CINXE.COM

<!DOCTYPE html> <html lang="nl" class="no-js"> <head> <meta charset="utf-8"> <meta name="viewport" content="width=device-width, initial-scale=1.0, viewport-fit=cover"> <meta name="format-detection" content="telephone=no"> <meta name="Keywords" content="Formatie, Kabinetsformatie, Kabinetsformatie"> <meta name="Description" content="Na elke Tweede Kamerverkiezingen begint het proces van de kabinetsformatie. Lees hier alles over kabinetsformaties.">  <meta name="twitter:site" content="@parlement"> <meta name="twitter:card" content="summary"> <meta name="twitter:image" content="https://www.parlement.com/9353290/g/twcard.jpg"> <meta name="twitter:title" content="Kabinetsformatie"> <meta name="twitter:description" content="Na elke Tweede Kamerverkiezingen begint het proces van de kabinetsformatie. Lees hier alles over kabinetsformaties."> <meta property="og:title" content="Kabinetsformatie"> <meta property="og:type" content="website"> <meta property="og:url" content="https://www.parlement.com/id/vh8lnhrogvup/kabinetsformatie"> <meta property="og:image" content="https://www.parlement.com/9353290/g/twcard.jpg"> <link rel="icon" type="image/svg+xml" href="/9353290/g/favicon_v2.svg?v=1"> <link rel="apple-touch-icon" sizes="180x180" href="/9353290/g/favicons_v3/apple-touch-icon.png"> <link rel="icon" type="image/png" sizes="16x16" href="/9353290/g/favicons_v3/favicon-16x16.png"> <link rel="manifest" href="/9353290/g/favicons_v3/site.webmanifest"> <link rel="mask-icon" href="/9353290/g/favicons_v3/safari-pinned-tab.svg" color="#bca181"> <meta name="msapplication-TileColor" content="#e8f2f6"> <meta name="msapplication-config" content="/9353290/g/favicons_v3/browserconfig.xml"> <meta name="theme-color" content="#ffffff"> <title>Kabinetsformatie - Parlement.com</title>   <script></script> <script type="text/javascript" src="/9000000/v/bootstrap-5.3.1/js/color-modes.js"></script> <script src="/cgi-bin/as.cgi/0000000/c/loadjs2.js?files=%2f9353290%2fv%2fjs%2fextramarge3.js;%2f9000000%2fv%2fclientpos4.js;%2f9000000%2fv%2fclientpos3.js&lm=sgu5qf"></script> <link rel="preload" href="/cgi-bin/as.cgi/0000000/c/loadsass2?f=%2f9353290%2fv%2fscss_bootstrap%2fapp.scss&lm=ssaxvr&postcss=1" as="style"> <link rel="stylesheet" href="/cgi-bin/as.cgi/0000000/c/loadsass2?f=%2f9353290%2fv%2fscss_bootstrap%2fapp.scss&lm=ssaxvr&postcss=1" media="print" onload="this.media='all'"> <link rel="stylesheet" href="/cgi-bin/as.cgi/0000000/c/loadsass2?f=%2f9353290%2fv%2fscss_bootstrap%2f_lesscritical.scss&lm=ssaxvr" media="print" onload="this.media='all'"> <style type="text/css"> .no-js body > #skip, .no-js body > .prefs.accountbox > div, .no-js #primary-menu, .no-js #searchbar { display: none; } </style> <noscript> <link href="/cgi-bin/as.cgi/0000000/c/loadsass2?f=%2f9353290%2fv%2fscss_bootstrap%2f_lesscritical.scss&lm=ssaxvr" rel="stylesheet" type="text/css"> </noscript> <script> (function () { var fontsToPreload = [ {"href": "/9000000/v/fonts/Open_Sans/mem6YaGs126MiZpBA-UFUK0Zdc0.woff2", "type": "font/woff2"}, {"href": "/9000000/v/fonts/Open_Sans/memnYaGs126MiZpBA-UFUKXGUdhrIqM.woff2", "type": "font/woff2"}, {"href": "/9000000/v/fonts/Open_Sans/mem8YaGs126MiZpBA-UFVZ0b.woff2", "type": "font/woff2"}, {"href": "/9000000/v/fonts/Open_Sans/mem5YaGs126MiZpBA-UNirkOUuhp.woff2", "type": "font/woff2"}, {"href": "/9000000/v/fonts/Open_Sans/open-sans-v15-latin-ext_latin-800-290sitetitel.woff2", "type": "font/woff2"} ]; var fragment = document.createDocumentFragment(); for(var i = 0; i < fontsToPreload.length; i += 1) { var font = fontsToPreload[i]; var preload = document.createElement('link'); preload.rel = "preload"; preload.href = font.href; preload.type = font.type; preload.as = "font"; preload.crossOrigin = "anonymous"; fragment.appendChild(preload) } document.head.appendChild(fragment); })(); </script> <script></script><script></script> </head> <body class="omgeving_9353290 gewone_pagina nederlands" onload="doonload();"> <nav id="skip" aria-label="skipMenu"> <a class="skipLink" href="#content" title="Naar hoofdinhoud" style="position: absolute;">Inhoud</a> <a class="skipLink" href="#sub-footer" style="position: absolute;">Hoofdnavigatiemenu</a> </nav> <svg xmlns="http://www.w3.org/2000/svg" class="d-none" width="14" height="14" style="width: 0.875rem; height: 0.875rem; display: none;"> <symbol id="circle-half" viewBox="0 0 16 16"> <path d="M8 15A7 7 0 1 0 8 1v14zm0 1A8 8 0 1 1 8 0a8 8 0 0 1 0 16z" /> </symbol> <symbol id="moon-stars-fill" viewBox="0 0 16 16"> <path d="M6 .278a.768.768 0 0 1 .08.858 7.208 7.208 0 0 0-.878 3.46c0 4.021 3.278 7.277 7.318 7.277.527 0 1.04-.055 1.533-.16a.787.787 0 0 1 .81.316.733.733 0 0 1-.031.893A8.349 8.349 0 0 1 8.344 16C3.734 16 0 12.286 0 7.71 0 4.266 2.114 1.312 5.124.06A.752.752 0 0 1 6 .278z" /> <path d="M10.794 3.148a.217.217 0 0 1 .412 0l.387 1.162c.173.518.579.924 1.097 1.097l1.162.387a.217.217 0 0 1 0 .412l-1.162.387a1.734 1.734 0 0 0-1.097 1.097l-.387 1.162a.217.217 0 0 1-.412 0l-.387-1.162A1.734 1.734 0 0 0 9.31 6.593l-1.162-.387a.217.217 0 0 1 0-.412l1.162-.387a1.734 1.734 0 0 0 1.097-1.097l.387-1.162zM13.863.099a.145.145 0 0 1 .274 0l.258.774c.115.346.386.617.732.732l.774.258a.145.145 0 0 1 0 .274l-.774.258a1.156 1.156 0 0 0-.732.732l-.258.774a.145.145 0 0 1-.274 0l-.258-.774a1.156 1.156 0 0 0-.732-.732l-.774-.258a.145.145 0 0 1 0-.274l.774-.258c.346-.115.617-.386.732-.732L13.863.1z" /> </symbol> <symbol id="sun-fill" viewBox="0 0 16 16"> <path d="M8 12a4 4 0 1 0 0-8 4 4 0 0 0 0 8zM8 0a.5.5 0 0 1 .5.5v2a.5.5 0 0 1-1 0v-2A.5.5 0 0 1 8 0zm0 13a.5.5 0 0 1 .5.5v2a.5.5 0 0 1-1 0v-2A.5.5 0 0 1 8 13zm8-5a.5.5 0 0 1-.5.5h-2a.5.5 0 0 1 0-1h2a.5.5 0 0 1 .5.5zM3 8a.5.5 0 0 1-.5.5h-2a.5.5 0 0 1 0-1h2A.5.5 0 0 1 3 8zm10.657-5.657a.5.5 0 0 1 0 .707l-1.414 1.415a.5.5 0 1 1-.707-.708l1.414-1.414a.5.5 0 0 1 .707 0zm-9.193 9.193a.5.5 0 0 1 0 .707L3.05 13.657a.5.5 0 0 1-.707-.707l1.414-1.414a.5.5 0 0 1 .707 0zm9.193 2.121a.5.5 0 0 1-.707 0l-1.414-1.414a.5.5 0 0 1 .707-.707l1.414 1.414a.5.5 0 0 1 0 .707zM4.464 4.465a.5.5 0 0 1-.707 0L2.343 3.05a.5.5 0 1 1 .707-.707l1.414 1.414a.5.5 0 0 1 0 .708z" /> </symbol> </svg> <section class="prefs grid-x nowr grid-container accountbox align-right hide-for-print" style="height: 2.125rem;" aria-label="Instellingen"> <div class="nav-item dropdown kleurmodusswitch d-flex align-items-center order-4 order-md-3"> <button class="btn btn-link nav-link py-0 px-0 ps-lg-2 dropdown-toggle d-flex align-items-center" id="bd-theme" style="width: 2.5rem; height: 2.0625rem; border: 0;" type="button" aria-expanded="false" data-bs-toggle="dropdown" data-bs-display="static" aria-label="Switch kleurthema (auto)"> <svg class="icon bi my-1 theme-switch theme-icon-active" style="width: 0.875rem; height: 0.875rem;"><use href="#circle-half"></use></svg> <span class="d-none ms-2 visuallyhidden" id="bd-theme-text">Switch kleurthema</span> </button> <ul class="dropdown-menu dropdown-menu-end px-1 py-1 rounded-0 fs-14" style="list-style: none;" aria-labelledby="bd-theme-text"> <li> <button type="button" class="dropdown-item d-flex align-items-center px-2" style="width: 5.625rem; height: 1.8125rem; border: 0;" data-bs-theme-value="light" aria-pressed="false"> <svg class="icon bi me-2 theme-icon" style="width: 0.875rem; height: 0.875rem;"><use href="#sun-fill"></use></svg> <span>Licht</span> <svg class="bi ms-auto d-none"><use href="#check2"></use></svg> </button> </li> <li> <button type="button" class="dropdown-item d-flex align-items-center px-2" style="width: 5.625rem; height: 1.8125rem; border: 0;" data-bs-theme-value="dark" aria-pressed="false"> <svg class="icon bi me-2 theme-icon" style="width: 0.875rem; height: 0.875rem;"><use href="#moon-stars-fill"></use></svg> <span>Donker</span> <svg class="bi ms-auto d-none"><use href="#check2"></use></svg> </button> </li> <li> <button type="button" class="dropdown-item d-flex align-items-center px-2" style="width: 5.625rem; height: 1.8125rem; border: 0;" data-bs-theme-value="auto" aria-pressed="false"> <svg class="icon bi me-2 theme-icon" style="width: 0.875rem; height: 0.875rem;"><use href="#circle-half"></use></svg> <span>Auto</span> <svg class="bi ms-auto d-none"><use href="#check2"></use></svg> </button> </li> </ul> </div> </section> <section aria-label="Switch Hoofdmenu Tonen"> <button class="close-navbar-toggler collapsed" style="position: absolute;" data-bs-toggle="collapse" data-bs-target="#navbarScroll" aria-controls="navbarScroll" aria-expanded="false" aria-label="navigatieschakel" tabindex="-1"></button> </section> <header id="pageheader" class="grid-container"> <div id="pageheader_c" class="grid-x"> <div id="topbar-mainmenu-wrapper" class="top-bar position-relative hide-for-print grid-xtitle-bar hide-for-print cell medium-3 large-3"> <nav id="primary-menu" class="navbar top-bar-left cell small-12 flex-child-shrink" aria-label="hoofdMenu"> <div class="primary-menu-w container-fluid p-0 position-relative"> <button id="menubutton" class="navbar-toggler collapsed d-flex flex-column justify-content-around border-0 ps-0" type="button" data-bs-toggle="collapse" data-bs-target="#navbarScroll" aria-controls="navbarScroll" aria-expanded="false" aria-label="navigatiieschakel"> <span class="toggler-icon top-bar"></span> <span class="toggler-icon middle-bar"></span> <span class="toggler-icon bottom-bar"></span> </button> <div class="collapse navbar-collapse mt-3 custom-scroll custom-scroll-x custom-scroll-y" id="navbarScroll"> <ul class="flex-column menu navbar-nav w-100 me-auto mb-0 p-0 accordion-menu" id="primary-menu-dropdown" aria-labelledby="menubutton" role="menubar" aria-label="hoofdmenu"> <li class="top-level d-flex w-100 align-self-center align-items-center item-with-ul d-flex w-100 align-items-center align-self-center is-dropdown-submenu-parent" role="none"><div class="accordion-item w-100"><h2 class="accordion-header position-relative fs-normaal"><a role="menuitem" class="d-flex nowr align-items-start has-submenu" href="/id/vkqxfhqt4bm8/binnenhof_hoe_werkt_het"><span class="medium-order-2">Het Binnenhof</span> </a><button type="button" id="btn-id-het-binnenhof-uitklapmenu" class="submenu-toggle bg-transparent border-0" data-bs-toggle="collapse" data-bs-target="#id-het-binnenhof-uitklapmenu" aria-controls="id-het-binnenhof-uitklapmenu" aria-expanded="false"> <svg class="pijl-fwd-icon icon" width="16" height="16" aria-hidden="true" focusable="false"><use xmlns:xlink="http://www.w3.org/1999/xlink" xlink:href="/9353290/v/svgs_external_file.svg?v4#vooruit"></use></svg></button></h2><div id="id-het-binnenhof-uitklapmenu" class="accordion-collapse collapse" aria-labelledby="btn-id-het-binnenhof-uitklapmenu"><div class="accordion-body"><ul class="vertical menu w-100 p-0 custom-scroll" role="menu" id="ul-id-het-binnenhof-uitklapmenu"> <li class="item-with-ul d-flex w-100 align-items-center align-self-center is-dropdown-submenu-parent" role="none"><div class="accordion-item w-100"><h2 class="accordion-header position-relative fs-normaal"><a role="menuitem" class="d-flex nowr align-items-start has-submenu" href="/id/vkqxfhqt4bm8/binnenhof_hoe_werkt_het" title="Hoe werkt het - Het Binnenhof"><span class="medium-order-2">Hoe werkt het</span> </a><button type="button" id="btn-id-hoe-werkt-het-uitklapmenu-het-binnenhof" class="submenu-toggle bg-transparent border-0" data-bs-toggle="collapse" data-bs-target="#id-hoe-werkt-het-uitklapmenu-het-binnenhof" aria-controls="id-hoe-werkt-het-uitklapmenu-het-binnenhof" aria-expanded="false"> <svg class="pijl-fwd-icon icon" width="16" height="16" aria-hidden="true" focusable="false"><use xmlns:xlink="http://www.w3.org/1999/xlink" xlink:href="/9353290/v/svgs_external_file.svg?v4#vooruit"></use></svg></button></h2><div id="id-hoe-werkt-het-uitklapmenu-het-binnenhof" class="accordion-collapse collapse" aria-labelledby="btn-id-hoe-werkt-het-uitklapmenu-het-binnenhof"><div class="accordion-body"><ul class="vertical menu w-100 p-0 custom-scroll" role="menu" id="ul-id-hoe-werkt-het-uitklapmenu-het-binnenhof"> <li role="none"><div class="accordion-item w-100"><h2 class="accordion-header position-relative fs-normaal"><a role="menuitem" class="d-flex nowr align-items-start" href="/id/vh8lnhrogvuy/de_weg_van_een_wetsvoorstel" title="De weg van een wetsvoorstel - Hoe werkt het (Het Binnenhof)"><span class="medium-order-2">De weg van een wetsvoorstel </span> </a></h2></div></li></ul></div></div></div> </li> <li class="item-with-ul d-flex w-100 align-items-center align-self-center is-dropdown-submenu-parent" role="none"><div class="accordion-item w-100"><h2 class="accordion-header position-relative fs-normaal"><a role="menuitem" class="d-flex nowr align-items-start has-submenu" href="/id/vhnnmt7ih7yh/tweede_kamer" title="Tweede Kamer - Het Binnenhof"><span class="medium-order-2">Tweede Kamer</span> </a><button type="button" id="btn-id-tweede-kamer-uitklapmenu-het-binnenhof" class="submenu-toggle bg-transparent border-0" data-bs-toggle="collapse" data-bs-target="#id-tweede-kamer-uitklapmenu-het-binnenhof" aria-controls="id-tweede-kamer-uitklapmenu-het-binnenhof" aria-expanded="false"> <svg class="pijl-fwd-icon icon" width="16" height="16" aria-hidden="true" focusable="false"><use xmlns:xlink="http://www.w3.org/1999/xlink" xlink:href="/9353290/v/svgs_external_file.svg?v4#vooruit"></use></svg></button></h2><div id="id-tweede-kamer-uitklapmenu-het-binnenhof" class="accordion-collapse collapse" aria-labelledby="btn-id-tweede-kamer-uitklapmenu-het-binnenhof"><div class="accordion-body"><ul class="vertical menu w-100 p-0 custom-scroll" role="menu" id="ul-id-tweede-kamer-uitklapmenu-het-binnenhof"> <li role="none"><div class="accordion-item w-100"><h2 class="accordion-header position-relative fs-normaal"><a role="menuitem" class="d-flex nowr align-items-start" href="/id/vhnnmt7ijayp/de_huidige_tweede_kamer" title="Huidige Kamer - Tweede Kamer (Het Binnenhof)"><span class="medium-order-2">Huidige Kamer</span> </a></h2></div></li> <li role="none"><div class="accordion-item w-100"><h2 class="accordion-header position-relative fs-normaal"><a role="menuitem" class="d-flex nowr align-items-start" href="/id/vhnnmt7j03xb/positie_tweede_kamer" title="Positie - Tweede Kamer (Het Binnenhof)"><span class="medium-order-2">Positie</span> </a></h2></div></li> <li role="none"><div class="accordion-item w-100"><h2 class="accordion-header position-relative fs-normaal"><a role="menuitem" class="d-flex nowr align-items-start" href="/id/vhnnmt7irps4/rechten_en_taken_tweede_kamer" title="Rechten - Tweede Kamer (Het Binnenhof)"><span class="medium-order-2">Rechten </span> </a></h2></div></li> <li role="none"><div class="accordion-item w-100"><h2 class="accordion-header position-relative fs-normaal"><a role="menuitem" class="d-flex nowr align-items-start" href="/id/vhnnmt7irps3/organisatie_tweede_kamer" title="Organisatie - Tweede Kamer (Het Binnenhof)"><span class="medium-order-2">Organisatie </span> </a></h2></div></li> <li role="none"><div class="accordion-item w-100"><h2 class="accordion-header position-relative fs-normaal"><a role="menuitem" class="d-flex nowr align-items-start" href="/id/vhnnmt7ises5/vergaderingen_tweede_kamer" title="Vergaderingen - Tweede Kamer (Het Binnenhof)"><span class="medium-order-2">Vergaderingen</span> </a></h2></div></li></ul></div></div></div> </li> <li class="item-with-ul d-flex w-100 align-items-center align-self-center is-dropdown-submenu-parent" role="none"><div class="accordion-item w-100"><h2 class="accordion-header position-relative fs-normaal"><a role="menuitem" class="d-flex nowr align-items-start has-submenu" href="/id/vhnnmt7ih7yi/eerste_kamer" title="Eerste Kamer - Het Binnenhof"><span class="medium-order-2">Eerste Kamer</span> </a><button type="button" id="btn-id-eerste-kamer-uitklapmenu-het-binnenhof" class="submenu-toggle bg-transparent border-0" data-bs-toggle="collapse" data-bs-target="#id-eerste-kamer-uitklapmenu-het-binnenhof" aria-controls="id-eerste-kamer-uitklapmenu-het-binnenhof" aria-expanded="false"> <svg class="pijl-fwd-icon icon" width="16" height="16" aria-hidden="true" focusable="false"><use xmlns:xlink="http://www.w3.org/1999/xlink" xlink:href="/9353290/v/svgs_external_file.svg?v4#vooruit"></use></svg></button></h2><div id="id-eerste-kamer-uitklapmenu-het-binnenhof" class="accordion-collapse collapse" aria-labelledby="btn-id-eerste-kamer-uitklapmenu-het-binnenhof"><div class="accordion-body"><ul class="vertical menu w-100 p-0 custom-scroll" role="menu" id="ul-id-eerste-kamer-uitklapmenu-het-binnenhof"> <li role="none"><div class="accordion-item w-100"><h2 class="accordion-header position-relative fs-normaal"><a role="menuitem" class="d-flex nowr align-items-start" href="/id/vkc0ks4kt6w7/de_huidige_eerste_kamer" title="Huidige Kamer - Eerste Kamer (Het Binnenhof)"><span class="medium-order-2">Huidige Kamer</span> </a></h2></div></li> <li role="none"><div class="accordion-item w-100"><h2 class="accordion-header position-relative fs-normaal"><a role="menuitem" class="d-flex nowr align-items-start" href="/id/vhnnmt7j2wxk/positie_eerste_kamer" title="Positie - Eerste Kamer (Het Binnenhof)"><span class="medium-order-2">Positie</span> </a></h2></div></li> <li role="none"><div class="accordion-item w-100"><h2 class="accordion-header position-relative fs-normaal"><a role="menuitem" class="d-flex nowr align-items-start" href="/id/vhnnmt7j2wxj/rechten_en_taken_eerste_kamer" title="Rechten - Eerste Kamer (Het Binnenhof)"><span class="medium-order-2">Rechten</span> </a></h2></div></li> <li role="none"><div class="accordion-item w-100"><h2 class="accordion-header position-relative fs-normaal"><a role="menuitem" class="d-flex nowr align-items-start" href="/id/vhnnmt7j3lxm/organisatie_eerste_kamer" title="Organisatie - Eerste Kamer (Het Binnenhof)"><span class="medium-order-2">Organisatie </span> </a></h2></div></li> <li role="none"><div class="accordion-item w-100"><h2 class="accordion-header position-relative fs-normaal"><a role="menuitem" class="d-flex nowr align-items-start" href="/id/vhnnmt7ixzx2/vergaderingen_eerste_kamer" title="Vergaderingen - Eerste Kamer (Het Binnenhof)"><span class="medium-order-2">Vergaderingen</span> </a></h2></div></li></ul></div></div></div> </li> <li class="item-with-ul d-flex w-100 align-items-center align-self-center is-dropdown-submenu-parent" role="none"><div class="accordion-item w-100"><h2 class="accordion-header position-relative fs-normaal"><a role="menuitem" class="d-flex nowr align-items-start has-submenu" href="/id/vh8lnhrp1x06/politieke_partij" title="Partij - Het Binnenhof"><span class="medium-order-2">Partij</span> </a><button type="button" id="btn-id-partij-uitklapmenu-het-binnenhof" class="submenu-toggle bg-transparent border-0" data-bs-toggle="collapse" data-bs-target="#id-partij-uitklapmenu-het-binnenhof" aria-controls="id-partij-uitklapmenu-het-binnenhof" aria-expanded="false"> <svg class="pijl-fwd-icon icon" width="16" height="16" aria-hidden="true" focusable="false"><use xmlns:xlink="http://www.w3.org/1999/xlink" xlink:href="/9353290/v/svgs_external_file.svg?v4#vooruit"></use></svg></button></h2><div id="id-partij-uitklapmenu-het-binnenhof" class="accordion-collapse collapse" aria-labelledby="btn-id-partij-uitklapmenu-het-binnenhof"><div class="accordion-body"><ul class="vertical menu w-100 p-0 custom-scroll" role="menu" id="ul-id-partij-uitklapmenu-het-binnenhof"> <li role="none"><div class="accordion-item w-100"><h2 class="accordion-header position-relative fs-normaal"><a role="menuitem" class="d-flex nowr align-items-start" href="/id/vh8lnhrpfxut/partijen_in_tweede_en_eerste_kamer" title="Huidig - Partij (Het Binnenhof)"><span class="medium-order-2">Huidig</span> </a></h2></div></li> <li role="none"><div class="accordion-item w-100"><h2 class="accordion-header position-relative fs-normaal"><a role="menuitem" class="d-flex nowr align-items-start" href="/id/vh8lnhrpfxuw/opgeheven_politieke_partijen" title="Opgeheven - Partij (Het Binnenhof)"><span class="medium-order-2">Opgeheven</span> </a></h2></div></li> <li role="none"><div class="accordion-item w-100"><h2 class="accordion-header position-relative fs-normaal"><a role="menuitem" class="d-flex nowr align-items-start" href="/id/vjbzm2hqjfm5/politieke_jongerenorganisaties" title="Jongerenorganisatie - Partij (Het Binnenhof)"><span class="medium-order-2">Jongerenorganisatie</span> </a></h2></div></li> <li role="none"><div class="accordion-item w-100"><h2 class="accordion-header position-relative fs-normaal"><a role="menuitem" class="d-flex nowr align-items-start" href="/id/vi1gg4iij19d/wetenschappelijk_bureau_politieke_partij" title="Wetenschappelijk bureau - Partij (Het Binnenhof)"><span class="medium-order-2">Wetenschappelijk bureau </span> </a></h2></div></li></ul></div></div></div> </li> <li class="item-with-ul d-flex w-100 align-items-center align-self-center is-dropdown-submenu-parent" role="none"><div class="accordion-item w-100"><h2 class="accordion-header position-relative fs-normaal"><a role="menuitem" class="d-flex nowr align-items-start has-submenu" href="/id/vh8lnhronvvx/regering" title="Regering en kabinet - Het Binnenhof"><span class="medium-order-2">Regering en kabinet</span> </a><button type="button" id="btn-id-regering-en-kabinet-uitklapmenu-het-binnenhof" class="submenu-toggle bg-transparent border-0" data-bs-toggle="collapse" data-bs-target="#id-regering-en-kabinet-uitklapmenu-het-binnenhof" aria-controls="id-regering-en-kabinet-uitklapmenu-het-binnenhof" aria-expanded="false"> <svg class="pijl-fwd-icon icon" width="16" height="16" aria-hidden="true" focusable="false"><use xmlns:xlink="http://www.w3.org/1999/xlink" xlink:href="/9353290/v/svgs_external_file.svg?v4#vooruit"></use></svg></button></h2><div id="id-regering-en-kabinet-uitklapmenu-het-binnenhof" class="accordion-collapse collapse" aria-labelledby="btn-id-regering-en-kabinet-uitklapmenu-het-binnenhof"><div class="accordion-body"><ul class="vertical menu w-100 p-0 custom-scroll" role="menu" id="ul-id-regering-en-kabinet-uitklapmenu-het-binnenhof"> <li role="none"><div class="accordion-item w-100"><h2 class="accordion-header position-relative fs-normaal"><a role="menuitem" class="d-flex nowr align-items-start" href="/id/vkidc8m3p1sz/kabinet_rutte_iii_2017_2022" title="Huidig kabinet - Regering en kabinet (Het Binnenhof)"><span class="medium-order-2">Huidig kabinet</span> </a></h2></div></li> <li role="none"><div class="accordion-item w-100"><h2 class="accordion-header position-relative fs-normaal"><a role="menuitem" class="d-flex nowr align-items-start" href="kabinetsformatie" title="Kabinetsformatie - Regering en kabinet (Het Binnenhof)"><span class="medium-order-2">Kabinetsformatie</span> </a></h2></div></li> <li role="none"><div class="accordion-item w-100"><h2 class="accordion-header position-relative fs-normaal"><a role="menuitem" class="d-flex nowr align-items-start" href="/id/vh8lnhrouwxl/kabinetscrises" title="Kabinetscrises - Regering en kabinet (Het Binnenhof)"><span class="medium-order-2">Kabinetscrises </span> </a></h2></div></li> <li role="none"><div class="accordion-item w-100"><h2 class="accordion-header position-relative fs-normaal"><a role="menuitem" class="d-flex nowr align-items-start" href="/id/vkghddy5b4x2/wetenswaardigheden_kabinetten" title="Wetenswaardigheden - Regering en kabinet (Het Binnenhof)"><span class="medium-order-2">Wetenswaardigheden</span> </a></h2></div></li></ul></div></div></div> </li> <li role="none"><div class="accordion-item w-100"><h2 class="accordion-header position-relative fs-normaal"><a role="menuitem" class="d-flex nowr align-items-start" href="/id/vh8lnhronvwm/ministerie" title="Ministeries - Het Binnenhof"><span class="medium-order-2">Ministeries</span> </a></h2></div></li> <li role="none"><div class="accordion-item w-100"><h2 class="accordion-header position-relative fs-normaal"><a role="menuitem" class="d-flex nowr align-items-start" href="/id/vh8lnhronvvr/de_koning" title="Koning - Het Binnenhof"><span class="medium-order-2">Koning</span> </a></h2></div></li></ul></div></div></div> </li> <li class="top-level d-flex w-100 align-self-center align-items-center item-with-ul d-flex w-100 align-items-center align-self-center is-dropdown-submenu-parent" role="none"><div class="accordion-item w-100"><h2 class="accordion-header position-relative fs-normaal"><a role="menuitem" class="d-flex nowr align-items-start has-submenu" href="/id/vg4vb3tw0pd8/personen_hoe_werkt_het"><span class="medium-order-2">Personen</span> </a><button type="button" id="btn-id-personen-uitklapmenu" class="submenu-toggle bg-transparent border-0" data-bs-toggle="collapse" data-bs-target="#id-personen-uitklapmenu" aria-controls="id-personen-uitklapmenu" aria-expanded="false"> <svg class="pijl-fwd-icon icon" width="16" height="16" aria-hidden="true" focusable="false"><use xmlns:xlink="http://www.w3.org/1999/xlink" xlink:href="/9353290/v/svgs_external_file.svg?v4#vooruit"></use></svg></button></h2><div id="id-personen-uitklapmenu" class="accordion-collapse collapse" aria-labelledby="btn-id-personen-uitklapmenu"><div class="accordion-body"><ul class="vertical menu w-100 p-0 custom-scroll" role="menu" id="ul-id-personen-uitklapmenu"> <li class="item-with-ul d-flex w-100 align-items-center align-self-center is-dropdown-submenu-parent" role="none"><div class="accordion-item w-100"><h2 class="accordion-header position-relative fs-normaal"><a role="menuitem" class="d-flex nowr align-items-start has-submenu" href="/id/vg4vb3tw0pd8/personen_hoe_werkt_het" title="Hoe werkt het? - Personen"><span class="medium-order-2">Hoe werkt het?</span> </a><button type="button" id="btn-id-hoe-werkt-het-uitklapmenu-personen" class="submenu-toggle bg-transparent border-0" data-bs-toggle="collapse" data-bs-target="#id-hoe-werkt-het-uitklapmenu-personen" aria-controls="id-hoe-werkt-het-uitklapmenu-personen" aria-expanded="false"> <svg class="pijl-fwd-icon icon" width="16" height="16" aria-hidden="true" focusable="false"><use xmlns:xlink="http://www.w3.org/1999/xlink" xlink:href="/9353290/v/svgs_external_file.svg?v4#vooruit"></use></svg></button></h2><div id="id-hoe-werkt-het-uitklapmenu-personen" class="accordion-collapse collapse" aria-labelledby="btn-id-hoe-werkt-het-uitklapmenu-personen"><div class="accordion-body"><ul class="vertical menu w-100 p-0 custom-scroll" role="menu" id="ul-id-hoe-werkt-het-uitklapmenu-personen"> <li role="none"><div class="accordion-item w-100"><h2 class="accordion-header position-relative fs-normaal"><a role="menuitem" class="d-flex nowr align-items-start" href="/id/vhnnmt7ihwyl/het_biografisch_archief_van_pdc" title="Biografisch archief - Hoe werkt het? (Personen)"><span class="medium-order-2">Biografisch archief</span> </a></h2></div></li> <li role="none"><div class="accordion-item w-100"><h2 class="accordion-header position-relative fs-normaal"><a role="menuitem" class="d-flex nowr align-items-start" href="/id/vhnnmt7idpy5/redactiestatuut_biografieen" title="Redactiestatuut - Hoe werkt het? (Personen)"><span class="medium-order-2">Redactiestatuut</span> </a></h2></div></li> <li role="none"><div class="accordion-item w-100"><h2 class="accordion-header position-relative fs-normaal"><a role="menuitem" class="d-flex nowr align-items-start" href="/id/vks4cyvaywx8/uitgebreide_biografieen_op_parlement_com" title="Inloggen - Hoe werkt het? (Personen)"><span class="medium-order-2">Inloggen</span> </a></h2></div></li></ul></div></div></div> </li> <li class="item-with-ul d-flex w-100 align-items-center align-self-center is-dropdown-submenu-parent" role="none"><div class="accordion-item w-100"><h2 class="accordion-header position-relative fs-normaal"><a role="menuitem" class="d-flex nowr align-items-start has-submenu" href="/id/vhnnmt7j3lxq/eerste_kamerlid" title="Eerste Kamerlid - Personen"><span class="medium-order-2">Eerste Kamerlid</span> </a><button type="button" id="btn-id-eerste-kamerlid-uitklapmenu-personen" class="submenu-toggle bg-transparent border-0" data-bs-toggle="collapse" data-bs-target="#id-eerste-kamerlid-uitklapmenu-personen" aria-controls="id-eerste-kamerlid-uitklapmenu-personen" aria-expanded="false"> <svg class="pijl-fwd-icon icon" width="16" height="16" aria-hidden="true" focusable="false"><use xmlns:xlink="http://www.w3.org/1999/xlink" xlink:href="/9353290/v/svgs_external_file.svg?v4#vooruit"></use></svg></button></h2><div id="id-eerste-kamerlid-uitklapmenu-personen" class="accordion-collapse collapse" aria-labelledby="btn-id-eerste-kamerlid-uitklapmenu-personen"><div class="accordion-body"><ul class="vertical menu w-100 p-0 custom-scroll" role="menu" id="ul-id-eerste-kamerlid-uitklapmenu-personen"> <li role="none"><div class="accordion-item w-100"><h2 class="accordion-header position-relative fs-normaal"><a role="menuitem" class="d-flex nowr align-items-start" href="/id/vh8lnhrp8wt5/voorzitter_eerste_kamer" title="Voorzitter - Eerste Kamerlid (Personen)"><span class="medium-order-2">Voorzitter</span> </a></h2></div></li> <li role="none"><div class="accordion-item w-100"><h2 class="accordion-header position-relative fs-normaal"><a role="menuitem" class="d-flex nowr align-items-start" href="/id/vkc0ks4kt6w7/de_huidige_eerste_kamer" title="Huidige leden - Eerste Kamerlid (Personen)"><span class="medium-order-2">Huidige leden</span> </a></h2></div></li> <li role="none"><div class="accordion-item w-100"><h2 class="accordion-header position-relative fs-normaal"><a role="menuitem" class="d-flex nowr align-items-start" href="/id/vkbri1wnc7i1/wetenswaardigheden_eerste_kamerleden" title="Wetenswaardigheden - Eerste Kamerlid (Personen)"><span class="medium-order-2">Wetenswaardigheden</span> </a></h2></div></li></ul></div></div></div> </li> <li class="item-with-ul d-flex w-100 align-items-center align-self-center is-dropdown-submenu-parent" role="none"><div class="accordion-item w-100"><h2 class="accordion-header position-relative fs-normaal"><a role="menuitem" class="d-flex nowr align-items-start has-submenu" href="/id/vhnnmt7iuhwr/tweede_kamerlid" title="Tweede Kamerlid - Personen"><span class="medium-order-2">Tweede Kamerlid</span> </a><button type="button" id="btn-id-tweede-kamerlid-uitklapmenu-personen" class="submenu-toggle bg-transparent border-0" data-bs-toggle="collapse" data-bs-target="#id-tweede-kamerlid-uitklapmenu-personen" aria-controls="id-tweede-kamerlid-uitklapmenu-personen" aria-expanded="false"> <svg class="pijl-fwd-icon icon" width="16" height="16" aria-hidden="true" focusable="false"><use xmlns:xlink="http://www.w3.org/1999/xlink" xlink:href="/9353290/v/svgs_external_file.svg?v4#vooruit"></use></svg></button></h2><div id="id-tweede-kamerlid-uitklapmenu-personen" class="accordion-collapse collapse" aria-labelledby="btn-id-tweede-kamerlid-uitklapmenu-personen"><div class="accordion-body"><ul class="vertical menu w-100 p-0 custom-scroll" role="menu" id="ul-id-tweede-kamerlid-uitklapmenu-personen"> <li role="none"><div class="accordion-item w-100"><h2 class="accordion-header position-relative fs-normaal"><a role="menuitem" class="d-flex nowr align-items-start" href="/id/vh8lnhrp8wt4/voorzitter_tweede_kamer" title="Voorzitter - Tweede Kamerlid (Personen)"><span class="medium-order-2">Voorzitter</span> </a></h2></div></li> <li role="none"><div class="accordion-item w-100"><h2 class="accordion-header position-relative fs-normaal"><a role="menuitem" class="d-flex nowr align-items-start" href="/id/vhnnmt7ijayp/de_huidige_tweede_kamer" title="Huidige leden - Tweede Kamerlid (Personen)"><span class="medium-order-2">Huidige leden</span> </a></h2></div></li> <li role="none"><div class="accordion-item w-100"><h2 class="accordion-header position-relative fs-normaal"><a role="menuitem" class="d-flex nowr align-items-start" href="/id/vkbribcbksf5/wetenswaardigheden_tweede_kamerleden" title="Wetenswaardigheden - Tweede Kamerlid (Personen)"><span class="medium-order-2">Wetenswaardigheden</span> </a></h2></div></li></ul></div></div></div> </li> <li role="none"><div class="accordion-item w-100"><h2 class="accordion-header position-relative fs-normaal"><a role="menuitem" class="d-flex nowr align-items-start" href="/id/vh7ojk29wsza/leden_europees_parlement" title="Europarlementari毛r - Personen"><span class="medium-order-2">Europarlementari毛r</span> </a></h2></div></li> <li role="none"><div class="accordion-item w-100"><h2 class="accordion-header position-relative fs-normaal"><a role="menuitem" class="d-flex nowr align-items-start" href="/id/vkqxg1xtquux/fractievoorzitter" title="Fractievoorzitter - Personen"><span class="medium-order-2">Fractievoorzitter</span> </a></h2></div></li> <li role="none"><div class="accordion-item w-100"><h2 class="accordion-header position-relative fs-normaal"><a role="menuitem" class="d-flex nowr align-items-start" href="/id/vhnnmt7m19zr/politiek_leider_van_een_partij" title="Partijleider - Personen"><span class="medium-order-2">Partijleider</span> </a></h2></div></li> <li class="item-with-ul d-flex w-100 align-items-center align-self-center is-dropdown-submenu-parent" role="none"><div class="accordion-item w-100"><h2 class="accordion-header position-relative fs-normaal"><a role="menuitem" class="d-flex nowr align-items-start has-submenu" href="/id/vh8lnhrogvvn/minister_president" title="Minister-President - Personen"><span class="medium-order-2">Minister-President</span> </a><button type="button" id="btn-id-minister-president-uitklapmenu-personen" class="submenu-toggle bg-transparent border-0" data-bs-toggle="collapse" data-bs-target="#id-minister-president-uitklapmenu-personen" aria-controls="id-minister-president-uitklapmenu-personen" aria-expanded="false"> <svg class="pijl-fwd-icon icon" width="16" height="16" aria-hidden="true" focusable="false"><use xmlns:xlink="http://www.w3.org/1999/xlink" xlink:href="/9353290/v/svgs_external_file.svg?v4#vooruit"></use></svg></button></h2><div id="id-minister-president-uitklapmenu-personen" class="accordion-collapse collapse" aria-labelledby="btn-id-minister-president-uitklapmenu-personen"><div class="accordion-body"><ul class="vertical menu w-100 p-0 custom-scroll" role="menu" id="ul-id-minister-president-uitklapmenu-personen"> <li role="none"><div class="accordion-item w-100"><h2 class="accordion-header position-relative fs-normaal"><a role="menuitem" class="d-flex nowr align-items-start" href="/id/vke4lv6cfqry/wetenswaardigheden_minister_president" title="Wetenswaardigheden - Minister-President (Personen)"><span class="medium-order-2">Wetenswaardigheden</span> </a></h2></div></li></ul></div></div></div> </li> <li class="item-with-ul d-flex w-100 align-items-center align-self-center is-dropdown-submenu-parent" role="none"><div class="accordion-item w-100"><h2 class="accordion-header position-relative fs-normaal"><a role="menuitem" class="d-flex nowr align-items-start has-submenu" href="/id/vh8lnhrogvv3/minister" title="Minister - Personen"><span class="medium-order-2">Minister</span> </a><button type="button" id="btn-id-minister-uitklapmenu-personen" class="submenu-toggle bg-transparent border-0" data-bs-toggle="collapse" data-bs-target="#id-minister-uitklapmenu-personen" aria-controls="id-minister-uitklapmenu-personen" aria-expanded="false"> <svg class="pijl-fwd-icon icon" width="16" height="16" aria-hidden="true" focusable="false"><use xmlns:xlink="http://www.w3.org/1999/xlink" xlink:href="/9353290/v/svgs_external_file.svg?v4#vooruit"></use></svg></button></h2><div id="id-minister-uitklapmenu-personen" class="accordion-collapse collapse" aria-labelledby="btn-id-minister-uitklapmenu-personen"><div class="accordion-body"><ul class="vertical menu w-100 p-0 custom-scroll" role="menu" id="ul-id-minister-uitklapmenu-personen"> <li role="none"><div class="accordion-item w-100"><h2 class="accordion-header position-relative fs-normaal"><a role="menuitem" class="d-flex nowr align-items-start" href="/id/vkc0e807cuq6/wetenswaardigheden_ministers" title="Wetenswaardigheden - Minister (Personen)"><span class="medium-order-2">Wetenswaardigheden</span> </a></h2></div></li></ul></div></div></div> </li> <li class="item-with-ul d-flex w-100 align-items-center align-self-center is-dropdown-submenu-parent" role="none"><div class="accordion-item w-100"><h2 class="accordion-header position-relative fs-normaal"><a role="menuitem" class="d-flex nowr align-items-start has-submenu" href="/id/vh8lnhrogvv4/staatssecretaris" title="Staatssecretaris - Personen"><span class="medium-order-2">Staatssecretaris</span> </a><button type="button" id="btn-id-staatssecretaris-uitklapmenu-personen" class="submenu-toggle bg-transparent border-0" data-bs-toggle="collapse" data-bs-target="#id-staatssecretaris-uitklapmenu-personen" aria-controls="id-staatssecretaris-uitklapmenu-personen" aria-expanded="false"> <svg class="pijl-fwd-icon icon" width="16" height="16" aria-hidden="true" focusable="false"><use xmlns:xlink="http://www.w3.org/1999/xlink" xlink:href="/9353290/v/svgs_external_file.svg?v4#vooruit"></use></svg></button></h2><div id="id-staatssecretaris-uitklapmenu-personen" class="accordion-collapse collapse" aria-labelledby="btn-id-staatssecretaris-uitklapmenu-personen"><div class="accordion-body"><ul class="vertical menu w-100 p-0 custom-scroll" role="menu" id="ul-id-staatssecretaris-uitklapmenu-personen"> <li role="none"><div class="accordion-item w-100"><h2 class="accordion-header position-relative fs-normaal"><a role="menuitem" class="d-flex nowr align-items-start" href="/id/vi21csmdoktt/wetenswaardigheden_staatssecretarissen" title="Wetenswaardigheden - Staatssecretaris (Personen)"><span class="medium-order-2">Wetenswaardigheden</span> </a></h2></div></li></ul></div></div></div> </li> <li role="none"><div class="accordion-item w-100"><h2 class="accordion-header position-relative fs-normaal"><a role="menuitem" class="d-flex nowr align-items-start" href="/id/vky9kdpqnvi1/integriteitsregels_voor_kamerleden_en" title="Integriteit - Personen"><span class="medium-order-2">Integriteit</span> </a></h2></div></li></ul></div></div></div> </li> <li class="top-level d-flex w-100 align-self-center align-items-center item-with-ul d-flex w-100 align-items-center align-self-center is-dropdown-submenu-parent" role="none"><div class="accordion-item w-100"><h2 class="accordion-header position-relative fs-normaal"><a role="menuitem" class="d-flex nowr align-items-start has-submenu" href="/id/vkqxg4g3netv/verkiezingen_hoe_werkt_het"><span class="medium-order-2">Verkiezingen</span> </a><button type="button" id="btn-id-verkiezingen-uitklapmenu" class="submenu-toggle bg-transparent border-0" data-bs-toggle="collapse" data-bs-target="#id-verkiezingen-uitklapmenu" aria-controls="id-verkiezingen-uitklapmenu" aria-expanded="false"> <svg class="pijl-fwd-icon icon" width="16" height="16" aria-hidden="true" focusable="false"><use xmlns:xlink="http://www.w3.org/1999/xlink" xlink:href="/9353290/v/svgs_external_file.svg?v4#vooruit"></use></svg></button></h2><div id="id-verkiezingen-uitklapmenu" class="accordion-collapse collapse" aria-labelledby="btn-id-verkiezingen-uitklapmenu"><div class="accordion-body"><ul class="vertical menu w-100 p-0 custom-scroll" role="menu" id="ul-id-verkiezingen-uitklapmenu"> <li class="item-with-ul d-flex w-100 align-items-center align-self-center is-dropdown-submenu-parent" role="none"><div class="accordion-item w-100"><h2 class="accordion-header position-relative fs-normaal"><a role="menuitem" class="d-flex nowr align-items-start has-submenu" href="/id/vkqxg4g3netv/verkiezingen_hoe_werkt_het" title="Hoe werkt het? - Verkiezingen"><span class="medium-order-2">Hoe werkt het?</span> </a><button type="button" id="btn-id-hoe-werkt-het-uitklapmenu-verkiezingen" class="submenu-toggle bg-transparent border-0" data-bs-toggle="collapse" data-bs-target="#id-hoe-werkt-het-uitklapmenu-verkiezingen" aria-controls="id-hoe-werkt-het-uitklapmenu-verkiezingen" aria-expanded="false"> <svg class="pijl-fwd-icon icon" width="16" height="16" aria-hidden="true" focusable="false"><use xmlns:xlink="http://www.w3.org/1999/xlink" xlink:href="/9353290/v/svgs_external_file.svg?v4#vooruit"></use></svg></button></h2><div id="id-hoe-werkt-het-uitklapmenu-verkiezingen" class="accordion-collapse collapse" aria-labelledby="btn-id-hoe-werkt-het-uitklapmenu-verkiezingen"><div class="accordion-body"><ul class="vertical menu w-100 p-0 custom-scroll" role="menu" id="ul-id-hoe-werkt-het-uitklapmenu-verkiezingen"> <li role="none"><div class="accordion-item w-100"><h2 class="accordion-header position-relative fs-normaal"><a role="menuitem" class="d-flex nowr align-items-start" href="/id/vhnnmt7ieeyb/kiesstelsel" title="Kiesstelsel - Hoe werkt het? (Verkiezingen)"><span class="medium-order-2">Kiesstelsel</span> </a></h2></div></li> <li role="none"><div class="accordion-item w-100"><h2 class="accordion-header position-relative fs-normaal"><a role="menuitem" class="d-flex nowr align-items-start" href="/id/vh8lnhrouwze/kiesrecht" title="Kiesrecht - Hoe werkt het? (Verkiezingen)"><span class="medium-order-2">Kiesrecht </span> </a></h2></div></li> <li role="none"><div class="accordion-item w-100"><h2 class="accordion-header position-relative fs-normaal"><a role="menuitem" class="d-flex nowr align-items-start" href="/id/vhnnmt7idpy7/stemmen_op_de_verkiezingsdag" title="Stemmen - Hoe werkt het? (Verkiezingen)"><span class="medium-order-2">Stemmen </span> </a></h2></div></li></ul></div></div></div> </li> <li class="item-with-ul d-flex w-100 align-items-center align-self-center is-dropdown-submenu-parent" role="none"><div class="accordion-item w-100"><h2 class="accordion-header position-relative fs-normaal"><a role="menuitem" class="d-flex nowr align-items-start has-submenu" href="/id/vhnnmt7irps2/tweede_kamerverkiezingen" title="Tweede Kamer - Verkiezingen"><span class="medium-order-2">Tweede Kamer</span> </a><button type="button" id="btn-id-tweede-kamer-uitklapmenu-verkiezingen" class="submenu-toggle bg-transparent border-0" data-bs-toggle="collapse" data-bs-target="#id-tweede-kamer-uitklapmenu-verkiezingen" aria-controls="id-tweede-kamer-uitklapmenu-verkiezingen" aria-expanded="false"> <svg class="pijl-fwd-icon icon" width="16" height="16" aria-hidden="true" focusable="false"><use xmlns:xlink="http://www.w3.org/1999/xlink" xlink:href="/9353290/v/svgs_external_file.svg?v4#vooruit"></use></svg></button></h2><div id="id-tweede-kamer-uitklapmenu-verkiezingen" class="accordion-collapse collapse" aria-labelledby="btn-id-tweede-kamer-uitklapmenu-verkiezingen"><div class="accordion-body"><ul class="vertical menu w-100 p-0 custom-scroll" role="menu" id="ul-id-tweede-kamer-uitklapmenu-verkiezingen"> <li role="none"><div class="accordion-item w-100"><h2 class="accordion-header position-relative fs-normaal"><a role="menuitem" class="d-flex nowr align-items-start" href="/id/vl4ai9zklwpy/tweede_kamerverkiezingen_2021" title="Verkiezingen 2021 - Tweede Kamer (Verkiezingen)"><span class="medium-order-2">Verkiezingen 2021</span> </a></h2></div></li> <li role="none"><div class="accordion-item w-100"><h2 class="accordion-header position-relative fs-normaal"><a role="menuitem" class="d-flex nowr align-items-start" href="/id/vh8lnhrpmxux/verkiezingen_tweede_kamer_1917_2023" title="Verkiezingen 1917 - 2017 - Tweede Kamer (Verkiezingen)"><span class="medium-order-2">Verkiezingen 1917 - 2017</span> </a></h2></div></li> <li role="none"><div class="accordion-item w-100"><h2 class="accordion-header position-relative fs-normaal"><a role="menuitem" class="d-flex nowr align-items-start" href="/id/vkbdjm16s8wi/wetenswaardigheden_tweede" title="Wetenswaardigheden - Tweede Kamer (Verkiezingen)"><span class="medium-order-2">Wetenswaardigheden </span> </a></h2></div></li></ul></div></div></div> </li> <li class="item-with-ul d-flex w-100 align-items-center align-self-center is-dropdown-submenu-parent" role="none"><div class="accordion-item w-100"><h2 class="accordion-header position-relative fs-normaal"><a role="menuitem" class="d-flex nowr align-items-start has-submenu" href="/id/vh8lnhrp8wt8/eerste_kamerverkiezingen" title="Eerste Kamer - Verkiezingen"><span class="medium-order-2">Eerste Kamer</span> </a><button type="button" id="btn-id-eerste-kamer-uitklapmenu-verkiezingen" class="submenu-toggle bg-transparent border-0" data-bs-toggle="collapse" data-bs-target="#id-eerste-kamer-uitklapmenu-verkiezingen" aria-controls="id-eerste-kamer-uitklapmenu-verkiezingen" aria-expanded="false"> <svg class="pijl-fwd-icon icon" width="16" height="16" aria-hidden="true" focusable="false"><use xmlns:xlink="http://www.w3.org/1999/xlink" xlink:href="/9353290/v/svgs_external_file.svg?v4#vooruit"></use></svg></button></h2><div id="id-eerste-kamer-uitklapmenu-verkiezingen" class="accordion-collapse collapse" aria-labelledby="btn-id-eerste-kamer-uitklapmenu-verkiezingen"><div class="accordion-body"><ul class="vertical menu w-100 p-0 custom-scroll" role="menu" id="ul-id-eerste-kamer-uitklapmenu-verkiezingen"> <li role="none"><div class="accordion-item w-100"><h2 class="accordion-header position-relative fs-normaal"><a role="menuitem" class="d-flex nowr align-items-start" href="/id/vimrii5o8ord/eerste_kamerverkiezingen_1983_2023" title="Verkiezingen 1983 - 2019 - Eerste Kamer (Verkiezingen)"><span class="medium-order-2">Verkiezingen 1983 - 2019</span> </a></h2></div></li> <li role="none"><div class="accordion-item w-100"><h2 class="accordion-header position-relative fs-normaal"><a role="menuitem" class="d-flex nowr align-items-start" href="/id/vh8lnhrp8wt6/verkiezingen_provinciale_staten" title="Verkiezingen Provinciale Staten - Eerste Kamer (Verkiezingen)"><span class="medium-order-2">Verkiezingen Provinciale Staten</span> </a></h2></div></li></ul></div></div></div> </li> <li role="none"><div class="accordion-item w-100"><h2 class="accordion-header position-relative fs-normaal"><a role="menuitem" class="d-flex nowr align-items-start" href="/id/vh8lnhrrl0g5/wijze_van_verkiezen_europees_parlement" title="Europees Parlement - Verkiezingen"><span class="medium-order-2">Europees Parlement</span> </a></h2></div></li> </ul> </div></div></div> </li> </ul> </div> </div> </nav> </div> <div id="site-logo" class="site-logo cell medium-6 large-6 grid-x align-middle align-center"> <a id="site-title_lnk" href="/" class="lnk_logo lnk_no_hvr grid-x" title="naar Home PARLEMENT.com"> <div class="woordmerk zonder-beeldmerk d-flex">PARLEMENT<span>.</span><span class="wmerk_dom">com</span></div> </a> </div> <div id="searchbar" class="cell small-12 medium-3 large-3 text-right grid-x align-right align-middle"> <div id="sb-search" class="sb-search"> <form class="align-right f_rltv" role="search" action="/id/vgdei7c2vgu4/zoeken"> <label for="q" class="visuallyhidden">invoerveld zoekterm</label> <input type="hidden" name="u" value="✓"> <input id="q" name="q" class="sb-search-input" placeholder="zoekterm" type="search" title="tik zoekterm in, en bevestig met Enter of klik/tap op het vergrootglas" autocomplete="off" required="" value="" aria-autocomplete="list" aria-haspopup="true" aria-label="invoerveld zoekterm"> <button class="sb-icon-search" aria-label="bevestig zoekterm" aria-hidden="true" tabindex="-1"> <svg preserveAspectRatio="xMidYMid meet" class="search-icon icon"> <title>bevestig zoekterm</title> <use xmlns:xlink="http://www.w3.org/1999/xlink" xlink:href="/9353290/v/svgs_external_file.svg?v4#icon-search"></use> </svg> </button> <input class="sb-search-submit" type="submit" value="" aria-label="bevestig"> <button class="icon-clear" type="reset"> <span class="visuallyhidden">reset</span> </button> </form> </div> </div> </div> </header> <main id="content" class="grid-container grid-x grid-padding"> <nav id="kruimelpad_w" aria-label="Kruimelpad" class="small-12 medium-8 hide-for-print kr-count-5"> <span class="kr-it-1"><a href="/" onclick="javascript:_paq.push(['trackEvent', 'Kruimelpad', 'Klik', 'Kabinetsformatie (vh8lnhrogvup) -> Home (vknrezmre4sj)']);">Home</a><svg class="pijl-fwd-icon icon kruimelpad" width="16" height="16" focusable="false" aria-hidden="true"><use xmlns:xlink="http://www.w3.org/1999/xlink" xlink:href="/9353290/v/svgs_external_file.svg?v4#vooruit"></use></svg></span><span class="kr-it-2"><a href="/id/vkqxfhqt4bm8/binnenhof_hoe_werkt_het" onclick="javascript:_paq.push(['trackEvent', 'Kruimelpad', 'Klik', 'Kabinetsformatie (vh8lnhrogvup) -> Binnenhof - hoe werkt het? (vkqxfhqt4bm8)']);">Binnenhof - hoe werkt het?</a><svg class="pijl-fwd-icon icon kruimelpad" width="16" height="16" focusable="false" aria-hidden="true"><use xmlns:xlink="http://www.w3.org/1999/xlink" xlink:href="/9353290/v/svgs_external_file.svg?v4#vooruit"></use></svg></span><span class="kr-it-3"><a href="/id/vh8lnhronvvx/regering" onclick="javascript:_paq.push(['trackEvent', 'Kruimelpad', 'Klik', 'Kabinetsformatie (vh8lnhrogvup) -> Regering (vh8lnhronvvx)']);">Regering</a><svg class="pijl-fwd-icon icon kruimelpad" width="16" height="16" focusable="false" aria-hidden="true"><use xmlns:xlink="http://www.w3.org/1999/xlink" xlink:href="/9353290/v/svgs_external_file.svg?v4#vooruit"></use></svg></span><span class="kr-it-4"><a href="/id/vh8lnhrqszxr/kabinet" onclick="javascript:_paq.push(['trackEvent', 'Kruimelpad', 'Klik', 'Kabinetsformatie (vh8lnhrogvup) -> Kabinet (vh8lnhrqszxr)']);">Kabinet</a><svg class="pijl-fwd-icon icon kruimelpad" width="16" height="16" focusable="false" aria-hidden="true"><use xmlns:xlink="http://www.w3.org/1999/xlink" xlink:href="/9353290/v/svgs_external_file.svg?v4#vooruit"></use></svg></span><span class="kr-it-5" aria-current="page">Kabinetsformatie</span> </nav>  <article class="art_main small-order-1 medium-order-2 cell small-12 medium-8" aria-label="hoofdArtikel"> <hr class="hide"> <div id="main" class=""> <hr class="hide"> <div id="main_content_wrapper"> <div id="inhoud"></div>  <div id="tekst0" class="partext"><div class="partext_c"> <h1>Kabinetsformatie</h1> <p class="mnone">Na elke <a href="/id/vhnnmt7irps2/tweede_kamerverkiezingen" class="meti" data-bs-toggle="popover" data-bs-placement="bottom" data-bs-title="Tweede Kamerverkiezing" data-bs-content="De leden van de Tweede Kamer worden in principe eens in de vier jaar gekozen op basis van het stelsel van evenredige vertegenwoordiging. Ook na de val van een kabinet worden bijna altijd verkiezingen gehouden. Kiesgerechtigd zijn alle Nederlanders die op de dag van de kandidaatstelling 18 jaar of ouder zijn, mits niet het kiesrecht vanwege een veroordeling is ontnomen." data-bs-content-morelink="/id/vhnnmt7irps2/tweede_kamerverkiezingen">Tweede Kamerverkiezing<script type="text/javascript"></script></a>, of soms na de val van een <a href="/id/vh8lnhrqszxr/kabinet" class="meti" data-bs-toggle="popover" data-bs-placement="bottom" data-bs-title="kabinet" data-bs-content="Met het begrip kabinet worden alle ministers en staatssecretarissen bedoeld. Een kabinet wordt genoemd naar de minister-president, bijvoorbeeld het kabinet-Drees of het kabinet-Kok. In het spraakgebruik worden de begrippen regering en kabinet vaak door elkaar gebruikt. Strikt genomen, is er echter een verschil tussen beide. Met de term 'regering' duiden we het staatshoofd (koning of koningin) samen met de ministers aan." data-bs-content-morelink="/id/vh8lnhrqszxr/kabinet">kabinet<script type="text/javascript"></script></a>, begint het proces van de formatie van een nieuw kabinet. Doel van de kabinetsformatie is een kabinet te vormen dat enerzijds kan rekenen op steun van de meerderheid van de <a href="/id/vhnnmt7ih7yh/tweede_kamer" class="meti" data-bs-toggle="popover" data-bs-placement="bottom" data-bs-title="Tweede Kamer" data-bs-content="De Tweede Kamer is deel van de volksvertegen颅woor颅di颅ging. Zij speelt een belangrijke rol bij de totstandkoming van wetten, controleert de regering en beslist over de vraag of een kabinet (of bewindspersoon) genoeg vertrouwen heeft." data-bs-content-morelink="/id/vhnnmt7ih7yh/tweede_kamer">Tweede Kamer<script type="text/javascript"></script></a> en anderzijds tot een gezamenlijk beleid kan komen. De <a href="/id/vh8lnhrqeym0/grondwet_van_nederland" class="meti" data-bs-toggle="popover" data-bs-placement="bottom" data-bs-title="Grondwet" data-bs-content="De Grondwet is het belangrijkste staatsdocument en hoogste nationale wet van Nederland. Zij bevat de regels voor onze staatsinstellingen en de grondrechten van de burgers. Daarnaast bevat de Grondwet regels over bestuur, wetgeving en rechtspraak. De Grondwet telt acht hoofdstukken. Artikel 5.2 van het Statuut van het Koninkrijk bepaalt dat de Grondwet de bepalingen daarvan in acht neemt." data-bs-content-morelink="/id/vh8lnhrqeym0/grondwet_van_nederland">Grondwet<script type="text/javascript"></script></a> is vrij bescheiden wat betreft de kabinetsformatie. Slechts de <span class="a-popup"><a href="http://www.denederlandsegrondwet.nl/9353000/1/j9vvihlf299q0sr/vkugbqve7xy7" class="popup meti" title="link opent in nieuw venster" data-bs-toggle="popover" data-bs-placement="bottom" data-bs-title="artikelen 43" data-bs-content="De minister-president en de overige ministers worden bij koninklijk besluit benoemd en ontslagen." data-bs-content-morelink="http://www.denederlandsegrondwet.nl/9353000/1/j9vvihlf299q0sr/vkugbqve7xy7">artikelen 43<script type="text/javascript"></script></a></span> en <span class="a-popup"><a href="http://www.denederlandsegrondwet.nl/9353000/1/j9vvihlf299q0sr/vkugbqve8jyc" class="popup meti" title="link opent in nieuw venster" data-bs-toggle="popover" data-bs-placement="bottom" data-bs-title="48" data-bs-content="Het koninklijk besluit waarbij de minister-president wordt benoemd, wordt mede door hem ondertekend. De koninklijke besluiten waarbij de overige ministers en de staatssecretarissen worden benoemd of ontslagen, worden mede door de minister-president ondertekend." data-bs-content-morelink="http://www.denederlandsegrondwet.nl/9353000/1/j9vvihlf299q0sr/vkugbqve8jyc">48<script type="text/javascript"></script></a></span> van de Grondwet spreken over de vorming van een kabinet: ministers en staatssecretarissen worden bij <a href="/id/vi9xmf878tqq/koninklijk_besluit" class="meti" data-bs-toggle="popover" data-bs-placement="bottom" data-bs-title="koninklijk besluit" data-bs-content="Een koninklijk besluit (KB) is een besluit van de regering dat zonder medewerking van de Staten-Generaal wordt genomen." data-bs-content-morelink="/id/vi9xmf878tqq/koninklijk_besluit">koninklijk besluit<script type="text/javascript"></script></a> benoemd.</p> <p class="mtop">In 2011 is aan het Reglement van Orde van de Tweede Kamer een bepaling toegevoegd waardoor de Tweede Kamer een actievere rol bij de formatie speelt. Werden voordien de (in)formateurs door de Koning(in) benoemd, sinds 2012 beslist de Tweede Kamer wie dat zullen zijn. Opzet was de kabinetsformatie transparanter en democratischer te maken.</p> <p class="mtop">Na de verkiezingen van 22 november 2023 begon twee dagen later de kabinetsformatie begonnen. De <a href="/id/vm8gemegasko/kabinetsformatie_2023_2024" class="meti" data-bs-toggle="popover" data-bs-placement="bottom" data-bs-title="kabinetsformatie van 2023-2024" data-bs-content="De formatie van het kabinet-Schoof van PVV, VVD, NSC en BBB duurde 223 dagen. Na de formatie van 2021-2022 de langste formatie. Opvallend was dat noch de verkenner, noch de informateurs, noch de formateur uit 茅茅n van de vier beoogde coalitiepartijen kwam en dat voor het eerst sinds 1973 de formateur geen minister-president werd. De formatie vond in grote beslotenheid plaats." data-bs-content-morelink="/id/vm8gemegasko/kabinetsformatie_2023_2024">kabinetsformatie van 2023-2024<script type="text/javascript"></script></a> werd afgerond op 2 juli 2024 met het aantreden van het <a href="/id/vmdmihklyen5/kabinet_schoof_2024_heden" class="meti" data-bs-toggle="popover" data-bs-placement="bottom" data-bs-title="kabinet-Schoof" data-bs-content="Dit kabinet van PVV, VVD, NSC en BBB trad op 2 juli 2024 aan. Het kwam zeven maanden na de verkiezingen van 22 november 2023 en bijna een jaar na de ontslagneming van het kabinet-Rutte IV tot stand. Formateur was staatsraad Richard van Zwol (CDA) en minister-president de partijloze oud-topambtenaar Dick Schoof." data-bs-content-morelink="/id/vmdmihklyen5/kabinet_schoof_2024_heden">kabinet-Schoof<script type="text/javascript"></script></a>.</p> </div></div> <section class="infowijzer infowijzer2"> <div class="wijzerkop"><div class="inhoud"><h2>Inhoud<span class="hide">sopgave van deze pagina:</span></h2> <hr id="hr_infow"> </div></div><div id="inhoudsopgave"><ol class="met1digit"> <li><a href="#p1">Rol Tweede Kamer</a></li> <li><a href="#p2">De formatie stap voor stap</a></li> <li><a href="#p3">Verantwoording</a></li> <li><a href="#p4">Overzicht</a></li> <li><a href="#p5">Wetenswaardigheden</a></li> </ol></div> </section> <div id="tekst1" role="region" aria-labelledby="region1" class="partext b-description_readmore js-description_readmore"><div class="partext_c"><a name="p1" id="p1" class="anker d-inline" data-magellan-target="p1"></a><a class="" name="hd9878cef5"></a> <div class="mt-6 d-flex grid-x nowr paragraaf_kop"> <div class="pe-2 paragraaf_kopnr"><h2 class="sub"><a name="parrol1"></a>1.</h2></div> <div class="paragraaf_koptekst"><h2 id="region1" class="sub" >Rol Tweede Kamer</h2> </div></div> <p class="mnone">De formatie begint ermee dat de <a href="/id/vh8lnhrp8wt4/voorzitter_tweede_kamer" class="meti" data-bs-toggle="popover" data-bs-placement="bottom" data-bs-title="Tweede Kamervoorzitter" data-bs-content="De voorzitter leidt de vergadering van de Tweede Kamer. In het Reglement van Orde staat welke bevoegdheden van toepassing zijn. Daarnaast vertegenwoordigt de voorzitter de Kamer naar buiten toe, bijvoorbeeld in contacten met buitenlandse parlementen. De voorzitter heeft een co枚rdinerende rol tijdens de eerste fase van de kabinetsformatie." data-bs-content-morelink="/id/vh8lnhrp8wt4/voorzitter_tweede_kamer">Tweede Kamervoorzitter<script type="text/javascript"></script></a> op advies van de nieuw gekozen <a href="/id/vh8lnhrpmxuz/fractievoorzitter_tweede_kamer" class="meti" data-bs-toggle="popover" data-bs-placement="bottom" data-bs-title="fractievoorzitters" data-bs-content="Een fractievoorzitter is de leider van zijn fractie, een groep Kamerleden van dezelfde partij. Hij of zij voert het woord bij belangrijke debatten, zoals over de regeringsverklaring en bij de algemene beschouwingen over de rijksbegroting." data-bs-content-morelink="/id/vh8lnhrpmxuz/fractievoorzitter_tweede_kamer">fractievoorzitters<script type="text/javascript"></script></a> een <a href="/id/vkqqcwy9wuk7/verkenner_informateur_en_formateur" class="meti" data-bs-toggle="popover" data-bs-placement="bottom" data-bs-title="verkenner" data-bs-content="Tijdens een kabinetsformatie zijn drie belangrijke functies te onderscheiden. De eerste functie is weggelegd voor de verkenner, die de verschillende coalitiemogelijkheden onderzoekt. Daarna wordt een informateur aangewezen die de onderhandelingen van een specifieke coalitie begeleidt." data-bs-content-morelink="/id/vkqqcwy9wuk7/verkenner_informateur_en_formateur">verkenner<script type="text/javascript"></script></a> aanwijst. Deze verkenner onderzoekt welke <a href="/id/vh8lnhrogvvp/coalitie" class="meti" data-bs-toggle="popover" data-bs-placement="bottom" data-bs-title="coalities" data-bs-content="We spreken van een coalitie als twee of meer partijen in de Tweede Kamer het kabinet steunen. Dat is nodig omdat het kabinet het vertrouwen van de Tweede Kamer moet hebben om goed te kunnen functioneren. Dat noemt men het parlementair stelsel. De bewindslieden in een kabinet zijn afkomstig uit de partijen die de coalitie vormen. In Nederland worden meestal coalities gevormd met een ruime meerderheid in de Tweede Kamer." data-bs-content-morelink="/id/vh8lnhrogvvp/coalitie">coalities<script type="text/javascript"></script></a> er allemaal mogelijk zijn en brengt hierover verslag uit aan de Tweede Kamer.</p> <p class="mtop">De Kamer wijst vervolgens een <a href="/id/vitvbx0wcgmc/achtergrond_informateurs" class="meti" data-bs-toggle="popover" data-bs-placement="bottom" data-bs-title="informateur" data-bs-content="Sinds 1951 wordt meestal een informateur benoemd bij de aanvang van een kabinetsformatie. De informateur onderzoekt de mogelijkheden om een formatie te vormen. Benoeming van een informateur gebeurt ook vaak als er een tussentijdse crisis is ontstaan." data-bs-content-morelink="/id/vitvbx0wcgmc/achtergrond_informateurs">informateur<script type="text/javascript"></script></a> aan met de opdracht een specifieke coalitie te onderzoeken. Ook de informateur brengt verslag uit aan de Kamer, die op basis hiervan beslist wat de volgende stappen zijn. In 2023 is een bepaling opgenomen over het aan een termijn binden van de (in)formatiepoging(en).</p> <p class="mtop">Opzet is dat de informateur vervolgens de onderhandelingen begeleidt die uiteindelijk tot een <a href="/id/vh8lnhrogvv6/regeerakkoord_en_regeringsprogramma" class="meti" data-bs-toggle="popover" data-bs-placement="bottom" data-bs-title="regeerakkoord" data-bs-content="Regeringsprogramma's en regeerakkoorden hebben gemeen dat schriftelijk het voorgenomen beleid van een toekomstig kabinet wordt vastgelegd. Een regeringsprogramma kan ter goedkeuring voorgelegd worden aan de coalitiefracties, maar dit is niet strikt noodzakelijk." data-bs-content-morelink="/id/vh8lnhrogvv6/regeerakkoord_en_regeringsprogramma">regeerakkoord<script type="text/javascript"></script></a> moeten leiden. Als dat rond is zal een <a href="/id/vkqqcwy9wuk7/verkenner_informateur_en_formateur" class="meti" data-bs-toggle="popover" data-bs-placement="bottom" data-bs-title="formateur" data-bs-content="Tijdens een kabinetsformatie zijn drie belangrijke functies te onderscheiden. De eerste functie is weggelegd voor de verkenner, die de verschillende coalitiemogelijkheden onderzoekt. Daarna wordt een informateur aangewezen die de onderhandelingen van een specifieke coalitie begeleidt." data-bs-content-morelink="/id/vkqqcwy9wuk7/verkenner_informateur_en_formateur">formateur<script type="text/javascript"></script></a> - de beoogd <a href="/id/vh8lnhrogvvn/minister_president" class="meti" data-bs-toggle="popover" data-bs-placement="bottom" data-bs-title="minister-president" data-bs-content="De minister-president, ook wel premier genoemd, is voorzitter van de ministerraad. In die functie co枚rdineert de premier het regeringsbeleid. De minister-president is ook de minister van Algemene Zaken. De huidige minister-president is <a href="/id/vhy1hxgpp6zh/biografie/h_w_m_dick_schoof">Dick Schoof</a>." data-bs-content-morelink="/id/vh8lnhrogvvn/minister_president">minister-president<script type="text/javascript"></script></a> - de personele invulling van een kabinet voor zijn rekening nemen. De Koning zal de nieuwe bewindslieden uiteindelijk be毛digen, waarna het kabinet zich zal presenteren in de Tweede Kamer met een <a href="/id/vgc3mf5ow404/regeringsverklaring_en_debat_in_tweede" class="meti" data-bs-toggle="popover" data-bs-placement="bottom" data-bs-title="regeringsverklaring" data-bs-content="Nadat het regeerakkoord is gesloten en de nieuwe bewindslieden zijn aangetreden, legt de minister-president in de Tweede Kamer de regeringsverklaring af. Als regel gebeurt dat een dag of tien na be毛indiging van de kabinetsformatie." data-bs-content-morelink="/id/vgc3mf5ow404/regeringsverklaring_en_debat_in_tweede">regeringsverklaring<script type="text/javascript"></script></a>.</p> </div></div> <div id="tekst2" role="region" aria-labelledby="region2" class="partext b-description_readmore js-description_readmore"><div class="partext_c"><a name="p2" id="p2" class="anker d-inline" data-magellan-target="p2"></a><a class="" name="hd8444f425"></a> <div class="mt-6 d-flex grid-x nowr paragraaf_kop"> <div class="pe-2 paragraaf_kopnr"><h2 class="sub"><a name="parde_1"></a>2.</h2></div> <div class="paragraaf_koptekst"><h2 id="region2" class="sub" >De formatie stap voor stap</h2> </div></div> <p class="mnone">De daadwerkelijke kabinetsformatie is in vier fasen te onderscheiden:</p> <ul class="inlopendetekst"> <li class="mtop"> <div class="opsomitem"> <div class="opsomteken">1. </div> <div class="opsomtekst">Coalitievorming: het onderzoek welke coalitie mogelijk is</div> </div> </li> <li class="mnone"> <div class="opsomitem"> <div class="opsomteken">2. </div> <div class="opsomtekst">Programvorming: de onderhandelingen over een regeerakkoord</div> </div> </li> <li class="mnone"> <div class="opsomitem"> <div class="opsomteken">3. </div> <div class="opsomtekst">Portefeuilleverdeling: welke partij levert welke bewindspersonen</div> </div> </li> <li class="mnone"> <div class="opsomitem"> <div class="opsomteken">4. </div> <div class="opsomtekst">Personele invulling: wie worden de nieuwe bewindspersonen.</div> </div> </li> </ul> <p class="mtop">Er is niet altijd een duidelijke scheidslijn waar de ene fase in de formatie ophoudt en de andere begint. Hetzelfde geldt voor <a href="/id/vkqqcwy9wuk7/verkenner_informateur_en_formateur" class="meti" data-bs-toggle="popover" data-bs-placement="bottom" data-bs-title="het werk van ..." data-bs-content="Tijdens een kabinetsformatie zijn drie belangrijke functies te onderscheiden. De eerste functie is weggelegd voor de verkenner, die de verschillende coalitiemogelijkheden onderzoekt. Daarna wordt een informateur aangewezen die de onderhandelingen van een specifieke coalitie begeleidt." data-bs-content-morelink="/id/vkqqcwy9wuk7/verkenner_informateur_en_formateur">het werk van de informateur en de formateur<script type="text/javascript"></script></a>. Deze functionarissen rapporteren sinds 2012 niet meer aan de Koning(in) maar aan de Tweede Kamer.</p> <h3 class="fs-normaal mtop"><strong>Coalitievorming</strong></h3> <p class="mnone">Zowel in 2012 en 2017 wees de Kamervoorzitter eerst een verkenner aan. Dat waren politici uit de grootste partij in de Tweede Kamer. In 2021 werden er in eerste instantie twee verkenners aangesteld, van de grootste en de op-een-na-grootste partij. In 2023 kwam er weer 茅茅n verkenner.</p> <p class="mtop">De verkenner consulteert de fractievoorzitters, bekijkt welke coalitiemogelijkheden er zijn en constateert vervolgens welke coalitie het meest voor de hand ligt en de meeste kans van slagen heeft. Dat rapporteert de verkenner aan de Tweede kamer die dan een informateur aanwijst. Voor 2012 was dat meestal de de taak van de eerste informateur die door de koningin werd benoemd.</p> <p class="mtop">Na deze verkennende fase krijgt deze informateur - soms ook meer dan 茅茅n informateur - de opdracht de vorming van een specifieke coalitie te onderzoeken. Slaagt de informateur hier niet in, dan keert hij/zij terug naar de Tweede Kamer. De Tweede Kamer geeft vervolgens deze, of wellicht een andere informateur, een nieuwe opdracht voor een te onderzoeken coalitie. In theorie kan ook direct een formateur worden benoemd, maar dat is voor het laatst in 1977 gebeurd.</p> <p class="mtop"><em>Meerderheids- of minderheidskabinet</em></p> <p class="mnone">Er zijn verschillende <a href="/id/vh8lnhronvw0/soorten_kabinetten" class="meti" data-bs-toggle="popover" data-bs-placement="bottom" data-bs-title="soorten kabinetten" data-bs-content="Er zijn verschillende manieren om een kabinet te typeren. Kan een kabinet rekenen op de steun van een meerderheid van de Tweede Kamer dan spreken we van een meerderheidskabinet. Is dat niet het geval dan wordt het kabinet aangeduid als een minderheidskabinet." data-bs-content-morelink="/id/vh8lnhronvw0/soorten_kabinetten">soorten kabinetten<script type="text/javascript"></script></a> mogelijk. De voorkeur gaat uit naar een kabinet waarvan de partijen een meerderheid van de zetels in de Tweede Kamer hebben. Maar een minderheidskabinet is ook mogelijk - als de coalitie zeker weet dat het de steun van de andere partijen heeft en niet bij de eerste besluiten al naar huis gestuurd wordt.</p> <h3 class="fs-normaal mtop"><strong>Programvorming en regeerakkoord</strong></h3> <p class="mnone">Nadat duidelijk is geworden dat een bepaalde coalitie mogelijk is, breekt een nieuwe fase in de kabinetsformatie aan. In de tegenwoordig gebruikelijke praktijk van vorming van een <a href="/id/vh8lnhronvw0/soorten_kabinetten" class="meti" data-bs-toggle="popover" data-bs-placement="bottom" data-bs-title="parlementair kabinet" data-bs-content="Er zijn verschillende manieren om een kabinet te typeren. Kan een kabinet rekenen op de steun van een meerderheid van de Tweede Kamer dan spreken we van een meerderheidskabinet. Is dat niet het geval dan wordt het kabinet aangeduid als een minderheidskabinet." data-bs-content-morelink="/id/vh8lnhronvw0/soorten_kabinetten">parlementair kabinet<script type="text/javascript"></script></a> moeten de beoogde coalitiefracties uiteindelijk instemmen met de hoofdlijnen van het door een nieuw kabinet te voeren beleid.</p> <p class="mtop">Deze hoofdlijnen worden vastgelegd in een <a href="/id/vh8lnhrogvv6/regeerakkoord_en_regeringsprogramma" class="meti" data-bs-toggle="popover" data-bs-placement="bottom" data-bs-title="regeerakkoord" data-bs-content="Regeringsprogramma's en regeerakkoorden hebben gemeen dat schriftelijk het voorgenomen beleid van een toekomstig kabinet wordt vastgelegd. Een regeringsprogramma kan ter goedkeuring voorgelegd worden aan de coalitiefracties, maar dit is niet strikt noodzakelijk." data-bs-content-morelink="/id/vh8lnhrogvv6/regeerakkoord_en_regeringsprogramma">regeerakkoord<script type="text/javascript"></script></a>. Een belangrijke taak van een informateur is dan ook het opstellen van een regeerakkoord. Dit gebeurt door onderhandelingen met en tussen de deelnemende partners over controversi毛le punten. In 2024 kwam er geen regeerakkoord, maar een hoofdlijnenakkoord. Het nieuwe kabinet moest het regeerprogramma opstellen.</p> <h3 class="fs-normaal mtop"><strong>Portefeuilleverdeling</strong></h3> <p class="mnone">Een belangrijk punt bij de kabinetsformatie is de portefeuilleverdeling: welke partij levert een <a href="/id/vh8lnhrogvv3/minister" class="meti" data-bs-toggle="popover" data-bs-placement="bottom" data-bs-title="minister" data-bs-content="Ministers zijn politiek verantwoordelijk voor een bepaald beleidsterrein. Met uitzondering van ministers zonder portefeuille geven zij politieke leiding aan een departement. Daarbij kunnen zij terzijde worden gestaan door staatssecretarissen. Een minister, meestal lid van 茅茅n van de partijen die in de Tweede Kamer het kabinet steunen, moet het vertrouwen van de Tweede Kamer hebben om de functie te kunnen vervullen." data-bs-content-morelink="/id/vh8lnhrogvv3/minister">minister<script type="text/javascript"></script></a> of <a href="/id/vh8lnhrogvv4/staatssecretaris" class="meti" data-bs-toggle="popover" data-bs-placement="bottom" data-bs-title="staatssecretaris" data-bs-content="Een staatssecretaris ondersteunt een minister bij het politiek leiden van een ministerie. Staatssecretarissen komen vooral voor bij 'zware' ministeries. Daar krijgen zij een specifiek beleidsterrein onder hun hoede, maar de minister blijft medeverantwoordelijk. Net als de minister moet een staatssecretaris verantwoording afleggen aan het parlement." data-bs-content-morelink="/id/vh8lnhrogvv4/staatssecretaris">staatssecretaris<script type="text/javascript"></script></a> voor welke portefeuille. Punt daarbij is dat natuurlijk elke coalitiepartner zo veel mogelijk ministers op zo veel mogelijk belangrijk geachte ministeries wil hebben. In het verleden zijn hier wel eens vergevorderde formaties op afgesprongen.</p> <p class="mtop">De portefeuilleverdeling is dan ook onderdeel van de onderhandelingen en vindt plaats onder leiding van de (in)formateur. Door met de verdeling te schuiven, is het mogelijk coalitiepartners tegemoet te komen. Eventueel kan ook een extra ministerspost, bijvoorbeeld een <a href="/id/vhnnmt7khawz/ministers_zonder_portefeuille" class="meti" data-bs-toggle="popover" data-bs-placement="bottom" data-bs-title="minister zonder portefeuille" data-bs-content="Een minister zonder portefeuille is verantwoordelijk voor een bepaald beleidsterrein, maar heeft niet de politieke leiding over een ministerie. Ministers zonder portefeuille hebben, anders dan staatssecretarissen, zitting in de ministerraad en kunnen dus ook meestemmen over alle beslissingen. De benoeming van een minister speciaal voor een bepaald beleidsterrein is een teken dat men dit onderwerp belangrijk vindt.<br> " data-bs-content-morelink="/id/vhnnmt7khawz/ministers_zonder_portefeuille">minister zonder portefeuille<script type="text/javascript"></script></a>, bij de onderhandelingen worden gecre毛erd.</p> <p class="mtop">De aanstaande <a href="/id/vh8lnhrogvvn/minister_president" class="meti" data-bs-toggle="popover" data-bs-placement="bottom" data-bs-title="premier" data-bs-content="De minister-president, ook wel premier genoemd, is voorzitter van de ministerraad. In die functie co枚rdineert de premier het regeringsbeleid. De minister-president is ook de minister van Algemene Zaken. De huidige minister-president is <a href="/id/vhy1hxgpp6zh/biografie/h_w_m_dick_schoof">Dick Schoof</a>." data-bs-content-morelink="/id/vh8lnhrogvvn/minister_president">premier<script type="text/javascript"></script></a>, die meestal ook de rol van formateur vervult, zal in het algemeen worden geleverd door de grootste coalitiepartij in de Tweede Kamer. Vanwege de vergaande invloed op de besluitvorming (met name bij de verdeling van budgetten) en het overzicht van de overheidsfinanci毛n is <a href="/id/vhnnmt7hvi78/ministerie_van_financien_fin" class="meti" data-bs-toggle="popover" data-bs-placement="bottom" data-bs-title="Financi毛n" data-bs-content="Dit ministerie speelt een centrale rol bij het vertalen van het algemeen regeringsbeleid in financieel beleid. Daarnaast co枚rdineert het de openbare uitgaven en zorgt het ministerie voor de inning van de belastinggelden. Het ministerie is verantwoordelijk voor het beleid ten aanzien van de financi毛n van lagere overheden als provincies en gemeenten. Het monetaire beleid is eveneens een zorg van dit ministerie. Het ministerie behartigt de Nederlandse, financi毛le belangen in Europa en de rest van de wereld." data-bs-content-morelink="/id/vhnnmt7hvi78/ministerie_van_financien_fin">Financi毛n<script type="text/javascript"></script></a> vervolgens de belangrijkste te verdelen ministerspost.</p> <p class="mtop">Verder worden de ministersposten op financieel en sociaal-economisch gebied grote waarde toegedicht vanwege de aanzienlijke invloed op financieel- en sociaal-economische aangelegenheden. Ook het ministerschap van <a href="/id/vhnnmt7hvi75/ministerie_van_buitenlandse_zaken_bz" class="meti" data-bs-toggle="popover" data-bs-placement="bottom" data-bs-title="Buitenlandse Zaken" data-bs-content="Het ministerie van Buitenlandse Zaken (BZ) heeft als taak de voorbereiding, de co枚rdinatie en de uitvoering van het buitenlands beleid." data-bs-content-morelink="/id/vhnnmt7hvi75/ministerie_van_buitenlandse_zaken_bz">Buitenlandse Zaken<script type="text/javascript"></script></a> is erg gewild in verband met het daaraan verbonden prestige.</p> <p class="mtop">Bij het verdelen van de ministeries wordt tevens gekeken naar welke partij zich op welke post goed of juist niet goed kan profileren. Persoonlijke voorkeuren en capaciteiten van kandidaat-bewindslieden spelen ook een rol. Om tussen de coalitiepartijen politiek evenwicht op belangrijke ministeries te cre毛ren, krijgen ministers van de ene partij op zo'n departement vaak gezelschap van een staatssecretaris van een andere partij.</p> <h3 class="fs-normaal mtop"><strong>Personele invulling</strong></h3> <p class="mnone">De personele invulling van de ministersposten en staatssecretariaten gebeurt ten slotte onder leiding van de formateur. Hoewel het hier als aparte fase wordt besproken maakt ook de personele invulling deel uit van het onderhandelingsproces, en kan deze niet los worden gezien van de onderhandelingen over de portefeuilleverdeling.</p> <p class="mtop">Soms komt het voor dat partijen bepaalde kandidaten van andere partijen blokkeren. Ministers kunnen ook hun veto uitspreken over een kandidaat-staatssecretaris op hun ministerie. Ook in deze laatste fase kan het formatieproces nog stuklopen.</p> <p class="mtop">De formateur ontvangt de kandidaat-bewindslieden en de nieuwe bewindslieden worden gescreend. Onderzocht wordt of er 'enig beletsel is in het heden of verleden' om de functie te aanvaarden.</p> <p class="mtop">Als de kabinetsformatie rond is, wordt ontslag verleend aan de ministers die niet terugkeren en ontslag geweigerd aan de ministers die blijven zitten. De nieuwe ministers (en staatssecretarissen) gaan naar de Koning om be毛digd te worden. Dan vindt ook de bekende fotosessie plaats op het bordes van Huis Ten Bosch.</p> <p class="mtop">Tijdens de eerste ministersvergadering, het <a href="/id/vhnnmt7mqgzl/constituerend_beraad" class="meti" data-bs-toggle="popover" data-bs-placement="bottom" data-bs-title="constituerend beraad" data-bs-content="Het constituerend beraad is de bijeenkomst van alle kandidaat-ministers van een nieuw kabinet. Huiselijk wordt het wel omschreven als de oprichtingsvergadering van het kabinet." data-bs-content-morelink="/id/vhnnmt7mqgzl/constituerend_beraad">constituerend beraad<script type="text/javascript"></script></a>, wordt officieel bepaald wie verantwoordelijk is waarvoor. De <a href="/id/vgc3mf5ow404/regeringsverklaring_en_debat_in_tweede" class="meti" data-bs-toggle="popover" data-bs-placement="bottom" data-bs-title="regeringsverklaring" data-bs-content="Nadat het regeerakkoord is gesloten en de nieuwe bewindslieden zijn aangetreden, legt de minister-president in de Tweede Kamer de regeringsverklaring af. Als regel gebeurt dat een dag of tien na be毛indiging van de kabinetsformatie." data-bs-content-morelink="/id/vgc3mf5ow404/regeringsverklaring_en_debat_in_tweede">regeringsverklaring<script type="text/javascript"></script></a> wordt opgesteld op basis van het regeerakkoord (en in 2024 van het hoofdlijnenakkoord).</p> <div class="seriekeuze mtop"> <ul> <li class="plus"> <a href="/id/vhnnmt7mkvw1/benoemingsprocedure_bewindslieden" class="grid-x nowr meti" data-bs-toggle="popover" data-bs-placement="bottom" data-bs-title="meer over benoemingsprocedure ..." data-bs-content="Aan de benoeming van een minister (en staatssecretaris) gaat een hele procedure vooraf: tijdens de kabinetsformatie wordt er gezocht naar kandidaten, vervolgens moeten zij gescreend worden en tot slot voeren zij een gesprek met de formateur, waarin wordt bekeken of er 'enig beletsel is in het heden of verleden van de kandidaat om de functie te aanvaarden'." data-bs-content-morelink="/id/vhnnmt7mkvw1/benoemingsprocedure_bewindslieden"> <svg class="ico-plus icon" width="16" height="16" aria-hidden="true" focusable="false"><use xmlns:xlink="http://www.w3.org/1999/xlink" xlink:href="/9353290/v/svgs_external_file.svg?v4#plus"></use></svg><div class="">meer over benoemingsprocedure bewindslieden <script type="text/javascript"></script></div></a> </li> </ul> </div> </div></div> <div id="tekst3" role="region" aria-labelledby="region3" class="partext b-description_readmore js-description_readmore"><div class="partext_c"><a name="p3" id="p3" class="anker d-inline" data-magellan-target="p3"></a><a class="" name="hd6e4e6f83"></a> <div class="mt-6 d-flex grid-x nowr paragraaf_kop"> <div class="pe-2 paragraaf_kopnr"><h2 class="sub"><a name="parver1"></a>3.</h2></div> <div class="paragraaf_koptekst"><h2 id="region3" class="sub" >Verantwoording</h2> </div></div> <p class="mnone">Sinds 2012 leggen de (in)formateurs in de Tweede Kamer verantwoording af voor hun aandeel in de kabinetsformatie. De minister-president leest tijdens de vergadering van de Tweede Kamer de regeringsverklaring voor en doet daarbij verslag over zijn/haar aandeel in de formatie.</p> <p class="mtop"><em>Voor 2012</em></p> <p class="mnone">Voordat de Tweede Kamer actief betrokken was bij de formatie werd het wel als een gemis gezien dat de informateur niet ter verantwoording kon worden geroepen. Toch kon de Kamer wel tijdens de formatieperiode verslag vragen van de informateur(s). Zo hebben tijdens de kabinetsformatie in 1998 de informateurs de voortgang van de formatie enkele malen summier toegelicht in de Tweede Kamer.</p> <div class="seriekeuze mtop"> <ul> <li class="plus"> <a href="/id/visec3l572p8/kabinetsformatie_en_tweede_kamer" class="grid-x nowr meti" data-bs-toggle="popover" data-bs-placement="bottom" data-bs-title="meer over de ..." data-bs-content="In 2012 heeft de Tweede Kamer door een wijziging in haar Reglement van Orde het gehele verloop van de kabinetsformatie naar zich toegetrokken. Zo roept de Voorzitter na de verkiezingen de nieuwe fractievoorzitters bijeen om een verkenner aan te wijzen. Daarna besluit de Tweede Kamer na debatten over het verdere verloop en de aanwijzing van (in)formateurs." data-bs-content-morelink="/id/visec3l572p8/kabinetsformatie_en_tweede_kamer"> <svg class="ico-plus icon" width="16" height="16" aria-hidden="true" focusable="false"><use xmlns:xlink="http://www.w3.org/1999/xlink" xlink:href="/9353290/v/svgs_external_file.svg?v4#plus"></use></svg><div class="">meer over de rol van de Tweede Kamer en kabinetsformatie <script type="text/javascript"></script></div></a> </li> <li class="plus"> <a href="/id/vkqqcwy9wuk7/verkenner_informateur_en_formateur" class="grid-x nowr meti" data-bs-toggle="popover" data-bs-placement="bottom" data-bs-title="meer over de ..." data-bs-content="Tijdens een kabinetsformatie zijn drie belangrijke functies te onderscheiden. De eerste functie is weggelegd voor de verkenner, die de verschillende coalitiemogelijkheden onderzoekt. Daarna wordt een informateur aangewezen die de onderhandelingen van een specifieke coalitie begeleidt." data-bs-content-morelink="/id/vkqqcwy9wuk7/verkenner_informateur_en_formateur"> <svg class="ico-plus icon" width="16" height="16" aria-hidden="true" focusable="false"><use xmlns:xlink="http://www.w3.org/1999/xlink" xlink:href="/9353290/v/svgs_external_file.svg?v4#plus"></use></svg><div class="">meer over de functies van verkenners, informateurs en formateurs <script type="text/javascript"></script></div></a> </li> </ul> </div> </div></div> <div id="tekst4" role="region" aria-labelledby="region4" class="partext b-description_readmore js-description_readmore"><div class="partext_c"><a name="p4" id="p4" class="anker d-inline" data-magellan-target="p4"></a><a class="" name="hd2ae693af"></a> <div class="mt-6 d-flex grid-x nowr paragraaf_kop"> <div class="pe-2 paragraaf_kopnr"><h2 class="sub"><a name="parove1"></a>4.</h2></div> <div class="paragraaf_koptekst"><h2 id="region4" class="sub" >Overzicht</h2> </div></div> <div class="seriekeuze mtop"> <ul> <li class="hidden"></li></ul></div><p class="mnone">In de periode 1945 tot en met 2024 zijn er zo'n 30 formaties geweest. Een formatie vindt in de regel elke vier jaar plaats, maar soms worden er nieuwe verkiezingen uitgeschreven na een val van een kabinet. Dit was bijvoorbeeld het geval in 1982 na de val van het <a href="/id/vh8lnhronvw7/kabinet_van_agt_ii_1981_1982" class="meti" data-bs-toggle="popover" data-bs-placement="bottom" data-bs-title="kabinet-Van Agt II" data-bs-content="Dit kabinet van CDA, PvdA en D'66 werd gevormd na de verkiezingen 1981. CDA-leider Dries van Agt werd voor de tweede keer premier, net als bij het voorgaande kabinet-Van Agt I. PvdA-leider Joop den Uyl werd vicepremier en minister van Sociale Zaken en Werkgelegenheid. De toevoeging 'Werkgelegenheid' onderstreepte zijn centrale rol bij een actief werkgelegenheidsbeleid." data-bs-content-morelink="/id/vh8lnhronvw7/kabinet_van_agt_ii_1981_1982">kabinet-Van Agt II<script type="text/javascript"></script></a> of in 2012 na de val van het <a href="/id/vij7e8jky5lw/kabinet_rutte_i_2010_2012" class="meti" data-bs-toggle="popover" data-bs-placement="bottom" data-bs-title="kabinet-Rutte I" data-bs-content="Dit minderheidskabinet van VVD en CDA werd gevormd na de Tweede Kamerverkiezingen 2010 en trad op 14 oktober 2010 aan als opvolger van het kabinet-Balkenende IV. Voor een meerderheid in de Tweede Kamer sloten de regeringspartijen een gedoogakkoord met de PVV. VVD-leider Mark Rutte werd de eerste premier van VVD-huize." data-bs-content-morelink="/id/vij7e8jky5lw/kabinet_rutte_i_2010_2012">kabinet-Rutte I<script type="text/javascript"></script></a>.</p> <div class="seriekeuze mtop"><ul><li class="plus"> <a href="/id/vh8lnhrsr2z2/kabinetsformaties_sinds_1945" class="grid-x nowr"> <svg class="ico-plus icon" width="16" height="16" aria-hidden="true" focusable="false"><use xmlns:xlink="http://www.w3.org/1999/xlink" xlink:href="/9353290/v/svgs_external_file.svg?v4#plus"></use></svg><div class=""> meer informatie </div></a> </li> </ul> </div> </div></div> <div id="tekst5" role="region" aria-labelledby="region5" class="partext b-description_readmore js-description_readmore"><div class="partext_c"><a name="p5" id="p5" class="anker d-inline" data-magellan-target="p5"></a><a class="" name="hd2b1d6dfe"></a> <div class="mt-6 d-flex grid-x nowr paragraaf_kop"> <div class="pe-2 paragraaf_kopnr"><h2 class="sub"><a name="parwet1"></a>5.</h2></div> <div class="paragraaf_koptekst"><h2 id="region5" class="sub" >Wetenswaardigheden</h2> </div></div> <div class="seriekeuze mtop"> <ul> <li class="hidden"></li></ul></div><p class="mnone">Wat is er te zeggen over Kabinetsformaties in het verleden? Wat was bijvoorbeeld de meest langdurige, hoeveel partijen waren er meestal bij betrokken en wanneer mislukte de formatie?</p> <div class="seriekeuze mtop"><ul><li class="plus"> <a href="/id/vkd4iiqjdnq3/wetenswaardigheden_kabinetsformaties" class="grid-x nowr"> <svg class="ico-plus icon" width="16" height="16" aria-hidden="true" focusable="false"><use xmlns:xlink="http://www.w3.org/1999/xlink" xlink:href="/9353290/v/svgs_external_file.svg?v4#plus"></use></svg><div class=""> meer informatie </div></a> </li> </ul> </div> </div></div>  <div class="hr"><hr></div> <h3 class="fs-normaal mnone"><strong>Meer over</strong></h3> <div class="seriekeuze"> <ul> <li class="plus"> <a href="/id/vh8lnhrqszxr/kabinet" class="grid-x nowr meti" data-bs-toggle="popover" data-bs-placement="bottom" data-bs-title="Kabinet" data-bs-content="Met het begrip kabinet worden alle ministers en staatssecretarissen bedoeld. Een kabinet wordt genoemd naar de minister-president, bijvoorbeeld het kabinet-Drees of het kabinet-Kok. In het spraakgebruik worden de begrippen regering en kabinet vaak door elkaar gebruikt. Strikt genomen, is er echter een verschil tussen beide. Met de term 'regering' duiden we het staatshoofd (koning of koningin) samen met de ministers aan." data-bs-content-morelink="/id/vh8lnhrqszxr/kabinet"> <svg class="ico-plus icon" width="16" height="16" aria-hidden="true" focusable="false"><use xmlns:xlink="http://www.w3.org/1999/xlink" xlink:href="/9353290/v/svgs_external_file.svg?v4#plus"></use></svg><div class="">Kabinet <script type="text/javascript"></script></div></a> </li> <li class="plus"> <a href="/id/vm8gemegasko/kabinetsformatie_2023_2024" class="grid-x nowr meti" data-bs-toggle="popover" data-bs-placement="bottom" data-bs-title="Kabinetsformatie 2023" data-bs-content="De formatie van het kabinet-Schoof van PVV, VVD, NSC en BBB duurde 223 dagen. Na de formatie van 2021-2022 de langste formatie. Opvallend was dat noch de verkenner, noch de informateurs, noch de formateur uit 茅茅n van de vier beoogde coalitiepartijen kwam en dat voor het eerst sinds 1973 de formateur geen minister-president werd. De formatie vond in grote beslotenheid plaats." data-bs-content-morelink="/id/vm8gemegasko/kabinetsformatie_2023_2024"> <svg class="ico-plus icon" width="16" height="16" aria-hidden="true" focusable="false"><use xmlns:xlink="http://www.w3.org/1999/xlink" xlink:href="/9353290/v/svgs_external_file.svg?v4#plus"></use></svg><div class="">Kabinetsformatie 2023 <script type="text/javascript"></script></div></a> </li> <li class="plus"> <a href="/id/vkqqcwy9wuk7/verkenner_informateur_en_formateur" class="grid-x nowr meti" data-bs-toggle="popover" data-bs-placement="bottom" data-bs-title="Verkenners, informateurs en ..." data-bs-content="Tijdens een kabinetsformatie zijn drie belangrijke functies te onderscheiden. De eerste functie is weggelegd voor de verkenner, die de verschillende coalitiemogelijkheden onderzoekt. Daarna wordt een informateur aangewezen die de onderhandelingen van een specifieke coalitie begeleidt." data-bs-content-morelink="/id/vkqqcwy9wuk7/verkenner_informateur_en_formateur"> <svg class="ico-plus icon" width="16" height="16" aria-hidden="true" focusable="false"><use xmlns:xlink="http://www.w3.org/1999/xlink" xlink:href="/9353290/v/svgs_external_file.svg?v4#plus"></use></svg><div class="">Verkenners, informateurs en formateurs <script type="text/javascript"></script></div></a> </li> <li class="plus"> <a href="/id/vh8lnhrsr2z0/gekozen_minister_president_of_formateur" class="grid-x nowr meti" data-bs-toggle="popover" data-bs-placement="bottom" data-bs-title="Gekozen minister-president of ..." data-bs-content="Met enige regelmaat laait de discussie op of de minister-president of formateur (die een kabinet samenstelt) niet 'gekozen' zou moeten worden. Dat zou de kiezer meer invloed geven op het formatieproces." data-bs-content-morelink="/id/vh8lnhrsr2z0/gekozen_minister_president_of_formateur"> <svg class="ico-plus icon" width="16" height="16" aria-hidden="true" focusable="false"><use xmlns:xlink="http://www.w3.org/1999/xlink" xlink:href="/9353290/v/svgs_external_file.svg?v4#plus"></use></svg><div class="">Gekozen minister-president of formateur <script type="text/javascript"></script></div></a> </li> </ul> </div> <h3 class="fs-normaal mtop"><strong> </strong></h3> </div>  <hr class="hide-for-medium"> </div>  </article> <aside id="vlucht" class="vlucht cell small-order-3 small-12 medium-4 columns row hide-for-print c_col grid-padding-x" aria-label="nieuwsOverzichtenBanners"> <div id="vlucht_content" class="vlucht_content columns cell"> <div id="vluchtx" class="positie_vluchtx"> <h2 class="hide">Context</h2> <section id="nieuws" class="w_ladder aaaaa"> <div class="grid-x nowr align-top"><h2> <span>Kabinetsformatie </span> in het Nieuws </h2></div> <ul class="ladder grid-y nieuws"> <li class="lange_lijst_met_hr grid-y nowr"> <article> <div class="datumhdng"> <div class="nwsi-date"> <span class="nwsi-d-r1">24 </span> <span class="nwsi-d-r2"> <span>feb</span> </span> </div> </div> <div class="ladderitem"> <a href="/id/vml6mmy2l1f3/nieuws/kabinetsformatie_2023_24_door_tweede">Kabinetsformatie 2023-'24 door Tweede Kamer ge毛valueerd</a> </div> <hr> </article> </li> <li class="lange_lijst_met_hr grid-y nowr"> <article> <div class="datumhdng"> <div class="nwsi-date"> <span class="nwsi-d-r1">27 <span class="mnd">okt</span> </span> <span class="nwsi-d-r2 jaar"> <span>2023</span> </span> </div> </div> <div class="ladderitem"> <a href="/id/vm7ojctkt7g6/nieuws/in_formateurs_krijgen_bepaalde_termijn">(In)formateurs krijgen bepaalde termijn van de Tweede Kamer om hun opdracht te vervullen</a> </div> <hr> </article> </li> </ul> <div class="ladder_bladeren grid-x nowr align-right"> <div class="ladder_bladeren-next"> <a href="/id/vkm4gceit0go/showselection_overzicht?a=8C1i3nd1ANLv0pMiW3XolevDF8LeWYsc5Gp3tPZRBZ63DyLhnVyR2LdL5CMr3VRW3IK3WtCdPUwVb%2f9e1dk63GgLiHu4NUi8LU046G4sICBkscp19JVuYh9Adp35yh3rjPB7HTOUA4o5T6aw6u6XvR0uLSLeBCNYEXDno9AKCTXr%2b6U7qBlqJ%2bbSxtCx%2b6lz724ZVN1QUYeYGUkjIk9ElJwW2QLB%2f%2f32pYz5qsifcyiPh2VAv8snTjyxbwWj7g2lGaQ7QwXe7pwBdTIJpWT1tMx%2bxU4xbGrs5Pl5kyk5pFIoI7yvwcQim1CS17405HzYxC1Bn8k96X%2bT%2fMkzK%2flFUHbrsYIOCraJ11fMeTArFradCcI2%2bzloMNkNwzPyVLxmTHwa01h5VoMN1KZ7PqINns34AVWCmlTuRQMf0IsjLuCT7CJ0nnkTjPDMlNtGCw3yw7g%2fLLas%2bK3PjHdDRWWoRqkIFN%2bE1moBu6btvbUxQTFVMeCka54XXdIx6JfaIQqk&start_ovz=2" class="grid-x nowr align-middle" aria-label="Meer nieuws"><div>Meer nieuws </div><svg class="pijl-fwd-icon icon" width="16" height="16" aria-hidden="true" focusable="false"><use xmlns:xlink="http://www.w3.org/1999/xlink" xlink:href="/9353290/v/svgs_external_file.svg?v4#vooruit"></use></svg></a> </div> </div> </section> <hr> <section id="columns" class="w_ladder aaaaa"> <div class="grid-x nowr align-top"><h2> Columns <span>Kabinetsformatie </span> </h2></div> <ul class="ladder grid-y columns"> <li class="lange_lijst_met_hr grid-y nowr"> <article> <div class="datumhdng"> <div class="nwsi-date"> <span class="nwsi-d-r1">1 <span class="mnd">nov</span> </span> <span class="nwsi-d-r2 jaar"> <span>2024</span> </span> </div> </div> <div class="ladderitem"> <a href="/id/vmhujedgpmxh/column/waar_dient_kamerontbinding_nog_voor"><strong>Waar dient Kamerontbinding nog voor? </strong> <em>door J.Th.J. van den Berg</em> <br>Het is zeer de vraag of Kamerontbinding nog ergens goed voor is. </a> </div> <hr> </article> </li> <li class="lange_lijst_met_hr grid-y nowr"> <article> <div class="datumhdng"> <div class="nwsi-date"> <span class="nwsi-d-r1">21 <span class="mnd">jun</span> </span> <span class="nwsi-d-r2 jaar"> <span>2024</span> </span> </div> </div> <div class="ladderitem"> <a href="/id/vme5bszixuzy/column/de_rol_van_de_nieuwe_oppositie"><strong>De rol van de nieuwe oppositie </strong> <em>door Bert van den Braak</em> <br>Hoe kan de (linkse) oppositie toch succes behalen bij de grote rechtse meerderheid? </a> </div> <hr> </article> </li> </ul> <div class="ladder_bladeren grid-x nowr align-right"> <div class="ladder_bladeren-next"> <a href="/id/vkm4gceit0go/showselection_overzicht?a=03212RFDhzldnW%2fGmPCFgSGsPr0TFzeWP9aOy0UyzgGvo6lrYH5xv1BOOyIWrIgK6LHnlzhu%2fWV0nimqhWN0vKOIPWjPMAWl44N58UeT5cgR3StQEM41Cw7aQ3d324PgoSVvnKF8IIIZyZwCdaLZfQPc%2fBpnO0YHFxF9gcu9qrn1mUeWjdTrBqL1H2Izr%2bi0BF5JrBS%2f48CChYPnR%2bDdugQvfRxO%2fqMEh1tiWXlLSiPTzUfrpP7VVGQiQssu9vuk%2bFzjMNYMqQD8oaw%2fbaTQ1tFwmINrevV0AVAQX0ruO9k=&start_ovz=2" class="grid-x nowr align-middle" aria-label="Oudere columns"><div>Oudere columns </div><svg class="pijl-fwd-icon icon" width="16" height="16" aria-hidden="true" focusable="false"><use xmlns:xlink="http://www.w3.org/1999/xlink" xlink:href="/9353290/v/svgs_external_file.svg?v4#vooruit"></use></svg></a> </div> </div> </section> <hr> <section id="social" class="hide-for-print" aria-label="Delen"> <h2 class="mnone t-align-c">Delen</h2> <div class="w_social grid-x align-justify"> <div> <form method="get" action="/id/vi7iblg5oiwe/share_2_social" aria-label="Deel op X" target="_blank"> <a href="#" rel="nofollow" onclick="event.preventDefault(); _paq.push(['trackEvent', 'SocialShare', 'x','Kabinetsformatie']); this.parentElement.submit();" title="Deel dit item op X; link opent in nieuw venster" class="grid-x l-so popup" onkeypress="this.click();"> <div class="icon text-white btn-round rounded-circle d-inline-flex justify-content-center align-items-center glyph grid-x align-middle align-center fs1 soc-icon_c x"> <svg class="soc-icon x" width="25" height="25"> <use xmlns:xlink="http://www.w3.org/1999/xlink" xlink:href="/9353290/v/svgs_external_file.svg?v4?v48#icon-x"></use> </svg> </div> <span class="visually-hidden">Deel dit item op X</span> </a> <input type="hidden" id="aan_x" name="aan" value="x"> <input type="hidden" id="url_x" name="url" value="https://www.parlement.com/id/vh8lnhrogvup/kabinetsformatie"> <input type="hidden" id="id_x" name="id" value="vh8lnhrogvup"> <input type="hidden" id="bron_x" name="bron" value="Parlement.com"> </form> </div> <div> <form method="get" action="/id/vi7iblg5oiwe/share_2_social" aria-label="Deel op Bluesky" target="_blank"> <a href="#" rel="nofollow" onclick="event.preventDefault(); _paq.push(['trackEvent', 'SocialShare', 'bluesky','Kabinetsformatie']); this.parentElement.submit();" title="Deel dit item op Bluesky; link opent in nieuw venster" class="grid-x l-so popup" onkeypress="this.click();"> <div class="icon text-white btn-round rounded-circle d-inline-flex justify-content-center align-items-center glyph grid-x align-middle align-center fs1 soc-icon_c bluesky"> <svg class="soc-icon bluesky" width="25" height="25"> <use xmlns:xlink="http://www.w3.org/1999/xlink" xlink:href="/9353290/v/svgs_external_file.svg?v4?v48#icon-bluesky"></use> </svg> </div> <span class="visually-hidden">Deel dit item op Bluesky</span> </a> <input type="hidden" id="aan_bluesky" name="aan" value="bluesky"> <input type="hidden" id="url_bluesky" name="url" value="https://www.parlement.com/id/vh8lnhrogvup/kabinetsformatie"> <input type="hidden" id="id_bluesky" name="id" value="vh8lnhrogvup"> <input type="hidden" id="bron_bluesky" name="bron" value="Parlement.com"> </form> </div> <div> <form method="get" action="/id/vi7iblg5oiwe/share_2_social" aria-label="Deel op Facebook" target="_blank"> <a href="#" rel="nofollow" onclick="event.preventDefault(); _paq.push(['trackEvent', 'SocialShare', 'facebook','Kabinetsformatie']); this.parentElement.submit();" title="Deel dit item op Facebook; link opent in nieuw venster" class="grid-x l-so popup" onkeypress="this.click();"> <div class="icon text-white btn-round rounded-circle d-inline-flex justify-content-center align-items-center glyph grid-x align-middle align-center fs1 soc-icon_c facebook"> <svg class="soc-icon facebook" width="25" height="25"> <use xmlns:xlink="http://www.w3.org/1999/xlink" xlink:href="/9353290/v/svgs_external_file.svg?v4?v48#icon-facebook"></use> </svg> </div> <span class="visually-hidden">Deel dit item op Facebook</span> </a> <input type="hidden" id="aan_facebook" name="aan" value="facebook"> <input type="hidden" id="url_facebook" name="url" value="https://www.parlement.com/id/vh8lnhrogvup/kabinetsformatie"> <input type="hidden" id="id_facebook" name="id" value="vh8lnhrogvup"> <input type="hidden" id="bron_facebook" name="bron" value="Parlement.com"> </form> </div> <div class="glyph fs1 whatsapp show-for-mobile-only"><div class="soc-icon_c"><a onclick="_paq.push(['trackEvent', 'SocialShare', 'whatsapp', 'Kabinetsformatie']);" href="whatsapp://send" data-text="Bekijk deze link: " data-href="" class="wa_btn wa_btn_l" style="display:none; border: none; background-position: 7px 6px;"> </a></div></div> <div> <form method="get" action="/id/vi7iblg5oiwe/share_2_social" aria-label="Deel op Linkedin" target="_blank"> <a href="#" rel="nofollow" onclick="event.preventDefault(); _paq.push(['trackEvent', 'SocialShare', 'linkedin','Kabinetsformatie']); this.parentElement.submit();" title="Deel dit item op Linkedin; link opent in nieuw venster" class="grid-x l-so popup" onkeypress="this.click();"> <div class="icon text-white btn-round rounded-circle d-inline-flex justify-content-center align-items-center glyph grid-x align-middle align-center fs1 soc-icon_c linkedin"> <svg class="soc-icon linkedin" width="25" height="25"> <use xmlns:xlink="http://www.w3.org/1999/xlink" xlink:href="/9353290/v/svgs_external_file.svg?v4?v48#icon-linkedin"></use> </svg> </div> <span class="visually-hidden">Deel dit item op Linkedin</span> </a> <input type="hidden" id="aan_linkedin" name="aan" value="linkedin"> <input type="hidden" id="url_linkedin" name="url" value="https://www.parlement.com/id/vh8lnhrogvup/kabinetsformatie"> <input type="hidden" id="id_linkedin" name="id" value="vh8lnhrogvup"> <input type="hidden" id="bron_linkedin" name="bron" value="Parlement.com"> </form> </div> </div> </section> <hr> <article id="columns-pp" class="banner" aria-label="columnsParlement.com"> <div class="bannercontent"> <div class="banner-text grid-y"> <h2 class="banner_titel ellip"> <a href="/id/vkudepjx5duq/columns_parlement_com" class="text-truncate d-block">Columns Parlement.com</a> </h2> <p>Bert van den Braak en Joop van den Berg geven <a href="/id/vkudepjx5duq/columns_parlement_com">wekelijks</a> hun visie op Den Haag. <span>Blijf op de hoogte via de nieuwsbrief.</span> </p> <a class="banner_tekst1 button " href="/id/vjizk8w8x5h6/aanmelden_nieuwsbrief_columns_parlement"><span class="text-white">Meld je aan</span></a> </div> <img class="banner_img" src="/9353290/g/bannercolumns_8erv4.webp" alt="Bert van den Braak en Joop van den Berg" title="" width="164" height="106" loading="lazy"> </div> <div class="banner_triangle"></div> </article> </div> </div> </aside> </main> <aside id="sub-footer" class="grid-container hide-for-print" aria-label="footerMain"> <div class="grid-container grid-x"> <a href="#pageheader" class="close-menu hide grid-x align-right w100p" title="Verlaat menu en terug naar boven" aria-label="Verlaat menu en terug naar boven"><span class="ui-icon ui-icon-close">脳</span></a> <div class="grid-container grid-x w100p"> <nav id="sub-footer_primary-menu" class="grid-y medium-flex-dir-row cell small-8 align-justify ew" aria-label="footer_hoofdMenu"> <h2 class="hide">Hoofdnavigatiemenu</h2> <div class="col-md-4 col-lg-2 ladder ladder1"><ul class="list-unstyled ladder1 m-0 p-0"><li><h2 class="mb-4 mb-md-6"><a href="/id/vkqxfhqt4bm8/binnenhof_hoe_werkt_het">Het Binnenhof</a></h2></li><li class="footer_list_1 mb-4"><a href="/id/vkqxfhqt4bm8/binnenhof_hoe_werkt_het" class="grid-x py-0 d-flex nowr align-items-start">Hoe werkt het</a></li><li class="footer_list_2 mb-4"><a href="/id/vhnnmt7ih7yh/tweede_kamer" class="grid-x py-0 d-flex nowr align-items-start">Tweede Kamer</a></li><li class="footer_list_3 mb-4"><a href="/id/vhnnmt7ih7yi/eerste_kamer" class="grid-x py-0 d-flex nowr align-items-start">Eerste Kamer</a></li><li class="footer_list_4 mb-4"><a href="/id/vh8lnhrp1x06/politieke_partij" class="grid-x py-0 d-flex nowr align-items-start">Partij</a></li><li class="footer_list_5 mb-4"><a href="/id/vh8lnhronvvx/regering" class="grid-x py-0 d-flex nowr align-items-start">Regering en kabinet</a></li><li class="footer_list_6 mb-4"><a href="/id/vh8lnhronvwm/ministerie" class="grid-x py-0 d-flex nowr align-items-start">Ministeries</a></li><li class="footer_list_7 mb-4"><a href="/id/vh8lnhronvvr/de_koning" class="grid-x py-0 d-flex nowr align-items-start">Koning</a></li></ul></div> <div class="col-md-4 col-lg-2 ladder ladder2"><ul class="list-unstyled ladder2 m-0 p-0"><li><h2 class="mb-4 mb-md-6"><a href="/id/vg4vb3tw0pd8/personen_hoe_werkt_het">Personen</a></h2></li><li class="footer_list_1 mb-4"><a href="/id/vg4vb3tw0pd8/personen_hoe_werkt_het" class="grid-x py-0 d-flex nowr align-items-start">Hoe werkt het?</a></li><li class="footer_list_2 mb-4"><a href="/id/vhnnmt7j3lxq/eerste_kamerlid" class="grid-x py-0 d-flex nowr align-items-start">Eerste Kamerlid</a></li><li class="footer_list_3 mb-4"><a href="/id/vhnnmt7iuhwr/tweede_kamerlid" class="grid-x py-0 d-flex nowr align-items-start">Tweede Kamerlid</a></li><li class="footer_list_4 mb-4"><a href="/id/vh7ojk29wsza/leden_europees_parlement" class="grid-x py-0 d-flex nowr align-items-start">Europarlementari毛r</a></li><li class="footer_list_5 mb-4"><a href="/id/vkqxg1xtquux/fractievoorzitter" class="grid-x py-0 d-flex nowr align-items-start">Fractievoorzitter</a></li><li class="footer_list_6 mb-4"><a href="/id/vhnnmt7m19zr/politiek_leider_van_een_partij" class="grid-x py-0 d-flex nowr align-items-start">Partijleider</a></li><li class="footer_list_7 mb-4"><a href="/id/vh8lnhrogvvn/minister_president" class="grid-x py-0 d-flex nowr align-items-start">Minister-President</a></li><li class="footer_list_8 mb-4"><a href="/id/vh8lnhrogvv3/minister" class="grid-x py-0 d-flex nowr align-items-start">Minister</a></li><li class="footer_list_9 mb-4"><a href="/id/vh8lnhrogvv4/staatssecretaris" class="grid-x py-0 d-flex nowr align-items-start">Staatssecretaris</a></li><li class="footer_list_10 mb-4"><a href="/id/vky9kdpqnvi1/integriteitsregels_voor_kamerleden_en" class="grid-x py-0 d-flex nowr align-items-start">Integriteit</a></li></ul></div> <div class="col-md-4 col-lg-2 ladder ladder3"><ul class="list-unstyled ladder3 m-0 p-0"><li><h2 class="mb-4 mb-md-6"><a href="/id/vkqxg4g3netv/verkiezingen_hoe_werkt_het">Verkiezingen</a></h2></li><li class="footer_list_1 mb-4"><a href="/id/vkqxg4g3netv/verkiezingen_hoe_werkt_het" class="grid-x py-0 d-flex nowr align-items-start">Hoe werkt het?</a></li><li class="footer_list_2 mb-4"><a href="/id/vhnnmt7irps2/tweede_kamerverkiezingen" class="grid-x py-0 d-flex nowr align-items-start">Tweede Kamer</a></li><li class="footer_list_3 mb-4"><a href="/id/vh8lnhrp8wt8/eerste_kamerverkiezingen" class="grid-x py-0 d-flex nowr align-items-start">Eerste Kamer</a></li><li class="footer_list_4 mb-4"><a href="/id/vh8lnhrrl0g5/wijze_van_verkiezen_europees_parlement" class="grid-x py-0 d-flex nowr align-items-start">Europees Parlement</a></li></ul></div> </nav> <div id="pdc-logo" class="grid-x cell small-4 f_rltv align-right"> <span class="glyph fs1"> <a href="https://parlementairdocumentatiecentrum.nl" class="f_inlbl" onclick="popup(this.href,995,600);return false" onkeypress="this.click();" title="naar de website van Stichting PDC (link opent in nieuw venster)" aria-label="Stichting PDC"> <span class="clearfix pbs"> <svg class="logopdc logopdc-footer icon"> <use xmlns:xlink="http://www.w3.org/1999/xlink" xlink:href="/9353290/v/svgs_external_file.svg?v4#pdclogo"></use> </svg> </span> </a> </span> </div> </div> </div> </aside> <footer id="service-menu_payoff" class="grid-container" aria-label="footerSocial"> <div class="w_service-menu grid-y medium-flex-dir-row align-middle align-justify"> <nav class="cell small-12 medium-8 service-menu hide-for-print" aria-label="serviceMenu"> <ul class="grid-x service-menu"> <li><a href="/id/vhnnmt7i5ax1/over_deze_site">Over deze site</a></li> <li><a href="/id/vfy7gizq51ux/contact_met_de_redactie_van_pdc">Contact</a></li> </ul> </nav> <div class="hr show-for-small-only"><hr></div> <nav class="small-12 medium-4" aria-label="socialvolgenMenu"> <div id="social_volgen" class="hide-for-print"> <div class="w_social grid-x align-justify align-middle"> <p class="grid-x align-middle">Volg Parlement.com op</p> <a href="https://x.com/parlement" class="grid-x" role="button" onclick="popup(this.href,800,500,'menubar=yes,location=yes,toolbar=yes'); return false" onkeypress="this.click();" title="volg Parlement.com op X (link opent in nieuw venster)" aria-label="volg Parlement.com op X"> <div class="glyph grid-x align-middle align-center fs1 soc-icon_c twitter"> <svg class="soc-icon twitter" width="25" height="25"> <title>X</title> <use xmlns:xlink="http://www.w3.org/1999/xlink" xlink:href="/9353290/v/svgs_external_file.svg?v4#icon-twitter"> </use> </svg> </div> </a> <a href="https://bsky.app/profile/montesquieuinst.bsky.social" class="grid-x" role="button" onclick="popup(this.href,800,500,'menubar=yes,location=yes,toolbar=yes'); return false" onkeypress="this.click();" title="volg Parlement.com en het Montesquieu Instituut op Bluesky (link opent in nieuw venster)" aria-label="volg Parlement.com en het Montesquieu Instituut op Bluesky"> <div class="glyph grid-x align-middle align-center fs1 soc-icon_c bluesky"> <svg class="soc-icon twitter" width="25" height="25"> <title>Bluesky</title> <use xmlns:xlink="http://www.w3.org/1999/xlink" xlink:href="/9353290/v/svgs_external_file.svg?v4?v594#icon-bluesky"> </use> </svg> </div> </a> </div> </div> </nav> </div> <section class="w_payoff" aria-label="Disclaimer"> <h2 class="hide">Disclaimer</h2> <p class="payoff t-align-c cell small-12">© Stichting PDC - Alle rechten voorbehouden</p> </section> </footer> <nav id="back-to-top" class="hide-for-print" aria-label="Terug naar boven"> <button type="button" id="btn-back-to-top" data-js-hook="back-to-top-button" class="a_tooltip btn btn-danger btn-floating btn-lg bg-transparent border-0 p-0 justify-content-center align-items-center"> <span class="visually-hidden">Terug naar boven</span> <span class="clearfix pbs d-block"> <svg class="icon" focusable="false" aria-hidden="true"> <use xmlns:xlink="http://www.w3.org/1999/xlink" xlink:href="/9353290/v/svgs_external_file.svg?v4#icon-arrow-up"></use> </svg> </span> </button> </nav> <script type="text/javascript">writeExtraMarge1()</script> <noscript><div class="main_extramarge4"></div></noscript> <script src="/9000000/v/bootstrap-5.3.1/js/bootstrap.bundle.min.js"></script> <script type="text/javascript" src="/cgi-bin/as.cgi/0000000/c/loadjs2.js?files=%2f9000000%2fc%2fcss_browser_selector.js;%2f9353000%2fv%2fwinopen.js;%2f9000000%2fv%2fjs%2fexpandable_searchbar.js;%2f9000000%2fv%2fjs%2fvan11y-accessible-hide-show-aria.v3_0_1.min.js;%2f9000000%2fv%2fjs%2fclassie.js;%2f9353290%2fv%2fjs%2fwhatsapp.js;%2f9353290%2fv%2fjs%2fthrottle.js;%2f9000000%2fv%2fjs%2fbootstrap%2fwhat-input-min.js;%2f9000000%2fv%2fjs%2fbootstrap%2fa11y-back-to-top-smoothscroll.js;%2f9000000%2fv%2fjs%2fbootstrap%2fback-to-top.js;%2f9000000%2fv%2findicate-2.4.0%2findicate.umd.js&lm=shdvbq"></script> <script> String.prototype.hashCode = function() { var hash = 0, i, chr; if (this.length === 0) return hash; for (i = 0; i < this.length; i++) { chr = this.charCodeAt(i); hash = ((hash << 5) - hash) + chr; hash |= 0; // naar 32bit int converteren } return hash; }; </script> <script> function closePopover(triggerElement) { window.popoverCloseClicked = true; (bootstrap.Popover.getInstance(triggerElement)).hide(); } var isTouch = navigator.userAgent.match(/(IEMobile|Windows Phone|Touch|Tablet|Android|iPad|webOS|iPhone|iPod|Blackberry)/i) != null || 'ontouchstart' in document.documentElement; var isWindowsMobile = navigator.userAgent.match(/(IEMobile|Windows Phone|Touch)/i) != null; if (isWindowsMobile || isTouch) { console.log(isTouch, isWindowsMobile); var htmlTag = document.getElementsByTagName('html')[0]; if (htmlTag.className.includes('no-touch')) { htmlTag.className = htmlTag.className.replace('no-touch', 'touch'); } else { htmlTag.className = htmlTag.className += ' touch'; } } window.addEventListener('load', function(loadEvent) { var printpagebtn = document.getElementById('printpagebtn'); if (printpagebtn) { printpagebtn.addEventListener('click', function(e) { e.preventDefault(); window.print(); }); } var isTouchDevice = document.querySelector('html').classList.contains('touch'); var isHomepage = document.querySelectorAll('#homepage').length > 0; // start tbv popovers als itjes var cx, cy, tip, waiting; var old_hide = bootstrap.Popover.prototype.hide var isOutside = function() { var isOut = (window.popoverCloseClicked || (cx < tip.left || cx > tip.left + tip.width) || (cy < tip.top || cy > tip.top + tip.height)); return isOut; } document.addEventListener('mousemove', function(e) { cx = e.clientX cy = e.clientY if (waiting && isOutside()) { waiting.f.call(waiting.context) waiting = null } }) bootstrap.Popover.prototype.hide = function() { tip = this.tip.getBoundingClientRect(); if (isOutside()) { window.popoverCloseClicked = false; old_hide.call(this); } else { waiting = { f: old_hide, context: this }; } } const popoverTriggerList = document.querySelectorAll('[data-bs-toggle="popover"]'); if (!isTouchDevice) { const popoverList = [...popoverTriggerList].map(popoverTriggerEl => { var popoverInstance = new bootstrap.Popover(popoverTriggerEl, { 'delay': { 'hide': 100 }, 'trigger': 'hover', // ab bij online alleen tot "hover" beperken! 'html': true, 'template': '<div class="popover" role="popover"><div class="popover-inner"><div class="popover-title"><div class="popuptitel_closewin"><a href="#" class="popover-close"><span class="sr-only">Sluit tooltip</span>脳</a></div><h3 class="popover-header"></h3></div><div><div class="popover-body"></div><a class="meer" href=""></a></div></div></div>' }); popoverTriggerEl.addEventListener('inserted.bs.popover', () => { var meerlink = popoverInstance._config.contentMorelink; if (meerlink && meerlink != '') { var link = (document.querySelector('.meer')); link.setAttribute('href', meerlink); link.innerHTML = 'meer »'; } document.querySelector('.popover-close').addEventListener('click', function(event) { event.preventDefault(); closePopover(popoverTriggerEl); }); }); }) } // end popovers als itjes var tables = document.querySelectorAll('table:not(.col_table)'); if (tables && tables.length) { for (var t in tables) { var table = tables[t]; var tableParent = table.parentNode; if (tableParent && tableParent != '') { var wrapper = document.createElement('div'); tableParent.insertBefore(wrapper, table); wrapper.appendChild(table); new Indicate(wrapper, { arrowMarkup: '<svg width="14" height="28" xmlns="http://www.w3.org/2000/svg"><polyline fill="none" stroke="#00669a" stroke-width="2" stroke-linecap="round" stroke-linejoin="round" points="12,22 2,12 12,2 "/></svg>', vertical: false }); } } } }); </script> <script></script> <script> var _paq = _paq || []; _paq.push(["disableCookies"]); _paq.push(['trackPageView']); _paq.push(['enableLinkTracking']); (function() { var u=(("https:" == document.location.protocol) ? "https" : "http") + "://php.pdc.nl/piwik/"; _paq.push(['setTrackerUrl', u+'piwik.php']); _paq.push(['setSiteId', '41']); var d=document, g=d.createElement('script'), s=d.getElementsByTagName('script')[0]; g.type='text/javascript'; g.defer=true; g.async=true; g.src=u+'piwik.js'; s.parentNode.insertBefore(g,s); })(); </script> <noscript><p><img src="http://php.pdc.nl/piwik/piwik.php?idsite=41" style="border:0;" alt="" /></p></noscript> </body> </html>