CINXE.COM
Zazaca - Vikipedi
<!DOCTYPE html> <html class="client-nojs vector-feature-language-in-header-enabled vector-feature-language-in-main-page-header-disabled vector-feature-sticky-header-disabled vector-feature-page-tools-pinned-disabled vector-feature-toc-pinned-clientpref-1 vector-feature-main-menu-pinned-disabled vector-feature-limited-width-clientpref-1 vector-feature-limited-width-content-enabled vector-feature-custom-font-size-clientpref-1 vector-feature-appearance-pinned-clientpref-1 vector-feature-night-mode-enabled skin-theme-clientpref-day vector-toc-available" lang="tr" dir="ltr"> <head> <meta charset="UTF-8"> <title>Zazaca - Vikipedi</title> <script>(function(){var className="client-js vector-feature-language-in-header-enabled vector-feature-language-in-main-page-header-disabled vector-feature-sticky-header-disabled vector-feature-page-tools-pinned-disabled vector-feature-toc-pinned-clientpref-1 vector-feature-main-menu-pinned-disabled vector-feature-limited-width-clientpref-1 vector-feature-limited-width-content-enabled vector-feature-custom-font-size-clientpref-1 vector-feature-appearance-pinned-clientpref-1 vector-feature-night-mode-enabled skin-theme-clientpref-day vector-toc-available";var cookie=document.cookie.match(/(?:^|; )trwikimwclientpreferences=([^;]+)/);if(cookie){cookie[1].split('%2C').forEach(function(pref){className=className.replace(new RegExp('(^| )'+pref.replace(/-clientpref-\w+$|[^\w-]+/g,'')+'-clientpref-\\w+( |$)'),'$1'+pref+'$2');});}document.documentElement.className=className;}());RLCONF={"wgBreakFrames":false,"wgSeparatorTransformTable":[",\t.",".\t,"],"wgDigitTransformTable":["",""], "wgDefaultDateFormat":"dmy","wgMonthNames":["","Ocak","Şubat","Mart","Nisan","Mayıs","Haziran","Temmuz","Ağustos","Eylül","Ekim","Kasım","Aralık"],"wgRequestId":"a7019904-cf28-4a12-80af-57e20780e599","wgCanonicalNamespace":"","wgCanonicalSpecialPageName":false,"wgNamespaceNumber":0,"wgPageName":"Zazaca","wgTitle":"Zazaca","wgCurRevisionId":34160779,"wgRevisionId":34129151,"wgArticleId":740,"wgIsArticle":true,"wgIsRedirect":false,"wgAction":"view","wgUserName":null,"wgUserGroups":["*"],"wgCategories":["Webarşiv şablonu wayback bağlantıları","KB1 bakım: Editörler parametresini kullanan","Arşivlenmesi gereken bağlantıya sahip kaynak şablonu içeren maddeler","ISBN sihirli bağlantısını kullanan sayfalar","Kaynaksız anlatımlar içeren maddeler","BNF tanımlayıcısı olan Vikipedi maddeleri","GND tanımlayıcısı olan Vikipedi maddeleri","LCCN tanımlayıcısı olan Vikipedi maddeleri","NLI tanımlayıcısı olan Vikipedi maddeleri", "Konuşanların tarih ve sayısı bulunmayan dil sayfaları","Zazaca"],"wgPageViewLanguage":"tr","wgPageContentLanguage":"tr","wgPageContentModel":"wikitext","wgRelevantPageName":"Zazaca","wgRelevantArticleId":740,"wgIsProbablyEditable":true,"wgRelevantPageIsProbablyEditable":true,"wgRestrictionEdit":[],"wgRestrictionMove":[],"wgNoticeProject":"wikipedia","wgCiteReferencePreviewsActive":false,"wgFlaggedRevsParams":{"tags":{"accuracy":{"levels":2}}},"wgStableRevisionId":34129151,"wgMediaViewerOnClick":true,"wgMediaViewerEnabledByDefault":true,"wgPopupsFlags":0,"wgVisualEditor":{"pageLanguageCode":"tr","pageLanguageDir":"ltr","pageVariantFallbacks":"tr"},"wgMFDisplayWikibaseDescriptions":{"search":true,"watchlist":true,"tagline":true,"nearby":true},"wgWMESchemaEditAttemptStepOversample":false,"wgWMEPageLength":100000,"wgRelatedArticlesCompat":[],"wgCentralAuthMobileDomain":false,"wgEditSubmitButtonLabelPublish":true,"wgULSPosition":"interlanguage","wgULSisCompactLinksEnabled":false, "wgVector2022LanguageInHeader":true,"wgULSisLanguageSelectorEmpty":false,"wgWikibaseItemId":"Q10199","wgCheckUserClientHintsHeadersJsApi":["brands","architecture","bitness","fullVersionList","mobile","model","platform","platformVersion"],"GEHomepageSuggestedEditsEnableTopics":true,"wgGETopicsMatchModeEnabled":true,"wgGEStructuredTaskRejectionReasonTextInputEnabled":false,"wgGELevelingUpEnabledForUser":false,"wgEditLatestRevision":true};RLSTATE={"ext.globalCssJs.user.styles":"ready","site.styles":"ready","user.styles":"ready","ext.globalCssJs.user":"ready","user":"ready","user.options":"loading","ext.cite.styles":"ready","skins.vector.search.codex.styles":"ready","skins.vector.styles":"ready","skins.vector.icons":"ready","jquery.makeCollapsible.styles":"ready","ext.flaggedRevs.basic":"ready","mediawiki.codex.messagebox.styles":"ready","ext.wikimediamessages.styles":"ready","ext.visualEditor.desktopArticleTarget.noscript":"ready","ext.uls.interlanguage":"ready","wikibase.client.init": "ready","ext.wikimediaBadges":"ready"};RLPAGEMODULES=["ext.cite.ux-enhancements","mediawiki.page.media","site","mediawiki.page.ready","jquery.makeCollapsible","mediawiki.toc","skins.vector.js","ext.centralNotice.geoIP","ext.centralNotice.startUp","ext.flaggedRevs.advanced","ext.gadget.charinsert","ext.gadget.extra-toolbar-buttons","ext.gadget.HizliBilgi","ext.gadget.OpenStreetMap","ext.gadget.switcher","ext.gadget.ReferenceTooltips","ext.urlShortener.toolbar","ext.centralauth.centralautologin","mmv.bootstrap","ext.popups","ext.visualEditor.desktopArticleTarget.init","ext.visualEditor.targetLoader","ext.echo.centralauth","ext.eventLogging","ext.wikimediaEvents","ext.navigationTiming","ext.uls.interface","ext.cx.eventlogging.campaigns","ext.cx.uls.quick.actions","wikibase.client.vector-2022","ext.checkUser.clientHints","ext.growthExperiments.SuggestedEditSession","wikibase.sidebar.tracking"];</script> <script>(RLQ=window.RLQ||[]).push(function(){mw.loader.impl(function(){return["user.options@12s5i",function($,jQuery,require,module){mw.user.tokens.set({"patrolToken":"+\\","watchToken":"+\\","csrfToken":"+\\"}); }];});});</script> <link rel="stylesheet" href="/w/load.php?lang=tr&modules=ext.cite.styles%7Cext.flaggedRevs.basic%7Cext.uls.interlanguage%7Cext.visualEditor.desktopArticleTarget.noscript%7Cext.wikimediaBadges%7Cext.wikimediamessages.styles%7Cjquery.makeCollapsible.styles%7Cmediawiki.codex.messagebox.styles%7Cskins.vector.icons%2Cstyles%7Cskins.vector.search.codex.styles%7Cwikibase.client.init&only=styles&skin=vector-2022"> <script async="" src="/w/load.php?lang=tr&modules=startup&only=scripts&raw=1&skin=vector-2022"></script> <meta name="ResourceLoaderDynamicStyles" content=""> <link rel="stylesheet" href="/w/load.php?lang=tr&modules=site.styles&only=styles&skin=vector-2022"> <meta name="generator" content="MediaWiki 1.44.0-wmf.4"> <meta name="referrer" content="origin"> <meta name="referrer" content="origin-when-cross-origin"> <meta name="robots" content="max-image-preview:standard"> <meta name="format-detection" content="telephone=no"> <meta property="og:image" content="https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/f/f8/Zaza_DialectsMap-5.gif"> <meta property="og:image:width" content="1200"> <meta property="og:image:height" content="543"> <meta property="og:image" content="https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/f/f8/Zaza_DialectsMap-5.gif"> <meta property="og:image:width" content="800"> <meta property="og:image:height" content="362"> <meta property="og:image:width" content="640"> <meta property="og:image:height" content="290"> <meta name="viewport" content="width=1120"> <meta property="og:title" content="Zazaca - Vikipedi"> <meta property="og:type" content="website"> <link rel="preconnect" href="//upload.wikimedia.org"> <link rel="alternate" media="only screen and (max-width: 640px)" href="//tr.m.wikipedia.org/wiki/Zazaca"> <link rel="alternate" type="application/x-wiki" title="Değiştir" href="/w/index.php?title=Zazaca&action=edit"> <link rel="apple-touch-icon" href="/static/apple-touch/wikipedia.png"> <link rel="icon" href="/static/favicon/wikipedia.ico"> <link rel="search" type="application/opensearchdescription+xml" href="/w/rest.php/v1/search" title="Vikipedi (tr)"> <link rel="EditURI" type="application/rsd+xml" href="//tr.wikipedia.org/w/api.php?action=rsd"> <link rel="canonical" href="https://tr.wikipedia.org/wiki/Zazaca"> <link rel="license" href="https://creativecommons.org/licenses/by-sa/4.0/deed.tr"> <link rel="alternate" type="application/atom+xml" title="Vikipedi Atom beslemesi" href="/w/index.php?title=%C3%96zel:SonDe%C4%9Fi%C5%9Fiklikler&feed=atom"> <link rel="dns-prefetch" href="//meta.wikimedia.org" /> <link rel="dns-prefetch" href="//login.wikimedia.org"> </head> <body class="skin--responsive skin-vector skin-vector-search-vue mediawiki ltr sitedir-ltr mw-hide-empty-elt ns-0 ns-subject mw-editable page-Zazaca rootpage-Zazaca skin-vector-2022 action-view"><a class="mw-jump-link" href="#bodyContent">İçeriğe atla</a> <div class="vector-header-container"> <header class="vector-header mw-header"> <div class="vector-header-start"> <nav class="vector-main-menu-landmark" aria-label="Site"> <div id="vector-main-menu-dropdown" class="vector-dropdown vector-main-menu-dropdown vector-button-flush-left vector-button-flush-right" > <input type="checkbox" id="vector-main-menu-dropdown-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-main-menu-dropdown" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="Ana menü" > <label id="vector-main-menu-dropdown-label" for="vector-main-menu-dropdown-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only " aria-hidden="true" ><span class="vector-icon mw-ui-icon-menu mw-ui-icon-wikimedia-menu"></span> <span class="vector-dropdown-label-text">Ana menü</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="vector-main-menu-unpinned-container" class="vector-unpinned-container"> <div id="vector-main-menu" class="vector-main-menu vector-pinnable-element"> <div class="vector-pinnable-header vector-main-menu-pinnable-header vector-pinnable-header-unpinned" data-feature-name="main-menu-pinned" data-pinnable-element-id="vector-main-menu" data-pinned-container-id="vector-main-menu-pinned-container" data-unpinned-container-id="vector-main-menu-unpinned-container" > <div class="vector-pinnable-header-label">Ana menü</div> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-pin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-main-menu.pin">kenar çubuğuna taşı</button> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-unpin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-main-menu.unpin">gizle</button> </div> <div id="p-navigation" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-navigation" > <div class="vector-menu-heading"> Gezinti </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="n-mainpage-description" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Anasayfa" title="Anasayfayı ziyaret et [z]" accesskey="z"><span>Anasayfa</span></a></li><li id="n-Hakkımızda" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Vikipedi:Hakk%C4%B1nda"><span>Hakkımızda</span></a></li><li id="n-İçindekiler" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Vikipedi:G%C3%B6z_at"><span>İçindekiler</span></a></li><li id="n-randompage" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%C3%96zel:Rastgele" title="Rastgele bir sayfaya gidin [x]" accesskey="x"><span>Rastgele madde</span></a></li><li id="n-Seçkin-içerik" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Vikipedi:Se%C3%A7kin_i%C3%A7erik"><span>Seçkin içerik</span></a></li><li id="n-Yakınımdakiler" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%C3%96zel:Yak%C4%B1n%C4%B1mdakiler"><span>Yakınımdakiler</span></a></li> </ul> </div> </div> <div id="p-Katılım" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-Katılım" > <div class="vector-menu-heading"> Katılım </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="n-sandbox" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Vikipedi:Deneme_tahtas%C4%B1"><span>Deneme tahtası</span></a></li><li id="n-currentevents" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Vikipedi:K%C3%B6y_%C3%A7e%C5%9Fmesi" title="Güncel olaylarla ilgili son bilgiler"><span>Köy çeşmesi</span></a></li><li id="n-recentchanges" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%C3%96zel:SonDe%C4%9Fi%C5%9Fiklikler" title="Vikide yapılmış son değişikliklerin listesi [r]" accesskey="r"><span>Son değişiklikler</span></a></li><li id="n-upload" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Vikipedi:Y%C3%BCkle"><span>Dosya yükle</span></a></li><li id="n-portal" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Vikipedi:Topluluk_portali" title="Proje hakkında, neler yapabilirsiniz, ne nerededir"><span>Topluluk portali</span></a></li><li id="n-shop-text" class="mw-list-item"><a href="//shop.wikimedia.org"><span>Wikimedia dükkânı</span></a></li><li id="n-help" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Yard%C4%B1m:%C4%B0%C3%A7indekiler" title="Yardım almak için"><span>Yardım</span></a></li> </ul> </div> </div> </div> </div> </div> </div> </nav> <a href="/wiki/Anasayfa" class="mw-logo"> <img class="mw-logo-icon" src="/static/images/icons/wikipedia.png" alt="" aria-hidden="true" height="50" width="50"> <span class="mw-logo-container skin-invert"> <img class="mw-logo-wordmark" alt="Vikipedi" src="/static/images/mobile/copyright/wikipedia-wordmark-tr.svg" style="width: 6.6875em; height: 1.125em;"> <img class="mw-logo-tagline" alt="Özgür Ansiklopedi" src="/static/images/mobile/copyright/wikipedia-tagline-tr.svg" width="104" height="13" style="width: 6.5em; height: 0.8125em;"> </span> </a> </div> <div class="vector-header-end"> <div id="p-search" role="search" class="vector-search-box-vue vector-search-box-collapses vector-search-box-show-thumbnail vector-search-box-auto-expand-width vector-search-box"> <a href="/wiki/%C3%96zel:Ara" class="cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only search-toggle" title="Vikipedi içinde ara [f]" accesskey="f"><span class="vector-icon mw-ui-icon-search mw-ui-icon-wikimedia-search"></span> <span>Ara</span> </a> <div class="vector-typeahead-search-container"> <div class="cdx-typeahead-search cdx-typeahead-search--show-thumbnail cdx-typeahead-search--auto-expand-width"> <form action="/w/index.php" id="searchform" class="cdx-search-input cdx-search-input--has-end-button"> <div id="simpleSearch" class="cdx-search-input__input-wrapper" data-search-loc="header-moved"> <div class="cdx-text-input cdx-text-input--has-start-icon"> <input class="cdx-text-input__input" type="search" name="search" placeholder="Vikipedi üzerinde ara" aria-label="Vikipedi üzerinde ara" autocapitalize="sentences" title="Vikipedi içinde ara [f]" accesskey="f" id="searchInput" > <span class="cdx-text-input__icon cdx-text-input__start-icon"></span> </div> <input type="hidden" name="title" value="Özel:Ara"> </div> <button class="cdx-button cdx-search-input__end-button">Ara</button> </form> </div> </div> </div> <nav class="vector-user-links vector-user-links-wide" aria-label="Kişisel araçlar"> <div class="vector-user-links-main"> <div id="p-vector-user-menu-preferences" class="vector-menu mw-portlet emptyPortlet" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> </ul> </div> </div> <div id="p-vector-user-menu-userpage" class="vector-menu mw-portlet emptyPortlet" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> </ul> </div> </div> <nav class="vector-appearance-landmark" aria-label="Görünüm"> <div id="vector-appearance-dropdown" class="vector-dropdown " title="Sayfanın yazı tipi boyutunun, genişliğinin ve renginin görünümünü değiştirin" > <input type="checkbox" id="vector-appearance-dropdown-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-appearance-dropdown" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="Görünüm" > <label id="vector-appearance-dropdown-label" for="vector-appearance-dropdown-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only " aria-hidden="true" ><span class="vector-icon mw-ui-icon-appearance mw-ui-icon-wikimedia-appearance"></span> <span class="vector-dropdown-label-text">Görünüm</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="vector-appearance-unpinned-container" class="vector-unpinned-container"> </div> </div> </div> </nav> <div id="p-vector-user-menu-notifications" class="vector-menu mw-portlet emptyPortlet" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> </ul> </div> </div> <div id="p-vector-user-menu-overflow" class="vector-menu mw-portlet" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="pt-sitesupport-2" class="user-links-collapsible-item mw-list-item user-links-collapsible-item"><a data-mw="interface" href="//donate.wikimedia.org/wiki/Special:FundraiserRedirector?utm_source=donate&utm_medium=sidebar&utm_campaign=C13_tr.wikipedia.org&uselang=tr" class=""><span>Bağış yapın</span></a> </li> <li id="pt-createaccount-2" class="user-links-collapsible-item mw-list-item user-links-collapsible-item"><a data-mw="interface" href="/w/index.php?title=%C3%96zel:HesapOlu%C5%9Ftur&returnto=Zazaca" title="Bir hesap oluşturup oturum açmanız tavsiye edilmektedir ancak bu zorunlu değildir" class=""><span>Hesap oluştur</span></a> </li> <li id="pt-login-2" class="user-links-collapsible-item mw-list-item user-links-collapsible-item"><a data-mw="interface" href="/w/index.php?title=%C3%96zel:Kullan%C4%B1c%C4%B1OturumuA%C3%A7ma&returnto=Zazaca" title="Oturum açmanız tavsiye edilmektedir; ancak bu zorunlu değildir [o]" accesskey="o" class=""><span>Oturum aç</span></a> </li> </ul> </div> </div> </div> <div id="vector-user-links-dropdown" class="vector-dropdown vector-user-menu vector-button-flush-right vector-user-menu-logged-out" title="Daha fazla seçenek" > <input type="checkbox" id="vector-user-links-dropdown-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-user-links-dropdown" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="Kişisel araçlar" > <label id="vector-user-links-dropdown-label" for="vector-user-links-dropdown-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only " aria-hidden="true" ><span class="vector-icon mw-ui-icon-ellipsis mw-ui-icon-wikimedia-ellipsis"></span> <span class="vector-dropdown-label-text">Kişisel araçlar</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="p-personal" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-personal user-links-collapsible-item" title="Kullanıcı menüsü" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="pt-sitesupport" class="user-links-collapsible-item mw-list-item"><a href="//donate.wikimedia.org/wiki/Special:FundraiserRedirector?utm_source=donate&utm_medium=sidebar&utm_campaign=C13_tr.wikipedia.org&uselang=tr"><span>Bağış yapın</span></a></li><li id="pt-createaccount" class="user-links-collapsible-item mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%C3%96zel:HesapOlu%C5%9Ftur&returnto=Zazaca" title="Bir hesap oluşturup oturum açmanız tavsiye edilmektedir ancak bu zorunlu değildir"><span class="vector-icon mw-ui-icon-userAdd mw-ui-icon-wikimedia-userAdd"></span> <span>Hesap oluştur</span></a></li><li id="pt-login" class="user-links-collapsible-item mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%C3%96zel:Kullan%C4%B1c%C4%B1OturumuA%C3%A7ma&returnto=Zazaca" title="Oturum açmanız tavsiye edilmektedir; ancak bu zorunlu değildir [o]" accesskey="o"><span class="vector-icon mw-ui-icon-logIn mw-ui-icon-wikimedia-logIn"></span> <span>Oturum aç</span></a></li> </ul> </div> </div> <div id="p-user-menu-anon-editor" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-user-menu-anon-editor" > <div class="vector-menu-heading"> Çıkış yapmış editörler için sayfalar <a href="/wiki/Yard%C4%B1m:Giri%C5%9F" aria-label="Değişiklik yapma hakkında daha fazla bilgi edinin"><span>daha fazla bilgi</span></a> </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="pt-anoncontribs" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%C3%96zel:Katk%C4%B1lar%C4%B1m" title="Bu IP adresinden yapılmış değişiklikler listesi [y]" accesskey="y"><span>Katkılar</span></a></li><li id="pt-anontalk" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%C3%96zel:MesajSayfam" title="Bu IP adresindeki düzenlemeler hakkında tartışma [n]" accesskey="n"><span>Mesaj</span></a></li> </ul> </div> </div> </div> </div> </nav> </div> </header> </div> <div class="mw-page-container"> <div class="mw-page-container-inner"> <div class="vector-sitenotice-container"> <div id="siteNotice"><!-- CentralNotice --></div> </div> <div class="vector-column-start"> <div class="vector-main-menu-container"> <div id="mw-navigation"> <nav id="mw-panel" class="vector-main-menu-landmark" aria-label="Site"> <div id="vector-main-menu-pinned-container" class="vector-pinned-container"> </div> </nav> </div> </div> <div class="vector-sticky-pinned-container"> <nav id="mw-panel-toc" aria-label="İçindekiler" data-event-name="ui.sidebar-toc" class="mw-table-of-contents-container vector-toc-landmark"> <div id="vector-toc-pinned-container" class="vector-pinned-container"> <div id="vector-toc" class="vector-toc vector-pinnable-element"> <div class="vector-pinnable-header vector-toc-pinnable-header vector-pinnable-header-pinned" data-feature-name="toc-pinned" data-pinnable-element-id="vector-toc" > <h2 class="vector-pinnable-header-label">İçindekiler</h2> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-pin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-toc.pin">kenar çubuğuna taşı</button> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-unpin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-toc.unpin">gizle</button> </div> <ul class="vector-toc-contents" id="mw-panel-toc-list"> <li id="toc-mw-content-text" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1"> <a href="#" class="vector-toc-link"> <div class="vector-toc-text">Giriş</div> </a> </li> <li id="toc-Makro_dil" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1"> <a class="vector-toc-link" href="#Makro_dil"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">1</span> <span>Makro dil</span> </div> </a> <ul id="toc-Makro_dil-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Adlandırma" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1"> <a class="vector-toc-link" href="#Adlandırma"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">2</span> <span>Adlandırma</span> </div> </a> <ul id="toc-Adlandırma-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Zazaca_araştırmasının_tarihçesi" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1"> <a class="vector-toc-link" href="#Zazaca_araştırmasının_tarihçesi"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">3</span> <span>Zazaca araştırmasının tarihçesi</span> </div> </a> <ul id="toc-Zazaca_araştırmasının_tarihçesi-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Coğrafi_dağılım" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1"> <a class="vector-toc-link" href="#Coğrafi_dağılım"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">4</span> <span>Coğrafi dağılım</span> </div> </a> <ul id="toc-Coğrafi_dağılım-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Sınıflandırma" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1"> <a class="vector-toc-link" href="#Sınıflandırma"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">5</span> <span>Sınıflandırma</span> </div> </a> <ul id="toc-Sınıflandırma-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Lehçeleri" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1"> <a class="vector-toc-link" href="#Lehçeleri"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">6</span> <span>Lehçeleri</span> </div> </a> <ul id="toc-Lehçeleri-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Ses_bilgisi" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1"> <a class="vector-toc-link" href="#Ses_bilgisi"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">7</span> <span>Ses bilgisi</span> </div> </a> <ul id="toc-Ses_bilgisi-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Dil_bilgisi" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1"> <a class="vector-toc-link" href="#Dil_bilgisi"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">8</span> <span>Dil bilgisi</span> </div> </a> <button aria-controls="toc-Dil_bilgisi-sublist" class="cdx-button cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only vector-toc-toggle"> <span class="vector-icon mw-ui-icon-wikimedia-expand"></span> <span>Dil bilgisi alt bölümünü aç/kapa</span> </button> <ul id="toc-Dil_bilgisi-sublist" class="vector-toc-list"> <li id="toc-Ergatif" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Ergatif"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">8.1</span> <span>Ergatif</span> </div> </a> <ul id="toc-Ergatif-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Durumlar" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Durumlar"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">8.2</span> <span>Durumlar</span> </div> </a> <ul id="toc-Durumlar-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Fiil_yapısı" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Fiil_yapısı"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">8.3</span> <span>Fiil yapısı</span> </div> </a> <ul id="toc-Fiil_yapısı-sublist" class="vector-toc-list"> <li id="toc-Edilgen_çatı" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-3"> <a class="vector-toc-link" href="#Edilgen_çatı"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">8.3.1</span> <span>Edilgen çatı</span> </div> </a> <ul id="toc-Edilgen_çatı-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Şimdiki_zaman" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-3"> <a class="vector-toc-link" href="#Şimdiki_zaman"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">8.3.2</span> <span>Şimdiki zaman</span> </div> </a> <ul id="toc-Şimdiki_zaman-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Geçmiş_zaman" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-3"> <a class="vector-toc-link" href="#Geçmiş_zaman"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">8.3.3</span> <span>Geçmiş zaman</span> </div> </a> <ul id="toc-Geçmiş_zaman-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Fiil_takıları" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-3"> <a class="vector-toc-link" href="#Fiil_takıları"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">8.3.4</span> <span>Fiil takıları</span> </div> </a> <ul id="toc-Fiil_takıları-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> </ul> </li> <li id="toc-Zamirler" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Zamirler"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">8.4</span> <span>Zamirler</span> </div> </a> <ul id="toc-Zamirler-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Kişi_zamirleri" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Kişi_zamirleri"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">8.5</span> <span>Kişi zamirleri</span> </div> </a> <ul id="toc-Kişi_zamirleri-sublist" class="vector-toc-list"> <li id="toc-İşaret_zamirleri" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-3"> <a class="vector-toc-link" href="#İşaret_zamirleri"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">8.5.1</span> <span>İşaret zamirleri</span> </div> </a> <ul id="toc-İşaret_zamirleri-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> </ul> </li> </ul> </li> <li id="toc-Alfabeler" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1"> <a class="vector-toc-link" href="#Alfabeler"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">9</span> <span>Alfabeler</span> </div> </a> <ul id="toc-Alfabeler-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Zaza_edebiyatı" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1"> <a class="vector-toc-link" href="#Zaza_edebiyatı"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">10</span> <span>Zaza edebiyatı</span> </div> </a> <button aria-controls="toc-Zaza_edebiyatı-sublist" class="cdx-button cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only vector-toc-toggle"> <span class="vector-icon mw-ui-icon-wikimedia-expand"></span> <span>Zaza edebiyatı alt bölümünü aç/kapa</span> </button> <ul id="toc-Zaza_edebiyatı-sublist" class="vector-toc-list"> <li id="toc-Osmanlı_dönemi" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Osmanlı_dönemi"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">10.1</span> <span>Osmanlı dönemi</span> </div> </a> <ul id="toc-Osmanlı_dönemi-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Cumhuriyet_sonrası_dönem" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Cumhuriyet_sonrası_dönem"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">10.2</span> <span>Cumhuriyet sonrası dönem</span> </div> </a> <ul id="toc-Cumhuriyet_sonrası_dönem-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> </ul> </li> <li id="toc-Söz_varlığı" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1"> <a class="vector-toc-link" href="#Söz_varlığı"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">11</span> <span>Söz varlığı</span> </div> </a> <button aria-controls="toc-Söz_varlığı-sublist" class="cdx-button cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only vector-toc-toggle"> <span class="vector-icon mw-ui-icon-wikimedia-expand"></span> <span>Söz varlığı alt bölümünü aç/kapa</span> </button> <ul id="toc-Söz_varlığı-sublist" class="vector-toc-list"> <li id="toc-Hint-Avrupa_dilleri_karşılaştırması" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Hint-Avrupa_dilleri_karşılaştırması"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">11.1</span> <span>Hint-Avrupa dilleri karşılaştırması</span> </div> </a> <ul id="toc-Hint-Avrupa_dilleri_karşılaştırması-sublist" class="vector-toc-list"> <li id="toc-Sayılar" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-3"> <a class="vector-toc-link" href="#Sayılar"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">11.1.1</span> <span>Sayılar</span> </div> </a> <ul id="toc-Sayılar-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Benzer_kelimeler" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-3"> <a class="vector-toc-link" href="#Benzer_kelimeler"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">11.1.2</span> <span>Benzer kelimeler</span> </div> </a> <ul id="toc-Benzer_kelimeler-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> </ul> </li> <li id="toc-Bazı_kelimeler_ve_Türkçe_karşılıkları" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Bazı_kelimeler_ve_Türkçe_karşılıkları"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">11.2</span> <span>Bazı kelimeler ve Türkçe karşılıkları</span> </div> </a> <ul id="toc-Bazı_kelimeler_ve_Türkçe_karşılıkları-sublist" class="vector-toc-list"> <li id="toc-Renkler" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-3"> <a class="vector-toc-link" href="#Renkler"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">11.2.1</span> <span>Renkler</span> </div> </a> <ul id="toc-Renkler-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Akrabalık" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-3"> <a class="vector-toc-link" href="#Akrabalık"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">11.2.2</span> <span>Akrabalık</span> </div> </a> <ul id="toc-Akrabalık-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> </ul> </li> <li id="toc-Bazı_kelimeler_ve_Türkçe,_İngilizce,_Farsça_karşılıkları" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Bazı_kelimeler_ve_Türkçe,_İngilizce,_Farsça_karşılıkları"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">11.3</span> <span>Bazı kelimeler ve Türkçe, İngilizce, Farsça karşılıkları</span> </div> </a> <ul id="toc-Bazı_kelimeler_ve_Türkçe,_İngilizce,_Farsça_karşılıkları-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> </ul> </li> <li id="toc-Zazacanın_görsel_ve_işitsel_medyada_kullanımı" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1"> <a class="vector-toc-link" href="#Zazacanın_görsel_ve_işitsel_medyada_kullanımı"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">12</span> <span>Zazacanın görsel ve işitsel medyada kullanımı</span> </div> </a> <ul id="toc-Zazacanın_görsel_ve_işitsel_medyada_kullanımı-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Zazaca_üzerine_yapılan_bilimsel_çalışmalar" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1"> <a class="vector-toc-link" href="#Zazaca_üzerine_yapılan_bilimsel_çalışmalar"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">13</span> <span>Zazaca üzerine yapılan bilimsel çalışmalar</span> </div> </a> <ul id="toc-Zazaca_üzerine_yapılan_bilimsel_çalışmalar-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Not_listesi" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1"> <a class="vector-toc-link" href="#Not_listesi"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">14</span> <span>Not listesi</span> </div> </a> <ul id="toc-Not_listesi-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Kaynakça" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1"> <a class="vector-toc-link" href="#Kaynakça"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">15</span> <span>Kaynakça</span> </div> </a> <ul id="toc-Kaynakça-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Okuma_listesi" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1"> <a class="vector-toc-link" href="#Okuma_listesi"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">16</span> <span>Okuma listesi</span> </div> </a> <ul id="toc-Okuma_listesi-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Dış_bağlantılar" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1"> <a class="vector-toc-link" href="#Dış_bağlantılar"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">17</span> <span>Dış bağlantılar</span> </div> </a> <ul id="toc-Dış_bağlantılar-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> </ul> </div> </div> </nav> </div> </div> <div class="mw-content-container"> <main id="content" class="mw-body"> <header class="mw-body-header vector-page-titlebar"> <nav aria-label="İçindekiler" class="vector-toc-landmark"> <div id="vector-page-titlebar-toc" class="vector-dropdown vector-page-titlebar-toc vector-button-flush-left" > <input type="checkbox" id="vector-page-titlebar-toc-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-page-titlebar-toc" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="İçindekiler tablosunu değiştir" > <label id="vector-page-titlebar-toc-label" for="vector-page-titlebar-toc-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only " aria-hidden="true" ><span class="vector-icon mw-ui-icon-listBullet mw-ui-icon-wikimedia-listBullet"></span> <span class="vector-dropdown-label-text">İçindekiler tablosunu değiştir</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="vector-page-titlebar-toc-unpinned-container" class="vector-unpinned-container"> </div> </div> </div> </nav> <h1 id="firstHeading" class="firstHeading mw-first-heading"><span class="mw-page-title-main">Zazaca</span></h1> <div id="p-lang-btn" class="vector-dropdown mw-portlet mw-portlet-lang" > <input type="checkbox" id="p-lang-btn-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-p-lang-btn" class="vector-dropdown-checkbox mw-interlanguage-selector" aria-label="Başka bir dildeki sayfaya gidin. 116 dilde mevcut" > <label id="p-lang-btn-label" for="p-lang-btn-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--action-progressive mw-portlet-lang-heading-116" aria-hidden="true" ><span class="vector-icon mw-ui-icon-language-progressive mw-ui-icon-wikimedia-language-progressive"></span> <span class="vector-dropdown-label-text">116 dil</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li class="interlanguage-link interwiki-ace mw-list-item"><a href="https://ace.wikipedia.org/wiki/Basa_Zaza" title="Basa Zaza - Açece" lang="ace" hreflang="ace" data-title="Basa Zaza" data-language-autonym="Acèh" data-language-local-name="Açece" class="interlanguage-link-target"><span>Acèh</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-af mw-list-item"><a href="https://af.wikipedia.org/wiki/Zazaki" title="Zazaki - Afrikaanca" lang="af" hreflang="af" data-title="Zazaki" data-language-autonym="Afrikaans" data-language-local-name="Afrikaanca" class="interlanguage-link-target"><span>Afrikaans</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-als mw-list-item"><a href="https://als.wikipedia.org/wiki/Zaza-Sprache" title="Zaza-Sprache - İsviçre Almancası" lang="gsw" hreflang="gsw" data-title="Zaza-Sprache" data-language-autonym="Alemannisch" data-language-local-name="İsviçre Almancası" class="interlanguage-link-target"><span>Alemannisch</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-am mw-list-item"><a href="https://am.wikipedia.org/wiki/%E1%8B%9B%E1%8B%9B%E1%8A%AA%E1%8A%9B" title="ዛዛኪኛ - Amharca" lang="am" hreflang="am" data-title="ዛዛኪኛ" data-language-autonym="አማርኛ" data-language-local-name="Amharca" class="interlanguage-link-target"><span>አማርኛ</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-an mw-list-item"><a href="https://an.wikipedia.org/wiki/Idioma_zazaqui" title="Idioma zazaqui - Aragonca" lang="an" hreflang="an" data-title="Idioma zazaqui" data-language-autonym="Aragonés" data-language-local-name="Aragonca" class="interlanguage-link-target"><span>Aragonés</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ar mw-list-item"><a href="https://ar.wikipedia.org/wiki/%D8%A7%D9%84%D9%84%D8%BA%D8%A9_%D8%A7%D9%84%D8%B2%D8%A7%D8%B2%D8%A7%D9%83%D9%8A%D8%A9" title="اللغة الزازاكية - Arapça" lang="ar" hreflang="ar" data-title="اللغة الزازاكية" data-language-autonym="العربية" data-language-local-name="Arapça" class="interlanguage-link-target"><span>العربية</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-arz mw-list-item"><a href="https://arz.wikipedia.org/wiki/%D9%84%D8%BA%D9%87_%D8%B2%D8%A7%D8%B2%D8%A7%D9%83%D9%8A" title="لغه زازاكي - Mısır Arapçası" lang="arz" hreflang="arz" data-title="لغه زازاكي" data-language-autonym="مصرى" data-language-local-name="Mısır Arapçası" class="interlanguage-link-target"><span>مصرى</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ast mw-list-item"><a href="https://ast.wikipedia.org/wiki/Idioma_zazaki" title="Idioma zazaki - Asturyasça" lang="ast" hreflang="ast" data-title="Idioma zazaki" data-language-autonym="Asturianu" data-language-local-name="Asturyasça" class="interlanguage-link-target"><span>Asturianu</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-az mw-list-item"><a href="https://az.wikipedia.org/wiki/Zaza_dili" title="Zaza dili - Azerbaycan dili" lang="az" hreflang="az" data-title="Zaza dili" data-language-autonym="Azərbaycanca" data-language-local-name="Azerbaycan dili" class="interlanguage-link-target"><span>Azərbaycanca</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-azb mw-list-item"><a href="https://azb.wikipedia.org/wiki/%D8%B2%D8%A7%D8%B2%D8%A7_%D8%AF%DB%8C%D9%84%DB%8C" title="زازا دیلی - South Azerbaijani" lang="azb" hreflang="azb" data-title="زازا دیلی" data-language-autonym="تۆرکجه" data-language-local-name="South Azerbaijani" class="interlanguage-link-target"><span>تۆرکجه</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-bar mw-list-item"><a href="https://bar.wikipedia.org/wiki/Zaza_Sproch" title="Zaza Sproch - Bavyera dili" lang="bar" hreflang="bar" data-title="Zaza Sproch" data-language-autonym="Boarisch" data-language-local-name="Bavyera dili" class="interlanguage-link-target"><span>Boarisch</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-bat-smg mw-list-item"><a href="https://bat-smg.wikipedia.org/wiki/Zazu_kalba" title="Zazu kalba - Samogitçe" lang="sgs" hreflang="sgs" data-title="Zazu kalba" data-language-autonym="Žemaitėška" data-language-local-name="Samogitçe" class="interlanguage-link-target"><span>Žemaitėška</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-bcl mw-list-item"><a href="https://bcl.wikipedia.org/wiki/Tataramon_na_Zazaki" title="Tataramon na Zazaki - Central Bikol" lang="bcl" hreflang="bcl" data-title="Tataramon na Zazaki" data-language-autonym="Bikol Central" data-language-local-name="Central Bikol" class="interlanguage-link-target"><span>Bikol Central</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-be mw-list-item"><a href="https://be.wikipedia.org/wiki/%D0%97%D0%B0%D0%B7%D0%B0%D0%BA%D1%96" title="Зазакі - Belarusça" lang="be" hreflang="be" data-title="Зазакі" data-language-autonym="Беларуская" data-language-local-name="Belarusça" class="interlanguage-link-target"><span>Беларуская</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-bg mw-list-item"><a href="https://bg.wikipedia.org/wiki/%D0%97%D0%B0%D0%B7%D0%B0%D0%BA%D0%B8" title="Зазаки - Bulgarca" lang="bg" hreflang="bg" data-title="Зазаки" data-language-autonym="Български" data-language-local-name="Bulgarca" class="interlanguage-link-target"><span>Български</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-bjn mw-list-item"><a href="https://bjn.wikipedia.org/wiki/%D8%A8%D9%87%D8%B3%D8%A7_%D8%B2%D8%A7%D8%B2%D8%A7" title="بهسا زازا - Banjar Dili" lang="bjn" hreflang="bjn" data-title="بهسا زازا" data-language-autonym="Banjar" data-language-local-name="Banjar Dili" class="interlanguage-link-target"><span>Banjar</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-br mw-list-item"><a href="https://br.wikipedia.org/wiki/Zazakeg" title="Zazakeg - Bretonca" lang="br" hreflang="br" data-title="Zazakeg" data-language-autonym="Brezhoneg" data-language-local-name="Bretonca" class="interlanguage-link-target"><span>Brezhoneg</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-bs mw-list-item"><a href="https://bs.wikipedia.org/wiki/Zazaki_jezik" title="Zazaki jezik - Boşnakça" lang="bs" hreflang="bs" data-title="Zazaki jezik" data-language-autonym="Bosanski" data-language-local-name="Boşnakça" class="interlanguage-link-target"><span>Bosanski</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ca mw-list-item"><a href="https://ca.wikipedia.org/wiki/Zazaqui" title="Zazaqui - Katalanca" lang="ca" hreflang="ca" data-title="Zazaqui" data-language-autonym="Català" data-language-local-name="Katalanca" class="interlanguage-link-target"><span>Català</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ceb mw-list-item"><a href="https://ceb.wikipedia.org/wiki/Pinulongang_Sasaki" title="Pinulongang Sasaki - Sebuano dili" lang="ceb" hreflang="ceb" data-title="Pinulongang Sasaki" data-language-autonym="Cebuano" data-language-local-name="Sebuano dili" class="interlanguage-link-target"><span>Cebuano</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ckb mw-list-item"><a href="https://ckb.wikipedia.org/wiki/%D8%B2%D8%A7%D8%B2%D8%A7%DA%A9%DB%8C" title="زازاکی - Orta Kürtçe" lang="ckb" hreflang="ckb" data-title="زازاکی" data-language-autonym="کوردی" data-language-local-name="Orta Kürtçe" class="interlanguage-link-target"><span>کوردی</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-crh mw-list-item"><a href="https://crh.wikipedia.org/wiki/Zaza_tili" title="Zaza tili - Kırım Tatarcası" lang="crh" hreflang="crh" data-title="Zaza tili" data-language-autonym="Qırımtatarca" data-language-local-name="Kırım Tatarcası" class="interlanguage-link-target"><span>Qırımtatarca</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-cs mw-list-item"><a href="https://cs.wikipedia.org/wiki/Zazaki" title="Zazaki - Çekçe" lang="cs" hreflang="cs" data-title="Zazaki" data-language-autonym="Čeština" data-language-local-name="Çekçe" class="interlanguage-link-target"><span>Čeština</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-csb mw-list-item"><a href="https://csb.wikipedia.org/wiki/Zazaki" title="Zazaki - Kashubian" lang="csb" hreflang="csb" data-title="Zazaki" data-language-autonym="Kaszëbsczi" data-language-local-name="Kashubian" class="interlanguage-link-target"><span>Kaszëbsczi</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-da mw-list-item"><a href="https://da.wikipedia.org/wiki/Zazaki" title="Zazaki - Danca" lang="da" hreflang="da" data-title="Zazaki" data-language-autonym="Dansk" data-language-local-name="Danca" class="interlanguage-link-target"><span>Dansk</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-de badge-Q17437796 badge-featuredarticle mw-list-item" title="seçkin madde"><a href="https://de.wikipedia.org/wiki/Zaza-Sprache" title="Zaza-Sprache - Almanca" lang="de" hreflang="de" data-title="Zaza-Sprache" data-language-autonym="Deutsch" data-language-local-name="Almanca" class="interlanguage-link-target"><span>Deutsch</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-diq badge-Q17437796 badge-featuredarticle mw-list-item" title="seçkin madde"><a href="https://diq.wikipedia.org/wiki/Zazaki" title="Zazaki - Zazaki" lang="diq" hreflang="diq" data-title="Zazaki" data-language-autonym="Zazaki" data-language-local-name="Zazaki" class="interlanguage-link-target"><span>Zazaki</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-dsb mw-list-item"><a href="https://dsb.wikipedia.org/wiki/Zazaki" title="Zazaki - Aşağı Sorbça" lang="dsb" hreflang="dsb" data-title="Zazaki" data-language-autonym="Dolnoserbski" data-language-local-name="Aşağı Sorbça" class="interlanguage-link-target"><span>Dolnoserbski</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-el mw-list-item"><a href="https://el.wikipedia.org/wiki/%CE%96%CE%B1%CE%B6%CE%B1%CF%8A%CE%BA%CE%AE_%CE%B3%CE%BB%CF%8E%CF%83%CF%83%CE%B1" title="Ζαζαϊκή γλώσσα - Yunanca" lang="el" hreflang="el" data-title="Ζαζαϊκή γλώσσα" data-language-autonym="Ελληνικά" data-language-local-name="Yunanca" class="interlanguage-link-target"><span>Ελληνικά</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-eml mw-list-item"><a href="https://eml.wikipedia.org/wiki/L%C3%A9ngua_zazaki" title="Léngua zazaki - Emiliano-Romagnolo" lang="egl" hreflang="egl" data-title="Léngua zazaki" data-language-autonym="Emiliàn e rumagnòl" data-language-local-name="Emiliano-Romagnolo" class="interlanguage-link-target"><span>Emiliàn e rumagnòl</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-en mw-list-item"><a href="https://en.wikipedia.org/wiki/Zaza_language" title="Zaza language - İngilizce" lang="en" hreflang="en" data-title="Zaza language" data-language-autonym="English" data-language-local-name="İngilizce" class="interlanguage-link-target"><span>English</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-eo mw-list-item"><a href="https://eo.wikipedia.org/wiki/Zazaa_lingvo" title="Zazaa lingvo - Esperanto" lang="eo" hreflang="eo" data-title="Zazaa lingvo" data-language-autonym="Esperanto" data-language-local-name="Esperanto" class="interlanguage-link-target"><span>Esperanto</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-es mw-list-item"><a href="https://es.wikipedia.org/wiki/Zazaki" title="Zazaki - İspanyolca" lang="es" hreflang="es" data-title="Zazaki" data-language-autonym="Español" data-language-local-name="İspanyolca" class="interlanguage-link-target"><span>Español</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-et mw-list-item"><a href="https://et.wikipedia.org/wiki/Zaza_keel" title="Zaza keel - Estonca" lang="et" hreflang="et" data-title="Zaza keel" data-language-autonym="Eesti" data-language-local-name="Estonca" class="interlanguage-link-target"><span>Eesti</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-eu mw-list-item"><a href="https://eu.wikipedia.org/wiki/Zazera" title="Zazera - Baskça" lang="eu" hreflang="eu" data-title="Zazera" data-language-autonym="Euskara" data-language-local-name="Baskça" class="interlanguage-link-target"><span>Euskara</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ext mw-list-item"><a href="https://ext.wikipedia.org/wiki/Luenga_zaza" title="Luenga zaza - Ekstremadura Dili" lang="ext" hreflang="ext" data-title="Luenga zaza" data-language-autonym="Estremeñu" data-language-local-name="Ekstremadura Dili" class="interlanguage-link-target"><span>Estremeñu</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-fa mw-list-item"><a href="https://fa.wikipedia.org/wiki/%D8%B2%D8%A7%D8%B2%D8%A7%DA%A9%DB%8C" title="زازاکی - Farsça" lang="fa" hreflang="fa" data-title="زازاکی" data-language-autonym="فارسی" data-language-local-name="Farsça" class="interlanguage-link-target"><span>فارسی</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-fi mw-list-item"><a href="https://fi.wikipedia.org/wiki/Zazan_kieli" title="Zazan kieli - Fince" lang="fi" hreflang="fi" data-title="Zazan kieli" data-language-autonym="Suomi" data-language-local-name="Fince" class="interlanguage-link-target"><span>Suomi</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-fr mw-list-item"><a href="https://fr.wikipedia.org/wiki/Zazaki" title="Zazaki - Fransızca" lang="fr" hreflang="fr" data-title="Zazaki" data-language-autonym="Français" data-language-local-name="Fransızca" class="interlanguage-link-target"><span>Français</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-frr mw-list-item"><a href="https://frr.wikipedia.org/wiki/Zazaki" title="Zazaki - Kuzey Frizce" lang="frr" hreflang="frr" data-title="Zazaki" data-language-autonym="Nordfriisk" data-language-local-name="Kuzey Frizce" class="interlanguage-link-target"><span>Nordfriisk</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-fy mw-list-item"><a href="https://fy.wikipedia.org/wiki/Sazaky" title="Sazaky - Batı Frizcesi" lang="fy" hreflang="fy" data-title="Sazaky" data-language-autonym="Frysk" data-language-local-name="Batı Frizcesi" class="interlanguage-link-target"><span>Frysk</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ga mw-list-item"><a href="https://ga.wikipedia.org/wiki/An_Zazaicis" title="An Zazaicis - İrlandaca" lang="ga" hreflang="ga" data-title="An Zazaicis" data-language-autonym="Gaeilge" data-language-local-name="İrlandaca" class="interlanguage-link-target"><span>Gaeilge</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-gag mw-list-item"><a href="https://gag.wikipedia.org/wiki/Zaza_dili" title="Zaza dili - Gagavuzca" lang="gag" hreflang="gag" data-title="Zaza dili" data-language-autonym="Gagauz" data-language-local-name="Gagavuzca" class="interlanguage-link-target"><span>Gagauz</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-gl mw-list-item"><a href="https://gl.wikipedia.org/wiki/Lingua_zazaki" title="Lingua zazaki - Galiçyaca" lang="gl" hreflang="gl" data-title="Lingua zazaki" data-language-autonym="Galego" data-language-local-name="Galiçyaca" class="interlanguage-link-target"><span>Galego</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-glk mw-list-item"><a href="https://glk.wikipedia.org/wiki/%D8%B2%D8%A7%D8%B2%D8%A7%DA%A9%D9%8A_%D8%B2%D9%88%D8%A4%D9%86" title="زازاکي زوؤن - Gilanice" lang="glk" hreflang="glk" data-title="زازاکي زوؤن" data-language-autonym="گیلکی" data-language-local-name="Gilanice" class="interlanguage-link-target"><span>گیلکی</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-hak mw-list-item"><a href="https://hak.wikipedia.org/wiki/Zazaki-ng%C3%AE" title="Zazaki-ngî - Hakka Çincesi" lang="hak" hreflang="hak" data-title="Zazaki-ngî" data-language-autonym="客家語 / Hak-kâ-ngî" data-language-local-name="Hakka Çincesi" class="interlanguage-link-target"><span>客家語 / Hak-kâ-ngî</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-haw mw-list-item"><a href="https://haw.wikipedia.org/wiki/%CA%BB%C5%8Clelo_Zaza" title="ʻŌlelo Zaza - Hawaii dili" lang="haw" hreflang="haw" data-title="ʻŌlelo Zaza" data-language-autonym="Hawaiʻi" data-language-local-name="Hawaii dili" class="interlanguage-link-target"><span>Hawaiʻi</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-hif mw-list-item"><a href="https://hif.wikipedia.org/wiki/Zazaki_bhasa" title="Zazaki bhasa - Fiji Hintçesi" lang="hif" hreflang="hif" data-title="Zazaki bhasa" data-language-autonym="Fiji Hindi" data-language-local-name="Fiji Hintçesi" class="interlanguage-link-target"><span>Fiji Hindi</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-hr mw-list-item"><a href="https://hr.wikipedia.org/wiki/Zazaki_jezik" title="Zazaki jezik - Hırvatça" lang="hr" hreflang="hr" data-title="Zazaki jezik" data-language-autonym="Hrvatski" data-language-local-name="Hırvatça" class="interlanguage-link-target"><span>Hrvatski</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-hsb mw-list-item"><a href="https://hsb.wikipedia.org/wiki/Zaza%C5%A1%C4%87ina" title="Zazašćina - Yukarı Sorbça" lang="hsb" hreflang="hsb" data-title="Zazašćina" data-language-autonym="Hornjoserbsce" data-language-local-name="Yukarı Sorbça" class="interlanguage-link-target"><span>Hornjoserbsce</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-hu mw-list-item"><a href="https://hu.wikipedia.org/wiki/Zazaki_nyelv" title="Zazaki nyelv - Macarca" lang="hu" hreflang="hu" data-title="Zazaki nyelv" data-language-autonym="Magyar" data-language-local-name="Macarca" class="interlanguage-link-target"><span>Magyar</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-hy mw-list-item"><a href="https://hy.wikipedia.org/wiki/%D4%B6%D5%A1%D5%A6%D5%A1%D5%B5%D5%A5%D6%80%D5%A5%D5%B6" title="Զազայերեն - Ermenice" lang="hy" hreflang="hy" data-title="Զազայերեն" data-language-autonym="Հայերեն" data-language-local-name="Ermenice" class="interlanguage-link-target"><span>Հայերեն</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-id mw-list-item"><a href="https://id.wikipedia.org/wiki/Bahasa_Zaza" title="Bahasa Zaza - Endonezce" lang="id" hreflang="id" data-title="Bahasa Zaza" data-language-autonym="Bahasa Indonesia" data-language-local-name="Endonezce" class="interlanguage-link-target"><span>Bahasa Indonesia</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ilo mw-list-item"><a href="https://ilo.wikipedia.org/wiki/Pagsasao_a_Zazaki" title="Pagsasao a Zazaki - Iloko" lang="ilo" hreflang="ilo" data-title="Pagsasao a Zazaki" data-language-autonym="Ilokano" data-language-local-name="Iloko" class="interlanguage-link-target"><span>Ilokano</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-io mw-list-item"><a href="https://io.wikipedia.org/wiki/Zaza-linguo" title="Zaza-linguo - Ido" lang="io" hreflang="io" data-title="Zaza-linguo" data-language-autonym="Ido" data-language-local-name="Ido" class="interlanguage-link-target"><span>Ido</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-is mw-list-item"><a href="https://is.wikipedia.org/wiki/Zazaska" title="Zazaska - İzlandaca" lang="is" hreflang="is" data-title="Zazaska" data-language-autonym="Íslenska" data-language-local-name="İzlandaca" class="interlanguage-link-target"><span>Íslenska</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-it mw-list-item"><a href="https://it.wikipedia.org/wiki/Lingua_zazaki" title="Lingua zazaki - İtalyanca" lang="it" hreflang="it" data-title="Lingua zazaki" data-language-autonym="İtaliano" data-language-local-name="İtalyanca" class="interlanguage-link-target"><span>İtaliano</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ja mw-list-item"><a href="https://ja.wikipedia.org/wiki/%E3%82%B6%E3%82%B6%E3%82%AD%E8%AA%9E" title="ザザキ語 - Japonca" lang="ja" hreflang="ja" data-title="ザザキ語" data-language-autonym="日本語" data-language-local-name="Japonca" class="interlanguage-link-target"><span>日本語</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-jv mw-list-item"><a href="https://jv.wikipedia.org/wiki/Basa_Zaza" title="Basa Zaza - Cava dili" lang="jv" hreflang="jv" data-title="Basa Zaza" data-language-autonym="Jawa" data-language-local-name="Cava dili" class="interlanguage-link-target"><span>Jawa</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ka mw-list-item"><a href="https://ka.wikipedia.org/wiki/%E1%83%96%E1%83%90%E1%83%96%E1%83%90%E1%83%99%E1%83%98" title="ზაზაკი - Gürcüce" lang="ka" hreflang="ka" data-title="ზაზაკი" data-language-autonym="ქართული" data-language-local-name="Gürcüce" class="interlanguage-link-target"><span>ქართული</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-kaa mw-list-item"><a href="https://kaa.wikipedia.org/wiki/Zaza_t%C4%B1li" title="Zaza tıli - Karakalpakça" lang="kaa" hreflang="kaa" data-title="Zaza tıli" data-language-autonym="Qaraqalpaqsha" data-language-local-name="Karakalpakça" class="interlanguage-link-target"><span>Qaraqalpaqsha</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-kab mw-list-item"><a href="https://kab.wikipedia.org/wiki/Tazazat" title="Tazazat - Kabiliyece" lang="kab" hreflang="kab" data-title="Tazazat" data-language-autonym="Taqbaylit" data-language-local-name="Kabiliyece" class="interlanguage-link-target"><span>Taqbaylit</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-kg mw-list-item"><a href="https://kg.wikipedia.org/wiki/Sasa" title="Sasa - Kongo dili" lang="kg" hreflang="kg" data-title="Sasa" data-language-autonym="Kongo" data-language-local-name="Kongo dili" class="interlanguage-link-target"><span>Kongo</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-kge mw-list-item"><a href="https://kge.wikipedia.org/wiki/Bahasa_Zaza" title="Bahasa Zaza - Komering" lang="kge" hreflang="kge" data-title="Bahasa Zaza" data-language-autonym="Kumoring" data-language-local-name="Komering" class="interlanguage-link-target"><span>Kumoring</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ko mw-list-item"><a href="https://ko.wikipedia.org/wiki/%EC%9E%90%EC%9E%90%EC%96%B4" title="자자어 - Korece" lang="ko" hreflang="ko" data-title="자자어" data-language-autonym="한국어" data-language-local-name="Korece" class="interlanguage-link-target"><span>한국어</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ks mw-list-item"><a href="https://ks.wikipedia.org/wiki/%D8%B2%D8%A7%D8%B2%D8%A7%DA%A9%DB%8C_%D8%B2%D9%8E%D8%A8%D8%A7%D9%86" title="زازاکی زَبان - Keşmir dili" lang="ks" hreflang="ks" data-title="زازاکی زَبان" data-language-autonym="कॉशुर / کٲشُر" data-language-local-name="Keşmir dili" class="interlanguage-link-target"><span>कॉशुर / کٲشُر</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ku mw-list-item"><a href="https://ku.wikipedia.org/wiki/Zazak%C3%AE" title="Zazakî - Kürtçe" lang="ku" hreflang="ku" data-title="Zazakî" data-language-autonym="Kurdî" data-language-local-name="Kürtçe" class="interlanguage-link-target"><span>Kurdî</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-la mw-list-item"><a href="https://la.wikipedia.org/wiki/Lingua_Zaza" title="Lingua Zaza - Latince" lang="la" hreflang="la" data-title="Lingua Zaza" data-language-autonym="Latina" data-language-local-name="Latince" class="interlanguage-link-target"><span>Latina</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-lad mw-list-item"><a href="https://lad.wikipedia.org/wiki/Lingua_Zaza" title="Lingua Zaza - Ladino" lang="lad" hreflang="lad" data-title="Lingua Zaza" data-language-autonym="Ladino" data-language-local-name="Ladino" class="interlanguage-link-target"><span>Ladino</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ln mw-list-item"><a href="https://ln.wikipedia.org/wiki/Sasas%C3%A9" title="Sasasé - Lingala" lang="ln" hreflang="ln" data-title="Sasasé" data-language-autonym="Lingála" data-language-local-name="Lingala" class="interlanguage-link-target"><span>Lingála</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-lt mw-list-item"><a href="https://lt.wikipedia.org/wiki/Zaz%C5%B3_kalba" title="Zazų kalba - Litvanca" lang="lt" hreflang="lt" data-title="Zazų kalba" data-language-autonym="Lietuvių" data-language-local-name="Litvanca" class="interlanguage-link-target"><span>Lietuvių</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-lv mw-list-item"><a href="https://lv.wikipedia.org/wiki/Zazu_valoda" title="Zazu valoda - Letonca" lang="lv" hreflang="lv" data-title="Zazu valoda" data-language-autonym="Latviešu" data-language-local-name="Letonca" class="interlanguage-link-target"><span>Latviešu</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-map-bms mw-list-item"><a href="https://map-bms.wikipedia.org/wiki/Basa_Zaza" title="Basa Zaza - Banyumasan" lang="jv-x-bms" hreflang="jv-x-bms" data-title="Basa Zaza" data-language-autonym="Basa Banyumasan" data-language-local-name="Banyumasan" class="interlanguage-link-target"><span>Basa Banyumasan</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-mg mw-list-item"><a href="https://mg.wikipedia.org/wiki/Fiteny_zazaky" title="Fiteny zazaky - Malgaşça" lang="mg" hreflang="mg" data-title="Fiteny zazaky" data-language-autonym="Malagasy" data-language-local-name="Malgaşça" class="interlanguage-link-target"><span>Malagasy</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-mk mw-list-item"><a href="https://mk.wikipedia.org/wiki/%D0%97%D0%B0%D0%B7%D0%B0%D0%BD%D1%81%D0%BA%D0%B8_%D1%98%D0%B0%D0%B7%D0%B8%D0%BA" title="Зазански јазик - Makedonca" lang="mk" hreflang="mk" data-title="Зазански јазик" data-language-autonym="Македонски" data-language-local-name="Makedonca" class="interlanguage-link-target"><span>Македонски</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ml mw-list-item"><a href="https://ml.wikipedia.org/wiki/%E0%B4%B8%E0%B4%B8%E0%B4%95%E0%B5%8D%E0%B4%95%E0%B4%BF_%E0%B4%AD%E0%B4%BE%E0%B4%B7" title="സസക്കി ഭാഷ - Malayalam dili" lang="ml" hreflang="ml" data-title="സസക്കി ഭാഷ" data-language-autonym="മലയാളം" data-language-local-name="Malayalam dili" class="interlanguage-link-target"><span>മലയാളം</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ms mw-list-item"><a href="https://ms.wikipedia.org/wiki/Bahasa_Zaza" title="Bahasa Zaza - Malayca" lang="ms" hreflang="ms" data-title="Bahasa Zaza" data-language-autonym="Bahasa Melayu" data-language-local-name="Malayca" class="interlanguage-link-target"><span>Bahasa Melayu</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-mzn mw-list-item"><a href="https://mzn.wikipedia.org/wiki/%D8%B2%D8%A7%D8%B2%D8%A7%DA%A9%DB%8C" title="زازاکی - Mazenderanca" lang="mzn" hreflang="mzn" data-title="زازاکی" data-language-autonym="مازِرونی" data-language-local-name="Mazenderanca" class="interlanguage-link-target"><span>مازِرونی</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-nl mw-list-item"><a href="https://nl.wikipedia.org/wiki/Zazaki" title="Zazaki - Felemenkçe" lang="nl" hreflang="nl" data-title="Zazaki" data-language-autonym="Nederlands" data-language-local-name="Felemenkçe" class="interlanguage-link-target"><span>Nederlands</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-nn mw-list-item"><a href="https://nn.wikipedia.org/wiki/Zazaisk" title="Zazaisk - Norveççe Nynorsk" lang="nn" hreflang="nn" data-title="Zazaisk" data-language-autonym="Norsk nynorsk" data-language-local-name="Norveççe Nynorsk" class="interlanguage-link-target"><span>Norsk nynorsk</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-no mw-list-item"><a href="https://no.wikipedia.org/wiki/Zazaisk" title="Zazaisk - Norveççe Bokmål" lang="nb" hreflang="nb" data-title="Zazaisk" data-language-autonym="Norsk bokmål" data-language-local-name="Norveççe Bokmål" class="interlanguage-link-target"><span>Norsk bokmål</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-nov mw-list-item"><a href="https://nov.wikipedia.org/wiki/Zazaki" title="Zazaki - Novial" lang="nov" hreflang="nov" data-title="Zazaki" data-language-autonym="Novial" data-language-local-name="Novial" class="interlanguage-link-target"><span>Novial</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-oc mw-list-item"><a href="https://oc.wikipedia.org/wiki/Zazaki" title="Zazaki - Oksitan dili" lang="oc" hreflang="oc" data-title="Zazaki" data-language-autonym="Occitan" data-language-local-name="Oksitan dili" class="interlanguage-link-target"><span>Occitan</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-os mw-list-item"><a href="https://os.wikipedia.org/wiki/%D0%97%D0%B0%D0%B7%D0%B0%D0%BA%D0%B8" title="Зазаки - Osetçe" lang="os" hreflang="os" data-title="Зазаки" data-language-autonym="Ирон" data-language-local-name="Osetçe" class="interlanguage-link-target"><span>Ирон</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-pdc mw-list-item"><a href="https://pdc.wikipedia.org/wiki/Zazaisch" title="Zazaisch - Pensilvanya Almancası" lang="pdc" hreflang="pdc" data-title="Zazaisch" data-language-autonym="Deitsch" data-language-local-name="Pensilvanya Almancası" class="interlanguage-link-target"><span>Deitsch</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-pl mw-list-item"><a href="https://pl.wikipedia.org/wiki/J%C4%99zyk_zazaki" title="Język zazaki - Lehçe" lang="pl" hreflang="pl" data-title="Język zazaki" data-language-autonym="Polski" data-language-local-name="Lehçe" class="interlanguage-link-target"><span>Polski</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-pnb mw-list-item"><a href="https://pnb.wikipedia.org/wiki/%D8%B2%D8%A7%D8%B2%D8%A7%DA%A9%DB%8C_%D8%A8%D9%88%D9%84%DB%8C" title="زازاکی بولی - Western Punjabi" lang="pnb" hreflang="pnb" data-title="زازاکی بولی" data-language-autonym="پنجابی" data-language-local-name="Western Punjabi" class="interlanguage-link-target"><span>پنجابی</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-pt mw-list-item"><a href="https://pt.wikipedia.org/wiki/L%C3%ADngua_zaza" title="Língua zaza - Portekizce" lang="pt" hreflang="pt" data-title="Língua zaza" data-language-autonym="Português" data-language-local-name="Portekizce" class="interlanguage-link-target"><span>Português</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ro mw-list-item"><a href="https://ro.wikipedia.org/wiki/Limba_zazaki" title="Limba zazaki - Rumence" lang="ro" hreflang="ro" data-title="Limba zazaki" data-language-autonym="Română" data-language-local-name="Rumence" class="interlanguage-link-target"><span>Română</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ru mw-list-item"><a href="https://ru.wikipedia.org/wiki/%D0%97%D0%B0%D0%B7%D0%B0%D0%BA%D0%B8" title="Зазаки - Rusça" lang="ru" hreflang="ru" data-title="Зазаки" data-language-autonym="Русский" data-language-local-name="Rusça" class="interlanguage-link-target"><span>Русский</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sah mw-list-item"><a href="https://sah.wikipedia.org/wiki/%D0%97%D0%B0%D0%B7%D0%B0_%D1%82%D1%8B%D0%BB%D0%B0" title="Заза тыла - Yakutça" lang="sah" hreflang="sah" data-title="Заза тыла" data-language-autonym="Саха тыла" data-language-local-name="Yakutça" class="interlanguage-link-target"><span>Саха тыла</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sat mw-list-item"><a href="https://sat.wikipedia.org/wiki/%E1%B1%A1%E1%B1%9F%E1%B1%A1%E1%B1%9F_%E1%B1%AF%E1%B1%9F%E1%B1%B9%E1%B1%A8%E1%B1%A5%E1%B1%A4" title="ᱡᱟᱡᱟ ᱯᱟᱹᱨᱥᱤ - Santali" lang="sat" hreflang="sat" data-title="ᱡᱟᱡᱟ ᱯᱟᱹᱨᱥᱤ" data-language-autonym="ᱥᱟᱱᱛᱟᱲᱤ" data-language-local-name="Santali" class="interlanguage-link-target"><span>ᱥᱟᱱᱛᱟᱲᱤ</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sco mw-list-item"><a href="https://sco.wikipedia.org/wiki/Zazaki_leid" title="Zazaki leid - İskoçça" lang="sco" hreflang="sco" data-title="Zazaki leid" data-language-autonym="Scots" data-language-local-name="İskoçça" class="interlanguage-link-target"><span>Scots</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sd mw-list-item"><a href="https://sd.wikipedia.org/wiki/%D8%B2%D8%A7%D8%B2%D8%A7%DA%AA%D9%8A_%D9%BB%D9%88%D9%84%D9%8A" title="زازاڪي ٻولي - Sindhi dili" lang="sd" hreflang="sd" data-title="زازاڪي ٻولي" data-language-autonym="سنڌي" data-language-local-name="Sindhi dili" class="interlanguage-link-target"><span>سنڌي</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sh mw-list-item"><a href="https://sh.wikipedia.org/wiki/Zazaki_jezik" title="Zazaki jezik - Sırp-Hırvat Dili" lang="sh" hreflang="sh" data-title="Zazaki jezik" data-language-autonym="Srpskohrvatski / српскохрватски" data-language-local-name="Sırp-Hırvat Dili" class="interlanguage-link-target"><span>Srpskohrvatski / српскохрватски</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-simple mw-list-item"><a href="https://simple.wikipedia.org/wiki/Zaza_language" title="Zaza language - Simple English" lang="en-simple" hreflang="en-simple" data-title="Zaza language" data-language-autonym="Simple English" data-language-local-name="Simple English" class="interlanguage-link-target"><span>Simple English</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sm mw-list-item"><a href="https://sm.wikipedia.org/wiki/Gagana_zazao" title="Gagana zazao - Samoa dili" lang="sm" hreflang="sm" data-title="Gagana zazao" data-language-autonym="Gagana Samoa" data-language-local-name="Samoa dili" class="interlanguage-link-target"><span>Gagana Samoa</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sq mw-list-item"><a href="https://sq.wikipedia.org/wiki/Gjuha_zaza" title="Gjuha zaza - Arnavutça" lang="sq" hreflang="sq" data-title="Gjuha zaza" data-language-autonym="Shqip" data-language-local-name="Arnavutça" class="interlanguage-link-target"><span>Shqip</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sr mw-list-item"><a href="https://sr.wikipedia.org/wiki/%D0%97%D0%B0%D0%B7%D0%B0%D0%BA%D0%B8_%D1%98%D0%B5%D0%B7%D0%B8%D0%BA" title="Зазаки језик - Sırpça" lang="sr" hreflang="sr" data-title="Зазаки језик" data-language-autonym="Српски / srpski" data-language-local-name="Sırpça" class="interlanguage-link-target"><span>Српски / srpski</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-su mw-list-item"><a href="https://su.wikipedia.org/wiki/Basa_Zazaki" title="Basa Zazaki - Sunda dili" lang="su" hreflang="su" data-title="Basa Zazaki" data-language-autonym="Sunda" data-language-local-name="Sunda dili" class="interlanguage-link-target"><span>Sunda</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sv mw-list-item"><a href="https://sv.wikipedia.org/wiki/Zazaiska" title="Zazaiska - İsveççe" lang="sv" hreflang="sv" data-title="Zazaiska" data-language-autonym="Svenska" data-language-local-name="İsveççe" class="interlanguage-link-target"><span>Svenska</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sw mw-list-item"><a href="https://sw.wikipedia.org/wiki/Kizaza" title="Kizaza - Svahili dili" lang="sw" hreflang="sw" data-title="Kizaza" data-language-autonym="Kiswahili" data-language-local-name="Svahili dili" class="interlanguage-link-target"><span>Kiswahili</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ta mw-list-item"><a href="https://ta.wikipedia.org/wiki/%E0%AE%A4%E0%AE%BF%E0%AE%AE%E0%AE%BF%E0%AE%B2%E0%AE%BF_%E0%AE%AE%E0%AF%8A%E0%AE%B4%E0%AE%BF" title="திமிலி மொழி - Tamilce" lang="ta" hreflang="ta" data-title="திமிலி மொழி" data-language-autonym="தமிழ்" data-language-local-name="Tamilce" class="interlanguage-link-target"><span>தமிழ்</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-tg mw-list-item"><a href="https://tg.wikipedia.org/wiki/%D0%97%D0%B0%D0%B1%D0%BE%D0%BD%D0%B8_%D0%B7%D0%B0%D0%B7%D0%B0%D0%BA%D3%A3" title="Забони зазакӣ - Tacikçe" lang="tg" hreflang="tg" data-title="Забони зазакӣ" data-language-autonym="Тоҷикӣ" data-language-local-name="Tacikçe" class="interlanguage-link-target"><span>Тоҷикӣ</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-th mw-list-item"><a href="https://th.wikipedia.org/wiki/%E0%B8%A0%E0%B8%B2%E0%B8%A9%E0%B8%B2%E0%B8%8B%E0%B8%B2%E0%B8%8B%E0%B8%B2" title="ภาษาซาซา - Tayca" lang="th" hreflang="th" data-title="ภาษาซาซา" data-language-autonym="ไทย" data-language-local-name="Tayca" class="interlanguage-link-target"><span>ไทย</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-tly mw-list-item"><a href="https://tly.wikipedia.org/wiki/Zazaki_zyvon" title="Zazaki zyvon - Talışça" lang="tly" hreflang="tly" data-title="Zazaki zyvon" data-language-autonym="Tolışi" data-language-local-name="Talışça" class="interlanguage-link-target"><span>Tolışi</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-tt mw-list-item"><a href="https://tt.wikipedia.org/wiki/%D0%97%D0%B0%D0%B7%D0%B0_%D1%82%D0%B5%D0%BB%D0%B5" title="Заза теле - Tatarca" lang="tt" hreflang="tt" data-title="Заза теле" data-language-autonym="Татарча / tatarça" data-language-local-name="Tatarca" class="interlanguage-link-target"><span>Татарча / tatarça</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ug mw-list-item"><a href="https://ug.wikipedia.org/wiki/%D8%B2%D8%A7%D8%B2%D8%A7_%D8%AA%D9%89%D9%84%D9%89" title="زازا تىلى - Uygurca" lang="ug" hreflang="ug" data-title="زازا تىلى" data-language-autonym="ئۇيغۇرچە / Uyghurche" data-language-local-name="Uygurca" class="interlanguage-link-target"><span>ئۇيغۇرچە / Uyghurche</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-uk mw-list-item"><a href="https://uk.wikipedia.org/wiki/%D0%97%D0%B0%D0%B7%D0%B0%D0%BA%D1%96" title="Зазакі - Ukraynaca" lang="uk" hreflang="uk" data-title="Зазакі" data-language-autonym="Українська" data-language-local-name="Ukraynaca" class="interlanguage-link-target"><span>Українська</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ur mw-list-item"><a href="https://ur.wikipedia.org/wiki/%D8%B2%D8%A7%D8%B2%D8%A7%DA%A9%DB%8C_%D8%B2%D8%A8%D8%A7%D9%86" title="زازاکی زبان - Urduca" lang="ur" hreflang="ur" data-title="زازاکی زبان" data-language-autonym="اردو" data-language-local-name="Urduca" class="interlanguage-link-target"><span>اردو</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-uz mw-list-item"><a href="https://uz.wikipedia.org/wiki/Zaza_tili" title="Zaza tili - Özbekçe" lang="uz" hreflang="uz" data-title="Zaza tili" data-language-autonym="Oʻzbekcha / ўзбекча" data-language-local-name="Özbekçe" class="interlanguage-link-target"><span>Oʻzbekcha / ўзбекча</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-vi mw-list-item"><a href="https://vi.wikipedia.org/wiki/Ti%E1%BA%BFng_Zaza" title="Tiếng Zaza - Vietnamca" lang="vi" hreflang="vi" data-title="Tiếng Zaza" data-language-autonym="Tiếng Việt" data-language-local-name="Vietnamca" class="interlanguage-link-target"><span>Tiếng Việt</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-wuu mw-list-item"><a href="https://wuu.wikipedia.org/wiki/%E6%89%8E%E6%89%8E%E5%85%B6%E8%AF%AD" title="扎扎其语 - Wu Çincesi" lang="wuu" hreflang="wuu" data-title="扎扎其语" data-language-autonym="吴语" data-language-local-name="Wu Çincesi" class="interlanguage-link-target"><span>吴语</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-zh mw-list-item"><a href="https://zh.wikipedia.org/wiki/%E6%89%8E%E6%89%8E%E5%85%B6%E8%AA%9E" title="扎扎其語 - Çince" lang="zh" hreflang="zh" data-title="扎扎其語" data-language-autonym="中文" data-language-local-name="Çince" class="interlanguage-link-target"><span>中文</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-zh-min-nan mw-list-item"><a href="https://zh-min-nan.wikipedia.org/wiki/Zaza-g%C3%BA" title="Zaza-gú - Min Nan Çincesi" lang="nan" hreflang="nan" data-title="Zaza-gú" data-language-autonym="閩南語 / Bân-lâm-gú" data-language-local-name="Min Nan Çincesi" class="interlanguage-link-target"><span>閩南語 / Bân-lâm-gú</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-zh-yue mw-list-item"><a href="https://zh-yue.wikipedia.org/wiki/%E6%89%8E%E6%89%8E%E6%96%87" title="扎扎文 - Kantonca" lang="yue" hreflang="yue" data-title="扎扎文" data-language-autonym="粵語" data-language-local-name="Kantonca" class="interlanguage-link-target"><span>粵語</span></a></li> </ul> <div class="after-portlet after-portlet-lang"><span class="wb-langlinks-edit wb-langlinks-link"><a href="https://www.wikidata.org/wiki/Special:EntityPage/Q10199#sitelinks-wikipedia" title="Dillerarası bağlantıları değiştir" class="wbc-editpage">Bağlantıları değiştir</a></span></div> </div> </div> </div> </header> <div class="vector-page-toolbar"> <div class="vector-page-toolbar-container"> <div id="left-navigation"> <nav aria-label="Ad alanları"> <div id="p-associated-pages" class="vector-menu vector-menu-tabs mw-portlet mw-portlet-associated-pages" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="ca-nstab-main" class="selected vector-tab-noicon mw-list-item"><a href="/wiki/Zazaca" title="İçerik sayfasını göster [c]" accesskey="c"><span>Madde</span></a></li><li id="ca-talk" class="vector-tab-noicon mw-list-item"><a href="/wiki/Tart%C4%B1%C5%9Fma:Zazaca" rel="discussion" title="İçerik ile ilgili tartışma [t]" accesskey="t"><span>Tartışma</span></a></li> </ul> </div> </div> <div id="vector-variants-dropdown" class="vector-dropdown emptyPortlet" > <input type="checkbox" id="vector-variants-dropdown-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-variants-dropdown" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="Dil varyantını değiştir" > <label id="vector-variants-dropdown-label" for="vector-variants-dropdown-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet" aria-hidden="true" ><span class="vector-dropdown-label-text">Türkçe</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="p-variants" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-variants emptyPortlet" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> </ul> </div> </div> </div> </div> </nav> </div> <div id="right-navigation" class="vector-collapsible"> <nav aria-label="Görünüm"> <div id="p-views" class="vector-menu vector-menu-tabs mw-portlet mw-portlet-views" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="ca-view" class="selected vector-tab-noicon mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Zazaca&stable=1"><span>Oku</span></a></li><li id="ca-current" class="collapsible vector-tab-noicon mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Zazaca&stable=0&redirect=no" title="Bu sayfayı bekleyen değişikliklerle gör [v]" accesskey="v"><span>Bekleyen değişiklikler</span></a></li><li id="ca-ve-edit" class="vector-tab-noicon mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Zazaca&oldid=34129151&veaction=edit" title="Bu sayfayı değiştir [v]" accesskey="v"><span>Değiştir</span></a></li><li id="ca-edit" class="collapsible vector-tab-noicon mw-list-item"><a href="//tr.wikipedia.org/w/index.php?title=Zazaca&action=edit" title="Bu sayfanın kaynak kodunu düzenleyin [e]" accesskey="e"><span>Kaynağı değiştir</span></a></li><li id="ca-history" class="vector-tab-noicon mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Zazaca&action=history" title="Bu sayfanın geçmiş sürümleri [h]" accesskey="h"><span>Geçmişi gör</span></a></li> </ul> </div> </div> </nav> <nav class="vector-page-tools-landmark" aria-label="Sayfa araçları"> <div id="vector-page-tools-dropdown" class="vector-dropdown vector-page-tools-dropdown" > <input type="checkbox" id="vector-page-tools-dropdown-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-page-tools-dropdown" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="Araçlar" > <label id="vector-page-tools-dropdown-label" for="vector-page-tools-dropdown-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet" aria-hidden="true" ><span class="vector-dropdown-label-text">Araçlar</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="vector-page-tools-unpinned-container" class="vector-unpinned-container"> <div id="vector-page-tools" class="vector-page-tools vector-pinnable-element"> <div class="vector-pinnable-header vector-page-tools-pinnable-header vector-pinnable-header-unpinned" data-feature-name="page-tools-pinned" data-pinnable-element-id="vector-page-tools" data-pinned-container-id="vector-page-tools-pinned-container" data-unpinned-container-id="vector-page-tools-unpinned-container" > <div class="vector-pinnable-header-label">Araçlar</div> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-pin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-page-tools.pin">kenar çubuğuna taşı</button> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-unpin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-page-tools.unpin">gizle</button> </div> <div id="p-cactions" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-cactions emptyPortlet vector-has-collapsible-items" title="Daha fazla seçenek" > <div class="vector-menu-heading"> Eylemler </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="ca-more-view" class="selected vector-more-collapsible-item mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Zazaca&stable=1"><span>Oku</span></a></li><li id="ca-more-current" class="collapsible vector-more-collapsible-item mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Zazaca&stable=0&redirect=no"><span>Bekleyen değişiklikler</span></a></li><li id="ca-more-ve-edit" class="vector-more-collapsible-item mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Zazaca&oldid=34129151&veaction=edit" title="Bu sayfayı değiştir [v]" accesskey="v"><span>Değiştir</span></a></li><li id="ca-more-edit" class="collapsible vector-more-collapsible-item mw-list-item"><a href="//tr.wikipedia.org/w/index.php?title=Zazaca&action=edit" title="Bu sayfanın kaynak kodunu düzenleyin [e]" accesskey="e"><span>Kaynağı değiştir</span></a></li><li id="ca-more-history" class="vector-more-collapsible-item mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Zazaca&action=history"><span>Geçmişi gör</span></a></li> </ul> </div> </div> <div id="p-tb" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-tb" > <div class="vector-menu-heading"> Genel </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="t-whatlinkshere" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%C3%96zel:SayfayaBa%C4%9Flant%C4%B1lar/Zazaca" title="Bu sayfaya bağlantı vermiş tüm viki sayfalarının listesi [j]" accesskey="j"><span>Sayfaya bağlantılar</span></a></li><li id="t-recentchangeslinked" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%C3%96zel:%C4%B0lgiliDe%C4%9Fi%C5%9Fiklikler/Zazaca" rel="nofollow" title="Bu sayfadan bağlantı verilen sayfalardaki son değişiklikler [k]" accesskey="k"><span>İlgili değişiklikler</span></a></li><li id="t-specialpages" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%C3%96zel:%C3%96zelSayfalar" title="Tüm özel sayfaların listesi [q]" accesskey="q"><span>Özel sayfalar</span></a></li><li id="t-permalink" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Zazaca&oldid=34129151" title="Bu sayfanın bu revizyonuna kalıcı bağlantı"><span>Kalıcı bağlantı</span></a></li><li id="t-info" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Zazaca&action=info" title="Bu sayfa hakkında daha fazla bilgi"><span>Sayfa bilgisi</span></a></li><li id="t-cite" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%C3%96zel:KaynakG%C3%B6ster&page=Zazaca&id=34129151&wpFormIdentifier=titleform" title="Bu sayfadan nasıl kaynak göstereceği hakkında bilgi"><span>Bu sayfayı kaynak göster</span></a></li><li id="t-urlshortener" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%C3%96zel:UrlShortener&url=https%3A%2F%2Ftr.wikipedia.org%2Fwiki%2FZazaca"><span>Kısaltılmış URL'yi al</span></a></li><li id="t-urlshortener-qrcode" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%C3%96zel:QrCode&url=https%3A%2F%2Ftr.wikipedia.org%2Fwiki%2FZazaca"><span>Karekodu indir</span></a></li> </ul> </div> </div> <div id="p-coll-print_export" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-coll-print_export" > <div class="vector-menu-heading"> Yazdır/dışa aktar </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="coll-create_a_book" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%C3%96zel:Kitap&bookcmd=book_creator&referer=Zazaca"><span>Bir kitap oluştur</span></a></li><li id="t-print" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Zazaca&printable=yes" title="Bu sayfanın basılmaya uygun sürümü [p]" accesskey="p"><span>Basılmaya uygun görünüm</span></a></li> </ul> </div> </div> <div id="p-wikibase-otherprojects" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-wikibase-otherprojects" > <div class="vector-menu-heading"> Diğer projelerde </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li class="wb-otherproject-link wb-otherproject-commons mw-list-item"><a href="https://commons.wikimedia.org/wiki/Category:Zazaki_language" hreflang="en"><span>Wikimedia Commons</span></a></li><li class="wb-otherproject-link wb-otherproject-wikibooks mw-list-item"><a href="https://tr.wikibooks.org/wiki/Zazaca" hreflang="tr"><span>Vikikitap</span></a></li><li id="t-wikibase" class="wb-otherproject-link wb-otherproject-wikibase-dataitem mw-list-item"><a href="https://www.wikidata.org/wiki/Special:EntityPage/Q10199" title="Veri havuzundaki ilgili ögeye bağlantı [g]" accesskey="g"><span>Vikiveri ögesi</span></a></li> </ul> </div> </div> </div> </div> </div> </div> </nav> </div> </div> </div> <div class="vector-column-end"> <div class="vector-sticky-pinned-container"> <nav class="vector-page-tools-landmark" aria-label="Sayfa araçları"> <div id="vector-page-tools-pinned-container" class="vector-pinned-container"> </div> </nav> <nav class="vector-appearance-landmark" aria-label="Görünüm"> <div id="vector-appearance-pinned-container" class="vector-pinned-container"> <div id="vector-appearance" class="vector-appearance vector-pinnable-element"> <div class="vector-pinnable-header vector-appearance-pinnable-header vector-pinnable-header-pinned" data-feature-name="appearance-pinned" data-pinnable-element-id="vector-appearance" data-pinned-container-id="vector-appearance-pinned-container" data-unpinned-container-id="vector-appearance-unpinned-container" > <div class="vector-pinnable-header-label">Görünüm</div> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-pin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-appearance.pin">kenar çubuğuna taşı</button> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-unpin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-appearance.unpin">gizle</button> </div> </div> </div> </nav> </div> </div> <div id="bodyContent" class="vector-body" aria-labelledby="firstHeading" data-mw-ve-target-container> <div class="vector-body-before-content"> <div class="mw-indicators"> <div id="mw-indicator-indicator-fr-review-status" class="mw-indicator"><indicator name="fr-review-status" class="mw-fr-review-status-indicator" id="mw-fr-revision-toggle"><span class="cdx-fr-css-icon-review--status--stable"></span><b>Kontrol Edilmiş</b></indicator></div> </div> <div id="siteSub" class="noprint">Vikipedi, özgür ansiklopedi</div> </div> <div id="contentSub"><div id="mw-content-subtitle"><div id="mw-fr-revision-messages"><div id="mw-fr-revision-details" class="mw-fr-revision-details-dialog" style="display:none;"><div tabindex="0"></div><div class="cdx-dialog cdx-dialog--horizontal-actions"><header class="cdx-dialog__header cdx-dialog__header--default"><div class="cdx-dialog__header__title-group"><h2 class="cdx-dialog__header__title">Sayfa sürüm durumu</h2><p class="cdx-dialog__header__subtitle">Bu, bu sayfanın kontrol edilmiş bir sürümüdür</p></div><button class="cdx-button cdx-button--action-default cdx-button--weight-quiet 							cdx-button--size-medium cdx-button--icon-only cdx-dialog__header__close-button" aria-label="Close" onclick="document.getElementById("mw-fr-revision-details").style.display = "none";" type="submit"><span class="cdx-icon cdx-icon--medium 							cdx-fr-css-icon--close"></span></button></header><div class="cdx-dialog__body"><i>25 Ekim 2024</i> tarihinde <a class="external text" href="https://tr.wikipedia.org/w/index.php?title=%C3%96zel:G%C3%BCnl%C3%BCk&type=review&page=Zazaca">kontrol edilmiş</a> <a href="/wiki/Vikipedi:S%C3%BCr%C3%BCm_kontrol%C3%BC" title="Vikipedi:Sürüm kontrolü">kararlı sürüm</a> gösterilmektedir. İnceleme bekleyen <a class="external text" href="https://tr.wikipedia.org/w/index.php?title=Zazaca&oldid=34129151&diff=cur">4 değişiklik</a> bulunmaktadır.<p><table id="mw-fr-revisionratings-box" class="flaggedrevs-color-1" style="margin: auto;" cellpadding="0"><tr><td class="fr-text" style="vertical-align: middle;">Doğruluk</td><td class="fr-value40" style="vertical-align: middle;">Görüldü</td></tr></table></p></div></div><div tabindex="0"></div></div></div></div></div> <div id="mw-content-text" class="mw-body-content"><div class="mw-content-ltr mw-parser-output" lang="tr" dir="ltr"><style data-mw-deduplicate="TemplateStyles:r28603389">.mw-parser-output .infobox-subbox{padding:0;border:none;margin:-3px;width:auto;min-width:100%;font-size:100%;clear:none;float:none;background-color:transparent}.mw-parser-output .infobox-3cols-child{margin:auto}.mw-parser-output .infobox .navbar{font-size:100%}body.skin-minerva .mw-parser-output .infobox-header,body.skin-minerva .mw-parser-output .infobox-subheader,body.skin-minerva .mw-parser-output .infobox-above,body.skin-minerva .mw-parser-output .infobox-title,body.skin-minerva .mw-parser-output .infobox-image,body.skin-minerva .mw-parser-output .infobox-full-data,body.skin-minerva .mw-parser-output .infobox-below{text-align:center}</style><table class="infobox"><tbody><tr><th colspan="2" class="infobox-above" style="color: black; background-color: #c9ffd9;">Zazaca</th></tr><tr><td colspan="2" class="infobox-subheader font-weight: bold; color: black; background-color: /**/#c9ffd9;" style="font-weight: bold; color: black; background-color: #c9ffd9;"><span style="font-weight:normal;"><big><i>Zazaki</i></big></span></td></tr><tr><th scope="row" class="infobox-label">Ana dili olanlar</th><td class="infobox-data"><a href="/wiki/T%C3%BCrkiye" title="Türkiye">Türkiye</a>, <a href="/wiki/Avrupa" title="Avrupa">Avrupa'daki Zazalar</a>, <a href="/wiki/G%C3%BCrcistan" title="Gürcistan">Gürcistan</a>,<sup class="noprint Inline-Template" style="white-space:nowrap;">[<i><a href="/wiki/Vikipedi:Kaynak_g%C3%B6sterme" title="Vikipedi:Kaynak gösterme"><span title="">kaynak belirtilmeli</span></a></i>]</sup> <a href="/wiki/Amerika_Birle%C5%9Fik_Devletleri" title="Amerika Birleşik Devletleri">ABD</a></td></tr><tr><th scope="row" class="infobox-label">Konuşan sayısı</th><td class="infobox-data">730.705 (anadil olarak)<br /> 1.740.000<sup id="cite_ref-1" class="reference"><a href="#cite_note-1"><span class="cite-bracket">[</span>1<span class="cite-bracket">]</span></a></sup>-2.000.000<sup id="cite_ref-2" class="reference"><a href="#cite_note-2"><span class="cite-bracket">[</span>2<span class="cite-bracket">]</span></a></sup>  (<i>tarih gerekli</i>)</td></tr><tr><th scope="row" class="infobox-label"><a href="/wiki/Dil_ailesi" title="Dil ailesi">Dil ailesi</a></th><td class="infobox-data"><div style="text-align:left;"><a href="/wiki/Hint-Avrupa_dil_ailesi" title="Hint-Avrupa dil ailesi">Hint-Avrupa dil ailesi</a> <ul style="line-height:100%; margin-left:15px;padding-left:0"><li> <a href="/wiki/Hint-%C4%B0ran_dilleri" title="Hint-İran dilleri">Hint-İran dilleri</a><ul style="line-height:100%; margin-left:5px;padding-left:0"><li><a href="/wiki/%C4%B0ran_dilleri" title="İran dilleri">İran dilleri</a><ul style="line-height:100%; margin-left:5px;padding-left:0"><li><a href="/wiki/Bat%C4%B1_%C4%B0ran_dilleri" title="Batı İran dilleri">Kuzeybatı İran dilleri</a><ul style="line-height:100%; margin-left:5px;padding-left:0"><li><a href="/wiki/Zaza-Gorani_dilleri" title="Zaza-Gorani dilleri">Zaza-Gorani dilleri</a><ul style="line-height:100%; margin-left:5px;padding-left:0"><li><b>Zazaca</b></li></ul></li></ul></li></ul></li></ul></li></ul></div></td></tr><tr><th scope="row" class="infobox-label"><a href="/wiki/Yaz%C4%B1_sistemi" title="Yazı sistemi">Yazı sistemi</a></th><td class="infobox-data"><a href="/wiki/Latin_harfleri" title="Latin harfleri">Latin alfabesi</a></td></tr><tr><th colspan="2" class="infobox-header" style="color: black; background-color: #c9ffd9;">Dil kodları</th></tr><tr><th scope="row" class="infobox-label"><a href="/wiki/ISO_639-1" title="ISO 639-1">ISO 639-1</a></th><td class="infobox-data"><tt>-</tt></td></tr><tr><th scope="row" class="infobox-label"><a href="/wiki/ISO_639-2" title="ISO 639-2">ISO 639-2</a></th><td class="infobox-data"><tt><a href="https://iso639-3.sil.org/code/zza" class="extiw" title="iso639-3:zza">zza</a></tt></td></tr><tr><th scope="row" class="infobox-label"><a href="/wiki/ISO_639-3" title="ISO 639-3">ISO 639-3</a></th><td class="infobox-data"><tt><a href="https://iso639-3.sil.org/code/diq,_kiu" class="extiw" title="iso639-3:diq, kiu">diq, kiu</a></tt></td></tr><tr><td colspan="2" class="infobox-full-data"><span typeof="mw:File"><a href="/wiki/Dosya:Zaza_DialectsMap-5.gif" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/f/f8/Zaza_DialectsMap-5.gif/300px-Zaza_DialectsMap-5.gif" decoding="async" width="300" height="136" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/f/f8/Zaza_DialectsMap-5.gif/450px-Zaza_DialectsMap-5.gif 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/f/f8/Zaza_DialectsMap-5.gif 2x" data-file-width="579" data-file-height="262" /></a></span><div style="text-align:left;">Zaza dilinin üç ana lehçesinin coğrafi dağılımı.</div></td></tr></tbody></table> <p><b>Zazaca</b>, <a href="/wiki/Hint-Avrupa_dil_ailesi" title="Hint-Avrupa dil ailesi">Hint-Avrupa dil ailesinin</a> <a href="/wiki/%C4%B0ran_dilleri" title="İran dilleri">İran dilleri</a> grubunda bulunan Kuzeybatı İran koluna bağlı bir dildir.<sup id="cite_ref-Paul9_3-0" class="reference"><a href="#cite_note-Paul9-3"><span class="cite-bracket">[</span>3<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> <a href="/wiki/Zazalar" title="Zazalar">Zazalar</a> tarafından <a href="/wiki/T%C3%BCrkiye" title="Türkiye">Türkiye</a>'nin doğusunda <a href="/wiki/Bing%C3%B6l" title="Bingöl">Bingöl</a>, <a href="/wiki/Elaz%C4%B1%C4%9F_(il)" title="Elazığ (il)">Elâzığ</a>, <a href="/wiki/Erzincan_(il)" title="Erzincan (il)">Erzincan</a>, <a href="/wiki/Erzurum" title="Erzurum">Erzurum</a>, <a href="/wiki/Sivas_(il)" title="Sivas (il)">Sivas</a> ve <a href="/wiki/Tunceli" title="Tunceli">Tunceli</a>; güneydoğusunda <a href="/wiki/Diyarbak%C4%B1r_(il)" title="Diyarbakır (il)">Diyarbakır</a>, <a href="/wiki/Ad%C4%B1yaman_(il)" title="Adıyaman (il)">Adıyaman</a>, <a href="/wiki/%C5%9Eanl%C4%B1urfa_(il)" title="Şanlıurfa (il)">Şanlıurfa</a> ile <a href="/wiki/Mu%C5%9F_(il)" title="Muş (il)">Muş</a>'un <a href="/wiki/Varto" title="Varto">Varto</a> ilçesi ve <a href="/wiki/Bitlis" title="Bitlis">Bitlis</a>'in batısında <a href="/wiki/Mutki" title="Mutki">Mutki</a> ilçesi civarındaki köylerde yoğunlukla konuşulur.<sup id="cite_ref-:3_4-0" class="reference"><a href="#cite_note-:3-4"><span class="cite-bracket">[</span>4<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> Zazacaya gramer, genetik, dil bilimi ve söz varlığı açısından en yakın diller <a href="/wiki/Hazar_Denizi" title="Hazar Denizi">Hazar Denizi</a> kıyılarında konuşulan <a href="/wiki/Tali%C5%9F%C3%A7e" class="mw-redirect" title="Talişçe">Talışça</a>, <a href="/wiki/Tat%C3%A7a_(%C4%B0ran)" title="Tatça (İran)">Tatça</a>, <a href="/wiki/Gilek%C3%A7e" class="mw-redirect" title="Gilekçe">Gilekçe</a>, <a href="/wiki/Simnanca" title="Simnanca">Simnanca</a>, <a href="/wiki/Sengserce" title="Sengserce">Sengserce</a> ve <a href="/wiki/Mazenderanca" class="mw-redirect" title="Mazenderanca">Mazenderancadır</a>.<sup id="cite_ref-5" class="reference"><a href="#cite_note-5"><span class="cite-bracket">[</span>5<span class="cite-bracket">]</span></a></sup><sup id="cite_ref-6" class="reference"><a href="#cite_note-6"><span class="cite-bracket">[</span>6<span class="cite-bracket">]</span></a></sup><sup id="cite_ref-7" class="reference"><a href="#cite_note-7"><span class="cite-bracket">[</span>7<span class="cite-bracket">]</span></a></sup><sup id="cite_ref-8" class="reference"><a href="#cite_note-8"><span class="cite-bracket">[</span>8<span class="cite-bracket">]</span></a></sup><sup id="cite_ref-9" class="reference"><a href="#cite_note-9"><span class="cite-bracket">[</span>9<span class="cite-bracket">]</span></a></sup><sup id="cite_ref-10" class="reference"><a href="#cite_note-10"><span class="cite-bracket">[</span>10<span class="cite-bracket">]</span></a></sup><sup id="cite_ref-11" class="reference"><a href="#cite_note-11"><span class="cite-bracket">[</span>11<span class="cite-bracket">]</span></a></sup><sup id="cite_ref-12" class="reference"><a href="#cite_note-12"><span class="cite-bracket">[</span>12<span class="cite-bracket">]</span></a></sup><sup id="cite_ref-13" class="reference"><a href="#cite_note-13"><span class="cite-bracket">[</span>13<span class="cite-bracket">]</span></a></sup><sup id="cite_ref-14" class="reference"><a href="#cite_note-14"><span class="cite-bracket">[</span>14<span class="cite-bracket">]</span></a></sup><sup id="cite_ref-15" class="reference"><a href="#cite_note-15"><span class="cite-bracket">[</span>15<span class="cite-bracket">]</span></a></sup><sup id="cite_ref-16" class="reference"><a href="#cite_note-16"><span class="cite-bracket">[</span>16<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </p> <meta property="mw:PageProp/toc" /> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Makro_dil">Makro dil</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Zazaca&veaction=edit&section=1" title="Değiştirilen bölüm: Makro dil" class="mw-editsection-visualeditor"><span>değiştir</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Zazaca&action=edit&section=1" title="Bölümün kaynak kodunu değiştir: Makro dil"><span>kaynağı değiştir</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>Zazaca uluslararası dil otoriteleri tarafından iki ana Zaza dilinden oluşan bir makro dil olarak sınıflandırılmaktadır. <a href="/wiki/SIL_International" title="SIL International">SIL International</a> Zazacayı Güney Zazacası (diq) ve Kuzey Zazacası (kiu) olmak üzere iki ana Zaza dilini içeren bir makro dil olarak sınıflandırmaktadır.<sup id="cite_ref-17" class="reference"><a href="#cite_note-17"><span class="cite-bracket">[</span>17<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> Diğer uluslararası dil otoriteleri <a href="/wiki/Ethnologue" title="Ethnologue">Ethnologue</a> ve <a href="/wiki/Glottolog" title="Glottolog">Glottolog</a> da Zaza dilini Güney Zazacası ve Kuzey Zazacası olmak üzere iki ana Zaza dilinden oluşan bir makro dil olarak sınıflandırmaktadır.<sup id="cite_ref-:18_18-0" class="reference"><a href="#cite_note-:18-18"><span class="cite-bracket">[</span>18<span class="cite-bracket">]</span></a></sup><sup id="cite_ref-:32_19-0" class="reference"><a href="#cite_note-:32-19"><span class="cite-bracket">[</span>19<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> Prof. Dr. Ludwig Paul<sup id="cite_ref-:0_20-0" class="reference"><a href="#cite_note-:0-20"><span class="cite-bracket">[</span>20<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> ve <a href="/wiki/Zaza_Dil_Enstit%C3%BCs%C3%BC" title="Zaza Dil Enstitüsü">Frankfurt Zaza Dil Enstitüsü</a><sup id="cite_ref-:19_21-0" class="reference"><a href="#cite_note-:19-21"><span class="cite-bracket">[</span>21<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> ise Zaza dilini; kuzey, merkez ve güney kolları olmak üzere üç ana lehçeye ayırmaktadır. </p> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Adlandırma"><span id="Adland.C4.B1rma"></span>Adlandırma</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Zazaca&veaction=edit&section=2" title="Değiştirilen bölüm: Adlandırma" class="mw-editsection-visualeditor"><span>değiştir</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Zazaca&action=edit&section=2" title="Bölümün kaynak kodunu değiştir: Adlandırma"><span>kaynağı değiştir</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <figure class="mw-default-size mw-halign-right" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/Dosya:Iranian_tongues_de.svg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/1/1f/Iranian_tongues_de.svg/300px-Iranian_tongues_de.svg.png" decoding="async" width="300" height="207" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/1/1f/Iranian_tongues_de.svg/450px-Iranian_tongues_de.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/1/1f/Iranian_tongues_de.svg/600px-Iranian_tongues_de.svg.png 2x" data-file-width="804" data-file-height="556" /></a><figcaption>Zazacanın <a href="/wiki/%C4%B0ran_dilleri" title="İran dilleri">İrani diller</a> içindeki yeri</figcaption></figure> <p><a href="/wiki/Zazalar" title="Zazalar">Zazaların</a> dillerini ve kendilerini tanımlamaları bölgeden bölgeye farklılıklar göstermektedir. Zazaların tanımlama şekli ulusal olmayıp, etnik ya da dini niteliktedir. Zazaca için kullanılan başlıca adlandırmalar şunlardır: </p> <ul><li><a href="/wiki/D%C4%B1m%C4%B1lki" class="mw-redirect" title="Dımılki">Dımılki</a> veya <a href="/wiki/Zazalar" title="Zazalar">Dımıli</a>:<sup id="cite_ref-iranicaonline.org_22-0" class="reference"><a href="#cite_note-iranicaonline.org-22"><span class="cite-bracket">[</span>22<span class="cite-bracket">]</span></a></sup><sup id="cite_ref-23" class="reference"><a href="#cite_note-23"><span class="cite-bracket">[</span>23<span class="cite-bracket">]</span></a></sup><sup id="cite_ref-24" class="reference"><a href="#cite_note-24"><span class="cite-bracket">[</span>24<span class="cite-bracket">]</span></a></sup><sup id="cite_ref-25" class="reference"><a href="#cite_note-25"><span class="cite-bracket">[</span>25<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> <a href="/wiki/Aksaray" title="Aksaray">Aksaray</a>, <a href="/wiki/%C5%9Eanl%C4%B1urfa_(il)" title="Şanlıurfa (il)">Şanlıurfa</a>, <a href="/wiki/Siverek" title="Siverek">Siverek</a>, <a href="/wiki/Diyarbak%C4%B1r_(il)" title="Diyarbakır (il)">Diyarbakır</a>, <a href="/wiki/%C3%87%C3%BCng%C3%BC%C5%9F" title="Çüngüş">Çüngüş</a>, <a href="/wiki/Ad%C4%B1yaman_(il)" title="Adıyaman (il)">Adıyaman</a>, <a href="/wiki/Gerger" title="Gerger">Gerger</a> ve <a href="/wiki/Mutki" title="Mutki">Mutki</a>'de yaşayan <a href="/wiki/Zazalar" title="Zazalar">Zazalar</a>'ın dillerine verdikleri isimdir. Bu yörelerde yaşayan Zazalar çoğunlukla kendilerini Dımıli, dillerini Dımıli/Dımılki olarak adlandırmaktadır.<sup id="cite_ref-:4_26-0" class="reference"><a href="#cite_note-:4-26"><span class="cite-bracket">[</span>26<span class="cite-bracket">]</span></a></sup><sup id="cite_ref-FPamukçu_27-0" class="reference"><a href="#cite_note-FPamukçu-27"><span class="cite-bracket">[</span>27<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> <a href="https://en.wikipedia.org/wiki/Friedrich_Carl_Andreas" class="extiw" title="en:Friedrich Carl Andreas">Friedrich Carl Andreas</a>, <a href="/wiki/Karl_Hadank" title="Karl Hadank">Karl Hadank</a> ve <a href="/wiki/Vladimir_Minorski" title="Vladimir Minorski">Vladimir Minorski</a> gibi Zaza dili üzerine araştırmalar yapan dil bilimci ve araştırmacılar, Zazacanın tarihi <a href="/wiki/Deylem" title="Deylem">Deylem</a> bölgesinde konuşlan diller ile yakınlığına bağlı olarak<sup id="cite_ref-iranicaonline.org_22-1" class="reference"><a href="#cite_note-iranicaonline.org-22"><span class="cite-bracket">[</span>22<span class="cite-bracket">]</span></a></sup><sup id="cite_ref-auto_28-0" class="reference"><a href="#cite_note-auto-28"><span class="cite-bracket">[</span>28<span class="cite-bracket">]</span></a></sup><sup id="cite_ref-auto1_29-0" class="reference"><a href="#cite_note-auto1-29"><span class="cite-bracket">[</span>29<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> Dımıli sözcüğünün, <a href="/wiki/Deylem" title="Deylem">Deylem</a> bölgesi ile bağlantılı olduğunu öne sürmüştür.<sup id="cite_ref-Asatrian_30-0" class="reference"><a href="#cite_note-Asatrian-30"><span class="cite-bracket">[</span>30<span class="cite-bracket">]</span></a></sup><sup id="cite_ref-31" class="reference"><a href="#cite_note-31"><span class="cite-bracket">[</span>31<span class="cite-bracket">]</span></a></sup><sup id="cite_ref-32" class="reference"><a href="#cite_note-32"><span class="cite-bracket">[</span>32<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> Bu ismin kökeninin tarihsel olarak <a href="/wiki/Dunbuliler" title="Dunbuliler">Dunbuli</a> aşireti ismiyle bağlantılı olabileceği de bir diğer görüştür.<sup id="cite_ref-Alanoglu_33-0" class="reference"><a href="#cite_note-Alanoglu-33"><span class="cite-bracket">[</span>33<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> <a href="/wiki/Siirt" title="Siirt">Siirt</a> ili <a href="/wiki/Baykan" title="Baykan">Baykan</a> ilçesine bağlı köylerde yaşayan Zazaların kendilerine ve dillerine halen "Dımbıli" dediği tespit edilmiştir.<sup id="cite_ref-34" class="reference"><a href="#cite_note-34"><span class="cite-bracket">[</span>34<span class="cite-bracket">]</span></a></sup></li> <li><a href="/wiki/Zazaki" class="mw-redirect" title="Zazaki">Zazaki</a>: Tarihsel olarak <a href="/wiki/El%C3%A2z%C4%B1%C4%9F" class="mw-redirect" title="Elâzığ">Elâzığ</a>, <a href="/wiki/Palu" title="Palu">Palu</a>, <a href="/wiki/Maden" class="mw-redirect" title="Maden">Maden</a>, <a href="/wiki/%C3%87ermik" title="Çermik">Çermik</a>, <a href="/wiki/Bing%C3%B6l" title="Bingöl">Bingöl</a> ve Koçgiri yöresinde yaşayan Zazaların dillerine verdikleri isimdir. Günümüzde bu isim diğer yörelerde de gittikçe daha çok yaygınlaşmış olup Zazaların genel adlandırmasıdır. Bu adlandırmaya Zazacanın bütün lehçelerinde rastlanmaktadır.<sup id="cite_ref-:4_26-1" class="reference"><a href="#cite_note-:4-26"><span class="cite-bracket">[</span>26<span class="cite-bracket">]</span></a></sup><sup id="cite_ref-Selcan2_35-0" class="reference"><a href="#cite_note-Selcan2-35"><span class="cite-bracket">[</span>35<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> Dilin bu adlandırmasına Evliya Çelebi'nin Seyahatnamesinde "Zaza lisanı" veya "lisân-ı Ekrâd-ı Zaza" şeklinde rastlanmaktadır.<sup id="cite_ref-:2_36-0" class="reference"><a href="#cite_note-:2-36"><span class="cite-bracket">[</span>36<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> Bu ismin tarihsel olarak Zaza adındaki aşiret ismiyle bağlantılı olabileceği çeşitli yazarlarca iddia edilmiştir.<sup id="cite_ref-37" class="reference"><a href="#cite_note-37"><span class="cite-bracket">[</span>37<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> Bazı yazarlar tarafından kelime benzerliğinden yola çıkılarak, Zaza isminin Sasa ya da Sasan kelimelerinden türediği de iddia edilmiştir.<sup id="cite_ref-38" class="reference"><a href="#cite_note-38"><span class="cite-bracket">[</span>38<span class="cite-bracket">]</span></a></sup><sup id="cite_ref-39" class="reference"><a href="#cite_note-39"><span class="cite-bracket">[</span>39<span class="cite-bracket">]</span></a></sup></li> <li><a href="/wiki/K%C4%B1rdki" class="mw-redirect" title="Kırdki">Kırdki</a> veya <a href="/wiki/K%C4%B1rdi" class="mw-redirect" title="Kırdi">Kırdi</a>: Zazacanın <a href="/wiki/Merkez%C3%AE_Zazaca" title="Merkezî Zazaca">merkez lehçesiyle</a> konuşan Zazaların hemen hepsi kendilerini Zaza, dillerini Zazaki olarak tanımlarken <a href="/wiki/Palu" title="Palu">Palu</a>, <a href="/wiki/Bing%C3%B6l_(il)" title="Bingöl (il)">Bingöl</a> ve <a href="/wiki/Dicle" title="Dicle">Dicle</a> gibi yerlerde Zaza’nın yanında Kırd şeklindeki tanımlamaya da sınırlı şekilde rastlanır. Bu anılan yörelerde yaşayan bazı <a href="/wiki/Zazalar" title="Zazalar">Zazalar</a> dillerini Zaza ile birlikte Kırdki/Kırdi olarak da adlandırmaktadır.<sup id="cite_ref-:4_26-2" class="reference"><a href="#cite_note-:4-26"><span class="cite-bracket">[</span>26<span class="cite-bracket">]</span></a></sup><sup id="cite_ref-:5_40-0" class="reference"><a href="#cite_note-:5-40"><span class="cite-bracket">[</span>40<span class="cite-bracket">]</span></a></sup><sup id="cite_ref-41" class="reference"><a href="#cite_note-41"><span class="cite-bracket">[</span>41<span class="cite-bracket">]</span></a></sup></li> <li><a href="/wiki/K%C4%B1rmancki" class="mw-redirect" title="Kırmancki">Kırmancki</a>:<sup id="cite_ref-42" class="reference"><a href="#cite_note-42"><span class="cite-bracket">[</span>42<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> <a href="/wiki/Tunceli_(il)" title="Tunceli (il)">Tunceli</a>, <a href="/wiki/Erzincan_(il)" title="Erzincan (il)">Erzincan</a>, <a href="/wiki/Bing%C3%B6l_(il)" title="Bingöl (il)">Bingöl</a> (<a href="/wiki/Ki%C4%9F%C4%B1" title="Kiğı">Kiğı</a>, <a href="/wiki/Yayladere" title="Yayladere">Yayladere</a>) gibi il ve ilçelerde daha çok Alevi Zazaların dillerine verdikleri isim olup, anılan bu yörelerde yaşayan <a href="/wiki/Zazalar" title="Zazalar">Zazalar</a> kendilerine <a href="/wiki/K%C4%B1rmanc" class="mw-redirect mw-disambig" title="Kırmanc">Kırmanc</a>, yaşadıkları mıntıkaya da <a href="/wiki/K%C4%B1rmanciye" title="Kırmanciye">Kırmanciye</a> derler.<sup id="cite_ref-:6_43-0" class="reference"><a href="#cite_note-:6-43"><span class="cite-bracket">[</span>43<span class="cite-bracket">]</span></a></sup><sup id="cite_ref-Selcan1_44-0" class="reference"><a href="#cite_note-Selcan1-44"><span class="cite-bracket">[</span>44<span class="cite-bracket">]</span></a></sup><sup id="cite_ref-Düzgün_45-0" class="reference"><a href="#cite_note-Düzgün-45"><span class="cite-bracket">[</span>45<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> Dillerine "Kırmancki" diyen eski kuşakta "Dımılki" ismi de bilinmektedir.<sup id="cite_ref-46" class="reference"><a href="#cite_note-46"><span class="cite-bracket">[</span>46<span class="cite-bracket">]</span></a></sup></li> <li>Zonê Ma<i>:</i> <a href="/wiki/Bing%C3%B6l" title="Bingöl">Bingöl</a>, <a href="/wiki/Erzurum" title="Erzurum">Erzurum</a> ve <a href="/wiki/Varto" title="Varto">Varto</a> gibi bölgelerde yaşayan Alevi Zazalar özel bir isimlendirme yerine konuştukları Zazacaya "dilimiz" anlamına gelen "zonê ma" demektedir. Kendilerine ise halkımız anlamına gelen "şarê ma" demektedir.<sup id="cite_ref-Zilan_47-0" class="reference"><a href="#cite_note-Zilan-47"><span class="cite-bracket">[</span>47<span class="cite-bracket">]</span></a></sup><sup id="cite_ref-:1_48-0" class="reference"><a href="#cite_note-:1-48"><span class="cite-bracket">[</span>48<span class="cite-bracket">]</span></a></sup></li></ul> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Zazaca_araştırmasının_tarihçesi"><span id="Zazaca_ara.C5.9Ft.C4.B1rmas.C4.B1n.C4.B1n_tarih.C3.A7esi"></span>Zazaca araştırmasının tarihçesi</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Zazaca&veaction=edit&section=3" title="Değiştirilen bölüm: Zazaca araştırmasının tarihçesi" class="mw-editsection-visualeditor"><span>değiştir</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Zazaca&action=edit&section=3" title="Bölümün kaynak kodunu değiştir: Zazaca araştırmasının tarihçesi"><span>kaynağı değiştir</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>Zazaca üzerine ilk araştırmalar 19. yüzyılın ikinci yarısı itibarıyla başlamıştır. Dil bilimci Peter I. Lerch, <a href="/wiki/K%C4%B1r%C4%B1m_Sava%C5%9F%C4%B1" title="Kırım Savaşı">Kırım Savaşı'nda</a> Ruslara esir düşen Osmanlı askerlerinin tutulduğu Roslow'a giderek buradaki Zaza kökenli Osmanlı askerleri arasında Zazaca bazı derlemeler yapmıştır.<sup id="cite_ref-:10_49-0" class="reference"><a href="#cite_note-:10-49"><span class="cite-bracket">[</span>49<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> Lerch, 1856 yılında, Zazaca cümle listesi ve hikâyelerden oluşan derlemelerini dil bilimsel analiz yapmadan <a href="/wiki/Rus%C3%A7a" title="Rusça">Rusça</a><sup id="cite_ref-Lerch-russian_50-0" class="reference"><a href="#cite_note-Lerch-russian-50"><span class="cite-bracket">[</span>50<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> ve <a href="/wiki/Almanca" title="Almanca">Almanca</a><sup id="cite_ref-Lerch1_51-0" class="reference"><a href="#cite_note-Lerch1-51"><span class="cite-bracket">[</span>51<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> olarak yayımlamıştır.<sup id="cite_ref-:6_43-1" class="reference"><a href="#cite_note-:6-43"><span class="cite-bracket">[</span>43<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> Daha sonra Robert Gordon Latham, Dr. H. Sandwith'in derlediği bir Zazaca sözlük listesini 1856<sup id="cite_ref-:11_52-0" class="reference"><a href="#cite_note-:11-52"><span class="cite-bracket">[</span>52<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> ve 1860<sup id="cite_ref-:12_53-0" class="reference"><a href="#cite_note-:12-53"><span class="cite-bracket">[</span>53<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> yıllarında yayımlamıştır. 1862'de Wilhelm Strecker ve Otto Blau tarafından Dersim Zazacasına ait bazı notlar yayımlanmıştır.<sup id="cite_ref-Blau_54-0" class="reference"><a href="#cite_note-Blau-54"><span class="cite-bracket">[</span>54<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> Daha sonra Friedrich Müller (1864) Lerch'in derlediği metinlerle Zazaca ile üzerine karşılaştırmalı bir inceleme yayımlamıştır.<sup id="cite_ref-:5_40-1" class="reference"><a href="#cite_note-:5-40"><span class="cite-bracket">[</span>40<span class="cite-bracket">]</span></a></sup><sup id="cite_ref-Muller_55-0" class="reference"><a href="#cite_note-Muller-55"><span class="cite-bracket">[</span>55<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> Müller çalışmasında Zazacayı <a href="/wiki/Fars%C3%A7a" title="Farsça">Farsçanın</a> bir lehçesi olarak değerlendirmekle birlikte Zazacanın Kürtçe ve Farsçadan daha eski olduğunu ve tarihsel gelişim bakımından Zazacanın Kürtçe ve Farsçadan farklı olduğunu tespit etmiştir.<sup id="cite_ref-Aslan,_J._2020_56-0" class="reference"><a href="#cite_note-Aslan,_J._2020-56"><span class="cite-bracket">[</span>56<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> Müller'in bu görüşü daha sonra F. Spiegel (1871), W. Tomaschek (1887), W. Geiger (1891-1901) ve A. Socin (1901) tarafından da desteklenmiştir.<sup id="cite_ref-57" class="reference"><a href="#cite_note-57"><span class="cite-bracket">[</span>57<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> Daha sonra, Albert van Le Coq (1903) derlediği bazı Zazaca metinleri Kürtçe metinlerle bazı kısmi karşılaştırmalar yaparak dil bilimsel analiz yapmadan yayımlamıştır.<sup id="cite_ref-Lcoq1_58-0" class="reference"><a href="#cite_note-Lcoq1-58"><span class="cite-bracket">[</span>58<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> Çalışmalarında Zazaca metin kayıtlarına yer veren ilk dönem araştırmacıları, detaylı dil bilimsel analizini yapmadan diyalekt olarak ele alıp Zazacayı Farsça ve Kürtçe ile birlikte değerlendirmiştir.<sup id="cite_ref-Aslan,_J._2020_56-1" class="reference"><a href="#cite_note-Aslan,_J._2020-56"><span class="cite-bracket">[</span>56<span class="cite-bracket">]</span></a></sup><sup id="cite_ref-59" class="reference"><a href="#cite_note-59"><span class="cite-bracket">[</span>59<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </p><p>Zazacayı dil bilimsel olarak inceleyip detaylı analizini yapan ilk araştırmacı Alman dil bilimci <a href="/wiki/Oskar_Mann" title="Oskar Mann">Oskar Mann</a>'dır. 1905/1906 yıllarında Prusya Bilimler Akademisi tarafından batı İrani dillerinin dokümantasyonu ve dil bilimsel analizi için görevlendirilen <a href="/wiki/Oskar_Mann" title="Oskar Mann">Oskar Mann</a> Bingöl ve Siverek bölgelerinde kapsamlı Zazaca derlemeler ve dil kayıtları gerçekleştirmiştir. Zazacayı ses bilgisi (fonetik), biçim bilgisi (morfoloji), sözcük bilgisi (leksikoloji), köken bilgisi (etimoloji) açılarından inceleyen Oskar Mann yaptığı araştırmaların sonucunda Zazacanın Farsça ya da Kürtçenin bir lehçesi olmayıp başlı başına ayrı bir dil olduğunu tespit etmiştir.<sup id="cite_ref-:13_60-0" class="reference"><a href="#cite_note-:13-60"><span class="cite-bracket">[</span>60<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> Mann'ın ölümünden sonra çalışmalarını devralarak ilerleten <a href="/wiki/Karl_Hadank" title="Karl Hadank">Karl Hadank</a>, 1932 yılında bu çalışmaları yaptığı gramer analizleriyle beraber "'Mundarten der Zaza" adıyla kitaplaştırmıştır.<sup id="cite_ref-Hadanak_61-0" class="reference"><a href="#cite_note-Hadanak-61"><span class="cite-bracket">[</span>61<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> Hadank da öncülü <a href="/wiki/Oskar_Mann" title="Oskar Mann">Oskar Mann</a> gibi Zazacayı başlı başına ayrı bir dil olarak ele almıştır. Zazacanın modern dil bilimi tarihindeki yeri <a href="/wiki/Oskar_Mann" title="Oskar Mann">Oskar Mann</a> (1906) ve <a href="/wiki/Karl_Hadank" title="Karl Hadank">Karl Hadank</a>'dan (1932) sonra <a href="https://en.wikipedia.org/wiki/David_Neil_MacKenzie" class="extiw" title="en:David Neil MacKenzie">David Neil MacKenzie</a> (1961–95), <a href="https://en.wikipedia.org/wiki/Gernot_Ludwig_Windfuhr" class="extiw" title="en:Gernot Ludwig Windfuhr">Gernot Ludwig Windfuhr</a> (1989), <a href="https://en.wikipedia.org/wiki/Jost_Gippert" class="extiw" title="en:Jost Gippert">Jost Gippert</a> (1996), <a href="https://de.wikipedia.org/wiki/Ludwig_Paul_(Sprachwissenschaftler)" class="extiw" title="de:Ludwig Paul (Sprachwissenschaftler)">Ludwig Paul</a> (1998) ve birçok yabancı dil bilimci ve araştırmacı ve uluslararası dil otoriteleri <a href="/wiki/Glottolog" title="Glottolog">Glottolog</a><sup id="cite_ref-62" class="reference"><a href="#cite_note-62"><span class="cite-bracket">[</span>62<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> ve <a href="/wiki/Ethnologue" title="Ethnologue">Ethnologue</a><sup id="cite_ref-:18_18-1" class="reference"><a href="#cite_note-:18-18"><span class="cite-bracket">[</span>18<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> tarafından incelenmiş olup başlı başına bir Batı İran dili şeklinde tespit edilmiştir.<sup id="cite_ref-63" class="reference"><a href="#cite_note-63"><span class="cite-bracket">[</span>63<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </p> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Coğrafi_dağılım"><span id="Co.C4.9Frafi_da.C4.9F.C4.B1l.C4.B1m"></span>Coğrafi dağılım</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Zazaca&veaction=edit&section=4" title="Değiştirilen bölüm: Coğrafi dağılım" class="mw-editsection-visualeditor"><span>değiştir</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Zazaca&action=edit&section=4" title="Bölümün kaynak kodunu değiştir: Coğrafi dağılım"><span>kaynağı değiştir</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <div role="note" class="hatnote navigation-not-searchable">Ayrıca bakınız: <a href="/wiki/Zazalar" title="Zazalar">Zazalar</a> ve <a href="/wiki/Zaza_diasporas%C4%B1" class="mw-redirect" title="Zaza diasporası">Zaza diasporası</a></div> <p>Zazaca, <a href="/wiki/Do%C4%9Fu_Anadolu_B%C3%B6lgesi" title="Doğu Anadolu Bölgesi">Doğu Anadolu</a>’nun Yukarı <a href="/wiki/F%C4%B1rat" title="Fırat">Fırat</a> ve <a href="/wiki/Dicle" title="Dicle">Dicle</a> havzasında, sayıları kesin olarak bilinmemekle birlikte yaklaşık olarak 2-3<sup id="cite_ref-64" class="reference"><a href="#cite_note-64"><span class="cite-bracket">[</span>64<span class="cite-bracket">]</span></a></sup><sup id="cite_ref-65" class="reference"><a href="#cite_note-65"><span class="cite-bracket">[</span>65<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> milyon civarında kişinin konuştuğu dildir. Türkiye'de yaşayan Zazalar dışında özellikle <a href="/wiki/Almanya" title="Almanya">Almanya</a>, <a href="/wiki/Fransa" title="Fransa">Fransa</a>, <a href="/wiki/Avusturya" title="Avusturya">Avusturya</a>, <a href="/wiki/%C4%B0sve%C3%A7" title="İsveç">İsveç</a>, <a href="/wiki/%C4%B0svi%C3%A7re" title="İsviçre">İsviçre</a> ve <a href="/wiki/Hollanda" title="Hollanda">Hollanda</a> gibi Avrupa ülkelerinde yaşayan önemli sayıda Zaza veya Zazaca konuşan nüfus bulunmaktadır.<sup id="cite_ref-66" class="reference"><a href="#cite_note-66"><span class="cite-bracket">[</span>66<span class="cite-bracket">]</span></a></sup><sup id="cite_ref-67" class="reference"><a href="#cite_note-67"><span class="cite-bracket">[</span>67<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </p><p>Zazacanın en yoğun olarak konuşulduğu ve Zazaların en yoğun olarak yaşadığı yerleri, <a href="/wiki/Tunceli" title="Tunceli">Tunceli</a> (bütün ilçelerde), <a href="/wiki/Bing%C3%B6l" title="Bingöl">Bingöl</a> (bütün ilçelerde), <a href="/wiki/El%C3%A2z%C4%B1%C4%9F" class="mw-redirect" title="Elâzığ">Elâzığ</a> (doğu bölgesi, kuzeyi ve güneyi), <a href="/wiki/Diyarbak%C4%B1r" title="Diyarbakır">Diyarbakır</a> (kuzey ve batı bölgeleri <a href="/wiki/%C3%87ermik" title="Çermik">Çermik</a>, <a href="/wiki/%C3%87%C3%BCng%C3%BC%C5%9F" title="Çüngüş">Çüngüş</a>, <a href="/wiki/Ergani" title="Ergani">Ergani</a>, <a href="/wiki/E%C4%9Fil" title="Eğil">Eğil</a>, <a href="/wiki/Dicle" title="Dicle">Dicle</a>, <a href="/wiki/Lice" title="Lice">Lice</a>, <a href="/wiki/Hani" title="Hani">Hani</a>, <a href="/wiki/Kulp" title="Kulp">Kulp</a>, <a href="/wiki/Hazro" title="Hazro">Hazro</a>), <a href="/wiki/%C5%9Eanl%C4%B1urfa" title="Şanlıurfa">Urfa</a> (<a href="/wiki/Siverek" title="Siverek">Siverek</a>, <a href="/wiki/Hilvan" title="Hilvan">Hilvan</a> ilçeleri), <a href="/wiki/Mu%C5%9F" title="Muş">Muş</a> (<a href="/wiki/Varto" title="Varto">Varto</a> ilçesi), <a href="/wiki/Sivas" title="Sivas">Sivas</a> (<a href="/wiki/Zara,_Sivas" title="Zara, Sivas">Zara</a>, <a href="/wiki/Ula%C5%9F" title="Ulaş">Ulaş</a>, <a href="/wiki/Kangal" title="Kangal">Kangal</a> ilçeleri), <a href="/wiki/Ad%C4%B1yaman_(il)" title="Adıyaman (il)">Adıyaman</a> (<a href="/wiki/Gerger" title="Gerger">Gerger</a> ilçesi), <a href="/wiki/Erzincan" title="Erzincan">Erzincan</a> (<a href="/wiki/Merkez" class="mw-redirect" title="Merkez">Merkez</a>, <a href="/wiki/Tercan" title="Tercan">Tercan</a>, <a href="/wiki/%C3%87ay%C4%B1rl%C4%B1" title="Çayırlı">Çayırlı</a>, <a href="/wiki/Refahiye" title="Refahiye">Refahiye</a> ve yer yer diğer ilçelerde), <a href="/wiki/Batman" title="Batman">Batman</a> (<a href="/wiki/Batman" title="Batman">Batman</a>, <a href="/wiki/Kozluk" title="Kozluk">Kozluk</a>), <a href="/wiki/Bitlis" title="Bitlis">Bitlis</a> (<a href="/wiki/Mutki" title="Mutki">Mutki</a>, <a href="/wiki/Tatvan" title="Tatvan">Tatvan</a>), <a href="/wiki/Malatya" title="Malatya">Malatya</a> (doğu bölgesi), <a href="/wiki/Ardahan" title="Ardahan">Ardahan</a> (<a href="/wiki/G%C3%B6le" title="Göle">Göle</a>'nin iki köyünde), <a href="/wiki/Aksaray" title="Aksaray">Aksaray</a> (<a href="/w/index.php?title=Ekecik&action=edit&redlink=1" class="new" title="Ekecik (sayfa mevcut değil)">Ekecik</a> bölgesinde<sup id="cite_ref-68" class="reference"><a href="#cite_note-68"><span class="cite-bracket">[</span>68<span class="cite-bracket">]</span></a></sup>) ve <a href="/wiki/Erzurum" title="Erzurum">Erzurum</a> (<a href="/wiki/H%C4%B1n%C4%B1s" title="Hınıs">Hınıs</a>, <a href="/wiki/Tekman" title="Tekman">Tekman</a>, <a href="/wiki/A%C5%9Fkale" title="Aşkale">Aşkale</a>, <a href="/wiki/%C3%87at" title="Çat">Çat</a> ve yer yer diğer ilçelerinde) oluşturmaktadır.<sup id="cite_ref-:3_4-1" class="reference"><a href="#cite_note-:3-4"><span class="cite-bracket">[</span>4<span class="cite-bracket">]</span></a></sup><sup id="cite_ref-69" class="reference"><a href="#cite_note-69"><span class="cite-bracket">[</span>69<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </p> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Sınıflandırma"><span id="S.C4.B1n.C4.B1fland.C4.B1rma"></span>Sınıflandırma</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Zazaca&veaction=edit&section=5" title="Değiştirilen bölüm: Sınıflandırma" class="mw-editsection-visualeditor"><span>değiştir</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Zazaca&action=edit&section=5" title="Bölümün kaynak kodunu değiştir: Sınıflandırma"><span>kaynağı değiştir</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <div role="note" class="hatnote navigation-not-searchable">Ana madde: <a href="/wiki/Zaza-Gorani_dilleri" title="Zaza-Gorani dilleri">Zaza-Gorani dilleri</a></div> <figure class="mw-default-size" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/Dosya:Iranian_Family_Tree_v2.0.png" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/e/e0/Iranian_Family_Tree_v2.0.png/220px-Iranian_Family_Tree_v2.0.png" decoding="async" width="220" height="229" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/e/e0/Iranian_Family_Tree_v2.0.png/330px-Iranian_Family_Tree_v2.0.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/e/e0/Iranian_Family_Tree_v2.0.png/440px-Iranian_Family_Tree_v2.0.png 2x" data-file-width="1612" data-file-height="1680" /></a><figcaption>İrani diller ailesi ağacı.</figcaption></figure> <p>Zazaca dil bilimsel olarak <a href="/wiki/Hint-Avrupa_dil_ailesi" title="Hint-Avrupa dil ailesi">Hint-Avrupa dil ailesinin</a> <a href="/wiki/Hint-%C4%B0ran_dilleri" title="Hint-İran dilleri">Hint-İran</a> ana grubunun <a href="/wiki/%C4%B0ran_dilleri" title="İran dilleri">İran</a> koluna ait bir dildir.<sup id="cite_ref-70" class="reference"><a href="#cite_note-70"><span class="cite-bracket">[</span>70<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> Bir <a href="/wiki/Bat%C4%B1_%C4%B0ran_dilleri" title="Batı İran dilleri">Batı İran dili</a> olan Zazaca bu grubun kuzeybatı koluna mensuptur. Zazaca dil biliminde başlı başına ayrı bir dil olarak kabul edilip<sup id="cite_ref-Prof._Dr._Ernst_Kausen,_Zaza_71-0" class="reference"><a href="#cite_note-Prof._Dr._Ernst_Kausen,_Zaza-71"><span class="cite-bracket">[</span>71<span class="cite-bracket">]</span></a></sup><sup id="cite_ref-Ethnologue.com_-_Zaza-Gorani_grubu_72-0" class="reference"><a href="#cite_note-Ethnologue.com_-_Zaza-Gorani_grubu-72"><span class="cite-bracket">[</span>72<span class="cite-bracket">]</span></a></sup><sup id="cite_ref-73" class="reference"><a href="#cite_note-73"><span class="cite-bracket">[</span>73<span class="cite-bracket">]</span></a></sup><sup id="cite_ref-74" class="reference"><a href="#cite_note-74"><span class="cite-bracket">[</span>74<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> Kürtçeden ayrı olarak <a href="/wiki/Gorani" class="mw-redirect" title="Gorani">Gorani</a> diliyle beraber <i><a href="/wiki/Zaza-Gorani" class="mw-redirect" title="Zaza-Gorani">Zaza-Gorani</a></i> olarak adlandırılan genetik bir alt grubun parçasıdır.<sup id="cite_ref-Ethnologue.com_-_Zaza-Gorani_grubu_72-1" class="reference"><a href="#cite_note-Ethnologue.com_-_Zaza-Gorani_grubu-72"><span class="cite-bracket">[</span>72<span class="cite-bracket">]</span></a></sup><sup id="cite_ref-75" class="reference"><a href="#cite_note-75"><span class="cite-bracket">[</span>75<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </p><p><a href="/wiki/Glottolog" title="Glottolog">Glottolog</a> Zazacayı <a href="/wiki/Hazar_Denizi" title="Hazar Denizi">Hazar Denizi</a>'nin güney kıyılarında konuşulan <a href="/wiki/Tal%C4%B1%C5%9F%C3%A7a" title="Talışça">Talışça</a>, <a href="/wiki/Tat%C3%A7a_(%C4%B0ran)" title="Tatça (İran)">Tatça</a> ve lehçeleri ile birlikte <a href="/wiki/Azerice_(%C4%B0ran_dili)" title="Azerice (İran dili)">Eski Azerice</a>'den türeyen <i>Azeri dilleri grubu</i> içinde sınıflandırmaktadır.<sup id="cite_ref-76" class="reference"><a href="#cite_note-76"><span class="cite-bracket">[</span>76<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> Alman dil bilimci <a href="/wiki/Jost_Gippert" title="Jost Gippert">Jost Gippert</a><sup id="cite_ref-77" class="reference"><a href="#cite_note-77"><span class="cite-bracket">[</span>77<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> ve LeCoq ise Zazacayı <a href="/wiki/Hazar_Denizi" title="Hazar Denizi">Hazar Denizi</a>'nin güneyindeki tarihi <a href="/wiki/Hyrkania" title="Hyrkania">Hyrkania</a> bölgesine atıfta bulunarak <i>Hyrkan dilleri</i> <i>grubu</i> (Gurgan, Cürcan) içinde sınıflandırmıştır ve <a href="/wiki/Tat%C3%A7a_(%C4%B0ran)" title="Tatça (İran)">Tatça</a>, <a href="/wiki/Tal%C4%B1%C5%9F%C3%A7a" title="Talışça">Talışça</a>, <a href="/wiki/Sengserce" title="Sengserce">Sengserce</a> ve Hazar denizi kıyılarında konuşulan diğer dilleri Zazaca ile aynı alt gruba ait saymıştır.<sup id="cite_ref-78" class="reference"><a href="#cite_note-78"><span class="cite-bracket">[</span>78<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </p><p>Dil bilimci <a href="/w/index.php?title=Ludwig_Paul&action=edit&redlink=1" class="new" title="Ludwig Paul (sayfa mevcut değil)">Ludwig Paul</a>'a göre Zazaca, <a href="/wiki/K%C3%BCrt%C3%A7e" class="mw-redirect" title="Kürtçe">Kürtçeye</a> nazaran <a href="/wiki/Goranice" title="Goranice">Goranice</a> ve ölü bir İran dili olan <a href="/wiki/Azerice_(%C4%B0ran_dili)" title="Azerice (İran dili)">Eski Azerice</a><sup id="cite_ref-Paul9_3-1" class="reference"><a href="#cite_note-Paul9-3"><span class="cite-bracket">[</span>3<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> ve <a href="/wiki/Tali%C5%9F%C3%A7e" class="mw-redirect" title="Talişçe">Talışçaya</a><sup id="cite_ref-79" class="reference"><a href="#cite_note-79"><span class="cite-bracket">[</span>79<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> daha yakındır. Paul, Zazacanın <a href="/wiki/Tal%C4%B1%C5%9F%C3%A7a" title="Talışça">Talışça</a>, <a href="/wiki/Tat%C3%A7a_(%C4%B0ran)" title="Tatça (İran)">Tatça</a>, <a href="/wiki/Simnanca" title="Simnanca">Simnanca</a>, <a href="/wiki/Sengserce" title="Sengserce">Sengserce</a> ve ölü İran dilleri olan <a href="/wiki/Azerice_(%C4%B0ran_dili)" title="Azerice (İran dili)">Eski Azerice</a> ve <a href="/wiki/Part%C3%A7a" title="Partça">Partçaya</a> yakın olup bu dillerle birçok çok benzerlik paylaştığını<sup id="cite_ref-80" class="reference"><a href="#cite_note-80"><span class="cite-bracket">[</span>80<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> ve Kürtçenin tarihi olarak geçirmiş olduğu ses değişikliklerinin Zazacada bulunmadığını tespit etmiştir.<sup id="cite_ref-81" class="reference"><a href="#cite_note-81"><span class="cite-bracket">[</span>81<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> Benzer şekilde, Elazığ-Keban bölgesinde yapılan bir çalışmada Zazaca ve Kürtçe konuşurları arasında karşılıklı anlaşılırlığın oldukça düşük olduğu tespit edilmiştir.<sup id="cite_ref-82" class="reference"><a href="#cite_note-82"><span class="cite-bracket">[</span>82<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> Hazar Denizi kıyısında konuşulan Kuzeybatı İran dilleri ve Zazaca arasında da dil bilgisi ve sözcük dağarcığı bakımından önemli benzerlikler bulunur. Bugün Zazacaya en yakın diller Hazar Denizi'nin güney kıyılarında konuşulan <a href="/wiki/Tali%C5%9F%C3%A7e" class="mw-redirect" title="Talişçe">Talışça</a>, <a href="/wiki/Tat%C3%A7a_(%C4%B0ran)" title="Tatça (İran)">Tatça</a>, <a href="/wiki/Gilanice" class="mw-redirect" title="Gilanice">Gilekçe</a> ve <a href="/wiki/Mazenderanca" class="mw-redirect" title="Mazenderanca">Mazenderanca</a> gibi dillerdir.<sup id="cite_ref-Omniglot_83-0" class="reference"><a href="#cite_note-Omniglot-83"><span class="cite-bracket">[</span>83<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </p><p>Ethnologue'a göre <a href="/wiki/Bat%C4%B1_%C4%B0ran_dilleri" title="Batı İran dilleri">Kuzeybatı İran dilleri</a> ve Zazacanın yeri:<sup id="cite_ref-84" class="reference"><a href="#cite_note-84"><span class="cite-bracket">[</span>84<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </p> <ol><li><a href="/wiki/Zaza-Gorani_dilleri" title="Zaza-Gorani dilleri">Zaza-Gorani dilleri</a> (6): Bacelani [bjm], <a href="/wiki/Goranice" title="Goranice">Goranice</a> [hac], Sarli [sdf], Şebeki [sdb], <a href="/wiki/Kuzey_Zazacas%C4%B1" class="mw-redirect" title="Kuzey Zazacası">Kuzey Zazaca</a> [kiu], <a href="/wiki/G%C3%BCney_Zazacas%C4%B1" class="mw-redirect" title="Güney Zazacası">Güney Zazaca</a> [diq]</li> <li>Beluci dilleri (5): <a href="/wiki/Belucice" class="mw-redirect" title="Belucice">Belucice</a> [bgp] [bcc] [bgn], <a href="/wiki/Ba%C5%9Fkart%C3%A7a" title="Başkartça">Başkartça</a> [bsg], Koroshi [ktl]</li> <li><a href="/wiki/Hazar_dilleri" title="Hazar dilleri">Hazar İran dilleri</a> (3): <a href="/wiki/Gilanca" title="Gilanca">Gilekçe</a> [glk], <a href="/wiki/M%C3%A2zenderanca" title="Mâzenderanca">Mâzenderanca</a> [mzn], Şahmirzadi [srz]</li> <li>Merkezî İran dilleri (12): <a href="/wiki/A%C5%9Ftiyanca" title="Aştiyanca">Aştiyanca</a> [atn], Zerdüşt Daricesi [gbz], Kuzeybatı Farsçası [faz], Gazi [gzi], Khunsari [kfm], Natanzi [ntz], Nayini [nyq], Parsi [prp], Parsi-Dari [prd], <a href="/wiki/Sivendice" title="Sivendice">Sivendice</a> [siy], Soi [soj], <a href="/wiki/Vefs%C3%A7e" title="Vefsçe">Vefsçe</a> [vaf]</li> <li>Ormuri-Paraçi dilleri (2): Ormuri [oru], Paraçi [prc]</li> <li><a href="/wiki/Simnan_dilleri" title="Simnan dilleri">Semnani</a> dilleri (4): <a href="/wiki/Lasgerdice" title="Lasgerdice">Lasgerdice</a> [lsa], <a href="/wiki/Sengserce" title="Sengserce">Sengserce</a> [sgr], <a href="/wiki/Simnanca" title="Simnanca">Simnanca</a> [smy], <a href="/wiki/Sorheyice" title="Sorheyice">Sorheyice</a> [sqo]</li> <li>Talış dilleri (16): <a href="/wiki/Elviri-Viderice" title="Elviri-Viderice">Elviri-Viderice</a> [avd], Eştehardi [esh], Gozarhani [goz], <a href="/wiki/Herzendice" title="Herzendice">Herzendice</a> [hrz], Kabatei [xkp], Kajali [xkj], Karingani [kgn], <a href="/wiki/Hoinice" title="Hoinice">Hoinice</a> [xkc], Koresh-e Rostam [okh], Maraghei [vmh], Razajerdi [rat], Rudbari [rdb], <a href="/wiki/%C5%9Eahrudice" title="Şahrudice">Şahrudice</a> [shm], Takestani [tks], <a href="/wiki/Tal%C4%B1%C5%9F%C3%A7a" title="Talışça">Talışça</a> [tly], Yukarı Taromi [tov]</li> <li>Sırası bilinmeyen (1): Dezfuli [def]</li> <li><a href="/wiki/K%C3%BCrt_dilleri" title="Kürt dilleri">Kürt dilleri</a> (4): <a href="/wiki/Soranice" title="Soranice">Soranice</a> [ckb], <a href="/wiki/Kurman%C3%A7%C3%A7a" title="Kurmançça">Kurmançça</a> [kmr], Kirmanşahi (<a href="/wiki/Kelhuri" class="mw-redirect" title="Kelhuri">Kelhurice</a>) [sdh], <a href="/wiki/Lek%C3%A7e" title="Lekçe">Lekçe</a> [lki]</li></ol> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Lehçeleri"><span id="Leh.C3.A7eleri"></span>Lehçeleri</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Zazaca&veaction=edit&section=6" title="Değiştirilen bölüm: Lehçeleri" class="mw-editsection-visualeditor"><span>değiştir</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Zazaca&action=edit&section=6" title="Bölümün kaynak kodunu değiştir: Lehçeleri"><span>kaynağı değiştir</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <div role="note" class="hatnote navigation-not-searchable">Ana madde: <a href="/wiki/Zazaca_leh%C3%A7eleri" title="Zazaca lehçeleri">Zazaca lehçeleri</a></div> <figure class="mw-default-size mw-halign-right" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/Dosya:Zaza_DialectsMap-5.gif" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/f/f8/Zaza_DialectsMap-5.gif/350px-Zaza_DialectsMap-5.gif" decoding="async" width="350" height="158" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/f/f8/Zaza_DialectsMap-5.gif/525px-Zaza_DialectsMap-5.gif 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/f/f8/Zaza_DialectsMap-5.gif 2x" data-file-width="579" data-file-height="262" /></a><figcaption>Zazacanın üç ana lehçe grubu<sup id="cite_ref-refMuratkeskinzazacaüzerine_85-0" class="reference"><a href="#cite_note-refMuratkeskinzazacaüzerine-85"><span class="cite-bracket">[</span>85<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> <style data-mw-deduplicate="TemplateStyles:r32638653">.mw-parser-output .legend{page-break-inside:avoid;break-inside:avoid-column}.mw-parser-output .legend-color{display:inline-block;min-width:1.25em;height:1.25em;line-height:1.25;margin:1px 0;text-align:center;border:1px solid black;background-color:transparent;color:black}.mw-parser-output .legend-text{}</style><div class="legend"><span class="legend-color mw-no-invert" style="border: 1px solid #AAAAAA;background-color:#1E90FF; color:black;"> </span> <a href="/wiki/Kuzey_Zazacas%C4%B1" class="mw-redirect" title="Kuzey Zazacası">Kuzey Zazacası</a></div> <link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r32638653"><div class="legend"><span class="legend-color mw-no-invert" style="border: 1px solid #AAAAAA;background-color:#FF0000; color:black;"> </span> <a href="/wiki/Merkez%C3%AE_Zazaca" title="Merkezî Zazaca">Merkezî Zazaca</a></div> <link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r32638653"><div class="legend"><span class="legend-color mw-no-invert" style="border: 1px solid #AAAAAA;background-color:#000f89; color:white;"> </span> <a href="/wiki/G%C3%BCney_Zazacas%C4%B1" class="mw-redirect" title="Güney Zazacası">Güney Zazacası</a></div></figcaption></figure> <p>Dil sınıflandırma <a href="/wiki/Otorite" title="Otorite">otoritelerinden</a> biri olan <a href="/wiki/SIL_International" title="SIL International">SIL International</a>'e göre Zaza dili (<b>zza</b>) bir <a href="/w/index.php?title=Makro-dil&action=edit&redlink=1" class="new" title="Makro-dil (sayfa mevcut değil)">makro-dil</a> (<i>macrolanguage</i>) olup iki (<a href="/wiki/ISO_639" title="ISO 639">ISO 639</a> <b>diq</b> & <b>kiu</b>) ayrı dil olarak sınıflandırılmaktadır.<sup id="cite_ref-86" class="reference"><a href="#cite_note-86"><span class="cite-bracket">[</span>86<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </p><p>Prof. Dr. Ludwig Paul<sup id="cite_ref-:0_20-1" class="reference"><a href="#cite_note-:0-20"><span class="cite-bracket">[</span>20<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> ve <a href="/wiki/Zaza_Dil_Enstit%C3%BCs%C3%BC" title="Zaza Dil Enstitüsü">Frankfurt Zaza Dil Enstitüsü</a>’ne<sup id="cite_ref-:19_21-1" class="reference"><a href="#cite_note-:19-21"><span class="cite-bracket">[</span>21<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> göre Zaza dili; kuzey, merkez ve güney kolları olmak üzere üç ana lehçeye ayrılmaktadır. Zaza dilinin, bunun yanı sıra, özel bir konuma sahip olan ve hiçbir lehçe grubuna tam olarak dâhil edilemeyen geçiş ve kenar şiveleri de mevcuttur. Bölgeden bölgeye kelimeler çeşitli ses değişimine uğramıştır. Bunlar telaffuz farkından öte Zaza lehçelerinin sözcük dağarcığında da farklılıklar gösterir. Zamanla bazı kelimeler önemini yitirmiş; ya tam unutulmuş ve başka kelime biçimlerine dönüşmüş ya da bu kelimelerin kullanımı ikinci veya üçüncü plana düşmüştür. </p><p>Zaza dilinin <a href="/wiki/Kuzey_Zazacas%C4%B1" class="mw-redirect" title="Kuzey Zazacası">kuzey</a>, <a href="/wiki/Merkez%C3%AE_Zazaca" title="Merkezî Zazaca">merkez</a> ve <a href="/wiki/G%C3%BCney_Zazacas%C4%B1" class="mw-redirect" title="Güney Zazacası">güney</a> lehçelerini birbirlerinden ayrı tutan belli başlı karakteristik özellikler bulunmaktadır. Aynı zamanda Zazaların üç mezhebe (Şafi, Hanefi, Alevi) bölünmesi de bu lehçelerin oluşmasına katkıda bulunmuştur. Zaza dilinin ana lehçelerinin arasında şivesel farklılıklar da bulunmakla birlikte konuşulduğu bazı yörelerde dil komşu dillerden daha çok etkilenmiştir. Örneğin Zazacanın kuzey lehçesine bağlı Dersim ağzı fonetik bakımından hayli yenilikler yaşamıştır. Bu yeniliklerden Ermenicenin sorumlu olduğu tahmin edilmektedir. Öte yandan aynı lehçe grubunda yer alan Varto şivesi bu değişimden uzak kalmıştır.<sup class="noprint Inline-Template" style="white-space:nowrap;">[<i><a href="/wiki/Vikipedi:Kaynak_g%C3%B6sterme" title="Vikipedi:Kaynak gösterme"><span title="">kaynak belirtilmeli</span></a></i>]</sup> Zaza dilinin üç ana lehçesi şu şekildedir: </p> <ul><li><a href="/wiki/Kuzey_Zazacas%C4%B1" class="mw-redirect" title="Kuzey Zazacası">Kuzey Zazacası</a> (Alevi Zazalar tarafından<sup id="cite_ref-refMuratkeskinzazacaüzerine_85-1" class="reference"><a href="#cite_note-refMuratkeskinzazacaüzerine-85"><span class="cite-bracket">[</span>85<span class="cite-bracket">]</span></a></sup>): Dersim, Erzincan, Gümüşhane (Kelkit), Varto, Hınıs, Tekman, Çat, Aşkale, Sivas (Koçgiri ve Karabel)</li> <li><a href="/wiki/Merkez%C3%AE_Zazaca" title="Merkezî Zazaca">Merkez Zazacası</a> (Şafi Zazalar tarafından<sup id="cite_ref-refMuratkeskinzazacaüzerine_85-2" class="reference"><a href="#cite_note-refMuratkeskinzazacaüzerine-85"><span class="cite-bracket">[</span>85<span class="cite-bracket">]</span></a></sup>): Palu-Bingöl, Hani, Elazığ, Piran (Dicle)</li> <li><a href="/wiki/G%C3%BCney_Zazacas%C4%B1" class="mw-redirect" title="Güney Zazacası">Güney Zazacası</a> (Hanefi Zazalar tarafından<sup id="cite_ref-refMuratkeskinzazacaüzerine_85-3" class="reference"><a href="#cite_note-refMuratkeskinzazacaüzerine-85"><span class="cite-bracket">[</span>85<span class="cite-bracket">]</span></a></sup>): Çermik, Siverek, Gerger, Çüngüş * Kenar şiveleri: Mutki, Aksaray, Sarız * Geçiş şiveleri: Kulp, Lice, Ergani, Maden</li></ul> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Ses_bilgisi">Ses bilgisi</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Zazaca&veaction=edit&section=7" title="Değiştirilen bölüm: Ses bilgisi" class="mw-editsection-visualeditor"><span>değiştir</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Zazaca&action=edit&section=7" title="Bölümün kaynak kodunu değiştir: Ses bilgisi"><span>kaynağı değiştir</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>Ünlü harflerden daha az değişim gösterdikleri için dillerin tarihsel evrimi ve dil gruplarındaki sınıflandırmanın esas temelini ünsüz harfler oluşturmaktadır. İrani dillerin içinde Batı İran dillerinin kuzeybatı-güneybatı olarak ayırt edilebilmesi için miras sözcüklerden oluşan belirli kıstas sözcükler eş dillilik sınırı (isoglosses) yönünden esas alınmaktadır. Dillerin tarihsel evrimi ve dil gruplarındaki sınıflandırmanın esas temelini oluşturan bu ünsüzlerin oluşumu (eş dillilik sınırı / isoglosses) Zazacada <a href="/wiki/Tali%C5%9F%C3%A7e" class="mw-redirect" title="Talişçe">Talışça</a>, <a href="/wiki/Tat%C3%A7a_(%C4%B0ran)" title="Tatça (İran)">Tatça</a> (Herzendi), <a href="/wiki/Sengserce" title="Sengserce">Sengserce</a>, <a href="/wiki/Vefs%C3%A7e" title="Vefsçe">Vefsçe</a> ve bazı merkezi İran dilleri ile hemen hemen aynıdır. Zazaca burada <a href="/wiki/Tali%C5%9F%C3%A7e" class="mw-redirect" title="Talişçe">Talışça</a>, <a href="/wiki/Tat%C3%A7a_(%C4%B0ran)" title="Tatça (İran)">Tatça</a>, merkezi İran diyalektleri ve <a href="/wiki/Gilek%C3%A7e" class="mw-redirect" title="Gilekçe">Gilekçe</a>, <a href="/wiki/Simnanca" title="Simnanca">Simnanca</a>, <a href="/wiki/Sengserce" title="Sengserce">Sengserce</a> ile bir kuzeybatı İran dilleri kuşağı oluşturmaktadır. Bu kuşağa bağlı diller <a href="/wiki/Fars%C3%A7a" title="Farsça">Farsça</a>, <a href="/wiki/Azerbaycan" title="Azerbaycan">Azerbaycan</a> dili ve <a href="/wiki/K%C3%BCrt%C3%A7e" class="mw-redirect" title="Kürtçe">Kürtçe</a> konuşurları tarafından, batı kısmında Zazaca, <a href="/wiki/Tali%C5%9F%C3%A7e" class="mw-redirect" title="Talişçe">Talışça</a>, <a href="/wiki/Tat%C3%A7a_(%C4%B0ran)" title="Tatça (İran)">Tatça</a> ve doğu kısmında ise <a href="/wiki/Simnanca" title="Simnanca">Simnanca</a>, <a href="/wiki/Sengserce" title="Sengserce">Sengserce</a>, <a href="/wiki/Gilek%C3%A7e" class="mw-redirect" title="Gilekçe">Gilekçe</a> ve diğer Hazar/Merkezi lehçeleri olmak üzere coğrafi olarak ikiye bölünmüştür. Yine de Zazaca <a href="/wiki/Tat%C3%A7a_(%C4%B0ran)" title="Tatça (İran)">Tatça</a> (Herzendi/Azeri), <a href="/wiki/Tali%C5%9F%C3%A7e" class="mw-redirect" title="Talişçe">Talışça</a> ve bazı kuzeybatı diyalektleri ile birlikte Batı İrani Proto-Hint Avrupa ünsüz harf köklerini güçlü bir biçimde muhafaza etmiştir ve bu noktada <a href="/wiki/Fars%C3%A7a" title="Farsça">Farsça</a> ve <a href="/wiki/K%C3%BCrt%C3%A7e" class="mw-redirect" title="Kürtçe">Kürtçeden</a> oldukça uzaktır:<sup id="cite_ref-:7_87-0" class="reference"><a href="#cite_note-:7-87"><span class="cite-bracket">[</span>87<span class="cite-bracket">]</span></a></sup><sup id="cite_ref-:8_88-0" class="reference"><a href="#cite_note-:8-88"><span class="cite-bracket">[</span>88<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </p> <small><center> <table class="wikitable"> <tbody><tr> <td><b>Proto Hint-Avrupa</b> </td> <td><b>Partça</b> </td> <td><b><a href="/wiki/Azerice_(%C4%B0ran_dili)" title="Azerice (İran dili)">Azerice</a>/<a href="/wiki/Tat%C3%A7a" title="Tatça">Tatça</a><sup id="cite_ref-89" class="reference"><a href="#cite_note-89"><span class="cite-bracket">[</span>a<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </b> </td> <td><b>Zazaca</b> </td> <td><b><a href="/wiki/Tal%C4%B1%C5%9F%C3%A7a" title="Talışça">Talışça</a></b> </td> <td><b><a href="/wiki/Simnanca" title="Simnanca">Simnanca</a></b> </td> <td><b>Hazar dilleri</b> </td> <td><b>Merkez Lehç.</b> </td> <td><b>Beluçça</b> </td> <td><b>Kürtçe</b> </td> <td><b>Farsça</b> </td></tr> <tr> <td><b>*ḱ/ĝ</b> </td> <td><b>s/z</b> </td> <td><b>s/z</b> </td> <td><b>s/z</b> </td> <td><b>s/z</b> </td> <td><b>s/z</b> </td> <td><b>s/z</b> </td> <td><b>s/z</b> </td> <td><b>s/z</b> </td> <td><b>s/z</b> </td> <th><b>h/d</b> </th></tr> <tr> <td><b>*k<sup>u</sup>e</b> </td> <td><b>-ž-</b> </td> <td><b>-ž-</b> </td> <td><b>-ĵ-</b> </td> <td><b>-ž</b> </td> <td><b>-ĵ, ž-</b> </td> <td><b>-ĵ-</b> </td> <td><b>-ĵ-, ž, z</b> </td> <td><b>-ĵ-</b> </td> <td><b>-ž-</b> </td> <th><b>-z-</b> </th></tr> <tr> <td><b>*g<sup>u</sup>e</b> </td> <td><b>ž</b> </td> <td><b>ž (y-)</b> </td> <td><b>ĵ</b> </td> <td><b>ž</b> </td> <td><b>ĵ,ž</b> </td> <td><b>ĵ</b> </td> <td><b>ĵ, ž, z </b> </td> <td><b>ĵ</b> </td> <td><b>ž</b> </td> <th><b>z</b> </th></tr> <tr> <td><b>*kw<sup>29</sup></b> </td> <td><b>?</b> </td> <td><b>isb</b> </td> <td><b>esb</b> </td> <td><b>asb</b> </td> <td><b>esp</b> </td> <td><b>s</b> </td> <td><b>esb</b> </td> <td><b>?</b> </td> <th><b>s</b> </th> <th><b>s</b> </th></tr> <tr> <td><b>*tr/tl</b> </td> <td><b>hr</b> </td> <td><b>(h)r</b> </td> <td><b>(hi)r</b> </td> <td><b>(h)*r</b> </td> <td><b>(h)r</b> </td> <td><b>r</b> </td> <td><b>r</b> </td> <th><b>s</b> </th> <th><b>s</b> </th> <th><b>s</b> </th></tr> <tr> <td><b>*d(h)w</b> </td> <td><b>b</b> </td> <td><b>b</b> </td> <td><b>b</b> </td> <td><b>b</b> </td> <td><b>b</b> </td> <td><b>b</b> </td> <td><b>b</b> </td> <th><b>d</b> </th> <th><b>d</b> </th> <th><b>d</b> </th></tr> <tr> <td><b>*rd/*rz</b> </td> <td><b>r/rz</b> </td> <td><b>r/rz</b> </td> <td><b>r/rz</b> </td> <td><b>rz</b> </td> <th><b>l/l(rz)</b> </th> <th><b>l/l</b> </th> <th><b>l/l(rz)</b> </th> <th><b>l/l</b> </th> <th><b>l/l</b> </th> <th><b>l/l</b> </th></tr> <tr> <td><b>*sw</b> </td> <td><b>wx</b> </td> <td><b>h</b> </td> <td><b>w</b> </td> <td><b>h</b> </td> <th><b>x(u)</b> </th> <th><b>x(u)</b> </th> <th><b>x(u), f</b> </th> <th><b>v</b> </th> <th><b>x(w)</b> </th> <th><b>x(u)</b> </th></tr> <tr> <td><b>*tw</b> </td> <td><b>f</b> </td> <td><b>u</b> </td> <td><b>w</b> </td> <th><b>h</b> </th> <th><b>h</b> </th> <th><b>h</b> </th> <th><b>h(u)</b> </th> <th><b>h</b> </th> <th><b>h</b> </th> <th><b>h</b> </th></tr> <tr> <td><b>*y-</b> </td> <td><b>y</b> </td> <td><b>y</b> </td> <th><b>ĵ</b> </th> <th><b>ĵ</b> </th> <th><b>ĵ</b> </th> <th><b>ĵ</b> </th> <th><b>ĵ (y)</b> </th> <th><b>ĵ</b> </th> <th><b>ĵ</b> </th> <th><b>ĵ</b> </th></tr></tbody></table></center></small> <p>Zazacanın ses yapısındaki ünlüler olan <i>a, e, ê, ı, i, o, u, ü/û</i>, Güney Zazacasında olan û hariç genelde kısa telaffuz edilmektedir ve ünlülerde <i>uzun : kısa</i> karşıtlığı yoktur. Bazı ağızlardaki ö ünlüsü -ew- çift ünlüsünden dönüşmüştür (> öw~ öy), örn. Doğu-Dersim <i>dewe</i>, Batı-Dersim <i>döwe ~ döe</i> “köy” veya komşu heceden etkilenmeden ötürü şekil değiştirmiştir, örn. Bingöl-Genç <i>yeno > yön</i> “geliyor”. Tarihsel gelişme açıdan <i>e, ı, u</i> ünlüleri <a href="/wiki/Ana_%C4%B0ranca" title="Ana İranca">Ana</a>/Orta İrancanın kısa <i>a, i, u</i>’nun, <i>a, ê, i, o, û/ü</i> ise <a href="/wiki/Ana_%C4%B0ranca" title="Ana İranca">Ana İranca</a> uzun <i>ā, ai (> Oİ ē), ī, au (> Oİ ō), ū</i> ünlülerin devamıdır. </p> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Dil_bilgisi">Dil bilgisi</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Zazaca&veaction=edit&section=8" title="Değiştirilen bölüm: Dil bilgisi" class="mw-editsection-visualeditor"><span>değiştir</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Zazaca&action=edit&section=8" title="Bölümün kaynak kodunu değiştir: Dil bilgisi"><span>kaynağı değiştir</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>Zazacanın komşu dillerle etkileşim içinde olmasına rağmen Orta İrani dönemden bu yana dil bilgisel olarak ve miras sözcükler açısından yapısını gayet iyi koruduğu söylenebilir. Komşu veya egemen dillerden kelime alışverişi dışında dilin diğer alanlarında fazlasıyla etkileşim gözlenmemektedir. Kültürel açıdan da yerli halk olarak komşu halklarla birçok ortak özelliği taşımaktadır. Bulunduğu ve geliştiği şartlara göre değerlendirilecek olursa, zengin bir kelime dağarcığına sahiptir. Zazacada şimdiki zaman fiil takıları <a href="/wiki/Simnanca" title="Simnanca">Simnanca</a>, <a href="/wiki/Sengserce" title="Sengserce">Sengserce</a>, <a href="/wiki/Gilek%C3%A7e" class="mw-redirect" title="Gilekçe">Gilekçe</a>, <a href="/wiki/Tali%C5%9F%C3%A7e" class="mw-redirect" title="Talişçe">Talışça</a>, <a href="/wiki/Tat%C3%A7a_(%C4%B0ran)" title="Tatça (İran)">Tatça</a> ve <a href="/wiki/Hazar_Denizi" title="Hazar Denizi">Hazar Denizi</a> kıyılarındaki diğer dil/lehçeler ile ortak biçimde fiil kökünden sonra gelen <i>n</i>/<i>ant</i> şimdiki zaman son eki ile oluşturulmaktadır:<sup id="cite_ref-:7_87-1" class="reference"><a href="#cite_note-:7-87"><span class="cite-bracket">[</span>87<span class="cite-bracket">]</span></a></sup><sup id="cite_ref-:8_88-1" class="reference"><a href="#cite_note-:8-88"><span class="cite-bracket">[</span>88<span class="cite-bracket">]</span></a></sup><sup id="cite_ref-90" class="reference"><a href="#cite_note-90"><span class="cite-bracket">[</span>89<span class="cite-bracket">]</span></a></sup><sup id="cite_ref-91" class="reference"><a href="#cite_note-91"><span class="cite-bracket">[</span>90<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </p> <small><center> <table class="wikitable"> <tbody><tr bgcolor="#F2F2F2"> <th>Türkçe </th> <th>Zazaca </th> <th><a href="/wiki/Simnanca" title="Simnanca">Simnanca</a> </th> <th><a href="/wiki/Gilanca" title="Gilanca">Gilekçe</a> </th> <th><a href="/wiki/Tat%C3%A7a_(%C4%B0ran)" title="Tatça (İran)">Tatça</a> </th> <th><a href="/wiki/Tal%C4%B1%C5%9F%C3%A7a" title="Talışça">Talışça</a> </th></tr> <tr> <td>Gitmek</td> <td>şın-</td> <td>şenn-</td> <td>şunn-</td> <td>şend-</td> <td>şed- </td></tr> <tr> <td>Gelmek</td> <td>yen-</td> <td>an-</td> <td>an-</td> <td>amand-</td> <td>omed- </td></tr> <tr> <td>Söylemek</td> <td>van-</td> <td>van-</td> <td>gun-</td> <td>otn-</td> <td>voted- </td></tr> <tr> <td>Görmek</td> <td>vin-</td> <td>?</td> <td>in</td> <td>vin-</td> <td>vin- </td></tr> <tr> <td>Yapmak</td> <td>ken-</td> <td>ken-</td> <td>kun-</td> <td>könd-</td> <td>kerded- </td></tr> <tr> <td>Giderim</td> <td>ez şınan</td> <td>e şenni</td> <td>men şunem</td> <td>ez meşem/men şenden</td> <td>ez şedam </td></tr></tbody></table></center></small> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Ergatif">Ergatif</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Zazaca&veaction=edit&section=9" title="Değiştirilen bölüm: Ergatif" class="mw-editsection-visualeditor"><span>değiştir</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Zazaca&action=edit&section=9" title="Bölümün kaynak kodunu değiştir: Ergatif"><span>kaynağı değiştir</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>Eski İrani Dönemin sonuna doğru ve Orta İrani Dönemin başlangıcında gerçekleşen geçmiş zamanın kuruluş şekliyle çoğu orta İrani dilde, geçmiş zaman edilgen ortaç (participle perfect passive) soneki -ta- ile oluşturulan fiil çekimin sayesinde meydana gelen biçim-sözcükdizimsel (morphosyntactic) bir fenomen olan bölünmüş ergatiflik (split ergativity), yani tüm geçmiş zaman şekillerinde geçişli fiillerde öznenin bükünlü halde belirtilmesi, nesnenin yalın halde olması, İrani dillerde ayrıca fiilin ergatif alanda da nesneye göre çekimlenmesi, bugün de Zazacada varlığını sürdürmektedir. Örn. <i>Ez ey anan, o mı ano.</i> “ben onu (eril) getiriyorum, o beni getiriyor”, geçmiş zamanda ise <i>mı o ard, ey ez ardan</i> “ben onu getirdim, o beni getirdi” şeklinde çekilmektedir. </p> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Durumlar">Durumlar</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Zazaca&veaction=edit&section=10" title="Değiştirilen bölüm: Durumlar" class="mw-editsection-visualeditor"><span>değiştir</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Zazaca&action=edit&section=10" title="Bölümün kaynak kodunu değiştir: Durumlar"><span>kaynağı değiştir</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>Çağrı hali olarak bilinen vocative hariç tutulursa, Zazacada bulunan 2 hal (yalın, casus rectus ve bükünlü casus obliquus) de Orta Batı İrani dönemden kalmadır. Zazacada, biri birlikte bir Kuzeybatı İran dilleri kuşağı oluşturduğu <a href="/wiki/Tali%C5%9F%C3%A7e" class="mw-redirect" title="Talişçe">Talışça</a>, <a href="/wiki/Tat%C3%A7a_(%C4%B0ran)" title="Tatça (İran)">Tatca</a>, <a href="/wiki/Sengserce" title="Sengserce">Simnanca</a>, <a href="/wiki/Sengserce" title="Sengserce">Sengserce</a> gibi diller ile benzer biçimde kökü <a href="/wiki/Ana_%C4%B0ranca" title="Ana İranca">Ana İranca</a>'ya uzanan -<i>ahya</i> genitiflik ekine uzanan, ismin iki hali yalın (y) ve bükünlü (b) vardır:<sup id="cite_ref-:7_87-2" class="reference"><a href="#cite_note-:7-87"><span class="cite-bracket">[</span>87<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </p> <small><center> <table class="wikitable"> <tbody><tr bgcolor="#F2F2F2"> <th>Türkçe </th> <th>Zazaca </th> <th><a href="/wiki/Tal%C4%B1%C5%9F%C3%A7a" title="Talışça">Talışça</a> </th> <th><a href="/wiki/Tat%C3%A7a_(%C4%B0ran)" title="Tatça (İran)">Tatça</a> </th> <th><a href="/wiki/Simnanca" title="Simnanca">Simnanca</a> </th> <th><a href="/wiki/Orta_Fars%C3%A7a" title="Orta Farsça">Orta Farsça</a> </th></tr> <tr> <td>Baba (y)</td> <td>pi</td> <td>pi/pie<sup id="cite_ref-academia.edu_92-0" class="reference"><a href="#cite_note-academia.edu-92"><span class="cite-bracket">[</span>91<span class="cite-bracket">]</span></a></sup></td> <td>piye</td> <td>piye </td> <td>pid </td></tr> <tr> <td>Baba (b)</td> <td>per</td> <td>par</td> <td>piyer</td> <td>piyer </td> <td>pidar </td></tr> <tr> <td>Anne (y) </td> <td>ma/mae </td> <td>ma/moe<sup id="cite_ref-academia.edu_92-1" class="reference"><a href="#cite_note-academia.edu-92"><span class="cite-bracket">[</span>91<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </td> <td>maye </td> <td>mar/mey </td> <td>mad </td></tr> <tr> <td>Anne (b) </td> <td>mar </td> <td>moar </td> <td>? </td> <td>? </td> <td>madar </td></tr></tbody></table></center></small> <p>Tabloya ek olarak Zazaca bıra/bırar; <a href="/wiki/Simnanca" title="Simnanca">Simnanca</a> bere/berar da yalın ve bükülü hallere örnektir.<sup id="cite_ref-:7_87-3" class="reference"><a href="#cite_note-:7-87"><span class="cite-bracket">[</span>87<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> Tamlamalar noktasında ise isim tamlamasında belirten isimde olduğu gibi, sıfat tamlamasında da sıfat isimden sonra gelmektedir, sıfat da isimle birlikte çekilmektedir, örn. <i>her-o gewr</i> "gri eşek", <i>her-ê gewri</i> "gri eşekler", <i>her-an-ê gewr-an</i> "gri eşekleri(n). </p> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Fiil_yapısı"><span id="Fiil_yap.C4.B1s.C4.B1"></span>Fiil yapısı</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Zazaca&veaction=edit&section=11" title="Değiştirilen bölüm: Fiil yapısı" class="mw-editsection-visualeditor"><span>değiştir</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Zazaca&action=edit&section=11" title="Bölümün kaynak kodunu değiştir: Fiil yapısı"><span>kaynağı değiştir</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <div class="mw-heading mw-heading4"><h4 id="Edilgen_çatı"><span id="Edilgen_.C3.A7at.C4.B1"></span>Edilgen çatı</h4><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Zazaca&veaction=edit&section=12" title="Değiştirilen bölüm: Edilgen çatı" class="mw-editsection-visualeditor"><span>değiştir</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Zazaca&action=edit&section=12" title="Bölümün kaynak kodunu değiştir: Edilgen çatı"><span>kaynağı değiştir</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>Zazacadaki Eski ve Orta İrani döneminden kalma diğer bir özellik de, fiilin edilgen çatısı (diathesis, voice) mürekkep şekilde (bireşimsel, synthetic), yani yardımcı fiil olmaksızın da sınırlı fiillerle kurulmasıdır. Eski Hint-İrani edilgen soneki -ya, Pehlevicede bulunan -īh- şekline yansıması Zazacada -i- ile mevcuttur: <i>Nan werino (weriyeno)</i>. “ekmek yeniliyor”. </p> <div class="mw-heading mw-heading4"><h4 id="Şimdiki_zaman"><span id=".C5.9Eimdiki_zaman"></span>Şimdiki zaman</h4><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Zazaca&veaction=edit&section=13" title="Değiştirilen bölüm: Şimdiki zaman" class="mw-editsection-visualeditor"><span>değiştir</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Zazaca&action=edit&section=13" title="Bölümün kaynak kodunu değiştir: Şimdiki zaman"><span>kaynağı değiştir</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>Dilin fiillerdeki şimdiki zamanda belirgin olan bildirme, emir ve istek kipi mevcuttur; istek kipinde (subjunctive) olan özellik, Eski ve Orta İrani dönemde olan fiil kökeninin bu kipe yansımasıdır. Örn. <i>Beno</i> “götürüyor”, <i>berd</i> “götürdü”, <i>eke bero</i> “götürse”; <i>ber-</i> < <a href="/wiki/Ana_%C4%B0ranca" title="Ana İranca">Ana İranca</a> <i>bar-</i>, proto Hint-Avrupaca <i>*bher-</i>. </p> <div class="mw-heading mw-heading4"><h4 id="Geçmiş_zaman"><span id="Ge.C3.A7mi.C5.9F_zaman"></span>Geçmiş zaman</h4><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Zazaca&veaction=edit&section=14" title="Değiştirilen bölüm: Geçmiş zaman" class="mw-editsection-visualeditor"><span>değiştir</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Zazaca&action=edit&section=14" title="Bölümün kaynak kodunu değiştir: Geçmiş zaman"><span>kaynağı değiştir</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>Görülen (hikâyeli) geçmiş zamanda (imperfect) tüm şahıslar için kullanılan sonekin <i>-êne (~ -ên, -ê)</i>, örn. <i>şiyêne, diyêne</i> “giderdi-, görürdü-” de <a href="/wiki/Part%C3%A7a" title="Partça">Partça</a> olan Past Optative <i>ahēndē(h)</i> ile alakalı olmasının olası olduğu düşünülmektedir.. </p> <div class="mw-heading mw-heading4"><h4 id="Fiil_takıları"><span id="Fiil_tak.C4.B1lar.C4.B1"></span>Fiil takıları</h4><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Zazaca&veaction=edit&section=15" title="Değiştirilen bölüm: Fiil takıları" class="mw-editsection-visualeditor"><span>değiştir</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Zazaca&action=edit&section=15" title="Bölümün kaynak kodunu değiştir: Fiil takıları"><span>kaynağı değiştir</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>Çoğu Hint-Avrupa dillerinde var olan fiil takıları (preverbs) Zazacada iki şekliyle mevcuttur: Eski Hint-İrani döneminden kalma kimi yön belirten zarfların o dönemde de cümlede fiile yakınlaşarak erişmesi ve fiille bütünleşmesiyle oluşan fiil takıları, örn. <i>ni-šad (< sad-</i> “oturmak”) “(aşağıya doğru) oturmak“ > Zaz. <i>nış-/nıştene</i> “inmek”; <i>ā-bar-</i> “getirmek, ‘geriye götürmek’ ” (< bar- “götürmek”) > Farsça <i>aver-آور/avurden آوردن,</i> Zaz. <i>ar-, an-/ardene</i> “getirmek”. Kalıntı takıların bulunduğu fiiller sınırlı bir şekilde mevcuttur ve dilde takı olarak algılanmamaktadır. İkincisi ise, göreceli olarak Zazacanın kendince yeni oluşturduğu otuza yakın fiil takısı, örn. temel fiil <i>kerdene</i> “yapmak”: <i>a-kerdene</i> “açmak”, <i>ra-kerdene</i> “sermek”, <i>ro-kerdene</i> “dökmek”, <i>de-kerdene</i> “doldurmak”, <i>we-kerdene</i> “ateş yakmak”, <i>tıra-kerdene</i> “sürmek, takmak”, <i>pede-kerdene</i> “batırmak”, <i>cêra-kerdene</i> “ayırmak”, <i>cıra-kerdene</i> “kesmek (gövdesinden ayırmak)”, <i>têra-kerdene</i> “etrafa yaymak; uyandırmak”, <i>tede-kerdene</i> “saymak, saygı göstermek”, <i>têro-kerdene</i> “karıştırmak (kâğıt)”, <i>werê-kerdene</i> “urgan, ip vs. dolayarak bağlamak”. <i>Nıştene</i> “inmek” anlamında kullanılırken, “oturmak” için <i>ro-nıştene</i> kullanılır. Bazı fiilerde yön belirten fiilsel ön edat diyebileceğimiz (verbal preposition) <i>[e]ra, [e]ro</i> biçimler de mevcuttur (bazı ağızlarda sadece kalıntı olarak bulunur veya kaybolmuştur): <i>cı daene</i> “(birine bir şey) vermek”: <i>era cı daene (dan- ra cı)</i> “dayamak”, <i>ero cı nıştene (nışen- ro cı)</i> “binmek”. </p> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Zamirler">Zamirler</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Zazaca&veaction=edit&section=16" title="Değiştirilen bölüm: Zamirler" class="mw-editsection-visualeditor"><span>değiştir</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Zazaca&action=edit&section=16" title="Bölümün kaynak kodunu değiştir: Zamirler"><span>kaynağı değiştir</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Kişi_zamirleri"><span id="Ki.C5.9Fi_zamirleri"></span>Kişi zamirleri</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Zazaca&veaction=edit&section=17" title="Değiştirilen bölüm: Kişi zamirleri" class="mw-editsection-visualeditor"><span>değiştir</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Zazaca&action=edit&section=17" title="Bölümün kaynak kodunu değiştir: Kişi zamirleri"><span>kaynağı değiştir</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>İsim ve şahıs zamirlerinden öte fiil çekiminde de Merkez ve Güney’de 2. ve tüm şivelerde 3. kişide de eril ve dişil olarak cinsiyet farkı belirmektedir. O vano "o (erkek) söylüyor", a vana o (bayan) söylüyor”. Şahıs zamirlerinde ise tipik Batı İrani yapısı belirmektedir: yalın hal: bükünlü hal: ben <i>ez : mın</i>, sen <i>tı : to</i>, o (eril) <i>o : ey ~ i ~ yı</i>, o (dişil) <i>a ~ ya : ae ~ ay ~ yê</i>; biz <i>ma : ma</i>, siz <i>şıma ~ sıma : şıma ~ sıma</i>, onlar <i>ê ~ i : inan ~ ine.</i> </p> <small><center> <table class="wikitable"> <tbody><tr> <th>Zamir </th> <th>Zazaca </th> <th><a href="/wiki/Tal%C4%B1%C5%9F%C3%A7a" title="Talışça">Talışça</a> <sup id="cite_ref-93" class="reference"><a href="#cite_note-93"><span class="cite-bracket">[</span>92<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </th> <th><a href="/wiki/Tat%C3%A7a_(%C4%B0ran)" title="Tatça (İran)">Tatça</a> <sup id="cite_ref-94" class="reference"><a href="#cite_note-94"><span class="cite-bracket">[</span>93<span class="cite-bracket">]</span></a></sup><sup id="cite_ref-95" class="reference"><a href="#cite_note-95"><span class="cite-bracket">[</span>94<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </th> <th><a href="/wiki/Simnanca" title="Simnanca">Simnanca</a> </th> <th><a href="/wiki/Sengserce" title="Sengserce">Sengserce</a><sup id="cite_ref-96" class="reference"><a href="#cite_note-96"><span class="cite-bracket">[</span>95<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </th> <th><a href="/wiki/Oset%C3%A7e" title="Osetçe">Osetçe</a><sup id="cite_ref-97" class="reference"><a href="#cite_note-97"><span class="cite-bracket">[</span>96<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </th> <th><a href="/wiki/Fars%C3%A7a" title="Farsça">Farsça</a> </th></tr> <tr> <td>Ben </td> <td>ez </td> <td>əz/āz </td> <td>ez </td> <td>e </td> <td>e </td> <td>æz (ez) </td> <td>man </td></tr> <tr> <td>Sen </td> <td>tı </td> <td>tı </td> <td>tı </td> <td>ti </td> <td>ti </td> <td>dɨ (di) </td> <td>to </td></tr> <tr> <td>O (eril) </td> <td>o/ey </td> <td>əv/ay </td> <td>u </td> <td>un </td> <td>no </td> <td>uy </td> <td>ū, ān </td></tr> <tr> <td>o (dişil) </td> <td>a/ay </td> <td>- </td> <td>nā </td> <td>una </td> <td>na </td> <td>- </td> <td>- </td></tr> <tr> <td>Biz </td> <td>ma </td> <td>ama/əmə </td> <td>amā </td> <td>hamā </td> <td>mā </td> <td>max </td> <td>mā </td></tr> <tr> <td>Siz </td> <td>şıma </td> <td>şema/şıme </td> <td>şuma </td> <td>şūmā </td> <td>şūmā </td> <td>şımax </td> <td>şoma </td></tr> <tr> <td>Onlar </td> <td>ê, i, ina, ino </td> <td>əvon/ayēn </td> <td>ē </td> <td>e </td> <td>ey </td> <td>idon/widon </td> <td>inan, işan, inha </td></tr> </tbody></table></center></small> <div class="mw-heading mw-heading4"><h4 id="İşaret_zamirleri"><span id=".C4.B0.C5.9Faret_zamirleri"></span>İşaret zamirleri</h4><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Zazaca&veaction=edit&section=18" title="Değiştirilen bölüm: İşaret zamirleri" class="mw-editsection-visualeditor"><span>değiştir</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Zazaca&action=edit&section=18" title="Bölümün kaynak kodunu değiştir: İşaret zamirleri"><span>kaynağı değiştir</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>Zaza dilinde işaret zamirlerinde aslen 3 boyutlu yakınlık derecesi belirtilse de (Örn. <i>o, n-o, e-n-o</i>; Türkçede de olduğu gibi <i>o, bu, şu</i>), genelde kullanılan 2 derece bulunmaktadır. Uzak derece için olanlar 3. şahıs zamirleri <i>o, a, ê</i>’ye denk gelmektedir. Yakın derece içinse Kuzey ve Güney-Zazacasında <i>n</i>- önekiyle <i>no, na, nê; ney, nae, ninan</i>; bükünlü halde niteleyici (attributive) işlevde <i>(n)ê, (n)a, (n)ê</i>, örn. <i>vengê nê heri / heran</i> “bu eşeğin / eşeklerin sesi” şeklindedir. Merkez Zazacasında ise yakın derece için genelde <i>en- ~ ın-</i> kullanılmaktadır. Kuzeyde <i>a-</i>, Güneyde <i>e-</i> eki çok yakın derece için genelde niteleyici şekilde kullanılır, örn. <i>eno ~ ano lacek</i> “şu oğlan”. </p> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Alfabeler">Alfabeler</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Zazaca&veaction=edit&section=19" title="Değiştirilen bölüm: Alfabeler" class="mw-editsection-visualeditor"><span>değiştir</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Zazaca&action=edit&section=19" title="Bölümün kaynak kodunu değiştir: Alfabeler"><span>kaynağı değiştir</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <figure class="mw-halign-right" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/Dosya:Mewl%C4%B1d_(Ehmed%C3%AA_Xasi)_Seyfa.jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/7/7c/Mewl%C4%B1d_%28Ehmed%C3%AA_Xasi%29_Seyfa.jpg/250px-Mewl%C4%B1d_%28Ehmed%C3%AA_Xasi%29_Seyfa.jpg" decoding="async" width="250" height="349" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/7/7c/Mewl%C4%B1d_%28Ehmed%C3%AA_Xasi%29_Seyfa.jpg 1.5x" data-file-width="333" data-file-height="465" /></a><figcaption><a href="/wiki/Ahmed_el-Hasi" title="Ahmed el-Hasi">Ahmed el-Hasi</a> tarafından 1891'de yazılıp 1899'da basılan Arap harfli Zaza yazısı.</figcaption></figure> <div role="note" class="hatnote navigation-not-searchable">Ana madde: <a href="/wiki/Zaza_alfabesi" title="Zaza alfabesi">Zaza alfabesi</a></div> <p>Osmanlı döneminde yazılan Zazaca metinler <a href="/wiki/Arap_harfleri" title="Arap harfleri">Arap harfleriyle</a> yazılmıştır. Bu dönemdeki eserler dini içeriklidir. Sultan Efendi lakaplı İsa Beg bin Ali tarafından 1798 yılında yazılan ilk Zazaca metin <a href="/wiki/Arap_harfleri" title="Arap harfleri">Arap harfleriyle</a> <a href="/wiki/Osmanl%C4%B1ca" title="Osmanlıca">Osmanlıcada</a> da kullanılan Nesih yazı tipinde yazılmıştır.<sup id="cite_ref-:14_98-0" class="reference"><a href="#cite_note-:14-98"><span class="cite-bracket">[</span>97<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> Bu eserin ardından 1891-1892 yıllarında Osmanlı-Zaza din adamı, yazar ve şair <a href="/wiki/Ahmed_el-Hassi" class="mw-redirect" title="Ahmed el-Hassi">Ahmed el-Hassi</a> tarafından yazılan ilk Zazaca Mevlit de <a href="/wiki/Arap_harfleri" title="Arap harfleri">Arap harfleriyle</a> yazılıp 1899 yılında basılmıştır.<sup id="cite_ref-:15_99-0" class="reference"><a href="#cite_note-:15-99"><span class="cite-bracket">[</span>98<span class="cite-bracket">]</span></a></sup><sup id="cite_ref-:16_100-0" class="reference"><a href="#cite_note-:16-100"><span class="cite-bracket">[</span>99<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> Bir diğer Osmanlı-Zaza din adamı <a href="/wiki/Osman_Esad_Efendi" title="Osman Esad Efendi">Osman Esad Efendi</a> tarafından 1901 ya da 1903 yıllarında yazılan bir diğer Zazaca Mevlit de aynı şekilde <a href="/wiki/Arap_harfleri" title="Arap harfleri">Arap harfleriyle</a> yazılmıştır.<sup id="cite_ref-:17_101-0" class="reference"><a href="#cite_note-:17-101"><span class="cite-bracket">[</span>100<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> Cumhuriyet sonrası Zazaca eserler ise <a href="/wiki/Arap_harfleri" title="Arap harfleri">Arap alfabesi</a> terk edilip <a href="/wiki/Latin_harfleri" title="Latin harfleri">Latin harfleriyle</a> yazılmaya başlanmıştır. Yine de günümüzde Zazacanın bütün Zazalar tarafından ortak kullanılan bir alfabesi yoktur. <a href="/wiki/Zaza_alfabesi" title="Zaza alfabesi">Jacabson alfabesi</a> olarak adlandırılan bir alfabe, Amerikalı dil bilimci <a href="/w/index.php?title=C._M_Jacobson&action=edit&redlink=1" class="new" title="C. M Jacobson (sayfa mevcut değil)">C. M Jacobson</a>'un katkıları ile geliştirilmiştir ve Zazacanın standartlaştırılması üzerine çalışmalar yapan <a href="/wiki/Zaza_Dil_Enstit%C3%BCs%C3%BC" title="Zaza Dil Enstitüsü">Frankfurt Zaza Dil Enstitüsü</a> tarafından kullanılmaktadır. Aynı zamanda Zazaca Vikipedinin yazı sistemidir.<sup id="cite_ref-:9_102-0" class="reference"><a href="#cite_note-:9-102"><span class="cite-bracket">[</span>101<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> <a href="/w/index.php?title=Z%C3%BClf%C3%BC_Selcan&action=edit&redlink=1" class="new" title="Zülfü Selcan (sayfa mevcut değil)">Zülfü Selcan</a> tarafından hazırlanmış ve 2012 itibarıyla <a href="/wiki/Munzur_%C3%9Cniversitesi" title="Munzur Üniversitesi">Munzur Üniversitesi</a>'nde de kullanılmaya başlanan dir diğer Zaza alfabesi, 8’i sesli ve 24’ü sessiz olan 32 harften oluşup Zazaca için geliştirilmiş başka bir yazı sistemidir.<sup id="cite_ref-refZülfüselcan_103-0" class="reference"><a href="#cite_note-refZülfüselcan-103"><span class="cite-bracket">[</span>102<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> Yayınlarda çoğunlukla kullanılan bir diğer alfabe olan Bedirhan alfabesidir.<sup id="cite_ref-Tirej1_104-0" class="reference"><a href="#cite_note-Tirej1-104"><span class="cite-bracket">[</span>103<span class="cite-bracket">]</span></a></sup><sup id="cite_ref-Hevi1_105-0" class="reference"><a href="#cite_note-Hevi1-105"><span class="cite-bracket">[</span>104<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> Bu yazı, temelde <a href="/wiki/Celadet_Bedirhan" class="mw-redirect" title="Celadet Bedirhan">Celadet Bedirhan</a> tarafından Kürtçe için geliştirilmiş olup, <a href="/wiki/Latin_harfleri" title="Latin harfleri">Latin harfleri</a> temellidir. 1996'dan beri Zazaca yayınlar yapan <a href="/wiki/Vate" title="Vate">Vate</a> dergisi yayınlarında <a href="/wiki/K%C3%BCrt_alfabesi" class="mw-redirect" title="Kürt alfabesi">Kürt alfabelerinden</a> Bedirhan alfabesini kullanmaktadır. </p><p>Zaza alfabesi 32 harften oluşmaktadır:<sup id="cite_ref-:9_102-1" class="reference"><a href="#cite_note-:9-102"><span class="cite-bracket">[</span>101<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> <small> </small></p><small><table class="wikitable" style="border-collapse:collapse;"> <tbody><tr> <td colspan="32" align="center" bgcolor="#EFEFEF">Harf </td></tr> <tr> <td align="center" width="3%"><a href="/wiki/A" title="A">A</a> <p>a </p> </td> <td align="center" width="3%"><a href="/wiki/B" title="B">B</a> <p>b </p> </td> <td align="center" width="3%"><a href="/wiki/C" title="C">C</a> <p>c </p> </td> <td align="center" width="3%"><a href="/wiki/%C3%87" title="Ç">Ç</a> <p>ç </p> </td> <td align="center" width="3%"><a href="/wiki/D" title="D">D</a> <p>d </p> </td> <td align="center" width="3%"><a href="/wiki/E" title="E">E</a> <p>e </p> </td> <td><a href="/wiki/%C3%8A" title="Ê">Ê</a> <p>ê </p> </td> <td align="center" width="3%"><a href="/wiki/F" title="F">F</a> <p>f </p> </td> <td align="center" width="3%"><a href="/wiki/G" title="G">G</a> <p>g </p> </td> <td align="center" width="3%"><a href="/wiki/%C4%9E" title="Ğ">Ğ</a> <p>ğ </p> </td> <td align="center" width="3%"><a href="/wiki/H" title="H">H</a> <p>h </p> </td> <td align="center" width="3%"><a href="/wiki/I_(temel_Latin)" title="I (temel Latin)">I</a> <p>ı </p> </td> <td><a href="/wiki/%C4%B0" title="İ">İ</a> <p>i </p> </td> <td align="center" width="3%"><a href="/wiki/J" title="J">J</a> <p>j </p> </td> <td align="center" width="3%"><a href="/wiki/K" title="K">K</a> <p>k </p> </td> <td align="center" width="3%"><a href="/wiki/L" title="L">L</a> <p>l </p> </td> <td align="center" width="3%"><a href="/wiki/M" title="M">M</a> <p>m </p> </td> <td align="center" width="3%"><a href="/wiki/N" title="N">N</a> <p>n </p> </td> <td align="center" width="3%"><a href="/wiki/O" title="O">O</a> <p>o </p> </td> <td align="center" width="3%"><a href="/wiki/P" title="P">P</a> <p>p </p> </td> <td align="center" width="3%"><a href="/wiki/Q" title="Q">Q</a> <p>q </p> </td> <td align="center" width="3%"><a href="/wiki/R" title="R">R</a> <p>r </p> </td> <td align="center" width="3%"><a href="/wiki/S" title="S">S</a> <p>s </p> </td> <td align="center" width="3%"><a href="/wiki/%C5%9E" title="Ş">Ş</a> <p>ş </p> </td> <td align="center" width="3%"><a href="/wiki/T" title="T">T</a> <p>t </p> </td> <td align="center" width="3%"><a href="/wiki/U" title="U">U</a> <p>u </p> </td> <td><a href="/wiki/%C3%9B" title="Û">Û</a>/<a href="/wiki/%C3%9C" title="Ü">Ü</a> <p>û/ü </p> </td> <td align="center" width="3%"><a href="/wiki/V" title="V">V</a> <p>v </p> </td> <td><a href="/wiki/W" title="W">W</a> <p>w </p> </td> <td><a href="/wiki/X" title="X">X</a> <p>x </p> </td> <td align="center" width="3%"><a href="/wiki/Y" title="Y">Y</a> <p>y </p> </td> <td align="center" width="3%"><a href="/wiki/Z" title="Z">Z</a> <p>z </p> </td></tr> <tr> <td colspan="32" align="center" bgcolor="#EFEFEF">Ses </td></tr> <tr> <td align="center">a </td> <td align="center">be </td> <td align="center">ce </td> <td align="center">çe </td> <td align="center">de </td> <td align="center">e </td> <td>ê </td> <td align="center">fe </td> <td align="center">ge </td> <td align="center">ğe </td> <td align="center">he </td> <td align="center">ı </td> <td>i </td> <td align="center">je </td> <td align="center">ke </td> <td align="center">le </td> <td align="center">me </td> <td align="center">ne </td> <td align="center">o </td> <td align="center">pe </td> <td align="center">qe </td> <td align="center">re </td> <td align="center">se </td> <td align="center">şe </td> <td align="center">te </td> <td align="center">u </td> <td>û/ü </td> <td align="center">ve </td> <td>we </td> <td>xe </td> <td align="center">ye </td> <td align="center">ze </td></tr> <tr> <td><span title="IPA Söylenişi" class="IPA"><a href="/wiki/Yard%C4%B1m:IPA" title="Yardım:IPA">/a/</a></span> </td> <td><span title="IPA Söylenişi" class="IPA"><a href="/wiki/Yard%C4%B1m:IPA" title="Yardım:IPA">/b/</a></span> </td> <td><span title="IPA Söylenişi" class="IPA"><a href="/wiki/Yard%C4%B1m:IPA" title="Yardım:IPA">/dz/</a></span> </td> <td><span title="IPA Söylenişi" class="IPA"><a href="/wiki/Yard%C4%B1m:IPA" title="Yardım:IPA">/ts/</a></span> </td> <td><span title="IPA Söylenişi" class="IPA"><a href="/wiki/Yard%C4%B1m:IPA" title="Yardım:IPA">/d/</a></span> </td> <td><span title="IPA Söylenişi" class="IPA"><a href="/wiki/Yard%C4%B1m:IPA" title="Yardım:IPA">/ɛ/</a></span> </td> <td><span title="IPA Söylenişi" class="IPA"><a href="/wiki/Yard%C4%B1m:IPA" title="Yardım:IPA">/e/</a></span> </td> <td><span title="IPA Söylenişi" class="IPA"><a href="/wiki/Yard%C4%B1m:IPA" title="Yardım:IPA">/f/</a></span> </td> <td><span title="IPA Söylenişi" class="IPA"><a href="/wiki/Yard%C4%B1m:IPA" title="Yardım:IPA">/ɡ/</a></span> </td> <td>γε/ </td> <td><span title="IPA Söylenişi" class="IPA"><a href="/wiki/Yard%C4%B1m:IPA" title="Yardım:IPA">/h/</a></span> </td> <td><span title="IPA Söylenişi" class="IPA"><a href="/wiki/Yard%C4%B1m:IPA" title="Yardım:IPA">/ɪ/</a></span> </td> <td><span title="IPA Söylenişi" class="IPA"><a href="/wiki/Yard%C4%B1m:IPA" title="Yardım:IPA">/i/</a></span> </td> <td><span title="IPA Söylenişi" class="IPA"><a href="/wiki/Yard%C4%B1m:IPA" title="Yardım:IPA">/ʒ/</a></span> </td> <td><span title="IPA Söylenişi" class="IPA"><a href="/wiki/Yard%C4%B1m:IPA" title="Yardım:IPA">/k/</a></span> </td> <td><span title="IPA Söylenişi" class="IPA"><a href="/wiki/Yard%C4%B1m:IPA" title="Yardım:IPA">/l/</a></span> </td> <td><span title="IPA Söylenişi" class="IPA"><a href="/wiki/Yard%C4%B1m:IPA" title="Yardım:IPA">/m/</a></span> </td> <td><span title="IPA Söylenişi" class="IPA"><a href="/wiki/Yard%C4%B1m:IPA" title="Yardım:IPA">/n/</a></span> </td> <td><span title="IPA Söylenişi" class="IPA"><a href="/wiki/Yard%C4%B1m:IPA" title="Yardım:IPA">/o/</a></span> </td> <td><span title="IPA Söylenişi" class="IPA"><a href="/wiki/Yard%C4%B1m:IPA" title="Yardım:IPA">/p/</a></span> </td> <td><span title="IPA Söylenişi" class="IPA"><a href="/wiki/Yard%C4%B1m:IPA" title="Yardım:IPA">/q/</a></span> </td> <td><span title="IPA Söylenişi" class="IPA"><a href="/wiki/Yard%C4%B1m:IPA" title="Yardım:IPA">/r/</a></span> </td> <td><span title="IPA Söylenişi" class="IPA"><a href="/wiki/Yard%C4%B1m:IPA" title="Yardım:IPA">/s/</a></span> </td> <td><span title="IPA Söylenişi" class="IPA"><a href="/wiki/Yard%C4%B1m:IPA" title="Yardım:IPA">/ʃ/</a></span> </td> <td><span title="IPA Söylenişi" class="IPA"><a href="/wiki/Yard%C4%B1m:IPA" title="Yardım:IPA">/t/</a></span> </td> <td><span title="IPA Söylenişi" class="IPA"><a href="/wiki/Yard%C4%B1m:IPA" title="Yardım:IPA">/y/</a></span> </td> <td><span title="IPA Söylenişi" class="IPA"><a href="/wiki/Yard%C4%B1m:IPA" title="Yardım:IPA">/u/</a></span> </td> <td><span title="IPA Söylenişi" class="IPA"><a href="/wiki/Yard%C4%B1m:IPA" title="Yardım:IPA">/v/</a></span> </td> <td><span title="IPA Söylenişi" class="IPA"><a href="/wiki/Yard%C4%B1m:IPA" title="Yardım:IPA">/w/</a></span> </td> <td><span title="IPA Söylenişi" class="IPA"><a href="/wiki/Yard%C4%B1m:IPA" title="Yardım:IPA">/x/</a></span> </td> <td><span title="IPA Söylenişi" class="IPA"><a href="/wiki/Yard%C4%B1m:IPA" title="Yardım:IPA">/j/</a></span> </td> <td>/zε/ </td></tr></tbody></table></small> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Zaza_edebiyatı"><span id="Zaza_edebiyat.C4.B1"></span>Zaza edebiyatı</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Zazaca&veaction=edit&section=20" title="Değiştirilen bölüm: Zaza edebiyatı" class="mw-editsection-visualeditor"><span>değiştir</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Zazaca&action=edit&section=20" title="Bölümün kaynak kodunu değiştir: Zaza edebiyatı"><span>kaynağı değiştir</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>Zaza edebiyatı Zaza dilinde üretilmiş sözlü ve yazılı metinlerinden oluşmaktadır. Sözlü ve yazılı eserlerden oluşan Zaza edebiyatı, Zaza dili yazıya geçirilene değin ağırlıklı olarak sözlü edebiyat türleriyle ilerlemiştir. Bu bakımdan Zaza edebiyatı sözlü eserler bakımından oldukça zengindir. Dilin deyre (türkü), kılame (şarkı), dêse (ilahi), şanıke (fabl), hêkati (öyküler), qesê verênan (atasözleri ve deyimler) gibi sözlü edebiyat ürünleri oldukça fazladır. Yazılı eserler ise <a href="/wiki/Osmanl%C4%B1_%C4%B0mparatorlu%C4%9Fu" title="Osmanlı İmparatorluğu">Osmanlı İmparatorluğu</a> döneminde verilmeye başlanmış olup ilk dönem eserleri dini/inançsal bir nitelik taşımaktadır. Cumhuriyet sonrası ise uzun süreli dil ve kültür yasakları <a href="/wiki/T%C3%BCrkiye" title="Türkiye">Türkiye</a> ve <a href="/wiki/Avrupa" title="Avrupa">Avrupa</a> olmak üzere iki merkez üzerinde gelişen Zaza edebiyatının ağırlıklı olarak Avrupa üzerinde canlanmasına neden olmuştur. Gevşeyen yasaklardan sonra Zaza edebiyatı <a href="/wiki/T%C3%BCrkiye" title="Türkiye">Türkiye</a> üzerinde gelişim göstermiştir.<sup id="cite_ref-dergipark.org.tr_106-0" class="reference"><a href="#cite_note-dergipark.org.tr-106"><span class="cite-bracket">[</span>105<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </p> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Osmanlı_dönemi"><span id="Osmanl.C4.B1_d.C3.B6nemi"></span>Osmanlı dönemi</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Zazaca&veaction=edit&section=21" title="Değiştirilen bölüm: Osmanlı dönemi" class="mw-editsection-visualeditor"><span>değiştir</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Zazaca&action=edit&section=21" title="Bölümün kaynak kodunu değiştir: Osmanlı dönemi"><span>kaynağı değiştir</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>Zaza edebiyatının bilinen yazılı ilk eserleri <a href="/wiki/Osmanl%C4%B1_%C4%B0mparatorlu%C4%9Fu" title="Osmanlı İmparatorluğu">Osmanlı</a> döneminde verilmiştir. Osmanlı döneminde verilen Zaza dilindeki yazılı eserler <a href="/wiki/Arap_harfleri" title="Arap harfleri">Arap harfleriyle</a> yazılmıştır ve dini bir nitelik taşımaktadır. Bu dönemdeki yazılı Zazaca ilk eser 1700'lü yılların sonunda verilmiştir. Zaza dilinin elde bulunan yazılı bu ilk metni, İslam tarihi yazarı Sultan Efendi lakaplı İsa Beg bin Ali tarafından Hicri 1212 (1798) yılında yazılmıştır. Eser <a href="/wiki/Arap_harfleri" title="Arap harfleri">Arap harfleriyle</a> kaleme alınmış olup <a href="/wiki/Osmanl%C4%B1ca" title="Osmanlıca">Osmanlıcada</a> da kullanılan Nesih yazı tipinde yazılmıştır. İki bölümden oluşan eser <a href="/wiki/III._Selim" title="III. Selim">III. Selim</a> döneminde Doğu Anadolu bölgesini, <a href="/wiki/Ali" title="Ali">Ali</a>'nin (halife) hayatını, Alevi doktrini ve tarihini, <a href="/wiki/Nehc%C3%BC%27l-Bel%C3%A2ga" title="Nehcü'l-Belâga">Nehcü'l-Belâga</a>'nın bazı bölümlerinin Zaza diline çevirisini, apokaliptik konuları ve şiirsel metinleri içermektedir.<sup id="cite_ref-:14_98-1" class="reference"><a href="#cite_note-:14-98"><span class="cite-bracket">[</span>97<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> Bu eserden yaklaşık yüz yıl kadar sonra 1891-1892 yıllarında Osmanlı-Zaza din adamı, yazar ve şair <a href="/wiki/Ahmed_el-Hasi" title="Ahmed el-Hasi">Ahmed el-Hassi</a> (1867-1951) tarafından Zaza dilindeki bir diğer eser olan Mevlit (Mewlid-i Nebi) yazılmıştır. Zaza dilindeki ilk Mevlit olan eser <a href="/wiki/Arap_harfleri" title="Arap harfleri">Arap harfleriyle</a> yazılıp 1899 yılında basılmıştır.<sup id="cite_ref-:15_99-1" class="reference"><a href="#cite_note-:15-99"><span class="cite-bracket">[</span>98<span class="cite-bracket">]</span></a></sup><sup id="cite_ref-:16_100-1" class="reference"><a href="#cite_note-:16-100"><span class="cite-bracket">[</span>99<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> <a href="/wiki/Aruz_%C3%B6l%C3%A7%C3%BCs%C3%BC" title="Aruz ölçüsü">Aruz ölçüsü</a> kullanılarak yazılan mevlit <a href="/wiki/Mevlid#Süleyman_Çelebi'nin_mevlîdi" title="Mevlid">Süleyman Çelebi'nin mevlîdine</a> benzemekle birlikte giriş, İslam peygamberi <a href="/wiki/Muhammed" title="Muhammed">Muhammed</a>'in hayatını ve Allah, <a href="/wiki/Tevhit_(edebiyat)" title="Tevhit (edebiyat)">tevhit</a>, <a href="/wiki/M%C3%BCnacaat" class="mw-redirect" title="Münacaat">münacaat</a>, <a href="/wiki/Mira%C3%A7" title="Miraç">miraç</a>, <a href="/wiki/Mevlid" title="Mevlid">veladet</a>, doğum ve yaratış vb. dini konuları içerip 14 bölüm, 366 beyitten oluşmaktadır.<sup id="cite_ref-:15_99-2" class="reference"><a href="#cite_note-:15-99"><span class="cite-bracket">[</span>98<span class="cite-bracket">]</span></a></sup><sup id="cite_ref-:16_100-2" class="reference"><a href="#cite_note-:16-100"><span class="cite-bracket">[</span>99<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> Bu dönemde yazılan bir diğer yazılı eser ise <a href="/wiki/Siverek" title="Siverek">Siverek</a> müftüsü <a href="/wiki/Osman_Esad_Efendi" title="Osman Esad Efendi">Osman Esad Efendi</a> (1852-1929) tarafından kaleme alınan bir diğer Mevlit'tir. Biyayışê Pexamberi (Peygamberin Doğuşu) olarak adlandırılan eser İslam peygamberi <a href="/wiki/Muhammed" title="Muhammed">Muhammed</a> ve <a href="/wiki/%C4%B0slam" title="İslam">İslam</a> dinine ait bölümlerden oluşmakta olup 1901 (bazı kaynaklarca 1903) yılında Zaza dilinde <a href="/wiki/Arap_harfleri" title="Arap harfleri">Arap harfleriyle</a> yazılmıştır. Eser yazarın ölümümden sonra, 1933 yılında basılmıştır.<sup id="cite_ref-:17_101-1" class="reference"><a href="#cite_note-:17-101"><span class="cite-bracket">[</span>100<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> <a href="/wiki/Zazalar" title="Zazalar">Zaza</a> yazarların dışında <a href="https://ru.wikipedia.org/wiki/%D0%9B%D0%B5%D1%80%D1%85,_%D0%9F%D1%91%D1%82%D1%80_%D0%98%D0%B2%D0%B0%D0%BD%D0%BE%D0%B2%D0%B8%D1%87" class="extiw" title="ru:Лерх, Пётр Иванович">Peter Ivanovich Lerch</a> (1827-1884)<sup id="cite_ref-:10_49-1" class="reference"><a href="#cite_note-:10-49"><span class="cite-bracket">[</span>49<span class="cite-bracket">]</span></a></sup><sup id="cite_ref-Lerch-russian_50-1" class="reference"><a href="#cite_note-Lerch-russian-50"><span class="cite-bracket">[</span>50<span class="cite-bracket">]</span></a></sup><sup id="cite_ref-Lerch1_51-1" class="reference"><a href="#cite_note-Lerch1-51"><span class="cite-bracket">[</span>51<span class="cite-bracket">]</span></a></sup>, <a href="/wiki/Robert_Gordon_Latham" title="Robert Gordon Latham">Robert Gordon Latham</a> (1812-1888), Dr. <a href="https://en.wikipedia.org/wiki/Humphry_Sandwith" class="extiw" title="en:Humphry Sandwith">Humphry Sandwith</a> (1822-1881)<sup id="cite_ref-:11_52-1" class="reference"><a href="#cite_note-:11-52"><span class="cite-bracket">[</span>52<span class="cite-bracket">]</span></a></sup><sup id="cite_ref-:12_53-1" class="reference"><a href="#cite_note-:12-53"><span class="cite-bracket">[</span>53<span class="cite-bracket">]</span></a></sup>, Wilhelm Strecker (1830-1890), <a href="https://de.wikipedia.org/wiki/Otto_Blau_(Orientalist)" class="extiw" title="de:Otto Blau (Orientalist)">Otto Blau</a> (1828-1879)<sup id="cite_ref-Blau_54-1" class="reference"><a href="#cite_note-Blau-54"><span class="cite-bracket">[</span>54<span class="cite-bracket">]</span></a></sup>, <a href="https://en.wikipedia.org/wiki/Friedrich_M%C3%BCller_(linguist)" class="extiw" title="en:Friedrich Müller (linguist)">Friedrich Müller</a><sup id="cite_ref-Muller_55-1" class="reference"><a href="#cite_note-Muller-55"><span class="cite-bracket">[</span>55<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> (1864) ve <a href="/wiki/Oskar_Mann" title="Oskar Mann">Oskar Mann</a> (1867-1917)<sup id="cite_ref-:13_60-1" class="reference"><a href="#cite_note-:13-60"><span class="cite-bracket">[</span>60<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> gibi yabancı yazarlar/araştırmacılar Cumhuriyet öncesi dönemde çalışmalarında Zazaca içeriklere (<a href="/wiki/Masal" title="Masal">masal</a>, <a href="/wiki/Hik%C3%A2ye" title="Hikâye">hikâye</a>, <a href="/wiki/S%C3%B6zl%C3%BCk" title="Sözlük">sözlük</a>) yer vermiştir.<sup id="cite_ref-:5_40-2" class="reference"><a href="#cite_note-:5-40"><span class="cite-bracket">[</span>40<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </p> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Cumhuriyet_sonrası_dönem"><span id="Cumhuriyet_sonras.C4.B1_d.C3.B6nem"></span>Cumhuriyet sonrası dönem</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Zazaca&veaction=edit&section=22" title="Değiştirilen bölüm: Cumhuriyet sonrası dönem" class="mw-editsection-visualeditor"><span>değiştir</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Zazaca&action=edit&section=22" title="Bölümün kaynak kodunu değiştir: Cumhuriyet sonrası dönem"><span>kaynağı değiştir</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>Cumhuriyet sonrası Zaza edebiyatı <a href="/wiki/T%C3%BCrkiye" title="Türkiye">Türkiye</a> ve <a href="/wiki/Avrupa" title="Avrupa">Avrupa</a> merkezli olmak üzere iki kol üzerinden gelişmiştir. Bu dönemde Zaza edebiyatının gelişimi, uzun süreli dil ve kültür yasaklarına bağlı olarak <a href="/wiki/T%C3%BCrkiye" title="Türkiye">Türkiye</a>'de durağanlaşmıştır. 1980'lerde <a href="/wiki/Avrupa" title="Avrupa">Avrupa</a> ülkelerine Zaza göçü ve görece özgür ortam, Zaza edebiyatının <a href="/wiki/Avrupa" title="Avrupa">Avrupa</a> üzerinde canlanmasını sağlamıştır. Cumhuriyet sonrası <a href="/wiki/T%C3%BCrkiye" title="Türkiye">Türkiye</a>'de yazılmış Zaza dilindeki eserlerden biri 1947-1948 yıllarında Muhammed Aslan (Muhammed Şeyh Ensari) tarafından yazılmış olan Raro Raşt ve Me'lumatê Dînîye isimli akaid ve fıkıh alanında yazılmış iki manzum eserdir.<sup id="cite_ref-107" class="reference"><a href="#cite_note-107"><span class="cite-bracket">[</span>106<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> Bu eserin ardından Mehamed Eli Hun tarafından, 1971 yılında, dini konuları ve hikâyeleri içeren bir başka Mevlit yazılmıştır. Mehmet Demirbaş tarafından 1975 yılında yazılmaya başlanıp ve 2005 yılında tamamlanan Zazaca şiir ve kasidelerden oluşan 300 sayfalık bir el yazması Zazaca divan, <a href="/wiki/Divan_(edebiyat)" title="Divan (edebiyat)">divan</a> türünde bu dönemde yazılan bir başka edebi eserdir.<sup id="cite_ref-108" class="reference"><a href="#cite_note-108"><span class="cite-bracket">[</span>107<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> Yine Abdulkadir Arslan (1992-1995)<sup id="cite_ref-109" class="reference"><a href="#cite_note-109"><span class="cite-bracket">[</span>108<span class="cite-bracket">]</span></a></sup>, Kamil Pueği (1999), Muhammed Muradan (1999-2000) ve Cuma Özusan'ın (2009) <a href="/wiki/Mevlid" title="Mevlid">mevlid</a> ve <a href="/wiki/Siyer-i_Nebi" title="Siyer-i Nebi">siyerleri</a> dini içerikli diğer edebi eserlerdir.<sup id="cite_ref-:15_99-3" class="reference"><a href="#cite_note-:15-99"><span class="cite-bracket">[</span>98<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> Yazılı Zaza edebiyatı <a href="/wiki/Mevlid" title="Mevlid">mevlid</a> ve dini eserler yönünden zengindir ve dilin yazılı ilk eserleri bu türlerde verilmiştir.<sup id="cite_ref-:15_99-4" class="reference"><a href="#cite_note-:15-99"><span class="cite-bracket">[</span>98<span class="cite-bracket">]</span></a></sup><sup id="cite_ref-110" class="reference"><a href="#cite_note-110"><span class="cite-bracket">[</span>109<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> Zaza edebiyatının dergicilik üzerinden gelişmesi ise 1980 sonrası <a href="/wiki/Avrupa" title="Avrupa">Avrupa</a>'ya göç eden Zazalar tarafından çıkarılıp başlı başına Zaza dili ile yayın yapan dergiler, Zaza dili ağırlıklı olup çok dilli yayın yapan dergiler ve Zaza dilinde olmayıp içeriğinde Zaza dilinde eserlere yer veren dergiler üzerinden gerçekleşmiştir. Kormışkan, Tija Sodıri, Vate tamamı Zaza dilinde yayın yapan dergilerdir. Bunların dışında <a href="/wiki/Zaza_milliyet%C3%A7ili%C4%9Fi" title="Zaza milliyetçiliği">Zaza milliyetçiliği</a>'nin öncü ismi <a href="/wiki/Ebubekir_Pamuk%C3%A7u" title="Ebubekir Pamukçu">Ebubekir Pamukçu</a> tarafından dil, kültür, edebiyat ve tarih dergileri olarak çıkarılan Ayre (1985-1987), Piya (1988-1992) Raa Zazaistani (1991) bu dönemdeki Zazaca ağırlıklı olup çok dilli yayın yapan önemli dergilerdir. Ware, ZazaPress, Pir, Raştiye, Vengê Zazaistani, Zazaki, Zerq, Desmala Sure, Waxt, Çıme Zazaca ağırlıklı olup çok dilli yayın yapan diğer dergilerdir. Avrupa ülkelerinde yayımlanan bu dergilerin yanı sıra tamamen Zaza dilinde olup Türkiye'de yayımlanan ilk dergi olan Vatı (1997-1998) ile Miraz (2006), Veng u Vaj (2008) Türkiye'de Zaza dilinde yayımlanan diğer önemli dergilerdir. Ağırlıklı olarak başka dillerde yayımlanıp içeriğinde Zaza dilindeki eserlere de yer veren dergiler ise Kürtçe ve Türkçe dillerinde yayın yapmış dergilerdir. Roja Newé (1963), Riya Azadi (1976) Tirêj (1979) War (1997) Kürt dilinde olup; Ermın (1991), Ateş Hırsızı (1992), Ütopya, Işkın, Munzur (2000), Bezuvar (2009) ise Türk dilinde olup içeriğinde Zaza dilinde metinlere yer veren dergilerdir.<sup id="cite_ref-111" class="reference"><a href="#cite_note-111"><span class="cite-bracket">[</span>110<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> Bunların dışında NewePel (2011-2017) tümüyle Zaza dilinde yayımlanmış ilk gazetedir.<sup id="cite_ref-112" class="reference"><a href="#cite_note-112"><span class="cite-bracket">[</span>111<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> Bugün farklı yayınevleri tarafından Zaza dilinde şiir, hikâye ve roman gibi farklı edebi türlerdeki eserler <a href="/wiki/T%C3%BCrkiye" title="Türkiye">Türkiye</a> ve <a href="/wiki/Avrupa" title="Avrupa">Avrupa</a> ülkelerinde yayımlanmaktadır. </p> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Söz_varlığı"><span id="S.C3.B6z_varl.C4.B1.C4.9F.C4.B1"></span>Söz varlığı</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Zazaca&veaction=edit&section=23" title="Değiştirilen bölüm: Söz varlığı" class="mw-editsection-visualeditor"><span>değiştir</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Zazaca&action=edit&section=23" title="Bölümün kaynak kodunu değiştir: Söz varlığı"><span>kaynağı değiştir</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Hint-Avrupa_dilleri_karşılaştırması"><span id="Hint-Avrupa_dilleri_kar.C5.9F.C4.B1la.C5.9Ft.C4.B1rmas.C4.B1"></span>Hint-Avrupa dilleri karşılaştırması</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Zazaca&veaction=edit&section=24" title="Değiştirilen bölüm: Hint-Avrupa dilleri karşılaştırması" class="mw-editsection-visualeditor"><span>değiştir</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Zazaca&action=edit&section=24" title="Bölümün kaynak kodunu değiştir: Hint-Avrupa dilleri karşılaştırması"><span>kaynağı değiştir</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <div class="mw-heading mw-heading4"><h4 id="Sayılar"><span id="Say.C4.B1lar"></span>Sayılar</h4><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Zazaca&veaction=edit&section=25" title="Değiştirilen bölüm: Sayılar" class="mw-editsection-visualeditor"><span>değiştir</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Zazaca&action=edit&section=25" title="Bölümün kaynak kodunu değiştir: Sayılar"><span>kaynağı değiştir</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p><a href="/wiki/Hint-Avrupa_dil_ailesi" title="Hint-Avrupa dil ailesi">Hint-Avrupa dil ailesi</a> içinde yer alan dillerde bütün sayılar etimolojik olarak <a href="/wiki/Proto_Hint-Avrupa_dili" title="Proto Hint-Avrupa dili">Proto Hint-Avrupa diline</a> dayanıp aynı kökenden gelmektedir. Bu noktada Zaza dilinde rakamlar, başta <a href="/wiki/Fars%C3%A7a" title="Farsça">Farsça</a> olmakla birlikte aynı dil ailesinde yer alan <a href="/wiki/Yunanca" title="Yunanca">Yunanca</a>, <a href="/wiki/Rus%C3%A7a" title="Rusça">Rusça</a>, <a href="/wiki/Latince" title="Latince">Latince</a>, <a href="/wiki/%C4%B0ngilizce" title="İngilizce">İngilizce</a>, <a href="/wiki/Almanca" title="Almanca">Almanca</a>, <a href="/wiki/Frans%C4%B1zca" title="Fransızca">Fransızca</a>, <a href="/wiki/%C4%B0talyanca" title="İtalyanca">İtalyanca</a>, <a href="/wiki/%C4%B0spanyolca" title="İspanyolca">İspanyolca</a>, <a href="/wiki/Portekizce" title="Portekizce">Portekizce</a>, <a href="/wiki/Litvanca" title="Litvanca">Litvanca</a> ve <a href="/wiki/%C4%B0rlandaca" title="İrlandaca">İrlandaca</a> gibi dillerle aynı kökten gelip benzerlik göstermektedir. Zazaca sayıların adlandırılmasında <a href="/wiki/Balt%C4%B1k_dilleri" title="Baltık dilleri">Baltık dilleri</a>, <a href="/wiki/Slav_dilleri" title="Slav dilleri">Slav dilleri</a>, <a href="/wiki/%C4%B0ran_dilleri" title="İran dilleri">İran dilleri</a> ve <a href="/wiki/Trak%C3%A7a" title="Trakça">Trakça</a> gibi dillerle birlikte <a href="/wiki/Hint-Avrupa_dil_ailesi" title="Hint-Avrupa dil ailesi">Hint-Avrupa dillerinin</a> <a href="/wiki/Kentum_ve_satem_dilleri" title="Kentum ve satem dilleri">kentum ve satem dilleri</a> ayrımının satem dilleri bölümünde yer almaktadır.<sup id="cite_ref-113" class="reference"><a href="#cite_note-113"><span class="cite-bracket">[</span>112<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> <a href="/wiki/Proto_Hint-Avrupa_dili" title="Proto Hint-Avrupa dili">Proto Hint-Avrupa dilinde</a> varsayımsal olarak <i>*hoi-no- (1), *d(u)wo- (2), *trei- (3), *kʷetwor- (4), *penkʷe (5), s(w)eḱs (6), *septm̥ (7), oḱtō/*h₃eḱtou (8), (h₁)newn̥ (9), *deḱm̥(t) (10)</i> ve <i>wīḱm̥t (20)</i> şeklinde yer alan<sup id="cite_ref-114" class="reference"><a href="#cite_note-114"><span class="cite-bracket">[</span>113<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> temel sayılar Zaza dilinde ve diğer Hint-Avrupa dillerinde şu şekildedir: </p> <center><small> <table class="wikitable"> <tbody><tr> <th>Sayı</th> <th>Zazaca</th> <th><a href="/wiki/Fars%C3%A7a" title="Farsça">Farsça</a></th> <th><a href="/wiki/Rus%C3%A7a" title="Rusça">Rusça</a></th> <th><a href="/wiki/Yunanca" title="Yunanca">Yunanca</a></th> <th><a href="/wiki/Latince" title="Latince">Latince</a></th> <th><a href="/wiki/%C4%B0talyanca" title="İtalyanca">İtalyanca</a></th> <th><a href="/wiki/%C4%B0spanyolca" title="İspanyolca">İspanyolca</a></th> <th><a href="/wiki/Portekizce" title="Portekizce">Portekizce</a></th> <th><a href="/wiki/Almanca" title="Almanca">Almanca</a></th> <th><a href="/wiki/Frans%C4%B1zca" title="Fransızca">Fransızca</a></th> <th><a href="/wiki/%C4%B0ngilizce" title="İngilizce">İngilizce</a></th> <th><a href="/wiki/Litvanca" title="Litvanca">Litvanca</a></th> <th><a href="/wiki/%C4%B0rlandaca" title="İrlandaca">İrlandaca</a> </th></tr> <tr> <td><i>(1)</i></td> <td>yew/ju</td> <td>yek</td> <td>odin</td> <td>ena</td> <td>ūnus, ūna</td> <td>uno</td> <td>uno</td> <td>um</td> <td>eins</td> <td>un</td> <td>one</td> <td>viena</td> <td>a haon </td></tr> <tr> <td><i>(2)</i></td> <td>dı</td> <td>do</td> <td>dva</td> <td>dyo</td> <td>duo, duae</td> <td>due</td> <td>dos</td> <td>dois/duas</td> <td>zwei</td> <td>deux</td> <td>two</td> <td>dvi</td> <td>a do </td></tr> <tr> <td><i>(3)</i></td> <td>hirê/hiri</td> <td>se</td> <td>tri</td> <td>tria</td> <td>trēs, tria</td> <td>tre</td> <td>tres</td> <td>três</td> <td>drei</td> <td>trois</td> <td>three</td> <td>tris</td> <td>a trí </td></tr> <tr> <td><i>(4)</i></td> <td>çehar</td> <td>çahar</td> <td>çetyre</td> <td>tesera</td> <td>quattuor</td> <td>quattro</td> <td>cuatro</td> <td>quatro</td> <td>vier</td> <td>quatre</td> <td>four</td> <td>keturi</td> <td>a ceathair </td></tr> <tr> <td><i>(5)</i></td> <td>panc</td> <td>penc</td> <td>pyatʹ</td> <td>pende</td> <td>quīnque</td> <td>cinque</td> <td>cinco</td> <td>cinco</td> <td>fünf</td> <td>cinq</td> <td>five</td> <td>penki</td> <td>a cúig </td></tr> <tr> <td><i>(6)</i></td> <td>şeş</td> <td>şeş</td> <td>şestʹ</td> <td>eksi</td> <td>sex</td> <td>sei</td> <td>seis</td> <td>seis</td> <td>sechs</td> <td>six</td> <td>six</td> <td>şeşi</td> <td>a sé </td></tr> <tr> <td><i>(7)</i></td> <td>hewt</td> <td>heft</td> <td>semʹ</td> <td>epta</td> <td>septem</td> <td>sette</td> <td>siete</td> <td>sete</td> <td>sieben</td> <td>sept</td> <td>seven</td> <td>septyni</td> <td>a seacht </td></tr> <tr> <td><i>(8)</i></td> <td>heşt</td> <td>heşt</td> <td>vosemʹ</td> <td>okto</td> <td>octō</td> <td>otto</td> <td>ocho</td> <td>oito</td> <td>acht</td> <td>huit</td> <td>eight</td> <td>aştuoni</td> <td>a hocht </td></tr> <tr> <td><i>(9)</i></td> <td>new</td> <td>noh</td> <td>devyat</td> <td>ennia</td> <td>novem</td> <td>nove</td> <td>nuevo</td> <td>novo</td> <td>neun</td> <td>neuf</td> <td>nine</td> <td>devyni</td> <td>a naoi </td></tr> <tr> <td><i>(10)</i></td> <td>des</td> <td>deh</td> <td>desyatʹ</td> <td>dheka</td> <td>decem</td> <td>dieci</td> <td>diez</td> <td>dez</td> <td>zehn</td> <td>dix</td> <td>ten</td> <td>dešimt</td> <td>a deich </td></tr> <tr> <td><i>(20)</i></td> <td>vist</td> <td>bist</td> <td>dvadtsatʹ</td> <td>eíkosi</td> <td>vinti/viginti</td> <td>venti</td> <td>veinte</td> <td>vinte</td> <td>zwanzig</td> <td>vingt</td> <td>twenty</td> <td>dvidešimt</td> <td>fiche </td></tr></tbody></table> </small></center> <div class="mw-heading mw-heading4"><h4 id="Benzer_kelimeler">Benzer kelimeler</h4><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Zazaca&veaction=edit&section=26" title="Değiştirilen bölüm: Benzer kelimeler" class="mw-editsection-visualeditor"><span>değiştir</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Zazaca&action=edit&section=26" title="Bölümün kaynak kodunu değiştir: Benzer kelimeler"><span>kaynağı değiştir</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p><a href="/wiki/Hint-Avrupa_dil_ailesi" title="Hint-Avrupa dil ailesi">Hint-Avrupa dil ailesi</a> içinde yer alan dillerdeki sözcükler, dillerin varsayımsal <a href="/wiki/Proto_Hint-Avrupa_dili" title="Proto Hint-Avrupa dili">Proto Hint Avrupa dilinden</a> türemelerine bağlı olarak etimolojik olarak aynı kökten gelmektedir. Bu noktada dil ailesinin <a href="/wiki/%C4%B0ran_dilleri" title="İran dilleri">İran dilleri</a> grubunda yer alan Zazaca başta <a href="/wiki/Fars%C3%A7a" title="Farsça">Farsça</a> ve diğer <a href="/wiki/%C4%B0ran_dilleri" title="İran dilleri">İran dilleri</a> olmak üzere kendisiyle aynı kökten gelen ve akraba dilleri olan <a href="/wiki/Rus%C3%A7a" title="Rusça">Rusça</a>, <a href="/wiki/Yunanca" title="Yunanca">Yunanca</a>, <a href="/wiki/%C4%B0talyanca" title="İtalyanca">İtalyanca</a>, <a href="/wiki/%C4%B0spanyolca" title="İspanyolca">İspanyolca</a>, <a href="/wiki/Frans%C4%B1zca" title="Fransızca">Fransızca</a>, <a href="/wiki/Almanca" title="Almanca">Almanca</a> ve <a href="/wiki/%C4%B0ngilizce" title="İngilizce">İngilizce</a> gibi dillerle <a href="/wiki/S%C3%B6z_varl%C4%B1%C4%9F%C4%B1" title="Söz varlığı">söz varlığı</a> bakımından benzerlikler arz etmektedir. Tüm <a href="/wiki/Hint-Avrupa_dil_ailesi" title="Hint-Avrupa dil ailesi">Hint-Avrupa dilleri</a> gibi Zazaca da köken olarak <a href="/wiki/Proto_Hint-Avrupa_dili" title="Proto Hint-Avrupa dili">Proto Hint-Avrupa diline</a> dayanmaktadır.<sup id="cite_ref-115" class="reference"><a href="#cite_note-115"><span class="cite-bracket">[</span>114<span class="cite-bracket">]</span></a></sup><sup id="cite_ref-116" class="reference"><a href="#cite_note-116"><span class="cite-bracket">[</span>115<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> Zazaca burada diğer İran dilleri ile birlikte <a href="/wiki/Proto_Hint-Avrupa_dili" title="Proto Hint-Avrupa dili">Proto Hint-Avrupa dilinden</a> türeyen <a href="/wiki/Ana_%C4%B0ranca" title="Ana İranca">Proto İran dilinden</a> türemiştir. Örneğin; <a href="/wiki/Dersim_(b%C3%B6lge)" class="mw-redirect" title="Dersim (bölge)">Dersim</a> bölgesindeki Zazalar, inmek veya yere basmak kelimesini <a href="/wiki/Fars%C3%A7a" title="Farsça">Farsça</a> ile daha fazla uyum gösteren "payna hardi biyene" kalıbıyla ifade etmektedir. Zazacada payne, ayak tabanı; hard, yeryüzü; biyene ise olmak anlamını taşır. Bu kelimeler <a href="/wiki/Fars%C3%A7a" title="Farsça">Farsçada</a> ise pay (پاى), ayak; arz (ارض), yeryüzü; buden (بدن), olmak şeklinde ifad edilip <a href="/wiki/%C4%B0ngilizce" title="İngilizce">İngilizcede</a> foot, ayak; earth, dünya; being ise olmak şeklinde belirtilmektedir. Benzer şekilde <a href="/wiki/%C3%87ekirdek_aile" title="Çekirdek aile">çekirdek aile</a> üyeleri tüm Hint-Avrupa dillerinde büyük ölçüde benzeşmektedir. Zazacada mae/may/mare şeklinde ifade edilen anne, <a href="/wiki/Fars%C3%A7a" title="Farsça">Farsçada</a> mam, madar, maman şeklinde, <a href="/wiki/%C4%B0ngilizce" title="İngilizce">İngilizcede</a> mom, mum, mother şeklinde ifade edilmektedir. Bu özelliği sözcüklerin etimolojik kökeni açısından da görmek mümkündür ve bu bakımdan geçmişte bir zamanlar konuşulan ancak şimdi konuşulmayan <a href="/wiki/Proto_Hint-Avrupa_dili" title="Proto Hint-Avrupa dili">Proto Hint-Avrupa dilinden</a> türeyen diller bir köprünün iki yakayı birbirine bağladığı gibi etimolojik yakınlıkla birbirine bağlanmaktadır. <a href="/wiki/Sarmatlar" title="Sarmatlar">Sarmatça</a>, <a href="/wiki/Avesta" title="Avesta">Avesta</a> dili ve <a href="/wiki/Behistun_Yaz%C4%B1t%C4%B1" title="Behistun Yazıtı">Behistun yazıtlarındaki</a> diller Zazacayla akrabadırlar.<sup id="cite_ref-117" class="reference"><a href="#cite_note-117"><span class="cite-bracket">[</span>116<span class="cite-bracket">]</span></a></sup><sup id="cite_ref-118" class="reference"><a href="#cite_note-118"><span class="cite-bracket">[</span>117<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> Bu noktada günümüzde Zazaca ve diğer <a href="/wiki/Hint-Avrupa_dil_ailesi" title="Hint-Avrupa dil ailesi">Hint-Avrupa dillerinde</a> kullanılan benzer sözcüklerin bazıları aşağıdaki gibidir:</p><center><small> <table class="wikitable"> <tbody><tr> <th><b>Zazaca</b></th> <th><b><a href="/wiki/Fars%C3%A7a" title="Farsça">Farsça</a></b></th> <th><b><a href="/wiki/Rus%C3%A7a" title="Rusça">Rusça</a></b></th> <th><b><a href="/wiki/Yunanca" title="Yunanca">Yunanca</a></b></th> <th><b><a href="/wiki/%C4%B0talyanca" title="İtalyanca">İtalyanca</a></b></th> <th><b><a href="/wiki/%C4%B0spanyolca" title="İspanyolca">İspanyolca</a></b></th> <th><b><a href="/wiki/Frans%C4%B1zca" title="Fransızca">Fransızca</a></b></th> <th><b><a href="/wiki/Almanca" title="Almanca">Almanca</a></b></th> <th><b><a href="/wiki/%C4%B0ngilizce" title="İngilizce">İngilizce</a></b></th> <th><b><a href="/wiki/T%C3%BCrk%C3%A7e" title="Türkçe">Türkçe</a></b> <br /> karşılık </th></tr> <tr> <td><b>Pi, pêr</b></td> <td>Pidar</td> <td>Otec</td> <td>Pateras</td> <td>Padre</td> <td>Padre</td> <td>Père</td> <td>Vater/Pater</td> <td>Father</td> <td>Baba </td></tr> <tr> <td><b>Mae, mare</b></td> <td>Mamān, mam, mader</td> <td>Mat</td> <td>Mana</td> <td>Madre</td> <td>Madre</td> <td>Mère</td> <td>Mutter</td> <td>Mother</td> <td>Anne </td></tr> <tr> <td><b>Bıra, bırar</b></td> <td>Berāder</td> <td>Brat</td> <td>Adelfos</td> <td>Fratello</td> <td>Hermano</td> <td>Frère</td> <td>Bruder</td> <td>Brother</td> <td>Erkek Kardeş </td></tr> <tr> <td><b>Name</b></td> <td>Nām</td> <td>Imja</td> <td>Onoma</td> <td>Nome</td> <td>Nombre</td> <td>Nom</td> <td>Name</td> <td>Name</td> <td>İsim/ad </td></tr> <tr> <td><b>Ez</b></td> <td>Men</td> <td>Ja</td> <td>Ego</td> <td>Io</td> <td>Yo</td> <td>Je</td> <td>Ich</td> <td>I</td> <td>Ben </td></tr> <tr> <td><b>To, tı</b></td> <td>To</td> <td>Ti</td> <td>Esei</td> <td>Ti, te</td> <td>Te, ti, tu</td> <td>Tu, toi</td> <td>Du</td> <td>Thou</td> <td>Sen </td></tr> <tr> <td><b>Ma</b></td> <td>Ma</td> <td>My</td> <td>Emais</td> <td>Noi</td> <td>Nos(otros)</td> <td>Nous</td> <td>Wir</td> <td>We</td> <td>Biz </td></tr> <tr> <td><b>Mı(n)</b></td> <td>Men</td> <td>Moj</td> <td>Mou</td> <td>Mio</td> <td>Mi</td> <td>Mon</td> <td>Mein</td> <td>My</td> <td>Benim </td></tr> <tr> <td><b>To</b></td> <td>To</td> <td>Tvoy</td> <td>-</td> <td>Tuo</td> <td>Tu</td> <td>Ton</td> <td>Dein</td> <td>Your</td> <td>Senin </td></tr> <tr> <td><b>Ya, eya</b></td> <td>Beli, āre</td> <td>Da</td> <td>Nai</td> <td>Si</td> <td>Sí</td> <td>Oui</td> <td>Ja</td> <td>Yes</td> <td>Evet </td></tr> <tr> <td><b>Nê, ney</b></td> <td>Ne</td> <td>Ne</td> <td>Ochi</td> <td>No</td> <td>No</td> <td>Non</td> <td>Nein</td> <td>No</td> <td>Hayır </td></tr> <tr> <td><b>Gırd, pil</b></td> <td>Bozorg, gatte</td> <td>Gromnji</td> <td>Megálos</td> <td>Grande</td> <td>Gran</td> <td>Grande</td> <td>Groß</td> <td>Great</td> <td>Büyük </td></tr> <tr> <td><b>Meyes</b></td> <td>Meges</td> <td>Moskit</td> <td>Miga</td> <td>Mosca</td> <td>Mosca</td> <td>Moustique</td> <td>Mücke, moskito</td> <td>Mosquito</td> <td>Sivrisinek </td></tr> <tr> <td><b>Giz, dêw</b></td> <td>Gevel</td> <td>Gigant</td> <td>Gigas</td> <td>Gigante</td> <td>Gigante</td> <td>Géant</td> <td>Gigant</td> <td>Giant</td> <td>Dev </td></tr> <tr> <td><b>Estare</b></td> <td>Sitare</td> <td>Zvezda</td> <td>Astéri</td> <td>Astro</td> <td>Estrella</td> <td>Astre</td> <td>Stern</td> <td>Star</td> <td>Yıldız </td></tr> <tr> <td><b>Menge, aşme</b></td> <td>Mah</td> <td>Mesjac</td> <td>Mí̱nas</td> <td>Mese</td> <td>Mes</td> <td>Mois</td> <td>Mond</td> <td>Month</td> <td>Ay </td></tr> <tr> <td><b>Miyan</b></td> <td>Meyan</td> <td>Sredno</td> <td>Meso</td> <td>Mezzo</td> <td>Medio</td> <td>Moyen</td> <td>Mitte</td> <td>Middle</td> <td>Orta </td></tr> <tr> <td><b>Viya</b></td> <td>Biwe</td> <td>Vdova</td> <td>-</td> <td>Vedova</td> <td>Viuda</td> <td>Veuve</td> <td>Witve</td> <td>Widow</td> <td>Dul </td></tr> <tr> <td><b>Rız</b></td> <td>Berinc</td> <td>Ris</td> <td>Rizi</td> <td>Riso</td> <td>Arroz</td> <td>Riz</td> <td>Reis</td> <td>Rice</td> <td>Pirinç </td></tr> <tr> <td><b>Sole</b></td> <td>Nemek</td> <td>Sol</td> <td>Alas</td> <td>Sale</td> <td>Sal</td> <td>Sel</td> <td>Salz</td> <td>Sal</td> <td>Tuz </td></tr> <tr> <td><b>Newe</b></td> <td>Nev</td> <td>Novyi</td> <td>Néos</td> <td>Nuovo</td> <td>Nuevo</td> <td>Nouveau</td> <td>Neu</td> <td>New</td> <td>Yeni </td></tr> <tr> <td><b>Lew</b></td> <td>Leb</td> <td>Guba</td> <td>Cheíli</td> <td>Labbro</td> <td>Labio</td> <td>Lèvre</td> <td>Lippe</td> <td>Lip</td> <td>Dudak </td></tr> <tr> <td><b>Pa</b></td> <td>Pa</td> <td>Podnožie</td> <td>Pódi</td> <td>Piede</td> <td>Pata</td> <td>Pied</td> <td>Fuß</td> <td>Foot, leg</td> <td>Ayak </td></tr> <tr> <td><b>Burew</b></td> <td>Ebru</td> <td>Brov</td> <td>-</td> <td>Sopracciglio</td> <td>Ceja</td> <td>Sourcil</td> <td>Brau</td> <td>Brow</td> <td>Kaş </td></tr> <tr> <td><b>Sine</b></td> <td>Sine</td> <td>Sunduk</td> <td>Sitérno</td> <td>Seno</td> <td>Seno</td> <td>Sein</td> <td>Brust</td> <td>Breast</td> <td>Göğüs </td></tr> <tr> <td><b>Nake</b></td> <td>Naf</td> <td>Pup</td> <td>Afalos</td> <td>Ombelico</td> <td>Ombligo</td> <td>Nombril</td> <td>Nabel</td> <td>Navel</td> <td>Göbek </td></tr> <tr> <td><b>de, dı</b></td> <td>der</td> <td>-</td> <td>-</td> <td>di</td> <td>de</td> <td>de</td> <td>bei</td> <td>at</td> <td>-de, da </td></tr> <tr> <td><b>Ğezale</b></td> <td>Gazal</td> <td>Gazel</td> <td>Kazélla</td> <td>Gazzella</td> <td>Gacela</td> <td>Gazelle</td> <td>Gazelle</td> <td>Gazelle</td> <td>Ceylan </td></tr> <tr> <td><b>Dından, dızan</b></td> <td>Dedan</td> <td>Zub</td> <td>Dónti</td> <td>Dente</td> <td>Diente</td> <td>Dent</td> <td>Zahn</td> <td>Dental</td> <td>Diş </td></tr> <tr> <td><b>Pırd</b></td> <td>Pal</td> <td>Most</td> <td>Géfyra</td> <td>Ponte</td> <td>Puente</td> <td>Pont</td> <td>Brücke</td> <td>Bridge</td> <td>Köprü </td></tr> <tr> <td><b>Verg</b></td> <td>Gurg</td> <td>Volk</td> <td>-</td> <td>Lupo</td> <td>Lobo</td> <td>Loup</td> <td>Wolf</td> <td>Wolf</td> <td>Kurt </td></tr> <tr> <td><b>Kerge</b></td> <td>Murğ</td> <td>Kurica</td> <td>Kotópoulo</td> <td>Pollo</td> <td>Pollo</td> <td>Poulet</td> <td>Küken</td> <td>Chicken</td> <td>Tavuk </td></tr> <tr> <td><b>Rae, ray</b></td> <td>Rah</td> <td>Doroga</td> <td>Drómos</td> <td>Strada</td> <td>Ruta</td> <td>Rue</td> <td>Route</td> <td>Road</td> <td>Yol </td></tr> <tr> <td><b>Ban, keye</b></td> <td>Bina</td> <td>-</td> <td>-</td> <td>Edificio</td> <td>Edificio</td> <td>Bâtiment</td> <td>Baun</td> <td>Building</td> <td>Bina </td></tr> <tr> <td><b>Merg/merdene</b></td> <td>Mord</td> <td>Mertvyi</td> <td>Moiraío</td> <td>Morto</td> <td>Muerto</td> <td>Mort</td> <td>Mord</td> <td>Murder</td> <td>Ölü/ölmek </td></tr> <tr> <td><b>Mêrde/merdım</b></td> <td>Merd</td> <td>Muž</td> <td>-</td> <td>Maschio</td> <td>Macho</td> <td>Homme</td> <td>Mann</td> <td>Man</td> <td>Adam </td></tr> <tr> <td><b>Merre</b></td> <td>Mosh</td> <td>Mysh</td> <td>-</td> <td>Topo</td> <td>Ratón</td> <td>Souris</td> <td>Maus</td> <td>Mouse</td> <td>Fare </td></tr> <tr> <td><b>Ver</b></td> <td>-</td> <td>Vront, pered</td> <td>Pro</td> <td>Fronte</td> <td>Frente</td> <td>Ventral, avant</td> <td>Vor</td> <td>Front/Pre</td> <td>Ön </td></tr> <tr> <td><b>Va</b></td> <td>Bad</td> <td>Vater</td> <td>-</td> <td>Vento</td> <td>Viento</td> <td>Vent</td> <td>Wind</td> <td>Wind</td> <td>Rüzgâr </td></tr> <tr> <td><b>Raşt/rast</b></td> <td>Rast</td> <td>Pravo</td> <td>-</td> <td>Ritto, ragione</td> <td>Recto</td> <td>Droit</td> <td>Recht</td> <td>sağ</td> <td>Sağ </td></tr> <tr> <td><b>Vıle, vılıke</b></td> <td>Gol</td> <td>Vyroslo</td> <td>-</td> <td>Fiore</td> <td>Flor</td> <td>Fleur</td> <td>Blume</td> <td>Flower</td> <td>Çiçek </td></tr> <tr> <td><b>Nême, nime</b></td> <td>Nem</td> <td>Taym</td> <td>Imi</td> <td>Semi-</td> <td>Semi</td> <td>Demi</td> <td>Halb</td> <td>Hemi-,semi-</td> <td>Yarım/Yarı </td></tr> </tbody></table> </small></center> <table class="mw-collapsible mw-collapsed"> <tbody><tr> <td colspan="4" align="left" style="background-color:#f2f2f2; width:500px"><span style="padding-left: 1em;"> </span><b>Farsça-Zazaca-Gilekçe karşılaştırması</b> </td></tr> <tr> <td> <table> <tbody><tr> <td valign="top"> </td></tr></tbody></table> <table class="wikitable"> <caption> </caption> <tbody><tr> <th>Farsi </th> <th>Türkçe </th> <th>Gileki </th> <th>Zazaki </th></tr> <tr> <td>Ab </td> <td>Su </td> <td>Av </td> <td>Awe </td></tr> <tr> <td>Ab Tengi Kerden </td> <td>Susamak </td> <td>Faşkal Av </td> <td>Teyşan, Têsan biyaene </td></tr> <tr> <td>Ab ez cah keşiden </td> <td>Kuyudan su çekmek için gerekli -v- şeklindeki aletin adı </td> <td>Du xale, gaç </td> <td>Gaçık </td></tr> <tr> <td>Ab demağ </td> <td>Sümük </td> <td>Zak </td> <td>Çhılm, zux </td></tr> <tr> <td>Ab dehan </td> <td>Salya, Tükürük </td> <td>Filik </td> <td>Gılêzi, tü, aliye </td></tr> <tr> <td>Ab dide </td> <td>Göz yaşı, alçak gönüllü bakış </td> <td>Aw çumus </td> <td>Hêstır, isire </td></tr> <tr> <td>Ab raket u saket </td> <td>Durgun su </td> <td>Mande aw </td> <td>Awa mendiye </td></tr> <tr> <td>Ab gıl, alud </td> <td>Kirli çamurlu su </td> <td>Tül aw </td> <td>Awa lemişte, zadıkıne </td></tr> <tr> <td>Ab mast </td> <td>Yoğurt suyu </td> <td>Keyal aw </td> <td>Awa masti, awdoe </td></tr> <tr> <td>Atiş </td> <td>Ateş </td> <td>Taş </td> <td>Adır, ar </td></tr> <tr> <td>Axer, ağbet, serencam </td> <td>Son, sonuç </td> <td>Axera sar </td> <td>Axıri. Peyniye </td></tr> <tr> <td>Adem çaq u ferbih </td> <td>Tombul, şişman adam </td> <td>Babraz </td> <td>Goştın </td></tr> <tr> <td>Adem deraz, lendehur, bi mesraf </td> <td>İri yarı adam </td> <td>Ardal </td> <td>Dest u pai </td></tr> <tr> <td>Astin </td> <td>Elbise kolu, ten, etek </td> <td>Tilif </td> <td>İsti </td></tr> <tr> <td>Asiyab desti </td> <td>El değirmeni </td> <td>Aseye, das aseye </td> <td>Dıstarri </td></tr> <tr> <td>Aşti </td> <td>Barış </td> <td>Aşt </td> <td>Aştiye </td></tr> <tr> <td>Aşgal </td> <td>Çöp, çer çöp </td> <td>Rute </td> <td>sılond </td></tr> <tr> <td>Ağel, Ağul </td> <td>Ağıl </td> <td>Malge </td> <td>Gorre </td></tr> <tr> <td>An çiz, felan çiz </td> <td>O şey </td> <td>Hakarey </td> <td>O çi </td></tr> <tr> <td>Riz avar kerden </td> <td>Yıkmak </td> <td>Dakalas an </td> <td>Rıjnaene </td></tr> <tr> <td>Miaverem </td> <td>Getiriyorum </td> <td>Havaram </td> <td>Ez anane </td></tr> <tr> <td>Biyaverem </td> <td>Getireyim </td> <td>Biyaram </td> <td>Ez biari </td></tr> <tr> <td>Mi averdem </td> <td>Getirirdim </td> <td>Haverded bum </td> <td>Mı ardêne </td></tr> <tr> <td>Averde budem </td> <td>Getirmiştim </td> <td>Biyardah bum </td> <td>Mı ardi bi </td></tr> <tr> <td>Ez kodam rah, koca </td> <td>hangi yoldan </td> <td>Kami rah </td> <td>Kamci rae </td></tr> <tr> <td>Oftaden </td> <td>Düşmek </td> <td>Katan </td> <td>Waro gınaene, Kewtene </td></tr> <tr> <td>Efşanden </td> <td>Serpmek, dağıtmak </td> <td>Şondan </td> <td>Pışkıtene </td></tr> <tr> <td>Eknun, hala </td> <td>Şimdi, hala </td> <td>İse </td> <td>Nıka </td></tr> <tr> <td>Umid </td> <td>Umut </td> <td>Nanje </td> <td>Umıd </td></tr> <tr> <td>İncaha </td> <td>Buralar </td> <td>İyan </td> <td>İtyay, Nacay </td></tr> <tr> <td>İnqeder, kemi ez çizi </td> <td>Bu kadar, birşeyden az </td> <td>Hançey, hanei </td> <td>Hende </td></tr> <tr> <td>Baran </td> <td>Yağış </td> <td>Varaş, baraş </td> <td>Varan, varış </td></tr> <tr> <td>Baran mi barid </td> <td>Yağmur yağıyor </td> <td>Varaş vare </td> <td>Varış/Varan vareno </td></tr> <tr> <td>Darem ber mi gerdem </td> <td>Dönmekteyim </td> <td>Vagerdesederem </td> <td>Ezo geyrenan a </td></tr> <tr> <td>Baz hem, du bare </td> <td>Tekrar, yine </td> <td>hande </td> <td>Anci, reyna </td></tr> <tr> <td>Berader </td> <td>Kardeş </td> <td>Abrar </td> <td>Bıra </td></tr> <tr> <td>Ber xizanden, bolend kerden </td> <td>Yükseltmek, ayağa kaldırmak </td> <td>Varasanen </td> <td>Berz kerdene, Werznaene </td></tr> <tr> <td>Berf barid </td> <td>Kar yağıyor </td> <td>Varf ba varas </td> <td>Vewre Varena </td></tr> <tr> <td>Boriden </td> <td>Kesmek-ayırmak-kopuk </td> <td>Ben </td> <td>Bırrnaene </td></tr> <tr> <td>Bozorg şoden </td> <td>Büyümek, erişkin olmak, irileşmek, başkan olmak </td> <td>Pille vabaon </td> <td>Pil biyaene </td></tr> <tr> <td>Bestankar, delepkar </td> <td>İstekli, alacaklı </td> <td>Qarze xa </td> <td>Waştoğ </td></tr> <tr> <td>Beliden </td> <td>Yutmak </td> <td>Fabarasan </td> <td>Qult kerdene, Rıqılotnaene </td></tr> <tr> <td>Bolend kerden </td> <td>Kaldırmak, yükseltmek </td> <td>Jaora gutan </td> <td>Berz kerdene </td></tr> <tr> <td>Benefşe </td> <td>Menekşe </td> <td>Mişin </td> <td>Menemşe, bınewşe </td></tr> <tr> <td>Bu </td> <td>Koku </td> <td>Uffa, Uffye </td> <td>Boe </td></tr> <tr> <td>Bute </td> <td>Çalı, geven </td> <td>Gavand, abarak </td> <td>Gone </td></tr> <tr> <td>Biyaid </td> <td>Gelin </td> <td>Beyey </td> <td>Bêrê </td></tr> <tr> <td>Bişter, ziyadter </td> <td>Çok fazla </td> <td>Veştar </td> <td>Vêşêri, zêdêri </td></tr> <tr> <td>Eblaq </td> <td>Alacalı </td> <td>Kalaç </td> <td>Belekın </td></tr> <tr> <td>Ez pa derd amaden, xeste şoden </td> <td>Yorulmak, bıkmak </td> <td>Va katan </td> <td>Qefeliyaene, kewtene </td></tr> <tr> <td>Ez pa derd averden, xeste kerden </td> <td>Yormak, bıktırmak </td> <td>Vargentan </td> <td>Qefelnaene, xêğ kerdene </td></tr> <tr> <td>Pertab kerden </td> <td>Fırlatmak, atmak, bırakmak </td> <td>Tuadan </td> <td>Eştene, partav kuwıtene </td></tr> <tr> <td>Porsiden - Sual kerden </td> <td>Sormak </td> <td>Vapursen </td> <td>Persaene, Pers kerdene </td></tr> <tr> <td>Girdu </td> <td>Ceviz </td> <td>Gardakan </td> <td>Goze </td></tr> <tr> <td>Gerdiden-Geşten </td> <td>Dolaşmak, dönmek, tur atmak </td> <td>Gardasan </td> <td>Geyraene </td></tr> <tr> <td>Gerdanden </td> <td>Döndürmek, değiştirmek </td> <td>Gardanen </td> <td>Çarnaene </td></tr> <tr> <td>Gorosne, guşne </td> <td>Açlık </td> <td>Vaşna </td> <td>Veyşan, gest </td></tr> <tr> <td>Mirevem bazar suzan migrem </td> <td>Pazara iğne almaya gidiyorum </td> <td>Şunam bazar darzan haginam </td> <td>Şonan suke/bacar derzine herinenan </td></tr> <tr> <td>Gırye </td> <td>Ağlama </td> <td>Borme </td> <td>Bermayış, berbış </td></tr> <tr> <td>Girye kerden </td> <td>Ağlamak </td> <td>Burme gudan </td> <td>Bermaene, berbaene </td></tr> <tr> <td>Girye mikoned </td> <td>Ağlayan </td> <td>Burme kuna </td> <td>Bermeno/bermena </td></tr> <tr> <td>Goften </td> <td>Söylemek </td> <td>Gutan </td> <td>Vaten </td></tr> </tbody></table> </td></tr></tbody></table> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Bazı_kelimeler_ve_Türkçe_karşılıkları"><span id="Baz.C4.B1_kelimeler_ve_T.C3.BCrk.C3.A7e_kar.C5.9F.C4.B1l.C4.B1klar.C4.B1"></span>Bazı kelimeler ve Türkçe karşılıkları</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Zazaca&veaction=edit&section=27" title="Değiştirilen bölüm: Bazı kelimeler ve Türkçe karşılıkları" class="mw-editsection-visualeditor"><span>değiştir</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Zazaca&action=edit&section=27" title="Bölümün kaynak kodunu değiştir: Bazı kelimeler ve Türkçe karşılıkları"><span>kaynağı değiştir</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <table class="wikitable"> <tbody><tr> <th>Zazaca </th> <th>Türkçe </th></tr> <tr> <td><i>Namê to çıko/çıto/çıçiyo?</i> </td> <td>Adın ne? </td></tr> <tr> <td><i>Name şıma çıko/çıto/çıçiyo?</i> </td> <td>Adınız nedir? </td></tr> <tr> <td><i>Tı çend serriya / Tı çend serriya?</i> </td> <td>Kaç yaşındasın? </td></tr> <tr> <td><i>Senêna, weşiya? / Çıturia, wesa? / Tı senina hola?</i> </td> <td>Nasılsın iyi misin? </td></tr> <tr> <td><i>Se kena, weşiya?</i> </td> <td>Nasılsın, iyi misin? </td></tr> <tr> <td><i>Tı weş bê / berxudar be</i> </td> <td>Sağol (teşekkür). </td></tr> <tr> <td><i>Teşekur kenan / Homa razi bo</i> </td> <td>Teşekkür ederim. </td></tr> <tr> <td><i>Homa to ra razi bo</i> </td> <td>Allah senden razı olsun. </td></tr> <tr> <td><i>No çıko? / No çıçiyo?</i> </td> <td>Bu nedir? </td></tr> <tr> <td><i>Tı se kena?</i> </td> <td>Ne yapıyorsun? </td></tr> <tr> <td><i>Şıma xeyr amey</i> </td> <td>Hoş geldiniz </td></tr> <tr> <td><i>esto (eril) / esta (dişil)</i> </td> <td>var </td></tr> <tr> <td><i>çino/çıniyo (eril) / çina/çıniya (dişil)</i> </td> <td>yok </td></tr> <tr> <td><i>Eya</i> </td> <td>evet </td></tr> <tr> <td><i>Nê</i> </td> <td>hayır </td></tr> <tr> <td><i>şo</i> </td> <td>git </td></tr> <tr> <td><i>bê</i> </td> <td>gel </td></tr> <tr> <td><i>vace</i> </td> <td>söyle </td></tr> <tr> <td><i>Tı se vana</i> </td> <td>Ne diyorsun? </td></tr> <tr> <td><i>keye</i>/çê </td> <td>ev; aile </td></tr></tbody></table> <div class="mw-heading mw-heading4"><h4 id="Renkler">Renkler</h4><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Zazaca&veaction=edit&section=28" title="Değiştirilen bölüm: Renkler" class="mw-editsection-visualeditor"><span>değiştir</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Zazaca&action=edit&section=28" title="Bölümün kaynak kodunu değiştir: Renkler"><span>kaynağı değiştir</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <table class="wikitable"> <tbody><tr> <th>Zazaca </th> <th>Türkçe </th></tr> <tr> <td><i>kewe, kiho</i> </td> <td>mavi </td></tr> <tr> <td><i>kesk, aşıl</i> </td> <td>yeşil </td></tr> <tr> <td><i>gewr</i> </td> <td>gri </td></tr> <tr> <td><i>zerd</i> </td> <td>sarı </td></tr> <tr> <td><i>sur</i> </td> <td>kırmızı </td></tr> <tr> <td><i>sıpê, sıpi</i> </td> <td>beyaz </td></tr> <tr> <td><i>siya, şia</i> </td> <td>siyah </td></tr> <tr> <td><i>qewa</i> </td> <td>kahverengi </td></tr> <tr> <td><i>kej</i> </td> <td>sarışın (<i>insanlar için</i>) </td></tr></tbody></table> <div class="mw-heading mw-heading4"><h4 id="Akrabalık"><span id="Akrabal.C4.B1k"></span>Akrabalık</h4><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Zazaca&veaction=edit&section=29" title="Değiştirilen bölüm: Akrabalık" class="mw-editsection-visualeditor"><span>değiştir</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Zazaca&action=edit&section=29" title="Bölümün kaynak kodunu değiştir: Akrabalık"><span>kaynağı değiştir</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <table class="wikitable"> <tbody><tr> <th>Zazaca </th> <th>Türkçe </th></tr> <tr> <td><i>maye, mar</i> </td> <td>anne </td></tr> <tr> <td><i>pi, per</i> </td> <td>baba </td></tr> <tr> <td><i>waye</i> </td> <td>kız kardeş </td></tr> <tr> <td><i>bıra, bırar</i> </td> <td>erkek kardeş </td></tr> <tr> <td><i>maye u pi</i> </td> <td>ebeveyn </td></tr> <tr> <td>ded, ap </td> <td>amca </td></tr> <tr> <td><i>nacniye, emcıni</i> </td> <td>amcanın karısı </td></tr> <tr> <td><i>xal</i> </td> <td>dayı </td></tr> <tr> <td><i>xalceniye, xalcıni</i> </td> <td>dayının karısı </td></tr> <tr> <td><i>emike</i>/<i>amike</i> </td> <td>hala </td></tr> <tr> <td><i>xalıke</i> </td> <td>teyze </td></tr> <tr> <td><i>veyve</i> </td> <td>gelin </td></tr> <tr> <td><i>zama</i> </td> <td>damat </td></tr></tbody></table> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Bazı_kelimeler_ve_Türkçe,_İngilizce,_Farsça_karşılıkları"><span id="Baz.C4.B1_kelimeler_ve_T.C3.BCrk.C3.A7e.2C_.C4.B0ngilizce.2C_Fars.C3.A7a_kar.C5.9F.C4.B1l.C4.B1klar.C4.B1"></span>Bazı kelimeler ve Türkçe, İngilizce, Farsça karşılıkları</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Zazaca&veaction=edit&section=30" title="Değiştirilen bölüm: Bazı kelimeler ve Türkçe, İngilizce, Farsça karşılıkları" class="mw-editsection-visualeditor"><span>değiştir</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Zazaca&action=edit&section=30" title="Bölümün kaynak kodunu değiştir: Bazı kelimeler ve Türkçe, İngilizce, Farsça karşılıkları"><span>kaynağı değiştir</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <table style="margin:1em 0 1em 1em; font-size:95%; text-align: left;" class="wikitable"> <tbody><tr> <th>Zazaca</th> <th>Türkçe</th> <th>İngilizce</th> <th>Farsça </th> <th>Kurmancca </th> <th>Soranca<sup id="cite_ref-119" class="reference"><a href="#cite_note-119"><span class="cite-bracket">[</span>118<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </th></tr> <tr> <td>balışna</td> <td>yastık</td> <td>pillow</td> <td>bâleş </td> <td>balif </td> <td>Serin </td></tr> <tr> <td>şayene</td> <td>yapabilmek</td> <td>can</td> <td>şuden (olmak fiilinin şimdiki zaman hali) <p>tevanisten </p> </td> <td>kanin/karin/şa kırın </td> <td>twanin </td></tr> <tr> <td>tiya-uca</td> <td>ora-bura</td> <td>there-here</td> <td>anca-inca </td> <td>wıra-vıra </td> <td>êre, lewê </td></tr> <tr> <td>şıma kerdêne</td> <td>(Siz) yapıyordunuz</td> <td>You were doing</td> <td>(şoma) mikerdid </td> <td>we dıkır </td> <td>(êwe) detankırd </td></tr> <tr> <td>o nêşeno</td> <td>O yapamıyor.</td> <td>He can't</td> <td>u nêmituned </td> <td>ew nıkare/nıkane, ew neşêt (güneydoğu lehçeleri), ew şa nake (batı) </td> <td>ew natwanêt </td></tr> <tr> <td>herinayene</td> <td>satın almak</td> <td>to buy</td> <td>xariden </td> <td>kırin </td> <td>kırin </td></tr> <tr> <td>esto</td> <td>var</td> <td>available</td> <td>hest </td> <td>heye </td> <td>heye </td></tr> <tr> <td>masayene</td> <td>şişmek</td> <td>to swell</td> <td>Amasadan </td> <td>perçıftın </td> <td> </td></tr> <tr> <td>bermayene</td> <td>ağlamak</td> <td>to cry</td> <td>gerye kerden </td> <td>gırin/gıriyan </td> <td>gırin </td></tr> <tr> <td>şımıtene</td> <td>içmek</td> <td>to drink</td> <td>aşamiten </td> <td>vexwarın/vexwartın </td> <td>xwardınewe </td></tr> <tr> <td>mı rê</td> <td>bana</td> <td>to me</td> <td>beraye men/beram </td> <td>jı mın ra/jı bo mın </td> <td>bo mın/bom </td></tr> <tr> <td>to rê</td> <td>sana</td> <td>to you</td> <td>beraye tu/berat </td> <td>jı te ra/jı bo te </td> <td>bo to/bot </td></tr> <tr> <td>şıma rê</td> <td>size</td> <td>to you</td> <td>baraye şuma/beratan </td> <td>jı we ra/jı bo we </td> <td>bo êwe/botan </td></tr> <tr> <td>ma rê</td> <td>bize</td> <td>to us</td> <td>baraye ma/beraman </td> <td>jı me ra/jı bo me </td> <td>bo ême/boman </td></tr> <tr> <td>biya!</td> <td>Getir!</td> <td>Bring!</td> <td>bavar! </td> <td>bine! </td> <td>bıhêne! </td></tr> <tr> <td>Ewro tı çıturiya?</td> <td>Bugün nasılsın?</td> <td>How are you today?</td> <td>Emruz to çetori? </td> <td>İroj tu çawani? (diğer yöreler: çıtoni? çıngi? çerri?) </td> <td>emro to çonit? </td></tr> <tr> <td>waştene</td> <td>istemek</td> <td>to want</td> <td>xâsten </td> <td>xwastın </td> <td>xwastın </td></tr> <tr> <td>mardene</td> <td>saymak</td> <td>to count</td> <td>Şamorden </td> <td>hêjmartın </td> <td>hêjmardın </td></tr> <tr> <td>Namê şıma çıyo?</td> <td>Adınız nedir?</td> <td>What is your name?</td> <td>Name şoma çist? </td> <td>Nave we çıye? </td> <td>Nawi êwa çiye/Nawtan çiye? </td></tr> <tr> <td>raresnayene</td> <td>yetiştirmek</td> <td>bring up</td> <td>resaden </td> <td> </td> <td> </td></tr> <tr> <td>gırewtene</td> <td>almak</td> <td>take</td> <td>gireften </td> <td>gırtın </td> <td>gırtın </td></tr> <tr> <td>kerdene</td> <td>yapmak, etmek</td> <td>do</td> <td>kerden </td> <td>kırın </td> <td>kırdın </td></tr> <tr> <td>merdım</td> <td>adam, insan</td> <td>people</td> <td>merdum </td> <td>merıv </td> <td>merdım </td></tr> <tr> <td>estor</td> <td>at</td> <td>horse</td> <td>asp/astar </td> <td>esp/hesp </td> <td>esp </td></tr> <tr> <td>engure</td> <td>üzüm</td> <td>grape</td> <td>engur </td> <td>tırı </td> <td>tıre </td></tr> <tr> <td>ardene</td> <td>getirmek</td> <td>bring</td> <td>averden </td> <td>anin </td> <td>hênan/awırdın </td></tr> <tr> <td>homa</td> <td>tanrı</td> <td>god/deity</td> <td>xoda </td> <td>xwade/xwede </td> <td>xwa, xwade </td></tr> <tr> <td>engışte</td> <td>parmak</td> <td>finger</td> <td>angoşt </td> <td>tıli </td> <td>engust, pence </td></tr> <tr> <td>mase</td> <td>balık</td> <td>fish</td> <td>mahi </td> <td>masi </td> <td>masi </td></tr> <tr> <td>tari</td> <td>karanlık</td> <td>dark</td> <td>tarîk </td> <td>tari </td> <td>tari </td></tr> <tr> <td>vızêr</td> <td>dün</td> <td>yesterday</td> <td>dirouz </td> <td>doho </td> <td>dwênê </td></tr> <tr> <td>waşti</td> <td>sözlü/nişanlı</td> <td>fiance</td> <td>nâm-zad </td> <td>dergist </td> <td>desgir </td></tr> <tr> <td>awe</td> <td>su</td> <td>water</td> <td>âb </td> <td>av </td> <td>aw </td></tr> <tr> <td>xoz</td> <td>domuz</td> <td>pig</td> <td>xok </td> <td> </td> <td>beraz </td></tr></tbody></table> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Zazacanın_görsel_ve_işitsel_medyada_kullanımı"><span id="Zazacan.C4.B1n_g.C3.B6rsel_ve_i.C5.9Fitsel_medyada_kullan.C4.B1m.C4.B1"></span>Zazacanın görsel ve işitsel medyada kullanımı</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Zazaca&veaction=edit&section=31" title="Değiştirilen bölüm: Zazacanın görsel ve işitsel medyada kullanımı" class="mw-editsection-visualeditor"><span>değiştir</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Zazaca&action=edit&section=31" title="Bölümün kaynak kodunu değiştir: Zazacanın görsel ve işitsel medyada kullanımı"><span>kaynağı değiştir</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>Zaza dilinin görsel ve işitsel medyada kullanımı görece yenidir. Zazacanın görsel ve işitsel medyada gelişimi öncelikle <a href="/wiki/Sinema" title="Sinema">sinema</a> üzerinde başlamıştır. <a href="/wiki/Y%C4%B1lmaz_G%C3%BCney" title="Yılmaz Güney">Yılmaz Güney</a>'in 1983 yılında çekilen <a href="/wiki/Duvar_(film,_1983)" class="mw-redirect" title="Duvar (film, 1983)">Duvar</a> filmi, Zaza dilinin sinemada kullanıldığı ilk filmdir. Filmde Zazaca bir türkü (Hayderê) yer almaktadır. Bu filmden sonra 2000'li yıllara kadar geçen durağan dönem sonrası, Zaza sineması genişlemiştir. <a href="/wiki/Mahsun_K%C4%B1rm%C4%B1z%C4%B1g%C3%BCl" title="Mahsun Kırmızıgül">Mahsun Kırmızıgül</a>'ün 2007 yapımı <a href="/wiki/Beyaz_Melek" title="Beyaz Melek">Beyaz Melek</a> ve 2015 yapımı <a href="/wiki/Mucize" title="Mucize">Mucize</a> filmlerinde Zaza dilinde diyaloglar yer almıştır. Nuray Şahin'in Tüyü Takip Et/Perre Dıma So (2004), Aynur Saray'ın Zara (2009), Caner Canerik tarafından çekilen Vas (Ot, 2006), Sayd (2007), Pheti (2007), Pırdo Sur (2008), Muya Şiae (2009) Bava Duzgın (2009), Raa Haqi (2009), Bêrtıj (2010), Mehmet Ali Konar'ın Baba (2010), Kamer Erdogan'ın SıpÊ (2012), Yücel Yavuz'un General (2012), Çetin Baskın'in Geyrayış (2012), Gökhan Tunç'un Zımısto Bıvejiyo (2013) Muxtar (2014), Gulsosın (2015), Vılıka Kowu (2015), Sıpêla (2016), Piyê Mın Toz Şeker (2016), Cêniya Nêeysayi (2016), Kazım Öz'ün Zer (2017), Zımısto Vêrd Ra (2017), Vir (Bellek, 2017) Fotografkêş (2018) isimli belgesel ve filmlerde Zaza dili yer almıştır. Kazım Öz'ün Zer (2017) isimli çok dilli uzun metraj filmlerinde Zaza dilinde bazı diyaloglara yer verilmiştir.<sup id="cite_ref-sinemayaserbixwe.com_120-0" class="reference"><a href="#cite_note-sinemayaserbixwe.com-120"><span class="cite-bracket">[</span>119<span class="cite-bracket">]</span></a></sup><sup id="cite_ref-121" class="reference"><a href="#cite_note-121"><span class="cite-bracket">[</span>120<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> "Vir" filmi Belçika’da düzenlenen “Move Me Film Festivali”nde “Uluslararası En İyi Kısa Film” ödülüne layık görülmüştür.<sup id="cite_ref-122" class="reference"><a href="#cite_note-122"><span class="cite-bracket">[</span>121<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> Mehmet Ali Konar'ın <a href="/wiki/Renksiz_R%C3%BCya" title="Renksiz Rüya">Renksiz Rüya</a> (Hewno Bêreng) isimli filmi ise Zaza dili ağırlıklı olarak çekilmiş uzun metrajlı bir film olup. <a href="/wiki/29._Ankara_Uluslararas%C4%B1_Film_Festivali" title="29. Ankara Uluslararası Film Festivali">29. Ankara Uluslararası Film Festivali</a>’nde (19-29 Nisan 2018) En İyi Film, En İyi Erkek Oyuncu, Onat Kutlar En İyi Senaryo, En İyi Görüntü Yönetmeni, En İyi Özgün Müzik, SİYAD En İyi Film Ödülü olmak üzere 6 dalda birden ödül alırken; <a href="/wiki/37._Uluslararas%C4%B1_%C4%B0stanbul_Film_Festivali" title="37. Uluslararası İstanbul Film Festivali">37. Uluslararası İstanbul Film Festivali</a>'nde (6-17 Nisan 2018) ise mansiyon ödülü almıştır.<sup id="cite_ref-123" class="reference"><a href="#cite_note-123"><span class="cite-bracket">[</span>122<span class="cite-bracket">]</span></a></sup><sup id="cite_ref-124" class="reference"><a href="#cite_note-124"><span class="cite-bracket">[</span>123<span class="cite-bracket">]</span></a></sup><sup id="cite_ref-125" class="reference"><a href="#cite_note-125"><span class="cite-bracket">[</span>124<span class="cite-bracket">]</span></a></sup><sup id="cite_ref-126" class="reference"><a href="#cite_note-126"><span class="cite-bracket">[</span>125<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> Veli Kahraman tarafından çekilen Zazaca ağırlıklı 2012 yapımı <a href="/wiki/Ana_Dilim_Nerede" title="Ana Dilim Nerede">Ana Dilim Nerede</a> (Zonê Ma Koti Yo) filmi <a href="/wiki/31._Uluslararas%C4%B1_%C4%B0stanbul_Film_Festivali" title="31. Uluslararası İstanbul Film Festivali">31. Uluslararası İstanbul Film Festivali</a><i>, </i>34. Moskova Film Festivali başta olmak üzere birçok yarışmada aday gösterilmiş ve ödüller almıştır<i>.<sup id="cite_ref-127" class="reference"><a href="#cite_note-127"><span class="cite-bracket">[</span>126<span class="cite-bracket">]</span></a></sup></i><sup id="cite_ref-128" class="reference"><a href="#cite_note-128"><span class="cite-bracket">[</span>127<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> Fecira isimli, Zaza dilindeki bir belgesel de <a href="/wiki/50._Alt%C4%B1n_Portakal_Film_Festivali" title="50. Altın Portakal Film Festivali">50. Uluslararası Antalya Altın Portakal Film Festivali</a>'nde Tek Başına Dans belgeseliyle birlikte en iyi belgesel ödülünü almıştır.<sup id="cite_ref-129" class="reference"><a href="#cite_note-129"><span class="cite-bracket">[</span>128<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> Zaza dilinin <a href="/wiki/Televizyon" title="Televizyon">televizyonda</a> kullanımı ise, <a href="/wiki/Sinema" title="Sinema">sinemaya</a> göre geç bir tarihte başlamıştır. <a href="/wiki/Avrupa_Birli%C4%9Fi" title="Avrupa Birliği">Avrupa Birliği</a> uyum paketlerine bağlı olarak 2002 de kabul edilen <i>Türk Vatandaşlarının Günlük Yaşamlarında Geleneksel Olarak Kullandıkları Farklı Dil ve Lehçelerde Yapılacak Radyo ve Televizyon Yayınları Hakkında Yönetmelik</i><sup id="cite_ref-130" class="reference"><a href="#cite_note-130"><span class="cite-bracket">[</span>129<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> sonrası 2004 yılında, diğer dillerle birlikte, <a href="/wiki/T%C3%BCrkiye_Radyo_Televizyon_Kurumu" title="Türkiye Radyo Televizyon Kurumu">TRT</a>'de süreli olarak Zazaca ilk yayınlar yapılmaya başlanmıştır.<sup id="cite_ref-131" class="reference"><a href="#cite_note-131"><span class="cite-bracket">[</span>130<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> Daha sonra, TRT-6'nın kurulmasıyla birlikte Zaza dilinde haber programları başta olmak üzere birçok program bu kanalda yayınlanmaya başlamıştır. Ancak, TRT-6'nın ağırlıklı olarak Kürtçe yayın yapması bazı Zaza dernekleri tarafından protesto edilmiştir.<sup id="cite_ref-132" class="reference"><a href="#cite_note-132"><span class="cite-bracket">[</span>131<span class="cite-bracket">]</span></a></sup><sup id="cite_ref-133" class="reference"><a href="#cite_note-133"><span class="cite-bracket">[</span>132<span class="cite-bracket">]</span></a></sup><sup id="cite_ref-134" class="reference"><a href="#cite_note-134"><span class="cite-bracket">[</span>133<span class="cite-bracket">]</span></a></sup><sup id="cite_ref-135" class="reference"><a href="#cite_note-135"><span class="cite-bracket">[</span>134<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> 2021 yılında Zaza Federasyonu tarafından Türksat uydusunda üzerinde, Zaza dilinde yayın yapan <a href="/w/index.php?title=Zaza_TV&action=edit&redlink=1" class="new" title="Zaza TV (sayfa mevcut değil)">Zaza TV</a> kanalı yayın hayatına başlamıştır.<sup id="cite_ref-136" class="reference"><a href="#cite_note-136"><span class="cite-bracket">[</span>135<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> Bunların dışında, Yol TV, Su TV, TV10 gibi Alevi televizyonları ile Med TV, Gün TV, Rehber TV gibi kanallarda da Zaza dilinde program ve içeriklere yer verilmiştir. </p> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Zazaca_üzerine_yapılan_bilimsel_çalışmalar"><span id="Zazaca_.C3.BCzerine_yap.C4.B1lan_bilimsel_.C3.A7al.C4.B1.C5.9Fmalar"></span>Zazaca üzerine yapılan bilimsel çalışmalar</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Zazaca&veaction=edit&section=32" title="Değiştirilen bölüm: Zazaca üzerine yapılan bilimsel çalışmalar" class="mw-editsection-visualeditor"><span>değiştir</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Zazaca&action=edit&section=32" title="Bölümün kaynak kodunu değiştir: Zazaca üzerine yapılan bilimsel çalışmalar"><span>kaynağı değiştir</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <ul><li>Lerch, Peter I. (1857/58): <a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.kirdki.com/images/kitaphane/Peter%20Lerch.pdf">Forschungen über die Kurden und die Iranischen Nordchaldäer. St. Petersburg</a> 14 Eylül 2013 tarihinde <a href="/wiki/Wayback_Machine" title="Wayback Machine">Wayback Machine</a> sitesinde <a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20130914200137/http://www.kirdki.com/images/kitaphane/Peter%20Lerch.pdf">arşivlendi</a>.</li> <li>Müller, Friedrich (1865): <a rel="nofollow" class="external text" href="http://books.google.com.tr/books/about/Beitr%C3%A4ge_zur_Kenntniss_der_neupersische.html?id=T71DAAAAcAAJ&redir_esc=y">Beiträge zur Kenntniss der neupersischen Dialekte: Zaza-Dialekt der Kurdensprache</a> (Aus dem November-Hefte des Jahrganges 1864 der Sitzungsberichte der phil.-hist. Classe der kais. Akademie der Wissenschaften, XLVIII. Bd., besonders abgedruckt), cîld: 3</li> <li>Von Le Coq, Albert (1903), <a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.kirdki.com/images/kitaphane/Albert%20Von%20Le%20Coq-I.pdf">Kurdische Texte I</a> 14 Eylül 2013 tarihinde <a href="/wiki/Wayback_Machine" title="Wayback Machine">Wayback Machine</a> sitesinde <a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20130914190706/http://www.kirdki.com/images/kitaphane/Albert%20Von%20Le%20Coq-I.pdf">arşivlendi</a>.-II, Reichsdruckerei, Berlin</li> <li>Mann, Oskar - Hadank, Karl 1932: Die Mundarten der Zaza, hauptsächlich aus Siverek und Kor. Leipzig.</li> <li>Kurdoev, Kanat Kalashevich (1977), Ḥālatakānī jins u bīnāy barkār la zāzādā: On gender and number in the Zaza dialect of Kurdish, Tercüme: Azīz Ibrāhīm, Chāpkhānay Kōrī Zānyārī Kurd, Baghdad 1977.</li> <li>Lynn Todd, Terry. (1985) <i><a rel="nofollow" class="external text" href="https://zimannas.files.wordpress.com/2016/03/tlynn-todd-a-grammar-of-dimili-v1.pdf">" A Grammar of Dimili "</a> 30 Mart 2017 tarihinde <a href="/wiki/Wayback_Machine" title="Wayback Machine">Wayback Machine</a> sitesinde <a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20170330013246/https://zimannas.files.wordpress.com/2016/03/tlynn-todd-a-grammar-of-dimili-v1.pdf">arşivlendi</a>.</i> University of Michigan</li> <li>Asatrian, Garnik. S./Gevorgian, N. Kh. (1988): " Zaza Miscellany: Notes on some religious customs and institutions." In: Hommage et Opera Minora(Acta Iranica). Volume XII. Leiden</li> <li>Sandonato, M. (1994): Zazaki Typological studies innegation, eds. Peter Kahrel, René van den Berg. S. (125-142.) Amsterdam</li> <li>Jost, Gippert. (1996) <a rel="nofollow" class="external text" href="http://zazaki.de/zazakide/zaza-tarih.pdf"><i>"Zazacanın Tarihsel Gelişimi"</i></a> 7 Mart 2010 tarihinde <a href="/wiki/Wayback_Machine" title="Wayback Machine">Wayback Machine</a> sitesinde <a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20100307104458/http://zazaki.de/zazakide/zaza-tarih.pdf">arşivlendi</a>. Frankfurt University</li> <li>C.M. Jacobson (1993): Rastnustena Zonê Ma - Handbuch, für die Rechtschreibung der Zaza-Sprache. Verlag für Kultur und Wissenschaft, Bonn</li> <li>C.M. Jacobson (1997): Zazaca okuma yazma el kitabi. Verlag für Kultur und Wissenschaft, Bonn.</li> <li>Ayyoubi, K. Rakhmanovich & Smirnova, Iraida A./Ed. Yusupova, Zare Aliyevna (1998), The zaza dialect of the Kurdish Language (Dersim), Moscow: Center for Kurdish Studies, 102 r. (И.А.Смирнова, К.Р.Эйюби. Курдский диалект заза /Отв. ред. З. А. Юсупова. М.: Центр курдских исследований, 1998. 102 с.)</li> <li>Paul, Ludwig. (1998) <a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.azargoshnasp.net/languages/zazaki/zazakipositionof.pdf"><i> "The Position of Zazaki Among West Iranian languages" </i></a> 9 Nisan 2008 tarihinde <a href="/wiki/Wayback_Machine" title="Wayback Machine">Wayback Machine</a> sitesinde <a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20080409043629/http://www.azargoshnasp.net/languages/zazaki/zazakipositionof.pdf">arşivlendi</a>. University of Hamburg</li> <li>J. Kenstowicz, Michael (2004), Studies in Zazaki Grammar, MITWPL.</li> <li>Ann Walter, Mary (2004), "Vowel Adaptation in Zazaki", Workshop on theoretical approaches to language contact 27th Generative Linguistics in the Old World, Selanik, 18-21 April 2004</li> <li>Gajewski, Jon. (2004) <a rel="nofollow" class="external text" href="http://ocw.mit.edu/NR/rdonlyres/Linguistics-and-Philosophy/24-942Grammar-of-a-Less-Familiar-LanguageSpring2003/9ED64248-F6F0-4F4F-AADD-839C31DD715E/0/112622.pdf"><i>"Evidentiality in Zazaki"</i></a> 9 Temmuz 2011 tarihinde <a href="/wiki/Wayback_Machine" title="Wayback Machine">Wayback Machine</a> sitesinde <a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20110709210339/http://ocw.mit.edu/NR/rdonlyres/Linguistics-and-Philosophy/24-942Grammar-of-a-Less-Familiar-LanguageSpring2003/9ED64248-F6F0-4F4F-AADD-839C31DD715E/0/112622.pdf">arşivlendi</a>. Massachusetts Institute of Technology</li> <li>Larson, Richard. and Hiroko, Yamakido. (2006) <a rel="nofollow" class="external text" href="http://semlab5.sbs.sunysb.edu/~rlarson/lsa06ly.pdf"><i>"Zazaki as Double Case-Marking"</i></a> 3 Eylül 2006 tarihinde <a href="/wiki/Wayback_Machine" title="Wayback Machine">Wayback Machine</a> sitesinde <a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20060903194234/http://semlab5.sbs.sunysb.edu/~rlarson/lsa06ly.pdf">arşivlendi</a>. Stony Brook University</li> <li>Gippert, Jost (2007-2008): Zur dialektalen, Stellung des Zazaki: Die Sprache Zeitschrift für Sprachwissenschaft. Wiesbaden</li> <li>Aygen, Gülşat (2010). Zazaki/Kirmanckî Kurdish. Volume 479 of Languages of the World. Lincom Europa.</li></ul> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Not_listesi">Not listesi</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Zazaca&veaction=edit&section=33" title="Değiştirilen bölüm: Not listesi" class="mw-editsection-visualeditor"><span>değiştir</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Zazaca&action=edit&section=33" title="Bölümün kaynak kodunu değiştir: Not listesi"><span>kaynağı değiştir</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <style data-mw-deduplicate="TemplateStyles:r32805677">.mw-parser-output .reflist{font-size:90%;margin-bottom:0.5em;list-style-type:decimal}.mw-parser-output .reflist .references{font-size:100%;margin-bottom:0;list-style-type:inherit}.mw-parser-output .reflist-columns-2{column-count:2}.mw-parser-output .reflist-columns-3{column-count:3}.mw-parser-output .reflist-columns{margin-top:0.3em}.mw-parser-output .reflist-columns ol{margin-top:0}.mw-parser-output .reflist-columns li{page-break-inside:avoid;break-inside:avoid-column}.mw-parser-output .reflist-upper-alpha{list-style-type:upper-alpha}.mw-parser-output .reflist-upper-roman{list-style-type:upper-roman}.mw-parser-output .reflist-lower-alpha{list-style-type:lower-alpha}.mw-parser-output .reflist-lower-greek{list-style-type:lower-greek}.mw-parser-output .reflist-lower-roman{list-style-type:lower-roman}</style><div class="reflist reflist-lower-alpha"> <div class="mw-references-wrap"><ol class="references"> <li id="cite_note-89"><strong><a href="#cite_ref-89">^</a></strong> <span class="reference-text">Herzendi</span> </li> </ol></div></div> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Kaynakça"><span id="Kaynak.C3.A7a"></span>Kaynakça</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Zazaca&veaction=edit&section=34" title="Değiştirilen bölüm: Kaynakça" class="mw-editsection-visualeditor"><span>değiştir</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Zazaca&action=edit&section=34" title="Bölümün kaynak kodunu değiştir: Kaynakça"><span>kaynağı değiştir</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r32805677"><div class="reflist reflist-columns references-column-width reflist-columns-2"> <ol class="references"> <li id="cite_note-1"><strong><a href="#cite_ref-1">^</a></strong> <span class="reference-text"><cite class="kaynak web"><a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.joshuaproject.net/languages.php?rol3=diq">"Joshua Project"</a>. 17 Ağustos 2009 tarihinde kaynağından <a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20090817200943/http://www.joshuaproject.net/languages.php?rol3=diq">arşivlendi</a><span class="reference-accessdate">. Erişim tarihi: 15 Şubat 2009</span>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=unknown&rft.btitle=Joshua+Project&rft_id=http%3A%2F%2Fwww.joshuaproject.net%2Flanguages.php%3Frol3%3Ddiq&rfr_id=info%3Asid%2Ftr.wikipedia.org%3AZazaca" class="Z3988"><span style="display:none;"> </span></span></span> </li> <li id="cite_note-2"><strong><a href="#cite_ref-2">^</a></strong> <span class="reference-text">Duus (EDT) Extra, D. (Durk) Gorter, Guus Extra, <i>The Other Languages of Europe: Demographic, Sociolinguistic and Educational Perspectives</i>, Multilingual Matters (2001). <a href="/wiki/%C3%96zel:KitapKaynaklar%C4%B1/1853595098" class="internal mw-magiclink-isbn">ISBN 1-85359-509-8</a>. p. 415. <a rel="nofollow" class="external text" href="http://books.google.com/books?ie=UTF-8&hl=en&id=hvmy_skUPNYC&dq=other+languages+of+europe+%2B+zaza&prev=http://books.google.com/books%3Fq%3Dother%2Blanguages%2Bof%2Beurope%2B%252B%2Bzaza&lpg=PA415&pg=PA415&sig=tlJoBh62H4A8EfSqF1yDcYZm30k">Accessed online</a> 21 Ekim 2016 tarihinde <a href="/wiki/Wayback_Machine" title="Wayback Machine">Wayback Machine</a> sitesinde <a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20161021155048/https://books.google.com/books?ie=UTF-8&hl=en&id=hvmy_skUPNYC&dq=other+languages+of+europe+++zaza&prev=http%3A%2F%2Fbooks.google.com%2Fbooks%3Fq%3Dother+languages+of+europe+%2B+zaza&lpg=PA415&pg=PA415&sig=tlJoBh62H4A8EfSqF1yDcYZm30k">arşivlendi</a>. at <a href="/wiki/Google" title="Google">Google</a> book search.</span> </li> <li id="cite_note-Paul9-3"><strong>^</strong> <a href="#cite_ref-Paul9_3-0"><sup><i><b>a</b></i></sup></a> <a href="#cite_ref-Paul9_3-1"><sup><i><b>b</b></i></sup></a> <span class="reference-text">Lutwig Paul, "Zazaki", Gernot Windfuhr, <i>Iranian Languages</i>, Routledge, 2012, <a href="/wiki/%C3%96zel:KitapKaynaklar%C4%B1/9780700711314" class="internal mw-magiclink-isbn">ISBN 978-0-7007-1131-4</a>, Chapter Nine.</span> </li> <li id="cite_note-:3-4"><strong>^</strong> <a href="#cite_ref-:3_4-0"><sup><i><b>a</b></i></sup></a> <a href="#cite_ref-:3_4-1"><sup><i><b>b</b></i></sup></a> <span class="reference-text">Ercan Çağlayan, <i>Zazalar: Tarih, Kültür ve Kimlik</i>, İstanbul Bilgi Üniversitesi Yayınları, İstanbul 2016, s.49-50</span> </li> <li id="cite_note-5"><strong><a href="#cite_ref-5">^</a></strong> <span class="reference-text">Keskin, Mesut . "Zaza Dili". Bingöl Üniversitesi Yaşayan Diller Enstitüsü Dergisi 1 / 1 (Şubat 2015): 93-114.</span> </li> <li id="cite_note-6"><strong><a href="#cite_ref-6">^</a></strong> <span class="reference-text"><cite class="kaynak web"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://iranicaonline.org/articles/dimli">"İranice Ansiklopedisi - Zaza|Dımlı"</a>. 29 Nisan 2011 tarihinde kaynağından <a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20110429180830/https://iranicaonline.org/articles/dimli">arşivlendi</a><span class="reference-accessdate">. Erişim tarihi: 9 Eylül 2021</span>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=unknown&rft.btitle=%C4%B0ranice+Ansiklopedisi+-+Zaza%7CD%C4%B1ml%C4%B1&rft_id=https%3A%2F%2Firanicaonline.org%2Farticles%2Fdimli&rfr_id=info%3Asid%2Ftr.wikipedia.org%3AZazaca" class="Z3988"><span style="display:none;"> </span></span></span> </li> <li id="cite_note-7"><strong><a href="#cite_ref-7">^</a></strong> <span class="reference-text"><cite class="kaynak web"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://iranicaonline.org/articles/gilan-x">"İranice Ansiklopedisi - Gilan"</a>. 24 Eylül 2021 tarihinde kaynağından <a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20210924095729/https://iranicaonline.org/articles/gilan-x">arşivlendi</a><span class="reference-accessdate">. Erişim tarihi: 9 Eylül 2021</span>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=unknown&rft.btitle=%C4%B0ranice+Ansiklopedisi+-+Gilan&rft_id=https%3A%2F%2Firanicaonline.org%2Farticles%2Fgilan-x&rfr_id=info%3Asid%2Ftr.wikipedia.org%3AZazaca" class="Z3988"><span style="display:none;"> </span></span></span> </li> <li id="cite_note-8"><strong><a href="#cite_ref-8">^</a></strong> <span class="reference-text"><cite class="kaynak web"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.omniglot.com/writing/zazaki.htm">"Zaza (Zazaki / زازاکی)"</a>. 3 Ağustos 2021 tarihinde kaynağından <a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20210803004229/https://www.omniglot.com/writing/zazaki.htm">arşivlendi</a><span class="reference-accessdate">. Erişim tarihi: 9 Eylül 2021</span>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=unknown&rft.btitle=Zaza+%28Zazaki+%2F+%D8%B2%D8%A7%D8%B2%D8%A7%DA%A9%DB%8C%29&rft_id=https%3A%2F%2Fwww.omniglot.com%2Fwriting%2Fzazaki.htm&rfr_id=info%3Asid%2Ftr.wikipedia.org%3AZazaca" class="Z3988"><span style="display:none;"> </span></span></span> </li> <li id="cite_note-9"><strong><a href="#cite_ref-9">^</a></strong> <span class="reference-text"><cite class="kaynak web"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.iranchamber.com/literature/articles/zazaki_among_iranian_languages.pdf">"The Position of Zazaki Among West Iranian languages"</a> <span style="font-size:85%;">(PDF)</span>. 3 Ağustos 2021 tarihinde kaynağından <a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20210803004233/https://www.iranchamber.com/literature/articles/zazaki_among_iranian_languages.pdf">arşivlendi</a> <span style="font-size:85%;">(PDF)</span><span class="reference-accessdate">. Erişim tarihi: 9 Eylül 2021</span>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=unknown&rft.btitle=The+Position+of+Zazaki+Among+West+Iranian+languages&rft_id=https%3A%2F%2Fwww.iranchamber.com%2Fliterature%2Farticles%2Fzazaki_among_iranian_languages.pdf&rfr_id=info%3Asid%2Ftr.wikipedia.org%3AZazaca" class="Z3988"><span style="display:none;"> </span></span></span> </li> <li id="cite_note-10"><strong><a href="#cite_ref-10">^</a></strong> <span class="reference-text"><cite class="kaynak web"><a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.iranicaonline.org/articles/caspian-dialects">"CAspian Dialects"</a>. <i>İranica Online</i>. 17 Kasım 2012 tarihinde kaynağından <a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20121117014630/http://www.iranicaonline.org/articles/caspian-dialects">arşivlendi</a><span class="reference-accessdate">. Erişim tarihi: 3 Eylül 2012</span>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&rft.genre=unknown&rft.jtitle=%C4%B0ranica+Online&rft.atitle=CAspian+Dialects&rft_id=http%3A%2F%2Fwww.iranicaonline.org%2Farticles%2Fcaspian-dialects&rfr_id=info%3Asid%2Ftr.wikipedia.org%3AZazaca" class="Z3988"><span style="display:none;"> </span></span></span> </li> <li id="cite_note-11"><strong><a href="#cite_ref-11">^</a></strong> <span class="reference-text"><cite class="kaynak web"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20190803211716/https://omniglot.com/writing/mazandarani.htm">"Mazandarani"</a>. <i>Omniglot.com</i>. 3 Ağustos 2019 tarihinde <a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.omniglot.com/writing/mazandarani.htm">kaynağından</a> arşivlendi<span class="reference-accessdate">. Erişim tarihi: 3 Eylül 2012</span>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&rft.genre=unknown&rft.jtitle=Omniglot.com&rft.atitle=Mazandarani&rft_id=http%3A%2F%2Fwww.omniglot.com%2Fwriting%2Fmazandarani.htm&rfr_id=info%3Asid%2Ftr.wikipedia.org%3AZazaca" class="Z3988"><span style="display:none;"> </span></span></span> </li> <li id="cite_note-12"><strong><a href="#cite_ref-12">^</a></strong> <span class="reference-text"><cite class="kaynak web"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://dergipark.org.tr/tr/download/article-file/400811">"Ludwig Paul- Zaza"</a>. 13 Nisan 2021 tarihinde kaynağından <a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20210413092106/https://dergipark.org.tr/tr/download/article-file/400811">arşivlendi</a><span class="reference-accessdate">. Erişim tarihi: 12 Eylül 2021</span>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=unknown&rft.btitle=Ludwig+Paul-+Zaza&rft_id=https%3A%2F%2Fdergipark.org.tr%2Ftr%2Fdownload%2Farticle-file%2F400811&rfr_id=info%3Asid%2Ftr.wikipedia.org%3AZazaca" class="Z3988"><span style="display:none;"> </span></span></span> </li> <li id="cite_note-13"><strong><a href="#cite_ref-13">^</a></strong> <span class="reference-text">Vardanian, A. (2016). Grammatical gender in New Azari dialects of Šāhrūd. Bulletin of the School of Oriental and African Studies, 79(3), 503-511.</span> </li> <li id="cite_note-14"><strong><a href="#cite_ref-14">^</a></strong> <span class="reference-text">A Morpho-phonological Analysis of Vowel Changes in Takestani-Tati Verb Conjugations: Assimilation, Deletion, and Vowel Harmony</span> </li> <li id="cite_note-15"><strong><a href="#cite_ref-15">^</a></strong> <span class="reference-text">Koohkan, S. (2019). The typology of modality in modern West Iranian languages (Doctoral dissertation, University of Antwerp)</span> </li> <li id="cite_note-16"><strong><a href="#cite_ref-16">^</a></strong> <span class="reference-text">Borjian, H. (2021). Essays on Three Iranian Language Groups: Taleqani, Biabanaki, Komisenian (Vol. 99). ISD LLC.</span> </li> <li id="cite_note-17"><strong><a href="#cite_ref-17">^</a></strong> <span class="reference-text"><cite class="kaynak web"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://iso639-3.sil.org/code/zza">"639 Identifier Documentation: zza"</a>. <i>SIL International</i>. 2008. 30 Temmuz 2023 tarihinde kaynağından <a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20230730170654/https://iso639-3.sil.org/code/zza">arşivlendi</a><span class="reference-accessdate">. Erişim tarihi: 6 Mayıs 2024</span>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&rft.genre=unknown&rft.jtitle=SIL+International&rft.atitle=639+Identifier+Documentation%3A+zza&rft.date=2008&rft_id=https%3A%2F%2Fiso639-3.sil.org%2Fcode%2Fzza&rfr_id=info%3Asid%2Ftr.wikipedia.org%3AZazaca" class="Z3988"><span style="display:none;"> </span></span></span> </li> <li id="cite_note-:18-18"><strong>^</strong> <a href="#cite_ref-:18_18-0"><sup><i><b>a</b></i></sup></a> <a href="#cite_ref-:18_18-1"><sup><i><b>b</b></i></sup></a> <span class="reference-text"><cite class="kaynak web"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.ethnologue.com/language/zza/">"Zaza"</a>. Ethnologue. 2024. 9 Mart 2023 tarihinde kaynağından <a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20230309072358/https://www.ethnologue.com/language/zza/">arşivlendi</a><span class="reference-accessdate">. Erişim tarihi: <span class="nowrap">24 Ocak</span> 2024</span>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=unknown&rft.btitle=Zaza&rft.pub=Ethnologue&rft.date=2024&rft_id=https%3A%2F%2Fwww.ethnologue.com%2Flanguage%2Fzza%2F&rfr_id=info%3Asid%2Ftr.wikipedia.org%3AZazaca" class="Z3988"><span style="display:none;"> </span></span></span> </li> <li id="cite_note-:32-19"><strong><a href="#cite_ref-:32_19-0">^</a></strong> <span class="reference-text"><cite class="kaynak web"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://glottolog.org/resource/languoid/id/zaza1246">"Adharic/Zaza"</a>. <i>Glottolog</i>. 6 Kasım 2018 tarihinde kaynağından <a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20181106231304/https://glottolog.org/resource/languoid/id/zaza1246">arşivlendi</a><span class="reference-accessdate">. Erişim tarihi: <span class="nowrap">2 Nisan</span> 2024</span>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&rft.genre=unknown&rft.jtitle=Glottolog&rft.atitle=Adharic%2FZaza&rft_id=https%3A%2F%2Fglottolog.org%2Fresource%2Flanguoid%2Fid%2Fzaza1246&rfr_id=info%3Asid%2Ftr.wikipedia.org%3AZazaca" class="Z3988"><span style="display:none;"> </span></span></span> </li> <li id="cite_note-:0-20"><strong>^</strong> <a href="#cite_ref-:0_20-0"><sup><i><b>a</b></i></sup></a> <a href="#cite_ref-:0_20-1"><sup><i><b>b</b></i></sup></a> <span class="reference-text">Paul, Ludwig: Zazaki - Versuch einer Dialektologie. Reichert Verlag, 1998, Wiesbaden.</span> </li> <li id="cite_note-:19-21"><strong>^</strong> <a href="#cite_ref-:19_21-0"><sup><i><b>a</b></i></sup></a> <a href="#cite_ref-:19_21-1"><sup><i><b>b</b></i></sup></a> <span class="reference-text"><cite class="kaynak web"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20150529081246/http://zazaki.de/turkce/makaleler/zazacauzerinenotlar.pdf">"Keskin, Mesut: Zazaca Üzerine Notlar"</a> <span style="font-size:85%;">(PDF)</span>. 29 Mayıs 2015 tarihinde <a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.zazaki.de/turkce/makaleler/zazacauzerinenotlar.pdf">kaynağından</a> <span style="font-size:85%;">(PDF)</span> arşivlendi<span class="reference-accessdate">. Erişim tarihi: 10 Mayıs 2010</span>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=unknown&rft.btitle=Keskin%2C+Mesut%3A+Zazaca+%C3%9Czerine+Notlar&rft_id=http%3A%2F%2Fwww.zazaki.de%2Fturkce%2Fmakaleler%2Fzazacauzerinenotlar.pdf&rfr_id=info%3Asid%2Ftr.wikipedia.org%3AZazaca" class="Z3988"><span style="display:none;"> </span></span></span> </li> <li id="cite_note-iranicaonline.org-22"><strong>^</strong> <a href="#cite_ref-iranicaonline.org_22-0"><sup><i><b>a</b></i></sup></a> <a href="#cite_ref-iranicaonline.org_22-1"><sup><i><b>b</b></i></sup></a> <span class="reference-text"><cite class="kaynak web"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.iranicaonline.org/articles/dimli">"DIMLĪ"</a>. Encyclopædia Iranica. 18 Mayıs 2023 tarihinde kaynağından <a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20230518101624/https://www.iranicaonline.org/articles/dimli">arşivlendi</a><span class="reference-accessdate">. Erişim tarihi: <span class="nowrap">15 Ocak</span> 2024</span>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=unknown&rft.btitle=DIML%C4%AA&rft.pub=Encyclop%C3%A6dia+Iranica&rft_id=https%3A%2F%2Fwww.iranicaonline.org%2Farticles%2Fdimli&rfr_id=info%3Asid%2Ftr.wikipedia.org%3AZazaca" class="Z3988"><span style="display:none;"> </span></span></span> </li> <li id="cite_note-23"><strong><a href="#cite_ref-23">^</a></strong> <span class="reference-text"><cite class="kaynak kitap">Paul, Ludwig (2009). <a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.taylorfrancis.com/chapters/edit/10.4324/9780203641736-9/zazaki-ludwig-paul"><i>The Iranian Languages: Zazaki</i></a> (İngilizce). Routledge. <a href="/wiki/Uluslararas%C4%B1_Standart_Kitap_Numaras%C4%B1" title="Uluslararası Standart Kitap Numarası">ISBN</a> <a href="/wiki/%C3%96zel:KitapKaynaklar%C4%B1/9780203641736" title="Özel:KitapKaynakları/9780203641736">9780203641736</a>. 16 Ocak 2024 tarihinde kaynağından <a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20240116162641/https://www.taylorfrancis.com/chapters/edit/10.4324/9780203641736-9/zazaki-ludwig-paul">arşivlendi</a><span class="reference-accessdate">. Erişim tarihi: <span class="nowrap">16 Ocak</span> 2024</span>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=book&rft.btitle=The+Iranian+Languages%3A+Zazaki&rft.pub=Routledge&rft.date=2009&rft.isbn=9780203641736&rft.aulast=Paul&rft.aufirst=Ludwig&rft_id=https%3A%2F%2Fwww.taylorfrancis.com%2Fchapters%2Fedit%2F10.4324%2F9780203641736-9%2Fzazaki-ludwig-paul&rfr_id=info%3Asid%2Ftr.wikipedia.org%3AZazaca" class="Z3988"><span style="display:none;"> </span></span></span> </li> <li id="cite_note-24"><strong><a href="#cite_ref-24">^</a></strong> <span class="reference-text"><a rel="nofollow" class="external text" href="http://multitree.org/codes/diq">Zazacada Güney Zazacaya Dimili denir, Türkçede Dimilice</a></span> </li> <li id="cite_note-25"><strong><a href="#cite_ref-25">^</a></strong> <span class="reference-text">Terry Lynn Todd, A grammar of Dimili (know as Zaza). 1985</span> </li> <li id="cite_note-:4-26"><strong>^</strong> <a href="#cite_ref-:4_26-0"><sup><i><b>a</b></i></sup></a> <a href="#cite_ref-:4_26-1"><sup><i><b>b</b></i></sup></a> <a href="#cite_ref-:4_26-2"><sup><i><b>c</b></i></sup></a> <span class="reference-text"><cite class="kaynak kitap">Eren, Hıdır (2019). Hüseyin Çağlayan Mesut Özcan (Ed.). <a rel="nofollow" class="external text" href="https://books.google.com.tr/books/about/Tarihsel_ve_sosyolojik_geli%C5%9Fimi_ile_Zaz.html?id=sDPNzQEACAAJ&redir_esc=y"><i>Zazaların Kendilerini Adlandırmaları Üzerine Kısa Bir Deneme</i></a>. <i>Tarihsel ve Sosyolojik Gelişimi İle Zazaca, Tarih-Edebiyat-Coğrafya-Folklor</i>. Ankara: Kalan Yayınları. ss. 87-93. 16 Ocak 2024 tarihinde kaynağından <a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20240116162640/https://books.google.com.tr/books/about/Tarihsel_ve_sosyolojik_geli%C5%9Fimi_ile_Zaz.html?id=sDPNzQEACAAJ&redir_esc=y">arşivlendi</a><span class="reference-accessdate">. Erişim tarihi: <span class="nowrap">16 Ocak</span> 2024</span>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=book&rft.btitle=Zazalar%C4%B1n+Kendilerini+Adland%C4%B1rmalar%C4%B1+%C3%9Czerine+K%C4%B1sa+Bir+Deneme&rft.place=Ankara&rft.pages=87-93&rft.pub=Kalan+Yay%C4%B1nlar%C4%B1&rft.date=2019&rft.aulast=Eren&rft.aufirst=H%C4%B1d%C4%B1r&rft_id=https%3A%2F%2Fbooks.google.com.tr%2Fbooks%2Fabout%2FTarihsel_ve_sosyolojik_geli%25C5%259Fimi_ile_Zaz.html%3Fid%3DsDPNzQEACAAJ%26redir_esc%3Dy&rfr_id=info%3Asid%2Ftr.wikipedia.org%3AZazaca" class="Z3988"><span style="display:none;"> </span></span><span class="citation-comment" style="display:none; color:#33aa33; margin-left:0.3em">KB1 bakım: Editörler parametresini kullanan (<a href="/wiki/Kategori:KB1_bak%C4%B1m:_Edit%C3%B6rler_parametresini_kullanan" title="Kategori:KB1 bakım: Editörler parametresini kullanan">link</a>) </span></span> </li> <li id="cite_note-FPamukçu-27"><strong><a href="#cite_ref-FPamukçu_27-0">^</a></strong> <span class="reference-text">Fahri Pamukçu, Gramerê Zazakî, Vejîyaîşê Tîjî, Îstanbul 2011, s. 31</span> </li> <li id="cite_note-auto-28"><strong><a href="#cite_ref-auto_28-0">^</a></strong> <span class="reference-text"><cite class="kaynak kitap">Ehsan Yar-Shater (1990). <a rel="nofollow" class="external text" href="https://archive.org/details/iranicavariapape0016unse"><i>Iranica Varia: Papers in Honor of Professor Ehsan Yarshater</i></a>. Leiden: E. J. Brill. s. <a rel="nofollow" class="external text" href="https://archive.org/details/iranicavariapape0016unse/page/267">267</a>. <a href="/wiki/Uluslararas%C4%B1_Standart_Kitap_Numaras%C4%B1" title="Uluslararası Standart Kitap Numarası">ISBN</a> <a href="/wiki/%C3%96zel:KitapKaynaklar%C4%B1/90-6831-226-X" title="Özel:KitapKaynakları/90-6831-226-X">90-6831-226-X</a>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=book&rft.btitle=Iranica+Varia%3A+Papers+in+Honor+of+Professor+Ehsan+Yarshater&rft.place=Leiden&rft.pages=267&rft.pub=E.+J.+Brill&rft.date=1990&rft.isbn=90-6831-226-X&rft.au=Ehsan+Yar-Shater&rft_id=https%3A%2F%2Farchive.org%2Fdetails%2Firanicavariapape0016unse&rfr_id=info%3Asid%2Ftr.wikipedia.org%3AZazaca" class="Z3988"><span style="display:none;"> </span></span></span> </li> <li id="cite_note-auto1-29"><strong><a href="#cite_ref-auto1_29-0">^</a></strong> <span class="reference-text"><cite class="kaynak web">Foundation, Encyclopaedia Iranica. <a rel="nofollow" class="external text" href="https://iranicaonline.org/">"Welcome to Encyclopaedia Iranica"</a>. <i>iranicaonline.org</i>. 10 Nisan 2010 tarihinde kaynağından <a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20100410171658/https://iranicaonline.org/">arşivlendi</a><span class="reference-accessdate">. Erişim tarihi: 20 Mayıs 2023</span>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&rft.genre=unknown&rft.jtitle=iranicaonline.org&rft.atitle=Welcome+to+Encyclopaedia+Iranica&rft.aulast=Foundation&rft.aufirst=Encyclopaedia+Iranica&rft_id=https%3A%2F%2Firanicaonline.org%2F&rfr_id=info%3Asid%2Ftr.wikipedia.org%3AZazaca" class="Z3988"><span style="display:none;"> </span></span></span> </li> <li id="cite_note-Asatrian-30"><strong><a href="#cite_ref-Asatrian_30-0">^</a></strong> <span class="reference-text"><cite class="kaynak web"><a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.iranicaonline.org/articles/dimli">"Garnik Asatrian, "Dimlî", Encyclopedia Iranica"</a>. 17 Mayıs 2013 tarihinde kaynağından <a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20130517021243/http://www.iranicaonline.org/articles/dimli">arşivlendi</a><span class="reference-accessdate">. Erişim tarihi: <span class="nowrap">25 Nisan</span> 2013</span>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=unknown&rft.btitle=Garnik+Asatrian%2C+%E2%80%9CDiml%C3%AE%E2%80%9D%2C+Encyclopedia+Iranica&rft_id=http%3A%2F%2Fwww.iranicaonline.org%2Farticles%2Fdimli&rfr_id=info%3Asid%2Ftr.wikipedia.org%3AZazaca" class="Z3988"><span style="display:none;"> </span></span></span> </li> <li id="cite_note-31"><strong><a href="#cite_ref-31">^</a></strong> <span class="reference-text">Bruinessen. Agha, Shaikh, and State, s. 48</span> </li> <li id="cite_note-32"><strong><a href="#cite_ref-32">^</a></strong> <span class="reference-text">V. Minorsky, “Daylam”, Encyclopedia of Islam, yeni baskı, cilt: II, Leiden 1960, s.189-194</span> </li> <li id="cite_note-Alanoglu-33"><strong><a href="#cite_ref-Alanoglu_33-0">^</a></strong> <span class="reference-text">Murat Alanoğlu-Muhammet Yücel, “Dımli-Zaza adı ve Tarihsel Gelişimi”, 1.Uluslararası Zaza Dili Sempozyumu (13-14 Mayıs 2011), Bingöl üniversitesi Yayınları, Ankara 2011, r. 323</span> </li> <li id="cite_note-34"><strong><a href="#cite_ref-34">^</a></strong> <span class="reference-text">Ramazan Eroğlu, <i>Folklorê Dewanê Madira, Xelika û Çirê ê Siirt Baykan (Siirt Baykan Meşelik, Ardıçdalı ve Çukurca Köylerinin Folklor Çalışması)</i>, Bingöl Üniversitesi Yaşayan Diller Enstitüsü, Zaza Dili ve Edebiyatı Anabilim Dalı, Yüksek Lisans Tezi, Bingöl 2019, s.9 ("Hetê name guretişê Zazayan ra miletê ina mintiqa xu ra “Dimbilî” vanî.") ve ayrıca s.14-15, 20, 59, s.87 ("Dewanê ina mintiqa di ziwanê şarî “Dimbilî” ya.")</span> </li> <li id="cite_note-Selcan2-35"><strong><a href="#cite_ref-Selcan2_35-0">^</a></strong> <span class="reference-text">"Zülfü Selcan, Die Entwicklung der Zaza-Sprache, Ware Dergisi, Sayı: 12, Baiersbronn, 1998, s. 152-153"</span> </li> <li id="cite_note-:2-36"><strong><a href="#cite_ref-:2_36-0">^</a></strong> <span class="reference-text">Ercan Çağlayan, <i>Zazalar: Tarih, Kültür ve Kimlik</i>, İstanbul Bilgi Üniversitesi Yayınları, İstanbul 2016, s.27-35 ve s.68: "Osmanlı döneminde Zaza tabiri ile ilgili ilk kayıtlara Evliya Çelebi'nin Seyahatname adlı eserinde rastlanmaktadır."</span> </li> <li id="cite_note-37"><strong><a href="#cite_ref-37">^</a></strong> <span class="reference-text">Ercan Çağlayan, "Emik ve Etik Yaklaşımlar", <i>Zazalar: Tarih, Kültür ve Kimlik</i>, İstanbul Bilgi Üniversitesi yayınları, 2017, pp.25-47</span> </li> <li id="cite_note-38"><strong><a href="#cite_ref-38">^</a></strong> <span class="reference-text">Karabulut S.,(2013). Zazalar Tarihi Kültürel ve Sosyal Yapı, İzmit: Altınkalem Yayınları, 29,30</span> </li> <li id="cite_note-39"><strong><a href="#cite_ref-39">^</a></strong> <span class="reference-text">Werner E. (2017) Rivers and Mountains A Historical, Applied Anthropological and Linguistical Study of the Zaza People of Turkey including an Introduction to Applied Cultural Anthropology</span> </li> <li id="cite_note-:5-40"><strong>^</strong> <a href="#cite_ref-:5_40-0"><sup><i><b>a</b></i></sup></a> <a href="#cite_ref-:5_40-1"><sup><i><b>b</b></i></sup></a> <a href="#cite_ref-:5_40-2"><sup><i><b>c</b></i></sup></a> <span class="reference-text"><cite class="kaynak dergi">Keskin, Mesut (2015). <a rel="nofollow" class="external text" href="https://dergipark.org.tr/tr/download/article-file/220224">"Zaza Dili (Zaza Language)"</a>. <b>1</b> (1). Bingöl Üniversitesi Yaşayan Diller Enstitüsü Dergisi. ss. 93-114. 17 Aralık 2023 tarihinde kaynağından <a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20231217001008/https://dergipark.org.tr/tr/download/article-file/220224">arşivlendi</a><span class="reference-accessdate">. Erişim tarihi: <span class="nowrap">16 Ocak</span> 2024</span>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=unknown&rft.btitle=Zaza+Dili+%28Zaza+Language%29&rft.pages=93-114&rft.pub=Bing%C3%B6l+%C3%9Cniversitesi+Ya%C5%9Fayan+Diller+Enstit%C3%BCs%C3%BC+Dergisi&rft.date=2015&rft.aulast=Keskin&rft.aufirst=Mesut&rft_id=https%3A%2F%2Fdergipark.org.tr%2Ftr%2Fdownload%2Farticle-file%2F220224&rfr_id=info%3Asid%2Ftr.wikipedia.org%3AZazaca" class="Z3988"><span style="display:none;"> </span></span></span> </li> <li id="cite_note-41"><strong><a href="#cite_ref-41">^</a></strong> <span class="reference-text"><cite class="kaynak dergi">Murat, Varol (2011). <a rel="nofollow" class="external text" href="http://acikerisim.bingol.edu.tr:8080/xmlui/handle/20.500.12898/260">"Zazaca Sözlükçülüğün Tarihi, Sorunları ve Çözüm Yolları"</a>. <i>I. Uluslararası Zaza Dili Sempozyumu</i>. Bingöl Üniversitesi Yayınları. ss. 351-368. 16 Ocak 2024 tarihinde kaynağından <a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20240116162641/http://acikerisim.bingol.edu.tr:8080/xmlui/handle/20.500.12898/260">arşivlendi</a><span class="reference-accessdate">. Erişim tarihi: <span class="nowrap">16 Ocak</span> 2024</span>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=unknown&rft.btitle=Zazaca+S%C3%B6zl%C3%BCk%C3%A7%C3%BCl%C3%BC%C4%9F%C3%BCn+Tarihi%2C+Sorunlar%C4%B1+ve+%C3%87%C3%B6z%C3%BCm+Yollar%C4%B1&rft.pages=351-368&rft.pub=Bing%C3%B6l+%C3%9Cniversitesi+Yay%C4%B1nlar%C4%B1&rft.date=2011&rft.aulast=Murat&rft.aufirst=Varol&rft_id=http%3A%2F%2Facikerisim.bingol.edu.tr%3A8080%2Fxmlui%2Fhandle%2F20.500.12898%2F260&rfr_id=info%3Asid%2Ftr.wikipedia.org%3AZazaca" class="Z3988"><span style="display:none;"> </span></span></span> </li> <li id="cite_note-42"><strong><a href="#cite_ref-42">^</a></strong> <span class="reference-text"><a rel="nofollow" class="external text" href="http://multitree.org/codes/kiu">Dilbilimcilerin "Multi tree" online sitesine göre Kuzey Zaza diline 'kirmancikî' denir</a></span> </li> <li id="cite_note-:6-43"><strong>^</strong> <a href="#cite_ref-:6_43-0"><sup><i><b>a</b></i></sup></a> <a href="#cite_ref-:6_43-1"><sup><i><b>b</b></i></sup></a> <span class="reference-text"><cite class="kaynak dergi">Selcan, Zülfü (2011). <a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.bingol.edu.tr/documents/Zaza_Dili_Sempozyumu.pdf">"Zaza Dilinin Tarihi Gelişimi"</a> <span style="font-size:85%;">(PDF)</span>. <i>I. Uluslararası Zaza Dili Sempozyumu</i>. Bingöl Üniversitesi Yayınları. ss. 111-142. 16 Ocak 2024 tarihinde kaynağından <a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20240116162642/https://www.bingol.edu.tr/documents/Zaza_Dili_Sempozyumu.pdf">arşivlendi</a> <span style="font-size:85%;">(PDF)</span><span class="reference-accessdate">. Erişim tarihi: <span class="nowrap">16 Ocak</span> 2024</span>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=unknown&rft.btitle=Zaza+Dilinin+Tarihi+Geli%C5%9Fimi&rft.pages=111-142.&rft.pub=Bing%C3%B6l+%C3%9Cniversitesi+Yay%C4%B1nlar%C4%B1&rft.date=2011&rft.aulast=Selcan&rft.aufirst=Z%C3%BClf%C3%BC&rft_id=https%3A%2F%2Fwww.bingol.edu.tr%2Fdocuments%2FZaza_Dili_Sempozyumu.pdf&rfr_id=info%3Asid%2Ftr.wikipedia.org%3AZazaca" class="Z3988"><span style="display:none;"> </span></span></span> </li> <li id="cite_note-Selcan1-44"><strong><a href="#cite_ref-Selcan1_44-0">^</a></strong> <span class="reference-text">Zılfi [Selcan], “Folklorê Kurdi ebe Zarava Dımılki”, Hêvî, Hejmar 1, Parîs, Îlon 1983, r. 93</span> </li> <li id="cite_note-Düzgün-45"><strong><a href="#cite_ref-Düzgün_45-0">^</a></strong> <span class="reference-text">M. Duzgun, "Torêy ve Adetê Dersimi", Berhem (kovara lêkolinên cıvaki û çandi), Stockholm, No: 1 (Şubat 1988), r. 37</span> </li> <li id="cite_note-46"><strong><a href="#cite_ref-46">^</a></strong> <span class="reference-text">Keskin, M. (2010), “Zazaca Üzerine Notlar”, Şükrü Arslan (derleme), Herkesin Bildiği Sır: Dersim - Tarih, Toplum, Ekonomi, Dil ve Kültür (s. 222, 223), İletişim Yayınları, İstanbul.</span> </li> <li id="cite_note-Zilan-47"><strong><a href="#cite_ref-Zilan_47-0">^</a></strong> <span class="reference-text">"Bilal Zilan, "Tarîxê Xonamekerdişê Kirdan", II. Uluslararası Zaza Tarihi ve Kültürü Sempozyumu (4-6 Mayıs 2012), Bingöl Üniversitesi Yayınları, 2012, s.367 vd."</span> </li> <li id="cite_note-:1-48"><strong><a href="#cite_ref-:1_48-0">^</a></strong> <span class="reference-text">Mesut Keskin, "Zaza Dili", <i>Bingöl Üniversitesi Yaşayan Diller Enstitüsü Dergisi</i>, Yıl:1, Cilt:1, Sayı:1, Ocak 2015, ss. 93-114.</span> </li> <li id="cite_note-:10-49"><strong>^</strong> <a href="#cite_ref-:10_49-0"><sup><i><b>a</b></i></sup></a> <a href="#cite_ref-:10_49-1"><sup><i><b>b</b></i></sup></a> <span class="reference-text">Arslanoğulları, M. (2014). Lerch’in zazaki derlemelerinin çevrimyazımı ve türlerine göre sözcüklerin tahlili (Master's thesis, Bingöl Üniversitesi).</span> </li> <li id="cite_note-Lerch-russian-50"><strong>^</strong> <a href="#cite_ref-Lerch-russian_50-0"><sup><i><b>a</b></i></sup></a> <a href="#cite_ref-Lerch-russian_50-1"><sup><i><b>b</b></i></sup></a> <span class="reference-text">Lerch, Peter, Forschungen über die Kurden und die Iranischen Nordchaldaer - Band I, St. Petersburg (Петр Лерх, Изслѣдованія об иранских курдах и их предках, сѣверных халдеях: Введеніе и подробное исчисленіе курдских племен) I-II-III, продаеця у Коммисіонеров Императорской академіи наук : И. Глазунова, 1856/57/58</span> </li> <li id="cite_note-Lerch1-51"><strong>^</strong> <a href="#cite_ref-Lerch1_51-0"><sup><i><b>a</b></i></sup></a> <a href="#cite_ref-Lerch1_51-1"><sup><i><b>b</b></i></sup></a> <span class="reference-text">Lerch, Peter I. (1857), <a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.kirdki.com/images/kitaphane/Peter%20Lerch.pdf">Forschungen über die Kurden und die Iranischen Nordchaldaer - Band I, St. Petersburg</a> 14 Eylül 2013 tarihinde <a href="/wiki/Wayback_Machine" title="Wayback Machine">Wayback Machine</a> sitesinde <a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20130914200137/http://www.kirdki.com/images/kitaphane/Peter%20Lerch.pdf">arşivlendi</a>.</span> </li> <li id="cite_note-:11-52"><strong>^</strong> <a href="#cite_ref-:11_52-0"><sup><i><b>a</b></i></sup></a> <a href="#cite_ref-:11_52-1"><sup><i><b>b</b></i></sup></a> <span class="reference-text">Robert Gordon Latham, "On a Zaza Vocabulary", <i>Transactions of The Philological Society</i>, London, 1856, ss. 40-42</span> </li> <li id="cite_note-:12-53"><strong>^</strong> <a href="#cite_ref-:12_53-0"><sup><i><b>a</b></i></sup></a> <a href="#cite_ref-:12_53-1"><sup><i><b>b</b></i></sup></a> <span class="reference-text">Robert Gordon Latham, "On a Zaza Vocabulary", <i>Opuscula: Essays, Chiefly Philological and Ethnographical</i>, Williams & Norgate, London, Edinburg, Leipzig, 1860, s.242 </span> </li> <li id="cite_note-Blau-54"><strong>^</strong> <a href="#cite_ref-Blau_54-0"><sup><i><b>a</b></i></sup></a> <a href="#cite_ref-Blau_54-1"><sup><i><b>b</b></i></sup></a> <span class="reference-text">Blau, Otto (1862),"Nachrichten über kurdische Stämme-III, Mittheilungen über die Dusik-Kurden", Zeitschrift der Deutschen Morgenländischen Gesellschaft, Steiner in Komm, 1862, s.621-627</span> </li> <li id="cite_note-Muller-55"><strong>^</strong> <a href="#cite_ref-Muller_55-0"><sup><i><b>a</b></i></sup></a> <a href="#cite_ref-Muller_55-1"><sup><i><b>b</b></i></sup></a> <span class="reference-text">Müller, Friedrich (1865) <a rel="nofollow" class="external text" href="http://books.google.com.tr/books/about/Beitr%C3%A4ge_zur_Kenntniss_der_neupersische.html?id=T71DAAAAcAAJ&redir_esc=y">Beiträge zur Kenntniss der neupersischen Dialekte: Zaza-Dialekt der Kurdensprache</a> (Aus dem November-Hefte des Jahrganges 1864 der Sitzungsberichte der phil.-hist. Classe der kais. Akademie der Wissenschaften, XLVIII. Bd., besonders abgedruckt), cîld: 3</span> </li> <li id="cite_note-Aslan,_J._2020-56"><strong>^</strong> <a href="#cite_ref-Aslan,_J._2020_56-0"><sup><i><b>a</b></i></sup></a> <a href="#cite_ref-Aslan,_J._2020_56-1"><sup><i><b>b</b></i></sup></a> <span class="reference-text">Aslan, J. (2020). The Zazas in Crisis: A qualitative study on the influence of the Turkish political discourse on the Zaza Identity.</span> </li> <li id="cite_note-57"><strong><a href="#cite_ref-57">^</a></strong> <span class="reference-text">Varol, M., & Elaltuntaş, O. F. (2011). Uluslararası Zaza Dili Sempozyumu. Bingöl: Bingöl Üniversitesi Yayınları.</span> </li> <li id="cite_note-Lcoq1-58"><strong><a href="#cite_ref-Lcoq1_58-0">^</a></strong> <span class="reference-text">Le Coq, Albert Von (1903), <a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.kirdki.com/images/kitaphane/Albert%20Von%20Le%20Coq-I.pdf">Kurdische Texte, Reichsdruckerei, Berlin</a> 14 Eylül 2013 tarihinde <a href="/wiki/Wayback_Machine" title="Wayback Machine">Wayback Machine</a> sitesinde <a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20130914190706/http://www.kirdki.com/images/kitaphane/Albert%20Von%20Le%20Coq-I.pdf">arşivlendi</a>.</span> </li> <li id="cite_note-59"><strong><a href="#cite_ref-59">^</a></strong> <span class="reference-text">Ercan Çağlayan,<i>Zazalar: Tarih, Kültür ve Kimlik</i>, İstanbul Bilgi Üniversitesi Yayınları,İstanbul, 2016,s.170</span> </li> <li id="cite_note-:13-60"><strong>^</strong> <a href="#cite_ref-:13_60-0"><sup><i><b>a</b></i></sup></a> <a href="#cite_ref-:13_60-1"><sup><i><b>b</b></i></sup></a> <span class="reference-text">O. Mann, Nachlaß in der Staatsbibliothek Berlin (W), Briefe; vgl. auch ebenda, Vortrag vom 4. Juli 1909 und 20. Jan. 1909, S. 11.</span> </li> <li id="cite_note-Hadanak-61"><strong><a href="#cite_ref-Hadanak_61-0">^</a></strong> <span class="reference-text">Oskar Mann, Karl Hadank: Die Mundarten der Zâzâ, hauptsächlich aus Siverek und Kor. Leipzig 1932</span> </li> <li id="cite_note-62"><strong><a href="#cite_ref-62">^</a></strong> <span class="reference-text"><cite class="kaynak web"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://glottolog.org/resource/languoid/id/zaza1246">"Northwestern Iranian/Adharic/Zaza"</a>. Glottolog. 2024. 6 Kasım 2018 tarihinde kaynağından <a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20181106231304/https://glottolog.org/resource/languoid/id/zaza1246">arşivlendi</a><span class="reference-accessdate">. Erişim tarihi: <span class="nowrap">24 Ocak</span> 2024</span>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=unknown&rft.btitle=Northwestern+Iranian%2FAdharic%2FZaza&rft.pub=Glottolog&rft.date=2024&rft_id=https%3A%2F%2Fglottolog.org%2Fresource%2Flanguoid%2Fid%2Fzaza1246&rfr_id=info%3Asid%2Ftr.wikipedia.org%3AZazaca" class="Z3988"><span style="display:none;"> </span></span></span> </li> <li id="cite_note-63"><strong><a href="#cite_ref-63">^</a></strong> <span class="reference-text">O. Mann/K. Hadank, Mundarten der Zāzā, Berlin 1932, 19-31; G. L. Windfuhr, Western Iranian Dialects, in: Corpus Linguarum Iranicarum, Hg.: R. Schmitt, Wiesbaden 1989, 294-295; s. auch New Iranian Languages: Overview, ebenda, 246-250 und New West Iranian, ebenda, 251-262; J. Gippert, Die historische Entwicklung der Zaza-Sprache, in: Ware, Nr. 10, Nov. 1996, Frankfurt a. M., 148-154.Paul, Ludwig. 1998. The Position of Zazaki among West Iranian Languages. In Nicholas Sims-Williams (ed.), Proceedings of the Third European Conference of Iranian Studies held in Cambridge, 11th to 15th September 1995. Part I: Old and Middle Iranian Studies, 163-177. Wiesbaden: Ludwig Reichert.</span> </li> <li id="cite_note-64"><strong><a href="#cite_ref-64">^</a></strong> <span class="reference-text">Kausen, Ernst: Zaza. <a rel="nofollow" class="external free" href="http://zazaki.de/deutsch/aufsaezte/kausen-Zaza.pdf">http://zazaki.de/deutsch/aufsaezte/kausen-Zaza.pdf</a> 15 Ağustos 2011 tarihinde <a href="/wiki/Wayback_Machine" title="Wayback Machine">Wayback Machine</a> sitesinde <a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20110815194713/http://zazaki.de/deutsch/aufsaezte/kausen-Zaza.pdf">arşivlendi</a>.</span> </li> <li id="cite_note-65"><strong><a href="#cite_ref-65">^</a></strong> <span class="reference-text"><cite class="kaynak web"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://elalliance.org/languages/iranic/zaza//">"Zaza"</a>. <i>Endangered Language Alliance</i>. 18 Mayıs 2021 tarihinde kaynağından <a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20210518202043/https://elalliance.org/languages/iranic/zaza/">arşivlendi</a><span class="reference-accessdate">. Erişim tarihi: 4 Mayıs 2022</span>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&rft.genre=unknown&rft.jtitle=Endangered+Language+Alliance&rft.atitle=Zaza&rft_id=https%3A%2F%2Felalliance.org%2Flanguages%2Firanic%2Fzaza%2F%2F&rfr_id=info%3Asid%2Ftr.wikipedia.org%3AZazaca" class="Z3988"><span style="display:none;"> </span></span></span> </li> <li id="cite_note-66"><strong><a href="#cite_ref-66">^</a></strong> <span class="reference-text"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.academia.edu/11824077/UNESCOn%C4%B1n_Dil_Raporlar%C4%B1na_G%C3%B6re_Zazacan%C4%B1n_Durumu_ve_Gelece%C4%9Fi">UNESCO'nın Dil Raporlarına Göre Zazacanın Durumu ve Geleceği</a></span> </li> <li id="cite_note-67"><strong><a href="#cite_ref-67">^</a></strong> <span class="reference-text"><cite class="kaynak web"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20200131160429/http://zazaki.de/turkce/makaleler/keskin-zazacaninyeriveyarini.pdf">"Zazacanın İrani diller arasındaki yeri"</a> <span style="font-size:85%;">(PDF)</span>. 31 Ocak 2020 tarihinde <a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.zazaki.de/turkce/makaleler/keskin-zazacaninyeriveyarini.pdf">kaynağından</a> <span style="font-size:85%;">(PDF)</span> arşivlendi<span class="reference-accessdate">. Erişim tarihi: <span class="nowrap">10 Nisan</span> 2020</span>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=unknown&rft.btitle=Zazacan%C4%B1n+%C4%B0rani+diller+aras%C4%B1ndaki+yeri&rft_id=http%3A%2F%2Fwww.zazaki.de%2Fturkce%2Fmakaleler%2Fkeskin-zazacaninyeriveyarini.pdf&rfr_id=info%3Asid%2Ftr.wikipedia.org%3AZazaca" class="Z3988"><span style="display:none;"> </span></span></span> </li> <li id="cite_note-68"><strong><a href="#cite_ref-68">^</a></strong> <span class="reference-text">"Gund û Navçeyên Kurd li Bajarê Aksarayê (Ekecîkî)", <a rel="nofollow" class="external text" href="https://birnebun.eu/gunden-aksaray/">Birnebun.com</a> 3 Mayıs 2021 tarihinde <a href="/wiki/Wayback_Machine" title="Wayback Machine">Wayback Machine</a> sitesinde <a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20210503004656/https://birnebun.eu/gunden-aksaray/">arşivlendi</a>. : Aksaray'daki 15 köyde Zazaca konuşulurken, bazı köylerde Kurmanci ve Zazaki birlikte konuşulmaktadır.</span> </li> <li id="cite_note-69"><strong><a href="#cite_ref-69">^</a></strong> <span class="reference-text">Roşan Lezgin, <a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.zazaki.net/haber/among-social-kurdish-groups-general-glance-at-zazas-503.htm">Among Socıal Kurdish Groups – General Glance at Zazas</a> 23 Temmuz 2013 tarihinde <a href="/wiki/Wayback_Machine" title="Wayback Machine">Wayback Machine</a> sitesinde <a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20130723133433/http://www.zazaki.net/haber/among-social-kurdish-groups-general-glance-at-zazas-503.htm">arşivlendi</a>., 21 Mayıs 2010, <i>(erişim: 5 Mayıs 2021)</i></span> </li> <li id="cite_note-70"><strong><a href="#cite_ref-70">^</a></strong> <span class="reference-text"><cite class="kaynak web"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20110815194713/http://zazaki.de/deutsch/aufsaezte/kausen-Zaza.pdf">"Prof. Dr. Ernst Kausen, Zaza"</a> <span style="font-size:85%;">(PDF)</span>. 15 Ağustos 2011 tarihinde <a rel="nofollow" class="external text" href="http://zazaki.de/deutsch/aufsaezte/kausen-Zaza.pdf">kaynağından</a> <span style="font-size:85%;">(PDF)</span> arşivlendi<span class="reference-accessdate">. Erişim tarihi: 27 Kasım 2011</span>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=unknown&rft.btitle=Prof.+Dr.+Ernst+Kausen%2C+Zaza&rft_id=http%3A%2F%2Fzazaki.de%2Fdeutsch%2Faufsaezte%2Fkausen-Zaza.pdf&rfr_id=info%3Asid%2Ftr.wikipedia.org%3AZazaca" class="Z3988"><span style="display:none;"> </span></span></span> </li> <li id="cite_note-Prof._Dr._Ernst_Kausen,_Zaza-71"><strong><a href="#cite_ref-Prof._Dr._Ernst_Kausen,_Zaza_71-0">^</a></strong> <span class="reference-text"><cite class="kaynak web"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20110815194713/http://zazaki.de/deutsch/aufsaezte/kausen-Zaza.pdf">"Prof. Dr. Ernst Kausen, Zaza"</a> <span style="font-size:85%;">(PDF)</span>. 15 Ağustos 2011 tarihinde <a rel="nofollow" class="external text" href="http://zazaki.de/deutsch/aufsaezte/kausen-Zaza.pdf">kaynağından</a> <span style="font-size:85%;">(PDF)</span> arşivlendi<span class="reference-accessdate">. Erişim tarihi: 27 Kasım 2011</span>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=unknown&rft.btitle=Prof.+Dr.+Ernst+Kausen%2C+Zaza&rft_id=http%3A%2F%2Fzazaki.de%2Fdeutsch%2Faufsaezte%2Fkausen-Zaza.pdf&rfr_id=info%3Asid%2Ftr.wikipedia.org%3AZazaca" class="Z3988"><span style="display:none;"> </span></span></span> </li> <li id="cite_note-Ethnologue.com_-_Zaza-Gorani_grubu-72"><strong>^</strong> <a href="#cite_ref-Ethnologue.com_-_Zaza-Gorani_grubu_72-0"><sup><i><b>a</b></i></sup></a> <a href="#cite_ref-Ethnologue.com_-_Zaza-Gorani_grubu_72-1"><sup><i><b>b</b></i></sup></a> <span class="reference-text"><cite class="kaynak web"><a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.ethnologue.com/show_language.asp?code=diq">"Ethnologue.com - Zaza-Gorani grubu"</a>. 3 Ocak 2006 tarihinde kaynağından <a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20060103195408/http://www.ethnologue.com/show_language.asp?code=diq">arşivlendi</a><span class="reference-accessdate">. Erişim tarihi: <span class="nowrap">9 Ocak</span> 2006</span>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=unknown&rft.btitle=Ethnologue.com+-+Zaza-Gorani+grubu&rft_id=http%3A%2F%2Fwww.ethnologue.com%2Fshow_language.asp%3Fcode%3Ddiq&rfr_id=info%3Asid%2Ftr.wikipedia.org%3AZazaca" class="Z3988"><span style="display:none;"> </span></span></span> </li> <li id="cite_note-73"><strong><a href="#cite_ref-73">^</a></strong> <span class="reference-text"><cite class="kaynak web"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20070304102237/https://linguistlist.org/multitree/">"Multitree | The LINGUIST List"</a>. <i>linguistlist.org</i> (İngilizce). 4 Mart 2007 tarihinde <a rel="nofollow" class="external text" href="https://linguistlist.org/multitree/">kaynağından</a> arşivlendi<span class="reference-accessdate">. Erişim tarihi: <span class="nowrap">22 Ekim</span> 2023</span>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&rft.genre=unknown&rft.jtitle=linguistlist.org&rft.atitle=Multitree+%7C+The+LINGUIST+List&rft_id=https%3A%2F%2Flinguistlist.org%2Fmultitree%2F&rfr_id=info%3Asid%2Ftr.wikipedia.org%3AZazaca" class="Z3988"><span style="display:none;"> </span></span></span> </li> <li id="cite_note-74"><strong><a href="#cite_ref-74">^</a></strong> <span class="reference-text">Kehl-Bodrogi, Krisztina. "Syncretistic religious communities in the Near East: Collected Papers of the International Symposium, Alevism in Turkey and Comparable Syncretistic Religious Communities in the Near East in the Past and Present", Berlin, 14–17 April 1995</span> </li> <li id="cite_note-75"><strong><a href="#cite_ref-75">^</a></strong> <span class="reference-text"><a rel="nofollow" class="external text" href="http://multitree.org/codes/zago">Linguistik List Language Search - Zaza-Gorani</a></span> </li> <li id="cite_note-76"><strong><a href="#cite_ref-76">^</a></strong> <span class="reference-text"><cite class="kaynak web"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://glottolog.org/resource/languoid/id/zaza1246">"Glottolog - Family Zaza"</a>. 6 Kasım 2018 tarihinde kaynağından <a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20181106231304/https://glottolog.org/resource/languoid/id/zaza1246">arşivlendi</a><span class="reference-accessdate">. Erişim tarihi: 1 Aralık 2021</span>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=unknown&rft.btitle=Glottolog+-+Family+Zaza&rft_id=https%3A%2F%2Fglottolog.org%2Fresource%2Flanguoid%2Fid%2Fzaza1246&rfr_id=info%3Asid%2Ftr.wikipedia.org%3AZazaca" class="Z3988"><span style="display:none;"> </span></span></span> </li> <li id="cite_note-77"><strong><a href="#cite_ref-77">^</a></strong> <span class="reference-text"><cite class="kaynak web"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20110830052018/http://zazaki.de/turkce/irani_diller_gippertlecoq.htm">"Jost Gippert ve LeCoq'un İrani dillerini sınıflandırması"</a>. 30 Ağustos 2011 tarihinde <a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.zazaki.de/turkce/irani_diller_gippertlecoq.htm">kaynağından</a> arşivlendi<span class="reference-accessdate">. Erişim tarihi: 27 Kasım 2011</span>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=unknown&rft.btitle=Jost+Gippert+ve+LeCoq%27un+%C4%B0rani+dillerini+s%C4%B1n%C4%B1fland%C4%B1rmas%C4%B1&rft_id=http%3A%2F%2Fwww.zazaki.de%2Fturkce%2Firani_diller_gippertlecoq.htm&rfr_id=info%3Asid%2Ftr.wikipedia.org%3AZazaca" class="Z3988"><span style="display:none;"> </span></span></span> </li> <li id="cite_note-78"><strong><a href="#cite_ref-78">^</a></strong> <span class="reference-text"><cite class="kaynak web"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20160721230240/http://zazaki.de/turkce/irani_diller_gippertlecoq.htm">"İran Dilleri"</a>. 21 Temmuz 2016 tarihinde <a rel="nofollow" class="external text" href="http://zazaki.de/turkce/irani_diller_gippertlecoq.htm">kaynağından</a> arşivlendi<span class="reference-accessdate">. Erişim tarihi: <span class="nowrap">24 Nisan</span> 2013</span>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=unknown&rft.btitle=%C4%B0ran+Dilleri&rft_id=http%3A%2F%2Fzazaki.de%2Fturkce%2Firani_diller_gippertlecoq.htm&rfr_id=info%3Asid%2Ftr.wikipedia.org%3AZazaca" class="Z3988"><span style="display:none;"> </span></span></span> </li> <li id="cite_note-79"><strong><a href="#cite_ref-79">^</a></strong> <span class="reference-text"><cite class="kaynak web"><a rel="nofollow" class="external text" href="http://azargoshnasp.net/languages/zazaki/zazakipositionof.pdf">"THE POSITION OF ZAZAKI AMONG WEST IRANIAN LANGUAGES"</a> <span style="font-size:85%;">(PDF)</span> (İngilizce)<span class="reference-accessdate">. Erişim tarihi: <span class="nowrap">10 Nisan</span> 2013</span>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=unknown&rft.btitle=THE+POSITION+OF+ZAZAKI+AMONG+WEST+IRANIAN+LANGUAGES&rft_id=http%3A%2F%2Fazargoshnasp.net%2Flanguages%2Fzazaki%2Fzazakipositionof.pdf&rfr_id=info%3Asid%2Ftr.wikipedia.org%3AZazaca" class="Z3988"><span style="display:none;"> </span></span></span> </li> <li id="cite_note-80"><strong><a href="#cite_ref-80">^</a></strong> <span class="reference-text">Paul, L. (1998). The position of Zazaki among West Iranian languages. Old and Middle Iranian Studies, 163-176.</span> </li> <li id="cite_note-81"><strong><a href="#cite_ref-81">^</a></strong> <span class="reference-text">Elfenbein, J. (2000). Zazaki: Grammatik und Versuch einer Dialektologie. By Ludwig Paul. pp. xxi, 366. Wiesbaden, Reichert Verlag, 1999. Journal of the Royal Asiatic Society, 10(2), 255-257. s. 255</span> </li> <li id="cite_note-82"><strong><a href="#cite_ref-82">^</a></strong> <span class="reference-text">Ozek, F., Saglam, B., & Gooskens, C. (2021). Mutual intelligibility of a Kurmanji and a Zazaki dialect spoken in the province of Elazığ, Turkey. <i>Applied Linguistics Review</i>. ISO 690</span> </li> <li id="cite_note-Omniglot-83"><strong><a href="#cite_ref-Omniglot_83-0">^</a></strong> <span class="reference-text"><a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.omniglot.com/writing/zazaki.htm">Zazaki</a> 11 Mayıs 2012 tarihinde <a href="/wiki/Wayback_Machine" title="Wayback Machine">Wayback Machine</a> sitesinde <a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20120511184535/http://www.omniglot.com/writing/zazaki.htm">arşivlendi</a>., <i>Omniglot</i></span> </li> <li id="cite_note-84"><strong><a href="#cite_ref-84">^</a></strong> <span class="reference-text"><cite class="kaynak web"><a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.ethnologue.com/family/17-21">"Ethnologue Languages of the World"</a>. 28 Nisan 2013 tarihinde kaynağından <a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20130428231217/http://www.ethnologue.com/family/17-21">arşivlendi</a><span class="reference-accessdate">. Erişim tarihi: <span class="nowrap">24 Nisan</span> 2013</span>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=unknown&rft.btitle=Ethnologue+Languages+of+the+World&rft_id=http%3A%2F%2Fwww.ethnologue.com%2Ffamily%2F17-21&rfr_id=info%3Asid%2Ftr.wikipedia.org%3AZazaca" class="Z3988"><span style="display:none;"> </span></span></span> </li> <li id="cite_note-refMuratkeskinzazacaüzerine-85"><strong>^</strong> <a href="#cite_ref-refMuratkeskinzazacaüzerine_85-0"><sup><i><b>a</b></i></sup></a> <a href="#cite_ref-refMuratkeskinzazacaüzerine_85-1"><sup><i><b>b</b></i></sup></a> <a href="#cite_ref-refMuratkeskinzazacaüzerine_85-2"><sup><i><b>c</b></i></sup></a> <a href="#cite_ref-refMuratkeskinzazacaüzerine_85-3"><sup><i><b>d</b></i></sup></a> <span class="reference-text">Keskin, Mesut. <a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.zazaki.de/turkce/makaleler/zazacauzerinenotlar.pdf">Zazaca Üzerine Notlar</a> 29 Mayıs 2015 tarihinde <a href="/wiki/Wayback_Machine" title="Wayback Machine">Wayback Machine</a> sitesinde <a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20150529081246/http://zazaki.de/turkce/makaleler/zazacauzerinenotlar.pdf">arşivlendi</a>.</span> </li> <li id="cite_note-86"><strong><a href="#cite_ref-86">^</a></strong> <span class="reference-text"><cite class="kaynak web"><a rel="nofollow" class="external text" href="http://www-01.sil.org/iso639-3/documentation.asp?id=zza">"Documentation for ISO 639 identifier: zza"</a>. 4 Mart 2016 tarihinde kaynağından <a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20160304002049/http://www-01.sil.org/iso639-3/documentation.asp?id=zza">arşivlendi</a><span class="reference-accessdate">. Erişim tarihi: <span class="nowrap">20 Mart</span> 2013</span>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=unknown&rft.btitle=Documentation+for+ISO+639+identifier%3A+zza&rft_id=http%3A%2F%2Fwww-01.sil.org%2Fiso639-3%2Fdocumentation.asp%3Fid%3Dzza&rfr_id=info%3Asid%2Ftr.wikipedia.org%3AZazaca" class="Z3988"><span style="display:none;"> </span></span></span> </li> <li id="cite_note-:7-87"><strong>^</strong> <a href="#cite_ref-:7_87-0"><sup><i><b>a</b></i></sup></a> <a href="#cite_ref-:7_87-1"><sup><i><b>b</b></i></sup></a> <a href="#cite_ref-:7_87-2"><sup><i><b>c</b></i></sup></a> <a href="#cite_ref-:7_87-3"><sup><i><b>d</b></i></sup></a> <span class="reference-text"><cite class="kaynak web">Paul, Ludwig (1998). <a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.azargoshnasp.net/languages/zazaki/zazakipositionof.pdf">"The Pozition of Zazaki the West Iranian Languages"</a> <span style="font-size:85%;">(PDF)</span>. <i>Iran Chamber</i>. Open Publishing<span class="reference-accessdate">. Erişim tarihi: 4 Aralık 2023</span>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&rft.genre=unknown&rft.jtitle=Iran+Chamber&rft.atitle=The+Pozition+of+Zazaki+the+West+Iranian+Languages&rft.date=1998&rft.aulast=Paul&rft.aufirst=Ludwig&rft_id=https%3A%2F%2Fwww.azargoshnasp.net%2Flanguages%2Fzazaki%2Fzazakipositionof.pdf&rfr_id=info%3Asid%2Ftr.wikipedia.org%3AZazaca" class="Z3988"><span style="display:none;"> </span></span><span class="citation-comment" style="display:none; color:#33aa33; margin-left:0.3em">Arşivlenmesi gereken bağlantıya sahip kaynak şablonu içeren maddeler (<a href="/wiki/Kategori:Ar%C5%9Fivlenmesi_gereken_ba%C4%9Flant%C4%B1ya_sahip_kaynak_%C5%9Fablonu_i%C3%A7eren_maddeler" title="Kategori:Arşivlenmesi gereken bağlantıya sahip kaynak şablonu içeren maddeler">link</a>) </span></span> </li> <li id="cite_note-:8-88"><strong>^</strong> <a href="#cite_ref-:8_88-0"><sup><i><b>a</b></i></sup></a> <a href="#cite_ref-:8_88-1"><sup><i><b>b</b></i></sup></a> <span class="reference-text"><cite class="kaynak web">Keskin, Mesut (2012). <a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.researchgate.net/publication/301356637">"Orta ve Eski İrani Dillerin Zazacaya Tuttuşu Işık"</a>. <i>ResearchGate</i>. Open Publishing. 15 Ocak 2024 tarihinde kaynağından <a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20240115150639/https://www.researchgate.net/publication/301356637">arşivlendi</a><span class="reference-accessdate">. Erişim tarihi: 4 Aralık 2023</span>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&rft.genre=unknown&rft.jtitle=ResearchGate&rft.atitle=Orta+ve+Eski+%C4%B0rani+Dillerin+Zazacaya+Tuttu%C5%9Fu+I%C5%9F%C4%B1k&rft.date=2012&rft.aulast=Keskin&rft.aufirst=Mesut&rft_id=https%3A%2F%2Fwww.researchgate.net%2Fpublication%2F301356637&rfr_id=info%3Asid%2Ftr.wikipedia.org%3AZazaca" class="Z3988"><span style="display:none;"> </span></span></span> </li> <li id="cite_note-90"><strong><a href="#cite_ref-90">^</a></strong> <span class="reference-text">Henning, W. B. The Ancient Language of Azerbaijan”, TPhS 157-77, 1954. Mitteliranisch", in Handbuch der Orientalistik, 1(1), 20-130.</span> </li> <li id="cite_note-91"><strong><a href="#cite_ref-91">^</a></strong> <span class="reference-text">Language of Azerbaijan. Transactions of the philological Society, 53(1), 157-177. s. 175.</span> </li> <li id="cite_note-academia.edu-92"><strong>^</strong> <a href="#cite_ref-academia.edu_92-0"><sup><i><b>a</b></i></sup></a> <a href="#cite_ref-academia.edu_92-1"><sup><i><b>b</b></i></sup></a> <span class="reference-text"><cite class="kaynak web">Qulieva, Humay; Quliyeva, Ferqane; Quliyev, Şahar; Keyes, Ken (2016). <a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.academia.edu/44899176/Talysh_Picture_Dictionary">"Talysh Picture Dictionary"</a>. <i>Tolışə şikilinə kitob</i>. Academia. 20 Ocak 2024 tarihinde kaynağından <a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20240120103602/https://www.academia.edu/44899176/Talysh_Picture_Dictionary">arşivlendi</a><span class="reference-accessdate">. Erişim tarihi: <span class="nowrap">20 Ocak</span> 2024</span>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&rft.genre=unknown&rft.jtitle=Tol%C4%B1%C5%9F%C9%99+%C5%9Fikilin%C9%99+kitob&rft.atitle=Talysh+Picture+Dictionary&rft.date=2016&rft.aulast=Qulieva&rft.aufirst=Humay&rft.au=Quliyeva%2C+Ferqane&rft.au=Quliyev%2C+%C5%9Eahar&rft.au=Keyes%2C+Ken&rft_id=https%3A%2F%2Fwww.academia.edu%2F44899176%2FTalysh_Picture_Dictionary&rfr_id=info%3Asid%2Ftr.wikipedia.org%3AZazaca" class="Z3988"><span style="display:none;"> </span></span></span> </li> <li id="cite_note-93"><strong><a href="#cite_ref-93">^</a></strong> <span class="reference-text">Wolfgang, Schulze: Northern Talysh. Lincom Europa. 2000. (page 35)</span> </li> <li id="cite_note-94"><strong><a href="#cite_ref-94">^</a></strong> <span class="reference-text">مفيدي روح اله. تحول نظام واژه بستي در فارسي ميانه و نو.</span> </li> <li id="cite_note-95"><strong><a href="#cite_ref-95">^</a></strong> <span class="reference-text">Sabzalipour, J., & Vaezi, H. (2018). The study of clitics in Tati Language (Deravi variety).</span> </li> <li id="cite_note-96"><strong><a href="#cite_ref-96">^</a></strong> <span class="reference-text">Pierre Lecoq. 1989. "Les dialectes caspiens et les dialectes du nord-ouest de l'Iran," Compendium Linguarum Iranicarum. Ed. Rüdiger Schmitt. Wiesbaden: Dr. Ludwig Reichert Verlag. Pages 296–314.</span> </li> <li id="cite_note-97"><strong><a href="#cite_ref-97">^</a></strong> <span class="reference-text">Oranskij, Iosif Mikhailovich. “Zabānhā ye irani [Iranian languages]”. Translated by Ali Ashraf Sadeghi. Sokhan publication (2007).</span> </li> <li id="cite_note-:14-98"><strong>^</strong> <a href="#cite_ref-:14_98-0"><sup><i><b>a</b></i></sup></a> <a href="#cite_ref-:14_98-1"><sup><i><b>b</b></i></sup></a> <span class="reference-text"><cite class="kaynak web"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20200131160411/http://zazaki.de/turkce/makaleler/Dehqan-Diyarbakirdanbirzazacaalevimetni.pdf">"Sultan Efendi'nin Zazaca El Yazması"</a> <span style="font-size:85%;">(PDF)</span>. 31 Ocak 2020 tarihinde <a rel="nofollow" class="external text" href="http://zazaki.de/turkce/makaleler/Dehqan-Diyarbakirdanbirzazacaalevimetni.pdf">kaynağından</a> <span style="font-size:85%;">(PDF)</span> arşivlendi<span class="reference-accessdate">. Erişim tarihi: <span class="nowrap">20 Mart</span> 2020</span>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=unknown&rft.btitle=Sultan+Efendi%27nin+Zazaca+El+Yazmas%C4%B1&rft_id=http%3A%2F%2Fzazaki.de%2Fturkce%2Fmakaleler%2FDehqan-Diyarbakirdanbirzazacaalevimetni.pdf&rfr_id=info%3Asid%2Ftr.wikipedia.org%3AZazaca" class="Z3988"><span style="display:none;"> </span></span></span> </li> <li id="cite_note-:15-99"><strong>^</strong> <a href="#cite_ref-:15_99-0"><sup><i><b>a</b></i></sup></a> <a href="#cite_ref-:15_99-1"><sup><i><b>b</b></i></sup></a> <a href="#cite_ref-:15_99-2"><sup><i><b>c</b></i></sup></a> <a href="#cite_ref-:15_99-3"><sup><i><b>d</b></i></sup></a> <a href="#cite_ref-:15_99-4"><sup><i><b>e</b></i></sup></a> <span class="reference-text"><cite id="CITEREFVarol2012" class="kaynak">Varol, Murat (2012), <a rel="nofollow" class="external text" href="http://acikerisim.bingol.edu.tr:8080/handle/20.500.12898/261"><i>Zazalarda Mevlid ve Siyer Geleneği</i></a>, <b>1</b> (1), II. Uluslararası Zaza Tarihi ve Kültürü Sempozyumu/Bingöl Üniversitesi Yayınları, ss. 93-114, 17 Aralık 2023 tarihinde kaynağından <a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20231217001010/http://acikerisim.bingol.edu.tr:8080/handle/20.500.12898/261">arşivlendi</a><span class="reference-accessdate">, erişim tarihi: 17 Aralık 2023</span></cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=book&rft.btitle=Zazalarda+Mevlid+ve+Siyer+Gelene%C4%9Fi&rft.pages=93-114&rft.pub=II.+Uluslararas%C4%B1+Zaza+Tarihi+ve+K%C3%BClt%C3%BCr%C3%BC+Sempozyumu%2FBing%C3%B6l+%C3%9Cniversitesi+Yay%C4%B1nlar%C4%B1&rft.date=2012&rft.aulast=Varol&rft.aufirst=Murat&rft_id=http%3A%2F%2Facikerisim.bingol.edu.tr%3A8080%2Fhandle%2F20.500.12898%2F261&rfr_id=info%3Asid%2Ftr.wikipedia.org%3AZazaca" class="Z3988"><span style="display:none;"> </span></span></span> </li> <li id="cite_note-:16-100"><strong>^</strong> <a href="#cite_ref-:16_100-0"><sup><i><b>a</b></i></sup></a> <a href="#cite_ref-:16_100-1"><sup><i><b>b</b></i></sup></a> <a href="#cite_ref-:16_100-2"><sup><i><b>c</b></i></sup></a> <span class="reference-text"><cite id="CITEREFKeskin2015" class="kaynak">Keskin, Mesut (2015), <a rel="nofollow" class="external text" href="https://dergipark.org.tr/tr/download/article-file/220224"><i>Zaza Dili</i></a>, <b>1</b> (1), Bingöl Üniversitesi Yaşayan Diller Enstitüsü Dergisi, ss. 93-114, 17 Aralık 2023 tarihinde kaynağından <a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20231217001008/https://dergipark.org.tr/tr/download/article-file/220224">arşivlendi</a><span class="reference-accessdate">, erişim tarihi: 17 Aralık 2023</span></cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=book&rft.btitle=Zaza+Dili&rft.pages=93-114&rft.pub=Bing%C3%B6l+%C3%9Cniversitesi+Ya%C5%9Fayan+Diller+Enstit%C3%BCs%C3%BC+Dergisi&rft.date=2015&rft.aulast=Keskin&rft.aufirst=Mesut&rft_id=https%3A%2F%2Fdergipark.org.tr%2Ftr%2Fdownload%2Farticle-file%2F220224&rfr_id=info%3Asid%2Ftr.wikipedia.org%3AZazaca" class="Z3988"><span style="display:none;"> </span></span></span> </li> <li id="cite_note-:17-101"><strong>^</strong> <a href="#cite_ref-:17_101-0"><sup><i><b>a</b></i></sup></a> <a href="#cite_ref-:17_101-1"><sup><i><b>b</b></i></sup></a> <span class="reference-text"><cite class="kaynak kitap">Özer, Osman (2016). <i>Mevlid Ahmed-i Hasi</i>. İstanbul: Bingöl Üniversitesi Yayınları. <a href="/wiki/Uluslararas%C4%B1_Standart_Kitap_Numaras%C4%B1" title="Uluslararası Standart Kitap Numarası">ISBN</a> <a href="/wiki/%C3%96zel:KitapKaynaklar%C4%B1/978-605-65457-0-2" title="Özel:KitapKaynakları/978-605-65457-0-2">978-605-65457-0-2</a>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=book&rft.btitle=Mevlid+Ahmed-i+Hasi&rft.place=%C4%B0stanbul&rft.pub=Bing%C3%B6l+%C3%9Cniversitesi+Yay%C4%B1nlar%C4%B1&rft.date=2016&rft.isbn=978-605-65457-0-2&rft.aulast=%C3%96zer&rft.aufirst=Osman&rfr_id=info%3Asid%2Ftr.wikipedia.org%3AZazaca" class="Z3988"><span style="display:none;"> </span></span></span> </li> <li id="cite_note-:9-102"><strong>^</strong> <a href="#cite_ref-:9_102-0"><sup><i><b>a</b></i></sup></a> <a href="#cite_ref-:9_102-1"><sup><i><b>b</b></i></sup></a> <span class="reference-text">C. M. Jacobson (1993): Rastnustena Zonê Ma - Handbuch, für die Rechtschreibung der Zaza-Sprache. Verlag für Kultur und Wissenschaft, Bonn.</span> </li> <li id="cite_note-refZülfüselcan-103"><strong><a href="#cite_ref-refZülfüselcan_103-0">^</a></strong> <span class="reference-text">Dr. Zülfü Selcan, <a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.tunceli.edu.tr/akademik/fakulteler/edebiyat/bolum/doded/zaded/alfabezazaki.pdf">Zazaca Alfabe ve alfabetik sıralama</a> 11 Ocak 2014 tarihinde <a href="/wiki/Wayback_Machine" title="Wayback Machine">Wayback Machine</a> sitesinde <a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20140111085109/http://www.tunceli.edu.tr/akademik/fakulteler/edebiyat/bolum/doded/zaded/alfabezazaki.pdf">arşivlendi</a>.. Berlin, 05.11.2011</span> </li> <li id="cite_note-Tirej1-104"><strong><a href="#cite_ref-Tirej1_104-0">^</a></strong> <span class="reference-text">Tîrêj Dergisi Sayı: 1, İzmir 1979</span> </li> <li id="cite_note-Hevi1-105"><strong><a href="#cite_ref-Hevi1_105-0">^</a></strong> <span class="reference-text">Hêvî Dergisi, sayı: 1, Paris 1983, s. 67-198</span> </li> <li id="cite_note-dergipark.org.tr-106"><strong><a href="#cite_ref-dergipark.org.tr_106-0">^</a></strong> <span class="reference-text">Bozbuğa, R. (2014). Bilinmeyen Halk: Zazalar . Akademik Hassasiyetler, 1 (1), 50-68 . Retrieved from <a rel="nofollow" class="external free" href="https://dergipark.org.tr/tr/pub/akademik-hassasiyetler/issue/56457/784689">https://dergipark.org.tr/tr/pub/akademik-hassasiyetler/issue/56457/784689</a> 25 Kasım 2023 tarihinde <a href="/wiki/Wayback_Machine" title="Wayback Machine">Wayback Machine</a> sitesinde <a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20231125163047/https://dergipark.org.tr/tr/pub/akademik-hassasiyetler/issue/56457/784689">arşivlendi</a>.</span> </li> <li id="cite_note-107"><strong><a href="#cite_ref-107">^</a></strong> <span class="reference-text">Bilal Zilan, <i>Di Kitabê Muhemmedê Şêx Ensarî: "Raro Raşt" û "Meʿlûmatê Dînîye" (Metn û Cigêrayîş)</i>, Mardin Artuklu Üniversitesi, Yaşayan Diller Enstitüsü, Kürt Dili ve Kültürü Anabilim Dalı Yüksek Lisans Tezi, 2016, 200 sayfa. & Bîlal Zîlan, Di Kitabê Muhemmedê Şêx Ensarî: "Raro Raşt" û "Meʿlûmatê Dînîye" (Metn û Cigêrayîş), Vate Yayınları/Weşanxaneyê Vateyî, Îstanbul 2017, s.1-2</span> </li> <li id="cite_note-108"><strong><a href="#cite_ref-108">^</a></strong> <span class="reference-text">Ahmet Kayıntu, <i>"Molla Mehmet Demirtaş’ın Zazaca Divanı"</i>, II. Uluslararası Zaza Tarihi ve Kültürü Sempozyumu, Bingöl Üniversitesi Yayınları, 04-06 Mayıs 2012.</span> </li> <li id="cite_note-109"><strong><a href="#cite_ref-109">^</a></strong> <span class="reference-text"><cite class="kaynak dergi">Arslan, Mehmet (2019). <a rel="nofollow" class="external text" href="https://dergipark.org.tr/en/download/article-file/1739852">"Molla Abdulkadir Muşeki`nin Mevlidi (Metin ve İnceleme)"</a>. Bingöl Üniversitesi Yaşayan Diller Enstitüsü Zaza Dili ve Edebiyatı Anabilim Dalı. 19 Ocak 2024 tarihinde kaynağından <a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20240119163517/https://dergipark.org.tr/en/download/article-file/1739852">arşivlendi</a><span class="reference-accessdate">. Erişim tarihi: <span class="nowrap">19 Ocak</span> 2024</span>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=unknown&rft.btitle=Molla+Abdulkadir+Mu%C5%9Feki%60nin+Mevlidi+%28Metin+ve+%C4%B0nceleme%29&rft.pub=Bing%C3%B6l+%C3%9Cniversitesi+Ya%C5%9Fayan+Diller+Enstit%C3%BCs%C3%BC+Zaza+Dili+ve+Edebiyat%C4%B1+Anabilim+Dal%C4%B1&rft.date=2019&rft.aulast=Arslan&rft.aufirst=Mehmet&rft_id=https%3A%2F%2Fdergipark.org.tr%2Fen%2Fdownload%2Farticle-file%2F1739852&rfr_id=info%3Asid%2Ftr.wikipedia.org%3AZazaca" class="Z3988"><span style="display:none;"> </span></span></span> </li> <li id="cite_note-110"><strong><a href="#cite_ref-110">^</a></strong> <span class="reference-text">"<a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.hurriyet.com.tr/gundem/zazaca-secmeli-ders-oluyor-19562805">Zazaca seçmeli ders oluyor</a> 20 Mart 2020 tarihinde <a href="/wiki/Wayback_Machine" title="Wayback Machine">Wayback Machine</a> sitesinde <a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20200320193354/https://www.hurriyet.com.tr/gundem/zazaca-secmeli-ders-oluyor-19562805">arşivlendi</a>.", Hürriyet, 29 Aralık 2011.</span> </li> <li id="cite_note-111"><strong><a href="#cite_ref-111">^</a></strong> <span class="reference-text"><cite class="kaynak dergi">Söylemez, İsmail (2011). <a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.academia.edu/19680126/Ge%C3%A7mi%C5%9Ften_G%C3%BCn%C3%BCm%C3%BCze_Zazaca_Dergiler">"Geçmişten Günümüze Zazaca Dergiler: Kronoloji, Sorunlar ve Çözümler"</a>. <i>I. Uluslararası Zaza Dili Sempozyumu</i>. Bingöl Üniversitesi Yayınları. 19 Ocak 2024 tarihinde kaynağından <a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20240119163517/https://www.academia.edu/19680126/Ge%C3%A7mi%C5%9Ften_G%C3%BCn%C3%BCm%C3%BCze_Zazaca_Dergiler">arşivlendi</a><span class="reference-accessdate">. Erişim tarihi: <span class="nowrap">19 Ocak</span> 2024</span>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=unknown&rft.btitle=Ge%C3%A7mi%C5%9Ften+G%C3%BCn%C3%BCm%C3%BCze+Zazaca+Dergiler%3A+Kronoloji%2C+Sorunlar+ve+%C3%87%C3%B6z%C3%BCmler&rft.pub=Bing%C3%B6l+%C3%9Cniversitesi+Yay%C4%B1nlar%C4%B1&rft.date=2011&rft.aulast=S%C3%B6ylemez&rft.aufirst=%C4%B0smail&rft_id=https%3A%2F%2Fwww.academia.edu%2F19680126%2FGe%25C3%25A7mi%25C5%259Ften_G%25C3%25BCn%25C3%25BCm%25C3%25BCze_Zazaca_Dergiler&rfr_id=info%3Asid%2Ftr.wikipedia.org%3AZazaca" class="Z3988"><span style="display:none;"> </span></span></span> </li> <li id="cite_note-112"><strong><a href="#cite_ref-112">^</a></strong> <span class="reference-text"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://m.bianet.org/biamag/medya/189210-ilk-zazaca-gazetenin-son-mansetinin-ardindan">"İlk Zazaca Gazetenin Son Manşetinin Ardından"</a> 23 Eylül 2017 tarihinde <a href="/wiki/Wayback_Machine" title="Wayback Machine">Wayback Machine</a> sitesinde <a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20170923143942/http://m.bianet.org/biamag/medya/189210-ilk-zazaca-gazetenin-son-mansetinin-ardindan">arşivlendi</a>., Bianet, 19 Ağustos 2017. <i>(erişim: 19.06.2021)</i></span> </li> <li id="cite_note-113"><strong><a href="#cite_ref-113">^</a></strong> <span class="reference-text"><cite class="kaynak dergi">Kortlandt, Frederik (2016). <a rel="nofollow" class="external text" href="https://etalpykla.lituanistika.lt/object/LT-LDB-0001:J.04~2016~1492604554206/J.04~2016~1492604554206.pdf">"Balto-Slavic and Indo-Iranian"</a> <span style="font-size:85%;">(PDF)</span>. Baltistica. 13 Şubat 2024 tarihinde kaynağından <a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20240213201546/https://etalpykla.lituanistika.lt/object/LT-LDB-0001:J.04~2016~1492604554206/J.04~2016~1492604554206.pdf">arşivlendi</a> <span style="font-size:85%;">(PDF)</span><span class="reference-accessdate">. Erişim tarihi: 13 Şubat 2024</span>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=unknown&rft.btitle=Balto-Slavic+and+Indo-Iranian&rft.pub=Baltistica&rft.date=2016&rft.aulast=Kortlandt&rft.aufirst=Frederik&rft_id=https%3A%2F%2Fetalpykla.lituanistika.lt%2Fobject%2FLT-LDB-0001%3AJ.04~2016~1492604554206%2FJ.04~2016~1492604554206.pdf&rfr_id=info%3Asid%2Ftr.wikipedia.org%3AZazaca" class="Z3988"><span style="display:none;"> </span></span></span> </li> <li id="cite_note-114"><strong><a href="#cite_ref-114">^</a></strong> <span class="reference-text"><cite class="kaynak kitap">Sihler, Andrew L. (1995). <i>New Comparative Grammar of Greek and Latin</i> (İngilizce). Oxford University Press. ss. 402-424. <a href="/wiki/Uluslararas%C4%B1_Standart_Kitap_Numaras%C4%B1" title="Uluslararası Standart Kitap Numarası">ISBN</a> <a href="/wiki/%C3%96zel:KitapKaynaklar%C4%B1/0-19-508345-8" title="Özel:KitapKaynakları/0-19-508345-8">0-19-508345-8</a>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=book&rft.btitle=New+Comparative+Grammar+of+Greek+and+Latin&rft.pages=402-424&rft.pub=Oxford+University+Press&rft.date=1995&rft.isbn=0-19-508345-8&rft.aulast=Sihler&rft.aufirst=Andrew+L.&rfr_id=info%3Asid%2Ftr.wikipedia.org%3AZazaca" class="Z3988"><span style="display:none;"> </span></span></span> </li> <li id="cite_note-115"><strong><a href="#cite_ref-115">^</a></strong> <span class="reference-text"><cite class="kaynak dergi">Kristiansen, Kristian (2009). <a rel="nofollow" class="external text" href="https://d1wqtxts1xzle7.cloudfront.net/948676/Kristiansen_PAPER-libre.pdf?1390588331=&response-content-disposition=inline%3B+filename%3DProto_Indo_European_Languages_and_Instit.pdf&Expires=1707931702&Signature=UFbA6pv4JH0WhJOUfOuO2BvQIvdoUQAVoM8ouBlS7yEssSW-~5fq0aGGfvrF6TYCUaSjzhPrqW0v0TcMUpdZ5g8ZWAq65LvUUVmLn5dZGYqx1PfxckHoG7tUW8UAnryMtNLsrKitOhR7N6AVC3ry5JRpA5bn7~tGe~iWTURnq4rcwmaWhnXzl0FRrZdI00Nq86HZURYFRJI~VKBRrw5OqSqtNIvOoQkA0oxLsAW~PjaNRd0z4ut8ZTUI2fPiPe--nWLYVK21PH13qIW8kaztVxF-X5HVHxgTUnJ8A7E3R441qLtwlv5P28VeLLJ4iMNBFJUL2XoJOLMFidVt1BWwSQ__&Key-Pair-Id=APKAJLOHF5GGSLRBV4ZA">"Proto-Indo-European Languages and Institutions: An archaeological Approach"</a> <span style="font-size:85%;">(PDF)</span>. <i>Proto-Indo-European Languages and Institutions</i>. University of Göteberg. 14 Şubat 2024 tarihinde kaynağından <a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20240214164048/https://d1wqtxts1xzle7.cloudfront.net/948676/Kristiansen_PAPER-libre.pdf?1390588331=&response-content-disposition=inline%3B+filename%3DProto_Indo_European_Languages_and_Instit.pdf&Expires=1707931702&Signature=UFbA6pv4JH0WhJOUfOuO2BvQIvdoUQAVoM8ouBlS7yEssSW-~5fq0aGGfvrF6TYCUaSjzhPrqW0v0TcMUpdZ5g8ZWAq65LvUUVmLn5dZGYqx1PfxckHoG7tUW8UAnryMtNLsrKitOhR7N6AVC3ry5JRpA5bn7~tGe~iWTURnq4rcwmaWhnXzl0FRrZdI00Nq86HZURYFRJI~VKBRrw5OqSqtNIvOoQkA0oxLsAW~PjaNRd0z4ut8ZTUI2fPiPe--nWLYVK21PH13qIW8kaztVxF-X5HVHxgTUnJ8A7E3R441qLtwlv5P28VeLLJ4iMNBFJUL2XoJOLMFidVt1BWwSQ__&Key-Pair-Id=APKAJLOHF5GGSLRBV4ZA">arşivlendi</a> <span style="font-size:85%;">(PDF)</span><span class="reference-accessdate">. Erişim tarihi: 14 Şubat 2024</span>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=unknown&rft.btitle=Proto-Indo-European+Languages+and+Institutions%3A+An+archaeological+Approach&rft.pub=University+of+G%C3%B6teberg&rft.date=2009&rft.aulast=Kristiansen&rft.aufirst=Kristian&rft_id=https%3A%2F%2Fd1wqtxts1xzle7.cloudfront.net%2F948676%2FKristiansen_PAPER-libre.pdf%3F1390588331%3D%26response-content-disposition%3Dinline%253B%2Bfilename%253DProto_Indo_European_Languages_and_Instit.pdf%26Expires%3D1707931702%26Signature%3DUFbA6pv4JH0WhJOUfOuO2BvQIvdoUQAVoM8ouBlS7yEssSW-~5fq0aGGfvrF6TYCUaSjzhPrqW0v0TcMUpdZ5g8ZWAq65LvUUVmLn5dZGYqx1PfxckHoG7tUW8UAnryMtNLsrKitOhR7N6AVC3ry5JRpA5bn7~tGe~iWTURnq4rcwmaWhnXzl0FRrZdI00Nq86HZURYFRJI~VKBRrw5OqSqtNIvOoQkA0oxLsAW~PjaNRd0z4ut8ZTUI2fPiPe--nWLYVK21PH13qIW8kaztVxF-X5HVHxgTUnJ8A7E3R441qLtwlv5P28VeLLJ4iMNBFJUL2XoJOLMFidVt1BWwSQ__%26Key-Pair-Id%3DAPKAJLOHF5GGSLRBV4ZA&rfr_id=info%3Asid%2Ftr.wikipedia.org%3AZazaca" class="Z3988"><span style="display:none;"> </span></span></span> </li> <li id="cite_note-116"><strong><a href="#cite_ref-116">^</a></strong> <span class="reference-text"><cite class="kaynak dergi">Kortlandt, Frederik (1989). <a rel="nofollow" class="external text" href="https://core.ac.uk/reader/14514670">"The Spread Of The Indo-Europeans"</a>. Hochschulschriftenserver. 14 Şubat 2024 tarihinde kaynağından <a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20240214164048/https://core.ac.uk/reader/14514670">arşivlendi</a><span class="reference-accessdate">. Erişim tarihi: 14 Şubat 2024</span>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=unknown&rft.btitle=The+Spread+Of+The+Indo-Europeans&rft.pub=Hochschulschriftenserver&rft.date=1989&rft.aulast=Kortlandt&rft.aufirst=Frederik&rft_id=https%3A%2F%2Fcore.ac.uk%2Freader%2F14514670&rfr_id=info%3Asid%2Ftr.wikipedia.org%3AZazaca" class="Z3988"><span style="display:none;"> </span></span></span> </li> <li id="cite_note-117"><strong><a href="#cite_ref-117">^</a></strong> <span class="reference-text"><cite class="kaynak web"><a rel="nofollow" class="external text" href="http://mcadams.posc.mu.edu/txt/ah/Persia/Behistun_txt.html">"The Behistan Inscription"</a>. 13 Nisan 2009 tarihinde kaynağından <a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20090413214509/http://mcadams.posc.mu.edu/txt/ah/Persia/Behistun_txt.html">arşivlendi</a><span class="reference-accessdate">. Erişim tarihi: 11 Ağustos 2016</span>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=unknown&rft.btitle=The+Behistan+Inscription&rft_id=http%3A%2F%2Fmcadams.posc.mu.edu%2Ftxt%2Fah%2FPersia%2FBehistun_txt.html&rfr_id=info%3Asid%2Ftr.wikipedia.org%3AZazaca" class="Z3988"><span style="display:none;"> </span></span></span> </li> <li id="cite_note-118"><strong><a href="#cite_ref-118">^</a></strong> <span class="reference-text"><cite class="kaynak web"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20160821215359/http://www.parsianjoman.ir/fa/wp-content/uploads/2015/05/ENGLISH-AVESTA-DICTIONARY.pdf">"Arşivlenmiş kopya"</a> <span style="font-size:85%;">(PDF)</span>. 21 Ağustos 2016 tarihinde <a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.parsianjoman.ir/fa/wp-content/uploads/2015/05/ENGLISH-AVESTA-DICTIONARY.pdf">kaynağından</a> <span style="font-size:85%;">(PDF)</span> arşivlendi<span class="reference-accessdate">. Erişim tarihi: 11 Ağustos 2016</span>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=unknown&rft.btitle=Ar%C5%9Fivlenmi%C5%9F+kopya&rft_id=http%3A%2F%2Fwww.parsianjoman.ir%2Ffa%2Fwp-content%2Fuploads%2F2015%2F05%2FENGLISH-AVESTA-DICTIONARY.pdf&rfr_id=info%3Asid%2Ftr.wikipedia.org%3AZazaca" class="Z3988"><span style="display:none;"> </span></span></span> </li> <li id="cite_note-119"><strong><a href="#cite_ref-119">^</a></strong> <span class="reference-text"><cite class="kaynak web"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://glosbe.com/en/ckb/">"Glosbe Çeviri Sözlük"</a>. 23 Ocak 2014 tarihinde kaynağından <a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20140123043607/http://glosbe.com/en/ckb/">arşivlendi</a><span class="reference-accessdate">. Erişim tarihi: <span class="nowrap">22 Ekim</span> 2019</span>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=unknown&rft.btitle=Glosbe+%C3%87eviri+S%C3%B6zl%C3%BCk&rft_id=https%3A%2F%2Fglosbe.com%2Fen%2Fckb%2F&rfr_id=info%3Asid%2Ftr.wikipedia.org%3AZazaca" class="Z3988"><span style="display:none;"> </span></span></span> </li> <li id="cite_note-sinemayaserbixwe.com-120"><strong><a href="#cite_ref-sinemayaserbixwe.com_120-0">^</a></strong> <span class="reference-text"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://sinemayaserbixwe.com/filmane-sinema-de-kirmancki-zazaki/">Welat Ramînazad, Fîlmanê Sînema De Kirmanckî (Zazakî), Sinemaya Serbixwe, 29 Eylül 2020</a> 19 Mayıs 2021 tarihinde <a href="/wiki/Wayback_Machine" title="Wayback Machine">Wayback Machine</a> sitesinde <a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20210519132945/https://sinemayaserbixwe.com/filmane-sinema-de-kirmancki-zazaki/">arşivlendi</a>. (erişim: 19 Mayıs 2021)</span> </li> <li id="cite_note-121"><strong><a href="#cite_ref-121">^</a></strong> <span class="reference-text"><a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.zazaki.net/haber/kirmancca-zazacada-ilk-kisa-film-391.htm">Kırmancca (Zazaca)’da İlk Kısa Film, AKnews</a> 19 Mayıs 2021 tarihinde <a href="/wiki/Wayback_Machine" title="Wayback Machine">Wayback Machine</a> sitesinde <a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20210519132942/http://www.zazaki.net/haber/kirmancca-zazacada-ilk-kisa-film-391.htm">arşivlendi</a>. kaynağından aktaran: zazaki.net, 23 Şubat 2010 (erişim: 19 Mayıs 2021)</span> </li> <li id="cite_note-122"><strong><a href="#cite_ref-122">^</a></strong> <span class="reference-text"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.rudaw.net/turkish/culture/051220171">Zazaca filme uluslararası birincilik, Rûdaw Türkçe, 5 Aralık 2017</a> 19 Mayıs 2021 tarihinde <a href="/wiki/Wayback_Machine" title="Wayback Machine">Wayback Machine</a> sitesinde <a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20210519141448/https://www.rudaw.net/turkish/culture/051220171">arşivlendi</a>.(erişim: 19 Mayıs 2021)</span> </li> <li id="cite_note-123"><strong><a href="#cite_ref-123">^</a></strong> <span class="reference-text"><cite class="kaynak web"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://filmfestankara.org.tr/2018">"2018 - Ödül Alanlar"</a>. Ankara Film Festivali. 2018. 19 Ocak 2024 tarihinde kaynağından <a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20240119223331/https://filmfestankara.org.tr/2018">arşivlendi</a><span class="reference-accessdate">. Erişim tarihi: <span class="nowrap">20 Ocak</span> 2024</span>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=unknown&rft.btitle=2018+-+%C3%96d%C3%BCl+Alanlar&rft.pub=Ankara+Film+Festivali&rft.date=2018&rft_id=https%3A%2F%2Ffilmfestankara.org.tr%2F2018&rfr_id=info%3Asid%2Ftr.wikipedia.org%3AZazaca" class="Z3988"><span style="display:none;"> </span></span></span> </li> <li id="cite_note-124"><strong><a href="#cite_ref-124">^</a></strong> <span class="reference-text"><cite class="kaynak haber"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.milliyetsanat.com/haberler/sinema/ankara-da-renksiz-ruya-ya-alti-odul/10043">"Ankara'da 'Renksiz Rüya'ya altı ödül"</a>. Milliyet Sanat. 30 Nisan 2018. 19 Ocak 2024 tarihinde kaynağından <a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20240119223332/https://www.milliyetsanat.com/haberler/sinema/ankara-da-renksiz-ruya-ya-alti-odul/10043">arşivlendi</a><span class="reference-accessdate">. Erişim tarihi: <span class="nowrap">20 Ocak</span> 2024</span>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=unknown&rft.btitle=Ankara%E2%80%99da+%E2%80%98Renksiz+R%C3%BCya%E2%80%99ya+alt%C4%B1+%C3%B6d%C3%BCl&rft.pub=Milliyet+Sanat&rft.date=2018-04-30&rft_id=https%3A%2F%2Fwww.milliyetsanat.com%2Fhaberler%2Fsinema%2Fankara-da-renksiz-ruya-ya-alti-odul%2F10043&rfr_id=info%3Asid%2Ftr.wikipedia.org%3AZazaca" class="Z3988"><span style="display:none;"> </span></span></span> </li> <li id="cite_note-125"><strong><a href="#cite_ref-125">^</a></strong> <span class="reference-text"><cite class="kaynak haber"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://t24.com.tr/haber/renksiz-ruya-filmi-29-ankara-uluslararasi-film-festivalinden-6-odulle-dondu,616514">"Renksiz Rüya filmi 29. Ankara Uluslararası Film Festivali'nden 6 ödülle döndü"</a>. T24. 29 Nisan 2018. 19 Ocak 2024 tarihinde kaynağından <a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20240119223331/https://t24.com.tr/haber/renksiz-ruya-filmi-29-ankara-uluslararasi-film-festivalinden-6-odulle-dondu,616514">arşivlendi</a><span class="reference-accessdate">. Erişim tarihi: <span class="nowrap">20 Ocak</span> 2024</span>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=unknown&rft.btitle=Renksiz+R%C3%BCya+filmi+29.+Ankara+Uluslararas%C4%B1+Film+Festivali%27nden+6+%C3%B6d%C3%BClle+d%C3%B6nd%C3%BC&rft.pub=T24&rft.date=2018-04-29&rft_id=https%3A%2F%2Ft24.com.tr%2Fhaber%2Frenksiz-ruya-filmi-29-ankara-uluslararasi-film-festivalinden-6-odulle-dondu%2C616514&rfr_id=info%3Asid%2Ftr.wikipedia.org%3AZazaca" class="Z3988"><span style="display:none;"> </span></span></span> </li> <li id="cite_note-126"><strong><a href="#cite_ref-126">^</a></strong> <span class="reference-text"><cite class="kaynak haber"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.hurriyet.com.tr/kitap-sanat/ankaranin-en-iyisi-renksiz-ruya-40820827">"Ankara'nın en iyisi 'Renksiz Rüya<span style="padding-right:0.2em;">'</span>"</a>. Hürriyet. 29 Nisan 2018. 19 Ocak 2024 tarihinde kaynağından <a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20240119223332/https://www.hurriyet.com.tr/kitap-sanat/ankaranin-en-iyisi-renksiz-ruya-40820827">arşivlendi</a><span class="reference-accessdate">. Erişim tarihi: <span class="nowrap">20 Ocak</span> 2024</span>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=unknown&rft.btitle=Ankara%E2%80%99n%C4%B1n+en+iyisi+%E2%80%98Renksiz+R%C3%BCya%E2%80%99&rft.pub=H%C3%BCrriyet&rft.date=2018-04-29&rft_id=https%3A%2F%2Fwww.hurriyet.com.tr%2Fkitap-sanat%2Fankaranin-en-iyisi-renksiz-ruya-40820827&rfr_id=info%3Asid%2Ftr.wikipedia.org%3AZazaca" class="Z3988"><span style="display:none;"> </span></span></span> </li> <li id="cite_note-127"><strong><a href="#cite_ref-127">^</a></strong> <span class="reference-text"><cite class="kaynak web"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.ntv.com.tr/turkiye/ana-dilim-nerede-moskovada,XJI6FFS7b02bnm_CSIfD8g">"Yönetmenliğini Veli Kahraman'ın yaptığı 'Ana Dilim Nerede' filmi 34. Moskova Film Festivali 'Perspektifler' yarışmalı bölümünde yarışacak"</a>. 9 Mayıs 2021 tarihinde kaynağından <a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20210509190843/https://www.ntv.com.tr/turkiye/ana-dilim-nerede-moskovada,XJI6FFS7b02bnm_CSIfD8g">arşivlendi</a><span class="reference-accessdate">. Erişim tarihi: 18 Mayıs 2021</span>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=unknown&rft.btitle=Y%C3%B6netmenli%C4%9Fini+Veli+Kahraman%27%C4%B1n+yapt%C4%B1%C4%9F%C4%B1+%27Ana+Dilim+Nerede%27+filmi+34.+Moskova+Film+Festivali+%27Perspektifler%27+yar%C4%B1%C5%9Fmal%C4%B1+b%C3%B6l%C3%BCm%C3%BCnde+yar%C4%B1%C5%9Facak.&rft_id=https%3A%2F%2Fwww.ntv.com.tr%2Fturkiye%2Fana-dilim-nerede-moskovada%2CXJI6FFS7b02bnm_CSIfD8g&rfr_id=info%3Asid%2Ftr.wikipedia.org%3AZazaca" class="Z3988"><span style="display:none;"> </span></span></span> </li> <li id="cite_note-128"><strong><a href="#cite_ref-128">^</a></strong> <span class="reference-text"><cite class="kaynak haber"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.cnnturk.com/kultur-sanat/sinema/ana-dilim-moskovada-odul-ariyor">"<span style="padding-left:0.2em;">"</span>Ana Dilim" Moskova'da ödül arıyor"</a>. CNN Türk. 6 Haziran 2012. 19 Ocak 2024 tarihinde kaynağından <a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20240119223332/https://www.cnnturk.com/kultur-sanat/sinema/ana-dilim-moskovada-odul-ariyor">arşivlendi</a><span class="reference-accessdate">. Erişim tarihi: <span class="nowrap">20 Ocak</span> 2024</span>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=unknown&rft.btitle=%22Ana+Dilim%22+Moskova%27da+%C3%B6d%C3%BCl+ar%C4%B1yor&rft.pub=CNN+T%C3%BCrk&rft.date=2012-06-06&rft_id=https%3A%2F%2Fwww.cnnturk.com%2Fkultur-sanat%2Fsinema%2Fana-dilim-moskovada-odul-ariyor&rfr_id=info%3Asid%2Ftr.wikipedia.org%3AZazaca" class="Z3988"><span style="display:none;"> </span></span></span> </li> <li id="cite_note-129"><strong><a href="#cite_ref-129">^</a></strong> <span class="reference-text"><cite class="kaynak haber"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.dunya.com/kultur-sanat/altin-portakal-odulleri-sahiplerini-buldu-haberi-224127">"Altın Portakal ödülleri sahiplerini buldu"</a>. Dünya. 12 Ekim 2013. 19 Ocak 2024 tarihinde kaynağından <a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20240119223333/https://www.dunya.com/kultur-sanat/altin-portakal-odulleri-sahiplerini-buldu-haberi-224127">arşivlendi</a><span class="reference-accessdate">. Erişim tarihi: <span class="nowrap">20 Ocak</span> 2024</span>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=unknown&rft.btitle=Alt%C4%B1n+Portakal+%C3%B6d%C3%BClleri+sahiplerini+buldu&rft.pub=D%C3%BCnya&rft.date=2013-10-12&rft_id=https%3A%2F%2Fwww.dunya.com%2Fkultur-sanat%2Faltin-portakal-odulleri-sahiplerini-buldu-haberi-224127&rfr_id=info%3Asid%2Ftr.wikipedia.org%3AZazaca" class="Z3988"><span style="display:none;"> </span></span></span> </li> <li id="cite_note-130"><strong><a href="#cite_ref-130">^</a></strong> <span class="reference-text"><cite class="kaynak web"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.ab.gov.tr/p.php?e=21192">"Geleneksel Farkli Dil Ve Lehçelerde Yayin"</a>. Türkiye Cumhuriyeti Avrupa Birliği Başkanlığı. 18 Aralık 2002. 19 Ocak 2024 tarihinde kaynağından <a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20240119223335/https://www.ab.gov.tr/p.php?e=21192">arşivlendi</a><span class="reference-accessdate">. Erişim tarihi: <span class="nowrap">20 Ocak</span> 2024</span>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=unknown&rft.btitle=Geleneksel+Farkli+Dil+Ve+Leh%C3%A7elerde+Yayin&rft.pub=T%C3%BCrkiye+Cumhuriyeti+Avrupa+Birli%C4%9Fi+Ba%C5%9Fkanl%C4%B1%C4%9F%C4%B1&rft.date=2002-12-18&rft_id=https%3A%2F%2Fwww.ab.gov.tr%2Fp.php%3Fe%3D21192&rfr_id=info%3Asid%2Ftr.wikipedia.org%3AZazaca" class="Z3988"><span style="display:none;"> </span></span></span> </li> <li id="cite_note-131"><strong><a href="#cite_ref-131">^</a></strong> <span class="reference-text"><cite class="kaynak web"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.ab.gov.tr/p.php?e=33030">"Farkli Dil Ve Lehçelerde Yayin - Ilk Zazaca Yayin"</a>. Türkiye Cumhuriyeti Avrupa Birliği Başkanlığı. 11 Haziran 2004. 19 Ocak 2024 tarihinde kaynağından <a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20240119223333/https://www.ab.gov.tr/p.php?e=33030">arşivlendi</a><span class="reference-accessdate">. Erişim tarihi: <span class="nowrap">20 Ocak</span> 2024</span>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=unknown&rft.btitle=Farkli+Dil+Ve+Leh%C3%A7elerde+Yayin+-+Ilk+Zazaca+Yayin&rft.pub=T%C3%BCrkiye+Cumhuriyeti+Avrupa+Birli%C4%9Fi+Ba%C5%9Fkanl%C4%B1%C4%9F%C4%B1&rft.date=2004-06-11&rft_id=https%3A%2F%2Fwww.ab.gov.tr%2Fp.php%3Fe%3D33030&rfr_id=info%3Asid%2Ftr.wikipedia.org%3AZazaca" class="Z3988"><span style="display:none;"> </span></span></span> </li> <li id="cite_note-132"><strong><a href="#cite_ref-132">^</a></strong> <span class="reference-text"><cite class="kaynak haber">Emek, Burak (17 Ocak 2024). <a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.iha.com.tr/haber-zazalar-trtden-kanal-istedi-430521">"Zazalar TRT'den kanal istedi"</a>. İhlas Haber Ajansı. 19 Ocak 2024 tarihinde kaynağından <a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20240119223402/https://www.iha.com.tr/haber-zazalar-trtden-kanal-istedi-430521">arşivlendi</a><span class="reference-accessdate">. Erişim tarihi: <span class="nowrap">20 Ocak</span> 2024</span>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=unknown&rft.btitle=Zazalar+TRT%E2%80%99den+kanal+istedi&rft.pub=%C4%B0hlas+Haber+Ajans%C4%B1&rft.date=2024-01-17&rft.aulast=Emek&rft.aufirst=Burak&rft_id=https%3A%2F%2Fwww.iha.com.tr%2Fhaber-zazalar-trtden-kanal-istedi-430521&rfr_id=info%3Asid%2Ftr.wikipedia.org%3AZazaca" class="Z3988"><span style="display:none;"> </span></span></span> </li> <li id="cite_note-133"><strong><a href="#cite_ref-133">^</a></strong> <span class="reference-text"><cite class="kaynak haber"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.mynet.com/zazalar-kendileri-icin-ozel-kanal-istedi-180101650086">"Zazalar Kendileri İçin Özel Kanal İstedi"</a>. Mynet. 17 Ocak 2015. 19 Ocak 2024 tarihinde kaynağından <a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20240119223332/https://www.mynet.com/zazalar-kendileri-icin-ozel-kanal-istedi-180101650086">arşivlendi</a><span class="reference-accessdate">. Erişim tarihi: <span class="nowrap">20 Ocak</span> 2024</span>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=unknown&rft.btitle=Zazalar+Kendileri+%C4%B0%C3%A7in+%C3%96zel+Kanal+%C4%B0stedi&rft.pub=Mynet&rft.date=2015-01-17&rft_id=https%3A%2F%2Fwww.mynet.com%2Fzazalar-kendileri-icin-ozel-kanal-istedi-180101650086&rfr_id=info%3Asid%2Ftr.wikipedia.org%3AZazaca" class="Z3988"><span style="display:none;"> </span></span></span> </li> <li id="cite_note-134"><strong><a href="#cite_ref-134">^</a></strong> <span class="reference-text"><cite class="kaynak haber"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.hurriyet.com.tr/gundem/zaza-laz-gurcu-kanali-basvurusu-10913008">"Zaza, Laz, Gürcü kanalı başvurusu"</a>. Hürriyet. 3 Şubat 2009. 19 Ocak 2024 tarihinde kaynağından <a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20240119223331/https://www.hurriyet.com.tr/gundem/zaza-laz-gurcu-kanali-basvurusu-10913008">arşivlendi</a><span class="reference-accessdate">. Erişim tarihi: <span class="nowrap">20 Ocak</span> 2024</span>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=unknown&rft.btitle=Zaza%2C+Laz%2C+G%C3%BCrc%C3%BC+kanal%C4%B1+ba%C5%9Fvurusu&rft.pub=H%C3%BCrriyet&rft.date=2009-02-03&rft_id=https%3A%2F%2Fwww.hurriyet.com.tr%2Fgundem%2Fzaza-laz-gurcu-kanali-basvurusu-10913008&rfr_id=info%3Asid%2Ftr.wikipedia.org%3AZazaca" class="Z3988"><span style="display:none;"> </span></span></span> </li> <li id="cite_note-135"><strong><a href="#cite_ref-135">^</a></strong> <span class="reference-text"><cite class="kaynak haber"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.haber7.com/siyaset/haber/376299-zaza-laz-ve-gurcu-dillerinde-tv-talebi">"Zaza, Laz ve Gürcü dillerinde TV talebi"</a>. Haber 7. 2 Şubat 2009. 19 Ocak 2024 tarihinde kaynağından <a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20240119223402/https://www.haber7.com/siyaset/haber/376299-zaza-laz-ve-gurcu-dillerinde-tv-talebi">arşivlendi</a><span class="reference-accessdate">. Erişim tarihi: <span class="nowrap">20 Ocak</span> 2024</span>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=unknown&rft.btitle=Zaza%2C+Laz+ve+G%C3%BCrc%C3%BC+dillerinde+TV+talebi&rft.pub=Haber+7&rft.date=2009-02-02&rft_id=https%3A%2F%2Fwww.haber7.com%2Fsiyaset%2Fhaber%2F376299-zaza-laz-ve-gurcu-dillerinde-tv-talebi&rfr_id=info%3Asid%2Ftr.wikipedia.org%3AZazaca" class="Z3988"><span style="display:none;"> </span></span></span> </li> <li id="cite_note-136"><strong><a href="#cite_ref-136">^</a></strong> <span class="reference-text"><cite class="kaynak web"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.elazigsonhaber.com/gundem/yayin-hayatina-baslayacak-olan-zaza-tv-tanitildi-h95475.html">"Yayın Hayatına Başlayacak Olan Zaza TV Tanıtıldı"</a>. 30 Ağustos 2022 tarihinde kaynağından <a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20220830174155/https://www.elazigsonhaber.com/gundem/yayin-hayatina-baslayacak-olan-zaza-tv-tanitildi-h95475.html">arşivlendi</a><span class="reference-accessdate">. Erişim tarihi: 30 Ağustos 2022</span>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=unknown&rft.btitle=Yay%C4%B1n+Hayat%C4%B1na+Ba%C5%9Flayacak+Olan+Zaza+TV+Tan%C4%B1t%C4%B1ld%C4%B1&rft_id=https%3A%2F%2Fwww.elazigsonhaber.com%2Fgundem%2Fyayin-hayatina-baslayacak-olan-zaza-tv-tanitildi-h95475.html&rfr_id=info%3Asid%2Ftr.wikipedia.org%3AZazaca" class="Z3988"><span style="display:none;"> </span></span></span> </li> </ol></div> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Okuma_listesi">Okuma listesi</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Zazaca&veaction=edit&section=35" title="Değiştirilen bölüm: Okuma listesi" class="mw-editsection-visualeditor"><span>değiştir</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Zazaca&action=edit&section=35" title="Bölümün kaynak kodunu değiştir: Okuma listesi"><span>kaynağı değiştir</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <ul><li>Blau, <i>Gurani et Zaza</i> in R. Schmitt, ed., <i>Compendium Linguarum Iranicarum</i>, Wiesbaden, 1989, <a href="/wiki/%C3%96zel:KitapKaynaklar%C4%B1/3-88226-413-6" title="Özel:KitapKaynakları/3-88226-413-6">3-88226-413-6</a>, pp. 336–40 (About Daylamite origin of Zaza-Guranis)</li> <li>Gajewski, Jon. (2004) <i>"Zazaki Notes"</i> Massachusetts Institute of Technology.</li> <li>Gippert, Jost. (1996) <a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20060621113452/http://home.arcor.de/fidemes/zaza-tarih.pdf"><i>"Historical Development of Zazaki"</i></a> University of Frankfurt</li> <li>Haig, Geoffrey & Öpengin, Ergin. (2014). "<a rel="nofollow" class="external text" href="https://kurdishstudies.net/journal/index.php/ks/article/view/397/390">Introduction to Special Issue: Kurdish - A critical research overview</a> 1 Mayıs 2021 tarihinde <a href="/wiki/Wayback_Machine" title="Wayback Machine">Wayback Machine</a> sitesinde <a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20210501030348/https://kurdishstudies.net/journal/index.php/ks/article/view/397/390">arşivlendi</a>.". <i><a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.researchgate.net/publication/297789238_Introduction_to_Special_Issue_Kurdish_-_A_critical_research_overview">Kurdish Studies</a> 1 Mayıs 2021 tarihinde <a href="/wiki/Wayback_Machine" title="Wayback Machine">Wayback Machine</a> sitesinde <a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20210501030347/https://www.researchgate.net/publication/297789238_Introduction_to_Special_Issue_Kurdish_-_A_critical_research_overview">arşivlendi</a>.</i>. Volume: 2, No: 2, pp. 99–122 (University of Bamberg, Germany)</li> <li>Larson, Richard. and Yamakido, Hiroko. (2006) <a rel="nofollow" class="external text" href="http://semlab5.sbs.sunysb.edu/~rlarson/lsa06ly.pdf"><i>"Zazaki as Double Case-Marking"</i></a> 3 Eylül 2006 tarihinde <a href="/wiki/Wayback_Machine" title="Wayback Machine">Wayback Machine</a> sitesinde <a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20060903194234/http://semlab5.sbs.sunysb.edu/~rlarson/lsa06ly.pdf">arşivlendi</a>. Stony Brook University and University of Arizona.</li> <li>Lynn Todd, Terry. (1985) <a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20061009064254/http://www21.brinkster.com/miyaheqi/culture/Article.asp?ArticleID=96&LanguageID=3&TypeID=18&Rnd=281"><i>"A Grammar of Dimili"</i></a> University of Michigan</li> <li>Extra, Guus. and Gorter Durk. (2001) The Other Languages of Europe.</li> <li>Raymond Gordon, Jr. (2005) Editor. Ethnologue: Languages of the World. Fifteenth Edition. (Zazacanın Sınıflandırılması)</li> <li>Paul, Ludwig. (1998) <a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.azargoshnasp.net/languages/zazaki/zazakipositionof.pdf"><i>"The Position of Zazaki Among West Iranian languages"</i></a> 9 Nisan 2008 tarihinde <a href="/wiki/Wayback_Machine" title="Wayback Machine">Wayback Machine</a> sitesinde <a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20080409043629/http://www.azargoshnasp.net/languages/zazaki/zazakipositionof.pdf">arşivlendi</a>. University of Hamburg (Zazacanın Sınıflandırılması)</li> <li>Paul, Ludwig: Zazaki - Versuch einer Dialektologie. Reichert Verlag, 1998, Wiesbaden.</li> <li>Selcan, Zülfü. Grammatik der Zaza-Sprache, Nord-Dialekt (Dersim-Dialekt) [Zaza Dili’nin Grameri, Kuzey/Dersim Lehçesi], Berlin 1998.</li> <li>Werner, Brigitte. (2007) <a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.zazaki.de/englisch/articels/TermpaperBilingualismWS06.pdf"><i>"Features of Bilingualism in the Zaza Community"</i></a> 29 Aralık 2009 tarihinde <a href="/wiki/Wayback_Machine" title="Wayback Machine">Wayback Machine</a> sitesinde <a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20091229215827/http://www.zazaki.de/englisch/articels/TermpaperBilingualismWS06.pdf">arşivlendi</a>. Marburg, Germany</li> <li>Arslan, İlyas. 2016. <a rel="nofollow" class="external text" href="https://docserv.uni-duesseldorf.de/servlets/DerivateServlet/Derivate-39270/Arslan_Dissertation_Submit_Bib_A1.pdf">Verbfunktionalität und Ergativität in der Zaza-Sprache</a> 2 Aralık 2020 tarihinde <a href="/wiki/Wayback_Machine" title="Wayback Machine">Wayback Machine</a> sitesinde <a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20201202215807/https://docserv.uni-duesseldorf.de/servlets/DerivateServlet/Derivate-39270/Arslan_Dissertation_Submit_Bib_A1.pdf">arşivlendi</a>.. Dissertation, Universität Düsseldorf.</li> <li><a rel="nofollow" class="external text" href="http://en.calameo.com/read/00169592396e3b4dca630">Grûba Xebate ya Vateyî, Rastnuştişê Kirmanckî (Zazakî), Vate yayınları, İstanbul 2005</a></li> <li><a rel="nofollow" class="external text" href="http://publikationen.ub.uni-frankfurt.de/volltexte/2009/6284/">Mesut Keskin, Zur dialektalen Gliederung des Zazaki. Magisterarbeit, Frankfurt 2008.</a> 19 Temmuz 2011 tarihinde <a href="/wiki/Wayback_Machine" title="Wayback Machine">Wayback Machine</a> sitesinde <a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20110719103442/http://publikationen.ub.uni-frankfurt.de/volltexte/2009/6284/">arşivlendi</a>.</li></ul> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Dış_bağlantılar"><span id="D.C4.B1.C5.9F_ba.C4.9Flant.C4.B1lar"></span>Dış bağlantılar</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Zazaca&veaction=edit&section=36" title="Değiştirilen bölüm: Dış bağlantılar" class="mw-editsection-visualeditor"><span>değiştir</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Zazaca&action=edit&section=36" title="Bölümün kaynak kodunu değiştir: Dış bağlantılar"><span>kaynağı değiştir</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <div class="infobox sisterproject"> <div style="float: left;"><figure class="mw-halign-none" typeof="mw:File"><a href="/wiki/Dosya:Wikipedia-logo-v2.svg" class="mw-file-description" title="Vikipedi"><img alt="Vikipedi" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/8/80/Wikipedia-logo-v2.svg/45px-Wikipedia-logo-v2.svg.png" decoding="async" width="45" height="41" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/8/80/Wikipedia-logo-v2.svg/68px-Wikipedia-logo-v2.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/8/80/Wikipedia-logo-v2.svg/90px-Wikipedia-logo-v2.svg.png 2x" data-file-width="103" data-file-height="94" /></a><figcaption>Vikipedi</figcaption></figure></div> <div style="margin-left: 60px;">Özgür Ansiklopedi <a href="/wiki/Vikipedi" title="Vikipedi">Vikipedi</a>'nin <i><b><a href="https://diq.wikipedia.org/wiki/" class="extiw" title="diq:"> Zazaca (diq) sürümü</a></b></i></div> </div> <div class="infobox sisterproject"> <figure class="mw-halign-left" typeof="mw:File"><a href="/wiki/Dosya:Incubator-logo.svg" class="mw-file-description" title="Wikimedia Incubator"><img alt="Wikimedia Incubator" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/e/e3/Incubator-logo.svg/40px-Incubator-logo.svg.png" decoding="async" width="40" height="50" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/e/e3/Incubator-logo.svg/60px-Incubator-logo.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/e/e3/Incubator-logo.svg/80px-Incubator-logo.svg.png 2x" data-file-width="799" data-file-height="1000" /></a><figcaption>Wikimedia Incubator</figcaption></figure> <div style="margin-left: 60px;"><a href="https://meta.wikimedia.org/wiki/Wikimedia_Incubator" class="extiw" title="meta:Wikimedia Incubator">Wikimedia Incubator</a>'de <i><b><a href="https://incubator.wikimedia.org/wiki/Wt/diq" class="extiw" title="incubator:Wt/diq">Zazaca</a></b></i> <a href="/wiki/Vikis%C3%B6zl%C3%BCk" title="Vikisözlük">Vikisözlük</a> deneme projesi bulunmaktadır.</div> </div> <ul><li><a rel="nofollow" class="external free" href="http://www.zazaki.de">http://www.zazaki.de</a> 25 Şubat 2020 tarihinde <a href="/wiki/Wayback_Machine" title="Wayback Machine">Wayback Machine</a> sitesinde <a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20200225151326/http://www.zazaki.de/">arşivlendi</a>., Zazas and Zazaki. (Zaza Edebiyatı)</li> <li><a rel="nofollow" class="external free" href="http://www.zazaki.net/">http://www.zazaki.net/</a> 1 Ağustos 2020 tarihinde <a href="/wiki/Wayback_Machine" title="Wayback Machine">Wayback Machine</a> sitesinde <a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20200801224211/http://www.zazaki.net/">arşivlendi</a>., Modern Kırmancca (Zazaca) Edebiyatı</li></ul> <div role="navigation" class="navbox" aria-labelledby="İran_dilleri" style="padding:3px"><table class="nowraplinks hlist collapsible autocollapse navbox-inner" style="border-spacing:0;background:transparent;color:inherit"><tbody><tr><th scope="col" class="navbox-title" colspan="2"><style data-mw-deduplicate="TemplateStyles:r25548259">.mw-parser-output .navbar{display:inline;font-size:88%;font-weight:normal}.mw-parser-output .navbar-collapse{float:left;text-align:left}.mw-parser-output .navbar-boxtext{word-spacing:0}.mw-parser-output .navbar ul{display:inline-block;white-space:nowrap;line-height:inherit}.mw-parser-output .navbar-brackets::before{margin-right:-0.125em;content:"[ "}.mw-parser-output .navbar-brackets::after{margin-left:-0.125em;content:" ]"}.mw-parser-output .navbar li{word-spacing:-0.125em}.mw-parser-output .navbar-mini abbr{font-variant:small-caps;border-bottom:none;text-decoration:none;cursor:inherit}.mw-parser-output .navbar-ct-full{font-size:114%;margin:0 7em}.mw-parser-output .navbar-ct-mini{font-size:114%;margin:0 4em}.mw-parser-output .infobox .navbar{font-size:100%}.mw-parser-output .navbox .navbar{display:block;font-size:100%}.mw-parser-output .navbox-title .navbar{float:left;text-align:left;margin-right:0.5em}</style><div class="plainlinks hlist navbar navbar-mini"><ul><li class="nv-view"><a href="/wiki/%C5%9Eablon:%C4%B0rani_diller" title="Şablon:İrani diller"><abbr title="Bu şablonu görüntüle" style=";;background:none transparent;border:none;-moz-box-shadow:none;-webkit-box-shadow:none;box-shadow:none; padding:0;">g</abbr></a></li><li class="nv-talk"><a href="/wiki/%C5%9Eablon_tart%C4%B1%C5%9Fma:%C4%B0rani_diller" title="Şablon tartışma:İrani diller"><abbr title="Bu şablonu tartış" style=";;background:none transparent;border:none;-moz-box-shadow:none;-webkit-box-shadow:none;box-shadow:none; padding:0;">t</abbr></a></li><li class="nv-edit"><a class="external text" href="https://tr.wikipedia.org/w/index.php?title=%C5%9Eablon:%C4%B0rani_diller&action=edit"><abbr title="Bu şablonu değiştir" style=";;background:none transparent;border:none;-moz-box-shadow:none;-webkit-box-shadow:none;box-shadow:none; padding:0;">d</abbr></a></li></ul></div><div id="İran_dilleri" style="font-size:114%;margin:0 4em"><a href="/wiki/%C4%B0ran_dilleri" title="İran dilleri">İran dilleri</a></div></th></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%">Eski</th><td class="navbox-list navbox-odd" style="text-align:left;border-left-width:2px;border-left-style:solid;width:100%;padding:0px;line-height:1.4em;"><div style="padding:0em 0.25em"></div><table class="nowraplinks hlist navbox-subgroup" style="border-spacing:0"><tbody><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%">Doğu</th><td class="navbox-list navbox-odd" style="text-align:left;border-left-width:2px;border-left-style:solid;width:100%;padding:0px;line-height:1.5em;"><div style="padding:0em 0.25em"> <ul><li><i><a href="/wiki/Avestaca" title="Avestaca">Avestaca</a></i></li> <li><i><a href="/wiki/%C4%B0skit_dilleri" title="İskit dilleri">Eski İskitçe</a></i></li></ul> </div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%">Batı</th><td class="navbox-list navbox-even" style="text-align:left;border-left-width:2px;border-left-style:solid;width:100%;padding:0px;line-height:1.5em;"><div style="padding:0em 0.25em"> <ul><li><i><a href="/wiki/Medce" title="Medce">Medce</a></i></li> <li><i><a href="/wiki/Eski_Fars%C3%A7a" title="Eski Farsça">Eski Farsça</a></i></li></ul> </div></td></tr></tbody></table><div></div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%">Orta</th><td class="navbox-list navbox-odd" style="text-align:left;border-left-width:2px;border-left-style:solid;width:100%;padding:0px;line-height:1.4em;"><div style="padding:0em 0.25em"></div><table class="nowraplinks hlist navbox-subgroup" style="border-spacing:0"><tbody><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%">Doğu</th><td class="navbox-list navbox-odd" style="text-align:left;border-left-width:2px;border-left-style:solid;width:100%;padding:0px;line-height:1.5em;"><div style="padding:0em 0.25em"> <ul><li><i><a href="/wiki/Baktr%C3%A7a" class="mw-redirect" title="Baktrça">Baktrça</a></i></li> <li><i><a href="/wiki/Harezmce" title="Harezmce">Harezmce</a></i></li> <li><i><a href="/wiki/Alanca" title="Alanca">Alanca</a></i></li> <li><i><a href="/wiki/Sakaca" title="Sakaca">Sakaca</a></i></li> <li><i><a href="/wiki/%C4%B0skit_dilleri" title="İskit dilleri">İskitçe</a></i></li> <li><i><a href="/wiki/So%C4%9Fdca" title="Soğdca">Soğdca</a></i></li></ul> </div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%">Batı</th><td class="navbox-list navbox-even" style="text-align:left;border-left-width:2px;border-left-style:solid;width:100%;padding:0px;line-height:1.5em;"><div style="padding:0em 0.25em"> <ul><li><i><a href="/wiki/Orta_Fars%C3%A7a" title="Orta Farsça">Orta Farsça</a></i></li> <li><i><a href="/wiki/Part%C3%A7a" title="Partça">Partça</a></i></li></ul> </div></td></tr></tbody></table><div></div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%">Modern</th><td class="navbox-list navbox-odd" style="text-align:left;border-left-width:2px;border-left-style:solid;width:100%;padding:0px;line-height:1.4em;"><div style="padding:0em 0.25em"></div><table class="nowraplinks hlist navbox-subgroup" style="border-spacing:0"><tbody><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%">Doğu</th><td class="navbox-list navbox-odd" style="text-align:left;border-left-width:2px;border-left-style:solid;width:100%;padding:0px;line-height:1.5em;"><div style="padding:0em 0.25em"></div><table class="nowraplinks hlist navbox-subgroup" style="border-spacing:0"><tbody><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%"><a href="/wiki/Pamir_dilleri" title="Pamir dilleri">Pamir</a></th><td class="navbox-list navbox-odd" style="text-align:left;border-left-width:2px;border-left-style:solid;width:100%;padding:0px;line-height:1.5em;"><div style="padding:0em 0.25em"> <ul><li><a href="/wiki/%C4%B0%C5%9Fka%C5%9Fimce" title="İşkaşimce">İşkaşimi</a></li> <li><a href="/wiki/Sengli%C3%A7%C3%A7e" title="Sengliççe">Sengliççe</a></li> <li><a href="/wiki/Vahanca" title="Vahanca">Vahanca</a></li> <li><a href="/wiki/Muncice" title="Muncice">Munçi</a></li> <li><a href="/wiki/Yidgaca" title="Yidgaca">Yidga</a></li> <li><a href="/wiki/Vencice" title="Vencice">Vançi</a></li> <li><a href="/wiki/Yezgulamca" title="Yezgulamca">Yezgulami</a></li> <li><a href="/wiki/%C5%9Eugnanca" title="Şugnanca">Şugnanca</a></li> <li><a href="/wiki/Ru%C5%9Fanca" title="Ruşanca">Ruşanca</a></li> <li><a href="/wiki/Huf%C3%A7a" title="Hufça">Hufi</a></li> <li><a href="/wiki/Berteng%C3%A7e" title="Bertengçe">Bartangi</a></li> <li><a href="/wiki/Sar%C4%B1kolca" title="Sarıkolca">Sarıkolca</a></li></ul> </div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%">Diğer</th><td class="navbox-list navbox-even" style="text-align:left;border-left-width:2px;border-left-style:solid;width:100%;padding:0px;line-height:1.5em;"><div style="padding:0em 0.25em"> <ul><li><a href="/wiki/Oset%C3%A7e" title="Osetçe">Osetçe</a> <ul><li><span style="font-size:85%;"><a href="/wiki/Digor_Oset%C3%A7esi" title="Digor Osetçesi">Digor</a></span></li> <li><span style="font-size:85%;"><a href="/wiki/%C4%B0ron_Oset%C3%A7esi" title="İron Osetçesi">İron</a></span></li></ul></li> <li><a href="/wiki/Pe%C5%9Ftuca" title="Peştuca">Peştuca</a></li> <li><a href="/wiki/Ya%C4%9Fnup%C3%A7a" title="Yağnupça">Yağnupça</a></li> <li><a href="/wiki/Ormurca" title="Ormurca">Ormurca</a></li> <li><a href="/wiki/Pera%C3%A7%C3%A7a" title="Peraçça">Peraçça</a></li></ul> </div></td></tr></tbody></table><div></div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%"><a href="/wiki/Bat%C4%B1_%C4%B0ran_dilleri" title="Batı İran dilleri">Batı</a></th><td class="navbox-list navbox-odd" style="text-align:left;border-left-width:2px;border-left-style:solid;width:100%;padding:0px;line-height:1.5em;"><div style="padding:0em 0.25em"></div><table class="nowraplinks hlist navbox-subgroup" style="border-spacing:0"><tbody><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%">Kuzey</th><td class="navbox-list navbox-odd" style="text-align:left;border-left-width:2px;border-left-style:solid;width:100%;padding:0px;line-height:1.5em;"><div style="padding:0em 0.25em"> <ul><li><a href="/wiki/A%C5%9Ftiyanca" title="Aştiyanca">Aştiyanca</a></li> <li><i><a href="/wiki/Eski_Azerice" class="mw-redirect" title="Eski Azerice">Eski Azerice</a></i></li> <li><a href="/wiki/Belu%C3%A7%C3%A7a" title="Beluçça">Beluçça</a></li> <li><a href="/wiki/Zerd%C3%BC%C5%9Ft_Daricesi" class="mw-redirect" title="Zerdüşt Daricesi">Zerdüşt Daricesi</a></li> <li><a href="/wiki/Pers%C3%A7e" title="Persçe">Persçe</a></li> <li><a href="/wiki/Gilanice" class="mw-redirect" title="Gilanice">Gilekçe</a></li> <li><a href="/wiki/Goranice" title="Goranice">Goranice</a></li> <li><a href="/wiki/K%C3%BCrt%C3%A7e" class="mw-redirect" title="Kürtçe">Kürtçe</a> <ul><li><span style="font-size:85%;"><a href="/wiki/Sorani" class="mw-redirect" title="Sorani">Sorani</a></span></li> <li><span style="font-size:85%;"><a href="/wiki/Kurmanci" class="mw-redirect" title="Kurmanci">Kurmanci</a></span></li> <li><span style="font-size:85%;"><a href="/wiki/Kelhurice" title="Kelhurice">Kelhuri</a></span></li></ul></li> <li><a href="/wiki/Lek%C3%A7e" title="Lekçe">Lekçe</a></li> <li><a href="/wiki/Mazenderanca" class="mw-redirect" title="Mazenderanca">Mazenderanca</a></li> <li><a href="/wiki/Simnanca" title="Simnanca">Simnanca</a> <ul><li><span style="font-size:85%;"><a href="/wiki/Lasgerdice" title="Lasgerdice">Lasgerdice</a></span></li> <li><span style="font-size:85%;"><a href="/wiki/Sengserce" title="Sengserce">Sengserce</a></span></li> <li><span style="font-size:85%;"><a href="/wiki/Sorheyice" title="Sorheyice">Sorheyice</a></span></li></ul></li> <li><a href="/wiki/Tal%C4%B1%C5%9F%C3%A7a" title="Talışça">Talışça</a></li> <li><a href="/wiki/Deylemce" title="Deylemce">Deylemce</a></li> <li><a href="/wiki/Tat%C3%A7a_(%C4%B0ran)" title="Tatça (İran)">Tatice</a></li> <li><a class="mw-selflink selflink">Zazaca</a></li></ul> </div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%">Güney</th><td class="navbox-list navbox-even" style="text-align:left;border-left-width:2px;border-left-style:solid;width:100%;padding:0px;line-height:1.5em;"><div style="padding:0em 0.25em"> <ul><li><a href="/wiki/A%C3%A7omca" title="Açomca">Açomca</a></li> <li><a href="/wiki/Ba%C5%9Fkart%C3%A7a" title="Başkartça">Başkartça</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Germsirce&action=edit&redlink=1" class="new" title="Germsirce (sayfa mevcut değil)">Germsirce</a></li> <li><a href="/wiki/Kuhmareyce" title="Kuhmareyce">Kuhmareyce</a></li> <li><a href="/wiki/Kumzarca" title="Kumzarca">Kumzarca</a></li> <li><a href="/wiki/Fars%C3%A7a" title="Farsça">Farsça</a> <ul><li><span style="font-size:85%;"><a href="/wiki/Tat%C3%A7a" title="Tatça">Kafkas Tatçası</a></span></li> <li><span style="font-size:85%;"><a href="/wiki/Der%C3%AE_Fars%C3%A7as%C4%B1" class="mw-redirect" title="Derî Farsçası">Derî Farsçası</a></span></li> <li><span style="font-size:85%;"><a href="/w/index.php?title=Hazaraca&action=edit&redlink=1" class="new" title="Hazaraca (sayfa mevcut değil)">Hazaraca</a></span></li> <li><span style="font-size:85%;"><a href="/wiki/Tacik%C3%A7e" title="Tacikçe">Tacikçe</a></span></li></ul></li> <li><a href="/wiki/Luri" class="mw-redirect" title="Luri">Lurca</a> <ul><li><span style="font-size:85%;">Feyli şivesi</span></li> <li><span style="font-size:85%;">Bahtiyari şivesi</span></li> <li><span style="font-size:85%;"><a href="/w/index.php?title=Kumzari&action=edit&redlink=1" class="new" title="Kumzari (sayfa mevcut değil)">Kumzari</a></span></li></ul></li></ul> </div></td></tr></tbody></table><div></div></td></tr></tbody></table><div></div></td></tr><tr><td class="navbox-abovebelow" colspan="2"><div><i>Eğik yazılmış</i> diller ölü dilleri göstermektedir.</div></td></tr></tbody></table></div> <div role="navigation" class="navbox authority-control" aria-labelledby="Otorite_kontrolü_frameless&#124;text-top&#124;10px&#124;alt=Bunu_Vikiveri&#039;de_düzenleyin&#124;link=https&#58;//www.wikidata.org/wiki/Q10199&#124;class=noprint&#124;Bunu_Vikiveri&#039;de_düzenleyin" style="padding:3px"><table class="nowraplinks hlist navbox-inner" style="border-spacing:0;background:transparent;color:inherit"><tbody><tr><th id="Otorite_kontrolü_frameless&#124;text-top&#124;10px&#124;alt=Bunu_Vikiveri&#039;de_düzenleyin&#124;link=https&#58;//www.wikidata.org/wiki/Q10199&#124;class=noprint&#124;Bunu_Vikiveri&#039;de_düzenleyin" scope="row" class="navbox-group" style="width:1%"><a href="/wiki/Otorite_kontrol%C3%BC" title="Otorite kontrolü">Otorite kontrolü</a> <span class="mw-valign-text-top noprint" typeof="mw:File/Frameless"><a href="https://www.wikidata.org/wiki/Q10199" title="Bunu Vikiveri'de düzenleyin"><img alt="Bunu Vikiveri'de düzenleyin" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/8/8a/OOjs_UI_icon_edit-ltr-progressive.svg/10px-OOjs_UI_icon_edit-ltr-progressive.svg.png" decoding="async" width="10" height="10" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/8/8a/OOjs_UI_icon_edit-ltr-progressive.svg/15px-OOjs_UI_icon_edit-ltr-progressive.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/8/8a/OOjs_UI_icon_edit-ltr-progressive.svg/20px-OOjs_UI_icon_edit-ltr-progressive.svg.png 2x" data-file-width="20" data-file-height="20" /></a></span></th><td class="navbox-list navbox-odd" style="text-align:left;border-left-width:2px;border-left-style:solid;width:100%;padding:0px"><div style="padding:0em 0.25em"> <ul><li><span class="nowrap"><a href="/wiki/Fransa_Mill%C3%AE_K%C3%BCt%C3%BCphanesi" title="Fransa Millî Kütüphanesi">BNF</a>: <span class="uid"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://catalogue.bnf.fr/ark:/12148/cb16164160h">cb16164160h</a> <a rel="nofollow" class="external text" href="https://data.bnf.fr/ark:/12148/cb16164160h">(data)</a></span></span></li> <li><span class="nowrap"><a href="/wiki/T%C3%BCmle%C5%9Fik_Otorite_Dosyas%C4%B1" title="Tümleşik Otorite Dosyası">GND</a>: <span class="uid"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://d-nb.info/gnd/4339674-4">4339674-4</a></span></span></li> <li><span class="nowrap"><a href="/wiki/Kongre_K%C3%BCt%C3%BCphanesi_Kontrol_Numaras%C4%B1" title="Kongre Kütüphanesi Kontrol Numarası">LCCN</a>: <span class="uid"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://id.loc.gov/authorities/subjects/sh2004001818">sh2004001818</a></span></span></li> <li><span class="nowrap"><a href="/wiki/%C4%B0srail_Ulusal_K%C3%BCt%C3%BCphanesi" title="İsrail Ulusal Kütüphanesi">NLI</a>: <span class="uid"><a rel="nofollow" class="external text" href="http://olduli.nli.org.il/F/?func=find-b&local_base=NLX10&find_code=UID&request=987007544763105171">987007544763105171</a></span></span></li></ul> </div></td></tr></tbody></table></div></div><!--esi <esi:include src="/esitest-fa8a495983347898/content" /> --><noscript><img src="https://login.wikimedia.org/wiki/Special:CentralAutoLogin/start?type=1x1" alt="" width="1" height="1" style="border: none; position: absolute;"></noscript> <div class="printfooter" data-nosnippet="">"<a dir="ltr" href="https://tr.wikipedia.org/w/index.php?title=Zazaca&oldid=34129151">https://tr.wikipedia.org/w/index.php?title=Zazaca&oldid=34129151</a>" sayfasından alınmıştır</div></div> <div id="catlinks" class="catlinks" data-mw="interface"><div id="mw-normal-catlinks" class="mw-normal-catlinks"><a href="/wiki/%C3%96zel:Kategoriler" title="Özel:Kategoriler">Kategori</a>: <ul><li><a href="/wiki/Kategori:Konu%C5%9Fanlar%C4%B1n_tarih_ve_say%C4%B1s%C4%B1_bulunmayan_dil_sayfalar%C4%B1" title="Kategori:Konuşanların tarih ve sayısı bulunmayan dil sayfaları">Konuşanların tarih ve sayısı bulunmayan dil sayfaları</a></li><li><a href="/wiki/Kategori:Zazaca" title="Kategori:Zazaca">Zazaca</a></li></ul></div><div id="mw-hidden-catlinks" class="mw-hidden-catlinks mw-hidden-cats-hidden">Gizli kategoriler: <ul><li><a href="/wiki/Kategori:Webar%C5%9Fiv_%C5%9Fablonu_wayback_ba%C4%9Flant%C4%B1lar%C4%B1" title="Kategori:Webarşiv şablonu wayback bağlantıları">Webarşiv şablonu wayback bağlantıları</a></li><li><a href="/wiki/Kategori:KB1_bak%C4%B1m:_Edit%C3%B6rler_parametresini_kullanan" title="Kategori:KB1 bakım: Editörler parametresini kullanan">KB1 bakım: Editörler parametresini kullanan</a></li><li><a href="/wiki/Kategori:Ar%C5%9Fivlenmesi_gereken_ba%C4%9Flant%C4%B1ya_sahip_kaynak_%C5%9Fablonu_i%C3%A7eren_maddeler" title="Kategori:Arşivlenmesi gereken bağlantıya sahip kaynak şablonu içeren maddeler">Arşivlenmesi gereken bağlantıya sahip kaynak şablonu içeren maddeler</a></li><li><a href="/wiki/Kategori:ISBN_sihirli_ba%C4%9Flant%C4%B1s%C4%B1n%C4%B1_kullanan_sayfalar" title="Kategori:ISBN sihirli bağlantısını kullanan sayfalar">ISBN sihirli bağlantısını kullanan sayfalar</a></li><li><a href="/wiki/Kategori:Kaynaks%C4%B1z_anlat%C4%B1mlar_i%C3%A7eren_maddeler" title="Kategori:Kaynaksız anlatımlar içeren maddeler">Kaynaksız anlatımlar içeren maddeler</a></li><li><a href="/wiki/Kategori:BNF_tan%C4%B1mlay%C4%B1c%C4%B1s%C4%B1_olan_Vikipedi_maddeleri" title="Kategori:BNF tanımlayıcısı olan Vikipedi maddeleri">BNF tanımlayıcısı olan Vikipedi maddeleri</a></li><li><a href="/wiki/Kategori:GND_tan%C4%B1mlay%C4%B1c%C4%B1s%C4%B1_olan_Vikipedi_maddeleri" title="Kategori:GND tanımlayıcısı olan Vikipedi maddeleri">GND tanımlayıcısı olan Vikipedi maddeleri</a></li><li><a href="/wiki/Kategori:LCCN_tan%C4%B1mlay%C4%B1c%C4%B1s%C4%B1_olan_Vikipedi_maddeleri" title="Kategori:LCCN tanımlayıcısı olan Vikipedi maddeleri">LCCN tanımlayıcısı olan Vikipedi maddeleri</a></li><li><a href="/wiki/Kategori:NLI_tan%C4%B1mlay%C4%B1c%C4%B1s%C4%B1_olan_Vikipedi_maddeleri" title="Kategori:NLI tanımlayıcısı olan Vikipedi maddeleri">NLI tanımlayıcısı olan Vikipedi maddeleri</a></li></ul></div></div> </div> </main> </div> <div class="mw-footer-container"> <footer id="footer" class="mw-footer" > <ul id="footer-info"> <li id="footer-info-lastmod"> Sayfa en son 01.09, 25 Ekim 2024 tarihinde değiştirildi.</li> <li id="footer-info-copyright">Metin <a rel="nofollow" class="external text" href="//creativecommons.org/licenses/by-sa/4.0/deed.tr">Creative Commons Atıf-AynıLisanslaPaylaş Lisansı</a> altındadır ve ek koşullar uygulanabilir. Bu siteyi kullanarak <a class="external text" href="https://foundation.wikimedia.org/wiki/Special:MyLanguage/Policy:Terms_of_Use/tr">Kullanım Şartlarını</a> ve <a class="external text" href="https://foundation.wikimedia.org/wiki/Special:MyLanguage/Policy:Privacy_policy/tr">Gizlilik Politikasını</a> kabul etmiş olursunuz.<br />Vikipedi® (ve Wikipedia®) kâr amacı gütmeyen kuruluş olan <a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.wikimediafoundation.org/">Wikimedia Foundation, Inc.</a> tescilli markasıdır.<br /></li> </ul> <ul id="footer-places"> <li id="footer-places-privacy"><a href="https://foundation.wikimedia.org/wiki/Special:MyLanguage/Policy:Privacy_policy">Gizlilik politikası</a></li> <li id="footer-places-about"><a href="/wiki/Vikipedi:Hakk%C4%B1nda">Vikipedi hakkında</a></li> <li id="footer-places-disclaimers"><a href="/wiki/Vikipedi:Genel_sorumluluk_reddi">Sorumluluk reddi</a></li> <li id="footer-places-wm-codeofconduct"><a href="https://foundation.wikimedia.org/wiki/Special:MyLanguage/Policy:Universal_Code_of_Conduct">Davranış Kuralları</a></li> <li id="footer-places-developers"><a href="https://developer.wikimedia.org">Geliştiriciler</a></li> <li id="footer-places-statslink"><a href="https://stats.wikimedia.org/#/tr.wikipedia.org">İstatistikler</a></li> <li id="footer-places-cookiestatement"><a href="https://foundation.wikimedia.org/wiki/Special:MyLanguage/Policy:Cookie_statement">Çerez politikası</a></li> <li id="footer-places-mobileview"><a href="//tr.m.wikipedia.org/w/index.php?title=Zazaca&mobileaction=toggle_view_mobile" class="noprint stopMobileRedirectToggle">Mobil görünüm</a></li> </ul> <ul id="footer-icons" class="noprint"> <li id="footer-copyrightico"><a href="https://wikimediafoundation.org/" class="cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--size-large cdx-button--fake-button--enabled"><img src="/static/images/footer/wikimedia-button.svg" width="84" height="29" alt="Wikimedia Foundation" loading="lazy"></a></li> <li id="footer-poweredbyico"><a href="https://www.mediawiki.org/" class="cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--size-large cdx-button--fake-button--enabled"><img src="/w/resources/assets/poweredby_mediawiki.svg" alt="Powered by MediaWiki" width="88" height="31" loading="lazy"></a></li> </ul> </footer> </div> </div> </div> <div class="vector-settings" id="p-dock-bottom"> <ul></ul> </div><script>(RLQ=window.RLQ||[]).push(function(){mw.config.set({"wgHostname":"mw-web.codfw.main-694cf4987f-5t8m5","wgBackendResponseTime":1260,"wgPageParseReport":{"limitreport":{"cputime":"0.811","walltime":"1.037","ppvisitednodes":{"value":7729,"limit":1000000},"postexpandincludesize":{"value":194721,"limit":2097152},"templateargumentsize":{"value":4260,"limit":2097152},"expansiondepth":{"value":15,"limit":100},"expensivefunctioncount":{"value":7,"limit":500},"unstrip-depth":{"value":0,"limit":20},"unstrip-size":{"value":131875,"limit":5000000},"entityaccesscount":{"value":1,"limit":400},"timingprofile":["100.00% 795.431 1 -total"," 41.58% 330.746 2 Şablon:Kaynakça"," 20.80% 165.488 1 Şablon:Dil_bilgi_kutusu"," 19.91% 158.334 40 Şablon:Web_kaynağı"," 12.77% 101.592 1 Şablon:Bilgi_kutusu"," 9.43% 74.987 6 Şablon:Dolaşım"," 7.46% 59.347 1 Şablon:İrani_diller"," 6.12% 48.645 3 Şablon:Chr"," 5.96% 47.371 1 Şablon:Otorite_kontrolü"," 5.72% 45.467 2 Şablon:Kaynak_belirt"]},"scribunto":{"limitreport-timeusage":{"value":"0.334","limit":"10.000"},"limitreport-memusage":{"value":4800886,"limit":52428800}},"cachereport":{"origin":"mw-web.codfw.main-694cf4987f-5t8m5","timestamp":"20241126003846","ttl":2592000,"transientcontent":false}}});});</script> <script type="application/ld+json">{"@context":"https:\/\/schema.org","@type":"Article","name":"Zazaca","url":"https:\/\/tr.wikipedia.org\/wiki\/Zazaca","sameAs":"http:\/\/www.wikidata.org\/entity\/Q10199","mainEntity":"http:\/\/www.wikidata.org\/entity\/Q10199","author":{"@type":"Organization","name":"Wikimedia projelerine katk\u0131da bulunanlar"},"publisher":{"@type":"Organization","name":"Wikimedia Foundation, Inc.","logo":{"@type":"ImageObject","url":"https:\/\/www.wikimedia.org\/static\/images\/wmf-hor-googpub.png"}},"datePublished":"2004-01-13T22:04:02Z","image":"https:\/\/upload.wikimedia.org\/wikipedia\/commons\/f\/f8\/Zaza_DialectsMap-5.gif","headline":"Zazalar taraf\u0131ndan T\u00fcrkiye'nin do\u011fu ve g\u00fcneydo\u011fusunda konu\u015fulan bir dil"}</script> </body> </html>