tình của Lenin bắt nguồn từ sự <a href="/wiki/Oxi_h%C3%B3a" class="mw-redirect" title="Oxi hóa">oxi hóa</a> các mảnh đạn găm trong người ông từ vụ mưu sát năm 1918, khiến ông phải trải qua một ca phẫu thuật vào tháng 4 năm 1922.<a href="#cite_note-FOOTNOTEFischer1964598–599Shub1966426Service2000443White2001172Read2005258-390">[374]</a> Các triệu chứng tiếp diễn đã làm các bác sĩ rất bối rối; có lẽ ông đã mắc phải bệnh <a href="/w/index.php?title=Suy_nh%C6%B0%E1%BB%A3c_th%E1%BA%A7n_kinh&action=edit&redlink=1" class="new" title="Suy nhược thần kinh (trang không tồn tại)">suy nhược thần kinh</a> hoặc <a href="/w/index.php?title=X%C6%A1_v%E1%BB%AFa_%C4%91%E1%BB%99ng_m%E1%BA%A1ch_n%C3%A3o&action=edit&redlink=1" class="new" title="Xơ vữa động mạch não (trang không tồn tại)">xơ vữa động mạch não</a>, thậm chí có đồn đoán cho rằng ông bị <a href="/wiki/Giang_mai" title="Giang mai">giang mai</a>. Tháng 5 năm 1922, ông bị đột quỵ, mất khả năng nói tạm thời và bị liệt phần thân bên phải.<a href="#cite_note-FOOTNOTEFischer1964600Shub1966426–427Lewin196933Service2000443White2001173Read2005258-391">[375]</a> Sức khỏe Lenin đã hồi phục tương đối vào tháng 7.<a href="#cite_note-FOOTNOTEShub1966427–428Service2000446-392">[376]</a> Ông quay về Moskva vào tháng 10 nhưng cơn đột quỵ tái phát vào tháng 12, khiến ông lại phải lui về Gorki.<a href="#cite_note-FOOTNOTEFischer1964634Shub1966431–432Lewin196933–34White2001173-393">[377]</a> <figure class="mw-default-size mw-halign-left" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/T%E1%BA%ADp_tin:LeninDistrictMO_Gorki_estate_05-2017_img2.jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/8/88/LeninDistrictMO_Gorki_estate_05-2017_img2.jpg/220px-LeninDistrictMO_Gorki_estate_05-2017_img2.jpg" decoding="async" width="220" height="124" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/8/88/LeninDistrictMO_Gorki_estate_05-2017_img2.jpg/330px-LeninDistrictMO_Gorki_estate_05-2017_img2.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/8/88/LeninDistrictMO_Gorki_estate_05-2017_img2.jpg/440px-LeninDistrictMO_Gorki_estate_05-2017_img2.jpg 2x" data-file-width="4592" data-file-height="2583" /></a><figcaption>Lenin dành những năm tháng cuối đời ở dinh thự Gorki</figcaption></figure> Bất chấp sức yếu, Lenin vẫn rất quan tâm đến việc chính sự. Khi giới lãnh đạo Đảng Xã hội chủ nghĩa – cách mạng bị bê bối bày đặt âm mưu chống chính quyền trong một phiên tòa diễn ra giữa tháng 6 và tháng 8 năm 1922, Lenin đã kêu gọi phải nghiêm trị những kẻ phản trắc; thay vào đó họ bị cầm tù vô thời hạn và về sau bị sát hại trong cuộc <a href="/wiki/%C4%90%E1%BA%A1i_Thanh_tr%E1%BB%ABng" class="mw-redirect" title="Đại Thanh trừng">Đại Thanh trừng</a> của Stalin.<a href="#cite_note-FOOTNOTEFischer1964600–602Shub1966428–430Leggett1981318Sandle1999164Service2000442–443Read2005269Ryan2012174–175-394">[378]</a> Với sự ủng hộ của Lenin, chính phủ Xô viết đã có thể nhổ rễ hiệu quả phái Menshevik khỏi Nga bằng cách đào thải tất cả các thành phần Menshevik khỏi các thiết chế cũng như các tập đoàn nhà nước vào tháng 3 năm 1923 và bắt giữ các thành viên của đảng này để thuyên chuyển tới các trại tập trung.<a href="#cite_note-FOOTNOTEVolkogonov1994310Leggett1981320–322Aves1996175–178Sandle1999164Lee2003103–104Ryan2012172-395">[379]</a> Lenin lo lắng về sự tiếp diễn của một hệ thống quan liêu kiểu Sa hoàng ở Nga Xô viết,<a href="#cite_note-FOOTNOTELewin19698–9White2001176Read2005270–272-396">[380]</a> nhất là vào những năm cuối đời.<a href="#cite_note-FOOTNOTEFischer1964578Rice1990189-397">[381]</a> Phê phán thái độ quan liêu cửa quyền, ông đề nghị phải cải tổ triệt để nội bộ chính quyền để tránh tệ này,<a href="#cite_note-FOOTNOTERice1990192–193-398">[382]</a> cảnh báo trong một bức thư rằng: "chúng ta đang sa vào một vũng lầy quan liêu bẩn thỉu".<a href="#cite_note-FOOTNOTEFischer1964578-399">[383]</a> Trong tháng 12 năm 1922 và tháng 1 năm 1923, cái được giới sử gia gọi là "<a href="/w/index.php?title=Di_ch%C3%BAc_Lenin&action=edit&redlink=1" class="new" title="Di chúc Lenin (trang không tồn tại)">Di chúc Lenin</a>" bắt đầu được thảo, trong đó có các nhận xét về phẩm chất của những người đồng chí của ông, tiêu biểu là Trotsky và Stalin.<a href="#cite_note-FOOTNOTEFischer1964638–639Shub1966433Lewin196973–75Volkogonov1994417Service2000464White2001173–174-400">[384]</a> Ông khuyến nghị miễn nhiệm Stalin khỏi chức Tổng Bí thư Trung ương Đảng vì cho rằng ông ta không hợp với vị trí này.<a href="#cite_note-FOOTNOTEFischer1964647Shub1966434–435Rice1990192Volkogonov1994273Service2000469White2001174–175Read2005278–279-401">[385]</a> Lenin muốn đưa Trotsky lên thay thế, khen Trotsky là "người có năng lực nhất trong Ban Chấp hành Trung ương Đảng hiện thời". Lenin nêu bật trí tuệ của Trotsky, song cũng phê phán thói tự cao và thiên hướng cậy quyền của ông ta.<a href="#cite_note-FOOTNOTEFischer1964640Shub1966434–435Volkogonov1994249,_418Service2000465White2001174-402">[386]</a> Trong thời kỳ này, Lenin cũng đọc cho thư ký viết một bài luận chỉ trích bản chất quan liêu của Bộ Dân ủy thanh tra công nông, khuyến khích tuyển mộ thêm nhân sự xuất thân từ tầng lớp lao động để giải quyết vấn đề.<a href="#cite_note-FOOTNOTEFischer1964666–667,_669Lewin1969120–121Service2000468Read2005273-403">[387]</a> Trong một bài luận khác, ông kêu gọi nhà nước nỗ lực hơn nữa trong công tác xóa nạn mù chữ, tuyên truyền sự đúng giờ và tận tâm trong quần chúng nhân dân, cũng như khuyến khích nông dân tham gia hợp tác xã.<a href="#cite_note-FOOTNOTEFischer1964650–654Service2000470-404">[388]</a> <div class="quotebox pullquote floatright" style="width:25em; ;"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r44429064"> <div class="quotebox-quote left-aligned" style="">Stalin quá thô thiển. Cái khiếm khuyết này, tuy có thể hoàn toàn chấp nhận được trong hàng ngũ của chúng ta và giữa chúng ta như những người cộng sản, trở nên không thể nào chấp nhận được trên cương vị Tổng Bí thư. Vì vậy tôi đề nghị các đồng chí hãy tìm cách loại anh ta khỏi chức vụ đó và bổ nhiệm một người có phẩm chất khác Stalin ở tất cả các bình diện, ngoại trừ bình diện cao cả duy nhất, tức là anh ta nên khoan dung hơn, lịch sự hơn và ân cần hơn đối với các đồng chí, ít thất thường hơn, v.v.</div> <cite class="left-aligned" style="">— Lenin ngày 4 tháng 1 năm 1923, tạm dịch theo <a href="#CITEREFService2000">Service (2000</a>:369)</cite> </div> Trong lúc Lenin vắng mặt, Stalin đã bắt đầu củng cố quyền lực bằng cách đề bạt các đồng minh lên giữ các vị trí chủ chốt,<a href="#cite_note-FOOTNOTEShub1966426,_434Lewin196934–35-405">[389]</a> đồng thời xây dựng hình ảnh bản thân như là người bằng hữu thân cận và là người kế thừa xứng đáng của Lenin.<a href="#cite_note-FOOTNOTEVolkogonov1994263–264-406">[390]</a> Tháng 12 năm 1922, Stalin đảm nhận việc giám sát chế độ dưỡng bệnh của Lenin, được Bộ Chính trị giao phó phận sự kiểm soát các chuyến thăm hỏi Lenin của người ngoài.<a href="#cite_note-FOOTNOTELewin196970Rice1990191Volkogonov1994273,_416-407">[391]</a> Cùng lúc đó, Lenin ngày càng trở nên mâu thuẫn với Stalin; trong khi Lenin kiên quyết rằng nhà nước phải giữ độc quyền về ngoại thương vào giữa năm 1922, Stalin lại dẫn dắt những người Bolshevik khác chống lại ý kiến của Lenin tuy bất thành.<a href="#cite_note-FOOTNOTEFischer1964635Lewin196935–40Service2000451–452White2001173-408">[392]</a> Giữa hai người họ cũng nảy sinh xích mích; có lần Stalin quát mắng bà Krupskaya qua một cuộc điện thoại, khiến Lenin rất tức giận và gửi thư bắt Stalin phải xin lỗi.<a href="#cite_note-FOOTNOTEFischer1964637–638,_669Shub1966435–436Lewin196971,_85,_101Volkogonov1994273–274,_422–423Service2000463,_472–473White2001173,_176Read2005279-409">[393]</a> Rạn nứt chính trị đáng kể nhất giữa hai người họ diễn ra trong <a href="/w/index.php?title=S%E1%BB%B1_v%E1%BB%A5_Gruzia&action=edit&redlink=1" class="new" title="Sự vụ Gruzia (trang không tồn tại)">Sự vụ Gruzia</a>. Stalin khuyến nghị rằng các quốc gia bị Xô viết hóa cưỡng bức như <a href="/wiki/Gruzia" title="Gruzia">Gruzia</a>, <a href="/w/index.php?title=H%E1%BB%93ng_qu%C3%A2n_x%C3%A2m_l%C6%B0%E1%BB%A3c_Azerbaijan&action=edit&redlink=1" class="new" title="Hồng quân xâm lược Azerbaijan (trang không tồn tại)">Azerbaijan</a> và <a href="/w/index.php?title=H%E1%BB%93ng_qu%C3%A2n_x%C3%A2m_l%C6%B0%E1%BB%A3c_Armenia&action=edit&redlink=1" class="new" title="Hồng quân xâm lược Armenia (trang không tồn tại)">Armenia</a> nên được sáp nhập hoàn toàn vào Nga, mặc cho nguyện vọng trái chiều của các chính phủ Xô viết địa phương.<a href="#cite_note-FOOTNOTEFischer1964607–608Lewin196943–49Rice1990190–191Volkogonov1994421Service2000452,_453–455White2001175–176-410">[394]</a> Lenin cho rằng hành động của Stalin và những người ủng hộ ông ta mang tính chất <a href="/wiki/S%C3%B4_vanh" class="mw-redirect" title="Sô vanh">sô vanh</a> dân tộc <a href="/w/index.php?title=%C4%90%E1%BA%A1i_Nga&action=edit&redlink=1" class="new" title="Đại Nga (trang không tồn tại)">Đại Nga</a>, thay vào đó kêu gọi các quốc gia-dân tộc ấy nhập vào Nga với tư cách bán độc lập để cùng tạo dựng một liên bang thống nhất với quốc hiệu "Liên bang các Cộng hòa Xô viết của châu Âu và châu Á".<a href="#cite_note-FOOTNOTEFischer1964608Lewin196950Leggett1981354Volkogonov1994421Service2000455White2001175-411">[395]</a> Tuy ban đầu phản đối, Stalin rốt cuộc chấp nhận ý kiến này. Được sự tán thành của Lenin, Stalin đổi quốc hiệu của liên bang được đề xướng thành <a href="/wiki/Li%C3%AAn_bang_C%E1%BB%99ng_h%C3%B2a_X%C3%A3_h%E1%BB%99i_ch%E1%BB%A7_ngh%C4%A9a_X%C3%B4_vi%E1%BA%BFt" class="mw-redirect" title="Liên bang Cộng hòa Xã hội chủ nghĩa Xô viết">Liên bang Cộng hòa Xã hội chủ nghĩa Xô viết</a> (Liên Xô).<a href="#cite_note-FOOTNOTEService2000455,_456-412">[396]</a> Lenin cử Trotsky thay mặt ông phát biểu tại phiên họp toàn thể của Ban Chấp hành Trung ương Đảng vào tháng 12; tại đây kế hoạch thành lập liên bang được nhất trí, rồi được <a href="/wiki/%C4%90%E1%BA%A1i_h%E1%BB%99i_X%C3%B4_vi%E1%BA%BFt" title="Đại hội Xô viết">Đại hội Xô viết</a> thông qua vào ngày 30 tháng 12, chính thức khai sinh Liên bang Xô viết.<a href="#cite_note-FOOTNOTELewin196940,_99–100Volkogonov1994421Service2000460–461,_468-413">[397]</a> Mặc cho bệnh tình, Lenin được bầu làm chủ tịch trong chính phủ Liên Xô mới lập.<a href="#cite_note-FOOTNOTERigby1979221-414">[398]</a> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Qua_đời_và_tang_lễ:_1923–1924">Qua đời và tang lễ: 1923–1924</h2></div> <div role="note" class="hatnote navigation-not-searchable">Bài chi tiết: <a href="/w/index.php?title=Qu%E1%BB%91c_tang_Vladimir_Ilyich_Lenin&action=edit&redlink=1" class="new" title="Quốc tang Vladimir Ilyich Lenin (trang không tồn tại)">Quốc tang Vladimir Ilyich Lenin</a></div> <figure class="mw-halign-right" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/T%E1%BA%ADp_tin:Lenin%27s_funerals_by_I.Brodsky_(1925)_detail_01.jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/f/fb/Lenin%27s_funerals_by_I.Brodsky_%281925%29_detail_01.jpg/256px-Lenin%27s_funerals_by_I.Brodsky_%281925%29_detail_01.jpg" decoding="async" width="256" height="192" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/f/fb/Lenin%27s_funerals_by_I.Brodsky_%281925%29_detail_01.jpg/384px-Lenin%27s_funerals_by_I.Brodsky_%281925%29_detail_01.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/f/fb/Lenin%27s_funerals_by_I.Brodsky_%281925%29_detail_01.jpg/512px-Lenin%27s_funerals_by_I.Brodsky_%281925%29_detail_01.jpg 2x" data-file-width="3072" data-file-height="2304" /></a><figcaption>Tang lễ của Lenin, họa phẩm của <a href="/w/index.php?title=Isaac_Brodsky&action=edit&redlink=1" class="new" title="Isaac Brodsky (trang không tồn tại)">Isaac Brodsky</a>, 1925</figcaption></figure> Tháng 3 năm 1923, Lenin trải qua cơn đột quỵ thứ ba, mất khả năng nói.<a href="#cite_note-FOOTNOTEFischer1964671Shub1966436Lewin1969103Leggett1981355Rice1990193White2001176Read2005281-415">[399]</a> Cùng tháng, ông bị liệt một phần thân phải và bắt đầu biểu hiện chứng <a href="/w/index.php?title=Th%E1%BA%A5t_ng%C3%B4n_gi%C3%A1c_quan&action=edit&redlink=1" class="new" title="Thất ngôn giác quan (trang không tồn tại)">thất ngôn giác quan</a>.<a href="#cite_note-FOOTNOTEFischer1964671Shub1966436Volkogonov1994425Service2000474LernerFinkelsteinWitztum2004372-416">[400]</a> Tới tháng 5, sức khỏe của ông có vẻ đã hồi phục, lấy lại được khả năng di chuyển, trò chuyện và viết lách.<a href="#cite_note-FOOTNOTEFischer1964672Rigby1979192Rice1990193–194Volkogonov1994429–430-417">[401]</a> Vào tháng 10, ông tới Kremli lần cuối.<a href="#cite_note-FOOTNOTEFischer1964672Shub1966437Volkogonov1994431Service2000476Read2005281-418">[402]</a> Trong tuần cuối của cuộc đời, Zinoviev, Kamenev và Bukharin tới thăm hỏi ông; trong đó Bukharin là người cuối cùng gặp ông tại dinh thự Gorki trước ngày mất.<a href="#cite_note-FOOTNOTERice1990194Volkogonov1994299Service2000477–478-419">[403]</a> Ngày 21 tháng 1 năm 1924, Lenin rơi vào cơn mê sảng và mất không lâu sau.<a href="#cite_note-FOOTNOTEFischer1964673–674Shub1966438Rice1990194Volkogonov1994435Service2000478–479White2001176Read2005269-420">[404]</a> Nguyên nhân cái chết được tuyên bố là do một căn bệnh mạch máu không thể chữa khỏi.<a href="#cite_note-FOOTNOTEVolkogonov1994435LernerFinkelsteinWitztum2004372-421">[405]</a> Chính quyền Xô viết loan báo tin buồn cho toàn thể nhân dân vào ngày hôm sau.<a href="#cite_note-FOOTNOTERice19907-422">[406]</a> Ngày 23 tháng 1, đại diện của Đảng Cộng sản, công đoàn và xô viết tới dinh thự Gorki để chứng kiến thi hài Lenin đặt trong chiếc cữu màu đỏ, được khiêng tiễn bởi những người Bolshevik.<a href="#cite_note-FOOTNOTERice19907–8-423">[407]</a> Linh cữu sau đó được chuyển về Moskva bằng tàu hỏa, rồi được quàn trong <a href="/w/index.php?title=Nh%C3%A0_C%C3%B4ng_%C4%91o%C3%A0n&action=edit&redlink=1" class="new" title="Nhà Công đoàn (trang không tồn tại)">Nhà Công đoàn</a>.<a href="#cite_note-FOOTNOTEFischer1964674Shub1966439Rice19907–8Service2000479-424">[408]</a> Ba ngày tiếp theo, khoảng một triệu người thương tiếc đã tới viếng Lenin, nhiều người đứng chờ hàng tiếng đồng hồ bất chấp thời tiết lạnh giá.<a href="#cite_note-FOOTNOTERice19909-425">[409]</a> Vào ngày 26 tháng 1, Đại hội đại biểu toàn thể Xô viết lần thứ XI hội họp để tưởng nhớ Lenin, với các bài phát biểu của <a href="/wiki/Mikhail_Ivanovich_Kalinin" title="Mikhail Ivanovich Kalinin">Kalinin</a>, <a href="/wiki/Grigory_Yevseyevich_Zinovyev" title="Grigory Yevseyevich Zinovyev">Zinoviev</a> và <a href="/wiki/Stalin" class="mw-redirect" title="Stalin">Stalin</a>.<a href="#cite_note-FOOTNOTERice19909-425">[409]</a> Đáng chú ý, <a href="/wiki/Trotsky" class="mw-redirect" title="Trotsky">Trotsky</a> không xuất hiện tại sự kiện này; ông bấy giờ đang dưỡng bệnh tại Dãy Kavkaz, về sau cáo buộc Stalin đã gửi nhầm ngày tang lễ trong điện báo, khiến ông không thể nào đến dự kịp.<a href="#cite_note-FOOTNOTE''History'',_tháng_4_năm_2009-426">[410]</a> Lễ truy điệu được cử hành vào ngày hôm sau trên <a href="/wiki/Qu%E1%BA%A3ng_tr%C6%B0%E1%BB%9Dng_%C4%90%E1%BB%8F" title="Quảng trường Đỏ">Quảng trường Đỏ</a>, đồng hành bởi <a href="/w/index.php?title=Qu%C3%A2n_nh%E1%BA%A1c&action=edit&redlink=1" class="new" title="Quân nhạc (trang không tồn tại)">quân nhạc</a>, nơi đám đông quần chúng nghe một loạt các bài điếu văn trước khi thi hài được đặt vào lăng.<a href="#cite_note-FOOTNOTEShub1966439Rice19909Service2000479–480-427">[411]</a> Tuy rét cóng, hàng chục ngàn người đã tới dự lễ.<a href="#cite_note-FOOTNOTEVolkogonov1994440-428">[412]</a> Bất chấp phản đối từ bà Krupskaya, thi hài của Lenin được bảo quản và lưu giữ để viếng thăm trong lăng Quảng trường Đỏ.<a href="#cite_note-FOOTNOTEFischer1964674Shub1966438Volkogonov1994437–438Service2000481-429">[413]</a> Năm 1925, một viện nghiên cứu được lập ra để giải phẫu não của Lenin, qua đó phát hiện ra rằng nó bị <a href="/w/index.php?title=X%C6%A1_c%E1%BB%A9ng&action=edit&redlink=1" class="new" title="Xơ cứng (trang không tồn tại)">xơ cứng</a> rất nặng.<a href="#cite_note-FOOTNOTEFischer1964625–626Volkogonov1994446-430">[414]</a> Tháng 7 năm 1929, Bộ Chính trị chuẩn y quyết định dỡ bỏ lăng gốc tạm thời để thay bằng một lăng vĩnh viễn làm từ đá granite, hoàn công vào năm 1933.<a href="#cite_note-FOOTNOTEVolkogonov1994444,_445-431">[415]</a> Quan tài của Lenin được thay thế vào năm 1940 và một lần nữa vào năm 1970.<a href="#cite_note-FOOTNOTEVolkogonov1994445-432">[416]</a> Từ năm 1941 đến năm 1945, thi hài ông được di dời tạm thời đến <a href="/wiki/Tyumen" title="Tyumen">Tyumen</a> để đảm bảo an toàn trong <a href="/wiki/Th%E1%BA%BF_chi%E1%BA%BFn_th%E1%BB%A9_hai" class="mw-redirect" title="Thế chiến thứ hai">Thế chiến thứ hai</a>.<a href="#cite_note-FOOTNOTEVolkogonov1994444-433">[417]</a> Cho đến năm 2023, thi hài vẫn được lưu giữ để viếng thăm bên trong <a href="/wiki/L%C4%83ng_Lenin" title="Lăng Lenin">Lăng Lenin</a> ở Quảng trường Đỏ.<a href="#cite_note-FOOTNOTEMoscow.info-434">[418]</a> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Ý_thức_hệ_chính_trị">Ý thức hệ chính trị</h2></div> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Chủ_nghĩa_Marx_và_chủ_nghĩa_Lenin">Chủ nghĩa Marx và chủ nghĩa Lenin</h3></div> <div role="note" class="hatnote navigation-not-searchable">Bài chi tiết: <a href="/wiki/Ch%E1%BB%A7_ngh%C4%A9a_Marx" title="Chủ nghĩa Marx">Chủ nghĩa Marx</a> và <a href="/wiki/Ch%E1%BB%A7_ngh%C4%A9a_Lenin" title="Chủ nghĩa Lenin">Chủ nghĩa Lenin</a></div> <div class="quotebox pullquote floatright" style="width:25em; ;"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r44429064"> <div class="quotebox-quote left-aligned" style="">Chúng ta đâu có trả vờ rằng Marx hoặc các nhà Marxist biết con đường đúng nhất để tiến tới chủ nghĩa xã hội. Điều đó hoàn toàn nhảm nhí. Chúng ta biết phương hướng, chúng ta biết lực lượng giai cấp nào sẽ đưa đẩy nó, song về cụ thể, thực tiễn, thì điều này phải được thể hiện bởi trải nghiệm của hàng triệu con người khi họ chung tay gây dựng nó.</div> <cite class="left-aligned" style="">— Lenin ngày 11 tháng 12 năm 1917, tạm dịch từ <a href="#CITEREFFischer1964">Fischer (1964</a>:150)</cite> </div> Lenin là một nhà Marxist tận tụy.<a href="#cite_note-FOOTNOTERyan201218-435">[419]</a> Ông tin tưởng rằng diễn giải của mình về chủ nghĩa Marx — lần đầu tiên được gọi là "chủ nghĩa Lenin" bởi Martov vào năm 1904<a href="#cite_note-FOOTNOTEVolkogonov1994409-436">[420]</a> — là đúng nhất và chính thống nhất.<a href="#cite_note-FOOTNOTESandle199935Service2000237-437">[421]</a> Theo lập trường Marxist của Lenin, nhân loại nhất định sẽ đạt đến chủ nghĩa cộng sản thuần túy, tạo lập nên một xã hội phi nhà nước, phi giai cấp và quân bình của công nhân; nơi họ không còn bị <a href="/wiki/B%C3%B3c_l%E1%BB%99t_lao_%C4%91%E1%BB%99ng" title="Bóc lột lao động">bóc lột</a> hoặc <a href="/w/index.php?title=Tha_h%C3%B3a_(ch%E1%BB%A7_ngh%C4%A9a_Marx)&action=edit&redlink=1" class="new" title="Tha hóa (chủ nghĩa Marx) (trang không tồn tại)">tha hóa</a> nữa, được làm chủ vận mệnh của bản thân, "<a href="/wiki/L%C3%A0m_theo_n%C4%83ng_l%E1%BB%B1c,_h%C6%B0%E1%BB%9Fng_theo_nhu_c%E1%BA%A7u" title="Làm theo năng lực, hưởng theo nhu cầu">làm theo năng lực, hưởng theo nhu cầu</a>".<a href="#cite_note-FOOTNOTESandle199941-438">[422]</a> Theo Volkogonov, Lenin tin tưởng "sâu sắc và thật lòng" vào con đường mà ông đã đặt ra cho nước Nga để tiến lên xã hội cộng sản.<a href="#cite_note-FOOTNOTEVolkogonov1994206-439">[423]</a> Theo lập trường Marxist của Lenin, các xã hội đương thời không thể trực tiếp tiến lên xã hội cộng sản mà trước tất phải trải qua giai đoạn xã hội chủ nghĩa; do vậy, mối quan tâm của ông là làm cách nào để nước Nga đạt được giai đoạn xã hội chủ nghĩa. Lenin cho rằng một nền "chuyên chính vô sản" là cần thiết nhằm trấn áp giai cấp tư sản và phát triển một thể chế kinh tế xã hội chủ nghĩa.<a href="#cite_note-FOOTNOTESandle199935-440">[424]</a> Trong bài luận "Bàn về chế độ hợp tác xã", ông giải thích rằng chủ nghĩa xã hội là "khi các <a href="/wiki/T%C6%B0_li%E1%BB%87u_s%E1%BA%A3n_xu%E1%BA%A5t" title="Tư liệu sản xuất">tư liệu sản xuất</a> đã thuộc về xã hội, khi giai cấp vô sản, với tư cách là giai cấp, đã thắng giai cấp tư sản — thì chế độ của những người xã viên hợp tác xã văn minh mới là chế độ xã hội chủ nghĩa."<a href="#cite_note-FOOTNOTELenin2006b425-441">[425]</a> <figure class="mw-default-size mw-halign-left" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/T%E1%BA%ADp_tin:Lenin_1919-03-18.jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/f/ff/Lenin_1919-03-18.jpg/220px-Lenin_1919-03-18.jpg" decoding="async" width="220" height="152" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/f/ff/Lenin_1919-03-18.jpg/330px-Lenin_1919-03-18.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/f/ff/Lenin_1919-03-18.jpg/440px-Lenin_1919-03-18.jpg 2x" data-file-width="559" data-file-height="385" /></a><figcaption>Lenin phát biểu vào năm 1919</figcaption></figure> Trước năm 1914, quan điểm của Lenin hầu như đồng thuận với thuyết Marxist Tây phương dòng chính.<a href="#cite_note-FOOTNOTERyan201218-435">[419]</a> Mặc dù chỉ trích những người Marxist tiếp nhận tư tưởng của các nhà triết học và xã hội học phi-Marxist,<a href="#cite_note-FOOTNOTEService2000203-442">[426]</a> chính ông cũng chịu ảnh hưởng không chỉ từ dòng lý luận Marxist Nga mà còn từ các tư tưởng của phong trào cách mạng Nga rộng lớn hơn,<a href="#cite_note-FOOTNOTESandle199929White20011-443">[427]</a> bao gồm dòng chủ nghĩa xã hội trọng nông Narodnik.<a href="#cite_note-FOOTNOTEService2000173-444">[428]</a> Ông đã cải tiến lý thuyết của mình sao cho phù hợp với hoàn cảnh đương thời,<a href="#cite_note-FOOTNOTERyan201213-445">[429]</a> đồng thời điều hành nước Nga trong điều kiện chiến tranh, nạn đói và suy thoái kinh tế.<a href="#cite_note-FOOTNOTESandle199957White2001151-446">[430]</a> Lenin đã đóng góp nhiều điều mới cho chủ nghĩa Marx chính thống, phát triển nó thành chủ nghĩa Lenin.<a href="#cite_note-FOOTNOTERyan201218-435">[419]</a> Trong các trước tác lý luận chính trị, tiêu biểu như tác phẩm <a href="/w/index.php?title=Ch%E1%BB%A7_ngh%C4%A9a_%C4%91%E1%BA%BF_qu%E1%BB%91c,_giai_%C4%91o%E1%BA%A1n_t%E1%BB%99t_c%C3%B9ng_c%E1%BB%A7a_ch%E1%BB%A7_ngh%C4%A9a_t%C6%B0_b%E1%BA%A3n&action=edit&redlink=1" class="new" title="Chủ nghĩa đế quốc, giai đoạn tột cùng của chủ nghĩa tư bản (trang không tồn tại)">Chủ nghĩa đế quốc, giai đoạn tột cùng của chủ nghĩa tư bản</a>, Lenin đã thảo luận về những điều ông cho là những tiến triển của chủ nghĩa tư bản sau khi Marx qua đời; theo ông, chủ nghĩa tư bản đã bước lên một trình độ mới gọi là <a href="/wiki/Ch%E1%BB%A7_ngh%C4%A9a_t%C6%B0_b%E1%BA%A3n_%C4%91%E1%BB%99c_quy%E1%BB%81n_nh%C3%A0_n%C6%B0%E1%BB%9Bc" title="Chủ nghĩa tư bản độc quyền nhà nước">chủ nghĩa tư bản độc quyền nhà nước</a>.<a href="#cite_note-FOOTNOTESandle199934-447">[431]</a> Lenin tin rằng, mặc dù nền kinh tế Nga bị chi phối bởi cơ cấu nông nghiệp là chính, song sự hiện diện của chủ nghĩa tư bản độc quyền tại đây chứng tỏ đất nước này đã chín muồi về mặt vật chất để tiến lên giai đoạn xã hội chủ nghĩa.<a href="#cite_note-FOOTNOTEWhite2001150–151-448">[432]</a> Theo Ryan, chủ nghĩa Lenin có phần chuyên chế và giáo điều hơn các biến thể khác của chủ nghĩa Marx,<a href="#cite_note-FOOTNOTERyan201218-435">[419]</a> và nổi bật vì khêu gợi được cảm xúc mãnh liệt tới từ viễn kiến giải phóng nhân loại của nó.<a href="#cite_note-FOOTNOTERyan201219-449">[433]</a> Ngoài ra, chủ nghĩa Lenin cũng nhấn mạnh vai trò của đảng tiên phong trong việc dẫn dắt giai cấp vô sản tiến tới cách mạng,<a href="#cite_note-FOOTNOTERyan201219-449">[433]</a> đồng thời đề cao bạo lực trong vai trò như một công cụ hữu dụng của cách mạng.<a href="#cite_note-FOOTNOTERyan20123-450">[434]</a> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Vấn_đề_dân_chủ_và_dân_tộc">Vấn đề dân chủ và dân tộc</h3></div> Lenin tin rằng chế độ dân chủ đại biểu ở các nước tư bản tạo nên ảo tưởng về dân chủ, trong khi vẫn duy trì cái gọi là "chuyên chế tư sản". Ông miêu tả chế độ dân chủ đa đảng ở Hoa Kỳ như là "những cuộc đối đầu ngoạn mục và vô nghĩa giữa hai chính đảng tư sản", theo đó thì cả hai đảng đều được dẫn dắt bởi "những tỉ phú ranh mãnh" bóc lột giai cấp vô sản Mỹ.<a href="#cite_note-FOOTNOTERice1990121-451">[435]</a> Ông chống <a href="/wiki/Ch%E1%BB%A7_ngh%C4%A9a_t%E1%BB%B1_do" title="Chủ nghĩa tự do">chủ nghĩa tự do</a> (liberalism), thể hiện sự bất đồng cảm đối với sự trân trọng tự do (liberty) như một giá trị,<a href="#cite_note-FOOTNOTEVolkogonov1994471-452">[436]</a> và tin rằng quyền tự do (freedom) dưới ách chủ nghĩa tự do chỉ là gian trá mà thôi, bởi suy cho cùng thì người lao động vẫn bị bóc lột bởi các nhà tư bản.<a href="#cite_note-FOOTNOTEShub1966443-453">[437]</a> Lenin khẳng định rằng "chính phủ Xô viết dân chủ gấp triệu lần cộng hòa tư sản dân chủ nhất", cho rằng dân chủ tư sản là "một nền dân chủ cho kẻ giàu."<a href="#cite_note-FOOTNOTEFischer1964310Shub1966442-454">[438]</a> Lenin coi "chuyên chính vô sản" dân chủ vì nó cho phép công nhân bầu cử đại biểu trong các hội đồng <a href="/wiki/X%C3%B4_vi%E1%BA%BFt" title="Xô viết">xô viết</a> và quan chức đại diện cho họ, thay phiên luân chuyển liên tục, cũng như cho phép họ tham gia vào việc quản lý nhà nước.<a href="#cite_note-FOOTNOTESandle199936–37-455">[439]</a> Tuy nhiên, viễn cảnh của Lenin về một nhà nước vô sản chệch khỏi quan điểm của lý thuyết Marxist chính lưu lúc bấy giờ; các nhà Marxist Tây Âu như Kautsky hình dung về một chính phủ nghị viện dân chủ trong đó giai cấp vô sản chiếm đa số, trong khi Lenin kêu gọi thành lập một nhà nước tập trung hóa, mạnh mẽ về tiềm lực, có khả năng ngăn cản bất cứ sự can thiệp nào của giai cấp tư sản.<a href="#cite_note-FOOTNOTERyan201219-449">[433]</a> Lenin là người <a href="/wiki/Qu%E1%BB%91c_t%E1%BA%BF_ch%E1%BB%A7_ngh%C4%A9a" class="mw-redirect" title="Quốc tế chủ nghĩa">quốc tế chủ nghĩa</a> ủng hộ một cuộc <a href="/w/index.php?title=C%C3%A1ch_m%E1%BA%A1ng_th%E1%BA%BF_gi%E1%BB%9Bi&action=edit&redlink=1" class="new" title="Cách mạng thế giới (trang không tồn tại)">cách mạng thế giới</a>; theo đó cho rằng ranh giới quốc gia dân tộc là khái niệm hủ lậu và chủ nghĩa dân tộc là sự xao nhãng khỏi cuộc đấu tranh giai cấp quan trọng hơn.<a href="#cite_note-FOOTNOTEFischer196454Shub1966423Pipes1990352-456">[440]</a> Ông tin rằng trong hình thái xã hội chủ nghĩa, các quốc gia trên thế giới sẽ không thể tranh khỏi sự hợp nhất và lập ra một <a href="/w/index.php?title=Ch%C3%ADnh_ph%E1%BB%A7_th%E1%BA%BF_gi%E1%BB%9Bi&action=edit&redlink=1" class="new" title="Chính phủ thế giới (trang không tồn tại)">chính phủ thế giới</a> duy nhất.<a href="#cite_note-FOOTNOTEFischer196488–89-457">[441]</a> Ông cho rằng nhà nước xã hội chủ nghĩa trên lý thuyết sẽ có dạng <a href="/wiki/Nh%C3%A0_n%C6%B0%E1%BB%9Bc_%C4%91%C6%A1n_nh%E1%BA%A5t" title="Nhà nước đơn nhất">nhà nước đơn nhất</a>, được tập trung hóa, và ông coi <a href="/wiki/%C4%90%E1%BB%8Bnh_l%C3%BD_ph%C3%A2n_quy%E1%BB%81n" title="Định lý phân quyền">định lý phân quyền</a> như một khái niệm bày vẽ của giai cấp tư sản.<a href="#cite_note-FOOTNOTEFischer196487Montefiore2007266-458">[442]</a> Trong các trước tác của mình, Lenin thể hiện tư tưởng <a href="/w/index.php?title=Ph%E1%BA%A3n_%C4%91%E1%BA%BF&action=edit&redlink=1" class="new" title="Phản đế (trang không tồn tại)">phản đế</a>, khẳng định tất cả các dân tộc đều có "quyền được tự quyết."<a href="#cite_note-FOOTNOTEFischer196487-459">[443]</a> Ông ủng hộ các <a href="/w/index.php?title=Chi%E1%BA%BFn_tranh_gi%E1%BA%A3i_ph%C3%B3ng_d%C3%A2n_t%E1%BB%99c&action=edit&redlink=1" class="new" title="Chiến tranh giải phóng dân tộc (trang không tồn tại)">cuộc chiến giải phóng dân tộc</a>, chấp nhận quan điểm cho rằng các xung đột kiểu vậy có thể khiến một số nhóm dân tộc thiểu số tách khỏi <a href="/wiki/Nh%C3%A0_n%C6%B0%E1%BB%9Bc_x%C3%A3_h%E1%BB%99i_ch%E1%BB%A7_ngh%C4%A9a" class="mw-redirect" title="Nhà nước xã hội chủ nghĩa">nhà nước xã hội chủ nghĩa</a>, vì những nhà nước như vậy không "thánh thiện hay đảm bảo được là không phạm lỗi lầm hay khuyết điểm."<a href="#cite_note-FOOTNOTEFischer196491,_93-460">[444]</a> Trước khi lên nắm quyền vào năm 1917, ông lo ngại nhà nước Xô viết sẽ không thể bình trị các quốc gia dân tộc thiểu số mong muốn độc lập; theo sử gia <a href="/w/index.php?title=Simon_Sebag_Montefiore&action=edit&redlink=1" class="new" title="Simon Sebag Montefiore (trang không tồn tại)">Simon Sebag Montefiore</a>, vậy nên Lenin muốn Stalin phát triển "một lý thuyết chủ trương quyền tự trị và quyền được ly khai mà không cần thiết là phải đảm bảo cả hai."<a href="#cite_note-FOOTNOTEMontefiore2007266-461">[445]</a> Sau khi giành chính quyền, Lenin nhanh chóng kêu gọi bãi bỏ mối ràng buộc của các dân tộc thiểu số với Đế quốc Nga, theo đó ủng hộ sự ly khai độc lập nhưng thực chất lại kỳ vọng sự tái hợp ngay tức khắc dựa trên tinh thần vô sản quốc tế chủ nghĩa.<a href="#cite_note-FOOTNOTEPage194817Page1950354-462">[446]</a> Ông sẵn sàng sử dụng vũ lực quân sự để đảm bảo sự thống nhất này, với kết quả là các cuộc tấn công xâm nhập các lãnh thổ đã tuyên bố độc lập như Ukraina, Gruzia, Ba Lan, Phần Lan, và các quốc gia Baltic.<a href="#cite_note-FOOTNOTEPage1950355-463">[447]</a> Chỉ khi xung đột với Phần Lan, các quốc gia Baltic, và Ba Lan thất bại thì chính phủ của Lenin mới chính thức công nhận nền độc lập của các chính thể này.<a href="#cite_note-FOOTNOTEPage1950342-464">[448]</a> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Đời_tư,_ngoại_hình_và_tính_cách">Đời tư, ngoại hình và tính cách</h2></div> <figure class="mw-default-size" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/T%E1%BA%ADp_tin:Lenin_Speech_in_May_1920.png" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/9/94/Lenin_Speech_in_May_1920.png/220px-Lenin_Speech_in_May_1920.png" decoding="async" width="220" height="146" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/9/94/Lenin_Speech_in_May_1920.png/330px-Lenin_Speech_in_May_1920.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/9/94/Lenin_Speech_in_May_1920.png/440px-Lenin_Speech_in_May_1920.png 2x" data-file-width="5084" data-file-height="3373" /></a><figcaption>Lenin phát biểu trước quần chúng nhân dân tại Quảng trường Moskva; <a href="/wiki/Trotsky" class="mw-redirect" title="Trotsky">Trotsky</a> và <a href="/wiki/Lev_Borisovich_Kamenev" title="Lev Borisovich Kamenev">Kamenev</a> đứng bên trái bục diễn thuyết (chụp tháng 5 năm 1920)</figcaption></figure> Lenin nhìn nhận bản thân như một con người làm nên lịch sử, luôn vững tin vào sự chính đáng của công cuộc cách mạng cũng như khả năng lãnh đạo của mình.<a href="#cite_note-FOOTNOTEService2000159,_202Read2005207-465">[449]</a> Nhà viết tiểu sử <a href="/w/index.php?title=Louis_Fischer&action=edit&redlink=1" class="new" title="Louis Fischer (trang không tồn tại)">Louis Fischer</a> miêu tả ông là "một người yêu những sự thay đổi triệt để và sự biến động tột cùng", một người mà cho rằng "không có giải pháp trung gian. Ông là kiểu người phóng đại cái đúng-sai, đỏ-hoặc-đen".<a href="#cite_note-FOOTNOTEFischer196447,_148-466">[450]</a> Đánh giá cao "khả năng làm việc kỷ cương phi thường" và "sự cống hiến hết mình cho nghiệp cách mạng" của Lenin, nhà sử học Richard Pipes viết rằng ông là người cực kỳ có <a href="/w/index.php?title=S%E1%BB%A9c_h%C3%BAt&action=edit&redlink=1" class="new" title="Sức hút (trang không tồn tại)">sức hút</a>.<a href="#cite_note-FOOTNOTEPipes1990348,_351-467">[451]</a> Tương tự, Volkogonov cho rằng "chỉ bằng tính cách của mình, [Lenin] đã sẵn có ảnh hưởng đến mọi người".<a href="#cite_note-FOOTNOTEVolkogonov1994246-468">[452]</a> Trái lại, bằng hữu Gorky của Lenin miêu tả ông là "một người vững vàng, khỏe khoắn, bị hói đầu," nhìn trông "khá đời thường" và "không có mấy vẻ lãnh đạo".<a href="#cite_note-FOOTNOTEFischer196457-469">[453]</a> <div class="quotebox pullquote floatleft" style="width:25em; ;"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r44429064"> <div class="quotebox-quote left-aligned" style="">[Các trước tác của Lenin] đã tiết lộ chi tiết về một con người có ý chí sắt đá, tự trói buộc mình với sự tự giác kỷ cương, sự khinh bỉ đối với kẻ địch và chướng ngại, quyết tâm lạnh lùng của một người nhiệt thành, động cơ của một người cuồng tín và khả năng thuyết phục hoặc dọa nạt những kẻ nhu nhược nhờ sự chuyên tâm vào duy nhất một mục đích, sự mãnh liệt đường vệ, lối tiếp cận bất nhân nhượng, sự hy sinh bản thân, sự sắc sảo chính trị và sức thuyết phục hoàn toàn [rằng ông] nắm giữ cái chân lý tuyệt đối. Cuộc đời ông đã trở thành lịch sử của phong trào Bolshevik.</div> <cite class="left-aligned" style="">— Đánh giá của Louis Fischer về Lenin, 1964<a href="#cite_note-FOOTNOTEFischer196421–22-470">[454]</a></cite> </div> Nhà sử học <a href="/wiki/Robert_Service_(s%E1%BB%AD_gia)" title="Robert Service (sử gia)">Robert Service</a> cho biết Lenin hồi nhỏ là một người có xúc cảm rất mãnh liệt,<a href="#cite_note-FOOTNOTEService200073-471">[455]</a> thù ghét cay đắng chính quyền Sa hoàng.<a href="#cite_note-FOOTNOTEFischer196444Service200081-472">[456]</a> Theo Service, Lenin đã phát triển một "sự gắn bó xúc cảm" đối với các hình tượng anh hùng như <a href="/wiki/Marx" class="mw-redirect" title="Marx">Marx</a>, <a href="/wiki/Engels" class="mw-redirect" title="Engels">Engels</a> và <a href="/wiki/Nikolay_Chernyshevsky" class="mw-redirect" title="Nikolay Chernyshevsky">Chernyshevsky</a>.<a href="#cite_note-FOOTNOTEService2000118-473">[457]</a> Ông sở hữu ảnh chân dung của họ,<a href="#cite_note-FOOTNOTEService2000118-473">[457]</a> và từng nói trong một bức thư rằng ông "ái mộ" Marx và Engels.<a href="#cite_note-FOOTNOTEService2000232Lih201113-474">[458]</a><a href="#cite_note-475">[g]</a> Nhà nghiên cứu tiểu sử James D. White cho rằng Lenin coi giáo huấn của họ như "kinh thánh" hay "giáo điều", những thứ "không cần hoài nghi mà chỉ cần tin tưởng".<a href="#cite_note-FOOTNOTEWhite200188-476">[459]</a> Theo Volkogonov, Lenin coi chủ nghĩa Marx như "chân lý tuyệt đối", theo đó mà hành xử như "một người cuồng tín".<a href="#cite_note-FOOTNOTEVolkogonov1994362-477">[460]</a> Tương tự, triết gia <a href="/wiki/Bertrand_Russell" title="Bertrand Russell">Bertrand Russell</a> cảm thấy rằng Lenin thể hiện một "niềm tin kiên định kiểu tôn giáo đối với chân lý Marxist".<a href="#cite_note-FOOTNOTEFischer1964409-478">[461]</a> Nhà viết tiểu sử Christopher Read ví Lenin như "một phiên bản thế tục của các thủ lĩnh thần quyền, [những người mà] lấy tính chính đáng từ cái chân lý [dường như] trong các học thuyết của họ, chứ không từ sự ủy thác của nhân dân".<a href="#cite_note-FOOTNOTERead2005262-479">[462]</a> Dẫu vậy Lenin là một người <a href="/wiki/V%C3%B4_th%E1%BA%A7n" class="mw-redirect" title="Vô thần">vô thần</a> chỉ trích tôn giáo, tin rằng bản chất của chủ nghĩa xã hội là phản tôn giáo; vì lẽ ấy nên ông coi <a href="/w/index.php?title=Ch%E1%BB%A7_ngh%C4%A9a_x%C3%A3_h%E1%BB%99i_Kit%C3%B4&action=edit&redlink=1" class="new" title="Chủ nghĩa xã hội Kitô (trang không tồn tại)">chủ nghĩa xã hội Kitô</a> là một khái niệm tự mâu thuẫn.<a href="#cite_note-FOOTNOTEFischer196440–41Volkogonov1994373Service2000149-480">[463]</a> Service nhận xét rằng Lenin có thể "buồn rầu và thay đổi tâm trạng đột ngột".<a href="#cite_note-FOOTNOTEService2000116-481">[464]</a> Pipes thì cho rằng Lenin là "một người chán ghét nhân loại tới tận cùng".<a href="#cite_note-FOOTNOTEPipes199611Read2005287-482">[465]</a> Read bác bỏ quan điểm đó, viện dẫn những lúc Lenin bày tỏ lòng tốt, nhất là đối với trẻ em.<a href="#cite_note-FOOTNOTERead2005259-483">[466]</a> Theo nhiều nhà viết tiểu sử, Lenin không khoan nhượng với kình địch chính trị, và hay bác bỏ thẳng thừng các ý kiến trái với mình.<a href="#cite_note-FOOTNOTEFischer196467Pipes1990353Read2005207,_212-484">[467]</a> Ông có khi "phê phán thâm độc người khác", thể hiện một khuynh hướng nhạo báng, chế giễu, hoặc đả kích ad hominem những người phản đối mình.<a href="#cite_note-FOOTNOTEPetrovsky-Shtern201093-485">[468]</a> Ông làm ngơ trước các sự thực không phù hợp với ý mình,<a href="#cite_note-FOOTNOTEPipes1990353-486">[469]</a> khinh miệt sự thỏa hiệp,<a href="#cite_note-FOOTNOTEFischer196469-487">[470]</a> và hiếm khi thừa nhận lỗi lầm của bản thân.<a href="#cite_note-FOOTNOTEService2000244Read2005153-488">[471]</a> Ông không muốn thay đổi quan điểm của mình, trừ khi lập trường cũ hoàn toàn bị bãi bỏ, rồi sau đó lại theo quán tính mà không chịu thay đổi.<a href="#cite_note-FOOTNOTEFischer196459-489">[472]</a> Lenin không biểu hiện <a href="/w/index.php?title=R%E1%BB%91i_lo%E1%BA%A1n_nh%C3%A2n_c%C3%A1ch_t%C3%A0n_%C3%A1c&action=edit&redlink=1" class="new" title="Rối loạn nhân cách tàn ác (trang không tồn tại)">tính cách tàn bạo</a> và không mong muốn bạo lực, song lại chấp nhận bạo lực khi người khác thực hiện nó và không tỏ ra thông cảm cho bất cứ thành phần nào bị giết nhân danh sự nghiệp cách mạng.<a href="#cite_note-FOOTNOTEFischer196445Pipes1990350Volkogonov1994182Service2000177Read2005208Ryan20126-490">[473]</a> Đứng trên lập trường <a href="/wiki/Ch%E1%BB%A7_ngh%C4%A9a_v%E1%BB%8B_l%E1%BB%A3i" title="Chủ nghĩa vị lợi">vị lợi chủ nghĩa</a>, Lenin coi mục đích luôn hợp thức hóa đường lối, phương tiện.<a href="#cite_note-FOOTNOTEFischer1964415Shub1966422Read2005247-491">[474]</a> Theo Service, "tiêu chí đạo đức [của Lenin] rất đơn giản: một hành động có thăng tiến hoặc ngăn cản sứ mệnh Cách mạng hay không?"<a href="#cite_note-FOOTNOTEService2000293-492">[475]</a> <div class="quotebox pullquote floatright" style="width:25em; ;"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r44429064"> <div class="quotebox-quote left-aligned" style="">Lenin bình thường với vẻ bề ngoài hiền dịu và đôn hậu, người mà thích tiếng cười, người mà yêu thú cưng và thấu cảm tình lý, chuyển đổi ngay tức khắc khi các vấn đề về giai cấp và chính trị được nêu lên. Ông lập tức trở nên nhạy bén, không nhượng bộ, không chùn bước và đầy căm thù, cực kỳ nghiêm khắc. Ngay cả trong trạng thái ấy, ông vẫn có khả năng đùa những câu <a href="/wiki/H%C3%A0i_%C4%91en" title="Hài đen">đùa đen</a>.</div> <cite class="left-aligned" style="">— Nhận xét của Dmitri Volkogonov, 1994<a href="#cite_note-FOOTNOTEVolkogonov1994200-493">[476]</a></cite> </div> Về mặt dân tộc, Lenin tự nhận là người Nga.<a href="#cite_note-FOOTNOTEPetrovsky-Shtern201067-494">[477]</a> Service miêu tả Lenin là "một người khá hợm hĩnh khi bàn tới các vấn đề về dân tộc, xã hội và văn hóa".<a href="#cite_note-FOOTNOTEService2000453-495">[478]</a> Vị lãnh tụ Bolshevik tin rằng các quốc gia Châu Âu khác, nhất là Đức, có nền văn hóa vượt trội hơn so với Nga.<a href="#cite_note-FOOTNOTEService2000389-496">[479]</a> Ông cho rằng nước Nga là "một trong những quốc gia ở Châu Á hiền hòa, trung cổ và lạc hậu theo cách đáng xấu hổ nhất."<a href="#cite_note-FOOTNOTERice1990121-451">[435]</a> Lenin phiền lòng trước cái mà ông cho là sự thiếu vắng tính ngay thẳng và nếp kỷ luật của nhân dân Nga; từ lúc trẻ ông đã muốn nước Nga trở nên giống Châu Âu và phương Tây hơn.<a href="#cite_note-FOOTNOTEPipes199611Service2000389–400-497">[480]</a> Trái với chiều hướng cách mạng trong lập trường chính trị, Lenin không thích các thí nghiệm cách tân về văn chương và nghệ thuật, cụ thể là các trào lưu hội họa như <a href="/wiki/Ch%E1%BB%A7_ngh%C4%A9a_bi%E1%BB%83u_hi%E1%BB%87n" title="Chủ nghĩa biểu hiện">chủ nghĩa biểu hiện</a>, <a href="/wiki/Ch%E1%BB%A7_ngh%C4%A9a_v%E1%BB%8B_lai" title="Chủ nghĩa vị lai">chủ nghĩa vị lai</a> và <a href="/wiki/Ch%E1%BB%A7_ngh%C4%A9a_l%E1%BA%ADp_th%E1%BB%83" title="Chủ nghĩa lập thể">chủ nghĩa lập thể</a>, mà đề cao <a href="/wiki/Ch%E1%BB%A7_ngh%C4%A9a_hi%E1%BB%87n_th%E1%BB%B1c" title="Chủ nghĩa hiện thực">chủ nghĩa hiện thực</a> và <a href="/wiki/V%C4%83n_h%E1%BB%8Dc_c%E1%BB%95_%C4%91i%E1%BB%83n" class="mw-redirect" title="Văn học cổ điển">văn học cổ điển</a> Nga.<a href="#cite_note-FOOTNOTEFischer1964489,_491Shub1966420–421Sandle1999125Read2005237-498">[481]</a> Lenin có tư tưởng khá bảo thủ và cứng nhắc về giới tính và hôn nhân.<a href="#cite_note-FOOTNOTEFischer196479Read2005237-499">[482]</a> Suốt quãng đời trưởng thành, ông gắn bó với người vợ Krupskaya, nhà nữ cách mạng Marxist mà ông kết hôn khi ở Siberia. Hai ông bà đều tiếc nuối vì không có con,<a href="#cite_note-FOOTNOTEService2000199-500">[483]</a> dành thời gian rảnh để chơi đùa với con cháu bạn bè.<a href="#cite_note-FOOTNOTEShub1966424Service2000213Rappaport201038-501">[484]</a> Read bình chú rằng Lenin "giữ các mối quan hệ gần gũi, nồng ấm, suốt đời" với các thành viên trong gia đình.<a href="#cite_note-FOOTNOTERead200519-502">[485]</a> Ông không có bạn thâm niên và Armand thường được cho là người bạn tâm tình duy nhất của ông.<a href="#cite_note-FOOTNOTEFischer1964515Volkogonov1994246-503">[486]</a> Ngoài tiếng Nga mẹ đẻ, Lenin còn biết nói và viết bằng tiếng Pháp, tiếng Đức và tiếng Anh.<a href="#cite_note-FOOTNOTEService2000242-504">[487]</a> Vì là người chú tâm đến sức khỏe, ông thường xuyên tập thể dục,<a href="#cite_note-FOOTNOTEFischer196456Rice1990106Service2000160-505">[488]</a> ưa thích các hoạt động ngoài trời như đạp xe, bơi lội và săn bắn.<a href="#cite_note-FOOTNOTEFischer196456Service2000188-506">[489]</a> Thời gian ở Thụy Sĩ, ông còn có hứng thú với bộ môn đi bộ đường núi.<a href="#cite_note-FOOTNOTERead200520,_64,_132–37-507">[490]</a> Ông rất thích nuôi thú cưng,<a href="#cite_note-FOOTNOTEShub1966423-508">[491]</a> nhất là mèo.<a href="#cite_note-FOOTNOTEFischer1964367-509">[492]</a> Ông kỳ thị sự xa hoa lãng phí, sống rất đơn sơ giản dị.<a href="#cite_note-FOOTNOTEFischer1964368-510">[493]</a> Pipes bình chú rằng Lenin "hết sức khiêm tốn với nhu cầu bản thân", làm gương cho "một lối sống chất phác, gần như khổ hạnh."<a href="#cite_note-FOOTNOTEPipes1990812-511">[494]</a> Lenin ghét sự bừa bãi, luôn dọn dẹp ngăn nắp bàn làm việc, gọt bút chì thật cẩn thận và mong muốn sự tĩnh lặng tuyệt đối khi làm việc.<a href="#cite_note-FOOTNOTEService200099–100,_160-512">[495]</a> Theo Fischer, "tính tự cao [ở Lenin] hầu như không có.",<a href="#cite_note-FOOTNOTEFischer1964245-513">[496]</a> Trên thực tế, Lenin không hài lòng với tục <a href="/wiki/S%C3%B9ng_b%C3%A1i_c%C3%A1_nh%C3%A2n" title="Sùng bái cá nhân">sùng bái cá nhân</a> mà chính quyền Xô viết đã dựng lên cho mình; tuy nhiên, ông cũng cho rằng việc này có thể có lợi ích nào đó trong công cuộc kết đoàn phong trào cộng sản .<a href="#cite_note-FOOTNOTEPipes1990349–350Read2005284,_259–260-514">[497]</a> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Di_sản">Di sản</h2></div> <div role="note" class="hatnote navigation-not-searchable">Xem thêm: <a href="/w/index.php?title=Danh_s%C3%A1ch_%C4%91%E1%BB%8Ba_%C4%91i%E1%BB%83m_mang_t%C3%AAn_Lenin&action=edit&redlink=1" class="new" title="Danh sách địa điểm mang tên Lenin (trang không tồn tại)">Danh sách địa điểm mang tên Lenin</a>, <a href="/w/index.php?title=Danh_s%C3%A1ch_t%C6%B0%E1%BB%A3ng_%C4%91%C3%A0i_Lenin&action=edit&redlink=1" class="new" title="Danh sách tượng đài Lenin (trang không tồn tại)">Danh sách tượng đài Lenin</a>, và <a href="/w/index.php?title=Leniniana&action=edit&redlink=1" class="new" title="Leniniana (trang không tồn tại)">Leniniana</a></div> <style data-mw-deduplicate="TemplateStyles:r63857330/mw-parser-output/.tmulti">.mw-parser-output .tmulti .thumbinner{display:flex;flex-direction:column}.mw-parser-output .tmulti .trow{display:flex;flex-direction:row;clear:left;flex-wrap:wrap;width:100%;box-sizing:border-box}.mw-parser-output .tmulti .tsingle{margin:1px;float:left}.mw-parser-output .tmulti .theader{clear:both;font-weight:bold;text-align:center;align-self:center;background-color:transparent;width:100%}.mw-parser-output .tmulti .thumbcaption{background-color:transparent}.mw-parser-output .tmulti .text-align-left{text-align:left}.mw-parser-output .tmulti .text-align-right{text-align:right}.mw-parser-output .tmulti .text-align-center{text-align:center}@media all and (max-width:720px){.mw-parser-output .tmulti .thumbinner{width:100%!important;box-sizing:border-box;max-width:none!important;align-items:center}.mw-parser-output .tmulti .trow{justify-content:center}.mw-parser-output .tmulti .tsingle{float:none!important;max-width:100%!important;box-sizing:border-box}.mw-parser-output .tmulti .trow>.thumbcaption{text-align:center}}</style><div class="thumb tmulti tright"><div class="thumbinner" style="width:224px;max-width:224px"><div class="trow"><div class="tsingle" style="width:222px;max-width:222px"><div class="thumbimage"><a href="/wiki/T%E1%BA%ADp_tin:URSS_1_rublo_centenario_nascita_Lenin.JPG" class="mw-file-description"><img alt="" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/e/e0/URSS_1_rublo_centenario_nascita_Lenin.JPG/220px-URSS_1_rublo_centenario_nascita_Lenin.JPG" decoding="async" width="220" height="110" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/e/e0/URSS_1_rublo_centenario_nascita_Lenin.JPG/330px-URSS_1_rublo_centenario_nascita_Lenin.JPG 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/e/e0/URSS_1_rublo_centenario_nascita_Lenin.JPG/440px-URSS_1_rublo_centenario_nascita_Lenin.JPG 2x" data-file-width="3024" data-file-height="1512" /></a></div><div class="thumbcaption"><a href="/wiki/R%C3%BAp_X%C3%B4_vi%E1%BA%BFt" title="Rúp Xô viết">Đồng một rúp</a> kỉ niệm sinh nhật lần thứ 100 của Lenin, đúc vào năm 1970</div></div></div><div class="trow"><div class="tsingle" style="width:222px;max-width:222px"><div class="thumbimage"><a href="/wiki/T%E1%BA%ADp_tin:The_Soviet_Union_1985_CPA_5624_stamp_(Portrait_of_Lenin_based_on_an_photography_of_Y.Mebius_(1900,_Moscow),_Tampere_Lenin_Museum,_Finland)_small_resolution.jpg" class="mw-file-description"><img alt="" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/3/38/The_Soviet_Union_1985_CPA_5624_stamp_%28Portrait_of_Lenin_based_on_an_photography_of_Y.Mebius_%281900%2C_Moscow%29%2C_Tampere_Lenin_Museum%2C_Finland%29_small_resolution.jpg/220px-The_Soviet_Union_1985_CPA_5624_stamp_%28Portrait_of_Lenin_based_on_an_photography_of_Y.Mebius_%281900%2C_Moscow%29%2C_Tampere_Lenin_Museum%2C_Finland%29_small_resolution.jpg" decoding="async" width="220" height="157" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/3/38/The_Soviet_Union_1985_CPA_5624_stamp_%28Portrait_of_Lenin_based_on_an_photography_of_Y.Mebius_%281900%2C_Moscow%29%2C_Tampere_Lenin_Museum%2C_Finland%29_small_resolution.jpg/330px-The_Soviet_Union_1985_CPA_5624_stamp_%28Portrait_of_Lenin_based_on_an_photography_of_Y.Mebius_%281900%2C_Moscow%29%2C_Tampere_Lenin_Museum%2C_Finland%29_small_resolution.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/3/38/The_Soviet_Union_1985_CPA_5624_stamp_%28Portrait_of_Lenin_based_on_an_photography_of_Y.Mebius_%281900%2C_Moscow%29%2C_Tampere_Lenin_Museum%2C_Finland%29_small_resolution.jpg 2x" data-file-width="368" data-file-height="262" /></a></div><div class="thumbcaption"><a href="/wiki/Tem_b%C6%B0u_ch%C3%ADnh" class="mw-redirect" title="Tem bưu chính">Tem bưu chính</a> kỉ niệm sinh nhật lần thứ 115 của Lenin vào năm 1985; hậu cảnh là <a href="/w/index.php?title=B%E1%BA%A3o_t%C3%A0ng_Lenin_%E1%BB%9F_Tampere&action=edit&redlink=1" class="new" title="Bảo tàng Lenin ở Tampere (trang không tồn tại)">Bảo tàng Lenin ở Tampere</a></div></div></div></div></div> Volkogonov, tuy bất đồng với hệ tư tưởng của Lenin, vẫn khen ngợi rằng "rất hiếm cá nhân nào trong lịch sử có khả năng thay đổi đáng kể một xã hội lớn ở tầm vĩ mô như vậy."<a href="#cite_note-FOOTNOTEVolkogonov1994326-515">[498]</a> Chính quyền của Lenin đã xây dựng khung sườn cho hệ thống chính phủ điều hành Nga xuyên suốt bảy thập kỷ tới và cung cấp mô hình cho các nhà nước cộng sản hậu thân, bao phủ 1/3 thế giới vào giữa thế kỷ thứ 20, noi theo.<a href="#cite_note-FOOTNOTEService2000391-516">[499]</a> Vì vậy, ảnh hưởng của Lenin mang tầm quốc tế.<a href="#cite_note-FOOTNOTEVolkogonov1994259-517">[500]</a> Là một nhân vật lịch sử gây nhiều tranh cãi, Lenin vừa được tôn vinh ca ngợi bởi một số người, vừa bị trách nhiếc xỉ vả bởi một số khác.<a href="#cite_note-FOOTNOTERyan20123Read2005284-518">[501]</a> Ngay cả lúc sinh thời, nhân dân Nga "có người yêu mến cũng có người căm ghét, có người ngưỡng mộ cũng có người khinh miệt" ông.<a href="#cite_note-FOOTNOTEFischer1964414-519">[502]</a> Những luồng tư tưởng ấy đã len lỏi vào các nghiên cứu về Lenin và chủ nghĩa Lenin, bắt nguồn từ các bất đồng liên quan đến lập trường chính trị.<a href="#cite_note-FOOTNOTELiebman197519–20-520">[503]</a> Nhà sử học <a href="/w/index.php?title=Albert_Resis&action=edit&redlink=1" class="new" title="Albert Resis (trang không tồn tại)">Albert Resis</a> nhận định rằng nếu Cách mạng Tháng Mười được coi là sự kiện quan trọng nhất của thế kỷ thứ 20, thì Lenin "dù tốt hay xấu vẫn phải được công nhận là vị lãnh tụ chính trị quan trọng nhất thế kỷ."<a href="#cite_note-FOOTNOTE''Encyclopedia_Britannica''-521">[504]</a> White khen ngợi Lenin là "một trong những nhân vật lịch sử đương đại kiệt xuất mà không cần tranh cãi".<a href="#cite_note-FOOTNOTEWhite2001iix-522">[505]</a> Service ghi nhận vị lãnh tụ Nga được nhiều người xem là một trong những "tác nhân chính yếu" của thế kỷ 20.<a href="#cite_note-FOOTNOTEService2000488-523">[506]</a> Read coi ông là "một trong những biểu tượng rộng rãi, dễ nhận ra một cách phổ quát, của thế kỷ thứ 20".<a href="#cite_note-FOOTNOTERead2005283-524">[507]</a> Ryan coi ông là "một trong những cá nhân đáng kể và có ảnh hưởng nhất trong lịch sử đương đại."<a href="#cite_note-FOOTNOTERyan20125-525">[508]</a> Tạp chí Time vinh danh Lenin là một trong <a href="/wiki/Time_100:_Danh_s%C3%A1ch_nh%C3%A2n_v%E1%BA%ADt_%E1%BA%A3nh_h%C6%B0%E1%BB%9Fng_nh%E1%BA%A5t_tr%C3%AAn_th%E1%BA%BF_gi%E1%BB%9Bi_th%E1%BA%BF_k%E1%BB%B7_20" title="Time 100: Danh sách nhân vật ảnh hưởng nhất trên thế giới thế kỷ 20">100 nhân vật quan trọng nhất của thế kỷ 20</a>,<a href="#cite_note-FOOTNOTE''Time'',_13_tháng_4_năm_1998-526">[509]</a> đồng thời là một trong 25 chính khách tiêu biểu của mọi thời đại.<a href="#cite_note-FOOTNOTE''Time'',_4_tháng_2_năm_2011-527">[510]</a> Ở phương Tây, các nhà nghiên cứu tiểu sử bắt đầu viết về Lenin ít lâu sau khi ông qua đời; một số như <a href="/w/index.php?title=Christopher_Hill_(nh%C3%A0_s%E1%BB%AD_h%E1%BB%8Dc)&action=edit&redlink=1" class="new" title="Christopher Hill (nhà sử học) (trang không tồn tại)">Christopher Hill</a> thông cảm với Lenin, song số khác như Richard Pipes và <a href="/w/index.php?title=Robert_Gellately&action=edit&redlink=1" class="new" title="Robert Gellately (trang không tồn tại)">Robert Gellately</a> kịch liệt chỉ trích ông. Các sử gia như Read và Lars Lih thì cố gắng giữ trung lập hoặc bình phẩm tốt về Lenin để tránh bị gán mác chính trị.<a href="#cite_note-FOOTNOTELee200314Ryan20123-528">[511]</a> Những người có cảm tình với Lenin tôn vinh ông vì đã góp phần cải tiến thuyết Marxist sao cho phù hợp với điều kiện kinh tế – xã hội của Nga lúc bấy giờ.<a href="#cite_note-FOOTNOTELee200314-529">[512]</a> Tường thuật của Liên Xô miêu tả ông là người nhận ra cái không thể tránh khỏi của lịch sử, nhờ đó đã giúp nó chắc chắn xảy ra.<a href="#cite_note-FOOTNOTELee2003123-530">[513]</a> Trái lại, phần lớn giới sử học phương Tây coi ông như một kẻ thao túng các sự kiện nhằm tiếm đoạt và chiếm giữ quyền bính chính trị; họ cáo buộc tư tưởng của Lenin chỉ là cớ để ông hợp thức hóa các chính sách thực dụng của mình.<a href="#cite_note-FOOTNOTELee2003123-530">[513]</a> Về sau, những người <a href="/wiki/Ch%E1%BB%A7_ngh%C4%A9a_x%C3%A9t_l%E1%BA%A1i_l%E1%BB%8Bch_s%E1%BB%AD" title="Chủ nghĩa xét lại lịch sử">xét lại lịch sử</a> ở cả Nga lẫn phương Tây đều nhấn mạnh vào tác động của các ý tưởng sẵn có từ trước, cũng như áp lực từ phía nhân dân, lên bản thân Lenin và các chính sách của ông.<a href="#cite_note-FOOTNOTELee2003124-531">[514]</a> <div class="quotebox pullquote floatleft" style="width:20em; ;"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r44429064"> <div class="quotebox-quote left-aligned" style="">Tôi tôn vinh Lenin như là một người hoàn toàn hy sinh bản thân và dành trọn tâm huyết để thực hiện công bằng xã hội. Tôi cho rằng phương pháp của ông ấy chưa thiết thực, song chắc chắn một điều: ông ấy là mẫu người bảo vệ và chấn hưng nhân loại.</div> <cite class="left-aligned" style="">— <a href="/wiki/Albert_Einstein" title="Albert Einstein">Albert Einstein</a> bình phẩm về Lenin, tạm dịch theo <a href="#CITEREFReiserKayser1930">Reiser & Kayser (1930</a>:141)Lỗi harv: không có mục tiêu: CITEREFReiserKayser1930 (<a href="/w/index.php?title=Th%E1%BB%83_lo%E1%BA%A1i:L%E1%BB%97i_b%E1%BA%A3n_m%E1%BA%ABu_Harv_v%C3%A0_Sfn&action=edit&redlink=1" class="new" title="Thể loại:Lỗi bản mẫu Harv và Sfn (trang không tồn tại)">trợ giúp</a>)</cite> </div> Nhiều nhà sử học và nghiên cứu tiểu sử cho rằng chính quyền của Lenin mang tính chất <a href="/wiki/To%C3%A0n_tr%E1%BB%8B" class="mw-redirect" title="Toàn trị">toàn trị</a>,<a href="#cite_note-FOOTNOTEFischer1964516Shub1966415Leggett1981364Volkogonov1994307,_312-532">[515]</a> là một <a href="/wiki/Nh%C3%A0_n%C6%B0%E1%BB%9Bc_c%E1%BA%A3nh_s%C3%A1t" title="Nhà nước cảnh sát">nhà nước cảnh sát</a>,<a href="#cite_note-FOOTNOTELeggett1981364-533">[516]</a> và là một chế độ độc tài đơn đảng.<a href="#cite_note-FOOTNOTELewin196912Rigby1979x,_161Sandle1999164Service2000506Lee200397Read2005190Ryan20129-534">[517]</a> Nhiều học giả theo đó cáo buộc Lenin là độc tài.<a href="#cite_note-FOOTNOTEFischer1964417Shub1966416Pipes1990511Pipes19963Read2005247-535">[518]</a> Ryan cho rằng Lenin "không phải độc tài theo nghĩa rằng mọi khuyến nghị của ông phải được chấp thuận và thông qua", bởi lẽ nhiều người đồng cấp khác ý kiến với Lenin vẫn có quyền phủ quyết chúng.<a href="#cite_note-FOOTNOTERyan20121-536">[519]</a> Fischer bình chú rằng tuy "Lenin là một người độc đoán, song ông không phải độc tài kiểu dạng Stalin về sau."<a href="#cite_note-FOOTNOTEFischer1964524-537">[520]</a> Volkogonov nhận định rằng Lenin là người đặt nền móng cho "chuyên chính của Đảng" và phải tới thời Stalin thì Liên Xô mới biến thành "chuyên chính của một người."<a href="#cite_note-FOOTNOTEVolkogonov1994313-538">[521]</a> Song để công bằng mà nói, nhiều nhà quan sát Marxist, gồm có các sử gia phương Tây như Hill và <a href="/w/index.php?title=John_Rees_(nh%C3%A0_ho%E1%BA%A1t_%C4%91%E1%BB%99ng)&action=edit&redlink=1" class="new" title="John Rees (nhà hoạt động) (trang không tồn tại)">John Rees</a>, phản biện luận điệu vu cáo chính quyền của Lenin là một chế độ độc tài; sở dĩ vì họ nhìn nhận nó như một phương thức bảo toàn các yếu tố dân chủ chưa thực sự hoàn hảo mà không cần các tiến trình tuyển cử ở các quốc gia dân chủ tự do.<a href="#cite_note-FOOTNOTELee2003120-539">[522]</a> Ryan cho rằng nhà sử học tả khuynh <a href="/w/index.php?title=Paul_Le_Blanc_(nh%C3%A0_s%E1%BB%AD_h%E1%BB%8Dc)&action=edit&redlink=1" class="new" title="Paul Le Blanc (nhà sử học) (trang không tồn tại)">Paul Le Blanc</a> "đã nhận định rất đúng rằng các phẩm chất cá nhân dẫn Lenin đến các chính sách tàn nhẫn của ông không nhất thiết là mạnh tay hơn khi so với những nhà lãnh đạo phương Tây thế kỷ 20."<a href="#cite_note-FOOTNOTERyan2012191-540">[523]</a> Hơn nữa, Ryan cho rằng bạo lực cách mạng của Lenin chỉ đơn thuần là công cụ nhằm đạt được mục đích nhất định, cụ thể là xây dựng chế độ xã hội chủ nghĩa, tối hậu là thế giới cộng sản – một thế giới không còn bạo lực.<a href="#cite_note-FOOTNOTERyan2012184-541">[524]</a> Nhà sử học <a href="/w/index.php?title=J._Arch_Getty&action=edit&redlink=1" class="new" title="J. Arch Getty (trang không tồn tại)">J. Arch Getty</a> nhận xét rằng, "Lenin xứng đáng được tôn vinh vì quan niệm kẻ hiền có phước được hưởng nước thiên đàng,<a href="#cite_note-542">[h]</a> rằng có khả năng cho một phong trào chính trị dựa trên bình đẳng và công bằng xã hội."<a href="#cite_note-FOOTNOTE''Biography''-543">[525]</a> Một số trí thức tả khuynh, tiêu biểu gồm có <a href="/wiki/Slavoj_%C5%BDi%C5%BEek" title="Slavoj Žižek">Slavoj Žižek</a>, <a href="/wiki/Alain_Badiou" title="Alain Badiou">Alain Badiou</a>, Lars T. Lih và <a href="/w/index.php?title=Fredric_Jameson&action=edit&redlink=1" class="new" title="Fredric Jameson (trang không tồn tại)">Fredric Jameson</a>, khuyên rằng chúng ta cần làm bừng cháy lại tinh thần cách mạng cương quyết như của Lenin để giải quyết các vấn đề bất cập đương đại.<a href="#cite_note-FOOTNOTERyan20123BudgenKouvelakisŽižek20071–4-544">[526]</a> <link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r63857330/mw-parser-output/.tmulti"><div class="thumb tmulti tnone center"><div class="thumbinner" style="width:593px;max-width:593px"><div class="trow"><div class="theader">Tượng đài Lenin</div></div><div class="trow"><div class="tsingle" style="width:198px;max-width:198px"><div class="thumbimage" style="height:260px;overflow:hidden"><a href="/wiki/T%E1%BA%ADp_tin:Statue_of_Lenin_in_2003,_Hanoi_2.jpg" class="mw-file-description"><img alt="" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/1/14/Statue_of_Lenin_in_2003%2C_Hanoi_2.jpg/196px-Statue_of_Lenin_in_2003%2C_Hanoi_2.jpg" decoding="async" width="196" height="261" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/1/14/Statue_of_Lenin_in_2003%2C_Hanoi_2.jpg/294px-Statue_of_Lenin_in_2003%2C_Hanoi_2.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/1/14/Statue_of_Lenin_in_2003%2C_Hanoi_2.jpg/392px-Statue_of_Lenin_in_2003%2C_Hanoi_2.jpg 2x" data-file-width="768" data-file-height="1024" /></a></div><div class="thumbcaption"><a href="/wiki/H%C3%A0_N%E1%BB%99i" title="Hà Nội">Hà Nội</a> năm 2003</div></div><div class="tsingle" style="width:198px;max-width:198px"><div class="thumbimage" style="height:260px;overflow:hidden"><a href="/wiki/T%E1%BA%ADp_tin:Lenin_monument_Arkhangelsk.jpg" class="mw-file-description"><img alt="" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/b/b8/Lenin_monument_Arkhangelsk.jpg/196px-Lenin_monument_Arkhangelsk.jpg" decoding="async" width="196" height="261" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/b/b8/Lenin_monument_Arkhangelsk.jpg/294px-Lenin_monument_Arkhangelsk.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/b/b8/Lenin_monument_Arkhangelsk.jpg/392px-Lenin_monument_Arkhangelsk.jpg 2x" data-file-width="2304" data-file-height="3072" /></a></div><div class="thumbcaption"><a href="/wiki/Arkhangelsk" title="Arkhangelsk">Arkhangelsk</a> năm 2008</div></div><div class="tsingle" style="width:191px;max-width:191px"><div class="thumbimage" style="height:260px;overflow:hidden"><a href="/wiki/T%E1%BA%ADp_tin:Lenin-statue-in-Berlin.jpg" class="mw-file-description"><img alt="" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/e/ed/Lenin-statue-in-Berlin.jpg/189px-Lenin-statue-in-Berlin.jpg" decoding="async" width="189" height="261" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/e/ed/Lenin-statue-in-Berlin.jpg/284px-Lenin-statue-in-Berlin.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/e/ed/Lenin-statue-in-Berlin.jpg/378px-Lenin-statue-in-Berlin.jpg 2x" data-file-width="841" data-file-height="1160" /></a></div><div class="thumbcaption"><a href="/wiki/%C4%90%C3%B4ng_Berlin" title="Đông Berlin">Đông Berlin</a> trước năm 1992</div></div></div></div></div> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Tại_Liên_Xô_và_các_quốc_gia_hậu_Xô_viết">Tại Liên Xô và các quốc gia hậu Xô viết</h3></div> <figure class="mw-halign-right" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/T%E1%BA%ADp_tin:Moscow_kremlin_senate_mausloleum.jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/0/0c/Moscow_kremlin_senate_mausloleum.jpg/256px-Moscow_kremlin_senate_mausloleum.jpg" decoding="async" width="256" height="158" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/0/0c/Moscow_kremlin_senate_mausloleum.jpg/384px-Moscow_kremlin_senate_mausloleum.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/0/0c/Moscow_kremlin_senate_mausloleum.jpg/512px-Moscow_kremlin_senate_mausloleum.jpg 2x" data-file-width="800" data-file-height="494" /></a><figcaption>Lăng Lenin trên Quảng trường Đỏ, Moskva, Nga</figcaption></figure> Tại Liên Xô, tục sùng bái cá nhân dành cho Lenin đã manh nha phát triển kể từ lúc ông còn sống, song chỉ thực sự nở rộ sau khi ông mất.<a href="#cite_note-FOOTNOTEVolkogonov1994327Tumarkin19972White2001185Read2005260-545">[527]</a> Theo Nina Tumarkin, đây có thể được coi là "tục sùng bái lãnh tụ cách mạng công phu nhất" kể từ thời <a href="/wiki/George_Washington" title="George Washington">George Washington</a> ở Hoa Kỳ,<a href="#cite_note-FOOTNOTETumarkin19972-546">[528]</a> và thường được miêu tả là mang tính chất "bán tôn giáo".<a href="#cite_note-FOOTNOTEPipes1990814Service2000485White2001185Petrovsky-Shtern2010114Read2005284-547">[529]</a> Tượng bán thân hoặc toàn thân của Lenin được dựng lên ở hầu hết các ngôi làng.<a href="#cite_note-FOOTNOTEVolkogonov1994328-548">[530]</a> Chân dung của Lenin xuất hiện ở khắp nơi, trên tem bưu chính, đồ gốm, bích chương, các mặt báo Pravda và <a href="/wiki/Izvestia" title="Izvestia">Izvestia</a> Xô viết.<a href="#cite_note-FOOTNOTEService2000486-549">[531]</a> Những nơi ông từng sinh hoạt trở thành bảo tàng đón khách thăm thú.<a href="#cite_note-FOOTNOTEVolkogonov1994328-548">[530]</a> Nhiều thư viện, đường phố, nông trang, bảo tàng, thị trấn và khu vực được đặt tên theo Lenin;<a href="#cite_note-FOOTNOTEVolkogonov1994328-548">[530]</a> ví dụ như thành phố Petrograd được đổi tên thành "Leningrad" vào năm 1924,<a href="#cite_note-FOOTNOTEVolkogonov1994437Service2000482-550">[532]</a> hay quê hương Simbirsk của Lenin được đổi tên thành Ulyanovsk.<a href="#cite_note-FOOTNOTELih201122-551">[533]</a> <a href="/wiki/Hu%C3%A2n_ch%C6%B0%C6%A1ng_Lenin" title="Huân chương Lenin">Huân chương Lenin</a> trở thành giải thưởng hết sức danh giá, chỉ được trao tặng cho các cá nhân có thành tích nổi bật.<a href="#cite_note-FOOTNOTEService2000486-549">[531]</a> Tuy nhiên những điều này không được Lenin tán thành, hơn nữa còn bị chỉ trích công khai bởi bà Krupskaya.<a href="#cite_note-FOOTNOTEVolkogonov1994440-428">[412]</a> Nhiều nhà nghiên cứu tiểu sử nhận xét rằng các bản thảo của Lenin có giá trị gần giống <a href="/wiki/Kinh_Th%C3%A1nh" title="Kinh Thánh">Kinh Thánh</a> ở Liên Xô.<a href="#cite_note-FOOTNOTEShub1966439Pipes19961Service2000482-552">[534]</a> Pipes thêm rằng "ý kiến nào của ông cũng được trích dẫn để hợp thức hóa một chính sách bất kỳ và được nhìn nhận như là chân lý."<a href="#cite_note-FOOTNOTEPipes19961-553">[535]</a> Người kế tục Lenin, Iosif Stalin, đã hệ thống hóa chủ nghĩa Lenin qua một loạt các bài giảng ở <a href="/w/index.php?title=%C4%90%E1%BA%A1i_h%E1%BB%8Dc_Sverdlov&action=edit&redlink=1" class="new" title="Đại học Sverdlov (trang không tồn tại)">Đại học Sverdlov</a> rồi cho xuất bản chúng dưới nhan đề Các vấn đề của chủ nghĩa Lenin.<a href="#cite_note-FOOTNOTEService2000484White2001185Read2005260,_284-554">[536]</a> Stalin cũng cho sưu tầm các bản thảo của vị cố lãnh tụ và cất trữ chúng ở <a href="/w/index.php?title=Vi%E1%BB%87n_Marx%E2%80%93Engels%E2%80%93Lenin&action=edit&redlink=1" class="new" title="Viện Marx–Engels–Lenin (trang không tồn tại)">Viện Marx–Engels–Lenin</a>.<a href="#cite_note-FOOTNOTEVolkogonov1994274–275-555">[537]</a> Tài liệu của Lenin ở ngoại quốc, chẳng hạn như tập sách của ông ở Kraków, thường được mua lại với giá đắt để sưu tập trong viện nghiên cứu.<a href="#cite_note-FOOTNOTEVolkogonov1994262-556">[538]</a> Dưới thời Xô viết, người ta kiểm soát rất chặt các bản thảo này và rất ít cá nhân có quyền truy cập chúng.<a href="#cite_note-FOOTNOTEVolkogonov1994261-557">[539]</a> Tất cả các bản thảo có lợi cho Stalin đều được xuất bản, còn các bản thảo khác thì không.<a href="#cite_note-FOOTNOTEVolkogonov1994263-558">[540]</a> Kiến thức về dòng máu phi-Nga và thân thế quý tộc của Lenin được giữ kín.<a href="#cite_note-FOOTNOTEService2000486-549">[531]</a> Cụ thể thì thông tin về huyết thống Do Thái của Lenin vẫn là bí mật cho đến những năm 1980,<a href="#cite_note-FOOTNOTEPetrovsky-Shtern201099Lih201120-559">[541]</a> có lẽ vì thái độ bài Do Thái ở Nga Xô lúc bấy giờ,<a href="#cite_note-FOOTNOTERead20056-560">[542]</a> hoặc để không gây ảnh hưởng đến chính sách Nga hóa của Stalin,<a href="#cite_note-FOOTNOTEPetrovsky-Shtern2010108-561">[543]</a> hoặc để không cho cộng đồng thù Do Thái quốc tế quay sang thù cả Liên Xô.<a href="#cite_note-FOOTNOTERead20056-560">[542]</a> Kể từ đó, các đảng phái chính trị cánh hữu ở Nga thường lợi dụng phát hiện này để vu khống Lenin định nhổ rễ văn hóa Nga.<a href="#cite_note-FOOTNOTEPetrovsky-Shtern2010134,_159–161-562">[544]</a> Dưới thời Stalin, Lenin thường được miêu tả là người bằng hữu thân thiết của ông ta, người đã ủng hộ Stalin lên nắm quyền.<a href="#cite_note-FOOTNOTEService2000485-563">[545]</a> Dưới thời Xô viết, tổng cộng năm ấn bản khác nhau của các tác phẩm của Lenin đã được xuất bản bằng tiếng Nga, bản đầu tiên vào năm 1920 và bản cuối cùng trong giai đoạn 1958-1965; bản thứ năm được tuyên bố là "hoàn chỉnh", nhưng trên thực tế thì nhiều thông tin bị lược bỏ vì lý do chính trị.<a href="#cite_note-FOOTNOTEPipes19961–2White2001183-564">[546]</a> <figure class="mw-default-size mw-halign-left" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/T%E1%BA%ADp_tin:Falling_of_Lenin_in_Khmelnytskyi_park.jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/1/1b/Falling_of_Lenin_in_Khmelnytskyi_park.jpg/220px-Falling_of_Lenin_in_Khmelnytskyi_park.jpg" decoding="async" width="220" height="165" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/1/1b/Falling_of_Lenin_in_Khmelnytskyi_park.jpg/330px-Falling_of_Lenin_in_Khmelnytskyi_park.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/1/1b/Falling_of_Lenin_in_Khmelnytskyi_park.jpg/440px-Falling_of_Lenin_in_Khmelnytskyi_park.jpg 2x" data-file-width="2560" data-file-height="1920" /></a><figcaption>Tượng Lenin ở Khmelnytski bị đám đông quá khích kéo đổ trong phong trào <a href="/wiki/Euromaidan" title="Euromaidan">Euromaidan</a> 2014</figcaption></figure> Sau khi Stalin qua đời, nhà lãnh đạo mới của Liên Xô, <a href="/wiki/Nikita_Khrushchyov" class="mw-redirect" title="Nikita Khrushchyov">Nikita S. Khrushchyov</a> đã ngay lập tức khơi mào chính sách <a href="/wiki/Phi_Stalin_h%C3%B3a" title="Phi Stalin hóa">phi Stalin hóa</a> bằng cách trích dẫn các bản thảo của Lenin, trong đó gồm cả những phê phán về Stalin, để hợp thức hóa chiến dịch.<a href="#cite_note-FOOTNOTEVolkogonov1994452–453Service2000491–492Lee2003131-565">[547]</a> Khi <a href="/wiki/Mikhail_Gorbachyov" class="mw-redirect" title="Mikhail Gorbachyov">Mikhail S. Gorbachyov</a> lên nắm quyền vào năm 1985, ông đã thực thi các chính sách <a href="/wiki/Glasnost" title="Glasnost">glasnost</a> và <a href="/wiki/Perestroika" title="Perestroika">perestroika</a>, cũng viện dẫn trên danh nghĩa các nguyên tắc do Lenin đặt ra.<a href="#cite_note-FOOTNOTEService2000491–492-566">[548]</a> Cuối năm 1991, giữa <a href="/wiki/Li%C3%AAn_X%C3%B4_tan_r%C3%A3" class="mw-redirect" title="Liên Xô tan rã">sự tan rã hỗn loạn của Liên Xô</a>, tổng thống đầu tiên của Liên bang Nga, <a href="/wiki/Boris_Yeltsin" class="mw-redirect" title="Boris Yeltsin">Boris N. Yeltsin</a>, đã truất quyền kiểm soát kho lưu trữ Lenin của Đảng Cộng sản Liên Xô và đặt nó dưới sự giám sát của <a href="/w/index.php?title=Trung_t%C3%A2m_L%C6%B0u_tr%E1%BB%AF_v%C3%A0_Nghi%C3%AAn_c%E1%BB%A9u_T%C6%B0_li%E1%BB%87u_L%E1%BB%8Bch_s%E1%BB%AD_%C4%91%C6%B0%C6%A1ng_%C4%91%E1%BA%A1i&action=edit&redlink=1" class="new" title="Trung tâm Lưu trữ và Nghiên cứu Tư liệu Lịch sử đương đại (trang không tồn tại)">Trung tâm Lưu trữ và Nghiên cứu Tư liệu Lịch sử đương đại</a>. Đợt chuyển giao này đã hé lộ 6.000 bản thảo chưa từng được công bố của Lenin, sau được giải mật và khai mở cho giới nghiên cứu sử học.<a href="#cite_note-FOOTNOTEPipes19962–3-567">[549]</a> Kể từ năm 1991 thì đã có một số bàn tán về việc di dời thi hài Lenin từ <a href="/wiki/L%C4%83ng_Lenin" title="Lăng Lenin">Lăng Quảng trường Đỏ</a> tới <a href="/wiki/Ngh%C4%A9a_trang_t%C6%B0%E1%BB%9Dng_%C4%90i%E1%BB%87n_Kremli" title="Nghĩa trang tường Điện Kremli">Tường điện Kremli</a> để chôn cất. Yeltsin, với sự ủng hộ của <a href="/wiki/Gi%C3%A1o_h%E1%BB%99i_Ch%C3%ADnh_th%E1%BB%91ng_gi%C3%A1o_Nga" title="Giáo hội Chính thống giáo Nga">Giáo hội Chính thống giáo Nga</a>, từng định đóng cửa Lăng Lenin và cải táng thi hài Lenin tại <a href="/w/index.php?title=Ngh%C4%A9a_trang_Volkov&action=edit&redlink=1" class="new" title="Nghĩa trang Volkov (trang không tồn tại)">Nghĩa trang Volkov</a> ở Sankt-Peterburg, cạnh nơi yên nghỉ của <a href="/wiki/Maria_Aleksandrovna_Ulyanova" title="Maria Aleksandrovna Ulyanova">Maria A. Ulyanova</a>. Tuy nhiên, vị tổng thống Nga kế nhiệm, <a href="/wiki/Vladimir_Putin" class="mw-redirect" title="Vladimir Putin">Vladimir V. Putin</a>, phản đối vì cho rằng hành động đó sẽ làm phật lòng các thế hệ từng sinh sống và chiến đấu dưới 70 năm chế độ Xô viết.<a href="#cite_note-568">[550]</a><a href="#cite_note-569">[551]</a> Năm 2012, nhiều đảng viên <a href="/wiki/%C4%90%E1%BA%A3ng_D%C3%A2n_ch%E1%BB%A7_T%E1%BB%B1_do_Nga" title="Đảng Dân chủ Tự do Nga">Đảng Dân chủ Tự do Nga</a> đề xuất tháo dỡ các tượng đài Lenin. Ý kiến này nhận được sự ủng hộ của một bộ phận <a href="/wiki/N%C6%B0%E1%BB%9Bc_Nga_Th%E1%BB%91ng_nh%E1%BA%A5t" title="Nước Nga Thống nhất">Đảng Thống nhất</a> bấy giờ đang nắm quyền ở Nga, song bị đảng Cộng sản Nga phản đối dữ dội. Dự luật này rốt cuộc bị rút lại.<a href="#cite_note-FOOTNOTE''The_Moscow_Times'',_24_tháng_10_năm_2013-570">[552]</a> Nga vẫn lưu giữ 7.000 bức tượng Lenin tồn tại vào năm 1991; tính đến năm 2022, khoảng 6.000 tượng đài Lenin vẫn tồn tại khắp nước này.<a href="#cite_note-571">[553]</a> Trong làn sóng biểu tình <a href="/wiki/Euromaidan" title="Euromaidan">Euromaidan</a> 2013-2014, tượng đài Lenin ở nhiều thành phố trên khắp Ukraina <a href="/w/index.php?title=Ph%C3%A1_h%E1%BB%A7y_t%C6%B0%E1%BB%A3ng_Vladimir_Lenin_%E1%BB%9F_Ukraina&action=edit&redlink=1" class="new" title="Phá hủy tượng Vladimir Lenin ở Ukraina (trang không tồn tại)">đã bị các đám đông quá khích phá hoại và kéo đổ</a>.<a href="#cite_note-FOOTNOTEBBC,_22_tháng_2_năm_2014-572">[554]</a> Vào tháng 4 năm 2015, chính phủ Ukrainia ra lệnh dỡ bỏ tất cả các tượng đài còn sót lại tuân theo <a href="/w/index.php?title=Phi_c%E1%BB%99ng_s%E1%BA%A3n_h%C3%B3a_Ukraina&action=edit&redlink=1" class="new" title="Phi cộng sản hóa Ukraina (trang không tồn tại)">luật phi cộng sản hóa</a> của nước này.<a href="#cite_note-FOOTNOTEBBC,_14_tháng_4_năm_2015-573">[555]</a> Trong <a href="/wiki/Nga_x%C3%A2m_l%C6%B0%E1%BB%A3c_Ukraina_2022" class="mw-redirect" title="Nga xâm lược Ukraina 2022">cuộc xâm lược toàn diện Ukraina của Nga</a> vào năm 2022, nhiều bức tượng Lenin bị hạ bệ trước đó đã được <a href="/w/index.php?title=Bi%E1%BB%83u_t%C6%B0%E1%BB%A3ng_X%C3%B4_vi%E1%BA%BFt_trong_Chi%E1%BA%BFn_tranh_Nga-Ukraina&action=edit&redlink=1" class="new" title="Biểu tượng Xô viết trong Chiến tranh Nga-Ukraina (trang không tồn tại)">dựng trở lại</a> bởi quân Nga tại các khu vực chiếm đóng. Những hành động này tuy vậy chẳng liên quan gì đến chủ nghĩa cộng sản mà chỉ nhằm mục đích phô diễn bá quyền của Nga đối với Ukraina.<a href="#cite_note-FOOTNOTEBowman2022Fink2022Harding2022Trofimov2022-574">[556]</a> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Đối_với_phong_trào_cộng_sản_quốc_tế">Đối với phong trào cộng sản quốc tế</h3></div> <figure class="mw-default-size" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/T%E1%BA%ADp_tin:Detalle_de_Lenin.jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/1/15/Detalle_de_Lenin.jpg/220px-Detalle_de_Lenin.jpg" decoding="async" width="220" height="165" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/1/15/Detalle_de_Lenin.jpg/330px-Detalle_de_Lenin.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/1/15/Detalle_de_Lenin.jpg/440px-Detalle_de_Lenin.jpg 2x" data-file-width="3056" data-file-height="2292" /></a><figcaption>Hình tượng Lenin trên bức bích họa <a href="/wiki/Man,_Controller_of_the_Universe" class="mw-redirect" title="Man, Controller of the Universe">Man, Controller of the Universe</a> tại <a href="/w/index.php?title=Palacio_de_Bellas_Artes&action=edit&redlink=1" class="new" title="Palacio de Bellas Artes (trang không tồn tại)">Palacio de Bellas Artes</a>, <a href="/wiki/Th%C3%A0nh_ph%E1%BB%91_Mexico" class="mw-redirect" title="Thành phố Mexico">Thành phố Mexico</a></figcaption></figure> Theo nhà viết tiểu sử <a href="/w/index.php?title=David_Shub&action=edit&redlink=1" class="new" title="David Shub (trang không tồn tại)">David Shub</a> (1965), tấm gương của Lenin và những ý tưởng của ông đã góp phần "xây nên cơ sở của phong trào Cộng sản ngày nay."<a href="#cite_note-FOOTNOTEShub196610-575">[557]</a> Các nhà nước xã hội chủ nghĩa học hỏi từ tư tưởng của Lenin xuất hiện trên khắp thế giới trong thế kỷ thứ 20.<a href="#cite_note-FOOTNOTERyan20125-525">[508]</a> Năm 1972, nhà sử học <a href="/w/index.php?title=Marcel_Liebman&action=edit&redlink=1" class="new" title="Marcel Liebman (trang không tồn tại)">Marcel Liebman</a> khẳng định rằng, "hiếm có phong trào nổi dậy nào ngày nay, từ Mỹ Latinh đến Angola, mà không được coi là di sản của chủ nghĩa Lenin."<a href="#cite_note-FOOTNOTELiebman197522-576">[558]</a> Sau khi Lenin qua đời, Stalin cho hình thức hóa <a href="/wiki/Ch%E1%BB%A7_ngh%C4%A9a_Marx-Lenin" class="mw-redirect" title="Chủ nghĩa Marx-Lenin">chủ nghĩa Marx-Lenin</a>, về sau được kế thừa và diễn giải theo nhiều chiều hướng khác nhau bởi các đảng phái đối lập trong phong trào cộng sản.<a href="#cite_note-FOOTNOTEShub19669Service2000482-577">[559]</a> Khi lưu vong ở ngoại quốc, Trotsky đã chê trách chủ nghĩa Stalin là sự báng bổ đối với chủ nghĩa Lenin, một hệ thống mà đã trở nên quá quan liêu và chuyên quyền của riêng ông ta.<a href="#cite_note-FOOTNOTELee2003132-578">[560]</a> Chủ nghĩa Marx–Lenin đã được dung hòa với nhiều phong trào cách mạng nổi bật của thế kỷ 20, góp phần phát sinh các dòng tư tưởng mới như <a href="/wiki/Ch%E1%BB%A7_ngh%C4%A9a_Stalin" title="Chủ nghĩa Stalin">chủ nghĩa Stalin</a>, <a href="/wiki/Juche" class="mw-redirect" title="Juche">Juche</a>, <a href="/wiki/T%C6%B0_t%C6%B0%E1%BB%9Fng_Mao_Tr%E1%BA%A1ch_%C4%90%C3%B4ng" title="Tư tưởng Mao Trạch Đông">tư tưởng Mao Trạch Đông</a>, <a href="/wiki/T%C6%B0_t%C6%B0%E1%BB%9Fng_H%E1%BB%93_Ch%C3%AD_Minh" title="Tư tưởng Hồ Chí Minh">tư tưởng Hồ Chí Minh</a> và <a href="/w/index.php?title=T%C6%B0_t%C6%B0%E1%BB%9Fng_Castro&action=edit&redlink=1" class="new" title="Tư tưởng Castro (trang không tồn tại)">tư tưởng Castro</a>.<a href="#cite_note-FOOTNOTERead2005283-524">[507]</a> Trái lại, nhiều <a href="/wiki/Ch%E1%BB%A7_ngh%C4%A9a_c%E1%BB%99ng_s%E1%BA%A3n_T%C3%A2y_%C3%82u" title="Chủ nghĩa cộng sản Tây Âu">nhà cộng sản Tây Âu</a> hậu thế, chẳng hạn như <a href="/w/index.php?title=Manuel_Azc%C3%A1rate&action=edit&redlink=1" class="new" title="Manuel Azcárate (trang không tồn tại)">Manuel Azcárate</a> và <a href="/w/index.php?title=Jean_Ellenstein&action=edit&redlink=1" class="new" title="Jean Ellenstein (trang không tồn tại)">Jean Ellenstein</a>, cho rằng Lenin và các ý tưởng của ông không thực sự quá quan trọng đối với việc đạt đến mục đích tối hậu của chủ nghĩa cộng sản. Vì vậy, họ tự nhận là những người Marxist song không phải là Marxist-Leninist.<a href="#cite_note-FOOTNOTELee2003132–133-579">[561]</a> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Xem_thêm">Xem thêm</h2></div> <style data-mw-deduplicate="TemplateStyles:r68144143">.mw-parser-output .div-col{margin-top:0.3em;column-width:30em}.mw-parser-output .div-col-small{font-size:90%}.mw-parser-output .div-col-rules{column-rule:1px solid #aaa}.mw-parser-output .div-col dl,.mw-parser-output .div-col ol,.mw-parser-output .div-col ul{margin-top:0}.mw-parser-output .div-col li,.mw-parser-output .div-col dd{page-break-inside:avoid;break-inside:avoid-column}</style><div class="div-col"> <ul><li><a href="/wiki/Ch%E1%BB%A7_ngh%C4%A9a_Marx-Lenin" class="mw-redirect" title="Chủ nghĩa Marx-Lenin">Chủ nghĩa Marx-Lenin</a></li> <li><a href="/wiki/Gi%E1%BA%A3i_th%C6%B0%E1%BB%9Fng_Lenin" title="Giải thưởng Lenin">Giải thưởng Lenin</a></li> <li><a href="/wiki/Gi%E1%BA%A3i_th%C6%B0%E1%BB%9Fng_H%C3%B2a_b%C3%ACnh_Qu%E1%BB%91c_t%E1%BA%BF_Lenin" title="Giải thưởng Hòa bình Quốc tế Lenin">Giải thưởng Hòa bình Quốc tế Lenin</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=B%E1%BA%A3o_t%C3%A0ng_Lenin_%E1%BB%9F_Tampere&action=edit&redlink=1" class="new" title="Bảo tàng Lenin ở Tampere (trang không tồn tại)">Bảo tàng Lenin ở Tampere</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Th%C6%B0_m%E1%BB%A5c_Vladimir_Lenin&action=edit&redlink=1" class="new" title="Thư mục Vladimir Lenin (trang không tồn tại)">Thư mục Vladimir Lenin</a></li></ul> </div> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Phụ_chú">Phụ chú</h2></div> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Chú_giải">Chú giải</h3></div> <style data-mw-deduplicate="TemplateStyles:r71728118">.mw-parser-output .reflist{margin-bottom:0.5em;list-style-type:decimal}@media screen{.mw-parser-output .reflist{font-size:90%}}.mw-parser-output .reflist .references{font-size:100%;margin-bottom:0;list-style-type:inherit}.mw-parser-output .reflist-columns-2{column-width:30em}.mw-parser-output .reflist-columns-3{column-width:25em}.mw-parser-output .reflist-columns{margin-top:0.3em}.mw-parser-output .reflist-columns ol{margin-top:0}.mw-parser-output .reflist-columns li{page-break-inside:avoid;break-inside:avoid-column}.mw-parser-output .reflist-upper-alpha{list-style-type:upper-alpha}.mw-parser-output .reflist-upper-roman{list-style-type:upper-roman}.mw-parser-output .reflist-lower-alpha{list-style-type:lower-alpha}.mw-parser-output .reflist-lower-greek{list-style-type:lower-greek}.mw-parser-output .reflist-lower-roman{list-style-type:lower-roman}</style><div class="reflist columns references-column-width" style="-moz-column-width: 30em; -webkit-column-width: 30em; column-width: 30em; list-style-type: lower-alpha;"> <ol class="references"> <li id="cite_note-1"><a href="#cite_ref-1">^</a> Thời điểm chính quyền Xô viết của Đảng Bolshevik và Xã hội chủ nghĩa – cách mạng cánh tả tuyên bố giải tán Quốc hội Lập hiến được coi là ngày kết thúc nhiệm kỳ. </li> <li id="cite_note-2"><a href="#cite_ref-2">^</a> Gia đình Lenin có tổng cộng tám anh chị em, song chỉ có bốn người được liệt kê ở đây và Lenin sống qua tuổi 20. </li> <li id="cite_note-3"><a href="#cite_ref-3">^</a> Chính tả tiếng Nga: Влади́мир Ильи́ч Ле́нин; phiên âm <a href="/wiki/Ti%E1%BA%BFng_Vi%E1%BB%87t" title="Tiếng Việt">tiếng Việt</a>: Vla-đi-mia I-lích Lê-nin </li> <li id="cite_note-4"><a href="#cite_ref-4">^</a> Chính tả tiếng Nga: Влади́мир Ильи́ч Улья́нов; phiên âm <a href="/wiki/Ti%E1%BA%BFng_Vi%E1%BB%87t" title="Tiếng Việt">tiếng Việt</a>: Vla-đi-mia I-lích U-li-a-nốp </li> <li id="cite_note-7"><a href="#cite_ref-7">^</a> Có nhiều suy đoán cho rằng ông là <a href="/wiki/Ng%C6%B0%E1%BB%9Di_Nga" title="Người Nga">người Nga</a>, <a href="/wiki/Ng%C6%B0%E1%BB%9Di_Chuvash" title="Người Chuvash">người Chuvash</a>, <a href="/wiki/Ng%C6%B0%E1%BB%9Di_Mordvin" class="mw-redirect" title="Người Mordvin">người Mordvin</a>, hoặc <a href="/wiki/Ng%C6%B0%E1%BB%9Di_Kalmyk" title="Người Kalmyk">người Kalmyk</a>.<a href="#cite_note-FOOTNOTEFischer19641–2Rice199012–13Volkogonov19947Service200021–23White200113–15Read20056SchmermundEdwards20169-6">[2]</a> </li> <li id="cite_note-70"><a href="#cite_ref-70">^</a> Chữ N ở đây thực chất không tượng trưng cho gì hết, người ta thường hiểu lầm rằng nó là viết tắt của Nikolai.<a href="#cite_note-FOOTNOTERappaport201066Lih20118–9-69">[62]</a> </li> <li id="cite_note-475"><a href="#cite_ref-475">^</a> Cụ thể là lá thư gửi bà Inessa Armand vào ngày 30 tháng 1 năm 1917. </li> <li id="cite_note-542"><a href="#cite_ref-542">^</a> Nguyên văn ở đây là thành ngữ tiếng Anh "the meek shall inherit the earth". </li> </ol></div> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Bản_dịch">Bản dịch</h3></div> <link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r71728118"><div class="reflist columns references-column-width" style="-moz-column-width: 30em; -webkit-column-width: 30em; column-width: 30em; list-style-type: decimal;"> <ol class="references"> <li id="cite_note-48"><a href="#cite_ref-48">^</a> <a href="#CITEREFLenin2005a">Lenin (2005a</a>:149–427) </li> <li id="cite_note-56"><a href="#cite_ref-56">^</a> <a href="#CITEREFLenin2005b">Lenin (2005b)</a> </li> <li id="cite_note-71"><a href="#cite_ref-71">^</a> <a href="#CITEREFLenin2005c">Lenin (2005c</a>:1-245) </li> <li id="cite_note-76"><a href="#cite_ref-76">^</a> <a href="#CITEREFLenin2005d">Lenin (2005d</a>:159-249) </li> <li id="cite_note-93"><a href="#cite_ref-93">^</a> <a href="#CITEREFLenin2005e">Lenin (2005e</a>:1-168) </li> <li id="cite_note-109"><a href="#cite_ref-109">^</a> <a href="#CITEREFLenin2005f">Lenin (2005f)</a> </li> <li id="cite_note-132"><a href="#cite_ref-132">^</a> <a href="#CITEREFLenin2005g">Lenin (2005g</a>:383-541) </li> <li id="cite_note-153"><a href="#cite_ref-153">^</a> <a href="#CITEREFLenin2005h">Lenin (2005h</a>:1-149) </li> <li id="cite_note-345"><a href="#cite_ref-345">^</a> <a href="#CITEREFLenin2005i">Lenin (2005i</a>:1-128) </li> <li id="cite_note-366"><a href="#cite_ref-366">^</a> <a href="#CITEREFLenin2005j">Lenin (2005j</a>:244–296) </li> </ol></div> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Tham_khảo">Tham khảo</h2></div> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Cước_chú">Cước chú</h3></div> <link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r71728118"><div class="reflist columns references-column-width" style="-moz-column-width: 20em; -webkit-column-width: 20em; column-width: 20em; list-style-type: decimal;"> <ol class="references"> <li id="cite_note-5"><a href="#cite_ref-5">^</a> <a href="#CITEREFRead2005">Read 2005</a>, tr. 5: "Going back to his great-grandparents, Russian, Jewish, Swedish, German and possibly Kalmyk influences can be discovered" [Truy về thế hệ cụ cố, ảnh hưởng của Nga, Do Thái, Thụy Điển, Đức, và dường như là Kalmyk có thể được phát hiện] </li> <li id="cite_note-FOOTNOTEFischer19641–2Rice199012–13Volkogonov19947Service200021–23White200113–15Read20056SchmermundEdwards20169-6"><a href="#cite_ref-FOOTNOTEFischer19641–2Rice199012–13Volkogonov19947Service200021–23White200113–15Read20056SchmermundEdwards20169_6-0">^</a> <a href="#CITEREFFischer1964">Fischer 1964</a>, tr. 1–2; <a href="#CITEREFRice1990">Rice 1990</a>, tr. 12–13; <a href="#CITEREFVolkogonov1994">Volkogonov 1994</a>, tr. 7; <a href="#CITEREFService2000">Service 2000</a>, tr. 21–23; <a href="#CITEREFWhite2001">White 2001</a>, tr. 13–15; <a href="#CITEREFRead2005">Read 2005</a>, tr. 6; <a href="#CITEREFSchmermundEdwards2016">Schmermund & Edwards 2016</a>, tr. 9. </li> <li id="cite_note-8"><a href="#cite_ref-8">^</a> <style data-mw-deduplicate="TemplateStyles:r67233549">.mw-parser-output cite.citation{font-style:inherit}.mw-parser-output .citation q{quotes:"“""”""‘""’"}.mw-parser-output .id-lock-free a,.mw-parser-output .citation .cs1-lock-free a{background:linear-gradient(transparent,transparent),url("//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/6/65/Lock-green.svg")right 0.1em center/9px no-repeat}.mw-parser-output .id-lock-limited a,.mw-parser-output .id-lock-registration a,.mw-parser-output .citation .cs1-lock-limited a,.mw-parser-output .citation .cs1-lock-registration a{background:linear-gradient(transparent,transparent),url("//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/d/d6/Lock-gray-alt-2.svg")right 0.1em center/9px no-repeat}.mw-parser-output .id-lock-subscription a,.mw-parser-output .citation .cs1-lock-subscription a{background:linear-gradient(transparent,transparent),url("//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/a/aa/Lock-red-alt-2.svg")right 0.1em center/9px no-repeat}.mw-parser-output .cs1-subscription,.mw-parser-output .cs1-registration{color:#555}.mw-parser-output .cs1-subscription span,.mw-parser-output .cs1-registration span{border-bottom:1px dotted;cursor:help}.mw-parser-output .cs1-ws-icon a{background:linear-gradient(transparent,transparent),url("//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/4/4c/Wikisource-logo.svg")right 0.1em center/12px no-repeat}.mw-parser-output code.cs1-code{color:inherit;background:inherit;border:none;padding:inherit}.mw-parser-output .cs1-hidden-error{display:none;font-size:100%}.mw-parser-output .cs1-visible-error{font-size:100%}.mw-parser-output .cs1-maint{display:none;color:#33aa33;margin-left:0.3em}.mw-parser-output .cs1-format{font-size:95%}.mw-parser-output .cs1-kern-left,.mw-parser-output .cs1-kern-wl-left{padding-left:0.2em}.mw-parser-output .cs1-kern-right,.mw-parser-output .cs1-kern-wl-right{padding-right:0.2em}.mw-parser-output .citation .mw-selflink{font-weight:inherit}</style><cite class="citation web cs1"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://archive.today/20120918123515/http://www.uniros.ru/articles/lenin.php">“Владимир Ильич Ленин (1870–1924)”</a> (bằng tiếng Nga). Uniros.ru. <a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.uniros.ru/articles/lenin.php">Bản gốc</a> lưu trữ ngày 18 tháng 9 năm 2012. Truy cập ngày 3 tháng 8 năm 2015.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=unknown&rft.btitle=%D0%92%D0%BB%D0%B0%D0%B4%D0%B8%D0%BC%D0%B8%D1%80+%D0%98%D0%BB%D1%8C%D0%B8%D1%87+%D0%9B%D0%B5%D0%BD%D0%B8%D0%BD+%281870%E2%80%931924%29&rft.pub=Uniros.ru&rft_id=http%3A%2F%2Fwww.uniros.ru%2Farticles%2Flenin.php&rfr_id=info%3Asid%2Fvi.wikipedia.org%3AVladimir+Ilyich+Lenin" class="Z3988"> </li> <li id="cite_note-FOOTNOTEFischer19641–2Rice199012–13Service200021–23White200113–15Read20056-9"><a href="#cite_ref-FOOTNOTEFischer19641–2Rice199012–13Service200021–23White200113–15Read20056_9-0">^</a> <a href="#CITEREFFischer1964">Fischer 1964</a>, tr. 1–2; <a href="#CITEREFRice1990">Rice 1990</a>, tr. 12–13; <a href="#CITEREFService2000">Service 2000</a>, tr. 21–23; <a href="#CITEREFWhite2001">White 2001</a>, tr. 13–15; <a href="#CITEREFRead2005">Read 2005</a>, tr. 6. </li> <li id="cite_note-FOOTNOTEFischer19645Rice199013Service200023-10"><a href="#cite_ref-FOOTNOTEFischer19645Rice199013Service200023_10-0">^</a> <a href="#CITEREFFischer1964">Fischer 1964</a>, tr. 5; <a href="#CITEREFRice1990">Rice 1990</a>, tr. 13; <a href="#CITEREFService2000">Service 2000</a>, tr. 23. </li> <li id="cite_note-FOOTNOTEFischer19642–3Rice199012Service200016–19,_23White200115–18Read20055Lih201120-11"><a href="#cite_ref-FOOTNOTEFischer19642–3Rice199012Service200016–19,_23White200115–18Read20055Lih201120_11-0">^</a> <a href="#CITEREFFischer1964">Fischer 1964</a>, tr. 2–3; <a href="#CITEREFRice1990">Rice 1990</a>, tr. 12; <a href="#CITEREFService2000">Service 2000</a>, tr. 16–19, 23; <a href="#CITEREFWhite2001">White 2001</a>, tr. 15–18; <a href="#CITEREFRead2005">Read 2005</a>, tr. 5; <a href="#CITEREFLih2011">Lih 2011</a>, tr. 20. </li> <li id="cite_note-FOOTNOTEPetrovsky-Shtern201066–67-12"><a href="#cite_ref-FOOTNOTEPetrovsky-Shtern201066–67_12-0">^</a> <a href="#CITEREFPetrovsky-Shtern2010">Petrovsky-Shtern 2010</a>, tr. 66–67. </li> <li id="cite_note-FOOTNOTEPayne196743-13"><a href="#cite_ref-FOOTNOTEPayne196743_13-0">^</a> <a href="#CITEREFPayne1967">Payne 1967</a>, tr. 43. </li> <li id="cite_note-FOOTNOTEFischer19646Rice199013–14,_18Service200025,_27White200118–19Read20054,_8Lih201121Yakovlev1988112-14"><a href="#cite_ref-FOOTNOTEFischer19646Rice199013–14,_18Service200025,_27White200118–19Read20054,_8Lih201121Yakovlev1988112_14-0">^</a> <a href="#CITEREFFischer1964">Fischer 1964</a>, tr. 6; <a href="#CITEREFRice1990">Rice 1990</a>, tr. 13–14, 18; <a href="#CITEREFService2000">Service 2000</a>, tr. 25, 27; <a href="#CITEREFWhite2001">White 2001</a>, tr. 18–19; <a href="#CITEREFRead2005">Read 2005</a>, tr. 4, 8; <a href="#CITEREFLih2011">Lih 2011</a>, tr. 21; <a href="#CITEREFYakovlev1988">Yakovlev 1988</a>, tr. 112. </li> <li id="cite_note-FOOTNOTESebestyen201733-15"><a href="#cite_ref-FOOTNOTESebestyen201733_15-0">^</a> <a href="#CITEREFSebestyen2017">Sebestyen 2017</a>, tr. 33. </li> <li id="cite_note-FOOTNOTEFischer19646Rice199012Service200013-16"><a href="#cite_ref-FOOTNOTEFischer19646Rice199012Service200013_16-0">^</a> <a href="#CITEREFFischer1964">Fischer 1964</a>, tr. 6; <a href="#CITEREFRice1990">Rice 1990</a>, tr. 12; <a href="#CITEREFService2000">Service 2000</a>, tr. 13. </li> <li id="cite_note-FOOTNOTEFischer19646Rice199012,_14Service200025White200119–20Read20054Lih201121,_22-17"><a href="#cite_ref-FOOTNOTEFischer19646Rice199012,_14Service200025White200119–20Read20054Lih201121,_22_17-0">^</a> <a href="#CITEREFFischer1964">Fischer 1964</a>, tr. 6; <a href="#CITEREFRice1990">Rice 1990</a>, tr. 12, 14; <a href="#CITEREFService2000">Service 2000</a>, tr. 25; <a href="#CITEREFWhite2001">White 2001</a>, tr. 19–20; <a href="#CITEREFRead2005">Read 2005</a>, tr. 4; <a href="#CITEREFLih2011">Lih 2011</a>, tr. 21, 22. </li> <li id="cite_note-FOOTNOTEFischer19643,_8Rice199014–15Service200029-18"><a href="#cite_ref-FOOTNOTEFischer19643,_8Rice199014–15Service200029_18-0">^</a> <a href="#CITEREFFischer1964">Fischer 1964</a>, tr. 3, 8; <a href="#CITEREFRice1990">Rice 1990</a>, tr. 14–15; <a href="#CITEREFService2000">Service 2000</a>, tr. 29. </li> <li id="cite_note-FOOTNOTEFischer19648Service200027White200119-19"><a href="#cite_ref-FOOTNOTEFischer19648Service200027White200119_19-0">^</a> <a href="#CITEREFFischer1964">Fischer 1964</a>, tr. 8; <a href="#CITEREFService2000">Service 2000</a>, tr. 27; <a href="#CITEREFWhite2001">White 2001</a>, tr. 19. </li> <li id="cite_note-FOOTNOTERice199018Service200026White200120Read20057Petrovsky-Shtern201064-20"><a href="#cite_ref-FOOTNOTERice199018Service200026White200120Read20057Petrovsky-Shtern201064_20-0">^</a> <a href="#CITEREFRice1990">Rice 1990</a>, tr. 18; <a href="#CITEREFService2000">Service 2000</a>, tr. 26; <a href="#CITEREFWhite2001">White 2001</a>, tr. 20; <a href="#CITEREFRead2005">Read 2005</a>, tr. 7; <a href="#CITEREFPetrovsky-Shtern2010">Petrovsky-Shtern 2010</a>, tr. 64. </li> <li id="cite_note-FOOTNOTEFischer19647Rice199016Service200032–36-21"><a href="#cite_ref-FOOTNOTEFischer19647Rice199016Service200032–36_21-0">^</a> <a href="#CITEREFFischer1964">Fischer 1964</a>, tr. 7; <a href="#CITEREFRice1990">Rice 1990</a>, tr. 16; <a href="#CITEREFService2000">Service 2000</a>, tr. 32–36. </li> <li id="cite_note-FOOTNOTEFischer19647Rice199017Service200036–46White200120Read20059-22"><a href="#cite_ref-FOOTNOTEFischer19647Rice199017Service200036–46White200120Read20059_22-0">^</a> <a href="#CITEREFFischer1964">Fischer 1964</a>, tr. 7; <a href="#CITEREFRice1990">Rice 1990</a>, tr. 17; <a href="#CITEREFService2000">Service 2000</a>, tr. 36–46; <a href="#CITEREFWhite2001">White 2001</a>, tr. 20; <a href="#CITEREFRead2005">Read 2005</a>, tr. 9. </li> <li id="cite_note-FOOTNOTEFischer19646,_9Rice199019Service200048–49Read200510-23"><a href="#cite_ref-FOOTNOTEFischer19646,_9Rice199019Service200048–49Read200510_23-0">^</a> <a href="#CITEREFFischer1964">Fischer 1964</a>, tr. 6, 9; <a href="#CITEREFRice1990">Rice 1990</a>, tr. 19; <a href="#CITEREFService2000">Service 2000</a>, tr. 48–49; <a href="#CITEREFRead2005">Read 2005</a>, tr. 10. </li> <li id="cite_note-FOOTNOTEFischer19649Service200050–51,_64Read200516Petrovsky-Shtern201069-24"><a href="#cite_ref-FOOTNOTEFischer19649Service200050–51,_64Read200516Petrovsky-Shtern201069_24-0">^</a> <a href="#CITEREFFischer1964">Fischer 1964</a>, tr. 9; <a href="#CITEREFService2000">Service 2000</a>, tr. 50–51, 64; <a href="#CITEREFRead2005">Read 2005</a>, tr. 16; <a href="#CITEREFPetrovsky-Shtern2010">Petrovsky-Shtern 2010</a>, tr. 69. </li> <li id="cite_note-FOOTNOTEFischer196410–17Rice199020,_22–24Service200052–58White200121–28Read200510Lih201123–25-25"><a href="#cite_ref-FOOTNOTEFischer196410–17Rice199020,_22–24Service200052–58White200121–28Read200510Lih201123–25_25-0">^</a> <a href="#CITEREFFischer1964">Fischer 1964</a>, tr. 10–17; <a href="#CITEREFRice1990">Rice 1990</a>, tr. 20, 22–24; <a href="#CITEREFService2000">Service 2000</a>, tr. 52–58; <a href="#CITEREFWhite2001">White 2001</a>, tr. 21–28; <a href="#CITEREFRead2005">Read 2005</a>, tr. 10; <a href="#CITEREFLih2011">Lih 2011</a>, tr. 23–25. </li> <li id="cite_note-FOOTNOTEFischer196418Rice199025Service200061White200129Read200516Theen200433-26"><a href="#cite_ref-FOOTNOTEFischer196418Rice199025Service200061White200129Read200516Theen200433_26-0">^</a> <a href="#CITEREFFischer1964">Fischer 1964</a>, tr. 18; <a href="#CITEREFRice1990">Rice 1990</a>, tr. 25; <a href="#CITEREFService2000">Service 2000</a>, tr. 61; <a href="#CITEREFWhite2001">White 2001</a>, tr. 29; <a href="#CITEREFRead2005">Read 2005</a>, tr. 16; <a href="#CITEREFTheen2004">Theen 2004</a>, tr. 33. </li> <li id="cite_note-FOOTNOTEFischer196418Rice199026Service200061–63-27"><a href="#cite_ref-FOOTNOTEFischer196418Rice199026Service200061–63_27-0">^</a> <a href="#CITEREFFischer1964">Fischer 1964</a>, tr. 18; <a href="#CITEREFRice1990">Rice 1990</a>, tr. 26; <a href="#CITEREFService2000">Service 2000</a>, tr. 61–63. </li> <li id="cite_note-FOOTNOTERice199026–27Service200064–68,_70White200129-28"><a href="#cite_ref-FOOTNOTERice199026–27Service200064–68,_70White200129_28-0">^</a> <a href="#CITEREFRice1990">Rice 1990</a>, tr. 26–27; <a href="#CITEREFService2000">Service 2000</a>, tr. 64–68, 70; <a href="#CITEREFWhite2001">White 2001</a>, tr. 29. </li> <li id="cite_note-FOOTNOTEFischer196418Rice199027Service200068–69White200129Read200515Lih201132-29"><a href="#cite_ref-FOOTNOTEFischer196418Rice199027Service200068–69White200129Read200515Lih201132_29-0">^</a> <a href="#CITEREFFischer1964">Fischer 1964</a>, tr. 18; <a href="#CITEREFRice1990">Rice 1990</a>, tr. 27; <a href="#CITEREFService2000">Service 2000</a>, tr. 68–69; <a href="#CITEREFWhite2001">White 2001</a>, tr. 29; <a href="#CITEREFRead2005">Read 2005</a>, tr. 15; <a href="#CITEREFLih2011">Lih 2011</a>, tr. 32. </li> <li id="cite_note-FOOTNOTEFischer196418Rice199028White200130Read200512Lih201132–33-30"><a href="#cite_ref-FOOTNOTEFischer196418Rice199028White200130Read200512Lih201132–33_30-0">^</a> <a href="#CITEREFFischer1964">Fischer 1964</a>, tr. 18; <a href="#CITEREFRice1990">Rice 1990</a>, tr. 28; <a href="#CITEREFWhite2001">White 2001</a>, tr. 30; <a href="#CITEREFRead2005">Read 2005</a>, tr. 12; <a href="#CITEREFLih2011">Lih 2011</a>, tr. 32–33. </li> <li id="cite_note-FOOTNOTEFischer196418Rice1990310Service200071-31"><a href="#cite_ref-FOOTNOTEFischer196418Rice1990310Service200071_31-0">^</a> <a href="#CITEREFFischer1964">Fischer 1964</a>, tr. 18; <a href="#CITEREFRice1990">Rice 1990</a>, tr. 310; <a href="#CITEREFService2000">Service 2000</a>, tr. 71. </li> <li id="cite_note-FOOTNOTEFischer196419Rice199032–33Service200072White200130–31Read200518Lih201133-32"><a href="#cite_ref-FOOTNOTEFischer196419Rice199032–33Service200072White200130–31Read200518Lih201133_32-0">^</a> <a href="#CITEREFFischer1964">Fischer 1964</a>, tr. 19; <a href="#CITEREFRice1990">Rice 1990</a>, tr. 32–33; <a href="#CITEREFService2000">Service 2000</a>, tr. 72; <a href="#CITEREFWhite2001">White 2001</a>, tr. 30–31; <a href="#CITEREFRead2005">Read 2005</a>, tr. 18; <a href="#CITEREFLih2011">Lih 2011</a>, tr. 33. </li> <li id="cite_note-FOOTNOTERice199033Service200074–76White200131Read200517-33"><a href="#cite_ref-FOOTNOTERice199033Service200074–76White200131Read200517_33-0">^</a> <a href="#CITEREFRice1990">Rice 1990</a>, tr. 33; <a href="#CITEREFService2000">Service 2000</a>, tr. 74–76; <a href="#CITEREFWhite2001">White 2001</a>, tr. 31; <a href="#CITEREFRead2005">Read 2005</a>, tr. 17. </li> <li id="cite_note-FOOTNOTERice199034Service200078White200131-34"><a href="#cite_ref-FOOTNOTERice199034Service200078White200131_34-0">^</a> <a href="#CITEREFRice1990">Rice 1990</a>, tr. 34; <a href="#CITEREFService2000">Service 2000</a>, tr. 78; <a href="#CITEREFWhite2001">White 2001</a>, tr. 31. </li> <li id="cite_note-FOOTNOTERice199034Service200077Read200518-35"><a href="#cite_ref-FOOTNOTERice199034Service200077Read200518_35-0">^</a> <a href="#CITEREFRice1990">Rice 1990</a>, tr. 34; <a href="#CITEREFService2000">Service 2000</a>, tr. 77; <a href="#CITEREFRead2005">Read 2005</a>, tr. 18. </li> <li id="cite_note-FOOTNOTERice199034,_36–37Service200055–55,_80,_88–89White200131Read200537–38Lih201134–35-36"><a href="#cite_ref-FOOTNOTERice199034,_36–37Service200055–55,_80,_88–89White200131Read200537–38Lih201134–35_36-0">^</a> <a href="#CITEREFRice1990">Rice 1990</a>, tr. 34, 36–37; <a href="#CITEREFService2000">Service 2000</a>, tr. 55–55, 80, 88–89; <a href="#CITEREFWhite2001">White 2001</a>, tr. 31; <a href="#CITEREFRead2005">Read 2005</a>, tr. 37–38; <a href="#CITEREFLih2011">Lih 2011</a>, tr. 34–35. </li> <li id="cite_note-FOOTNOTEFischer196423–25,_26Service200055Read200511,_24-37"><a href="#cite_ref-FOOTNOTEFischer196423–25,_26Service200055Read200511,_24_37-0">^</a> <a href="#CITEREFFischer1964">Fischer 1964</a>, tr. 23–25, 26; <a href="#CITEREFService2000">Service 2000</a>, tr. 55; <a href="#CITEREFRead2005">Read 2005</a>, tr. 11, 24. </li> <li id="cite_note-FOOTNOTEService200079,_98-38"><a href="#cite_ref-FOOTNOTEService200079,_98_38-0">^</a> <a href="#CITEREFService2000">Service 2000</a>, tr. 79, 98. </li> <li id="cite_note-FOOTNOTERice199034–36Service200082–86White200131Read200518,_19Lih201140-39"><a href="#cite_ref-FOOTNOTERice199034–36Service200082–86White200131Read200518,_19Lih201140_39-0">^</a> <a href="#CITEREFRice1990">Rice 1990</a>, tr. 34–36; <a href="#CITEREFService2000">Service 2000</a>, tr. 82–86; <a href="#CITEREFWhite2001">White 2001</a>, tr. 31; <a href="#CITEREFRead2005">Read 2005</a>, tr. 18, 19; <a href="#CITEREFLih2011">Lih 2011</a>, tr. 40. </li> <li id="cite_note-FOOTNOTEFischer196421Rice199036Service200086White200131Read200518Lih201140-40"><a href="#cite_ref-FOOTNOTEFischer196421Rice199036Service200086White200131Read200518Lih201140_40-0">^</a> <a href="#CITEREFFischer1964">Fischer 1964</a>, tr. 21; <a href="#CITEREFRice1990">Rice 1990</a>, tr. 36; <a href="#CITEREFService2000">Service 2000</a>, tr. 86; <a href="#CITEREFWhite2001">White 2001</a>, tr. 31; <a href="#CITEREFRead2005">Read 2005</a>, tr. 18; <a href="#CITEREFLih2011">Lih 2011</a>, tr. 40. </li> <li id="cite_note-FOOTNOTEFischer196421Rice199036,_37-41"><a href="#cite_ref-FOOTNOTEFischer196421Rice199036,_37_41-0">^</a> <a href="#CITEREFFischer1964">Fischer 1964</a>, tr. 21; <a href="#CITEREFRice1990">Rice 1990</a>, tr. 36, 37. </li> <li id="cite_note-FOOTNOTEFischer196421Rice199038Service200093–94-42"><a href="#cite_ref-FOOTNOTEFischer196421Rice199038Service200093–94_42-0">^</a> <a href="#CITEREFFischer1964">Fischer 1964</a>, tr. 21; <a href="#CITEREFRice1990">Rice 1990</a>, tr. 38; <a href="#CITEREFService2000">Service 2000</a>, tr. 93–94. </li> <li id="cite_note-FOOTNOTEPipes1990354Rice199038–39Service200090–92White200133Lih201140,_52-43"><a href="#cite_ref-FOOTNOTEPipes1990354Rice199038–39Service200090–92White200133Lih201140,_52_43-0">^</a> <a href="#CITEREFPipes1990">Pipes 1990</a>, tr. 354; <a href="#CITEREFRice1990">Rice 1990</a>, tr. 38–39; <a href="#CITEREFService2000">Service 2000</a>, tr. 90–92; <a href="#CITEREFWhite2001">White 2001</a>, tr. 33; <a href="#CITEREFLih2011">Lih 2011</a>, tr. 40, 52. </li> <li id="cite_note-FOOTNOTEPipes1990354Rice199039–40Lih201153-44"><a href="#cite_ref-FOOTNOTEPipes1990354Rice199039–40Lih201153_44-0">^</a> <a href="#CITEREFPipes1990">Pipes 1990</a>, tr. 354; <a href="#CITEREFRice1990">Rice 1990</a>, tr. 39–40; <a href="#CITEREFLih2011">Lih 2011</a>, tr. 53. </li> <li id="cite_note-FOOTNOTERice199040,_43Service200096-45"><a href="#cite_ref-FOOTNOTERice199040,_43Service200096_45-0">^</a> <a href="#CITEREFRice1990">Rice 1990</a>, tr. 40, 43; <a href="#CITEREFService2000">Service 2000</a>, tr. 96. </li> <li id="cite_note-FOOTNOTEPipes1990355Rice199041–42Service2000105Read200522–23-46"><a href="#cite_ref-FOOTNOTEPipes1990355Rice199041–42Service2000105Read200522–23_46-0">^</a> <a href="#CITEREFPipes1990">Pipes 1990</a>, tr. 355; <a href="#CITEREFRice1990">Rice 1990</a>, tr. 41–42; <a href="#CITEREFService2000">Service 2000</a>, tr. 105; <a href="#CITEREFRead2005">Read 2005</a>, tr. 22–23. </li> <li id="cite_note-FOOTNOTEFischer196422Rice199041Read200520–21-47"><a href="#cite_ref-FOOTNOTEFischer196422Rice199041Read200520–21_47-0">^</a> <a href="#CITEREFFischer1964">Fischer 1964</a>, tr. 22; <a href="#CITEREFRice1990">Rice 1990</a>, tr. 41; <a href="#CITEREFRead2005">Read 2005</a>, tr. 20–21. </li> <li id="cite_note-FOOTNOTEFischer196427Rice199042–43White200134,_36Read200525Lih201145–46-49"><a href="#cite_ref-FOOTNOTEFischer196427Rice199042–43White200134,_36Read200525Lih201145–46_49-0">^</a> <a href="#CITEREFFischer1964">Fischer 1964</a>, tr. 27; <a href="#CITEREFRice1990">Rice 1990</a>, tr. 42–43; <a href="#CITEREFWhite2001">White 2001</a>, tr. 34, 36; <a href="#CITEREFRead2005">Read 2005</a>, tr. 25; <a href="#CITEREFLih2011">Lih 2011</a>, tr. 45–46. </li> <li id="cite_note-FOOTNOTEFischer196430Pipes1990354Rice199044–46Service2000103White200137Read200526Lih201155-50"><a href="#cite_ref-FOOTNOTEFischer196430Pipes1990354Rice199044–46Service2000103White200137Read200526Lih201155_50-0">^</a> <a href="#CITEREFFischer1964">Fischer 1964</a>, tr. 30; <a href="#CITEREFPipes1990">Pipes 1990</a>, tr. 354; <a href="#CITEREFRice1990">Rice 1990</a>, tr. 44–46; <a href="#CITEREFService2000">Service 2000</a>, tr. 103; <a href="#CITEREFWhite2001">White 2001</a>, tr. 37; <a href="#CITEREFRead2005">Read 2005</a>, tr. 26; <a href="#CITEREFLih2011">Lih 2011</a>, tr. 55. </li> <li id="cite_note-FOOTNOTERice199046Service2000103White200137Read200526-51"><a href="#cite_ref-FOOTNOTERice199046Service2000103White200137Read200526_51-0">^</a> <a href="#CITEREFRice1990">Rice 1990</a>, tr. 46; <a href="#CITEREFService2000">Service 2000</a>, tr. 103; <a href="#CITEREFWhite2001">White 2001</a>, tr. 37; <a href="#CITEREFRead2005">Read 2005</a>, tr. 26. </li> <li id="cite_note-FOOTNOTEFischer196430Rice199046Service2000103White200137Read200526-52"><a href="#cite_ref-FOOTNOTEFischer196430Rice199046Service2000103White200137Read200526_52-0">^</a> <a href="#CITEREFFischer1964">Fischer 1964</a>, tr. 30; <a href="#CITEREFRice1990">Rice 1990</a>, tr. 46; <a href="#CITEREFService2000">Service 2000</a>, tr. 103; <a href="#CITEREFWhite2001">White 2001</a>, tr. 37; <a href="#CITEREFRead2005">Read 2005</a>, tr. 26. </li> <li id="cite_note-FOOTNOTERice199047–48Read200526-53"><a href="#cite_ref-FOOTNOTERice199047–48Read200526_53-0">^</a> <a href="#CITEREFRice1990">Rice 1990</a>, tr. 47–48; <a href="#CITEREFRead2005">Read 2005</a>, tr. 26. </li> <li id="cite_note-FOOTNOTEFischer196431Pipes1990355Rice199048White200138Read200526-54"><a href="#cite_ref-FOOTNOTEFischer196431Pipes1990355Rice199048White200138Read200526_54-0">^</a> <a href="#CITEREFFischer1964">Fischer 1964</a>, tr. 31; <a href="#CITEREFPipes1990">Pipes 1990</a>, tr. 355; <a href="#CITEREFRice1990">Rice 1990</a>, tr. 48; <a href="#CITEREFWhite2001">White 2001</a>, tr. 38; <a href="#CITEREFRead2005">Read 2005</a>, tr. 26. </li> <li id="cite_note-FOOTNOTEFischer196431Rice199048–51Service2000107–108Read200531Lih201161-55"><a href="#cite_ref-FOOTNOTEFischer196431Rice199048–51Service2000107–108Read200531Lih201161_55-0">^</a> <a href="#CITEREFFischer1964">Fischer 1964</a>, tr. 31; <a href="#CITEREFRice1990">Rice 1990</a>, tr. 48–51; <a href="#CITEREFService2000">Service 2000</a>, tr. 107–108; <a href="#CITEREFRead2005">Read 2005</a>, tr. 31; <a href="#CITEREFLih2011">Lih 2011</a>, tr. 61. </li> <li id="cite_note-FOOTNOTEFischer196431Rice199048–51Service2000107–108-57"><a href="#cite_ref-FOOTNOTEFischer196431Rice199048–51Service2000107–108_57-0">^</a> <a href="#CITEREFFischer1964">Fischer 1964</a>, tr. 31; <a href="#CITEREFRice1990">Rice 1990</a>, tr. 48–51; <a href="#CITEREFService2000">Service 2000</a>, tr. 107–108. </li> <li id="cite_note-FOOTNOTEFischer196431Rice199052–55Service2000109–110White200138,_45,_47Read200531-58"><a href="#cite_ref-FOOTNOTEFischer196431Rice199052–55Service2000109–110White200138,_45,_47Read200531_58-0">^</a> <a href="#CITEREFFischer1964">Fischer 1964</a>, tr. 31; <a href="#CITEREFRice1990">Rice 1990</a>, tr. 52–55; <a href="#CITEREFService2000">Service 2000</a>, tr. 109–110; <a href="#CITEREFWhite2001">White 2001</a>, tr. 38, 45, 47; <a href="#CITEREFRead2005">Read 2005</a>, tr. 31. </li> <li id="cite_note-FOOTNOTEFischer196431–32Rice199053,_55–56Service2000110–113White200140Read200530,_31-59"><a href="#cite_ref-FOOTNOTEFischer196431–32Rice199053,_55–56Service2000110–113White200140Read200530,_31_59-0">^</a> <a href="#CITEREFFischer1964">Fischer 1964</a>, tr. 31–32; <a href="#CITEREFRice1990">Rice 1990</a>, tr. 53, 55–56; <a href="#CITEREFService2000">Service 2000</a>, tr. 110–113; <a href="#CITEREFWhite2001">White 2001</a>, tr. 40; <a href="#CITEREFRead2005">Read 2005</a>, tr. 30, 31. </li> <li id="cite_note-FOOTNOTEFischer196433Pipes1990356Service2000114,_140White200140Read200530Lih201163-60"><a href="#cite_ref-FOOTNOTEFischer196433Pipes1990356Service2000114,_140White200140Read200530Lih201163_60-0">^</a> <a href="#CITEREFFischer1964">Fischer 1964</a>, tr. 33; <a href="#CITEREFPipes1990">Pipes 1990</a>, tr. 356; <a href="#CITEREFService2000">Service 2000</a>, tr. 114, 140; <a href="#CITEREFWhite2001">White 2001</a>, tr. 40; <a href="#CITEREFRead2005">Read 2005</a>, tr. 30; <a href="#CITEREFLih2011">Lih 2011</a>, tr. 63. </li> <li id="cite_note-FOOTNOTEFischer196433–34Rice199053,_55–56Service2000117Read200533-61">^ <a href="#cite_ref-FOOTNOTEFischer196433–34Rice199053,_55–56Service2000117Read200533_61-0">a</a> <a href="#cite_ref-FOOTNOTEFischer196433–34Rice199053,_55–56Service2000117Read200533_61-1">b</a> <a href="#CITEREFFischer1964">Fischer 1964</a>, tr. 33–34; <a href="#CITEREFRice1990">Rice 1990</a>, tr. 53, 55–56; <a href="#CITEREFService2000">Service 2000</a>, tr. 117; <a href="#CITEREFRead2005">Read 2005</a>, tr. 33. </li> <li id="cite_note-FOOTNOTERice199057–58Service2000121–124,_137White200140–45Read200534,_39Lih201162–63-62"><a href="#cite_ref-FOOTNOTERice199057–58Service2000121–124,_137White200140–45Read200534,_39Lih201162–63_62-0">^</a> <a href="#CITEREFRice1990">Rice 1990</a>, tr. 57–58; <a href="#CITEREFService2000">Service 2000</a>, tr. 121–124, 137; <a href="#CITEREFWhite2001">White 2001</a>, tr. 40–45; <a href="#CITEREFRead2005">Read 2005</a>, tr. 34, 39; <a href="#CITEREFLih2011">Lih 2011</a>, tr. 62–63. </li> <li id="cite_note-FOOTNOTEFischer196434–35Rice199064Service2000124–125White200154Read200543Rappaport201027–28-63"><a href="#cite_ref-FOOTNOTEFischer196434–35Rice199064Service2000124–125White200154Read200543Rappaport201027–28_63-0">^</a> <a href="#CITEREFFischer1964">Fischer 1964</a>, tr. 34–35; <a href="#CITEREFRice1990">Rice 1990</a>, tr. 64; <a href="#CITEREFService2000">Service 2000</a>, tr. 124–125; <a href="#CITEREFWhite2001">White 2001</a>, tr. 54; <a href="#CITEREFRead2005">Read 2005</a>, tr. 43; <a href="#CITEREFRappaport2010">Rappaport 2010</a>, tr. 27–28. </li> <li id="cite_note-FOOTNOTEFischer196435Pipes1990357Rice199066–65White200155–56Read200543Rappaport201028-64"><a href="#cite_ref-FOOTNOTEFischer196435Pipes1990357Rice199066–65White200155–56Read200543Rappaport201028_64-0">^</a> <a href="#CITEREFFischer1964">Fischer 1964</a>, tr. 35; <a href="#CITEREFPipes1990">Pipes 1990</a>, tr. 357; <a href="#CITEREFRice1990">Rice 1990</a>, tr. 66–65; <a href="#CITEREFWhite2001">White 2001</a>, tr. 55–56; <a href="#CITEREFRead2005">Read 2005</a>, tr. 43; <a href="#CITEREFRappaport2010">Rappaport 2010</a>, tr. 28. </li> <li id="cite_note-FOOTNOTEFischer196435Pipes1990357Rice199064–69Service2000130–135Rappaport201032–33-65"><a href="#cite_ref-FOOTNOTEFischer196435Pipes1990357Rice199064–69Service2000130–135Rappaport201032–33_65-0">^</a> <a href="#CITEREFFischer1964">Fischer 1964</a>, tr. 35; <a href="#CITEREFPipes1990">Pipes 1990</a>, tr. 357; <a href="#CITEREFRice1990">Rice 1990</a>, tr. 64–69; <a href="#CITEREFService2000">Service 2000</a>, tr. 130–135; <a href="#CITEREFRappaport2010">Rappaport 2010</a>, tr. 32–33. </li> <li id="cite_note-FOOTNOTERice199069–70Read200551Rappaport201041–42,_53–55-66"><a href="#cite_ref-FOOTNOTERice199069–70Read200551Rappaport201041–42,_53–55_66-0">^</a> <a href="#CITEREFRice1990">Rice 1990</a>, tr. 69–70; <a href="#CITEREFRead2005">Read 2005</a>, tr. 51; <a href="#CITEREFRappaport2010">Rappaport 2010</a>, tr. 41–42, 53–55. </li> <li id="cite_note-FOOTNOTERice199069–70-67"><a href="#cite_ref-FOOTNOTERice199069–70_67-0">^</a> <a href="#CITEREFRice1990">Rice 1990</a>, tr. 69–70. </li> <li id="cite_note-FOOTNOTEFischer19644–5Service2000137Read200544Rappaport201066-68"><a href="#cite_ref-FOOTNOTEFischer19644–5Service2000137Read200544Rappaport201066_68-0">^</a> <a href="#CITEREFFischer1964">Fischer 1964</a>, tr. 4–5; <a href="#CITEREFService2000">Service 2000</a>, tr. 137; <a href="#CITEREFRead2005">Read 2005</a>, tr. 44; <a href="#CITEREFRappaport2010">Rappaport 2010</a>, tr. 66. </li> <li id="cite_note-FOOTNOTERappaport201066Lih20118–9-69"><a href="#cite_ref-FOOTNOTERappaport201066Lih20118–9_69-0">^</a> <a href="#CITEREFRappaport2010">Rappaport 2010</a>, tr. 66; <a href="#CITEREFLih2011">Lih 2011</a>, tr. 8–9. </li> <li id="cite_note-FOOTNOTEFischer196439Pipes1990359Rice199073–75Service2000137–142White200156–62Read200552–54Rappaport201062Lih201169,_78–80-72"><a href="#cite_ref-FOOTNOTEFischer196439Pipes1990359Rice199073–75Service2000137–142White200156–62Read200552–54Rappaport201062Lih201169,_78–80_72-0">^</a> <a href="#CITEREFFischer1964">Fischer 1964</a>, tr. 39; <a href="#CITEREFPipes1990">Pipes 1990</a>, tr. 359; <a href="#CITEREFRice1990">Rice 1990</a>, tr. 73–75; <a href="#CITEREFService2000">Service 2000</a>, tr. 137–142; <a href="#CITEREFWhite2001">White 2001</a>, tr. 56–62; <a href="#CITEREFRead2005">Read 2005</a>, tr. 52–54; <a href="#CITEREFRappaport2010">Rappaport 2010</a>, tr. 62; <a href="#CITEREFLih2011">Lih 2011</a>, tr. 69, 78–80. </li> <li id="cite_note-FOOTNOTEFischer196437Rice199070Service2000136Read200544Rappaport201036–37-73"><a href="#cite_ref-FOOTNOTEFischer196437Rice199070Service2000136Read200544Rappaport201036–37_73-0">^</a> <a href="#CITEREFFischer1964">Fischer 1964</a>, tr. 37; <a href="#CITEREFRice1990">Rice 1990</a>, tr. 70; <a href="#CITEREFService2000">Service 2000</a>, tr. 136; <a href="#CITEREFRead2005">Read 2005</a>, tr. 44; <a href="#CITEREFRappaport2010">Rappaport 2010</a>, tr. 36–37. </li> <li id="cite_note-FOOTNOTEFischer196437Rice199078–79Service2000143–144Rappaport201081,_84-74"><a href="#cite_ref-FOOTNOTEFischer196437Rice199078–79Service2000143–144Rappaport201081,_84_74-0">^</a> <a href="#CITEREFFischer1964">Fischer 1964</a>, tr. 37; <a href="#CITEREFRice1990">Rice 1990</a>, tr. 78–79; <a href="#CITEREFService2000">Service 2000</a>, tr. 143–144; <a href="#CITEREFRappaport2010">Rappaport 2010</a>, tr. 81, 84. </li> <li id="cite_note-FOOTNOTERead200560-75"><a href="#cite_ref-FOOTNOTERead200560_75-0">^</a> <a href="#CITEREFRead2005">Read 2005</a>, tr. 60. </li> <li id="cite_note-FOOTNOTEFischer196438Lih201180-77"><a href="#cite_ref-FOOTNOTEFischer196438Lih201180_77-0">^</a> <a href="#CITEREFFischer1964">Fischer 1964</a>, tr. 38; <a href="#CITEREFLih2011">Lih 2011</a>, tr. 80. </li> <li id="cite_note-FOOTNOTEFischer196438–39Rice199075–76Service2000147-78"><a href="#cite_ref-FOOTNOTEFischer196438–39Rice199075–76Service2000147_78-0">^</a> <a href="#CITEREFFischer1964">Fischer 1964</a>, tr. 38–39; <a href="#CITEREFRice1990">Rice 1990</a>, tr. 75–76; <a href="#CITEREFService2000">Service 2000</a>, tr. 147. </li> <li id="cite_note-FOOTNOTEFischer196440,_50–51Rice199076Service2000148–150Read200548Rappaport201082–84-79"><a href="#cite_ref-FOOTNOTEFischer196440,_50–51Rice199076Service2000148–150Read200548Rappaport201082–84_79-0">^</a> <a href="#CITEREFFischer1964">Fischer 1964</a>, tr. 40, 50–51; <a href="#CITEREFRice1990">Rice 1990</a>, tr. 76; <a href="#CITEREFService2000">Service 2000</a>, tr. 148–150; <a href="#CITEREFRead2005">Read 2005</a>, tr. 48; <a href="#CITEREFRappaport2010">Rappaport 2010</a>, tr. 82–84. </li> <li id="cite_note-FOOTNOTERice199077–78Service2000150Rappaport201085–87-80"><a href="#cite_ref-FOOTNOTERice199077–78Service2000150Rappaport201085–87_80-0">^</a> <a href="#CITEREFRice1990">Rice 1990</a>, tr. 77–78; <a href="#CITEREFService2000">Service 2000</a>, tr. 150; <a href="#CITEREFRappaport2010">Rappaport 2010</a>, tr. 85–87. </li> <li id="cite_note-FOOTNOTEPipes1990360Rice199079–80Service2000151–152White200162Read200560Rappaport201092Lih201181-81"><a href="#cite_ref-FOOTNOTEPipes1990360Rice199079–80Service2000151–152White200162Read200560Rappaport201092Lih201181_81-0">^</a> <a href="#CITEREFPipes1990">Pipes 1990</a>, tr. 360; <a href="#CITEREFRice1990">Rice 1990</a>, tr. 79–80; <a href="#CITEREFService2000">Service 2000</a>, tr. 151–152; <a href="#CITEREFWhite2001">White 2001</a>, tr. 62; <a href="#CITEREFRead2005">Read 2005</a>, tr. 60; <a href="#CITEREFRappaport2010">Rappaport 2010</a>, tr. 92; <a href="#CITEREFLih2011">Lih 2011</a>, tr. 81. </li> <li id="cite_note-FOOTNOTERice199081–82Service2000154–155White200163Read200560–61-82"><a href="#cite_ref-FOOTNOTERice199081–82Service2000154–155White200163Read200560–61_82-0">^</a> <a href="#CITEREFRice1990">Rice 1990</a>, tr. 81–82; <a href="#CITEREFService2000">Service 2000</a>, tr. 154–155; <a href="#CITEREFWhite2001">White 2001</a>, tr. 63; <a href="#CITEREFRead2005">Read 2005</a>, tr. 60–61. </li> <li id="cite_note-FOOTNOTEFischer196439Rice199082Service2000155–156Read200561White200164Rappaport201095-83"><a href="#cite_ref-FOOTNOTEFischer196439Rice199082Service2000155–156Read200561White200164Rappaport201095_83-0">^</a> <a href="#CITEREFFischer1964">Fischer 1964</a>, tr. 39; <a href="#CITEREFRice1990">Rice 1990</a>, tr. 82; <a href="#CITEREFService2000">Service 2000</a>, tr. 155–156; <a href="#CITEREFRead2005">Read 2005</a>, tr. 61; <a href="#CITEREFWhite2001">White 2001</a>, tr. 64; <a href="#CITEREFRappaport2010">Rappaport 2010</a>, tr. 95. </li> <li id="cite_note-FOOTNOTERice199083Rappaport2010107-84"><a href="#cite_ref-FOOTNOTERice199083Rappaport2010107_84-0">^</a> <a href="#CITEREFRice1990">Rice 1990</a>, tr. 83; <a href="#CITEREFRappaport2010">Rappaport 2010</a>, tr. 107. </li> <li id="cite_note-FOOTNOTERice199083–84Service2000157White200165Rappaport201097–98-85"><a href="#cite_ref-FOOTNOTERice199083–84Service2000157White200165Rappaport201097–98_85-0">^</a> <a href="#CITEREFRice1990">Rice 1990</a>, tr. 83–84; <a href="#CITEREFService2000">Service 2000</a>, tr. 157; <a href="#CITEREFWhite2001">White 2001</a>, tr. 65; <a href="#CITEREFRappaport2010">Rappaport 2010</a>, tr. 97–98. </li> <li id="cite_note-FOOTNOTEService2000158–159,_163–164Rappaport201097,_99,_108–109-86"><a href="#cite_ref-FOOTNOTEService2000158–159,_163–164Rappaport201097,_99,_108–109_86-0">^</a> <a href="#CITEREFService2000">Service 2000</a>, tr. 158–159, 163–164; <a href="#CITEREFRappaport2010">Rappaport 2010</a>, tr. 97, 99, 108–109. </li> <li id="cite_note-FOOTNOTERice199085Service2000163-87"><a href="#cite_ref-FOOTNOTERice199085Service2000163_87-0">^</a> <a href="#CITEREFRice1990">Rice 1990</a>, tr. 85; <a href="#CITEREFService2000">Service 2000</a>, tr. 163. </li> <li id="cite_note-FOOTNOTEFischer196441Rice199085Service2000165White200170Read200564Rappaport2010114-88"><a href="#cite_ref-FOOTNOTEFischer196441Rice199085Service2000165White200170Read200564Rappaport2010114_88-0">^</a> <a href="#CITEREFFischer1964">Fischer 1964</a>, tr. 41; <a href="#CITEREFRice1990">Rice 1990</a>, tr. 85; <a href="#CITEREFService2000">Service 2000</a>, tr. 165; <a href="#CITEREFWhite2001">White 2001</a>, tr. 70; <a href="#CITEREFRead2005">Read 2005</a>, tr. 64; <a href="#CITEREFRappaport2010">Rappaport 2010</a>, tr. 114. </li> <li id="cite_note-FOOTNOTEFischer196444Rice199086–88Service2000167Read200575Rappaport2010117–120Lih201187-89"><a href="#cite_ref-FOOTNOTEFischer196444Rice199086–88Service2000167Read200575Rappaport2010117–120Lih201187_89-0">^</a> <a href="#CITEREFFischer1964">Fischer 1964</a>, tr. 44; <a href="#CITEREFRice1990">Rice 1990</a>, tr. 86–88; <a href="#CITEREFService2000">Service 2000</a>, tr. 167; <a href="#CITEREFRead2005">Read 2005</a>, tr. 75; <a href="#CITEREFRappaport2010">Rappaport 2010</a>, tr. 117–120; <a href="#CITEREFLih2011">Lih 2011</a>, tr. 87. </li> <li id="cite_note-FOOTNOTEFischer196444–45Pipes1990362–363Rice199088–89-90"><a href="#cite_ref-FOOTNOTEFischer196444–45Pipes1990362–363Rice199088–89_90-0">^</a> <a href="#CITEREFFischer1964">Fischer 1964</a>, tr. 44–45; <a href="#CITEREFPipes1990">Pipes 1990</a>, tr. 362–363; <a href="#CITEREFRice1990">Rice 1990</a>, tr. 88–89. </li> <li id="cite_note-FOOTNOTEService2000170–171-91"><a href="#cite_ref-FOOTNOTEService2000170–171_91-0">^</a> <a href="#CITEREFService2000">Service 2000</a>, tr. 170–171. </li> <li id="cite_note-FOOTNOTEPipes1990363–364Rice199089–90Service2000168–170Read200578Rappaport2010124-92"><a href="#cite_ref-FOOTNOTEPipes1990363–364Rice199089–90Service2000168–170Read200578Rappaport2010124_92-0">^</a> <a href="#CITEREFPipes1990">Pipes 1990</a>, tr. 363–364; <a href="#CITEREFRice1990">Rice 1990</a>, tr. 89–90; <a href="#CITEREFService2000">Service 2000</a>, tr. 168–170; <a href="#CITEREFRead2005">Read 2005</a>, tr. 78; <a href="#CITEREFRappaport2010">Rappaport 2010</a>, tr. 124. </li> <li id="cite_note-FOOTNOTEFischer196460Pipes1990367Rice199090–91Service2000179Read200579Rappaport2010131-94"><a href="#cite_ref-FOOTNOTEFischer196460Pipes1990367Rice199090–91Service2000179Read200579Rappaport2010131_94-0">^</a> <a href="#CITEREFFischer1964">Fischer 1964</a>, tr. 60; <a href="#CITEREFPipes1990">Pipes 1990</a>, tr. 367; <a href="#CITEREFRice1990">Rice 1990</a>, tr. 90–91; <a href="#CITEREFService2000">Service 2000</a>, tr. 179; <a href="#CITEREFRead2005">Read 2005</a>, tr. 79; <a href="#CITEREFRappaport2010">Rappaport 2010</a>, tr. 131. </li> <li id="cite_note-FOOTNOTEFischer196451Rice199094Service2000175–176Read200581Read200577,_81Rappaport2010132,_134–135-95"><a href="#cite_ref-FOOTNOTEFischer196451Rice199094Service2000175–176Read200581Read200577,_81Rappaport2010132,_134–135_95-0">^</a> <a href="#CITEREFFischer1964">Fischer 1964</a>, tr. 51; <a href="#CITEREFRice1990">Rice 1990</a>, tr. 94; <a href="#CITEREFService2000">Service 2000</a>, tr. 175–176; <a href="#CITEREFRead2005">Read 2005</a>, tr. 81; <a href="#CITEREFRead2005">Read 2005</a>, tr. 77, 81; <a href="#CITEREFRappaport2010">Rappaport 2010</a>, tr. 132, 134–135. </li> <li id="cite_note-FOOTNOTERice199094–95White200173–74Read200581–82Rappaport2010138-96"><a href="#cite_ref-FOOTNOTERice199094–95White200173–74Read200581–82Rappaport2010138_96-0">^</a> <a href="#CITEREFRice1990">Rice 1990</a>, tr. 94–95; <a href="#CITEREFWhite2001">White 2001</a>, tr. 73–74; <a href="#CITEREFRead2005">Read 2005</a>, tr. 81–82; <a href="#CITEREFRappaport2010">Rappaport 2010</a>, tr. 138. </li> <li id="cite_note-FOOTNOTERice199096–97Service2000176–178-97"><a href="#cite_ref-FOOTNOTERice199096–97Service2000176–178_97-0">^</a> <a href="#CITEREFRice1990">Rice 1990</a>, tr. 96–97; <a href="#CITEREFService2000">Service 2000</a>, tr. 176–178. </li> <li id="cite_note-FOOTNOTEFischer196470–71Pipes1990369–370Rice1990104-98"><a href="#cite_ref-FOOTNOTEFischer196470–71Pipes1990369–370Rice1990104_98-0">^</a> <a href="#CITEREFFischer1964">Fischer 1964</a>, tr. 70–71; <a href="#CITEREFPipes1990">Pipes 1990</a>, tr. 369–370; <a href="#CITEREFRice1990">Rice 1990</a>, tr. 104. </li> <li id="cite_note-FOOTNOTERice199095Service2000178–179-99"><a href="#cite_ref-FOOTNOTERice199095Service2000178–179_99-0">^</a> <a href="#CITEREFRice1990">Rice 1990</a>, tr. 95; <a href="#CITEREFService2000">Service 2000</a>, tr. 178–179. </li> <li id="cite_note-FOOTNOTEFischer196453Pipes1990364Rice199099–100Service2000179–180White200176-100"><a href="#cite_ref-FOOTNOTEFischer196453Pipes1990364Rice199099–100Service2000179–180White200176_100-0">^</a> <a href="#CITEREFFischer1964">Fischer 1964</a>, tr. 53; <a href="#CITEREFPipes1990">Pipes 1990</a>, tr. 364; <a href="#CITEREFRice1990">Rice 1990</a>, tr. 99–100; <a href="#CITEREFService2000">Service 2000</a>, tr. 179–180; <a href="#CITEREFWhite2001">White 2001</a>, tr. 76. </li> <li id="cite_note-FOOTNOTERice1990103–105Service2000180–182White200177–79-101"><a href="#cite_ref-FOOTNOTERice1990103–105Service2000180–182White200177–79_101-0">^</a> <a href="#CITEREFRice1990">Rice 1990</a>, tr. 103–105; <a href="#CITEREFService2000">Service 2000</a>, tr. 180–182; <a href="#CITEREFWhite2001">White 2001</a>, tr. 77–79. </li> <li id="cite_note-FOOTNOTERice1990105–106Service2000184–186Rappaport2010144-102"><a href="#cite_ref-FOOTNOTERice1990105–106Service2000184–186Rappaport2010144_102-0">^</a> <a href="#CITEREFRice1990">Rice 1990</a>, tr. 105–106; <a href="#CITEREFService2000">Service 2000</a>, tr. 184–186; <a href="#CITEREFRappaport2010">Rappaport 2010</a>, tr. 144. </li> <li id="cite_note-FOOTNOTEBrackman200059,_62-103"><a href="#cite_ref-FOOTNOTEBrackman200059,_62_103-0">^</a> <a href="#CITEREFBrackman2000">Brackman 2000</a>, tr. 59, 62. </li> <li id="cite_note-FOOTNOTEService2000186–187-104"><a href="#cite_ref-FOOTNOTEService2000186–187_104-0">^</a> <a href="#CITEREFService2000">Service 2000</a>, tr. 186–187. </li> <li id="cite_note-FOOTNOTEFischer196467–68Rice1990111Service2000188–189-105"><a href="#cite_ref-FOOTNOTEFischer196467–68Rice1990111Service2000188–189_105-0">^</a> <a href="#CITEREFFischer1964">Fischer 1964</a>, tr. 67–68; <a href="#CITEREFRice1990">Rice 1990</a>, tr. 111; <a href="#CITEREFService2000">Service 2000</a>, tr. 188–189. </li> <li id="cite_note-FOOTNOTEFischer196464Rice1990109Service2000189–190Read200589–90-106"><a href="#cite_ref-FOOTNOTEFischer196464Rice1990109Service2000189–190Read200589–90_106-0">^</a> <a href="#CITEREFFischer1964">Fischer 1964</a>, tr. 64; <a href="#CITEREFRice1990">Rice 1990</a>, tr. 109; <a href="#CITEREFService2000">Service 2000</a>, tr. 189–190; <a href="#CITEREFRead2005">Read 2005</a>, tr. 89–90. </li> <li id="cite_note-FOOTNOTEFischer196463–64Rice1990110Service2000190–191White200183,_84-107"><a href="#cite_ref-FOOTNOTEFischer196463–64Rice1990110Service2000190–191White200183,_84_107-0">^</a> <a href="#CITEREFFischer1964">Fischer 1964</a>, tr. 63–64; <a href="#CITEREFRice1990">Rice 1990</a>, tr. 110; <a href="#CITEREFService2000">Service 2000</a>, tr. 190–191; <a href="#CITEREFWhite2001">White 2001</a>, tr. 83, 84. </li> <li id="cite_note-FOOTNOTERice1990110–111Service2000191–192Read200591-108"><a href="#cite_ref-FOOTNOTERice1990110–111Service2000191–192Read200591_108-0">^</a> <a href="#CITEREFRice1990">Rice 1990</a>, tr. 110–111; <a href="#CITEREFService2000">Service 2000</a>, tr. 191–192; <a href="#CITEREFRead2005">Read 2005</a>, tr. 91. </li> <li id="cite_note-FOOTNOTEFischer196464–67Rice1990110Service2000192–193White200184,_87–88Read200590-110"><a href="#cite_ref-FOOTNOTEFischer196464–67Rice1990110Service2000192–193White200184,_87–88Read200590_110-0">^</a> <a href="#CITEREFFischer1964">Fischer 1964</a>, tr. 64–67; <a href="#CITEREFRice1990">Rice 1990</a>, tr. 110; <a href="#CITEREFService2000">Service 2000</a>, tr. 192–193; <a href="#CITEREFWhite2001">White 2001</a>, tr. 84, 87–88; <a href="#CITEREFRead2005">Read 2005</a>, tr. 90. </li> <li id="cite_note-FOOTNOTEFischer196469Rice1990111Service2000195-111"><a href="#cite_ref-FOOTNOTEFischer196469Rice1990111Service2000195_111-0">^</a> <a href="#CITEREFFischer1964">Fischer 1964</a>, tr. 69; <a href="#CITEREFRice1990">Rice 1990</a>, tr. 111; <a href="#CITEREFService2000">Service 2000</a>, tr. 195. </li> <li id="cite_note-FOOTNOTEFischer196481–82Pipes1990372–375Rice1990120–121Service2000206White2001102Read200596–97-112"><a href="#cite_ref-FOOTNOTEFischer196481–82Pipes1990372–375Rice1990120–121Service2000206White2001102Read200596–97_112-0">^</a> <a href="#CITEREFFischer1964">Fischer 1964</a>, tr. 81–82; <a href="#CITEREFPipes1990">Pipes 1990</a>, tr. 372–375; <a href="#CITEREFRice1990">Rice 1990</a>, tr. 120–121; <a href="#CITEREFService2000">Service 2000</a>, tr. 206; <a href="#CITEREFWhite2001">White 2001</a>, tr. 102; <a href="#CITEREFRead2005">Read 2005</a>, tr. 96–97. </li> <li id="cite_note-FOOTNOTEFischer196470Rice1990114–116-113"><a href="#cite_ref-FOOTNOTEFischer196470Rice1990114–116_113-0">^</a> <a href="#CITEREFFischer1964">Fischer 1964</a>, tr. 70; <a href="#CITEREFRice1990">Rice 1990</a>, tr. 114–116. </li> <li id="cite_note-FOOTNOTEFischer196468–69Rice1990112Service2000195–196-114"><a href="#cite_ref-FOOTNOTEFischer196468–69Rice1990112Service2000195–196_114-0">^</a> <a href="#CITEREFFischer1964">Fischer 1964</a>, tr. 68–69; <a href="#CITEREFRice1990">Rice 1990</a>, tr. 112; <a href="#CITEREFService2000">Service 2000</a>, tr. 195–196. </li> <li id="cite_note-FOOTNOTEFischer196475–80Rice1990112Pipes1990384Service2000197–199Read2005103-115"><a href="#cite_ref-FOOTNOTEFischer196475–80Rice1990112Pipes1990384Service2000197–199Read2005103_115-0">^</a> <a href="#CITEREFFischer1964">Fischer 1964</a>, tr. 75–80; <a href="#CITEREFRice1990">Rice 1990</a>, tr. 112; <a href="#CITEREFPipes1990">Pipes 1990</a>, tr. 384; <a href="#CITEREFService2000">Service 2000</a>, tr. 197–199; <a href="#CITEREFRead2005">Read 2005</a>, tr. 103. </li> <li id="cite_note-FOOTNOTERice1990115Service2000196White200193–94-116"><a href="#cite_ref-FOOTNOTERice1990115Service2000196White200193–94_116-0">^</a> <a href="#CITEREFRice1990">Rice 1990</a>, tr. 115; <a href="#CITEREFService2000">Service 2000</a>, tr. 196; <a href="#CITEREFWhite2001">White 2001</a>, tr. 93–94. </li> <li id="cite_note-FOOTNOTEFischer196471–72Rice1990116–117Service2000204–206White200196–97Read200595-117"><a href="#cite_ref-FOOTNOTEFischer196471–72Rice1990116–117Service2000204–206White200196–97Read200595_117-0">^</a> <a href="#CITEREFFischer1964">Fischer 1964</a>, tr. 71–72; <a href="#CITEREFRice1990">Rice 1990</a>, tr. 116–117; <a href="#CITEREFService2000">Service 2000</a>, tr. 204–206; <a href="#CITEREFWhite2001">White 2001</a>, tr. 96–97; <a href="#CITEREFRead2005">Read 2005</a>, tr. 95. </li> <li id="cite_note-FOOTNOTEFischer196472Rice1990118–119Service2000209–211White2001100Read2005104-118"><a href="#cite_ref-FOOTNOTEFischer196472Rice1990118–119Service2000209–211White2001100Read2005104_118-0">^</a> <a href="#CITEREFFischer1964">Fischer 1964</a>, tr. 72; <a href="#CITEREFRice1990">Rice 1990</a>, tr. 118–119; <a href="#CITEREFService2000">Service 2000</a>, tr. 209–211; <a href="#CITEREFWhite2001">White 2001</a>, tr. 100; <a href="#CITEREFRead2005">Read 2005</a>, tr. 104. </li> <li id="cite_note-FOOTNOTEFischer196493–94Pipes1990376Rice1990121Service2000214–215White200198–99-119"><a href="#cite_ref-FOOTNOTEFischer196493–94Pipes1990376Rice1990121Service2000214–215White200198–99_119-0">^</a> <a href="#CITEREFFischer1964">Fischer 1964</a>, tr. 93–94; <a href="#CITEREFPipes1990">Pipes 1990</a>, tr. 376; <a href="#CITEREFRice1990">Rice 1990</a>, tr. 121; <a href="#CITEREFService2000">Service 2000</a>, tr. 214–215; <a href="#CITEREFWhite2001">White 2001</a>, tr. 98–99. </li> <li id="cite_note-FOOTNOTERice1990122White2001100-120"><a href="#cite_ref-FOOTNOTERice1990122White2001100_120-0">^</a> <a href="#CITEREFRice1990">Rice 1990</a>, tr. 122; <a href="#CITEREFWhite2001">White 2001</a>, tr. 100. </li> <li id="cite_note-FOOTNOTEService2000216White2001103Read2005105-121"><a href="#cite_ref-FOOTNOTEService2000216White2001103Read2005105_121-0">^</a> <a href="#CITEREFService2000">Service 2000</a>, tr. 216; <a href="#CITEREFWhite2001">White 2001</a>, tr. 103; <a href="#CITEREFRead2005">Read 2005</a>, tr. 105. </li> <li id="cite_note-FOOTNOTEFischer196473–74Rice1990122–123Service2000217–218Read2005105-122"><a href="#cite_ref-FOOTNOTEFischer196473–74Rice1990122–123Service2000217–218Read2005105_122-0">^</a> <a href="#CITEREFFischer1964">Fischer 1964</a>, tr. 73–74; <a href="#CITEREFRice1990">Rice 1990</a>, tr. 122–123; <a href="#CITEREFService2000">Service 2000</a>, tr. 217–218; <a href="#CITEREFRead2005">Read 2005</a>, tr. 105. </li> <li id="cite_note-FOOTNOTERice1990127Service2000222–223-123"><a href="#cite_ref-FOOTNOTERice1990127Service2000222–223_123-0">^</a> <a href="#CITEREFRice1990">Rice 1990</a>, tr. 127; <a href="#CITEREFService2000">Service 2000</a>, tr. 222–223. </li> <li id="cite_note-FOOTNOTEFischer196494Pipes1990377–378Rice1990127–128Service2000223–225White2001104Read2005105-124"><a href="#cite_ref-FOOTNOTEFischer196494Pipes1990377–378Rice1990127–128Service2000223–225White2001104Read2005105_124-0">^</a> <a href="#CITEREFFischer1964">Fischer 1964</a>, tr. 94; <a href="#CITEREFPipes1990">Pipes 1990</a>, tr. 377–378; <a href="#CITEREFRice1990">Rice 1990</a>, tr. 127–128; <a href="#CITEREFService2000">Service 2000</a>, tr. 223–225; <a href="#CITEREFWhite2001">White 2001</a>, tr. 104; <a href="#CITEREFRead2005">Read 2005</a>, tr. 105. </li> <li id="cite_note-FOOTNOTEFischer196494Pipes1990378Rice1990128Service2000225White2001104Read2005127-125"><a href="#cite_ref-FOOTNOTEFischer196494Pipes1990378Rice1990128Service2000225White2001104Read2005127_125-0">^</a> <a href="#CITEREFFischer1964">Fischer 1964</a>, tr. 94; <a href="#CITEREFPipes1990">Pipes 1990</a>, tr. 378; <a href="#CITEREFRice1990">Rice 1990</a>, tr. 128; <a href="#CITEREFService2000">Service 2000</a>, tr. 225; <a href="#CITEREFWhite2001">White 2001</a>, tr. 104; <a href="#CITEREFRead2005">Read 2005</a>, tr. 127. </li> <li id="cite_note-FOOTNOTEFischer1964107Service2000236-126"><a href="#cite_ref-FOOTNOTEFischer1964107Service2000236_126-0">^</a> <a href="#CITEREFFischer1964">Fischer 1964</a>, tr. 107; <a href="#CITEREFService2000">Service 2000</a>, tr. 236. </li> <li id="cite_note-FOOTNOTEFischer196485Pipes1990378–379Rice1990127Service2000225White2001103–104-127"><a href="#cite_ref-FOOTNOTEFischer196485Pipes1990378–379Rice1990127Service2000225White2001103–104_127-0">^</a> <a href="#CITEREFFischer1964">Fischer 1964</a>, tr. 85; <a href="#CITEREFPipes1990">Pipes 1990</a>, tr. 378–379; <a href="#CITEREFRice1990">Rice 1990</a>, tr. 127; <a href="#CITEREFService2000">Service 2000</a>, tr. 225; <a href="#CITEREFWhite2001">White 2001</a>, tr. 103–104. </li> <li id="cite_note-FOOTNOTEFischer196494Rice1990130–131Pipes1990382–383Service2000245White2001113–114,_122–113Read2005132–134-128"><a href="#cite_ref-FOOTNOTEFischer196494Rice1990130–131Pipes1990382–383Service2000245White2001113–114,_122–113Read2005132–134_128-0">^</a> <a href="#CITEREFFischer1964">Fischer 1964</a>, tr. 94; <a href="#CITEREFRice1990">Rice 1990</a>, tr. 130–131; <a href="#CITEREFPipes1990">Pipes 1990</a>, tr. 382–383; <a href="#CITEREFService2000">Service 2000</a>, tr. 245; <a href="#CITEREFWhite2001">White 2001</a>, tr. 113–114, 122–113; <a href="#CITEREFRead2005">Read 2005</a>, tr. 132–134. </li> <li id="cite_note-FOOTNOTEFischer196485Rice1990129Service2000227–228Read2005111-129"><a href="#cite_ref-FOOTNOTEFischer196485Rice1990129Service2000227–228Read2005111_129-0">^</a> <a href="#CITEREFFischer1964">Fischer 1964</a>, tr. 85; <a href="#CITEREFRice1990">Rice 1990</a>, tr. 129; <a href="#CITEREFService2000">Service 2000</a>, tr. 227–228; <a href="#CITEREFRead2005">Read 2005</a>, tr. 111. </li> <li id="cite_note-FOOTNOTEPipes1990380Service2000230–231Read2005130-130"><a href="#cite_ref-FOOTNOTEPipes1990380Service2000230–231Read2005130_130-0">^</a> <a href="#CITEREFPipes1990">Pipes 1990</a>, tr. 380; <a href="#CITEREFService2000">Service 2000</a>, tr. 230–231; <a href="#CITEREFRead2005">Read 2005</a>, tr. 130. </li> <li id="cite_note-FOOTNOTERice1990135Service2000235-131"><a href="#cite_ref-FOOTNOTERice1990135Service2000235_131-0">^</a> <a href="#CITEREFRice1990">Rice 1990</a>, tr. 135; <a href="#CITEREFService2000">Service 2000</a>, tr. 235. </li> <li id="cite_note-FOOTNOTEFischer196495–100,_107Rice1990132–134Service2000245–246White2001118–121Read2005116–126-133"><a href="#cite_ref-FOOTNOTEFischer196495–100,_107Rice1990132–134Service2000245–246White2001118–121Read2005116–126_133-0">^</a> <a href="#CITEREFFischer1964">Fischer 1964</a>, tr. 95–100, 107; <a href="#CITEREFRice1990">Rice 1990</a>, tr. 132–134; <a href="#CITEREFService2000">Service 2000</a>, tr. 245–246; <a href="#CITEREFWhite2001">White 2001</a>, tr. 118–121; <a href="#CITEREFRead2005">Read 2005</a>, tr. 116–126. </li> <li id="cite_note-FOOTNOTEService2000241–242-134"><a href="#cite_ref-FOOTNOTEService2000241–242_134-0">^</a> <a href="#CITEREFService2000">Service 2000</a>, tr. 241–242. </li> <li id="cite_note-FOOTNOTEService2000243-135"><a href="#cite_ref-FOOTNOTEService2000243_135-0">^</a> <a href="#CITEREFService2000">Service 2000</a>, tr. 243. </li> <li id="cite_note-FOOTNOTEService2000238–239-136"><a href="#cite_ref-FOOTNOTEService2000238–239_136-0">^</a> <a href="#CITEREFService2000">Service 2000</a>, tr. 238–239. </li> <li id="cite_note-FOOTNOTERice1990136–138Service2000253-137"><a href="#cite_ref-FOOTNOTERice1990136–138Service2000253_137-0">^</a> <a href="#CITEREFRice1990">Rice 1990</a>, tr. 136–138; <a href="#CITEREFService2000">Service 2000</a>, tr. 253. </li> <li id="cite_note-FOOTNOTEService2000254–255-138"><a href="#cite_ref-FOOTNOTEService2000254–255_138-0">^</a> <a href="#CITEREFService2000">Service 2000</a>, tr. 254–255. </li> <li id="cite_note-FOOTNOTEFischer1964109–110Rice1990139Pipes1990386,_389–391Service2000255–256White2001127–128-139"><a href="#cite_ref-FOOTNOTEFischer1964109–110Rice1990139Pipes1990386,_389–391Service2000255–256White2001127–128_139-0">^</a> <a href="#CITEREFFischer1964">Fischer 1964</a>, tr. 109–110; <a href="#CITEREFRice1990">Rice 1990</a>, tr. 139; <a href="#CITEREFPipes1990">Pipes 1990</a>, tr. 386, 389–391; <a href="#CITEREFService2000">Service 2000</a>, tr. 255–256; <a href="#CITEREFWhite2001">White 2001</a>, tr. 127–128. </li> <li id="cite_note-140"><a href="#cite_ref-140">^</a> <link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r67233549"><cite id="CITEREFTed_Widmer2017" class="citation journal cs1">Ted Widmer (20 tháng 4 năm 2017). <a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.newyorker.com/culture/culture-desk/lenin-and-the-russian-spark">“Lenin and the Russian Spark”</a>. The New Yorker. Truy cập ngày 26 tháng 11 năm 2019.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&rft.genre=article&rft.jtitle=The+New+Yorker&rft.atitle=Lenin+and+the+Russian+Spark&rft.date=2017-04-20&rft.au=Ted+Widmer&rft_id=https%3A%2F%2Fwww.newyorker.com%2Fculture%2Fculture-desk%2Flenin-and-the-russian-spark&rfr_id=info%3Asid%2Fvi.wikipedia.org%3AVladimir+Ilyich+Lenin" class="Z3988"> </li> <li id="cite_note-FOOTNOTEFischer1964110–113Rice1990140–144Pipes1990391–392Service2000257–260-141"><a href="#cite_ref-FOOTNOTEFischer1964110–113Rice1990140–144Pipes1990391–392Service2000257–260_141-0">^</a> <a href="#CITEREFFischer1964">Fischer 1964</a>, tr. 110–113; <a href="#CITEREFRice1990">Rice 1990</a>, tr. 140–144; <a href="#CITEREFPipes1990">Pipes 1990</a>, tr. 391–392; <a href="#CITEREFService2000">Service 2000</a>, tr. 257–260. </li> <li id="cite_note-FOOTNOTEMerridale2017ix-142"><a href="#cite_ref-FOOTNOTEMerridale2017ix_142-0">^</a> <a href="#CITEREFMerridale2017">Merridale 2017</a>, tr. ix. </li> <li id="cite_note-FOOTNOTEFischer1964113,_124Rice1990144Pipes1990392Service2000261White2001131–132-143"><a href="#cite_ref-FOOTNOTEFischer1964113,_124Rice1990144Pipes1990392Service2000261White2001131–132_143-0">^</a> <a href="#CITEREFFischer1964">Fischer 1964</a>, tr. 113, 124; <a href="#CITEREFRice1990">Rice 1990</a>, tr. 144; <a href="#CITEREFPipes1990">Pipes 1990</a>, tr. 392; <a href="#CITEREFService2000">Service 2000</a>, tr. 261; <a href="#CITEREFWhite2001">White 2001</a>, tr. 131–132. </li> <li id="cite_note-FOOTNOTEPipes1990393–394Service2000266White2001132–135Read2005143,_146–147-144"><a href="#cite_ref-FOOTNOTEPipes1990393–394Service2000266White2001132–135Read2005143,_146–147_144-0">^</a> <a href="#CITEREFPipes1990">Pipes 1990</a>, tr. 393–394; <a href="#CITEREFService2000">Service 2000</a>, tr. 266; <a href="#CITEREFWhite2001">White 2001</a>, tr. 132–135; <a href="#CITEREFRead2005">Read 2005</a>, tr. 143, 146–147. </li> <li id="cite_note-FOOTNOTEService2000266–268,_279White2001134–136Read2005147,_148-145"><a href="#cite_ref-FOOTNOTEService2000266–268,_279White2001134–136Read2005147,_148_145-0">^</a> <a href="#CITEREFService2000">Service 2000</a>, tr. 266–268, 279; <a href="#CITEREFWhite2001">White 2001</a>, tr. 134–136; <a href="#CITEREFRead2005">Read 2005</a>, tr. 147, 148. </li> <li id="cite_note-FOOTNOTEService2000267,_271–272Read2005152,_154-146"><a href="#cite_ref-FOOTNOTEService2000267,_271–272Read2005152,_154_146-0">^</a> <a href="#CITEREFService2000">Service 2000</a>, tr. 267, 271–272; <a href="#CITEREFRead2005">Read 2005</a>, tr. 152, 154. </li> <li id="cite_note-FOOTNOTEService2000282Read2005157-147"><a href="#cite_ref-FOOTNOTEService2000282Read2005157_147-0">^</a> <a href="#CITEREFService2000">Service 2000</a>, tr. 282; <a href="#CITEREFRead2005">Read 2005</a>, tr. 157. </li> <li id="cite_note-FOOTNOTEPipes1990421Rice1990147Service2000276,_283White2001140Read2005157-148"><a href="#cite_ref-FOOTNOTEPipes1990421Rice1990147Service2000276,_283White2001140Read2005157_148-0">^</a> <a href="#CITEREFPipes1990">Pipes 1990</a>, tr. 421; <a href="#CITEREFRice1990">Rice 1990</a>, tr. 147; <a href="#CITEREFService2000">Service 2000</a>, tr. 276, 283; <a href="#CITEREFWhite2001">White 2001</a>, tr. 140; <a href="#CITEREFRead2005">Read 2005</a>, tr. 157. </li> <li id="cite_note-FOOTNOTEPipes1990422–425Rice1990147–148Service2000283–284Read2005158–61White2001140–141Read2005157–159-149"><a href="#cite_ref-FOOTNOTEPipes1990422–425Rice1990147–148Service2000283–284Read2005158–61White2001140–141Read2005157–159_149-0">^</a> <a href="#CITEREFPipes1990">Pipes 1990</a>, tr. 422–425; <a href="#CITEREFRice1990">Rice 1990</a>, tr. 147–148; <a href="#CITEREFService2000">Service 2000</a>, tr. 283–284; <a href="#CITEREFRead2005">Read 2005</a>, tr. 158–61; <a href="#CITEREFWhite2001">White 2001</a>, tr. 140–141; <a href="#CITEREFRead2005">Read 2005</a>, tr. 157–159. </li> <li id="cite_note-FOOTNOTEPipes1990431–434Rice1990148Service2000284–285White2001141Read2005161-150"><a href="#cite_ref-FOOTNOTEPipes1990431–434Rice1990148Service2000284–285White2001141Read2005161_150-0">^</a> <a href="#CITEREFPipes1990">Pipes 1990</a>, tr. 431–434; <a href="#CITEREFRice1990">Rice 1990</a>, tr. 148; <a href="#CITEREFService2000">Service 2000</a>, tr. 284–285; <a href="#CITEREFWhite2001">White 2001</a>, tr. 141; <a href="#CITEREFRead2005">Read 2005</a>, tr. 161. </li> <li id="cite_note-FOOTNOTEFischer1964125Rice1990148–149Service2000285-151"><a href="#cite_ref-FOOTNOTEFischer1964125Rice1990148–149Service2000285_151-0">^</a> <a href="#CITEREFFischer1964">Fischer 1964</a>, tr. 125; <a href="#CITEREFRice1990">Rice 1990</a>, tr. 148–149; <a href="#CITEREFService2000">Service 2000</a>, tr. 285. </li> <li id="cite_note-FOOTNOTEPipes1990436,_467Service2000287White2001141Read2005165-152"><a href="#cite_ref-FOOTNOTEPipes1990436,_467Service2000287White2001141Read2005165_152-0">^</a> <a href="#CITEREFPipes1990">Pipes 1990</a>, tr. 436, 467; <a href="#CITEREFService2000">Service 2000</a>, tr. 287; <a href="#CITEREFWhite2001">White 2001</a>, tr. 141; <a href="#CITEREFRead2005">Read 2005</a>, tr. 165. </li> <li id="cite_note-FOOTNOTEPipes1990468–469Rice1990149Service2000289White2001142–143Read2005166–172-154"><a href="#cite_ref-FOOTNOTEPipes1990468–469Rice1990149Service2000289White2001142–143Read2005166–172_154-0">^</a> <a href="#CITEREFPipes1990">Pipes 1990</a>, tr. 468–469; <a href="#CITEREFRice1990">Rice 1990</a>, tr. 149; <a href="#CITEREFService2000">Service 2000</a>, tr. 289; <a href="#CITEREFWhite2001">White 2001</a>, tr. 142–143; <a href="#CITEREFRead2005">Read 2005</a>, tr. 166–172. </li> <li id="cite_note-FOOTNOTEService2000288-155"><a href="#cite_ref-FOOTNOTEService2000288_155-0">^</a> <a href="#CITEREFService2000">Service 2000</a>, tr. 288. </li> <li id="cite_note-FOOTNOTEPipes1990468Rice1990150Service2000289–292Read2005165-156"><a href="#cite_ref-FOOTNOTEPipes1990468Rice1990150Service2000289–292Read2005165_156-0">^</a> <a href="#CITEREFPipes1990">Pipes 1990</a>, tr. 468; <a href="#CITEREFRice1990">Rice 1990</a>, tr. 150; <a href="#CITEREFService2000">Service 2000</a>, tr. 289–292; <a href="#CITEREFRead2005">Read 2005</a>, tr. 165. </li> <li id="cite_note-FOOTNOTEPipes1990439–465Rice1990150–151Service2000299White2001143–144Read2005173-157"><a href="#cite_ref-FOOTNOTEPipes1990439–465Rice1990150–151Service2000299White2001143–144Read2005173_157-0">^</a> <a href="#CITEREFPipes1990">Pipes 1990</a>, tr. 439–465; <a href="#CITEREFRice1990">Rice 1990</a>, tr. 150–151; <a href="#CITEREFService2000">Service 2000</a>, tr. 299; <a href="#CITEREFWhite2001">White 2001</a>, tr. 143–144; <a href="#CITEREFRead2005">Read 2005</a>, tr. 173. </li> <li id="cite_note-FOOTNOTEPipes1990465-158"><a href="#cite_ref-FOOTNOTEPipes1990465_158-0">^</a> <a href="#CITEREFPipes1990">Pipes 1990</a>, tr. 465. </li> <li id="cite_note-FOOTNOTEPipes1990465–467White2001144Lee200317Read2005174-159"><a href="#cite_ref-FOOTNOTEPipes1990465–467White2001144Lee200317Read2005174_159-0">^</a> <a href="#CITEREFPipes1990">Pipes 1990</a>, tr. 465–467; <a href="#CITEREFWhite2001">White 2001</a>, tr. 144; <a href="#CITEREFLee2003">Lee 2003</a>, tr. 17; <a href="#CITEREFRead2005">Read 2005</a>, tr. 174. </li> <li id="cite_note-FOOTNOTEPipes1990471Rice1990151–152Read2005180-160"><a href="#cite_ref-FOOTNOTEPipes1990471Rice1990151–152Read2005180_160-0">^</a> <a href="#CITEREFPipes1990">Pipes 1990</a>, tr. 471; <a href="#CITEREFRice1990">Rice 1990</a>, tr. 151–152; <a href="#CITEREFRead2005">Read 2005</a>, tr. 180. </li> <li id="cite_note-FOOTNOTEPipes1990473,_482Rice1990152Service2000302–303Read2005179-161"><a href="#cite_ref-FOOTNOTEPipes1990473,_482Rice1990152Service2000302–303Read2005179_161-0">^</a> <a href="#CITEREFPipes1990">Pipes 1990</a>, tr. 473, 482; <a href="#CITEREFRice1990">Rice 1990</a>, tr. 152; <a href="#CITEREFService2000">Service 2000</a>, tr. 302–303; <a href="#CITEREFRead2005">Read 2005</a>, tr. 179. </li> <li id="cite_note-FOOTNOTEPipes1990482–484Rice1990153–154Service2000303–304White2001146–147-162"><a href="#cite_ref-FOOTNOTEPipes1990482–484Rice1990153–154Service2000303–304White2001146–147_162-0">^</a> <a href="#CITEREFPipes1990">Pipes 1990</a>, tr. 482–484; <a href="#CITEREFRice1990">Rice 1990</a>, tr. 153–154; <a href="#CITEREFService2000">Service 2000</a>, tr. 303–304; <a href="#CITEREFWhite2001">White 2001</a>, tr. 146–147. </li> <li id="cite_note-FOOTNOTEPipes1990471–472Service2000304White2001147-163"><a href="#cite_ref-FOOTNOTEPipes1990471–472Service2000304White2001147_163-0">^</a> <a href="#CITEREFPipes1990">Pipes 1990</a>, tr. 471–472; <a href="#CITEREFService2000">Service 2000</a>, tr. 304; <a href="#CITEREFWhite2001">White 2001</a>, tr. 147. </li> <li id="cite_note-FOOTNOTEService2000306–307-164"><a href="#cite_ref-FOOTNOTEService2000306–307_164-0">^</a> <a href="#CITEREFService2000">Service 2000</a>, tr. 306–307. </li> <li id="cite_note-FOOTNOTERigby197914–15Leggett19811–3Pipes1990466Rice1990155-165"><a href="#cite_ref-FOOTNOTERigby197914–15Leggett19811–3Pipes1990466Rice1990155_165-0">^</a> <a href="#CITEREFRigby1979">Rigby 1979</a>, tr. 14–15; <a href="#CITEREFLeggett1981">Leggett 1981</a>, tr. 1–3; <a href="#CITEREFPipes1990">Pipes 1990</a>, tr. 466; <a href="#CITEREFRice1990">Rice 1990</a>, tr. 155. </li> <li id="cite_note-FOOTNOTEPipes1990485–486,_491Rice1990157,_159Service2000308-166"><a href="#cite_ref-FOOTNOTEPipes1990485–486,_491Rice1990157,_159Service2000308_166-0">^</a> <a href="#CITEREFPipes1990">Pipes 1990</a>, tr. 485–486, 491; <a href="#CITEREFRice1990">Rice 1990</a>, tr. 157, 159; <a href="#CITEREFService2000">Service 2000</a>, tr. 308. </li> <li id="cite_note-FOOTNOTEPipes1990492–493,_496Service2000311Read2005182-167"><a href="#cite_ref-FOOTNOTEPipes1990492–493,_496Service2000311Read2005182_167-0">^</a> <a href="#CITEREFPipes1990">Pipes 1990</a>, tr. 492–493, 496; <a href="#CITEREFService2000">Service 2000</a>, tr. 311; <a href="#CITEREFRead2005">Read 2005</a>, tr. 182. </li> <li id="cite_note-FOOTNOTEPipes1990491Service2000309-168"><a href="#cite_ref-FOOTNOTEPipes1990491Service2000309_168-0">^</a> <a href="#CITEREFPipes1990">Pipes 1990</a>, tr. 491; <a href="#CITEREFService2000">Service 2000</a>, tr. 309. </li> <li id="cite_note-FOOTNOTEPipes1990499Service2000314–315-169"><a href="#cite_ref-FOOTNOTEPipes1990499Service2000314–315_169-0">^</a> <a href="#CITEREFPipes1990">Pipes 1990</a>, tr. 499; <a href="#CITEREFService2000">Service 2000</a>, tr. 314–315. </li> <li id="cite_note-FOOTNOTEPipes1990496–497Rice1990159–161Service2000314–315Read2005183-170"><a href="#cite_ref-FOOTNOTEPipes1990496–497Rice1990159–161Service2000314–315Read2005183_170-0">^</a> <a href="#CITEREFPipes1990">Pipes 1990</a>, tr. 496–497; <a href="#CITEREFRice1990">Rice 1990</a>, tr. 159–161; <a href="#CITEREFService2000">Service 2000</a>, tr. 314–315; <a href="#CITEREFRead2005">Read 2005</a>, tr. 183. </li> <li id="cite_note-FOOTNOTEService2000316-171"><a href="#cite_ref-FOOTNOTEService2000316_171-0">^</a> <a href="#CITEREFService2000">Service 2000</a>, tr. 316. </li> <li id="cite_note-FOOTNOTEShub1966314Service2000317-172"><a href="#cite_ref-FOOTNOTEShub1966314Service2000317_172-0">^</a> <a href="#CITEREFShub1966">Shub 1966</a>, tr. 314; <a href="#CITEREFService2000">Service 2000</a>, tr. 317. </li> <li id="cite_note-FOOTNOTEShub1966315Pipes1990540–541Rice1990164Volkogonov1994173Service2000331Read2005192-173"><a href="#cite_ref-FOOTNOTEShub1966315Pipes1990540–541Rice1990164Volkogonov1994173Service2000331Read2005192_173-0">^</a> <a href="#CITEREFShub1966">Shub 1966</a>, tr. 315; <a href="#CITEREFPipes1990">Pipes 1990</a>, tr. 540–541; <a href="#CITEREFRice1990">Rice 1990</a>, tr. 164; <a href="#CITEREFVolkogonov1994">Volkogonov 1994</a>, tr. 173; <a href="#CITEREFService2000">Service 2000</a>, tr. 331; <a href="#CITEREFRead2005">Read 2005</a>, tr. 192. </li> <li id="cite_note-FOOTNOTEVolkogonov1994176Service2000331–332White2001156Read2005192-174"><a href="#cite_ref-FOOTNOTEVolkogonov1994176Service2000331–332White2001156Read2005192_174-0">^</a> <a href="#CITEREFVolkogonov1994">Volkogonov 1994</a>, tr. 176; <a href="#CITEREFService2000">Service 2000</a>, tr. 331–332; <a href="#CITEREFWhite2001">White 2001</a>, tr. 156; <a href="#CITEREFRead2005">Read 2005</a>, tr. 192. </li> <li id="cite_note-FOOTNOTERice1990164-175"><a href="#cite_ref-FOOTNOTERice1990164_175-0">^</a> <a href="#CITEREFRice1990">Rice 1990</a>, tr. 164. </li> <li id="cite_note-FOOTNOTEPipes1990546–547-176"><a href="#cite_ref-FOOTNOTEPipes1990546–547_176-0">^</a> <a href="#CITEREFPipes1990">Pipes 1990</a>, tr. 546–547. </li> <li id="cite_note-FOOTNOTEPipes1990552–553Rice1990165Volkogonov1994176–177Service2000332,_336–337Read2005192-177"><a href="#cite_ref-FOOTNOTEPipes1990552–553Rice1990165Volkogonov1994176–177Service2000332,_336–337Read2005192_177-0">^</a> <a href="#CITEREFPipes1990">Pipes 1990</a>, tr. 552–553; <a href="#CITEREFRice1990">Rice 1990</a>, tr. 165; <a href="#CITEREFVolkogonov1994">Volkogonov 1994</a>, tr. 176–177; <a href="#CITEREFService2000">Service 2000</a>, tr. 332, 336–337; <a href="#CITEREFRead2005">Read 2005</a>, tr. 192. </li> <li id="cite_note-FOOTNOTEFischer1964158Shub1966301–302Rigby197926Leggett19815Pipes1990508,_519Service2000318–319Read2005189–190-178"><a href="#cite_ref-FOOTNOTEFischer1964158Shub1966301–302Rigby197926Leggett19815Pipes1990508,_519Service2000318–319Read2005189–190_178-0">^</a> <a href="#CITEREFFischer1964">Fischer 1964</a>, tr. 158; <a href="#CITEREFShub1966">Shub 1966</a>, tr. 301–302; <a href="#CITEREFRigby1979">Rigby 1979</a>, tr. 26; <a href="#CITEREFLeggett1981">Leggett 1981</a>, tr. 5; <a href="#CITEREFPipes1990">Pipes 1990</a>, tr. 508, 519; <a href="#CITEREFService2000">Service 2000</a>, tr. 318–319; <a href="#CITEREFRead2005">Read 2005</a>, tr. 189–190. </li> <li id="cite_note-FOOTNOTERigby1979166–167Leggett198120–21Pipes1990533–534,_537Volkogonov1994171Service2000322–323White2001159Read2005191-179"><a href="#cite_ref-FOOTNOTERigby1979166–167Leggett198120–21Pipes1990533–534,_537Volkogonov1994171Service2000322–323White2001159Read2005191_179-0">^</a> <a href="#CITEREFRigby1979">Rigby 1979</a>, tr. 166–167; <a href="#CITEREFLeggett1981">Leggett 1981</a>, tr. 20–21; <a href="#CITEREFPipes1990">Pipes 1990</a>, tr. 533–534, 537; <a href="#CITEREFVolkogonov1994">Volkogonov 1994</a>, tr. 171; <a href="#CITEREFService2000">Service 2000</a>, tr. 322–323; <a href="#CITEREFWhite2001">White 2001</a>, tr. 159; <a href="#CITEREFRead2005">Read 2005</a>, tr. 191. </li> <li id="cite_note-FOOTNOTEFischer1964219,_256,_379Shub1966374Service2000355White2001159Read2005219-180"><a href="#cite_ref-FOOTNOTEFischer1964219,_256,_379Shub1966374Service2000355White2001159Read2005219_180-0">^</a> <a href="#CITEREFFischer1964">Fischer 1964</a>, tr. 219, 256, 379; <a href="#CITEREFShub1966">Shub 1966</a>, tr. 374; <a href="#CITEREFService2000">Service 2000</a>, tr. 355; <a href="#CITEREFWhite2001">White 2001</a>, tr. 159; <a href="#CITEREFRead2005">Read 2005</a>, tr. 219. </li> <li id="cite_note-FOOTNOTERigby1979160–164Volkogonov1994374–375Service2000377-181"><a href="#cite_ref-FOOTNOTERigby1979160–164Volkogonov1994374–375Service2000377_181-0">^</a> <a href="#CITEREFRigby1979">Rigby 1979</a>, tr. 160–164; <a href="#CITEREFVolkogonov1994">Volkogonov 1994</a>, tr. 374–375; <a href="#CITEREFService2000">Service 2000</a>, tr. 377. </li> <li id="cite_note-FOOTNOTESandle199974Rigby1979168–169-182"><a href="#cite_ref-FOOTNOTESandle199974Rigby1979168–169_182-0">^</a> <a href="#CITEREFSandle1999">Sandle 1999</a>, tr. 74; <a href="#CITEREFRigby1979">Rigby 1979</a>, tr. 168–169. </li> <li id="cite_note-FOOTNOTEFischer1964432-183"><a href="#cite_ref-FOOTNOTEFischer1964432_183-0">^</a> <a href="#CITEREFFischer1964">Fischer 1964</a>, tr. 432. </li> <li id="cite_note-FOOTNOTELeggett1981316Lee200398–99-184"><a href="#cite_ref-FOOTNOTELeggett1981316Lee200398–99_184-0">^</a> <a href="#CITEREFLeggett1981">Leggett 1981</a>, tr. 316; <a href="#CITEREFLee2003">Lee 2003</a>, tr. 98–99. </li> <li id="cite_note-FOOTNOTERigby1979160–161Leggett198121Lee200399-185"><a href="#cite_ref-FOOTNOTERigby1979160–161Leggett198121Lee200399_185-0">^</a> <a href="#CITEREFRigby1979">Rigby 1979</a>, tr. 160–161; <a href="#CITEREFLeggett1981">Leggett 1981</a>, tr. 21; <a href="#CITEREFLee2003">Lee 2003</a>, tr. 99. </li> <li id="cite_note-FOOTNOTEService2000388Lee200398-186"><a href="#cite_ref-FOOTNOTEService2000388Lee200398_186-0">^</a> <a href="#CITEREFService2000">Service 2000</a>, tr. 388; <a href="#CITEREFLee2003">Lee 2003</a>, tr. 98. </li> <li id="cite_note-FOOTNOTEService2000388-187"><a href="#cite_ref-FOOTNOTEService2000388_187-0">^</a> <a href="#CITEREFService2000">Service 2000</a>, tr. 388. </li> <li id="cite_note-FOOTNOTERigby1979168,_170Service2000388-188"><a href="#cite_ref-FOOTNOTERigby1979168,_170Service2000388_188-0">^</a> <a href="#CITEREFRigby1979">Rigby 1979</a>, tr. 168, 170; <a href="#CITEREFService2000">Service 2000</a>, tr. 388. </li> <li id="cite_note-FOOTNOTEService2000325–326,_333Read2005211–212-189"><a href="#cite_ref-FOOTNOTEService2000325–326,_333Read2005211–212_189-0">^</a> <a href="#CITEREFService2000">Service 2000</a>, tr. 325–326, 333; <a href="#CITEREFRead2005">Read 2005</a>, tr. 211–212. </li> <li id="cite_note-FOOTNOTEShub1966361Pipes1990548Volkogonov1994229Service2000335–336Read2005198-190"><a href="#cite_ref-FOOTNOTEShub1966361Pipes1990548Volkogonov1994229Service2000335–336Read2005198_190-0">^</a> <a href="#CITEREFShub1966">Shub 1966</a>, tr. 361; <a href="#CITEREFPipes1990">Pipes 1990</a>, tr. 548; <a href="#CITEREFVolkogonov1994">Volkogonov 1994</a>, tr. 229; <a href="#CITEREFService2000">Service 2000</a>, tr. 335–336; <a href="#CITEREFRead2005">Read 2005</a>, tr. 198. </li> <li id="cite_note-FOOTNOTEFischer1964156Shub1966350Pipes1990594Volkogonov1994185Service2000344Read2005212-191"><a href="#cite_ref-FOOTNOTEFischer1964156Shub1966350Pipes1990594Volkogonov1994185Service2000344Read2005212_191-0">^</a> <a href="#CITEREFFischer1964">Fischer 1964</a>, tr. 156; <a href="#CITEREFShub1966">Shub 1966</a>, tr. 350; <a href="#CITEREFPipes1990">Pipes 1990</a>, tr. 594; <a href="#CITEREFVolkogonov1994">Volkogonov 1994</a>, tr. 185; <a href="#CITEREFService2000">Service 2000</a>, tr. 344; <a href="#CITEREFRead2005">Read 2005</a>, tr. 212. </li> <li id="cite_note-FOOTNOTEFischer1964320–321Shub1966377Pipes199094–595Volkogonov1994187–188Service2000346–347Read2005212-192"><a href="#cite_ref-FOOTNOTEFischer1964320–321Shub1966377Pipes199094–595Volkogonov1994187–188Service2000346–347Read2005212_192-0">^</a> <a href="#CITEREFFischer1964">Fischer 1964</a>, tr. 320–321; <a href="#CITEREFShub1966">Shub 1966</a>, tr. 377; <a href="#CITEREFPipes1990">Pipes 1990</a>, tr. 94–595; <a href="#CITEREFVolkogonov1994">Volkogonov 1994</a>, tr. 187–188; <a href="#CITEREFService2000">Service 2000</a>, tr. 346–347; <a href="#CITEREFRead2005">Read 2005</a>, tr. 212. </li> <li id="cite_note-FOOTNOTEService2000345-193"><a href="#cite_ref-FOOTNOTEService2000345_193-0">^</a> <a href="#CITEREFService2000">Service 2000</a>, tr. 345. </li> <li id="cite_note-FOOTNOTEFischer1964466Service2000348-194"><a href="#cite_ref-FOOTNOTEFischer1964466Service2000348_194-0">^</a> <a href="#CITEREFFischer1964">Fischer 1964</a>, tr. 466; <a href="#CITEREFService2000">Service 2000</a>, tr. 348. </li> <li id="cite_note-FOOTNOTEFischer1964280Shub1966361–362Pipes1990806–807Volkogonov1994219–221Service2000367–368White2001155-195"><a href="#cite_ref-FOOTNOTEFischer1964280Shub1966361–362Pipes1990806–807Volkogonov1994219–221Service2000367–368White2001155_195-0">^</a> <a href="#CITEREFFischer1964">Fischer 1964</a>, tr. 280; <a href="#CITEREFShub1966">Shub 1966</a>, tr. 361–362; <a href="#CITEREFPipes1990">Pipes 1990</a>, tr. 806–807; <a href="#CITEREFVolkogonov1994">Volkogonov 1994</a>, tr. 219–221; <a href="#CITEREFService2000">Service 2000</a>, tr. 367–368; <a href="#CITEREFWhite2001">White 2001</a>, tr. 155. </li> <li id="cite_note-FOOTNOTEFischer1964282–283Shub1966362–363Pipes1990807,_809Volkogonov1994222–228White2001155-196"><a href="#cite_ref-FOOTNOTEFischer1964282–283Shub1966362–363Pipes1990807,_809Volkogonov1994222–228White2001155_196-0">^</a> <a href="#CITEREFFischer1964">Fischer 1964</a>, tr. 282–283; <a href="#CITEREFShub1966">Shub 1966</a>, tr. 362–363; <a href="#CITEREFPipes1990">Pipes 1990</a>, tr. 807, 809; <a href="#CITEREFVolkogonov1994">Volkogonov 1994</a>, tr. 222–228; <a href="#CITEREFWhite2001">White 2001</a>, tr. 155. </li> <li id="cite_note-FOOTNOTEVolkogonov1994222,_231-197"><a href="#cite_ref-FOOTNOTEVolkogonov1994222,_231_197-0">^</a> <a href="#CITEREFVolkogonov1994">Volkogonov 1994</a>, tr. 222, 231. </li> <li id="cite_note-FOOTNOTEService2000369-198"><a href="#cite_ref-FOOTNOTEService2000369_198-0">^</a> <a href="#CITEREFService2000">Service 2000</a>, tr. 369. </li> <li id="cite_note-FOOTNOTELenin2006a26-199"><a href="#cite_ref-FOOTNOTELenin2006a26_199-0">^</a> <a href="#CITEREFLenin2006a">Lenin 2006a</a>, tr. 26. </li> <li id="cite_note-FOOTNOTEFischer1964252–253Pipes1990499Volkogonov1994341Service2000316–317White2001149Read2005194–195-200"><a href="#cite_ref-FOOTNOTEFischer1964252–253Pipes1990499Volkogonov1994341Service2000316–317White2001149Read2005194–195_200-0">^</a> <a href="#CITEREFFischer1964">Fischer 1964</a>, tr. 252–253; <a href="#CITEREFPipes1990">Pipes 1990</a>, tr. 499; <a href="#CITEREFVolkogonov1994">Volkogonov 1994</a>, tr. 341; <a href="#CITEREFService2000">Service 2000</a>, tr. 316–317; <a href="#CITEREFWhite2001">White 2001</a>, tr. 149; <a href="#CITEREFRead2005">Read 2005</a>, tr. 194–195. </li> <li id="cite_note-FOOTNOTEShub1966310Leggett19815–6,_8,_306Pipes1990521–522Service2000317–318White2001153Read2005235–236-201"><a href="#cite_ref-FOOTNOTEShub1966310Leggett19815–6,_8,_306Pipes1990521–522Service2000317–318White2001153Read2005235–236_201-0">^</a> <a href="#CITEREFShub1966">Shub 1966</a>, tr. 310; <a href="#CITEREFLeggett1981">Leggett 1981</a>, tr. 5–6, 8, 306; <a href="#CITEREFPipes1990">Pipes 1990</a>, tr. 521–522; <a href="#CITEREFService2000">Service 2000</a>, tr. 317–318; <a href="#CITEREFWhite2001">White 2001</a>, tr. 153; <a href="#CITEREFRead2005">Read 2005</a>, tr. 235–236. </li> <li id="cite_note-FOOTNOTEFischer1964249Pipes1990514Service2000321-202"><a href="#cite_ref-FOOTNOTEFischer1964249Pipes1990514Service2000321_202-0">^</a> <a href="#CITEREFFischer1964">Fischer 1964</a>, tr. 249; <a href="#CITEREFPipes1990">Pipes 1990</a>, tr. 514; <a href="#CITEREFService2000">Service 2000</a>, tr. 321. </li> <li id="cite_note-FOOTNOTEFischer1964249Pipes1990514Read2005219-203"><a href="#cite_ref-FOOTNOTEFischer1964249Pipes1990514Read2005219_203-0">^</a> <a href="#CITEREFFischer1964">Fischer 1964</a>, tr. 249; <a href="#CITEREFPipes1990">Pipes 1990</a>, tr. 514; <a href="#CITEREFRead2005">Read 2005</a>, tr. 219. </li> <li id="cite_note-FOOTNOTEWhite2001159–160-204"><a href="#cite_ref-FOOTNOTEWhite2001159–160_204-0">^</a> <a href="#CITEREFWhite2001">White 2001</a>, tr. 159–160. </li> <li id="cite_note-FOOTNOTEFischer1964249-205"><a href="#cite_ref-FOOTNOTEFischer1964249_205-0">^</a> <a href="#CITEREFFischer1964">Fischer 1964</a>, tr. 249. </li> <li id="cite_note-FOOTNOTESandle199984Read2005211-206"><a href="#cite_ref-FOOTNOTESandle199984Read2005211_206-0">^</a> <a href="#CITEREFSandle1999">Sandle 1999</a>, tr. 84; <a href="#CITEREFRead2005">Read 2005</a>, tr. 211. </li> <li id="cite_note-FOOTNOTELeggett1981172–173Pipes1990796–797Read2005242-207"><a href="#cite_ref-FOOTNOTELeggett1981172–173Pipes1990796–797Read2005242_207-0">^</a> <a href="#CITEREFLeggett1981">Leggett 1981</a>, tr. 172–173; <a href="#CITEREFPipes1990">Pipes 1990</a>, tr. 796–797; <a href="#CITEREFRead2005">Read 2005</a>, tr. 242. </li> <li id="cite_note-FOOTNOTELeggett1981172Pipes1990798–799Ryan2012121-208"><a href="#cite_ref-FOOTNOTELeggett1981172Pipes1990798–799Ryan2012121_208-0">^</a> <a href="#CITEREFLeggett1981">Leggett 1981</a>, tr. 172; <a href="#CITEREFPipes1990">Pipes 1990</a>, tr. 798–799; <a href="#CITEREFRyan2012">Ryan 2012</a>, tr. 121. </li> <li id="cite_note-FOOTNOTEHazard1965270Leggett1981172Pipes1990796–797-209"><a href="#cite_ref-FOOTNOTEHazard1965270Leggett1981172Pipes1990796–797_209-0">^</a> <a href="#CITEREFHazard1965">Hazard 1965</a>, tr. 270; <a href="#CITEREFLeggett1981">Leggett 1981</a>, tr. 172; <a href="#CITEREFPipes1990">Pipes 1990</a>, tr. 796–797. </li> <li id="cite_note-FOOTNOTEVolkogonov1994170-210"><a href="#cite_ref-FOOTNOTEVolkogonov1994170_210-0">^</a> <a href="#CITEREFVolkogonov1994">Volkogonov 1994</a>, tr. 170. </li> <li id="cite_note-FOOTNOTEService2000321-211">^ <a href="#cite_ref-FOOTNOTEService2000321_211-0">a</a> <a href="#cite_ref-FOOTNOTEService2000321_211-1">b</a> <a href="#CITEREFService2000">Service 2000</a>, tr. 321. </li> <li id="cite_note-FOOTNOTEFischer1964260–261-212"><a href="#cite_ref-FOOTNOTEFischer1964260–261_212-0">^</a> <a href="#CITEREFFischer1964">Fischer 1964</a>, tr. 260–261. </li> <li id="cite_note-FOOTNOTESandle1999174-213"><a href="#cite_ref-FOOTNOTESandle1999174_213-0">^</a> <a href="#CITEREFSandle1999">Sandle 1999</a>, tr. 174. </li> <li id="cite_note-FOOTNOTEFischer1964554–555Sandle199983-214"><a href="#cite_ref-FOOTNOTEFischer1964554–555Sandle199983_214-0">^</a> <a href="#CITEREFFischer1964">Fischer 1964</a>, tr. 554–555; <a href="#CITEREFSandle1999">Sandle 1999</a>, tr. 83. </li> <li id="cite_note-FOOTNOTESandle1999122–123-215"><a href="#cite_ref-FOOTNOTESandle1999122–123_215-0">^</a> <a href="#CITEREFSandle1999">Sandle 1999</a>, tr. 122–123. </li> <li id="cite_note-FOOTNOTEDavid1974417-216"><a href="#cite_ref-FOOTNOTEDavid1974417_216-0">^</a> <a href="#CITEREFDavid1974">David 1974</a>, tr. 417. </li> <li id="cite_note-FOOTNOTEFischer1964552Leggett1981308Sandle1999126Read2005238–239Ryan2012176,_182-217"><a href="#cite_ref-FOOTNOTEFischer1964552Leggett1981308Sandle1999126Read2005238–239Ryan2012176,_182_217-0">^</a> <a href="#CITEREFFischer1964">Fischer 1964</a>, tr. 552; <a href="#CITEREFLeggett1981">Leggett 1981</a>, tr. 308; <a href="#CITEREFSandle1999">Sandle 1999</a>, tr. 126; <a href="#CITEREFRead2005">Read 2005</a>, tr. 238–239; <a href="#CITEREFRyan2012">Ryan 2012</a>, tr. 176, 182. </li> <li id="cite_note-FOOTNOTEVolkogonov1994373Leggett1981308Ryan2012177-218"><a href="#cite_ref-FOOTNOTEVolkogonov1994373Leggett1981308Ryan2012177_218-0">^</a> <a href="#CITEREFVolkogonov1994">Volkogonov 1994</a>, tr. 373; <a href="#CITEREFLeggett1981">Leggett 1981</a>, tr. 308; <a href="#CITEREFRyan2012">Ryan 2012</a>, tr. 177. </li> <li id="cite_note-FOOTNOTEPipes1990709Service2000321-219"><a href="#cite_ref-FOOTNOTEPipes1990709Service2000321_219-0">^</a> <a href="#CITEREFPipes1990">Pipes 1990</a>, tr. 709; <a href="#CITEREFService2000">Service 2000</a>, tr. 321. </li> <li id="cite_note-FOOTNOTEVolkogonov1994171-220"><a href="#cite_ref-FOOTNOTEVolkogonov1994171_220-0">^</a> <a href="#CITEREFVolkogonov1994">Volkogonov 1994</a>, tr. 171. </li> <li id="cite_note-FOOTNOTERigby197945–46Pipes1990682,_683Service2000321White2001153-221"><a href="#cite_ref-FOOTNOTERigby197945–46Pipes1990682,_683Service2000321White2001153_221-0">^</a> <a href="#CITEREFRigby1979">Rigby 1979</a>, tr. 45–46; <a href="#CITEREFPipes1990">Pipes 1990</a>, tr. 682, 683; <a href="#CITEREFService2000">Service 2000</a>, tr. 321; <a href="#CITEREFWhite2001">White 2001</a>, tr. 153. </li> <li id="cite_note-FOOTNOTERigby197950Pipes1990689Sandle199964Service2000321Read2005231-222"><a href="#cite_ref-FOOTNOTERigby197950Pipes1990689Sandle199964Service2000321Read2005231_222-0">^</a> <a href="#CITEREFRigby1979">Rigby 1979</a>, tr. 50; <a href="#CITEREFPipes1990">Pipes 1990</a>, tr. 689; <a href="#CITEREFSandle1999">Sandle 1999</a>, tr. 64; <a href="#CITEREFService2000">Service 2000</a>, tr. 321; <a href="#CITEREFRead2005">Read 2005</a>, tr. 231. </li> <li id="cite_note-FOOTNOTEFischer1964437–438Pipes1990709Sandle199964,_68-223"><a href="#cite_ref-FOOTNOTEFischer1964437–438Pipes1990709Sandle199964,_68_223-0">^</a> <a href="#CITEREFFischer1964">Fischer 1964</a>, tr. 437–438; <a href="#CITEREFPipes1990">Pipes 1990</a>, tr. 709; <a href="#CITEREFSandle1999">Sandle 1999</a>, tr. 64, 68. </li> <li id="cite_note-FOOTNOTEFischer1964263–264Pipes1990672-224"><a href="#cite_ref-FOOTNOTEFischer1964263–264Pipes1990672_224-0">^</a> <a href="#CITEREFFischer1964">Fischer 1964</a>, tr. 263–264; <a href="#CITEREFPipes1990">Pipes 1990</a>, tr. 672. </li> <li id="cite_note-FOOTNOTEFischer1964264-225"><a href="#cite_ref-FOOTNOTEFischer1964264_225-0">^</a> <a href="#CITEREFFischer1964">Fischer 1964</a>, tr. 264. </li> <li id="cite_note-FOOTNOTEPipes1990681,_692–693Sandle199996–97-226"><a href="#cite_ref-FOOTNOTEPipes1990681,_692–693Sandle199996–97_226-0">^</a> <a href="#CITEREFPipes1990">Pipes 1990</a>, tr. 681, 692–693; <a href="#CITEREFSandle1999">Sandle 1999</a>, tr. 96–97. </li> <li id="cite_note-FOOTNOTEPipes1990692–693Sandle199997-227"><a href="#cite_ref-FOOTNOTEPipes1990692–693Sandle199997_227-0">^</a> <a href="#CITEREFPipes1990">Pipes 1990</a>, tr. 692–693; <a href="#CITEREFSandle1999">Sandle 1999</a>, tr. 97. </li> <li id="cite_note-FOOTNOTEFischer1964236Service2000351–352-228"><a href="#cite_ref-FOOTNOTEFischer1964236Service2000351–352_228-0">^</a> <a href="#CITEREFFischer1964">Fischer 1964</a>, tr. 236; <a href="#CITEREFService2000">Service 2000</a>, tr. 351–352. </li> <li id="cite_note-FOOTNOTEFischer1964259,_444–445-229">^ <a href="#cite_ref-FOOTNOTEFischer1964259,_444–445_229-0">a</a> <a href="#cite_ref-FOOTNOTEFischer1964259,_444–445_229-1">b</a> <a href="#CITEREFFischer1964">Fischer 1964</a>, tr. 259, 444–445. </li> <li id="cite_note-FOOTNOTESandle1999120-230"><a href="#cite_ref-FOOTNOTESandle1999120_230-0">^</a> <a href="#CITEREFSandle1999">Sandle 1999</a>, tr. 120. </li> <li id="cite_note-FOOTNOTEService2000354–355-231"><a href="#cite_ref-FOOTNOTEService2000354–355_231-0">^</a> <a href="#CITEREFService2000">Service 2000</a>, tr. 354–355. </li> <li id="cite_note-FOOTNOTEFischer1964307–308Volkogonov1994178–179White2001156Read2005252–253Ryan2012123–124-232"><a href="#cite_ref-FOOTNOTEFischer1964307–308Volkogonov1994178–179White2001156Read2005252–253Ryan2012123–124_232-0">^</a> <a href="#CITEREFFischer1964">Fischer 1964</a>, tr. 307–308; <a href="#CITEREFVolkogonov1994">Volkogonov 1994</a>, tr. 178–179; <a href="#CITEREFWhite2001">White 2001</a>, tr. 156; <a href="#CITEREFRead2005">Read 2005</a>, tr. 252–253; <a href="#CITEREFRyan2012">Ryan 2012</a>, tr. 123–124. </li> <li id="cite_note-FOOTNOTEShub1966329–330Service2000385White2001156Read2005253–254Ryan2012125-233"><a href="#cite_ref-FOOTNOTEShub1966329–330Service2000385White2001156Read2005253–254Ryan2012125_233-0">^</a> <a href="#CITEREFShub1966">Shub 1966</a>, tr. 329–330; <a href="#CITEREFService2000">Service 2000</a>, tr. 385; <a href="#CITEREFWhite2001">White 2001</a>, tr. 156; <a href="#CITEREFRead2005">Read 2005</a>, tr. 253–254; <a href="#CITEREFRyan2012">Ryan 2012</a>, tr. 125. </li> <li id="cite_note-FOOTNOTEShub1966383-234"><a href="#cite_ref-FOOTNOTEShub1966383_234-0">^</a> <a href="#CITEREFShub1966">Shub 1966</a>, tr. 383. </li> <li id="cite_note-FOOTNOTEShub1966331Pipes1990567-235"><a href="#cite_ref-FOOTNOTEShub1966331Pipes1990567_235-0">^</a> <a href="#CITEREFShub1966">Shub 1966</a>, tr. 331; <a href="#CITEREFPipes1990">Pipes 1990</a>, tr. 567. </li> <li id="cite_note-FOOTNOTEFischer1964151Pipes1990567Service2000338-236"><a href="#cite_ref-FOOTNOTEFischer1964151Pipes1990567Service2000338_236-0">^</a> <a href="#CITEREFFischer1964">Fischer 1964</a>, tr. 151; <a href="#CITEREFPipes1990">Pipes 1990</a>, tr. 567; <a href="#CITEREFService2000">Service 2000</a>, tr. 338. </li> <li id="cite_note-FOOTNOTEFischer1964190–191Shub1966337Pipes1990567Rice1990166-237"><a href="#cite_ref-FOOTNOTEFischer1964190–191Shub1966337Pipes1990567Rice1990166_237-0">^</a> <a href="#CITEREFFischer1964">Fischer 1964</a>, tr. 190–191; <a href="#CITEREFShub1966">Shub 1966</a>, tr. 337; <a href="#CITEREFPipes1990">Pipes 1990</a>, tr. 567; <a href="#CITEREFRice1990">Rice 1990</a>, tr. 166. </li> <li id="cite_note-FOOTNOTELenin2006a18-238"><a href="#cite_ref-FOOTNOTELenin2006a18_238-0">^</a> <a href="#CITEREFLenin2006a">Lenin 2006a</a>, tr. 18. </li> <li id="cite_note-FOOTNOTEFischer1964151–152Pipes1990571–572-239"><a href="#cite_ref-FOOTNOTEFischer1964151–152Pipes1990571–572_239-0">^</a> <a href="#CITEREFFischer1964">Fischer 1964</a>, tr. 151–152; <a href="#CITEREFPipes1990">Pipes 1990</a>, tr. 571–572. </li> <li id="cite_note-FOOTNOTEFischer1964154Pipes1990572Rice1990166-240"><a href="#cite_ref-FOOTNOTEFischer1964154Pipes1990572Rice1990166_240-0">^</a> <a href="#CITEREFFischer1964">Fischer 1964</a>, tr. 154; <a href="#CITEREFPipes1990">Pipes 1990</a>, tr. 572; <a href="#CITEREFRice1990">Rice 1990</a>, tr. 166. </li> <li id="cite_note-FOOTNOTEFischer1964161Shub1966331Pipes1990576-241"><a href="#cite_ref-FOOTNOTEFischer1964161Shub1966331Pipes1990576_241-0">^</a> <a href="#CITEREFFischer1964">Fischer 1964</a>, tr. 161; <a href="#CITEREFShub1966">Shub 1966</a>, tr. 331; <a href="#CITEREFPipes1990">Pipes 1990</a>, tr. 576. </li> <li id="cite_note-FOOTNOTEFischer1964162–163Pipes1990576-242"><a href="#cite_ref-FOOTNOTEFischer1964162–163Pipes1990576_242-0">^</a> <a href="#CITEREFFischer1964">Fischer 1964</a>, tr. 162–163; <a href="#CITEREFPipes1990">Pipes 1990</a>, tr. 576. </li> <li id="cite_note-FOOTNOTEFischer1964171–172,_200–202Pipes1990578-243"><a href="#cite_ref-FOOTNOTEFischer1964171–172,_200–202Pipes1990578_243-0">^</a> <a href="#CITEREFFischer1964">Fischer 1964</a>, tr. 171–172, 200–202; <a href="#CITEREFPipes1990">Pipes 1990</a>, tr. 578. </li> <li id="cite_note-FOOTNOTERice1990166Service2000338-244"><a href="#cite_ref-FOOTNOTERice1990166Service2000338_244-0">^</a> <a href="#CITEREFRice1990">Rice 1990</a>, tr. 166; <a href="#CITEREFService2000">Service 2000</a>, tr. 338. </li> <li id="cite_note-FOOTNOTEService2000338-245"><a href="#cite_ref-FOOTNOTEService2000338_245-0">^</a> <a href="#CITEREFService2000">Service 2000</a>, tr. 338. </li> <li id="cite_note-FOOTNOTEFischer1964195Shub1966334,_337Service2000338–339,_340Read2005199-246"><a href="#cite_ref-FOOTNOTEFischer1964195Shub1966334,_337Service2000338–339,_340Read2005199_246-0">^</a> <a href="#CITEREFFischer1964">Fischer 1964</a>, tr. 195; <a href="#CITEREFShub1966">Shub 1966</a>, tr. 334, 337; <a href="#CITEREFService2000">Service 2000</a>, tr. 338–339, 340; <a href="#CITEREFRead2005">Read 2005</a>, tr. 199. </li> <li id="cite_note-FOOTNOTEFischer1964206,_209Shub1966337Pipes1990586–587Service2000340–341-247"><a href="#cite_ref-FOOTNOTEFischer1964206,_209Shub1966337Pipes1990586–587Service2000340–341_247-0">^</a> <a href="#CITEREFFischer1964">Fischer 1964</a>, tr. 206, 209; <a href="#CITEREFShub1966">Shub 1966</a>, tr. 337; <a href="#CITEREFPipes1990">Pipes 1990</a>, tr. 586–587; <a href="#CITEREFService2000">Service 2000</a>, tr. 340–341. </li> <li id="cite_note-FOOTNOTEPipes1990587Rice1990166–167Service2000341Read2005199-248"><a href="#cite_ref-FOOTNOTEPipes1990587Rice1990166–167Service2000341Read2005199_248-0">^</a> <a href="#CITEREFPipes1990">Pipes 1990</a>, tr. 587; <a href="#CITEREFRice1990">Rice 1990</a>, tr. 166–167; <a href="#CITEREFService2000">Service 2000</a>, tr. 341; <a href="#CITEREFRead2005">Read 2005</a>, tr. 199. </li> <li id="cite_note-FOOTNOTEShub1966338Pipes1990592–593Service2000341-249"><a href="#cite_ref-FOOTNOTEShub1966338Pipes1990592–593Service2000341_249-0">^</a> <a href="#CITEREFShub1966">Shub 1966</a>, tr. 338; <a href="#CITEREFPipes1990">Pipes 1990</a>, tr. 592–593; <a href="#CITEREFService2000">Service 2000</a>, tr. 341. </li> <li id="cite_note-FOOTNOTEFischer1964211–212Shub1966339Pipes1990595Rice1990167Service2000342White2001158–159-250"><a href="#cite_ref-FOOTNOTEFischer1964211–212Shub1966339Pipes1990595Rice1990167Service2000342White2001158–159_250-0">^</a> <a href="#CITEREFFischer1964">Fischer 1964</a>, tr. 211–212; <a href="#CITEREFShub1966">Shub 1966</a>, tr. 339; <a href="#CITEREFPipes1990">Pipes 1990</a>, tr. 595; <a href="#CITEREFRice1990">Rice 1990</a>, tr. 167; <a href="#CITEREFService2000">Service 2000</a>, tr. 342; <a href="#CITEREFWhite2001">White 2001</a>, tr. 158–159. </li> <li id="cite_note-FOOTNOTEPipes1990595Service2000342-251"><a href="#cite_ref-FOOTNOTEPipes1990595Service2000342_251-0">^</a> <a href="#CITEREFPipes1990">Pipes 1990</a>, tr. 595; <a href="#CITEREFService2000">Service 2000</a>, tr. 342. </li> <li id="cite_note-FOOTNOTEFischer1964213–214Pipes1990596–597-252"><a href="#cite_ref-FOOTNOTEFischer1964213–214Pipes1990596–597_252-0">^</a> <a href="#CITEREFFischer1964">Fischer 1964</a>, tr. 213–214; <a href="#CITEREFPipes1990">Pipes 1990</a>, tr. 596–597. </li> <li id="cite_note-FOOTNOTEService2000344-253"><a href="#cite_ref-FOOTNOTEService2000344_253-0">^</a> <a href="#CITEREFService2000">Service 2000</a>, tr. 344. </li> <li id="cite_note-FOOTNOTEFischer1964313–314Shub1966387–388Pipes1990667–668Volkogonov1994193–194Service2000384-254"><a href="#cite_ref-FOOTNOTEFischer1964313–314Shub1966387–388Pipes1990667–668Volkogonov1994193–194Service2000384_254-0">^</a> <a href="#CITEREFFischer1964">Fischer 1964</a>, tr. 313–314; <a href="#CITEREFShub1966">Shub 1966</a>, tr. 387–388; <a href="#CITEREFPipes1990">Pipes 1990</a>, tr. 667–668; <a href="#CITEREFVolkogonov1994">Volkogonov 1994</a>, tr. 193–194; <a href="#CITEREFService2000">Service 2000</a>, tr. 384. </li> <li id="cite_note-FOOTNOTEFischer1964303–304Pipes1990668Volkogonov1994194Service2000384-255"><a href="#cite_ref-FOOTNOTEFischer1964303–304Pipes1990668Volkogonov1994194Service2000384_255-0">^</a> <a href="#CITEREFFischer1964">Fischer 1964</a>, tr. 303–304; <a href="#CITEREFPipes1990">Pipes 1990</a>, tr. 668; <a href="#CITEREFVolkogonov1994">Volkogonov 1994</a>, tr. 194; <a href="#CITEREFService2000">Service 2000</a>, tr. 384. </li> <li id="cite_note-FOOTNOTEFischer1964236Pipes1990558,_723Rice1990170Volkogonov1994190-256"><a href="#cite_ref-FOOTNOTEFischer1964236Pipes1990558,_723Rice1990170Volkogonov1994190_256-0">^</a> <a href="#CITEREFFischer1964">Fischer 1964</a>, tr. 236; <a href="#CITEREFPipes1990">Pipes 1990</a>, tr. 558, 723; <a href="#CITEREFRice1990">Rice 1990</a>, tr. 170; <a href="#CITEREFVolkogonov1994">Volkogonov 1994</a>, tr. 190. </li> <li id="cite_note-FOOTNOTEFischer1964236–237Shub1966353Pipes1990560,_722,_732–736Rice1990170Volkogonov1994181,_342–343Service2000349,_358–359White2001164Read2005218-257"><a href="#cite_ref-FOOTNOTEFischer1964236–237Shub1966353Pipes1990560,_722,_732–736Rice1990170Volkogonov1994181,_342–343Service2000349,_358–359White2001164Read2005218_257-0">^</a> <a href="#CITEREFFischer1964">Fischer 1964</a>, tr. 236–237; <a href="#CITEREFShub1966">Shub 1966</a>, tr. 353; <a href="#CITEREFPipes1990">Pipes 1990</a>, tr. 560, 722, 732–736; <a href="#CITEREFRice1990">Rice 1990</a>, tr. 170; <a href="#CITEREFVolkogonov1994">Volkogonov 1994</a>, tr. 181, 342–343; <a href="#CITEREFService2000">Service 2000</a>, tr. 349, 358–359; <a href="#CITEREFWhite2001">White 2001</a>, tr. 164; <a href="#CITEREFRead2005">Read 2005</a>, tr. 218. </li> <li id="cite_note-FOOTNOTEFischer1964254Pipes1990728,_734–736Volkogonov1994197Ryan2012105-258"><a href="#cite_ref-FOOTNOTEFischer1964254Pipes1990728,_734–736Volkogonov1994197Ryan2012105_258-0">^</a> <a href="#CITEREFFischer1964">Fischer 1964</a>, tr. 254; <a href="#CITEREFPipes1990">Pipes 1990</a>, tr. 728, 734–736; <a href="#CITEREFVolkogonov1994">Volkogonov 1994</a>, tr. 197; <a href="#CITEREFRyan2012">Ryan 2012</a>, tr. 105. </li> <li id="cite_note-FOOTNOTEFischer1964277–278Pipes1990737Service2000365White2001155–156Ryan2012106-259"><a href="#cite_ref-FOOTNOTEFischer1964277–278Pipes1990737Service2000365White2001155–156Ryan2012106_259-0">^</a> <a href="#CITEREFFischer1964">Fischer 1964</a>, tr. 277–278; <a href="#CITEREFPipes1990">Pipes 1990</a>, tr. 737; <a href="#CITEREFService2000">Service 2000</a>, tr. 365; <a href="#CITEREFWhite2001">White 2001</a>, tr. 155–156; <a href="#CITEREFRyan2012">Ryan 2012</a>, tr. 106. </li> <li id="cite_note-FOOTNOTEFischer1964450Pipes1990726-260"><a href="#cite_ref-FOOTNOTEFischer1964450Pipes1990726_260-0">^</a> <a href="#CITEREFFischer1964">Fischer 1964</a>, tr. 450; <a href="#CITEREFPipes1990">Pipes 1990</a>, tr. 726. </li> <li id="cite_note-FOOTNOTEPipes1990700–702Lee2003100-261"><a href="#cite_ref-FOOTNOTEPipes1990700–702Lee2003100_261-0">^</a> <a href="#CITEREFPipes1990">Pipes 1990</a>, tr. 700–702; <a href="#CITEREFLee2003">Lee 2003</a>, tr. 100. </li> <li id="cite_note-FOOTNOTEFischer1964195Pipes1990794Volkogonov1994181Read2005249-262"><a href="#cite_ref-FOOTNOTEFischer1964195Pipes1990794Volkogonov1994181Read2005249_262-0">^</a> <a href="#CITEREFFischer1964">Fischer 1964</a>, tr. 195; <a href="#CITEREFPipes1990">Pipes 1990</a>, tr. 794; <a href="#CITEREFVolkogonov1994">Volkogonov 1994</a>, tr. 181; <a href="#CITEREFRead2005">Read 2005</a>, tr. 249. </li> <li id="cite_note-FOOTNOTEFischer1964237-263"><a href="#cite_ref-FOOTNOTEFischer1964237_263-0">^</a> <a href="#CITEREFFischer1964">Fischer 1964</a>, tr. 237. </li> <li id="cite_note-FOOTNOTEService2000385White2001164Read2005218-264"><a href="#cite_ref-FOOTNOTEService2000385White2001164Read2005218_264-0">^</a> <a href="#CITEREFService2000">Service 2000</a>, tr. 385; <a href="#CITEREFWhite2001">White 2001</a>, tr. 164; <a href="#CITEREFRead2005">Read 2005</a>, tr. 218. </li> <li id="cite_note-FOOTNOTEShub1966344Pipes1990790–791Volkogonov1994181,_196Read2005247–248-265"><a href="#cite_ref-FOOTNOTEShub1966344Pipes1990790–791Volkogonov1994181,_196Read2005247–248_265-0">^</a> <a href="#CITEREFShub1966">Shub 1966</a>, tr. 344; <a href="#CITEREFPipes1990">Pipes 1990</a>, tr. 790–791; <a href="#CITEREFVolkogonov1994">Volkogonov 1994</a>, tr. 181, 196; <a href="#CITEREFRead2005">Read 2005</a>, tr. 247–248. </li> <li id="cite_note-FOOTNOTEShub1966312-266"><a href="#cite_ref-FOOTNOTEShub1966312_266-0">^</a> <a href="#CITEREFShub1966">Shub 1966</a>, tr. 312. </li> <li id="cite_note-FOOTNOTEFischer1964435–436-267"><a href="#cite_ref-FOOTNOTEFischer1964435–436_267-0">^</a> <a href="#CITEREFFischer1964">Fischer 1964</a>, tr. 435–436. </li> <li id="cite_note-FOOTNOTEShub1966345–347Rigby197920–21Pipes1990800Volkogonov1994233Service2000321–322White2001153Read2005186,_208–209-268"><a href="#cite_ref-FOOTNOTEShub1966345–347Rigby197920–21Pipes1990800Volkogonov1994233Service2000321–322White2001153Read2005186,_208–209_268-0">^</a> <a href="#CITEREFShub1966">Shub 1966</a>, tr. 345–347; <a href="#CITEREFRigby1979">Rigby 1979</a>, tr. 20–21; <a href="#CITEREFPipes1990">Pipes 1990</a>, tr. 800; <a href="#CITEREFVolkogonov1994">Volkogonov 1994</a>, tr. 233; <a href="#CITEREFService2000">Service 2000</a>, tr. 321–322; <a href="#CITEREFWhite2001">White 2001</a>, tr. 153; <a href="#CITEREFRead2005">Read 2005</a>, tr. 186, 208–209. </li> <li id="cite_note-FOOTNOTELeggett1981174Volkogonov1994233–234Sandle1999112Ryan2012111-269"><a href="#cite_ref-FOOTNOTELeggett1981174Volkogonov1994233–234Sandle1999112Ryan2012111_269-0">^</a> <a href="#CITEREFLeggett1981">Leggett 1981</a>, tr. 174; <a href="#CITEREFVolkogonov1994">Volkogonov 1994</a>, tr. 233–234; <a href="#CITEREFSandle1999">Sandle 1999</a>, tr. 112; <a href="#CITEREFRyan2012">Ryan 2012</a>, tr. 111. </li> <li id="cite_note-FOOTNOTEShub1966366Sandle1999112-270"><a href="#cite_ref-FOOTNOTEShub1966366Sandle1999112_270-0">^</a> <a href="#CITEREFShub1966">Shub 1966</a>, tr. 366; <a href="#CITEREFSandle1999">Sandle 1999</a>, tr. 112. </li> <li id="cite_note-FOOTNOTERyan2012116-271"><a href="#cite_ref-FOOTNOTERyan2012116_271-0">^</a> <a href="#CITEREFRyan2012">Ryan 2012</a>, tr. 116. </li> <li id="cite_note-FOOTNOTEPipes1990821Ryan2012114–115-272"><a href="#cite_ref-FOOTNOTEPipes1990821Ryan2012114–115_272-0">^</a> <a href="#CITEREFPipes1990">Pipes 1990</a>, tr. 821; <a href="#CITEREFRyan2012">Ryan 2012</a>, tr. 114–115. </li> <li id="cite_note-FOOTNOTEShub1966366Sandle1999113Read2005210Ryan2012114–115-273"><a href="#cite_ref-FOOTNOTEShub1966366Sandle1999113Read2005210Ryan2012114–115_273-0">^</a> <a href="#CITEREFShub1966">Shub 1966</a>, tr. 366; <a href="#CITEREFSandle1999">Sandle 1999</a>, tr. 113; <a href="#CITEREFRead2005">Read 2005</a>, tr. 210; <a href="#CITEREFRyan2012">Ryan 2012</a>, tr. 114–115. </li> <li id="cite_note-FOOTNOTELeggett1981173–174Pipes1990801-274"><a href="#cite_ref-FOOTNOTELeggett1981173–174Pipes1990801_274-0">^</a> <a href="#CITEREFLeggett1981">Leggett 1981</a>, tr. 173–174; <a href="#CITEREFPipes1990">Pipes 1990</a>, tr. 801. </li> <li id="cite_note-FOOTNOTELeggett1981199–200Pipes1990819–820Ryan2012107-275"><a href="#cite_ref-FOOTNOTELeggett1981199–200Pipes1990819–820Ryan2012107_275-0">^</a> <a href="#CITEREFLeggett1981">Leggett 1981</a>, tr. 199–200; <a href="#CITEREFPipes1990">Pipes 1990</a>, tr. 819–820; <a href="#CITEREFRyan2012">Ryan 2012</a>, tr. 107. </li> <li id="cite_note-FOOTNOTEShub1966364Ryan2012114-276"><a href="#cite_ref-FOOTNOTEShub1966364Ryan2012114_276-0">^</a> <a href="#CITEREFShub1966">Shub 1966</a>, tr. 364; <a href="#CITEREFRyan2012">Ryan 2012</a>, tr. 114. </li> <li id="cite_note-FOOTNOTEPipes1990837-277"><a href="#cite_ref-FOOTNOTEPipes1990837_277-0">^</a> <a href="#CITEREFPipes1990">Pipes 1990</a>, tr. 837. </li> <li id="cite_note-FOOTNOTERyan2012114-278"><a href="#cite_ref-FOOTNOTERyan2012114_278-0">^</a> <a href="#CITEREFRyan2012">Ryan 2012</a>, tr. 114. </li> <li id="cite_note-FOOTNOTEPipes1990834-279"><a href="#cite_ref-FOOTNOTEPipes1990834_279-0">^</a> <a href="#CITEREFPipes1990">Pipes 1990</a>, tr. 834. </li> <li id="cite_note-FOOTNOTEVolkogonov1994202Read2005247-280"><a href="#cite_ref-FOOTNOTEVolkogonov1994202Read2005247_280-0">^</a> <a href="#CITEREFVolkogonov1994">Volkogonov 1994</a>, tr. 202; <a href="#CITEREFRead2005">Read 2005</a>, tr. 247. </li> <li id="cite_note-FOOTNOTEPipes1990796-281"><a href="#cite_ref-FOOTNOTEPipes1990796_281-0">^</a> <a href="#CITEREFPipes1990">Pipes 1990</a>, tr. 796. </li> <li id="cite_note-FOOTNOTEVolkogonov1994202-282"><a href="#cite_ref-FOOTNOTEVolkogonov1994202_282-0">^</a> <a href="#CITEREFVolkogonov1994">Volkogonov 1994</a>, tr. 202. </li> <li id="cite_note-FOOTNOTEPipes1990825Ryan2012117,_120-283"><a href="#cite_ref-FOOTNOTEPipes1990825Ryan2012117,_120_283-0">^</a> <a href="#CITEREFPipes1990">Pipes 1990</a>, tr. 825; <a href="#CITEREFRyan2012">Ryan 2012</a>, tr. 117, 120. </li> <li id="cite_note-FOOTNOTELeggett1981174–175,_183Pipes1990828–829Ryan2012121-284"><a href="#cite_ref-FOOTNOTELeggett1981174–175,_183Pipes1990828–829Ryan2012121_284-0">^</a> <a href="#CITEREFLeggett1981">Leggett 1981</a>, tr. 174–175, 183; <a href="#CITEREFPipes1990">Pipes 1990</a>, tr. 828–829; <a href="#CITEREFRyan2012">Ryan 2012</a>, tr. 121. </li> <li id="cite_note-FOOTNOTEPipes1990829–830,_832-285"><a href="#cite_ref-FOOTNOTEPipes1990829–830,_832_285-0">^</a> <a href="#CITEREFPipes1990">Pipes 1990</a>, tr. 829–830, 832. </li> <li id="cite_note-FOOTNOTELeggett1981176–177Pipes1990832,_834-286"><a href="#cite_ref-FOOTNOTELeggett1981176–177Pipes1990832,_834_286-0">^</a> <a href="#CITEREFLeggett1981">Leggett 1981</a>, tr. 176–177; <a href="#CITEREFPipes1990">Pipes 1990</a>, tr. 832, 834. </li> <li id="cite_note-FOOTNOTEPipes1990835Volkogonov1994235-287"><a href="#cite_ref-FOOTNOTEPipes1990835Volkogonov1994235_287-0">^</a> <a href="#CITEREFPipes1990">Pipes 1990</a>, tr. 835; <a href="#CITEREFVolkogonov1994">Volkogonov 1994</a>, tr. 235. </li> <li id="cite_note-FOOTNOTELeggett1981178Pipes1990836-288"><a href="#cite_ref-FOOTNOTELeggett1981178Pipes1990836_288-0">^</a> <a href="#CITEREFLeggett1981">Leggett 1981</a>, tr. 178; <a href="#CITEREFPipes1990">Pipes 1990</a>, tr. 836. </li> <li id="cite_note-FOOTNOTELeggett1981176Pipes1990832–833-289"><a href="#cite_ref-FOOTNOTELeggett1981176Pipes1990832–833_289-0">^</a> <a href="#CITEREFLeggett1981">Leggett 1981</a>, tr. 176; <a href="#CITEREFPipes1990">Pipes 1990</a>, tr. 832–833. </li> <li id="cite_note-FOOTNOTEVolkogonov1994358–360Ryan2012172–173,_175–176-290"><a href="#cite_ref-FOOTNOTEVolkogonov1994358–360Ryan2012172–173,_175–176_290-0">^</a> <a href="#CITEREFVolkogonov1994">Volkogonov 1994</a>, tr. 358–360; <a href="#CITEREFRyan2012">Ryan 2012</a>, tr. 172–173, 175–176. </li> <li id="cite_note-FOOTNOTEVolkogonov1994376–377Read2005239Ryan2012179-291"><a href="#cite_ref-FOOTNOTEVolkogonov1994376–377Read2005239Ryan2012179_291-0">^</a> <a href="#CITEREFVolkogonov1994">Volkogonov 1994</a>, tr. 376–377; <a href="#CITEREFRead2005">Read 2005</a>, tr. 239; <a href="#CITEREFRyan2012">Ryan 2012</a>, tr. 179. </li> <li id="cite_note-FOOTNOTEVolkogonov1994381-292"><a href="#cite_ref-FOOTNOTEVolkogonov1994381_292-0">^</a> <a href="#CITEREFVolkogonov1994">Volkogonov 1994</a>, tr. 381. </li> <li id="cite_note-FOOTNOTEService2000357-293">^ <a href="#cite_ref-FOOTNOTEService2000357_293-0">a</a> <a href="#cite_ref-FOOTNOTEService2000357_293-1">b</a> <a href="#CITEREFService2000">Service 2000</a>, tr. 357. </li> <li id="cite_note-FOOTNOTEService2000391–392-294"><a href="#cite_ref-FOOTNOTEService2000391–392_294-0">^</a> <a href="#CITEREFService2000">Service 2000</a>, tr. 391–392. </li> <li id="cite_note-FOOTNOTELee200384,_88-295"><a href="#cite_ref-FOOTNOTELee200384,_88_295-0">^</a> <a href="#CITEREFLee2003">Lee 2003</a>, tr. 84, 88. </li> <li id="cite_note-FOOTNOTEShub1966355Leggett1981204Rice1990173,_175Volkogonov1994198Service2000357,_382Read2005187-296"><a href="#cite_ref-FOOTNOTEShub1966355Leggett1981204Rice1990173,_175Volkogonov1994198Service2000357,_382Read2005187_296-0">^</a> <a href="#CITEREFShub1966">Shub 1966</a>, tr. 355; <a href="#CITEREFLeggett1981">Leggett 1981</a>, tr. 204; <a href="#CITEREFRice1990">Rice 1990</a>, tr. 173, 175; <a href="#CITEREFVolkogonov1994">Volkogonov 1994</a>, tr. 198; <a href="#CITEREFService2000">Service 2000</a>, tr. 357, 382; <a href="#CITEREFRead2005">Read 2005</a>, tr. 187. </li> <li id="cite_note-FOOTNOTEFischer1964334,_343,_357Leggett1981204Service2000382,_392Read2005205–206-297"><a href="#cite_ref-FOOTNOTEFischer1964334,_343,_357Leggett1981204Service2000382,_392Read2005205–206_297-0">^</a> <a href="#CITEREFFischer1964">Fischer 1964</a>, tr. 334, 343, 357; <a href="#CITEREFLeggett1981">Leggett 1981</a>, tr. 204; <a href="#CITEREFService2000">Service 2000</a>, tr. 382, 392; <a href="#CITEREFRead2005">Read 2005</a>, tr. 205–206. </li> <li id="cite_note-FOOTNOTELeggett1981204Read2005206-298"><a href="#cite_ref-FOOTNOTELeggett1981204Read2005206_298-0">^</a> <a href="#CITEREFLeggett1981">Leggett 1981</a>, tr. 204; <a href="#CITEREFRead2005">Read 2005</a>, tr. 206. </li> <li id="cite_note-FOOTNOTEFischer1964288–289Pipes1990624–630Service2000360White2001161–162Read2005205-299"><a href="#cite_ref-FOOTNOTEFischer1964288–289Pipes1990624–630Service2000360White2001161–162Read2005205_299-0">^</a> <a href="#CITEREFFischer1964">Fischer 1964</a>, tr. 288–289; <a href="#CITEREFPipes1990">Pipes 1990</a>, tr. 624–630; <a href="#CITEREFService2000">Service 2000</a>, tr. 360; <a href="#CITEREFWhite2001">White 2001</a>, tr. 161–162; <a href="#CITEREFRead2005">Read 2005</a>, tr. 205. </li> <li id="cite_note-FOOTNOTEFischer1964262–263-300"><a href="#cite_ref-FOOTNOTEFischer1964262–263_300-0">^</a> <a href="#CITEREFFischer1964">Fischer 1964</a>, tr. 262–263. </li> <li id="cite_note-FOOTNOTEFischer1964291Shub1966354-301"><a href="#cite_ref-FOOTNOTEFischer1964291Shub1966354_301-0">^</a> <a href="#CITEREFFischer1964">Fischer 1964</a>, tr. 291; <a href="#CITEREFShub1966">Shub 1966</a>, tr. 354. </li> <li id="cite_note-FOOTNOTEFischer1964331,_333-302"><a href="#cite_ref-FOOTNOTEFischer1964331,_333_302-0">^</a> <a href="#CITEREFFischer1964">Fischer 1964</a>, tr. 331, 333. </li> <li id="cite_note-FOOTNOTEPipes1990610,_612Volkogonov1994198-303"><a href="#cite_ref-FOOTNOTEPipes1990610,_612Volkogonov1994198_303-0">^</a> <a href="#CITEREFPipes1990">Pipes 1990</a>, tr. 610, 612; <a href="#CITEREFVolkogonov1994">Volkogonov 1994</a>, tr. 198. </li> <li id="cite_note-FOOTNOTEFischer1964337Pipes1990609,_612,_629Volkogonov1994198Service2000383Read2005217-304"><a href="#cite_ref-FOOTNOTEFischer1964337Pipes1990609,_612,_629Volkogonov1994198Service2000383Read2005217_304-0">^</a> <a href="#CITEREFFischer1964">Fischer 1964</a>, tr. 337; <a href="#CITEREFPipes1990">Pipes 1990</a>, tr. 609, 612, 629; <a href="#CITEREFVolkogonov1994">Volkogonov 1994</a>, tr. 198; <a href="#CITEREFService2000">Service 2000</a>, tr. 383; <a href="#CITEREFRead2005">Read 2005</a>, tr. 217. </li> <li id="cite_note-FOOTNOTEFischer1964248,_262-305"><a href="#cite_ref-FOOTNOTEFischer1964248,_262_305-0">^</a> <a href="#CITEREFFischer1964">Fischer 1964</a>, tr. 248, 262. </li> <li id="cite_note-FOOTNOTEPipes1990651Volkogonov1994200White2001162Lee200381-306"><a href="#cite_ref-FOOTNOTEPipes1990651Volkogonov1994200White2001162Lee200381_306-0">^</a> <a href="#CITEREFPipes1990">Pipes 1990</a>, tr. 651; <a href="#CITEREFVolkogonov1994">Volkogonov 1994</a>, tr. 200; <a href="#CITEREFWhite2001">White 2001</a>, tr. 162; <a href="#CITEREFLee2003">Lee 2003</a>, tr. 81. </li> <li id="cite_note-FOOTNOTEFischer1964251White2001163Read2005220-307"><a href="#cite_ref-FOOTNOTEFischer1964251White2001163Read2005220_307-0">^</a> <a href="#CITEREFFischer1964">Fischer 1964</a>, tr. 251; <a href="#CITEREFWhite2001">White 2001</a>, tr. 163; <a href="#CITEREFRead2005">Read 2005</a>, tr. 220. </li> <li id="cite_note-FOOTNOTELeggett1981201Pipes1990792Volkogonov1994202–203Read2005250-308"><a href="#cite_ref-FOOTNOTELeggett1981201Pipes1990792Volkogonov1994202–203Read2005250_308-0">^</a> <a href="#CITEREFLeggett1981">Leggett 1981</a>, tr. 201; <a href="#CITEREFPipes1990">Pipes 1990</a>, tr. 792; <a href="#CITEREFVolkogonov1994">Volkogonov 1994</a>, tr. 202–203; <a href="#CITEREFRead2005">Read 2005</a>, tr. 250. </li> <li id="cite_note-FOOTNOTELeggett1981201Volkogonov1994203–204-309"><a href="#cite_ref-FOOTNOTELeggett1981201Volkogonov1994203–204_309-0">^</a> <a href="#CITEREFLeggett1981">Leggett 1981</a>, tr. 201; <a href="#CITEREFVolkogonov1994">Volkogonov 1994</a>, tr. 203–204. </li> <li id="cite_note-FOOTNOTEShub1966357–358Pipes1990781–782Volkogonov1994206–207Service2000364–365-310"><a href="#cite_ref-FOOTNOTEShub1966357–358Pipes1990781–782Volkogonov1994206–207Service2000364–365_310-0">^</a> <a href="#CITEREFShub1966">Shub 1966</a>, tr. 357–358; <a href="#CITEREFPipes1990">Pipes 1990</a>, tr. 781–782; <a href="#CITEREFVolkogonov1994">Volkogonov 1994</a>, tr. 206–207; <a href="#CITEREFService2000">Service 2000</a>, tr. 364–365. </li> <li id="cite_note-FOOTNOTEPipes1990763,_770–771Volkogonov1994211-311"><a href="#cite_ref-FOOTNOTEPipes1990763,_770–771Volkogonov1994211_311-0">^</a> <a href="#CITEREFPipes1990">Pipes 1990</a>, tr. 763, 770–771; <a href="#CITEREFVolkogonov1994">Volkogonov 1994</a>, tr. 211. </li> <li id="cite_note-FOOTNOTERyan2012109-312"><a href="#cite_ref-FOOTNOTERyan2012109_312-0">^</a> <a href="#CITEREFRyan2012">Ryan 2012</a>, tr. 109. </li> <li id="cite_note-FOOTNOTEVolkogonov1994208-313"><a href="#cite_ref-FOOTNOTEVolkogonov1994208_313-0">^</a> <a href="#CITEREFVolkogonov1994">Volkogonov 1994</a>, tr. 208. </li> <li id="cite_note-FOOTNOTEPipes1990635-314"><a href="#cite_ref-FOOTNOTEPipes1990635_314-0">^</a> <a href="#CITEREFPipes1990">Pipes 1990</a>, tr. 635. </li> <li id="cite_note-FOOTNOTEFischer1964244Shub1966355Pipes1990636–640Service2000360–361White2001159Read2005199-315"><a href="#cite_ref-FOOTNOTEFischer1964244Shub1966355Pipes1990636–640Service2000360–361White2001159Read2005199_315-0">^</a> <a href="#CITEREFFischer1964">Fischer 1964</a>, tr. 244; <a href="#CITEREFShub1966">Shub 1966</a>, tr. 355; <a href="#CITEREFPipes1990">Pipes 1990</a>, tr. 636–640; <a href="#CITEREFService2000">Service 2000</a>, tr. 360–361; <a href="#CITEREFWhite2001">White 2001</a>, tr. 159; <a href="#CITEREFRead2005">Read 2005</a>, tr. 199. </li> <li id="cite_note-FOOTNOTEFischer1964242Pipes1990642–644Read2005250-316"><a href="#cite_ref-FOOTNOTEFischer1964242Pipes1990642–644Read2005250_316-0">^</a> <a href="#CITEREFFischer1964">Fischer 1964</a>, tr. 242; <a href="#CITEREFPipes1990">Pipes 1990</a>, tr. 642–644; <a href="#CITEREFRead2005">Read 2005</a>, tr. 250. </li> <li id="cite_note-FOOTNOTEFischer1964244Pipes1990644Volkogonov1994172-317"><a href="#cite_ref-FOOTNOTEFischer1964244Pipes1990644Volkogonov1994172_317-0">^</a> <a href="#CITEREFFischer1964">Fischer 1964</a>, tr. 244; <a href="#CITEREFPipes1990">Pipes 1990</a>, tr. 644; <a href="#CITEREFVolkogonov1994">Volkogonov 1994</a>, tr. 172. </li> <li id="cite_note-FOOTNOTELeggett1981184Service2000402Read2005206-318"><a href="#cite_ref-FOOTNOTELeggett1981184Service2000402Read2005206_318-0">^</a> <a href="#CITEREFLeggett1981">Leggett 1981</a>, tr. 184; <a href="#CITEREFService2000">Service 2000</a>, tr. 402; <a href="#CITEREFRead2005">Read 2005</a>, tr. 206. </li> <li id="cite_note-FOOTNOTEHall201583-319"><a href="#cite_ref-FOOTNOTEHall201583_319-0">^</a> <a href="#CITEREFHall2015">Hall 2015</a>, tr. 83. </li> <li id="cite_note-FOOTNOTEGoldstein201350-320"><a href="#cite_ref-FOOTNOTEGoldstein201350_320-0">^</a> <a href="#CITEREFGoldstein2013">Goldstein 2013</a>, tr. 50. </li> <li id="cite_note-FOOTNOTEHall201584-321"><a href="#cite_ref-FOOTNOTEHall201584_321-0">^</a> <a href="#CITEREFHall2015">Hall 2015</a>, tr. 84. </li> <li id="cite_note-FOOTNOTEDavies200326–27-322"><a href="#cite_ref-FOOTNOTEDavies200326–27_322-0">^</a> <a href="#CITEREFDavies2003">Davies 2003</a>, tr. 26–27. </li> <li id="cite_note-FOOTNOTEDavies200327–30-323"><a href="#cite_ref-FOOTNOTEDavies200327–30_323-0">^</a> <a href="#CITEREFDavies2003">Davies 2003</a>, tr. 27–30. </li> <li id="cite_note-FOOTNOTEDavies200322,_27-324"><a href="#cite_ref-FOOTNOTEDavies200322,_27_324-0">^</a> <a href="#CITEREFDavies2003">Davies 2003</a>, tr. 22, 27. </li> <li id="cite_note-FOOTNOTEFischer1964389Rice1990182Volkogonov1994281Service2000407White2001161Davies200329–30-325"><a href="#cite_ref-FOOTNOTEFischer1964389Rice1990182Volkogonov1994281Service2000407White2001161Davies200329–30_325-0">^</a> <a href="#CITEREFFischer1964">Fischer 1964</a>, tr. 389; <a href="#CITEREFRice1990">Rice 1990</a>, tr. 182; <a href="#CITEREFVolkogonov1994">Volkogonov 1994</a>, tr. 281; <a href="#CITEREFService2000">Service 2000</a>, tr. 407; <a href="#CITEREFWhite2001">White 2001</a>, tr. 161; <a href="#CITEREFDavies2003">Davies 2003</a>, tr. 29–30. </li> <li id="cite_note-FOOTNOTEDavies200322-326"><a href="#cite_ref-FOOTNOTEDavies200322_326-0">^</a> <a href="#CITEREFDavies2003">Davies 2003</a>, tr. 22. </li> <li id="cite_note-FOOTNOTEFischer1964389Rice1990182Volkogonov1994281Service2000407White2001161-327"><a href="#cite_ref-FOOTNOTEFischer1964389Rice1990182Volkogonov1994281Service2000407White2001161_327-0">^</a> <a href="#CITEREFFischer1964">Fischer 1964</a>, tr. 389; <a href="#CITEREFRice1990">Rice 1990</a>, tr. 182; <a href="#CITEREFVolkogonov1994">Volkogonov 1994</a>, tr. 281; <a href="#CITEREFService2000">Service 2000</a>, tr. 407; <a href="#CITEREFWhite2001">White 2001</a>, tr. 161. </li> <li id="cite_note-FOOTNOTEFischer1964391–395Shub1966396Rice1990182–183Service2000408–409,_412White2001161-328"><a href="#cite_ref-FOOTNOTEFischer1964391–395Shub1966396Rice1990182–183Service2000408–409,_412White2001161_328-0">^</a> <a href="#CITEREFFischer1964">Fischer 1964</a>, tr. 391–395; <a href="#CITEREFShub1966">Shub 1966</a>, tr. 396; <a href="#CITEREFRice1990">Rice 1990</a>, tr. 182–183; <a href="#CITEREFService2000">Service 2000</a>, tr. 408–409, 412; <a href="#CITEREFWhite2001">White 2001</a>, tr. 161. </li> <li id="cite_note-FOOTNOTERice1990183Volkogonov1994388Service2000412-329"><a href="#cite_ref-FOOTNOTERice1990183Volkogonov1994388Service2000412_329-0">^</a> <a href="#CITEREFRice1990">Rice 1990</a>, tr. 183; <a href="#CITEREFVolkogonov1994">Volkogonov 1994</a>, tr. 388; <a href="#CITEREFService2000">Service 2000</a>, tr. 412. </li> <li id="cite_note-FOOTNOTEShub1966387Rice1990173-330"><a href="#cite_ref-FOOTNOTEShub1966387Rice1990173_330-0">^</a> <a href="#CITEREFShub1966">Shub 1966</a>, tr. 387; <a href="#CITEREFRice1990">Rice 1990</a>, tr. 173. </li> <li id="cite_note-FOOTNOTEFischer1964333Shub1966388Rice1990173Volkogonov1994395-331"><a href="#cite_ref-FOOTNOTEFischer1964333Shub1966388Rice1990173Volkogonov1994395_331-0">^</a> <a href="#CITEREFFischer1964">Fischer 1964</a>, tr. 333; <a href="#CITEREFShub1966">Shub 1966</a>, tr. 388; <a href="#CITEREFRice1990">Rice 1990</a>, tr. 173; <a href="#CITEREFVolkogonov1994">Volkogonov 1994</a>, tr. 395. </li> <li id="cite_note-FOOTNOTEService2000385–386-332">^ <a href="#cite_ref-FOOTNOTEService2000385–386_332-0">a</a> <a href="#cite_ref-FOOTNOTEService2000385–386_332-1">b</a> <a href="#CITEREFService2000">Service 2000</a>, tr. 385–386. </li> <li id="cite_note-FOOTNOTEFischer1964531,_536-333"><a href="#cite_ref-FOOTNOTEFischer1964531,_536_333-0">^</a> <a href="#CITEREFFischer1964">Fischer 1964</a>, tr. 531, 536. </li> <li id="cite_note-FOOTNOTEService2000386-334"><a href="#cite_ref-FOOTNOTEService2000386_334-0">^</a> <a href="#CITEREFService2000">Service 2000</a>, tr. 386. </li> <li id="cite_note-FOOTNOTEShub1966389–390-335"><a href="#cite_ref-FOOTNOTEShub1966389–390_335-0">^</a> <a href="#CITEREFShub1966">Shub 1966</a>, tr. 389–390. </li> <li id="cite_note-FOOTNOTEShub1966390-336">^ <a href="#cite_ref-FOOTNOTEShub1966390_336-0">a</a> <a href="#cite_ref-FOOTNOTEShub1966390_336-1">b</a> <a href="#CITEREFShub1966">Shub 1966</a>, tr. 390. </li> <li id="cite_note-FOOTNOTEFischer1964525Shub1966390Rice1990174Volkogonov1994390Service2000386White2001160Read2005225-337"><a href="#cite_ref-FOOTNOTEFischer1964525Shub1966390Rice1990174Volkogonov1994390Service2000386White2001160Read2005225_337-0">^</a> <a href="#CITEREFFischer1964">Fischer 1964</a>, tr. 525; <a href="#CITEREFShub1966">Shub 1966</a>, tr. 390; <a href="#CITEREFRice1990">Rice 1990</a>, tr. 174; <a href="#CITEREFVolkogonov1994">Volkogonov 1994</a>, tr. 390; <a href="#CITEREFService2000">Service 2000</a>, tr. 386; <a href="#CITEREFWhite2001">White 2001</a>, tr. 160; <a href="#CITEREFRead2005">Read 2005</a>, tr. 225. </li> <li id="cite_note-FOOTNOTEFischer1964525Shub1966390–391Rice1990174Service2000386White2001160-338"><a href="#cite_ref-FOOTNOTEFischer1964525Shub1966390–391Rice1990174Service2000386White2001160_338-0">^</a> <a href="#CITEREFFischer1964">Fischer 1964</a>, tr. 525; <a href="#CITEREFShub1966">Shub 1966</a>, tr. 390–391; <a href="#CITEREFRice1990">Rice 1990</a>, tr. 174; <a href="#CITEREFService2000">Service 2000</a>, tr. 386; <a href="#CITEREFWhite2001">White 2001</a>, tr. 160. </li> <li id="cite_note-FOOTNOTEService2000387White2001160-339"><a href="#cite_ref-FOOTNOTEService2000387White2001160_339-0">^</a> <a href="#CITEREFService2000">Service 2000</a>, tr. 387; <a href="#CITEREFWhite2001">White 2001</a>, tr. 160. </li> <li id="cite_note-FOOTNOTEFischer1964525Shub1966398Read2005225–226-340"><a href="#cite_ref-FOOTNOTEFischer1964525Shub1966398Read2005225–226_340-0">^</a> <a href="#CITEREFFischer1964">Fischer 1964</a>, tr. 525; <a href="#CITEREFShub1966">Shub 1966</a>, tr. 398; <a href="#CITEREFRead2005">Read 2005</a>, tr. 225–226. </li> <li id="cite_note-FOOTNOTEService2000387-341"><a href="#cite_ref-FOOTNOTEService2000387_341-0">^</a> <a href="#CITEREFService2000">Service 2000</a>, tr. 387. </li> <li id="cite_note-FOOTNOTEShub1966395Volkogonov1994391-342"><a href="#cite_ref-FOOTNOTEShub1966395Volkogonov1994391_342-0">^</a> <a href="#CITEREFShub1966">Shub 1966</a>, tr. 395; <a href="#CITEREFVolkogonov1994">Volkogonov 1994</a>, tr. 391. </li> <li id="cite_note-FOOTNOTEShub1966397Service2000409-343"><a href="#cite_ref-FOOTNOTEShub1966397Service2000409_343-0">^</a> <a href="#CITEREFShub1966">Shub 1966</a>, tr. 397; <a href="#CITEREFService2000">Service 2000</a>, tr. 409. </li> <li id="cite_note-FOOTNOTEService2000409–410-344"><a href="#cite_ref-FOOTNOTEService2000409–410_344-0">^</a> <a href="#CITEREFService2000">Service 2000</a>, tr. 409–410. </li> <li id="cite_note-FOOTNOTEFischer1964415–420White2001161,_180–181-346"><a href="#cite_ref-FOOTNOTEFischer1964415–420White2001161,_180–181_346-0">^</a> <a href="#CITEREFFischer1964">Fischer 1964</a>, tr. 415–420; <a href="#CITEREFWhite2001">White 2001</a>, tr. 161, 180–181. </li> <li id="cite_note-FOOTNOTEService2000410-347"><a href="#cite_ref-FOOTNOTEService2000410_347-0">^</a> <a href="#CITEREFService2000">Service 2000</a>, tr. 410. </li> <li id="cite_note-FOOTNOTEShub1966397-348"><a href="#cite_ref-FOOTNOTEShub1966397_348-0">^</a> <a href="#CITEREFShub1966">Shub 1966</a>, tr. 397. </li> <li id="cite_note-FOOTNOTEFischer1964341Shub1966396Rice1990174-349"><a href="#cite_ref-FOOTNOTEFischer1964341Shub1966396Rice1990174_349-0">^</a> <a href="#CITEREFFischer1964">Fischer 1964</a>, tr. 341; <a href="#CITEREFShub1966">Shub 1966</a>, tr. 396; <a href="#CITEREFRice1990">Rice 1990</a>, tr. 174. </li> <li id="cite_note-FOOTNOTEFischer1964437–438Shub1966406Rice1990183Service2000419White2001167–168-350"><a href="#cite_ref-FOOTNOTEFischer1964437–438Shub1966406Rice1990183Service2000419White2001167–168_350-0">^</a> <a href="#CITEREFFischer1964">Fischer 1964</a>, tr. 437–438; <a href="#CITEREFShub1966">Shub 1966</a>, tr. 406; <a href="#CITEREFRice1990">Rice 1990</a>, tr. 183; <a href="#CITEREFService2000">Service 2000</a>, tr. 419; <a href="#CITEREFWhite2001">White 2001</a>, tr. 167–168. </li> <li id="cite_note-FOOTNOTEShub1966406Service2000419White2001167-351"><a href="#cite_ref-FOOTNOTEShub1966406Service2000419White2001167_351-0">^</a> <a href="#CITEREFShub1966">Shub 1966</a>, tr. 406; <a href="#CITEREFService2000">Service 2000</a>, tr. 419; <a href="#CITEREFWhite2001">White 2001</a>, tr. 167. </li> <li id="cite_note-FOOTNOTEFischer1964436,_442Rice1990183–184Sandle1999104–105Service2000422–423White2001168Read2005269-352"><a href="#cite_ref-FOOTNOTEFischer1964436,_442Rice1990183–184Sandle1999104–105Service2000422–423White2001168Read2005269_352-0">^</a> <a href="#CITEREFFischer1964">Fischer 1964</a>, tr. 436, 442; <a href="#CITEREFRice1990">Rice 1990</a>, tr. 183–184; <a href="#CITEREFSandle1999">Sandle 1999</a>, tr. 104–105; <a href="#CITEREFService2000">Service 2000</a>, tr. 422–423; <a href="#CITEREFWhite2001">White 2001</a>, tr. 168; <a href="#CITEREFRead2005">Read 2005</a>, tr. 269. </li> <li id="cite_note-FOOTNOTEWhite2001170-353"><a href="#cite_ref-FOOTNOTEWhite2001170_353-0">^</a> <a href="#CITEREFWhite2001">White 2001</a>, tr. 170. </li> <li id="cite_note-FOOTNOTERyan2012164-354"><a href="#cite_ref-FOOTNOTERyan2012164_354-0">^</a> <a href="#CITEREFRyan2012">Ryan 2012</a>, tr. 164. </li> <li id="cite_note-FOOTNOTEVolkogonov1994343,_347-355"><a href="#cite_ref-FOOTNOTEVolkogonov1994343,_347_355-0">^</a> <a href="#CITEREFVolkogonov1994">Volkogonov 1994</a>, tr. 343, 347. </li> <li id="cite_note-FOOTNOTEFischer1964508Shub1966414Volkogonov1994345White2001172-356"><a href="#cite_ref-FOOTNOTEFischer1964508Shub1966414Volkogonov1994345White2001172_356-0">^</a> <a href="#CITEREFFischer1964">Fischer 1964</a>, tr. 508; <a href="#CITEREFShub1966">Shub 1966</a>, tr. 414; <a href="#CITEREFVolkogonov1994">Volkogonov 1994</a>, tr. 345; <a href="#CITEREFWhite2001">White 2001</a>, tr. 172. </li> <li id="cite_note-FOOTNOTEVolkogonov1994374–375-357"><a href="#cite_ref-FOOTNOTEVolkogonov1994374–375_357-0">^</a> <a href="#CITEREFVolkogonov1994">Volkogonov 1994</a>, tr. 374–375. </li> <li id="cite_note-FOOTNOTEVolkogonov1994375–376Read2005251Ryan2012176,_177-358"><a href="#cite_ref-FOOTNOTEVolkogonov1994375–376Read2005251Ryan2012176,_177_358-0">^</a> <a href="#CITEREFVolkogonov1994">Volkogonov 1994</a>, tr. 375–376; <a href="#CITEREFRead2005">Read 2005</a>, tr. 251; <a href="#CITEREFRyan2012">Ryan 2012</a>, tr. 176, 177. </li> <li id="cite_note-FOOTNOTEVolkogonov1994376Ryan2012178-359"><a href="#cite_ref-FOOTNOTEVolkogonov1994376Ryan2012178_359-0">^</a> <a href="#CITEREFVolkogonov1994">Volkogonov 1994</a>, tr. 376; <a href="#CITEREFRyan2012">Ryan 2012</a>, tr. 178. </li> <li id="cite_note-FOOTNOTEFischer1964467Shub1966406Volkogonov1994343Service2000425White2001168Read2005220Ryan2012154-360"><a href="#cite_ref-FOOTNOTEFischer1964467Shub1966406Volkogonov1994343Service2000425White2001168Read2005220Ryan2012154_360-0">^</a> <a href="#CITEREFFischer1964">Fischer 1964</a>, tr. 467; <a href="#CITEREFShub1966">Shub 1966</a>, tr. 406; <a href="#CITEREFVolkogonov1994">Volkogonov 1994</a>, tr. 343; <a href="#CITEREFService2000">Service 2000</a>, tr. 425; <a href="#CITEREFWhite2001">White 2001</a>, tr. 168; <a href="#CITEREFRead2005">Read 2005</a>, tr. 220; <a href="#CITEREFRyan2012">Ryan 2012</a>, tr. 154. </li> <li id="cite_note-FOOTNOTEFischer1964459Leggett1981330–333Service2000423–424White2001168Ryan2012154–155-361"><a href="#cite_ref-FOOTNOTEFischer1964459Leggett1981330–333Service2000423–424White2001168Ryan2012154–155_361-0">^</a> <a href="#CITEREFFischer1964">Fischer 1964</a>, tr. 459; <a href="#CITEREFLeggett1981">Leggett 1981</a>, tr. 330–333; <a href="#CITEREFService2000">Service 2000</a>, tr. 423–424; <a href="#CITEREFWhite2001">White 2001</a>, tr. 168; <a href="#CITEREFRyan2012">Ryan 2012</a>, tr. 154–155. </li> <li id="cite_note-FOOTNOTEShub1966406–407Leggett1981324–325Rice1990184Read2005220Ryan2012170-362"><a href="#cite_ref-FOOTNOTEShub1966406–407Leggett1981324–325Rice1990184Read2005220Ryan2012170_362-0">^</a> <a href="#CITEREFShub1966">Shub 1966</a>, tr. 406–407; <a href="#CITEREFLeggett1981">Leggett 1981</a>, tr. 324–325; <a href="#CITEREFRice1990">Rice 1990</a>, tr. 184; <a href="#CITEREFRead2005">Read 2005</a>, tr. 220; <a href="#CITEREFRyan2012">Ryan 2012</a>, tr. 170. </li> <li id="cite_note-FOOTNOTEFischer1964469–470Shub1966405Leggett1981325–326Rice1990184Service2000427White2001169Ryan2012170-363"><a href="#cite_ref-FOOTNOTEFischer1964469–470Shub1966405Leggett1981325–326Rice1990184Service2000427White2001169Ryan2012170_363-0">^</a> <a href="#CITEREFFischer1964">Fischer 1964</a>, tr. 469–470; <a href="#CITEREFShub1966">Shub 1966</a>, tr. 405; <a href="#CITEREFLeggett1981">Leggett 1981</a>, tr. 325–326; <a href="#CITEREFRice1990">Rice 1990</a>, tr. 184; <a href="#CITEREFService2000">Service 2000</a>, tr. 427; <a href="#CITEREFWhite2001">White 2001</a>, tr. 169; <a href="#CITEREFRyan2012">Ryan 2012</a>, tr. 170. </li> <li id="cite_note-FOOTNOTEFischer1964470–471Shub1966408–409Leggett1981327–328Rice1990184–185Service2000427–428Ryan2012171–172-364"><a href="#cite_ref-FOOTNOTEFischer1964470–471Shub1966408–409Leggett1981327–328Rice1990184–185Service2000427–428Ryan2012171–172_364-0">^</a> <a href="#CITEREFFischer1964">Fischer 1964</a>, tr. 470–471; <a href="#CITEREFShub1966">Shub 1966</a>, tr. 408–409; <a href="#CITEREFLeggett1981">Leggett 1981</a>, tr. 327–328; <a href="#CITEREFRice1990">Rice 1990</a>, tr. 184–185; <a href="#CITEREFService2000">Service 2000</a>, tr. 427–428; <a href="#CITEREFRyan2012">Ryan 2012</a>, tr. 171–172. </li> <li id="cite_note-FOOTNOTEShub1966411Rice1990185Service2000421,_424–427,_429-365"><a href="#cite_ref-FOOTNOTEShub1966411Rice1990185Service2000421,_424–427,_429_365-0">^</a> <a href="#CITEREFShub1966">Shub 1966</a>, tr. 411; <a href="#CITEREFRice1990">Rice 1990</a>, tr. 185; <a href="#CITEREFService2000">Service 2000</a>, tr. 421, 424–427, 429. </li> <li id="cite_note-FOOTNOTEFischer1964479–480Sandle1999155Service2000430White2001170,_171-367"><a href="#cite_ref-FOOTNOTEFischer1964479–480Sandle1999155Service2000430White2001170,_171_367-0">^</a> <a href="#CITEREFFischer1964">Fischer 1964</a>, tr. 479–480; <a href="#CITEREFSandle1999">Sandle 1999</a>, tr. 155; <a href="#CITEREFService2000">Service 2000</a>, tr. 430; <a href="#CITEREFWhite2001">White 2001</a>, tr. 170, 171. </li> <li id="cite_note-FOOTNOTEShub1966411Sandle1999153,_158Service2000430White2001169Read2005264–265-368"><a href="#cite_ref-FOOTNOTEShub1966411Sandle1999153,_158Service2000430White2001169Read2005264–265_368-0">^</a> <a href="#CITEREFShub1966">Shub 1966</a>, tr. 411; <a href="#CITEREFSandle1999">Sandle 1999</a>, tr. 153, 158; <a href="#CITEREFService2000">Service 2000</a>, tr. 430; <a href="#CITEREFWhite2001">White 2001</a>, tr. 169; <a href="#CITEREFRead2005">Read 2005</a>, tr. 264–265. </li> <li id="cite_note-FOOTNOTEShub1966412Service2000430Read2005266Ryan2012159-369"><a href="#cite_ref-FOOTNOTEShub1966412Service2000430Read2005266Ryan2012159_369-0">^</a> <a href="#CITEREFShub1966">Shub 1966</a>, tr. 412; <a href="#CITEREFService2000">Service 2000</a>, tr. 430; <a href="#CITEREFRead2005">Read 2005</a>, tr. 266; <a href="#CITEREFRyan2012">Ryan 2012</a>, tr. 159. </li> <li id="cite_note-FOOTNOTEFischer1964479Shub1966412Sandle1999155Ryan2012159-370"><a href="#cite_ref-FOOTNOTEFischer1964479Shub1966412Sandle1999155Ryan2012159_370-0">^</a> <a href="#CITEREFFischer1964">Fischer 1964</a>, tr. 479; <a href="#CITEREFShub1966">Shub 1966</a>, tr. 412; <a href="#CITEREFSandle1999">Sandle 1999</a>, tr. 155; <a href="#CITEREFRyan2012">Ryan 2012</a>, tr. 159. </li> <li id="cite_note-FOOTNOTESandle1999151Service2000422White2001171-371"><a href="#cite_ref-FOOTNOTESandle1999151Service2000422White2001171_371-0">^</a> <a href="#CITEREFSandle1999">Sandle 1999</a>, tr. 151; <a href="#CITEREFService2000">Service 2000</a>, tr. 422; <a href="#CITEREFWhite2001">White 2001</a>, tr. 171. </li> <li id="cite_note-FOOTNOTEService2000421,_434-372"><a href="#cite_ref-FOOTNOTEService2000421,_434_372-0">^</a> <a href="#CITEREFService2000">Service 2000</a>, tr. 421, 434. </li> <li id="cite_note-FOOTNOTEPipes1990703–707Sandle1999103Ryan2012143-373"><a href="#cite_ref-FOOTNOTEPipes1990703–707Sandle1999103Ryan2012143_373-0">^</a> <a href="#CITEREFPipes1990">Pipes 1990</a>, tr. 703–707; <a href="#CITEREFSandle1999">Sandle 1999</a>, tr. 103; <a href="#CITEREFRyan2012">Ryan 2012</a>, tr. 143. </li> <li id="cite_note-FOOTNOTEFischer1964423,_582Sandle1999107White2001165Read2005230-374"><a href="#cite_ref-FOOTNOTEFischer1964423,_582Sandle1999107White2001165Read2005230_374-0">^</a> <a href="#CITEREFFischer1964">Fischer 1964</a>, tr. 423, 582; <a href="#CITEREFSandle1999">Sandle 1999</a>, tr. 107; <a href="#CITEREFWhite2001">White 2001</a>, tr. 165; <a href="#CITEREFRead2005">Read 2005</a>, tr. 230. </li> <li id="cite_note-FOOTNOTEFischer1964567–569-375"><a href="#cite_ref-FOOTNOTEFischer1964567–569_375-0">^</a> <a href="#CITEREFFischer1964">Fischer 1964</a>, tr. 567–569. </li> <li id="cite_note-FOOTNOTEFischer1964574,_576–577Service2000432,_441-376"><a href="#cite_ref-FOOTNOTEFischer1964574,_576–577Service2000432,_441_376-0">^</a> <a href="#CITEREFFischer1964">Fischer 1964</a>, tr. 574, 576–577; <a href="#CITEREFService2000">Service 2000</a>, tr. 432, 441. </li> <li id="cite_note-FOOTNOTEFischer1964424–427-377"><a href="#cite_ref-FOOTNOTEFischer1964424–427_377-0">^</a> <a href="#CITEREFFischer1964">Fischer 1964</a>, tr. 424–427. </li> <li id="cite_note-FOOTNOTEFischer1964414Rice1990177–178Service2000405Read2005260–261-378"><a href="#cite_ref-FOOTNOTEFischer1964414Rice1990177–178Service2000405Read2005260–261_378-0">^</a> <a href="#CITEREFFischer1964">Fischer 1964</a>, tr. 414; <a href="#CITEREFRice1990">Rice 1990</a>, tr. 177–178; <a href="#CITEREFService2000">Service 2000</a>, tr. 405; <a href="#CITEREFRead2005">Read 2005</a>, tr. 260–261. </li> <li id="cite_note-FOOTNOTEVolkogonov1994283-379"><a href="#cite_ref-FOOTNOTEVolkogonov1994283_379-0">^</a> <a href="#CITEREFVolkogonov1994">Volkogonov 1994</a>, tr. 283. </li> <li id="cite_note-FOOTNOTEFischer1964404–409Rice1990178–179Service2000440-380"><a href="#cite_ref-FOOTNOTEFischer1964404–409Rice1990178–179Service2000440_380-0">^</a> <a href="#CITEREFFischer1964">Fischer 1964</a>, tr. 404–409; <a href="#CITEREFRice1990">Rice 1990</a>, tr. 178–179; <a href="#CITEREFService2000">Service 2000</a>, tr. 440. </li> <li id="cite_note-FOOTNOTEFischer1964409–411-381"><a href="#cite_ref-FOOTNOTEFischer1964409–411_381-0">^</a> <a href="#CITEREFFischer1964">Fischer 1964</a>, tr. 409–411. </li> <li id="cite_note-FOOTNOTEFischer1964433–434Shub1966380–381Rice1990181Service2000414–415Read2005258-382"><a href="#cite_ref-FOOTNOTEFischer1964433–434Shub1966380–381Rice1990181Service2000414–415Read2005258_382-0">^</a> <a href="#CITEREFFischer1964">Fischer 1964</a>, tr. 433–434; <a href="#CITEREFShub1966">Shub 1966</a>, tr. 380–381; <a href="#CITEREFRice1990">Rice 1990</a>, tr. 181; <a href="#CITEREFService2000">Service 2000</a>, tr. 414–415; <a href="#CITEREFRead2005">Read 2005</a>, tr. 258. </li> <li id="cite_note-FOOTNOTEFischer1964434Shub1966381–382Rice1990181Service2000415Read2005258-383"><a href="#cite_ref-FOOTNOTEFischer1964434Shub1966381–382Rice1990181Service2000415Read2005258_383-0">^</a> <a href="#CITEREFFischer1964">Fischer 1964</a>, tr. 434; <a href="#CITEREFShub1966">Shub 1966</a>, tr. 381–382; <a href="#CITEREFRice1990">Rice 1990</a>, tr. 181; <a href="#CITEREFService2000">Service 2000</a>, tr. 415; <a href="#CITEREFRead2005">Read 2005</a>, tr. 258. </li> <li id="cite_note-FOOTNOTERice1990181–182Service2000416–417Read2005258-384"><a href="#cite_ref-FOOTNOTERice1990181–182Service2000416–417Read2005258_384-0">^</a> <a href="#CITEREFRice1990">Rice 1990</a>, tr. 181–182; <a href="#CITEREFService2000">Service 2000</a>, tr. 416–417; <a href="#CITEREFRead2005">Read 2005</a>, tr. 258. </li> <li id="cite_note-FOOTNOTEShub1966426Lewin196933Rice1990187Volkogonov1994409Service2000435-385"><a href="#cite_ref-FOOTNOTEShub1966426Lewin196933Rice1990187Volkogonov1994409Service2000435_385-0">^</a> <a href="#CITEREFShub1966">Shub 1966</a>, tr. 426; <a href="#CITEREFLewin1969">Lewin 1969</a>, tr. 33; <a href="#CITEREFRice1990">Rice 1990</a>, tr. 187; <a href="#CITEREFVolkogonov1994">Volkogonov 1994</a>, tr. 409; <a href="#CITEREFService2000">Service 2000</a>, tr. 435. </li> <li id="cite_note-FOOTNOTEShub1966426Rice1990187Service2000435-386"><a href="#cite_ref-FOOTNOTEShub1966426Rice1990187Service2000435_386-0">^</a> <a href="#CITEREFShub1966">Shub 1966</a>, tr. 426; <a href="#CITEREFRice1990">Rice 1990</a>, tr. 187; <a href="#CITEREFService2000">Service 2000</a>, tr. 435. </li> <li id="cite_note-FOOTNOTEService2000436Read2005281Rice1990187-387"><a href="#cite_ref-FOOTNOTEService2000436Read2005281Rice1990187_387-0">^</a> <a href="#CITEREFService2000">Service 2000</a>, tr. 436; <a href="#CITEREFRead2005">Read 2005</a>, tr. 281; <a href="#CITEREFRice1990">Rice 1990</a>, tr. 187. </li> <li id="cite_note-FOOTNOTEVolkogonov1994420,_425–426Service2000439Read2005280,_282-388"><a href="#cite_ref-FOOTNOTEVolkogonov1994420,_425–426Service2000439Read2005280,_282_388-0">^</a> <a href="#CITEREFVolkogonov1994">Volkogonov 1994</a>, tr. 420, 425–426; <a href="#CITEREFService2000">Service 2000</a>, tr. 439; <a href="#CITEREFRead2005">Read 2005</a>, tr. 280, 282. </li> <li id="cite_note-FOOTNOTEVolkogonov1994443Service2000437-389"><a href="#cite_ref-FOOTNOTEVolkogonov1994443Service2000437_389-0">^</a> <a href="#CITEREFVolkogonov1994">Volkogonov 1994</a>, tr. 443; <a href="#CITEREFService2000">Service 2000</a>, tr. 437. </li> <li id="cite_note-FOOTNOTEFischer1964598–599Shub1966426Service2000443White2001172Read2005258-390"><a href="#cite_ref-FOOTNOTEFischer1964598–599Shub1966426Service2000443White2001172Read2005258_390-0">^</a> <a href="#CITEREFFischer1964">Fischer 1964</a>, tr. 598–599; <a href="#CITEREFShub1966">Shub 1966</a>, tr. 426; <a href="#CITEREFService2000">Service 2000</a>, tr. 443; <a href="#CITEREFWhite2001">White 2001</a>, tr. 172; <a href="#CITEREFRead2005">Read 2005</a>, tr. 258. </li> <li id="cite_note-FOOTNOTEFischer1964600Shub1966426–427Lewin196933Service2000443White2001173Read2005258-391"><a href="#cite_ref-FOOTNOTEFischer1964600Shub1966426–427Lewin196933Service2000443White2001173Read2005258_391-0">^</a> <a href="#CITEREFFischer1964">Fischer 1964</a>, tr. 600; <a href="#CITEREFShub1966">Shub 1966</a>, tr. 426–427; <a href="#CITEREFLewin1969">Lewin 1969</a>, tr. 33; <a href="#CITEREFService2000">Service 2000</a>, tr. 443; <a href="#CITEREFWhite2001">White 2001</a>, tr. 173; <a href="#CITEREFRead2005">Read 2005</a>, tr. 258. </li> <li id="cite_note-FOOTNOTEShub1966427–428Service2000446-392"><a href="#cite_ref-FOOTNOTEShub1966427–428Service2000446_392-0">^</a> <a href="#CITEREFShub1966">Shub 1966</a>, tr. 427–428; <a href="#CITEREFService2000">Service 2000</a>, tr. 446. </li> <li id="cite_note-FOOTNOTEFischer1964634Shub1966431–432Lewin196933–34White2001173-393"><a href="#cite_ref-FOOTNOTEFischer1964634Shub1966431–432Lewin196933–34White2001173_393-0">^</a> <a href="#CITEREFFischer1964">Fischer 1964</a>, tr. 634; <a href="#CITEREFShub1966">Shub 1966</a>, tr. 431–432; <a href="#CITEREFLewin1969">Lewin 1969</a>, tr. 33–34; <a href="#CITEREFWhite2001">White 2001</a>, tr. 173. </li> <li id="cite_note-FOOTNOTEFischer1964600–602Shub1966428–430Leggett1981318Sandle1999164Service2000442–443Read2005269Ryan2012174–175-394"><a href="#cite_ref-FOOTNOTEFischer1964600–602Shub1966428–430Leggett1981318Sandle1999164Service2000442–443Read2005269Ryan2012174–175_394-0">^</a> <a href="#CITEREFFischer1964">Fischer 1964</a>, tr. 600–602; <a href="#CITEREFShub1966">Shub 1966</a>, tr. 428–430; <a href="#CITEREFLeggett1981">Leggett 1981</a>, tr. 318; <a href="#CITEREFSandle1999">Sandle 1999</a>, tr. 164; <a href="#CITEREFService2000">Service 2000</a>, tr. 442–443; <a href="#CITEREFRead2005">Read 2005</a>, tr. 269; <a href="#CITEREFRyan2012">Ryan 2012</a>, tr. 174–175. </li> <li id="cite_note-FOOTNOTEVolkogonov1994310Leggett1981320–322Aves1996175–178Sandle1999164Lee2003103–104Ryan2012172-395"><a href="#cite_ref-FOOTNOTEVolkogonov1994310Leggett1981320–322Aves1996175–178Sandle1999164Lee2003103–104Ryan2012172_395-0">^</a> <a href="#CITEREFVolkogonov1994">Volkogonov 1994</a>, tr. 310; <a href="#CITEREFLeggett1981">Leggett 1981</a>, tr. 320–322; <a href="#CITEREFAves1996">Aves 1996</a>, tr. 175–178; <a href="#CITEREFSandle1999">Sandle 1999</a>, tr. 164; <a href="#CITEREFLee2003">Lee 2003</a>, tr. 103–104; <a href="#CITEREFRyan2012">Ryan 2012</a>, tr. 172. </li> <li id="cite_note-FOOTNOTELewin19698–9White2001176Read2005270–272-396"><a href="#cite_ref-FOOTNOTELewin19698–9White2001176Read2005270–272_396-0">^</a> <a href="#CITEREFLewin1969">Lewin 1969</a>, tr. 8–9; <a href="#CITEREFWhite2001">White 2001</a>, tr. 176; <a href="#CITEREFRead2005">Read 2005</a>, tr. 270–272. </li> <li id="cite_note-FOOTNOTEFischer1964578Rice1990189-397"><a href="#cite_ref-FOOTNOTEFischer1964578Rice1990189_397-0">^</a> <a href="#CITEREFFischer1964">Fischer 1964</a>, tr. 578; <a href="#CITEREFRice1990">Rice 1990</a>, tr. 189. </li> <li id="cite_note-FOOTNOTERice1990192–193-398"><a href="#cite_ref-FOOTNOTERice1990192–193_398-0">^</a> <a href="#CITEREFRice1990">Rice 1990</a>, tr. 192–193. </li> <li id="cite_note-FOOTNOTEFischer1964578-399"><a href="#cite_ref-FOOTNOTEFischer1964578_399-0">^</a> <a href="#CITEREFFischer1964">Fischer 1964</a>, tr. 578. </li> <li id="cite_note-FOOTNOTEFischer1964638–639Shub1966433Lewin196973–75Volkogonov1994417Service2000464White2001173–174-400"><a href="#cite_ref-FOOTNOTEFischer1964638–639Shub1966433Lewin196973–75Volkogonov1994417Service2000464White2001173–174_400-0">^</a> <a href="#CITEREFFischer1964">Fischer 1964</a>, tr. 638–639; <a href="#CITEREFShub1966">Shub 1966</a>, tr. 433; <a href="#CITEREFLewin1969">Lewin 1969</a>, tr. 73–75; <a href="#CITEREFVolkogonov1994">Volkogonov 1994</a>, tr. 417; <a href="#CITEREFService2000">Service 2000</a>, tr. 464; <a href="#CITEREFWhite2001">White 2001</a>, tr. 173–174. </li> <li id="cite_note-FOOTNOTEFischer1964647Shub1966434–435Rice1990192Volkogonov1994273Service2000469White2001174–175Read2005278–279-401"><a href="#cite_ref-FOOTNOTEFischer1964647Shub1966434–435Rice1990192Volkogonov1994273Service2000469White2001174–175Read2005278–279_401-0">^</a> <a href="#CITEREFFischer1964">Fischer 1964</a>, tr. 647; <a href="#CITEREFShub1966">Shub 1966</a>, tr. 434–435; <a href="#CITEREFRice1990">Rice 1990</a>, tr. 192; <a href="#CITEREFVolkogonov1994">Volkogonov 1994</a>, tr. 273; <a href="#CITEREFService2000">Service 2000</a>, tr. 469; <a href="#CITEREFWhite2001">White 2001</a>, tr. 174–175; <a href="#CITEREFRead2005">Read 2005</a>, tr. 278–279. </li> <li id="cite_note-FOOTNOTEFischer1964640Shub1966434–435Volkogonov1994249,_418Service2000465White2001174-402"><a href="#cite_ref-FOOTNOTEFischer1964640Shub1966434–435Volkogonov1994249,_418Service2000465White2001174_402-0">^</a> <a href="#CITEREFFischer1964">Fischer 1964</a>, tr. 640; <a href="#CITEREFShub1966">Shub 1966</a>, tr. 434–435; <a href="#CITEREFVolkogonov1994">Volkogonov 1994</a>, tr. 249, 418; <a href="#CITEREFService2000">Service 2000</a>, tr. 465; <a href="#CITEREFWhite2001">White 2001</a>, tr. 174. </li> <li id="cite_note-FOOTNOTEFischer1964666–667,_669Lewin1969120–121Service2000468Read2005273-403"><a href="#cite_ref-FOOTNOTEFischer1964666–667,_669Lewin1969120–121Service2000468Read2005273_403-0">^</a> <a href="#CITEREFFischer1964">Fischer 1964</a>, tr. 666–667, 669; <a href="#CITEREFLewin1969">Lewin 1969</a>, tr. 120–121; <a href="#CITEREFService2000">Service 2000</a>, tr. 468; <a href="#CITEREFRead2005">Read 2005</a>, tr. 273. </li> <li id="cite_note-FOOTNOTEFischer1964650–654Service2000470-404"><a href="#cite_ref-FOOTNOTEFischer1964650–654Service2000470_404-0">^</a> <a href="#CITEREFFischer1964">Fischer 1964</a>, tr. 650–654; <a href="#CITEREFService2000">Service 2000</a>, tr. 470. </li> <li id="cite_note-FOOTNOTEShub1966426,_434Lewin196934–35-405"><a href="#cite_ref-FOOTNOTEShub1966426,_434Lewin196934–35_405-0">^</a> <a href="#CITEREFShub1966">Shub 1966</a>, tr. 426, 434; <a href="#CITEREFLewin1969">Lewin 1969</a>, tr. 34–35. </li> <li id="cite_note-FOOTNOTEVolkogonov1994263–264-406"><a href="#cite_ref-FOOTNOTEVolkogonov1994263–264_406-0">^</a> <a href="#CITEREFVolkogonov1994">Volkogonov 1994</a>, tr. 263–264. </li> <li id="cite_note-FOOTNOTELewin196970Rice1990191Volkogonov1994273,_416-407"><a href="#cite_ref-FOOTNOTELewin196970Rice1990191Volkogonov1994273,_416_407-0">^</a> <a href="#CITEREFLewin1969">Lewin 1969</a>, tr. 70; <a href="#CITEREFRice1990">Rice 1990</a>, tr. 191; <a href="#CITEREFVolkogonov1994">Volkogonov 1994</a>, tr. 273, 416. </li> <li id="cite_note-FOOTNOTEFischer1964635Lewin196935–40Service2000451–452White2001173-408"><a href="#cite_ref-FOOTNOTEFischer1964635Lewin196935–40Service2000451–452White2001173_408-0">^</a> <a href="#CITEREFFischer1964">Fischer 1964</a>, tr. 635; <a href="#CITEREFLewin1969">Lewin 1969</a>, tr. 35–40; <a href="#CITEREFService2000">Service 2000</a>, tr. 451–452; <a href="#CITEREFWhite2001">White 2001</a>, tr. 173. </li> <li id="cite_note-FOOTNOTEFischer1964637–638,_669Shub1966435–436Lewin196971,_85,_101Volkogonov1994273–274,_422–423Service2000463,_472–473White2001173,_176Read2005279-409"><a href="#cite_ref-FOOTNOTEFischer1964637–638,_669Shub1966435–436Lewin196971,_85,_101Volkogonov1994273–274,_422–423Service2000463,_472–473White2001173,_176Read2005279_409-0">^</a> <a href="#CITEREFFischer1964">Fischer 1964</a>, tr. 637–638, 669; <a href="#CITEREFShub1966">Shub 1966</a>, tr. 435–436; <a href="#CITEREFLewin1969">Lewin 1969</a>, tr. 71, 85, 101; <a href="#CITEREFVolkogonov1994">Volkogonov 1994</a>, tr. 273–274, 422–423; <a href="#CITEREFService2000">Service 2000</a>, tr. 463, 472–473; <a href="#CITEREFWhite2001">White 2001</a>, tr. 173, 176; <a href="#CITEREFRead2005">Read 2005</a>, tr. 279. </li> <li id="cite_note-FOOTNOTEFischer1964607–608Lewin196943–49Rice1990190–191Volkogonov1994421Service2000452,_453–455White2001175–176-410"><a href="#cite_ref-FOOTNOTEFischer1964607–608Lewin196943–49Rice1990190–191Volkogonov1994421Service2000452,_453–455White2001175–176_410-0">^</a> <a href="#CITEREFFischer1964">Fischer 1964</a>, tr. 607–608; <a href="#CITEREFLewin1969">Lewin 1969</a>, tr. 43–49; <a href="#CITEREFRice1990">Rice 1990</a>, tr. 190–191; <a href="#CITEREFVolkogonov1994">Volkogonov 1994</a>, tr. 421; <a href="#CITEREFService2000">Service 2000</a>, tr. 452, 453–455; <a href="#CITEREFWhite2001">White 2001</a>, tr. 175–176. </li> <li id="cite_note-FOOTNOTEFischer1964608Lewin196950Leggett1981354Volkogonov1994421Service2000455White2001175-411"><a href="#cite_ref-FOOTNOTEFischer1964608Lewin196950Leggett1981354Volkogonov1994421Service2000455White2001175_411-0">^</a> <a href="#CITEREFFischer1964">Fischer 1964</a>, tr. 608; <a href="#CITEREFLewin1969">Lewin 1969</a>, tr. 50; <a href="#CITEREFLeggett1981">Leggett 1981</a>, tr. 354; <a href="#CITEREFVolkogonov1994">Volkogonov 1994</a>, tr. 421; <a href="#CITEREFService2000">Service 2000</a>, tr. 455; <a href="#CITEREFWhite2001">White 2001</a>, tr. 175. </li> <li id="cite_note-FOOTNOTEService2000455,_456-412"><a href="#cite_ref-FOOTNOTEService2000455,_456_412-0">^</a> <a href="#CITEREFService2000">Service 2000</a>, tr. 455, 456. </li> <li id="cite_note-FOOTNOTELewin196940,_99–100Volkogonov1994421Service2000460–461,_468-413"><a href="#cite_ref-FOOTNOTELewin196940,_99–100Volkogonov1994421Service2000460–461,_468_413-0">^</a> <a href="#CITEREFLewin1969">Lewin 1969</a>, tr. 40, 99–100; <a href="#CITEREFVolkogonov1994">Volkogonov 1994</a>, tr. 421; <a href="#CITEREFService2000">Service 2000</a>, tr. 460–461, 468. </li> <li id="cite_note-FOOTNOTERigby1979221-414"><a href="#cite_ref-FOOTNOTERigby1979221_414-0">^</a> <a href="#CITEREFRigby1979">Rigby 1979</a>, tr. 221. </li> <li id="cite_note-FOOTNOTEFischer1964671Shub1966436Lewin1969103Leggett1981355Rice1990193White2001176Read2005281-415"><a href="#cite_ref-FOOTNOTEFischer1964671Shub1966436Lewin1969103Leggett1981355Rice1990193White2001176Read2005281_415-0">^</a> <a href="#CITEREFFischer1964">Fischer 1964</a>, tr. 671; <a href="#CITEREFShub1966">Shub 1966</a>, tr. 436; <a href="#CITEREFLewin1969">Lewin 1969</a>, tr. 103; <a href="#CITEREFLeggett1981">Leggett 1981</a>, tr. 355; <a href="#CITEREFRice1990">Rice 1990</a>, tr. 193; <a href="#CITEREFWhite2001">White 2001</a>, tr. 176; <a href="#CITEREFRead2005">Read 2005</a>, tr. 281. </li> <li id="cite_note-FOOTNOTEFischer1964671Shub1966436Volkogonov1994425Service2000474LernerFinkelsteinWitztum2004372-416"><a href="#cite_ref-FOOTNOTEFischer1964671Shub1966436Volkogonov1994425Service2000474LernerFinkelsteinWitztum2004372_416-0">^</a> <a href="#CITEREFFischer1964">Fischer 1964</a>, tr. 671; <a href="#CITEREFShub1966">Shub 1966</a>, tr. 436; <a href="#CITEREFVolkogonov1994">Volkogonov 1994</a>, tr. 425; <a href="#CITEREFService2000">Service 2000</a>, tr. 474; <a href="#CITEREFLernerFinkelsteinWitztum2004">Lerner, Finkelstein & Witztum 2004</a>, tr. 372. </li> <li id="cite_note-FOOTNOTEFischer1964672Rigby1979192Rice1990193–194Volkogonov1994429–430-417"><a href="#cite_ref-FOOTNOTEFischer1964672Rigby1979192Rice1990193–194Volkogonov1994429–430_417-0">^</a> <a href="#CITEREFFischer1964">Fischer 1964</a>, tr. 672; <a href="#CITEREFRigby1979">Rigby 1979</a>, tr. 192; <a href="#CITEREFRice1990">Rice 1990</a>, tr. 193–194; <a href="#CITEREFVolkogonov1994">Volkogonov 1994</a>, tr. 429–430. </li> <li id="cite_note-FOOTNOTEFischer1964672Shub1966437Volkogonov1994431Service2000476Read2005281-418"><a href="#cite_ref-FOOTNOTEFischer1964672Shub1966437Volkogonov1994431Service2000476Read2005281_418-0">^</a> <a href="#CITEREFFischer1964">Fischer 1964</a>, tr. 672; <a href="#CITEREFShub1966">Shub 1966</a>, tr. 437; <a href="#CITEREFVolkogonov1994">Volkogonov 1994</a>, tr. 431; <a href="#CITEREFService2000">Service 2000</a>, tr. 476; <a href="#CITEREFRead2005">Read 2005</a>, tr. 281. </li> <li id="cite_note-FOOTNOTERice1990194Volkogonov1994299Service2000477–478-419"><a href="#cite_ref-FOOTNOTERice1990194Volkogonov1994299Service2000477–478_419-0">^</a> <a href="#CITEREFRice1990">Rice 1990</a>, tr. 194; <a href="#CITEREFVolkogonov1994">Volkogonov 1994</a>, tr. 299; <a href="#CITEREFService2000">Service 2000</a>, tr. 477–478. </li> <li id="cite_note-FOOTNOTEFischer1964673–674Shub1966438Rice1990194Volkogonov1994435Service2000478–479White2001176Read2005269-420"><a href="#cite_ref-FOOTNOTEFischer1964673–674Shub1966438Rice1990194Volkogonov1994435Service2000478–479White2001176Read2005269_420-0">^</a> <a href="#CITEREFFischer1964">Fischer 1964</a>, tr. 673–674; <a href="#CITEREFShub1966">Shub 1966</a>, tr. 438; <a href="#CITEREFRice1990">Rice 1990</a>, tr. 194; <a href="#CITEREFVolkogonov1994">Volkogonov 1994</a>, tr. 435; <a href="#CITEREFService2000">Service 2000</a>, tr. 478–479; <a href="#CITEREFWhite2001">White 2001</a>, tr. 176; <a href="#CITEREFRead2005">Read 2005</a>, tr. 269. </li> <li id="cite_note-FOOTNOTEVolkogonov1994435LernerFinkelsteinWitztum2004372-421"><a href="#cite_ref-FOOTNOTEVolkogonov1994435LernerFinkelsteinWitztum2004372_421-0">^</a> <a href="#CITEREFVolkogonov1994">Volkogonov 1994</a>, tr. 435; <a href="#CITEREFLernerFinkelsteinWitztum2004">Lerner, Finkelstein & Witztum 2004</a>, tr. 372. </li> <li id="cite_note-FOOTNOTERice19907-422"><a href="#cite_ref-FOOTNOTERice19907_422-0">^</a> <a href="#CITEREFRice1990">Rice 1990</a>, tr. 7. </li> <li id="cite_note-FOOTNOTERice19907–8-423"><a href="#cite_ref-FOOTNOTERice19907–8_423-0">^</a> <a href="#CITEREFRice1990">Rice 1990</a>, tr. 7–8. </li> <li id="cite_note-FOOTNOTEFischer1964674Shub1966439Rice19907–8Service2000479-424"><a href="#cite_ref-FOOTNOTEFischer1964674Shub1966439Rice19907–8Service2000479_424-0">^</a> <a href="#CITEREFFischer1964">Fischer 1964</a>, tr. 674; <a href="#CITEREFShub1966">Shub 1966</a>, tr. 439; <a href="#CITEREFRice1990">Rice 1990</a>, tr. 7–8; <a href="#CITEREFService2000">Service 2000</a>, tr. 479. </li> <li id="cite_note-FOOTNOTERice19909-425">^ <a href="#cite_ref-FOOTNOTERice19909_425-0">a</a> <a href="#cite_ref-FOOTNOTERice19909_425-1">b</a> <a href="#CITEREFRice1990">Rice 1990</a>, tr. 9. </li> <li id="cite_note-FOOTNOTE''History'',_tháng_4_năm_2009-426"><a href="#cite_ref-FOOTNOTE''History'',_tháng_4_năm_2009_426-0">^</a> <a href="#CITEREFHistory,_tháng_4_năm_2009">History, tháng 4 năm 2009</a>. </li> <li id="cite_note-FOOTNOTEShub1966439Rice19909Service2000479–480-427"><a href="#cite_ref-FOOTNOTEShub1966439Rice19909Service2000479–480_427-0">^</a> <a href="#CITEREFShub1966">Shub 1966</a>, tr. 439; <a href="#CITEREFRice1990">Rice 1990</a>, tr. 9; <a href="#CITEREFService2000">Service 2000</a>, tr. 479–480. </li> <li id="cite_note-FOOTNOTEVolkogonov1994440-428">^ <a href="#cite_ref-FOOTNOTEVolkogonov1994440_428-0">a</a> <a href="#cite_ref-FOOTNOTEVolkogonov1994440_428-1">b</a> <a href="#CITEREFVolkogonov1994">Volkogonov 1994</a>, tr. 440. </li> <li id="cite_note-FOOTNOTEFischer1964674Shub1966438Volkogonov1994437–438Service2000481-429"><a href="#cite_ref-FOOTNOTEFischer1964674Shub1966438Volkogonov1994437–438Service2000481_429-0">^</a> <a href="#CITEREFFischer1964">Fischer 1964</a>, tr. 674; <a href="#CITEREFShub1966">Shub 1966</a>, tr. 438; <a href="#CITEREFVolkogonov1994">Volkogonov 1994</a>, tr. 437–438; <a href="#CITEREFService2000">Service 2000</a>, tr. 481. </li> <li id="cite_note-FOOTNOTEFischer1964625–626Volkogonov1994446-430"><a href="#cite_ref-FOOTNOTEFischer1964625–626Volkogonov1994446_430-0">^</a> <a href="#CITEREFFischer1964">Fischer 1964</a>, tr. 625–626; <a href="#CITEREFVolkogonov1994">Volkogonov 1994</a>, tr. 446. </li> <li id="cite_note-FOOTNOTEVolkogonov1994444,_445-431"><a href="#cite_ref-FOOTNOTEVolkogonov1994444,_445_431-0">^</a> <a href="#CITEREFVolkogonov1994">Volkogonov 1994</a>, tr. 444, 445. </li> <li id="cite_note-FOOTNOTEVolkogonov1994445-432"><a href="#cite_ref-FOOTNOTEVolkogonov1994445_432-0">^</a> <a href="#CITEREFVolkogonov1994">Volkogonov 1994</a>, tr. 445. </li> <li id="cite_note-FOOTNOTEVolkogonov1994444-433"><a href="#cite_ref-FOOTNOTEVolkogonov1994444_433-0">^</a> <a href="#CITEREFVolkogonov1994">Volkogonov 1994</a>, tr. 444. </li> <li id="cite_note-FOOTNOTEMoscow.info-434"><a href="#cite_ref-FOOTNOTEMoscow.info_434-0">^</a> <a href="#CITEREFMoscow.info">Moscow.info</a>. </li> <li id="cite_note-FOOTNOTERyan201218-435">^ <a href="#cite_ref-FOOTNOTERyan201218_435-0">a</a> <a href="#cite_ref-FOOTNOTERyan201218_435-1">b</a> <a href="#cite_ref-FOOTNOTERyan201218_435-2">c</a> <a href="#cite_ref-FOOTNOTERyan201218_435-3">d</a> <a href="#CITEREFRyan2012">Ryan 2012</a>, tr. 18. </li> <li id="cite_note-FOOTNOTEVolkogonov1994409-436"><a href="#cite_ref-FOOTNOTEVolkogonov1994409_436-0">^</a> <a href="#CITEREFVolkogonov1994">Volkogonov 1994</a>, tr. 409. </li> <li id="cite_note-FOOTNOTESandle199935Service2000237-437"><a href="#cite_ref-FOOTNOTESandle199935Service2000237_437-0">^</a> <a href="#CITEREFSandle1999">Sandle 1999</a>, tr. 35; <a href="#CITEREFService2000">Service 2000</a>, tr. 237. </li> <li id="cite_note-FOOTNOTESandle199941-438"><a href="#cite_ref-FOOTNOTESandle199941_438-0">^</a> <a href="#CITEREFSandle1999">Sandle 1999</a>, tr. 41. </li> <li id="cite_note-FOOTNOTEVolkogonov1994206-439"><a href="#cite_ref-FOOTNOTEVolkogonov1994206_439-0">^</a> <a href="#CITEREFVolkogonov1994">Volkogonov 1994</a>, tr. 206. </li> <li id="cite_note-FOOTNOTESandle199935-440"><a href="#cite_ref-FOOTNOTESandle199935_440-0">^</a> <a href="#CITEREFSandle1999">Sandle 1999</a>, tr. 35. </li> <li id="cite_note-FOOTNOTELenin2006b425-441"><a href="#cite_ref-FOOTNOTELenin2006b425_441-0">^</a> <a href="#CITEREFLenin2006b">Lenin 2006b</a>, tr. 425. </li> <li id="cite_note-FOOTNOTEService2000203-442"><a href="#cite_ref-FOOTNOTEService2000203_442-0">^</a> <a href="#CITEREFService2000">Service 2000</a>, tr. 203. </li> <li id="cite_note-FOOTNOTESandle199929White20011-443"><a href="#cite_ref-FOOTNOTESandle199929White20011_443-0">^</a> <a href="#CITEREFSandle1999">Sandle 1999</a>, tr. 29; <a href="#CITEREFWhite2001">White 2001</a>, tr. 1. </li> <li id="cite_note-FOOTNOTEService2000173-444"><a href="#cite_ref-FOOTNOTEService2000173_444-0">^</a> <a href="#CITEREFService2000">Service 2000</a>, tr. 173. </li> <li id="cite_note-FOOTNOTERyan201213-445"><a href="#cite_ref-FOOTNOTERyan201213_445-0">^</a> <a href="#CITEREFRyan2012">Ryan 2012</a>, tr. 13. </li> <li id="cite_note-FOOTNOTESandle199957White2001151-446"><a href="#cite_ref-FOOTNOTESandle199957White2001151_446-0">^</a> <a href="#CITEREFSandle1999">Sandle 1999</a>, tr. 57; <a href="#CITEREFWhite2001">White 2001</a>, tr. 151. </li> <li id="cite_note-FOOTNOTESandle199934-447"><a href="#cite_ref-FOOTNOTESandle199934_447-0">^</a> <a href="#CITEREFSandle1999">Sandle 1999</a>, tr. 34. </li> <li id="cite_note-FOOTNOTEWhite2001150–151-448"><a href="#cite_ref-FOOTNOTEWhite2001150–151_448-0">^</a> <a href="#CITEREFWhite2001">White 2001</a>, tr. 150–151. </li> <li id="cite_note-FOOTNOTERyan201219-449">^ <a href="#cite_ref-FOOTNOTERyan201219_449-0">a</a> <a href="#cite_ref-FOOTNOTERyan201219_449-1">b</a> <a href="#cite_ref-FOOTNOTERyan201219_449-2">c</a> <a href="#CITEREFRyan2012">Ryan 2012</a>, tr. 19. </li> <li id="cite_note-FOOTNOTERyan20123-450"><a href="#cite_ref-FOOTNOTERyan20123_450-0">^</a> <a href="#CITEREFRyan2012">Ryan 2012</a>, tr. 3. </li> <li id="cite_note-FOOTNOTERice1990121-451">^ <a href="#cite_ref-FOOTNOTERice1990121_451-0">a</a> <a href="#cite_ref-FOOTNOTERice1990121_451-1">b</a> <a href="#CITEREFRice1990">Rice 1990</a>, tr. 121. </li> <li id="cite_note-FOOTNOTEVolkogonov1994471-452"><a href="#cite_ref-FOOTNOTEVolkogonov1994471_452-0">^</a> <a href="#CITEREFVolkogonov1994">Volkogonov 1994</a>, tr. 471. </li> <li id="cite_note-FOOTNOTEShub1966443-453"><a href="#cite_ref-FOOTNOTEShub1966443_453-0">^</a> <a href="#CITEREFShub1966">Shub 1966</a>, tr. 443. </li> <li id="cite_note-FOOTNOTEFischer1964310Shub1966442-454"><a href="#cite_ref-FOOTNOTEFischer1964310Shub1966442_454-0">^</a> <a href="#CITEREFFischer1964">Fischer 1964</a>, tr. 310; <a href="#CITEREFShub1966">Shub 1966</a>, tr. 442. </li> <li id="cite_note-FOOTNOTESandle199936–37-455"><a href="#cite_ref-FOOTNOTESandle199936–37_455-0">^</a> <a href="#CITEREFSandle1999">Sandle 1999</a>, tr. 36–37. </li> <li id="cite_note-FOOTNOTEFischer196454Shub1966423Pipes1990352-456"><a href="#cite_ref-FOOTNOTEFischer196454Shub1966423Pipes1990352_456-0">^</a> <a href="#CITEREFFischer1964">Fischer 1964</a>, tr. 54; <a href="#CITEREFShub1966">Shub 1966</a>, tr. 423; <a href="#CITEREFPipes1990">Pipes 1990</a>, tr. 352. </li> <li id="cite_note-FOOTNOTEFischer196488–89-457"><a href="#cite_ref-FOOTNOTEFischer196488–89_457-0">^</a> <a href="#CITEREFFischer1964">Fischer 1964</a>, tr. 88–89. </li> <li id="cite_note-FOOTNOTEFischer196487Montefiore2007266-458"><a href="#cite_ref-FOOTNOTEFischer196487Montefiore2007266_458-0">^</a> <a href="#CITEREFFischer1964">Fischer 1964</a>, tr. 87; <a href="#CITEREFMontefiore2007">Montefiore 2007</a>, tr. 266. </li> <li id="cite_note-FOOTNOTEFischer196487-459"><a href="#cite_ref-FOOTNOTEFischer196487_459-0">^</a> <a href="#CITEREFFischer1964">Fischer 1964</a>, tr. 87. </li> <li id="cite_note-FOOTNOTEFischer196491,_93-460"><a href="#cite_ref-FOOTNOTEFischer196491,_93_460-0">^</a> <a href="#CITEREFFischer1964">Fischer 1964</a>, tr. 91, 93. </li> <li id="cite_note-FOOTNOTEMontefiore2007266-461"><a href="#cite_ref-FOOTNOTEMontefiore2007266_461-0">^</a> <a href="#CITEREFMontefiore2007">Montefiore 2007</a>, tr. 266. </li> <li id="cite_note-FOOTNOTEPage194817Page1950354-462"><a href="#cite_ref-FOOTNOTEPage194817Page1950354_462-0">^</a> <a href="#CITEREFPage1948">Page 1948</a>, tr. 17; <a href="#CITEREFPage1950">Page 1950</a>, tr. 354. </li> <li id="cite_note-FOOTNOTEPage1950355-463"><a href="#cite_ref-FOOTNOTEPage1950355_463-0">^</a> <a href="#CITEREFPage1950">Page 1950</a>, tr. 355. </li> <li id="cite_note-FOOTNOTEPage1950342-464"><a href="#cite_ref-FOOTNOTEPage1950342_464-0">^</a> <a href="#CITEREFPage1950">Page 1950</a>, tr. 342. </li> <li id="cite_note-FOOTNOTEService2000159,_202Read2005207-465"><a href="#cite_ref-FOOTNOTEService2000159,_202Read2005207_465-0">^</a> <a href="#CITEREFService2000">Service 2000</a>, tr. 159, 202; <a href="#CITEREFRead2005">Read 2005</a>, tr. 207. </li> <li id="cite_note-FOOTNOTEFischer196447,_148-466"><a href="#cite_ref-FOOTNOTEFischer196447,_148_466-0">^</a> <a href="#CITEREFFischer1964">Fischer 1964</a>, tr. 47, 148. </li> <li id="cite_note-FOOTNOTEPipes1990348,_351-467"><a href="#cite_ref-FOOTNOTEPipes1990348,_351_467-0">^</a> <a href="#CITEREFPipes1990">Pipes 1990</a>, tr. 348, 351. </li> <li id="cite_note-FOOTNOTEVolkogonov1994246-468"><a href="#cite_ref-FOOTNOTEVolkogonov1994246_468-0">^</a> <a href="#CITEREFVolkogonov1994">Volkogonov 1994</a>, tr. 246. </li> <li id="cite_note-FOOTNOTEFischer196457-469"><a href="#cite_ref-FOOTNOTEFischer196457_469-0">^</a> <a href="#CITEREFFischer1964">Fischer 1964</a>, tr. 57. </li> <li id="cite_note-FOOTNOTEFischer196421–22-470"><a href="#cite_ref-FOOTNOTEFischer196421–22_470-0">^</a> <a href="#CITEREFFischer1964">Fischer 1964</a>, tr. 21–22. </li> <li id="cite_note-FOOTNOTEService200073-471"><a href="#cite_ref-FOOTNOTEService200073_471-0">^</a> <a href="#CITEREFService2000">Service 2000</a>, tr. 73. </li> <li id="cite_note-FOOTNOTEFischer196444Service200081-472"><a href="#cite_ref-FOOTNOTEFischer196444Service200081_472-0">^</a> <a href="#CITEREFFischer1964">Fischer 1964</a>, tr. 44; <a href="#CITEREFService2000">Service 2000</a>, tr. 81. </li> <li id="cite_note-FOOTNOTEService2000118-473">^ <a href="#cite_ref-FOOTNOTEService2000118_473-0">a</a> <a href="#cite_ref-FOOTNOTEService2000118_473-1">b</a> <a href="#CITEREFService2000">Service 2000</a>, tr. 118. </li> <li id="cite_note-FOOTNOTEService2000232Lih201113-474"><a href="#cite_ref-FOOTNOTEService2000232Lih201113_474-0">^</a> <a href="#CITEREFService2000">Service 2000</a>, tr. 232; <a href="#CITEREFLih2011">Lih 2011</a>, tr. 13. </li> <li id="cite_note-FOOTNOTEWhite200188-476"><a href="#cite_ref-FOOTNOTEWhite200188_476-0">^</a> <a href="#CITEREFWhite2001">White 2001</a>, tr. 88. </li> <li id="cite_note-FOOTNOTEVolkogonov1994362-477"><a href="#cite_ref-FOOTNOTEVolkogonov1994362_477-0">^</a> <a href="#CITEREFVolkogonov1994">Volkogonov 1994</a>, tr. 362. </li> <li id="cite_note-FOOTNOTEFischer1964409-478"><a href="#cite_ref-FOOTNOTEFischer1964409_478-0">^</a> <a href="#CITEREFFischer1964">Fischer 1964</a>, tr. 409. </li> <li id="cite_note-FOOTNOTERead2005262-479"><a href="#cite_ref-FOOTNOTERead2005262_479-0">^</a> <a href="#CITEREFRead2005">Read 2005</a>, tr. 262. </li> <li id="cite_note-FOOTNOTEFischer196440–41Volkogonov1994373Service2000149-480"><a href="#cite_ref-FOOTNOTEFischer196440–41Volkogonov1994373Service2000149_480-0">^</a> <a href="#CITEREFFischer1964">Fischer 1964</a>, tr. 40–41; <a href="#CITEREFVolkogonov1994">Volkogonov 1994</a>, tr. 373; <a href="#CITEREFService2000">Service 2000</a>, tr. 149. </li> <li id="cite_note-FOOTNOTEService2000116-481"><a href="#cite_ref-FOOTNOTEService2000116_481-0">^</a> <a href="#CITEREFService2000">Service 2000</a>, tr. 116. </li> <li id="cite_note-FOOTNOTEPipes199611Read2005287-482"><a href="#cite_ref-FOOTNOTEPipes199611Read2005287_482-0">^</a> <a href="#CITEREFPipes1996">Pipes 1996</a>, tr. 11; <a href="#CITEREFRead2005">Read 2005</a>, tr. 287. </li> <li id="cite_note-FOOTNOTERead2005259-483"><a href="#cite_ref-FOOTNOTERead2005259_483-0">^</a> <a href="#CITEREFRead2005">Read 2005</a>, tr. 259. </li> <li id="cite_note-FOOTNOTEFischer196467Pipes1990353Read2005207,_212-484"><a href="#cite_ref-FOOTNOTEFischer196467Pipes1990353Read2005207,_212_484-0">^</a> <a href="#CITEREFFischer1964">Fischer 1964</a>, tr. 67; <a href="#CITEREFPipes1990">Pipes 1990</a>, tr. 353; <a href="#CITEREFRead2005">Read 2005</a>, tr. 207, 212. </li> <li id="cite_note-FOOTNOTEPetrovsky-Shtern201093-485"><a href="#cite_ref-FOOTNOTEPetrovsky-Shtern201093_485-0">^</a> <a href="#CITEREFPetrovsky-Shtern2010">Petrovsky-Shtern 2010</a>, tr. 93. </li> <li id="cite_note-FOOTNOTEPipes1990353-486"><a href="#cite_ref-FOOTNOTEPipes1990353_486-0">^</a> <a href="#CITEREFPipes1990">Pipes 1990</a>, tr. 353. </li> <li id="cite_note-FOOTNOTEFischer196469-487"><a href="#cite_ref-FOOTNOTEFischer196469_487-0">^</a> <a href="#CITEREFFischer1964">Fischer 1964</a>, tr. 69. </li> <li id="cite_note-FOOTNOTEService2000244Read2005153-488"><a href="#cite_ref-FOOTNOTEService2000244Read2005153_488-0">^</a> <a href="#CITEREFService2000">Service 2000</a>, tr. 244; <a href="#CITEREFRead2005">Read 2005</a>, tr. 153. </li> <li id="cite_note-FOOTNOTEFischer196459-489"><a href="#cite_ref-FOOTNOTEFischer196459_489-0">^</a> <a href="#CITEREFFischer1964">Fischer 1964</a>, tr. 59. </li> <li id="cite_note-FOOTNOTEFischer196445Pipes1990350Volkogonov1994182Service2000177Read2005208Ryan20126-490"><a href="#cite_ref-FOOTNOTEFischer196445Pipes1990350Volkogonov1994182Service2000177Read2005208Ryan20126_490-0">^</a> <a href="#CITEREFFischer1964">Fischer 1964</a>, tr. 45; <a href="#CITEREFPipes1990">Pipes 1990</a>, tr. 350; <a href="#CITEREFVolkogonov1994">Volkogonov 1994</a>, tr. 182; <a href="#CITEREFService2000">Service 2000</a>, tr. 177; <a href="#CITEREFRead2005">Read 2005</a>, tr. 208; <a href="#CITEREFRyan2012">Ryan 2012</a>, tr. 6. </li> <li id="cite_note-FOOTNOTEFischer1964415Shub1966422Read2005247-491"><a href="#cite_ref-FOOTNOTEFischer1964415Shub1966422Read2005247_491-0">^</a> <a href="#CITEREFFischer1964">Fischer 1964</a>, tr. 415; <a href="#CITEREFShub1966">Shub 1966</a>, tr. 422; <a href="#CITEREFRead2005">Read 2005</a>, tr. 247. </li> <li id="cite_note-FOOTNOTEService2000293-492"><a href="#cite_ref-FOOTNOTEService2000293_492-0">^</a> <a href="#CITEREFService2000">Service 2000</a>, tr. 293. </li> <li id="cite_note-FOOTNOTEVolkogonov1994200-493"><a href="#cite_ref-FOOTNOTEVolkogonov1994200_493-0">^</a> <a href="#CITEREFVolkogonov1994">Volkogonov 1994</a>, tr. 200. </li> <li id="cite_note-FOOTNOTEPetrovsky-Shtern201067-494"><a href="#cite_ref-FOOTNOTEPetrovsky-Shtern201067_494-0">^</a> <a href="#CITEREFPetrovsky-Shtern2010">Petrovsky-Shtern 2010</a>, tr. 67. </li> <li id="cite_note-FOOTNOTEService2000453-495"><a href="#cite_ref-FOOTNOTEService2000453_495-0">^</a> <a href="#CITEREFService2000">Service 2000</a>, tr. 453. </li> <li id="cite_note-FOOTNOTEService2000389-496"><a href="#cite_ref-FOOTNOTEService2000389_496-0">^</a> <a href="#CITEREFService2000">Service 2000</a>, tr. 389. </li> <li id="cite_note-FOOTNOTEPipes199611Service2000389–400-497"><a href="#cite_ref-FOOTNOTEPipes199611Service2000389–400_497-0">^</a> <a href="#CITEREFPipes1996">Pipes 1996</a>, tr. 11; <a href="#CITEREFService2000">Service 2000</a>, tr. 389–400. </li> <li id="cite_note-FOOTNOTEFischer1964489,_491Shub1966420–421Sandle1999125Read2005237-498"><a href="#cite_ref-FOOTNOTEFischer1964489,_491Shub1966420–421Sandle1999125Read2005237_498-0">^</a> <a href="#CITEREFFischer1964">Fischer 1964</a>, tr. 489, 491; <a href="#CITEREFShub1966">Shub 1966</a>, tr. 420–421; <a href="#CITEREFSandle1999">Sandle 1999</a>, tr. 125; <a href="#CITEREFRead2005">Read 2005</a>, tr. 237. </li> <li id="cite_note-FOOTNOTEFischer196479Read2005237-499"><a href="#cite_ref-FOOTNOTEFischer196479Read2005237_499-0">^</a> <a href="#CITEREFFischer1964">Fischer 1964</a>, tr. 79; <a href="#CITEREFRead2005">Read 2005</a>, tr. 237. </li> <li id="cite_note-FOOTNOTEService2000199-500"><a href="#cite_ref-FOOTNOTEService2000199_500-0">^</a> <a href="#CITEREFService2000">Service 2000</a>, tr. 199. </li> <li id="cite_note-FOOTNOTEShub1966424Service2000213Rappaport201038-501"><a href="#cite_ref-FOOTNOTEShub1966424Service2000213Rappaport201038_501-0">^</a> <a href="#CITEREFShub1966">Shub 1966</a>, tr. 424; <a href="#CITEREFService2000">Service 2000</a>, tr. 213; <a href="#CITEREFRappaport2010">Rappaport 2010</a>, tr. 38. </li> <li id="cite_note-FOOTNOTERead200519-502"><a href="#cite_ref-FOOTNOTERead200519_502-0">^</a> <a href="#CITEREFRead2005">Read 2005</a>, tr. 19. </li> <li id="cite_note-FOOTNOTEFischer1964515Volkogonov1994246-503"><a href="#cite_ref-FOOTNOTEFischer1964515Volkogonov1994246_503-0">^</a> <a href="#CITEREFFischer1964">Fischer 1964</a>, tr. 515; <a href="#CITEREFVolkogonov1994">Volkogonov 1994</a>, tr. 246. </li> <li id="cite_note-FOOTNOTEService2000242-504"><a href="#cite_ref-FOOTNOTEService2000242_504-0">^</a> <a href="#CITEREFService2000">Service 2000</a>, tr. 242. </li> <li id="cite_note-FOOTNOTEFischer196456Rice1990106Service2000160-505"><a href="#cite_ref-FOOTNOTEFischer196456Rice1990106Service2000160_505-0">^</a> <a href="#CITEREFFischer1964">Fischer 1964</a>, tr. 56; <a href="#CITEREFRice1990">Rice 1990</a>, tr. 106; <a href="#CITEREFService2000">Service 2000</a>, tr. 160. </li> <li id="cite_note-FOOTNOTEFischer196456Service2000188-506"><a href="#cite_ref-FOOTNOTEFischer196456Service2000188_506-0">^</a> <a href="#CITEREFFischer1964">Fischer 1964</a>, tr. 56; <a href="#CITEREFService2000">Service 2000</a>, tr. 188. </li> <li id="cite_note-FOOTNOTERead200520,_64,_132–37-507"><a href="#cite_ref-FOOTNOTERead200520,_64,_132–37_507-0">^</a> <a href="#CITEREFRead2005">Read 2005</a>, tr. 20, 64, 132–37. </li> <li id="cite_note-FOOTNOTEShub1966423-508"><a href="#cite_ref-FOOTNOTEShub1966423_508-0">^</a> <a href="#CITEREFShub1966">Shub 1966</a>, tr. 423. </li> <li id="cite_note-FOOTNOTEFischer1964367-509"><a href="#cite_ref-FOOTNOTEFischer1964367_509-0">^</a> <a href="#CITEREFFischer1964">Fischer 1964</a>, tr. 367. </li> <li id="cite_note-FOOTNOTEFischer1964368-510"><a href="#cite_ref-FOOTNOTEFischer1964368_510-0">^</a> <a href="#CITEREFFischer1964">Fischer 1964</a>, tr. 368. </li> <li id="cite_note-FOOTNOTEPipes1990812-511"><a href="#cite_ref-FOOTNOTEPipes1990812_511-0">^</a> <a href="#CITEREFPipes1990">Pipes 1990</a>, tr. 812. </li> <li id="cite_note-FOOTNOTEService200099–100,_160-512"><a href="#cite_ref-FOOTNOTEService200099–100,_160_512-0">^</a> <a href="#CITEREFService2000">Service 2000</a>, tr. 99–100, 160. </li> <li id="cite_note-FOOTNOTEFischer1964245-513"><a href="#cite_ref-FOOTNOTEFischer1964245_513-0">^</a> <a href="#CITEREFFischer1964">Fischer 1964</a>, tr. 245. </li> <li id="cite_note-FOOTNOTEPipes1990349–350Read2005284,_259–260-514"><a href="#cite_ref-FOOTNOTEPipes1990349–350Read2005284,_259–260_514-0">^</a> <a href="#CITEREFPipes1990">Pipes 1990</a>, tr. 349–350; <a href="#CITEREFRead2005">Read 2005</a>, tr. 284, 259–260. </li> <li id="cite_note-FOOTNOTEVolkogonov1994326-515"><a href="#cite_ref-FOOTNOTEVolkogonov1994326_515-0">^</a> <a href="#CITEREFVolkogonov1994">Volkogonov 1994</a>, tr. 326. </li> <li id="cite_note-FOOTNOTEService2000391-516"><a href="#cite_ref-FOOTNOTEService2000391_516-0">^</a> <a href="#CITEREFService2000">Service 2000</a>, tr. 391. </li> <li id="cite_note-FOOTNOTEVolkogonov1994259-517"><a href="#cite_ref-FOOTNOTEVolkogonov1994259_517-0">^</a> <a href="#CITEREFVolkogonov1994">Volkogonov 1994</a>, tr. 259. </li> <li id="cite_note-FOOTNOTERyan20123Read2005284-518"><a href="#cite_ref-FOOTNOTERyan20123Read2005284_518-0">^</a> <a href="#CITEREFRyan2012">Ryan 2012</a>, tr. 3; <a href="#CITEREFRead2005">Read 2005</a>, tr. 284. </li> <li id="cite_note-FOOTNOTEFischer1964414-519"><a href="#cite_ref-FOOTNOTEFischer1964414_519-0">^</a> <a href="#CITEREFFischer1964">Fischer 1964</a>, tr. 414. </li> <li id="cite_note-FOOTNOTELiebman197519–20-520"><a href="#cite_ref-FOOTNOTELiebman197519–20_520-0">^</a> <a href="#CITEREFLiebman1975">Liebman 1975</a>, tr. 19–20. </li> <li id="cite_note-FOOTNOTE''Encyclopedia_Britannica''-521"><a href="#cite_ref-FOOTNOTE''Encyclopedia_Britannica''_521-0">^</a> <a href="#CITEREFEncyclopedia_Britannica">Encyclopedia Britannica</a>. </li> <li id="cite_note-FOOTNOTEWhite2001iix-522"><a href="#cite_ref-FOOTNOTEWhite2001iix_522-0">^</a> <a href="#CITEREFWhite2001">White 2001</a>, tr. iix. </li> <li id="cite_note-FOOTNOTEService2000488-523"><a href="#cite_ref-FOOTNOTEService2000488_523-0">^</a> <a href="#CITEREFService2000">Service 2000</a>, tr. 488. </li> <li id="cite_note-FOOTNOTERead2005283-524">^ <a href="#cite_ref-FOOTNOTERead2005283_524-0">a</a> <a href="#cite_ref-FOOTNOTERead2005283_524-1">b</a> <a href="#CITEREFRead2005">Read 2005</a>, tr. 283. </li> <li id="cite_note-FOOTNOTERyan20125-525">^ <a href="#cite_ref-FOOTNOTERyan20125_525-0">a</a> <a href="#cite_ref-FOOTNOTERyan20125_525-1">b</a> <a href="#CITEREFRyan2012">Ryan 2012</a>, tr. 5. </li> <li id="cite_note-FOOTNOTE''Time'',_13_tháng_4_năm_1998-526"><a href="#cite_ref-FOOTNOTE''Time'',_13_tháng_4_năm_1998_526-0">^</a> <a href="#CITEREFTime,_13_tháng_4_năm_1998">Time, 13 tháng 4 năm 1998</a>. </li> <li id="cite_note-FOOTNOTE''Time'',_4_tháng_2_năm_2011-527"><a href="#cite_ref-FOOTNOTE''Time'',_4_tháng_2_năm_2011_527-0">^</a> <a href="#CITEREFTime,_4_tháng_2_năm_2011">Time, 4 tháng 2 năm 2011</a>.Lỗi sfn: không có mục tiêu: CITEREFTime,_4_tháng_2_năm_2011 (<a href="/w/index.php?title=Th%E1%BB%83_lo%E1%BA%A1i:L%E1%BB%97i_b%E1%BA%A3n_m%E1%BA%ABu_Harv_v%C3%A0_Sfn&action=edit&redlink=1" class="new" title="Thể loại:Lỗi bản mẫu Harv và Sfn (trang không tồn tại)">trợ giúp</a>) </li> <li id="cite_note-FOOTNOTELee200314Ryan20123-528"><a href="#cite_ref-FOOTNOTELee200314Ryan20123_528-0">^</a> <a href="#CITEREFLee2003">Lee 2003</a>, tr. 14; <a href="#CITEREFRyan2012">Ryan 2012</a>, tr. 3. </li> <li id="cite_note-FOOTNOTELee200314-529"><a href="#cite_ref-FOOTNOTELee200314_529-0">^</a> <a href="#CITEREFLee2003">Lee 2003</a>, tr. 14. </li> <li id="cite_note-FOOTNOTELee2003123-530">^ <a href="#cite_ref-FOOTNOTELee2003123_530-0">a</a> <a href="#cite_ref-FOOTNOTELee2003123_530-1">b</a> <a href="#CITEREFLee2003">Lee 2003</a>, tr. 123. </li> <li id="cite_note-FOOTNOTELee2003124-531"><a href="#cite_ref-FOOTNOTELee2003124_531-0">^</a> <a href="#CITEREFLee2003">Lee 2003</a>, tr. 124. </li> <li id="cite_note-FOOTNOTEFischer1964516Shub1966415Leggett1981364Volkogonov1994307,_312-532"><a href="#cite_ref-FOOTNOTEFischer1964516Shub1966415Leggett1981364Volkogonov1994307,_312_532-0">^</a> <a href="#CITEREFFischer1964">Fischer 1964</a>, tr. 516; <a href="#CITEREFShub1966">Shub 1966</a>, tr. 415; <a href="#CITEREFLeggett1981">Leggett 1981</a>, tr. 364; <a href="#CITEREFVolkogonov1994">Volkogonov 1994</a>, tr. 307, 312. </li> <li id="cite_note-FOOTNOTELeggett1981364-533"><a href="#cite_ref-FOOTNOTELeggett1981364_533-0">^</a> <a href="#CITEREFLeggett1981">Leggett 1981</a>, tr. 364. </li> <li id="cite_note-FOOTNOTELewin196912Rigby1979x,_161Sandle1999164Service2000506Lee200397Read2005190Ryan20129-534"><a href="#cite_ref-FOOTNOTELewin196912Rigby1979x,_161Sandle1999164Service2000506Lee200397Read2005190Ryan20129_534-0">^</a> <a href="#CITEREFLewin1969">Lewin 1969</a>, tr. 12; <a href="#CITEREFRigby1979">Rigby 1979</a>, tr. x, 161; <a href="#CITEREFSandle1999">Sandle 1999</a>, tr. 164; <a href="#CITEREFService2000">Service 2000</a>, tr. 506; <a href="#CITEREFLee2003">Lee 2003</a>, tr. 97; <a href="#CITEREFRead2005">Read 2005</a>, tr. 190; <a href="#CITEREFRyan2012">Ryan 2012</a>, tr. 9. </li> <li id="cite_note-FOOTNOTEFischer1964417Shub1966416Pipes1990511Pipes19963Read2005247-535"><a href="#cite_ref-FOOTNOTEFischer1964417Shub1966416Pipes1990511Pipes19963Read2005247_535-0">^</a> <a href="#CITEREFFischer1964">Fischer 1964</a>, tr. 417; <a href="#CITEREFShub1966">Shub 1966</a>, tr. 416; <a href="#CITEREFPipes1990">Pipes 1990</a>, tr. 511; <a href="#CITEREFPipes1996">Pipes 1996</a>, tr. 3; <a href="#CITEREFRead2005">Read 2005</a>, tr. 247. </li> <li id="cite_note-FOOTNOTERyan20121-536"><a href="#cite_ref-FOOTNOTERyan20121_536-0">^</a> <a href="#CITEREFRyan2012">Ryan 2012</a>, tr. 1. </li> <li id="cite_note-FOOTNOTEFischer1964524-537"><a href="#cite_ref-FOOTNOTEFischer1964524_537-0">^</a> <a href="#CITEREFFischer1964">Fischer 1964</a>, tr. 524. </li> <li id="cite_note-FOOTNOTEVolkogonov1994313-538"><a href="#cite_ref-FOOTNOTEVolkogonov1994313_538-0">^</a> <a href="#CITEREFVolkogonov1994">Volkogonov 1994</a>, tr. 313. </li> <li id="cite_note-FOOTNOTELee2003120-539"><a href="#cite_ref-FOOTNOTELee2003120_539-0">^</a> <a href="#CITEREFLee2003">Lee 2003</a>, tr. 120. </li> <li id="cite_note-FOOTNOTERyan2012191-540"><a href="#cite_ref-FOOTNOTERyan2012191_540-0">^</a> <a href="#CITEREFRyan2012">Ryan 2012</a>, tr. 191. </li> <li id="cite_note-FOOTNOTERyan2012184-541"><a href="#cite_ref-FOOTNOTERyan2012184_541-0">^</a> <a href="#CITEREFRyan2012">Ryan 2012</a>, tr. 184. </li> <li id="cite_note-FOOTNOTE''Biography''-543"><a href="#cite_ref-FOOTNOTE''Biography''_543-0">^</a> <a href="#CITEREFBiography">Biography</a>. </li> <li id="cite_note-FOOTNOTERyan20123BudgenKouvelakisŽižek20071–4-544"><a href="#cite_ref-FOOTNOTERyan20123BudgenKouvelakisŽižek20071–4_544-0">^</a> <a href="#CITEREFRyan2012">Ryan 2012</a>, tr. 3; <a href="#CITEREFBudgenKouvelakisŽižek2007">Budgen, Kouvelakis & Žižek 2007</a>, tr. 1–4. </li> <li id="cite_note-FOOTNOTEVolkogonov1994327Tumarkin19972White2001185Read2005260-545"><a href="#cite_ref-FOOTNOTEVolkogonov1994327Tumarkin19972White2001185Read2005260_545-0">^</a> <a href="#CITEREFVolkogonov1994">Volkogonov 1994</a>, tr. 327; <a href="#CITEREFTumarkin1997">Tumarkin 1997</a>, tr. 2; <a href="#CITEREFWhite2001">White 2001</a>, tr. 185; <a href="#CITEREFRead2005">Read 2005</a>, tr. 260. </li> <li id="cite_note-FOOTNOTETumarkin19972-546"><a href="#cite_ref-FOOTNOTETumarkin19972_546-0">^</a> <a href="#CITEREFTumarkin1997">Tumarkin 1997</a>, tr. 2. </li> <li id="cite_note-FOOTNOTEPipes1990814Service2000485White2001185Petrovsky-Shtern2010114Read2005284-547"><a href="#cite_ref-FOOTNOTEPipes1990814Service2000485White2001185Petrovsky-Shtern2010114Read2005284_547-0">^</a> <a href="#CITEREFPipes1990">Pipes 1990</a>, tr. 814; <a href="#CITEREFService2000">Service 2000</a>, tr. 485; <a href="#CITEREFWhite2001">White 2001</a>, tr. 185; <a href="#CITEREFPetrovsky-Shtern2010">Petrovsky-Shtern 2010</a>, tr. 114; <a href="#CITEREFRead2005">Read 2005</a>, tr. 284. </li> <li id="cite_note-FOOTNOTEVolkogonov1994328-548">^ <a href="#cite_ref-FOOTNOTEVolkogonov1994328_548-0">a</a> <a href="#cite_ref-FOOTNOTEVolkogonov1994328_548-1">b</a> <a href="#cite_ref-FOOTNOTEVolkogonov1994328_548-2">c</a> <a href="#CITEREFVolkogonov1994">Volkogonov 1994</a>, tr. 328. </li> <li id="cite_note-FOOTNOTEService2000486-549">^ <a href="#cite_ref-FOOTNOTEService2000486_549-0">a</a> <a href="#cite_ref-FOOTNOTEService2000486_549-1">b</a> <a href="#cite_ref-FOOTNOTEService2000486_549-2">c</a> <a href="#CITEREFService2000">Service 2000</a>, tr. 486. </li> <li id="cite_note-FOOTNOTEVolkogonov1994437Service2000482-550"><a href="#cite_ref-FOOTNOTEVolkogonov1994437Service2000482_550-0">^</a> <a href="#CITEREFVolkogonov1994">Volkogonov 1994</a>, tr. 437; <a href="#CITEREFService2000">Service 2000</a>, tr. 482. </li> <li id="cite_note-FOOTNOTELih201122-551"><a href="#cite_ref-FOOTNOTELih201122_551-0">^</a> <a href="#CITEREFLih2011">Lih 2011</a>, tr. 22. </li> <li id="cite_note-FOOTNOTEShub1966439Pipes19961Service2000482-552"><a href="#cite_ref-FOOTNOTEShub1966439Pipes19961Service2000482_552-0">^</a> <a href="#CITEREFShub1966">Shub 1966</a>, tr. 439; <a href="#CITEREFPipes1996">Pipes 1996</a>, tr. 1; <a href="#CITEREFService2000">Service 2000</a>, tr. 482. </li> <li id="cite_note-FOOTNOTEPipes19961-553"><a href="#cite_ref-FOOTNOTEPipes19961_553-0">^</a> <a href="#CITEREFPipes1996">Pipes 1996</a>, tr. 1. </li> <li id="cite_note-FOOTNOTEService2000484White2001185Read2005260,_284-554"><a href="#cite_ref-FOOTNOTEService2000484White2001185Read2005260,_284_554-0">^</a> <a href="#CITEREFService2000">Service 2000</a>, tr. 484; <a href="#CITEREFWhite2001">White 2001</a>, tr. 185; <a href="#CITEREFRead2005">Read 2005</a>, tr. 260, 284. </li> <li id="cite_note-FOOTNOTEVolkogonov1994274–275-555"><a href="#cite_ref-FOOTNOTEVolkogonov1994274–275_555-0">^</a> <a href="#CITEREFVolkogonov1994">Volkogonov 1994</a>, tr. 274–275. </li> <li id="cite_note-FOOTNOTEVolkogonov1994262-556"><a href="#cite_ref-FOOTNOTEVolkogonov1994262_556-0">^</a> <a href="#CITEREFVolkogonov1994">Volkogonov 1994</a>, tr. 262. </li> <li id="cite_note-FOOTNOTEVolkogonov1994261-557"><a href="#cite_ref-FOOTNOTEVolkogonov1994261_557-0">^</a> <a href="#CITEREFVolkogonov1994">Volkogonov 1994</a>, tr. 261. </li> <li id="cite_note-FOOTNOTEVolkogonov1994263-558"><a href="#cite_ref-FOOTNOTEVolkogonov1994263_558-0">^</a> <a href="#CITEREFVolkogonov1994">Volkogonov 1994</a>, tr. 263. </li> <li id="cite_note-FOOTNOTEPetrovsky-Shtern201099Lih201120-559"><a href="#cite_ref-FOOTNOTEPetrovsky-Shtern201099Lih201120_559-0">^</a> <a href="#CITEREFPetrovsky-Shtern2010">Petrovsky-Shtern 2010</a>, tr. 99; <a href="#CITEREFLih2011">Lih 2011</a>, tr. 20. </li> <li id="cite_note-FOOTNOTERead20056-560">^ <a href="#cite_ref-FOOTNOTERead20056_560-0">a</a> <a href="#cite_ref-FOOTNOTERead20056_560-1">b</a> <a href="#CITEREFRead2005">Read 2005</a>, tr. 6. </li> <li id="cite_note-FOOTNOTEPetrovsky-Shtern2010108-561"><a href="#cite_ref-FOOTNOTEPetrovsky-Shtern2010108_561-0">^</a> <a href="#CITEREFPetrovsky-Shtern2010">Petrovsky-Shtern 2010</a>, tr. 108. </li> <li id="cite_note-FOOTNOTEPetrovsky-Shtern2010134,_159–161-562"><a href="#cite_ref-FOOTNOTEPetrovsky-Shtern2010134,_159–161_562-0">^</a> <a href="#CITEREFPetrovsky-Shtern2010">Petrovsky-Shtern 2010</a>, tr. 134, 159–161. </li> <li id="cite_note-FOOTNOTEService2000485-563"><a href="#cite_ref-FOOTNOTEService2000485_563-0">^</a> <a href="#CITEREFService2000">Service 2000</a>, tr. 485. </li> <li id="cite_note-FOOTNOTEPipes19961–2White2001183-564"><a href="#cite_ref-FOOTNOTEPipes19961–2White2001183_564-0">^</a> <a href="#CITEREFPipes1996">Pipes 1996</a>, tr. 1–2; <a href="#CITEREFWhite2001">White 2001</a>, tr. 183. </li> <li id="cite_note-FOOTNOTEVolkogonov1994452–453Service2000491–492Lee2003131-565"><a href="#cite_ref-FOOTNOTEVolkogonov1994452–453Service2000491–492Lee2003131_565-0">^</a> <a href="#CITEREFVolkogonov1994">Volkogonov 1994</a>, tr. 452–453; <a href="#CITEREFService2000">Service 2000</a>, tr. 491–492; <a href="#CITEREFLee2003">Lee 2003</a>, tr. 131. </li> <li id="cite_note-FOOTNOTEService2000491–492-566"><a href="#cite_ref-FOOTNOTEService2000491–492_566-0">^</a> <a href="#CITEREFService2000">Service 2000</a>, tr. 491–492. </li> <li id="cite_note-FOOTNOTEPipes19962–3-567"><a href="#cite_ref-FOOTNOTEPipes19962–3_567-0">^</a> <a href="#CITEREFPipes1996">Pipes 1996</a>, tr. 2–3. </li> <li id="cite_note-568"><a href="#cite_ref-568">^</a> Có thể xem phỏng vấn của Tổng thống Putin trên tờ Sankt-Peterburgsky Vedomosty ngày 19 tháng 7 năm 2001. </li> <li id="cite_note-569"><a href="#cite_ref-569">^</a> <link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r67233549"><cite class="citation web cs1"><a rel="nofollow" class="external text" href="http://russian.peopledaily.com.cn/200107/19/rus20010719_48145.html">“Путин против захоронения тела Ленина”</a> (bằng tiếng Nga). Женьминь Жибао. 24 tháng 7 năm 2001. <a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20180314183828/http://russian.peopledaily.com.cn/200107/19/rus20010719_48145.html">Lưu trữ</a> bản gốc ngày 14 tháng 3 năm 2018. Truy cập ngày 23 tháng 3 năm 2018.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=unknown&rft.btitle=%D0%9F%D1%83%D1%82%D0%B8%D0%BD+%D0%BF%D1%80%D0%BE%D1%82%D0%B8%D0%B2+%D0%B7%D0%B0%D1%85%D0%BE%D1%80%D0%BE%D0%BD%D0%B5%D0%BD%D0%B8%D1%8F+%D1%82%D0%B5%D0%BB%D0%B0+%D0%9B%D0%B5%D0%BD%D0%B8%D0%BD%D0%B0&rft.pub=%D0%96%D0%B5%D0%BD%D1%8C%D0%BC%D0%B8%D0%BD%D1%8C+%D0%96%D0%B8%D0%B1%D0%B0%D0%BE&rft.date=2001-07-24&rft_id=http%3A%2F%2Frussian.peopledaily.com.cn%2F200107%2F19%2Frus20010719_48145.html&rfr_id=info%3Asid%2Fvi.wikipedia.org%3AVladimir+Ilyich+Lenin" class="Z3988"> </li> <li id="cite_note-FOOTNOTE''The_Moscow_Times'',_24_tháng_10_năm_2013-570"><a href="#cite_ref-FOOTNOTE''The_Moscow_Times'',_24_tháng_10_năm_2013_570-0">^</a> <a href="#CITEREFThe_Moscow_Times,_24_tháng_10_năm_2013">The Moscow Times, 24 tháng 10 năm 2013</a>.Lỗi sfn: không có mục tiêu: CITEREFThe_Moscow_Times,_24_tháng_10_năm_2013 (<a href="/w/index.php?title=Th%E1%BB%83_lo%E1%BA%A1i:L%E1%BB%97i_b%E1%BA%A3n_m%E1%BA%ABu_Harv_v%C3%A0_Sfn&action=edit&redlink=1" class="new" title="Thể loại:Lỗi bản mẫu Harv và Sfn (trang không tồn tại)">trợ giúp</a>) </li> <li id="cite_note-571"><a href="#cite_ref-571">^</a> <link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r67233549"><cite class="citation web cs1"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.rbth.com/articles/2012/01/23/unageing_monument_lenin_is_forever_14224.html">“Relics of the Soviet era remain in Russia”</a>. 23 tháng 1 năm 2012.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=unknown&rft.btitle=Relics+of+the+Soviet+era+remain+in+Russia&rft.date=2012-01-23&rft_id=https%3A%2F%2Fwww.rbth.com%2Farticles%2F2012%2F01%2F23%2Funageing_monument_lenin_is_forever_14224.html&rfr_id=info%3Asid%2Fvi.wikipedia.org%3AVladimir+Ilyich+Lenin" class="Z3988"> </li> <li id="cite_note-FOOTNOTEBBC,_22_tháng_2_năm_2014-572"><a href="#cite_ref-FOOTNOTEBBC,_22_tháng_2_năm_2014_572-0">^</a> <a href="#CITEREFBBC,_22_tháng_2_năm_2014">BBC, 22 tháng 2 năm 2014</a>. </li> <li id="cite_note-FOOTNOTEBBC,_14_tháng_4_năm_2015-573"><a href="#cite_ref-FOOTNOTEBBC,_14_tháng_4_năm_2015_573-0">^</a> <a href="#CITEREFBBC,_14_tháng_4_năm_2015">BBC, 14 tháng 4 năm 2015</a>.Lỗi sfn: không có mục tiêu: CITEREFBBC,_14_tháng_4_năm_2015 (<a href="/w/index.php?title=Th%E1%BB%83_lo%E1%BA%A1i:L%E1%BB%97i_b%E1%BA%A3n_m%E1%BA%ABu_Harv_v%C3%A0_Sfn&action=edit&redlink=1" class="new" title="Thể loại:Lỗi bản mẫu Harv và Sfn (trang không tồn tại)">trợ giúp</a>) </li> <li id="cite_note-FOOTNOTEBowman2022Fink2022Harding2022Trofimov2022-574"><a href="#cite_ref-FOOTNOTEBowman2022Fink2022Harding2022Trofimov2022_574-0">^</a> <a href="#CITEREFBowman2022">Bowman 2022</a>Lỗi sfnm: không có mục tiêu: CITEREFBowman2022 (<a href="/w/index.php?title=Th%E1%BB%83_lo%E1%BA%A1i:L%E1%BB%97i_b%E1%BA%A3n_m%E1%BA%ABu_Harv_v%C3%A0_Sfn&action=edit&redlink=1" class="new" title="Thể loại:Lỗi bản mẫu Harv và Sfn (trang không tồn tại)">trợ giúp</a>); <a href="#CITEREFFink2022">Fink 2022</a>Lỗi sfnm: không có mục tiêu: CITEREFFink2022 (<a href="/w/index.php?title=Th%E1%BB%83_lo%E1%BA%A1i:L%E1%BB%97i_b%E1%BA%A3n_m%E1%BA%ABu_Harv_v%C3%A0_Sfn&action=edit&redlink=1" class="new" title="Thể loại:Lỗi bản mẫu Harv và Sfn (trang không tồn tại)">trợ giúp</a>); <a href="#CITEREFHarding2022">Harding 2022</a>Lỗi sfnm: không có mục tiêu: CITEREFHarding2022 (<a href="/w/index.php?title=Th%E1%BB%83_lo%E1%BA%A1i:L%E1%BB%97i_b%E1%BA%A3n_m%E1%BA%ABu_Harv_v%C3%A0_Sfn&action=edit&redlink=1" class="new" title="Thể loại:Lỗi bản mẫu Harv và Sfn (trang không tồn tại)">trợ giúp</a>); <a href="#CITEREFTrofimov2022">Trofimov 2022</a>Lỗi sfnm: không có mục tiêu: CITEREFTrofimov2022 (<a href="/w/index.php?title=Th%E1%BB%83_lo%E1%BA%A1i:L%E1%BB%97i_b%E1%BA%A3n_m%E1%BA%ABu_Harv_v%C3%A0_Sfn&action=edit&redlink=1" class="new" title="Thể loại:Lỗi bản mẫu Harv và Sfn (trang không tồn tại)">trợ giúp</a>). </li> <li id="cite_note-FOOTNOTEShub196610-575"><a href="#cite_ref-FOOTNOTEShub196610_575-0">^</a> <a href="#CITEREFShub1966">Shub 1966</a>, tr. 10. </li> <li id="cite_note-FOOTNOTELiebman197522-576"><a href="#cite_ref-FOOTNOTELiebman197522_576-0">^</a> <a href="#CITEREFLiebman1975">Liebman 1975</a>, tr. 22. </li> <li id="cite_note-FOOTNOTEShub19669Service2000482-577"><a href="#cite_ref-FOOTNOTEShub19669Service2000482_577-0">^</a> <a href="#CITEREFShub1966">Shub 1966</a>, tr. 9; <a href="#CITEREFService2000">Service 2000</a>, tr. 482. </li> <li id="cite_note-FOOTNOTELee2003132-578"><a href="#cite_ref-FOOTNOTELee2003132_578-0">^</a> <a href="#CITEREFLee2003">Lee 2003</a>, tr. 132. </li> <li id="cite_note-FOOTNOTELee2003132–133-579"><a href="#cite_ref-FOOTNOTELee2003132–133_579-0">^</a> <a href="#CITEREFLee2003">Lee 2003</a>, tr. 132–133. </li> </ol></div> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Thư_mục">Thư mục</h3></div> <dl><dt>Tiếng Việt</dt></dl> <style data-mw-deduplicate="TemplateStyles:r41642734">.mw-parser-output .refbegin{font-size:90%;margin-bottom:0.5em}.mw-parser-output .refbegin-hanging-indents>ul{list-style-type:none;margin-left:0}.mw-parser-output .refbegin-hanging-indents>ul>li,.mw-parser-output .refbegin-hanging-indents>dl>dd{margin-left:0;padding-left:3.2em;text-indent:-3.2em;list-style:none}.mw-parser-output .refbegin-100{font-size:100%}</style><div class="refbegin refbegin-hanging-indents columns references-column-width" style="-moz-column-width: 30em; -webkit-column-width: 30em; column-width: 30em;"> <ul><li><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r67233549"><cite id="CITEREFLenin2005a" class="citation book cs1">Lenin, Vladimir I. (2005a). Nguyễn Khánh Hòa; Bùi Hồng Thúy; Phạm Ngọc Khang (biên tập). <a rel="nofollow" class="external text" href="https://tulieuvankien.dangcongsan.vn/Uploads/2018/6/2/4/LENINTOANTAP_TAP1.pdf">V. I. Lê-nin Toàn tập, tập 1: 1893-1894</a> (PDF). Hà Nội: Nhà xuất bản Chính trị quốc gia.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=book&rft.btitle=V.+I.+L%C3%AA-nin+To%C3%A0n+t%E1%BA%ADp%2C+t%E1%BA%ADp+1%3A+1893-1894&rft.place=H%C3%A0+N%E1%BB%99i&rft.pub=Nh%C3%A0+xu%E1%BA%A5t+b%E1%BA%A3n+Ch%C3%ADnh+tr%E1%BB%8B+qu%E1%BB%91c+gia&rft.date=2005&rft.aulast=Lenin&rft.aufirst=Vladimir+I.&rft_id=https%3A%2F%2Ftulieuvankien.dangcongsan.vn%2FUploads%2F2018%2F6%2F2%2F4%2FLENINTOANTAP_TAP1.pdf&rfr_id=info%3Asid%2Fvi.wikipedia.org%3AVladimir+Ilyich+Lenin" class="Z3988"></li> <li><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r67233549"><cite id="CITEREFLenin2005b" class="citation book cs1">—— (2005b). Ban Sách kinh tế (biên tập). <a rel="nofollow" class="external text" href="https://tulieuvankien.dangcongsan.vn/Uploads/2018/6/3/6/LENINTOANTAP_TAP3.pdf">V. I. Lê-nin Toàn tập, tập 3: Sự phát triển của chủ nghĩa tư bản ở Nga</a> (PDF). Hà Nội: Nhà xuất bản Chính trị quốc gia.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=book&rft.btitle=V.+I.+L%C3%AA-nin+To%C3%A0n+t%E1%BA%ADp%2C+t%E1%BA%ADp+3%3A+S%E1%BB%B1+ph%C3%A1t+tri%E1%BB%83n+c%E1%BB%A7a+ch%E1%BB%A7+ngh%C4%A9a+t%C6%B0+b%E1%BA%A3n+%E1%BB%9F+Nga&rft.place=H%C3%A0+N%E1%BB%99i&rft.pub=Nh%C3%A0+xu%E1%BA%A5t+b%E1%BA%A3n+Ch%C3%ADnh+tr%E1%BB%8B+qu%E1%BB%91c+gia&rft.date=2005&rft.aulast=Lenin&rft.aufirst=Vladimir+I.&rft_id=https%3A%2F%2Ftulieuvankien.dangcongsan.vn%2FUploads%2F2018%2F6%2F3%2F6%2FLENINTOANTAP_TAP3.pdf&rfr_id=info%3Asid%2Fvi.wikipedia.org%3AVladimir+Ilyich+Lenin" class="Z3988"></li> <li><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r67233549"><cite id="CITEREFLenin2005c" class="citation book cs1">—— (2005c). Đinh Lục; Lê Thị Vụ; Nguyễn Minh Hường (biên tập). <a rel="nofollow" class="external text" href="https://tulieuvankien.dangcongsan.vn/Uploads/2018/6/3/6/LENINTOANTAP_TAP6.pdf">V. I. Lê-nin Toàn tập, tập 6: Tháng Giêng – tháng Tám 1902</a> (PDF). Hà Nội: Nhà xuất bản Chính trị quốc gia.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=book&rft.btitle=V.+I.+L%C3%AA-nin+To%C3%A0n+t%E1%BA%ADp%2C+t%E1%BA%ADp+6%3A+Th%C3%A1ng+Gi%C3%AAng+%E2%80%93+th%C3%A1ng+T%C3%A1m+1902&rft.place=H%C3%A0+N%E1%BB%99i&rft.pub=Nh%C3%A0+xu%E1%BA%A5t+b%E1%BA%A3n+Ch%C3%ADnh+tr%E1%BB%8B+qu%E1%BB%91c+gia&rft.date=2005&rft.aulast=Lenin&rft.aufirst=Vladimir+I.&rft_id=https%3A%2F%2Ftulieuvankien.dangcongsan.vn%2FUploads%2F2018%2F6%2F3%2F6%2FLENINTOANTAP_TAP6.pdf&rfr_id=info%3Asid%2Fvi.wikipedia.org%3AVladimir+Ilyich+Lenin" class="Z3988"></li> <li><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r67233549"><cite id="CITEREFLenin2005d" class="citation book cs1">—— (2005d). Ban Sách nhà nước và pháp luật (biên tập). <a rel="nofollow" class="external text" href="https://tulieuvankien.dangcongsan.vn/Uploads/2018/6/3/6/LENINTOANTAP_TAP7.pdf">V. I. Lê-nin Toàn tập, tập 7: Tháng Chín 1902 – tháng Chín 1903</a> (PDF). Hà Nội: Nhà xuất bản Chính trị quốc gia.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=book&rft.btitle=V.+I.+L%C3%AA-nin+To%C3%A0n+t%E1%BA%ADp%2C+t%E1%BA%ADp+7%3A+Th%C3%A1ng+Ch%C3%ADn+1902+%E2%80%93+th%C3%A1ng+Ch%C3%ADn+1903&rft.place=H%C3%A0+N%E1%BB%99i&rft.pub=Nh%C3%A0+xu%E1%BA%A5t+b%E1%BA%A3n+Ch%C3%ADnh+tr%E1%BB%8B+qu%E1%BB%91c+gia&rft.date=2005&rft.aulast=Lenin&rft.aufirst=Vladimir+I.&rft_id=https%3A%2F%2Ftulieuvankien.dangcongsan.vn%2FUploads%2F2018%2F6%2F3%2F6%2FLENINTOANTAP_TAP7.pdf&rfr_id=info%3Asid%2Fvi.wikipedia.org%3AVladimir+Ilyich+Lenin" class="Z3988"></li> <li><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r67233549"><cite id="CITEREFLenin2005e" class="citation book cs1">—— (2005e). Vũ Hồng Thấm; Nguyễn Minh Hiền (biên tập). <a rel="nofollow" class="external text" href="https://tulieuvankien.dangcongsan.vn/Uploads/2018/6/3/6/LENINTOANTAP_TAP11.pdf">V. I. Lê-nin Toàn tập, tập 11: Tháng Bảy – tháng Mười 1905</a> (PDF). Hà Nội: Nhà xuất bản Chính trị quốc gia.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=book&rft.btitle=V.+I.+L%C3%AA-nin+To%C3%A0n+t%E1%BA%ADp%2C+t%E1%BA%ADp+11%3A+Th%C3%A1ng+B%E1%BA%A3y+%E2%80%93+th%C3%A1ng+M%C6%B0%E1%BB%9Di+1905&rft.place=H%C3%A0+N%E1%BB%99i&rft.pub=Nh%C3%A0+xu%E1%BA%A5t+b%E1%BA%A3n+Ch%C3%ADnh+tr%E1%BB%8B+qu%E1%BB%91c+gia&rft.date=2005&rft.aulast=Lenin&rft.aufirst=Vladimir+I.&rft_id=https%3A%2F%2Ftulieuvankien.dangcongsan.vn%2FUploads%2F2018%2F6%2F3%2F6%2FLENINTOANTAP_TAP11.pdf&rfr_id=info%3Asid%2Fvi.wikipedia.org%3AVladimir+Ilyich+Lenin" class="Z3988"></li> <li><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r67233549"><cite id="CITEREFLenin2005f" class="citation book cs1">—— (2005f). Trần Thị Chín; Nguyễn Hồng Lam (biên tập). <a rel="nofollow" class="external text" href="https://tulieuvankien.dangcongsan.vn/Uploads/2018/6/3/6/LENINTOANTAP_TAP18.pdf">V. I. Lê-nin Toàn tập, tập 18: Chủ nghĩa duy vật và chủ nghĩa kinh nghiệm phê phán</a> (PDF). Hà Nội: Nhà xuất bản Chính trị quốc gia.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=book&rft.btitle=V.+I.+L%C3%AA-nin+To%C3%A0n+t%E1%BA%ADp%2C+t%E1%BA%ADp+18%3A+Ch%E1%BB%A7+ngh%C4%A9a+duy+v%E1%BA%ADt+v%C3%A0+ch%E1%BB%A7+ngh%C4%A9a+kinh+nghi%E1%BB%87m+ph%C3%AA+ph%C3%A1n&rft.place=H%C3%A0+N%E1%BB%99i&rft.pub=Nh%C3%A0+xu%E1%BA%A5t+b%E1%BA%A3n+Ch%C3%ADnh+tr%E1%BB%8B+qu%E1%BB%91c+gia&rft.date=2005&rft.aulast=Lenin&rft.aufirst=Vladimir+I.&rft_id=https%3A%2F%2Ftulieuvankien.dangcongsan.vn%2FUploads%2F2018%2F6%2F3%2F6%2FLENINTOANTAP_TAP18.pdf&rfr_id=info%3Asid%2Fvi.wikipedia.org%3AVladimir+Ilyich+Lenin" class="Z3988"></li> <li><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r67233549"><cite id="CITEREFLenin2005g" class="citation book cs1">—— (2005g). Vũ Cẩm Tú; Đinh Ái Minh (biên tập). <a rel="nofollow" class="external text" href="https://tulieuvankien.dangcongsan.vn/Uploads/2018/6/3/6/LENINTOANTAP_TAP27.pdf">V. I. Lê-nin Toàn tập, tập 27: Tháng Tám 1915 - tháng Sáu 1916</a> (PDF). Hà Nội: Nhà xuất bản Chính trị quốc gia.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=book&rft.btitle=V.+I.+L%C3%AA-nin+To%C3%A0n+t%E1%BA%ADp%2C+t%E1%BA%ADp+27%3A+Th%C3%A1ng+T%C3%A1m+1915+-+th%C3%A1ng+S%C3%A1u+1916&rft.place=H%C3%A0+N%E1%BB%99i&rft.pub=Nh%C3%A0+xu%E1%BA%A5t+b%E1%BA%A3n+Ch%C3%ADnh+tr%E1%BB%8B+qu%E1%BB%91c+gia&rft.date=2005&rft.aulast=Lenin&rft.aufirst=Vladimir+I.&rft_id=https%3A%2F%2Ftulieuvankien.dangcongsan.vn%2FUploads%2F2018%2F6%2F3%2F6%2FLENINTOANTAP_TAP27.pdf&rfr_id=info%3Asid%2Fvi.wikipedia.org%3AVladimir+Ilyich+Lenin" class="Z3988"></li> <li><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r67233549"><cite id="CITEREFLenin2005h" class="citation book cs1">—— (2005h). Đinh Lục; Trần Trung Thành; Vũ Phương Hà (biên tập). <a rel="nofollow" class="external text" href="https://tulieuvankien.dangcongsan.vn/Uploads/2018/6/3/6/LENINTOANTAP_TAP33.pdf">V. I. Lê-nin Toàn tập, tập 33: Nhà nước và cách mạng</a> (PDF). Hà Nội: Nhà xuất bản Chính trị quốc gia.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=book&rft.btitle=V.+I.+L%C3%AA-nin+To%C3%A0n+t%E1%BA%ADp%2C+t%E1%BA%ADp+33%3A+Nh%C3%A0+n%C6%B0%E1%BB%9Bc+v%C3%A0+c%C3%A1ch+m%E1%BA%A1ng&rft.place=H%C3%A0+N%E1%BB%99i&rft.pub=Nh%C3%A0+xu%E1%BA%A5t+b%E1%BA%A3n+Ch%C3%ADnh+tr%E1%BB%8B+qu%E1%BB%91c+gia&rft.date=2005&rft.aulast=Lenin&rft.aufirst=Vladimir+I.&rft_id=https%3A%2F%2Ftulieuvankien.dangcongsan.vn%2FUploads%2F2018%2F6%2F3%2F6%2FLENINTOANTAP_TAP33.pdf&rfr_id=info%3Asid%2Fvi.wikipedia.org%3AVladimir+Ilyich+Lenin" class="Z3988"></li> <li><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r67233549"><cite id="CITEREFLenin2005i" class="citation book cs1">—— (2005i). Trịnh Đình Bảy; Ban Sách giáo khoa Tham khảo (biên tập). <a rel="nofollow" class="external text" href="https://tulieuvankien.dangcongsan.vn/Uploads/2018/6/3/6/LENINTOANTAP_TAP41.pdf">V. I. Lê-nin Toàn tập, tập 41: Tháng Năm – tháng Mười một 1920</a> (PDF). Hà Nội: Nhà xuất bản Chính trị quốc gia.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=book&rft.btitle=V.+I.+L%C3%AA-nin+To%C3%A0n+t%E1%BA%ADp%2C+t%E1%BA%ADp+41%3A+Th%C3%A1ng+N%C4%83m+%E2%80%93+th%C3%A1ng+M%C6%B0%E1%BB%9Di+m%E1%BB%99t+1920&rft.place=H%C3%A0+N%E1%BB%99i&rft.pub=Nh%C3%A0+xu%E1%BA%A5t+b%E1%BA%A3n+Ch%C3%ADnh+tr%E1%BB%8B+qu%E1%BB%91c+gia&rft.date=2005&rft.aulast=Lenin&rft.aufirst=Vladimir+I.&rft_id=https%3A%2F%2Ftulieuvankien.dangcongsan.vn%2FUploads%2F2018%2F6%2F3%2F6%2FLENINTOANTAP_TAP41.pdf&rfr_id=info%3Asid%2Fvi.wikipedia.org%3AVladimir+Ilyich+Lenin" class="Z3988"></li> <li><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r67233549"><cite id="CITEREFLenin2005j" class="citation book cs1">—— (2005j). Nguyễn Khánh Hòa; Bùi Hồng Thúy; Nguyễn Kiều Anh (biên tập). <a rel="nofollow" class="external text" href="https://tulieuvankien.dangcongsan.vn/Uploads/2018/6/3/6/LENINTOANTAP_TAP43.pdf">V. I. Lê-nin Toàn tập, tập 43: Tháng Ba - tháng Sáu 1921</a> (PDF). Hà Nội: Nhà xuất bản Chính trị quốc gia.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=book&rft.btitle=V.+I.+L%C3%AA-nin+To%C3%A0n+t%E1%BA%ADp%2C+t%E1%BA%ADp+43%3A+Th%C3%A1ng+Ba+-+th%C3%A1ng+S%C3%A1u+1921&rft.place=H%C3%A0+N%E1%BB%99i&rft.pub=Nh%C3%A0+xu%E1%BA%A5t+b%E1%BA%A3n+Ch%C3%ADnh+tr%E1%BB%8B+qu%E1%BB%91c+gia&rft.date=2005&rft.aulast=Lenin&rft.aufirst=Vladimir+I.&rft_id=https%3A%2F%2Ftulieuvankien.dangcongsan.vn%2FUploads%2F2018%2F6%2F3%2F6%2FLENINTOANTAP_TAP43.pdf&rfr_id=info%3Asid%2Fvi.wikipedia.org%3AVladimir+Ilyich+Lenin" class="Z3988"></li> <li><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r67233549"><cite id="CITEREFLenin2006a" class="citation book cs1">—— (2006a). Hoàng Phong Hà; Phạm Việt (biên tập). <a rel="nofollow" class="external text" href="https://tulieuvankien.dangcongsan.vn/Uploads/2018/6/3/6/LENINTOANTAP_TAP35.pdf">V. I. Lê-nin Toàn tập, tập 35: Tháng Mười 1917 – Tháng Ba 1918</a> (PDF). Hà Nội: Nhà xuất bản Chính trị quốc gia.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=book&rft.btitle=V.+I.+L%C3%AA-nin+To%C3%A0n+t%E1%BA%ADp%2C+t%E1%BA%ADp+35%3A+Th%C3%A1ng+M%C6%B0%E1%BB%9Di+1917+%E2%80%93+Th%C3%A1ng+Ba+1918&rft.place=H%C3%A0+N%E1%BB%99i&rft.pub=Nh%C3%A0+xu%E1%BA%A5t+b%E1%BA%A3n+Ch%C3%ADnh+tr%E1%BB%8B+qu%E1%BB%91c+gia&rft.date=2006&rft.aulast=Lenin&rft.aufirst=Vladimir+I.&rft_id=https%3A%2F%2Ftulieuvankien.dangcongsan.vn%2FUploads%2F2018%2F6%2F3%2F6%2FLENINTOANTAP_TAP35.pdf&rfr_id=info%3Asid%2Fvi.wikipedia.org%3AVladimir+Ilyich+Lenin" class="Z3988"></li> <li><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r67233549"><cite id="CITEREFLenin2006b" class="citation book cs1">—— (2006b). Ban Kinh tế (biên tập). <a rel="nofollow" class="external text" href="https://tulieuvankien.dangcongsan.vn/Uploads/2018/6/3/6/LENINTOANTAP_TAP45.pdf">V. I. Lê-nin Toàn tập, tập 45: Tháng Ba 1922 – Tháng Ba 1923</a> (PDF). Hà Nội: Nhà xuất bản Chính trị quốc gia.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=book&rft.btitle=V.+I.+L%C3%AA-nin+To%C3%A0n+t%E1%BA%ADp%2C+t%E1%BA%ADp+45%3A+Th%C3%A1ng+Ba+1922+%E2%80%93+Th%C3%A1ng+Ba+1923&rft.place=H%C3%A0+N%E1%BB%99i&rft.pub=Nh%C3%A0+xu%E1%BA%A5t+b%E1%BA%A3n+Ch%C3%ADnh+tr%E1%BB%8B+qu%E1%BB%91c+gia&rft.date=2006&rft.aulast=Lenin&rft.aufirst=Vladimir+I.&rft_id=https%3A%2F%2Ftulieuvankien.dangcongsan.vn%2FUploads%2F2018%2F6%2F3%2F6%2FLENINTOANTAP_TAP45.pdf&rfr_id=info%3Asid%2Fvi.wikipedia.org%3AVladimir+Ilyich+Lenin" class="Z3988"></li></ul> </div> <dl><dt>Ngoại ngữ</dt></dl> <link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r41642734"><div class="refbegin refbegin-hanging-indents columns references-column-width" style="-moz-column-width: 30em; -webkit-column-width: 30em; column-width: 30em;"> <ul><li><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r67233549"><cite id="CITEREFAves1996" class="citation book cs1">Aves, Jonathan (1996). <a rel="nofollow" class="external text" href="https://archive.org/details/workersagainstle0000aves">Workers Against Lenin: Labour Protest and the Bolshevik Dictatorship</a> [Công nhân chống Lenin: Biểu tình lao động và chuyên chính Bolshevik]. London: I.B. Tauris. <a href="/wiki/ISBN" title="ISBN">ISBN</a> <a href="/wiki/%C4%90%E1%BA%B7c_bi%E1%BB%87t:Ngu%E1%BB%93n_s%C3%A1ch/978-1-86064-067-4" title="Đặc biệt:Nguồn sách/978-1-86064-067-4"><bdi>978-1-86064-067-4</bdi></a>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=book&rft.btitle=Workers+Against+Lenin%3A+Labour+Protest+and+the+Bolshevik+Dictatorship&rft.place=London&rft.pub=I.B.+Tauris&rft.date=1996&rft.isbn=978-1-86064-067-4&rft.aulast=Aves&rft.aufirst=Jonathan&rft_id=https%3A%2F%2Farchive.org%2Fdetails%2Fworkersagainstle0000aves&rfr_id=info%3Asid%2Fvi.wikipedia.org%3AVladimir+Ilyich+Lenin" class="Z3988"></li> <li><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r67233549"><cite id="CITEREFBowman2022" class="citation news cs1">Bowman, Verity (27 tháng 4 năm 2022). <a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.telegraph.co.uk/world-news/2022/04/27/kyiv-pulls-soviet-era-monument-symbolising-russian-ukrainian/">“Kyiv pulls down Soviet-era monument symbolising Russian-Ukrainian friendship”</a> [Kyiv kéo đổ đài tưởng niệm thời Liên Xô biểu trưng cho tình bằng hữu Nga - Ukraina]. <a href="/wiki/The_Telegraph" class="mw-redirect" title="The Telegraph">The Telegraph</a>. <a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20220427204034/https://www.telegraph.co.uk/world-news/2022/04/27/kyiv-pulls-soviet-era-monument-symbolising-russian-ukrainian/">Lưu trữ</a> bản gốc ngày 27 tháng 4 năm 2022. Truy cập ngày 4 tháng 5 năm 2022.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&rft.genre=article&rft.jtitle=The+Telegraph&rft.atitle=Kyiv+pulls+down+Soviet-era+monument+symbolising+Russian-Ukrainian+friendship&rft.date=2022-04-27&rft.aulast=Bowman&rft.aufirst=Verity&rft_id=https%3A%2F%2Fwww.telegraph.co.uk%2Fworld-news%2F2022%2F04%2F27%2Fkyiv-pulls-soviet-era-monument-symbolising-russian-ukrainian%2F&rfr_id=info%3Asid%2Fvi.wikipedia.org%3AVladimir+Ilyich+Lenin" class="Z3988"></li> <li><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r67233549"><cite id="CITEREFBrackman2000" class="citation book cs1">Brackman, Roman (2000). <a rel="nofollow" class="external text" href="https://archive.org/details/secretfileofjose0000brac">The Secret File of Joseph Stalin: A Hidden Life</a> [Tệp bí mật về Joseph Stalin: Một cuộc đời bí mật]. Portland, Oregon: Psychology Press. <a href="/wiki/ISBN" title="ISBN">ISBN</a> <a href="/wiki/%C4%90%E1%BA%B7c_bi%E1%BB%87t:Ngu%E1%BB%93n_s%C3%A1ch/978-0-7146-5050-0" title="Đặc biệt:Nguồn sách/978-0-7146-5050-0"><bdi>978-0-7146-5050-0</bdi></a>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=book&rft.btitle=The+Secret+File+of+Joseph+Stalin%3A+A+Hidden+Life&rft.place=Portland%2C+Oregon&rft.pub=Psychology+Press&rft.date=2000&rft.isbn=978-0-7146-5050-0&rft.aulast=Brackman&rft.aufirst=Roman&rft_id=https%3A%2F%2Farchive.org%2Fdetails%2Fsecretfileofjose0000brac&rfr_id=info%3Asid%2Fvi.wikipedia.org%3AVladimir+Ilyich+Lenin" class="Z3988"></li> <li><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r67233549"><cite id="CITEREFBudgenKouvelakisŽižek2007" class="citation book cs1">Budgen, Sebastian; Kouvelakis, Stathis; <a href="/wiki/Slavoj_%C5%BDi%C5%BEek" title="Slavoj Žižek">Žižek, Slavoj</a> (2007). <a rel="nofollow" class="external text" href="https://archive.org/details/leninreloadedtow01unse">Lenin Reloaded: Toward a Politics of Truth</a> [Lenin tái nạp: Tiến tới một nền chính trị của sự thật]. Durham, Bắc Carolina: Nhà xuất bản Đại học Duke. <a href="/wiki/ISBN" title="ISBN">ISBN</a> <a href="/wiki/%C4%90%E1%BA%B7c_bi%E1%BB%87t:Ngu%E1%BB%93n_s%C3%A1ch/978-0-8223-3941-0" title="Đặc biệt:Nguồn sách/978-0-8223-3941-0"><bdi>978-0-8223-3941-0</bdi></a>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=book&rft.btitle=Lenin+Reloaded%3A+Toward+a+Politics+of+Truth&rft.place=Durham%2C+B%E1%BA%AFc+Carolina&rft.pub=Nh%C3%A0+xu%E1%BA%A5t+b%E1%BA%A3n+%C4%90%E1%BA%A1i+h%E1%BB%8Dc+Duke&rft.date=2007&rft.isbn=978-0-8223-3941-0&rft.aulast=Budgen&rft.aufirst=Sebastian&rft.au=Kouvelakis%2C+Stathis&rft.au=%C5%BDi%C5%BEek%2C+Slavoj&rft_id=https%3A%2F%2Farchive.org%2Fdetails%2Fleninreloadedtow01unse&rfr_id=info%3Asid%2Fvi.wikipedia.org%3AVladimir+Ilyich+Lenin" class="Z3988"></li> <li><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r67233549"><cite id="CITEREFDavid1974" class="citation journal cs1">David, H. P. (1974). “Abortion and Family Planning in the Soviet Union: Public Policies and Private Behaviour” [Phá thai và kế hoạch hóa gia đình tại Liên Xô: Chính sách công và hành vi tư]. Journal of Biosocial Science. 6 (4): 417–426. <a href="/wiki/%C4%90%E1%BB%8Bnh_danh_%C4%91%E1%BB%91i_t%C6%B0%E1%BB%A3ng_s%E1%BB%91" class="mw-redirect" title="Định danh đối tượng số">doi</a>:<a rel="nofollow" class="external text" href="https://doi.org/10.1017%2FS0021932000009846">10.1017/S0021932000009846</a>. <a href="/wiki/PMID" class="mw-redirect" title="PMID">PMID</a> <a rel="nofollow" class="external text" href="//pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/4473125">4473125</a>. <a href="/wiki/S2CID_(%C4%91%E1%BB%8Bnh_danh)" class="mw-redirect" title="S2CID (định danh)">S2CID</a> <a rel="nofollow" class="external text" href="https://api.semanticscholar.org/CorpusID:11271400">11271400</a>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&rft.genre=article&rft.jtitle=Journal+of+Biosocial+Science&rft.atitle=Abortion+and+Family+Planning+in+the+Soviet+Union%3A+Public+Policies+and+Private+Behaviour&rft.volume=6&rft.issue=4&rft.pages=417-426&rft.date=1974&rft_id=https%3A%2F%2Fapi.semanticscholar.org%2FCorpusID%3A11271400%23id-name%3DS2CID&rft_id=info%3Apmid%2F4473125&rft_id=info%3Adoi%2F10.1017%2FS0021932000009846&rft.aulast=David&rft.aufirst=H.+P.&rfr_id=info%3Asid%2Fvi.wikipedia.org%3AVladimir+Ilyich+Lenin" class="Z3988"></li> <li><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r67233549"><cite id="CITEREFDavies2003" class="citation book cs1">Davies, Norman (2003) [1972]. <a rel="nofollow" class="external text" href="https://archive.org/details/whiteeagleredsta00unse">White Eagle, Red Star: The Polish-Soviet War 1919–20 and 'the Miracle on the Vistula'</a> [Bạch ưng, Hồng tinh tú: Chiến tranh Ba Lan – Xô viết 1919–20 và 'phép mầu trên sông Vistula']. London: Pimlico. <a href="/wiki/ISBN" title="ISBN">ISBN</a> <a href="/wiki/%C4%90%E1%BA%B7c_bi%E1%BB%87t:Ngu%E1%BB%93n_s%C3%A1ch/978-0-7126-0694-3" title="Đặc biệt:Nguồn sách/978-0-7126-0694-3"><bdi>978-0-7126-0694-3</bdi></a>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=book&rft.btitle=White+Eagle%2C+Red+Star%3A+The+Polish-Soviet+War+1919%E2%80%9320+and+%27the+Miracle+on+the+Vistula%27&rft.place=London&rft.pub=Pimlico&rft.date=2003&rft.isbn=978-0-7126-0694-3&rft.aulast=Davies&rft.aufirst=Norman&rft_id=https%3A%2F%2Farchive.org%2Fdetails%2Fwhiteeagleredsta00unse&rfr_id=info%3Asid%2Fvi.wikipedia.org%3AVladimir+Ilyich+Lenin" class="Z3988"></li> <li><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r67233549"><cite id="CITEREFFink2022" class="citation news cs1">Fink, Andrew (ngày 20 tháng 4 năm 2022). <a rel="nofollow" class="external text" href="https://thedispatch.com/p/lenin-returns-to-ukraine">“Lenin Returns to Ukraine”</a> [Lenin quay lại Ukraina]. <a href="/w/index.php?title=The_Dispatch&action=edit&redlink=1" class="new" title="The Dispatch (trang không tồn tại)">The Dispatch</a>. <a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20220423185553/https://thedispatch.com/p/lenin-returns-to-ukraine">Lưu trữ</a> bản gốc 23 tháng 4 năm 2022. Truy cập ngày 4 tháng 5 năm 2022.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&rft.genre=article&rft.jtitle=The+Dispatch&rft.atitle=Lenin+Returns+to+Ukraine&rft.date=2022-04-20&rft.aulast=Fink&rft.aufirst=Andrew&rft_id=https%3A%2F%2Fthedispatch.com%2Fp%2Flenin-returns-to-ukraine&rfr_id=info%3Asid%2Fvi.wikipedia.org%3AVladimir+Ilyich+Lenin" class="Z3988"></li> <li><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r67233549"><cite id="CITEREFFischer1964" class="citation book cs1"><a href="/w/index.php?title=Louis_Fischer&action=edit&redlink=1" class="new" title="Louis Fischer (trang không tồn tại)">Fischer, Louis</a> (1964). <a rel="nofollow" class="external text" href="https://archive.org/details/lifeofleninfischer">The Life of Lenin</a> [Cuộc đời Lenin]. London: Weidenfeld and Nicolson.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=book&rft.btitle=The+Life+of+Lenin&rft.place=London&rft.pub=Weidenfeld+and+Nicolson&rft.date=1964&rft.aulast=Fischer&rft.aufirst=Louis&rft_id=https%3A%2F%2Farchive.org%2Fdetails%2Flifeofleninfischer&rfr_id=info%3Asid%2Fvi.wikipedia.org%3AVladimir+Ilyich+Lenin" class="Z3988"></li> <li><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r67233549"><cite id="CITEREFHazard1965" class="citation journal cs1"><a href="/w/index.php?title=John_N._Hazard&action=edit&redlink=1" class="new" title="John N. Hazard (trang không tồn tại)">Hazard, John N.</a> (1965). <a rel="nofollow" class="external text" href="http://scholarship.law.duke.edu/cgi/viewcontent.cgi?article=3056&context=lcp">“Unity and Diversity in Socialist Law”</a> [Đoàn kết và đa dạng trong luật pháp xã hội chủ nghĩa]. Law and Contemporary Problems. 30 (2): 270–290. <a href="/wiki/%C4%90%E1%BB%8Bnh_danh_%C4%91%E1%BB%91i_t%C6%B0%E1%BB%A3ng_s%E1%BB%91" class="mw-redirect" title="Định danh đối tượng số">doi</a>:<a rel="nofollow" class="external text" href="https://doi.org/10.2307%2F1190515">10.2307/1190515</a>. <a href="/wiki/JSTOR_(%C4%91%E1%BB%8Bnh_danh)" class="mw-redirect" title="JSTOR (định danh)">JSTOR</a> <a rel="nofollow" class="external text" href="//www.jstor.org/stable/1190515">1190515</a>. <a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20170205151354/http://scholarship.law.duke.edu/cgi/viewcontent.cgi?article=3056&context=lcp">Lưu trữ</a> bản gốc ngày 5 tháng 2 năm 2017. Truy cập ngày 8 tháng 8 năm 2016.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&rft.genre=article&rft.jtitle=Law+and+Contemporary+Problems&rft.atitle=Unity+and+Diversity+in+Socialist+Law&rft.volume=30&rft.issue=2&rft.pages=270-290&rft.date=1965&rft_id=info%3Adoi%2F10.2307%2F1190515&rft_id=%2F%2Fwww.jstor.org%2Fstable%2F1190515%23id-name%3DJSTOR&rft.aulast=Hazard&rft.aufirst=John+N.&rft_id=http%3A%2F%2Fscholarship.law.duke.edu%2Fcgi%2Fviewcontent.cgi%3Farticle%3D3056%26context%3Dlcp&rfr_id=info%3Asid%2Fvi.wikipedia.org%3AVladimir+Ilyich+Lenin" class="Z3988"></li> <li><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r67233549"><cite id="CITEREFHarding2022" class="citation news cs1"><a href="/w/index.php?title=Luke_Harding&action=edit&redlink=1" class="new" title="Luke Harding (trang không tồn tại)">Harding, Luke</a> (23 tháng 4 năm 2022). <a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.theguardian.com/world/2022/apr/23/back-in-the-ussr-lenin-statues-and-soviet-flags-reappear-in-russian-controlled-cities">“Back in the USSR: Lenin statues and Soviet flags reappear in Russian-controlled cities”</a> [Quay lại Liên Xô: Tượng Lenin và cờ Xô viết tái xuất hiện ở các thành phố do Nga kiểm soát]. <a href="/wiki/The_Guardian" title="The Guardian">The Guardian</a>. <a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20220504233450/https://www.theguardian.com/world/2022/apr/23/back-in-the-ussr-lenin-statues-and-soviet-flags-reappear-in-russian-controlled-cities">Lưu trữ</a> bản gốc ngày 4 tháng 5 năm 2022. Truy cập ngày 4 tháng 5 năm 2022.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&rft.genre=article&rft.jtitle=The+Guardian&rft.atitle=Back+in+the+USSR%3A+Lenin+statues+and+Soviet+flags+reappear+in+Russian-controlled+cities&rft.date=2022-04-23&rft.aulast=Harding&rft.aufirst=Luke&rft_id=https%3A%2F%2Fwww.theguardian.com%2Fworld%2F2022%2Fapr%2F23%2Fback-in-the-ussr-lenin-statues-and-soviet-flags-reappear-in-russian-controlled-cities&rfr_id=info%3Asid%2Fvi.wikipedia.org%3AVladimir+Ilyich+Lenin" class="Z3988"></li> <li><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r67233549"><cite id="CITEREFLee2003" class="citation book cs1">Lee, Stephen J. (2003). <a rel="nofollow" class="external text" href="https://archive.org/details/leninrevolutiona0000lees">Lenin and Revolutionary Russia</a> [Lenin và nước Nga cách mạng]. London: Routledge. <a href="/wiki/ISBN" title="ISBN">ISBN</a> <a href="/wiki/%C4%90%E1%BA%B7c_bi%E1%BB%87t:Ngu%E1%BB%93n_s%C3%A1ch/978-0-415-28718-0" title="Đặc biệt:Nguồn sách/978-0-415-28718-0"><bdi>978-0-415-28718-0</bdi></a>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=book&rft.btitle=Lenin+and+Revolutionary+Russia&rft.place=London&rft.pub=Routledge&rft.date=2003&rft.isbn=978-0-415-28718-0&rft.aulast=Lee&rft.aufirst=Stephen+J.&rft_id=https%3A%2F%2Farchive.org%2Fdetails%2Fleninrevolutiona0000lees&rfr_id=info%3Asid%2Fvi.wikipedia.org%3AVladimir+Ilyich+Lenin" class="Z3988"></li> <li><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r67233549"><cite id="CITEREFLeggett1981" class="citation book cs1">Leggett, George (1981). <a rel="nofollow" class="external text" href="https://archive.org/details/chekaleninspolit0000legg">The Cheka: Lenin's Political Police</a> [Cheka: Lực lượng cảnh sát chính trị của Lenin]. Oxford: Nhà xuất bản Đại học Oxford. <a href="/wiki/ISBN" title="ISBN">ISBN</a> <a href="/wiki/%C4%90%E1%BA%B7c_bi%E1%BB%87t:Ngu%E1%BB%93n_s%C3%A1ch/978-0-19-822552-2" title="Đặc biệt:Nguồn sách/978-0-19-822552-2"><bdi>978-0-19-822552-2</bdi></a>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=book&rft.btitle=The+Cheka%3A+Lenin%27s+Political+Police&rft.place=Oxford&rft.pub=Nh%C3%A0+xu%E1%BA%A5t+b%E1%BA%A3n+%C4%90%E1%BA%A1i+h%E1%BB%8Dc+Oxford&rft.date=1981&rft.isbn=978-0-19-822552-2&rft.aulast=Leggett&rft.aufirst=George&rft_id=https%3A%2F%2Farchive.org%2Fdetails%2Fchekaleninspolit0000legg&rfr_id=info%3Asid%2Fvi.wikipedia.org%3AVladimir+Ilyich+Lenin" class="Z3988"></li> <li><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r67233549"><cite id="CITEREFLernerFinkelsteinWitztum2004" class="citation journal cs1">Lerner, Vladimir; Finkelstein, Y.; Witztum, E. (2004). “The Enigma of Lenin's (1870–1924) Malady” [Ẩn số về bệnh tình của Lenin (1870–1924)]. European Journal of Neurology. 11 (6): 371–376. <a href="/wiki/%C4%90%E1%BB%8Bnh_danh_%C4%91%E1%BB%91i_t%C6%B0%E1%BB%A3ng_s%E1%BB%91" class="mw-redirect" title="Định danh đối tượng số">doi</a>:<a rel="nofollow" class="external text" href="https://doi.org/10.1111%2Fj.1468-1331.2004.00839.x">10.1111/j.1468-1331.2004.00839.x</a>. <a href="/wiki/PMID" class="mw-redirect" title="PMID">PMID</a> <a rel="nofollow" class="external text" href="//pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/15171732">15171732</a>. <a href="/wiki/S2CID_(%C4%91%E1%BB%8Bnh_danh)" class="mw-redirect" title="S2CID (định danh)">S2CID</a> <a rel="nofollow" class="external text" href="https://api.semanticscholar.org/CorpusID:14966309">14966309</a>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&rft.genre=article&rft.jtitle=European+Journal+of+Neurology&rft.atitle=The+Enigma+of+Lenin%27s+%281870%E2%80%931924%29+Malady&rft.volume=11&rft.issue=6&rft.pages=371-376&rft.date=2004&rft_id=https%3A%2F%2Fapi.semanticscholar.org%2FCorpusID%3A14966309%23id-name%3DS2CID&rft_id=info%3Apmid%2F15171732&rft_id=info%3Adoi%2F10.1111%2Fj.1468-1331.2004.00839.x&rft.aulast=Lerner&rft.aufirst=Vladimir&rft.au=Finkelstein%2C+Y.&rft.au=Witztum%2C+E.&rfr_id=info%3Asid%2Fvi.wikipedia.org%3AVladimir+Ilyich+Lenin" class="Z3988"></li> <li><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r67233549"><cite id="CITEREFGoldstein2013" class="citation book cs1">Goldstein, Erik (2013). The First World War Peace Settlements, 1919–1925 [Hòa ước trong Thế chiến thứ nhất, 1919–1925]. London: Routledge. <a href="/wiki/ISBN" title="ISBN">ISBN</a> <a href="/wiki/%C4%90%E1%BA%B7c_bi%E1%BB%87t:Ngu%E1%BB%93n_s%C3%A1ch/978-1-31-7883-678" title="Đặc biệt:Nguồn sách/978-1-31-7883-678"><bdi>978-1-31-7883-678</bdi></a>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=book&rft.btitle=The+First+World+War+Peace+Settlements%2C+1919%E2%80%931925&rft.place=London&rft.pub=Routledge&rft.date=2013&rft.isbn=978-1-31-7883-678&rft.aulast=Goldstein&rft.aufirst=Erik&rfr_id=info%3Asid%2Fvi.wikipedia.org%3AVladimir+Ilyich+Lenin" class="Z3988"></li> <li><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r67233549"><cite id="CITEREFHall2015" class="citation book cs1">Hall, Richard C. (2015). Consumed by War: European Conflict in the 20th Century [Nuốt chửng bởi chiến tranh: Xung đột Âu châu trong thế kỷ thứ 20]. Lexington: Nhà xuất bản Đại học Kentucky. <a href="/wiki/ISBN" title="ISBN">ISBN</a> <a href="/wiki/%C4%90%E1%BA%B7c_bi%E1%BB%87t:Ngu%E1%BB%93n_s%C3%A1ch/978-0-81-3159-959" title="Đặc biệt:Nguồn sách/978-0-81-3159-959"><bdi>978-0-81-3159-959</bdi></a>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=book&rft.btitle=Consumed+by+War%3A+European+Conflict+in+the+20th+Century&rft.place=Lexington&rft.pub=Nh%C3%A0+xu%E1%BA%A5t+b%E1%BA%A3n+%C4%90%E1%BA%A1i+h%E1%BB%8Dc+Kentucky&rft.date=2015&rft.isbn=978-0-81-3159-959&rft.aulast=Hall&rft.aufirst=Richard+C.&rfr_id=info%3Asid%2Fvi.wikipedia.org%3AVladimir+Ilyich+Lenin" class="Z3988"></li> <li><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r67233549"><cite id="CITEREFLiebman1975" class="citation book cs1">Liebman, Marcel (1975) [1973]. <a rel="nofollow" class="external text" href="https://archive.org/details/leninismunderlen0000lieb_f2h6">Leninism Under Lenin</a> [Chủ nghĩa Lenin dưới thời Lenin]. Brian Pearce biên dịch. London: Jonathan Cape. <a href="/wiki/ISBN" title="ISBN">ISBN</a> <a href="/wiki/%C4%90%E1%BA%B7c_bi%E1%BB%87t:Ngu%E1%BB%93n_s%C3%A1ch/978-0-224-01072-6" title="Đặc biệt:Nguồn sách/978-0-224-01072-6"><bdi>978-0-224-01072-6</bdi></a>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=book&rft.btitle=Leninism+Under+Lenin&rft.place=London&rft.pub=Jonathan+Cape&rft.date=1975&rft.isbn=978-0-224-01072-6&rft.aulast=Liebman&rft.aufirst=Marcel&rft_id=https%3A%2F%2Farchive.org%2Fdetails%2Fleninismunderlen0000lieb_f2h6&rfr_id=info%3Asid%2Fvi.wikipedia.org%3AVladimir+Ilyich+Lenin" class="Z3988"></li> <li><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r67233549"><cite id="CITEREFMerridale2017" class="citation book cs1">Merridale, Catherine (2017). Lenin on the Train [Lenin trên chuyến tàu]. London: Penguin Books. <a href="/wiki/ISBN" title="ISBN">ISBN</a> <a href="/wiki/%C4%90%E1%BA%B7c_bi%E1%BB%87t:Ngu%E1%BB%93n_s%C3%A1ch/978-0-241-01132-4" title="Đặc biệt:Nguồn sách/978-0-241-01132-4"><bdi>978-0-241-01132-4</bdi></a>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=book&rft.btitle=Lenin+on+the+Train&rft.place=London&rft.pub=Penguin+Books&rft.date=2017&rft.isbn=978-0-241-01132-4&rft.aulast=Merridale&rft.aufirst=Catherine&rfr_id=info%3Asid%2Fvi.wikipedia.org%3AVladimir+Ilyich+Lenin" class="Z3988"></li> <li><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r67233549"><cite id="CITEREFMontefiore2007" class="citation book cs1"><a href="/w/index.php?title=Simon_Sebag_Montefiore&action=edit&redlink=1" class="new" title="Simon Sebag Montefiore (trang không tồn tại)">Montefiore, Simon Sebag</a> (2007). <a rel="nofollow" class="external text" href="https://archive.org/details/youngstalin0000seba_z6t5">Young Stalin</a> [Stalin trẻ]. London: Weidenfeld & Nicolson. <a href="/wiki/ISBN" title="ISBN">ISBN</a> <a href="/wiki/%C4%90%E1%BA%B7c_bi%E1%BB%87t:Ngu%E1%BB%93n_s%C3%A1ch/978-0-297-85068-7" title="Đặc biệt:Nguồn sách/978-0-297-85068-7"><bdi>978-0-297-85068-7</bdi></a>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=book&rft.btitle=Young+Stalin&rft.place=London&rft.pub=Weidenfeld+%26+Nicolson&rft.date=2007&rft.isbn=978-0-297-85068-7&rft.aulast=Montefiore&rft.aufirst=Simon+Sebag&rft_id=https%3A%2F%2Farchive.org%2Fdetails%2Fyoungstalin0000seba_z6t5&rfr_id=info%3Asid%2Fvi.wikipedia.org%3AVladimir+Ilyich+Lenin" class="Z3988"></li> <li><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r67233549"><cite id="CITEREFLewin1969" class="citation book cs1"><a href="/w/index.php?title=Moshe_Lewin&action=edit&redlink=1" class="new" title="Moshe Lewin (trang không tồn tại)">Lewin, Moshe</a> (1969). Lenin's Last Struggle [Cuộc đấu tranh cuối cùng của Lenin]. <a href="/w/index.php?title=Alan_Sheridan&action=edit&redlink=1" class="new" title="Alan Sheridan (trang không tồn tại)">Sheridan Smith, A. M.</a> biên dịch. London: Faber and Faber.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=book&rft.btitle=Lenin%27s+Last+Struggle&rft.place=London&rft.pub=Faber+and+Faber&rft.date=1969&rft.aulast=Lewin&rft.aufirst=Moshe&rfr_id=info%3Asid%2Fvi.wikipedia.org%3AVladimir+Ilyich+Lenin" class="Z3988"></li> <li><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r67233549"><cite id="CITEREFLih2011" class="citation book cs1">Lih, Lars T. (2011). <a rel="nofollow" class="external text" href="https://archive.org/details/lenin0000lihl">Lenin</a>. Critical Lives. London: Reaktion Books. <a href="/wiki/ISBN" title="ISBN">ISBN</a> <a href="/wiki/%C4%90%E1%BA%B7c_bi%E1%BB%87t:Ngu%E1%BB%93n_s%C3%A1ch/978-1-86189-793-0" title="Đặc biệt:Nguồn sách/978-1-86189-793-0"><bdi>978-1-86189-793-0</bdi></a>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=book&rft.btitle=Lenin&rft.place=London&rft.series=Critical+Lives&rft.pub=Reaktion+Books&rft.date=2011&rft.isbn=978-1-86189-793-0&rft.aulast=Lih&rft.aufirst=Lars+T.&rft_id=https%3A%2F%2Farchive.org%2Fdetails%2Flenin0000lihl&rfr_id=info%3Asid%2Fvi.wikipedia.org%3AVladimir+Ilyich+Lenin" class="Z3988"></li> <li><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r67233549"><cite id="CITEREFPage1948" class="citation journal cs1">Page, Stanley W. (1948). “Lenin, the National Question and the Baltic States, 1917–19” [Lenin, Vấn đề quốc gia dân tộc và các nước Baltic, 1917–19]. The American Slavic and East European Review. 7 (1): 15–31. <a href="/wiki/%C4%90%E1%BB%8Bnh_danh_%C4%91%E1%BB%91i_t%C6%B0%E1%BB%A3ng_s%E1%BB%91" class="mw-redirect" title="Định danh đối tượng số">doi</a>:<a rel="nofollow" class="external text" href="https://doi.org/10.2307%2F2492116">10.2307/2492116</a>. <a href="/wiki/JSTOR_(%C4%91%E1%BB%8Bnh_danh)" class="mw-redirect" title="JSTOR (định danh)">JSTOR</a> <a rel="nofollow" class="external text" href="//www.jstor.org/stable/2492116">2492116</a>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&rft.genre=article&rft.jtitle=The+American+Slavic+and+East+European+Review&rft.atitle=Lenin%2C+the+National+Question+and+the+Baltic+States%2C+1917%E2%80%9319&rft.volume=7&rft.issue=1&rft.pages=15-31&rft.date=1948&rft_id=info%3Adoi%2F10.2307%2F2492116&rft_id=%2F%2Fwww.jstor.org%2Fstable%2F2492116%23id-name%3DJSTOR&rft.aulast=Page&rft.aufirst=Stanley+W.&rfr_id=info%3Asid%2Fvi.wikipedia.org%3AVladimir+Ilyich+Lenin" class="Z3988"></li> <li><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r67233549"><cite id="CITEREFPage1950" class="citation journal cs1">Page, Stanley W. (1950). “Lenin and Self-Determination” [Lenin và quyền tự quyết]. The Slavonic and East European Review. 28 (71): 342–358. <a href="/wiki/JSTOR_(%C4%91%E1%BB%8Bnh_danh)" class="mw-redirect" title="JSTOR (định danh)">JSTOR</a> <a rel="nofollow" class="external text" href="//www.jstor.org/stable/4204138">4204138</a>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&rft.genre=article&rft.jtitle=The+Slavonic+and+East+European+Review&rft.atitle=Lenin+and+Self-Determination&rft.volume=28&rft.issue=71&rft.pages=342-358&rft.date=1950&rft_id=%2F%2Fwww.jstor.org%2Fstable%2F4204138%23id-name%3DJSTOR&rft.aulast=Page&rft.aufirst=Stanley+W.&rfr_id=info%3Asid%2Fvi.wikipedia.org%3AVladimir+Ilyich+Lenin" class="Z3988"></li> <li><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r67233549"><cite id="CITEREFPetrovsky-Shtern2010" class="citation book cs1"><a href="/w/index.php?title=Yohanan_Petrovsky-Shtern&action=edit&redlink=1" class="new" title="Yohanan Petrovsky-Shtern (trang không tồn tại)">Petrovsky-Shtern, Yohanan</a> (2010). Lenin's Jewish Question [Vấn đề Do Thái của Lenin]. New Haven, Connecticut: Nhà xuất bản Đại học Yale. <a href="/wiki/ISBN" title="ISBN">ISBN</a> <a href="/wiki/%C4%90%E1%BA%B7c_bi%E1%BB%87t:Ngu%E1%BB%93n_s%C3%A1ch/978-0-300-15210-4" title="Đặc biệt:Nguồn sách/978-0-300-15210-4"><bdi>978-0-300-15210-4</bdi></a>. <a href="/wiki/JSTOR_(%C4%91%E1%BB%8Bnh_danh)" class="mw-redirect" title="JSTOR (định danh)">JSTOR</a> <a rel="nofollow" class="external text" href="//www.jstor.org/stable/j.ctt1npd80">j.ctt1npd80</a>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=book&rft.btitle=Lenin%27s+Jewish+Question&rft.place=New+Haven%2C+Connecticut&rft.pub=Nh%C3%A0+xu%E1%BA%A5t+b%E1%BA%A3n+%C4%90%E1%BA%A1i+h%E1%BB%8Dc+Yale&rft.date=2010&rft_id=%2F%2Fwww.jstor.org%2Fstable%2Fj.ctt1npd80%23id-name%3DJSTOR&rft.isbn=978-0-300-15210-4&rft.aulast=Petrovsky-Shtern&rft.aufirst=Yohanan&rfr_id=info%3Asid%2Fvi.wikipedia.org%3AVladimir+Ilyich+Lenin" class="Z3988"></li> <li><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r67233549"><cite id="CITEREFPipes1990" class="citation book cs1"><a href="/w/index.php?title=Richard_Pipes&action=edit&redlink=1" class="new" title="Richard Pipes (trang không tồn tại)">Pipes, Richard</a> (1990). <a rel="nofollow" class="external text" href="https://archive.org/details/russianrevolutio00pipe_0">The Russian Revolution: 1899–1919</a> [Cách mạng Nga: 1899–1919]. London: Collins Harvill. <a href="/wiki/ISBN" title="ISBN">ISBN</a> <a href="/wiki/%C4%90%E1%BA%B7c_bi%E1%BB%87t:Ngu%E1%BB%93n_s%C3%A1ch/978-0-679-73660-8" title="Đặc biệt:Nguồn sách/978-0-679-73660-8"><bdi>978-0-679-73660-8</bdi></a>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=book&rft.btitle=The+Russian+Revolution%3A+1899%E2%80%931919&rft.place=London&rft.pub=Collins+Harvill&rft.date=1990&rft.isbn=978-0-679-73660-8&rft.aulast=Pipes&rft.aufirst=Richard&rft_id=https%3A%2F%2Farchive.org%2Fdetails%2Frussianrevolutio00pipe_0&rfr_id=info%3Asid%2Fvi.wikipedia.org%3AVladimir+Ilyich+Lenin" class="Z3988"></li> <li><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r67233549"><cite id="CITEREFPipes1996" class="citation book cs1"><a href="/w/index.php?title=Richard_Pipes&action=edit&redlink=1" class="new" title="Richard Pipes (trang không tồn tại)">Pipes, Richard</a> (1996). The Unknown Lenin: From the Secret Archive [Lenin ẩn khuất: Từ kho lưu trữ mật]. New Haven, Connecticut: Nhà xuất bản Đại học Yale. <a href="/wiki/ISBN" title="ISBN">ISBN</a> <a href="/wiki/%C4%90%E1%BA%B7c_bi%E1%BB%87t:Ngu%E1%BB%93n_s%C3%A1ch/978-0-300-06919-8" title="Đặc biệt:Nguồn sách/978-0-300-06919-8"><bdi>978-0-300-06919-8</bdi></a>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=book&rft.btitle=The+Unknown+Lenin%3A+From+the+Secret+Archive&rft.place=New+Haven%2C+Connecticut&rft.pub=Nh%C3%A0+xu%E1%BA%A5t+b%E1%BA%A3n+%C4%90%E1%BA%A1i+h%E1%BB%8Dc+Yale&rft.date=1996&rft.isbn=978-0-300-06919-8&rft.aulast=Pipes&rft.aufirst=Richard&rfr_id=info%3Asid%2Fvi.wikipedia.org%3AVladimir+Ilyich+Lenin" class="Z3988"></li> <li><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r67233549"><cite id="CITEREFRappaport2010" class="citation book cs1"><a href="/w/index.php?title=Helen_Rappaport&action=edit&redlink=1" class="new" title="Helen Rappaport (trang không tồn tại)">Rappaport, Helen</a> (2010). <a rel="nofollow" class="external text" href="https://archive.org/details/conspiratorlenin0000rapp_u4e4">Conspirator: Lenin in Exile</a> [Người mưu đồ: Lenin lưu vong]. New York: Basic Books. <a href="/wiki/ISBN" title="ISBN">ISBN</a> <a href="/wiki/%C4%90%E1%BA%B7c_bi%E1%BB%87t:Ngu%E1%BB%93n_s%C3%A1ch/978-0-465-01395-1" title="Đặc biệt:Nguồn sách/978-0-465-01395-1"><bdi>978-0-465-01395-1</bdi></a>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=book&rft.btitle=Conspirator%3A+Lenin+in+Exile&rft.place=New+York&rft.pub=Basic+Books&rft.date=2010&rft.isbn=978-0-465-01395-1&rft.aulast=Rappaport&rft.aufirst=Helen&rft_id=https%3A%2F%2Farchive.org%2Fdetails%2Fconspiratorlenin0000rapp_u4e4&rfr_id=info%3Asid%2Fvi.wikipedia.org%3AVladimir+Ilyich+Lenin" class="Z3988"></li> <li><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r67233549"><cite id="CITEREFRead2005" class="citation book cs1">Read, Christopher (2005). <a rel="nofollow" class="external text" href="https://archive.org/details/leninrevolutiona0000read">Lenin: A Revolutionary Life</a> [Lenin: Một đời cách mạng]. Routledge Historical Biographies. London: Routledge. <a href="/wiki/ISBN" title="ISBN">ISBN</a> <a href="/wiki/%C4%90%E1%BA%B7c_bi%E1%BB%87t:Ngu%E1%BB%93n_s%C3%A1ch/978-0-415-20649-5" title="Đặc biệt:Nguồn sách/978-0-415-20649-5"><bdi>978-0-415-20649-5</bdi></a>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=book&rft.btitle=Lenin%3A+A+Revolutionary+Life&rft.place=London&rft.series=Routledge+Historical+Biographies&rft.pub=Routledge&rft.date=2005&rft.isbn=978-0-415-20649-5&rft.aulast=Read&rft.aufirst=Christopher&rft_id=https%3A%2F%2Farchive.org%2Fdetails%2Fleninrevolutiona0000read&rfr_id=info%3Asid%2Fvi.wikipedia.org%3AVladimir+Ilyich+Lenin" class="Z3988"></li> <li><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r67233549"><cite id="CITEREFReiserKayser1930" class="citation book cs1">Reiser, Anton; Kayser, Rudolf (1930). Albert Einstein: A Biographical Portrait [Albert Einstein: Một chân dung tiểu sử]. Hoa Kỳ: A. & C. Boni. <a href="/wiki/ISBN" title="ISBN">ISBN</a> <a href="/wiki/%C4%90%E1%BA%B7c_bi%E1%BB%87t:Ngu%E1%BB%93n_s%C3%A1ch/978-1-258-17219-0" title="Đặc biệt:Nguồn sách/978-1-258-17219-0"><bdi>978-1-258-17219-0</bdi></a>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=book&rft.btitle=Albert+Einstein%3A+A+Biographical+Portrait&rft.place=Hoa+K%E1%BB%B3&rft.pub=A.+%26+C.+Boni&rft.date=1930&rft.isbn=978-1-258-17219-0&rft.aulast=Reiser&rft.aufirst=Anton&rft.au=Kayser%2C+Rudolf&rfr_id=info%3Asid%2Fvi.wikipedia.org%3AVladimir+Ilyich+Lenin" class="Z3988"></li> <li><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r67233549"><cite id="CITEREFTime,_13_tháng_4_năm_1998" class="citation web cs1">Remnick, David (13 tháng 4 năm 1998). <a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20110425120012/http://205.188.238.181/time/time100/leaders/profile/lenin.html">“TIME 100: Vladimir Lenin”</a>. <a rel="nofollow" class="external text" href="http://205.188.238.181/time/time100/leaders/profile/lenin.html">Bản gốc</a> lưu trữ ngày 25 tháng 4 năm 2011.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=unknown&rft.btitle=TIME+100%3A+Vladimir+Lenin&rft.date=1998-04-13&rft.aulast=Remnick&rft.aufirst=David&rft_id=http%3A%2F%2F205.188.238.181%2Ftime%2Ftime100%2Fleaders%2Fprofile%2Flenin.html&rfr_id=info%3Asid%2Fvi.wikipedia.org%3AVladimir+Ilyich+Lenin" class="Z3988"></li> <li><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r67233549"><cite id="CITEREFEncyclopedia_Britannica" class="citation encyclopaedia cs1">Resis, Albert. <a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20150619112253/http://www.britannica.com/biography/Vladimir-Ilich-Lenin">“Vladimir Ilich Lenin”</a>. Encyclopædia Britannica. <a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.britannica.com/EBchecked/topic/335881/Vladimir-Ilich-Lenin">Bản gốc</a> lưu trữ ngày 19 tháng 6 năm 2015. Truy cập ngày 4 tháng 2 năm 2016.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=bookitem&rft.atitle=Vladimir+Ilich+Lenin&rft.btitle=Encyclop%C3%A6dia+Britannica&rft.aulast=Resis&rft.aufirst=Albert&rft_id=http%3A%2F%2Fwww.britannica.com%2FEBchecked%2Ftopic%2F335881%2FVladimir-Ilich-Lenin&rfr_id=info%3Asid%2Fvi.wikipedia.org%3AVladimir+Ilyich+Lenin" class="Z3988"></li> <li><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r67233549"><cite id="CITEREFRice1990" class="citation book cs1">Rice, Christopher (1990). <a rel="nofollow" class="external text" href="https://archive.org/details/leninportraitofp0000rice">Lenin: Portrait of a Professional Revolutionary</a> [Lenin: Chân dung một nhà cách mạng chuyên nghiệp]. London: Cassell. <a href="/wiki/ISBN" title="ISBN">ISBN</a> <a href="/wiki/%C4%90%E1%BA%B7c_bi%E1%BB%87t:Ngu%E1%BB%93n_s%C3%A1ch/978-0-304-31814-8" title="Đặc biệt:Nguồn sách/978-0-304-31814-8"><bdi>978-0-304-31814-8</bdi></a>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=book&rft.btitle=Lenin%3A+Portrait+of+a+Professional+Revolutionary&rft.place=London&rft.pub=Cassell&rft.date=1990&rft.isbn=978-0-304-31814-8&rft.aulast=Rice&rft.aufirst=Christopher&rft_id=https%3A%2F%2Farchive.org%2Fdetails%2Fleninportraitofp0000rice&rfr_id=info%3Asid%2Fvi.wikipedia.org%3AVladimir+Ilyich+Lenin" class="Z3988"></li> <li><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r67233549"><cite id="CITEREFRigby1979" class="citation book cs1">Rigby, T. H. (1979). <a rel="nofollow" class="external text" href="https://archive.org/details/leninsgovernment0000rigb">Lenin's Government: Sovnarkom 1917–1922</a> [Chính phủ của Lenin: Sovnarkom 1917–1922]. Cambridge, Anh: Nhà xuất bản Đại học Cambridge. <a href="/wiki/ISBN" title="ISBN">ISBN</a> <a href="/wiki/%C4%90%E1%BA%B7c_bi%E1%BB%87t:Ngu%E1%BB%93n_s%C3%A1ch/978-0-521-22281-5" title="Đặc biệt:Nguồn sách/978-0-521-22281-5"><bdi>978-0-521-22281-5</bdi></a>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=book&rft.btitle=Lenin%27s+Government%3A+Sovnarkom+1917%E2%80%931922&rft.place=Cambridge%2C+Anh&rft.pub=Nh%C3%A0+xu%E1%BA%A5t+b%E1%BA%A3n+%C4%90%E1%BA%A1i+h%E1%BB%8Dc+Cambridge&rft.date=1979&rft.isbn=978-0-521-22281-5&rft.aulast=Rigby&rft.aufirst=T.+H.&rft_id=https%3A%2F%2Farchive.org%2Fdetails%2Fleninsgovernment0000rigb&rfr_id=info%3Asid%2Fvi.wikipedia.org%3AVladimir+Ilyich+Lenin" class="Z3988"></li> <li><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r67233549"><cite id="CITEREFRyan2012" class="citation book cs1">Ryan, James (2012). Lenin's Terror: The Ideological Origins of Early Soviet State Violence [Khủng bố của Lenin: Nguồn gốc ý thức hệ của bạo lực nhà nước Xô viết sơ kỳ]. London: Routledge. <a href="/wiki/ISBN" title="ISBN">ISBN</a> <a href="/wiki/%C4%90%E1%BA%B7c_bi%E1%BB%87t:Ngu%E1%BB%93n_s%C3%A1ch/978-1-138-81568-1" title="Đặc biệt:Nguồn sách/978-1-138-81568-1"><bdi>978-1-138-81568-1</bdi></a>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=book&rft.btitle=Lenin%27s+Terror%3A+The+Ideological+Origins+of+Early+Soviet+State+Violence&rft.place=London&rft.pub=Routledge&rft.date=2012&rft.isbn=978-1-138-81568-1&rft.aulast=Ryan&rft.aufirst=James&rfr_id=info%3Asid%2Fvi.wikipedia.org%3AVladimir+Ilyich+Lenin" class="Z3988"></li> <li><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r67233549"><cite id="CITEREFSandle1999" class="citation book cs1">Sandle, Mark (1999). <a rel="nofollow" class="external text" href="https://archive.org/details/shorthistoryofso0000sand">A Short History of Soviet Socialism</a> [Lược sử chủ nghĩa xã hội Xô viết]. London: UCL Press. <a href="/wiki/%C4%90%E1%BB%8Bnh_danh_%C4%91%E1%BB%91i_t%C6%B0%E1%BB%A3ng_s%E1%BB%91" class="mw-redirect" title="Định danh đối tượng số">doi</a>:<a rel="nofollow" class="external text" href="https://doi.org/10.4324%2F9780203500279">10.4324/9780203500279</a>. <a href="/wiki/ISBN" title="ISBN">ISBN</a> <a href="/wiki/%C4%90%E1%BA%B7c_bi%E1%BB%87t:Ngu%E1%BB%93n_s%C3%A1ch/978-1-85728-355-6" title="Đặc biệt:Nguồn sách/978-1-85728-355-6"><bdi>978-1-85728-355-6</bdi></a>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=book&rft.btitle=A+Short+History+of+Soviet+Socialism&rft.place=London&rft.pub=UCL+Press&rft.date=1999&rft_id=info%3Adoi%2F10.4324%2F9780203500279&rft.isbn=978-1-85728-355-6&rft.aulast=Sandle&rft.aufirst=Mark&rft_id=https%3A%2F%2Farchive.org%2Fdetails%2Fshorthistoryofso0000sand&rfr_id=info%3Asid%2Fvi.wikipedia.org%3AVladimir+Ilyich+Lenin" class="Z3988"></li> <li><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r67233549"><cite id="CITEREFSchmermundEdwards2016" class="citation book cs1">Schmermund, Elizabeth; Edwards, Judith (2016). <a rel="nofollow" class="external text" href="https://archive.org/details/vladimirleninrus0000schm">Vladimir Lenin and the Russian Revolution</a> [Vladimir Lenin và Cách mạng Nga]. Enslow Publishing. <a href="/wiki/ISBN" title="ISBN">ISBN</a> <a href="/wiki/%C4%90%E1%BA%B7c_bi%E1%BB%87t:Ngu%E1%BB%93n_s%C3%A1ch/978-0-7660-7414-9" title="Đặc biệt:Nguồn sách/978-0-7660-7414-9"><bdi>978-0-7660-7414-9</bdi></a>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=book&rft.btitle=Vladimir+Lenin+and+the+Russian+Revolution&rft.pub=Enslow+Publishing&rft.date=2016&rft.isbn=978-0-7660-7414-9&rft.aulast=Schmermund&rft.aufirst=Elizabeth&rft.au=Edwards%2C+Judith&rft_id=https%3A%2F%2Farchive.org%2Fdetails%2Fvladimirleninrus0000schm&rfr_id=info%3Asid%2Fvi.wikipedia.org%3AVladimir+Ilyich+Lenin" class="Z3988"></li> <li><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r67233549"><cite id="CITEREFSebestyen2017" class="citation book cs1"><a href="/w/index.php?title=Victor_Sebestyen&action=edit&redlink=1" class="new" title="Victor Sebestyen (trang không tồn tại)">Sebestyen, Victor</a> (2017). <a rel="nofollow" class="external text" href="https://archive.org/details/lenindictatorint0000sebe">Lenin the Dictator: An Intimate Portrait</a> [Lenin độc tài: Một tiểu sử thân cận]. London: Weidenfeld & Nicolson. <a href="/wiki/ISBN" title="ISBN">ISBN</a> <a href="/wiki/%C4%90%E1%BA%B7c_bi%E1%BB%87t:Ngu%E1%BB%93n_s%C3%A1ch/978-1-47460-044-6" title="Đặc biệt:Nguồn sách/978-1-47460-044-6"><bdi>978-1-47460-044-6</bdi></a>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=book&rft.btitle=Lenin+the+Dictator%3A+An+Intimate+Portrait&rft.place=London&rft.pub=Weidenfeld+%26+Nicolson&rft.date=2017&rft.isbn=978-1-47460-044-6&rft.aulast=Sebestyen&rft.aufirst=Victor&rft_id=https%3A%2F%2Farchive.org%2Fdetails%2Flenindictatorint0000sebe&rfr_id=info%3Asid%2Fvi.wikipedia.org%3AVladimir+Ilyich+Lenin" class="Z3988"></li> <li><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r67233549"><cite id="CITEREFService2000" class="citation book cs1"><a href="/wiki/Robert_Service_(s%E1%BB%AD_gia)" title="Robert Service (sử gia)">Service, Robert</a> (2000). <a href="/w/index.php?title=Lenin:_A_Biography&action=edit&redlink=1" class="new" title="Lenin: A Biography (trang không tồn tại)">Lenin: A Biography</a> [Lenin: Một tiểu sử]. London: Macmillan. <a href="/wiki/ISBN" title="ISBN">ISBN</a> <a href="/wiki/%C4%90%E1%BA%B7c_bi%E1%BB%87t:Ngu%E1%BB%93n_s%C3%A1ch/978-0-333-72625-9" title="Đặc biệt:Nguồn sách/978-0-333-72625-9"><bdi>978-0-333-72625-9</bdi></a>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=book&rft.btitle=Lenin%3A+A+Biography&rft.place=London&rft.pub=Macmillan&rft.date=2000&rft.isbn=978-0-333-72625-9&rft.aulast=Service&rft.aufirst=Robert&rfr_id=info%3Asid%2Fvi.wikipedia.org%3AVladimir+Ilyich+Lenin" class="Z3988"></li> <li><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r67233549"><cite id="CITEREFBBC,_14_tháng_4_năm_2015" class="citation news cs1">Shevchenko, Vitaly (14 tháng 4 năm 2015). <a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.bbc.com/news/world-europe-32267075">“Goodbye, Lenin: Ukraine moves to ban communist symbols”</a> [Tạm biệt, Lenin: Ukraina vận động để cấm các biểu tượng cộng sản]. BBC News. <a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20160307200441/http://www.bbc.co.uk/news/world-europe-32267075">Lưu trữ</a> bản gốc ngày 7 tháng 3 năm 2016.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&rft.genre=article&rft.jtitle=BBC+News&rft.atitle=Goodbye%2C+Lenin%3A+Ukraine+moves+to+ban+communist+symbols&rft.date=2015-04-14&rft.aulast=Shevchenko&rft.aufirst=Vitaly&rft_id=https%3A%2F%2Fwww.bbc.com%2Fnews%2Fworld-europe-32267075&rfr_id=info%3Asid%2Fvi.wikipedia.org%3AVladimir+Ilyich+Lenin" class="Z3988"></li> <li><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r67233549"><cite id="CITEREFShub1966" class="citation book cs1"><a href="/w/index.php?title=David_Shub&action=edit&redlink=1" class="new" title="David Shub (trang không tồn tại)">Shub, David</a> (1966). <a rel="nofollow" class="external text" href="https://archive.org/details/leninbiographyshub">Lenin: A Biography</a> [Lenin: Một tiểu sử] . London: Pelican.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=book&rft.btitle=Lenin%3A+A+Biography&rft.place=London&rft.edition=duy%E1%BB%87t+l%E1%BA%A1i&rft.pub=Pelican&rft.date=1966&rft.aulast=Shub&rft.aufirst=David&rft_id=https%3A%2F%2Farchive.org%2Fdetails%2Fleninbiographyshub&rfr_id=info%3Asid%2Fvi.wikipedia.org%3AVladimir+Ilyich+Lenin" class="Z3988"></li> <li><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r67233549"><cite id="CITEREFTime,_4_tháng_2_năm_2011" class="citation news cs1">Sun, Feifei (4 tháng 2 năm 2011). <a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20150114032814/http://content.time.com/time/specials/packages/article/0%2C28804%2C2046285_2045996_2046096%2C00.html">“Top 25 Political Icons: Lenin”</a>. Time. <a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.time.com/time/specials/packages/article/0,28804,2046285_2045996_2046096,00.html">Bản gốc</a> lưu trữ ngày 14 tháng 1 năm 2015. Truy cập ngày 4 tháng 2 năm 2016.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&rft.genre=article&rft.jtitle=Time&rft.atitle=Top+25+Political+Icons%3A+Lenin&rft.date=2011-02-04&rft.aulast=Sun&rft.aufirst=Feifei&rft_id=http%3A%2F%2Fwww.time.com%2Ftime%2Fspecials%2Fpackages%2Farticle%2F0%2C28804%2C2046285_2045996_2046096%2C00.html&rfr_id=info%3Asid%2Fvi.wikipedia.org%3AVladimir+Ilyich+Lenin" class="Z3988"></li> <li><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r67233549"><cite id="CITEREFHistory,_tháng_4_năm_2009" class="citation journal cs1">Thatcher, Ian D. (tháng 4 năm 2009). “Trotskii and Lenin's Funeral, 27 January 1924: A Brief Note” [Trotsky và tang lễ của Lenin, 27 tháng 1 năm 1924: Một ghi chú ngắn]. History. 94 (2): 194–202. <a href="/wiki/%C4%90%E1%BB%8Bnh_danh_%C4%91%E1%BB%91i_t%C6%B0%E1%BB%A3ng_s%E1%BB%91" class="mw-redirect" title="Định danh đối tượng số">doi</a>:<a rel="nofollow" class="external text" href="https://doi.org/10.1111%2Fj.1468-229X.2009.00451.x">10.1111/j.1468-229X.2009.00451.x</a>. <a href="/wiki/JSTOR_(%C4%91%E1%BB%8Bnh_danh)" class="mw-redirect" title="JSTOR (định danh)">JSTOR</a> <a rel="nofollow" class="external text" href="//www.jstor.org/stable/24428587">24428587</a>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&rft.genre=article&rft.jtitle=History&rft.atitle=Trotskii+and+Lenin%27s+Funeral%2C+27+January+1924%3A+A+Brief+Note&rft.volume=94&rft.issue=2&rft.pages=194-202&rft.date=2009-04&rft_id=info%3Adoi%2F10.1111%2Fj.1468-229X.2009.00451.x&rft_id=%2F%2Fwww.jstor.org%2Fstable%2F24428587%23id-name%3DJSTOR&rft.aulast=Thatcher&rft.aufirst=Ian+D.&rfr_id=info%3Asid%2Fvi.wikipedia.org%3AVladimir+Ilyich+Lenin" class="Z3988"></li> <li><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r67233549"><cite id="CITEREFTheen2004" class="citation book cs1">Theen, Rolf (2004). Lenin: Genesis and Development of a Revolutionary [Lenin: Khởi đầu và sự hình thành một nhà cách mạng]. Princeton, New Jersey: Nhà xuất bản Đại học Princeton. <a href="/wiki/ISBN" title="ISBN">ISBN</a> <a href="/wiki/%C4%90%E1%BA%B7c_bi%E1%BB%87t:Ngu%E1%BB%93n_s%C3%A1ch/978-0-691-64358-8" title="Đặc biệt:Nguồn sách/978-0-691-64358-8"><bdi>978-0-691-64358-8</bdi></a>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=book&rft.btitle=Lenin%3A+Genesis+and+Development+of+a+Revolutionary&rft.place=Princeton%2C+New+Jersey&rft.pub=Nh%C3%A0+xu%E1%BA%A5t+b%E1%BA%A3n+%C4%90%E1%BA%A1i+h%E1%BB%8Dc+Princeton&rft.date=2004&rft.isbn=978-0-691-64358-8&rft.aulast=Theen&rft.aufirst=Rolf&rfr_id=info%3Asid%2Fvi.wikipedia.org%3AVladimir+Ilyich+Lenin" class="Z3988"></li> <li><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r67233549"><cite id="CITEREFTrofimov2022" class="citation news cs1"><a href="/w/index.php?title=Yaroslav_Trofimov&action=edit&redlink=1" class="new" title="Yaroslav Trofimov (trang không tồn tại)">Trofimov, Yaroslav</a> (1 tháng 5 năm 2022). <a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.wsj.com/articles/russias-occupation-of-southern-ukraine-hardens-with-rubles-russian-schools-and-lenin-statues-11651403176">“Russia's Occupation of Southern Ukraine Hardens, With Rubles, Russian Schools and Lenin Statues”</a> [Nga thắt chặt cuộc chiếm đóng ở miền nam Ukraina bằng đồng Rúp, trường học Nga và tượng Lenin]. <a href="/wiki/The_Wall_Street_Journal" title="The Wall Street Journal">The Wall Street Journal</a>. <a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20220503233746/https://www.wsj.com/articles/russias-occupation-of-southern-ukraine-hardens-with-rubles-russian-schools-and-lenin-statues-11651403176">Lưu trữ</a> bản gốc ngày 3 tháng 5 năm 2022. Truy cập ngày 4 tháng 5 năm 2022.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&rft.genre=article&rft.jtitle=The+Wall+Street+Journal&rft.atitle=Russia%27s+Occupation+of+Southern+Ukraine+Hardens%2C+With+Rubles%2C+Russian+Schools+and+Lenin+Statues&rft.date=2022-05-01&rft.aulast=Trofimov&rft.aufirst=Yaroslav&rft_id=https%3A%2F%2Fwww.wsj.com%2Farticles%2Frussias-occupation-of-southern-ukraine-hardens-with-rubles-russian-schools-and-lenin-statues-11651403176&rfr_id=info%3Asid%2Fvi.wikipedia.org%3AVladimir+Ilyich+Lenin" class="Z3988"></li> <li><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r67233549"><cite id="CITEREFTumarkin1997" class="citation book cs1">Tumarkin, Nina (1997). <a rel="nofollow" class="external text" href="https://archive.org/details/leninlivesleninc0000tuma">Lenin Lives! The Lenin Cult in Soviet Russia</a> [Lenin còn sống! Thờ phụng Lenin tại Nga Xô viết] . Cambridge, Massachusetts: Nhà xuất bản Đại học Harvard. <a href="/wiki/ISBN" title="ISBN">ISBN</a> <a href="/wiki/%C4%90%E1%BA%B7c_bi%E1%BB%87t:Ngu%E1%BB%93n_s%C3%A1ch/978-0-674-52431-6" title="Đặc biệt:Nguồn sách/978-0-674-52431-6"><bdi>978-0-674-52431-6</bdi></a>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=book&rft.btitle=Lenin+Lives%21+The+Lenin+Cult+in+Soviet+Russia&rft.place=Cambridge%2C+Massachusetts&rft.edition=enlarged&rft.pub=Nh%C3%A0+xu%E1%BA%A5t+b%E1%BA%A3n+%C4%90%E1%BA%A1i+h%E1%BB%8Dc+Harvard&rft.date=1997&rft.isbn=978-0-674-52431-6&rft.aulast=Tumarkin&rft.aufirst=Nina&rft_id=https%3A%2F%2Farchive.org%2Fdetails%2Fleninlivesleninc0000tuma&rfr_id=info%3Asid%2Fvi.wikipedia.org%3AVladimir+Ilyich+Lenin" class="Z3988"></li> <li><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r67233549"><cite id="CITEREFVolkogonov1994" class="citation book cs1"><a href="/wiki/Dmitry_Antonovich_Volkogonov" title="Dmitry Antonovich Volkogonov">Volkogonov, Dmitry A.</a> (1994). <a rel="nofollow" class="external text" href="https://archive.org/details/leninlifelegacy0000davo">Lenin: Life and Legacy</a> [Lenin: Cuộc đời và di sản]. <a href="/w/index.php?title=Harold_Shukman&action=edit&redlink=1" class="new" title="Harold Shukman (trang không tồn tại)">Shukman, Harold</a> biên dịch. London: HarperCollins. <a href="/wiki/ISBN" title="ISBN">ISBN</a> <a href="/wiki/%C4%90%E1%BA%B7c_bi%E1%BB%87t:Ngu%E1%BB%93n_s%C3%A1ch/978-0-00-255123-6" title="Đặc biệt:Nguồn sách/978-0-00-255123-6"><bdi>978-0-00-255123-6</bdi></a>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=book&rft.btitle=Lenin%3A+Life+and+Legacy&rft.place=London&rft.pub=HarperCollins&rft.date=1994&rft.isbn=978-0-00-255123-6&rft.aulast=Volkogonov&rft.aufirst=Dmitry+A.&rft_id=https%3A%2F%2Farchive.org%2Fdetails%2Fleninlifelegacy0000davo&rfr_id=info%3Asid%2Fvi.wikipedia.org%3AVladimir+Ilyich+Lenin" class="Z3988"></li> <li><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r67233549"><cite id="CITEREFWhite2001" class="citation book cs1">White, James D. (2001). <a rel="nofollow" class="external text" href="https://archive.org/details/leninpracticethe0000whit">Lenin: The Practice and Theory of Revolution</a> [Lenin: Thực hành và lý thuyết về cách mạng]. European History in Perspective. Basingstoke, Anh: Palgrave. <a href="/wiki/ISBN" title="ISBN">ISBN</a> <a href="/wiki/%C4%90%E1%BA%B7c_bi%E1%BB%87t:Ngu%E1%BB%93n_s%C3%A1ch/978-0-333-72157-5" title="Đặc biệt:Nguồn sách/978-0-333-72157-5"><bdi>978-0-333-72157-5</bdi></a>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=book&rft.btitle=Lenin%3A+The+Practice+and+Theory+of+Revolution&rft.place=Basingstoke%2C+Anh&rft.series=European+History+in+Perspective&rft.pub=Palgrave&rft.date=2001&rft.isbn=978-0-333-72157-5&rft.aulast=White&rft.aufirst=James+D.&rft_id=https%3A%2F%2Farchive.org%2Fdetails%2Fleninpracticethe0000whit&rfr_id=info%3Asid%2Fvi.wikipedia.org%3AVladimir+Ilyich+Lenin" class="Z3988"></li> <li><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r67233549"><cite id="CITEREFYakovlev1988" class="citation book cs1"><a href="/w/index.php?title=Yegor_Vladimirovich_Yakovlev&action=edit&redlink=1" class="new" title="Yegor Vladimirovich Yakovlev (trang không tồn tại)">Yakovlev, Yegor V.</a> (1988). The Beginning The Story about the Ulyanov Family, Lenin's Childhood and Youth [Sự khởi đầu câu chuyện về gia đình Ulyanov, Tuổi thơ và thiếu thời của Lenin]. Nhà xuất bản Tiến bộ. <a href="/wiki/ISBN" title="ISBN">ISBN</a> <a href="/wiki/%C4%90%E1%BA%B7c_bi%E1%BB%87t:Ngu%E1%BB%93n_s%C3%A1ch/978-5010005009" title="Đặc biệt:Nguồn sách/978-5010005009"><bdi>978-5010005009</bdi></a>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=book&rft.btitle=The+Beginning+The+Story+about+the+Ulyanov+Family%2C+Lenin%27s+Childhood+and+Youth&rft.pub=Nh%C3%A0+xu%E1%BA%A5t+b%E1%BA%A3n+Ti%E1%BA%BFn+b%E1%BB%99&rft.date=1988&rft.isbn=978-5010005009&rft.aulast=Yakovlev&rft.aufirst=Yegor+V.&rfr_id=info%3Asid%2Fvi.wikipedia.org%3AVladimir+Ilyich+Lenin" class="Z3988"></li> <li><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r67233549"><cite id="CITEREFRandom_House_Webster's_Unabridged_Dictionary" class="citation encyclopaedia cs1"><a rel="nofollow" class="external text" href="http://dictionary.reference.com/browse/lenin">“Lenin”</a>. Random House Webster's Unabridged Dictionary. <a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20160308183209/http://dictionary.reference.com/browse/lenin">Lưu trữ</a> bản gốc 8 tháng 3 năm 2016. Truy cập ngày 8 tháng 1 năm 2021.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=bookitem&rft.atitle=Lenin&rft.btitle=Random+House+Webster%27s+Unabridged+Dictionary&rft_id=http%3A%2F%2Fdictionary.reference.com%2Fbrowse%2Flenin&rfr_id=info%3Asid%2Fvi.wikipedia.org%3AVladimir+Ilyich+Lenin" class="Z3988"></li> <li><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r67233549"><cite id="CITEREFPayne1967" class="citation book cs1"><a href="/w/index.php?title=Robert_Payne_(t%C3%A1c_gi%E1%BA%A3)&action=edit&redlink=1" class="new" title="Robert Payne (tác giả) (trang không tồn tại)">Payne, Robert</a> (1967). The Life And Death of Lenin [Cuộc đời và cái chết của Lenin]. Simon & Schuster.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=book&rft.btitle=The+Life+And+Death+of+Lenin&rft.pub=Simon+%26+Schuster&rft.date=1967&rft.aulast=Payne&rft.aufirst=Robert&rfr_id=info%3Asid%2Fvi.wikipedia.org%3AVladimir+Ilyich+Lenin" class="Z3988"></li> <li><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r67233549"><cite id="CITEREFMoscow.info" class="citation web cs1"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20190110094940/http://www.moscow.info/red-square/lenin-mausoleum.aspx">“Lenin Mausoleum on Red Square in Moscow”</a> [Lăng Lenin trên Quảng trường Đỏ tại Moskva]. www.moscow.info. <a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.moscow.info/red-square/lenin-mausoleum.aspx">Bản gốc</a> lưu trữ ngày 10 tháng 1 năm 2019. Truy cập ngày 7 tháng 5 năm 2017.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&rft.genre=unknown&rft.jtitle=www.moscow.info&rft.atitle=Lenin+Mausoleum+on+Red+Square+in+Moscow&rft_id=http%3A%2F%2Fwww.moscow.info%2Fred-square%2Flenin-mausoleum.aspx&rfr_id=info%3Asid%2Fvi.wikipedia.org%3AVladimir+Ilyich+Lenin" class="Z3988"></li> <li><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r67233549"><cite id="CITEREFThe_Moscow_Times,_24_tháng_10_năm_2013" class="citation news cs1"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.themoscowtimes.com/2013/10/24/lenin-statue-beheaded-in-orenburg-a28915">“Lenin Statue Beheaded in Orenburg”</a> [Tượng Lenin bị chặt đầu tại Orenburg]. <a href="/wiki/The_Moscow_Times" title="The Moscow Times">The Moscow Times</a>. 24 tháng 10 năm 2013. <a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20200717185352/https://www.themoscowtimes.com/2013/10/24/lenin-statue-beheaded-in-orenburg-a28915">Lưu trữ</a> bản gốc ngày 17 tháng 7 năm 2020. Truy cập ngày 17 tháng 7 năm 2020.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&rft.genre=article&rft.jtitle=The+Moscow+Times&rft.atitle=Lenin+Statue+Beheaded+in+Orenburg&rft.date=2013-10-24&rft_id=https%3A%2F%2Fwww.themoscowtimes.com%2F2013%2F10%2F24%2Flenin-statue-beheaded-in-orenburg-a28915&rfr_id=info%3Asid%2Fvi.wikipedia.org%3AVladimir+Ilyich+Lenin" class="Z3988"></li> <li><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r67233549"><cite id="CITEREFBBC,_14_tháng_10_năm_2012" class="citation news cs1"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.bbc.co.uk/news/world-asia-19940437">“Mongolia capital Ulan-Bator removes Lenin statue”</a> [Thủ đô Mông Cổ Ulan-Bator tháo dỡ tượng Lenin]. BBC News. 14 tháng 10 năm 2012. <a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20200717125625/https://www.bbc.co.uk/news/world-asia-19940437">Lưu trữ</a> bản gốc ngày 17 tháng 7 năm 2020. Truy cập ngày 17 tháng 7 năm 2020.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&rft.genre=article&rft.jtitle=BBC+News&rft.atitle=Mongolia+capital+Ulan-Bator+removes+Lenin+statue&rft.date=2012-10-14&rft_id=https%3A%2F%2Fwww.bbc.co.uk%2Fnews%2Fworld-asia-19940437&rfr_id=info%3Asid%2Fvi.wikipedia.org%3AVladimir+Ilyich+Lenin" class="Z3988"></li> <li><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r67233549"><cite id="CITEREFBBC,_22_tháng_2_năm_2014" class="citation web cs1"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.bbc.com/news/world-europe-26306737">“Ukraine crisis: Lenin statues toppled in protest”</a> [Khủng hoảng Ukraina: Tượng Lenin bị kéo đổ trong cuộc biểu tình]. BBC News. 22 tháng 2 năm 2014. <a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20160105123905/http://www.bbc.co.uk/news/world-europe-26306737">Lưu trữ</a> bản gốc ngày 5 tháng 1 năm 2016.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&rft.genre=unknown&rft.jtitle=BBC+News&rft.atitle=Ukraine+crisis%3A+Lenin+statues+toppled+in+protest&rft.date=2014-02-22&rft_id=https%3A%2F%2Fwww.bbc.com%2Fnews%2Fworld-europe-26306737&rfr_id=info%3Asid%2Fvi.wikipedia.org%3AVladimir+Ilyich+Lenin" class="Z3988"></li> <li><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r67233549"><cite id="CITEREFBiography" class="citation episode cs1"><a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.biography.com/people/vladimir-lenin-9379007">“Vladimir Lenin Biography”</a> [Tiểu sử Vladimir Lenin]. Biography. 42:10 phút. A&E Television Networks. <a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20170205151316/http://www.biography.com/people/vladimir-lenin-9379007">Lưu trữ</a> bản gốc ngày 5 tháng 2 năm 2017. Truy cập ngày 20 tháng 5 năm 2016.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=unknown&rft.btitle=Biography&rft_id=http%3A%2F%2Fwww.biography.com%2Fpeople%2Fvladimir-lenin-9379007&rfr_id=info%3Asid%2Fvi.wikipedia.org%3AVladimir+Ilyich+Lenin" class="Z3988"></li></ul> </div> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Đọc_thêm">Đọc thêm</h2></div> <div role="note" class="hatnote navigation-not-searchable">Xem thêm: <a href="/w/index.php?title=Th%C6%B0_m%E1%BB%A5c_v%E1%BB%81_C%C3%A1ch_m%E1%BA%A1ng_v%C3%A0_N%E1%BB%99i_chi%E1%BA%BFn_Nga&action=edit&redlink=1" class="new" title="Thư mục về Cách mạng và Nội chiến Nga (trang không tồn tại)">Thư mục về Cách mạng và Nội chiến Nga</a></div> <link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r41642734"><div class="refbegin refbegin-hanging-indents columns references-column-width" style="-moz-column-width: 30em; -webkit-column-width: 30em; column-width: 30em;"> <ul><li><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r67233549"><cite id="CITEREFAli2017" class="citation book cs1"><a href="/w/index.php?title=Tariq_Ali&action=edit&redlink=1" class="new" title="Tariq Ali (trang không tồn tại)">Ali, Tariq</a> (2017). The Dilemmas of Lenin: Terrorism, War, Empire, Love, Revolution. New York/London: Verso. <a href="/wiki/ISBN" title="ISBN">ISBN</a> <a href="/wiki/%C4%90%E1%BA%B7c_bi%E1%BB%87t:Ngu%E1%BB%93n_s%C3%A1ch/978-1-78663-110-7" title="Đặc biệt:Nguồn sách/978-1-78663-110-7"><bdi>978-1-78663-110-7</bdi></a>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=book&rft.btitle=The+Dilemmas+of+Lenin%3A+Terrorism%2C+War%2C+Empire%2C+Love%2C+Revolution.&rft.place=New+York%2FLondon&rft.pub=Verso&rft.date=2017&rft.isbn=978-1-78663-110-7&rft.aulast=Ali&rft.aufirst=Tariq&rfr_id=info%3Asid%2Fvi.wikipedia.org%3AVladimir+Ilyich+Lenin" class="Z3988"></li> <li><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r67233549"><cite id="CITEREFCliff1986" class="citation book cs1"><a href="/w/index.php?title=Tony_Cliff&action=edit&redlink=1" class="new" title="Tony Cliff (trang không tồn tại)">Cliff, Tony</a> (1986). Building the Party: Lenin, 1893–1914. Chicago: Haymarket Books. <a href="/wiki/ISBN" title="ISBN">ISBN</a> <a href="/wiki/%C4%90%E1%BA%B7c_bi%E1%BB%87t:Ngu%E1%BB%93n_s%C3%A1ch/978-1-931859-01-1" title="Đặc biệt:Nguồn sách/978-1-931859-01-1"><bdi>978-1-931859-01-1</bdi></a>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=book&rft.btitle=Building+the+Party%3A+Lenin%2C+1893%E2%80%931914&rft.place=Chicago&rft.pub=Haymarket+Books&rft.date=1986&rft.isbn=978-1-931859-01-1&rft.aulast=Cliff&rft.aufirst=Tony&rfr_id=info%3Asid%2Fvi.wikipedia.org%3AVladimir+Ilyich+Lenin" class="Z3988"></li> <li><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r67233549"><cite id="CITEREFFelshtinsky2010" class="citation book cs1"><a href="/wiki/Yuri_Felshtinsky" class="mw-redirect" title="Yuri Felshtinsky">Felshtinsky, Yuri</a> (2010). Lenin and His Comrades: The Bolsheviks Take Over Russia 1917–1924. New York: Enigma Books. <a href="/wiki/ISBN" title="ISBN">ISBN</a> <a href="/wiki/%C4%90%E1%BA%B7c_bi%E1%BB%87t:Ngu%E1%BB%93n_s%C3%A1ch/978-1-929631-95-7" title="Đặc biệt:Nguồn sách/978-1-929631-95-7"><bdi>978-1-929631-95-7</bdi></a>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=book&rft.btitle=Lenin+and+His+Comrades%3A+The+Bolsheviks+Take+Over+Russia+1917%E2%80%931924&rft.place=New+York&rft.pub=Enigma+Books&rft.date=2010&rft.isbn=978-1-929631-95-7&rft.aulast=Felshtinsky&rft.aufirst=Yuri&rfr_id=info%3Asid%2Fvi.wikipedia.org%3AVladimir+Ilyich+Lenin" class="Z3988"></li> <li><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r67233549"><cite id="CITEREFGellately2007" class="citation book cs1"><a href="/w/index.php?title=Robert_Gellately&action=edit&redlink=1" class="new" title="Robert Gellately (trang không tồn tại)">Gellately, Robert</a> (2007). Lenin, Stalin, and Hitler: The Age of Social Catastrophe. New York: Knopf. <a href="/wiki/ISBN" title="ISBN">ISBN</a> <a href="/wiki/%C4%90%E1%BA%B7c_bi%E1%BB%87t:Ngu%E1%BB%93n_s%C3%A1ch/978-1-4000-3213-6" title="Đặc biệt:Nguồn sách/978-1-4000-3213-6"><bdi>978-1-4000-3213-6</bdi></a>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=book&rft.btitle=Lenin%2C+Stalin%2C+and+Hitler%3A+The+Age+of+Social+Catastrophe&rft.place=New+York&rft.pub=Knopf&rft.date=2007&rft.isbn=978-1-4000-3213-6&rft.aulast=Gellately&rft.aufirst=Robert&rfr_id=info%3Asid%2Fvi.wikipedia.org%3AVladimir+Ilyich+Lenin" class="Z3988"></li> <li><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r67233549"><cite id="CITEREFGooding2001" class="citation book cs1">Gooding, John (2001). <a rel="nofollow" class="external text" href="https://archive.org/details/socialisminrussi0000good">Socialism in Russia: Lenin and His Legacy, 1890–1991</a>. Basingstoke, England: Palgrave Macmillan. <a href="/wiki/%C4%90%E1%BB%8Bnh_danh_%C4%91%E1%BB%91i_t%C6%B0%E1%BB%A3ng_s%E1%BB%91" class="mw-redirect" title="Định danh đối tượng số">doi</a>:<a rel="nofollow" class="external text" href="https://doi.org/10.1057%2F9781403913876">10.1057/9781403913876</a>. <a href="/wiki/ISBN" title="ISBN">ISBN</a> <a href="/wiki/%C4%90%E1%BA%B7c_bi%E1%BB%87t:Ngu%E1%BB%93n_s%C3%A1ch/978-0-333-97235-9" title="Đặc biệt:Nguồn sách/978-0-333-97235-9"><bdi>978-0-333-97235-9</bdi></a>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=book&rft.btitle=Socialism+in+Russia%3A+Lenin+and+His+Legacy%2C+1890%E2%80%931991&rft.place=Basingstoke%2C+England&rft.pub=Palgrave+Macmillan&rft.date=2001&rft_id=info%3Adoi%2F10.1057%2F9781403913876&rft.isbn=978-0-333-97235-9&rft.aulast=Gooding&rft.aufirst=John&rft_id=https%3A%2F%2Farchive.org%2Fdetails%2Fsocialisminrussi0000good&rfr_id=info%3Asid%2Fvi.wikipedia.org%3AVladimir+Ilyich+Lenin" class="Z3988"></li> <li><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r67233549"><cite id="CITEREFHill1993" class="citation book cs1"><a href="/w/index.php?title=Christopher_Hill_(s%E1%BB%AD_gia)&action=edit&redlink=1" class="new" title="Christopher Hill (sử gia) (trang không tồn tại)">Hill, Christopher</a> (1993). <a rel="nofollow" class="external text" href="https://archive.org/details/leninrussianrevolution">Lenin and the Russian Revolution</a>. London: Pelican Books.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=book&rft.btitle=Lenin+and+the+Russian+Revolution&rft.place=London&rft.pub=Pelican+Books&rft.date=1993&rft.aulast=Hill&rft.aufirst=Christopher&rft_id=https%3A%2F%2Farchive.org%2Fdetails%2Fleninrussianrevolution&rfr_id=info%3Asid%2Fvi.wikipedia.org%3AVladimir+Ilyich+Lenin" class="Z3988"></li> <li><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r67233549"><cite id="CITEREFLeninŽižek2017" class="citation book cs1">Lenin, V.I.; Žižek, Slavoj (2017). <a rel="nofollow" class="external text" href="https://archive.org/details/lenin2017remembe0000leni">Lenin 2017: Remembering, Repeating, and Working Through</a>. Verso. <a href="/wiki/ISBN" title="ISBN">ISBN</a> <a href="/wiki/%C4%90%E1%BA%B7c_bi%E1%BB%87t:Ngu%E1%BB%93n_s%C3%A1ch/978-1-78663-188-6" title="Đặc biệt:Nguồn sách/978-1-78663-188-6"><bdi>978-1-78663-188-6</bdi></a>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=book&rft.btitle=Lenin+2017%3A+Remembering%2C+Repeating%2C+and+Working+Through&rft.pub=Verso&rft.date=2017&rft.isbn=978-1-78663-188-6&rft.aulast=Lenin&rft.aufirst=V.I.&rft.au=%C5%BDi%C5%BEek%2C+Slavoj&rft_id=https%3A%2F%2Farchive.org%2Fdetails%2Flenin2017remembe0000leni&rfr_id=info%3Asid%2Fvi.wikipedia.org%3AVladimir+Ilyich+Lenin" class="Z3988"></li> <li><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r67233549"><cite id="CITEREFLih2008" class="citation book cs1">Lih, Lars T. (2008) [2006]. Lenin Rediscovered: What is to be Done? in Context. Chicago: Haymarket Books. <a href="/wiki/ISBN" title="ISBN">ISBN</a> <a href="/wiki/%C4%90%E1%BA%B7c_bi%E1%BB%87t:Ngu%E1%BB%93n_s%C3%A1ch/978-1-931859-58-5" title="Đặc biệt:Nguồn sách/978-1-931859-58-5"><bdi>978-1-931859-58-5</bdi></a>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=book&rft.btitle=Lenin+Rediscovered%3A+What+is+to+be+Done%3F+in+Context&rft.place=Chicago&rft.pub=Haymarket+Books&rft.date=2008&rft.isbn=978-1-931859-58-5&rft.aulast=Lih&rft.aufirst=Lars+T.&rfr_id=info%3Asid%2Fvi.wikipedia.org%3AVladimir+Ilyich+Lenin" class="Z3988"></li> <li><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r67233549"><cite id="CITEREFLukács1970" class="citation book cs1"><a href="/wiki/Gy%C3%B6rgy_Luk%C3%A1cs" title="György Lukács">Lukács, Georg</a> (1970) [1924]. <a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.marxists.org/archive/lukacs/works/1924/lenin/">Lenin: A Study on the Unity of his Thought</a>. Jacobs, Nicholas biên dịch. <a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20161001155437/https://www.marxists.org/archive/lukacs/works/1924/lenin/">Lưu trữ</a> bản gốc ngày 1 tháng 10 năm 2016. Truy cập ngày 7 tháng 8 năm 2016.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=book&rft.btitle=Lenin%3A+A+Study+on+the+Unity+of+his+Thought&rft.date=1970&rft.aulast=Luk%C3%A1cs&rft.aufirst=Georg&rft_id=http%3A%2F%2Fwww.marxists.org%2Farchive%2Flukacs%2Fworks%2F1924%2Flenin%2F&rfr_id=info%3Asid%2Fvi.wikipedia.org%3AVladimir+Ilyich+Lenin" class="Z3988"></li> <li><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r67233549"><cite id="CITEREFNimtz2014" class="citation book cs1">Nimtz, August H. (2014). Lenin's Electoral Strategy from 1907 to the October Revolution of 1917: The Ballot, the Streets—or Both. New York: Palgrave Macmillan. <a href="/wiki/ISBN" title="ISBN">ISBN</a> <a href="/wiki/%C4%90%E1%BA%B7c_bi%E1%BB%87t:Ngu%E1%BB%93n_s%C3%A1ch/978-1-137-39377-7" title="Đặc biệt:Nguồn sách/978-1-137-39377-7"><bdi>978-1-137-39377-7</bdi></a>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=book&rft.btitle=Lenin%27s+Electoral+Strategy+from+1907+to+the+October+Revolution+of+1917%3A+The+Ballot%2C+the+Streets%E2%80%94or+Both&rft.place=New+York&rft.pub=Palgrave+Macmillan&rft.date=2014&rft.isbn=978-1-137-39377-7&rft.aulast=Nimtz&rft.aufirst=August+H.&rfr_id=info%3Asid%2Fvi.wikipedia.org%3AVladimir+Ilyich+Lenin" class="Z3988"></li> <li><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r67233549"><cite id="CITEREFNomad1961" class="citation book cs1"><a href="/w/index.php?title=Max_Nomad&action=edit&redlink=1" class="new" title="Max Nomad (trang không tồn tại)">Nomad, Max</a> (1961) [1939]. <a rel="nofollow" class="external text" href="https://archive.org/details/apostlesofrevolu00noma/page/300/">“The Messiah: Vladimir Lenin, the New Teacher”</a>. Apostles of Revolution. <a href="/wiki/New_York" class="mw-redirect mw-disambig" title="New York">New York</a>: <a href="/w/index.php?title=C%C3%B4ng_ty_xu%E1%BA%A5t_b%E1%BA%A3n_Crowell-Collier&action=edit&redlink=1" class="new" title="Công ty xuất bản Crowell-Collier (trang không tồn tại)">Collier Books</a>. tr. 300–370. <a href="/wiki/S%E1%BB%91_ki%E1%BB%83m_so%C3%A1t_c%E1%BB%A7a_Th%C6%B0_vi%E1%BB%87n_Qu%E1%BB%91c_h%E1%BB%99i_M%E1%BB%B9" class="mw-redirect" title="Số kiểm soát của Thư viện Quốc hội Mỹ">LCCN</a> <a rel="nofollow" class="external text" href="//lccn.loc.gov/61018566">61018566</a>. <a href="/wiki/OCLC_(%C4%91%E1%BB%8Bnh_danh)" class="mw-redirect" title="OCLC (định danh)">OCLC</a> <a rel="nofollow" class="external text" href="//www.worldcat.org/oclc/984463383">984463383</a>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=bookitem&rft.atitle=The+Messiah%3A+Vladimir+Lenin%2C+the+New+Teacher&rft.btitle=Apostles+of+Revolution&rft.place=New+York&rft.pages=300-370&rft.pub=Collier+Books&rft.date=1961&rft_id=info%3Aoclcnum%2F984463383&rft_id=info%3Alccn%2F61018566&rft.aulast=Nomad&rft.aufirst=Max&rft_id=https%3A%2F%2Farchive.org%2Fdetails%2Fapostlesofrevolu00noma%2Fpage%2F300%2F&rfr_id=info%3Asid%2Fvi.wikipedia.org%3AVladimir+Ilyich+Lenin" class="Z3988"></li> <li><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r67233549"><cite id="CITEREFPannekoek1938" class="citation book cs1"><a href="/w/index.php?title=Antonie_Pannekoek&action=edit&redlink=1" class="new" title="Antonie Pannekoek (trang không tồn tại)">Pannekoek, Anton</a> (1938). <a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.marxists.org/archive/pannekoe/1938/lenin/">Lenin as Philosopher</a>. <a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20171026235546/https://www.marxists.org/archive/pannekoe/1938/lenin/">Lưu trữ</a> bản gốc ngày 26 tháng 10 năm 2017. Truy cập ngày 16 tháng 8 năm 2016.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=book&rft.btitle=Lenin+as+Philosopher&rft.date=1938&rft.aulast=Pannekoek&rft.aufirst=Anton&rft_id=https%3A%2F%2Fwww.marxists.org%2Farchive%2Fpannekoe%2F1938%2Flenin%2F&rfr_id=info%3Asid%2Fvi.wikipedia.org%3AVladimir+Ilyich+Lenin" class="Z3988"></li> <li><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r67233549"><cite id="CITEREFRyan2007" class="citation journal cs1">Ryan, James (2007). “Lenin's The State and Revolution and Soviet State Violence: A Textual Analysis”. Revolutionary Russia. 20 (2): 151–172. <a href="/wiki/%C4%90%E1%BB%8Bnh_danh_%C4%91%E1%BB%91i_t%C6%B0%E1%BB%A3ng_s%E1%BB%91" class="mw-redirect" title="Định danh đối tượng số">doi</a>:<a rel="nofollow" class="external text" href="https://doi.org/10.1080%2F09546540701633452">10.1080/09546540701633452</a>. <a href="/wiki/S2CID_(%C4%91%E1%BB%8Bnh_danh)" class="mw-redirect" title="S2CID (định danh)">S2CID</a> <a rel="nofollow" class="external text" href="https://api.semanticscholar.org/CorpusID:144309851">144309851</a>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&rft.genre=article&rft.jtitle=Revolutionary+Russia&rft.atitle=Lenin%27s+The+State+and+Revolution+and+Soviet+State+Violence%3A+A+Textual+Analysis&rft.volume=20&rft.issue=2&rft.pages=151-172&rft.date=2007&rft_id=info%3Adoi%2F10.1080%2F09546540701633452&rft_id=https%3A%2F%2Fapi.semanticscholar.org%2FCorpusID%3A144309851%23id-name%3DS2CID&rft.aulast=Ryan&rft.aufirst=James&rfr_id=info%3Asid%2Fvi.wikipedia.org%3AVladimir+Ilyich+Lenin" class="Z3988"></li> <li><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r67233549"><cite id="CITEREFService1985" class="citation book cs1"><a href="/wiki/Robert_Service_(s%E1%BB%AD_gia)" title="Robert Service (sử gia)">Service, Robert</a> (1985). Lenin: A Political Life – Volume One: The Strengths of Contradiction. Indiana University Press. <a href="/wiki/ISBN" title="ISBN">ISBN</a> <a href="/wiki/%C4%90%E1%BA%B7c_bi%E1%BB%87t:Ngu%E1%BB%93n_s%C3%A1ch/978-0-253-33324-7" title="Đặc biệt:Nguồn sách/978-0-253-33324-7"><bdi>978-0-253-33324-7</bdi></a>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=book&rft.btitle=Lenin%3A+A+Political+Life+%E2%80%93+Volume+One%3A+The+Strengths+of+Contradiction&rft.pub=Indiana+University+Press&rft.date=1985&rft.isbn=978-0-253-33324-7&rft.aulast=Service&rft.aufirst=Robert&rfr_id=info%3Asid%2Fvi.wikipedia.org%3AVladimir+Ilyich+Lenin" class="Z3988"></li> <li><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r67233549"><cite id="CITEREFService1991" class="citation book cs1">Service, Robert (1991). Lenin: A Political Life – Volume Two: Worlds in Collision. Indiana University Press. <a href="/wiki/ISBN" title="ISBN">ISBN</a> <a href="/wiki/%C4%90%E1%BA%B7c_bi%E1%BB%87t:Ngu%E1%BB%93n_s%C3%A1ch/978-0-253-33325-4" title="Đặc biệt:Nguồn sách/978-0-253-33325-4"><bdi>978-0-253-33325-4</bdi></a>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=book&rft.btitle=Lenin%3A+A+Political+Life+%E2%80%93+Volume+Two%3A+Worlds+in+Collision&rft.pub=Indiana+University+Press&rft.date=1991&rft.isbn=978-0-253-33325-4&rft.aulast=Service&rft.aufirst=Robert&rfr_id=info%3Asid%2Fvi.wikipedia.org%3AVladimir+Ilyich+Lenin" class="Z3988"></li> <li><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r67233549"><cite id="CITEREFService1995" class="citation book cs1">Service, Robert (1995). Lenin: A Political Life – Volume Three: The Iron Ring. Indiana University Press. <a href="/wiki/ISBN" title="ISBN">ISBN</a> <a href="/wiki/%C4%90%E1%BA%B7c_bi%E1%BB%87t:Ngu%E1%BB%93n_s%C3%A1ch/978-0-253-35181-4" title="Đặc biệt:Nguồn sách/978-0-253-35181-4"><bdi>978-0-253-35181-4</bdi></a>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=book&rft.btitle=Lenin%3A+A+Political+Life+%E2%80%93+Volume+Three%3A+The+Iron+Ring&rft.pub=Indiana+University+Press&rft.date=1995&rft.isbn=978-0-253-35181-4&rft.aulast=Service&rft.aufirst=Robert&rfr_id=info%3Asid%2Fvi.wikipedia.org%3AVladimir+Ilyich+Lenin" class="Z3988"></li> <li>Wade, Rex A. "The Revolution at One Hundred: Issues and Trends in the English Language Historiography of the Russian Revolution of 1917." Journal of Modern Russian History and Historiography 9.1 (2016): 9–38. <a href="/wiki/DOI" title="DOI">doi</a>:<a rel="nofollow" class="external text" href="https://dx.doi.org/10.1163%2F22102388-00900003">10.1163/22102388-00900003</a></li></ul> </div> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Liên_kết_ngoài">Liên kết ngoài</h2></div> <table class="vertical-navbox nowraplinks" style="float:right;clear:right;width:auto;margin:0 0 1.0em 1.0em;background:#f9f9f9;border:1px solid #aaa;padding:0.2em;border-spacing:0.4em 0;text-align:center;line-height:1.4em;font-size:88%;text-align:left;"><tbody><tr><td style="padding-top:0.4em;line-height:1.2em"><a href="/wiki/Wikipedia:Th%C6%B0_vi%E1%BB%87n_Wikipedia" title="Wikipedia:Thư viện Wikipedia">Thư viện tài nguyên</a> ngoại văn về Vladimir Ilyich Lenin <hr /></td></tr><tr><td class="plainlist" style="padding:0 0.1em 0.4em"> <ul><li><a class="external text" href="//tools.wmflabs.org/ftl/cgi-bin/ftl?st=wp&su=Vladimir+Ilyich+Lenin">Tài nguyên trong thư viện của bạn</a></li> <li><a class="external text" href="//tools.wmflabs.org/ftl/cgi-bin/ftl?st=wp&su=Vladimir+Ilyich+Lenin&library=0CHOOSE0">Tài nguyên trong thư viện khác</a></li></ul></td> </tr></tbody></table> <ul><li><a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.marx2mao.com/Lenin/Index.html">Marx2Mao.org</a> – Thư viện Internet Lenin</li> <li><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r67233549"><cite id="CITEREFV.I._Lenin1975" class="citation book cs1">V.I. Lenin (1975). <a rel="nofollow" class="external text" href="https://archive.org/details/swlenin1">Selected Works</a>. 1. Moskva: NXB Tiến bộ.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=book&rft.btitle=Selected+Works&rft.place=Moskva&rft.pub=NXB+Ti%E1%BA%BFn+b%E1%BB%99&rft.date=1975&rft.au=V.I.+Lenin&rft_id=https%3A%2F%2Farchive.org%2Fdetails%2Fswlenin1&rfr_id=info%3Asid%2Fvi.wikipedia.org%3AVladimir+Ilyich+Lenin" class="Z3988"></li> <li><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r67233549"><cite id="CITEREFV.I._Lenin1975" class="citation book cs1">V.I. Lenin (1975). <a rel="nofollow" class="external text" href="https://archive.org/details/swlenin2">Selected Works</a>. 2. Moskva: NXB Tiến bộ.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=book&rft.btitle=Selected+Works&rft.place=Moskva&rft.pub=NXB+Ti%E1%BA%BFn+b%E1%BB%99&rft.date=1975&rft.au=V.I.+Lenin&rft_id=https%3A%2F%2Farchive.org%2Fdetails%2Fswlenin2&rfr_id=info%3Asid%2Fvi.wikipedia.org%3AVladimir+Ilyich+Lenin" class="Z3988"></li> <li><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r67233549"><cite id="CITEREFV.I._Lenin1975" class="citation book cs1">V.I. Lenin (1975). <a rel="nofollow" class="external text" href="https://archive.org/details/swlenin3">Selected Works</a>. 3. Moskva: NXB Tiến bộ.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=book&rft.btitle=Selected+Works&rft.place=Moskva&rft.pub=NXB+Ti%E1%BA%BFn+b%E1%BB%99&rft.date=1975&rft.au=V.I.+Lenin&rft_id=https%3A%2F%2Farchive.org%2Fdetails%2Fswlenin3&rfr_id=info%3Asid%2Fvi.wikipedia.org%3AVladimir+Ilyich+Lenin" class="Z3988"></li> <li><a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.net-film.ru/en/found-page-1/?search=1917-1935qvladimir+lenin">Newsreel về Vladimir Lenin // Net-Film Newsreels và Documentary Films Archive</a></li> <li><a href="//archive.org/details/LeninBiography1983" class="extiw" title="iarchive:LeninBiography1983">Lenin: A Biography</a>, tường thuật chính thức của Liên Xô về cuộc đời của Lenin.</li> <li><a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.youtube.com/watch?v=-l53FPENoAU">Diễn văn của Lenin (video)</a> trên <a href="/wiki/YouTube" title="YouTube">YouTube</a> – Diễn văn của Lenin có phụ đề tiếng Anh</li> <li><a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.marxists.org/archive/lenin/bio/index.htm">Thư mục Lưu trữ Internet Lenin</a> bao gồm các cuộc phỏng vấn và bài viết về Lenin</li> <li><a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.gutenberg.org/author/Lenin,+Vladimir+Ilyich">Các tác phẩm của Vladimir Ilyich Lenin</a> tại <a href="/wiki/D%E1%BB%B1_%C3%A1n_Gutenberg" title="Dự án Gutenberg">Dự án Gutenberg</a></li> <li><a rel="nofollow" class="external text" href="//archive.org/search.php?query=%28%22Vladimir+Ilyich+Ulyanov%22+OR+%22Ulyanov%2C+Vladimir+Ilyich%22+OR+%22Vladimir+Ilyich+Lenin%22+OR+%22Lenin%2C+Vladimir+Ilyich%22+OR+%22Vladimir+Lenin%22+OR+%22Lenin%2C+Vladimir%22%29">Các tác phẩm của hoặc nói về Vladimir Ilyich Lenin</a> tại <a href="/wiki/Internet_Archive" title="Internet Archive">Internet Archive</a> (kết quả hẹp)</li> <li><a rel="nofollow" class="external text" href="//archive.org/search.php?query=%28%22Lenin%22%29">Các tác phẩm của hoặc nói về Vladimir Ilyich Lenin</a> tại <a href="/wiki/Internet_Archive" title="Internet Archive">Internet Archive</a> (kết quả rộng)</li> <li><a rel="nofollow" class="external text" href="http://librivox.org/author/4372">Tác phẩm của Vladimir Ilyich Lenin</a> trên <a href="/w/index.php?title=LibriVox&action=edit&redlink=1" class="new" title="LibriVox (trang không tồn tại)">LibriVox</a> (sách audio thuộc phạm vi công cộng) <a href="/wiki/T%E1%BA%ADp_tin:Speaker_Icon.svg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/2/21/Speaker_Icon.svg/20px-Speaker_Icon.svg.png" decoding="async" width="20" height="20" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/2/21/Speaker_Icon.svg/30px-Speaker_Icon.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/2/21/Speaker_Icon.svg/40px-Speaker_Icon.svg.png 2x" data-file-width="500" data-file-height="500" /></a></li> <li><a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.marxists.org/archive/lenin/index.htm">Marxists.org Lenin Internet Archive</a> – Tập hợp các bản thảo, một tiểu sử, cùng nhiều bức ảnh về Lenin.</li> <li><a rel="nofollow" class="external text" href="http://purl.org/pressemappe20/folder/pe/011242">Các bài báo về Vladimir Ilyich Lenin</a> tại <a href="/w/index.php?title=C%E1%BB%A5c_L%C6%B0u_tr%E1%BB%AF_B%C3%A1o_ch%C3%AD_Th%E1%BA%BF_k%E1%BB%B7_20&action=edit&redlink=1" class="new" title="Cục Lưu trữ Báo chí Thế kỷ 20 (trang không tồn tại)">Cục Lưu trữ Báo chí Thế kỷ 20</a> của <a href="/w/index.php?title=Th%C6%B0_vi%E1%BB%87n_Kinh_t%E1%BA%BF_Qu%E1%BB%91c_gia_%C4%90%E1%BB%A9c&action=edit&redlink=1" class="new" title="Thư viện Kinh tế Quốc gia Đức (trang không tồn tại)">ZBW</a></li></ul> <table class="wikitable succession-box noprint" style="margin:0.5em auto; font-size:95%;clear:both;"> <tbody><tr> <th colspan="3" style="border-top: 5px solid #ccccff;">Chức vụ chính trị </th></tr> <tr> <td style="width: 30%; text-align: center;" rowspan="2">Mới lập </td> <td style="width: 40%; text-align: center;" rowspan="1"><a href="/w/index.php?title=Danh_s%C3%A1ch_ng%C6%B0%E1%BB%9Di_%C4%91%E1%BB%A9ng_%C4%91%E1%BA%A7u_Nga_X%C3%B4_vi%E1%BA%BFt&action=edit&redlink=1" class="new" title="Danh sách người đứng đầu Nga Xô viết (trang không tồn tại)">Chủ tịch</a> <a href="/wiki/H%E1%BB%99i_%C4%91%E1%BB%93ng_Nh%C3%A2n_d%C3%A2n_Nga_X%C3%B4_vi%E1%BA%BFt" class="mw-redirect" title="Hội đồng Nhân dân Nga Xô viết">Hội đồng Dân ủy</a> <a href="/wiki/C%E1%BB%99ng_h%C3%B2a_X%C3%A3_h%E1%BB%99i_ch%E1%BB%A7_ngh%C4%A9a_X%C3%B4_vi%E1%BA%BFt_Li%C3%AAn_bang_Nga" title="Cộng hòa Xã hội chủ nghĩa Xô viết Liên bang Nga">Cộng hòa Xã hội chủ nghĩa Xô viết Liên bang Nga</a> 1917–1924 </td> <td style="width: 30%; text-align: center;" rowspan="2">Kế nhiệm <a href="/wiki/Alexei_Rykov" class="mw-redirect" title="Alexei Rykov">Alexei Rykov</a> </td></tr> <tr> <td style="width: 40%; text-align: center;" rowspan="1"><a href="/wiki/Ch%E1%BB%A7_t%E1%BB%8Bch_H%E1%BB%99i_%C4%91%E1%BB%93ng_B%E1%BB%99_tr%C6%B0%E1%BB%9Fng_Li%C3%AAn_X%C3%B4" title="Chủ tịch Hội đồng Bộ trưởng Liên Xô">Chủ tịch</a> <a href="/w/index.php?title=H%E1%BB%99i_%C4%91%E1%BB%93ng_D%C3%A2n_%E1%BB%A7y&action=edit&redlink=1" class="new" title="Hội đồng Dân ủy (trang không tồn tại)">Hội đồng Dân ủy</a> <a href="/wiki/Li%C3%AAn_bang_C%E1%BB%99ng_h%C3%B2a_X%C3%A3_h%E1%BB%99i_ch%E1%BB%A7_ngh%C4%A9a_X%C3%B4_vi%E1%BA%BFt" class="mw-redirect" title="Liên bang Cộng hòa Xã hội chủ nghĩa Xô viết">Liên bang Cộng hòa Xã hội chủ nghĩa Xô viết</a> 1922–1924 </td></tr> <tr> <th colspan="3" style="border-top: 5px solid #CF9C65;">Chức vụ quân sự </th></tr> <tr> <td style="width: 30%; text-align: center;">Mới lập </td> <td style="width: 40%; text-align: center;" rowspan="1">Chủ tịch <a href="/wiki/H%E1%BB%99i_%C4%91%E1%BB%93ng_Lao_%C4%91%E1%BB%99ng_v%C3%A0_Qu%E1%BB%91c_ph%C3%B2ng" title="Hội đồng Lao động và Quốc phòng">Hội đồng Lao động và Quốc phòng</a> 1918–1920 </td> <td style="width: 30%; text-align: center;" rowspan="1">Kế nhiệm Bản thân giữ chức Chủ tịch <a href="/w/index.php?title=Sovnarkom&action=edit&redlink=1" class="new" title="Sovnarkom (trang không tồn tại)">Sovnarkom</a> </td></tr> </tbody></table> <div class="navbox-styles"><style data-mw-deduplicate="TemplateStyles:r70958518">.mw-parser-output .hlist dl,.mw-parser-output .hlist ol,.mw-parser-output .hlist ul{margin:0;padding:0}.mw-parser-output .hlist dd,.mw-parser-output .hlist dt,.mw-parser-output .hlist li{margin:0;display:inline}.mw-parser-output .hlist.inline,.mw-parser-output .hlist.inline dl,.mw-parser-output .hlist.inline ol,.mw-parser-output .hlist.inline ul,.mw-parser-output .hlist dl dl,.mw-parser-output .hlist dl ol,.mw-parser-output .hlist dl ul,.mw-parser-output .hlist ol dl,.mw-parser-output .hlist ol ol,.mw-parser-output .hlist ol ul,.mw-parser-output .hlist ul dl,.mw-parser-output .hlist ul ol,.mw-parser-output .hlist ul ul{display:inline}.mw-parser-output .hlist .mw-empty-li{display:none}.mw-parser-output .hlist dt::after{content:": "}.mw-parser-output .hlist dd::after,.mw-parser-output .hlist li::after{content:" · ";font-weight:bold}.mw-parser-output .hlist dd:last-child::after,.mw-parser-output .hlist dt:last-child::after,.mw-parser-output .hlist li:last-child::after{content:none}.mw-parser-output .hlist dd dd:first-child::before,.mw-parser-output .hlist dd dt:first-child::before,.mw-parser-output .hlist dd li:first-child::before,.mw-parser-output .hlist dt dd:first-child::before,.mw-parser-output .hlist dt dt:first-child::before,.mw-parser-output .hlist dt li:first-child::before,.mw-parser-output .hlist li dd:first-child::before,.mw-parser-output .hlist li dt:first-child::before,.mw-parser-output .hlist li li:first-child::before{content:" (";font-weight:normal}.mw-parser-output .hlist dd dd:last-child::after,.mw-parser-output .hlist dd dt:last-child::after,.mw-parser-output .hlist dd li:last-child::after,.mw-parser-output .hlist dt dd:last-child::after,.mw-parser-output .hlist dt dt:last-child::after,.mw-parser-output .hlist dt li:last-child::after,.mw-parser-output .hlist li dd:last-child::after,.mw-parser-output .hlist li dt:last-child::after,.mw-parser-output .hlist li li:last-child::after{content:")";font-weight:normal}.mw-parser-output .hlist ol{counter-reset:listitem}.mw-parser-output .hlist ol>li{counter-increment:listitem}.mw-parser-output .hlist ol>li::before{content:" "counter(listitem)"\a0 "}.mw-parser-output .hlist dd ol>li:first-child::before,.mw-parser-output .hlist dt ol>li:first-child::before,.mw-parser-output .hlist li ol>li:first-child::before{content:" ("counter(listitem)"\a0 "}</style><style data-mw-deduplicate="TemplateStyles:r71573313">.mw-parser-output .navbox{box-sizing:border-box;border:1px solid #a2a9b1;width:100%;clear:both;font-size:88%;text-align:center;padding:1px;margin:1em auto 0}.mw-parser-output .navbox .navbox{margin-top:0}.mw-parser-output .navbox+.navbox,.mw-parser-output .navbox+.navbox-styles+.navbox{margin-top:-1px}.mw-parser-output .navbox-inner,.mw-parser-output .navbox-subgroup{width:100%}.mw-parser-output .navbox-group,.mw-parser-output .navbox-title,.mw-parser-output .navbox-abovebelow{padding:0.25em 1em;line-height:1.5em;text-align:center}.mw-parser-output .navbox-group{white-space:nowrap;text-align:right}.mw-parser-output .navbox,.mw-parser-output .navbox-subgroup{background-color:#fdfdfd}.mw-parser-output .navbox-list{line-height:1.5em;border-color:#fdfdfd}.mw-parser-output .navbox-list-with-group{text-align:left;border-left-width:2px;border-left-style:solid}.mw-parser-output tr+tr>.navbox-abovebelow,.mw-parser-output tr+tr>.navbox-group,.mw-parser-output tr+tr>.navbox-image,.mw-parser-output tr+tr>.navbox-list{border-top:2px solid #fdfdfd}.mw-parser-output .navbox-title{background-color:#ccf}.mw-parser-output .navbox-abovebelow,.mw-parser-output .navbox-group,.mw-parser-output .navbox-subgroup .navbox-title{background-color:#ddf}.mw-parser-output .navbox-subgroup .navbox-group,.mw-parser-output .navbox-subgroup .navbox-abovebelow{background-color:#e6e6ff}.mw-parser-output .navbox-even{background-color:#f7f7f7}.mw-parser-output .navbox-odd{background-color:transparent}.mw-parser-output .navbox .hlist td dl,.mw-parser-output .navbox .hlist td ol,.mw-parser-output .navbox .hlist td ul,.mw-parser-output .navbox td.hlist dl,.mw-parser-output .navbox td.hlist ol,.mw-parser-output .navbox td.hlist ul{padding:0.125em 0}.mw-parser-output .navbox .navbar{display:block;font-size:100%}.mw-parser-output .navbox-title .navbar{float:left;text-align:left;margin-right:0.5em}body.skin--responsive .mw-parser-output .navbox-image img{max-width:none!important}@media print{body.ns-0 .mw-parser-output .navbox{display:none!important}}</style></div><div role="navigation" class="navbox" aria-labelledby="Vladimir_Ilyich_Lenin" style="padding:3px"><table class="nowraplinks hlist mw-collapsible expanded navbox-inner" style="border-spacing:0;background:transparent;color:inherit"><tbody><tr><th scope="col" class="navbox-title" colspan="2"><div class="plainlinks hlist navbar mini"><ul><li class="nv-xem"><a href="/wiki/B%E1%BA%A3n_m%E1%BA%ABu:Vladimir_Lenin" title="Bản mẫu:Vladimir Lenin"><abbr title="Xem bản mẫu này">x</abbr></a></li><li class="nv-thảo luận"><a href="/w/index.php?title=Th%E1%BA%A3o_lu%E1%BA%ADn_B%E1%BA%A3n_m%E1%BA%ABu:Vladimir_Lenin&action=edit&redlink=1" class="new" title="Thảo luận Bản mẫu:Vladimir Lenin (trang không tồn tại)"><abbr title="Thảo luận bản mẫu này">t</abbr></a></li><li class="nv-sửa"><a class="external text" href="https://vi.wikipedia.org/w/index.php?title=B%E1%BA%A3n_m%E1%BA%ABu:Vladimir_Lenin&action=edit"><abbr title="Sửa bản mẫu này">s</abbr></a></li></ul></div><div id="Vladimir_Ilyich_Lenin" style="font-size:114%;margin:0 4em"><a class="mw-selflink selflink">Vladimir Ilyich Lenin</a></div></th></tr><tr><td class="navbox-abovebelow" colspan="2"><div> <ul><li><a href="/w/index.php?title=Th%C6%B0_m%E1%BB%A5c_v%E1%BB%81_Lenin&action=edit&redlink=1" class="new" title="Thư mục về Lenin (trang không tồn tại)">Thư mục</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Danh_s%C3%A1ch_di%E1%BB%85n_v%C4%83n_c%E1%BB%A7a_Lenin&action=edit&redlink=1" class="new" title="Danh sách diễn văn của Lenin (trang không tồn tại)">Danh sách diễn văn</a></li></ul> </div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%">Tác phẩm</th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-odd" style="width:100%;padding:0"><div style="padding:0 0.25em"> <ul><li><a href="/w/index.php?title=S%E1%BB%B1_ph%C3%A1t_tri%E1%BB%83n_c%E1%BB%A7a_ch%E1%BB%A7_ngh%C4%A9a_t%C6%B0_b%E1%BA%A3n_%E1%BB%9F_Nga&action=edit&redlink=1" class="new" title="Sự phát triển của chủ nghĩa tư bản ở Nga (trang không tồn tại)">Sự phát triển của chủ nghĩa tư bản ở Nga</a> (1899)</li> <li><a href="/w/index.php?title=L%C3%A0m_g%C3%AC%3F&action=edit&redlink=1" class="new" title="Làm gì? (trang không tồn tại)">Làm gì?</a> (1902)</li> <li><a href="/w/index.php?title=M%E1%BB%99t_b%C6%B0%E1%BB%9Bc_ti%E1%BA%BFn,_hai_b%C6%B0%E1%BB%9Bc_l%C3%B9i&action=edit&redlink=1" class="new" title="Một bước tiến, hai bước lùi (trang không tồn tại)">Một bước tiến, hai bước lùi</a> (1904)</li> <li><a href="/w/index.php?title=Hai_s%C3%A1ch_l%C6%B0%E1%BB%A3c_c%E1%BB%A7a_%C4%90%E1%BA%A3ng_D%C3%A2n_ch%E1%BB%A7_X%C3%A3_h%E1%BB%99i_trong_c%C3%A1ch_m%E1%BA%A1ng_d%C3%A2n_ch%E1%BB%A7&action=edit&redlink=1" class="new" title="Hai sách lược của Đảng Dân chủ Xã hội trong cách mạng dân chủ (trang không tồn tại)">Hai sách lược của Đảng Dân chủ Xã hội trong cách mạng dân chủ</a> (1905)</li> <li><a href="/w/index.php?title=Ch%E1%BB%A7_ngh%C4%A9a_duy_v%E1%BA%ADt_v%C3%A0_ch%E1%BB%A7_ngh%C4%A9a_kinh_nghi%E1%BB%87m_ph%C3%AA_ph%C3%A1n&action=edit&redlink=1" class="new" title="Chủ nghĩa duy vật và chủ nghĩa kinh nghiệm phê phán (trang không tồn tại)">Chủ nghĩa duy vật và chủ nghĩa kinh nghiệm phê phán</a> (1909)</li> <li><a href="/w/index.php?title=B%C3%BAt_k%C3%BD_tri%E1%BA%BFt_h%E1%BB%8Dc&action=edit&redlink=1" class="new" title="Bút ký triết học (trang không tồn tại)">Bút ký triết học</a> (1913)</li> <li><a href="/w/index.php?title=Ba_ngu%E1%BB%93n_g%E1%BB%91c_v%C3%A0_ba_b%E1%BB%99_ph%E1%BA%ADn_c%E1%BA%A5u_th%C3%A0nh_ch%E1%BB%A7_ngh%C4%A9a_Marx&action=edit&redlink=1" class="new" title="Ba nguồn gốc và ba bộ phận cấu thành chủ nghĩa Marx (trang không tồn tại)">Ba nguồn gốc và ba bộ phận cấu thành chủ nghĩa Marx</a> (1913)</li> <li><a href="/w/index.php?title=Quy%E1%BB%81n_d%C3%A2n_t%E1%BB%99c_%C4%91%C6%B0%E1%BB%A3c_t%E1%BB%B1_quy%E1%BA%BFt&action=edit&redlink=1" class="new" title="Quyền dân tộc được tự quyết (trang không tồn tại)">Quyền dân tộc được tự quyết</a> (1914)</li> <li><a href="/w/index.php?title=Ch%E1%BB%A7_ngh%C4%A9a_%C4%91%E1%BA%BF_qu%E1%BB%91c,_giai_%C4%91o%E1%BA%A1n_t%E1%BB%99t_c%C3%B9ng_c%E1%BB%A7a_ch%E1%BB%A7_ngh%C4%A9a_t%C6%B0_b%E1%BA%A3n&action=edit&redlink=1" class="new" title="Chủ nghĩa đế quốc, giai đoạn tột cùng của chủ nghĩa tư bản (trang không tồn tại)">Chủ nghĩa đế quốc, giai đoạn tột cùng của chủ nghĩa tư bản</a> (1916)</li> <li><a href="/w/index.php?title=Nh%C3%A0_n%C6%B0%E1%BB%9Bc_v%C3%A0_C%C3%A1ch_m%E1%BA%A1ng&action=edit&redlink=1" class="new" title="Nhà nước và Cách mạng (trang không tồn tại)">Nhà nước và Cách mạng</a> (1917)</li> <li><a href="/w/index.php?title=C%C3%A1ch_m%E1%BA%A1ng_v%C3%B4_s%E1%BA%A3n_v%C3%A0_t%C3%AAn_ph%E1%BA%A3n_b%E1%BB%99i_Causky&action=edit&redlink=1" class="new" title="Cách mạng vô sản và tên phản bội Causky (trang không tồn tại)">Cách mạng vô sản và tên phản bội Causky</a> (1918)</li> <li><a href="/w/index.php?title=B%E1%BB%87nh_%E1%BA%A5u_tr%C4%A9_%E2%80%9Ct%E1%BA%A3_khuynh%E2%80%9D_trong_phong_tr%C3%A0o_c%E1%BB%99ng_s%E1%BA%A3n&action=edit&redlink=1" class="new" title="Bệnh ấu trĩ “tả khuynh” trong phong trào cộng sản (trang không tồn tại)">Bệnh ấu trĩ “tả khuynh” trong phong trào cộng sản</a> (1920)</li> <li><a href="/w/index.php?title=Di_ch%C3%BAc_Lenin&action=edit&redlink=1" class="new" title="Di chúc Lenin (trang không tồn tại)">Di chúc</a> (1922–1923)</li></ul> </div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%">Gia đình & Đồng sự</th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-odd" style="width:100%;padding:0"><div style="padding:0 0.25em"></div><table class="nowraplinks navbox-subgroup" style="border-spacing:0"><tbody><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%">Gia đình</th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-even" style="width:100%;padding:0"><div style="padding:0 0.25em"> <ul><li><a href="/wiki/Ilya_Nikolayevich_Ulyanov" title="Ilya Nikolayevich Ulyanov">Ilya Nikolayevich Ulyanov</a> (cha)</li> <li><a href="/wiki/Maria_Aleksandrovna_Ulyanova" title="Maria Aleksandrovna Ulyanova">Maria Aleksandrovna Ulyanova</a> (mẹ)</li> <li><a href="/wiki/Anna_Ilyinichna_Ulyanova" class="mw-redirect" title="Anna Ilyinichna Ulyanova">Anna Ilyinichna Ulyanova</a> (chị)</li> <li><a href="/wiki/Aleksandr_Ilyich_Ulyanov" title="Aleksandr Ilyich Ulyanov">Aleksandr Ilyich Ulyanov</a> (anh)</li> <li><a href="/w/index.php?title=Olga_Ilyinichna_Ulyanova&action=edit&redlink=1" class="new" title="Olga Ilyinichna Ulyanova (trang không tồn tại)">Olga Ilyinichna Ulyanova</a> (em gái)</li> <li><a href="/w/index.php?title=Maria_Ilyinichna_Ulyanova&action=edit&redlink=1" class="new" title="Maria Ilyinichna Ulyanova (trang không tồn tại)">Maria Ilyinichna Ulyanova</a> (em gái)</li> <li><a href="/w/index.php?title=Dmitry_Ilyich_Ulyanov&action=edit&redlink=1" class="new" title="Dmitry Ilyich Ulyanov (trang không tồn tại)">Dmitry Ilyich Ulyanov</a> (em trai)</li> <li><a href="/wiki/Nadezhda_Konstantinovna_Krupskaya" title="Nadezhda Konstantinovna Krupskaya">Nadezhda Konstantinovna Krupskaya</a> (vợ)</li></ul> </div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%">Đồng sự</th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-odd" style="width:100%;padding:0"><div style="padding:0 0.25em"> <ul><li><a href="/wiki/Yuli_Martov" title="Yuli Martov">Yuli Martov</a></li> <li><a href="/wiki/Aleksandr_Aleksandrovich_Bogdanov" title="Aleksandr Aleksandrovich Bogdanov">Aleksandr Bogdanov</a></li> <li><a href="/wiki/Grigory_Zinoviev" class="mw-redirect" title="Grigory Zinoviev">Grigory Zinoviev</a></li> <li><a href="/wiki/Nikolai_Bukharin" class="mw-redirect" title="Nikolai Bukharin">Nikolai Bukharin</a></li> <li><a href="/wiki/Iosif_Stalin" class="mw-redirect" title="Iosif Stalin">Iosif Stalin</a></li> <li><a href="/wiki/Lev_Davidovich_Trotsky" title="Lev Davidovich Trotsky">Lev Trotsky</a></li> <li><a href="/wiki/Maksim_Gorky" title="Maksim Gorky">Maksim Gorky</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Inessa_Armand&action=edit&redlink=1" class="new" title="Inessa Armand (trang không tồn tại)">Inessa Armand</a></li></ul> </div></td></tr></tbody></table><div></div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%">Văn hóa</th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-even" style="width:100%;padding:0"><div style="padding:0 0.25em"> <ul><li><a href="/wiki/V._I._Lenin_t%E1%BA%A1i_Razliv_v%C3%A0o_n%C4%83m_1917" title="V. I. Lenin tại Razliv vào năm 1917">V. I. Lenin tại Razliv vào năm 1917</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=M%E1%BB%99t_v%C3%A1n_c%E1%BB%9D_vua:_Lenin_%C4%91%E1%BA%A5u_Hitler_t%E1%BA%A1i_Vi%C3%AAn_1909&action=edit&redlink=1" class="new" title="Một ván cờ vua: Lenin đấu Hitler tại Viên 1909 (trang không tồn tại)">Một ván cờ vua: Lenin đấu Hitler tại Viên 1909</a></li></ul> </div></td></tr></tbody></table></div> <div class="navbox-styles"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r71573313"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r70958518"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r71573313"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r70958518"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r71573313"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r70958518"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r71573313"></div><div role="navigation" class="navbox" aria-labelledby="Các_bài_viết_liên_quan_đến_Vladimir_Ilyich_Lenin" style="padding:3px"><table class="nowraplinks mw-collapsible mw-collapsed navbox-inner" style="border-spacing:0;background:transparent;color:inherit"><tbody><tr><th scope="col" class="navbox-title" colspan="2" style="background:#e8e8ff;"><div id="Các_bài_viết_liên_quan_đến_Vladimir_Ilyich_Lenin" style="font-size:114%;margin:0 4em">Các bài viết liên quan đến Vladimir Ilyich Lenin</div></th></tr><tr><td colspan="2" class="navbox-list navbox-odd" style="width:100%;padding:0;font-size:114%;"><div style="padding:0px;"><div class="navbox-styles"></div><div role="navigation" class="navbox" aria-labelledby="Chủ_nghĩa_xã_hội" style="padding:3px"><table class="nowraplinks mw-collapsible mw-collapsed navbox-inner" style="border-spacing:0;background:transparent;color:inherit"><tbody><tr><th scope="col" class="navbox-title" colspan="3" style="background: #FF5F5C; color:black;background: #FF5F5C;"><div class="plainlinks hlist navbar mini"><ul><li class="nv-xem"><a href="/wiki/B%E1%BA%A3n_m%E1%BA%ABu:Ch%E1%BB%A7_ngh%C4%A9a_x%C3%A3_h%E1%BB%99i" title="Bản mẫu:Chủ nghĩa xã hội"><abbr title="Xem bản mẫu này" style="color:black">x</abbr></a></li><li class="nv-thảo luận"><a href="/w/index.php?title=Th%E1%BA%A3o_lu%E1%BA%ADn_B%E1%BA%A3n_m%E1%BA%ABu:Ch%E1%BB%A7_ngh%C4%A9a_x%C3%A3_h%E1%BB%99i&action=edit&redlink=1" class="new" title="Thảo luận Bản mẫu:Chủ nghĩa xã hội (trang không tồn tại)"><abbr title="Thảo luận bản mẫu này" style="color:black">t</abbr></a></li><li class="nv-sửa"><a class="external text" href="https://vi.wikipedia.org/w/index.php?title=B%E1%BA%A3n_m%E1%BA%ABu:Ch%E1%BB%A7_ngh%C4%A9a_x%C3%A3_h%E1%BB%99i&action=edit"><abbr title="Sửa bản mẫu này" style="color:black">s</abbr></a></li></ul></div><div id="Chủ_nghĩa_xã_hội" style="font-size:114%;margin:0 4em"><a href="/wiki/Ch%E1%BB%A7_ngh%C4%A9a_x%C3%A3_h%E1%BB%99i" title="Chủ nghĩa xã hội">Chủ nghĩa xã hội</a></div></th></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="background: #FF5F5C; color:black;width:1%"><a href="/w/index.php?title=C%C3%A1c_d%E1%BA%A1ng_ch%E1%BB%A7_ngh%C4%A9a_x%C3%A3_h%E1%BB%99i&action=edit&redlink=1" class="new" title="Các dạng chủ nghĩa xã hội (trang không tồn tại)">Các dạng chủ nghĩa xã hội</a></th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-odd hlist" style="width:100%;padding:0"><div style="padding:0 0.25em"> <ul><li><a href="/w/index.php?title=Ch%E1%BB%A7_ngh%C4%A9a_x%C3%A3_h%E1%BB%99i_c%C3%B4ng_n%C3%B4ng&action=edit&redlink=1" class="new" title="Chủ nghĩa xã hội công nông (trang không tồn tại)">Chủ nghĩa xã hội công nông</a></li> <li><a href="/wiki/Ch%E1%BB%A7_ngh%C4%A9a_c%E1%BB%99ng_s%E1%BA%A3n" title="Chủ nghĩa cộng sản">Chủ nghĩa cộng sản</a></li> <li><a href="/wiki/Ch%E1%BB%A7_ngh%C4%A9a_x%C3%A3_h%E1%BB%99i_d%C3%A2n_ch%E1%BB%A7" title="Chủ nghĩa xã hội dân chủ">Chủ nghĩa xã hội dân chủ</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Ch%E1%BB%A7_ngh%C4%A9a_x%C3%A3_h%E1%BB%99i_sinh_th%C3%A1i&action=edit&redlink=1" class="new" title="Chủ nghĩa xã hội sinh thái (trang không tồn tại)">Chủ nghĩa xã hội sinh thái</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Ch%E1%BB%A7_ngh%C4%A9a_x%C3%A3_h%E1%BB%99i_c%C3%B3_%C4%91%E1%BA%A1o_%C4%91%E1%BB%A9c&action=edit&redlink=1" class="new" title="Chủ nghĩa xã hội có đạo đức (trang không tồn tại)">Chủ nghĩa xã hội có đạo đức</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Guild_socialism&action=edit&redlink=1" class="new" title="Guild socialism (trang không tồn tại)">Guild socialism</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Ch%E1%BB%A7_ngh%C4%A9a_x%C3%A3_h%E1%BB%99i_t%E1%BB%B1_do&action=edit&redlink=1" class="new" title="Chủ nghĩa xã hội tự do (trang không tồn tại)">Chủ nghĩa xã hội tự do</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Libertarian_socialism&action=edit&redlink=1" class="new" title="Libertarian socialism (trang không tồn tại)">Libertarian socialism</a></li> <li><a href="/wiki/Ch%E1%BB%A7_ngh%C4%A9a_x%C3%A3_h%E1%BB%99i_th%E1%BB%8B_tr%C6%B0%E1%BB%9Dng" title="Chủ nghĩa xã hội thị trường">Chủ nghĩa xã hội thị trường</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Ch%E1%BB%A7_ngh%C4%A9a_t%C6%B0%C6%A1ng_h%E1%BB%97_(l%C3%BD_thuy%E1%BA%BFt_kinh_t%E1%BA%BF)&action=edit&redlink=1" class="new" title="Chủ nghĩa tương hỗ (lý thuyết kinh tế) (trang không tồn tại)">Chủ nghĩa tương hỗ (lý thuyết kinh tế)</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Ph%C6%B0%C6%A1ng_th%E1%BB%A9c_s%E1%BA%A3n_xu%E1%BA%A5t_x%C3%A3_h%E1%BB%99i_ch%E1%BB%A7_ngh%C4%A9a&action=edit&redlink=1" class="new" title="Phương thức sản xuất xã hội chủ nghĩa (trang không tồn tại)">Phương thức sản xuất xã hội chủ nghĩa</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Ch%E1%BB%A7_ngh%C4%A9a_x%C3%A3_h%E1%BB%99i_c%C3%A1ch_m%E1%BA%A1ng&action=edit&redlink=1" class="new" title="Chủ nghĩa xã hội cách mạng (trang không tồn tại)">Chủ nghĩa xã hội cách mạng</a></li> <li><a href="/wiki/Ch%E1%BB%A7_ngh%C4%A9a_x%C3%A3_h%E1%BB%99i_khoa_h%E1%BB%8Dc" title="Chủ nghĩa xã hội khoa học">Chủ nghĩa xã hội khoa học</a></li> <li><a href="/wiki/D%C3%A2n_ch%E1%BB%A7_x%C3%A3_h%E1%BB%99i" title="Dân chủ xã hội">Dân chủ xã hội</a></li> <li><a href="/wiki/Ch%E1%BB%A7_ngh%C4%A9a_X%C3%A3_h%E1%BB%99i_th%E1%BA%BF_k%E1%BB%B7_XXI" title="Chủ nghĩa Xã hội thế kỷ XXI">Chủ nghĩa Xã hội thế kỷ XXI</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Ch%E1%BB%A7_ngh%C4%A9a_x%C3%A3_h%E1%BB%99i_v%C3%B4_ch%C3%ADnh_ph%E1%BB%A7&action=edit&redlink=1" class="new" title="Chủ nghĩa xã hội vô chính phủ (trang không tồn tại)">Chủ nghĩa xã hội vô chính phủ</a></li> <li><a href="/wiki/Ch%E1%BB%A7_ngh%C4%A9a_x%C3%A3_h%E1%BB%99i_nh%C3%A0_n%C6%B0%E1%BB%9Bc" title="Chủ nghĩa xã hội nhà nước">Chủ nghĩa xã hội nhà nước</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Ch%E1%BB%A7_ngh%C4%A9a_hi%E1%BB%87p_%C4%91%E1%BB%93ng&action=edit&redlink=1" class="new" title="Chủ nghĩa hiệp đồng (trang không tồn tại)">Chủ nghĩa hiệp đồng</a></li> <li><a href="/wiki/Ch%E1%BB%A7_ngh%C4%A9a_x%C3%A3_h%E1%BB%99i_kh%C3%B4ng_t%C6%B0%E1%BB%9Fng" title="Chủ nghĩa xã hội không tưởng">Chủ nghĩa xã hội không tưởng</a></li></ul> </div></td><td class="noviewer navbox-image" rowspan="9" style="width:1px;padding:0 0 0 2px"><div><a href="/wiki/T%E1%BA%ADp_tin:Red_flag_waving.svg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/c/c5/Red_flag_waving.svg/80px-Red_flag_waving.svg.png" decoding="async" width="80" height="86" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/c/c5/Red_flag_waving.svg/120px-Red_flag_waving.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/c/c5/Red_flag_waving.svg/160px-Red_flag_waving.svg.png 2x" data-file-width="249" data-file-height="268" /></a></div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="background: #FF5F5C; color:black;width:1%">Chủ đề và vấn đề chính</th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-even hlist" style="width:100%;padding:0"><div style="padding:0 0.25em"> <ul><li><a href="/w/index.php?title=Types_of_socialism&action=edit&redlink=1" class="new" title="Types of socialism (trang không tồn tại)">Types of socialism</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=History_of_socialism&action=edit&redlink=1" class="new" title="History of socialism (trang không tồn tại)">History of socialism</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Socialist_economics&action=edit&redlink=1" class="new" title="Socialist economics (trang không tồn tại)">Socialist economics</a></li> <li><a href="/wiki/H%E1%BB%87_th%E1%BB%91ng_x%C3%A3_h%E1%BB%99i_ch%E1%BB%A7_ngh%C4%A9a" title="Hệ thống xã hội chủ nghĩa">Hệ thống xã hội chủ nghĩa</a></li> <li><a href="/wiki/Ph%C3%AA_ph%C3%A1n_ch%E1%BB%A7_ngh%C4%A9a_x%C3%A3_h%E1%BB%99i" title="Phê phán chủ nghĩa xã hội">Phê phán chủ nghĩa xã hội</a></li></ul> </div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="background: #FF5F5C; color:black;width:1%">Khái niệm</th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-odd hlist" style="width:100%;padding:0"><div style="padding:0 0.25em"> <ul><li><a href="/w/index.php?title=Economic_planning&action=edit&redlink=1" class="new" title="Economic planning (trang không tồn tại)">Economic planning</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Free_association_(communism_and_anarchism)&action=edit&redlink=1" class="new" title="Free association (communism and anarchism) (trang không tồn tại)">Free association (communism and anarchism)</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Equal_opportunity&action=edit&redlink=1" class="new" title="Equal opportunity (trang không tồn tại)">Equal opportunity</a></li> <li><a href="/wiki/D%C3%A2n_ch%E1%BB%A7_tr%E1%BB%B1c_ti%E1%BA%BFp" title="Dân chủ trực tiếp">Dân chủ trực tiếp</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Adhocracy&action=edit&redlink=1" class="new" title="Adhocracy (trang không tồn tại)">Adhocracy</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Technocracy&action=edit&redlink=1" class="new" title="Technocracy (trang không tồn tại)">Technocracy</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Workers%27_self-management&action=edit&redlink=1" class="new" title="Workers' self-management (trang không tồn tại)">Workers' self-management</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Industrial_democracy&action=edit&redlink=1" class="new" title="Industrial democracy (trang không tồn tại)">Industrial democracy</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Economic_democracy&action=edit&redlink=1" class="new" title="Economic democracy (trang không tồn tại)">Economic democracy</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=State_ownership&action=edit&redlink=1" class="new" title="State ownership (trang không tồn tại)">State ownership</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Common_ownership&action=edit&redlink=1" class="new" title="Common ownership (trang không tồn tại)">Common ownership</a></li> <li><a href="/wiki/H%E1%BB%A3p_t%C3%A1c_x%C3%A3" title="Hợp tác xã">Hợp tác xã</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Social_dividend&action=edit&redlink=1" class="new" title="Social dividend (trang không tồn tại)">Social dividend</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Basic_income&action=edit&redlink=1" class="new" title="Basic income (trang không tồn tại)">Basic income</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Production_for_use&action=edit&redlink=1" class="new" title="Production for use (trang không tồn tại)">Production for use</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Calculation_in_kind&action=edit&redlink=1" class="new" title="Calculation in kind (trang không tồn tại)">Calculation in kind</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Labour_voucher&action=edit&redlink=1" class="new" title="Labour voucher (trang không tồn tại)">Labour voucher</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Workplace_democracy&action=edit&redlink=1" class="new" title="Workplace democracy (trang không tồn tại)">Workplace democracy</a></li></ul> </div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="background: #FF5F5C; color:black;width:1%">Nhân vật</th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-even hlist" style="width:100%;padding:0"><div style="padding:0 0.25em"> <ul><li><a href="/wiki/Salvador_Allende" title="Salvador Allende">Salvador Allende</a></li> <li><a href="/wiki/Clement_Attlee" title="Clement Attlee">Clement Attlee</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Fran%C3%A7ois-No%C3%ABl_Babeuf&action=edit&redlink=1" class="new" title="François-Noël Babeuf (trang không tồn tại)">François-Noël Babeuf</a></li> <li><a href="/wiki/Mikhail_Alexandrovich_Bakunin" class="mw-redirect" title="Mikhail Alexandrovich Bakunin">Mikhail Alexandrovich Bakunin</a></li> <li><a href="/wiki/Enrico_Berlinguer" title="Enrico Berlinguer">Enrico Berlinguer</a></li> <li><a href="/wiki/Eduard_Bernstein" title="Eduard Bernstein">Eduard Bernstein</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Louis_Blanc&action=edit&redlink=1" class="new" title="Louis Blanc (trang không tồn tại)">Louis Blanc</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Louis_Auguste_Blanqui&action=edit&redlink=1" class="new" title="Louis Auguste Blanqui (trang không tồn tại)">Louis Auguste Blanqui</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=L%C3%A9on_Blum&action=edit&redlink=1" class="new" title="Léon Blum (trang không tồn tại)">Léon Blum</a></li> <li><a href="/wiki/Leonid_Ilyich_Brezhnev" title="Leonid Ilyich Brezhnev">Leonid Ilyich Brezhnev</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Edward_Carpenter&action=edit&redlink=1" class="new" title="Edward Carpenter (trang không tồn tại)">Edward Carpenter</a></li> <li><a href="/wiki/Fidel_Castro" title="Fidel Castro">Fidel Castro</a></li> <li><a href="/wiki/Hugo_Ch%C3%A1vez" title="Hugo Chávez">Hugo Chávez</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Bong_Kee_Chok&action=edit&redlink=1" class="new" title="Bong Kee Chok (trang không tồn tại)">Bong Kee Chok</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Chin_Peng&action=edit&redlink=1" class="new" title="Chin Peng (trang không tồn tại)">Chin Peng</a></li> <li><a href="/wiki/Noam_Chomsky" title="Noam Chomsky">Noam Chomsky</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=G._D._H._Cole&action=edit&redlink=1" class="new" title="G. D. H. Cole (trang không tồn tại)">G. D. H. Cole</a></li> <li><a href="/wiki/Manuel_Pinto_da_Costa" title="Manuel Pinto da Costa">Manuel Pinto da Costa</a></li> <li><a href="/wiki/Bettino_Craxi" title="Bettino Craxi">Bettino Craxi</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Eugene_V._Debs&action=edit&redlink=1" class="new" title="Eugene V. Debs (trang không tồn tại)">Eugene V. Debs</a></li> <li><a href="/wiki/%C4%90%E1%BA%B7ng_Ti%E1%BB%83u_B%C3%ACnh" title="Đặng Tiểu Bình">Đặng Tiểu Bình</a></li> <li><a href="/wiki/Alexander_Dub%C4%8Dek" title="Alexander Dubček">Alexander Dubček</a></li> <li><a href="/wiki/Friedrich_Engels" title="Friedrich Engels">Friedrich Engels</a></li> <li><a href="/wiki/Charles_Fourier" title="Charles Fourier">Charles Fourier</a></li> <li><a href="/wiki/Muammar_al-Gaddafi" title="Muammar al-Gaddafi">Muammar al-Gaddafi</a></li> <li><a href="/wiki/Antonio_Gramsci" title="Antonio Gramsci">Antonio Gramsci</a></li> <li><a href="/wiki/Che_Guevara" title="Che Guevara">Che Guevara</a></li> <li><a href="/wiki/Mikhail_Sergeyevich_Gorbachyov" title="Mikhail Sergeyevich Gorbachyov">Mikhail Sergeyevich Gorbachyov</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Charles_Hall_(economist)&action=edit&redlink=1" class="new" title="Charles Hall (economist) (trang không tồn tại)">Charles Hall (economist)</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Moses_Hess&action=edit&redlink=1" class="new" title="Moses Hess (trang không tồn tại)">Moses Hess</a></li> <li><a href="/wiki/H%E1%BB%93_Ch%C3%AD_Minh" title="Hồ Chí Minh">Hồ Chí Minh</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Thomas_Hodgskin&action=edit&redlink=1" class="new" title="Thomas Hodgskin (trang không tồn tại)">Thomas Hodgskin</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Sidney_Hook&action=edit&redlink=1" class="new" title="Sidney Hook (trang không tồn tại)">Sidney Hook</a></li> <li><a href="/wiki/Enver_Hoxha" title="Enver Hoxha">Enver Hoxha</a></li> <li><a href="/wiki/Mary_Harris_Jones" title="Mary Harris Jones">Mary Harris Jones</a></li> <li><a href="/wiki/Modibo_Ke%C3%AFta" class="mw-redirect" title="Modibo Keïta">Modibo Keïta</a></li> <li><a href="/wiki/Kim_Nh%E1%BA%ADt_Th%C3%A0nh" title="Kim Nhật Thành">Kim Nhật Thành</a></li> <li><a href="/wiki/Pyotr_Kropotkin" class="mw-redirect" title="Pyotr Kropotkin">Pyotr Kropotkin</a></li> <li><a href="/wiki/Nikita_Sergeyevich_Khrushchyov" title="Nikita Sergeyevich Khrushchyov">Nikita Sergeyevich Khrushchyov</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Oskar_R._Lange&action=edit&redlink=1" class="new" title="Oskar R. Lange (trang không tồn tại)">Oskar R. Lange</a></li> <li><a href="/wiki/Ferdinand_Lassalle" title="Ferdinand Lassalle">Ferdinand Lassalle</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Abba_P._Lerner&action=edit&redlink=1" class="new" title="Abba P. Lerner (trang không tồn tại)">Abba P. Lerner</a></li> <li><a href="/wiki/Rosa_Luxemburg" title="Rosa Luxemburg">Rosa Luxemburg</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Samora_Machel&action=edit&redlink=1" class="new" title="Samora Machel (trang không tồn tại)">Samora Machel</a></li> <li><a href="/wiki/Nestor_Makhno" class="mw-redirect" title="Nestor Makhno">Nestor Makhno</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Errico_Malatesta&action=edit&redlink=1" class="new" title="Errico Malatesta (trang không tồn tại)">Errico Malatesta</a></li> <li><a href="/wiki/Nelson_Mandela" title="Nelson Mandela">Nelson Mandela</a></li> <li><a href="/wiki/Mao_Tr%E1%BA%A1ch_%C4%90%C3%B4ng" title="Mao Trạch Đông">Mao Trạch Đông</a></li> <li><a href="/wiki/Jos%C3%A9_Carlos_Mari%C3%A1tegui" title="José Carlos Mariátegui">José Carlos Mariátegui</a></li> <li><a href="/wiki/Karl_Marx" title="Karl Marx">Karl Marx</a></li> <li><a href="/wiki/Fran%C3%A7ois_Mitterrand" title="François Mitterrand">François Mitterrand</a></li> <li><a href="/wiki/Evo_Morales" title="Evo Morales">Evo Morales</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=William_Morris&action=edit&redlink=1" class="new" title="William Morris (trang không tồn tại)">William Morris</a></li> <li><a href="/wiki/Gamal_Abdel_Nasser" title="Gamal Abdel Nasser">Gamal Abdel Nasser</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Gaafar_Nimeiry&action=edit&redlink=1" class="new" title="Gaafar Nimeiry (trang không tồn tại)">Gaafar Nimeiry</a></li> <li><a href="/wiki/Daniel_Ortega" title="Daniel Ortega">Daniel Ortega</a></li> <li><a href="/wiki/Robert_Owen" title="Robert Owen">Robert Owen</a></li> <li><a href="/wiki/Olof_Palme" title="Olof Palme">Olof Palme</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Antonie_Pannekoek&action=edit&redlink=1" class="new" title="Antonie Pannekoek (trang không tồn tại)">Antonie Pannekoek</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Georgi_Plekhanov&action=edit&redlink=1" class="new" title="Georgi Plekhanov (trang không tồn tại)">Georgi Plekhanov</a></li> <li><a href="/wiki/Pol_Pot" title="Pol Pot">Pol Pot</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Pushpa_Kamal_Dahal&action=edit&redlink=1" class="new" title="Pushpa Kamal Dahal (trang không tồn tại)">Pushpa Kamal Dahal</a></li> <li><a href="/wiki/Pierre-Joseph_Proudhon" title="Pierre-Joseph Proudhon">Pierre-Joseph Proudhon</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Didier_Ratsiraka&action=edit&redlink=1" class="new" title="Didier Ratsiraka (trang không tồn tại)">Didier Ratsiraka</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Luis_Emilio_Recabarren&action=edit&redlink=1" class="new" title="Luis Emilio Recabarren (trang không tồn tại)">Luis Emilio Recabarren</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=France-Albert_Ren%C3%A9&action=edit&redlink=1" class="new" title="France-Albert René (trang không tồn tại)">France-Albert René</a></li> <li><a href="/wiki/Henri_de_Saint_Simon" title="Henri de Saint Simon">Henri de Saint Simon</a></li> <li><a href="/wiki/Thomas_Sankara" title="Thomas Sankara">Thomas Sankara</a></li> <li><a href="/wiki/Jos%C3%A9_Eduardo_dos_Santos" title="José Eduardo dos Santos">José Eduardo dos Santos</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Max_Shachtman&action=edit&redlink=1" class="new" title="Max Shachtman (trang không tồn tại)">Max Shachtman</a></li> <li><a href="/wiki/Iosif_Vissarionovich_Stalin" title="Iosif Vissarionovich Stalin">Iosif Vissarionovich Stalin</a></li> <li><a href="/wiki/Sukarno" title="Sukarno">Sukarno</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=William_Thompson_(philosopher)&action=edit&redlink=1" class="new" title="William Thompson (philosopher) (trang không tồn tại)">William Thompson (philosopher)</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Ben_Tillett&action=edit&redlink=1" class="new" title="Ben Tillett (trang không tồn tại)">Ben Tillett</a></li> <li><a href="/wiki/Josip_Broz_Tito" title="Josip Broz Tito">Josip Broz Tito</a></li> <li><a href="/wiki/Ahmed_S%C3%A9kou_Tour%C3%A9" title="Ahmed Sékou Touré">Ahmed Sékou Touré</a></li> <li><a href="/wiki/Lev_Davidovich_Trotsky" title="Lev Davidovich Trotsky">Lev Davidovich Trotsky</a></li></ul> </div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="background: #FF5F5C; color:black;width:1%">Tổ chức</th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-odd hlist" style="width:100%;padding:0"><div style="padding:0 0.25em"> <ul><li><a href="/wiki/%C4%90%E1%BB%87_Nh%E1%BA%A5t_Qu%E1%BB%91c_t%E1%BA%BF" title="Đệ Nhất Quốc tế">Đệ Nhất Quốc tế</a></li> <li><a href="/wiki/%C4%90%E1%BB%87_Nh%E1%BB%8B_Qu%E1%BB%91c_t%E1%BA%BF" title="Đệ Nhị Quốc tế">Đệ Nhị Quốc tế</a></li> <li><a href="/wiki/%C4%90%E1%BB%87_Tam_Qu%E1%BB%91c_t%E1%BA%BF" title="Đệ Tam Quốc tế">Đệ Tam Quốc tế</a></li> <li><a href="/wiki/%C4%90%E1%BB%87_T%E1%BB%A9_Qu%E1%BB%91c_t%E1%BA%BF" title="Đệ Tứ Quốc tế">Đệ Tứ Quốc tế</a></li> <li><a href="/wiki/%C4%90%E1%BB%87_Ng%C5%A9_Qu%E1%BB%91c_t%E1%BA%BF" title="Đệ Ngũ Quốc tế">Đệ Ngũ Quốc tế</a></li> <li><a href="/wiki/Qu%E1%BB%91c_t%E1%BA%BF_x%C3%A3_h%E1%BB%99i_ch%E1%BB%A7_ngh%C4%A9a" title="Quốc tế xã hội chủ nghĩa">Quốc tế xã hội chủ nghĩa</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Foro_de_S%C3%A3o_Paulo&action=edit&redlink=1" class="new" title="Foro de São Paulo (trang không tồn tại)">Foro de São Paulo</a></li> <li><a href="/wiki/Li%C3%AAn_%C4%91o%C3%A0n_Thanh_ni%C3%AAn_D%C3%A2n_ch%E1%BB%A7_Th%E1%BA%BF_gi%E1%BB%9Bi" title="Liên đoàn Thanh niên Dân chủ Thế giới">Liên đoàn Thanh niên Dân chủ Thế giới</a> (<abbr title="">WFDY</abbr>)</li> <li><a href="/w/index.php?title=International_Union_of_Socialist_Youth&action=edit&redlink=1" class="new" title="International Union of Socialist Youth (trang không tồn tại)">International Union of Socialist Youth</a> (<abbr title="">IUSY</abbr>)</li> <li><a href="/w/index.php?title=World_Socialist_Movement&action=edit&redlink=1" class="new" title="World Socialist Movement (trang không tồn tại)">World Socialist Movement</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=International_League_of_Religious_Socialists&action=edit&redlink=1" class="new" title="International League of Religious Socialists (trang không tồn tại)">International League of Religious Socialists</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=International_Marxist_Tendency&action=edit&redlink=1" class="new" title="International Marxist Tendency (trang không tồn tại)">International Marxist Tendency</a></li></ul> </div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="background: #FF5F5C; color:black;width:1%"><a href="/w/index.php?title=Ch%E1%BB%A7_ngh%C4%A9a_x%C3%A3_h%E1%BB%99i_t%C3%B4n_gi%C3%A1o&action=edit&redlink=1" class="new" title="Chủ nghĩa xã hội tôn giáo (trang không tồn tại)">Chủ nghĩa xã hội tôn giáo</a></th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-even hlist" style="width:100%;padding:0"><div style="padding:0 0.25em"> <ul><li><a href="/wiki/Ch%E1%BB%A7_ngh%C4%A9a_x%C3%A3_h%E1%BB%99i_Ph%E1%BA%ADt_gi%C3%A1o" title="Chủ nghĩa xã hội Phật giáo">Chủ nghĩa xã hội Phật giáo</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Christian_socialism&action=edit&redlink=1" class="new" title="Christian socialism (trang không tồn tại)">Christian socialism</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Islamic_socialism&action=edit&redlink=1" class="new" title="Islamic socialism (trang không tồn tại)">Islamic socialism</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Jewish_left&action=edit&redlink=1" class="new" title="Jewish left (trang không tồn tại)">Jewish left</a></li></ul> </div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="background: #FF5F5C; color:black;width:1%">Chủ nghĩa xã hội khu vực</th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-odd hlist" style="width:100%;padding:0"><div style="padding:0 0.25em"> <ul><li><a href="/w/index.php?title=African_socialism&action=edit&redlink=1" class="new" title="African socialism (trang không tồn tại)">African socialism</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Arab_socialism&action=edit&redlink=1" class="new" title="Arab socialism (trang không tồn tại)">Arab socialism</a></li> <li><a href="/wiki/Ch%E1%BB%A7_ngh%C4%A9a_Bolivar" title="Chủ nghĩa Bolivar">Chủ nghĩa Bolivar</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Gandhian_socialism&action=edit&redlink=1" class="new" title="Gandhian socialism (trang không tồn tại)">Gandhian socialism</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Socialism_in_India&action=edit&redlink=1" class="new" title="Socialism in India (trang không tồn tại)">Socialism in India</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Labor_Zionism&action=edit&redlink=1" class="new" title="Labor Zionism (trang không tồn tại)">Labor Zionism</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Marhaenism&action=edit&redlink=1" class="new" title="Marhaenism (trang không tồn tại)">Marhaenism</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Naxalite&action=edit&redlink=1" class="new" title="Naxalite (trang không tồn tại)">Naxalite</a></li> <li><a href="/wiki/Ch%E1%BB%A7_ngh%C4%A9a_x%C3%A3_h%E1%BB%99i_trong_m%E1%BB%99t_qu%E1%BB%91c_gia" title="Chủ nghĩa xã hội trong một quốc gia">Chủ nghĩa xã hội trong một quốc gia</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Left-wing_nationalism&action=edit&redlink=1" class="new" title="Left-wing nationalism (trang không tồn tại)">Left-wing nationalism</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Third_World_Socialism&action=edit&redlink=1" class="new" title="Third World Socialism (trang không tồn tại)">Third World Socialism</a></li></ul> </div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="background: #FF5F5C; color:black;width:1%">Chủ đề liên quan</th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-even hlist" style="width:100%;padding:0"><div style="padding:0 0.25em"> <ul><li><a href="/wiki/Ph%C3%AA_ph%C3%A1n_ch%E1%BB%A7_ngh%C4%A9a_t%C6%B0_b%E1%BA%A3n" title="Phê phán chủ nghĩa tư bản">Phê phán chủ nghĩa tư bản</a></li> <li><a href="/wiki/%C4%90%E1%BA%A5u_tranh_giai_c%E1%BA%A5p" title="Đấu tranh giai cấp">Đấu tranh giai cấp</a></li> <li><a href="/wiki/D%C3%A2n_ch%E1%BB%A7" title="Dân chủ">Dân chủ</a></li> <li><a href="/wiki/Chuy%C3%AAn_ch%C3%ADnh_v%C3%B4_s%E1%BA%A3n" title="Chuyên chính vô sản">Chuyên chính vô sản</a></li> <li><a href="/wiki/Ch%E1%BB%A7_ngh%C4%A9a_b%C3%ACnh_qu%C3%A2n" class="mw-redirect" title="Chủ nghĩa bình quân">Chủ nghĩa bình quân</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Equality_of_outcome&action=edit&redlink=1" class="new" title="Equality of outcome (trang không tồn tại)">Equality of outcome</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Impossibilism&action=edit&redlink=1" class="new" title="Impossibilism (trang không tồn tại)">Impossibilism</a></li> <li><a href="/wiki/Ch%E1%BB%A7_ngh%C4%A9a_qu%E1%BB%91c_t%E1%BA%BF" title="Chủ nghĩa quốc tế">Chủ nghĩa quốc tế</a></li> <li><a href="/wiki/Doanh_nghi%E1%BB%87p_nh%C3%A0_n%C6%B0%E1%BB%9Bc" title="Doanh nghiệp nhà nước">Doanh nghiệp nhà nước</a></li> <li><a href="/wiki/Ch%C3%ADnh_tr%E1%BB%8B_c%C3%A1nh_t%E1%BA%A3" title="Chính trị cánh tả">Chính trị cánh tả</a></li> <li><a href="/wiki/Ch%E1%BB%A7_ngh%C4%A9a_Marx" title="Chủ nghĩa Marx">Chủ nghĩa Marx</a></li> <li><a href="/wiki/Kinh_t%E1%BA%BF_h%E1%BB%97n_h%E1%BB%A3p" title="Kinh tế hỗn hợp">Kinh tế hỗn hợp</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Nanosocialism&action=edit&redlink=1" class="new" title="Nanosocialism (trang không tồn tại)">Nanosocialism</a></li> <li><a href="/wiki/Qu%E1%BB%91c_h%E1%BB%AFu_h%C3%B3a" title="Quốc hữu hóa">Quốc hữu hóa</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Social_ownership&action=edit&redlink=1" class="new" title="Social ownership (trang không tồn tại)">Social ownership</a></li> <li><a href="/wiki/Kinh_t%E1%BA%BF_k%E1%BA%BF_ho%E1%BA%A1ch" title="Kinh tế kế hoạch">Kinh tế kế hoạch</a></li> <li><a href="/wiki/C%C3%A1ch_m%E1%BA%A1ng_v%C3%B4_s%E1%BA%A3n" title="Cách mạng vô sản">Cách mạng vô sản</a></li> <li><a href="/wiki/Ch%E1%BB%A7_ngh%C4%A9a_c%E1%BA%A3i_l%C6%B0%C6%A1ng" title="Chủ nghĩa cải lương">Chủ nghĩa cải lương</a></li> <li><a href="/wiki/Ch%E1%BB%A7_ngh%C4%A9a_x%C3%A3_h%E1%BB%99i_trong_m%E1%BB%99t_qu%E1%BB%91c_gia" title="Chủ nghĩa xã hội trong một quốc gia">Chủ nghĩa xã hội trong một quốc gia</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Socialist_market_economy&action=edit&redlink=1" class="new" title="Socialist market economy (trang không tồn tại)">Socialist market economy</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Post-capitalism&action=edit&redlink=1" class="new" title="Post-capitalism (trang không tồn tại)">Post-capitalism</a></li> <li><a href="/wiki/C%C3%B4ng_%C4%91o%C3%A0n" title="Công đoàn">Công đoàn</a></li> <li><a href="/wiki/Ph%C6%B0%C6%A1ng_th%E1%BB%A9c_s%E1%BA%A3n_xu%E1%BA%A5t" title="Phương thức sản xuất">Phương thức sản xuất</a></li> <li><a href="/wiki/Ch%E1%BB%A7_ngh%C4%A9a_c%E1%BB%99ng_s%E1%BA%A3n_v%C3%B4_tr%E1%BB%8B" title="Chủ nghĩa cộng sản vô trị">Chủ nghĩa cộng sản vô trị</a></li></ul> </div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="background: #FF5F5C; color:black;width:1%">Anthem</th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-odd hlist" style="width:100%;padding:0"><div style="padding:0 0.25em"> <ul><li>"<a href="/wiki/Qu%E1%BB%91c_t%E1%BA%BF_ca" title="Quốc tế ca">Quốc tế ca</a>"</li></ul> </div></td></tr><tr><td class="navbox-abovebelow hlist" colspan="3" style="background: #FF5F5C; color:black"><div> <ul><li><a href="/w/index.php?title=Portal:Ch%C3%ADnh_tr%E1%BB%8B&action=edit&redlink=1" class="new" title="Portal:Chính trị (trang không tồn tại)">Portal:Chính trị</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Portal:Ch%E1%BB%A7_ngh%C4%A9a_x%C3%A3_h%E1%BB%99i&action=edit&redlink=1" class="new" title="Portal:Chủ nghĩa xã hội (trang không tồn tại)">Portal:Chủ nghĩa xã hội</a></li></ul> </div></td></tr></tbody></table></div> <div class="navbox-styles"></div><div role="navigation" class="navbox" aria-labelledby="Lịch_sử_Đảng_Cộng_sản_Liên_Xô" style="padding:3px"><table class="nowraplinks hlist mw-collapsible autocollapse navbox-inner" style="border-spacing:0;background:transparent;color:inherit"><tbody><tr><th scope="col" class="navbox-title" colspan="3" style="background:#DC241F;color:#FFCC00;"><div class="plainlinks hlist navbar mini"><ul><li class="nv-xem"><a href="/wiki/B%E1%BA%A3n_m%E1%BA%ABu:%C4%90%E1%BA%A3ng_C%E1%BB%99ng_s%E1%BA%A3n_Li%C3%AAn_X%C3%B4" title="Bản mẫu:Đảng Cộng sản Liên Xô"><abbr title="Xem bản mẫu này" style="color:#FFCC00">x</abbr></a></li><li class="nv-thảo luận"><a href="/w/index.php?title=Th%E1%BA%A3o_lu%E1%BA%ADn_B%E1%BA%A3n_m%E1%BA%ABu:%C4%90%E1%BA%A3ng_C%E1%BB%99ng_s%E1%BA%A3n_Li%C3%AAn_X%C3%B4&action=edit&redlink=1" class="new" title="Thảo luận Bản mẫu:Đảng Cộng sản Liên Xô (trang không tồn tại)"><abbr title="Thảo luận bản mẫu này" style="color:#FFCC00">t</abbr></a></li><li class="nv-sửa"><a class="external text" href="https://vi.wikipedia.org/w/index.php?title=B%E1%BA%A3n_m%E1%BA%ABu:%C4%90%E1%BA%A3ng_C%E1%BB%99ng_s%E1%BA%A3n_Li%C3%AAn_X%C3%B4&action=edit"><abbr title="Sửa bản mẫu này" style="color:#FFCC00">s</abbr></a></li></ul></div><div id="Lịch_sử_Đảng_Cộng_sản_Liên_Xô" style="font-size:114%;margin:0 4em"><a href="/w/index.php?title=L%E1%BB%8Bch_s%E1%BB%AD_%C4%90%E1%BA%A3ng_C%E1%BB%99ng_s%E1%BA%A3n_Li%C3%AAn_X%C3%B4&action=edit&redlink=1" class="new" title="Lịch sử Đảng Cộng sản Liên Xô (trang không tồn tại)">Lịch sử</a> <a href="/wiki/%C4%90%E1%BA%A3ng_C%E1%BB%99ng_s%E1%BA%A3n_Li%C3%AAn_X%C3%B4" title="Đảng Cộng sản Liên Xô">Đảng Cộng sản Liên Xô</a></div></th></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="background:#DC241F;color:#FFCC00;;width:1%"><a href="/w/index.php?title=Organization_of_the_%C4%90%E1%BA%A3ng_C%E1%BB%99ng_s%E1%BA%A3n_Li%C3%AAn_X%C3%B4&action=edit&redlink=1" class="new" title="Organization of the Đảng Cộng sản Liên Xô (trang không tồn tại)">Tổ chức</a></th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-odd hlist" style="width:100%;padding:0"><div style="padding:0 0.25em"> <ul><li><a href="/wiki/%C4%90%E1%BA%A1i_h%E1%BB%99i_%C4%90%E1%BA%A3ng_C%E1%BB%99ng_s%E1%BA%A3n_Li%C3%AAn_X%C3%B4" title="Đại hội Đảng Cộng sản Liên Xô">Đại hội</a></li> <li><a href="/wiki/T%E1%BB%95ng_B%C3%AD_th%C6%B0_%C4%90%E1%BA%A3ng_C%E1%BB%99ng_s%E1%BA%A3n_Li%C3%AAn_X%C3%B4" title="Tổng Bí thư Đảng Cộng sản Liên Xô">Tổng bí thư</a></li> <li><a href="/wiki/B%E1%BB%99_Ch%C3%ADnh_tr%E1%BB%8B_%E1%BB%A6y_ban_Trung_%C6%B0%C6%A1ng_%C4%90%E1%BA%A3ng_C%E1%BB%99ng_s%E1%BA%A3n_Li%C3%AAn_X%C3%B4" class="mw-redirect" title="Bộ Chính trị Ủy ban Trung ương Đảng Cộng sản Liên Xô">Bộ Chính trị</a></li> <li><a href="/wiki/Ban_B%C3%AD_th%C6%B0_Trung_%C6%B0%C6%A1ng_%C4%90%E1%BA%A3ng_C%E1%BB%99ng_s%E1%BA%A3n_Li%C3%AAn_X%C3%B4" title="Ban Bí thư Trung ương Đảng Cộng sản Liên Xô">Ban Bí thư</a></li> <li><a href="/wiki/Ban_Ch%E1%BA%A5p_h%C3%A0nh_Trung_%C6%B0%C6%A1ng_%C4%90%E1%BA%A3ng_C%E1%BB%99ng_s%E1%BA%A3n_Li%C3%AAn_X%C3%B4" title="Ban Chấp hành Trung ương Đảng Cộng sản Liên Xô">Ban Chấp hành Trung ương</a></li> <li><a href="/wiki/Orgburo" class="mw-redirect" title="Orgburo">Cục Tổ chức</a></li> <li><a href="/wiki/%E1%BB%A6y_ban_Ki%E1%BB%83m_tra_Trung_%C6%B0%C6%A1ng_%C4%90%E1%BA%A3ng_C%E1%BB%99ng_s%E1%BA%A3n_Li%C3%AAn_X%C3%B4" title="Ủy ban Kiểm tra Trung ương Đảng Cộng sản Liên Xô">Ủy ban Kiểm tra</a></li> <li><a href="/wiki/Komsomol" title="Komsomol">Đoàn Thanh niên Cộng sản</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=%C4%90%E1%BB%99i_Thi%E1%BA%BFu_ni%C3%AAn_Ti%E1%BB%81n_phong_Lenin&action=edit&redlink=1" class="new" title="Đội Thiếu niên Tiền phong Lenin (trang không tồn tại)">Thiếu niên tiền phong</a></li> <li><a href="/wiki/Pravda" title="Pravda">Báo Sự thật</a></li></ul> </div></td><td class="noviewer navbox-image" rowspan="4" style="width:1px;padding:0 0 0 2px"><div><figure class="mw-halign-center" typeof="mw:File"><a href="/wiki/T%E1%BA%ADp_tin:%D0%9A%D0%9F%D0%A1%D0%A1.svg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/f/fe/%D0%9A%D0%9F%D0%A1%D0%A1.svg/150px-%D0%9A%D0%9F%D0%A1%D0%A1.svg.png" decoding="async" width="150" height="125" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/f/fe/%D0%9A%D0%9F%D0%A1%D0%A1.svg/225px-%D0%9A%D0%9F%D0%A1%D0%A1.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/f/fe/%D0%9A%D0%9F%D0%A1%D0%A1.svg/300px-%D0%9A%D0%9F%D0%A1%D0%A1.svg.png 2x" data-file-width="326" data-file-height="271" /></a><figcaption></figcaption></figure></div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="background:#DC241F;color:#FFCC00;;width:1%">Đại hội</th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-even hlist" style="width:100%;padding:0"><div style="padding:0 0.25em"> <ul><li><a href="/wiki/%C4%90%E1%BA%A1i_h%E1%BB%99i_%C4%90%E1%BA%A3ng_l%E1%BA%A7n_th%E1%BB%A9_nh%E1%BA%A5t_%C4%90%E1%BA%A3ng_Lao_%C4%91%E1%BB%99ng_D%C3%A2n_ch%E1%BB%A7_X%C3%A3_h%E1%BB%99i_Nga" class="mw-redirect" title="Đại hội Đảng lần thứ nhất Đảng Lao động Dân chủ Xã hội Nga">Lần 1 (1898)</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=%C4%90%E1%BA%A1i_h%E1%BB%99i_%C4%90%E1%BA%A3ng_l%E1%BA%A7n_th%E1%BB%A9_hai_%C4%90%E1%BA%A3ng_Lao_%C4%91%E1%BB%99ng_D%C3%A2n_ch%E1%BB%A7_X%C3%A3_h%E1%BB%99i_Nga&action=edit&redlink=1" class="new" title="Đại hội Đảng lần thứ hai Đảng Lao động Dân chủ Xã hội Nga (trang không tồn tại)">Lần 2 (1903)</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=%C4%90%E1%BA%A1i_h%E1%BB%99i_%C4%90%E1%BA%A3ng_l%E1%BA%A7n_th%E1%BB%A9_ba_%C4%90%E1%BA%A3ng_Lao_%C4%91%E1%BB%99ng_D%C3%A2n_ch%E1%BB%A7_X%C3%A3_h%E1%BB%99i_Nga&action=edit&redlink=1" class="new" title="Đại hội Đảng lần thứ ba Đảng Lao động Dân chủ Xã hội Nga (trang không tồn tại)">Lần 3 (1905)</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=%C4%90%E1%BA%A1i_h%E1%BB%99i_%C4%90%E1%BA%A3ng_l%E1%BA%A7n_th%E1%BB%A9_b%E1%BB%91n_%C4%90%E1%BA%A3ng_Lao_%C4%91%E1%BB%99ng_D%C3%A2n_ch%E1%BB%A7_X%C3%A3_h%E1%BB%99i_Nga&action=edit&redlink=1" class="new" title="Đại hội Đảng lần thứ bốn Đảng Lao động Dân chủ Xã hội Nga (trang không tồn tại)">Lần 4 (1906)</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=%C4%90%E1%BA%A1i_h%E1%BB%99i_%C4%90%E1%BA%A3ng_l%E1%BA%A7n_th%E1%BB%A9_n%C4%83m_%C4%90%E1%BA%A3ng_Lao_%C4%91%E1%BB%99ng_D%C3%A2n_ch%E1%BB%A7_X%C3%A3_h%E1%BB%99i_Nga&action=edit&redlink=1" class="new" title="Đại hội Đảng lần thứ năm Đảng Lao động Dân chủ Xã hội Nga (trang không tồn tại)">Lần 5 (1907)</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=%C4%90%E1%BA%A1i_h%E1%BB%99i_%C4%90%E1%BA%A3ng_l%E1%BA%A7n_th%E1%BB%A9_s%C3%A1u_%C4%90%E1%BA%A3ng_Lao_%C4%91%E1%BB%99ng_D%C3%A2n_ch%E1%BB%A7_X%C3%A3_h%E1%BB%99i_Nga_(Bolshevik)&action=edit&redlink=1" class="new" title="Đại hội Đảng lần thứ sáu Đảng Lao động Dân chủ Xã hội Nga (Bolshevik) (trang không tồn tại)">Lần 6 (1917)</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=%C4%90%E1%BA%A1i_h%E1%BB%99i_%C4%90%E1%BA%A3ng_l%E1%BA%A7n_th%E1%BB%A9_b%E1%BA%A3y_%C4%90%E1%BA%A3ng_C%E1%BB%99ng_s%E1%BA%A3n_Nga_(Bolshevik)&action=edit&redlink=1" class="new" title="Đại hội Đảng lần thứ bảy Đảng Cộng sản Nga (Bolshevik) (trang không tồn tại)">Lần 7 (1918)</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=%C4%90%E1%BA%A1i_h%E1%BB%99i_%C4%90%E1%BA%A3ng_l%E1%BA%A7n_th%E1%BB%A9_t%C3%A1m_%C4%90%E1%BA%A3ng_C%E1%BB%99ng_s%E1%BA%A3n_Nga_(Bolshevik)&action=edit&redlink=1" class="new" title="Đại hội Đảng lần thứ tám Đảng Cộng sản Nga (Bolshevik) (trang không tồn tại)">Lần 8 (1919)</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=%C4%90%E1%BA%A1i_h%E1%BB%99i_%C4%90%E1%BA%A3ng_l%E1%BA%A7n_th%E1%BB%A9_ch%C3%ADn_%C4%90%E1%BA%A3ng_C%E1%BB%99ng_s%E1%BA%A3n_Nga_(Bolshevik)&action=edit&redlink=1" class="new" title="Đại hội Đảng lần thứ chín Đảng Cộng sản Nga (Bolshevik) (trang không tồn tại)">Lần 9 (1920)</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=%C4%90%E1%BA%A1i_h%E1%BB%99i_%C4%90%E1%BA%A3ng_l%E1%BA%A7n_th%E1%BB%A9_m%C6%B0%E1%BB%9Di_%C4%90%E1%BA%A3ng_C%E1%BB%99ng_s%E1%BA%A3n_Nga_(Bolshevik)&action=edit&redlink=1" class="new" title="Đại hội Đảng lần thứ mười Đảng Cộng sản Nga (Bolshevik) (trang không tồn tại)">Lần 10 (1921)</a></li> <li><a href="/wiki/%C4%90%E1%BA%A1i_h%E1%BB%99i_%C4%90%E1%BA%A3ng_l%E1%BA%A7n_th%E1%BB%A9_11_%C4%90%E1%BA%A3ng_C%E1%BB%99ng_s%E1%BA%A3n_Nga_(Bolshevik)" class="mw-redirect" title="Đại hội Đảng lần thứ 11 Đảng Cộng sản Nga (Bolshevik)">Lần 11 (1922)</a></li> <li><a href="/wiki/%C4%90%E1%BA%A1i_h%E1%BB%99i_%C4%90%E1%BA%A3ng_l%E1%BA%A7n_th%E1%BB%A9_12_%C4%90%E1%BA%A3ng_C%E1%BB%99ng_s%E1%BA%A3n_Nga_(Bolshevik)" class="mw-redirect" title="Đại hội Đảng lần thứ 12 Đảng Cộng sản Nga (Bolshevik)">Lần 12 (1923)</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=%C4%90%E1%BA%A1i_h%E1%BB%99i_%C4%90%E1%BA%A3ng_l%E1%BA%A7n_th%E1%BB%A9_13_%C4%90%E1%BA%A3ng_C%E1%BB%99ng_s%E1%BA%A3n_Nga_(Bolshevik)&action=edit&redlink=1" class="new" title="Đại hội Đảng lần thứ 13 Đảng Cộng sản Nga (Bolshevik) (trang không tồn tại)">Lần 13 (1924)</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=%C4%90%E1%BA%A1i_h%E1%BB%99i_%C4%90%E1%BA%A3ng_l%E1%BA%A7n_th%E1%BB%A9_14_%C4%90%E1%BA%A3ng_C%E1%BB%99ng_s%E1%BA%A3n_To%C3%A0n_Li%C3%AAn_bang_(Bolshevik)&action=edit&redlink=1" class="new" title="Đại hội Đảng lần thứ 14 Đảng Cộng sản Toàn Liên bang (Bolshevik) (trang không tồn tại)">14 (1925)</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=%C4%90%E1%BA%A1i_h%E1%BB%99i_%C4%90%E1%BA%A3ng_l%E1%BA%A7n_th%E1%BB%A9_15_%C4%90%E1%BA%A3ng_C%E1%BB%99ng_s%E1%BA%A3n_To%C3%A0n_Li%C3%AAn_bang_(Bolshevik)&action=edit&redlink=1" class="new" title="Đại hội Đảng lần thứ 15 Đảng Cộng sản Toàn Liên bang (Bolshevik) (trang không tồn tại)">15 (1927)</a></li> <li><a href="/wiki/%C4%90%E1%BA%A1i_h%E1%BB%99i_%C4%90%E1%BA%A3ng_l%E1%BA%A7n_th%E1%BB%A9_16_%C4%90%E1%BA%A3ng_C%E1%BB%99ng_s%E1%BA%A3n_To%C3%A0n_Li%C3%AAn_bang_(Bolshevik)" class="mw-redirect" title="Đại hội Đảng lần thứ 16 Đảng Cộng sản Toàn Liên bang (Bolshevik)">16 (1930)</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=%C4%90%E1%BA%A1i_h%E1%BB%99i_%C4%90%E1%BA%A3ng_l%E1%BA%A7n_th%E1%BB%A9_17_%C4%90%E1%BA%A3ng_C%E1%BB%99ng_s%E1%BA%A3n_To%C3%A0n_Li%C3%AAn_bang_(Bolshevik)&action=edit&redlink=1" class="new" title="Đại hội Đảng lần thứ 17 Đảng Cộng sản Toàn Liên bang (Bolshevik) (trang không tồn tại)">17 (1934)</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=%C4%90%E1%BA%A1i_h%E1%BB%99i_%C4%90%E1%BA%A3ng_l%E1%BA%A7n_th%E1%BB%A9_18_%C4%90%E1%BA%A3ng_C%E1%BB%99ng_s%E1%BA%A3n_To%C3%A0n_Li%C3%AAn_bang_(Bolshevik)&action=edit&redlink=1" class="new" title="Đại hội Đảng lần thứ 18 Đảng Cộng sản Toàn Liên bang (Bolshevik) (trang không tồn tại)">18 (1939)</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=%C4%90%E1%BA%A1i_h%E1%BB%99i_%C4%90%E1%BA%A3ng_l%E1%BA%A7n_th%E1%BB%A9_19_%C4%90%E1%BA%A3ng_C%E1%BB%99ng_s%E1%BA%A3n_Li%C3%AAn_X%C3%B4&action=edit&redlink=1" class="new" title="Đại hội Đảng lần thứ 19 Đảng Cộng sản Liên Xô (trang không tồn tại)">19 (1952)</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=%C4%90%E1%BA%A1i_h%E1%BB%99i_%C4%90%E1%BA%A3ng_l%E1%BA%A7n_th%E1%BB%A9_20_%C4%90%E1%BA%A3ng_C%E1%BB%99ng_s%E1%BA%A3n_Li%C3%AAn_X%C3%B4&action=edit&redlink=1" class="new" title="Đại hội Đảng lần thứ 20 Đảng Cộng sản Liên Xô (trang không tồn tại)">20 (1956)</a></li> <li><a href="/wiki/%C4%90%E1%BA%A1i_h%E1%BB%99i_%C4%90%E1%BA%A3ng_l%E1%BA%A7n_th%E1%BB%A9_21_%C4%90%E1%BA%A3ng_C%E1%BB%99ng_s%E1%BA%A3n_Li%C3%AAn_X%C3%B4" class="mw-redirect" title="Đại hội Đảng lần thứ 21 Đảng Cộng sản Liên Xô">21 (1959)</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=%C4%90%E1%BA%A1i_h%E1%BB%99i_%C4%90%E1%BA%A3ng_l%E1%BA%A7n_th%E1%BB%A9_22_%C4%90%E1%BA%A3ng_C%E1%BB%99ng_s%E1%BA%A3n_Li%C3%AAn_X%C3%B4&action=edit&redlink=1" class="new" title="Đại hội Đảng lần thứ 22 Đảng Cộng sản Liên Xô (trang không tồn tại)">22 (1961)</a></li> <li><a href="/wiki/%C4%90%E1%BA%A1i_h%E1%BB%99i_%C4%90%E1%BA%A3ng_l%E1%BA%A7n_th%E1%BB%A9_23_%C4%90%E1%BA%A3ng_C%E1%BB%99ng_s%E1%BA%A3n_Li%C3%AAn_X%C3%B4" class="mw-redirect" title="Đại hội Đảng lần thứ 23 Đảng Cộng sản Liên Xô">23 (1966)</a></li> <li><a href="/wiki/%C4%90%E1%BA%A1i_h%E1%BB%99i_%C4%90%E1%BA%A3ng_l%E1%BA%A7n_th%E1%BB%A9_24_%C4%90%E1%BA%A3ng_C%E1%BB%99ng_s%E1%BA%A3n_Li%C3%AAn_X%C3%B4" class="mw-redirect" title="Đại hội Đảng lần thứ 24 Đảng Cộng sản Liên Xô">24 (1971)</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=%C4%90%E1%BA%A1i_h%E1%BB%99i_%C4%90%E1%BA%A3ng_l%E1%BA%A7n_th%E1%BB%A9_25_%C4%90%E1%BA%A3ng_C%E1%BB%99ng_s%E1%BA%A3n_Li%C3%AAn_X%C3%B4&action=edit&redlink=1" class="new" title="Đại hội Đảng lần thứ 25 Đảng Cộng sản Liên Xô (trang không tồn tại)">25 (1976)</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=%C4%90%E1%BA%A1i_h%E1%BB%99i_%C4%90%E1%BA%A3ng_l%E1%BA%A7n_th%E1%BB%A9_26_%C4%90%E1%BA%A3ng_C%E1%BB%99ng_s%E1%BA%A3n_Li%C3%AAn_X%C3%B4&action=edit&redlink=1" class="new" title="Đại hội Đảng lần thứ 26 Đảng Cộng sản Liên Xô (trang không tồn tại)">26 (1981)</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=%C4%90%E1%BA%A1i_h%E1%BB%99i_%C4%90%E1%BA%A3ng_l%E1%BA%A7n_th%E1%BB%A9_27_%C4%90%E1%BA%A3ng_C%E1%BB%99ng_s%E1%BA%A3n_Li%C3%AAn_X%C3%B4&action=edit&redlink=1" class="new" title="Đại hội Đảng lần thứ 27 Đảng Cộng sản Liên Xô (trang không tồn tại)">27 (1986)</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=%C4%90%E1%BA%A1i_h%E1%BB%99i_%C4%90%E1%BA%A3ng_l%E1%BA%A7n_th%E1%BB%A9_28_%C4%90%E1%BA%A3ng_C%E1%BB%99ng_s%E1%BA%A3n_Li%C3%AAn_X%C3%B4&action=edit&redlink=1" class="new" title="Đại hội Đảng lần thứ 28 Đảng Cộng sản Liên Xô (trang không tồn tại)">28 (1990)</a></li></ul> </div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="background:#DC241F;color:#FFCC00;;width:1%">Lãnh đạo</th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-odd hlist" style="width:100%;padding:0"><div style="padding:0 0.25em"></div><table class="nowraplinks hlist navbox-subgroup" style="border-spacing:0"><tbody><tr><th id="Lãnh_đạo_đảng" scope="row" class="navbox-group" style="background:#DC241F;color:#FFCC00;;width:1%">Lãnh đạo đảng</th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-odd" style="width:100%;padding:0"><div style="padding:0 0.25em"> <ul><li><a class="mw-selflink selflink">Vladimir Ilyich Lenin</a> (1912–1924)</li> <li><a href="/wiki/Iosif_Vissarionovich_Stalin" title="Iosif Vissarionovich Stalin">Iosif Vissarionovich Stalin</a> (1929–1953)</li> <li><a href="/wiki/Nikita_Sergeyevich_Khrushchyov" title="Nikita Sergeyevich Khrushchyov">Nikita Sergeyevich Khrushchyov</a> (1953–1964)</li> <li><a href="/wiki/Leonid_Ilyich_Brezhnev" title="Leonid Ilyich Brezhnev">Leonid Ilyich Brezhnev</a> (1964–1982)</li> <li><a href="/wiki/Yuri_Vladimirovich_Andropov" title="Yuri Vladimirovich Andropov">Yuri Vladimirovich Andropov</a> (1982–1984)</li> <li><a href="/wiki/Konstantin_Ustinovich_Chernenko" title="Konstantin Ustinovich Chernenko">Konstantin Ustinovich Chernenko</a> (1984–1985)</li> <li><a href="/wiki/Mikhail_Sergeyevich_Gorbachyov" title="Mikhail Sergeyevich Gorbachyov">Mikhail Sergeyevich Gorbachyov</a> (1985–1991)</li></ul> </div></td></tr></tbody></table><div></div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="background:#DC241F;color:#FFCC00;;width:1%">Đảng trực thuộc</th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-even hlist" style="width:100%;padding:0"><div style="padding:0 0.25em"> <ul><li><a href="/wiki/%C4%90%E1%BA%A3ng_C%E1%BB%99ng_s%E1%BA%A3n_Armenia_(Li%C3%AAn_X%C3%B4)" title="Đảng Cộng sản Armenia (Liên Xô)">Armenia</a></li> <li><a href="/wiki/%C4%90%E1%BA%A3ng_C%E1%BB%99ng_s%E1%BA%A3n_Azerbaijan" title="Đảng Cộng sản Azerbaijan">Azerbaijan</a></li> <li><a href="/wiki/%C4%90%E1%BA%A3ng_C%E1%BB%99ng_s%E1%BA%A3n_Byelorussia" class="mw-redirect" title="Đảng Cộng sản Byelorussia">Byelorussia</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=%C4%90%E1%BA%A3ng_C%E1%BB%99ng_s%E1%BA%A3n_Bukhara&action=edit&redlink=1" class="new" title="Đảng Cộng sản Bukhara (trang không tồn tại)">Bukhara</a></li> <li><a href="/wiki/%C4%90%E1%BA%A3ng_C%E1%BB%99ng_s%E1%BA%A3n_Estonia" title="Đảng Cộng sản Estonia">Estonia</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=%C4%90%E1%BA%A3ng_C%E1%BB%99ng_s%E1%BA%A3n_Gruzia_(Li%C3%AAn_X%C3%B4)&action=edit&redlink=1" class="new" title="Đảng Cộng sản Gruzia (Liên Xô) (trang không tồn tại)">Gruzia</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=%C4%90%E1%BA%A3ng_C%E1%BB%99ng_s%E1%BA%A3n_C%E1%BB%99ng_h%C3%B2a_X%C3%A3_h%E1%BB%99i_ch%E1%BB%A7_ngh%C4%A9a_X%C3%B4_vi%E1%BA%BFt_Karelia-Ph%E1%BA%A7n_Lan&action=edit&redlink=1" class="new" title="Đảng Cộng sản Cộng hòa Xã hội chủ nghĩa Xô viết Karelia-Phần Lan (trang không tồn tại)">Karelia-Phần Lan</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=%C4%90%E1%BA%A3ng_C%E1%BB%99ng_s%E1%BA%A3n_Kazakhstan&action=edit&redlink=1" class="new" title="Đảng Cộng sản Kazakhstan (trang không tồn tại)">Kazakhstan</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=%C4%90%E1%BA%A3ng_C%E1%BB%99ng_s%E1%BA%A3n_Khorezm&action=edit&redlink=1" class="new" title="Đảng Cộng sản Khorezm (trang không tồn tại)">Khorezm</a></li> <li><a href="/wiki/%C4%90%E1%BA%A3ng_C%E1%BB%99ng_s%E1%BA%A3n_Kirghizia" title="Đảng Cộng sản Kirghizia">Kirghizia</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=%C4%90%E1%BA%A3ng_C%E1%BB%99ng_s%E1%BA%A3n_Latvia&action=edit&redlink=1" class="new" title="Đảng Cộng sản Latvia (trang không tồn tại)">Latvia</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=%C4%90%E1%BA%A3ng_C%E1%BB%99ng_s%E1%BA%A3n_Litva&action=edit&redlink=1" class="new" title="Đảng Cộng sản Litva (trang không tồn tại)">Litva</a></li> <li><a href="/wiki/%C4%90%E1%BA%A3ng_C%E1%BB%99ng_s%E1%BA%A3n_Moldova" title="Đảng Cộng sản Moldova">Moldova</a></li> <li><a href="/wiki/%C4%90%E1%BA%A3ng_C%E1%BB%99ng_s%E1%BA%A3n_C%E1%BB%99ng_h%C3%B2a_X%C3%A3_h%E1%BB%99i_ch%E1%BB%A7_ngh%C4%A9a_X%C3%B4_vi%E1%BA%BFt_Li%C3%AAn_bang_Nga" title="Đảng Cộng sản Cộng hòa Xã hội chủ nghĩa Xô viết Liên bang Nga">Nga Xô viết</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=%C4%90%E1%BA%A3ng_C%E1%BB%99ng_s%E1%BA%A3n_Tajikistan&action=edit&redlink=1" class="new" title="Đảng Cộng sản Tajikistan (trang không tồn tại)">Tajikistan</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=%C4%90%E1%BA%A3ng_C%E1%BB%99ng_s%E1%BA%A3n_Ngo%E1%BA%A1i_Kavkaz&action=edit&redlink=1" class="new" title="Đảng Cộng sản Ngoại Kavkaz (trang không tồn tại)">Ngoại Kavkaz</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=%C4%90%E1%BA%A3ng_C%E1%BB%99ng_s%E1%BA%A3n_Turkestan&action=edit&redlink=1" class="new" title="Đảng Cộng sản Turkestan (trang không tồn tại)">Turkestan</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=%C4%90%E1%BA%A3ng_C%E1%BB%99ng_s%E1%BA%A3n_Turkmenistan&action=edit&redlink=1" class="new" title="Đảng Cộng sản Turkmenistan (trang không tồn tại)">Turkmenistan</a></li> <li><a href="/wiki/%C4%90%E1%BA%A3ng_C%E1%BB%99ng_s%E1%BA%A3n_Ukraina_(Li%C3%AAn_X%C3%B4)" title="Đảng Cộng sản Ukraina (Liên Xô)">Ukraina</a></li> <li><a href="/wiki/%C4%90%E1%BA%A3ng_C%E1%BB%99ng_s%E1%BA%A3n_Uzbekistan" title="Đảng Cộng sản Uzbekistan">Uzbekistan</a></li></ul> </div></td></tr></tbody></table></div> <div class="navbox-styles"></div><div role="navigation" class="navbox" aria-labelledby="Thủ_tướng_Nga" style="padding:3px"><table class="nowraplinks mw-collapsible autocollapse navbox-inner" style="border-spacing:0;background:transparent;color:inherit"><tbody><tr><th scope="col" class="navbox-title" colspan="3"><div class="plainlinks hlist navbar mini"><ul><li class="nv-xem"><a href="/wiki/B%E1%BA%A3n_m%E1%BA%ABu:Th%E1%BB%A7_t%C6%B0%E1%BB%9Bng_Nga" title="Bản mẫu:Thủ tướng Nga"><abbr title="Xem bản mẫu này">x</abbr></a></li><li class="nv-thảo luận"><a href="/wiki/Th%E1%BA%A3o_lu%E1%BA%ADn_B%E1%BA%A3n_m%E1%BA%ABu:Th%E1%BB%A7_t%C6%B0%E1%BB%9Bng_Nga" title="Thảo luận Bản mẫu:Thủ tướng Nga"><abbr title="Thảo luận bản mẫu này">t</abbr></a></li><li class="nv-sửa"><a class="external text" href="https://vi.wikipedia.org/w/index.php?title=B%E1%BA%A3n_m%E1%BA%ABu:Th%E1%BB%A7_t%C6%B0%E1%BB%9Bng_Nga&action=edit"><abbr title="Sửa bản mẫu này">s</abbr></a></li></ul></div><div id="Thủ_tướng_Nga" style="font-size:114%;margin:0 4em"><a href="/wiki/Th%E1%BB%A7_t%C6%B0%E1%BB%9Bng_Nga" title="Thủ tướng Nga">Thủ tướng</a> <a href="/wiki/Nga" title="Nga">Nga</a></div></th></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%"><a href="/wiki/%C4%90%E1%BA%BF_qu%E1%BB%91c_Nga" title="Đế quốc Nga">Đế quốc Nga</a></th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-odd" style="width:100%;padding:0"><div style="padding:0 0.25em"><a href="/wiki/Sergei_Yulyevich_Vitte" class="mw-redirect" title="Sergei Yulyevich Vitte">Vitte</a> · <a href="/wiki/Ivan_Logginovich_Goremykin" title="Ivan Logginovich Goremykin">Goremykin</a> · <a href="/wiki/Pyotr_Arkadyevich_Stolypin" title="Pyotr Arkadyevich Stolypin">Stolypin</a> · <a href="/wiki/Vladimir_Kokovtsov" class="mw-redirect" title="Vladimir Kokovtsov">Kokovtsov</a> · <a href="/wiki/Ivan_Logginovich_Goremykin" title="Ivan Logginovich Goremykin">Goremykin</a> · <a href="/w/index.php?title=Boris_St%C3%BCrmer&action=edit&redlink=1" class="new" title="Boris Stürmer (trang không tồn tại)">Stürmer</a> · <a href="/w/index.php?title=Alexander_Trepov&action=edit&redlink=1" class="new" title="Alexander Trepov (trang không tồn tại)">Trepov</a> · <a href="/w/index.php?title=Nicholas_Galitzine&action=edit&redlink=1" class="new" title="Nicholas Galitzine (trang không tồn tại)">Golitsyn</a></div></td><td class="noviewer navbox-image" rowspan="5" style="width:1px;padding:0 0 0 2px"><div><a href="/wiki/T%E1%BA%ADp_tin:Coat_of_Arms_of_the_Russian_Federation.svg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/f/f2/Coat_of_Arms_of_the_Russian_Federation.svg/75px-Coat_of_Arms_of_the_Russian_Federation.svg.png" decoding="async" width="75" height="89" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/f/f2/Coat_of_Arms_of_the_Russian_Federation.svg/113px-Coat_of_Arms_of_the_Russian_Federation.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/f/f2/Coat_of_Arms_of_the_Russian_Federation.svg/150px-Coat_of_Arms_of_the_Russian_Federation.svg.png 2x" data-file-width="437" data-file-height="517" /></a></div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%"><a href="/wiki/Ch%C3%ADnh_ph%E1%BB%A7_l%C3%A2m_th%E1%BB%9Di_Nga" class="mw-redirect" title="Chính phủ lâm thời Nga">Chính phủ lâm thời</a></th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-even" style="width:100%;padding:0"><div style="padding:0 0.25em"><a href="/w/index.php?title=Georgy_Lvov&action=edit&redlink=1" class="new" title="Georgy Lvov (trang không tồn tại)">Lvov</a> · <a href="/wiki/Aleksandr_Fyodorovich_Kerenskii" title="Aleksandr Fyodorovich Kerenskii">Kerensky</a></div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%"><a href="/wiki/C%E1%BB%99ng_h%C3%B2a_X%C3%A3_h%E1%BB%99i_ch%E1%BB%A7_ngh%C4%A9a_X%C3%B4_vi%E1%BA%BFt_Li%C3%AAn_bang_Nga" title="Cộng hòa Xã hội chủ nghĩa Xô viết Liên bang Nga">Nga Xô viết</a>/ <a href="/wiki/Li%C3%AAn_X%C3%B4" title="Liên Xô">Liên Xô</a></th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-odd" style="width:100%;padding:0"><div style="padding:0 0.25em"><a class="mw-selflink selflink">Lenin</a> · <a href="/wiki/Aleksei_Ivanovich_Rykov" class="mw-redirect" title="Aleksei Ivanovich Rykov">Rykov</a> · <a href="/wiki/Vyacheslav_Mikhailovich_Molotov" title="Vyacheslav Mikhailovich Molotov">Molotov</a> · <a href="/wiki/Iosif_Vissarionovich_Stalin" title="Iosif Vissarionovich Stalin">Stalin</a> · <a href="/wiki/Georgy_Maksimilianovich_Malenkov" title="Georgy Maksimilianovich Malenkov">Malenkov</a> · <a href="/wiki/Nikolai_Aleksandrovich_Bulganin" class="mw-redirect" title="Nikolai Aleksandrovich Bulganin">Bulganin</a> · <a href="/wiki/Nikita_Sergeyevich_Khrushchyov" title="Nikita Sergeyevich Khrushchyov">Khrushchev</a> · <a href="/wiki/Aleksey_Nikolayevich_Kosygin" title="Aleksey Nikolayevich Kosygin">Kosygin</a> · <a href="/wiki/Nikolai_Tikhonov" class="mw-redirect" title="Nikolai Tikhonov">Tikhonov</a> · <a href="/wiki/Nikolai_Ryzhkov" class="mw-redirect" title="Nikolai Ryzhkov">Ryzhkov</a> · <a href="/w/index.php?title=Valentin_Pavlov&action=edit&redlink=1" class="new" title="Valentin Pavlov (trang không tồn tại)">Pavlov</a> · <a href="/wiki/Ivan_Stepanovich_Silayev" title="Ivan Stepanovich Silayev">Silayev</a></div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%">Nước Nga với tư cách là một phần của <a href="/wiki/Li%C3%AAn_X%C3%B4" title="Liên Xô">Liên Xô</a></th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-even" style="width:100%;padding:0"><div style="padding:0 0.25em"><a href="/w/index.php?title=Sergei_Syrtsov&action=edit&redlink=1" class="new" title="Sergei Syrtsov (trang không tồn tại)">Syrtsov</a> · <a href="/w/index.php?title=Daniil_Sulimov&action=edit&redlink=1" class="new" title="Daniil Sulimov (trang không tồn tại)">Sulimov</a> · <a href="/wiki/Nikolai_Aleksandrovich_Bulganin" class="mw-redirect" title="Nikolai Aleksandrovich Bulganin">Bulganin</a> · <a href="/w/index.php?title=Vasiliy_Vakhrushev&action=edit&redlink=1" class="new" title="Vasiliy Vakhrushev (trang không tồn tại)">Vakhrushev</a> · <a href="/w/index.php?title=Ivan_Khokhlov&action=edit&redlink=1" class="new" title="Ivan Khokhlov (trang không tồn tại)">Khokhlov</a> · <a href="/w/index.php?title=Konstantin_Pamfilov&action=edit&redlink=1" class="new" title="Konstantin Pamfilov (trang không tồn tại)">Pamfilov</a>* · <a href="/wiki/Aleksey_Nikolayevich_Kosygin" title="Aleksey Nikolayevich Kosygin">Kosygin</a> · <a href="/w/index.php?title=Mikhail_Rodionov&action=edit&redlink=1" class="new" title="Mikhail Rodionov (trang không tồn tại)">Rodionov</a> · <a href="/w/index.php?title=Boris_Chernousov&action=edit&redlink=1" class="new" title="Boris Chernousov (trang không tồn tại)">Chernousov</a> · <a href="/w/index.php?title=Alexander_Puzanov&action=edit&redlink=1" class="new" title="Alexander Puzanov (trang không tồn tại)">Puzanov</a> · <a href="/w/index.php?title=Mikhail_Yasnov&action=edit&redlink=1" class="new" title="Mikhail Yasnov (trang không tồn tại)">Yasnov</a> · <a href="/w/index.php?title=Frol_Kozlov&action=edit&redlink=1" class="new" title="Frol Kozlov (trang không tồn tại)">Kozlov</a> · <a href="/w/index.php?title=Dmitry_Polyansky&action=edit&redlink=1" class="new" title="Dmitry Polyansky (trang không tồn tại)">Polyansky</a> · <a href="/w/index.php?title=Gennady_Voronov&action=edit&redlink=1" class="new" title="Gennady Voronov (trang không tồn tại)">Voronov</a> · <a href="/w/index.php?title=Mikhail_Solomentsev&action=edit&redlink=1" class="new" title="Mikhail Solomentsev (trang không tồn tại)">Solomentsev</a> · <a href="/w/index.php?title=Vitaly_Vorotnikov&action=edit&redlink=1" class="new" title="Vitaly Vorotnikov (trang không tồn tại)">Vorotnikov</a> · <a href="/w/index.php?title=Aleksandr_Vladimirovich_Vlasov&action=edit&redlink=1" class="new" title="Aleksandr Vladimirovich Vlasov (trang không tồn tại)">Vlasov</a> · <a href="/wiki/Ivan_Stepanovich_Silayev" title="Ivan Stepanovich Silayev">Silayev</a> · <a href="/w/index.php?title=Oleg_Lobov&action=edit&redlink=1" class="new" title="Oleg Lobov (trang không tồn tại)">Lobov</a>*</div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%"><a href="/wiki/Nga" title="Nga">Nga</a></th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-odd" style="width:100%;padding:0"><div style="padding:0 0.25em"><a href="/wiki/Yegor_Timurovich_Gaidar" title="Yegor Timurovich Gaidar">Gaidar</a>* · <a href="/wiki/Viktor_Stepanovich_Chernomyrdin" title="Viktor Stepanovich Chernomyrdin">Chernomyrdin</a> · <a href="/wiki/Sergei_Vladilenovich_Kiriyenko" class="mw-redirect" title="Sergei Vladilenovich Kiriyenko">Kiriyenko</a> · <a href="/wiki/Viktor_Stepanovich_Chernomyrdin" title="Viktor Stepanovich Chernomyrdin">Chernomyrdin</a>* · <a href="/wiki/Yevgeny_Maksimovich_Primakov" title="Yevgeny Maksimovich Primakov">Primakov</a> · <a href="/wiki/Sergei_Vadimovich_Stepashin" class="mw-redirect" title="Sergei Vadimovich Stepashin">Stepashin</a> · <a href="/wiki/Vladimir_Vladimirovich_Putin" title="Vladimir Vladimirovich Putin">Putin</a> · <a href="/wiki/Mikhail_Mikhailovich_Kasyanov" title="Mikhail Mikhailovich Kasyanov">Kasyanov</a> · <a href="/wiki/Viktor_Borisovich_Khristenko" title="Viktor Borisovich Khristenko">Khristenko</a>* · <a href="/wiki/Mikhail_Efimovich_Fradkov" class="mw-redirect" title="Mikhail Efimovich Fradkov">Fradkov</a> · <a href="/wiki/Viktor_Alekseyevich_Zubkov" title="Viktor Alekseyevich Zubkov">Zubkov</a> · <a href="/wiki/Vladimir_Vladimirovich_Putin" title="Vladimir Vladimirovich Putin">Putin</a> · <a href="/wiki/Dmitry_Anatolyevich_Medvedev" title="Dmitry Anatolyevich Medvedev">Medvedev</a> · <a href="/wiki/Mikhail_Vladimirovich_Mishustin" title="Mikhail Vladimirovich Mishustin">Mishustin</a></div></td></tr><tr><td class="navbox-abovebelow" colspan="3"><div>Dấu * chỉ Quyền Thủ tướng.</div></td></tr></tbody></table></div></div></td></tr></tbody></table></div> <style data-mw-deduplicate="TemplateStyles:r63890678">.mw-parser-output .subjectbar{background-color:#f9f9f9;border:1px solid #aaa;clear:both;margin-bottom:0.5em;margin-top:0.5em;width:100%;box-sizing:border-box;font-size:88%}</style><table role="presentation" class="subjectbar noprint metadata plainlist"><tbody><tr><td style="width:125px;border-right:solid 1px black; padding-left:3px; padding-right:3px;"><a href="/wiki/Wikipedia:C%E1%BB%95ng_th%C3%B4ng_tin" title="Wikipedia:Cổng thông tin">Cổng thông tin</a> Truy cập cổng thông tin liên quan</td><td style="text-align:left"><ul><li style="float:left;margin-left:0.3em;height:3.6em"><a href="/wiki/T%E1%BA%ADp_tin:P_vip.svg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/6/69/P_vip.svg/29px-P_vip.svg.png" decoding="async" width="29" height="30" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/6/69/P_vip.svg/44px-P_vip.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/6/69/P_vip.svg/59px-P_vip.svg.png 2x" data-file-width="1911" data-file-height="1944" /></a><a href="/w/index.php?title=C%E1%BB%95ng_th%C3%B4ng_tin:Ti%E1%BB%83u_s%E1%BB%AD&action=edit&redlink=1" class="new" title="Cổng thông tin:Tiểu sử (trang không tồn tại)">Cổng thông tin Tiểu sử</a></li><li style="float:left;margin-left:0.3em;height:3.6em"><a href="/wiki/T%E1%BA%ADp_tin:Symbol-hammer-and-sickle.svg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/6/6e/Symbol-hammer-and-sickle.svg/30px-Symbol-hammer-and-sickle.svg.png" decoding="async" width="30" height="30" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/6/6e/Symbol-hammer-and-sickle.svg/45px-Symbol-hammer-and-sickle.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/6/6e/Symbol-hammer-and-sickle.svg/60px-Symbol-hammer-and-sickle.svg.png 2x" data-file-width="48" data-file-height="48" /></a><a href="/wiki/C%E1%BB%95ng_th%C3%B4ng_tin:Ch%E1%BB%A7_ngh%C4%A9a_c%E1%BB%99ng_s%E1%BA%A3n" title="Cổng thông tin:Chủ nghĩa cộng sản">Cổng thông tin Chủ nghĩa cộng sản</a></li><li style="float:left;margin-left:0.3em;height:3.6em"><a href="/wiki/T%E1%BA%ADp_tin:A_coloured_voting_box.svg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/0/01/A_coloured_voting_box.svg/30px-A_coloured_voting_box.svg.png" decoding="async" width="30" height="30" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/0/01/A_coloured_voting_box.svg/45px-A_coloured_voting_box.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/0/01/A_coloured_voting_box.svg/60px-A_coloured_voting_box.svg.png 2x" data-file-width="160" data-file-height="160" /></a><a href="/w/index.php?title=C%E1%BB%95ng_th%C3%B4ng_tin:Ch%C3%ADnh_tr%E1%BB%8B&action=edit&redlink=1" class="new" title="Cổng thông tin:Chính trị (trang không tồn tại)">Cổng thông tin Chính trị</a></li><li style="float:left;margin-left:0.3em;height:3.6em"><a href="/wiki/T%E1%BA%ADp_tin:Flag_of_the_Soviet_Union.svg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/a/a9/Flag_of_the_Soviet_Union.svg/30px-Flag_of_the_Soviet_Union.svg.png" decoding="async" width="30" height="15" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/a/a9/Flag_of_the_Soviet_Union.svg/45px-Flag_of_the_Soviet_Union.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/a/a9/Flag_of_the_Soviet_Union.svg/60px-Flag_of_the_Soviet_Union.svg.png 2x" data-file-width="1200" data-file-height="600" /></a><a href="/wiki/C%E1%BB%95ng_th%C3%B4ng_tin:Li%C3%AAn_X%C3%B4" title="Cổng thông tin:Liên Xô">Cổng thông tin Liên Xô</a></li></ul></td></tr><tr><td colspan="2"><hr /></td></tr><tr><td style="width:125px;border-right:solid 1px black; padding-left:3px; padding-right:3px;">Tìm hiểu thêm tại các <a href="/wiki/Wikipedia:D%E1%BB%B1_%C3%A1n_li%C3%AAn_quan" title="Wikipedia:Dự án liên quan">Dự án liên quan</a> Wikipedia</td><td style="text-align:left"><ul><li style="float:left;margin-left:0.3em;height:3.6em"><img alt="" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/4a/Commons-logo.svg/22px-Commons-logo.svg.png" decoding="async" width="22" height="30" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/4a/Commons-logo.svg/33px-Commons-logo.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/4a/Commons-logo.svg/45px-Commons-logo.svg.png 2x" data-file-width="1024" data-file-height="1376" /><a href="https://commons.wikimedia.org/wiki/Special:Search/Vladimir_Ilyich_Lenin" class="extiw" title="commons:Special:Search/Vladimir Ilyich Lenin">Tư liệu đa phương tiện</a> trên Commons</li><li style="float:left;margin-left:0.3em;height:3.6em"><img alt="" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/e/ec/Wiktionary-logo.svg/30px-Wiktionary-logo.svg.png" decoding="async" width="30" height="28" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/e/ec/Wiktionary-logo.svg/45px-Wiktionary-logo.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/e/ec/Wiktionary-logo.svg/60px-Wiktionary-logo.svg.png 2x" data-file-width="370" data-file-height="350" /><a href="https://en.wiktionary.org/wiki/Special:Search/Vladimir_Ilyich_Lenin#tiếng_Việt" class="extiw" title="wiktionary:Special:Search/Vladimir Ilyich Lenin">Định nghĩa</a> trên Wiktionary</li><li style="float:left;margin-left:0.3em;height:3.6em"><img alt="" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/f/fa/Wikiquote-logo.svg/25px-Wikiquote-logo.svg.png" decoding="async" width="25" height="30" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/f/fa/Wikiquote-logo.svg/38px-Wikiquote-logo.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/f/fa/Wikiquote-logo.svg/51px-Wikiquote-logo.svg.png 2x" data-file-width="300" data-file-height="355" /><a href="https://en.wikiquote.org/wiki/Special:Search/Vladimir_Ilyich_Lenin" class="extiw" title="wikiquote:Special:Search/Vladimir Ilyich Lenin">Trích dẫn</a> trên Wikiquote</li><li style="float:left;margin-left:0.3em;height:3.6em"><img alt="" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/4c/Wikisource-logo.svg/29px-Wikisource-logo.svg.png" decoding="async" width="29" height="30" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/4c/Wikisource-logo.svg/43px-Wikisource-logo.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/4c/Wikisource-logo.svg/57px-Wikisource-logo.svg.png 2x" data-file-width="410" data-file-height="430" /><a href="https://en.wikisource.org/wiki/Special:Search/Author:Vladimir_Lenin" class="extiw" title="wikisource:Special:Search/Author:Vladimir Lenin">Văn bản gốc</a> trên Wikisource</li><li style="float:left;margin-left:0.3em;height:3.6em"><img alt="" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/f/ff/Wikidata-logo.svg/30px-Wikidata-logo.svg.png" decoding="async" width="30" height="17" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/f/ff/Wikidata-logo.svg/45px-Wikidata-logo.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/f/ff/Wikidata-logo.svg/60px-Wikidata-logo.svg.png 2x" data-file-width="1050" data-file-height="590" /><a href="https://www.wikidata.org/wiki/Special:Search/Vladimir_Ilyich_Lenin" class="extiw" title="wikidata:Special:Search/Vladimir Ilyich Lenin">Dữ liệu</a> trên Wikidata</li></ul></td></tr></tbody></table> <div class="navbox-styles"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r70958518"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r71573313"></div><div role="navigation" class="navbox authority-control" aria-labelledby="Tiêu_đề_chuẩn_frameless&#124;text-top&#124;10px&#124;alt=Sửa_dữ_liệu_tại_Wikidata&#124;link=https&#58;//www.wikidata.org/wiki/Q1394#identifiers&#124;class=noprint&#124;Sửa_dữ_liệu_tại_Wikidata" style="padding:3px"><table class="nowraplinks hlist navbox-inner" style="border-spacing:0;background:transparent;color:inherit"><tbody><tr><th id="Tiêu_đề_chuẩn_frameless&#124;text-top&#124;10px&#124;alt=Sửa_dữ_liệu_tại_Wikidata&#124;link=https&#58;//www.wikidata.org/wiki/Q1394#identifiers&#124;class=noprint&#124;Sửa_dữ_liệu_tại_Wikidata" scope="row" class="navbox-group" style="width:1%"><a href="/wiki/Ki%E1%BB%83m_so%C3%A1t_t%C3%ADnh_nh%E1%BA%A5t_qu%C3%A1n" title="Kiểm soát tính nhất quán">Tiêu đề chuẩn</a> <a href="https://www.wikidata.org/wiki/Q1394#identifiers" title="Sửa dữ liệu tại Wikidata"><img alt="Sửa dữ liệu tại Wikidata" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/8/8a/OOjs_UI_icon_edit-ltr-progressive.svg/10px-OOjs_UI_icon_edit-ltr-progressive.svg.png" decoding="async" width="10" height="10" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/8/8a/OOjs_UI_icon_edit-ltr-progressive.svg/15px-OOjs_UI_icon_edit-ltr-progressive.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/8/8a/OOjs_UI_icon_edit-ltr-progressive.svg/20px-OOjs_UI_icon_edit-ltr-progressive.svg.png 2x" data-file-width="20" data-file-height="20" /></a></th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-odd" style="width:100%;padding:0"><div style="padding:0 0.25em"> <ul><li><a href="https://en.wikipedia.org/wiki/BIBSYS_(identifier)" class="extiw" title="en:BIBSYS (identifier)">BIBSYS</a>: <a rel="nofollow" class="external text" href="https://authority.bibsys.no/authority/rest/authorities/html/90066588">90066588</a></li> <li><a href="https://en.wikipedia.org/wiki/BNC_(identifier)" class="extiw" title="en:BNC (identifier)">BNC</a>: <a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.bncatalogo.cl/F?func=direct&local_base=red10&doc_number=000041848">000041848</a></li> <li><a href="/wiki/Th%C6%B0_vi%E1%BB%87n_Qu%E1%BB%91c_gia_T%C3%A2y_Ban_Nha" title="Thư viện Quốc gia Tây Ban Nha">BNE</a>: <a rel="nofollow" class="external text" href="http://catalogo.bne.es/uhtbin/authoritybrowse.cgi?action=display&authority_id=XX1124861">XX1124861</a></li> <li><a href="/wiki/Th%C6%B0_vi%E1%BB%87n_Qu%E1%BB%91c_gia_Ph%C3%A1p" title="Thư viện Quốc gia Pháp">BNF</a>: <a rel="nofollow" class="external text" href="https://catalogue.bnf.fr/ark:/12148/cb11912439p">cb11912439p</a> <a rel="nofollow" class="external text" href="https://data.bnf.fr/ark:/12148/cb11912439p">(data)</a></li> <li><a href="https://en.wikipedia.org/wiki/CANTIC_(identifier)" class="extiw" title="en:CANTIC (identifier)">CANTIC</a>: <a rel="nofollow" class="external text" href="http://cantic.bnc.cat/registres/CUCId/a10444063">a10444063</a></li> <li><a href="/wiki/CiNii" title="CiNii">CiNii</a>: <a rel="nofollow" class="external text" href="https://ci.nii.ac.jp/author/DA00160222?l=en">DA00160222</a></li> <li><a href="/wiki/Gemeinsame_Normdatei" title="Gemeinsame Normdatei">GND</a>: <a rel="nofollow" class="external text" href="https://d-nb.info/gnd/118640402">118640402</a></li> <li><a href="/wiki/T%E1%BB%AB_%C4%91i%E1%BB%83n_l%E1%BB%8Bch_s%E1%BB%AD_Th%E1%BB%A5y_S%C4%A9" title="Từ điển lịch sử Thụy Sĩ">HDS</a>: <a rel="nofollow" class="external text" href="https://hls-dhs-dss.ch/fr/articles/028375">028375</a></li> <li><a href="/wiki/Vi%E1%BB%87n_Th%C6%B0_vi%E1%BB%87n_Trung_%C6%B0%C6%A1ng_v%E1%BB%81_Danh_m%E1%BB%A5c_Th%C6%B0_vi%E1%BB%87n_%C3%9D_v%C3%A0_Th%C3%B4ng_tin_th%C6%B0_m%E1%BB%A5c" title="Viện Thư viện Trung ương về Danh mục Thư viện Ý và Thông tin thư mục">ICCU</a>: <a rel="nofollow" class="external text" href="https://opac.sbn.it/nome/CFIV057903">Italy</a></li> <li><a href="/wiki/%C4%90%E1%BB%8Bnh_danh_t%C3%AAn_chu%E1%BA%A9n_qu%E1%BB%91c_t%E1%BA%BF" title="Định danh tên chuẩn quốc tế">ISNI</a>: <a rel="nofollow" class="external text" href="https://isni.org/isni/0000000120988915">0000 0001 2098 8915</a></li> <li><a href="/wiki/KulturNav" title="KulturNav">KulturNav</a>: <a rel="nofollow" class="external text" href="http://kulturnav.org/f3a4aa26-e8d1-4d07-967c-a0d47392a17f">f3a4aa26-e8d1-4d07-967c-a0d47392a17f</a></li> <li><a href="/wiki/LCCN" title="LCCN">LCCN</a>: <a rel="nofollow" class="external text" href="https://id.loc.gov/authorities/names/n80067085">n80067085</a></li> <li><a href="/wiki/Th%C6%B0_vi%E1%BB%87n_qu%E1%BB%91c_gia_Latvia" title="Thư viện quốc gia Latvia">LNB</a>: <a rel="nofollow" class="external text" href="https://kopkatalogs.lv/F?func=direct&local_base=lnc10&doc_number=000027406&P_CON_LNG=ENG">000027406</a></li> <li><a href="/wiki/MusicBrainz" title="MusicBrainz">MBA</a>: <a rel="nofollow" class="external text" href="https://musicbrainz.org/artist/e73b9d77-b095-42fc-9fa4-382e9510491d">e73b9d77-b095-42fc-9fa4-382e9510491d</a></li> <li><a href="https://en.wikipedia.org/wiki/NARA_(identifier)" class="extiw" title="en:NARA (identifier)">NARA</a>: <a rel="nofollow" class="external text" href="https://catalog.archives.gov/id/10581755">10581755</a></li> <li><a href="https://en.wikipedia.org/wiki/NCL_(identifier)" class="extiw" title="en:NCL (identifier)">NBL</a>: <a rel="nofollow" class="external text" href="http://aleweb.ncl.edu.tw/F/?func=accref&acc_sequence=002267873&CON_LNG=ENG">002267873</a></li> <li><a href="https://en.wikipedia.org/wiki/NDL_(identifier)" class="extiw" title="en:NDL (identifier)">NDL</a>: <a rel="nofollow" class="external text" href="https://id.ndl.go.jp/auth/ndlna/00447347">00447347</a></li> <li><a href="https://en.wikipedia.org/wiki/NKC_(identifier)" class="extiw" title="en:NKC (identifier)">NKC</a>: <a rel="nofollow" class="external text" href="https://aleph.nkp.cz/F/?func=find-c&local_base=aut&ccl_term=ica=jn19981001737&CON_LNG=ENG">jn19981001737</a></li> <li><a href="https://en.wikipedia.org/wiki/NLA_(identifier)" class="extiw" title="en:NLA (identifier)">NLA</a>: <a rel="nofollow" class="external text" href="https://nla.gov.au/anbd.aut-an35300014">35300014</a></li> <li><a href="https://en.wikipedia.org/wiki/NLG_(identifier)" class="extiw" title="en:NLG (identifier)">NLG</a>: <a rel="nofollow" class="external text" href="https://data.nlg.gr/resource/authority/record222124">222124</a></li> <li><a href="https://en.wikipedia.org/wiki/NLI_(identifier)" class="extiw" title="en:NLI (identifier)">NLI</a>: <a rel="nofollow" class="external text" href="http://uli.nli.org.il/F/?func=direct&doc_number=000082621&local_base=nlx10">000082621</a></li> <li><a href="https://en.wikipedia.org/wiki/NLK_(identifier)" class="extiw" title="en:NLK (identifier)">NLK</a>: <a rel="nofollow" class="external text" href="https://nl.go.kr/authorities/resource/KAC199616356">KAC199616356</a></li> <li><a href="https://en.wikipedia.org/wiki/NLP_(identifier)" class="extiw" title="en:NLP (identifier)">NLP</a>: <a rel="nofollow" class="external text" href="https://dbn.bn.org.pl/descriptor-details/a0000001003512">a0000001003512</a></li> <li><a href="https://en.wikipedia.org/wiki/NLR_(identifier)" class="extiw" title="en:NLR (identifier)">NLR</a>: <a rel="nofollow" class="external autonumber" href="http://aleph.bibnat.ro:8991/F/?func=direct&local_base=NLR10&doc_number=000127172">[1]</a></li> <li><a href="https://en.wikipedia.org/wiki/NSK_(identifier)" class="extiw" title="en:NSK (identifier)">NSK</a>: <a rel="nofollow" class="external text" href="http://katalog.nsk.hr/F/?func=direct&doc_number=000100229&local_base=nsk10">000100229</a></li> <li><a href="https://en.wikipedia.org/wiki/NTA_(identifier)" class="extiw" title="en:NTA (identifier)">NTA</a>: <a rel="nofollow" class="external text" href="http://data.bibliotheken.nl/id/thes/p068221894">068221894</a></li> <li><a href="https://en.wikipedia.org/wiki/PLWABN_(identifier)" class="extiw" title="en:PLWABN (identifier)">PLWABN</a>: <a rel="nofollow" class="external text" href="http://mak.bn.org.pl/cgi-bin/KHW/makwww.exe?BM=1&NU=1&IM=4&WI=9810625466305606">9810625466305606</a></li> <li><a href="https://en.wikipedia.org/wiki/RERO_(identifier)" class="extiw" title="en:RERO (identifier)">RERO</a>: <a rel="nofollow" class="external text" href="http://data.rero.ch/02-A000103991">02-A000103991</a></li> <li><a href="/wiki/Th%C6%B0_vi%E1%BB%87n_Nh%C3%A0_n%C6%B0%E1%BB%9Bc_Nga" title="Thư viện Nhà nước Nga">RSL</a>: <a rel="nofollow" class="external text" href="http://aleph.rsl.ru/F?func=find-b&find_code=SYS&adjacent=Y&local_base=RSL11&request=000083509&CON_LNG=ENG">000083509</a></li> <li><a href="/wiki/LIBRIS" title="LIBRIS">SELIBR</a>: <a rel="nofollow" class="external text" href="https://libris.kb.se/auth/208344">208344</a></li> <li><a href="/wiki/SNAC" title="SNAC">SNAC</a>: <a rel="nofollow" class="external text" href="https://snaccooperative.org/ark:/99166/w6w37w7g">w6w37w7g</a></li> <li><a href="/wiki/Syst%C3%A8me_universitaire_de_documentation" title="Système universitaire de documentation">SUDOC</a>: <a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.idref.fr/026983184">026983184</a></li> <li><a href="https://en.wikipedia.org/wiki/Semantic_Scholar" class="extiw" title="en:Semantic Scholar">S2AuthorId</a>: <a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.semanticscholar.org/author/84216092">84216092</a></li> <li><a href="https://en.wikipedia.org/wiki/Trove_(identifier)" class="extiw" title="en:Trove (identifier)">Trove</a>: <a rel="nofollow" class="external text" href="https://trove.nla.gov.au/people/903083">903083</a></li> <li><a href="/wiki/Danh_s%C3%A1ch_Li%C3%AAn_minh_T%C3%AAn_Ngh%E1%BB%87_s%C4%A9" title="Danh sách Liên minh Tên Nghệ sĩ">ULAN</a>: <a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.getty.edu/vow/ULANFullDisplay?find=&role=&nation=&subjectid=500321338">500321338</a></li> <li><a href="/wiki/Th%C6%B0_vi%E1%BB%87n_Vatican" title="Thư viện Vatican">VcBA</a>: <a rel="nofollow" class="external text" href="https://opac.vatlib.it/auth/detail/495_42113">495/42113</a></li> <li><a href="/wiki/Virtual_International_Authority_File" title="Virtual International Authority File">VIAF</a>: <a rel="nofollow" class="external text" href="https://viaf.org/viaf/7393146">7393146</a></li> <li> <a href="/wiki/WorldCat" title="WorldCat">WorldCat Identities</a> (via VIAF): <a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.worldcat.org/identities/containsVIAFID/7393146">7393146</a></li></ul> </div></td></tr></tbody></table></div>    </div><noscript><img src="https://login.wikimedia.org/wiki/Special:CentralAutoLogin/start?type=1x1" alt="" width="1" height="1" style="border: none; position: absolute;"></noscript> <div class="printfooter" data-nosnippet="">Lấy từ “<a dir="ltr" href="https://vi.wikipedia.org/w/index.php?title=Vladimir_Ilyich_Lenin&oldid=71844732">https://vi.wikipedia.org/w/index.php?title=Vladimir_Ilyich_Lenin&oldid=71844732</a>”</div></div> <div id="catlinks" class="catlinks" data-mw="interface"><div id="mw-normal-catlinks" class="mw-normal-catlinks"><a href="/wiki/%C4%90%E1%BA%B7c_bi%E1%BB%87t:Th%E1%BB%83_lo%E1%BA%A1i" title="Đặc biệt:Thể loại">Thể loại</a>: <ul><li><a href="/wiki/Th%E1%BB%83_lo%E1%BA%A1i:Sinh_n%C4%83m_1870" title="Thể loại:Sinh năm 1870">Sinh năm 1870</a></li><li><a href="/wiki/Th%E1%BB%83_lo%E1%BA%A1i:M%E1%BA%A5t_n%C4%83m_1924" title="Thể loại:Mất năm 1924">Mất năm 1924</a></li><li><a href="/wiki/Th%E1%BB%83_lo%E1%BA%A1i:L%C3%A3nh_t%E1%BB%A5_Li%C3%AAn_X%C3%B4" title="Thể loại:Lãnh tụ Liên Xô">Lãnh tụ Liên Xô</a></li><li><a href="/wiki/Th%E1%BB%83_lo%E1%BA%A1i:Nh%C3%A0_b%C3%A1o_Li%C3%AAn_X%C3%B4" title="Thể loại:Nhà báo Liên Xô">Nhà báo Liên Xô</a></li><li><a href="/wiki/Th%E1%BB%83_lo%E1%BA%A1i:Nh%C3%A0_b%C3%A1o_Nga" title="Thể loại:Nhà báo Nga">Nhà báo Nga</a></li><li><a href="/wiki/Th%E1%BB%83_lo%E1%BA%A1i:L%C3%A3nh_t%E1%BB%A5_C%E1%BB%99ng_s%E1%BA%A3n" title="Thể loại:Lãnh tụ Cộng sản">Lãnh tụ Cộng sản</a></li><li><a href="/wiki/Th%E1%BB%83_lo%E1%BA%A1i:Vladimir_Lenin" title="Thể loại:Vladimir Lenin">Vladimir Lenin</a></li><li><a href="/wiki/Th%E1%BB%83_lo%E1%BA%A1i:Ng%C6%B0%E1%BB%9Di_c%E1%BB%99ng_s%E1%BA%A3n_Nga" title="Thể loại:Người cộng sản Nga">Người cộng sản Nga</a></li><li><a href="/wiki/Th%E1%BB%83_lo%E1%BA%A1i:Lu%E1%BA%ADt_s%C6%B0_Nga" title="Thể loại:Luật sư Nga">Luật sư Nga</a></li><li><a href="/wiki/Th%E1%BB%83_lo%E1%BA%A1i:Nh%C3%A0_tri%E1%BA%BFt_h%E1%BB%8Dc_Nga" title="Thể loại:Nhà triết học Nga">Nhà triết học Nga</a></li><li><a href="/wiki/Th%E1%BB%83_lo%E1%BA%A1i:Nh%C3%A0_tri%E1%BA%BFt_h%E1%BB%8Dc_v%C3%B4_th%E1%BA%A7n" title="Thể loại:Nhà triết học vô thần">Nhà triết học vô thần</a></li><li><a href="/wiki/Th%E1%BB%83_lo%E1%BA%A1i:Tri%E1%BA%BFt_gia_ch%C3%ADnh_tr%E1%BB%8B" title="Thể loại:Triết gia chính trị">Triết gia chính trị</a></li><li><a href="/wiki/Th%E1%BB%83_lo%E1%BA%A1i:Nh%C3%A0_l%C3%BD_lu%E1%BA%ADn_M%C3%A1c-x%C3%ADt" title="Thể loại:Nhà lý luận Mác-xít">Nhà lý luận Mác-xít</a></li><li><a href="/wiki/Th%E1%BB%83_lo%E1%BA%A1i:T%E1%BB%95ng_b%C3%AD_th%C6%B0_%C4%90%E1%BA%A3ng_C%E1%BB%99ng_s%E1%BA%A3n_Li%C3%AAn_X%C3%B4" title="Thể loại:Tổng bí thư Đảng Cộng sản Liên Xô">Tổng bí thư Đảng Cộng sản Liên Xô</a></li><li><a href="/wiki/Th%E1%BB%83_lo%E1%BA%A1i:Ch%C3%ADnh_kh%C3%A1ch_Li%C3%AAn_X%C3%B4" title="Thể loại:Chính khách Liên Xô">Chính khách Liên Xô</a></li><li><a href="/wiki/Th%E1%BB%83_lo%E1%BA%A1i:Nh%C3%A0_c%C3%A1ch_m%E1%BA%A1ng_Nga" title="Thể loại:Nhà cách mạng Nga">Nhà cách mạng Nga</a></li><li><a href="/wiki/Th%E1%BB%83_lo%E1%BA%A1i:T%E1%BB%AD_vong_do_%C4%91%E1%BB%99t_qu%E1%BB%B5" title="Thể loại:Tử vong do đột quỵ">Tử vong do đột quỵ</a></li><li><a href="/wiki/Th%E1%BB%83_lo%E1%BA%A1i:Ch%E1%BB%91ng_ch%E1%BB%A7_ngh%C4%A9a_%C4%91%E1%BA%BF_qu%E1%BB%91c" title="Thể loại:Chống chủ nghĩa đế quốc">Chống chủ nghĩa đế quốc</a></li><li><a href="/wiki/Th%E1%BB%83_lo%E1%BA%A1i:Nh%C3%A0_ph%C3%AA_b%C3%ACnh_t%C3%B4n_gi%C3%A1o" title="Thể loại:Nhà phê bình tôn giáo">Nhà phê bình tôn giáo</a></li><li><a href="/wiki/Th%E1%BB%83_lo%E1%BA%A1i:Ch%E1%BB%A7_t%E1%BB%8Bch_H%E1%BB%99i_%C4%91%E1%BB%93ng_B%E1%BB%99_tr%C6%B0%E1%BB%9Fng_Li%C3%AAn_X%C3%B4" title="Thể loại:Chủ tịch Hội đồng Bộ trưởng Liên Xô">Chủ tịch Hội đồng Bộ trưởng Liên Xô</a></li><li><a href="/wiki/Th%E1%BB%83_lo%E1%BA%A1i:Ch%E1%BB%A7_ngh%C4%A9a_Lenin" title="Thể loại:Chủ nghĩa Lenin">Chủ nghĩa Lenin</a></li><li><a href="/wiki/Th%E1%BB%83_lo%E1%BA%A1i:T%C3%B9_nh%C3%A2n_Nga" title="Thể loại:Tù nhân Nga">Tù nhân Nga</a></li><li><a href="/wiki/Th%E1%BB%83_lo%E1%BA%A1i:Nh%C3%A0_kinh_t%E1%BA%BF_h%E1%BB%8Dc_Nga" title="Thể loại:Nhà kinh tế học Nga">Nhà kinh tế học Nga</a></li><li><a href="/wiki/Th%E1%BB%83_lo%E1%BA%A1i:Ng%C6%B0%E1%BB%9Di_Li%C3%AAn_X%C3%B4_g%E1%BB%91c_Do_Th%C3%A1i" title="Thể loại:Người Liên Xô gốc Do Thái">Người Liên Xô gốc Do Thái</a></li><li><a href="/wiki/Th%E1%BB%83_lo%E1%BA%A1i:Ch%E1%BB%A7_ngh%C4%A9a_Stalin" title="Thể loại:Chủ nghĩa Stalin">Chủ nghĩa Stalin</a></li></ul></div><div id="mw-hidden-catlinks" class="mw-hidden-catlinks mw-hidden-cats-hidden">Thể loại ẩn: <ul><li><a href="/wiki/Th%E1%BB%83_lo%E1%BA%A1i:Ngu%E1%BB%93n_CS1_ti%E1%BA%BFng_Nga_(ru)" title="Thể loại:Nguồn CS1 tiếng Nga (ru)">Nguồn CS1 tiếng Nga (ru)</a></li><li><a href="/wiki/Th%E1%BB%83_lo%E1%BA%A1i:L%E1%BB%97i_kh%C3%B4ng_c%C3%B3_m%E1%BB%A5c_ti%C3%AAu_Harv_v%C3%A0_Sfn" title="Thể loại:Lỗi không có mục tiêu Harv và Sfn">Lỗi không có mục tiêu Harv và Sfn</a></li><li><a href="/wiki/Th%E1%BB%83_lo%E1%BA%A1i:Trang_b%E1%BB%8B_kh%C3%B3a_h%E1%BA%A1n_ch%E1%BA%BF_s%E1%BB%ADa_%C4%91%E1%BB%95i" title="Thể loại:Trang bị khóa hạn chế sửa đổi">Trang bị khóa hạn chế sửa đổi</a></li><li><a href="/wiki/Th%E1%BB%83_lo%E1%BA%A1i:B%C3%A0i_c%C6%A1_b%E1%BA%A3n" title="Thể loại:Bài cơ bản">Bài cơ bản</a></li><li><a href="/wiki/Th%E1%BB%83_lo%E1%BA%A1i:B%C3%A0i_vi%E1%BA%BFt_s%E1%BB%AD_d%E1%BB%A5ng_%C4%91%E1%BB%8Bnh_d%E1%BA%A1ng_hAudio" title="Thể loại:Bài viết sử dụng định dạng hAudio">Bài viết sử dụng định dạng hAudio</a></li><li><a href="/wiki/Th%E1%BB%83_lo%E1%BA%A1i:Trang_s%E1%BB%AD_d%E1%BB%A5ng_b%E1%BA%A3n_m%E1%BA%ABu_nhi%E1%BB%81u_h%C3%ACnh_v%E1%BB%9Bi_c%C3%A1c_h%C3%ACnh_%C4%91%C6%B0%E1%BB%A3c_chia_t%E1%BB%B7_l%E1%BB%87_t%E1%BB%B1_%C4%91%E1%BB%99ng" title="Thể loại:Trang sử dụng bản mẫu nhiều hình với các hình được chia tỷ lệ tự động">Trang sử dụng bản mẫu nhiều hình với các hình được chia tỷ lệ tự động</a></li><li><a href="/wiki/Th%E1%BB%83_lo%E1%BA%A1i:B%C3%A0i_vi%E1%BA%BFt_c%C3%B3_li%C3%AAn_k%E1%BA%BFt_D%E1%BB%B1_%C3%A1n_Gutenberg" title="Thể loại:Bài viết có liên kết Dự án Gutenberg">Bài viết có liên kết Dự án Gutenberg</a></li><li><a href="/wiki/Th%E1%BB%83_lo%E1%BA%A1i:B%C3%A0i_vi%E1%BA%BFt_c%C3%B3_li%C3%AAn_k%E1%BA%BFt_Internet_Archive" title="Thể loại:Bài viết có liên kết Internet Archive">Bài viết có liên kết Internet Archive</a></li><li><a href="/wiki/Th%E1%BB%83_lo%E1%BA%A1i:B%E1%BA%A3n_m%E1%BA%ABu_thanh_ch%E1%BB%A7_%C4%91%E1%BB%81_c%C3%B3_ch%E1%BB%A7_%C4%91%E1%BB%81_%C4%91%C6%B0%E1%BB%A3c_li%C3%AAn_k%E1%BA%BFt_l%E1%BA%A1i" title="Thể loại:Bản mẫu thanh chủ đề có chủ đề được liên kết lại">Bản mẫu thanh chủ đề có chủ đề được liên kết lại</a></li><li><a href="/wiki/Th%E1%BB%83_lo%E1%BA%A1i:B%C3%A0i_vi%E1%BA%BFt_ch%E1%BB%A9a_nh%E1%BA%ADn_d%E1%BA%A1ng_BIBSYS" title="Thể loại:Bài viết chứa nhận dạng BIBSYS">Bài viết chứa nhận dạng BIBSYS</a></li><li><a href="/wiki/Th%E1%BB%83_lo%E1%BA%A1i:B%C3%A0i_vi%E1%BA%BFt_ch%E1%BB%A9a_nh%E1%BA%ADn_d%E1%BA%A1ng_BNC" title="Thể loại:Bài viết chứa nhận dạng BNC">Bài viết chứa nhận dạng BNC</a></li><li><a href="/wiki/Th%E1%BB%83_lo%E1%BA%A1i:B%C3%A0i_vi%E1%BA%BFt_ch%E1%BB%A9a_nh%E1%BA%ADn_d%E1%BA%A1ng_BNE" title="Thể loại:Bài viết chứa nhận dạng BNE">Bài viết chứa nhận dạng BNE</a></li><li><a href="/wiki/Th%E1%BB%83_lo%E1%BA%A1i:B%C3%A0i_vi%E1%BA%BFt_ch%E1%BB%A9a_nh%E1%BA%ADn_d%E1%BA%A1ng_BNF" title="Thể loại:Bài viết chứa nhận dạng BNF">Bài viết chứa nhận dạng BNF</a></li><li><a href="/wiki/Th%E1%BB%83_lo%E1%BA%A1i:B%C3%A0i_vi%E1%BA%BFt_ch%E1%BB%A9a_nh%E1%BA%ADn_d%E1%BA%A1ng_CANTIC" title="Thể loại:Bài viết chứa nhận dạng CANTIC">Bài viết chứa nhận dạng CANTIC</a></li><li><a href="/wiki/Th%E1%BB%83_lo%E1%BA%A1i:B%C3%A0i_vi%E1%BA%BFt_ch%E1%BB%A9a_nh%E1%BA%ADn_d%E1%BA%A1ng_CINII" title="Thể loại:Bài viết chứa nhận dạng CINII">Bài viết chứa nhận dạng CINII</a></li><li><a href="/wiki/Th%E1%BB%83_lo%E1%BA%A1i:B%C3%A0i_vi%E1%BA%BFt_ch%E1%BB%A9a_nh%E1%BA%ADn_d%E1%BA%A1ng_GND" title="Thể loại:Bài viết chứa nhận dạng GND">Bài viết chứa nhận dạng GND</a></li><li><a href="/wiki/Th%E1%BB%83_lo%E1%BA%A1i:B%C3%A0i_vi%E1%BA%BFt_ch%E1%BB%A9a_nh%E1%BA%ADn_d%E1%BA%A1ng_HDS" title="Thể loại:Bài viết chứa nhận dạng HDS">Bài viết chứa nhận dạng HDS</a></li><li><a href="/wiki/Th%E1%BB%83_lo%E1%BA%A1i:B%C3%A0i_vi%E1%BA%BFt_ch%E1%BB%A9a_nh%E1%BA%ADn_d%E1%BA%A1ng_ICCU" title="Thể loại:Bài viết chứa nhận dạng ICCU">Bài viết chứa nhận dạng ICCU</a></li><li><a href="/wiki/Th%E1%BB%83_lo%E1%BA%A1i:B%C3%A0i_vi%E1%BA%BFt_ch%E1%BB%A9a_nh%E1%BA%ADn_d%E1%BA%A1ng_ISNI" title="Thể loại:Bài viết chứa nhận dạng ISNI">Bài viết chứa nhận dạng ISNI</a></li><li><a href="/wiki/Th%E1%BB%83_lo%E1%BA%A1i:B%C3%A0i_vi%E1%BA%BFt_ch%E1%BB%A9a_nh%E1%BA%ADn_d%E1%BA%A1ng_KULTURNAV" title="Thể loại:Bài viết chứa nhận dạng KULTURNAV">Bài viết chứa nhận dạng KULTURNAV</a></li><li><a href="/wiki/Th%E1%BB%83_lo%E1%BA%A1i:B%C3%A0i_vi%E1%BA%BFt_ch%E1%BB%A9a_nh%E1%BA%ADn_d%E1%BA%A1ng_LCCN" title="Thể loại:Bài viết chứa nhận dạng LCCN">Bài viết chứa nhận dạng LCCN</a></li><li><a href="/wiki/Th%E1%BB%83_lo%E1%BA%A1i:B%C3%A0i_vi%E1%BA%BFt_ch%E1%BB%A9a_nh%E1%BA%ADn_d%E1%BA%A1ng_LNB" title="Thể loại:Bài viết chứa nhận dạng LNB">Bài viết chứa nhận dạng LNB</a></li><li><a href="/wiki/Th%E1%BB%83_lo%E1%BA%A1i:B%C3%A0i_vi%E1%BA%BFt_ch%E1%BB%A9a_nh%E1%BA%ADn_d%E1%BA%A1ng_MusicBrainz" title="Thể loại:Bài viết chứa nhận dạng MusicBrainz">Bài viết chứa nhận dạng MusicBrainz</a></li><li><a href="/wiki/Th%E1%BB%83_lo%E1%BA%A1i:B%C3%A0i_vi%E1%BA%BFt_ch%E1%BB%A9a_nh%E1%BA%ADn_d%E1%BA%A1ng_NARA" title="Thể loại:Bài viết chứa nhận dạng NARA">Bài viết chứa nhận dạng NARA</a></li><li><a href="/wiki/Th%E1%BB%83_lo%E1%BA%A1i:B%C3%A0i_vi%E1%BA%BFt_ch%E1%BB%A9a_nh%E1%BA%ADn_d%E1%BA%A1ng_NCL" title="Thể loại:Bài viết chứa nhận dạng NCL">Bài viết chứa nhận dạng NCL</a></li><li><a href="/wiki/Th%E1%BB%83_lo%E1%BA%A1i:B%C3%A0i_vi%E1%BA%BFt_ch%E1%BB%A9a_nh%E1%BA%ADn_d%E1%BA%A1ng_NDL" title="Thể loại:Bài viết chứa nhận dạng NDL">Bài viết chứa nhận dạng NDL</a></li><li><a href="/wiki/Th%E1%BB%83_lo%E1%BA%A1i:B%C3%A0i_vi%E1%BA%BFt_ch%E1%BB%A9a_nh%E1%BA%ADn_d%E1%BA%A1ng_NKC" title="Thể loại:Bài viết chứa nhận dạng NKC">Bài viết chứa nhận dạng NKC</a></li><li><a href="/wiki/Th%E1%BB%83_lo%E1%BA%A1i:B%C3%A0i_vi%E1%BA%BFt_ch%E1%BB%A9a_nh%E1%BA%ADn_d%E1%BA%A1ng_NLA" title="Thể loại:Bài viết chứa nhận dạng NLA">Bài viết chứa nhận dạng NLA</a></li><li><a href="/wiki/Th%E1%BB%83_lo%E1%BA%A1i:B%C3%A0i_vi%E1%BA%BFt_ch%E1%BB%A9a_nh%E1%BA%ADn_d%E1%BA%A1ng_NLG" title="Thể loại:Bài viết chứa nhận dạng NLG">Bài viết chứa nhận dạng NLG</a></li><li><a href="/wiki/Th%E1%BB%83_lo%E1%BA%A1i:B%C3%A0i_vi%E1%BA%BFt_ch%E1%BB%A9a_nh%E1%BA%ADn_d%E1%BA%A1ng_NLI" title="Thể loại:Bài viết chứa nhận dạng NLI">Bài viết chứa nhận dạng NLI</a></li><li><a href="/wiki/Th%E1%BB%83_lo%E1%BA%A1i:B%C3%A0i_vi%E1%BA%BFt_ch%E1%BB%A9a_nh%E1%BA%ADn_d%E1%BA%A1ng_NLK" title="Thể loại:Bài viết chứa nhận dạng NLK">Bài viết chứa nhận dạng NLK</a></li><li><a href="/wiki/Th%E1%BB%83_lo%E1%BA%A1i:B%C3%A0i_vi%E1%BA%BFt_ch%E1%BB%A9a_nh%E1%BA%ADn_d%E1%BA%A1ng_NLP" title="Thể loại:Bài viết chứa nhận dạng NLP">Bài viết chứa nhận dạng NLP</a></li><li><a href="/wiki/Th%E1%BB%83_lo%E1%BA%A1i:B%C3%A0i_vi%E1%BA%BFt_ch%E1%BB%A9a_nh%E1%BA%ADn_d%E1%BA%A1ng_NLR" title="Thể loại:Bài viết chứa nhận dạng NLR">Bài viết chứa nhận dạng NLR</a></li><li><a href="/wiki/Th%E1%BB%83_lo%E1%BA%A1i:B%C3%A0i_vi%E1%BA%BFt_ch%E1%BB%A9a_nh%E1%BA%ADn_d%E1%BA%A1ng_NSK" title="Thể loại:Bài viết chứa nhận dạng NSK">Bài viết chứa nhận dạng NSK</a></li><li><a href="/wiki/Th%E1%BB%83_lo%E1%BA%A1i:B%C3%A0i_vi%E1%BA%BFt_ch%E1%BB%A9a_nh%E1%BA%ADn_d%E1%BA%A1ng_NTA" title="Thể loại:Bài viết chứa nhận dạng NTA">Bài viết chứa nhận dạng NTA</a></li><li><a href="/wiki/Th%E1%BB%83_lo%E1%BA%A1i:B%C3%A0i_vi%E1%BA%BFt_ch%E1%BB%A9a_nh%E1%BA%ADn_d%E1%BA%A1ng_PLWABN" title="Thể loại:Bài viết chứa nhận dạng PLWABN">Bài viết chứa nhận dạng PLWABN</a></li><li><a href="/wiki/Th%E1%BB%83_lo%E1%BA%A1i:B%C3%A0i_vi%E1%BA%BFt_ch%E1%BB%A9a_nh%E1%BA%ADn_d%E1%BA%A1ng_RERO" title="Thể loại:Bài viết chứa nhận dạng RERO">Bài viết chứa nhận dạng RERO</a></li><li><a href="/wiki/Th%E1%BB%83_lo%E1%BA%A1i:B%C3%A0i_vi%E1%BA%BFt_ch%E1%BB%A9a_nh%E1%BA%ADn_d%E1%BA%A1ng_RSL" title="Thể loại:Bài viết chứa nhận dạng RSL">Bài viết chứa nhận dạng RSL</a></li><li><a href="/wiki/Th%E1%BB%83_lo%E1%BA%A1i:B%C3%A0i_vi%E1%BA%BFt_ch%E1%BB%A9a_nh%E1%BA%ADn_d%E1%BA%A1ng_SELIBR" title="Thể loại:Bài viết chứa nhận dạng SELIBR">Bài viết chứa nhận dạng SELIBR</a></li><li><a href="/wiki/Th%E1%BB%83_lo%E1%BA%A1i:B%C3%A0i_vi%E1%BA%BFt_ch%E1%BB%A9a_nh%E1%BA%ADn_d%E1%BA%A1ng_SNAC-ID" title="Thể loại:Bài viết chứa nhận dạng SNAC-ID">Bài viết chứa nhận dạng SNAC-ID</a></li><li><a href="/wiki/Th%E1%BB%83_lo%E1%BA%A1i:B%C3%A0i_vi%E1%BA%BFt_ch%E1%BB%A9a_nh%E1%BA%ADn_d%E1%BA%A1ng_SUDOC" title="Thể loại:Bài viết chứa nhận dạng SUDOC">Bài viết chứa nhận dạng SUDOC</a></li><li><a href="/wiki/Th%E1%BB%83_lo%E1%BA%A1i:B%C3%A0i_vi%E1%BA%BFt_ch%E1%BB%A9a_nh%E1%BA%ADn_d%E1%BA%A1ng_Semantic_Scholar_author" title="Thể loại:Bài viết chứa nhận dạng Semantic Scholar author">Bài viết chứa nhận dạng Semantic Scholar author</a></li><li><a href="/wiki/Th%E1%BB%83_lo%E1%BA%A1i:B%C3%A0i_vi%E1%BA%BFt_ch%E1%BB%A9a_nh%E1%BA%ADn_d%E1%BA%A1ng_Trove" title="Thể loại:Bài viết chứa nhận dạng Trove">Bài viết chứa nhận dạng Trove</a></li><li><a href="/wiki/Th%E1%BB%83_lo%E1%BA%A1i:B%C3%A0i_vi%E1%BA%BFt_ch%E1%BB%A9a_nh%E1%BA%ADn_d%E1%BA%A1ng_ULAN" title="Thể loại:Bài viết chứa nhận dạng ULAN">Bài viết chứa nhận dạng ULAN</a></li><li><a href="/wiki/Th%E1%BB%83_lo%E1%BA%A1i:B%C3%A0i_vi%E1%BA%BFt_ch%E1%BB%A9a_nh%E1%BA%ADn_d%E1%BA%A1ng_VcBA" title="Thể loại:Bài viết chứa nhận dạng VcBA">Bài viết chứa nhận dạng VcBA</a></li><li><a href="/wiki/Th%E1%BB%83_lo%E1%BA%A1i:B%C3%A0i_vi%E1%BA%BFt_ch%E1%BB%A9a_nh%E1%BA%ADn_d%E1%BA%A1ng_VIAF" title="Thể loại:Bài viết chứa nhận dạng VIAF">Bài viết chứa nhận dạng VIAF</a></li><li><a href="/wiki/Th%E1%BB%83_lo%E1%BA%A1i:Wikipedia_articles_with_WorldCat-VIAF_identifiers" title="Thể loại:Wikipedia articles with WorldCat-VIAF identifiers">Wikipedia articles with WorldCat-VIAF identifiers</a></li><li><a href="/wiki/Th%E1%BB%83_lo%E1%BA%A1i:Ki%E1%BB%83m_so%C3%A1t_t%C3%ADnh_nh%E1%BA%A5t_qu%C3%A1n_v%E1%BB%9Bi_37_y%E1%BA%BFu_t%E1%BB%91" title="Thể loại:Kiểm soát tính nhất quán với 37 yếu tố">Kiểm soát tính nhất quán với 37 yếu tố</a></li><li><a href="/wiki/Th%E1%BB%83_lo%E1%BA%A1i:B%C3%A0i_c%C6%A1_b%E1%BA%A3n_d%C3%A0i" title="Thể loại:Bài cơ bản dài">Bài cơ bản dài</a></li></ul></div></div> </div> </main> </div> <div class="mw-footer-container"> <footer id="footer" class="mw-footer" > <ul id="footer-info"> <li id="footer-info-lastmod"> Trang này được sửa đổi lần cuối vào ngày 7 tháng 10 năm 2024, 02:41.</li> <li id="footer-info-copyright">Văn bản được phát hành theo <a href="/wiki/Wikipedia:Nguy%C3%AAn_v%C4%83n_Gi%E1%BA%A5y_ph%C3%A9p_Creative_Commons_Ghi_c%C3%B4ng%E2%80%93Chia_s%E1%BA%BB_t%C6%B0%C6%A1ng_t%E1%BB%B1_phi%C3%AAn_b%E1%BA%A3n_4.0_Qu%E1%BB%91c_t%E1%BA%BF" title="Wikipedia:Nguyên văn Giấy phép Creative Commons Ghi công–Chia sẻ tương tự phiên bản 4.0 Quốc tế">Giấy phép Creative Commons Ghi công–Chia sẻ tương tự</a>; có thể áp dụng điều khoản bổ sung. Với việc sử dụng trang web này, bạn chấp nhận <a class="external text" href="https://foundation.wikimedia.org/wiki/Special:MyLanguage/Policy:Terms_of_Use/vi">Điều khoản Sử dụng</a> và <a class="external text" href="https://foundation.wikimedia.org/wiki/Special:MyLanguage/Policy:Privacy_policy/vi">Quy định quyền riêng tư</a>. Wikipedia® là thương hiệu đã đăng ký của <a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.wikimediafoundation.org/">Wikimedia Foundation, Inc.</a>, một tổ chức phi lợi nhuận.</li> </ul> <ul id="footer-places"> <li id="footer-places-privacy"><a href="https://foundation.wikimedia.org/wiki/Special:MyLanguage/Policy:Privacy_policy">Quy định quyền riêng tư</a></li> <li id="footer-places-about"><a href="/wiki/Wikipedia:Gi%E1%BB%9Bi_thi%E1%BB%87u">Giới thiệu Wikipedia</a></li> <li id="footer-places-disclaimers"><a href="/wiki/Wikipedia:Ph%E1%BB%A7_nh%E1%BA%ADn_chung">Lời phủ nhận</a></li> <li id="footer-places-wm-codeofconduct"><a href="https://foundation.wikimedia.org/wiki/Special:MyLanguage/Policy:Universal_Code_of_Conduct">Bộ Quy tắc Ứng xử Chung</a></li> <li id="footer-places-developers"><a href="https://developer.wikimedia.org">Lập trình viên</a></li> <li id="footer-places-statslink"><a href="https://stats.wikimedia.org/#/vi.wikipedia.org">Thống kê</a></li> <li id="footer-places-cookiestatement"><a href="https://foundation.wikimedia.org/wiki/Special:MyLanguage/Policy:Cookie_statement">Tuyên bố về cookie</a></li> <li id="footer-places-mobileview"><a href="//vi.m.wikipedia.org/w/index.php?title=Vladimir_Ilyich_Lenin&mobileaction=toggle_view_mobile" class="noprint stopMobileRedirectToggle">Phiên bản di động</a></li> </ul> <ul id="footer-icons" class="noprint"> <li id="footer-copyrightico"><a href="https://wikimediafoundation.org/" class="cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--size-large cdx-button--fake-button--enabled"><img src="/static/images/footer/wikimedia-button.svg" width="84" height="29" alt="Wikimedia Foundation" loading="lazy"></a></li> <li id="footer-poweredbyico"><a href="https://www.mediawiki.org/" class="cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--size-large cdx-button--fake-button--enabled"><img src="/w/resources/assets/poweredby_mediawiki.svg" alt="Powered by MediaWiki" width="88" height="31" loading="lazy"></a></li> </ul> </footer> </div> </div> </div> <div class="vector-settings" id="p-dock-bottom"> <ul></ul> </div><script>(RLQ=window.RLQ||[]).push(function(){mw.config.set({"wgHostname":"mw-web.codfw.main-847495b4dd-cgn5k","wgBackendResponseTime":171,"wgPageParseReport":{"limitreport":{"cputime":"2.835","walltime":"3.063","ppvisitednodes":{"value":43432,"limit":1000000},"postexpandincludesize":{"value":506054,"limit":2097152},"templateargumentsize":{"value":71710,"limit":2097152},"expansiondepth":{"value":18,"limit":100},"expensivefunctioncount":{"value":49,"limit":500},"unstrip-depth":{"value":1,"limit":20},"unstrip-size":{"value":599506,"limit":5000000},"entityaccesscount":{"value":1,"limit":400},"timingprofile":["100.00% 2481.538 1 -total"," 26.65% 661.216 354 Bản_mẫu:Sfnm"," 19.02% 471.982 224 Bản_mẫu:Sfn"," 11.01% 273.196 64 Bản_mẫu:Chú_thích_sách"," 9.32% 231.169 3 Bản_mẫu:Tham_khảo"," 8.93% 221.685 1 Bản_mẫu:Infobox_officeholder_1"," 8.88% 220.456 7 Bản_mẫu:Hộp_thông_tin"," 4.39% 108.958 6 Bản_mẫu:Chú_thích_web"," 3.14% 77.962 17 Bản_mẫu:Infobox_officeholder/office"," 2.78% 68.924 1 Bản_mẫu:Authority_control"]},"scribunto":{"limitreport-timeusage":{"value":"1.578","limit":"10.000"},"limitreport-memusage":{"value":7138459,"limit":52428800},"limitreport-logs":"anchor_id_list = table#1 {\n [\"CITEREFAli2017\"] = 1,\n [\"CITEREFAves1996\"] = 1,\n [\"CITEREFBBC,_22_tháng_2_năm_2014\"] = 1,\n [\"CITEREFBiography\"] = 1,\n [\"CITEREFBrackman2000\"] = 1,\n [\"CITEREFBudgenKouvelakisŽižek2007\"] = 1,\n [\"CITEREFCliff1986\"] = 1,\n [\"CITEREFDavid1974\"] = 1,\n [\"CITEREFDavies2003\"] = 1,\n [\"CITEREFEncyclopedia_Britannica\"] = 1,\n [\"CITEREFFelshtinsky2010\"] = 1,\n [\"CITEREFFischer1964\"] = 1,\n [\"CITEREFGellately2007\"] = 1,\n [\"CITEREFGoldstein2013\"] = 1,\n [\"CITEREFGooding2001\"] = 1,\n [\"CITEREFHall2015\"] = 1,\n [\"CITEREFHazard1965\"] = 1,\n [\"CITEREFHill1993\"] = 1,\n [\"CITEREFHistory,_tháng_4_năm_2009\"] = 1,\n [\"CITEREFLee2003\"] = 1,\n [\"CITEREFLeggett1981\"] = 1,\n [\"CITEREFLenin2005a\"] = 1,\n [\"CITEREFLenin2005b\"] = 1,\n [\"CITEREFLenin2005c\"] = 1,\n [\"CITEREFLenin2005d\"] = 1,\n [\"CITEREFLenin2005e\"] = 1,\n [\"CITEREFLenin2005f\"] = 1,\n [\"CITEREFLenin2005g\"] = 1,\n [\"CITEREFLenin2005h\"] = 1,\n [\"CITEREFLenin2005i\"] = 1,\n [\"CITEREFLenin2005j\"] = 1,\n [\"CITEREFLenin2006a\"] = 1,\n [\"CITEREFLenin2006b\"] = 1,\n [\"CITEREFLeninŽižek2017\"] = 1,\n [\"CITEREFLernerFinkelsteinWitztum2004\"] = 1,\n [\"CITEREFLewin1969\"] = 1,\n [\"CITEREFLiebman1975\"] = 1,\n [\"CITEREFLih2008\"] = 1,\n [\"CITEREFLih2011\"] = 1,\n [\"CITEREFLukács1970\"] = 1,\n [\"CITEREFMerridale2017\"] = 1,\n [\"CITEREFMontefiore2007\"] = 1,\n [\"CITEREFMoscow.info\"] = 1,\n [\"CITEREFNimtz2014\"] = 1,\n [\"CITEREFNomad1961\"] = 1,\n [\"CITEREFPage1948\"] = 1,\n [\"CITEREFPage1950\"] = 1,\n [\"CITEREFPannekoek1938\"] = 1,\n [\"CITEREFPayne1967\"] = 1,\n [\"CITEREFPetrovsky-Shtern2010\"] = 1,\n [\"CITEREFPipes1990\"] = 1,\n [\"CITEREFPipes1996\"] = 1,\n [\"CITEREFRandom_House_Webster\u0026#039;s_Unabridged_Dictionary\"] = 1,\n [\"CITEREFRappaport2010\"] = 1,\n [\"CITEREFRead2005\"] = 1,\n [\"CITEREFReiser_Kayser_1930\"] = 1,\n [\"CITEREFRice1990\"] = 1,\n [\"CITEREFRigby1979\"] = 1,\n [\"CITEREFRyan2007\"] = 1,\n [\"CITEREFRyan2012\"] = 1,\n [\"CITEREFSandle1999\"] = 1,\n [\"CITEREFSchmermundEdwards2016\"] = 1,\n [\"CITEREFSebestyen2017\"] = 1,\n [\"CITEREFService1985\"] = 1,\n [\"CITEREFService1991\"] = 1,\n [\"CITEREFService1995\"] = 1,\n [\"CITEREFService2000\"] = 1,\n [\"CITEREFShub1966\"] = 1,\n [\"CITEREFTed_Widmer2017\"] = 1,\n [\"CITEREFTheen2004\"] = 1,\n [\"CITEREFTime,_13_tháng_4_năm_1998\"] = 1,\n [\"CITEREFTumarkin1997\"] = 1,\n [\"CITEREFV.I._Lenin1975\"] = 3,\n [\"CITEREFVolkogonov1994\"] = 1,\n [\"CITEREFWhite2001\"] = 1,\n [\"CITEREFYakovlev1988\"] = 1,\n}\ntemplate_list = table#1 {\n [\"!\"] = 2,\n [\"1000 bài cơ bản\"] = 1,\n [\"Authority control\"] = 1,\n [\"Big\"] = 1,\n [\"Chính\"] = 12,\n [\"Chú thích báo\"] = 8,\n [\"Chú thích sách\"] = 64,\n [\"Chú thích tạp chí\"] = 7,\n [\"Chú thích web\"] = 6,\n [\"Chủ nghĩa xã hội\"] = 1,\n [\"Circa\"] = 1,\n [\"Cite dictionary\"] = 1,\n [\"Cite encyclopedia\"] = 1,\n [\"Cite episode\"] = 1,\n [\"Cite magazine\"] = 1,\n [\"Colend\"] = 1,\n [\"Collapsible list\"] = 3,\n [\"Cols\"] = 1,\n [\"DEFAULTSORT:Lenin, Vladimir Ilyich\"] = 1,\n [\"Death date and age\"] = 1,\n [\"Doi\"] = 1,\n [\"Efn\"] = 8,\n [\"Family name hatnote\"] = 1,\n [\"Flatlist\"] = 1,\n [\"Gutenberg author\"] = 1,\n [\"Harvcoltxt\"] = 19,\n [\"Harvid\"] = 11,\n [\"Harvnb\"] = 1,\n [\"Infobox officeholder 1\"] = 1,\n [\"Internet Archive author\"] = 2,\n [\"Khóa\"] = 1,\n [\"Library resources box\"] = 1,\n [\"Librivox author\"] = 1,\n [\"Listen\"] = 1,\n [\"Marriage\"] = 1,\n [\"Multiple image\"] = 2,\n [\"Navboxes\"] = 1,\n [\"Nobold\"] = 2,\n [\"Notelist\"] = 1,\n [\"Nowrap\"] = 1,\n [\"OldStyleDate\"] = 2,\n [\"PM20\"] = 1,\n [\"Quote box\"] = 11,\n [\"Refbegin\"] = 3,\n [\"Refend\"] = 3,\n [\"S-aft\"] = 2,\n [\"S-break\"] = 1,\n [\"S-end\"] = 1,\n [\"S-mil\"] = 1,\n [\"S-non\"] = 2,\n [\"S-off\"] = 1,\n [\"S-start\"] = 1,\n [\"S-ttl\"] = 3,\n [\"Sfn\"] = 224,\n [\"Sfnm\"] = 354,\n [\"Spaced ndash\"] = 3,\n [\"Subject bar\"] = 1,\n [\"Tham khảo\"] = 2,\n [\"Thủ tướng Nga\"] = 1,\n [\"Unbulleted list\"] = 2,\n [\"Vladimir Lenin\"] = 1,\n [\"Xem thêm\"] = 3,\n [\"YouTube\"] = 1,\n [\"Đảng Cộng sản Liên Xô\"] = 1,\n [\"Đổi hướng đến đây\"] = 1,\n}\narticle_whitelist = table#1 {\n}\n","limitreport-profile":[["MediaWiki\\Extension\\Scribunto\\Engines\\LuaSandbox\\LuaSandboxCallback::callParserFunction","500","29.1"],["?","280","16.3"],["MediaWiki\\Extension\\Scribunto\\Engines\\LuaSandbox\\LuaSandboxCallback::getExpandedArgument","220","12.8"],["recursiveClone \u003CmwInit.lua:45\u003E","160","9.3"],["dataWrapper \u003Cmw.lua:672\u003E","120","7.0"],["MediaWiki\\Extension\\Scribunto\\Engines\\LuaSandbox\\LuaSandboxCallback::find","60","3.5"],["select_one \u003CMô_đun:Citation/CS1/Utilities:345\u003E","40","2.3"],["MediaWiki\\Extension\\Scribunto\\Engines\\LuaSandbox\\LuaSandboxCallback::getEntityStatements","40","2.3"],["format","40","2.3"],["tostring","40","2.3"],["[others]","220","12.8"]]},"cachereport":{"origin":"mw-web.codfw.main-847495b4dd-q29sx","timestamp":"20241128121712","ttl":2592000,"transientcontent":false}}});});</script> <script type="application/ld+json">{"@context":"https:\/\/schema.org","@type":"Article","name":"Vladimir Ilyich Lenin","url":"https:\/\/vi.wikipedia.org\/wiki\/Vladimir_Ilyich_Lenin","sameAs":"http:\/\/www.wikidata.org\/entity\/Q1394","mainEntity":"http:\/\/www.wikidata.org\/entity\/Q1394","author":{"@type":"Organization","name":"Nh\u1eefng ng\u01b0\u1eddi \u0111\u00f3ng g\u00f3p v\u00e0o c\u00e1c d\u1ef1 \u00e1n Wikimedia"},"publisher":{"@type":"Organization","name":"Qu\u1ef9 Wikimedia","logo":{"@type":"ImageObject","url":"https:\/\/www.wikimedia.org\/static\/images\/wmf-hor-googpub.png"}},"datePublished":"2006-03-21T02:31:34Z","dateModified":"2024-10-07T02:41:29Z","image":"https:\/\/upload.wikimedia.org\/wikipedia\/commons\/c\/c0\/Lenin_in_1920_%28cropped%29.jpg","headline":"nh\u00e0 c\u00e1ch m\u1ea1ng, nh\u00e0 ch\u00ednh tr\u1ecb v\u00e0 l\u00fd lu\u1eadn ch\u00ednh tr\u1ecb c\u1ed9ng s\u1ea3n ng\u01b0\u1eddi Nga"}</script> </body> </html>